Об утверждении Правил осуществления предвыборной агитации через средства массовой информации и информационного обеспечения выборов Президента Республики Казахстан, объявленных на 4 декабря 2005 года

Постановление Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан от 16 сентября 2005 года N 17/38. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 24 сентября 2005 года N 3848. Утратило силу - постановлением Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан от 27 июня 2007 года N 91/183

  Извлечение из постановления Центральной избирательной комиссии
Республики Казахстан от 27 июня 2007 года N 91/183

      В соответствии со статьей 12 Конституционного закона Республики Казахстан от 28 сентября 1995 года "О выборах в Республике Казахстан" Центральная избирательная комиссия Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
      1. Признать утратившими силу некоторые постановления Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан согласно приложению.
      ...

Перечень утративших силу постановлений
Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан

      ...
      6. Постановление Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан от 16 сентября 2005 года N 17/38 "Об утверждении Правил осуществления предвыборной агитации через средства массовой информации и информационного обеспечения выборов Президента Республики Казахстан, объявленных на 4 декабря 2005 года" (зарегистрировано в реестре Государственной регистрации нормативных правовых актов 24 сентября 2005 года за N 3848).

______________________________________________________

      В соответствии со  статьями 12 ,  27 и   28 Конституционного  закона Республики Казахстан "О выборах в Республике Казахстан" Центральная избирательная комиссия Республики Казахстан  ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Утвердить прилагаемые Правила осуществления предвыборной агитации через средства массовой информации и информационного обеспечения выборов Президента Республики Казахстан, объявленных на 4 декабря 2005 года.

      2. Направить настоящее постановление областным, городов Астана и Алматы избирательным комиссиям для руководства.

      3. Настоящее постановление вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

      Председатель

      "СОГЛАСОВАНО"

      И.о. Министра культуры,
      информации и спорта
      Республики Казахстан
      от 23 сентября 2005 года

Утверждены постановлением   
Центральной избирательной   
комиссии Республики Казахстан  
от 16 сентября 2005 года N 17/38

   
Правила осуществления предвыборной агитации через
средства массовой информации и информационного
обеспечения выборов Президента Республики Казахстан,
объявленных на 4 декабря 2005 года

   
1. Общие положения

      1. Настоящие Правила разработаны в соответствии с Конституционным законом Республики Казахстан " О выборах  в Республике Казахстан" (далее - Конституционным законом), Законом Республики Казахстан " О средствах массовой  информации" и регламентируют порядок осуществления предвыборной агитации кандидатов в Президенты Республики Казахстан через средства массовой информации, распространяемые на территории Казахстана и состоящие на учете в уполномоченном органе по делам средств массовой информации Республики Казахстан.

      2. В Правилах используются следующие понятия:

      информационное обеспечение выборов - комплекс мер, направленных на оперативное и широкое информирование избирателей о ходе подготовки и проведения избирательной кампании, за исключением предвыборной агитации;

      предвыборная агитация - деятельность, имеющая целью побудить избирателей принять участие в голосовании за или против того или иного кандидата в Президенты Республики Казахстан (далее - кандидата);

      выступление - личное обращение кандидата к избирателям с изложением предвыборной программы;

      политические дебаты - публичный обмен мнениями двух и более кандидатов по различным общественно значимым вопросам, в том числе, касающимся предвыборных программ кандидатов, озвученных в ходе публичного обмена мнениями.

   
2. Порядок осуществления предвыборной агитации
через средства массовой информации

      3. Государство гарантирует гражданам, общественным объединениям право беспрепятственной предвыборной агитации за или против того или иного кандидата.

      4. Политические партии и другие общественные объединения в соответствии с законодательством Республики Казахстан имеют право распространять информацию о своей деятельности и пропагандировать свои цели и задачи.
      Предвыборной агитацией в средствах массовой информации признается деятельность по выпуску (выходу в эфир) материалов средств массовой информации, содержащих:
      1) призывы голосовать за или против кандидатов;
      2) предпочтение в отношении кого-либо из кандидатов, в частности, указание на то, за какого из кандидатов будет голосовать избиратель;
      3) описание возможных последствий избрания или неизбрания кандидатов;
      4) явно преобладающие сведения о каких-либо кандидатах в сочетании с позитивными либо негативными комментариями.

      5. Предвыборная агитация через средства массовой информации начинается с момента окончания срока регистрации кандидатов, установленного в соответствии с Конституционным законом, и заканчивается в ноль часов по местному времени дня, предшествующего дню выборов. При проведении повторного голосования предвыборная агитация начинается со дня назначения дня повторного голосования и заканчивается в ноль часов по местному времени дня, предшествующего дню выборов.
      Кандидатам гарантируются равные условия доступа к средствам массовой информации для проведения предвыборной агитации.

      6. В день выборов и предшествующий ему день публикация (выход в эфир) агитационных материалов в средствах массовой информации запрещается.
      Агитационные материалы, размещенные на web-сайтах, могут сохраняться без изменений в день выборов и предшествующий ему день.

      7. В период предвыборной агитации тираж периодического печатного издания, связанного с предвыборной агитацией кандидатов, должен быть одинаковым для всех кандидатов.
      Запрещается бесплатная реализация периодических печатных изданий, за исключением периодических печатных изданий политических партий и других общественных объединений, распространяемых бесплатно, за счет средств, оплаченных из средств избирательного фонда.

      8. Редакция средства массовой информации отказывает в публикации (выпуске в эфир) предвыборных программ кандидатов, если они содержат идеи насильственного изменения конституционного строя, нарушения целостности Республики, подрыва безопасности государства, разжигания социальной, расовой, национальной, религиозной, сословной и родовой розни, культ жестокости и насилия, а также создание непредусмотренных законодательством военизированных формирований.

      9. Должностные лица редакций средств массовой информации не несут ответственности за высказывания кандидатов в ходе их предвыборной кампании, за исключением случаев публикации материалов, указанных в статье 29 Конституционного закона.

      10. Редакция средства массовой информации отказывают в публикации (выходе в эфир) агитационных материалов кандидатов, в случае наличия в материале информации, порочащей честь, достоинство и деловую репутацию кандидата. Кандидат, от которого выдвигается данный материал, по требованию редакции предоставляет документы, подтверждающие содержащуюся в материале информацию вышеуказанного характера.
      Отказ в выпуске (выходе в эфир) агитационных материалов обжалуется в установленном законодательством порядке.
      Запрещается проведение предвыборной агитации с использованием изображения какого-либо лица без его письменного разрешения, а в случае его смерти - без письменного разрешения наследников.

   
3. Порядок предоставления эфирного времени и печатных
площадей для выступлений кандидатов с предвыборными
программами, финансируемых государством

      11. Государство гарантирует кандидатам равное выделение средств на выступление со своими программами (в записи) в объеме пятнадцати минут - на телевидении и десяти минут - на радио, в эфире теле- и радиокомпаний, обеспечивающих охват своими программами территорию Республики Казахстан.
      Государство гарантирует кандидатам равное выделение средств на публикацию в периодических печатных изданиях двух статей в объеме не более 0,1 печатного листа. Под печатным листом следует понимать бумажный лист форматом 60х90 см, площадью 5400 см 2 . Объем 0,1 печатного листа равен площади 540 см 2 , что составляет 1/4 газетной полосы формата А-2.
      Средства массовой информации, в которых производится размещение агитационных материалов кандидатов в соответствии с частями первой и второй настоящего пункта, определяются Центральной избирательной комиссией Республики Казахстан по согласованию с уполномоченным органом по делам средств массовой информации Республики Казахстан.

      12. Основанием для предоставления кандидатам эфирного времени и площади в периодических печатных изданиях для выступления со своими программами является удостоверение кандидата и его личное письменное заявление на имя руководителя средства массовой информации, осуществляющего выпуск (выход в эфир) либо заявление юридического или физического лица, уполномоченного кандидатом, с приложением необходимых подтверждающих документов.

   
4. Порядок предоставления эфирного времени,
печатной площади зарегистрированным кандидатам
на договорной основе

      13. Редакции средств массовой информации на договорной основе предоставляют эфирное время, печатную площадь зарегистрированным кандидатам. Условия договора о предоставлении кандидатам эфирного времени, печатной площади в средствах массовой информации не должны создавать преимуществ тому или иному кандидату. Сведения о размере оплаты, условиях и порядке предоставления эфира и печатной площади должны быть объявлены и опубликованы соответствующей организацией телерадиовещания, редакцией периодического печатного издания не позднее, чем на десятый день после официального опубликования решения о назначении выборов, а также представлены в Центральную избирательную комиссию Республики Казахстан.
      Если редакция средства массовой информации в установленный Конституционным законом срок не опубликовала сведения о размере оплаты, условиях и порядке предоставления эфира и печатной площади, то она не может заключать договора о предоставлении эфирного времени, печатной площади для размещения, распространения агитационных материалов кандидатов.

      14. Согласие на выделение эфирного времени, печатной площади, данное редакцией средства массовой информации одному из кандидатов, является согласием на выделение эфирного времени, печатной площади другим кандидатам.

      15. Очередность выступления кандидатов в средствах массовой информации устанавливается в порядке поступления письменных обращений либо по жребию в случае, если обращения поступили одновременно. Кандидаты в письменных обращениях указывают дату, время, когда они предполагают выступить. На основании данных предложений редакции средств массовой информации устанавливают график предоставления эфирного времени и печатных площадей для выступлений кандидатов.

      16. График предоставления эфирного времени и печатных площадей для выступлений кандидатов разрабатывается редакцией средства массовой информации с учетом технических возможностей средства массовой информации. В этот же график включаются и публикации рекламных макетов, рекламных роликов и иных агитационных материалов кандидатов. Копия графика, в котором указываются дата и время выпуска (выхода в эфир) выступлений кандидатов направляется в Центральную избирательную комиссию Республики Казахстан.

      17. Запрещается прерывать и комментировать выступления кандидатов на телевидении и по радио сразу после выступления в этот же день, а также в периодических печатных изданиях в том же номере.

      18. Все публикации периодических печатных изданий, теле- и радиопередачи, содержащие предвыборную агитацию кандидатов должны содержать информацию об источниках финансирования.
      Способ информирования определяется самой редакцией средства массовой информации.

      19. Стоимость выпуска (выхода в эфир) агитационных материалов кандидатов оплачивается из средств избирательного фонда кандидата.
      Не допускается выпуск (выход в эфир) агитационных материалов стоимость которых была оплачена за счет иных, помимо избирательного фонда кандидата, средств.

   
5. Информационное обеспечение выборов
через средства массовой информации

      20. Информационное обеспечение выборов осуществляется органами государственной власти, избирательными комиссиями, средствами массовой информации в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      21. Редакции периодических печатных изданий центральных и местных исполнительных органов публикуют сообщения избирательных комиссий, данные о кандидатах, участвующих в выборах в порядке и объеме, определяемом постановлением Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан от 5 августа 2004 года N 121/152 "О порядке и объеме опубликования избирательными комиссиями сообщений с данными о кандидатах в периодических печатных изданиях центральных и местных исполнительных органов".
      Данные сообщения должны быть опубликованы в одном номере периодического печатного издания, а при значительном объеме - в качестве приложения к изданию.

      22. Редакции периодических печатных изданий центральных и местных исполнительных органов незамедлительно предоставляют возможность соответствующим избирательным комиссиям опубликовывать информацию о ходе избирательной кампании и сообщения, установленные Конституционным законом.
      Информация должна направляться в редакции периодических печатных изданий до 15 часов дня, предшествующего выпуску следующего номера печатной продукции для ее последующей публикации.
      Данные сообщения могут быть опубликованы в негосударственных средствах массовой информации при согласии их редакций. В этом случае публикация осуществляется в объеме, представленном соответствующей комиссией.

      23. Редакции средств массовой информации осуществляют объективное освещение выборной кампании кандидатов; воздерживаются от публикации агитационных материалов и иной информации, заведомо порочащих честь, достоинство и деловую репутацию кандидата; предоставляют возможность указанным лицам бесплатного опубликования опровержения в защиту чести, достоинства и деловой репутации в ближайшем номере периодического печатного издания на той же странице, в том же объеме и тем же шрифтом или передаче на телевидении либо радио в такое же время в течение двадцати четырех часов после поступления обращения.
      К обращению должна прилагаться копия решения суда о признании распространенных материалов порочащими честь, достоинство и деловую репутацию кандидата.
      Редакции средств массовой информации при освещении избирательной кампании кандидата руководствуются принципами равенства и паритетности в освещении деятельности кандидатов не создавая преимуществ кому-либо из них.

      24. В информационных теле- и радиопередачах, публикациях, в периодических печатных изданиях сообщения о проведении предвыборных мероприятий должны даваться, без предпочтения либо предвзятости к какому бы то ни было кандидату.
      Под предпочтением или предвзятостью следует понимать сообщения как позитивного, так и негативного характера о конкретном кандидате, преобладающее по объему в отдельном номере периодического печатного издания, преобладающее по объему и выделенное спецэффектами в отдельной телерадиопередаче, включение в текст диктора новостей оценки кандидатов, призывов и обращений к ним.

      25. Журналисты, должностные лица редакций средств массовой информации, зарегистрированные кандидатами либо их доверенными лицами, не участвуют в освещении выборов через средства массовой информации.
      В случае, если кандидатом либо доверенным лицом является главный редактор (редактор) средства массовой информации, на период выборов его полномочия передаются другому ответственному лицу.

      26. При опубликовании результатов опросов общественного мнения, связанных с выборами, редакции средств массовой информации указывают организацию, проводившую опрос, лиц, заказавших опрос и оплативших его, время проведения опроса, метод сбора информации, точную формулировку вопроса, число опрошенных и коэффициент погрешности результатов опроса.
      Опубликование в средствах массовой информации результатов опросов общественного мнения, прогнозов результатов выборов, иных исследований, связанных с выборами, не допускается в течение пяти дней до дня голосования и в день голосования.
      В случае опубликования результатов опросов общественного мнения на web-сайтах в общедоступных информационно-телекоммуникационных сетях казахстанского сегмента Интернета, данное требование распространяется на редакционные материалы, а также авторские публикации, размещенные редакцией web-сайта.

   
6. Организация контроля за соблюдением настоящих Правил

      27. Контроль за соблюдением кандидатами, редакциями средств массовой информации и их сотрудниками настоящих Правил осуществляется Центральной и территориальными избирательными комиссиями.

      28. Редакция средства массовой информации ведет учет публикаций, выхода в эфир предвыборных агитационных материалов. В случае поступления запроса от избирательной комиссии редакция средства массовой информации предоставляет ей письменную информацию в трехдневный срок со дня запроса, а при необходимости и копии запрашиваемых материалов.

      29. Записи теле- и радиопередач, экземпляры периодических печатных изданий, содержащие предвыборные агитационные материалы, хранятся в редакции соответствующего средства массовой информации в соответствии с  Законом  Республики Казахстан "О средствах массовой информации".

      30. Споры, связанные с публикациями, передачами в средствах массовой информации, рассматриваются в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

Сайлау алдындағы үгітті бұқаралық ақпарат құралдары арқылы іске асырудың және 2005 жылғы 4 желтоқсанға хабарланған Қазақстан Республикасы Президентінің сайлауын ақпараттық қамтамасыз етудің ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы Төрағасының 2005 жылғы 16 қыркүйектегі N 17/38 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 24 қыркүйекте тіркелді. Тіркеу N 3848. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының 2007 жылғы 27 маусымдағы N 91/183 қаулысымен.

  ------------Қаулыдан үзінді------------------

      "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 28 қыркүйектегі Конституциялық заңның 12-бабына сәйкес Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қосымшаға сай Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының кейбір қаулыларының күші жойылды деп танылсын.
      2. ....
      3. ....
      
      Төраға
      
      Хатшы

Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының күші жойылған қаулыларының тізбесі

      1. ....
      2. ....
      3. ....
      4. ....
      5. ....
      6. "Сайлау алдындағы үгітті бұқаралық ақпарат құралдары арқылы іске асырудың және 2005 жылғы 4 желтоқсанға хабарланған Қазақстан Республикасы Президентінің сайлауын ақпараттық қамтамасыз етудің ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының 2005 жылғы 16 қыркүйектегі N 17/38 қаулысы (Мемлекеттік нормативтік құқықтық актілерді тіркеу тізіліміне 2005 жылғы 24 қыркүйекте тіркелген, тіркеу N 3848).

----------------------------------------------

      "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасы  Конституциялық заңының  12, 27 және  28-баптарының  негізінде Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы  ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған Сайлау алдындағы үгітті бұқаралық ақпарат құралдары арқылы іске асырудың және 2005 жылғы 4 желтоқсанға хабарланған Қазақстан Республикасы Президентінің сайлауын ақпараттық қамтамасыз етудің ережесі бекітілсін.
      2. Осы қаулы басшылыққа алу үшін облыстардың, Астана және Алматы қалаларының сайлау комиссияларына жіберілсін.
      3. Осы қаулы оның алғаш ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Төраға

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы
      Мәдениет, ақпарат және
      спорт министрі

      2005 жылғы 23 қыркүйек

Қазақстан Республикасы      
Орталық сайлау комиссиясының   
2005 жылғы 16 қыркүйектегі    
N 17/38 қаулысымен бекітілген  

  Сайлау алдындағы үгітті бұқаралық ақпарат құралдары
арқылы іске асырудың және 2005 жылғы 4 желтоқсанға
хабарланған Қазақстан Республикасы Президентінің
сайлауын ақпараттық қамтамасыз етудің ережесі

1. Жалпы ережелер

      1. Осы Ереже "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының  Конституциялық заңына  (бұдан әрі - Конституциялық Заң), "Бұқаралық ақпарат құралдары туралы" Қазақстан Республикасының  Заңына  сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасы Президенттігіне кандидаттардың Қазақстанның аумағында таратылатын және Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдары істері жөніндегі уәкілетті органының есебінде тұрған бұқаралық ақпарат құралдары арқылы Қазақстан Республикасы Президенттігіне кандидаттардың сайлау алдындағы үгітті жүзеге асыру тәртібін реттейді.

      2. Ережеде мынадай ұғымдар пайдаланылады:
      сайлауды ақпараттық қамтамасыз ету - сайлаушыларды сайлау науқанын әзірлеу және өткізу барысы туралы, сайлау алдындағы үгітті қоспағанда, жедел және кеңінен хабардар етуге бағытталған шаралар кешені;
      сайлау алдындағы үгіт - сайлаушылардың белгілі бір Қазақстан Республикасы Президенттігіне кандидатты (бұдан әрі - кандидат) жақтап немесе қарсы дауыс беруге қатысуына түрткі болу мақсатындағы қызмет;
      сөз сөйлеу - кандидаттың сайлау алдындағы бағдарламасы баяндалған сайлаушыларға жеке өтініші;
      саяси пікір-сайыстар - екі және одан көп кандидаттардың түрлі қоғамдық маңызды мәселелер бойынша, оның ішінде жария пікірлер алмасу барысында айтылған кандидаттардың сайлау алдындағы бағдарламаларына қатысты мәселелердің кең шеңбері бойынша жария пікірлер алмасуы.

  2. Сайлау алдындағы үгітті бұқаралық ақпарат
құралдары арқылы іске асырудың тәртібі

      3. Мемлекет азаматтарға, қоғамдық бірлестіктерге белгілі бір кандидатты жақтап немесе қарсы кедергісіз сайлау алдындағы үгіт жүргізу құқығына кепілдік береді.

      4. Саяси партиялар мен басқа да қоғамдық бірлестіктер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өз қызметі туралы ақпарат таратуға және өз мақсаттары мен міндеттерін насихаттауға құқылы.
      Бұқаралық ақпарат құралдарындағы сайлау алдындағы үгіт деп:
      1) кандидаттарды жақтап немесе қарсы дауыс беру үндеулерін;
      2) сайлаушының қандай да бір кандидаттарға қатысты артықшылық жасауын, атап айтқанда, кандидаттардың қайсысына дауыс беретінін көрсетуін;
      3) кандидаттарды сайлаудың немесе сайламаудың мүмкін салдарларын сипаттауды;
      4) қандай да бір кандидаттар туралы жағымды не жағымсыз түсіндірмелер қоса берілген анық басым мәліметтерді қамтитын бұқаралық ақпарат құралдарының материалдарын шығару (эфирге шығу) жөніндегі қызмет танылады.

      5. Бұқаралық ақпарат құралдары арқылы сайлау алдындағы үгіт кандидаттарды Конституциялық заңға сәйкес белгіленген тіркеу мерзімі аяқталған сәттен басталады және сайлау болатын күннің алдындағы күнгі жергілікті уақыт бойынша нөл сағатта аяқталады. Қайтадан дауыс беруді өткізген кезде сайлау алдындағы үгіт қайтадан дауыс беру күні тағайындалған күннен басталады және сайлау болатын күннің алдындағы күнгі жергілікті уақыт бойынша нөл сағатта аяқталады.
      Кандидаттарға сайлау алдындағы үгіт жүргізуі үшін бұқаралық ақпарат құралдарына қол жеткізуінің тең жағдайына кепілдік беріледі.

      6. Сайлау күні және оның қарсаңындағы күні үгіт материалдарын бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауға (эфирге шығаруға) тыйым салынады.
      Web-сайттарда орналастырылған үгіт материалдарын сайлау күні және оның қарсаңындағы күні өзгеріссіз сақтауға болады.

      7. Сайлау алдындағы үгіт кезеңінде кандидаттардың сайлау алдындағы үгітіне байланысты мерзімді баспа басылымының таралымы барлық кандидаттар үшін бірдей болуға тиіс.
      Сайлау қорының қаражатынан төленген қаражат есебінен тегін таратылатын саяси партиялардың және басқа да қоғамдық бірлестіктердің мерзімді баспа басылымдарынан басқа мерзімді баспа басылымдарының тегін таратылуына тыйым салынады.

      8. Бұқаралық ақпарат құралының редакциясы кандидаттардың сайлау алдындағы бағдарламаларын жариялаудан (эфирге шығарудан), егер олар Республиканың конституциялық құрылысын күштеп өзгерту, оның тұтастығын бұзу, мемлекет қауіпсіздігіне нұқсан келтіру, әлеуметтік, нәсілдік, ұлттық, діни, тектік-топтық және рулық араздықты қоздыру, қатыгездік пен зорлық-зомбылыққа бас ұру, сондай-ақ заңдарда көзделмеген әскерилендірілген құралымдар құру идеяларын уағыздаудан бас тартады.

      9. Бұқаралық ақпарат құралдары редакцияларының лауазымды тұлғалары кандидаттардың олардың сайлау алдындағы науқан барысында айтқандары үшін, Конституциялық заңның  29-бабында  көрсетілген материалдарды жариялау жағдайларын қоспағанда, жауап бермейді.

      10. Бұқаралық ақпарат құралының редакциясы материалында кандидаттың абыройына, қадір-қасиетіне немесе іскерлік беделіне нұқсан келтіретін ақпарат болған жағдайда, кандидаттардың үгіт материалдарын жариялаудан (эфирге шығарудан) бас тартады. Осы материалды ұсынған кандидат редакцияның талабы бойынша онда қамтылған жоғарыда көрсетілген сипаттағы ақпаратты растайтын құжаттарды тапсырады.
      Үгіт материалдарын жариялаудан (эфирге шығарудан) бас тартуға заңдарда белгіленген тәртіппен шағымдануға болады.
      Қандай да бір адамның бейнесін - оның жазбаша келісімінсіз, ал ол қайтыс болған жағдайда мұрагерлерінің жазбаша келісімінсіз пайдалану арқылы сайлау алдындағы үгіт жүргізуге тыйым салынады.

  3. Кандидаттардың сайлау алдындағы бағдарламаларымен
мемлекет қаржыландыратын сөз сөйлеуі үшін эфир уақыты
мен баспасөз бетінен орын беру тәртібі

      11. Мемлекет кандидаттарға (жазбадағы) өз бағдарламаларымен, тиісті сайлау округінің аумағын қамтуды қамтамасыз ететін, облыстық мемлекеттік теле- және радио компаниялары мен басқа да мемлекеттік және мемлекеттік емес аймақтық теле- және радио компанияларының эфирінен теледидардан он бес минут және радиодан он минут көлемінде сөз сөйлеуіне бірдей қаражат бөлінуіне кепілдік береді.
      Мемлекет кандидаттарға мерзімді баспа басылымдарында 0,1 баспа табақтан аспайтын көлемде екі мақала жариялауына бірдей қаражат бөлінуіне кепілдік береді. Баспа табақ деп форматы 60х90 см, көлемі 5400 см қағаз бетті түсіну керек. Көлемі 0,1 баспа табақ 540 см 2  көлемге тең болады, яғни форматы А-2 газет бетінің 1/4 құрайды.
      Осы тармақтың бірінші және екінші бөлімдеріне сәйкес кандидаттардың үгіт материалдары орналастырылатын бұқаралық ақпарат құралдарын Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдары істері жөніндегі уәкілетті органымен келісе отырып, Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы айқындайды.

      12. Кандидаттарға өз бағдарламаларымен сөз сөйлеу үшін эфир уақытын және мерзімді баспа басылымдар бетінен орын беру үшін кандидаттың куәлігі мен шығуын (эфирге шығуын) жүзеге асыратын бұқаралық ақпарат құралы басшысының атына жеке жазбаша өтініші не кандидат уәкілдік берген заңды немесе жеке тұлғаның қажетті растайтын құжаттар қоса берілген өтініші негіз болып табылады.

  4. Тіркелген кандидаттарға шарттық негізде эфир
уақытын, баспасөз бетінен орын беру тәртібі

      13. Бұқаралық ақпарат құралдарының редакциялары тіркелген кандидаттарға шарттық негізде эфир уақытын, баспасөз бетінен орын береді. Бұқаралық ақпарат құралдарында кандидаттарға эфир уақытын, баспасөз бетінен орын беру туралы шарттың талаптары белгілі бір кандидатқа артықшылық туғызбауға тиіс. Эфирден және баспасөзден орын беру төлемінің мөлшері, шарттары мен тәртібі туралы мәліметтерді тиісті телерадиохабарларын тарату ұйымы, мерзімдік баспа басылымының редакциясы сайлаудың тағайындалғаны туралы шешім ресми жарияланғаннан кейінгі оныншы күннен кешіктірмей хабарлауға және жариялауға тиіс, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясына беруге тиіс.
      Егер бұқаралық ақпарат құралының редакциясы эфирден және баспасөзден орын беру төлемінің мөлшері, шарттары мен тәртібі туралы мәліметтерді  Конституциялық заңда  белгіленген мерзімде жарияламаса, онда ол кандидаттардың үгіт материалдарын орналастыру, тарату үшін эфир уақытын, баспасөз бетінен орын бөлу туралы шарт жасаса алмайды.

      14. Бұқаралық ақпарат құралының редакциясы кандидаттардың біріне эфир уақытын, баспасөз бетінен орын бөлуге берген келісімі басқа да кандидаттарға эфир уақытын, баспасөз бетінен орын бөлуге келісім беруі болып табылады.

      15. Кандидаттардың бұқаралық ақпарат құралдарына шығуының кезектілігі жазбаша өтініштердің келіп түсу ретімен не егер өтініштер бір мезгілде келіп түссе, жеребе бойынша белгіленеді. Кандидаттар жазбаша өтініштерінде өздерінің сөйлеуінің болжаулы күнін, уақытын көрсетеді. Осы ұсыныстардың негізінде бұқаралық ақпарат құралдарының редакциялары кандидаттарға эфир уақыты мен баспа орындарын берудің кестесін белгілейді.

      16. Кандидаттардың сөз сөйлеуі үшін эфир уақыты мен баспасөз бетінен орын беру кестесін бұқаралық ақпарат құралының редакциясы әзірлейді. Осы кестеге жарнамалық макеттерді, жарнамалық роликтер мен кандидаттардың өзге де үгіт материалдарын жариялау да енгізіледі. Кандидаттардың сөздерін шығарудың (эфирге шығарудың) күні мен уақыты көрсетілетін кестенің көшірмесі Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясына жіберіледі.

      17. Кандидаттардың теледидар мен радиода сөйлеп жатқан сөздерін бөлуге және сөйлеген сөздеріне дәл сол күні іле-шала, сондай-ақ мерзімді баспа басылымдарындағы сөздеріне сол нөмірде түсініктеме жасауға тыйым салынады.

      18. Мерзімді баспа басылымдарының, теле- және радио хабарларын тарататын ұйымның кандидаттардың сайлау алдындағы үгіті мазмұндалған барлық жарияланымдары қаржыландырудың көздері туралы ақпаратты қамтуға тиіс. Хабарландыру тәсілін бұқаралық ақпарат құралы редакциясының өзі белгілейді.

      19. Кандидаттардың үгіт материалдарының шығу (эфирге шығу) құны кандидаттың сайлау қорының қаражатынан төленеді.
      Құны кандидаттың сайлау қорынан өзге қаражат есебінен төленген кандидаттардың үгіт материалдарын шығаруға (эфирге шығуға) жол берілмейді.

  5. Сайлауды бұқаралық ақпарат құралдары
арқылы ақпараттық қамтамасыз ету

      20. Сайлауды ақпараттық қамтамасыз етуді мемлекеттік билік органдары, сайлау комиссиялары, бұқаралық ақпарат құралдары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырады.

      21. Орталық және жергілікті атқарушы органдардың мерзімді баспа басылымдарының редакциялары сайлау комиссияларының хабарларын, "Орталық және жергілікті атқарушы органдардың мерзімді баспа басылымдарында кандидаттар жайлы деректер мен сайлау комиссияларының хабарларын жариялаудың тәртібі және көлемі туралы" Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының 2004 жылғы 5 тамыздағы N 121/152 қаулысында белгіленген тәртіппен және көлемде сайлауға қатысатын кандидаттар туралы деректерді жариялайды.
      Осы хабарлар мерзімді баспа басылымының бір нөмірінде, ал едәуір көлемді болса - басылымға қосымша ретінде жариялануға тиіс.

      22. Орталық және жергілікті атқарушы органдардың мерзімді баспа басылымдарының редакциялары тиісті сайлау комиссияларына сайлау науқанының барысы туралы ақпаратты және Конституциялық Заңда белгіленген хабарларды кідіріссіз жариялауға мүмкіндік туғызады.
      Ақпарат оны кейіннен жариялау үшін мерзімді баспа басылымдарының редакцияларына баспа өнімінің келесі нөмірі шығатын күннің алдындағы күнгі сағат 15-ке дейін жіберілуі тиіс.
      Осы хабарлар мемлекеттік емес бұқаралық ақпарат құралдарында, олардың редакциялары келісімін берсе, жариялануы мүмкін. Бұл жағдайда жариялау тиісті сайлау комиссиясы берген көлемде жүзеге асырылады.

      23. Бұқаралық ақпарат құралдарының редакциялары кандидаттардың сайлау науқанын объективті түрде жариялауды жүзеге асырады; кандидаттың ар-намысына, қадір-қасиетіне және іскерлік беделіне көрінеу нұқсан келтіретін үгіт материалдары мен өзге де ақпаратты жариялаудан аулақ болады; өтініш келіп түскеннен кейін мерзімді баспа басылымының таяудағы нөмірінде сол бетте, сондай көлемде және сол қаріппен немесе теледидар не радио хабарларында жиырма төрт сағат ішінде сондай уақытта аталған адамдарға ар-намысын, қадір-қасиетін және іскерлік беделін қорғауы үшін теріске шығаруды тегін жариялауына мүмкіндік береді.
      Өтінішке таратылған материалдар кандидаттың ар-намысына, қадір-қасиетіне және іскерлік беделіне нұқсан келтіреді деп тану туралы соттың шешімінің көшірмесі қоса берілуі тиіс.
      Бұқаралық ақпарат құралдарының редакциялары кандидаттың сайлау науқанын жария еткен кезде кандидаттардың қызметі туралы жариялауда олардың ешқайсысына артықшылық туғызбай, теңдік және тепе-теңдік принциптерін басшылыққа алады.

      24. Ақпараттық теле- және радиохабарларда, жарияланымдарда, мерзімді баспа басылымдарында сайлау алдындағы іс-шараларды өткізу туралы хабарлар қандай болмасын белгілі бір кандидатқа артықшылық берусіз не алалаусыз берілуге тиіс.
      Артықшылық беру немесе алалау деп нақты кандидат туралы мерзімді баспа басылымының жеке нөміріндегі көлемі бойынша басым, жеке теле-радиохабардағы көлемі бойынша басым және арнайы әсерлермен ерекшелендірілген оң да, келеңсіз де сипаттағы хабарларды, жаңалықтар дикторының мәтініне кандидаттарды бағалауды, оларға үндеулер мен өтініштер енгізу деп түсінген лазым.

      25. Кандидаттар не олардың сенім білдірген адамдары болып тіркелген журналистердің, бұқаралық ақпарат құралдары редакциялары лауазымды адамдарының сайлауды бұқаралық ақпарат құралдары арқылы көрсетуге қатысуына құқығы жоқ.
      Егер бұқаралық ақпарат құралының бас редакторы (редакторы) кандидат не сенім білдірілген адам болып табылса, оның өкілеттіктері сайлау кезеңіне басқа жауапты тұлғаға тапсырылады.

      26. Сайлаумен байланысты қоғамдық пікірге сұрау салу нәтижелерін жариялаған кезде бұқаралық ақпарат құралдарының редакциялары сұрау салуды жүргізген ұйымды, сұрау салуды жүргізуге тапсырыс берген және оның ақысын төлеген адамдарды, сұрау салу жүргізілген уақытты, ақпарат жинау әдісін, сұрау салудың нақты тұжырымын, сұралғандардың саны мен сұрау салу нәтижесінің қателік коэффициентін көрсетуге міндетті.
      Бұқаралық ақпарат құралдарында қоғамдық пікірге сұрау салу нәтижелерін, сайлау нәтижелерінің болжамын, сайлауға байланысты өзге де зерттеулерді дауыс берілетін күн алдындағы бес күн ішінде және дауыс берілетін күні жариялауға жол берілмейді.
      Қоғамдық пікірге сұрау салу нәтижелері Интернеттің қазақстандық бөлшегіндегі жалпыға бірдей қолжетімді ақпараттық-телекоммуникациялық желілердің web-сайттарында жарияланған кезде, осы талап web-сайттың редакциясы орналастырған редакциялық материалдарға, сондай-ақ авторлық жарияланымдарға қолданылады.

  6. Осы ереженің сақталуын бақылауды ұйымдастыру

      27. Осы Ережені кандидаттардың бұқаралық ақпарат құралдары редакцияларының және олардың қызметкерлерінің сақтауын бақылауды Орталық және аумақтық сайлау комиссиялары жүзеге асырады.

      28. Бұқаралық ақпарат құралдарының редакциясы сайлау алдындағы үгіт материалдарының жариялануына, эфирге шығуына есеп жүргізеді. Сайлау комиссиясынан сұрау салу түскен жағдайда бұқаралық ақпарат құралының редакциясы сұрау салынған күннен бастап үш күннің ішінде жазбаша ақпарат, қажет болған жағдайда сұрау салынған материалдардың көшірмелерін ұсынады.

      29. Сайлау алдындағы үгіт материалдарын қамтитын теле- және радиохабарларының жазбалары, мерзімді баспа басылымдарының даналары "Бұқаралық ақпарат құралдары туралы" Қазақстан Республикасының  Заңына  сәйкес тиісті бұқаралық ақпарат құралының редакциясында сақталады.

      30. Бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдарға, хабарларға байланысты даулар Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңдарына сәйкес қаралады.