О проекте Закона Республики Казахстан "О ратификации Конвенции о международном порядке взыскания алиментов на детей и других форм содержания семьи и Протокола о праве, применимом к алиментным обязательствам"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 3 февраля 2016 года № 47

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан «О ратификации Конвенции о международном порядке взыскания алиментов на детей и других форм содержания семьи и Протокола о праве, применимом к алиментным обязательствам».

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Приложение 1
к Закону Республики Казахстан
от « » 201 года №

Заявления к Конвенции о международном порядке взыскания
алиментов на детей и других форм содержания семьи

Республика Казахстан в соответствии со статьей 63 Конвенции о международном порядке взыскания алиментов на детей и других форм содержания семьи (далее – Конвенция) делает следующие заявления:
1) в отношении заявления о признании и исполнении решения будет применяться процедура признания и исполнения, предусмотренная статьей 24 Конвенции, независимо от положений статьи 23 (2) – (11) Конвенции;
2) предусмотренное статьей 30 (7) Конвенции заявление о признании и исполнении соглашения об алиментах может быть подано только через центральный орган Республики Казахстан;
3) согласно статье 44 (1) Конвенции любые заявления и сопутствующие документы запрашивающих государств-членов принимаются к исполнению на территории Республики Казахстан, если они сопровождаются их переводом на казахском и (или) русском языках, заверенным должным образом.

Приложение 2
к Закону Республики Казахстан
от « » 201 года №

Оговорка к Конвенции о международном порядке взыскания
алиментов на детей и других форм содержания семьи

Республика Казахстан в соответствии со статьями 62 и 44 (3) Конвенции о международном порядке взыскания алиментов на детей и других форм содержания семьи отказывается от использования французского языка при осуществлении иных сообщений между центральными органами. Такие иные сообщения осуществляются на казахском и (или) русском языках либо на английском языке.

КОНВЕНЦИЯ О МЕЖДУНАРОДНОМ ПОРЯДКЕ ВЗЫСКАНИЯ АЛИМЕНТОВ НА ДЕТЕЙ И ДРУГИХ ФОРМ СОДЕРЖАНИЯ СЕМЬИ

ПРЕАМБУЛА

Государства, подписавшие настоящую Конвенцию,

Желая улучшить сотрудничество между государствами по вопросу международного порядка взыскания алиментов на детей и других форм содержания семьи,

Осознавая необходимость установления результативного, доступного, быстрого, эффективного, экономически целесообразного, гибкого и справедливого порядка,

Стремясь взять за основу лучшие черты существующих Гаагских конвенций и иных международных актов, в частности Конвенции ООН о взыскании алиментов за границей от 20 июня 1956 года,

Желая извлечь выгоду из достижений в области технологий и создать гибкую систему, которая сможет использовать по мере необходимости изменения и дальнейшие достижения в области технологий, создавать новые возможности,

Напоминая, что в соответствии со статьями 3 и 27 Конвенции ООН о правах ребенка от 20 ноября 1989 года,
- во всех действиях в отношении детей первоочередное внимание уделяется наилучшему обеспечению интересов ребенка,
- каждый ребенок имеет право на уровень жизни, необходимый для физического, умственного, духовного, нравственного и социального развития,
- родитель(-ли) или другие лица, ответственные за ребенка, несут основную ответственность за обеспечение в пределах своих способностей и финансовых возможностей условий для жизни, необходимых для развития ребенка, и
- государства-участники принимают все необходимые меры, включая заключение международных договоров, для обеспечения взыскания содержания на ребенка родителем (-лями) или другими ответственными лицами, в частности, когда такие лица проживают в государстве отличном от государства-проживания ребенка,
Приняли решение заключить настоящую Конвенцию и договорились о следующих ее положениях:

ГЛАВА I
ЦЕЛИ, СФЕРА ПРИМЕНЕНИЯ И ОСНОВНЫЕ ПОНЯТИЯ Статья 1
Цель

Целью настоящей Конвенции служит обеспечение эффективного международного порядка взыскания алиментов на детей и иных форм содержания семьи, в частности посредством:
a) установления универсальной системы взаимодействия между органами Договаривающихся государств;
b) обеспечения доступности заявлений, подаваемых в отношении решений об алиментах;
c) обеспечения признания и приведения в исполнение решений о выплате алиментов; и
d) определения эффективных мер для незамедлительного принудительного исполнения решений об алиментах.

Статья 2
Сфера применения

1. Настоящая Конвенция применяется:
a) к алиментным обязательствам, возникающим из отношений по линии родитель - ребенок в возрасте до 21 года;
b) к признанию и приведению в исполнение или приведению в исполнение решения о содержании супруга, если такое заявление было подано совместно с требованием в рамках подпункта а); и
c) за исключением Глав II и III, к содержанию супруга.
2. Любое Договаривающееся государство может, в соответствии со статьей 62, оставить за собой право ограничить сферу применения Конвенции в соответствии с подпунктом а) к лицам, не достигшим возраста 18 лет. Договаривающееся государство, сделавшее такую оговорку, не имеет право требовать применение Конвенции к лицам, возраст которых исключен указанной оговоркой.
3. Любое Договаривающееся государство может заявить в соответствии со статьей 63, что оно распространяет действие всей или части Конвенции к любым обязательствам, возникающим из семейных отношений, отцовства/материнства, брака или иных родственных отношений, включая в частности обязательства в отношении социально уязвимых лиц. Любое такое заявление создает обязательства между двумя Договаривающимися государствами только в тех пределах, в которых их заявления охватывают одни и те же алиментные обязательства и части Конвенции.
4. Положения настоящей Конвенции применяются к детям вне зависимости от брачного статуса их родителей.

Статья 3
Основные понятия

Для целей настоящей Конвенции:
a) «кредитор» означает физическое лицо, которому выплачивается содержание или предполагается, что содержание должно выплачиваться;
b) «должник» означает физическое лицо, которое должно выплачивать или предполагается, что должно выплачивать содержание;
c) «правовая помощь» означает помощь, необходимую для обеспечения ознакомления заявителей со своими правами и путями их реализации, а также для гарантирования эффективного и всестороннего рассмотрения заявлений на территории запрашиваемого государства. Способы оказания подобной помощи могут включать при необходимости юридическую помощь, помощь при рассмотрении дел в компетентных органах, юридическое представительство и освобождение от уплаты соответствующих пошлин;
d) «письменное соглашение» означает соглашение, записанное любым способом, который делает содержащуюся в нем информацию доступной для последующей ссылки;
e) «соглашение о содержании» означает письменное соглашение, касающееся выплаты содержания, которое:
i) было формально составлено или зарегистрировано как достоверный документ уполномоченным органом; или
ii) было заверено, заключено, зарегистрировано или подано в уполномоченный орган и может быть уполномоченным органом изменено или пересмотрено;
f) «уязвимое лицо» означает лицо, которое по причине инвалидности или состояния здоровья не может самостоятельно себя обеспечивать.

ГЛАВА II
АДМИНИСТРАТИВНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО Статья 4
Назначение центральных органов

1. Договаривающееся государство назначает Центральный орган для осуществления функций, которые возлагаются Конвенцией на такой орган.
2. Федеративные государства, государства с более чем одной правовой системой или государства, в которых существуют автономные территориальные образования, вправе назначить более одного Центрального органа и установить пределы их полномочий по рассмотрению дела на территории или в отношении лиц. В случае назначения более одного Центрального органа, государство назначает Центральный орган, к которому может быть адресовано сообщение для передачи в соответствующий Центральный орган в этом государстве.
3. Постоянное Бюро Гаагской Конференции по международному частному праву должно быть уведомлено Договаривающимся государством при депонировании документа о ратификации или присоединении или при подаче заявления в соответствии со статьей 61 о назначении Центрального органа или Центральных органов, его/их контактных данных, и, если применимо, о пределах его/их полномочий, определенных пунктом 2. Договаривающиеся государства обязуются своевременно уведомлять Постоянное Бюро о любых изменениях.

Статья 5
Общие функции Центральных органов

Центральные органы обязуются:
a) сотрудничать друг с другом и расширять сотрудничество между уполномоченными органами в своих государствах в целях достижения целей Конвенции;
b) по мере возможности искать решения проблем, возникающих в процессе применения Конвенции.

Статья 6
Специфические функции Центральных органов

1. Центральные органы оказывают содействие в отношении заявлений согласно Главе III В частности, они будут:
a) передавать и принимать такие заявления;
b) принимать меры или способствовать началу производства в отношении таких заявлений.
2. Они принимают необходимые меры в отношении подобных заявлений -
a) при необходимости предоставляют или способствуют предоставлению правовой помощи;
b) содействуют в поисках должника или кредитора;
c) содействуют в получении необходимой информации о доходах, или, при необходимости, других сведений о финансовом положении должника или кредитора, включая обнаружение активов;
d) поощряют мировые соглашения в целях добровольной выплаты алиментов, при необходимости посредством медиации, согласительной или подобных процедур;
e) содействуют регулярному исполнению решений по алиментам, включая все виды задолженности;
f) содействуют взысканию и своевременному перечислению алиментов;
g) содействуют получению документальных или иных доказательств;
h) оказывают помощь в установлении материнства/отцовства для целей взыскания алиментов;
i) инициируют производство или содействуют началу необходимого производства для целей наложения предварительных обеспечительных мер территориального характера и целью которых является обеспечение результата по рассматриваемому заявлению об алиментах;
j) содействуют вручению документов.
3. Функции Центрального органа в соответствии с данной статьей могут, в пределах, установленных правом этого государства, выполняться государственным органами или иными подконтрольными компетентным органам этого государства органами. Определение подобных государственных органов или иных органов, а также их координаты и пределы полномочий, должны быть сообщены Договаривающимся государством в Постоянное Бюро Гаагской Конвенции по Международному Частному Праву. Договаривающиеся государства своевременно уведомляют Постоянное Бюро о любых изменениях.
4. Ничто в данной статье или в статье 7 не должно толковаться как накладывающее на Центральный орган обязанность по реализации полномочий, которые согласно праву государства могут осуществляться исключительно судебными органами.

Статья 7
Запросы о специальных мерах

1. Центральный орган может, если для того есть причины, запросить другой Центральный орган принять меры, предусмотренные ст. 6(2) b), с), g), h), і) и j), и в случаях, когда заявление, предусмотренное ст. 10, не рассматривается. Запрашиваемый Центральный орган должен принять соответствующие меры, если посчитает, что они необходимы для того, чтобы потенциальный заявитель смог подать заявление, предусмотренное Статьей 10, или для того, чтобы определить, необходима ли подача такого заявления.
2. Центральный орган также вправе принять специальные меры по запросу другого Центрального органа в отношении дела с международным элементом, касающегося взыскания алиментов, заявление о котором рассматривается в запрашивающем государстве.

Статья 8
Расходы Центрального органа

1. Каждый Центральный орган за свой счет оплачивает расходы, возникающие в связи с применением данной Конвенции.
2. Центральный орган не имеет права взимать с заявителя плату с целью оплаты услуг, оказываемых в соответствии с Конвенцией, за исключением особых расходов, связанных с запросами о специальных мерах, предусмотренных статьей 7.
3. Центральный орган, получивший запрос, не имеет права покрывать стоимость услуг, указанных в пункте 2, без предварительного согласия заявителя на предоставление данных услуг за плату.

ГЛАВА III
ПОДАЧА ЗАЯВЛЕНИЙ ЧЕРЕЗ ЦЕНТРАЛЬНЫЕ ОРГАНЫ Статья 9
Подача заявлений через Центральные органы

В соответствии с данной главой, заявления должны подаваться в Центральный орган запрашиваемого государства, через Центральный орган того Договаривающегося государства, в котором проживает заявитель. Для целей данного положения одно лишь пребывание не считается проживанием.

Статья 10
Принимаемые заявления

1. Следующие категории заявлений должны быть доступны кредиторам в запрашивающем государстве, добивающимся взыскания алиментов согласно данной Конвенции:
a) признание или признание и исполнение решения;
b) исполнение решения, вынесенного или признанного в запрашиваемом государстве;
c) вынесение решения в запрашиваемом государстве при отсутствии вынесенного решения, включая, при необходимости, установление материнства или отцовства;
d) вынесение решения в запрашиваемом государстве, если признание и исполнение решения невозможно, или когда в нем отказано из-за отсутствия оснований для признания и исполнения согласно статье 20, или по основаниям, указанным в статье 22 b) или е);
e) изменение решения, принятого в запрашиваемом государстве;
f) изменение решения, принятого в ином государстве;
2. Следующие категории заявлений должны быть доступны в запрашивающем государстве должнику, в отношении которого вынесено решение о выплате алиментов:
a) признание решения, или эквивалентная процедура, ведущая к приостановлению, или ограничивающая исполнение предыдущего решения, вынесенного в запрашиваемом государстве;
b) изменение решения, принятого в запрашиваемом государстве;
c) изменение решения, принятого в ином государстве.
3. За исключением положений настоящей Конвенции, предусматривающих иное, заявления, указанные в пунктах 1 и 2, должны определяться в соответствии с правом запрашиваемого государства, а заявления, указанные в пунктах 1 с с) по f) и 2 b) и с) должны подчиняться юрисдикционным правилам запрашиваемого государства.

Статья 11
Содержание заявлений

1. Все заявления в соответствии со статьей 10 должны, как минимум, включать:
a) изложение сути заявления или заявлений;
b) имя и контактные данные, включая адрес и дату рождения заявителя;
c) имя и, если известно, адрес и дату рождения ответчика;
d) имена и даты рождения лиц, в пользу которых запрашиваются алименты;
e) основания, на которых базируется заявление;
f) если заявление подано кредитором, то информацию, о том, куда алименты надлежит пересылать или перечислять в электронной форме;
g) за исключением заявлений в соответствии со статьями 10(1) а) и (2) а), любую информацию или документ, определенный заявлением, сделанной запрашиваемым государством в соответствии со статьей 63;
р) имя и контактные данные лица или подразделения Центрального органа запрашивающего государства, ответственного за обработку заявления.
2. При необходимости и, если это известносто, заявление также должно содержать, в частности, информацию о:
a) финансовом положении кредитора;
b) финансовом положении должника, включая имя и адрес работодателя должника, а также характер и местонахождение активов должника;
c) любую иную информацию, которая может способствовать установлению местонахождения ответчика.
3. Заявление должно дополняться любой необходимой сопроводительной информацией или документацией, включая документацию, касающуюся права на получение бесплатной правовой помощи. В случае подачи заявлений, предусмотренных статьей 10(1) а) и (2) а), заявление должно дополняться только документами, указанными в статье 25.
4. Заявление в соответствий со статьей 10 может быть составлено в форме, рекомендованной и опубликованной Гаагской конференцией по международному частному праву.

Статья 12
Передача, прием и рассмотрение заявлений
и дел через Центральные органы

1. Центральный орган запрашивающего государства должен помогать заявителю, принимая меры для того, чтобы заявление сопровождалось всей необходимой информацией и документами, которые, по мнению Центрального органа, необходимы для рассмотрения заявления.
2. Центральный орган запрашивающего государства должен, в случае, если он признает заявление соответствующим требованиям Конвенции, передать заявление от имени и с согласия заявителя в Центральный орган запрашиваемого государства. Заявление должно сопровождаться формой о передаче, установленной в Приложении 1. Центральный орган запрашивающего государства должен, по требованию Центрального органа запрашиваемого государства, предоставить полную копию любого документа в соответствии со статьями 16(3), 25(1) а), b) и d) и (3) b) и 30(3), заверенную компетентным органом государства, выдавшего такой документ.
3. Запрашиваемый Центральный орган должен в течение шести недель с момента приема заявления, подтвердить получение в форме, установленной в Приложении 2, и информировать Центральный орган запрашивающего государства о первоначальных мерах, которые были или будут приняты в процессе рассмотрения заявления; он также имеет право затребовать любые дополнительные документы и информацию. В течение этого шестинедельного периода запрашиваемый Центральный орган должен предоставить запрашивающему Центральному органу имя и контактные данные лица или подразделения, ответственного за ответы на запросы, касающиеся хода рассмотрения заявления.
4. В течение трех месяцев с момента подтверждения получения, запрашиваемый Центральный орган должен проинформировать запрашивающий Центральный орган о состоянии заявления.
5. Запрашивающие и запрашиваемые Центральные органы информируют друг друга о:
a) лице или подразделении, ответственном за конкретное дело;
b) ходе рассмотрения дела,
а также должны обеспечивать своевременные ответы на запросы.
6. Центральные органы должны рассматривать дело настолько быстро, насколько это позволит всестороннее рассмотрение его обстоятельств.
7. Центральные органы должны использовать наиболее быстрые и эффективные средства коммуникации, имеющиеся в их распоряжении.
8. Запрашиваемый Центральный орган может отказать в рассмотрении заявления только в том случае, если очевидно, что требования Конвенции не выполнены. В этом случае Центральный орган должен своевременно проинформировать запрашивающий Центральный орган о причинах своего отказа.
9. Запрашиваемый Центральный орган не может отклонить заявление исключительно на основании отсутствия дополнительных документов или информации. Однако запрашиваемый Центральный орган может запросить запрашивающий Центральный орган предоставить эти дополнительные документы или информацию. В случае невыполнения данного требования запрашивающим Центральным органом в течение трех месяцев или более длительного срока, указанного запрашиваемым Центральным органом, запрашиваемый Центральный орган может принять решение о приостановке рассмотрения заявления. В этом случае он информирует запрашивающий Центральный орган об этом решении.

Статья 13
Средства коммуникации

Любое заявление, поданное через Центральные органы Договаривающихся государств в соответствии с данной Главой, и любой документ или информация, приложенные к нему, или предоставленные Центральным органом, не могут быть опротестованы ответчиком исключительно из-за средства или способа коммуникации, к которым прибегли соответствующие Центральные органы.

Статья 14
Эффективный доступ к процедурам

1. Запрашиваемое государство обеспечивает заявителям эффективный доступ к процедурам, включая процедуры исполнения решения и апелляции, которые вытекают из заявлений в соответствии с данной Главой.
2. Предоставляя такой эффективный доступ, запрашиваемое государство предоставляет бесплатную правовую помощь в соответствии со статьями 14-17, кроме случаев, предусмотренных пунктом 3.
3. Запрашиваемое государство не обязано предоставлять такую бесплатную правовую помощь, в случаях и в пределах, в которых процедуры данного государства позволяют заявителю вести дело, не прибегая к подобной помощи, и Центральный орган бесплатно предоставляет такие услуги по мере необходимости.
4. Право на получение бесплатной правовой помощи не должно быть в меньшем объеме по сравнению с соответствующими внутренними делами.
5. Никакие обеспечения, залог или депозит, как бы они ни назывались, не могут требоваться для обеспечения оплаты расходов и издержек, возникающих в процессе производств в рамках Конвенции.

Статья 15
Бесплатная правовая помощь при подаче
заявлений о содержании ребенка

1. Запрашиваемое государство предоставляет бесплатную правовую помощь в отношении любых заявлений, подаваемых кредиторами в соответствии с данной Главой, касающихся алиментных обязательств, возникающих из отношений по линии родитель-ребенок в отношении лиц моложе 21 года.
2. Без учета пункта 1, запрашиваемое государство может в отношении заявлений, иных, чем предусмотренные статьей 10(1) а) и b) и для дел, подпадающих под статью 20(4), отказать в предоставлении бесплатной правовой помощи в случае, когда оно считает, что, по существу, заявление или любая апелляция очевидно необоснованны.

Статья 16
Заявление о разрешении использования теста
на доступные ребенку материальные средства

1. Несмотря на положения ст. 15(1), государство может, согласно статьи 63, заявлять о том, что оно будет предоставлять бесплатную правовую помощь в отношении всех заявлений, кроме предусмотренных статьей 10(1) а) и b), и подпадающих под статью 20(4), после проведения теста, направленного на определение доступных ребенку материальных средств.
2. Государство в момент подачи такого заявления предоставляет информацию в Постоянное бюро Гаагской конференции по международному частному праву в отношении методов, которые будут использованы при проверке материальных средств ребенка, включая финансовые критерии, которым необходимо соответствовать для прохождения теста.
3. Заявление, указанное в п. 1, адресованное государству, которое подало заявление, указанную в этом пункте, должно включать в себя формальное подтверждение заявителя, указывающее, что материальные средства ребенка соответствуют критериям, установленным в п. 2. Запрашиваемое государство может потребовать дополнительные свидетельства о материальных средствах ребенка только в том случае, если у него есть обоснованные причины полагать, что информация, предоставленная заявителем, не является точной.
4. В случае, когда наиболее благоприятствующая правовая помощь, предусматриваемая правом запрашиваемого государства в отношении заявлений, определенных данной Главой, касающихся алиментных обязательств по содержанию, возникающих из отношений по линии родитель - ребенок, является более благоприятствующей, нежели определенная в п. 1-3, следует оказывать наиболее благоприятствующую правовую помощь.

Статья 17
Заявления, не подпадающие под статьи 15 и 16

В отношении иных заявлений в соответствии с данной Конвенцией, кроме подпадающих под статьи 15 или 16:
a) предоставление бесплатной правовой помощи может быть осуществлено на основании теста на наличие материальных средств или существа текста;
b) заявитель, получивший бесплатную правовую помощь в своем государстве, должен иметь возможность, при любом рассмотрении вопроса о признании или исполнении, воспользоваться бесплатной правовой помощью, как минимум в тех же пределах, как это предусмотрено правом запрашиваемого государства в подобных обстоятельствах.

ГЛАВА IV
ОГРАНИЧЕНИЯ НА ВОЗБУЖДЕНИЕ ПРОИЗВОДСТВА Статья 18
Ограничения на начало производства

1. Если решение вынесено в Договаривающемся государстве, в котором постоянно проживает кредитор, процедура по изменению решения, вынесению нового решения не может быть возбуждена должником в каком-либо ином Договаривающемся государстве до тех пор, пока кредитор продолжает постоянно проживать в государстве, в котором было принято решение.
2. Пункт 1 не применяется в случаях, если:
a) за исключением споров, касающихся алиментных обязательств в отношении детей, между сторонами имеется письменное соглашение о юрисдикции этого иного Договаривающегося государства;
b) кредитор либо явно заявляет о том, что он подчиняется юрисдикции этого иного Договаривающегося государства либо не возражает против юрисдикции при первой же представившейся возможности, защищаясь по существу дела;
c) компетентный орган государства, в котором было вынесено решение, не может или отказывается осуществлять юрисдикцию для изменения решения или принятия нового решения; или
d) принятое в одном государстве решение не может быть признано или объявляется неисполнимым в Договаривающемся государстве, в котором предполагается начать производство по изменению или принятию нового решения.

ГЛАВА V
ПРИЗНАНИЕ И ИСПОЛНЕНИЕ Статья 19
Сфера применения Главы

1. Данная глава применяется к решению, принятому судебным или административным органом в отношении алиментных обязательств. Термин "решение" также включает мировое соглашение или соглашение, заключенное в присутствии или одобренное таким органом. Решение может включать автоматическое соотнесение обязательства с уровнем цен и требование о выплате задолженности, выплате содержания или процентов за истекший период и определение расходов и издержек.
2. Если решение касается не только алиментных обязательства, действие данной Главы ограничивается теми частями решения, которые касаются алиментных обязательств.
3. Для целей пункта 1 «административный орган» означает государственный орган, чьи решения, согласно законодательству государства, в котором он учрежден:
a) могут стать предметом обжалования или пересмотра судебным органом; и
b) имеют такую же силу и действие, как и решения судебного органа по тому же вопросу.
4. Данная Глава также применяется к соглашениям об алиментах в соответствии со статьей 30.
5. Положения данной Главы применяются также к запросу о признании и исполнении, поданному напрямую в компетентный орган запрашиваемого государства в соответствии со статьей 37.

Статья 20
Основания для признания и исполнения

1. Решение, принятое в одном Договаривающемся государстве ("Государство, принявшее решение"), подлежит признанию и исполнению в других Договаривающихся государствах, если:
a) ответчик постоянно проживал в государстве, вынесшем решение, на момент начала производства;
и) ответчик признает компетенцию как явно, так и защищаясь по существу дела без возражения против компетенции при первой же представившейся возможности;
с) кредитор постоянно проживал в государстве, вынесшем решение, на момент начала производства;
b) ребенок, на которого было определено содержание, постоянно проживал в государстве, вынесшем решение, на момент начала производства, при условии, что ответчик проживал с ребенком в этом государстве или проживал в этом государстве и предоставлял ребенку содержание в этом государстве;
e) за исключением споров, касающихся алиментных обязательств в отношении детей, между сторонами существует письменное соглашение о компетенции; или
f) решение было принято компетентным органом, в отношении положения лиц или родительской ответственности, за исключением случаев,
когда данная компетенция была основана исключительно на гражданстве одной из сторон.
2. Договаривающееся государство может сделать оговорку, в соответствии с статьей 62, в отношении пунктов 1 с), е) или f).
3. Договаривающееся государство, сделавшее оговорку в соответствии с пунктом 2, признает и исполняет решения, если в соответствии с его собственным законодательством, его органы в схожих фактических обстоятельствах были бы наделены компетенцией для принятия такого решения.
4. Договаривающееся государство будет, если признание решения невозможно в результате оговорки, сделанной в соответствии с пунктом 2, и если должник постоянно проживает в данном государстве, принимать все необходимые меры для вынесения решения в пользу кредитора. Предыдущее предложение не применяется ни к прямым заявлениям о признании и исполнении предусмотренным в статье 19(5) ни к заявлениям о выплате содержания, предусмотренным в статье 2(1) b).
5. Решение в пользу ребенка в возрасте до 18 лет, которое не может быть признано только из-за оговорки в отношении пунктов 1 с), е) или f), подлежит признанию как создающее возможность для ребенка на получение алиментов в запрашиваемом государстве.
6. 6. Решение подлежит признанию только в том случае, когда оно имеет силу в Государстве, его вынесшем, и подлежит исполнению только в том случае, когда оно может быть исполнено в государстве, его вынесшем.

Статья 21
Делимость и частичное признание и исполнение

1. Если запрашиваемое государство не может признать или исполнить решение целиком, оно должно признать или исполнить каждую отделимую часть решения, которая может быть признана или исполнена.
2. Во всех случаях возможна подача заявления о частичном признании или исполнении решения.

Статья 22
Основания для отказа в признании и исполнении

1. В признании или исполнении решения может быть отказано в случае, если:
a) признание и исполнение решения явно противоречат публичному порядку запрашиваемого государства;
b) решение было получено в результате мошенничества в процедурах;
c) производство между теми же сторонами и по тем же основаниям ведется в органе запрашиваемого государства, в котором данное производство было начато раньше;
d) решение противоречит решению, принятому в отношении тех же сторон и по тому же основанию, либо в запрашиваемом государстве либо в каком-либо другом государстве, при условии, что указанное последнее решение соответствует требованиям запрашиваемого государства, необходимым для признания и исполнения;
e) ответчик либо не присутствовал либо не был представлен во время процесса в государстве, вынесшем решение
i) если законодательство государства, вынесшего решение, предусматривает уведомление о начале производства, и ответчик не получил надлежащего уведомления о производстве и не имел возможности быть выслушанным; или
ii) если законодательство государства, вынесшего решение не предусматривает уведомления о начале производства, и ответчик не получил уведомление о вынесенном решении и не имел возможности оспорить его или подать апелляцию на решение по существу или по праву; или
f) решение было принято с нарушением статьи 18.

Статья 23
Процедура подачи заявления о признании и исполнении

1. В соответствии с положениями данной Конвенции, процедура признания и исполнения регулируется законодательством запрашиваемого государства.
2. Если заявление о признании и исполнении решения было подано через Центральные органы в соответствии с Главой III, запрашиваемый Центральный орган должен своевременно либо:
a) передать ходатайство в компетентный орган, который должен без промедления объявить решение исполнимым или зарегистрировать решение для исполнения; или
b) если он является данным компетентным органом, принять указанные меры самостоятельно.
3. В случаях, когда запрос был сделан напрямую в компетентный орган запрашиваемого государства в соответствии со статьей 19(5), данный орган без промедления объявляет решение исполнимым или регистрирует решение для исполнения.
4. В объявлении или регистрации может быть отказано только по основаниям, изложенным в статье 22 а). На этом этапе ни заявитель, ни ответчик не имеют права делать какие-либо возражения.
5. Заявитель и ответчик должны быть своевременно уведомлены об объявлении или регистрации, сделанной в соответствии с пунктами 2 или 3, или об отказе в соответствии с пунктом 4, и могут оспорить или подать апелляцию на данное решение по существу или по праву.
6. Протест или апелляция должны быть поданы в течение 30 дней с момента уведомления в соответствии с пунктом 5. Если оспаривающая сторона не проживает в Договаривающемся государстве, в котором были сделаны объявление или регистрация либо было в них отказано, протест или апелляция должны быть поданы в течение 60 дней с момента уведомления.
7. Протест или апелляция могут базироваться только на следующих основаниях:
a) на основаниях для отказа в признании и исполнении, предусмотренных в статье 22;
b) на основаниях для признания и исполнения в соответствии со статьей 20;
c) на подлинности или достоверности какого-либо документа, переданного в соответствии со статьей 25(1) а), b) или d) или (3) b).
8 Протест или апелляция со стороны ответчика также могут быть основаны на факте добровольной выплаты задолженности в той степени, в которой признание и исполнение касается уже сделанных выплат в прошлом.
9. Заявитель и ответчик должны быть своевременно уведомлены о решении по протесту или апелляции.
10. Дальнейшая апелляция, если таковая разрешается законодательством запрашиваемого государства, не может вызвать приостановления исполнения решения, кроме случаев наличия исключительных обстоятельств.
11. Компетентный орган должен своевременно принимать решения в отношении признания и исполнения, включая любые апелляции.

Статья 24
Альтернативная процедура подачи заявления
о признании и исполнении

1. Независимо от положений статьи 23(2)-(11), государство может заявить в соответствии со статьей 63, что оно будет применять процедуру признания и исполнения, предусмотренную в данной статье.
2. В случаях, когда заявление о признании и исполнении решения было подано через Центральные органы в соответствии с Главой III, запрошенный Центральный орган своевременно либо:
a) передает ходатайство в компетентный орган, который примет решение по заявлению о признании и исполнении; либо
b) если он является этим компетентным органом, принимает указанное решение самостоятельно.
3. Решение о признании и исполнении выносится компетентным органом после того, как ответчик был должным образом и своевременно уведомлен о производстве, и обеим сторонам была предоставлена достаточная возможность для того, чтобы быть выслушанными.
4. Компетентный орган может рассмотреть основания для отказа в признании и исполнении, изложенные в статье 22 а), с) и d) по своему собственному усмотрению. Он может пересмотреть какие-либо основания, перечисленные в статье 20, 22 и 23(7) с) по требованию ответчика или если вопрос в отношении данных оснований возникает из буквального смысла документов, представленных в соответствии со статьей 25.
5. Отказ в признании и исполнении также может быть основан на факте добровольной выплаты задолженности в той степени, в которой признание и исполнение касается уже сделанных выплат в отношении задолженности, подлежащей уплате в прошлом.
6. Любая апелляция, если таковая допускается правом запрашиваемого государства, не может вызвать приостановления исполнения решения, кроме случаев наличия исключительных обстоятельств.
7. Компетентный орган своевременно принимает решения в отношении признания и исполнения, включая любые апелляции.

Статья 25
Документы

1. Заявление о признании и исполнении в соответствии со статьями 23 или 24 должно сопровождаться следующими документами:
a) полным текстом решения;
b) документом, подтверждающим, что решение может быть исполнено в государстве, вынесшем решение, в случае, когда решение принято административным органом, документом, подтверждающим, что требования статьи 19(3) выполнены, за исключением случаев, когда государство в соответствии со статьей 57 установило, что решения его административных органов всегда будут соответствовать данным требованиям;
c) если ответчик не явился и не был представлен в ходе производства в государстве, вынесшем решение, документом или документами, подтверждающими, соответственно то, что ответчик был надлежащим образом уведомлен о производстве и имел возможность быть выслушанным или, что ответчик был надлежащим образом уведомлен о решении и имел возможность оспорить или подать апелляцию на него по существу и по праву;
d) в необходимых случаях, документом, указывающим сумму задолженности и дату, на которую эта сумма была подсчитана;
e) необходимых случаях, когда решение, устанавливает автоматическую индексацию задолженности в соответствии с уровнем цен, документом, содержащим информацию, необходимую для осуществления соответствующих расчетов;
f) в необходимых случаях, документацией, подтверждающей, какого рода бесплатную правовую помощь получил заявитель в государстве, вынесшем решение.
2. При подаче протеста или апелляции, предусмотренной статьей 23(7) с) или по требованию компетентного органа в запрашиваемом государстве, полная копия соответствующего документа, удостоверенная компетентным органом государства, вынесшего решение должна быть своевременно предоставлена:
a) Центральным органом запрашивающего государства, в котором было подано заявление в соответствии с Главой ІП;
b) заявителем, в случаях, когда запрос подавался напрямую в компетентный орган запрашиваемого государства.
2. Договаривающееся государство может в соответствии со статьей 57 предусмотреть:
a) что полная копия решения, удостоверенная компетентным органом государства, вынесшего решение должна прилагаться к заявлению;
b) обстоятельства, при которых оно будет принимать вместо полного текста решения извлечение или выдержку из решения, составленную компетентным органом государства, вынесшего решение, которая может быть представлена в форме, рекомендованной и опубликованной Гаагской Конференцией по Международному Частному Праву; или
c) что оно не требует документ, подтверждающий выполнение требований статьи 19(3).

Статья 26
Процедура подачи заявления о признании

Данная Глава применяется mutatis mutandis к заявлению о признании решения, за исключением того, что требование о применимости заменяется требованием законной силы в государстве, вынесшем решение.

Статья 27
Установление фактов

Любой компетентный орган запрашиваемого государства будет признавать факты, установленные органом государства, вынесшего решение, на которых он основывал свою юрисдикцию.

Статья 28
Запрет на пересмотр дела по существу

Не должно быть пересмотра решения по существу любыми компетентными органами запрашиваемого государства.

Статья 29
Физическое присутствие ребенка или заявителя не требуется

Физическое присутствие ребенка или заявителя в каких-либо процессах в запрашиваемом государстве не может требоваться в соответствии с настоящей Главой.

Статья 30
Соглашения об алиментах

1. Соглашение об алиментах, заключенное в Договаривающемся государстве, подлежит признанию и исполнению как решение, предусмотренное данной Главой, при условии, что оно исполнимо как решение в государстве, где оно было принято.
2. Для целей статьи 10(1) а) и b) и (2) а), термин "решение" включает в себя также любое соглашение об алиментах.
3. Заявление о признании и исполнении соглашения об алиментах должно сопровождаться следующими документами:
a) полным текстом соглашения об алиментах; и
b) документом, подтверждающим, что данное соглашение об алиментах исполнимо как решение в государстве, в котором оно было составлено.
4. В признании и исполнении соглашения об алиментах может быть отказано, если:
a) признание и исполнение явно противоречит публичному порядку запрашиваемого государства;
b) соглашение об алиментах было достигнуто путем мошенничества или фальсификации;
c) соглашение об алиментах противоречит решению, принятому в отношении тех же сторон и по тому же основанию, либо в запрашиваемом государстве либо в каком-либо другом государстве, при условии, что указанное решение соответствует требованиям, необходимым для признания и исполнения в запрашиваемом государстве.
5. Положения данной Главы, за исключением статей 20,22,23(7) и 25(1) и (3), должны применяться mutatis mutandis к признанию и исполнению соглашений об алиментах, за исключением того, что:
a) в объявлении или регистрации в соответствии со статьей 23(2) и (3), может быть отказано лишь по основанию, предусмотренному в пункте 4 а);
b) протест или апелляция, предусмотренные статьей 23(6), могут базироваться только на следующих основаниях:
i) на основаниях для отказа в признании и исполнении, изложенных в пункте 4;
ii) на подлинности или достоверности любого документа, переданного в соответствии с пунктом 3;
c) в отношении процедуры, предусмотренной статьей 24(4), компетентный орган может по своему усмотрению пересмотреть основания для отказа в признании и исполнении, предусмотренные пунктом 4 а) данной статьи. Он может пересмотреть любые основания, перечисленные в пункте 4 данной статьи, а также поставить под сомнение подлинность или достоверность любого документа, переданного в соответствии с пунктом 3 по требованию ответчика или если вопрос касательно данных оснований, возникает из буквального смысла этих документов.
6. Производство по признанию и исполнению соглашения об алиментах приостанавливается, если протест, касающийся указанного соглашения, находится на рассмотрении в компетентном органе Договаривающегося государства.
7. Государство может в соответствии со статьей 63 заявить, что заявление о признании и исполнении соглашения об алиментах может быть подано только через Центральные органы.
8. Договаривающееся государство может, в соответствии со статьей 62, оставить за собой право не признавать и не исполнять соглашение об алиментах.

Статья 31
Решения, являющиеся результатом действия предварительного и
подтверждающего приказов

В случаях, когда решение выносится в результате совместного действия предварительного приказа, вынесенного в одном государстве, и приказа органа в другом государстве («Подтверждающее государство»), подтверждающего предварительный приказ:
a) каждое из этих государств должно для целей данной Главы считаться государством, вынесшим решение;
b) требования статьи 22 е) считаются выполненными, если ответчик был должным образом уведомлен о производстве в подтверждающем государстве и имел возможность опротестовать подтверждение предварительного приказа;
c) требование статьи 20(6) о том, что решение является исполнимым в государстве, вынесшем решение, будет выполнено, если решение исполнимо в Подтверждающем государстве; и
d) Статья 18 не может препятствовать началу производств по изменению решения в другом государстве.

ГЛАВА VI
ИСПОЛНЕНИЕ ЗАПРАШИВАЕМЫМ ГОСУДАРСТВОМ Статья 32
Исполнение по внутреннему праву

1. В соответствии с положениями данной Главы, исполнение осуществляется в соответствии с правом запрашиваемого государства.
2. Исполнение должно быть своевременным.
3. В случае, когда ходатайства подаются через Центральные органы, где решение было объявлено исполнимым или зарегистрировано для исполнения в соответствии с Главой V, исполнение осуществляется безо всяких дополнительных действий со стороны заявителя.
4. Применяются все правила, действующие в государстве, вынесшем решение, касающиеся сроков действия алиментных обязательств.
5. Любые ограничения периода, за который может взиматься задолженность, определяется либо правом государства, вынесшего решение, либо правом запрашиваемого государства, в зависимости от того, какое право предусматривает более длительный период.

Статья 33
Недискриминация

Запрашиваемое государство должно предоставить как минимум тот же уровень методов для дел по данной Конвенции, который предусмотрен для внутренних дел.

Статья 34
Меры по исполнению решений

1. Договаривающиеся государства предусматривают во внутреннем праве эффективные меры по исполнению решений, предусмотренных данной Конвенцией.
2. Эти меры могут включать:
a) удержание заработной платы;
b) наложение ареста на банковские счета и прочие источники доходов;
c) вычеты из выплат социального страхования;
d) залог или принудительная продажа имущества;
e) удержание возмещаемых налогов;
f) удержание или наложение ареста на пенсионные выплаты;
g) передача информации в службу по кредитам;
h) отказ в выдаче, приостановка действия или лишение разных лицензий (например, водительских прав);
i) применение медиации, примирительной процедуры или подобных процессов с целью достижения добровольного исполнения.

Статья 35
Передача денежных средств

1. Договаривающиеся государства поощряются в использовании, в том числе, с помощью заключения международных соглашений, максимально выгодных экономически и эффективных методов передачи денежных средств, подлежащих выплате в качестве алиментов.
Договаривающееся государство, правом которого ограничивается передача средств, придает наивысший приоритет передаче средств, подлежащих выплате в соответствии с данной Конвенцией.

ГЛАВА VII
ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ОРГАНЫ Статья 36
Государственные органы, выступающие в качестве заявителей

1. В отношении заявлений о признании и исполнении в соответствии со статьей 10(1) а) и b) и дел, предусмотренных статьей 20(4), термин "кредитор" включает в себя государственный орган, действующий от имени физического лица, которому подлежат выплате алименты, либо которому надлежит выплатить компенсацию, предоставленную вместо алиментов.
2. Право государственного органа выступать от имени физического лица, которому подлежат выплате алименты, или который добивается получения компенсации, предоставляемой кредитору вместо алиментов, регулируется правом государственного органа.
3. Государственный орган может добиваться признания или требовать исполнения:
a) решения, принятого в отношении должника по заявлению государственного органа о выплате пособий, предоставленных вместо алиментов;
b) решения, принятого между кредитором и должником о размере суммы пособий, предоставленных кредитору вместо алиментов.
4. Государственный орган, добивающийся признания или требующей исполнения решения должен, по требованию, предоставлять необходимые документы, подтверждающие его право согласно пункту 2 и тот факт, что пособия были предоставлены кредитору.

ГЛАВА VIII
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 37
Прямые запросы в компетентные органы

1. Данная Конвенция не исключает возможности прибегнуть к процедурам, которые могут быть предусмотрены внутренним правом Договаривающегося государства, позволяющим физическому лицу (заявителю) напрямую связаться с компетентным органом данного Государства по делу, регулируемому настоящей Конвенцией, включая, согласно статье 18, вынесение или изменение решения в целях получения алиментов.
2. Статьи 14(5) и 17 b), а также положения Глав V, VI, VII и данной Главы, за исключением статей 40(2), 42,43(3), 45 и 55, применяются в отношении запроса о признании и исполнении, сделанного напрямую в компетентный орган Договаривающегося государства.
3. Для целей пункта 2, статья 2(1) а) применяется в отношении решения о выплате алиментов уязвимому лицу старше возраста, предусмотренного данным подпунктом, в случаях, когда такое решение было вынесено до достижения этим лицом указанного возраста и предусматривало выплату алиментов после достижения этого возраста по состоянию здоровья.

Статья 38
Защита личных данных

Личные данные, собранные или переданные в соответствии с данной Конвенцией, должны быть использованы только в целях, для которых они были собраны или переданы.

Статья 39
Конфиденциальность

Все органы, обрабатывающие информацию, должны обеспечивать конфиденциальность в соответствии с правом своего государства.

Статья 40
Неразглашение информации

1. Орган не должен разглашать или подтверждать информацию, собранную или переданную в заявлении в соответствии с данной Конвенцией, если становится очевидно, что это может стать угрозой для здоровья, безопасности или свободы физического лица.
2. Определение такого последствия, сделанное одним Центральным органом, должно приниматься во внимание другим Центральным органом, в частности, в случаях насилия в семье.
3. Ничто в данной Статье не препятствует сбору и передаче информации органами или между органами, поскольку это необходимо для выполнения обязательств по данной Конвенции.

Статья 41
Отсутствие требования о легализации

Ни легализация или подобные ей формальности не могут требоваться в контексте данной Конвенции.

Статья 42
Доверенность

Центральный орган запрашиваемого государства может потребовать у заявителя доверенность только в том случае, если он действует от его/ ее имени в судебном процессе или перед другими органами, или для назначения представителя для выполнения этих функций.

Статья 43
Возмещение расходов

1. Возмещение любых расходов, понесенных при применении данной Конвенции, не может иметь приоритет перед выплатой алиментов.
2. Государство может взыскать возмещение расходов с проигравшей стороны.
3. Для целей подачи заявлений, предусмотренных статьей 10(1) b), направленных на возмещение расходов с проигравшей стороны согласно пункту 2, термин "кредитор" в статье 10(1) включает государство.
4. Настоящая статья не затрагивает статью 8.

Статья 44
Требования к языку

1. Любое заявление и сопутствующие документы представляются на языке оригинала и должны сопровождаться переводом на официальный язык запрашиваемого государства или иной язык, указанный запрашиваемым государством в заявлении, поданном в соответствии со статьей 63, за исключением случаев, когда компетентный орган этого государства допускает отсутствие перевода.
2. Договаривающееся государство, на территории которого действуют несколько официальных языков, и которое по своему внутреннему праву не может принимать на всей своей территорий документы на одном из них, должно в заявлении, поданном в соответствии со статьей 63, определить язык, на котором должны быть оформлены документы или их переводы для подачи в определенных частях его территории.
3. Если об ином не существует соглашения между Центральными органами, любые иные сообщения между такими органами должны осуществляться либо на официальном языке запрашиваемого государства либо на английском или французском языке. Однако Договаривающееся государство может, сделав оговорку в соответствии со статьей 62, отказаться от использования английского или французского языков.

Статья 45
Средства перевода и расходы на перевод

1. В случае подачи заявлений, предусмотренных Главой III, Центральные органы могут договориться по конкретному делу либо в целом, что перевод на официальный язык запрашиваемого Государства может быть сделан в запрашиваемом Государстве с языка оригинала либо с любого другого согласованного языка. В случае отсутствия соглашения и при невозможности для запрашивающего государства выполнить требования статьи 44(1) и (2), заявление и сопутствующие документы могут быть переданы с переводом на английский или французский языки для дальнейшего перевода на официальный язык запрашиваемого государства.
2. Расходы на перевод, возникающие при применении пункта 1, несет запрашивающее государство, если иное не согласовано между Центральными органами соответствующих государств.
3. Независимо от положений статьи 8, запрашивающее государство может возложить на заявителя оплату расходов по переводу заявления и сопутствующих документов, если эти расходы не могут быть оплачены в рамках его системы бесплатной правовой помощи.

Статья 46
Неунифицнрованные правовые системы – толкование

1. В отношении государства, на территории которого в разных территориальных образованиях действуют две и более системы права либо сводов норм права, касающиеся каких-либо вопросов, предусмотренных данной Конвенцией:
а) любая ссылка на право либо процедуру государства должна пониматься соответственно как ссылка на право либо процедуру, действующую в соответствующем территориальном образовании;
b) любая ссылка на решение, вынесенное, признанное, признанное и исполненное, исполненное или измененное в этом государстве, соответственно понимается как ссылка на решение, вынесенное, признанное, признанное и исполненное, исполненное или измененное в соответствующем территориальном образовании;
c) любая ссылка на судебный или административный орган данного государства соответственно понимается как ссылка на судебный или административный орган соответствующего территориального образования;
d) любая ссылка на компетентные органы, государственные органы и другие органы данного государства, за исключением Центральных органов, соответственно понимается как ссылка на те органы, которые полномочны действовать в соответствующем территориальном образовании;
e) любая ссылка на место жительства либо место постоянного проживания в данном государстве соответственно понимается как ссылка на место жительства либо место постоянного проживания в соответствующем территориальном образовании;
f) любая ссылка на местонахождение имущества в данном государстве соответственно понимается как ссылка на местонахождение имущества в соответствующем территориальном образовании;
g) любая ссылка на взаимную договоренность, действующую в данном государстве, понимается соответственно как ссылка на взаимную договоренность, действующую в соответствующем территориальном образовании;
h) любая ссылка на бесплатную правовую помощь в данном государстве понимается соответственно как ссылка на бесплатную правовую помощь в соответствующем территориальном образовании;
i) любая ссылка на соглашение об алиментах, заключенное в данном государстве соответственно понимается как ссылка на соглашении об алиментах, заключенное в соответствующем территориальном образовании;
j) любая ссылка на возмещение расходов государством понимается соответственно как ссылка на возмещение расходов, соответствующим территориальным образованиям.
2. Данная статья не применяется к Региональной организации экономической интеграции.

Статья 47
Неунифицированные правовые системы - материально-правовые нормы

1. Договаривающееся государство, в котором имеются два и более территориальных образования с различными системами права, не обязано применять данную Конвенцию к ситуациям, которые затрагивают лишь данные территориальные образования.
2. Компетентный орган в территориальном образовании Договаривающегося государства с двумя и более территориальными образованиями с различными системами права не обязан признавать или исполнять решение другого Договаривающегося государства лишь потому, что это решение было признано или исполнено в другом территориальном образовании данного Договаривающегося государства в соответствии с данной Конвенцией.
3. Данная статья не применяется к Региональной организации экономической интеграции.

Статья 48
Согласование с предыдущими Гаагскими конвенциями
об алиментных обязательствах

В отношениях между Договаривающимися государствами данная Конвенция заменяет, при условии выполнения статьи 56(2), Гаагскую конвенцию от 2 октября 1973 года о признании и исполнении решений, в отношении алиментных обязательств, и Гаагскую конвенцию от 15 апреля 1958 года в отношении, признания и исполнения решений, касающихся алиментных обязательств по содержанию детей, поскольку сфера их применения совпадает со сферой применения данной Конвенции.

Статья 49
Согласование с Нью-Йоркской конвенцией 1956 года

В отношениях между Договаривающимися государствами данная Конвенция заменяет Конвенцию ООН о взыскании алиментов заграницей от 20 июня 1956 года, поскольку сфера ее применения между такими государствами совпадает со сферой применения данной Конвенции.

Статья 50
Соотношение с предыдущими Гаагскими конвенциями
о вручении документов и получении доказательств

Данная Конвенция не затрагивает действия Гаагской конвенции от 1 марта 1954 года по вопросам гражданского процесса, Гаагской конвенции от 15 ноября 1965 года о вручении за границей судебных и внесудебных документов по гражданским и торговым делам и Гаагской конвенции от 18 марта 1970 года о получении за границей доказательств по гражданским и торговым делам.

Статья 51
Согласование актов и дополнительных соглашений

1. Данная Конвенция не затрагивает действия любых международных актов, заключенных до данной Конвенции, участниками которых являются Договаривающиеся государства, и которые содержат положения по вопросам, регулируемым настоящей Конвенцией.
2. Любое Договаривающееся государство может заключить с одним и более Договаривающимся государством соглашения, содержащие положения по вопросам, регулируемым настоящей Конвенцией, направленные на совершенствование применения настоящей Конвенции между собой, предусматривая, что эти соглашения соответствуют задачам и целям настоящей Конвенции и такие соглашения не влияют на применение положений настоящей Конвенции в отношениях между указанными государствами и прочими Договаривающимися государствами. Государства, заключившие подобные соглашения, должны передать их копии депозитарию Конвенции.
3. Пункты 1 и 2 также применяются к взаимным договоренностям и к типовым законам, основанным на особых отношениях между соответствующими государствами.
4. Данная Конвенция не затрагивает применения актов Региональной организации экономической интеграции, которая является участницей настоящей Конвенции, принятых после заключения настоящей Конвенции, по вопросам, регулируемым настоящей Конвенцией, при условии, что такие акты не затрагивают применения положений настоящей Конвенции между государствами-членами Региональной организации экономической интеграции и прочими Договаривающимися государствами. Что касается признания или исполнения решений между Государствами-членами Региональной организации экономической интеграции, настоящая Конвенция не затрагивает нормы Региональной организации экономической интеграции, вне зависимости оттого, были ли они приняты до либо после заключения настоящей Конвенции.

Статья 52
Наиболее эффективная норма

1. Настоящая Конвенция не препятствует применению соглашения, договоренности либо международного акта, действующего между запрашивающим и запрашиваемым государствами, либо взаимной договоренности, действующей в запрашиваемом государстве, которые предусматривают:
a) более широкие основания для признания решений об алиментах, которые не противоречат статье 22 f) Конвенции;
b) упрощенные, более быстрые процедуры по заявлениям о признании или признании и исполнении решений об алиментах;
c) лучшие условия предоставления правовой помощи, чем те, которые предусматриваются статьями 14-17; либо
d) процедуры, позволяющие заявителю из запрашивающего государства подать запрос напрямую в Центральный орган запрашиваемого государства.
2. Данная Конвенция не препятствует применению закона, действующего в запрашиваемом государстве, который предусматривает более эффективные нормы, нежели упомянутые в пункте 1 а)-с). Однако, что касается упрощенных, более быстрых процедур, упомянутых в пункте 1 b), то они должны быть совместимы с защитой, предлагаемой сторонам в соответствии со статьями 23 и 24, в частности, в отношении прав сторон на своевременное уведомление о производстве и на возможность быть выслушанными, а также о результате какого-либо оспаривания либо апелляции.

Статья 53
Единообразное толкование

При толковании настоящей Конвенции необходимо принимать во внимание ее международный характер и необходимость содействовать единообразию ее применения.

Статья 54
Отчет о фактическом действии настоящей Конвенции

1. Генеральный секретарь Гаагской конференции по международному частному праву регулярно созывает Особую комиссию с целью рассмотрения фактического действия настоящей Конвенции и поощрения развития добросовестной практики в соответствии с Конвенцией.
2. Для целей такого рассмотрения Договаривающиеся государства сотрудничают с Постоянным бюро Гаагской конференции по международному частному праву в сборе информации, включая статистические данные и судебную практику по фактическому действию Конвенции.

Статья 55
Внесение изменений в формы

1. Формы, прилагаемые к данной Конвенции, могут быть изменены по решению Особой комиссии, созванной Генеральным секретарем Гаагской конференции по международному частному праву, на которую приглашаются все Договаривающиеся государства и все члены. Уведомление о внесении на рассмотрение изменений в формы должно быть включено в повестку дня.
2. Изменения, одобренные Договаривающимися государствами, присутствующими на заседании Особой комиссии, вступают в силу для всех Договаривающихся государств в первый день седьмого календарного месяца с даты их передачи депозитарием всем Договаривающимся государствам.
3. В течение срока, предусмотренного пунктом 2, любое Договаривающееся государство может посредством направления письменного уведомления депозитарию сделать в отношении изменений оговорку в соответствии со статьей 62. Государство, делающее такую оговорку, считается государством, не являющимся участником настоящей Конвенции в отношении такой поправки вплоть до момента отзыва оговорки.

Статья 56
Переходные положения

1. Данная Конвенция применяется в каждом случае, когда:
a) запрос согласно статье 7 либо заявление согласно Главе Ш было получено Центральным органом запрашиваемого государства после вступления в силу настоящей Конвенции для запрашивающего государства и запрашиваемого государства;
b) прямой запрос о признании и исполнении был получен компетентным органом запрашиваемого государства после вступления в силу настоящей Конвенции между государством, принявшим решение, и запрашиваемым государством.
2. В отношении признания и исполнения решений между Договаривающимися государствами настоящей Конвенции, которые также являются участниками какой-либо из Гаагских конвенций об алиментах, упомянутых в статье 48, если условия для признания и исполнения согласно настоящей Конвенции препятствуют признанию и исполнению решения, вынесенного в государстве, принявшим решение до вступления в силу настоящей Конвенции для этого государства, которое было бы признано и исполнено согласно положениям Конвенции, имевшей силу на момент принятия решения, то применяются положения той Конвенции.
3. Запрашиваемое государство в соответствии с настоящей Конвенции не обязано исполнять решение либо договоренность об алиментах, касающееся выплат, подлежавших уплате до вступления в силу настоящей Конвенции между государством, принявшим решение, и запрашиваемым государством, за исключением алиментных обязательств, возникающих по линии отношений родитель-ребенок в отношении лица моложе 21 года.

Статья 57
Положение об информации, в отношении законов, процедур и услуг

1. Договаривающееся государство к моменту депонирования документа о ратификации или присоединении или при подаче заявления в соответствии со статьей 61 настоящей Конвенции предоставляет в Постоянное бюро Гаагской конференции по международному частному праву:
a) описание своих законов и процедур, касающихся алиментных обязательств;
b) описание мер, которые оно примет для выполнения обязательств в соответствии со статьей 6;
c) описание того, каким образом оно обеспечит заявителям эффективный доступ к процедурам как требует статья 14;
d) описание собственных норм и процедур по исполнению, включая любые ограничения по исполнению, в частности, нормы по защите должника и сроки исковой давности;
e) иную специальную информацию, упомянутую в статье 25(1) b) и (3).
2. Договаривающиеся Государства могут в процессе исполнения своих обязательств в соответствии с пунктом 1, использовать типовую форму, рекомендованную и опубликованную Гаагской конференцией по международному частному праву.
3. Информация подлежит своевременному обновлению Договаривающимися государствами.

ГЛАВА IX
ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 58
Подписание, ратификация и присоединение

1. Настоящая Конвенция открыта для подписания государствами, которые являлись членами Гаагской конференции по международному частному праву во время проведения двадцать первой сессии, и другими государствами, которые принимали участие в данной сессии.
2. Она может быть ратифицирована, принята или одобрена и документы о ратификации, принятии или одобрении подлежат депонированию в Министерстве иностранных дел Королевства Нидерланды, являющемся депозитарием Конвенции.
3. Любое иное государство или Региональная организация экономической интеграции могут присоединиться к Конвенции после того, как она вступит в силу в соответствии со статьей 60(1).
4. Документ о присоединение сдается на хранение депозитарию.
5. Такое присоединение действует только в отношениях между присоединившимся государством и теми Договаривающимися государствами, которые не возражали против присоединения в течение 12 месяцев с даты направления уведомления, указанного в статье 65. Такое возражение также может быть заявлено государствами при их ратификации, принятии или одобрении Конвенции после присоединения к ней. Депозитарий подлежит уведомлению о любом таком возражении.

Статья 59
Региональные организации экономической интеграции

1. Организация Региональной экономической интеграции, которая всецело состоит из суверенных государств и которая обладает компетенцией по некоторым или всем вопросам, регулируемым настоящей Конвенцией, может также подписать, принять, одобрить или присоединиться к настоящей Конвенции. Организация Региональной экономической интеграции в указанном случае обладает правами и обязанностями Договаривающегося государства в тех пределах, в которых она обладает компетенцией по вопросам, регулируемым настоящей Конвенцией.
2. Организация Региональной экономической интеграции при подписании, принятии, одобрении или присоединении письменно уведомляет депозитария о вопросах, регулируемых настоящей Конвенцией, компетенция по которым была передана Организации ее государствами-участниками. Организация своевременно письменно уведомляет депозитария о любых изменениях в своей компетенции, указанной в самом последнем уведомлении, сделанном в соответствии с настоящим пунктом.
3. При подписании, принятии, одобрении или присоединении Региональная организация экономической интеграции может заявить в соответствии со статьей 63, что она осуществляет компетенцию по всем вопросам, регулируемым настоящей Конвенцией и что ее Государства-члены, которые передали Организация Региональной экономической интеграции компетенцию по соответствующему вопросу, будут связаны настоящей Конвенцией в силу подписания, принятия, одобрения или присоединения Организации.
4. Для целей вступления в силу настоящей Конвенции, любой документ, сданный на хранение Организация Региональной экономической интеграции не будет посчитан до тех пор, пока Региональная организация экономической интеграции не подаст заявление в соответствии со пунктом 3.
5. Любая ссылка на «Договаривающееся государство» или "Государство" в настоящей Конвенции равно применяется и к Региональной организации экономической интеграции, которая является ее стороной. В случае, когда заявление подана Организация Региональной экономической интеграции в соответствии с пунктом 3, любая ссылка на «Договаривающееся государство» или «Государство» в настоящей Конвенции равно применяется и к каждому Государству-члену Организации.

Статья 60
Вступление в силу

1. Конвенция вступает в силу в первый день месяца, наступающего по прошествии трех месяцев после сдачи на хранение второго документа о ратификации, принятии или одобрении, упомянутого в статье 58.
2. Соответственно Конвенция вступает в силу:
a) для каждого государства или Региональной организации экономической интеграции, упомянутой в статье 59(1), ратифицировавших, принявших или одобривших ее, в первый день месяца, следующего за истечением трех месяцев после сдачи на хранение документа о ратификации, принятии или одобрении;
b) для каждого государства или Региональной организации экономической интеграции, упомянутой в статье 58(3), в день окончания периода, в течение которого можно заявлять возражения в соответствии со статьей 58(5);
c) для территориального образования, на которое распространяется Конвенция в соответствии со статьей 61, в первый день месяца, наступающего по истечении трех месяцев с момента уведомления, упомянутого в указанной статье.

Статья 61
Заявления в отношении неунифицированных правовых систем

1. Если в государстве имеются два и более территориальных образования, в которых различные системы права применяются к вопросам, регулируемым настоящей Конвенцией, то оно может в момент подписания, ратификации, принятия, одобрения либо присоединения заявить в соответствии со статьей 63 о том, что действие настоящей Конвенции будет распространяться на все его территориальные образования либо только на одно или более из них и может в любое время изменить данное заявление посредством подачи другого заявления.
2. Любая подобное заявление сообщается депозитарию и должна четко указывать территориальные образования, к которым применяется данная Конвенция.
3. Если государство не сделает заявления согласно данной статье, то данная Конвенция будет распространяться на все территориальные образования такого государства.
4. Данная статья не применяется к организации Региональной экономической интеграции.

Статья 62
Оговорки

1. Любое Договаривающееся государство может не позднее момента подписания, ратификации, принятия, одобрения или присоединения, либо в момент подачи заявления по смыслу статьи 61 сделать одну или более оговорок, предусмотренных статьями 2(2), 20(2), 30(8), 44(3) и 55(3). Какие-либо иные оговорки не допускаются.
2. Любое государство может в любое время отозвать сделанную оговорку. Факт отзыва оговорки должен быть доведен до сведения депозитария.
3 Оговорка утрачивает силу в первый день третьего календарного месяца с момента уведомления, упомянутого в пункте 2.
4. Оговорки в соответствии с данной статьей не имеют обратной силы, за исключением оговорки, предусмотренной статьей 2(2).

Статья 63
Заявления

1. Заявления, упомянутые в статьях 2(3), 11(1) g), 16(1), 24(1), 30(7), 44(1) и (2), 59(3) и 61(1), могут быть сделаны в момент подписания, ратификации, принятия, одобрения либо присоединения, либо в любое время после этого, и могут быть в любое время изменены либо отозваны.
2. Заявления, их изменения либо отзывы сообщаются депозитарию.
3. Заявление, сделанное в момент подписания, ратификации, принятия, одобрения либо присоединения, вступает в силу одновременно со вступлением в силу настоящей Конвенции для соответствующего государства.
4. Заявление, поданное впоследствии, а также любое изменение или отзыв заявления, вступают в силу в первый день месяца, начинающегося по истечению трех месяцев с даты получения извещения депозитарием.

Статья 64
Денонсация

1. Договаривающееся государство может денонсировать Конвенцию путем направления письменного уведомления депозитарию. Денонсация может быть ограничена конкретными территориальными образованиями в государствах с более чем одной территориальной единицей, к которым применяется Конвенция.
2. Денонсация вступает в силу в первый день месяца, следующего за истечением 12 месяцев с даты, когда уведомление было получено депозитарием. В случае, когда более длительный период для вступления в силу денонсации указан в уведомлении, денонсация вступает в силу по истечении этого более длительного периода, следующего за датой, когда уведомление было получено депозитарием.

Статья 65
Уведомление

Депозитарий уведомляет членов Гаагской конференции по международному частному праву и другие государства и Региональные организации экономической интеграции, которые подписали, ратифицировали, приняли, одобрили или присоединились в соответствии со статьями 58 и 59 о следующем:
a) подписаниях, ратификациях, принятиях и одобрениях, указанных в статьях 58 и 59;
b) присоединениях и возражениях, выдвинутых против присоединений, указанных в статьях 58(3) и (5) и 59;
c) дате, когда Конвенция вступает в силу в соответствии со статьей 60;
d) в заявлениях, указанных в статьях 2(3), ll(l) g), 16(1), 24(1), 30(7), 44(1) и (2), 59(3) и 61(1);
e) соглашениях, указанных в статье 51(2);
f0 оговорках, указанных в статьях 2(2), 20(2), 30(8), 44(3) и 55(3), и отозваниях, указанных в статье 62(2);
g) денонсациях, указанных в статье 64.

В ПОДТВЕРЖДЕНИЕ ЧЕГО нижеподписавшиеся, должным образом на то уполномоченные, подписали настоящую Конвенцию.

СОВЕРШЕНО в Гааге 23 ноября 2007 года, на английском и французском языках, причем оба текста имеют одинаковую силу, в одном экземпляре, который будет храниться в архивах Правительства Нидерландов, и заверенная копия которого будет направлена по дипломатическим каналам каждому из членов Гаагской конференции по международному частному праву, представленному на Двадцать первой сессии, и всем другим государствам, присутствовавшим на данной сессии.

ПРИЛОЖЕНИЕ 1 Форма передачи в соответствии со Статьей 12(2) ИЗВЕЩЕНИЕ О КОНФИДЕНЦИАЛЬНОСТИ И ЗАЩИТЕ ПЕРСОНАЛЬНЫХ ДАННЫХ

Личные данные, собранные или переданные в соответствии с Конвенцией, должны использоваться только в целях, для которых они были собраны или переданы. Любой орган, при обработке таких данных должна обеспечивать ее конфиденциальность, в соответствии с законодательством своего государства.

Орган не может раскрывать или подтверждать информацию, собранную или переданную в соответствии с настоящей Конвенцией, если он установит, что это нанесет вред здоровью, безопасности или свободе лица в соответствии со Статьей 40.

Решение о неразглашении было принято Центральным органом в соответствии со Статьей 40.

1. Запрашивающий Центральный орган a. Адрес b. Телефон c. Факс d. E-mail e. Номер повтора

2. Контактное лицо в запрашивающем государстве a. Адрес (если отличается) b. Телефон (если отличается) c. Факс(если отличается) d. E-mail (если отличается) e. Язык (и)

3. Запрашиваемый Центральный орган ________________________________
Адрес _____________________________________________________________
_____________________________________________________________
4. Персональные данные заявителя
a. Фамилия (и): ___________________________________
b. Имя (на): ______________________________________
c. Дата рождения: _______________________ (дд / мм / гггг)
Или

a. Наименование государственного органа: __________________________

5. Персональные данные лица (ах), для которых алименты запрашиваются или имеются задолженности
a. Лицо то же, что и заявитель, указанный в пункте 4
b. і. Фамилия (и): ___________________________________________
Имя (имена): ______________________________________________
Дата рождения: _____________________________ (дд / мм / гггг)
іі. Фамилия (и): __________________________________________
Имя (имена): ______________________________________________
Дата рождения: ______________________________(дд / мм / гггг)
ііі. Фамилия (и): __________________________________________
Имя (имена): _______________________________________________
Дата рождения: _____________________________ (дд / мм / гггг)

6. Персональные данные должника²
a. Лицо то же, что и заявитель, названный в пункте 4
b. Фамилия (и): ___________________________________________________
c. Имя (имена): ___________________________________________________
d. Дата рождения: _____________________________________ (дд / мм / гггг)

7. Эта форма относится к передаче и сопровождается приложением в соответствии с:
 Статья 10 (1) a)
 Статья 10 (1) b)
 Статья 10 (1) с)
 Статья 10 (1) d)
 Статья 10 (1) е)
 Статья 10 (1) f)
 Статья 10 (2) a)
 Статья 10 (2) b)
 Статья 10 (2) с)

8. Следующие документы прилагаются к заявлению:
a. Для целей приложения в соответствии со статьей 10(1) a), а также:
В соответствии со статьей 25:
 Полный текст решения (ст. 25 (1)а))
 Краткое содержание или выписка из решения, принятого компетентным органом государства происхождения (ст. 25 (3) b)) (если применимо)
 Документ о том, что решение подлежит исполнению в государстве происхождения, и, в случае принятия решения административного органа, документ о том, что требования, изложенные в статье 19 (3) будут выполнены, если это Государство, не уточнило в соответствии со статьей 57, что решения его административных органов всегда отвечают этим требованиям (статья 25 (1) b)) или там, где раздел 25 (3) с) применяется
 Если ответчик не появлялся и не был представлен в разбирательстве в государстве происхождения, документ или документы, подтверждающие, кроме случаев, когда ответчик был надлежащим образом уведомлен о разбирательстве и имел возможность быть услышанным или был надлежащим образом уведомлен о принятом решении и имел возможность оспорить или обжаловать его по существу и по праву (статья 25 (1) с))
 Если необходимо, документ с указанием суммы задолженности и любой даты, на которую расчет был сделан (статья 25 (1) d))
 В случае необходимости, документ, содержащий информацию, необходимую, чтобы сделать соответствующие расчеты в рамках решения, предусматривающего автоматическую индексацию (статья 25 (1) е))
 При необходимости, документы, подтверждающие степень бесплатной юридической помощи которую заявитель получил в государство происхождения (ст. 25 (1) f))
В соответствии со статьей 30 (3):
 Полный текст Конвенции в отношении к пище (статья 30(3) a))
 Документ, подтверждающий, что соглашение по техническому обслуживанию подлежит исполнению в качестве решения государства происхождения (ст. 30 (3) b))
 Любые другие документы, прилагаемые к заявке (например, при необходимости, документы для целей статьи 36 (4)):
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
b. Для целей заявления в соответствии со статьей 10 (1) b), c), d), e), f) и (2) а), b) или c), количество документов (без учета пересылки формы и самого приложения) в соответствии со статьей 11 (3):
Статья 10 (1) b) ______
Статья 10 (1) с) ______
Статья 10 (1) d) ______
Статья 10 (1) е) ______
Статья 10 (1) f) ______
Статья 10 (2) a) ______
Статья 10 (2) b) ______
Статья 10 (2) с) ______
Название: ____________________________(Печатными буквами) Дата: __________ Фамилия уполномоченного должностного лица Центрального органа (дд / мм / гггг)

ПРИЛОЖЕНИЕ 2 Уведомление о получении в соответствии со статьей 12(3) ИЗВЕЩЕНИЕ О КОНФИДЕНЦИАЛЬНОСТИ И ЗАЩИТА ПЕРСОНАЛЬНЫХ ДАННЫХ

Личные данные, собранные или переданные в соответствии с Конвенцией, должны использоваться только в целях, для которых они были собраны или переданы. Любой орган, при обработке таких данных должна обеспечивать ее конфиденциальность, в соответствии с законодательством своего государства.

Орган не может раскрывать или подтверждать информацию, собранную или переданную в соответствии с настоящей Конвенцией, если он установит, что это нанесет вред здоровью, безопасности или свободе лица в соответствии со статьей 40.

Решение о неразглашении было принято Центральным органом в соответствии со статьей 40.

1. Запрашивающий Центральный орган a. Адрес b. Телефон c. Факс d. E-mail e. Номер повтора

2. Контактное лицо в запрашивающем государстве a. Адрес (если отличается) b. Телефон (если отличается) c. Факс(если отличается) d. E-mail (если отличается) e. Язык (и)

3. Запрашиваемый Центральный орган _______________________________
Контактное имя ___________________________________________________
Адрес ____________________________________________________________
____________________________________________________________
4. Запрашиваемый центральный орган подтверждает получение формуляра __________________ от (дд / мм / гггг) бланк с просьбой о передаче формуляра Центрального запрашивающего органа (номер _____________; ___________________ дата (дд / мм / гггг)), касающееся заявления предусмотренного:
Статьей 10 (1) а)
Статьей 10 (1) b)
Статьей 10 (1) с)
Статьей 10 (1) d)
Статьей 10 (1) е)
Статьей 10 (1) f)
Статьей 10 (2) a)
Статьей 10 (2) b)
Статьей 10 (2) с)
Фамилия заявителя: ________________________________________________
Фамилия (лиц) для которых испрашиваются
или подлежат уплате алименты: _____________________________________
_____________________________________________________________
________________________________________ Наименование должника:
___________________________________________________________________

5. Первые шаги, предпринятые запрашиваемым Центральный орган:
 Файл является полным и считается
 См. прилагаемый отчет о предварительном состоянии
Доклад о ходе работы последует
 Пожалуйста, предоставьте следующую информацию и / или эти документы:
_____________________________________________________
_____________________________________________________

 Запрашиваемый Центральный орган отказывается обрабатывать запрос, так как очевидно, что требования Конвенции не выполнены (ст. 12 (8)).
Причины:
 перечислены в приложении
 будут перечислены в следующем документе

Запрашиваемый центральный орган просит запрашивающий Центральный орган информировать его о любых изменениях в статусе запроса.

Ф.И.О: ____________________ (печатными буквами) Дата: _____________
Уполномоченного должностного лица Центрального органа (дд / мм / гггг)

Заверенная копия оригинала Директор Договоров Министерства Иностранных Дел Королевства Нидерландов

Түпнұсқаның расталған көшірмесі Нидерланд Корольдігі Сыртқы Істер Министрлігінің Келісім Шарртар Директоры

Настоящим удостоверяю, что данный перевод Конвенции на казахском и русском языках соответствует тексту Конвенции о международном порядке взыскания алиментов на детей и других форм содержания семьи, совершенной в Гааге 23 ноября 2007 года.

Директор департамента
Международного права и сотрудничества
Министерства юстиции
Республики Казахстан А.Ахметова

ПРОТОКОЛ О ПРАВЕ, ПРИМЕНИМОМ К АЛИМЕНТНЫМ ОБЯЗАТЕЛЬСТВАМ ПРЕАМБУЛА

Государства, подписавшие настоящий Протокол,
Желая установить общие условия в отношении права, применимого к алиментным обязательствам,
Желая усовершенствовать Гаагскую конвенцию от 24 октября 1956 года о праве применимом к алиментным обязательствам в отношении детей и Гаагскую конвенцию от 2 октября 1973 года о праве применимом к алиментным обязательствам,
Желая создать общие правила о применимом праве, которые могут дополнить Гаагскую конвенцию от 23 ноября 2007 года о международном порядке взыскания алиментов на детей и других форм содержания семьи,
Решили заключить с этой целью Протокол и договорились о следующих положениях –

Статья 1
Сфера применения

1. Настоящий Протокол определяет право, применимое к алиментным обязательствам, возникающим из семейных отношений, происхождения, брака или родства, включая алиментное обязательство в отношении ребенка независимо от брачного положения родителей.
2. Решения, вынесенные при применении настоящего Протокола, не должны наносить ущерба существованию любого из отношений, упомянутых в пункте 1.

Статья 2
Универсальное применение

Настоящий Протокол применяется, даже если применимое право является правом не участвующего государства.

Статья 3
Общие правила о применимом праве

1. Алиментные обязательства регулируются правом государства обычного места жительства кредитора, за исключением, когда настоящим Протоколом предусмотрено иное.
2. В случае изменения обычного места жительства кредитора, закон государства нового места жительства применяется с момента изменения места жительства.

Статья 4
Специальные правила в пользу определенных кредиторов

1. Следующие положения применяются в случае алиментных обязательств –
a) родителей в отношении их детей;
b) лиц, кроме родителей, в отношении лиц, которые не достигли возраста 21 года, за исключением обязательств, возникающих из отношений, упомянутых в статье 5; и
c) детей в отношении их родителей.
2. Если кредитор в состоянии в силу права, упомянутого в статье 3, получить алименты от должника, то применению подлежит закон суда.
3. Несмотря на статью 3, если кредитор находится в компетенции властей государства, где должник имеет обычное место жительство, то применяется право суда. Однако, если кредитор в силу закона не может получить алименты от должника, то подлежит применению право государства обычного места жительства кредитора.
4. Если кредитор в силу законов, упомянутых в статье 3 и пунктах 2 и 3 данной статьи, не может получить алименты от должника, то подлежит применению право государства их общего гражданства, если такое имеется.

Статья 5
Специальное правило в отношении супругов и бывших супругов

В случае алиментного обязательства между супругами, бывшими супругами или сторонами в браке, который был аннулирован, статья 3 не применяется, если одна из сторон возражает, и право другого государства, в частности государства их последнего общего жительства, имеет более тесные отношения с браком. В таком случае, подлежит применению право этого другого государства.

Статья 6
Специальное правило о защите

В случае алиментных обязательств иных, чем возникающие из отношений родитель-ребенок и упомянутых в статье 5, должник может оспорить требование кредитора на том основании, что не имеется такого обязательства как по праву государства места жительства должника так и по праву государства общего гражданства сторон, если таковое имеется.

Статья 7
Определение применимого права для целей особого производства

1. Несмотря на положения статей 3-6, кредитор алиментных обязательств и должник только в целях особого производства в данном государстве могут явно определить право этого государства в качестве применимого к алиментному обязательству.
2. Указание права, сделанное до начала таких производств, должно быть в соглашении, подписанном обеими сторонами в письменной форме или записанном на любом носителе, зафиксированная на котором информация является доступной для применения в последующей ссылке.

Статья 8
Определение применимого права

1. Несмотря на положения статей 3-6, кредитор в алиментных обязательствах и должник могут в любое время определять один из следующих правопорядков как применимый к алиментному обязательству -
1) право любого государства, гражданином которого является любая сторона во время определения;
2) право государства места жительства любой стороны во время определения;
3) право, определяемое сторонами как применимое или фактически примененное к режиму их собственности;
4) право, определяемое сторонами как применимое или фактически примененное к их разводу или юридическому разлучению.
2. Такое соглашение должно быть в письменной форме или записано на любом носителей так, чтобы содержащаяся в нем информация могла быть доступна для использования для последующей ссылки, и подписано обеими сторонами.
3. Пункт 1 не применим к алиментным обязательствам в отношении лица моложе 18 лет или совершеннолетнего, который из-за ухудшения или недостатка его или ее личных способностей не имеет возможность защищать его или ее интерес.
4. Несмотря на право, определенное сторонами в соответствии с пунктом 1, вопрос о том, может ли кредитор отказаться от его или ее права на алименты, определяется по праву государства обычного места жительства кредитора во время определения.
5. Если во время выбора стороны были полностью проинформированы и осведомлены о последствиях их выбора, право, определенное сторонами, не применяется, если его применение привело бы к явно несправедливым или необоснованным последствиям для любой из сторон.

Статья 9
«Постоянное место жительства» вместо «гражданства»

Государство, которое имеет понятие «постоянного места жительства» как соединяющий фактор в семейных делах, может сообщить Постоянному бюро Гаагской конференции по международному частному праву, что для дел, которые возникают перед их органами, слово «гражданство» в статьях 4 и 6 заменено «постоянным местом жительства» как определено в том государстве.

Статья 10
Государственные органы

Право государственного органа требовать компенсации содержания, предусмотренного кредитору в месте выплаты алиментов, регулируется правом, которому подчинен данный орган.

Статья 11
Сфера действия применимого права

Право, применимое к алиментным обязательствам, определяет inter alia —
а) может ли, в каком размере и от кого кредитор требовать алименты;
1) размер выплаты задолженности, которую может требовать кредитор;
2) основание для исчисления размеров алиментов и индексации;
3) кто имеет право возбуждать процесс об алиментных обязательствах, исключая вопросы процессуальной способности и представительства в процессе;
4) сроки или исковая давность;
5) размер алиментного обязательства должника, если государственный орган требует компенсацию, предусмотренную для кредитора в месте уплаты алиментов.

Статья 12
Исключение обратной отсылки

В Протоколе термин «право» означает право, действующее в государстве, ином, чем предусмотренное его коллизионными нормами.

Статья 13
Публичный порядок

В применении права, определенного согласно Протоколу, может быть отказано только в том случае, если последствия его применения будут явно противоречить публичному порядку суда.

Статья 14
Определение размера алиментов

Даже если применимое право предусматривает иное, потребности кредитора и средства должника так же как любая компенсация, которую кредитору предоставляли вместо периодических алиментных платежей, принимаются во внимание при определении размера алиментов.

Статья 15
Неприменение Протокола к внутренним конфликтам

1. Договаривающееся государство, в котором различные системы права или собрание правовых норм применяются к алиментным обязательствам, не обязано применять правила Протокола к конфликтам исключительно между такими различными системами или собраниями правовых норм.
2. Настоящий статья не применяется к Региональной организации экономической интеграции.

Статья 16
Неунифицированные правовые системы – территориальные

1. В отношении государства, в котором две или больше правовые системы или собрания правовых норм относительно любого вопроса, затронутого в этом Протоколе, применяются в различных территориальных единицах, -
a) любое указание на право государства считается при ссылке на него, где это применимо, действующим правом в соответствующей территориальной единице;
b) любое указание на компетентные или государственные органы такого государства рассматривается как указание, где это применимо, на тех, кто уполномочен действовать в соответствующей территориальной единице;
c) любая ссылка на обычное место жительства в данном государстве рассматривается как указание, где это применимо, на обычное место жительства в соответствующей территориальной единице;
d) любая ссылка на государство, в котором два лица имеют общее гражданство, считается относящейся к территориальной единице, определяемой согласно закону этого государства или, при отсутствии соответствующих норм - к территориальной единице, с которой алиментное обязательство наиболее тесно связано;
e) любая ссылка на государство, гражданином которого является лицо, рассматривается как относящаяся к территориальной единице, определяемой по праву этого государства или, при отсутствии соответствующих норм, к территориальной единице, с которой лицо наиболее тесно связано.
2. Для установления применимого права согласно Протоколу в отношении государства, которое имеет две или больше территориальных единиц, каждая из которых имеет свою собственную правовую систему или собрание правовых норм в отношении дел, охваченных настоящим Протоколом, применяются следующие нормы -
a) если имеются действующие нормы в таком государстве, указывающие право какой территориальной единицы является применимым, то применяется право данной единицы;
b) в отсутствии таких норм, применяется право соответствующей территориальной единицы, как определено в пункте 1.
3. Эта статья не должна применяться к Региональной организации экономической интеграции.

Статья 17
Неунифипированные правовые системы - межличностные конфликты

Для установления применимого права согласно Протоколу в отношении государства, которое имеет две или больше правовые системы или собрания правовых норм, применимых к различным категориям лиц по делам, охватываемым настоящим Протоколом, любое указание на право такого государства рассматривается как указание на правовую систему, определенную действующими нормами в этом государстве.

Статья 18
Согласование с предшествующими Гаагскими конвенциями
по алиментным обязательствам

Настоящий Протокол заменяет между Договаривающимися государствами Гаагскую конвенцию о праве, применимом к алиментным обязательствам от 2 октября 1973 года и Гаагскую конвенцию о праве, применимом к алиментным обязательствам в отношении детей от 24 октября 1956 года.

Статья 19
Согласование с другими документами

1. Настоящий Протокол не затрагивает никакого другого международного документа, в котором участвуют или намереваются стать сторонами Договаривающиеся государства и который содержит положения по делам, которые регулируются Протоколом, если иное заявление не было сделано государствами-сторонами такого документа.
2. Пункт 1 также применяется к типовым законам, основанным на специальных связях региональной или другой природы между заинтересованными государствами.

Статья 20
Единообразное толкование

При толковании настоящего Протокола должен учитываться его международный характер и необходимость содействовать единообразию его применения.

Статья 21
Обзор практического действия Протокола

1. Генеральный секретарь Гаагской конференции по международному частному праву по мере необходимости созывает Специальную комиссию рассмотрения практического применения Протокола.
2. Для такого обзора Договаривающиеся государства сотрудничают с Постоянным бюро Гаагской конференции по международному частному праву для сбора судебной практики по применению Протокола.

Статья 22
Переходные положения

Настоящий Протокол не применяется к алиментам, требуемым в Договаривающемся государстве, относящимся к периоду до его вступления в силу в этом государстве.

Статья 23
Подписание, ратификация и присоединение

1. Настоящий Протокол открыт для подписания всеми государствами.
2. Настоящий Протокол подлежит ратификации, принятию или одобрению подписавшими государствами.
3. Настоящий Протокол открыт для присоединения всех государств.
4. Документы о ратификации, принятии, одобрении или присоединении должны быть сданы на хранение в Министерство иностранных дел Королевства Нидерландов, являющимся депозитарием Протокола.

Статья 24
Региональные организации экономической интеграции

1. Региональная организация экономической интеграции, которая образована исключительно независимыми государствами и компетентна по некоторым или всем делам, которые регулируются Протоколом, может равным образом подписать, принять, одобрить Протокол или присоединиться к нему. Региональная организация экономической интеграции будет в этом случае иметь права и обязанности Договаривающегося государства, в той степени, в которой Организация компетентна по делам, которые регулируются Протоколом.
2. Региональная организация экономической интеграции во время подписания, принятия, одобрения или присоединения должна письменно уведомить депозитария о делах, которые регулируются Протоколом, в отношении которых компетенция была передана этой Организации ее государствами-членами. Организация должна как можно скорее уведомить депозитария в письменном виде о любых изменениях в ее компетенции как определено в новом уведомлении, данном согласно этому пункту.
3. Во время подписания, принятия, одобрения или присоединения Региональная организация экономической интеграции может объявить, в соответствии со статьей 28, что она компетентна в отношении всех дел, которые регулируются Протоколом, и что Государства-члены, которые передали компетенцию Региональной организации экономической интеграции в отношении рассматриваемого вопроса, должны быть связаны в соответствии с Протоколом в силу подписания, принятия, одобрения или присоединения Организации.
4. В целях вступления в силу Протокола, любой документ, депонированный Региональной организацией экономической интеграции, не должен учитываться до тех пор, пока Региональная организация экономической интеграции не сделает заявление согласно пункту 3.
5. Любая ссылка на «Договаривающееся государство» или «государство» в Протоколе, применяется в равной степени к Региональной организации экономической интеграции, которая является его Стороной, где это возможно. Когда заявление сделано Региональной организацией экономической интеграции согласно параграфу 3, любая ссылка на «Договаривающееся государство» или «государство» в Протоколе, применяется в равной степени к государствам - членам Организации, где это возможно.

Статья 25
Вступление в силу

1. Протокол вступает в силу в первый день месяца после истечения трех месяцев после сдачи на хранение второго документа о ратификации, принятии, одобрении или присоединении, упомянутом в статье 23.
2. После этого Протокол вступит в силу -
а) для каждого государства или каждой Региональной организации экономической интеграции, упомянутой в статье 24, впоследствии ратифицирующих, принявших или одобривших Протокол или присоединившихся к нему, в первый день месяца следующего за истечением трех месяцев после сдачи на хранение их документов о ратификации, принятии, одобрении или присоединении;
b) для территориальной единицы, на которую Протокол был распространен в соответствии со статьей 26 - в первый день месяца следующего за истечением трех месяцев после уведомления о заявлении, указанном в этой статье.

Статья 26
Заявления в отношении неунифицированных правовых систем

1. Если государство имеет две или больше территориальных единицы, в которых различные правовые системы применимы в отношении вопросов, регулируемых настоящим Протоколом, то при подписании, ратификации, принятии, одобрении или присоединении возможно объявить в соответствии со статьей 28, что Протокол распространяется на все его территориальные единицы или только на одну или более из них, и возможно изменение этого заявления посредством предоставления в любое время другого заявления.
2. Любое такое заявление должно быть доведено до сведения депозитария и должно прямо оговаривать территориальные единицы, в которых применяется Протокол.
3. Если государство не делает никакого заявления в соответствии с этой статьей, то Протокол распространяется на все территориальные единицы данного государства.
4. Настоящая статья не применяется к Региональной организации экономической интеграции.

Статья 27
Оговорки

К настоящему Протоколу не могут быть сделаны оговорки.

Статья 28
Заявления

1. Заявления, указанные в статьях 24(3) и 26(1), могут быть сделаны во время подписания, ратификации, принятия, присоединения или в любое время позднее, и могут быть изменены или отменены в любое время.
2. Депозитарий должен быть уведомлен о заявлениях, изменениях и отзывах.
3. Заявление, сделанное во время подписания, ратификации, принятия, одобрения или присоединения, вступает в силу для заинтересованного государства одновременно со вступлением в силу настоящего Протокола для соответствующего государства.
4. Заявление, сделанное в последующее время, и любое изменение иг и отзыв заявления, вступает в силу в первый день месяца следующего за истечением трех месяцев с даты получения уведомления депозитарием.

Статья 29
Денонсация

1. Договаривающееся государство настоящего Протокола может денонсировать его путем письменного извещения, адресованного депозитарию. Денонсация может быть ограничена определенными территориальными единицами государства с множественными правовыми системами, к которым применяется Протокол.
2. Денонсация вступает в силу в первый день месяца, следующего за истечением 12 месяцев с даты, в которую извещение получено депозитарием. В случае, когда в извещении указан более длительный период для денонсации, денонсация должна вступить в силу после истечения такого более длительного периода, следующего за датой, когда извещение получено депозитарием.

Статья 30
Уведомление

Депозитарий уведомляет членов Гаагской конференции по международному частному праву и другие государства и Региональные организации экономической интеграции, которые подписали, ратифицировали, приняли, одобрили или присоединились в соответствии со статьями 23 и 24 о следующем -
1) подписаниях и ратификациях, принятиях, одобрениях и присоединениях, упомянутых в статьях 23 и 24;
2) о дате вступления в силу настоящего Протокола в соответствии со статьей 25;
3) заявлениях, упомянутых в статьях 24 (3) и 26 (1);
4) денонсациях, упомянутых в статье 29.

В удостоверение чего нижеподписавшиеся, будучи должным образом на то уполномоченными, подписали этот Протокол.

Совершено в Гааге, 23 ноября 2007 года, на английском и французском языках, причем оба текста являются равно аутентичными, в единственном экземпляре, который будет храниться в архивах Правительства Королевства Нидерландов, и заверенная копия которого будет направлена по дипломатическим каналам каждому члену Гаагской конференции по международному частному праву, представленному на Двадцать первой сессии, и всем другим государствам, которые участвовали в сессии.

Заверенная копия оригинала Директор Договоров Министерства Иностранных Дел Королевства Нидерландов

Түпнұсқаның расталған көшірмесі Нидерланд Корольдігі Сыртқы Істер Министрлігінің Келісім Шарртар Директоры

"Балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі туралы конвенцияны және Алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқық туралы хаттаманы ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 3 ақпандағы № 47 қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
«Балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі туралы конвенцияны және Алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқық туралы хаттаманы ратификациялау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасы Парламентінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Жоба

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ Балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да
нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі туралы
конвенцияны және Алименттік міндеттемелерге қолданылатын
құқық туралы хаттаманы ратификациялау туралы

2007 жылғы 23 қарашада Гаагада жасалған Балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі туралы конвенция және Алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқық туралы хаттама осы Заңға 1 және 2-қосымшаларға сәйкес мәлімдемелермен және ескертпемен қоса ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

201 жылғы « »
Қазақстан Республикасының
№ Заңына
1-қосымша

Балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да
нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі туралы
конвенцияға мәлімдемелер

Балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі туралы конвенцияның (бұдан әрі – Конвенция) 63-бабына сәйкес Қазақстан Республикасы мынадай мәлімдемелер жасайды:
1) шешімді тану және орындау туралы мәлімдемеге қатысты Конвенцияның 23 (2) – (11)-бабының ережелеріне қарамастан, Конвенцияның 24-бабында көзделген тану және орындау рәсімі қолданылатын болады;
2) Конвенцияның 30 (7)-бабында көзделген алименттер туралы келісімді тану және орындау туралы өтініш Қазақстан Республикасының орталық органы арқылы ғана берілуі мүмкін.
3) Конвенцияның 44 (1)-бабына сәйкес сұрау салушы мүше мемлекеттердің кез келген өтініштері және ілеспе құжаттары Қазақстан Республикасының аумағында, егер олар тиісті түрде куәландырылған қазақ және (немесе) орыс тілдеріндегі аудармасымен бірге берілсе, орындалуға қабылданады.

201 жылғы « »
Қазақстан Республикасының
№ Заңына
2-қосымша

Балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да
нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі туралы
конвенцияға мәлімдеме

Балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі туралы конвенцияның
62 және 44 (3)-баптарына сәйкес Қазақстан Республикасы орталық органдар арасында өзге хабарламаларды жүзеге асырған кезде француз тілін қолданудан бас тартады. Мұндай өзге хабарламалар қазақ және (немесе) орыс тілдерінде не ағылшын тілінде жүзеге асырылады.

БАЛАЛАРҒА АЛИМЕНТТЕРДІ ЖӘНЕ ОТБАСЫН КҮТІП-БАҒУДЫҢ БАСҚА ДА
НЫСАНДАРЫН ӨНДІРІП АЛУДЫҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘРТІБІ ТУРАЛЫ КОНВЕНЦИЯ КІРІСПЕ

Осы Конвенцияға қол қойған мемлекеттер,
балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі мәселесі бойынша мемлекеттер арасындағы ынтымақтастықты жақсартуға ниет білдіре отырып,
нәтижелі, қолжетімді, жедел, тиімді, экономикалық тұрғыдан мақсатқа сай, икемді және әділ тәртіпті орнату қажеттігін түсіне отырып,
қолданылып жүрген Гаага конвенцияларының және өзге де халықаралық актілердің, атап айтқанда, 1956 жылғы 20 маусымдағы Шет елде алиментті өндіріп алу туралы БҰҰ конвенциясының ең үздік шарттарын негізге алуға ұмтыла отырып,
технологиялар саласындағы жетістіктерден пайда табуға және технологиялар саласындағы өзгерістер мен кейінгі жетістіктерді қажеттігіне қарай пайдалануға мүмкіндік беретін икемді жүйе құруға, жаңа мүмкіндіктер жасауға ниет білдіре отырып,
1989 жылғы 20 қарашадағы Баланың құқықтары туралы БҰҰ Конвенциясының 3 және 27-баптарына сәйкес,
- балаларға қатысты барлық іс-әрекеттерде баланың мүдделерін барынша қамтамасыз етуге бірінші кезекте назар аударылатынын,
- әрбір баланың дене бітімі тұрғысынан, ақыл-ой, рухани, имандылық және әлеуметтік тұрғыдан дамуына қажетті өмір сүру деңгейіне құқығы бар екенін,
- ата-анасына (ата-аналарына) немесе балаға жауапты басқа адамдарға өздерінің қабілеттері мен қаржылық мүмкіндіктері шегінде баланың дамуына қажетті өмір сүру жағдайын қамтамасыз етуге негізгі жауапкершілік жүктелетінін, және
- қатысушы мемлекеттер, халықаралық шарттар жасасуды қоса алғанда, ата-анасының (ата-аналарының) немесе басқа жауапты адамдардың, атап айтқанда, осындай адамдар бала тұратын мемлекеттен бөлек мемлекетте тұратын жағдайда, баланы күтіп-бағу төлемін өндіріп алуды қамтамасыз ету үшін барлық қажетті шараларды қолданатынын еске сала отырып,
осы Конвенцияны жасасуға шешім қабылдады және оның мынадай ережелері туралы уағдаласты:

I ТАРАУ
МАҚСАТЫ, ҚОЛДАНУ АЯСЫ ЖӘНЕ НЕГІЗГІ ҰҒЫМДАР 1-бап
Мақсаты

Осы Конвенцияның мақсаты - балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да нысандарын өндіріп алудың тиімді халықаралық тәртібін қамтамасыз ету, атап айтқанда:
а) Уағдаласушы мемлекеттердің органдары арасында өзара іс-қимылдың әмбебап жүйесін орнату;
b) алименттер туралы шешімдерге қатысты берілетін өтініштердің қолжетімділігін қамтамасыз ету;
c) алименттерді төлеу туралы шешімдерді тануды және олардың орындалуын қамтамасыз ету; және
d) алименттер туралы шешімдерді дереу мәжбүрлеп орындату үшін тиімді шараларды айқындау арқылы қамтамасыз ету болып табылады.

2-бап
Қолдану аясы

1. Осы Конвенция:
а) 21 жасқа дейінгі бала - ата-ана арасындағы қатынастардан туындайтын алименттік міндеттемелерге;
b) жұбайын күтіп-бағу туралы шешімді тануға және орындатуға немесе а) тармақшасы шеңберіндегі талаппен бірге осындай өтініш берілген болса, шешімді орындауға; және
c) ІІ және ІІІ тарауларды қоспағанда, жұбайын күтіп - бағуға қатысты қолданылады.
2. Кез келген Уағдаласушы мемлекет 62-бапқа сәйкес а) тармақшаға сай 18 жасқа толмаған адамдарға Конвенцияның қолданылу аясын шектеу құқығын өзіне қалдыра алады. Осындай ескертуді жасаған Уағдаласушы мемлекеттің көрсетілген ескертумен жасы алып тасталған адамдарға Конвенцияның қолданылуын талап етуге құқығы жоқ.
3. Кез келген Уағдаласушы мемлекет 63-бапқа сәйкес отбасылық қатынастардан, әке болудан/ана болудан, некеден немесе өзге де туыстық қатынастардан туындайтын кез келген міндеттемелерге, атап айтқанда, әлеуметтік тұрғыдан осал адамдарға қатысты міндеттемелерді қоса алғанда, бүкіл Конвенцияға немесе оның бір бөлігіне күші қолданылатынын мәлімдей алады. Кез келген осындай мәлімдеме Уағдаласушы екі мемлекет арасында олардың мәлімдемелері сол бірдей алименттік міндеттемелер мен Конвенцияның бөліктерін қамтитын шектерде ғана міндеттемелерді туындатады.
4. Осы Конвенцияның ережелері ата-аналарының некелік мәртебесіне қарамастан балаларға қатысты қолданылады.

3-бап
Негізгі ұғымдар

Осы Конвенцияның мақсаттары үшін:
а) «кредитор» күтіп-бағу төлемі төленетін немесе күтіп-бағу төлемі төленуге тиіс деп болжанатын жеке тұлғаны білдіреді;
b) «борышкер» күтіп-бағу төлемін төлеуі тиіс немесе төлеуге тиіс деп болжанатын жеке тұлғаны білдіреді;
c) «құқықтық көмек» өтініш берушілердің өздерінің құқықтарымен және оларды іске асыру жолдарымен танысуын қамтамасыз ету үшін, сондай-ақ өтініштерді сұрау салынатын мемлекеттің аумағында тиімді және жан-жақты қарауға кепілдік беру үшін қажетті көмекті білдіреді. Осындай көмек көрсету тәсілдері, қажетіне қарай, заң көмегін, істерді құзыретті органдарда қарау кезіндегі көмекті, заңгерлік өкілдік етуді және тиісті баждарды төлеуден босатуды қамтуы мүмкін;
d) «жазбаша келісім» онда қамтылған ақпаратты кейін сілтеме жасау үшін қолжетімді ететін, кез келген тәсілмен жазылған келісімді білдіреді;
e) «күтіп-бағу туралы келісім» мына:
i) формальды түрде жасалған немесе уәкілетті орган сенімді құжат ретінде тіркеген; немесе
ii) куәландырылған, жасалған, тіркелген немесе уәкілетті органға берілген және уәкілетті орган өзгерте алатын немесе қайта қарай алатын, күтіп-бағуға төлеуге қатысты жазбаша келісімді білдіреді;
f) «осал адам» мүгедектігіне немесе денсаулық жағдайына байланысты өзін-өзі өз бетінше қамтамасыз ете алмайтын адамды білдіреді.

ІІ ТАРАУ 4-бап
Орталық органдарды тағайындау

1. Уағдаласушы мемлекет Конвенциямен осындай органға жүктелетін функцияларды жүзеге асыру үшін Орталық органды тағайындайды.
2. Федеративтік мемлекеттердің, біреуден астам құқықтық жүйесі бар мемлекеттердің немесе автономиялық аумақтық құрылымдары бар мемлекеттердің біреуден астам Орталық орган тағайындауға және істі аумақта немесе адамдарға қатысты қарау бойынша олардың өкілеттіктерінің шегін белгілеуге құқығы бар. Мемлекет біреуден астам Орталық органды тағайындаған жағдайда, осы мемлекеттегі тиісті Орталық органға беру үшін хабарлама жіберілуі мүмкін Орталық органды тағайындайды.
3. Уағдаласушы мемлекет Халықаралық Жеке Құқық жөніндегі Гаага Конференциясының Тұрақты Бюросын ратификациялау немесе қосылу туралы құжатты депозиттеу кезінде немесе 61-бапқа сәйкес мәлімдеме беру кезінде Орталық органды немесе Орталық органдарды тағайындау, оның/олардың байланыс деректері туралы және егер қолданылатындай болса, оның/олардың 2-бөлікте айқындалған өкілеттіктерінің шегі туралы хабардар етуге тиіс. Уағдаласушы мемлекеттер Тұрақты Бюроға кез келген өзгерістер туралы уақтылы хабардар етуге міндеттенеді.

5-бап
Орталық органдардың жалпы функциялары

Орталық органдар:
а) Конвенцияның мақсаттарына қол жеткізу мақсатында бір-бірімен ынтымақтастықта болуға және өз мемлекеттерінде уәкілетті органдар арасында ынтымақтастықты кеңейтуге;
b) Конвенцияны қолдану процесінде туындайтын проблемалардың шешімін мүмкіндігінше іздестіруге міндеттенеді.

6-бап
Орталық органдардың ерекше функциялары

1. Орталық органдар ІІІ тарауға сәйкес өтініштерге қатысты жәрдем көректеседі. Олар, атап айтқанда:
а) осындай өтініштерді беретін және қабылдайтын;
b) осындай өтініштерге қатысты шаралар қолданатын немесе іс жүргізудің басталуына ықпал ететін болады.
2. Олар осындай өтініштерге қатысты қажетті шаралар қолданады:
а) қажет болған кезде, құқықтық көмек ұсынады немесе ұсынуға ықпал етеді;
b) борышкерді немесе кредиторды іздеуге жәрдемдеседі;
c) борышкердің немесе кредитордың кірістері немесе қажет болған кезде, активтерін анықтауды қоса алғанда, қаржылық жағдайы туралы басқа да мәліметтерді алуға жәрдемдеседі;
d) алименттерді ерікті түрде төлету мақсатында, қажет болған жағдайда, медиация, келісу немесе осыған ұқсас рәсімдер арқылы бітімгершілік келісімдерді қолдайды;
e) берешектердің барлық түрін қоса алғанда, алименттер бойынша шешімдердің тұрақты орындалуына жәрдемдеседі;
f) алименттерді өндіріп алуға және оның уақтылы аударылып отыруына жәрдемдеседі;
g) құжаттамалық немесе өзге де дәлелдемелерді алуға жәрдемдеседі;
h) алименттерді өндіріп алу мақсатында әке болуды/ана болуды анықтауға көмек көрсетеді;
і) аумақтық сипаттағы алдын ала қамтамасыз ету шараларын қолдану мақсатында және мақсаты қаралып отырған алименттер туралы өтініш бойынша нәтижені қамтамасыз ету болып табылатын іс жүргізуге бастамашылық жасайды немесе қажетті іс жүргізудің басталуына жәрдемдеседі;
j) құжаттарды табыс етуге жәрдемдеседі;
3. Осы бапқа сәйкес орталық органның функцияларын, осы мемлекеттің құқығында белгіленген шектерде мемлекеттік органдар немесе осы мемлекеттің құзыретті органдарының бақылауындағы өзге де органдар орындай алады. Осындай мемлекеттік органдарды немесе өзге де органдарды, сондай-ақ олардың координаттарын және өкілеттіктерінің шегін айқындауды Уағдаласушы мемлекет Халықаралық Жеке Құқық жөніндегі Гаага Конференциясының Тұрақты Бюросына хабарлауға тиіс. Уағдаласушы мемлекеттер Тұрақты Бюроны кез келген өзгерістер туралы уақтылы хабардар етеді.
4. Осы бапта немесе 7-бапта ешнәрсе де Орталық органға мемлекеттің құқығына сәйкес тек сот органдары ғана жүзеге асыруы мүмкін өкілеттіктерді іске асыру жөніндегі міндетті жүктеу ретінде түсіндірілмеуге тиіс.

7-бап
Арнайы шаралар туралы сұрау салулар

1. Орталық орган, егер оған себеп бар болса, басқа Орталық органнан 10-бапта көзделген өтініш қаралмайтын жағдайларда да 6(2) b), c), g), h), i) және j)-бабында көзделген шараларды қолдануды сұрата алады. Сұрау салынатын Орталық орган егер әлеуетті өтініш беруші 10-бапта көзделген өтінішті бере алуы үшін тиісті немесе осындай өтініш беру қажеттігін анықтау үшін қажет деп есептесе, шараларды қолдануы керек.
2. Орталық орган, екінші Орталық органның сұрау салуы бойынша сұрау салушы мемлекетте ол туралы өтініш қаралып отырған алименттерді өндіріп алуға қатысты халықаралық элементі бар іске қатысты арнайы шаралар қолдануға құқылы.

8-бап
Орталық органның шығыстары

1. Әрбір Орталық орган осы Конвенцияны қолдануға байланысты туындайтын шығыстарды өз есебінен төлейді.
2. Орталық органның 7-бапта көзделген арнайы шаралар туралы сұрау салуларға байланысты ерекше шығыстарды қоспағанда, Конвенцияға сәйкес көрсетілетін қызметтердің ақысын төлеу мақсатында өтініш берушіден төлем алуға құқығы жоқ.
3. Сұрау салуды алған Орталық органның 2-бөлікте көрсетілген көрсетілетін қызметтердің құнын, өтініш берушінің осы көрсетілетін қызметтерді ақылы көрсетуге алдын ала келісуінсіз жабуға құқығы жоқ.

ІІІ ТАРАУ
ӨТІНІШТЕРДІ ОРТАЛЫҚ ОРГАНДАР АРҚЫЛЫ БЕРУ 9-бап
Өтініштерді Орталық органдар арқылы беру

Осы тарауға сәйкес өтініштер сұрау салынатын мемлекеттің Орталық органына өтініш беруші тұратын Уағдаласушы мемлекеттің Орталық органы арқылы берілуге тиіс. Осы ереженің мақсаттары үшін тек қана онда болуы тұру болып саналмайды.

10-бап
Қабылданатын өтініштер

1. Осы Конвенцияға сәйкес алименттерді алу мақсатында сұрау салушы мемлекетте кредиторларға өтініштердің мынадай санаттары берілуге тиіс:
а) шешімді тану немесе тану және орындау;
b) сұрау салынатын мемлекетте шығарылған немесе танылған шешімді орындау;
c) шығарылған шешім болмаған кезде, қажет болған жағдайда, әке болуды немесе ана болуды анықтауды қоса алғанда, сұрау салынатын мемлекетте шешім шығару;
d) егер шешімді тану және орындау мүмкін болмаса немесе 20-бапқа сәйкес тану және орындау үшін негіздердің болмауына байланысты немесе 22 b) немесе e)-бабында көрсетілген негіздер бойынша одан бас тартылса, шешімді сұрау салынатын мемлекетте шығару;
e) сұрау салынатын мемлекетте қабылданған шешімді өзгерту;
f) өзге мемлекетте қабылданған шешімді өзгерту.
2. Сұрау салушы мемлекетте оған қатысты алименттерді төлеу туралы шешім шығарылған борышкерге өтініштердің мынадай санаттары:
а) шешімді тану немесе сұрау салынатын мемлекетте шығарылған алдыңғы шешімді орындауды тоқтата тұруға әкелетін немесе шектейтін балама рәсім;
b) сұрау салынатын мемлекетте қабылданған шешімді өзгерту;
c) өзге мемлекетте қабылданған шешімді өзгерту қолжетімді болуға тиіс.
3. Осы Конвенцияның өзгені көздейтін ережелерін қоспағанда, 1 және 2-тармақтарда көрсетілген өтініштер сұрау салынатын мемлекеттің құқығына сәйкес айқындалуға тиіс, ал 1 c)- дан f) дейінгі және 2 b) және c) тармақтарда көрсетілген өтініштер сұрау салынатын мемлекеттің юрисдикциялық қағидаларына бағынуға тиіс.

11-бап
Өтініштердің мазмұны

1. Барлық өтініштер 10-бапқа сәйкес кем дегенде:
а) өтініштің немесе өтініштердің мәнін;
b) өтініш берушінің мекенжайы мен туған күнін, айын, жылын баяндауды қоса алғанда, атын және байланыс деректерін;
c) жауапкердің атын және егер белгілі болса, мекенжайы мен туған күнін, айын, жылын;
d) пайдасына алименттер сұратылатын адамдардың аттары мен туған күндерін, айларын, жылдарын;
e) өтініш негізделетін негіздерді;
f) егер өтінішті кредитор берген болса, алименттерді қайда жіберу немесе электрондық нысанда қайда аудару тиістігі туралы ақпаратты;
g) 10 (1) а) және (2) а)-баптарға сәйкес өтініштерді қоспағанда, сұрау салынатын мемлекет 63-бапқа сәйкес жасаған мәлімдемемен айқындалған кез келген ақпаратты немесе құжатты;
h) өтінішті өңдеуге жауапты адамның немесе сұрау салушы мемлекеттің Орталық органы бөлімшесінің аты мен байланыс деректерін қамтуға тиіс.
2. Өтініште, қажет болған кезде және егер бұл белгілі болса, атап айтқанда:
а) кредитордың қаржылық жағдайы;
b) борышкердің жұмыс берушісінің аты мен мекенжайын қоса алғанда, борышкердің қаржылық жағдайы, сондай-ақ борышкердің активтерінің сипаты мен орналасқан жері;
c) жауапкердің тұратын жерін анықтауға ықпал ететін кез келген өзге мәлімет туралы ақпарат қамтылуға тиіс.
3. Өтініш, кез келген қажетті ілеспе ақпаратпен немесе тегін құқықтық көмек алу құқығына қатысты құжаттаманы қоса алғанда, құжаттамамен толықтырылуға тиіс. 10 (1) a) және (2) a)-баптарда көзделген өтініштер берілген жағдайда, өтініш 25-бапта көрсетілген құжаттармен ғана толықтырылуға тиіс.
4. Өтініш 10-бапқа сәйкес Халықаралық Жеке Құқық жөніндегі Гаага конференциясы ұсынған және жариялаған нысанда жасалуға тиіс.

12-бап
Өтініштерді және істерді Орталық органдар арқылы беру,
қабылдау және қарау

1. Сұрау салушы мемлекеттің Орталық органы өтініш, Орталық органның пікірінше, өтінішті қарау үшін қажетті деп табылған барлық керекті ақпаратпен және құжаттармен қоса берілуі үшін шара қолданып, өтініш берушіге көмектесуге тиіс.
2. Сұрау салушы мемлекеттің Орталық органы, егер ол өтінішті Конвенцияның талаптарына сәйкес деп таныған болса, өтінішті өтініш берушінің атынан және оның келісімімен сұрау салынатын мемлекеттің Орталық органына беруге тиіс. Өтінішке 1-қосымшада белгіленген беру туралы нысан қоса берілуге тиіс. Сұрау салушы мемлекеттің Орталық органы сұрау салынатын мемлекеттің Орталық органының талап етуі бойынша 16(3), 25(1) а), b) және d) және (3) b) және 30(3)-баптарға сәйкес кез келген құжаттың, осындай құжатты берген мемлекеттің құзыретті органы куәландырған толық көшірмесін беруге тиіс.
3. Сұрау салынатын Орталық орган өтінішті қабылдаған кезден бастап алты апта ішінде 2-қосымшада белгіленген нысанда алғанын растауға және сұрау салушы мемлекеттің Орталық органын өтінішті қарау процесінде қабылданған немесе қабылданатын бастапқы шаралар туралы хабардар етуге тиіс; сондай-ақ, оның кез келген қосымша құжаттар мен ақпаратты талап етуге құқығы бар. Сұрау салынатын Орталық орган осы алты апта кезең ішіңде сұрау салушы Орталық органға өтінішті қарау барысына қатысты сұрау салуларға жауап беруге жауапты адамның немесе бөлімшенің атын және байланыс деректерін беруге тиіс.
4. Сұрау салынатын Орталық орган алғанын растаған кезден бастап үш ай ішінде сұрау салушы Орталық органға өтініштің жағдайы туралы хабардар етуге тиіс.
5. Сұрау салушы және сұрау салынатын Орталық органдар бір-бірін:
а) нақты іске жауапты адам немесе бөлімше;
b) істі қарау барысы туралы хабардар етеді, сондай-ақ сұрау салуларға уақтылы жауап берілуін қамтамасыз етуге тиіс.
6. Орталық органдар істі оның мән-жайларын жан-жақты қарауға қаншалықты мүмкіндік болса, соншалықты тездетіп қарауға тиіс.
7. Орталық органдар өздерінің иелігіндегі коммуникацияның неғұрлым тез әр тиімді құралдарын пайдалануға тиіс.
8. Сұрау салынатын Орталық орган, егер Конвенция талаптарының орындалмағаны айқын болған жағдайда ғана өтінішті қараудан бас тарта алады. Мұндай жағдайда Орталық орган сұрау салушы Орталық органды өзінің бас тарту себептері туралы уақтылы хабардар етуге тиіс.
9. Сұрау салынатын Орталық орган қосымша құжаттардың немесе ақпараттың болмауы негізінде ғана өтініштен бас тарта алмайды. Алайда сұрау салынатын Орталық орган сұрау салушы Орталық органнан осы қосымша құжаттарды немесе ақпаратты ұсынуды сұрата алады. Сұрау салушы Орталық орган осы талапты сұрау салынатын Орталық орган көрсеткен үш ай немесе одан да ұзақ уақыт бойы орындамаған жағдайда, сұрау салынатын Орталық орган өтініштің қаралуын тоқтата тұру туралы шешім қабылдай алады. Мұндай жағдайда ол осы шешім туралы сұрау салушы Орталық органды хабардар етеді.

13-бап
Коммуникация құралдары

Жауапкер Уағдаласушы мемлекеттердің Орталық органдары арқылы осы Тарауға сәйкес берілген кез келген өтінішке және оған қоса берілген немесе Орталық орган берген кез келген құжатқа немесе ақпаратқа тек қана тиісті Орталық органдар қолданған коммуникация құралдарына немесе тәсілдеріне байланысты наразылық білдіре алмайды.

14-бап
Рәсімдерге тиімді қол жеткізу

1. Сұрау салынатын мемлекет өтініш берушілерге осы Тарауға сәйкес өтініштерден туындайтын шешімді және апелляцияны орындау рәсімдерін қоса алғанда, рәсімдерге тиімді қол жеткізуді қамтамасыз етеді.
2. Сұрау салынатын мемлекет осындай тиімді қол жеткізуді ұсына отырып, 14-17-баптарға сәйкес, 3-тармақта көзделген жағдайлардан басқа, тегін құқықтық көмек ұсынады.
3. Сұрау салынатын мемлекет осы мемлекеттің рәсімдері өтініш берушіге істі мұндай көмекке жүгінбестен жүргізуге мүмкіндік беретін жағдайларда және шектерде осындай тегін құқықтық көмекті көрсетуге міндетті емес және Орталық орган мұндай көрсетілетін қызметтерді қажеттілігіне қарай тегін көрсетеді.
4. Тегін құқықтық көмек алуға арналған құқықтың көлемі тиісті ішкі істермен салыстырғанда аз көлемде болмауға тиіс.
5. Ешқандай қамтамасыз етулер, кепіл немесе депозит, олар қалай аталса да Конвенция щеңберінде іс жүргізу процесінде туындайтын шығыстар мен шығындарды төлеуді қамтамасыз ету үшін талап етілмеуге тиіс.

15-бап
Баланы күтіп-бағу туралы өтініштерді беру кезіндегі
тегін құқықтық көмек

1. Сұрау салынатын мемлекет кредиторлар 21 жасқа толмаған адамдарға қатысты ата-ана - бала арасындағы қатынастардан туындайтын алименттік міндеттемелерге қатысы бар осы Тарауға сәйкес беретін кез келген өтініштерге қатысты тегін құқықтық көмек ұсынады.
2. Сұрау салынатын мемлекет 1-тармақты ескерместен, 10(1) а) және b)-бабында көзделгендерден өзге өтініштерге қатысты және 20(4)-бапқа жататын істер үшін, ол өтініш немесе кез келген апелляция мәні бойынша айқын негізсіз деп санаған жағдайда, тегін құқықтық көмек ұсынудан бас тарта алады.

16-бап
Балаға қолжетімді материалдық құралдарға арналған тестіні
пайдалануға рұқсат беру туралы мәлімдеме

1. Мемлекет 15 (1)-баптың ережелеріне қарамастан, 63-бапқа сәйкес 10 (1) а) және b)-баппен көзделгендерден және 20 (4)-бапқа жататындардан басқа, барлық өтініштерге қатысты тегін құқықтық көмекті балаға қолжетімді материалдық құралдарды айқындауға бағытталған тест өткізілгеннен кейін ұсынатыны туралы мәлімдей алады.
2. Мемлекет осындай мәлімдемені беру кезінде Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Тұрақты бюросына тестіден өту үшін сәйкес келуі қажет қаржылық критерийлерді қоса алғанда, баланың материалдық құралдарын тексеру кезінде пайдаланылатын әдістерге қатысты ақпаратты береді.
3. 1-тармақта көрсетілген, осы тармақта көрсетілген мәлімдемені берген мемлекетке жіберілетін өтініште өтініш берушінің баланың материалдық құралдары 2-тармақта белгіленген критерийлерге сәйкес келетінін көрсететін формальды түрде растау қамтылуға тиіс. Сұрау салынатын мемлекет, егер өтініш беруші берген ақпарат нақты емес деп санауға оның негізді себептері болған жағдайда ғана баланың материалдық құралдары туралы қосымша куәліктерді талап ете алады.
4. Осы Тарауда айқындалған ата-ана - бала арасындағы қатынастардан туындайтын күтіп-бағу жөніндегі алименттік міндеттемелерге қатысы бар өтініштерге қатысты сұрау салынатын мемлекеттің құқығымен көзделетін анағұрлым қолайлы құқықтық көмек 1-3-тармақтарда айқындалғаннан гөрі неғұрлым қолайлы болған жағдайда, барынша қолайлы құқықтық көмекті көрсеткен жөн.

17-бап
15 және 16-баптарға жатпайтын өтініштер

Осы Конвенцияға сәйкес, 15 және 16-баптарға жататындардан басқа, өзге өтініштерге қатысты:
а) тегін құқықтық көмекті ұсыну материалдық құралдардың болуына арналған тест немесе мәтіннің мәні негізінде жүзеге асырылуы мүмкін;
b) тану немесе орындау туралы мәселені кез келген қарау кезінде өз мемлекетінде тегін құқықтық көмек алған өтініш берушінің тегін құқықтық көмекті, кем дегенде, осындай жағдайларда сұрау салынатын мемлекеттің құқығында көзделген нақ сол шектерде пайдалануға мүмкіндігі болуға тиіс.

VI ТАРАУ
ІС ЖҮРГІЗУДІ ҚОЗҒАУҒА ҚОЙЫЛАТЫН ШЕКТЕУЛЕР 18-бап
Іс жүргізуді бастауға қойылатын шектеулер

1. Егер шешім кредитор тұрақты тұратын Уағдаласушы мемлекетте шығарылса, кредитор шешім қабылданған мемлекетте тұрақты тұруын жалғастыра беретін болса, борышкер шешімді өзгерту, жаңадан шешім шығару жөнінде рәсімді қандай да бұл өзге Уағдаласушы мемлекетте қозғай алмайды.
2. 1-тармақ, егер:
а) балаларға қатысты алименттік міндеттемелерге қатысы бар дауларды қоспағанда, тараптардың арасында осы өзге Уағдаласушы мемлекеттің юрисдикциясы туралы жазбаша келісім болса;
b) кредитор не өзінің осы өзге Уағдаласушы мемлекеттің юрисдикциясына бағынатыны туралы анық мәлімдесе не істің мәні бойынша қорғана отырып, бірінші мүмкіндік берілген кезде-ақ юрисдикцияға қарсылық білдірмесе;
c) шешім шығарылған мемлекеттің құзыретті органы шешімді өзгерту немесе жаңа шешім қабылдау үшін юрисдикцияны жүзеге асыра алмаса немесе жүзеге асырудан бас тартса; немесе
d) бір мемлекетте қабылданған шешім шешімді өзгерту немесе жаңадан шешім қабылдау жөнінде іс жүргізуді бастау болжанатын Уағдаласушы мемлекетте танылуы мүмкін болмаса немесе орындалуға болмайды деп жарияланса, қолданылмайды.

V ТАРАУ
ТАНУ ЖӘНЕ ОРЫНДАУ 19-бап
Тараудың қолданылу аясы

1. Осы тарау алименттік міндеттемелерге қатысты сот немесе әкімшілік орган қабылдаған шешімге қолданылады. «Шешім» деген термин сондай-ақ бітімгершілік келісімді немесе осындай органның қатысуымен немесе мақұлдауымен жасалған келісімді де қамтиды. Шешім міндеттеменің бағалар деңгейімен автоматты түрдегі арақатысын және берешекті төлеу, өткен кезең ішінде күтіп-бағуды немесе оның пайыздарын төлеу туралы талапты және шығыстар мен шығындарды айқындауды қамтуы мүмкін.
2. Егер шешім алименттік міндеттемелерге ғана қатысты болмаса, осы тараудың қолданысы алименттік міндеттемелерге қатысы бар шешімдердің бөліктерімен шектеледі.
3. 1-тармақтың мақсаттары үшін «Әкімшілік орган» - осы орган құрылған мемлекеттің заңнамасына сәйкес шешімдері:
а) шағым жасау немесе сот органының қайта қарау нысаны болуы мүмкін; және
b) сол мәселе бойынша сот органының шешіміндей күшімен қолданысы бар мемлекеттік органды білдіреді.
4. Осы тарау 30-бапқа сәйкес алименттер туралы келісімдерге де қолданылады.
5. Осы тараудың ережелері 37-бапқа сәйкес сұрау салынатын мемлекеттің құзыретті органына тікелей берілген тану және орындау туралы сұрау салуға да қолданылады.

20-бап
Тану және орындау үшін негіздер

1. Уағдаласушы мемлекеттің бірінде («Шешім қабылдаған мемлекет») қабылданған шешім, егер:
а) жауапкер іс жүргізу басталған кезде шешім шығарған мемлекетте тұрақты тұрған болса;
b) жауапкер бірінші мүмкіндік болған кезде-ақ құзыретке қарсылық білдірместен, құзыретті нақты түрде, сондай-ақ істің мәні бойынша қорғана отырып, таныса;
c) кредитор іс жүргізу басталған кезде шешім шығарған мемлекетте тұрақты тұрған болса;
d) жауапкер баламен осы мемлекетте тұрған немесе осы мемлекетте тұрып, осы мемлекетте балаға күтіп-бағуды ұсынған жағдайда, асырып-бағу айқындалған бала іс жүргізу басталған кезде шешім шығарған мемлекетте тұрақты тұрған болса;
e) балаларға қатысты алименттік міндеттемелерге қатысы бар дауларды қоспағанда, тараптар арасында құзырет туралы жазбаша келісім болса; немесе
f) осы құзырет тек қана тараптардың бірінің азаматтығына негізделген жағдайдарды қоспағанда, шешімді адамдардың жағдайына немесе ата-ананың жауапкершілігіне қатысты құзыретті орган қабылдаған болса, басқа Уағдаласушы мемлекеттерде танылуға және орындалуға жатады.
2. Уағдаласушы мемлекет 62-бапқа сәйкес 1 с), е) немесе f)-тармақтарға қатысты ескерту жасай алады.
3. 2-тармаққа сәйкес ескерту жасаған Уағдаласушы мемлекет, егер оның өз заңнамасына сәйкес оның органдарына ұқсас нақты жағдайларда осындай шешімді қабылдауға құзырет берілген болса, шешімді таниды және орындайды.
4. Уағдаласушы мемлекет, егер 2-тармаққа сәйкес жасалған ескерту нәтижесінде шешімді тану мүмкін болмаса және егер борышкер осы мемлекетте тұрақты тұратын болса, шешімді кредитордың пайдасына шығару үшін барлық қажетті шараларды қолданатын болады. Алдыңғы сөйлем 19(5)-бапта көзделген тану және орындау туралы тікелей өтініштерге де не 2 (1) b)-бапта көзделген күтіп-бағуды төлеу туралы өтініштерге де қолданылмайды.
5. Тек қана 1 c), е) немесе f)-тармақтарға қатысты ескертулерге бола танылуы мүмкін емес, 18 жасқа толмаған баланың пайдасына шығарылған шешім сұрау салынатын мемлекетте алименттерді алу үшін балаға мүмкіндік жасайтын шешім ретінде танылуға жатады.
6. Шешім оны шығарған Мемлекетте күші болған жағдайда ғана танылуға жатады және оны шығарған мемлекетте орындалуы мүмкін болған жағдайда ғана орындалуға жатады.

21-бап
Бөліну және ішінара тану мен орындау

1. Егер сұрау салынатын мемлекет шешімді тұтастай тани немесе орындай алмаса, ол танылуы немесе орындалуы мүмкін шешімнің әрбір бөлінетін бөлігін тануға немесе орындауға тиіс.
2. Барлық жағдайларда шешімді ішінара тану немесе орындау туралы өтініш беруге болады.

22-бап
Танудан және орындаудан бас тартуға негіздер

1. Егер:
а) шешімді тану және орындау сұрау салынатын мемлекеттің жариялы тәртібіне анық қайшы келсе;
b) шешім рәсімдердегі алаяқтық нәтижесінде алынған болса;
c) сол бір тараптар арасында және сол бір негіздер бойынша іс жүргізу сұрау салынатын мемлекеттің бұрын осы іс жүргізу басталған органында жүргізілетін болса;
d) көрсетілген соңғы шешім сұрау салынатын мемлекеттің тану және орындау үшін қажетті талаптарына сәйкес келген жағдайда, шешім сол бір тараптарға қатысты және сол бір негіздер бойынша не сұрау салынатын мемлекетте не қандай да бір басқа мемлекетте қабылданған шешімге қайшы келетін болса;
e) жауапкер шешім шығарған мемлекеттегі процесс кезінде не қатыспаса не оның өкілі болмаса:
і) егер шешім шығарған мемлекеттің заңнамасы іс жүргізудің басталғаны туралы хабардар етуді көздесе және жауапкер іс жүргізу туралы тиісті хабарламаны алмаған болса және тыңдалу мүмкіндігіне ие болмаса; немесе
іі) егер шешім шығарған мемлекеттің заңнамасы іс жүргізудің басталғаны туралы хабардар етуді көздемесе және жауапкер шығарылған шешім туралы хабарламаны алмаған болса және оны даулауға немесе шешімге мәні бойынша немесе құқық бойынша апелляция беруге оның мүмкіндігі болмаса; немесе
f) шешім 18-бапты бұза отырып қабылданған болса, шешімді танудан немесе орындаудан бас тартылуы мүмкін.

23-бап
Тану және орындау туралы өтініш беру рәсімі

1. Осы Конвенцияның ережелеріне сәйкес тану және орындау рәсімі сұрау салынатын мемлекеттің заңнамасымен реттеледі.
2. Егер шешімді тану және орындау туралы өтініш ІІІ тарауға сәйкес Орталық органдар арқылы берілген болса, сұрау салынатын Орталық орган уақтылы не:
а) шешімді орындауға болады деп кешіктермей жариялауға немесе шешімді орындау үшін тіркеуге тиіс құзыретті органға қолдаухат беруге; немесе
b) егер ол осындай құзыретті орган болып табылса, көрсетілген шараларды өз бетінше қабылдауға тиіс.
3. Сұрау салу сұрау салынатын мемлекеттің құзыретті органына 19(5)-бапқа сәйкес тікелей жасалған жағдайларда, осы орган шешімді орындауға болады деп кешіктермей жариялайды немесе шешімді орындау үшін тіркейді.
4. Жариялаудан немесе тіркеуден 22 а)-бапта баяндалған негіздер бойынша ғана бас тартылуы мүмкін. Осы кезеңде не өтініш берушінің не жауапкердің қандай да бір қарсылық білдіруге құқығы жоқ.
5. Өтініш беруші және жауапкер 2 немесе 3-тармақтарға сәйкес жасалған жариялау немесе тіркеу туралы немесе 4-тармаққа сәйкес бас тарту туралы уақтылы хабардар етілуге тиіс және олар осы шешімді мәні бойынша немесе құқық бойынша даулай алады немесе оған апелляция бере алады.
6. Наразылық немесе апелляция 5-тармаққа сәйкес хабардар етілген кезден бастап 30 күн ішінде берілуге тиіс. Егер дауласып отырған тарап жариялау немесе тіркеу жасалған не олардан бас тартылған Уағдаласушы мемлекетте тұрмайтын болса, наразылық немесе апелляция хабардар етілген кезден бастап 60 күн ішінде берілуге тиіс.
7. Наразылық немесе апелляция тек қана мына негіздерге:
а) 22-бапта көзделген танудан және орындаудан бас тарту үшін негіздерге;
b) 20-бапқа сәйкес тану және орындау үшін негіздерге;
c) 25(1) а), b) немесе d) немесе 3 b)-бапқа сәйкес берілген қандай да бір құжаттың төлнұсқалығына немесе анықтығына негізделуі мүмкін.
8. Жауапкер тарапынан наразылық немесе апелляция тану және орындау өткен уақытта жасалған төлемдерге қатысты болатын дәрежеде берешекті ерікті түрде төлеу фактісінде негізделуі мүмкін.
9. Өтініш беруші және жауапкер наразылық немесе апелляция жөніндегі шешім туралы уақтылы хабардар етілуге тиіс.
10. Кейінгі апелляция, егер сұрау салынатын мемлекеттің заңнамасында бұған рұқсат етілсе, айрықша мән-жайлардың болу жағдайларын қоспағанда, шешімнің орындалуын тоқтата тұра алмайды.
11. Құзыретті орган кез келген апелляцияларды қоса алғанда, тануға және орындауға қатысты шешімдерді уақтылы қабылдауға тиіс.

24-бап
Тану және орындау туралы өтінішті берудің баламалы рәсімі

1. Мемлекет 23(2)-(11)-баптың ережелеріне қарамастан, 63-бапқа сәйкес ол осы бапта көзделген тану және орындау рәсімін қолданатынын мәлімдей алады.
2. Шешімді тану және орындау туралы өтініш ІІІ тарауға сәйкес Орталық органдар арқылы берілген жағдайларда, сұрау салынған Орталық орган уақтылы не:
а) тану және орындау туралы өтініш бойынша шешімді қабылдайтын құзыретті органға өтінішхат береді; не
b) егер ол осында құзыретті орган болып табылса, көрсетілген шешімді өз бетінше қабылдайды.
3. Жауапкерге іс жүргізу туралы тиісті түрде және уақтылы хабарланғаннан кейін және тараптардың екеуіне де тыңдалу үшін жеткілікті мүмкіндік берілгеннен кейін құзыретті орган тану және орындау туралы шешім шығарады.
4. Құзыретті орган танудан және орындаудан бас тарту үшін 22 (а), с) және d)- бабында баяндалған негіздерді өзінің қалауы бойынша қарай алады. Ол жауапкердің талап ету бойынша немесе егер осы негіздерге қатысты сұрақ 25-бапқа сәйкес ұсынылған құжаттардың сөзбе-сөз мағынасынан туындайтын болса, 20, 22 және 23(7)-баптарда санамаланған қандай да бір негіздерді қайта қарауы мүмкін.
5. Танудан және орындаудан бас тарту - тану және орындау өткен уақытта төлеуге жататын берешекке қатысты жасалған төлемдерге қатысы болуы сондай дәрежеде берешекті ерікті түрде төлеу фактісіне де негізделуі мүмкін.
6. Кез келген апелляция, егер сұрау салынатын мемлекеттің құқығы ондайға жол берсе, айрықша мән-жайлардың болу жағдайларын қоспағанда, шешімді орындауды тоқтата тұра алмайды.
7. Құзыретті орган, кез келген апелляцияларды қоса алғанда, тануға және орындауға қатысты шешімді уақтылы қабылдайды.

25-бап
Құжаттар

1. Тану және орындау туралы өтінішке 23 немесе 24-баптарға сәйкес мынадай құжаттар:
а) шешімнің толық мәтіні;
b) шешімді әкімшілік орган қабылдаған жағдайда, шешімді шығарған мемлекетте оның орындалуы мүмкін екендігін растайтын құжат, мемлекет 57-бапқа сәйкес оның әкімшілік органдары шешімдерінің әрқашан осы талаптарға сәйкес болатыны белгіленген жағдайларды қоспағанда, 19(3)-баптың талаптары орындалғанын растайтын құжат;
c) егер жауапкер келмесе және іс жүргізу барысында шешім шығарған мемлекетте өкілі болмаса, тиісінше, жауапкерге іс жүргізу туралы тиісті түрде хабарланғанын және оның тыңдалу мүмкіндігі болғанын немесе жауапкерге шешім туралы тиісті түрде хабарланғанын және оған мәні мен құқығы бойынша дауласу немесе апелляция беруге мүмкіндігі болғанын растайтын құжат немесе құжаттар;
d) қажетті жағдайларда, берешек сомасы мен осы сома есептелген күн көрсетілген құжат;
e) шешім бағалар деңгейіне сәйкес берешекті автоматты түрде индекстеуді белгілейтін қажетті жағдайларда, тиісті есептеулерді жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты қамтитын құжат;
f) қажетті жағдайларда, өтініш беруші шешім шығарған мемлекетте тегін құқықтық көмектің қандай түрін алғанын растайтын құжаттама бірге берілуге тиіс.
2. 23 (7) c)-бапта көзделген наразылық немесе апелляция берілген кезде немесе сұрау салынатын мемлекеттегі құзыретті органның талап етуі бойынша шешім шығарған мемлекеттің құзыретті органы куәландырған тиісті құжаттың толық көшірмесін:
а) ІІІ тарауға сәйкес өтініш берілген сұрау салушы мемлекеттің Орталық органы;
b) сұрау салынатын мемлекеттің құзыретті органына сұрау салу тікелей берілген жағдайларда, өтініш беруші уақтылы беруге тиіс.
3. Уағдаласушы мемлекет 57-бапқа сәйкес:
а) шешім шығарған мемлекеттің құзыретті органы куәландырған шешімнің толық көшірмесі өтінішке қоса берілуге тиіс екенін;
b) шешімнің толық мәтінінің орнына ол шешім шығарған мемлекеттің құзыретті органы жасаған, Халықаралық Жеке Құқық жөніндегі Гаага конференциясы ұсынған және жариялаған нысанда ұсынылуы мүмкін шешімнен үзіндіні немесе үзінді көшірмені қабылдайтын мән-жайларды; немесе
c) ол 19(3)-баптың талаптарының орындалуын растайтын құжатты талап етпейтінін көздей алады.

26-бап
Тану туралы өтінішті беру рәсімі

Осы тарау, қолданылу туралы талап шешім шығарған мемлекетте заңды күшін талап етумен ауыстырылатынын қоспағанда, шешімді тану туралы өтінішке mutatis mutandis қолданылады.

27-бап
Фактілерді анықтау

Сұрау салынатын мемлекеттің кез келген құзыретті органы өзінің юрисдикциясын негіздеген шешімді шығарған мемлекеттің органы анықтаған фактілерді танитын болады.

28-бап
Істі мәні бойынша қайта қарауға тыйым салу

Сұрау салынатын мемлекеттің кез келген құзыретті органдары шешімді мәні бойынша қайта қарауға тиіс емес.

29-бап
Баланың немесе өтініш берушінің жеке қатысуын талап етпеу

Осы Тарауға сәйкес сұрау салынатын мемлекеттегі қандай да бір процестерге баланың немесе өтініш берушінің жеке қатысуы талап етілмейді.

30-бап
Алименттер туралы келісім

1. Уағдаласушы мемлекетте жасалған алименттер туралы келісім қабылданған мемлекетте ол шешім ретінде орындалатын жағдайда, осы Тарауда көзделген шешім ретінде танылуға және орындалуға жатады.
2. «Шешім» деген термин 10(1) а) және b) және (2) а)-баптың мақсаттары үшін алименттер туралы кез келген келісімді де қамтиды.
3. Алименттер туралы келісімді тану және орындау туралы өтінішке мынадай құжаттар:
а) алименттер туралы келісім толық мәтіні; және
b) алименттер туралы осы келісім ол жасалған мемлекет шешімретінде орындалатының растайтын құжаттар бірге берілуге тиіс.
4. Егер:
а) тану және орындау сұрау салынатын мемлекеттің жариялы тәртібіне анық қайшы келетін болса;
b) алименттер туралы келісімге алаяқтық немесе бұрмалау жолымен қол жеткізілсе;
c) алименттер туралы келісім, көрсетілген шешім сұрау салынатын мемлекетте тану және орындау үшін қажет талаптарға сәйкес келетін жағдайда, сол тараптарға қатысты және сол негіз бойынша не сұрау салынатын мемлекетте не қандай да бір басқа мемлекетте қабылданған шешімге қайшы келетін болса, алименттер туралы келісімді танудан және орындаудан бас тартылуы мүмкін.
5. Осы Тараудың ережелері 20, 22, 23(7) және 25(1) және (3)-баптарды қоспағанда, алименттер туралы келісімді тануға және орындауға:
а) 23(2) және (3)-бапқа сәйкес жариялаудан немесе тіркеуден 4 а)-тармақта көзделген негіз бойынша ғана бас тартылуы мүмкін болуын;
b) 23 (6)-бапта көзделген наразылық немесе апелляция тек мынадай негіздерге ғана:
i) 4-тармақта баяндалған танудан және орындаудан бас тарту үшін негіздерге;
іі) 3-тармаққа сәйкес берілген кез келген құжаттың төлнұсқалылығына және анықтығына негізделуі мүмкін екенін;
c) 24(4)-бапта көзделген рәсімге қатысты құзыретті орган тану және орындаудан бас тарту үшін осы баптың 4 а)-тармағында көзделген негіздерді өз қалауы бойынша қайта қарай алатынын қоспағанда, mutatis mutandis қолданылуға тиіс. Ол осы баптың 4-тармағында санамаланған кез келген негіздерді қайта қарай алады, сондай-ақ 3-тармаққа сәйкес жауапкердің талап етуі бойынша берілген немесе егер осы негіздерге қатысты мәселе осы құжаттардың сөзбе-сөз мағынасынан туындаса, кез келген құжаттың төлнұсқалылығы мен анықтығына күмән келтіре алады.
6. Алименттер туралы келісімді тану және орындау жөніндегі іс жүргізу, егер көрсетілген келісімге қатысты наразылық Уағдаласушы мемлекеттің құзыретті органында қарауда болса, тоқтатыла тұрады.
7. Мемлекет 63-бапқа сәйкес алименттер туралы келісімді тану және орындау туралы өтініш Орталық органдар арқылы ғана берілуі мүмкін деп мәлімдей алады.
8. Уағдаласушы мемлекет 62-бапқа сәйкес, алименттер туралы келісімді танымау және орындамау құқығын өзіне қалдыра алады.

31-бап
Алдын ала және растау бұйрықтары қолданудың нәтижесі
болып табылатын шешімдер

Шешім бір мемлекетте шығарылған алдын ала бұйрықтың және екінші мемлекеттегі («Растаушы мемлекет») алдын ала бұйрықты растайтын орган бұйрығының бірлескен қолданылуы нәтижесінде шығарылған жағдайда:
а) осы мемлекеттердің әрқайсысы осы Тараудың мақсаттары үшін шешім шығарған мемлекет деп саналуға тиіс;
b) егер жауапкер растаушы мемлекетте іс жүргізу туралы тиісті түрде хабардар етілген болса және оның алдын ала бұйрықтың расталуына наразылық білдіруге мүмкіндігі болса, 22 е)-баптың талаптары орындалды деп саналады;
c) шешім оны шығарған мемлекетте орындалатын болып табылатыны туралы 20 b)-баптың талабы, егер шешім Растаушы мемлекетте орындалатындай болса, орындалатын болады; және
d) 18-бап шешімді өзгерту жөніндегі іс жүргізудің екінші мемлекетте басталуына кедергі жасай алмайды.

VI ТАРАУ
СҰРАУ САЛЫНАТЫН МЕМЛЕКЕТТІҢ ОРЫНДАУЫ 32-бап
Ішкі құқық бойынша орындау

1. Осы Тараудың ережелеріне сәйкес орындау сұрау салынатын мемлекеттің құқығына сәйкес жүзеге асырылады.
2. Орындау уақтылы болуға тиіс.
3. Өтінішхаттар шешім орындалатын деп жарияланған немесе V тарауға сәйкес орындау үшін тіркелген Орталық орган арқылы берілген жағдайда, орындау өтініш беруші тарапынан ешқандай қосымша іс-әрекеттерсіз жүзеге асырылады.
4. Алименттік міндеттемелердің қолданылу мерзімдеріне қатысты шешім шығарған мемлекетте қолданылып жүрген барлық қағидалар қолданылады.
5. Берешек алынуы мүмкін кезеңді кез келген шектеулер не шешім шығарған мемлекеттің құқығымен не сұрау салынатын мемлекеттің құқығымен, қандай құқық неғұрлым ұзақ мерзімді көздейтініне байланысты айқындалады.

33-бап
Кемсітпеушілік

Сұрау салынатын мемлекет осы Конвенция бойынша істер үшін ішкі істерге көзделетін әдістердің кем дегенде сол деңгейін ұсынуға тиіс.

34-бап
Шешімдерді орындау жөніндегі шаралар

1. Уағдаласушы мемлекеттер ішкі құқығында осы Конвенцияда көзделген шешімдерді орындау жөніндегі тиімді шараларды көздейді.
2. Бұл шаралар:
а) жолақыны ұстап қалуды;
b) банктік шоттарға және өзге де табыс көздеріне тыйым салуды қолдануды;
c) әлеуметтік сақтандыру төлемдерінен шегерімдерді;
d) мүлікті кепілге алуды немесе мәжбүрлеп сатуды;
e) өтелетін салықтарды ұстап қалуды;
f) зейнетақы төлемдерін ұстап қалуды немесе оларға тыйым салуды қолдануды;
g) кредиттер жөніндегі қызметке ақпарат беруді;
h) түрлі лицензияларды беруден бас тартуды; оның қолданысын тоқтата тұруды немесе одан (мысалы, жүргізу құқығынан) айыруды;
i) ерікті орындауға қол жеткізу мақсатында медиацияны, бітімгершілік рәсімді немесе осыған ұқсас процестерді қамтуы мүмкін.

35-бап
Ақшалай қаражатты жіберу

1. Уағдаласушы мемлекеттер, алименттер ретінде төленуге жататын ақшалай қаражатты берудің экономикалық тұрғыдан барынша пайдалы және тиімді әдістерін пайдалануда, оның ішінде халықаралық келісімдерді жасасу арқылы пайдалануда ынталандырылады.
2. Қаражатты беру өз құқығымен шектелетін Уағдаласушы мемлекет осы Конвенцияға сәйкес төленуге жататын қаражатты беруге ең жоғары басымдық береді.

VII ТАРАУ
МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАР 36-бап
Өтініш берушілер ретінде әрекет ететін мемлекеттік органдар

1. 10(1) а) және b)-бапқа сәйкес тану және орындау туралы өтініштерге және 20 (4)-бапта көзделген істерге қатысты «кредитор» термині өзіне алименттер төленуге жататын не алимент орнына ұсынылған өтемақы төлеуге тиісті жеке тұлғаның атынан әрекет ететін мемлекеттік органды қамтиды.
2. Мемлекеттік органның өзіне алименттер төленуге жататын немесе кредиторға алимент орнына ұсынылатын өтемақыны алуға әрекеттеніп жүрген жеке тұлғаның атынан әрекет ету құқығы мемлекеттік органның құқығымен реттеледі.
3. Мемлекеттік орган:
а) мемлекеттік органның алименттердің орнына ұсынылған жәрдем ақыларды төлеу туралы өтініші бойынша борышкерге қатысты қабылданған шешімнің;
b) кредиторға алименттердің орнына ұсынылған жәрдем ақылар сомасының мөлшері туралы кредитор мен борышкер арасында қабылданған шешімнің танылуына қол жеткізе алады немесе орындалуын талап ете алады.
4. Шешімнің танылуына қол жеткізуге әрекеттенетін немесе орындалуын талап ететін мемлекеттік орган, талап ету бойынша 2-бөлікке сәйкес оның құқығын және кредиторға жәрдем ақының берілу фактісін растайтын қажетті құжаттарды ұсынуға тиіс.

VІІІ ТАРАУ
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 37-бап
Құзыретті органдарға тікелей сұрау салулар

1. Осы Конвенция Уағдаласушы мемлекеттің ішкі құқығында көзделуі мүмкін, жеке тұлғаның (өтініш берушінің), 18-бапқа сәйкес алименттер алу мақсатында шешім шығаруды немесе өзгертуді қоса алғанда, осы Конвенциямен реттелетін іс бойынша осы Мемлекеттің құзыретті органымен тікелей байланысуына мүмкіндік беретін рәсімдерді қолдану мүмкіндігін жоққа шығармайды.
2. 14(5) және 17 b)-баптар, сондай - ақ V, VI, VII Тараулардың ережелері және 40(2), 42, 43(3), 45 және 55-баптарды қоспағанда, және осы Тараудың ережелері Уағдаласушы мемлекеттің құзыретті органына тікелей жасалған тану және орындау туралы сұрау салуға қатысты қолданылады.
3. 2-тармақтың мақсаттары үшін 2(1) a)-бап осы тармақшада көзделгеннен жасы үлкен қауқарсыз адамға алименттер төлеу туралы шешімге қатысты, осындай шешім осы адамның көрсетілген жасқа толғанға дейін шығарылған және осы жасқа толғаннан кейін денсаулығына байланысты алименттер төлеуді көздеген жағдайларда қолданылады.

38-бап
Жеке бас деректерін қорғау

Осы Конвенцияға сәйкес жиналған немесе берілген жеке бас деректері, олар жиналған немесе берілген мақсаттарда ғана пайдаланылуға тиіс.

39-бап
Құпиялылық

Ақпаратты өңдейтін барлық органдар өз мемлекетінің құқығына сәйкес құпиялылықты қамтамасыз етуге тиіс.

40-бап
Ақпаратты жария етпеу

1. Орган осы Конвенцияға сәйкес, өтініште жиналған немесе берілген ақпаратты, егер бұл жеке тұлғаның денсаулығы, қауіпсіздігі немесе бостандығы үшін қатер болуы мүмкін екені анық болса, жария етпеуге және растамауға тиіс.
2. Осындай салдардың бір Орталық орган жасаған анықтамасын екінші Орталық орган назарға алуға, атап айтқанда, отбасындағы зорлық-зомбылық жағдайларында назарға алуға тиіс.
3. Осы бапта ешнәрсе де органдардың немесе органдар арасында ақпарат жинауға және беруге кедергі жасамайды, себебі бұл осы Конвенция бойынша міндеттемелерді орындау үшін қажет.

41-бап
Заңдастыру туралы талаптың болмауы

Осы Конвенцияның мағынасында заңдастыруда немесе оған ұқсас формальдылықтарда талап етіле алмайды.

42-бап
Сенімхат

Сұрау салынатын мемлекеттің Орталық органы, егер ол сот процесінде немесе басқа органдардың алдында өтініш берушінің атынан әрекет еткен жағдайда немесе осы функцияларды орындауға өкіл тағайындау үшін ғана одан сенімхатты талап ете алады.

43-бап
Шығыстарды өтеу

1. Осы Конвенцияны қолдану кезінде шеккен кез келген шығыстарды өтеу алименттерді төлеу алдында басым бола алмайды.
2. Мемлекет шығыстардың өтемін ұтылған тараптан өндіріп алуы мүмкін.
3. 10(1) b)-бапта көзделген, 2-бөлікке сәйкес ұтылған тараптан шығыстарды өндіріп алуға бағытталған өтініштерді беру мақсатында 10(1)-баптағы «кредитор» термині мемлекетті қамтиды.
4. Осы бап 8-бапқа қатысты болмайды.

44-бап
Тілге қойылатын талаптар

1. Кез келген өтініш және ілеспе құжаттар түпнұсқа тілінде ұсынылады және сұрау салынатын мемлекеттің ресми тіліне немесе сұрау салынатын мемлекеттің құзыретті органы аударманың болмауына жол берген жағдайларды қоспағанда, осы мемлекет 63-бапқа сәйкес берген мәлімдемеде көрсеткен өзге тілге аудармасымен қоса берілуге тиіс.
2. Аумағында бірнеше ресми тілдер қолданылатын және өзінің ішкі құқығы бойынша олардың біреуінде өзінің барлық аумағы бойынша құжат қабылдай алмайтын Уағдаласушы мемлекет, 63-бапқа сәйкес берген мәлімдемеде өз аумағының белгілі бір бөліктерінде беру үшін құжаттар немесе олардың аудармасы ресімделуге тиіс тілді айқындауға тиіс.
3. Егер Орталық органдар арасында өзге туралы келісім болмаса, осындай органдар арасындағы кез келген өзге хабарламалар не сұрау салынатын мемлекеттің ресми тілінде не ағылшын немесе француз тілінде жүзеге асырылуға тиіс. Алайда, Уағдаласушы мемлекет 62-бапқа сәйкес ескерту жасай алады, онда ол ағылшын немесе француз тілін пайдаланудан бас тарта алады.

45-бап
Аудару құралдары және аудармаға арналған шығыстар

1. ІІІ тарауда көзделген өтініштер берілген жағдайда, Орталық органдар нақты іс бойынша немесе жалпы алғанда, сұрау салынатын мемлекеттің ресми тіліне аударма сұрау салынатын мемлекетте төлнұсқаның тілінен не кез келген басқа келісілген тілден жасала алатынын уағдаласып алуы мүмкін. Келісім болмаған жағдайда және сұрау салушы мемлекет үшін 44(1) және (2)-баптың орындалуы мүмкін болмаған кезде, өтініш пен ілеспе құжаттар одан әрі сұрау салынатын мемлекеттің ресми тіліне аудару үшін ағылшын немесе француз тіліне аудармасымен берілуі мүмкін.
2. 1-тармақты қолдану кезінде туындайтын аудармаға арналған шығыстарды, егер тиісті мемлекеттердің Орталық органдары арасында өзгеше келісілмеген болса, сұрау салушы мемлекет көтереді.
3. Сұрау салушы мемлекет 8-баптың ережелеріне қарамастан, егер өтінішті және ілеспе құжаттарды аудару бойынша шығыстарды, оның тегін құқықтық көмек жүйесі щеңберінде төлеу мүмкін болмаса, осы шығыстарды өтініш берушіге жүктей алады.

46-бап
Біріздендірілмеген құқықтық жүйелер – түсіндіру

1. Аумағындағы әртүрлі аумақтық құрылымдарында осы Конвенцияда көзделген қандай да бір мәселелерге қатысты екі және одан да көп құқық жүйелері не құқық нормаларының жиынтығы қолданылатын мемлекетке қатысты:
а) мемлекеттің құқығына не рәсіміне кез келген сілтеме тиісінше, тиісті аумақтық құрылымда қолданылатын құқыққа не рәсімге сілтеме ретінде түсінілуге тиіс;
b) осы мемлекетте шығарылған, танылған, танылған және орындалған, орындалған және өзгертілген шешімге кез келген сілтеме тиісінше, тиісті аумақтық құрылымда шығарылған, танылған, танылған және орындалған, орындалған және өзгертілген шешімге сілтеме ретінде түсініледі;
c) осы мемлекеттің сот немесе әкімшілік органына кез келген сілтеме тиісінше, тиісті аумақтық құрылымның сот немесе әкімшілік органына сілтеме ретінде түсініледі;
d) осы мемлекеттің құзырлы органдарына, мемлекеттік органдарына және Орталық органдарды қоспағанда, басқа органдарына кез келген сілтеме тиісінше, тиісті аумақтық құрылымда әрекет ететін өкілетті органдарға сілтеме ретінде түсініледі;
e) осы мемлекеттегі тұрғылықты жеріне не тұрақты тұратын жеріне кез келген сілтеме тиісінше, тиісті аумақтық құрылымдағы тұрғылықты жеріне не тұрақты тұратын жеріне сілтеме ретінде түсініледі;
f) осы мемлекетте мүліктің орналасқан жеріне кез келген сілтеме тиісінше, тиісті аумақтық құрылымда мүліктің орналасқан жеріне сілтеме ретінде түсініледі;
g) осы мемлекетте қолданылатын өзара уағдаластыққа кез келген сілтеме тиісінше, тиісті аумақтық құрылымда қолданылатын өзара уағдаластыққа сілтеме ретінде түсініледі;
h) осы мемлекеттегі тегін құқықтық көмекке кез келген сілтеме тиісінше, тиісті аумақтық құрылымдағы тегін құқықтық көмекке сілтеме ретінде түсініледі;
i) осы мемлекетте жасалған алименттер туралы келісімге кез келген сілтеме тиісінше, тиісті аумақтық құрылымда жасалған алименттер туралы келісімге сілтеме ретінде түсініледі;
j) мемлекеттің шығыстарды өтеуіне кез келген сілтеме тиісінше, тиісті аумақтық құрылымның шығыстарды өтеуіне сілтеме ретінде түсініледі.
2. Осы бап Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымына қолданылмайды.

47-бап
Біріздендірілмеген құқықтық жүйелер – материалдық-құқықтық нормалар

1. Әртүрлі құқықтық жүйелерге ие екі және одан да көп аумақтық құрылымдары бар Уағдаласушы мемлекет осы Конвенцияны тек осы аумақтық құрылымдарға қатысты болатын жағдайларға қолдануға міндетті емес.
2. Әртүрлі құқықтық жүйелерге ие екі және одан да көп аумақтық құрылымдары бар Уағдаласушы мемлекеттің аумақтық құрылымындағы құзыретті орган екінші Уағдаласушы мемлекеттің шешімін тек осы шешім осы Уағдаласушы мемлекеттің басқа аумақтық құрылымында осы Конвенцияға сәйкес танылғанына және орындалғанына байланысты ғана тануға немесе орындауға міндетті емес.
3. Осы бап Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымына қолданылмайды.

48-бап
Алименттік міндеттемелер туралы алдыңғы Гаага
конвенцияларымен келісу

Осы Конвенция Уағдаласушы мемлекеттер арасындағы қатынастарда, 56(2)-бапты орындаған жағдайда, 1973 жылғы 2 қазандағы Алименттік міндеттемелерге қатысты шешімдерді тану және орындау туралы Гаага конвенциясын және 1958 жылғы 15 сәуірдегі Балаларды күту-бағу жөніндегі алименттік міндеттемелерге қатысы бар шешімдерді тануға және орындауға қатысты Гаага конвенциясын ауыстырады, өйткені оларды қолдану аясы осы Конвенцияны қолдану аясымен сәйкес келеді.

49-бап
1956 жылғы Нью-Йорк конвенциясымен келісу

Осы Конвенция Уағдаласушы мемлекеттер арасындағы қатынастарда, 1956 жылғы 20 маусымдағы Алименттерді шет елдерде өндіріп алу туралы БҰҰ конвенциясын ауыстырады, өйткені оның осындай мемлекеттер арасында қолданылу аясы осы Конвенцияны қолдану аясына сәйкес келеді.

50-бап
Құжаттарды тапсыру және дәлелдемелерді алу туралы
алдыңғы Гаага конвенцияларымен арақатынас

Осы Конвенция 1954 жылғы 1 наурыздағы Азаматтық процесс мәселелері жөніндегі Гаага конвенциясының, 1965 жылғы 15 қарашадағы Шетелде азаматтық және сауда істері бойынша сот және соттан тыс құжаттарды тапсыру туралы Гаага конвенциясының және 1970 жылғы 18 наурыздағы Шетелде азаматтық және сауда істері бойынша дәлелдемелерді алу туралы Гаага конвенциясының қолданысына қатысты болмайды.

51-бап
Актілер мен қосымша келісімдерді келісу

1. Осы Конвенция Уағдаласушы мемлекеттер қатысушы болып табылатын, осы Конвенцияға дейін жасалған және осы Конвенция реттейтін мәселелер бойынша ережелерді қамтитын кез келген халықаралық актілердің қолданысына әсер етпейді.
2. Кез келген Уағдаласушы мемлекет бір және одан да көп Уағдаласушы мемлекетпен осы Конвенция реттейтін мәселелер бойынша ережелерді қамтитын, өздерінің арасында осы Конвенцияны қолдануды жетілдіруге бағытталған келісімдерді, бұл келісімдер осы Конвенцияның міндеттері мен мақсаттарына сәйкес келуін және мұндай келісімдер осы Конвенцияның ережелерін көрсетілген мемлекеттер мен өзге де Уағдаласушы мемлекеттер арасында қолдануға әсер етпеуін көздей отырып, жасай алады. Осындай келісімдерді жасаған мемлекеттер олардың көшірмелерін Конвенцияның депозитарийіне беруге тиіс.
3. 1 және 2-тармақтар, сондай-ақ тиісті мемлекеттер арасындағы ерекше қатынастарға негізделген өзара уағдаластықтарға да, үлгі заңдарға да қолданылады.
4. Осы Конвенция осы Конвенцияға қатысушы болып табылатын Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымының осы Конвенция жасалғаннан кейін қабылданған актілердің қолданылуын, мұндай актілер Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымына мүше мемлекеттер мен өзге де Уағдаласушы мемлекеттер арасында осы Конвенция ережелерін қолданылуын қозғамаған жағдайда осы Конвенция реттейтін мәселелер бойынша қозғамайды. Өңірлік экономикалық интеграция ұйымына мүше мемлекеттердің шешімдерді тануына немесе орындауына келетін болсақ, осы Конвенция Өңірлік экономикалық интеграция ұйымының нормаларын, олар осы Конвенция жасалғанға дейін не жасалғаннған кейін қабылданғанына қарамастан, қозғамайды.

52-бап
Неғұрлым тиімді норма

1. Осы Конвенция:
a) Конвенцияның 22 f)-тармағына қайшы келмейтін, алименттер туралы шешімдерді тану үшін неғұрлым кеңірек негіздерді;
b) алимент туралы шешімдерді тану немесе тану және орындау туралы өтініштер бойынша оңайлатылған, неғұрлым жылдам рәсімдерді;
c) құқықтық көмек ұсынудың 14-17-баптарда көзделгендерден гөрі үздік жағдайларын;
d) сұрау салушы мемлекеттегі өтініш берушінің сұрау салынатын мемлекеттің Орталық ұйымына сұратуды тікелей беруіне мүмкіндік беретін рәсімдерді көздейтін, сұрау салушы және сұрау салынатын мемлекеттердің арасында қолданылатын келісімдерді, уағдаластықтарды не халықаралық актіні, не сұрау салынатын мемлекетте қолданылатын өзара уағдаластықты қолдануға кедергі келтірмейді.
2. Осы Конвенция сұрау салынатын мемлекетте қолданылатын, 1а)-с)-тармағында айтылғаннан гөрі неғұрлым тиімді нормаларды көздейтін заңды қолдануға кедергі жасамайды. Алайда, 1 b)-тармақта айтылған оңайлатылған, неғұрлым жылдам рәсімдерге келетін болсақ, олар 23 және 24-баптарға сәйкес, атап айтқанда тараптардың іс жүргізу туралы уақтылы хабарландырылуға және тыңдалу мүмкіндігіне, сондай-ақ қандайда бір дауласу не апелляция нәтижелері туралы хабарландырылу құқықтарына қатысты тараптарға ұсынылатын қорғаумен үйлесімді болуға тиіс.

53-бап
Біркелкі түсіндіру

Осы Конвенцияны түсіндіру кезінде оның халықаралық сипатын және оның біркелкі қолданылуына жәрдемдесу қажеттігін ескеру қажет.

54-бап
Осы Конвенцияның іс жүзіндегі қолданысы туралы есеп

1. Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Бас Хатшысы осы Конвенцияның іс жүзіндегі қолданысын қарау және Конвенцияға сәйкес адал практиканың дамытылуын көтермелеу мақсатында Ерекше комиссияны ұдайы шақырып отырады.
2. Уағдаласушы мемлекеттер осындай қараудың мақсаттары үшін статистикалық деректерді жинауды және Конвенцияның іс жүзіндегі қолданысы жөніндегі сот практикасын қоса алғанда, ақпарат жинауда Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Тұрақты бюросымен ынтымақтасады.

55-бап
Нысандарға өзгерістер енгізу

1. Осы Конвенцияға қоса берілетін нысандар Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Бас Хатшысы шақыратын Ерекше комиссияның шешімі бойынша өзгертілуі мүмкін, оған барлық Уағдаласушы мемлекеттер мен барлық мүшелер шақырылады. Нысандарға өзгерістерді қарауға енгізу туралы хабарлама күн тәртібіне енгізілуге тиіс.
2. Ерекше комиссияның отырысына қатысатын Уағдаласушы мемлекеттер мақұлдаған өзгерістер барлық Уағдаласушы мемлекеттер үшін оларды депозитарий барлық Уағдаласушы мемлекеттерге берген күннен бастап күнтізбелік жетінші айдың бірінші күні күшіне енеді.
3. Кез келген Уағдаласушы мемлекет 2-тармақта көзделген мерзім ішінде депозитарийге жазбаша хабарлама жіберу арқылы 62-бапқа сәйкес өзгерістерге қатысты ескерту жасай алады. Осындай ескертуді жасайтын мемлекет ескерту кері қайтарылып алынғанға дейін осындай түзетуге қатысты осы Конвенцияға қатысушы болып табылмайтын мемлекет болып саналады.

56-бап
Өтпелі ережелер

1. Осы Конвенция:
а) сұрау салынатын мемлекеттің Орталық органы 7-бапқа сәйкес сұрау салуды не ІІІ тарауға сәйкес өтінішті осы Конвенция сұрау салушы мемлекет үшін және сұрау салынатын мемлекет үшін күшіне енгеннен кейін алған;
b) осы Конвенция шешім қабылдаған мемлекет пен сұрау салынатын мемлекет арасында күшіне енгеннен кейін,сұрау салынатын мемлекеттің құзыретті органы тану және орындау туралы тікелей сұрау cалуды алған әрбір жағдайда қолданылады.
2. Егер осы Конвенцияға сәйкес тану және орындау үшін шарттар осы мемлекет үшін осы Конвенция күшіне енгенге дейін шешім қабылданған мемлекетте шығарылған, осы Конвенцияның шешім қабылданған кезде күшінде болған ережелеріне сәйкес танылуы және орындалуы мүмкін болатын шешімді тануға және орындауға кедергі келтіретін болса, осы Конвенцияның, оған қоса 48-бапта айтылған Алименттер туралы Гаага конвенцияларының қандай да бірінің қатысушысы болып та табылатын Уағдаласушы мемлекеттер арасындағы шешімдерді тануға және орындауға қатысты сол Конвенцияның ережелері қолданылады.
3. Cұрау салынатын мемлекет осы Конвенцияға сәйкес, 21 жасқа толмаған адамға қатысты ата-ана - бала қатынастарының жолы бойынша туындайтын алименттік міндеттемелерді қоспағанда, шешім қабылдаған мемлекет пен сұрау салынатын мемлекет арасында осы Конвенция күшіне енгенге дейінгі төленуге жататын төлемдерге қатысты алименттер туралы шешімді не уағдаластықты орындауға міндетті емес.

57-бап
Заңдарға, рәсімдерге және көрсетілетін қызметтерге қатысты
ақпарат туралы ереже

1. Уағдаласушы мемлекет ратификациялау немесе қосылу туралы құжаттарды депозиттау кезінде немесе осы Конвенцияның 61-бабына сәйкес мәлімдеме беру кезінде Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Тұрақты бюросына:
а) алименттік міндеттемелерге қатысты өз заңдары мен рәсімдерінің сипаттамасын;
b) 6-бапқа сәйкес міндеттемелерді орындау үшін өзі қабылдайтын шаралардың сипаттамасын;
c) өзінің 14-бап талап ететіндей, өтініш берушілерді рәсімдерге тиімді қол жеткізумен қалайша қамтамасыз ететінің сипаттамасын;
d) орындау жөніндегі кез келген шектеулерді, атап айтқанда, борышкерді қорғау жөніндегі нормаларды және қуынудың ескіру мерзімін қоса алғанда, орындау жөніндегі өз нормалары мен рәсімдерінің сипаттамасын;
e) 25(1) b) және (3)-бапта айтылған өзге де арнайы ақпаратты ұсынады.
2. Уағдаласушы мемлекеттер 1-тармаққа сәйкес өздерінің міндеттемелерін орындау барысында Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясы ұсынған және жариялаған үлгі нысанды пайдалана алады.
3. Уағдаласушы мемлекеттер ақпаратты уақтылы түрде жаңартып отыруға тиіс.

ІХ ТАРАУ
ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР 58-бап
Қол қою, ратификациялау және қосылу

1. Осы Конвенция Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясына жиырма бірінші сессияны өткізу кезінде мүше болған және осы сессияға қатысқан басқа мемлекеттердің қол қоюы үшін ашық.
2. Оны ратификациялауға, қабылдауға немесе мақұлдауға болады және ратификациялау, қабылдау немесе мақұлдау туралы құжаттар Конвенцияның депозитарийі болып табылатын Нидерланд Корольдігінің Сыртқы істер министрлігінде депозитке қойылуға жатады.
3. Кез келген өзге мемлекет немесе Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы Конвенция 60(1)-бапқа сәйкес күшіне енгеннен кейін оған қосыла алады.
4. Қосылу туралы құжат сақтау үшін депозитарийге тапсырылады.
5. Мұндай қосылу қосылған мемлекет пен 65-бапта көрсетілген хабарлама жіберілген күннен бастап 12 ай ішінде оның қосылуына қарсылық білдірмеген Уағдаласушы мемлекеттер арасындағы қатынастарда ғана қолданылады. Сонымен қатар, мемлекеттер осындай қарсылықты олар Конвенцияны ратификациялаған, қабылдаған немесе Конвенцияға қосылғаннан кейін оны мақұлдаған кезде мәлімдеуі мүмкін. Депозитарий осындай кез келген қарсылық туралы хабардар етілуге тиіс.

59-бап
Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымдары

1. Тұтас егемен мемлекеттерден тұратын және осы Конвенциямен реттелетін кейбір немесе барлық мәселелер бойынша құзыретке ие Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы да осы Конвенцияға қол қоюы, оны қабылдауы, мақұлдауы немесе оған қосылуы мүмкін. Көрсетілген жағдайда, Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы осы Конвенция реттейтін мәселелер бойынша құзыреті бар шекте Уағдаласушы мемлекеттің құқықтары мен міндеттеріне ие болады.
2. Өңірлік экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы қол қою, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде осы Конвенциямен реттелетін, олар бойынша қатысушы мемлекеттер өздерінің құзыретін Ұйымға берген мәселелер туралы депозитарийге жазбаша хабарлайды. Ұйым осы тармаққа сәйкес жасалған ең соңғы хабарламада көрсетілген өзінің құзыретіндегі кез келген өзгерістер туралы депозитарийге уақтылы түрде жазбаша хабарлайды.
3. Өңірлік экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы қол қою, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде 63-бапқа сәйкес осы Конвенциямен реттелетін барлық мәселелер бойынша құзыретті жүзеге асыратынын және Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымына тиісті мәселе бойынша құзыретін берген оған мүше мемлекеттер Ұйымның қол қоюына, қабылдауына, мақұлдауына немесе қосылуына байланысты осы Конвенциямен байланыста болады.
4. Осы Конвенцияның күшіне енуі мақсаттарында, Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы сақтауға тапсырған кез келген құжат Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы 3-тармаққа сәйкес мәлімдеме бергенге дейін есептелмейтін болады.
5. Осы Конвенциядағы «Уағдаласушы мемлекетке» немесе «Мемлекетке» кез келген сілтеме оның тарапы болып табылатын Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымына да бірдей қолданылады. Мәлімдемені 3-тармаққа сәйкес Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы берген жағдайда, осы Конвенциядағы «Уағдаласушы мемлекетке» немесе «Мемлекетке» кез келген сілтеме Ұйымға мүше әрбір мемлекетке бірдей қолданылады.

60-бап
Күшіне ену

1. Конвенция 58-бапта айтылған ратификациялау, қабылдау немесе мақұлдау туралы екінші құжат сақтауға тапсырылғаннан кейін үш ай өткен соң басталатын айдың бірінші күні күшіне енеді.
2. Конвенция тиісінше:
а) оны ратификациялаған, қабылдаған немесе мақұлдаған әрбір мемлекет немесе 59(1)-бапта көрсетілген Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы үшін ратификациялау, қабылдау немесе мақұлдау туралы құжат сақтауға тапсырылғаннан кейін үш ай өткен соң келесі айдың бірінші күні;
b) әрбір мемлекет немесе 58(3)-бапта айтылған Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы үшін 58(5)-бапқа сәйкес қарсылық мәлімдеуге болатын кезең аяқталған күні;
c) 61-бапқа сәйкес Конвенция қолданылатын аумақтық құрылым үшін көрсетілген бапта айтылған хабарлау кезінен бастап үш ай өткен соң басталатын айдың бірінші күні күшіне енеді.

61-бап
Біріздендірілмеген құқықтық жүйелерге қатысты мәлімдеме

1. Егер, мемлекетте осы Конвенциямен реттелетін мәселелерге әртүрлі құқық жүйелері қолданылатын екі немесе одан да көп аумақтық құрылымдар болса, ол қол қою, ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде 63-бапқа сәйкес осы Конвенция өзінің барлық аумақтық құрылымдарына не олардың тек біреуіне немесе одан да көбіне қолданылатынын және осы мәлімдемені кез келген уақытта басқа мәлімдеме беру арқылы өзгерте алатынын мәлімдей алады.
2. Кез келген осындай мәлімдеме туралы депозитарийге хабарланады және осы Конвенция қолданылатын аумақтық құрылымдар нақты көрсетілуге тиіс.
3. Егер мемлекет осы бапқа сәйкес мәлімдеме жасамаса, онда осы Конвенция осындай мемлекеттің барлық аумақтық құрылымдарына қолданылатын болады.
4. Осы Конвенция Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымдарына қолданылмайды.

62-бап
Ескертулер

1. Кез келген Уағдаласушы мемлекет қол қою, ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінен кешіктірмей, не 61-баптың мағынасы бойынша мәлімдеме беру кезінде 2(2), 20(2), 30(8), 44(3) және 55(3)-баптарда көзделген бір немесе одан да көп ескерту жасай алады. Қандай да бір өзге ескертулерге жол берілмейді.
2. Кез келген мемлекет кез келген уақытта жасаған ескертуін кері қайтарып алуы мүмкін. Ескертудің кері қайтарып алыну фактісі туралы депозитарийдің назарына жеткізілуге тиіс.
3. Ескерту 2-тармақта айтылған хабарлау кезінен бастап күнтізбелік үшінші айдың бірінші күні күшін жояды.
4. 2(2)-бапта көзделген ескертулерді қоспағанда, осы бапқа сәйкес ескертулердің кері күші болмайды.

63-бап
Мәлімдемелер

1. 2(3), 11(1) g), 16(1), 24(1), 30(7), 44(1) және (2), 59(3) және 61(1)-баптарда айтылған мәлімдемелер қол қою, ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде, не одан кейін кез келген уақытта жасалуы мүмкін және кез келген уақытта өзгертілуі не кері қайтарып алынуы мүмкін.
2. Мәлімдемелер, олардың өзгертілуі не кері қайтарып алынуы депозитарийге хабарланады.
3. Қол қою, ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде жасалған мәлімдеме осы Конвенцияның тиісті мемлекет үшін күшіне енуімен бір мезгілде күшіне енеді.
4. Кейін берілген өтініш, сондай-ақ мәлімдеменің кез келген өзгертілуі мен кері қайтарып алынуы депозитарий хабарламаны алған күннен бастап үш ай өткен соң басталатын айдың бірінші күні күшіне енеді.

64-бап
Денонсация

1. Уағдаласушы мемлекет депозитарийге жазбаша хабарлама жіберу арқылы Конвенцияға денонсация жасай алады. Денонсация Конвенция қолданылатын біреуден артық аумақтық бірлігі бар мемлекетте нақты аумақтық құрылымдармен шектелуі мүмкін.
2. Денонсация депозитарий хабарламаны алған күннен бастап 12 ай өткеннен кейінгі айдың бірінші күні күшіне енеді. Хабарламада денонсацияның күшіне ену үшін неғұрлым ұзақ кезең көрсетілген жағдайда, денонсация хабарламаны депозитарий алған күннен кейінгі осы неғұрлым ұзақ кезең өткен соң күшіне енеді.

65-бап
Хабарлама

Депозитарий 58 және 59-баптарға сәйкес қол қойған, ратификациялаған, қабылдаған, мақұлдаған немесе қосылған Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының мүшелеріне және басқа мемлекеттерге және Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымына:
а) 58 және 59-баптарда көрсетілген қол қоюлар, ратификациялаулар, қабылдаулар және мақұлдаулар туралы;
b) қосылулар және 58(3) және (5) және 59-баптарда көрсетілген қосылуларға қарсы ұсынылған қарсылықтар туралы;
c) Конвенция 60-бапқа сәйкес күшіне енетін күн туралы;
d) 2(3), 11(1) g), 16(1), 24(1), 30(7), 44(1) және (2), 59(3) және 61(1)-баптарда көрсетілген мәлімдемелер туралы;
e) 51(2)-бапта көрсетілген келісімдер туралы;
f) 2(2), 20(2), 30(8), 44(3), 55(3)-баптарда көрсетілген ескертулер мен 62(2)-бапта көзделген кері қайтарып алулар туралы;
g) 64-бапта көрсетілген денонсациялар туралы хабарлайды.

Осыны куәландыру үшін осыған тиісті түрде уәкілеттік берілген төменде қол қоюшылар осы Конвенцияға қол қойды.

2007 жылғы 23 қарашада Гаагада ағылшын және француз тілдерінде бір данада жасалды әрі екі мәтіннің де күші бірдей, ол Нидерланд Үкіметінің мұрағаттарында сақталатын болады және оның расталған бір көшірмесі Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Жиырма бірінші сессиясында өкілдік еткен мүшелердің әрқайсысына және осы сессияға қатысқан барлық басқа мемлекеттерге дипломатиялық арналар бойынша жіберілетін болады.

1-ҚОСЫМША
12 (2)-бапқа сәйкес беру нысаны ДЕРБЕС ДЕРЕКТЕРДІҢ ҚҰПИЯЛЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ
ҚОРҒАУ ТУРАЛЫ ХАБАРЛАМА

Осы Конвенцияға сәйкес жиналған және берілген жеке бас деректері, тек олар жиналған және берілген мақсаттарда ғана пайдаланылуға тиіс. Кез келген орган осындай деректерді өңдеу кезінде өз мемлекетінің заңнамасы бойынша оның құпиялылығын қамтамасыз етуге тиіс.
Орган осы Конвенцияға сәйкес жиналған немесе берілген ақпаратты, егер бұл тұлғаның денсаулығына, қауіпсіздігіне немесе бостандығына зиян келтіретінін анықтаса, 40-бапқа сәйкес жарияламауға және растамауға тиіс.
Орталық орган жарияламау туралы шешімді 40-бапқа сәйкес қабылдайды.

1. Сұрау салушы Орталық орган а. Мекенжай b. Телефон с. Факс d.е-mail е. Қайталау нөмірі

1. Сұрау салушы органдағы байланысатын тұлға а. Мекенжай (егер өзгеше болса) b. Телефон (егер өзгеше болса) с. Факс (егер өзгеше болса) d.е-mail (егер өзгеше болса) е. Тілі (тілдері)

3. Сұрау салынатын Орталық орган
_______________________________________________
Мекенжай _______________________________________________
_______________________________________________
4. Өтініш берушінің дербес деректері
а. Тегі (тектері): ____________________________________________
b. Аты (аттары): ______________________________________________
с. Туған күні: ______________________ (кк / аа / жжжж) немесе
а. Мемлекеттік органның атауы: ________________________________
_______________________________________
5. Өзі (Өздері) үшін Алименттер сұратылатын немесе берешек бар адамның (адамдардың) дербес деректері
a. 4-тармақта көрсетілген өтініш берушідей адам
b. і. Тегі (тектері): _________________________________________
Аты (аттары): _________________________________________________
Туған күні: ___________________________________(кк / аа / жжжж)
іі. Тегі (тектері): ___________________________________________
Аты (аттары): _________________________________________________
Туған күні: __________________________________ (кк / аа / жжжж)
ііі. Тегі (тектері): __________________________________________
Аты (аттары): _________________________________________________
Туған күні: __________________________________ (кк / аа / жжжж)
6. Борышкердің дербес деректері¹
а. 4-тармақта көрсетілген өтініш иесіндей адам
b. Тегі (тектері): ____________________________________________
с. Аты (аттары): ______________________________________________
d. Туған күні: _______________________________ (кк / аа / жжжж)
7. Осы нысан:
 10 (1) a) -бапқа
 10 (1) b) -бапқа
 10 (1) c) -бапқа
 10 (1) d) -бапқа
 10 (1) e) -бапқа
 10 (1) f) -бапқа
 10 (2) a) -бапқа
 10 (2) b) -бапқа
 10 (2) c) -бапқа сәйкес берілуге жатады және қосымшалармен қоса беріледі.
8. Өтінішке мынадай құжаттар қоса беріледі:
а. Қосымшаның мақсатында 10(1) a)-бапқа сәйкес,сондай-ақ:
25-бапқа сәйкес:
 Шешімнің толық мәтіні (25(1) а)-бап).
 Шешім шығарған мемлекеттің құзыретті органы қабылдаған шешімнің қысқа мазмұны немесе шешімнен үзінді көшірме (25(3) b)-бап) (егер ол қолдануға келетін болса).
 Шешімнің шығарылған мемлекетте орындалуға жататыны туралы құжат және, шешімді әкімшілік орган қабылдаған жағдайда, егер осы Мемлекет 57-бапқа сәйкес оның әкімшілік органдарының шешімдері әрдайым осы талаптарға (25(1) b)-бап) сай екенін нақтылап бермеген болса, немесе 25(3) с)-бап қолданылатын жерде 19(3)-бапта жазылған талаптар орындалатыны туралы құжат.
 Жауапкер талқылау туралы тиісті түрде хабардар етілген және оның тыңдалуға мүмкіндігі болған немесе қабылданған шешім туралы тиісті түрде хабардар етілген және оны мәні бойынша және құқық бойынша даулауға немесе оған наразылық білдіруге (25(1) с)-бап) мүмкіндігі болған жағдайдан бөлек, егер жауапкер шешім шығарылған мемлекетте талқылауға келмесе, және онда оның атынан өкілдік етілмесе, оны растайтын құжат немесе құжаттар.
 Қажет болса, берешек сомасы және есеп айырысу жасалған кез келген күн көрсетілген құжат (25(1) d)-бап).
 Қажет болған жағдайда, автоматы түрде индекстеуді көздейтін шешім шеңберінде тиісті есептеулерді жасау үшін қажет ақпаратты қамтитын құжат (25(1) е)-бап).
 Қажет болған кезде, өтініш иесі шешім шығарылған мемлекетте алған тегін заң көмегінің дәрежесін растайтын құжаттар (25(1) f)-бап)
30(3)-бапқа сәйкес:
 Конвенцияның тағамға қатысты толық мәтіні (30(3) а)-бап)
 Техникалық қызмет көрсету жөніндегі келісім оны шығарған мемлекеттің шешімі ретінде орындауға жататынын растайтын құжат (30(3) c)-бап).
 Өтінімге қоса берілетін кез келген басқа құжаттар (мысалы, қажет болған кезде, 36(4)-баптың мақсаттары үшін құжаттар):
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
b. 10(1) b), c), d), e), f) және (2) a), b) немесе c)-бапқа сәйкес өтініштің мақсаттары үшін 11(3)-бапқа сәйкес (нысанды және қосымшаның өзін жіберуді ескермегенде) құжаттар саны:
 10 (1) b) -бап _____
 10 (1) c) -бап _____
 10 (1) d) -бап _____
 10 (1) е) -бап _____
 10 (1) f) -бап _____
 10 (2) a) -бап _____
 10 (2) b) -бап _____
 10 (2) с) -бап _____
Атауы: _________________(Баспа қаріптермен) Күні: _____________
Орталық органның лауазымды адамының тегі (кк / аа / жжжж)
________________
¹Конвенцияның 3-бабына сәйкес "борышкер" күтіп-бағу төлемін төлеуі тиіс немесе төлеуге тиіс деп болжанатын жеке тұлғаны білдіреді.

2-ҚОСЫМША
12 (3)-бапқа сәйкес алу туралы хабарлама ДЕРБЕС ДЕРЕКТЕРДІҢ ҚҰПИЯЛЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ
ҚОРҒАУ ТУРАЛЫ ХАБАРЛАУ

Осы Конвенцияға сәйкес жиналған және берілген дербес жеке бас деректері, тек олар жиналған және берілген мақсаттарда ғана пайдаланылуға тиіс. Кез келген орган осындай деректерді өңдеу кезінде өз мемлекетінің заңнамасы бойынша оның құпиялылығын қамтамасыз етуге тиіс.
Орган осы Конвенцияға сәйкес жиналған немесе берілген ақпаратты, егер бұл тұлғаның денсаулығына, қауіпсіздігіне немесе бостандығына зиян келтіретінін анықтаса, 40-бапқа сәйкес жарияламауға және растамауға тиіс.
 Орталық орган жарияламау туралы шешімді 40-бапқа сәйкес қабылдайды.

1. Сұрау салынатың Орталық орган а. Мекенжай b. Телефон с. Факс d. е-mail е. Қайталау нөмірі

1. Сұрау салынатын мемлекеттегі байланысатын тұлға а. Мекенжай (егер өзгеше болса) b. Телефон (егер өзгеше болса) с. Факс (егер өзгеше болса) d. е-mail (егер өзгеше болса) е. Тілі (тілдері)

3. Сұрау салушы
Орталық орган _________________________________________________
Байланыс жасайтын тұлға
_______________________________________________________________
Мекенжай ______________________________________________________
4. Сұрау салынатын Орталық орган __________________ (кк / аа / жжжж), сұрау салушы Орталық органның
 10 (1) a) -бапқа
 10 (1) b) -бапқа
 10 (1) c) -бапқа
 10 (1) d) -бапқа
 10 (1) e) -бапқа
 10 (1) f) -бапқа
 10 (2) a) -бапқа
 10 (2) b) -бапқа
 10 (2) c) -бапқа – баптарда көзделген өтінішке қатысты (номір.........: күн (кк/ аа/ жжжж)) формуларын беру туралы сұратылған (кк/аа/жжжж) күнгі бланкіні формулярды алғанын растайды
Өтініш берушінің тегі: ________________________________________
Өзі (өздері) үшін Алименттер сұралатын немесе төленуге жататын адамның (адамдардың) аты (аттары): __________________________________
Борышкердің аты: ______________________________________________
5. Сұрау салынатын Орталық орган қабылдайтын алғашқы қадамдар:
 Файл толық болып табылады және есептеледі
 Алдын ала жағдай туралы қоса берілетін есепті қараңыз
 Жұмыс барысы туралы баяндама кейін жіберіледі
 Мынадай ақпаратты және/немесе құжаттарды ұсынуды өтінеміз:
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
 Сұрау салынатын Орталық орган сұрау салуды өңдеуден бас тартады, өйткені Конвенцияның талаптары (12(8)) орындалмағаны айқын.Себептері:
 қосымшада көрсетілген, келесі құжатта көрсетілетін болады
 cұрау салынатын Орталық орган сұрау салушы
Орталық органнан сұрату мәртебесінің кез келген өзгерістері туралы хабарлауды сұрайды.

Атауы: ________________(баспа қаріптермен) Күні: ______________
Орталық органның лауазымды адамының тегі (кк / аа / жжжж)

Заверенная копия оригинала Директор Договоров Министерства Иностранных Дел Королевства Нидерландов

Түпнұсқаның расталған көшірмесі Нидерланд Корольдігі Сыртқы Істер Министрлігінің Келісім Шарртар Директоры

2007 жылғы 23 қарашада Гаагада жасалған Балаларға алименттерді және отбасын күтіп бағудың басқа да нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі туралы конвенцияның қазақ және орыс тілдеріндегі аудармалары Конвенция мазмұнына сәйкес келетінін куәландырамын.

Қазақстан Республикасы
Әділет министрлігінің
Халықаралық құқық және
ынтымақтастық департаментінің
директоры А. Ахметова

АЛИМЕНТТІК МІНДЕТТЕМЕЛЕРГЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ҚҰҚЫҚ ТУРАЛЫ ХАТТАМА КІРІСПЕ

Осы Хаттамаға қол қойған мемлекеттер,
Алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқыққа қатысты жалпы шарттарды белгілеуге ниет білдіре отырып,
1956 жылғы 24 қазандағы Балаларға қатысты алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқық туралы Гаага конвенциясын және 1973 жылғы 2 қазандағы алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқық туралы Гаага конвенциясын жетілдіруге ниет білдіре отырып,
2007 жылғы 23 қарашадағы балаларға алименттерді және отбасын күтіп-бағудың басқа да нысандарын өндіріп алудың халықаралық тәртібі туралы Гаага конвенциясын толықтыруы мүмкін қолданылатын құқық туралы жалпы қағидаларды құруға ниет білдіре отырып,
Осы мақсатта Хаттама жасасуды қажет деп шешті және мынадай ережелер туралы уағдаласты –

1-бап
Қолданылу аясы

1. Осы Хаттама ата-ананың некелік жағдайына қарамастан, балаға қатысты алименттік міндеттемені қоса алғанда, отбасылық қатынастардан, шығу тегінен, некеден немесе туыстықтан туындайтын алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқықты айқындайды.
2. Осы Хаттаманы қолдану кезінде шығарылған шешімдер 1-тармақта аталған қатынастардың кез келгенінің болуына нұқсан келтірмеуге тиіс.

2-бап
Әмбебап қолдану

Осы Хаттама, егер қолданылатын құқық оған қатыспайтын мемлекеттің құқығы болып табылса да, қолданылады.

3-бап
Қолданылатын құқық туралы жалпы қағидалар

1. Алименттік міндеттемелер, осы Хаттамада өзгеше көзделген жағдайды қоспағанда, кредитордың әдеттегі тұрғылықты жері мемлекетінің құқығымен реттеледі.
2. Кредитордың әдеттегі тұрғылықты жері өзгерген жағдайда, жаңа тұрғылықты жер мемлекетінің заңы тұрғылықты жері өзгерген кезден бастап қолданылады.

4-бап
Белгілі бір кредиторлардың пайдасына арналған арнайы қағидалар

1. Алименттік міндеттемелер болған жағдайда мынадай ережелер –
a) балаларына қатысты ата-аналарға;
b) 5-бапта аталған қатынастардан туындайтын міндеттемелерді қоспағанда, ата-аналардан басқа адамдарға, 21 жасқа толмаған адамдарға қатысты; және
c) ата-аналарына қатысты балаларға қолданылады.
2. Егер кредитордың 3-бапта аталған құқыққа байланысты борышкерден алимент ала алатындай жағдайы болса, онда соттың заңы қолданылуға жатады.
3. 3-бапқа қарамастан, егер кредитор борышкердің әдеттегі тұрғылықты жері бар мемлекет билігінің құзыретінде болса, онда соттың құқығы қолданылады. Алайда, егер кредитор заңға байланысты борышкерден алимент ала алмаса, онда кредитордың әдеттегі тұрғылықты жері мемлекетінің құқығы қолданылуға жатады.
4. Егер кредитор 3-бапта және осы баптың 2 және 3-тармақтарында аталған заңдарға байланысты борышкерден алимент ала алмаса, онда олардың ортақ азаматтығы мемлекетінің, егер ондай бар болса, құқығы қолданылуға жатады.

5-бап
Ерлі-зайыптыларға және бұрынғы ерлі-зайыптыларға қатысты
арнайы қағида

Ерлі-зайыптылар, бұрынғы ерлі-зайыптылар немесе некесін жойылған күні тараптар арасында алименттік міндеттемелер болған жағдайда, егер тараптардың бірі қарсылық білдірсе және басқа мемлекеттің құқығы, атап айтқанда олардың соңғы ортақ тұрғылықты жері мемлекетінің құқығы некемен неғұрлым тығыз байланысты болса, 3-бап қолданылмайды. Мұндай жағдайда осы басқа мемлекеттің құқығы қолданылуға жатады.

6-бап
Қорғау туралы арнайы құқық

Борышкер ата-ана-бала қатынасынан туындайтын және 5-бапта аталған өзге де алименттік міндеттемелер болған жағдайда, борышкердің тұрғылықты жері мемлекетінің құқығы бойынша да, егер ондай бар болса және сол сияқты тараптардың ортақ азаматтығы мемлекетінің құқығы бойынша да мұндай міндеттемесінің болмауының негізінде кредитордың талабын даулай алады.

7-бап
Айрықша іс жүргізу мақсаттары үшін қолданылатын
құқықтың айқындамасы

1. 3–6-баптардың ережелеріне қарамастан, алименттік міндеттемелердің кредиторы және борышкер тек қана осы мемлекетте айрықша іс жүргізу мақсатында осы мемлекеттің құқығын алименттік міндеттемеге қолданылатын құқық ретінде анық айқындай алады.
2. Осындай іс жүргізу басталғанға дейін жасалған құқық нұсқауы екі тарап та жазбаша нысанда қол қойған немесе тіркеп жазылған ақпараты кейінгі сілтемеде қолдану үшін қолжетімді болатын кез келген жеткізгіште жазып қойылған келісімде болуға тиіс.

8-бап
Қолданылатын құқықтың айқындамасы

1. 3–6-баптардың ережелеріне қарамастан, алименттік міндеттемелерде кредитор және борышкер кез келген уақытта алименттік міндеттемелерге қолдануға болатын мынадай құқықтық тәртіптердің бірін айқындауы мүмкін:
а) айқындау кезінде кез келген тарап азаматы болып табылатын кез келген мемлекеттің құқығы;
b) айқындау кезінде кез келген тараптың тұрғылықты жері мемлекетінің құқығы;
с) тараптар меншігінің режиміне қолданылатын немесе іс жүзінде қолданылған, осы тараптар айқындайтын құқық;
d) тараптардың ажырасуына немесе заңдық тұрғыдан ажырауына қолданылатын немесе іс жүзінде қолданылған, осы тараптар айқындайтын құқық.
2. Мұндай келісім жазбаша нысанда немесе онда қамтылған ақпарат кейінгі сілтемеге пайдалану үшін қолжетімді болатындай кез келген жеткізгіште жазып қойылуға және оған екі тарап та қол қоюға тиіс.
3. 1-тармақ 18 жасқа толмаған адамға немесе өзінің жеке қабілетінің нашарлауы немесе кемістігі салдарынан өз мүддесін қорғау мүмкіндігі жоқ кәмелетке толмаған адамға қатысты алименттік міндеттемелерге қолданылмайды.
4. 1-тармаққа сәйкес тараптар айқындаған құқыққа қарамастан, кредитор оның алименттерге құқығынан бас тарта алуы-алмауы деген мәселені айқындау кезінде кредитордың әдеттегі тұрғылықты жері мемлекетінің құқығы бойынша айқындалады.
5. Егер таңдау кезінде тараптар өз таңдауының салдары туралы толық хабардар етілсе және хабардар болса, тараптар айқындаған құқық, егер оның қолданылуы тараптардың кез келгені үшін анық әділетсіз немесе негізделмеген салдарға әкеп соғатындай болса, қолданылмайды.

9-бап
«Азаматтықтың» орнына «тұрақты тұрғылықты жер»

Отбасылық істерде біріктіруші фактор ретінде «тұрақты тұрғылықты жер» ұғымы қолданылатын мемлекет Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Тұрақты бюросына олардың органдарының алдында туындайтын істер үшін 4 және 6-баптардағы «азаматтық» деген сөз сол мемлекетте айқындалғандай «тұрақты тұрғылықты жер» деген сөздермен ауыстырылғанын хабарлауы мүмкін.

10-бап
Мемлекеттік органдар

Мемлекеттік органның алименттерді төлеу орнында кредиторға көзделген күтіп-бағу өтемақысын талап ету құқығы осы орган бағынатын құқықпен реттеледі.

11-бап
Қолданылатын құқықтың әрекет ету саласы

Алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқық -
a) кредитор алиментті қандай мөлшерде және кімнен талап ете алатынын;
b) кредитор талап ете алатын берешек төлемінің мөлшерін;
c) алименттердің және индекстеудің мөлшерін есептеу үшін негіздемені;
d) процестік қабілеттілік және процесте өкілдік ету мәселелерін қоспағанда, алименттік міндеттемелер туралы процесті қозғауға кімнің құқығы бар екенін;
e) мерзімдер немесе қуыным мерзімінің өтуін;
f) егер мемлекеттік орган кредиторға алименті төлеу орнында көзделген өтемақыны талап етсе, борышкердің алименттік міндеттемелерінің мөлшерін inter alia айқындайды.

12-бап
Кері жөнелтуді алып тастау

Хаттамада «құқық» термині мемлекетте, оның басқа коллизиялық нормаларда көзделгеннен өзге де құқықты білдіреді.

13-бап
Жариялы тәртіп

Хаттамаға сәйкес айқындалған құқықтың қолдануда, егер оның қолданылу салдары соттың жария тәртібіне анық қарама-қайшы болған жағдайда ғана одан бас тартылуы мүмкін.

14-бап
Алименттердің мөлшерін айқындау

Егер қолданылатын құқық өзгені көздесе де, кредитордың қажеттіліктері және борышкердің қаражаты кредиторға мерзімдік алименттік төлем орнына берілген кез келген өтемақы сияқты алименттердің мөлшерін айқындау кезінде ескеріледі.

15-бап
Хаттаманы ішкі жанжалға қолданбау

1. Құқықтың әртүрлі жүйелері немесе құқықтық нормалардың жинағы алименттік міндеттемелерге қолданылатын уағдаласушы мемлекет Хаттама қағидаларын осындай әртүрлі жүйелер немесе құқықтық нормалардың жинағы арасындағы жанжалға қолдануға міндетті емес.
2. Осы бап экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымдарына қолданылмайды.

16-бап
Біріздендірілмеген аумақтық-құқықтық жүйелер

1. Осы Хаттамада қозғалған кез келген мәселеге қатысты екі немесе одан да көп құқықтық жүйелер немесе құқықтық нормалар жинағы түрлі аумақтық бірліктерде қолданылатын мемлекетке қатысты, -
a) мемлекет құқығына кез келген нұсқау оны қолдануға болатын, оған сілтеме жасау кезінде тиісті аумақтық бірлікте қолданылатын құқық деп есептеледі;
b) осындай мемлекеттің құзыретті немесе мемлекеттік органдарға кез келген нұсқау оны қолдануға болатын тиісті аумақтық бірлікте әрекет етуге уәкілеттілерге нұсқау ретінде қаралады;
c) осы мемлекеттегі кәдімгі тұрғылықты жерге кез келген сілтеме оны қолдануға болатын тиісті аумақтық бірліктегі кәдімгі тұрғылықты жерге нұсқау ретінде қаралады;
d) екі адамның да ортақ азаматтығы бар мемлекетке кез келген сілтеме осы мемлекеттің заңына сәйкес айқындалатын аумақтық бірлікке немесе тиісті нормалар болмағанда алименттік міндеттеме анағұрлым тығыз байланысты аумақтық бірлікке қатысты деп есептеледі;
e) адам азаматы болып табылатын мемлекетке кез келген сілтеме осы мемлекеттің құқығы бойынша айқындалатын аумақтық бірлікке немесе тиісті нормалар болмағанда адам анағұрлым тығыз байланысты аумақтық бірлікке қатысты болатындай қарастырылады.
2. Хаттамаға сәйкес қолданылатын құқықты белгілеу үшін әрқайсысы осы Хаттамада қамтылған істерге қатысты өзінің жеке құқықтық жүйесі немесе құқықтық нормаларының жинағы бар екі немесе одан да көп аумақтық бірлігі бар, мемлекетке қатысты мынадай нормалар қолданылады:
a) егер осындай мемлекетте қандай аумақтық бірліктің құқығы қолданылатынын көрсететін қолданыстағы нормалар бар болса, онда осы бірліктің құқығы қолданылады;
b) мұндай нормалар болмағанда, 1-тармақта айқындалғандай тиісті аумақтық бірліктің құқығы қолданылады.
3. Осы бап Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымына қолданылмауға тиіс.

17-бап
Біріздендірілмеген құқықтық жүйелер – жеке адамдар
арасындағы жанжалдар

Хаттамаға сәйкес қолданылатын құқықты белгілеу үшін осы Хаттамада қамтылатын істер бойынша адамдардың түрлі санаттарына қолданылатын екі немесе одан да көп құқықтық жүйелері немесе құқықтық нормаларының жинағы бар мемлекетке қатысты осындай мемлекеттің құқығына кез келген нұсқау сол мемлекетте қолданыстағы нормалармен айқындалған құқықтық жүйеге нұсқау ретінде қаралады.

18-бап
Алименттік міндеттемелер бойынша алдыңғы Гаага
конвенцияларымен келісу

Осы Хаттама Уағдаласушы мемлекеттер арасында 1973 жылғы 2 қазандағы Алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқық туралы Гаага конвенциясын және 1956 жылғы 24 қазандағы Балаларға қатысты алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқық туралы Гаага конвенциясын алмастырады.

19-бап
Басқа құжаттармен келісу

1. Егер осындай құжаттың тараптар мемлекеттері өзге мәлімдеме жасамаса, осы Хаттама Уағдаласушы мемлекеттер қатысатын немесе тараптары болуға ниеттенетін және Хаттамамен реттелетін істер бойынша ережелер қамтылған басқа ешқандай халықаралық құжатты қозғамайды.
2. 1-тармақ мүдделі мемлекеттер арасындағы өңірлік немесе басқа да сипаттағы арнайы байланыстарына негізделген үлгілік заңдарға да қолданылады.

20-бап
Біркелкі түсіндіру

Осы Хаттаманы түсіндіру кезінде оның халықаралық сипаты және оның қолданылуының біркелкілігіне жәрдемдесу қажеттілігі ескерілуге тиіс.

21-бап
Хаттаманың практикалық қолданысын шолу

1. Халықаралық жеке құқық бойынша Гаага конференциясының Бас хатшысы қажеттілігіне қарай Хаттаманың практикалық қолданылуы қарайтын үшін Арнайы комиссия шақырады.
2. Осындай шолу үшін Уағдаласушы мемлекеттер Хаттаманы қолдану бойынша сот практикасын жинау үшін Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Тұрақты бюросымен ынтымақтасады.

22-бап
Өтпелі ережелер

Осы Хаттама Уағдаласушы мемлекетте талап етілетін, осы мемлекетте ол күшіне енгенге дейінгі кезеңге қатысты алименттерге қолданылмайды.

23-бап
Қол қою, ратификациялау және қосылу

1. Осы Хаттама барлық мемлекеттердің қол қоюы үшін ашық.
2. Осы Хаттама оған қол қойған мемлекеттердің ратификациялауына, қабылдауына немесе мақұлдауына жатады.
3. Осы Хаттама барлық мемлекеттердің қосылуы үшін ашық.
4. Ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу туралы құжаттар Хаттаманың депозитарийі болып табылатын Нидерланд Корольдігінің Сыртқы істер министрлігіне сақтауға тапсырылуға тиіс.

24-бап
Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымдары

1. Тек қана тәуелсіз мемлекеттер құрған және Хаттамамен реттелетін кейбір немесе барлық істер бойынша құзыретті Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы Хаттамаға бірдей тұрғыдан қол қоя алады, қабылдай алады, мақұлдай алады немесе оған қосыла алады. Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы бұл жағдайда Хаттамамен реттелетін істер бойынша Ұйым құзыретті болатындай дәрежеде Уағдаласушы мемлекеттің құқықтары мен міндеттеріне ие болады.
2. Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы қол қою, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде депозитарийді Хаттамамен реттелетін, мүше мемлекеттері осы Ұйымға құзыретін берген істер бойынша жазбаша хабардар етуге тиіс. Ұйым осы тармаққа сәйкес берілген жаңа хабарламада айқындалғандай өзінің құзыретіндегі кез келген өзгерістер туралы депозитарийді жазбаша түрде мүмкіндігінше тез арада хабардар етуге тиіс.
3. Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы қол қою, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде 28-бапқа өзінің Хаттамамен реттелетін барлық істерге қатысты құзыретті екенін және қаралатын мәселеге қатысты Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымына құзыретін берген мүше мемлекеттер Ұйымның қол қоюына, қабылдауына, мақұлдауына немесе қосылуына орай Хаттамаға сәйкес байланысты болуға тиіс.
4. Хаттаманың күшіне енуі мақсатында Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы сақтауға берген кез келген құжат Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы 3-тармаққа сәйкес мәлімдеме жасағанға дейін ескерілмеуге тиіс.
5. Хаттамадағы «Уағдаласушы мемлекетке» немесе «мемлекетке» жасалған кез келген сілтеме, ол қай жерде мүмкін болса Тарап болып табылатын Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымына тең дәрежеде қолданылады. Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы 3-параграфқа сәйкес мәлімдеме жасаған кезде, Хаттамадағы «Уағдаласушы мемлекетке» немесе «мемлекетке» жасалған кез келген сілтеме ол мүмкін болатын Ұйымның мүше мемлекеттеріне бірдей дәрежеде қолданылады.

25-бап
Күшіне ену

1. Хаттама 23-бапта аталған ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу туралы екінші құжат сақтауға тапсырылғаннан кейін үш ай өткен соң айдың бірінші күні күшіне енеді.
2. Осыдан кейін Хаттама –
а) 24-бапта айтылған, Хаттаманы кейіннен ратификациялайтын, қабылдаған немесе мақұлдаған немесе оған қосылған әр мемлекет немесе әр Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымы үшін өздерінің ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу туралы құжаттары сақтауға тапсырылғаннан кейін үш ай өткеннен кейінгі айдың бірінші күні;
b) 26-бапқа сәйкес Хаттама қолданылған аумақтық бірлік үшін – осы бапта көрсетілген мәлімдеме туралы хабарланғаннан кейін үш ай өткеннен кейінгі айдың бірінші күні күшіне енеді.

26-бап
Біріздендірілмеген құқықтық жүйелерге қатысты мәлімдемелер

1. Егер мемлекетте осы Хаттамамен реттелетін мәселелерге қатысты екі немесе одан да көп қолданылатын әртүрлі құқықтық жүйелері бар аумақтық бірліктер болса, онда 28-бапқа сәйкес қол қою, ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде оның барлық аумақтық бірліктеріне немесе олардың тек біреуіне немесе одан көбіне Хаттаманың қолданылатынын және кез келген уақытта басқа мәлімдеме ұсыну арқылы осы мәлімдеменің өзгеруі мүмкін екенін жариялауға болады.
2. Кез келген осындай мәлімдеме депозитарийдің назарыжеткізілуге тиіс және Хаттама қолданылатын аумақтық бірліктер туралы тікелей ескертілуге тиіс.
3. Егер мемлекет осы бапқа сәйкес ешқандай мәлімдеме жасамаса, онда Хаттама осы мемлекеттің барлық аумақтық бірліктеріне қолданылады.
4. Осы бап Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымына қолданылмайды.

27-бап
Ескертулер

Осы Хаттамаға ескертулер жасалынбайды.

28-бап
Мәлімдемелер

1. 24(3) және 26(1)-баптарда көрсетілген мәлімдемелер қол қою, ратификациялау, қабылдау, қосылу кезінде немесе кейін кез келген уақытта жасалынуы мүмкін және кез келген уақытта өзгертілуі немесе жойылуы мүмкін.
2. Депозитарий өтініштер, өзгерістер және пікірлер туралы хабардар етуге тиіс.
3. Қол қою, ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде жасалынған мәлімдеме мүдделі мемлекет үшін осы Хаттама тиісті мемлекет үшін күшіне енгенмен бір мезгілде күшіне енеді.
4. Кейіннен жасалған мәлімдеме және кез келген өзгеріс және мәлімдеме туралы пікір депозитарий хабарламаны алған күннен кейін 3 ай өткеннен кейінгі айдың бірінші күні күшіне енеді.

29-бап
Денонсация

1. Осы Хаттаманың Уағдаласушы мемлекеті депозитарийге жазбаша түрде хабарлау арқылы оны денонсациялай алады. Денонсацияны Хаттама қолданылатын көптеген құқықтық жүйелері бар мемлекеттің белгіленген аумақтық бірліктері шектей алады.
2. Денонсациялау депозитарий хабарлама алған күннен бастап 12 ай өткеннен кейінгі айдың бірінші күні күшіне енеді. Хабарламада денонсациялау үшін ұзағырақ кезең көрсетілген жағдайда, денонсациялау депозитарий хабарламаны алған күннен кейінгі осындай ұзағырақ кезең өткен соң күшіне енуге тиіс.

30-бап
Хабарлама

Депозитарий 23 және 24-баптарға сәйкес қол қойған, ратификациялаған, қабылдаған, мақұлдаған немесе қосылған Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының мүшелерін және Экономикалық интеграцияның өңірлік ұйымдарын мынадай:
a) 23 және 24-баптарда аталған қол қою және ратификациялау, қабылдау, мақұлдау және қосылу;
b) 25-бапқа сәйкес осы Хаттаманың күшіне ену күні туралы;
с) 24(3) және 26(1)-баптарында аталған мәлімдемелер;
d) 29-бапта аталған күшін жою туралы хабардар етеді.
Осыны куәландыруға осыған тиісті түрде уәкілеттік берілгендер төмендегі қол қоюшылар, осы Хаттамаға қол қойды.

2007 жылы 23 қарашада, Гаагада ағылшын және француз тілдерінде Нидерланд Корольдігі Үкіметінің мұрағатында сақталатын жалғыз данада жасалды әрі екі мәтін де тең түпнұсқалы болып табылады және оның расталған көшірмесі Жиырма бірінші сессияда табыс етілген Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының әрбір мүшесіне және сессияға қатысқан барлық басқа да мемлекеттерге дипломатиялық арналар арқылы жіберіледі.

Заверенная копия оригинала Директор Договоров Министерства Иностранных Дел Королевства Нидерландов

Түпнұсқаның расталған көшірмесі Нидерланд Корольдігі Сыртқы Істер Министрлігінің Келісім Шарртар Директоры

2007 жылғы 23 қарашада Гаагада жасалған Алименттік міндеттемелерге қолданылатын құқық туралы хаттама қазақ және орыс тілдеріндегі аудармалары Хаттаманың мазмұнына сәйкес келетінін куәландырамын.

Қазақстан Республикасы
Әділет министрлігінің
Халықаралық құқық және
ынтымақтастық департаментінің
директоры А. Ахметова