Об утверждении Правил направления лиц, больных наркоманией, условия содержания больных, страдающих наркоманией, в центрах (отделениях) медико-социальной реабилитации

Приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 18 августа 2004 года N 638. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 3 сентября 2004 года N 3046. Утратил силу приказом и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 2 декабря 2009 года N 814

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра здравоохранения РК от 02.12.2009 N 814 (порядок введения в действие см. п. 6).

В соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О медико-социальной реабилитации лиц, больных наркоманией", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила направления лиц, больных наркоманией, условия содержания больных, страдающих наркоманией, в центрах (отделениях) медико-социальной реабилитации.

2. Департаменту лечебно-профилактической работы, аккредитации и анализа информации (Нерсесов А.В.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.

3. Административному департаменту (Акрачкова Д.В.) обеспечить официальное опубликование настоящего приказа после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения Республики Казахстан Диканбаеву С.А.

5. Настоящий приказ вводится в действие со дня его официального опубликования.

И.о. Министра

Утверждены
приказом и.о. Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 18 августа 2004 года N 618
"Об утверждении Правил направления лиц,
больных наркоманией, условия содержания
больных, страдающих наркоманией, в центрах
(отделениях) медико-социальной реабилитации"

Правила
направления лиц, больных наркоманией, условия
содержания больных, страдающих наркоманией, в центрах
(отделениях) медико-социальной реабилитации

1. Общие положения

1. Настоящие Правила разработаны в целях повышения эффективности деятельности системы наркологической помощи Республики Казахстан в области диагностики, лечения и реабилитации зависимых от психоактивных веществ (алкоголь, наркотики, психотропные вещества, психостимуляторы, галлюциногены, летучие растворители, табак) (далее - ПАВ) и профилактики наркозависимости.
2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:
1) центры (отделения) медико-социальной реабилитации - наркологические организации (больницы, диспансеры, центры, отделения), которые оказывают наркологическую помощь в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
2) лечение лиц, зависимых от ПАВ - медикаментозная терапия абстинентного синдрома, включая детоксикацию, сенсибилизирующую терапию, комплексную психотерапию. Лечение может быть амбулаторным и стационарным;
3) диспансерный учет и наблюдение - учет и наблюдение за лицами с психическими и поведенческими расстройствами, вызванными употреблением ПАВ с клиническими признаками зависимости от ПАВ;
4) профилактический учет и наблюдение - это учет и наблюдение за лицами, употребляющими ПАВ с клинически значимыми вредными последствиями для организма и нарушениями медико-социального функционирования личности, без клинических признаков зависимости от ПАВ;
5) адресный учет - учет, лечение, диспансерное и профилактическое наблюдение за лицами с зависимостью от ПАВ и лицами, замеченными в употреблении ПАВ с клинически значимыми вредными последствиями для организма и нарушениями медико-социального функционирования личности. Адресный учет предполагает, что имя и другие паспортные данные пациента фиксируются в соответствующих медицинских документах.
3. Целью профилактического наблюдения является предупреждение развития наркологического заболевания у лиц группы риска с психическими и поведенческими расстройствами, вызванными употреблением ПАВ.
За время профилактического наблюдения лица группы риска получают необходимую помощь, способствующую прекращению пьянства и употребления наркотических, психотропных и других ПАВ.
4. Адресному и анонимному диспансерному учету и динамическому наблюдению в амбулаторных наркологических организациях подлежат лица с психическими и поведенческими расстройствами вследствие употребления ПАВ, которым установлены диагнозы.
5. На всех наркологических больных и лиц группы риска в установленном порядке заполняется медицинская карта амбулаторного наркологического больного и контрольная карта диспансерного наблюдения за психическими больными. Паспортная часть названных документов, заполняемых на лиц, получающих наркологические услуги анонимно, кодируется.
6. Диспансерный учет больных с психическими и поведенческими расстройствами вследствие употребления ПАВ и профилактическое наблюдение лиц группы риска осуществляется в наркологических организациях. Диагноз наркологического заболевания может быть установлен как в амбулаторных, так и в стационарных условиях, только врачом-наркологом в соответствии с принципами деонтологии в строгом соблюдении нормативных правовых актов Республики Казахстан. В отдельных случаях диагноз наркологического заболевания может быть установлен при обследовании и лечении в психиатрических (психоневрологических) организациях, однако, окончательное решение вопроса о необходимости диспансерного учета (профилактического наблюдения) в данных случаях принимается участковым врачом-наркологом по месту жительства больного (лица группы риска).
7. При установлении диагноза наркологического заболевания вследствие употребления ПАВ больным в обязательном порядке разъясняются медико-социально-правовые аспекты, связанные с наличием наркологических заболеваний (ограничения на определенные виды трудовой деятельности).
8. За лицами, обратившимися за медицинской помощью самостоятельно или по направлению общественных объединений, медицинских организаций, юридических лиц и органов внутренних дел, у которых употребление ПАВ, не сопровождается клиническими проявлениями заболевания (далее - группа риска), организуется профилактическое наблюдение.

2. Сроки диспансерного учета наркологических больных и
профилактического наблюдения лиц группы риска
в наркологических организациях

9. За время диспансерного учета больные должны получить квалифицированную помощь, обеспечивающую состояние длительной ремиссии. В случае выполнения больным всех назначений лечащего врача, соблюдения сроков лечения в наркологических организациях и наступления после лечения стойкой, объективно подтвержденной ремиссии, устанавливаются следующие сроки адресного диспансерного учета:
1) больных с психическими и поведенческими расстройствами в результате употребления алкоголя - 3 года;
2) больных с психическими и поведенческими расстройствами вследствие употребления ПАВ (кроме алкоголя) - 5 лет.
10. Срок профилактического наблюдения лиц, злоупотребляющих алкоголем, потребляющих в немедицинских целях наркотические, психотропные и другие ПАВ - 1 год.
В процессе диспансерного учета наркологические больные могут получать лечение (как в амбулаторных, так и в стационарных условиях). При этом сроки лечения устанавливаются лечащим врачом каждый раз индивидуально. При стационарном лечении больных с психическими и поведенческими расстройствами вследствие употребления ПАВ сроки лечения решаются врачебно-консультативными комиссиями (далее - ВКК). Лица группы риска в процессе профилактического наблюдения медицинскую помощь получают преимущественно в амбулаторных условиях.
11. Снятие с адресного диспансерного учета производится по следующим основаниям:
1) стойкая ремиссия (выздоровление);
2) изменение постоянного места жительства с выездом за пределы обслуживаемой наркологической организацией территории, в том числе в связи с передачей под диспансерное наблюдение в другую наркологическую организацию;
3) осуждение, с лишением свободы на срок свыше 1 года;
4) в связи со смертью.
12. Снятие с адресного учета в связи со стойкой ремиссией (по выздоровлению) производится на основании заключения ВКК организации, в которой наблюдается больной. В остальных случаях заключение о снятии с учета составляется лечащим врачом на основании официальных сообщений соответствующих органов или организаций, при этом заключение о снятии подписывается руководителем медицинской организации, в которой наблюдался больной.
13. В отдельных случаях, когда наркологическая организация не может в течение 1 года обеспечить осмотр больного, несмотря на все принятые меры (в том числе обращения в органы внутренних дел), при отсутствии объективных сведений о его месте нахождения - больной снимается с диспансерного учета. Решение о снятии с учета в этих случаях также выносится ВКК той организации, где наблюдался больной.
14. Прекращение профилактического наблюдения осуществляется в аналогичном порядке. Основанием для прекращения данного наблюдения является длительное (в течение года) воздержание от употребления алкоголя, прекращение потребления в немедицинских целях наркотических и других ПАВ.

3. Периодичность осмотров наркологических больных и
лиц группы риска в процессе диспансерного учета и
профилактического наблюдения.
Группы динамического наблюдения

15. Осмотры наркологических больных и лиц группы риска необходимы для осуществления контроля за состоянием больного в процессе динамического наблюдения, проведения лечения и профилактических мер медицинского характера. При этом осмотром наркологических больных или лиц группы риска может считаться только личный контакт с пациентами участкового врача-нарколога, участковой медсестры, фельдшера наркологического пункта, фельдшера (медсестры) социальной помощи, сопровождающийся обследованием, лечебным воздействием или назначением медикаментозных средств.
16. Больные с зависимостью от алкоголя включаются в одну из трех групп динамического наблюдения.
Первая группа:
1) больные, обратившиеся за медицинской помощью впервые;
2) больные, у которых заболевание протекает практически без ремиссий (длительность ремиссии менее 1 года);
3) больные, освобожденные из исправительно-трудовых учреждений, где к ним применялись принудительные меры медицинского характера;
4) выписанные из специализированных учреждений по окончанию принудительного лечения.
Вторая группа:
1) больные с ремиссией от 1 года до 2-х лет.
Третья группа:
1) больные с ремиссией свыше 2-х лет.
Четвертая группа:
1) больные с зависимостью от ПАВ (кроме алкоголя), с ремиссиями свыше 3-х лет.
Частота осмотров больных первой группы составляет в среднем не реже 1 раза в месяц (вне пребывания больного в стационаре); второй группы - 1 раз в 2 месяца; третьей группы - сроки осмотров устанавливается с учетом течения заболевания; четвертой группы - не реже 1 раза в 4 месяца.
17. Больные с зависимостью от ПАВ (кроме алкоголя) включаются в одну из четырех групп диспансерного наблюдения. В первые, вторые и третьи группы больные распределяются в порядке, определенном для больных с зависимостью от алкоголя с соответствующим числом осмотров.
18. Число осмотров, приходящиеся на каждого конкретного пациента в течение 1 года, зависят от группы динамического учета или наблюдения, в которую он входит, а также от индивидуальных особенностей личности и течения заболевания.
19. Лица, злоупотребляющие алкоголем, замеченные в немедицинском потреблении наркотических, психотропных и других ПАВ, составляют группу профилактического наблюдения. Частота осмотров лиц старше 18 лет, злоупотребляющих алкоголем, устанавливается лечащим врачом индивидуально. Частота осмотров подростков, злоупотребляющих алкоголем - не реже 1 раза в месяц. Частота осмотров лиц, замеченных в немедицинском потреблении наркотических и других средств, без явлений зависимости от ПАВ (кроме алкоголя) - не реже 1 раза в месяц.
20. Рекомендуемая частота осмотров может варьировать во всех группах динамического наблюдения в зависимости от структуры контингента на участке и в порядке дифференцированного подхода к пациенту. Среднее расчетное число осмотров одного пациента в год рекомендуется устанавливать не менее пяти.
21. Предлагаемое разделение наблюдаемых контингентов на группы не исключает образования подгрупп, использования цветной маркировки и других способов, применяемых для удобства работы с документацией.

4. Анонимное лечение и реабилитация
наркологических больных

22. Анонимный учет - учет пациентов по регистрационному медицинскому коду. Анонимно, по желанию пациентов, учитываются, лечатся лица с зависимостью от ПАВ и лица, замеченные в употреблении ПАВ с клинически значимыми вредными последствиями для организма и нарушениями медико-социального функционирования.
23. При обращении пациента, желающего добровольно пройти курс анонимной реабилитации, в амбулаторную или стационарную наркологическую организацию представление документов, удостоверяющих личность больного, не требуется.
При первом анонимном обращении пациенту присваивается регистрационный медицинский код, на который заполняется (не указывая в них фамилии, адреса) индивидуальная карта амбулаторного больного, история болезни, статистические талоны, экстренное извещение, карта диспансерного наблюдения и другие медицинские документы.
24. При присвоении регистрационного медицинского кода следует руководствоваться следующим:
1) первым знаком кода является буквенное обозначение области или региона:
Z - г. Астана;
A - г. Алматы;
B - Алматинская область;
C - Акмолинская область;
D - Актюбинская область;
E - Атырауская область;
F - Восточно-Казахстанская область;
H - Жамбылская область;
L - Западно-Казахстанская область;
X - Южно-Казахстанская область;
M - Карагандинская область;
N - Кызылординская область;
P - Костанайская область;
R - Мангистауская область;
S - Павлодарская область;
T - Северо-Казахстанская область;
2) следующие пять знаков кода пациента - это его порядковый номер в конкретной области или регионе, который присваивается при первом обращении. Далее, этот номер является постоянным, индивидуальным для каждого пациента данного региона. При каждом последующем анонимном обращении пациент должен называть именно данный номер;
3) анонимный учет пациентов наркологическими организациями должен быть организован таким образом, чтобы исключить дублирование регистрационных медицинских кодов; контроль организации учета анонимных пациентов осуществляют организационно-методические отделы (кабинеты) наркологических организаций.
25. Анонимный пациент по присвоенному ему индивидуальному медицинскому коду должен учитываться во всех учетных и отчетных формах наркологической службы Республики Казахстан.
26. Во всех учетных формах, утвержденных для регистрации расходования медикаментов, продуктов питания и прочего на анонимного пациента, последний регистрируется под индивидуальным медицинским кодом.
27. Медицинские работники и другие лица, которым, в связи с выполнением служебных обязанностей, стали известны сведения, раскрывающие анонимность пациента, должны сохранять эти сведения в тайне, за исключением случаев, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан.

5. Порядок организации госпитализации, лечения и
выписки из наркологического отделения для лечения
больных с зависимостью от алкоголя

28. Плановая госпитализация в наркологическое отделение для лечения больных с зависимостью от алкоголя осуществляется по направлению наркологических организаций.
29. Перевод больных из других медицинских организаций прикрепленной территории осуществляется по согласованию с заведующим наркологическим отделением, а при отсутствии такового - врачом-наркологом участковым прикрепленной территории по решению первого руководителя наркологической организации или его заместителя по медицинской части.
30. При организации работы отделения (палаты) для лечения больных с зависимостью от алкоголя необходимо предусмотреть возможность содержания в разных палатах больных, поступивших впервые и повторно, а также лиц, направленных в отделение на обследование с целью установления диагноза.
31. Организация и режим работы отделения (палаты) для лечения больных с зависимостью от алкоголя должны исключать проникновение в отделение (палату) веществ, изменяющих психическое состояние (в том числе алкоголь, табак, кофе, чай и другие), для чего в отделении при поступлении больного и затем регулярно в процессе лечения проводятся осмотры больных, их личных вещей.
32. При госпитализации больного заведующий отделением или лечащий врач (в нерабочее время - дежурный врач) должны поставить в известность родственников больных об особенностях режима отделения и разъяснить необходимость осмотра личных вещей, с целью пресечь проникновение в отделение веществ, изменяющих психическое состояние (в том числе алкоголь, табак, кофе, чай и другие).
33. Для приема и осмотра передач назначается медицинский работник, на которого возлагается контроль по предотвращению проникновения в отделение алкогольных напитков.
34. Длительность лечения больных с психическими и поведенческими расстройствами в результате употребления алкоголя устанавливается каждый раз лечащим врачом по согласованию с заведующим отделением. Каждый случай досрочной выписки больного из отделения решается ВКК отделения по согласованию с заместителем главного врача по лечебной работе.
35. Не рекомендуется выписывать больных из наркологического отделения за возникновение у них срывов в процессе лечения. В этих случаях необходимо пересмотреть методики лечения и длительность пребывания больного в отделении, исходя из клинической картины заболевания.
36. При необходимости, в процессе лечения больным оказывается консультативная помощь специалистами, имеющимися в штате наркологической организации, а также осуществляется осмотр больных заместителем главного врача по медицинской части.
37. При переводе больного из отделения в другую медицинскую организацию по экстренным показаниям необходимо известить его родственников или законных представителей.
38. Выписка больного из наркологического отделения производится по окончании обследования, лечения, полного или частичного выздоровления больного. Выписываются также больные, грубо нарушившие лечебный режим отделения или совершившие самовольный уход, а также отказавшиеся от дальнейшего лечения.
39. Выписку больного осуществляет лечащий врач по согласованию с заведующим отделением. В случае самовольного ухода, грубого нарушения режима или отказа от лечения вопрос о выписке решается ВКК отделения с разрешения заместителя главного врача по лечебной работе.
40. После выписки больного история болезни заканчивается и вместе с картой выбывшего из стационара сдается в организационно-методический консультативный отдел наркологической организации. При направлении больного в отделение из другой медицинской организации, копия эпикриза направляется в адрес этой медицинской организации.
41. Констатация смерти больного, вскрытие трупа, извещение родственников производится в установленном порядке.

6. Порядок госпитализации, организации лечения и выписки
больных с зависимостью от алкоголя с сопутствующей
соматонаркологической патологией

42. Плановая госпитализация в соматонаркологическое отделение осуществляется по направлениям ВКК наркологической организации.
43. Перевод больных в соматонаркологическое отделение из других отделений наркологической организации, в составе которой оно организовано, а также из других медицинских организаций прикрепленной территории осуществляется по направлению врача-нарколога консультанта медицинской организации или заведующим отделением наркологической организации при наличии соответствующего заключения о соматическом состоянии больного.
44. Больные, направленные в отделение в порядке госпитализации больных по экстренным показаниям врачебными бригадами скорой медицинской (в том числе специализированной наркологической или психиатрической) помощи, доставляются в приемную соматонаркологического отделения, где после осмотра больного окончательное решение о госпитализации принимает дежурный врач отделения.
Дежурный врач соматонаркологического отделения также решает вопрос о необходимости госпитализации больных, самостоятельно обратившихся за помощью непосредственно в отделение.
45. В отделение принимаются больные исключительно с наркологическими расстройствами в сочетании с тяжелыми сопутствующими соматическими заболеваниями.
46. Для оказания медицинской помощи больным с соматонаркологическими расстройствами приказом первого руководителя наркологической организации, в составе которого организовано соматонаркологическое отделение, за ним закрепляются врачи-консультанты различных специальностей, работающие в данной больнице. Нагрузка на врачей-консультантов и объем их работы устанавливается первым руководителем наркологической организации.
47. Круглосуточные дежурства в соматонаркологическом отделении, как правило, организуются врачами отделения за счет сокращения продолжительности их рабочего дня.
В случаях, когда штаты отделения не позволяют организовать круглосуточные дежурства врачей, в ночное время и в нерабочие дни прием больных в соматонаркологическое отделение и их лечение осуществляет дежурный врач наркологической организации.
В этих же случаях, если больной доставлен в отделение врачебной бригадой скорой психиатричекой или наркологической помощи, первичные назначения делает врач этой бригады.
48. Длительность пребывания больного в отделении устанавливается индивидуально. При улучшении соматического или психического состояния больные подлежат переводу из соматонаркологического отделения, соответственно, в наркологический или соматический стационары.
При выздоровлении или значительной компенсации общего состояния больные из отделения могут быть выписаны под наблюдение наркологической организации по месту жительства.

7. Порядок госпитализации, организации лечения и
выписки больных с зависимостью от ПАВ (кроме алкоголя)

49. Длительность лечения больных с зависимостью от ПАВ (кроме алкоголя) устанавливается индивидуально. Этим больным по клиническим показаниям сроки лечения могут быть продлены.
50. При организации работы отделений для лечения больных с зависимостью от ПАВ (кроме алкоголя) необходимо предусмотреть возможность содержания в разных палатах первичных больных и лиц, направленных на обследование и установление диагноза, а также больных, поступивших на лечение повторно.
51. Организация и режим работы отделений и палат для лечения больных с зависимостью от ПАВ должны исключить проникновение в эти отделения и палаты наркотических и других средств, являющихся предметом злоупотребления.
52. Для предотвращения проникновения в отделение ПАВ производится тщательный осмотр больных, их личных вещей, продуктов питания.
53. При поступлении на лечение больные информируются об особенностях лечебного режима в отделении, в частности, о том, что в отделении (палате) регулярно проводятся осмотры больных, их личных вещей, содержимого передач. Больные также ставятся в известность о том, что во время их встреч с родственниками на территории больницы или отделения обязательно присутствие лица из числа персонала наркологического отделения. Кроме того, больные предупреждаются о том, что хранение и приобретение больными наркотических и других ПАВ, вызывающих болезненное пристрастие, влечет за собой уголовную ответственность.
54. При поступлении осмотр больного осуществляется медицинским персоналом отделения совместно с доставившим больного медицинским персоналом приемного покоя наркологической организации. Больной считается принятым в отделение только после завершения осмотра и полной уверенности в том, что исключено проникновение ПАВ.
55. Табачные изделия в отделение не принимаются и не рекомендуется курение. Больным так же не рекомендуется иметь наличные денежные средства. Последние должны быть сданы на хранение старшей медицинской сестре отделения или с согласия больных - их родственникам. В день выписки из больницы денежные средства возвращаются больному.
56. При госпитализации больного заведующий отделением или лечащий врач должны поставить в известность его родственников и сопровождающих лиц об особенностях режима отделения, а именно:
1) необходимость обязательного осмотра содержимого передач;
2) во время встреч родственников и посетителей с больными обязательно присутствие третьего лица из числа медицинского персонала отделений (среднего и младшего медицинского персонала).
57. В истории болезни в разделе "Беседа с родственниками" отмечается, что родственники ознакомлены с особенностями режима наркологического отделения (палаты).
58. Для приема передач и осмотра их выделяется ответственное лицо, по контролю предотвращения проникновения в отделения или палаты ПАВ.
59. В отделениях и палатах для лечения больных с зависимостью от ПАВ (кроме алкоголя) ежедневно должна проводиться санитарно-гигиеническая уборка с тщательным осмотром постелей, тумбочек, личных вещей.
60. Во избежание нарушений лечебного режима больным с зависимостью от ПАВ в течение всего периода их пребывания в отделении или палате, как правило, не разрешаются отпуска домой.
61. При направлении больных с зависимостью от ПАВ в специализированные консультативно-диагностические кабинеты или физиотерапевтические кабинеты один санитар сопровождает не более двух больных. При возвращении в отделение (палаты) больные подвергаются осмотру с целью предотвращения проникновения ПАВ.
62. В течение всего срока лечения в стационаре больные могут заняться трудовой деятельностью. Трудотерапия может проводиться в закрытых цехах специализированных лечебно-трудовых мастерских или в наркологических отделениях. В лечебно-трудовых мастерских общего типа проведение трудовой терапии для больных с зависимостью от ПАВ не разрешается. Вся продукция, изделия, которые поступают для соответствующей доработки, должны тщательным образом досматриваться для предотвращения проникновения ПАВ.
63. В тех случаях, когда больной, не закончивший лечение, требует досрочной выписки, врач должен попытаться убедить больного в необходимости дальнейшего лечения. После беседы с больным в истории болезни должна быть сделана соответствующая запись с указанием причины отказа и досрочной выписки из стационара.
64. Постоянные нарушения больными лечебно-трудового режима в отделении, не обусловленные состоянием абстиненции, грубое отношение к медицинскому персоналу, демонстративные отказы от лечения являются основанием для досрочной выписки больного или направления в специализированные медицинские организации.
65. При обнаружении у больных ПАВ или медицинских шприцев должен быть проведен тщательный осмотр всего отделения, палат, постелей, тумбочек, личных вещей больных с целью изъятия ПАВ и шприцев, а также приняты меры к выяснению и устранению путей дальнейшего их проникновения в отделения и палаты.
66. Обнаружение у больных ПАВ и медицинских шприцев не является основанием для их досрочной выписки из отделения.

8. Порядок госпитализации в отделение медико-социальной
реабилитации наркологических больных

67. Необходимым условием оказания наркологическому больному медико-социальной помощи является его добровольное письменное согласие (заявление). Госпитализация больных в отделение медико-социальной реабилитации наркологических больных (далее - отделение) осуществляется по направлению наркологических организаций, либо по непосредственному обращению лиц, зависимых от ПАВ.
68. При поступлении в отделение больной проходит собеседование с врачом-наркологом, психологом, специалистом по социальной работе, которые определяют психофизическое состояние пациента, особенности его личности, социального и семейного статуса, способность участвовать в тех или иных медико-социальных программах и направляют больного в соответствующее подразделение отделения.
69. При поступлении в отделение пациент получает полную информацию о работе организации, о своих правах и обязанностях. Совместно со специалистами пациент определяет цели своего пребывания в отделении. От пациента требуются готовность к участию в индивидуальных и групповых программах, соблюдение режима и выполнение рекомендаций персонала. При поступлении с больными заключается письменный договор.
В случаях нарушения больными установленного режима, проявления агрессивности, отказа об участия в социально-медицинских программах и нарушений других условий договора больные могут быть выписаны из отделения.
70. Пациент может добровольно прекратить сотрудничество с отделением, поставив в известность руководство организации здравоохранения о мотивах своего решения. Досрочное мотивирование прекращения медико-социального процесса не лишает пациента возможности повторно обратиться за лечением.
71. Противопоказаниями к направлению в отделение являются:
1) наличие явлений интоксикации (опьянения), абстинентного синдрома;
2) наличие предпсихотических и психотических состояний с бредом, галлюцинациями, выраженными аффективно-волевыми нарушениями;
3) декомпенсированные формы психопатий и астенических расстройств с фобиями, тревогой и так далее;
4) наличие выраженного суицидального риска (суицидальные высказывания, тенденции к осуществлению суицидальных мыслей);
5) выраженный асоциальный характер поведения больного, подтвержденный анамнестическими сведениями;
6) наличие сопутствующих тяжелых соматических заболеваний, требующих специального обследования и лечения.

9. Госпитализация больных по экстренным показаниям

72. Необходимость предупреждения общественно опасных деяний, а также аутоагрессивных действий наркологических больных требует в ряде случаев срочного помещения их в наркологическую организацию, в целях принятия специальных мер профилактики и лечения.
73. Госпитализация больных по экстренным показаниям проводится в следующем порядке.
Больные, представляющие по своему состоянию непосредственную опасность для окружающих и для себя, могут быть исключительно по решению врача психиатра или нарколога помещены в порядке госпитализации больных по экстренным показаниям в наркологическую организацию без их согласия и предварительного уведомления и согласия их родственников или их законных представителей.
74. Основаниями для госпитализации больных по экстренным показаниям являются:
1) психотические состояния вследствие острых алкогольных психозов (делирий, галлюциноз);
2) предпсихотические варианты абстинентных состояний (патологическая компульсивность, тяжелые дисфории);
3) депрессивные состояния, сопровождающиеся суицидальными мыслями на фоне длительной алкогольной интоксикации;
4) патологическое опьянение;
5) абстинентные состояния, отягощенные судорожными припадками.
75. Не являются основанием для госпитализации больных по экстренным показаниям в наркологическую организацию любые состояния простого алкогольного опьянения.
76. Госпитализацию больных по экстренным показаниям непосредственно осуществляют медицинские работники, на которых органами здравоохранения возложены эти функции, по направлениям врачей психиатров или наркологов.
В районах, где отсутствуют врачи-наркологи, направление на госпитализацию больных по экстренным показаниям выдают врачи, на которых возложено оказание медицинской помощи населению. В этих случаях окончательное решение о необходимости госпитализации больных по экстренным показаниям принимают врачи-наркологи стационара, в который доставляется больной.
Врач, направляющий больного для госпитализации по экстренным показаниям в наркологическую организацию, должен в направлении указать, что больной направляется в порядке госпитализации больных по экстренным показаниям, изложить ее причины, указать в заключении должность и место своей работы, фамилию и время выдачи направления.
77. При поступлении наркологического больного в наркологическую организацию дежурный врач-нарколог должен лично убедиться в наличии у больного показаний к госпитализации больных по экстренным показаниям и сделать на титульном листе медицинской карты стационарного больного и в журнале приема больных и отказов в госпитализации запись, что больной поступает в порядке госпитализации больных по экстренным показаниям.
В случаях, когда дежурный врач-нарколог не находит оснований для госпитализации больных по экстренным показаниям, а больной или его родственники не дают согласия на госпитализацию в обычном порядке, то дежурный врач отказывает в приеме такого больного и делает мотивированную запись в журнале учета больных и отказов в госпитализации.
78. Руководство наркологической организации, а в выходные и праздничные дни дежурный врач должны немедленно уведомлять письменно или по телефону родственников больного или его законных представителей о его госпитализации. В медицинской карте стационарного больного делается запись кто, когда, кому и в какой форме направил уведомление.
79. Больные, принятые в наркологическую организацию в порядке госпитализации больных по экстренным показаниям подлежат в течение одних суток, исключая выходные и праздничные дни, освидетельствованию комиссией врачей-наркологов, состоящей из лечащего врача, заведующего отделением и заместителя главного врача по лечебной работе (или лица, уполномоченного главным врачом), которая решает вопрос об обоснованности госпитализации больных по экстренным показаниям и необходимости проведения обязательного лечения. Мотивированное заключение комиссии вносится в медицинскую карту стационарного больного за подписями всех членов комиссии. В случае несогласия одного из членов комиссии с общим решением, он должен записать в медицинскую карту стационарного больного свое особое мнение. Заключение комиссии об отсутствии оснований для госпитализации больных по экстренным показаниям и обязательного лечения влечет за собой немедленную выписку больного. Такие лица могут быть оставлены для лечения только с их согласия, а в случаях, когда больной не способен к свободному волеизъявлению, с согласия его родственников или законных представителей.
80. Решение о госпитализации больных по экстренным показаниям и проведении обязательного лечения может быть обжаловано больным, его родственниками или законным представителем в вышестоящий орган в области здравоохранения, в суд или прокуратуру.

10. Порядок предоставления лечебных отпусков
больным в наркологических стационарах

81. Лечебный отпуск наркологическим больным предоставляется с целью их социальной реабилитации, положительного влияния микроклимата семьи на эффективность лечебных мероприятий.
82. Лечебный отпуск предоставляется больным в том случае, если известно, что в семьях здоровый микроклимат и члены семьи готовы помочь больному вести здоровый образ жизни.
83. Отпуск может быть предоставлен больным при положительной установке на лечение, достаточной критике к своему состоянию и желании ведения в дальнейшем здорового образа жизни.
84. Лечебный отпуск предоставляется как по ходатайству родственников, так и по желанию самого больного, учитывая медицинские критерии его состояния. Каждый раз вопрос о предоставлении лечебного отпуска решается индивидуально. Срок отпуска устанавливается от 3-х до 5-ти дней.
85. Лечебный отпуск предоставляется врачебной комиссией в составе заведующего отделением и лечащего врача.
86. В медицинской части стационарного больного указываются основания, для предоставления ему лечебного отпуска, подробно описывается психический статус и делается заключение врачебной комиссии, подписанное всеми ее членами о возможности предоставления лечебного отпуска.
87. После возвращения больного из отпуска, лечащим врачом описывается статус больного и делается оценка эффективности лечебного отпуска.
88. На время нахождения в лечебном отпуске больной получает из стационара необходимые медикаменты на все дни отпуска в соответствии с назначениями лечащего врача.
89. На время лечебного отпуска больной снимается с питания. Это оформляется соответствующей учетной формой.
90. Отпуск не предоставляется в следующих случаях:
1) острые психотические проявления у больного;
2) наличие суицидальных мыслей и тенденций;
3) развитие депрессивного синдрома;
4) ауто-гетероагрессивное поведение у психопатических личностей;
5) состояние выраженного похмельного или абстинентного синдрома;
6) наличие срывов, рецидивов у больного.

____________________________________________________________________

Нашақорлықпен ауыратын адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту орталықтарына (бөлімшелеріне) жіберу, нашақорлықтан зардап шегетін ауруларды ұстау ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2004 жылғы 18 тамыздағы N 638 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2004 жылғы 3 қыркүйекте тіркелді. Тіркеу N 3046. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2009 жылғы 2 желтоқсандағы N 814 Бұйрығымен.

Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2009.12.02 N 814 бұйрығымен.

"Нашақорлықпен ауыратын адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес бұйырамын:
1. Қоса беріліп отырған Нашақорлықпен ауыратын адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту орталықтарына (бөлімшелеріне) жіберу, нашақорлықтан зардап шегетін ауруларды ұстау ережесі бекітілсін.
2. Емдеу-алдын алу ісі, аккредиттеу және ақпаратты талдау департаменті (Нерсесов А.В.) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуге жіберсін.
3. Әкімшілік департаменті (Акрачкова Д.В.) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін, оның ресми жариялануын қамтамасыз етсін.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі С.Ә.Диқанбаеваға жүктелсін.
5. Осы бұйрық оның ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Министрдің
міндетін атқарушы

"Нашақорлықпен ауыратын адамдарды
медициналық-әлеуметтік оңалту
орталықтарына (бөлімшелеріне)
жіберу, нашақорлықтан зардап
шегетін ауруларды онда ұстау
ережесін бекіту туралы "Қазақстан
Республикасы Денсаулық сақтау
министрі міндетін атқарушының
2004 жылғы 18 тамыздағы N 638
бұйрығымен бекітілген

Нашақорлықпен ауыратын адамдарды медициналық-әлеуметтік
оңалту орталықтарына (бөлімшелеріне) жіберу, нашақорлықтан
зардап шегетін ауруларды ұстау ережесі

1. Жалпы ережелер

1. Осы Ереже Қазақстан Республикасының наркологиялық көмек көрсету жүйесінің психикаға белсенді әсер ететін заттарға (алкоголь, есірткі, психотроптық заттар, психостимуляторлар, галлюциногендер, ұшпа ерітінділер, табак) (бұдан әрі - ПБЗ) тәуелді адамдарды диагностикалау, емдеу және оңалту әрі есірткіге тәуелділіктің алдын алу саласындағы қызметінің тиімділігін арттыру мақсатында әзірленген.

2. Осы Ережеде мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) медициналық-әлеуметтік оңалту орталықтары (бөлімшелері) - Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен наркологиялық көмек көрсететін наркологиялық ұйымдар (ауруханалар, диспансерлер, орталықтар, бөлімшелер);
2) ПБЗ-ға тәуелді адамдарды емдеу - детоксикацияны қоса алғанда, абстиненттік белгіні дәрі-дәрмекпен емдеу, сенсибилизациялаушы терапия, кешенді психотерапия. Емдеу амбулаториялық және стационарлық болуы мүмкін;
3) диспансерлік есепке алу және қадағалау - ПБЗ-ны пайдаланудан туындаған психикалық және мінез-құлықтық бұзылыстары, ПБЗ-ға тәуелділіктің клиникалық белгілері бар адамдарды есепке алу және қадағалау;
4) профилактикалық есепке алу және қадағалау - организм үшін зиянды клиникалық маңызы бар әсері болған ПБЗ-ны пайдаланатын және жеке басында ПБЗ-ға тәуелділіктің клиникалық белгілері болмаған медициналық-әлеуметтік қызметінің бұзылыстары бар адамдарды есепке алу және қадағалау;
5) мекен-жай бойынша есепке алу - организм үшін зиянды клиникалық маңызы бар әсері болған ПБЗ-ны пайдаланатын және жеке басында ПБЗ-ға тәуелділіктің клиникалық белгілері болмаған, медициналық-әлеуметтік қызметінің бұзылыстары бар адамдарды есепке алу, диспансерлік қадағалау және профилактикалық қадағалау. Мекен-жай бойынша есепке алу пациенттің аты-жөні мен өзге де паспорт деректері медициналық құжаттарда белгіленеді.

3. Профилактикалық қадағалаудың мақсаты ПБЗ-ны пайдаланудан туындаған психикалық және мінез-құлқы қауіпті топ адамдардында нашақорлық аурулар дамуының алдын алу болып табылады.
Профилактикалық қадағалау уақытында қауіп тобы адамдары мас болуды және есірткі, психотроптық және басқа да ПБЗ-ны пайдалануды тоқтатуға септігін тигізетін тиісті көмек алады.

4. Амбулаториялық наркологиялық ұйымдарда мекен-жай бойынша және жасырын диспансерлік есепке алуға және ылғи қадағалауға диагнозы қойылған, ПБЗ-ны пайдаланудың салдарынан психикалық және мінез-құлық бұзылыстары болған адамдар жатады.

5. Барлық нашақорлықпен ауыратын науқастар мен қауіп тобы адамдарына белгіленген тәртіппен амбулаториялық наркологиялық науқастың медициналық картасы және психикасы бұзылған науқастарды диспансерлік қадағалауды бақылау картасы толтырылады. Наркологиялық қызмет көрсетілген адамдарға толтырылған аталған құжаттардың паспорттық бөлігіне код беріледі.

6. ПБЗ-ны пайдаланудың салдарынан психикалық және мінез-құлық бұзылыстары болған науқастарды диспансерлік есепке алу және қауіп тобы адамдарын профилактикалық есепке алу наркологиялық ұйымдарда жүзеге асырылады. Нашақорлық ауруы диагнозын амбулаториялық, сол сияқты стационарлық жағдайда да деонтология принципін қатаң түрде сақтай отырып, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес тек нарколог дәрігер ғана қоятын болады. Жекелеген жағдайларда ғана нашақорлық ауруы диагнозы психиатриялық (психоневрологиялық) ұйымдарда тексеру мен емдеу кезінде белгіленуі мүмкін, алайда диспансерлік есепке алу (профилактикалық қадағалау) қажеттігі туралы мәселенің түпкілікті шешімін мұндай жағдайларда науқастың (қауіп тобы адамының) тұрғылықты мекені бойынша учаскелік нарколог дәрігер қабылдайды.

7. Науқастарға ПБЗ-ны пайдаланудың салдарынан болған нашақорлық ауру диагнозын қойған кезде міндетті түрде нашақорлық ауруының болуымен байланысты медициналық-әлеуметтік аспектілер (белгілі бір жұмыс түрлерін шектеу) анықталады.

8. Өздігінен немесе қоғамдық қауымдастықтардың, медициналық ұйымдардың, заңды тұлғалар мен ішкі істер органдарының жолдамасы бойынша көмекке жүгінген, ПБЗ-ны пайдаланғанымен аурудың клиникалық белгілері болмаған адамдарды (бұдан әрі - қауіп тобы) профилактикалық қадағалау ұйымдастырылады.

2. Наркологиялық ұйымдарда нашақорлықпен ауыратын
науқастарды диспансерлік есепке алу мен профилактикалық қадағалаудың мерзімдері

9. Диспансерлік есепке алу кезінде науқастар ұзақ ремиссия жай-күйін қамтамасыз ететін білікті көмек алуға тиіс. Науқастарға емдеуші дәрігердің барлық тағайындауларын орындап, наркологиялық ұйымдарда емдеудің мерзімдерін сақтап әрі тұрақты, объективті расталған ремиссиясы емделген жағдайда мекен-жай бойынша диспансерлік есепке алудың мынадай мерзімдері белгіленеді:
1) алкогольді пайдаланудың нәтижесінде психикалық және мінез-құлық бұзылыстары болған науқастар - 3 жыл;
2) ПБЗ-ны (алкогольден басқа) пайдаланудың салдарынан психикалық және мінез-құлық бұзылыстары болған науқастар - 5 жыл.

10. Алкогольді асыра пайдаланатын, медициналық емес мақсатта есірткі, психотроптық және басқа да ПБЗ-ны пайдаланатын адамдарды профилактикалық қадағалаудың мерзімі - 1 жыл.
Диспансерлік есепке алу кезінде нашақорлықпен ауыратын науқастар ем алуына (амбулаториялық, сол сияқты стационарлық жағдайларда) болады. Бұл ретте емдеу мерзімдерін емдеуші дәрігер әр кезде жеке белгілейді. ПБЗ-ны пайдаланудың салдарынан психикалық және мінез-құлық бұзылыстары болған науқастарды стационарлық емдеу кезінде емдеуді дәрігерлік-консультативтік комиссиялар (бұдан әрі - ДКК) шешеді. Қауіп тобы адамдары профилактикалық қадағалау кезінде медициналық көмекті амбулаториялық жағдайда басым алады.

11. Мекен-жай бойынша диспансерлік есептен шығару мынадай негіздемелер бойынша жүргізіледі:
1) тұрақты ремиссия (айығу);
2) тұрғылықты мекенін өзгертіп, наркологиялық ұйым қызмет көрсететін аумақтан тыс кеткенде, соның ішінде басқа наркологиялық ұйымға диспансерлік қадағалауға ауыстырылуына байланысты;
3) 1 жылдан астам бас бостандығынан айырылып, сотталу;
4) қайтыс болуына байланысты.

12. Тұрақты ремиссияға (айығуы бойынша) байланысты мекен-жайы бойынша есептен шығару науқас қадағаланған ұйымның ДКК-сы қорытындысының негізінде жүргізіледі. Қалған жағдайларда есептен шығару туралы қорытындыны тиісті органдардың немесе ұйымдардың ресми хабарламаларының негізінде емдеуші дәрігер жасайды, бұл ретте есептен шығару туралы қорытындыға науқас қадағаланған медициналық ұйымның басшысы қол қояды.

13. Наркологиялық ұйым 1 жыл ішінде науқасты тексеруді қамтамасыз етпеген жағдайда, барлық қабылданған шараларға (соның ішінде ішкі істер органдарының өтініштері) қарамастан, оның болған жері туралы объективті мәліметтер болмаған кезде науқас диспансерлік есептен шығарылады. Мұндай жағдайларда есептен шығару туралы шешімді науқас қадағаланған ұйымның ДКК-сы шығарады.

14. Профилактикалық қадағалауды тоқтату да осыған ұқсас жүзеге асырылады. Бұл қадағалауды тоқтату үшін негіз ұзақ уақыт бойы алкогольді пайдаланбау, медициналық емес мақсатта есірткіні және басқа да ПБЗ-ны пайдалануды тоқтату болып табылады.

3. Диспансерлік есепке алу мен профилактикалық
қадағалау кезінде нашақорлықпен ауыратын
науқастарды мерзімдік тексеру.
Ылғи қадағаланатын топтар

15. Нашақорлықпен ауыратын науқастар мен қауіп тобы адамдарын тексеру науқастардың жай-күйін ылғи қадағалауға бақылау жасауды, медициналық сипаттағы емдеу мен профилактикалық шараларды жүргізуді жүзеге асыру үшін қажет. Бұл ретте нашақорлықпен ауыратын науқастарды немесе қауіп тобы адамдарын тексеру деп пациенттердің наркологиялық пункттің учаскелік дәрігер-наркологына, медбикесіне, фельдшеріне, әлеуметтік көмек фельдшеріне (медбикесіне) қаралуы, олардың емдік көрсетуі немесе дәрі-дәрмек құралдарын тағайындауы саналады.

16. Алкогольге тәуелді науқастар ылғи қадағалаудың бірден үшіне енгізіледі.
Бірінші топ:
1) алғашқы рет медициналық көмекке жүгінген науқастар;
2) ауруы іс жүзінде ремиссиясыз болатын науқастар (ремиссияның ұзақтығы кемінде 1 жыл);
3) оларға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылған еңбекпен түзеу мекемелерінен босатылған науқастар;
4) мәжбүрлеп емдеу аяқталғаннан кейін арнайы мекемелерден шығарылғандар.
Екінші топ:
1) 1-ден 2 жылға дейін ремиссиясы болған науқастар.
Үшінші топ:
1) 2 жылдан астам ремиссиясы болған науқастар.
Төртінші топ:
1) ПБЗ-ға (алкогольден басқа) тәуелді, жылдан астам ремиссиясы болған науқастар.
Бірінші топ науқастарын қараудың жиілігі орташа есеппен айына кемінде 1 рет (науқастың стационардан тыс болғанында); екінші топ - 2 айда 1 рет; үшінші топ - қараулардың мерзімі ауру ағымы ескеріле отырып белгіленеді; төртінші топ 4 айда кемінде 1 рет болады.

17. ПБЗ-ға (алкогольден басқа) тәуелді науқастар қадағалаудың төрт тобының біреуіне енеді. Науқастар бірінші, екінші және үшінші топтарға тексерулер санына сәйкес алкогольге тәуелді науқастар үшін белгіленген тәртіппен бөлінеді.

18. 1 жыл ішінде әрбір нақты пациентке келетін тексерулердің саны ол кіретін ылғи есепке алу немесе қадағалау тобына, сондай-ақ жеке тұлғаның ерекшеліктері мен аурудың ағымына байланысты.

19. Алкогольді асыра пайдаланатын, медициналық емес мақсатта есірткіні, психотроптық және басқа да ПБЗ-ны пайдаланатын адамдар профилактикалық қадағалау тобын құрайды. Алкогольді асыра пайдаланатын 18 жастан астам адамдарды тексерулердің жиілігін емдеуші дәрігер жеке белгілейді. Алкогольді асыра пайдаланатын жасөспірімдерді тексерулердің жиілігі - айына кемінде 1 рет. Есірткіні және басқа да құралдарды медициналық емес мақсатта пайдаланатын, ПБЗ-ға (алкогольден басқа) тәуелділік белгілерісіз адамдарды тексерулердің жиілігі - айына кемінде 1 рет.

20. Ұсынылып отырған тексерулердің жиілігі учаскедегі контингенттің құрылымына қарай және пациентке деген сараланған көзқарас тәртібімен барлық тұрақты қадағалау топтарында кездесуі мүмкін. Бір пациенттің жылына тексерілуінің орташа есептік санын кемінде бес рет деп белгілеген жөн.

21. Топтағы қадағаланатын контингентті болжамды бөлу шағын топтар құрудың болуын, түсті таңбалау мен құжаттамамен жұмыс істеуге ыңғайлы болу үшін қолданылатын басқа да тәсілдерді пайдалануды қалайды.

4. Нашақорлықпен ауыратын науқастарды
жасырын емдеу және оңалту

22. Жасырын есепке алу - тіркеу медициналық коды бойынша пациенттерді есепке алу. ПБЗ-ға тәуелді адамдар мен организм үшін зиянды клиникалық маңызы бар әсері болған ПБЗ-ны пайдаланатыны белгілі және жеке тұлғаның ПБЗ-ға тәуелділіктің клиникалық белгілері болмаған медициналық-әлеуметтік қызметінің бұзылыстары бар адамдар пациенттің қалауы бойынша жасырын есепке алынады, емделеді.

23. Жасырын оңалту курсынан өтуге ықылас білдірген пациент көмекке жүгінген кезде амбулаториялық немесе стационарлық наркологиялық ұйымға науқастың жеке басын куәландыратын құжаттарды ұсыну талап етілмейді.
Пациентке бірінші рет жасырын көмекке жүгінген кезде тіркеу медициналық коды беріледі, онда амбулаториялық науқастың жеке картасы, ауру парағы, статистикалық талондар, шұғыл хабарлама, диспансерлік қадағалау картасы және басқа да медициналық құжаттар толтырылады (оларда аты-жөні, мекен-жайы көрсетілмейді).

24. Медициналық тіркеу кодын берген кезде мыналарды басшылыққа алған жөн:
1) кодтың бірінші белгісі облыстың немесе өңірдің әріптік белгісі болып табылады:
Z - Астана қаласы;
A - Алматы қаласы;
B - Алматы облысы;
C - Ақмола облысы;
D - Ақтөбе облысы;
E - Атырау облысы;
F - Шығыс Қазақстан облысы;
H - Жамбыл облысы;
L - Батыс Қазақстан облысы;
X - Оңтүстік Қазақстан облысы;
M - Қарағанды облысы;
N - Қызылорда облысы;
P - Қостанай облысы;
R - Маңғыстау облысы;
S - Павлодар облысы;
T - Солтүстік Қазақстан облысы;
2) пациент кодының мынадай бес белгісі - нақты облыста немесе өңірде пациентке бірінші рет көмекке жүгінген кезде берілетін оның реттік нөмірі. Бұдан әрі бұл нөмір осы өңірдің әрбір пациенті үшін тұрақты, жеке болып табылады. Кейіннен жасырын көмекке жүгінген кезде пациент осы нөмірді атауға тиіс;
3) пациентті наркологиялық ұйымдардың жасырын есепке алуы медициналық тіркеу коды қайталанбайтындай етіп ұйымдастырылуы тиіс жасырын түрде емделетін пациенттерді есепке алудың ұйымдастырылуын бақылауды наркологиялық ұйымдардың ұйымдастыру-әдістемелік бөлімдері жүзеге асырады.

25. Жасырын түрде емделетін пациент оған жеке медициналық код берілгеннен кейін Қазақстан Республикасы наркологиялық қызметінің барлық есеп алу және есеп беру нысандарында ескерілуге тиіс.

26. Жасырын түрде емделетін пациентке дәрі-дәрмектердің, тамақ өнімдерінің және басқалардың жұмсалуын тіркеу үшін бекітілген барлық есепке алу нысандарында соңғысы жеке медициналық кодпен тіркеледі.

27. Қызметтік міндеттерін орындауына байланысты пациенттің жасырын түрде емделуін білдіретін мәліметтер белгілі болған медициналық қызметкерлер мен басқа да адамдар Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайлардан басқа, бұл мәліметтерді құпия түрде сақтауға тиіс.

5. Алкогольге тәуелді науқастарды емдеуге арналған
наркологиялық бөлімшелерге жатқызудың, емдеудің және
шығарудың тәртібі

28. Алкогольге тәуелді науқастарды емдеуге арналған наркологиялық бөлімшелерге жоспарлы түрде жатқызу наркологиялық ұйымның жолдамасы бойынша жүзеге асырылады.

29. Бекітіліп берілген басқа медициналық ұйымдардан науқастарды ауыстыруды наркологиялық ұйымның бірінші басшысының немесе оның медициналық бөлім бойынша орынбасарының шешімімен наркологиялық бөлімше меңгерушісі келісім бойынша, ал ол болмағанда - бекітіліп берілген аумақтың учаскелік дәрігер наркологы жүзеге асырады.

30. Алкогольге тәуелді науқастарды емдеуге арналған бөлімшенің (палатаның) жұмысын ұйымдастыру кезінде алғашқы рет және қайта түскен науқастардың, сондай-ақ диагнозын анықтау мақсатында тексеруге бөлімшеге жіберілген адамдардың әр түрлі палаталарда болуы мүмкіндігін көздеген жөн.

31. Алкогольге тәуелді науқастарды емдеуге арналған бөлімшенің жұмысын ұйымдастыру мен режимі бөлімшеге (палатаға) психикалық жай-күйді өзгертетін заттардың (соның ішінде алкоголь, табак, шай және басқалар) әкелінуін толық болдырмауға тиіс, ол үшін науқас бөлімшеге келіп түскен кезде және одан кейін емдеу барысында науқастарды, олардың жеке заттарын тұрақты түрде қарау жүргізіледі.

32. Науқасты ауруханаға жатқызу кезінде бөлімшенің меңгерушісі немесе емдеуші дәрігер (жұмыстан тыс уақытта - кезекші дәрігер) психикалық жай-күйді өзгертетін заттардың (соның ішінде алкоголь, табак, шай және басқалар) әкелінуін болдырмау мақсатында бөлімше режимінің ерекшеліктері туралы науқастардың туысқандарын хабардар етуге және жеке заттарын қарау қажеттігі туралы түсіндіруге тиіс.

33. Заттарды қабылдау мен қарау үшін бөлімшеге алкогольді ішімдіктердің әкелінуіне жол бермеу жөніндегі бақылау жүктелетін медициналық қызметкер тағайындалады.

34. Алкогольді пайдаланудың нәтижесінде психикалық және мінез-құлық бұзылыстары болған науқастарды емдеудің ұзақтығын бөлімшенің келісімі бойынша ылғи емдеуші дәрігер белгілейді. Әрбір науқасты бөлімшеден шығару жағдайын бас дәрігердің емдеу жұмысы жөніндегі орынбасарының келісімі бойынша бөлімшенің ДКК-сы шешеді.

35. Емдеу барысындағы үзілістер болғанда науқастарды наркологиялық бөлімшеден шығаруға болмайды. Мұндай жағдайларда аурудың клиникалық белгілеріне байланысты емдеу әдістемесі мен науқастың бөлімшеде болуының ұзақтығын қайта қарау керек.

36. Қажетіне қарай науқасқа емдеу кезінде наркологиялық ұйымда штатта бар мамандар консультативтік көмек көрсетеді, сондай-ақ бас дәрігердің емдеу жұмысы жөніндегі орынбасарының келісімі бойынша науқастарды қарауды жүзеге асырады.

37. Шұғыл айғақтар бойынша науқасты бөлімшеден басқа медициналық ұйымға ауыстыру кезінде оның туысқандарын немесе заңды өкілдерін хабардар ету керек.

38. Науқас тексеру, емдеу аяқталғаннан кейін, толық немесе ішінара аурудан айыққанда наркологиялық бөлімшеден шығарылады. Бөлімшенің емдеу режимін өрескел бұзған немесе өздігінен кеткен, сондай-ақ бұдан әрі емдеуден бас тартқан науқастар да сондай-ақ бөлімшеден шығарылады.

39. Науқасты шығаруды бөлімшенің келісімі бойынша емдеуші дәрігер жүзеге асырады. Өздігінен кету, режимді өрескел бұзу немесе емдеуден бас тарту жағдайларында бас дәрігердің емдеу жұмысы жөніндегі орынбасарының келісімі бойынша бөлімшенің ДКК-сы бөлімшеден шығару туралы мәселені шешеді.

40. Науқас шығарылғаннан кейін ауру парағы аяқталады да, стационардан шығушының картасымен бірге наркологиялық ұйымның ұйымдастыру-әдістемелік консультативтік бөліміне тапсырылады. Науқасты басқа медициналық ұйымнан бөлімшеге жіберген кезде эпикриздің көшірмесі осы медициналық ұйымның мекен-жайына жіберіледі.

41. Науқастың қайтыс болуын, мәйітті союды куәландыру, туысқандарына хабарлама жіберу белгіленген тәртіппен жүргізіледі.

6. Соматонаркологиялық ілеспе патологиясы бар
алкогольге тәуелді науқастарды бөлімшеге жатқызудың,
емдеуді ұйымдастыру мен шығарудың тәртібі

42. Соматонаркологиялық бөлімшеге жоспарлы түрде жатқызу наркологиялық ұйымның ДКК жолдамасы бойынша жүзеге асырылады.

43. Наркологиялық ұйымның басқа бөлімшесінен, сондай-ақ бекітіліп берілген аумақтың басқа медициналық ұйымынан науқастарды оның құрамында ұйымдастырылған соматонаркологиялық бөлімшеге ауыстыру науқастың соматикалық жай-күйі туралы тиісті қорытынды болғанда медициналық ұйымның дәрігер нарколог-консультантының немесе наркологиялық ұйымның бөлімше меңгерушісінің жолдамасы бойынша жүзеге асырылады.

44. Жедел медициналық жәрдемнің (соның ішінде мамандандырылған наркологиялық немесе пихиатриялық) дәрігерлер бригадасының шұғыл айғақтары бойынша науқастарды бөлімшеге жатқызу тәртібімен бөлімшеге жіберілген науқастар соматонаркологиялық бөлімшенің қабылдауына жеткізіледі, онда бөлімшенің кезекші дәрігері науқасты қарағаннан кейін бөлімшеге жатқызу туралы түпкілікті шешім қабылдайды.
Соматонаркологиялық бөлімшенің кезекші дәрігері сондай-ақ тікелей бөлімшеге өзі көмекке жүгінген науқастарды да бөлімшеге жатқызу қажеттігі туралы мәселені шешеді.

45. Бөлімшеге тек нашақорлық бұзылыстары мен ауыр соматикалық ілеспе аурулары бар науқастар қабылданады.

46. Соматонаркологиялық бұзылыстары бар науқастарға медициналық көмек көрсету үшін құрамында соматонаркологиялық бөлімше ұйымдастырылған наркологиялық ұйымның бірінші басшысының бұйрығымен оған осы ауруханада жұмыс істейтін әр түрлі мамандықтың дәрігер-консультанттары бекітіліп беріледі. Дәрігер-консультанттарға жүктемені және олардың жұмыс көлемін наркологиялық ұйымның бірінші басшысы белгілейді.

47. Олардың жұмыс күні ұзақтығын қысқартудың есебінен бөлімшенің дәрігерлері соматонаркологиялық бөлімшеде әдеттегідей тәуліктік кезекшілік ұйымдастырады.
Бөлімшенің штаты дәрігерлердің түнгі және жұмыс күнінен тыс тәуліктік кезекшілігін ұйымдастыруға мүмкіндік бермесе, науқастарды соматонаркологиялық бөлімшеге қабылдауды және оларды емдеуді наркологиялық ұйымның кезекші дәрігері жүзеге асырады.
Осындай жағдайда егер науқасты бөлімшеге жедел психиатриялық немесе наркологиялық көмектің дәрігерлер бригадасы жеткізсе, бастапқы ем тағайындауды осы бригаданың дәрігері жүргізеді.

48. Науқастың бөлімшеде болуының ұзақтығы жеке белгіленеді. Соматикалық немесе психикалық жай-күйі жақсарған кезде науқас соматонаркологиялық бөлімшеден тиісті наркологиялық немесе соматикалық стационарға ауыстырылады.
Аурудан айыққанда немесе жалпы жай-күйі елеулі жақсарғанда науқастар шығарылып, тұрғылықты мекені бойынша наркологиялық ұйымның қадағалауында болуы мүмкін.

7. ПБЗ-ға (алкогольден басқа) тәуелді науқастарды
ауруханаға жатқызудың, емдеуді ұйымдастыру мен
шығарудың тәртібі

49. ПБЗ-ға (алкогольден басқа) тәуелді науқастарды емдеудің ұзақтығы жеке белгіленеді. Мұндай науқастарға клиникалық айғақтары бойынша емдеу мерзімдері ұзартылуы мүмкін.

50. ПБЗ-ға (алкогольден басқа) тәуелді науқастарды емдеуге арналған бөлімшелердің жұмысын ұйымдастыру кезінде алғашқы рет түскен науқастар мен тексеруге және диагнозын қоюға жіберілген адамдардың, сондай-ақ емдеуге қайта түскен науқастардың әр түрлі палаталарда болу мүмкіндігін көздеген жөн.

51. ПБЗ-ға тәуелді науқастарды емдеуге арналған бөлімшелер мен палаталардың жұмысын ұйымдастыру және режимі асыра пайдаланатын зат болып табылатын есірткі және басқа да құралдардың осы бөлімшелерге әкелінуіне жол бермеуге тиіс.

52. ПБЗ-ның бөлімшеге әкелінуіне жол бермеу үшін науқастарды, олардың жеке заттарын, тамақ өнімдерін және басқаларды мұқият қарауды жүргізеді.

53. Емдеуге келіп түскен кезде бөлімшедегі емдеу режимінің ерекшілігі, атап айтқанда, бөлімшеде (палатада) науқастарды, олардың жеке заттарын, берілетін заттарды қарау тұрақты жүргізіледі. Науқастар сондай-ақ аурухананың немесе бөлімшенің аумағында олардың туысқандарымен кездесуі уақытында міндетті түрде наркологиялық бөлімше персоналының бірі болатындығы туралы хабардар етіледі. Бұдан басқа, науқастар есірткі мен ауру әуестігін туындататын басқа да ПБЗ-ны сақтау және сатып алу қылмыстық жауапкершілікке әкеліп соғатыны туралы ескертіледі.

54. Келіп түскен кезде науқасты қарауды наркологиялық ұйымның қабылдауындағы науқасты жеткізген медициналық персонал мен бөлімшенің медициналық персоналы бірге жүзеге асырады. Қарау толық аяқталғаннан кейін және ПБЗ-ның әкелінбегендігіне толық көз жеткізілгенде ғана науқас қабылданды деп саналады.

55. Темекі бұйымдары бөлімшеге қабылданбайды және темекі шегуге болмайды. Науқастарда сондай-ақ қолма-қол ақша болмауы керек. Соңғылары бөлімшенің аға медбикесіне сақтауға немесе науқастардың келісімімен олардың туысқандарына тапсырылуға тиіс. Ауруханадан шығарылған күні ақша қаражаты науқасқа қайтарылады.

56. Науқасты ауруханаға жатқызған кезде бөлімшенің меңгерушісі немесе емдеуші дәрігер оның туысқандарын немесе алып келген адамдарды бөлімше режимінің ерекшеліктері туралы, атап айтқанда:
1) берілетін заттарды міндетті түрде қарау қажеттігі;
2) науқас тусықандарымен және келушілермен кездескен уақытта міндетті түрде бөлімшенің медициналық персоналының (орта және кіші медициналық персонал) бірі болатыны туралы хабардар етуге тиіс.

57. Ауру парағында "Туысқандарымен әңгімелесу" деген бөлімде туысқандары наркологиялық бөлімше (палата) режимінің ерекшеліктерімен танысқандығы белгіленеді.

58. Оларды және заттарды қабылдау үшін ПБЗ-ның бөлімшеге немесе палатаға әкелінуіне жол бермеу бойынша жауапты адам бөлінеді.

59. ПБЗ-ға (алкогольден басқа) тәуелді науқастарды емдеу үшін бөлімшелер мен палаталарда күн сайын төсек орынды, тумбочкаларды, жеке заттарды мұқият қарау мен санитарлық-гигиеналық тазалау жүргізілуге тиіс.

60. Емдеу режимі бұзылуының алдын алу үшін ПБЗ-ға (алкогольден басқа) тәуелді науқастарды олардың бөлімшеде немесе палатада болу кезеңінде үйге жіберуге рұқсат етілмейді.

61. ПБЗ-ға тәуелді науқастарды мамандандырылған консультативтік-диагностикалық кабинеттерге немесе физиотерапиялық кабинеттерге жіберген кезде бір санитар екі науқасты ғана алып жүреді. Бөлімшеге (палатаға) қайтқан кезде науқастар ПБЗ-ның әкелінуіне жол бермеу мақсатында тексеріледі.

62. Науқастар стационарда барлық емдеу мерзімінде еңбек етумен айналысуына болады. Еңбек терапиясы мамандандырылған емдік еңбек ету шеберханасының жабық цехтарында немесе наркологиялық бөлімшелерде жүргізілуі мүмкін. Жалпы үлгідегі емдік еңбек ету шеберханасында ПБЗ-ға тәуелді науқастардың еңбек ету терапиясын жүргізуге рұқсат етілмейді. Тиісті өңдеу үшін келіп түсетін барлық өнімдер, бұйымдар ПБЗ-ның әкелінуіне жол бермеу үшін мұқият тексерілуге тиіс.

63. Емдеуді аяқтамаған науқас мерзімінен бұрын шығаруды талап еткен жағдайда дәрігер бұдан әрі емдеу қажеттігіне науқастың көзін жеткізуге тырысуы керек. Науқаспен әңгімелескеннен кейін ауру парағында бас тартудың және мерзімінен бұрын стационардан шығарудың себебі көрсетіле отырып, тиісті жазу жазылуға тиіс.

64. Абсиненция жай-күйімен түсіндірілмейтін науқастардың бөлімшедегі еңбекпен емдеу режимін тұрақты бұзушылық, медициналық персоналға деген дөрекі қатынас, жұртшылық алдында емдеуден бас тарту науқасты мерзімінен бұрын шығарудың немесе мамандандырылған медициналық ұйымдарға жіберудің негізі болып табылады.

65. Науқастарда ПБЗ немесе медициналық шприцтер табылған кезде ПБЗ мен шприцтерді алу мақсатында барлық бөлімшені, палатаны, төсек орындарды, тумбочкаларды, науқастардың жеке заттарын мұқият қарау жүргізілуге, сондай-ақ олардың бұдан әрі бөлімшелер мен палаталарға әкеліну жолдарын анықтау мен жою шаралары қабылдануға тиіс.

66. Науқастарда ПБЗ мен медициналық шприцтердің табылуы оларды мерзімінен бұрын бөлімшеден шығару үшін негіз болып табылмайды.

8. Нашақорлықпен ауыратын науқастарды
медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшесіне
жатқызудың тәртібі

67. Нашақорлықпен ауыратын науқастарға медициналық-әлеуметтік оңалту көмегін көрсетудің қажетті шарты оның ерікті жазбаша келісімі (өтініші) болып табылады. Науқастарды нашақорлықпен ауыратын науқастарды медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшесіне (бұдан әрі - бөлімше) жатқызу наркологиялық ұйымдардың жолдамасы немесе ПБЗ-ға тәуелді адамдардың тікелей өтініші бойынша жүзеге асырылады.

68. Бөлімшеге келіп түскен кезде науқас пациенттің психофизикалық жай-күйін, оның жеке бас ерекшеліктерін, әлеуметтік және отбасылық мәртебесін, қандай да бір медициналық-әлеуметтік бағдарламаларға қатысу қабілеттігін анықтайтын дәрігер-наркологпен, психологпен, әлеуметтік жұмыс жөніндегі маманмен әңгімелеседі және науқасты тиісті құрылымдық бөлімшеге жібереді.

69. Бөлімшеге келіп түскен кезде науқас ұйымның жұмысы, өзінің құқықтары мен міндеттері туралы толық ақпарат алады. Мамандармен бірге пациент өзінің бөлімшеде болу мақсатын анықтайды. Пациенттен жеке және топтық бағдарламаларға қатысу дайындығы, режимді сақтауы мен персоналдың ұсынымдарын орындау талап етіледі. Келіп түскен кезде науқаспен жеке жазбаша шарт жасалады.
Науқас белгіленген режимді бұзған жағдайда агрессия білдіргенде, медициналық-әлеуметтік бағдарламаларға қатысудан бас тартқанда және келісім-шарттың басқа да шарттарын бұзған жағдайда бөлімшеден шығарылуы мүмкін.

70. Пациент өз шешімінің уәждемесі туралы денсаулық сақтау ұйымының басшылығын хабардар ете отырып, бөлімшемен ынтымақтастықты өз еркімен тоқтатуына болады. Медициналық-әлеуметтік процесті мерзімінен бұрын тоқтатуды дәлелдеу пациенттің емдеуге қайта жүгіну мүмкіндігінен айрылмайды.

71. Бөлімшеге жолдамаға қарсы айғақтар:
1) интоксикация құбылысының (мастық күйдің), абстинеттік белгісінің болуы;
2) сандырақтау, галлюцинация, айқын білінген аффекті-семізталдылық бұзылыстары болатын психоз алды және психикалық жай-күйдің болуы;
3) фобиясы, үрейі мен басқа бұзылыстары болатын психопатиялық және анестениялық бұзылыстардың декомпенсацияланатын нысандары;
4) суицидальдық қауіптің (суицидальдық сөйлеудің, суицидальдық ойларын білдіру) болуы;
5) анамнестиялық мәліметтермен расталған науқастың бейәлеуметтік мінез-құлқының сипаты;
6) арнайы тексеру мен емдеуді талап ететін ілеспе соматикалық ауруларының болуы.

9. Шұғыл айғақтар бойынша науқастарды
ауруханаға жатқызу

72. Нашақорлықпен ауыратын науқастардың қоғамға қауіпті іс-әрекеттерінің, сондай-ақ аутоагрессивті қимылдарының алдын алу қажеттігі бірқатар жағдайларда арнайы профилактикалық және емдеу шараларын қабылдау мақсатында оларды дереу наркологиялық ұйымға орналастыруды талап етеді.

73. Шұғыл айғақтар бойынша науқастарды ауруханаға жатқызу мынадай тәртіппен жүргізіледі.
Өзінің жай-күйі бойынша айналасындағылар мен өзі үшін тікелей қауіп төндіретін науқастар тек дәрігер психиатрдың немесе наркологтың шешімі бойынша ғана шұғыл айғақтар бойынша науқастарды ауруханаға жатқызу тәртібімен олардың келісімісіз және алдын ала хабарламай-ақ және олардың туысқандарының немесе заңды өкілдерінің келісімімен наркологиялық ұйымға орналастырылуы мүмкін.

74. Шұғыл айғақтар бойынша науқастарды ауруханаға жатқызу үшін негіз:
1) жіті алкогольді психоздың салдарынан болатын психоздық жай-күй (делирийлер, галлюциноз);
2) астинентік жай-күйдің психоз алды варианттары (патологиялық компульсивтілік, ауыр дисфориялар);
3) ұзақ уақыт болатын алкогольдік интоксикация жағдайында суицидальды ойлармен ілесетін депрессивті жай-күй;
4) патологиялық мас болу;
5) ұстама белгілерімен ауырлайтын абстиненттік жай-күй болып табылады.

75. Кез келген қарапайым алкоголизм жай-күйі шұғыл айғақтар бойынша наркологиялық ұйымға жатқызу үшін айғақ болмайды.

76. Дәрігер психиатрлардың немесе наркологтардың жолдамасы бойынша оларға денсаулық сақтау органдары осы функцияларды жүктеген медициналық қызметкерлер науқастарды тікелей шұғыл айғақтар бойынша ауруханаға жатқызуды жүзеге асырады.
Дәрігер наркологтар болмаған аудандарда шұғыл айғақтар бойынша науқастарды ауруханаға жатқызуға жолдаманы халыққа медициналық көмек көрсету жүктелген дәрігерлер береді. Мұндай жағдайларда шұғыл айғақтар бойынша науқастарды ауруханаға жатқызу қажеттігі туралы түпкілікті шешімді науқас жеткізілетін стационардың дәрігер наркологтары қабылдайды.
Шұғыл айғақтар бойынша науқасты наркологиялық ұйымға жатқызу үшін жіберуші дәрігер жолдамада науқас ауруханаға жатқызу тәртібімен шұғыл айғақтар бойынша жіберілетіндігін, оның себептерін, қорытындысында қызметін, өз жұмыс орнын, аты-жөнін және жолдаманың берілген уақытын көрсетуге тиісті.

77. Нашақорлықпен ауыратын науқас наркологиялық ұйымға келіп түскенде кезекші дәрігер нарколог науқаста шұғыл айғақтар бойынша наркологиялық стационарға жатқызу айғағының болуына өзі көз жеткізуге тиісті және стационарлық науқастың медициналық картасының мұқабасында және науқастарды қабылдау және стационарға жатқызудан бас тарту журналында науқас шұғыл айғақтар бойынша наркологиялық стационарға келіп түскені туралы жазу жазады.
Егер кезекші дәрігер нарколог науқастарды шұғыл айғақтар бойынша наркологиялық стационарға жатқызу үшін негіздеме таппай, ал науқас немесе оның туысқандары әдеттегі тәртіппен стационарға жатқызуға келісім бермесе, онда кезекші дәрігер науқасты қабылдаудан бас тартады және қабылдау және стационарға жатқызудан бас тарту журналында дәлелденген жазу жазады.

78. Наркологиялық ұйымның басшылығы, ал демалыс және мереке күндері - кезекші дәрігер науқастың туысқандарына немесе оның заңды өкілдеріне оны стационарға жатқызу туралы дереу жазбаша немесе телефонмен хабарлауға тиісті. Стационарлық науқастың медициналық картасында хабарламаны кім, қашан, кімге және қандай нысанда жібергені туралы жазу жазылады.

79. Шұғыл айғақтар бойынша наркологиялық ұйымға қабылданған науқастар демалыс және мереке күндерін қоспағанда, бір тәулік ішінде емдеуші дәрігерден, бөлімше меңгерушісінен және бас дәрігердің емдеу жұмысы жөніндегі орынбасарынан (немесе бас дәрігер өкілеттік берген адамнан) тұратын, шұғыл айғақтар бойынша ауруханаға жатқызуды негіздеу және міндетті түрде емдеу жүргізу туралы мәселені шешетін дәрігер наркологтар комиссиясының куәландыруына жатады. Комиссияның дәлелденген қорытындысы барлық комиссия мүшелері қол қоятын стационарлық науқастың медициналық картасына енгізіледі. Комиссияның бір мүшесі жалпы шешіммен келіспеген жағдайда, ол стационарлық науқастың медициналық картасына өзінің ерекше пікірін жазуға тиісті. Шұғыл айғақтар бойынша науқастарды стационарға жатқызу және міндетті түрде емдеу үшін негіздеменің болмауы науқасты дереу шығаруды талап етеді. Мұндай адамдар емдеу үшін тек олардың өздерінің, ал науқас өз еркімен ойын білдіре алмаса, оның туысқандарының немесе заңды өкілдерінің келісімімен ғана қалдырылуы мүмкін.

80. Шұғыл айғақтар бойынша науқастарды стационарға жатқызу және міндетті түрде емдеу жүргізу туралы шешімге науқас, оның туысқандары немесе заңды өкілдері жоғары тұрған денсаулық сақтау органына, сотқа немесе прокуратураға шағымдануына болады.

10. Наркологиялық стационарларда науқастарға
емдік демалыс берудің тәртібі

81. Нашақорлықпен ауыратын науқастарға емдік демалыс оларды әлеуметтік оңалту, отбасының емдік іс-шаралардың тиімділігіне оң әсерін тигізеді.

82. Науқастарға емдік демалыс егер отбасыларындағы жағдай дұрыс әрі отбасы мүшелері науқасқа салауатты өмір сүруге көмектесетіні белгілі болғанда ғана беріледі.

83. Науқасқа емдік демалыс оның емдеуге оң көзқараспен, өзінің жай-күйіне сынмен қарап және бұдан әрі салауатты өмір сүруге бетбұрыс алғанда ғана берілуі мүмкін.

84. Емдік демалыс туысқандарының өтініші, сол сияқты науқастың өзінің тілегі бойынша, оның жай-күйінің медициналық критерийлері ескеріле отырып беріледі. Әр кезде емдік демалыс беру туралы мәселе жеке шешіледі. Демалыс мерзімі 3 жылдан 5 жылға дейін белгіленеді.

85. Емдік демалысты құрамында бөлімше меңгерушісі мен емдеуші дәрігер бар дәрігерлік комиссия береді.

86. Стационарлық науқас картасының медициналық бөлігінде оған емдік демалыс берудің негізі, психикалық мәртебесі толық сипатталады және оның мүшелерінің барлығы қол қойған емдік демалыс беру мүмкіндігі туралы дәрігерлік комиссияның қорытындысы жасалады.

87. Емдік демалыстан келгеннен кейін емдеуші дәрігер науқастың мәртебесін сипаттайды да, емдік демалыстың тиімділігіне баға береді.

88. Емдік демалыс уақытында науқас емдеуші дәрігердің тағайындауына сәйкес барлық демалыс күндеріне қажетті дәрі-дәрмектерді стационардан алады.

89. Емдік демалысы уақытында науқасты стационардағы тамақтанудан алып тастайды. Бұл тиісті есептік нысанмен ресімделеді.

90. Демалыс мынадай жағдайларда берілмейді:
1) науқаста жіті психотиялық белгілері болғанда;
2) суицидальды ойлар мен үрдістер болғанда;
3) депрессиялық белгілер дамығанда;
4) психопатиялық жеке басында ауто-гетероагрессивті мінез-құлық болғанда;
5) мастық немесе абстиненттік белгілері білінгенде;
6) науқастың есінен тануы, рецидивтері болғанда.