Об утверждении санитарных правил и норм "Санитарно-гигиенические и противоэпидемические требования к устройству, оборудованию и эксплуатации стоматологических организаций"

Приказ Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан от 26 июня 2002 года № 24. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 15 июля 2002 года № 1918. Утратил силу приказом и.о. Председателя Комитета государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан от 30 марта 2010 года № 92

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Председателя Комитета государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения РК от 30.03.2010 № 92.

В соответствии со статьей 11 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения", приказываю:

1. Утвердить прилагаемые санитарные правила и нормы от 26 июня 2002 года N 3.01.084.02 "Санитарно-гигиенические и противоэпидемические требования к устройству, оборудованию и эксплуатации стоматологических организаций".
2. Настоящий приказ вводится в действие после государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан, по истечении десяти календарных дней со дня их первого официального опубликования.

Главный государственный
санитарный врач
Республики Казахстан

Согласовано Утверждены
Председатель Комитета по делам приказом
строительства Министерства Главного государственного
экономики и торговли санитарного врача
Республики Казахстан Республики Казахстан
от 26 июня 2002 года N 24

Санитарные правила и нормы
"Санитарно-гигиенические и противоэпидемические
требования к устройству, оборудованию и эксплуатации
стоматологических организаций"
1. Общие положения

1. Настоящие санитарные правила и нормы (далее - санитарные правила) предназначены для руководителей стоматологических организаций, врачей-стоматологов и зубных техников стоматологических поликлиник, отделений, кабинетов и зуботехнических лабораторий (далее - стоматологические организации) всех форм собственности, специалистов, занимающихся проектированием, реконструкцией и эксплуатацией стоматологических организаций, а также органов и учреждений, осуществляющих государственный санитарно-эпидемиологический надзор за соблюдением настоящих санитарных правил.
2. Ответственность за соблюдением требований настоящих санитарных правил возлагается на руководителей стоматологических организаций независимо от форм собственности. Руководители стоматологических организаций обязаны разработать на основании настоящих санитарных правил инструкции по технике безопасности и производственной санитарии.
3. Контроль за выполнением требований настоящих санитарных правил осуществляется органами и учреждениями государственного санитарно-эпидемиологического надзора.

2. Термины и определения

4. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины:
1) стоматологическая организация - физические и юридические лица независимо от форм собственности, занимающиеся медицинской деятельностью по оказанию терапевтического, хирургического, ортопедического, ортодонтического лечения зубов и полости рта;
2) артифициальный механизм передачи инфекции - искусственно создаваемые человеком механизмы возникновения инфекционного заболевания;
3) дезинфекция - комплекс мер, направленных на уничтожение возбудителей инфекционных (паразитарных) болезней человека и животных в (на) объектах внешней среды;
4) дезинфицирующее средство - это вещество, уничтожающее возбудителей инфекционных (паразитарных) болезней человека и животных в (на) объектах окружающей среды;
5) внутрибольничная инфекция - инфекционная болезнь, возникшая в результате оказания лечебной и диагностической помощи человеку;
6) инфекционный контроль - это система организационных, профилактических и противоэпидемических мероприятий по предупреждению внутрибольничных инфекций среди пациентов и персонала;
7) централизованное стерилизационное отделение - специализированное отделение, в котором проводится обработка, упаковка и стерилизация медицинского инструментария и перевязочного материала, используемых при лечении в больничной или стоматологической организации;
8) стерилизация - полное освобождение вещества или предмета от микроорганизмов путем воздействия физических и химических агентов.

3. Требования к размещению и устройству помещений
стоматологических организаций

5. Стоматологические организации размещаются в отдельно стоящих типовых зданиях или в приспособленных помещениях, встроенных в здания, при условии соблюдения настоящих санитарных правил и действующих строительных норм и правил (далее - СНиП):
1) допускается размещение стоматологических поликлиник, отделений и кабинетов в жилых зданиях, больницах, санаториях, школах и других учреждениях, где требуется оказание стоматологической помощи. Запрещается размещение стоматологических организаций в подвальных помещениях зданий;
2) в подвальных помещениях могут быть размещены только бытовые помещения для персонала и складские помещения, а также компрессорные установки и вентиляционные камеры;
3) детское отделение стоматологической поликлиники должно иметь отдельный вход, гардероб, приемную, санитарный узел и не сообщаться с отделением для взрослых;
4) устройство и эксплуатация рентгеновских и физиотерапевтических кабинетов, автоклавных, электрооборудования и электросети в стоматологических организациях должны отвечать требованиям действующих нормативных правовых актов;
5) стоматологические организации (терапевтические, хирургические, ортопедические, ортодонтические) должны иметь на основное стоматологическое кресло 14 квадратных метров (далее - м ² ) площади и по 7 м ² на каждое дополнительное. При наличии у дополнительного кресла универсальной стоматологической установки, площадь увеличивается до 10 м ² . Глубина кабинетов при одностороннем естественном освещении не должна превышать шести метров;
6) набор вспомогательных помещений и их площади в стоматологических организациях определяются их мощностью в соответствии с требованиями действующих СНиП;
7) в сельских населенных пунктах допускается наличие отдельных кабинетов для совмещенного приема взрослого и детского населения по хирургическому и терапевтическому профилю.

4. Требования к внутренней отделке помещений

6. Все используемые материалы для внутренней отделки помещений должны быть из числа разрешенных органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора Республики Казахстан.
Стены стоматологических кабинетов должны быть гладкими, без щелей, допускать влажную уборку с использованием дезинфицирующих средств. Все углы и места соединения стен, потолка и пола должны быть закругленными, без карнизов и украшений.
7. Стены кабинетов хирургической стоматологии и стерилизационной облицовываются глазурованной плиткой на высоту не ниже 1,8 метров, а в операционной - на всю высоту стен. Выше панели производится покраска масляными или водоэмульсионными красками.
8. Стены кабинетов ортопедической стоматологии и основных помещений зуботехнической лаборатории на высоту 1,8 метров окрашиваются алкидностирольными, поливинилацетатными, масляными красками или нитроэмалью. Выше панели производится окраска силикатными или клеевыми красками. Потолки стоматологических кабинетов (операционных, предоперационных, стерилизационных) и помещений зуботехнических лабораторий окрашиваются водоэмульсионными, масляными и силикатными клеевыми красками в белый цвет.
9. В специальных производственных помещениях зуботехнической лаборатории стены на высоту 1,8 метров облицовываются глазурованной плиткой. Выше панели производится окраска силикатными или клеевыми красками.
10. Полы в стоматологических кабинетах должны настилаться рулонным поливинилхлоридным материалом (винипластом, линолеумом) и не иметь щелей, для чего все швы свариваются. В кабинетах хирургической стоматологии и операционных допускается керамическая плитка.
11. Двери и окна во всех помещениях окрашиваются эмалями или масляной краской, дверная и оконная фурнитура должна быть гладкой, легко доступной при чистке.

5. Требования к оборудованию стоматологических организаций

12. В терапевтических, ортопедических, ортодонтических и хирургических стоматологических кабинетах количество кресел устанавливается в соответствии с площадью кабинета, в хирургических кабинетах рабочие места врачей должны разделяться непрозрачными перегородками высотой до 1,5 метра.
13. В кабинетах с односторонним естественным освещением стоматологические кресла устанавливаются в один ряд вдоль светонесущей стены.
14. Для работы с амальгамой и полимерными материалами в кабинетах терапевтической и ортопедической стоматологии должен быть вытяжной шкаф, отвечающий следующим требованиям:
1) в открытом рабочем отверстии шкафа, размером 30 на 60 сантиметров (далее - см), автономная механическая тяга должна обеспечивать скорость движения воздуха не менее 0,7 метров в секунду;
2) удаление воздуха должно происходить из всех зон шкафа;
3) внутренние поверхности шкафа должны быть ртуть непроницаемыми;
4) пол шкафа должен иметь уклон один-два см на погонный метр в сторону желоба, соединенного с сосудом для сбора пролитых капель ртути;
5) в шкаф должна быть вмонтирована водопроводная раковина с ловушкой для ртути;
6) внутри шкафа должен устанавливаться шкафчик для хранения суточного запаса амальгамы, ртути и посуды для приготовления амальгамы, а также демеркуризационных средств.
15. Амальгамосместитель, устраняющий ручные операции при приготовлении серебряной амальгамы, должен постоянно находиться в вытяжном шкафу.
16. В помещениях, где производится работа с амальгамой, вся рабочая мебель должна иметь ножки высотой не менее 20 см от уровня пола для уборки и облегчения демеркуризации (демеркуризация - комплекс мероприятий, направленных на уменьшение загрязнения ртутью и ее соединениями рабочей поверхности).
17. Рабочее место зубного техника в основном помещении должно иметь: специальный зуботехнический стол размером 1,0 на 0,7 метров; электрическую шлифовальную машину с местным отсосом пыли; подводку газа.
18. Стоматологические кабинеты должны быть оснащены системой подачи сжатого воздуха, вакуума, кислорода.
19. На подводках воды к универсальным стоматологическим установкам следует предусматривать устройство вентилей для отключения ее подачи.
20. Сточные воды от раковин из гипсовочных перед спуском в канализацию должны освобождаться от гипса.
21. В лечебных кабинетах и помещениях зуботехнической лаборатории должны быть отдельные раковины для мытья рук персонала, оборудованные кранами с локтевым или ножным управлением, и специальные ванны для мытья инструментов, посуды, инвентаря, оборудования.
22. В каждом стоматологическом кабинете должен быть стол для стерильных материалов и инструментария.
23. В приемных должны быть установлены эмалированные или фарфоровые плевательницы.
24. В помещениях с плиточными полами на рабочих местах допускается использование деревянных настилов для предохранения ног от переохлаждения.
25. Стоматологические организации должны быть обеспечены аптечками с набором медикаментов для оказания экстренной медицинской помощи и запасом дезинфицирующих средств.

6. Требования к микроклимату, отоплению, вентиляции
производственных помещений стоматологических организаций

26. Требования к микроклимату, вентиляции, отоплению и освещению стоматологических кабинетов установлены в действующих СНиП.
27. В зданиях стоматологических поликлиник следует предусматривать системы водяного отопления.
28. Нагревательными приборами в системе центрального водяного отопления должны быть радиаторы с гладкой поверхностью, допускающие легкую очистку, размещаемые только под окнами, за исключением угловых помещений.
29. В зданиях стоматологических организаций следует предусматривать общеобменную приточно-вытяжную вентиляцию с кратностью воздухообмена три раза в час по вытяжке и два раза в час по притоку. В помещении операционной должна быть только общеобменная приточная вентиляция.
30. Независимо от наличия приточно-вытяжной вентиляции должны быть: легко открывающиеся фрамуги или форточки во всех помещениях; вытяжные шкафы с механическим побуждением в ортопедических кабинетах, в стерилизационных и паяльных; местные отсосы пыли на рабочих местах зубных техников в основных помещениях и у каждой полировальной машины в полировочных; вытяжные зонты в литейной над печью центробежного литья, над газовой плитой в паяльной, над нагревательными приборами и рабочим столом в полимеризационной.
31. Кондиционирование воздуха должно предусматриваться в основных помещениях зуботехнической лаборатории, кабинетах ортопедической стоматологии и операционных.
32. Все помещения стоматологических организаций должны иметь естественное освещение:
1) во вновь организуемых стоматологических поликлиниках окна стоматологических кабинетов должны быть ориентированы на северные направления во избежание значительных перепадов яркостей на рабочих местах за счет попадания прямых солнечных лучей при других видах ориентации, а также перегрева помещений в летнее время;
2) в существующих стоматологических организациях, имеющих неправильные ориентации, в летнее время рекомендуется прибегать к затенению окон при помощи тентов, маркиз, жалюзи и других приспособлений;
3) световой коэффициент (отношение площади остекленной поверхности окон к площади пола) во всех стоматологических кабинетах и основных помещениях зуботехнической лаборатории должен составлять 1:4-1:5, а в остальных производственных помещениях - быть не ниже 1:8;
4) при установке стоматологических кресел в кабинетах в два ряда, при одностороннем естественном освещении следует пользоваться искусственным светом даже в дневное время во втором ряду кресел;
5) расположение столов зубных техников в основных помещениях зуботехнической лаборатории должно обеспечивать левостороннее естественное освещение рабочих мест.
33. Все помещения стоматологических организаций должны иметь общее искусственное освещение, выполненное люминесцентными лампами или лампами накаливания в соответствии с требованиями действующих СНиП согласно приложению 1:
1) для общего люминесцентного освещения во всех стоматологических кабинетах и основных помещениях зуботехнической лаборатории должны быть лампы со спектром излучения, не искажающим цветопередачу;
2) светильники местного освещения должны размещаться с таким расчетом, чтобы не попадать в поле зрения работающего врача.

7. Требования к дезинфекционному и стерилизационному режимам

34. Все помещения стоматологических организаций должны подвергаться регулярной влажной уборке и дезинфекции.
35. Стоматологическое оборудование, мебель расставляют так, чтобы не оставлять недоступных для уборки мест и не загораживать источников света.
36. В каждом стоматологическом кабинете должны быть маркированные емкости для дезинфицирующих растворов необходимой концентрации с указанием даты приготовления.
37. Информационные стенды, таблицы, необходимые в кабинетах, должны изготавливаться из материалов, допускающих влажную уборку.
38. Кабинеты приема, операционные, хирургические, терапевтические, ортопедические и ортодонтические оснащаются настенными облучателями (далее - ОБН) или потолочными облучателями (далее - ОБП): ОБН-150 из расчета один облучатель на 30 кубических метров (далее - м ³ ) помещения; ОБП-300 - на 60 м ³ . Необходимо осуществлять раздельное включение лампы прямого и отраженного действия, входящих в состав облучателя.
39. Уборку стоматологических кабинетов и помещений зуботехнической лаборатории проводят влажным способом не реже трех раз в день с использованием дезинфицирующих средств, разрешенных органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора. После текущей уборки помещения подвергаются кварцеванию в течение 30 минут с последующим проветриванием в течение 15 минут. Время кварцевания регистрируется в специальном журнале. Генеральную уборку проводят не реже одного раза в месяц и по эпидемическим показаниям.
40. Уборочный инвентарь (ведра, ветошь, щетки) маркируют и применяют раздельно для туалетов, кабинетов и основных помещений. Маркированный уборочный инвентарь хранят строго в установленных местах и используют только по прямому назначению.
41. Приготовление рабочих растворов дезинфицирующих средств должно быть централизованно с соблюдением правил техники безопасности при работе с ними.
42. С целью предупреждения возможности заражения инфекционными заболеваниями с артифициальным механизмом передачи необходимо соблюдать правила дезинфекции, предстерилизационной очистки и стерилизации медицинского инструментария, оборудования, используемого для проведения манипуляций, связанных с нарушением целостности кожных покровов и слизистых, соблюдать правила личной гигиены.
43. Медицинский стоматологический инструментарий всех видов, после каждого использования, должен подвергаться дезинфекции, тщательной предстерилизационной обработке и стерилизации согласно требованиям действующих нормативных документов. Использованный медицинский инструментарий одноразового пользования подлежит дезинфекции и утилизации.
44. В стоматологических поликлиниках и стационарах должны создаваться централизованные стерилизационные отделения.
45. Протезы и шаблоны с восковыми валиками перед примеркой подвергаются дезинфекции. Ложки для снятия оттисков подвергаются дезинфекции и стерилизации.
46. Режимы дезинфекции различных объектов в стоматологических кабинетах представлены в приложении 2.
Разрешается применение дезинфицирующих средств, зарегистрированных в Министерстве здравоохранения Республики Казахстан.
47. Режимы предстерилизационной обработки и стерилизации определяются органами и учреждениями государственного санитарно-эпидемиологического надзора в установленном порядке.

8. Правила личной гигиены персонала

48. Администрация стоматологической организации обязана своевременно и в достаточном количестве обеспечивать медицинский персонал стоматологических организаций мылом, щетками для мытья рук, индивидуальными полотенцами или бумажными салфетками разового пользования, средствами личной защиты (халат, маски, защитные очки, колпаки).
49. В кабинетах запрещается хранить и принимать пищу, курить, хранить личную одежду, работать без специальной одежды. Хирурги-стоматологи должны работать в целлофановом (клеенчатом) переднике, одетом поверх халата.
В операционных хирурги и медсестры, все участвующие в операции, надевают стерильное операционное белье. Все процедуры должны проводиться в одноразовых или стерильных перчатках.
50. Запрещается надевать повторно колпачок на использованные иглы, сгибать и ломать их, проводить процедуру замены игл:
1) необходимо помещать отработанные, продезинфицированные шприцы, иглы и прочие острые предметы в специальные емкости, прочные на прокол;
2) утилизация одноразовых шприцев проводится путем сжигания или подвергаются промышленной переработке. Необходимо пользоваться пинцетом, карцангером для помещения загрязненных или разбитых стеклянных изделий в специальные емкости;
3) после проведения любой процедуры необходимо тщательно вымыть руки в теплой воде с мылом, не снимая перчаток, а затем, сняв перчатки повторно вымыть руки. В случае загрязнения рук кровью, слюной они должны быть немедленно обработаны тампоном, смоченным в дезинфицирующем растворе.

9. Организация инфекционного контроля за
внутрибольничными инфекциями

51. В стоматологической организации независимо от форм собственности должна быть разработана и внедрена система инфекционного контроля за внутрибольничными инфекциями:
1) необходимо обеспечивать своевременный и полный учет всех случаев внутрибольничных инфекций с регистрацией в журнале учета инфекционных заболеваний;
2) администрацией стоматологической организации должно проводиться расследование каждого случая внутрибольничной инфекции и осуществляться противоэпидемические мероприятия;
3) персонал стоматологической организации должен иметь базовую подготовку по инфекционному контролю и постоянно повышать свою квалификацию в этой области;
4) руководитель стоматологической организации должен обеспечить охрану здоровья медицинских работников от неблагоприятного воздействия профессиональных факторов инфекционной и неинфекционной природы.

Приложение 1
к санитарным правилам и нормам
"Санитарно-гигиенические и
противоэпидемические требования
к устройству, оборудованию и
эксплуатации стоматологических
организаций"

Нормативные уровни горизонтальной освещенности рабочих поверхностей при искусственном освещении

Название помещений |Уровни общего освещения, люкс |----------------------------- |люминесцентными| накаливания _____________________________________________|_______________|_____________ Лечебные кабинеты врачей, процедурные, 500 200 манипуляционные, основные помещения зуботехнических лабораторий Кабинеты зубных врачей, заведующих 400 200 отделениями, гипсовочные, полимеризационные Кабинеты медицинских сестер, сестер- 300 150 хозяек, моечные Литейные, паяльные, кабинеты 200 100 рентгеновских снимков зубов, помещения для подготовки хирургических инструментов к стерилизации Регистратура, приемные, коридоры, 150 75 стерилизационная - автоклавная, помещение для приема и хранения нестерильных материалов, склад хранения стерильных материалов Лестничные клетки, тамбур 100 50 Помещения для хранения 30 дезинфекционных средств Помещения санитарных узлов 75 30

Приложение 2
к санитарным правилам и нормам
"Санитарно-гигиенические и
противоэпидемические требования
к устройству, оборудованию и
эксплуатации стоматологических
организаций"

Режимы дезинфекции для стоматологических организаций

___________________________________________________________________________
Наиме- |Метод | Режимы дезинфекции |Условия
нование |дезин-|------------------------------------------------|проведения
объектов|фекции|Дезинфицирую-|Концентра-|Экспозиция|Применяемое |дезин-
| |щий агент |ция р-ра |(минуты) |оборудование|фекции ________|______|_____________|__________|__________|____________|__________
1. | | | | |Дизинфек- |Полное по-
Стомато-|Кипя- |Дистиллиро- |96 град.С | 30 |ционный |гружение
логичес-|чение |ванная вода | | |кипятильник |изделий в
кие инст| |-------------|----------|----------| |воду
рументы | |Дистиллиро- | 2% | 15 | |
из метал| |ванная вода с| | | |
ла и сте| |натрием дву- | | | |
кла, при| |углекислым | | | |
меняемые| |(питьевая | | | |
для | |сода) | | | |
осмотра |------|-------------|----------|----------|------------|----------
|Возду-|Сухой горячий|120 град.С| 45 |Воздушный |Дезинфек-
|шный |воздух | | |стерилизатор|ция должна
| | | | | |проводить-
| | | | | |ся без
| | | | | |упаковки
| | | | | |(в лотках)
|------|-------------|----------|----------|------------|---------
|Хими- |Тройной |2% форма- | 45 |Закрытые ем-|Полное
|ческий|раствор |лин | |кости из |погружение
| | |0,3% фенол| |стекла или |изделия
| | |1,5% | |пластмасса |в раствор
| | |натрий | | |
| | |двуугле- | | |
| | |кислый | | |
| | |2,5% | | |
| |Дезэфект |4% | 60 | |
| | | | 30 | |
| |-------------|----------|----------| |
| |Перекись |4% | 90 | |
| |водорода | | | |
| | | | | |
| |Перекись |4% | 30 | |
| |водорода | | | |
| |с 0,5% моюще-| | | |
| |го средства | | | |
| |-------------|----------|----------| |
| |Септокаль |0,5% | 15 | |
| |-------------|----------|----------| |
| |Гипохлорит |1% | 30 | |
| |кальция | | | |
--------|------|-------------|----------|----------|------------|----------
2. | | | | | |
Стомато-|Хими- |Формальдегид |3% | 30 |Закрытые ем-|Тщательное
логичес-|ческий|Септокаль |0,5% | 30 |кости из |2-х крат-
кие на- | | |1% | 15 |стекла или |ное проти-
конечни-| |-------------|----------|----------|покрытые |рание ве-
ки к | |Гротанат |неразве- | 15 |эмалью |тошью на-
бортма- | |Борербад |денный | | |ружных по-
шинам и | | | | | |верхностей
турбинам| | | | | |наконечни-
| | | | | |ка и кана-
| | | | | |ла для бо-
| | | | | |ра, смочен
| | | | | |ного в де-
| | | | | |зинфекци-
| | | | | |рующем
| | | | | |растворе
--------|------|-------------|----------|----------|------------|----------
3. | | | | | |
Зеркала |Хими- |Перекись |3% | 60 |Стеклянная |Погружение
стомато-|ческий|водорода | | |емкость с |в раствор
логичес-| |-------------|----------|----------|раствором |с полным
кие | |Тройной |3% | 45 | |промыва-
| |раствор | | | |нием в
| | | | | |воде
--------|------|-------------|----------|----------|------------|----------
4. | | | | | |
Боры |Хими- |Формальдегид |3% | 20 |Стеклянная |Полное
зубные |ческий| | |----------|емкость |погружение
| |Гротанат |неразве- | 15 |с раствором |в раствор
| |Борербад |денный | | |
| |-------------|----------|----------| |
| |Лизетол АФ |5% | 15 | |
| |-------------|----------|----------| |
| |Дезэфект |4% | 30 | |
| |-------------|----------|----------| |
| |Бромосепт |0,2% | 30 | |
|------|-------------|----------|----------|------------|---------
|Возду-| |120 град.С| 45 |Воздушный |Дезинфек-
|шный | | | |стерилизатор|ция должна
| | | | | |проводить-
| | | | | |ся без
| | | | | |упаковки
| | | | | |(в лотках)
--------|------|-------------|----------|----------|------------|---------
5. | |Гротанат |неразве- | 15 |Закрытые |Погружение
Диски |Хими- |Борербад |денный | |стеклянные |в раствор
стомато-|ческий|-------------|----------|----------|емкости |
логичес-| |Дезэфект |4% | 30 | |
кие | |-------------|----------|----------| |
| |Бромосепт |0,2% | 30 | |
--------|------|-------------|----------|----------|------------|---------
6. | | | | |Дизинфек- |Полное по-
Шпатели |Кипя- |Дистиллиро- |96 град.С | 15 |ционный |гружение
металли-|чение |ванная вода | | |кипятильник |в раствор
ческие | |-------------|----------|----------| |
| |Дезэфект |2,5% | 30 | |
| |-------------|----------|----------| |
| |Бромосепт |0,2% | 30 | |
| |-------------|----------|----------| |
| |Клорсепт |0,1% | 60 | |
--------|------|-------------|----------|----------|------------|----------
7. | | | | | |
Термо- |Хими- |Перекись |3% | 80 |Стеклянная |Полное по-
метры |ческий|водорода | | |емкость с |гружение в
медицин-| | | | |раствором |раствор
ские | | | | | |
--------|------|-------------|----------|----------|------------|----------
8. | | | | | |
Инстру- |Хими- |Дезэфект |2,5% | 60 |Емкость с не|Погружение
менты и |ческий|-------------|----------|----------|поврежденной|в раствор
изделия | |Лизетол АФ |2% | 30 |эмалью |
из пласт| |-------------|----------|----------| |
массы, | |Виркон |2% | 10 | |
резины | |-------------|----------|----------| |
(клеен- | |Перекись |3% | 80 | |
чатые | |водорода | | | |
материа-| |-------------|----------|----------| |
лы) | |Бромосепт |0,2% | 30 | |
--------|------|-------------|----------|----------|------------|----------
9. | | | | | |
Медицин-|Хими- |Септокаль |0,05% | 30 |Емкость с не|2-х крат-
ские |ческий|-------------|----------|----------|поврежденной|ное
приборы,| |Дезэфект |2,5% | 60 |эмалью |протирание
аппараты, |Гипохлорит |0,25% | 30 | |
оборудо-| |кальция | | | |
вание с | |-------------|----------|----------| |
лакокра-| |Перекись во- |3% | 30 | |
сочным | |дорода с 0,5%| | | |
покрыти-| |моющего сред-| | | |
ем | |ства | | | |
--------|------|-------------|----------|----------|------------|----------
10. | | | | | |
Отрабо- | |Гипохлорит |1% | 30 | |Утилизация
танный | |кальция | | | |
медицин-| |-------------|----------|----------| |
ский и | |Септокаль |1% | 15 | |
перевя- | |-------------|----------|----------| |
зочный | |Клорсепт-17 |0,2% | 60 | |
материал| |-------------|----------|----------| |
| |Дезэфект |2,5% | 30 | |
--------|------|-------------|----------|----------|------------|----------
11. | | | | | |
Убороч- |Хими- |Дезэфект |1% | 30 |Закрывающие-|Погруже-
ный |ческий|-------------|----------|----------|ся емкости с|ние в
материал| |Гипохлорит |1% | 30 |неповрежден-|один из
| |кальция | | |ной эмалью |дезинфи-
| | | | | |цирующих
| | | | | |растворов
| | | | | |с после-
| | | | | |дующим
| | | | | |промыва-
| | | | | |нием и
| | | | | |сушкой
--------|------|-------------|----------|----------|------------|----------
12. | | | | | |
Санитар-|Чистя-|Комет | | 10 | |2-х крат-
но-тех- |щие |-------------|----------|----------| |ное про-
ническое|дезин-|Дезэфект |1% | 30 | |тирание
оборудо-|фици- | | | | |с интер-
вание |рующие| | | | |валом
(ракови-|средс-| | | | |15 минут
ны, кра-|ва | | | | |
ны) | | | | | |
--------|------|-------------|----------|----------|------------|----------
13. | | | | | |
Помеще- |Хими- |Перекись во- |3% | 30 | |Протирание
ния, |ческий|дорода с 0,5%| | | |увлажнен-
предметы| |моющего | | | |ной
обста- | |средства | | | |ветошью
новки | |-------------|----------|----------| |
| |Септокаль |0,05% | 60 | |
| |-------------|----------|----------| |
| |Клорсепт-17 |0,05% | 60 | |
| |-------------|----------|----------| |
| |Дезэфект |1% | 30 | |
________|______|_____________|__________|__________|____________|__________

"Стоматологиялық ұйымдардың құрылымына, жабдықталуына, оларды пайдалануға қойылатын санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы бағытталған талаптар" санитарлық ережелерi мен нормаларын бекiту туралы

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік санитарлық Бас дәрігерінің 2002 жылғы 26 маусымдағы N 24 бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2002 жылғы 15 шілдеде тіркелді. Тіркеу N 1918. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті Төрағасының м.а. 2010 жылғы 30 наурыздағы N 92 Бұйрығымен

Күші жойылды - ҚР Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті Төрағасының м.а. 2010.03.30 N 92 Бұйрығымен.

"Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11 бабына сүйене отырып төмендегi көрсетiлген тармақтарды орындауды, БҰЙЫРАМЫН:
1. Қосымша берiлген 2002 жылғы 26 маусымдағы N 3.01.084.02 "Стоматологиялық ұйымдардың құрылымына, жабдықталуына, оларды пайдалануға қойылатын санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы бағытталған талаптар" санитарлық ережелерi мен нормалары бекiтiлсiн.
2. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеуге қойылып, алғашқы ресми түрде баспадан шыққан күннен он күн өткеннен кейiн қолданысқа енгiзiледi.

Бас дәрігер

КЕЛІСІЛГЕН
Қазақстан Республикасы
экономика және сауда
Министрлігінің құрылыс істері
жөніндегі комитеттің Төрағасы
2002 жылғы 28 маусым

БЕКІТІЛГЕН
Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік санитарлық
Бас дәрігерінің
2002 жылғы 26 маусым
N 24 бұйрығымен

"Стоматологиялық ұйымдардың, құрылымына, жабдықталуына,
оларды пайдалануға қойылатын санитарлық-гигиеналық және
эпидемияға қарсы бағытталған талаптар" санитарлық
ережелер мен нормалар 1. Жалпы ережелер

1. Осы санитарлық ережелер мен нормалар (әрi қарай - санитариялық ережелер) стоматология саласындағы амбулаториялық-поликлиникалық ұйымдардың, бөлiмшелер мен кабинеттердiң және тiс техникасы лабораторияларының, барлық меншiктiк қалыптағы тiс дәрiгерлерiне және тiс техниктерiне, (әрi қарай - стоматологиялық ұйымдар) басшыларына, стоматологиялық ұйымдарды жобалайтын, олардың құрылысын қайтадан кеңейтудi, пайдалануды қарастыратын мамандарға, осы санитарлық ережелер мен нормалардың орындалуына Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды iске асыратын органдарға арналған.

2. Санитарлық ережелердiң талаптарын орындау жауапкершiлiгi стоматологиялық, ұйымдардың бiрiншi басшыларына, бөлiмшелердiң, кабинеттердiң, тiс техникасы лабораторияларының меңгерушiлерiне, жеке және заңды тұлғаларға жүктеледi. Стоматологиялық ұйымдар басшылары осы санитарлық ережелердiң негiзiнде жеке жұмыс түрлерi бойынша өндiрiстiк санитария жөнiндегi қауiпсiздiк техникасының нұсқауын әзiрлеуге мiндеттi.

3. Осы санитарлық ережелердiң талаптарының орындалуын бақылау Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары мен мекемелерiне жүктеледi.

2. Терминдер мен анықтамалар

4. Осы санитарлық ережелер мен нормаларды дайындағанда келесi терминдер пайдаланылды:
1) стоматологиялық ұйымдар - ауыз қуысы мен тiске терапевтiк, хирургиялық, ортопедиялық, ортодонттiк емдеу жұмыстарын жүргiзетiн меншіктiк қалпына қарамастан медициналық iс-әрекетпен айналысатын денсаулық сақтау саласындағы заңды және жеке тұлғалар;
2) жұқпа тарататын артифициалды механизм - адам арқылы жұқпалы ауруларды жасанды түрде тудыратын механизмдер;
3) зарарсыздандыру - сыртқы ортадағы адамдар мен жануарларда жұқпалы, паразитарлық аурулардың қоздырғыштарын жоюға бағытталған кешендi шаралар;
4) зарарсыздандыру дәрмегi - сыртқы ортадағы адамдар мен жануарларда жұқпалы, паразитарлық аурулардың қоздырғыштарын жоятын зат;
5) аурухана iшiндегi жұқпа - адамдарға ем жасап, ауруын анықтау барысында жұқтырылған жұқпалы ауру;
6) жұқпаға бақылау жасау - бұл аурухана iшiндегi жұқпаны персоналдар мен пациенттердiң арасында болдырмауға бағытталған ұйымдастырушылық, профилактикалық және эпидемияға қарсы шаралар жүйесi;
7) орталықтандырылған стерилизация бөлiмi - ауруханалық ұйымдар мен амбулаториялық-поликлиникалық ұйымдардың құралдарын таңу материалдарын стерилизациядан өткiзiп қаптап, өңдеп, емдеуге қолдануға арналған мамандандырылған бөлiм;
8) стерилизация - физикалық және химиялық агенттермен әсер ету арқылы затты немесе бұйымды микроорганизмдерден толықтай босату.

3. Стоматологиялық ұйымдардағы үй-жайларды орналастыру мен жабдықтауға қойылатын талаптар

5. Стоматологиялық ұйымдар жеке орналасқан ғимараттарда немесе осы санитарлық ереженiң және қолданыстағы құрылыстық нормалар мен ережелердiң (әрi қарай - ҚНжЕ), талаптары орындалғанда, ғимараттарға қоса жапсыра салынған, жұмыс жасауға ыңғайландырылған үй-жайларды пайдалануға болады:
1) стоматологиялық көмек көрсетудi талап ететiн мекемелерде мектептерде, тұрғын үй ғимараттарында, ауруханаларда, санаторийларда, стоматологиялық емханаларды, бөлiмшелер мен кабинеттердi орналастыруға болады. Ғимараттардың жертөлесiнде стоматологиялық ұйымдарды орналастыруға болмайды;
2) ғимараттардың жертөлесiнде қызметкерлерге арналған санитарлық-тұрмыстық қажетке керектi үй-жайларды және қоймаларды орналастыруға болады, олардың тарта-соратын желдеткiш камералары болуы керек;
3) емхананың балаларға арналған бөлiмiнiң жеке кiрiс есiгi, киiм iлгiшi, күту орны және әжетханасы болып, ересектер бөлiмiмен қатысы болмауы керек;
4) стоматологиялық ұйымдардағы рентген, физиотерапиялық кабинеттер, автоклав, электрқондырғылары және электр жүйесiнiң құрылымы және оларды пайдалану, қолданыстағы нормативтiк құқықтық актiлер талабына жауап беруi керек;
5) стоматологиялық (терапевтiк, хирургиялық, ортопедиялық, ортодонттік) ұйымдардағы негiзгi стоматологиялық креслоға 14 метр квадрат (әрi қарай - м2) ал қосымша креслоларға 7 м2 орын бөлуi керек. Егер қосымша креслода әмбебап қондырғы болса, жұмыс орны 10 м2 көбейтiледi. Егер табиғи жарық бiр жақтан түсетiн болса, кабинеттiң ұзындығы алты метрден аспауы керек;
6) стоматологиялық қосымша бөлмелер мен оған бөлiнетiн орынның көлемi емхананың қуатына байланысты болып, қолданылып жүрген ҚНжЕ-нiң талаптарына сай болуы керек;
7) ауылды жерлерде хирургиялық және терапевтiк саладағы балаларды және ересек кiсiлердi бiрге қабылдауға арналған жеке кабинеттердiң болуына рұқсат етiледi.

4. Стоматологиялық ұйымдардың үй-жайларының iшiне әрлеу жұмыстарын жүргiзгенде қойылатын талаптар

6. Yй-жайлардың iшiне әрлеу жұмыстарын жүргiзгенде пайдаланылатын барлық материалдарға Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдарының рұқсаты болып, Қазақстан Республикасының "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Заңына сәйкес жүргiзiледi.
Стоматологиялық кабинеттердiң қабырғалары зарарсыздандыру дәрмегiн қосып ылғалды тазалау жұмыстарын жүргiзу үшiн ой-шұңқырсыз тегiс болуы керек. Барлық бұрыштары, қабырғалардың төбемен, еденмен қосылған жерлерi тiк бұрыш құрамай, доғал бұрыш құрап, карнизсiз, әшекейсiз болуы керек.

7. Стоматологиялық кабинеттердiң хирургиялық, стерилизациялау бөлмелерi еденнен 1,8 метр биiктiкке дейiн, ал операция жасайтын бөлмеде барлық қабырға тұтас түрде глазурьленген тақтайшалармен жабылуы керек. Панельден жоғарғы тұс майлы бояумен немесе сулы эмульсиямен сырланады.

8. Тiс құймаларының гипстiк нұсқасын дайындайтын ортопедиялық кабинеттерде, тiс техникасының лабораториясының негiзгi үй-жайлары 1,8 метр биiктiкке дейiн барлық қабырға алкидстирольдi, полиеинилацетатты майлы бояулармен немесе нитроэмальмен сырлануы керек. Панельден жоғарғы биiктiк силикатты немесе құрамында клейi бар бояумен боялады. Стоматологиялық кабинеттердiң (операция бөлмесi, оның алдындағы және стерилизациялаудан өткiзетiн бөлме), тiс техникасының лабораториясына бөлiнген бөлменiң төбесi сулы эмульсиямен, майлы немесе клейлi силикатты бояулармен ақ түске боялады.

9. Арнайы тiс техникасының лабораториясына арналған үй-жайдың қабырғалары 1,8 метр биiктiкке дейiн глазурьленген тақтайшамен жабылуы керек. Панельден жоғарғы биiктiк силикатты немесе құрамында клейi бар бояумен сырланады.

10. Стоматологиялық кабинеттiң едендерi поливинильхлоридтi (винил-пластпен, линолеуммен) материалдармен жабылып, араларында саңлау болмас үшiн оларды балқытып бiрiктiредi. Хирургиялық стоматология және операция жасайтын кабинеттердiң еденiне керамикалық тақтайшаларды төсеуге болады.

11. Бұл ұйымдардағы есiктер мен терезелер эмаль немесе майлы бояу арқылы боялып, оның ашып жабуға арналған фурнитураларының беттерi оңай тазаланатындай тегiс болуы керек.

5. Стоматологиялық ұйымдардың жабдықталуына
қойылатын талаптар

12. Терапевтiк, хирургиялық, ортопедиялық, ортодонттiк кабинеттерде үш креслодан артық орын болмауы керек, ал хирургиялық кабинеттерде олардың саны екiден аспауы керек және мiндеттi түрде дәрiгерлер бiр бiрiнен биiктiгi 1,5 метрлiк бөлгiшпен бөлiнуi керек.

13. Егер кабинетке табиғи жарық бiр жақтан түсетiн болса, кабинетте орналасқан креслолар жарық көзiне қарап, бiр қатарда орналасуы керек.

14. Амальгама және полимерлiк материалдарымен жұмыс iстеу үшiн терапевтiк және ортопедиялық тiс емдеу кабинеттерiнде келесi талаптарға сай ауа сорғыш шкаф болуы тиiс:
1) шкафтың 30 да 60 сантиметр (әрi қарай - см) өлшемiндегi жұмыс iстейтiн ашық қуысындағы ауаның автономды механикалық түрде тартылуы секундына 0,7 метрден кем болмайтын қозғалысты қамтамасыз етуi тиiс;
2) шкафтың барлық аумағынан ауа шығарылып тұруы тиiс;
3) шкафтың iшкi бетi сынапты өткiзбейтiндей болуы тиiс;
4) шкафтың еденi төгiлген сынаптың тамшыларын жинауға арналған ыдыспен қосылған сызатқа қарай әр қудырма метрге бiр-екi см еңкiш болуы тиiс;
5) шкафқа сынапты ұстап қалатын су жүйесiне қосылған раковина орнатылуы тиiс;
6) шкафтың iшiне амальгаманың тәулiктiк қорын, сынап және амальгама дайындайтын ыдысты, сондай-ақ демеркуризациялау құралдарын сақтау үшiн кiшiгiрiм шкаф орналастырылуы тиiс.

15. Күмiс амальгамасын дайындау кезiнде қолмен жұмыс iстеудi жiбермеу мақсатында амальгаманы араластырғыш үнемi ауа сорғыш шкафтың iшiнде болуы тиiс.

16. Амальгамамен жұмыс iстейтiн бөлмелердi жинап, демеркуризациялауды жеңiлдету үшiн барлық жұмыс жиhаздарының аяқтары 20 см кем болмауы тиiс (демеркуризация - жұмыс орнының сынаппен ластануын шектейтiн шаралардың кешенi).

17. Негiзгi үй-жайдағы тiс технигiнiң жұмыс орнында төмендегiлер: мөлшерi 1,0 X 0,7 метр болатын тiс технигiнiң арнайы үстелi; өзiнiң жеке шаң сорғышы бар жылтыратқыш электрлi машина; газ келетiн түтiк болуы керек.

18. Стоматологиялық кабинеттер сығылған ауаны, оттегiнi жеткiзетiн және вакуумдық жағдайды қалыптастыратын, жүйемен жабдықталуы қажет.

19. Әмбебап стоматологиялық қондырғыларға ыстық және суық суды қосқанда, оларды керегiнде жауып қоятындай вентилдердi қарастыру қажет.

20. Гипстi қолданып жұмыс атқарғанда қалатын қалдық суды раковинаға жiберерден бұрын, оны гипстен тазалау керек.

21. Емдеу кабинеттерi мен тiс техникасының лабораториясында персонал қолын жуатын шынтақ немесе аяқ арқылы басқарылатын крандармен жабдықталған жеке раковина және басқа да өндiрiстiк мақсаттар үшiн құралдарды, ыдыстарды, керек-жарақтарды, және басқа да жабдықтарды жууға пайдаланылатын арнайы ванналар болуы керек.

22. Әрбiр стоматологиялық кабинетте стерилденген материалдар мен құралдарға арналған үстелдер болуы керек.

23. Күту орындары мен қабылдау бөлмелерiнде эмальдан немесе фарфордан жасалған түкiргiштер орнатылуы керек.

24. Едендерi тақтайшадан жасалған үй-жайларда, жұмыс орындарында, аяқты суықтан қорғайтын ағаш төсенiш болуы қажет.

25. Стоматологиялық ұйымдар шұғыл және алғашқы медициналық көмек көрсетуге қажеттi дәрiлерiмен, зарарсыздандыру дәрмектерiмен қамтамасыз етiлуi керек.

6. Стоматологиялық ұйымдардың өндiрiстiк үй-жайларындағы
микроклиматына, жылу жүйесiне, желдетiлуiне
қойылатын талаптар

26. Стоматологиялық кабинеттердiң микроклиматы, желдетiлуi, жылу жүйесi, жарықтандырылуы қолданыстағы ҚНжЕ-нiң талаптарына сай болуы керек.

27. Стоматологиялық емхана ғимараттарында сумен жылыту жүйесiн қарастыру қажет. Орталық жылу жүйесiнiң жылу тасушы суының температурасы 95оС болуы керек.

28. Орталық сумен жылыту жүйесiнде қыздыратын құралдар - негiзiнен, бұрыштағы үй-жайларды есептемегенде, терезелердiң астына орналастырылатын, жеңiл тазартатын, үстi тегiс радиаторлар болуы керек.

29. Стоматологиялық емхана ғимараттарында, стоматологиялық бөлiмшелерiнде, кабинеттер мен тiс техникалық лабораторияларының үй-жайларында ауаның тартылуы бойынша сағатына үш есе және соруы бойынша сағатына екi есе ауа ауыстыратын, сорып-тартатын жалпы желдеткiш қарастырылуы керек. Операциялық үй - жайда тек ауа ауыстыратын жалпы желдеткiш болуы қажет.

30. Жалпы ауыстырылып, сорып-тартатын желдеткiштiң барлығына қарамастан барлық үй-жайларда тез ашылатын фрамугалар мен форточкалар; терапевтiң және ортопедтiң, стерилизациядан өткiзiп, дәнекерлiк жасайтын кабинеттерде механикалық сору шкафтары; тiс техниктерiнiң негiзгi үй-жайлардағы жұмыс орындарында және әрбiр жылтырату орнындағы жылтырату машинасының меншiктi шаң сорғышы болып тiс құю бөлмесiндегi ортадан аластату арқылы тiс құятын пештiң, дәнекерлек бөлмесiндегi газ плитасының, жылтырату бөлмесiнде қыздыру құралдары мен полимеризациялық жұмыс үстелiнiң үстiнде сору зонттары болуы керек.

31. Тiс техникалық лабораторияларының негiзгi үй-жайларында, ортопедиялық стоматология және операция жасайтын кабинеттерiнде ауаны кондиционерлеу қарастырылуы керек.

32. Стоматологиялық ұйымдардың барлық үй-жайларында табиғи жарық болуы қажет:
1) жаңадан құрылып жатқан стоматологиялық емханаларда күн сәулесiнiң тiкелей түсуiнен жұмыс орындарына жарықтың көп мөлшерде түсуiн, сондай-ақ жаз айларында әсiресе елiмiздiң оңтүстiк аудандарында ғимараттың ысып кетуiн болдырмас үшін стоматологиялық кабинеттердiң терезелерiн солтүстiк бағытқа бағдарлау қажет;
2) жұмыс iстеп жатқан, кабинеттерi терiс бағытта орналасқан мекемелерде жаз мезгiлiнде терезелердi тент, маркиз, жалюздер және басқа заттармен көлеңкелеу керек;
3) барлық стоматологиялық кабинеттер және тiс техникасы лабораториясының негiзгi жайларында (терезенiң әйнектелген бетiнiң еден ауданына қатысы) жарықтандыру коэффициентi 1:4-1:5 болып, ал басқа өндiрiстiк жайларда 1:8-ден төмен болмауға тиiс;
4) кабинеттерде табиғи жарық тек бiр жағынан түскен жағдайда екi қатар орналастырылған стоматологиялық креслолардың екiншi қатарында күндiзгi уақыттың өзiнде қосымша жасанды жарық көздерiн қолдануы керек;
5) тiс техникасы лабораторияларының негiзгi жайларында орналасқан тiс техниктерiнiң жұмысшы үстелдерiне табиғи жарықтың сол жағынан түсуiн қамтамасыз еткен дұрыс.

33. Стоматологиялық ұйымдардың барлық үй-жайлары люминесценттi немесе жай шамдардан құралған ортақ жарық көздерiмен қолданыстағы ҚНжЕ-нiң талаптарына сай қамтамасыз етiлуге тиiс:
1) Барлық стоматологиялық кабинеттерде және тiс техникасы лабораторияларының негiзгi үй-жайларында люминесценттi жалпы жарықты пайдалану барысында сәуле шығару спектрi түстi өзгертпейтiн шамдарды қолдану керек;
2) Жалпы жарық беретiн шамдар жұмыс iстеп отырған дәрiгер көзiнiң аумағына түспейтiндей есеппен орналастырылуға тиiс.

7. Зарарсыздандыру және стерилизациялау тәртiбiне
қойылатын талаптар

34. Стоматологиялық ұйымдар барлық үй-жайларына тұрақты түрде ылғалды тазарту және зарарсыздандыру жүргiзiлiп отыруы керек.

35. Стоматологиялық жабдықтар, жиhаздар жарық көзiне кедергi және жинауға қолайсыз жағдай тудырмайтындай болып орналастырылады.

36. Әр стоматологиялық кабинеттерде қажеттi қанықпадағы зарарсыздандыратын ертiндiнi сақтау үшiн, жасалған уақыты көрсетiлген, таңбаланған арнайы ыдыстар болуы керек.

37. Кабинеттерге қажеттi ақпараттық стендтер, кестелер ылғалды тазалау жұмыстарын жүргiзуге мүмкiндiк беретiн материалдардан дайындалуы қажет.

38. Ауруларды қабылдайтын операциялық, хирургиялық және басқа да кабинеттердiң барлығында микроб өлтiретiн қабырғадан немесе төбеден түсетiн ультра күлгiн сәуле көздерiмен жабдықталуы тиiс: ОБН-150 сәуле түсiрушi есеп бойынша көлемi 30 метр куб бөлме үшiн - бiреу; ОБН-300 - 60 метр куб бөлме үшiн. Сәуле түсiрушiнiң құрамына енетiн тiкелей және шағылыстыратын әсерi бар шамдардың қосқыштарын жеке орнату керек.

39. Стоматологиялық кабинеттер және тiс техникасы лабораторияларының үй-жайларына күнiне үш реттен кем емес Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары мен мекемелерi рұқсат еткен зарарсыздандыру заттарын қолдана отырып, ылғалды тазалау жұмыстарын жүргiзедi. Күнделiктi тазалау жұмыстарынан кейiн үй-жайдың ішi 30 минут бойы кварцтеледi, соңынан 15 минут аралығында желдетiледi. Кварцтеуге кеткен уақыт арнайы журналда тiркеледi. Толық тазарту жұмыстары айына бiр рет және эпидемиялық көрсеткiштер бойынша да жүргiзiледi.

40. Тазартуға қажеттi керек-жарақтар (шелек, шүберек, шөтке) таңбаланып және кабинеттер, дәретхана мен басқа үй-жайлар үшiн бөлек қолданылады. Таңбаланған тазартуға қажеттi керек-жарақтар қатаң түрде белгiлi бiр жерде сақталып және тiкелей белгiлi мақсатқа пайдаланылады.

41. Зарарсыздандыратын заттардың жұмысшы ертiндiлерiн дайындау, олармен жұмыс iстеуде техника қауiпсiздiгi ережелерiн сақтай отырып, орталықтандырылған бiр жерде жүргiзiлуi қажет.

42. Терi мен шырышты қабаттардың тұтастығының бұзылуына байланысты жұқпалы аурулардың артифициалды механизмдер арқылы жұғуының алдын алу мақсатында қолмен жұмыс iстеуде, жеке бастың тазалығын сақтаумен қоса, қолданылатын медициналық құралдар мен жабдықтарды стерилизациялау алдындағы тазарту және стерилизациядан өткiзу, зарарсыздандыру ережелерiн сақтауы қажет.

43. Медициналық-стоматологиялық саймандардың барлық түрлерi, әр қолданыстан кейiн зарарсыздандырылуы, стерилизациялау алдында жiтi тазартылып, қолданылып жүрген нормативтi құжаттардың талаптарына сәйкес, стерилизациядан өтуi қажет. Бiр рет қолданылатын медициналық құрал-саймандар зарарсыздандырылып утилизацияландырылады.

44. Стоматологиялық емханалар мен стационарларда орталықтандырылған стерилизациялау бөлiмдерi құрылуы керек.

45. Балауыз валиктi протездер мен қалыптар өлшеу үшiн киiп көруден бұрын зарасыздандырылады. Тiстiң iзiн түсiретiн қасықтары зарарсыздандырылып, стерилизациядан өткiзiледi.

46. Стоматологиялық кабинеттердегi әртүрлi объектiлердi зарарсыздандыру тәртiбi осы санитарлық ережелердегi 2-қосымшада көрсетiлген.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнде тiркелген зарарсыздандыру құралдарын қолдануға рұқсат етiледi.

47. Стерилизациялау алдындағы өңдеу және стерилизациялау тәртiптерi Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары мекемелерi белгiлеген тәртiппен анықталады.

8. Персоналдың жеке басының тазалығын сақтау ережесi

48. Стоматологиялық ұйымдардың әкiмшiлiгi медициналық персоналын уақытында және жеткiлiктi көлемде қол жуу үшiн сабын, шөткемен, жеке қолдануға қол орамалымен немесе бiр мәрте қолданылатын қағаз салфеткалармен, жеке қорғану заттарымен (халат, маска, қорғаушы көзәйнектер, қалпақтар) қамтамасыз етуге мiндеттi.

49. Кабинеттерде тамақ сақтауға және iшуге, темекi шегуге, жеке киiмдерiн сақтауға, арнайы киiмсiз жұмыс iстеуге тыйым салынады. Хирург-стоматологтар халаттың үстiнен целофаннан жасалған алжапқыш киiп жұмыс істеулерi керек.
Операция жасауға қатысатын хирургтар мен мейiрбикелер стерилденген операциялық киiмдер киедi. Барлық емшаралар бiр мәрте қолданылатын немесе стерилденген қолғаптармен жүргiзiлуi тиiс.

50. Байқаусызда қайта қолданылуды жiбермес үшін, қолданылған инелерге қалпақ кигiзуге тыйым салынады:
1) қолданылған, зарарсыздандырылған шприцтер, инелер және басқа үшкiр заттар тесiлмейтiн арнайы ыдысқа салынады;
2) бiр мәрте қолданылатын шприцтердi жою күйдiру арқылы немесе өнеркәсiптiк қайта өңдеу арқылы жүргiзiледi. Ластанған немесе сынған шыны бұйымдарды арнайы ыдысқа салу үшiн қысқыш немесе карцангердi қолдану қажет;
3) әрбiр жүргiзiлген емшарадан кейiн қолғапты шешпей тұрып, қолды сабындап жылы сумен жуып, артынан қолғапты шешiп қайта жуу қажет. Қол қан немесе сiлекеймен ластанған жағдайда жедел зарарсыздандыратын ертiндiге батырылған тампонмен тазартылуы керек.

9. Аурухана iшiндегi жұқпаны бақылауды ұйымдастыру

51. Стоматологиялық ұйымдар, меншiктiк қалпына қарамастан аурухана iшiндегi жұқпаны бақылау жүйесi әзiрленiп, ол iске енгiзiлуге тиiс:
1) аурухана iшiнде пайда болған жұқпа барлық жағдайда уақытында есепке алынып, жұқпалы ауруларды тiркеу журналына тiркелуi қажет;
2) стоматологиялық ұйымдардың әкiмшiлiгi аурухана iшiндегi жұқпаның әрбiр жағдайына тексерiс жүргiзiп, эпидемияны болдырмауға бағытталған қарсы шараларды жүзеге асыруы тиiс;
3) стоматологиялық ұйымдардың персоналдарының жұқпаны бақылау бойынша базалық дайындығы болуы керек және осы салада өзiнiң бiлiктiлiгiн үнемi арттырып отыруы қажет;
4) стоматологиялық ұйымдардың басшылары медицина қызметкерлерiнiң денсаулығын жұқпалы және жұқпайтын ауруларды кәсiби факторларының терiс әсерiнен қорғауды қамтамасыз етуi тиiс.

"Стоматологиялық ұйымдардың,
құрылымына, жабдықталуына,
оларды пайдалануға қойылатын
санитарлық-гигиеналық және
эпидемияға қарсы бағытталған
талаптар" санитариялық
ережелер мен нормаларға
1-қосымша

Жасанды жарықтандыру кезiнде жұмыс iстеу орындарына
горизонталды түсетiн жарықтың нормативтi деңгейі ____________________________________________________________________
Yй-жайлардың атаулары Жалпы жарықтандыру
деңгейi, люкс
___________________________________________________________________
Люминесценттi жай электр шамы
____________________________________________________________________
Дәрiгерлердiң емдеу кабинеттерi, 500 200
емшаралық, манипуляциялық бөлмелер,
тiс техникасы лабораторияларының
негiзгi үй-жайлары
Көз дәрiгерлерi, бөлiмше меңгеруші. 400 200
лерiнiң, гипс салатын, полимерлер
кабинеттерi
Медбике, шаруашылық жүргізушілер, 300 150
аспап жуатын кабинеттер
Құю және дәнекерлеу, тiстi рентгенге 200 100
түсiру кабинеттерi, хирургиялық
аспаптарды стерилизациядан өткiзуге
дайындайтын үй-жайлар
Тiркеу, күту орындары, күту коридоры, 150 75
стерилизациялау-автоклавтан өткiзу,
стерилизациядан өтпеген материалдарды
қабылдайтын және сақтайтын жайлар,
стерилизациядан өткен материалдарды
сақтайтын қойма
Баспалдақтар алаңы, кiреберiс бөлме 100 50
Зарарсыздандыру құралдарын сақтайтын 30
орын
Санитариялық тораптар бөлмесi 75 30
____________________________________________________________________

"Стоматологиялық ұйымдардың,
құрылымына, жабдықталуына,
оларды пайдалануға қойылатын
санитарлық-гигиеналық және
эпидемияға қарсы бағытталған
талаптар" санитариялық
ережелер мен нормаларға
2-қосымша

Стоматологиялық кабинеттердегі әртүрлі объектілерді зарарсыздандырудың тәртібі

___________________________________________________________________
Объекті. Зарар. Зарарсыздандыру тәртібі Зарарсыз.
лердің сыздан. дандыру
атауы дыру ___________________________________________ жүргізу.
әдісі Зарарсыз. Ерітінді Ұстау Қолданыла. дің
дандырушы концен. мерзімі, тын жабдық. шарты
зат трациясы тар ____________________________________________________________________
1 2 3 4 5 6 7
____________________________________________________________________
1.Тексеру Қайна. Дистилденген 96% 30 Зарарсыз. Өнімді
үшін қол. ту су дандырылған толығымен
данылатын қайнатқыш суға
металл батыру
мен шыны. ________________________________
дан жасал. Натрий қос 2% 15
ған стома. тотығымен
тологиялық (ас содасы)
құралдар бірге дис.
тилденген
су
_______________________________________________________________
Ауамен Құрғақ ыстық 120оС 45 Ауа стерили. Зарар.
ауа заторы сыздан.
дыру
ораусыз (лотокта)
жүргізі. леді
____________________________________________________________________
Химия. Үш ерітінді 2% 45 Шыныдан Өнімді
лық формалин жасалған толығымен
0,3% немесе суға
фенол пластмас. батыру
1,5% салық
натрий жабылған
қос тотығы ыдыс
Дезэфект 2,5% 60
4% 30
Сутегінің
асқын тотығы 4% 90
0,5%
жуғыш
заттармен
бірге сутегі.
нің асқын
тотығы 4% 30
септокаль 0,5% 15
кальцидің
гипохлориді 1% 30
____________________________________________________________________
2. Борма. Химия. Шыныдан Тіс құра.
шиналар лық формальдегид 3% 30 жасалған лының
және тур. немесе соңғы
биналарға септокаль 0,5 30 пластмас. буынын
арналған 1,0 15 салық және
стоматоло. жабылған зара.
гиялық гротанат араласты. 15 ыдыс е-ге
тіс құра. Борербад рылмаған батырыл.
лының ған борға
соңғы арналған
буыны арнаны
мұқият
екі рет
сүрту
____________________________________________________________________
3. Стома. Химия. сутегінің 3% 60 Ерітіндісі Суға
тология. лық асқын бар шыны толық
лық тотығы үш ыдыс жуа
айна еселенген 3% 45 отырып,
ерітіндісі ерітін.
ге бат.
ыру
____________________________________________________________________
4. Тіс Химия. формальдегид 3% 20 Ерітіндісі Ерітін.
борлары лық бар шыны діні
гротанат аралас. 15 ыдыс толық
Борербад паған батыру
Лизетол АФ 5% 15
Дезэфект 4% 30
Бромосепт 0,2% 30
Ауамен 120оС 45 ауа стери. Зарарсыз.
лизаторы дандыру
ораусыз
(лотокта)
жүргізі.
леді
____________________________________________________________________
5. Стома. Химия. Гротанат аралас. 15 жабық шыны Ерітінді.
тология. лық Борербад паған ыдыс ге толық
лық батыру
дискілер Дезэфект 4% 30
бромосепт 0,2% 30
____________________________________________________________________
6. Металл Қайна. Дистилден. 96оС 15 Зарарсыздан. Ерітін.
қалақша ту ген су дырылған діге
Дезэфект 2,5% 30 қайнатқыш толық
Бромсепт 0,2% 30 батыру
Клорсепт 0,1% 60 ____________________________________________________________________
7. Меди. Химия. сутегінің 3% 80 Ерітіндісі
циналық лық асқын бар шыны
термо. тотығы ыдыс
метр
___________________________________________________________________
8. Құ. Химия. Дезэфект 2,5% 60 эмалі ерітінді.
ралдар лық Лизетол АФ 2% 30 бұзылмаған ге толық
және Виркон 2% 10 ыдыс батыру
пласт. Сутегінің
масса асқын
мен тотығы 3% 80
рәзең. Бромосепт 0,2% 30
кеден
жасал.
ған
(кленка
материал.
дары)
басқа да
өнімдер
____________________________________________________________________
9. Лак. Химия. септокаль 0,05% 30 Эмалі екі рет
бояу лық Дезэфект 2,5% 60 бұзылма. сүрту
жабындысы Кальцидің ған ыдыс
бар меди. гипохлориді 0,25% 30
циналық Сутегінің
құралдар, асқын
аппарат. тотығы
тар, 0,5% жуу
жабдық. заттарымен 3% 30
тар бірге
хлорамин.
мен
____________________________________________________________________
10. меди. Кальций 1% 60 Жою
циналық гипохлориді
қолданыл. Септокаль 1% 15
ған таңу Клорсепт 0,2 60
материал. Дезэфект 2,5 30
дары
____________________________________________________________________
11. Жинау Химия. Дезэфект 1% 30 эмалі Зарар.
материал. лық бұзылмаған сыздан.
дары Кальций 1% 30 жабылатын дыратын
гипохлориді ыдыс ерітін.
дінің
біріне батыра
отырып,
әрі қарай
жуып,
кептіреді
____________________________________________________________________
12. Сани. Таза. Дезэфект 1% 30 - 15 мин
тарлық- лайтын Комет 10 аралығын.
техника. зарар. да екі
лық сыздан. рет сүрту
жабдықтар дыру
(ракови. заттары
на, кран)
____________________________________________________________________
13. Ғима. Химия. 0,5% жуу 3% 30 Сулы
рат, жай. лық затымен шүберек.
ластыру бірге пен сүрту
заттары болатын
сутегінің
асқын
тотығы
Септокаль 0,05% 60
Клорсепт 0,05% 60
Дезэфект 1% 30
___________________________________________________________________