Об утверждении Ветеринарных правил осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации инфекционных болезней сельскохозяйственных животных и рыб

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 31 августа 2005 года № 518. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан от 28 сентября 2005 года № 3858. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 17 января 2012 года № 10-1/18

Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 17.01.2012 № 10-1/18.

В соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые:
1) ветеринарные правила осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации вирусной геморрагической болезни кроликов;
2) ветеринарные правила осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации чумы плотоядных животных;
3) ветеринарные правила осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации воспаления плавательного пузыря рыб.

2. Департаменту ветеринарии совместно с территориальными управлениями областей и городов Астана, Алматы Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, в установленном законодательством порядке, принять необходимые меры, вытекающие из настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на государственных ветеринарных инспекторов соответствующих административно территориальных единиц.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Министр

Утверждены
приказом Министра сельского
хозяйства Республики Казахстан
от 31 августа 2005 года N 518

Ветеринарные правила осуществления мероприятий
по профилактике и ликвидации вирусной геморрагической
болезни кроликов

Настоящие Ветеринарные правила осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации вирусной геморрагической болезни кроликов (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

1. Общие положения

1. Вирусная геморрагическая болезнь кроликов (далее - ВГБК) ("некротический гепатит", "геморрагическая пневмония") - острая высококонтагиозная инфекционная болезнь кроликов, характеризующаяся явлениями геморрагического диатеза во всех органах, в особенности в легких и печени. Она характеризуется внезапностью появления, исключительно тяжелым и быстрым течением, а также смертностью среди взрослого поголовья кроликов до 70-90%. В естественных условиях наиболее восприимчивы к болезни кролики (причем разных пород) в возрасте старше 1,5 месяцев. Заболеваемость достигает 70-80%, а летальность 90%.

2. Диагноз на вирусную геморрагическую болезнь кроликов ставят на основании патологоанатомических данных и результатов лабораторных исследований с учетом эпизоотологических факторов. При отрицательном результате этих методов исследований с разрешения ветеринарного органа ставится биологическая проба.

3. Источником возбудителя инфекции являются больные и переболевшие кролики. Установлено, что экспериментально зараженные животные погибают на 2-3-й день после инокуляции им вирулентного вируса, а находившиеся с ними клинические здоровые (интактные) кролики на 5-6 сутки. Факторами передачи возбудителя инфекции могут быть корма, подстилка, навоз, почва, вода, инфицированные больными кроликами, а также пух и шкурки от больных животных и изделия из мехового сырья, поступившие из неблагополучных по ВГБК пунктов.

4. Эпизоотологии ВГБК присущи характерные особенности. К возбудителю чувствительны кролики независимо от породы и пола, наиболее чувствительны взрослые особи массой 3,0-3,5 киллограмма.

5. При клинической постановке диагноза ВГБК необходимо дифференцировать от пастереллеза, сальмонеллеза, колибактериоза, оспы, миксоматоза, эймериоза, отравления, солнечного и теплового удара.

6. Для подтверждения диагноза на ВГБК необходимо правильно отобрать пробы патологического материала: паренхиматозные органы от павших кроликов (лучше печень), вскрытие которых проводят не позже чем через 2-3 часа после гибели животного, и направить для исследования в государственную ветеринарную лабораторию, на которую возложены обязанности по постановке диагноза.

7. При постановке лабораторного диагноза проводят следующие серологические реакции: реакции гемагглютинации, реакции задержки гемагглютинации, реакции длительного связывания комплемента, реакции иммуноферментного анализа и электронной микроскопией.

2. Мероприятия по профилактике вирусной
геморрагической болезни кроликов

8. Строгое выполнение ветеринарно-санитарных правил руководителями, специалистами, рабочими кролиководческих хозяйств, предприятий по приемке, транспортировке и переработке кроликов и кроличьего сырья.

9. Ветеринарные специалисты кролиководческих хозяйств, других хозяйствующих субъектов, кролиководы-любители, а также учреждения государственной ветеринарной сети должны проводить в обслуживаемом хозяйстве, населенном пункте предусмотренные планами специальные ветеринарные мероприятия (профилактические прививки, диагностические исследования), направленные на предупреждение возникновения заболевания кроликов вирусной геморрагической болезнью и обеспечить систематическое наблюдение за состоянием кроликов.

10. Проведение плановых профилактических прививок против ВГБК, обратив внимание на иммунизацию кроликов, содержащихся вокруг заготовительных контор, складов, баз и холодильников пушно-мехового сырья, перерабатывающих предприятий.

11. Соблюдение ветеринарных и санитарно-гигиенических требований при работе с кроличьим сырьем, не выпускать из предприятия необеззараженные отходы производства.

12. Не допускать совместное хранение шкурок и кормов.

13. Подвергать обязательной мойке и дезинфекции транспорт после перевозки кроликов или кроличьего сырья.

3. Мероприятия при подозрении на заболевание кроликов
вирусной геморрагической болезнью

14. При возникновении подозрения на ВГБК руководитель хозяйства и ветеринарный специалист, обслуживающий хозяйство, должны:
1) сообщить о подозрении на ВГБК главному ветеринарному инспектору района;
2) принять меры к прекращению реализации кроликов и продуктов их убоя;
3) ограничить передвижение обслуживающего персонала и транспорта;
4) запретить перегруппировку кроликов в самом хозяйстве, а также ввоз новых партий этих животных;
5) принять другие необходимые меры по предотвращению распространения болезни.

15. Владелец животных должен немедленно сообщить о подозрении на ВГБК ветеринарному инспектору ближайшего ветеринарного участка.

16. Главный ветеринарный инспектор района или ветеринарный специалист ветеринарного участка, получивший сообщение о подозрении на заболевание кроликов ВГБК, обязан:
1) прибыть на место, выяснить эпизоотическую обстановку и принять меры для уточнения диагноза;
2) организовать отбор и пересылку патологического материала в ветеринарную лабораторию или в Научно-исследовательскую лабораторию;
3) выяснить источник и пути заноса возбудителя болезни;
4) уточнить границы подозреваемого неблагополучного пункта и угрожаемой зоны, а также определить меры, предупреждающие распространение возбудителя болезни;
5) сообщить о подозрении на ВГБК и принятых мерах в Акимат района (города) и вышестоящему государственному ветеринарному органу.

4. Карантинные меры

17. Пo получении материалов об установлении диагноза на вирусную геморрагическую болезнь кроликов, в хозяйствующих субъектах вводят ограничения в соответствии с пунктом 1 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

5. Мероприятия по ликвидации вирусной
геморрагической болезни кроликов

18. По условиям ограничений в неблагополучном пункте не допускается:
1) ввоз и вывоз кроликов, продуктов их убоя, шкурок, пуха, инвентаря и кормов;
2) перегруппировку кроликов;
3) организацию выставок и других мероприятий, связанных со скоплением кроликов;
4) торговлю кроликами, продуктами их убоя, шкурками и пухом;
5) обмен животными между кролиководами;
6) функционирование случных пунктов для кроликов;
7) заготовку и скармливание кроликам травы и сена из мест, где могли находиться больные кролики или имелись трупы этих животных;
8) скармливание кроликам без обеззараживания отходов растений с рынков, а также от населения, пунктов общественного питания и т.д.;
9) проведение собраний, совещаний кролиководов.

19. В неблагополучном хозяйстве (пункте) проводят:
1) точный учет всего кроликопоголовья;
2) тщательный клинический осмотр для выявления больных животных;
3) убой больных и подозрительных по заболеванию животных бескровным методом и утилизацию трупов;
4) пассивную иммунизацию специфической сывороткой всех без исключения кроликов с лечебной и профилактической целью согласно наставлению по его применению;
5) вакцинацию оставшегося условно здорового поголовья;
6) при отсутствии вакцины, с целью недопущения распространения болезни, решают вопрос об убое всех кроликов в неблагополучном пункте. Больных и молодых кроликов, не достигших 2-месячного возраста, убивают бескровным методом и вместе со шкурками утилизируют. Взрослых здоровых кроликов убивают на мясо непосредственно в неблагополучном пункте (хозяйстве) с соблюдением ветеринарно-санитарных правил, обеспечивающих недопущение распространения болезни и под контролем главного ветеринарного инспектора района (хозяйства). Тушки кроликов, убитых на мясо, проваривают и реализуют в пределах неблагополучной административной территории без ограничений. Головы, лапы, внутренние органы, кровь и другие продукты убоя уничтожают сжиганием или закапыванием на глубину 1,5-2,0 метра с предварительной обработкой дезинфицирующими средствами;
7) тщательную механическую очистку и дезинфекцию выгульных дворов, оборудования, убойных пунктов, а также помещений, где содержались животные хозяйствующих субъектов и у граждан - владельцев кроликов;
8) оповещение населения об угрозе распространения болезни и установленных в связи с этим ограничениях;
9) массово-разъяснительную работу среди населения по недопущению распространения ВГБК;
10) ветеринарно-санитарный надзор на рынках, мясокомбинатах, предприятиях, заготавливающих и перерабатывающих продукты и сырье, полученное от убоя кроликов;
11) ежедневную дезинсекцию в помещениях для кроликов (уничтожение мух, комаров и других насекомых).

20. Шкурки кроликов, заготовленные в неблагополучном пункте, хранят изолированно и упакованными в плотную двойную продезинфицированную ткань, направляют на перерабатывающие предприятия, минуя склады, базы и холодильники, для обеззараживания и переработки в сопровождении ветеринарного свидетельства.

21. Ограничения с неблагополучного пункта по вирусной геморрагической болезнью кроликов снимают в соответствии с пунктом 3 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

6. Мероприятия в угрожаемой зоне

22. Руководители и ветеринарные специалисты хозяйств, предприятий, занимающихся разведением и реализацией кроликов и продукции кролиководства, и кролиководы-любители, а также специалисты государственной ветеринарной сети в угрожаемой зоне:
1) разрабатывают и осуществляют планы мероприятий, направленных на предотвращение заноса возбудителя ВГБК в населенные пункты и хозяйства зоны;
2) ограничивают хозяйственные связи с неблагополучными по ВГБК хозяйствами и населенными пунктами;
3) устанавливают строгий ветеринарно-санитарный режим содержания кроликов и постоянное наблюдение за состоянием их здоровья.
Для ухода за кроликами закрепляют постоянных лиц, которых обеспечивают сменной спецодеждой и спецобувью, а также средствами личной гигиены (полотенцами, мылом, дезинфицирующими средствами для обработки рук).

23. На территории угрожаемой зоны проводят мероприятия по уничтожению грызунов эктопаразитов, выявляют места выплода насекомых и осуществляют соответствующие мероприятия по их ликвидации.

24. В хозяйствах (независимо от их принадлежности) берут на учет всех кроликов, предупреждают письменно всех руководителей хозяйств, кролиководов-любителей, о запрещении ввоза и вывоза кроликов, перемещения их внутри хозяйств, торговли на рынках кроликами, кроличьим мясом и другими продуктами кролиководства.

25. Все поголовье кроликов в угрожаемой зоне прививают вакциной против геморрагической болезни в соответствии с инструкцией по ее применению.

26. Учреждения и организации государственной ветеринарии должны усиливать ветеринарно-санитарный надзор на рынках, мясокомбинатах, предприятиях, перерабатывающих продукты и меховое сырье, полученное от убоя кроликов.

Утверждены
приказом Министра сельского
хозяйства Республики Казахстан
от 31 августа 2005 года N 518

Ветеринарные правила осуществления мероприятий по профилактике
и ликвидации чумы плотоядных животных

Настоящие Ветеринарные правила осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации чумы плотоядных животных (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

1. Общее положения

1. Чума плотоядных - острая контагиозная болезнь, вызываемая фильтрующим вирусом. К чуме плотоядных восприимчивы лисицы, песцы, норки, соболи, собаки и другие плотоядные животные. Чума характеризуется лихорадкой, острым катаром слизистых оболочек, пневмониями, кожной экзантемой и поражением нервной системы. Распространена повсеместно. Относится к особо опасным инфекциям плотоядных животных.
При чуме плотоядных отмечают - кишечную, легочную, кожную и нервную формы течения болезни. Инкубационный период продолжается от нескольких дней до 3 недель.

2. Источник инфекции - больные или переболевшие животные. Воздушно-капельный путь передачи вируса является преобладающим. Инфекцию могут занести на ферму люди (обслуживающий персонал). Разносу возбудителя болезни способствуют птицы и грызуны. Болеют животные всех возрастов, но наиболее восприимчивы щенки 2-5-месячного возраста. В условиях звероводческих хозяйств чума обычно начинается у животных одного вида, а через 1-2 месяца могут заболеть звери другого вида.

3. При организации противочумных мероприятий следует различать неблагополучный пункт, эпизоотический очаг и угрожаемую зону.

4. Для предупреждения заболевания плотоядных животных чумой руководители и ветеринарные специалисты хозяйствующих субъектов, занимающиеся разведением и содержанием пушных зверей, собак и других плотоядных животных, должны обеспечить на каждой звероферме и в каждом собакопитомнике строгий ветеринарно-санитарный режим.

5. В борьбе с чумой плотоядных необходимо проводить комплекс профилактических мер, включающий охрану звероводческих ферм, собаководческих питомников и населенных пунктов от заноса вируса чумы с больными животными, профилактическую вакцинацию животных, а при возникновении заболевания - обязательную постановку диагноза.

2. Мероприятия по ликвидации чумы
в неблагополучном пункте

6. При появлении чумы или при подозрении на заболевание животных чумой, руководители звероводческих ферм и собаководческих питомников, независимо от форм собственности и граждане-владельцы животных, должны немедленно сообщить об этом ветеринарному специалисту фермы и питомников или государственным ветеринарным инспекторам соответствующих территорий. До прибытия ветеринарного специалиста руководители хозяйств, независимо от форм собственности и граждане-владельцы животных должны:
1) изолировать больных и подозрительных по заболеванию животных, закрепить за ними отдельный обслуживающий персонал, исключив контакт его с лицами, ухаживающими за другими животными. Остальных животных оставить на месте, где было обнаружено заболевание, и не допускать их перевода в другие помещения;
2) запретить посещение звероферм (питомников для собак) посторонним лицам, а также установить контроль за ввозом на территорию ферм грузов и животных;
3) принять меры, исключающие возможность появления на территории зверохозяйств (питомников для собак) бродячих собак и диких плотоядных животных;
4) за две недели до щенения, а также перед отсадкой зверей продезинфицировать гнезда, домики, клетки, кормушки, поилки и другой инвентарь с одновременным обеззараживанием спецодежды обслуживающего персонала, дезинфекцию помещений и инвентаря в питомниках для собак проводить не реже одного раза в месяц;
5) установить повседневный контроль за состоянием пушных зверей, собак и других плотоядных животных, а в случае обнаружения больных своевременно их изолировать;
6) всех вновь поступивших в хозяйство пушных зверей содержать отдельно в течение 30 дней, а служебных собак 21 день и допускать их в общее поголовье после разрешения ветеринарного врача, обслуживающего хозяйство;
7) при входе и въезде на территорию хозяйства, фермы (двора) оборудовать дезинфекционные барьеры и дезинфекционные коврики, заправленные 2%-ным раствором едкого натра;
8) заготовку кормов, а также закупку животных для звероферм и питомников служебных собак осуществлять только в хозяйствах, благополучных по чуме плотоядных.

7. Граждане, имеющие в личной собственности плотоядных животных, должны своевременно извещать территориальную ветеринарную службу о приобретении ими плотоядных животных, о заболевании или падеже принадлежащих им животных и строго выполнять указания ветеринарных специалистов по их содержанию.

8. Плотоядных животных, принадлежащих зверохозяйствам, питомникам для собак, предприятиям и организациям, а также населению, по усмотрению ветеринарных специалистов хозяйств или ветеринарных специалистов учреждений и организаций государственной ветеринарной сети, подвергают профилактической иммунизации против чумы в соответствии с инструкцией по применению соответствующей вакцины.

9. Всех плотоядных животных, подлежащих вывозу из хозяйств для племенных целей, подвергают вакцинации против чумы за 15-30 дней до вывоза, независимо от проведенных ранее прививок против этой болезни.

10. В случае появления у плотоядных животных признаков, вызывающих подозрение на чуму (полный и частичный отказ от корма, серозное или гнойное выделение из глаз, носа, повышение температуры, экзематозные поражения в области лап, губ и других участков тела), руководитель звероводческой фермы или владелец животного должен немедленно сообщить об этом ветеринарному специалисту, обслуживающему хозяйство (ферму, населенный пункт), или ближайшему ветеринарному учреждению, и не ожидая специального указания, закрыть доступ посторонним лицам на звероферму (двор, питомник), прекратить вывоз, а также перемещение животных внутри отделений, секций, бригад, ферм (за исключением немедленной изоляции больных) и другие работы, могущие повлечь распространение инфекции.

11. Диагноз на чуму плотоядных устанавливают на основании анализа клинико-эпизоотических данных и результатов паталогоанатомического и лабораторного исследований с постановкой в необходимых случаях биологической пробы.

3. Карантинные меры

12. Пo получении материалов об установлении диагноза на чуму плотоядных, в хозяйствующих субъектах вводят карантин в соответствии с пунктом 1 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

13. В неблагополучных по чуме плотоядных звероводческих хозяйствах (питомникам для собак) проводят следующие мероприятия по ликвидации болезни:
1) всех больных и подозрительных по заболеванию чумой плотоядных немедленно изолируют и подвергают симптоматическому лечению, а остальных животных (пушных зверей, собак) иммунизируют против чумы согласно инструкции по применению вакцины;
2) весь обслуживающий персонал зверофермы (питомника для собак) обеспечивают дополнительной спецодеждой: халатом, прорезиненными фартуками и резиновой обувью;
3) ежедневно обеззараживают спецодежду обслуживающего персонала;
4) после каждого случая выделения и изоляции больного животного дезинфицируют клетки, домики, почву под клетками и переносные ящики. В изоляторе дезинфекцию проводят ежедневно. Для дезинфекции применяют один из следующих растворов: 2%-ный раствор едкого натра, осветленный раствор хлорной извести, содержащий 2% активного хлора;
5) навоз укладывают в бурты на специально отведенной территории для биотермического обеззараживания в течение трех месяцев после их закрытия.

14. Шкурки с павших и вынужденно убитых больных и подозрительных по заболеванию чумой зверей разрешается снимать только в изоляторе. Трупы павших от чумы зверей, а также тушки не представляющие ценности шкурки сжигают.
В случае вспышки чумы плотоядных в хозяйстве во время убоя зверей на шкурки, больных и подозрительных по заболеванию чумой зверей убивают только на территории изолятора, а тушки уничтожают, как указано выше.

15. Шкурки, полученные от животных, больных или подозрительных по заболеванию чумой плотоядных, высушивают при температуре 25-33 ⁰ С в течение трех суток с последующей выдержкой при температуре 18-20 ⁰ С в течение десяти суток.

16. В населенных пунктах угрожаемой зоны ветеринарные государственные инспектора, органы и ветеринарные специалисты хозяйствующих субъектов обязаны принять меры, обеспечивающие охрану хозяйств от заноса в них чумы.
В этих целях осуществляют следующие мероприятия:
1) осуществлять контроль за вeтepинapнo-caнитapным состоянием звероводческих хозяйств (питомников для собак), населенных пунктов и своевременным проведением мероприятий, предусмотренных настоящими Правилами;
2) всех восприимчивых к чуме плотоядных животных берут на строгий учет и подвергают ветеринарному осмотру не реже двух раз в месяц, пушных зверей и собак прививают против чумы плотоядных согласно инструкции по применению вакцины;
3) проводят работу среди населения по разъяснению мер предупреждению и ликвидации чумы плотоядных.

17. Карантин с неблагополучного пункта по чуме плотоядных снимают в соответствии с пунктом 3 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

Утверждены
приказом Министра сельского
хозяйства Республики Казахстан
от 31 августа 2005 года N 518

Ветеринарные правила осуществления мероприятий
по профилактике и ликвидации воспаления
плавательного пузыря рыб

Настоящие Ветеринарные правила осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации воспаления плавательного пузыря рыб (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

1. Общее положения

1. Воспаление плавательного пузыря - заразная болезнь карпов, сазанов и их гибридов, поражающая все возрастные группы рыб.

2. Диагноз на заболевание рыб воспалением плавательного пузыря устанавливают на основании эпизоотологических, клинических и патологоанатомических данных.

3. Рыбоводные хозяйствующие субъекты и другие рыбохозяйственные водоемы, в которых установлено заболевание рыб воспалением плавательного пузыря, объявляются неблагополучными по этой болезни и в них вводят ограничения в соответствии с пунктом 1 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии" и при этом не допускается:
1) вывоз и ввоз для целей разведения и акклиматизации оплодотворенной икры, рыбы всех видов и возрастов, а также вывоз кормовых беспозвоночных животных и водных растений;
2) содержание водоплавающей птицы на прудах при ведении комбинированного карпоутиного хозяйства;
3) использование спецодежды, орудий лова, рыбоводного инвентаря, камышекосилок, транспортной живорыбной тары из неблагополучных хозяйств в благополучные хозяйствующие субъекты;
4) совместное содержание в летний период самцов и самок;
5) смешанные посадки разновозрастной рыбы и совместных посадок в пруды больной и здоровой рыбы.

4. В отдельных случаях с разрешения ветеринарных органов допускается:
1) ввоз в неблагополучные пруды растительноядных рыб (белого и пестрого толстолобика, белого амура) из водоемов, благополучных по заразным болезням рыб;
2) вывоз рыбы из благополучных прудов неблагополучных хозяйств, при условии, если эти пруды не связаны с неблагополучными прудами хозяйствующих субъектов.

5. Вывоз выращенной товарной рыбы из неблагополучных хозяйств производится непосредственно в места продажи, без права передержки в садках живорыбных баз. Воду, в которой перевозилась рыба из неблагополучных хозяйств, подвергают хлорированию и после этого сливают в общую канализационную сеть, а в сельской местности выливают после хлорирования на поля на расстояние не ближе 500 метров от водоема. Тару после перевозки подвергают соответствующей обработке. За прудами неблагополучными по заболеванию рыб воспалением плавательного пузыря, следует закрепить специальную бригаду рабочих, обеспечив ее отдельными орудиями лова, транспортной тарой, рыбоводным инвентарем и спецодеждой.

6. Водоснабжение цехов инкубации осуществляют из водоисточника, свободного от возбудителей заразных болезней.

7. Для кормления рыбы следует использовать только доброкачественные комбикорма, сбалансированные по протеиновому и аминокислотному составу, а также обогащенные витаминами и микроэлементами.

2. Мероприятия по оздоровлению водоемов

8. При летовании все пруды на срок не менее одного года оставляют без воды. Отловленную рыбу направляют для реализации через торговую сеть. Рыбу с увеличенным объемом брюшка, а также находящуюся у поверхности воды реализуют на корм животным в проваренном виде или уничтожают. Целесообразность оздоровления методом летования в каждом отдельном случае определяют с учетом эпизоотического состояния водоема, системы водоснабжения, заиленности и планировки ложа прудов, размера прудовой площади, экономических возможностей и других условий. Ложа спущенных прудов подвергают дезинфекции, высушиванию, промораживанию с последующим засевом сельскохозяйственными культурами.

9. Оздоровление водоемов комплексным методом проводят при невозможности применения полного летования. При этом выращивают рыб, полученных путем инкубации икры заводским способом, формируя иммунное стадо рыб или заменяют восприимчивые к данному заболеванию виды рыб невосприимчивыми или менее восприимчивыми. Проводят дезинфекцию ложа прудов, орудий лова, инвентаря.

10. При комплексном методе оздоровления подвергают рыб в водоеме лечебно-профилактической обработке.

11. При комплексном методе оздоровления в неблагополучных по воспалению плавательного пузыря прудах перед снятием ограничений проводят биологическую пробу под контролем ветеринарного надзора. В пруды впускают местных карпов (сеголетков, годовиков или ремонт) и завезенных из благополучных хозяйств по воспалению плавательного пузыря и другим болезням рыб. Рыб содержат в прудах при температуре не ниже 15 ⁰ в течение трех месяцев и устанавливают применяемую в рыбоводстве плотность посадки. Если температура воды будет ниже 15 ⁰ С, то срок биопробы удлиняют на такое время, при котором среднесуточная температура на протяжении трех месяцев будет не ниже 15 ⁰ С. Отсутствие заболевания рыб воспалением плавательного пузыря в указанное время служит основанием для снятия ограничений.

12. По истечении одного года после полного прекращения заболевания рыб воспалением плавательного пузыря, проведения комплекса ветеринарно-санитарных и рыбоводно-мелиоративных мероприятий, а при комплексном методе оздоровления при отрицательной биологической пробе ограничения с рыбоводного хозяйства снимают в соответствии с пунктом 3 статьи 27 Закона "О ветеринарии".

Ауыл шаруашылығы жануарлары мен балықтардың жұқпалы ауруларының алдын алу және жою жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асырудың ветеринариялық ережелерiн бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2005 жылғы 31 тамыздағы N 518 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 28 қыркүйекте тіркелді. Тіркеу N 3858. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2012 жылғы 17 қаңтардағы № 10-1/18 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2012.01.17 № 10-1/18 (қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса берiлiп отырған:
1) үй қояндарының вирустық геморрагиялық ауруының алдын алу және жою жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асырудың ветеринариялық ережесi;
2) ет қоректi жануарлардың оба ауруының алдын-алу және жою жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асырудың ветеринариялық ережесi;
3) балықтардың жүзу жарғағы қабынуының алдын алу және жою жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асырудың ветеринариялық ережесi бекiтiлсiн.
2. Ветеринария департаментi Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiнiң облыстардағы және Астана, Алматы қалаларындағы аумақтық басқармаларымен бiрлесiп, заңнамада белгiленген тәртiппен, осы бұйрықтан туындайтын қажеттi шараларды қабылдасын.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктердiң мемлекеттiк ветеринариялық инспекторларына жүктелсiн.
4. Осы бұйрық алғаш рет ресми жарияланғаннан кейiн он күнтiзбелiк күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi.

Министр

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2005 жылғы 31 тамыздағы
N 518 бұйрығымен бекітілген

Үй қояндарының вирустық геморрагиялық ауруларының
алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды жүзеге
асырудың ветеринариялық ережесі

Осы үй қояндарының вирустық геморрагиялық ауруларының алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырудың ветеринариялық ережесі (бұдан әрі - Ереже) "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабына сәйкес, жеке және заңды тұлғалар орындау үшін міндетті ветеринариялық іс-шараларды ұйымдастыру мен жүргізудің тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ережелер

1. Үй қояндарының вирустық геморрагиялық ауруы (бұдан әрі - ҮҚВГА) ("некрозды гепатит", "геморрагиялық пневмония") - қояндардың жіті өтетін аса жұғымтал ауру, барлық органдарда әсіресе бауыр мен өкпеде геморрагиялық диатез кенеттен пайда болу құбылысымен сипатталып ауыр жағдайда, жылдам өтеді және ірі қояндардың арасында өлім-жітім 70-90 процентке жетеді. Табиғи жағдайда 1,5 айлық жастан асқан үй қояндары, (тұқымдастығы әр түрлі) көбінесе ауруға бейімдірек келеді. Аурудың таралуы 70-80 процентке, ал өлімі 90 процентке дейін жетеді.

2. Үй қояндарының вирустық геморрагиялық ауруына диагноз клиникалық белгілеріне, патологоанатомиялық өзгерістеріне, зертханалық тексерістердің нәтижелеріне және індеттанулық деректерді ескеру арқылы қойылады. Егер тексеру нәтижесіз болса, онда ветеринариялық органдардың рұқсаты бойынша, биосынама қойылады.

3. Ауру және ауырып жазылған қояндар ауру қоздырғышының таратушылары болып саналады. Тексеру бойынша анықталды: эксперимент үшін ауру жұқтырылған қояндар инекциядан кейін 2-3 күнде, ал сонымен бірге болған клиникалық сау қояндар 5-6 күнде өледі. Індет қоздырғышының берілу факторлері ластанған азық, төсеніш, топырақ, су арқылы және ҚВГА-нан қолайсыз аймақтағы шаруашылықтан келіп түскен ауру жануарлардың түбіті мен терілері және теріден істелген шикізаттары арқылы беріледі.

4. ҮҚВГА-ның эпизоотологиясының өзіне тән ерекшелігі бар. Ауру қоздырғышына - салмағы 3,0-3,5 килограмм тартатын ересек қояндар, тұқымына, жынысына қарамастан ерекше бейімдірек келеді.

5. ҮҚВГА-на диагноз қойғанда, мына аурулардан ажырату керек: пастереллез, сальмонеллез, колибактериоз, оспа, миксоматоз, эймериоз, улану, күн өту және ыстық өту.

6. ҮҚВГА-на диагнозды нақтырақ анықтап қою үшін, патологиялық материалдардың сынамасын таңдай білу керек: өлген қоянның паринхиматозды органдарынан, сойылғанына небәрі 2-3 сағат өтпеген, бауырды алған дұрыс осыдан кейін диагноз қою міндетін атқаратын, рұқсаты бар мемлекеттік ветеринариялық зертханаға тексеруге жібереді.

7. Зертханада тексеру кезінде мынадай серологиялық реакциялар қояды: гемагглютинация реакциясы, гемагглютинацияны тежеу реакциясы, комплементті ұзақ байланыстыру реакциясы, иммуноферменттік анализ реакциясы және электрондық микроскопия.

2. Үй қояндарының вирустық геморрагиялық
ауруларының алдын алу жөніндегі іс-шаралар

8. Үй қоянын өсіретін шаруашылықтардың басшылары мен ветеринариялық мамандары, қояндарды тасымалдау, қабылдау және оның шикізат өнімдерін өңдеу кәсіпорындарының басшылары аурудың алдын алу үшін, жалпы ветеринариялық-санитариялық сақтық шараларын қатаң сақтауға міндетті.

9. Үй қоянын өсіретін шаруашылықтардың, басқа шаруашылық субъектілерінің ветеринариялық мамандары, қоян өсіруші-әуесқойлар, елді мекендерде, шаруашылық субъектілерінде мемлекеттік ветеринариялық қызмет көрсететін мамандар, ветеринариялық арнаулы шаралардың жоспарында көрсетілгеніндей (профилактикалық егулер, диагностикалық зерттеулер) жүргізуге керек, қояндардың геморрагиялық вирустық ауруының алдын алу, сақтандырудың жағдайын жасайды және қояндарды үнемі бақылауды қамтамасыз етеді.

10. ҮҚВГА-на қарсы жоспарлы профилактикалық егу жұмыстарын жүргізеді, сонымен қатар дайындау мекемелерінің, қоймалардың, базалардың және терісі бағалы аңдардың тері-шикізаттарын сақтайтын тоңазытқыштарына және өңдейтін мекемелердегі қояндардың иммунизациялық егу жұмыстарына көңіл аударады.

11. Үй қояндарының шикізаттарымен жұмыс істегенде, ветеринариялық және санитариялық-гигиеналық талаптарды сақтайды, өндіріс орнынан шаруашылықтың залалсыздандырмаған қалдықтарының шығуына жол берілмейді.

12. Азықтар мен тері шикізаттарының бір қоймада сақталуына болмайды.

13. Үй қояндарының және оның шикізаттарын тасымалдағаннан кейін, автокөлікті міндетті түрде тазалап жуып және оған дезинфекция жасалынады.

3. Үй қоянының вирустық геморрагиялық ауруына
күдік туғанда атқарылуға тиісті іс-шаралар

14. Үй қоянының вирустық геморрагиялық ауруына күдік туғанда шаруашылық субъектілерінің басшылары, ветеринариялық мамандар:
1) ҮҚВГА-на күдік туғанда аудандық (қалалық) бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторға хабарлауға;
2) қояндардың және оның өнімдерін сатып таратуды, тоқтата тұрудың шарасын жасауға;
3) жануарларды бағып күтуші адамдардың және көліктің кіріп-шығуына шектеу қоюға;
4) қояндарды шаруашылықта топтастыруға, және жаңадан сырттан әкелуге, тасымалдауға болмайды;
5) және басқа да ауруды таратпаудың тиісті шараларын қарастыруы керек.

15. Жануарлардың иелері ҮҚВГА-на күдік туғанда жақын бөлімшедегі ветеринариялық инспекторға хабарлауға міндетті.

16. Аудандық бас мемлекеттік ветеринариялық инспектор немесе бөлімшенің ветеринариялық маманының ҮҚВГА-на күдік туғаны жөнінде хабарды алғаннан кейінге міндетті:
1) күдікті жерге келіп эпизоотиялық жағдаймен танысады және ауруды анықтаудың, ауруға диагноз қоюдың шараларын қарастырады;
2) ауруға тиісті патматериал, сынама алып, оны ветеринариялық зертханаға немесе ғылыми зерттеу институтының лабораториясына тексеруге жіберуді ұйымдастырады;
3) ауру тарату көзін және оның жұғу жолдарын анықтайды;
4) қолайсыз пункттің және қауіпті аймақтың шекарасын анықтайды, сонымен қатар ауруды таратпаудың нақты шараларын белгілейді;
5) ҮҚВГА-на күдік туғандығы және қолданылып жатқан шаралар жөнінде аудандық (қалалық) әкімшілікке және өзінен жоғары мемлекеттік ветеринариялық органдарға хабарлайды.

4. Карантиндік шаралар

17. ҮҚВГА жөнінде мәліметтер алынғаннан кейін, шаруашылық субъектілеріне "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 1-бабының 27-тармағына сәйкес шектеу қойылады.

5. Үй қояндардың вирустық геморрагиялық
ауруын жою шаралары

18. Шектеудің шарты бойынша қолайсыз пунктте:
1) қояндарды және оның өнімдерін: тері, түбіт, мүлік және қоянның азықтарын кіргізуге және шығаруға;
2) үй қояндарын қайтадан топтастыруға;
3) үй қояндарының шоғырлануына байланысты жүргізілетін көрмелер және басқа шаралар ұйымдастыруға;
4) қояндарды және оның сойылған өнімдерімен сауда саттық жасауға;
5) қоян өсірушілердің жануарларды айырбастауына;
6) қояндарды шағылыстыратын пункттердің жұмыс істеуіне;
7) ауру қояндар орналасқан және оның өлексесі жатқан жерден азықтық жем-шөп дайындауға және олармен қояндарды азықтандыруға;
8) қояндарды базарлардан, қоғамдық тамақтандыру орындарынан, елді мекендерден алынған залалсыздандырылмаған тағам, өсімдік қалдықтарымен азықтандыруға;
9) қоян өсірушілердің жиналыстарын, кеңестерін өткізуге тыйым салынады.

19. Қолайсыз шаруашылықта, бекетте атқарылуға тиісті жұмыстар:
1) барлық қояндардың толық есебін жүргізеді;
2) ауру жануарларды айырып алу үшін, мұқият клиникалық тексеру жүргізеді;
3) ауру және ауруға күдікті жануарларды қан шығармай сою әдісімен сол тұрған жерінде өлтіреді және өлексені утильге жібереді;
4) аурудың алдын алу және емдік мақсатта, барлық қояндарды арнайы дайындалған иммундық сарысумен тиісті нұсқамаға сәйкес егеді;
5) қалған шартты сау жануарларға вакцинация жүргізіледі;
6) вакцина болмаған жағдайда, ауруды таратпау мақсатында, қолайсыз бекетте қояндарды сою керектігі жөнінде сұрақты шешеді, ауру қояндарды және туғанына 2-ай болмаған қояндарды қан шығармай сою әдісімен өлтіріп терісімен қоса утильге жібереді, ересек дені сау қояндарды қолайсыз пункттің өзінде шаруашылықта етке сойылады, аурудың таралмауы қамтамасыз етіліп, ветеринариялық-санитариялық шаралардың ережелері сақталады және аудандық (шаруашылықтың) бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторының бақылауымен жүргізіледі, қояндардың ұшаларын, етін қайнатқан соң қолайсыз әкімшілік аймағының аумағында шексіз пайдалануға болады, және басы, аяқтары, ішкі ағзаларын, қан және басқа өнімдерін күні бұрын дайындалған дезинфекциялық заттармен өңделіп утильдейді, өртейді немесе 1,5-2 метр тереңдікте қазып көмеді;
7) серуендеу алаңдарына, жабдықтарға, сою пункттеріне және жануарлар орналасқан шаруашылық субъектілері мен қоян ұстайтын азаматтардың қора-жайларына мұқият механикалық тазарту және дезинфекция жүргізіледі;
8) елді мекенді, азаматтарға қауіпті аурудың таралуы және шектеу қойылғандығы жөнінде хабардар етеді;
9) ҮҚВГА-ын таратпау жөнінде, тұрғындар арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізеді;
10) базарларда, ет комбинаттарында, қояндарды союдан шыққан өнімдерді өңдеу және дайындау кәсіпорындарында ветеринарлық-санитарлық қадағалауды күшейтеді;
11) үй қоянына арналған қораларға күнделікті дезинсекция жүргізеді (шыбындарды, масаларды және басқа насекомдарды жояды).

20. Қолайсыз пунктте дайындалған қояндардың терілерін екі қабат тығыз залалсыздандырылған матамен орап қаттағаннан кейін, қоймалар мен тоңазытқыштарда ұстамастан тікелей ветеринариялық куәлік толтырып, залалсыздандыру және өңдеу үшін өңдеу кәсіпорындарына жібереді.

21. ҮҚВГА-нан қолайсыз пункттен "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабының 3-тармағына сәйкес шектеу алынады.

6. Қауіпті аймақтағы шаралар

22. Қауіпті аймақта қоян өсіретін және қоян мен қоян өнімдерін сататын шаруашылық субъектілерінің басшылары, ветеринариялық мамандар, қоян өсіруші-әуесқой адамдар және мемлекеттік ветеринариялық қызметтің мамандары төмендегіні сақтау керек:
1) аурудың алдын алу үшін, елді мекендегі шаруашылық аймағында ҮҚВГА-на, ауру қоздырғышын жою мақсатында, жалпы ветеринариялық-санитариялық сақтық шараларының іске асыру жоспарын жасайды;
2) ҮҚВГА-нан қолайсыз елді мекендермен, шаруашылықтармен шаруашылық байланыстарын шектейді;
3) қояндардың ветеринариялық-санитариялық режимін қатаң сақтап, қояндардың денсаулығын үнемі қатаң бақылап отырады.
Қояндарды күту үшін, күтуші тұрақты адамдар бекітіліп, олар күнделікті жұмыс киімдерімен және аяқ киімдерімен және жеке басының тазалық гигиеналық құралдармен (сүлгі, сабын, дезинфекциялық ерітінділермен) қамтамасыз етіледі.

23. Қауіпті аймақтың аумағында жәндіктердің, эктопаразиттердің және кеміргіштердің ошақтарын тауып, оларды жоюдың шараларын жүргізуді ұйымдастырады.

24. Шаруашылықта, (оның меншік нысанына қарамастан) барлық қояндардың есебін жүргізеді, шаруашылық субъектілерінің басшыларына, қоян өсіруші-әуесқойларға жазбаша түрде шаруашылықтан қояндарды кіргізуді, шығаруды және шаруашылық ішінде орын ауыстыруды, базарларда қояндар, қоян етімен және басқа өнімдерімен сауда ұйымдастыруды тоқтату туралы ескерту жасалынады.

25. ҮҚВГА-нан қатерлі аймақта, барлық қояндарды ҮҚВГА-на қарсы вакцинамен, оның тиісті қолдану туралы нұсқамасына сәйкес егу жұмыстары жүргізіледі.

26. Мемлекеттік ветеринариялық қызметтің мекемелері мен ұйымдары базарларда, ет комбинаттарында, атылған жабайы қояндардан алынған сою өнімдерін және тері шикізаттарын өңдеу кәсіпорындарында ветеринарлық-санитарлық қадағалауды күшейтуге міндетті.

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2005 жылғы 31 тамыздағы
N 518 бұйрығымен бекітілген

Ет қоректі жануарлардың оба ауруының алдын алу
және жою жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырудың
ветеринариялық ережесі

Осы Ет қоректі жануарлардың оба ауруының алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырудың ветеринариялық ережесі (бұдан әрі - Ереже) "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабына сәйкес, жеке және заңды тұлғалармен орындалуға міндетті ветеринариялық шараларды ұйымдастыру мен жүргізудің тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ережелер

1. Ет қоректілердің обасы - фильтрленетін вирус тудыратын өте жұғымтал ауру. Обаға бейім жануарлар қарсақ, сусар, құндыз, жанат, кәмшат, иттер және басқа етқоректілер болып саналады. Оба қызбамен, тыныс және ас қорыту жолдарының, көздің кілегейлі қабығының қабынуымен, терінің бөртуімен және орталық нерв жүйесінің зақымдануымен сипатталады. Көп жерге таралған, ет қоректілердің аса қауіпті індетіне жатады.
Аурудың өту түріне қарай ішек, өкпе, тері және жүйке түрлеріне бөлінеді. Инкубациялық кезең бірнеше күннен 3 аптаға дейін созылады.

2. Ауырған немесе ауырып жазылған жануарлар инфекцияның көзі болып табылады. Ауадағы тамшы түрімен вирустың жұғуы басым келеді. Инфекцияны күтуші адамдар әкелуі мүмкін, қоздырғыштың таралуына құстар мен кеміргіштер ықпал жасайды. Жануарлардың барлық жастағылары ауырады, көбінесе 2-3 айлық күшіктер бейім келеді. Аң өсіретін шаруашылықтарда ауру жануарлардың бір түрінен басталып, 1-2 айдан кейін аңдардың басқа түрі ауруы мүмкін.

3. Обаға қарсы шаралар ұйымдастырғанда қолайсыз пункт, эпизоотиялық ошақ және қатерлі аймақты айыру керек.

4. Жануарлардың ет қоректілер обасы ауруынан алдын ала сақтандыру үшін, аңдарды, иттерді және басқа ет қоректілерді өсірумен және күтумен айналысатын шаруашылық субъектісінің басшылары және ветеринариялық мамандар әрбір аң өсіретін фермаларда және әрбір ит асырайтын питомниктерде ветеринариялық-санитариялық режимдік талаптарды қатаң түрде сақтау керек.

5. Ет қоректілердің обасымен күресте аң өсіретін фермаларды, ит өсіретін питомниктер мен елді мекендерді ауру жануарлармен және аурудың тарауынан қорғау, алдын ала егу, ал ауру басталса міндетті түрде диагноз қою секілді кешенді шаралар жүргізу керек.

2. Қолайсыз пункттегі обаны жою жөніндегі іс-шаралар

6. Жануарлардың ет қоректілер обасы ауруы шыққан жағдайда немесе оған сезік туғанда аң өсіретін фермалардың, ит асырайтын питомниктердің басшылары, жануарлардың иелері меншік түріне қарамастан жедел ветеринариялық маманға немесе сәйкес аумақтың ветеринариялық инспекторына хабарлауы керек. Ветеринариялық мамандар келгенше жануарлардың иелері меншік түріне қарамастан:
1) ауырған, ауруға күдікті жануарларды оқшаулап, жеке күтуші адамдарды бекітеді. Басқа жануарларды күтетін адамдармен жанасуды тоқтатады. Қалған жануарларды тұрған орындарынан басқа орындарға ауыстырмауға;
2) аң фермасына (ит питомнигіне) бөгде адамдардың және жануарлар мен жүктердің ферма аумағына кіруіне қатаң бақылау жасауға;
3) қаңғыбас иттер мен жабайы ет қоректі жануарлардың аң шаруашылығының (ит питомниктерінің) аумағына кіруіне тосқауыл қою шараларын қолға алуға;
4) күшіктеуіне 2 жеті қалғанда үйшіктерді, бөлімдерді, астауларды, су құйғыштарды, су астауларына, жұмыс құралдарына арнайы дезинфекция жасайды және күтушілердің барлық арнайы жұмыс киімдерін залалсыздандырады, қораларды және басқа құрал жабдықтарды айына кемінде бір рет дезинфекциялауға;
5) иттер мен терісі бағалы аңдарды және басқа ет қоректі жануарларды күнделікті бақылап отырады, егер ауру табылған жағдайда дер кезінде оқшаулауға;
6) шаруашылыққа жаңадан келген терісі бағалы аңдарды 30 күн, қызмет жасайтын иттерді 21 күн жеке ұстайды және оларды шаруашылықтың ветеринария дәрігерінің арнайы рұқсаты бойынша шаруашылыққа енгізеді;
7) шаруашылықтың, ферманың, қораның кіре берісінде, шыға берісінде дезинфекциялық барьер, дезинфекциялық төсеніш орналастырылады. Дезинфекциялау үшін 2 % күйдіргіш натрий ерітіндісін қолдануға;
8) шаруашылыққа жануарлар азығын дайындауды және сатып алуды аң фермалары мен питомниктер үшін ет қоректілер обасынан таза шаруашылықтардан рұқсат етіледі және сатып алынатын жануарларды обадан таза, қолайлы шаруашылықтардан дайындауы керек.

7. Жеке меншігінде ет қоректі жануарлар ұстайтын азаматтар аумақтық ветеринариялық қызметтің мамандарына ет қоректі жануарларды алғаны жайлы хабардар етіп отыруы керек, олар ауырса немесе өлсе ветеринария мамандарының жасаған ұсыныстарын мүлтіксіз орындап отыруы керек.

8. Аңдарды, иттерді және басқа ет қоректілерді өсірумен және күтумен айналысатын шаруашылықтар, олардың басшылары және ветеринариялық мамандар әрбір аң өсіретін фермаларда және әрбір ит асырайтын питомниктерде, жануарлардың иелері меншік түріне қарамастан, ветеринариялық мемлекеттік мекемелердің мамандары және жергілікті ветеринариялық инспекторлардың бақылауы бойынша тиісті ережеге сәйкес алдын-ала обаға қарсы егу жұмыстарын жүргізеді.

9. Шаруашылықтан барлық асыл тұқымды ет қоректі жануарларды шығарудан 15-30 күн бұрын, олардың бұрын осы ауруға қарсы егілгеніне қарамастан, обаға қарсы егу жұмыстарын жүргізеді.

10. Жануарлардың ет қоректілер обасы ауруы шығуы болған жағдайда немесе оған күдікті жағдайда (асқа тәбетінің нашарлауы, қызба, тыныс және асқорыту жолдарының, көздің кілегейлі қабығының қабынуымен, терінің бөртуімен және орталық жүйке жүйесінің зақымдануы байқалса) аурудың алдын алу сақтандыру үшін, аңдарды, иттерді және басқа ет қоректілерді өсірумен және күтумен айналысатын шаруашылық басшылары және ветеринариялық мамандар әрбір аң өсіретін фермаларда және әрбір ит асырайтын питомниктерде, жануарлардың иелері меншік түріне қарамастан, ветеринариялық маманға және жергілікті ветеринариялық инспекторға хабарлайды. Ветеринариялық мамандар келгенше аң фермасына (аулаға, питомникке) бөгде адамдардың кіруіне, іштегілердің сыртқа шығарылуына, жануарлардың орындарынан ауыстыруға (жедел оқшаулаудан басқа) тыйым салынады.

11. Ет қоректілер обасына диагнозды клиникалық-эпизоотиялық деректерді талдау мен патологоанатомиялық және лабораториялық зерттеулер негізінде, керекті жағдайда биосынама қою арқылы қояды.

3. Карантиндік шаралар

12. Ет қоректілердің оба ауруына диагноз қоюға мәліметтер алғаннан кейін, шаруашылық субъектілеріне "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабының 1-тармағына сәйкес карантин қойылады.

13. Ет қоректілердің обасынан қолайсыз аң өсіретін шаруашылықтарда (ит питомниктерінде) мынадай жою шаралары жүргізіледі:
1) барлық ауырған және оба ауруына күдікті жануарларды жедел оқшаулайды және симптоматикалық емдеу жүргізеді, ал қалған жануарларды (терісі бағалы аңдар мен иттер) ережеге сәйкес вакцинамен егеді;
2) аң шаруашылықтарында және ит питомниктерінде барлық күтушілерді қосымша киімдермен - халаттар, фартуктер және резина аяқ киімдерімен қамтамасыз етеді;
3) күтуші адамдардың киімдері күнделікті залалсыздандырылып отырылады;
4) әрбір ауру жануар бөлініп оқшауланған сайын торлар, үйшіктер, тордың астындағы топырақ және жәшіктер залалсыздандырылады. Оқшаулағышқа күнделікті дезинфекция жүргізіледі. Дезинфекция жасау үшін мынадай ерітінділердің біреуі қолданылады: 2 % күйдіргіш натрий, ағартылған хлорлы известь құрамында 2 % белсенді хлоры бар;
5) көңді арнаулы бөлінген аумаққа жинап биотермиялық залалсыздандыру үшін 3 ай бойы жауып тастайды.

14. Өлген аңдардың немесе лажсыздан сойылған жануарлардың терісін тек оқшаулағышта сыпырады. Обадан өлген аңның өлексесін, ұшаларын және құнсыз терілерін жағып жібереді.
Шаруашылықта аңдарды терісін алу үшін сойып жатқанда ауру шығатын болса, ауырған және ауруға күдікті аңдарды оқшаулағыштың ішінде өлтіреді, ал ұшаларын жоғарыда көрсетілгендей жояды.

15. Ауру және ауырған жануарлардан алынған терілерді 25-33 градуста температурада 3 тәулік бойы кептіреді және 18-20 градус температурада 10 тәулік бойы ұстайды.

16. Қауіпті аймақтың елді мекендерінде мемлекеттік ветеринариялық органдардың инспекторлары және шаруашылық субъектісінің ветеринария мамандары шаруашылықтарда оба ауруының таралмауын қамтамасыз ету үшін, мына шараларды жүргізуге міндетті:
Осы мақсатта мынадай шараларды іске асырады:
1) елді мекендерде, аң шаруашылықтарында, ит бағатын питомниктерінде ветеринариялық- санитариялық жағдайдың сақталуына бақылау жасау және осы нұсқауда көрсетілгендей ветеринариялық іс-шаралардың уақытылы орындалуын қамтамасыз ету болып табылады;
2) обаға бейім барлық ет қоректі жануарларды қатаң есепке алады және айына екі рет ветеринариялық байқаудан өткізеді. Терісі бағалы аңдарды және иттерді ет қоректілердің оба ауруына қарсы вакцинасының ережесіне сәйкес, вакцина егу жұмыстарын жүргізеді;
3) елді мекендерде оба ауруының алдын алу және оны жою шаралары жөнінде түсіндірме жұмыстарын жүргізеді.

4. Карантинді алу және шектеуді тоқтату

17. Ет қоректілердің оба ауруынан қолайсыз пункттен карантинді "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабының 3-тармағына сәйкес алады.

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2005 жылғы 31 тамыздағы
N 518 бұйрығымен бекітілген

Балықтардың жүзу жарғағы қабуынуының ауруының
алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды жүзеге
асырудың ветеринариялық ережесі

Осы балықтың жүзу жарғағы қабуынуының алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырудың ветеринариялық ережесі (бұдан әрі - Ереже) "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабына сәйкес, жеке және заңды тұлғалармен орындалуға міндетті ветеринариялық іс-шараларды ұйымдастыру мен жүргізудің тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ережелер

1. Жүзу жарғағының қабынуы - балықтың жүзу жарғағының қабынуымен сипатталатын жұқпалы ауру. Барлық жастағы балықтар ауырады.

2. Жүзу жарғағының қабынуы ауруын балау індеттанулық деректердің, клиникалық белгілерінің, ең бастысы патологоанатомиялық өзгерістер негізінде жүргізіледі.

3. Балық өсіретін шаруашылықтарда және табиғи балық шаруашылық су айдындарында тұқы балықтың жүзу жарғағының қабынуы пайда болған жағдайда қолайсыз танылып "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабының 1-тармағына сәйкес шектеу қойылады, оның шарты бойынша мыналарға тыйым салынады:
1) балықтың барлық түрлерін, уылдырықты көбейту, қалыптасу мақсатында және балық қорегіне пайдаланылатын омыртқасыздарды, су өсімдіктерін әкелуге, әкетуге;
2) балық өсіретін шаруашылықтарда немесе тоғандарда тұқы балықпен бірге суда жүзетін құстарды асырауға;
3) балық аулайтын құрал, сайман, жабдықтарды, киім кешектерді, қамыс шабатын құралдарды, тірі балықтарды салып қоятын тоған ыдыстарды қолайсыз шаруашылықтан сау шаруашылық субъектілерінде пайдалануға;
4) жаз айларында ұрғашы және еркек балықтарды бірге өсіруге;
5) табиғи балық шаруашылық су айдындарында, шаруашылықтың басқа тоғандарынан әр түрлі жастағы балықтарды араластыруға және ауру балықпен сау балықтарды ауыстырып салуға.

4. Кейбір жағдайларда ветеринариялық органдар:
1) қолайсыз тоғандарға, аурудан таза қолайлы тоғандардан өсімдік қоректі балықтарды (ақ және ала дөңмаңдай балығын, ақ амур балығын) әкелуге;
2) егер тоғандар қолайсыз шаруашылық субъектісінің тоғандарымен байланысты болмаса, қолайсыз шаруашылықтың қолайлы тоғандарынан балықтарды шығаруға рұқсат етеді.

5. Өсірілген тірі тауарлы балықтарды тірі балық сақтайтын арнаулы орынға ұстамай, тек тікелей сауда орындарына тасуға рұқсат беріледі. Қолайсыз шаруашылықтардағы балықтарды тасуға пайдаланылған суларды хлорлаудан өткізгеннен кейін барып, соңынан жалпы өзектік арнаға төгіп тастайды, ал ауылдық жерлерде далаға су айдынынан 500 метрден кем емес қашықтық аралығында төгіп, ыдысты тиісті өңдеуден өткізеді. Жүзу жарғағының қабынуынан қолайсыз тоғандарға балық аулайтын құрал, сайман, жабдықтары бар, киім-кешектермен, қамыс шабатын құралдармен, тірі балықтарды салып қоятын тоған ыдыстармен қамтамасыз етілген арнайы жұмыс бригадасы бекітіледі.

6. Инкубация цехтарын сумен қамтамасыз ету жұқпалы аурулардың қоздырғыштарынан таза су көздерінен іске асырылады.

7. Балықтарды азықтандыру үшін, таза сапасы жоғары азық түрлерімен аминокислот және белоктық құрамы мол азықтармен, және микроэлементтермен, витаминдермен байытылған концентратты азықтармен азықтандырылады.

2. Су қоймаларын сауықтыру шаралары

8. Барлық тоғандардың суын ағызып жіберіп кемінде бір жыл сусыз ұстайды. Ауланған балықтарды сауда орындарына сатуға жібереді. Бүйірі үлкейген балықтарды және судың бетінде жүзген балықтарды пісірілген күйінде жануарларды азықтандырады немесе жояды. Суды ағызып жіберіп сауықтандыру әдісінің тиімділігі тоғанның, сумен жабдықтау жүйесінің эпизоотиялық жағдайымен анықталады және тоғандардың тегістігі, оның ауданының көлемі, экономикалық мүмкіншілігі тағы басқа жағдайларды ескереді. Суын ағызып жіберген тоғандарға дезинфекциялайды, құрғатады, қатырғаннан кейін ауылшаруашылық өсімдіктерін өсіреді.

9. Тоғандардың суын ағызып жіберуге мүмкіндік болмағанда сауықтырудың кешенді әдісін жүргізеді. Мұнда уылдырықты инкубациялау әдісімен алынған балықтарды өсіріп, сау үйір құрады немесе осы ауруға бейім балықтарды бейім емес немесе бейімділігі төмен балықтармен ауыстырады. Тоғандарға, аулау құралдарына және мүліктерге залалсыздандыру жүргізеді.

10. Тоғандарда балықтарды кешенді әдіспен сауықтырғанда алдын ала емдеу жұмыстарын жүргізеді.

11. Осы аурудан қолайсыз пункттердегі тоғандарды кешенді әдіс бойынша сауықтырғанда шектеу алынар алдында ветеринарлық қадағалаудың бақылауымен биологиялық сынама жүргізеді. Тоғандарға жергілікті тұқы балықтарын (бір жылға дейінгі, бір жылдық немесе бас көбейтетін) осы аурудан, басқа да аурудан таза шаруашылықтан әкелінген балықтарды жібереді. Балықтарды 15 градустан төмен емес температурада 3 ай бойы ұстайды және қолданылатын балық өсірудің тығыздығын анықтайды. Егер судың температурасы 15 градустан төмен болса, онда биосынаманың мерзімін ұзартады онда ортатәуліктік температура 3 ай бойы 15 градустан төмен болмауы керек. Осы аталған уақытта балықтың ауруының болмауы шектеуді алуға негіз болады.

12. Жүзу жарғағының ауруы толық тоқтағаннан 1 жыл өткеннен кейін кешенді ветеринарлық-санитарлық және балық өсіру-суландыру шаралары жүргізілгеннен соң, кешенді әдіспен сауықтырғанда теріс биосынама алынса "Ветеринария туралы" Заңның 27-бабының 3-тармағына сәйкес балық өсірілетін шаруашылықтан шектеу алынады.