О правилах благоустройства, содержания и защиты зеленых насаждений в населенных пунктах Жамбылского района

Решение маслихата Жамбылского района Северо-Казахстанской области от 21 апреля 2008 года N 6/2. Зарегистрировано управлением юстиции Жамбылского района Северо-Казахстанской области 26 мая 2008 N 13-7-84. Утратило силу - решением маслихата Жамбылского района Северо-Казахстанской области от 28 мая 2012 года N 4/4

      Сноска. Утратило силу - решением маслихата Жамбылского района Северо-Казахстанской области от 28.05.2012 N 4/4

       В соответствии с пунктом 2 статьи 3 Кодекса Республики Казахстан "Об административных правонарушениях" от 30 января 2001 года № 156, с подпунктом 8) пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении в Республике Казахстан" от 23 января 2001 года № 148, районный маслихат РЕШИЛ:
      1. Утвердить прилагаемые Правила благоустройства, содержания и защиты зеленых насаждений в населенных пунктах Жамбылского района.
      2. Настоящее решение вводится в действие по истечении 10 календарных дней после дня их первого официального опубликованию в средствах массовой информации.

      Председатель VI внеочередной         Секретарь
      сессии районного маслихата        районного маслихата
            Б. Окасов                      Б. Мусабаев

Утверждены
решением сессии Жамбылского
районного маслихата
от 21 апреля 2008 года № 6/2

Правила
благоустройства, содержания и защиты зеленых насаждений
в населенных пунктах Жамбылского района

1. Общие положения

      1. Настоящие правила разработаны в соответствии со статьями 3300 Кодексом Республики Казахстан от 30 января 2001 года «Об административных правонарушениях», со статьей 6 Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года «О местном государственном управлении в Республике Казахстан» и другими нормативными правовыми актами и устанавливают порядок и условия благоустройства, содержания и защиты зеленых насаждений.
      Правила регулируют отношения и устанавливают ответственность физических и юридических лиц в сфере благоустройства, охраны зеленых насаждений, содержания и защиты объектов инфраструктуры в населенных пунктах Жамбылского района.

2. Основные понятия и определения, используемые в настоящих Правилах

      2. Благоустройство населенных пунктов района - комплекс элементов и работ, направленных на создание благоприятной, здоровой и удобной жизнедеятельности человека на территории района.
      3. Внутридворовые территории - земли, используемые для установки малых архитектурных форм, детских, бельевых, контейнерных площадок, парковок автотранспорта, декоративных сооружений, проездов к дому, заездов во двор.
      4. Отведенная территория - участок земли, переданный землепользователю (предприятию, учреждению, частному лицу и т.п.) во владение или для использования в соответствии с решениями уполномоченных органов на правах, предусмотренных законодательством Республики Казахстан для размещения принадлежащих ему объектов.
      5. Прилегающая территория - территория (в границах 5 метров по периметру), непосредственно примыкающая к границам здания, сооружения, ограждения, строительной площадки, к объектам торговли, рекламы и иным объектам, находящимся в собственности, владении, аренде.
      6. Землепользователь - юридическое или физическое лицо, использующее земельные участки в черте населенных пунктов, независимо от цели и форм собственности (предприятия, организации, коммерческие структуры, предприниматели, владельцы домов частного сектора и другие).
      7. Места общего пользования - зоны отдыха (парки, скверы), площади, остановочные площадки транспорта и т.п.
      8. Малые архитектурные формы - сравнительно небольшие по объему объекты как декоративного характера, так и практического использования:
      декоративные сооружения - скульптуры, фонтаны и декоративные водоемы, стеллы, барельефы, вазы для цветов, флагштоки и т.д.;
      сооружения практического использования - беседки, павильоны, киоски, скамьи, ограды, урны, таблички улиц, домов, рекламы, почтовые ящики и т.д.
      9. Здание - искусственное строение, состоящее из несущих и ограждающих конструкций, образующих обязательный наземный замкнутый объем, в зависимости от функционального назначения, используемое для проживания или пребывания людей, выполнения производственных процессов, а также размещения и хранения материальных ценностей. Здание может иметь подземную часть.
      10. Сооружение - искусственно созданный объемный, плоскостной или линейный объект (наземный, надводный и (или) подземный, подводный), имеющий естественные или искусственные пространственные границы и предназначенный для выполнения производственных процессов, размещения и хранения материальных ценностей или временного пребывания (перемещения) людей, грузов, а также размещения (прокладки, проводки) оборудования или коммуникаций. Сооружение также может иметь художественно-эстетическое, декоративно-прикладное либо мемориальное назначение.
      11. Проезжая часть, проезд - элемент дороги, обеспечивающий подъезд транспортных средств к жилым и общественным зданиям, учреждениям, предприятиям и прочим объектам внутри населенных пунктов.
      12. Тротуар - элемент дороги, предназначенный для движения пешеходов, примыкающий к проезжей части или отделенный от нее газоном.
      13. Содержание дорог - комплекс работ, в результате которых поддерживается транспортно-эксплуатационное состояние дорог, дорожных сооружений, отвечающих требованиям правил пользования автомобильными дорогами.
      14. Очистка территории - уборка территории, сбор, вывоз и утилизация (обезвреживание) бытовых отходов, мусора, снега, наледи.
      15. Отходы производства и потребления (далее - отходы) - остатки сырья, материалов, полуфабрикатов, иных изделий или продуктов, которые образовались в процессе производства или потребления, а также товары (продукция), утратившие свои потребительские свойства.
      16. Твердые бытовые отходы (далее - ТБО) - мелкие бытовые отходы потребления.
      17. Крупногабаритный мусор (далее - КГМ) - отходы потребления и хозяйственной деятельности (бытовая техника, мебель и др.), утратившие свои потребительские свойства.
      18. Несанкционированная свалка - самовольный (несанкционированный) сброс (размещение) или складирование ТБО, КГМ, отходов производства и строительства, другого мусора, снега, льда, образованного в процессе деятельности юридических или физических лиц.
      19. Сбор и вывоз ТБО, КГМ - комплекс мероприятий, связанных с выгрузкой ТБО из контейнеров в спецавтотранспорт, очисткой контейнеров, зачисткой контейнерных площадок и подъездов к ним от просыпавшегося мусора и транспортировка их с мест сбора мусора к объекту утилизации.
      20. Уполномоченный орган - Государственное Учреждение «Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Жамбылского района СКО».

3. Содержание территорий населенных пунктов

      21. Руководителем предприятий, учреждений и организаций независимо от форм собственности и иным хозяйствующим субъектам, частным предпринимателям необходимо:
      1) проводить ежедневную уборку, а также вывоз бытового мусора и отходов с прилегающих к зданиям территорий, не сбрасывать грязь, жидкие нечистоты, снег, скол льда в колодцы водопровода, водоемы, на газоны, под деревья, на проезжую часть дорог, тротуары и дворовые территории.
      2) осуществлять уборку и очистку водосточных канав, мостков, труб, дренажей, предназначенных для отвода поверхностных и грунтовых вод;
      3) обеспечивать своевременное производство работ по ремонту и покраске фасадов зданий и сооружений, ограждений, входных дверей, экранов балконов и лоджий, водосточных труб, малых архитектурных форм, мытье стекол, витрин и окон административных и производственных зданий, уход за газонами и зелеными насаждениями, своевременное удаление сорных трав;
      4) не мыть автотранспорт и сельхозтехнику у объектов водоснабжения;
      5) не складировать на улицах, тротуарах, мостах, проездах, проходах и в других не отведенных для этого местах строительные материалы, грунт, дрова, уголь, сено, солому, ядохимикаты, ГСМ, минеральные удобрения и другие материалы;
      6) не оставлять смотровые колодцы теплотрасс, канализаций, водопровода, телефонных и кабельных сетей и других подземных коммуникаций открытыми или с неисправными люками;
      7) все виды работ, связанные с выемкой грунта при прокладке, переустройстве и ремонте подземных сооружений, возведением нулевых циклов при строительстве, производить только после оформления документов в соответствии с установленным порядком;
      8) соблюдать санитарно-противоэпидемиологические правила.
      22. Владельцам и пользователям жилых домов (одноквартирных и многоэтажных) в пределах внутридворовых и прилегающих территорий необходимо:
      1) содержать участок в чистоте путем ежедневного сбора бытового мусора и отходов, очищать его от сорной травы;
      2) оборудовать и содержать в исправном состоянии площадку для размещения контейнеров-мусоросборников с удобными подъездными путями;
      3) обеспечить уборку и очистку водосточных канав, мостков, труб, дренажей с прилегающих и внутридворовых территорий, надлежащее содержание газонов, скашивание травы, вырез сухостоя, удаление снега и наледи с отмостков, пешеходных дорожек, ступеней наружных площадок подъездов, контейнеров, побелку бордюров, ремонт скамеек и оборудования хозяйственно-бытовых площадок.
      23. Владельцы остановок общественного транспорта обеспечивают уборку, содержание, оборудование и текущий ремонт автопавильонов, посадочных площадок, малых архитектурных форм при них.
      24. Собственники жилых домов, зданий и сооружений при их разборке обязаны очищать территорию, расположенную под ними, прилегающую к ним от строительного, бытового мусора и отходов.
      25. Не допускается выпас скота, птиц в парках, скверах, на площадях, стадионах, пляжах и других местах общего пользования.

4. Содержание элементов внешнего благоустройства

      26. Строительные площадки и места сноса строений ограждаются по всему периметру забором установленного образца до окончания срока работ. Строительные площадки, подъезды к ним благоустраиваются так, чтобы исключить загрязнение улиц выезжающим транспортом. На период производства работ за строительной организацией закрепляется прилегающий участок дороги для ежедневной очистки от грязи и мусора.
      27. В местах общественного пользования должны быть выставлены урны. Урны содержатся владельцами в исправном и опрятном состоянии, очищаются по мере накопления мусора.
      28. Руководители организаций, в ведении которых находятся инженерные сети, регулярно следят за тем, чтобы крышки канализационных, водопроводных и других колодцев находились на уровне дорожного покрытия и содержались постоянно в исправном состоянии.
      29. Владельцы котельных, работающих на твердом топливе, обеспечивают регулярную очистку и вывозку шлака с земельного участка, обеспечивают складирование топлива в отведенных для этого местах с обеспечением норм противопожарной безопасности.

5. Содержание и защита зеленых насаждений

      Зеленые насаждения являются общенародным достоянием, важным оздоровительным фактором и украшением района, села. Их охрана и содержание обязанность каждого юридического и физического лица.
      30. Текущее содержание, сохранность и воспроизводство зеленых насаждений возлагается на владельцев, землепользователей, юридических и физических лиц, за которыми отведена территория.
      31. Снос и пересадка зеленых насаждений, попадающих под пятно застройки, прокладки подземных коммуникаций и инженерных сетей, допускается при наличии разрешения на спил или выкорчевку зеленых насаждений.
      32. При производстве работ необходимо:
      1) ограждать зеленые насаждения от повреждений;
      2) оставлять при замощении и асфальтировании районных, сельских дорог, тротуаров, проездов, площадей приствольную лунку не менее 1 метра в диаметре;
      3) производить уход за зелеными насаждениями, в том числе:
      уборку мусора, прочесывание газонов граблями, сбор сухих листьев, прополка сорняков, косьба газонов, стрижка кустарников;
      рыхление почвы с устройством приствольных лунок деревьев, побелку деревьев;
      полив зеленых насаждений, газонов, цветников;
      обрезку крон деревьев, вырезку сухих ветвей, поросли, ломанных веток;
      омоложение деревьев, кустарников (по консультации специалистов);
      удаление больных и сухостойных деревьев (по актам комиссии);
      ремонтные посадки деревьев и кустарников в существующем зеленом фонде;
      систематически проводить борьбу с сельскохозяйственными вредителями и болезнями, карантинными сорняками своими силами или по договорам со специализированными организациями;
      стоянка транспортных средств на газонах, в скверах и других местах зеленых насаждений не допускается;
      сжигать листья на территории жилой застройки, в скверах и парках не допускается.
      33. На территории зеленых насаждений не допускается:
      1) складировать строительные материалы, землю, дрова, уголь и другие предметы;
      2) засорять газоны, цветники, приствольные лунки;
      3) ходить по газонам, ломать и надрезать деревья, кустарники, причинять другие механические повреждения;
      4) осуществлять самовольные порубки деревьев и кустарников;
      5) устраивать изгороди, рвать цветы, выкапывать клубни и луковицы многолетних цветов;
      6) располагать автомототранспорт на газонах и цветниках;
      7) сжигать листья, выращивать овощи на газонах, прикреплять к деревьям провода, проволоку, качели, веревки, рекламу и таблички;
      8) пасти скот, птицу, выгуливать собак;
      9) готовить цементный раствор или бетон на газонах и цветниках.

6. Ответственность физических и юридических лиц за нарушение Правил

      34. Физические и юридические лица, виновные в нарушении настоящих Правил, привлекаются к ответственности в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан и Кодексом об административных правонарушениях в Республике Казахстан. Применение мер административной ответственности не освобождает нарушителей от обязанностей возмещения причиненного ими материального ущерба в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан и устранения допущенных нарушений.

Жамбыл ауданы елді мекендеріндегі көріктендіру, жасал желектерді күтіп ұстау және қорғау ережелері туралы

Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл аудандық мәслихаттың 2008 жылғы 21 сәуірдегі N 6/2 шешімі. Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл ауданының әділет басқармасында 2008 жылғы 26 мамырдағы N 13-7-84 тіркелді. Күші жойылды - Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл аудандық мәслихаттың 2012 жылғы 28 мамырдағы N 4/4 Шешімімен

      Ескерту. Күші жойылды - Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл аудандық мәслихаттың 2012.05.28 N 4/4 Шешімімен

      «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» 2001 жылғы 30 қаңтардағы Қазақстан Республикасының № 156 Кодексінің 3 бабы 2 тармағына, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасының № 148 Заңының 6-бабы 1-тармағы 8) тармақшасына сәйкес аудандық мәслихат ШЕШТІ:
      1. Қоса беріліп отырған Жамбыл ауданы елді мекендеріндегі көріктендіру, жасыл желектерді күтіп ұстау және қорғау ережелері бекітілсін.
      2. Осы шешім бұқаралық ақпарат құралдарында алғаш ресми жарияланған күннен бастап 10 күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.

      Аудандық мәслихаттың         Аудандық мәслихаттың
      кезектен тыс VI сессиясының          хатшысы
            төрағасы
           Б.Оқасов                     Б.Мұсабаев

Жамбыл аудандық мәслихаты
сессиясының
2008 жылғы 21 сәуірдегі № 6/2 шешімімен
бекітілген

Жамбыл ауданы елді мекендеріндегі көріктендіру,
жасыл желектерді күтіп ұстау және қорғау
ережелері

1. Жалпы ережелер

      1. Осы Ережелер «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 30 қаңтардағы Кодексінің 3-ші300-баптарына, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңының 6-бабына және басқа нормативтік құқықтық актілерге сәйкес әзірленді және көріктендіру, жасыл желектерді күтіп ұстау және қорғаудың тәртібі мен жағдайларын белгілейді.
      Ереже жеке және заңды тұлғалардың Жамбыл ауданы елді мекендеріндегі көріктендіру, жасыл желектерді күтіп ұстау және қорғау, инфрақұрылым объектілерін күтіп ұстау және қорғау саласындағы қатынастарды және жауаптылықты реттейді.

2. Осы Ережелерде қолданылатын негізгі
ұғымдар мен анықтаулар

      2. Ауданның елді мекендерін көріктендіру – ауданның елді мекендері аумағында адамның қолайлы, салауатты және ыңғайлы тіршілік әрекетіне бағытталған элементтер мен жұмыстардың кешені.
      3. Аула ішіндегі аумақтар – шағын сәулетті нысандарын, балалар, кір жаятын, контейнер алаңдарын, автокөлік аялдамасын, сәндік құрылыстарды, үйге жүріс жолдар, аулаға кіретін жолдар орнату үшін пайдаланылатын жерлер.
      4. Бөлінген аумақ – жер пайдаланушыға (кәсіпорынға, мекемеге, жеке адамға және т.б.) иелігіне немесе Қазақстан Республикасы заңнамасында қарастырылған құқықта уәкілетті органдардың шешімдеріне сәйкес оған тиесілі объектілерді орналастыру үшін пайдалануға берілген жер учаскелері.
      5. Іргелес аумақ – ғимараттың, құрылыстың, қоршаудың, құрылыс алаңының, сауда, жарнама және басқа да меншікте, иелікте, жалда тұрған объектілерге тікелей жақын шекаралардағы аумақтар (периметр бойынша 5 метр шекарада).
      6. Жер пайдаланушы – мақсаты мен меншік нысанына (кәсіпорын, ұйым, коммерциялық құрылым, кәсіпкерлер, жеке сектор үйлерін иеленушілер, пәтер меншігінің кооперативтері және басқалар) қарамастан аудандық, қалалық, селолық маңда жер учаскелерін пайдаланатын заңды немесе жеке тұлға.
      7. Ортақ пайдаланатын жерлер – демалыс аймақтары (саябақтар, тынымбақтар), алаңдар, көлік тоқтайтын тұрақжайлар және т.б.
      8. Шағын сәулет нысандары – көлемі жағынан салыстырмалы кішігірім сәндік сипатымен қатар практикалық пайдаланылатын объектілер:
      сәндік құрылыстар – мүсіндер, бұрқақтар және сәндік су қоймалары, стеллалар, барельефтер, гүлдерге арналған құмыралар, флагштоктер және т.б;
      практикалық пайдаланыстағы құрылыстар – беседкалар, павильондар, киоскілер, телефон автоматтары, орындықтар, қоршаулар, урналар, көше, үй кестешелері, жарнамалар, пошта жәшіктері.
      9. Ғимарат – функционалдық мақсатына байланысты жерде міндетті тұйық көлемді құрайтын, конструкцияның бағандары мен қоршауларынан тұратын, адамдардың тұруы мен сонда болуы үшін, өндірістік үдерісті орындауға, сондай-ақ материалдық құндылықтарды орналастыруға және сақтауға пайдаланылатын сәндік құрылыс. Ғимараттың жер асты бөлігі болуы мүмкін.
      10. Құрылыс – табиғи немесе сәндік кеңістік шекаралары бар және өндірістік үдерісті орындауға, материалдық құндылықтарды сақтауға және адамдардың, жүктердің уақытша болуына (жүруіне), сондай-ақ жабдықтар мен коммуникациялардың (төселімдер, өткізбелер) орналасуына арналған сәндік-қолданбалы жасалған көлемді, жатық немесе түзу объекті (жер беті, су беті және (немесе) жер асты, су асты). Құрылыс сондай да көркем-эстетикалық, сәндік-қол өнер не болмаса мемориалдық мақсатта болуы мүмкін.
      11. Жүретін бөлік, жүріс – көлік құралдарының тұрғын және қоғамдық ғимараттарға, мекемелерге, кәсіпорындарға және тағы басқа аудандық, қалалық, селолық құрылыс объектілеріне өтуді қамтамасыз ететін жолдар элементі.
      12. Тротуар - жүретін бөлікке жақын тұрған немесе одан көгалмен бөлінген, жолаушылардың қозғалысына арналған жолдар элементі.
      13. Жолдарды күтіп ұстау – нәтижесінде жолдардың, жол құрылыстарының көлік-пайдалану жағдайы сақталатын, автомобиль жолдарын пайдалану ережелерінің талаптарына жауап беретін жұмыстар кешені.
      14. Аумақтарды тазарту – аумақтарды жинау, тұрмыс қалдықтарын, қоқысты, қарды жинау, шығару және жою (залалсыздандыру).
      15. Өндіріс және пайдаланған қалдықтар (әріде - қалдықтар) – өндіріс және пайдалану үдерісінде жиналған шикізат, материалдар, жартылай фабрикаттар, өзге өнім немесе тағам қалдықтары, сондай-ақ өздерінің сұраныс қасиеттерінен айырылған тауарлар (өнімдер).
      16. Тұрмыстық қатты қалдықтар (әріде - ТҚҚ) – ұсақ тұрмыстық тұтыну қалдықтары.
      17. Ірі көлемді қоқыс (ІКҚ) - өздерінің тұтыныс қасиеттерінен айырылған тұтыну және шаруашылық қызметінің қалдықтары (тұрмыс техникасы, жиһаз және басқалар).
      18. Рұқсат етілмеген қоқыс төгілетін жер - өз еркімен (рұқсатталмаған) ТҚҚ, ІКҚ, өндіріс және құрылыс қалдықтарын, заңды және жеке тұлғалардың қызмет үдерісінде жиналған басқа қоқысты, қарды, мұзды төгу (орналастыру) немесе жинау.
      19. ТҚҚ, ІКҚ жинау және шығару – ТҚҚ контейнерлерден арнайы көлікке артумен, контейнерлерді тазалаумен, контейнер алаңдарын және ол жерге жүретін жолды шашылған қоқыстан тазартумен және оларды қоқыс жинау жерден кәдеге асыру объектісіне байланысты іс-шаралар кешені.
      20.Уәкілетті орган – «СҚО Жамбыл ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі» мемлекеттік мекеме.

3. Елді мекендердің аумағын күтіп ұстау

      21. Меншік нысанына қарамастан кәсіпорын, мекеме және ұйым басшыларына және өзге шаруашылық субъектілеріне, жеке кәсіпкерлерге қажет:
      1) күн сайынғы жинау жүргізу, сондай-ақ ғимаратқа іргелес аумақтардан тұрмыс қоқыстары мен қалдықтарын шығару, саз, сұйық кір-коңыс, қар, мұз қиыршықтарын су құбыры құдықтарына, су қоймаларына, көгалдарға, ағаш түптеріне, жолдың жүретін бөлігіне, тротуарларға және аула аумақтарына тастамау;
      2) жер беті және асты суларын өткізуге арналған су ағызу жыралары, көпіршелер, құбырлар, сорғытуларды жинап тазалауды жүзеге асыру;
      3) ғимарат пен құрылыс қасбеттерін, қоршау, кіріс есіктерін, балкон мен лоджий экрандарын, су ағар құбырларын, шағын сәулет нысандарын жөндеу және сырлау бойынша жұмыстардың уақытылы жүргізілуін қамтамасыз ету, әкімшілік және өндіріс ғимараттарының шыныларын, жайма сөрелері мен терезелерін жуу, көгалдар мен жасыл желектерді күту, арамшөптерді уақытылы жұлу;
      4) автокөлік пен ауыл шаруашылық техникасын сумен қамту объектілерінің маңында жумау;
      5) көшелерде, тротуарларда, көпірлерде, жүретін жолдарда, өткелдерде және басқа соған бөлінбеген жерлерде құрылыс материалдарын, топырақ, көмір, шөп, сабан, улы химикаттарды, ЖЖМ, минералдық тыңайтқыштар мен басқа материалдарды жиып қоймау;
      6) байқау құдықтарын, су құбыры, телефон және кабель желістерінің канализацияларын және басқа да жер асты коммуникацияларын ашық немесе жарамсыз люктарымен қалдырмау;
      7) жер асты құрылыстарын салу, қайта құру және жөндеуде топырақты алумен, құрылыстың бастапқы кезеңін жүргізумен байланысты барлық жұмыс түрлерін құжаттар белгіленген тәртіпке сәйкес ресімделген соң жүргізу;
      8) санитарлық-эпидемилогияға қарсы ережелерді сақтау.
      22. Тұрғын үй (бір пәтерлі және көп қабатты) иелері мен пайдаланушыларына аула іші және іргелес аумақтарда қажет:
      1) учаскені тұрмыс қоқысы мен қалдықтарын күн сайын жинау арқылы тазалықта ұстау, оны арам шөптерден тазалау;
      2) қоқыс жинаушы контейнерлерді орналастыруға арналған алаңды көлікке ыңғайлы жақындай алатын жолымен жабдықтау және жарамды күйде ұстау;
      3) іргелес және аула ішіндегі аумақтардағы су ағызу жыра, көпірше, құбыр, сорғытулардың жиналуын және тазалануын қамтамасыз ету, көгалдарды тиісті дәрежеде ұстау, шөпті шабу, қуарған ағаштарды кесу, жолаушылар өтетін жолды, үйге сыртқы кірме сатыны қар мен мұздан тазалау, жол жиектерін ақтау, орындықтарды және тұрмыс-шаруашылық алаңдары жабдықтарын жөндеу.
      23. Қоғамдық көлік аялдамаларының иелері автопавильондарын, отыру алаңдарын, ондағы шағын сәулет нысандарын жинау, күтіп ұстау, жабдықтау мен ағымдағы жөндеуін қамтамасыз етеді.
      24. Тұрғын үй, ғимарат және құрылыс меншік иелері оларды бұзу кезінде олардың астында орналасқан, оларға іргелес аумақты құрылыс, тұрмыс қоқыстарынан және қалдықтарынан тазартуға міндетті.
      25. Тынымбақтарда, саябақтарда, алаңдарда, стадиондарда, жағажайларда және басқа да ортақ пайдаланатын жерлерде мал, құс бағуға жол берілмейді.

4. Сыртқы көріктендіру элементтерін күтіп ұстау

      26. Құрылыс алаңдарын және құрылысты ысыру орны жұмыс мерзімі аяқталғанға дейін бар периметрінен белгіленген үлгідегі шарбақпен қоршалады. Құрылыс алаңдары, оларға жүретін жолдар көлік шыққан кезде ластануды болдырмайтындай қылып жайландырылады. Жұмыс жүргізу кезеңіне оған іргелес жол саз бен қоқыстан күнделікті тазалану үшін құрылыс ұйымының соңынан бекітіледі.
      27. Қоғамдық пайдаланатын жерлерде урналар қойылуға тиіс. Урналар иелерімен жарамды және таза қалпында ұсталып, қоқыс толған жағдайда тазартылып отырылуға тиіс.
      28. Шаруашылық жүргізуінде инженерлік желістер бар ұйым басшылары канализация, су құбыры және басқа құдықтардың қақпақтары жол жабуының деңгейінде және әрдайым жарамды қалыпта болуын үнемі бақылап отырады.
      29. Қатты отынмен істейтін от жағу иелері жер учаскелерін шлактан тазалану мен оны шығарылуды қамтамасыз етеді, отынды өртке қарсы қауіпсіздік нормаларының қамтамасыз етілуімен оған бөлінген жерге жиып қоюды қамтамасыз етеді.

5. Жасыл желектерді күзету және қорғау

      Жасыл желектер жалпы халықтық қазынасы, маңызды сауықтыру факторы және аудан, селоның көркі болып табылады. Оларды қорғау және күтіп ұстау - әр заңды және жеке тұлғаның міндеті.
      30. Жасыл желектердің ағымдағы күтіп ұсталуы, сақталуы және молықтырылуы сол аумақта бөлінген иелерге, жер пайдаланушыларға, заңды және жеке тұлғаларға жүктеледі.
      31. Құрылыс, жер асты коммуникациясы және инженерлік желістерді салу орнына түсетін жасыл желектерді ысыру және қайта отырғызу жасыл желектерді кесуге немесе тамырымен қопаруға рұқсат болу жағдайында жол беріледі.
      32. Жұмыс жүргізу барысында қажет:
      1) жасыл желектерді зақымданудан қоршау;
      2) аудандық, селолық жолдар, тротуарлар, жүретін жол, алаңдарды орнына келтіру асфальттау кезінде дің ұяларын диаметрінен кемінде 1 метрден қалдыру;
      3) жасыл желектерге күтім жүргізу, соның ішінде:
      қоқыс жинау, көгалдарды тырнауыштармен тырнау, қураған жапырақтарды жинау, арамшөп жұлу, көгалдарды шабу, бұталарды қырқу;
      ағаш діңдері ұяларын орнатумен топырақты қопсыту, ағаштарды әктеу;
      жасыл желектерді, көгалдарды, гүлзарларды суару;
      ағаштардың бөрікбастарын кесу, кепкен бұтақтарды, балғын бұтақшаларды, сынған бұтақтарды кесу;
      ағаштарды, бұталарды жасарту (маманның кеңесі бойынша);
      ауру және қақсал ағаштардан тазарту (комиссия актісі бойынша);
      жасыл қорда бар ағаштарды, бұталарды жөндеп отырғызу;
      ауылшаруашылық зиянкестері және ауруларына, карантин арамшөптеріне қарсы өз күштерімен немесе өсімдікті қорғау станциясымен келісім бойынша жүйелі күрес жүргізу;
      көлік құралдарын көгалдарда, саябақтарда және басқа жасыл желек орындарына қоюға жол берілмейді;
      тұрғын құрылыс алаңдарында, саябақ пен тынымбақта жапырақ күйдіруге жол берілмейді.
      33. Жасыл желек аумағында рұқсат етілмейді:
      1) құрылыс материалдарын, топырақ, отын, көмір басқа да заттарды жиып қоюға;
      2) көгалдарды, гүлзарларды, дің ұяларын ластауға;
      3) көгалдармен жүруге, ағаштарды, бұталарды сындыруға және майыстыруға, басқа да механикалық зақым келтіруге;
      4) өз еркімен ағаштар мен бұталарды қырқуды жүзеге асыруға;
      5) қоршаулар орнатуға, гүлдерді жұлуға, көпжылдық гүлдердің түйнектерін, пиязшықтарын қазып алуға;
      6) көгалдар мен гүлзарларда автокөлік қоюға;
      7) жапырақ күйдіруге, көгалдарда жеміс өсіруге, ағаштарға сым, өткізбелер, әткеншектер, жіп, жарнама және кестешелер байлап бекітуге;
      8) мал, құс бағуға, иттерді серуендетуге;
      9) көгалдарда және гүлзарларда цемент ерітіндісін немесе бетон дайындауға.

6. Жеке және заңды тұлғалардың осы Ережелерді бұзуына жауаптылықтары

      34. Осы Ережелердің бұзылуына кінәлі жеке және заңды тұлғалар Қазақстан Республикасы заңына және Қазақстан Республикасындағы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодекске сәйкес жауаптылыққа тартылады. Қазақстан Республикасында қолданылып жүрген заңға сәйкес әкімшілік жауаптылық шараларын қолдану бұзушыны онымен келтірілген материалдық нұқсанның орнын өтеу міндетінен және жіберілген бұзушылықты жоюдан босатпайды.