Об утверждении Правил о пруденциальных нормативах для банковских групп

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 25 июля 2003 года N 250. Зарегистрированное Министерством юстиции Республики Казахстан 2 сентября 2003 года N 2465. Утратило силу - постановлением Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27.11.2004г. N 325 (V043334)

В целях реализации положений пункта 1 статьи 42 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" Правление Национального Банка Республики Казахстан постановляет:

1. Утвердить прилагаемые Правила о пруденциальных нормативах для банковских групп.

2. Департаменту финансового надзора (Бахмутова Е.Л.):
1) совместно с Юридическим департаментом (Шарипов С.Б.) принять меры к государственной регистрации настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) в десятидневный срок со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан довести настоящее постановление до сведения территориальных филиалов Национального Банка Республики Казахстан, банков второго уровня и ОЮЛ "Ассоциация Финансистов Казахстана".

3. Контроль над исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Сайденова А.Г.

4. Настоящее постановление вводится в действие с 1 октября 2003 года.

Председатель
Национального Банка

Утверждены
постановлением Правления
Национального Банка
Республики Казахстан
"Об утверждении Правил
о пруденциальных нормативах
для банковских групп"
от "25" июля 2003 года N 250

Правила о пруденциальных нормативах
для банковских групп

Настоящие Правила разработаны в соответствии с Законами Республики Казахстан " О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" (далее - Закон о банках) и " О Национальном Банке Республики Казахстан" и определяют обязательные к соблюдению банковскими группами пруденциальные нормативы.

Глава 1. Общие положения

1. В целях регулирования деятельности банковских групп устанавливаются следующие обязательные к соблюдению банковскими группами пруденциальные нормативы:
минимальный размер уставного капитала;
коэффициент достаточности собственного капитала;
минимальный размер собственного капитала;
максимальный размер риска на одного заемщика.
Для целей расчета предусмотренных настоящими Правилами пруденциальных нормативов для банковских групп:
под участниками банковской группы понимаются банк, а также юридические лица, являющиеся дочерними организациями банка, за исключением страховых (перестраховочных) организаций, а также юридических лиц, акции (доли участия) которых перешли в собственность банка в соответствии с условиями договора залога до момента их реализации;
используется сводная консолидированная финансовая отчетность банковской группы, то есть банка (за исключением финансовой отчетности страховых (перестраховочных организаций), а также консолидированная финансовая отчетность участников банковской группы;
под долей меньшинства понимается часть чистых результатов деятельности и чистых активов участника банковской группы, приходящаяся на долю в его капитале, которой банк не владеет прямо или косвенно через участников банковской группы.
Консолидированная финансовая отчетность банковской группы составляется в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности.
2. Банки ежеквартально, не позднее 25 числа второго месяца, следующего за отчетным кварталом, по форме, предусмотренной приложением к настоящим Правилам, представляют в уполномоченный орган по регулированию и надзору за банковской деятельностью (далее - уполномоченный орган) отчет о выполнении пруденциальных нормативов для банковских групп.

Глава 2. Минимальный размер уставного капитала

3. Размер уставного капитала банковской группы представляет собой размер уставного капитала банка, взятый в пределах оплаченных акций (долей участия) за вычетом изъятого капитала.
4. Минимальный размер уставного капитала банковской группы должен быть не менее 1,5 миллиарда тенге.

Глава 3. Коэффициент достаточности собственного капитала

5. Коэффициент достаточности собственного капитала определяется как отношение суммы собственного капитала банковской группы и доли меньшинства, к сумме активов и внебалансовых обязательств банка, взвешенных по степени риска.
6. Собственный капитал банковской группы представляет собой сумму:
фактического собственного капитала банка;
разницы между фактическими размерами собственного капитала других участников банковской группы и предусмотренными настоящими Правилами необходимыми значениями собственного капитала других участников банковской группы.
Предусмотренные настоящими Правилами фактический собственный капитал, активы, условные и возможные обязательства банка, взвешенные по степени риска, рассчитываются на основе данных консолидированной финансовой отчетности банковской группы в порядке, установленном нормативными правовыми актами уполномоченного органа для банков второго уровня.
7. Фактический собственный капитал участника банковской группы представляет собой величину, сформированную в соответствии с требованиями законодательства платежеспособности (достаточности собственного капитала) участника в целях надлежащего исполнения им обязательств перед клиентами.
Порядок расчета фактического размера собственного капитала участника банковской группы, определяется нормативными правовыми актами уполномоченного органа, регулирующего его деятельность.
В случае, если в отношении участника банковской группы особый порядок расчета его собственного капитала не установлен, то собственный капитал определяется как разница между активами и обязательствами участника.
8. Минимальный собственный капитал участника банковской группы представляет собой величину, которая в соответствии с нормативными правовыми актами уполномоченного органа минимально необходима в соответствии с требованиями законодательства (достаточности собственного капитала) к платежеспособности участника в целях надлежащего исполнения им финансовых обязательств перед клиентами.
9. В случае, если в отношении участника банковской группы порядок определения достаточности собственного капитала не установлен, а также отсутствуют требования к достаточности собственного капитала для организаций, осуществляющих, в том числе аналогичные данному участнику виды деятельности, то минимальный собственный капитал определяется путем умножения активов, условных и возможных обязательств на коэффициент 0,2.
В расчет минимального размера собственного капитала участника банковской группы, указанного в настоящем пункте, не включаются активы данного участника, являющиеся правами требования к банку. <*>
Сноска. Пункт 9 с дополнениями - постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 12 апреля 2004 года N 118 .
10. Собственный капитал банковской группы рассчитывается следующим образом:

СК = ФСК + (ФСКУ - НСКУ), где

СК - собственный капитал банковской группы
ФСК - фактический собственный капитал банка
ФСКУ - сумма фактических размеров собственных
капиталов участников банковской группы (кроме банка)
НСКУ - сумма необходимых размеров собственных
капиталов участников банковской группы (кроме банка).

Собственный капитал банковской группы должен быть не менее 1,5 миллиарда тенге.
11. Отношение суммы собственного капитала банковской группы и доли меньшинства к активам, условным и возможным обязательствам банка, взвешенным по степени риска определяется по формуле:

К = (СК+Д)/(АВ - П), где

K - коэффициент достаточности собственного капитала
Д - доля меньшинства
АВ - активы, внебалансовые обязательства банка,
взвешенные по степени риска
П - сформированные специальные резервы и сумма
сформированных общих резервов, не включенная в
собственный капитал банка.

12. Коэффициент достаточности собственного капитала должен быть не менее 0,12.

Глава 4. Максимальный размер риска на одного заемщика

13. Риск на одного заемщика банковской группы представляет собой совокупные требования, в том числе вынесенные на внебалансовый учет в течение последних трех лет, а также условные и возможные обязательства банковской группы к любому физическому и юридическому лицу, не являющемуся участником банковской группы (несущих кредитные риски, документально оформленные), за минусом суммы обеспечения по обязательствам указанного лица в виде денег, предоставленных в распоряжение участникам банковской группы, государственных ценных бумаг, гарантий Правительства Республики Казахстан и аффинированных драгоценных металлов, гарантий других банков, имеющих долгосрочный долговой рейтинг не ниже "А" агентства Standard & Poors или Fitch или не ниже "А2" агентства Moodys.
14. В расчет размера риска на одного заемщика не включаются:
требования к Правительству Республики Казахстан, уполномоченному органу;
требования по открытым корреспондентским счетам к финансовым организациям, имеющим долгосрочный долговой рейтинг в иностранной валюте не ниже "ВВВ" агентства Standard & Poors или Fitch или не ниже "Baa2" агентства Moodys;
требования к юридическим лицам, которые в соответствии с настоящими Правилами подлежали вычету из расчета собственного капитала банковской группы.
15. Под понятием "один заемщик" банковской группы следует понимать любое лицо, которое является должником по любому виду обязательства перед участником банковской группы.
16. Для целей настоящих Правил размер риска для группы, состоящей из двух или более должников банковской группы, рассчитывается в совокупности, как на одного заемщика, при наличии одного из следующих обстоятельств:
один из должников владеет (голосует) более двадцатью пятью процентами акций (долей участия) других либо прямо или косвенно (посредством участия в уставном капитале) контролирует других;
должники имеют одно и то же лицо, которое является в них лицом, владеющим (голосующим) более двадцатью пятью процентами акций (долей участия) каждого из должников либо прямо или косвенно контролирует их;
один из должников передал другому должнику в пользование собственные активы либо является гарантом (поручителем) или несет иную ответственность по обязательствам другого должника в совокупности на сумму, превышающую десять процентов активов первого должника;
должники передали одному и тому же лицу, не являющемуся должником банковской группы, в пользование собственные активы либо выдали гарантии (поручительства) или несут иную ответственность по обязательствам указанного выше лица в совокупности каждым из должников на сумму, превышающую десять процентов активов каждого из должников.
17. В случае, если государство (в лице уполномоченного органа) является крупным участником двух и более юридических лиц, размер риска в отношении такой группы не рассчитывается как размер риска на одного заемщика, если не существует других крупных участников, а также иных установленных пунктом 16 настоящих Правил обстоятельств, по которым размер риска в отношении данной группы заемщиков следует рассчитывать в совокупности как размер риска на одного заемщика.
18. Максимальный размер риска на одного заемщика банковской группы должен определяться по формуле:

МР = Р/СК, где

МР - максимальный риск на одного заемщика
Р - размер риска банковской группы на одного заемщика.

19. Максимальный размер риска на одного заемщика не должен превышать:
десять процентов от собственного капитала банковской группы лицу, являющемуся:
1) должностным лицом или руководящим работником банка или участника банковской группы, а также их близкие родственники;
2) крупным участником и банковским холдингом банка, а также их близкие родственники;
3) юридическим лицом, который прямо или косвенно (посредством участия в уставном капитале юридических лиц) контролируется лицами, указанными в подпунктах 1) - 2) настоящего пункта либо в котором указанные лица владеют двадцатью пятью и более процентами голосующих акций (долей участия);
4) юридическим лицом, который прямо или косвенно (посредством участия в уставном капитале юридических лиц) контролируется банком, участниками банковской группы либо лицом, в котором банк владеет двадцатью пятью или более процентами голосующих акций (долей участия), должностные лица данного лица, их близкие родственники;
двадцать пять процентов от собственного капитала банковской группы по другим лицам.
20. Сумма рисков банковской группы на одного заемщика, размер каждого из которых превышает десять процентов от собственного капитала банковской группы, не должна превышать размер собственного капитала банковской группы более чем в восемь раз.
21. В случаях, когда общий объем требований банковской группы к заемщику на дату их возникновения находился в пределах ограничений, установленных настоящими Правилами, но впоследствии превысил указанные ограничения в связи со снижением уровня собственного капитала банковской группы не более чем на пять процентов в течение последних трех месяцев либо в связи с увеличением требований банковской группы к заемщику из-за увеличения средневзвешенного биржевого курса тенге к иностранным валютам, в которых выражены требования к заемщику, более чем на десять процентов в течение последних трех месяцев, норматив максимального размера риска на одного заемщика считается выполненным.
При этом банк должен в семидневный срок со дня вышеуказанного превышения представить в уполномоченный орган письмо-обязательство, содержащее признание банком превышения и обязательства по его устранению в течение шестидесяти календарных дней со дня превышения. В случае, если данное превышение не будет устранено в указанный срок, превышение норматива максимального размера риска на одного заемщика рассматривается как нарушение данного норматива со дня указанного превышения.

Глава 5. Заключительные положения

22. В случае нарушения установленных настоящими Правилами пруденциальных нормативов к банкам, банковским холдингам и участникам банковской группы могут быть применены принудительные меры воздействия и санкции в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.
23. Вопросы, не урегулированные настоящими Правилами, подлежат разрешению в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Приложение
к Правилам о пруденциальных
нормативах для банковских групп

ОТЧЕТ О ВЫПОЛНЕНИИ ПРУДЕНЦИАЛЬНЫХ
НОРМАТИВОВ БАНКОВСКОЙ ГРУППОЙ

_______________________
^{(наименование банка)}

Расчет уставного капитала банковской группы

Уставный (оплаченный) капитал банковской группы равен ______________
(в тысячах тенге)

Изъятый капитал равен ________________
(в тысячах тенге)

Вложения в акции (доли участия в уставном капитале) юридических лиц,
за исключением дочерних организаций (кроме страховых (перестраховочных)
организаций) равен _________________
(в тысячах тенге)

Уставный капитал банковской группы равен _________________
(в тысячах тенге)

Расчет коэффициента достаточности собственного капитала

Таблица 1

__________________________________________________________
N | | Наименования | Итого |
| | участников | |
| | банковской | |
| | группы | |
____|______________________________|______________|_______|

1. Минимальный собственный капитал,
рассчитанный на основе требований
к достаточности собственного
капитала
2. Активы
3. Условные и возможные обязательства
4. Необходимый размер собственного
капитала
5. Фактический собственный капитал
6. Превышение (недостаток)
собственного капитала
7. Фактический собственный капитал банка
8. Собственный капитал банка (фактический
собственный капитал банка, скорректированный на
сумму превышения (недостатка) собственного
капитала участников банковской группы)
9. Доля меньшинства в консолидированном балансе
банковской группы
10. Итого сумма собственного капитала банка и доли
меньшинства
11. Сумма активов, условных и возможных обязательств,
взвешенных по степени риска
12. Коэффициент достаточности
______________________________________________________________

Расчет максимального размера риска на одного заемщика

Таблица 2

______________________________________________________________
Наименование коэффициента |Размер|Отношение риска|Сведения о
|риска |к размеру |должнике и
| |собственного |виде риска
| |капитала |банковской
| |банковской |группы
| |группы |
____________________________|______|_______________|__________
A | 1 | 2 | 3
____________________________|______|_______________|__________
Максимальный размер риска
банковской группы к лицу, не
связанному с банковской
группой особыми отношениями

Максимальный размер риска
банковской группы к лицу,
связанному с банковской
группой особыми отношениями

Сумма рисков банковской
группы, размер каждого из
которых превышает 10
процентов собственного
капитала банковской группы
______________________________________________________________

Председатель _______________________
^{(Фамилия, имя, отчество и подпись)} [печать]

Главный бухгалтер ___________________________
^{(Фамилия, имя, отчество и подпись)}
дата _______

правила по заполнению таблицы 1:
строка 1 не заполняется по участникам банковской группы, для которых не установлен порядок определения достаточности собственного капитала, а также отсутствуют требования к достаточности собственного капитала;
строки 2-4 не заполняются по участникам банковской группы, для которых установлен порядок определения достаточности собственного капитала, а также требования к достаточности собственного капитала;
графа "Наименования участников банковской группы", подразделяется на подграфы, соответствующие количеству участников банковской группы (кроме банка), где указывается их краткое наименование.

Банк топтарына арналған пруденциалдық нормативтер туралы ережені бекіту жөнінде

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқарамасының 2003 жылғы 25 шілдедегі N 250 қаулысы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2003 жылғы 2 қыркүйекте тіркелді. Тіркеу N 2465. Күші жойылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 қарашадағы N 325 (V043334) қаулысымен.

"Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 42-бабы 1-тармағының ережелерін іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Банк топтарына арналған пруденциалдық нормативтер туралы ереже бекітілсін.
2. Қаржылық қадағалау департаменті (Бахмутова Е.Л.):
1) Заң департаментімен (Шәріпов С.Б.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қабылдасын;
2) осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он күндік мерзімде оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің аумақтық филиалдарына, екінші деңгейдегі банктерге және "Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы" ЗТБ-гіне жіберсін.
3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Ә.Ғ.Сәйденовке жүктелсін.
4. Осы қаулы 2003 жылғы 1 қазаннан бастап күшіне енеді.

Ұлттық Банк
Төрағасы

Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі Басқармасының
"Банк топтарына арналған
пруденциалдық нормативтер
туралы ережені бекіту жөнінде"
2003 жылғы 25 шілдедегі
N 250 қаулысымен
бекітілген

Банк топтарына арналған
пруденциалдық нормативтер туралы ереже

Осы Ереже "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" (бұдан әрі - Банктер туралы Заң) және "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасының Заңдарына сәйкес әзірленді және банк топтарының міндетті сақтауына пруденциалдық нормативтерді айқындайды.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Банк топтарының қызметін реттеу мақсатында банк топтарының міндетті сақтауына мынадай пруденциалдық нормативтер белгіленеді:
жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшерін;
жеткілікті меншікті капиталдың коэффициентін;
меншікті капиталдың ең төменгі мөлшерін;
бір заемшыға тәуекелдің ең жоғары мөлшерін.
Осы Ережеде көзделген банк топтары үшін пруденциалдық нормативтерді есептеу мақсаты үшін:
банк топтарының қатысушылары ретінде банкті, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарын, акциялары (қатысу үлесі) оларды өткізу сәтіне дейін кепіл шартының талаптарына сәйкес банк меншігіне өткен заңды тұлғаларды қоспағанда, банктің еншілес ұйымы болып табылатын заңды тұлғаларды түсінуге болады;
банк тобының, яғни банктің, (сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының қаржылық есебін қоспағанда), жиынтық шоғырландырылған қаржылық есебі, сондай-ақ банк тобы қатысушыларының шоғырландырылған қаржылық есебі қолданылады;
азшылық үлесі ретінде банк тобы қатысушылары арқылы банк тікелей немесе жанама иелік етпейтін оның капиталындағы үлесіне тиесілі банк тобы қатысушысы қызметінің таза нәтижелерінің және таза активтерінің бір бөлігін түсінуге болады.
Банк тобының шоғырландырылған қаржылық есебі қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттарына сәйкес жасалады.

2. Банктер осы Ереженің қосымшасында көзделген нысан бойынша есепті тоқсаннан кейінгі айдың 25-нен кешіктірмей тоқсан сайын банк қызметін реттеу және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға (бұдан әрі - уәкілетті орган) банк топтарына арналған пруденциалдық нормативтерді орындау туралы есепті ұсынады.

2-тарау. Жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшері

3. Банк тобының жарғылық капиталының мөлшері алынған капиталды шегергенде төленген акциялар (қатысу үлестері) шегінде алынған банктің жарғылық капиталының мөлшерін білдіреді.

4. Банк тобының жарғылық капиталының ең төменгі мөлшері 1,5 миллиард теңгеден кем болмауы тиіс.

3-тарау. Жеткілікті меншікті капиталдың коэффициенті

5. Жеткілікті меншікті капиталдың коэффициенті банк тобының меншікті капиталы сомасының және азшылық үлесінің тәуекел дәрежесі бойынша өлшенген банк активтерінің және баланстан тыс міндеттемелерінің сомасына ара қатынасы ретінде айқындалады.

6. Банк тобының меншікті капиталы:
банктің нақты меншікті капиталының;
банк тобының басқа қатысушыларының меншікті капиталының нақты мөлшері және осы Ережеде көзделген банк тобының басқа қатысушыларының меншікті капиталының қажетті мағынасы арасындағы айырмасының сомасын білдіреді.
Осы Ережеде көзделген тәуекел дәрежесі бойынша өлшенген банктің нақты меншікті капиталы, активтері, шартты және ықтимал міндеттемелері Ұлттық Банктің екінші деңгейдегі банктерге арналған нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен банк тобының шоғырландырылған қаржылық есебінің деректері негізінде есептеледі.

7. Банк тобы қатысушысының нақты меншікті капиталы қатысушының клиенттер алдындағы міндеттемелерін ойдағыдай орындау мақсатында оның төлем қабілетіне (меншікті капиталының жеткіліктігіне) қойылатын заң талаптарына сәйкес қалыптасқан шамасын білдіреді.
Банк тобы қатысушысының меншікті капиталының нақты мөлшерін есептеу тәртібі оның қызметін реттейтін уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.
Егер банк тобы қатысушысына қатысты оның меншікті капиталын есептеудің ерекше тәртібі белгіленбеген жағдайда, меншікті капитал қатысушының активтері мен міндеттемелері арасындағы айырма ретінде айқындалады.

8. Банк тобы қатысушысының ең төменгі меншікті капиталы уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес қатысушының клиенттер алдындағы қаржы міндеттемелерін ойдағыдай орындау мақсатында оның төлем қабілетіне (меншікті капиталының жеткіліктігіне) қойылатын заң талаптарына сәйкес ең төменгі қажетті шаманы білдіреді.

9. Егер банк тобы қатысушысына қатысты оның жеткілікті меншікті капиталын айқындау тәртібі белгіленбеген жағдайда, сондай-ақ осы учаскеге ұқсас қызмет түрлерін жүзеге асыратын ұйым үшін жеткілікті меншік капиталына қойылатын талаптар болмаған жағдайда, ең төменгі меншікті капитал активтерді, шартты және ықтимал міндеттемелерді 0,2 коэффициентке көбейту арқылы айқындалады.
Осы тармақта көрсетілген банк тобына қатысушының меншік капиталының ең төменгі мөлшерінің есебіне осы қатысушының банкке талап ету құқығы болып табылатын активтері қосылмайды.
Ескерту: 9-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 12 сәуірдегі N 118 қаулысымен .

10. Банк тобының меншікті капиталы былайша есептеледі:
МК = НМК + (ҚМКН - ҚМКҚ),
Мұнда МК - банк тобының меншікті капиталы
НМК - банктің нақты меншікті капиталы
ҚМКН - банк тобы қатысушыларының
меншікті капиталдарының нақты
мөлшерінің сомасы (банктен басқасы)
ҚМКҚ - банк тобы қатысушыларының
меншікті капиталдарының қажетті
мөлшерінің сомасы (банктен басқасы)

Банк тобының меншікті капиталы 1,5 миллиард теңгеден кем болмауы тиіс.

11. Банк тобының меншікті капиталы сомасының және азшылық үлесінің тәуекел дәрежесі бойынша өлшенген банктің активтеріне, шартты және ықтимал міндеттемелеріне ара қатынасы мынадай формула бойынша айқындалады:
К = (МК+Ү)/АБ-П),
Мұнда К - жеткілікті меншікті капитал
коэффициенті
Ү - азшылық үлесі
АБ - тәуекел дәрежесі бойынша
өлшенген банк активтері, баланстан
тыс міндеттемелері
П - қалыптасқан арнайы резервтер және
банктің меншікті капиталына
жатқызылмаған қалыптасқан жалпы
резервтен сомасы

12. Жеткілікті меншікті капиталдың коэффициенті 0,12 кем болмауы тиіс.

4-тарау. Бір заемшыға тәуекелдің ең жоғары мөлшері

13. Банк тобының бір заемшысына тәуекел, оның ішінде соңғы үш жылда баланстан тыс есепке шығарылған жиынтық талаптарды, сондай-ақ банк тобының кез келген жеке және банк тобының қатысушысы болып табылмайтын заңды тұлғаға (құжаттамамен ресімделген кредит тәуекелін көтеретін), банк тобының қатысушыларының иелігіне берілген ақша; мемлекеттік бағалы қағаздар, Қазақстан Республикасы Үкіметінің кепілдігі және аффинирленген қымбат металдар, Standard & Poor`s немесе Fitch агенттігінің "А" төмен емес немесе Moody`s агенттігінің "А2" төмен емес ұзақ мерзімді борыштық рейтингісіне ие басқа банктердің кепілдігі түріндегі көрсетілген тұлғаның міндеттемелері бойынша қамтамасыз ету сомасын шегергенде, шартты және ықтимал міндеттемелерін білдіреді.

14. Бір заемшыға тәуекел мөлшерінің есебіне:
Қазақстан Республикасының Үкіметіне, Ұлттық Банкке қойылатын талаптар;
ашық корреспонденттік шоттары бойынша Standard & Poor`s немесе Fitch агенттігінің "ВВВ" төмен емес немесе Moody`s агенттігінің "Ваа2" төмен емес шетел валютасындағы ұзақ мерзімді борыштық рейтингісіне ие қаржы ұйымдарына қойылатын талаптар;
осы Ереже сәйкес банк тобының меншікті капиталының есебінен шығарылатын заңды тұлғаларға қойылатын талаптар жатпайды.

15. Банк тобының "бір заемшысы" ұғымын банк тобының қатысушысы алдында міндеттемелердің кез келген түрі бойынша борышкер болып табылатын кез келген тұлғаны түсінуге болады.

16. Осы Ереженің мақсаттары үшін банк тобының екі не одан көп борышкерінен тұратын топ үшін тәуекел мөлшері жиынтығында мына жағдайлардың біреуі болған кезде бір заемшыға есептеледі:
борышкерлердің біреуі басқалардың акцияларының (қатысу үлестерінің) жиырма бес процентінен астам иелік етеді (дауыс береді) не тікелей немесе жанама (жарғылық капиталға қатысу арқылы) басқаларға бақылау жасайды;
әрбір борышкердің акцияларының (қатысу үлестерінің) жиырма бес процентінен астам иелік ететін (дауыс беретін) тұлға болып табылатын бір тұлғаға ие болады не оларға тікелей немесе жанама бақылау жасайды;
борышкердің біреуі басқа борышкердің пайдалануына өзінің активтерін берді не кепіл (кепілдеме беруші) болып табылады немесе жиынтығында бірінші борышкер активтерінің он процентінен асатын сомаға басқа борышкердің міндеттемелері бойынша жауап береді;
борышкерлер банк тобының борышкері болып табылмайтын сол бір тұлғаның пайдалануына өз активтерін берді не кепілдік (кепілдеме) берді немесе жиынтығында әрбір борышкер активтерінің он процентінен асатын сомаға жоғарыда аталған тұлғаның міндеттемелері бойынша жауап береді.

17. Егер мемлекет (уәкілетті орган арқылы) екі және одан да көп заңды тұлғалардың ірі қатысушысы болған жағдайда, мұндай топқа қатысты тәуекел мөлшері, егер басқа ірі қатысушылар болмаса, сондай-ақ осы Ереженің 16-тармағында белгіленген заемшылардың осы тобына қатысты тәуекел мөлшерін жиынтығында бір заемшыға тәуекел мөлшері ретінде есептелінетін өзге міндеттемелер болмаса, бір заемшыға тәуекел мөлшері ретінде есептелмейді.

18. Банк тобының бір заемшысына тәуекелдің ең жоғары мөлшері мынадай формула бойынша айқындалады:
ЕТ = М/МК,
Мұнда ЕТ - бір заемшыға ең жоғары тәуекел
М - бір заемшыға банк тобының тәуекел
мөлшері

19. Бір заемшыға тәуекелдің ең жоғары мөлшері мынадай аспауы тиіс:
мыналар болып табылатын тұлға бойынша меншікті капиталдың он проценті:
1) банктің немесе банк тобы қатысушысының лауазымды тұлғасы немесе басқарушы қызметкері, сондай-ақ олардың жақын туысқандары;
2) ірі қатысушы және банктің банк холдингі, сондай-ақ олардың жақын туысқандары;
3) дауыс беретін акциялардың (қатысу үлесінің) жиырма бес және одан астам процентіне иелік ететін 1)-2) тармақшаларда көрсетілген тұлғалар тікелей немесе жанама (заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысу арқылы) бақылау жасайтын заңды тұлға;
4) банк, банк тобының қатысушылары немесе банк дауыс беретін акциялардың (қатысу үлесінің) жиырма бес және одан астам процентіне иелік ететін тұлға тікелей немесе жанама (заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысу арқылы) бақылау жасайтын заңды тұлға, осы тұлғаның лауазымды тұлғалары, олардың жақын туысқандары;
банк тобының басқа тұлғалар бойынша меншікті капиталдың жиырма бес проценті.

20. Әрқайсысының мөлшері банк тобының меншікті капиталының он процентінен аспайтын бір заемшыға банк тобы тәуекелінің сомасы банк тобының меншікті капиталының мөлшерінен сегіз есе аспауы тиіс.

21. Талаптардың туындау күніне банк тобының заемшыға қойылатын талаптарының жалпы көлемі осы Ережеде белгіленген шектеулер шегінде болған жағдайда, бірақ одан әрі банк тобының меншікті капиталының деңгейі соңғы үш ай ішінде бес проценттен кем емес төмендеуге байланысты не теңгенің орташа алынған биржалық бағамы заемшыға қойылған талаптар көрсетілген шетел валюталарына ұлғаюына орай банк тобының заемшыға қоятын талаптары соңғы үш ай ішінде он проценттен астам ұлғаюына байланысты көрсетілген шектеулерден асқан жағдайда, бір заемшыға тәуекелдің ең жоғары мөлшерінің нормативі орындалды деп есептеледі.
Мұндайда банк жоғарыда көрсетілген асып түсу күнінен бастап жеті күндік мерзімде уәкілетті органға банктің асып кетуді танитын мазмұндағы міндеттеме - хатын және асып түсу күнінен бастап алпыс күнтізбелік күн ішінде оны жою жөнінде міндеттемені ұсынуы тиіс. Егер мұндай асып түсу көрсетілген мерзімде жойылмаған жағдайда, бір заемшыға тәуекелдің ең жоғары мөлшері нормативінің асып түсуі көрсетілген асып түсуді анықтаған күннен бастап осы нормативті бұзу ретінде қарастырылады.

5-тарау. Қорытынды ережелер

22. Осы Ережеде белгіленген пруденциалдық нормативтер бұзылған жағдайда банктерге, холдингтеріне және банк тобының қатысушыларына Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген ықпал ету шаралары мен санкциялар қолдануы мүмкін.

23. Осы Ережеде реттелмеген мәселелер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес реттелуі тиіс.

Банк топтарына арналған
пруденциалдық нормативтер
туралы ережеге қосымша

БАНК ТОБЫНЫҢ ПРУДЕНЦИАЛДЫҚ НОРМАТИВТЕРДІ
ОРЫНДАҒАНЫ ТУРАЛЫ ЕСЕП
________________________
(банктің атауы)

Банк тобының жарғылық капиталының есебі

Банк тобының жарғылық (төленген) капиталы ____________ тең.
(мың теңгемен)
Алынған капитал ____________ тең.
(мың теңгемен)
Акцияларға салымдар (еншілес ұйымдарды (сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарынан басқа) қоспағанда, заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысу үлесі ____________ тең.
(мың теңгемен)
Банк тобының жарғылық капиталы ____________ тең.
(мың теңгемен)
Жеткілікті меншікті капиталы коэффициентінің есебі

1-кесте
___________________________________________________________________
N | | Банк тобының |Жиынтығы
| |қатысушыларының атауы|
___________________________________________________________________
1 Меншікті капиталдың жеткілікті.
гіне қойылатын талаптар
негізінде есептелген ең төменгі
меншікті капитал
2 Активтер
3 Шартты және ықтимал міндеттемелер
4 Меншікті капиталдың
қажетті мөлшері
5 Нақты меншікті капитал
6 Меншікті капиталдың асып түсуі
(жетіспеушілігі)
7 Банктің нақты меншікті капиталы
8 Банктің меншікті капиталы (банк
тобы қатысушыларының меншікті
капиталының асып түсу
(жетіспеушілік) сомасына
түзетілген банктің нақты
меншікті капиталы)
9 Банк тобының шоғырландырылған
балансындағы азшылық үлесі
10 Банктің меншікті капиталы
сомасының және қатысу үлесінің
жиынтығы
11 Активтердің, тәуекел деңгейі
бойынша өлшенген шартты және
ықтимал міндеттемелердің сомасы
12 Жеткіліктік коэффициенті
___________________________________________________________________

Бір заемшыға тәуекелдің ең жоғары мөлшерінің есебі

2-кесте
___________________________________________________________________
Коэффициенттің Тәуекел Тәуекелдің Борышкер және
атауы мөлшері банк банк тобы
тобының тәуекелінің
меншікті түрі туралы
капиталының мәліметтер
мөлшеріне
қатынасы
___________________________________________________________________
А 1 2 3
___________________________________________________________________
Банк тобымен ерекше қатынас.
тармен байланысты емес тұлғаға
банк тобы тәуекелінің ең
жоғары мөлшері

Банк тобымен ерекше қатынас.
тармен байланысты тұлғаға банк
тобы тәуекелінің ең жоғары
мөлшері

Мөлшері банк тобының меншікті
капиталының 10% асатын банк
тобы тәуекелінің сомасы
___________________________________________________________________

Төраға _______________ _______________
Аты-жөні қолы
[мөрі]
Бас бухгалтер _______________ _______________
Аты-жөні қолы

Күні

1-кестені толтыруға түсініктеме:
Меншікті капиталдың жеткіліктігін айқындау тәртібі белгіленбеген, сондай-ақ меншікті капиталдың жеткіліктігіне қойылатын талаптары жоқ банк тобының қатысушылары бойынша 1 жол толтырылмайды;
меншікті капиталдың жеткіліктігін айқындау тәртібі белгіленген, сондай-ақ меншікті капиталдың жеткіліктігіне қойылатын талаптары бар банк тобының қатысушылары бойынша 2-4 жолдар толтырылмайды;
"Банк тобы қатысушыларының атауы" бағаны олардың қысқаша атауы көрсетілетін банк тобы қатысушыларының (банктен басқасы) тиісті санына қосалқы бағандарға бөлінеді.