ОБ УТВЕРЖДЕНИИ ПОЛОЖЕНИЯ О ПОРЯДКЕ ВОЗМЕЩЕНИЯ УБЫТКОВ ЗЕМЛЕВЛАДЕЛЬЦАМ, ЗЕМЛЕПОЛЬЗОВАТЕЛЯМ, АРЕНДАТОРАМ И ПОТЕРЬ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННОГО ПРОИЗВОДСТВА ПРИ ИЗЪЯТИИ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ УГОДИЙ ДЛЯ НЕСЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ НУЖД <*>

ПОСТАНОВЛЕНИЕ Кабинета Министpов Республики Казахстан от 30 сентябpя 1993 г. N 978. Сноска. См. постановление Кабинета Министpов Республики Казахстан от 4 апpеля 1994 г. N 324. Утратило силу - постановлением Правительства РК от 4 марта 1997 г. N 299 ~P970299.

В соответствии с постановлением Верховного Совета Республики Казахстан от 8 апреля 1993 г. N 2092а-ХII "О введении в действие Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в Земельный кодекс Республики Казахстан и Закон Республики Казахстан "О крестьянском хозяйстве" и в целях возмещения в полном объеме убытков землевладельцам, землепользователям и арендаторам, а также сохранения ценных сельскохозяйственных угодий и необходимых объемов сельскохозяйственного производства Кабинет Министров Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемое Положение о порядке возмещения убытков землевладельцам, землепользователям, арендаторам и потерь сельскохозяйственного производства при изъятии сельскохозяйственных угодий для несельскохозяйственных нужд.
2. Утвердить нормативы стоимости освоения новых земель взамен изымаемых сельскохозяйственных угодий для несельскохозяйственных нужд согласно приложению N 1.
Предоставить право Государственному комитету Республики Казахстан по земельным отношениям и землеустройству уточнять по мере необходимости утвержденные нормативы с использованием данных государственной статистики о поквартальной индексации цен на оборудование, материалы и услуги, строительно-монтажные работы, применяемые при освоении новых земель.
3. Установить следующие коэффициенты к нормативам стоимости освоения новых земель:
при изъятии сельскохозяйственных угодий для строительства дорог областного и местного значения - 0,2;
при изъятии сельскохозяйственных угодий колхозов, совхозов, других государственных, кооперативных, общественных предприятий, учреждений и организаций, а также граждан, расположенных в зоне особого градостроительного регулирования городов с населением от 100 тыс. до 250 тыс. жителей - 1,2, от 251 тыс. до 500 тыс. жителей - 1,4, от 501 тыс. до одного млн. жителей - 1,6 и свыше одного млн. жителей - 2, государственных сортоиспытательных участков, опытных полей, научно-исследовательских и учебных заведений сельскохозяйственного и биологического профиля и земель природоохранного, рекреационного и оздоровительного назначения - 2,5.
Определение размеров и границ таких зон согласно статье 93-1 Земельного кодекса Республики Казахстан находится в компетенции соответствующего исполнительного органа.
4. Установить, что в случаях предоставления сельскохозяйственных угодий для несельскохозяйственных нужд во временное пользование или в аренду (при условии последующего восстановления качества сельскохозяйственных угодий до уровня кадастровых оценок не ниже предоставленных) размер потерь сельскохозяйственного производства исчисляется в процентах к нормативам стоимости освоения новых земель.
При этом за каждый год временного пользования до 3 лет или аренды до 10 лет включительно взимается 5 процентов установленного норматива. За последующие годы аренды от 11 до 20 лет за каждый год взимается 2 процента, от 21 до 40 и более лет - 1 процент нормативов.
5. Установить, что предприятия, учреждения и организации, не возвратившие в установленные сроки земельные участки, предоставленные во временное пользование или аренду для несельскохозяйственных нужд, возмещают землевладельцам, землепользователям и арендаторам потери сельскохозяйственного производства за первый год незаконного пользования в двойном размере, за второй и последующие годы - в пятикратном размере суммы, составляющей 5 процентов установленного норматива стоимости освоения новых земель, предусмотренной пунктом 4 настоящего постановления, из-за неполучения продукции на изъятых во временное пользование или аренду земельных участках.
6. Средства, предназначенные для возмещения потерь сельскохозяйственного производства, перечисляются на специальный счет Государственного комитета Республики Казахстан по земельным отношениям и землеустройству в размере 20 процентов и на специальные счета областных комитетов по земельным отношениям и землеустройству - в размере 80 процентов, открываемые соответственно в Национальном банке Республики Казахстан и его областных управлениях.
7. Утвердить Перечень видов работ, на которые могут использоваться средства, предназначенные для возмещения потерь сельскохозяйственного производства при изъятии сельскохозяйственных угодий для несельскохозяйственных нужд, их временном занятии или ухудшении качества согласно приложению N 2.
8. Признать утратившими силу:
постановление Совета Министров Казахской ССР от 24 января 1975 г. N 36 "О возмещении убытков землепользователям и потерь сельскохозяйственного производства при отводе земель для государственных или общественных нужд" (СП КАЗССР, 1975 г., N 3, ст. 17) за исключением пункта 2 в части утверждения Положения о порядке возбуждения и рассмотрения ходатайств о предоставлении в пользование земельных участков для государственных или общественных нужд;
постановление Совета Министров Казахской ССР от 14 февраля 1990 г. N 58 "О нормативах стоимости освоения новых земель взамен изымаемых для несельскохозяйственных нужд и порядке использования средств, предназначенных для возмещения потерь сельскохозяйственного производства" (СП КАЗССР, 1990 г., N 9, ст. 47).
9. Утвердить прилагаемые изменения, которые вносятся в решения Правительства Республики Казахстан по вопросам личных подсобных хозяйств граждан, садоводства, огородничества и крестьянских хозяйств согласно приложению N 3.

Премьер-министр

Республики Казахстан

УТВЕРЖДЕНО

постановлением Кабинета Министров

Республики Казахстан

от 30 сентября 1993 г. N 978

ПОЛОЖЕНИЕ
о порядке возмещения убытков землевладельцам,
землепользователям, арендаторам и потерь сельскохозяйственного
производства при изъятии сельскохозяйственных угодий для
несельскохозяйственных нужд

I. Общие положения

1. Настоящее Положение устанавливает порядок возмещения убытков землевладельцам, землепользователям и арендаторам, причиняемых изъятием или временным занятием земельных участков, ограничением их прав или ухудшением качества земель , а также потерь сельскохозяйственного производства, вызванных изъятием или ограничением использования, ухудшением качества сельскохозяйственных угодий .
Сноска . В дальнейшем - "убытков".
Сноска . В дальнейшем - "потерь".
2. Положение распространяется на земли всех категорий основного целевого назначения, за исключением тех земель, для которых действующим законодательством установлен иной порядок возмещения потерь.
Положение не регламентирует порядок возмещения ущерба в связи с утратой природоохранного, оздоровительного, рекреационного значения сельскохозяйственных угодий при их предоставлении для несельскохозяйственных нужд.
3. При изъятии и предоставлении земель для несельскохозяйственных нужд размеры убытков (землевладельцев, землепользователей и арендаторов) и потерь устанавливаются в составе землеустроительного проекта (землеустроительного дела) на стадии предварительного согласования места размещения объекта и уточняются на стадии изъятия и предоставления земельных участков.
Землеустроительный проект формирования землепользования несельскохозяйственного назначения включает следующие разделы:
размещение земельного участка и объектов строительства;
площадь земельного участка, состав предоставляемых и включаемых в санитарную (охранную) или защитную зону земельных угодий и их кадастровая оценка;
площадь, состав и кадастровая оценка угодий, предназначенных для размещения объектов, выносимых с отводимых земель или с земель санитарной (охранной) или защитной зоны;
условия и сроки восстановления нарушенного производства;
условия и сроки снятия, хранения (консервации) и использования нарушаемого плодородного слоя почвы;
условия и сроки рекультивации земель;
размер убытков;
размер потерь;
размер земельного налога с предоставляемых земель до изъятия и предполагаемый размер земельного налога после их изъятия;
условия и сроки изъятия, занятия и использования предоставляемых земель.
При выборе земельных участков под объекты несельскохозяйственного назначения в землеустроительном проекте рассматриваются варианты их размещения. Наиболее оптимальный вариант выбирается на основании сравнения технико-экономических показателей. При этом учитываются экологические, социальные и другие последствия размещения образуемого землепользования и перспективы использования данной территории.
4. При ограничении прав землевладельцев, землепользователей и арендаторов или ухудшении качества их земель в результате влияния деятельности предприятий, учреждений, организаций и граждан размеры убытков и потерь устанавливаются землеустроительным проектом, включающим следующие разделы:
площадь, состав и кадастровая оценка угодий, на которые распространяется ограничение прав землевладельцев, землепользователей и арендаторов или ухудшение качественного состояния их земель;
влияние ограничения прав землевладельцев, землепользователей и арендаторов или ухудшения качественного состояния их земель на продуктивность земельных угодий и доходность производства;
меры по сокращению или устранению дальнейшего влияния ограничения прав землевладельцев, землепользователей и арендаторов или ухудшения качества земель на продуктивность земельных угодий и доходность производства;
условия и сроки восстановления нарушенного производства;
размер убытков;
размер потерь;
размер земельного налога, взимаемого до и после ограничения прав землевладельцев, землепользователей и арендаторов или ухудшения качества их земель.
5. Расчеты размеров возмещения убытков осуществляются по действующим на момент изъятия земельных угодий или на момент составления акта ценам на оборудование и материалы, а также расценкам на строительно-монтажные и другие работы.
6. Землеустроительные проекты составляются землеустроительными организациями и представляются областными, городскими или районными комитетами по земельным отношениям и землеустройству соответствующим местным представительным или исполнительным органам в качестве материалов, обосновывающих их решения в области регулирования земельных отношений.
7. При временном (до трех лет) изъятии земельных участков убытки и потери возмещаются при предоставлении земель в пользование и уточняются после освобождения этих участков. Уточненные размеры убытков и потерь отражаются в акте, составляемом при приемке участка по истечении срока временного пользования, по нормативам и ценам, действующим на момент составления акта.
8. Расчеты убытков и потерь во всех случаях согласовываются с заинтересованными сторонами и оформляются актом, который утверждается соответствующим местным представительным или исполнительным органом. Споры о размерах возмещения убытков и потерь разрешаются судом или арбитражным судом в соответствии с их компетенцией.

II. Возмещение убытков

9. Убытки, причиненные изъятием или временным занятием земельных участков для государственных и общественных нужд, а также ограничением прав землевладельцев, землепользователей и арендаторов (кроме случаев установления охранных зон или округов санитарной охраны вокруг земель природоохранного и оздоровительного назначения) или ухудшением качества их земель в результате влияния, вызванного деятельностью предприятий, учреждений, организаций и граждан, подлежат возмещению в полном объеме землевладельцам, землепользователям и арендаторам, понесшим эти убытки.
10. Возмещение убытков производится предприятиями, учреждениями и организациями, которым отведены земельные участки, а также предприятиями, учреждениями, организациями и гражданами, деятельность которых вызывает ограничение прав землевладельцев, землепользователей и арендаторов или ухудшение качества их земель.
11. Возмещению подлежат:
стоимость жилых зданий, объектов культурно-бытового назначения, производственных и иных зданий и сооружений или затраты по их переносу на новое место;
стоимость плодово-ягодных, защитных и иных многолетних насаждений;
стоимость урожая сельскохозяйственных культур;
стоимость незавершенного производства (вспашка, внесение удобрений, посев и другие работы);
убытки (затраты), вызываемые возникающими неудобствами землевладения и землепользования;
убытки (затраты), необходимые для восстановления ухудшенного качества земель;
убытки (затраты), связанные с ограничением прав землепользователей, землевладельцев и арендаторов.
12. Оценка жилых домов, объектов культурно-бытового назначения, производственных и иных зданий и сооружений, расположенных на изымаемом или временно занимаемом земельном участке, а также находящихся за пределами этого участка, если дальнейшее их использование окажется невозможным, производится по сметной стоимости строительства новых зданий объектов и сооружений, равных имеющимся по полезной площади, вместимости, емкости и уровню механизации (по типовым проектам).
13. Предприятия, учреждения и организации, которым отведены изымаемые земельные участки, по согласованию с заинтересованными землевладельцами, землепользователями и арендаторами вместо возмещения стоимости расположенных на этих участках зданий, объектов и сооружений могут осуществлять своими силами и средствами (а также силами привлекаемых организаций) перенос их на новое место либо строительство новых зданий и сооружений.
В случае, если при строительстве новых зданий, объектов и сооружений предусматривается их модернизация или расширение, то дополнительные затраты на это оплачиваются владельцем или пользователем земли, для которого ведется строительство.
14. Стоимость мелиоративных объектов, построенных за счет бюджетных средств до 1 января 1992 г. и не переданных в собственность юридических лиц, на землях которых они расположены, при изъятии или временном занятии земельных участков возмещается новыми землепользователями местным представительным и исполнительным органам, на территории которых расположены эти объекты, по действующим на момент изъятия земель расценкам на мелиоративное строительство. Стоимость указанных объектов, построенных после 1 января 1992 г. за счет бюджетных средств, возмещается соответствующим местным представительным или исполнительным органам, за счет средств которых они построены.
В случае, если землевладельцы и землепользователи в процессе эксплуатации мелиоративных объектов несли затраты на их реконструкцию или расширение, то при изъятии или временном занятии земельных участков указанные затраты подлежат возмещению понесшим убытки землевладельцам или землепользователям.
При изъятии или временном занятии земельных участков, в результате которого частично или полностью нарушается работа оросительных, осушительных, противоэрозионных и противоселевых объектов и сооружений (систем), убытки определяются исходя из сметной стоимости работ на строительство новых или реконструкцию существующих объектов и сооружений (систем), включая стоимость проектно-изыскательских работ, по нормам, расценкам и ценам, действующим на момент изъятия земель.
15. Оценка водных источников (колодцев, прудов, скважин и др.) производится по сметной стоимости работ на строительство новых водных источников равного дебита и качества воды, включая стоимость проектно-изыскательских работ.
16. Оценка плодоносящих плодово-ягодных насаждений, а также защитных и других многолетних насаждений производится по стоимости саженцев и затратам на посадку и выращивание их до начала плодоношения или смыкания крон (в ценах на момент изъятия земель).
17. Незавершенное строительство и неплодоносящие плодовоягодные насаждения оцениваются по фактически произведенным землевладельцем, землепользователем или арендатором объемам работ и затратам в ценах на момент изъятия земель.
18. Стоимость урожая сельскохозяйственных культур (если на земельном участке проведен основной комплекс агротехнических мероприятий по возделыванию соответствующей сельскохозяйственной культуры) определяется исходя из средней за последние 5 лет урожайности этой культуры в ценах, действующих в данной зоне на момент изъятия.
19. Убытки (затраты), вызванные возникшими неудобствами в использовании земли (образование островов при заполнении водохранилищ, нарушение транспортных связей, разобщение территории коммуникациями и др.), определяются суммой единовременных затрат на строительство дамб, мостов, дорог, подъездов, других сооружений, а также на приобретение лодок, катеров, паромов и иных транспортных средств.
20. Убытки (затраты), необходимые для восстановления ухудшенного качества земель, включают затраты на проведение почвенных, агрохимических и других специальных обследований и изысканий, а также мероприятий, обеспечивающих восстановление качества земель, и определяются проектной документацией.
21. Убытки (затраты), связанные с ограничением права землевладельцев, землепользователей и арендаторов, включают затраты на выполнение строительных, мелиоративных и иных работ, приобретение материалов и оборудования, необходимых для восстановления сокращающихся объемов производства.

III. Возмещение потерь
22. Потери возмещаются предприятиями, учреждениями и организациями, которым предоставляются сельскохозяйственные угодья для несельскохозяйственных нужд, или чья деятельность приводит к ограничению использования, ухудшению качества сельскохозяйственных угодий, а также предприятиями, учреждениями и организациями, вокруг объектов которых устанавливаются охранные, санитарные и защитные зоны (за исключением случаев, когда эти зоны устанавливаются на землях природоохранного и оздоровительного назначения).
23. Потери сельскохозяйственного производства, вызванные изъятием сельскохозяйственных угодий для использования их в целях, не связанных с ведением сельского хозяйства, выражаются в сокращении (безвозвратной потере) площадей используемых сельскохозяйственных угодий или ухудшением их качества (снижение плодородия почв) под влиянием деятельности предприятий, учреждений и организаций и возмещаются в целях сохранения уровня сельскохозяйственного производства путем восстановления площадей сельскохозяйственных угодий и их качества.
24. Потери возмещаются в размере стоимости освоения равновеликой площади новых земель с учетом проведения на них мероприятий по окультуриванию и повышению плодородия почв до уровня плодородия изымаемых земель (по кадастровой оценке).
При определении затрат на эти цели под освоением новых земель (включая их окультуривание и повышение плодородия почв) понимается комплекс мероприятий по организации новых хозяйств и вовлечению в сельскохозяйственное использование земель, занятых кустарниками, овражно-балочными комплексами, другими неиспользуемыми в сельском хозяйстве земельными угодьями, путем проведения мелиоративных работ (орошение, осушение, культуртехнические и другие мероприятия).
25. Размер стоимости освоения новых земель взамен изымаемых для несельскохозяйственных нужд определяется исходя из нормативов, которые обеспечивают на осваиваемых землях и улучшаемых угодьях производство сельскохозяйственной продукции в объеме не менее получаемого на изымаемых земельных участках или ранее получаемого до снижения их качества.
26. Потери, вызванные ограничением использования или ухудшением качества сельскохозяйственных угодий под влиянием деятельности предприятий, учреждений, организаций определяются в процентах от норматива стоимости освоения новых земель пропорционально снижению качества сельскохозяйственных угодий (по кадастровой оценке земель) в случаях, не связанных с переводом одних видов сельскохозяйственных угодий в другие.
В случае перевода одних видов сельскохозяйственных угодий в другие в связи с ограничением использования или ухудшением их качества размер потерь определяется по разнице нормативов стоимости освоения новых земель для соответствующих видов сельскохозяйственных угодий.
27. Для определения размера потерь используются планово-картографические материалы, данные почвенных обследований, земельного кадастра и мониторинга земель.
28. Размеры потерь, связанные с изъятием земель, определяются на стадии предварительного согласования места размещения объекта с уточнением при предоставлении земель. Если потери дополнительно выявились в период строительства или после введения в действие объекта, то они определяются на основании фактического отрицательного воздействия объекта на качество прилегающих сельскохозяйственных угодий.
29. Потери сельскохозяйственного производства не возмещаются:
при отводе земель под индивидуальное жилищное строительство, строительство школ и детских дошкольных учреждений, торговых объектов, лечебных заведений и объектов культурно-бытового назначения в границах населенных пунктов;
при предоставлении земельных участков под строительство мелиоративных систем на землях сельскохозяйственного назначения;
при изъятии земель или ограничении использования земель в случаях отнесения земельных участков в установленном законодательством порядке к землям природоохранного, оздоровительного, рекреационного и историко-культурного назначения;
при предоставлении земельных участков под строительство прудовых и озерных рыбных хозяйств, рыбопитомников, нерестововыростных хозяйств и рыбоводных заводов;
при отводе земель под строительство сооружений для охраны окружающей природной среды, не вызывающих ухудшения состояния прилегающих земельных угодий.
Потери сельскохозяйственного производства не возмещаются также при консервации деградированных сельскохозяйственных угодий и земель, загрязненных токсичными отходами и радиоактивными веществами, в случаях, если виновные в деградации угодий и загрязнении земель юридические лица не установлены, а также в случаях, если виновные лица своевременно выполнили необходимые мероприятия по восстановлению деградированных сельскохозяйственных угодий и реабилитации загрязненных земель.
30. Потери возмещаются в полном объеме при предоставлении сельскохозяйственных угодий во временное пользование с условием рекультивации нарушенных земель под несельскохозяйственные угодья.
31. Потери возмещаются в размере 50 процентов от норматива при нанесении снятого плодородного слоя почвы на малопродуктивные или непродуктивные угодья за счет предприятий, организаций и учреждений, которым предоставлен земельный участок.

IV. Перечисление и использование средств,
предназначенных для возмещения убытков и потерь

32. Средства, предназначенные для возмещения убытков, причиненных изъятием или временным занятием земельных участков, а также ограничением прав землевладельцев и землепользователей или ухудшением качества их земель, перечисляются соответствующими предприятиями, учреждениями, организациями и гражданами на счета затрагиваемых землевладельцев, землепользователей и арендаторов.
33. Средства, поступающие в порядке возмещения стоимости мелиоративных объектов, построенных на изымаемых или временно занимаемых земельных участках за счет бюджетных средств, зачисляются в местный бюджет.
34. Представительный или исполнительный орган, принимающий решение об изъятии, предоставлении, о временном занятии или аренде земельного участка, указывает в этом решении в соответствии с пунктом 6 постановления Кабинета Министров Республики Казахстан от 30 сентября 1993 г. N 978 размеры средств, предназначенных для возмещения потерь сельскохозяйственного производства, и номера специальных счетов республиканского и соответствующего областного комитетов по земельным отношениям и землеустройству, на которые данные средства перечисляются предприятиями, учреждениями и организациями при отводе им сельскохозяйственных угодий для несельскохозяйственных нужд.
35. Средства, поступающие в порядке возмещения потерь, зачисляются в 3-месячный срок после отвода земельного участка в натуре на специальные счета, указанные в пункте 32 настоящего Положения, и используются на выполнение работ, утвержденных Перечнем (приложение N 2 к постановлению Кабинета Министров Республики Казахстан от 30 сентября 1993 г. N 978 P930978_ ).
36. Областные комитеты по земельным отношениям и землеустройству, исходя из первоочередности проведения мероприятий по мелиорации земель области, а также учитывая предложения местных представительных и исполнительных органов, заявки землевладельцев, землепользователей и арендаторов, выделяют своим решением средства на финансирование работ при наличии разработанной проектно-сметной документации. Размеры выделяемых средств обосновываются сводной сметой строительства объекта.
37. При отсутствии проектов вначале осуществляется финансирование проектно-изыскательских работ, выполняемых специализированными институтами.
Стоимость обследовательских и проектно-изыскательских работ определяется по действующим на момент их проведения нормам и расценкам.
38. В случае недостатка в области средств на финансирование мероприятий по освоению новых земель и повышению плодородия почв необходимая сумма по заявке соответствующего областного комитета по земельным отношениям и землеустройству перечисляется на его специальный счет Государственным комитетом Республики Казахстан по земельным отношениям и землеустройству из концентрируемых для этих целей на специальном счету денежных средств.
39. Неиспользованные денежные средства, предназначенные для возмещения потерь сельскохозяйственного производства, в конце года не изымаются и направляются в следующем году по целевому назначению.

ПРИЛОЖЕНИЕ N 1

к постановлению Кабинета Министров

Республики Казахстан

от 30 сентября 1993 г. N 978

НОРМАТИВЫ

стоимости освоения новых земель взамен изымаемых

сельскохозяйственных угодий для несельскохозяйственных

нужд

_____________________________________________________________________

Бонитет почвы изымаемых ! Стоимость освоения новых земель

земель (баллы) ! (тыс. рублей/га)

________________________________!____________________________________

до 10 1328,3

11-15 2390,9

16-20 3085,8

21-25 3821,5

26-30 4495,8

31-35 5170,2

36-40 5865

41-45 6539,4

46-50 7254,6

51-55 8031,2

56-60 8848,6

61-65 9666

66-70 10504

71-75 11341,8

76-80 12200

81-85 13058,3

86-90 13916,6

91-95 14775

96-100 16042

Примечание:

1. Потери сельскохозяйственного производства при изъятии земельных участков, используемых для выращивания сельскохозяйственных культур и под многолетние насаждения на землях, предоставленных для личного подсобного хозяйства, садоводства, огородничества, животноводства, индивидуального жилищного строительства, дачного строительства, а также выделенные под служебные земельные наделы, определяются в размере настоящего норматива стоимости освоения новых земель в соответствии с бонитетом почвы изымаемых земель.
2. Указанные нормативы уточняются по мере необходимости Государственным комитетом Республики Казахстан по земельным отношениям и землеустройству на основании данных государственной статистики о поквартальной индексации цен на оборудование, материалы и услуги, соответствующие строительно-монтажные работы.

ПРИЛОЖЕНИЕ N 2

к постановлению Кабинета Министров

Республики Казахстан

от 30 сентября 1993 г. N 978

ПЕРЕЧЕНЬ
видов работ, на которые могут использоваться
средства, предназначенные для возмещения потерь
сельскохозяйственного производства при изъятии
сельскохозяйственных угодий для несельскохозяйственных
нужд, их временном занятии или ухудшении качества

1. Освоение новых земель под сельскохозяйственные угодья за счет земель, неиспользуемых в сельскохозяйственном производстве (кустарников, оврагов и прочих), проведение работ по окультуриванию осваиваемых земель и повышению их плодородия.
2. Засыпка и выполаживание оврагов, освоение крутых склонов со строительством комплекса гидротехнических сооружений по защите почв от эрозии, оползней и селей.
3. Строительство дорог к осваиваемым земельным участкам.
4. Коренное улучшение сельскохозяйственных угодий, известкование и гипсование почв.
5. Обводнение и орошение сельскохозяйственных угодий, строительство и реконструкция оросительных (осушительных) систем, защита земель от подтопления, заболачивания, засоления и иссушения, другие мелиоративные работы.
6. Создание на землях сельскохозяйственного назначения защитных лесных насаждений.
7. Террасирование горных склонов.
8. Осуществление противосолонцовых мероприятий.
9. Работы по заготовке и использованию фосфогипса на мелиорацию земель.
10. Выявление деградированных сельскохозяйственных угодий и загрязненных земель, разработка мероприятий, а также оформление документов по консервации земель.
11. Восстановление плодородия почв деградированных сельскохозяйственных угодий, земель, загрязненных химическими и радиоактивными веществами свыше допустимой концентрации, а также земель, зараженных карантинными вредителями и болезнями растений.
12. Проведение топографо-геодезических, почвенных, геоботанических и других проектно-изыскательских и научно-исследовательских работ, связанных с изучением земельных ресурсов, освоением новых земель и повышением их плодородия, улучшением используемых сельскохозяйственных угодий, разработка рекомендаций по улучшению мелиоративного состояния земель.
13. Материальное стимулирование землевладельцев, землепользователей и арендаторов, осуществляющих мероприятия по улучшению качества земель, повышению плодородия почв и производству экологически чистой продукции.

Примечание.
Другие виды работ, связанные с освоением новых земель и улучшением сельскохозяйственных угодий, не указанные в настоящем Перечне, могут выполняться за счет средств, предназначенных для возмещения потерь сельскохозяйственного производства, по разрешению Государственного комитета Республики Казахстан по земельным отношениям и землеустройству.

ПРИЛОЖЕНИЕ N 3

к постановлению Кабинета Министров

Республики Казахстан

от 30 сентября 1993 г. N 978

ИЗМЕНЕНИЯ,
которые вносятся в решения Правительства Республики
Казахстан по вопросам личных подсобных хозяйств
граждан, садоводства, огородничества и крестьянских
хозяйств

1. Пункт 1 утратил силу - постановлением Правительства РК от 19 января 1996 г. N 71.
2. В Программе развития и поддержки крестьянских хозяйств в Казахской ССР, утвержденной постановлением Совета Министров Казахской ССР от 3 декабря 1990 г. N 474 "О Программе развития и поддержки крестьянских хозяйств в Казахской ССР":
из абзаца первого пункта 1 раздела I "Общие положения по организации крестьянских хозяйств" исключить слова: "сельских (аульных) Советов народных депутатов и";
из пункта 1 подраздела "Организация крестьянских хозяйств" раздела II "Мероприятия по обеспечению создания и поддержки крестьянских хозяйств" исключить:
- абзац второй;
- из абзаца третьего слова "гражданами в сельский (аульный) Совет".

Ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған ауыл шаруашылық алаптарын алу барысында жер иеленушiлердiң, жер пайдаланушылардың, жалгерлердiң шығындарын және ауыл шаруашылық өндiрiсiнiң залалдарын өтеу тәртiбi туралы Ереженi бекiту туралы<*>

Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң Қаулысы 1993 жылғы 30 қыркүйектегi N 978. Күшi жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1997.03.04. N 299 қаулысымен. Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1994.04.04. N 324 қаулысын қараңыз.

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң "Қазақстан Республикасының Жер кодексi мен Қазақстан Республикасының "Шаруа қожалығы туралы" Заңына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасының Заңын күшiне енгiзу туралы" 1993 жылғы 8 сәуiрдегi N 2092 а-ХII қаулысына сәйкес және жер иеленушiлердiң, жер пайдаланушылар мен жалгерлердiң шығындарын толық көлемiнде өтеу, сондай-ақ құнды ауыл шаруашылық алаптары мен ауыл шаруашылық өндiрiсiнiң қажеттi көлемiн сақтау мақсатында Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi қаулы етедi:
1. Ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған ауыл шаруашылық алаптарын алу барысында жер иеленушiлердiң, жер пайдаланушылардың, жалгерлердiң шығындарын және ауыл шаруашылық өндiрiсiнiң залалдарын өтеу тәртiбi туралы қоса берiлiп отырған Ереже бекiтiлсiн.
2. Ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған ауыл шаруашылық алаптарының орнына берiлетiн жаңа жерлердi игеру құнының нормативтерi N 1 қосымшаға сәйкес бекiтiлсiн.
Қазақстан Республикасының Жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi мемлекеттiк комитетiне қажеттiлiгiне қарай, мемлекеттiк статистика деректерiн пайдалана отырып жаңа жердi игеру барысында жабдықтарға, материалдар мен көрсетiлетiн қызметке, құрылыс-монтаж жұмыстарына қолданылатын тоқсан сайын баға индексiнiң бекiтiлген нормативiн анықтау құқы берiлсiн.
3. Жаңа жерлердi игеру құнының нормативiне мынадай:
облыстық және жергiлiктi мақсаттағы жолдарды салу үшiн ауыл шаруашылығы алаптарын алу кезiнде - 0,2;
колхоздардың, совхоздардың, басқа да мемлекеттiк, кооперативтiк, қоғамдық кәсiпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың, 100 мыңнан 250 мыңға дейiнгi тұрғыны бар қалалардың ерекше қала құрылысы реттелетiн аймағында орналасқан азаматтардың ауыл шаруашылық алаптарын алу кезiнде - 1,2 ал 251 мынан 500 мыңға дейiнгi тұрғындары барлардан - 1,4 501 мыңнан 1 миллионға дейiнгi тұрғындары барлардан - 1,6 және 1 миллионнан астам тұрғыны барлардан - 2, мемлекеттiк сорт сынау учаскелерiнен, тәжiрибе алқаптарынан, ауыл шаруашылық және биологиялық саладағы ғылыми-зерттеу және оқу орындарының алаптарын және табиғат қорғау, рекреациялық, денсаулық сақтау мақсатындағы жерлердi алу кезiнде - 2,5 коэффициент белгiленсiн.
Мұндай аймақтардың көлемi мен шекарасын анықтау Қазақстан Республикасы Жер кодексiнiң 93-1 бабына сәйкес тиiстi атқарушы органның құзырына болады.
4. Ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған ауыл шаруашылық алаптары уақытша пайдалануға немесе жалға берiлген жағдайда (кейiннен ауыл шаруашылық алабының сапасын берiлгендегiден төмен емес кадастрлық бағалау деңгейiне дейiн қалпына келтiру жағдайымен) ауыл шаруашылық өндiрiс шығынының көлемi жаңа жерлердi игеру құнының нормативiне процентпен есептеледi деп белгiленсiн.
Бұл орайда 3 жылға дейiн уақытша пайдаланылған немесе 10 жылға дейiн жалға алынған жылдардың әр жылы үшiн белгiленген нормативтiң 5 процентi қоса алынады. Жалға алған 11 жылдан 20 жылға дейiнгi жылдардың әр жылы үшiн 2 процент, 21-ден 40 және одан арғы жылдар үшiн нормативтердiң 1 процентi алынады.
5. Ауыл шаруашылық мақсатқа арналмаған, уақытша пайдалануға немесе жалға берiлген жер учаскелерiн белгiленген мерзiмде қайтармаған кәсiпорындар, мекемелер мен ұйымдар жер иеленушiлерге, жер пайдаланушыларға және жалгерлерге уақытша пайдалануға немесе жалға берiлген жер учаскелерiнен өнiм алынбай қалғаны үшiн осы қаулының 4-тармағында көзделген жаңа жерлердi игеру құнының белгiленген нормативiнiң 5 процентiн құрайтын соманың заңсыз пайдаланған алғашқы жыл үшiн екi есе көлемдегi, екiншi және одан кейiнгi жылдар үшiн бес есе көлемдегi ауыл шаруашылық өндiрiсiнiң шығындарын өтейтiн болып белгiленсiн.
6. Ауыл шаруашылық өндiрiсiнiң шығындарын өтеуге арналған қаржы тиісiнше Қазақстан Республикасының Ұлттық мемлекеттiк банкiне және оның облыстық бағдарламасында ашылатын Қазақстан Республикасының Жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi мемлекеттiк комитетiнiң арнаулы шотына 20 процент көлемiнде және жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi облыстық комитеттердiң арнаулы шотына 80 процент көлемiнде аударылады.
7. Ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған ауыл шаруашылық алаптарын алу, оларды уақытша ала тұру немесе сапасының нашарлауы барысындағы ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң шығындарын өтеуге арналған қаражат жұмсалатын жұмыс түрлерiнiң Тiзбесi N 2 қосымшаға сәйкес бекiтiлсiн.
8. Мыналар:
Қазақ КСР Министрлер Кеңесiнiң "Мемлекеттiк немесе қоғамдық мұқтаж үшiн жер бөлу кезiндегi жер пайдаланушылардың шығыны мен ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң залалын өтеу тауарлы" 1975 жылғы 24 қаңтардағы N 36 қаулысының 2-тармағының мемлекеттiк немесе қоғамдық мұқтаж үшiн жер учаскелерiн пайдалануға беру жөнiндегi кепiлдеменi қозғау және қарау тәртiбi туралы Ереженi бекiту бөлiгiнiң басқасы (Қаз. КСР, ҚЖ, N 3, 17-бап);
Қазақ КСР Министрлер Кеңесiнiң "Ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған жерлердiң орнына алынған жаңа жерлердi игеру құнының нормативтерi және ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң шығындарын өтеуге арналған қаржыны пайдалану тәртiбi туралы" 1990 жылғы 14 ақпандағы N 58 қаулысы (Қаз. КСР ҚЖ, 1990 ж, N 9, 47-бап) күшiн жойған деп танылсын.
9. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң азаматтардың жеке қосалқы, бау, бақша шаруашылықтары және шаруа қожалықтары мәселелерi жөнiндегi шешiмiне енгiзiлетiн қоса берiлiп отырған өзгертулер N 3 қосымшаға сәйкес бекiтiлсiн.

Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрi

Қазақстан Республикасы

Министрлер Кабинетiнiң

1993 жылғы 30 қыркүйектегi

N 978 қаулысымен

Бекiтiлген

Ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған ауыл
шаруашылық алаптарын алу барысында жер иеленушiлердiң,
жер пайдаланушылардың, жалгерлердiң шығындарын және
ауыл шаруашылық өндiрiсiнiң ысырабын өтеу тәртiбi туралы
Е Р Е Ж Е

I. Жалпы ережелер

1. Осы Ереже жер иеленушiлерге, жер пайдаланушыларға және жалгерлерге жер учаскелерiн алу немесе уақытша пайдалану, олардың құнын шектеу немесе жер сапасының нашарлауы барысында келтiрiлген шығындарды, сондай-ақ ауыл шаруашылық алаптарын алу немесе пайдалануды шектеу, сапасының нашарлауынан туындаған ауыл шаруашылық өндiрiсiнiң залалдарын өтеу тәртiбiн белгiлейдi.

Ескерту. . Бұдан әрi "шығындар" деп аталады.
. Бұдан әрi "ысырап" деп аталады.

2. Ереже қазiргi заңдарда шығындарды өтеудiң басқа тәртiбi белгiленген жерлерден басқа негiзгi нысаналы мақсаттағы жерлердiң барлық категорияларына қолданылады.
Ереже ауыл шаруашылық алаптарын ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған iстерге беру барысында олардың табиғат қорғау, сауықтыру, рекреациялық мақсатын жоғалтуына байланысты болған нұқсанын өтеу тәртiбiн реттемейдi.
3. Жердi ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған мақсаттарға алу және беру барысындағы шығындар жер иеленушiлер, жер пайдаланушылар және жалгерлер мен залалдар объектiнiң орналасатын орнын алдын ала келiсу шегiмен жерге орналастыру жобасының құрамында (жерге орналастыру iсi) белгiленедi және жер учаскелерiн алу мен беру шегiнде нақтыланады.
Ауыл шаруашылық емес мақсаттағы жер пайдалануды қалыптастырудың жерге орналастыру жобасы мынадай тараулардан тұрады:
жер учаскесi мен объект құрылысын орналастыру;
жер учаскесiнiң көлемi, жер алаптарының санитарлық (күзету) немесе қорғалатын аймағына берiлетiн және енгiзiлетiн құрамы және олардың кадастрлық бағасы;
бөлiнген жерлерден немесе санитарлық (күзеттiк) және қорғаныштық аймақтардан шығарылған объектiлердi орналастыруға арналған алаптардың көлемi, құрамы мен кадастрлық бағасы;
бұзылған өндiрiстi қалпына келтiру шарты мен мерзiмi;
топырақтың бұзылған құнарлы қабатын сыдыру, сақтау (қорғау) және пайдалану шарты мен мерзiмi;
жерлердi қайта культивациялау шарты мен мерзiмi;
шығынның мөлшерi;
алғанға дейiнгi берiлген жерлерден алынатын жер салығының мөлшерi және оларды алғаннан кейiнгi жер салығының болжамды мөлшерi;
берiлген жерлердi алу, ұстау және пайдалану шарты мен мерзiмi.
Жер учаскелерiн ауыл шаруашылық мақсатқа арналмаған объектiлер үшiн таңдау кезiнде жерге орналастыру жобасында оларды орналастыру нұсқалары қаралады. Техникалық-экономикалық көрсеткiштердi салыстыру негiзiнде барынша оңтайлы нұсқа таңдап алынады. Бұл орайда құрылатын жер пайдалануды орналастырудың экологиялық, әлеуметтiк және басқа зардаптары мен осы аумақты пайдаланудың болашағы ескерiледi.
4. Кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар мен азаматтар қызметiнiң ықпал етуi нәтижесiнде жер иеленушiлердiң, жер пайдаланушылар мен жалгерлердiң құқы шектелген немесе олардың жерлерiнiң сапасы нашарлаған жағдайда шығындар мен залалдар мөлшерi құрамына мына тауарларды енгiзе отырып, жерге орналастыру жобасымен белгiленедi:
жер иеленушiлердiң, жер пайдаланушылар мен жалгерлердiң құқығын шектеу қолданылатын алаптардың көлемi, құрамы мен кадастрлық бағасы немесе олардың жерлерiнiң сапалық жағдайының нашарлауы;
жер иеленушiлердiң, жер пайдаланушылар мен жалгерлердiң құқын шектеуге немесе олардың жерiнiң сапалық жайының нашарлауының жер алаптарының өнiмдiлiгiне және өндiрiстiң кiрiсiне ықпал ету;
жер иеленушiлердiң, жер пайдаланушылар мен жалгерлердiң құқын шектеуге немесе олардың жерiнiң сапалық жайы нашарлауының жер алаптарының өнiмдiлiгiне және өндiрiстiң кiрiсiне одан әрi ықпал етуiн қысқарту немесе жою жөнiндегi шаралар;
нұқсан келтiрiлген өндiрiстi қалпына келтiру шарты мен мерзiмi;
шығын мөлшерi;
залал мөлшерi;
жер иеленушiлер, жер пайдаланушылар мен жалгерлердiң құқы шектелгенге немесе олардың жерлерiнiң сапасы нашарлағанға дейiн және одан кейiн алынатын жер салығының мөлшерi.
5. Шығындарды өтеу мөлшерiн есептеу жер алаптарын алу сәтiнде, жабдық пен материалдың бағасына акт толтыру, сондай-ақ құрылыс-монтаж және басқа жұмыстарды бағалау сәтiнде қолданылатын баға бойынша жүзеге асырылады.
6. Жерге орналастыру жобаларын жерге орналастыру ұйымдары жасайды және жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi облыстық, қалалық немесе аудандық комитеттер арқылы тиiстi жергiлiктi өкiлеттi немесе атқарушы органдарға олардың шешiмдерi облыста жер қатынастарын реттеуге негiз беретiн материалдар ретiнде ұсынылады.
7. Жер учаскелерiн уақытша (үш жылға дейiн) алған жағдайда шығындар мен залалдар жердi пайдалануға беру барысында өтеледi және осы учаскелердi босатқан соң нақтыланады. Нақтыланған шығындар мен ысыраптың мөлшерi акт толтырылған сәтте қолданылған нормативтер мен бағалар бойынша уақытша пайдалану мерзiмi бiтуiне байланысты учаскенi қабылдау барысында толтырылатын актта жазылады.
8. Шығындар мен ысырапты есептеу барлық жағдайларда мүдделi жақтармен келiсiледi және тиiстi жергiлiктi өкiлеттi немесе атқарушы органдар бекiтетiн актпен хатталады. Шығындар мен залалдарды өтеу мөлшерi жайындағы даулар олардың құзырына сәйкес сот немесе арбитраждық сотпен шешiледi.

II. Шығындарды өтеу

9. Мемлекеттiк және қоғамдық мұқтаж үшiн жер учаскелерiн алу немесе уақытша ала тұру, сондай-ақ жер иеленушiлердiң, жер пайдаланушылардың және жалгерлердiң құқын шектеуге (табиғат қорғау және сауықтыру мақсатындағы айналысына күзетiлетiн аймақ немесе санитарлық күзет округтерiн белгiлеу жағдайларынан басқа) немесе кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар мен азаматтар қызметiнiң ықпалы нәтижесiнде олардың жерлерiнiң сапасы нашарлауына байланысты келтiрiлген шығындар осы шығындалған жер иеленушiлерге, жер пайдаланушыларға, жалгерлерге толық көлемде өтелуге тиiс.
10. Шығындарды өтеудi жер учаскелерi бөлiнген кәсiпорындар, мекемелер мен ұйымдар, сондай-ақ қызметi жер иеленушiлердiң, жер пайдаланушылар мен жалгерлердiң құқын шектейтiн немесе олардың жерлерiнiң сапасын нашарлататын кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар мен азаматтар жүзеге асырады.
11. Өтелетiндер:
тұрғын үйлердiң, мәдениет-тұрмыстық мақсаттағы объектiлердiң,

өндiрiстiк және басқа үйлер мен ғимараттардың құны немесе оларды

жаңа жерлерге көшiргендегi шығындар;

жемiс-жидектiң, қорғаныштық және басқа көп жылдық көшеттердiң

құны;

ауыл шаруашылық дақылдар өнiмiнiң құны;

аяқталмаған өндiрiстiң құны (жер жырту, тыңайтқыш себу, егiн

егу және басқа жұмыстар);

жер иеленуге және жер пайдалануға қолайсыздық тудыратын

шығындар (зияндар);

нашарлаған жер сапасын қалпына келтiруге қажеттi шығындар

(зияндар);

жер пайдаланушылардың, жер иеленушiлердiң және жалгерлердiң

құқының шектелуiне байланысты шығындар (зияндар).

12. Алынатын немесе уақытша алынатын жер учаскесiнде орналасқан, сондай-ақ осы учаскеден тыс жерлердегi тұрғын үйлердi, мәдени-тұрмыстық мақсаттағы объектiлердi, өндiрiстiк және басқа үйлер мен ғимараттарды бағалау, егер оларды одан әрi пайдалану мүмкiн болмаса, тең қолда бар пайдалы алаңы, сыйымдылығы, кендiгi мен механикаландырылу деңгейi бойынша (үлгiлiк жобалар бойынша) жаңа үйлер, объектiлер мен ғимараттар салудың сметалық құны бойынша жүргiзiледi.
13. Алынатын жер учаскелерi бөлiнген кәсiпорындар, мекемелер мен ұйымдар мүдделi жер иеленушiлермен, жер пайдаланушылармен және жалгерлермен келiсiм бойынша осы учаскелерде орналасқан үйлердiң, объектiлер мен ғимараттардың құнын өтеудiң орнына өз күшiмен және құралдарымен (сондай-ақ қатыстырылатын ұйымдардың күшiмен) оларды жаңа орынға көшiре алады немесе жаңа үйлер мен ғимараттар салуды жүзеге асыра алады.
Егер жаңа үйлер, объектiлер мен ғимараттар салу кезiнде оларды жаңғырту немесе кеңейту көзделген жағдайда, онда бұған қосымша шығындарды құрылыс жүргiзiлiп жатқан жер иеленушi немесе жер пайдаланушы төлейдi.
14. 1992 жылғы қаңтардың 1-iне дейiн бюджеттiк қаржы есебiнен салынған және өздерi орналасқан жердегi заңды ұйымдардың меншiгiне берiлмеген мелиорациялық объектiлердiң құнын жер учаскелерiн алу немесе уақытша алу кезiнде жаңа жер иеленушiлер оны аумағында осы объектiлер орналасқан жергiлiктi өкiлеттi және атқарушы органдарға жердi алу кезiндегi мелиорациялық құрылысқа қолданылған баға бойынша өтейдi. 1992 жылғы қаңтардың 1-iнен кейiн бюджет қаржысы есебiнен салынған аталған объектiлердiң құны тиiстi өкiлеттi және атқарушы органдарға объектiлер салынған қаржылар есебiмен өтеледi.
Егер жер иеленушiлер мен жердi пайдаланушылар мелиорациялық объектiлердi пайдалану процесiнде оларды қайта құруға немесе кеңейтуге шығындалған жағдайда, онда жер учаскелерiн алу немесе уақытша алу кезiнде аталған шығындар зиян шеккен жер иеленушiлерге немесе жер пайдаланушыларға өтелетiн болады.
Жер учаскелерiн алу немесе уақытша алу нәтижесiнде суару, кептiру, эрозияға және су тасқынына қарсы объектiлер мен ғимараттардың (жүйелердiң) жұмысы жартылай немесе толығымен бұзылғандығы келтiрiлген зиян жерлi алу кезiнде нормалар, есептер мен бағалар бойынша жобалау-iздестiру жұмыстарының құнын қоса жаңа объектiлер мен ғимараттар (жүйелер) салу немесе жұмыс iстеп жатқандарын қайта құру жұмыстарының сметалық құнын басшылыққа ала отырып анықталады.
15. су көздерiн бағалау (құдықтарды, тоғандарды, скважиналарды және т.б.) жобалау-iздестiру жұмысының құнын қоса отырып, тең дебиттi жаңа су көздерiн салу жұмысының сметалық құны мен судың сапасы бойынша жүргiзiледi.
16. Жемiс беретiн жемiс-жидек көшеттерiн, сондай-ақ қорғаныштық және басқа көпжылдық көшеттердi бағалау олардың құны мен отырғызуға және оларды жемiс бере бастағанша немесе бой көтергенше өсiруге кеткен шығындар бойынша (жердi алу кезiндегi бағамен) жүргiзiледi.
17. Аяқталмаған құрылыстар мен жемiс бермейтiн жемiс-жидек көшеттерi жердi алу кезiндегi бағамен жер иеленушi, жер пайдаланушы немесе жалгер нақты жүргiзген жұмыс көлемi мен шығын бойынша бағаланады.
18. Ауыл шаруашылығы дақылдары өнiмнiң құны (егер жер учаскесiнде тиiстi ауыл шаруашылығы дақылын өңдеу жөнiндегi агротехникалық шаралардың негiзгi кешенi жүргiзiлсе) алу кезiндегi аталған аймақтағы бағамен осы дақылдың соңғы 5 жылдағы орташа өнiмдiлiгiн басшылыққа ала отырып анықталады.
19. Жердi пайдалану кезiндегi қолайсыздықтардан (су қоймасын толтыру кезiнде аралдың пайда болуы, көлiк байланысының бұзылуы, аумақты коммуникациялармен бөлектеу және т.б.) болған зияндар (шығындар) бөгеттер, көпiрлер, тiркеулер, жолдар, кiру жолдарын, басқа да ғимараттар салуға, сондай-ақ қайықтар, катерлер, паромдар мен басқа көлiк құралдарын сатып алуға кеткен бiр жолғы шығынның сомасымен анықталады.
20. Жердiң нашарлаған сапасын қалпына келтiруге қажеттi шығындар (залалдар) топырақты, агрохимиялық және басқа арнаулы тексерулер мен зерттеулердi, сондай-ақ жердiң сапасын қалпына келтiрудi қамтамасыз ететiн шараларды жүргiзетiн шығынды қамтиды және жобалау құжаттамасымен анықталады.
21. Жер иелерiнiң, жер пайдаланушылар мен жалгерлердiң құқықтарын шектеуге байланысты шығындар (залалдар) құрылыс, мелиорациялық және басқа жұмыстарды орындауға және қысқарған өндiрiс көлемiн қалпына келтiруге қажеттi материалдар мен жабдықтар сатып алатын шығынды қамтиды.

III. Ысырапты өтеу

22. Ысырапты ауыл шаруашылығы алаптары ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған қажеттерге берiлетiн немесе қызметi ауыл шаруашылығы алаптарын пайдалануды шектейтiн, сапасын нашарлататын кәсiпорындар, мекемелер мен ұйымдар, сондай-ақ объектiлерiнiң төңiрегiне күзет, санитарлық және қорғау аймақтары орнатылатын (осы аймақтар табиғат қорғау және сауықтыру мақсатындағы жерлерге орналасқан жағдайлардан басқа) кәсiпорындар, мекемелер мен ұйымдар өтейдi.
23. Ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң ауыл шаруашылығы алаптарын ауыл шаруашылығын жүргiзуге байланысты емес мақсаттарға пайдалану үшiн алудан болған ысырапты кәсiпорындардың, мекемелер мен ұйымдар қызметiнiң ықпалымен пайдаланылатын ауыл шаруашылығы алаптары алаңының қысқаруынан (қайтарымсыз шығыннан) немесе олардың сапасының нашарлануынан (топырақ құнарлылығының төмендеуi) көрiнедi және ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң деңгейiн сақтау мақсатында ауыл шаруашылығы алаңдары мен олардың сапасын қалпына келтiру арқылы өтеледi.
24. Ысырап қалыпқа келтiру және топырақтың құнарлылығынан алынатын жерлердiң құнарлылығына дейiн арттыру (кадастрлық баға бойынша) жөнiндегi шаралар өткiзудi ескере отырып жаңа жерлердiң тең шамадағы алаңын игеру құны мөлшерiнде өтеледi.
Жаңа жерлердi игерудегi осы мақсаттарға жұмсалатын шығындарды анықтау (оларды қалыпқа келтiру мен топырақтың құнарлылығын арттыруды қоса алғанда) жаңа шаруашылықтарды ұйымдастыру және мелиорациялық жұмыстарды жүргiзу арқылы (суару, кептiру, мәдени-техникалық және басқа шаралар) бұталары, орлы-дөңестi кешендерi, басқа да ауыл шаруашылығында пайдаланылмайтын жер алаптары бар жерлердi ауыл шаруашылығына пайдалануға тарту жөнiндегi шаралар кешенi деп түсiндiрiледi.
25. Ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған жерлердiң орнына жаңа жерлер игеру құнының мөлшерi игерiлетiн жерлер мен жақсартылатын алаптарда алынатын жер учаскелерiнен алынатыннан кем емес немесе бұрын олардың сапасы төмендегенге дейiн алынған көлемде ауыл шаруашылығы өнiмiн өндiрудi қамтамасыз ететiн нормативтерге сүйене отырып анықталады.
26. Кәсiпорындардың, мекемелердiң, ұйымдардың қызметiнiң ықпалымен ауыл шаруашылығы алаптарын пайдалануды шектеуден немесе сапасының нашарлауынан болған ысырап, ауыл шаруашылығы алаптарының бiр түрiн басқа түрiне алмастыруға байланысты емес жағдайларда, ауыл шаруашылығы алаптарының (жердi кадастрлық бағалау бойынша) сапасын төмендетуге үлестi түрде жаңа жерлердi игеру құнының нормативiне процентпен шаққанда анықталады.
Пайдалануды шектеуге немесе сапасының нашарлауына байланысты ауыл шаруашылығы алаптарының бiр түрiн басқа түрлерге алмастырған жағдайдағы шығындардың мөлшерi ауыл шаруашылығы алаптарының тиiстi түрлерi үшiн жаңа жерлер игеру құны нормативтерiнiң айырмашылығы бойынша анықталады.
27. Ысыраптың мөлшерiн анықтау үшiн жоспарлау-картография материалдары, топырақты зерттеу, жер кадастры мен жер мониторингiнiң мәлiметтерi пайдаланылады.
28. Жерлердi алуға байланысты ысыраптың мөлшерi жердi беру кезiнде нақтылай отырып объектiнi орналастыру орнын алдын ала келiсу сатысында анықталады. Егер шығындар салу кезiнде немесе объектiнi iске қосқаннан кейiн қосымша түрде анықталса, онда олар объектiнiң жақын орналасқан ауыл шаруашылығы алаптарының сапасына нақты терiс ықпал етуi кезiнде анықталады.
29. Ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң ысырабы мына жағдайларда өтелмейдi:
Жер елдi мекен шекарасында жеке тұрғын үй құрылысын салуға, мектептер мен балалардың мектеп жасына дейiнгi мекемелерiн, сауда объектiлерiн, емдеу орындары мен мәдени-тұрмыстық мақсаттағы объектiлер салуға бөлiнген жағдайда;
ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге мелиорация жүйелерiн салуға жер учаскесiн берген жағдайда;
жер учаскелерiн заңмен белгiленген тәртiппен табиғат қорғау, сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлерге жатқызған жағдайларда жердi алған немесе жердi пайдалануды шектеген жағдайда;
тоған және өзен балық шаруашылықтарын, балық питомниктерiн, уылдырық өсiру шаруашылықтары мен балық заводтарын сауалға жер учаскелерiн берген жағдайда;
жақын орналасқан жер алаптары күйiнiң нашарлауын болдырмайтын айналадағы табиғи ортаны қорғау үшiн ғимараттар салуға жер бөлген жағдайда.
Ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң ысырабы сондай-ақ улы қалдықтармен және радиоактивтi заттармен ластанып, құруға айналған ауыл шаруашылығы алаптары мен жерлерiн консервациялауда, егер алаптарды құртуға және жерлердi ластауға кiнәлi заңды ұйымдар анықталмаған жағдайларда, сондай-ақ егер кiнәлi адамдар құруға айналған ауыл шаруашылығы алаптарын қалпына келтiру және ластанған жерлердi сауықтыру жөнiндегi қажеттi шараларды дер кезiнде орындаған жағдайларда өтелмейдi.
30. Ауыл шаруашылығы алаптарын бұзылған жерлердi ауыл шаруашылығына арналмаған алаптарға өңдеу шартымен уақытша пайдалануға берген жағдайларда ысырап толық көлемде өтеледi.
31. Топырақтың сыдырылған құнарлы қабатын өнiмдiлiгi аз немесе өнiм бермейтiн алаптарға көшiрiлгенде ысырап жер учаскесi берiлген кәсiпорындардың, ұйымдар мен мекемелердiң есебiнен нормативтiң 50 процентi мөлшерiнде өтеледi.

IY. Шығынды және ысырапты өтеуге арналған
қаржыларды аудару және пайдалану

32. Жер учаскелерiн алумен немесе уақытша алумен, сондай-ақ жер иеленушiлер мен жер пайдаланушылардың құқықтарын шектеумен немесе олардың жерiнiң сапасының нашарлауымен келтiрiлген зияндарды өтеуге арналған қаржыны тиiстi кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар мен азаматтар осы аталған жер иеленушiлер жер пайдаланушылар мен жалгерлердiң есеп шотына аударады.
33. Алынатын немесе уақытша алынатын жер учаскелерiнде салынған мелиорациялық объектiлердiң құнын өтеу тәртiбiмен бюджет қаржысы есебiнен келiп түскен қаржы жергiлiктi бюджетке аударылады.
34. Жер учаскесiн алу, беру, уақытша алу немесе жалға беру туралы шешiм қабылдайтын өкiлеттi немесе атқарушы орган бұл шешiмде Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1993 жылғы 30 қыркүйектегi N 978 қаулысының 6 тармағына сәйкес ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң ысырабын өтеуге арналған қаржы мөлшерiн және жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi республикалық және тиiстi облыстық комитеттердiң арнаулы есеп шоттарының нөмiрiн көрсетедi, аталған қаржыны оларға кәсiпорындар, мекемелер мен ұйымдар өздерiне ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған ауыл шаруашылығы алаптарын бөлу кезiнде аударады.
35. Ысырапты өтеу тәртiбiмен келiп түскен қаржылар жер учаскесiн бөлуден кейiн 3 айлық мерзiмде осы Ереженiң 34-тармағында көрсетiлген арнаулы есеп шотқа нақты түрiнде аударылады және Тiзбемен бекiтiлген жұмыстарды орындауға пайдаланылады (Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1993 жылғы 30 қыркүйектегi N 978 қаулысына N 2-қосымша).
36. Жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi облыстық комитеттер облыс жерлерiн мелиорациялау жөнiндегi шараларды өткiзудiң маңыздылығын басшылыққа ала отырып, сондай-ақ жергiліктi өкiлеттi және атқарушы органдардың ұсыныстарын, жер иеленушiлердiң, жер пайдаланушылар мен жалгерлердiң өтiнiштерiн ескере отырып дайындалған жобалау-сметалық құжаттамалары болса өз шешiмiмен жұмыстарды қаржыландыруға қаржы бөледi. Бөлiнетiн қаржының мөлшерi объект құрылысының жиынтық сметасымен негiзделедi.
37. Жоба болмаған жағдайда, алдымен арнаулы институттар орындайтын жобалау-iздестiру жұмыстарын қаржыландыру жүзеге асырылады.
Тексеру және жобалау-iздестiру жұмыстарының құны оларды өткiзу кезiндегi нормалар мен бағалар бойынша анықталады.
38. Жаңа жерлердi игеру, топырақ құнарлылығын арттыру жөнiндегi шараларды қаржыландыруға облыста қаржы жетiспеген жағдайда жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi тиiстi облыстық комитеттiң өтiнiшi бойынша қажеттi ақша сомасын оның арнаулы есеп шотына Қазақстан Республикасының Жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi мемлекеттiк комитетi осы мақсаттар үшiн арнаулы есеп шотта жиналатын қаржыдан аударады.
39. Ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң ысырабын өтеуге арналып, пайдаланылмай қалған қаржы жыл соңында алынбайды және келесi жыл нысаналы мақсат бойынша жiберiледi.

Қазақстан Республикасы

Министрлер Кабинетiнiң

1993 жылғы 30 қыркүйектегi

N 978 қаулысына

N 1 қосымша

Ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған ауыл

шаруашылық алаптарының орнына алынған жаңа

жерлердi игеру құнының

Нормативтерi

___________________________________________________________________

Алынған жерлер топырағының | Жаңа жерлердi игеру құны

бонитетi (балы) | (мың сом/гектар)

___________________________________________________________________

10-ға дейiн 1328,3

11-15 2390,9

16-20 3085,8

21-25 3821,5

26-30 4495,8

31-35 5170,2

36-40 5865

41-45 6539,4

46-50 7254,6

51-55 8031,2

56-60 8848,6

61-65 9666

66-70 10504

71-75 11341,8

76-80 12200

81-85 13058,3

86-90 13916,6

91-95 14775

96-100 16042

Ескерту:

1. жеке қосалқы шаруашылық, бау, бақша, мал шаруашылығы, жеке тұрғын үй құрылысы, саяжай құрылысы үшiн берiлген, сондай-ақ қызметтiк жер үшiн бөлiнген жерлерде ауыл шаруашылық дақылдары мен көп жылдық көшеттердi өсiру үшiн пайдаланылған жер учаскелерiн алу барысындағы ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң ысырабы алынған жерлер топырағының бонитетiне сәйкес жаңа жерлердi игеру құнының осы нормативiмен белгiленедi.
2. Аталған нормативтердi қажеттiгiне қарай жабдыққа, материалдар мен қызмет көрсетуге, тиiстi құрылыс-монтаж жұмыстарына тоқсан сайынғы баға индексi жөнiндегi мемлекеттiк статистика деректерi негiзiнде Қазақстан Республикасының Жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi мемлекеттiк комитетi нақтылайды.

Қазақстан Республикасы

Министрлер Кабинетiнiң

1993 жылғы 30 қыркүйектегi

N 978 қаулысына

N 2 қосымша

Ауыл шаруашылығының мұқтажына арналмаған ауыл
шаруашылық алаптарын алу, оларды уақытша алу
немесе сапасының нашарлауы барысында ауыл
шаруашылық ысырабын өтеуге арналған қаржы
пайдаланылатын жұмыс түрлерiнiң
Т I З Б Е С I

1. Ауыл шаруашылық өндiрiсiнде пайдаланылмаған жерлердiң (бұталардың, ор-дөңестердiң және басқалардың) есебiнен ауыл шаруашылық алаптары үшiн жаңа жерлердi игеру, игерiлген жерлердi өңдеу мен оның құнарлылығын арттыру жөнiндегi жұмыстарды жүргiзу.
2. Олардың бетiн жауып тегiстеу, топырақты эрозиядан, көшкiннен, тасқыннан қорғау жөнiндегi гидротехникалық құрылыстар кешенiн салу арқылы тiк жарлауыттарды (склоны) тегiстеу.
3. Игерiлген жер учаскелерiне жол салу.
4. Ауыл шаруашылық алаптарын түпкiлiктi жақсарту, топырақты әктеу және гипстеу.
5. Ауыл шаруашылық алаптарын суландыру және суару, суару (кептiру) жүйелерiн салу мен қайта құру, жердi су жайылудан, батпақтанудан, сорлану мен құрғаудан қорғау және басқа да мелиорациялық жұмыстар.
6. Ауыл шаруашылық мақсаттағы жерлерде қорғаныштық ағаш көшеттерiн отырғызу.
7. Тау жарлауыттарына сатылар жасау.
8. Сортаңдануға қарсы шараларды жүзеге асыру.
9. Жердi мелиорациялауға фосфогипстi әзiрлеу мен пайдалану жөнiндегi жұмыстар.
10. Тозған ауыл шаруашылық алаптары мен ластанған жерлердi табу, шараларды әзiрлеу, сондай-ақ жердi консервациялау жөнiндегi құжаттарды қаттау.
11. Рұқсат етiлген концентрациядан жоғары химиялық, радиоактивтi құралдармен ластанып бүлiнген ауыл шаруашылық алаптарының, жерлерiнiң, сондай-ақ карантиндiк зиянкестер және өсiмдiк ауруларымен зақымданған жерлердiң топырағының құнарлылығын қалпына келтiру.
12. Жер ресурстарын зерттеуге, жаңа жерлердi игеру мен оның құнарлылығын арттыруға, пайдаланылған ауыл шаруашылық алаптарын жақсартуға, жердiң мелиорациялық жайын жақсарту жөнiндегi ұсыныстарды әзiрлеуге байланысты топографиялық-геодезиялық, топырақтық, геоботаникалық және басқа жобалау-iздестiру және ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргiзу.
13. Жердiң сапасын жақсарту, топырақ құнарлылығын арттыру және экологиялық таза өнiм өндiру жөнiндегi шараларды жүзеге асырушы жер иеленушiлердi, жер пайдаланушылар мен жалгерлердi материалдық жағынан ынталандыру.

Ескерту.
жаңа жерлердi игеру мен ауыл шаруашылық алаптарын жақсартуға байланысты жұмыстардың аталған Тiзбеде көрсетiлмеген басқа да түрлерi Қазақстан Республикасының жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi мемлекеттiк комитетiнiң рұқсаты бойынша ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң ысырабын өтеуге арналған қаржы есебiнен орындалуы мүмкiн.

Қазақстан Республикасы

Министрлер Кабинетiнiң

1993 жылғы 30 қыркүйектегi

N 978 қаулысына

N 3 қосымша

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң азаматтардың
жеке қосалқы, бау, бақша шаруашылықтары және шаруа
қожалықтары мәселелерi жөнiндегi шешiмiне енгiзiлетiн
Өзгертулер

1. .
2. "Қазақ КСР-iнде шаруа қожалықтарын дамыту мен қолдау Бағдарламасы туралы" Қазақ КСР Министрлер Кеңесiнiң 1990 жылғы 3 желтоқсандағы N 474 қаулысымен бекiтiлген Қазақ КСР-iнде шаруа қожалықтарын дамыту мен қолдау Бағдарламасындағы:
"Шаруа қожалықтарын ұйымдастыру жөнiндегi жалпы ережелер" атты 1-тараудың 1-тармағының бiрiншi жаңа жолынан "Халық депутаттарының селолық (ауылдық) Кеңестерi мен" деген сөздер алып тасталсын;
"Шаруа қожалықтарын құру мен қолдауды қамтамасыз ету жөнiндегi

шаралар" атты II-тараудың "Шаруа қожалықтарын құру" атты қосымша

тарауының 1-тармағынан:

- екiншi жаңа жол;

- үшiншi жаңа жолдағы: "Селолық (ауылдық) Кеңес азаматтары"

деген сөздер алып тасталсын.

ЕСКЕРТУ. 3-қосымшаның 1-тармағының күшi жойылған - ҚРҮ-нiң

1996.01.19. N 71 қаулысымен.