Об утверждении Инструкции по оформлению проектов постановлений Правительства и распоряжений Премьер-Министра Республики Казахстан (юридическая техника)

Постановление Правительства Республики Казахстан от 22 июля 1998 года № 678. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 16 сентября 2011 года № 1067

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 16.09.2011 № 1067.

Сноска. В заголовок внесены изменения - постановлением Правительства РК от 10 декабря 2002 г. N 1300.

Правительство Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по оформлению проектов постановлений Правительства и распоряжений Премьер-Министра Республики Казахстан (юридическая техника).
Сноска. В пункт 1 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2005 г. N 358.
2. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 22 июля 1998 г. N 678

ИНСТРУКЦИЯ
по оформлению проектов постановлений Правительства и
распоряжений Премьер-Министра Республики Казахстан
(юридическая техника)

Сноска. Инструкция в редакции постановления Правительства РК от 14.04.2005 N 358.

1. Общие требования

1. Настоящая Инструкция устанавливает правила оформления постановлений Правительства и распоряжений Премьер-Министра Республики Казахстан и их проектов (юридическая техника) с учетом требований, установленных Законом Республики Казахстан "О нормативных правовых актах", Регламентом Правительства Республики Казахстан, Инструкцией по делопроизводству в Канцелярии Премьер-Министра Республики Казахстан, Стандартом Республики Казахстан СТ РК 1042-2001.
2. Постановления Правительства и распоряжения Премьер-Министра Республики Казахстан (далее - акты) в обязательном порядке должны иметь следующие реквизиты:
1) Государственный герб Республики Казахстан;
2) указание на форму акта;
3) заголовок, обозначающий предмет регулирования данного акта;
4) место и дату принятия акта;
5) регистрационный номер акта;
6) подпись Премьер-Министра Республики Казахстан либо лица, исполняющего его обязанности;
7) гербовую печать.
3. Основным структурным элементом актов является пункт, содержащий в себе норму права, без наименования словом "пункт".
Пункты располагаются по значимости в логической последовательности, а также с учетом хронологии этапов решения вопроса.
4. Близкие по содержанию пункты значительных по объему актов могут быть объединены в главы. Несколько глав, близких по содержанию, могут быть объединены в разделы.
5. В больших по объему главах могут выделяться параграфы акта, а в больших разделах могут аналогично выделяться подразделы.
6. Пункты актов могут быть подразделены на подпункты. Внутри пунктов и подпунктов могут быть части, выделяемые абзацами.
Абзацем считается часть текста акта, представляющая собой смысловое единство, выделяемая отступом в первой строке и начинающаяся со строчной буквы, кроме первого абзаца части, который начинается с заглавной буквы. Абзацы заканчиваются точкой с запятой (кроме первого и последнего абзацев части).
В тексте актов не допускается обозначение абзацев дефисами или иными знаками.
7. Каждый пункт, подпункт, а также параграфы, главы, подразделы и разделы актов нумеруются арабскими цифрами.
8. Нумерация пунктов, глав и разделов является сквозной для всего акта.
В актах, состоящих из одного пункта, нумерация пунктов не производится.
9. Нумерация подпунктов является самостоятельной для каждого пункта. Самостоятельной, а не сквозной, является также нумерация параграфов в каждой главе и нумерация подразделов в каждом разделе акта.
10. Номера подпунктов в пунктах акта обозначаются арабскими цифрами со скобкой следующим образом: 1), 2), 3) и далее.
Примечание РЦПИ!
В пункт 11 предусмотрены изменения постановлением Правительства РК от 25.06.2010 № 641 (не подлежит опубликованию).
11. Заголовок (название) обозначает предмет регулирования акта и должен быть кратким.
В заголовках (названиях) актов не допускается перенос слов.
12. В тех случаях, когда требуется разъяснить цели и мотивы принятия акта, основные задачи, которые перед ним стоят, изложению норм права предшествует вступительная часть (преамбула). Нормативные положения во вступительную часть проекта не включаются.
В преамбуле акта с целью указания мотивов могут быть приведены ссылки на законодательные акты, акты Президента Республики Казахстан либо предыдущие акты, в реализацию которых принимается данное решение.
Примечание РЦПИ!
В пункт 13 предусмотрены изменения постановлением Правительства РК от 25.06.2010 № 641 (не подлежит опубликованию).
13. В целях удобства пользования каждые глава и раздел акта, а также параграфы глав и подразделы разделов акта могут иметь свои заголовки.
Заголовки глав, разделов, параграфов и подразделов актов отделяются от предыдущего текста двумя межстрочными интервалами, а от последующего текста - одним.
14. Тексты актов должны быть четко сформулированы и напечатаны единым шрифтом (в соответствии с требованиями Регламента Правительства Республики Казахстан), без помарок и исправлений.
15. Текст акта излагается с соблюдением норм литературного языка и юридической терминологии, его положения должны быть предельно краткими и содержать четкий и не подлежащий различному толкованию смысл. Не допускается употребление устаревших и многозначных слов и выражений, эпитетов, метафор, сокращений слов. Содержание (норма) пункта не излагается повторно в других пунктах.
16. Текст акта не должен содержать положения декларативного характера, не несущие смысловой и правовой нагрузки.
17. Поручения в актах должны адресоваться, как правило, государственным органам, подчиненным и подотчетным Правительству, либо, при необходимости, их руководителям.
По отношению к государственным органам, не подчиненным Правительству (их руководителям), поручения в актах должны излагаться в рекомендательной форме либо по согласованию с ними. В последнем случае после наименования государственного органа указывается "(по согласованию)".
18. В тексте актов наименования государственных органов и иных организаций излагаются полностью в соответствии с официальным названием и единообразно по всему тексту.
Сокращение наименований организаций допускается для целей обеспечения простоты и лаконичности текста с расшифровкой значения сокращения либо аббревиатуры в самом тексте нормативного правового акта.
19. В тексте акта не допускаются выделение и подчеркивание отдельных слов и словосочетаний, кроме заголовка акта, названий глав, разделов, параграфов, подразделов, слова "ПОСТАНОВЛЯЕТ", должности, инициала имени и фамилии подписывающего лица, которые пишутся выделенными буквами (полужирным шрифтом).
Слово "ПОСТАНОВЛЯЕТ" пишется прописными буквами, запрещается разрывать его переносом на другую строку.
20. Проекты актов, в том числе секретного характера, должны оформляться на бланках установленного образца, как правило, с учетом следующих параметров (с применением текстового редактора "WORD for WINDOWS" версии от 6.0 и выше):
поля слева - 2,5 см, поля справа - 1,5 см, колонтитулы - 2,5 см;
шрифт - "TimesNewRoman" размером N 14 (в приложениях может быть использован шрифт меньшей размерности, но не менее N 10);
межстрочный интервал - одинарный;
абзацный отступ (отступ первой строки) - 1,25 см;
интервал между заголовком и текстом, текстом и подписью - 2 межстрочных интервала.
21. Страницы актов и приложений к ним должны быть пронумерованы, при этом для каждого приложения должна быть отдельная нумерация страниц (нумерация страниц производится вверху по центру страницы, первая страница не нумеруется).
22. В случае если актом утверждается персональный состав комиссии, рабочей группы или иного временного органа, а также правительственной делегации, то фамилии, имена, отчества и должности лиц, участвующих в их работе, приводятся полностью. При этом вначале приводятся данные руководства комиссии (рабочей группы, иного временного органа, делегации) - руководителя, его заместителя (заместителей) и секретаря, после чего указываются данные их членов, располагаемых в соответствии с протокольным старшинством и уровнями должностей государственного управления, а внутри одного уровня - в алфавитном порядке.
23. При необходимости в актах могут быть приведены ссылки на статьи (пункты) актов вышестоящих уровней, а также воспроизведены отдельные положения из норм правовых актов вышестоящих уровней со ссылкой на такие акты.
Ссылки в пунктах и подпунктах акта на другие его пункты и подпункты допускаются только в случаях, когда необходимо показать взаимную связь правовых норм либо избежать повторений.
24. При ссылке на абзацы, строки и предложения их нумерация обозначается порядковыми числительными (прописью).
25. В тексте акта ссылка на пункт (подпункт) приводится с указанием его порядкового номера, обозначаемого арабскими цифрами (не допускается использование прилагательных).
26. В случае если в тексте акта имеется ссылка на нормативный правовой акт, то указываются его вид, дата принятия, регистрационный номер и название этого акта (в указанной последовательности).
При ссылке на законодательные акты указание номеров, под которыми они зарегистрированы, не требуется, за исключением указов Президента Республики Казахстан, имеющих силу закона.
В названии акта, предусматривающего внесение изменений, дополнений в ранее принятый акт и/или признание его утратившим силу, должно содержаться указание на вид акта, дату его принятия и регистрационный номер.
27. Если в тексте акта приводится несколько последовательных ссылок на один и тот же нормативный правовой акт, то полное название акта указывается один раз (при первом упоминании в тексте) с последующей ссылкой на него.
28. Если в акте имеются ссылки на приложения, то указываются номера приложений, присваиваемые в порядке упоминания приложений в тексте акта, за исключением случаев, когда к акту имеется одно приложение.
29. В тексте актов при обозначении даты применяется словесно-цифровой способ, например: "13 января 2005 года".
29-1. В тексте законопроектов о ратификации международных договоров Республики Казахстан применяется слово "совершенный" вне зависимости от способов выражения согласия на его обязательность для Республики Казахстан с указанием даты и города (населенного пункта) его заключения.
Сноска. Инструкция дополнена пунктом 29-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 12.11.2010 № 1198.
30. В случаях совпадения названий акта и приложения в тексте акта его полное название может не употребляться.
31. Примечания к положениям актов допускаются в исключительных случаях, когда соответствующие указания невозможно изложить в тексте без ущерба для смысла нормы.

2. Оформление актов о внесении изменений и дополнений
в ранее принятые акты

32. Все изменения и дополнения в один и тот же акт предусматриваются одним пунктом или подпунктом.
33. При подготовке актов, предусматривающих внесение изменений и/или дополнений в ранее принятые акты, а также признание их утратившими силу, после даты, номера, под которым он зарегистрирован, и названия этого акта указываются в скобках год, номер и статья его опубликования в сборнике "Собрание актов Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан" (далее - САПП). В случае если ранее принятый акт не опубликован в САПП, указываются только дата, номер и название этого акта.
34. При изменении и дополнении более трех актов составляются перечни, оформляемые отдельными приложениями.
Если одни пункты (подпункты) того или иного акта должны быть признаны утратившими силу, а другие части этого же акта должны быть изложены в новой редакции, то такой акт включается в перечень изменений.
35. При значительном числе актов или их частей (глав, пунктов, подпунктов), подлежащих признанию утратившими силу, изменению или дополнению в связи с принятием нового акта того же уровня, их перечень оформляется самостоятельным актом. Проект такого акта подготавливается разработчиком проекта основного акта и представляется одновременно с ним.
36. Если в акте имеется ссылка на приложение, то в скобках указывается номер данного приложения, кроме случаев, когда к акту имеется одно приложение.
37. Дополнительные структурные части, в том числе приложения, включаются в текст действующего акта:
включаемые за последней структурной частью того же вида - под последующими порядковыми номерами;
включаемые между структурными частями того же вида - под дополнительными номерами, дублирующими номера тех структурных частей акта, за которыми следуют, например: пункты 2-1, 2-2; подпункты 8-1), 8-2); параграф 9-1; раздел 5-1; приложения 3-1, 3-2, 3-3.
При этом в актах о включении в действующий основной акт дополнительных приложений и производных нормативных правовых актов должен содержаться пункт (подпункт) о дополнении действующего основного акта приложением или производным нормативным правовым актом в соответствии с приложением к акту о включении.
В действующем акте после текста включенной структурной части в скобках вводится ссылка на акт о включении. Нумерация остальных частей акта сохраняется.
38. Акты, имеющие грифы секретности или пометы "Для служебного пользования" ("дсп"), "без опубликования в печати", "не для печати", включаются в перечень без указания их заголовка (названия).
39. Все акты в перечне актов, в которые вносятся изменения и дополнения, также как и в перечне актов, признаваемых утратившими силу, располагаются в хронологическом порядке по дате их принятия.
В пределах одной и той же даты акты указываются в соответствии с их номерами или номерами статей в САПП.

3. Правила оформления актов о признании ранее
принятых актов утратившими силу

40. При принятии актов, имеющих нормативный характер, взамен действующих актов, последние должны ставиться на утрату (полностью или в части) вновь принимаемым актом.
В аналогичных случаях в отношении действующих актов, имеющих индивидуальный характер, решение принимается в каждом конкретном случае индивидуально в зависимости от правовой нагрузки положений этого акта.
41. При признании структурных частей действующего акта утратившими силу такие части из действующего акта исключаются, но их номера сохраняются.
К сохранившемуся номеру добавляется ссылка на акт о признании акта (или его части) утратившим силу. Нумерация сохранившихся структурных частей не изменяется.
42. В случае если на утрату ставятся несколько (более 3) ранее принятых актов, составляется перечень, оформляемый отдельным приложением (перечнем).
Перечни должны быть юридически обоснованными и исчерпывающе полными. В перечни должны также включаться акты, поглощенные новым актом.
43. Если акт утратил значение (юридическую силу) не полностью, он включается в перечень для признаний утратившим силу только в части, противоречащей вновь принятому акту или поглощенной последним.
В случае если в большом по объему акте подлежит признанию утратившей силу значительная часть пунктов, то в перечень включается весь акт, с оговоркой о пунктах, сохраняющих свою силу.
44. Подлежат признанию утратившими силу также акты, дублирующие нормы других актов и не содержащие новизны.
45. На утрату ставятся нормативные правовые акты, как официально опубликованные, так и неопубликованные.
Сноска. Пункт 45 с изменениями - постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 февраля 2006 года N 99.
46. Подлежат признанию утратившими силу, как основной акт, так и акты (или их части), которыми в его текст были внесены изменения и дополнения. В случаях неоднократного изменения редакции какого-либо акта (пункта, подпункта, абзаца), подлежащего признанию утратившим силу полностью, в перечень включаются в виде самостоятельных пунктов все акты об этом, в том числе промежуточные акты, изменявшие редакцию.
47. В перечень в виде самостоятельных пунктов включаются все противоречащие новому решению или поглощенные им акты о последующем расширении сферы его применения, а также сферы применения отдельных его структурных частей по времени и кругу лиц.
48. В перечень включаются (соответственно подлежат признанию утратившими силу) вместе с актами, которые действовали до момента издания нового акта, также акты по тем же вопросам, которые фактически утратили значение ранее, до принятия нового акта, но не были признаны утратившими силу.
В перечень актов, признаваемых утратившими силу, включаются также акты по данному вопросу, которые ранее были признаны утратившими силу в общей форме (без их перечисления).
49. Акты и структурные части актов временного характера, срок действия которых истек, не подлежат признанию утратившими силу.
50. В случаях, когда в актах, наряду с нормами временного характера, срок действия которых истек, содержатся нормы постоянного действия и все эти нормы подлежат признанию утратившими силу, в перечень включается весь акт в целом.
51. В случае если пункт акта содержит указание на приложение, которое подлежит признанию утратившим силу, то в перечень включается (ставится на утрату) только данный пункт, а приложение отдельно не оговаривается.
В случае если в пункте акта наряду с утверждением приложения содержится норма, касающаяся других вопросов, сохраняющих значение, а приложение подлежит признанию утратившим силу полностью, то в перечень включается данный пункт в части, относящейся к приложению, а приложение отдельно не оговаривается.
52. Если тот или иной акт (его структурная часть) не может быть полностью включен в перечень, следует предусмотреть его новую редакцию, ограничиваясь в зависимости от конкретного случая исключением, дополнением или заменой отдельных фраз, слов, строк и др.
53. Если признанию утратившими силу подлежат отдельные пункты полностью, а другие только в определенной части, то сначала указываются пункты, подлежащие признанию утратившими силу полностью

4. Правила оформления приложений к актам

54. В структуру акта могут включаться приложения.
55. В случае необходимости включения в акты графиков, таблиц, схем, карт, перечней и других материалов последние оформляются отдельными приложениями.
56. В правом верхнем углу первого листа производного нормативного правового акта либо приложения должно содержаться указание на вид основного нормативного правового акта, посредством которого он (оно) принят, дату принятия акта и его регистрационный номер. Например, если в тексте акта приводится ссылка "утвердить прилагаемую Инструкцию... (Положение..., Правила...)", то в правом верхнем углу приложения пишется:

Утверждена(о)
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от _____ 200_ года N __

В случае если к акту имеются несколько приложений, в правом верхнем углу каждого приложения указываются его порядковый номер, а также вид акта, посредством которого оно принято, дата принятия акта и его регистрационный номер. Если приложение к акту одно, то оно не нумеруется.
Например, если в тексте акта приводится ссылка:
"согласно приложению 1 (2, 3, ...)" либо "приложение 1 (2, 3, ...)", то в правом верхнем углу приложения пишется:

Приложение 1 (2, 3,...)
к постановлению Правительства
(распоряжению Премьер-Министра)
Республики Казахстан
от ________ 200__года N __

57. Если к Инструкции, Положению, Правилам и иным производным актам, оформляемым отдельным приложением, имеются приложения, то в правых верхних углах последних указывается:

Приложение 1 (2, 3, ...)
к Инструкции...
(Положению..., Правилам...)

при этом название Инструкции, Положения, Правил и иных производных актов указывается полностью.
58. Заголовок (название) приложения обязательно должен соответствовать тексту основного акта, которым он принят.
59. Оформление актов с грифами секретности или пометой "Для служебного пользования" ("дсп") осуществляется в соответствии с настоящей Инструкцией, требованиями Инструкции по обеспечению режима секретности в Республике Казахстан, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 марта 2000 года N 390-16с, и Правилами учета, использования и хранения документов, дел и изданий ограниченного распространения, утвержденными приказом Председателя Агентства Республики Казахстан по защите государственных секретов от 29 августа 2000 года N 8.

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулылары мен Премьер-Министр өкiмдерiнің жобаларын ресiмдеу жөнiндегi нұсқаулықты (заңдық техникасы) бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1998 жылғы 22 шiлдедегi N 678 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 16 қыркүйектегі № 1067 Қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2011.09.16 N 1067 Қаулысымен.

Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етедi:

1. Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң қаулылары мен Премьер-Министр өкiмдерiнiң жобаларын ресiмдеу жөнiндегi нұсқаулық (заңдық техникасы) бекiтiлсiн.

2. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрi

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң
1998 жылғы 22 шiлдедегi
N 678 қаулысымен
бекiтiлген

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулылары мен Премьер-Министр өкiмдерiнің жобаларын ресiмдеу жөнiндегi нұсқаулық (заңдық техникасы)

Ескерту. Нұсқаулық жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2005.04.14. N 358 қаулысымен.

1. Жалпы ережелер

1. Осы Нұсқаулық "Нормативтiк құқықтық актiлер туралы" Қазақстан Республикасының Заңында, Қазақстан Республикасы Үкіметінің Регламентiнде, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң Кеңсесiнде iс жүргiзу жөнiндегi нұсқаулықта, Қазақстан Республикасының ҚР СТ 1042-2001 Стандартында белгiленген Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулылары мен Премьер-Министрi өкiмдерiн және олардың жобаларын ресiмдеу ережелерiн (заңдық техникасы) белгiлейдi.

2. Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң қаулылары мен Премьер-Министрi өкімдерiнде (бұдан әрi - кесiмдер) мiндеттi түрде мынадай реквизиттер болуы тиіс:
1) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк елтаңбасы;
2) кесiм нысанына сiлтеме;
3) осы кесiмнiң реттеу мәнін көрсететiн тақырыбы;
4) кесiмнiң қабылданған жерi мен күнi;
5) кесiмнiң тiркелу нөмiрi;
6) Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң немесе оның мiндеттерiн атқаратын адамның қолы;
7) елтаңбалық мөр.

3. Кесiмдердiң негiзгi құрылымдық элементi "тармақ" деген сөзбен атаусыз, өзiне құқық нормасын қамтитын тармақ болып табылады.
Тармақтар маңыздылығы бойынша логикалық кезектiлiкпен, сондай-ақ мәселенi шешу кезеңдерінің хронологиясын ескере отырып орналастырылады.

4. Көлемi едәуiр кесiмдердiң мазмұны жағынан жақын тармақтары тарауларға бiрiктiрiлуi мүмкiн. Мазмұны жағынан жақын бiрнеше тараулар бөлімдерге бiрiктiрiлуi мүмкiн.

5. Көлемi жағынан үлкен тарауларды кесiмнiң параграфтары бөлiнуi мүмкiн, ал үлкен бөлiмдерде осыған ұқсас кiшi бөлімдер бөлiнуi мүмкiн.

6. Кесiмдердiң тармақтары тармақшаларға бөлiнуi мүмкiн. Тармақтар мен тармақшалардың iшiнде абзацтармен бөлiнетiн бөлiктер болуы мүмкiн.
Үлкен әрiптен басталатын бөлiктiң бiрiншi абзацынан басқа, мәндiк бірлiктi танытатын, бiрiншi жолдағы азат жолмен бөлiнетiн және кiшi әрiппен басталатын кесiм мәтiнiнiң бөлiгi абзац деп аталады. Абзацтар нүктелi үтiрмен аяқталады (бөлiмнiң бiрiншi және соңғы абзацтарынан басқа).
Кесiмдердiң мәтiндерiнде абзацтарды дефистермен немесе өзге де белгiлермен белгiлеуге жол берiлмейдi.

7. Кесiмдердiң әрбiр тармағы, тармақшасы, сондай-ақ параграфтары, тараулары, кiшi бөлiмдерi мен бөлiмдерi apaб сандарымен нөмiрленедi.

8. Тармақтарды, тарауларды және бөлiмдердi нөмiрлеу бүкiл кесiм үшiн өн бойына болып табылады.
Бiр тармақтан тұратын кесiмдерде тармақтарды нөмiрлеу жүргiзiлмейдi.

9. Тармақшаларды нөмiрлеу әрбiр тармақ үшiн дербес болып табылады. Кесiмнiң әрбір тарауындағы параграфтардың нөмiрленуi мен бөлiмдегi кiшi бөлiмдердiң нөмiрленуi өн бойына емес дербес болып табылады.

10. Кесiмнiң тармақтарындағы тармақшалардың нөмiрлерi жақшасы бар apaб әріптерімен мынадай тұрғыда бөлiнедi: 1), 2), 3) және одан әрi.
РҚАО-ның ескертпесі!
11-тармаққа өзгерту енгізу көзделген - ҚР Үкіметінің 2010.06.25 № 641 Қаулысымен (жариялануға жатпайды).
11. Тақырыбы (атауы) кесiмнiң реттеу мәнiн бiлдiредi және қысқа болуы тиiс.
Кесім тақырыптарында (атауларында) сөздердi тасымалдауға жол берiлмейдi.

12. Кесiмнiң қабылдану мақсаты мен себептерін, оның алдында тұрған негізгi мiндеттерiн түсiндіру қажет болған жағдайда құқық нормаларын баяндаудың алдында кіріспе бөлiгi (кiрiспе) болады. Нормативтiк ережелер жобаның кiрiспе бөлiгiне енгiзiлмейдi.
Кесiмнiң кiрiспесiнде себептердi көрсету мақсатында заңнамалық кесімдерге, Қазақстан Республикасы Президентiнiң актiлерiне не оларды iске асыру үшiн осы шешiм қабылданатын алдыңғы кесiмдерге сiлтемелер көрсетiлуі мүмкін.
РҚАО-ның ескертпесі!
13-тармаққа өзгерту енгізу көзделген - ҚР Үкіметінің 2010.06.25 № 641 Қаулысымен (жариялануға жатпайды).
13. Пайдалану қолайлылығы мақсатында кесiмнiң әрбiр тарауы мен бөлiмi, сондай-ақ кесiм тарауларының параграфтарында және бөлiмдерiнiң кiшi бөлiмдерiнде өз тақырыптары болуы мүмкін.
Кесiмдер тарауларының, бөлiмдерiнiң, параграфтарының және кiшi бөлiмдерiнiң тақырыптары алдыңғы мәтiннен екі, ал келесi мәтіннен бiр жоларалық интервалмен бөлінеді.

14. Кесiмдердiң мәтiндері нақты құрылуы және қолдан түзетусіз және бояусыз бірыңғай қаріппен (Қазақстан Республикасының Yкiметi Регламентінің талаптарына сәйкес) басылуы тиіс.

15. Кесiмнiң мәтінi әдеби тілдің және заң терминологиясының нормалары сақтала отырып жазылады, оның ережелерi неғұрлым қысқа болуы және нақты әрі әртүрлi түсiндiруге жатпайтын мазмұнды қамтуы тиiс. Ескiрген және көп мағыналы сөздер мен сөз орамдарын, эпитеттердi, метафораларды, қысқарған сөздердi қолдануға жол берілмейді. Тармақтың мазмұны (нормасы) басқа тармақтарда қайталап жазылмайды.

16. Кесiмнің мәтінi мағыналық және құқықтық жүктемесi жоқ декларациялық сипаттағы ереженi қамтымауға тиiс.

17. Кесiмдердегi тапсырмалар, әдетте, Үкiметке бағынысты және есеп беретiн мемлекеттiк органдарға не қажет болғанда олардың басшыларына берiледi.
Үкiметке бағынысты емес мемлекеттiк органдарға (олардың басшыларына) қатысты кесiмдердегі тапсырмалар ұсынымдық нысанда не олармен келiсiм бойынша жазылуы тиіс. Соңғы жағдайда мемлекеттiк органның атауынан кейiн "(келiсiм бойынша)" деп көрсетіледi.

18. Кесiмдердiң мәтiнiндегі мемлекеттiк органдар мен өзге де ұйымдардың атаулары ресми атауына сәйкес толық және бүкiл мәтiн бойынша бiр үлгiде жазылуы тиiс.
Ұйымдар атауларын қысқартуға нормативтiк құқықтық кесiм мәтiнiнiң өзінде қысқартудың не аббревиатураның мағынасын ашып жаза отырып, мәтiннiң қарапайымдылығы мен ықшамдығын қамтамасыз ету мақсатында жол беріледі.

19. Кесiм мәтінінде ерекшеленген әрiптермен (жартылай қара қарiппен) жазылатын кесімнiң тақырыбын, тараулардың, бөлiмдердiң, параграфтардың, кіші бөлімдердiң атауларын, "ҚАУЛЫ ЕТЕДI" деген сөздердi, қол қоятын тұлғаның лауазымын, атының инициалдары мен тегiн қоспағанда, жекелеген сөздер мен сөз тіркестерін бөлiп көрсетуге және сызуға жол берілмейді.
"ҚАУЛЫ ЕТЕДI" деген сөздер үлкен әрiптермен жазылады, оны тасымалдаумен басқа жолға бөлуге тыйым салынады.

20. Кесімдер жобасы, оның iшiнде құпия сипаттағылары, әдетте, мынадай параметрлердi ескере отырып, белгiленген үлгiдегi бланкiлерде ресiмделуi тиiс (6.0 және одан жоғары нұсқасындағы "WORD for WINDOWS" мәтiн редакторын қолданумен):
сол жақ шет сызығы - 2,5 см, оң жақ шет сызығы - 1,5 см, колонтитулдар - 2,5 см;
қарiп - "TimesNewRoman" мөлшерi N 14 (қосымшаларда кiшi мөлшерлi, бiрақ N 10-нан кiшi емес қаріп қолданылуы мүмкiн);
жоларалық интервал - бір жолдық;
абзацтық шегiніс (бiрiншi жолдың шегiнiсi) - 1,25 см;
тақырып пен мәтiн, мәтiн мен қолдың арасындағы интервал - 2 жоларалық интервал.

21. Кесiмдер мен оларға қосымшалардың беттерi нөмiрленуi тиiс, бұл ретте әрбiр қосымша үшiн беттер дербес нөмiрленуi тиiс (беттердi нөмiрлеу беттің жоғарғы жағына, ортасына жүргiзiледi, бiрiншi бет нөмiрленбейдi).

22. Егер кесiммен комиссияның, жұмыс тобының немесе өзге де уақытша органның, сондай-ақ үкiмет делегациясының дербес құрамы бекiтiлген жағдайда, онда олардың жұмысына қатысатын тұлғалардың тегi, аты, әкесiнiң аты және лауазымы толық келтiрiледi. Бұл ретте алдымен комиссия (жұмыс тобы, өзге де уақытша орган, делегация) басшылығының - басшының, оның орынбасарының (орынбасарларының) және хатшының деректерi келтiрiледi, одан кейiн хаттамалық үлкендiк ретiне және мемлекеттiк басқару лауазымдарының деңгейлерiне сәйкес, ал бiр деңгейдiң iшiнде - әлiпбилiк тәртiппен орналасатын олардың мүшелерiнiң деректерi көрсетiледi.

23. Қажет болған жағдайда кесiмдерде жоғары тұрған деңгейлер кесiмдерiнiң баптарына (тармақтарына) сiлтемелер келтiрiлуi, сондай-ақ осындай кесiмдерге сiлтеме жасала отырып, жоғары тұрған деңгейлердiң құқықтық кесiмдерiнiң нормаларынан жекелеген ережелер берiлуi мүмкiн.
Кесiмнiң тармақтары мен тармақшаларында оның басқа тармақтары мен тармақшаларына сiлтемелер жасау тек құқықтық нормалардың өзара байланысын көрсету не қайталауларды болдырмау қажет болатын жағдайларда рұқсат етіледi.

24. Абзацтарға, жолдарға және сөйлемдерге сiлтеме жасау кезiнде олардың нөмiрленуi реттiк сандармен (жазумен) таңбаланады.

25. Кесiмнiң мәтiнiнде тармаққа (тармақшаға) сiлтеме оның араб сандарымен (сын есiмдердi пайдалануға рұқсат етiлмейдi) таңбаланатын реттiк нөмiрiн көрсету арқылы келтiрiледi.

26. Егер кесiмнiң мәтiнiнде нормативтiк құқықтық кесiмге сiлтеме болған жағдайда, онда оның түрi, қабылданған күнi, тiркеу нөмiрi және осы кесiмнiң атауы (көрсетiлген дәйектiлiкпен) көрсетiледi.
Заңнамалық кесiмдерге сiлтеме жасау кезiнде, Қазақстан Республикасы Президентiнiң заң күшi бар жарлықтарын қоспағанда, олар тiркелген нөмiрлердi көрсету талап етiлмейдi.
Бұрын қабылданған кесiмге өзгерiстер, толықтырулар енгiзудi және/немесе оның күшi жойылды деп тануды көздейтiн кесiмнiң атауы кесiмнiң түрiн, оның қабылданған күнi мен тiркеу нөмiрiн көрсетудi қамтуы тиiс.

27. Егер кесiмнiң мәтiнiнде нақ сол нормативтiк құқықтық кесiмге бiрнеше дәйектi сiлтеме келтiрілсе, онда кейiннен оған сiлтеме жасала отырып, кесiмнiң толық атауы бiр рет көрсетiледi (мәтiнде бiрiншi аталған кезде).

28. Егер кесiмде қосымшаға сiлтемелер болса, онда кесiмге бiр қосымша болатын жағдайларды қоспағанда, қосымшалардың кесiмнiң мәтiнiнде аталуы тәртiбiмен берiлетiн қосымшалардың нөмiрлерi көрсетiледi.

29. Кесiмдердiң мәтiнiнде күндердi таңбалау кезiнде сөздiк-сандық тәсiл қолданылады, мысалы: "2005 жылғы 13 қаңтар".

29-1. Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын ратификациялау туралы заң жобаларының мәтінінде ол жасалған күнді және қаланы (елді мекенді) көрсете отырып, Қазақстан Республикасы үшін оның міндеттілігіне келісім білдіру тәсілдеріне қарамастан, «жасалған» деген сөз қолданылады.
Ескерту. Нұсқаулық 29-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 2010.11.12 № 1198 Қаулысымен.

30. Кесiм мен қосымшаның атауы бiрдей болған жағдайларда, кесiмнiң мәтiнiнде оның толық атауы қолданылмауы мүмкiн.

31. Кесiмдердiң ережелерiне ескертулер тиiстi нұсқауды мәтiнде норманың мазмұнына залал келтiрместен жазу мүмкiн болмайтын ерекше жағдайларда рұқсат етiледi.

2. Бұрын қабылданған кесiмдерге өзгерiстер мен
толықтырулар енгiзу туралы кесiмдердi ресiмдеу

32. Нақ сол кесiмге өзгерiстер мен толықтырулар бiр тармақпен немесе тармақшамен көзделедi.
РҚАО-ның ескертпесі!
32-1, 32-2-тармақтармен толықтыру көзделген - ҚР Үкіметінің 2010.06.25 № 641 Қаулысымен (жариялануға жатпайды).
33. Бұрын қабылданған кесiмдерге өзгерiстер және/немесе толықтырулар енгiзудi, сондай-ақ олардың күшi жойылды деп тануды көздейтiн кесiмдердi дайындау кезiнде күнiнен, ол тiркелген нөмiрден және бұл кесiмнiң атауынан кейiн жақшаның iшiнде оның жылы, нөмiрi мен "Қазақстан Республикасының Президентi мен Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң кесiмдерi жинағында" (бұдан әрi - ПҮКЖ) жарияланған бабы көрсетiледi. Егер бұрын қабылданған кесiм ПҮКЖ-да жарияланбаған жағдайда, тек күнi, осы кесiмнiң нөмiрi мен атауы көрсетiледi.

34. Үштен астам кесiмге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлген жағдайда, жеке қосымшалармен ресiмделетiн тiзбелер жасалады.
Сол немесе өзге де кесiмнiң белгiлi бiр тармақтарының (тармақшаларының) күшi жойылды деп танылуы тиiс, ал дәл осы кесiмнiң басқа бөлiктерi жаңа редакцияда жазылуы тиiс болса, онда мұндай кесiм өзгерiстердiң тiзбесiне енгiзiледi.

35. Дәл сондай деңгейдегi жаңа кесiмнiң қабылдануына байланысты күшi жойылды деп тануға, өзгерiстер немесе толықтырулар енгiзуге жататын кесiмдердiң немесе олардың бөлiктерiнiң (тарауларының, тармақтарының, тармақшаларының) саны көп болған жағдайда, олардың тiзбесi жеке кесiммен ресiмделедi. Мұндай кесiмнiң жобасын негiзгi кесiмнiң жобасын әзiрлеушi дайындайды және онымен бiр мезгiлде ұсынады.

36. Егер кесiмде қосымшаға сiлтеме болса, онда кесiмге бiр қосымша болатын жағдайларды қоспағанда, осы қосымшаның нөмiрi жақшаның iшiнде көрсетiледi.

37. Қосымша құрылымдық бөлiктер, соның iшiнде қосымшалар қолданыстағы кесiмнiң мәтiнiне былайша енгiзiледi:
нақ сондай түрдегi соңғы құрылымдық бөлiкке енгiзiлетiндерi - кейiнгi реттiк нөмiрлерiмен;
нақ сол түрдегi құрылымдық бөлiктердiң арасына енгiзiлетiндерi - кесiмнiң өзiнен кейiн тұратын құрылымдық бөлiктерiнiң нөмiрлерiн қайталайтын қосымша нөмiрлермен, мысалы: 2-1, 2-2-тармақтар; 8-1), 8-2) тармақшалар; 9-1-параграф; 5-1-бөлiм; 3-1, 3-2, 3-3-қосымшалар.
Бұл ретте қолданыстағы негiзгi кесiмге қосымшалар мен туынды нормативтік құқықтық кесiмдер енгiзу туралы кесiмдерде енгiзу туралы кесiмге қосымшаға сәйкес қолданыстағы негiзгi кесiмдi қосымшамен немесе туынды нормативтiк құқықтық кесiммен толықтыру туралы тармақ (тармақша) болуы тиiс.
Қолданыстағы кесiмге енгiзiлген құрылымдық бөлiктiң мәтiнiнен кейiн жақшаның iшiнде енгiзу туралы кесiмге сiлтеме берiледi. Кесiмнiң қалған белiктерiнiң нөмiрленуi сақталынады.

38. Құпиялылық таңбалары немесе "Қызмет бабында пайдалану үшiн" ("қбү"), "баспасөзде жарияланбайды", "баспасөзге арналмаған" деген белгiлерi бар кесiмдер тiзбеге олардың тақырыптары (атаулары) көрсетiлместен енгізiледi.

39. Өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлетiн кесiмдер тiзбесiндегi барлық кесiмдер күшi жойылды деп танылатын кесiмдер тiзбесiндегi сияқты олардың қабылданған күндерi бойынша хронологиялық тәртiппен орналасады.
Нақ сол күннiң шегіндегі кесiмдер олардың нөмiрлерiне немесе ПҮКЖ-дағы баптарының нөмiрлерiне сәйкес көрсетiледi.

3. Бұрын қабылданған кесiмдердiң күші жойылды деп
тану туралы кесімдерді ресiмдеу ережесі

40. Қолданыстағы кесiмдердiң орнына нормативтiк сипаты бар кесiмдердi қабылдау кезiнде, алдыңғыларының жаңадан қабылданған кесiммен күшi жойылуға қойылуы тиiс (толығымен немесе бөлiктерi).
Осындай жағдайларда жеке сипаты бар қолданыстағы кесiмдерге қатысты шешiм осы кесiм ережелерiнiң құқықтық жүктемесiне қарай әрбiр нақты жағдайда жеке қабылданады.

41. Қолданыстағы кесiмнiң құрылымдық бөлiктерiнiң күшi жойылды деп таныған кезде, мұндай бөлiктер қолданыстағы кесiмнен алынып тасталады, бiрақ олардың нөмiрлерi сақталады.
Сақталған нөмiрге кесiмнiң (немесе оның бөлiгiнiң) күшi жойылды деп тану туралы кесiмге сiлтеме қосылады. Сақталған құрылымдық бөлiктердiң нөмiрленуi өзгермейдi.

42. Егер бұрын қабылданған бiрнеше кесiм (3-тен астам) күшi жойылуға қойылған жағдайда, жеке қосымшамен (тiзбемен) ресiмделетiн тiзбе жасалады.
Тізбелер заңдық тұрғыдан негiзделген және жеткiлiктi түрде толық болуы тиiс. Тiзбелерге жаңа кесiммен қамтылған кесiмдер де енгiзiлуi тиiс.

43. Егер кесiм мәнiн (заңдық күшiн) толығымен жоймаса, ол күшi жойылды деп тануға арналған тiзбеге жаңадан қабылданатын кесiмге қайшы келетiн немесе соңғысында қамтылған бөлiгiнде ғана енгiзiледi.
Егер көлемi бойынша үлкен кесiм тармақтарының елеулi бөлiгi күшi жойылды деп тануға жататын болса, онда тiзбеге өзiнiң күшiн сақтайтын тармақтардың аталуы арқылы бүкiл кесiм енгiзiледi.

44. Басқа кесiмдердiң нормаларын қайталайтын және жаңалығы жоқ кесiмдер де күшi жойылды деп тануға жатады.

45. Күшi жойылуға ресми жарияланған да, жарияланбаған да нормативтiк құқықтық кесiмдер қойылады.
Ескерту. 45-тармақ мемлекеттік тілде өзгеріссіз қалдырылды - ҚР Үкіметінің 2006.02.14 N 99 Қаулысымен.

46. Негiзгi кесiмдер де, оның мәтiнiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлген кесiмдер (немесе олардың бөлiктерi) де күшi жойылды деп тануға жатады. Толық күшi жойылды деп тануға жататын қандай да бiр кесiмiнiң (тармағының, тармақшасының, абзацының) редакциясы бiрнеше мәрте өзгерген жағдайда тiзбеге ол туралы барлық кесiмдер, оның iшiнде редакциясын өзгерткен аралық кесiмдер дербес тармақтар түрiнде енгiзiледi.

47. Тiзбеге дербес тармақтар түрiнде жаңа шешiмге қайшы келетiн немесе онда қамтылған оның қолданылу аясын, сондай-ақ уақыт бойынша және тұлғалардың шеңберi бойынша оның жекелеген құрылымдық бөлiктерiнiң қолданылу аясын кейiннен кеңейту туралы барлық кесiмдер кiргiзiледi.

48. Тiзбеге жаңа кесiм шығарылған сәтке дейiн қолданылған кесiмдермен бiрге бұрын, жаңа кесiм қабылданғанға дейiн iс жүзiнде маңызын жойған, бiрақ күшi жойылды деп танылмаған сол мәселе жөнiндегi кесiмдер де кiргiзiледi (тиiсiнше күшi жойылды деп тануға жатады).
Күшi жойылды деп танылған кесiмдердiң тiзбесiне, сондай-ақ бұрын жалпы нысанда (оларды атамастан) күшi жойылды деп танылған аталған мәселе бойынша кесiмдер де енгiзiледi.

49. Қолданылу мерзiмi өткен уақытша сипаттағы кесiмдер мен кесiмдердiң құрылымдық бөлiктерi күшi жойылды деп тануға жатпайды.

50. Нормативтiк құқықтық кесiмдерде қолданылу мерзiмi бiткен уақытша сипаттағы нормалармен қатар тұрақты қолданылатын нормалар қамтылған және барлық осы нормалар күшi жойылды деп танылуға жататын жағдайда, тiзбеге бүкiл мәтiн енгiзiледi.

51. Егер кесiмнiң тармағында күшi жойылды деп танылуға жататын қосымшаға сілтеме қамтылса, онда тiзбеге осы тармақ қана енгiзiледi (жойылуға қойылады), ал қосымша бөлек ескерiлмейдi.
Егер кесiмнiң тармағында қосымшаны бекiтумен қатар мағынасы сақталатын басқа да мәселелерге қатысты нормалар қамтылса, ал қосымша толық күшi жойылды деп танылуға жатса, онда осы тармақ тiзбеге қосымшаға қатысты бөлiгiнде енгiзiледi, ал қосымша бөлек ескерiлмейдi.

52. Егер сол немесе өзге кесiмнiң (оның құрылымдық бөлiгiнiң) тiзбеге толық енгiзiлуi мүмкiн болмаса, нақты жағдайға қарай жекелеген сөйлемдердi, сөздердi, жолдарды және басқаларын алып тастаумен, толықтырумен немесе ауыстырумен шектелiп, оның жаңа редакциясын көздеген жөн.

53. Егер жекелеген тармақтар толығымен, ал басқалары белгiлi бiр бөлiгiнде ғана күшi жойылды деп танылуға жатса, онда алдымен толығымен күші жойылды деп танылуға жататын тармақтар көрсетiледi.

4. Кесiмдерге қосымшаларды ресiмдеу ережесi

54. Кесiмнiң құрылымына қосымшалар кiруi мүмкiн.

55. Нормативтiк құқықтық кесiмге графиктердi, кестелердi, схемаларды, карталарды, тiзбелердi және басқа да материалдарды қосу қажет болған жағдайда, соңғылары бөлек қосымшалармен ресiмделедi.

56. Туынды нормативтiк құқықтық кесiмнiң не қосымшаның бiрiншi парағының жоғарғы оң бұрышында сол арқылы ол қабылданған негiзгi нормативтiк құқықтық кесiмнiң түрiне, бекiтiлген күнiне, тiркеу нөмiрiне нұсқау қамтылуға тиiс. Мысалы, егер кесiмнiң мәтiнiнде "Қоса берiлiп отырған нұсқаулық... (тәртiп..., ереже...) бекiтiлсiн" деген сiлтеме келтiрiлсе, онда қосымшаның жоғарғы оң жақ бұрышына:

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
200___ ___________
N қаулысымен
бекiтiлген

деп жазылады.
Егер кесiмге бiрнеше қосымша болған жағдайда, әрбiр қосымшаның жоғарғы оң жақ бұрышында оның реттiк нөмiрi, сондай-ақ сол арқылы ол қабылданған кесiмнiң түрi, кесiмнiң қабылданған күнi және оның тiркеу нөмiрi көрсетiледi. Егер кесiмге қосымша бiреу болса, онда ол нөмiрленбейдi.
Мысалы, егер кесiмнiң мәтiнiнде:
"1 (2, 3, ...)-қосымшаға сәйкес" не "1 (2, 3, ...)-қосымша" деген сiлтеме келтiрілсе, онда қосымшаның жоғарғы оң жақ бұрышына:

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң (Премьep-
Министрiнiң)
200__ _________
N ___ қаулысына (өкiмiне)
1 (2, 3, ...)-қосымша

деп жазылады.

57. Егер жеке қосымшамен ресiмделетiн Нұсқаулыққа, Қағидаға, Ережеге және өзге де туынды кесiмдерге қосымша болса, онда соңғыларының жоғарғы оң жақ бұрышына:

Нұсқаулыққа (Қағидаға,
Ережеге)
1 (2, 3, ...)-қосымша

деп жазылады, бұл ретте Нұсқаулықтың, Қағиданың, Ереженiң және өзге де туынды кесiмдердiң атауы толық көрсетiледi.

58. Қосымшаның тақырыбы (атауы) мiндеттi түрде ол қабылданған негiзгi кесiмнiң мәтiнiне сәйкес болуы тиiс.

59. Құпиялылық таңбалары немесе "Қызмет бабында пайдалану үшiн" ("қбү") деген белгiсi бар кесiмдердi ресiмдеу осы Нұсқаулыққа, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2000 жылғы 14 наурыздағы N 390-16қ қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасында құпиялылық режимiн қамтамасыз ету нұсқаулықтың талаптарына және Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк құпияларды қорғау жөнiндегi агенттiгi төрағасының 2000 жылғы 29 тамыздағы N 8 бұйрығымен бекiтiлген Таратылуы шектелген құжаттарды, iстер мен басылымдарды есепке алу, пайдалану және сақтау ережесiне сәйкес жүзеге асырылады.