О проекте Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам расширения академической и управленческой самостоятельности высших учебных заведений"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 28 апреля 2017 года № 229

      Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам расширения академической и управленческой самостоятельности высших учебных заведений".

      Премьер-Министр
Республики Казахстан
Б. Сагинтаев

  Проект

ЗАКОН
РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам расширения академической и управленческой самостоятельности высших учебных заведений

      Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

      1. В Трудовой кодекс Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2015 г., № 22-IV, ст. 151):

      статью 118 дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

      "1-1. Образовательные программы профессиональной подготовки, переподготовки и повышения квалификации должны быть ориентированы на результаты обучения и соответствовать профессиональным стандартам для реализации комплексной системы подтверждения соответствия и присвоения квалификаций специалистов.".

      2. В Закон Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2007 г., № 20, ст. 151; 2008 г., № 23, ст. 124; 2009 г., № 18, ст. 84; 2010 г., № 5, ст. 23; № 24, ст. 149; 2011 г., № 1, ст. 2; № 2, ст. 21; № 5, ст. 43; № 11, ст. 102; № 12, ст. 111; № 16, ст. 128; № 18, ст. 142; 2012 г., № 2, ст. 11; № 4, ст. 32; № 15,ст. 97; 2013 г., № 2, ст. 7; № 7, ст. 34; № 9, ст. 51; № 14, ст. 72, 75; № 15, ст. 81; 2014 г., № 1, ст. 4, 6; № 3, ст. 21; № 10, ст. 52; № 14, ст. 84; № 19-I, 19-II, ст. 96; № 23, ст. 143; 2015 г., № 2, ст. 3; № 10, ст. 50; № 14, ст. 72; № 20-IV, ст. 113; № 21-III, ст. 135; № 22-I, ст. 140; № 22-V, ст. 156, 158; № 23-II, ст. 170, 172):

      1) в статье 1:

      подпункт 2) изложить в следующей редакции:

      "2) академия – высшее учебное заведение, реализующее образовательные программы высшего и послевузовского образования по двум-трем направлениям подготовки, осуществляющее фундаментальные и прикладные научные исследования, за исключением высших учебных заведений в организационно-правовой форме государственных учреждений;";

      дополнить подпунктом 2-4) следующего содержания:

      "2-4) академический кредит – унифицированная единица измерения объема научно-образовательной работы (нагрузки) обучающегося и/или преподавателя;";

      дополнить подпунктом 4-2) следующего содержания:

      "4-2) дескрипторы – описание уровня и объема знаний, умений, навыков и профессиональных компетенций, приобретенных обучающимися по завершении образовательной программы соответствующего уровня высшего и послевузовского образования, базирующиеся на результатах обучения с накоплением соответствующего количества академических кредитов (зачетных единиц);";

      подпункт 17-1) изложить в следующей редакции:

      "17-1) особый статус высшего учебного заведения – особый режим функционирования организации образования, предоставляющий право самостоятельного определения содержания образования и организации научной и образовательной деятельности, предусмотренный законодательством Республики Казахстан;";

      подпункт 21-2) изложить в следующей редакции:

      "21-2) исследовательский университет – высшее учебное заведение, реализующее утвержденную Правительством Республики Казахстан программу развития на пять лет и самостоятельно разработанные образовательные программы высшего и послевузовского образования по широкому спектру направлений подготовки, использующее результаты фундаментальных и прикладных научных исследований для генерации и трансферта новых знаний;";

      дополнить подпунктами 21-5), 21-6) следующего содержания:

      "21-5) фонд целевого капитала (эндаумент-фонд) высшего учебного заведения – фонд, формируемый за счет благотворительной помощи, безвозмездных отчислений, пожертвований, грантов, вкладов учредителей (участников) организаций образования, инвестиционный доход от которого направляется на финансирование научно-образовательной деятельности;

      21-6) классификатор направлений подготовки высшего и послевузовского образования – документ, устанавливающий классификацию направлений подготовки высшего и послевузовского образования и используемый при разработке государственных общеобязательных стандартов образования и нормативных документов, определяющих профессиональную подготовку в организациях образования, предоставляющих высшее и послевузовское образование;";

      подпункт 25) изложить в следующей редакции:

      "25) институт – высшее учебное заведение, реализующее образовательные программы высшего и послевузовского образования по одной-двум направлениям подготовки, осуществляющее фундаментальные и прикладные научные исследования, за исключением высших учебных заведений в организационно-правовой форме государственных учреждений;";

      подпункт 36) изложить в следующей редакции:

      "36) кредитная технология обучения – обучение на основе выбора и самостоятельного планирования обучающимся последовательности изучения дисциплин с накоплением академических кредитов;";

      подпункт 54) изложить в следующей редакции:

      "54) университет – высшее учебное заведение, реализующее образовательные программы высшего и послевузовского образования по трем и более направлениям подготовки, осуществляющее фундаментальные и прикладные научные исследования, за исключением военных, специальных учебных заведений;";

      подпункты 56-1), 56-2) изложить в следующей редакции:

      "56-1) национальное высшее учебное заведение – высшее учебное заведение, являющееся ведущим образовательным, научным и методическим центром страны, имеющее особый статус;

      56-2) национальный исследовательский университет – высшее учебное заведение, имеющее особый статус и утвержденную Правительством Республики Казахстан программу развития на пять лет, реализующее самостоятельно разработанные образовательные программы высшего и послевузовского образования по широкому спектру направлений подготовки, использующее результаты фундаментальных и прикладных научных исследований для генерации и трансферта новых знаний;";

      2) подпункты 19), 22-2), 24), 25) статьи 4 исключить;

      3) в статье 5:

      подпункт 2-1) изложить в следующей редакции:

      "2-1) утверждает распределение государственного образовательного заказа по образовательным программам направлений подготовки специалистов с высшим и послевузовским образованием;";

      дополнить подпунктом 4-1) следующего содержания:

      "4-1) утверждает порядок проведения мониторинга по итогам приема обучающихся в высшие учебные заведения по образовательным программам высшего и послевузовского образования, за исключением военных, специальных учебных заведений;";

      подпункт 6) изложить в следующей редакции:

      "6) утверждает государственные общеобязательные стандарты образования соответствующих уровней образования, а также типовые учебные программы и типовые учебные планы всех уровней образования, за исключением типовых учебных программ и типовых учебных планов военных, специальных, медицинских и фармацевтических учебных заведений;";

      часть четвертую подпункта 8) изложить в следующей редакции:

      "образовательные программы послесреднего, высшего, послевузовского образования по направлениям подготовки;";

      подпункт 9-1) исключить;

      подпункт 11) изложить в следующей редакции:

      "11) разрабатывает и утверждает типовые правила приема на обучение в организации образования, реализующие общеобразовательные учебные программы начального, основного среднего, общего среднего образования, образовательные программы технического и профессионального, послесреднего, высшего и послевузовского образования, за исключением военных, специальных учебных заведений;";

      дополнить подпунктом 11-1) следующего содержания:      

      "11-1) утверждает типовые правила деятельности организаций образования соответствующих типов, за исключением военных, специальных учебных заведений;";

      подпункт 13 изложить в следующей редакции:

      "13) определяет во взаимодействии с заинтересованными министерствами, иными центральными исполнительными органами, работодателями и другими социальными партнерами перечни профессий и специальностей для подготовки кадров и утверждает классификатор профессий и специальностей технического и профессионального образования;";

      дополнить подпунктом 13-1) следующего содержания:

      "13-1) определяет во взаимодействии с заинтересованными министерствами, иными центральными исполнительными органами, работодателями и другими социальными партнерами перечни направлений подготовки кадров и утверждает классификатор направлений подготовки высшего и послевузовского образования;";

      подпункт 15) изложить в следующей редакции:

      "15) устанавливает перечень профессий и специальностей / образовательных программ направлений подготовки, прохождение которых в заочной, вечерней формах и форме экстерната не допускается;";

      подпункт 25-2) изложить в следующей редакции:

      "25-2) создает при высших учебных заведениях учебно-методические объединения по направлениям подготовки и утверждает типовые правила их деятельности;";

      дополнить подпунктом 25-3) следующего содержания:

      "25-3) утверждает реестр образовательных программ направлений подготовки высшего и послевузовского образования и порядок его ведения за исключением военных, специальных учебных заведений;";

      подпункт 46-6) изложить в следующей редакции:

      "46-6) разрабатывает и утверждает механизм целевой подготовки магистров и докторов PhD в базовых высших учебных заведениях, за исключением целевой подготовки кадров с высшим и послевузовским образованием в области здравоохранения, механизм которого разрабатывается и утверждается уполномоченным органом в области здравоохранения;";

      подпункт 46-8) исключить;

      дополнить подпунктами 46-16), 46-17), 46-18) следующего содержания:

      "46-16) разрабатывает и утверждает правила финансирования высшего и послевузовского образования с учетом кредитной технологии обучения;

      46-17) определяет структуру и порядок разработки программ развития высших учебных заведений, за исключением военных, специальных учебных заведений;

      46-18) определяет порядок предоставления права самостоятельного трудоустройства гражданам, обучавшимся на основе государственного образовательного заказа;";

      4) подпункт 16) статьи 5-1 изложить в следующей редакции:

      "16) утверждают перечень образовательных программ направлений подготовки и квалификаций, реализуемым в военных, специальных учебных заведениях;";

      5) в статье 9-1:

      пункт 3 изложить в следующей редакции:

      "3. Аккредитационный орган проводит институциональную или специализированную аккредитацию на основании своих стандартов (регламентов) аккредитации, соответствующих принципам международных стандартов, и руководства по обеспечению качества.";

      пункт 6 исключить;

      6) статью 12 дополнить частью второй следующего содержания:

      "Частичное или полное освоение высшего и послевузовского уровней образования в совокупности с дополнительным образованием и подтверждением соответствия и присвоения квалификации способствуют получению знаний в течение всей жизни и трудоустройству.";

      7) пункт 2 статьи 21 изложить в следующей редакции:

      "2. Содержание образовательных программ высшего образования предусматривает изучение цикла общеобразовательных дисциплин, цикла базовых дисциплин, цикла профилирующих дисциплин, а также прохождение профессиональной практики по соответствующим направлениям подготовки с ориентиром на результаты обучения (дескрипторы) и соответствие Национальной и отраслевым рамкам квалификаций.

      Образовательные программы высшего образования включают дисциплины обязательного компонента и компонента по выбору.

      В рамках компонента по выбору обучающийся при определении индивидуальной траектории обучения может выбирать:

      1) дисциплины по основной (Major) образовательной программе направления подготовки;

      2) дисциплины по совмещенной дополнительной (Мinor) образовательной программе направления подготовки.

      При этом обучающийся осваивает совмещенную дополнительную (Мinor) образовательную программу направления подготовки в объеме один-два модуля на платной основе.

      Перечень образовательных программ направлений подготовки высшего образования содержится в реестре, утвержденном уполномоченным органом в области образования.";

      8) пункт 2 статьи 22 изложить в следующей редакции:

      "2. Содержание образовательных программ послевузовского образования предусматривает: теоретическое обучение, включающее базовые и профилирующие дисциплины, профессиональную практику, научно-исследовательскую (экспериментально-исследовательскую) работу с написанием диссертации (проекта для образовательных программ профильной магистратуры) с ориентиром на результаты обучения (дескрипторы) и соответствие Национальной и отраслевым рамкам квалификаций.

      Перечень образовательных программ направлений подготовки послевузовского образования содержится в реестре, утвержденном уполномоченным органом в области образования.";

      9) в статье 23:

      пункт 1 изложить в следующей редакции:

      "1. Образовательные программы дополнительного образования направлены на удовлетворение всесторонних потребностей обучающихся, воспитанников и специалистов с ориентиром на результаты обучения (дескрипторы) и соответствие Национальной и отраслевым рамкам квалификаций.

      Образовательные программы дополнительного образования в военных, специальных высших учебных заведениях направлены на удовлетворение всесторонних потребностей обучающихся и специалистов с ориентиром на результаты обучения (дескрипторы) и/или соответствие профессиональным компетенциям, квалификационным характеристикам и квалификационным требованиям, соответственно в правоохранительных органах, Министерстве обороны и органах национальной безопасности Республики Казахстан.";

      пункт 2 дополнить подпунктом 3) следующего содержания:

      "3) постдокторские программы, направленные на углубление научных знаний, решение научных и прикладных задач по специализированной теме под руководством ведущего ученого.";

      10) в статье 26:

      пункт 1-1 исключить;

      в пункте 5:

      часть первую изложить в следующей редакции:

      "5. При проведении конкурса на получение образовательных грантов, а также на зачисление в состав обучающихся по государственному образовательному заказу на подготовку кадров с техническим и профессиональным, послесредним и высшим образованием в случае одинаковых показателей преимущественное право имеют:";

      часть вторую подпункта 3) исключить;

      дополнить подпунктом 4) следующего содержания:

      "4) дети-сироты и дети, оставшиеся без попечения родителей, а также граждане Республики Казахстан из числа молодежи, потерявшие или оставшиеся без попечения родителей до совершеннолетия, инвалиды первой и второй групп, лица, приравненные по льготам и гарантиям к участникам и инвалидам Великой Отечественной войны, инвалиды с детства, дети-инвалиды, которым согласно медицинскому заключению не противопоказано обучение в соответствующих организациях образования, и лица, имеющие документы об образовании (свидетельства, аттестаты, дипломы) с отличием.";

      подпункт 3) пункта 8 изложить в следующей редакции:

      "3) граждан из числа сельской молодежи на образовательные программы, определяющие социально-экономическое развитие села;";

      пункт 9 изложить в следующей редакции:

      "9. Прием на обучение по образовательным программам, требующим специальной и/или творческой подготовки, в том числе по направлениям подготовки в области образования и здравоохранения, осуществляется с учетом результатов специальных и/или творческих экзаменов. Перечень образовательных программ и порядок проведения специальных и/или творческих экзаменов устанавливаются типовыми правилами приема.";

      дополнить пунктами 9-1, 9-2 следующего содержания:

      "9-1. Порядок приема обучающихся на образовательные программы высшего образования до завершения первого академического периода устанавливается типовыми правилами приема.

      9-2. По итогам приема обучающихся в высшие учебные заведения по образовательным программам высшего и послевузовского образования проводится мониторинг в соответствии с установленным порядком, за исключением военных, специальных учебных заведений.";

      11) пункт 2 статьи 29 дополнить абзацем четвертым следующего содержания:

      "в организациях образования, реализующих образовательные программы высшего и послевузовского образования, за исключением военных, специальных учебных заведений, – на республиканский учебно-методический совет и учебно-методические объединения по направлениям подготовки при высших учебных заведениях;";

      12) пункт 3 статьи 35 изложить в следующей редакции:

      "3. Обучающемуся, успешно прошедшему итоговую аттестацию по освоению образовательной программы высшего образования, присуждается степень "бакалавр" или присваивается квалификация "специалист".";

      13) пункт 2 статьи 36 изложить в следующей редакции:

      "2. Послевузовское образование осуществляется в магистратуре, резидентуре и докторантуре высших учебных заведений и научных организаций по основному профилю деятельности и направлениям подготовки, а также путем направления стипендиатов международной стипендии "Болашак" на обучение в ведущие зарубежные высшие учебные заведения по очной форме обучения в соответствии с перечнем специальностей, ежегодно утверждаемым в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.";

      14) в статье 37:

      пункт 3 дополнить частью второй следующего содержания:

      "Реализация постдокторских программ осуществляется за счет средств различных организаций в ведущих высших учебных заведениях и научных организациях, имеющих признанные научные школы и выполняющих соответствующие научные исследования по направлениям подготовки.";

      дополнить пунктом 5-1 следующего содержания:

      "5-1. Повышение квалификации и переподготовка работников государственных организаций здравоохранения за счет бюджетных средств осуществляются в медицинских организациях образования и науки, прошедших институциональную аккредитацию в аккредитационных органах, внесенных в реестр уполномоченного органа.";

      15) подпункты 3), 4), 5), 6) пункта 4 статьи 40 изложить в следующей редакции:

      "3) организации технического и профессионального образования;

      4) организации послесреднего образования;

      5) организации высшего образования;

      6) организации высшего и послевузовского образования;";

      16) статью 40-1 изложить в следующей редакции:

      "Статья 40-1. Организации высшего, высшего и послевузовского образования

      1. Высшие учебные заведения вправе:

      1) разрабатывать и реализовывать программы бакалавриата, высшего специального образования, магистратуры и докторантуры, а по медицинским специальностям также программы резидентуры в соответствии с государственным общеобязательным стандартом образования;

      2) определять правила текущей, промежуточной и итоговой аттестации в соответствии с государственным общеобязательным стандартом образования;

      3) устанавливать соотношение обучающихся к профессорско-преподавательскому составу в пределах норм, установленных в пункте 8 статьи 52 настоящего Закона;

      4) устанавливать квалификационные характеристики должностей педагогических работников и приравненных к ним лиц;

      5) утверждать форму договора оказания образовательных услуг;

      6) осуществлять образовательную деятельность на основе самостоятельно разработанных норм учебной нагрузки, форм и размеров оплаты труда;

      7) определять порядок приема в высшее учебное заведение в рамках типовых правил;

      8) в пределах сметы расходов определять структуру высшего учебного заведения и штат сотрудников (профессорско-преподавательского состава);

      9) разрабатывать программу развития высшего учебного заведения;

      10) создавать фонд целевого капитала (эндаумент-фонд) высшего учебного заведения на добровольной основе;

      11) создавать юридические лица по научно-образовательной деятельности за счет внебюджетных средств высшего учебного заведения.

      2. Высшие учебные заведения, имеющие особый статус, также вправе:

      1) определять содержание образования на основе самостоятельно устанавливаемых образовательных стандартов и требований по всем уровням образования не ниже соответствующих требований государственных образовательных стандартов;

      2) создавать филиалы в иностранном государстве на основе международных договоров в установленном законодательством порядке;

      3) открывать стартап-компании в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      4) определять самостоятельно порядок приема в высшее учебное заведение.

      Нормы, указанные в настоящей статье, не распространяются на военные, специальные учебные заведения.";

      17) пункт 1 статьи 42 изложить в следующей редакции:

      "1. Создание, реорганизация и ликвидация организаций образования, включая создание и организацию высшими учебными заведениями юридических лиц по научно-образовательной деятельности, осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.";

      18) подпункт 17) пункта 3 статьи 43 изложить в следующей редакции:

      "17) присуждение обучающимся в высших учебных заведениях степеней "бакалавр" и "магистр", а также присвоение квалификации "специалист";";

      19) пункт 10 статьи 44 изложить в следующей редакции:

      "10. Данная статья распространяется на организации образования, созданные в организационно-правовой форме государственного предприятия на праве хозяйственного ведения с наблюдательным советом, некоммерческие и коммерческие организации, в части, не противоречащей положениям, установленным законами Республики Казахстан "О государственном имуществе", "О некоммерческих организациях" и "Об акционерных обществах".";

      20) пункты 17, 17-2, 17-3, 17-4 и 17-5 статьи 47 исключить;

      21) подпункт 1) пункта 1 статьи 56 изложить в следующей редакции:

      "1) содержанию образования с ориентиром на результаты обучения (дескрипторы);";

      22) пункт 2 статьи 57 изложить в следующей редакции:

      "2. Лицензирование деятельности в сфере образования юридических лиц, реализующих образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования, производится по квалификациям в соответствии с классификатором специальностей технического и профессионального, послесреднего образования.

      При этом в приложении к лицензии и (или) приложениях к лицензии на занятие образовательной деятельностью указываются шифр, наименование, срок обучения по специальности или квалификации.

      Лицензирование деятельности в сфере образования юридических лиц, реализующих образовательные программы высшего и послевузовского образования, производится по направлениям подготовки в соответствии с классификатором направлений подготовки высшего и послевузовского образования.

      При этом в приложении к лицензии и (или) приложениях к лицензии на занятие образовательной деятельностью указываются шифр и наименование направления подготовки.";

      23) подпункт 5) пункта 3 статьи 61 изложить в следующей редакции:

      "5) благотворительная помощь, безвозмездные отчисления и пожертвования, включая поступления от фонда целевого капитала (эндаумент-фондов) высших учебных заведений, гранты, вклады учредителей (участников) организаций образования.";

      24) часть первую пункта 8 статьи 62 изложить в следующей редакции:

      "8. Государственный образовательный заказ на финансирование высшего образования размещается в виде образовательных грантов дифференцированно в зависимости от образовательных программ направлений подготовки, вида и статуса учебного заведения.";

      25) пункт 2 статьи 65 дополнить частью четвертой следующего содержания:

      "Высшие учебные заведения, имеющие особый статус, вправе создавать филиалы в иностранном государстве на основе международных договоров в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.".

      3. В Закон Республики Казахстан от 18 февраля 2011 года "О науке" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2011 г., № 4, ст. 36; 2013 г., № 15, ст. 82; 2014 г., № 1, ст. 4; № 19-I, 19-II, ст. 96; 2015 г., № 221):

      1) в статье 1:

      подпункт 22) изложить в следующей редакции:

      "22) ассоциированный профессор (доцент), профессор – ученые звания, присваиваемые уполномоченным органом в области образования;";

      подпункт 28) изложить в следующей редакции:

      "28) доктор философии (PhD), доктор по профилю – степень, присуждаемая лицам, освоившим программу докторантуры по научно-педагогическому направлению или соответствующей сфере профессиональной деятельности и защитившим диссертацию в Республике Казахстан или за ее пределами, признанная в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;";

      2) статью 15 дополнить пунктом 3 следующего содержания:

      "3. В качестве меры поощрения обучающихся, ученых, научных работников и организаций из средств инвестиционного дохода фонда целевого капитала (эндаумент-фонда) высших учебных заведений может выплачиваться стипендия.";

      3) пункт 3 статьи 28 дополнить частью третьей следующего содержания:

      "Часть дохода от коммерциализации организациями ее осуществляющими, допускается выделять в основной капитал фонда целевого капитала (эндаумент-фонда), финансировавшего проведение научного исследования либо его коммерциализацию.".

      4. В Закон Республики Казахстан от 31 октября 2015 года "О коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2015 г., № 218):

      частью вторую пункта 8 статьи 14 изложить в следующей редакции:

      "Налогообложение стартап-компаний осуществляется в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан.".

      Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением:

      пункта 1 статьи 1, который вводится в действие с 1 января 2019 года;

      абзацев третьего, четвертого, пятого, шестого, седьмого и восьмого подпункта 10) и подпункта 24) пункта 2 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2018 года.

      Президент
Республики Казахстан

"Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жоғары оқу орындарының академиялық және басқару дербестігін кеңейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 28 сәуірдегі № 229 қаулысы

      Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жоғары оқу орындарының академиялық және басқару дербестігін кеңейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

      Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Б. Сағынтаев

  Жоба

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ

Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жоғары оқу орындарының академиялық және басқару дербестігін кеңейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

      1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

      1. 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2015 ж., № 22-IV, 151-құжат):

      118-бап мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

      "1-1. Кәсіптік даярлаудың, қайта даярлаудың және біліктілікті арттырудың білім беру бағдарламалары оқыту нәтижелеріне бағдарлануға және мамандар біліктілігінің сәйкестігін растаудың және оны берудің кешенді жүйесін іске асыру үшін кәсіптік стандарттарға сәйкес болуға тиіс.".

      2. "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2007 ж., № 20, 151-құжат; 2008 ж., № 23, 124-құжат; 2009 ж., № 18, 84-құжат.; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 24, 149-құжат; 2011 ж., № 1, 2-құжат; № 2, 21-құжат; № 5, 43-құжат; № 11, 102-құжат; № 12, 111-құжат; № 16, 128-құжат; № 18, 142-құжат; 2012 ж., № 2, 11-құжат; № 4, 32-құжат; № 15, 97-құжат; 2013 ж., № 2, 7-құжат; № 7, 34-құжат; № 9, 51-құжат; № 14, 72, 75-құжаттар; № 15, 81-құжат; 2014 ж., № 1, 4, 6-құжаттар; № 3, 21-құжат; № 10, 52-құжат; № 14, 84-құжат; № 19-I, 19-II, 96-құжат; № 23, 143-құжат; 2015 ж., № 2, 3-құжат; № 10, 50-құжат; № 14, 72-құжат; № 20-IV, 113-құжат; № 21-III, 135-құжат; № 22-I, 140-құжат; № 22-V, 156, 158-құжаттар; № 23-II, 170, 172-құжаттар):

      1) 1-бапта:

      2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "2) академия – мемлекеттік мекемелер ұйымдық-құқықтық нысанындағы жоғарғы оқу орындарын қоспағанда, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын, даярлаудың екі-үш бағыты бойынша жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын жоғары оқу орны;";

      мынадай мазмұндағы 2-4) тармақшамен толықтырылсын:

      "2-4) академиялық кредит – білім алушының және/немесе оқытушының ғылыми-білім беру жұмысы (жүктеме) көлемінің сәйкестендірілген өлшем бірлігі;";

      мынадай мазмұндағы 4-2) тармақшамен толықтырылсын:

      "4-2) дескрипторлар – білім алушылардың жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің тиісті деңгейінің білім беру бағдарламасын аяқтағанда игеріп шығатын, академиялық кредиттердің (сынақ бірліктерінің) тиісті санын жинай отырып, оқыту нәтижелеріне негізделетін білімнің, іскерліктің, дағдылар мен кәсіби құзыреттердің деңгейі мен көлемінің сипаттамасы;";

      17-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "17-1) жоғары оқу орнының ерекше мәртебесі – Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген білім беру мазмұнын өзі дербес айқындау және білім беру мен ғылыми қызметін ұйымдастыру құқығын беретін білім беру ұйымы жұмыс істеуінің ерекше режимі;";

      21-2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "21-2) зерттеу университеті – Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен бес жылға арналған даму бағдарламасын және даярлау бағыттарының кең спектрі бойынша жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің өз бетінше әзірленген білім беру бағдарламаларын іске асыратын, жаңа білімді жинақтау мен трансферттеу үшін іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер нәтижелерін пайдаланатын жоғары оқу орны;";

      мынадай мазмұндағы 21-5), 21-6) тармақшалармен толықтырылсын:

      "21-5) жоғарғы оқу орнының нысаналы капиталының қоры (эндаумент-қор) – қайырымдылық көмек, өтеусіз аударымдар, қайырмалдықтар, гранттар, білім беру ұйымдары құрылтайшыларының (қатысушыларының) салымдары есебінен қалыптасатын қор, одан түсетін инвестициялық кіріс ғылыми-білім беру қызметін қаржыландыруға бағытталады;

      21-6) жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің даярлау бағыттарының сыныптауышы – жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің даярлау бағыттарының сыныптауышын белгілейтін және мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында кәсіби даярлауды айқындайтын нормативтік құжаттарды әзірлеу кезінде пайдаланылатын құжат;";

      25) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "25) институт – мемлекеттік мекемелер ұйымдық-құқықтық нысанындағы жоғарғы оқу орындарын қоспағанда, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын, даярлаудың бір-екі бағыты бойынша жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын жоғары оқу орны;";

      36) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "36) кредиттік оқыту технологиясы – білім алушының академиялық кредиттерді жинай отырып, пәндерді оқып зерделеу дәйектілігін таңдауы және дербес жоспарлауы негізіндегі оқыту;";

      54) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "54) университет – әскери, арнаулы оқу орындарын қоспағанда, іргелі және қолданбалы зерттеулерді жүзеге асыратын, даярлаудың үш немесе одан да көп бағыты бойынша жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын жоғары оқу орны;";

      56-1), 56-2) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "56-1) ұлттық жоғары оқу орны – елдің жетекші білім беру, ғылыми және әдістемелік орталығы болып табылатын, ерекше мәртебесі бар жоғары оқу орны;

      56-2) ұлттық зерттеу университеті – ерекше мәртебесі және Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен бес жылға арналған даму бағдарламасы бар, даярлау бағыттарының кең спектрі бойынша жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің өз бетінше әзірленген білім беру бағдарламаларын іске асыратын, жаңа білімді жинақтау мен трансферттеу үшін іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеу нәтижелерін пайдаланатын жоғары оқу орны;";

      2) 4-баптың 19), 22-2), 24), 25) тармақшалары алып тасталсын;

      3) 5-бапта:

      2-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "2-1) жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар мамандарды даярлау бағыттарының білім беру бағдарламалары бойынша мемлекеттік білім беру тапсырысын бөлуді бекітеді;";

      мынадай мазмұндағы 4-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "4-1) әскери, арнаулы оқу орындарын қоспағанда, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша жоғары оқу орындарына білім алушыларды қабылдау қорытындысы бойынша мониторинг жүргізу тәртібін бекітеді;";

      6) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "6) әскери, арнаулы, медициналық және фармацевтикалық оқу орындарының үлгілік оқу бағдарламаларын және үлгілік оқу жоспарларын қоспағанда, тиісті білім беру деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын, сондай-ақ барлық білім беру деңгейлерінің үлгілік оқу бағдарламаларын және типтік оқу жоспарларын бекітеді;";

      8) тармақшаның төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "даярлау бағыттары бойынша орта білімнен кейінгі, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын;";

      9-1) тармақша алып тасталсын:

      11) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "11) әскери, арнаулы оқу орындарын қоспағанда, бастауыш, негiзгi орта, жалпы орта бiлiмнің жалпы бiлiм беретін оқу бағдарламаларын техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын iске асыратын бiлiм беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларын әзірлейді және бекітеді;";

      мынадай мазмұндағы 11-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "11-1) әскери, арнаулы оқу орындарын қоспағанда, тиісті үлгідегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекітеді;";

      13) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "13) мүдделі министрліктермен, өзге де орталық атқарушы органдармен, жұмыс берушілермен және басқа да әлеуметтік әріптестермен өзара іс-қимыл жасай отырып, кадрларды даярлауға арналған кәсіптер мен мамандықтардың тізбесін айқындайды және техникалық және кәсіптік білім берудің кәсіптері мен мамандықтарының сыныптауышын бекітеді;";

      мынадай мазмұндағы 13-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "13-1) мүдделі министрліктермен, өзге де орталық атқарушы органдармен, жұмыс берушілермен және басқа да әлеуметтік әріптестермен өзара іс-қимыл жасай отырып, кадрлар даярлау бағыттарының тізбелерін айқындайды және жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің даярлау бағыттарының сыныптауышын бекітеді;";

      15) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "15) сырттай, кешкі нысандарда және экстернат нысанында білім алуға жол берілмейтін кәсіптер мен мамандықтардың / даярлау бағыттарының білім беру бағдарламаларының тізбесін белгілейді;";

      25-2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "25-2) жоғары оқу орындарының жанынан даярлау бағыттары бойынша оқу-әдістемелік бірлестіктер құрады және олардың қызметінің үлгілік қағидаларын бекітеді;";

      мынадай мазмұндағы 25-3) тармақшамен толықтырылсын:

      "25-3) әскери, арнаулы оқу орындарын қоспағанда, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің даярлау бағыттарының білім беру бағдарламалары тізілімін және оны жүргізу тәртібін бекітеді;";

      46-6) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "46-6) тетігін денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган әзірлейтін және бекітетін денсаулық сақтау саласындағы жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды мақсатты даярлауды қоспағанда, базалық жоғары оқу орындарында магистрлер және РһD докторларын мақсатты даярлаудың тетігін әзірлейді және бекітеді;";

      46-8) тармақша алып тасталсын;

      мынадай мазмұндағы 46-16), 46-17), 46-18) тармақшалармен толықтырылсын:

      "46-16) оқытудың кредиттік технологиясын ескере отырып, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беруді қаржыландыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      46-17) әскери, арнаулы оқу орындарын қоспағанда, жоғары оқу орындарының даму бағдарламаларының құрылымын және оларды әзірлеу тәртібін айқындайды;

      46-18) мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған азаматтарға өз бетінше жұмысқа орналасу құқығын беру тәртібін айқындайды;";

      4) 5-1-баптың 16) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "16) әскери, арнаулы оқу орындарында іске асырылатын, даярлау бағыттары мен біліктіліктердің білім беру бағдарламаларының тізбесін бекітеді;";

      5) 9-1-бапта:

      3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Аккредиттеу органы халықаралық стандарттар қағидаттарына сәйкес келетін өзінің аккредиттеу стандарттары (регламенттері) мен сапаны қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулықтың негізінде институционалдық немесе мамандандырылған аккредиттеуді өткізеді.";

      6-тармақ алып тасталсын;

      6) 12-бап мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Қосымша білім алумен және біліктіліктің сәйкестігін растаумен және оның берілуімен қоса, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім деңгейлерін ішінара немесе толық меңгеру өмір бойы білім алуға және жұмысқа орналасуға ықпал етеді.";

      7) 21-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Жоғары білімнің білім беру бағдарламаларының мазмұны жалпы білім беретін пәндер циклін, базалық пәндер циклін, бейіндеуші пәндер циклін зерделеуді, сондай-ақ оқыту нәтижелеріне (дескрипторларға) және Ұлттық және салалық біліктіліктер шеңберіне сәйкестігіне бағдарлана отырып, даярлықтың тиісті бағыттары бойынша кәсіптік практикадан өтуді көздейді.

      Жоғары білім беру бағдарламалары міндетті құрамдас бөліктің және таңдау бойынша құрамдас бөліктің пәндерін қамтиды.

      Білім алушының таңдауы бойынша құрамбөлік шеңберінде жеке оқыту траекториясын айқындау кезінде:

      1) даярлау бағытының негізгі (Major) білім беру бағдарламасы бойынша пәндерді;

      2) даярлау бағытының қосымша біріктірілген (Мinor) білім беру бағдарламасы бойынша пәндерді таңдай алады.

      Бұл ретте білім алушы ақылы негізде бір-екі модуль көлемінде даярлау бағытының қосымша біріктірілген (Мinor) білім беру бағдарламасын меңгереді.

      Жоғары білімнің даярлау бағыттары білім беру бағдарламаларының тізбесі білім беру саласындағы уәкілетті орган бекіткен тізілімде көрсетіледі.";

      8) 22-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларының мазмұны: оқыту нәтижелеріне (дескрипторларға) бағдарлана отырып және Ұлттық және салалық біліктіліктердің шеңберіне сәйкес базалық және бейіндеуші пәндерді қамтитын теориялық оқытуды; кәсіптік практиканы; диссертация жаза отырып ғылыми-зерттеу (эксперименттік-зерттеу) (бейіндік магистратураның білім беру бағдарламалары жобасы) жұмысын көздейді.

      Жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің даярлау бағыттары білім беру бағдарламаларының тізбесі білім беру саласындағы уәкілетті орган бекіткен тізбеде қамтылады.";

      9) 23-бапта:

      1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Қосымша білім берудің білім беру бағдарламалары оқыту нәтижелеріне (дескрипторларға) бағдарлана отырып және Ұлттық және салалық біліктіліктер шеңберіне сәйкес білім алушылардың, тәрбиеленушілер мен мамандардың жан-жақты қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

      Әскери, арнаулы жоғары оқу орындарындағы қосымша білім беретін білім беру бағдарламалары білім алушылардың және мамандардың оқыту нәтижелеріне (дескрипторларға) және/немесе тиісінше құқық қорғау органдарындағы, Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіндегі және ұлттық қауіпсіздік органдарындағы кәсіби құзыреттерге, біліктілік сипаттамаларға және біліктілік талаптарына сәйкес болуына бағдарлана отырып, жан-жақты қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.";

      2-тармақтың 2) тармақшасындағы "бағдарламалары болып бөлінеді." деген сөздер "бағдарламалары;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 3) тармақшамен толықтырылсын:

      "3) жетекші ғалым басшылық ететін арнайы тақырып бойынша ғылыми білімді тереңдетуге, ғылыми және қолданбалы міндеттерді шешуге бағытталған постдокторлық бағдарламалар болып бөлінеді.";

      10) 26-бапта:

      1-1-тармақ алып тасталсын;

      5-тармақта:

      бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "5. Бiлiм беру гранттарын алуға, сондай-ақ техникалық және кәсiптiк, орта бiлiмнен кейiнгi және жоғары бiлiмi бар кадрлар даярлауға мемлекеттiк білім беру тапсырысы бойынша бiлiм алушылардың құрамына қабылдауға арналған конкурсты өткiзу кезiнде көрсеткiштері бiрдей болған жағдайда:";

      3) тармақшадағы "жеңімпаздарының басым құқығы бар." деген сөздер "жеңімпаздарының;" деген сөздермен ауыстырылып, екінші бөлік алып тасталсын;

      мынадай мазмұндағы 4) тармақшамен толықтырылсын:

      "4) жетiм балалар мен ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың, сондай-ақ кәмелеттік жасқа толғанға дейін ата-аналарынсыз қалған немесе ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған жастардың қатарындағы Қазақстан Республикасы азаматтарының, бірінші және екінші топтағы мүгедектердің, жеңілдіктері мен кепілдіктері бойынша Ұлы Отан соғысына қатысушылар мен мүгедектеріне теңестірілген адамдардың, медициналық қорытындыға сәйкес тиісті білім беру ұйымдарында оқуға қарсы көрсетілімдері жоқ бала кезінен мүгедектердің, мүгедек балалардың және үздік білімі туралы құжаттары (куәліктері, аттестаттары, дипломдары) бар адамдардың басым құқығы бар.";

      8-тармақтың 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "3) ауылдың әлеуметтік-экономикалық дамуын айқындайтын білім беру бағдарламаларына ауыл жастары қатарынан шыққан азаматтар үшін;";

      9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "9. Арнайы және/немесе шығармашылық дайындықты талап ететін білім беру бағдарламалары, оның ішінде білім беру және денсаулық сақтау саласындағы даярлау бағыттары бойынша оқуға қабылдау арнайы және/немесе шығармашылық емтихандар нәтижелері ескеріле отырып жүзеге асырылады. Білім беру бағдарламаларының тізбесі және арнайы және/немесе шығармашылық емтихандарды өткізу тәртібі үлгілік қабылдау қағидаларында белгіленеді.";

      мынадай мазмұндағы 9-1), 9-2) тармақшалармен толықтырылсын:

      "9-1. Жоғары білімнің білім беру бағдарламалары бойынша бірінші академиялық кезең аяқталғанға дейін білім алушыларды оқуға қабылдау тәртібі қабылдаудың үлгілік қағидаларында белгіленеді.

      9-2. Әскери, арнаулы оқу орындарын қоспағанда, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша жоғары оқу орындарына білім алушыларды қабылдау қорытындылары бойынша мониторинг бекітілген тәртіпке сәйкес жүргізіледі.";

      11) 29-баптың 2-тармағының үшінші абзацында "кабинеттеріне жүктеледі." деген сөздер "кабинеттеріне;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы төртінші абзацпен толықтырылсын:

      "әскери, арнаулы оқу орындарын қоспағанда, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында – жоғары оқу орындары жанындағы даярлау бағыттары бойынша республикалық оқу-әдістемелік кеңеске және оқу-әдістемелік бірлестіктерге жүктеледі;";

      12) 35-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын меңгеру бойынша қорытынды аттестаттаудан табысты өткен білім алушыға "бакалавр" дәрежесі немесе "маман" біліктілігі беріледі.";

      13) 36-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру қызметтің негізгі бейіні мен даярлау бағыттары бойынша жоғары оқу орындарының және ғылыми ұйымдардың магистратурасында, резидентурасында және докторантурасында, сондай-ақ "Болашақ" халықаралық стипендиясының стипендиаттарын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен жыл сайын бекiтiлетiн мамандықтар тiзбесiне сәйкес күндiзгi оқыту нысаны бойынша жетекші шет елдердiң жоғары оқу орындарына оқуға жiберу арқылы жүзеге асырылады.";

      14) 37-бапта:

      3-тармақ мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Постдокторлық бағдарламаларды іске асыру танымал ғылыми мектептері бар және даярлау бағыттары бойынша тиісті ғылыми зерттеулерді орындайтын жетекші жоғары оқу орындары мен ғылыми ұйымдарда әртүрлі ұйым қаражаты есебінен жүзеге асырылады.";

      мынадай мазмұндағы 5-1-тармақпен толықтырылсын:

      "5-1. Бюджет қаражаты есебінен мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары қызметкерлерінің біліктілігін арттыру және қайта даярлау, уәкілетті орган тізіліміне енгізілген, аккредиттеу органдарында институционалды аккредиттеуден өткен медициналық білім беру және ғылыми ұйымдарда жүзеге асырылады.";

      15) 40-баптың 4-тармағының 3), 4), 5), 6) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

      "3) техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдары;

      4) орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары;

      5) жоғары білім беру ұйымдары;

      6) жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары;";

      16) 40-1-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "40-1 бап. Жоғары, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары

      1. Жоғары оқу орындары:

      1) мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес бакалавриат, жоғары арнайы білім, магистратура және докторантура бағдарламаларын, ал медициналық мамандықтар бойынша резидентура бағдарламаларын да әзірлеуге және іске асыруға;

      2) мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартына сәйкес ағымдағы, аралық және қорытынды аттестаттау қағидаларын айқындауға;

      3) осы Заңның 52-бабының 8-тармағында белгіленген нормалар шегінде білім алушылардың профессор-оқытушылар құрамына арақатынасын белгілеуге;

      4) педагог қызметкерлер мен оларға теңестірілген адамдар лауазымдарының біліктілік сипаттамаларын белгілеуге;

      5) білім беру қызметтерін көрсету шартының нысанын бекітуге;

      6) дербес әзірленген оқу жүктемесінің нормалары, еңбек ақы төлеу нысандары мен мөлшерлерінің негізінде білім беру қызметін жүзеге асыруға;

      7) үлгілік қағидалар шеңберінде жоғары оқу орнына қабылдау тәртібін айқындауға;

      8) шығыстар сметасы шегінде жоғары оқу орнының құрылымы мен қызметкерлері (профессор-оқытушылар құрамының) штатын айқындауға;

      9) жоғары оқу орнының даму бағдарламасын әзірлеуге;

      10) ерікті негізде жоғары оқу орнының нысаналы капитал қорын (эндаумент-қоры) құруға;

      11) жоғары оқу орнының бюджеттен тыс қаражаты есебінен ғылыми-білім беру қызметі бойынша заңды тұлғалар құруға құқылы.

      2. Ерекше мәртебесі бар жоғары оқу орындары сондай-ақ:

      1) білім берудің барлық деңгейлері бойынша мемлекеттік білім беру стандарттарының тиісті талаптарынан кем емес, дербес белгіленетін білім беру стандарттары мен талаптарының негізінде білім беру мазмұнын айқындауға;

      2) заңнамада белгіленген тәртіппен халықаралық шарттардың негізінде шет мемлекеттерде филиалдар құруға;

      3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес стартап-компаниялар ашуға;

      4) жоғары оқу орнына қабылдау тәртібін дербес айқындауға құқылы.

      Осы бапта көрсетілген нормалар әскери, арнаулы оқу орындарына қолданылмайды.";

      17) 42-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Жоғары оқу орындарының ғылыми-білім беру қызметі жөніндегі заңды тұлғаларды құруы мен ұйымдастыруын қоса алғанда, білім беру ұйымдарын құруы, қайта ұйымдастыруы және таратуы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.";

      18) 43-баптың 3-тармағының 17) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "17) жоғары оқу орындарында білім алушыларға "бакалавр" және "магистр" дәрежелерін беру, сондай-ақ "маман" біліктілігін беру;";

      19) 44-баптың 10-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "10. Осы бап байқаушы кеңесі бар шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорын ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған білім беру ұйымдарына, коммерциялық емес және коммерциялық ұйымдарға Қазақстан Республикасының "Мемлекеттік мүлік туралы", "Коммерциялық емес ұйымдар туралы" және "Акционерлік қоғамдар туралы" заңдарында белгіленген ережелерге қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.";

      20) 47-баптың 17, 17-2, 17-3, 17-4 және 17-5-тармақтары алып тасталсын;

      21) 56-баптың 1-тармағының 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) оқыту нәтижелеріне (дескрипторларға) бағыттала отырып, білімнің мазмұнына;";

      22) 57-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын заңды тұлғалардың білім беру саласындағы қызметін лицензиялау техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру мамандықтарының сыныптауышына сәйкес біліктіліктер бойынша жүргізіледі.

      Бұл ретте, білім беру қызметімен айналысуға арналған лицензияға қосымшада және (немесе) лицензияға қосымшаларда мамандық немесе біліктілік бойынша шифр, атауы, оқу мерзімі көрсетіледі.

      Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын заңды тұлғалардың білім беру саласындағы қызметін лицензиялау жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің дайындау бағыттарының сыныптауышына сәйкес дайындау бағыттары бойынша жүргізіледі.

      Бұл ретте, білім беру қызметімен айналысуға арналған лицензияға қосымшада және (немесе) лицензияға қосымшаларда дайындық бағыттары бойынша шифр және атауы көрсетіледі.";

      23) 61-баптың 3-тармағының 5) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "5) қайырымдылық көмек, өтеусіз аударымдар және қайырмалдықтар, жоғары оқу орындарының нысаналы капитал қорынан (эндаумент-қорларынан) түскен түсімдерді қоса алғанда, гранттар, білім беру ұйымдары құрылтайшыларының (қатысушыларының) салымдары болып табылады.";

      24) 62-баптың 8-тармағының бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "8. Жоғары білім беруді қаржыландыруға мемлекеттік білім беру тапсырысы білім беру гранттары түрінде дайындық бағыттарының білім беру бағдарламаларына, оқу орнының түрі мен мәртебесіне қарай саралана отырып орналастырылады.";

      25) 65-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы төртінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Ерекше мәртебесі бар жоғары оқу орындары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен халықаралық шарттар негізінде шет мемлекетте филиалдар құруға құқылы.".

      3. "Ғылым туралы" 2011 жылғы 18 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2011 ж., № 4, 36-құжат; 2013 ж., № 15, 82-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат; № 19-I, 19-II, 96-құжат; 2015 ж., № 221).

      1) 1-бапта:

      22) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "22) қауымдастырылған профессор (доцент), профессор – білім беру саласындағы уәкілетті орган беретiн ғылыми атақтар;";

      28) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "28) философия докторы (РhD) – Қазақстан Республикасында немесе одан тысқары жерлерде ғылыми-педагогикалық бағыт бойынша немесе кәсіптік қызметтің тиісті саласы бойынша докторантураның бағдарламасын меңгерген және диссертация қорғаған адамдарға берілетін, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен танылған дәреже;";

      2) 15-бап мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:

      "3. Жоғары оқу орындарының нысаналы капитал қорының (эндаумент - қорының) инвестициялық кіріс қаражатынан білім алушыларды, ғалымдарды, ғылыми қызметкерлерді және ұйымдарды көтермелеу шарасы ретінде стипендия төленуі мүмкін.";

      3) 28-баптың 3-тармағы мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "Коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымдардың одан түскен табыстың бір бөлігін ғылыми зерттеуді жүргізуге не оны коммерцияландыруды қаржыландырған нысаналы капитал қорының (эндаумент - қордың) негізгі капиталына бөлуіне жол беріледі.".

      4. "Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы" 2015 жылғы 31 қазандағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2015 ж., № 218):

      14-баптың 8-тармағының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Стартап-компанияларға салық салу Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.".

      2-бап. Осы Заң:

      1) 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 1-тармағын;

      2) 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 2-тармағы 10) тармақшасының үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші және сегізінші абзацын және 24) тармақшасын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Президенті