Об утверждении Положения о порядке подготовки и переподготовки специалистов по рыночной экономике и одобрении рекомендаций о порядке заключения контракта на обучение за рубежом

Постановление Кабинета Министров Республики Казахстан от 25 марта 1994 года N 301. Утратило силу - постановлением Правительства РК от 27 июля 2005 г. N 781

В целях координации деятельности министерств, ведомств, концернов, ассоциаций, предприятий (объединений) и других экономических структур республики в деле подготовки и переподготовки специалистов по рыночной экономике, а также повышения эффективности использования потенциала подготовленных специалистов в народном хозяйстве Кабинет Министров Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить прилагаемое Положение о порядке подготовки и переподготовки специалистов по рыночной экономике.
2. Одобрить прилагаемые Рекомендации о порядке заключения контракта на обучение за рубежом и Форму контракта на обучение за рубежом.
3. Предоставить право заключения от имени государства контрактов на обучение за рубежом в рамках межгосударственных соглашений и зарубежной технической помощи:
государственных служащих, руководителей и специалистов предприятий, организаций и учреждений - Министерству экономики Республики Казахстан;
научно-педагогических кадров - Министерству образования Республики Казахстан.
4. Материалы по кандидатурам, отобранным для подготовки и переподготовки за рубежом, перед заключением контракта на обучение согласовывать с Руководителем Аппарата Президента и Кабинета Министров Республики Казахстан.
Премьер-министр Республики Казахстан
Утверждено
постановлением Кабинета Министров
Республики Казахстан
от 25 марта 1994 г. N 301

П о л о ж е н и е
о порядке подготовки и переподготовки
специалистов по рыночной экономике

Настоящее Положение основано на законах Республики Казахстан "Об образовании", "О высшем образовании" и других законодательных актах Республики Казахстан и определяет порядок отбора специалистов для обучения и их использования в органах государственного и хозяйственного управления.

I. Общие положения
1. Подготовка и переподготовка кадров по рыночной экономике в республике и за ее пределами осуществляются с целью изучения специалистами теории и практики ведения рыночного хозяйства, получения на уровне международных стандартов знаний, необходимых для реализации экономических реформ в республике.
2. Подготовке и переподготовке подлежат следующие категории специалистов:
- преподаватели учебных учреждений, занятых подготовкой кадров по экономическим специальностям;
- государственные служащие;
- руководители и специалисты предприятий, организаций и учреждений.
3. Подготовка и переподготовка специалистов организуются учреждениями образования, организациями, предприятиями, научными и учебными центрами. Они могут осуществляться как за счет средств государства, так и на договорной основе.
4. Организация подготовки, переподготовки и повышения квалификации научно-педагогических работников осуществляется в соответствии с положениями, утвержденными Министерством образования Республики Казахстан.
5. Координацию деятельности министерств, ведомств, концернов, ассоциаций и других экономических структур по разработке и реализации программ подготовки и обучения специалистов, управленческого персонала, предпринимателей для работы в условиях рынка осуществляет Министерство экономики Республики Казахстан.
6. Источниками финансирования подготовки и переподготовки кадров по рыночной экономике могут быть средства, выделенные из республиканского и местных бюджетов, средства предприятий, организаций, учреждений и личные средства граждан, а также техническая помощь, оказываемая международными организациями, иностранными государствами, зарубежными учебными учреждениями и фирмами.
7. Подготовка и переподготовка кадров по рыночной экономике могут осуществляться внутри республики в государственных и негосударственных учебных учреждениях, в том числе с привлечением иностранных преподавателей и специалистов, а также за пределами республики в зарубежных учебных учреждениях.
8. Срок обучения определяется в зависимости от формы обучения и учебных программ в учебных учреждениях.

II. Порядок отбора специалистов для
подготовки и переподготовки

1. Подготовку и переподготовку специалистов внутри республики учебные заведения осуществляют самостоятельно на основании действующих правил приема и прямых договоров с предприятиями, организациями и учреждениями.
Для подготовки и переподготовки специалистов за рубежом учебные заведения могут самостоятельно устанавливать прямые связи с зарубежными и международными учреждениями и организациями, заключать с ними договоры о сотрудничестве в области высшего образования и научной деятельности, переподготовки и повышения квалификации, направлять студентов, аспирантов, преподавателей на учебу (в том числе в порядке обмена) в учебные и научные заведения иностранных государств.
2. Организацию отбора специалистов по рыночной экономике за рубежом в рамках межгосударственных соглашений и технической помощи, оказываемой Республике Казахстан международными организациями и зарубежными учебными учреждениями и фирмами, осуществляют Министерство экономики Республики Казахстан (государственных служащих, руководителей и специалистов предприятий, организаций и учреждений) и Министерство образования Республики Казахстан (научно-педагогических кадров).
На краткосрочные семинары сроком до трех недель отбор специалистов для обучения осуществляется исходя из тематики, требований и условий зарубежного учебного учреждения.
Министерство, направляющее специалистов на краткосрочное обучение, совместно с заинтересованными министерствами, ведомствами и другими структурными подразделениями народного хозяйства формирует состав слушателей в соответствии с учебными программами.
Отбор специалистов для обучения за рубежом на длительный период (сроком свыше трех недель) осуществляется Министерством экономики Республики Казахстан на конкурсной основе и предполагает проведение следующих организационных мероприятий:
определение критериев отбора специалистов исходя из формы обучения, учебных программ, требований и условий зарубежных учебных учреждений;
формирование Межведомственной комиссии Республики Казахстан по подготовке кадров для рыночной экономики.
3. При отборе специалистов на длительный период обучения за рубежом используется система критериев, основанная на общих и специальных требованиях.
Общие требования предъявляются ко всем специалистам, направляемым на обучение, и связаны с определением соответствия учебной программы уровню образования специалиста, его профессиональной подготовки и специализации.
Специальные требования предъявляются к специалистам исходя из учебных программ, требований и условий зарубежного учебного учреждения, а также требований направляющей стороны. Они связаны с учетом ограничений по возрасту, стажа работы, знания языка, на котором осуществляется обучение, и других требований.
4. Межведомственная комиссия Республики Казахстан по подготовке кадров для рыночной экономики создается распоряжением Премьер-министра Республики Казахстан из представителей Аппарата Президента и Кабинета Министров Республики Казахстан, министерств, ведомств, экономических научно-исследовательских институтов, ведущих учебных заведений, занятых подготовкой и переподготовкой специалистов по рыночной экономике, и предпринимательских структур. В состав комиссии также могут быть включены зарубежные специалисты.
Положение о Межведомственной комиссии Республики Казахстан по подготовке кадров для рыночной экономики утверждается Министерством экономики Республики Казахстан по согласованию с заинтересованными министерствами, ведомствами, научными учреждениями и учебными заведениями.

III. О порядке использования подготовленных кадров по
рыночной экономике в органах государственного
и хозяйственного управления
Направляющая организация несет ответственность за использование подготовленных кадров по рыночной экономике. Согласно условиям контракта на обучение за рубежом она обязана трудоустроить специалиста в прежней должности или в должности, соответствующей его новой квалификации.
Министерство, заключившее со специалистами по рыночной экономике контракты на обучение за рубежом, осуществляет координацию и контроль по дальнейшему их использованию в органах государственного и хозяйственного управления, а также в других структурах народного хозяйства.
Специалисты, прошедшие обучение за рубежом, по требованию органа, заключившего с ними контракты на обучение за рубежом, представляют свои выводы, предложения и рекомендации по наилучшему использованию полученных ими знаний для развития экономики республики.
В соответствии с законодательством о труде специалистам, повысившим квалификацию, направляющая организация вправе устанавливать более высокую категорию и уровень оплаты труда. Специалист обязан выполнять условия контракта на обучение за рубежом, связанные с дальнейшим его использованием в организации, направившей его на обучение.

Приложение N 1

к постановлению Кабинета Министров

Республики Казахстан

от 25 марта 1994 г. N 301

Р е к о м е н д а ц и и
о порядке заключения контракта на обучение за рубежом

1. Контракт на обучение является особой формой трудового договора, определяющего основные требования к содержанию, права и обязанности сторон, другие условия его реализации.
Контракт на обучение используется при подготовке и переподготовке специалистов по рыночной экономике в рамках межгосударственных соглашений и зарубежной технической помощи.
2. Контракт на обучение заключается в письменной форме:
от имени государства органом, наделенным правом заключения контракта на обучение;
органом государственного управления, предприятием, организацией или учреждением, направляющим специалиста на обучение (далее - организация);
специалистом, направляемым на обучение (далее - стажер).
3. Контракт на обучение приобретает юридическую силу с момента его подписания обеими сторонами, если иной срок не оговорен в контракте.
4. Контракт на обучение должен содержать:
- основные сведения об организации (наименование, местонахождение, форма собственности, фамилия, имя, отчество руководителя, платежные реквизиты, расчетный счет);
- основные сведения об учебном учреждении, осуществляющем обучение (наименование, местонахождение, форма собственности);
- название учебного курса и сроки обучения;
- сведения о стажере (фамилия, имя, отчество, дата рождения, данные удостоверения личности, место постоянного жительства и работы);
- основные условия, которые обязуется предоставить обучающая сторона (прием, размещение, организация учебного процесса и питания, обеспечение медицинского страхования);
- основные требования, предъявляемые к стажеру;
- соответствие стажера предъявляемым требованиям и основные сведения о документах, подтверждающих наличие таких качеств.
5. В обязательства организации по контракту на обучение входят;
- срок командирования и гарантии по соблюдению этого срока;
- условия оплаты учебному учреждению за обучение стажера, а также расходы, связанные с обучением. В условиях оплаты за обучение обязательно оговаривается неизменность суммы или ее изменение с учетом инфляционных процессов;
- обязательства по трудоустройству после завершения обучения с учетом полученных стажером знаний и квалификации;
- в случае возникновения необходимости отзыва стажера обязательное согласование с органом, заключающим от имени государства контракт на обучение, и учебным учреждением.
Кроме того, в контракт на обучение могут быть включены другие обязательства организации, которые она берет на себя по собственной инициативе либо по требованию учебного учреждения (материальная поддержка стажера, оплата его лечения в случае болезни, если не заключено медицинское страхование).
6. В обязательства органа, наделенного правом заключать контракт на обучение, входят:
- обеспечение содействия в выполнении условий заключенного контракта на обучение с учебным учреждением;
- осуществление контроля за выполнением обязательств по контракту на обучение.
7. В обязательства стажера по контракту на обучение входят:
- выполнение всех требований учебного учреждения, организации и органа, заключившего от имени государства с ним контракт на обучение;
- овладение всеми видами профессиональной деятельности, предусмотренными программой учебного учреждения;
- представление органу, заключившему от имени государства контракт на обучение, своих выводов, предложений и рекомендаций по наилучшему использованию полученных знаний для развития экономики республики;
- регулярные отчеты о ходе обучения перед направляющей стороной (не реже одного раза в год);
- своевременное информирование органа, заключившего контракт на обучение, о необходимости прекращения учебы по уважительным причинам;
- после завершения обучения проработать по полученной специальности не менее трех лет, если иное не оговорено в контракте на обучение с учетом потребности организации и формы обучения;
- возмещение материального ущерба другим сторонам в случае отказа от продолжения учебы или отчисления за какие-либо нарушения.
8. Контракт на обучение может быть досрочно расторгнут или изменен лишь по соглашению сторон.
При невозможности выполнения условий контракта на обучение одной из сторон она должна за месяц предупредить другие стороны о его расторжении.
Сторона, признанная судом виновной в нанесении материального ущерба другим сторонам, возмещает его в размере и порядке, предусмотренном контрактом на обучение.
9. Споры, возникшие по условиям контракта на обучение, разрешаются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
10. Организация и орган, заключившие контракт на обучение, могут (если это оговорено в контракте):
- требовать от стажера выполнения обязательств и регулярных отчетов о ходе обучения (не реже одного раза в год);
- предъявлять требования к стажеру, не оговоренные обучающей стороной, но необходимые для обеспечения успешной учебы;
- принимать при необходимости решения, входящие в их компетенцию, для выполнения условий контракта на обучение.
11. На основании контракта на обучение стажер может:
- требовать от организации выполнения обязательств, принятых в контракте на обучение;
- информировать орган, заключивший контракт на обучение, о невыполнении учебным учреждением условий контракта на обучение для своевременного принятия мер;
- ходатайствовать о прекращении обучения в случаях невыполнения учебным учреждением или организацией своих обязательств, невозможности стажера проходить обучение и работать в дальнейшем по приобретаемой специальности в соответствии с медицинским заключением, невозможности дальнейшего проживания за рубежом из-за тяжелой болезни или смерти ближнего родственника и возникшей в связи с этим необходимостью проживания совместно со своей семьей. В этих случаях стажер вправе прекратить учебу и не несет материальной ответственности по возмещению расходов за обучение.
12. Контракт на обучение оформляется в трех экземплярах и хранится у каждой из сторон.

Приложение N 2

к постановлению Кабинета Министров

Республики Казахстан

от 25 марта 1994 г. N 301

ФОРМА КОНТРАКТА НА ОБУЧЕНИЕ ЗА РУБЕЖОМ

______________________________________________________________________

(фамилия, имя, отчество стажера)

Настоящий контракт от имени государства заключает

______________________________________________________________________

(наименование уполномоченного органа, местонахождение)

в лице________________________________________________________________

(должность, фамилия, имя, отчество руководителя)

Такое право предоставлено ____________________________________________

(кем и каким решением)

______________________________________________________________________

Для учебы в______________________________________________________

(наименование учебного учреждения,

______________________________________________________________________

местонахождение, форма собственности)

по теме (курсу)______________________________________________________,

______________________________________________________________________

проводимого на_______________языке, сроком на_________________________

с______________199__г. по_____________________199__г. направляет

______________________________________________________________________

(наименование организации, местонахождение, форма собственности,

______________________________________________________________________,

фамилия, имя, отчество руководителя, платежные реквизиты,

______________________________________________________________________,

расчетный счет)

стажера_______________________________________________________________

(фамилия, имя, отчество, дата рождения)

паспорт N_____________серия_______________, выданный__________________

______________________________________________________________________

(место постоянного жительства)

______________________________________________________________________

(место работы)

Обучающая сторона обязуется предоставить следующие условия:

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

Основные требования учебного заведения к стажеру:

1. Уровень образования________________________________________________

2. Знание языка_______________________________________________________

3. Специализация______________________________________________________

4. Стаж работы________________________________________________________

Требования учебного заведения к стажеру подтверждаются:

1. ___________________________________________________________________

(документ, подтверждающий уровень образования)

2. ___________________________________________________________________

(документ, подтверждающий уровень знания языка)

3. ___________________________________________________________________

(выписка из документа, подтверждающего специализацию

______________________________________________________________________

и стаж работы)

Направляющая на учебу сторона обязуется:

1. Командировать стажера сроком на____________________________________

с_____________________199___г. по____________________199___г.

2. Гарантирует соблюдение срока командировки__________________________

(обязуется

______________________________________________________________________

не отзывать или предусмотреть возможность отзыва)

3. Выполнить следующие условия по оплате обучения и других расходов,

связанных с обучением стажера:_____________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

4. Трудоустроить после завершения учебы с учетом полученных знаний

______________________________________________________________________

(наименование организации, должность)

______________________________________________________________________

5. По личной инициативе предоставить стажеру__________________________

______________________________________________________________________

(нужное вписать)

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

Стажер обязуется выполнять все требования учебного учреждения

и направляющей стороны.

Стажер обязуется (в случае, если нижеперечисленные обязательства
не оговорены обеими сторонами, то имеют право исключить из контракта):
овладеть всеми видами профессиональной деятельности,
предусмотренными программой учебного учреждения;
представить органу, заключившему контракт, свои выводы, предложения
и рекомендации по наилучшему использованию полученных знаний для развития
экономики республики;
отчитываться о ходе обучения перед направляющей стороной (не реже
одного раза в год);
своевременно информировать орган, заключивший контракт на обучение,
о необходимости прекращения учебы по уважительным причинам;

после завершения учебы проработать по полученной специальности в
направившей на учебу организации не менее __________лет;

возместить материальный ущерб другим сторонам в случае отказа

от продолжения учебы или отчисления за какие-либо нарушения.

Контракт может быть досрочно расторгнут или изменен лишь по

соглашению сторон.

При невозможности выполнения условий контракта одной из сторон

она должна за месяц предупредить другие стороны о его расторжении.

Сторона, признанная судом виновной в нанесении материального

ущерба другим сторонам, возмещает его_________________________________

______________________________________________________________________

(вписать условия, размер и порядок возмещения)

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

Споры, возникшие по условиям настоящего контракта на обучение,

разрешаются в порядке, установленном законодательством Республики

Казахстан.

Стороны выдвигают (не выдвигают) особые условия__________________

______________________________________________________________________

(вписать нужное)

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

Контракт составлен в трех экземплярах, по одному экземпляру

для каждой стороны.

Контракт вступает в силу с момента его подписания (если иной

срок не оговорен).

______________________________________________________________________

(должность руководителя органа государственного управления,

______________________________________________________________________

заключившего контракт)

______________________________________________________________________

(фамилия, имя, отчество руководителя)

"______"____________________199__г.

________________________________ ___________________________________

(фамилия, имя, отчество (должность руководителя

________________________________ ___________________________________

стажера) направляющей организации,

___________________________________

фамилия, имя, отчество)

"_____"_______________199___г. "_______"___________________199__г.

НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКА ЖӨНIНДЕ МАМАНДАР ДАЯРЛАУ МЕН ҚАЙТА ДАЯРЛАУ ТӘРТIБI ТУРАЛЫ ЕРЕЖЕНI БЕКIТУ ЖӘНЕ ШЕТЕЛДЕ ОҚЫТУ КОНТРАКТЫСЫН ЖАСАСУ ТӘРТIБI ТУРАЛЫ ҰСЫНЫСТАРДЫ МАҚҰЛДАУ ТУРАЛЫ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МИНИСТРЛЕР КАБИНЕТIНIҢ ҚАУЛЫСЫ 25 наурыз 1994 ж. N 301. Қаулының күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2005 жылғы 27 шілдедегі N 781 қаулысымен

Республика министрлiктерiнiң, ведомстволарының, концерндерiнiң, ассоциацияларының, кәсiпорындарының (бiрлестiктерiнiң) және басқа экономикалық құрылымдарының нарықтық экономика жөнiнде мамандар даярлау iсiндегi қызметiн үйлестiру, сондай-ақ даярланған кадрлардың әлеуетiн халық шаруашылығында пайдаланудың тиiмдiлiгiн арттыру мақсатында Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi қаулы етедi:
1. Нарықтық экономика жөнiнде мамандар даярлау мен қайта даярлау тәртiбi туралы осыған қосылған Ереже бекiтiлсiн.
2. Осыған қосылған Шетелде оқыту контрактысын жасасу тәртiбi туралы ұсыныстар мен Шетелде оқыту контрактысын жасасудың нысаны мақұлдансын.
3. Мемлекетаралық келiсiмдер мен шетелдiк техникалық көмек шеңберiнде мемлекет атынан шетелде оқыту үшiн мыналарға:
Қазақстан Республикасының Экономика министрлiгiне - мемлекеттiк қызметшiлердi, кәсiпорындардың, ұйымдар мен мекемелердiң басшылары мен мамандарын оқытуға;
Қазақстан Республикасының Бiлiм министрлiгiне - ғылыми-педагогикалық кадрларды оқытуға контрактылар жасасу құқығы берiлсiн.
4. Шет елдерде даярлау мен қайта даярлау үшiн iрiктелiп алынған кандидатуралар жөнiндегi материалдар оқыту контрактысы жасалар алдында Қазақстан Республикасының Президентi мен Министрлер Кабинетi Аппаратының Басшысымен келiсiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Премьер-министрi

Қазақстан Республикасы
Министрлер Кабинетiнiң
1994 жылғы 25 наурыздағы
N 301 қаулысымен
Бекiтiлген

Нарықтық экономика жөнiнде даярлау мен қайта
даярлау тәртiбi туралы
ЕРЕЖЕ

Бұл ереже Қазақстан Республикасының "Бiлiм беру туралы", "Жоғары бiлiм беру туралы" заңдарына әрi Қазақстан Республикасының басқа да заң актiлерiне негiзделген және мамандарды оқыту үшiн iрiктеп алу мен оларды мемлекеттiк және шаруашылық басқару органдарында пайдаланудың тәртiбiн белгiлейдi.

I. Жалпы қағидалар

1. Республикада және одан тысқары жерлерде нарықтық экономика жөнiнде мамандар даярлау мен қайта даярлау мамандардың нарықтық шаруашылықты жүргiзудiң теориясы мен практикасын зерделеуi, республикада экономикалық реформаларды iске асыру үшiн қажеттi халықаралық стандарттар деңгейiнде бiлiмдер алуы мақсатында жүзеге асырылады.
2. Даярлау мен қайта даярлауға мамандардың мына санаттары:
- экономика мамандықтары бойынша кадрлар даярлаумен айналысатын оқу орындарының оқытушылары;
- мемлекеттiк қызметшiлер;
- кәсiпорындардың, ұйымдар мен мекемелердiң басшылары әрi мамандары жатады.
3. Мамандарды даярлау мен қайта даярлау iсiн бiлiм беру мекемелерi, ұйымдар, кәсiпорындар, ғылыми және оқу орталықтары ұйымдастырады. Ол мемлекет қаражаты есебiнен де, сондай-ақ шартты негiзде де жүзеге асырылуы мүмкiн.
4. Ғылыми-педагог қызметкерлердi даярлау, қайта даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыруды ұйымдастыру iсi Қазақстан Республикасының Бiлiм министрлiгi бекiткен ережелерге сәйкес жүзеге асырылады.
5. Нарық жағдайында жұмыс iстейтiн мамандарды, басқару қызметкерлерiн, кәсiпкерлердi даярлау мен оқыту бағдарламаларын әзiрлеу және жүзеге асыру жөнiндегi министрлiктердiң, ведомстволардың, концерндердiң, ассоциациялардың және басқа да экономикалық құрылымдардың қызметiн Қазақстан Республикасының Экономика министрлiгi үйлестiредi.
6. Республикалық және жергiлiктi бюджеттерден бөлiнген қаражат, кәсiпорындардың, ұйымдар мен мекемелердiң қаражаты және азаматтардың жеке қаражаты, сондай-ақ халықаралық ұйымдардың, шетел мемлекеттерiнiң, шет елдердегi оқу мекемелерi мен фирмаларының көрсеткен техникалық жәрдемi нарықтық экономика жөнiнде мамандар даярлау мен қайта даярлауға жұмсалатын қаржы көздерi бола алады.
7. Нарықтық экономика жөнiнде кадрлар даярлау мен қайта даярлау iсi республиканың өз iшiнде мемлекеттiк және мемлекеттiк емес оқу мекемелерiнде, соның iшiнде шетелдiк оқытушылар мен мамандар тарту арқылы, сондай-ақ республикадан тысқары жерлердегi шетелдiк оқу орындарында жүзеге асырылуы мүмкiн.
8. Оқу мерзiмi оқу мекемелерiндегi оқу нысаны мен оқу бағдарламаларына қарай белгiленедi.

II. Даярлау мен қайта даярлау үшiн мамандарды
iрiктеп алудың тәртiбi

1. Оқу орындары республика iшiнде мамандар даярлау мен қайта даярлауды қолданылып жүрген қабылдау ережелерi әрi кәсiпорындармен, ұйымдармен және мекемелермен тiкелей шарттар жасау негiзiнде дербес жүзеге асырады.
Шетелдерде мамандар даярлау мен қайта даярлау үшiн оқу орындары өз тарапынан шетелдiк және халықаралық мекемелермен және ұйымдармен тiкелей байланыс орнатып, олармен жоғары бiлiм мен ғылыми қызмет, қайта даярлау мен бiлiктiлiктi арттыру саласындағы ынтымақтастық туралы шарттар жасай алады, шетел мемлекеттерiнiң, оқу орындары мен ғылыми мекемелерiне оқуға (соның iшiнде айырбас ретiнде) студенттердi, аспиранттарды, оқытушыларды жiбере алады.
2. Мемлекетаралық келiсiмдер мен Қазақстан Республикасына халықаралық ұйымдардың және шетелдiк оқу мекемелерi мен фирмаларының көрсететiн техникалық жәрдемi шеңберiнде шетелге нарықтық экономика жөнiндегi мамандарды iрiктеу iсiн ұйымдастыруды Қазақстан Республикасының Экономика министрлiгi (мемлекеттiк қызметшiлердi, кәсiпорындардың, ұйымдар мен мекемелердiң басшыларын) және Қазақстан Республикасының Бiлiм министрлiгi (ғылыми-педагогика кадрларын) жүзеге асырады.
Үш аптаға дейiнгi қысқа мерзiмдi семинарларға оқуға жiберiлетiн мамандар шетелдiк оқу мекемелерiнiң тақырыптарына, талаптары мен шарттарына қарай iрiктеледi.
Мамандарды қысқа мерзiмдi оқуға жiберетiн министрлiк оқу бағдарламаларына сәйкес мүдделi министрлiктермен, ведомстволармен және халық шаруашылығының басқа да құрылымдық бөлiмшелерiмен бiрлесiп тыңдаушылар құрамын қалыптастырады.
Шет елдерге ұзақ кезеңге (үш аптадан аса мерзiмге) оқуға жiберiлетiн мамандарды iрiктеп алуды Қазақстан Республикасының Экономика министрлiгi конкурстық негiзде жүзеге асырады және мынадай ұйымдық шараларды өткiзу:
шетелдiк оқу мекемелерiнiң оқыту нысанына, оқу бағдарламаларына, талаптары мен шарттарына қарай мамандарды iрiктеп алудың өлшемдерiн айқындау;
нарықтық экономика үшiн кадрлар даярлау жөнiндегi Қазақстан Республикасының Ведомствоаралық комиссиясын құру көзделедi.
3. Шет елдерде ұзақ уақыт бойы оқитын мамандарды iрiктеген кезде жалпы және арнайы талаптарға негiзделген өлшемдер жүйесi қолданылады.
Жалпы талаптар оқуға жiберiлетiн барлық мамандарға қойылады және мұның өзi оқу бағдарламасының маманның бiлiм деңгейiне, оның кәсiби даярлығы мен мамандануына сәйкестiгiн анықтауға байланысты болады.
Арнайы талаптар мамандарға оқу бағдарламаларына, шетелдiк оқу мекемелерiнiң талаптары мен шарттарына, сондай-ақ жiберушi жақтың талабына қарай қойылады. Бұлар маманның жас мөлшерiнiң шектеулiлiгiн, жұмыс стажын, сабақ жүргiзiлетiн тiлдi бiлуiн және басқа талаптарды ескеруге байланысты.
4. Нарықтық экономикаға арналған кадрлар даярлау жөнiндегi Қазақстан Республикасының Ведомствоаралық комиссиясы Қазақстан Республикасы Премьер-министрiнiң өкiмiмен Қазақстан Республикасының Президентi мен Министрлер Кабинетi аппаратының, министрлiктердiң, ведомстволардың, экономикалық ғылыми-зерттеу институттарының, нарықтық экономика жөнiнде мамандар даярлаумен және қайта даярлаумен шұғылданатын жетекшi оқу орындарының және кәсiпкерлiк құрылымдардың өкiлдерiнен құрылады. Комиссияның құрамына сондай-ақ шетелдiк мамандар да енгiзiлуi мүмкiн.
Нарықтық экономика арналған кадрлар даярлау жөнiндегi Қазақстан Республикасының Ведомствоаралық комиссиясы туралы Ереженi мүдделi министрлiктердiң, ведомстволардың, ғылыми мекемелердiң, оқу орындарының келiсiмiмен Қазақстан Республикасының Экономика министрлiгi бекiтедi.

III. Нарықтық экономика жөнiнде даярланған
кадрларды мемлекеттiк және шаруашылық басқару
органдарында пайдаланудың тәртiбi туралы

Нарықтық экономика жөнiнде даярланған кадрлардың пайдаланылуына оларды жiберген ұйым жауап бередi. Шетелде оқыту контрактысының шарты бойынша ұйым маманды бұрынғы iстеген қызметiне немесе жаңа мамандығына сәйкес жұмысқа орналастыруға мiндеттi.
Нарықтық экономика жөнiнде мамандармен шетелде оқытуға контракт жасасқан министрлiк оларды мемлекеттiк және шаруашылық басқару органдарында, сондай-ақ халық шаруашылығының басқа құрылымдарында одан әрi пайдаланылуын үйлестiредi және бақылауға алады.
Шет елдерден оқып келген мамандар өздерiн шетелде оқытуға контракт жасасқан органның талап етуi бойынша алған бiлiмдерiн республиканың экономикасын дамыту үшiн неғұрлым ұтымды пайдаланатыны жөнiнде өз қорытындыларын, пiкiрлерi мен ұсыныстарын түсiредi.
Еңбек туралы заңдарға сәйкес бiлiктiлiгiн арттырған мамандарға оларды оқуға жiберушi ұйымдар неғұрлым жоғары санат берiп, еңбекақы деңгейiн көтеруге құқылы. Маман өзiн оқуға жiберген ұйымда алдағы уақытта жұмыста пайдаланылуына байланысты шетелде оқу контрактысының шарттарын орындауға мiндеттi.

Қазақстан Республикасы
Министрлер Кабинетiнiң
1994 жылғы 25 наурыздағы
N 301 қаулысына
N 1 Қосымша

Шетелде оқыту контрактысын жасасудың тәртiбi туралы
ҰСЫНЫСТАР

1. Оқыту контрактысы мазмұнына қойылатын негiзгi талаптарды, тараптардың құқықтары мен мiндеттерiн, оны жүзеге асырудың басқа да шарттарын белгiлейтiн еңбек шартының айрықша нысаны болып табылады.
Оқыту контрактысы халықаралық келiсiмдер мен шетелдiк техникалық көмек шеңберiнде нарықтық экономика жөнiндегi мамандарды даярлау мен қайта даярлау кезiнде пайдаланылады.
2. Оқыту контрактысы:
мемлекет атынан оқыту контрактысын жасасуға құқық берiлген органның атынан;
маманды оқытуға жiберетiн мемлекеттiк басқару органымен, кәсiпорнымен, ұйыммен немесе мекемемен (бұдан былай - ұйым);
оқытуға жiберiлетiн маманмен (бұдан былай - сынақ мерзiмiн өтушi) жазбаша түрде жасалады.
3. Оқыту контрактысы, егер контрактыда өзге бiр мерзiм көрсетiлмесе, екi жақ оған қол қойған сәттен бастап заңды күшiне енедi.
4. Оқыту контрактысында:
- ұйым туралы негiзгi мәлiметтер (атауы, тұрған орны, меншiк нысаны, басшының аты-жөнi, төлем деректемелерi, есеп айырысу шоты);
- оқытуды жүзеге асыратын оқу мекемесi туралы негiзгi мәлiметтер (атауы, тұрған орны, меншiк нысаны);
- оқу курсының атауы және оқыту мерзiмi;
- сынақ мерзiмiн өтушi туралы мәлiметтер (аты-жөнi, туған жылы мен айы, күнi, жеке куәлiгiнiң деректерi, тұрақты тұрағы мен жұмысының орны);
- оқытатын тарап мiндетiне алған негiзгi шарттар (қабылдау, орналастыру, оқу процесi мен тамақтандыруды ұйымдастыру, медициналық сақтандыруды қамтамасыз ету);
- сынақ мерзiмi өтушiге қойылатын негiзгi талаптар;
- сынақ мерзiмiн өтушiге қойылатын талаптарға сай болуы және мұндай қасиеттерiнiң бар екендiгiн айғақтайтын құжаттар туралы негiзгi мәлiметтер болуы керек.
5. Оқу контрактысы бойынша ұйымның мiндеттемелерiне мыналар:
- iс сапарының мерзiмi және осы мерзiмдi сақтау жөнiндегi кепiлдiк;
- сынақ мерзiмiн өтушiнi оқытқаны үшiн оқу мекемесiне ақы төлеудiң шарттары, сондай-ақ оқуға байланысты шығындар. Оқу үшiн ақы төлеудiң шарттарында соманың өзгермейтiндiгi немесе инфляция процестерi есепке алынып оның өзгеретiндiгi мiндеттi түрде көрсетiледi;
- оқу аяқталғаннан кейiн сынақ мерзiмiн өтушiнiң бiлiмi мен бiлiктiлiгi есепке алынып, оны жұмысқа орналастыру жөнiндегi мiндеттемелер;
- сынақ мерзiмiн өтушiнi керi шақырып алу қажеттiгi туған жағдайда мемлекет атынан оқу контрактысын жасасқан органмен және оқу мекемесiмен мiндеттi түрде келiсуi кiредi.
Бұған қоса оқу контрактысына ұйымның өз еркiмен не оқу мекемесiнiң талап етуiмен өзiнiң мойнына алған басқа мiндеттемелерi енгiзiлуi мүмкiн (сынақ мерзiмiн өтушiнi материалдық жағынан қолдау, ауырған жағдайда, егер медициналық сақтандыру жасалмаса, оны емдеуге ақы төлеу).
6. Оқу контрактысын жасасуға құқық берiлген органның мiндеттемелерiне:
- оқу мекемесiмен жасасылған оқу контрактысындағы шарттардың орындалуына атсалысуды қамтамасыз ету;
- оқу контрактысы бойынша мiндеттемелердiң орындалуын бақылауды жүзеге асыру кiредi.
7. Оқу контрактысы бойынша сынақ мерзiмiн өтушiнiң мiндеттемелерiне:
- мемлекет атынан онымен оқу контрактысын жасасқан оқу мекемесiнiң, ұйымның және органның барлық талаптарын орындау;
- оқу мекемесiнiң бағдарламасында көзделген кәсiби қызметтiң барлық түрлерiн игеру;
- республика экономикасын дамыту үшiн алған бiлiмiн неғұрлым ұтымды пайдалану жөнiндегi өзiнiң қорытындыларын, пiкiрлерi мен ұсыныстарын мемлекет атынан оқу контрактысын жасасқан органға табыс ету;
- оқуға жiберушi тараптың алдында оқу барысы туралы ұдайы есеп берiп тұру (кем дегенде жылына бiр рет);
- оқу контрактысын жасасқан органды дәлелдi себептер бойынша оқуды тоқтату қажеттiгi туралы дер кезiнде хабардар ету;
- егер оқу контрактысында ұйымның қажетсiнуi мен оқу нысанына орай өзгеше жағдайлар көрсетiлмесе, оқуды аяқтағаннан кейiн алған мамандығы бойынша кем дегенде үш жыл жұмыс iстеу;
- оқуды жалғастырудан бас тартқан немесе қандай да болсын тәртiп бұзушылығы үшiн оқудан шығарылған жағдайда басқа тараптардың материалдық шығындарының орнын толтыру кiредi.
8. Тараптардың келiсiмi бойынша ғана оқу контрактысы мерзiмiнен бұрын бұзылуы немесе өзгеруi мүмкiн.
Тараптардың бiрiнiң оқу контрактысының шарттарын орындауға мүмкiндiгi болмаса, ол оны бұзу туралы басқа тараптарды бiр ай бұрын ескертуге тиiстi.
Басқа тараптарға материалдық зиян келтiргенi үшiн сот кiнәлi деп тапқан тарап, оқу контрактысында көзделген мөлшер мен тәртiппен оның орнын толтырады.
9. Оқу контрактысының шарттары бойынша туған даулар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен шешiледi.
10. Оқу контрактысын жасасқан ұйым және орган (егер бұл контрактысында көрсетiлсе):
- сынақ мерзiмiн өтушiден өз мiндеттемелерiн орындауды және оқу барысы туралы ұдайы есеп берудi (кем дегенде жылына бiр рет) талап ете алады;
- сынақ мерзiмiн өтушiге оқытып жатқан тарап көрсетпеген, бiрақ оқудың табысты болуын қамтамасыз ету үшiн қажеттi талаптар қоя алады;
- оқу контрактысының шарттарын орындау үшiн өздерiнiң құзырына жататын шешiмдердi қажет болған ретте қабылдай алады.
11. Оқу контрактысының негiзiнде сынақ мерзiмiн өтушi:
- оқу контрактысында қабылданған мiндеттемелердi орындауды ұйымнан талап ете алады;
- оқу мекемесiнiң оқу контрактысындағы шарттарды орындамағандығы туралы, оқу контрактысын жасасқан органды уақытылы шара қабылдауы үшiн хабардар етедi;
- оқу мекемесi немесе ұйым өздерiнiң мiндеттемелерiн орындамаған жағдайда, дәрiгерлiк қорытындыға сәйкес мерзiмiн өтушiнiң әрi қарай оқуы және болашақта алған мамандығы бойынша жұмыс iстеу мүмкiн болмаса, ет жақын туысқанының ауыр науқасына немесе қазасына және осыған байланысты өз отбасымен бiрге тұру қажеттiгi туып, шет елде әрi қарай тұруы мүмкiн болмаса оқуды тоқтату туралы өтiнiш бiлдiре алады. Мұндай жағдайларда сынақ мерзiмiн өтушi оқуды тоқтатуға құқылы және оқығаны үшiн жұмсалған шығындардың орнын толтыруға материалдық жағынан жауап бермейдi.
12. Оқу контрактысы үш дана болып ресiмделедi және тараптардың әрқайсысында сақталады.

Қазақстан Республикасы
Министрлер Кабинетiнiң
1994 жылғы 25 наурыздағы
N 301 қаулысына
N 2 Қосымша

Шетелде оқыту контрактысының нысаны

-------------------------------------------------------------------
(сынақ мерзiмiн өтушiнiң аты-жөнi)

Осы контрактыны мемлекет атынан жасасуға ____________________
__________________________________________________________________
(уәкiлдi органның атауы, тұрған орны)
___________________________________________________________________
_____________________________________________________________атынан
(басшының қызметi, аты-жөнi)
___________________________________________________________________
_____________________________________________осындай құқық берiлдi.
(кiмнiң және қандай шешiмiмен)
___________________________________________________________________
(оқу мекемесiнiң атауы, тұрған орны, меншiк нысаны)
__________________________________________________________оқуы үшiн
___________________________________________________________________

_____________________________________________тақырып (курс) бойынша

________________тiлiнде өткiзiлетiн________________________мерзiмге

199___жылдың_________________199___жылдың____________дейiн жiбередi.

___________________________________________________________________
(ұйымның атауы, тұрған орны, меншiк нысаны, басшының
___________________________________________________________________
аты-жөнi, төлем реквизиттерi, есеп айырысу шоты)
___________________________________________________________________
сынақ мерзiмiн өтушiнi ____________________________________________
(аты-жөнi, туған жылы, айы, күнi)

төл құжаты N_________сериясы_____________,_________________берiлген

____________________________________________________________________
(тұрақты тұрағының орны)
____________________________________________________________________
(жұмыс орны)

Оқытатын тарап төмендегiдей жағдайларды жасауға мiндеттенедi:
____________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Сынақ мерзiмiн өтушiге оқу орнының негiзгi талаптары:
1. Бiлiм деңгейi _________________________________________________
2. Тiл бiлуi _____________________________________________________
3. Мамандануы ____________________________________________________
4. Жұмыс стажы ___________________________________________________
Сынақ мерзiмiн өтушiге оқу орнының талаптары айғақталады:
1. ________________________________________________________________
(бiлiм деңгейiн айғақтайтын құжат)
2. ________________________________________________________________
(тiл жөнiндегi бiлiм деңгейiн айғақтайтын құжат)
3. ________________________________________________________________
(мамандануы мен жұмыс стажын айғақтайтын
___________________________________________________________________
құжаттың көшiрмесi)

Оқуға жiберушi тарап:
1. Сынақ мерзiмiн өтушiнi 199___жылдың "____" _____________________

199___жылдың "____" _________дейiнгi мерзiмге iссапарына жiберуге.

2. Iссапары мерзiмiн сақтауды кепiлдендiруге_______________________
(керi шақырып
___________________________________________________________________
алмауға немесе керi шақырып алудың мүмкiндiгiн қарастыруға)

3. Сынақ мерзiмiн өтушiнiң оқуына байланысты оқуға және басқа да
шығындарға ақы төлеу жөнiндегi төмендегiдей шарттарды
орындауға: ________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Оқу аяқталғаннан кейiн игерген бiлiмi есепке алынып еңбекке орналастыруға _____________________________________________________
(ұйымның атауы, қызметi)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

5. Өз ұсынысы бойынша сынақ мерзiмi өтушiге мүмкiндiк беруге ___________________________________________________________________ (тиiстiсiн жазу)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

Сынақ мерзiмiн өтушi оқу мекемесi мен оқуға жiберушi тараптардың барлық талаптарын орындауға мiндеттенедi.
Сынақ мерзiмiн өтушi (егер төмендегi мiндеттердi екi тарап та көрсетпеген жағдайда, онда оны контрактыдан алып тастауға құқығы бар);
оқу мекемесiнiң бағдарламасында көзделген кәсiби қызметтiң барлық түрлерiн игеруге;
республика экономикасын дамыту үшiн игерген бiлiмiн барынша ұтымды пайдалану жөнiндегi өзiнiң қорытындыларын, ұсыныстарын және кеңестерiн мемлекет атынан оқу контрактысын жасасқан органға табыс етуге;
оқуға жiберушi тараптың алдында оқу барысы туралы есеп беруге (кем дегенде жылына бiр рет);
оқу контрактысын жасасқан органды дәлелдi себептер бойынша оқуды тоқтату қажеттiгi туралы дер кезiнде хабардар етуге;
оқуын аяқтағаннан кейiн өзiн оқуға жiберген ұйымда игерген мамандығы бойынша кем дегенде_______________жыл жұмыс iстеуге;
оқуды жалғастырудан бас тартқан немесе қандай да болсын тәртiп бұзушылығы үшiн оқудан шығарылған жағдайда басқа тараптардың материалдық шығындарының орнын толтыруға мiндеттенедi.
Тараптардың келiсiмi бойынша ғана оқу контрактысы мерзiмiнен бұрын бұзылуы немесе өзгеруi мүмкiн.
Тараптардың бiрiнiң оқу контрактысының шарттарын орындауға мүмкiндiгi болмаса, ол оқу контрактысын бұзу туралы басқа тараптарды бiр ай бұрын ескертуге тиiстi.
Басқа тараптарға материалдық зиян келтiргенi үшiн сот кiнәлi деп тапқан тарап, оның орнын толтырады____________________________
___________________________________________________________________
(орнын толтырудың шартын, мөлшерiн және тәртiбiн жазу)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

Осы оқу контрактысының шарттары бойынша туған даулар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен шешiледi.
Тараптар айрықша шарттар ұсынады (ұсынбайды)_________________
___________________________________________________________________
(тиiстiсiн жазу)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Контракты әрбiр тарап үшiн бiр данадан үш дана болып жасалады.

Контракт оған қол қойылған сәттен бастап күшiне енедi (егер өзге мерзiм көрсетiлмесе).
____________________________________________________________________
(контракты жасасқан мемлекеттiк басқару органы,
____________________________________________________________________ басшысының лауазымы)
____________________________________________________________________ (басшының аты-жөнi)
199___жылғы "____"______________________
______________________________ ______________________________
(сынақ мерзiмiн өтушiнiң (жiберушi ұйым басшысының
______________________________ ______________________________
аты-жөнi) лауазымы)
______________________________
(аты-жөнi)

"____" 199___жылғы__________ "____" 199___жылғы____________