Некоторые вопросы квалификации преступлений, связанных с выполнением профессиональных обязанностей

Постановление Пленума Верховного Суда Казахской ССР от 18 декабря 1987 г. N 12. Утратило силу нормативным постановлением Верховного Суда Республики Казахстан от 22 декабря 2008 года № 27.

Сноска. Утратило силу нормативным постановлением Верховного Суда РК от 22.12.2008 № 27 (порядок введения в действие см. п. 2 ).
В связи с возникшими в судебной практике вопросами Пленум Верховного Суда Казахской ССР ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Разъяснить судам, что действия врачей и других медицинских работников, если в результате ненадлежащего выполнения ими профессиональных обязанностей по обследованию, диагностике, проведению операции, лечению больных, наступила смерть или причинен серьезный ущерб здоровью пациента, надлежит квалифицировать по статьям, предусматривающим ответственность за преступления против жизни и здоровья.
В тех случаях, когда врачи и другие медицинские работники выполняют организационно-распределительные или административно-хозяйственные функции (выдача листков нетрудоспособности, помещение больного в лечебное учреждение, установление инвалидности или изменение ее группы, распоряжение материальными ценностями и т.п.), они выступают как должностные лица и деяния их следует квалифицировать по статьям о должностных преступлениях.
2. Действия преподавателей высших, средних специальных учебных заведений, профессионально-технических училищ, специальных и общеобразовательных школ, членов приемных и экзаменационных комиссий, выразившиеся в умышленном незаконном содействии абитуриентам при поступлении в учебное заведение, выставлении незаслуженной оценки знаний учащихся или студентов, совершенные из корыстных и иных низменных побуждений, поскольку они влекут возникновение определенных правовых последствий, а также в случаях, когда указанные лица, наряду с осуществлением профессиональных обязанностей, выполняли организационно-распределительные функции (организация учебного процесса, производственной практики, поддержание дисциплины и т.п.), надлежит квалифицировать как должностное преступление.
3. Действия заведующих складами, кладовщиков, экспедиторов, кассиров, продавцов магазинов и других работников предприятий, учреждений, организаций торговли, общественного питания, бытового или иного обслуживания населения, связанные с приемом, отпуском, хранением товаро-материальных ценностей, реализацией их в другие торговые или снабженческие предприятия, учреждения, организации, распоряжением денежными средствами или их сохранностью, относятся к сфере административно-хозяйственных функций, поэтому если в результате таких действий причинен ущерб государственным или общественным интересам, деяние следует квалифицировать как должностное преступление.
Не образует состава должностного преступления действия продавцов магазинов, других работников предприятий торговли, общественного питания, бытового или иного обслуживания населения, выразившиеся в получении незаконного вознаграждения за выполнение исключительно профессиональных обязанностей (например, за реализацию товара повышенного спроса, выполнение заказа на бытовое и иное обслуживание населения и др). Если такое вознаграждение получено путем вымогательства, содеянное должно квалифицироваться по ст. 166-1 УК.
(специалист Р.Жантасова 23.11.1998 г.)

Кәсіптік міндеттерді орындауға байланысты қылмыстарды квалификациялау жөніндегі кейбір мәселелер

Қаулы Қазақ КСР Жоғарғы Соты Пленумы 1987 жылғы 18 желтоқсан N 12. Күші жойылды - ҚР Жоғарғы Сотының 2008 жылғы 22 желтоқсандағы N 27 Нормативтік қаулысымен.

Ескерту. Қаулының күші жойылды - ҚР Жоғарғы Сотының 2008 жылғы 22 желтоқсандағы N 27 Нормативтік қаулысымен.

Сот практикасында пайда болған мәселелерге байланысты Қазақ ССР Жоғарғы Сотының Пленумы қаулы етеді:

1. Дәрігерлердің және басқа медицина қызметкерлерінің іс-әрекеті, егер олар ауруларды тексеру, диагноз қою, операция жасау, емдеу жөніндегі кәсіптік міндеттерін тиісінше орындамауы салдарынан емделуші адам өлсе немесе оның денсаулығына елеулі нұқсан келтірілсе, адамның өміріне, денсаулығына қарсы қылмыстар үшін жауаптылықты көздейтін статьялар бойынша квалификациялануға тиіс екендігі соттарға түсіндірілсін.

Дәрігерлер мен басқа медицина қызметкерлері ұйымдастыру-басқару немесе әкімшілік-шаруашылық міндеттерін атқарған реттерде (еңбекке қабілетсіздігі туралы листок беру, ауруды емдеу мекемесіне орналастыру, мүгедектікті белгілеу немесе оның тобын өзгерту, материалдық құнды заттарды басқару және т.с.), олар лауазымды адамдар қызметін атқарады және олардың іс-әрекетін қызмет бабындағы қылмыстар туралы статьялар бойынша квалификациялау керек.

2. Жоғары, арнаулы орта оқу орындары, кәсіптік-техникалық училищелер, арнаулы және жалпы білім беру мектептерінің оқытушысының, қабылдау және емтихан алу комиссиялары мүшелерінің оқу орнына түсу кезінде абитуриенттерге қасақана заңсыз көмектесулері, оқушылардың немесе студенттердің біліміне жөнсіз баға қоюлары, сондай-ақ аталған адамдар өздерінің кәсіптік міндеттерін жүзеге асырумен қатар, ұйымдастыру-басқару міндетін орындаған реттерде (оқу процесін, өндірістік практиканы ұйымдастыру, тәртіп орнату және т.б.) пайдакүнемдік және өзге де арам пиғылмен жасалған іс-әрекеті, олар белгілі бір праволық қажетті жағдайдың тууына әкеп соқтыратын болғандықтан, қызмет бабындағы қылмыс ретінде квалификациялануға тиіс.

3. Қойма меңгерушілерінің, қоймашылардың, экспедиторлардың, кассирлердің, магазин сатушыларының және басқа сауда, қоғамдық тамақтандыру, халыққа тұрмыстық, басқа қызмет көрсету мекемелері қызметкерлерінің товарлы-материалдық құнды заттарды қабылдауы, сақтауы, беруі, оларды басқа да сауда немесе жабдықтау кәсіпорындарына, мекемелеріне, ұйымдарына өткізуі, ақша қаражаттарын басқаруы немесе олардың сақталуымен байланысты іс-әрекеті әкімшілік шаруашылық міндетке жатады, сондықтан егер осындай іс-әрекеттің салдарынан, мемлекеттік немесе қоғамдық мүддеге нұқсан келтірілген болса, әрекетті қызмет бабындағы қылмыс ретінде квалификациялау керек.

Магазин сатушыларының, сауда, қоғамдық тамақтандыру, халыққа тұрмыстық немесе өзге қызмет көрсету кәсіпорындарының қызметкерлерінің тек қана кәсіптік міндетін атқарғаны үшін (мысалы, көтеріңкі сұранымдағы товарды сатқаны, халыққа тұрмыстық және өзге қызмет көрсету жөніндегі заказды орындағаны үшін және басқалары) заңсыз сыйлық алуы қызмет бабындағы қылмысты құрай алмайды. Егер мұндай сыйлық қорқыту арқылы алынса, істелген әрекет Қылмыстық кодекстің 166-1-статьясы бойынша квалификациялануға тиіс. Оқығандар: (Қасымбеков Б.А.) (Икебаева Ә.Ж.)