ИПС "Әділет"

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 27.03.2018 № 139 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 16) статьи 5 Закона Республики Казахстан от 9 января 2012 года "О газе и газоснабжении" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые требования по безопасности объектов систем газоснабжения.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении шести месяцев со дня его первого официального опубликования.


Премьер-Министр Республики Казахстан	К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 5 августа 2014 года № 906

Требования
по безопасности объектов систем газоснабжения
1. Общие положения
Область и порядок применения

1. Настоящие требования устанавливают требования к проектированию, строительству и эксплуатации систем газоснабжения природными газами с избыточным давлением не более 1,2 МПа (12 кгс/ кв. см) и сжиженными нефтяными газами (далее – СНГ) с избыточным давлением не более 1,6 МПа (16 кгc/ кв. см), используемыми в качестве топлива.

2. Требования распространяются на:

1) газопроводы городов, поселков и сельских населенных пунктов (включая межпоселковые), промышленных, сельскохозяйственных и других предприятий (далее предприятия - юридические или физические лица, являющиеся владельцами объектов системы газоснабжения);

2) газорегуляторные пункты (далее – ГРП) и газорегуляторные установки (далее - ГРУ);

3) газонаполнительные станции (далее – ГНС), газонаполнительные пункты (далее - ГНП), промежуточные склады баллонов (далее – ПСБ), шкафной газорегуляторный пункт (ШРП), стационарные автомобильные газозаправочные станции (далее – АГЗС), резервуарные, групповые и индивидуальные баллонные установки сжиженных газов;

4) газоснабжающие предприятия (организации) – газораспределительные либо газосетевые организации, осуществляющие розничную реализацию товарного или сжиженного нефтяного газа, а также эксплуатацию систем газоснабжения;

5) внутренние газопроводы и газовое оборудование зданий всех назначений.

Термины и определения

3. В настоящих Требованиях используются следующие термины и определения:

1) авария – разрушение зданий, сооружений и (или) технических устройств, применяемых на опасном производственном объекте, неконтролируемые взрыв и (или) выброс опасных веществ;

2) инцидент – отказ или повреждение технических устройств, применяемых на опасном производственном объекте, отклонение от режима технологического процесса, нарушение законодательства Республики Казахстан;

3) противоаварийная защита – устройство аварийного отключения газа;

4) блокировка – устройство, обеспечивающее возможность запрещения пуска газа или включения агрегата при нарушении персоналом требований безопасности;

5) газоиспользующее оборудование (установки) – оборудование, в технологическом процессе которого в качестве топлива используется газ, (в качестве газоиспользующего оборудования могут использоваться котлы, турбины, печи, газопоршневые двигатели, технологические линии и другое оборудование);

6) газоопасные работы – работы, выполняемые в загазованной среде или при которых возможен выход газа;

7) газовые котлы – котлы, предназначенные для сжигания только товарных газов;

8) газопровод-ввод – газопровод от места присоединения к распределительному газопроводу до отключающего устройства или футляра при вводе в здание;

9) ГРП, ГРУ – технологическое устройство, предназначенное для снижения давления газа и поддержания его на заданных уровнях в газораспределительных сетях;

10) газорегуляторный пункт блочный – технологическое устройство полной заводской готовности в транспортабельном блочном исполнении (контейнере), предназначенное для снижения давления газа и поддержания его на заданных уровнях в газораспределительных сетях;

11) газовоздушный тракт – система воздухопроводов и дымо(газо)проводов, включая внутритопочное пространство газоиспользующей установки;

12) объект газопотребления – производственная и технологическая система, включающая в себя сеть внутренних газопроводов, газовое оборудование и газоиспользующие установки, систему автоматики безопасности, блокировки, сигнализации, регулирования и управления процессом сгорания газа, здания и сооружения, размещенные на одной производственной территории;

13) объекты системы газоснабжения – газопроводы, ГРУ, установки СНГ, сооружения на газопроводах, средства защиты от электрохимической коррозии, ГРП, газорегуляторные установки, газооборудование газифицированных производственных и административно-бытовых зданий, размещенных на территории предприятия;

14) опасная концентрация газа – концентрация (объемная доля газа), равная 20 % нижнего предела взрываемости газа;

15) диагностика – комплекс организационных и инженерно-технических мероприятий, предназначенных для определения технического состояния газопроводов, газового оборудования (технических устройств) с целью определения остаточного ресурса с разработкой рекомендаций, обеспечивающих его безопасную эксплуатацию на весь срок продления жизненного цикла или обоснования необходимости замены;

16) наладочные работы – комплекс организационных и технических мероприятий по подготовке оборудования, систем и коммуникаций к выполнению технологических операций, обеспечивающих производственный процесс в заданных объемах, требуемого качества с оптимальными технико-экономическими показателями при надежной и безопасной эксплуатации. Наладочные работы включают в себя пусконаладочные (индивидуальные испытания и комплексное опробование оборудования) и режимно-наладочные испытания;

17) соединительные детали (фитинги) – элементы газопровода, предназначенные для изменения его направления, присоединения, ответвлений, соединения участков;

18) расчетное давление – максимальное избыточное давление в газопроводе, на которое производится расчет на прочность при обосновании основных размеров, обеспечивающих надежную эксплуатацию в течение расчетного ресурса;

19) расчетный ресурс эксплуатации – суммарная наработка объекта от начала его эксплуатации или ее возобновления после ремонта до перехода в предельное состояние;

20) расчетный срок службы – календарная продолжительность от начала эксплуатации объекта или ее возобновления после ремонта до перехода в предельное состояние;

21) ремонт – комплекс операций с разработкой, восстановлением или заменой деталей или узлов, после выполнения которых гарантируется исправность и безаварийность газопроводов и газового оборудования на последующий срок эксплуатации;

22) газовое хозяйство предприятия – газопроводы, установки СНГ, сооружения на газопроводах, средства защиты от электрохимической коррозии, ГРП, ГРУ, газооборудование газифицированных производственных и административно-бытовых зданий, размещенных на территории предприятия;

23) межпоселковый газопровод – газопровод газораспределительной системы, проложенный вне территории городов и населенных пунктов;

24) коммунально-бытовые предприятия – школы, больницы, столовые, фабрики, кухни, парикмахерские и др., где эксплуатируется газовое оборудование;

25) режим консервации, режим ремонта – режим, при котором газопроводные установки освобождены от газа, отключены с установкой заглушки;

26) специализированная организация – организация, основной вид деятельности которой – выполнение работ, связанных с проектированием, строительством и эксплуатацией системы газоснабжения;

27) режим резерва – состояние газоиспользующей установки, при котором газ не сжигается и избыточное давление в газопроводах отсутствует (запорная арматура на отводе газопровода к установке фиксируется в положении "закрыто");

28) наружный газопровод – подземный, наземный и надземный газопровод, проложенный вне зданий до отключающего устройства или до футляра при вводе в здание;

29) объект, использующий сжиженные нефтяные газы (СНГ) – объект производственного и коммунально-бытового назначения, обеспечивающий хранение и (или) реализацию СНГ, а также использование его в качестве топлива на опасных производственных объектах;

30) сжиженный нефтяной газ – смесь легких углеводородов (пропан-бутановой фракции, пропана, бутана), преобразованная в жидкое состояние в целях транспортировки и хранения;

31) сигнализация – устройство, обеспечивающее подачу звукового и светового сигнала при достижении предупреждаемого значения контролируемого параметра;

32) СКЗ – сигнализатор контроля загазованности – устройство, обеспечивающее подачу звукового и светового сигналов, а также автоматического отключения подачи газа во внутреннем газопроводе сети газопотребления при достижении установленного уровня контролируемой концентрации газа в воздухе помещения;

33) распределительный газопровод – газопровод газораспределительной системы, обеспечивающий подачу товарного газа от источника газоснабжения до газопроводов-вводов к потребителям газа;

34) система технического обслуживания и ремонта – совокупность взаимосвязанных средств, материалов, документации и исполнителей, необходимых для предупреждения неисправностей в системах газоснабжения;

35) техническое обслуживание – комплекс операций или операция по поддержанию работоспособности изделий (технических устройств) при эксплуатации объектов газораспределительной системы и газопотребления;

36) предельное состояние – состояние объекта, при котором его дальнейшая эксплуатация недопустима или нецелесообразна, либо восстановление его работоспособного состояния невозможно или нецелесообразно по признакам, установленным конструкторской (проектной) документацией и (или) техническими нормативными правовыми актами;

37) шкафной газорегуляторный пункт – технологическое устройство в шкафном исполнении, предназначенное для снижения давления газа и поддержания его на заданных уровнях в газораспределительных сетях.

Организация контроля за соблюдением
норм Требований

4. Контроль за соблюдением настоящих Требований в процессе проектирования, строительства, ремонта и реконструкции, ввода в эксплуатацию и эксплуатации, вывода из эксплуатации, консервации и (или) ликвидации газораспределительной системы и газопотребления осуществляется организацией, выполняющей названные работы.

В каждой организации (объекте) разрабатывается и утверждается руководителем положение (инструкция) по организации и проведению производственного контроля.

5. Государственный контроль за соблюдением требований на объектах жилищного назначения осуществляется местными исполнительными органами.

6. Производственный контроль за соблюдением Требований осуществляется владельцами объектов.

2. Эксплуатация систем газоснабжения
Общие требования

7. На каждом предприятии выполняется комплекс мероприятий, включая систему технического обслуживания и ремонта, обеспечивающий содержание объектов газораспределительной системы и газопотребления в исправном состоянии и соблюдении норм настоящих Требований по безопасности эксплуатации газопроводов, оборудования и газопотребляющих агрегатов. Обеспечение выполнения комплекса мероприятий возлагается на первого руководителя предприятия.

8. Порядок организации и проведения работ по техническому обслуживанию и ремонту системы газоснабжения определяется настоящими Требованиями и техническими нормативными правовыми актами.

9. Техническое обслуживание и ремонт объектов системы газоснабжения выполняются в объеме и сроки, установленные настоящими Требованиями и нормативно-технической документацией на оборудование и агрегаты.

10. Графики технического обслуживания и ремонта объектов системы газоснабжения утверждаются руководителем предприятия-владельца или предприятия, выполняющего указанные работы по договору.

11. Для лиц, занятых технической эксплуатацией системы газоснабжения, разрабатываются должностные, производственные инструкции и инструкции по безопасному производству работ. Для работающих на пожароопасных участках – инструкции по противопожарной безопасности.

12. Должностная инструкция определяет права и обязанности руководителей и специалистов.

13. Производственная инструкция содержит требования по технической последовательности выполнения различных операций, методы и объемы проверки качества выполняемых работ.

К инструкции по техническому обслуживанию и ремонту оборудования ГРП, газорегуляторных установок, ГНС, АГЗС и котельных прилагаются технологические схемы с обозначением мест установки запорной арматуры и контрольно-измерительных приборов.

Производственная инструкция и технологическая схема пересматриваются и переутверждаются после реконструкции, технического перевооружения и изменения технологического процесса до включения оборудования в работу.

14. Предприятие хранит проектную и исполнительскую документацию на находящиеся в эксплуатации газопроводы и газифицированные объекты.

Передача на хранение указанных документов сторонним (эксплуатирующим) организациям допускается только в случае выполнения ими технического обслуживания и ремонта на основании условий договора.

15. На каждый наружный газопровод, электрозащитную, резервуарную и групповую баллонную установку, ГРП (газорегуляторные установки), ГНС (ГНС, АГЗС) составляется эксплуатационный паспорт, содержащий основные технические характеристики, а также данные о проведенных ремонтах.

16. На маховиках арматуры обозначается направление вращения при открытии и закрытии арматуры.

17. На газопроводах котельных, ГНП (газорегуляторных установках), ГНС (ГНП), АГЗС указываются направления движения потока газа.

Организация технического обслуживания
и ремонта объектов системы газоснабжения

18. На каждом предприятии приказом (распоряжением) его исполнительного органа из числа руководителей или специалистов, прошедших в установленном порядке проверку знаний, действующих на территории РК законодательства в области промышленной безопасности и настоящих Требований, назначается лицо, ответственное за безопасную эксплуатацию объектов системы газоснабжения.

В организациях, отнесенных к коммунально-бытовым потребителям, а также на предприятиях, в штате которых не предусмотрена должность руководителя подразделения или специалиста с техническим образованием, контроль за безопасной эксплуатацией системы газоснабжения осуществляет работник, прошедший подготовку в соответствии с требованиями Закона Республики Казахстан "О промышленной безопасности на опасных производственных объектах".

19. В организациях на лицо, ответственное за безопасную эксплуатацию системы газоснабжения предприятия, разрабатывается должностная инструкция, в которой предусматриваются:

1) обеспечение безопасного режима газоснабжения;

2) участие в согласовании проектов газоснабжения и работе комиссий по приемке газифицируемых объектов в эксплуатацию;

3) разработка инструкций, плана локализации и ликвидации аварий в газовом хозяйстве;

4) участие в комиссиях по проверке знаний правил, норм и инструкций по газовому хозяйству работниками предприятия;

5) проверка соблюдения установленного настоящими Требованиями порядка допуска специалистов и рабочих к самостоятельной работе;

6) проведение регулярного контроля за безопасной эксплуатацией и ремонтом газопроводов и газового оборудования;

7) проверка правильности ведения технической документации при эксплуатации и ремонте;

8) оказание помощи в работе лицам, ответственным за безопасную эксплуатацию системы газоснабжения цехов (участков);

9) разработка планов-мероприятий и программ по замене и модернизации устаревшего оборудования;

10) участие в проведении противоаварийных тренировок со специалистами и рабочими;

11) участие в обследованиях, проводимых органом государственного контроля.

20. Лицо, ответственное за безопасную эксплуатацию системы газоснабжения предприятия, проводит работу по:

1) осуществлению связи с газоснабжающей организацией, а также предприятиями, выполняющими работы по техническому обслуживанию и ремонту по договору;

2) отстранению от обслуживания газового оборудования и выполнения газоопасных работ лиц, не прошедших проверку знаний или показавших неудовлетворительные знания правил, норм и инструкций;

3) предоставлению руководству предложений о привлечении к ответственности лиц, нарушающих нормы Требований;

4) недопущению ввода в эксплуатацию газопотребляющих установок, не отвечающих нормам настоящих Требований;

5) приостановлению работы газопроводов и газового оборудования, опасных при дальнейшем эксплуатации, а также самовольно введенных в работу;

6) подбору лиц, ответственных за безопасную эксплуатацию системы газоснабжения цехов, специалистов и рабочих газовой службы;

7) выдаче руководителям цехов газовой службы обязательных для исполнения указаний по устранению нарушений норм Требований.

21. Техническое обслуживание и ремонт газопроводов и газового оборудования жилых домов, школ, больниц, общественных и административных зданий, коммунально-бытовых потребителей в городах, поселках и сельских населенных пунктах осуществляются аттестованными в области промышленной безопасности организациями в соответствии с требованиями нормативных правовых актов в области промышленной безопасности.

22. Эксплуатация системы газоснабжения промышленных, коммунальных и сельскохозяйственных предприятий обеспечивается их владельцем либо аттестованной организацией по договору.

23. На предприятии, эксплуатирующем систему газоснабжения своими силами, организовывается газовая служба.

24. 3адачи газовой службы, структура и ее численность (в зависимости от объема и сложности объекта системы газоснабжения) устанавливаются Положением о газовой службе, утвержденным руководителем предприятия и согласованным с территориальным подразделением уполномоченного органа.

25. Администрация предприятия обеспечивает газовую службу помещением с телефонной связью, средствами индивидуальной защиты, инструментами и приборами.

26. Выявление и ликвидация коррозионноопасных зон на подземных стальных газопроводах и резервуарах сжиженного газа, техническое обслуживание и ремонт установок электрохимической защиты осуществляются газоснабжающими предприятиями либо организациями, специализирующимися на выполнении работ по защите подземных металлических сооружений и коммуникаций от коррозии. Допускается выполнение указанных работ предприятием-владельцем газопроводов при наличии у него служб защиты от коррозии, укомплектованных подготовленным персоналом, а также оснащенных необходимыми приборами, механизмами.

27. Передача работ по техническому обслуживанию и ремонту предприятием-владельцем газоснабжающему предприятию оформляется договором.

В договоре четко определяются границы и объемы работ по техническому обслуживанию и ремонту, регламентируются обязательства сторон в обеспечении условий безопасной эксплуатации объектов системы газоснабжения.

Наружные газопроводы и сооружения

28. Контроль за давлением газа в сетях города и населенного пункта осуществляется путем измерения в разных точках не реже двух раз в год (в летний и зимний периоды) в часы максимального потребления газа.

29. Проверка наличия влаги и конденсата в газопроводах, их удаление проводятся с периодичностью, исключающей возможность образования закупорок.

Периодичность проверки определяется предприятием газового хозяйства.

30. Установленные на газопроводах запорная арматура и компенсаторы подвергаются ежегодному техническому обслуживанию, а при необходимости - ремонту. Сведения о замене задвижек, кранов, компенсаторов, а также выполненных при капитальном ремонте работах заносятся в паспорт газопровода.

31. Газопроводы, находящиеся в эксплуатации под систематическим наблюдением, подвергаются проверкам технического состояния, текущему и капитальному ремонту.

32. Техническое состояние наружных газопроводов и сооружений контролируется периодическим обходом.

33. При обходе надземных газопроводов выявляются и своевременно устраняются:

1) утечка газа;

2) перемещение газопроводов за пределы опор;

3) наличие вибрации, сплющивания, недопустимого прогиба газопровода, просадки, изгиба и повреждения опор;

4) неисправности отключающих устройств и изолирующих фланцевых соединений, средств защиты от падения электропроводов, креплений и окраски газопроводов;

5) неисправности устройств электрохимической защиты и габаритных знаков на переходах, в местах проезда автотранспорта.

Обход проводится не реже 1 раза в три месяца.

34. При обходе подземных газопроводов:

1) осматриваются трассы газопроводов и выявляются утечки газа по внешним признакам, контролируются газоанализатором или газоиндикатором все колодцы и контрольные трубки, а также колодцы и камеры других подземных коммуникаций, подвалы зданий, шахты, коллекторы, подземные переходы, расположенные на расстоянии до 15 м по обе стороны от газопровода, проверяются сохранность, состояние настенных указателей и ориентиров газовых сооружений;

2) очищаются крышки газовых колодцев и коверов от снега, льда и загрязнения, осматривается состояние местности по трассе газопровода с целью выявления обрушения грунта, размыва его талыми или дождевыми водами, контролируются условия производства строительных работ, предусматривающие сохранность газопровода на расстоянии 15 м в обе стороны и исключение его повреждения.

35. В случае обнаружения загазованности сооружений на трассе газопровода или утечки газа:

1) немедленно извещается аварийно-диспетчерская служба и руководство службы;

2) принимаются меры по предупреждению окружающих людей (жильцов дома, прохожих) о загазованности и недопустимости применения открытого огня, пользования электроприборами и необходимости проветривания помещений;

3) организовываются проверка приборами и проветривание загазованных подвалов, цокольных и первых этажей зданий, колодцев и камер подземных сооружений (коммуникаций) в 15-ти метровой и 50-ти метровой зоне.

36. Периодичность обхода трасс подземных газопроводов устанавливается в зависимости от их технического состояния, наличия и эффективности электрозащитных установок, категории газопровода по давлению, пучинистости, просадочности и степени набухания грунтов, сейсмичности района, характера местности и плотности ее застройки, времени года и других факторов, но не реже сроков, приведенных в таблице 1.

Таблица 1

Газопроводы	Низкого давления в застроенной части поселений	Высокого и среднего давления застроенной части поселений	Всех давлений в незастроенной части поселений, а также межпоселковые
1. Вновь построенные газопроводы	Непосредственно в день ввода в эксплуатацию и на следующий день
2. Стальные газопроводы, эксплуатируемые до 40	Устанавливается техническим руководителем газораспределительной организации, но не реже:
лет при отсутствии аварий и инцидентов	1 раз в месяц	2 раза в месяц	1 раз в 6 месяцев при ежегодном приборном обследовании или раз в 2 месяца без его проведения
2.1. Полиэтиленовые газопроводы, эксплуатируемые до 50 лет при отсутствии аварий и инцидентов	1 раз в 3 месяца	1 раз в 3 месяца	1 раз в 6 месяцев
3. Стальные газопроводы, после реконструкции методом протяжки полиэтиленовых труб или восстановления синтетическим тканевым рукавом	Устанавливается техническим руководителем газораспределительной организации, но не реже:
	1 раза 3 месяца	1 раза в 3 месяца	не реже 1 раза в 6 месяцев
4. Стальные газопроводы, эксплуатируемые в зоне действия источников блуждающих токов в грунте с высотой коррозионной агрессивностью и необеспеченные минимальным защитным электрическим потенциалом	1 раз в неделю	2 раза в неделю	1 раз в 2 недели
5. Стальные газопроводы с неустраненными дефектами защитных покрытий	1 раз в неделю	2 раза в неделю	1 раз в 2 недели
6. Стальные газопроводы с положительными и знакопеременными значениями электрических потенциалов	Ежедневно	Ежедневно	2 раза в неделю
7. Газопроводы в неудовлетворительном техническом состоянии, подлежащие замене	Ежедневно	Ежедневно	2 раза в неделю
8. Газопроводы, проложенные в просадочных грунтах	1 раз в неделю	2 раза в неделю	1 раз в две недели
9. Газопроводы с временно устраненной утечкой газа (бинт, бандаж)	Ежедневно, до проведения ремонта
10. Газопроводы в зоне 15 м от места производства строительных работ	Ежедневно, до устранения угрозы повреждения газопровода
11. Береговые участки газопроводов в местах переходов через водные преграды и овраги	Ежедневно в период паводка
12. Стальные газопроводы, эксплуатируемые после 40 лет при положительных результатах диагностики	1 раз в месяц	2 раза в месяц	1 раз в 6 месяцев при ежегодном приборном обследовании или 1 раз в 2 месяца без его проведения
13. Полиэтиленовые газопроводы, эксплуатируемые после 50 лет при положительных результатах диагностики	1 раз в 3 месяца	1 раз в 3 месяца	1 раз в 6 месяцев
14. Стальные газопроводы после 40 лет при отрицательных результатах диагностики, назначенные на перекладку или реконструкцию	ежедневно	ежедневно	2 раза в неделю
15. Полиэтиленовые газопроводы после 50 лет при отрицательных результатах диагностики, назначенные на перекладку	ежедневно	ежедневно	2 раза в неделю

37. Обход трасс подземных газопроводов производится бригадой в составе не менее двух человек. Обход трасс газопроводов в незастроенной части города (поселка), а также вне проезжей части дорог при отсутствии в 15-метровой зоне от газопроводов колодцев, других подземных коммуникаций допускается производить одним рабочим.

38. Рабочим-обходчикам подземных газопроводов вручаются под расписку маршрутные карты, на которых указаны схемы трасс газопроводов с местоположением газовых сооружений, подвалов зданий и колодцев других коммуникаций, подлежащих проверке на загазованность. Маршрутные карты уточняются. Перед допуском к первому обходу рабочие ознакамливаются с трассой газопровода на местности.

39. Результаты обхода газопроводов отражаются в специальном журнале согласно приложению 28 к настоящим Требованиям. Выявленные неисправности отражаются в рапорте.

40. На территории предприятия вдоль трассы подземного газопровода с обеих сторон выделяются полосой шириной 2 м, в пределах которых не допускается складирование материалов и оборудования.

41. Руководители организации, на территории которой газопровод проложен транзитом, обеспечивают доступ персонала газораспределительной организации для проведения обхода, технического обслуживания и ремонта газопровода, локализации и ликвидации аварийных ситуаций.

42. Владельцы смежных подземных коммуникаций, проложенных в радиусе 50 м от газопровода, обеспечивают своевременную очистку крышек колодцев и камер от загрязнения, снега и наледи для проверки их на загазованность.

43. Владельцы зданий или коммунальные службы обеспечивают исправность уплотнения вводов подземных инженерных коммуникаций, содержат подвалы и технические подполья в состоянии, обеспечивающем возможность их постоянного проветривания и проверки на загазованность.

44. Подземные газопроводы, находящиеся в эксплуатации, подвергаются техническому обследованию с помощью специальных приборов.

45. Техническое обследование стальных подземных газопроводов производится при продолжительности эксплуатации их до 25 лет не реже одного раза в пять лет, при продолжительности эксплуатации более 25 лет – не реже одного раза в три года. Газопроводы, включенные в план капремонта или замены, с неработающей электрохимической защитой, обследуются не реже одного раза в год.

46. Внеочередное комплексное приборное обследование стальных газопроводов проводится при обнаружении негерметичности или разрыва сварных стыков, сквозных коррозионных повреждений, а также при перерывах в работе электрозащитных установок в течение года:

1) более 1 месяца – в зонах опасного действия блуждающих токов;

2) более 6 месяцев – в зонах отсутствия блуждающих токов, если защита газопровода не обеспечена другими установками.

Коррозионное состояние металла и изоляционного покрытия трубы определяется во всех шурфах, отрываемых в процессе эксплуатации газопровода или смежных с ним сооружений.

47. В целях безопасной эксплуатации систем газоснабжения владельцы или коммунальные службы при техническом обследовании подземных стальных газопроводов проверяют:

1) герметичность трубопроводов;

2) качество сварных стыков;

3) подверженность коррозионной опасности;

4) состояние защитного покрытия и металла труб.

48. Осмотр стальных подземных газопроводов с целью определения состояния защитного покрытия металла трубы (путем вскрытия на газопроводах контрольных шурфов длиной не менее 1,5 м) выполняется не только в местах выявления повреждений покрытий, а также на участках, где использование приборов затруднено индустриальными помехами.

Места вскрытия контрольных шурфов, их количество в зонах индустриальных помех определяются главным инженером предприятия системы газоснабжения или начальником газовой службы. Для визуального обследования выбираются участки, подверженные наибольшей коррозионной опасности, места пересечения газопроводов с другими подземными коммуникациями, конденсатосборники, гидрозатворы. При этом на каждые 500 м распределительных газопроводов и на каждые 200 м газопроводов-вводов вскрывается не менее одного шурфа.

49. Проверка герметичности и обнаружение мест утечек газа из подземных газопроводов в период промерзания грунта, а также на участках, расположенных под усовершенствованными дорожными покрытиями, производятся путем бурения скважин с последующим взятием проб газоиндикатором.

На распределительном газопроводе скважины бурятся у стыков газопровода. При отсутствии схемы расположения стыков, а также на газопроводах-вводах скважины бурятся через каждые 2 м. В зимнее время глубина бурится не менее глубины промерзания грунта, в остальное время - соответствует глубине укладки трубки. Скважины закладываются на расстоянии не менее 0,5 м от стенки газопровода.

При использовании высокочувствительных газоиндикаторов для определения газа допускается уменьшить глубину скважин и выполнять их по оси газопровода при условии, что расстояние между верхом трубы и дном скважины будет не менее 40 см.

50. Применение открытого огня для определения наличия газа в скважинах не допускается.

51. Допускается проверять герметичность газопроводов опрессовкой воздухом по нормам испытаний согласно приложению 4 к настоящим Требованиям.

52. При техническом обследовании полиэтиленовых газопроводов эксплуатирующей организацией проверяется герметичность газопроводов с помощью высокочувствительного газоиндикатора (в застроенной части - не реже 1 раза в год, преимущественно в весенне-осенний период, в незастроенной части - не реже 1 раза в 5 лет).

53. По результатам технического обследования составляется акт, в котором с учетом выявленных дефектов и оценки технического состояния следует дать заключение о возможности дальнейшей эксплуатации газопровода, необходимости и сроках проведения его ремонта или замены. Акт технического обследования утверждается руководителем организацией, выполняющей эти работы.

54. Техническое обследование подводных переходов газопроводов выполняется не реже 1 раза в 5 лет специализированной организацией, имеющей соответствующее оборудование, снаряжение и подготовленных специалистов. При этом уточняется местоположение газопровода относительно дна и наличия повреждений изоляционного покрытия.

Проводится также определение целостности, взаиморасположения пригрузов на подводных переходах и в местах, где приняты меры против возможного всплытия газопроводов.

Результаты обследований оформляются актами или отчетами.

55. Утечки газа на газопроводах устраняются в аварийном порядке. При обнаружении опасной концентрации газа в подвалах, подпольях зданий, коллекторах, подземных переходах, галереях газопроводы немедленно отключаются. До устранения негерметичности их эксплуатация не разрешается.

56. Для временного устранения утечек газа применяются хомуты и бандажи, обеспечивающие герметичность соединения, при их ежедневном осмотре.

57. Дефектные сварные стыки, сквозные коррозионные и механические повреждения газопроводов, каверны глубиной свыше 30 % толщины стенки металла трубы устраняются путем вырезки дефектных участков и вварки катушек длиной не менее 200 мм.

58. Об отключении газопроводов, связанных с их ремонтом, а также времени возобновления подачи газа потребители предупреждаются заблаговременно.

59. Предприятие-владелец своевременно предпринимает меры по ремонту защитных покрытий, предотвращению дальнейшего разрушения стальных подземных газопроводов. Дефекты изоляции на газопроводах, расположенных в зонах действия блуждающих токов или вблизи зданий с возможным скоплением людей, необходимо устранить в первую очередь и не позднее чем через месяц после их обнаружения.

60. Производство сварочных и изоляционных работ при присоединении и ремонте стальных подземных газопроводов, контроль их качества выполняются в соответствии с требованиями технических нормативных актов.

61. Производство строительных, в том числе земляных, работ на расстоянии менее 15 метров от газопровода допускается только по письменному разрешению эксплуатирующей организации системы газоснабжения, в котором указываются условия и порядок их проведения. К разрешению прилагается схема расположения газопровода с привязками.

Организация, ведущая земляные работы, представляет предприятию системы газоснабжения для согласования проект плана их производства.

62. До начала работ ударных механизмов и землеройной техники вблизи трассы подземного газопровода необходимо определить фактическое местоположение его путем вскрытия шурфов вручную. Ударные механизмы для рыхления грунта могут применяться на расстояний не менее 3 м от подземного газопровода, а механизмы, способные значительно отклоняться от вертикальной оси (шар, клин-баба и т.п.) - на расстоянии не менее 5 м.

63. При механических повреждениях стальных газопроводов со смещением их относительно основного положения как по горизонтали, так и по вертикали одновременно с проведением работ по устранению утечек газа вскрываются и проверяются физическим методом по одному ближайшему стыку в обе стороны от места повреждения. При обнаружений в них разрывов и трещин, вызванных повреждением газопровода, дополнительно вскрывается и проверяется физическим методом контроля следующий стык газопровода. Поврежденные стыки вырезаются и заменяются путем вварки катушек.

Примечание: в случае выявления непровара, скопления пор и других дефектов стыков проводится внеочередная проверка качества сварных стыков.

64. Газопроводы в местах пересечения с железнодорожными путями и автомобильными дорогами, независимо от даты предыдущей проверки и ремонта, проверяются и при необходимости ремонтируются или заменяются при проведении работ по расширению и капитальному ремонту оснований дороги.

О предстоящем ремонте или расширении путей (дорог) организации, эксплуатирующие газораспределительную систему, уведомляются заблаговременно.

Газорегуляторные пункты и газорегуляторные установки

65. Режим работы ГРП и ГРУ промышленных, сельскохозяйственных и коммунальных предприятий, а также головных (промежуточных) ГРП устанавливается в соответствии с проектом.

66. Параметры настройки оборудования городских ГРП устанавливаются главным инженером предприятия газового хозяйства, при этом для бытовых потребителей максимальное рабочее давление газа после регулятора не превышает 300 мм.вод.ст.; предохранительные сбросные клапаны, в том числе встроенные в регуляторы давления, обеспечивают сброс газа при превышении максимального рабочего давления после регулятора не более чем на 15%, верхний предел срабатывания предохранительных запорных клапанов не превышает максимальное рабочее давление газа после регулятора более чем на 25%.

Параметры настройки оборудования ГРП, ШРП, ГРУ, газоиспользующих установок промышленных, сельскохозяйственных организаций, а также промежуточных ГРП устанавливаются проектом и уточняются при пусконаладочных работах.

67. Не допускается колебание давления газа на выходе из ГРП или газорегуляторных установок, превышающее 10 % рабочего давления. Неисправности регуляторов, вызывающие повышение или понижение рабочего давления, неполадки в работе предохранительных клапанов, а также утечки газа устраняются в аварийном порядке.

68. Включение в работу регулятора давления в случае прекращения подачи газа производится после установления причины срабатывания предохранительно-запорного клапана и принятия мер по ее устранению.

69. Запорные устройства на обводной линии (байпасе) и перед сбросным предохранительным клапаном пломбируются.

Газ по обводной линии допускается подавать только в течение времени, необходимого для ремонта оборудования и арматуры, а также в период снижения давления газа перед ГРП или газорегуляторными установками до величины, не обеспечивающей надежную работу регулятора давления. Работа выполняется бригадой рабочих в составе не менее двух человек, один из которых назначается старшим.

70. Температура воздуха в помещении, где размещены оборудование и средства измерения, поддерживается не ниже, указанной в паспорте завода-изготовителя.

71. Снаружи здания ГРП или вблизи ограждения газорегуляторной установки на видном месте ставятся предупредительные надписи – "ОГНЕОПАСНО – ГАЗ".

72. При эксплуатации ГРП и газорегуляторных установок выполняются следующие действия:

1) осмотр технического состояния в сроки, устанавливаемые инструкцией, обеспечивающей безопасность и надежность эксплуатации;

2) проверка параметров срабатывания предохранительных запорных и сбросных клапанов не реже 1 раза в 3 месяц, а также по окончании ремонта оборудования;

3) техническое обслуживание - не реже 1 раза в 6 месяц, текущий ремонт не реже 1 раза в год, если завод-изготовитель регуляторов давления, предохранительных клапанов, телемеханических устройств не требует проведения ремонта в более сжатые сроки;

4) капитальный ремонт - при замене оборудования, средств измерений, отопления, освещения и восстановления строительных конструкций здания на основании дефектных ведомостей, составленных по результатам осмотра.

73. При осмотре технического состояния ГРП и газорегуляторных установок выполняются:

1) проверка по приборам давления газа до и после регулятора, перепада давления на фильтре, температуры воздуха в помещении;

2) контроль за правильностью положения молоточка и надежности сцепления рычагов предохранительно-запорного клапана;

3) смена картограмм регистрирующих приборов, прочистка и заправка перьев, завод часового механизма (установка пера на "нуль" – не реже 1 раза в 15 дней);

4) проверка состояния и работы электроосвещения, вентиляции, системы отопления, визуальное выявление трещин и неплотностей стен, отделяющих основное и вспомогательное помещения;

5) внешний и внутренний осмотр здания, при необходимости очистка помещения и оборудования от загрязнения.

74. Технический осмотр ГРП, расположенных в отдельно стоящих зданиях, встроенных и пристроенных к зданиям, а также газорегуляторных установок, размещенных в отдельных помещениях, проводится двумя рабочими. Осмотр ГРП, оборудованных системами телемеханики, размещенных в шкафах или на открытых площадках, а также газорегуляторных установок, расположенных непосредственно в помещениях, где используется газ, допускается одним рабочим.

75. Засоренность фильтра определяется дифманометром. В ГРП допускается применение показывающих манометров. Максимальный перепад давления газа не превышает установленного заводом-изготовителем. Разработка и очистка кассеты фильтра производятся вне помещения ГРП (газорегуляторные установки) в местах, удаленных от легковоспламеняющихся веществ и материалов не менее чем на 5 м.

76. При настройке и проверке параметров срабатывания предохранительных клапанов рабочее давление газа после регулятора остается постоянным.

Примечание: настройку и проверку параметров срабатывания допускается выполнять с помощью регулятора давления, если верхний предел срабатывания предохранительного запорного клапана не превышает максимального рабочего давления, указанного в п. 66 настоящих Требований.

77. При техническом обслуживании выполняются:

1) проверка хода и плотности закрытия задвижек и предохранительных клапанов;

2) проверка плотности всех соединений и арматуры, устранение утечек газа, осмотр и очистка фильтра;

3) смазка трущихся частей и перенабивка сальников;

4) определение плотности и чувствительности мембран регуляторов давления и управления;

5) продувка импульсных трубок к контрольно-измерительным приборам, ПЗК и регулятору давления (запорный клапан);

6) проверка параметров настройки запорных и сбросных клапанов.

78. При ежегодном текущем ремонте следует выполнить:

1) разборку регуляторов давления, предохранительных клапанов с очисткой их от коррозии и загрязнении, проверкой плотности прилегания клапанов к седлу, состояния мембран, смазкой трущихся частей, ремонтом или заменой изношенных деталей, проверкой надежности конструкционных узлов, не подлежащих разборке;

2) разборку запорной арматуры, не обеспечивающей герметичности закрытия;

3) работы, перечисленные в п. 73 настоящих Требований.

79. Отключающие устройства на линии регулирования при разработке оборудования находятся в закрытом положении. На границе отключенного участка после отключающего устройства устанавливается заглушка, соответствующая максимальному давлению газа.

80. Ремонт электрооборудования ГРП и смена перегоревших электроламп проводятся при снятом напряжении. При недостаточном естественном освещении допускается применение переносных светильников во взрывозащищенном исполнении.

81. Помещения ГРП, ГРУ укомплектовываются средствами пожаротушения в соответствии с приложением 21 к настоящим Требованиям.

Хранить обтирочные и горючие материалы в них не разрешается.

Газонаполнительные станции, газонаполнительные пункты,
автомобильные газозаправочные станции сжиженных нефтяных газов

82. Ведение производственных процессов, техническое состояние технологического и электрооборудования, газопроводов, санитарно-технических сооружений на ГНС, ГНП и АГЗС обеспечивают безаварийную работу и безопасность персонала в соответствии с настоящими Требованиями.

83. Производственные процессы проводятся согласно утвержденному технологическому регламенту, в котором следует определить допустимые значения давлений и температур сжиженных газов с учетом их физико-химических свойств и взрывоопасных характеристик.

84. Отработка новых производственных процессов, ведение испытаний образцов вновь разрабатываемого оборудования, апробирование опытных средств механизации и автоматизации выполняются по специальной программе, согласованной с территориальными подразделениями уполномоченного органа.

Дополнительная установка технологического оборудования, расширение или реконструкция станций и пунктов проводятся по проектам. Увеличение производительности цехов за счет ухудшения безопасных условий труда работающих не допускается.

85. Техническое обслуживание, ремонт газопроводов и технологического оборудования производятся в дневное время.

86. На АГЗС обеспечивается круглосуточное дежурство обслуживающего персонала. При односменной работе АГЗС передается в ответственность сторожевой охраны в нерабочее время. Включение АГЗС в работу после перерыва осуществляется после осмотра технологического оборудования, резервуаров и газопроводов.

87. Прием и передача смены при ликвидации аварии и во время сливо-наливных работ не допускаются.

88. Технологическое оборудование, газопроводы, арматура, электрооборудование, вентиляционные системы, средства измерений, противоаварийной защиты, блокировки и сигнализации взрывопожароопасных производств ТНС, ТНП и АГЗС ежесменно осматриваются с целью выявления неисправностей и своевременного их устранения.

89. Обнаруженные при эксплуатации утечки газа немедленно устраняются.

90. Неисправные агрегаты, резервуары, газопроводы отключаются.

91. Запорная арматура, обратные и скоростные клапаны, находящиеся в эксплуатации, обеспечивают быстрое и надежное отключение. Обслуживание и ремонт арматуры производятся в соответствии с техническим и технологическим регламентами, указанными в техническом паспорте или другом документе, удостоверяющем качество арматуры. При этом текущий ремонт производится не реже одного раза в год.

92. Разборка арматуры резьбовых и фланцевых соединений на газопроводах с целью ремонта выполняется после их отключения и продувки инертным газом или паром. Не разрешается подтягивать соединения, находящиеся под давлением. Удалять болты из фланцевых соединений разрешается только после снятия избыточного давления.

93. Давление настройки предохранительных сбросных клапанов не превышает более чем на 15 % рабочего давления в резервуарах и газопроводах.

94. Эксплуатация технического оборудования, резервуаров и газопроводов при неисправных и неотрегулированных предохранительных сбросных клапанах не допускается.

95. Исправность предохранительных сбросных клапанов проверяется не реже одного раза в месяц путем кратковременного их открытия.

Проверка параметров настройки клапанов, их регулировка производятся на специальном стенде или месте с помощью специального приспособления. Периодичность проверки для предохранительных сбросных клапанов резервуаров - не реже одного раза в шесть месяцев, для остальных - при проведении текущего ремонта, но не реже одного раза в год. Клапаны после испытания пломбируются, результаты проверки отражаются в журнале.

На место клапана, снимаемого для ремонта или проверки, устанавливается исправный предохранительный сбросный клапан.

96. На ГНС, ГНП и АГЗС, для слива и налива СНГ применяются устройства, соответствующие техническим условиям и стандартам и обеспечивающие стойкость к транспортирующему газу при заданных давлении и температуре и имеющие защиту от статического электричества.

Неисправные устройства, а также устройства, имеющие повреждения, для сливоналивных операций не допускаются.

97. Не допускается подтягивать накидные гайки рукавов, отсоединять рукава, находящиеся под давлением, а также применять ударный инструмент при навинчивании и отвинчивании гаек.

98. Оставлять без надзора работающие насосы, компрессоры не разрешается.

99. Давление газа на высасывающей линии насоса на 0,1-0,2 МПа (1-2 кгс/кв. см) должно быть выше упругости насыщенных паров жидкой фазы при данной температуре.

100. Давление газа в нагнетательном газопроводе компрессора не превышает давления конденсации паров СНГ при температуре нагнетания и быть выше 1,6 МПа (16 кгс/кв. см).

101. Клиновидные ремни передач для привода компрессоров и насосов защищаются от попадания на них масла, воды и других веществ, отрицательно влияющих на их прочность и передачу усилий.

102. Не допускается использовать для компрессоров и насосов смазочные масла, не предусмотренные заводской инструкцией по эксплуатации.

103. Количество смазочных материалов, находящихся в насосно-компрессорном отделении, должно быть в объеме их суточной потребности при условии хранения в закрывающейся емкости.

104. Насосы и компрессоры при ремонтных, регламентных, в том числе огневых работах, в насосно-компрессорных отделениях станций (пунктов), на железнодорожной сливной эстакаде, на территории резервуарного парка и заправочных колонок, а также на время производства огневых работ останавливаются.

105. Компрессоры и насосы подлежат аварийной остановке при:

1) утечке газов и неисправной запорной арматуре;

2) появлении вибрации, посторонних шумов и стуков;

3) выходе из строя подшипников и сальников уплотнения;

4) изменении допустимых параметров масла и воды;

5) неисправности муфтовых соединений, клиновидных ремней и их ограждений;

6) повышении или понижении установленного давления газов во всасывающем напорном газопроводе;

7) при повышении уровня жидкости в конденсатосборнике на всасе компрессора выше допустимого и при повышении температуры газа на выходе из компрессора выше допустимого.

106. Устранение утечек газа на работающем технологическом оборудовании не допускается.

107. Работа насосов и компрессоров с отключенными или вышедшими автоматикой, аварийной вентиляцией, а также блокировкой с вентиляторами вытяжных систем не допускается.

108. Сведения о режиме эксплуатации, в качестве обрабатываемого времени и замеченных неполадках в работе компрессоров и насосов фиксируются в эксплуатационном журнале.

109. Техническое обслуживание, текущий и капитальный ремонт технологического оборудования проводятся в соответствии с нормами настоящих Требований, технологических инструкций и инструкций организации-изготовителя по монтажу и эксплуатации оборудования.

110. На ГНС, ГНП и АГЗС за эксплуатацию системы вентиляции назначается ответственное лицо.

111. Каждой вентиляционной системе присваиваются условное обозначение и порядковый номер, которые наносятся яркой несмываемой краской на кожухе вентилятора и вблизи вентилятора на воздуховод.

112. На каждую вентиляционную систему составляется паспорт, в котором обозначаются схема установки, ее производительность, тип и характеристика вентилятора и электродвигателя, сведения о ремонтах и наладках. Вентилятор работает во взрывозащищенном исполнении и соответствует категории взрывоопасных смесей газов и паров с воздухом, а также группе взрывоопасных смесей газов и паров с воздухом по температуре самовоспламенения.

113. Пуск вентиляционных систем во взрывопожароопасных помещениях производится за 15 минут до начала работы технологического оборудования, при этом сначала включаются вытяжные системы.

114. В местах забора воздуха выполнять работы, вызывающие появление паров СНГ и других вредных веществ, не допускается.

115. При остановке приточных систем на воздуховодах обратные клапаны находятся в закрытом положении.

116. Порядок обслуживания и ремонта систем вентиляции определяется положениями и инструкциями по эксплуатации промышленной вентиляции. После ремонта вентилятора или электродвигателя выполняются пусконаладочные работы вентустановки. Сведения о ремонте и накладках фиксируются в паспорте вентиляционных систем.

117. Испытание вентиляционных систем с целью проверки их эксплуатационных технических характеристик проводится не реже 1 раза в год, а также в случае неудовлетворительных результатов анализа воздушной среды, переустройства, наладки и канального ремонта установок.

Наладка и испытание вентиляционных систем проводятся специализированными организациями. По результатам испытаний составляется технический отчет, в котором содержатся оценка эффективности работы вентиляционных систем по обеспечению нормальных санитарно-гигиенических условий в рабочей зоне и указание по режиму эксплуатации вентиляционных систем.

118. Все изменения в конструкции вентиляционных систем вносятся на основании утвержденных проектов.

119. На выхлопной трубе транспортного средства перед въездом его на территорию ГНС, ГНП и АГЗС устанавливаются искрогасители.

120. Число железнодорожных цистерн, одновременно находящихся на территории ГНС, соответствует числу постов слива, предусмотренных проектом.

121. Операции по подготовке к сливу сжиженных газов железнодорожных цистерн проводятся после окончания маневровых работ, закрепления цистерн на рельсовом пути и удаления локомотива с территории ГНС.

122. Перед выполнением сливо-наливных операций и заправкой газобаллонных автомобилей двигатели автомашин, за исключением автоцистерн, оборудованных насосами для перекачки СНГ, выключаются. Включать двигатель разрешается только после отсоединения резинотканевых рукавов и установки заглушек на отключающие устройства.

123. Железнодорожные и автомобильные цистерны, резинотканевые рукава, с помощью которых производятся налив или слив, заземляются. Отсоединять цистерны от заземляющего устройства разрешается только после окончательного налива-слива и установки заглушек на штуцеры вентилей цистерн.

124. Слив и налив сжиженных газов во время грозовых разрядов, а также при огневых работах в производственной зоне ГНС, ГНП и на территории АГЗС не разрешаются.

125. Слив газа из железнодорожных цистерн допускается в ночное время при обеспечении достаточной освещенности железнодорожной эстакады, резервуарного парка и назначения бригады в составе не менее 3 человек.

126. Сливно-наливные операции на железнодорожных и автомобильных цистернах выполняются с разрешения начальника ГНС, а в праздничные и выходные дни – ответственного дежурного по станции.

127. Контроль и периодичность отбора проб, а также интенсивность запаха газа (одоризация) определяются организациями, эксплуатирующими ГНС, ГНП, АГЗС в соответствии с техническими актами, технологическими регламентами. Результаты проверок фиксируются в специальном журнале.

Величина давления газа соответствует проекту.

128. Запорные устройства на газопроводах следует открывать плавно, не вызывая гидравлических ударов.

129. Не допускается наполнение резервуаров, автоцистерн и баллонов путем снижения в них давления за счет сброса паровой фазы в атмосферу.

130. Во время слива газов из железнодорожных цистерн обеспечивается непрерывное наблюдение за давлением и уровнем газа в цистерне и приемом резервуара. Между персоналом, выполняющим сливно-наливочные операции, и машинистами нacocно-компрессорного отделения осуществляется техническая связь.

131. Наполнительные, сливные и заправочные колонки, железнодорожные и автомобильные цистерны, газобаллонные автомобили во время слива и налива СНГ оставлять без надзора не допускается.

132. Давление жидкой фазы в газопроводах, подающих газ на наполнение баллонов, не превышает рабочего давления, на которое они рассчитаны.

133. Конструкция сосудов обеспечивает надежность и безопасность эксплуатации в течение расчетного срока службы и предусматривает возможность проведения технического освидетельствования, очистки, промывки, полного опорожнения, продувки, ремонта, эксплуатационного контроля металла и соединений.

134. Каждый сосуд поставляется изготовителем заказчику с паспортом и руководством по эксплуатации.

Допускается к паспорту прикладывать распечатки расчетов.

Элементы сосудов (корпуса, обечайки, днища, крышки, трубные решетки, фланцы корпуса, укрупненные сборочные единицы), предназначенные для реконструкции или ремонта, поставляются изготовителем с удостоверением о качестве изготовления, содержащим сведения в объеме согласно требованиям соответствующих разделов паспорта.

135. Для каждого сосуда устанавливается и указывается в паспорте расчетный срок службы с учетом условий эксплуатации.

136. На каждом сосуде прикрепляется табличка. Для сосудов наружным диаметром менее 325 мм допускается табличку не устанавливать. При этом все необходимые данные наносятся на корпус сосуда электрографическим методом.

137. На табличке наносятся:

1) товарный знак или наименование изготовителя;

2) наименование или обозначение сосуда;

3) порядковый номер сосуда по системе нумерации изготовителя;

4) год изготовления;

5) рабочее давление, МПа;

6) расчетное давление, МПа;

7) пробное давление, МПа;

8) допустимая максимальная и (или) минимальная рабочая температура стенки, ^оС;

9) масса сосуда, кг.

Для сосудов с самостоятельными полостями, имеющими разные расчетные и пробные давления, температуру стенок, указывают эти данные для каждой полости.

138. Устройства, препятствующие наружному и внутреннему осмотрам сосудов (мешалки, змеевики, рубашки, тарелки, перегородки и другие приспособления), предусматриваются съемными.

При применении приварных устройств предусматривается возможность их удаления для проведения наружного и внутреннего осмотров и последующей установки на место. Порядок съема и установки этих устройств указывается в руководстве по эксплуатации сосуда.

139. Пригодность к наполнению автомобильных баллонов подтверждается штампом в путевом (маршрутном) листе водителя "Баллоны проверены", заверенным подписью по надзору за техническим состоянием и эксплуатацией баллонов.

140. При наполнении автоцистерн и заправке автомобилей исключается выброс СНГ в атмосферу.

141. Не допускается наполнение на АГЗС баллонов, не предназначенных для использования на автотранспорте.

142. Максимальный уровень наполнения резервуаров соответствует 85% геометрической вместимости резервуара.

143. Баллоны после наполнения газами подвергаются контрольной проверке степени наполнения.

144. Для контрольной проверки степени наполнения методом взвешивания применяются весы, обеспечивающие отклонение точности взвешивания баллонов вместимостью 1 л – не более 10 г, 5 и 12 л – не более 20 г; 27 и 50 л – не более 100 г. Контрольные весы перед началом рабочей смены проверяются мастером при помощи гири-эталона.

145. Избытки газа сливаются. Сброс газа в атмосферу не допускается.

146. Вентили (клапаны) наполненных баллонов проверяются на герметичность затвора, уплотнением резьбовых соединений и штока. Способы проверки исключают травмирование персонала.

После наполнения баллона штуцер вентиля глушится.

147. При обнаружении неплотностей в газовом оборудовании автомобиля газ из автомобильных баллонов сливается в резервуары.

148. Количество баллонов, одновременно находящихся в наполнительном цехе ГНС и ГНП, не превышает половины суммарной часовой производительности наполнительных установок, при этом не допускается размещать баллоны в проходах.

149. При перемещении баллонов и погрузочно-разгрузочных работах принимаются меры по предупреждению их падения.

150. Количество наполненных и пустых баллонов, размещаемых на погрузочно-разгрузочных площадках, не превышает суточной производительности наполнительного отделения.

151. Резервуары и баллоны перед внутренним осмотром, гидравлическим испытанием, ремонтом освобождаются от газа, неиспарившихся остатков и тщательно обрабатываются.

152. Обработка резервуаров и баллонов СНГ производится путем их пропаривания или продувки инертным газом и последующей промывки. Время обработки сосудов определяется производственной инструкцией в зависимости от температуры теплоносителя.

Обработка резервуаров производится после отсоединения их от газопроводов и жидкой фазы с помощью заглушек.

153. Допускается замена запорных устройств на баллонах, не прошедших обработку, при условии производства работ в помещении категории "А" на специально оборудованных постах, обеспеченных местными отсосами. Операции по замене завершаются в течение 5 мин.

154. Разгерметизация резервуаров и баллонов без предварительного снижения в них давления до атмосферного, а также применение для дегазации воздуха не разрешаются.

155. Качество дегазации проверяется анализом проб воздуха, отобранного в нижней части сосуда. Концентрация сжиженных газов в пробе после дегазации не превышает 20 % предела воспламеняемости газа.

Результаты дегазации баллонов отражаются в специальном журнале.

156. Резервуары включаются в работу после освидетельствования или ремонта, на основании письменного разрешения руководителя ГНС, ГНП, АГЗС.

157. Отложения, извлеченные из резервуаров, поддерживаются во влажном состоянии и немедленно утилизируются.

Участки газопроводов с пирофорными отложениями в день их вскрытия демонтируются и складируются в безопасной зоне, установленной приказом руководителя организации, владельца ГНС, ГНП, АГЗС.

158. Вода после промывки и испытаний резервуаров и баллонов отводится в канализацию только через отстойники, исключающие попадание СНГ в канализацию. Отстойник периодически очищается и промывается чистой водой.

Загрязнения из отстойников вывозится в места, специально отведенные санитарно-эпидемиологической службой.

159. Ремонтные работы с применением открытого огня, искрообразования (огневые работы) допускаются в исключительных случаях при условии выполнения работающими требований технических нормативных правовых актов в области пожарной безопасности.

160. Огневые работы проводятся по специальному плану, утвержденному руководителем предприятия, и наряду-допуску.

На АГЗС план огневых работ согласовывается с уполномоченным органом в области пожарной безопасности.

161. Въезд автомашин на АГЗС, в производственную зону ГНС и ГНП, а также слив и налив СНГ во время выполнения огневых работ не разрешаются.

162. В течение всего времени производства огневых работ в помещении постоянно работает механическая вентиляция.

163. Перед началом и во время огневых работ в помещении, а также в 20-метровой зоне от рабочего места на территории производится анализ воздушной среды на содержание паров СНГ.

При наличии в воздухе паров СНГ, независимо от концентрации, огневые работы приостанавливаются.

164. Территории, производственные помещения станций и пунктов обеспечиваются первичными средствами пожаротушения.

У каждого телефонного аппарата вывешиваются таблички с указанием номеров телефонов пожарной команды.

165. На территории ГНС, ГНП и АГЗС вывешиваются предупредительные надписи о запрете курения.

166. Чистый и использованный обтирочный материал хранится в металлических ящиках с плотно закрывающимися крышками. Не допускается оставлять обтирочный материал на оборудованиях, лестницах и площадках.

167. С территории устраняются посторонние предметы, горючие материалы и различный мусор. Обеспечиваются свободный проезд и проход.

Не разрешаются складирование и хранение материалов, не предназначенных для производственного процесса на территории.

168. На территории резервуарного парка и во взрывопожарных помещениях не разрешаются пребывание лиц, не имеющих отношения к производству.

Въезд на территорию и заправка автомобилей, в которых находятся пассажиры, не допускаются.

169. На территории ГНС, ГНП и АГЗС не допускается выполнять работы, не связанные с основной деятельностью.

Порядок отпуска СНГ потребителям устанавливается инструкцией, разработанной с учетом норм настоящих Требований.

170. При перевозке сжиженных газов на автомобилях выполняются требования Правил перевозок опасных грузов автотранспортными средствами, их проезда по территории Республики Казахстан и квалификационные требования к водителям и автотранспортным средствам, перевозящим опасные грузы (утверждены постановлением Правительства Республики Казахстан от 12.03.2004 года № 316).

171. Стоянка машин, груженных баллонами, и автоцистерн СНГ возле мест с открытым огнем и мест, где возможно массовое скопление большого количества людей, (рынки, магазины, зрелищные предприятия и т.п.) не разрешается.

172. Машину типа "клетка" и бортовые машины с баллонами в случае необходимости разрешается останавливать не более чем на 1 час на расстоянии не менее 10 метров от жилых домов и 25 метров от общественных зданий.

Автоцистерны в случае необходимости их более чем на час разрешается ставить в радиусе не менее 20 метров от жилых домов и 40 метров от общественных зданий.

Расстояние от места стоянки машины для сжиженных газов до выгребных ям, погребов и крышек колодцев подземных коммуникаций составляет 5 метров и более.

Резервуарные, испарительные и групповые баллонные установки

173. Максимальное рабочее давление СНГ после регулятора резервуарных и групповых баллонных установок не превышает 400 даПа (400 мм вод. ст.).

Сбросные и запорные предохранительные клапаны установок настраиваются на давление, равное соответственно 1,15 и 1,25 максимального рабочего.

174. В составе резервуарной установки следует предусматривать регуляторы давления газа, предохранительно-запорный и предохранительно-сбросной клапаны (ПЗК и ПСК), контрольно-измерительные приборы (КИП) для контроля давления и уровня СНГ в резервуаре, запорную арматуру, резервуары, изготовленные в заводских условиях в соответствии с действующими стандартами, а также трубопроводы жидкой и паровой фаз.

При технической необходимости в составе резервуарной установки предусматривают испарительные установки СНГ, изготовленные в заводских условиях в соответствии с действующими стандартами.

175. Количество резервуаров в установке равно двум. Разрешается предусматривать установку одного резервуара, если по условиям технологии и специфики режимов потребления газа допускаются перерывы в потреблении газа.

При количестве резервуаров более двух установка делится на группы, при этом резервуары каждой группы следует соединять между собой трубопроводами по жидкой и паровой фазам, на которых необходимо предусматривать установку отключающих устройств.

Для совместной работы отдельных групп резервуаров следует соединять их между собой трубопроводами паровой фазы, на которых необходимо предусматривать отключающие устройства.

176. Общую вместимость резервуарной установки и вместимость одного резервуара следует принимать не более указанных в таблице 2.

Таблица 2

Назначение резервуарной установки	Общая вместимость резервуарной установки, м³		Максимальная вместимость одного резервуара, м³
Назначение резервуарной установки	надземной	подземной	надземной	подземной
Газоснабжение жилых, административных и общественных зданий	5	300	5	50
Газоснабжение производственных зданий, бытовых зданий промышленных предприятий и котельных	20	300	10	100

177. Подземные резервуары следует устанавливать на глубине не менее 0,6 м от поверхности земли до верхней образующей резервуара в районах с сезонным промерзанием грунта и 0,2 м – в районах без промерзания грунта.

При установке резервуара следует предусматривать мероприятия по обеспечению их устойчивости.

178. Подземные резервуары размещаются на расстоянии в свету не менее 1 м, а надземные резервуары – равном диаметру большего смежного резервуара, но не менее 1 м.

Расстояния от резервуарных установок общей вместимостью до 50 м³, считая от крайнего резервуара, до зданий, сооружений различного назначения и коммуникаций следует принимать не менее указанных в приложении 2 к настоящим Требованиям.

Расстояния от резервуарных установок общей вместимостью свыше 50 м³ принимаются согласно приложения 3 к настоящим Требованиям.

При реконструкции существующих объектов, а также в стесненных условиях (при новом проектировании) разрешается уменьшение указанных в приложении 2 расстояний до 50 % (за исключением расстояний от водопровода и других бесканальных коммуникаций, а также железных дорог общей сети) при соответствующем обосновании и осуществлении мероприятий, обеспечивающих безопасность при эксплуатации.

Стоянка, парковка автотранспорта ближе 3 метров от ограждения резервуарной установки СНГ не допускаются.

179. Резервуарные установки оснащаются проветриваемым ограждением из негорючих материалов высотой не менее 1,6 м. Расстояния от резервуаров до ограждения следует принимать не менее 1 м, при этом расстояние от ограждения до наружной бровки замкнутого обвалования или ограждающей стенки из негорючих материалов (при надземной установке резервуаров) следует принимать не менее 0,7 м.

180. Испарительные установки следует размещать на открытых площадках или в отдельно стоящих зданиях, помещениях (пристроенных или встроенных в производственные здания), уровень пола которых расположен выше планировочной отметки земли, на расстоянии не менее 10 м от ограждения резервуарной установки.

Испарительные установки производительностью до 100 м³/ч (200 кг/ч) разрешается устанавливать непосредственно на крышах горловин резервуаров или на расстоянии не менее 1 м от подземных или надземных резервуаров, а также непосредственно у агрегатов, потребляющих газ, если они размещены в отдельных помещениях или на открытых площадках.

При групповом размещении испарителей расстояние между ними следует принимать не менее 1 м.

181. В составе групповой баллонной установки следует предусматривать баллоны для СНГ, запорную арматуру, регулятор давления газа, ПСК, показывающий манометр и трубопроводы высокого и низкого давления. Количество баллонов в групповой установке следует определять расчетом.

182. Максимальную общую вместимость групповой установки следует принимать по таблице 3.

Таблица 3

Назначение групповой баллонной установки	Вместимость всех баллонов в групповой баллонной установке, л (м³), при размещении
Назначение групповой баллонной установки	у стен здания	на расстоянии от здания
Газоснабжение жилых, административных, общественных и бытовых зданий	600 (0,6)	1000(1)
Газоснабжение промышленных и сельскохозяйственных предприятий и предприятий бытового обслуживания	1000(1)	1500(1,5)

183. Нормативный срок эксплуатации баллона устанавливается заводом-изготовителем, но не более 30 лет.

184. Наружная поверхность баллонов окрашивается в соответствии с приложением 26 к настоящим Требованиям.

185. Надписи на баллонах наносят по окружности на длину не менее 1/3 окружности, а полосы - по всей окружности, причем высота букв на баллонах вместимостью более 12 л равняется 60 мм, а ширина полосы 25 мм. Размеры надписей и полос на баллонах вместимостью до 12 л определяются в зависимости от величины боковой поверхности баллонов.

186. Размещение групповых баллонных установок следует предусматривать на расстоянии от зданий и сооружений не менее указанных в приложении 2 или у стен газифицируемых зданий не ниже III степени огнестойкости класса С0 на расстоянии от оконных и дверных проемов не менее указанных в приложении 2 к настоящим Требованиям.

Возле общественного или производственного здания не допускается предусматривать более одной групповой установки. Возле жилого здания допускается предусматривать не более трех баллонных установок на расстоянии не менее 15 м одна от другой.

187. Индивидуальные баллонные установки следует предусматривать как снаружи, так и внутри зданий. Разрешается размещение баллонов в квартирах жилого здания (не более одного баллона в квартире), имеющего не более двух этажей. При этом баллоны обязательно соответствуют своему назначению (области применения).

Газобаллонные установки с запорно-регулирующей арматурой повышенной безопасности допускается размещать в жилых зданиях высотой не более 5 этажей.

Индивидуальные баллонные установки следует располагать на расстоянии в свету не менее 0,5 м от оконных проемов и 1,0 м от дверных проемов первого этажа, не менее 3,0 м от дверных и оконных проемов цокольных и подвальных этажей, а также канализационных колодцев.

188. Баллоны с газами хранятся как в помещениях, так и на открытом воздухе, в последнем случае они защищаются от атмосферных осадков и солнечных лучей.

Складское хранение в одном помещении баллонов с кислородом и горючими газами не допускается.

189. На верхней сферической части каждого баллона наносятся легко читаемые следующие данные:

1) товарный знак изготовителя;

2) номер баллона;

3) фактическая масса порожнего баллона (кг): для баллонов вместимостью до 12 л включительно – с точностью до 0,1 кг; свыше 12 до 55 л включительно – с точностью до 0,2 кг; масса баллонов вместимостью свыше 55 л указывается в соответствии с ГОСТ или ТУ на их изготовление;

4) дата (месяц, год) изготовления и год следующего освидетельствования;

5) рабочее давление Р_пр, МПа (кгс/см²);

6) пробное гидравлическое давление Р_пр, МПа (кгс/см²);

7) вместимость баллонов, л: для баллонов вместимостью до 12 л включительно – номинальная; для баллонов вместимостью свыше 12 до 55 л включительно – фактическая с точностью до 0,3 л; для баллонов вместимостью свыше 55 л - в соответствии с нормативными документами на их изготовление;

8) клеймо ОТК изготовителя (за исключением стандартных баллонов вместимостью свыше 55 л);

9) номер стандарта для баллонов вместимостью свыше 55 л.

Знаки на баллонах наносятся высотой не менее 6 мм, а на баллонах вместимостью свыше 55 л – не менее 8 мм. Масса баллонов, за исключением баллонов для ацетилена, указывается с учетом массы нанесенной краски, кольца для колпака и башмака, если таковые предусмотрены конструкцией, но без массы вентиля и колпака. На баллонах вместимостью до 5 л или с толщиной стенки менее 5 мм паспортные данные могут быть выбиты на пластине, припаянной к баллону, или нанесены эмалевой или масляной краской.

190. Надписи на баллонах наносят по окружности на длину не менее 1/3 окружности, а полосы – по всей окружности, причем высота букв на баллонах вместимостью более 12 л – 60 мм, а ширина полосы 25 мм. Размеры надписей и полос на баллонах вместимостью до 12 л определяются в зависимости от величины боковой поверхности баллонов.

191. Баллоны с газом, устанавливаемые в помещениях, находятся на расстоянии не менее 1 м от радиаторов отопления и других отопительных приборов и печей и не менее 5 м от источников тепла с открытым огнем. От газовой плиты (за исключением встроенных) баллон СНГ следует размещать на расстоянии не менее 0,5 м и 1 м от отопительных приборов. При устройстве экрана между баллоном и отопительным прибором расстояние разрешается уменьшать до 0,5 м. Экран изготавливается из негорючих материалов и обеспечивает защиту баллона от теплового воздействия отопительного прибора. При установке баллона СНГ вне помещения его следует защищать от повреждений транспортом и нагрева выше 45 ⁰С.

Установку баллонов СНГ в производственных помещениях следует предусматривать в местах, защищенных от повреждения внутрицеховым транспортом и брызгами металла, от воздействия коррозионно-агрессивных жидкостей и газов, а также нагрева выше 45 ⁰С.

192. Не разрешается установка баллонов СНГ:

1) в жилых комнатах и коридорах;

2) в цокольных и подвальных помещениях и чердаках;

3) в помещениях, расположенных под и над: обеденными и торговыми залами предприятий общественного питания; аудиториями и учебными классами; зрительными (актовыми) залами зданий; больничными палатами; другими аналогичными помещениями;

4) в помещениях без естественного освещения;

5) у аварийных выходов;

6) со стороны главных фасадов зданий.

193. Эксплуатация баллонных установок, размещенных в специальном строении или пристройке к зданию, замена баллонов в них производится не менее чем двумя рабочими.

194. Наполнительные станции, производящие наполнение баллонов сжатыми, сжиженными и растворимыми газами, ведут журнал наполнения баллонов в соответствии с приложением 23 к настоящим Требованиям.

Если на одной из станций производится наполнение баллонов различными газами, то по каждому газу ведется отдельный журнал наполнения.

195. Наполнение баллонов газами производится по технологическим регламентам с учетом свойств газа, местных условий.

Наполнение баллонов сжиженными газами соответствует нормам, указанным в таблице 4.

Таблица 4

Наименование газа	Масса газа на 1 л вместимости баллона, кг, не более	Вместимость баллона на 1 кг газа, л, не менее
Аммиак	0,570	1,76
Бутан	0,488	2,05
Бутилен, изобутилен	0,526	1,90
Окись этилена	0,716	1,40
Пропан	0,425	2,35
Пропилен	0,445	2,25
Сероводород, фосген, хлор	1,250	0,80
Углекислота	0,720	1,34
Фреон-11	1,200	0,83
Фреон-12	1,100	0,90
Фреон-13	0,600	1,67
Фреон-22	1,800	1,00
Хлористый метил, хлористый этил	0,800	1,25
Этилен	0,286	3,50

Для газов, не указанных в данной таблице, норма наполнения устанавливается производственными инструкциями наполнительных станций.

196. Не допускается наполнять газом баллоны, у которых:

1) истек срок назначенного освидетельствования;

2) истек срок проверки пористой массы;

3) поврежден корпус баллона;

4) неисправны вентили;

5) отсутствуют надлежащая окраска или надписи;

6) отсутствует остаточное давление газа не менее 0,5 атмосфер;

7) отсутствуют установленные клейма.

Наполнение баллонов, в которых отсутствует избыточное давление газов, производится после предварительной их проверки в соответствии с инструкцией организации, осуществляющей наполнение (наполнительной станции).

197. Перенасадка башмаков и колец для колпаков, замена вентилей производятся на пунктах по освидетельствованию баллонов.

Вентиль после ремонта, связанного с его разборкой, проверяется на плотность при рабочем давлении.

198. Производить насадку башмаков на баллоны допускается после выпуска газа, вывертывания вентилей и соответствующей дегазации баллонов.

Очистка и окраска наполненных газом баллонов, укрепление колец на их горловине не разрешаются.

199. Баллоны, находящиеся в эксплуатации, подвергаются периодическому освидетельствованию не реже чем через 5 лет. Баллоны, которые предназначены для наполнения газами, вызывающими коррозию (хлор, хлористый метил, фосген, сероводород, сернистый ангидрид, хлористый водород и др.), а также баллоны для сжатых и сжиженных газов, применяемых в качестве топлива для автомобилей и других транспортных средств, подлежат периодическому освидетельствованию не реже чем через 2 года.

Установленные стационарно, а также постоянно на передвижных средствах баллоны и баллоны-сосуды, в которых хранятся сжатый воздух, кислород, аргон, азот и гелий с температурой точки росы – 35 ^оС и ниже, замеренной при давлении 150 кгс/см² и выше, а также баллоны с обезвоженной углекислотой подлежат техническому освидетельствованию не реже чем через 10 лет.

Баллоны и баллоны-сосуды с некоррозионной средой, постоянно находящиеся не под давлением, но периодически опорожняемые под давлением свыше 0,7 кгс/см², подлежат техническому освидетельствованию не реже одного раза в 10 лет. Периодическое освидетельствование баллонов производится на заводах-наполнителях или на наполнительных станциях (испытательных пунктах) работниками этих заводов (наполнительных станций), выделенными приказом по предприятию.

200. Заводы-наполнители, наполнительные станции и испытательные пункты, аттестуются на право проведения технического обслуживания и технического освидетельствования баллонов уполномоченным органом в области гражданской защиты, после проверки ими:

1) наличия производственных помещений, а также технических средств, обеспечивающих возможность качественного проведения освидетельствования;

2) специального назначения приказом по предприятию лиц, ответственных за проведение освидетельствований, из числа инженерно-технических работников, имеющих соответствующую подготовку;

3) наличия технологического регламента по проведению технического освидетельствования баллонов.

Территориальное Управление по государственному надзору в области промышленной безопасности регистрирует клеймо с соответствующим шифром, по которому идентифицируется организация, проводившая техническое освидетельствование баллона. Использование баллонов без оттиска указанного клейма не допускается.

201. Баллоны, в которых при осмотре наружной и внутренней поверхностей выявлены трещины, вмятины, отдулины, раковины глубиной более 10 % от номинальной толщины стенки, надрывы и выщербления, износ резьбы горловины, а также на которых отсутствуют некоторые паспортные данные, выбраковываются. Ослабление кольца на горловине баллона не служит причиной браковки последнего. В этом случае баллон допускается к дальнейшему освидетельствованию после закрепления кольца или замены его новым. Баллон, у которого обнаружена косая или слабая насадка башмака, к дальнейшему освидетельствованию не допускается до перенасадки башмака.

202. Все баллоны, кроме баллонов для ацетилена, при периодических освидетельствованиях подвергаются гидравлическому испытанию пробным давлением, равным полуторному рабочему.

203. После удовлетворительных результатов освидетельствования на каждом баллоне наносят следующие клейма: 1) клеймо завода-наполнителя, на котором произведено освидетельствование баллона (круглой формы диаметром 12 мм); 2) даты произведенного и следующего освидетельствований (в одной строке с клеймом завода-наполнителя).

204. Результаты освидетельствования баллонов, за исключением баллонов для ацетилена, записываются лицом, освидетельствовавшим баллоны, в журнал испытания в соответствии с приложением 24 к настоящим Требованиям.

205. Освидетельствование баллонов для ацетилена производится на предприятии-наполнителе ацетиленом не реже чем через 5 лет и включает:

1) осмотр наружной поверхности;

2) проверку пористой массы;

3) пневматическое испытание.

206. Состояние пористой массы в баллонах для ацетилена проверяется на заводах-наполнителях не реже чем через 12 месяцев. После проверки пористой массы на каждый баллон наносится клеймо:

1) год и месяц проверки пористой массы;

2) клеймо завода-наполнителя;

3) клеймо, удостоверяющее проверку пористой массы (диаметром 12 мм с изображением букв "ПМ").

207. Баллоны для ацетилена, наполненные пористой массой, при освидетельствовании испытывают азотом под давлением 35 кгс/см²; при этом баллоны погружают в воду на глубину не менее 1 м. Для испытания баллонов применяется азот чистотой 97 % по объему.

Результаты освидетельствования баллонов для ацетилена заносят в журнал испытания.

208. Забракованные баллоны, независимо от их назначения, приводятся в негодность (путем нанесения насечек на резьбе горловины или просверливания отверстий на корпусе), исключающую возможность их дальнейшего использования.

209. Освидетельствование баллонов проводится в отдельных специально оборудованных помещениях. Минимальная температура воздуха в этих помещениях допускается 12^оС.

210. Наполненные газом баллоны, находящиеся на длительном складском хранении, при наступлении очередных сроков периодического освидетельствования подвергаются представителем администрации освидетельствованию в выборочном порядке в количестве не менее 5 штук из партии до 100 баллонов, 10 штук из партии до 500 баллонов и 20 штук из партии свыше 500 баллонов.

При удовлетворительных результатах освидетельствования срок хранения баллонов устанавливается лицом, производившим освидетельствование, но не более чем 2 года. Результаты выборочного освидетельствования оформляются соответствующим актом. При неудовлетворительных результатах освидетельствования производится повторное освидетельствование баллонов в таком же количестве.

В случае неудовлетворительных результатов при повторном освидетельствовании дальнейшее хранение всей партии баллонов не допускается; газ из баллонов удаляется в срок, указанный лицом (представителем администрации), производившим освидетельствование, после чего баллоны подвергаются техническому освидетельствованию каждый в отдельности.

211. Наполненные баллоны с насаженными на них башмаками хранятся в вертикальном положении. Для предохранения от падения баллоны устанавливаются в оборудованные гнезда, клетки или ограждаются барьером.

212. Баллоны, которые не имеют башмаков, хранятся в горизонтальном положении на деревянных рамах или стеллажах. При хранении на открытых площадках допускается укладывать баллоны с башмаками в штабеля с прокладками из веревки, деревянных брусьев или резины между горизонтальными рядами.

При укладке баллонов в штабеля высота последних не более 1,5 м. Вентили баллонов обращаются в одну сторону.

213. Склады для хранения баллонов, наполненных газами, являются одноэтажными с покрытиями легкого типа и не имеют чердачных помещений. Стены, перегородки, покрытия складов для хранения газов выполняются из несгораемых материалов не ниже II степени огнестойкости; окна и двери открываются наружу. Стекла в оконных и дверных проемах матовые или окрашены белой краской. Высота складских помещений для баллонов равняется не менее 3,25 м от пола до нижних выступающих частей кровельного покрытия.

Полы складов выполняются ровными с нескользкой поверхностью, а складов для баллонов с горючими газами – с поверхностью из материалов, исключающих искрообразование при ударе о них какими-либо предметами.

214. Склады для баллонов с горючими газами оснащаются в соответствии с нормами для помещений, опасных в отношении взрывов.

215. В складах вывешиваются инструкции, правила и плакаты по обращению с баллонами, находящимися на складе.

216. Склады для баллонов, наполненных газом, имеют естественную или искусственную вентиляцию в соответствии с требованиями санитарных норм проектирования.

217. Склады для баллонов с взрыво- и пожароопасными газами оснащаются молниезащитой.

218. Складское помещение для хранения баллонов делят несгораемыми стенами на отсеки, в каждом из которых хранится не более 500 баллонов (40 л) с горючими или ядовитыми газами и не более 1000 баллонов (40 л) с негорючими и неядовитыми газами.

Отсеки для хранения баллонов с негорючими и неядовитыми газами делят несгораемыми перегородками высотой не менее 2,5 м с открытыми проемами для прохода людей и проемами для средств механизации. Каждый отсек имеет самостоятельный выход наружу.

219. Сжиженные газы с пониженным содержанием пропана разрешается использовать в резервуарных установках только при условии обеспечения испарения жидкости и прекращения возможной конденсации паров СНГ в наружных газопроводах при низких температурах воздуха и грунта.

220. Теплоноситель в емкостные испарители подается только после заполнения их сжиженными газами.

221. Перед сливом СНГ в резервуары оборудование установок, автоцистерн и резинотканевые рукава осматриваются.

Не допускается слив СНГ при выявлении неисправностей, истечении срока очередного освидетельствования резервуаров, остаточном давлении в них ниже 0,05 МПа (0,5 кгс/кв.см) и отсутствии на установках первичных средств пожаротушения.

222. Автоцистерны СНГ и резервуары в период слива-налива соединяются резинотканевыми рукавами по жидкой и паровой фазе. Автоцистерны и рукава перед сливом заземляются. Отсоединение автоцистерны от заземляющего устройства разрешается только после перекрытия вентилей и отсоединения штуцеров.

223. Присутствие посторонних лиц и пользование открытым огнем в местах производства сливно-наливочных операций не допускаются.

224. Слив избытков СНГ, неиспарившихся остатков и воды из резервуара производится в автоцистерны сжиженных газов.

225. После наполнения резервуаров или замены баллонов проверяется герметичность соединения и настройка регулятора давления. Обнаруженные утечки СНГ устраняются в аварийном порядке.

226. Установки сжиженных газов обеспечиваются следующими первичными средствами пожаротушения: площадка резервуарной и испарительной установки – ящик с песком вместимостью 0,5 куб. м (1 шт).

227. Шкафы и помещения групповых баллонных установок, ограждения площадок резервуарных и испарительных установок обеспечиваются предупредительными надписями "ОГНЕОПАСНО. ГАЗ".

228. Баллоны транспортируются на специально оборудованных автомобилях (например, типа "клетка") или грузовых автомашинах с установленным на выхлопной трубе искрогасителем, оборудованных деревянными ложементами, или брусьями с гнездами резиновых (веревочных) колец и приспособлениями для крепления баллонов. Все баллоны во время перевозки укладываются вентилями в одну сторону.

Каждая машина комплектуется 2 огнетушителями вместимостью не менее 5 л каждый, и наносятся опознавательные знаки об опасности груза.

Разрешается самостоятельная перевозка потребителем в индивидуальном транспорте только одного баллона при использовании устройств, предохраняющих баллон от ударов и перемещения.

При транспортировке баллонов емкостью 50 литров на штуцере вентиля устанавливают металлическую заглушку и навинченный на горловину металлический колпак.

229. При погрузочно-разгрузочных работах и установке баллонов принимаются меры, исключающие их падение, повреждение, загрязнение.

Снимать баллоны с автомобиля колпаками вниз не разрешается.

230. Если при транспортировке или установке баллонов появится утечка газа или выявится неисправность баллона, установка такого баллона у потребителей не допускается.

231. Эксплуатация групповых баллонных установок сжиженного газа включает в себя замену баллонов, техническое обслуживание и ремонт.

232. При техническом обслуживании групповых баллонных установок выполняются следующие работы:

1) выявление и устранение утечек в местах соединений и арматуре;

2) проверка исправности и параметров настройки регуляторов давления и предохранительных клапанов;

3) наблюдение за состоянием и окраской газопроводов, кожухов, шкафов и ограждений; проверка надежности установки шкафов с баллонами и их крепление, проверка исправности запоров на дверцах кожухов, шкафов и ограждений, наличия предупредительных надписей; проверка крепления газопроводов, проходящих по стенам зданий и шкафов;

4) проверка состояния и работоспособности манометров.

Техническое обслуживание и ремонт групповых баллонных установок проводятся по графикам в следующие сроки (если согласно паспортам заводов-изготовителей на оборудование не требуется проведение этих работ в более короткие сроки):

1) техническое обслуживание – не реже одного раза в три месяца;

2) текущий ремонт с разборкой регулирующей, предохранительной и запорной арматуры – не реже одного раза в год.

Техническое обслуживание производится в соответствии с инструкциями, утверждаемыми техническим руководством эксплуатационной организации в установленном порядке.

233. Сведения о проведенных ремонтных работах заносятся в паспорт групповой баллонной установки.

Обо всех работах по техническому обслуживанию и текущему ремонту делаются записи в журнале эксплуатации групповой баллонной установки.

234. Наличие неплотностей в редукторе или вентиле баллона проверяют мыльной пеной. Применение для этой цели огня категорически не допускается. При любой неисправности редуктора нужно немедленно закрыть вентиль баллона, выпустить из редуктора газ и устранить неисправность. Не разрешается производить подтягивание деталей или какой-либо ремонт, если в редукторе есть газ.

235. Не допускается солнечное или иное тепловое воздействие на баллоны со сжиженными газами.

236. Не разрешается оставлять баллоны со сжиженными газами на открытых площадках и во дворах на территории жилых домов, дачных и садовых поселков, общественных зданий непроизводственного назначения.

237. Хранение баллонов со сжиженными газами в подвальных помещениях не допускается. Разрешается хранить запасные, заполненные и порожние баллоны вне зданий в специальных шкафах или подсобных помещениях.

238. Техническое обслуживание индивидуальных баллонных установок осуществляется персоналом эксплуатационной организации по заявкам потребителей.

Жилые здания

239. Газопроводы в жилых зданиях выполняются из стальных труб.

На установках сжиженного газа при размещении баллонов в помещении в качестве газопроводов разрешается применять резинотканевые рукава в соответствии с МСН 4.03-01-2003, а так же металлопластиковые гофрированные соединительные рукава (сертифицированные к применению на территории РК) длиной не более 3-х метров.

240. Вводы газопроводов в здания следует предусматривать непосредственно в помещения, где установлено газоиспользующее оборудование, или в смежное с ним помещение, соединенное открытым проемом.

Не допускаются вводы газопроводов в помещения подвальных и цокольных этажей зданий, кроме вводов газопроводов природного газа в одноквартирные и блокированные дома.

241. Отключающие устройства на газопроводах следует предусматривать:

1) перед отдельно стоящими или блокированными зданиями;

2) для отключения стояков жилых зданий выше пяти этажей;

3) перед наружным газоиспользующим оборудованием;

4) перед газорегуляторными пунктами, за исключением ГРП предприятий, на ответвлении газопровода к которым имеется отключающее устройство на расстоянии менее 100 м от ГРП;

5) на выходе из газорегуляторных пунктов, закольцованных газопроводами;

6) на ответвлениях от газопроводов к поселениям, отдельным микрорайонам, кварталам, группам жилых домов, а при числе квартир более 400 и к отдельному дому, а также на ответвлениях к производственным потребителям и котельным;

7) при пересечении водных преград двумя нитками и более, а также одной ниткой при ширине водной преграды при меженном горизонте 75 м и более;

8) при пересечении железных дорог общей сети и автомобильных дорог I-II категорий, если отключающее устройство, обеспечивающее прекращение подачи газа на участке перехода, расположено на расстоянии от дорог более 1000 м.

Отключающие устройства на надземных газопроводах, проложенных по стенам зданий и на опорах, следует размещать на расстоянии (в радиусе) от дверных и открывающихся оконных проемов не менее:

– для газопроводов низкого давления – 0,5 м; для газопроводов среднего давления – 1 м;

– для газопроводов высокого давления II категории – 3 м;

– для газопроводов высокого давления I категории – 5 м.

На участках транзитной прокладки газопроводов по стенам зданий установка отключающих устройств не допускается.

242. Прокладку газопроводов следует предусматривать открытой или скрытой. При скрытой прокладке газопроводов необходимо предусматривать дополнительные меры по защите от коррозии, обеспечивающие возможность их осмотра и ремонта защитных покрытий.

Газопроводы в местах входа и выхода из земли, а также вводы газопроводов в здания следует заключать в футляр. Пространство между стеной и футляром следует заделывать на всю толщину пересекаемой конструкции. Концы футляра следует уплотнять эластичным материалом.

Скрытая прокладка газопроводов СНГ не допускается.

243. Газовые стояки не разрешается проводить через жилые и ванные комнаты, санитарные узлы.

На внутренних газопроводах и стояках установка пробок не разрешается. На цокольных вводах газопроводов допускается установка пробок снаружи здания.

244. Транзитная прокладка газопроводов низкого давления через жилые комнаты допускается только при невозможности другой прокладки. При этом газопровод в пределах жилых помещений прокладывается без резьбовых соединений и арматуры.

245. Для отключения газопроводов, проложенных в жилых зданиях, и оборудования устанавливаются отключающие устройства на вводах здания (при устройстве от одного ввода двух и более стояков помимо этого устанавливают отключающее устройство на каждом стояке, обслуживающем жилую секцию более чем в 4 этажа) и перед каждым газовым прибором или печью.

246. В жилых зданиях плиты следует устанавливать в кухнях высотой не менее 2,2 м, имеющих окно с форточкой (фрамугой) или открывающейся створкой и вентиляционный канал и дверь, которая открывается наружу, допускается открытие двери во внутрь при наличии остекленения на 30 %. Плиты на 4 конфорки устанавливаются в кухнях с объемом не менее 15 куб.м, в 12 куб.м – плиты на 3 конфорки, в 8 куб.м – плиты на 2 конфорки.

В существующих жилых помещениях при высоте кухонь не менее 2,2 м и соответствующим нормам объеме установка плит разрешается, кроме того, в следующих случаях:

1) в кухнях, не имеющих вентиляционных каналов: в этих случаях форточки или фрамуги располагаются в верхней части окна;

2) в кухнях без окон при наличии в них вентиляционных каналов и окон с форточками и фрамугами в смежных помещениях, в которые из кухонь имеются выходы;

3) в коридорах индивидуального пользования при условии, что они имеют окна с форточками и фрамугами в верхней части; между плитой и противоположной стеной оставляется проход шириной не менее одного метра; стены и потолки оштукатурены, а жилые помещения отделены от коридора плотными перегородками и дверьми.

247. В существующих домах сельского типа (сельской местности) плиты могут устанавливаться в помещениях кухонь высотой не менее 2,2 м, но не ниже 2 м при наличии в них окон с форточками и фрамугами; если в таких домах нет помещения, отведенного под кухню, то помещение, где устанавливается газовая плита имеет окно с форточкой или фрамугой, объемом в два раза больше указанных выше норм.

Примечание: имеющиеся в кухнях дымовые каналы от бывших кухонных очагов, печей и т.п., не связанные с другими действующими дымовыми каналами могут использоваться в качестве вентиляционных каналов.

248. Не допускается установка газовых приборов:

1) в кухнях, ванных комнатах, санитарных узлах или помещениях, приспособленных для кухни, без естественного освещения;

2) в коридорах общего пользования.

249. Вне жилого помещения разрешается установка газовых бытовых плит в летних кухнях или под навесом. Высота и объем летней кухни, наличие форточки соответствуют требованиям п. 246 и п. 247 настоящих Требований. При установке плиты под навесом горелки оснащаются защитой от задувания ветром.

250. Деревянные неоштукатуренные стены в местах установки плит изолируются асбофанерой или кровельной сталью.

Изоляция стен при установке стационарной плиты выполняется от пола, а при установке переносной плиты – от основания и выступает за габариты плиты на 10 см каждой стены и не менее 80 см сверху.

Деревянные основания, на которых устанавливают переносные плиты, изолируются кровельной сталью по листу асбеста или волокна, пропитанного глиняным раствором или другими трудносгораемыми материалами.

251. Газовые водонагреватели следует устанавливать в помещении кухонь. Помещение, где устанавливаются водонагреватели, а также ванные комнаты, в которых газовые водонагреватели были установлены на момент приема жилого здания в эксплуатацию, оснащаются вентиляционным каналом и решеткой или обеспечивается зазор между дверью и полом с живым сечением не менее 0,03 кв.м. для притока воздуха в помещение. Двери ванных комнат открываются наружу.

252. Помещения ванных комнат должны иметь объем 7,5 м³ при установке проточных водонагревателей и не менее 6 м³ при установке емкостных водонагревателей.

253. Газовые проточные водонагреватели следует устанавливать у несгораемых стен помещения на расстоянии не менее 2 см от них.

При установке газовых водонагревателей у трудносгораемых стен расстояние между ними составляет 8 см. Поверхность стены следует изолировать кровельной сталью по листу асбеста толщиной 3 мм или волокна толщиной не менее 15 мм, пропитанному глиняным раствором или другими несгораемыми материалами. Обивка выступает за габариты корпуса водонагревателя на 10 см. Стены, облицованные глазурованными плитками, не изолируют.

254. Газовые малометражные котлы или емкостные газовые водонагреватели для отопления разрешается устанавливать в нежилых помещениях высотой не менее 2,2 м с естественным и искусственным освещением и зазором между дверью и полом с живым сечением не менее 0,03 кв.м для притока воздуха в помещение, при этом дверь открывается наружу к имеющему вентиляционный канал и решетку нежилому помещению.

255. В одном помещении допускается установка не более 2-х емкостных водонагревателей или двух малометражных отопительных котлов.

При установке одного прибора объем помещения составляет не менее 7 куб. м, двух приборов – не менее 12 куб. м.

К помещению, в котором установлено более 2-х котлов или водонагревателей, предъявляют те же требования, что и к котельной.

256. Проточные и емкостные водонагреватели, малометражные отопительные котлы любых систем, а также отопительные и отопительно-варочные печи оснащаются автоматическими устройствами, обеспечивающими отключение горелок при прекращении подачи газа, погасании пламени и отсутствии необходимого разрежения в дымоходе.

257. Газовые емкостные водонагреватели и малометражные отопительные котлы устанавливаются у несгораемой стены на расстоянии не менее 15 см.

Если котел или водонагреватель устанавливают у трудносгораемой стены, ее поверхность изолируют кровельной сталью по листу асбеста толщиной 3 мм или волокном, пропитанным глиняным раствором, асбофанерой или другими трудносгораемыми материалами. Изоляция выступает за габариты корпуса на 10 см. При наличии тепловой изоляции котла стены не изолируют.

Перед топкой малометражного котла или емкостного водонагревателя оставляется проход шириной не менее 1 м.

При установке котла или емкостного водонагревателя деревянный пол изолируется кровельной сталью по листу асбеста толщиной 3 мм или другим материалом, предусмотренным проектом. Изоляция пола выступает за габариты корпуса котла или водонагревателя на 10 см.

258. Перевод на газовое топливо отопительных и отопительно-варочных печей допускается при следующих условиях:

1) основание печи расположено на отдельном фундаменте или консолях (рельсы, металлические швеллеры, двутавровые балки), прочно заделанных в кирпичной стене здания;

2) печи исправны, не имеют трещин в кладке и завалов;

3) в отопительных печах отсутствуют духовые шкафы, открытые конфорки для приготовления пищи (имеющие духовые шкафы и открытые конфорки закладываются кирпичом);

4) число дымооборотов в отопительном щитке отопительно-варочной печи не превышает трех;

5) отсутствие шиберов;

6) печь имеет герметичную топочную и поддувательную дверцу, достаточное число "чисток".

Печи с горизонтальным расположением каналов, а также печи нестационарного типа (времянки) переводу на газовое топливо не подлежат.

259. Топки газифицированных печей, как правило, располагаются со стороны коридора или другого нежилого помещения. В существующих жилых домах возможно расположение топочных дверок со стороны жилых помещений. В этом случае подача газа к печам осуществляется по самостоятельным ответвлениям. В месте присоединения к газопроводу на них вне указанных выше помещений устанавливается запорный кран, который по окончании топки печи необходимо закрывать.

260. Помещения, в которых выводятся топки газифицированных печей, оснащаются вентиляционными каналами, окном с форточкой и дверью, выходящей наружу, в кухню или тамбур. Перед топкой печи оставляется проход шириной не менее 1 м.

261. Газовые баллонные холодильники, как правило, устанавливаются в кухнях или помещениях, приспособленных под кухни, которые отвечают нормам настоящих Требований.

Допускается установка газовых бытовых холодильников в вентилируемых коридорах, изолированных от жилых помещений дверьми или раздвижными перегородками.

Расстояние между задней стенкой холодильника и стеной помещения не менее 5 см.

262. Газовые камины и калориферы для отопления помещений устанавливаются в соответствии со следующими требованиями:

1) в помещении, имеющем окно с форточкой или вытяжной вентиляционный канал;

2) камины и калориферы только заводского изготовления;

3) газогорелочные устройства, оснащенные автоматикой безопасности.

При установке газовых каминов на стенах и полу необходимо соблюдать требования п. 257 настоящих Требований.

Расстояние от газового камина до предметов домашнего обихода и мебели составляет не менее 0,75 м.

263. В строящихся зданиях предусматривается отвод продуктов сгорания газа от каждого прибора, агрегата или печи по обособленному дымоходу. В существующих зданиях допускается присоединение к одному дымоходу не более двух водонагревателей или отопительных печей, расположенных на одном или разных этажах, при условии ввода продуктов сгорания в дымоход на различных уровнях, не ближе 50 см друг от друга, или устройства в дымоходе на такую же высоту рассечек.

В отдельных случаях при отсутствии дымоходов в существующих зданиях разрешается устройство приставных дымоходов, необходимость теплоизоляции которых разрешается на стадии проектирования.

264. Площадь сечения дымохода выполняется площадью не меньше, чем площадь у патрубка газового прибора, печи и т.п., присоединяемых к дымоходу.

265. Дымоходы выполняются в вертикальном положении, утеплены, без уступов. При необходимости допускается предусматривать дымовые каналы с уклоном под углом 8 градусов к вертикали, отклонением в сторону не более 1 м. При этом наклонные участки дымовых каналов выполняются с площадью сечения не меньшей, чем площади сечения их вертикальных участков.

266. Присоединение газовых приборов к дымоходам производится металлическими трубами. Длина вертикального участка соединительной трубы, считая от низа дымоотводящего патрубка газового прибора до оси горизонтального участка трубы, – менее 0,5 м. В помещении высотой до 2,7 м для приборов со стабилизаторами тяги допускается уменьшение длины вертикального участка до 0,25 м, без стабилизаторов тяги – 0,15 м. Суммарная длина горизонтальных участков соединительной трубы в строящихся зданиях допускается не более 3 м, существующих – не более 6 м.

Уклон трубы в сторону газового прибора имеет величину не менее 0,01.

Подвеска и крепление соединительных труб исключает возможность их прогиба.

Звенья соединительных труб плотно, без зазоров, двигаются одно в другое по ходу газа не менее чем 0,5 диаметра трубы.

Соединительная труба плотно присоединяется к дымовому каналу. Конец ее не выступает за стену канала, для чего используются ограничивающие устройства (шайбы или гофры).

Соединительные трубы ресторанных плит и пищеварочных котлов покрываются теплоизоляцией. Соединительные трубы, приготовленные из черной листовой стали, окрашиваются огнестойким лаком.

267. Присоединение к дымоходу соединительной трубы от газового прибора осуществляется так, чтобы в дымоходе ниже ввода трубы оставался "карман" глубиной не менее 25 см, имеющий люк для очистки.

Примечание: в блочных домах, сооружаемых из панелей высотой в один этаж или половину этажа с каналом, а также в одноэтажных домах со стальными дымоходами устройство люка в стенах панелей не требуется.

268. Дымовые трубы выводятся:

1) на 0,5 м выше конька крыш при расположении их (считая по горизонтали) на расстоянии не более 1,5 м от конька крыш;

2) в уровень с коньком крыши, если они отстоят на расстоянии 1,5-3 м от конька крыши;

3) ниже конька крыши, но не ниже прямой, проведенной от конька вниз под углом 10 градусов к горизонту, при расположении от конька на расстоянии не более 3 м.

Во всех случаях высота трубы над прилегающей частью крыши - не менее 0,5 м.

Если вблизи дымовой трубы находятся более высокие части здания, строения или деревья, дымовые трубы от газовых приборов и агрегатов выводятся выше границы зоны ветрового подпора.

Оголовки дымоходов защищаются от воздействия атмосферных осадков.

Примечание: зоной ветрового подпора является пространство, находящееся ниже линии, проведенной под углом 45 градусов к горизонту от наиболее высокой части здания, строения или дерева.

269. Дымоходы для определения возможности присоединения к ним газовых приборов или переводе печей на газовое топливо проверяются на соответствие их устройства и примененных материалов согласно настоящих Требований; наличие нормальной тяги и отсутствие засорения; плотность и обособленность (дымоход считается плотным, если дым из него не проникает в помещение или вентиляционные каналы); наличие и исправность разделок, предохраняющих сгорание конструкции; исправность и правильность расположения оголовка относительно крыши, близ расположенных сооружений и деревьев для определения того, что дымоходы размещены вне зоны ветрового подпора.

В существующих зданиях проверку дымоходов производят специализированные организации в присутствии инженерно-технического работника организации, эксплуатирующей эти здания.

В новых законченных строительством зданиях проверку дымоходов производят производители работ, представители заказчиков (лица, осуществляющие производственный контроль) и представители специализированных организаций.

Результаты обследования оформляются актом.

270. В существующих зданиях в одной квартире допускается присоединять к дымоходу отопительной печи один автоматический газовый водонагреватель или иной газовый прибор при достаточной для этого площади сечения дымохода. В этом случае печью и газовым прибором следует пользоваться в разное время.

271. Не разрешается прокладка соединительных труб и печей к дымоходам через жилые комнаты. Соединительные трубы, прокладываемые через неотапливаемые помещения, утепляются.

Соединительные трубы имеют не более трех поворотов, закругления которых выполняются радиусом не менее диаметра трубы.

Внутренние газопроводы и газоиспользующие установки
промышленных, сельскохозяйственных и коммунально-бытовых предприятий

272. Помещения, в которых проложены газопроводы и установлены газоиспользующие агрегаты и арматура, обеспечивают доступ для обслуживающего персонала. Занимать их под склады, мастерские и т.д. не допускается.

273. Не разрешается нагружать газопроводы и использовать их в качестве опорных конструкций и заземления.

274. Работа газопотребляющих установок без включения приборов контроля и защиты не допускается.

275. Если при розжиге горелки или в процессе регулирования произошли отрыв, проскок или погасание пламени, подача газа на горелку и запальное устройство немедленно прекращается.

К повторному разжогу разрешается приступить после вентиляции топки и газоходов в течение времени, указанного в производственной инструкции, а также устранения причины неполадок.

276. Не разрешается оставлять работающую газоиспользующую установку без постоянного наблюдения со стороны обслуживающего персонала.

277. Допускается эксплуатация установок без постоянного наблюдения за их работой при оборудовании установок системой автоматизации, обеспечивающей безаварийную работу газового оборудования и противоаварийную защиту в случае возникновения неполадок и неисправностей. Сигнал о загазованности помещения и неисправности оборудования выводится на диспетчерский пункт или в помещение с постоянным присутствием работающего персонала.

278. Внутренние газопроводы и газовое оборудование установок подвергаются техническому обслуживанию не реже 1 раза в месяц и ремонту – по заявкам потребителей. Установки, оборудованные системой автоматизации, обеспечивающей безаварийную работу газового оборудования и противоаварийную защиту, подвергаются техническому обслуживанию не реже 1 раза в 3 месяца, а ремонту – 1 раз в год.

Техническое обслуживание газового оборудования и газопроводов предприятий общественного назначения и бытового обслуживания не реже 1 раза в 3 месяца.

Текущий ремонт газового оборудования не производится ежегодно, если в эксплуатационных документах организации-изготовителя имеются соответствующие гарантии надежной работы на большой срок и даны разъяснения о режиме обслуживания по истечении гарантийного срока.

Проверка и прочистка газоходов проводятся при выполнении ремонта печей, котлов и др. оборудования, а также при нарушении тяги.

279. Подача газа на установку немедленно прекращается действием защит и обслуживающего персонала при:

1) погасании контролируемого пламени горелок;

2) недопустимом повышении или понижении давления газа;

3) отключении дутьевых вентиляторов или недопустимых отклонениях в подаче для сжигания газа на горелках с принудительной подачей воздуха;

4) отключении дымососов или недопустимом снижении разрежения в топочном пространстве;

5) появлении неплотностей в обмуровке, газопроводах и предохранительно-взрывных клапанах;

6) прекращении подачи электроэнергии или исчезновении напряжения на устройствах дистанционного, автоматического управления и средствах измерения;

7) неисправности КИП, средств автоматизации и сигнализации;

8) выходе из строя предохранительных блокировочных устройств и потере герметичности затвора запорной арматуры;

9) неисправности горелок, в том числе огнепредохранителей;

10) появлении загазованности, обнаружении утечек газа на газовом оборудовании и внутренних газопроводах;

11) пожаре, угрожающем персоналу или оборудованию, а также цепям дистанционного управления дистанционной арматуры.

280. Запорная арматура на продувочном газопроводе после отключения установки постоянно находится в открытом положении.

281. При взрыве и пожаре в цехе или котельной немедленно перекрываются отключающие устройства на вводе газопровода.

282. Порядок включения газоиспользующей установки в работу (после ее остановки) определяется производственной инструкцией, при этом пуск газа осуществляется только после устранения неисправностей.

283. Перед ремонтом газового оборудования, осмотром и ремонтом топок или газоходов, а также при выводе из работы установок сезонного действия газовое оборудование и запальные трубопроводы отключаются от газопроводов с установкой заглушки после запорной арматуры.

284. Администрация предприятия до включения в работу установок сезонного действия, в том числе отопительных котлов, проводит:

1) проверку знаний и инструктаж обслуживающего персонала по вопросам охраны труда и настоящих Требований;

2) текущий ремонт газового оборудования и системы автоматизации;

3) прочистку газопроводов, проверку их исправности, а также систем вентиляции.

Снятие заглушки и пуск газа разрешаются только при наличии документов, подтверждающих выполнение указанных работ.

285. Первичные проверки дымоотводящих устройств выполняются специализированной организацией. Последующие проверки в процессе эксплуатации допускается выполнять силами владельца, имеющего подготовленный персонал. Результаты проверок оформляются актом.

286. Газоходы котлов, печей и других агрегатов, выведенных в ремонт, отключатся от общего борова с помощью глухих шиберов или перегородок.

287. Топки и газоходы перед пуском котлов, печей и агрегатов в работу проверяются. Время проветривания устанавливается инструкцией, окончание определяется с помощью газоиндикаторов.

288. Запорную арматуру на газопроводе перед горелкой разрешается открывать только после включения запального устройства или поднесения к ней горящего запальника.

289. Каменки в парильном отделении бань отапливаются в часы, когда бани не работают.

Газопроводы и газовое оборудование
общественных и жилых зданий

290. Предприятия газоснабжения обеспечивают инструктаж собственников и нанимателей, жилых и (или) нежилых помещений, собственников индивидуальных жилых домов по правилам безопасного пользования установленными бытовыми газовыми приборами и аппаратами согласно приложению 1 к настоящим Требованиям.

291. В помещениях, где установлено газовое оборудование, вывешиваются инструкции по безопасному пользованию газом и схемы газопроводов с указанием отключающих устройств.

292. Техническое обслуживание газового оборудования, приборов и аппаратов в жилых зданиях устанавливается руководящими документами, разрабатываемыми организациями газовых хозяйств Республики Казахстан.

293. Сезонно работающие газоиспользующие установки после окончания отопительного периода по заявкам собственников и (или) уполномоченных ими лиц отключаются с установкой заглушки или пломбы газоснабжающими организациями.

294. Замена баллонов в индивидуальных баллонных установках производится потребителем или персоналом эксплуатационной организации по заявке потребителя.

295. Герметичность газобаллонных установок допускается проверять под рабочим давлением газа с применением газоиндикатора или мыльной эмульсии.

296. Автоматика, устанавливаемая на проточных и емкостных газовых водонагревателях, малометражных отопительных котлах, а также отопительных и отопительно-варочных печах, обеспечивает отключение горелок при прекращении подачи газа и погасании пламени, отсутствии необходимого разрежения в дымоходе.

297. Отключению от действующего газопровода с установкой заглушки подлежат газоиспользующие установки, которые эксплуатируются с утечками газа, имеют неисправные автоматику безопасности, дымоходы, вентиляционные каналы, разрушенные оголовки дымовых труб, а также самовольно подключенные.

298. Отключение от газопровода неисправного и сезонно работающего оборудования общественных зданий оформляется актом.

299. Дымовые и вентиляционные каналы и другие элементы отопительных печей и систем очищаются от сажи непосредственно перед началом, а также в течение периода эксплуатации не реже:

1) одного раза в три месяца – для отопительных печей, водогрейных аппаратов, проточного и емкостного типа;

2) одного раза в два месяца – для печей и очагов непрерывного действия;

3) не реже одного раза в квартал – дымоходы кирпичные и комбинированные (кирпичные и асбестоцементные).

Кухонные плиты и другие печи непрерывной (долговременной) топки подвергаются очистке не реже одного раза в месяц.

300. При первичной проверке и прочистке дымоходов и вентиляционных каналов проверяются: устройства и соответствие примененных материалов; отсутствием засорений; их плотность и обособленность; наличие и исправность разделок, предохраняющих сгораемые конструкции; исправность и правильность расположения оголовка относительно крыши и вблизи расположенных сооружений; наличие нормальной тяги.

Повторно проверяются: отсутствие засорений в дымоходах и вентиляционных каналах, их плотность и обособленность, исправность оголовок и наличие нормальной тяги.

301. Первичное, а также после ремонта обследование дымоходов и вентиляционных каналов производится специализированной организацией с участием представителя жилищно-эксплуатационной организации (органы управления кондоминиумом) и другими предприятиями, имеющими подготовленный персонал. Сведения о первичной и повторной проверке оформляются актом и заносятся в специальный журнал.

302. В случае обнаружения непригодности дымовых и вентиляционных каналов к дальнейшей эксплуатации, представитель проверяющей организации обязан предупредить абонента под роспись об опасности пользования газовыми приборами и аппаратами.

Акты проверки незамедлительно представляются предприятию газового хозяйства и в жилищно-эксплуатационные организации (органы управления кондоминиумом) для принятия мер по отключению газовых приборов.

303. До включения в работу газоиспользующих установок, в том числе сезонного действия, а также после ремонта дымовых и вентиляционных каналов эксплуатирующие организации организовывают проведение обследования исправности вентиляционных и дымоотводящих систем.

304. Собственники и (или) уполномоченные ими лица, организации, осуществляющие эксплуатацию жилищного фонда (органы управления кондоминиумом):

1) оказывают газоснабжающим организациям всестороннюю помощь при проведении ими технического обслуживания объектов газопотребления, а также пропаганде правил безопасного пользования газом среди населения;

2) содержат в надлежащем состоянии газопроводы, подвалы, технические коридоры и подполья, обеспечивают постоянное функционирование электроосвещения и вентиляции; следят за уплотнением вводов подземных коммуникаций в подвалы зданий, а также мест пересечения газопроводами строительных элементов зданий; производят окраску газопроводов;

3) обеспечивают в любое время суток беспрепятственный доступ работников газоснабжающих предприятий во все подвалы, технические коридоры и подполья, а также помещения первых этажей для проверки их на загрязненность;

4) своевременно проверяют состояние дымоходов и вентиляционных каналов, оголовков дымоходов и контролируют качество выполнения указанных работ с оформлением акта и регистрацией результатов в специальном журнале;

5) немедленно сообщают в газоснабжающую или обслуживающую организацию о необходимости отключения газовых приборов при выявлении неисправности и самовольно установленных газовых приборов;

6) при смене собственников зданий обеспечивают отключение газоиспользующих установок от газораспределительной системы под контролем газоснабжающей организации.

305. При ремонте газоиспользующих установок, связанном с разборкой, а также при капитальном ремонте помещений и зданий газопроводы и газовое оборудование отключаются с установкой заглушки и/или опломбированием крана на опуске перед прибором.

При реконструкции, перепланировке жилого помещения, связанных с прекращением потребления газа на постоянной основе, газопроводы и газовое оборудование отключаются на видимый разрыв сварочными работами. Повторный ввод в эксплуатацию газоиспользующего оборудования с подключением к газоснабжению производится только с привлечением газоснабжающих и/или газообслуживающих организаций.

Оборудование для газопламенной обработки металлов

306. Настоящая глава устанавливает специальные требования к работам по газовой резке, сварке и другим видам работ на стационарных установках для газопламенной обработки металлов.

Работы по газовой резке, сварке и др. видам газопламенной обработки металлов допускаются на расстоянии (по горизонтали) не менее:

1) 10 м – от групповых газобаллонных установок;

2) 5 м – от отдельных баллонов с кислородом и горючими газами;

3) 3 м – от газопроводов и резинотканевых рукавов, а также газоразборных постов при ручных работах и 1,5 м – механических работах.

307. При работе передвижных газоразборных постов разрешается установка на одной тележке специальной конструкции баллонов с горючим газом и баллона с кислородом, при этом баллоны закрепляются так, чтобы исключить удары их друг о друга или падение.

Во время работы баллоны со сжиженным газом находятся в вертикальном положении.

308. Переносные горелки и передвижные агрегаты разрешается присоединять к газопроводам (в том числе сжиженного газа) при помощи резинотканевых рукавов.

Длина рукава не превышает 30 м. Он состоит не более чем из трех отдельных кусков, соединенных между собой двусторонними специальными ниппелями. Концы рукавов надежно закрепляются на газопроводе и горелке хомутами. Отключающий кран, помимо крана, имеющегося на горелке или передвижном агрегате, устанавливается до рукава.

Применение резинотканевых рукавов, имеющих трещины, потертости, надрезы, вздутия, не допускаются.

Применяемые резинотканевые рукава обеспечивают стойкость к транспортируемому газу при заданных величинах давления и температуры.

309. Подходы ко всем газоразборным постам – свободны.

310. Производить ремонт горелок, резаков и другой аппаратуры в местах проведения работ по газовой сварке, газовой резке и другим видам газопламенной обработки металлов не допускается.

311. При работе горелки (резака) пламя направляется в сторону, противоположную источнику газоснабжения. При невозможности выполнить указанное требование источник газоснабжения ограждается металлическими щитами или ширмами из несгораемых материалов.

312. Не разрешается продувать рукав для горючих газов кислородом и кислородный рукав – горючим газом, а также взаимозаменять рукава при работе.

313. При автоматизации процессов газопламенной обработки металлов предусматривается дистанционное управление.

Установки электрохимической защиты от коррозии подземных газопроводов и сооружений от коррозии

314. Организация, эксплуатирующая установки электрохимической защиты, проводит их техническое обслуживание и ремонт, имеет схемы мест расположения защитных установок, опорных (контрольно-измерительных пунктов) и других точек измерения потенциалов газопровода, данные о коррозионной агрессивности грунтов и источниках блуждающих токов.

315. Измерения электрических потенциалов на газопроводах производят в следующее сроки:

1) в зонах действия средств защиты и влияния источников блуждающих токов – не реже 1 раза в 6 месяцев, а также после каждого изменения коррозийных условий в связи с изменением режима работы системы электроснабжения электрифицированного транспорта, развитием сети источников блуждающих токов, газопроводов и др. подземных металлических соединений;

2) в остальных случаях – не реже 1 раза в год.

316. Измерения электрических потенциалов в газовых колодцах не допускаются. При необходимости выполнение указанных измерений, присоединение измерительных проводников к газопроводу осуществляет персонал владельца газопровода, при этом измерительный прибор выносится за пределы колодца.

317. Предприятие, эксплуатирующее установки электрохимической защиты, разрабатывает мероприятия и осуществляет систему технического обслуживания и ремонта.

Нарушения в работе защитных установок устраняются в оперативном порядке.

318. Сроки технического обслуживания и ремонта электрозащитных установок регламентируются заводами-изготовителями. При этом технический осмотр электрозащитных установок, не оборудованных средствами телемеханического контроля, производится не реже:

4-х раз в месяц – на устройствах дренажной защиты;

2-х раз в месяц – на устройствах катодной защиты;

1-ого раза в шесть месяцев – на контролируемых протекторных установках.

319. Эффективность работы установок электрохимической защиты проверяется не реже 1 раза в 6 месяцев, а также при каждом изменении режима работы установок и при изменениях, связанных с развитием сети подземных металлических газопроводов и источников блуждающих токов.

320. Организация, выполняющая работы по защите действующих газопроводов, имеет в наличии карты-схемы газопроводов с обозначением месторасположения установок электрохимической защиты и контрольно-измерительных пунктов, обобщенные данные о коррозийности грунтов и источниках блуждающих токов, а также проводит ежегодный анализ коррозийного состояния газопроводов и эффективности работы электрозащитных установок.

321. Если при техническом осмотре установлено, что катодная установка не работает, а телеметрический контроль за ее работой не осуществлялся, следует принимать, что перерыв в ее работе составил 14 суток (от одного технического осмотра до другого).

322. Исправность электроизолирующих соединений проверяется при приемке газопровода в эксплуатацию и при каждом непроизвольном изменении (ухудшении) параметров работы электрозащитной установки, но не реже 1 раза в 12 месяцев.

323. Измерения потенциалов для определения опасного влияния блуждающих токов на участках газопровода, ранее не требовавших защиты, следует проводить не реже 1 раза в год, а также при каждом изменении коррозионных условий с интервалом между точками измерения не более 200 м в поселениях и не более 500 м на межпоселковых газопроводах.

324. Собственник газопровода или газоснабжающая организация своевременно принимают меры по ремонту защитных покрытий подземных стальных газопроводов, коверов на контрольно-измерительных пунктах и изолирующих фланцевых соединений.

325. Предприятия-владельцы обеспечивают выявления причин коррозийных повреждений газопроводов. Каждый случай сквозного коррозийного повреждения газопроводов подлежит расследованию комиссией, в состав которой входит представитель организации, выполняющий работы по защите городских газопроводов. Если работы по ликвидации зон коррозионной опасности не будут выполнены в установленные сроки, газопроводы отключаются от действующей газовой сети.

О дате и месте работы комиссии владелец газопровода заблаговременно извещает местный орган государственного контроля.

До устранения анодных и знакопеременных зон владельцем также разрабатываются и осуществляются мероприятия, обеспечивающие безопасную эксплуатацию газопроводов.

Электрооборудование потенциально взрывоопасных сред

326. Электрооборудование эксплуатируется в соответствии с требованиями нормативных правовых актов, настоящих Требований и инструкций организаций-изготовителей.

327. Взрывозащитное оборудование периодически осматривается, испытывается, подвергается техническому обслуживанию и ремонту.

328. Осмотр электрооборудования и электропроводки производится:

1) в начале каждой рабочей смены – обслуживающим персоналом, дежурным электрослесарем;

2) ежемесячно – лицом, ответственным за электрохозяйство предприятия.

Обнаруженные при эксплуатации неисправности взрывозащищенного оборудования немедленно устраняются.

329. Испытание взрывозащищенного электрооборудования проводят в соответствии с требованиями технических нормативных правовых актов, не ниже величин, установленных эксплуатационной документацией заводов-изготовителей.

330. Приборы, с помощью которых производятся электрические испытания во взрывоопасных зонах, выполняются во взрывозащищенном исполнении. Уровень и вид защиты соответствуют категории взрывоопасной зоны.

Допускается проводить испытания с помощью приборов, выполненных в нормальном исполнении, при условии принятия мер, обеспечивающих безаварийность и безопасность данных работ, с выдачей наряда-допуска на газоопасные работы согласно приложению 17 к настоящим Требованиям.

331. Проверка максимальной токовой защиты пускателей и автоматических выключателей проводится не реже 1 раза в 6 мес.

332. При испытании электропроводки и разделительных уплотнителей, установленных в стальных трубах, сроки, объем и нормы испытательного давления соответствуют требованиям технических нормативных правовых актов.

333. Техническое обслуживание взрывозащитного оборудования проводится в сроки, установленные организацией-изготовителем, но не реже 1 раза в 6 месяцев. Работы проводятся с соблюдением технических и организационных мероприятий. Сведения о проделанной работе заносятся в эксплуатационную документацию.

334. Не допускается уплотнение кабеля изоляционной лентой, сырой резиной, обрезками оболочки гибких резиновых трубок.

335. Порядок организации ремонта взрывозащищенного электрооборудования, объем и периодичность выполняемых при этом работ соответствуют требованиям нормативных правовых актов.

336. Исправность защиты от статистического электричества и вторичных проявлений молнии, в том числе контактов, соединительных проводов, перемычек шин проверяется не реже 1 раза в 6 месяцев.

Контрольно-измерительные приборы,
системы автоматизации и сигнализации

337. Предприятие-владелец, эксплуатирующие организации обеспечивают постоянный технический контроль, обслуживание, текущий и капитальный ремонт приборов и средств контроля, автоматизации и сигнализации, установленных на газопроводах и агрегатах.

338. Контроль за работой приборов и средств, проверка герметичности импульсных трубопроводов газа и запорной арматуры проводятся при осмотрах и техническом обслуживании газового оборудования.

339. Объем и периодичность работ по техническому обслуживанию и ремонту средств измерений, систем автоматизации и сигнализации устанавливаются стандартами или инструкциями по эксплуатации заводов-изготовителей.

340. Исправность и правильность показаний контрольно-измерительных приборов путем кратковременного отключения и возвращения показывающей стрелки к контрольному значению проверяются:

1) не реже одного раза в смену на ГНС, ГНП, АГЗС, в котельных, на внутренних газопроводах промышленных, сельскохозяйственных и других организаций;

2) не реже 1 раза в 2 месяца в тепломеханизированных ГРП;

3) не реже 1 раза в месяц в ШРП, на резервуарных и групповых баллонных установках СНГ, в автоматизированных котельных.

341. Обязательной государственной периодической поверке подлежат следующие рабочие средства измерений:

1) тягонапорометры, манометры (показывающие, самопишущие, дистанционные) – не реже одного раза в год;

2) весоизмерительные приборы, используемые для контрольного взвешивания баллонов СНГ, гири-эталлоны - не реже 1 раза в год;

3) термометры самопишущие – не реже 1 раза в год;

4) термометры показывающие – не реже 1 раза в 4 месяца;

5) преобразователи давления, температуры, перепада давления – не реже 1 раза в 2 года.

Поверка средств измерений осуществляется лабораториями, аккредитованными Госстандартом Республики Казахстан.

Вышеперечисленные контрольно-измерительные приборы подвергаются государственной поверке также после их капитального ремонта.

342. Не допускаются к применению средства измерения, у которых отсутствуют пломба или клеймо, просрочен срок поверки, имеются повреждения, стрелка при отключении не возвращается к нулевому делению шкалы на величину, превышающей половину допускаемой погрешности для данного прибора.

343. На циферблате или корпусе манометров краской обозначается значение шкалы, соответствующее максимальному рабочему давлению.

344. Значение величин срабатывания автоматики безопасности и средств сигнализации соответствует параметрам, указанным в технических спецификациях завода-изготовителя. При этом сигнализаторы, контролирующие состояние воздушной среды, срабатывают при возникновении в помещении опасной концентрации газа.

345. Проверка срабатывания устройств защиты, блокировок и сигнализации проводится не реже 1 раза в месяц, а также после окончания ремонта оборудования, если другие сроки не предусмотрены эксплуатационной документацией организаций-изготовителей.

346. Проверка сигнализатора загазованности на соответствие установленным параметрам выполняется с использованием контрольной газовоздушной смеси. Не разрешается проверка работы сигнализатора путем преднамеренного загазовывания помещения.

347. Эксплуатация газовых оборудований с отключенными контрольно-измерительными приборами, блокировками и сигнализацией, предусмотренными проектом, не допускается.

348. Приборы, снятые в ремонт или на проверку, немедленно заменяются на идентичные, в том числе по условиям эксплуатации.

349. Допускается (в исключительных случаях) по письменному разрешению руководителя предприятия кратковременная работа установок и агрегатов с отключением защиты при условии обеспечения дополнительных мер, обеспечивающих безопасность и безаварийность работ.

350. До замены сигнализатора загазованности непрерывного действия контролировать концентрацию газа в воздухе производственных помещений необходимо переносными приборами через каждые 30 минут рабочей смены.

351. Техническое обслуживание и ремонт средств измерений, систем автоматизации и сигнализации выполняются специально обученным персоналом, прошедшим проверку знаний настоящих Требований, путем проведения плановых проверок.

Плановые проверки должны проводиться не реже одного раза в 3 года (если инструкции заводов-изготовителей оборудования и средств АСУ ТП не требуют более частой проверки) в объеме:

- испытания изоляции;

- осмотр состояния аппаратуры и коммутационных элементов;

- проверка основных параметров работы;

- опробование устройств в действии.

Частичные проверки проводятся не реже одного раза в 3 месяца по графику, составленному с учетом местных условий и технической возможности эксплуатационной службы и утверждаемому в установленном порядке техническим руководством ГРО в объеме:

- измерение сопротивления изоляции;

- осмотр состояния аппаратуры и вторичных цепей;

- опробование устройств в действии.

Периодичность частичных плановых проверок может быть изменена в сторону увеличения межповерочных интервалов по решению технического руководства организации, исходя из опыта эксплуатации средств АСУ ТП.

Внеплановые проверки проводят после всех видов ремонтов, а также в случае неудовлетворительной работы системы или отказов отдельных устройств.

Проверки не должны препятствовать нормальному функционированию газораспределительных систем, проведение их рекомендуется совмещать с ремонтными работами на основном технологическом оборудовании.

352. Работы по регулировке и ремонту систем автоматизации, противоаварийных защит и сигнализации в условиях загазованности не допускаются.

3. Дополнительные требования при эксплуатации
систем газоснабжения в особых природных
и климатических условиях

353. Проектирование, строительство и эксплуатация газопроводов на территориях с особыми условиями осуществляются с учетом наличия и значений их воздействия на газопровод, связанными с рельефом местности, геологическим строением грунта, гидрогеологическим режимом, подработкой территории строительства газопровода, климатическими и сейсмическими условиями, а также другими воздействиями и возможностью их изменения во времени.

354. Применение стальных водогазопроводных труб, а также труб из кипящих сталей для строительства подземных газопроводов не допускается.

355. В местах пересечения газопроводов с подземными коммуникациями, коллекторами и каналами различного назначения, а также в местах прохода газопроводов через стенки газовых колодцев газопровод следует прокладывать в футляре.

Концы футляра выводятся на расстояние не менее 2 м в обе стороны от наружных стенок пересекаемых сооружений и коммуникаций, при пересечении стенок газовых колодцев – на расстояние не менее 2 см. Концы футляра заделываются гидроизоляционным материалом.

На одном конце футляра в верхней точке уклона (за исключением мест пересечения стенок колодцев) следует предусматривать контрольную трубку, выходящую под защитное устройство.

В межтрубном пространстве футляра и газопровода разрешается прокладка эксплуатационного кабеля (связи, телемеханики и электрозащиты) напряжением до 60 В, предназначенного для обслуживания газораспределительных систем.

356. Конструкция крепления электропровода или электрокабеля к газопроводу обеспечивает надежность соединения в случаях подвижности трубы.

357. Соединение труб производится электродуговыми методами сварки. Газовая сварка допускается только для газопроводов надземной прокладки давлением до 0,3 Мпа (3 кгс/кв. см) диаметром не более 100 мм.

На подземных газопроводах сварные соединения подвергаются 100% контролю физическим методом. Непровары любой протяжности и глубины в сварных соединениях не допускаются.

358. Расстояние от ближнего сварного стыка до фундамента здания - не менее 2 м.

359. Газопровод укладывается на основание из малозащемляющего грунта толщиной не менее 200 мм и присыпается этим же грунтом на высоту не менее 300 мм.

360. Наземную и надземную прокладку следует предусматривать на участках переходов газопроводов через естественные и искусственные преграды, а также на участках, где по расчетам возможно образование провалов, трещин с напряжениями в газопроводах, превышающими допустимые при подземной прокладке.

361. Компенсаторы, предусмотренные проектом, устанавливаются до начала подработок территории.

362. По окончании активной стадии сдвижения грунта газопровод следует разрезать для снятия продольных растягивающих напряжений и вварить либо стальную вставку либо установить компенсатор, исходя из прогнозируемых деформаций грунта.

Резинокордовые компенсаторы, устанавливаемые в колодцах на газопроводах, после окончания деформаций земной поверхности, если не предусматривается повторная подработка, заменяются прямыми вставками, а колодцы (ниши) засыпаются грунтом.

Окончание деформации земной поверхности подтверждается заключением маркшейдерской службы горнодобывающей организации.

363. Применение гидрозатворов в качестве отключающих устройств на газопроводах не допускается.

364. Для увеличения подвижности газопровода в грунте в качестве конструктивных мер защиты его от воздействия перемещений грунтов место присоединений врезок следует выполнять в непроходных каналах.

365. В задачи службы организации, эксплуатирующей газопроводы в районах подрабатываемых территорий, входят:

1) контроль за выполнением технических мероприятий, как в период строительства, так и при проведении капитальных ремонтов газопроводов;

2) изучение и анализ сведений о проводимых и планируемых горных разработках, оказывающих вредное влияние на газопроводы;

3) организация и проведение наблюдения за изменением напряженно-деформированного состояния газопроводов в процессе горных разработок, а также прогнозирование этих изменений по данным инструментальных наблюдений за движением земной поверхности;

4) решение организационно-технических вопросов по обеспечению надежности и безопасности газопроводов перед началом очередных горных подработок и в процессе интенсивного движения земной поверхности;

5) разработка совместно с горными предприятиями и проектными организациями мер защиты эксплуатируемых газопроводов от вредного влияния горных разработок, а также мероприятия по предупреждению проникновения газа в подъемные коммуникации и здания жилых, промышленных и коммунальных объектов.

366. Обход подземных газопроводов в период активной стадии движения земной поверхности до снятия напряжения в газопроводах путем разрезки производится ежедневно. При разработке трассы межпоселковых и распределительных газопроводов на подразделяемых территориях границы влияния горных разработок закрепляются постоянными знаками, имеющими высотные отметки и привязку к пикетажу трассы.

367. При сооружений объектов газораспределительных систем и газопотребления в особых природных и климатических условиях дополнительно к требованиям нормативных актов применяются следующие меры:

1) при сооружении газовых колодцев в районах с сейсмичностью свыше 7 баллов плиты основания железобетонных колодцев и монолитное железобетонное основание колодцев с кирпичными стенами укладываются на уплотненную песчаную подушку толщиной 100 мм;

2) газовые колодцы в пучинистых грунтах сооружаются сборными железобетонными или монолитными, наружные поверхности стен колодцев гладкие, оштукатуренные с железнением. Для уменьшения сцепления между стенами и смерзшимся грунтом рекомендуется установить покрытие из смолистых материалов или обратную засыпку поверх гравия или песчано-гравийным грунтом. Перекрытие колодца во всех случаях засыпается песчано-гравийным или другим непучинистым грунтом;

3) при строительстве в посадочных макропористых грунтах под основанием колодцев грунт уплотняется.

4. Требования взрывобезопасности при эксплуатации объектов
газораспределительной системы и газопотребления тепловых
электростанций (ТЭС) и котельных

Требования раздела распространяются на котельные установки с паропроизводительностью 35 т/ч и выше и водогрейные котельные установки с тепловой производительностью 50 Гкал/ч и выше.

368. В системах газоснабжения ТЭС и котельных не допускается прокладка газопроводов по территории открытых распределительных устройств и трансформаторных подстанций, складов топлива, а также в газоходах, галереях топливоподачи, воздуховодах, лифтовых и вентиляционных шахтах.

Прокладка газопроводов-вводов и внутренних газопроводов ниже нулевой отметки здания не разрешается.

Внутренние газопроводы прокладываются открыто. По всей длине к газопроводу обеспечивается доступ для его регулярного контроля и осмотра.

Места установки запорной и регулирующей арматуры обеспечиваются искусственным освещением.

369. На каждом ответвлении газопровода к котлу от распределительного газопровода предусматривается установка запорного устройства с электрическим приводом.

Для вновь вводимых в эксплуатацию котельных установок на ответвлении газопровода к котлу устанавливаются два запорных устройства, при этом первое по ходу газа запорное устройство выполняется ручным приводом. Между устройствами предусматривается продувочный газопровод.

370. На котлах, предназначенных для сжигания разных видов топлива, перед запорным устройством на ответвлении газопровода к котлу предусматривается штуцер для газопровода к запальным устройствам (далее – ЗУ) и защитнозапальным устройствам (далее – ЗЗУ) горелок.

371. На внутренних газопроводах котельных установок после запорного устройства на газопроводе-вводе устанавливаются по ходу газа; фланцевое соединение для установки заглушки с приспособлением для их режима и токопроводящей перемычкой; штуцер для соединения с магистралью продувочного агента; предохранительно-запорный клапан (далее – ПЗК); штуцер для запального газопровода к ЗУ и ЗЗУ горелок (для газовых котлов); расходуемое устройство; запорное устройство с электроприводом; основной и растопочный регулирующие клапаны.

Растопочный регулирующий клапан устанавливается параллельно основному на линии малого расхода газа. Перед клапаном предусматривается предохранительное устройство с электроприводом.

372. На газопроводе перед каждой горелкой котла устанавливаются два запорных устройства с электрическими приводами.

Управление запорными устройствами обеспечивается вручную с площадки обслуживания и дистанционно с блочного или группового щита управления, а также по месту.

373. На вновь вводимых в эксплуатацию котельных установках перед каждой горелкой по ходу газа предусматривается установка предохранительно-запорного клапана и запорного устройства с электроприводом.

374. На действующих котельных установках определяется группа растопочных горелок для обеспечения взрывобезопасной растопки котла.

375. Растопочные горелки котла, а также горелки, оснащенные ПЗК, снабжаются запально-защитными устройствами. Остальные горелки оборудуются запальными устройствами.

Запальные и запально-защитные устройства управляются с блочного или группового щита управления, а также по месту.

На водогрейных котлах предусматривается возможность ручного розжига горелок с применением переносного запальника.

376. Питание электромагнита ПЗК осуществляется от аккумуляторной батареи или батареи предварительно заряженных конденсаторов.

Схема управления электромагнитом ПЗК оснащается устройством непрерывного контроля за исправностью цепи.

377. На газопроводе перед последним по ходу газа запорным устройством у каждой горелки предусматривается трубопровод безопасности диаметром не менее 20 мм, оснащенный запорным устройством с электроприводом.

378. Газопроводы котла имеют систему продувочных газопроводов с запорными устройствами и штуцерами для отбора проб, в том числе при необходимости растопочный продувочный газопровод.

На каждом продувочном газопроводе, арматура которого задействована в схеме функциональных групп управления (далее – ФГУ) или автоматических систем управления технологических процессов (далее – АСУТП), а также в схемах защит и блокировок котла или систем газоснабжения ТЭС устанавливается запорное устройство с электроприводом.

Продувочные газопроводы предусматриваются в конце каждого тупикового участка газопровода или перед запорным устройством последней по ходу газа горелки (при отсутствии тупиковых участках на газопроводах); на газопроводе до первого запорного устройства перед каждой горелкой при его длине до первого запорного устройства более 2 м.

Диаметр продувочного газопровода определяется с расчетом обеспечения 15-кратного объема продуваемого участка газопровода в 1 ч., при этом его диаметр равен не менее 20 мм.

379. Объединение продувочных газопроводов с трубопроводами безопасности, а также газопроводов одного назначения с разным давлением газа не допускается.

380. Вся арматура, применяемая в системе газоснабжения ТЭС, должна быть стальной.

Для систем газоснабжения водогрейных котлов с давлением газа не выше 0,3 Мпа (3 кгс/кв. см) допускается применение запорной арматуры из цветных металлов.

Способ присоединения арматуры (на сварке или фланцах) определяется проектом.

381. Конструкция топки котла и компоновка горелочных устройств обеспечивают устойчивый процесс горения, его контроль, а также исключают возможность образования плохо вентилируемых зон.

382. Газоходы для отвода продуктов сгорания котельных установок и газоходы системы рециркуляции продуктов сгорания в топке, а также закрытые объемы, в которых размещаются коллекторы, не имеют невентилируемых участков, в которых мог бы задержаться и скапливаться газ.

383. На котлах применяются газовые горелки, разрешенные к применению и имеющие паспорта заводов-изготовителей.

384. Газовые горелки горят устойчиво без отрыва и проскока факела в диапазоне регулирования тепловой нагрузки котла.

385. На газифицированных установках обеспечивается измерение следующих параметров:

1) давления газа в газопроводе котла до и после регулирующего клапана;

2) перепада давления между воздухом в шатре и дымовыми газами топки для газоплотных котлов, работающих под давлением;

3) давления воздуха в общем коробе или в воздуховодах по сторонам котла (кроме котлов, работающих под наддувом);

4) перепада давления воздуха в общем коробе или воздуховодах по сторонам котла и дымовых газов в верхней части топки для котлов, работающих под наддувом;

5) давления воздуха в шатре.

386. Газифицированные котельные установки оснащаются следующими технологическими защитами:

1) действующими на останов котла с отключением подачи газа на котел:

при погасании факела в топке;

при отключении всех дымососов (для котлов с уравновешенной тягой);

при отключении всех дутьевых вентиляторов;

при понижении давления газа после регулирующего клапана ниже заданных значений;

2) действующими на отключение подачи газа на горелку, оснащенную ПЗК и ЗЗУ, при воспламенении или погасании факела этой горелки;

3) действующими на отключение подачи газа на котел:

при невоспламенении или погасании факела растопочной горелки в процессе розжига котла;

при понижении давления газа после регулирующего клапана ниже заданных значений (при сжигании газа как вспомогательного топлива одновременно с другими видами топлива).

4) действующими на снижение нагрузки котла до 50 % при отключении:

одного из двух дымососов;

одного из двух дутьевых вентиляторов;

одного из двух регенеративных воздухоподогревателей.

387. Газифицированная котельная установка оснащается блокировками, не допускающими:

1) открытие запорного устройства на газопроводе к котельной установке при открытом положении хотя бы одного запорного устройства на газопроводах перед каждой горелкой;

2) включение ЗЗУ и подачу газа к горелкам без предварительной вентиляции топки котла в течение не менее 10 мин;

3) розжиг горелок, не оснащенных ПЗК, пока все растопочные горелки не будут включены в работу;

4) подачу газа в горелку в случае закрытия воздушного шибера (клапана) перед горелками и отключения вентилятора, работающего на эту горелку;

5) подачу газа в растопочную горелку и горелку, оснащенную ПЗК, при отсутствии растопочного факела на ее ЗЗУ;

6) подачу газа в горелку, не оснащенную ПЗК, при отсутствии растопочного факела на ее запальном устройстве;

7) открытие (закрытие) запорного устройства трубопровода безопасности при открытом (закрытом) положении обоих запорных устройств перед горелкой (для вновь вводимых котлов).

388. На котельных установках предусматривается сигнализация, оповещающая:

1) о понижении или повышении давления газа после регулирующего клапана котла относительно заданных значений;

2) о снижении давления воздуха в общем коробе или в воздуховодах относительно заданного значения (кроме котлов, работающих под наддувом);

3) о наличии факела на горелках котла, оснащенных ЗЗУ;

4) о наличии растопочного факела ЗЗУ;

5) о погасании факела в топке котла;

6) о срабатывании защит, предусмотренных в п. 388 настоящих Требований.

389. Выполнение блокировок и защит на остановку котла и перевод его на пониженную нагрузку осуществляются по техническим условиям, согласованным с заводом-изготовителем котельной установки или нормативно-технической документацией.

390. Ввод и вывод защит и блокировок, препятствующих пуску или остановке котла, осуществляются: для защит по погасанию общего факела и факела растопочной горелки автоматически, для остальных защит либо существующих защит средствами ввода-вывода.

Вывод из работы устройств технологической защиты, блокировок и сигнализации на работающем оборудовании разрешается только в случаях:

1) необходимости их отключения, обусловленной производственной инструкцией;

2) очевидной неисправности или отказа.

Отключение выполняется с разрешения начальника смены и с обязательным уведомлением главного инженера или начальника котельной.

Ремонтные и наладочные работы в целях включения защит, блокировок и сигнализации без получения разрешения не разрешаются.

391. Снятие заглушек на газопроводах выполняется по наряду-допуску на производство газоопасных работ, которым предусматривается проведение контрольной опрессовки газопроводов котла воздухом при давлении 0,01 Мпа (1000 мм вод. ст).

Скорость падения давления за 1 час не превышает 60 даПа (6 мм вод. ст).

Пуск газа в газопроводы котла, выводимые из режима консервации, выполняется после производства на них внепланового технического обслуживания.

392. Перед пуском котла после простоя продолжительностью более 3 суток проверяются исправность и готовность к включению тягодутьевых механизмов котла, его вспомогательного оборудования, средств измерения и его дистанционного управления арматурой и механизмами, авторегуляторов, а также осуществляется проверка работоспособности защит, блокировок, средств оперативной связи и срабатывания НЗК.

При простое продолжительностью менее 3 суток проверке подлежат: оборудование, механизмы устройства защиты, блокировок, средств измерения, на которых производился ремонт.

Выявленные неисправности до пуска газа устраняются.

393. Перед растопкой котла производится предпусковая проверка герметичности затвора запорных устройств перед горелками и предохранительно-затворных клапанов. Порядок, нормы и методы проведения предпусковой проверки устанавливаются производственной инструкцией по эксплуатации котельной установки.

394. Заполнение газопроводов котла газом производится при включенных в работу дымососах, дутьевых вентиляторах, дымососах рециркуляции в последовательности, указанной в инструкции по эксплуатации котельной установки.

395. Продувать газопроводы котла через трубопроводы безопасности и горелочные установки котла не разрешается.

396. Непосредственно перед растопкой котла топка, газоходы, в том числе рециркуляционные, а также воздуховоды вентилируются не менее 10 мин при открытых шиберах газовоздушного тракта и расходе воздуха не менее 25 % от номинального.

397. Вентиляция котлов, работающих под надувом, а также водонагревательных котлов при отсутствии дымососов осуществляется дутьевыми вентиляторами и дымососами рециркуляции.

398. Растопка котла с неуравновешенной тягой ведется при включенных дымососах и дутьевых вентиляторах, а растопка котлов, работающих под наддувом - при включенных дутьевых вентиляторах.

399. Растопка котлов, все горелки которых оснащены ПЗК и ЗЗУ, начинается с розжига любой горелки в последовательности, указанной в инструкции по эксплуатации.

При невоспламенении или погасании факела первой растапливаемой горелки прекращается подача газа на котел и горелку, отключается ее ЗЗУ и вентилируется горелка, топка и газоходы согласно настоящих Требований, после чего растопка котла возобновляется на другой горелке. Повторный розжиг первой растапливаемой горелки возможен только после устранения причин невоспламенения или погасания ее факела.

В случае невоспламенения или погасания факела второй или очередной растапливаемой горелки, при устойчивом горении остальных, прекращается подача газа только на данную горелку, должно быть отключено ее ЗЗУ и проводится ее вентиляция при полностью открытом запорном устройстве на воздуховоде к данной горелке. Повторный розжиг горелки возможен только после устранения причин невоспламенения или погасания ее факела.

400. При внезапном погасании факела во время растопки или работе котла с одной или несколько включенными горелками немедленно прекращается подача газа на котел и горелки котла, отключается газоснабжение ЗЗУ и проводится вентиляция горелок, топки, газоходов согласно настоящих Требований.

Повторная растопка котла возможна только после устранения причин погасания факелов горелок.

401. Порядок перевода котла с пылеугольного или жидкого топлива на СНГ определяется инструкцией изготовителя по эксплуатации котла.

402. При многоярусной компоновке горелок первыми переводятся на газ горелки нижних ярусов.

403. Перед плановым переводом котла на сжигание газа проводится проверка срабатывания ПЗК и работоспособности технологических защит и блокировок по газу с воздействием на исполнительные механизмы или на сигнал в объеме, не препятствующем работе котла.

404. При остановке котла прекращается подача газа во внутренние газопроводы котла и к горелкам; открываются запорные устройства на продувочных трубопроводах и трубопроводах безопасности; отключаются ЗЗУ и ЗУ горелок; проводится вентиляция топки, газоходов, "теплового ящика" в течение не менее 10 мин. и отключаются тягодутьевые механизмы котла.

405. Подача газа в газопроводы котла немедленно прекращается в случаях:

1) несрабатывания технологических защит;

2) разрыва газопровода котла;

3) взрыва в топке, взрыва или загорания горючих отложений в газоходах, разогрева докрасна несущих балок каркаса котла;

4) обрушения обмуровки, а также других повреждений, угрожающих персоналу или оборудованию;

5) исчезновения напряжения на устройствах дистанционного и автоматического управлениях;

6) пожара, угрожающего персоналу и оборудованию, а также цепям дистанционного управления отключающей арматуры, входящей в схему защиты котла.

406. При аварийном останове котла необходимо действием защит и блокировок или персонала прекратить подачу газа во внутренние газопроводы и к горелкам котла, открыть запорные устройства на трубопроводах безопасности, отключить ЗУ и ЗЗУ горелок.

407. При выводе котельной установки в резерв на газопроводах котла закрываются:

1) запорные устройства (с электроприводом) на газопроводе к котлу;

2) запорные устройства на газопроводе перед каждой горелкой.

ПЗК на общем внутреннем газопроводе к котлу и газопроводах перед каждой горелкой.

После этого необходимо открыть запорные устройства продувочных на газопроводах и трубопроводах безопасности. По окончании операции заглушка за запорным устройством на ответвлении газопровода к котлу не устанавливается.

Продолжительность нахождения газопровода котла в резерве определяется временем нахождения котельной установки в резерве.

При работе котельной установки на другом виде топлива (жидком или твердом) допускается избыточное давление газа в газопроводах котла.

408. Перед производством работ, связанных с разработкой газовой арматуры, присоединением и ремонтом внутренних газопроводов, работами внутри котла, а также при выводе газопроводов котла в режим консервации первые по ходу газа запорные устройства на ответвлениях газопровода к котлу закрываются с установкой за ними заглушек. Газопроводы котла освобождаются от газа и продуваются инертным газом или сжатым воздухом.

409. Внутренний осмотр, чистка и ремонт котлов выполняются только по наряду-допуску. Перед производством работ проводится вентиляция топки, газоходов и "теплового ящика" котла в течение 10 мин.

При обнаружении наличия газа в верхней части топки и "теплового ящика" приступать к работе не разрешается.

5. Газоопасные работы

410. Газоопасными считаются работы, которые выполняются в загазованной среде или при которых возможен выход газа. К газоопасным работам относятся:

1) присоединение вновь построенных газопроводов к действующей газовой сети;

2) пуск газа в газопроводы и другие объекты систем газоснабжения при вводе в эксплуатацию, после ремонта и их консервации, а также производство пусконаладочных работ;

3) техническое обслуживание и ремонт газопроводов, оборудования ГРП (газорегуляторных установок), газоиспользующих агрегатов, а также техническое обслуживание и ремонт взрывозащищенного электрооборудования;

4) удаление закупорок, установка и снятие заглушек, отсоединение газопроводов действующего газового оборудования, приборов и аппаратов;

5) отключение, продувка и демонтаж газопроводов;

6) выполнение сливоналивных операций на резервуарных установках, ГНС, ГНП, АГЗС СНГ, а также слив СНГ из неисправных и переполненных баллонов;

7) ремонт, осмотр и проветривание колодцев, проверка и удаление воды и конденсата на наружных газопроводах, откачка и слив неиспарившихся остатков СНГ;

8) подготовка и проведение технического освидетельствования резервуаров;

9) растопка грунта в местах утечек газа до их устранения;

10) производство огневых работ на ГРП, ГНС, ГНП, АГЗС;

11) заправка баллонов и газобаллонных машин.

411. Газоопасные работы выполняются под руководством руководителя или специалиста, за исключением присоединения без применения сварки, ввода в эксплуатацию отдельных газовых приборов и аппаратов, индивидуальных баллонных установок, проведения ремонтных работ без применения сварки и газовой резки на газопроводах низкого давления диаметром не более 50 мм, демонтажа газопроводов диаметром не более 50 мм, наполнения СНГ резервуаров и баллонов в процессе эксплуатации, осмотра, ремонта и проветривания колодцев, проверки и удаления воды и конденсата на наружных газопроводах, слива неиспарившихся остатков СНГ на ГНС, ГНП, АГЗС, газовых приборов и аппаратов.

Руководство по указанным работам допускается поручать наиболее квалифицированному персоналу.

412. Газоопасные работы выполняются бригадой в составе не менее двух рабочих.

Примечание: ремонтные работы в колодцах, траншеях и котлованах глубиной более 1 м, коллекторах и внутри резервуаров проводятся бригадой не менее чем из 3 рабочих.

Ввод в эксплуатацию индивидуальных баллонных установок, техническое обслуживание газового оборудования предприятий бытового обслуживания населения непроизводственного характера и общественных зданий, а также отдельных газовых приборов и аппаратов в жилых домах могут выполняться одним рабочим.

413. На проведение газоопасных работ выдается наряд-допуск согласно приложению 17 к настоящим Требованиям. Заполнение наряда-допуска карандашом, исправления в тексте не допускаются.

414. Лица, имеющие право выдачи нарядов, определяются приказом по предприятию системы газоснабжения или предприятию, осуществляющему эксплуатацию системы газоснабжения собственной газовой службы. Эти лица назначаются из числа руководящих работников и специалистов, сдавших экзамен в соответствии с нормами настоящих Требований.

415. Периодически повторяющиеся газоопасные работы, выполняемые в аналогичных условиях, как правило, постоянным составом работающих, производятся без оформления наряда-допуска по утвержденным для каждого вида работ производственным инструкциям и инструкциям по безопасным методам работы. К ним относятся работы, перечисленные в п. 412, техническое обслуживание запорной арматуры и конденсаторов, повторный слив из железнодорожных и автомобильных цистерн, повторное наполнение сжиженными газами резервуаров, баллонов; работы на промышленных печах и агрегатах, являющихся неотъемлемой частью технологического процесса; техническое обслуживание газопроводов и газовое оборудование жилых и общественных зданий без отключения газа. Указанные работы регистрируются в специальном журнале учета газоопасных работ. Журнал прошнуровывается и скрепляется печатью, страницы нумеруются.

416. Пуск газа в газовые сети городов, поселков и сельских населенных пунктов, газопроводы высокого давления, работы по присоединению газопроводов высокого, среднего и низкого давления, ремонтные работы в ГРП (газорегуляторных установках), на ГНС, ГНП, АГЗС СНГ с применением сварки и газовой резки, ремонтные работы на газопроводах низкого, среднего и высокого давлений "под газом" с применением сварки и газовой резки, снижение и восстановление давления газа в газопроводах низкого, среднего и высокого давлений, связанные с отключением потребителей, отключение и последующее включение подачи газа в целом на предприятие, первичное заполнение резервуаров сжиженным газом на ГНС, АГЗС, ГНП проводятся по специальному плану, утвержденному главным инженером газоснабжающей организации, а при выполнении указанных работ силами газовой службы предприятия – главным инженером этого предприятия.

417. В плане работ указываются: последовательность проведения работ; расстановка людей; потребность в механизмах и приспособлениях; мероприятия, обеспечивающие максимальную безопасность проведения данных работ; лица, ответственные за проведение газоопасных работ (отдельно на каждом участке работы), за общее руководство и координацию действий.

418. Каждому ответственному лицу выдается отдельный наряд-допуск на проведение газоопасной работы в соответствии с планом работ.

419. К плану работ и наряду-допуску прилагаются исполнительный чертеж или выкопировка из него с указанием места и характера производимой работы. Перед началом газоопасных работ лицо, ответственное за их проведение, проверяет соответствие исполнительного чертежа или выкопировки фактическому расположению объекта на месте.

420. Работы по локализации и ликвидации аварий проводятся без наряда-допуска до устранения прямой угрозы жизни людей и повреждения материальных ценностей. После устранения угрозы работы по приведению газопроводов и газооборудования в технически исправное состояние проводятся по наряду-допуску.

Примечание: в том случае, когда авария от начала до конца ликвидируется аварийной службой, составление наряда-допуска не требуется.

421. Наряды-допуски на газоопасные работы выдаются заблаговременно для проведения необходимой подготовки к работе, в них указываются срок его действия, время начала и окончания работы. При невозможности окончить работу в установленный срок наряд-допуск на газоопасные работы подлежит продлению лицом, выдававшим его.

Наряды-допуски регистрируются в специальном журнале согласно приложению 18 к настоящим Требованиям.

Ответственный, получая наряд-допуск и возвращая его по окончании работы, обязан расписываться в журнале.

422. Наряды-допуски хранятся не менее 1 года. Наряды-допуски, выдаваемые на первичный пуск газа, врезку в действующий газопровод, производство ремонтных работ на подъемных газопроводах с применением сварки, хранятся в исполнительно-технической документации на данный объект.

423. Если газоопасные работы, выполняемые по наряду-допуску, проводятся в течение более 1 дня, ответственный за их выполнение обязан ежедневно докладывать о ходе работ лицу, выдававшему наряд-допуск на эту работу.

424. Командированному персоналу наряды-допуски на газоопасные работы выдаются на весь срок командировки. Производство работ контролируется лицом, назначенным организацией, проводящей работы.

425. Перед началом газоопасной работы, ответственный за ее проведение, проводит инструктаж всех рабочих о необходимых мерах безопасности. После инструктажа каждый рабочий расписывается в наряде-допуске.

426. В процессе проведения газоопасной работы все распоряжения выдаются лицом, ответственным за работу. Другие должностные лица и руководители, присутствующие при проведении работы, дают указания рабочим только через ответственное лицо за проведение данной работы.

427. Газоопасные работы выполняются, как правило, в дневное время. Работы по ликвидации и локализации аварии выполняются в любое время в присутствии и под непосредственным руководством специалиста или руководителя.

Примечание: в городах северной климатической зоны газоопасные работы проводятся также в ночное время.

428. Присоединение к действующим вновь построенных газопроводов и газопотребляющих объектов, не принятых приемочной комиссией, не допускается.

429. Перед пуском газа на объектах, принятых комиссией, но не введенных в эксплуатацию в течение 6 месяцев со дня последнего испытания, проводятся повторные испытания на герметичность газопроводов, проверку работ по установке электрохимической защиты; состояния дымоотводящих вентиляционных систем, комплектности и исправности газового оборудования, арматуры, средств измерений и автоматизации.

430. Присоединение к действующим газопроводам вновь построенных газопроводов и объектов производится только при пуске газа в эти газопроводы или объекты.

431. Все газопроводы и газооборудование перед их присоединением к действующим газопроводам, а также после ремонта подвергаются внешнему осмотру и контрольной опрессовке бригадой, производящей пуск газа.

432. Контрольная опрессовка выполняется воздухом или инертными газами.

433. Наружные газопроводы всех давлений подлежат контрольной опрессовке давлением 0,2 Мпа (2000 мм вод. ст). Не допускается падение давления более 10 даПа (10 мм вод. ст) за 1 час.

Примечание: если участки наружных газопроводов низкого давления отключены гидрозатворами, то контрольная опрессовка таких газопроводов проводится давлением 400 даПа (400 мм вод. ст). Падение давления не превышает 5 даПа (5 мм вод. ст) за 10 мин.

434. Контрольная опрессовка внутренних газопроводов промышленных и сельскохозяйственных предприятий, котельных предприятий бытового обслуживания населения производственного характера, а также оборудования и газопроводов ГРП (газораспределительных установок), ГНС, ГНП и АГЗС проводится давлением 0,1 Мпа (1000 мм вод. ст). Падение давления не превышает 60 даПа (60 мм вод. ст) за 1 час.

435. Контрольная опрессовка внутренних газопроводов и газового оборудования коммунально-бытовых предприятий, жилых домов и общественных зданий производится давлением 500 даПа (500 мм вод. ст). Падение давления не превышает 20 даПа (20 мм вод, ст) за 5 мин.

436. Резервуары СНГ, газопроводы обвязки резервуарных и групповых баллонных установок испытываются давлением 0,3 МПа (3 кгс/кв.см) в течение 1 часа. Результаты контрольной опрессовки считаются положительными при отсутствии видимого падения давления по манометру и утечек, определяющихся с помощью мыльной эмульсии.

437. Результаты контрольной опрессовки записываются в нарядах-допусках на выполнение газоопасных работ.

438. Давление воздуха в присоединяемых газопроводах сохраняется до начала работ по их присоединению или пуску газа.

439. Если осмотренные и подвергшиеся контрольной опрессовке газопроводы не были заполнены газом, то при возобновлении работ по пуску газа они повторно осматриваются и опрессовываются.

440. При ремонтных работах в загазованной среде применяются инструменты из цветного металла, исключающие возможность искрообразования. Рабочая часть инструментов из черного металла обильно смазывается солидолом или другой смазкой.

Применение в загазованной среде электрических и метрических инструментов, дающих искрение, не допускается.

441. Рабочие и специалисты в колодце, резервуаре, помещениях ГРП, ГНС, ГНП, АГЗС выполняют газоопасную работу в обуви без стальных подковок и гвоздей.

442. При выполнении газоопасных работ применяются переносные светильники во взрывозащищенном исполнении.

443. В колодцах, имеющих перекрытия, тоннелях, коллекторах, технических подпольях, ГРП и территории ГНС, АГЗС, ГНП не допускается проведение сварки и газовой резки на действующих газопроводах без отключения и продувки их воздухом или инертным газом. При отключении газопроводов после запорных устройств устанавливаются заглушки.

444. В газовых колодцах сварка и резка, а также замена арматуры, компенсаторов и изолирующих фланцев допускаются только после полного снятия перекрытий.

445. Перед началом сварки или газовой резки в колодцах, котлованах и коллекторах производится проверка воздуха на загазованность. Объемная доля газа в воздухе не превышает 20% нижнего предела воспламеняемости. Пробы отбираются в наиболее плохо вентилируемых местах.

В течение всего времени проведения сварочных работ на газопроводах СНГ, колодцы и котлованы вентилируются путем нагнетания воздуха вентилятором или компрессором.

446. Сварка или газовая резка на действующих газопроводах, при присоединении к ним газопроводов и ремонте проводятся при давлении газа 40-150 даПа (150 мм вод. ст). Наличие указанного давления проверяется в течение всего времени выполнения работ. При снижении давления ниже 40 даПа (40 мм вод. ст) и повышении его свыше 150 даПа (150 мм вод. ст) резку или сварку следует прекратить.

При использовании специальных приспособлений, обеспечивающих безопасность и качество выполнения работ, допускается производить присоединение газопровода без снижения давления.

Для контроля за давлением в месте проведения работ устанавливается манометр или используется манометр, размещенный на расстоянии не более 100 м от места проведения работ.

447. При производстве работ по установке дополнительного оборудования на действующих внутренних газопроводах, сварку и резку следует производить на отключенных участках, которые продуваются воздухом или инертным газом.

448. Снижение давления газа в действующем газопроводе при выполнении работ по присоединению к нему новых газопроводов производится при помощи отключающих устройств или регуляторов давления.

Во избежание повышения давления газа на этом участке газопровода следует использовать имеющиеся конденсатосборники, гидрозатворы, а при необходимости (до начала работ по присоединению) устанавливать сбросный трубопровод с отключающим устройством для сброса газа, который по возможности сжигается.

449. Способ присоединения газопровода к действующему газопроводу определяется предприятием системы газоснабжения или организацией, выполняющей его функции.

450. Врезку газопроводов "под газом" следует производить по специальным инструкциям, разрабатываемым предприятиями системы газоснабжения.

451. Проверка герметичности газопроводов, арматуры и приборов огнем не допускается.

452. Пребывание посторонних лиц, а также курение в местах проведения газоопасных работ и применение источников открытого огня не допускаются.

Котлованы и колодцы при проведении в них работ ограждаются. Вблизи места работ вывешиваются или выставляются предупредительные знаки.

453. При газовой резке или сварочных работах на действующих газопроводах, а также выплавке свинца из раструбов чугунных газопроводов во избежание образования большого пламени места выхода газа замазываются шамотной глиной с асбестовой крышкой.

454. Удаление заглушек, установленных на ответвлениях к потребителям, а также вводах в отдельные здания, производится по указанию лица, руководящего работами по пуску газа, после осмотра и опрессовки газопроводов в соответствии с п. 431 – 439 настоящих Требований.

455. Пуск газа в газопровод, если не проверены путем осмотра его целостность, исправность газового оборудования и не проведена контрольная опрессовка, не допускается.

456. Пуск газа в газопроводы и газовое оборудование жилых домов-новостроек производится после заселения жильцов в дома при заселенности не менее 80 % от общего количества квартир в доме.

Порядок пуска газа, принятие организационных и технических мер по обеспечению безопасности устанавливаются инструкцией предприятия системы газоснабжения.

Газовые приборы и аппараты после окончания пусковых работ сдаются на сохранность представителям жилищно-эксплуатационной организации или владельцам квартир на правах частной собственности.

457. Газопроводы при пуске газа продуваются газом до вытеснения всего воздуха. Окончание продувки определяется путем анализа и сжигания отбираемых проб.

Объемная доля кислорода в пробе газа не превышает 1 %, а сгорание газа происходит спокойно, без хлопков.

Газопроводы при освобождении от газа продуваются воздухом или инертным газом до полного вытеснения газа. Окончание продувки определяется анализом. Объемная остаточная доля газа в продувочном воздухе не превышает 20 % нижнего предела воспламеняемости газа.

При продувке газопроводов не разрешается выпускать газовоздушную смесь в помещение, лестничные клетки, а также дымоходы, вентиляционные каналы и т.п. Помещения, в которых ведется продувка газопроводов, необходимо проветривать.

Газовоздушная смесь при продувках газопроводов выпускается в местах, где исключена возможность попадания ее в здание, а также воспламенения от какого-либо источника огня.

458. При сносе зданий или демонтаже газового оборудования объекта газопроводы к ним отрезаются в местах отвода и завариваются наглухо.

459. В загазованных колодцах, коллекторах и помещениях, а также вне помещений в загазованной атмосфере ремонтные работы проводятся без применения открытого огня (сварка, газовая резка).

460. При внутреннем осмотре и ремонте, котлы или другие газифицированные агрегаты отключаются от газопровода с помощью заглушек.

Работа в топке котла или агрегата разрешается только после ее проветривания и проверки на загазованность.

461. Для спуска рабочих в колодцы, не имеющие скоб, котлованы, а также резервуары применяются металлические лестницы с приспособлением для их закрепления у края колодца, котлована, люка резервуара.

462. В колодцах и котлованах с неотключенным газопроводом разрешается одновременно нахождение не более двух человек, при этом работы выполняются ими в спасательных поясах и противогазах.

На поверхности земли с наветренной стороны, а также у люка резервуара находятся два человека, которые держат концы веревок от спасательных поясов рабочих, находящихся внутри перечисленных сооружений, ведут непрерывное наблюдение за ними и воздухозаборными трубками шланговых противогазов, не допускают к месту работы посторонних лиц.

463. Вскрытие и замена установленного на наружных и внутренних газопроводах оборудования (арматуры, фильтров, счетчиков и т.д.) производятся на отключенном участке газопровода. На отключающих устройствах устанавливаются заглушки.

464. Заглушки, устанавливаемые на газопроводах, соответствуют максимальному давлению газа в газопроводе и имеют хвостовики, выступающие за пределы фланцев, на которых выбито клеймо с указанием давления газа и диаметром газопровода.

465. Набивка сальников запорной арматуры, разборка резьбовых соединений конденсатосборников на наружных газопроводах среднего и высокого давлений допускаются при давлении газа не более 0,1 Мпа (1кгс/кв. см).

466. Замена прокладок фланцевых, резьбовых соединений и арматуры на внутренних газопроводах любого давления производится на отключенном и заглушенном участке газопровода.

467. Разборка фланцевых, резьбовых соединений и арматуры на внутренних газопроводах любого давления производится на отключенном и заглушенном участке газопровода.

468. Смазка кранов внутридомового газового оборудования на газопроводах диаметром до 50 мм при соблюдении необходимых мер предосторожности допускается при давлении газа не более 300 даПа (300 мм вод. ст).

469. При ремонтных работах на газопроводах и оборудовании в загазованных помещениях осуществляется контроль снаружи за тем, чтобы вблизи не было источников огня. Наружные двери загазованного помещения постоянно находятся открытыми.

470. Перед началом ремонтных работ на подземных газопроводах, связанных с разъединением газопровода (замена задвижек, снятие и установка заглушек, прокладок и т.д.), необходимо отключить имеющуюся электрозащиту и установить на разъединяемых газопроводах перемычку (если нет стационарно установленных перемычек) с целью предотвращения искрообразования.

471. Установление в газопроводах ледяных, смоляных, нафталиновых и других закупорок путем шуровки (металлическими шомполами), заливки растворителей или подачи пара разрешается при давлении газа в газопроводе не более 50 даПа (500 мм вод. ст). Применение открытого огня для отогрева газопроводов не допускается.

472. При установлении закупорок в газопроводах применяются меры, максимально уменьшающие выход газа из газопровода. Работы проводятся в шланговых или кислородно-изолирующих противогазах. Выпуск газа в помещение не допускается.

473. При прочистке газопроводов потребители предупреждаются о необходимости отключения газовых приборов до окончания работ.

474. Резьбовые и фланцевые соединения, которые разбирались для устранения закупорок в газопроводе, после сборки проверяются на герметичность мыльной эмульсией или газоанализатором.

475. Специалист, руководящий газоопасной работой, обеспечивает рабочих исправными средствами индивидуальной защиты, а при выполнении работ, которые согласно п. 413 проводятся без руководства, – лицо, выдававшее задание.

Обеспеченность средствами индивидуальной защиты и исправность их определяются при выдаче наряда-допуска на газоопасные работы. При организации рабочего места руководитель работы обеспечивает возможность быстрого вывода рабочих из опасной зоны.

476. Каждый работающий по наряду-допуску оснащается шланговым или кислородно-изолирующим противогазом.

Применение фильтрующих противогазов не допускается. Необходимость наличия противогазов у работников при выполнении ими работ на внутренних газопроводах определяется нарядом-допуском на эти работы.

477. Разрешение на пользование кислородно-изолирующими противогазами в каждом случае выдается руководителем работ лицам, прошедшим медицинское освидетельствование и специальный инструктаж о правилах пользования таким противогазом.

478. Во время работ в кислородно-изолирующем противогазе необходимо следить, чтобы остаточное давление кислорода в баллоне противогаза обеспечивало возвращение работающего в нем от места производства в незагазованную зону.

479. Продолжительность работы в противогазе без перерыва – 30 мин. Время работы в кислородно-изолирующем противогазе следует записывать в паспорт противогаза.

480. Воздухозаборные патрубки шланговых противогазов при работе располагаются с наветренной стороны от места выделения газа и закрепляются. При отсутствии принудительной подачи воздуха вентилятором допустимая длина шланга – 15 м. без резких перегибов и защемления каким-либо предметом.

481. Для крепления веревки спасательные пояса имеют наплечные ремни с кольцом со стороны спины на их пересечении. Пояс подгоняется таким образом, чтобы кольцо располагалось не ниже лопаток. Применение поясов без наплечных ремней не допускается.

482. Противогазы проверяются на герметичность перед выполнением каждой газоопасной работы. При одетом противогазе конец гофрированной трубки плотно зажимают рукой. Если при таком положении дышать невозможно, противогаз исправен, если дышать можно, противогаз к применению не пригоден.

483. Спасательные пояса с кольцами для карабинов испытывают следующим образом: к кольцу пояса, застегнутого по обе пряжки, прикрепляют груз массой 200 кг, который остается в подвешенном состоянии в течение 5 мин. После снятия груза на поясе наличие следов повреждений не допустимо.

484. Поясные карабины испытывают нагрузкой массой 200 кг. Карабин с открытым затвором остается под нагрузкой в течение 5 мин. После снятия груза освобожденный затвор правильно и свободно встает на свое место.

485. Специальные веревки испытывают нагрузкой массой 200 кг в течение 15 мин. После снятия нагрузки на спасательной веревке в целом и на отдельных ее нитях повреждения не допускаются.

486. Испытания спасательных поясов, поясных карабинов и спасательных веревок проводятся не реже 1 раза в 6 месяцев под руководством специалиста или руководителя. Результаты испытаний оформляются актом или записью в специальном журнале.

Перед выдачей поясов, карабинов и веревок производится их наружный осмотр. На каждый пояс и веревку наносится инвентарный номер.

Пояс, подвергшийся динамическому рывку, подлежит изъятию из эксплуатации.

6. Локализация и ликвидация аварий

487. Для локализации и ликвидации инцидентов и аварий на объектах газораспределительной системы и газопотребления газоснабжающими организациями создаются специализированные подразделения (службы аварийно-восстановительных работ, аварийно-диспетчерские службы, аварийные посты) с круглосуточным режимом работы, включая выходные и праздничные дни. Штат аварийно-диспетчерской службы (далее - АДС) и их филиалов, материально-техническое оснащение, а также оснащение технической и оперативно-эксплуатационной документацией определяются предприятиями системы газоснабжения в соответствии с требованиями технических и нормативных правовых актов.

488. При эксплуатационных участках, не имеющих в составе обслуживаемого ими объектов системы газоснабжения подземных газопроводов, АДС и их филиалы могут не организовываться. Такие участки для оказания им необходимой помощи прикрепляются (приказом по газоснабжающей организации) к наиболее близко расположенному филиалу АДС газоснабжающей организации.

489. На каждом предприятии с аварийными бригадами проводятся тренировочные занятия с последующей оценкой действий персонала:

по планам локализации и ликвидации аварий по каждой теме, для каждой бригады – не реже 1 раза в 6 месяцев;

по планам взаимодействия служб различного назначения – не реже 1 раза в год.

Тренировочные занятия проводятся на специально оборудованных полигонах в условиях, максимально приближенных к реальным.

Проведенные тренировочные занятия регистрируются в журнале.

490. Все заявки в АДС регистрируются в специальных журналах, в котором отмечаются: время поступления извещения (заявки), время выезда и прибытия на место аварийной бригады, характер повреждения и перечисляются выполненные работы.

В аварийных службах газоснабжающих организаций телефонные заявки автоматически записываются. Срок хранения записей составляет не менее 10 суток. Своевременность выполнения аварийных заявок и объем работ систематически контролируются руководителями газоснабжающих предприятий. На основании анализа всех заявок разрабатываются мероприятия по улучшению организации технического обслуживания объектов системы газоснабжения.

491. При получении извещения (заявки) о наличии газа диспетчер дает инструктаж заявителю о принятии необходимых мер безопасности.

492. В основу организации работ по выполнению аварийных заявок ставится требование о прибытии бригады АДС (персонала эксплуатационного участка, при котором АДС и ее филиалы могут не организовываться) на аварийный объект в предельно короткий срок, установленный положением об АДС, но не позже 40 мин. По всем извещениям о взрыве, пожаре, загазованности помещения аварийная бригада к месту аварии выезжает в течение 5 мин.

493. Аварийная бригада выезжает на специальной аварийной машине, оборудованной радиостанцией, сиреной, проблесковым маячком синего цвета и укомплектованной инструментом, материалами, приборами контроля, оснасткой и приспособлениями для своевременной локализации инцидентов и аварий и их последствий.

При выезде для локализации аварии на надземных и подземных газопроводах аварийная бригада имеет планшеты (маршрутные карты) и необходимую исполнительно-техническую документацию (планы газопровода с привязками, схемы сварных стыков).

494. Использовать аварийные машины не по назначению не допускается.

495. При выявлении объемной доли газа в подвалах, тоннелях, коллекторах, подъездах, помещениях 1 этажей зданий более 1 % для природного газа или 0,4 % для СНГ, при взрыве газа, возгорании газифицированного объекта, здания, помещения, пожаре в охранной зоне объектов газораспределительной системы принимаются меры по немедленному отключению газопроводов от системы газоснабжения, а также отключению электроэнергии и эвакуации людей из опасной зоны.

496. На поврежденный газопровод (для временного устранения утечки) разрешается накладывать бандаж и хомут с последующей передачей аварийного объекта эксплуатационной службе.

Засыпка подземных газопроводов с наложенными на них бандажами и хомутами не допускается.

497. АДС имеет право привлекать эксплуатационные службы к локализации и ликвидации аварий и инцидентов с последующей передачей аварийного объекта.

7. Объекты газового контроля

1) газопроводы и оборудование на них;

2) печь, топки, работающие на газовом топливе;

3) пост резки металла (за исключением передвижных);

4) ГРС, газорегуляторные установки, ГРП;

5) групповые резервуарные и баллонные установки сжиженного газа;

6) внутридомовые газопроводы (газопотребляющие системы), газовое оборудование жилых и общественных зданий;

7) сливно-наливная эстакада;

8) резервуар для хранения газа;

9) насосно-компрессорное отделение;

10) отделение наполнения баллонов;

11) отделение слива тяжелых остатков;

12) автозаправочная колонка;

13) отделение по смешиванию сжиженного газа с воздухом;

14) ресторанное газовое оборудование (плиты, водонагреватели, пищеварительные котлы) в предприятиях общественного питания (рестораны, кафе, столовые, буфеты);

15) газовое оборудование котлов, включая автоматику;

16) отделение, пункт освидетельствования.

Приложение 1
к требованиям по
безопасности объектов
систем газоснабжения

Инструкция по безопасному пользованию газоиспользующими
установками

1. Настоящие требования распространяются на должностных лиц коммунально-бытовых предприятий, организаций, эксплуатирующих жилой фонд (органов управления кондоминиумом), лиц, ответственных за безопасную эксплуатацию газового оборудования общественных зданий, а также бытовых потребителей.

2. Сохранность и исправное состояние газового оборудования обеспечивают организации, на балансе которых оно находится, в домах и квартирах на праве собственности - их владельцы.

3. Безопасное пользование бытовыми газоиспользующими установками в домах, квартирах и содержание их в надлежащем состоянии обеспечивают собственники жилых и нежилых помещений либо лица, занимающие жилище на основании письменного договора найма.

Сохранность и исправное состояние дымовых и вентиляционных каналов в многоэтажных жилых домах обеспечивают жилищно-эксплуатационные организации, органы управления кондоминиумом, в домах и квартирах на праве собственности - их владельцы.

4. В коммунально-бытовых предприятиях, имеющих газоиспользующие установки, приказом назначаются лица, ответственные за безопасную эксплуатацию газоиспользующих установок и операторов водогрейного котла (или обслуживающий персонал).

5. Ответственные лица и операторов водогрейного котла (или обслуживающий персонал), за исключением владельцев домов и квартир на праве личной собственности, сдают экзамен в соответствии с настоящими Требованиями.

6. Лица, владеющие газоиспользующими установками:

1) проходят инструктаж по безопасной эксплуатации газоиспользующих установок;

2) обеспечивают сохранность и содержание в чистоте газоиспользующих установок;

3) следят за безопасной работой газоиспользующих установок, дымоходов и вентиляции, проверяют тягу до включения и во время работы газоиспользующих установок с отводом продуктов сгорания газа в дымоход. Перед пользованием газифицированной печью проверяют, открыт ли полностью шибер. Периодически очищают от мусора, битого кирпича "карман" дымохода;

4) по окончании пользования газом краны на газоиспользующих установках и перед ними закрываются, а при размещении баллонов внутри кухонь дополнительно закрываются вентили (редуктора) у баллонов;

5) при неисправности газоиспользующих установок вызывают работников газоснабжающей организации;

6) при внезапном прекращении подачи газа закрывают немедленно краны горелок газоиспользующих установок и сообщают аварийно-диспетчерской службе газоснабжающей организации;

7) при появлении в помещении запаха газа немедленно прекращают пользоваться газоиспользующими установками, перекрывают краны к установкам и на установках, открывают окна и форточки для проветривания помещения, вызывают аварийно-диспетчерскую службу.

Не зажигать огня, не курить, не включать и не выключать электроосвещение и электроприборы, не пользоваться электрозвонками;

8) при обнаружении запаха газа в подвале, подъезде, во дворе, на улице необходимо:

сообщить в аварийно-диспетчерскую службу по телефону 112;

принять меры по удалению людей из загазованной среды, предотвращению включения и выключения электроосвещения, появления открытого огня и искры;

до прибытия аварийно-диспетчерской бригады организовать проветривание помещения;

9) допускают в квартиру работников газоснабжающей организации по предъявлению ими служебных удостоверений для осмотра и ремонта газопроводов и газового оборудования в любое время суток;

10) владельцы индивидуальных жилых домов и жилищно-эксплуатационные организации (органы управления кондоминиумом), кроме вышеперечисленного своевременно заключают договоры на техническое обслуживание газопотребляющих систем, обеспечивают проверку дымоходов и вентиляционных каналов в сроки, установленные требованиями по безопасности объектов систем газоснабжения. В зимнее время периодически проверяют оголовки с целью недопущения их обмерзания и закупорки.

7. Не допускается:

1) производить самовольную газификацию дома (квартиры, садового домика), перестановку, замену и ремонт газоиспользующих установок;

2) без согласования с газоснабжающей организацией производить перепланировку, реконструкцию, изменение целевого назначения помещения, где установлены газоиспользующие установки;

3) вносить изменения в конструкцию газоиспользующих установок, изменять устройства дымовых и вентиляционных систем, заклеивать вентиляционные каналы, замуровывать "карманы" и люки, предназначенные для чистки дымоходов;

4) отключать автоматику безопасности и peгулирования, пользоваться газом при неисправности газоиспользующих установок, автоматики, арматуры и газовых баллонов;

5) пользоваться газом при нарушении плотности кладки, штукатурки (трещины) газифицированных печей и дымоходов;

6) пользоваться газом после истечения срока действия акта о проверке и чистке дымовых и вентиляционных каналов;

7) проводить прочистку, проверку дымовых и вентиляционных каналов, а также замену баллонов газобаллонной установки без прохождения инструктажа по безопасной работе в газоснабжающей организации;

8) пользоваться газоиспользующими установками при закрытых форточках (фрамугах), жалюзийных решетках, решетках вентканалов, щелях под дверями ванных комнат и кухонь, отсутствии тяги в дымоходах и вентканалах;

9) оставлять работающие газоиспользующие установки без присмотра, кроме рассчитанных на непрерывную работу и имеющих для этого соответствующую автоматику;

10) допускать к пользованию газоиспользующими установками детей до 10-летнего возраста, а также лиц, не контролирующих свои действия и не знающих правил пользования этими установками;

11) привязывать к газопроводам веревки, нагружать газопроводы, закрывать в "короба", подвесные потолки;

12) использовать газ и газоиспользующие установки не по назначению, пользоваться газовыми плитами для отопления помещения;

13) пользоваться помещениями, где установлены газоиспользующие установки, для сна и отдыха;

14) применять открытый огонь для обнаружения утечек газа;

15) хранить в помещениях и подвалах порожние и заполненные сжиженными газами баллоны;

16) размещать в газифицированном помещении более одного баллона вместимостью 50 (55) л или двух баллонов вместимостью 27 л каждый. Баллоны должны находиться в том же помещении, где и газоиспользующие установки;

17) устанавливать баллоны с газом в помещении на расстоянии менее 1 м от радиатора отопления. При устройстве экрана, предохраняющего баллоны от нагревания, расстояние между баллонами и отопительными приборами может быть уменьшено до 0,5 м, а расстояние между баллонами и экраном не менее 10 см.

Размещать баллоны от топочных печей на расстоянии менее 2 м;

18) включать и выключать электроосвещение, пользоваться открытым огнем, электронагревательными приборами и отопительными печами во время замены баллонов, установленных в помещениях.

Заменять баллоны в присутствии лиц, не связанных с выполнением указанной работы;

19) прокладывать в непосредственной близи (не менее 20 см) от газопровода электрокабели, подсветки и прочее электрооборудование.

Приложение 2
к требованиям по
безопасности объектов
систем газоснабжения

Расстояния от резервуарных установок общей
вместимостью до 50 м³

Здания, сооружения и коммуникации	Расстояние от резервуаров в свету, м							Расстояние от испарительной или групповой баллонной установки в свету, м
	надземных			подземных
	при общей вместимости резервуаров в установке, м³
	до 5	св. 5 до 10	св. 10 до 20		до 10	св. 10 до 20	св. 20 до 50
1. Общественные здания и сооружения	40	50*	60*		15	20	30	25
2. Жилые здания	20	30*	40*		10	15	20	12
3. Детские и спортивные площадки, гаражи (от ограды резервуарной установки)	20	25	30		10	10	10	10
4. Производственные здания (промышленных, сельскохозяйственных предприятий и предприятий бытового обслуживания производственного характера)	15	20	25		8	10	15	12
5. Канализация, теплотрасса (подземные)	3,5	3,5	3,5		3,5	3,5	3,5	3,5
6. Надземные сооружения и коммуникации (эстакады, теплотрасса и т.п.), не относящиеся к резервуарной установке	5	5	5		5	5	5	5
7. Водопровод и другие бесканальные коммуникации	2	2	2		2	2	2	2
8. Колодцы подземных коммуникаций	5	5	5		5	5	5	5
9. Железные дороги общей сети (до подошвы насыпи или бровки выемки со стороны резервуаров)	25	30	40		20	25	30	20
10. Подъездные пути железных дорог промышленных предприятий, трамвайные пути (до оси пути), автомобильные дороги I-III категорий (до края проезжей части)	20	20	20		10	10	10	10
11. Автомобильные дороги IV и V категорий (до края проезжей части) и предприятий	10	10	10		5	5	5	5
12. ЛЭП, ТП, РП	В соответствии с правилами устройства электроустановок [2]

Примечание:

*Расстояния от резервуарной установки предприятий до зданий и сооружений, которые ею не обслуживаются:

1. Расстояния до газопроводов принимаются в соответствии с действующими строительными нормами на градостроительство и генеральных планов промышленных предприятий.

2. Расстояния до жилого здания, в котором размещены учреждения (предприятия) общественного назначения, следует принимать как для жилых зданий.

Приложение 3
к требованиям по
безопасности объектов
систем газоснабжения

Расстояния от резервуарных установок общей
вместимостью свыше 50 м³

№ п/п	Здания, сооружения и коммуникации	Расстояния от резервуаров СНГ в свету, м												Расстояния от помещений, установок, где используется СНГ, м	Расстояния, м, от склада наполненных баллонов с общей емкостью
		Надземные резервуары							Подземные резервуары
		При общей вместимости, м³							При общей вместимости, М³
		св. 20 до 50		св. 50 до 200	св. 50 до 500		св. 200 до 8000		св. 50 до 200		св. 50 до 500	св. 200 до 8000
		Максимальная вместимость одного резервуара, м³							Максимальная вместимость одного резервуара, м³						до 20м³	св. 20 м³
		менее 25	25		50	100		св. 100 до 600	25	50		100	св. 100 до 600
1	Жилые, общественные, административные, бытовые, производственные здания, здания котельных, гаражей и открытых стоянок*	70 (30)	80 (50)		150 (110)**	200		300	40 (25)	75 (55)**		100	150	50	50 (20)	100 (30)
2	Надземные сооружения и коммуникации (эстакады, теплотрасса и т.п.), подсобные постройки жилых зданий	30 (15)	30 (20)		40 (30)	40 (30)		40 (30)	20 (15)	25 (15)		25 (15)	25 (15)	30	20 (15)	20 (20)
3	Подземные коммуникации (кроме газопроводов на территории ГНС)	За пределами ограды в соответствии с требованиями действующих строительных норм

Линии электропередач, трансформаторные, распределительные устройства

По правилам устройства электроустановок

Железные дороги общей сети (от подошвы насыпи), автомобильные дороги I-III категорий

100***

100

75***

Подъездные пути ж/д дорог предприятий, трамвайные пути, автомобильные дороги IV-V категорий

30 (20)

30***

(20)

40***

(30)

40 (30)

20***

(15) ***

25***

(15)***

25 (15)

20 (20)

Примечания:

1. Расстояния в скобках даны для резервуаров СНГ и т.д., расположенных на территории промышленных предприятий.

2. Расстояния от склада наполненных баллонов до зданий промышленных и сельскохозяйственных предприятий, а также предприятий бытового обслуживания производственного характера следует принимать по данным, приведенным в скобках.

3. При установке двух резервуаров СНГ единичной емкостью по 50 м³ расстояния до зданий (жилых, общественных, производственных и др.), не относящихся к ГНП, разрешается уменьшать: для надземных резервуаров – до 100 м; для подземных – до 50 м.

4. Знак "*" обозначает, что расстояние от жилых, общественных зданий следует принимать не менее указанных для объектов СНГ, расположенных на самостоятельной площади, а от административных, бытовых, производственных зданий, зданий котельных, гаражей по данным, приведенным в скобках.

5. Расстояние от надземных резервуаров до мест, где одновременно могут находиться более 800 чел. (стадионы, рынки, парки, жилые дома и т.д.), а также до территории школьных, дошкольных и лечебно-санаторных учреждений следует увеличить в 2 раза по сравнению с указанными в таблице, независимо от числа мест.

6. Минимальные расстояния от топливозаправочного пункта ГНС следует принимать по правилам пожарной безопасности.

7. Знак "**" обозначает, что допускается уменьшать расстояния от резервуаров ГНС общей вместимостью до 200 м³ в надземном исполнении до 70 м, в подземном – до 35 м, а при вместимости до 300 м³ соответственно до 90 и до 45 м.

8. Знак "***" обозначает, что допускается уменьшать расстояния от железных и автомобильных дорог (строка 5) до резервуаров СНГ общей вместимостью не более 200 м³: в надземном исполнении до 75 м и в подземном исполнении до 50 м. Расстояния от подъездных, трамвайных путей и др. (строка 6), проходящих вне территории предприятия, до резервуаров СНГ общей вместимостью не более 100 м³ допускается уменьшать: в надземном исполнении до 20 м и в подземном – до 15 м, а при прохождении путей и дорог (строка 6) по территории предприятия эти расстояния сокращаются до 10 м при подземном исполнении резервуаров.

Приложение 4
к требованиям по
безопасности объектов
систем газоснабжения

Нормы испытаний наружных и внутренних газопроводов

Сооружения	Нормы испытаний					Примечания
	на прочность		на герметичность
	испытательное давление, МПа (кгс/см²)	продолжительность испытания, ч	испытательное давление, МПа (кгс/см²)	продолжительность испытания, ч	допускаемое падение давления
Подземные газопроводы
1. Газопроводы низкого давления до 0,005 МПа (0,05 кгс/см²) (кроме газопроводов, указанных в поз. 2)	0,6 (6)	1	0,1 (1)	24	Определяется по формуле (1)	-
2. Вводы низкого давления до 0,005 МПа (0,05 кгс/см²) условным диаметром до 100 мм при их раздельном строительстве с уличными газопроводами	0,1 (1)	1	0,01 (0,1)	1	То же	-
3. Газопроводы среднего давления св. 0,005 до 0,3 МПа (св. 0,05 до 3 кгс/см²)	0,6 (6)	1	0,3 (3)	24	Определяется по формуле (1)	-
4. Газопроводы высокого давления св. 0,3 до 0,6 МПа (св. 3 до 6 кгс/см²)	0,75 (7,5)	1	0,6 (6)	24	То же	-
5. Газопроводы высокого давления:
св. 0,6 до 1,2 МПа (св. 6 до 12 кгс/см²)	1,5 (15)	1	1,2 (12)	24	Определяется по формуле (1)	-
св. 0,6 до 1,6 МПа (св. 6 до 16 кгс/см²) для сжиженных газов	2,0 (20)	1	1,6 (16)	0,5	То же	-
Надземные газопроводы					Видимое падение давления по манометру не допускается
6. Газопроводы низкого давления до 0,005 МПа (0,05 кгс/см²) (кроме газопроводов, указанных в поз. 7)	0,3 (3)	1	0,1 (1)	0,5	Видимое падение давления по манометру не допускается	-
7. Вводы низкого давления до 0,005 МПа (0,05 кгс/см²) условным диаметром до 100 мм при их раздельном строительстве с уличными газопроводами	0,1 (1)	1	0,01 (0,1)	0,5	То же	-
8. Газопроводы среднего давления св. 0,005 до 0,3 МПа (св. 0,05 до 3 кгс/см²)	0,45 (4,5)	1	0,3 (3)	0,5	"	-
9. Газопроводы высокого давления св. 0,3 до 0,6 МПа (св. 3 до 6 кгс/см²)	0,75 (7,5)	1	0,6 (6)	0,5	"	-
10. Газопроводы высокого давления:
св. 0,6 до 1,2 МПа (св. 6 до 12 кгс/см²)	1,5 (15)	1	1,2 (12)	0,5	"	-
св. 0,6 до 1,6 МПа (св. 6 до 16 кгс/см²) для сжиженных газов	2,0 (20)	1	1,6 (16)	12	"	-
Газопроводы и оборудование ГРП
11. Газопроводы и оборудование низкого давления до 0,005 МПа (0,05 кгс/см²)	0,3 (3)	1	0,1 (1)	12	1 % испытательного давления	Не распространяется на ГРП шкафного типа, так как они испытываются на заводах-изготовителях
12. Газопроводы и оборудование среднего давления св. 0,005 до 0,3 МПа (св. 0,05 до 3 кгс/см²)	0,45 (4,5)	1	0,3 (3)	12	То же	То же
13. Газопроводы и оборудование высокого давления св. 0,3 до 0,6 МПа (св. 3 до 6 кгс/см²)	0,75 (7,5)	1	0,6 (6)	12	"	"
14. Газопроводы и оборудование высокого давления св. 0,6 до 1,2 МПа (св. 6 до 12 кгс/см²)	1,5 (15)	1	1,2 (12)	12	"	"
Внутридомовые и внутрицеховые газопроводы, ГРУ
15. Газопроводы низкого давления до 0,005 МПа (0,05 кгс/см²) в жилых домах и общественных зданиях, на предприятиях бытового обслуживания населения непроизводственного характера	0,1 (1)	1	0,005 (0,05)	5 мин	20 даПа (20 мм вод. ст.)	-
16. Газопроводы промышленных и сельскохозяйственных предприятий, котельных, предприятий бытового обслуживания населения производственного характера:
низкого давления:
до 0,005 МПа (0,05 кгс/см²)	0,1 (1)	1	0,01 (0,1)	1	60 даПа (60 мм вод. ст.)	-
среднего давления:
св. 0,005 до 0,1 МПа (св. 0,05 до 1 кгс/см²)	0,2 (2)	1	0,1 (1)		1,5 % испытательного давления	-
св. 0,1 до 0,3 МПа (св. 1 до 3 кгс/см²)	0,45 (4,5)	1	0,3 (3)	1	Определяется по формуле (2)	-
высокого давления:
св. 0,3 до 0,6 МПа (св. 3 до 6 кгс/см²)	0,75 (7,5)	1	1,25 от рабочего, но не выше 0,6 (6)	1	То же	-
св. 0,6 до 1,2 МПа (св. 6 до 12 кгс/см²)	1,5 (15)	1	1,25 от рабочего, но не выше 1,2 (12)	1	"	-
св. 0,6 до 1,6 МПа (св. 6 до 16 кгс/см²) для сжиженных газов	2,0 (20)	1	1,25 от рабочего, но не выше 1,6 (16)	1	"	-

После устранения дефектов, обнаруженных в результате испытания газопровода на герметичность, следует повторно произвести это испытание.

Подземный газопровод считается выдержавшим испытание на герметичность, если фактическое падение давления в период испытания не превысит величины, определяемой по формуле

(1)

где

- допускаемое падение давления, кПа;

- то же, мм рт. ст.;

d - внутренний диаметр газопровода, мм;

Т - продолжительность испытания, ч.

При испытании на герметичность внутренних газопроводов среднего - свыше 0,1 МПа (1 кгс/см²) и высокого давлений на промышленных и сельскохозяйственных предприятиях, котельных, предприятиях бытового обслуживания населения производственного характера допускаемую величину падения давления

, выраженную в процентах к начальному испытательному давлению, следует определять по формуле

(2)

где d - внутренний диаметр испытываемого газопровода, мм.

Приложение 5
к требованиям по
безопасности объектов
систем газоснабжения

Расстояние в плане от подземных и наземных
газопроводов до зданий (кроме ГРП) и сооружений

Инженерные сети	Расстояния, м, по горизонтали в свету от подземных инженерных сетей до
	фундаментов зданий и сооружений	фундаментов ограждений предприятий эстакад, опор контактной сети и связи, железных дорог	оси крайнего пути		бортового камня улицы, дороги (кромки проезжей части, укрепленной полосы обочины)	наружной бровки кювета или подошвы насыпи дороги	фундаментов опор воздушных линий электропередачи, напряжением
	фундаментов зданий и сооружений		железных дорог колеи 1520 мм, но не менее глубины траншеи до подошвы насыпи и бровки выемки	железных дорог колеи 750 мм и трамвая		наружной бровки кювета или подошвы насыпи дороги	до 1 кВ наружного освещения контактной сети трамваев и троллейбусов	свыше 1 до 35 кВ	свыше 35 до 110 кВ и выше
Газопроводы: низкого давления до 0,005 МПа (0,05 кгс/см²)	2	1	3,8	2,8	1,5	1	1	5	10
среднего давления свыше 0.005 (0.05) до 0,3 МПа (3 кгс/см²)	4	1	4,8	2,8	1,5	1	1	5	10
высокого давления свыше 0,3 (3) до 0,6 МПа (6 кгс/см²)	7	1	7,8	3,8	2,5	1	1	5	10
высокого давления свыше 0,6 (6) до 1,2 МПа (12 кгс/см²)	10	1	10,8	3,8	2,5	2	1	5	10

Примечания:

1. Для климатических подрайонов 1А, 1Б, 1Г и 1Д расстояние сетей (водопровода, бытовой канализации и дождевой канализации, дренажей, тепловых сетей) при строительстве сохранением вечно мерзлого состояния грунтов оснований следует принимать по техническому расчету.

2. Допускается предусматривать прокладку подземных инженерных сетей в пределах фундаментов опор и эстакад трубопроводов, контактной сети при условии выполнения мер, исключающих возможность повреждения сетей в случаях осадки фундаментов, а также повреждения фундаментов при аварии на этих сетях. При размещении инженерных сетей, подлежащих прокладке с применением строительного водопонижения, расстояние их до зданий и сооружений следует устанавливать с учетом зоны возможного нарушения прочности грунтов оснований.

3. В орошаемых районах при непосадочных грунтах расстояние от подземных инженерных сетей до оросительных каналов следует принимать (до бровки каналов):

1 м - от газопроводов низкого и среднего давления, а также от водопроводов, канализаций, водостоков и трубопроводов горючих жидкостей;

2 м - от газопроводов высокого давления до 0,6 МПа (6 кгс/кв.см), теплопроводов, хозяйственно-бытовой и дождевой канализации;

1,5 м - от силовых кабелей и кабелей связи;

5 м - от оросительных каналов уличной сети до фундаментов и сооружений.

Приложение 6
к требованиям по
безопасности объектов
систем газоснабжения

Расстояние в плане между инженерными и подземными сетями

Инженерные сети	Расстояние, м, по горизонтали (в свету) до							Кабелей силовых всех напряжений	Кабелей связи	Тепловых сетей			Наружных пневмо-мусоропроводов
	водопровода	канализации бытовой	дренажей и дождевой канализации	газопроводов давления, МПа (кгс/см²)						наружная стенка канала тоннеля	оболочка бесканальной прокладки	Каналов, тоннелей
				низкого до 0,005 (0,05)	среднего свыше 0,005 (0,05) до 0,3 (3)	высокого
				низкого до 0,005 (0,05)	среднего свыше 0,005 (0,05) до 0,3 (3)	свыше 0,3 до 0,6 (6)	свыше 0,6 (6) до 1,2 (12)
Газопроводы низкого давления, МПа (кгс/см²) до 0,005 (0,05)	1	1	1	0,5	0,5	0.5	0.5	1	1	2	1	2	1
Среднего свыше 0,005 (0,05) до 0,3 (3)	1	1,5	1,5	0,5	0,5	0,5	0,5	1	1	2	1	2	1,5
Высокого свыше 0,3 (3) до 0,6 (6)	1,5	2	2	0,5	0,5	0,5	0,5	1	1	2	1,5	2	2
Высокого свыше 0,6 (6) до 1,2 (12)	2	5	5	0,5	0,5	0,5	0,5	2	1	4	2	4	2

Примечание: при параллельной прокладке газопроводов для труб диаметром до 300 мм расстояние между ними (в свету) допускается принимать 0,4 м, более 300 мм - 0,5 м при совместном размещении в одной траншее двух и более газопроводов.

Приложение 7
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Расстояния, м, по вертикали в свету при пересечении
подземных газопроводов всех давлений с другими подземными
инженерными сетями

Водопровод, канализация, водосток, тепловые сети..... 0,2

Электрокабель, телефонный кабель...................... .... 0,5

Электрокабель маслонаполнительный.......................... 1,0

Примечание: допускается уменьшение расстояния между газопроводом и электрокабелем или кабелем связи при прокладке их в футлярах. Расстояние в свету между газопроводом и стенкой футляра при прокладке электрокабеля должно быть не менее 0,25 м, кабеля связи не менее 0,15 м. Концы футляра должны выходить на 2 м в обе стороны от стенок пересекаемого газопровода.

Приложение 8
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Расстояние по горизонтали в свету от подземных газопроводов
до зданий и сооружений на территории
промышленных предприятий

Инженерные сети	Расстояние по горизонтали в свету, м, от подземных сетей до
	Фундаментов зданий и сооружений	Фундаментов ограждения, опор, галерей, эстакад, трубопроводов, контактной сети и связи	Оси путей железных дорог колеи 1520 мм, но не менее глубины траншеи до подошвы насыпи и выемки	Оси трамвайных путей	автодороги	фундаментов опор воздушных линий электропередачи
	Фундаментов зданий и сооружений			Оси трамвайных путей	Бортового камня, кромки проезжей части, укрепленной полосы обочины	Наружной бровки кювета или подошвы насыпи	до 1 кВ и наружного освещения	свыше 1 до 35 кВ	свыше 35 кВ
Газопроводы горючих газов:
1) низкого давления до 0,005 МПа (0,05 кгс/см²)	2	1	3,75	2,75	1,5	1	1	5	10
2) среднего давления свыше 0,005 (0,05) до 0,3 МПа (3кгс/см²)	4	1	4,75	2,75	1,5	1	1	5	10
3) высокого давления свыше 0,3 (3) до 0,6 МПа (6 кгс/см²)	7	1	7,75	3,75	2,5	1	1	5	10
4) высокого давления свыше 0,6 (6) до 1,2 МПа (12 кгс/см²)	10	1	10,75	3,75	2,5	1	1	5	10

Примечание: расстояние от газопроводов до сводов деревьев следует принимать равным 1,5 м. Расстояние до кустарников не нормируется.

Приложение 9
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Расстояние по горизонтали в свету между газопроводами
и другими инженерными сетями на территории
промышленных предприятий

Инженерные сети	Расстояние, м, по горизонтали (в свету) до							кабели силовых всех напряжений	кабели связи	Тепловые сети		каналов, тоннелей	наружных пневмо-мусоропроводов
	водопровода	канализации бытовой	дренажей и дождевой канализации	Газопроводами горючих газов, Мпа (кг/см²)						наружная стенка канального тоннеля	оболочка бесканальной прокладки
				низкого до 0,005 (0,05)	среднего свыше 0,005 (0,05) до 0,3 (3)	высокого
				низкого до 0,005 (0,05)	среднего свыше 0,005 (0,05) до 0,3 (3)	свыше 0,3 (3) До 0,6 (6)	свыше 0,6 (6) до 1,2 (12)
Газопроводы горючих газов:
1) низкого давления до 0,005 до 0,3МПа	1	1	1	0,4	0,4	0,4	0,4	1	1	2	1	2	1
2) среднего давления свыше 0,005 до 0,3	1	1,5	1,5	0,5	0,5	0,5	0,5	1	1	2	1	2	1
3) высокого давления свыше 0,3 до 0,6 МПа	1,5	2	2	0,5	0,5	0,5	0,5	1	1	2	1,5	2
4) высокого давления свыше 0,6 до 1,2 МПа	2	5	5	0,5	0,5	0,5	0,5	2	1	4	2	4

Приложение 10
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Расстояние между газопроводами и инженерными коммуникациями
электроснабжения, расположенными внутри помещения

При пересечении незащищенных и защищенных проводов и кабелей с трубопроводами, содержащими горючие или легковоспламеняющиеся жидкости и газы, расстояние между ними в свету составляет не менее

100 мм.

При расстоянии от проводов и кабелей до трубопроводов менее 250 мм провода и кабели дополнительно защищаются от механических повреждений не менее 250 мм в каждую сторону от трубопровода.

При параллельной прокладке расстояние от проводов и кабелей до трубопроводов составляет не менее 100 мм, а до трубопроводов с горючими или легковоспламеняющимися жидкостями и газами - не менее 400 мм.

Провода и кабели, проложенные параллельно горячим трубопроводам, защищаются от воздействия высокой температуры либо имеют соответствующие исполнения.

В пролетах пересечения с ВЛ металлические трубопроводы кроме проложенных в насыпи и канатной дороге, а также ограждения, мостики и сотки заземляются.

Сопротивление, обеспечиваемое применением искусственных заземлений, составляет не более 10 см.

Приложение 11
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Расстояние в свету, м, между газопроводами, проложенными
по стене здания, и сооружениями связи и проводного
вещания (извлечение из правил техники безопасности
при работах на кабельных линиях
связи и проводного вещания)

Наименование	Параллельная прокладка, мм	Пересечение, мм
Изоляторы, расположенные на наружной стене, на которых крепятся провода абонентского телефонной сети или проводного вещания	0,5	-
Кабели (провода) телефонной сети или проводного вещания, проложенные по наружным стенам здания	0,5	0,5^*
Кабельная муфта, расположенная на наружной или внутренней стене здания	0,5	-
Линейное оборудование связи и проводного вещания, расположенное внутри здания	0,5	-
Кабели (провода) телефонной сети или проводного вещания, проложенные по стенам или в каналах внутри здания	0,1^**	0,05^*

*Пересечение кабеля (проводов) с газопроводом без зазора между ними допускается при заключении кабеля (провода) связи и проводного вещания в трубку из электроизоляционного материала (резины, эбонита, полиэтилена и др.), выступающую на 0,1 м с каждой стороны газопровода.

**При наличии муфт расстояние увеличивается до 0,5 м.

Приложение 12
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Расстояние по горизонтали в свету от отдельно стоящих
ГPП (включая шкафные установленные на опорах)
до зданий и сооружений

Давление газа на вводе в ГРП, МПа (кгс/см²)	Расстояние в свету от отдельно стоящих ГРП (по горизонтали), м, до
Давление газа на вводе в ГРП, МПа (кгс/см²)	зданий и сооружений	железнодорожных и трамвайных путей (до ближайшего рельса)	автомобильных дорог (до обочины)	воздушных линий электропередачи
До 0,6 (6)	10	10	5	Не менее 1,5 высоты опоры
Св. 0,6 (6) до 1,2 (12)	15	15	8	Не менее 1,5 высоты опоры

Примечание: расстояние следует принимать от наружных стен здания или шкафа ГРП, а при расположении оборудования на открытой площадке - от края ограждения.

Приложение 13
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Минимальное расстояние от резервуаров для хранения сжиженных
углеводородных газов, размещаемых на ГНС, до зданий и
сооружений, не относящихся к ГНС

Общая вместимость резервуаров, м³	Максимальная вместимость одного резервуара, м³	Расстояние от резервуаров до зданий (жилых, общественных, промышленных и др. сооружений, не относящихся к ГНС), м
Общая вместимость резервуаров, м³	Максимальная вместимость одного резервуара, м³	надземных	подземных
Свыше 50 до 200	25	80	40
То же	50	150	75
То же	100	200	100
Свыше 200 до	50	150	75
200	100	200	100
То же	Свыше 100 Но не более 200	300	150
То же
Свыше 500 до	100	200	100
500 То же	Свыше 100 Но не более 600	300	150
Свыше 2000 до 8000 включит.	То же	300	150

Примечания:

1. Расстояние до базы хранения с резервуарами различной вместимости следует принимать по резервуару с наибольшей вместимостью.

2. Расстояние от надземных резервуаров ГНС до мест, где одновременно находится более 800 человек (стадионы, рынки, парки и т. д.), а также до территории школ и детских учреждений, независимо от числа мест в них, следует увеличить в 2 раза против указанных в настоящей таблице.

Приложение 14
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Высота, м, прокладки в свету надземных
трубопроводов на высоких опорах

Непроезжая часть площадки (территории) в местах прохода людей 2,2

Места пересечения:

с автодорогами (от верха покрытия проезжей части) ............... 5,5

с электрифицированными и неэлектрофицированными внутренними железнодорожными путями .................................ГОСТ 9238-83

с железнодорожными путями общей сети …...................ГОСТ 9238-83

с трамвайными путями (от головки рельса)......................... 7,1

с контактной сетью троллейбуса (от верха покрытия проезжей части дороги) 7,3

с внутренними железнодорожными подъездными путями для перевозки расплавленного чугуна или горячего шлака (до головки рельса).......10

То же, при устройстве тепловой защиты трубопроводов ................6

Приложение 15
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Расстояние по горизонтали в свету от надземных газопроводов,
проложенных на опорах и наземных (без обвалования)
до зданий и сооружений

Здания и сооружения	Расстояние в свету, м, до зданий и сооружений от проложенных на опорах надземных газопроводов и наземных (без обвалования)
Здания и сооружения	низкого давления	среднего давления	высокого давления II категории	высокого давления I категории
Производственные и складские здания с помещениями категорий А и Б	5*	5*	5*	10*
То же категорий В, Г и Д	-	-	-	5
Жилые и общественные здания I-IIIа степени огнестойкости	-	-	5	10
То же, IV и V степени огнестойкости	-	5	5	10
Открытые склады легковоспламеняющихся и горючих жидкостей и склады горючих материалов, расположенные вне территории промышленных предприятий	20	20	40	40
Железнодорожные и трамвайные пути (до ближайшего рельса)	3	3	3	3
Подземные инженерные сети: водопровод, канализация, тепловые сети, телефонная канализация, электрические кабельные блоки (от края фундамента опоры газопровода)	1	1	1	1
Дороги (от бордюрного камня, внешней бровки кювета или подошвы насыпи дороги)	1,5	1,5	1,5	1,5
Ограда открытого распределительного устройства и открытой подстанции	10	10	10	10

Примечание: * для газопроводов ГРП (входящих и выходящих) расстояние не нормируется. Знак „—" означает, что расстояние не нормируется.

Приложение 16
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Расстояние между надземными и наземными газопроводами и
воздушными линиями электропередачи следует принять по ПУЭ.
Прокладка кабельных линий в земле

При пересечении кабельными линиями трубопроводов, в том числе нефте- и газопроводов, расстояние между кабелями и трубопроводом составляет не менее 0,5 м. Допускается уменьшение этого расстояния до 0,25 м при условии прокладки кабеля на участке пересечения плюс не менее чем по 2 м в каждую сторону в трубах.

При пересечении кабельной маслонаполненной линией, кабельной линией с пластмассовой изоляцией трубопроводов расстояние между ними в свету должно быть не менее 1 м. Для стесненных условий допускается принимать расстояние не менее 0,25 м, но при условии размещения кабелей в трубах или железобетонных лотках с крышкой.

Воздушные линии электропередачи напряжение до 1 кВ

Выписка из пунктов

При прохождении ВЛ под канатной дорогой или под трубопроводом провода ВЛ при наименьшей стреле провеса находятся от них на расстоянии: до мостков или ограждающих стенок канатной дороги или до трубопровода – не менее 1 м; при наибольшей стреле провеса и наибольшем отклонении проводов до элементов канатной дороги или до трубопровода – не менее 1 м.

При пересечении ВЛ с трубопроводом, расположенным под ВЛ, расстояние от проводов ВЛ до элементов трубопроводов при наибольшей стреле провеса составляет не менее 1 м.

Сопротивление заземления трубопровода или ограждающей сетки в пролете пересечения равна не более 10 Ом.

Воздушные линии электропередачи напряжение выше 1 кВ

Выписка из пунктов

Провода ВЛ располагаются над трубопроводами. В местах пересечения с ВЛ надземные и наземные газопроводы, кроме проложенных в насыпи, следует защищать ограждениями.

Ограждения выступают по обе стороны пересечения от проекции крайних проводов ВЛ при наибольшем их отклонении на расстояние не менее:

3 м для ВЛ до 20 кВ;	4 м для ВЛ – 35-110 кВ;
5 м для ВЛ - 220 кВ;	6 м для ВЛ - 330 кВ;
6,5 м для ВЛ - 500 кВ;	6,5 м для ВЛ - 500 кВ;

Расстояние от ВЛ до мостика стенок и ограждений принимают как до надземных (наземных) трубопроводов.

Расстояние при пересечении, сближении и параллельном следовании ВЛ с надземными и наземными трубопроводами и канатными дорогами составляет не менее приведенных в нижеследующей таблице.

Пересечение или сближение	Наименьшее расстояние, м, при напряжении ВЛ, кВ
Пересечение или сближение	до 20	35-110	220	330	500
Расстояние по вертикали: от провода ВЛ до любой части газопровода	3	4	5	6	6,5
То же, при обрыве провода в соседнем пролете	1	2	3	4	-
Расстояние по горизонтали:
1. При параллельном следовании: - от крайнего провода ВЛ до любой части трубопровода или канатной дороги (за исключением пульпопровода и магистральных газопровода, нефтепровода и нефтепродуктопровода) в нормальном режиме	не менее высоты опоры
1) от крайнего провода ВЛ до любой части пульпопровода в нормальном режиме	не менее 30 м
2) от крайнего провода ВЛ до любой части магистрального газопровода в нормальном режиме	не менее удвоенной высоты опоры
3) от крайнего провода ВЛ до любой части магистрального нефтепровода и нефтепродуктопровода в нормальном режиме	50 м, но не менее высоты опоры
В стесненных условиях от крайнего провода ВЛ при наибольшем его отклонении до любой части трубопровода или канатной дороги	3	4	5	6	6,5
2. При пересечении: -от опоры ВЛ до любой части трубопровода в нормальном режиме	не менее высоты опоры
1) в стесненных условиях от опоры ВЛ до любой части трубопровода	3	4	5	6	6,5
3. От ВЛ до продувочных свеч газопровода	не менее 300 м

Приложение 17
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

_____________________________________________________________________

(наименование организации (подразделения))

Наряд-допуск №
на производство газоопасных работ

“____”______________20___ г.

1. Наименование предприятия _________________________________________

2. Должность, фамилия, имя, отчество лица, получившего наряд на

выполнение работ ____________________________________________________

3. Место и характер работ ___________________________________________

4. Состав бригады ___________________________________________________

(Ф.И.О.)

5. Дата и время начала работ ________________________________________

Дата и время окончания работ _____________________________________

6. Технологическая последовательность основных операций при

выполнении работ согласно инструкций ________________________________

_____________________________________________________________________

7. Работа разрешается при выполнении следующих основных мер

безопасности ________________________________________________________

(перечисляются основные меры безопасности, указываются

_____________________________________________________________________

инструкции, которыми следует руководствоваться)

8. Средства общей и индивидуальной защиты, которые обязана иметь

бригада _____________________________________________________________

9. Результаты анализа воздушной среды на содержание газов в закрытых

помещениях и колодцах, проведенного перед началом ремонтных работ

_____________________________________________________________________

10.Должность, фамилия, имя, отчество лица, выдавшего наряд-пропуск

_____________________________________________________________________

11. С условиями работы ознакомлен и наряд для выполнения получил

________________________ "______" _____________20___ год

(подпись) (дата)

12. Инструктаж по проведению работ и мерам безопасности

№

п/п

Фамилия, имя, отчество

Должность

Подпись в получении инструктажа

Примечание

13. Изменение в составе бригады

Фамилия, имя, отчество

Причина изменений

Время

Фамилия, имя, отчество

Должность, профессия

Время

14. Продление наряда-допуска

Дата и время		Фамилия, имя, отчество и должность лица, подписавшего наряд	Подпись	Фамилия, имя, отчество руководителя работ	Подпись
начало работы	окончание работы

15. Заключение руководителя работ после их окончания

______________________________________

_____________________________________________________________________

___________________ ___________________________________________

(подпись) (Ф.И.О.)

Приложение 18
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения
срок хранения:
5 лет

_____________________________________________________________________

(наименование организации (подразделения))

Журнал
регистрации нарядов-допусков на выполнение газоопасных работ

Начат “____” _____________20___г.

Окончен “____” ___________ 20___г.

№ наряда- допуска	Дата выдачи	Фамилия, имя, отчество	Занимаемая должность	Адрес места проведения работы и ее характер	Расписка в получении наряда и дата	Отметка о выполненных работах и возвращении наряда, дата

Приложение 19
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения
срок хранения:
постоянно

Журнал
учета газоопасных работ, выполняемых без наряда допуска

№

п/п

дата

Ф.И.О. руководителя

Занимаемая должность

Адрес места работы

Состав бригады Ф.И.О.

Вид выполняемых работ

Подпись получения задания

Отметка о выполнении

Приложение 20
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Перечень оснащения аварийно-ремонтных машин газовой службы
материально-техническими средствами

Средство	Специальная аварийная автомашина типа
Средство	АГМ	АРГМ
1. Оборудование
Передвижная компрессорная станция	-	1
Буровая установка	-	1
Установка-приспособление для ликвидации снежно-ледяных и кристаллогидратных пробок	-	1
Генератор ацетиленовой переносной среднего давления	-	1
АВС
Баллоны кислородные	-	1
2. Приборы
Газоанализатор	1	1
Высокочувствительный трассоискатель	1	1
Высокочувствительный газоиндикатор	1	1
Электромегафон переносной	1	1
Манометры:
пружинные, комплект	1	1
жидкостные У–образные на 500 и	1	1
2000 мм вод.ст	1	1
3. Инструмент
Ключи гаечные (двухсторонние, торцовые, разводные), комплект	1	1
Ключи трубчатые рычажные, комплект	1	1
Молотки слесарные, в том числе из цветного металла или омедненные, набор	1	1
Лопаты, кирки, топор, пила по дереву, набор	1	1
Тиски слесарные	1	1
Труборез	1	1
Резьбонарезной инструмент, комплект	1	1
Крючки для открывания крышек колодцев	2	2
Напильники, зубила, отвертки, пассатижи, рулетка, щетки стальные и др., набор	1	1
4. Инвентарь, спецодежда, средства защиты
Инвентарные щиты ограждения, комплект	1	1
Знаки сигнальные, таблички предупредительные и подставки для них, комплект	1	1
Веревки из лубяных волокон с флажками, 100 м, комплект	1	1
Переносные светильники (лампы) во взрывозащищенном исполнении (на каждого члена бригады)	1	1
Прожектор заливающего света	1	1
Фонарь карманный светосигнальный (на каждого члена бригады)	1	1
Лестница металлическая раздвижная (4-6 м)	1	1
Бандажи для труб диаметром 50-700 мм, комплект	1	1
Домкрат	1	1
Спецодежда (костюмы хлопчатобумажные, жакеты оранжевые, куртки и брюки ватные, рукавицы, перчатки диэлектрические, защитные каски), комплект (на каждого члена бригады)	1	1
Противогазы шланговые (на каждого члена бригады)	1	1
Средства и медикаменты первой доврачебной помощи (носилки медицинские, брезент, простыни, перевязочные средства, йод, винный и нашатырный спирт, кислород медицинский, капли Зеленина и валериановая настойка, натрия гидрокарбонат, борная кислота), набор	1	1
Противопожарные средства (асбест листовой, асбестовая ткань, ведра пожарные, багры, лопаты, углекислородные огнетушители (ОУ-1, ОУ-3), набор	1	1
5. Материалы	в необходимом количестве для одной рабочей смены
Запас труб, запорной арматуры, компенсаторов разных диаметров	То же	То же
Фитинги, сгоны, заглушки, болты, гайки, шпильки, пробки металлические с резьбой
Пробки конические деревянные и резиновые
Прокладки уплотнительные (резиновые, паранитовые, фторопластовые толщиной 3-5 мм)	-	-
Набивки сальниковые
Смазка, солидол	-	-
Олифа натуральная льняная	-	-
Сурик железный, белила свинцовые, лен трепанный	-	-
Брезент, мешковина, марля	-	-
Полихворвиниловая изоляционная лента	-	-
Бензин, битум, мыло	-	-
Запасные части к бытовым газовым приборам	-	-
Шунтирующие перемычки	-	-
Инертный газ (баллонный)	-	-

Приложение 21
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Перечень первичных средств пожаротушения для основного
помещения газорегуляторного пункта (ГРП)

Средство	Количество	Площадь помещения, м²
Огнетушитель углекислотный или порошковый	>2	Все помещения
ОУ-1	1
ОП-5	1	50
ОУ-3	1	100
ОП-10А	1
Ящик с песком	0,5 м³	Все помещения
Лопата	1	Все помещения
Асбестовое полотно или войлок	2х2 м	Все помещения

Приложение 22
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Наполнение цистерн и бочек сжиженными газами

Наименование газа	Масса газа на 1 л вместимости цистерны или бочки, кг, не более	Вместимость цистерны или бочки на 1 кг газа, л, не менее
Азот	0,770	1,30
Аммиак	0,570	1,76
Бутан	0,488	2,05
Бутилен	0,526	1,90
Пропан	0,425	2,35
Пропилен	0,445	2,25
Фосген, хлор	1,250	0,80
Кислород	1,080	0,926

Приложение 23
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

_____________________________________________________________________

(наименование предприятия системы газоснабжения)

Журнал
учета наполнения баллонов и контроля наполненных баллонов

Дата наполнения (число, месяц)	№ баллона	Дата освидетельствования	Масса газа (сжиженного) в баллоне, кг	Подпись лица, наполнившего баллон

Примечание: при автоматическом 100%-ном контроле заполнения баллонов (без весов) по уровню контролер записывает только переполненные баллоны, а лицо, наполняющее баллоны, - все наполненные баллоны.

Приложение 24
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

ЖУРНАЛ
регистрации освидетельствования баллонов

Начат “____” ___________20___г.

Окончен “____” ________ 20___г.

Левая сторона разворота журнала

№ п/п	Товарный знак завода-изготовителя	№ баллона	Дата (месяц, год) изготовления баллона	Дата произведенного и следующего освидетельствования	Вес, выбитый на баллоне, кг	Вес баллона при освидетельствовании, кг

Правая сторона разворота журнала

Емкость, выбитая на баллоне, л

Емкость баллона при освидетельствовании, л

Рабочее давление,

Р, кгс/см2

Отметка о пригодности баллона

Подпись лица, проводившего освидетельствование баллонов

Приложение 25
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Журнал
регистрации прохождения инструктажа пользователями
газовых баллонов

Начат “____” _____________20___г.

Окончен “____” ___________ 20___г.

Дата	Фамилия и инициалы	Место жительства	Год рождения	Должность и фамилия лица, проводившего инструктаж	Подпись

Приложение 26
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Окраска и нанесение надписей на баллоны

Наименование газа	Окраска баллонов	Текст надписи	Цвет надписи	Цвет полосы
Азот	Черная	Азот	Желтый	Коричневый
Аммиак	Желтая	Аммиак	Черный	-
Аргон сырой	Черная	Аргон сырой	Белый	Белый
Аргон технический	-	Аргон технический	Синий	Синий
Аргон чистый	Серая	Аргон чистый	Зеленый	Зеленый
Ацетилен	Белая	Ацетилен	Красный	-
Бутилен	Красная	Бутилен	Желтый	Черный
Нефтегаз	Серая	Нефтегаз	Красный	-
Бутан	Красная	Бутан	Белый	-
Водород	Темно-зеленая	Водород	Красный	-
Воздух	Черная	Сжатый воздух	Белый	-
Гелий	Коричневая	Гелий	-	-
Закись азота	Серая	Закись азота	Черный	-
Кислород	Голубая	Кислород	-	-
Кислород медицинский	-	Кислород медицинский	-	-
Сероводород	Белая	Сероводород	Красный	Красный
Сернистый ангидрид	Черная	Сернистый ангидрид	Белый	Желтый
Углекислота	-	Углекислота	Желтый	-
Фосген	Защитная	-	-	Красный
Фреон-11	Алюминиевая	Фреон-11	Черный	Синий
Фреон-12	-	Фреон-12	-	-
Фреон-13	-	Фреон-13	-		2 красные
Фреон-22	-	Фреон-22	-		2 желтые
Хлор	Защитная	-	-		Зеленый
Циклопропан	Оранжевая	Циклопропан	Черный		-
Этилен	Фиолетовая	Этилен	Красный		-
Все другие горючие газы	Красная	Наименование газа	Белый		-
Все другие негорючие газы	Черная	То же	Желтый		-

Окраска баллонов и надписи на них производятся масляными, эмалевыми или нитрокрасками.

Окраска вновь изготовленных баллонов и нанесение надписей производятся изготовителями, а при эксплуатации - наполнительными станциями или испытательными пунктами.

Цвет окраски и текст надписей для баллонов, используемых в установках или предназначенных для наполнения газами назначения, согласовываются в установленном порядке.

Приложение 27
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения
срок хранения:
5 лет

Журнал
проведения технического осмотра ГРП, ШП

Начат “____” _____________20___г.

Окончен “____” ___________ 20___г.

Дата	Номер ГРП, ШП	Результат технического осмотра	Ф.И.О. обходчика

Приложение 28
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения
срок хранения:
5 лет

Журнал проведения технического осмотра трасс газопровода

Начат “____” _____________20___г.

Окончен “____” ___________ 20___г.

Левая сторона разворота журнала

Дата	Номер маршрута	Ф.И.О. обходчика	Номер газового колодца по маршруту

Правая сторона разворота журнала

Количество КТ и подвалов	Прочие сооружения	Наличие телефонограмм и адрес	Наличие замечаний	Роспись обходчика

Приложение 29
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения
срок хранения:
5 лет

Журнал
замера давления в газовых сетях

Начат “____” _____________20___г.

Окончен “____” ___________ 20___г.

Номер ГРП, ШП	Адрес замера	Входящее давление	Выходящее давление	Ф.И.О.

Приложение 30
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения
срок хранения: постоянно

Журнал
учета принятых в эксплуатацию наружных газопроводов

Начат “____” _____________20___г.

Окончен “____” ___________ 20___г.

Левая сторона разворота журнала

Номер паспорта	Номер маршрута	Дата врезки	Давление	Место прокладки (адрес)	Протяженность по диаметрам	Задвижки	Краны	Компенсаторы

Правая сторона разворота журнала

Футляр	КП	Протекторы	Катодные установки	Изолирующие фланцы	ГК	ГРП, ШП	Номер папки

Приложение 31
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Оценка технического состояния подземных газопроводов

1. Основные критерии, определяющие техническое состояние при назначении подземных газопроводов на ремонт или замену, герметичность газопровода, состояние металла трубы и качество сварных соединений, состояние изоляционных покрытий, коррозийная опасность.

2. При определении состояния герметичности газопроводов учитываются участки газа, связанные:

1) с коррозийными повреждениями металла труб;

2) раскрытием или разрывом сварных швов, обнаруженных в период эксплуатации, включая и значительное обследование.

При этом не учитываются утечки газа, вызванные механическими повреждениями газопровода во время строительных или ремонтных работ, проведенных вблизи газопровода, имеющие эпизодический характер и не связанные с общим ухудшением технического состояния, а также утечки газа, произошедшие за время эксплуатации через неплотности и повреждения в арматуре.

3. При определении состояния металла труб (для накопления данных) его проверка проводится во всех шурфах, открываемых в процессе эксплуатации с целью ремонта изоляции или установления утечек газа, а также при обследовании газопровода, производимого для назначения газопровода на ремонт или замену.

Результаты осмотра отражаются в актах, которые хранятся вместе с паспортами на газопроводы.

4. В актах отражается степень коррозии металла трубы, определяемая в соответствии с таблицей 1.

Таблица 1

Степень коррозии

Характеристика повреждений стенки трубы

Незначительная

Сильная

Очень сильная

Металл на поверхности имеет ржавые пятна и одиночные язвы глубиной до 0,6 мм

Поверхностная коррозия с одиночными или гнездовыми язвами глубиной до 30 % толщины стенки трубы

Коррозия с одиночными и гнездовыми язвами свыше 30 % толщины стенки трубы и до сквозных коррозионных повреждений

Примечание: гнездовыми язвами следует считать две и более язвы, расстояние между которыми не более 10 диаметров наименьшей из них.

5. Критерии коррозии опасности определяются следующими факторами:

1) состоянием изоляционного покрытия;

2) коррозионной активностью грунтов;

3) грунтовых и других вод;

4) наличием и величиной блуждающих токов;

5) наличием защитных потенциалов на газопроводах;

6) наличием анодных знакопеременных зон.

6. Кроме указанных выше критериев при определении возможности дальнейшей эксплуатации подземных газопроводов необходимо учитывать следующие факты:

1) год постройки газопровода;

2) давление в газопроводе;

3) наличие и эффективность;

4) плотность застройки территории, по которой проходит газопровод;

5) план строительства, реконструкции или ремонта дорожных покрытий, расположенных на трассе газопроводов.

7. Техническое состояние газопровода по каждому критерию оценивается по бальной системе.

Утверждаю

_______________

(должность)

Расшифровка подписи

Акт проверки технического состояния подземного газопровода

Предприятие..........................................................

Город (населенный пункт и т.д........................................

"___"_______ 20 г.

1. Адрес газопровода................................................

2. Характеристика газопровода:

1) давление: высокое, среднее, низкое (подчеркнуть)

2) длина, диаметр, толщина стенки

3) стандарт (или ТУ) на трубы и материалы труб.................

4) год постройки...............................................

5) максимальная и минимальная глубина заложения (от верха трубы до поверхности земли)................................................

6) тип изоляции - нормальная, усиленная, весьма усиленная (подчеркнуть), армированная марлей, мешковиной, бризолом, гидроизолом, стеклотканью (подчеркнуть)

7) имеющиеся отклонения от действующих в настоящее время норм и правил, возникшие за период эксплуатации или допущенные при строительстве........................................................

8) наличие средств электрозащиты газопровода (указать тип электрозащитной установки и год их ввода в эксплуатацию, защитные потенциалы от и до)..................................................

3. Проверка герметичности:

1) количество обнаруженных утечек газа с начала эксплуатации газопровода, связанных с качеством сварных соединений или сквозными коррозионными повреждениями (включая и настоящее обследование) - всего................................................................

2) оценка герметичности газопровода в баллах, проведенная в соответствии с табл. 2 приложения 31 настоящего руководящего документа............................................................

4. Проверка состояния изоляционного покрытия:

1) количество мест повреждений изоляции, обнаруженных при приборном обследовании, всего........................................

2) оценка состояния изоляционного покрытия в зависимости от числа повреждений, проведенная в соответствии с табл. 3 приложения 31 настоящего руководящего документа а=....................баллов

3) число шурфов, в которых визуально проверялось состояние изоляционного покрытия.............................................................

4) результаты проверки изоляционного покрытия по шурфовым осмотрам:

толщина изоляции...............................................

состояние армирующей обертки...................................

поверхность изоляции: гладкая, морщинистая, бугристая, продавленная с боков, снизу (подчеркнуть);

5) характер повреждения: проколы, порезы, сквозная продавленность грунтом, хрупкость, расслаиваемость, осыпаемость при ударе, различные механические повреждения, произошедшие за время эксплуатации

6) окончательная оценка состояния изоляционного покрытия с учетом шурфовых осмотров в соответствии с табл. 4 приложения 31 документа а=.............. баллов.

5. Проверка состояния металла трубы:

1) количество шурфов, в которых осматривалось состояние металла трубы................................................................

.....................................................................

В том числе, в которых обнаружена коррозия:

сильная........................................................

очень сильная..................................................

незначительная.................................................

Примечание: вид коррозии определяется в соответствии с табл. 1 настоящего приложения.

2) предполагаемые причины коррозии.............................

3) оценка состояния металла трубы, проведенная в соответствии с табл. 5 приложения 31...............................................

6. Проверка качества сварных стыков:

1) обнаружено утечек газа, связанных с качеством сварных соединений с начала эксплуатации, всего..............................

2) количество дополнительно проверенных стыков.................

В том числе признаны дефектными................................

3) оценка качества сварных стыков газопровода в баллах, проведенная в соответствии с табл. 6 приложения 31...................

Примечание: сварные стыки следует проверять в том случае, если в процессе эксплуатации наблюдались утечки газа через стыки.

7. Оценка коррозионной опасности:

1) коррозионная активность грунта по акту службы защиты........

род грунта.......................уровень грунтовых вод.........

почвенные загрязнения..........................................

2) результаты измерений блуждающих токов.

Величина электропотенциалов: макс..............................

мин...... .......................

3) протяженность (в м) анодных и знакопеременных зон в процентах к общей длине газопровода..................................

4) оценка коррозионной опасности в соответствии с табл. 8 приложения 31 .......................................................

8. Общая оценка (в баллах) технического состояния газопровода должна быть определена суммированием оценок, полученных по каждому показателю: герметичности, состоянию изоляционного покрытия, металла трубы, качеству сварных швов, коррозионной опасности в соответствии с табл. 2,4,5,6, 8.

9. Дополнительные данные.............................................

.....................................................................

...............................................................

10. Заключение.................................................

.....................................................................

Подписи:

8.Герметичность газопровода следует проверять высокочувствительными газоиндикаторами с чувствительностью не менее 0,001%. Оценка герметичности газопроводов проводится в соответствии с таблицей 2.

Таблица 2

Оценка герметичности газопровод

Случаи утечек газа, связанные с коррозионными повреждениями, или повреждения сварных стыков, произошедшие с начала эксплуатации на каждом километре обследуемого газопровода (включая и заключительное обследование)	Оценка, баллы
> 2	1
>1-2	2
1	3
0	5

Оценка состояния всего проверяемого газопровода определяется как среднеарифметическое значение оценок, полученных для каждого километрового участка, методом интерполирования, в случае, если участки газопровода не кратны 1 км.

В случае, если длина обследуемого участка газопровода составляет не менее 1 км, оценка (в баллах) определяется путем проведения количества случаев утечек к длине, равной 1 км.

Например, длина проверяемого газопровода составляет 700 м, на нем обнаружена утечка, следовательно, число утечек, приведенное к длине 1000 м, составило бы (1х1000) /700 - 1,4. Этой величине в таблицей 2 соответствует оценка в 2 балла.

Оценка состояния изоляционных покрытий
подземных газопроводов

9. Оценка состояния изоляционных покрытий подземных газопроводов проводится в два этапа.

10. Первый этап заключается в определении числа повреждений изоляционного покрытия приборным методом без вскрытия грунта (аппаратурой нахождения мест повреждения изоляции АНПИ или высокочувствительными трассоискателями типа ВРГ и ТНК).

В зависимости от количества обнаруженных мест повреждений изоляции на каждые 100 м газопровода, в соответствии с табл. 3 проводится оценка (в баллах) состояния изоляционного покрытия 100-метровых участков.

Оценка состояния изоляционного покрытия газопровода в целом проводится в соответствии с таблицей 4.

Таблица 3

Оценка состояния изоляционного покрытия в зависимости
от числа повреждений

Число мест повреждений изоляции, обнаруженных приборами при проверке газопровода без вскрытия грунта на каждом 100-метровом участке	Оценка, баллы
0-1	4
2-3	3
4-8	2
>8	1

Таблица 4

Оценка состояния изоляционного покрытия газопровода в целом

Номер 100-метрового.участка газопровода

Оценка состояния изоляционного покрытия, баллы

100-метрового участка газопровода по результатам проверки приборным методом

газопровода в целом по результатам проверки приборным методом

общая оценка с учетом результатов шурфовых осмотров

…

В графе 2 проставляются оценки, определенные по табл. 3 каждого проведенного 100-метрового участка.

Оценка состояния изоляционного покрытия газопровода в целом определяется как среднеарифметическое значение оценок, полученных для 100-метровых участков газопровода по формуле:

где a1 а2…, аn - оценка (в баллах) по каждому 100-метровому участку;

n - число 100-метровых участков. Результат проставляется в графе 3.

11. На втором этапе состояния изоляционного покрытия газопроводов проверяется визуально и с помощью приборов, для чего на каждые 500 м обследуемого газопровода следует отрыть не менее одного контрольного шурфа длиной 1,5-2 м в местах наибольшего повреждения изоляции, обнаруженных при пробном обследовании.

Если при шурфовом осмотре установлено, что состояние изоляционного покрытия в целом хорошее, а имеются только отдельные мелкие повреждения (проколы, порезы), после исправления которых защитные свойства покрытия восстанавливаются, то оценку изоляции газопровода (а) следует повысить на 1 балл.

Участки газопроводов, имеющие изоляционные покрытия с такими дефектами, подлежат переизоляции.

Оценка в баллах (А) с учетом результатов шурфовых осмотров производится в графе 4.

Оценка состояния металла трубы

12. Проверка состояния металла трубы проводится во всех шурфах, открываемых для устранения утечек газа и ремонта изоляционных покрытий, кроме того, в процессе эксплуатации во всех шурфах, отрываемых при различных ремонтных работах. Если в последних не будет обнаружено повреждений изоляции, то проверку состояния металла труб не проводят. Результаты проверки фиксируются актом.

13. Для проверки состояния металла трубы в открытом шурфе необходимо тщательно очистить от изоляции участок трубы длиной не менее 0,5 м. Затем тщательно осмотреть поверхность металла трубы, нижнюю часть трубы рекомендуется осматривать с помощью зеркала.

Следует иметь в виду, что язвенные повреждения металла часто забиты продуктами коррозии, и обнаружить их можно только при внимательном осмотре и удалении продуктов коррозии острием ножа или каким-либо острым предметом.

Для замера глубины язв следует использовать штангенциркуль или специальный микрометрический глубиномер.

При наличии сплошной коррозии поверхности трубы необходимо определить толщину стенки трубы.

14. Для определения толщины стенки трубы следует применять импульсные резонансные толщины, позволяющие измерить толщины при одностороннем доступе. Для этой цели могут быть рекомендованы толщины "Кварц 6", "Кварц 14", УИТ - Т 10.

15. Если при осмотре на поверхности трубы обнаруживается сильная или очень сильная коррозия (степень коррозии следует определять по табл. 1 настоящего приложения), то надо провести дополнительное обследование газопровода путем осмотра металла трубы в двух шурфах, отрываемых на каждых 500 м в местах с наибольшими повреждениями изоляции, обнаруженных приборами.

При обнаружении 5 мест сильной и очень сильной коррозии, расположенных на 0,7 длины осматриваемого газопровода, он подлежит замене.

Если места с таким повреждением располагаются на длине менее чем 0,7 длины осматриваемого газопровода, то замене подлежат только участки газопровода с указанными дефектами.

16. Результаты проверки сводятся в табл. 5 с проставлением оценки в баллах. Газопроводы, получившие по состоянию металла трубы оценку в один балл, независимо от общей суммы баллов, полученных по другим критериям, подлежат замене.

Таблица 5

Оценка состояния металла трубы

Состояние металла трубы

Оценка, баллы

>50 % осмотренных мест имеют сильную и очень сильную коррозию трубы

< 50 % осмотренных мест имеют сильную и очень сильную коррозию трубы

Незначительная коррозия

Коррозия отсутствует

Таблица 6

Оценка качества сварных стыков

Качество стыков

Оценка, баллы

Дефектные (по проверке гамма- или рентгенографированием), %

>50

<50

Годные

17. Если установлено, что 50 % и более проверенных стыков дефектные, то проставляется оценка в один балл (проверку по другим показателям, характеризующим техническое состояние газопровода, проводить необязательно) и газопровод назначается на переделку.

Оценка коррозионной опасности

18. Коррозионная опасность подземных газопроводов определятся:

1) по наличию анодных знакопеременных зон, вызванных блуждающими токами;

2) по наличию защитных потенциалов на газопроводе;

3) по коррозионной активности грунта.

19. Для оценки коррозионной опасности подземных газопроводов выявляются:

1) участки газопроводов, находящиеся в зонах с коррозионноопасными грунтами;

2) участки газопроводов, имеющие анодные и знакопеременные потенциалы, вызванные блуждающими токами;

3) зоны влияния действующих электрозащитных установок, защищающие смежные подземные сооружения.

20. Наличие блуждающих токов на действующих газопроводах следует определять по результатам измерений разности потенциалов между газопроводом и землей.

Изменение разности потенциалов по величине и знаку или только величине на наличие в земле блуждающих токов.

21. При изменении электропотенциалов на газопроводах через контрольно-измерительные пункты, оборудованные стальными электродами сравнения, во избежание ошибок необходимо проводить выборочные сравнения, выборочный контроль за измерениями с помощью переносных медно-сульфатных электродов сравнения. При получении значительных расхождений в результате измерений указанными электродами электропотенциалы следует измерять только с помощью медно-сульфатных электродов, которые устанавливаются в грунт рядом с контрольными проводниками.

22. Наличие на газопроводах при влиянии внешней поляризации анодных или знакопеременных зон является в коррозионном отношении опасным, независимо от величины разности потенциалов "труба", "земля" и коррозионной активности грунта.

23. Опасными в коррозионном отношении являются зоны на подземных стальных газопроводах, где под влиянием стекающего электрифицированного транспорта, работающего на переменном токе, наблюдается смещение разности потенциалов между трубой и медно-сульфатным электродом (сравнение в отрицательную сторону более чем на 10 мВ по сравнению со стационарным потенциалом газопровода).

24. При наличии на газопроводах опасных в электрокоррозийном отношении зон следует уточнить:

зоны действующих установок, защищающие указанные газопроводы (в том числе и изменение режимов работы электрозащитных установок);

пути утечек защитного тока.

Особое внимание следует обратить на наличие электроизолирующих фланцев на объектах газоснабжения, имеющих непосредственный контакт с заземленным оборудованием и другими сооружениями (газорегуляторные пункты, котельные, жилые и общественные здания, оборудованные газовыми водонагревателями и др.).

25. Для ориентированного подсчета потерь защитного тока при отсутствии электроизолирующих фланцев на указанных выше объектах рекомендуется пользоваться данными в соответствии с таблицей 7.

Таблица 7

Средние потери защитного тока на объектах газоснабжения,
имеющих непосредственный контакт через оборудование
и смежные коммуникации с землей, при отсутствии
электроизолирующих фланцев

Объекты

Потери защитного тока, А

Газорегуляторные пункты

Котельные

Жилые здания, оборудованные газовыми водонагревателями

2-4

12-15

Если при ориентировочном подсчете будут получены значительные потери защитного тока, то необходимо проверить потери защитного тока непосредственными измерениями на указанных выше объектах.

26. Перед окончательной оценкой коррозийной опасности проверяемого газопровода необходимо получить сведения о намечаемых мероприятиях (и их сроках) по ограничению величины блуждающих токов, а также возможных изменениях режима работы сооружений источников блуждающих токов, способных провести к увеличению опасности коррозии газопровода, находящегося в зоне блуждающих токов этих источников.

27. Общую оценку коррозийной опасности для газопроводов следует проводить по наличию на газопроводах анодных и знакопеременных зон в соответствии с таблицей 8.

Таблица 8

Наличие анодных и знакопеременных зон

Оценка, баллы

>50 % протяженности газопровода

< 50 % протяженности газопровода

Отсутствуют

Общая оценка технического состояния газопровода

28. Общая оценка технического состояния газопроводов производится по балльной системе суммирования оценок – по каждому показателю, выведенному в соответствии с таблицами 3, 4, 5, 6, 8 настоящего приложения.

29. Газопроводы, получившие оценку 10 баллов и менее, подлежат замене. Газопроводы, получившие общую оценку свыше 10 баллов, назначаются на ремонт в порядке возрастания баллов.

Приложение 32
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Инструкция по расследованию и учету инцидентов,
аварий и несчастных случаев, связанных с использованием
газа в быту
1. Общие положения.

1. Действие Инструкции распространяется на расследование причин аварий и несчастных случаев в жилых зданиях, принадлежащих предприятиям, учреждениям, организациям, а также гражданам, где для хозяйственно-бытовых целей используются природные и сжиженные нефтяные газы.

2. В соответствии с настоящей Инструкцией расследованию подлежат:

- несчастные случаи, причины которых – отравления, удушения, термические ожоги и механические повреждения;

- взрывы и пожары, не повлекшие за собой несчастные случаи, но приведшие к полному или частичному разрушению зданий, оборудования и имущества граждан.

3. О каждом случае, указанном в п. 2 Инструкции, аварийная служба или руководство предприятия газового и жилищно-эксплуатационных хозяйств немедленно сообщают местному органу государственного надзора и в местный исполнительный орган.

4. Работы по локализации аварийной ситуации и спасению людей выполняются работниками предприятий газового хозяйства и предприятием – владельцем здания, не ожидая прибытия на место членов комиссии по расследованию.

5. До начала расследования причин аварий и несчастных случаев руководители жилищно-эксплуатационной организации и предприятия газового хозяйства принимают меры по сохранению обстановки и состояния газового оборудования, если это угрожает жизни и здоровью людей и не может вызвать повторных аварий и несчастных случаев.

2. Расследование причин аварий и несчастных случаев.

6. Техническое расследование причин аварий и несчастных случаев проводится комиссией, назначаемой распоряжением местного исполнительного органа, а на подконтрольных государственному надзору объектах – его органа.

7. В состав комиссии включаются представители предприятия газового хозяйства, жилищно-эксплуатационной организации, а также органов, осуществляющих ведомственный надзор за эксплуатацией газового хозяйства в жилищном фонде и (по согласованию) органов государственного надзора и других организаций. Местный исполнительный орган назначает председателя комиссии.

8. По требованию комиссии администрации жилищно-эксплуатационной организации и предприятия газового хозяйства:

1) для определения причин аварий приглашаются специалисты-эксперты;

2) делаются фотоснимки поврежденного объекта, места несчастного случая и т.п.;

3) предоставляется транспорт, спецодежда и средства связи, необходимые для проведения расследования;

4) обеспечивается размножение в необходимом количестве материалов расследования.

Примечание: из специалистов-экспертов распоряжением председателя комиссии назначаться экспертно-техническая комиссия. Вопросы, требующие экспертного заключения, и материалы с выводами экспертно-технической комиссии оформляются письменно.

9. Комиссия проводит опросы и собирает письменные объяснения от пострадавших, свидетелей и должностных лиц, необходимые для выяснения обстоятельств и причин аварии и несчастного случая.

10. Задача технического расследования – выявление причин аварии и несчастного случая. Для этого устанавливаются характер и последствия несчастного случая, выявляется и изучается обстановка, ему предшествовавшая.

11. При осмотре места аварии:

1) фиксируются все изменения в обстановке до происшествия;

2) устанавливаются вид, тип, марка газовой аппаратуры и оборудования, их расположение и техническое состояние;

3) оцениваются состояние дымоходов и вентиляционных каналов и соответствие их установленным газовым приборам;

4) определяются вид работ и операций, при выполнении которых произошли авария или несчастный случай, а также действия пострадавших, нарушение требований нормативной и эксплуатационной документации.

12. Расследованием устанавливаются:

1) технические и организационные причины аварии и несчастного случая;

2) кем и когда разработан проект на газификацию и его соответствие нормативным техническим актам;

3) качество выполняемого монтажа газового оборудования, полнота и правильность оформления исполнительно-технической документации;

4) сведения о техническом состоянии газовых приборов и аппаратов, дымоходов и вентиляционных каналов.

Одновременно проверяется наличие на предприятий газового хозяйства заявок о неисправностях газового оборудования объекта, где произошли авария или несчастный случай, и какие меры были приняты по их устранению. По возможности в реальных условиях проверяется обоснованность предлагаемых причин возникновения опасной ситуации. При необходимости выполняются контрольные испытания, технические расчеты и лабораторные исследования.

13. Комиссией выясняются также:

1) действия пострадавшего, что видели и слышали очевидцы происшедшего;

2) какие требования безопасности, по их мнению, были нарушены, условия, способствовавшие нарушению требований, норм и инструкций;

3) вещественные доказательства нарушений, характеризующие обстоятельства и причины происшедшего;

4) сущность конкретных отступлений от нормативных документов, вызвавших несчастный случай, и должностные лица, ответственные за допущенные нарушения.

14. Комиссия в срок не более 10 дней составляет акт технического расследования по прилагаемой форме, который подписывается всеми членами комиссии.

15. К акту технического расследования прилагаются:

1) распоряжение о создании комиссии для расследования причин аварии или несчастного случая;

2) протокол осмотра места аварии или несчастного случая, подписанный членами комиссии;

3) эскиз места несчастного случая с нанесением газового оборудования, подписанный членами комиссии и лицом, его составлявшим;

4) письменное объяснение и протоколы опросов свидетелей и работников предприятия газового хозяйства, жилищно-эксплуатационной организации лиц, выполняющих работы по проверке дымовых и вентиляционных каналов;

5) выписка из карточки абонента о прохождении инструктажа квартиросъемщиков по правилам пользования газоиспользующими установками;

6) документы, подтверждающие прохождение инструктажа и регистрацию домовладельца, проводившего проверку дымоходов собственными силами на основании пункта 269 требований;

7) выписка из журнала проверки и прочистки дымоходов в вентиляционных каналах или акты проверок, справки о проведении технического обслуживания газового оборудования, копия документа, регламентирующего периодичность и порядок проведения технического обслуживания и ремонта газопроводов, бытовых газовых приборов и аппаратов;

8) медицинское заключение о характере повреждений у пострадавших и их степени тяжести или заключение судебно-медицинской экспертизы о причинах смерти;

9) справка о размере материального ущерба и др. потерях, вызванных аварией;

10) фотографии места происшествия (по решению комиссии), мероприятия по ликвидации последствий и предупреждений подобных случаев с указанием сроков исполнения;

11) вывод в отношении виновных лиц;

12) заключение экспертной комиссии, результаты лабораторных и других исследований, экспертов, анализов в зависимости от характера и особенностей несчастного случая.

16. По результатам технического расследования делаются выводы о причинах аварии или несчастного случая, разрабатываются мероприятия по устранению их последствий и недопущению подобных случаев в будущем, определяются сроки, организации (предприятия) и должностные лица, ответственные за их реализацию.

17. Материалы расследования направляются в местный исполнительный орган, орган государственного надзора, прокуратуру по месту аварии и несчастного случая и организации, на которые возлагается контроль за выполнением мероприятий, прилагаемых к материалам технического расследования.

3. Порядок регистрации и учета

18. Аварии и несчастные случаи, перечисленные в п. 2 настоящей Инструкции, подлежат регистрации на предприятии газового хозяйства и в органах государственного надзора.

19. К учету не принимаются:

1) несчастные случаи, происшедшие с лицами, находящимися в состоянии психического расстройства, алкогольного или наркотического опьянения;

2) несчастные случаи или аварии, происшедшие по вине абонентов, использовавших газ и газовые приборы с целью самоубийства или других преднамеренных опасных действий.

20. Аварии и несчастные случаи, происшедшие при проведении пусконаладочных работ, органами государственного надзора не учитываются.

Приложение 33
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

АКТ
технического расследования аварии, несчастного случая,
связанного с использованием газа в быту, происшедшего
"_"____20_ года.

9. Адрес, по которому произошел несчастный случай, авария ____

Ведомственная принадлежность _______________________________________

2. Состав комиссии:

Председатель ________________________________________________________

(Ф.И.О., должность)

Члены комиссии: _____________________________________________________

(Ф.И.О. должность)

______________________________________________________

3. Данные о пострадавших:

№ п/п

Ф.И.О.

Год рождения

Место работы

Степень тяжести травмы

4. Характеристика места происшествия.

1) Характеристика дома, помещения до и после происшествия.

2) Состояние документации газоснабжения объекта, на котором произошли

несчастный случай, авария, и соответствие монтажа оборудования и

газопроводов требованиям СНиП.

3) Характеристика установленных газовых приборов, газопроводов,

газооборудования и время ввода их в эксплуатацию. Дата и объем

выполненных работ при последнем техническом обслуживании газового

оборудования и проверке дымовых и вентиляционных каналов.

5. Обстоятельства аварии, несчастного случая. Описать

последовательность событий, действия пострадавших и других лиц,

связанные с несчастным случаем, аварией.

6. Технические и организационные причины аварии, несчастного случая.

Указать неисправности газового оборудования и причины, приведшие к

несчастному случаю, аварии.

7. Причиненный ущерб.

8. Мероприятия, предложенные комиссией в результате технического

исследования несчастного случая, аварии, с указанием исполнителей,

сроков выполнения.

9. Заключение комиссии о лицах, ответственных за происшедший

несчастный случай.

Приложение: перечень документов, прилагаемых к акту.

"____"_____________20__ года.

Председатель комиссии: _________________________________

Члены комиссии: ________________________________________

________________________________________

Приложение 34
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Журнал регистрации аварий и несчастных случаев

Том № _________________

С № ______ по № _______

Начат _________________

Окончен _______________

Всего листов __________

Левая сторона разворота журнала

Порядковый №

технического акта

Дата аварии

Время аварии

Адрес аварии

Ф.И.О.

пострадавшего, возраст, занятие

Вид и степень травмы

Правая сторона разворота журнала

Госпитализация	Заключение комиссии о причинах аварии	Принятые меры по предупреждению аварии	Примечание

Приложение 35
к Требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

Технический акт № ___
на аварию, инцидент (несчастный случай)

Заявка № _______________________

Принята ________________________

Время ____________ (часы, минуты)

Выезд _____________(часы, минуты)

Город (поселок) ____________________________________________________

1. Мы, нижеподписавшиеся ___________________________________________

___________________________________________________________________

составили настоящий акт в том, что в доме №__________ кв. _______

по улице (пер.) ____________________________________________________,

принадлежавшем _____________________________________________________,

(РЖУ, ведомству)

произошла авария инцидент(несчастный случай) ________________________

_____________________________________________________________________

(взрыв, пожар, вспышка, хлопок, отравление)

2. Произведено обследование места аварии (несчастного случая):_______

_____________________________________________________________________

(указываются факторы, влияющие на ход обследования причин

_____________________________________________________________________

аварии, несчастного случая)

3. Характеристика газопровода и газового оборудования:

распределительный газопровод (уличный, внутриквартальный, дворовый),

вводы, задвижки (стальная, чугунная), глубина заложения,

характеристика противокоррозионной изоляции, год укладки газопровода,

кто производил укладку газопровода, тип оборудования и т.д. _________

_____________________________________________________________________

4. Путь движения газа от места утечки до места обнаружения запаха, м

_____________________________________________________________________

5. Последствия аварии (перерыв в подаче газа, взрыв, несчастный

случай и т.д.) ______________________________________________________

6. Сведения о пострадавших

Ф.И.О. пострадавшего

Возраст

Степень

Место работы

Кем

работает

Госпитализация

отравление

ожога

7. При обследовании уличного газопровода, помещения и газового

оборудования выявлено _______________________________________________

(утечка газа в газопроводе,

_____________________________________________________________________

приборе, отсутствие тяги в дымоходе и т.п.)

8. Что сделано аварийно-диспетчерской службой _______________________

_____________________________________________________________________

9. Работа аварийно-диспетчерской службы окончена в _____ ч ____ мин.

"__" _____________ 20___ г.

10. Заключение о причинах аварии или несчастного случая _____________

_____________________________________________________________________

Подписи ____________________________________

____________________________________

11. Какой организации и какая оставшаяся работа передана ____________

_____________________________________________________________________

Подписи ____________________________________

____________________________________

12. Особые замечания ________________________________________________

13. Технический акт передан: Получил:

1. ____________________ 1. ____________________

2. ____________________ 2. ____________________

3. ____________________ 3. ____________________

4. ____________________ 4. ____________________

Подписи ____________________________________

____________________________________

Приложение 36
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

_____________________________________________________________________

(наименование предприятия газового хозяйства)

Срок хранения: постоянно

Журнал регистрации аварийных заявок.

Том № _________________

С № ______ по № _______

Начат _________________

Окончен _______________

Всего листов __________

Левая сторона разворота журнала

№

п/п

Дата поступления заявки

Адрес и фамилия заявителя, № телефона

Содержание заявки

Ответственный исполнитель заявки

Ф.И.О.

время получения заявки

подпись в получении заявки

время выезда

время прибытия

время исполнения заявки и дата

число, месяц

часы, минуты

Правая сторона разворота журнала

Характер неисправности	Подпись исполнителя о выполнении	Заявки, переданные в другие службы предприятия газового хозяйства			Расписка в получении	Дата и время исполнения заявки	Подпись ответственного дежурного о закрытии заявки
		дата и время передачи	наименование службы	фамилия принявшего заявку

Примечание: нумерацию (порядковый номер) производить с начала текущего года.

Приложение 37
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

СПРАВКА
о количестве и характере аварийных заявок за месяц 20 г.

№ п/п	Вид заявки	Количество заявок
	Поступило в центральную аварийную службу и филиалы аварийных заявок, всего и из них:
1.	По подземным газопроводам, всего В том числе:
	1) коррозия газопроводов (с утечкой и без утечки газа) 2) повреждения газопроводов при строительных работах 3) разрывы стыков и раскрытие швов газопроводов 4) утечка газа в арматуре газопроводов 5) закупорки газопроводов 6) другие аварийные заявки
2.	По регуляторным станциям, пунктам и установкам, всего В том числе:
	1) закрытие предохранительных клапанов 2) срабатывание сбросных клапанов 3) утечки газа у регулятора и арматуры 4) другие аварийные заявки
3.	По внутридомовой газовой сети (сетевого и сжиженного газа), всего В том числе:
	1) утечка газа в подвальных газопроводах в арматуре 2) утечка газа из кранов (из пробок) 3) утечка газа в резьбовых соединениях на газопроводах (у сгонов, муфт, кранов и др.) 4) другие аварийные заявки
4.	По бытовым плитам (сетевого и сжиженного газа), всего В том числе:
	1) утечки газа у кранов плит 2) хлопки в духовом шкафу 3) другие аварийные заявки
5.	По проточным и емкостным водонагревателям, бытовым счетчикам, котлам ВНИИСТО и печным горелкам (сетевого и сжиженного газа), всего В том числе:
	1) утечки газа у проточных водонагревателей 2) утечки газа у емкостных водонагревателей и котлов ВНИИСТО 3) утечки газа у печных горелок 4) отключение отопительного прибора (не работает автоматика) 5) другие аварийные заявки
6.	По баллонам и емкостным установкам сжиженного газа, всего В том числе:
	1) утечки газа из баллонов через вентили 2) утечки газа у соединительных трубок баллонов 3) утечки газа у редукторов баллонов 4) утечки газа у "головки" емкостей (в обвязке) 5) не поступает газ к приборам: - из баллонов - из емкостей 6) другие аварийные заявки
7.	По коммунально-бытовому газовому оборудованию и котельным, всего В том числе:
	1) закрытие предохранительных клапанов в ГРП (ГРУ) в котельных и на предприятиях 2) утечки газа в узлах редуцирования 3) утечки газа у кранов и задвижек газового оборудования котлов 4) утечки газа у коммунально-бытовых приборов (плит, кипятильников и др.) 5) другие аварийные заявки
	Сделано выездов аварийной службы и филиалов всего в том числе:
	1) по ложным вызовам ______________ 2) учебных выездов

Причины наиболее массовых аварийных заявок: _________________________

_____________________________________________________________________

"__" ____________ 20_ г. Главный инженер предприятия газового

хозяйства __________________________

Примечания: 1. К аварийным заявкам относятся заявки по утечке газа и прекращению подачи газа потребителям.

2. Не менее чем по двум видам массовых аварийных заявок в справке указываются причины этих заявок. Причины закрытия предохранительных клапанов в ГРС, ГРП, ГРУ (ШРП) указываются в справке, независимо от количества случаев закрытия клапанов.

3. Случаи коррозии подземных газопроводов расследуются трестом совместно с предприятием по защите подземных сооружений и акт расследования прилагается к справке об аварийных заявках.

4. В пунктах № 3 и 4 справки в строке "всего" в числителе указывается количество заявок по сетевому газу, а в знаменателе - количество заявок по сжиженному газу.

Приложение 38
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

_____________________________________________________________________

(наименование предприятия газового хозяйства)

СПРАВКА
о количестве и характере не аварийных заявок
за __________ месяц 20_ г.

№ п/п	Вид заявки	Количество заявок
	Поступило в организацию не аварийных заявок, всего Из них:
1.	По внутридомовой газовой сети (сетевого и сжиженного газа), всего
2.	По бытовым газовым плитам (сетевого и сжиженного газа), всего
3.	По проточным водонагревателям, всего В том числе:
	1) неисправность автоматики (мембраны, биметаллические пластинки, пружины, блок крана) 2) повреждение радиаторов (распайка, прогар) 3) нет тяги в дымоходе 4) другие заявки
4.	По емкостным водонагревателям, котлам и печным горелкам, всего В том числе:
	1) неисправность электромагнитного клапана и блока автоматики 2) неисправность терморегулятора 3) неисправность термопары 4) нет тяги в дымоходе 5) другие заявки
5.	По баллонным и емкостным установкам сжиженного газа, всего В том числе:
	1) неисправность редукторов баллонных установок 2) неисправности обвязки "головки" емкости (не связанные с утечками и прекращением подачи газа) 3) другие заявки
6.	По коммунально-бытовому газовому оборудованию и по котельным, всего В том числе:
	1) неисправности коммунально–бытового газового оборудования (плит, кипятильников и др.) 2) неисправности автоматики котельных 3) неисправности узлов редуцирования в котельных (не связанные с утечками и прекращением подачи газа) 4) другие заявки

В тресте по состоянию на _______ отключено от сети газовых приборов, всего __________

В том числе:

1) бытовых плит _____________________________________________________

2) проточных водонагревателей _______________________________________

3) емкостных водонагревателей и печных горелок ______________________

4) других приборов __________________________________________________

Количество сменных радиаторов, непригодных для ремонта за ___________

месяц _______ шт.

Количество отремонтированных радиаторов за ________ месяц _______ шт.

Количество проточных водонагревателей в тресте по состоянию на __ шт.

Причины наиболее массовых заявок: ___________________________________

_____________________________________________________________________

"__" ______________ 20__ г. Главный инженер треста __________________

(подпись)

Примечания:

1. Не менее чем по двум видам наиболее массовых заявок в справке указываются причины этих заявок.

2. В пунктах № 1, 2 настоящей справки в строке "всего" в числителе указывается количество заявок по сетевому газу, а в знаменателе – количество заявок по сжиженному газу.

3. В пункте № 3 в строке "2" в - числителе указывается количество радиаторов с распайкой, а в знаменателе - количество радиаторов с прогаром.

Приложение 39
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

_____________________________________________________________________

(наименование предприятия газового хозяйства)

Срок хранения: постоянно

Акт-наряд № ______ на отключение газовых приборов

“____” ___________20___г.

Представителю газового хозяйства т. _________________________________

(Ф.И.О., должность)

ввиду _______________________________________________________________

(указать причину)

поручается отключить ________________________________________________

(наименование приборов)

в квартире № _______ дома _________ по ул. __________________________

у абонента __________________________________________________________

(Ф.И.О.)

Наряд выдал ____________________________________

(должность, Ф.И.О., подпись)

Наряд получил __________________________________

(должность, Ф.И.О.)

Мною ________________________________________________________________

(должность, Ф.И.О., подпись)

"__" ____________ 20__ г. в ________ ч ________ мин. в присутствии

представителя жилищно-эксплуатационной организации

_____________________________________________________________________

(должность, Ф.И.О.)

произведено отключение газовых приборов /____________________________

_____________________________________________________________________

(указать наименование, количество приборов, способ отключения)

в квартире № ______ дома ______ по ул. ______________________________

Подписи: представитель газового хозяйства ___________________________

представитель жилищно–

эксплуатационной организации _______________________________

ответственный квартиросъемщик (жилец) ______________________

Газ включен "__" _________________ 20__ г. представителем газового

хозяйства ___________________________________________________________

(Ф.И.О., должность)

по указанию _________________________________________________________

(Ф.И.О., должность)

Подписи: представитель газового хозяйства ___________________________

ответственный квартиросъемщик (жилец) ______________________

Примечание: акт-наряд составляется в двух экземплярах, один из

которых выдается на руки абонента, другой хранится в предприятии

газового хозяйства.

Приложение 40
к требованиям по безопасности
объектов систем газоснабжения

ЖУРНАЛ
проверки испытания средств индивидуальной защиты

Дата проверки или испытания	Внешний осмотр противогазов и проверка на герметичность	Испытания на прочность спасательной веревки грузом 200 кг в течение 15 мин.	Присвоенный №	Испытания на прочность спасательного пояса и карабина грузом 200 кг в течение 5 мин.	Подписи
					исполнителя	лица, ответственного за испытание

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 27.03.2018 № 139 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

"Газ және газбен жабдықтау туралы" 2012 жылғы 9 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 16) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптар бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2014 жылғы 5 тамыздағы
№ 906 қаулысымен
бекітілген

Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптар
1. Жалпы ережелер
Қолданылу саласы және тәртібі

1. Осы Талаптарда отын ретінде пайдаланылатын артық қысымы 1,2 МПа (12 кгс/ шаршы см.) аспайтын сұйытылған табиғи газбен және артық қысымы 1,6 МПа (16 кгс/ шаршы м.) артық сұйытылған мұнай газымен (бұдан әрі – СМГ) жабдықтау жүйелерін жобалауға, салуға және пайдалануға қойылатын талаптар белгіленеді.

2. Талаптар мыналарға:

1) қалалардың, кенттердің және ауылдық елді мекендердің (кентаралық елді мекендерді қоса алғанда), өнеркәсіптік, ауыл шаруашылығы және басқа да кәсіпорындардың газ құбырларына (бұдан әрі кәсіпорын – газ жабдықтау жүйелері объектілерінің иелері болып табылатын заңды және жеке тұлғалар);

2) газ реттейтін пункттерге (бұдан әрі – ГРП) және газ реттейтін қондырғыларға (бұдан әрі – ГРҚ);

3) газ толтыру станцияларына (бұдан әрі – ГТС), газ толтыру пункттеріне (бұдан әрі – ГТП), аралық баллондар қоймаларына (бұдан әрі – АБҚ), шкафты газ реттеу пунктіне (бұдан әрі – ШРП), стационарлық автомобильді газ құю станцияларына (бұдан әрі – АГҚС), сұйытылған газдардың резервуарлық, топтық және жеке баллон қондырғыларына;

4) газбен жабдықтау кәсіпорындарына (ұйымдарына) – тауарлық немесе сұйытылған мұнай газын бөлшек саудада өткізуді, сондай-ақ газбен жабдықтау жүйелерін пайдалануды жүзеге асыратын газ тарату не газ желісі ұйымдарына;

5) барлық мақсаттардағы ғимараттардың ішкі газ құбырлары мен газ жабдығына қолданылады.

Терминдер мен анықтамалар

3. Осы Талаптарда мынадай анықтамалар мен терминдер пайдаланылады:

1) авария – қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын ғимараттардың, құрылыстардың және (немесе) техникалық құрылғылардың қирауы, бақыланбайтын жарылыс және (немесе) қауіпті заттардың шығарылуы;

2) инцидент – қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын техникалық құрылғылардың істен шығуы немесе зақымдалуы, технологиялық процесс режимінен ауытқу, Қазақстан Республикасы заңнамасының бұзылуы;

3) аварияға қарсы қорғану – газды авариялық ажырату қондырғысы;

4) блоктау – персонал қауіпсіздік талаптарын бұзған жағдайда газ жіберуге немесе агрегатты қосуға тыйым салу мүмкіндігін қамтамасыз ететін құрылғы;

5) газ пайдалану жабдығы (қондырғылар) – технологиялық процесінде газ отын ретінде пайдаланылатын жабдық. Газ пайдалану жабдығы ретінде қазандықтар, турбиналар, пештер, газ піспекті қозғалтқыштар, технологиялық желілер және басқа жабдықтар пайдаланылуы мүмкін;

6) газ қауіпті жұмыстар – газдалған ортада орындалатын немесе олардың кезінде газ шығуы ықтимал жұмыстар;

7) газ қазандықтары – тауарлық газдарды ғана жағуға арналған қазандықтар;

8) енгізу газ құбыры – таратушы газ құбырына қосылатын жерден ажырату құрылғысына немесе ғимаратқа енгізілетін футлярға дейінгі газ құбыры;

9) ГРП, ГРҚ – газ қысымын төмендетуге және газ тарату тораптарында оны берілген деңгейде ұстап тұруға арналған технологиялық құрылғы;

10) блокты газ реттеу пункті – газ қысымын төмендетуге және газ тарату тораптарында оны берілген деңгейде ұстап тұруға арналған, тасымалдауға жарамды блок түрінде жасалған (контейнерде), толықтығымен зауытта дайындалған технологиялық құрылғы;

11) газ-ауа жолы – газ пайдалану қондырғысының ішкі жағу кеңістігін қоса алғанда, ауа құбырлары мен түтін (газ) құбырлары жүйесі;

12) газ тұтыну объектісі – ішкі газ құбырларының желісін, газ жабдықтары мен газ пайдаланатын қондырғыларды, қауіпсіздік автоматикасы, блоктау, сигнализация, газдың жану процесін реттеу және басқару жүйесін, бір өндірістік аумақта орналасқан ғимараттар мен құрылыстарды қоса алғанда, өндірістік және технологиялық жүйе;

13) газбен жабдықтау жүйесінің объектілері – кәсіпорын аумағында орналасқан газдандырылған өндірістік және әкімшілік – тұрмыстық ғимараттардың газ құбырлары, ГРҚ, ГТЖ қондырғылары, газ құбырларындағы құрылыстар, электр химиялық коррозиядан қорғау құралдары, ГРП, газ реттеу қондырғылары, газ жабдықтары;

14) газдың қауіпті шоғырлануы – газдың жарылысқа бейімділігінің ең төменгі шегінің 20 %-ына тең шоғырлану (газдың көлемді үлесі);

15) диагностика – қалған ресурстарды айқындау мақсатында оны тіршілік циклін ұзартудың бүкіл мерзімінде қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ететін ұсынымдарды немесе ауыстыру қажеттілігінің негіздемесін әзірлей отырып, газ құбырларының, газ жабдықтарының (техникалық қондырғылар) техникалық жай-күйін айқындауға арналған ұйымдық және инженерлік-техникалық іс-шаралар кешені;

16) ретке келтіру жұмыстары – сенімді және қауіпсіз пайдалана отырып, жабдықтарды, жүйелер мен коммуникацияны берілген көлемдегі, техникалық-экономикалық көрсеткіштері оңтайлы талап етілетін сапасындағы өндірістік процесті қамтамасыз ететін технологиялық операцияларды орындауға дайындау жөніндегі ұйымдастырушылық және техникалық іс-шаралар кешені. Реттеу жұмыстарына іске қосу-реттеу (жабдықтарды жеке сынау және кешенді сынамалау) және режимдік-реттеу сынақтарын қамтиды;

17) дәнекер болып тұратын бөлшектер (фитингтер) – газ құбырының бағытын өзгертуге, учаскелерді жалғастыруға, тармақтауға, қосуға арналған газ құбырының элементтері;

18) есептік қысым – есептік ресурс ішінде сенімді пайдалануды қамтамасыз ететін негізгі мөлшерлерді негіздеу кезінде беріктікке есептеу жүргізілетін газ құбырындағы барынша артық қысым;

19) есептік пайдалану ресурсы – объектіні пайдалану басталғаннан немесе жөндеуден соң қайта қалпына келтіргеннен кейін оның шекті жағдайға өтуіне дейінгі жиынтық жұмыс көлемі;

20) есептік қызмет мерзімі – объектіні пайдалану басталғаннан немесе жөндеуден соң қайта қалпына келтіргеннен кейін оның шекті жағдайға өтуіне дейінгі күнтізбелік ұзақтық;

21) жөндеу – бөлшектерін немесе тораптарын әзірлеумен, қалпына келтірумен немесе ауыстырумен байланысты операциялар кешені, олар орындалғаннан кейін одан әрі пайдалану мерзімінде газ құбырлары мен газ жабдықтарының жарамдылығына және авариясыз жұмыс істеуіне кепілдік беріледі;

22) кәсіпорынның газ шаруашылығы – кәсіпорын аумағында орналасқан газдандырылған өндірістік және әкімшілік-тұрмыстық ғимараттардың газ құбырлары, СМГ қондырғылары, газ құбырларындағы құрылыстар, электр химиялық коррозиядан қорғау құралдары, ГРП, ГРҚ, газ жабдықтары;

23) кентаралық газ құбыры – газ тарату жүйелерінің қалалар мен елді мекендердің аумағынан тыс салынған газ құбыры;

24) коммуналдық-тұрмыстық кәсіпорындар – газ жабдығы пайдаланылатын мектептер, ауруханалар, асханалар, фабрикалар, ас бөлмелер, шаштараздар және басқалар;

25) консервациялау режимі, жөндеу режимі – газ құбыры қондырғылары газдан босатылатын, тығын орнатыла отырып ажыратылатын режим;

26) мамандандырылған ұйым – негізгі қызмет түрі газбен жабдықтау жүйелерін жобалауға, салуға және пайдалануға байланысты жұмыстарды орындау болып табылатын ұйым;

27) резерв режимі – газ пайдалану қондырғысының газ жағылмайтын және газ құбырларындағы артық қысым болмайтын жай-күйі. Газ құбырының қондырғыға бұрылатын жеріндегі бекіту арматурасы "жабық" күйінде болуға тиіс;

28) сыртқы газ құбыры – ажырату құрылғысына дейін немесе ғимаратқа енгізілетін футлярға дейін ғимараттардан тыс салынған жерасты жер және жер үсті газ құбыры;

29) сұйытылған мұнай газдарын пайдаланатын объекті – СМГ сақтауды және (немесе) өткізуді, сондай-ақ қауіпті өндірістік объектілерде оны отын ретінде пайдалануды қамтамасыз ететін өндірістік және коммуналдық-тұрмыстық мақсаттағы объект;

30) сұйытылған мұнай газы – жеңіл көмірсутегілердің (пропан-бутан фракциясының, пропанның, бутанның) тасымалдау және сақтау мақсатында сұйық күйге түрлендірілген қоспасы;

31) сигнал беру – бақыланатын параметрдің ескерту берілетін мәніне қол жеткізген кезде дыбыспен және жарықпен сигнал беруді қамтамасыз ететін қондырғы;

32) ГБХ – газдануды бақылау хабаршысы – дыбыспен және жарықпен белгі беруді, сондай-ақ үй-жай ауасында газдың бақыланатын шоғырлануының белгіленген деңгейіне жеткен кезде газтұтыну желісінің ішкі газ құбырында газ беруді автоматты түрде ажыратуды қамтамасыз ететін құрылғы;

33) таратушы газ құбыры - газ тұтынушыларға газбен жабдықтау көзінен бастапқы газ құбырларына дейін тауарлық газдың берілуін қамтамасыз ететін газ тарату жүйелерінің газ құбыры;

34) техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесі – газбен жабдықтау жүйелерінде ақаулардың алдын алу үшін қажетті өзара байланысты құралдардың, материалдардың, құжаттамалар мен орындаушылардың жиынтығы;

35) техникалық қызмет көрсету – газ тарату жүйесінің және газ тұтынудың объектілерін пайдалану кезінде бұйымдардың (техникалық құрылғылардың) жұмысқа қабілеттілігін қолдау жөніндегі операциялар кешені немесе операция;

36) шекті жағдай – конструкторлық (жобалау) құжаттамасында және (немесе) техникалық нормативтік құқықтық актілерде белгіленген белгілер бойынша объектіні одан әрi пайдалануға болмайтын немесе пайдалану орынсыз не оның жұмысқа қабiлетiн қалпына келтiру мүмкiн болмайтын немесе орынсыз жай-күй;

37) шкафтық газ реттейтін пункт – газ қысымын төмендетуге және газ тарату тораптарда оны берілген деңгейде ұстап тұруға арналған шкаф түріндегі технологиялық құрылғы.

Талаптар нормаларының сақталуын бақылауды ұйымдастыру

4. Газ тарату жүйесін жобалау, құрылысын салу, жөндеу және қайта жаңарту, пайдалануға енгізу және пайдалану, пайдаланудан шығару, консервациялау және (немесе) жою және газ тұтыну процесінде осы Талаптардың сақталуын бақылауды аталған жұмыстарды орындайтын ұйым жүзеге асырады.

Әрбір ұйымда (объектіде) өндірістік бақылауды ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі ереже (нұсқаулық) әзірленеді және оны басшы бекітеді.

5. Тұрғын үй мақсатындағы объектілерде талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылауды жергілікті атқарушы органдар жүзеге асырады.

6. Талаптардың сақталуын өндірістік бақылауды объектілердің иелері жүзеге асырады.

2. Газбен жабдықтау жүйелерін пайдалану
Жалпы талаптар

7. Әрбір кәсіпорында техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесін қоса алғанда, газ тарату жүйесінің және газ тұтыну объектілерін жарамды күйде ұстауды және осы Талаптардың газ құбырларын, жабдығы мен газ тұтыну агрегаттарын пайдалану қауіпсіздігі жөніндегі нормаларының сақталуын қамтамасыз ететін іс-шаралар кешені орындалады. Іс-шаралар кешенінің орындалуын қамтамасыз ету кәсіпорынның бірінші басшысына жүктеледі.

8. Газбен жабдықтау жүйесіне техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру мен жүргізу тәртібі осы Талаптарда және техникалық нормативтік құқықтық актілерде айқындалады.

9. Газбен жабдықтау жүйесінің объектілеріне техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу осы Талаптарда және жабдықтар мен агрегаттарға арналған нормативтік-техникалық құжаттамада белгіленген көлемде және мерзімдерде орындалады.

10. Газбен жабдықтау жүйесінің объектілеріне техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу кестелерін иелік етуші кәсіпорынның немесе шарт бойынша көрсетілген жұмыстарды орындайтын кәсіпорынның басшысы бекітеді.

11. Газбен жабдықтау жүйесін техникалық пайдаланумен айналысатын тұлғалар үшін лауазымдық, өндірістік нұсқаулықтар және жұмыстарды қауіпсіз жүргізу жөніндегі нұсқаулықтар әзірленеді. Өрт қауіпті учаскелерде жұмыс істейтіндер үшін – өртке қарсы қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулықтар әзірленеді.

12. Лауазымдық нұсқаулықта басшылар мен мамандардың міндеттері мен құқықтары айқындалады.

13. Өндірістік нұсқаулықта әртүрлі операцияларды орындаудың техникалық дәйектілігі, орындалатын жұмыстардың сапасын тексеру әдістері мен көлемдері жөніндегі талаптар қамтылады.

ГТП жабдығына, газ реттеу қондырғыларын, ГТС, АГҚС мен қазандықтарға техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу жөніндегі нұсқаулыққа бекіту арматурасы мен бақылау-өлшеу аспаптары орнатылған жерлер көрсетілген технологиялық схемалар қоса беріледі.

Қайта жаңартылғаннан, техникалық қайта жабдықталғаннан және технологиялық процесс өзгертілгеннен кейін жабдық іске қосылғанға дейін өндірістік нұсқаулық пен технологиялық схема қайта қаралады және қайта бекітіледі.

14. Кәсіпорын пайдаланудағы газ құбыры мен газдандырылған объектілерге арналған жобалық және атқарушылық құжаттаманы сақтайды.

Басқа (пайдаланушы) ұйымдарға аталған құжаттарды сақтауға тапсыру олар техникалық қызмет көрсетуді және оларды жөндеуді орындаған жағдайда ғана рұқсат етіледі.

15. Әрбір сыртқы газ құбырына, электрлік қорғау, резервуарлық және топтық баллон қондырғысына, ГРП (газ реттеу қондырғылары), ГТС (ГТС, АГҚС) негізгі техникалық сипаттамадан, сондай-ақ жүргізілген жөндеулер туралы деректерден тұратын пайдалану паспорты жасалады.

16. Арматураның сермерінде арматураны ашып-жабу кезіндегі бұрау бағыты белгіленеді.

17. Қазандықтардың газ құбырларында, ГРП (газ реттеу қондырғыларында), ГТС (ГТП), АГҚС газ ағынының қозғалу бағыты көрсетіледі.

Газбен жабдықтау жүйесінің объектілеріне техникалық қызмет көрсетуді және оларды жөндеуді ұйымдастыру

18. Әрбір кәсіпорында оның атқарушы органының бұйрығымен (өкімімен) ҚР аумағында қолданыстағы өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнама мен осы Талаптар бойынша білімін белгіленген тәртіппен тексеруден өткен басшылардың немесе мамандардың қатарынан газбен жабдықтау жүйесі объектілерін қауіпсіз пайдалану үшін жауапты тұлға тағайындалады.

Коммуналдық-тұрмыстық тұтынушыларға жатқызылған ұйымдарда, сондай-ақ штатында бөлімше басшысы немесе техникалық білімі бар маман лауазымы көзделмеген кәсіпорындарда газбен жабдықтау жүйесін қауіпсіз пайдалануды бақылауды "Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес даярлықтан өткен қызметкер жүзеге асырады.

19. Ұйымдарда кәсіпорынның газбен жабдықтау жүйесін қауіпсіз пайдалану үшін жауапты тұлғаға лауазымдық нұсқаулық әзірленді, онда мыналар:

1) газбен жабдықтаудың қауіпсіз режимін қамтамасыз ету;

2) газбен жабдықтау жобаларын келісуге және газдандырылған объектілерді пайдалануға қабылдау комиссиясының жұмысына қатысу;

3) газ шаруашылығында аварияларды оқшаулау және жою нұсқаулықтарын, жоспарын әзірлеу;

4) кәсіпорын жұмыскерлерінің газ шаруашылығы жөніндегі қағидаларды, нормалар мен нұсқаулықтарды білуін тексеру комиссияларына қатысу;

5) мамандар мен жұмысшыларға өз бетімен жұмыс істеуге рұқсат етудің осы Талаптарда белгіленген тәртібінің сақталуын тексеру;

6) газ құбырлары мен газ жабдығын қауіпсіз пайдалану мен жөнделуді тұрақты түрде бақылауды жүргізу;

7) пайдалану және жөндеу кезінде техникалық құжаттаманың дұрыс жүргізілуін тексеру;

8) цехтардың (учаскелердің) газбен жабдықтау жүйесін қауіпсіз пайдалану үшін жауапты тұлғаларға жұмыста көмек көрсету;

9) ескірген жабдықты ауыстыру және жаңғырту жөніндегі іс-шаралар жоспарларын және бағдарламаларды әзірлеу;

10) мамандармен және жұмысшылармен аварияларға қарсы жаттығулар өткізуге қатысу;

11) мемлекеттік бақылау органы жүргізетін тексерулерге қатысу көзделеді.

20. Кәсіпорынның газбен жабдықтау жүйесін қауіпсіз пайдалану үшін жауапты тұлға:

1) газбен жабдықтау ұйымымен, сондай-ақ шарт бойынша техникалық қызмет көрсету мен оларды жөндеу жөніндегі жұмыстарды орындайтын кәсіпорындармен байланысты жүзеге асыру;

2) қағидалар, нормалар мен нұсқаулықтар бойынша білімін тексеруден өтпеген немесе олар бойынша білімінің қанағаттанғысыз екенін көрсеткен адамдардың газ жабдығына қызмет көрсетуден және газ қауіпті жұмыстарды орындаудан шеттетілуін талап ету;

3) басшылыққа Талаптардың нормаларын бұзған тұлғаларды жауапкершілікке тарту туралы ұсыныс жасау;

4) осы Талаптардың нормаларына сай келмейтін газ тұтыну қондырғыларын пайдалануға енгізуге рұқсат етпеу;

5) одан әрі пайдалану қауіпті, сондай-ақ өз бетінше іске қосылған газ құбырлары мен газ жабдығының жұмысын тоқтата тұру;

6) цехтардың газбен жабдықтау жүйесін қауіпсіз пайдалану үшін жауапты адамдарды, газ қызметінің мамандары мен жұмысшыларын іріктеуге қатысу;

7) газ қызметі цехтарының басшыларына Талаптардың нормаларын бұзуды жою жөніндегі орындау үшін міндетті нұсқау беру бойынша жұмыстар жүргізеді.

21. Қалалардағы, кенттердегі және ауылдық елді мекендердегі тұрғын үйлердің, мектептердің, ауруханалардың, қоғамдық және әкімшілік ғимараттардың, коммуналдық-тұрмыстық тұтынушылардың газ құбырлары мен газ жабдығына техникалық қызмет көрсету мен оларды жөндеуді өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында аттестатталған ұйымдар жүзеге асырады.

22. Өнеркәсіптік, коммуналдық және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының газбен жабдықтау жүйесін пайдалануды олардың иесі не шарт бойынша газбен жабдықтау ұйымы қамтамасыз етеді.

23. Газбен жабдықтау жүйесін өз күшімен пайдаланатын кәсіпорындарда газ қызметі ұйымдастырылады.

24. Газ қызметінің міндеттері, құрылымы мен саны (газбен жабдықтау жүйесі объектісінің көлеміне және күрделілігіне қарай) кәсіпорын басшысы бекіткен және уәкілетті органның аумақтық бөлімшесімен келісілген Газ қызметі туралы ережеде белгіленеді.

25. Кәсіпорынның әкімшілігі газ қызметін телефон байланысымен, жеке қорғану құралдарымен, құралдармен және аспаптармен қамтамасыз етеді.

26. Сұйытылған газдың болаттан жасалған жерасты газ құбырлары мен резервуарларындағы коррозиялық қауіпті аймақтарын анықтау мен оларды жоюды, электр химиялық қорғау құрылғыларына техникалық қызмет көрсету мен оларды жөндеуді газбен жабдықтау кәсіпорындары немесе металдан жасалған жерасты құрылыстары мен коммуникацияларды коррозиядан қорғау жөніндегі жұмыстарды орындауға мамандандырылған ұйымдар ғана жүзеге асырады. Дайындықтан өткен персоналмен жасақталған, сондай-ақ аспаптармен, механизмдермен және басқаларымен жарақтандырылған газ құбырларына иелік етуші кәсіпорында коррозияға қарсы қорғау қызметтері болса, оған көрсетілген жұмыстарды орындауға рұқсат етіледі.

27. Иелік етуші кәсіпорынның техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу жөніндегі жұмыстарды газбен жабдықтау кәсіпорнына беруі шартпен ресімделеді.

Шартта техникалық қызмет көрсету мен оларды жөндеу жөніндегі жұмыстардың шекаралары мен көлемі нақты айқындалады, тараптардың газбен жабдықтау объектілерін қауіпсіз пайдалану шарттарын қамтамасыз етудегі міндеттемелері регламенттеледі.

Сыртқы газ құбырлары мен құрылыстары

28. Қала мен елді мекен желілеріндегі газ қысымын бақылау жылына кемінде екі рет (жазғы және қысқы кезеңдерде) газ барынша көп тұтынылатын сағаттарда әртүрлі нүктелерде өлшеу жолымен жүзеге асырылады.

29. Газ құбырларында ылғал мен конденсаттың болуын тексеру, оларды жою бітеліп қалу мүмкіндігін болдырмайтын кезеңділікпен жүргізіледі.

Тексеру кезеңділігін газ шаруашылығы кәсіпорны белгілейді.

30. Газ құбырларына орнатылған бекіту арматурасы мен компенсаторларға жыл сайын техникалық қызмет көрсетіледі, ал қажет болғанда – жөнделуге тиіс. Ысырмаларды, крандарды, компенсаторларды ауыстыру, сондай-ақ күрделі жөндеу кезінде орындалған жұмыстар туралы мәліметтер газ құбырының паспортына енгізіледі.

31. Пайдаланылудағы, жүйелі бақылаудағы газ құбырлары техникалық жай-күйін тексеруге, ағымдағы және күрделі жөндеуге тартылады.

32. Сыртқы газ құбырлары мен құрылыстарының техникалық жай-күйі кезең-кезеңмен аралап шығу арқылы бақыланады.

33. Жер үсті газ құбырларын аралап шығу кезінде:

1) газдың шығуы;

2) газ құбырларының тiректер шегiнен асып кетуi;

3) газ құбыр дiрiлiнiң, жапырылуының, рұқсат етiлмейтiн иiлуiнiң, ректердiң отыруының, майысуы мен зақымдануының болуы;

4) сөндiру құрылғыларының және оқшаулағыш ернемектi қосылыстардың, электр сымдарының түсуінен, бекiткiштер мен газ құбырларын бояуын қорғайтын құралдардың ақауы;

5) автокөлiк жүретiн жерлердегі, өтпе жолдардағы электр химиялық қорғаныс және габаритті белгілер құрылғыларының ақауы анықталады және уақтылы жойылады.

Аралап шығу үш айда кемінде 1 рет жүргізіледі.

34. Жерасты газ құбырларын аралап шығу кезінде:

1) газ құбырлары трассалары тексеріледі және сыртқы белгілері бойынша газдың шығуы анықталып, газ анализаторымен немесе газ индикаторымен барлық құдықтар мен бақылау түтіктері, сондай-ақ басқа да жерасты коммуникацияларының құдықтары мен камералары, ғимарат жертөлелері, шахталар, коллекторлар, газ құбырының екі жағында 15 м дейінгі арақашықтықта орналасқан жерасты өткелдері, қабырғадағы көрсеткіштер мен газ құрылыстары бағдарларының сақталуы, жай-күйі бақыланады;

2) газ құдықтарының қақпақтары мен төсеніштері қардан, мұздан және ластан тазартылады, топырақтың опырылуын, оның еріген немесе жаңбыр суларымен шайылуын анықтау мақсатында газ құбыры трассасы бойындағы жердің жай-күйі тексеріледі, газ құбырының екі жағынан 15 м арақашықтықты және оның зақымдалудан сақталуы көзделетін құрылыс жұмыстарын жүргізу жағдайлары бақыланады.

35. Газ құбыры трассасында құрылыстардың газдануы немесе газдың шығуы байқалған жағдайларда:

1) авариялық диспетчерлiк қызметке және қызмет басшылығына жедел хабарланады;

2) газдану және ашық отты, электр құралдарын пайдалануға жол бермеу және үй-жайлардың ауасын желдету қажеттiгi туралы айналадағы адамдарға (үйлердің тұрғындарына, жүргіншілерге) ескерту жөнiнде шаралар қабылданады;

3) аспаптармен тексерудi және газдалған жертөлелердi, iргелiк және бiрiншi қабаттардағы ғимараттардың, 15 метрлік және 50 метрлік аймақтағы құдықтар мен жерасты құрылғылары (коммуникациялары) камераларының ауасын тазарту ұйымдастырылады.

36. Жерасты газ құбырларының трассаларын аралап шығу кезеңдiлiгi олардың техникалық жағдайларына, электр қорғау қондырғылардың болуы мен тиiмдiлiгiне, газ құбырының топырақ қысымы, ұйықтығы, отыру және iсiну деңгейi бойынша санатына, ауданның сейсмикалығына, жердiң сипаты мен ондағы құрылыс салыну тығыздығына, жылдың мезгiлiне және басқа да факторларға байланысты, бiрақ 1-кестеде келтiрiлген кезеңдiліктен сиретпей белгiленеді.

1-кесте

Газ құбырлары	Қоныстардың құрылыс салынған бөлігіндегі төмен қысымды	Қоныстардың құрылыс салынған бөлігіндегі жоғары және орташа қысымды	Қоныстардың құрылыс салынбаған бөлігіндегі сондай-ақ, кентаралық барлық қысымдағы
1. Жаңадан салынған газ құбырлары	Тікелей пайдалануға енгізілген күні және келесі күні
2. Авария және инцидент болмаған кезде 40 жылға дейін пайдаланылатын болат газ құбырлары	Газ тарату ұйымының техникалық басшысы белгілейді, бірақ мынадан сиретпей:
	айына 1 рет	айына 2 рет	Жыл сайын аспаппен тексеру кезінде 6 айда 1 рет немесе ол жүргізілмеген кезде 2 айда бір рет
2.1. Авария және инцидент болмаған кезде 50 жылға дейін пайдаланылатын полиэтилен газ құбырлары	3 айда 1 рет	3 айда 1 рет	6 айда 1 рет
3. Полиэтилен құбырларын тарту немесе синтетикалық мата түтікпен қалпына келтіру әдісімен қайта жаңартылғаннан кейінгі болат құбырлар	Газ тарату ұйымының техникалық басшысы белгілейді, бірақ мынадан сиретпей:
	3 айда 1 рет	3 айда 1 рет	6 айда 1 реттен сиретпей
4. Шашыраңқы тоқ көздерінің әсері бар аймақта, жоғары коррозиялық агрессивті және электр әлеуетінен ең төмен қорғанумен қамтамасыз етілмеген топырақты жерде пайдаланылатын болат газ құбырлары	аптасына 1 рет	аптасына 2 рет	екі аптада 1 рет
5. Қорғану жабындарының ақаулары жойылмаған болат газ құбырлары	аптасына 1 рет	аптасына 2 рет	екі аптада 1 рет
6. Электр әлеуетінің мәндері оң және белгісі өзгермелі болат газ құбырлары	күн сайын	күн сайын	аптасына 2 рет
7. Ауыстырылуға тиіс, қанағаттанғысыз техникалық күйдегі газ құбырлары	күн сайын	күн сайын	аптасына 2 рет
8. Төселген топыраққа орнатылған газ құбырлары	аптасына 1 рет	аптасына 2 рет	екі аптада 1 рет
9. Газдың шығуы уақытша тоқтатылған газ құбырлары (бинт, бандаж)	Күн сайын, жөндеу жүргізілгенге дейін
10. Құрылыс жұмыстары жүргізілетін жерден 15 м. аймақтағы газ құбырлары	Күн сайын, газ құбырының зақымдалу қаупі жойылғанға дейін
11. Су өтпелері және жыралар арқылы өтетін жерлердегі газ құбырларының жағалаудағы учаскелері	Су тасқыны кезеңінде күн сайын
12. Диагностика нәтижелері оң болған жағдайда 40 жылдан асқаннан кейін пайдаланылған болат газ құбырлары	айына 1 рет	айына 2 рет	жыл сайынғы аспаптық тексеру кезінде 6 айда 1 рет немесе оны жүргізбеген кезде 2 айда 1 рет
13. Диагностика нәтижелері оң болған жағдайда 50 жыл асқаннан кейін пайдаланылған полиэтилен газ құбырлары	3 айда 1 рет	3 айда 1 рет	6 айда 1 рет
14. Қайта төсеуге немесе қайта жаңартылуға арналған диагностика нәтижелері теріс болған жағдайда 40 жыл асқаннан кейін пайдаланылатын болат газ құбырлары	күн сайын	күн сайын	аптасына 2 рет
15. Қайта төсеуге арналған диагностика нәтижелері теріс болған жағдайда 50 жыл асқаннан кейін полиэтилен газ құбырлары	күн сайын	күн сайын	аптасына 2 рет

37. Жерасты газ құбырлары трассаларын аралап шығуды құрамында кемінде екі адам бар бригада жүргізеді. Қаланың (кенттің) құрылыс салынбаған бөлігіндегі, сондай-ақ жолдың көлік жүретін бөлігінен тыс жердегі газ құбырлары трассаларын тексеріп шығуды газ құбырынан 15 метр аймақта құдықтар, басқа да жерасты коммуникациялары болмағанда, бір жұмысшының жүргізуіне рұқсат етіледі.

38. Жерасты газ құбырларын аралап шығатын жұмысшыларға қолхатпен маршрут карталары беріледі, оларда газ құрылыстарының, газдануы тексерілуге тиіс ғимараттардың жертөлелері мен басқа да коммуникациялар құдықтарының орналасқан жері көрсетілген газ құбырлары трассаларының схемалары көрсетілуі тиіс. Маршрут карталары нақтыланады. Алғаш аралап шығуға жіберілер алдында жұмысшылар елді мекендегі газ құбыры трассасымен таныстырылады.

39. Газ құбырларын аралап шығудың нәтижелері осы Талаптарға 28-қосымшаға сәйкес арнайы журналда белгіленеді. Анықталған ақаулар рапортта көрсетіледі.

40. Кәсіпорын аумағында жерасты газ құбыры трассасының бойынан ені 2 м жолақтар белгіленеді, олардың шегінде материалдар мен жабдықтарды қоймаға жинауға болмайды.

41. Аумағында газ құбыры транзитпен төселген ұйымның басшылары аралап шығу, газ құбырына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу, авариялық жағдайларды оқшаулау мен жою үшiн газ таратушы ұйым персоналының кiруін қамтамасыз етеді.

42. Газ құбырынан 50 м радиуста төселген сабақтас жерасты коммуникациялардың иелері олардың газдалуын тексеру үшін құдықтар мен камералардың қақпақтарын ластанудан, қардан және мұз қатудан уақтылы тазартуды қамтамасыз етеді.

43. Ғимараттардың иелері немесе коммуналдық қызметтер жерасты инженерлiк коммуникациялардың кіріктірілген тұстары тығыздығының жарамдылығын қамтамасыз етеді, жертөлелер мен техникалық үңгірлерді оларды үнемі желдету және газдануын тексеру мүмкіндігін қамтамасыз ететін күйде ұстайды.

44. Пайдаланудағы жерасты газ құбырлары арнайы аспаптардың көмегімен техникалық тексеруге тартылады.

45. Болаттан жасалған жерасты газ құбырларын пайдалану ұзақтығы 25 жылға дейін болғанда, оларды техникалық тексеру бес жылда кемінде бір рет, пайдалану ұзақтығы 25 жылдан астам болғанда – үш жылда кемінде бір рет жүргізіледі. Күрделі жөндеу немесе ауыстыру жоспарына енгізілген, электр химиялық қорғанышы жұмыс істемейтін газ құбырлары жылына кемінде бір рет тексеріледі.

46. Болаттан жасалған газ құбырларын аспаппен кезектен тыс кешенді тексеру герметикасыздану анықталған немесе дәнекерленген жіктер ажырап кеткен, аралық коррозиялық зақымдану байқалған, сондай-ақ жыл бойы электр қорғаныш қондырғылардың жұмысында үзілістер болған кезде:

1) 1 айдан астам – шашыраңқы тоқ көздерiнiң әсер ету аймағында;

2) 6 айдан астам – шашыраңқы тоқ көздері жоқ аймақтарда, газ құбырын қорғау басқа қондырғылармен қамтамасыз етілмегенде жүргізіледі.

Құбыр металының және оқшаулау жабындысының коррозиялық жай-күйі газ құбырын пайдалану процесінде ағытылатын барлық шурфтарда немесе олармен сабақтас құрылыстарда айқындалады.

47. Газбен жабдықтау жүйелерiн қауiпсiз пайдалану мақсатында иелерi немесе коммуникациялық қызметтер болаттан жасалған жерасты газ құбырларын техникалық тексеру кезiнде мыналарды:

1) газ құбырларының герметикалы болуын;

2) дәнекерленген жіктердің сапасын;

3) коррозиялық қауiпке бейiмдiлiгін;

4) құбырлардың қорғаныш жабындыларының және металының жай-күйiн тексереді.

48. Құбыр металының қорғаныш жабындысының жай-күйін анықтау мақсатында болаттан жасалған жерасты газ құбырларын қарап шығу (газ құбырларында ұзындығы кемінде 1,5 м бақылау шурфтарын ашу арқылы) тек жабындылардың зақымдануы анықталған жерлерде ғана емес, сондай-ақ аспаптарды пайдалануға индустриялық кедергілер тудыратын учаскелерде орындалады.

Бақылау шурфтарын ашатын жерлерді, олардың индустриялық кедергілер аймақтарындағы санын газбен жабдықтау жүйесі кәсіпорнының бас инженері немесе газ қызметінің бастығы айқындайды. Шолып тексеру үшін барынша коррозия қаупіне неғұрлым бейім учаскелер, газ құбырының басқа жерасты коммуникацияларымен қиылысатын тұстары, конденсат жинақтағыштар, гидроқақпақтар таңдап алынады. Бұл ретте газ тарату құбырларының әрбір 500 метріне және енгізбе газ құбырларының әрбір 200 метрінде кемінде бір шурф ашылады.

49. Топырақ қатқан кезеңде, сондай-ақ жетілдірілген жол жабындарының астында орналасқан учаскелерде жерасты газ құбырларының герметикалылығын тексеру және газ шығып тұрған жерлерді анықтау кейіннен газ индикаторымен сынамалар алу арқылы ұңғымаларды бұрғылау жолымен жүргізіледі.

Таратушы газ құбырында ұңғымалар газ құбырының жапсарларында бұрғыланады. Жапсарлардың орналасу схемалары болмағанда, сондай-ақ енгізбе - газ құбырларында ұңғымалар әрбір 2 м сайын бұрғыланады. Қыс мезгілінде бұрғылау тереңдігі топырақтың қату тереңдігінен кем болмауға, ал қалған уақытта – түтікті салу тереңдігіне сай келуге тиіс. Ұңғымалар газ құбыры қабырғасынан кемінде 0,5 арақашықтықта салынады.

Газды анықтау үшін сезгіштігі жоғары газ индикаторларын пайдаланғанда құбырдың бас жағы мен түбінің арасындағы арақашықтық кемінде 40 см болған жағдайда, ұңғымалардың тереңдігін азайтуға және оларды газ құбырының осі бойынша орындауға болады.

50. Ұңғымаларда газдың бар-жоғын анықтау үшін ашық отты пайдалануға болмайды.

51. Газ құбырларының герметикалылығын құрылыс нормалары мен талаптарында көрсетілген сынақ нормалары бойынша ауаны сығымдаумен тексеруге болады.

52. Полиэтилен газ құбырларын техникалық тексеру кезінде пайдаланушы ұйым сезгіштігі жоғары газ индикаторының көмегімен газ құбырларының герметикалылығын тексереді (құрылыс салынған бөлігінде – жылына кемінде 1 рет, көбінесе көктемгі-күзгі кезеңде, құрылыс салынбаған бөлігінде – 5 жылда кемінде 1 рет).

53. Техникалық тексерудің қорытындылары бойынша акт жасалады, онда анықталған ақауларды және техникалық жай-күйін ескере отырып, газ құбырын одан әрі пайдалану мүмкіндігі, оны жөндеу немесе ауыстыру қажеттігі және мерзімдері туралы қорытынды берген жөн. Техникалық тексеру актісін осы жұмысты жүргізетін ұйым басшысы бекітеді.

54. Газ құбырларының су асты өтпелерін техникалық тексеруді тиісті жабдығы, жарақтары мен дайындықтан өткен мамандары бар мамандандырылған ұйым 5 жылда кемінде 1 рет орындайды. Бұл ретте газ құбырының түбіне қатысты орналасқан жері және оқшауланатын жабындысының зақымдануы нақтыланады.

Су өтпелерінде және газ құбырларынын қалқып шығу мүмкіндігіне қарсы шаралар қабылданатын жерлерде тұтастықты, жүктердің өзара орналасуын анықтау да жүргізіледі.

Тексеру қорытындылары актілермен және есептермен ресімделеді.

55. Газ құбырларында газдың шығуы авариялық тәртіппен жойылады. Ғимараттардың жертөлелерінде, үңгірлерінде коллекторларда, жерасты өткелдерде галереяларда газдың қауіпті шоғырлануы анықталғанда газ құбырлары дереу ажыратылады. Герметикалылығының бұзылуы жойылғанға дейін оларды пайдалануға тыйым салынады.

56. Газдың шығуын уақытша жою үшін қосылыстардың герметикалылығын қамтамасыз ететін қамыттар мен бандаждар пайдаланылады, олар күн сайын тексеріледі.

57. Газ құбырларының дәнекерленген ақауы бар жапсарлары, аралық коррозиялы және механикалық зақымданулары, тереңдігі құбыр металының қабырғасы қалыңдығының 30 %-ынан асатын каверналар ақаулы учаскелерді кесіп тастау және ұзындығы кемінде 200 мм катушкаларды дәнекерлеу жолымен жойылады.

58. Газ құбырларын оларды жөндеуге байланысты ағыту, сондай-ақ газдың берілуін қайта қалпына келтіру уақыты туралы тұтынушыларға алдын ала ескертіледі.

59. Иелік етуші кәсіпорын болаттан жасалған жерасты газ құбырларының қорғаныш жабындарын жөндеу, одан әрі бұзылуына жол бермеу жөніндегі шараларды уақтылы қабылдайды. Шашыраңқы тоқ көздерінің әсер ету аймағында немесе адамдар жиналуы мүмкін ғимараттардың жанында орналасқан газ құбырларындағы оқшаулаудың ақаулары ең алдымен, бірақ олар анықталғаннан кейін бір айдан кешіктірілмей жойылады.

60. Болаттан жасалған жерасты газ құбырларын біріктіру және жөндеу кезінде дәнекерлеу және оқшаулау жұмыстары, олардың сапасын бақылау нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкес жүргізіледі.

61. Газ құбырынан кемінде 15 метр арақашықтықта құрылыс, оның ішінде жерге байланысты жұмыстарды жүргізуге газбен жабдықтау жүйесінің пайдаланушы ұйымының оларды жүргізу шарттары мен тәртібі көрсетілуге тиіс жазбаша рұқсаты бойынша ғана жол беріледі. Рұқсатқа жалғанған жерлері бар газ құбырының орналасу схемасы қоса беріледі.

Жерге байланысты жұмыстарды жүргізетін ұйым келісу үшін оларды жүргізу жоспарының жобасын газбен жабдықтау жүйесінің кәсіпорнына ұсынуы қажет.

62. Жерасты газ құбыры трассасының жанында соққылау механизмдері мен жер қазу техникасы жұмыс істей бастағанға дейін шурфтарды қолмен ашу жолымен оның орналасқан жерін анықтау қажет. Топырақты қопсытуға арналған соққылау механизмдерін жерасты газ құбырынан кемінде 3 метр арақашықтықта, ал тік осінен едәуір ауытқуға бейім механизмдерді (шар, танап және т.с.с.) – кемінде 5 м арақашықтықта пайдалануға болады.

63. Болаттан жасалған газ құбыры негізгі қалпына қатысты көлденеңінен, сол сияқты тігінен де ауытқи отырып, механикалық зақымдалған кезде газдың шығуын жою жөніндегі жұмыстарды жүргізумен қатар, зақымдалған жердің екі жағынан да жақын жердегі жігі бір-бірден физикалық әдіспен ашылып тексеріледі. Оларда газ құбырының зақымдалуынан пайда болған қираулар мен жарықтар анықталғанда газ құбырының келесі жігі физикалық бақылау әдісімен қосымша ашылып тексеріледі. Зақымдалған жіктер кесіп алынып, басқа катушкаларды дәнекерлеу жолымен ауыстырылады.

Ескертпе: Жіктердің жете дәнекерленбеуі, көп тесіктері мен жіктердің басқа да ақаулары анықталған жағдайда, дәнекерленетін жіктердің сапасын кезектен тыс тексеру жүргізіледі.

64. Темір жолдар мен автомобиль жолдарының қиылысатын жерлеріндегі газ құбырлары алдыңғы тексеру мен жөндеу мерзімдеріне қарамастан, аспаппен кезектен тыс кешенді тексеріледі және қажет болғанда жөнделеді немесе негізгі жолды кеңейту және күрделі жөндеу бойынша жұмыстарды жүргізу кезінде ауыстырылады.

Газ тарату жүйесін пайдаланушы ұйымдарға алдағы жөндеу немесе жолдарды кеңейту туралы алдын ала хабарланады.

Газ реттеуіш пункттер мен газ реттейтін қондырғылар

65. Өнеркәсіптік, ауыл шаруашылығы және коммуналдық кәсіпорындардың ГРП мен ГРҚ, сондай-ақ бас (аралық) ГРП жұмыс режимі жобаға сәйкес белгіленеді.

66. Қалалық ГРП жабдығын ретке келтіру параметрлерін газ шаруашылығы кәсіпорнының бас инженері белгілейді, бұл ретте тұрмыстық тұтынушыларға арналған газдың реттегіштен кейінгі ең жоғары қысымы 300 мм. су бағанынан аспайды; сақтандырғыш шығару клапандары, оның ішінде қысымды реттегіштерге орнатылған клапандар реттегіштен кейін ең жоғарғы жұмыс қысымы 15 %-дан астам болғанда газдың шығуын қамтамасыз етеді, сақтандырғыш бекіту клапандардың ең жоғарғы іске қосылу шегі реттегіштен кейін газдың ең жоғарғы қысымының 25%-ынан аспайды.

Өнеркәсіптік, ауыл шаруашылығы және коммуналдық кәсіпорындардың ГРП, ШРП, ГРҚ жабдықтарын, газ пайдалану қондырғыларын, сондай-ақ аралық ГРП ретке келтіру параметрлері жобада белгіленеді және іске қосу-ретке келтіру жұмыстары кезінде нақтыланады.

67. ГРП-дан немесе газ реттейтін қондырғылардан шығу кезінде газ қысымының жұмыс қысымының 10 %-нан астам ауытқуына жол берілмейді. Жұмыс қысымының жоғарылауын немесе төмендеуін туындататын реттегіштердің жарамсыздығы, сақтандыру клапандарының жұмысындағы ақаулар, сондай-ақ газдың шығуы авариялық тәртіппен жойылады.

68. Газ беру тоқтатылған жағдайда, қысымды реттегішті іске қосу сақтандырғыш бекіту клапанының қосылу себептерін айқындағаннан және оларды жою жөнінде шаралар қабылдағаннан кейін жүргізіледі.

69. Айналма желіде (байпаста) және сақтандырғыш бекіту клапандарының алдында бекіту қондырғылары пломбаланады.

Айналма желі бойынша газды жабдық пен арматураны жөндеуге қажетті уақыт ішінде ғана, сондай-ақ ГРП немесе газ реттейтін қондырғылардың алдында газ қысымын қысым реттегіштің қалыпты жұмысы қамтамасыз етілмейтін шамаға дейін төмендету кезеңінде беруге болады. Жұмысты кемінде екі адамнан тұратын бригада орындайды, оның біреуі жауапты болып тағайындалады.

70. Жабдық пен өлшеу құралдары орнатылған үй-жайдағы ауа температурасы дайындаушы зауыттың паспортында көрсетілгеннен төмен болмайды.

71. ГРП ғимаратының сыртында немесе газ реттейтін қондырғы қоршауының жанында көрінетін жерде "ОТ ҚАУІПТІ – ГАЗ" деген ескертпе жазу болады.

72. ГРП мен газ реттейтін қондырғыларды пайдалану кезінде мынадай іс-қимылдар орындалады:

1) пайдалану қауіпсіздігі мен сенімділігін қамтамасыз ететін нұсқаулықта белгіленген мерзімдерде техникалық жағдайын тексеру;

2) 3 айда кемінде 1 рет, сондай-ақ жабдықты жөндеу аяқталған сақтандырғыш бекіту және айыру клапандарының іске қосылу параметрлерін тексеру;

3) егер қысым реттегіштерді, сақтандырғыш клапандарды, телемеханикалық қондырғыларды дайындаушы зауыт одан да қысқа мерзімде жөндеу жүргізуді талап етпесе, техникалық қызмет көрсету 6 айда кемінде 1 рет, ағымдағы жөндеу – жылына кемінде 1 рет;

4) жабдықты, өлшеу, жылу, жарық беру құралдарын ауыстыру мен тексерудің қорытындысы бойынша жасалған ақаулар ведомостерінің негізінде ғимараттың құрылыс конструкцияларын қайта қалпына келтіру кезінде – күрделі жөндеу.

73. ГРП-ның және газ реттейтін қондырғылардың техникалық жай-күйін тексеру кезінде мыналар орындалады:

1) аспаптар бойынша реттегішке дейін және одан кейін газ қысымын, сүзгідегі, қысымның, үй-жайдағы ауа температурасының ауытқуын тексеру;

2) сақтандырғыш-бекіту клапанының балғашасының дұрыс тұруын және тетіктер ілінісуінің мықтылығын бақылау;

3) тіркейтін аспаптардың картограммаларын ауыстыру, белдіктерін тазалау және майлау, сағат механизмін іске қосу. Белдікті 15 күнде кемінде 1 рет "нөлге" қою;

4) электр жарығының, желдеткіштің, жылу жүйесінің жай-күйі мен жұмысын тексеру, негізгі және қосалқы үй-жайларды бөліп тұратын қабырғалардың жарықтары мен тығыздығының бұзылуын көзбен анықтау;

5) ғимаратты сыртынан және ішінен тексеру жүргізіледі. Қажет болғанда үй-жай мен жабдық ластанудан тазартылады.

74. Жеке тұрған ғимараттарда, ғимараттардың ішінде және оларға жапсарлас орнатылған ГРП, сондай-ақ жеке тұрған үй-жайларда орнатылған газ реттейтін қондырғыларды техникалық тексеруді екі жұмысшы жүргізуге тиіс. Шкафтарда немесе ашық алаңдарда орналасқан телемеханика жүйелерімен жабдықталған ГРП, сондай-ақ газ пайдаланылатын үй-жайларда тікелей орналасқан газ реттейтін қондырғыларды тексеруді бір жұмысшы жүргізе алады.

75. Сүзгінің ластануы дифманометрмен анықталады. ГРП-да көрсететін манометрлерді қолдануға болады. Газ қысымының барынша ауытқуы дайындаушы зауыт белгілегеннен аспайды. Сүзгі кассетасын әзірлеу мен тазалау ГРП (газ реттейтін қондырғылар) үй-жайынан тыс тез жанатын заттар мен материалдардан кемінде 5 м алшақ тұрған жерлерде жүргізіледі.

76. Сақтандырғыш клапандардың ретке келтіру және олардың іске қосылу параметрлерін тексеру кезінде реттегіштен кейін газдың жұмыс қысымы өзгермейді.

Ескертпе: Егер сақтандырғыш бекіту клапанының ең жоғарғы іске қосылу шегі осы Талаптардың 66-тармағына көрсетілген ең жоғарғы жұмыс қысымынан аспаса, ретке келтіруді және олардың іске қосылу параметрлерін ретке келтіруді және тексеруді қысымды реттегіштің көмегімен жүргізуге болады.

77. Техникалық қызмет көрсету кезінде мыналар орындалады:

1) ысырмалар мен сақтандырғыш клапандардың жабылу барысы мен тығыздығын тексеру;

2) барлық қосылыстар мен арматураның тығыздығын тексеру және газдың шығуын жою, сүзгіні тексеру және тазалау;

3) қажалатын бөлшектерді майлау және сальниктерді қайта толтыру;

4) қысым және басқару реттегіштері мембраналарының тығыздығы мен сезгіштігін анықтау;

5) бақылау-өлшеу аспаптарына, ҚБК және қысым реттегішіне импульстық түтікшелерді үрлеу;

6) бекіту және айыру клапандарының ретке келтіру параметрлерін тексеру жүргізіледі.

78. Жыл сайынғы ағымдағы жөндеу кезінде міндетті түрде мыналарды:

1) қысым реттегіштерді, сақтандырғыш клапандарды коррозия мен ластанудан тазартып, клапандардың орнына кіру тығыздығын, мембраналардың күйін тексеруді, қажалатын бөлшектерін майлап, тозығы жеткен тетіктерін жөндеуді немесе ауыстыруды, бөлшектеуге жатпайтын конструкциялық тораптардың мықтылығын тексере отырып, оларды бөлшектеуді;

2) жабылу тығыздығын қамтамасыз етпейтін бекіту арматурасын бөлшектеуді;

3) осы Талаптардың 73-тармағында аталған жұмыстарды жүргізген жөн.

79. Жабдықты дайындау кезінде реттеу желісіндегі ажыратқыш қондырғылар жабық күйде болуы тиіс. Ажыратқыш қондырғылардан кейін ажыратылған бөліктің шекарасында газдың ең жоғарғы қысымына сай келетін бұқтырмалар орнатылады.

80. ГРП электр жабдықтарын жөндеу және жанып кеткен электр шамдарын ауыстыру кернеу басылғанда жүргізілуі қажет. Табиғи жарық жеткіліксіз болғанда жылжымалы шамшырақтарды жарылыстан қорғалған күйде қолдануға рұқсат етіледі.

81. ГРП, ГРҚ үй-жайлары осы Талаптарға 21-қосымшаға сәйкес өрт сөндіру құралдарымен жабдықталады.

Ысқылау материалдары мен жанармай материалдарын оларда сақтауға рұқсат етілмейді.

Газ толтыру станциялары, газ толтыру пункттері, сұйытылған мұнай газдарының автомобильге газ құю станциялары

82. ГТС, ГТП және АГҚС өндірістік процестерін жүргізу, технологиялық және электр жабдықтарының, газ құбырларының, санитариялық-техникалық құрылыстардың техникалық жай-күйі осы Талаптарға сәйкес авариясыз жұмысты және персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

83. Өндірістік процестер бекітілген технологиялық регламентке сәйкес жүргізіледі, онда олардың физикалық-химиялық қасиеттері мен жарылыс қауіпті сипаттамаларын ескере отырып, сұйытылған газдар қысымы мен температураларының шекті рұқсат етілген мәндері белгіленеді.

84. Жаңа өндірістік процестерді іске асыру, жаңадан жасалатын жабдықтар үлгілерін сынауды жүргізу, тәжірибелік механикаландыру және автоматтандыру құралдарын сынамалаудан өткізу уәкілетті органның аумақтық бөлімшесімен келісілген арнайы бағдарлама бойынша жүргізіледі.

Технологиялық жабдықтарды қосымша орнату, станциялар мен пункттерді кеңейту немесе қайта салу жобалар бойынша жүргізіледі. Жұмыс істеушілердің қауіпсіз еңбек ету жағдайларын нашарлату есебінен цехтардың өнімділігін ұлғайтуға тыйым салынады.

85. Газ құбырлары мен технологиялық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу күндізгі уақытта жүргізіледі.

86. АГҚС-та қызмет көрсетуші персоналдың тәулік бойы кезекшілігі қамтамасыз етіледі. Бір ауысымда жұмыс істегенде жұмыстан тыс уақытта АГҚС күзет қызметінің жауапкершілігіне беріледі. АГҚС-ны жұмыстағы үзілістен кейін іске қосу технологиялық жабдықтарды, резервуарлар мен газ құбырлары тексеруден өткізілгеннен кейін жүзеге асырылады.

87. Аварияларды жою кезінде және төгу-құю жұмыстары кезінде ауысымды қабылдауға және тапсыруға жол берілмейді.

88. ТҚС, ТҚП және АГҚС технологиялық жабдықтары, газ құбырлары, арматурасы, электр жабдықтары, желдеткіш жүйелері, өлшеу, аварияға қарсы қорғаныш құралдары, жарылыс-өрт қауіпті өндірістерінің блоктау және сигнал беру құралдары олардың жарамсыздығын анықтау және уақтылы жою мақсатында ауысым сайын тексеріледі.

89. Пайдалану кезінде газдың шығуы анықталғанда ол дереу жойылады.

90. Жарамсыз агрегаттар, резервуарлар, газ құбырлары сөндіріледі.

91. Пайдаланудағы бекіту арматурасы, айналма және жылдамдық клапандары жылдам әрі сенімді сөндіруді қамтамасыз етеді. Арматураға қызмет көрсету және оларды жөндеу техникалық паспортында немесе арматураның сапасын растайтын басқа құжатта көрсетілген техникалық және технологиялық регламенттерге сәйкес жүргізіледі. Бұл ретте ағымдағы жөндеу жылына кемінде бір рет жүргізіледі.

92. Жөндеу мақсатында газ құбырларындағы бұрандалы және фланецті қосылыстардың арматурасын бөлшектеуді оларды ағытқаннан және инертті газбен немесе бумен үрлегеннен кейін орындау керек. Қысыммен тұрған қосылыстарды қысып тартуға тыйым салынады. Артық қысымды басқаннан кейін ғана фланецті қосылыстардан болттарды алып тастауға рұқсат етіледі.

93. Сақтандырғыш бекіту клапандарын ретке келтіру қысымы резервуарлар мен газ құбырларындағы жұмыс қысымының 15 %-ынан аспайды.

94. Сақтандырғыш бекіту клапандары жарамсыз болғанда және реттелмегенде техникалық жабдықтарды, резервуарлар мен газ құбырларын пайдалануға жол берілмейді.

95. Сақтандырғыш бекіту клапандарының жарамдылығы айына кемінде бір рет оларды аз ғана уақытқа ашу жолымен тексеріледі.

Клапандарды ретке келтіру параметрлерін тексеру, оларды реттеу арнайы стендіге немесе арнайы құрылғының көмегімен сол жерде жүргізілуі қажет. Тексеру кезеңділігі: резервуарлардың сақтандырғыш бекіту клапандары үшін – алты айда кемінде бір рет, қалғандары үшін – ағымдағы жөндеуді жүргізу кезінде, алайда жылына кемінде бір рет. Клапандар сынақтан кейін пломбаланады, тексеру қорытындылары журналда көрсетіледі.

Жөндеу немесе тексеру үшін алынатын клапанның орнына жарамды сақтандырғыш бекіту клапаны орнатылады.

96. ГТС, ГТП және АГҚС қолданылатын ГТЖ-ның төгу мен құюға арналған қондырғылары техникалық шарттар мен стандарттарға сәйкес келуі тиіс. Олар белгіленген қысым мен температурада тасымалданатын газға тұрақтылықты қамтамасыз етуі және статикалық электрден қорғалуы қажет.

Жарамсыз қондырғылар, сондай-ақ зақымданған қондырғылар төгу-құю операцияларына жіберілмейді.

97. Құбыршектердің бұралмалы тартқыштарын тартуға, қысыммен тұрған құбыршегін ағытуға, сондай-ақ тартқыштарды бұрап алғанда және салғанда соққылау құралдарын қолдануға жол берілмейді.

98. Жұмыс істеп тұрған сорғыларды, компрессорларды бақылаусыз қалдыруға рұқсат етілмейді.

99. Сорғының сору желісіндегі газдың қысымы берілген температурадағы сұйық фазаның қанық буының созылғыштығынан 0,1-0,2 МПа (1-2 кгс/шаршы см) жоғары болуы тиіс.

100. Компрессордың нығыздау газ құбырындағы газдың қысымы нығыздау температурасында ГТЖ бу конденсациясының қысымынан аспайды және 1,6 МПа (16 кгс/шаршы см) жоғары болмайды.

101. Компрессорлар мен сорғылардың жетектеріне арналған сына тәрізді беру белдіктері оларға майдың, судың және олардың мықтылығы мен күштерінің берілуіне теріс әсер ететін басқа да заттардың түсуінен қорғалады.

102. Компрессорлар мен сорғылар үшін пайдалану жөніндегі зауыт нұсқаулығында көзделмеген жағармайды пайдалануға жол берілмейді.

103. Сорғы-компрессорлық бөлімшедегі жағар май материалдарының мөлшері жабық ыдыста сақтау шартымен олардың тәуліктік қажеттілігі көлемінде болуы тиіс.

104. Станцияның (пункттің) сорғы-компрессорлық бөлімшелерінде, темір жол төгу эстакадасында, резервуарлық парк пен май құю колонкаларының аумақтарында жөндеу, регламенттеу жұмыстары кезінде, оның ішінде отпен жұмыс істеген кезде, сондай-ақ отпен жұмыс істеген уақытта сорғылар мен компрессорлар тоқтатылады.

105. Компрессорлар мен сорғылар:

1) газ шыққанда және бекіту арматурасы жарамсыз болғанда;

2) діріл, бөтен шуыл мен тарсылдар пайда болғанда;

3) нығыздау мойынтіректері мен сальниктер істен шыққанда;

4) май мен судың шекті параметрлері өзгергенде;

5) муфталы қосылыстар, сына тәрізді белдіктер мен олардың қоршаулары ақаулы болғанда;

6) сорғы тегеурінді газ құбырында белгіленген газ қысымы жоғары немесе төмен болғанда;

7) компрессор сорғысында конденсат жинағындағы сұйықтық деңгейі рұқсат етілген шектен жоғары болғанда және компрессордан шығарда газ температурасы рұқсат етілген шектен асып кеткенде авариялық тоқтатылуға тиіс.

106. Жұмыс істеп тұрған технологиялық жабдықта газдың шығуын жоюға жол берілмейді.

107. Ағытылған немесе істен шыққан автоматикасы, авариялық желдеткіші бар, сондай-ақ тарту жүйелерінің желдеткіштері бар блоктау сорғылармен және компрессорлармен жұмыс істеуге жол берілмейді.

108. Компрессорлар мен сорғылардың пайдалану режимі туралы, жұмыс істеген уақыты мен анықталған ақаулары ретіндегі мәліметтер пайдалану журналында белгіленеді.

109. Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету, ағымдағы және күрделі жөндеу осы Талаптардың, технологиялық нұсқаулықтардың және шығарушы ұйымның жабдықты монтаждау мен пайдалану жөніндегі нұсқаулығының нормаларына сәйкес жүргізіледі.

110. ГТС, ГТП мен АГҚС желдеткіш жүйесін пайдалану үшін жауапты адам тағайындалады.

111. Әрбір желдеткіш жүйесіне шартты белгі мен реттік нөмір беріледі, олар желдеткіш қаптамасына және ауа шығару желісі желдеткішінің тұсына ашық, өшірілмейтін бояумен жазылады.

112. Әрбір желдеткіш жүйесіне паспорт құрылады, онда орнату схемасы, оның өнімділігі, желдеткіш пен электр қозғалтқыштың үлгісі мен сипаттамасы белгіленеді, жөндеу және ретке келтіру туралы мәліметтер беріледі. Желдеткіш жарылыстан қорғалған күйде жұмыс істейді, жарылыс қауіпті газ және бу-ауа қоспаларының санаттарына, сондай-ақ өздігінен жалындайтын температура бойынша жарылыс қауіпті газ және бу-ауа қоспаларының тобына сәйкес келеді.

113. Жарылыс-өрт қауіпті үй-жайларда желдеткіш жүйелерді іске қосу технологиялық жабдықтың жұмысы басталар алдында 15 минут бұрын жүргізілуі тиіс, бұл ретте алдымен тарту жүйелері іске қосылады.

114. Ауа тарту жерлерінде ГТЖ буларының және басқа да зиянды заттардың пайда болуын туындататын жұмыстарды орындауға тыйым салынады.

115. Ауа құбырларындағы ауа ағыны жүйелері тоқтағанда кері клапандар жабық күйде болуы қажет.

116. Желдеткіш жүйелеріне қызмет көрсету және жөндеу тәртібі өнеркәсіптік желдеткішті пайдалану жөніндегі ережелермен және нұсқаулықтармен айқындалады. Желдеткішті немесе электр қозғалтқышты жөндегеннен кейін желдету қондырғысын іске қосу-ретке келтіру жұмыстарын орындау қажет. Жөндеу және сәйкессіздіктер туралы мәліметтер желдеткіш жүйелерінің паспортында белгіленеді.

117. Желдеткіш жүйелерінің пайдалану техникалық сипаттамаларын тексеру мақсатында оларды сынақтан өткізу жылына кемінде 1 рет, сондай-ақ қондырғылардың ауа ортасын талдаудың, қайта орнатудың, ретке келтіру мен арналық жөндеудің қорытындылары қанағаттанарлықсыз болған жағдайда жүргізіледі.

Желдеткіш жүйелерін ретке келтіруді және сынақтан өткізуді мамандандырылған ұйымдар жүргізеді. Сынақтардың қорытындысы бойынша техникалық есеп жасалады, ол жұмыс аймағында қалыпты санитариялық-гигиеналық жағдайды қамтамасыз ету бойынша желдеткіш жүйелерінің тиімді жұмыс істеуін бағалаудан және желдеткіш жүйелерін пайдалану режимі жөніндегі нұсқаулардан тұрады.

118. Желдеткіш жүйелерінің конструкциясына өзгерістердің бекітілген бәрі жобалардың негізінде енгізіледі.

119. Көлік құрал ГТС, ГТП және АГҚС аумағына кірер алдында оның түтін құбырына ұшқын сөндіргіштер орнатылады.

120. ГТС аумағында бір уақытта болатын теміржол цистерналарының саны жобада көзделген төгу бекеттерінің санына сәйкес келеді.

121. Темір жол цистерналарының сұйытылған газдарын төгуге дайындау операциялары маневрлік жұмыстар аяқталғаннан, цистерналар рельс жолдарына бекітілгеннен және локомотив ГТС аумағынан кеткеннен кейін жүргізіледі.

122. Төгу-құю операцияларын орындау және газ баллонды Автомобильдерге отын құяр алдында СМГ-ның айдауға арналған сорғыларымен жабдықталған автоцистерналардан басқа, автомашиналардың қозғалтқыштары тоқтатылады. Резеңке-мата негізді құбыршектерін ажыратқаннан және ажырату құрылғыларына бұқтырмалар орнатқаннан кейін ғана қозғалтқышты іске қосуға рұқсат етіледі.

123. Теміржол және автомобиль цистерналары, құю немесе төгу кезінде пайдаланылатын резеңке-мата негізді құбыршектер жерге тұйықталуға тиіс. Толық құйып-төгіп болғаннан және цистерналар вентильдерінің штуцерлеріне бұқтырмаларды орнатқаннан кейін ғана цистерналарды жерге тұйықтау қондырғысынан ажыратуға рұқсат етіледі.

124. ГТС, ГТП өндірістік аймағында және АГҚС аумағында найзағай разрядтары уақытында, сондай-ақ отпен жұмыс істегенде сұйытылған газдарды төгу мен құюға рұқсат етілмейді.

125. Теміржол эстакадасы, резервуарлық парк жеткілікті жарықтандырумен қамтамасыз етілген жағдайда және құрамында кемінде 3 адам бар бригада тағайындалғанда, газды теміржол цистерналарынан түнгі уақытта төгуге жол беріледі.

126. Теміржол және автомобиль цистерналарында төгу-құю операциялары ГТС бастығының, ал мереке және демалыс күндері – станция бойынша жауапты кезекшінің рұқсатымен орындалады.

127. Сынамаларды іріктеу кезеңділігі мен оларды бақылауды, сондай-ақ газ иісінің қарқындылығын (жітілігін) ГТС, ГТП, АГҚС пайдаланатын ұйымдар техникалық актілерге, технологиялық регламенттерге сәйкес айқындайды. Тексеру қорытындылары арнайы журналда белгіленеді.

Газ қысымының шамасы жобаға сәйкес келеді.

128. Газ құбырларындағы бекіту қондырғыларын гидравликалық соққы туындатпай, ақырын ашқан жөн.

129. Резервуарларды, автоцистерналар мен баллондарды бу фазасын атмосфераға айыру есебінен олардағы қысымды төмендету жолымен толтыруға жол берілмейді.

130. Теміржол цистерналарынан газ төгу кезінде цистернадағы газ қысымы мен деңгейін және резервуардың қабылдауын үздіксіз қадағалау қамтамасыз етіледі. Төгу-құю операцияларын орындайтын персонал мен сорғы-компрессорлық бөлімше машинистерінің арасында техникалық байланыс жүзеге асырылады.

131. СМГ-ның толтыру, төгу және құю колонкаларын, газ баллонды автомобильдерді төгу және құю уақытында бақылаусыз қалдыруға жол берілмейді.

132. Баллондарды толтыруға газ беретін газ құбырларындағы сұйық фазаның қысымы олар есептелген жұмыс қысымынан аспайды.

133. Ыдыстар конструкциясы қызметінің есептік мерзімі ішінде пайдалану сенімділігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз етеді және металды, қосылыстарды техникалық куәландыруды, тазартуды, жууды, толық босатуды, үрлеуді, жөндеуді, пайдаланылуын бақылауды жүргізу мүмкіндігін көздейді.

134. Әр ыдысты дайындаушы паспортымен және пайдалану жөніндегі нұсқаулықпен бірге тапсырыс берушіге жеткізеді.

Есептерді басып шығаруды паспортқа қоса беруге жол беріледі.

Реконструкциялауға немесе жөндеуге арналған ыдыстардың элементтерін (корпустар, тоғындар, түптер, қақпақтар, құбыр торлар, корпус фланецтері, ірілендірілген жинақтау бірліктері) паспорттың тиісті бөлімдерінің талаптарына сәйкес көлемдегі мәліметтерден тұратын шығару сапасы туралы куәлікпен бірге дайындаушы жеткізеді.

135. Әр ыдыс үшін паспортта пайдалану шарттары ескеріле отырып қызметінің есептік мерзімі көрсетіледі.

136. Әр ыдысқа көрсеткiш белгi белгіленедi. Сыртқы диаметрi 325 мм кем ыдыстар үшiн көрсеткiшті белгiлеуге рұқсат етіледі. Бұл ретте барлық қажеттi деректер ыдыс корпусына электрографикалық әдіспен түсiрiледi.

137. Белгiге:

1) тауарлық белгi немесе дайындаушының атауы;

2) ыдыстың атауы немесе белгiсi;

3) дайындаушының нөмiрлеу жүйесi бойынша ыдыстың реттiк нөмiрi;

4) дайындалған жылы;

5) жұмыс қысымы, МПа;

6) есептiк қысымы, МПа;

7) байқау қысымы, МПа;

8) қабырғаның рұқсат етiлетiн ең жоғарғы және (немесе) ең төменгi жұмыс температурасы, ^оС;

9) ыдыс салмағы, кг жазылады.

Есептiк және байқау қысымдары, қабырға температурасы әртүрлі жеке қуысты ыдыстар үшiн осы деректер әр қуыс үшiн көрсетедi.

138. Ыдыстарды сыртқы және ішкі тексеруге кедергі келтіретін қондырғылар (араластырғыштар, ирек құбыр, қаптамалар, тәрелкелер, қалқалар және өзге де аспаптар) алмалы-салмалы болып табылады.

Балқытып біріктіру қондырғыларын қолданғанда сыртқы және ішкі тексерулерді жүргізу үшін оларды орындарынан алу және кейіннен қайтадан орнату көзделеді. Осы қондырғыларды алып-салу және орнату тәртібі ыдысты пайдалану жөніндегі нұсқаулықта көрсетіледі.

139. Автомобиль баллондарының толтыруға жарамдылығы жүргізушінің жолдама (маршруттық) парағында баллондардың техникалық жай-күйін және олардың пайдаланылуын қадағалау бойынша қол қоюмен куәландырылған "Баллондар тексерілді" деген мөртабанмен расталады.

140. Автоцистерналарды толтыру және автомобильдерге май құю кезінде СМГ-ның атмосфераға шығарылуына жол бермеу керек.

141. АГҚС-ға Автомобильде пайдалануға арналған баллондарды толтыруға жол берілмейді.

142. Резервуарлардың ең жоғарғы толтыру деңгейі резервуардың геометриялық сыйымдылығының 85 %-на сәйкес келеді.

143. Газ толтырылғаннан кейін баллондардың толтырылу дәрежесі соңғы тексеруден өтеді.

144. Өлшеу әдісімен толтыру дәрежесін соңғы тексеру үшін баллондарды өлшеу дәлдігінің сыйымдылығы 1 литрде – 10 г аспайтын, 5 және 12 литрде – 20 г аспайтын; 27 және 50 литрде – 100 г аспайтын ауытқуды қамтамасыз ететін таразы қолданылады. Жұмыс ауысымы басталар алдында шебер бақылау таразысын эталон-гірдің көмегімен тексереді.

145. Газдың артығы төгіледі. Газдың атмосферада шығарылуына жол берілмейді.

146. Толтырылған баллондардың вентильдері (клапандары) бекітпенің герметикалылығы тұрғысынан бұрандалы қосылыстар мен штокты нығыздау арқылы тексеріледі. Тексеру тәсілдері персоналдың жарақаттануына жол бермейді.

Баллон толтырылғаннан кейін вентиль штуцері бітеледі.

147. Автомобильдің газ жабдығында тығыз емес тұстар анықталса, газ автомобиль баллондарынан резервуарларға төгіледі.

148. СМГ мен ГТП толтыру цехында бір уақытта болған баллондардың саны толтыру қондырғыларының жиынтық сағаттық өнімділігінің жартысынан аспайды, бұл ретте баллондарды өтпелерге қоюға жол берілмейді.

149. Баллондардың орнын ауыстырғанда және тиеу-түсіру жұмыстарында олардың құлауының алдын алу шаралары қабылданады.

150. Тиеу-түсіру алаңдарында орналастырылған толтырылған және бос баллондардың саны толтыру бөлімшесінің тәуліктік өнімділігінен аспайды.

151. Ішкі тексеру, гидравликалық сынау, жөндеу алдында резервуарлар мен баллондар газдан, ұшып кетпеген қалдықтардан босатылып, мұқият өңделеді.

152. ГТЖ резервуарлары мен баллондарын өңдеу оларды инертті газбен булау немесе үрлеу және кейіннен жуу жолымен жүргізілуі тиіс. Ыдыстарды өңдеу уақыты жылу таратқыш температурасына байланысты өндірістік нұсқаулықта белгіленеді.

Резервуарларды өңдеу оларды газ құбырларынан және сұйық фазасынан ажыратқаннан кейін тығындармен бітеу арқылы жүргізіледі.

153. Жергілікті сорғылармен қамтамасыз етілетін, арнайы жабдықталған посттарда "А" санатты үй-жайларда жұмыс істеген жағдайда өңдеуден өтпеген баллондардағы бекіту қондырғыларын ауыстыруға рұқсат етіледі. Ауыстыру операциясы 5 минут ішінде аяқталады.

154. Резервуарлар мен баллондарды, олардағы қысымды алдын ала атмосфералыққа дейін төмендетпей, сондай-ақ ауаны газдан тазартпай, герметикалылығын бұзу үшін қолдануға рұқсат етілмейді.

155. Газдан тазартудың сапасы ыдыстың төменгі бөлігінен іріктеп алынған ауа сынамаларын талдау арқылы тексеріледі. Газдан тазартқаннан кейін сынамада сұйытылған газдың шоғырлануы газдың тұтанғыштық шегінің 20 %-нан асырылмайды.

Баллондарды газдан тазартудың қорытындысы арнайы журналда көрсетіледі.

156. Резервуарлар куәландырылғаннан немесе жөнделгеннен кейін ГТС, ГТП, АГҚС басшысының жазбаша рұқсатының негізінде жұмыста пайдаланылады.

157. Резервуарлардан алынған шөгінділер ылғалды күйде сақталып, дереу кәдеге жаратылады.

Газ құбырларының пирофорлық шөгінділері бар бөліктері олар ашылған күні жөнделеді және ұйым басшысының, ГТС, ГТП, АГҚС иесінің бұйрығымен белгіленген қауіпсіз аймақта қоймаға жиналады.

158. Резервуарлар мен баллондарды жуылғаннан және сыналғаннан кейін ғана ГТЖ-ның су кәрізге түсуін болдырмайтын тұндырғыштар арқылы ғана кәрізге жіберіледі. Тұндырғыш кезең-кезеңімен тазартылады және таза сумен жуылады.

Тұтандырғыштардан алынған лас заттар санитариялық-эпидемиологиялық қызмет арнайы белгілеген жерлерге шығарылады.

159. Өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық нормативтік құқықтық актілердің қолданыстағы талаптарын орындау шартымен айрықша жағдайларда ғана ашық отты, ұшқын шығаруды қолдана отырып, жөндеу жұмыстарын (от жұмыстары) жүргізуге рұқсат етіледі.

160. Отпен жүргізілетін жұмыстар кәсіпорын басшысы бекіткен арнайы жоспар мен рұқсат наряд бойынша жүргізіледі.

АГҚС отпен жүргізілетін жұмыстардың жоспары өрт қауіпсіздігі саласындағы уәкілетті органмен келісіледі.

161. Автомашиналардың АГҚС-ға, ГТС мен ГТП өндірістік аймағына кіруіне, сондай-ақ отпен жүргізілетін жұмыстарды орындау кезінде ГТЖ-ны төгу мен құюға рұқсат етілмейді.

162. Үй-жайда отпен жұмыстар жүргізілген уақыт бойы механикалық желдеткіш жұмыс істейді.

163. Үй-жайда отпен жүргізілетін жұмыстар басталар алдында және жүргізіліп жатқанда, сондай-ақ аумақтағы жұмыс орнынан 20 метр аймақта ауа ортасында ГТЖ буларының болуына талдау жүргізіледі.

Ауада ГТЖ булары болғанда, шоғырлануына қарамастан, отпен жүргізілетін жұмыстарды тоқтату керек.

164. Станциялар мен пункттердің аумақтары, өндірістік үй-жайлары бастапқы өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі.

Әр телефон аппаратының жанына өрт сөндіру командасының нөмірі көрсетілген белгі ілінеді.

165. ГТС, ГТП және АГҚС аумағында темекі шегуге тыйым салу туралы ескертпе жазу ілінеді.

166. Таза және пайдаланылған ысқылау материалы тығыз жабылатын қақпақтары бар металл жәшіктерде сақталады. Ысқылау материалын жабдықтарда, баспалдақтар мен алаңдарда қалдыруға жол берілмейді.

167. Аумақтан бөгде заттар, жанармай материалдары және әртүрлі қоқыстар шығарылып тасталады. Жүретін және өтетін жолдардың бос болуы қамтамасыз етіледі.

Аумақта өндірістік процеске арналмаған материалдарды қоймаға жинауға және сақтауға рұқсат етілмейді.

168. Резервуарлық парк аумағында және жарылыс-өрт қауіпті үй-жайларда өндіріске қатысы жоқ адамдардың болуына рұқсат етілмейді.

Жолаушылар бар автомобильдердің аумаққа кіруіне және оларға отын құюға жол берілмейді.

169. ГТС, ГТП және АГҚС аумақтарында негізгі қызметке байланысты емес жұмыстарды орындауға жол берілмейді.

СМГ-ны тұтынушыларға беру тәртібі осы Талаптардың нормалары ескеріле отырып әзірленген нұсқаулықта белгіленеді.

170. Сұйытылған газды автомобильдермен тасымалдау кезінде автокөлiк құралдарымен қауiптi жүктердi тасымалдау, олардың Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүрiп өту қағидалары және қауiптi жүктердi тасымалдайтын жүргiзушiлер мен автокөлiк құралдарына қойылатын бiлiктiлiк талаптары (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 12 наурыздағы № 316 қаулысымен бекітілген) орындалады.

171. Баллондар тиелген машиналар мен СМГ автоцистерналарының ашық от бар жерлер мен жұртшылық көп жиналатын жерлерде (базарлар, дүкендер, көпшілік баратын кәсіпорындар және т.с.с.) тоқтауына рұқсат берілмейді.

172. "Торша" үлгілі машина мен баллондары бар бортты машиналардың, қажет болған жағдайда, 1 сағаттан аспайтын уақытқа тұрғын үйлерден кемінде 10 метр және қоғамдық ғимараттардан 25 метр арақашықтықта тоқтауына рұқсат етіледі.

Автоцистерналарды, қажет болған жағдайда, бір сағаттан аспайтын уақытқа тұрғын үйлерден кемінде 20 метр және қоғамдық ғимараттардан 40 метр радиуста қоюға рұқсат етіледі.

Сұйытылған газдарға арналған машиналар тұрған жерлерден қазылған орларға дейін, жерқоймалар мен жерасты коммуникациялары құдықтарының қақпақтарына дейінгі арақашықтық 5 метр және одан да артық болады.

Резервуарлық, буланатын және топтық баллонды қондырғылар

173. Резервуарлық және топтық баллонды қондырғылардың реттегішінен кейінгі ГТЖ ең жоғарғы жұмыс қысымы 400 даПа (400 мм су. бағ.) аспайды.

Қондырғылардың сақтандырғыш бекіту және бекіту клапандары тиісiнше 1,15 және 1,25 ең жоғарғы жұмыс қысымына реттеледі.

174. Резервуар қондырғысының құрамында сақтандырғыш бекіту және сақтандырғыш-айыру клапандарының (СБК және САК) газ қысымын еттегiштер, қолданыстағы стандарттарға сәйкес зауыттық жағдайда дайындалған резервуардағы СМГ қысымы мен деңгейiн бақылау үшiн бақылау-өлшеу аспаптары, сондай-ақ сұйық және бу фазалардың құбыржолдарын көздеген жөн.

Техникалық қажеттiлiк болған жағдайда, резервуар қондырғысы құрамында қолданыстағы стандарттарға сәйкес зауыттық жағдайларда дайындалған СМГ-ның буландыру қондырғылары көзделеді.

175. Қондырғыдағы резервуарлардың саны екіге тең. Егер газды тұтыну режимдері технологиясы мен ерекшелігінің шарттары бойынша газды тұтынуда үзілістерге рұқсат етілсе, бір резервуар орнатуға рұқсат етіледі.

Резервуарлардың саны екіден астам болса, қондырғы топтарға бөлінуі тиіс, бұл ретте әр топтың резервуарларын сұйық және бу фазалары бойынша өзара құбыржолдарымен қосқан жөн, оларда ажырату құрылғыларын орнатуды қарастыру қажет.

Резервуарлардың жекелеген топтарын қосып жұмыс істету үшін оларды өзара бу фазасының құбыржолдарымен қосқан жөн, оларда ажырату құрылғыларын орнатуды қарастыру қажет.

176. Резервуарлық қондырғының жалпы сыйымдылығын және бір резервуардың сыйымдылығын 2-кестеде көрсетілгеннен асырмай қабылдаған жөн.

2-кесте

Резервуарлық қондырғының қолданылуы	Резервуарлық қондырғының жалпы сыйымдылығы, м³		Бір резервуардың барынша сыйымдылығы, м³
Резервуарлық қондырғының қолданылуы	жерүсті	жерасты	жерүсті	жерасты
Тұрғын үй, әкімшілік және қоғамдық ғимараттарды газбен жабдықтау	5	300	5	50
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың өндірістік ғимараттарын, тұрмыстық ғимараттарын және қазандықтарды газбен жабдықтау	20	300	10	100

177. Жерасты резервуарларды топырағы маусымдық қататын аудандарда жер үстінен резервуардың жоғары беткі жағына дейін кемінде 0,6 м және топырағы қатпайтын аудандарда – 0,2 м тереңдікке орнатқан жөн.

Резервуарды орнату кезінде олардың орнықтылығын қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды қарастыру керек.

178. Жерасты резервуарларының арасындағы арақашықтық жарықта кемінде 1 м, ал жерүсті резервуарлар – аралас резервуарлардың диаметріне тең, бірақ 1 м кем емес.

Жалпы сыйымдылығы 50 м³ дейінгі резервуарлық қондырғылардан, ең шеткі резервуардан әртүрлі мақсаттағы ғимараттарға, құрылыстарға және коммуникацияларға дейінгі арақашықтықтарды осы Талаптарға 2-қосымшада көрсетілгеннен кемітпей қабылдаған жөн.

Жалпы сыйымдылығы 50 м³ астам резервуарлық қондырғылардан арақашықтықтар осы Талаптарға 3-қосымша бойынша қабылданады.

Қолданыстағы объектілерді қайта жаңарту кезінде, сондай-ақ тығыз орналасқан жағдайларда (жаңадан жобалау кезінде) тиісті негіздеме болғанда және пайдалану кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету іс-шаралары жүзеге асырылғанда осы Талаптарға 2-қосымшада көрсетілген арақашықтықты 50 %-ға дейін (су құбырынан және басқа да арнасыз коммуникациялардан, сондай-ақ жалпы желідегі темір жолдардан арақашықтықтарды қоспағанда) азайтуға рұқсат етіледі.

ГТЖ резервуарлық қондырғысының қоршауынан 3 метрден жақын жерде автомобиль тұрағының, парктерінің болуына тыйым салынады.

179. Резервуарлық қондырғылар биіктігі кемінде 1,6 м, жанбайтын материалдардан жасалған, желдетілетін қоршаумен жабдықталады. Резервуарлардан қоршауға дейінгі арақашықтық кемінде 1 м деп қабылдау керек, бұл ретте қоршаудан тұтас үйменің сыртқы жиегіне немесе жанбайтын материалдардан жасалған қоршау қабырғаларына (резервуарлар жер бетінде орнатылғанда) дейінгі арақашықтық кемінде 0,7 м деп қабылдаған жөн.

180. Буланатын қондырғыларды ашық алаңдарға немесе еден деңгейі жердегі жоспарлы белгісінен жоғары, резервуарлық қондырғы қоршауынан кемінде 10 м арақашықтықта орналасқан жеке тұрған ғимараттарға, үй-жайларға (өндірістік ғимаратқа жапсарлас немесе оның ішіне салынған) орнатқан жөн.

Өнімділігі 100 м³/сағ. (200 кг/сағ.) дейін буланатын қондырғыларды тікелей резервуар қылталарының шатырына немесе жерасты не жерүсті резервуарларынан кемінде 1 м арақашықтықта, сондай-ақ газ тұтынатын агрегаттардың, егер олар жеке тұрған үй-жайларда немесе ашық алаңдарда орналасса, олардың тікелей жанына орнатуға рұқсат етіледі.

Буландырғыштар топтық орнатылғанда олардың арасында арақашықтық кемінде 1 м деп қабылдаған жөн.

181. Топтық баллонды қондырғылардың құрамында ГТЖ үшін баллондарды, бекіту арматурасын, газ қысымын реттегішті, ІҚК, көрсететін манометр мен жоғарғы және төменгі қысымды құбыржолдарды қарастырған жөн. Топтық қондырғыдағы баллондардың санын есеппен белгілеу керек.

182. Топтық қондырғының барынша жалпы сыйымдылығын 3-кесте бойынша қабылдаған жөн.

3-кесте

Топтық баллонды қондырғының қолданылуы	Топтық баллонды қондырғыдағы барлық баллондардың сыйымдылығы, л (м³), төмендегідей орнатылғанда
Топтық баллонды қондырғының қолданылуы	ғимарат қабырғасының жанында	ғимараттан қашықта
Тұрғын үй, әкімшілік, қоғамдық және тұрмыстық ғимараттардың газбен жабдықтауы	600 (0,6)	1000 (1)
Өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы кәсіпорындары мен тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындары	1000 (1)	1500 (1,5)

183. Баллонды пайдаланудың нормативтік мерзімін шығарушы зауыт белгілейді, алайда 30 жылдан астам болмауы тиіс.

184. Баллондардың сыртқы бөлігі осы Талаптарға 26-қосымшаға сәйкес боялады.

185. Баллондарға жазу оны айналдыра жазылады, ұзындығы шеңбердің кемінде ¹/₃-іне, ал жолақтар – шеңбердің өн бойына түсіріледі, бұл ретте сыйымдылығы 12 литрден астам баллондардағы әріптердің ұзындығы 60 мм, ал жолақтар ені 25 мм тең. Сыйымдылығы 12 литрлік баллондардағы жазулар мен жолақтардың көлемі баллондардың бүйір жағы шетінің шамасына байланысты белгіленеді.

186. Топтық баллонды қондырғыларды орнатуды ғимараттар мен құрылыстардан кемінде осы Талаптарға 2-қосымшада көрсетілген арақашықтықта немесе газдалатын ғимараттың отқа төзімділігінің ІІІ дәрежесінен төмен емес С0 сыныпты қабырғалары тұсынан, терезе және есік ойықтарынан кемінде осы Талаптарға 2-қосымшада көрсетілген арақашықтықта қарастырған жөн.

Қоғамдық немесе өндірістік ғимараттың төңірегінде бір ғана топтық қондырғыларды қарастыруға болады. Тұрғын үй жанында бір-бірінен кемінде 15 м арақашықтықта, үштен артық емес баллонды орнатуды қарастыруға жол беріледі.

187. Жеке баллонды қондырғыларды ғимараттың ішінде, сол сияқты сыртында да орнатуды қарастырған жөн. Қабаты екіден аспайтын тұрғын үй ғимаратының пәтерлерінде баллондар (бір пәтерге бір ғана баллон) орнатуға рұқсат етіледі. Бұл ретте баллондар міндетті түрде өз мақсатына (қолданылуы саласына) сәйкес болады.

Қауіпсіздігі жоғары бекіту-реттеу арматурасы бар газ баллонды қондырғыларды қабаттарының биіктігі 5-тен аспайтын тұрғын үй ғимараттарында орнатуға рұқсат етіледі.

Жеке баллонды қондырғыларды бірінші қабаттың жарық түсетін терезе ойығынан кемінде 0,5 м және есік ойығынан 1,0 м, іргелік және жертөле қабаттардың есік және терезе ойықтарынан, сондай-ақ кәріздік құдықтардан кемінде 3,0 м арақашықтықта орнатқан дұрыс.

188. Газды баллондар үй-жайларда, сол сияқты ашық ауада сақталады, соңғы жағдайда, олар атмосфералық жауын-шашыннан және күн сәулесінен қорғалады.

Оттегі бар және жанғыш газды баллондарды бір үй-жайда қоймада сақтауға рұқсат етілмейді.

189. Әр баллонның үстіңгі салалық бөлігінде жеңіл оқылатын мына деректер көрсетіледі:

1) дайындаушының тауар белгісі;

2) баллонның нөмірі;

3) бос баллонның нақты салмағы (кг): сыйымдылығы қоса алғанда 12 литрге дейінгі баллондар үшін – 0,1 кг дейінгі нақтылықпен; 12 литрден астам және қоса алғанда 55 л дейінгі – 0,2 литрге дейінгі нақтылықпен; сыйымдылығы 55 литрден астам баллондардың салмағы МемСТ немесе оларды дайындаудың ТШ сәйкес көрсетіледі;

4) дайындалған күні (айы, жылы) және келесі куәландыру жылы;

5) жұмыс қысымы Р, МПа (кгс/см2);

6) гидравликалық байқау қысымы Рпр, МПа (кгс/см2);

7) баллондардың сыйымдылығы, литр: сыйымдылығы қоса алғанда 12 литрге дейінгі баллондар үшін – номиналды; 12 литрден астам және қоса алғанда 55 литрге дейінгі баллондар үшін – 0,3 литрге дейін дәл алғандағы нақтылықпен; сыйымдылығы 55 литрден астам баллондар үшін – оларды дайындаудың НҚ сәйкес;

8) дайындаушының диаметрі 10 мм ОТК деген таңбасы (сыйымдылығы 55 л астам стандартты баллондардан басқа);

9) сыйымдылығы 55 литрден астам баллондар үшін стандарт нөмірі.

Баллондардағы белгілердің үлкендігі кемінде 6 мм, ал сыйымдылығы 55 литрден астам баллондарда – кемінде 8 мм болып жазылады. Ацетиленге арналған баллондардан басқа баллондардың салмағы жағылған бояуының, егер конструкциясында көзделсе, қалпағы мен табандығына арналған сақинасының салмағы, бірақ вентиль мен қалпағының салмағынсыз көрсетіледі. Сыйымдылығы 5 литрге дейінгі немесе қабырғасының қалыңдығы кемінде 5 мм баллондарда паспорт деректері баллонға дәнекерленген пластинаға таңбаланып басылуы немесе эмальді не майлы бояумен түсірілуі мүмкін.

190. Баллондарға жазу оны айналдыра жазылады, ұзындығы шеңбердің кемінде ¹/₃-іне, ал жолақтар – шеңбердің өн бойына түсіріледі, бұл ретте сыйымдылығы 12 литрден астам баллондардағы әріптердің ұзындығы 60 мм, ал жолақтар ені 25 мм тең. Сыйымдылығы 12 литрлік баллондардағы жазулар мен жолақтардың көлемі баллондардың бүйір жағы шетінің шамасына байланысты белгіленеді.

191. Үй-жайларға орнатылатын газды баллондар жылу радиаторларынан және басқа да жылу аспаптары мен пештерден кемінде 1 м және ашық отты жылу көздерінен кемінде 5 м арақашықтықта болады. Газды плиталардан (іш жағынан салынғаннан басқа) ГТЖ баллонын жылу аспаптарынан кемінде 0,5 м және 1 м арақашықтықта орнату керек. Экранды баллон мен жылу аспабының арасына орнатқанда арақашықтықты 0,5 м дейін азайтуға рұқсат етіледі. Экран жанбайтын материалдардан жасалуы және баллонның жылу аспабының жылу әсерінен қорғалуын қамтамасыз етуі тиіс. ГТЖ баллонын үй-жайдан тысқары жерге орнатқанда оны көлікпен зақымдалудан және 45⁰С-тан жоғары қызудан қорғаған жөн. ГТЖ баллондарын өндірістік үй-жайларда орнатуды цехішілік көлікпен және металл шашырандыларынан зақымдалудан, коррозиялық-агрессивті сұйықтық пен газдардың әсерінен, сондай-ақ 45⁰С-дан жоғары қызудан қорғалған орындарда қарастырған жөн.

192. ГТЖ баллондарын:

1) тұрғын үй бөлмелері мен дәліздерде;

2) іргелік және жертөле үй-жайлар мен шатырларда;

3) қоғамдық тамақтану кәсіпорындарының асханалық және сауда залдарының; аудиториялар мен оқу сыныптарының; ғимараттардың көрермен (акт) залдарының; аурухана палаталарының; басқа да осыған ұқсас үй-жайлардың астында және үстінде орналасқан үй-жайларда;

4) табиғи жарықсыз үй-жайларда;

5) авариялық шығатын жерлерде;

6) ғимараттың басты қасбеттері жағынан орнатуға рұқсат етілмейді.

193. Арнайы құрылыстарда немесе ғимаратқа арнайы жапсарлас не қосымша салынған құрылыстарда орналастырылған баллон қондырғыларын пайдалануды, олардағы баллондарды ауыстыруды кемінде екі жұмысшы жүргізеді.

194. Баллондарды сығылған, сұйытылған және ерітілетін газдармен толтыруды жүргізетін толтыру станциялары осы Талаптарға 23-қосымшаға сәйкес баллондарды толтыру журналын жүргізеді.

Егер станциялардың бірінде баллондарды әртүрлі газдармен толтыру жүргізілсе, онда әрбір газ бойынша жеке-жеке толтыру журналы жүргізіледі.

195. Баллондарды газдармен толтыру газдың қасиетін, жергілікті жағдайларды ескере отырып, технологиялық регламенттер бойынша жүргізіледі.

Баллондарды сұйытылған газдармен толтыру төмендегі 4-кестеде көрсетілген нормаларға сәйкес келеді.

4-кесте

Газдың атауы	Сыйымдылығы 1 л баллондағы газдың салмағы, кг, аспайтын	1 кг газға баллонның сыйымдылығы, л, кемінде
Аммиак	0,570	1,76
Бутан	0,488	2,05
Бутилен, изобутилен	0,526	1,90
Этилен тотығы	0,716	1,40
Пропан	0,425	2,35
Пропилен	0,445	2,25
Күкіртсутегі, фосген, хлор	1,250	0,80
Көмір қышқылы	0,720	1,34
Фреон-11	1,200	0,83
Фреон-12	1,100	0,90
Фреон-13	0,600	1,67
Фреон-22	1,800	1,00
Хлорлы метил, хлорлы этил	0,800	1,25
Этилен	0,286	3,50

Осы кестеде көрсетілмеген газдар үшін толтыру нормасы толтыру станцияларының өндірістік нұсқаулықтарында белгіленеді.

196. Мынадай:

1) белгіленген куәландыру мерзімі өтіп кеткен;

2) кеуекті салмағын тексеру мерзімі өтіп кеткен;

3) баллон корпусы зақымдалған;

4) вентильдері жарамсыз;

5) тиесілі бояуы немесе жазуы жоқ;

6) атмосфераның кемінде 0,5 газ қалдық қысымы жоқ;

7) белгіленген таңбасы болмағанда баллондарға газ толтыруға жол берілмейді.

Артық газ қысымы жоқ баллондарды толтыру оларды толтыруды жүзеге асыратын ұйымның (толтыру станциясының) нұсқаулығына сәйкес алдын ала тексеруден кейін жүргізіледі.

197. Қалпақтарға арналған табандықтар мен сақиналарды қайта кіргізу, вентильдерді ауыстыру баллондарды куәландыру пункттерінде жүргізіледі.

Вентиль оны бөлшектеуге байланысты жөндеуден кейін жұмыс қысымымен тығыз орнығуы тұрғысынан тексеріледі.

198. Табандықтарды баллондарға кіргізуді газды шығарғаннан, вентильдерді желдеткеннен және баллондарды тиісінше газдан тазартқаннан кейін жүргізуге рұқсат етіледі.

Газбен толтырылған баллондарды тазартуға және бояуға, олардың қылталарында сақиналарды нығайтуға рұқсат етілмейді.

199. Пайдаланудағы баллондар кемінде әр 5 жыл сайын кезеңділікпен куәландырылуы тиіс. Коррозияны туындататын газдармен (хлор, хлорлы металл, фосген, күкірт сутегі, күкірт ангидриді, хлорлы сутегі және басқалар) толтыруға, автомобильдер мен басқа да көлік құралдарының отыны ретінде қолданылатын сығылған және сұйытылған газдарға арналған баллондар кемінде 2 жыл сайын кезеңділікпен куәландыруға жатады.

Стационарлық орнатылған, сондай-ақ 150 кгс/см² және одан жоғары қысым болған кезде өлшенген, шық нүктесінің температурасы 35⁰С және одан төмен, жылжымалы құралдарға тұрақты орнатылған баллондар мен сығылған ауа, оттегі, аргон, азот пен гелий сақталатын баллон-ыдыстар, сондай-ақ сусыздандырылған көмір қышқылы бар баллондар кемінде 10 жыл сайын техникалық куәландыруға жатады.

Коррозиялы емес ортасы бар, үнемі қысыммен тұратын, алайда қысымы 0,7 кгс/см²болғанда кезеңділікпен босатылатын баллондар мен баллон-ыдыстар 10 жылда кемінде бір рет техникалық куәландыруға жатады. Баллондарды кезеңділікпен куәландыруды толтырушы зауыттарда немесе толтыру станцияларында (сынақ пункттерінде) осы зауыттардың (толтыру станцияларының) кәсіпорын бойынша бұйрықпен тағайындалған қызметкерлері жүргізеді.

200. Азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган мыналарды:

1) өндірістік үй-жайлардың, сондай-ақ куәландырудың сапалы өткізілу мүмкіндігін қамтамасыз ететін техникалық құралдардың болуын;

2) тиісті дайындықтан өткен инженерлік-техникалық қызметкерлердің қатарынан куәландыруды өткізу үшін жауапты тұлғалардың кәсіпорын бойынша бұйрықпен арнайы тағайындалуын;

3) баллондарды техникалық куәландыруды өткізу жөніндегі нұсқаулықтың болуын тексергеннен кейін толтырушы зауыттарды, толтыру станцияларын және сынақ пункттерін баллондарға техникалық қызмет көрсету және техникалық куәландыру жүргізу құқығына аттестаттайды.

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік қадағалау жөніндегі аумақтық басқарма тиісті шифрге таңбаны тіркейді, ол бойынша баллонға техникалық куәландыру жүргізген ұйым сәйкестендіреді. Көрсетілген таңба бедері жоқ баллондарды қолдануға жол берілмейді.

201. Сыртқы және ішкі бөлігін тексергенде жарықтар, майысулар, дөңестер, қабырғаның номиналды қалыңдығынан 10 % артық ойықтар, айырылып кеткен жерлер мен жарықшалар, қылта бұрандасының тозуы анықталған, сондай-ақ кейбір паспорт мәліметтері болмаған баллондар ақауға шығарылады. Баллонның қылтасындағы сақинаның босауы соңғысын ақауға шығаруға себеп болмайды. Бұл жағдайда баллон сақинаны бекіткеннен немесе оны жаңасына ауыстырғаннан кейін одан әрі куәландыруға жіберілуі мүмкін. Табандығының қисық немесе әлсіз орнатылуы анықталған баллонды табандығын қайта орнатқанға дейін одан әрі куәландыруға жол берілмейді.

202. Ацетиленге арналған баллондардан басқа, барлық баллондар кезеңдік куәландыру кезінде жартылай жұмыс қысымына тең байқау қысымымен гидравликалық сынақтан өткізілуге жатады.

203. Куәландырудың қанағаттанарлық қорытындысынан кейін әр баллонға мынадай таңба басылады: 1) баллонды (диаметрі 12 мм дөңгелек нысанда) куәландыруды жүргізілген толтырушы зауыттың таңбасы; 2) жүргізілген және келесі куәландыру күндері (толтырушы зауыт таңбасымен бір жолда).

204. Ацетиленге арналған баллондардан басқа, баллондарды куәландырудың қорытындыларын баллондарды куәландыратын адам осы Талаптарға 24-қосымшаға сәйкес сынақтан өткізу журналына жазады.

205. Ацетиленге арналған баллондарды куәландыру ацетиленді толтырушы кәсіпорында кемінде 5 жыл сайын жүргізіледі, ол мыналарды қамтиды:

1) сыртқы бөлігін тексеру;

2) кеуекті массасын тексеру;

3) пневматикалық сынақтан өткізу.

206. Ацетиленге арналған баллондардағы кеуекті массаның жай-күйі толтырушы зауытта кемінде 12 ай сайын тексеріледі. Кеуекті массаны тексергеннен кейін мынадай таңба басылуы тиіс:

1) кеуекті массаның тексерілген күні мен айы;

2) толтырушы зауыттың таңбасы;

3) кеуекті массаның тексерілуін куәландыратын таңба (диаметрі 12 мм "ПМ" әріптерімен).

207. Кеуекті массамен толтырылған ацетиленге арналған баллондарды куәландыру кезінде 35 кгс/см² қысыммен азот қосып сынақтан өткізеді; бұл ретте баллондар суға кемінде 1 м тереңдікке батырылады. Баллондарды сынақтан өткізу үшін көлемі бойынша 97 % таза азот қолданылады.

Ацетиленге арналған баллондарды куәландырудың қорытындылары сынақтан өткізу журналына енгізіледі.

208. Жарамаған баллондар қолданылу мақсатына қарамастан, олардың одан әрі пайдалану мүмкіндігін болдырмайтын (қылтасының бұрандасына белгі қою немесе корпусын бұрғылап тесу арқылы) жарамсыз күйге келтіріледі.

209. Баллондарды куәландыру жекелеген арнайы жабдықталған үй-жайларда жүргізіледі. Бұл үй-жайларда ең төмен ауа температурасының 12⁰С болуына жол беріледі.

210. Ұзақ уақыт қоймада сақтауда тұрған, газ толтырылған баллондарды кезекті кезеңдік куәландыру мерзімдері басталғанда 100 баллонға дейінгі партиядан кемінде 5 дана, 500 баллонға дейінгі партиядан 10 дана және 500-ден астам баллонға дейінгі партиядан 20 дана мөлшерде іріктеу тәртібімен куәландыру әкімшілігінің өкілі куәландыруға тиіс.

Куәландыру қорытындылары қанағаттанарлық болғанда баллондарды сақтау мерзімін куәландыруды жүргізген тұлға белгілейді, алайда ол 2 жылдан астам болмауы тиіс. Іріктей отырып куәландырудың қорытындылары тиісті актімен ресімделеді. Куәландыру қорытындылары қанағаттанарлықсыз болғанда сондай мөлшерде баллондарды қайта куәландыру жүргізіледі.

Қайта куәландыру кезіндегі қорытындылар қанағаттанарлықсыз болғанда баллондардың барлық партиясын одан әрі сақтауға рұқсат етілмейді; куәландыруды жүргізген тұлға (әкімшілік өкілі) көрсеткен мерзімде баллондардан газ шығарылуы тиіс, одан кейін баллондар әрқайсысы жеке-жеке техникалық куәландырылады.

211. Орнатылған табандықтары бар толтырылған баллондар тік қалпында сақталады. Баллондарды құлаудан сақтандыру үшін олар жабдықталған ұяларға, торшаларға қойылады немесе бөгетпен қоршалады.

212. Табандықтары жоқ баллондар көлденеңінен ағаш жиектемелерде немесе сөрелерде көлденең қалпында сақталады. Ашық алаңдарда сақтағанда табандықтары бар баллондарды көлденең қатарлар арасына арқаннан, қырлы бөренелерден немесе резеңкеден жасалған төсеммен қатар-қатар қоюға рұқсат етіледі.

Баллондарды қатар-қатар қойған кезде соңғыларының биіктігі 1,5 м астам болмауы тиіс. Баллондардың вентильдері бір бағытқа қаралуы тиіс.

213. Газ толтырылған баллондарды сақтауға арналған қоймалар жеңіл үлгідегі жабындары бар бір қабатты болып табылады және олардың шатыр үй-жайлары болмайды. Газдарды сақтауға арналған қоймалардың қабырғалары, аралықтары, жабындары отқа төзімділіктің ІІ дәрежесінен төмен емес, жанбайтын материалдардан жасалады; терезелері мен есіктері сыртқа қарай ашылады. Терезе және есік шынылары күңгірт немесе ақ түсті сырмен боялады. Баллондарға арналған қойма үй-жайларының биіктігі еденнен төбе жабындыларының астыңғы көрінетін бөліктеріне дейін кемінде 3,25 м-ге тең болады.

Қоймалардың едендері беткі бөлігі сырғанамайтындай тегіс, ал жанғыш газдары бар баллондарға арналған қоймалардың едендері оларға қандай да бір заттар соғылғанда ұшқынның шығуын болдырмайтын материалдардан жасалады.

214. Жанғыш газдары бар баллондарға арналған қоймалар жарылыстарға қатысты қауіпті үй-жайларға арналған нормаларға сәйкес жарақталады.

215. Қоймаларда олардағы баллондарды пайдалану жөніндегі нұсқаулықтар, ережелер мен плакаттар ілінеді.

216. Газ толтырылған баллондарға арналған қоймалардың санитариялық жобалау нормаларының талаптарына сәйкес табиғи немесе жасанды желдеткіші болады.

217. Жарылыс және өрт қауіпті газдары бар баллондарға арналған қоймалар найзағайдан қорғау жүйесімен жарақталады.

218. Баллондарды сақтауға арналған қойма үй-жайы жанбайтын қабырғалары бар бөліктерге бөлінеді, олардың әрбіреуінде жанғыш немесе улы газдары бар 500-ден аспайтын баллондар (40 л) және жанбайтын немесе улы емес газдары бар 1000-нан аспайтын баллондар (40 л) сақталады.

Жанбайтын немесе улы емес газдары бар баллондарды сақтауға арналған бөліктер адамдар өтетін ашық жерлері және механикаландыру құралдарына арналған жерлері бар, биіктігі кемінде 2,5 м, жанбайтын қалқалармен бөлінеді. Әрбір бөліктің жеке сыртқа шығатын жерлері болады.

219. Пропан мөлшерi төмен сұйылтылған газдар резервуар қондырғыларында тек сұйықтықтың булануы және ауа мен топырақ температурасы төмен болған жағдайда сыртқы газ құбырларына СМГ буларының мүмкiн болатын конденсациясы тоқтатылуы қамтамасыз етiлгенде ғана пайдаланылады.

220. Ыдыстық буландырғыштарға жылу тасымалдағыш оларға сұйытылған газдар толтырылғаннан кейiн ғана берiледі.

221. СМГ-ның резервуарларға төгер алдында қондырғылардың, автоцистерналардың жабдығы және резеңке маталы түтіктері тексеріледі.

Ақаулар анықталғанда, резервуарларды куәландырудың кезекті мерзімі өтіп кеткенде, оларда қалдық қысым 0,05 МПа (0,5 кгс/шаршы см.) төмен болғанда және қондырғыларда бастапқы өрт сөндіру құралдары болмағанда СМГ-ны төгуге тыйым салынады.

222. СМГ автоцистерналары мен резервуарлар төгу-құю кезеңінде сұйық және бу фазасы бойынша резеңке маталы түтіктермен біріктіріледі. Автоцистерналар мен түтіктер төгер алдында жерге тұйықталады. Автоцистерналарды жерге тұйықтау қондырғыларынан ағытуға тек вентильдер жабылып, штуцерлер ағытылғанда ғана рұқсат етіледі.

223. Төгу-құю операциялары жүргізілетін жерлерде бөтен адамдардың болуына және ашық отты пайдалануға жол берілмейді.

224. СМГ артығын, буланған қалған қалдықтар мен суды резервуардан төгу сұйытылған газдар автоцистерналарына жүргізіледі.

225. Резервуарлар толтырылғаннан кейiн немесе баллондар алмастырылғаннан кейiн қосылыстардың герметикалылығы және қысым реттегiштердiң ретке келтірілуі тексерiледi. Анықталған СМГ-ның шығуы авариялық тәртіппен қалпына келтiрiледi.

226. Сұйытылған газ қондырғылары мынадай алғашқы өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі: резервуарлық және буландыру қондырғылары алаңы – сыйымдылығы 0,5 текше м (1 дана) құм салынған жәшік.

227. Шкафтар және топтық баллон қондырғыларының үй-жайлары, резервуар және буландыру қондырғыларының қоршаулары "ОТ ҚАУІПТІ – ГАЗ" деген ескерту жазбалармен қамтамасыз етiледi.

228. Баллондар арнайы жабдықталған автокөліктерде (мысалы, "торша" үлгісіндегі) немесе ағаш ложементтермен жабдықталған немесе жеткілікті мөлшерде резеңке (арқан) сақиналары мен баллондарды бекітуге арналған құрылғысы бар газ шығару құбырында ұшқынды сөндіргіш орнатылған жүк автомашиналарымен тасымалданады. Тасымалдау кезінде барлық баллондардың вентильдері бір жаққа қаратып қойылады.

Әр машинада әрбіреуінің сыйымдылығы кемінде 5 литр 2 от сөндіргіш және жүктің қауіптілігі туралы айыру белгілері болады.

Тұтынушыға жеке көлікпен баллонды соққыдан және орнын ауыстырудан сақтандыратын қондырғыларды пайдалана отырып, тек бір ғана баллонды өз бетімен тасымалдауға рұқсат етіледі.

Сыйымдылығы 50 литр баллондарда тасымалдау кезінде вентиль штуцерінің металл тығыны мен қылтасына бұралатын металл қалпағы болуы тиіс.

229. Тиеу-түсіру жұмыстары және баллондарды орнату кезінде олардың құлауын, зақымдалуын, ластануын болдырмайтын шаралар қабылданады.

Баллондарды автомобильден қалпақтарын төмен қаратып алуға рұқсат етілмейді.

230. Егер баллондарды тасымалдау немесе орнату кезінде газдың шығуы байқалса немесе баллонның жарамсыздығы анықталса, тұтынушыларда мұндай баллонды орнатуға тыйым салынады.

231. Сұйытылған газдың топтық баллондық қондырғыларын пайдалану баллондарды ауыстыруды, техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді қамтиды.

232. Топтық баллонды қондырғыларға техникалық қызмет көрсету кезінде мынадай жұмыстар орындалады:

1) жалғанған жерлер мен арматурада газдың шығуын анықтау және жою;

2) қысымды реттегіштер мен сақтандыру клапандарының жарамдығылын және реттеу параметрлерін тексеру;

3) газ құбырларының, қаптамалардың, шкафтар мен қоршаулардың жай-күйін және бояуын қадағалау; баллондар салынған шкафтардың мықтылығын тексеру және оларды бекіту, қаптамалардың, шкафтар мен қоршаулар есіктеріндегі бекітулердің жарамдылығын, ескертпе жазулардың болуын тексеру; ғимараттар мен шкафтардың қабырғалары арқылы өтетін газ құбырларының бекітілуін тексеру;

4) манометрлердің жай-күйі мен жұмысқа қабілетін тексеру.

Топтық баллондық қондырғыларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу кестелер бойынша мынадай мерзімдерде жүргізіледі (егер дайындаушы зауыттың паспортына сәйкес жабдыққа осы жұмыстарды неғұрлым қысқа мерзімдерде жүргізу талап етілмесе):

1) техникалық қызмет көрсету – үш айда кемінде бір рет;

2) реттейтін, сақтандыру және бекіту арматурасын бөлшектеуге байланысты ағымдағы жөндеу – жылына кемінде бір рет.

Техникалық қызмет көрсету белгіленген тәртіппен пайдаланушы ұйымның техникалық басшылығы бекітетін нұсқаулықтарға сәйкес жүргізіледі.

233. Жүргізілген жөндеу жұмыстары туралы мәліметтер топтық баллондық қондырғының паспортына енгізіледі.

Техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу жөніндегі барлық жұмыстар туралы топтық баллондық қондырғыларды пайдалану журналына жазу жазылады.

234. Редукторда немесе вентильде тығыздықтың болмауы сабын көпіршігімен тексеріледі. Осы мақсат үшін отты қолдануға қатаң тыйым салынады. Редуктор кез келген түрде жарамсыз болған жағдайда дереу баллон вентилін жауып, редуктордан газды шығару және жарамсыздықты жою керек. Егер редукторда газ болса, тетіктерін тартуға немесе қандай да бір жөндеу жүргізуге рұқсат етілмейді.

235. Сұйытылған газ құйылған баллондар күннен немесе өзге де жылудың әсерінен қорғалады.

236. Сұйытылған газ құйылған баллондарды ашық алаңдарда және тұрғын үйлердің, саяжайлар мен бақша кенттерінің, өндірістік емес мақсаттағы қоғамдық ғимараттардың аумақтарындағы аулаларда қалдыруға рұқсат етілмейді.

237. Сұйытылған газ құйылған баллондарды жертөле үй-жайларында сақтауға тыйым салынады. Ғимараттардан тыс арнайы шкафтарда немесе қосалқы үй-жайларда артық, толтырылған және босаған баллондарды сақтауға рұқсат етіледі.

238. Жеке баллонды қондырғыларға техникалық қызмет көрсету ды тұтынушылардың өтінімдері бойынша пайдаланушы ұйым персоналының жүзеге асыруына болады.

Тұрғын үй ғимараттары

239. Тұрғын үй ғимараттарындағы газ құбырлары болат құбырлардан жасалады.

Баллондар үй-жайларда орналастырылғанда сұйытылған газ қондырғыларында газ құбырлары ретінде 4.03-01-2003 ХСН-ға сәйкес резеңке маталы түтіктерді, сондай-ақ ұзындығы 3 метрден аспайтын металл пластикті гофрланған жалғастырушы түтіктерді қолдануға рұқсат етіледі.

240. Газ құбырларын ғимаратқа енгізуді тікелей газ пайдалану жабдығы орнатылатын үй-жайда немесе онымен ашық ойықтармен біріктірілген жанама үй-жайда қарастырған жөн.

Бір пәтерлі және қоршалған үйлерге табиғи газдың газ құбырларын енгізуден басқа, ғимараттардың жертөлелері мен жертөле қабаттарына газ құбырын енгізуге жол берілмейді.

241. Газ құбырындағы ажырату құрылғыларының мынадай жерлерде болуын көздеу қажет:

1) бөлек тұрған немесе қоршалған ғимараттардың алдында;

2) бес қабаттан жоғары тұрғын ғимараттардың тіреуіштерін ажырату үшін;

3) сыртқы газ қолдану жабдықтарының алдында;

4) ГРП-дан 100 метрден аз қашықтықта ажырату құрылғысы бар газ құбырының тармақталуындағы кәсіпорындардың ГРП қоспағанда, газ реттеу пункттерінің алдында;

5) газ құбырымен түйістірілген, газ реттеу пункттерінен шығу орындарында;

6) газ құбырларынан бастап, қоныстар, жеке шағын аудандар, кварталдар, тұрғын үй топтарына, ал пәтерлер саны 400-ден астам болған кезде және жеке тұрғын үйге дейінгі тармақталуларда, сондай-ақ өндірістік тұтынушылар мен қазандықтарға тармақталуларда;

7) су бөгеттерінің екі және одан көп желімен қиылысуы кезінде, сондай-ақ межеленген жиек 75 м және одан көп кезде су бөгетінің ені кезінде бір желімен қиылысуы кезінде.

8) өтпе учаскесіндегі газ берілуінің тоқтауын қамтамасыз ететін ажырату қондырғысы жолдан 1000 м астам қашықтықта орналасқанда жалпы желідегі темір жолдардың және І-ІІ санаттағы автомобиль жолдарының қиылысуы кезінде.

Ғимараттардың қабырғалары мен тіреулері бойынша жүргізілген жер үстіндегі газ құбырларындағы ажырату құрылғыларын есік ойығымен ашылатын терезе ойығынан бастап, төмендегідей қашықтықта (радиуста) орналастырған жөн:

– төмен қысымды газ құбырлары үшін – 0,5 м; орташа қысымды газ құбырлары үшін – 1 м;

– ІІ санатты жоғары қысымды газ құбырлары үшін – 3 м;

– І санатты жоғары қысымды газ құбырлары үшін – 5 м.

Газ құбырлары транзитпен өткізілетін учаскелерде ғимарат қабырғалары бойынша ажырату құрылғыларын орнатуға жол берілмейді.

242. Газ құбырларын ашық немесе жабық төсеуді көздеу қажет. Газ құбырлары жабық төселген кезде коррозиядан қорғау бойынша қосымша шараларды қарастыру, оларды тексеру мен қорғаныш жабынын жөндеу мүмкіндігінің болуын қамтамасыз ету қажет.

Жерге кіретін және жерден шығатын жерлерде, сондай-ақ газ құбырлары ғимаратқа енгізілетін жерлерде газ құбырларын футлярға салу қажет. Қабырға мен футляр арасындағы кеңістікті кесіп өтетін құрылымның бүкіл қалыңдығына бітеп тастау қажет. Футлярдың шеткі жақтарын иілгіш материалмен тығыздау қажет.

Сұйытылған көмірсутек газының газ құбырларын жабық төсеуге жол берілмейді.

243. Газдың тік бағанын тұрғын және ванна бөлмелері, санитариялық тораптар арқылы өткізуге рұқсат етілмейді.

Ішкі газ құбырлары мен тік бағандарында тығындарды орнатуға рұқсат етілмейді. Газ құбырлары іргемен енгізгенде тығындарды ғимараттың сыртына орнатуға рұқсат етіледі.

244. Тұрғын бөлмелер арқылы қысымы төмен газ құбырлары транзиттік төсеуге басқа төсеу мүмкін болмағанда ғана рұқсат етіледі. Бұл ретте тұрғын үй-жайлар шегіндегі газ құбырын бұрандалы қосылыстар мен арматураларсыз төселеді.

245. Тұрғын үй ғимараттарында төселген газ құбырларын, жабдықтарды ағыту үшін ғимараттарға енгізілетін тұстарда (бір енгізуден екі және одан астам тұрақтар орнатылғанда бұдан басқа 4 қабаттан астам тұрғын үй секциясына қызмет көрсететін сөндіру құрылғыны орнатады) және әрбір газ аспабының немесе пештің алдында сөндіргіш құрылғылар орнатылады.

246. Тұрғын үй ғимараттарында плитаны биіктігі кемінде 2,2 м, желкөзі (фрамугасы) бар терезесі немесе ашылатын жақтауы мен желдеткіш арнасы бар ас бөлмелерде орнатқан жөн. Ас бөлме көлемі 4 конфорлы плита үшін – кемінде 15 текше м, 3 конфорлы плита үшін – кемінде 12 текше м, 2 конфорлы плита үшін – кемінде 8 текше м орнатылады.

Пайдаланудағы тұрғын үй-жайларда ас бөлменің биіктігі 2,2 м және нормаларға сәйкес көлемде болғанда плиталарды бұдан басқа мынадай жағдайларда орнатуға рұқсат етіледі:

1) желдеткіш арналары жоқ ас бөлмелерде: мұндай жағдайларда желкөздер немесе фрамугалар терезенің жоғары бөлігінде;

2) ас бөлмелерінен шығатын есіктері бар жапсарлас үй-жайларда терезелері жоқ ас бөлмелерде оларда желдеткіш арналары және желкөздері мен фрамугалары бар терезелер болғанда;

3) жеке пайдаланылатын дәліздерде олардың жоғары бөлігінде желкөздері мен фрамугалары бар терезелер болған жағдайда; плита мен қарсы қабырғаның арасында ені кемінде бір метр өтпе болады; қабырғалар мен төбелері сылануы, ал тұрғын үй-жайлар дәлізден тығыз аралықтармен және есіктермен бөлінеді.

247. Ауылдық үлгідегі (ауылдық елді мекендегі) пайдаланудағы үйлерде плиталар ас бөлме биіктігі кемінде 2,2 м, алайда 2 м төмен емес үй-жайда, оларда желкөздері мен фрамугалары бар терезелер болғанда орнатылуы мүмкін; егер мұндай үйлерде ас бөлмеге бөлінген үй-жай болмағанда, газ плитасы орнатылатын үй-жайдың желкөзі мен фрамугасы бар терезесі болады, оның көлемі жоғарыда көрсетілген нормалардан екі есе артық болады.

Ескертпе: Басқа жұмыс істеп тұрған түтіндік арналармен байланысты емес, бұрынғы ас бөлме ошақтарынан, пештерден және т.с.с. тартылған, ас бөлмелерде бар түтіндік арналар желдеткіш арналар ретінде пайдаланылуы мүмкін.

248. Газ аспаптарын мынадай жерлерде:

1) ас үйлерде, жуынатын бөлмелерде, санитариялық тораптарда немесе табиғи жарықтандырусыз ас бөлме ретінде жасалған ас үйлерде;

2) жалпы пайдалану дәлiздерiнде орнатуға жол берiлмейдi.

249. Тұрмыстық газ плиталарын тұрғын үй-жайлардан тыс жазғы ас бөлмелерде немесе қалқа астында орналастыруға болады. Жазғы ас бөлменің биіктігі мен көлемі, желкөзі бар терезесінің болуы осы Талаптардың 246 және 247-тармақтарының талаптарына сәйкес болады. Плитаны қалқаның астына орнатқанда қыздырғыш желдің соғуынан сақтандырылады.

250. Плиталар орнатылатын жерлердегі сыланбаған, ағаштан жасалған қабырғалар асбофанерамен немесе жабынды болатпен оқшаулануы тиіс.

Стационарлық плитаны орнатқанда қабырғаларды оқшаулау еденнен бастап, ал жылжымалы плитаны орнатқанда – іргесінен бастап әр қабырғаның тұсынан плита габаритінен 10 см және үстіңгі жағынан кемінде 80 см шығарылып жүргізілуі тиіс.

Жылжылмалы плиталар орнатылатын ағаш негіздер асбест табағының немесе балшық ерітінді сіңірілген талшықтың үстіне жабын болатпен не тұтануы қиын басқа материалдармен оқшауландырылады.

251. Газды су жылытқыштарды асбөлме үй-жайларында орнатқан жөн. Су жылытқыш орнатылатын үй-жайда, сондай-ақ су жылытқыш бұрын орнатылған ванна бөлмелерінде желдеткіш арна мен торлар немесе бөлмеге ауа кіру үшін кемінде 0,02 шаршы мм қолмен жасалған, есік пен еденнің арасында саңылау болады. Жуынатын бөлмелердің есіктері сыртқа қарай ашылады.

252. Жуынатын бөлмеге ағынды су жылытқыштар орнатылған кезде оның көлемі 7,5 м³және ыдыстағы су жылытқыштар орнатылған кезде 6 м³кем болмауы керек.

253. Газды ағынды су жылытқыштарды үй-жайдың жанбайтын қабырғасынан кемінде 2 см арақашықтықта орнатқан жөн.

Қиын жанатын қабырғалардың тұсына газды су жылытқыштарды орнатқанда олардың арасындағы арақашықтық кемінде 8 см болуы тиіс. Қабырғалардың беткі бөлігін қалыңдығы 3 мм асбест табағы бойынша жабынды болатпен немесе балшықты қоспамен қосылған қалыңдығы 15 мм кем емес талшықпен немесе өзге де жанбайтын материалдармен оқшаулау қажет. Су қыздырғыш корпусының габаритінен 10 см шығарылады. Жылтыратылған плиталармен қапталған қабырғалар оқшауланбайды.

254. Жылытуға арналған газды шағын көлемді қазандықтарды немесе ыдыстарды, газды су жылытқыштарды табиғи және жасанды жарықтандырылған және бөлмеге ауа кіргізу үшін 0,03 шаршы метр кем емес нақты аралығымен есік пен еденнің арасында саңылауы бар биіктігі 2,2 метр кем емес тұрғын емес үй-жайларда орнатуға рұқсат беріледі, бұл ретте есік желдеткіш арнасы мен торы бар тұрғын емес үй-жайларда сыртқа қарай ашылады.

255. Бір үй-жайда 2-ден артық емес ыдысты су жылытқыш немесе екі шағын көлемді жылу қазандықтарын орнатуға рұқсат етіледі.

Бір аспапты орнатқанда үй-жайдың көлемі кемінде 7 текше м, екі аспапты орнатқанда – кемінде 12 текше м құрауы тиіс.

2-ден астам қазандық немесе су жылытқыш орнатылған үй-жайға қазандыққа қойылатындай талаптар қолданылады.

256. Ағынды және ыдысты су жылытқыштар, кез келген жүйелі шағын көлемді жылыту қазандықтары, сондай-ақ жылыту және жылыту-пісіру пештері газдың берілуін тоқтату, жалынды сөндіру және түтін шығарылатын құбырда тиісті кесінділер болмаған кезде қыздырғыштардың сөндірілуін қамтамасыз ететін автоматты қондырғылармен жарақталады.

257. Газды ыдысты су жылытқыштар мен шағын көлемді жылу қазандықтары жанбайтын қабырғалардың тұсында кемінде 15 см арақашықтықта орналастырылады.

Егер қазандық немесе су жылытқыш қиын жанатын қабырға тұсында орнатылса, оның беткі бөлігін қалыңдығы 3 мм асбест табағының немесе балшық ерітіндімен сіңірілген талшықпен үстіне жабынды болатпен не тұтануы қиын басқа материалдармен оқшауландырады. Оқшаулау корпус габаритінен 10 см шығып тұрады. Жылумен оқшауландыру болғанда қазандық қабырғасы оқшауландырылмайды.

Шағын көлемді қазандықты немесе ыдысты су жылытқышты жағатын жердің алдында ені кемінде 1 метр өтпе болады.

Қазандықты немесе ыдысты су жылытқышты орнатқан кезде ағаш еден қалыңдығы 3 мм асбест табағының үстінен жабынды болатпен немесе жобада көзделген басқа материалмен оқшаулануы тиіс. Еденді оқшаулау қазандық не су жылытқыш корпусының габаритінен 10 см шығып тұрады.

258. Мынадай жағдайларда жылыту және жылыту-пісіру пештерін газ отынына ауыстыруға болады:

1) пештің іргесі ғимараттың кірпіштен жасалған қабырғасына мықтап жасалған жеке іргетаста немесе консольдарда (рельстер, металл швеллерлер, екі таврлы арқалықтар) орналастырылғанда;

2) пештер қалануында және үймесінде жарықтары жоқ, жарамды болғанда;

3) жылыту пештерінде тамақ дайындауға арналған пісіру шкафтары және ашық конфоркалар болмағанда (пісіру шкафтары және ашық конфоркалары бар жылыту пештері кірпішпен қаланады);

4) жылыту-пісіру пешінің жылыту қалқанындағы түтін айналымының мөлшері үштен аспайды;

5) шиберлері болмағанда;

6) пештің тұмшаланған отын жағу және үрлеу есігі, жеткілікті "тазалық" көлемі болғанда.

Көлденең орналасқан арналары бар пештер, сондай-ақ стационарлық емес үлгідегі пештер (уақытша) газбен жағуға ауыстыруға жатпайды.

259. Газдандырылған пештердің жағатын жерлері, әдетте, дәліздің немесе басқа да тұрғын емес үй-жайдың жағынан орналастырылады. Қазіргі тұрғын үйлерде тұрғын үй-жайлар жағынан от жағатын есік шығарылуы мүмкін. Мұндай жағдайда газдың пешке берілуі жеке тарамдары бойынша жүзеге асырылады. Жоғарыда көрсетілген үй-жайлардан тыс газ құбырына біріктірілетін жерде оларға бекіту кран орнатылады, пеш жағуды аяқтағаннан кейін оны жабу керек.

260. Газдандырылған пештерді жағатын жерлер шығарылатын үй-жайлардың желдеткіш арнасы немесе желкөзі бар терезесі мен сыртқа, ас бөлмеге не тамбурға шығатын есігі болады. Пештерді жағатын жерлердің алдында ені кемінде 1 м өтпе болады.

261. Газ баллонды тоңазытқыштар, әдетте, ас бөлмелерде немесе осы Талаптардың нормаларына жауап беретін ас бөлме ретінде жасалған үй-жайларда орнатылады.

Тұрмыстық газ тоңазытқыштарын тұрғын үй-жайлардан есіктермен немесе қозғалмалы қалқалармен оқшауландырылған желдетілетін дәліздерде орнатуға рұқсат етіледі.

Тоңазытқыштың артқы қабырғасы мен үй-жайдың қабырғасы арасындағы арақашықтық кемінде 5 см болуы тиіс.

262. Үй-жайларды жылытуға арналған газды каминдер мен калориферлер мына талаптарға сәйкес орнатылады:

1) желдеткіші бар немесе сорғы желдеткіш каналы бар үй-жайда;

2) каминдер мен калориферлер зауытта жасалады;

3) газ қыздырғыш құрылғылар қауіпсіздік автоматикасымен жабдықталады.

Газды каминдерді қабырғаларда және еденде орнатқанда осы Талаптардың 257-тармағының талаптарын сақтау қажет.

Газды каминнен үй жабдығы мен жиһазына дейін арақашықтық кемінде 0,75 м болады.

263. Салынып жатқан ғимараттарда әрбір аспаптан, агрегаттан немесе пештен газдың жану өнімдерінің оқшауланған мұржа арқылы шығуы көзделуге тиіс. Қолданыстағы ғимараттарда бір-бірінен кемінде 50 см қашықтықта, әртүрлі деңгейлердегі түтін құбырын жанған өнімдер енген жағдайда бір немесе әртүрлі қабаттарда орналасқан екіден астам су жылытқыштардың немесе жылыту пештерінің бір түтін құбырына немесе түтін құбырындағы құрылғыны сондай биіктіктегі қашықтықта қосуға рұқсат етіледі.

Жекелеген жағдайларда, қолданыстағы ғимараттарда түтін құбырлары болмағанда қосымша түтіндік құбырларды орнатуға рұқсат етіледі, оларды жылуды оқшаулауға жобалау сатысында рұқсат етіледі.

264. Түтін құбырының қиылысу алаңы түтін құбырын қосылатын газ аспабының, пештің және т.с.с. келте құбыры алаңынан кем болмайды.

265. Түтін құбырлары кертпелерсіз тігінен болады, жылытылады. Қажет болған жағдайда тігінен 8 градус бұрышпен, бір жаққа 1 м аспайтын ауытқумен түтін арналарын қарастыруға рұқсат етіледі. Бұл ретте түтін арналарының көлбеу учаскелерінің қиылысу алаңы олардың тігінен келетін учаскелерінің қиылысу алаңынан кем болмайды.

266. Газ аспаптарын түтін құбырларын қосу металл құбырлармен жүргізіледі. Біріктіретін құбырдың тігінен келетін бөлігінің ұзындығы газ аспабының түтін шығаратын келтеқұбырының төменінен бастап құбырдың көлденең бөлігінің осіне дейін есептеліп, кемінде 0,5 м болады. Тарту тұрақтандырғышы бар аспаптарға арналған биіктігі 2,7 м дейінгі үй-жайларда тігінен келетін бөлігінің ұзындығын 0,25 м дейін, тарту тұрақтандырғышы болмағанда – 0,15 м төмендетуге рұқсат етіледі. Салынып жатқан ғимараттардағы біріктіретін құбырдың көлденең бөліктерінің жиынтық ұзындығы 3 м аспайды, қолданыстағыларының ұзындығы – 6 м аспайды.

Газ аспабының бір жаққа иілуі кемінде 0,01 болған жөн.

Біріктіру құбырларын ілістіру және бекіту олардың бүгілуін болдырмауы тиіс.

Біріктіру құбырларының буындары тығыз, саңылаусыз, құбыр диаметрінен кемінде 0,5 газдың өтуі бойынша бірінен екіншісіне өтуі тиіс.

Біріктіру құбыры түтін арнасына тығыздалып қосылады. Оның соңы арнаның қабырғасынан шығып тұрады, ол үшін шектемейтін құрылғылар (шайбалар немесе гофралар) пайдаланылады.

Мейрамхана плиталары мен тамақ пісіретін қазандықтарының біріктіру құбырлары жылу оқшаулағышпен жабылады. Қара табақты болаттан жасалған біріктіру құбырлары отқа төзімді лакпен боялады.

267. Газ аспабынан біріктіру құбырын түтін құбырына қосу түтін құбырында құбырды енгізуден төмен қарай тазарту люгі бар кемінде 25 см тереңдікпен "қалта" қалатындай түрде жүзеге асырылады.

Ескертпе: Панельден салынатын, биіктігі бір қабат немесе арнасы бар жарты қабатты блокты үйлерде, сондай-ақ болаттан жасалған түтін құбыры бар бір қабатты үйлерде панельдер қабырғаларына люк орнату талап етілмейді.

268. Түтін құбырлары:

1) олар шатыр биіктігінен 1,5 м аспайтын арақашықтықта орналасқанда (көлденеңінен есептегенде) шатыр биіктігінен 0,5 м жоғары;

2) егер олар шатыр биіктігінен 1,5-3 м арақашықтықта тұрса, шатыр биіктігімен бір деңгейде;

3) шатыр биіктігінен 3 м аспайтын арақашықтықта орналасқанда шатыр биіктігінен төмен, алайда шатыр биіктігінен төмен көлденеңіне 10 градус бұрышпен өткізілген сызықтықтан төмендетпей шығарылады.

Барлық жағдайларда шатырдың жапсарлас бөлігінің үстіндегі құбырдың биіктігі кемінде 0,5 м болады.

Егер түтін құбырының жанында ғимараттың, құрылыстың одан да биік бөліктері немесе ағаштар тұрса, газ аспаптарынан және агрегаттардан түтін құбырлары жел өтетін аймақ шекарасынан жоғары шығарылады.

Түтін құбырларының бастары атмосфералық жауын-шашынның әсерінен қорғалған болады.

Ескертпе: Ғимараттың, құрылыстың ең биік бөлігінен немесе ағаштан көкжиекке 45 градус бұрышпен жүргізілген сызықтан төмен орналасқан кеңістік жел өтетін аймақ болып табылады.

269. Түтін құбырлары газ аспаптарының оларға қосылу мүмкіндігін анықтау үшін немесе пештерді газ отынына ауыстыру кезінде олардың орнатылуы және қолданылған материалдардың осы Талаптарға сәйкестігі; түтіннің қалыпты тартылуы және бітелмеуі; тығыздығы мен оқшаулануы (егер одан шыққан түтін үй-жайға немесе желдеткіш арналарына кірмесе, түтін құбыры тығыз деп есептеледі); құрылымының жануынан сақтандыратын бөліктерінің болуы және жарамдылығы; түтін құбырларының жел соғу аймағынан тыс орналасуын анықтау үшін жақын жерде орналасқан құрылыстардың шатыры мен ағаштарға қатысты түтін құбыры басының дұрыс орнатылуы және жарамдығы тексеріледі.

Пайдаланудағы ғимараттарда түтін құбырларын тексеруді осы ғимаратты пайдаланатын ұйымның инженерлік-техникалық қызметкерінің қатысуымен мамандандырылған ұйымдар жүргізеді.

Құрылысы аяқталған жаңа ғимараттарда түтін құбырларын тексеруді жұмыстарды жүргізушілер, өнімді дайындаушының өкілдері (өндірістік қадағалауды жүзеге асыратын адамдар) және мамандандырылған ұйымдардың өкілдері жүргізеді.

Тексеру нәтижелері актімен ресімделеді.

270. Пайдаланудағы ғимараттарда бір пәтердегі жылыту пешінің түтін құбырына ол үшін түтіндік құбыр қиылысының алаңы жеткілікті болған жағдайда бір автоматты газды су жылытқышты немесе өзге де газ аспабын қосуға рұқсат етіледі. Бұл жағдайда пеш пен газ аспабын пайдалану уақыты әртүрлі болғаны жөн.

271. Тұрғын бөлмелер арқылы біріктіру құбырлары мен пештерді түтін құбырларын қосуға рұқсат етілмейді. Жылытылмайтын үй-жайлар арқылы өткізілетін біріктіру құбырлары жылытылады.

Біріктіру құбырларының бұрылысы үштен аспайды, оларды дөңгелектеу радиусы құбыр диаметрінен кем болмайды.

Өнеркәсіптік, ауыл шаруашылығы және коммуналдық-тұрмыстық кәсіпорындардың ішкі газ құбырлары және газ пайдалану қондырғылары

272. Газ құбырлары өткізілген және газ пайдалану агрегаттары мен арматура орнатылған үй-жайлар қызмет көрсететін персонал үшін қолжетімді болуы тиіс. Оларды қоймалар, шеберханалар және т.б. ретінде пайдалануға жол етілмейді.

273. Газ құбырларын жүктеуге және оларды тірек пен жерге тұйықтау конструкциялары ретінде пайдалануға рұқсат етілмейді.

274. Бақылау және қорғау аспаптарын қоспай, газ тұтыну қондырғыларын іске қосуға жол берілмейді.

275. Егер қыздырғышты жандырғанда немесе реттеу процесінде жалын үзілгенде, шарпығанда немесе сөнгенде газдың қыздырғышқа және күйдіру құрылғысына берілуі дереу тоқтатылады.

Қайта жандыруға от жағатын жерді және газ құбырларын желдеткеннен кейін, өндірістік нұсқаулықта көрсетілген уақыт ішінде, сондай-ақ ақаулардың себебі жойылғаннан кейін кірісуге рұқсат етіледі.

276. Жұмыс істеп тұрған газ пайдалану қондырғысын қызмет көрсететін персоналдың тарапынан үнемі қадағалаусыз қалдыруға рұқсат берілмейді.

277. Қондырғыларды газ жабдығының авариясыз жұмыс істеуін және ақаулар мен жарамсыздықтар пайда болғанда апатқа қарсы қорғанысты қамтамасыз ететін автоматтандыру жүйесімен жабдықтағанда қондырғыларды олардың жұмысын үнемі қадағалаусыз пайдалануға рұқсат етіледі. Үй-жайдың газдалуы және жабдықтың жарамсыздығы туралы белгі диспетчерлік пунктке немесе жұмыс істейтін персонал үнемі болатын үй-жайға беріледі.

278. Қондырғылардың ішкі газ құбырлары мен газ жабдығына екі жылда кемінде 1 рет техникалық күтім жасалады, ал оларды жөндеу – тұтынушылардың өтінімдері бойынша жүргізіледі. Газ жабдығының апатсыз жұмыс істеуін және апатқа қарсы қорғанысын қамтамасыз ететін автоматтандыру жүйесімен жабдықталған қондырғыларға 3 айда кемінде 1 рет техникалық қызмет көрсетіледі, ал оларды ағымдағы жөндеу – жылына 1 рет жүргізіледі.

Қоғамдық мақсаттағы және тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындарының газ жабдығы мен газ құбырларына 3 айда кемінде 1 рет техникалық қызмет көрсетіледі.

Егер дайындаушы ұйымның пайдалану құжаттарында ұзақ мерзімді сенімді жұмыс істеуіне тиісті кепілдіктер болса және кепілдік мерзімі өтіп кеткеннен кейін қызмет көрсету режимі туралы түсініктеме берілсе, газ жабдығын ағымдағы жөндеу жыл сайын жүргізілмеуі мүмкін.

Газ құбырларын тексеру және тазалау пештерді, қазандықтар мен басқа да жабдықтарды жөндеуді орындағанда, сондай-ақ тартуы бұзылғанда жүргізіледі.

279. Газдың қондырғыға берілуі мынадай жағдайларда:

1) қыздырғыштың бақылаудағы жалыны сөніп қалғанда;

2) газ қысымының рұқсат етілмейтін жоғарылауында немесе төмендеуінде;

3) үрлеу желдеткіштері сөнгенде немесе ауаны мәжбүрлеп бере отырып, қыздырғыштарға газды жағу үшін беруде рұқсат етілмеген ауытқулар болғанда;

4) түтін тартқыштар ажырап кеткенде немесе от жағатын жердегі кеңістікте қысымның рұқсат етілмеген төмендеуінде;

5) қаптамасында, газ құбырлары мен сақтандыру-жарылыс клапандарында тығыздық болмағанда;

6) қашықтықтан, автоматты басқару құрылғыларында және өлшеу құралдарында электр энергиясының берілуі тоқтатылғанда немесе кернеу болмағанда;

7) БӨА, автоматтандыру және сигнал беру құралдарының жарамсыздығында;

8) сақтандыру блоктау қондырғылары істен шыққанда және бекітпе арматурасы ысырмасының герметикалылығы жойылғанда;

9) қыздырғыштардың, оның ішінде оттан сақтандырғыштардың жарамсыздығында;

10) газдалу пайда болғанда, газ жабдығы мен ішкі газ құбырларында газдың шығуы байқалғанда;

11) персоналға немесе жабдыққа, сондай-ақ дистанциялық арматураны қашықтықтан басқару тізбектеріне қауіп төнетін өрт болғанда қорғаныштың және қызмет көрсететін персоналдың іс-әрекетімен дереу тоқтатылады.

280. Үрлеу газ құбырындағы бекіту арматурасы қондырғыны сөндіргеннен кейін үнемі ашық күйде болады.

281. Цехта немесе қазандықта жарылыс пен өрт болғанда газ құбырын енгізудегі сөндіру құрылғылары дереу жабылады.

282. Газ пайдалану қондырғысын іске қосу тәртібі (тоқтатылғаннан кейін) өндірістік нұсқаулықта айқындалады, бұл ретте газ жіберу тек жарамсыздықтарды жойғаннан кейін ғана жүзеге асырылады.

283. Газ жабдығын жөндеудің, тексерудің және от жағатын жерлерді немесе газ жолдарын жөндеудің алдында, сондай-ақ маусымдық қолданылатын қондырғылар істен шыққанда газ жабдығы мен қыздыру құбыржолдары бекіту арматурасынан кейін тығындарды бекіту арқылы газ құбырларынан ағытылады.

284. Кәсіпорын әкімшілігі маусымдық мақсаттағы қондырғыларды, оның ішінде жылыту қазандықтарын іске қосқанға дейін мыналарды:

1) қызмет көрсететін персоналдың еңбекті қорғау мәселесі бойынша нұсқаулықтарды және осы Талаптарды білуін сәйкес тексеруді;

2) газ жабдығы мен автоматтандыру жүйесін ағымдағы жөндеуді;

3) газ құбырларын тазартуды, олардың жарамдылығын, сондай-ақ желдеткіш жүйелерін тексеруді қамтамасыз етеді.

Тек көрсетілген жұмыстардың орындалуын растайтын құжаттар болғанда ғана тығындарды алып тастауға және газды жіберуге рұқсат етіледі.

285. Түтін шығаратын құрылғыларды бастапқы тексеруді мамандандырылған ұйым жүргізеді. Пайдалану барысында кейіннен тексерулерді дайындықтан өткен персоналы бар иеленушілердің күшімен жүргізуге жол беріледі. Тексерулердің нәтижелері актімен ресімделеді.

286. Жөндеуге шығарылған қазандықтардың, пештер мен басқа да агрегаттардың газ құбыржолдары бітеу шиберлердің немесе бөліктердің көмегімен ортақ жабдықтан ажыратылады.

287. От жағатын жерлер мен газ құбыржолдары қазандықтарды, пештер мен басқа да агрегаттарды іске қосардың алдында тексеріледі. Желдету уақыты нұсқаулықта белгіленеді, аяқталуы газ индикаторлардың көмегімен анықталады.

288. Газ құбырындағы бекіту арматурасын қыздырғыш алдында тек қана күйдіру құрылғысын қосқаннан кейін немесе оған жанып тұрған оттықты жақындатып әкелгенде ғана ашуға рұқсат етіледі.

289. Моншалардың бу бөлімшелеріндегі тастар монша жұмыс істемей тұрған кезде жағылады.

Қоғамдық және тұрғын үй ғимараттарының газ құбырлары мен газ жабдығы

290. Газбен қамтамасыз ету кәсіпорындары белгіленген тұрмыстық газ аспаптарын және аппараттарын қауіпсіз пайдалану қағидалары бойынша тұрғын үй және (немесе) тұрғын емес үй-жайлардың иелері мен жалдап тұрушыларға, жеке тұрғын үйлердің иелеріне нұсқаулықтың жүргізілуін осы Талаптарға 1-қосымшаға сәйкес қамтамасыз етеді.

291. Газ жабдығы орнатылған үй-жайларда газды қауіпсіз пайдалану және сөндіру құрылғылары көрсетілген газ құбырларының схемасы бойынша нұсқаулық ілініп тұрады.

292. Тұрғын үй ғимараттарында газ жабдығына, аспаптар мен аппараттарға техникалық қызмет көрсету Қазақстан Республикасы газ шаруашылығы ұйымдары әзірлейтін басшылыққа алынатын құжаттармен белгіленеді.

293. Маусымдық жұмыс істейтін газ пайдалану қондырғылары жылыту кезеңі аяқталғаннан кейін меншік иелерінің және (немесе) оған уәкілетті адамдардың өтініштері бойынша газбен жабдықтау ұйымдарының тығындарын немесе пломбасын қойып ажыратылады.

294. Жеке баллон қондырғыларындағы баллондарды ауыстыруды тұтынушылар немесе тұтынушының өтінімі бойынша пайдаланушы ұйымның персоналы жүргізеді.

295. Газ баллонды қондырғылардың герметикалылығын газ индикаторын немесе сабын эмульсиясын қолдану арқылы газдың жұмыс қысымымен тексеруге жол беріледі.

296. Ағынды және ыдыстық газды су жылытқыштарына, шағын метражды жылыту қазандықтарында, сондай-ақ жылыту және жылыту-пісіру пештерінде орнатылған автоматика газ беру тоқтатылғанда және жалын сөнгенде, мұржада қажетті сейілту болмағанда қыздырғыштардың сөнуін қамтамасыз етеді.

297. Газ шығып тұрғанда пайдаланылатын қауіпсіздік автоматикасының, мұржаларының, желдету арналарының ақауы бар, түтін құбырларының бастары қираған, сондай-ақ өздігінен қосып алынған газ пайдалану қондырғылары қолданыстағы газ құбырынан тығын қоя отырып ажыратылуға тиіс.

298. Газ құбырынан қоғамдық ғимараттағы ақаулы және маусымдық жұмыс істейтін жабдықты ажырату актімен ресімделеді.

299. Жылыту пештері мен жүйелердің түтін және желдету арналары мен басқа да элементтері:

1) жылыту пештері, жылыту аппараттары, ағынды және ыдыстық типті аппараттар үшін – үш айда кемінде бір рет;

2) үздіксіз жұмыс істейтін пештер мен ошақтар үшін – екі айда кемінде бір рет;

3) кірпішті және аралас (кірпіш және асбестоцементті) түтін жолдары тікелей жылыту кезеңі басталар алдында, сондай-ақ жылыту кезеңі ішінде күйеден тазартылады.

Ас бөлме плиталары мен үздіксіз (ұзақ уақыт бойы) жағылатын басқа да пештер айына кемінде бір рет тазартылады.

300. Түтін және желдету арналарын алғаш рет тексергенде және тазартқанда мыналар: қолданылған материалдардың орнатылуы және сәйкестігі; бітелмеуі; олардың тығыздығы мен оқшаулануы; конструкциялардың жануынан сақтандыратын бөліктерінің болуы және жарамдылығы; шатырға және жақын жерде орналасқан құрылыстарға қатысты түтін құбыры басының дұрыс орнатылуы және жарамдылығы; қалыпты тартылудың болуы тексеріледі.

Мыналар: мұржа және желдеткіш арналардың бітелмеуі, олардың тығыздығы мен оқшаулануы, мұржа басының жарамдылығы және қалыпты тартылудың болуы қайтадан тексеріледі.

301. Мұржа және желдеткіш арналарын алғаш рет, сондай-ақ жөндеуден кейін тексеруді тұрғын үй-пайдалану ұйымы (кондоминимумды басқару органдары) өкілінің және дайындықтан өткен персоналы бар басқа кәсіпорындардың қатысуымен мамандандырылған ұйым жүргізеді. Бастапқы және қайта тексеру туралы мәліметтер актімен ресімделеді және арнайы журналға енгізіледі.

302. Мұржа және желдеткіш арналарының бұдан әрі пайдалануға жарамсыздығы анықталған жағдайда, оларды тексеруші ұйымның өкілі абонентке газ аспаптары мен аппараттарын пайдалану қауіптілігі туралы ескертіп, қолын қойғызып алуға міндетті.

Тексеру актілері газ аспаптарын сөндіру жөніндегі шараларды қабылдау үшін газ шаруашылығы кәсіпорнына және тұрғын үй-пайдалану ұйымына (кондоминимумды басқару органдары) дереу ұсынылады.

303. Жұмысқа газ пайдаланушы, оның ішінде маусымдық қолданыстағы қондырғыларды қосқанға дейін, сондай-ақ мұржа және желдету арналарын жөндегеннен кейін пайдаланушы ұйымдар желдеткіш және түтін шығаратын жүйелердің дұрыстығына тексеру жүргізуді ұйымдастырады.

304. Меншік иелері және (немесе) олар уәкілетті еткен тұлғалар, тұрғын үй қорын пайдалануды жүзеге асыратын ұйымдар (кондоминимумды басқару органдары):

1) газ тұтынушы ұйымдарға, олар газ тұтыну объектілеріне техникалық қызмет көрсетуді жүргізу кезінде жан-жақты көмек көрсетеді, сондай-ақ халық арасында газды қауіпсіз пайдалану қағидаларын насихаттайды;

2) газ құбырларын, жертөлелерді, техникалық дәліздер мен еден астын тиісті жағдайда ұстауды, электр жарықтандыру мен желдетудің тұрақты жұмыс істеуін қамтамасыз етеді; ғимараттардың жертөлелеріндегі жер асты коммуникация желілерінің, сондай-ақ ғимараттардың құрылыс элементтерінен газ құбырларының өту орындарының тығыз жүргізілуін қадағалайды; газ құбырларын бояйды;

3) газ тұтынушы кәсіпорындар жұмыскерлерінің барлық жертөлелерге, техникалық дәліздер мен еден астына, сондай-ақ үй-жайдың ластануын тексеру үшін олардың бірінші қабатына тәуліктің кез келген уақытында кедергісіз кіруін қамтамасыз етеді;

4) түтін және желдету арналарының, мұржа бастарының жай-күйін уақтылы тексеруге және арнайы журналда акт ресімдей және нәтижелерін тіркей отырып, аталған жұмыстардың орындалу сапасын бақылайды;

5) газ аспаптарының ақаулығын немесе өздігінен орнатылғанын анықтаған жағдайда, газ құралдарын сөндіру қажеттілігі туралы газбен жабдықтау немесе қызмет көрсету ұйымына дереу хабарлайды;

6) ғимараттардың меншік иелері ауысқан кезде газбен жабдықтау ұйымының бақылауымен газ пайдалану қондырғыларының газ тарату жүйесінен ажыратылуын қамтамасыз етеді.

305. Газ пайдалану қондырғыларын бөлшектеумен байланысты жөндеу кезінде, сондай-ақ үй-жайлар мен ғимараттарды күрделі жөндеу кезінде газ құбырлары мен газ жабдығы тығын орнатыла отырып және/немесе аспап алдындағы түсіргішке кранды пломбалау арқылы ажыратылады.

Тұрақты түрде газ пайдалануды тоқтатумен байланысты тұрғын ғимаратты қайта жаңарту, қайта жоспарлау кезінде газ құбырлары және газ жабдықтары дәнекерлеуді қолдана отырып ажыратылады. Газ пайдалану жабдығын газбен жабдықтауға қоса отырып пайдалануға қайта енгізу газбен жабдықтау және/немесе қызмет көрсететін газ ұйымдарын тарта отырып жүргізіледі.

Металдарды газ-жалынмен өңдеуге арналған жабдық

306. Осы тарау газбен кесу, дәнекерлеу жұмыстарына және металды газ-жалынмен өңдеуге арналған стационарлық қондырғылардағы өзге де жұмыс түрлеріне қойылатын арнайы талаптарды белгілейді.

Газбен кесу, дәнекерлеу және металдарды газ-жалынмен өңдеудің басқа да түрлері бойынша жұмыстарға мына қашықтықта (көлденеңінен) жол беріледі:

1) топтық газ баллонды қондырғылардан – 10 м;

2) оттегі мен жанғыш газдары бар жеке баллондардан – 5 м;

3) газ құбырларынан және резеңке маталы түтіктерден, сондай-ақ газ тарату бекеттерінен қол жұмыстары кезінде – 3 м және механикалық жұмыстар кезінде – 1,5 м.

307. Жылжымалы газ тарату бекеттерінің жұмысы кезінде жанғыш газды баллондардың арнайы конструкциясы мен оттегі бар баллонды бір арбаға орнатуға рұқсат етіледі, бұл ретте баллондар бір-біріне соқтығыспайтын немесе құламайтын жағдайларды болдырмау үшін бекітіледі.

Жұмыс кезінде сұйытылған газды баллондар тік қалпында тұрады.

308. Тасымалданатын қыздырғыштар мен жылжымалы агрегаттарды резеңке маталы түтіктердің көмегімен газ құбырларына (оның ішінде сығылған газға) қосуға рұқсат етіледі.

Түтік ұзындығы 30 м аспайды. Ол өзара екі жақты арнайы ниппельдермен қосылған жеке-жеке үш кесектен кем болмауға тиіс. Түтіктердің ұшы газ құбырында және қыздырғышта қамыттармен берік бекітіледі. Қыздырғышта немесе жылжымалы агрегатта бар краннан басқа, ажыратқыш кран түтікке дейін орналастырылады.

Жарылған, қажалған, жыртылған, үрленген резеңке маталы түтіктерді қолдануға жол берілмейді.

Пайдаланылатын резеңке маталы түтіктер берілген қысым және температура кезінде тасымалданатын газға тұрақтылықты қамтамасыз етеді.

309. Барлық газ бөлшектеу бекеттерге кіру еркін болады.

310. Газбен дәнекерлеу, газбен кесу және металдарды газ-жалынмен өңдеудің басқа да түрлері бойынша жұмыстар жүргізілетін жерлерде қыздырғышқа, кескіштерге және басқа да аппаратураға жөндеу жүргізуге жол берілмейді.

311. Қыздырғышпен (кескішпен) жұмыс істеген кезде жалын газбен қамтамасыз ету көздеріне қарама-қарсы жаққа бағытталады. Аталған талапты орындау мүмкін болмаған жағдайда, газбен жабдықтау көзі металл қалқандармен немесе жанбайтын материалдардан жасалған перделермен қоршалады.

312. Жанғыш газдарға арналған түтіктерді оттегімен және оттегі түтігін газбен үрлеуге, сондай-ақ жұмыс кезінде түтіктерді өзара ауыстыруға жол берілмейді.

313. Металдарды жанғыш газбен өңдеу процестерін автоматтандыру кезінде арақашықтықты басқару көзделеді.

Жер асты газ құбырларын коррозиядан және құрылыстарды коррозиядан электр химиялық қорғау қондырғылары

314. Электр химиялық қорғау қондырғыларын пайдаланатын ұйым қорғау қондырғыларына, тірек (бақылау-өлшеу пункттері) және газ құбырының мүмкіндіктерін басқа да өлшеу нүктелеріне техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жүргізеді, олардың орналасқан жерлерінің схемалары, коррозиялық агрессивті топырақтар мен шашыраңқы тоқ көздері туралы деректері болады.

315. Газ құбырларындағы электр әлеуетін өзгерту мынадай мерзімдерде жүргізіледі:

1) қорғану құралдарын пайдалану аймағында және шашыраңқы ток көздерінің әсер ету аймағында – 6 айда кемінде 1 рет, сондай-ақ электр фиринді көлікті электрмен жабдықтау жүйесінің жұмыс режимінің өзгеруіне, жылыстау тоқ көздері желісінің, газ құбырлары мен басқа жер асты металл қосындылардың дамуына байланысты коррозиялық жай-күйінің әрбір өзгеруінен кейін;

2) қалған жағдайларда – жылына кемінде 1 рет.

316. Газ құдықтардағы электр әлеуетін өлшеуге жол берілмейді. Аталған өлшеулерді орындау қажет болған жағдайда, өлшеу өткізгіштерін газ құбырына жалғауды газ құбыры иесінің персоналы жүзеге асырады, бұл ретте өлшеу аспабы құдықтың сыртына шығарылады.

317. Электр химиялық қорғау қондырғыларын пайдаланушы кәсіпорын қорғау қондырғыларының жұмысында бұзушылықтың алдын алуға бағытталған техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесін әзірлейді және жүзеге асырады.

Қорғау қондырғыларының жұмысындағы бұзушылық жедел тәртіппен жойылады.

318. Электр қорғау қондырғыларына техникалық қызмет көрсету және жөндеу мерзімдерін дайындаушы зауыт регламенттейді. Бұл ретте телемеханикалық бақылау құралдарымен жабдықталмаған электр қорғау қондырғыларын техникалық байқау:

дренаждық қорғаныш қондырғыларында – айына 4 рет;

катодты қорғаныш қондырғыларында – айына 2 рет;

бақыланатын протекторлы қондырғыларда – айына 1 рет жүргізіледі.

319. Электр химиялық қорғау қондырғылары жұмысының тиімділігі 6 айда кемінде 1 рет, сондай-ақ қондырғылардың жұмыс режимін әрбір өзгерткен кезде және жерасты металл газ құбырлары мен шашыраңқы тоқ көздерінің желісін дамытуға байланысты өзгерткенде тексеріледі.

320. Қолданыстағы газ құбырларын қорғау бойынша жұмыстарды орындайтын ұйымдарда электр химиялық қорғау қондырғыларының орналасқан жері және бақылау-өлшеу пункттері белгілеген газ құбырларының карта-схемалары, топырақтың коррозиялығы және шашыраңқы тоқ көздері туралы жинақталған деректер болады, сондай-ақ газ құбырларының коррозиялық жағдайына және қорғау жұмыстарының тиімділігіне жыл сайын талдау жүргізеді.

321. Егер техникалық байқау кезінде катодты қондырғының жұмыс істемейтіні, ал оның жұмысына телеметриялық бақылау жүзеге асырылмағаны анықталса, оның жұмысында 14 тәулікті құрайтын үзіліс болды деп қабылдаған жөн (бір техникалық байқаудан екіншісіне дейін).

322. Электр оқшаулағыш қосындылардың ақаулығы газ құбырын пайдалануға қабылдау және электр қорғау қондырғыларының әрбір жұмыс параметрлерінің өздігінен өзгеруі (нашарлауы) кезінде, бірақ 12 айда 1 реттен сиретпей тексеріледі.

323. Бұрын қорғауды талап етпеген газ құбыры учаскелерінде шашыраңқы тоқтың қауіпті әсерін айқындау үшін әлеуетті өлшеуді жылына кемінде 1 рет, сондай-ақ әрбір коррозиялық жағдайды өлшеу кезінде өлшеу нүктелері арасында қоныстарда 200 м аспайтын және кентаралық газ құбырларында 500 м аспайтын аралықпен жүргізген жөн.

324. Газ құбырының меншік иесі немесе газбен жабдықтау ұйымы болаттан жасалған жер асты газ құбырларының, бақылау-өлшеу пункттеріндегі кілемдерді және фланецті жалғамдарды оқшаулағыштарды қорғау жабындарын жөндеу бойынша шараларды уақтылы қабылдайды.

325. Иеленуші кәсіпорындар газ құбырларының коррозиялық зақымдану себептерін анықтауды қамтамасыз етеді. Газ құбырларының толассыз коррозиялық зақымдануының әрбір жағдайы комиссияның тексеруіне жатады, оның құрамына қаланың газ құбырларын қорғау бойынша жұмыстарды орындайтын ұйымдардың өкілі кіреді. Егер коррозиялық қаупті аймақтарды жою бойынша жұмыстар белгіленген мерзімдерде орындалмаса, онда газ құбырлары қолданыстағы газ желілерінен ажыратылады.

Газ құбырының иесі комиссияның жұмыс күні мен орны туралы жергілікті мемлекеттік бақылау органын алдын ала хабардар етеді.

Анодты және белгілердің орны ауыстырылатын аймақтар жойылғанға дейін иеленуші газ құбырларының қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ететін іс-шараларды әзірлейді және жүзеге асырады.

Әлеуетті жарылыс қауіпті орталардың электр жабдығы

326. Электр жабдығы нормативтік-құқықтық актілердің талаптарына, осы Талаптарға және дайындаушы ұйымдардың нұсқаулықтарына сәйкес пайдаланылады.

327. Жарылыстан қорғау жабдығы кезең-кезеңмен тексеріледі, сыналады, техникалық қызмет көрсетіледі және жөнделеді.

328. Электр жабдығын және электр өткізгіштерін тексеруді:

1) әрбір жұмыс ауысымының басында – қызмет көрсетуші персонал, кезекші электр дәнекерлеуші;

2) ай сайын – кәсіпорынның электр шаруашылығына жауапты адам жүргізеді.

Пайдалану кезінде анықталған жарылыстан қорғалған жабдықтардың ақауы бірден жойылады.

329. Жарылыстан қорғалған электр жабдығын сынау техникалық нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкес дайындаушы зауыттың пайдаланушы құжаттамасында белгіленген шамадан төмен емес шамада жүргізіледі.

330. Оның көмегімен жарылыс қауіпті аймақтарда электрлік сынақ жүргізілетін аспаптар жарылыстан қорғалған күйде орындалады. Қорғау деңгейі және түрі жарылыс қауіпті аймақ санатына сәйкес келеді.

Сынақты аталған жұмыстардың авариясыз өтуін және қауіпсіздігін қамтамасыз ететін шараларды қабылдаған жағдайда, қалыпты түрде орындалған аспаптардың көмегімен, газ қауіпті жұмыстарға рұқсат нарядын бере отырып, осы Талаптарға 17-қосымшаға сәйкес жүргізуге жол беріледі.

331. Іске қосқыштар мен автоматты ажыратқыштардың ең жоғары тоқ қорғанышын тексеру 6 айда кемінде 1 рет өткізіледі.

332. Болаттан жасалған құбырларда орнатылған электр өткізгіштерін және бөлуші тығыздағыштарды сынау кезінде сынақ қысымының мерзімі, көлемі мен нормалары нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкес келеді.

333. Жарылыстан қорғайтын жабдыққа техникалық қызмет көрсету дайындаушы ұйым белгілеген мерзімде, бірақ 6 айда кемінде 1 рет жүргізіледі. Жұмыстар техникалық және ұйымдастыру іс-шараларын сақтай отырып жүргізіледі. Атқарылған жұмыс туралы мәліметтер пайдалану құжаттамасына енгізіледі.

334. Кәбілді оқшаулау таспасымен, дымқыл резеңкемен, иілгіш резеңке құбырларының қиқымдарымен нығыздауға жол берілмейді.

335. Жарылыстан қорғалатын электр жабдығына жөндеуді ұйымдастыру тәртібі, бұл ретте орындалатын жұмыстардың көлемі мен мерзімділігі нормативтік актілердің талаптарына сәйкес келеді.

336. Статистикалық электрден және найзағайдың қайталама көріністерінен, оның ішінде контактілердің, қосылыс сымдарының, шиналардың бастарын қорғаудың жарамдылығы 6 айда кемінде 1 рет тексеріледі.

Бақылау-өлшеу аспаптары, автоматтандыру және сигнализация жүйелері

337. Иеленуші кәсіпорын, пайдаланушы ұйымдар газ құбырлары мен агрегаттарда орнатылған бақылау, автоматтандыру және сигнализация аспаптары мен құралдарына тұрақты техникалық қадағалауды, күтім жасауды және күрделі жөндеуді қамтамасыз етеді.

338. Аспаптар мен құралдардың жұмысын қадағалау, импульсті газ құбыры желілерінің және бекіту арматурасының герметикалылығын тексеру газ жабдықтарын тексеру және техникалық қызмет көрсету кезінде жүргізіледі.

339. Өлшеу құралдарына, автоматтандыру және сигнализация жүйелеріне техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстардың көлемі мен кезеңділігі дайындаушы зауыттың пайдалану жөніндегі стандарттарында немесе нұсқаулықтарында белгіленеді.

340. Бақылау-өлшеу аспаптары көрсеткіштерінің жарамдылығы мен дұрыстығы қысқа мерзімді ажырату және көрсеткіш тілін бақылау мәніне қайтару арқылы тексеріледі:

1) ГТС, ГТП, АГҚС, қазандықтарда, өнеркәсіптік, ауыл шаруашылығы және басқа да ұйымдардың ішкі газ құбырларында бір ауысымда кемінде 1 рет;

2) жылу механикаландырылған ГРП 2 айда кемінде 1 рет;

3) ШРП, ГТЖ-ның резервуарлық және топтық баллонды қондырғыларында, автоматтандырылған қазандықтарда айына кемінде 1 рет.

341. Міндетті мемлекеттік мерзімді тексеруге мынадай жұмыс өлшеу құралдары жатады:

1) тарту-тегеурін өлшегіштер, манометрлер (көрсетуші, өздігінен жазатын, қашықтықтан) – жылына кемінде бір рет;

2) ГТЖ-ның баллондарды бақылап өлшеу үшін пайдаланылатын салмақ өлшеу аспаптары, эталлон-гірлер – жылына кемінде 1 рет;

3) өздігінен жазатын термометрлер – жылына кемінде 1 рет;

4) көрсетуші термометрлер – 4 айда кемінде 1 рет;

5) қысым, температура, қысымның ауытқуын түрлендіргіштер – 2 жылда кемінде 1 рет.

Өлшеу құралдарын тексеруді Қазақстан Республикасының Мемстандарты аккредиттеген зертханалары жүргізеді.

Жоғарыда келтірілген бақылау-өлшеу аспаптары күрделі жөнделгеннен кейін де мемлекеттік тіркеледі.

342. Пломбасы немесе таңбасы жоқ, тексеру мерзімі өтіп кеткен, зақымданған, ажыратқан кезде тілі көлемі бойынша шкаланың нөлдік бөлігіне қайтып келмейтін, осы аспаптар үшін жіберуге болатын қателіктердің жартысынан асып түскен өлшеу құралдарын қолдануға жол берілмейді.

343. Көрсетіп тұратын монометрлердің циферблатында немесе корпусында бояумен ең жоғары жұмыс қысымына сәйкес келетін шкала мәні көрсетіледі.

344. Қауіпсіздік автоматикасының және сигнализация құралдарының іске қосылу параметрлерінің мәні дайындаушы зауыттың техникалық ерекшеліктерінде көрсетілген параметрлерге сәйкес келуге тиіс. Бұл ретте ауа ортасының жағдайын бақылаушы сигнализаторлар үй-жайда газдың қауіпті шоғырлануы пайда болған кезде іске қосылады.

345. Қорғау, блоктау және сигнализация қондырғыларының іске қосылуын тексеру айына кемінде 1 рет, сондай-ақ егер дайындаушы ұйымның пайдалану құжаттамасында басқа да мерзімдер көзделмесе, жабдықты жөндеу аяқталғаннан кейін жүргізіледі.

346. Сигнализатор газдылығының белгіленген параметрлерге сәйкестігін тексеру бақылау газ-ауа қоспаларын пайдалана отырып орындалуға тиіс. Үй-жайларда сигнализатордың жұмысын әдейі газдандыру жолымен тексеруге рұқсат берілмейді.

347. Жобада, блоктауда және сигнализацияда көзделген ажыратылған бақылау-өлшеу аспаптары бар газ жабдығын пайдалануға жол берілмейді.

348. Жөндеуге немесе тексеруге алынған аспаптар барабар құралдарға, оның ішінде пайдалану шарттарында бірден ауыстырылады.

349. Кәсіпорын басшысының жазбаша рұқсаты бойынша, жұмыстың қауіпсіздігін және авариясыз өтуін қамтамасыз ететін қосымша шараларды қамтамасыз ету шарттарында қорғанышты ажырата отырып, қондырғылар мен агрегаттардың қысқа мерзімді жұмыс істеуіне жол беріледі (ерекше жағдайларда).

350. Үздіксіз жұмыс істейтін газдану сигнализаторын ауыстырғанға дейін өндірістік үй-жайлар ауасындағы газдың шоғырлануы әрбір жұмыс ауысымында 30 минут сайын тасымалданатын құралдармен бақыланады.

351. Өлшеу құралдарына, автоматтандыру және сигнализация жүйелеріне техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді осы Талаптарды білуі тексеруден өткен арнайы оқытылған персонал жоспарлы тексеру жүргізу жолымен орындайды.

Жоспарлы тексерулер 3 жылда кемінде бір рет (жабдықты дайындаушы зауыттың нұсқаулығы және ТП АБЖ бұдан да жиі тексеруді талап етпесе) мынадай көлемде жүргізіледі:

- оқшаулануын сынау;

- аппаратуралар мен коммутациялық элементтердің жағдайын тексеру;

- жұмыстың негізгі параметрлерін тексеру;

- құрылғыларды жұмыста байқау.

Ішінара тексерулер пайдалану қызметінің жергілікті жағдайларын және техникалық мүмкіндіктерін ескере отырып құрылған және ГТЖ техникалық басшылығы белгіленген тәртіппен бекіткен кесте бойынша мынадай көлемде 3 айда кемінде бір рет жүргізіледі:

- оқшаулау кедергілерін өлшеу;

- аппаратуралар мен қайталама тізбектердің жағдайын тексеру;

- құрылғыларды жұмыста байқау.

Жекелеген жоспарлы тексерістердің мерзімділігі ТП АБЖ құралдарын пайдалану тәжірибесінен шыға отырып, ұйымның техникалық басшылығының шешімі бойынша тексеру арасындағы интервалдарды ұлғайту жағына қарай өзгертілуі мүмкін.

Жоспардан тыс тексерулер жөндеудің барлық түрі жүргізілгеннен кейін, сондай-ақ жүйенің жұмысы қанағаттанғысыз болғанда немесе жекелеген құрылғылар істен шыққан жағдайда жүргізіледі.

Тексерулер газ тарату жүйелерінің қалыпты жұмыс істеуіне кедергі келтірмеуі тиіс, оларды жүргізуді негізгі технологиялық жабдықтағы жөндеу жұмыстарымен біріктіру ұсынылады.

352. Газданған жағдайларда автоматтандыру, аварияға қарсы қорғаныш және сигнализация жүйелерін реттеу және жөндеу бойынша жұмыс істеуге жол берілмейді.

3. Ерекше табиғи және климаттық жағдайларда газбен қамтамасыз ету жүйелерін пайдалану кезіндегі қосымша талаптар

353. Ерекше жағдайдағы аумақтардағы газ құбырларын жобалау, салу және пайдалану газ құбырларының болуы және олардың әсерінің маңызымен байланысты жердің рельефімен, топырақтың геологиялық құрамына, гидрогеологиялық тәртібіне, газ құбырларын салу аумағының әзірлемесіне, климаттық және сейсмологиялық жағдайларға, сондай-ақ өзге де әсерлер мен олардың уақыт бойынша өзгеру мүмкіндігін ескере отырып, жүзеге асырылады.

354. Болаттан жасалған су газ құбырларын, сондай-ақ жер асты газ құбырларын салу үшін қайнаған болаттан жасалған құбырларды қолдануға жол берілмейді.

355. Әртүрлі мақсаттағы жер асты коммуникация коллекторларымен және каналдарымен газ құбырларының қиылысқан жеріндегі, сондай-ақ газ құдықтарының қабырғалары арқылы газ құбырын жүргізу орындарындағы газ құбырларын футлярда салып қою қажет.

Футлярдың ұштары қиылысқан құрылғылар мен коммуникациялардың сыртқы қабырғаларының екі жағынан кемінде 2 м қашықтықта, газ құдықтарының қабырғалары қиылысқан кезде – кемінде 2 см қашықтықта шығарылады. Футлярдың ұштары гидроизоляциялық материалмен жабылады.

Еңістің жоғарғы бөлігіндегі футлярдың (құдықтардың қабырғаларының қиылысқан жерлерін қоспағанда) бір бөлігінің ұшында қорғаныш құрылғысына шығатын бақылау телефонын көздеген жөн.

Футляр мен газ құбырының құбыраралық кеңістігінде газ тарату жүйелеріне қызмет көрсетуге арналған пайдаланудың 60 В дейінгі кернеулі кәбілін (байланыс, телемеханика және электр қорғау) салуға рұқсат беріледі.

356. Электр өткізгіші немесе электр кәбілінің газ құбырына беку конструкциясы трубалар қозғалған жағдайда қосылыс мықтылығын қамтамасыз етеді.

357. Құбырларды қосу электрмен доғалап дәнекерлеу әдісімен жүргізіледі. Диаметрі 100 мм аспайтын, қысымы 0,3 МПа (3 кгс/шаршы см) жабыны бар жер бетіндегі газ құбырын ғана газбен дәнекерлеуге жол беріледі.

Жер астындағы газ құбырларындағы дәнекерленген қосылыстар физикалық әдіспен 100% бақылауға тартылады. Дәнекерлеу қосылыстарының кез келген ұзындықта және тереңдікте бірікпей қалуына жол берілмейді.

358. Жақын дәнекерлеу жапсарының ғимараттың іргетасынан арақашықтығы кемінде 2 м болады.

359. Газ құбыры қалыңдығы кемінде 200 мм қысылмаған топырақтың негізінде төселеді және кемінде 300 мм биіктікке осы топырақ төселеді.

360. Жер бетіндегі және жер үстіндегі төселімдерді табиғи және жасанды бөлгіштер арқылы газ құбырларының өтпе учаскелерінде, сондай-ақ жер астына төсеген кезде рұқсат етілгеннен асып кеткен газ құбырларының кернеуімен оймалар, жарылулар пайда болуы ықтимал учаскелерде көздеген жөн.

361. Жобада көзделген компенсаторлар аумақты өңдеуді бастағанға дейін орнатылады.

362. Топырақтың ысырылуының белсенді дәрежесі аяқталған соң газ құбыры бойлық тарту кернеуін алып тастау үшін болат қондырманы, не топырақтың болжанатын деформациясын орнатудан кейін компенсаторды орнатқан жөн.

Газ құбырларында құдықтарда орнатылатын резеңке кордонды компенсаторлар жер бетіндегі деформация аяқталғаннан кейін қайта өңдеу көзделмесе, тікелей үстемемен ауыстырылады, ал құдықтарға (ойықтарға) топырақ төселеді.

Жер бетінде деформациялаудың аяқталуы жұмыс істеген газ құбырының маркшейдерлік тау-кен кәсіпорны қызметінің қорытындысымен расталады.

363. Газ құбырларында ажыратқыш қондырғы ретінде гидроқақпақтарды қолдануға жол берілмейді.

364. Газ құбырының топырақта жылжымалылығын арттыру үшін оны топырақтың көшуі әсерінен қорғау жөніндегі конструктивті шаралар ретінде кескіндерді қосу орнын өтпелі емес арналарда орындаған жөн.

365. Әзірленетін аумақтар аудандарында газ құбырларын пайдаланушы ұйымдар қызметінің міндетіне:

1) құрылыс кезеңінде, сол сияқты газ құбырларына күрделі жөндеу жүргізу кезінде техникалық іс-шаралардың орындалуын бақылау;

2) газ құбырларына кері әсер ететін, жүргізілетін және жоспарланатын тау жыныстары туралы мәліметтерді зерделеу және талдау;

3) тау жыныстары кезінде газ құбырларының қысымды деформацияланған жай-күйінің өзгерістерін қадағалауды ұйымдастыру және жүргізу, сондай-ақ аспаптық қадағалау деректері бойынша жер беті қозғалысындағы ондай өзгерістерді болжамдау;

4) кезекті тау жұмыстарының басында және жер бетінің қарқынды қозғалысы процесінде газ құбырларының кепілдігін және қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі ұйымдық-техникалық мәселелерді шешу;

5) тау-кен кәсіпорындарымен және жобалау ұйымдарымен бірге пайдаланылатын газ құбырларының тау-кен әзірлемелерінің кері әсерінен қорғау шараларын, сондай-ақ газдың биік коммуникацияларға және тұрғын үй ғимараттарына, өнеркәсіптік және коммуналдық объектілерге кіруінің алдын алу жөніндегі іс-шараларды әзірлеу кіреді.

366. Жер бетінің белсенді қозғалысы кезеңінде жер асты газ құбырларын, газ құбырларындағы қысымды жойғанға дейін аралап шығу күн сайын кесу жолымен жүргізіледі. Кентаралық және тарату газ құбырларының трассасын өңдеу кезінде тау жыныстарының әсер ету шекарасының бөлініп жатқан аумақтарында жоғарылық белгілері мен трассаның пикетажына байламы бар тұрақты белгілер бекітіледі.

367. Ерекше табиғи және климаттық жағдайларда газ тарату жүйелері мен газ тұтыну объектілерін салу кезінде нормативтік актілер талаптарына қосымша мынадай шаралар қолданылады:

1) сейсмикалығы 7 балдан жоғары аудандарда газ құдықтарын салу кезінде темір бетон құдықтарының плита негіздері және кірпіш қабырғалары бар құдықтардың монолитті темірбетон негіздері қалыңдығы 100 мм тығыз топырақ төсеміне төселеді;

2) жылым топыраққа салынған газ құдықтары жинақталған, темір бетонды және монолитті болуы тиіс, темір аралас сылақпен сыланады. Қабырғалар мен қатып қалған топырақ арасындағы ілінісуді азайту үшін шайыр материалдардан жабын немесе қиыршық құмның үстіне қайта төсем немесе құм шиыршықты топырақты төсеу ұсынылады. Құдықты жабу үшін барлық жағдайларда құм топырақ және басқа да жылым емес топырақ төселеді;

3) отырғызылатын барынша ұсақ топыраққа салу кезінде құдықтардың негізі астындағы топырақ тығыздалады.

4. Жылу электр станцияларының (ЖЭС) және қазандықтың газ тарату жүйесі мен газ тұтыну объектілерін пайдалану кезінде қойылатын жарылыс қауіптілік талаптары

Бөлімнің талабы бу шығаруы 35 т/сағат және одан да жоғары қазандық қондырғыларына және жылу шығару өнімділігі 50 Гкал/сағат және одан жоғары су жылытқыш қазандық қондырғыларына қолданылады.

368. ЖЭС газбен жабдықтау жүйелерінде және аудандық қазандықтарда газ құбырларын ашық тарату қондырғылары мен трансформаторлы кіші станциялар аумағында, отын қоймаларында, сондай-ақ газ өткізгіштерінде, отын жіберу, ауа жіберу галереяларында, лифт және желдеткіш шахталарында төсеуге жол берілмейді.

Енгізілетін газ құбырлары мен ішкі газ құбырларын ғимараттың нөлдік белгісінен төмен төсеуге жол берілмейді.

Ішкі газ құбырларын төсеу ашық жүргізіледі. Газ құбырының өн бойына оны үнемі бақылау және тексеру үшін қолжетімділік қамтамасыз етіледі.

Бекітпе және реттеуші арматураның орнатылған орнына жасанды жарық беріледі.

369. Газ құбырын қазандыққа келетін әрбір тарамына таратушы газ құбырынан электр жетегі бар бекіту құрылғысын орнату көзделеді.

Пайдалануға жаңадан енгізілген қазандық қондырғыларында газ құбырынан қазандыққа баратын торамда екі бекіту құрылғысы орнатылады, бұл кезде газ жүрісі бойынша бірінші бекіту құрылғысы қолмен қысқартылатын жетекпен жасалады. Құрылғылар араларында үрлеу газ құбыры көзделеді.

370. Отынның әр түрлерін жағуға арналған қазандықтарда газ құбырының қазандыққа баратын тарамындағы бекіту құрылғысының алдында тұтандыру құрылғысына (бұдан әрі – ТҚ) және қыздырғыштардың қорғаныс-тұтандыру құрылғыларына (бұдан әрі – ҚТҚ) газ өткізгіш үшін штуцер көзделеді.

371. Қазандық қондырғыларының ішкі газ құбырларында газ жүрісі бойынша енгізілетін газ құбырында бекіту құрылғысынан кейін мыналар көзделеді: тығын орнату үшін оны ашу құралы және тоқ өткізгіш қосқышы бар фланецті қосылыстар, үрлеу агентінің магистралімен қосуға арналған штуцер, сақтандыру-бекіту клапаны (бұдан әрі – СБК), қыздырғыш және тұтандыру газ құбыры (газды қазандықтар үшін) үшін штуцер, шығын өлшеуіш құрылғы, электр жетегі бар бекіту құрылғысы, негізгі және жағушы реттеу клапандары.

Оттық реттеу клапаны газды аз пайдалану тізбегінде негізгіге параллель орнатылады. Клапан алдында электр жетектері бар сақтау қондырғысы орнатылады.

372. Қазандықтың әрбір қыздырғышының алдында газ өткізгіште электр жетегі бар екі бекіту құрылғысы орнатылады.

Бекіту құрылғыларын басқару қызмет көрсету алаңынан қолмен және басқарудың блокты немесе топтық, сонымен қатар орны бойынша дистанциялық қалқанынан қамтамасыз етіледі.

373. Пайдалануға жаңадан енгізілген қазандық қондырғыларына газ жүрісі бойынша әрбір қыздырғыштың алдында сақтандыру-бекіту клапанын және электр жетегі бар бекіту құрылғысын орнату көзделеді.

374. Жұмыс істеп тұрған қазандық қондырғыларында қазандықтың қопарылудан қауіпсіз тұтануын қамтамасыз ету үшін тұтандыру қыздырғыштарының тобы анықталады.

375. Қазандықтың тұтандыру қыздырғыштары, сонымен қатар СБК жарақталған қыздырғыштар сақтандыру-тұтандыру құрылғысымен жабдықталады. Қалған қыздырғыштар тұтандыру құрылғысымен жабдықталады.

Тұтандыру және тұтандыру-қорғаныш құрылғылары басқарудың блокты немесе топтық қалқанынан, сонымен қатар орны бойынша басқарылады.

Су қыздыру қазандықтарында тасымалданғыш тұтандырғышты қолдану арқылы қыздырғыштарды қолмен тұтандыру мүмкінділігі көзделеді.

376. СБК электр магнитін қоректендіру аккумулятор батареясынан немесе алдын ала зарядталған конденсаторлар батареяларынан іске асырылады.

СБК электр магнитін басқару схемасы тізбектің оңтайлылығын үздіксіз бақылау құрылғысымен жарақталады.

377. Газ құбырында соңғысының алдында газ жүрісі бойынша бекіту құрылғыларына әрбір қыздырғышта электр жетегі бар бекіту құрылғысымен жарақталған диаметрі кемінде 20 мм қауіпсіздік құбырлы өткізгіші көзделеді.

378. Қазандықтың газ құбырларында бекіту құрылғыларымен және сынама алу үшін штуцерлермен, оның ішінде, қажет болғанда, тұтандырушы үрлеу газ құбырлары бар үрлеу газ құбыры жүйесі болады.

Арматурасы технологиялық үрдістерді автоматты басқару жүйелері (бұдан әрі – ТҮАБЖ) немесе функционалдық басқару топтары (бұдан әрі – ФБТ) схемасына тартылған әрбір үрлеу газ құбырында, сонымен қатар қазандықты бұғаттау немесе ЖЭС газбен жарақтау жүйелерінің және қорғау схемаларында электр жетегі бар бекіту құрылғысы орнатылады.

Үрлеу газ құбырлары газ өткізгіштің әрбір тұйық учаскесінің соңында немесе қыздырғыштың газ жүрісі бойынша соңғы бекіту құрылғысының алдында (газ өткізгіштерде тұйық учаскелер болмаған кезде); бірінші бекіту құрылғысына дейін газ өткізгіште әрбір қыздырғыш алдында, оның бірінші бекіту құрылғысына дейінгі ұзындығы 2 м астам болғанда көзделеді.

Үрлеу газ құбырларының диаметрі газ өткізгіштің үрлеу учаскесінің 1 сағатта 15 дәрежелік көлемде қамтамасыз етілу есебімен айқындалды, бұл ретте оның диаметрі 20 мм-ден кем болмау керек.

379. Үрлеу газ құбырларын қауіпсіздік құбыр жолдарымен, сондай-ақ мақсаттары бір газдың әртүрлі қысымдарымен газ құбырларының қосылуына жол берілмейді.

380. ЖЭС газбен жарақтау жүйесінде қолданылатын барлық арматура болаттан жасалады.

Газ қысымы 0,3 МПа (3 кгс/шаршы см) артық емес су қыздыру қазандықтарына газбен қамтамасыз ету жүйелері үшін түсті металдардан жасалған бекіту арматурасын қолдануға рұқсат етіледі.

Арматураны жалғау тәсілі (дәнекерлеумен немесе фланецтерде) жобамен айқындалады.

381. Қазандық оттығының конструкциясы және қыздыру құрылғыларының тұтастығы жану процесінің тұрақтылығын, оны бақылауды қамтамасыз етеді, сонымен қатар нашар желдетілетін аймақтардың түзілуіне жол берілмейді.

382. Қазандық қондырғыларының жану өнімдерін шығару үшін газ жолдарында және оттықтағы жану өнімдерінің циркуляциялау жүйесінің газ жолдарында, сондай-ақ коллекторлар орнатылатын жабық қуыстарда газдың тұрып қалуы және жиналуы мүмкін желдетілмейтін учаскелер болмайды.

383. Қазандықтарда қолданылуға рұқсат берілген және дайындаушы зауыттың паспорты бар газ қыздырғыштары қолданылады.

384. Газ қыздырғыштары үздіксіз тұрақты және жалынның үзілуінсіз қазандықтың жылу жүктемесін реттеу диапазонында жанады.

385. Газдандырылған қазандық қондырғыларында келесі параметрлердің өлшенуі қамтамасыз етіледі:

1) қазандықтың газ құбырындағы реттеуші клапанға дейін және одан кейінгі газ қысымы;

2) шатырдағы ауа мен газ тығызды қазандықтарға арналған оттықтың түтінді газы арасындағы қысымның түсуі;

3) қазандықтың айналасында жалпы қорапта және ауа жібергіштегі ауа қысымы (үрленіп жұмыс істейтін қазандықтардан басқа);

4) үрленіп жұмыс істейтін қазандықтар үшін оттықтың жоғарғы жағында қазандық пен түтінді газдардың айналысы бойынша жалпы қораптағы және ауа жібергіштердегі ауа қысымының түсуі;

5) шатырдағы ауа қысымы;

386. Газдалған қазандық қондырғылары келесі технологиялық қорғаныспен жарақталады:

1) қазандыққа газдың берілуін ажырата отырып, қазандықты тоқтату үшін жұмыс істейтіндермен:

оттықтағы факелді сөндірген кезде;

барлық түтін сорғыштарды ажыратқан кезде (салмақты ауырлығы бар қазандықтар үшін);

барлық үрлеу желдеткіштерін ажыратқан кезде;

реттеуші клапаннан кейін газ қысымын берілген мәннен төмен түсірген кезде;

2) жарақтанған СТҚ және СБК қыздырғышқа газдың жіберілуін ажыратуда, осы оттықтың факелін тұтандыру немесе сөндіру кезінде жұмыс істейтіндермен;

3) қазандыққа газдың берілуін ажырату үшін жұмыс істейтіндермен:

қазандықты жағу процесінде тұтандыру қыздырғыш факелінің жалындамауы немесе сөнбеуі кезінде;

реттеуші клапаннан кейін газ қысымының берілген мәнінен төмендеуі кезінде (қосымша отын ретінде газды бір уақытта басқа отын түрлерімен жаққан кезде);

4) қазандықтың жүктемесін ажырату кезінде 50%-ға дейін азайту үшін жұмыс істейтіндермен:

екі түтін сорғының бірі;

екі үрлеу желдеткішінің бірі;

екі регенерациялық ауа жылытқыштың бірі.

387. Газдалған қазандық қондырғысы:

1) газ құбырындағы әрбір қыздырғыштың алдында тек бір бекітпе құрылғысы ашық болған кезде газ құбырындағы қазандық қондырғысында бекітпе құрылғысын ашуға;

2) ҚТҚ ажырату және 10 минут ішінде қазандық оттығын алдын ала желдетпей қыздырғышқа газды жіберуге;

3) барлық тұтанған қыздырғыштар жұмысқа толық қосылмайынша, СБК жабдықталмаған қыздырғыштарды тұтатуға;

4) қыздырғыш алдында ауа шиберінің (клапанының) жабық күйінде газды жіберуге және осы қыздырғышта жұмыс істеп тұрған желдеткішті ажыратуға;

5) тұтанған қыздырғышқа және ҚТК жабдықталған қыздырғышқа, оның ҚТҚ-сында тұтандырғыш факелі болмаған кезде газды жіберуге;

6) ҚТҚ жабдықталған қыздырғышқа, тұтату құрылғысындағы тұтату факелі болмаған кезде газды жіберуге;

7) қыздырғыш алдында (қайта енгізілген қазандықтар үшін) екі бекіту құрылғысы ашық (жабық) болған кезде қауіпсіз құбыр жолының бекіту құрылғысын ашуға (жабуға) тыйым салатын оқшаулағышпен жабдықталады.

388. Қазандық қондырғыларында:

1) реттеуші қазандық клапанынан кейін берілген мәніне қатысты газ қысымын азайту немесе арттыру туралы;

2) жалпы қорапта немесе ауа жібергіште берілген мәніне қатысты ауа қысымын азайту туралы (үрленіп жұмыс істейтін қазандықтардан басқа);

3) ҚТҚ жабдықталған қазандық қыздырғыштарында факелдің болуы туралы;

4) ҚТҚ тұтанған факелінің болуы туралы;

5) қазандық оттығындағы факелді сөндіру туралы;

6) осы Талаптардың 388-тармағында көзделген қорғанудың іске қосылуы туралы хабардар ететін дабыл көзделеді.

389. Қазандықтарды тоқтату және оны төмен жүктемеге ауыстыру үшін оқшаулағыш пен қорғанысты орындау қазандық қондырғысын дайындаушы зауытпен келісілген техникалық шарттар немесе нормативтік-техникалық құжаттама бойынша жүзеге асырылады.

390. Қазандықты қосуға немесе тоқтатуға бөгет болатын қорғанулар мен бұғаттауларды енгізу және шығару: жалпы факел мен тұтандыру қыздырғышының факелін сөндіру бойынша қорғану үшін автоматты, қалған қорғаныстар үшін – енгізу-шығару құралдарымен жүргізіледі.

Жұмыс істеп тұрған құрал-жабдықтардың технологиялық қорғану, бұғаттау және сигнализация құрылғысының жұмыстан шығуына тек:

1) өндірістік нұсқаулықпен негізделген оларды ажырату қажеттілігі;

2) болуы мүмкін жарамсыздықтар немесе істемей қалу жағдайларында ғана рұқсат етіледі.

Ажырату ауысым бастығының рұқсатымен және бас инженерді немесе қазандық бастығын міндетті түрде хабардар ете отырып, орындалады.

Қорғану, бұғаттау және сигнализацияны қосу мақсатында жөндеу және реттеу жұмыстарын рұқсатсыз жүргізуге жол берілмейді.

391. Газ құбырларындағы тығындарды алып тастау газ қауіпті жұмыстардың өндірісінде рұқсат наряды бойынша орындалады, онда 0,01 МПа (1000 мм су. бағ.) қысымы кезінде ауадағы қазандық газ құбырының бақылап нығыздалуын жүргізу көзделеді.

Қысымның түсу жылдамдығы сағатына 60 даПа (6 мм су.бағ.) аспайды.

Консервациялау режимінен шығарылатын қазандық газ құбырларына газды жіберу, оларда жоспардан тыс техникалық қызмет көрсету жүргізілгеннен кейін орындалады.

392. Ұзақтығы 3 тәуліктен артық тоқтап тұрғаннан кейін қазандықты іске қосар алдында қазандықтың тарту үрлеу механизмдерінің, оның көмекші жабдықтарының, өлшеу құралдары мен оның арматура мен механизмдерді дистанциондық басқаруының, автореттеуіштердің оңтайлылығы мен қосуға дайындығы тексеріледі, сондай-ақ қорғаныш, оқшаулау, жедел байланыс құралдары және СБК іске қосылуын тексеру жүзеге асырылады.

Ұзақтығы 3 тәуліктен кем тоқтап тұру кезінде мыналар тексеруге жатқызылады: жабдықтар, жөндеу жүргізілген қорғаныш құрылғыларының, бұғаттау, өлшеу құралдарының механизмдері.

Анықталған ақаулықтар газ жібергенге дейін жойылады.

393. Суық күйден қазандықты жағу алдында қыздырғыштар және сақтандырғыш бекіту клапандары алдында бекіту қондырғысы ысырмасының герметикалылығына қосу алдында тексеру жүргізіледі. Қосу алдын ала тексеру жүргізу тәртібі, нормалары және әдістері қазандық қондырғысын пайдалану жөніндегі өндірістік нұсқаулықпен белгіленеді.

394. Қазандықтың газ құбырларын газбен толтыру жұмысқа қосылған түтін сорғылар, үрлеу желдеткіштері, рециркуляция түтін сорғылары қазандық қондырғыларын пайдалану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген тәртіппен қосылған кезде жүргізіледі.

395. Қазандықтың газ құбырларын қауіпсіздік құбырлы өткізгіштері мен қазандықтың қыздыру қондырғылары арқылы үрлеуге рұқсат берілмейді.

396. Қазандықты жағу алдында оттық, газ жолдары (оның ішінде рециркуляциялық) "жылы жәшік", сонымен қатар ауа өткізгіштер 10 минуттан кем емес уақыт бойы газ ауа трактының ашық шиберлері кезінде және номиналды ауа қысымының шығыны 25% кем болмағанда желдетіледі.

397. Үрлеумен жұмыс істейтін қазандықтарды, сонымен қатар түтін сорғылар болмаған кезде су қыздыру қазандықтарын желдету үрлеу желдеткіштерімен және рециркуляция түтін сорғыларымен жүзеге асырылады.

398. Теңестірілмеген тартқышы бар қазандықты жағу түтін сорғылар мен үрлеу желдеткіштері қосылған кезде, ал үрлеумен жұмыс жасайтын қазандықтарды жағу-үрлеу желдеткіштері қосылған кезде жүргізіледі.

399. Барлық қыздырғыштары СТҚ және СБК жарақталған қазандықтарды тұтату қазандық қондырғысын пайдалану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген тәртіппен кез келген қыздырғышты тұтату арқылы басталуы мүмкін.

Бірінші жағу қыздырғышының жалыны жанбағанда (бықсығанда) қазандыққа және қыздырғышқа газ беру тоқтатылады, СТҚ сөндіріліп және қыздырғыштар, оттық пен газ жолдары осы Талаптарға сәйкес желдетіледі, одан кейін қазандықты жағу басқа қыздырғышта іске асырылуы мүмкін. Бірінші тұтатылған қыздырғышты қайта тұтату оның жалынының тұтанбай қалу себебін жойғаннан кейін мүмкін болады.

Екінші (немесе кезекті) тұтатылған қыздырғыш жалыны жанбай (бықсып) қалған жағдайда бұл қыздырғышқа газ беру тоқтатылады, оның СТҚ сөндіріледі және осы қыздырғыштың ауа жолындағы толықтай ашық запорлы құрылғыға желдету жүргізіледі. Қыздырғышты қайтадан тұтату оның жалынының сөніп қалуына (бықсып) алып келген себептерді жойғаннан кейін жүргізіледі.

400. Жалынның тұтату кезінде ойламаған жерден немесе қазандықтың бір немесе бірнеше қосылған (жұмыс істеп тұрған) қыздырғышпен жұмысы кезінде сөніп қалғанда қазандыққа және қазандықтың барлық қыздырғышына газ беру тез арада тоқтатылады, СТҚ газбен жабдықтау тоқтатылады және осы Талаптарға сәйкес қыздырғыштарға, тұтатқыштарға, газ жолдарына желдету жүргізіледі.

Қыздырғыштар жалынының сөну себебін жойғаннан кейін қазандықты қайтадан тұтатуға болады.

401. Көмір тозаңды немесе сұйық отыннан қазандықты СМГ ауыстыру тәртібі ұйымның техникалық басшысы бекіткен қазандықты пайдаланудың өндірістік нұсқаулығымен анықталады.

402. Қыздырғыштар көп қабатты топтастырылғанда бірінші болып төменгі бөліктегі қабаттар газға алмастырылады.

403. Қазандықты газ жағуға жоспарлы алмастыру алдында СБК іске қосылуына, газ бойынша орындаушы механизмдерге немесе қазандық жұмысына бөгет жасамайтын көлемде дабылға әсер ететін технологиялық қорғаныштар мен бұғаттаулардың жұмысқа қабілеттілігіне тексеру жүргізіледі.

404. Қазандық тоқтағанда қазандықтың ішкі газ құбырларына және қыздырғыштарға газ беру тоқтатылады; үрлеу құбырлы өткізгіштері мен қауіпсіздік құбырлы өткізгіштеріндегі бекіту құрылғылары ашылады; қыздырғыштардың СТҚ және ТҚ, 10 минут бойы оттықтың, газ жолдарының, "жылы жәшіктің" желдетілуі орындалады. Қазандықтың тарту үрлеу механизмдері тоқтатылады.

405. Қазандықтың газ құбырына газды жіберу мына жағдайларда дереу тоқтатылады:

1) технологиялық қорғаныш іске қосылмағанда;

2) қазандық газ құбыры жарылғанда;

3) оттықтағы жарылыс, газ өткізгіштеріндегі газ қалдықтарының жарылысы немесе тұтануы, қазандық қаңқасының салмақ түсетін арқалығы қатты қызып кеткенде;

4) қалануының бұзылуында, сондай-ақ персоналға немесе жабдықтарға қауіп төндіретін басқа да зақымдануларда;

5) қашықтан және автоматты басқару қондырғыларында қысым жоғалып кеткенде;

6) персонал мен жабдықтарға қауіп төндіретін, сондай-ақ қазандықты қорғау схемасына кіретін ажыратқыш арматураның қашықтықтан басқару шынжырындағы өрт.

406. Қазандық авариялы тоқтаған жағдайда қорғаныш және бұғаттау іс-әрекетімен немесе персоналмен ішкі газ құбырларына және қазандық қыздырғыштарына газдың жіберілуін тоқтату, қауіпсіз құбыр өткізгіштерінде бекіту құрылғыларын ашу, ТҚ және ҚТҚ ажырату қажет.

407. Қазандық қондырғысын резервке шығарған кезде қазандық газ құбырларында:

1) қазандықтың газ құбырының бекіту құрылғысы (электр жетегімен);

2) әрбір қыздыру алдындағы газ құбырларындағы бекіту құрылғысы жабылады.

Әрбір қыздырғыштың алдында қазандыққа жалпы ішкі газ құбырында және газ өткізгішінде САК жабылады.

Одан кейін газ құбырларында және қауіпсіз құбыр өткізгіштерінде үрлегіш бекіту құрылғыларын ашу қажет. Операция аяқталғаннан кейін қазандықтарда газ өткізгіштің торабындағы бекіту құрылғысына тығын орнатылмайды.

Қазандықтағы газ құбырының резервте болу ұзақтығы қазандық қондырғысы резервте болған уақытпен айқындалады.

Қазандық қондырғысы басқа отын түрімен (сұйық немесе қатты) жұмыс істеген кезде қазандық газ құбырларында артық газ қысымының болуына жол беріледі.

408. Газ арматурасын әзірлеумен, ішкі газ құбырларын қосумен және жөндеумен байланысты жұмыстарды жүргізу алдында, қазандық ішіндегі жұмыстарда, сондай-ақ қазандық газ құбырлары консервация режиміне шыққан кезде газ өткізгіштің қазандыққа баратын тармағындағы алғашқы газ жүрісі бойынша бекіту құрылғысы оларға орнатылған тығынмен жабылуға тиіс. Қазандықтың газ құбырлары газдан босатылуға және инертті газбен және сығылған ауамен үрленеді.

409. Қазандықтарды сырттан тексеру, тазалау және жөндеу тек рұқсат наряды бойынша жүргізіледі. Жұмыстарды бастар алдында 10 минут бойы оттықтың, газ жолдарының, "жылы жәшіктің" желдетілуі орындалады.

Оттықтың жоғарғы жағында және "жылу жәшігінде" газ сезілген жағдайда жұмысқа кірісуге рұқсат берілмейді.

5. Газ қауіпті жұмыстар

410. Газдалған немесе газ шығуы мүмкін ортада орындалатын жұмыстар газ қауіпті болып есептеледі. Газ қауіпті жұмыстарға:

1) қайта салынған газ құбырларының жұмыс істеуші газ желілеріне қосылуы;

2) газбен қамтамасыз ету жүйелерін пайдалану, жөндеуден кейін және оларды консервациялағаннан кейін, сондай-ақ жіберу жөнге келтіру жұмыстарынан соң газ құбырларына және басқа да объектілерге газ жіберу;

3) газ құбырларына, ГРП жабдықтарына (газ реттейтін қондырғы), газ пайдаланушы агрегаттарға техникалық қызмет көрсету мен жөндеу, сондай-ақ жарылыстан қорғалған электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу;

4) бітеуіштерді алып тастау, тығындарды орнату және алып тастау, жұмыс істеп тұрған газ жабдықтарынан, құралдар мен аппараттардан газ құбырларын ажырату;

5) газ құбырларын ажырату, үрлеу және демонтаждау;

6) резервуарлы қондырғыларда, ГТС, ГТП, АТҚС, СМГ, сондай-ақ СМГ төгу-құю операцияларын орындау, ақаулы және толып кеткен баллондардан төгу;

7) құдықтарды жөндеу, қарау және желдету, сыртқы газ құбырларындағы суды және конденсатты тексеру және жою, түзелмеген қалдықтарды сору және төгу;

8) резервуарларды дайындау және техникалық куәландыру жүргізу;

9) газ кеміп қалған жерде топырақты толық жою үшін оларды жағу;

10) ГРП, ГТС, ГТП, АТҚС отпен жұмыстар жүргізу;

11) баллондарды және газ баллонды машиналарды толтыру жатады.

411. Дәнекерлеуді қолданбай жеке газ құралдарын және аппараттарын, жеке баллонды қондырғыларды пайдалануға енгізуден, диаметрі 50 мм аспайтын төмен қысымды газ құбырларында дәнекерлеуді және газбен кесуді қолданбай жөндеу жұмыстарын жүргізуден, диаметрі 50 мм аспайтын газ құбырларын демонтаждаудан, құдықтарды пайдалану, қарау, жөндеу және желдету процесінде резервуарлар мен баллондарды толтырудан, сыртқы газ құбырларында суды және конденсаторды тексеру мен жоюдан, ГТС, ГТП, АТҚС, газ құралдары мен аппараттарының жарамсыз қалдықтарын төгуден басқа, газ қауіпті жұмыстар басшының немесе маманның жетекшілігімен орындалады.

Аталған жұмыстар бойынша жетекшілікті аса білікті персоналға тапсыруға жол беріледі.

412. Газ қауіпті жұмыстарды құрамында кемінде екі жұмысшы бар бригада орындайды.

Ескертпе: Тереңдігі 1 м астам құдықтарда, траншеялар мен қазаншұңқырларда, коллекторларда және резервуарлардың ішінде жөндеу жұмыстарын кемінде 3 жұмысшыдан тұратын бригада жүргізеді.

Кәсіпорындардың жеке баллонды қондырғыларды пайдалануға беруді, газ жабдықтарына техникалық қызмет көрсетуді, өндірістік емес сипаттағы және қоғамдық ғимараттың тұрғындарына, сондай-ақ тұрғын үйлерде жеке газ құралдарына және аппараттарға техникалық қызмет көрсетуді бір жұмысшы орындауы мүмкін.

413. Газ қауіпті жұмыстарды жүргізуге осы Талаптарға 17-қосымшаға сәйкес рұқсат наряды беріледі. Рұқсат нарядын қарындашпен толтыра отырып, мәтінге түзетулер енгізуге рұқсат берілмейді.

414. Нарядтарды беруге құқығы бар адамдар газбен жабдықтау жүйесінің кәсіпорыны немесе жеке газ қызметінің газбен жабдықтау жүйесіне пайдалануды жүзеге асырушы кәсіпорын бойынша бұйрықпен айқындалады. Бұл адамдар осы Талаптардың нормаларына сәйкес емтихан тапсырған басшы қызметкерлердің және мамандардың ішінен тағайындалады.

415. Осыған ұқсас жағдайларда, әдетте тұрақты жұмыс істейтін құрам орындайтын мерзімді қайталанатын газ қауіпті жұмыстар, өндірістік нұсқаулықтармен және қауіпсіз жұмыс тәсілі бойынша нұсқаулықтармен әрбір жұмыс түріне бекітілген рұқсат нарядын ресімдемей жүргізілуі мүмкін. Оған 412-тармақта аталған жұмыстар жатады: тиек арматурасына және конденсаторларға техникалық қызмет көрсету, теміржол және автомобиль цистерналардан қайта төгу, резервуарларды, баллондарды сұйылтылған газбен қайта толтыру; технологиялық процестің ажырамас бөлігі болып табылатын өнеркәсіптік пештер мен агрегаттардағы жұмыстар. Аталған жұмыстар арнайы газ қауіпті жұмыстарды есепке алу журналында тіркеледі. Журнал тігіледі және мөрмен бекітіледі, парақтары нөмірленеді.

416. Қалалардың, кенттер мен ауылдық елді мекендердің газ желілеріне, жоғары қысымды газ құбырларына газ жіберуді, жоғары және орта қысымды газ құбырларын қосу бойынша жұмыстарды, ГРП, ГТС, ГТП, АТҚС дәнекерлеуді және газбен кесуді қолдана отырып, жөндеу жұмыстарын, орта және жоғары қысымды "газдың астында" дәнекерлеу мен газбен кесуді қолдана отырып, газ құбырларында жөндеу жұмыстарын, тұтынушыларды ажыратумен байланысты орта және жоғары қысымды газ құбырларындағы газ қысымын азайту мен қалпына келтіруді, кәсіпорындағы газды ажырату мен одан әрі жалпы қосуды, ГТС, АТҚС, ГТП сұйылтылған газы бар резервуарларды бастапқы толтыруды газ тарату жүйелерін пайдаланушы және газ тұтынушы ұйымдардың бас инженері, ал аталған жұмыстарды орындау кезінде кәсіпорынның газ қызметі күштерінде – осы кәсіпорынның бас маманы бекіткен арнайы жоспар бойынша жүргізеді.

417. Жұмыс жоспарында: жұмыстардың жүргізілу, адамдардың орналасу реттілігі, механизмдер мен саймандарға қажеттілігі; аталған жұмыстардың барынша қауіпсіз өтуін қамтамасыз ететін іс-шаралар; газ қауіпті жұмыстардың жүргізілуіне жауапты адамдар (жеке әрбір жұмыс учаскесінде), іс-әрекеттерге жалпы басшылық және оны үйлестіру көрсетіледі.

418. Әрбір жауапты адамға жұмыс жоспарына сәйкес газ қауіпті жұмыстарды жүргізуге арналған рұқсат наряды беріледі.

419. Жұмыс жоспарына және рұқсат нарядына жүргізілетін жұмыстың орны мен сипаты көрсетілген орындау сызбасы немесе оның көшірме нұсқасы қоса беріледі. Газ қауіпті жұмыстарды бастар алдында, оны жүргізуге жауапты адам орындау сызбасы мен оның көшірме нұсқасының объектінің іс жүзіндегі орналасу орнына сәйкестігін тексереді.

420. Аварияларды оқшаулау және жою бойынша жұмыстар адамдардың өміріне тікелей қаупін жойғанға және материалдық құндылықтардың зақымдалуын анықтағанға дейін рұқсат нарядынсыз жүргізіледі. Қауіпті жойғаннан кейін газ құбырларын және газ жабдықтарын техникалық дұрыс жағдайға келтіру жұмыстары рұқсат наряды бойынша жүргізіледі.

Ескертпе: Егер аварияларды басынан аяғына дейін авариялық қызмет жойса, онда рұқсат нарядын жасау талап етілмейді.

421. Газ қауіпті жұмыстарға рұқсат нарядтары алдын ала, қажетті жұмыстарды жүргізу үшін беріледі. Рұқсат нарядында қолданылу мерзімі, жұмыстың басталу және аяқталу уақыты көрсетіледі. Жұмысты белгіленген мерзімде аяқтау мүмкін болмаса, газ қауіпті жұмыстарға рұқсат нарядын берген адам оны ұзарта алады.

Рұқсат нарядтар осы Талаптарға 18-қосымшаға сәйкес арнайы журналда тіркеледі.

Жауапты адам рұқсат нарядын алғанда және жұмыс аяқталғаннан кейін оны қайтарғанда журналға қол қоюға міндетті.

422. Рұқсат нарядтар кемінде 1 жыл сақталады. Бастапқы газ жіберуге, жұмыс істеп тұрған газ өткізгішіне енгізуге, дәнекерлеуді қолдана отырып, көтергіш газ құбырларында жөндеу жұмыстарын жүргізуге берілетін рұқсат нарядтар аталған объектіге арналған орындаушылық-техникалық құжаттамада сақталады.

423. Егер рұқсат наряды бойынша орындалатын газ қауіпті жұмыстар 1 күннен артық жүргізілсе, оларды орындауға жауапты адам осы жұмысқа рұқсат нарядын берген адамға жұмыстың барысы туралы күн сайын баяндауға міндетті.

424. Іссапарға жіберілген персоналға газ қауіпті жұмыстарға рұқсат наряды барлық іссапар мерзіміне беріледі. Жұмыс өндірісін жұмысты жүргізетін ұйым тағайындайтын адам бақылайды.

425. Газ қауіпті жұмыстар басталар алдында, оны жүргізуге жауапты адам барлық жұмысшылармен қажетті қауіпсіздік шаралары туралы нұсқама жасауға міндетті. Одан кейін нұсқама алған әрбір жұмысшы рұқсат нарядқа қол қояды.

426. Газ қауіпті жұмыстарды жүргізу процесінде барлық тапсырмаларды жұмысқа жауапты адам береді. Жұмыс жүргізу кезінде қатысатын басқа да лауазымды адамдар мен жетекшілер тек осы жұмысты жүргізуге жауапты адам арқылы ғана жұмысшыларға нұсқама беруі мүмкін.

427. Газ қауіпті жұмыстар әдетте күндізгі уақытта орындалады. Аварияларды жою және оқшаулау жөніндегі жұмыстар кез келген уақытта маманның немесе басшының тікелей басшылығымен орындалады.

Ескертпе: Солтүстік климаттық аймақтағы қалаларда газ қауіпті жұмыстар түнгі уақытта жүргізіледі.

428. Қабылдау комиссиясы қабылдамаған қайта жаңадан салынған газ құбырларын және газ тұтыну объектілерін жұмыс істеп тұрғандарға қосуға жол берілмейді.

429. Комиссия қабылдаған, бірақ 6 ай ішінде пайдалануға берілмеген объектілерде газды жіберер алдында газ құбырларының қымталуына қайта сынау жүргізілуі, электр химиялық қорғау қондырғыларының жұмысы, түтінді бұратын желдету жүйесінің жағдайына, газ жабдықтарының, арматураның, өлшеу және автоматтандыру құралдарының жинағы және дұрыстығы тексеріледі.

430. Қайта салынған газ құбырларын және объектілерді жұмыс істеп тұрған газ құбырларына қосу тек осы газ құбырлары мен объектілеріне газ жіберу кезінде жүргізіледі.

431. Барлық газ құбырлары мен газ жабдығын жұмыс істеп тұрған газ құбырларына қосар алдында, сондай-ақ жөндеуден кейін оларды газ жіберетін бригада сыртынан қарап тексереді және бақылап нығыздайды.

432. Бақылап нығыздау ауамен немесе инертті газбен орындалады.

433. Барлық қысымдағы сыртқы газ құбырлары 0,2 Мпа (2000 мм cу. бағ.) қысыммен бақылап нығыздауға жатады. Қысымның түсуі 1 сағатта 10 даПа (10 мм су бағ.) аспайды.

Ескертпе: Егер сыртқы газ құбырының төмен қысымды учаскелері гидроқақпақтармен ажыратылса, онда ондай газ құбырларын бақылап нығыздау 400 даПа (400 мм су бағ.) қысыммен жүргізілуі мүмкін. Қысымның түсуі 10 минутта 5 даПа (5 мм су бағ.) аспайды.

434. Өнеркәсіптік және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының, қазандықтардың, коммуналдық-тұрмыстық кәсіпорындардың ішкі газ құбырларының, сондай-ақ ГТҚ (газ тарату қондырғысы) ГТС, ГТП, АТҚС газ құбырларының бақылау сығымдалуы 0,01 Мпа (1000 мм су бағ.) қысыммен жүргізіледі. Қысымның түсуі сағатына 20 даПа (60 мм су бағ.) аспайды.

435. Коммуналдық-тұрмыстық кәсіпорындардың, тұрғын үйлердің және қоғамдық ғимараттардың ішкі газ құбырларын және газ жабдықтарын бақылап нығыздау 500 даПа (500 мм су бағ.) жүргізіледі. Қысымның түсуі 5 минутқа 20 даПа (20 мм су бағ.) аспайды.

436. Резервуарлар, резервуарлық және топтық баллонды қондырғылар орап байланған газ құбырлары 1 сағат ішінде 0,3 Мпа (3 кгс/шаршы см) қысыммен сыналады. Бақылап нығыздау нәтижелері манометр бойынша қысымның айтарлықтай түсуі және сабын эмульсиясының көмегімен айқындалатын кемуі болмаған кезде оң болып есептеледі.

437. Бақылап нығыздау нәтижелері газ қауіпті жұмыстарды орындауға арналған рұқсат нарядында жазылады.

438. Қосылатын өткізгіштердегі ауа қысымы оларды қосу немесе газды жіберу бойынша жұмыстар басталғанға дейін сақталады.

439. Егер қаралған және бақылап нығыздауға ұшыраған газ құбырлары газбен толтырылмаса, онда газ жіберу жөніндегі жұмыстарды қалпына келтірген кезде олар қайта қаралып, сығымдалады.

440. Газдалған ортадағы жөндеу жұмыстары кезінде ұшқын шығару мүмкіндігін болдырмайтын түсті металдан жасалған құрал-саймандар қолданылады. Құрал-саймандардың қара металдан жасалған жұмыс бөлігі солидолмен немесе басқа маймен үнемі майланады.

Газдалған ортада ұшқын шашатын электр және метрикалық құрал-саймандарды қолдануға жол берілмейді.

441. Құдықта, резервуарларда, ГРП, ГТС, ГТП, АЗС үй-жайларында газ қауіпті жұмыстарды орындайтын жұмысшылар мен мамандардың аяқ киімі болат тағалаусыз және шегесіз болады.

442. Газ қауіпті жұмыстарды орындау кезінде жарылыстан қорғалған тасымалданатын шамдар қолданылады.

443. Жабындары бар құдықтарда, үңгіжолдарда, коллекторларда, техникалық еден астарларында, ГРП және ГТС, АТҚС, ГТП аумағында жұмыс істеп тұрған газ құбырларында, ажыратпай және оны ауамен немесе инертті газбен желдетпей дәнекерлеуге және газбен кесуді жүргізуге жол берілмейді. Газ құбырларын ажыратқаннан соң тиек қондырғыларынан кейін тығын орнатылады.

444. Газ құдықтарында дәнекерлеуге және кесуге, сондай-ақ арматураны, компенсаторларды және оқшаулау фланецтерін ауыстыруға жабындарды толық жапқаннан кейін ғана жол беріледі.

445. Құдықтарда, шұңқыр ұраларда және коллекторларда дәнекерлеуді немесе газбен кесуді бастар алдында ауаның газдануын тексеру жүргізіледі. Ауадағы газдың көлемдік үлесі төменгі тұтану шегінен 20 %-дан аспайды. Сынамалар аса нашар желдетілетін орындарда іріктеледі.

Газ құбырларында дәнекерлеу жұмыстарын жүргізудің барлық уақыты ішінде ауаны желдеткішпен немесе компрессормен айдау жолымен құдықтар мен шұңқыр ұралар желдетіледі.

446. Жұмыс істеп тұрған газ құбырларында, оларға газ құбырларын қосу және жөндеу кезінде дәнекерлеу немесе газбен кесу газдың 40-150 даПа (150 мм су бағ.) қысымымен жүргізіледі. Аталған қысымның болуы барлық жұмыстардың орындалу уақыты ішінде тексерілуге тиіс. Қысым 40 даПа (40 мм су бағ.) төмен түскенде және 150 даПа (150 мм су бағ.) асқанда кесуді немесе дәнекерлеуді тоқтатқан жөн.

Жұмыстардың қауіпсіздігін және орындалу сапасын қамтамасыз ететін арнайы саймандарды қолдану кезінде қысымды төмендетпей газ құбырын қосуға жол беріледі.

Жұмыстардың жүргізілу орындарында қысымды бақылау үшін манометр орнатылады немесе жұмыс жүргізу орнында 100 м астам қашықтықта орналасқан манометр пайдаланылады.

447. Жұмыс істеп тұрған ішкі газ құбырларында қосымша жабдықтарды орнату бойынша жұмыстарды жүргізу кезінде дәнекерлеу мен кесуді ауамен немесе инертті газбен үрленетін ажыратылған учаскелерде жүргізген жөн.

448. Жұмыс істеп тұрған газ құбырларына жаңа газ құбырларын қосу бойынша жұмыстарды орындау кезінде газ қысымының төмендеуі ажырату құралдарының немесе қысымды реттегіштердің көмегімен жүргізіледі.

Газ құбырының осы учаскесіндегі газ қысымының артуына жол бермеу үшін қолда бар конденсатор жинақтарын, гидроқақпақты пайдаланған, ал қажет болған жағдайда (қосу бойынша жұмыстардың басында) мүмкіндігінше жағу, газды шығаруға арналған ажыратқыш құралдармен шығару құбырын орнатқан жөн.

449. Газ құбырын жұмыс істеп тұрған газ құбырына қосу амалын газ тарату жүйесін пайдалану мен газ тұтынушы ұйым немесе осы функцияны орындайтын ұйым айқындайды.

450. "Газ астындағы" газ құбырын кесуді газ тарату жүйесін пайдаланушы және газ тұтынушы ұйым әзірлейтін арнайы нұсқаулық бойынша жүргізген жөн.

451. Газ құбырларының, арматураның және құралдардың герметикалануын отпен тексеруге жол берілмейді.

452. Газ қауіпті жұмыстарды жүргізу орындарында бөгде адамның болуына, сондай-ақ шылым шегуге және ашық от көздерін пайдалануға жол берілмейді.

Шұңқыр ұралар мен құдықтарда жұмыстар жүргізу кезінде олар қоршалады. Жұмыс орнына жақын жерлерде ескерту белгілері ілінеді немесе қойылады.

453. Жұмыс істеп тұрған газ құбырларында газбен кесу немесе дәнекерлеу жұмыстары кезінде, сондай-ақ шойын газ құбырларының қоныштарына қорғасын құю кезінде газ шыққан орында үлкен жалынның түзілуіне жол бермеу үшін асбест қақпағымен шамотты саз балшық жағу қажет.

454. Тұтынушыларға тармақтарда, сондай-ақ жекелеген ғимараттарға кірер жерлерде орнатылған тығындарды жою осы Талаптардың 431-439-тармақтарына сәйкес газ құбырларын қарағаннан және нығыздау жүргізілгеннен кейін газ беру бойынша жұмыстарға жетекшілік ететін адамның нұсқауы бойынша жүргізіледі.

455. Егер оның дұрыстығы, газ жабдығының жарамдылығы қарау жолымен тексерілмесе және бақылап нығыздау жүргізілмесе, газ құбырына газды жіберуге жол берілмейді.

456. Жаңадан салынған тұрғын үйлердегі газ құбырларына және газ жабдығына газ жіберу, үйдегі пәтерлердің жалпы санының кемінде 80 %-ына тұрғындар орналасқанда, әдетте үй тұрғындары көшіп келгенге дейін жүргізіледі.

Газ жіберу, қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша ұйымдық және техникалық шараларды қабылдау тәртібі газ тарату жүйелерін пайдалану мен газ тұтынушы ұйымдардың нұсқаулығымен белгіленеді.

Жіберу жұмыстары аяқталғаннан кейін газ құралдары мен аппараттары тұрғын үй-пайдалану ұйымының өкіліне немесе жеке меншік құқығындағы пәтер иелеріне сақтау үшін тапсырылады.

457. Газ жіберген кезде газ құбырлары барлық ауаны шығарға дейін газбен үрленеді. Үрлеудің аяқталуы іріктелген сынамаларды талдау және тұтату жолымен айқындалады.

Газ сынамасындағы оттегінің көлемдік үлесі 1 %-дан аспайды, ал газдың жануы дыбыссыз баяу болады.

Газ құбырлары газдан босаған кезде ауамен немесе инертті газбен газ толық ығыстырылғанға дейін үрленеді. Үрлеудің аяқталуы талдаумен айқындалады. Үрленген ауадағы газдың көлемді қалған үлесі газдың төменгі тұтану шегінің 20 %-ынан аспайды.

Газ құбырларын үрлеу кезінде газ-ауа қосындысын үй-жайға, сатылы торларға, сондай-ақ мұржаларға, желдету арналарына және т.б. жіберуге рұқсат етілмейді. Газ құбырларын үрлеу жүргізілетін үй-жайларды желдету қажет.

Газ құбырларын үрлеу кезінде газ-ауа қосындысы, оның ғимаратқа құлауы, қандай да бір от көзінен тұтату ықтималдығы жойылған орындарда шығарылады.

458. Ғимараттарды бұзу немесе объектінің газ жабдықтарын демонтаждау кезінде газ құбырлары бұрылған жерлерінде кесіледі және тастай бекітіледі.

459. Газдалған құдықтарда, коллекторлар мен үй-жайларда, сондай-ақ үй-жайдан тыс газдалған атмосферада жөндеу жұмыстары ашық отты (дәнекерлеу, газбен кесу) қолданбай жүргізіледі.

460. Ішкі қарау және жөндеу кезінде, қазандықтар мен басқа да газдалған агрегаттар тығынның көмегімен газ құбырынан ажыратылады.

Қазандық және агрегат оттығындағы жұмыстарды, тек оны желдеткеннен және газдалуын тексергеннен кейін ғана жүргізуге рұқсат етіледі.

461. Тұтқасы жоқ құдықтарға, шұңқыр ұраларға, сондай-ақ резервуарларға жұмысшыларды түсіру үшін құдықтың, шұңқыр ұраның шетіне, резервуардың люгіне бекітілетін сайманы бар металл сатылар қолданылады.

462. Ажыратылмаған газ құбырлары бар құдықтар мен шұңқыр ұраларда бір уақытта екеуден аспайтын адамның болуына рұқсат етіледі, бұл ретте жұмыстарды олар құтқару белдіктерімен, газ шығатын жағдайларда газқағарлармен орындайды.

Жер бетінде жел жағынан, сондай-ақ резервуар люгінің жанында екі адам болады, олар жоғарыда аталған құрылыстардың ішіндегі жұмысшылардың құтқару белдіктеріндегі арқанның ұшын ұстап тұруға, оларға және шлангі газқағардың ауа жинаушы трубкаларына үнемі бақылау жүргізуге, жұмыс орнында бөгде адамдардың болуына жол бермеуге міндетті.

463. Сыртқы және ішкі газ құбырларында орнатылған жабдықтарды (арматура, фильтрлер, есептеуіштер және т.б.) ашу және ауыстыру газ құбырдың ажыратылған учаскесінде жүргізіледі. Ажыратылған қондырғыларда тығын орнатылады.

464. Газ құбырларында орнатылатын тығындар газ құбырындағы газдың ең жоғары қысымына сәйкес келеді. Оларда фланцтердің шегінен тыс тұратын ұштары болады. Тығындардың ұштарында газ қысымы және газ құбырының диаметрі көрсетілген таңба ойылып жазылады.

465. Тиек арматурасының сальниктерін толтыру, орта және жоғары қысымды сыртқы газ құбырларында конденсаторлар жинаушылардың бұранда қосылыстарын бөлшектеу газ қысымы 0,1 Мпа (1 кгс/шаршы см) артық болмаған жағдайда жол беріледі.

466. Кез келген қысымдағы ішкі газ құбырындағы фланецті, бұранда қосылыстарын және арматура жабындарын ауыстыру газ құбырының ажыратылған және тұйықталған учаскесінде жүргізіледі.

467. Кез келген қысымдағы ішкі газ құбырындағы фланецті, бұранда қосылыстарын және арматураны бөлшектеу газ құбырының ажыратылған және тұйықталған учаскесінде жүргізіледі.

468. Қажетті сақтандыру шараларын сақтаған кезде диаметрі 50 м дейінгі газ құбырларындағы үй ішіндегі газ жабдығының кранын майлау газ қысымы 300 даПа (300 мм су бағаны) аспаған жағдайда жол беріледі.

469. Газ құбырларында және жабдықтарда жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде газдалған үй-жайдың сыртында, жақын жерлерде от көздерінің болмауын қадағалауға міндетті адам болады. Газдалған үй-жайдың сыртқы есіктері үнемі ашық тұрады.

470. Жер асты газ құбырларында газ құбырларын ажыратумен (жапқыштарды ауыстыру, тығындарды, жабындарды алу және орнату және т.б.) байланысты жөндеу жұмыстарын бастар алдында бар электр қорғанысын ажырату және ұшқынның түзілуін болдырмау мақсатында ажыратқыш газ құбырларында тосқауыл (егер стационарлы орнатылған тосқауыл болмаса) орнату қажет.

471. Газ құбырларында тазалауға, (метал сүмбімен), еріткіштерді құюға немесе бу беру жолымен мұз, шайыр, нафталинді және басқа да тығындарды орнатуға газ құбырындағы газ қысымы 50 даПа (500 мм су. бағ.) аспаған жағдайда рұқсат етіледі. Газ құбырын жылыту үшін ашық отты қолдануға жол берілмейді.

472. Газ құбырларында тығындарды орнатқан кезде, газ құбырынан газдың шығуын барынша азайтатын шаралар қолданылады. Жұмыстар шлангті және оттегі оқшаулағыш газқағарларымен жүргізіледі. Бөлмеге газдың кіруіне жол берілмейді.

473. Газ құбырларын тазалау кезінде тұтынушыларға газ құралдарын жұмыстар аяқталғанға дейін ажырату қажеттілігі туралы алдын ала ескертіледі.

474. Газ құбырындағы тығындарды жою үшін бөлшектелген бұранда және фланецті қосылыстар жинақталғаннан кейін герметикалылығы сабын эмульсиясымен немесе газталдағышпен тексеріледі.

475. Жұмысшыларды жеке қорғау құралдарымен қамтамасыз етуге және осы құралдардың дұрыстығына жауапты адам газ қауіпті жұмыстарға жетекшілік ететін маман, 413-тармаққа сәйкес жетекшіліксіз жүргізуі мүмкін жұмыстарды орындау кезінде – тапсырманы берген адам болып табылады.

Газ қауіпті жұмыстарға рұқсат нарядын берген кезде жеке қорғау құралдарымен қамтамасыз етілуі және оның дұрыстығы анықталады. Жұмыс орнын ұйымдастыру кезінде жұмыс жетекшісі жұмысшылардың қауіпсіз аймаққа жылдам өту мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті.

476. Рұқсат наряды бойынша жұмыс істейтін әрбір жұмысшының шлангті немесе оттегі оқшаулағыш газқағары болады.

Сүзгі газқағарларды қолдануға жол берілмейді. Ішкі газ құбырларында жұмысшылардың жұмыстарды орындау кезінде газқағардың болу қажеттілігі осы жұмыстарға арналған рұқсат нарядпен айқындалады.

477. Оттегі оқшаулағыш газқағарларды пайдалануға рұқсатты әрбір жағдайда жұмыс жетекшісі медициналық куәландырудан және осындай газқағарларды пайдалану қағидасы туралы арнайы нұсқамадан өткен адамдарға береді.

478. Оттегі оқшаулағыш газқағармен жұмыс жүргізу кезінде газқағар баллонындағы қалған оттегі қысымы жұмысшының өндіріс орнына және газдалмаған аймаққа қайтуын қамтамасыз етуі қажет.

479. Газқағармен үздіксіз жұмыс істеу ұзақтығы – 30 минут. Оттегі оқшаулағыш газқағармен жұмыс уақытын газқағар паспортында жазған жөн.

480. Шлангті газқағардың ауа жинаушы потрубкасы жұмыс жүргізу кезінде газ бөлінетін орыннан жел жағына орналастырылады және бекітіледі. Желдеткішпен ауаны мәжбүрлеп беру кезінде шлангтың рұқсат етілген ұзындығы – 15 м, шланг күрт бүгілмеуге және бір нәрсемен қысылып қалмауға тиіс.

481. Құтқару белдіктерінде арқанды бекітуге арналған, олардың қосылатын жағында шығыры бар иыққа салатын белбеуі болады. Белдік шығыры жауырынынан төмен орналаспайтындай етіп жасалуы керек. Иыққа салатын белбеусіз белдіктерді қолдануға жол берілмейді.

482. Әрбір қауіпті жұмысты жүргізер алдында газқағарлардың герметикалылығы тексеріледі. Киіліп тұрған газқағарда гофрланған түтіктің ұшы қолмен қысылады. Егер осындай жағдайда тыныс алу мүмкін болмаса, газқағар ақаулы, ал егер тыныс алуға болса, онда газқағар қолдануға жарамды.

483. Карабиндерге арналған шығыры бар құтқару белдіктері былайша сыналады: екі қаптырмасы тағылған белдік шығырына салмағы 200 кг жүк ілінеді, ол сондай ілінген жағдайда 5 минут тұрады. Жүкті алғаннан кейін белдікте зақымдану белгілері болмауы керек.

484. Белдік карабиндері салмағы 200 кг жүкпен сыналады. Ашық затворлы карабин жүкпен 5 минут тұрады. Жүкті алғаннан кейін босатылған тетігі дұрыс және еркін өз орнына келтіріледі.

485. Арнайы арқан 15 минут ішінде салмағы 200 кг жүкпен сыналады. Жүкті алғаннан кейін арқанда жалпы және жекелеген жіптерінде зақымдануларға жол берілмейді.

486. Құтқару белдіктерін, белдік карабиндерін және құтқару арқандарын сынау 6 айда кемінде 1 рет маманның немесе жетекшінің басшылығымен жүргізіледі. Сынау нәтижелері актімен немесе арнайы журналдағы жазбамен ресімделеді.

Белдіктерді, карабиндерді және арқандарды берер алдында оларды сыртынан қарап тексеру жүргізіледі. Әрбір белдік пен арқанның түгендеу нөмірі болады.

Динамикалы түрде жыртылған белдік пайдаланудан алынып тасталады.

6. Аварияларды оқшаулау және жою

487. Газ тарату жүйелері мен газ тұтынушы объектілердегі инциденттер мен аварияларды оқшаулау мен жою үшін газбен жабдықтау ұйымдары демалыс және мереке күндерін қоса алғанда, тәуліктік режимде жұмыс істейтін мамандандырылған бөлімшелер (авариялық-қалпына келтіру жұмыстары қызметтері, авариялық-диспетчерлік қызметтер, авариялық бекеттер) құрылады. Авариялық-диспетчерлік қызмет (бұдан әрі – АДҚ) пен олардың филиалдарының штатын, материалдық-техникалық жарақталуын, сондай-ақ техникалық және жедел-пайдалану құжаттамасымен жасақталуын техникалық және нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкес газбен жабдықтау жүйесінің кәсіпорындары айқындайды.

488. Құрамында өздеріне қызмет көрсететін газ тарату жүйелерін пайдаланушы және газ тұтынушы ұйымдары жоқ пайдалану учаскелерінде газ құбырлары, АДҚ және оның филиалдары ұйымдастырылмауы мүмкін. Ондай учаскелер оларға қажетті көмек көрсету үшін газбен жабдықтау ұйымының аса жақын орналасқан АДҚ филиалына бекітіледі (газбен жабдықтау ұйымының бұйрығымен).

489. Авариялық бригадалары бар әрбір кәсіпорында персоналдың іс-қимылы бағаланатын оқу-жаттығу сабақтары өтеді:

әр тақырып бойынша, әр бригада үшін аварияларды оқшаулау және жою жоспары бойынша – 6 айда кемінде 1 рет;

әртүрлі мақсаттағы қызметтердің өзара іс-қимыл жоспарлары бойынша – жылына кемінде 1 рет.

Оқу-жаттығу сабақтары іс жүзіндегі жағдайларға барынша жақын жағдайларда арнайы жабдықталған полигондарда жүргізіледі.

Жүргізілген оқу-жаттығу сабақтары журналда тіркеледі.

490. АДҚ барлық өтінімдері арнайы журналдарда тіркеледі. Журналда: хабарламаның (өтінімнің) келіп түскен уақыты, авариялық бригадамен оқиға орнына шығу және келу уақыты, зақымдалу сипаты белгіленеді және орындалған жұмыстар аталып өтіледі.

Газбен жабдықтау ұйымдарындағы авариялық қызметтерге телефон өтінімдері автоматты түрде жазылады. Жазбаларды сақтау мерзімі 10 тәуліктен кем болмайды. Авариялық өтінімдердің және жұмыс көлемінің уақытында орындалуын газбен жабдықтау кәсіпорнының басшысы жүйелі түрде бақылайды. Барлық өтінімдерді талдау негізінде газ тарату жүйесі мен газ тұтынушы объектілерге техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыруды жақсарту бойынша іс-шаралар әзірленеді.

491. Газдың бар болуы туралы хабарлама (өтінім) алған кезде диспетчер өтініш берушіге қажетті қауіпсіздік шараларын қабылдау туралы нұсқама береді.

492. Авариялық өтінімдерді орындау бойынша жұмыстардың ұйымдастырылуы негізінде АДҚ бригадасының (АДҚ және оның филиалдары ұйымдастырылмайтын пайдалану учаскесінің персоналы) АДҚ туралы қағидада белгіленген аса қысқа мерзімде, бірақ 40 минуттан кешікпей авариялық объектіге жетуі туралы талаптар көрсетіледі. Жарылыс, өрт, үй-жайдың газдануы туралы барлық хабарлама бойынша авариялық бригада авария орнына 5 минут ішінде шығады.

493. Авариялық бригада инциденттер мен аварияларды және олардың салдарын уақытында оқшаулау үшін арнайы авариялық машинамен, жабдықталған радиостанциямен, дабылмен, көк түсті жылтылдайтын маякпен және жасақталған құрал-саймандармен, бақылау материалдарымен, құралдарымен, жабдықтарымен және аспаптармен шығады.

Жер бетіндегі және жер астындағы аварияларды оқшаулауға шыққан кезде авариялық бригаданың планшеттері (бағыттық карталары) және қажетті орындаушылық-техникалық құжаттамасы (газ құбырының жоспарлары, дәнекерлеу схемасы) болады.

494. Авариялық машиналарды өз мақсатынан тыс пайдалануға жол берілмейді.

495. Жертөлелерде, тоннельдерде, коллекторларда, кіре берістерде көлемді газ үлесі, ғимараттың 1 қабаттағы үй-жайларында 1 % немесе СМГ үшін 0,4 % табиғи газ анықталған жағдайда, газдалған объектінің, ғимараттың, бөлменің, газ тарату жүйесі объектілерінің қорғау аймақтарында өрт болған кезде, газ құбырларын газбен қамтамасыз ету жүйелерінен бірден ажырату және қауіпсіз аймақтан адамдарды эвакуациялау бойынша шаралар қабылданады.

496. Зақымдалған газ құбырына (газдың шығуын уақытша жою үшін) авариялық объектіні пайдаланушы қызметке бере отырып, бандаж немесе қамыт төсеуге рұқсат етіледі.

Жер астындағы газ құбырларына бандаждар және қамыттар төсеуге жол берілмейді.

497. АДҚ кейіннен авариялық объектіні бере отырып, аварияларды және инциденттерді оқшаулауға және жоюға пайдаланушы қызметті тартуға құқығы бар.

7. Газды бақылау объектілері

1) газ құбырлары және олардағы жабдық;

2) газ отынымен жұмыс істейтін пеш, оттық;

3) металды кесу бекеті (жылжымалыдан басқа);

4) ГРС, газ реттеуші қондырғылар, ГРП;

5) сұйытылған газдың топтық резервуарлық және баллонды қондырғылары;

6) үй ішіндегі газ құбырлары (газ тұтыну жүйелері), тұрғын үй және қоғамдық ғимараттардың газ жабдығы;

7) төгу-құю эстакадасы;

8) газды сақтауға арналған резервуар;

9) сорғы-компрессорлық бөлім;

10) баллондарды толтыру бөлімі;

11) ауыр қалдықтарды төгу бөлімі;

12) автоотын құю колонкасы;

13) сұйытылған газды ауамен араластыру жөніндегі бөлім;

14) қоғамдық тамақтану кәсіпорындарындағы (мейрамханалар, дәмханалар, асханалар, буфеттер) мейрамханалық газ жабдығы (плиталар, су жылытқыштар, тамақ пісіру қазандары);

15) автоматиканы қоса алғанда, қазандықтардың газ жабдығы;

16) куәландыру бөлімшесі, пункті.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
1-қосымша

Газ пайдаланушы қондырғыларды қауіпсіз пайдалану жөніндегі нұсқаулық

1. Осы талаптар коммуналдық-тұрмыстық кәсіпорындардың, тұрғын үй қорын пайдаланушы ұйымдардың (кондоминимумды басқару органдары) лауазымды адамдарына, қоғамдық ғимараттарда газ жабдықтарының қауіпсіз пайдаланылуына жауапты адамдарға, сондай-ақ тұрмыстық тұтынушыларға қолданылады.

2. Газ жабдығының сақталуын және жарамдылығын, теңгерімінде олар тұрған ұйымдар, меншік құқығындағы үйлер мен пәтерлерде – олардың иелері қамтамасыз етеді.

3. Үйлерде, пәтерлерде тұрмыстық газ пайдаланушы қондырғыларды қауіпсіз пайдалануды және оларды тиісті жағдайда ұстауды тұрғын үй және тұрғын үй емес орынжайлардың меншік иелері немесе жазбаша жалға алу шарты негізінде тұрғын үйде тұратын адамдар қамтамасыз етеді.

Көп қабатты тұрғын үйлердегі мұржа және желдету арналарының сақталуы мен жарамды күйде болуын тұрғын үй-пайдаланушы ұйымдар, кондоминимумды басқару органдары, меншік құқығындағы үйлер мен пәтерлерде – олардың иелері қамтамасыз етеді.

4. Газ пайдаланушы қондырғылары бар коммуналдық-тұрмыстық кәсіпорындарда газ пайдаланушы қондырғылардың және су қыздыру қазандығы операторларының (немесе қызмет көрсетуші персонал) қауіпсіз пайдаланылуына жауапты адамдар бұйрықпен тағайындалады.

5. Жеке меншік құқығындағы үйлер мен пәтерлер иелерінен басқа жауапты адамдар және су қыздыру қазандығы операторлары (немесе қызмет көрсетуші персонал) осы Талаптарға сәйкес емтихан тапсырады.

6. Газ пайдаланушы қондырғылары бар адамдар:

1) газ пайдаланушы қондырғыларды қауіпсіз пайдалану бойынша нұсқамадан өтеді.

2) газ пайдаланушы қондырғының сақталуын және таза ұсталуын қамтамасыз етеді.

3) газ пайдаланушы қондырғылардың, мұржа мен желдеткіштің қауіпсіз жұмыс істеуін қадағалайды, газ пайдаланушы қондырғыны қосқанға дейін және жұмыс істеп тұрған кезінде газдың жанатын өнімдерін мұржаға бұра отырып, оның тартылуын тексереді. Газдалған пешті пайдаланар алдында шибердің толық ашықтығын тексереді. Мұржаның "қалтасын" қоқыстардан, сынған кірпіштен уақтылы тазалап тұрады.

4) газ пайдаланғаннан кейін газ пайдаланушы қондырғылардағы және олардың алдындағы крандарды жабады, ал ас үйлердің ішіне баллондарды орналастырған кезде қосымша баллондардың вентильдерін (редукторын) жабады.

5) газ пайдаланушы қондырғылар жарамсыз болған кезде газбен жабдықтау ұйымының жұмысшыларын шақыртады.

6) газдың берілуі кенеттен тоқтап қалғанда газ пайдаланушы қондырғылардың қыздырғыш крандарын дереу жабады және газбен жабдықтау ұйымының авариялық-диспетчерлік қызметіне хабарлайды.

7) орынжайда газдың иісі пайда болған кезде газ пайдаланушы қондырғыларды пайдалануды дереу тоқтатады, қондырғыларға жалғанған және қондырғылардағы крандарды жабады, орынжайды желдету үшін терезелер мен желкөздерді ашып, авариялық-диспетчерлік қызметті шақырады.

От жағуға, темекі шегуге, электр жарығы мен электр құралдарын қосуға және сөндіруге, электр қоңырауларын пайдалануға болмайды;

8) жертөледе, кіреберісте, аулада, көшеде газ иісі байқалғанда:

112 телефоны бойынша авариялық-диспетчерлік қызметке хабарлау;

газдалған ортадан адамдарды шығару, электр жарығын қосу және сөндіру, ашық от пен ұшқынды болдырмау жөніндегі шараларды қабылдау;

авариялық-диспетчелік бригада келгенге дейін орынжайдың желдетілуін ұйымдастыру қажет;

9) тәуліктің кез келген уақытында газ құбырлары мен газ жабдығын қарау және жөндеу үшін газбен жабдықтау ұйымдары жұмыскерлерін қызметтік куәліктерін көрсетуі бойынша пәтерге кіргізеді;

10) жоғарыда аталғаннан басқа, жеке тұрғын үйлердің және тұрғын үй-пайдалану ұйымдарының (кондоминимумды басқару органдары) иелері газ тұтыну жүйелеріне техникалық қызмет көрсету үшін уақытында шарт жасасады. Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздік талаптарында белгіленген мерзімде мұржалар мен желдету арналарын тексеруді қамтамасыз етеді. Қысқы уақытта газ құбырлары бастарының қатып қалуына және бітелуіне жол бермеу мақсатында олар кезең-кезеңімен тексеріледі.

7. Мыналарға:

1) үйлерді (пәтерлер, бау-бақшадағы шағын үйді) газдандыруды өз бетінше жүргізуге, газ пайдаланушы қондырғылардың орнын ауыстыруға, алмастыруға және жөндеуге;

2) газбен жабдықтау ұйымының келісімінсіз газ пайдаланушы қондырғылар орнатылған үй-жайларды қайта жоспарлауға, қайта салуға, мақсатты қолданылуын өзгертуге;

3) газ пайдаланушы қондырғылардың конструкциясына өзгеріс енгізуге. Мұржа және желдету жүйелерінің құрылғыларын ауыстыруға. Желдету арналарын бітеп тастауға, мұржаларды тазалауға арналған "қалталар" мен люктерді бітеуге;

4) қауіпсіздік және реттеу автоматикасын ажыратуға. Газ пайдаланушы қондырғылар, автоматика, арматура және газ баллондар жарамсыз болған кезде газды пайдалануға;

5) газдалған пештер мен мұржалардың қалау тығыздығы, сылағы (жарықтар) бұзылған кезде газды пайдалануға;

6) мұржа мен желдету арналарын тексеру және тазалау туралы актінің қолданылу мерзімі өтіп кеткеннен кейін газды пайдалануға;

7) газбен жабдықтау ұйымында қауіпсіз жұмыс жөнінде нұсқамадан өтпей, мұржа мен желдету арналарын тазалауды, тексеруді жүргізуге, сондай-ақ газ баллонды қондырғылардың баллондарын ауыстыруға;

8) желкөздер (фрамугалар), жалюзи торшалары, желдету арналарының торшалары, жуыну бөлмелері мен ас бөлмелер есіктері астындағы қуыстар жабық болғанда, мұржа мен желдету арналарында тартқыштар болмағанда, газ пайдаланушы қондырғыларды пайдалануға;

9) үздіксіз жұмыс істеуге арналған және оған арналған тиісті автоматикасы бар газ пайдаланушы қондырғылардан басқа, жұмыс істеп тұрған газ пайдаланушы қондырғыларды қараусыз қалдыруға;

10) 10 жасқа дейінгі балалардың, сондай-ақ өз қимылдарын бақылай алмайтын және газ пайдаланушы қондырғыларды пайдалану қағидаларын білмейтін адамдардың ондай қондырғыларды пайдалануына жол беруге;

11) газ құбырларына арқан байлауға, газ құбырларын жүктеуге, "қораптарды", аспалы төбелерді жабуға;

12) газ бен газ пайдаланушы қондырғыларды мақсатсыз пайдалануға. Орынжайды жылыту үшін газ плиталарын қолдануға;

13) ұйықтау және демалу үшін газ пайдаланушы қондырғылар орнатылған орынжайларды пайдалануға;

14) газдың шығуы анықталған жағдайда ашық отты қолдануға;

15) орынжайлар мен жертөлелерде бос және сұйытылған газбен толтырылған баллондарды сақтауға;

16) газдалған орынжайда сыйымдылығы 50 (55) л бір баллонды немесе әрбіреуінің сыйымдылығы 27 л екі баллонды орналастыруға. Баллондар газ пайдаланушы қондырғылар тұрған орынжайда тұруға тиіс;

17) газы бар баллондарды орынжайда жылыту радиаторынан кемінде 1 м қашықтықта орнатуға. Баллондарды қызып кетуден қорғайтын экран қондырғысы болған кезде баллондар мен қыздырғыш пештер арасындағы арақашықтық 0,5 м дейін, ал баллондар мен экран арасындағы арақашықтық кем дегенде 10 см азаюы мүмкін.

Жағатын пештерден баллондарды кемінде 2 м қашықтықта орналастыруға;

18) орынжайларда орнатылған баллондарды ауыстыру кезінде электр жарығын қосуға және ажыратуға, ашық отты, электр жылытқыш құралдарын және жылыту пештерін пайдалануға;

Баллонды аталған жұмысты орындаумен байланысы жоқ адамдардың қатысуымен ауыстыруға;

19) газ құбырына жақын жерде (кем дегенде 20 см) электр кәбілдерін, көмескі жарықты және басқа да электр жабдықтарын орнатуға жол берілмейді.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
2-қосымша

Жалпы сыйымдылығы 50 м³ дейінгі резервуарлық қондырғылардың арақашықтығы

Ғимараттар, құрылыстар және коммуникациялар	Резервуарлардан жарықтағы арақашықтық, м							Буландырғыш немесе топтық баллондық қондырғыдан жарықтағы арақашықтық, м.
	жер үсті				жер асты
	Резервуарлардың қондырғыдағы жалпы сыйымдылығы, м³
	5-ке дейін	5-тен астам 10-ға дейін	10-нан астам 20-ға дейін	10-ға дейін		10-нан астам 20-ға дейін	20-нан астам 50-ге дейін
1. Қоғамдық ғимараттар мен құрылыстар	40	50*	60*	15		20	30	25
2. Тұрғын үй ғимараттары	20	30*	40*	10		15	20	12
3. Балалар және спорт алаңдары, гараждар (резервуарлық қондырғы қоршауынан)	20	25	30	10		10	10	10
4. Өндірістік ғимараттар (өнер-кәсіптік, ауыл шаруашылығы кәсіпорындары мен өндірістік сипаттағы тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындары)	15	20	25	8		10	15	12
5. Кәріз, жылу трассасы (жер үсті)	3,5	3,5	3,5	3,5		3,5	3,5	3,5
6. Резервуарлық қондырғыға жатпайтын жер бетіндегі құрылыстар мен коммуникациялар (эстакадалар, жылу трассасы және т.б.)	5	5	5	5		5	5	5
7. Су құбыры және басқа да арнасыз коммуникациялар	2	2	2	2		2	2	2
8. Жер асты коммуникация құдықтары	5	5	5	5		5	5	5
9. Жалпы желідегі теміржолдар (резервуарлар жағынан үйме астынан немесе жиектеме шетіне дейін)	25	30	40	20		25	30	20
10. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың жер асты теміржол жолдары, трамвай жолдары (ось жолына дейін), І-ІІІ санаттағы автомобиль жолдары (жүру жол шетіне дейін)	20	20	20	10		10	10	10
11. IV және V санатты автомобиль жолдары (жүру жол шеті) және кәсіпорындар	10	10	10	5		5	5	5
12 ЭБЖ, АС, АС	Электр қондырғыларын жабдықтау қағидасына сәйкес [2]

Ескертпе:

* Кәсіпорынның резервуарлық қондырғыларынан ол қызмет көрсетпейтін ғимараттар мен құрылыстарға дейінгі арақашықтық:

1. Газ құбырына дейінгі арақашықтық қала құрылысына арналған қолданыстағы құрылыс нормаларына және өнеркәсіп кәсіпорындарының бас жоспарларына сәйкес қабылданады.

2. Қоғамдық мақсаттағы мекемелер (кәсіпорындар) орналасқан тұрғын үй ғимаратына дейінгі арақашықтықты тұрғын үй ғимараттары үшін де қолданады.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
3-қосымша

Жалпы сыйымдылығы 50 м³ жоғары резервуарлық қондырғылардың арақашықтығы

Р/с №	Ғимараттар, құрылыстар және коммуникациялар	СМГ резервуарларынан жарықтағы қашықтық, м										СМГ пайдаланатын ғимарат, қондырғыдан қашықтық, м	Жалпы сыйымдылығы төмендегідей толтырған баллондар қоймасынан қашықтық, м³
		Жер үстіндегі резервуарлар						Жерасты резервуарлары
		Жалпы сыйымдылығы кезінде, м³						Жалпы сыйымдылығы кезінде, м³
		20-дан астам 50 дейін	50-ден астам. 200-ге дейін		50-ден астам 500-ге дейін	200-ден астам 8000-ға дейін		50-ден астам 200-ге дейін	50-ден астам 500-ге дейін	200-ден астам 8000-ға дейін
		Бір резервуардың ең жоғарғы сыйымдылығы, м³						Бір резервуардың ең жоғарғы сыйымдылығы, м³					20 м³ дейін	20 м³жоғары
		25 азырақ		25	50	100	100 жоғ. 600 дейін	25	50	100	100 жоғ. 600 дейін		20 м³ дейін	20 м³жоғары
1	Тұрғын үй, әкімшілік, тұрмыстық, өндірістік ғимараттар, қазандық, гараж және ашық тұрақтар ғимараттары*	70 (30)		80 (50)	150 (110)**	200	300	40 (25)	75 (55)**	100	150	50	50 (20)	100 (30)
2	Жер үстіндегі құрылыстар мен коммуникациялар (эстакадалар, жылу трассалары), тұрғын үй ғимараттарының қосалқы құрылыстары	30 (15)		30 (20)	40 (30)	40 (30)	40 (30)	20 (15)	25 (15)	25 (15)	25 (15)	30	20 (15)	20 (20)
3	Жерасты коммуникация-лары (ГТС аумағындағы газ құбырларынан басқа)	Қолданыстағы құрылыс нормалары талаптарына сәйкес қоршаулар шегінде
4	Электр беру желілері, трансформаторлық тарату құрылғылары	Электр қондырғыларын орнату қағидалары бойынша
5	Жалпы желілік темір жолдар (үйінді астынан табанынан), I — III санатты автомобиль жолдары	50		75	100***	100	100	50	75***	75	75	50	50	50
6	Темір жолдардың, кәсіпорын жолдарының кіреберіс жолдары, трамвай жолдары, IV — V санатты автомобиль жолдары	30 (20)		30*** (20)	40*** (30)	40 (30)	40 (30)	20* (15) *	25* (15)*	25 (15)	25 (15)	30	20 (20)	20 (20)

Ескертпе:

1. Жақшадағы арақашықтық СМГ резервуарлары және өнеркәсіптік кәсіпорын аумағында орналасқан т.б үшін берілген.

2. Толтырылған баллондар қоймасынан өнеркәсіптік және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының, сондай-ақ өндірістік сипаттағы тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындарының ғимараттарына дейінгі арақашықтықты жақшаларда келтірілген деректер бойынша қабылдаған жөн.

3. 50 м³бойынша бірыңғай сыйымдылықтағы екі СМГ резервуарын орнатқан кезде ГНП жататын ғимараттар (тұрғын, қоғамдық, өндірістік және т.б.) арасындағы арақашықтықты азайтуға рұқсат етіледі: жер үсті резервуарлары үшін - 100 м. дейін; жер асты - 50 м. дейін.

4. "*" деген белгі тұрғын үй, қоғамдық ғимараттардың арақашықтығын жақшаларда берілген деректер бойынша әкімшілік, тұрмыстық, өндірістік ғимараттардан, қазандық ғимараттарынан, гараждардан еркін алаңда орналасқан СМГ объектілері үшін көрсетілгендерден кем емес, бірақ тиісті ғимараттар мен ғимараттар үшін 10-кестеде көрсетілгеннен кем емес қабылдау қажеттігін білдіреді.

5. Жер үсті резервуарларынан бір уақытта 800-ден астам адам болуы мүмкін жерлерге (стадиондар, базарлар, саябақтар, тұрғын үйлер және т.б.) дейінгі, сондай-ақ мектеп, мектепке дейінгі және емдеу-сауықтыру мекемелері аумағына дейінгі арақашықтықты орын санына қарамастан кестеде көрсетілгенмен салыстырғанда 2 есеге ұлғайтқан жөн.

6. Жанар-жағармай құю пунктінен ГТС дейінгі ең аз арақашықтықты өрт қауіпсіздігі қағидалары бойынша қабылдаған жөн.

7. "**" деген белгі ГТС резервуарынан жалпы сыйымдылығы 200 м³ дейінгі арақашықтықты жер үсті орындауында 70 м дейін, жер астында – 35 м. дейін, сыйымдылығы 300 м³тиісінше 90-ға және 45 м. дейін азайтуға жол берілетінін білдіреді.

8. "***" деген белгі темір және автомобиль жолдарынан жалпы сыйымдылығы 200 м³ артық емес СМГ резервуарларына дейін жер үстіндегі орындауда 75 м-ге дейін және жер астындағы орындауда 50 м-ге дейін азайту рұқсат етіледі. Кіреберіс, кәсіпорын аумағынан тыс өтетін трамвай жолдарынан жалпы сыйымдылығы 100 м артық емес СКГ резервуарларына дейін жер үстіндегі орындауда 20 м-ге дейін және жерастындағы орындауда 15 м-ге дейін азайту, ал жолдардың кәсіпорын аумағы бойынша өткені жағдайда осы қашықтықтар резервуарлардың жер астындағы орындалуы жағдайында 10 м-ге дейін қысқартуға рұқсат етіледі.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
4-қосымша

Сыртқы және ішкі газ құбырларының сынақ нормалары

Құрылыстар	Сынақ нормалары					Ескертпе
	Төзімділікке		Герметикалылыққа
	Сынақ қысымы, МПа (кгс/см²)	Сынақтың ұзақтығы, сағ.	Сынақ қысымы, МПа (кгс/см²)	Сынақтың ұзақтығы, сағ	Қысымның жол берілген төмендеуі
Жер асты газ құбырлары						-
1. 0,005 МПа (0,05 кгс/см²) дейінгі төмен қысымды газқұбырлары (2 поз. көрсетілген газ құбырларынан басқалары)	0,6 (6)	1	0,1 (1)	24	(1) Формула бойынша айқындалады
2. Көшелік газ құбырларынан оларды бөлек салу кезінде 100 мм. дейінгі шартты диаметрімен, 0,005 МПа (0,05 кгс/см²) дейінгі төмен қысым енгізбелері	0,1 (1)	1	0,01 (0,1)	1	Ол да	-
3. Орташа қысымды газ құбырлары 0,005-тен астам, 0,3-ға дейін МПа (0,05-тен астам 3 кгс/см²-ге дейін)	0,6 (6)	1	0,3 (3)	24	(1) Формула бойынша айқындалады	-
4. 0,3-ден астам 0,6 МПа-ға дейін (3-тен астам 6 кгс/см²дейін) жоғарғы қысымды газ құбырлары	0,75 (7,5)	1	0,6 (6)	24	Ол да	-
5. Жоғары қысымды газ құбырлары:						-
0,6-дан, 1,2 МПа-ға дейін (6-дан астам 12 кгс/см²-дейін)	1,5 (15)	1	1,2 (12)	24	(1) Формула бойынша айқындалады
0,6-дан астам 1,6 МПа-ға дейін (6-дан астам 16 кгс/см² дейін) сұйытылған газдар үшін	2,0 (20)	1	1,6 (16)	0,5	Ол да	-
Жер үстіндегі газ құбырлары					Манометр бойынша көрінетін төмендеуге жол берілмейді
6. 0,005 МПа-ға (0,05 кгс/см²) дейін төмен қысымды газ құбырлары (7 поз. берілген газ құбырларынан басқа)	0,3 (3)	1	0,1 (1)	0,5	Манометр бойынша көрінетін төмендеуге жол берілмейді	-
7. Көше газ құбырларынан оларды бөлек салу кезінде 100 мм. дейінгі шартты диаметрімен, 0,005 МПа (0,05 кгс/см²) дейінгі төмен қысым енгізбелері	0,1 (1)	1	0,01 (0,1)	0,5	Ол да	-
8. 0,005-тен астам 0,3 МПа-ға дейін (0,05-тен 0,3 кгс/см² дейін) орташа қысымды газ құбырлары	0,45 (4,5)	1	0,3 (3)	0,5	"	-
9. 0,3-тен астам 0,6 МПа-ға дейін (0,3-тен астам 0,6 кгс/см²дейін) жоғары қысымды газ құбырлары	0,75 (7,5)	1	0,6 (6)	0,5	"	-
10. Жоғары қысымды газ құбырлары:					"	-
0,6-дан астам 1,2 МПа-ға дейін (6-дан астам, 12 кгс/см² дейін)	1,5 (15)	1	1,2 (12)	0,5
Сұйытылған газдар үшін 0,6-дан астам 1,6 МПа-ға дейін (6-дан астам 16 кгс/см²-ға дейін)	2,0 (20)	1	1,6 (16)	12	"	-
Газ құбырлары және ГРП жабдықтары
11. 0,005 МПа (0,05 кгс/см²) дейінгі төмен қысымды газ құбырлары және жабдықтар	0,3 (3)	1	0,1 (1)	12	Сынақ қысымының 1 %	Шкафты типті ГРП қолданылмайды, себебі олар дайындаушы зауыттарда қолданылады
12. 0,005-тен астам 0,3 МПа дейін (0,05-тен астам 3 кгс/см² дейін) орташа қысымды газ құбырлары және жабдықтар	0,45 (4,5)	1	0,3 (3)	12	Ол да	Ол да
13. 0,3-тен астам 0,6 МПа-ға дейін (3-тен астам 6 кгс/см²дейін) жоғары қысымды газ құбырлары мен жабдықтар	0,75 (7,5)	1	0,6 (6)	12	"	"
14. 0,6-дан астам 1,2 МПа-ға дейін (6-дан астам 12 кгс/см² дейін) жоғары қысымды газ құбырлары және жабдықтары	1,5 (15)	1	1,2 (12)	12	"	"
Үйішілік және цехішілік газ құбырлары, ГРП
15. Тұрғын үйлердегі және қоғамдық ғимараттардағы, өндірістік емес сипаттағы тұрғын халыққа тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындарындағы, 0,005 МПа-ға дейін (0,05 кгс/см²) төмен қысымды газ құбырлары	0,1 (1)	1	0,005 (0,05)	5 мин	20 даПа (20 мм су. бағ.)	-
16. Өнеркәсіптік және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарындағы газ құбырлары, өндірістік сипаттағы халыққа тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындарының қазандықтары
төмен қысымды:
0,005 МПа-ға дейін (0,05 кгс/см²)	0,1 (1)	1	0,01 (0,1	1	60 даПа (60 мм су. бағ.)	-
Орташа қысымды:
0,005-тен астам 0,1 МПа (0,05 бастап, 1 кгс/см² дейін) дейін	0,2 (2)	1	0,1 (1)		Сынақ қысымының 1,5 %	-
0,1-ден астам 0,3 МПа-ға дейін (1 бастап, 3 кгс/см² дейін)	0,45 (4,5)	1	0,3 (3)	1	(2) Формула бойынша айқындалады	-
Жоғары қысымды:			Жұмыс қысымының 1,25. бірақ 0,6 (6) жоғары емес
0,3-тен астам 0,6 МПа-ға дейін (3-тен астапм 6 кгс/см²–ге дейін)	0,75 (7,5)	1		1	Ол да	-
0,6-дан астам 1,2 МПа-ға дейін (6-дан астам 12 кгс/см²–ге дейін)	1,5 (15)	1	Жұмыс қысымының 1,25. бірақ 1,2 (12) жоғары емес	1	"	-
0,6-дан астам 1,6 МПа-ға дейін (6-дан астам 16 кгс/см²-ге дейін) сұйытылған газдар үшін	2,0 (20)	1	Жұмыс қысымының 1,25. бірақ 1,6 (16) жоғары емес	1	"	-

Газ құбырының герметикалығын сынаудың нәтижесінде анықталған ақауларды жойғаннан кейін бұл сынақты қайтадан жүргізген жөн.

Жерасты газ құбыры, егер сынақ кезеңіндегі қысымның фактілі төмендеуі

формуласы бойынша анықталатын шамадан асып кетпесе, герметикалық сынағынан өтті деп саналады.

мұнда

- қысымның жол берілген төмендеуі, кПа;

- бұл да солай, мм сын. бағ.;

d – газ құбырының ішкі диаметрі, мм;

Т – сынақтың ұзақтығы, сағ.

Өнеркәсіптік және ауылшаруашылығы кәсіпорындарындағы, қазандықтарындағы, өндірістік сипаттағы халыққа тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындарындағы 0,1 МПа-дан астам (1 кгс/см²) орташа және жоғары қысымды ішкі газ құбырларының герметикалығын сынау кезінде бастапқы сынақ қысымына қойылатын пайыздармен көрсетілген

қысымның жол берілген төмендеуін мына формула бойынша анықтаған жөн

(2)

мұнда d – сыналатын газ құбырының ішкі диаметрі, мм.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
5-қосымша

Ғимараттар (ГРП-дан басқа) мен құрылыстарға дейінгі жерасты
және жер үстіндегі газ құбырларының жоспардағы арақашықтығы

Инженерлік желілер	Жерасты инженерлік желілердің көлденеңі бойынша жарықтағы арақашықтығы
	Ғимараттар мен құрылыстардың іргетастары	Кәсіпорындардың эстакада қоршауларының, контакті желілері мен байланыс тіректері, темір жолдар іргетастары	Шеткі жолдардың осі		Көше, жол жиек кесектері (жол жиегінің сызығымен нығайтылған өтпе бөліктің жиегі)	Кюветтің сыртқы жиегі немесе жол үймелерінің шеттері	Электр беру әуе желілері тіректерінің іргетастары, кернеумен
	Ғимараттар мен құрылыстардың іргетастары		1520 мм темір жол бағыттары, бірақ үйме асты және жиектеме шетіне дейін траншея тереңдігінен төмен емес	Темір жол 750 мм бағыттары және трамвай		Кюветтің сыртқы жиегі немесе жол үймелерінің шеттері	Трамвайлар мен троллейбустардың контактілі желісін сыртқы жарықтандырудың 1 кВ-ға дейін	1-ден астам 35 кВ-ға дейін	35-тен астам 110 кВ-ға дейін және одан жоғары
Газ құбырлары: 0,005 МПа-ға дейін (0,05 кгс/см²) төмен қысымды	2	1	3.8	2,8	1,5	1	1	5	10
0.005-ден (0.05) астам 0,3 МПа-ға дейін (3 кгс/см²) орташа қысымды	4	1	4,8	1.5	1		1	5	10
0,3-тен (3) астам 0,6 МПа-ға дейін (6 кгс/см²) жоғары қысымды	7	1	7,8	3,8	2.5	2	1	5	10
0,6-дан (6) астам 1,2 МПа-ға дейін (12 кгс/см²) жоғары қысымды	10	1	10.8	3.8	2.5	2	1	5	10

Ескертпе:

1. 1А, 1Б, 1Г және 1Д климаттық шағын аудандар үшін желілер (су құбыры, тұрмыстық кәріз және нөсер кәрізі, дренаждар, жылу желісі) арақашықтығы топырағының тұрақты қатқан жағдайын сақтай отырып, салу кезінде негізді техникалық есеп бойынша қабылдаған жөн.

2. Іргетастар шөккен жағдайда, желілердің зақымдалу, сондай-ақ осы желілердегі авариялар кезіндегі іргетастардың зақымдалу мүмкіндігін болдырмайтын шараларды орындау кезінде, іргетастар тіректері мен құбырлар эстакадаларының, контактілі желілердің шегіндегі жерасты инженерлік желілердің төселімін қарастыруға жол беріледі. Құрылыстық су төмендету әдісін қолдану арқылы төселуге тиіс инженерлік желілерді жүргізу кезінде олардың ғимарат пен құрылыстарға дейінгі арақашықтығын негізіндегі топырақ тығыздығының бұзылуы мүмкін аймақты ескере отырып орнатқан жөн.

3. Суарылатын аудандарда отырғызылмаған топырақтарда жерасты инженерлік желілерден суаратын арналарға дейінгі арақашықтықты төмендегідей қабылдаған жөн (арналардың жиектеріне дейін):

1 м төмен және орташа қысымды газ құбырларынан, сондай-ақ су құбырларынан, кәріздернен, суағарлардан және жанатын сұйықтықтардың құбырларынан;

2 м – 0,6 МПа (6 кгс/шаршы см) дейін жоғары қысымды газ құбырларынан, жылу құбырларынан, шаруашылық-тұрмыстық және нөсер кәріздерінен;

1,5 м – қуат кәбілдері мен байланыс кәбілдерінен;

5 м – көшелік желілердің суаратын арналарынан іргетастар мен құрылғыларға дейін.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
6-қосымша

Инженерлік және жер асты желілерінің арасындағы жоспардағы арақашықтық

Инженерлік желілер	Арақашықтық, м, көлденеңі бойынша (жарықтағы), дейін							Барлық кернеудегі күштер кәбілдері	Байланыс кәбілдері	Жылу желілері			Сыртқы пневмо қоқыс құбырлары
	Су құбыры	Тұрмыстық кәріз	дренаж және нөсер кәрізі	Қысым газ құбырлары, МПа (кгс/см²)						Тоннель арналарының сыртқы қабырғасы	Арнасыз төсемнің қабығы	Арналар, тоннельдер
				Төмен 0,005 (0,05) дейін	орташа 0,005 (0,05) астам, 0,3 (3) дейін	жоғары
				Төмен 0,005 (0,05) дейін	орташа 0,005 (0,05) астам, 0,3 (3) дейін	0,3 астам, 0,6 (6) дейін	0,6 (6) астам, 1,2 (12) дейін
Төмен қысымды газ құбырлары, МПа (кгс/см²) 0,005 (0,05) дейін	1	1	1	0,5	0,5	0.5	0.5	1	1	2	1	2	1
Орташа 0,005 (0,05)а астам, 0,3 (3) дейін	1	1,5	1,5	0,5	0,5	0,5	0,5	1	1	2	1	2	1,5
жоғары 0,3 (3) астам, 0,6 (6) дейін	1,5	2	2	0,5	0,5	0,5	0,5	1	1	2	1,5	2	2
жоғары 0,6 (6) астам, 1,2 (12) дейін	2	5	5	0,5	0,5	0,5	0,5	2	1	4	2	4	2

Ескертпе: Газ құбырлары параллельді төселген кезде диаметрі 300 мм дейінгі құбырлар үшін олардың арасындағы (жарықтағы) арақашықтық бір траншеяда екі немесе одан да көп газ құбырларын біріктіріп орналастырғанда 0,4 м, 300 мм-ден астам болғанда – 0,5 м деп қабылдауға болады.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
7-қосымша

Өзге жерасты инженерлік желілерімен бірге барлық қысымдағы жерасты Газқұбырларының қиылысқан кезіндегі жарықтағы тігінен арақашықтығы, м.

Су құбыры, кәріз, суағар, жылу желілері және т.б.... 0,2

Электр кәбілі, телефонды кәбілі..................... 0,5

Электр кәбілі майтолтырғыш.......................... 1,0

Ескертпе: Газ құбыры мен электр кәбілінің немесе байланыс кәбілінің арасындағы арақашықтықты азайтуға оларды қаптап төсеу кезінде жол беріледі. Электр кәбілді салу кезіндегі газ құбыры мен қаптама қабырғасы арасындағы жарықтағы арақашықтық 0,25 м-дан, байланыс кәбілі 0,15 м кем болмайды. Қаптама шеттері қиылысқан газ құбырының қабырғаларынан екі жаққа 2 м шығып тұрады.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
8-қосымша

Өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумағындағы ғимараттар мен құрылыстарға дейінгі жерасты газ құбырларынан жарықтағы көлденеңі бойынша арақашықтығы

Инженерлік желілер	Көлденеңі бойынша жарықтағы арақашықтық, м, жер асты желілерінен, дейін
	Ғимараттар мен құрылыстардың іргетастарына	Қоршаулардың іргетастарына, тіректерге, галереяларға, эстакадаларға, құбырларға, контактілі және байланыс желілеріне	1520 мм бағыттағы теміржолдардың осіне, бірақ үйме асты және жиектеме шетіне дейін траншея тереңдігінен төмен емес	Трамвай жолдарының осінен	Автожолдар	Электр беретін әуе желілерінің тіректерінің іргетастары
	Ғимараттар мен құрылыстардың іргетастарына			Трамвай жолдарының осінен	Жиектік кесектастарға, жол жиегі жолақтарының нығайтылған өтпе бөлігінің жиегіне	Кюветтің сыртқы жиегіне немесе үйменің шетіне	1 кВ дейін және сыртқы жарықтандыру	1-ден астам 35 кВ дейін	35 кВ-дан жоғары
Жанғыш газдардың газ құбырлары: 1) төмен қысымды 0,005 МПа (0,05 кгс/см²) дейін	2	1	3,75	2,75	1,5	1	1	5	10
2) орташа қысымды 0,005 (0,05) астам, 0,3 МПа (3 кгс/см²) дейін	4	1	4,75	2,75	1,5	1	1	5	10
3) жоғары қысымды 0,3 (3) астам, 0,6 МПа (6 кгс/см²) дейін	7	1	7,75	3,75	2,5	1	1	5	10
4) жоғары қысымды 0,6 (6) астам, 1,2 МПа (12 кгс/см²) дейін	10	1	10,75	3,75	2,5	1	1	5	10

Ескертпе: газ құбырларынан ағаш жинақтарына дейінгі арақашықтықты 1,5 м тең етіп алған жөн. Бұталарға дейінгі арақашықтық нормаланбайды.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
9-қосымша

Өнеркәсіп кәсіпорындары аумағындағы газ құбырлары мен өзге де инженерлік желілердің арасындағы жарықтағы көлденеңі бойынша арақашықтығы

Инженерлік желілер	Арақашықтық, м, көлденеңі бойынша (жарықтағы), дейін							Барлық кернеудегі қуат кәбілдері	Байланыс кәбілі	Жылу желілері		Арналар, тонельдер	Сыртқы пневмо қоқыс құбырлары
	Су құбырлары	Тұрмыстық кәріз	Дренаж және нөсер кәрізі	Жанғыш газдардың газ құбырлары, Мпа (кг/см2)						Арналы тоннельдің сыртқы қабырғасы	Арнасыз төсемнің қабығы
				Төмен 0,005 (0,05) дейін	Орташа (0,05) бастап, 0,3 (3) дейін	жоғары
				Төмен 0,005 (0,05) дейін	Орташа (0,05) бастап, 0,3 (3) дейін	0,3 (3) астам 0,6 (6) дейін	0,6 (6) астам, 2 (12) дейін
Жанғыш газдардың газ құбырлары:
1) төмен қысымды 0,005 дейін, 0,3МПа дейін	1	1	1	0,4	0,4	0,4	0,4	1	1	2	1	2	1
2) орташа қысымды 0,005-тен астам 0,3-ке дейін	1	1,5	1,5	0,5	0,5	0,5	0,5	1	1	2	1	2	1
3) жоғарғы қысымды 0,3-тен астам 0,6 МПа-ға дейін	1,5	2	2	0,5	0,5	0,5	0,5	1	1	2	1,5	2
4) жоғары қысымды 0,6-дан астам 1,2 МПа-ға дейін	2	5	5	0,5	0,5	0,5	0,5	2	1	4	2	4

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
10-қосымша

Ғимараттың ішінде орналасқан газ құбырлары мен электрмен жабдықтаудың инженерлік коммуникациялары арасындағы арақашықтық

Қорғалмаған және қорғалған тораптар мен кәбілдердің жанатын немесе тез тұтанатын сұйықтықтар мен газ құбырлары қиылысқан жердегі олардың арасындағы арақашықтық кемінде 100 мм құрайды.

Тораптар мен кәбілдерден құбырларға дейінгі арақашықтық 250 мм-ден кем болғанда тораптар мен кәбілдер механикалық зақымдалудан құбырдың әрбір жағынан кемінде 250 мм қосымша қорғалады.

Қатарлап салынғанда тораптар мен кәбілдерден құбырларға дейінгі арақашықтық кемінде 100 мм, ал жанатын немесе тез тұтанатын сұйықтықтар мен газ құбырларына дейінгі арақашықтық кемінде 400 мм құрайды.

Ыстық құбырлармен қатар салынған тораптар мен кәбілдер жоғары температура әсерінен қорғалады не тиісінше орындалады.

ЖВЖ қиылысқан аралықтарда үймелерде және арқанды жолдарда салынғандардан басқа металл құбырлар, сондай-ақ қоршаулар, көпіршелер мен соткалар жерге тұйықталады.

Жасанды жерге тұйықтау әдісін қолданумен қамтамасыз етілген қарсылық 10 см-ден аспайды.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
11-қосымша

Ғимараттың қабырғасы бойынша жүргізілген газ құбырлары мен байланыс және желілік хабар тарату құрылғыларының арасындағы жарықтағы арақашықтық, м (байланыс пен хабар тарату кәбілді желілеріндегі жұмыс кезіндегі қауіпсіздік техникасының ережесінен үзінді)

Атауы

Қатар салынған, мм

Қиылысқанда, мм

Абонентті телефон желілерінің тораптары немесе желілік хабарлау бекітілетін сыртқы қабырғада орналасқан изоляторлар

Ғимараттың сыртқы қабырғалары бойынша орналасқан телефонды желі немесе желілік хабарлау кәбілдері (тораптары)

Ғимараттың сыртқы немесе ішкі қабырғасында орналасқан кәбілді муфта

Ғимараттың ішінде орналасқан байланыс және торапты хабарлаудың желілік жабдықтары

Ғимараттың ішінде қабырғалар бойынша немесе арналарда салынған телефонды желілер немесе торапты хабарлау кәбілдері (тораптары)

0,5

0,1**

–

0,5^*

–

0,05*

*Кәбілдердің (тораптардың) газ құбырларымен арасын саңылаусыз қиылыстыруға байланыс және торапты хабар тарату кәбілі газ құбырының әрбір жағынан 0,1 м шығып тұратын электрден оқшауланған материалдан (резеңке, эбонит, полиэтилен және т.б.) жасалған түтікке салынғанда жол беріледі.

** Муфталар болған кезде арақашықтық 0,5 м дейін ұлғайтылады.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
12-қосымша

Ғимараттар мен құрылыстарға дейін оқшау тұрған ГРП-дан (тіректерде орнатылған шкафтық жабдықтарды қоса алғанда) жарықтағы көлденеңі бойынша арақашықтық

ГРП, МПа (кгс/см²) енгізудегі газ қысымы	Оқшау тұрған ГРП-дан (көлденеңі бойынша) жарықтағы арақашықтық, м, дейін
ГРП, МПа (кгс/см²) енгізудегі газ қысымы	Ғимараттар мен құрылыстар	Темір жол және трамвай жолдары (жақын тұрған рельске дейін)	Автомобиль жолдары (жол жиегіне дейін)	электр беретін әуе желілері
0,6 (6) дейін	10	10	5	Тірек биіктігінен 1,5 кем емес
0,6 (6) астам, 1,2 (12) дейін	15	15	8	Тірек биіктігінен 1,5 кем емес

Ескертпе. Арақашықтықты ғимараттың сыртқы қабырғаларынан немесе ГРП шкафынан бастап, ал жабдықты ашық алаңға орналастыру кезінде – қоршау шетінен бастап қабылдаған жөн.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
13-қосымша

ГТС-та орнатылған сұйытылған көмірсутек газын сақтауға арналған резервуарлардан ГТС-қа жатпайтын ғимараттар мен құрылыстарға дейінгі ең төменгі арақашықтық

Резервуарлардың жалпы сыйымдылығы, м³	Бір резервуардың ең жоғарғы сыйымдылығы, м³	Резервуарлардан ғимараттарға (ГТС-қа жатпайтын тұрғын үй, қоғамдық өнеркәсіптік және өзге де құрылыстар) дейінгі арақашықтық, м
Резервуарлардың жалпы сыйымдылығы, м³	Бір резервуардың ең жоғарғы сыйымдылығы, м³	жер үстіндегі	жер астындағы
50-ден астам 200-ге дейін	25	80	40
Бұл да солай	50	150	75
Бұл да солай	100	200	100
200-ден астам	50	150	75
200-ге дейін	100	200	100
Бұл да солай	100-ден астам бірақ 200-ден астам емес	300	150
Бұл да солай
500-ден астам	100	200	100
500-ге дейін Бұл да солай	100-ден астам бірақ 600-ден астам емес	300	150
2000-нан астам 8000-ге дейін қосу.	Бұл да солай	300	150

Ескертпе:

1. Сыйымдылығы әртүрлі резервуарлары бар сақтау қоймаларына дейінгі арақашықтықты ең үлкен сыйымдылықтағы резервуар бойынша қабылдаған жөн.

2. Жер үстіндегі ГТС резервуарлардан бір уақытта 800-ден аса адам болатын орындарға (стадиондар, базарлар, парктер және т.б.) дейінгі, сондай-ақ, мектептер мен балалар мекемелеріне дейінгі арақашықтықты олардағы орындардың санына қарамай, осы кестеде берілгенге қарсы 2 есе ұлғайтқан жөн.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
14-қосымша

Биік тіректердегі жерүсті құбырларының жарықтағы төсемдерінің биіктігі, м

Адамдар өтетін жерлердегі алаңдардың өтуге болмайтын бөлігі (аумақ).... 2,2

Қиылысатын жерлер

автожолдармен (өтпе бөлігі жабынының жоғарғы жағынан)........ 5,5

электрлендірілген және электрлендірілмеген ішкі теміржол жолдарымен..........................................МемСТ 9238-83

жалпы желідегі теміржол жолдарымен.................…МемСТ 9238-83

трамвай жолдарымен (рельстердің басынан бастап)............ 7,1

троллейбустың контактілі желісімен (жолдың өтпе бөлігі жабынының бетінен.................................................... 7,3

балқытылған шойын немесе ыстық шлак тасымалына арналған ішкі теміржол кіреберіс жолдарымен (рельстің басына дейін)................ 10

бұл да сол, құбырлардың жылу қорғанысын салу кезінде........ 6

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
15-қосымша

Тіректерде және жерүстіне (үйіндісіз) салынған жер үстіндегі газ құбырларынан ғимараттар мен құрылыстарға дейінгі көлденеңі бойынша жарықтағы арақашықтық

Ғимараттар мен құрылыстар	Тіректерде салынған жер үстіндегі және жер бетіндегі газ құбырларының ғимараттар мен құрылыстарға дейінгі жарықтағы арақашықтығы, м.
Ғимараттар мен құрылыстар	Төмен қысымды	Орташа қысымды	II санатты жоғары қысымды	I санатты жоғары қысымды
А және Б санатты бөлмелері бар өндірістік және қойма ғимараттары	5*	5*	5*	10*
Бұл да сол В, Г және Д санатты	-	-	-	5
I-IIIа отқа төзімділік дәрежелі тұрғын үй және қоғамдық ғимараттар	-	-	5	10
Бұл да сол, IV және V отқа төзімділік дәрежелі	-	5	5	10
Тез тұтанатын және жанатын сұйықтықтардың ашық қоймалары мен өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумағынан тыс орналасқан жанғыш материалдардың қоймалары	20	20	40	40
Теміржол және трамвай жолдары (жақын маңдағы рельске дейін)	3	3	3	3
Жер асты инженерлік желілері: су құбырлары, кәріздер, жылу желілері, телефонды кәріз, электр кәбіл блоктары (газ құбыры тірегінің іргетасының шетінен бастап)	1	1	1	1
Жолдар (жиек кесектастарынан, кюветтің сыртқы жиектерінен немесе жол үйінділерінің шетінен бастап)	1,5	1,5	1,5	1,5
Ашық тарату қондырғысының және ашық кіші станцияның қоршауы	10	10	10	10

Ескертпе: * ГРП газ құбырлары үшін (кіретін және шығатын) арақашықтық нормаланбайды. „—” деген белгі арақашықтық нормаланбайтынын білдіреді.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
16-қосымша

Жер үсті және жер бетіндегі газ құбырлары мен әуе электр тарату желілерінің арасындағы арақашықтықты Электр қондырғыларын орнату қағидалары бойынша қабылдаған жөн.

Кәбілді желілерді жерге төсеу

Құбырлардың, соның ішінде мұнай және газ құбырларының кәбілді желілермен қиылысқан кезінде кәбілдер мен құбырлардың арасындағы арақашықтық кемінде 0,5 м болады. Кәбілді қиылысу учаскесінде құбырлардың әрбір жағынан кемінде плюс 2 м жерде төсеген жағдайда бұл арақашықтықты 0,25 м-ға дейін азайтуға болады.

Кәбілді май толтырылған желілердің, пластмассалы оқшаулағышы бар кәбілді желімен қиылысқан жерінде олардың арасындағы жарықтағы арақашықтық кемінде 1 болуы тиіс. Арақашықтық тар болған жағдайда кемінде 0,25 м арақашықтықты қабылдауға жол беріледі, бірақ кәбілдерді құбырларда немесе қақпағы бар темір бетонды науаларға орналастырған жағдайда.

Кернеуі 1 кВ-ға дейін электр таратудың әуе желілері

Тармақтардан үзінді

ӘЖ арқан жолдың астымен жүргізілген жағдайда немесе құбыр астымен жүрсе, ӘЖ сымдары олардан мынадай қашықтықта болу керек: арқан жолдың торларын қоршап тұрған өткелге дейін немесе құбырға дейін - 1 метрден кем болмау керек; құбырға дейін немесе арқан жол элементтеріне дейін сымдарда азғантай ауытқу болғанда және аз салмақ кемдігі болса - 1 метрден кем болмау керек;

ӘЖ астына орнатылған құбырлармен ӘЖ қиылысқанда ӘЖ сымдарынан құбыр элементтеріне дейінгі арақашықтық салмақ кемдігі болған жағдайда 1 метрден кем болмау керек.

Құбырларды немесе қоршау шілтерін жерге тұйықтау кедергісі қиылысу аралығында кемінде 10 Омға тең.

Кернеуі 1 кВ-дан жоғары электр таратудың әуе желілері

Тармақтардан үзінді

ӘЖ тораптары құбырлардың үстінде орналастырылады. ӘЖ-мен қиылысқан жерлерде үйіндіде салынғандарын қоспағанда, жер үстіндегі және жер бетіндегі газ құбырларын қоршаулармен қорғаған жөн.

Қоршаулар шеткі ӘЖ тораптарының проекциясынан қиылысқан жердің екі жағынан да олар кемінде мынадай арақашықтықта барынша ауытқығанда орнатылады:

20 кВ дейінгі ӘЖ үшін 3 м; 35-110 кВ ӘЖ үшін 4 м;

220 кВ ӘЖ үшін 5 м; 330 кВ ӘЖ үшін 6 м;

500 кВ ӘЖ үшін 6,5 м; 500 кВ ӘЖ үшін 6,5 м.

ӘЖ-дан қабырғалар аралығына және қоршауларға дейінгі арақашықтық жер үстіндегі (жер бетіндегі) құбырларға дейінгі қашықтық ретінде қабылданады.

ӘЖ-ның жер үстіндегі және жер бетіндегі құбырлармен және арқанды жолдармен қиылысуы, жақындауы және қатар жүргізілуі кезіндегі арақашықтық төмендегі кестеде келтірілгендерден кем болмайды.

Қиылысу немесе жақындау	Ең төменгі арақашықтық, м, ӘЖ кернеуі кезінде, кВ
Қиылысу немесе жақындау	20-ға дейін	35-110	220	330	500
Тігінен арақашықтығы: ӘЖ торабынан газ құбырының кез келген бөлігіне дейін	3	4	5	6	6,5
Бұл да солай, көрші аралықтағы торап үзілген кезде Көлденеңінен арақашықтығы:	1	2	3	4	-
1. Қатар жүргізілген кезде: - ӘЖ-нің шеткі торабынан құбырлар мен арқанды жолдардың кез келген бөлігіне дейін (пульпатораптарын және магистральды газ құбырларын, мұнай құбырлары мен мұнай өнімдері құбырын қоспағанда) қалыпты режимде	тірек биіктігінен кем емес
1) ӘЖ-ның шеткі торабынан пульпатораптың кез келген бөлігіне дейін қалыпты режимде	30 м-дан кем емес
2) ӘЖ-ның шеткі торабынан магистральды газ құбырының кез келген бөлігіне дейін қалыпты режимде	Тірек биіктігінің екі еселенген биіктігінен кем емес
3) ӘЖ-ның шеткі торабынан магистральды газ құбырының және мұнай өнімдері құбырының кез келген бөлігіне дейін қалыпты режимде	50 м, бірақ тірек биіктігінен кем емес
Арақашықтық тар болған жағдайда ӘЖ-нің шеткі торабынан ол барынша ауытқығанда құбырдың немесе арқанды жолдың кез келген бөлігіне дейін	3	4	5	6	6,5
2. Қиылысқан кезде: - ӘЖ тірегінен құбырдың кез келген бөлігіне дейін қалыпты режимде	тірек биіктігінен кем емес
1) арақашықтық тар болған жағдайларда ӘЖ тірегінен құбырдың кез келген бөлігіне дейін	3	4	5	6	6,5
3. ӘЖ-дан бастап газ құбырының үрленетін шамдарға дейін.	300 м-дан кем емес

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
17-қосымша

__________________________________________________________________

(ұйымның (бөлімшенің) атауы)

Газ қауіпті жұмыстарды жүргізуге
№.......рұқсат наряды

20___ ж."____"______________

1. Кәсіпорын атауы _____________________________________________

2. Жұмыстарды орындауға наряд алған адамның лауазымы, тегі, аты,

әкесінің аты ________________________________________________________

3. Жұмыс орны және сипаты____________________________________________

4. Бригада құрамы ___________________________________________________

(Т.А.Ә)

5. Жұмыстардың басталған күні және уақыты ___________________________

Жұмыстардың аяқталған күні және уақыты ______________________________

6. Нұсқаулыққа сәйкес жұмыстарды орындау кезіндегі негізгі

операциялардың технологиялық салдары ________________________________

_____________________________________________________________________

7. Мынадай негізгі қауіпсіздік шаралары орындалған кезде жұмысқа

рұқсат беріледі _____________________________________________________

(негізгі қауіпсіздік шаралары көрсетіледі,

басшылыққа алынатын нұсқаулықтар көрсетіледі)

8. Бригадада болуы міндетті жалпы және жеке қорғау құралдары ________

9. Жөндеу жұмыстарын бастар алдында жүргізілген, жабық ғимараттар мен құдықтарда газдың бар-жоғы тұрғысынан әуе ортасын талдаудың қорытындысы ________

10. Рұқсат нарядты берген адамның лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты _______

11. Жұмыстардың шарттарымен таныстым және орындауға наряд алдым

_____________________________________________________________________

______________________ 20 ___ жылғы "____"________

(қолы) (күні)

12. Жұмыстарды жүргізу және қауіпсіздік шаралары бойынша нұсқама

Р/с

№

Тегі, аты, әкесінің аты

Лауазымы

Нұсқаманы алғандығы туралы қолы

Ескертпе

13. Бригада құрамындағы өзгеріс

Тегі, аты, әкесінің аты

Өзгерістердің себептері

Уақыты

Тегі, аты, әкесінің аты

Лауазымы, мамандығы

Уақыты

14. Наряд-рұқсатты ұзарту

Күні мен уақыты		Нарядқа қол қойған адамның тегі, аты, әкесінің аты және лауазымы	Қолы	Жұмыс жетекшісінің тегі, аты, әкесінің аты	Қолы
жұмыстың басталуы	жұмыстың аяқталуы

15. Жұмыстар аяқталғаннан кейін жұмыс жетекшісінің қорытындысы ______

________________ _________________________________

(қолы) (Т.А.Ә.)

Газбен жабдықтау жүйелері

объектілерінің қауіпсіздігі

жөніндегі талаптарға

18-қосымша

сақтау мерзімі: 5 жыл

__________________________________________________________________

(ұйымның (бөлімшенің) атауы)

Газ қауіпті жұмыстарды жүргізуге рұқсат-нарядтарды тіркеу журналы

20___жылғы "____" _________ басталды

20__жалғы "____" __________ аяқталды

Рұқсат нарядтың №	Берілген күн	Тегі, аты, әкесінің аты	Атқарып отырған лауазымы	Жұмыс жүргізу мекенжайы және оның сипаттамасы	Нарядты алғанын растайтын қолхат және күні	Орындалған жұмыстар және нарядты қайтару туралы белгі, күні

Газбен жабдықтау жүйелері

объектілерінің қауіпсіздігі

жөніндегі талаптарға

19-қосымша

сақтау мерзімі:

тұрақты

Рұқсат-нарядсыз орындалатын газ қауіпті жұмыстарды тіркеу журналы

№	Күні	Басшының Т.А.Ә.	Атқаратын лауазымы	Жұмыс орнының мекен-жайы	Бригада құрамы Т.А.Ә.	Орындалатын жұмыстардың түрі	Тапсырманы алғаны туралы қол қою	Орындалғаны туралы белгі

Газбен жабдықтау жүйелері

объектілерінің қауіпсіздігі

жөніндегі талаптарға

20-қосымша

Газ қызметінің авариялық-жөндеу машиналарын материалдық-техникалық құралдармен жарақтандыру тізбесі

Құрал

Арнайы авариялық автомашина үлгісі

АЖШ

АГЖШ

1. Жабдық

Жылжымалы компрессорлық станция

Бұрғы қондырғысы

Қар-мұз және кристалды-гидратты тығындарды жоюға арналған қондырғы-құрылғы

Қысымы орташа ацетиленді ауыспалы генератор

АВС

Оттегі баллондары

2. Аспаптар

Газ талдағыш

Сезгіштігі жоғары трасса іздегіш

Сезгіштігі жоғары газ индикаторы

Ауыспалылық электромегафоны

Манометрлер:

серіппелі, жинақ

сұйық У–тәрізді 500 және

2000 мм су.бағ.

3. Құрал-сайман

Гайкалы кілттер (екі жақты, бүйірлі, бөлшектеу), жиынтық

Түтікті рычагты кілттер, жиынтық

Слесарь балғасы, оның ішінде түрлі түсті металдан немесе жезден жасалған, жинақ

Күректер, қайлалар, балталар, ағаш аралар, жинақ

Слесарь қыспалары

Құбыр кескіш

Бұранда кескіш құрал-сайман, жиынтық

Құдық қақпақтарын ашуға арналған ілмектер

Егеулер, қашаулар, бұрауыштар, пассатиждер, рулетка, болаттан жасалған мәуесектер және басқалар, жинақ

4. Мүкәммал, арнайы киім, қорғаныш құралдары

Мүкәммалды қоршау қалқандар, жиынтық

Сигналды белгілер, ескерту кестелері және олардың астына қоятын тұғыр, жиынтық

Жалаушалары бар қабық талшықтардан жасалған арқандар, 100 м, жиынтық

Жарылыстан қорғай отырып жасалған жылжымалы шамшырақтар (шамдар) (бригаданың әр мүшесіне)

Күндізгі жарық тәрізді шамды прожектор

Қалтаға салынатын шаммен белгі беру фонарі (бригаданың әр мүшесіне)

Металдан жасалған жылжымалы баспалдақ (4-6 м)

Диаметрі 50-700 мм құбырларға арналған бандаждар, жиынтық

Домкрат

Арнайы киім (мақта матадан тігілген костюмдер, ашық қызыл түсті жакеттер, мақта курткалар мен шалбарлар, қолғаптар, диэлектрлік биялайлар, қорғаныш каскалар), жиынтық (бригаданың әр мүшесіне)

Шлангілі газқағарлар (бригаданың әр мүшесіне)

дәрігерге дейінгі көмек құралдары мен дәрі-дәрмектер (медициналық зембілдер, брезент, ақжаймалар, таңу құралдары, йод, шарап және мүсәтір спирті, медициналық оттегі, Зеленин тамшысы және шүйгіншөп тұнбасы, натрий гидрокарбонаты, бор қышқылы), жинақ

Өртке қарсы құралдар (асбест табақты, асбестті мата, өрт шелегі, таяқтар, күректер, көмір оттекті от сөндіргіштер (ОУ-1, ОУ-3), жинақ

5. Материалдар

Құбырлардың, бекітпе арматураның, диаметрі әртүрлі компенсаторлардың қосалқы бөлшектері

Фитингтер, жалғамалар, бұқтырмалар, болттар, гайкалар, шпилькалар, бұрандалы металдан жасалған тығындар

Ағаш және резеңке конус тәрізді тығындар

Тығыздағыш төсемдер (қалыңдығы 3-5 мм резеңке, паранитті, фтор қабатты)

Сальникті тығыздағыштар

Жағармай, солидол

Әліпмай, табиғи, зығырдан алынған

Жоса, темір түсті, мырышты сыр, қыртысты зығыр

Брезент, қапшық, дәке

Полихворвинилді оқшаулау таспасы

Бензин, битум, сабын

Тұрмыстық газ аспаптарына арналған қосалқы бөлшектер

Шунт жасайтын бөгеттер

Инертті газ (баллонды)

Бір жұмыс ауысымы үшін қажетті мөлшерде

Бұл да сол

Газбен жабдықтау жүйелері

объектілерінің қауіпсіздігі

жөніндегі талаптарға

21-қосымша

Газ реттеу пунктінің (ГРП) негізгі үй-жайларына арналған алғашқы өрт сөндіру құралдарының тізбесі

Құрал	Саны	Үй-жайдың алаңы, м²
Көмір қышқылды немесе ұнтақты өртсөндіргіш	>2	Барлық үй-жайлар
ОУ-1	1
ОП-5	1	50
ОУ-3	1	100
ОП-10А	1
Құм салынған жәшік	0,5 м³	Барлық үй-жайлар
Күрек	1	Барлық үй-жайлар
Асбестті кенеп немесе киіз	2х2 м	Барлық үй-жайлар

Газбен жабдықтау жүйелері

объектілерінің қауіпсіздігі

жөніндегі талаптарға

22-қосымша

Цистерналар мен бөшкелерді сұйытылған газбен толтыру

Газдың атауы	Сыйымдылығы 1 л цистернадағы немесе бөшкедегі газ массасы, кг, артық емес	Цистернаның немесе бөшкенің 1 кг газ сыйымдылығы, л, кем емес
Азот	0,770	1,30
Аммиак	0,570	1,76
Бутан	0,488	2,05
Бутилен	0,526	1,90
Пропан	0,425	2,35
Пропилен	0,445	2,25
Фосген, хлор	1,250	0,80
Оттегі	1,080	0,926

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
23-қосымша

________________________________________________________________

(газбен жабдықтау жүйесі кәсіпорнының атауы)

Баллондардың толтырылуын есепке алу және толтырылған баллондарды бақылау журналы

Толтырылған күні (күні, айы)

Баллон

№

Куәландыру күні

Баллондағы газ (сұйытылған) салмағы, кг

Баллонды толтырған адамның қолы

Ескертпе. Баллондардың деңгей бойынша автоматты түрде 100% толуын (салмақсыз) бақылау кезінде бақылаушы тек толық толған баллондарды, ал баллондарды толтырушы барлық толған баллондарды жазады.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
24-қосымша

Баллондардың куәландырылуын тіркеу
ЖУРНАЛЫ

20___жылғы "____" __________ басталды

20___жылғы "____" ___________ аяқталды

Ашылған журналдың сол жағы

Р/с

№

Дайындаушы зауыттың тауарлық белгісі

Баллон №

Баллонды дайындаған күні (айы, жылы)

Жүргізілген және келесі куәландыру күні

Баллонда ойып жазылған салмағы, кг

Куәландыру кезіндегі баллонның салмағы, кг

Ашылған журналдың оң жағы

Баллонда ойып жазылған сыйымдылығы, л

Куәландыру кезіндегі баллонның сыйымдылығы, л

Жұмыс қысымы,

Р, кгс/см²

Баллоның жарамдылығы туралы белгі

Баллондарға куәландыру жүргізген адамның қолы

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
25-қосымша

Газ баллондарын пайдаланушыларға нұсқаулықтың өткізілуін тіркеу журналы

20___жылғы "____" __________ басталды

20___жылғы "____ ___________аяқталды

Күні	Тегі және аты-жөні	Тұрғылықты жері	Туған жылы	Нұсқаулық өткізген адамның лауазымы және тегі	Қолы

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
26-қосымша

Бояу және баллондарға жазба түсіру

Газдың атауы	Баллондарды бояу	Жазбаның мәтіні	Жазбаның түсі	Жолақтың түсі
Азот	Қара	Азот	Сары	Қоңыр
Аммиак	Сары	Аммиак	Қара	-
Шикі аргон	Қара	Шикі аргон	Ақ	Ақ
Техникалық аргон	-	Техникалық аргон	Көк	Көк
Таза аргон	Сұр	Таза аргон	Жасыл	Жасыл
Ацетилен	Ақ	Ацетилен	Қызыл	-
Бутилен	Қызыл	Бутилен	Сары	Қара
Мұнай-газ	Сұр	Мұнай-газ	Қызыл	-
Бутан	Қызыл	Бутан	Ақ	-
Сутегі	Қою жасыл	Сутегі	Қызыл	-
Ауа	Қара	Сығылған ауа	Ақ	-
Гелий	Қоңыр	Гелий	-	-
Азот шала тотығы	Сұр	Азот шала тотығы	Қара	-
Оттегі	Көгілдір	Оттегі	-	-
Медициналық оттегі	-	Медициналық оттегі	-	-
Күкірт сутегі	Ақ	Күкірт сутегі	Қызыл	Қызыл
Күкіртті ангидрид	Қара	Күкіртті ангидрид	Ақ	Сары
Көмірқышқылы	-	Көмірқышқылы	Сары	-
Фосген	Қорғаныш	-	-	Қызыл
Фреон-11	Алюминді	Фреон-11	Қара	Сұр
Фреон-12	-	Фреон-12	-	-
Фреон-13	-	Фреон-13	-	2 қызыл
Фреон-22	-	Фреон-22	-	2 сары
Хлор	Қорғаныш	-	-	Жасыл
Циклопропан	Қызыл сары	Циклопропан	Қара	-
Этилен	Күлгін	Этилен	Қызыл	-
Барлық басқа жанғыш газдар	Қызыл	Газдың атауы	Ақ	-
Барлық басқа жанбайтын газдар	Қара	Бұл да сол	Сары	-

Баллондарды бояу және олардағы жазбалар майлы, эмаль немесе нитро бояулармен жүргізіледі.

Жаңадан дайындалған баллондарды бояу және жазбалар жазуды дайындаушы, ал пайдалану кезінде – толтыру станциялары немесе сынау пункттері жүргізеді.

Қондырғыларда пайдаланылатын немесе мақсаттағы газбен толтыруға арналған баллондардағы бояу түсі және жазбалар мәтіні белгіленген тәртіппен келісіледі.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
27-қосымша
сақтау мерзімі:
5 жыл

ГРП, ШП техникалық тексеру жүргізу
журналы

Басталды "____" _____________20___ж.

Аяқталды "____" ___________ 20___ж.

Күні	ГРП, ШП нөмірі	Техникалық тексерудің нәтижесі	Тексерушінің Т.А.Ә.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
28-қосымша
сақтау мерзімі
5 жыл

Газ құбырларының трассасына техникалық тексеру жүргізу журналы

Басталды "____" _____________20___ж.

Аяқталды "____" ___________ 20___ж.

Ашылған журналдың сол жағы

Күні	Маршрут нөмірі	Тексерушінің Т.А.Ә.	Маршрут бойынша газ құдығының нөмірі

Ашылған журналдың оң жағы

КҚ және жертөлелердің саны	Өзге де құрылыстар	Телефонограммалар мен мекенжайлардың болуы	Ескертулердің болуы	Тексерушінің қол қоюы

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
29-қосымша
сақтау мерзімі
5 жыл

Газ желілеріндегі қысымды өлшеу журналы

Басталды "____" _____________20___ж.

Аяқталды "____" ___________ 20___ж.

ГРП, ШП нөмірі	Өлшеу мекенжайы	Кіріс қысымы	Шығыс қысымы	Т.А.Ә.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
30-қосымша
сақтау мерзімі: тұрақты

Пайдалануға берілген сыртқы газ құбырларын есепке алу
журналы

Басталды "____" _____________20___ж.

Аяқталды "____" ___________ 20___ж.

Ашылған журналдың сол жағы

Паспорт нөмірі	Маршрут нөмірі	Ойып орнатылған күні	Қысым	Төселген орны (мекен-жай)	Диаметр бойынша бойлығы	Ысырмалар	Крандар	Компенсаторлар

Ашылған журналдың оң жағы

Футляр	КҚ	Протекторлар	Катодты қондырғылар	Оқшаулағыш фланецтер	ГК	ГРП, ШП	Папка нөмірі

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
31-қосымша

Жерасты газ құбырларының техникалық жай-күйін бағалау

1. Жерасты газ құбырларын жөндеуге немесе ауыстыруға тағайындау кезінде газ құбырының герметикалылығы техникалық жағдайын айқындайтын негізгі критерийлер, газ құбырының герметикалығы, құбыр металының жай-күйі және дәнекерлік жалғанымдардың сапасы, оқшаулағыш жабындардың жай-күйі, коррозиялық қауіптілігі болып табылады.

2. Газ құбырының герметикалығы жай-күйін айқындау кезінде:

1) құбыр металының коррозиялық зақымдалуымен;

2) пайдалану кезінде маңызды тексерулерді қоса алғанда табылған дәнекерлеу жіктерінің ашылуына немесе ажырауына байланысты газ учаскелері ескеріледі.

Бұл ретте газ құбырына жақын жерлерде жүргізілген, эпизодтық сипаттағы және техникалық жай-күйдің жалпы нашарлауымен байланысты емес, құрылыс немесе жөндеу жұмыстарын жүргізу кезіндегі газ құбырының механикалық зақымдалуынан болған газ шығулары, сондай-ақ, арматурадағы тығыздықтың болмауы және зақымдалу арқылы пайдалану кезінде болған газ шығулары ескерілмейді.

3. Құбыр металының жай-күйін тексеру кезінде (деректерді толтыру үшін) оны тексеру газ шығуын оқшаулағышты жөндеу немесе орнату мақсатында пайдалану процесінде ашылған барлық шурфтарда, сондай-ақ, газ құбырын жөндеуге немесе ауыстыруға тағайындау үшін жүргізілген газ құбырын тексеру кезінде жүргізіледі.

Тексеру нәтижелері газ құбырларына берілетін паспорттармен бірге сақталатын актілерде көрсетіледі.

4. Актілерде 1-кестеге сәйкес айқындалатын құбыр металының коррозиясының тозу деңгейі көрсетіледі.

1-кесте

Коррозия дәрежесі	Құбыр қабырғаларының зақымдалуының сипаттамасы
Болмашы	металың бетінде тот басқан дақтар және тереңдігі 0,6 мм дейінгі жалғыз ойығы болады
Күшті	беткі коррозия құбыр қабырғасы қалыңдығының 30 % дейінгі тереңдіктегі жалғыз немесе ұялы ойығы
Өте күшті	Құбыр қабырғаларының қалыңдығынан 30 % жоғары жалғыз және ұялы ойығы бар коррозия және жарылған коррозиялық зақымдалуларға дейінгі

Ескертпе: Ұялы ойықтар деп аралығында 10 диаметрден аспайтын арақашықтығы бар екі және одан да көп ойықтарды есептеуге болады.

5. Қауіптілік коррозиясының критерийлері мынадай факторлармен айқындалады:

1) оқшаулағыш жабынның жағдайы;

2) топырақтың белсенді коррозиялылығы;

3) топырақты және өзге сулар;

4) шашыраңқы тоқтардың болуы және шамасы;

5) газ құбырларындағы қорғаныш әлеуетінің болуы;

6) анодты ауыспалы белгілері аймақтардың болуымен.

6. Жоғарыда көрсетілген критерийлерден басқа жерасты газ құбырларын одан әрі пайдалану мүмкіндігін анықтау кезінде мына фактілерді ескеру қажет:

1) газ құбырының салынған жылы;

2) газ құбырындағы қысым;

3) болуы және нәтижелілігі;

4) газ құбыры өтетін аумақ құрылысының бекемдігі;

5) газ құбыры трассасында орналасқан жол жабындарын салу, қайта құру немесе жөндеу жоспары.

7. Газ құбырының техникалық жай-күйі әрбір критерий бойынша балдық жүйемен бағаланады.

Бекітемін

_____________

(лауазымы)

Қолтаңбаның

толық жазылуы

Жерасты газ құбырының техникалық жай-күйін тексеру актісі

Кәсіпорын.........................................................

Қала (елді мекен және т.б.).......................................

20 жылғы "___"__________

1. Газ құбырының мекенжайы..................................

2. Газ құбырының сипаттамасы:

1) қысым: жоғары, орташа, төмен (астын сызу керек)

2) ұзындығы, диаметрі, қабырғаларының қалыңдығы

3) құбырлардың және құбыр материалдарының стандарты (немесе ТШ)

............................................................

4) салынған жылы............................................

5) салудың ең жоғарғы және ең төменгі тереңдігі (құбырдың жоғарғы жағынан жердің бетіне дейін)..............................

6) оқшаулау түрі – қалыпты, күшейтілген, қатты күшейтілген (астын сызу керек), дәкемен, қап тігетін матамен, бризолмен, гидроизолмен шыныматамен арматураланған (астын сызу керек).

7) пайдалану кезінде туындаған немесе салу кезінде жол берілген қолданыстағы нормалар мен ережелерден ауытқушылықтардың болуы.............................................................

8) газ құбырларының электр қорғаныш құралдарының болуы (электр қорғаныш қондырғылардың үлгісін және оны пайдалануға енгізген жылын, қорғаныш әлеуетін көрсету керек)..................................

3. Герметикалығын тексеру:

1) дәнекерлік жалғанымдардың сапасымен немесе тесілген коррозиялық зақымдалулармен (осы тексерісті де қоса алғанда) байланысты газ құбырын пайдаланудан бастап анықталған газ шығуларының саны – барлығы....................................................

2) осы нұсқау құжаттың 31-қосымшасының 2-кестесіне сәйкес жүргізілген, газ құбырының герметикалығын балмен көрсету...........

4. Оқшаулау жабындысының жай-күйін тексеру:

1) аспаптық тексеру кезінде анықталған оқшаулағыштың зақымдалған жерлерінің саны, барлығы...............................

2) осы нұсқау құжаттың 31-қосымшасының 3-кестесіне сәйкес жүргізілген, зақымдалулар санына байланысты оқшаулау жабындысының жай-күйін бағалау а=....................балл

3) оқшаулау жабындысының жай-күйін көзбен қарау арқылы тексерілетін шурфтардың саны.......................................

4) оқшаулау жабындысын шурфтық қарау арқылы тексерудің нәтижесі:

оқшаулау қалыңдығы...........................................

арматураланған орауыш жай-күйі...............................

оқшаулаудың жоғарғы жағы: тегіс, қатпарлы, кедір-бұдырлы бүйірінен, төменгі жағынан қысылған (сызу керек);

5) зақымдалу сипаты: пайдалану кезінде болған тесілу, кесілу, топырақпен басылу, майысуы, қабатталуы, соққы болған жағдайда ұнтақталуы, түрлі механикалық зақымдалулар.........................

6) құжаттың 31-қосымшасының 4-кестесіне сәйкес шурфты қарауды ескере отырып, оқшаулау жабындысының жай-күйін түпкілікті бағалау..........балл.

5. Құбыр металының жағдайын тексеру:

1) құбыр металының жағдайы тексерілетін шурфтардың саны........

Соның ішінде, коррозия табылғандар:

күшті..........................................................

өте күшті......................................................

болар-болмас...................................................

Ескертпе: коррозия түрі осы қосымшаның 1-кестесіне сәйкес айқындалады.

2) коррозияның болжанған себептері.............................

3) 31-қосымшаның 5-кестесіне сәйкес жүргізілген құбыр металының жағдайын бағалау.....................................................

6. Дәнекерлеу жіктерінің сапасын тексеру:

1) пайдалану уақытынан бастап дәнекерлік жалғанымдардың сапасына байланысты анықталған газ шығуы, барлығы....................

2) қосымша тексерілген жіктерінің саны.........................

Соның ішінде ақаулы болып танылғандар..........................

3) 31-қосымшаның 6-кестесіне сәйкес жүргізілген газ құбырларының дәнекерлік жіктерінің сапасын бағалау, балмен...........

Ескертпе: егер пайдалану үдерісінде жіктері арқылы газдың шығуы анықталса, дәнекерлік жіктерді тексерген жөн.

7. Коррозиялық қауіптілікті бағалау:

1) қорғаныс қызметінің актісі бойынша топырақтың коррозиялық белсенділігі........................................................

топырақ түрі.............топырақты судың деңгейі..............

топырақты ластану.............................................

2) шашыраңқы тоқтарды өлшеу нәтижелері.

Электр әлеуетінің шамасы: ең жоғары...........................

ең төменгі..........................

3) газ құбырының жалпы ұзындығына анодты және белгі ауыстырылатын аймақтардың өн бойы (м)...............................

4) 31-қосымшаның 8-кестесіне сәйкес коррозиялық қауіптілікті бағалау.............................................................

8. Газ құбырының техникалық жағдайын жалпы бағалау (балмен) әрбір көрсеткіш бойынша алынған бағаларды жинақтаумен анықталуы тиіс: 2, 4, 5, 6, 8-кестелерге сәйкес герметикалығы, оқшаулау жабындысының жай-күйі, құбыр металы, дәнекерленетін жіктерінің сапасы, коррозиялық қауіптілігі.........................................................

9. Қосымша деректер...........................................

....................................................................

10. Қорытынды.................................................

Қойылған қолдар:..............................................

8. Газ құбырының герметикалығын сезгіштігі кемінде 0,001% жоғары сезімтал газоиндикаторлармен тексерген жөн. Газ құбырларының герметикалығын бағалау 2-кестеге сәйкес жүргізіледі.

2-кесте

Газ құбырының герметикалығын бағалау

Тексеріліп отырған газ құбырының әрбір километрінде пайдалана бастағаннан бері болған коррозиялық зақымдалулар немесе дәнекерлік жіктердің зақымдалуына байланысты газ шығу жағдайлары (қорытынды тексеруді де қоса алғанда)	бағасы, балдар
> 2	1
>1-2	2
1	3
0	5

Барлық тексерілетін газ құбырларының жай-күйін бағалау, егер газ құбырының учаскелері 1 км. аяқталмайтын болса, интерполирлеу тәсілімен әрбір километрлік учаске үшін алынған бағалардың орташа арифметикалық мәні ретінде айқындалады.

Егер газ құбырының тексерілетін учаскесінің ұзындығы кемінде 1 км болса, бағалау (балмен) 1 км тең ұзындық бойынша шығулар жағдайының санын жүргізу жолымен анықталады.

Мысалы, тексерілетін газ құбырының ұзындығы 700 м құраса, онда 1000 м ұзындыққа келтірілген шығулар саны анықталды, ол (1х1000)/700 - 1,4 құрайды. Осы көлемге 2-кестедегі 2 балл бағасы сәйкес келеді.

Жерасты газ құбырларының оқшаулау жабындыларының жай-күйін бағалау

9. Жерасты газ құбырларының оқшаулау жабындыларының жағдайын бағалау екі кезеңмен жүргізіледі.

10. Бірінші кезең оқшаулау жабындысының зақымдалу санын топырақты ашпай аспаптық әдіспен айқындаумен қорытындыланады (оқшаулау зақымдалуының орнын анықтау аппаратымен немесе ВРГ және ТНК типті жоғары сезімтал трасса іздегіштермен).

Газ құбырының әрбір 100 м оқшаулаудың табылған зақымдалу орындарының санына байланысты 3-кестеге сәйкес 100 метрлік учаскенің оқшаулау жабындысының жағдайын бағалау (балмен) жүргізіледі.

Газ құбырының оқшаулау жабындысының жағдайын бағалау тұтастай алғанда 4-кестеге сәйкес жүргізіледі.

3-кесте

Оқшаулау жабынының жағдайын зақымдалулар санына қарай бағалау

Газ құбырының әрбір 100-метрлік учаскедегі топырақты ашпай тексеру кезінде аспаптармен табылған оқшаулаудың зақымдалу орындарының саны	бағасы, балдар
0-1	4
2-3	3
4-8	2
>8	1

4-кесте

Газ құбырының оқшаулау жабындысының жағдайын тұтастай бағалау

Газ құбырының 100-метрлік учаскесінің нөмірі

Оқшаулау жабынының жағдайын бағалау, балдар

Газ құбырының 100-метрлік учаскесін аспапты әдіспен тексеру нәтижесі бойынша

Газ құбырын тұтастай аспапты әдіспен тексеру нәтижесі бойынша

Шурфты тексеру нәтижелерін ескере отырып, жалпы бағалау

…

a_n

2-бағанда әрбір өткізілген 100-метрлік учаскенің 3-кесте бойынша айқындалған бағалары қойылады.

Газ құбырының оқшаулау жабындысының жағдайын бағалау газ құбырының 100-метрлік учаскесі үшін алынған бағалардың орташа арифметикалық мәні ретінде тұтастай мына формула бойынша анықталады:

мұнда a1 а2…, аn-баға (баллда) әрбір 100-метрлік учаске бойынша;

n – 100-метрлік учаскенің саны. Нәтижесі 3-бағанда қойылады.

11. Екінші кезеңде газ құбырларының оқшаулау жабындысының жағдайы көзбен қарау арқылы және аспаптардың көмегімен тексеріледі, оған тексеріліп жатқан газ құбырының әрбір 500 м ұқсас тексерістер кезінде табылған оқшаулаудың аса үлкен зақымдалу орындарында 1,5-2 м. ұзындықтағы кемінде бір рет бақылау шурфын орнатқан жөн.

Егер шурфтық қарау кезінде оқшаулау жабынының жағдайы, тұтас алғанда, жақсы деп белгіленсе, бірақ жекелеген шағын зақымдалулар (тесіктер, кесіктер) болса және оларды түзеткеннен кейін жабынның қорғаныс қасиеті қалпына келетін болса, газ құбыры оқшаулауының бағасын (а) 1 балға көтерген жөн.

Оқшаулау жабындысында осындай ақаулары бар газ құбырларының учаскелері қайта оқшаулауға жатады.

Шурфтық тексеру нәтижелерін ескере отырып, (А) балымен бағалау 4-бағанда жүргізіледі.

Құбыр металының жай-күйін бағалау

12. Құбыр металының жай-күйін тексеру газ шығуларын жою және оқшаулау жабындыларын жөндеу үшін ашылатын барлық шурфтарда, бұдан басқа түрлі жөндеу жұмыстары кезінде ашылған барлық шурфтарда пайдалану процесінде жүргізіледі. Егер соңғыларында оқшаулау зақымдалуы табылмаса, онда құбыр металының жағдайына тексеріс жүргізілмейді. Тексеру нәтижелері актімен бекітіледі.

13. Ашық шурфтағы құбыр металының жағдайын тексеру үшін ұзындығы кемінде 0,5 м құбыр учаскесінің оқшаулауынан мұқият тазалау қажет. Содан соң құбыр металының жоғарғы жағын мұқият тексеріп шығу керек, құбырдың төменгі жағын айнаның көмегімен тексеру ұсынылады.

Металдың ойықты зақымдалулары коррозия өнімдерімен толып қалуы мүмкін және оларды тек мұқият қарау кезінде ғана табуға болатын және коррозия өнімдері өткір пышақтың ұшымен немесе қандай да бір өткір затпен алып тасталатынын ескерген жөн.

Ойық тереңдігін өлшеу үшін штангенциркуль немесе арнайы микрометрикалық тереңдік өлшегішті қолданған жөн.

Құбырдың жоғарғы бөлігінің тұтастай коррозиясы кезінде құбыр қабырғасының қалыңдығын айқындау қажет.

14. Құбыр қабырғаларының қалыңдығын айқындау үшін бір жақтан кіруге мүмкіндік болған кезде қалыңдықты өлшеуге мүмкіндік беретін импульсты резонансты қалыңдықты қолданған жөн. Осы мақсатта "Кварц 6", "Кварц 14", УИТ - Т 10 қалыңдықтары ұсынылады.

15. Егер құбырдың үстіңгі жағын тексеру кезінде күшті немесе өте күшті коррозия табылса (коррозия дәрежесін осы нұсқау құжаттың 1-кестесіне сәйкес айқындаған жөн), онда аспаптармен анықталған оқшаулаудың барынша зақымдалған жерлерінде әрбір 500 м алынатын екі шурфта құбырлардың металын тексеру жолымен газ құбырына қосымша тексеруді жүргізу керек.

Тексеріліп жатқан газ құбырының 0,7 ұзындығында орналасқан күшті және өте күшті коррозиялы 5 орын табылғанда, ол ауыстыруға жатады.

Егер осындай зақымдалуы бар жерлер тексеріліп жатқан газ құбырының ұзындығынан кемінде 0,7 ұзындықта орналасса, онда газ құбырының көрсетілген ақаулары бар учаскелері ғана ауыстыруға жатады.

16. Тексеру нәтижелері балл бойынша бағалана отырып, 5-кестеде жинақталады. Құбыр металының жағдайы бойынша бір балл алған газ құбырлары өзге өлшемдер бойынша алынған балдардың жалпы сомасына қарамастан ауыстыруға жатады.

5-кесте

Құбыр металының жай-күйін бағалау

Құбыр металының жай-күйі	Бағасы, балдар
> 50 % тексерілген жерлерде күшті және өте күшті құбыр коррозиясы бар	1
< 50 % тексерілген жерлерде күшті және өте күшті құбыр коррозиясы бар	2
Болмашы коррозия	3
Коррозия жоқ	5

6-кесте

Дәнекерленген жіктердің сапасын бағалау

Жіктердің сапасы	Бағасы, балдар
Ақаулы (гамма тексерісі бойынша - немесе рентгенография), %
>50	1
<50	2
Жарамды	3

17. Егер тексерілген жіктердің 50 % және одан астамы ақаулы деп белгіленсе, онда бір балл баға қойылады (газ құбырының техникалық жағдайын сипаттайтын өзге де көрсеткіштер бойынша тексеріс жүргізу міндетті емес) және газ құбырын қайта жөндеу тағайындалады.

Коррозиялық қауіптілікті бағалау

18. Жерасты газ құбырларының коррозиялық қауіптілігі мынадай жағдайда анықталады:

1) шашыраңқы тоқтардан туындаған анодты белгісі өзгермелі аймақтардың болуы;

2) газ құбырында қорғаныш әлеуеттерінің болуы;

3) топырақтың коррозиялық белсенділігі бойынша.

19. Жерасты газ құбырларының коррозиялық қауіптілігін бағалау үшін мыналар анықталады:

1) газ құбырларының коррозия қауіпті топырақты аймақтардағы учаскелері;

2) газ құбырларының шашыраңқы тоқтардан туындайтын анодты және белгісі өзгермелі әлеуеттері бар учаскелері;

3) шектес жерасты құрылыстарын қорғайтын, жұмыс істеп тұрған электр қорғаныш қондырғыларының әсер ету аймағы.

20. Жұмыс істеп тұрған газ құбырларында шашыраңқы тоқтардың болуын газ құбыры мен жер арасындағы әлеуеттердің әртүрлілігін өлшеу нәтижесі бойынша анықтаған жөн.

Әлеуеттердің әртүрлілігін көлемі және белгісі немесе жерде шашыраңқы тоқтардың болу көлемі бойынша ғана өзгерту.

21. Болат салыстыру электродтарымен жабдықталған бақылау-өлшеу пункттері арқылы газ құбырларындағы электр әлеуеттерін өзгерту кезінде қателерге жол бермеу үшін ішінара салыстыру, өткізбелі мыс-сульфатты салыстыру электродтарының көмегімен өлшеуге ішінара бақылау жүргізу қажет. Көрсетілген электродтармен өлшеу нәтижесінде айтарлықтай айырмашылықты алғанда тек электр әлеуеттерін бақылау өткізгіштерімен қатар топыраққа орнатылатын мыс-сульфатты электродтардың көмегімен ғана өлшеген жөн.

22. Сыртқы поляризация әсер еткен кезде газ құбырларында анодты немесе белгі өзгермелі аймақтардың болуы "құбыр", "жер" әлеуеттерінің әртүрлілік шамасына және топырақтың коррозиялық белсенділігіне қарамастан, коррозиялық жағынан қауіпті болып саналады.

23. Ауыспалы тоқпен жұмыс істейтін өтпелі электрлендірілген көліктің әсерімен жерасты болатты газ құбырларында газ құбырының стационарлық әлеуетімен салыстырғанда 10кВ-дан астам теріс жағына салыстыру арқылы құбыр мен мыс-сульфатты электрод арасындағы әртүрлі әлеуеттердің ортақтығы байқалған аймақтар коррозиялық жағынан қауіпті болып саналады.

24. Газ құбырларында электр коррозиялық жағынан қауіпті аймақтар болған кезде мыналарды нақтылаған жөн:

көрсетілген газ құбырларын қорғайтын, жұмыс істеп тұрған қондырғылардың аймақтарын (соның ішінде электр қорғаныш қондырғылардың жұмыс тәртібінің өзгертуі);

қорғаныш тоғының жоғалу жолдарын.

Жерге орнатылған жабдықтар мен өзге де құрылыстармен тікелей байланыстағы газбен жабдықтау объектілерінде (газ реттеу пункттері, қазандықтар, газды су қыздырғыштарымен жабдықталған тұрғын үй және қоғамдық ғимараттар және т.б.) электр оқшаулау фланецтерінің болуына ерекше назар аударған жөн.

25. Жоғарыда көрсетілген объектілерде электр оқшаулау фланецтері болмаған кезде қорғаныс тоғының жоғалуын шамамен есептеу үшін 7-кестеге сәйкес деректерді пайдалану ұсынылады.

7-кесте

Электр оқшаулау фланецтері болмаған кезде жабдық және шектес коммуникациялар арқылы жермен тікелей байланысы бар газбен жабдықтау объектілеріндегі қорғаныш тоғының орташа жоғалуы

Объектілер

Қорғаныш тоғының жоғалуы

Газ реттеу пункттері

Қазандықтар

Газды су қыздырғыштары бар тұрғын үй ғимараттар, жабдықтар

2-4

12-15

Егер шамамен есептеу кезінде қорғаныш тоғының айтарлықтай жоғалуы байқалса, онда жоғарыда көрсетілген объектілерде тікелей өлшей отырып, қорғаныш тоғының жоғалуын тексеру қажет.

26. Тексерілетін газ құбырының коррозиялық қауіптілігін түпкілікті бағалау алдында шашыраңқы тоқтардың көлемін шектеу бойынша көзделген іс-шаралар (және олардың мерзімдері) туралы мәліметтер, сондай-ақ осы көздердің шашыраңқы тоқтары аймағындағы газ құбырының коррозия қауіптілігінің ұлғаюына әкеле алатын шашыраңқы тоқ көздері құрылғыларының жұмыс тәртібінің өзгеру мүмкіндігі туралы мәліметтер алу қажет.

27. Газ құбырларына арналған коррозиялық қауіптілікті жалпы бағалауды 8-кестеге сәйкес газ құбырларында анодты және белгі өзгермелі аймақтардың болуы бойынша жүргізген жөн.

8-кесте

Анодты және белгі алмастыру аймақтарының болуы

Бағасы, балдары

>50 % газ құбырының ұзындығы

< 50 % газ құбырының ұзындығы

Жоқ

Газ құбырының техникалық жай-күйін жалпы бағалау

28. Газ құбырының техникалық жай-күйін жалпы бағалау 3, 4, 5, 6, 8-кестелерге сәйкес шығарылған әрбір көрсеткіштер бойынша бағаларды жинақтай отырып балды жүйемен жүргізіледі.

29. 10 және одан төмен балл алған газ құбырлары ауыстыруға жатады.

Жалпы 10 балдан астам алған газ құбырлары балдың өсу тәртібінде жөндеуге тағайындалады.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
32-қосымша

Газды тұрмыста пайдалануға байланысты оқыс оқиғаларды, авариялар мен жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеру және есепке алу жөніндегі нұсқаулық
1. Жалпы ережелер

1. Нұсқаулықтың күші шаруашылық-тұрмыстық мақсаттар үшін табиғи және сұйытылған мұнай газдарын пайдаланатын кәсіпорындарға, мекемелерге, ұйымдарға, сондай-ақ азаматтарға тиесілі тұрғын үй ғимараттарындағы авариялар мен жазатайым оқиғалардың себептерін тергеп-тексеруде қолданылады.

2. Осы Нұсқаулыққа сәйкес мыналар:

- себептері улану, тұншығу, термиялық күйіктер мен механикалық зақымданулар болып табылатын жазатайым оқиғалар;

- жазатайым оқиғаларға әкелмеген, алайда ғимараттардың, жабдықтар мен азаматтар мүлкінің толық немесе ішінара бұзылуына әкелген жарылыстар және өрт жағдайлары тергеп-тексеруге жатады.

3. Нұсқаулықтың 2-тармағында көрсетілген әрбір жағдай туралы газ және тұрғын үй-пайдалану шаруашылығы кәсіпорнының авариялық қызметі немесе басшылығы жергілікті мемлекеттік қадағалау органына және жергілікті атқарушы органға дереу хабарлайды.

4. Авариялық жағдайды жою және адамдарды құтқару жұмыстарын газ шаруашылығы кәсіпорнының және ғимаратқа иелік етуші кәсіпорынның қызметкерлері тергеп-тексеру комиссиясы мүшелерінің оқиға болған жерге келуін күтпей-ақ орындайды.

5. Авариялар мен жазатайым оқиғалар себептерін тергеп-тексеру басталғанға дейін тұрғын үй-пайдалану ұйымы мен газ шаруашылығы кәсіпорнының басшылары адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндірмейтін және авариялар мен жазатайым оқиғалардың қайталануын туындатпайтын жағдайлар мен газ жабдығының жай-күйін сақтау жөнінде шаралар қабылдайды.

2. Авариялар мен жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеру

6. Авариялар мен жазатайым оқиғаларды техникалық тергеп-тексеруді жергілікті атқарушы орган өкімімен тағайындалатын комиссия, ал мемлекеттік қадағалаудың бақылауындағы объектілерде – оның органы жүргізеді.

7. Комиссияның құрамына газ шаруашылығы кәсіпорнының, тұрғын үй-пайдалану ұйымының, сондай-ақ тұрғын үй қорындағы газ шаруашылығының пайдаланылуын ведомстволық қадағалауды жүзеге асыратын органдардың және (келісім бойынша) мемлекеттік қадағалау органдары мен басқа ұйымдардың өкілдері енгізілуі тиіс. Жергілікті атқарушы орган комиссия төрағасын тағайындайды.

8. Комиссияның талабы бойынша тұрғын үй-пайдалану ұйымының, газ шаруашылығы кәсіпорнының әкімшілігі:

1) аварияның себептерін анықтау үшін сарапшы-мамандарды шақырады;

2) зақымдалған объектінің, жазатайым оқиға және т.б. болған жердің фотосуретін жасайды;

3) тергеп-тексеру өткізу үшін қажетті көлікті, арнайы киім мен байланыс құралдарын береді;

4) тергеп-тексеру материалдарын қажетті мөлшерде көбейтуді қамтамасыз етеді.

Ескертпе: Комиссия төрағасының өкімімен сарапшы-мамандардан тұратын сараптау-техникалық комиссиясы тағайындалуы мүмкін. Сараптамалық қорытындыны қажет ететін мәселелер мен сараптау-техникалық комиссияның қорытындылары бар материалдар жазбаша ресімделеді.

9. Комиссия зардап шегушілерден, куәгерлер мен лауазымды адамдардан авариялар мен жазатайым оқиғалардың мән-жайлары мен себептерін анықтау үшін қажетті сауалнама жүргізеді және жазбаша түсініктемелерді жинайды.

10. Техникалық тергеп тексерудің міндеті – авариялар мен жазатайым оқиғалардың себептерін анықтау. Ол үшін жазатайым оқиғаның сипаты мен салдарын айқындалады, оқиға алдындағы мән-жайларды анықталады, зерделенеді.

11. Авария орнын тексергенде:

1) оқиға болғанға дейінгі мән-жайлардағы барлық өзгерістер анықтап белгіленеді;

2) газ аппаратурасы мен жабдығының түрі, үлгісі, маркасы, олардың тұрған орны мен техникалық жай-күйі анықталады;

3) мұржалардың және желдеткіш арналардың жай-күйі мен олардың орнатылған газ аспаптарына сәйкестігі бағаланады;

4) авариялар немесе жазатайым оқиғалар болғанда орындалған жұмыстар мен операциялардың түрі, сондай-ақ зардап шегушілердің іс-әрекеттері, нормативтік және пайдалану құжаттамасы талаптарының бұзылуы анықталады.

12. Тергеп-тексерумен мыналар:

1) авариялар мен жазатайым оқиғалардың техникалық және ұйымдастырушылық себептері;

2) газдандыру жобасын кім және қашан әзірледі және олардың нормативтік техникалық актілерге сәйкестігі;

3) орындалатын газ жабдығын монтаждаудың сапасы, атқарушылық-техникалық құжаттаманың толық әрі дұрыс ресімделуі;

4) газ аспаптары мен аппараттарының, мұржалардың және желдеткіш арналардың техникалық жай-күйі туралы мәліметтер анықталады.

Сонымен қатар газ шаруашылығы кәсіпорнында авария немесе жазатайым оқиға болған объекті газ жабдығының жарамсыздығы және оларды жою жөнінде қандай шаралар қабылданғаны туралы мәлімдердің болуы тексеріледі. Мүмкіндігінше, қауіпті ахуалдың туындауының ұсынылып отырған себептерінің негізділігі нақты жағдайларда тексеріледі. Қажетіне қарай бақылау сынақтар, техникалық есептеулер мен зертханалық зерттеулер жүргізіледі.

13. Комиссия, сондай-ақ мыналарды:

1) зардап шегушінің іс-әрекеттерін, болған оқиға куәгерлерінің не көргенін және естігенін;

2) олардың пікірінше, талаптардың, нормалар мен нұсқаулықтардың бұзылуына әкелген қандай қауіпсіздік талаптарының бұзылғанын;

3) оқиға мән-жайлары мен себептерін сипаттайтын бұзушылықтардың заттай дәлелдерін;

4) жазатайым оқиғаны туындатқан нормативтік құжаттардан нақты ауытқулардың мәнін және болған бұзушылықтар үшін жауапты лауазымды адамдарды айқындайды.

14. Комиссия 10 күннен аспайтын мерзімде қоса беріліп отырған нысан бойынша техникалық тергеп-тексеру актісін жасайды. Актіге комиссияның барлық мүшелері қол қояды.

15. Техникалық тергеп-тексеру актісіне мыналар:

1) аварияның немесе жазатайым оқиғаны тергеп-тексеру үшін комиссия құру туралы өкім;

2) комиссия мүшелері қол қойған авария немесе жазатайым оқиға орнын тексерудің хаттамасы;

3) комиссия мүшелері мен толтырған адам қол қойған жазатайым оқиға болған және газ жабдығы тұрған жердің эскизі;

4) куәгерлердің және газ шаруашылығы кәсіпорнының, тұрғын үй-пайдалану ұйымы қызметкерлерінің, мұржаны және желдеткіш арналарды тексеру жұмыстарын орындайтын адамдардың жазбаша түсініктемесі мен сауалнама хаттамалары;

5) пәтер жалдаушылардың газ пайдалану қондырғыларын пайдалану қағидалары бойынша нұсқамадан өтуі туралы абонент карточкасынан үзінді;

6) өз күшімен мұржаларды тексеруді жүзеге асыратын үй иесінің нұсқамадан өтуін және тіркелуін растайтын құжаттар;

7) желдеткіш арналардағы мұржаларды тексеру және тазалау журналынан үзінді көшірме немесе тексеру актілері, газ жабдығына техникалық күтім жасау туралы анықтамалар, газ құбырларын, тұрмыстық газ аспаптары мен аппараттарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу мерзімділігі мен тәртібін регламенттейтін құжаттың көшірмесі;

8) зардап шеккендердің алған зақымдарының сипаты және олардың ауырлық дәрежесі туралы медициналық қорытынды немесе қайтыс болу себебі туралы сот-медициналық сараптама қорытындысы;

9) материалдық шығын мөлшері мен авариялардан туындаған басқа да залал туралы анықтама;

10) оқиға болған жердің фотосуреті (комиссия шешімі бойынша), орындау мерзімі көрсетілген, осындай жағдайлардың салдарын жою және олардың алдын алу жөніндегі іс-шаралар;

11) кінәлі адамдарға қатысты қорытынды;

12) жазатайым оқиға сипаты мен ерекшеліктеріне қатысты сараптау комиссиясының қорытындысы, зертханалық және басқа да зерттеулердің, талдаулардың нәтижелері қоса беріледі.

16. Техникалық тергеп-тексерудің қорытындысы бойынша авария және жазатайым оқиға себептері туралы қорытынды жасалады, олардың салдарын жою және келешекте мұндай жағдайларды болдырмау жөніндегі іс-шаралар әзірленеді, іске асыру мерзімдері, оларды іске асыру үшін жауапты ұйымдар (кәсіпорындар) және лауазымды адамдар айқындалады.

17. Тергеп-тексеру материалдары жергілікті атқарушы органға, мемлекеттік қадағалау органына, авария және жазатайым оқиға болған жердегі прокуратураға және техникалық тергеп-тексеру материалдарына қоса берілетін іс-шаралардың орындалуын бақылау жүктелетін ұйымдарға жіберіледі.

3. Тіркеу және есепке алу тәртібі

18. Осы Нұсқаулықтың 2-тармағында аталған авариялар мен жазатайым оқиғалар газ шаруашылығы кәсіпорындарында және мемлекеттік қадағалау органдарында тіркеледі.

19. Мыналар:

1) психикасы бұзылған, алкоголь немесе есірткі қабылдаудан мас күйде болған адамдар ұшыраған жазатайым оқиғалар;

2) өзін-өзі өлтіру немесе басқа да қасақана қауіпті іс-әрекет жасау мақсатында газ бен газ аспаптарын пайдаланған абоненттердің кінәсінен болған жазатайым оқиғалар немесе авариялар есепке алуға қабылданбайды.

20. Іске қосу-ретке келтіру жұмыстарын жүргізгенде болған авариялар мен жазатайым оқиғаларды мемлекеттік қадағалау органдары есепке алмайды.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
33-қосымша

20 жылғы " " болған тұрмыста газды пайдалануға байланысты аварияны, жазатайым оқиғаны техникалық тергеп-тексеру
АКТІСІ

1. Жазатайым оқиға, авария болған мекенжай _______________________

Ведомстволық тиесілігі ___________________________________________

2. Комиссия құрамы:

Төраға ________________________________________________________

(Т.А.Ә., лауазымы)

Комиссия мүшелері: ____________________________________________

(Т.А.Ә., лауазымы)

3. Зардап шеккендер туралы деректер:

Р/с №

Т.А.Ә.

Туған жылы

Жұмыс орны

Жарақатының ауырлық дәрежесі

4. Оқиға болған жердің сипаттамасы

1) Үйдің, үй-жайдың оқиға болғанға дейінгі және одан кейінгі сипаттамасы.

2) Жазатайым оқиға, авария болған газбен жабдықтау объектісі құжаттамасының жай-күйі және жабдық пен газ құбырлары монтажының СНжҚ талаптарына сәйкестігі.

3) Орнатылған газ аспаптарының, газ құбырларының, газ жабдығының сипаттамасы және оларды пайдалануға енгізу уақыты. Газ жабдығына соңғы техникалық күтім жасау және түтіндік әрі желдеткіш арналарды тексеру кезінде орындалған жұмыстардың күні мен көлемі.

5. Авария, жазатайым оқиға мән-жайлары. Оқиғаның, зардап шегушілердің және жазатайым оқиғаға, аварияға қатысы бар басқа да адамдардың іс-әрекеттерін дәйектілікпен сипаттау.

6. Аварияның, жазатайым оқиғаның техникалық және ұйымдастырушылық себептері. Газ жабдығының ақаулықтарын және жазатайым оқиғаға, аварияға әкелген себептерді көрсету.

7. Келтірілген залал.

8. Орындаушыларды, орындау мерзімдерін көрсете отырып, жазатайым оқиғаны, аварияны техникалық зерттеу нәтижесінде комиссия ұсынған іс-шаралар.

9. Жазатайым оқиға болғаны үшін жауапты тұлғалар туралы комиссияның қорытындысы.

Қосымша: актіге қоса берілетін құжаттардың тізбесі.

20 ___ жылғы "____" ________

Комиссия төрағасы: _____________________

Комиссия мүшелері: _____________________

_____________________

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
34-қосымша

Авариялар мен жазатайым оқиғаларды тіркеу журналы

№ _________________ Том

№ ____бастап № ____ дейін

Басталды _______________

Аяқталды _______________

Барлығы __________ парақ

Ашылған журналдың сол жағы

Техникалық актінің реттік №	Авария күні	Авария уақыты	Авария мекен-жайы	Зардап шегушінің Т.А.Ә., жасы, кәсібі	Жарақаттану түрі және дәрежесі

Ашылған журналдың оң жағы

Ауруханаға жатқызу	Авария себептері туралы комиссия қорытындысы	Аварияның алдын алу жөнінде қабылданған шаралар	Ескертпе

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
35-қосымша

Аварияға, оқыс оқиғаға (жазатайым оқиғаға) арналған
№ ___ техникалық акт

№ ________________________ өтінім

Қабылданды ____________________

Уақыты _______________ (сағаты, минуты)

Шықты ________________ (сағаты, минуты)

Қала (кент) ________________________________________________________

1. Біз, төменде қол қойғандар ______________________________________

____________________________________________________________________

Осы актіні жасадық, себебі:

___________________________________________________________тиесілі,

(ведомстволар)

______________________________________ көшесі (қысқа көшесі) бойынша

орналасқан, № ______ үйдің, № _______ пәтерінде

_____________________________________ авария (жазатайым оқиға) болды

____________________________________________________________________

(жарылыс, өрт, тұтану, тарс ету, улану)

2. Авария (жазатайым оқиға) орнына тексеру жүргізілді: _____________

____________________________________________________________________

(авария, жазатайым оқиға себебін анықтау

____________________________________________________________________

барысына әсер еткен факторлар көрсетіледі)

3. Газ құбырының және газ жабдығының сипаттамасы:

таратушы газ құбыры (көшелік, кварталішілік, аулалық), енгізбелер, ысырмалар (болат, шойын), салу тереңдігі, оқшаулау коррозиясына қарсы сипаттама, газ құбырын орнатылған жыл, газ құбырын орнатуды кім жүргізді, жабдық типі және т.б.

____________________________________________________________________

4. Газ шыққан жерден бастап иісі білінетін жерге дейінгі газдың

қозғалу жолы, м _____

____________________________________________________________________

5. Авария салдары (газ берудегі үзіліс, жарылыс, жазатайым оқиға және

т.б.) ______________________________________________________________

6. Зардап шегушілер туралы мәлімет

Зардап шегушінің Т.А.Ә.	Жасы	Дәрежесі		Жұмыс орны	Кім болып жұмыс атқарады	Ауруханаға салу
		улану	күю

7. Көшелік газ құбырын, үй-жайды және газ жабдығын тексеру кезінде

мыналар анықталды:_________________________________________________

(газ құбырындағы, құралдағы газдың шығуы,

___________________________________________________________________

түтін жолында сорудың жоқтығы және т.б.)

8. Авариялық-диспетчерлік қызмет не жасады ________________________

___________________________________________________________________

9. Авариялық-диспетчерлік қызметтің жұмысы 20 ___ жылғы "__"_______

сағ.____ ____ минутта аяқталды.

10. Авария немесе жазатайым оқиғаның себептері туралы қорытынды:___

___________________________________________________________________

Қолдары ____________________________________

____________________________________

11. Қандай ұйымға және қандай қалған жұмыстар берілді _____________

___________________________________________________________________

Қолдары ____________________________________

____________________________________

12. Ерекше ескертулер _____________________________________________

13. Техникалық акт берілді: Алғандар:

1. ____________________ 1. ____________________

2. ____________________ 2. ____________________

3. ____________________ 3. ____________________

4. ____________________ 4. ____________________

Қолдары ____________________________________

Газбен жабдықтау жүйелері

объектілерінің қауіпсіздігі

жөніндегі талаптарға

36-қосымша

___________________________________________________________________

(газ шаруашылығы кәсіпорнының атауы)

Сақтау мерзімі: тұрақты

Авариялық мәлімдемені тіркеу журналы

№ ________________ том

№ ____ бастап № ___ дейін

Басталды ______________

Аяқталды _____________

Барлығы __________ парақ

Ашылған журналдың сол жағы

Р/с

№

Мәлімдеме түскен күн

Мәлімдеушінің мекенжайы және тегі,

телефон №

Мәлімдеме мазмұны

Мәлімдемені жауапты орындаушы

Т.А.Ә.

мәлімдеме ні алған уақыт

мәлімдемені алған кездегі қол қою

шыққан уақыы

келген уақыты

мәлімдемені орындау уақыты және күні

күні,

айы

сағаты, минуты

Ашылған журналдың оң жағы

Бұзылу сипаты	Орындаушының орындағаны туралы қолы	Газ шаруашылығы кәсіпорнының өзге қызметіне берілген мәлімдемелері			Алған кездегі қолхат	Мәлімдемені орындау күні және уақыты	Мәлімдемені жабу туралы жауапты кезекшінің қолы
		Берілген күні және уақыты	Қызмет атауы	Мәлімдемені қабылдаған адамның тегі

Ескертпе. Нөмірлеуді (реттік нөмір) ағымдағы жылдың басынан бастап жүргізу қажет.

Газбен жабдықтау жүйелері

объектілерінің қауіпсіздігі

жөніндегі талаптарға

37-қосымша

20 ж. айындағы авариялардың саны және сипаты туралы
АНЫҚТАМА

Р/с №	Мәлімдеме түрі	Мәлімдеме саны
	Орталық авариялық қызметке және филиалға түскен авариялық мәлімдемелер, барлығы және оның ішінде:
1.	Жерасты газ құбыры бойынша, барлығы соның ішінде: 1) газ құбырының коррозиясы (газдың шығуымен және газдың шығуысыз) 2) газ құбырының құрылыс жұмыстары кезінде зақымдалуы 3) газ құбыры жіктерінің ажырауы және бөлінуі 4) газ құбырының арматурасындағы газдың шығуы 5) газ құбырының тығыны 6) өзге де авариялық мәлімдемелер
2.	Реттеу станциясы, пункттер және қондырғылар бойынша, барлығы соның ішінде: 1) қорғаныш клапандарының жабылуы 2) түсіру клапандарының іске қосылуы 3) газдың реттегіштен және арматурадан шығуы 4) өзге де авариялық мәлімдемелер
3.	Үйішілік газ жүйесі (желілік және сұйытылған газ) бойынша, барлығы соның ішінде: 1) жертөлелік газ құбырларының арматурадағы газдың шығуы 2) краннан (тығыннан) газдың шығуы 3) газ құбырларындағы бұранда жалғанымдардағы (муфталардағы, крандардағы т.б.) газдың шығуы 4) өзге де авариялық мәлімдемелер
4.	Тұрмыстық плиталар бойынша (желілік және сұйытылған газ), барлығы соның ішінде: 1) плита кранындағы газдың шығуы 2) духовкалы шкафтың тарс етуі 3) өзге де авариялық мәлімдемелер
5.	Ағынды және ыдысты су қыздырғыштар, тұрмыстық есептегіштер, ВНИИСТО қазандықтары және пешті қыздырғыштар (желілік және сұйытылған газ) бойынша, барлығы соның ішінде: 1) ағынды су қыздырғыштардағы газдың шығуы 2) ыдыстық су қыздырғыштар мен ВНИИСТО қазандықтардағы газдың шығуы 3) пешті қыздырғыштардағы газдың шығуы 4) қыздыру аспабының істен шығуы (автоматика жұмыс істемейді) 5) өзге де авариялық мәлімдемелер
6.	Сұйытылған газды баллондар және ыдысты қондырғылар бойынша, барлығы соның ішінде: 1) баллоннан вентиль арқылы газдың шығуы 2) баллонның жалғау түтікшесіндегі газдың шығуы 3) баллонның редукторындағы газдың шығуы 4) ыдыстың "басындағы" (байланған) газдың шығуы 5) газ мыналардан аспапқа түспейді: - баллоннан - ыдыстан 6) өзге де авариялық мәлімдемелер
7.	Коммуналдық-тұрмыстық газ жабдықтары және қазандықтар бойынша, барлығы соның ішінде: 1) қазандықтардағы және кәсіпорындардағы ГРП (ГРҚ) қорғаныш клапандарының жабылуы 2) редуциялау тораптарындағы газдың шығуы 3) қазандықтардың газ жабдықтарының крандары мен ысырмаларындағы газдың шығуы 4) коммуналдық-тұрмыстық аспаптардағы (плиталар, қайнатқыштар және т.б.) газдың шығуы 5) өзге де авариялық мәлімдемелер Авариялық қызметтердің және филиалдарының барулары, барлығы соның ішінде: 1) жалған шақырулар бойынша ______________ 2) оқыту бойынша барулар

Көпшілік авариялық мәлімдемелердің себептері:______________________

___________________________________________________________________

20 жылғы " "

_________________________ газ шаруашылығы кәсіпорнының аға инженері

Ескертпе: 1. Авариялық мәлімдемелерге газдың шығуы және тұтынушыларға газ берілуінің тоқтатылуы жөніндегі мәлімдемелер жатады.

2. Көпшілік авариялық мәлімдемелердің кемінде екі түрі бойынша анықтамада осы мәлімдемелердің себептері көрсетіледі. Қорғаныш клапандарының ГРС, ГРП, ГРУ (ШРП) жабылу себептері анықтамада клапандардың жабылу оқиғаларының санына қарамастан көрсетіледі.

3. Жерасты газ құбырларының коррозиясы жағдайларын жерасты құрылғыларын қорғау жөніндегі кәсіпорынмен бірлесіп трест зерттейді және тергеп-тексеру актісі авариялық мәлімдемелер туралы анықтамаға қоса беріледі.

4. Анықтаманың № 3 және 4-тармақтарында ("барлығы" деген жолда) желілі газ бойынша мәлімдемелер саны алымында көрсетіледі, ал сұйытылған газ бойынша мәлімдемелер саны бөлімінде көрсетіледі.

Газбен жабдықтау жүйелері

объектілерінің қауіпсіздігі

жөніндегі талаптарға

38-қосымша

___________________________________________________________________

(газ шаруашылығы кәсіпорынның атауы)

20ж. ______ айындағы авариялық мәлімдемелердің саны және сипаты туралы анықтама

Р/с №	Мәлімдеме түрі	Мәлімдемелер саны
	Трестке авариялық емес мәлімдемелер түсті, барлығы соның ішінде:
1.	Үйішілік газ желісі бойынша (желілік және сұйытылған газ), барлығы
2.	Тұрмыстық газ плитасы бойынша (желілік және сұйытылған газ), барлығы
3.	Ағынды су қыздырғыш бойынша, барлығы соның ішінде: 1) автоматиканың (мембраналар, биметалды пластинкалар, серіппелер, кран блогы) бұзылуы 2) радиаторлардың бұзылуы (дәнекерінің бөлінуі, күюі) 3) мұржада түтіннің тартылмауы 4) өзге де мәлімдемелер
4.	Ыдысты су қыздырғыштар, қазандықтар және пешті қыздырғыштар бойынша, барлығы соның ішінде: 1) Электромагнитті клапан және автоматика блогының бұзылуы 2) терморегулятордың бұзылуы 3) термобулардың бұзылуы 4) мұржада түтіннің тартылмауы 5) өзге де мәлімдемелер
5.	Сұйытылған газдың баллондары және ыдысты қондырғылары бойынша, барлығы соның ішінде: 1) баллон қондырғылары редукторларының бұзылуы 2) ыдыстың "басындағы" байламының бұзылуы (газ берудің кемуі және тоқтауына байланысты емес) 3) өзге де мәлімдемелер
6.	Коммуналдық-тұрмыстық газ жабдығы және қазандық бойынша, барлығы соның ішінде: 1) коммуналдық-тұрмыстық газ жабдығының (плиткалар, қыздырғыштар және т.б.) бұзылуы 2) қазандықтар автоматикасының бұзылуы 3) қазандықтардағы редуциялау тораптарының бұзылуы (газдың шығуына және тоқтауымен байланысты емес) 4) өзге де мәлімдемелер

Тресте ____ жағдай бойынша барлығы _____ газ аспабы желіден ажырады

Соның ішінде:

1) тұрмыстық плиталар _____________________________________________

2) ағынды су қыздырғыштар _________________________________________

3) ыдысты су қыздырғыштар және пешті қыздырғыштар _________________

4) өзге де құралдар _______________________________________________

Жөндеуге жарамайтын кезекті радиаторлардың саны___ай ішінде___дана

Жөнделген радиаторлардың саны __________ ай ішінде _______ дана

Трестегі ағынды су қыздырғыштардың саны ____ жағдай бойынша____ дана

Көпшілік авариялық мәлімдемелердің себептері:______________________

___________________________________________________________________

20 жылғы " " Трестің аға инженері __________________

(қолы)

Ескертпе. 1. Көпшілік мәлімдемелердің кемінде екі түрі бойынша анықтамада осы мәлімдемелердің себептері көрсетіледі.

2. Анықтаманың № 1, 2-тармақтарында ("барлығы" деген жолда) желілі газ бойынша мәлімдемелер саны алымында көрсетіледі, ал сұйытылған газ бойынша мәлімдемелер саны бөлімінде көрсетіледі.

3. № 3-тармақтағы "2" жолда алымында дәнекерсіз радиаторлардың саны, ал бөлімінде күйген радиаторлардың саны көрсетіледі.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
39-қосымша

__________________________________________________________________

(газ шаруашылығы кәсіпорнының атауы)

Сақталу мерзімі: тұрақты

Газ аспаптарын ажыратуға № ______ акт-наряд

20___жылғы "___" _____________

Газ шаруашылығының өкілі ___________________________________________

(Т.А.Ә., лауазымы)

мынаған байланысты: ________________________________________________

(себебін көрсету керек)

_______________________ көшесіндегі_____ үйдің №______ пәтері бойынша

Абонент ____________________________________________________________

(Т.А.Ә.)

____________________________________________________________________

(құралдардың атауы)

ажырату тапсырылады.

Нарядты берген ____________________________________

(лауазымы, Т.А.Ә., қолы)

Нарядты алған _____________________________________

(лауазымы, Т.А.Ә.)

Мен_________________________________________________________________

(лауазымы, Т.А.Ә., қолы)

20 _ ж. "__" ____________ сағ. ________ ________ мин. тұрғын үй

пайдаланушы ұйым өкілінің қатысуымен _______________________________

____________________________________________________________________

(лауазымы, Т.А.Ә.)

__________________ көшесіндегі _____ үйдің №______пәтерінде ________

____________________________________________________________________

(аспаптардың атауын, санын, ажырату әдісін көрсету керек)

газ құралдарына ажыратуды жүргіздім.

Қолдары: газ шаруашылығының өкілі ___________________________

тұрғын үй пайдаланушы ұйымның өкілі ________________

жауапты пәтерді жалға алушы (тұрғын) _______________

газ шаруашылығының өкілі ___________________________

(лауазымы, Т.А.Ә.)

20_ жылғы "__" _________________ газ қосылды

_________________________________________________ нұсқауы бойынша

(лауазымы, Т.А.Ә.)

Қолдары: газ шаруашылығының өкілі _______________________________

жауапты пәтерді жалға алушы (тұрғын)_____________________________

Ескертпе: акт-наряд екі данада жасалады, біреуі абоненттің қолына беріледі, екіншісі газ шаруашылығы кәсіпорнында сақталады.

Газбен жабдықтау жүйелері
объектілерінің қауіпсіздігі
жөніндегі талаптарға
40-қосымша

Жеке қорғаныш құралдарды сынауды тексеру
ЖУРНАЛЫ

Тексеру немесе сынау күні

Газқағарларды сырттай тексеру

және герметикалығын тексеру

15 мин ішінде 200 кг жүкпен құтқарушы жіптің мықтылығын сынау

Берілген №

5 мин. ішінде 200 кг. жүкпен құтқару белдігінің және карабиннің мықтылығын сынау

Қолдары

Орындаушы

Сынауға жауапты тұлға

Об утверждении требований по безопасности объектов систем газоснабжения

Требованияпо безопасности объектов систем газоснабжения1. Общие положенияОбласть и порядок применения

Термины и определения

Организация контроля за соблюдениемнорм Требований

2. Эксплуатация систем газоснабженияОбщие требования

Организация технического обслуживанияи ремонта объектов системы газоснабжения

Наружные газопроводы и сооружения

Газорегуляторные пункты и газорегуляторные установки

Газонаполнительные станции, газонаполнительные пункты,автомобильные газозаправочные станции сжиженных нефтяных газов

Резервуарные, испарительные и групповые баллонные установки

Жилые здания

Внутренние газопроводы и газоиспользующие установкипромышленных, сельскохозяйственных и коммунально-бытовых предприятий

Газопроводы и газовое оборудованиеобщественных и жилых зданий

Оборудование для газопламенной обработки металлов

Установки электрохимической защиты от коррозии подземных газопроводов и сооружений от коррозии

Электрооборудование потенциально взрывоопасных сред

Контрольно-измерительные приборы,системы автоматизации и сигнализации

3. Дополнительные требования при эксплуатациисистем газоснабжения в особых природныхи климатических условиях

4. Требования взрывобезопасности при эксплуатации объектовгазораспределительной системы и газопотребления тепловыхэлектростанций (ТЭС) и котельных

5. Газоопасные работы

6. Локализация и ликвидация аварий

7. Объекты газового контроля

Инструкция по безопасному пользованию газоиспользующимиустановками

Расстояния от резервуарных установок общейвместимостью до 50 м3

Расстояния от резервуарных установок общейвместимостью свыше 50 м3

Нормы испытаний наружных и внутренних газопроводов

Расстояние в плане от подземных и наземныхгазопроводов до зданий (кроме ГРП) и сооружений

Расстояния, м, по вертикали в свету при пересеченииподземных газопроводов всех давлений с другими подземнымиинженерными сетями

Расстояние по горизонтали в свету от подземных газопроводовдо зданий и сооружений на территориипромышленных предприятий

Расстояние по горизонтали в свету между газопроводамии другими инженерными сетями на территориипромышленных предприятий

Расстояние между газопроводами и инженерными коммуникациямиэлектроснабжения, расположенными внутри помещения

Расстояние по горизонтали в свету от отдельно стоящихГPП (включая шкафные установленные на опорах)до зданий и сооружений

Минимальное расстояние от резервуаров для хранения сжиженныхуглеводородных газов, размещаемых на ГНС, до зданий исооружений, не относящихся к ГНС

Высота, м, прокладки в свету надземныхтрубопроводов на высоких опорах

Расстояние по горизонтали в свету от надземных газопроводов,проложенных на опорах и наземных (без обвалования)до зданий и сооружений

Расстояние между надземными и наземными газопроводами ивоздушными линиями электропередачи следует принять по ПУЭ.Прокладка кабельных линий в земле

Воздушные линии электропередачи напряжение до 1 кВ

Воздушные линии электропередачи напряжение выше 1 кВ

Наряд-допуск №на производство газоопасных работ

Журналрегистрации нарядов-допусков на выполнение газоопасных работ

Журналучета газоопасных работ, выполняемых без наряда допуска

Перечень оснащения аварийно-ремонтных машин газовой службыматериально-техническими средствами

Перечень первичных средств пожаротушения для основногопомещения газорегуляторного пункта (ГРП)

Наполнение цистерн и бочек сжиженными газами

Журналучета наполнения баллонов и контроля наполненных баллонов

ЖУРНАЛрегистрации освидетельствования баллонов

Журналрегистрации прохождения инструктажа пользователямигазовых баллонов

Окраска и нанесение надписей на баллоны

Журналпроведения технического осмотра ГРП, ШП

Журнал проведения технического осмотра трасс газопровода

Журналзамера давления в газовых сетях

Журналучета принятых в эксплуатацию наружных газопроводов

Оценка технического состояния подземных газопроводов

Акт проверки технического состояния подземного газопровода

Оценка герметичности газопровод

Оценка состояния изоляционных покрытийподземных газопроводов

Оценка состояния изоляционного покрытия в зависимостиот числа повреждений

Оценка состояния изоляционного покрытия газопровода в целом

Оценка состояния металла трубы

Оценка состояния металла трубы

Оценка качества сварных стыков

Оценка коррозионной опасности

Общая оценка технического состояния газопровода

Инструкция по расследованию и учету инцидентов,аварий и несчастных случаев, связанных с использованиемгаза в быту1. Общие положения.

2. Расследование причин аварий и несчастных случаев.

3. Порядок регистрации и учета

АКТтехнического расследования аварии, несчастного случая,связанного с использованием газа в быту, происшедшего"___"________20___ года.

Журнал регистрации аварий и несчастных случаев

Левая сторона разворота журнала

Правая сторона разворота журнала

Технический акт № ___на аварию, инцидент (несчастный случай)

Журнал регистрации аварийных заявок.

Левая сторона разворота журнала

Правая сторона разворота журнала

СПРАВКАо количестве и характере аварийных заявок за месяц 20 г.

СПРАВКАо количестве и характере не аварийных заявокза __________ месяц 20_ г.

Акт-наряд № ______ на отключение газовых приборов

ЖУРНАЛпроверки испытания средств индивидуальной защиты

Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптарды бекіту туралы

Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптар1. Жалпы ережелерҚолданылу саласы және тәртібі

Требования
по безопасности объектов систем газоснабжения
1. Общие положения
Область и порядок применения

Организация контроля за соблюдением
норм Требований

2. Эксплуатация систем газоснабжения
Общие требования

Организация технического обслуживания
и ремонта объектов системы газоснабжения

Газонаполнительные станции, газонаполнительные пункты,
автомобильные газозаправочные станции сжиженных нефтяных газов

Внутренние газопроводы и газоиспользующие установки
промышленных, сельскохозяйственных и коммунально-бытовых предприятий

Газопроводы и газовое оборудование
общественных и жилых зданий

Контрольно-измерительные приборы,
системы автоматизации и сигнализации

3. Дополнительные требования при эксплуатации
систем газоснабжения в особых природных
и климатических условиях

4. Требования взрывобезопасности при эксплуатации объектов
газораспределительной системы и газопотребления тепловых
электростанций (ТЭС) и котельных

Инструкция по безопасному пользованию газоиспользующими
установками

Расстояния от резервуарных установок общей
вместимостью до 50 м³

Расстояния от резервуарных установок общей
вместимостью свыше 50 м³

Расстояние в плане от подземных и наземных
газопроводов до зданий (кроме ГРП) и сооружений

Расстояния, м, по вертикали в свету при пересечении
подземных газопроводов всех давлений с другими подземными
инженерными сетями

Расстояние по горизонтали в свету от подземных газопроводов
до зданий и сооружений на территории
промышленных предприятий

Расстояние по горизонтали в свету между газопроводами
и другими инженерными сетями на территории
промышленных предприятий

Расстояние между газопроводами и инженерными коммуникациями
электроснабжения, расположенными внутри помещения

Расстояние по горизонтали в свету от отдельно стоящих
ГPП (включая шкафные установленные на опорах)
до зданий и сооружений

Минимальное расстояние от резервуаров для хранения сжиженных
углеводородных газов, размещаемых на ГНС, до зданий и
сооружений, не относящихся к ГНС

Высота, м, прокладки в свету надземных
трубопроводов на высоких опорах

Расстояние по горизонтали в свету от надземных газопроводов,
проложенных на опорах и наземных (без обвалования)
до зданий и сооружений

Расстояние между надземными и наземными газопроводами и
воздушными линиями электропередачи следует принять по ПУЭ.
Прокладка кабельных линий в земле

Наряд-допуск №
на производство газоопасных работ

Журнал
регистрации нарядов-допусков на выполнение газоопасных работ

Журнал
учета газоопасных работ, выполняемых без наряда допуска

Перечень оснащения аварийно-ремонтных машин газовой службы
материально-техническими средствами

Перечень первичных средств пожаротушения для основного
помещения газорегуляторного пункта (ГРП)

Журнал
учета наполнения баллонов и контроля наполненных баллонов

ЖУРНАЛ
регистрации освидетельствования баллонов

Журнал
регистрации прохождения инструктажа пользователями
газовых баллонов

Журнал
проведения технического осмотра ГРП, ШП

Журнал
замера давления в газовых сетях

Журнал
учета принятых в эксплуатацию наружных газопроводов

Оценка состояния изоляционных покрытий
подземных газопроводов

Оценка состояния изоляционного покрытия в зависимости
от числа повреждений

Инструкция по расследованию и учету инцидентов,
аварий и несчастных случаев, связанных с использованием
газа в быту
1. Общие положения.

АКТ
технического расследования аварии, несчастного случая,
связанного с использованием газа в быту, происшедшего
"_"____20_ года.

Технический акт № ___
на аварию, инцидент (несчастный случай)

СПРАВКА
о количестве и характере аварийных заявок за месяц 20 г.

СПРАВКА
о количестве и характере не аварийных заявок
за __________ месяц 20_ г.

ЖУРНАЛ
проверки испытания средств индивидуальной защиты

Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптар
1. Жалпы ережелер
Қолданылу саласы және тәртібі

2. Газбен жабдықтау жүйелерін пайдалану
Жалпы талаптар

Жалпы сыйымдылығы 50 м³ дейінгі резервуарлық қондырғылардың арақашықтығы

Жалпы сыйымдылығы 50 м³ жоғары резервуарлық қондырғылардың арақашықтығы

Ғимараттар (ГРП-дан басқа) мен құрылыстарға дейінгі жерасты
және жер үстіндегі газ құбырларының жоспардағы арақашықтығы

Газ қауіпті жұмыстарды жүргізуге
№.......рұқсат наряды

Баллондардың куәландырылуын тіркеу
ЖУРНАЛЫ