О проекте Закона Республики Казахстан "О ратификации Конвенции о гражданско-правовых аспектах международного похищения детей"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 5 сентября 2012 года № 1143

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан «О ратификации Конвенции о гражданско-правовых аспектах международного похищения детей».
2. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

проект

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН О ратификации Конвенции о гражданско-правовых аспектах
международного похищения детей

Ратифицировать Конвенцию о гражданско-правовых аспектах международного похищения детей, совершенную в Гааге 25 октября 1980 года, со следующей оговоркой: «Республика Казахстан в соответствии со
статьей 42 Конвенции не считает себя связанной обязательством нести предусмотренные абзацем вторым статьи 26 Конвенции расходы на оплату услуг адвокатов или советников либо судебных издержек, кроме тех, которые могут быть возмещены его системой юридической помощи и консультирования».

Президент
Республики Казахстан

Конвенция
о гражданско-правовых аспектах международного похищения детей
(Заключено 25 октября 1980 года)

Государства - участники настоящей Конвенции,
твердо убежденные в том, что интересы детей - это самое важное в деле заботы о них,
желая предоставить детям защиту в международном масштабе от вредоносных последствий их незаконного перемещения или захвата, и создать процедуры для обеспечения их незамедлительного возвращения в государство их постоянного проживания, а также обеспечить защиту прав доступа,
решили с этой целью заключить настоящую Конвенцию и согласились о следующем:

Глава I
Сфера действия Конвенции Статья 1

Целями настоящей Конвенции являются:
а) обеспечение незамедлительного возвращения детей, незаконно перемещенных в любое из Договаривающихся государств либо удерживаемых в любом из Договаривающихся государств; и
b) обеспечение того, чтобы права на опеку и на доступ, предусмотренные законодательством одного Договаривающегося государства, эффективно соблюдались в других Договаривающихся государствах.

Статья 2

Договаривающиеся государства примут все надлежащие меры для обеспечения достижения целей Конвенции на их территориях. Для этого они используют самые скорые процедуры, имеющиеся в их распоряжении.

Статья 3

Перемещение или захват ребенка рассматриваются как незаконные, если:
а) при этом нарушаются права попечительства над ребенком, принадлежащие какому-либо лицу, учреждению или иному органу, коллективному или индивидуальному, в соответствии с законодательством государства, в котором ребенок постоянно проживал до его перемещения или захвата; и
b) в момент перемещения или захвата эти права эффективно осуществлялись, коллективно или индивидуально, или осуществлялись бы, если бы не перемещение и захват.
Права попечительства, упомянутые в пункте а), могут возникнуть, в частности, в соответствии с каким-либо правовым актом, либо в силу решения судебных или административных властей, либо вследствие соглашения, влекущего юридические последствия по законодательству этого государства.

Статья 4

Конвенция применяется к любому ребенку, постоянно проживавшему в каком-либо Договаривающемся государстве непосредственно перед совершением акта нарушения прав попечительства или доступа. Применение Конвенции прекращается, когда ребенок достигает возраста 16 лет.

Статья 5

Для целей настоящей Конвенции:
a) «права попечительства» включают права, относящиеся к заботе какого-либо лица в отношении ребенка, и в частности, право определять место жительства ребенка;
b) «права доступа» включают право взять ребенка на ограниченное время в место иное, чем место его постоянного проживания.

Глава II
Центральные органы Статья 6

Договаривающееся государство учреждает Центральный орган для исполнения функций, возлагаемых настоящей Конвенцией на такие органы.
Федеративные государства, государства с более чем одной системой права или государства, в состав которых входят автономные образования, вправе учредить несколько Центральных органов, и определить территориальные пределы их полномочий. Там, где учреждены несколько Центральных органов, государство назначает Центральный орган, к которому должны адресоваться все заявления и сообщения для распределения по другим Центральным органам в этом государстве.

Статья 7

Центральные органы сотрудничают друг с другом и содействуют сотрудничеству между компетентными властями своих государств с целью обеспечения незамедлительного возвращения детей и достижения других целей Конвенции.
В частности, непосредственно или через какого-либо посредника, они принимают все подходящие меры для того, чтобы:
а) раскрыть все подробности о ребенке, который был незаконно перемещен или захвачен;
b) предотвратить нанесение дальнейшего вреда ребенку или ущерба заинтересованным лицам принятием временных мер;
с) обеспечить добровольное возвращение ребенка или достижение дружественного решения проблем;
d) обмениваться там, где это желательно, информацией о социальном положении ребенка;
е) предоставлять информацию общего характера, например, о законодательстве их государств и областях, регулируемых Конвенцией;
f) инициировать судебные или административные процедуры или способствовать таким процедурам с целью добиться возвращения ребенка и, в случае необходимости, организовывать эффективное осуществление права доступа;
g) если требуют обстоятельства, предоставлять или организовать предоставление юридической помощи и консультаций, включая участие адвокатов и юридических советников;
h) оказывать такую организационную помощь, какая может быть необходима для обеспечения безопасного возвращения ребенка;
i) обмениваться информацией о ходе действия настоящей Конвенции и по мере возможности устранять препятствия для применения.

Глава III
Возвращение детей Статья 8

Любое лицо, учреждение или иной орган, утверждающие, что ребенок был похищен или захвачен в нарушение прав попечительства, могут обратиться с заявлением или в Центральный орган постоянного проживания ребенка или в Центральный орган любого другого Договаривающегося государства за помощью в возвращении ребенка.
Заявление должно содержать:
а) информацию о личности заявителя, о личности ребенка и о личности того, кто подозревается в перемещении или захвате ребенка;
b) если возможно, дату рождения ребенка;
с) основания, на которых базируется требование заявителя о возвращении ребенка;
d) вся имеющаяся информация о ребенке и о личности того, у кого предположительно находится ребенок.
Заявление может быть дополнено следующим:
e) аутентичной копией любого относящегося к делу решения или соглашения;
f) удостоверением или свидетельством, выданным Центральным органом или другим компетентным органом государства постоянного проживания ребенка или каким-либо осведомленным лицом, об относящемся к делу законодательстве этого государства;
g) любым другим относящимся к делу документом.

Статья 9

Если Центральный орган, получивший заявление, предусмотренное в статье 8, имеет основания полагать, что ребенок находится в другом Договаривающемся государстве, он без задержек передает заявление непосредственно Центральному органу этого Договаривающегося государства и информирует запрашивающий Центральный орган или заявителя.

Статья 10

Центральный орган государства, где находится ребенок, принимает все подходящие меры для добровольного возвращения ребенка.

Статья 11

Судебные и административные власти Договаривающихся государств без задержек проводят все процедуры для возвращения детей.
Если соответствующие судебные или административные власти не достигли никакого решения в течение шести месяцев с начала процедур, заявитель или Центральный орган запрашиваемого государства по своей собственной инициативе, либо по просьбе Центрального органа запрашивающего государства, имеют право просить о представлении им объяснений о причинах задержки. Если ответ получен Центральным органом запрашиваемого государства, этот орган передает ответ Центральному органу запрашивающего государства либо заявителю.

Статья 12

Если ребенок перемещен или захвачен так, как это предусмотрено статьей 3 и к началу процедур в судебных или административных инстанциях того Договаривающегося государства, где находится ребенок, минуло менее одного года с даты незаконного перемещения или захвата, соответствующие инстанции отдают распоряжение о немедленном возвращении ребенка.
Судебные и административные инстанции, даже в тех случаях, когда процедуры начаты после истечения годичного срока, о котором говорится в предыдущем абзаце, также отдают распоряжение о возвращении ребенка, если только нет свидетельств о том, что ребенок уже вполне прижился в своей новой среде.
Если судебные или административные инстанции в запрашиваемом государстве имеют основания полагать, что ребенок был вывезен в другое государство, они могут остановить процедуры или отказать в принятии заявления о возвращении ребенка.

Статья 13

Несмотря на положения предыдущей статьи, судебные или административные инстанции запрашиваемого государства не обязаны отдавать распоряжение о возвращении ребенка, если лицо, учреждение или иной орган докажут, что:
а) лицо, учреждение или иной орган, осуществлявшие заботу о ребенке, фактически не осуществляли права попечительства на момент перемещения или захвата, или дали согласие на перемещение или захват, либо впоследствии молчаливо признали перемещение или захват;
b) существует серьезный риск того, что его или ее возвращение поставит ребенка под угрозу получения физического или психологического ущерба или иным путем создаст для ребенка нетерпимую обстановку.
Судебные или административные инстанции могут также отказать в распоряжении о возвращении ребенка, если они находят, что ребенок возражает против возвращения и достиг такого возраста и уровня зрелости, при котором нельзя не принимать в расчет его мнение.
Рассматривая обстоятельства, о которых говорится в данной статье, судебные и административные инстанции принимают во внимание информацию о социальном происхождении ребенка, представленную Центральным органом страны постоянного проживания ребенка.

Статья 14

Устанавливая, действительно ли имели место незаконные перемещение или захват в смысле статьи 3, судебные или административные инстанции запрашиваемого государства могут прямо учитывать право и судебные и административные решения, получившие и не получившие формального признания в государстве постоянного проживания ребенка, не прибегая к специальным процедурам доказывания этого права или признания решений иностранных инстанций.

Статья 15

Судебные или административные инстанции Договаривающегося государства, прежде чем отдавать распоряжение о возвращении ребенка, могут просить заявителя получить от властей государства постоянного проживания ребенка какое-либо решение или иной документ, содержащий определение перемещения или захвата как незаконного акта в смысле статьи 3 Конвенции, если такое решение или определение может быть получено в этом государстве. Центральные органы Договаривающихся государств содействуют заявителю в получении такого документа.

Статья 16

После получения известия о незаконном перемещении или захвата ребенка в смысле статьи 3, судебные или административные инстанции Договаривающегося государства, на территорию которого был перемещен ребенок, или на территории которого он или она удерживается, не будут решать по существу вопрос о попечительстве до тех пор, пока не будет определено, что ребенок не должен быть возвращен в соответствии с настоящей Конвенцией или пока заявление не подано в течение разумного периода времени после получения известия.

Статья 17

Сам по себе факт вынесения решения о попечительстве или необходимость признания этого решения в запрашиваемом государстве не являются основанием для отказа в возвращении ребенка в соответствии с настоящей Конвенцией, но судебные или административные инстанции запрашиваемого государства могут принять во внимание аргументацию этого решения в процессе применения Конвенции.

Статья 18

Положения настоящей главы не ограничивают полномочия судебных или административных инстанций на дачу распоряжения о возвращении ребенка в любое время.

Статья 19

Никакое решение, принятое в соответствии с настоящей Конвенцией о возвращении ребенка, не должно восприниматься как определение по существу дела при решении вопроса о попечительстве.

Статья 20

В возвращении ребенка в смысле статьи 12 может быть отказано, если оно не допускается основными принципами запрашиваемого государства, относящимися к защите прав человека и основных свобод.

Глава IV
Права доступа Статья 21

Заявление с просьбой организовать или обеспечить эффективное осуществление прав доступа может быть подано в Центральные органы Договаривающихся государств в том же порядке, как и заявление с просьбой о возвращении ребенка.
Центральные органы обязаны, благодаря положениям о сотрудничестве, изложенным в статье 7, содействовать мирному осуществлению прав доступа и выполнению любых условий осуществления этих прав. Центральные органы предпринимают шаги, насколько это возможно, для устранения всех препятствий к осуществлению таких прав.
Центральные органы непосредственно либо через посредников могут инициировать возбуждение или содействовать возбуждению процедур с целью организации осуществления или защиты этих прав и обеспечения условий для их соблюдения.

Глава V
Общие положения Статья 22

Не требуется никакого страхования, ценных бумаг или депозитов в обеспечение оплаты расходов на судебные или административные процедуры, предусмотренные настоящей Конвенцией.

Статья 23

Никакой легализации или подобных ей формальностей не требуется для исполнения положений настоящей Конвенции.

Статья 24

Любое заявление, сообщение или иной документ направляются Центральным органом запрашиваемого государства на языке оригинала и сопровождается переводом на официальный язык или один из официальных языков запрашиваемого государства, а если это невозможно, переводом на английский или французский язык.
Однако Договаривающееся государство может, делая оговорку в соответствии со статьей 42, возразить против использования либо английского, либо французского языков, но не обоих, в заявлениях, сообщениях или иных документах, направляемых Центральному органу.

Статья 25

Граждане Договаривающихся государств и лица, постоянно проживающие в этих государствах, имеют право на получение юридической помощи и совета в вопросах, связанных с исполнением настоящей Конвенции, в любом другом Договаривающемся государстве на тех же условиях, как если бы они сами были гражданами этих государств или постоянно проживали на их территории.

Статья 26

Каждый Центральный орган несет свои собственные расходы по применению настоящей Конвенции.
Центральные органы и другие публичные службы Договаривающихся государств не требуют уплаты никаких сборов в связи с заявлениями, предусмотренными настоящей Конвенцией. В частности, они не могут требовать никаких платежей со стороны заявителя в возмещение расходов на процедуры, или тех, которые возникают из-за участия адвокатов или советников. Однако они могут требовать возмещения расходов на возвращение ребенка.
Тем не менее, Договаривающееся государство может, делая оговорку в соответствии со статьей 42, заявить, что оно не считает себя обязанным нести расходы, предусмотренные в предыдущем абзаце, на оплату услуг адвокатов или советников или судебных издержек, кроме тех, которые могут быть возмещены его системой юридической помощи и консультаций.
Отдавая распоряжение о возвращении ребенка или распоряжение, связанное с исполнением прав доступа по настоящей Конвенции, судебные или административные инстанции могут возложить на лицо, виновное в перемещении или захвате ребенка, или лицо, препятствующее осуществлению прав доступа, необходимые расходы от лица заявителя, в том числе оплату проезда или расходы на обнаружение местонахождения ребенка, а также на действия юристов от лица заявителя, и расходы на возвращение ребенка.

Статья 27

Если ясно, что требования настоящей Конвенции не выполнены, или что заявление иным образом недостаточно обосновано, Центральный орган не обязан принимать заявление. В этом случае Центральный орган незамедлительно информирует заявителя или тот Центральный орган, через который заявление было подано, о своих доводах.

Статья 28

Центральный орган может просить, чтобы заявление было сопровождено письменной доверенностью действовать от имени заявителя либо назначить представителя.

Статья 29

Настоящая Конвенция не препятствует никакому лицу, учреждению или органу, утверждающему о нарушении прав попечительства или доступа в смысле статей 3 или 21, прямо обратиться в судебные или административные инстанции любого Договаривающегося государства, независимо от того, что предусмотрено в настоящей Конвенции.

Статья 30

Любое заявление, направленное в Центральный орган или непосредственно в судебные или административные инстанции Договаривающегося государства в соответствии с условиями настоящей Конвенции, вместе с приложенными к нему или выданными Центральным органом документами или иной информацией, принимается судами или административными инстанциям Договаривающихся государств.

Статья 31

Что касается государства, в котором в вопросах попечительства над детьми действует две или более системы права в различных территориальных единицах, то:
а) постоянное проживание понимается как постоянное проживание в одной из территориальных единиц этого государства;
b) законодательство государства проживания понимается как законодательство той территориальной единицы, где ребенок проживает постоянно.

Статья 32

Что касается государства, в котором в вопросах попечительства над детьми действуют две или более систем права, применимых к различным категориям лиц, право этого государства понимается как правовая система, определенная правом этого государства.

Статья 33

Государство, в котором различные территориальные единицы имеют свои собственные правовые нормы в отношении попечительства над детьми, не обязаны применять настоящую Конвенцию в тех случаях, когда государство с единой системой права не обязано делать это.

Статья 34

Настоящая Конвенция имеет преимущественную силу в том, что касается регулируемых ею вопросов, над Конвенцией от 5 октября 1961 г. относительно полномочий властей и права, применимого к защите лиц младшего возраста, для участников обеих Конвенций. В других случаях настоящая Конвенция не ограничивает применение никакого международного договора, действующего между государством происхождения и запрашиваемым государством, либо над другим правом запрашиваемого государства для целей возвращения ребенка, незаконно перемещенного или удерживаемого, или организации прав доступа.

Статья 35

Настоящая Конвенция начнет действовать между Договаривающимися государствами в отношении актов незаконного перемещения или захвата, имеющих место только после вступления в силу для этих государств.
Если сделано заявление по статье 39 или 40, упоминание Договаривающегося государства в предыдущем пункте толкуется как относящееся к территориальной единице или единицам, в отношении которых действует настоящая Конвенция.

Статья 36

Ничто в настоящей Конвенции не препятствует двум или более Договаривающимся государствам, с целью сузить ограничения, которые могут быть наложены на возвращение ребенка, заключить соглашение, позволяющее уклониться от выполнения любого положения настоящей Конвенции, накладывающего такое ограничение.

Глава VI
Заключительные положения Статья 37

Конвенция будет открыта для подписания государствами, бывшими членами Гаагской Конференции международного частного права в период ее Четырнадцатой сессии.
Она будет ратифицирована, принята или одобрена, и документы о ратификации, принятии или одобрении депонируются в Министерстве иностранных дел Королевства Нидерланды.

Статья 38

Любое другое государство может присоединиться к Конвенции.
Документ о присоединении депонируется в Министерстве иностранных дел Королевства Нидерланды.
Конвенция вступает в силу для присоединившегося государства в первый день третьего календарного месяца после депонирования документа о присоединении.
Присоединение имеет силу только в отношениях между присоединившимся государством и теми государствами, которые заявят о своем признании этого присоединения. Такое заявление будет также необходимо со стороны любого государства-участника, ратифицирующего, одобряющего или принимающего Конвенцию после такого присоединения. Такое заявление должно быть депонировано в Министерстве иностранных дел Королевства Нидерланды; это Министерство представит заверенную копию Конвенции каждому Договаривающемуся государству по дипломатическим каналам.
Конвенция вступит в силу между присоединившимся государством и тем государством, которое заявило о своем признании присоединения в первый день третьего календарного месяца после депонирования заявления о признании.

Статья 39

Любое государство вправе в момент подписания, ратификации, принятия, одобрения или присоединения заявить о том, что действие Конвенции распространяется на все территории, за чьи международные отношения оно ответственно, либо на одну или более таких территорий. Такое заявление станет действительным в момент вступления Конвенции в силу для этого государства.
О таком заявлении, как и о любом последующем расширении действия Конвенции должно быть сообщено Министерству иностранных дел Королевства Нидерланды.

Статья 40

Если в состав Договаривающегося государства входит две или более территориальных единиц, в которых к вопросам, регулируемым настоящей Конвенцией применимы нормы различных правовых систем, оно может в момент подписания, ратификации, принятия, одобрения или присоединения заявить, что Конвенция будет действовать во всех этих территориальных единицах или только в одной или более из них, и может изменить свое заявление, представив другое заявление в любое время.
О любом таком заявлении должно быть сообщено Министерству иностранных дел Королевства Нидерланды, и в нем должны быть прямо названы те территории, в которые действует Конвенция.

Статья 41

Если в системе управления какого-либо Договаривающегося государства исполнительная, судебная и законодательная власти распределены между центральным и другими органами внутри этого государства, его подписание или ратификация, принятие или одобрение, или присоединение к Конвенции, или его заявление в смысле статьи 40 не влечет никаких последствий для распределения властей внутри этого государства.

Статья 42

Любое государство вправе, не позднее, чем в момент ратификации, принятия, одобрения или присоединения, либо во время заявления в смысле статьи 39 или 40, сделать одну или обе оговорки, предусмотренные в статье 24 и третьем абзаце статьи 26. Никакие другие оговорки не допускаются.
Любое государство может в любое время отозвать свою оговорку. Об отзыве должно быть сообщено Министерству иностранных дел Королевства Нидерланды.
Оговорка перестает действовать в первый день третьего календарного месяца после сообщения, указанного в предыдущем абзаце.

Статья 43

Конвенция вступает в силу в первый день третьего календарного месяца после депонирования третьего документа о ратификации, принятии, одобрении или присоединении, упомянутых в статьях 37 и 38.
После этого Конвенция вступает в силу:
1) для каждого государства, ратифицирующего, принимающего, одобряющего Конвенцию или присоединяющегося к ней, в первый день третьего календарного месяца после депонирования документа о ратификации, принятии, одобрении или присоединении;
2) для любой территории или территориальной единицы, на которые распространено действие Конвенции в соответствии со статьей 39 или 40, в первый день третьего календарного месяца после сообщений, о которых говорится в этих статьях.

Статья 44

Конвенция остается в силе в течение пяти лет после даты вступления в силу в соответствии с первым абзацем статьи 43, в том числе для государств, которые позднее ратифицировали, приняли, одобрили Конвенцию или присоединились к ней.
Если не было никаких денонсаций, действие Конвенции возобновляется автоматически каждые пять лет.
О любой денонсации должно быть сообщено Министерству иностранных дел Королевства Нидерланды по меньшей мере за шесть месяцев до истечения очередного пятилетнего периода. Денонсация может быть ограничена отдельными территориями или территориальными единицами, на которые распространено действие Конвенции.
Денонсация имеет силу только в отношении государства, которое сообщило об этом. Конвенция остается в силе для других Договаривающихся государств.

Статья 45

Министерство иностранных дел Королевства Нидерланды извещает государства-участников Конференции, и государства, присоединившиеся в соответствии со статьей 38, о следующем:
1) о подписаниях и ратификациях, принятиях и одобрениях по статье 37;
2) о присоединениях, предусмотренных статьей 38;
3) о дате вступления Конвенции в силу в соответствии со статьей 43;
4) о распространении действия Конвенции в смысле статьи 39;
5) о заявлениях, предусмотренных в статьях 38 и 40;
6) об оговорках, предусмотренных в статье 24 и третьем абзаце статьи 26, а также об отозваниях в смысле статьи 42;
7) о денонсациях, предусмотренных статьей 44.
В свидетельство чего, надлежащим образом уполномоченные нижеподписавшиеся подписали настоящую Конвенцию.
Совершено в Гааге, в 25-й день октября 1980 года на английском и французском языках, причем оба текста являются равно аутентичными, в одном экземпляре, который будет депонирован в архивах Правительства Королевства Нидерланды, причем одна заверенная копия будет направлена по дипломатическим каналам каждому из государств - членов Гаагской конференции международного частного права во время ее Четырнадцатой сессии.

Настоящим удостоверяю, что данный текст является заверенной копией Конвенции о гражданско-правовых аспектах международного похищения детей, заключенного в Гааге 25 октября 1980 года.

И.о. начальника Штаба-департамента
Министерства внутренних дел
Республики Казахстан Д. Халыков

"Балаларды халықаралық ұрлаудың азаматтық-құқықтық аспектілері туралы конвенцияны ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 5 қыркүйектегі № 1143 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. «Балаларды халықаралық ұрлаудың азаматтық-құқықтық аспектілері туралы конвенцияны ратификациялау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.
2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

жоба

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ Балаларды халықаралық ұрлаудың азаматтық-құқықтық
аспектілері туралы конвенцияны ратификациялау туралы

1980 жылғы 25 қазанда Гаагада жасалған Балаларды халықаралық ұрлаудың азаматтық-құқықтық аспектілері туралы конвенция мынадай: «Қазақстан Республикасы Конвенцияның 42-бабына сәйкес Конвенцияның 26-бабының екінші абзацында көзделген өзінің заң көмегі және консультация беру жүйесі өтей алатыннан басқа, адвокаттардың немесе кеңесшілердің қызметін не сот шығындарын төлеу шығыстарын өтеу міндеттемесіне өзін байланысты деп есептемейді» деген ескертпемен ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Балаларды халықаралық ұрлаудың азаматтық-құқықтық
аспектілері туралы конвенция
(1980 жылғы 25 қазанда жасалды)

Осы Конвенцияға қатысушы мемлекеттер,
балалардың мүдделері – бұл оларға деген қамқорлық ісіндегі ең маңыздысы екеніне кәміл сене отырып,
балаларға халықаралық ауқымда оларды заңсыз орын ауыстырудың немесе күштеп ұстап алудың зиянды салдарынан қорғауды ұсынуға және олар тұрақты тұратын мемлекетке олардың дереу қайтарылуын қамтамасыз ету үшін рәсімдер жасауға, сондай-ақ қол жеткізу құқықтарын қорғауды қамтамасыз етуге ниет білдіре отырып,
бұл мақсатта осы Конвенцияны жасауға шешім етті және төмендегілер туралы келісті:

I тарау
Конвенцияның қолданылу аясы 1-бап

Осы Конвенцияның мақсаттары:
а) Уағдаласушы мемлекеттердің кез келгеніне заңсыз орны ауыстырылған не Уағдаласушы мемлекеттердің кез келгенінде ұсталатын балалардың дереу қайтарылуын қамтамасыз ету; және
b) Уағдаласушы мемлекеттің бірінің заңнамасында көзделген қорғаншылыққа және қол жеткізу құқықтарының басқа Уағдаласушы мемлекеттерде тиімді сақталуын қамтамасыз ету болып табылады.

2-бап

Уағдаласушы мемлекеттер олардың аумақтарында Конвенцияның мақсаттарына қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін барлық тиісті шараларды қабылдайды. Бұл үшін олар өздерінің қарамағында бар ең жедел рәсімдерді пайдаланады.

3-бап

Баланың орнын ауыстыру немесе күштеп ұстап алу, егер:
а) бұл ретте баланың орнын ауыстырғанға немесе күштеп ұстап алғанға дейін ол тұрақты тұрған мемлекеттің заңнамасына сәйкес қандай да бір тұлғаға, ұжымдық немесе жеке мекемеге немесе өзге органға тиесілі балаға қамқоршылық құқықтар бұзылса;
b) орнын ауыстырған немесе күштеп ұстап алған сәтте бұл құқықтар ұжымдасып немесе жеке тиімді жүзеге асырылса немесе егер орнын ауыстыру және күштеп ұстап алу болмағанда жүзеге асырылған болса, заңсыз деп қаралады.
а) тармағында айтылған қамқоршылық құқықтары, атап айтқанда, қандай да бір құқықтық актіге сәйкес не сот және әкімшілік билік органдарының шешіміне байланысты не осы мемлекеттің заңнамасы бойынша заңдық салдарларға әкеп соғатын келісімнің салдарынан туындауы мүмкін.

4-бап

Конвенция қандай да бір Уағдаласушы мемлекетте тұрақты тұрған кез келген балаға қамқоршылық немесе қол жеткізу құқықтарын бұзу актісін жасаудың алдында тікелей қолданылады. Бала 16 жасқа толғанда Конвенцияның қолданылуы тоқтатылады.

5-бап

Осы Конвенцияның мақсаттары үшін:
a) «қамқоршылық құқықтары» балаға қатысты қандай да бір адамның қамқорлығына жататын құқықтарды және атап айтқанда баланың тұрғылықты жерін айқындау құқығын қамтиды;
b) «қол жеткізу құқықтары» баланы тұрақты тұратын жерінен өзге жерге шектеулі уақытқа алу құқығын қамтиды.

II тарау Орталық органдар 6-бап

Уағдаласушы мемлекет Орталық органдарды осы Конвенциямен мұндай органдарға жүктелетін функцияларды орындау үшін құрады.
Федеративтік мемлекеттер, біреуден артық құқықтық жүйесі бар мемлекеттер немесе құрамына автономдық құрылымдар кіретін мемлекеттер біреуден артық органдар құруға және олардың өкілеттіктерінің аумақтық шектерін белгілеуге құқылы. Біреуден артық Орталық органдар құрылған жерлерде мемлекет осы мемлекеттегі басқа Орталық органдар бойынша тарату үшін барлық арыздар мен хабарламалар жіберілуі тиіс Орталық органдарды тағайындайды.

7-бап

Орталық органдар балаларды дереу қайтаруды қамтамасыз ету және Конвенцияның басқа мақсаттарына қол жеткізу үшін бір-бірімен ынтымақтасады және өз мемлекеттерінің құзыретті билік органдары арасындағы ынтымақтастыққа жәрдемдеседі.
Атап айтқанда, тікелей немесе қандай да бір делдал арқылы олар:
а) заңсыз орны ауыстырылған немесе күштеп ұстап алынған бала туралы барлық нақтылықтарды ашу;
b) уақытша шаралардың қабылдануымен балаға одан әрі зиян келтіруді немесе мүдделі адамдарға залалды болдырмау;
с) баланың ерікті түрде қайтарылуын немесе проблемаларды тату шешуге қол жеткізуді қамтамасыз ету;
d) қай жерде дұрыс деп саналса, сонда баланың әлеуметтік жағдайы туралы ақпаратпен алмасу;
е) жалпы сипаттағы ақпаратты ұсыну, мысалы олардың мемлекеттерінің заңнамасы және Конвенция реттейтін салалар туралы;
f) баланы қайтаруға қол жеткізу мақсатында сот немесе әкімшілік рәсімдерге бастама көтеру немесе мұндай рәсімдерге ықпал ету және қажет болған жағдайда, қол жеткізу құқықтарының тиімді жүзеге асырылуын ұйымдастыру;
g) егер мән-жайлар қажет етсе, адвокаттар мен заң кеңесшілерінің қатысуын қоса алғанда, заң көмегі мен консультациялар ұсыну немесе ұсынуды ұйымдастыру;
h) баланың қауіпсіз қайтарылуын қамтамасыз ету үшін қажет болған ұйымдастырушылық көмекті көрсету;
i) осы Конвенцияның қолданылу барысы туралы ақпарат алмасу және мүмкіндігіне қарай қолданудың кедергілерін жою үшін барлық қолайлы шараларды қабылдайды.

III тарау
Балаларды қайтару 8-бап

Бала ұрланды немесе қамқоршылық құқықтары бұзылып күштеп ұстап алынды деп растайтын кез келген адам, мекеме немесе өзге орган баланы қайтаруда көмек көрсету туралы арызбен бала тұрақты тұратын мемлекеттің Орталық органына немесе кез келген басқа Уағдаласушы мемлекеттің Орталық органына өтініш білдіре алады.
Арызда:
а) арыз берушінің жеке басы туралы, баланың жеке басы туралы және баланың орнын ауыстыруда немесе күштеп ұстап алуда күдіктелетін адамның жеке басы туралы ақпарат;
b) егер мүмкін болса, баланың туған күні;
с) баланы қайтару туралы арыз берушінің талабы сүйенетін негіздемелер;
d) бала туралы және болжам бойынша баланың болуы мүмкін тұлғаның жеке басы туралы қолда бар барлық ақпарат қамтылуы тиіс.
Арыз:
е) іске қатысты кез келген шешімнің немесе келісімнің дәл көшірмесімен;
f) бала тұрақты тұратын мемлекеттің Орталық органдары немесе басқа құзыретті органы немесе осы мемлекеттің іске қатысты заңнамасы туралы қандай да бір хабардар адам берген куәлікпен;
g) іске қатысты кез келген басқа құжатпен толықтырылуы мүмкін.

9-бап

Егер 8-бапта көзделген арызды алған Орталық органдарының бала басқа Уағдаласушы мемлекетте деп ұйғаруға негіздері болса, ол арызды кешіктірмей осы Уағдаласушы мемлекеттің Орталық органдарына тікелей береді және сұрау салушы Орталық органдарына немесе арыз берушіге хабарлайды.

10-бап

Бала орналасқан мемлекеттің Орталық органдары баланың ерікті түрде қайтарылуы үшін барлық қолайлы шараларды қабылдайды.

11-бап

Уағдаласушы мемлекеттердің сот және әкімшілік билік органдары балаларды қайтару үшін барлық рәсімдерді кешіктірмей жүргізеді.
Егер тиісті сот немесе әкімшілік билік органдары рәсімдер басталғаннан бастап алты ай ішінде ешқандай шешімге қол жеткізбесе, арыз беруші немесе сұрау салынатын мемлекеттің Орталық органдары өзінің жеке бастамасы бойынша не сұрау салушы мемлекеттің Орталық органдарының өтініші бойынша оларға кешіктірудің себептеріне байланысты түсіндірмелер ұсыну туралы өтініш білдіруге құқылы. Егер жауапты сұрау салынатын мемлекеттің Орталық органдары алса, онда бұл органдары жауапты сұрау салушы мемлекеттің Орталық органдарына не арыз берушіге береді.

12-бап

Егер бала 3-бапта көзделгендей орны ауыстырылса немесе күштеп ұстап алынса және бала орналасқан Уағдаласушы мемлекеттің сот немесе әкімшілік инстанцияларында рәсімдер басталғанда заңсыз орны ауыстырылған немесе күштеп ұстап алынған күннен бастап бір жылдан аз уақыт өтсе, тиісті инстанциялар баланы дереу қайтару туралы өкім береді.
Сот және әкімшілік инстанциялары, тіпті алдыңғы абзацта айтылған бір жылдық мерзім өткеннен кейін рәсімдер басталған жағдайларда да, егер бала өзінің жаңа ортасына толығымен сіңісіп кеткені туралы айғақтар жоқ болғанда ғана, баланы қайтару туралы өкім береді.
Егер сұрау салынатын мемлекеттегі сот немесе әкімшілік инстанцияларының бала басқа мемлекетке әкетілді деп ұйғаруға негіздері болса, олар рәсімдерді тоқтатуы немесе баланы қайтару туралы арызды қабылдаудан бас тартуы мүмкін.

13-бап

Алдыңғы баптың ережелеріне қарамастан, сұрау салынатын мемлекеттің сот немесе әкімшілік инстанциялары егер адам, мекеме немесе өзге де орган:
а) балаға қамқорлық жасауды жүзеге асырған адам, мекеме немесе өзге де орган орнын ауыстыру немесе күштеп ұстап алу сәтінде іс жүзінде қамқоршылық құқықтарын жүзеге асырмағанын немесе орнын ауыстыруға немесе басып алуға келісім бергендерін не кейіннен орнын ауыстыруды немесе басып алуды үнсіз мойындағандарын;
b) баланы қайтару оның денесінің зақымдану немесе психологиялық жағынан зардап шегу қаупіне айтарлықтай тәуекел бар екенін немесе өзге жолмен балаға төзімсіз жағдай жасайтынын дәлелдесе, баланы қайтару туралы өкім беруге міндетті емес.
Сот немесе әкімшілік инстанциялары, егер олар баланың қайтып баруға қарсы екенін білсе және оның пікірін есепке алмауға болмайтын жасқа және кәмелет деңгейіне жетсе, баланы қайтару туралы өкімнен бас тарта алады.
Осы бапта айтылған мән-жайларды қарастыра отырып, сот және әкімшілік инстанциялары бала тұрақты тұратын елдің Орталық органы ұсынған баланың әлеуметтік тегі туралы ақпаратты назарға алады.

14-бап

3-бапта көрсетілген заңсыз орын ауыстыру немесе күштеп ұстап алу шынымен орын алмағанын анықтай отырып, сұрау салынатын мемлекеттің сот немесе әкімшілік инстанциялары бала тұрақты тұратын мемлекетте формальды мойындалған және мойындалмаған құқық пен сот және әкімшілік шешімдерді осы құқықты дәлелдеудің немесе шетелдік инстанциялардың шешімдерін мойындаудың арнайы рәсімдеріне жүгінбей-ақ, тікелей ескеруі мүмкін.

15-бап

Уағдаласушы мемлекеттің сот немесе әкімшілік инстанциялары баланы қайтару туралы өкім беруден бұрын арыз берушіден, егер бұл мемлекетте мұндай шешімді немесе ұйғарымды алу мүмкін болса, бала тұрақты тұратын мемлекеттің билік органдарынан Конвенцияның 3-бабында көрсетілген заңсыз акт ретінде орнын ауыстыру немесе күштеп ұстап алу ұйғарымын қамтитын қандай да бір шешім немесе өзге құжат алуды өтінуі мүмкін. Уағдаласушы мемлекеттердің Орталық органдары арыз берушінің мұндай құжатты алуына жәрдемдеседі.

16-бап

3-бапта көрсетілген баланы заңсыз орын ауыстыру немесе күштеп ұстап алу туралы хабар алғаннан кейін аумағына орны ауыстырылған немесе аумағында бала ұсталып отырған Уағдаласушы мемлекеттің сот немесе әкімшілік инстанциялары осы Конвенцияға сәйкес бала қайтарылмауы тиіс екені анықталмайынша немесе хабар алғаннан кейін тиісті уақыт кезеңінде арыз берілмейінше қамқоршылық туралы қойылған мәселені шешпейді.

17-бап

Қамқоршылық туралы шешім шығару фактісінің өзі немесе бұл шешімді сұрау салынатын мемлекетте мойындаудың қажеттілігі осы Конвенцияға сәйкес баланы қайтарудан бас тарту үшін негіз болып табылмайды, бірақ сұрау салынатын мемлекеттің сот немесе әкімшілік инстанциялары осы шешімнің дәлелдемесін Конвенцияны қолдану процесінде назарға алуы мүмкін.

18-бап

Осы тараудың ережелері сот немесе әкімшілік инстанцияларының баланы кез келген уақытта қайтару туралы өкім беру өкілеттіктерін шектемейді.

19-бап

Осы Конвенцияға сәйкес баланы қайтару туралы қабылданған ешқандай шешім қамқоршылық туралы мәселені шешу кезінде істің мәні бойынша ұйғарым ретінде қабылданбауы тиіс.

20-бап

12-бапта көрсетілген баланы қайтарудан, егер оған адамның құқықтары мен негізгі бостандықтары туралы сұрау салынатын мемлекеттің негізгі қағидаттары бойынша рұқсат етілмесе, бас тартылуы мүмкін.

IV тарау
Қол жеткізу құқықтары 21-бап

Қол жеткізу құқықтарының тиімді жүзеге асырылуын ұйымдастыруды немесе қамтамасыз етуді сұраған өтініш баланы қайтаруды сұраған өтініш сияқты тәртіпте Уағдаласушы мемлекеттердің Орталық органдарына берілуі мүмкін.
Орталық органдар 7-бапта баяндалған ынтымақтастық туралы ережелердің арқасында қол жеткізу құқықтарының бейбіт жүзеге асырылуына және осы құқықтарды жүзеге асырудың кез келген шарттарын орындауға жәрдемдесуге міндетті. Орталық органдар мұндай құқықтардың жүзеге асырылуының барлық кедергілерін жою үшін мүмкіндігінше әрекеттер қабылдайды.
Осы құқықтарды жүзеге асыруды немесе қорғауды ұйымдастыру және оларды сақтау жағдайларын қамтамасыз ету мақсатында Орталық органдар тікелей не делдалдар арқылы рәсімдер қозғауға немесе қозғау үшін жәрдемдесуге бастама көтеруі мүмкін.

V тарау
Жалпы ережелер 22-бап

Осы Конвенцияда көзделген сот немесе әкімшілік рәсімдерге шығыстар төлеуді қамтамасыз етуде ешқандай сақтандыру, бағалы қағаздар немесе депозиттер қажет етілмейді.

23-бап

Осы Конвенцияның ережелерін орындау үшін ешқандай заңдастыру немесе оған ұқсас қағаз жүзіндегі рәсімдер қажет етілмейді.

24-бап

Кез келген арыз, хабарлама немесе өзге құжат сұрау салынатын мемлекеттің Орталық органдарына түпнұсқа тілінде жіберіледі және сұрау салынатын мемлекеттің ресми тіліне немесе ресми тілдерінің біріне, ал егер бұл мүмкін болмаса, ағылшын немесе француз тіліндегі аудармамен қоса жүреді.
Алайда Уағдаласушы мемлекет 42-бапқа сәйкес ескерту жасай отырып, Орталық органға жіберілетін арыздарда, хабарламаларда немесе өзге де құжаттарда не ағылшын, не француз тілдерін пайдалануға қарсы болуы мүмкін, бірақ екеуінен қатар бас тартпауы тиіс.

25-бап

Уағдаласушы мемлекеттердің азаматтары және осы мемлекеттерде тұрақты тұратын тұлғалар осы Конвенцияның орындалуына байланысты мәселелерде кез келген басқа Уағдаласушы мемлекетте, егер олардың өздері осы мемлекеттердің азаматтары болған немесе оның аумағында тұрақты тұрған жағдайда көрсетілетіндей, заңгерлік көмек және кеңес алуға құқылы.

26-бап

Әрбір Орталық органдар осы Конвенцияның қолданылуына байланысты шығыстарын өздері көтереді.
Уағдаласушы мемлекеттердің Орталық органдары мен басқа да бұқаралық қызметтері осы Конвенцияда көзделген арыздарға байланысты ешқандай алымдар төлеуді талап етпейді. Атап айтқанда, олар рәсімдерге арналған немесе адвокаттардың немесе кеңесшілердің қатысуынан туындаған шығыстардың орнын толтыруда арыз берушінің тарапынан ешқандай төлемдер талап ете алмайды. Алайда олар баланы қайтаруға арналған шығыстардың орнын толтыруды талап етуі мүмкін.
Дегенмен, Уағдаласушы мемлекет 42-бапқа сәйкес ескерту жасай отырып, алдыңғы бапта көзделген шығыстарды көтеруге, адвокаттардың немесе кеңесшілердің қызметтеріне ақы төлеуге немесе оның заңгерлік көмек және консультациялар жүйесі орнын толтыруы мүмкін шығыстардан басқа, ол сот шығындарын төлеуге өзін міндетті деп есептемейтінін мәлімдеуі мүмкін.
Баланы қайтару туралы өкім немесе осы Конвенция бойынша қол жеткізу құқықтарын атқаруға байланысты өкім бере отырып, сот немесе әкімшілік инстанциялары баланың орнын ауыстыруда немесе басып алуда кінәлі адамға немесе қол жеткізу құқықтарын жүзеге асыруға кедергі келтірген адамға арыз берушінің атынан қажетті шығыстарды, оның ішінде жол жүру ақысын немесе баланың орналасқан жерін табуға, сондай-ақ арыз берушінің атынан заңгерлердің әрекеттеріне жұмсалған шығыстарды және баланы қайтаруға жұмсалған шығыстарды жүктей алады.

27-бап

Егер осы Конвенцияның талаптары орындалмағаны немесе арыз өзге түрде жеткіліксіз негізделгені айқын болса, Орталық орган арызды қабылдауға міндетті емес. Бұл жағдайда Орталық орган арыз берушіге немесе ол арқылы арыз берілген Орталық орган өзінің дәлелдері туралы дереу хабарлайды.

28-бап

Орталық органдарға арыздың арыз берушінің атынан әрекет ететін не өкіл тағайындайтын жазбаша сенімхатпен қоса жүруін өтінуі мүмкін.

29-бап

Осы Конвенция 3 немесе 21-бапта көрсетілген қамқоршылық немесе қол жеткізу құқықтарының бұзылғаны туралы мақұлдаған ешқандай адамның, мекеменің немесе органның осы Конвенцияда не көзделгеніне қарамастан, кез келген Уағдаласушы мемлекеттің сот немесе әкімшілік инстанцияларына тікелей өтініш білдіруіне кедергі жасамайды.

30-бап

Осы Конвенцияның шарттарына сәйкес Уағдаласушы мемлекеттің Орталық органдарына немесе тікелей сот немесе әкімшілік инстанцияларына жіберілген кез келген арызды, оған қоса тіркелген немесе Орталық органдар берген құжаттармен немесе өзге ақпаратпен бірге Уағдаласушы мемлекеттердің сот немесе әкімшілік инстанциялары арызға қоса қабылдайды.

31-бап

Балаларға қамқоршылық мәселелерінде түрлі аумақтық бірліктерде екі немесе одан артық құқық жүйесі қолданылатын мемлекетке қатысты:
а) тұрақты тұру осы мемлекеттің аумақтық бірліктерінің бірінде тұрақты тұру ретінде түсініледі;
b) тұратын мемлекеттің заңнамасы бала тұрақты тұратын аумақтық бірліктің заңнамасы ретінде түсініледі.

32-бап

Балаларға қамқоршылық мәселелерінде тұлғалардың түрлі санаттарына қолданылатын екі немесе одан артық құқық жүйесі әрекет ететін мемлекетке қатысты бұл мемлекеттің құқығы осы мемлекеттің құқығымен белгіленген құқық жүйесі ретінде түсініледі.

33-бап

Құқық жүйесі бірыңғай мемлекет осыны істеуге міндетті болмаған жағдайларда, балаларға қамқоршылыққа қатысты түрлі аумақтық бірліктерінде өздерінің өзіндік құқықтық нормалары бар мемлекет осы Конвенцияны қолдануға міндетті емес.

34-бап

Осы Конвенция өзі реттейтін мәселелерге қатысты, оның 1961 жылғы 5 қазандағы Конвенциядан, екі Конвенцияға да қатысушылар үшін билік органдарының өкілеттігіне және жасы кіші адамдарды қорғауға қолданылатын құқыққа қатысты күші басым. Басқа жағдайларда осы Конвенция заңсыз орны ауыстырылған немесе күштеп ұсталып отырған баланы қайтару немесе қол жеткізу құқықтарын ұйымдастыру мақсаттарында шығу мемлекеті мен сұрау салынатын мемлекеттің арасында не сұрау салынатын мемлекеттің басқа құқығынан жоғары қолданылатын ешқандай халықаралық шарттың қолданылуын шектемейді.

35-бап

Осы Конвенция Уағдаласушы мемлекеттердің арасында осы мемлекеттер үшін күшіне енгеннен кейін ғана орын алған заңсыз орын ауыстыру немесе күштеп ұстап алу актілеріне қатысты қолданыла бастайды.
Егер 39 немесе 40-бап бойынша мәлімдеме жасалса, алдыңғы тармақта көрсетілген Уағдаласушы мемлекет осы Конвенция қолданылатын аумақтық бірлікке немесе бірліктерге қатысты деп түсіндіріледі.

36-бап

Осы Конвенцияда баланы қайтаруға қойылатын шектеулерді тарылту мақсатында екі немесе одан көп Уағдаласушы мемлекеттерге мұндай шектеуді қоятын осы Конвенцияның кез келген ережесін орындаудан жалтаруға мүмкіндік беретін келісім жасауға ештеңе кедергі келтірмейді.

VI тарау
Қорытынды ережелер 37-бап

Конвенция Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының бұрыңғы мүше мемлекеттерінің қол қоюы үшін оның Он төртінші сессиясы кезеңінде ашық болады.
Ол ратификацияланатын, қабылданатын немесе мақұлданатын болады және ратификациялау, қабылдау немесе мақұлдау туралы құжаттар Нидерланд Корольдігінің Сыртқы істер министрлігіне сақтауға беріледі.

38-бап

Кез келген басқа мемлекет Конвенцияға қосыла алады.
Қосылу туралы құжат Нидерланд Корольдігінің Сыртқы істер министрлігіне сақтауға беріледі.
Қосылған мемлекет үшін Конвенция қосылу туралы құжат сақтауға берілгеннен кейін үшінші күнтізбелік айдың бірінші күнінде күшіне енеді.
Қосылу тек қосылған мемлекет пен осы қосылуды өзінің мойындағаны туралы мәлімдеген мемлекеттердің арасындағы қатынастарда ғана күшін сақтайды. Осындай мәлімдеме мұндай қосылудан кейін Конвенцияны ратификациялаушы, мақұлдаушы немесе қабылдаушы кез келген қатысушы мемлекеттің тарапынан да қажет болады.
Мұндай мәлімдеме Нидерланд Корольдігінің Сыртқы істер министрлігіне сақтауға берілуі тиіс; бұл министрлік Конвенцияның расталған көшірмесін әрбір Уағдаласушы мемлекетке дипломатиялық арналар арқылы береді.
Конвенция қосылған мемлекет пен өзінің қосылуын мойындағаны туралы мәлімдеген мемлекеттің арасында мойындау туралы мәлімдемені сақтауға бергеннен кейін үшінші күнтізбелік айдың бірінші күнінде күшіне енеді.

39-бап

Кез келген мемлекет қол қою, ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу сәтінде Конвенцияның күші халықаралық қатынастарына ол жауапты бүкіл аумақтарға не бір немесе одан көп осындай аумақтарға қолданылатыны туралы мәлімдеуге құқылы. Осындай мәлімдеме осы мемлекет үшін Конвенция күшіне енген сәтте күшінде болады.
Конвенцияның қолданылуын кейіннен кеңейту туралы кез келген мәлімдеме сияқты осындай мәлімдеме туралы Нидерланд Корольдігінің Сыртқы істер министрлігіне хабарлануы тиіс.

40-бап

Егер Уағдаласушы мемлекеттің құрамына осы Конвенция реттейтін мәселелерге қатысты түрлі құқық жүйелерінің нормалары қолданылатын екі немесе одан көп аумақтық бірлік кіретін болса, ол қол қою, ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу сәтінде Конвенция осы аумақтық бірліктердің барлығында немесе тек олардың біреуінде немесе бірнешеуінде қолданылатын болады деп мәлімдеуі мүмкін және кез келген уақытта басқа мәлімдеме ұсынып, өзінің мәлімдемесін өзгерте алады.
Кез келген осындай мәлімдеме туралы Нидерланд Корольдігінің Сыртқы істер министрлігіне хабарлануы тиіс және онда Конвенция қолданылатын аумақтар дәл көрсетілуі тиіс.

41-бап

Егер қандай да бір Уағдаласушы мемлекеттің басқару жүйесінде атқарушы, сот және заң шығарушы билік органдары осы мемлекеттің ішінде орталық және басқа органдардың арасында бөлінген болса, оған қол қою немесе ратификациялау, қабылдау немесе мақұлдау немесе Конвенцияға қосылу немесе 40-бапта көрсетілген оның мәлімдемесі осы мемлекеттің ішінде биліктерді бөлу үшін ешқандай салдарға әкеп соқпайды.

42-бап

Кез келген мемлекет ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу сәтінен кешіктірмей не 39 немесе 40-баптарда көрсетілген мәлімдеу кезінде 24-бапта және 26-баптың үшінші абзацында көзделген бір немесе екі ескерту жасауға құқылы. Басқа ешқандай ескертулерге рұқсат етілмейді.
Кез келген мемлекет кез келген уақытта өзінің ескертуін кері қайтарып алуы мүмкін. Кері қайтарып алу туралы Нидерланд Корольдігінің Сыртқы істер министрлігіне хабарлануы тиіс.
Ескерту алдыңғы абзацта көрсетілген хабарламадан кейін үшінші күнтізбелік айдың бірінші күнінде күшін тоқтатады.

43-бап

Конвенция 37 және 38-баптарда көрсетілген ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу туралы үшінші құжат сақтауға берілгеннен кейінгі үшінші күнтізбелік айдың бірінші күнінде күшіне енеді.
Осыдан кейін Конвенция:
1) Конвенцияны ратификациялаушы, қабылдаушы, мақұлдаушы немесе оған қосылушы әрбір мемлекет үшін ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу туралы құжатты сақтауға бергеннен кейін үшінші күнтізбелік айдың бірінші күнінде;
2) 39 немесе 40-баптарға сәйкес Конвенцияның күші қолданылатын кез келген аумақ немесе аумақтық бірлік үшін осы баптарда көрсетілген хабарламалардан кейін үшінші күнтізбелік айдың бірінші күнінде күшіне енеді.

44-бап

Конвенция 43-баптың бірінші абзацына сәйкес күшіне енген күннен кейін, соның ішінде Конвенцияны кейінірек ратификациялаған, қабылдаған, мақұлдаған немесе оған қосылған мемлекеттер үшін бес жыл бойы күшінде қалады.
Егер ешқандай денонсациялар болмаса, Конвенцияның қолданылуы әрбір бес жылда өздігінен қайта жаңартылады.
Кез келген денонсация туралы кезекті бесжылдық кезең өткенге дейін кем дегенде алты ай бұрын Нидерланд Корольдігінің Сыртқы істер министрлігіне хабарлануы тиіс. Денонсация Конвенцияның күші қолданылатын жекелеген аумақтармен немесе аумақтық бірліктермен шектелуі мүмкін.
Денонсацияның бұл туралы хабарлаған мемлекетке қатысты ғана күші болады. Конвенция басқа Уағдаласушы мемлекеттер үшін күшінде қалады.

45-бап

Нидерланд Корольдігінің Сыртқы істер министрлігі Конференцияға қатысушы мемлекеттерге және 38-бапқа сәйкес қосылған мемлекеттерге:
1) 37-бап бойынша қол қою мен ратификациялау, қабылдау және мақұлдау;
2) 38-бапта көзделген қосылу;
3) 43-бапқа сәйкес Конвенцияның күшіне енетін күні;
4) 39-бапта көрсетілгендей Конвенция күшінің қолданылуы;
5) 38 және 40-баптарда көзделген мәлімдемелер;
6) 24-бапта және 26-баптың үшінші абзацында көзделген ескертулер, сондай-ақ 42-бапта көрсетілген кері қайтарып алу;
7) 44-бапта көзделген денонсациялар туралы хабарлайды.
Осыған куәлік ретінде тиісті түрде өкілдік берілген төменде қолдарын қойғандар осы Конвенцияға қол қойды.
Гаагада, 1980 жылғы қазанның 25-ші күні ағылшын және француз тілдерінде бір данада жасалды, бұл ретте екі мәтін бірдей тең түпнұсқалы болып табылады, ол Нидерланд Корольдігі Үкіметінің мұрағаттарында сақтауға берілетін болады, оның расталған бір көшірмесі дипломатиялық арналар арқылы Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясына мүше мемлекеттердің әрқайсысына оның Он төртінші сессиясы уақытында жіберілетін болады.
1980 жылғы 25 қазанда Гаагада жасалған Балаларды халықаралық ұрлаудың азаматтық-құқықтық аспектілері туралы конвенцияның куәландырылған көшірмесі екендігін растаймын.

Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрлігінің
Штаб-департаменті
бастығының міндетін атқарушы Д. Халықов