Об утверждении Правил о грузовой марке морских судов

Приказ и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 21 апреля 2011 года № 214. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 20 мая 2011 года № 6967.

В соответствии с подпунктом 49) пункта 3 статьи 4 Закона Республики Казахстан от 17 января 2002 года "О торговом мореплавании" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила о грузовой марке морских судов.

2. Комитету транспорта и путей сообщения Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан (Килыбай Н.И.) обеспечить в установленном порядке представление настоящего приказа в Министерство юстиции Республики Казахстан для государственной регистрации.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан Дюсембаева Е.С.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. Министра Е. Дюсембаев

Утверждены приказом и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 21 апреля 2011 года № 214

Правила о грузовой марке морских судов
1. Общие положения

1. Настоящие Правила о грузовой марке морских судов (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 49) пункта 3 статьи 4 Закона Республики Казахстан от 17 января 2002 года "О торговом мореплавании" и Международной конвенции о грузовой марке 1966 года, измененной Протоколом 1988 года, с поправками (далее – Международная конвенция о грузовой марке) и определяют порядок назначения судну надводного борта, освидетельствования и нанесения, грузовых марок на борта, подлежащих техническому наблюдению Регистром судоходства.

Сноска. Пункт 1 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Требования настоящих Правил распространяются на следующие, подлежащие техническому наблюдению Регистра судоходства закрытые (палубные) суда:

1) на суда, совершающие международные рейсы, за исключением:

новых судов длиной менее 24 м;

существующих судов валовой вместимостью менее 150;

прогулочных яхт, не занимающихся перевозками;

рыболовных судов;

2) на суда длиной 24 м и более, не совершающие международных рейсов, за исключением прогулочных яхт, не занимающихся перевозками, и рыболовные суда;

3) на все типы новых плавучих буровых установок (далее - ПБУ);

4) на суда длиной менее 24 м, за исключением прогулочных яхт, не занимающихся перевозками.

2-1. Требования настоящих Правил также применяются в отношении судов, плавающих под флагом государства, которые не являются участником Международной конвенции о грузовой марке.

Сноска. Правила дополнены пунктом 2-1 в соответствии с приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 04.11.2016 № 766 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Требования, содержащиеся в пунктах 48-289 настоящих Правил, применяются к новым судам.

Существующие суда, которые не удовлетворяют всем требованиям настоящих Правил, должны, по меньшей мере, соответствовать нормативным документам постройки, применявшимся к этим судам до вступления в силу настоящих Правил.

Для таких судов увеличение их надводного борта не требуется. Для того, чтобы получить любое уменьшение надводного борта по сравнению с тем, который был установлен ранее, существующие суда должны отвечать всем требованиям настоящих Правил.

4. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) судно смешанного "река-море" плавания - самоходное грузовое судно, предназначенное для бесперевалочных перевозок грузов по морским и внутренним водным путям;

2) бак - это надстройка, которая простирается от носа судна или, как минимум, от носового перпендикуляра в корму, но не доходит до кормового перпендикуляра;

3) возвышенный квартердек - надстройка, простирающаяся, как минимум, от кормового перпендикуляра в нос, высотой, как правило, меньше, чем обычная надстройка, имеющая сплошную носовую переборку (не открывающиеся бортовые иллюминаторы с надежными глухими крышками и горловины с крышками на болтах). Если носовая переборка не является сплошной из-за наличия дверей или других отверстий, такая надстройка считается ютом;

4) теоретическая высота борта - расстояние, измеренное по вертикали от верхней кромки горизонтального киля до верхней кромки бимса палубы надводного борта у борта. На деревянных и композитных судах это расстояние измеряется от нижней кромки шпунта в киле. Если днище на середине длины судна имеет вогнутую форму или имеются утолщенные шпунтовые поясья, высота борта измеряется от точки пересечения продолженной плоской части днища с боковой поверхностью киля.

На судах, имеющих закругленное соединение палубы с бортом, теоретическая высота борта измеряется до точки пересечения продолженных теоретических линий палубы и борта.

Если палуба надводного борта имеет уступ длиной более 1 м, вызывающий не сплошность по всей ширине судна, и возвышенная часть палубы простирается над точкой измерения теоретической высоты борта, эта высота борта измеряется до условной линии, являющейся продолжением нижней части палубы параллельно возвышенной части. Уступ длиной 1 м или менее рассматривается как рецесс согласно указанным пунктам 241-244 настоящих Правил;

5) расчетная высота борта D - теоретическая высота борта на миделе плюс толщина листа палубы у борта.

Расчетной высотой борта на судне, имеющем закругленное соединение палубы с бортом радиусом более 4 % ширины судна или иное необычное соединение, является расчетная высота борта судна, которое на середине длины имеет сечение с вертикальными бортами вверху, с такой же погибью бимса и у которого площадь верхней части сечения равна площади верхней части действительного сечения в соответствии с приложением 3 настоящих Правил;

6) закрытое (палубное) судно - судно, имеющее на всей длине палубу, отверстия на открытых частях которой имеют средства для непроницаемого при воздействии моря закрытия и ниже которой отверстия в бортах имеют постоянные средства для водонепроницаемого закрытия;

7) закрытая надстройка - надстройка, у которой концевые переборки имеют достаточную прочность; отверстия для доступа в этих переборках, если они имеются, снабжены дверьми, соответствующими требованиям в пунктах 72-155 настоящих Правил; все прочие отверстия в бортах или в концевых переборках надстроек снабжены надежными, непроницаемыми при воздействии водной среды средствами закрытия;

8) новое судно - это судно:

из числа указанных в подпунктах 1) и 2) пункта 2 настоящих Правил, киль которого заложен или которое находилось в подобной стадии постройки в день либо после дня вступления в силу Международной конвенции о грузовой марке 1966 года, то есть 21 июля 1968 года;

из числа указанных в подпункте 4) пункта 2 настоящих Правил, киль которого заложен или которое находилось в подобной стадии постройки 1 июля 1975 года либо после этой даты;

9) ящик - закрытое палубой сооружение на палубе надводного борта, не доходящее до любого борта судна на расстояние более 4 % ширины судна В и не имеющее дверей, окон и других подобных отверстий в наружных переборках;

10) парусное судно - судно, имеющее достаточную площадь парусов для хода, независимо от наличия механических средств движения;

11) ежегодная дата - день и месяц каждого года, которые соответствуют дате истечения срока действия соответствующего свидетельства;

12) длина судна L - 96 % полной длины по ватерлинии, проходящей на высоте, равной 85 % наименьшей теоретической высоты борта, или длина от передней кромки форштевня до оси баллера руля по той же ватерлинии, если эта длина больше.

Если форштевень имеет вогнутую форму выше этой ватерлинии, длина судна измеряется от точки, лежащей на ватерлинии и являющейся проекцией крайней (на участке выше ватерлинии) кормовой точки форштевня на эту же ватерлинию в соответствии с приложением 1 настоящих Правил.

Длина судна, составленного из последовательно и постоянно жестко соединенных секций, определяется исходя из полной длины состава. Секция с механической установкой, включается в полную длину, если она имеет жесткое соединение с составом; в противном случае она рассматривается как отдельное судно.

На судах, спроектированных с наклоном киля, наименьшая теоретическая высота борта измеряется по вертикали в месте касания линии седловатости палубы надводного борта и прямой линии, проведенной параллельно линии киля. Ватерлиния, по которой измеряется длина судна, должна быть параллельна конструктивной ватерлинии;

13) ширина судна В - наибольшая ширина, измеренная на середине длины судна до наружной кромки шпангоута на судах с металлической обшивкой и до наружной поверхности корпуса на судах с обшивкой из другого материала;

14) мидель судна - поперечное сечение на середине длины L;

15) существующее судно - судно ранее эксплуатировавшееся;

16) высота надстройки - минимальное расстояние, измеренное по вертикали у борта от верхней кромки бимса палубы надстройки до верхней кромки бимса палубы надводного борта;

17) надстройка - закрытое палубой сооружение на палубе надводного борта, простирающееся от борта до борта или не доходящее до любого из бортов судна на расстояние не более 4 % ширины судна В.

Возвышенный квартердек рассматривается как надстройка.

Средняя надстройка или ют не должны рассматриваться как закрытые, если для экипажа не обеспечен доступ в машинное отделение и во все другие рабочие помещения внутри этих надстроек с любого места самой верхней открытой палубы или выше нее другими путями в течение всего времени, когда отверстия в переборках закрыты;

18) палуба надстройки - палуба, образующая верхнюю границу надстройки;

19) длина надстройки S - средняя длина той части надстройки, которая находится в пределах длины судна L;

20) колодец - любой район на открытой палубе, где может скапливаться вода;

21) коэффициент общей полноты С_b - коэффициент, определяемый по формуле

С_b = ------, (1)

LBd₁

где

- объемное водоизмещение без обшивки и выступающих частей на судне с металлической обшивкой или объемное водоизмещение по наружной поверхности корпуса без выступающих частей на судне с обшивкой из другого материала, принимаемые при теоретической осадке d₁, м³;

d₁ - 85 % наименьшей теоретической высоты борта, м.

Примечание. Условность определения L приводится к значению коэффициента общей полноты больше 1, например, для судов понтонного типа. В таких случаях применяется С_b = 1.

При вычислении С_b для многокорпусных судов следует учитывать ширину всего судна, но не одного корпуса;

22) найтовы - прочная связка двух или нескольких предметов тросом;

23) накернивание - проводится зубилом по металлу легким ударом молотка;

24) остойчивость - способность судна сохранять свое положение равновесия и вновь возвращаться к нему после того, как прекратится действие внешних сил, вызвавших изменение положения судна (например, порыв ветра, удар волны).

Остойчивость зависит от формы корпуса и от размещения на нем грузов. Судно, остойчивое при одном размещении грузов, может частично или полностью потерять это свойство, если часть грузов переместить вверх;

25) средняя надстройка - надстройка, которая располагается в пределах между носовым и кормовым перпендикулярами, но не доходит ни до одного из них;

26) палубный лесной груз - груз леса, перевозимый на открытой части палубы надводного борта или надстройки. Термин не распространяется на древесную массу или на подобный ей груз;

27) перпендикуляры - носовой и кормовой перпендикуляры, которые должны приниматься в носовой и кормовой точках длины L. Носовой перпендикуляр совпадает с передней кромкой форштевня на ватерлинии, по которой измеряется длина;

28) рубка - закрытое палубой сооружение на палубе надводного борта или на палубе надстройки, не доходящее до любого борта судна на расстояние более 4 % ширины судна и имеющее двери, окна или другие подобные отверстия в наружных переборках;

29) рецесс - местный уступ или выемка в переборке;

30) спринклерная система - водозаполненная система автоматического водяного пожаротушения, предназначенная для защиты объектов, в которых температура не опускается ниже нуля градусов;

31) водонепроницаемый - термин, означающий способность предотвращать поступление воды через конструкцию в любом направлении с достаточным пределом сопротивления давлению максимальной высоты столба воды, которому она подвергается;

32) надводный борт - расстояние измеренное, по вертикали у борта на середине длины судна от верхней кромки палубной линии до верхней кромки соответствующей грузовой марки;

33) палуба надводного борта - палуба, относительно которой рассчитывается надводный борт. Обычно эта самая верхняя непрерывная, не защищенная от воздействия моря и погоды палуба, которая имеет постоянные средства закрытия всех отверстий на ее открытых частях и ниже которой все отверстия в бортах судна снабжены постоянными средствами для водонепроницаемого закрытия.

На судне, имеющем палубу надводного борта с уступом длиной более 1 м, простирающимся по всей ширине судна, самая низкая часть открытой палубы и ее продолжение, параллельное верхней части палубы вне района уступа, принимаются за палубу надводного борта, как указано в приложении 2 настоящих Правил.

По желанию судовладельца и при одобрении Регистра судоходства за палубу надводного борта принимается палуба, расположенная ниже, при условии, что она является сплошной и постоянной палубой, непрерывной в продольном направлении, по крайней мере, между машинным отделением и пиковыми переборками, а также непрерывной в поперечном направлении.

Такая палуба надводного борта внутри грузовых помещений должна состоять из подкрепленных стрингеров по бортам судна в продольном направлении и на каждой доходящей до верхней палубы водонепроницаемой переборке в поперечном направлении.

Необходимо чтобы, ширина этих стрингеров была не меньше той, которая необходимо для конструкции и эксплуатации.

Если эта нижняя палуба имеет уступ длиной более 1 м, вызывающий несплошность по всей ширине судна, самая нижняя часть палубы и ее продолжение, параллельное верхней части палубы вне района уступа, принимаются за палубу надводного борта. Если за палубу надводного борта принимается нижняя палуба, часть корпуса, расположенная выше палубы надводного борта, при выполнении условий назначения и вычислении надводного борта рассматривается как надстройка.

На лихтеровозах и подобных наплавных судах докового типа за палубу надводного борта принимается:

самая верхняя непрерывная палуба - при условии, что все отверстия в ней снабжены непроницаемыми при воздействии моря закрытиями, удовлетворяющими требованиям настоящих Правил, а кормовой грузовой порт имеет водонепроницаемое закрытие;

грузовая палуба - если грузовое пространство не имеет соответствующих закрытий сверху или с кормы, при этом водонепроницаемая конструкция выше грузовой палубы рассматривается с учетом положений пункта 188 настоящих Правил как надстройка с нишей в кормовой переборке в виде грузового пространства;

непрерывная палуба, не обеспечивающая непроницаемого при воздействии моря закрытия грузового трюма, при условии, что грузовой трюм имеет водонепроницаемое закрытие с кормы до уровня этой палубы;

палуба является сплошной и непрерывной в продольном и поперечном направлениях, по крайней мере, вне района, ограниченного продольными и поперечными переборками грузового трюма;

величина надводного борта определена с учетом поправки на рецесс в соответствии с положениями пунктов 214 - 216 настоящих Правил;

достаточный уровень безопасности судна подтвержден модельными испытаниями и расчетами, учитывающими возможность попадания воды в грузовое пространство в результате атмосферных осадков и забрызгивания, а также предусмотрены соответствующие средства осушения;

34) гладкопалубное судно - судно, не имеющее надстроек на палубе надводного борта;

35) сплошная надстройка - надстройка, которая простирается, от носового до кормового перпендикуляра;

36) непроницаемый при воздействии моря - термин, относящийся к конструкциям в надводной части судна и означающий, что в любых морских условиях вода не проникает внутрь судна;

37) грунтоотвозная шаланда - судно, предназначенное только для транспортирования грунта;

38) оконечности - части длины судна по 0,05 L от носового и кормового перпендикуляров;

39) международный рейс - морской рейс из страны, на которую распространяется Международная конвенция о грузовой марке, в порт, расположенный за пределами этой страны, или наоборот;

40) ширстрек - это верхний пояс наружной обшивки;

41) ют - надстройка, которая простирается от кормы судна или, как минимум, от кормового перпендикуляра в нос, но не доходит до носового перпендикуляра.

5. Порт, расположенный на границе двух зон или районов, считается находящимся в пределах той зоны или района, откуда судно прибывает или куда оно направляется.

6. Требования, содержащиеся в пунктах 75-155 настоящих Правил, разработаны на основе Международной конвенции о грузовой марке и применяются к судам, указанным в подпункте 1) пункта 2 настоящих Правил. При этом требования в пунктах 67-154 настоящих Правил применяются к каждому судну, которому назначен минимальный надводный борт. Отступления от этих требований разрешаются для тех судов, которым надводный борт назначен больше минимального, при условии, что предусмотренные меры безопасности признаны Регистром судоходства достаточными, кили которых заложены или которые находились в подобной стадии постройки 1 января 2005 года или после этой даты.

При необходимости увеличения надводного борта по соображениям прочности судна (пунктах 67-154 настоящих Правил), расположения портов в бортах судна (пунктах 67-154 настоящих Правил) или иллюминаторов (пунктах 67-154 настоящих Правил), для достижения минимальной высоты в носу (пунктах 155-226 настоящих Правил) или же по другим причинам, то высота комингсов люков (пункт 75 настоящих Правил), комингсов дверей (пункт 73 настоящих Правил), комингсов отверстий в машинные отделения (пункт 95 настоящих Правил), прочих отверстий (пункт 99 настоящих Правил), вентиляторов (пункт 101 настоящих Правил) и воздушных труб (пункт 115 настоящих Правил), а также размеры деталей люковых крышек (пунктах 72-88 настоящих Правил), водоотливные устройства (пунктах 125-135 настоящих Правил) и средства защиты экипажа (пунктах 148-150 настоящих Правил) на действительной палубе надводного борта допускаются такие же, как и для палубы надстроек, при этом, летний надводный борт будет таким, чтобы получаемая осадка не превышала осадки, соответствующей наименьшему надводному борту, рассчитанному на основе условной палубы надводного борта, расположенной ниже действительной палубы надводного борта на расстоянии, равном стандартной высоте надстройки.

Сноска. Пункт 6 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 04.11.2016 № 766 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Требования, содержащиеся в разделе 7 настоящих Правил, применяются к судам, указанным в пункте 22 настоящих Правил, а также к судам, совершающим международные рейсы исключительно в Каспийском море.

8. Требования, содержащиеся в разделе 9 настоящих Правил, применяются к судам, указанным в подпункте 4) пункта 2 настоящих Правил, совершающим рейсы в ограниченных районах плавания R1, R2 и R3.

ПБУ надводный борт назначается в соответствии с требованиями раздела 7 настоящих Правил.

9. Самоходным судам, а также лихтерам, баржам и несамоходным судам надводный борт назначается в соответствии с положениями пунктами, 67-154, 155-226, 289-312 и 245-267 настоящих Правил.

10. Судам, перевозящим палубные лесные грузы, в дополнение к надводным бортам, указанным в пункте 9 настоящих Правил, назначается лесной надводный борт в соответствии с требованиями пунктов 227-244 и 275-280 настоящих Правил.

11. Судам, несущим парус, независимо от того, является ли он единственным или дополнительным средством движения, и буксирам надводный борт назначается в соответствии с требованиями пунктов 48-66, 67-154, 155-226, 245-267 и 289-312 настоящих Правил. Необходимость увеличения полученного таким образом надводного борта и значение этого увеличения являются предметом специального рассмотрения Регистра судоходства.

12. Деревянным, композитным судам, построенным из других материалов, применение которых одобрено Регистрам судоходства, а также судам, конструктивные особенности которых делают применение положений настоящих Правил нецелесообразным или непрактичным, надводный борт в каждом случае назначается Регистром судоходства.

13. Грузовым судам, указанным в подпункте 1) пункта 2 настоящих Правил, и грузовым судам неограниченного района плавания, указанным в подпункте 2) пункта 2 настоящих Правил, дополнительно назначается надводный борт для эксплуатации в ограниченном районе плавания R1. Грузовым судам ограниченных районов плавания R1 и R2, указанным в подпункте 2) пункта 2 настоящих Правил, а также трюмным судам технического флота, независимо от района их плавания без грунта в трюмах, дополнительно возможно назначается надводный борт для эксплуатации в ограниченном районе плавания R3.

14. Суда, совершающие международные рейсы между близлежащими портами двух или более стран освобождаются от выполнения положений Международной конвенции о грузовой марке, если они совершают такие рейсы и если правительства стран, в которых расположены эти порты, признают, что благодаря безопасному характеру или условиям таких рейсов между портами применение положений указанной Конвенции к судам, совершающим подобные рейсы, является нецелесообразным или излишним.

Такое решение предоставляется в виде соглашения между договаривающимися правительствами относительно условий плавания конкретных судов или в виде регионального соглашения о грузовой марке для любых судов, плавающих под флагами этих государств.

15. Судно, имеющее новые конструктивные особенности, освобождается от выполнения любого положения Международной конвенции о грузовой марке и настоящих Правил, затрудняющее исследование в отношении упомянутых особенностей и их применение на судах. Однако такое судно должно отвечать требованиям безопасности, являющимся достаточными для осуществления перевозок, для которых судно предназначено. Эти требования приемлемы для правительств стран, порты которых будет посещать судно.

16. Судно, не совершающее, международных рейсов, но которое при исключительных обстоятельствах должно совершить единичный международный рейс, освобождается от выполнения любого из требований Международной конвенции о грузовой марке при условии, что это судно отвечает требованиям безопасности, являющимся достаточными для выполнения упомянутого рейса.

17. Судно ограниченных районов плавания R1, R2, R2-RSN и R3- RSN или R3, которое совершает единичный рейс вне установленного для него района плавания, освобождается Регистром судоходства от выполнения любого положения настоящих Правил при условии, что это судно отвечает требованиям безопасности, установленным Регистра судоходства, достаточными для выполнения упомянутого рейса.

18. Регистр судоходства разрешает применять на судне оборудование, материалы, средства и приборы или осуществлять мероприятия иные, чем требуются Международной конвенцией о грузовой марке и настоящими Правилами, если испытаниями или другим образом, подтверждается что такое оборудование, материал, средства и приборы или мероприятия являются не менее эффективными, чем требуемые Конвенцией и настоящими Правилами.

19. Одновременно с предоставлением отступления требованиям пунктов 14 и 15, настоящих Правил, выдачей разрешений на равноценные замены и разрешений для экспериментальных целей согласно пунктов 18 и 19 настоящих Правил на суда, указанные в подпункте 1) пункта 2 настоящих Правил, Морская Администрация Республики Казахстан по представлению Регистра судоходств сообщает Международной морской организации (далее - ММО) для рассылки правительствам стран, принявших Международную конвенцию о грузовой марке, данные об отступлении и их причины, данные о равноценных заменах вместе с отчетом о выполненных испытаниях и данные о мероприятиях, разрешенных для экспериментальных целей.

20. Судно, подвергшееся ремонту, переоборудованию и модернизации, должно, соответствовать требованиям, ранее применявшимся к этому судну. При этом требования к существующему судну после ремонта не отличаются от требований, предъявляемых к новому судну.

21. Судно после ремонта, переоборудования и модернизации существенного характера, а также устанавливаемое на нем оборудование отвечает требованиям для новых судов в той степени, в какой это целесообразно.

22. В настоящих Правилах принято следующее деление судов по допущенным для них районам плавания:

1) суда неограниченного района плавания;

2) суда ограниченного района плавания R1:

плавание в морских районах на волнении с высотой волны 3 %-ной обеспеченности 8,5 м, с удалением от места убежища не более 200 миль и с допустимым расстоянием между местами убежища не более 400 миль;

3) суда ограниченного района плавания R2: плавание в морских районах на волнении с высотой волны 3 %-ной обеспеченности 7,0 м, с удалением от места убежища не более 100 миль и с допустимым расстоянием между местами убежища не более 200 миль;

при этом ограничения для плавучих кранов устанавливаются Регистром судоходства в каждом случае;

4) суда ограниченного района плавания R2-RSN:

смешанное (река-море) плавание на волнении с высотой волны 3 %-ной обеспеченности 6,0 м, с удалением от места убежища:

в открытых морях не более 50 миль и с допустимым расстоянием между местами убежища не более 100 миль;

в закрытых морях не более 100 миль и с допустимым расстоянием между местами убежища не более 200 миль;

5) суда ограниченного района плавания R3-RSN: смешанное (река-море) плавание на волнении с высотой волны 3 %-ной обеспеченности 3,5 м, с учетом конкретных ограничений по району и условиям плавания, обусловленных ветроволновыми режимами бассейнов, с установлением при этом максимально допустимого удаления от места убежища, которое не должно превышать 50 миль;

6) суда ограниченного района плавания R3: прибрежное, рейдовое и портовое плавание в границах, установленных Регистром судоходства в каждом случае.

2. Объем освидетельствований и свидетельства

23. Для назначения судну надводного борта согласно настоящим Правилам Регистру судоходств представляются следующие документы:

1) теоретический чертеж;

2) чертежи общего расположения;

3) определение размеров связей конструкций корпуса;

4) информация об остойчивости для капитана;

5) расчет посадки и остойчивости судна с затопленными отсеками (в случае выполнения требований пунктов 155, 159 - 160 настоящих Правил);

6) информация по загрузке и балластировке;

7) схема расположения отверстий в корпусе, надстройках и рубках с указанием типов их закрытий и высот комингсов;

8) расчет прочности крышек люков;

9) чертежи укладки и крепления палубного лесного груза;

10) данные по фальшборту, леерному ограждению, переходным мостикам и переходам, по штормовым портикам и системам (фановой, шпигатов, вентиляции, воздушных труб), показывающие удовлетворение требованиям настоящих Правил;

11) расчет надводного борта и эскиз грузовой марки.

24. Освидетельствование и нанесение грузовых марок согласно положениям настоящих Правил осуществляется Регистром судоходств на судах, плавающих под флагом Республики Казахстан, а также на судах, имеющих класс Регистра и плавающих под иностранным флагом, если Регистру судоходства дано соответствующее поручение от администрации флага.

Освидетельствование и нанесение грузовых марок на суда, совершающие международные рейсы, могут производиться также другой организацией или лицом, в том числе и иностранными, уполномоченными на это правительством. Регистр судоходства проводит освидетельствование и нанесение грузовых марок на суда, плавающие под иностранным флагом, по уполномочию соответствующего правительства. В таких случаях правительство страны, под флагом которой плавает судно, полностью гарантирует полноту и тщательность освидетельствования, и нанесения грузовых марок.

25. Судно подлежит следующим освидетельствованиям:

1) первоначальному освидетельствованию, осуществляемому в период технического надзора за постройкой судна, или первоначальному освидетельствованию судна, построенного без надзора Регистра судоходства или органа, уполномоченного им к замещению.

Освидетельствование включает полную проверку конструкции и оборудования судна в пределах, предусмотренных для судна настоящими Правилами. Такое освидетельствование проводится, чтобы удостовериться в том, что расположение, устройство, материал и прочность судна полностью отвечают требованиям настоящих Правил.

По результатам освидетельствования составляются характеристика условий назначения грузовой марки и расчет надводного борта по Правилам Регистра судоходства и выдаются свидетельства, указанные в пунктах 23-25 настоящих Правил;

2) освидетельствованию для возобновления свидетельства, проводимому через промежутки времени, не превышающие 5 лет за исключением случаев, предусмотренных в пунктах 35, 38 - 40 настоящих Правил, чтобы удостовериться в том, что конструкция и оборудование по расположению, устройству, материалу и прочности полностью отвечают требованиям настоящих Правил;

3) ежегодному освидетельствованию в пределах трех месяцев до и после каждой ежегодной даты Свидетельства, чтобы удостовериться в том, что в корпусе и надстройках судна не было произведено изменений, влияющих на расчет надводного борта и положение грузовых марок, и что устройства для закрытия отверстий, фальшборт и леерные ограждения, штормовые портики, средства доступа в помещения экипажа и пассажиров содержатся в надлежащем состоянии, грузовые марки нанесены правильно и что судно снабжено информацией, указанной в пунктах 75-79 настоящих Правил.

О ежегодных освидетельствованиях делается запись в Свидетельстве о грузовой марке или в Свидетельстве об изъятии для грузовой марки, выдаваемом в соответствии с пунктом 14 настоящих Правил.

После проведения любого освидетельствования в соответствии с пунктами 25-31 настоящих Правил без разрешения Регистра судоходств не допускается никаких изменений в конструкции, оборудовании, устройствах, материалах или размерах связей, подвергшихся освидетельствованию.

26. Судам, которые в соответствии с настоящими Правилами были освидетельствованы и на борта которых были нанесены грузовые марки, выдается Свидетельство о грузовой марке - каждому судну, указанному в подпунктах 2) и 4) пункта 2 настоящих Правил.

27. Судам, совершающим международные рейсы и подпадающим под изъятие на основании пункта 13 настоящих Правил, которые в соответствии с настоящими Правилами были освидетельствованы и на их борта нанесены грузовые марки, предусмотренные соответствующим региональным соглашением, выдается Региональное свидетельство о грузовой марке.

28. Судам, имеющим новые конструктивные особенности и подпадающим под изъятие на основании пункта 15 настоящих Правил, которые в соответствии с настоящими Правилами были освидетельствованы и на борта которых были нанесены грузовые марки, выдается Свидетельство о грузовой марке - каждому судну, указанному в подпунктах 2) и 4) пункта 2 настоящих Правил.

29. В Свидетельстве отмечается, что судну назначен надводный борт на основании и в соответствии с пунктом 14 настоящих Правил, а также указываются допускаемые условия эксплуатации судна.

30. Судам, указанным в подпунктах 1) и 4) пункта 2 настоящих Правил, при исключительных обстоятельствах совершающим единичный рейс вне установленного для них района плавания на основании пункта 16 настоящих Правил, которые были освидетельствованы в соответствии с настоящими Правилами, выдается Свидетельство на разовый перегон.

Грузовая марка для такого единичного рейса на борта судна не наносится, а допущенный надводный борт, отметка об освидетельствовании судна и условия совершения рейса указываются в Свидетельстве на разовый перегон.

31. На суда, плавающие под флагом Республики Казахстан, Свидетельства, указанные в пунктах 26 - 28 настоящих Правил, выдаются Регистром судоходства.

32. Правительство государства-участника Международной конвенции о грузовой марке может по просьбе правительства другого такого государства поручить произвести освидетельствование судна и, удостоверившись в том, что судно отвечает положениям Конвенции, выдать (подтвердить) Международное свидетельство о грузовой марке.

33. Копии свидетельства, Акта об освидетельствовании и Расчета надводного борта представляются срок органу правительства, по просьбе которого осуществляется освидетельствование.

34. Выданное таким образом свидетельство содержит запись о том, что оно выдано по просьбе правительства государства, под флагом которого плавает или будет плавать судно. Оно имеет такую же силу и признается наравне со свидетельством, выдаваемым в соответствии с пунктом 31 настоящих Правил.

Свидетельства, выдаваемые Регистром судоходства, составляются на государственном или русском языках.

34-1. Международное свидетельство о грузовой марке, действительное при вступлении в силу Международной конвенции о грузовой марке, в отношении правительства государства, под флагом которого судно имеет право плавать, остается в силе до истечения срока его действия.

Сноска. Правила дополнены пунктом 34-1 в соответствии с приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 04.11.2016 № 766 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

35. Свидетельства о грузовой марке выдаются на период не более 5 лет.

36. Период действия свидетельства о грузовой марке определяется с учетом следующего:

1) независимо от указанного в пункте 35 настоящих Правил, когда освидетельствование для возобновления свидетельства закончено в пределах 3 месяца до даты истечения срока действия существующего свидетельства, новое свидетельство действительно от даты окончания освидетельствования для возобновления свидетельства до даты, не превышающей 5 лет от даты истечения срока действия существующего свидетельства;

2) когда освидетельствование для возобновления свидетельства закончено после даты истечения срока действия существующего свидетельства, новое свидетельство действительно от даты окончания освидетельствования для возобновления свидетельства до даты, не превышающей 5 лет от даты истечения срока действия существующего свидетельства;

3) когда освидетельствование для возобновления свидетельства закончено более чем за 3 месяца до даты истечения срока действия существующего свидетельства, новое свидетельство действительно от даты окончания освидетельствования для возобновления свидетельства до даты, не превышающей 5 лет от даты окончания освидетельствования для возобновления свидетельства.

37. Если свидетельство выдается на срок менее 5 лет, Регистр судоходства продлевает действие свидетельства с даты истечения срока действия до максимального срока (5 лет), при условии что соответствующим образом проведены ежегодные освидетельствования, указанные в пункте 25 настоящих Правил, применяемые, когда свидетельство выдается на 5-летний период.

38. Если после освидетельствования для возобновления свидетельства в соответствии с подпунктом 2) пункта 25 настоящих Правил, новое свидетельство не может быть выдано судну до даты истечения срока действия существующего свидетельства, лицо или организация, проводящие освидетельствование, продлевает существующее свидетельство на срок не более 5 месяцев. Это продление подтверждается записью в свидетельстве и предоставляется только в случаях, когда не производилось никаких изменений в конструкции, оборудовании, устройствах, материалах или размерах элементов конструкции, влияющих на величину надводного борта судна.

39. Если в момент истечения срока действия свидетельства судно не находится в порту, в котором оно должно быть освидетельствовано, срок действия свидетельства продлевается Регистром судоходства, но такое продление предоставляется только для того, чтобы дать возможность судну закончить свой рейс в порт, в котором оно должно быть освидетельствовано, и только в тех случаях, когда такое продление окажется необходимым и целесообразным. Никакое свидетельство не продлевается на период, превышающий 3 месяца и судно, которому предоставляется такое продление, не имеет права по прибытии в порт, в котором оно должно быть освидетельствовано, покинуть этот порт в силу этого продления без нового свидетельства. Когда закончено освидетельствование для возобновления свидетельства, новое свидетельство действительно до даты, не превышающей 5 лет от даты истечения срока действия существующего свидетельства, установленной до предоставления продления.

40. Свидетельство, выданное судну, совершающему короткие рейсы, которое не продлено в соответствии с вышеупомянутыми положениями настоящего пункта, продлевается Регистром судоходств на льготный срок до одного месяца от даты истечения указанного в нем срока действия. Когда произведено освидетельствование для возобновления свидетельства, новое свидетельство действительно до даты, не превышающей 5 лет от даты истечения срока действия существующего свидетельства, установленной до предоставления продления.

41. Регистр судоходства вправе не выдавать новое свидетельство с даты истечения периода действия существующего свидетельства, как это требуется в соответствии с пунктами 36, 39 и 40 настоящих Правил. При этом новое свидетельство действительно до даты, не превышающей 5 лет от даты окончания освидетельствования для возобновления свидетельства.

42. Если ежегодное освидетельствование закончено до периода, указанного в подпункте 3) пункта 26 настоящих Правил, то:

1) ежегодная дата, указанная в свидетельстве, изменяется внесением записи на дату, которая должна быть не позднее 3 месяца после даты, на которую было закончено освидетельствование;

2) последующее ежегодное освидетельствование заканчивается в период, указанный в подпункте 3) пункта 25 настоящих Правил, используя новую ежегодную дату;

3) дата истечения срока действия свидетельства остается без изменения при условии, что одно или более ежегодных освидетельствований проведены так, чтобы не были превышены максимальные периоды между освидетельствованиями, предписанными в пунктах 25-31 настоящих Правил.

43. Свидетельство о грузовой марке теряет силу в следующих случаях:

1) в корпусе или надстройках судна были произведены существенные изменения, которые могут потребовать увеличения надводного борта;

2) устройства и средства, упомянутые в подпункте 3) пункта 25 настоящих Правил, не содержатся в надлежащем состоянии;

3) в свидетельстве нет подтверждения о том, что судно освидетельствовано в соответствии с подпунктом 3) пункта 25 настоящих Правил;

4) прочность конструкции судна снижена до пределов, не обеспечивающих его безопасность.

44. Для установления единых принципов и требований, касающихся предельной загрузки судов, в настоящих Правилах нормируется минимальная величина надводного борта при плавании судов в определенных районах и в определенное время года.

45. Назначенный судну надводный борт фиксируется путем нанесения на каждом борту судна отметки палубной линии, знака грузовой марки и грузовых марок, отмечающих наибольшие осадки, до которых судно нагружено при различных условиях плавания.

46. При назначении надводного борта предполагается, что нанесенные на борта судна грузовые марки, соответствующие сезону, зоне или району, в котором судно может оказаться, не должны быть погружены в воду на протяжении всего времени, когда судно выходит в море, находится в плавании и приходит в порт. Исключение допускается в следующих случаях:

1) когда судно находится в пресной воде с плотностью, равной единице, соответствующая сезону, зоне или району грузовая марка погружается на величину поправки для пресной воды, указанной в свидетельстве о грузовой марке.

Если плотность воды отличается от единицы, поправка должна быть пропорциональна разнице между 1,025 и действительной плотностью;

2) когда судно отправляется из порта, расположенного на реке или во внутренних водах, допускается его большая загрузка соответственно массе топлива и всех других материалов, которые будут израсходованы судном между портом отправления и морем.

47. Настоящие Правила распространяются как на классифицируемые, так и на не классифицируемые суда.

На классифицируемых Регистром судоходств судах взамен положений пунктов 67-154, пунктов 227-240, пунктов 252-256 и 294-295 настоящих Правил, а также положений настоящих Правил, относящихся к технической документации, предъявляемой на рассмотрение, применяются соответствующие Правила Регистра судоходства. При этом отступления от этих Правил допускаются лишь в тех случаях, когда они не противоречат настоящим Правилам.

48. Палубная линия представляет собой горизонтальную линию длиной 300 мм и шириной 25 мм. Она наносится посередине длины судна с каждого борта, обычно таким образом, чтобы ее верхняя кромка проходила через точку, в которой продолженная наружу верхняя поверхность палубы надводного борта пересекает наружную поверхность бортовой обшивки судна.

Если на палубе надводного борта посередине длины судна имеется деревянный настил, верхняя кромка палубной линии должна проходить через точку пересечения продолженной наружу верхней поверхности фактического настила палубы с наружной поверхностью бортовой обшивки судна согласно приложению 4 настоящих Правил.

В тех случаях, когда нанести палубную линию указанным способом невозможно или неудобно, она наносится исходя из другой фиксированной на борту судна точки, при условии что величина надводного борта будет соответственно исправлена. Необходимо чтобы, положение упомянутой точки относительно принятой палубы надводного борта указано в Свидетельстве о грузовой марке. Например, на судах с закругленным соединением палубы с бортом верхняя кромка палубной линии проходит через точку а, и расстояние от нее до точки b - пересечения продолженной верхней поверхности палубы надводного борта с наружной поверхностью бортовой обшивки - отмечается в Свидетельстве о грузовой марке согласно приложению 5 настоящих Правил.

Если судно имеет надстройку на всей длине палубы надводного борта или за палубу надводного борта принята нижняя палуба судна, то расчетное значение минимального надводного борта, вычисленное без учета поправки на положение палубной линии, такое, что палубная линия будет пересекать кольцо знака грузовой марки. В таком случае, если судну назначается минимальный надводный борт, палубную линию следует наносить на борт судна так, чтобы она была выше знака грузовой марки и самой высокой грузовой марки. Соответствующая поправка на положение палубной линии относительно палубы надводного борта учитывается в расчете и указывается в Свидетельстве о грузовой марке.

49. Знак грузовой марки представляет собой кольцо с наружным диаметром 300 мм и шириной 25 мм, которое пересекается горизонтальной линией длиной 450 мм и шириной 25 мм таким образом, что верхняя кромка этой горизонтальной линии проходит через центр кольца.

Центр кольца помещается на середине длины судна на расстоянии, равном назначенному летнему надводному борту, измеренному по вертикали вниз от верхней кромки палубной линии согласно приложению 6 настоящих Правил.

3. Марки, применяемые со знаком грузовой марки

50. Марки, которые отмечают положение грузовых ватерлиний судна при его загрузке в различных зонах, районах и в сезонные периоды плавания, представляют собой горизонтальные линии длиной 230 мм и шириной 25 мм, нанесенные в нос и перпендикулярно к вертикальной линии шириной 25 мм, проведенной на расстоянии 540 мм в нос от центра кольца грузовой марки согласно приложению 7 настоящих Правил.

Применяются следующие грузовые марки:

1) летняя грузовая марка, определяемая верхней кромкой линии, проходящей через центр кольца, а также верхней кромкой линии, обозначенной буквой Л (S);

2) зимняя грузовая марка, определяемая верхней кромкой линии, обозначенной буквой 3 (W);

3) грузовая марка для пресной воды летом, определяемая верхней кромкой линии, обозначенной буквой П (F) и нанесенной в корму от вертикальной линии.

Расстояние между грузовой маркой для пресной воды летом и летней грузовой маркой представляет собой допускаемое увеличение осадки судна в пресной воде и для других грузовых марок 3 (W) и ЗСА (WNA).

51. Если в соответствии с требованиями раздела 227-244 настоящих Правил грузовому судну назначается лесной надводный борт, в дополнение к обычным грузовым маркам наносятся лесные грузовые марки. Эти марки отмечают положение грузовых ватерлиний судна при его загрузке в различных зонах, районах и в сезонные периоды плавания и представляют собой горизонтальные линии длиной 230 мм и шириной 25 мм, нанесенные в корму и перпендикулярно к вертикальной линии шириной 25 мм, проведенной на расстоянии 540 мм в корму от центра кольца знака грузовой марки согласно приложению 7 настоящих Правил).

Применяются следующие лесные грузовые марки:

1) лесная летняя грузовая марка, определяемая верхней кромкой линии, обозначенной буквами ЛЛ (LS);

2) лесная зимняя грузовая марка, определяемая верхней кромкой линии, обозначенной буквами ЛЗ (LW);

3) лесная грузовая марка для пресной воды летом, определяемая верхней кромкой линии, обозначенной буквами ЛП (LF) и нанесенной в нос от вертикальной линии. Расстояние между лесной грузовой маркой для пресной воды летом и летней лесной грузовой маркой представляет собой допускаемое увеличение осадки судна в пресной воде и для других лесных грузовых марок ЛЗ (LW) и ЛЗСА (LWNA).

52. Грузовая марка деления на отсеки определяется верхней кромкой горизонтальной линии (длиной 230 мм и шириной 25 мм), обозначается буквой С цифрой и наносится на уровне одобренной ватерлинии деления на отсеки в корму от вертикальной линии.

Если марка деления на отсеки располагается ниже самой низкой марки, то она наносится в корму от условного продолжения упомянутой выше вертикальной линии.

53. Марка деления на отсеки не наносится выше самой высокой грузовой марки для соленой воды на судах с минимальным надводным бортом или выше горизонтальной линии знака грузовой марки на судах с избыточным надводным бортом.

54. Надводный борт, соответствующий грузовой марке деления на отсеки, измеряется от палубной линии.

55. На судне, которому назначается избыточный по отношению к минимальному надводный борт, грузовая марка наносится следующим образом согласно приложению 8 настоящих Правил.

56. Знак грузовой марки согласно приложению 6 настоящих Правил располагается вниз от палубной линии на расстоянии, равном назначенному избыточному надводному борту.

57. Поправка на пресную воду во всех случаях определяется исходя из осадки, соответствующей назначенному избыточному надводному борту.

58. За исключением грузовой марки для пресной воды никакие другие марки наносятся выше горизонтальной линии знака грузовой марки.

59. На пассажирских судах, предназначенных исключительно для перевозки пассажиров, у которых надводный борт, соответствующий самой высокой ватерлинии деления на отсеки, равен или превышает минимальный летний надводный борт, назначенный в соответствии с настоящими Правилами, или избыточный надводный борт, назначенный по каким-либо другим причинам, знак грузовой марки и грузовая марка деления на отсеки наносятся на уровне самой высокой ватерлинии деления на отсеки, одобренной Регистром судоходства.

Грузовая марка деления на отсеки для таких судов обозначается С1.

Остальные грузовые марки наносятся как для судна с избыточным надводным бортом в соответствии с пунктом 57 настоящих Правил.

60. На пассажирских судах, имеющих помещения, специально приспособленные для перевозки пассажиров и грузов, наносится несколько грузовых марок деления на отсеки, каждая из которых соответствует одобренной Регистром судоходств ватерлинии деления на отсеки для установленного судовладельцем варианта эксплуатации судна.

Грузовая марка деления на отсеки для основного варианта перевозки пассажиров обозначается знаком С1, а для остальных вариантов - знаками С2, С3 согласно приложению 10 настоящих Правил.

При вариантах эксплуатации судна без пассажиров на борту грузовые марки деления на отсеки Cl, C2, С3 и допускается погружать в воду.

61. Величина надводного борта, соответствующая каждой марке деления на отсеки Cl, C2, С3 указывается в Свидетельстве о безопасности пассажирского судна.

62. Если марки ватерлинии деления судна на отсеки совмещаются с грузовой маркой для пресной воды летом, эта грузовая марка обозначается буквами CП (CF).

63. Если судну назначается избыточный надводный борт, при плавании во всех зонах, районах и в сезонные периоды, кроме тех, которые предусмотрено отметить соответствующими марками, судно должно загружаться в соленой воде не выше чем по верхнюю кромку горизонтальной линии знака грузовой марки. Эта линия какими-либо буквами, относящимися к условиям плавания, не отмечается.

В Свидетельстве о грузовой марке надводный борт для марок, соответствующий неотмечаемым зонам и сезонным периодам (если они применимы), указывается таким же, как для летней грузовой марки.

64. Буквы, обозначающие грузовые марки, внешние свободные концы которых направлены в сторону от кольца, должны располагаться против этих концов так, чтобы нижние кромки букв находились на уровне верхних кромок линий марок. Буквы, обозначающие грузовые марки, свободные концы которых направлены в сторону кольца, рекомендуется, если позволяет расстояние между марками, располагать над линиями марок у их свободных концов. Высота букв, обозначающих марки, предусматривается не менее 50 мм.

65. Обозначение организации, назначившей грузовую марку, наносится над горизонтальной линией, проходящей через центр кольца знака грузовой марки. Обозначение состоит из букв "Р" и "С" высотой 115 мм и шириной 75 мм, размещаемых по сторонам кольца.

66. Необходимо чтобы, кольцо, линии и буквы были нанесены белой или желтой краской на темном фоне или черной краской на светлом фоне. Предварительно они привариваются или наносятся другим одобренным Регистром судоходства способом, обеспечивающим их долговечность.

На судах с деревянной обшивкой они должны быть прорезаны в обшивке на глубину, по крайней мере, 3 мм.

Марки должны быть хорошо заметны и должны обеспечивать возможность замеров надводного борта с точностью до 2 мм.

67. В настоящих Правилах предполагается, что род и размещение груза, балласта, запасов таковы, что при всех условиях эксплуатации в конструкциях судна не появятся чрезмерные напряжения и будет обеспечена достаточная остойчивость судна.

68. Регистр судоходства должен удостовериться в том, что прочность конструкций судна достаточна в диапазоне осадок до ватерлинии, соответствующей допущенному летнему надводному борту в соленой воде. Это относится к общей и местной прочности корпуса и надстроек, размеры которых определяются в зависимости от осадки судна (надводного борта), к прочности концевых переборок закрытых надстроек, а также к прочности машинно-котельных шахт и защищающих их конструкций, ящиков, рубок (используемых для помещений экипажа), сходных тамбуров.

Судно, построенное по Правилам Регистра судоходства или по правилам иного признанного классификационного общества и поддерживаемое в состоянии, удовлетворяющем требованиям указанных правил, рассматривается как имеющее достаточную прочность для соответствующего надводного борта.

69. Капитан каждого нового судна, на которое распространяются требования Правил Регистра судоходства, снабжается достаточной информацией, одобренной Регистром судоходства, дающей возможность производить загрузку и балластировку судна таким образом, чтобы избежать появления неприемлемых напряжений в судовых конструкциях.

70. Остойчивость судна во всем диапазоне осадок до соответствующей наименьшему надводному борту должна удовлетворять требованиям Правил Регистра судоходства или правил иного признанного общества, учитывающих международные требования к остойчивости.

71. Капитан каждого судна снабжается информацией, одобренной Регистром судоходства и дающей ему руководство по обеспечению достаточной остойчивости судна при различных условиях эксплуатации. Информация должна быть составлена с учетом требований Правил Регистра судоходства.

72. В настоящих Правилах установлены следующие два района расположения люков, сходных отверстии и вентиляторов:

1) район 1 - открытые палубы надводного борта и возвышенного квартердека, а также открытые палубы надстроек, расположенные в пределах 1/4 длины судна от носового перпендикуляра;

2) район 2 - открытые палубы надстроек, расположенные вне пределов 1/4 длины судна от носового перпендикуляра.

Если высота надстройки, расположенной в пределах 1/4 длины судна от носового перпендикуляра, превышает удвоенную стандартную высоту надстройки, то ее палуба, возможно, отнесена к району 2.

73. Необходимо, чтобы все отверстия для доступа в концевых переборках закрытых надстроек снабжались дверьми из стали или из другого эквивалентного материала, имеющими окантовку, постоянно и прочно прикрепленными к переборке. Двери подкрепляются и устроены таким образом, чтобы их конструкция имела такую же прочность, как переборка, не имеющая отверстий, и при закрытой двери была бы непроницаема при воздействии водной среды.

Необходимо, чтобы средства, обеспечивающие непроницаемость этих дверей, состояли из прокладок и зажимных приспособлений или из других эквивалентных средств и были постоянно прикреплены к переборке или к самим дверям, которые открываются, закрываются и задраиваются с обеих сторон переборок.

Двери, как правило, должны открываться наружу. Двери, открываемые внутрь, допускаются лишь при наличии специального одобрения Регистром судоходства.

74. Высота комингсов отверстий для доступа в переборках по концам закрытых надстроек должна быть не менее 380 мм над палубой, если в настоящих Правилах не оговорено иное.

75. Конструкция и средства обеспечения непроницаемости при воздействии водной среды грузовых и других люков, расположенных в районах 1 и 2, должны соответствовать и быть равноценными требованиям пункта 89 настоящих Правил.

Если заданием на проектирование расчетные нагрузки на крышки люков предусматриваются большими, чем указано ниже, крышки должны быть рассчитаны на эти увеличенные нагрузки. При этом должны быть выполнены приведенные ниже требования к прогибам и запасам прочности конструкций.

Требования к комингсам и крышкам незащищенных люков на палубах выше палубы надстроек настоящими Правилами не регламентируются, за исключением требований к проницаемым при воздействии моря люковым закрытиям контейнерных судов, приведенных в пунктах 136-144 настоящих Правил.

76. Комингсы люков должны быть надежной конструкции, а их высота над палубой должна быть не менее 600 мм - в районе 1, 450 мм - в районе 2.

77. Ширина каждой опорной поверхности люковых крышек должна быть не менее 65 мм.

78. Если крышки люков деревянные, их толщина после обработки должна быть не менее 60 мм при пролете между опорами не более 1,5 м.

79. Если крышки изготовлены из стали, их прочность должна быть рассчитана на нагрузку, указанную в пунктах 90 и 91 настоящих Правил, с запасом прочности 1,25 по отношению к наименьшему значению верхнего предела текучести материала. Они должны быть спроектированы таким образом, чтобы при указанных нагрузках прогиб не превышал 0,0056 пролета.

80. Если съемные бимсы для поддержания крышек люков сделаны из стали, их прочность рассчитывается на нагрузку не менее 3,5 т/м² для люков, расположенных в районе 1, и не менее 2,6 т/м² для люков, расположенных в районе 2, с запасом прочности 1,47 по отношению к наименьшему значению верхнего предела текучести материала. Они проектируются таким образом, чтобы прогиб при этих нагрузках не превышал 0,0044 пролета.

81. Для судов длиной менее 100 м расчетные нагрузки, указанные в пункте 80 настоящих Правил, уменьшаются до следующих значений: на судах длиной 24 м и для люков, расположенных в районе 1, - до 2,0 т/м² и для люков, расположенных в районе 2, - до 1,5 т/м²; на судах длиной от 24 м до 100 м расчетные нагрузки должны быть получены линейной интерполяцией, принимая для длины судна 100 м значения, указанные в пункте 80 настоящих Правил.

82. Если коробчатые крышки, применяемые вместо съемных бимсов и крышек, сделаны из стали, их прочность должна быть рассчитана на нагрузки, указанные в пунктах 90 и 91 настоящих Правил, с запасом прочности 1,47 по отношению к наименьшему значению верхнего предела текучести материала.

Они должны быть так спроектированы, чтобы прогиб не превышал 0,0044 пролета. Толщина листов из стали, образующих верх крышек, должна быть не менее одного процента расстояния между ребрами жесткости или 6 мм, в зависимости от того, что больше.

83. Прочность и жесткость крышек, изготовленных не из обычной углеродистой стали, должна быть эквивалентны изготовленным из углеродистой стали. Чертежи и расчеты представляются на специальное рассмотрение Регистру судоходств.

84. Опоры или гнезда для съемных бимсов должны иметь прочную конструкцию и обеспечивать надежную установку и крепление бимсов. Если применяются бимсы сдвигающегося типа, устройства должны обеспечивать надлежащее стопорение бимсов при закрытом люке.

85. Скобы должны соответствовать конусности клиньев. Ширина скоб должна быть не менее 65 мм и расстояние между их центрами - не более 600 мм. Крайние скобы должны быть установлены по каждой продольной и поперечной стороне на расстоянии не более 150 мм от углов люка.

86. Шины и клинья должны быть надежными и находиться в хорошем состоянии. Клинья изготавливаются из дерева твердой породы или из иного равноценного материала. Они должны иметь конусность не более 1:6 и толщину тонкого конца не менее 13 мм.

87. Каждый люк, расположенный в районах 1 и 2, должен закрываться не менее чем двумя слоями брезента в хорошем состоянии. Брезенты являются водонепроницаемыми и достаточно прочными, одобренного стандартного веса и качества.

88. Для всех люков, расположенных в районах 1 и 2, должен быть предусмотрены стальные полосы для надежного и независимого крепления каждой секции люковых крышек поверх брезентов после установки шин. Крышки люков длиной более 1,5 м закрепляются, по крайней мере, двумя такими приспособлениями.

При использовании устройств, которые имеют неплоскую поверхность прилегания (например, найтовы из стальных тросов), должны быть приняты меры, чтобы брезентовые чехлы были надежно защищены от возможных повреждений.

89. Все люки, расположенные в районах 1 и 2, оборудуются крышками из стали или другого равноценного материала. Крышки должны быть непроницаемыми при воздействии водной среды и снабжены зажимами и уплотнениями. Средства крепления и поддержания непроницаемости при воздействии моря должны удовлетворять требованиям Правил Регистра судоходства.

Устройства должны обеспечивать поддержание непроницаемости при любом состоянии моря. В этих целях испытания на непроницаемость проводятся при первоначальном освидетельствовании, а также проводится при ежегодном освидетельствовании для возобновления свидетельства или через более короткие промежутки времени.

Комингсы люков, как правило, должны удовлетворять требованиям пункта 76 настоящих Правил.

Высота комингсов люков, удовлетворяющих требованиям пунктов 91-93 настоящих Правил, уменьшается или комингсы вообще отсутствуют, если Регистр судоходства убедится в том, что безопасность судна не ухудшится при любом состоянии моря. При этом особое внимание должно быть обращено на обеспечение надежного уплотнения крышек бескомингсных люков.

90. На судах длиной 100 м и более нагрузки, минимальные расчетные нагрузки для крышек люков рассчитываются следующим образом:

1) крышки люков района 1, расположенные в носовой части одной четвертой длины судна, рассчитываются на волновую нагрузку, т/м², на носовом перпендикуляре по следующей формуле:

Нагрузка = 5 + (L_н - 100)а, (2)

L_н - принимается равной длине L, но не более 340 м;

а - принимается согласно приложению 11 настоящих Правил,

и линейно снижается до 3,5 т/м² в конце одной четвертой длины от носового перпендикуляра. Расчетная нагрузка, используемая для каждой секции крышек люков, должна приниматься равной той, которая определена в ее средней части;

2) все другие крышки люков района 1 рассчитываются на нагрузку 3,5 т/м²;

3) крышки люков района 2 рассчитываются на нагрузку 2,6 т/м²;

4) если люк района 1 расположен выше, по меньшей мере, на стандартную высоту надстройки над палубой надводного борта, он может рассчитываться на нагрузку, указанную в приложении 12 настоящих Правил, для люков, расположенных на палубе надстройки.

91. На судах длиной 24 м нагрузки для крышек люков рассчитываются следующим образом:

1) крышки люков района 1, расположенные в носовой части одной четвертой длины судна, рассчитываются на волновую нагрузку 2,43 т/м² на носовом перпендикуляре, которая линейно снижается до 2,0 т/м² в конце одной четвертой длины от носового перпендикуляра. Расчетная нагрузка, используемая для каждой секции крышек люков, должны приниматься равной той, которая определена в ее средней части;

2) все другие крышки люков района 1 рассчитываются на нагрузку 2,0 т/м²;

3) крышки люков района 2 рассчитываются на нагрузку 1,5 т/м²;

4) если люк района 1 расположен выше палубы надводного борта на высоте, равной, по меньшей мере, стандартной высоте надстройки, он может рассчитываться на нагрузку, указанную в приложение 12, для люков расположенных на палубе надстройки.

92. На судах длиной от 24 м до 100 м волновая нагрузка на люковые крышки принимается линейной интерполяцией величин из приложения 12 настоящих Правил.

93. Все крышки люков проектируются таким образом, чтобы:

1) максимальное напряжение, определенное в соответствии с вышеуказанными нагрузками, с запасом прочности 1,25 не превышало минимального напряжения при потере устойчивости;

2) прогиб не превышал 0,0056 пролета;

3) стальная обшивка верха крышек имела толщину не менее одного процента от пролета между ребрами жесткости или 6 мм, в зависимости от того, что больше, и

4) для крышек грузовых люков толщина связей, определенная из условий подпунктов 1), 2), 3) настоящего пункта, увеличиваются на следующие коррозионные добавки:

для одинарных крышек - на 2 мм для всех листов обшивки и ребер жесткости на всех судах;

для коробчатых крышек - на 2 мм для верхних и нижних листов обшивки и на 1,5 мм для внутренних связей на навалочных судах, рудовозах и комбинированных судах и на 1,5 мм для верхних и нижних листов обшивки и на 1,0 мм для внутренних связей на других судах;

для люковых крышек грузовых трюмов ячеистого типа, предназначенных для перевозки контейнеров, вместо вышеуказанных коррозионных надбавок применяется надбавка 1,0 мм для всех элементов конструкции крышек.

Примечание. При расчете напряжений и прогибов люковых крышек расчетное давление на поверхность крышки определяется, исходя из вышеуказанных расчетных нагрузок в единицах массы на площадь и вертикального ускорения, равного 1,0g.

94. Средства крепления крышек и поддержания их непроницаемости при воздействии водной среды иные, чем зажимы и уплотнения, должны быть одобрены Регистром судоходства.

95. Крышки люков, опирающиеся на комингсы, крепятся в их закрытом положении средствами, способными противостоять горизонтальным нагрузкам при любом состоянии моря.

96. Отверстия, ведущие в машинные отделения, расположенные в районах 1 и 2, должны иметь надлежащую обделку и должны быть надежно защищены стальными шахтами достаточной прочности. В тех случаях, когда эти шахты не защищены надстройками, ящиками или рубками, одобренными Регистром судоходства, их прочность рассматривается специально.

Двери в такие шахты должны удовлетворять требованиям пункта 72 настоящих Правил.

Высота комингсов должна быть не менее 600 мм над настилом палубы для отверстий, расположенных в районе 1, и не менее 380 мм для отверстий, расположенных в районе 2. Прочие отверстия в таких шахтах снабжается равноценными крышками, постоянно прикрепленными на своих местах.

Если шахты машинного отделения на судне, которому назначен уменьшенный надводный борт в соответствии с пунктами 162 или 163, не защищены другими сооружениями, в таких шахтах устанавливаются двойные двери, отвечающие требованиям пункта 73 настоящих Правил. Комингс внутренней двери предусматривается высотой не менее 230 мм в сочетании с комингсом внешней двери высотой 600 мм.

97. Комингсы котельных люков, дымовых труб и вентиляторов машинных отделений на открытых частях палубы надводного борта или надстроек должны возвышаться над палубой насколько это целесообразно и осуществимо. Отверстия котельных люков должны иметь прочные крышки из стали или из другого равноценного материала, постоянно прикрепленные на своих местах. Крышки обеспечивают непроницаемость при воздействии водной среды.

Если высота комингсов вентиляторов машинного отделения или помещения аварийных генераторов не удовлетворяет требованиям пункта 104 настоящих Правил, то требуемые в соответствии с пунктом 105 настоящих Правил, непроницаемые при воздействии водной среды закрытия применяются в сочетании с другими подходящими устройствами, гарантирующими непрерывную и адекватную вентиляцию этих помещений.

Вентиляторы, необходимые для непрерывного снабжения воздухом помещений аварийного генератора, если оно учитывается в плавучести при расчетах остойчивости или защищает отверстие, ведущее вниз, должны иметь комингсы достаточной высоты, чтобы отвечать требованиям пункта 104 настоящих Правил, без необходимости установки средств закрытия, непроницаемых при воздействии водной среды.

98. Горловины и небольшие лючки без комингсов, расположенные в районах 1 и 2 или внутри любых надстроек, кроме закрытых, должны закрываться прочными крышками, обеспечивающими водонепроницаемость. Крышки, не закрепленные близко расположенными болтами, должны быть постоянно прикреплены на шарнирах или способом, одобренным Регистром судоходства.

99. Другие отверстия в палубах надводного борта, кроме люков, отверстий в машинные отделения, горловин и небольших лючков без комингсов, должны быть защищены закрытой надстройкой, рубкой или сходным тамбуром равноценной прочности, непроницаемыми при воздействии моря. Любые такие отверстия в открытой палубе надстроек или в верхнем настиле рубки на палубе надводного борта, которые служат для доступа в помещения, расположенные под палубой надводного борта, или в помещения в пределах закрытой надстройки, защищаются прочной рубкой или сходным тамбуром.

Дверные отверстия в таких рубках или в сходных тамбурах снабжаются дверями, удовлетворяющими требованиям пункта 73 настоящих Правил.

Если отверстия внутри рубок защищены сходными тамбурами требуемой прочности, двери которых удовлетворяют требованиям пунктах 74-74 настоящих Правил, наружные двери рубки не отвечают этим требованиям.

Отверстия в верхнем настиле прочной рубки, имеющей высоту не менее чем стандартная высота надстройки, допускается не защищать прочной рубкой или сходным тамбуром, если такая рубка расположена на возвышенном квартердеке или надстройке, имеющие высоту не менее, стандартной высоты квартердека. Указанные отверстия, тем не менее, должны иметь одобренные Регистром судоходства закрытия.

100. Высота комингсов дверных вырезов в переборках средней надстройки и юта, если последние удовлетворяют требованиям, предъявляемым к закрытым надстройкам, кроме требования о наличии дополнительных средств доступа, должна быть не менее 600 мм.

Высота комингсов дверных вырезов в переборках сходных тамбуров предусматривается не менее 600 мм в районе 1 и не менее 380 мм в районе 2.

Высота комингсов дверных вырезов в переборках рубок, ведущих в помещения, расположенные под палубой надводного борта или в помещения нижерасположенной закрытой надстройки, предусматривается не менее:

600 мм - в районе 1, если в рубку не обеспечен дополнительный доступ с вышерасположенной палубы;

380 мм - в районе 1, если такой дополнительный доступ имеется, а также в районе 2.

101. Если прочность надстроек, рубок и сходных тамбуров не отвечает требованиям пунктов 72-74 настоящих Правил или закрывающие устройства в них не соответствуют требованиям пунктов 72-74, 97-99 и пунктов 125-134 настоящих Правил, то отверстия для доступа, расположенные внутри таких надстроек, рубок и тамбуров, должны рассматриваться как незакрытые, находящиеся на открытой палубе.

102. Вентиляторы из помещений, находящихся под палубой надводного борта или под палубами закрытых надстроек, расположенные в районах 1 или 2, должны иметь комингсы прочной конструкции из стали или из другого равноценного материала, надежно присоединенные к палубе.

Вентиляторы, расположенные в районе 1, должны иметь комингсы высотой не менее 900 мм над настилом палубы; в районе 2 высота комингсов предусматривается не менее 760 мм над настилом палубы.

Возможность уменьшения высоты комингсов вентиляторов в каждом случае является предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.

Если высота комингса какого-либо вентилятора превышает 900 мм, он специально подкрепляется.

103. Вентиляторы, проходящие через открытые надстройки, на палубе надводного борта должны иметь прочные комингсы из стали или из другого равноценного материала.

104. Расположенные в районе 1 вентиляторы, комингсы которых возвышаются над палубой более чем на 4,5 м, и расположенные в районе 2 вентиляторы, комингсы которых возвышаются над палубой более чем на 2,3 м, не имеют закрывающих устройств.

105. Кроме вентиляторов, указанных в пункте 104 настоящих Правил, отверстия вентиляторов должны быть снабжены надежными закрывающими устройствами, непроницаемыми при воздействии водной среды. На судах длиной менее 100 м закрывающие устройства должны быть постоянно прикреплены. Если на других судах это не предусмотрено, закрывающие устройства хранятся в удобном месте вблизи вентиляторов, для которых они предназначены.

Закрывающие устройства изготавливаются из стали или другого равноценного материала. Применение деревянных пробок и парусиновых чехлов в районах 1 и 2 недопустимо.

106. Если воздушные трубы балластных и других цистерн возвышаются над палубами надводного борта или надстроек, то выступающие части таких труб предусматриваются прочной конструкции. Высота от палубы до нижней кромки отверстия, откуда жидкость может стекать вниз, предусматриваются не менее 760 мм на палубе надводного борта и 450 мм на палубе надстроек. Если такая высота мешает работам на судне, то одобряется меньшая высота при условии, что закрывающие устройства оправдывают принятие такой высоты. Выходные концы воздушных труб должны быть оборудованы постоянно прикрепленными закрывающими устройствами, надежно исключающими возможность попадания забортной воды в цистерны. Закрывающие устройства выходных концов воздушных труб, расположенных на открытых палубах, должны быть были автоматически действующими. На танкерах допускается применение дыхательных клапанов.

107. Грузовые порты и другие подобные им отверстия в бортах судов, расположенные ниже палубы надводного борта, снабжаются дверями, спроектированными таким образом, чтобы обеспечить водонепроницаемость и конструктивную прочность, соответствующую окружающей обшивке корпуса.

Число таких отверстий должны быть минимальным, насколько это возможно при данной конструкции в условиях эксплуатации судна.

Нижняя кромка отверстий, как правило, предусматривается не ниже линии, проведенной параллельно палубе надводного борта у борта через верхнюю кромку самой высокой грузовой марки, назначенной судну. Более низкое расположение отверстий допускается в исключительных случаях, если Регистру судоходств будет доказано, что безопасность судна при этом не снижается.

В таких случаях должны предусматриваться вторые, внутренние водонепроницаемые двери равноценной прочности, устройство, показывающее поступление воды в помещение между дверями, и осушение этого помещения в льяла с установкой легкодоступного запорного клапана или другие одобренные Регистром судоходства меры. Внешние двери, как правило, должны открываться наружу.

108. Задраивание кормовых, носовых и бортовых дверей больших размеров в обычных условиях производиться с помощью приводов от источника энергии, если ручные устройства для этой цели не являются легкодоступными и удобными.

Должены быть предусмотрены меры, чтобы при выходе из строя приводов от источника энергии двери оставались непроницаемо задраенными.

109. Отливные отверстия в наружной обшивке судна из помещений, расположенных ниже палубы надводного борта, или из надстроек и рубок на палубе надводного борта, оборудованных дверьми в соответствии с требованиями пунктов 72-134 настоящих Правил, за исключением указанных в пункте 110 настоящих Правил, должны быть снабжены надежными и доступными средствами для предотвращения проникновения воды внутрь судна.

Каждое отливное отверстие трубопроводов, которые имеют в указанных помещениях открытые концы, как правило, снабжаются одним невозвратным клапаном с принудительными средствами закрывания его с места, расположенного выше палубы переборок для судов, получающих в символе класса знак деления на отсеки, и выше палубы надводного борта для всех прочих судов. Необходимо чтобы, средства для управления клапанами с принудительным закрыванием легкодоступными и снабжены указателем, показывающим, открыт или закрыт клапан.

Взамен одного невозвратного клапана с принудительным средством закрывания устанавливается невозвратный клапан и запорный клапан, имеющий привод с палубы переборок или с палубы надводного борта.

На судах, не получающих в символе класса знака деления на отсеки, приводы клапанов санитарных отливных отверстий и шпигатов, выводимых за борт в районе машинных отделений, где имеется вахта, называются местными.

Если расстояние по вертикали от летней грузовой ватерлинии (для судов с лесным надводным бортом - от лесной летней ватерлинии) до открытого конца отливной трубы внутри судна превышает 0,01 L, на отливной трубе устанавливаются два невозвратных клапана без принудительного закрывания.

При этом один клапан должен устанавливаться у борта, а второй предусматривается выше самой высокой ватерлинии в соленой воде, допущенной для данного судна, в месте, всегда доступном в условиях эксплуатации. В тех случаях, когда между двумя невозвратными клапанами имеется запорный клапан с местным приводом, второй от борта невозвратный клапан устанавливается ниже самой высокой ватерлинии в соленой воде, допущенной для данного судна.

Если указанное расстояние до открытого конца отливной трубы внутри судна превышает 0,02 L, допускается установка у борта одного невозвратного клапана без принудительных средств закрывания. При этом на судах, удовлетворяющих требованиям Правил Регистра судоходства, установка одного клапана допускаются только тогда, когда расстояние от открытого конца отливной трубы внутри судна до аварийной ватерлинии будет не менее 300 мм.

Указанные требования об установке невозвратных клапанов не распространяются на отливные отверстия, которые должены быть обязательно закрыты в море, например, отверстия для осушения верхних бортовых балластных цистерн самотеком за борт. Для таких отверстий достаточно иметь запорные клапаны, управляемые с палубы.

На мусоропроводах вместо невозвратного клапана с принудительным закрытием с места выше палубы надводного борта устанавливаются две задвижки, управляемые с палубы загрузки мусоропровода и снабженные системой блокировки. Нижняя задвижка дополнительно должна управляться с места выше палубы надводного борта. Расстояние между двумя задвижками предусматривается таким, чтобы не препятствовать работе системы блокировки.

Внутренний конец мусоропровода рекомендуется располагать так, чтобы он возвышался не менее чем на 1000 мм над ватерлинией при осадке судна по летнюю грузовую марку и оставался выше ватерлинии при наклонении судна из этого положения до угла крена 8,5⁰ на любой борт.

Если внутренний конец мусоропровода возвышается над летней ватерлинией более чем на 0,01 L, то управление задвижкой с места выше палубы надводного борта не требуется, при условии что задвижка на борту всегда доступна в условиях эксплуатации.

В качестве альтернативного варианта верхняя задвижка заменяется навесной непроницаемой при воздействии моря крышкой на внутреннем конце мусоропровода с одновременной установкой захлопки взамен нижней задвижки. Крышка и захлопка должны иметь блокировку, не допускающую их одновременного открытия.

Детали конструкции мусоропровода, включая крышку, должны иметь толщину, достаточную для обеспечения прочности.

Приводы задвижек и/или навесной крышки должны иметь хорошо заметную маркировку: "Держать закрытым, когда не используется".

Внутренний конец мусоропровода должен быть расположен на 300 мм выше предельной линии погружения на пассажирском судне или самой высокой аварийной ватерлинии на грузовом судне, на которое распространяются требования Правил Регистра судоходства. В противном случае внутренний конец мусоропровода таких судов должны иметь невозвратную водонепроницаемую крышку/клапан, установленную в легкодоступном месте выше самой высокой грузовой ватерлинии, с винтовым приводом, управляемым с места выше палубы переборок, имеющим указатель о закрытом и открытом состоянии крышки и маркировку "Держать закрытым, когда не используется".

110. Шпигаты, проходящие через обшивку и берущие начало из закрытых надстроек, предназначенных для перевозки грузов, устанавливаются только в том случае, если бортовая линия палубы надводного борта погружается в воду при крене судна более 5⁰. В противном случае сток осуществляется внутрь судна в соответствии с Правилами Регистра судоходства.

111. В машинных отделениях, где имеется вахта, управление забортными приемными и отливными клапанами систем и трубопроводов главных и вспомогательных механизмов осуществляется местными приводами.

Приводы управления должны быть легкодоступными и должны быть снабжены указателями, показывающими, открыт или закрыт клапан.

Полностью автоматизированные машинные отделения в отношении управления указанными клапанами приравниваются к машинным отделениям с обслуживающим персоналом, при условии, что предусмотрены устройства, сигнализирующие о поступлении воды в эти помещения.

112. Шпигаты и сточные трубы, которые берут начало с открытых палуб и из помещений, не указанных в пункте 109 настоящих Правил, и которые проходят через обшивку на расстоянии ниже 450 мм от палубы надводного борта или менее 600 мм над летней грузовой ватерлинией, снабжены невозвратными клапанами у обшивки.

Эти клапаны не устанавливаются, если трубопровод, там, где он проходит через закрытую надстройку, и ниже палубы надводного борта, имеет толщину не менее, указанной в пункте 116 настоящих Правил.

113. Шпигаты из надстроек и рубок, отверстия для доступа в которые не имеют дверей, отвечающих пунктам 125-134 настоящих Правил, отводятся за борт.

114. Вся бортовая арматура и клапаны, должны изготовляться из стали, бронзы или из другого одобренного Регистром судоходства вязкого материала.

Клапаны из серого чугуна или из подобного материала не допускаются.

Все трубы, требуемые настоящим пунктом, изготавливаются из стали или из другого равноценного материала, одобренного Регистром судоходства.

115. Если настоящими Правилами не оговорено иное, шпигаты и отливные трубопроводы предусматривает толщину стенок не менее:

4,5 мм - при внешнем диаметре трубопровода 155 мм и менее;

6,0 мм - при внешнем диаметре трубопровода 230 мм и более.

Промежуточные значения следует определять линейной интерполяцией.

116. Любые шпигаты и отливные трубопроводы на участке между обшивкой борта и ближайшим к ней клапаном, требуемым настоящими Правилами, предусматривает толщину стенок трубопровода не менее:

7,0 мм - при внешнем диаметре трубопровода 80 мм и менее;

10,0 мм - при внешнем диаметре трубопровода 180 мм;

12,5 мм - при внешнем диаметре трубопровода 220 мм и более.

Промежуточные значения следует определять линейной интерполяцией.

117. Бортовые иллюминаторы и окна вместе с их стеклами и штормовыми крышками, если они устанавливаются, из прочной конструкции, одобренной Регистром судоходства.

Под иллюминаторами понимаются круглые или овальные отверстия площадью не более 0,16 м². Окна обычно представляют собой прямоугольные отверстия со скругленными углами. Круглые или овальные отверстия площадью больше 0,16 м² рассматриваются как окна.

118. Бортовые иллюминаторы снабжаются внутренними, постоянно прикрепленными на петлях, штормовыми крышками, если они установлены:

ниже палубы надводного борта, в первом ярусе закрытых надстроек, в рубках и сходных тамбурах на палубе надводного борта, которые защищают отверстия, ведущие в расположенные ниже помещения или плавучесть которых учитывается в расчетах остойчивости.

119. Штормовые крышки, требуемые настоящими Правилами, должны обеспечивать водонепроницаемое закрытие иллюминаторов, установленных ниже палубы надводного борта, и непроницаемое при воздействии водной среды закрытие иллюминаторов и окон, установленных выше палубы надводного борта.

120. Бортовые иллюминаторы должны устанавливается так, чтобы их нижняя кромка была не ниже линии, проведенной параллельно палубе надводного борта у борта, самая нижняя точка которой расположена выше летней грузовой марки на 2,5 % ширины судна или 500 мм, смотря по тому, что больше.

121. На судах, надводный борт которым назначается с учетом требований по аварийной остойчивости, бортовые иллюминаторы, которые оказываются погруженными в воду в любой стадии затопления или спрямления судна в любом из рассматриваемых случаев повреждения (не считая случая повреждения отсека, в котором они расположены), должны быть не открывающимися.

122. Не допускается установка окон в районах, перечисленных в пункте 126 настоящих Правил.

Окна и бортовые иллюминаторы в бортовой обшивке второго яруса надстроек, защищающих прямой доступ вниз или учитываемых в расчетах остойчивости, снабжаются надежными, навешенными на петлях, внутренними штормовыми крышками.

Окна и бортовые иллюминаторы, расположенные с отступом от борта во втором ярусе надстроек или рубок, защищающих прямой доступ вниз, в помещения, перечисленные в пункте 118 настоящих Правил, снабжаются навешенными на петлях внутренними штормовыми крышками или, при условии обеспечения доступа к ним, постоянно прикрепленными наружными штормовыми крышками.

Штормовые крышки не устанавливаются на окна и иллюминаторы в помещениях второго яруса надстроек, если каютные переборки и двери отделяют эти иллюминаторы или окна от незащищенных сходов вниз.

123. Рубки, расположенные на возвышенном квартердеке или на палубе надстройки менее чем стандартной высоты, рассматриваются, в отношении требований к штормовым крышкам как расположенные во втором ярусе, при условии, что высота возвышенного квартердека или надстройки не меньше, чем стандартная высота квартердека.

124. Иллюминаторы световых люков должны иметь стекла толщиной, соответствующей их размерам и расположению на судне, как это требуется для бортовых иллюминаторов и окон. Иллюминаторы световых люков, независимо от их расположения на судне, защищаются от механических повреждений, а при их установке в районах 1 или 2, - снабжены постоянно прикрепленными внутренними или наружными штормовыми крышками.

125. Если фальшборт на открытых частях палубы надводного борта или надстроек образует колодцы, принимаются меры для быстрого стока воды с палуб и их осушения.

За исключением случаев, предусмотренных в пунктах 126, 127 и 128 настоящих Правил, минимальная площадь штормовых портиков А, м², с каждого борта судна для каждого колодца в районе 1 должна определяться по приведенным ниже формулам, если седловатость палубы в районе колодца равна стандартной или больше ее. Минимальная площадь для каждого колодца на палубах надстроек в районе 2 должна составлять 1/2 площади, получаемой по этим формулам.

Если длина фальшборта l на участке колодца составляет 20 м или менее, то

A = 0,7 + 0,035 l, (3)

Если l больше 20 м, то

A = 0,07 l, (4)

В любом случае нет необходимости принимать l больше 0,l L.

Если средняя высота фальшборта больше 1,2 м, требуемая площадь должна быть увеличена из расчета по 0,004 м² на каждый метр длины колодца для каждой 0,1 м разницы по высоте. Если средняя высота фальшборта меньше 0,9 м, требуемая площадь уменьшается из расчета по 0,004 м² на каждый метр длины колодца для каждой 0,1 м разницы по высоте.

126. На судах без седловатости вычисленная в соответствии с пунктом 124 настоящих Правил площадь увеличивается на 50 %. Если седловатость судна меньше стандартной, процентное увеличение получается линейной интерполяцией.

127. На гладкопалубном судне, в средней части которого имеется рубка прочной конструкции шириной не менее 0,85 мм и с проходом по бортам не более 1,5 м, площадь портиков определяется для каждого борта в соответствии с пунктом 125 настоящих Правил, отдельно для частей колодца перед рубкой и за ней, исходя из длины этих частей, а не для колодца, с ограничением его общей длины величиной 0,l L.

Если у носового конца рубки, расположенной в средней части судна на палубе надводного борта, установлена эффективная защитная переборка по всей ширине судна, то площадь портиков определяется для колодцев в нос и в корму от такой переборки без ограничения ширины рубки.

128. Если судно, имеющее ящик, не удовлетворяет требованиям подпункта 5) пункта 177 настоящих Правил, либо если непрерывные (или в большей части, непрерывные), продольные комингсы люков установлены между раздельными надстройками, минимальная площадь штормовых портиков определяется по приложению 13 настоящих Правил.

129. При наличии между раздельными надстройками продольных комингсов люков, имеющих "разрывы", необходимая площадь штормовых портиков должна определяться следующим образом:

1) минимальная площадь штормовых портиков в фальшборте должна вычисляться в соответствии с пунктами 125 и 126 настоящих Правил, если суммарная площадь "разрывов" в продольных комингсах люков, за вычетом площади проекций установленного между люками оборудования, ограниченная высотой колодца, будет не меньше величины, определенной согласно пункту 136 настоящих Правил, считая комингсы непрерывными;

2) минимальная площадь штормовых портиков в фальшборте должна вычисляться в соответствии с пунктом 128 настоящих Правил, если суммарная площадь "разрывов" в продольных комингсах люков, за вычетом площади проекций установленного между люками оборудования, ограниченная высотой колодца, будет равна определенной согласно пунктам 125 и 126 настоящих Правил или меньше ее;

3) минимальная площадь А, м², штормовых портиков в фальшборте в тех случаях, когда площадь "разрывов" в продольных комингсах люков меньше, чем указано в подпункте 1) пункта 129 настоящих Правил, но больше, чем в подпункте 2) пункта 129 настоящих Правил, вычисляется по интерполяционной формуле

A = A₁ + A₂ - f_p (5)

где A₁ - минимальная площадь штормовых портиков, определенная согласно подпунктов 1) и 2) пункта 129 настоящих Правил, считая "разрывы" между комингсами для перетока воды, м²;

A₂ - минимальная площадь штормовых портиков, определенная согласно пункту 125 настоящих Правил, считая комингсы непрерывными, м²;

f_p - суммарная площадь разрывов в продольных комингсах люков за вычетом проекций установленного между люками оборудования, ограниченная высотой колодца, м².

130. На судах, имеющих надстройки, открытые с одного любого или обоих концов, площадь штормовых портиков для таких надстроек и для колодцев, образованных фальшбортом на открытой палубе и сообщающихся с открытой надстройкой, вычисляется как указано ниже.

131. Площадь портиков в фальшборте, формирующем колодец, сообщающийся с открытой надстройкой на палубе надводного борта, вычисляется в полном соответствии с пунктами 125 и 126 настоящих Правил за исключением того, что для определения минимальной площади А формула (2) или (3) настоящих Правил должна выбираться в зависимости от суммы длин колодца и открытого пространства в надстройке - l_t, но в расчет принимается длина рассматриваемого колодца - l_w.

132. По этой же формуле вычисляется величина А и для открытой надстройки, но в качестве расчетной длины принимается l_t. Полученная площадь умножается на коэффициент {b_o/l_t){1-{l_w/l_t)2), учитывающий ширину отверстия в переборке между надстройкой и колодцем - b₀ и соотношение длин колодца и надстройки. Откорректированная в соответствии с пунктом 126 настоящих Правил площадь является площадью штормовых портиков для открытой надстройки на палубе надводного борта.

133. Если открытая надстройка и колодец расположены на палубе надстройки в районе 2, то полученные как указано выше, площади умножаются на коэффициент:

0,5h_CT/h_w, (6)

где h_CT - стандартная высота надстройки,

h_w - возвышение палубы колодца над палубой надводного борта.

134. Нижние кромки штормовых портиков в фальшборте и перетоки, указанные в пункте 129 настоящих Правил, располагаются настолько близко к палубе, насколько это практически осуществимо. Две трети требуемой площади штормовых портиков и перетоков должны быть расположены на половине длины колодца, наиболее близкой к нижней точке кривой седловатости. На судах без седловатости в районе колодца площадь портиков и перетоков должна быть распределена по длине колодцев равномерно.

135. Отверстия штормовых портиков в фальшборте должны быть защищены леерами или прутьями, расположенными на расстоянии около 230 мм друг от друга. Если штормовые портики снабжены крышками, предусматриваются достаточные зазоры, чтобы избежать заедания. Шарниры должны иметь штыри или подшипники из некорродирующего материала. Если крышки снабжены устройствами для их закрепления, они одобряются Регистром судоходств конструкции.

136. Проницаемые при воздействии водной среды люковые закрытия применяются на контейнерных судах.

137. Такие закрытия устанавливаются на грузовых люках, расположенных на открытых палубах, возвышающихся, как минимум, на две стандартные высоты надстройки над фактической палубой надводного борта или условной палубой надводного борта, которой соответствует минимальный надводный борт, меньший или равный фактически назначенному судну надводному борту. Если люковое закрытие или его часть располагаются в пределах четверти длины судна (0,25L,) от носового перпендикуляра, то палуба, на которой расположено такое люковое закрытие, должна возвышаться, как минимум, на три стандартных высоты надстройки над фактической или условной палубой надводного борта. Условная палуба надводного борта используется только для цели измерения высоты палубы, на которой располагаются люковые закрытия.

138. Высота комингсов люков составляет не менее 600 мм.

139. Зазоры между панелями люковых закрытий рассматриваются как открытые отверстия при выполнении расчетов остойчивости неповрежденного судна и аварийной остойчивости. Эти зазоры должны быть как можно меньшими и, не должны превышать 50 мм.

140. Лабиринтные уплотнения, ватервейсы или подобные им конструкции должны быть установлены по периметру крышек непосредственно в районе зазоров для того, чтобы свести к минимуму поступление в трюм воды, стекающей с наружной поверхности крышек.

141. Размеры конструктивных элементов люковых крышек и устройства крепления равноценны размерам конструктивных элементов для непроницаемых при воздействии моря закрытий, определяемым в соответствии с Правилами Регистра судоходства. Для деталей крышек применимы коррозионные надбавки, указанные в подпункте 4) пункта 93 настоящих Правил.

142. В том случае, когда в трюме, имеющем зазоры в люковом закрытии не более 50 мм, установлена стационарная газовая противопожарная система, производительность этой системы увеличивается на 10 % по сравнению с установленной на таком же судне, имеющем непроницаемые при воздействии моря люковые закрытия. При величине зазора более 50 мм предусматривается стационарная система водораспыления.

143. Осушительная система грузовых трюмов с проницаемыми при воздействии моря люковыми закрытиями должна иметь увеличенную производительность, учитывающую дополнительное поступление воды от устойчивого количества осадков, равного 100 мм/ч, поступающего через общую площадь зазоров в люковом закрытии, или от водяной спринклерной системы, если таковая установлена, смотря по тому, что больше.

Внутренний диаметр осушительной магистрали соответствовать увеличенной производительности осушительного насоса. В каждом грузовом трюме предусматривается сигнализация максимального уровня воды в сточных колодцах.

144. Контейнерные трюмы, оснащенные проницаемыми при воздействии моря люковыми закрытиями, на судах, предназначенных для перевозки опасных грузов, рассматриваются как открытые контейнерные трюмы в отношении требований к размещению и совместимости опасных грузов.

145. Трубы цепных клюзов и цепные ящики должны быть водонепроницаемыми по верхнюю палубу включительно.

146. Отверстия для доступа в цепные ящики закрываются прочными крышками, закрепленными близкорасположенными болтами.

147. Трубы цепных клюзов, через которые проходят якорные цепи, должны быть снабжены постоянно прикрепленными устройствами закрытия, сводящими к минимуму поступление воды.

148. На всех открытых участках палубы надводного борта и палуб надстроек, ящиков и рубок устанавливаются надежные леерные ограждения или фальшборт.

Высота фальшборта или леерных ограждений должна быть не менее 1 м от палубы. Однако, если такая высота будет мешать нормальной работе на судне, одобряется меньшая высота, если Регистру судоходства будет доказано, что обеспечена достаточная защита.

Просвет под самым нижним леером леерных ограждений не превышает 230 мм. Расстояние между другими леерами предусматривается не более 380 мм. Если судно имеет закругленный ширстрек, леерные стойки устанавливаются на плоской части палубы.

149. Для защиты экипажа при переходах в жилые помещения, машинное отделение и другие места, используемые при эксплуатации судна, предусматривается средства доступа, соответствующие, как минимум, одному из видов проходов, приведенных в приложении 14 настоящих Правил, в зависимости от типа судна и величины назначенного летнего надводного борта.

150. Палубный груз, перевозимый на любом судне, укладывается таким образом, чтобы каждое отверстие, расположенное в районе груза и обеспечивающее доступ в помещения экипажа, машинное отделение и во все другие места, используемые при эксплуатации судна, могло быть должным образом закрыто и задраено для предотвращения проникновения воды через него. Должна быть предусмотрена надежная защита в виде леерных ограждений или спасательных лееров над палубным грузом, если отсутствуют удобные проходы на палубе или под палубой судна.

4. Специальные условия назначения надводного
борта для судов типа А

151. Машинные шахты на судах типа А, определение которых дано в пункте 156 настоящих Правил, должны быть защищены закрытым ютом или средней надстройкой по крайней мере стандартной высоты или рубкой равной высоты и равноценной прочности. Машинные шахты не защищаются, если в них нет отверстий для непосредственного доступа в машинное отделение с палубы надводного борта. Однако дверь, соответствующая требованиям пункта 73 настоящих Правил, с комингсом высотой не менее 600 мм в районе 1 и не менее 380 мм в районе 2, допускается в машинной шахте, если она ведет в помещение или в коридор, которые имеют такую же прочность, как и шахта, и отделены от трапа в машинное отделение второй дверью из стали или из другого равноценного материала, непроницаемой при воздействии моря и имеющей комингс высотой не менее 230 мм.

152. Переходные мостики и средства доступа отвечают требованиям приложении 14 настоящих Правил с учетом назначения судна и величины летнего надводного борта.

153. Незащищенные люки, расположенные в районе 1 и на расширительных шахтах судов типа А, снабжаются надежными водонепроницаемыми крышками из стали или из другого равноценного материала.

154. Суда типа А с фальшбортом должны иметь, как правило, открытые леерные ограждения, установленные по крайней мере на 1/2 длины незащищенных частей открытой палубы. Если установлен сплошной фальшборт, площадь штормовых портиков в его нижней части должна быть не менее 30 % общей площади фальшборта. Верхняя кромка ширстрека располагается насколько возможно низко.

Если надстройки соединены ящиками, должны быть предусмотрены леерные ограждения по всей длине незащищенных частей палубы надводного борта.

Если высота ограждающих комингсов, установленных на палубе судна для предотвращения разлива нефтепродуктов при грузовых операциях, более 300 мм, то в них должны быть устроены штормовые портики, отвечающие требованиям пункта 149 настоящих Правил. Крышки портиков при нахождении судна в море должны размещаться и крепиться таким образом, чтобы не создавать помех для стока воды с палубы судна.

5. Назначение величины минимального надводного борта для судов

155. Для вычисления величины надводного борта суда разделяются на типы А и В.

156. Судно типа А - это судно:

спроектированное для перевозки только жидких грузов наливом;

обладающее высокой конструктивной непрерывностью открытой палубы, которая имеет лишь небольшие отверстия для доступа в грузовые танки, закрываемые водонепроницаемыми крышками из стали или из другого равноценного материала, снабженными прокладками;

имеющее малый коэффициент проницаемости заполненных грузовых помещений.

157. Судно типа А (за исключением нефтеналивных судов, химовозов и газовозов), если его длина более 150 м и ему назначен надводный борт меньший, чем судну типа В, при загрузке по летнюю грузовую ватерлинию должно выдерживать затопление одного любого отсека. При этом коэффициенты проницаемости должны приниматься:

0,95 - для любых затапливаемых отсеков и помещений, кроме машинного отделения;

0,85 - для затапливаемого машинного отделения.

Для нефтеналивных судов, химовозов и газовозов должны выполняться требования Правил Регистра судоходства.

158. Судну типа А надводный борт назначается не менее основанного на приложении 15 настоящих Правил.

159. Все суда, которые не удовлетворяют положениям, относящимся к судам типа А, изложенным в пунктах 156 и 157 настоящих Правил, рассматриваются как суда типа В.

160. Суда типа В, которые имеют в районе 1 люки, снабженные люковыми крышками, отвечающими требованиям пунктах 89 и 93 настоящих Правил, за исключением случаев, предусмотренных в пунктах 161-164 настоящих Правил, надводный борт назначается не менее основанного на приложении 16 настоящих Правил.

161. Любому судну типа В длиной более 100 м Регистр судоходства разрешает уменьшение надводного борта по сравнению с требуемым в пункте 168 настоящих Правил, если с учетом допущенного уменьшения:

1) меры для защиты экипажа отвечают требованиям в пункте 149 настоящих Правил, предусмотренным для судов типа В-60;

2) устройства для удаления воды с палуб отвечают требованиям пунктов 125-134 настоящих Правил; при этом площадь штормовых портиков в фальшборте, образующем колодцы на палубе надводного борта, составляет не менее 25 % общей площади фальшборта;

3) крышки люков в районах 1 и 2 удовлетворяют требованиям пунктов 89-93 настоящих Правил; при этом особое внимание следует обратить на их уплотняющие и задраивающие устройства. Для бескомингсных люков, расположенных на палубе надводного борта в районе до 0,25 L от носового перпендикуляра, расчетная нагрузка на крышки люков увеличивается по отношению к указанной в пункте 89 и 90 настоящих Правил на 15 %.

Крышки грузовых люков на судах, предназначенных для перевозки навалочных грузов, должны отвечать требованиям Правил Регистра судоходства;

4) судно, загруженное по летнюю грузовую ватерлинию, будет оставаться на плаву в удовлетворительных условиях равновесия после затопления одного любого поврежденного отсека (исключая машинное отделение), принимая его коэффициент проницаемости равным 0,95. Такое судно длиной более 150 м должно выдерживать также затопление машинного отделения, рассматриваемого отдельно, но с коэффициентом проницаемости 0,85;

5) сходы, ведущие в машинные отделения, шахты которых не защищены, отвечают требованиям пунктам 72-74 настоящих Правил.

162. При расчете надводного борта для судов типа В, которые отвечают требованиям пункта 161, величины приложении 16 настоящих Правил не допускается уменьшать более чем на 60 % разницы между табличными значениями 6 и 5 для судов соответствующих длин.

163. Уменьшение табличного надводного борта, допускаемое пунктом 161 настоящих Правил, доводится до полной разницы между значениями величин по приложении 15 и 16 настоящих Правил, если судно отвечает требованиям пунктов 151-152 и 153-154 настоящих Правил (как если бы оно было судно типа А) и кроме того, удовлетворяет положениям подпунктов 1) - 4) пункта 161 настоящих Правил, за исключением того, что указание в подпункте 4) пункта 161 настоящих Правил о затоплении одного любого поврежденного отсека рассматривается как указание о затоплении любых двух смежных по длине отсеков, ни один из которых не является машинным отделением.

Кроме того, судно длиной 150 м и более, загруженное до летней грузовой ватерлинии, должно оставаться на плаву в удовлетворительных условиях равновесия после затопления машинного отделения, рассматриваемого отдельно.

164. Судам типа В, которые в районе 1 имеют грузовые люки, оборудованные крышками в соответствии с пунктами 75-88 настоящих Правил (за исключением пункта 92 настоящих Правил), надводный борт назначается на основании значений величин приложении 15 настоящих Правил, увеличенных на надбавки, указанные в приложении 17 настоящих Правил.

165. Лихтеру, барже или другому несамоходному судну надводный борт назначается в соответствии с настоящими Правилами. Однако к баржам, не имеющим на борту людей, требования пунктов 148-150, 151-152 и 207-212 настоящих Правил не применяются. Таким баржам, которые не имеют на борту людей и у которых на палубе надводного борта есть только небольшие, не более 1,5 м², отверстия для доступа, закрытые водонепроницаемыми крышками из стали или из другого равноценного материала, снабженными прокладками, надводный борт допускается назначать на 25 % меньше рассчитанного в соответствии с настоящими Правилами. При этом для барж, перевозящих палубный груз, указанное уменьшение допустимо только для надводного борта, рассчитанного как для обычного судна типа В.

Остойчивость барж с грузом на открытой палубе является предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.

Съемные листы, если они предусмотрены проектом, должны быть спроектированы таким образом, чтобы обеспечить водонепроницаемость, конструктивную прочность и целостность, равноценные обшивке палубы, и должны крепиться к палубе близкорасположенными болтами.

166. При выполнении расчетов согласно пунктам 157, 161, 162 и 163 настоящих Правил удовлетворяются требования к исходной посадке и условиям нагрузки судна, к размерам повреждения и характеру затопления, а также к условиям равновесия судна после затопления, указанные в Правилах Регистра судоходства.

Для нефтеналивных судов, химовозов и газовозов выполняются требования Правила Регистра судоходства.

167. Стандартная высота надстройки определяется согласно приложению 18 настоящих Правил.

168. За исключением положений, предусмотренных в пунктах 169 и 170 настоящих Правил, длина надстройки S равняется длине тех частей надстройки, которые находятся в пределах длины судна L.

169. Если концевая переборка закрытой надстройки имеет плавную выпуклую форму, то длина надстройки увеличивается исходя из замены выпуклой переборки эквивалентной плоской переборкой. Это увеличение должно быть равно 2/3 протяженности выпуклой части переборки по длине судна. Максимальная протяженность выпуклой части, которая принимается во внимание при определении этого увеличения, равна 1/2 ширины надстройки в месте пересечения переборки надстройки с ее бортом согласно приложению 19 настоящих Правил.

судна. Парабола должна полностью входить в пределы надстройки и ее выступов.

170. Если переборка надстройки имеет нишу, длина надстройки уменьшается на величину, равную площади ниши, деленной на ширину надстройки в середине длины ниши.

Если ниша несимметрична относительно диаметральной плоскости судна, наибольшая часть ниши должна рассматриваться применимой к обоим бортам судна.

Ниша может не иметь закрытия палубой сверху.

Если люк грузового трюма, отвечающей пунктов 98-101 настоящих Правил и имеющий высоту комингсов выше уровня палубы надстройки, установлен в нише надстройки и полностью занимает всю площадь ниши в плане, то такой люк рассматривается как часть надстройки и уменьшения расчетной длины надстройки с целью учета ниши не требуется. Высота комингса люка, измеренная от уровня палубы надстройки, отвечает требованиям пункта 96 настоящих Правил.

Если надстройка имеет выступ шириной по каждую сторону от диаметральной плоскости, по меньшей мере, 30 % ширины судна, то длина надстройки увеличивается в соответствии с пунктом 176 настоящих Правил, полагая, что эквивалентная переборка надстройки имеет форму параболы. Эта парабола должна иметь вершину на пересечении выступа с диаметральной плоскостью, проходить через точки пересечения действительной переборки надстройки со сторонами выступа и простираться до бортов судна. Парабола должна полностью входить в пределы надстройки и ее выступов.

171. Длина надстройки, имеющей наклонную концевую переборку, определяется следующим образом:

1) если высота надстройки за пределами наклона равна или меньше стандартной высоты, длина S определяется в соответствии с приложением 20 настоящих Правил;

2) если высота надстройки больше стандартной, длина S определяется в соответствии с приложением 21 настоящих Правил;

3) вышеизложенное относится только к тому случаю, когда наклон, отнесенный к базисной линии, равен или больше 15⁰. Если наклон меньше 15⁰, конструкция рассматривается как седловатость.

172. Расчетная длина Е закрытой надстройки стандартной высоты, за исключением случая, предусмотренного в пункте 173 настоящих Правил, равняется ее длине.

173. Если закрытая надстройка стандартной высоты не доходит до бортов судна на величину до 0,045, расчетная длина должна быть равна длине, умноженной на отношение ширины надстройки в середине ее длины к ширине судна в этом же сечении.

Если надстройка отступает от бортов на части ее длины, это изменение должно быть применено только к этой отступающей части.

174. Если высота закрытой надстройки меньше стандартной, расчетная длина должна быть равна длине, уменьшенной пропорционально отношению фактической высоты к стандартной. При высоте надстройки больше стандартной никакого увеличения ее расчетной длины не производится.

175. Расчетная длина возвышенного квартердека, если он имеет сплошную концевую переборку и высоту не менее стандартной, принимается равной его фактической длине. При высоте квартердека меньше стандартной его расчетная длина равна длине, уменьшенной пропорционально отношению действительной высоты квартердека к его стандартной высоте.

Расчетная длина возвышенного квартердека учитывается лишь до ее наибольшего значения в пределах 0,6 L от кормового перпендикуляра. Это положение относится и к тем случаям, когда вместе с возвышенным квартердеком имеется ют.

Если переборка возвышенного квартердека имеет вырезы с закрытиями, непроницаемыми при воздействии моря, такой квартердек рассматривается как ют, высота которого меньше стандартной. На судах, имеющих надстройку, простирающуюся вдоль всей длины палубы надводного борта, часть этой надстройки от кормового перпендикуляра до наибольшей длины 0,6L рассматривается как возвышенный квартердек. При этом, если водонепроницаемая переборка на расстоянии 0,6L от кормового перпендикуляра отсутствует, носовая концевая переборка надстройки рассматривается выполняющей роль такой переборки.

176. Надстройки, не являющиеся закрытыми, при определении расчетной длины учитываться не должны.

177. Ящик или подобная ему конструкция, не доходящая до бортов судна, учитывается при выполнении следующих условий:

1) прочность ящика не менее прочности надстройки;

2) люки устраиваются в палубе ящика, комингсы и крышки люков отвечают требованиям пунктов 72-74, 75-88 и 89-95 настоящих Правил.

Стенки ящика, включенного в расчет надводного борта, должны быть сплошными. Допускается установка бортовых иллюминаторов глухого типа и лазов с крышками на болтах. Ширина палубного стрингера ящика обеспечивает удовлетворительный проход и достаточную поперечную прочность. На открытой части палубы надводного борта в районе ящика допускается лишь небольшие отверстия для доступа, оборудованные водонепроницаемыми крышками;

3) постоянная рабочая платформа, оборудованная леерными ограждениями, по длине судна обеспечивается палубой ящика или палубами раздельных ящиков, соединенных с надстройками надежными постоянными переходными мостиками;

4) вентиляторы защищены ящиком и снабжены водонепроницаемыми крышками или защищены другими равноценными средствами;

5) открытые леерные ограждения установлены на открытых частях палубы надводного борта в районе ящика, по крайней мере, на половине их длины. Если допущена установка сплошного фальшборта, площадь штормовых портиков в его нижней части должна быть не менее 33 % общей площади фальшборта; верхняя кромка ширстрека должна располагаться насколько возможно низко;

6) машинные шахты защищены ящиком, надстройкой, по крайней мере стандартной высоты или рубкой такой же высоты и равноценной прочности;

7) ширина ящика составляет, по крайней мере 0,65 м;

8) на судне без надстройки длина ящика составляет не менее 0,6 L.

178. Непрерывные грузовые люки рассматриваются при расчетах надводного борта как ящики, если выполняются все условия, приведенные в пункте 176 настоящих Правил.

При этом указанный в подпункте 2) пункта 177 настоящих Правил палубный стрингер устанавливается снаружи непрерывного комингса люков и представлять собой сплошной надлежащим образом опертый и подкрепленный лист, обеспечивающий свободный проход шириной не менее 450 мм по каждому борту судна.

Такой стрингер располагаться над палубой надводного борта как можно выше.

Устройства для закрепления крышек люков должны быть доступны со стрингера или с прохода.

Ширина ящика измеряется между продольными комингсами люков.

179. Когда ящик включается в расчет надводного борта и примыкает к таким надстройкам как ют, средняя надстройка или бак, то отверстия не должны устраиваться в той части переборки, которая является общей для ящика и надстройки. Исключение делается для небольших отверстий, например, таких как отверстия для трубопроводов, кабеля, лазов с крышками на болтах.

180. Стандартная высота ящика равна стандартной высоте надстройки, указанной в приложении 18 настоящих Правил, но не высоте возвышенного квартердека.

181. Расчетная длина ящика равна полной длине учитываемого ящика стандартной высоты, умноженной на отношение его средней ширины к ширине судна.

182. Если высота ящика меньше стандартной, его расчетная длина уменьшается пропорционально отношению фактической высоты к стандартной.

Если высота ящика превышает стандартную высоту, то никакого увеличения его расчетной длины не производится.

В тех случаях, когда высота комингса люка на палубе ящика меньше требуемой в пункте 76 настоящих Правил, из действительной высоты ящика предусматривает вычет, соответствующий разнице между требуемой и фактической высотой комингса.

Если действительная высота ящика менее стандартной высоты, требуемая высота комингса принимается во всех случаях равной 600 мм.

Уменьшение фактической высоты ящика не требуется, если высоту комингса менее стандартной имеют только небольшие люки на палубе ящика, которые освобождены Регистром судоходства от требования к стандартной высоте комингсов.

Если в качестве ящика рассматривается грузовой люк, то за расчетную высоту ящика принимается высота комингса люка, уменьшенная на большую из величин: 600 мм или расстояние от верха комингса люка до стрингера, если он установлен снаружи комингса люка, как указано в пункте 178 настоящих Правил.

183. Седловатость должна измеряется от палубы у борта до базисной линии, проведенной параллельно килевой линии через линию седловатости на середине длины судна. Если низшая точка седловатости не совпадает с серединой длины судна, ординаты участка кривой седловатости, расположенного ниже базисной линии, учитывается как отрицательные.

184. На судах, спроектированных с дифферентом, седловатость измеряется относительно базисной линии, проведенной параллельно конструктивной грузовой ватерлинии.

185. На гладкопалубных судах и на судах с раздельными надстройками седловатость измеряется у палубы надводного борта.

186. На судах с необычным соединением палубы с бортом, у которых в этой части у бортов имеется выступ или углубление, седловатость рассматривается по отношению к расчетной высоте борта согласно приложению 1 настоящих Правил.

187. На судах с надстройкой, идущей по всей длине палубы надводного борта, седловатость измеряется у палубы надстройки.

Если высота надстройки превышает стандартную высоту, наименьшая разность Z между действительной и стандартной высотами должна прибавляется к каждой концевой ординате. Аналогично этому промежуточные ординаты на расстояниях 1/6L и 1/3L от каждого перпендикуляра увеличивается на величину 0,444Z и 0,111Z соответственно согласно приложению 22 настоящих Правил.

188. Если палуба закрытой надстройки имеет, такую же седловатость, как открытая палуба надводного борта, седловатость закрытой части палубы надводного борта не принимается во внимание. За линию седловатости в районе такой надстройки принимается продолжение седловатости открытой части палубы надводного борта, параллельное седловатости палубы надстройки согласно приложению 23 настоящих Правил.

В случае, когда палуба надводного борта не имеет седловатости, седловатость концевой надстройки и/или избыток ее высоты учитывается как седловатость палубы надводного борта, если такая надстройка простирается не менее чем на 0,15L от перпендикуляра. При меньшей длине концевой надстройки применимы положения пункта 189 настоящих Правил.

189. Если седловатость палубы закрытого бака или юта больше, чем седловатость палубы надводного борта, или если эти бак и ют имеют высоту больше стандартной, а также, если не применяется пункт 188 настоящих Правил, седловатость палубы надводного борта увеличивается, как предусмотрено в главе 15 настоящих Правил. Для возвышенного квартердека в оконечностях судна аналогичная поправка допускается только в том случае, если его фактическая высота превышает стандартную для всех других надстроек согласно приложению 18 настоящих Правил.

190. Для закрытого бака или юта, расположенного на надстройке, идущей вдоль всей длины судна, или для второго яруса закрытого бака или юта делается поправка к седловатости, предусмотренная в главе 15 настоящих Правил. При этом Z должно приниматься равной действительной высоте этого бака или юта на носовом или кормовом перпендикуляре.

Если сплошная надстройка, на которой расположены бак или ют, имеет высоту больше стандартной, и избыток ее высоты не учтен, как предусмотрено в пункте 187 настоящих Правил, то поправка к седловатости учитывается по формуле (7) как для сплошной надстройки, так и для расположенных на ней бака или юта. При этом Z для носовой и кормовой частей сплошной надстройки определяется как указано на приложении 24 настоящих Правил, а для бака или юта, расположенных на надстройке, учитывается величина Z, определяемая по формуле

Z' = Z_v + h - Z, (7)

Если высота первого яруса закрытого бака или юта больше стандартной, то при вычислении поправки к седловатости, предусмотренной в главе 15 настоящих Правил, величина Z для первого яруса этого бака или юта определяется, как указано на приложении 25 настоящих Правил, а для второго яруса учитывается величина Z, определяемая по формуле

Z' = Z_v + h - Z, (8)

Если длина первого яруса закрытого бака или юта более 0,5L, квадратичная парабола начинается на миделе, как указано на приложении 25 настоящих Правил.

На приложениях 24 и 25 настоящих Правил приняты следующие обозначения:

Zv - наименьшая разница между действительной и стандартной высотами надстройки;

Z - концевая ордината квадратичной параболы, имеющей вершину в точке А и проходящей через точку X. Если величина Z больше (Z_v + h), она должна приниматься равной (Z_v + h).

191. Ординаты стандартного профиля седловатости приведены в приложении 26 настоящих Правил, где длина судна измеряется в метрах.

192. Если профиль седловатости отличается от стандартного, четыре ординаты носовой и кормовой половин профиля должны умножаться на соответствующие коэффициенты, приведенные в приложении 26 настоящих Правил. Разность между суммами соответствующих произведений действительной и стандартной седловатости, разделенная на 8, определяет недостаток или избыток седловатости в носовой и кормовой половинах.

Среднее арифметическое избытка или недостатка в носовой и кормовой половинах определяет избыток или недостаток седловатости судна.

193. Если кормовая половина профиля седловатости выше стандартной, а носовая половина ниже, никакое влияние избытка седловатости в корме не должно приниматься в расчет, учитывается только недостаток ее в носу.

194. Если носовая половина профиля седловатости выше стандартной, а седловатость кормовой части составляет не менее 75 % стандартной, влияние избытка седловатости в носу и недостатка седловатости в корме должно приниматься в расчет. Если седловатость кормовой части составляет менее 50 % стандартной, избыток седловатости в носу не должно приниматься во внимание, а учитывается только недостаток седловатости в корме. Если седловатость кормовой части составляет 50-75 % стандартной, учитывается пропорциональная поправка на избыток седловатости в носу и полный недостаток седловатости в корме.

195. Если учитывается влияние избытка седловатости или высоты юта или бака, поправку на избыток седловатости или высоту концевых надстроек следует определять по формуле:

C = ZL'/3L, (9)

где

C - поправка к седловатости, вычитаемая из недостатка или прибавляемая к избытку седловатости судна, мм;

Z - разница между действительной высотой надстройки на кормовом или на носовом перпендикуляре и учитываемой высотой надстройки, мм;

L' - средняя длина закрытого юта или бака вплоть до максимальной длины, равной 0,5, м.

Формула (7) представляет собой отнесенную к длине судна площадь квадратичной параболы, касательной к действительной кривой седловатости в точке пересечения переборки надстройки с палубой надводного борта и пересекающей концевую ординату в точке, лежащей ниже палубы надстройки на расстоянии, равном учитываемой высоте надстройки. Палуба надстройки в любой точке должна быть выше этой кривой не менее чем на учитываемую высоту надстройки согласно приложению 27, 28 и 29 настоящих Правил.

Если поправка к седловатости носовой или кормовой половины судна определяется раздельно, в знаменателе приведенной выше формулы взамен L должно быть принято 0,5L.

196. Для судов типов А и В, удовлетворяющих требованиям настоящих Правил, минимальный летний надводный борт определяется по приложениям 15 и 16 настоящих Правил с учетом приведенных ниже поправок. Эти поправки учитывают отклонение геометрических характеристик судна от стандартных, для которых приведены табличные значения минимального летнего надводного борта.

197. Базисный надводный борт для судов типа В длиной от 24 до 100 м, имеющих закрытые надстройки с расчетной длиной, равной менее 35 % длины судна, должен быть увеличен поправку, мм,

Е

7,5 (100 - L)(0,35 - --- ), (10)

L

Е - расчетная длина надстроек, определяемая без учета ящиков, м.

198. Если коэффициент общей полноты С_b, больше 0,68, то базисный надводный борт, определенный по приложениям 15 и 16 настоящих Правил и измененный согласно пунктам 162, 163, 164 и 198-200 настоящих Правил, если они применимы, умножается на коэффициент, определяемый по формуле

(С_b + 0,68)/l,36, (11)

199. Если расчетная высота борта D превышает L/15, надводный борт увеличивается на поправку, мм,

L

(D - ----)R (12)

15

где R - L/0,48 - при длине судна менее 120 м;

R = 250 - при длине судна 120 м и более.

200. Если D меньше L/15, вычет не должен производиться. Исключение составляют суда с закрытыми надстройками, простирающимися, по крайней мере на 0,6L в середине длины судна, со сплошным ящиком или с сочетанием раздельных закрытых надстроек и ящиков, которые простираются на всю длину судна. Для таких судов надводный борт уменьшается на значение, указанное в пункте 199 настоящих Правил.

Если высота надстройки, возвышенного квартердека или ящика меньше их соответствующей стандартной высоты, вычет уменьшается в отношении фактической высоты к стандартной высоте. При наличии нескольких надстроек, квартердека и ящиков разной высоты их приведенная высота определяется как средняя, исходя из фактических и стандартных высот, а также длин отдельных надстроек и ящиков. При этом надстройки, квартердек или ящики, имеющие высоту больше стандартной высоты, то учитываются как имеющие стандартную высоту.

201. Если действительное вертикальное расстояние от верхней кромки горизонтального киля (на деревянных и композитных судах - от нижней кромки шпунта в киле) до верхней кромки палубной линии, указанной в пунктах 50-61 настоящих Правил, больше или меньше значения D, разность между высотами должна быть соответственно прибавлена к надводному борту или вычтена из него.

202. Если расчетная длина надстроек и ящиков составляет l,0L, вычет из надводного борта должен равняться 350 мм для судов длиной 24 м, 860 мм - для судов длиной 85 м и 1070 мм - для судов длиной 122 м и более. Вычеты для судов промежуточных длин линейной интерполяцией.

203. Если суммарная расчетная длина надстроек и ящиков меньше l,0L, вычет в процентах от указанных выше величин получен из приложения 30 настоящих Правил.

Процент вычета для промежуточных длин надстроек и ящиков определяется линейной интерполяцией.

Для судов типа "В", если расчетная длина бака менее 0,7L, вычет не допускается.

204. Поправка на отклонение от стандартного профиля седловатости представляет собой произведение величины недостатка или избытка седловатости (пунктах 191-194 и 195 настоящих Правил) на величину, мм,

0,75 - S/2L, (13)

где S - суммарная длина закрытых надстроек, м. Ящики при определении суммарной длины закрытых надстроек (S) не учитываются.

205. Если седловатость меньше стандартной, поправка на недостаток седловатости, определяется согласно пункту 204 настоящих Правил, и должна быть прибавлена к надводному борту.

206. На судах, у которых закрытая надстройка простирается на 0,1L в нос и 0,1L в корму от середины длины судна, поправка на избыток седловатости, определенная согласно пункту 204 настоящих Правил, должна быть вычтена из надводного борта.

На судах, у которых нет закрытой надстройки, перекрывающей середину длины судна, никакого вычета из надводного борта не должно производиться.

Если закрытая надстройка перекрывает менее 0,1L в нос и 0,1L в корму от середины длины судна, вычет должен определяться линейной интерполяцией. Поправка на избыток седловатости при этом уменьшается в отношении (а + b)/0,2L, где а и b - расстояния носовой и кормовой переборок закрытой средней надстройки от середины длины судна, м.

Если значение а и b превышает 0,1L, оно принимается равным 0,1L.

Если высота такой надстройки или возвышенного квартердека меньше соответствующей стандартной высоты, вычет из надводного борта должен быть уменьшен в отношении фактической высоты к соответствующей стандартной высоте.

Максимальный вычет на избыток седловатости во всех случаях должен приниматься не более 125 мм на 100 м длины судна.

207. Высота в носу, определяемая как расстояние по вертикали на носовом перпендикуляре между ватерлинией, соответствующей назначенному летнему надводному борту при наибольшем расчетном дифференте на нос, и верхней кромкой открытой палубы у борта, предусматривается не менее:

F_b = (6075(L/100) - 1875(L/100)² + 200(L/100)³(2,08 + 0,609C_b -

1,603C_wf - 0,129/d₁), (14)

где F_b - расчетная минимальная высота в носу, мм;

L - длина судна, определенная в 1.2, м;

В - теоретическая ширина, определенная в 1.2, м;

d - 85 % наименьшей теоретической высоты борта, м;

C_b - коэффициент общей полноты, определенный в 1.2;

C_wf - коэффициент полноты площади ватерлинии в нос от L/2;

C_wf = 2А_wf/(В L);

А_wf - площадь ватерлинии в нос от L/2 при осадке d₁, м².

208. Если высота в носу, требуемая пунктом 207 настоящих Правил, достигается за счет седловатости, то седловатость должна простираться не менее чем на 0,15L от носового перпендикуляра. При этом каждая точка действительной седловатости должна располагаться не ниже линии квадратичной параболы, на 0,15L от носового перпендикуляра касательной к горизонтальной прямой, проведенной через точку действительной седловатости на середине длины судна и проходящей через точку на носовом перпендикуляре, соответствующую минимальной высоте в носу.

209. Если высота в носу, требуемая пунктом 207 настоящих Правил, достигается за счет надстройки, такая надстройка должна простираться от форштевня до точки, расположенной на расстоянии не менее 0,01L в корму от носового перпендикуляра, и должна быть закрытой.

210. При расчете высоты в носу седловатость палубы бака учитываться также в том случае, если длина бака менее 0,15L, но более 0,07L, при условии что высота бака не меньше половины стандартной высоты надстройки в соответствии с пунктами 196-197 настоящих Правил между 0,01L и носовым перпендикуляром.

Если высота бака меньше половины стандартной высоты надстройки, оговоренной в пункте 196-197 настоящих Правил, увеличенная высота в носу определена следующим образом:

1) квадратичной параболой, начинающейся на расстоянии 0,15L от носового перпендикуляра на уровне, равном высоте борта на середине длины судна, проведенной через точку пересечения переборки бака с палубой и доходящей до точки пересечения параболы с носовым перпендикуляром, расположенным не выше палубы бака, если палуба надводного борта имеет седловатость, которая простирается от точки, находящейся не менее чем на 0,15L в корму от носового перпендикуляра согласно приложению 31 настоящих Правил). Если, однако, высота, обозначенная символом h_t на приложении 31 настоящих Правил, меньше высоты, обозначенной символом h_b, то h_t заменяется на h_b, в действительной высоте в носу;

2) линией, идущей у борта параллельно базисной линии от точки палубы бака, расположенной на расстоянии 0,07L от носового перпендикуляра, до носового перпендикуляра, если палуба надводного борта имеет седловатость, простирающуюся менее чем на 0,15L от носового перпендикуляра, или не имеет седловатости согласно приложению 32 настоящих Правил.

211. Судам, которым назначается лесной надводный борт, минимальная высота в носу определяется не от лесного летнего надводного борта, а как это указано в пункте 207 настоящих Правил.

212. Вопрос о назначении надводного борта новым судам, которые вследствие особых требований эксплуатации не удовлетворяет требованиям пунктов 207, 208 и 209 настоящих Правил, а также существующим судам, не удовлетворяющим этим требованиям, в каждом случае является предметом специального рассмотрения Регистра судоходства.

213. Все суда с назначенным надводным бортом типа "В", иные чем нефтяные танкеры, танкеры - химовозы и газовозы, должны иметь дополнительный запас плавучести в носовой оконечности. Суммарная площадь проекции на диаметральную плоскость, в пределах 0,15L в корму от носового перпендикуляра, части корпуса судна между летней грузовой ватерлинией и линией палубы у борта и закрытой надстройкой, м², если она имеется, быть не менее:

(0,15F_min + 4(L/3 + 10))L/1000, (15)

где F_min - табличный надводный борт из приложения 16 (с учетом пунктов 162 или 163 настоящих Правил, если применимо), измененный поправками на коэффициент общей полноты и высоту борта в пунктах 196-217 настоящих Правил.

214. Если в палубе надводного борта установлен рецесс, который не простирается до борта судна, надводный борт, рассчитанный без учета рецесса, поправлено на величину, получаемую из потери плавучести, не вошедшей в расчет надводного борта. Поправка должна равняться величине, определяемой делением объема рецесса (lbd_p) на площадь ватерлинии (А_w) судна на уровне 85 % высоты борта согласно приложению 33 настоящих Правил.

215. Поправка должна быть прибавлена непосредственно к надводному борту, который получается после того, как будут произведены все другие поправки, за исключением поправки на высоту в носу.

216. Если надводный борт, поправленный на потерю плавучести, больше, чем наименьший геометрический надводный борт, определяемый исходя из высоты борта судна, измеряемой до дна рецесса, применяется последнее значение.

217. Рецессы в нижерасположенной палубе, которая назначена палубой надводного борта, не учитывается, если все отверстия в открытой палубе оборудованы постоянными средствами закрытия.

218. Требования пунктов 213 - 216 настоящих Правил не относятся к дноуглубительным снарядам, грунтоотвозным шаландам или подобным им типам судов, имеющим большие открытые грузовые помещения и подлежащим в каждом случае специального рассмотрения Регистра судоходств.

219. Минимальным летним надводным бортом предусматривается надводный борт, полученный согласно приложениям 15 и 16 настоящих Правил с учетом положений, указанных в пунктах 159-164, и 165-166 настоящих Правил, если они применимы, и поправок, указанных в пунктах 198-200 и 204-206 настоящих Правил и, если применимо, в пунктах 207-212 и 213-217 настоящих Правил.

220. Надводный борт в соленой воде, вычисленный в соответствии с пунктом 230 настоящих Правил, но без поправки на положение палубной линии, предусмотренной в пунктах 201-203 настоящих Правил, предусматривается не менее 50 мм. Для судов, имеющих в районе 1 грузовые люки с крышками, которые не отвечают требованиям пункта 82, 89-95 или 153-154 настоящих Правил, надводный борт предусматривается не менее 150 мм.

221. Для судов обеспечения минимальная высота в корме, определяемая как расстояние по вертикали на кормовом перпендикуляре от ватерлинии, соответствующей назначенному летнему надводному борту и наибольшему эксплуатационному дифференту на корму, до верхней кромки открытой палубы у борта, должна быть не менее 0,005 длины судна L.

222. Минимальным зимним надводным бортом предусматривается надводный борт, полученный прибавлением к летнему надводному борту 1/48 летней осадки, измеренной от верха горизонтального киля до центра кольца знака грузовой марки.

223. Если минимальный летний надводный борт, вычисленный в соответствии с пунктом 219 настоящих Правил, будет меньше, чем надводный борт, допускаемый пунктом 220 настоящих Правил, поправка для зимнего надводного борта должна прибавляться к допущенному летнему надводному борту.

224. Минимальный надводный борт в пресной воде с плотностью, равной единице, должен быть получен вычетом из минимального надводного борта в соленой воде величины, см., определенной по формуле:

/40Т, (16)

где

- водоизмещение судна в соленой воде по летнюю грузовую ватерлинию, т;

Т - число тонн на 1 см осадки в соленой воде по летнюю грузовую ватерлинию.

225. Если минимальный летний надводный борт, вычисленный в соответствии с пунктом 219 настоящих Правил, будет меньше, чем надводный борт, допускаемый пунктом 220 настоящих Правил, поправка для надводного борта в пресной воде должна вычитаться из допущенного летнего надводного борта.

226. Если водоизмещение по летнюю грузовую ватерлинию не установлено, вычет составляется 1/48 летней осадки, измеренной от верха горизонтального киля до центра кольца знака грузовой марки.

6. Специальные требования для судов, которым назначается лесной
надводный борт

227. Лесной палубный груз рассматривается как придающий судну определенную дополнительную плавучесть и более высокую степень защиты от действия водной среды. По этой причине судам, перевозящим лесной палубный груз, разрешается уменьшение надводного борта, вычисляемое в соответствии с положениями настоящей главы, и нанесение марок на борта судна в соответствии с положениями в пунктах 62-65 настоящих Правил. Однако для того, чтобы применить такой специальный надводный борт, судно должно удовлетворять определенным условиям, связанным с его конструкцией и изложенным в пунктах 227-230 настоящих Правил, а укладка палубного лесного груза должна удовлетворять условиям, изложенным в пунктах 231-240 настоящих Правил.

228. Суда должны иметь бак, по крайней мере, стандартной высоты и длиной не менее 17L. Кроме того, суда длиной менее 100 м должны иметь в корме либо ют высотой не менее стандартной высоты, либо возвышенный квартердек с палубной рубкой или с прочным стальным козырьком, общая высота которых равняется стандартной высоте юта.

229. Междудонные цистерны, расположенные в районе протяженностью 0,25L в нос и в корму от середины длины судна, должны иметь водонепроницаемое продольное деление, одобренное Регистром судоходства.

230. Судно должно быть оборудовано либо постоянным фальшбортом высотой не менее 1 м, специально подкрепленным у верхней кромки, поддерживаемым прочными фальшбортными стойками и снабженным необходимыми штормовыми портиками, либо надежным леерным устройством такой же высоты и особо прочной конструкции. Стойки фальшборта должны надежно прикрепляться к палубе по бимсам или на других, специально подкрепленных местах.

231. Отверстия на открытой палубе, над которыми укладывается груз, должны быть надежно закрыты и задраены, а вентиляторы и воздушные трубы - надежно защищены.

232. Лесной палубный груз должен укладываться, по крайней мере, по всей имеющейся длине, которая составляет длину колодцев между надстройками.

На судах, не имеющих в корме ограничивающей надстройки, лес следует укладывать, по крайней мере, до кормового конца последнего люка.

Лесной палубный груз должен укладываться, ближе к бортам с учетом имеющихся препятствий, таких как: леерные ограждения, ребра фальшборта, стойки и т.п., при условии, что свободные промежутки на борту судна не будут превышать 0,04В.

Необходимо чтобы, лес был уложен более плотно на высоту не менее стандартной высоты надстройки, но не возвышенного квартердека.

233. Допустимая для данного судна высота лесного палубного груза должна быть указана в Информации об остойчивости судна. На судне, плавающем зимой в сезонной зимней зоне, высота палубного груза над открытой палубой не должна превышать 1/3 наибольшей ширины судна.

Должны быть приняты меры к обеспечению достаточного запаса остойчивости на всех стадиях рейса, причем должно учитываться увеличение и уменьшение массы, например, вследствие намокания груза и обледенения, а также вследствие расходования топлива и запасов.

234. Лесной палубный груз должен быть компактно уложен, принайтован и закреплен. Ни в коем случае груз не должен затруднять управление судном и проведение необходимых работ на нем.

235. Стойки, если они требуются по роду перевозимого леса, должны быть достаточно прочными. Размеры стоек необходимо принимать с учетом ширины судна.

Прочность стоек не должна превышать прочности фальшборта. Расстояние между ними должно соответствовать длине и роду перевозимого леса, но не должно превышать 3 м. Для крепления стоек должны быть предусмотрены прочные угольники, металлические гнезда или иные равноценные средства.

236. Лесной палубный груз должен быть надежно закреплен по всей длине охватывающими его независимыми найтовами.

Расстояние между найтовами определяется в зависимости от наибольшей высоты груза над открытой палубой вблизи от найтова:

1) при высоте 4 м и менее расстояние предусматривается не более 3 м;

2) при высоте 6 м и более расстояние предусматривается не более 1,5 м;

3) при промежуточных высотах среднее расстояние получается линейной интерполяцией.

Если высота палубного лесного груза превышает 6 м, прочность найтовов является предметом специального рассмотрения Регистра судоходств. Рымы для этих найтовов должны быть надежно прикреплены к ширстреку или листу палубного стрингера с промежутками не более 3 м. Расстояние от концевой переборки надстройки до первого рыма должно быть не более 2 м.

Рымы и найтовы должны предусматриваться на расстоянии 0,6 м и 1,5 м от концов палубного лесного груза, если переборка отсутствует.

237. Найтовы должны представлять собой короткозвенную цепь или гибкий стальной трос, причем разрывная нагрузка для цепи или разрывное усилие для троса в целом должны составлять не менее 133,4 кН.

Найтовы должны быть снабжены всегда доступными откидными гаками и талрепами. Найтовы из проволочного троса должны включать короткие отрезки длиннозвенной цепи, позволяющие регулировать длину найтова.

Если лес имеет длину менее 3,6 м, расстояние между найтовами должно быть уменьшено или приняты иные меры в зависимости от длины леса.

238. Разрывная нагрузка скоб, натягивающих устройств и других вспомогательных деталей, включаемых в найтовы, из цепи или стального троса и их крепления должна составлять не менее 138,3 кН. Каждый компонент должен быть испытан нагрузкой не менее 55 кН.

После пробной нагрузки ни одна деталь крепления не должна иметь повреждений или остаточной деформации.

239. Груз должен быть достаточно выровнен для обеспечения переходов по нему. Леерные ограждения или спасательные леера с промежутками между леерами по вертикали не более 330 мм устанавливается по каждой стороне палубного лесного груза с возвышением над ними не менее 1 м.

При неровном расположении груза должна предусматриваться безопасная поверхность для прохода шириной не менее 600 мм, установленная на поверхности груза и надежно закрепленная под спасательным леером или рядом с ним.

240. Рулевые устройства надежно защищаются от повреждения грузом и должны быть более доступны. Предусматривается надежное средство для управления рулем при поломке главного рулевого привода.

241. Минимальный лесной летний надводный борт вычисляется в соответствии с пунктами 192 и 193 настоящих Правил, а также с учетом поправок, указанных в пунктах 198-200 и 204-206 настоящих Правил и, если применимо, в пунктах 165-166 и 213-217 настоящих Правил. При этом приведенные в приложении 30 проценты заменяются приведенными в приложении 34 настоящих Правил.

242. Минимальный лесной зимний надводный борт получается прибавлением к минимальному лесному летнему надводному борту 1/36 лесной летней осадки.

243. Минимальный лесной надводный борт в пресной воде должен вычисляться в соответствии с пунктом 224 настоящих Правил или в соответствии с пунктом 225 настоящих Правил, исходя из лесной летней осадки.

244. Судам типа В, получающим в соответствии с пунктами 162, 163 настоящих Правил уменьшенный надводный борт, лесной надводный борт назначается в соответствии с положениями настоящей главы как для обычного судна типа В.

7. Грузовые марки судов длиной 24 м и более и рыболовных судов

245. Суда, указанные в подпункте 2) пункта 2 настоящих Правил, получают минимальный надводный борт в зависимости от допущенного для них района плавания и назначения:

1) суда неограниченного плавания, пассажирские и парусные суда независимо от района плавания;

2) суда ограниченных районов плавания R1, R2, R2-RSN, и R3-RSN;

3) суда ограниченного района плавания R3 - в соответствии с пунктами 261-263 и 264-267 настоящих Правил.

Для назначения надводного борта на каждом судне должны быть выполнены все требования, указанные в пунктах 252-256 настоящих Правил. Отступление от этих требований является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистра судоходства.

246. Палубная линия на каждом судне отмечается в соответствии с пунктами 155-226 настоящих Правил.

247. Знак грузовой марки для каждого судна представляет собой кольцо с наружным диаметром 300 мм и шириной 25 мм, разделенное вертикальной линией, ширина которой 25 мм, проходящей через его центр, и пересеченное горизонтальной линией длиной 450 мм и шириной 25 мм таким образом, что верхняя кромка этой горизонтальной линии проходит через центр кольца.

Центр кольца помещается на середине длины судна на расстоянии, равном назначенному летнему надводному борту, измеренному вертикально вниз от верхней кромки палубной линии согласно приложению 36 настоящих Правил.

248. Марки, отмечающие положение грузовых ватерлиний на судах неограниченного района плавания при их эксплуатации в различных зонах, районах и в сезонные периоды, должны применяться в соответствии с пунктами 62-65 настоящих Правил.

Грузовая марка судна неограниченного района плавания с минимальным надводным бортом приведена на приложении 37 настоящих Правил.

Судам, совершающим международные рейсы исключительно в Каспийском море, надводный борт назначается в соответствии с положениями настоящего раздела как судам ограниченного района плавания.

249. На судах ограниченных районов плавания R1, R2, R2-RSN и R3-RSN и R3 при их эксплуатации в различных районах и в сезонные периоды должны применяться следующие грузовые марки из числа предусмотренных в пункте 50-51 настоящих Правил:

1) Летняя грузовая марка (Л).

2) Зимняя грузовая марка (3).

3) Грузовая марка для пресной воды летом (П).

4) Лесная летняя грузовая марка (ЛЛ).

5) Лесная зимняя грузовая марка (ЛЗ).

6) Лесная грузовая марка для пресной воды летом (ЛП).

Нанесение грузовых марок на парусных и пассажирских судах, а также на судах с избыточным надводным бортом должно производиться применительно к положениям пунктов 62-67 настоящих Правил. При этом наносятся марки только из числа указанных выше, а для пассажирских судов также дополнительные марки деления судна на отсеки.

Грузовая марка судов ограниченных районов плавания R1, R2, R2-RSN и R3-RSN и R3 с минимальным надводным бортом приведена на приложении 38 настоящих Правил.

250. Если в соответствии с пунктом 13 настоящих Правил судну назначается двойной надводный борт, знак дополнительной грузовой марки на борта судна не наносится. Дополнительные грузовые марки наносятся на расстоянии 1200 мм в нос (для лесных марок - в корму) от центра кольца знака основной грузовой марки согласно приложению 39 и 40 настоящих Правил.

251. Обозначение и нанесение грузовых марок на судах, не совершающих международных рейсов, и на рыболовных судах должны производиться в соответствии с требованиями настоящих Правил.

252. На каждом судне должны быть выполнены требования пунктов 67-154 настоящих Правил.

Допускаются следующие отступления.

253. На судах ограниченных районов плавания R2, R2-RSN и R3-RSN высота комингсов дверей, люков, вентиляторов и воздушных труб уменьшается.

Величина этого уменьшения зависит от условий плавания и конструктивных особенностей судна и в каждом случае является предметом специального рассмотрения Регистра судоходства. Во всех случаях уменьшенные высоты должны быть не менее приведенных ниже для судов ограниченного района плавания R3.

254. На судах ограниченного района плавания R3, за исключением пассажирских, высота комингсов дверей, люков, вентиляторов и воздушных труб уменьшается до указанных ниже значений:

1) высота комингсов дверей, указанная в пункте 74 настоящих Правил, - до 230 мм;

2) высота комингсов люков, указанная в пункте 76 настоящих Правил, - до 450 мм в районе 1 и до 380 мм в районе 2;

3) высота комингсов дверей, указанная в пунктах 96 и 99 настоящих Правил, - 600-450 мм и 380-230 мм;

4) высота комингсов вентиляторов, указанная в пункте 100 настоящих Правил, - до 760 мм в районе 1 и до 600 мм в районе 2;

5) высота воздушных труб, указанная в пунктах 102-107 настоящих Правил, - до 600 мм на палубах надводного борта, а также утопленных бака и юта и до 380 мм на палубах прочих надстроек.

255. На судах ограниченных районов плавания R2, R2-RSN, R3-RSN и R3 бортовые иллюминаторы не должны устанавливаться так, чтобы их нижняя кромка находилась ниже линии, проведенной параллельно палубе надводного борта у борта и имеющей самую нижнюю точку на расстоянии, равном 0,025В над летней грузовой маркой.

256. Расчетные нагрузки на люковые закрытия, указанные в пунктах 75-88 и 89-95 настоящих Правил, уменьшаются для судов ограниченных районов плавания R2, R2-RSN, R3-RSN и R3 в соответствии с Правилами Регистра Судоходства.

257. Минимальный надводный борт судов неограниченного района плавания и приравненных к ним согласно подпункту 1) пункта 245 настоящих Правил должен рассчитываться в полном соответствии с Правилами Регистра Судоходства.

258. Минимальный надводный борт судов ограниченных районов плавания R1, R2, R2-RSN, R3-RSN, за исключением указанных в подпункте 1) пункта 253 настоящих Правил, должен рассчитываться в соответствии с положениями пунктов 155-221 настоящих Правил, а также в соответствии с положениями пунктов 259 и 260 настоящих Правил.

259. Судам типа А надводный борт назначается на основе приложении 41 настоящих Правил. При применении положений в пунктах 155-226 настоящих Правил, все ссылки на приложении 16 заменяются ссылками на приложение 41 настоящих Правил.

260. Судам типа В надводный борт назначается на основе приложении 42 настоящих Правил. При применении положений в пунктах 155-226 настоящих Правил, все ссылки на приложении 16 заменяются ссылками на приложении 42 настоящих Правил.

261. Надводный борт судов ограниченного района плавания R3 должен рассчитываться в соответствии с положениями в пунктах 155-226 настоящих Правил (кроме пунктов 156, 198-200 и 207-213, 222-223 и 224-226 настоящих Правил), а также в соответствии с положениями пунктов 262 и 263 настоящих Правил.

Высота в носу на судах прибрежного плавания предусматривается не менее величины базисного надводного борта, увеличенной на ординату стандартной седловатости на носовом перпендикуляре.

262. Судам типа А надводный борт назначается на основе приложении 43 настоящих Правил. При применении положений в пунктах 155-226 настоящих Правил, все ссылки на приложении 15 заменяются ссылками на приложении 41 настоящих Правил.

263. Судам типа В надводный борт назначается на основе приложении 44 настоящих Правил. При применении положений раздела 4 настоящих Правил, все ссылки на приложении 16 заменяются ссылками на приложении 44 настоящих Правил.

264. Для назначения лесного надводного борта на судах должны быть выполнены требования пунктов 227-240 настоящих Правил.

265. Минимальный лесной летний надводный борт должен вычисляться:

1) в соответствии с пунктами 159 и 160 настоящих Правил - для судов неограниченного района плавания и приравненных к ним согласно пункту 256 настоящих Правил;

2) в соответствии с пунктами 159 и 260 настоящих Правил - для судов ограниченных районов плавания R1, R2, R2-RSN, R3-RSN, кроме указанных в пункте 256 настоящих Правил;

3) в соответствии с пунктами 159 и 263 настоящих Правил - для судов ограниченного района плавания R3.

При этом учитываются поправки, указанные в пунктах 198-206 настоящих Правил и, если это применимо в пунктах 165-166 настоящих Правил. При определении вычета на надстройки и ящики согласно пунктам 201-203 настоящих Правил, приложение 30 заменяется приложением 34 настоящих Правил.

266. Минимальный лесной зимний надводный борт получен прибавлением к минимальному лесному летнему надводному борту 1/36 лесной летней осадки, измеренной от верхней кромки горизонтального киля.

267. Минимальный лесной надводный борт в пресной воде должен вычисляться в соответствии с пунктами 219-226 настоящих Правил, исходя из лесной летней грузовой ватерлинии.

8. Грузовые марки плавучих буровых установок (ПБУ)

268. Настоящие требования распространяются на типы ПБУ, указанные в Правилах Регистра судоходства, постройки и оборудования плавучих буровых установок и морских стационарных платформ и предназначенные для выполнения буровых работ с целью разведки и/или добычи подземных ресурсов морского дна.

269. Другие типы ПБУ, не соответствующие определениям Правилам Регистра судоходства, при проектировании которых использованы принципиально новые технические решения, касающиеся конструкции ПБУ, сил поддержания и, к которым не применяются настоящие Правила, являются предметом специального рассмотрения Регистра судоходства.

270. Существующие ПБУ, которые не удовлетворяют в полной мере настоящим требованиям, должны соответствовать положениям Правил, применявшимся к этим ПБУ до вступления в силу настоящих требований.

271. Определения и пояснения, относящиеся к терминологии настоящей главы, указаны в главе 1 настоящих Правил.

272. Объем надзора и свидетельства должны соответствовать требованиям в пунктах 155-226 настоящих Правил.

273. В настоящих требованиях устанавливаются минимальные величины надводного борта ПБУ. Ничто в требованиях не препятствует назначению больших значений надводного борта по сравнению с величинами, определенными в пунктах 281-288 настоящих Правил.

274. Грузовая марка применяется:

1) на буровых судах;

2) на самоподъемных ПБУ - в состоянии перехода (перегона);

3) на полупогружных и погружных ПБУ - в рабочем состоянии.

275. Размеры палубной линии устанавливаются в соответствии с пунктами 50-61 настоящих Правил.

276. Палубная линия наносится:

1) на буровых судах и самоподъемных ПБУ - в соответствии с пунктами 50-61 настоящих Правил;

2) на полупогружных и погружных ПБУ - на колоннах над знаком грузовой марки с указанием в Международном свидетельстве о грузовой марке ее отстояния от самой нижней кромки корпуса (рабочей платформы) ПБУ.

277. Размеры и форма знака грузовой марки должны соответствовать пункту 49 настоящих Правил. Количество и расположение знаков грузовой марки в каждом случае подлежат согласованию с Регистром судоходства.

278. Для буровых судов и самоподъемных ПБУ должны применяться марки, указанные в пунктах 62-67 настоящих Правил. Для полупогружных и погружных ПБУ марки не наносятся.

279. Обозначение организации, назначившей грузовую марку, и детали нанесения марок производятся в соответствии с пунктами 23-43 настоящих Правил.

280. Колонны полупогружных и погружных ПБУ выше и ниже осадки в рабочем состоянии рекомендуется окрашивать в различные цвета.

Ватерлинии в состоянии жестокого шторма (если такое предусматривается проектом) и при переходе (перегоне) рекомендуется определять окрашенной полосой шириной 100 мм. При этом линией указания осадки считается нижняя кромка полосы. Верхняя и нижняя кромки полосы накерниваются.

Грузовые марки, ватерлинии, а также марки углублений должны быть хорошо видны обслуживающему персоналу при проведении швартовок, при погружении и всплытии установки.

Цифры марок углубления на понтонах показывают осадку в дециметрах, а на колоннах - в метрах.

В дальнейшем - Правила ПБУ/МСП.

281. Величина надводного борта буровых судов и условия его назначения определяются в соответствии с пунктами 48-66 и 67-154 настоящих Правил.

282. При наличии колодцев, таких как буровые шахты, шахты для спуска (подъема) водолазного колокола, и других колодцев, расположенных внутри корпуса, их объем должен вычитаться из водоизмещения установки при определении коэффициента общей полноты для целей расчета надводного борта. При этом должна быть сделана прибавка к надводному борту, равная объему колодца, деленному на площадь ватерлинии (без учета площади вырезов). Вычет объема колодцев или вырезов производится в случае, когда таковой превышает 0,5 % от водоизмещения.

В противном случае вычет из водоизмещения и поправка к надводному борту не производятся.

283. Величина надводного борта самоподъемных установок и условия его назначения определяются в соответствии с пунктами 48-66 и 67-154 настоящих Правил.

284. Колодцы или вырезы, расположенные внутри корпуса ПБУ, следует учитывать в соответствии с требованиями пункта 280 настоящих Правил.

285. Конструкции опорных колонн, обладающие плавучестью, не должны учитываться при определении водоизмещения для целей расчета надводного борта.

286. При назначении величины надводного борта самоподъемной ПБУ должны выполняться требования в пунктами 196-218 настоящих Правил относительно минимальной высоты в носу, если при буксировке установки предполагается нахождение на ее борту команды.

В тех случаях, когда это не выполнимо, Регистру судоходства в каждом конкретном случае должны быть представлены достаточные обоснования, подтверждающие безопасность перехода (перегона) ПБУ в заданном районе с указанием допустимых величин балльности ветра и волнения на период перехода (перегона).

287. Величина надводного борта ПБУ определяется величиной клиренса, принятого в соответствии с настоящими Правилами, расчетами остойчивости в неповрежденном и поврежденном состояниях и расчетами прочности.

288. Высоты комингсов и закрытия дверей, люков, вентиляторов, высоты воздушных трубок на рабочей палубе, а также санитарных отливных отверстий, проходящих через наружную обшивку и берущих начало в помещениях, учтенных при расчете плеч остойчивости формы, должны отвечать требованиям Правил Регистра судоходства.

9. Грузовые марки судов длиной менее 24 м

289. Суда, указанные в подпункте 4) пункта 2 настоящих Правил, получают минимальный надводный борт для плавания в допущенных ограниченных районах плавания I, II или III в соответствии с пунктами 294-295 настоящих Правил.

Для назначения надводного борта на каждом судне должны быть выполнены все требования, указанные в пунктах 294-295 настоящих Правил. Отступления от этих требований являются в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистра судоходства.

290. Палубная линия представляет собой горизонтальную линию длиной 200 мм и шириной 20 мм. Она наносится на борта судна в соответствии с пунктами 50-61 настоящих Правил.

291. Знак грузовой марки представляет собой кольцо с наружным диаметром 200 мм и шириной 20 мм, разделенное вертикальной линией шириной 20 мм, проходящей через его центр, и пересеченное горизонтальной линей длиной 300 мм и шириной 20 мм, где верхняя кромка этой горизонтальной линии проходит через центр кольца.

Центр кольца помещается на середине длины судна на расстоянии, равном назначенному надводному борту, измеренному по вертикали вниз от верхней кромки палубной линии (применительно к приложению 36 настоящих Правил).

292. Суда не имеют специальных марок, отмечающих положение грузовых ватерлиний при плавании в разных зонах, районах и в сезонные периоды, а также в пресной воде, и загружаются до верхней кромки горизонтальной линии, проходящей через центр кольца знака грузовой марки. Положение знака грузовой марки на пассажирских судах и прочих судах с избыточным надводным бортом должно назначаться в соответствии с пунктами 50-61 настоящих Правил. При этом на пассажирских судах совместно со знаком грузовой марки наносятся дополнительные марки деления судна на отсеки.

293. Обозначение и нанесение грузовых марок должно производиться в соответствии с пунктами 62-67 настоящих Правил. При этом размеры букв, указанные в настоящих Правилах, должны приниматься 75 мм по высоте и 50 мм по ширине.

294. На каждом судне должны быть выполнены требования в пунктах 67-154 3 настоящих Правил, а также следующие требования.

На судах ограниченных районов плавания R2 и R3 высота комингсов дверей, люков и вентиляторов уменьшается:

высота комингсов дверей, указанная в пункте 74 настоящих Правил, - до 230 мм;

высота комингсов люков, указанная в пункте 76 настоящих Правил, - до 380 мм для судов ограниченного района плавания R2 и до 300 мм - для судов ограниченного района плавания R3, независимо от места расположения люка на судне;

высота комингсов люков, указанная в пункте 76 настоящих Правил, - до 300 мм для рыболовных судов в районе 2;

высота комингсов дверей, указанная в пункте 96 настоящих Правил, - до 300 мм;

высота комингсов дверей, указанная в пункте 99 настоящих Правил, - до 230 мм;

высота комингсов вентиляторов, указанная в пункте 102 настоящих Правил, - до 300 мм.

Расчетные нагрузки для люков снижается на 15 % для судов ограниченного района плавания R2 и на 30 % - для судов ограниченного района плавания R3, по отношению к расчетной нагрузке, указанной в пункте 80 настоящих Правил для судов длиной 24 м.

На судах ограниченных районов плавания R2 и R3 бортовые иллюминаторы не должны устанавливаться так, чтобы их нижняя кромка находилась ниже линии, проведенной параллельно палубе надводного борта у борта и имеющей самую нижнюю точку на расстоянии от ватерлинии, проходящей через центр кольца знака грузовой марки. При этом кольцо знака грузовой марки равняется: 300 мм для судов ограниченного района плавания R2 и 150 мм для судов ограниченного района плавания R3.

Минимальная площадь штормовых портиков в фальшборте, указанная в пункте 124 настоящих Правил, должна быть не менее 10 % площади каждого непрерывного участка фальшборта, при этом пункты 125 - 128 настоящих Правил не применяются.

295. На судах ограниченного района плавания R3 отливные забортные отверстия, указанные в пунктах 109-116 настоящих Правил, оборудуются только одним невозвратно-запорным клапаном с местным управлением.

296. Надводный борт судну должен быть назначен не менее, чем указанного в приложении 45 настоящих Правил.

297. Стандартная высота надстройки принимается равной 1 м.

298. Расчетная длина закрытой надстройки стандартной высоты, за исключением случая, предусмотренного в пункте 298 настоящих Правил, должна быть равна ее длине.

299. Если высота закрытой надстройки меньше стандартной, то расчетная ее длина должна быть равна длине, уменьшенной пропорционально отношению фактической высоты надстройки к стандартной. При высоте надстройки больше стандартной увеличения ее расчетной длины не производится.

300. Если надстройка представляет собой бак, расчетная длина такой надстройки увеличивается в 1,5 раза.

301. Надводный борт для судов, удовлетворяющих требованиям настоящих Правил, определяется по приложении 45 настоящих Правил с учетом приведенных ниже поправок.

302. Если расчетная высота борта D превышает L/15, надводный борт увеличивается на величину, мм,

(D - L/15)L/0,48, (17)

Если D меньше L/15, вычет не производится.

303. Если судно имеет закрытые надстройки, его надводный борт, определенный в соответствии с пунктами 299 и 300 настоящих Правил, уменьшается:

1) на 5 % при суммарной расчетной длине надстроек, равной 0,2L;

2) на 20 % при суммарной расчетной длине надстроек, равной 0,5L и более.

Промежуточные значения вычетов определяются линейной интерполяцией.

304. Судно должно получить увеличение высоты надводного борта в том случае, если высота хотя бы одного из комингсов палубных отверстий, ведущих в помещения, которые при проверке непотопляемости рассматриваются как самостоятельные отсеки, меньше требуемых настоящими Правилами.

Увеличение высоты надводного борта должно составлять:

f = h_m - h_ф , (18)

где h_m - h_ф - наибольшая разница в высотах комингса требуемой и фактической.

305. Независимо от требований пунктов 196-300 и пунктов 300, 301, 312 настоящих Правил надводный борт рыболовных судов предусматривается таким, чтобы угол входа палубы в воду был не менее 12⁰ для судна длиной до 15 м, не менее 6⁰ для судна длиной 24 м.

Величина минимально допустимого угла входа палубы в воду для промежуточных значений длин судов определяется линейной интерполяцией.

305. Высота надводного борта в носу, определение которой дано в пункте 207 настоящих Правил, должна быть не меньше следующей величины:

L

56 L (1 - --- ), мм, (19)

500

Угол входа палубы в воду - угол, измеренный в сечении на середине длины судна между ватерлинией и прямой, соединяющей точку пересечения ватерлинии с диаметральной плоскостью, и точку, находящуюся на борту судна на уровне расчетной высоты борта.

306. Протяженность седловатости или надстройки, за счет которых достигается высота борта в носу, требуемая в пункте 312 настоящих Правил, определяется согласно пунктам 208 и 209 настоящих Правил.

307. Независимо от пункта 304 настоящих Правил минимальная высота защищенного надводного борта в носу, измеряемая аналогично высоте в носу согласно пункту 207 настоящих Правил, но до верхней кромки планширя фальшборта или козырька, должна быть не меньше 0,1L.

308. Если высота защищенного надводного борта в носу достигается за счет фальшборта или козырька, то последние должны простираться от форштевня до точки, расположенной на расстоянии не менее 0,1L в корму от носового перпендикуляра.

309. Минимальная высота надводного борта в корме, определяемая аналогично пункту 207 настоящих Правил, но на кормовом перпендикуляре при наибольшем расчетном дифференте на корму, должна составлять не менее половины высоты надводного борта в носу, указанной в пункте 304 настоящих Правил.

310. Если высота надводного борта в корме, требуемая в пункте 308 настоящих Правил, достигается за счет седловатости или надстройки, то протяженность последних должна быть не менее половины, требуемых в пункте 207 и 208 настоящих Правил соответственно.

311. Для судов портового и рейдового плавания допускается снижение высоты надводного борта в носу и в корме. При этом высота в носу должна оставаться не менее 0,5 м, а высота в корме - не менее, минимальной высоты в средней части судна.

312. Для судов, имеющих седловатость или надстройки удовлетворяющие требования пунктов 304-305 и 308 настоящих Правил Регистр судоходства допускает снижение надводного борта по сравнению с требуемым в настоящей главе при условии надлежащего расположения и надежности закрытия отверстий в палубе и надстройках.

Приложение 1 к Правилам о грузовой марке морских судов

Определение расчетной высоты борта

Приложение 2 к Правилам о грузовой марке морских судов

Определение ватерлении по отношению к длине судна

Приложение 3 к Правилам о грузовой марке морских судов

Определение палубы надводного борта

Приложение 4 к Правилам о грузовой марке морских судов

Палубная линия

Приложение 5 к Правилам о грузовой марке морских судов

Палубная линия

Приложение 6 к Правилам о грузовой марке морских судов

Знак грузовой марки

Приложение 7 к Правилам о грузовой марке морских судов

Марки на судах с минимальным надводным бортом

Приложение 8 к Правилам о грузовой марке морских судов

Грузовые марки на судах с постоянным избыточным
надводным бортом

Приложение 9 к Правилам о грузовой марке морских судов

Грузовые марки деления на отсеки на пассажирских судах,
предназначенных исключительно для перевозки пассажиров

Самая высокая ватерлиния деления на отсеки

Приложение 10 к Правилам о грузовой марке морских судов

Грузовые марки деления на отсеки на пассажирских судах,
имеющих помещения, специально приспособленные
для перевозки пассажиров и грузов

Приложение 11 к Правилам о грузовой марке морских судов

Коэффициент, принимаемый при расчете минимальных
расчетных нагрузок для крышек люков

	а
Суда с надводным бортом типа "В"	0,0074
Суда, которым назначен уменьшенный надводный борт в соответствии с пунктам 162 или 163	0,0363

Приложение 12 к Правилам о грузовой марке морских судов

Линейные интерполяции величин при определении
волновых нагрузок на люковые крышки

	Продольное местоположение
	Носовой перпендикуляр	0,25L	В корму от 0,25L
L > 100 м
Палуба надводного борта	Формула (1)	3,5 т/м2	3,5 т/м2
Палуба надстройки	3,5 т/м2		2,6 т/м2
L = 100 м
Палуба надводного борта	5,0 т/м2	3,5 т/м2	3,5 т/м2
Палуба надстройки	3,5 т/м2		2,6 т/м2
L = 24 м
Палуба надводного борта	2,43 т/м2	2,0 т/м2	2,0 т/м2
Палуба надстройки	2,0 т/м2		1,5 т/м2

Приложение 13 к Правилам о грузовой марке морских судов

Определение минимальной площади
штормовых портиков

Ширина люка или ящика в процентах от ширины судна	Площадь штормовых портиков, в процентах от общей площади фальшборта
40 и менее 75 и более	20 10
Примечание. Площадь штормовых портиков для промежуточных значений определяется линейной интерполяцией.

Приложение 14 к Правилам о грузовой марке морских судов

Средства доступа

Назначение судна	Расположение прохода на судне	Назначенный судну надводный борт, мм	Допускаемое устройство прохода в зависимости от типа судна*
			А	В-100	В-60	В, В+
1. Все суда, кроме неф- теналивных, химовозов и газовозов	1. Проходы к средней части судна 1) Между ютом и средней надстройкой, или 2) Между ютом и рубкой, содержащей жилые помещения и/или навигационное оборудование	<= 3000	а b е	а b е	а, b, с(1) е f(1)	а b с(1) с(2) с(4) d(1) d(2) d(3) е f(1) f(2) f(4)
		> 3000	а b е	а b е	а, b с(1), с(2) е f(1), f(2)
	2. Проходы к оконечностям судна 1) Между ютом и носом судна (если нет средней надстройки), или 2) Между средней надстройкой и носом судна, или 3) Между рубкой, содержащей жилые помещения и/или навигационное оборудование, и носом судна, или 4) На гладко- палубном судне — между помещением для экипажа и носовой и оконечностями судна	<= 3000 >3000	а b с(1) е f(1)	а b с(1), с(2) е f (1), f (2)	а b с(1), с(2) е f(1), f (2)
			а b с(1) d(1) е f(1)	а b с(1), с(2) d(1), d(2) е f(1), f(2)	а b с(1), с(2), с(4) d(1), d(2), d(4) е f(1), f(2), f(4)
2. Нефте- наливные суда, химовозы и газовозы	1. Проход в нос судна 1) Между ютом и носом судна, или 2) Между рубкой, содержащей жилыепомещения и/ или навигационное оборудование, и носом судна, или 3) На гладко- палубном судне — между помещением для экипажа и носовой оконечностью судна	<=(Аf+hs)**	е f(1) f(5)
		>=(Аf+hs)**	а е f(1) f(2)
	2. Проход в корму судна 1) На гладко- палубном судне — между помещением для экипажа и кормовой оконечностью судна	Так же, как определено в 1.2.4 настоящей таблицы для других типов судов
* Тип судна в зависимости от величины надводного борта определен в следующих пунктах гл. А — гл.13, В — § 1 главы 13, В-60 — пункт 170, В-100 — 171, В+ — 172. ** Аf — минимальный летний надводный борт судна типа A; hs — стандартная высота надстройки.

Допускаемые виды устройств проходов, перечисленных в настоящем приложении:

а - подпалубный переход с хорошим освещением и вентиляцией (шириной в свету 0,8 м и высотой 2,0 м), расположенный как можно ближе к палубе надводного борта, который соединяет рассматриваемые участки и обеспечивает к ним доступ;

b - постоянный переходной мостик надежной конструкции, установленный на одном уровне или выше палубы надстройки в диаметральной плоскости судна или как можно ближе к ней и служащий в качестве непрерывной платформы шириной, по крайней мере, 0,6 м с нескользкой поверхностью и леерным ограждением с обеих сторон по всей длине. Леерные ограждения должны быть высотой не менее 1 м с расстоянием между леерами, соответствующим требованиям настоящих Правил, и опираться на стойки, расположенные на расстоянии не более 1,5 м друг от друга. Предусматриваются ограничители для ног;

с - постоянный переход шириной, по крайней мере, 0,6 м на уровне палубы надводного борта, состоящий из двух рядов леерных ограждений, соответствующих требованиям настоящих Правил, со стойками, установленными на расстоянии не более 3 м друг от друга;

d - спасательный проволочный трос диаметром не менее 10 мм, опирающийся на стойки, установленные на расстоянии около 10 м друг от друга, или один леер или проволочный трос, прикрепленный к комингсам люков, который проходит и по участкам между люками, где он имеет соответствующие опоры;

е - постоянный переходной мостик надежной конструкции, установленный на одном уровне или выше палубы надстройки в диаметральной плоскости судна или как можно ближе к ней и:

расположенный таким образом, чтобы не препятствовать свободному проходу через рабочие участки палубы;

служащий в качестве непрерывной платформы шириной не менее 1,0 м (для танкеров длиной менее 100 м - шириной не менее 0,6 м);

изготовленный из огнестойкого и нескользкого материала;

оборудованный леерными ограждениями высотой не менее 1 м с расстоянием между стойками не более 1,5 м и отвечающими требованиям настоящих Правил;

снабженный ограничителями для ног с каждой стороны;

имеющий сходы на палубу, при необходимости, снабженные трапами, с расстоянием между ними не более 40 м;

имеющий прочные навесы, установленные рядом с переходным мостиком на расстоянии не более 45 м один от другого, если открытый участок, который придется преодолевать, больше 70 м. Каждый такой навес обеспечивает защиту от непогоды со стороны носа и бортов судна, по крайней мере, для одного человека;

f - постоянный переход надежной конструкции, установленный на палубе надводного борта в диаметральной плоскости судна или как можно ближе к ней, с такими же спецификационными данными, как и постоянный переходной мостик, указанный в е, за исключением ограничителей для ног. На судах типа В (на которых допускается перевозка жидких грузов), где суммарная высота комингса и крышки люка в сборе составляет не менее 1 м, можно считать, что комингсы люков образуют одну из сторон перехода, при условии что между люками будут установлены два ряда леерных ограждений.

В необходимых случаях альтернативные поперечные варианты расположения проходов типов с, d и f следующие:

(1) - в диаметральной плоскости судна или вблизи ее (на палубе или на крышках люков);

(2) - по обоим бортам судна;

(3) - по одному борту судна, с возможностью установки на любом борту;

(4) - только по одному борту;

(5)- по каждой стороне люков, как можно ближе к диаметральной плоскости судна.

Примечания:

1) во всех случаях установки проволочных тросов предусматриваются устройства, обеспечивающие их надлежащее натяжение;

2) проволочные тросы вместо леерных ограждений допускаются лишь в особых случаях и только на ограниченных участках;

3) отрезки цепей вместо леерных ограждений допускаются, если они будут установлены между двумя стационарными стойками;

4) при установке стоек каждая третья из них должна опираться на распорку или кронштейн;

5) для съемных и откидных стоек предусматривается возможность закрепления их в вертикальном положении;

6) предусмотривается возможность преодоления препятствий в виде труб или другой постоянной арматуры, если таковые имеются;

7) ширина переходного мостика или прохода на уровне палубы, как правило, не превышает 1,5 м.

Приложение 15 к Правилам о грузовой марке морских судов

Базисный надводный борт для судов типа А

Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм
24	200	68	680	112	1326	156	2064
25	208	69	693	113	1342	157	2080
26	217	70	706	114	1359	158	2096
27	225	71	720	115	1376	159	2111
28	233	72	733	116	1392	160	2126
29	242	73	746	117	1409	161	2141
30	250	74	760	118	1426	162	2155
31	258	75	773	119	1442	163	2169
32	267	76	786	120	1459	164	2184
33	275	77	800	121	1476	165	2198
34	283	78	814	122	1494	166	2212
35	292	79	828	123	1511	167	2226
36	300	80	841	124	1528	168	2240
37	308	81	855	125	1546	169	2254
38	316	82	869	126	1563	170	2268
39	325	83	883	127	1580	171	2281
40	334	84	897	128	1598	172	2294
41	344	85	911	129	1615	173	2307
42	354	86	926	130	1632	174	2320
43	364	87	940	131	1650	175	2332
44	374	88	955	132	1667	176	2345
45	385	89	969	133	1684	177	2357
46	396	90	984	134	1702	178	2369
47	408	91	999	135	1719	179	2381
48	420	92	1014	136	1736	180	2393
49	432	93	1029	137	1753	181	2405
50	443	94	1044	138	1770	182	2416
51	455	95	1059	139	1787	183	2428
52	467	96	1074	140	1803	184	2440
53	478	97	1089	141	1820	185	2451
54	490	98	1105	142	1837	186	2463
55	503	99	1120	143	1853	187	2474
56	516	100	1135	144	1870	188	2485
57	530	101	1151	145	1886	189	2497
58	544	102	1166	146	1903	190	2508
59	559	103	1181	147	1919	191	2519
60	573	104	1196	148	1935	192	2530
61	587	105	1212	149	1952	193	2541
62	600	106	1228	150	1968	194	2552
63	613	107	1244	151	1984	195	2562
64	626	108	1260	152	2000	196	2572
65	639	109	1276	153	2016	197	2582
66	653	110	1293	154	2032	198	2592
67	666	111	1309	155	2048	199	2602
200	2612	242	2959	284	3194	326	3347
201	2622	243	2966	285	3198	327	3350
202	2632	244	2973	286	3202	328	3353
203	2641	245	2979	287	3207	329	3355
204	2650	246	2986	288	3211	330	3358
205	2659	247	2993	289	3215	331	3361
206	2669	248	3000	290	3220	332	3363
207	2678	249	2006	291	3224	333	3366
208	2687	250	2012	292	3228	334	3368
209	2696	251	3018	293	3233	335	3371
210	2705	252	3024	294	3237	336	3373
211	2714	253	2030	295	3241	337	3375
212	2723	254	3036	296	3246	338	3378
213	2732	255	3042	297	3250	339	3380
214	2741	256	3048	298	3254	340	3382
215	2749	257	3054	299	3258	341	3385
216	2758	258	3060	300	3262	342	3387
217	2767	259	3066	301	3266	343	3389
218	2775	260	3072	302	3270	344	3392
219	2784	261	3078	303	3274	345	3394
220	2792	262	3084	304	3278	346	3396
221	2801	263	3089	305	3281	347	3399
222	2809	264	3095	306	3285	348	3401
223	2817	265	3101	307	3288	349	3403
224	2825	266	3106	308	3292	350	3406
225	2833	267	3112	309	3295	351	3408
226	2841	268	3117	310	3298	352	3410
227	2849	269	3123	311	3302	353	3412
228	2857	270	3128	312	3305	354	3414
229	2865	271	3133	313	3308	355	3416
230	2872	272	3138	314	3312	356	3418
231	2880	273	3143	315	3315	357	3420
232	2888	274	3148	316	3318	358	3422
233	2895	275	3153	317	3322	359	3423
234	2903	276	3158	318	3325	360	3425
235	2910	277	3163	319	3328	361	3427
236	2918	278	3167	320	3331	362	3428
237	2925	279	3172	321	3334	363	3430
238	2932	280	3176	322	3337	364	3432
239	2939	281	3181	323	3339	365	3433
240	2946	282	3185	324	3342
241	2953	283	3189	325	3345
Примечание. Надводный борт для судов промежуточных длин определяется линейной интерполяцией. Для судов длиной от 365 м до 400 м величина базисного надводного борта, мм, определяется по выражению 16,10L — 0,02L + 221. Базисный надводный борт судов длиной более 400 м равняется постоянной величине 3460 мм.

Приложение 16 к Правилам о грузовой марке морских судов

Базисный надводный борт для судов типа В

Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм
24	200	48	420	72	754	96	1190
25	208	49	432	73	769	97	1209
26	217	50	443	74	784	98	1229
27	225	51	455	75	800	99	1250
28	233	52	467	76	816	100	1271
29	242	53	478	77	833	101	1293
30	250	54	490	78	850	102	1315
31	258	55	503	79	868	103	1337
32	267	56	516	80	887	104	1359
33	275	57	530	81	905	105	1380
34	283	58	544	82	923	106	1401
35	292	59	559	83	92	107	1421
36	300	60	573	84	60	108	1440
37	308	61	587	85	978	109	1459
38	316	62	601	86	996	110	1479
39	325	63	615	87	1015	112	1521
40	334	64	629	88	1034	113	1543
41	344	65	644	89	1054	114	1565
42	354	66	659	90	1075	115	1587
43	364	61	674	91	1096	116	1609
44	374	68	689	92	1116	117	1630
45	385	69	705	93	1135	118	1651
46	396	70	721	94	1154	119	1671
47	408	71	738	95	1172	120	1690
121	1709	171	2735	221	3601	271	4289
122	1729	172	2754	222	3615	272	4302
123	1750	173	2774	223	3630	273	4315
124	1771	174	2795	224	3645	274	4327
125	1793	175	2815	225	3660	275	4339
126	1815	176	2835	226	3675	276	4350
127	1837	177	2855	227	3690	277	4362
128	1859	178	2875	228	3705	278	4373
129	1880	179	2895	229	3720	279	4385
130	1901	180	2915	230	3735	280	4397
131	1921	181	2933	231	3750	281	4408
132	1940	182	2952	232	3765	282	4420
133	1959	183	2970	233	3780	283	4432
134	1979	184	2988	234	3795	284	4443
135	2000	185	3007	235	3808	285	4455
136	2021	186	3025	236	3821	286	4467
137	2043	187	3044	237	3835	287	4478
138	2065	188	3062	238	3849	288	4490
139	2087	189	3080	239	3864	289	4502
140	2109	190	3098	240	3880	290	4513
141	2130	191	3116	241	3893	291	4525
142	2151	192	3134	242	3906	292	4537
143	2171	193	3151	243	3920	293	4548
144	2190	194	3167	244	3934	294	4560
145	2209	195	3185	245	3949	295	4572
146	2229	196	3202	246	3965	296	4583
147	2250	197	3219	247	3978	297	4595
148	2271	198	3235	248	3992	298	4607
149	2293	199	3249	249	4005	299	4618
150	2315	200	3264	250	4018	300	4630
151	2334	201	3280	251	4032	301	4642
152	2354	202	3296	252	4045	302	4654
153	2375	203	3313	253	4058	303	4665
154	2396	204	3330	254	4072	304	4676
155	2418	205	3347	255	4085	305	4686
156	2440	206	3363	256	4098	306	4695
157	2460	207	3380	257	4112	307	4704
158	2480	208	3397	258	4125	308	4714
159	2500	209	3413	259	4139	309	4725
160	2520	210	3430	260	4152	310	4736
161	2540	211	3445	261	4165	311	4748
162	2560	212	3460	262	4177	312	4757
163	2580	213	3475	263	4189	313	4768
164	2600	214	3490	264	4201	314	4779
165	2620	215	3505	265	4214	315	4790
166	2640	216	3520	266	4227	316	4801
167	2660	217	3537	267	4240	317	4812
168	2680	218	3554	268	452	318	4823
169	2698	219	3570	269	4264	319	4834
170	2716	220	3586	270	4276	320	4844
321	4855	333	4985	345	5108	357	5230
322	4866	334	4995	346	5119	358	5240
323	4878	335	5005	347	5130	359	5250
324	4890	336	5015	348	5140	360	5260
325	4899	337	5025	349	5150	361	5268
326	4909	338	5035	350	5160	362	5276
327	4920	339	5045	351	5170	363	5285
328	4931	340	5055	352	5180	364	5294
329	4943	341	5065	353	5190	365	5303
330	4955	342	5075	354	5200
331	4965	343	5086	355	5210
332	4975	344	5097	356	5220
Примечание. Надводный борт для судов промежуточных длин определяется линейной интерполяцией. Для судов длиной 365 - 400 м базисный надводный борт, определяется по выражению 23L — 0,0188 L2 — 587. Базисный надводный борт судов длиной более 400 м равняется постоянной величине 5605 мм.

Приложение 17 к Правилам о грузовой марке морских судов

Надбавка к базисному надводному борту для судов типа В
с люковыми крышками, отвечающими требованиям § 2 главы 10
(кроме пункта 90)

Длина судна, м	Надбавка к над- водному борту, мм	Длина судна, м	Надбавка к над- водному борту, мм	Длина судна, м	Надбавка к надводному борту, мм	Длина судна, м	Надбавка к надводному борту, мм
108 именее	50	132	136	156	251	180	313
109	52	133	142	157	254	181	315
110	55	134	147	158	258	182	318
111	57	135	153	159	261	183	320
112	59	136	159	160	264	184	322
113	62	137	164	161	267	185	325
114	64	138	170	162	270	186	327
115	68	139	175	163	273	187	329
116	70	140	181	164	275	188	332
117	73	141	186	165	278	189	334
118	76	142	191	166	280	190	336
119	80	143	196	167	283	191	339
120	84	144	201	168	285	192	341
121	87	145	206	169	287	193	343
122	91	146	210	170	290	194	346
123	95	147	215	171	292	195	348
124	99	148	219	172	294	196	350
125	103	149	224	173	297	197	353
126	108	150	228	174	299	198	355
127	112	151	232	175	301	199	357
128	116	152	236	176	304	200	358
129	121	153	240	177	306
130	126	154	244	178	308
131	131	155	247	179	311
Примечание. Надбавка к надводному борту для судов промежуточных длин определяется линейной интерполяцией. Для судов длиной более 200 м надбавка устанавливается Регистром.

Приложение 18 к Правилам о грузовой марке морских судов

Стандартная высота надстройки

Длина судна, м	Возвышенный квартердек, м	Все другие надстройки, м
30 или менее 75 125 и более	0,9 1,2 1,8	1,8 1,8 2,3
Примечание. Стандартная высота надстройки для судов промежуточных длин определяется линейной интерполяцией.

Приложение 19 к Правилам о грузовой марке морских судов

Длина надстройки

Приложение 20 к Правилам о грузовой марке морских судов

Длина настройки

Приложение 21 к Правилам о грузовой марке морских судов

Длина настройки

Приложение 22 к Правилам о грузовой марке морских судов

Измерение седловатости

Приложение 23 к Правилам о грузовой марке морских судов

Измерение седловатости

Приложение 24 к Правилам о грузовой марке морских судов

Измерение седловатости

Приложение 25 к Правилам о грузовой марке морских судов

Измерение седловатости

Приложение 26 к Правилам о грузовой марке морских судов

Ординаты стандартного профиля седловатости

	Положение ординаты	Ордината, мм	Коэффициент
Кормовая оловина	Кормовой перпендикуляр 1/6L от КП 1/3L от КП Середина длины судна	25( + 10) 11,1( + 10) 2,8( + 10) 0	1 3 3 1
Носовая половина	Середина длины судна 1/3L от НП 1/6L от НП Носовой перпендикуляр	0 5,6( + 10) 22,2( + 10) 50( + 10)	1 3 3 1

Приложение 27 к Правилам о грузовой марке морских судов

Поправка на избыток седловатости или высоты
концевых надстроек

Приложение 28 к Правилам о грузовой марке морских судов

Поправка на избыток седловатости или высоты
концевых надстроек

Приложение 29 к Правилам о грузовой марке морских судов

Поправка на избыток седловатости или высоты
концевых надстроек

Приложение 30 к Правилам о грузовой марке морских судов

Проценты вычетов для судов типа "А" и "В"

Суммарная расчетная длина надстроек и ящиков	0	0,lL	0,2L	0,3L	0,4L	0,5L	0,6L	0,7L	0,8L	0,9L	l,0L
Процент вычета для всех типов надстроек	0	7,0	14,0	21,0	31,0	41,0	52,0	63,0	75,3	87,7	100

Приложение 31 к Правилам о грузовой марке морских судов

Поправка на рецесс в палубе надводного борта

Приложение 32 к Правилам о грузовой марке морских судов

Поправка на рецесс в палубе надводного борта

Приложение 33 к Правилам о грузовой марке морских судов

Поправка на рецесс в палубе надводного борта

Приложение 34 к Правилам о грузовой марке морских судов

Определение минимального лесного надводного борта

Суммарная расчетная длина надстроек	0	0,1L	0,2L	0,3L	0,4L	0,5L	0,6L	0,7L	0,8L	0,9L	1,0L
Проценты вычета для всех типов надстроек	20	31	42	53	64	70	76	82	об	94	100
Примечание. Проценты вычетов для промежуточных длин надстроек и ящиков определяются линейной интерполяцией.

Приложение 35 к Правилам о грузовой марке морских судов

Лесной зимний надводный борт

L >= 100

Приложение 36 к Правилам о грузовой марке морских судов

Знак грузовой марки

Приложение 37 к Правилам о грузовой марке морских судов

Марки, отмечающие положение грузовых ватерлиний на судах
неограниченного района плавания

Приложение 38 к Правилам о грузовой марке морских судов

Грузовая марка судна неограниченного района плавания с
минимальным надводным бортам

Приложение 39 к Правилам о грузовой марке морских судов

Грузовая марка судна ограниченных районов плавания
с минимальным надводным бортам

Приложение 40 к Правилам о грузовой марке морских судов

Дополнительные грузовые марки

Приложение 41 к Правилам о грузовой марке морских судов

Базисный надводный борт судов типа А ограниченных районов
плавания R1, R2, R2 - RSN, R3 - RSN

Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм
24	190	69	630	114	1279	159	2031
27	210	72	670	117	1329	162	2075
30	235	75	710	120	1379	165	2118
33	260	78	750	123	1431	168	2160
36	285	81	790	126	1483	171	2201
39	310	84	830	129	1535	174	2240
42	335	87	870	132	1587	177	2287
45	365	90	910	135	1639	189	2313
48	395	93	955	138	1690	183	2348
51	425	96	1000	141	1740	186	2383
54	455	99	1045	144	1790	189	2417
57	490	102	1090	147	1839	192	2450
60	525	105	1135	150	1888	195	2482
63	560	108	1180	153	1936	198	2512
66	595	111	1229	156	1984	201	2542
Примечание. Надводный борт для судов промежуточных длин определяется линейной интерполяцией. Для судов длиной более 201 м базисный надводный борт устанавливается Регистром.

Приложение 42 к Правилам о грузовой марке морских судов

Базисный надводный борт для судов типа В ограниченных районов
плавания R1, R2, R2 - RSN, R3 - RSN

Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм
24	200	69	650	114	1405	159	2340
27	225	72	690	117	1470	162	2400
30	250	75	730	120	1530	165	2460
33	275	78	770	123	1590	168	2520
36	300	81	815	126	1655	171	2575
39	325	84	860	129	1720	174	2635
42	350	87	905	132	1780	177	2695
45	380	90	955	135	1840	189	2755
48	410	93	1005	138	1905	183	2810
51	440	96	1055	141	1970	186	2866
54	470	99	1110	144	2030	189	2920
57	505	102	1165	147	2090	192	2974
60	540	105	1220	150	2155	195	3025
63	575	108	1280	153	2215	198	3075
66	610	111	1340	156	2280	201	3120
Примечание. Надводный борт для судов промежуточных длин определяется линейной интерполяцией. Для судов длиной более 201 м базисный надводный борт устанавливается Регистром.

Приложение 43 к Правилам о грузовой марке морских судов

Базисный надводный борт для судов типа А ограниченных районов
плавания R3

Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм
24	190	57	460	90	820	123	1317
27	210	60	490	93	860	126	1369
30	230	63	520	96	900	129	1421
33	250	66	550	99	945	132	1473
36	275	69	580	102	990	135	1525
39	300	72	610	105	1035	138	1586
42	325	75	645	108	1080	141	1626
45	350	78	680	111	1125	144	1676
48	375	81	710	114	1170	147	1725
51	400	84	745	117	1215	150	1774
54	430	87	780	120	1265
Примечание. Надводный борт для судов промежуточных длин определяется линейной интерполяцией. Для судов длиной более 150 м базисный надводный борт устанавливается Регистром.

Приложение 44 к Правилам о грузовой марке морских судов

Базисный надводный борт для судов типа В ограниченных районов
плавания R3

Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм	Длина судна, м	Надводный борт, мм
24	200	57	475	90	880	123	1450
27	220	60	505	93	925	126	1515
30	240	63	535	96	975	129	1580
33	260	66	565	99	1025	132	1640
36	280	69	600	102	1075	135	1700
39	305	72	635	105	1125	138	1765
42	330	75	670	108	1175	141	1830
45	355	78	710	111	1230	144	189
48	385	81	750	114	1285	147	150
51	415	84	790	117	1340	150	2015
54	445	87	835	120	1390
Примечание. Надводный борт для судов промежуточных длин определяется линейной интерполяцией. Для судов длиной более 150 м базисный надводный борт устанавливается Регистром.

Приложение 45 к Правилам о грузовой марке морских судов

Базисный надводный борт

Длина судна, м	10 и менее	15	20	24
Надводный борт, мм	306	340	375	400
Примечание. Надводный борт для судов промежуточных длин определяется линейной интерполяцией.

Приложение 46 к Правилам о грузовой марке морских судов

Каспийское море

1. Каспийское море включено в летнюю зону. Однако для судов длиной 100 м и менее - это зимний сезонный район.

Сезонные периоды:

Зимний - 1 декабря - 15 марта;

Летний - 16 марта - 30 ноября.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011 жылғы 21 сәуірдегі № 214 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2011 жылы 20 мамырда № 6967 тіркелді.

"Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы" Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 17 қаңтардағы Заңының 4-бабының 3-тармағының 49) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидасы бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Көлік және қатынас жолдары комитеті (Н.И. Қилыбай) белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне осы бұйрықты мемлекеттік тіркеу үшін ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация вице-министрі Е.С. Дүйсенбаевқа жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министрдің міндетін атқарушы

Е. Дүйсенбаев

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің міндетін атқарушысының 2011 жылғы 21 сәуірдегі № 214 бұйрығымен бекітілген

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағида
1. Жалпы ережелер

1. Осы Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы осы қағидалары (бұдан әрі – Қағида) "Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы" 2002 жылғы 17 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы 4-бабы 3-тармағының 49) тармақшасына және түзетулер енгізілген 1988 жылғы Хаттамамен өзгертілген, 1966 жылғы Жүк маркасы туралы халықаралық конвенцияға (бұдан әрі – Жүк маркасы туралы халықаралық конвенция) сәйкес әзірленді және Кеме қатынасының тіркелімімен техникалық бақылауға жататын кемелердің су үсті бортының мақсатын, куәландыру және бортқа жүк маркаларын салу тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Осы Қағиданың талаптары Кеме қатынасы тіркелімінің техникалық бақылауына жататын мынадай жабық (палубалық) кемелерге қолданылады:

1) халықаралық рейстерде жүзетін, мыналарды қоспағандағы кемелерге:

ұзындығы 24 метрден кем жаңа кемелер:

жалпы сыйымдылығы кемінде 150 тонна қолданыстағы кемелер;

тасымалдаумен айналыспайтын серуенге арналған яхталар;

балық аулайтын кемелер;

2) тасымалдаумен айналыспайтын серуендік кемелерді және балық аулайтын кемелерді қоспағанда, халықаралық рейсті орындамайтын ұзындығы 24 метр және одан жоғары кемелер;

3) жаңа жүзбелі бұрғылау қондырғыларының барлық типтері (бұдан әрі – ЖБҚ);

4) тасымалдаумен айналыспайтын серуенге арналған яхталарды қоспағанда ұзындығы 24 метрден кем кемелерге.

2-1. Осы Қағиданың талаптары Жүк маркасы туралы халықаралық конвенцияның қатысушысы болып табылмайтын мемлекеттің туын көтеріп жүзетін кемелерге қатысты қолданылады.

Ескерту. 1-тарау 2-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 04.11.2016 № 766 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Осы Қағиданың 48-289-тармақтарында қамтылған талаптар жаңа кемелерге қолданылады.

Осы Қағиданың барлық талаптарын қанағаттандырмайтын қоданыстағы кемелер кемінде осы Қағида күшіне енгенге дейін осы кемелерге қолданылған жасаудың нормативтік құжаттарына сәйкес келуі тиіс. Мұндай кемелер үшін олардың су үсті бортын ұлғайту талап етілмейді. Алайда, бұрын белгіленгенмен салыстырғанда, су үсті бортының кез келген кішірейтілуін алу үшін, қолданыстағы кемелер осы Қағиданың барлық талаптарына жауап беруі тиіс.

4. Осы Қағидада мынадай анықтамалар қабылданған:

1) аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кеме – жүктерді теңіз және ішкі су жолдарымен үздіксіз тасымалдауға арналған өздігінен жүзетін кеме;

2) бак – кеме алдыңғы жағынан немесе ең аз дегенде, бас жағындағы перпендикулярдан орта беткейіне созылған, бірақ орта беткейдегі перпендикулярға жетпейтін қондырма;

3) биік квартердек – орта беткейлі перпендикулярдан кеменің алдыңғы жағына қарай бағыттаған, әдетте алдыңғы жағындағы беткейден созылып орналасқан әдеттегі қондырмадан кіші қондырманың (нық жабылған ашылмайтын борттық иллюминаторлар және бұрандамен жабылатын жапқышы бар тұтқалымдар). Егер алдыңғы жақтың арқалығы есіктер немесе басқа да қуыстар бар болғандықтан тұтас болмаса, мұндай қондырма ют болып есептеледі;

4) борттың теориялық биіктігі – көлденең кильдің жоғарғы жиегінен су үсті бортының палуба бимсінің жоғарғы беткейіне дейінгі тікелей өлшенетін қашықтық. Ағаштан жасалған және композитті кемелерде бұл қашықтық килдегі шпунттың төменгі жиегінен алынып өлшенеді. Егер кеменің ортасындағы түбі ойыс формаға ие болса немесе жуан шпунтты белдешелері болса борттың биіктігі кильдің бір жағындағы түбінің жалғасқан тегіс беткейдегі қиылысу нүктесінен алынып өлшенеді.

Палубаның бортпен дөңгешектенген қосылулары бар кемелерде борттың теориялық биіктігі палубаның теориялық сызбаларының жалғасқан қиылысу нүктелерінен бұл өлшеу егер конструкция бұрыштық конструкция болып табылса алынып өлшенуі тиіс.

Егер төменгі палубаның кеменің барлық ендігі бойынша тегіссіздікті қамтамасыз ететін 1 м-ден артық ұзындықтағы ашық жиегі және оның жалғасы болса, су үсті палубасы қабылданады. Егер су үсті бортының палубасына су үсті бортының тағайындалуы мен есептелуінің орындалуы кезінде су үсті борты палубасынан жоғары орналасқан корпусты палубадағы төменгі палуба қабылданса, ол қондырма ретінде қаралады. 1 м немесе одан кем болатын ұзындық орны реццес ретінде осы Қағиданың 19-тарауының § 6 сәйкес қаралуы тиіс;

5) D бортының есептік биіктігі – мидельде борттың теориялық биіктігі соған қоса берілген борттағы палуба жапырақшасының жуандығы;

Кеме енінен алғанда 4 % асатын радиустегі палубаның бортпен дөңгелекшеленіп қосылған немесе басқа да қосылулары бар кемедегі борттың есептік биіктігі немесе ерекше қосылулар, кеменің ортаңғы ұзындығында бимстің осындай иілуімен тік бортқа жоғары қарай қимасы болатын және осы Қағиданың 3-қосымшасына сәйкес шынайы қима ауданына тең қиманың жоғарғы бөлігінің ауданы кеменің есептік борт биіктігі болып табылады;

6) жабық (палубалық) кеме – барлық ұзындығы бойынша палубасы бар, теңіз әрекеті кезінде суды өткізбейтін құралмен жабдықталған ашық бөліктердегі саңылаулары бар кеме;

7) жабық қондырма – ұшындағы аралықтарында беріктілігі жеткілікті қондырма; осы аралықтардағы қол жеткізу саңылауы, егер олар бар болса, осы Қағиданың 72-155-тармақтарына сәйкес есіктермен жабдықталған; борттардағы немесе қондырманың соңғы құрамдардағы барлық саңылаулар нақты және сенімді түрде жабылатын есіктермен, құралдармен жабдықталуы тиіс;

8) жаңа кеме – бұл:

осы Қағиданың 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілгендер қатарынан алғанда, киль орналастырылған немесе жүк маркасы туралы 1966 жылғы Халықаралық конвенцияның күшіне енген күніне дейін, яғни 1968 жылдың 21 шілдесіне дейін салудың осыған іспеттес түрінде болған киль;

осы Қағиданың 2-тармағының 4) тармақшасында көрсетілгендер қатарынан алғанда, 1975 жылдың 1 шілдесінде немесе осы күннен кейін орналастырылған немесе осыған іспеттес түрінде болған киль;

9) жәшік – В кеме енінен 4 % аспайтын қашықтықта кеменің кез келген бортына жетпейтін су үсті бортының немесе қондырма бортының палубасында палубамен жабылған қондырма, оның сондай-ақ есіктері, терезесі және басқа да саңылаулары жоқ;

10) желкенді кеме – қозғалыстың механикалық құралдарының бар болуына қарамастан, жүру үшін желкеннің жеткілікті алаңына ие болатын кеме;

11) жыл сайынғы уақыт – тиісті куәліктің өту мерзіміне сәйкес келетін әр жылдың күні мен айы;

12) L кемесінің ұзындығы – борттың ең аз дегендегі теориялық биіктіктен 85% тең болатын биіктігі бойынша өтетін ватерсызығы бойынша 96% толық ұзындық немесе форштевннің алдыңғы беткейіндегі ұзындықтан сол ватерсызықтың, егер осы ұзындық биік болса, руль баллерінің кіндігіне дейінгі жететін ұзындық;

Егер форштевеннің осы ватерсызығынан жоғары болып келетін вогнуттық нысаны бар болса, кеме ұзындығы ватерсызықта жататын және шеткі артқы жақ форштевннің проекциясы (ватерсызықтан жоғары учаскеде) болып табылатын нүктеден осы ватерсызықта осы Қағиданың 1-қосымшасына сәйкес өлшенеді.

Мықты орнатылған секциялардан жасалған кеме ұзындығы құрамның толық ұзындығынан алынып белгіленеді. Механикалық орнатылымы бар секция егер ол құраммен нық қосылса, толық ұзындығына дейін енгізілуі тиіс; керісінше жағдайда ол жеке кеме ретінде қаралуы тиіс.

Киль бағыттауымен жобаланған кемелерде борттың ең аз теориялық биіктігі кильдің сызығымен қарама қарсы өткізілген тікелей сызық және су үсті борты палубасының икемді ойпаттық сызығы орнына тікелей алынып өлшенеді. Кеменің ұзындығы өлшенетін ватерсызық конструктивті ватерсызыққа қарама-қайшы болуы тиіс;

13) В кемесінің ені – кеме ұзындығының ортасынан алынып темірмен қапталған кемедегі шпангоут жиегінің ішкі жағына дейінгі және басқа материалдан қапталған кемедегі корпустың ішкі жиегінен алынып өлшенетін ауқымды ен;

14) кеме миделі – L ұзындығы орта бойынан алынған көлденең қимасы;

15) қолданыстағы кеме – жаңа болып табылмайтын кеме;

16) қондырма биіктігі – борттан тікелей алғанда палуба бимсінің жоғарғы жиегінен су үсті бортының палуба бимсінің жоғарғы жиегіне дейін орналасқан ең аз қашықтық;

17) қондырма – бір борттан екінші бортқа дейін созылып жатқан немесе кеменің кез келген бортынан алғанда В кемесінің кеңдігінен 4% аспайтын қашықтыққа жетпейтін палубамен жабылған құрылыс;

Жоғарылатылған квартердек қондырма ретінде қаралады.

Егер экипажға машиналық бөлімшеде және осы қондырманың ашық палубаның ең жоғарғы бөлігінен немесе ауыстырылмадағы саңылаулар жабық кездегі уақытта кез келген жерінен басқа да бөліктерге қол жеткізгіштік қамтамасыз етілмесе, орта қондырма немесе ют жабық ретінде қаралуы тиіс емес;

18) қондырма палубасы – қондырманың жоғарғы шекарасын құрастыратын палуба;

19) S қондырмасының ұзындығы – L кемесінің ұзындығы шегінде орналасқан қондырманың орташа ұзындығы;

20) құдық – су жиналатын ашық палубадағы кез келген аудан;

21) мынадай формула бойынша анықталатын С_b жалпы толықтық коэффициенті:

, (1)

формуласы бойынша анықталатын коэффицент,

мұндағы

— кемедегі қапталмаған және артық бөліктері көрінбейтін темір қапсырмамен қапталған көлемді су жинағыш немесе d₁, м³ теориялық шөгін кезінде қабылданатын басқа материалдан қапталған кемеде сыртқа шығып көрінетін бөліктерсіз тегістелген корпустың ішкі беткейі бойынша көлемді су жинағыш;

d₁ — борттың ең аз теориялық биіктігінің 85%, м.

Ескертпе. L анықтау шарттылығы жалпы толықтығы 1 артық болатын коэффицент мағынасына келтіріле алады, мысалы, понтанды кемелер үшін келтіріледі. Мұндай жағдайларда С_b=1 қолданылады.

Көп корпусты кемелер үшін С_b есептеп шығару үшін бір корпустың емес, барлық кеменің кеңдігін ескеру қажет.

22) найттар – бір немесе бірнеше заттарды троспен берік байлануы;

23) накерлеу – металлға зубилмен балғаны жеңіл ұрумен жүргізіледі;

24) орнықтылық – кеменің өзінің салмағын тең ұстап тұру қабілеттілігі және кеменің жағдайын өзертуді тудырған сыртқы күштің іс-қимылы аяқталғаннан кейін өз жағдайына қайта келуі;

Орнықтылық корпус нысанынан және оған жүкті орналастыруға байланысты. Бір жүкті орналастырғанда орнықты болатын кеме, егер жүктің бір бөлігін жоғары орналастырса ішінара немесе толықтай осы қасиетті жоғалтады;

25) орташа қондырма – басты және орта перпендикуляр шегіне орналасқан, бірақ олардың біріне де жетпейтін қондырма;

26) палубалық орман жүгі – су үсті бортының немесе қодырманың ашық бөлігіне тасымалданатын орман жүгі. Бұл термин ағаштан жасалған жүктерге және оған іспеттес жүктерге қолданылады;

27) перпендикулярлар – L ұзындығының алдыңғы жағындағы және артқы жағындағы нүктелерінде қабылданатын басты және орта перпендикулярлар. Басты перпендикуляр форштевннің алдыңғы жағына сәйкес келуі тиіс;

28) рубка – кеме ендігінің 4% аспайтын қашықтықта кеменің кез келген бортына жетпейтін су үсті бортының немесе қондырма бортының палубасында палубамен жабылған құрылыс, оның сондай-ақ есіктері, терезесі және басқа да саңылаулары бар;

29) рецесс – жергілікті кертпеш немесе аралықтағы майысу;

30) спринкерлі жүйе – температурасы нөлден төмен түспейтін объектілерді қорғауға арналған, автоматты сулы өртті сөндіру жүйесінің су толтырылған жүйесі.

31) су өткізбейтіндік – судың көтерілуінің ең үлкен биіктігіне қысымның ауқымды түрде қарсы тұруымен кез келген бағытта судың конструкция арқылы келіп түсуін болдырмайтын қабілеттікті білдіретін термин;

32) су үсті борты – кеменің орта беткейінен алынып палубалық сызықтың жоғары жиегіне тиісті жүк маркасының жоғарғы жиегіне дейін тікелей өлшенген қашықтық;

33) су үсті бортының палубасы – су үсті борты есептелетін палуба. Әдетте осы теңіздің және табиғаттың әрекеттерінен қорғалмаған палуба оның ашық бөліктерінде барлық саңылаулардың жабылуына арналған құралдары бар және кеменің төменгі жағындағы барлық саңылаулары су өткізбейтін құралдармен жабдықталған палуба.

1 метрден артық ұзындықтағы кеменің барлық кеңдігі бойына созылатын су үсті борты бар кемеде ашық палубасының ең төменгі жағы және оның жалғасы осы Қағиданың 2-қосымшасында көрсетілгенге іспеттес су үсті бортының палубасы ретінде қабылданады.

Кеме иесінің ниеті және тіркеушінің мақұлдауы бойынша, егер ол тегіс және тұрақты палуба, бойлық қашықтыққа үздіксіз, машиналық бөлімше және пиктік аралықтарда үздіксіз, сондай-ақ көлденең бағытта да үздіксіз болған жағдайда, су үсті бортының палубасына төменге қарай бағытталып орналасқан палуба қабылдануы мүмкін.

Су үсті бортының мұндай палубасы жүк үй-жайлары ішінде ең аз бойлық бағытта кеме борттары бойынша және палубаның жоғары беткейіне дейін көтерілген көлденең орналасқан су өткізбейтін тиісінше бекітілген стрингерлерден құрастырылуы тиіс.

Бұл стрингерлердің ені конструкция және пайдалану жағынан қажет болып табылатындардан кем болмауы тиіс.

Егер төменгі палубаның кеменің барлық ені бойынша тегіссіздікті қамтамасыз ететін 1 м-ден артық ұзындықтағы ашық беткейі және оның жалғасы болса, су үсті палубасы қабылданады. Егер су үсті бортының палубасына су үсті бортының тағайындалуы мен есептелуінің орындалуы кезінде су үсті борты палубасынан жоғары орналасқан корпусты палубадағы төменгі палуба қабылданса, ол құрылыс ретінде қаралады.

Лихтертасушы және док типтес осыған ұқсас кемелерде су үсті бортының палубасы ретінде:

ең жоғарғы үзіліссіз палуба – егер оның барлық саңылаулары осы Қағиданың талаптарын қанағаттандыратын теңіз суының енуінен қорғалған болса, ал артқы жақтағы жүк порты су өткізбейтін болса;

жүк палубасы – егер жүк кеңістігінің тиісті жабылулары болмаса, сонымен қатар жүк палубасынан жоғарғы су өткізбейтін конструкциясы осы Қағиданың 188-тармағы талаптарын ескере отырып қаралады;

жүк трюмінің су өткізбейтіндігін қамтамасыз етпейтін үздіксіз палуба жүк трюмінің бойлық және көлденең ауыстырылымдары бар бөлікте палуба түгелдей және үздіксіз, бойлық және көлденең болып табылады;

су үсті бортының ұлғаюы осы Қағиданың 214-216-тармақтарының ережесіне сәйкес рецесске түзетулер енгізумен белгіленген;

кеменің қауіпсіздігінің жеткілікті деңгейі атмосфералық залал және шашырау нәтижесінде жүк кеңістігіне су ену мүмкіндігін ескерумен модельді сынаулармен және есептеулермен нақтыланған, сонымен қатар кептірудің тиісті құралдары көзделген;

34) тегіс палубалы кеме – су үсті борты палубасында қондырмасы жоқ кеме;

35) тегіс қондырма – басынан ортасына, ұшына дейін перпендикуялр созылып жатқан қондырма;

36) теңіз ықпалы кезінде су өткізбеушілік – кеменің су үсті бөлігі қондырмасына қатысты және кез келген теңіз жағдайларында судың кеме ішіне енбейтіндігін білдіретін термин;

37) топырақ тасығыш шаланда – тек топырақты тасымалдауға арналған кеме;

38) ұштары – алдыңғы жағы немесе артқы жағындағы перпендикуляр бойынша алғанда 0,05 L бойынша кеме ұзындығының бөлігі;

39) халықаралық рейс – жүк маркасы туралы халықаралық конвенция таралатын елден осы елден тыс орналасқан немесе керісінше орналасқан портқа шығатын теңіз рейсі;

40) ширстрек – сыртқы қаптаманың жоғарғы белдеуі;

41) ют – кеменің артқы жағына немесе ең аз артқы жағынан перпендикулярынан алдыңғы жағына дейін созылған, бірақ бастапқы перпендикулярға жетпейтін қондырма.

5. Екі аймақ немесе аудан шекарасында орналасқан порт кеме келе жатқан немесе ол бағытталған сол аймақ немесе аудан шегінде орналасқан деп есептеледі.

6. Осы Қағиданың 75-155-тармақтарында қамтылған талаптар, Жүк маркасы туралы халықаралық конвенция негізінде әзірленді және осы Қағиданың 2-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген кемелерге қолданылады. Бұл ретте осы Қағиданың 67-154-тармақтардағы талаптар ең аз су үсті борты тағайындалған әр кемеге қолданылады. Осы талаптардан бас тарту су үсті борты ең аздан кем болып тағайындалған кемелерге қауіпсіздік шаралары Кеме қатынасы тіркелімімен жеткілікті деп таныған, 2005 жылғы 1 қаңтардан бастап немесе сол күннен кейін жасалған осыған іспеттес сатысында болған кемелерге рұқсат беріледі.

Су үсті бортын кеменің беріктілігі бойынша ұлғайту қажет болған жағдайда (осы Қағиданың 67-154-тармақтарында), кеме бортындағы порттардың орналасуы (осы Қағиданың 67-154-тармақтарында) немесе иллюминаторлар (осы Қағиданың 67-154-тармақтарында) бас жағындағы ең аз биіктікке жету үшін (осы Қағиданың 155-226-тармақтарында) немесе басқа да себептер бойынша люктер комингсінің (осы Қағиданың 75-тармағы), есік комингсінің (осы Қағиданың 95-тармағы) машина бөлімшесіндегі саңылау комингсінің (осы Қағиданың 71-тармағы) және басқа да саңылауларды (осы Қағиданың 99-тармағы), желдеткіштердің (осы Қағиданың 101-тармағы) және әуе құбырларының биіктігі (осы Қағиданың 115-тармағы), сондай-ақ люк жапқыштары бөлшектерінің өлшемдері (осы Қағиданың 72-88-тармақтары), су ағызу құрылғылары (осы Қағиданың 125-135-тармақтары) және экипажды қорғау құралдары (осы Қағиданың 148-150-тармақтары) су үсті бортының нақты палубасына қондырма палубасындай рұқсат етіледі, бұл ретте алынатын тұнба жазғы су үсті борты су үсті бортының нақты орналасқан жерінен қондырманың тікелей стандартты биіктігіндегі қашықтықта орналасқан су үсті бортының шартты палубасы негізіне есептелген ең аз су үсті бортына сәйкес келетін тұнбадан аспайтындай болуы керек.

Ескерту. 6-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 04.11.2016 № 766 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7. Осы Қағиданың 7-бөлімінде қамтылған талаптар осы Қағиданың 22-тармағында көрсетілген кемелерге, сондай-ақ Каспий теңізінде халықаралық рейс орындайтын кемелерге қолданылады.

8. Осы Қағиданың 9-бөлімінде қамтылған талаптар R1, R2 және R3 жүзудің шектелген ауданында рейс орындайтын осы Қағиданың 2-тармағының 4) тармақшасында көрсетілген кемелерге қолданылады.

Су үсті бортына ЖБҚ осы Қағиданың 7-бөлімінің талаптарына сәйкес тағайындалады.

9. Өздігінен жүретін, сондай-ақ лихтерлерге, баржаларға және басқа да өздігінен жүрмейтін кемелерге су үсті борты осы Қағиданың 67-154, 155-226, 289-312 және 245-267-тармақтарына сәйкес тағайындалады.

10. Палубалық орман жүктерін тасымалдайтын кемелер үшін осы Қағиданың 9-тармағында көрсетілген су үсті борттарында осы Қағиданың 227-244 және 275-280-тармақтарына сәйкес орман су үсті борты қосымша тағайындалады.

11. Қозғалыстың жалғыз немесе қосымша құралы болғанына және су үсті тіркеуі болып табылғанына қарамастан, желкенді алып жүретін кемелерге Қағиданың 48-66, 67-154, 155-226, 245-267 және 289-312-тармақтарының талаптарына сәйкес су үсті борты тағайындалады. Осындай жолмен алынған су үсті портын ұлғаюы және осы ұлғайтудың мәні Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.

12. Басқа да материалдардан жасалған ағаш, композитті кемелерге немесе кемелерге қолданулары Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған, сондай-ақ конструктивтік ерекшеліктері осы Қағиданың талаптарын қолдануды орынсыз ететін кемелерге су үсті борты әр жағдайда Кеме қатынасы тіркелімімен тағайындалады.

13. Осы Қағиданың 2-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген жүк кемелеріне және осы Қағиданың 2-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген жүзу ауданы шектелмеген жүк кемелерге жүзудің R1 шектелген ауданында пайдалану үшін қосымша су үсті борты тағайындалады. Осы Қағиданың 2-тармағының 2-тармақшасында көрсетілген R1 және R2 жүзудің шектелген аудандарындағы жүк кемелерге, сондай-ақ техникалық флоттың трюмді кемелеріне олардың трюмдарда топырақсыз жүзу аудандарына қарамастан, R3 жүзудің шектелген ауданында пайдалану үшін қосымша су үсті борты тағайындалады.

14. Екі немесе одан артық елдердің жақын порттары арасында халықаралық рейс орындайтын кемелер егер осы порттар орналасқан елдердің үкіметтері аталған порттар арасында осындай рейстердің қауіпсіз сипаты немесе шарттары арқылы кемелерге қойылатын көрсетілген Конвенцияның ережелері орынсыз немесе артық болып табылатындығын таныса, Жүк маркасы туралы халықаралық конвенция ережелерін орындаудан босатылады.

Мұндай шешім нақты кемелердің жүзу шарттарына қатысты немесе осы мемлекет туы астында жүзетін кез келген кеменің жүк маркасы туралы аймақтық келісім түрінде келісетін үкіметтер арасындағы келісім түрінде ұсынылады.

15. Жаңа конструктивтік ерекшеліктері бар кеме жоғарыда аталған ерекшеліктерді зерттеуде және оларды кемеде қолдануды шын қиындататын осы Қағиданың және Жүк кемелерінің маркасы туралы халықаралық конвенцияның кез келген ережесін орындаудан босатылады. Алайда, мұндай кеме тасымалдауды жүзеге асыру үшін жеткілікті болатын қауіпсіздік талаптарына жауап беруі тиіс. Бұл талаптар осы кеме порттарына кіретін елдердің үкіметтері үшін қолайлы.

16. Халықаралық рейс орындамайтын, бірақ ерекше жағдайларда бір рет халықаралық рейс орындауы қажет кеме осы рейсті орындау үшін жеткілікті болатын қауіпсіздік талаптарына жауап берсе, ол Жүк маркасы туралы халықаралық конвенцияның кез келген ережесін орындаудан босатылады.

17. Оған белгіленбеген жүзу бөлігінде бір рет рейс орындауы қажет R1, R2, R2-RSN, немесе R3-RSN, не болмаса R3 жүзудің шектелген ауданындағы кемелер, егер осы кеме Кеме қатынасы тіркелімінің осы рейсті орындау үшін жеткілікті болатын қауіпсіздік талабына жауап берсе, Кеме қатынасы тіркелімімен осы Қағиданың кез келген ережелерін орындаудан босатылады.

18. Егер сынаумен немесе басқа да әдістермен қолданылатын құралдар жабдықтар немесе материалдар Жүк маркасы туралы конвенциямен және Қағидамен қолданылатындардан кем болмайтындай тиімді екендігін дәлелдесе, Кеме қатынасының тіркелімі кемеде құралдардың, материалдардың және жабдықтардың қолданылуына немесе басқа да іс шараларды жүзеге асыруға рұқсат береді.

19. Осы Қағиданың 14 және 15-тармақтарына сәйкес алуды ұсынумен бір мезгілде, осы Қағиданың 2-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген кемелерге осы Қағиданың 18 және 19-тармақтарына сәйкес эксперименттік мақсаттар үшін теңбағалы ауыстыруларға рұқсат беру, Қазақстан Республикасының Теңіз әкімшілігі Кеме қатынасы тіркелімінің ұсынысы бойынша Халықаралық теңіз ұйымына (бұдан әрі – ХТҰ) жүк маркасы туралы халықаралық конвенцияны қабылдаған елдерге алынуы және олардың себептері туралы мәліметтерді, орындаған сынауларды қоса, теңбағалы ауыстырулар туралы мәліметтерді ұсынады.

20. Жөнделген, қайта жабдықталған және жаңғыртылған кеме осы кемеге бұрын қолданылған талаптарға сәйкес келуі тиіс. Бұл ретте, осы кемеге жөндеуден кейінгі қойылатын талаптар жаңа кемеге қойылатын талаптардан елеулі түрде ерекшеленбеуі тиіс.

21. Елеулі түрдегі жөндеуден, қайта жабдықтаудан және жаңғыртудан өткен кеме, сондай-ақ оған орнатылған жабдық орынды және тиімді болатындай дәрежеде жаңа кемелерге қойылатын талаптарға жауап береді.

22. Осы Қағидада кемелер жүзу аудандары бойынша мыналарға бөлінеді:

1) жүзудің шектелмеген ауданындағы кемелер;

2) R1 жүзудің шектелген ауданындағы кемелер:

8,5 м-дің 3% қамтамасыз етілген толқын биіктігіндегі толқынды теңізде пана орнынан 200 миль аспайтын алынумен және 400 мильден аспайтын пана орнының арасындағы шекті қашықтықпен теңіз аудандарында жүзу;

3) R2 жүзудің шектелген ауданындағы кемелер: 7,0 м-дің 3% қамтамасыз етілген толқын биіктігіндегі толқынды теңізде пана орнынан 100 миль аспайтын алып тастаумен және 200 мильден аспайтын пана орнының арасындағы шекті қашықтықпен теңіз аудандарында жүзу;

сонымен қатар, жүзбелі крандарға арналған шектеу Кеме қатынасы тіркелімімен әр жағдайда белгіленеді;

4) R2-RSN жүзудің шектелген ауданындағы кемелер:

пана орнынан алынатын, 6,0 м-дің 3% қамтамасыз етілген толқын биіктігіндегі толқында аралас (өзен-теңіз) жүзу;

ашық теңіздерде 50 мильден аспайтындай және пана орындары арасында 100 мильден аспайтындай шекті қашықтықта;

жабық теңіздерде 100 мильден аспайтындай және пана орындары арасында 200 мильден аспайтындай шекті қашықтықта;

5) R3-RSN жүзудің шектелген ауданындағы кемелер: бөлік бойынша нақты шектеулерді және бассейндердің жел толқынды режимдерімен негізделген жүзу шарттарын ескере отырып, сонымен қатар 50 мильден аспайтын пана орнынан ең үлкен шекті алып тастауды белгілеумен 3,5 м-дің 3% қамтамасыз етілген толқын биіктігіндегі толқында аралас (өзен-теңіз) жүзу;

6) R3 жүзудің шектелген ауданындағы кемелер: әр жағдайда Кеме қатынасы тіркелімімен белгіленген шекараларда жағадағы, рейдтік және порттық жүзу.

3. Куәландыру көлемі және куәліктер

23. Осы Қағидаға сәйкес кемеге су үсті бортын тағайындау үшін Кеме қатынасы тіркеліміне мынадай құжаттама ұсынылады:

1) теориялық сызба;

2) жалпы орналасқан сызбалар;

3) корпус конструкциялары байланыстарының мөлшерін анықтау;

4) капитан үшін тұрақтылық туралы ақпарат;

5) батып кеткен бөлікпен кеменің орнатылуы мен орнықтылығы туралы есеп (осы Қағиданың 155, 159-160-тармақтарының талаптары орындалғанда);

6) жүктеу және балластау бойынша ақпарат;

7) корпустардағы, қондырмалардағы және рубкалардағы олардың жабылу типтері мен комингстер биіктігін көрсете отырып, саңылаулардың орналасу схемасы;

8) люктердің жапқыштарының беріктілігінің есебі;

9) палубалық орман жүгінің жайғастырылу және нығайтылу сызбалары;

10) осы Қағиданың талаптарын қанағаттандыратын фальшборт, леерлік қоршау, өту көпірлері және өту жолдары, штормды портиктер мен жүйелер бойынша мәліметтер (фандық, шпигаттар, желдеткіштер, әуе құбырлары);

11) су үсті бортының есебі және жүк маркасының эскизі.

24. Осы Қағиданың ережелеріне сәйкес куәландыру және жүк маркаларын басу Кеме қатынасы тіркелімімен Қазақстан Республикасының туын көтеріп жүзетін кемелерге, сондай-ақ егер Кеме қатынасы тіркеліміне ту әкімшісінен тиісті тапсырма келіп түссе, Кеме қатынасы тіркелімінің сыныбы бар және шетел туын көтеріп жүзетін кемелерге жүзеге асырылады.

Халықаралық рейстерді орындайтын кемелерді куәландыру және оларға жүк маркаларын басуды басқа ұйым немесе басқа тұлға, сонымен қатар шетелдік уәкілетті үкімет де жүргізуі мүмкін. Кеме қатынасы тіркелімі тиісті үкіметтің уәкілеттігі бойынша шетел туын көтеріп жүзетін кемелерді куәландырады және жүк маркасын басады. Мұндай жағдайларда ел үкіметі кеме жүзетін ту астына куәландырылудың толықтығы мен нақтылығына, жүк маркаларының белгіленуіне толық кепіл береді.

25. Кеме мынадай куәландыруға жатады:

1) кемені жасауды техникалық бақылау кезеңінде жүзеге асырылатын алғашқы куәландырылу немесе Кеме қатынасы тіркелімінің немесе оны алмастыратын уәкілетті органның бақылауынсыз салынған кемені алғашқы куәландыру.

Куәландыруға осы Қағидамен кеме үшін көзделген шекте кеменің конструкциялары мен жабдықтары толық тексеру кіреді. Мұндай куәландыру кеменің орналасуы, материалдары және оның беріктілігі осы Қағиданың талаптарына толық жауап беретіндігіне көз жеткізу үшін жүргізіледі.

Куәландыру нәтижелері бойынша Кеме қатынасы тіркелімінің Қағидасы бойынша жүк маркасын белгілеу шартының сипаттамасы және су үсті бортының есебі жасалады және осы Қағиданың 23-25-тармақтарында көрсетілген куәліктер беріледі;

2) осы Қағиданың 35, 38-40-тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, 5 жылдан артық емес уақыт аралығында өткізілетін куәлікті жаңарту үшін жүргізілетін куәландыру конструкция мен жабдықтардың орналасуы, құралы, материалы және беріктілігі бойынша осы Қағиданың талаптарына жауап беретіндігіне көз жеткізу үшін жүргізіледі;

3) жыл сайынғы куәландыру кеменің корпусы мен үстіндегі қондырмаларында су үсті бортының есебіне және жүк маркаларының жағдайына әсер ететін өзгертулер жүргізілмегендігіне және саңылауларды жабуға арналған құрылғылар, фальшборт және леерлік қоршаулар, дауыл портиктері, экипаж бен жолаушылардың үй-жайларына енуіне мүмкіндік беретін құралдар қалыпты жағдайда тұрғандығына, жүк маркалары дұрыс басылғандығына және кеме тиісті ақпаратпен қамтылғандығына көз жеткізу үшін әрбір жыл сайынғы куәландыру күніне дейін және одан кейін үш ай шегінде жүргізіледі, және ол осы Қағиданың 75-79-тармақтарында көрсетілген ақпаратпен қамтылғанын байқау үшін жүргізіледі.

Жыл сайынғы куәландырудың өткізілгені туралы осы Қағиданың 14-тармағына сәйкес берілетін Жүк маркалары туралы куәлікте немесе Жүк маркалары үшін алу куәлігіне жазба жазылады.

Кез келген куәландыру өткізгеннен кейін осы Қағиданың 25-31-тармақтарына сәйкес куәландырылған конструкцияға, жабдыққа, құрылғыға, материалдар немесе байланыс өлшемдеріне Кеме қатынасы тіркелімінің рұқсатынсыз өзгерістер енгізуге болмайды.

26. Осы Қағидаға сәйкес куәландырылған және борттарына жүк маркалары салынған кемелерге осы Қағиданың 2-тармағының 2) және 4) тармақшаларында көрсетілген әрбір кемеге – Жүк маркасы туралы куәлік беріледі.

27. Осы Қағиданың 13-тармағының негізінде халықаралық рейс орындайтын және алынуына ұшырайтын, осы Қағидаға сәйкес куәландырылған және өңірлік келісімге сәйкес олардың борттарына жүк маркасы басылған кемелерге Жүк маркасы туралы өңірлік куәлік беріледі.

28. Осы Қағиданың 14-тармағының негізінде жаңа конструктивтік ерекшеліктері бар және алынуларына ұшырайтын осы Қағидаға сәйкес куәландырылған және борттарына жүк маркасы басылған кемелерге, осы Қағиданың 2-тармағының 2) және 4) тармақшаларында көрсетілген әр кемеге - Жүк маркасы туралы куәлік беріледі.

29. Куәлікте кемеге Осы Қағиданың 14-тармағы негізінде және сәйкес су үсті борты тағайындалғандығы белгіленеді, сондай-ақ кемені пайдаланудың рұқсат етілген шарттары көрсетіледі.

30. Осы Қағиданың 2-тармағының 1) және 4) тармақшаларында көрсетілген, осы Қағидаға сәйкес куәландырылған, осы Қағиданың 16-тармағы негізінде оларға белгіленбеген жүзу аудандарында ерекше жағдайларда халықаралық рейс орындайтын кемелерге Бір реттік айдап өту куәлігі беріледі.

Мұндай бір реттік рейс үшін кеме бортына жүк маркасы белгіленбейді, ал рұқсат етілген су үсті борты кемені куәландыру туралы белгі және рейс орындау шарттары алу туралы бір реттік айдап өту куәлігінде көрсетіледі.

31. Қазақстан Республикасы Туы астында жүзетін кемелерге осы Қағиданың 26-28-тармақтарында көрсетілген куәліктер Кеме қатынасы тіркелімімен беріледі.

32. Жүк маркасы туралы халықаралық конвенцияның мүше-мемлекеттер үкіметі басқа осыған іспеттес мемлекет үкіметінің сұрауы бойынша кемені куәландыруды жүргізуді тапсырады және кеме осы Конвенцияның талаптарына жауап беретіндігіне көз жеткізгеннен кейін Жүк маркасы туралы халықаралық куәлікті береді (растайды).

33. Куәліктің, куәландыру актісінің және су үсті борты есебінің көшірмелері мерзімінде сұрауы бойынша куәландыру жүргізілетін үкімет органына ұсынылады.

34. Осылайша берілген куәлікте кеме елдің туы астында жүзіп жүрген немесе болашақта жүзетін мемлекет үкіметінің сұрауы бойынша берілгендігі туралы жазба жазылуы тиіс. Оның дәл сондай күші бар және ол осы Қағиданың 31-тармағына сәйкес берілген куәлікке тең болады.

Кеме қатынасы тіркелімімен берілетін куәліктер қазақ және орыс тілдерінде жасалады.

34-1. Кеменің туын көтеріп жүзуге құқығы бар мемлекеттің үкіметіне қатысты Жүк маркасы туралы халықаралық конвенция күшіне енген кезде жарамды жүк маркасы туралы халықаралық куәлік оның қолдану мерзімі аяқталғанға дейін күшінде қалады.

Ескерту. 3-тарау 34-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 04.11.2016 № 766 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

35. Жүк маркасы туралы куәлік 5 жылдан аспайтын уақытқа беріледі.

36. Жүк маркасы туралы куәліктің қолданыстағы мерзімі мыналарды ескере отырып анықталады:

1) осы Қағиданың 35-тармағында көрсетілгенге қарамастан, куәліктерді жаңарту үшін жүргізілетін куәландыру осы қолданыстағы куәліктің қолданылу мерзімінің өтелген күніне дейін 3 ай ішінде аяқталса, осы куәліктің қолданылу мерзімінің өтелуінде 5 жылдан аспайтын уақытта жаңа куәлік куәландыру мерзімінен алып санағанда қолданыста болады;

2) куәлікті жаңарту үшін жүргізілетін куәландыру аяқталғаннан соң қолданыстағы куәліктің қолданылу мерзімі күнінен соң жаңа куәлік осы куәліктің қолданылу мерзімінің өтелуінде 5 жылдан аспайтын уақытта жаңа куәлік куәландыру мерзімінен алып санағанда қолданыста болады;

3) куәліктерді жаңарту үшін жүргізілетін куәландыру осы қолданыстағы куәліктің қолданылу мерзімінің өтелген күніне дейін 3 ай ішінде аяқталса, осы куәліктің қолданылу мерзімінің өтелуінде 5 жылдан аспайтын уақытта жаңа куәлік куәландыру мерзімінен алып санағанда қолданыста болады.

37. Егер куәлік 5 жылдан кем уақытқа берілсе, Кеме қатынасы тіркелімі куәліктің мерзімін егер осы Қағиданың 25-тармағында көрсетілген жыл сайынғы куәландыруларға тиіс және дұрыс өткізілген жағдайда, куәлік 5 жылдық кезеңге берілгенде, ең ұзақ уақытқа (5 жылға) ұзартады.

38. Егер осы Қағиданың 25-тармағының 2) тармақшасына сәйкес куәлікті жаңарту үшін жүргізілген куәландырудан кейін, кемеге қолданыстағы куәліктің мерзімі өткенге дейін жаңа куәлікті беру мүмкін болмаса, онда куәландыруды жүргізген тұлға немесе ұйым қолданыстағы куәліктің мерзімі 5 айдан аспайтын мерзімге созылады. Бұл ұзартулар куәлікке жазба арқылы көрсетіледі және олар кеменің су үсті бортының ұлғаюына әсерін тигізетін конструкцияларға, жабдықтарға, құрылғыларға материалдарға немесе конструкцияның өлшем элементтеріне ешқандай өзгерістер енгізілмеген жағдайда ұсынылады.

39. Егер қолдану мерзімінің өтуі кезінде кеме портта орналаспаса, ол куәландырылуы тиіс, куәліктің мерзімі Кеме қатынасы тіркелімімен ұзартылады, бірақ мұндай ұзарту тек кемеге өзінің порттағы рейсін аяқтауға мүмкіндік беру үшін және мұндай мерзімін ұзарту қажет және мақсатқа сай болғанда ғана ұсынылады. Ешқандай куәлік 3 айдан асатын уақытқа дейін ұзартылмайды және осындай ұзарту ұсынылған кеме портқа келгеннен кейін осы ұзарту күші негізінде кәландырылуы тиіс және жаңа куәліксіз порттан кетіп қалуға құқы жоқ. Куәлікті жаңарту үшін жасалған куәландыру аяқталғаннан кейін жаңа куәліктің мерзімі ұзартуға ұсынылғанға дейінгі қоланыстағы куәліктің қолданылу мерзімі өткен күннен бастап 5 жылдан асатын уақытқа дейін қолданыста болады.

40. Жоғарыда аталған осы тармақтың ережелеріне сәйкес мерзімі ұзартылмаған қысқа рейс жасайтын кемелерге берілген куәлік онда көрсетілген мерзімінен алып санағанда бір ай мерзіміне льготты мерзімге Кеме қатынасы тіркелімімен ұзартылады. Куәлікті жаңарту туралы куәландыру жүргізілгеннен соң, жаңа куәлік ұзартылуға дейін белгіленген мерзімінің аяқталуынан алып санағанда 5 жылдан аспайтын мерзімге дейін қолданыста болады.

41. Кеме қатынасы тіркелімі қолданыстағы куәлікті қоданылу мерзімі өткеннен бастап осы Қағиданың 36, 39 және 40-тармақтарына сәйкес қолданыстағы куәліктің әрекет ету мерзімінен бастап жаңа куәлікті бермеуге құқылы. Бұл ретте жаңа куәлік куәлікті жаңарту үшін жүргізілген куәландыру күнінен алғанда 5 жылдан аспайтын мерзімге қолданылады.

42. Егер жыл сайынғы куәландыру осы Қағиданың 26-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген мерзімде аяқталса:

1) куәлікте көрсетілген жыл сайынғы күні куәландыру аяқталған күннен кейін 3 айдан кешіктірілмей енгізілетін күнді жазып көрсету арқылы өзгертіледі;

2) келесі жыл сайынғы куәландыру жаңа жыл сайынғының күнін қолдана отырып, Қағиданың 25-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген мерзімде аяқталады;

3) куәліктің мерзімінің өту күні егер бір немесе бірнеше жыл сайынғы куәландырулар осы Қағиданың 25-31-тармақтарындағы жазылған куәландырулар арасындағы ең ұзақ кезеңдерден аспаса өзгертусіз қалдырылады.

43. Жүк маркасы туралы куәлік мынадай жағдайларда өз күшін жояды:

1) кеменің корпусында немесе қондырмасында су үсті бортының ұлғаюын талап ететін елеулі өзгерістерге жүргізілген болса;

2) осы Қағиданың 25-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген қондырғылар мен құралдар тиісті орнықтырылмаса;

3) егер куәлікте кеме осы Қағиданың 25-тармағының 3) тармақшасына сәйкес куәландырылғаны туралы растау болмаса;

4) егер кеме конструкциясы оның қауіпсіздігін қамтамасыз етпейтіндей шекте төмендеген жағдайда күшін жояды.

44. Кемелерді шекті жүктеуге қатысты бірыңғай принциптер мен талаптарды белгілеу үшін осы Қағида кемелердің белгіленген бөліктерде және белгіленген жыл мезгілінде жүзу кезінде су үсті бортының ең аз ұлғаюы өз қалпына келеді.

45. Кемеге тағайындалған су үсті борты кеменің әр бортына кеме жүзудің түрлі жағдайларында жүктеле алатын ауқымды шөгіндерді белгілей отырып, жүк маркасын басу жолымен жүзеге асырылады.

46. Су үсті бортын тағайындау кезінде кеме бортына белгіленген маусымға, аймаққа немесе кеме жүзетін ауданға сәйкес келетін белгілер кеме теңізге шығу кезінде, жүзу кезінде немесе портқа келген кезде барлық уақыт бойы суда тұрмауы қажет. Тек мынадай жағдайларда ғана оларға жол беріледі:

1) кеме маусымға сәйкес келетін зонада немесе ауданда бірлікке тең келетін жуандықта тұщы суда тұрса, Жүк маркасы туралы куәлікте көрсетілген тұщы суға арналған ұлғаюға түсіріледі.

Егер су тығыздығы бірліктен ерекшеленсе, онда түзету 1,025 арасындағы айырмашылыққа тең келуі тиіс;

2) кеме өзендегі немесе ішкі сулардағы порттардан аттанса, оның үлкен жүктеуі жану салмағына сәйкес және басқа да материалдарға қатысты порт және теңіз арасында шығындалатын оны ауқымды күшейтілімі жүргізіледі.

47. Осы Қағидада сыныпталғанмен қоса сыныпталмаған кемелерге де қолданылады.

Кеме қатынасы тіркелімімен сыныпталған кемелерге осы Қағиданың 65-154-тармақтардың, 227-240 тармақтардың, 252-256 және 294-295 тармақтардың ережелері орнына, сондай-ақ қарау үшін ұсынылатын техникалық құжаттама қатарына қосылатын осы Қағида ережелеріне Теңіз кемелерін сыныптау және жасау қағидасының тиісті талаптары қолданылады. Бұл ретте осы Қағидадан шегіну тек олар осы Қағидаға қарама қайшы келген жағдайда ғана рұқсат етіледі.

55. Палубалық сызық ұзындығы 300 және ені 25 мм болатын көлденең сызық болып табылады. Ол әр борттың кеме ұзындығының ортасына оның жоғарғы беткейі палубаның жоғарғы беткейі кеменің борттық қаптамасының ішкі жоғарғы беткейін қиып өтетіндей жүргізіледі.

Егер су үсті бортының палубасында кеменің ұзындығының ортасында ағаштан жасалған төсем болса, палубалық сызықтың жоғары жиегі осы Қағиданың 4-қосымшасына сәйкес кеменің борттық қапсырмасының ішкі жоғарғы жиегін қиып өтуі тиіс.

Егер палубалық сызықты жоғарыда аталған әдіспен жүргізуге мүмкіндік болмаса немесе оны жүргізуге ыңғайсыз болса, су үсті бортының ені елеулі түрде түзетілу шартымен, ол басқа белгіленген борттағы нүкте бойынша жүргізіледі. Су үсті бортына қатысты қабылданған, жоғарыда аталған нүктенің бағыты Жүк маркасы туралы куәлікте көрсетілуі қажет. Мысалы, дөңгелектенген қосылулары бар кемелерде палубалық сызықтың жоғарғы беткейі а нүктесі арқылы өтеді және оның арасындағы қашықтық в нүктесіне қарағанда – су үсті борты палубасының жалғастырылған жоғарғы беткейінің қиылысы бортты қапталған беткеймен бірге – осы Қағиданың 5-қосымшасына Жүк маркалары туралы куәлікте белгіленеді.

Егер кеме палубасының барлық ұзындығы бойына қондырма болса, немесе су үсті борты ретінде кеменің төменгі палубасы алынса, палуба сызығының жағдайына түзетулерсіз есептелген ең аз су үсті бортының мағынасы жүк маркасының дөңгелегін қиып өтеді. Мұндай жағдайда егер кемеге ең аз деген су үсті борты тағайындалса, палубалық сызықты бортқа ол жүк маркасының және жүктің өзінен жоғары болатындай етіп орналастырылуы тиіс. Палубалық сызықтың сәйкестігіне келтірілетін тиісті түзету есепте ескеріледі және Жүк маркасы туралы куәлікте көрсетіледі.

49. Жүк маркасының белгісі ұзындығы 450 мм және ені 25 мм болатын көлденең сызықпен қиылысатын осы көлденең сызықтың жоғарғы жиегіне дөңгелек ортасымен өтетіндей өтіп ішкі 300 сыртқы диаметрі және ені 25 мм болатын дөңгелек тәріздес болып келеді.

Дөңгелектің ортасы кеме ұзындығының ортасына тікелей төменнен палубалық сызықтың жоғары беткейіне дейін осы Қағиданың 6-қосымшасына сәйкес өлшенген жазғы су асты бортына тағайындалғанға тең болып келетін қашықтықта орналастырылады.

3. Жүк маркасының белгісімен қолданылатын маркалар

50. Кеменің жүкті ватерсызықтарын олардың түрлі зоналарында, аудандарында және жүзудің маусымды кезеңдерінде белгілейтін маркалар ұзындығы 230 және ені 25 мм болатын көлденең сызық тәріздес болып келеді олар кеменің бас жағына (егер басқасы айтылмаса) ені 25 мм болатын тікелей сызыққа жүк маркасының дөңгелек ортасынан 540 мм қашықтықта осы Қағиданың 7-қосымшасына сәйкес жүргізілген көлденең сызба тәріздес болады.

Мынадай жүк маркалары қолданылады:

1) дөңгелектің ортасымен өтетін сызықтың жоғарғы жиегінен анықталатын жазғы жүк маркасы, сонымен қатар Л (S) белгіленген беткейдің жоғарғы бөлігімен айқындалады;

2) 3(W) белгісімен белгіленетін сызықтың жоғарғы жиегімен анықталатын қысқы жүк маркасы;

3) П(F) әрпімен белгіленген сызықтың жоғарғы беткейімен анықталатын жазда тұщы суға арналған жүк маркасы. Жаздағы тұщы су үшін жүк маркасы және жазғы жүк маркасы арасындағы қашықтық тұщы суда кеме шөгінінің және 3(W) және ЗСА (WNA) басқаларының ұлғаюына жол береді.

51. Егер осы Қағиданың 227-244-тармақтарының талаптарына сәйкес жүк кемесіне орман су үсті борты тағайындалса, кәдімгі жүк маркасына қосымша орман жүк маркасы тағылады. Бұл маркалар кеменің жүк ватерсызығын олардың түрлі зоналарда, аудандарда және жүзудің маусымды кезеңдерінде бөліктерді жүзу орындарында жүктеу кезінде белгіленеді, жоғарғы жиегіне белгіленген ұзындығы 230 ені 25 мм болатын (егер басқасы айтылмаса) ені 25 мм болатын тікелей сызыққа перпендикулярлы болып келетін жүк маркасы белгісі дөңгелектің орта жиегінен алғанда осы Қағиданың 7-қосымшасына сәйкес 540 мм қашықтық арасында жүргізілетін жағдайларды белгілейді.

Мынадай орман жүк маркалары қолданылады:

1) ЛЛ (LS)LS әріптерімен белгіленген сызықтың жоғарғы жиегімен анықталатын орманды жазғы жүк маркасы;

2) ЛЗ (LW) әріптерімен белгіленген сызықтың жоғарғы беткейімен анықталатын орманды қысқы жүк маркасы;

3) ЛП (LF) әрпімен белгіленген сызықтың жоғарғы беткейімен анықталатын тікелей сызықтан алғанда бас жағына қарай орналасқан сызықтық жоғарғы беткейімен анықталатын жазда тұщы суға арналған орманды жүк маркасы. Орман жүк маркасы мен жаздағы тұщы су маркасының және жазғы орман жүк маркасының арасындағы қашықтық тұщы судағы кеме шөгінің ұлғаюын және басқа да орман жүк маркаларының ұлғаюын ЛЗ (LW) және ЛЗСА (LWNA) білдіреді.

52. Бөліктерге бөлудің жүк маркасы көлденең сызықтың (ұзындығы 230 және ені 25 мм) жоғарғы бетімен анықталады, С әрпімен белгіленеді көлденең және бөліктерге тікелей сызықпен артқы жағына қарай бөлудің мақұлданған ватерсызығы деңгейінде салынады.

Егер бөліктерге бөлу маркасы осы ең төменгі маркадан төмен орналасса, онда ол жоғарыда аталып өткен жоғары сызықтан шартты жалғасудан артқы жаққа қарай салынады.

53. Бөліктерге бөлу маркасы ешқандай жағдайларда ащы суға арналған ең аз деген су үсті борты бар немесе артық су үсті бортындағы кемедегі жүк маркасының көлденең сызығынан жоғары және өзіндік жоғары жүк маркасынан аса жоғары орналастырылмайды.

54. Бөліктерге бөлінетін жүк маркасына сәйкес келетін су үсті борты палубалық сызықтан алынып өлшенеді.

55. Ең кіші су үсті бортына қатысты артық су үсті борт тағайындалатын кемеде жүк маркасы осы Қағиданың 8-қосымшасына сәйкес түрде басылады.

56. Осы Қағиданың 6-қосымшасына сәйкес жүк маркасының белгісі белгіленген палубалық сызық қашықтығынан төмен қарай орналастырылуы тиіс.

57. Тұщы суға арналған түзетулер кез келген жағдайларда тағайындалған артық су үсті бортына сәйкес шөгінмен анықталады.

58. Тұщы суға арналған жүк маркасын қоспағанда, басқа ешқандай маркалар жүк маркасының белгісінен көлденең жоғары басылмайды.

59. Тек жолаушыларды ғана тасымалдауға арналған бөліктерге бөлудегі ең жоғарғы ватерсызыққа сәйкес келетін кемелерде осы Қағидамен тағайындалған жазғы су үсті бортына тең келеді немесе одан артық болады, не болмаса, қандай-да бір басқа себептер бойынша тағайындалған артық су үсті бортында жүк маркасының белгісі Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған бөліктерге бөлудің ең жоғарғы ватерсызығы белгіленеді.

Бөліктерге бөлудің жүк маркасы С 1 болып белгіленеді.

Қалған жүк маркалары осы Қағиданың 57-тармағына сәйкес (осы Қағиданың 10-қосымшасы) артық су үсті бортына қатысты салынады.

60. Жолаушыларды және жүктерді арнайы тасымалдауға арналған үй-жайлары бар жолаушылар кемелерінде бөліктерге бөлудегі жүк маркаларының бірнешеуі салынады, олардың әрқайсысы Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған кеме иесімен кемені пайдаланудың белгілі бір түрлеріне қатысты болып келеді.

Бөліктерге бөлудің жүк маркасы осы Қағиданың 11-қосымшасына сәйкес жолаушыларды тасымалдаудың негізгі түріне С1 белгісімен белгіленеді, ал қалған түрлеріне - С2, С3 белгілерімен белгіленеді.

Борттағы жолаушыларсыз кемені пайдалану кезінде бөліктерге бөлудің жүк маркалары С1, С2, С3 және суға түсуге рұқсат етіледі.

61. С1, С2 және С3 бөліктерге бөлудің әр маркасына сәйкес келетін су үсті бортының ұлғаюы Жолаушылар кемесінің қауіпсіздігі туралы куәлікте көрсетіледі.

62. Кемені бөліктерге бөлудің ватерсызық маркалары жаздағы тұщы суға арналған жүк маркаларымен алмасса, онда бұл жүк маркасы СП (CF) әріптерімен белгіленеді.

63. Егер кемеге тиісті маркалармен белгіленуі тиіс болатын барлық бөліктер бойынша жүзу кезінде артық су үсті борты тағайындалса, жүк маркасы белгісінің көлденең сызығының жоғарғы жиегінен аспайтындай ащы суға түсетін болса, оны тиісті маркамен белгілеу көзделген. Бұл сызық жүзу шартына қатысты болып келетін қандай да бір әріптермен белгіленбейді.

Жүк маркасы туралы куәлікте белгіленбейтін бөліктерге және маусымдық кезеңдерге сәйкес келетін маркаларға арналған су үсті борты (егер олар қолданылса) жазғы жүк маркасы сияқты белгіленеді.

64. Жүк маркаларын белгілейтін әріптер, дөңгелек бағытына қарай жылжыған сыртқы бос ұштары, әріптердің төменгі жиектері марка сызығының жоғарғы жиегінің деңгейінде табылатындай етіліп осы ұштарға қарсы орналастырылуы тиіс. Бос ұштары дөңгелек бағытына қарай жылжыған жүк маркаларын белгілейтін әріптерді егер маркалар арасындағы арақашықтық маркалар сызығынан жоғары олардың бос дөңгелек ұштарында орналастыруға мүмкіндік берсе, ұсынылады. Маркаларды белгілейтін әріптердің биіктігі кемінде 50 мм болып көзделеді.

65. Жүк маркасын тағайындаған ұйымның белгісі жүк маркасы белгісінің дөңгелегінің ортасы арқылы өтетін көлденең сызық арқылы белгіленеді. Белгілер "Р" және "С" әріптерінен құрылады, олардың биіктігі 115 м ал ені дөңгелеу жағы бойынша орналасатын 75 мм болып келеді.

66. Дөңгелектер, сызықтар және әріптер ақ немесе сары бояумен қою тұйық фонда, ал қара бояумен ашық түсті фонда басылуы қажет. Олар алдын ала дәнекерленеді немесе Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған ұзаққа шыдайтын басқа да әдіспен басылады.

Ағашпен қапталған кемелерде олар сол қаптамаларға 3 мм тереңдікте кескінделіп басылуы тиіс.

Маркалар жақсы байқалатындай анық болуы керек және ±2 мм нақтылығымен су үсті бортының өлшенуінің мүмкіндігін қамтамасыз ету тиіс.

67. Осы Қағидада жүкті, балластты, қорларды орналастыру түрі пайдаланудың барлық жағдайларында кеменің конструкциясында артық қысым пайда болмайды және кеменің жеткілікті беріктілігі мен орнықтылығы қамтамасыз етілетіндей болжанады.

65. Кеме қатынасының тіркелімі конструкцияның беріктілігі ащы судағы жазғы су үсті бортына сәйкес келетін ватерсызыққа дейінгі шөгін диапазонына жеткілікті екендігіне көз жеткізуі қажет. Бұл корпустың және қондырманың жалпы және жергілікті беріктілігіне қатысты болады, олардың мөлшерлері кеменің шөгініне, жабық қондырмалардың артқы қондырмаларының беріктілігіне, сонымен қатар, машина-қазанды шахталардың және оларды қорғайтын конструкциялардың, жәшіктер мен рубкалардың жүрмелі тамбурлардың беріктілігіне жатады.

Кеме қатынасы тіркелімінің Қағидасы бойынша жасалған кеме немесе басқа да танылған сыныптау қоғамның Қағидасы бойынша жасалған және осы Қағиданың талаптарын қанағаттандыратын кеме тиісті су үсті борты үшін жеткілікті беріктілігі бар ретінде қаралады.

69. Теңіз кемелерін сыныптау және жасау қағидасының 2-бөлігінің талаптары қолданылатын әр жаңа кеменің капитаны Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған, кеменің жүктелуі мен балласттауын кеме конструкциясында қажет емес қысымдардың пайда болуын болдырмайтындай жүргізуге мүмкіндік беретін жеткілікті ақпаратпен қамтылады.

70. Кеменің орнықтылығы шөгіннің барлық диапазонынан ең аз су үсті бортына сәйкес келетіндей, орнықтылыққа қатысты халықаралық талаптарды ескеретін Теңіз кемелерін сыныптау және жасау қағидасының 4-бөлігінің немесе басқа да танылған сыныптамалық қоғамның қағидасының талаптарын қанағаттандыруы тиіс.

71. Әр кеменің капитаны Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған ақпаратпен және оған кемені түрлі жағдайларда пайдалану кезінде жеткілікті орнықтылық қамтамасыз ету бойынша басшылықпен қамтылуы тиіс. Ақпарат Теңіз кемелерін сыныптау және жасау қағидасының 4-бөлігінің талаптарын ескерумен жасалуы тиіс.

72. Осы Қағидада люктардың, ашылатын саңылаулары мен желдеткіштердің орналасуының екі ауданы орналастырылған:

1) 1-аудан – басты перпендикулярдан алып қарағанда кеменің ¹/4 ұзындығы шегінде орналасқан су үсті бортының және жоғары көтерілген квартердектің ашық палубалары;

2) 2-аудан – басты перпендикулярдан алып қарағанда кеменің ¹/4ұзындығы шегінде орналасқан құрылыстардың ашық палубасы.

Басты перпендикулярдан алып қарағанда кеменің ¹/4 ұзындығы шегінде орналасқан қондырманың биіктігі қондырманың ұлғайтылған стандартты биіктігінен асып кетсе, онда оның палубасы 2-ауданға жатады.

73. Жабық қондырманың артқы аралықтарындағы барлық саңылаулар болаттан жасалған есікпен жабдықталуы қажет, немесе аралыққа үнемі және берік нығайтылған ұшы бар басқа да материалдан жасалған есікпен жабдықталуы қажет. Есіктер саңылаулары жоқ арқалықтарға іспеттес нық орнатылады, және сол есіктер жабық кезінде су өткізбейтіндей етіп құрылуы тиіс.

Осы есіктердің су өткізбейтіндігін қамтамасыз ететін құралдар қысқыштар мен төсемелерден немесе басқа да баламалы заттан жасалуы және олар әрдайым арлықтарға немесе есіктің өзіне бекітіліп тұруы, есіктер аралық конструкцияның екі жағынан ашылып, жабылатындай етіліп орнатылуы қажет.

Есіктер әдеттегідей, сыртына қарай ашылуы тиіс. Ал ішіне қарай ашылатын есіктер тек Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы мақұлдауы болғанда ғана рұқсат етіледі.

74. Жабық қондырмалардың ұштары бойынша аралықтарға қол жеткізу үшін саңылаулар комингісінің биіктігі егер осы Қағидада басқасы айтылмаса, олар палуба үстінен алғанда 380 мм кем болмауы тиіс.

75. 1 және 2-ауданда орналасқан жүк және басқа да люктерге теңізбен ықпал еткенде, конструкция және су өткізбейтіндікті қамтамасыз ету құралдары және конструкциялары осы Қағиданың 89-тармағының талабына сәйкес және тең болуы тиіс.

Егер жобалау тапсырмасымен люк жапқыштарына қатысты есеп жүктемелері аталғаннан қарағанда үлкен болып қаралса, онда осы жапқыштар үлкейтілген жүктемелерге есептеліп жасалуы тиіс. Бұл ретте, конструкцияның беріктілігіне деген төменде келтірілген талаптар қолданылуы тиіс.

Осы Қағиданың 136-144-тармақтарында келтірілген контейнерленген кемелердің люкті жабылуына теңіздің әсері кезінде жағдайды қоспағанда, палуба қондырмасынан жоғары палубалардағы қорғалмаған люктарға қатысты комингстермен жапқыштарға арналған талаптарды осы Қағидамен регламенттелмейді.

76. Люктердің комингстері берік конструкциядан жасалуы тиіс, ал олардың палуба үстіндегі биіктігі 600 мм-ден аспайтындай болуы тиіс – 1 ауданда, 450 мм – 2 ауданда болуы тиіс.

77. Люк жапқыштарының әр тірек ені 65 мм-ден кем болмауы тиіс.

78. Егер люктің жапқыштары ағаштан жасалған болса, олардың жуандығы өңделгеннен кейін 60 мм-ден кем болмауы тиіс, ал тіректер арасындағы аралық кезінде кемінде 1,5 м.

79. Егер жапқыш болаттан жасалған болса, олардың беріктілігі материал ағымдылығының жоғарғы шегінің кіші мәні бойынша 1,25 беріктілік қорымен осы Қағиданың 90 және 91-тармақтарында көрсетілген сенімділікке есептелуі тиіс. Олар осы аталған жүктемелерді қолданғанда иілу 0,0056 аралықтан аспайтындай етіп жобалануы тиіс.

80. Егер алмалы бимстер жапқыштарды қолдау үшін болаттан жасалған болса, олардың беріктілігі 1-ауданда орналасқан 3,5 т/м кем болмайтындай етіп жасалады және 2-ауданда орналасқан люктердің 2,6 т/м кем болмайды, беріктілік қоры материалдың жоғарғы жиегіндегі ағымдылыққа қатысты 1,47 болады. Олар осы жүктеменің майысқандығы 0,0044 аралықтан аспайтындай етіп жасалады.

81. Осы Қағиданың 80-тармағында көрсетілген ұзындығы 100 м кіші кемелер үшін есеп жүктемелері мынадай мәнге дейін кішірейтілуі тиіс: ұзындығы 24 м болатын кемелерге және 1-ауданда орналасқан люктер үшін - 2,0 т/м және 2-ауданда орналасқан люктер үшін 1,5 т/м; 24 м ұзындықтағы кемелерде 100 м дейін есептеу жүктемелері осы Қағиданың 80-тармағында көрсетілгенге іспеттес сызықтық интерполяциямен алынады.

82. Алмалы бимстер мен жапқыштар орнына қолданылатын қорапты жапқыштар болаттан жасалса, олардың беріктілігі осы Қағиданың 90 және 91-тармақтарында көрсетілген жүктемелерге сәйкес келуі тиіс және олардың беріктілік қоры материалдың жоғарғы жиегіндегі ағымдылыққа қатысты 1,47 болуы тиіс.

Олар аралығы 0,0044 аспайтындай етіп жобалануы тиіс. Болаттан жасалған парақшалардың жуандығы қаттылық қабырғалары арасындағы қашықтықтан бір пайыз кем болуы тиіс немесе артықтығынан алып санағанда 6 мм ұлғаюда болуы тиіс.

83. Кәдімгі көмір қышқыл болаттан жасалған жапқыштардың беріктілігі мен қаттылығы көмір қышқыл болаттан жасалғаннан баламалы болып келуі тиіс. Сызбалар мен есептер Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауына ұсынылады.

84. Алмалы бимстерге арналған тіректер мен ұяшықтар берік конструкцияға ие болуы керек және бимстердің сенімді де тұрақты нығайтылуын қамтамасыз етуі тиіс. Егер жылжымалы бимстер қолданылса, құрылғы бимстердің жабық күйінде жақсы нығайтылып бекітілуін қамтамасыз етуі тиіс.

85. Қапсырмалар клиндердің конустығына сәйкес келуі тиіс. Қапсырмалардың ені 65 мм-ден кем болмауы тиіс, ал олардың арасындағы қашықтық – 600 мм-ден кем болмауы тиіс. Жанында орналасқан қапсырма люк бұрышынан алғанда 150 мм-ден аспайтын қашықтықта әрбір бойлық және көлденең жағынан орналастырылуы тиіс.

86. Шина мен клині тұрақты болуы тиіс, және олар жақсы қалпында сақталуы тиіс. Клиндер қатты тұқымдас ағаштан немесе оған тең келетін басқа материалдан жасалады. Олардың 1:6 конустығы және жіңішке ұшынан кемінде 13 мм болатын жуындығы болуы тиіс.

87. 1 және 2-аудандарда орналасқан әрбір люк жақсы қалыптағы брезентпен екі қабаттап жабылуы тиіс. Брезенттер стандарт пен салмақ пен сапасы мақұлданған су өткізбейтіндей және өте берік болады.

88. 1 және 2-аудандарда орналасқан барлық люктер үшін шиналарды орнатқаннан кейін брезенттердің үстіңгі жағына әр люк жапқыштарының әр секцияларына тұрақты және нық орналастырылуы үшін болат жолақтар көзделуі тиіс. Ұзындығы 1,5 м жоғары люк жапқыштары кемінде екі құрылғымен нығайтылады.

Тегістелмеген беткейлі құрылғыларды қолданғанда (мысалы болаттан жасалған тростардың найттары) брезентті тыстардың мүмкін болатын зақымданудан қорғау үшін шаралар қабылдануы тиіс.

89. 1 және 2-аудандарда орналасқан барлық люктер болаттан немесе басқа да соған тең келетін жапқыштармен жабдықталады. Жапқыштар теңіз әрекеті кезінде су өткізбейтіндей етіп жасалуы және қысқыштармен тығыздағыштармен қамтамасыз етілуі тиіс. Теңіз әрекеті кезінде нығайту және су өткізбеу құралы Кеме қатынасы тіркелімі Қағидасының талаптарын қанағаттандыруы тиіс.

Құрылғы теңіздің қандай жағдайында болмасын су өткізбеушілікті қамтамасыз етуі тиіс. Осы мақсаттарда су өткізбеушілікті сынау алғашқы куәландыру кезінде жүргізілуі тиіс, сонымен қатар ол құрылғыны жаңарту үшін жыл сайын немесе уақыттың қысқа аралығында да өткізіледі.

Люктердің комнгстері осы Қағиданың 76-тармағының талаптарын қанағаттандыруы тиіс.

Осы Қағиданың 91-93-тармақтарының талаптарын қанағаттандыратын люк комингстерінің биіктігі егер Кеме қатынасының тіркелімі кеменің қауіпсіздігінің теңіз әрекетінің кез келген жағдайында сақталатындығына көз жеткізген болса, кішірейтілуі мүмкін немесе осы комингстер мүлде болмауы да мүмкін. Сонымен қатар, комингсіз люктердің жапқыштарының аса тығыздалып жабылуына басты назар аударылуы тиіс.

90.Ұзындығы 100 м және одан жоғары кемелердегі жүктемелер, люктердің жапқыштарына арналған ең аз есептік жүктеме мынадай түрде есептеледі:

1) кеменің бірден төрт ұзындығындағы басты жиегіне орналасқан 1-аудан люктерінің жапқыштары толқын жүктемесіне қатысты есептеледі, т/м, басты перпендикулярда мынадай формула бойынша жүргізіледі:

Жүктеме= 5+(L_н-100)

, (2)

L_н – L ұзындығына тең етіп қабылданады, бірақ 340 м жоғары емес;

– осы Қағиданың 12-қосымшасына сәйкес қабылданады, және 3,5 т/м² дейін басты перпендикулярдың бірден төртіне дейін төмендейді. Люктердің әр жапқыштарының секцияларына қатысты қолданылатын есептік жүктемесі оның орта бөлігінде анықталғанға тең етіп қабылдануы тиіс.

2) 1-ауданның барлық басқа жапқыштары 3,5 т/м жүктемесінен алынып есептеледі;

3) 2-аудан люктерінің жапқыштары 2,6 т/м жүктемесі бойынша есептеледі;

4) егер 1-ауданның люгі су үсті бортының палубасынан стандартты биіктікке жоғары орналасса, ол қондырма палубасында орналасқан осы Қағиданың 12-қосымшасына сәйкес көрсетілген жүктемеге қатысты есептеледі.

91. Ұзындығы 24 м болатын кемелерге люктер жапқыштарының жүктемесі мынадай түрде есептеледі:

1) кеменің бірден төрт ұзындығында басты жиегінде орналасқан 1-аудан люктерінің жапқыштары 2,43 т/м толқын жүктемесінен алынып есептеледі, олар басты перпендикуляр ұзындығынан алғанда 2,0 т/м дейін төмендейді. Люк жапқыштарының әрбір секцияларында қолданылатын есеп жүктемесі оның орта бөлігінде қолданылатындарға тең қабылдануы тиіс;

2) 1-ауданның люктерінің жапқыштары 2,0 т/м жүктемесіне есептеледі.

3) 2-аудан люк жапқышы 1,5 т/м жүктемесіне есептеледі;

4) егер 1-аудан люгі қондырманың стандартты биіктігінен ең аз дегенде, тең болып келетін су үсті борты палубасынан жоғары орналасса олар қондырма палубаларында орналасқан люктарға қатысты 13-қосымшада көрсетілген жүктемеге есептелетін болады.

92. 24 м-ден 100 м-ге дейін ұзындықтағы кемелерге люк жапқыштарына қатысты толқын жүктемесі осы Қағиданың 13-қосымшасында көрсетілген сызықтық интерполяциямен қабылданады.

93. Люктердің барлық жапқыштары мынадай етіп жобаланады:

1) жоғарыда көрсетілген жүктемелерге сәйкес анықталған ең жоғары қысым, оның беріктілік қоры тұрақтылықты жоғалтқан кезде 1,25 ең төмен қысымнан аспайды;

2) майысқандық 0,0056 ұшырылудан аспайды;

3) жапқыштардың жоғары беткейіндегі болаттан жасалған қапсырма қаттылық қабырғасы арасындағы аралықтан алып санағанда бір пайыздан кем болмайтын жуандыққа ие болады;

4) жүк люктерінің жапқыштарына осы тармақтың 1), 2), 3) тармақшаларында анықталған байланыс қалыңдығы мынадай коррозиондық қосуларға ұлғайтылады:

бір қабатты жапқыштар үшін – қапсырмалардың барлық парақшалары үшін және барлық кемелердегі қаттылық қабырғалары үшін 2 мм;

қорапты жапқыштар үшін – қапсырманың жоғарғы және төменгі парақшалары үшін 2 мм және жаппай тасымалдайтын, рудотасымалдаушы және аралас тасымалдаудағы кемелердің ішкі байланыстары үшін 1,5 мм және қапсырманың жоғарғы және төменгі беткейлері үшін – 1,5, сондай-ақ басқа кемелердегі басқа байланыстар үшін 1,0 мм;

контейнерлерді тасымалдауға арналған жұмырмалы түрдегі жүк трюмдарының люк жапқыштарына жоғарыда аталған коррозионды қосылулар орнына 1,0 мм үстеме қолданылады.

Ескертпе. Люк қақпақтарын есептеу және майыстыру кезінде жапқыштың беткейіне түсетін қысым 1,0 g тең болып келетін алаң және тікелей күшейтілім салмағының бірлігінен алғанда жоғарыда көрсетілген есептік жүктемеден есептелінеді.

94. Теңіздің әсері кезінде қапсырма және тығыздауларға қарағанда жапқыштардың нығайту және оларды су өткізбейтін құрал, Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлдануы тиіс.

95. Комингстерге тіреліп тұратын люк жапқыштары теңіздің кез келген жағдайында көлденең жүктемелерге қарсы тұратындай қабілеті бар құралдармен бекітіледі.

96. 1 және 2-аудандарда орналасқан машиналық бөлімшелерге апаратын саңылаулар тиісті қапсырмамен өңделіп, мықты болаттан жасалған шахталармен тұрақты қорғалуы тиіс. Егер осы шахталар Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған болаттан жасалған шахталармен, жәшіктермен және рубкалармен қорғалмаған болса, олардың беріктілігі арнайы қаралады.

Мұндай шахталарға кіретін есіктер осы Қағиданың 80-тармағын қанағаттандыруы тиіс.

Комингстердің биіктігі 1-ауданда орналасқан саңылауларға арналған палуба төсенішінен алғанда 600 мм-ден кем болмауы тиіс және 2-ауданда орналасқан саңылаулар үшін 380 мм-ден кем болмауы тиіс. Мұндай шахталардағы басқа да саңылаулар өз орындарында үнемі бекітіліп тұрған теңдес жапқыштармен бекітіледі.

Осы Қағиданың 162 немесе 163-тармақтарына сәйкес кемеде азайтылған су үсті борты тағайындалса, және олар басқа құрылғылармен қорғалмаса, мұндай шахталарда осы Қағиданың 73-тармағына жауап беретін екі реттік есіктер орналастырылады. Ішкі есіктердің комингстері сыртқы есік комингсінен 600 мм болатын комингстен қарағанда 230 мм биіктікте болу көзделеді.

97. Қазан люктерінің, түтін құбырларының және желдеткіштердің комингстері су үсті бортының ашық палубаларында немесе қондырма палуба үстіне қаншалықты мақсаттылыққа сай және жүзеге асырылатындай жоғары көтерілуі тиіс. Қазанды люктердің саңылауларының болаттан немесе соған тең болып келетін басқа да материалдардан жасалған берік жапқыштары болуы тиіс. Жапқыштар теңіз әсері кезінде су өткізбеуді қамтамасыз етеді.

Егер машиналық бөлімше желдеткіші комингісінің биіктігі немесе авариялық генераторлардың үй-жайлары осы Қағиданың 104-тармақтарының талаптарын қанағаттандырмаса, онда осы Қағиданың 105-тармағына сәйкес талап етілетін су өткізбейтін жапқыштар осы үй-жайлардың үздіксіз баламалылығын кепілдендіретін басқа да соған келетін құралдармен құбылып қолданылады.

Авариялық генератор үй-жайын үздіксіз ауамен қамтуға қажетті желдеткіштер егер олар жүзбелі болса және орнықтылық есебі кезінде төмен қарай бағытталған саңылауларды қорғаса, олардың жеткілікті биіктіктегі комингістері болуы тиіс және бұлар осы Қағиданың 104-тармағының талаптарына жауап беруі тиіс.

98. 1 және 2-аудандары немесе кез келген қондырмада орналасқан түтікшелер мен комингісіз үлкен емес люктер, жабық люктерді қоспағанда, су өткізбеуді қамтамасыз ететін берік жапқыштармен жабылуы тиіс. Жақын орналасқан бұрандалармен бекітілмеген қақпақшалар шарнирлерінде немесе Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған кез келген басқа материалда бекітілуі тиіс.

99. Машиналық бөлімшелердегі саңылаулар люктерін қоспағанда, су үсті бортының палубасындағы басқа да саңылаулар жабық қондырмамен, тұтқамен немесе беріктілігі тең болып келетін басқа да тамбурмен қорғалуы тиіс. Су үсті бортының палубасының астыңғы жағында немесе жабық қондырма шегіндегі үй-жайда орналасқан үй-жайға кіруге жол беретін ашық палубадағы мұндай кез келген қуыстар берік тұтқамен немесе ашылмалы тамбурмен қорғалады.

Мұндай рубкалардағы есік саңылаулары немесе осы тамбурларға ұқсайтын есіктер осы Қағиданың 73-тармағының талаптарын қанағаттандыратын есіктермен жабдықталады.

Егер рубка ішіндегі саңылау беріктілікті талап ететін ұқсас тамбурлармен қорғалған болса, және осы Қағиданың 71-72-тармағының талаптарын қанағаттандырған болса, тұтқаның ішкі саңылаулары осы талаптарға жауап бере алмайды.

Қондырманың стандартты биіктігіне кем емес іспеттес биіктіктегі берік рубканың жоғарғы төсеніштегі саңылауын берік рубкамен немесе осыған ұқсас тамбурмен қорғамауға рұқсат етіледі, егер мұндай рубка, квартердектің стандартты биіктігінен кем емес биіктігі бар жоғарыланған квартердекте немесе қондырмада орналасса. Көрсетілген саңылауларда Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған жабқыштары болуы тиіс.

100. Ортаңғы қондырманың және юттың есік кескіндері комингстерінің биіктігі егер соңғысы жабық қондырмаларға қойылған талаптарға сәйкес келсе, қосымша құралдардың болуы туралы рұқсаттан басқа, ол 600 мм-ден кем болмауы тиіс.

Ұқсас тамбурлардың аралықтарындағы есік кескіндері комингстерінің су үсті бортының палубасының үстінде орналасқан биіктігі қол жетімділіктің қосымша талаптарының бар болуында 600 мм-ден кем болмауы тиіс.

Су үсті борты палубасының астында орналасқан ұқсас тамбурлардың аралықтарындағы есік кескіндері комингстерінің биіктігі 1-аудандарда 600 мм ден және 2-ауданда 380 мм-ден кем болмауы тиіс.

Рубка аралығындағы су үсті бортының палубасының астында орналасқан үй-жайға апаратын есік кескіндері комингсінің биіктігі мыналардан кем болмауы тиіс:

егер жоғарыда орналасқан палубаға қосымша қол жеткізу қамтамасыз етілмеген болса 1-ауданда 600 м;

егер осындай қосымша қол жеткізу болса ол 2-ауданда 380 мм ден кем болмауы тиіс.

101. Егер қондырманың, рубканың және ұқсас тамбурдың беріктілігі осы Қағиданың 72-74-тармақтарының талаптарына жауап бермесе және сондағы жабылатын құралдар 72-74, 97, 98 және 125-134-тармақтардың талаптарына сәйкес келмесе, онда мұндай қондырманың ішінде орналасқан саңылаулар ашық палубада жабылмаған тәріздес қаралуы тиіс.

102. 1 немесе 2-аудандарда орналасқан су үсті борты палубасының астында немесе жабық қондырма палубаларының астындағы үй-жай желдеткіштері палубаға сенімді бекітілген болаттан немесе басқа да соған тең материалдан жасалған берік конструкциялы комингісі болуы тиіс.

1-ауданда орналасқан желдеткіштер палубаның төсеніші үстінен 900 мм кем болмайтын биіктіктегі комингстері болуы тиіс; 2-ауданда комингстер палуба төсенішінен алғанда 760 мм кем болмауы тиіс.

Желдеткіштердің комингстерінің кішірею мүмкіндігі әрбір жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.

Егер қандайда бір желдеткіштің комингісінің желдеткіші 900 мм-ден асып кетсе, ол арнайы бекітіледі.

103. Ашық қондырма арқылы өтетін желдеткіштер су үсті борты палубасында болаттан немесе басқа да берік материалдан жасалған комингстерге ие болуы тиіс.

104. Комингісі палубадан 4,5 м жоғары болып келетін 1-ауданда орналасқан желдеткіштер және комингісі палубадан 2,3 м жоғары болып келетін 2-ауданда орналасқан желдеткіштерде жабылатын құрылғылары болмайды.

105. Осы Қағиданың 104-тармағында көрсетілген желдеткіштерден басқа, желдеткіштердің саңылаулары теңіз әсері кезінде су өткізбейтін сенімді жабылатын құрылғылармен жабылуы тиіс. Ұзындығы 100 м кіші болатын кемелерде жабылатын құралдары үнемі бекітіліп тұруы тиіс. Егер басқа кемелерде бұлар көзделмесе, жабылатын құрылғылар оларға арналған ыңғайлы жерлерде сақталады.

Жабылатын құрылғылар болаттан немесе соған тәріздес басқа да материалдардан жасалады. 1 және 2-аудандарда ағаштан жасалған тығындарды және желенді тыстарды қолдануға тыйым салынады.

106. Егер балласты немесе басқа да цистерналардың әуе құбырлары су үсті борты палубасының немесе қондырманың үстіне қарай жоғарыласа, онда мұндай құбырлардың шығып тұратын бөліктері берік конструкциядан көзделеді. Сұйықтық жерге ағып түсетін палубадан бастап қуыстың төменгі беткейіндегі биіктік су үсті борты палубасында 760 мм кем болмауы қондырма палубасы үстінде 450 мм-ден кем болмауы көзделеді. Егер мұндай биіктік кемедегі жұмысқа кедергі болатын болса, онда егер жабық құрылғылар, биіктікті ақтайтын болса, онда одан кіші биіктік мақұлданады. Әуе құбырларының ұштары цистернаға судың келіп түсуіне жол бермейтін арнайы жабылатын және үнемі жабық тұратын құрылғымен жабдықталуы тиіс. Ашық палубада орналасқан әуе құбырларының ұштарының жабылатын құрылғылары автоматты түрде қолданыста болуы тиіс. Танкерлерде тыныс алу клапандарын қолдануға рұқсат етіледі.

107. Су үсті борты палубасының төменгі жағында орналасқан жүк порттары мен соған іспеттес басқа да саңылаулар су өткізбейтіндей және корпустың қоршалып жасалған қапсырмасына сәйкес келетін берік конструкциядан жасалған есіктермен жабдықталуы тиіс.

Мұндай саңылаулардың саны осы конструкцияда кемені пайдалану кезінде мүмкіндігінше азайтылып, соған сәйкес болып келуі тиіс.

Саңылаудың төменгі жиегі борттың су үсті бортының палубасына қарама қарсы өткізілген кемеге тағайындалған ең биік жүк маркасының жоғарғы палубасынан төмен емес көзделеді. Егер Кеме қатынасы тіркеліміне кемені пайдалану кезінде оның қауіпсіздігі сақталатындығы дәлелденсе, саңылаулар аса төмен орналасуы ерекше жағдайларда рұқсат етіледі.

Мұндай жағдайларда есіктер арасындағы үй-жайға судың келіп түсуін көрсететін теңдес болып келетін ішкі су өткізбейтін есіктер және жеңіл қол жетімді клапанда орнатумен кептірілетін және басқа да Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған әдістер қолданылады. Сыртқы есіктер әдеттегідей сыртқа қарай ашылуы тиіс.

108. Үлкен мөлшердегі артқы, алдыңғы және борт есіктерін ашу егер қолға арналған құрылғы осы мақсат үшін қол жетімді және ыңғайлы болмаса, әдеттегі жағдайларда энергия өнімінің жетектері көмегімен жүргізіледі.

Энергия көзінің жетектері қатарынан шығу кезінде есіктер сол қалпында қалдырылуына қатысты шаралар қолданылуы тиіс.

109. Осы Қағиданың 110-тармағында көрсетілгендерді қоспағанда, осы Қағиданың 72-134-тармақтарына сәйкес жабдықталған есіктер су үсті борты палубасынан төмен немесе тұтқалардан сонымен қатар су үсті палубасында орналасқан үй-жайдан алынған кеменің ішкі қапсырмалануындағы құйылу саңылаулары кеменің ішіне судың өтпейтінін қамтамасыз ететін тұрақты да берік құрылғылармен жабдықталуы тиіс.

Көрсетілген үй-жайларда ашық ұштары бар әр құятын саңылаулар бөліктерін бөлу кезінде белгі алатын кемелерге арналған аралық палубасынан жоғары орналасқан оны орнынан мәжбүрлеп жабатын қайтарылмайтын клапанмен жабдықталған болуы тиіс. Мәжбүрлеп жабу клапанымен басқару құралы жеңіл қол жетімді болуы тиіс және клапанның ашық және жабық екендігін көрсететін көрсеткішпен орнатылуы қажет.

Мәжбүрлеп жабылатын қайтарылмайтын клапанның орнына аралық қондырма палубасынан алғанда жетегі немесе тиісінше су үсті борты палубасынан алғандағы тірегі болатын қайтарылмайтын және тірек клапаны орналастырылады.

Санитарлы құятын клапандар жетектерін және вахта орналасқан машиналық бөлімшелер бөлігіне борттан сыртқа қарай шығарылатын шпигаттардан бөліктерге бөлу белгісін алмайтын кемелер жергілікті деп аталады.

Егер жазғы жүк ватерсызықтың ара қашықтығы тікелей (орман су үсті бортымен) кеме ішіндегі құятын құбырдың ұшынан алғанда 0,01 асатын болса, құятын құбырларға мәжбүрсіз жабылатын екі клапан орналастырылады.

Сонымен қатар бір клапан бортқа орналастырылуы тиіс, ал екіншісі осы кемеге шекті болып табылатын пайдалану кезінде қол жетімді болып келетін орында ең жоғарғы ватерсызықта орналастырылуы тиіс. Егер екі қайтарылмайтын клапандар арасында жергілікті жетекті клапан орналасса, борттан сыртқа шығатын екінші клапан осы кеме шекті болып келетін ащы суда ең жоғарғы ватерсызықтан төмен орнатылуы тиіс.

Егер көрсетілген қашықтық құятын құбырдың ашық ұшына дейін 0,02 асып түсетін болса, онда борт жанына мәжбүрлеп жабылмайтын тағы бір клапанды орналастыру рұқсат етіледі. Сонымен қатар Теңіз кемелерін сыныптау және жасау қағидасының 5-бөлігінің талаптарын қанағаттандыратын бір клапанды тек құятын құбырдың ұшы кеме ішінде авариялық ватерсызыққа дейін 300 мм кем болмайтын қашықтықта болса орнатылады.

Көрсетілген қайтарылмайтын клапандарға арналған талаптар теңізде міндетті түрде жабық болып тұратын құятын клапандарға қолданылмайды, мысалы борт сыртына өзі ағып кететін жоғарғы борттық балласт цистерналарын құрғату. Мұндай саңылауларға палубадан басқаратын тірек клапандарының болғаны жеткілікті.

Қоқыс салғыштарды қайтарылмайтын клапандардың орнына су үсті бортының палубасынан жоғары жерде қалдық өткізуді тиейтін және шектелетін жүйесі бар екі итермелегіш орналастырылады. Төменгі итергіш су үсті борты палубасынан жоғары орында қосымша басқарылуы тиіс. Екі итергіш арасындағы қашықтық блоктау жүйесінің жұмысына кедергі жасамауы тиіс.

Қоқыс салғыштардың ішкі ұшы жазғы жүк маркасы бойынша кеменің шөгінді кезінде ватерсызықтан 1000 мм кем болмайтындай көтерілетіндей етіп орналастырылуы және кеменің осы қалпынан кез келген борт жағына

8,5⁰ қисаю бұрышына дейін бағыттауы кезінде ватерсызықтан жоғары болып қалу ұсыналады.

Егер қоқыс салғыштың ішкі ұшы жазғы ватерсызықтан 0,01 асып түссе, пайдалану шартында борттағы ысыру әрқашанда қол жетімді болған жағдайда, онда су үсті бортының палубасынан жоғары ысыру басқару талап етілмейді.

Баламалы түр ретінде жоғарғы ысырма теңіз суы әрекеті кезінде аспалы су өткізетін қоқыс салғышғыштың ішкі ұшында бір мезгілде төменгі итергіш орнына бекітуді орнатумен аспалы су өткізгішпен ауыстырылады. Қақпақ және жабулар олардың бір мезгілде ашылуына жол бермейтін блокталуы болуы тиіс.

Қақпақты қоса алғандағы қоқыс салғыш констукрциясының бөлшектері беріктілікті қамтамасыз ететін жуандықта болуы тиіс.

Итергіштер мен жылжымалы жапқыштардың жетектері жақсы көрінетін таңбалары болуы тиіс: "пайдаланылмаған кезде жабық тұруы тиіс" делінген таңбасы болуы тиіс.

Қоқыс салғыштың ішкі ұшы жолаушылар кемесіне түсірілуіндегі 300 мм жоғары етіп немесе Теңіз кемелерін сыныптау және жасау қағидасының

5-бөлігінің талаптары қолданылатын жүк кемесіндегі ең жоғарғы авариялық ватерсызықта орналастырылуы тиіс. Керісінше жағдайда, мұндай кемелердің ішкі ұштары жеңіл қол жететін орында ең биік жүк ватерсызығынан жоғары, аралықтар палубасынан алынып басқарылатын жапқышының ашық немесе жабық жағдайын көрсететін көрсеткішпен және "пайдаланылмаған кезде жабық болуы тиіс" делінген таңбасын белгілеумен қайтарылмайтын су өткізбейтін жапқышпен жабдықталуы тиіс.

110. Жүктерді тасымалдауға арналған қапсырмадан өтетін және жабық қондырмадан бастау алатын шпигаттар егер су үсті борты палубасының борт сызығы кеменің 5^о қисаюы кезінде суға түсірілетін болса ғана орнатылады. Керісінше жағдайда, Теңіз кемелерін сыныптау және жасау қағидасының 8-бөлігінің талаптарына сәйкес кеме ішіне қарай жүзеге асырылуы тиіс.

111. Вахта орналасқан машиналық бөлімшелерде басты және көмекші механизмдердің жүйелерінің және құбыр өткізгіштерінің борт сыртындағы қабылдауыштар басқаруы жергілікті жетектермен жүзеге асырылады.

Басқару жетектері жеңіл қол жетімді болып келуі тиіс және олар клапанның ашық немесе жабық екендігін көрсететін көрсеткіштермен жабдықталуы тиіс.

Толық автоматтандырылған машиналық бөлімшелер аталған клапандармен басқару қатысында осы үй-жайда судың келіп түсуі туралы белгі беретін құрылғылар көзделген болса, қызмет көрсететін персоналды қоса алғанда машиналық бөлімшелерге теңестіріледі.

112. Осы Қағиданың 109-тармағында көрсетілмеген және су үсті борты палубасынан 450 мм төмен болатын қашықтықта қапсырмадан өтетін немесе жазғы жүк ватерсызықтар 600 мм кем болып өтетін ашық палубалар мен осы үй-жайлардан бастау алатын шпигаттар мен тоспа құбырлар қапсырмадағы қайтарылмайтын клапандармен жабдықталған.

Егер құбыр өткізгіш жабық қондырмадан өтетін және су үсті борты палубасынан төмен деңгейде осы Қағиданың 116-тармағында көрсетілген жуандыққа ие болса, бұл клапандар орналастырылмайды.

113. Осы Қағиданың 125-134-тармақтарының талаптарына жауап беретін қондырмалардың және рубкалардан жасалған шпигаттар борт сыртына қарай бағытталып орналастырылады.

114. Осы тармақпен талап етілетін барлық борттық арматура және клапан болаттан, қоладан және Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған жұмсақ материалдан жасалуы тиіс.

Қоңыр шойыннан немесе сондай материалдан жасалған клапандар рұқсат етілмейді.

Осы тармақпен талап етілетін барлық құбырлар болаттан немесе соған тең Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған материалдан жасалады.

115. Егер осы Қағидамен басқасы айтылмаса, шпигаттар мен құятын құбыр өткізгіштер мыналардан кем болмайтын қабырға жуандығын көздейді:

4,5 мм – құбыр өткізудің сыртқы диаметрі кезінде 155 мм және одан кем;

6,0 мм – құбыр өткізудің сыртқы диаметрі кезінде 230 мм және одан.

Аралық мағынасын сызықтық интерполяциямен анықтау керек.

116. Борт қапсырылған және оған жақын орналасқан осы Қағидамен талап етілетін клапандар арасындағы кез келген шпигат және құятын құбыр өткізгіштер мыналардан кем болмайтындай қабырға жуандығын көздейді:

7,0 мм – құбыр өткізудің сыртқы диаметрі кезінде 80 мм және одан кем;

10,0 мм – құбыр өткізудің сыртқы диаметрі кезінде 180 мм және одан кем;

12,5 – құбыр өткізудің сыртқы диаметрі кезінде 220 мм және одан артық.

Аралық мағынасын сызықтық интерполяциямен айқындау керек.

117. Борт иллюминаторлары, терезелер олардың шынылары және штормды жапқыштары егер олар Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған берік конструкциядан орнатылса.

Иллюминатор деп алаңы 0,13 шаршы метрден аспайтын дөңгелек және сопақша саңылаулар түсіндіріледі. Терезелер әдетте дөңгелекшеленген бұрыштарымен тікбұрышты саңылаулар тәріздес болып келеді. 0,16 шаршы метрден астам алаңдағы дөңгелек және сопақша қуыстар терезе ретінде қаралады.

118. Борт иллюминаторлары егер олар орнатылған болса, ішкі үнемі ілгекке бекітілген штормды жапқыштармен жабдықталады:

су үсті борты палубасынан төмен жабық қондырмалардың бірінші қабатында және төменде орналасқан үй-жайға бағытталатын саңылаулардағы қорғаған су үсті борты палубасының жылжымалы тамбурларында немесе олардың жүзбелігі тұрақтылық есебінде ескерілетін су үсті борты палубасында орнатылады.

119. Осы Қағидамен талап етілетін штормды жапқыштар су үсті борты палубасынан төмен орналасқан иллюминаторлардың су өткізбейтін жабылуына және су үсті борты палубасында орналасқан теңіз суы әрекеті кезінде иллюминаторлар мен терезелердің жабылуын қамтамасыз етуі керек.

120. Борт иллюминаторлары ең төменгі нүктесі жазғы жүк маркасынан жоғары етіп орналасатын олардың палубадан қарама қарсы өтетін төменгі жиегінен орманды жазғы жүк маркасымен кеме енінің 2,5% немесе 500 мм-ге төмен болмайтындай етіп орналастырылуы тиіс.

121. Су үсті борты авариялық талаптарды ескере отырып тағайындалатын кемелерде батудың кез келген сатысында немесе кеменің қаралған кез келген жағдайлардағы тікелей жүретін борт иллюминаторлары (олар орналасқан бөліктерге бөлінудің зақымдану жағдайын санамағанда) ашылмайтындай болуы тиіс.

122. Осы Қағиданың 126-тармағында аталған аудандарда терезелерді орнатуға рұқсат етілмейді.

Құятын тікелей қол жетімділікті қорғайтын екінші қабатты бортты қапсырмадағы немесе орнықтылық есептілігінде ескерілетін терезелер мен борт иллюминаторлары сенімді, ілгішке ілінген ішкі штормды жапқыштармен жабдықталады.

Осы Қағиданың 118-тармағында атап көрсетілген құятын тікелей қол жетімділікті қорғайтын борттан екінші қабатқа қарай борттық қапсырмадағы терезелер мен борт иллюминаторлары сенімді, ілгішке ілінген ішкі штормды жапқыштармен немесе егер оларға қол жетімділік қамтамасыз етілген жағдайда үнемі бекітілген ішкі штормды қақпақшалар жабдықталады.

Қондырманың екінші қабатындағы үй-жайларында егер каюталық ауыстырылымдар мен есіктер осы иллюминаторларды алшақтатса немесе терезелер қорғалмастан төмен қарай бағытталып орналасса терезелер мен иллюминаторларға штормды қақпақшалар орнатылмайды.

123. Стандартты биіктіктен кем болып келетін жоғарылаған квартердек немесе қондырма палубасында орналасқан рубкалар штормды қақпақшалар талаптарына қатысты егер жоғарылаған квартердек немесе қондырманың биіктігі квартердектің стандартты биіктігінен төмен болса онда олар штормды қақпақшалар талаптарына қатысты қаралады.

124. Жарық люктерінің иллюминаторлары борт иллюминаторларына арналғандай олардың кемедегі көлемі мен орналасуына сәйкес келетін жуандықтағы шынылары болуы тиіс. Жарық люктерінің иллюминаторлары кемеде орналасуына қарамастан, механикалық зақымданулардан қорғалады, ал оларды 1 және 2-аудандарда орнату кезінде үнемі бекітілген ішкі немесе сыртқы штормды жапқыштармен жабдықталуы тиіс.

125. Егер ашық палубалар мен қондырмаларда фальшборт құдықты туындырса, ондай жағдайда палубадан тоспа судың жедел құйылып оның кептірілуіне қажетті шаралар қабылданады.

Қағиданың 126, 127 және 128-тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, 1-аудандағы әр құдыққа кеменің әр бортынан алынған А, м² штормды портиктің ең кішкентай алаңы егер құдық бөлігіндегі икемді ойпаттық стандартқа сәйкес келсе немесе одан артық болса, онда ол төменде келтірілген формулаға сәйкес анықталуы тиіс. Қондырма палубасындағы әр құдықтың ең кіші алаңы 2-ауданда осы формула бойынша алынатын бөліктен қарағанда ¹/2 құрастыруы қажет.

Егер L фальшбортының ұзындығы құдық бөлігінде 20 м немесе одан кем болса, онда

A = 0,7 + 0,035l, болуы тиіс, (3)

егер l артық болса 20 м, онда

A = 0,07l, болуы тиіс. (4)

Қандай жағдайда да l-ді 0,lL артық қолдануға қажеттілік жоқ.

Егер фальшборттың орта биіктігі 1,2 м артық болса, онда талап етілетін алаң биіктігіндегі 0,1 м айырмашылығы бойынша құдықтың ұзындығының әр метріне 0,004 кв м алып қарағанда үлкейтілуі тиіс. Егер фальшборттың орта биіктігі 0,9 кем болса, онда талап етілетін алаң биіктігіндегі 0,1 м айырмашылығы бойынша құдықтың ұзындығының әр метріне 0,004 кв м алып қарағанда төмендетіледі.

126. Осы Қағиданың 124-тармағына сәйкес есептеліп шығарылған икемді майыспаған кемелерде алаң 50 % үлкейтіледі. Егер кеменің икемді ойпаттығы стандарттағыдан алғанда кем болса, онда пайыздық ұлғаю сызық интерполяциясымен алынады.

127. Орта беткейінде ені 0,85 кем болмайтын берік конструкциялы рубка орналасқан және 1,5 м аспайтын борт бойынша өтетін тегіс палубалық кемеде портик алаңы әр бортқа осы Қағиданың 125-тармағына сәйкес рубка алдындағы құдықтар бөліктеріне осы бөліктер ұзындығынан алғанда, құдықтарға арналмаған оның жалпы ұзындық 0,lL шегімен әрқайсысына бөлек айқындалады.

Су үсті борты палубасында кеменің орта бөлігінде орналасқан рубканың басты ұшында кеменің барлық ені бойынша қорғаушы ауыстырылмай орнатылып қойылса, онда портиктердің алаңы құдық үшін бастапқы беткейінен және осындай ауыстырылымның рубка енін шектеусіз алғанда орта беткейіне қатысты анықталады.

128. Егер жәшігі бар кеме осы Қағиданың 177-тармағының 5) тармақшасының талаптарын қанағаттандырмаса, немесе люктердің үздіксіз бойлық комингстері (немесе артық бөлігінде үзілмеген болса) бөлінген қондырмалар арасында орнатылған болса, онда штормолық портиктердің ең кіші алаңы осы Қағиданың 13-қосымшасына сәйкес анықталады.

129. "Үзілулері" бар люктердің ұзына бойындағы комингстерінің алшақтанған қондырмалары арасында штормалы портиктердің қажетті алаңы мынадай етіп анықталуы тиіс:

1) фальшбортты штормалық портиктердің ең кіші алаңы егер құдық биіктігімен шектелген жабық люктері арасында орналасқан жоба алаңын есептей келе люктердің бойлық комингстарының қосынды үлесі комингстарды үздіксіз деп санай отыра, осы Қағиданың 136-тармағына сәйкес анықталған ұлғаюдан кем болмаса, осы Қағиданың 125-126-тармақтарына сәйкес есептелуі тиіс.

2) фальшбортты штормалық портиктердің ең кіші алаңы егер құдық биіктігімен шектелген жабық люктері арасында орналасқан проекция алаңын есептей келе люктердің ұзына бойындағы комингстарының қосынды үлесі комингстарды үздіксіз деп санай отыра, осы Қағиданың 125-126-тармағына сәйкес анықталған ұлғаюға сәйкес немесе одан кем болса осы Қағиданың 128-тармағына сәйкес есептелуі тиіс.

3) Люктердің ұзына бойлық комингстеріндегі үзілулер алаңы осы Қағиданың 129-тармағының 1) тармақшаларында көрсетілгеннен кем, бірақ осы Қағиданың 129-тармағының 2) тармақшаларында артық болған жағдайларда фальшборттағы А, м² штормалық портиктердің ең кіші алаңы интерполяциялық формула бойынша есептеледі

A = A₁ + A₂ -

_p, (5)

мұндағы A₁ — суды ауыстырып құю үшін комингстар арасындағы үзілулерді есептей отыра, осы Қағиданың 129-тармағының 1) және 2) тармақшаларына сәйкес белгіленген штормалы портиктердің ең кіші алаңы м²;

А₂ — комингстерді үздіксіз деп есептей отыра, осы Қағиданың 125-тармағына сәйкес белгіленген штормалы портиктердің ең кішкентай алаңы м²;

_p — құдықтың биіктігімен шектелген жабдықтау люгі арасында белгіленген жобаларды есептеумен люктердің бойлық комингстеріндегі үзілудің қосынды алаңы м².

130. Кез келген бір жағынан немесе екі жағынан да ашылатын қондырмасы бар кемелерде мұндай қондырмаларға арналған штормалық портиктер алаңы және ашық палубада пайда болған құдықтарға және ашық қондырмамен хабарландырылатын кемелерге штормалық портиктер алаңы төменде көрсетілгендерге іспеттес анықталады.

131. Ең кіші ауданды анықтау үшін осы Қағиданың А (2) формула немесе (3) формула құдықтың және қондырмадағы ашық кеңістікте — l_t ұзындығы сомасына байланысты есептелетінін қоспағанда, есепке қарастырылатын құдықтың ұзындығы — l_w.алынады, құдықты қалыптастыратын, су үсті борты палубасының ашық қондырмасымен хабарландырылатын фальшборттардағы портиктердің алаңы, толықтай осы Қағиданың 125 және 126-тармақтарына сәйкес есептеледі.

132. Осы формула бойынша А ұлғаюы және ашық қондырма мөлшері есептеледі, бірақ есептік ұзындық ретінде l_t қолданылады. Алынған алаң қондырма және құдығы арасындағы ауыстырылымдағы саңылау енін ескере келе және қондырма мен құдықтың ұзындығының қатынастарын назарға ала отыра, {b_o/ l_t){1—{l_w/l_t)²) коэффицентіне көбейтіледі. Осы Қағиданың 126-тармағына сәйкес түзетілген алаң су үсті борты палубасының ашық қондырмаларына арналған штормалы портиктердің алаңы болып табылады.

133. Егер қондырма мен құдық 2-аудандағы палубада орналасқан болса, онда жоғарыда аталғанға сәйкес алынған алаңдар мынадай коэффицентке көбейтіледі:

0,5h_CT/h_w, (6)

мұндағы h_CT — қондырманың стандартты биіктігі,

h_w — су үсті борты палубасы үстінен құдық палубасының жоғарылауы.

134. Осы Қағиданың 129-тармағында фальшборттағы көрсетілген штормалық портиктердің төменгі беткейлері мен тоқаралығы мүмкіндігінше палубаға жақын етіп орналастырылады. Талап етілетін штормалы портиктер мен тоқаралықтардың екіден үші қисық ойпаттықтың төменгі нүктесіне аса жақын орналасқан құдықтың ұзындығының жартысына орналастырылуы тиіс. Ойпаттығы жоқ кемелерде құдық бөлігінде портиктер мен тоқаралығы құдық ұзындығы бойына тегіс орналастырылуы тиіс.

135. Фальшборттағы штормалы портиктердің қуыстары бір-бірінен

230 мм қашықтықта орналастырылатын леерлер және пруттармен қорғалуы тиіс. Егер штормалы портиктердің қақпақшалармен жабдықталса, оның желінуін болдырмауы үшін жеткілікті саңылаулар көзделеді. Шарнирлердің корродирленбеген материалдан жасалған штырьлары мен мойынтіректері болулары тиіс. Егер жапқыштардың оларды бекітіп қосатын құрылғылары болса, олар Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданады.

136. Қондырма палубаларынан жоғары орналастырылған теңіз әрекеті кезінде су өткізетін люк қақпақшалары контейнерлі кемелерге қолданылады.

137. Мұндай жапқыштар ашық палубада орналасқан, ең аз дегенде су үсті борты палубасының нақты қондырмасының стандартты биіктігінен немесе ең аз су үсті бортына сәйкес келетін нақты тағайындалған су үсті борты кемесінен екі стандартты биіктігіне көтерілетін жүк люктеріне орналастырылады. Егер люк қақпақшасы немесе оның бөлігі басты перпендикулярды алғанда кеме ұзындығының төрттік шақырымы шегіне (0,25L,) орналастырылған болса, онда сондай люктік қақпақша орналасқан палуба жоғары көтерілуі тиіс және ол ең аз дегенде, су үсті борты палубасынан нақты немесе шартты деңгейінен алғанда үш стандартты биіктікке жоғарылап көтерілуі қажет. Су үсті бортының шартты палубасы люк жапқыштары орналасқан палуба биіктігін өлшеу мақсатында ғана қолданылады.

138. Люк комингстерінің биіктігі кемінде 600 мм құрайды.

139. Люк жапқыштары арасындағы саңылаулар зақымданбаған кеме орнықтылығын және авариялық орнықтылықты есептеу кезінде ашық саңылаулар ретінде қаралады. Бұл саңылаулар аса кіші болып келулері тиіс және 50 мм аспауы қажет.

140. Лабиринтті тығыздаулар, ватервейстер немесе соған іспеттес басқа да конструциялар саңылаулар бөлігінде қақпақшалардың периметрлері бойынша орнатылуы тиіс, олар солай орнатылу себебі трюмға судың келіп түспеуін қамтамасыз етеді.

141. Люк қақпақшаларының конструкциялы мөлшерлері және оны нығайту құрылғылары Теңіз кемелерін сыныптау және жасау қағидасының

3-бөлігіне сәйкес анықталатын теңіз әрекеті кезінде суды өткізбеуге арналған конструктивтік элементтердің мөлшеріне тең. Жапқыштардың бөлшектеріне осы Қағиданың 93-тармағының 4) тармақшасында көрсетілген коррозионды үлестемелер қолданылады.

142. Люк жапқыштарында 50 мм аспайтын саңылаулары бар трюмде стационарлы газды өртке қарсы жүйе орнатылған болса, онда бұл жүйенің өндірісі сондай теңіз сулары әрекеті кезінде су өткізбейтін соған іспеттес кемеде орнатылғаннан 10% ұлғайтылады. Саңылауды 50 мм үлкейту кезінде су шашыратудың стационарлы жүйесі көзделеді.

143. Теңіз әрекеті кезінде су өткізетін болып келетін жүк трюмдарының кептіру жүйесі люк қақпақшаларына алғанда саңылаудың жалпы алаңынан келіп түсетін, 100 мм/ч тең болып келетін, шөгін санының тоспа суының қосымша келіп түсуін ескеретін үлкейтілген өндірістілігі немесе соған іспеттес егер белгіленген болса, сулы спринклерлі жүйесі болуы тиіс.

Құрғататын магистральдің ішкі диаметрі кептіретін сорғыштың үлкейтілген өндірістілігіне сәйкес келуі тиіс. Әр жүк трюмінде тоспа құдықтарда судың ең жоғары деңгейін анықтап отыратын белгі беру құрылғысы көзделеді.

144. Теңіз әрекеті кезінде су өткізгіштік люк жапқыштарымен жабдықталған трюм контейнерлері қауіпті жүктерді тасымалдауға арналған кемелерде қауіпті жүктердің орналастырылу талаптарына қатысты ашық әмбебап трюмдері ретінде қаралады.

145. Шынжыр клюздар құбырлары және шынжыр жәшіктер жоғарғы палубаны қоса су өткізбейтіндей болуы қажет.

146. Шынжыр жәшіктерге қол жеткізу саңылаулары жақын орналасқан бұрандалармен бекітілген берік қақпақшалармен жабылуы тиіс.

147. Зәкірлі шынжырлар өтетін шынжыр клюздар құбырлары судың келіп түсуін көп болдырмайтын үнемі бекітілген жапқыш құрылғылармен жабдықталуы тиіс.

148. Су үсті палубасының және қондырма палубаларының жәшіктердің және рубкалардың барлық ашық қуыстарында қоршаулар мен фальшборт нық орнатылады.

Фальшборт пен леерлік қоршаулардың биіктігі палубадан 1 м кем болмауы тиіс. Дегенмен, егер мұндай биіктік дұрыс жұмысты қамтамасыз етуіне кедергі болса, егер Кеме қатынасы тіркеліміне жеткілікті қауіпсіздік қамтамасыз етілгені дәлелденген болса, онда кіші биіктік қолданылады.

Леерді қоршаулардың ең төменгі леер жарығы 230 мм аспауы қажет. Басқа леерлер арасындағы қашықтық 380 мм аспауы тиіс. Егер кеменің дөңгешектенген ширстрегі болса, онда леерлі тіректер палубаның тегіс жағына орналастырылуы тиіс.

149. Экипажды тұрғын үй-жайларды, машиналық бөлімшелерге және басқа да жерлерге ауыстыру кезінде қорғау үшін ең аз болғанда осы Қағиданың 14-қосымшасында көрсетілген ең дегенде бір өтеліміне сәйкес келетін қол жеткізгіштік құралы көзделіп алынуы тиіс және ол кеменің ұлғаюы мен тағайындалған жазғы су үсті бортқа да сәйкес келуі тиіс.

150. Кез келген кемеде тасымалданатын палубалық жүк орналасқан бөлігіне және кемені пайдалану кезінде қолданылатын экипаж үй-жайына, машиналық бөліктерге және басқа да барлық жерлерге қол жетімділікті қамтамасыз ететін әрбір қуыс сол арқылы су кірмейтіндей етіп сенімді де тұрақты бекітілетіндей етіп жасалуы тиіс. Егер палубада немесе кеме палубасының астында ыңғайлы өтелімдер жоқ болса, онда палубалық жүк үстінен алғандағы леерлік қоршалым немесе құтқарушы леерлер түріндегі сенімді қорғау қамтамасыз етіліп, көзделуі тиіс.

4. "А" типті кемелерге су үсті бортын тағайындауға арналған арнайы шарттар

151. Осы Қағиданың 156-тармағында анықтама берілген А типті кемелердің машиналық шахталары стандартты биіктіктегі жабық ютпен немесе конструкциямен не болмаса биіктігі тең және беріктілігі теңдес болып келетін ютпен қорғалуы тиіс. Машиналар, шахталар егер оларда су үсті палубасынан алып қарағанда, машиналық бөлімшеге кіретін қол жеткілікті қуыс болмаса, қорғала алмайды. Дегенмен, осы Қағиданың 73-тармағының талабына сәйкес келетін 600 мм кем болмайтын комингсі бар есік 1-ауданда және 2-ауданда 380 мм кем болмайтын есік, егер олар шахта сияқты беріктілігі болып, траптан машиналық бөлімшеге болаттан жасалған немесе басқа да осыған теңдес болып келетін теңіз суы әрекетінде су өткізбейтін материалдан жасалып 230 мм кем болмайтын биіктіктегі комингсі бар үй-жайға немесе кіре беріс бөлмеге бағыттаса, сонда, машиналық шахтаға жіберілетін болады.

152. Өту көпіршелері және қол жеткізгіштік құралы кемені тағайындауды және жазғы су үсті бортының ұлғаюын ескере отырып, осы Қағиданың 14-қосымшасының талаптарына жауап берулері керек.

153. 1-ауданда және А типтес кеменің кеңейтілетін шахталарында орналасқан қорғалмаған люктер болаттан немесе басқа да соған теңдес материалдан жасалған су жібермейтін жапқыштармен жабдықталады.

154. Фальшборты бар А типтес кемеде ашық палубаның ¹/2 ұзындығындағы қорғалмаған бөліктерінен құрылған ашық леерлік қоршаулары болуы тиіс. Егер тұтас фальшборт орнатылған болса, оның төменгі жағындағы штормалық портиктердің алаңы фальшборттың жалпы алаңынан алғанда 30 % кем болмауы тиіс. Шистректің жоғарғы беткі жағы мүмкіндігінше төмен орналастырылуы тиіс.

Егер қондырмалар жәшікпен қосылған болса, су үсті борты палубасының қорғалмаған бөліктерінің барлық ұзындығы бойынша леерлік қоршаулар болулары тиіс.

Кеменің палубасында жүк операцияларының кезінде мұнай өнімдерінің құйылуын тоқтату үшін орналастырылған қоршалған комингстардың биіктігі 300 мм астам болса, онда оларда осы Қағиданың 149-тармағының талаптарына жауап беретін штормалық портиктары орналастырылуы тиіс. Кеменің теңізде болған кезде портиктердің жапқыштары кеме палубасынан су тогын жүргізу үшін кедергі жасамайтындай етіп орналастырылып, нығайтылуы тиіс.

5. Кемелерге ең аз су үсті бортының ұлғаюын тағайындау

155. Су үсті бортының ұлғаюын есептеу үшін кемелер А және В типтеріне бөлінеді.

156. "А" типті кемелер:

тек сұйық жүктерді тасымалдау үшін жобаланып жасалған кеме;

төсемшелермен жабдықталған, болаттан немесе соған іспеттес басқа да материалдан жасалған жабылатын су өткізбейтін жапқыштары бар жүк танкілеріне қол жеткізу үшін кішірек қуыстары бар ашық палубаның жоғарғы конструкциялы үздіксіздігіне ие болатын кеме;

жүктелген үй-жайларының су өткізгіштігінің аз коэффиценттері бар кемелер болып табылады.

157. А типтес кеме (мұнайқұйғыш, химиялық заттарды таситын, газ тасушы кемелерден басқа) егер оның ұзындығы 150 м асатын болса, және оған В типтес кемеге қарағанда кіші су үсті борты тағайындалған болса, жазғы жүк ватерсызығы бойынша жүктеу кезінде бір кез келген бөліктің батуына шыдауы қажет. Сонымен қатар, су өткізбеу коэффиценті:

0,95 – машиналық бөлімшелерден басқа, кез келген бататын бөліктер үшін;

0,85 – бататын машиналық бөлімшелерге қабылдануы тиіс.

Мұнай құятын, химия заттарын тасушы және газ тасушы кемелерге Теңіз кемелерін сыныптау және жасау Қағидасының 5-бөлімінің 3-бөлігінің талаптары орындалуы тиіс.

158. А типті кемеге су үсті борты осы Қағиданың 15-қосымшасында негізделгеннен кем болмайтындай тағайындалады.

159. Осы Қағиданың 156 және 157-тармақтарында жазылған А типті кемеге қатысты ережелерді қанағаттандырмаса, онда олар В типтес кемелерге іспеттес қаралады.

160. Осы Қағиданың 161-164-тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Қағиданың 89 және 93-тармағының талаптарына жауап беретін 1-ауданда люк жапқыштарымен жабдықталған В типтес кемелер су үсті борты осы Қағиданың 16-қосымшасында негізделгеннен кем болмайтындай тағайындалады.

161. 100 м асатын ұзындықтағы В типтес кез келген кемеге Кеме қатынасы тіркелімі осы Қағиданың 168-тармағында талап етілетінмен салыстырғанда су үсті бортының кішіреюіне рұқсат бере алады, егер сол кішірейтілумен:

1) экипажды қорғау шаралары В-60 типті кемелерге көзделген осы Қағиданың 149-тармағындағы талаптарына жауап берсе;

2) палубадан суды алу талаптары осы Қағиданың 125-134-тармақтарына жауап берсе; сонымен қатар су үсті бортының палубасында құдық туғызатын фальшборттағы штормалы портиктердің алаңы фальшборттың жалпы көлемінен 25 % кем болмайтындай үлесті құрастырса;

3) 1 және 2 аудандардағы люк қақпалары осы Қағиданың

89-93-тармақтарының талаптарына жауап берсе, сонымен қатар олардың тығыздалу және бастырылатын құрылғыларына басты назар аударған жөн. Басты перпендикулярдан алғанда 0625 L дейін ауданда су үсті борты палубасында орналасқан комингсіз люктер үшін люк крышкасына деген есептеу жүктемесі 89 және 90-тармақтарда көрсетілгендерге қатысты 15% дейін ұлғайтылады.

Жүктерді тасымалдауға арналған кемелердегі жүк люктерінің қақпақтары Теңіз кемелерін сыныптау және жасау Қағидасының 3-бөлігінің талаптарына жауап берулері тиіс.

4) жазғы жүк ватерсызығына жүктелген кеме бір кез келген бөліктің батуынан кейін (машиналық бөлімшені қоспағанда) оның су өткізгіштік коэффицентін 0,95 тең етіп қабылдай отыра, тепе-теңдіктің қанағаттандырылатын жағдайларында сол жүзу қалпында қалдырылады. Осында ұзындығы 150 м асатын кеме бөлек қаралатын машиналық бөлікшенің батуына 0,85 су өткізгіштік коэффицентімен шыдауы тиіс.

5) машиналық бөлімшелеріне бағыттайтын жолшықтармен, қорғалмаған шахталар осы Қағиданың 72-74-тармақтарының талаптарына жауап береді.

162. 161-тармақтың талаптарына жауап беретін В типтес кемелерге арналған су үсті бортын есептеу кезінде осы Қағиданың 16-қосымшасында көрсетілген ұлғаюына ұзындығы сәйкес келетін кемелер үшін 6 және 5 кестелік мағынаға қарағанда 60% асатындай етіп кішірейтуге рұқсат етілмейді.

163. Осы Қағиданың 161-тармағымен шектелетін кестелі су үсті бортының кішірейтілуі егер кеме осы Қағиданың 151-152 және 153-154-тармақтарының талаптарына жауап берсе (егер ол А типтес кемеге іспеттес болған болса) және сонымен қатар осы Қағиданың 161-тармағының 4) тармақшасындағы бір кез келген зақымдалған ауданның батуы туралы көрсеткішін қоспағанда, осы Қағиданың 161-тармағының 1) тармақшасының ережелерін қанағаттандыратын болса, осы Қағиданың 15 және 16-қосымшалары бойынша ұлғаюдағы мағыналар арасындағы толық айырмашылыққа келтірілсе, олардың бірі де машиналық бөлімше болып табылмайтын ұзындығы бойынша екі кез келген араласқан бөліктің батуы туралы көрсеткіш ретінде қаралады.

Сонымен қатар, жазғы жүк ватерсызығы бойынша жүктелген 150 мм ұзындықтағы кеме бөлек қаралатын машиналық бөлімшенің батуынан кейін тепе-теңдіктің қанағаттандырылатын жағдайында жүзу қалпында қалуы тиіс.

164. Осы Қағиданың 75-88-тармақтарына сәйкес (осы Қағиданың 92-тармағын қоспағанда) жапқыштармен жабдықталған 1-ауданда жүк люктеріне ие болатын В типтес кемелерге су үсті борты осы Қағиданың 18-қосымшасында көрсетілген үлеске үлкейтілген осы Қағиданың 16-қосымшасының ұлғаюы мағыналары негізінде тағайындалады.

165. Лихтерге, баржаларға және басқа да өзіндігінен жүрмейтін кемелерге су үсті борты осы Қағидаға сәйкес тағайындалады. Бірақ, бортында адамдар жоқ баржаларға осы Қағиданың 148-150, 151-152 және 207-212-тармақтарының талаптары қолданылмайды. Бортында адамдар жоқ және су үсті бортының палубасында тек 1,5 шаршы метрден аспайтын кішірек қол жеткізгіштік қуысы бар мұндай баржаларға болаттан немесе басқа да соған іспеттес материалдан жасалған су өткізбейтін жабық қақпақшалары бар төсемелермен жабдықталған су үсті борты осы Қағидаға сәйкес есептелгеннен 25% кем алынып тағайындауға рұқсат етіледі. Бұл ретте жүк тасымалдайтын баржаларға аталған кішірейтілу В типтес кәдімгі кемеге есептеліп жасалған тек су үсті бортына ғана жүргізіледі.

Ашық палубада жүк тасымалдайтын баржа орнықтылығы Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.

Алмалы-салмалы табақтар егер олар жобамен көзделген болса, олар палубаны қаптамаға тең келетін су өткізбеушілікпен, конструкциясы жағынан беріктілікті және тұтастықты қамтамасыз ететіндей етіп жобаланып жасалуы тиіс және олар палубаға жақын орналасқан бұрандалармен нығайтылып бекітілуі тиіс.

166. Осы Қағиданың 157, 161, 162 және 163-тармақтарына сәйкес есептеу кезінде шығыс қойылымына және кеме жүктелімінің зақымдану мөлшеріне және бату сипатына сонымен қатар Теңіз кемелерін сыныптау және жасау қағидасының 5-бөлігінің 4-бөлімінде көрсетілген батқанынан кейінгі кеменің тепе теңдік шарттары талаптары қанағаттандырылады.

Мұнай құятын химия заттарын тасушы және газ тасушы кемелерге Кеме қатынасы тіркелімі Қағидасының талаптары орындалады.

167. Қондырма стандартты биіктігі осы Қағиданың 18-қосымшасы бойынша анықталады.

168. Осы Қағиданың 169 және 170-тармақтарында көзделген ережелерді қоспағанда, S қондырмасының ұзындығы L кемесінің ұзындық шегінде орналасқан қондырманың сол бөліктеріне теңдеседі.

169. Егер жабық қондырманың соңғы ауыстырылымы сыртқа шығарылып тұратын нысаны болса, онда қондырма ұзындығы ауыстырғыштың баламалы тегіс аралығына қатысты сол шығып тұрған аралықты ұлғайтылады. Бұл ұлғаюы кеме ұзындығы бойынша ауыстырылымнан 2/3 тең болуы тиіс. Осы ұлғаюды айқындау кезінде назарға алынатын сыртқа шығып тұратын бөліктің ең үлкен бөлігі осы Қағиданың 19-қосымшасына сәйкес қондырма ауыстырылымының оның бортымен қиылысу орнындағы қондырма еніне ¹/2 тең келуі тиіс. Парабола қондырма шегіне және оның сыртқа шығарылатын бөлшектері қатарына толық енгізілуі тиіс.

170. Егер қондырма аралығының нишасы болса, онда қондырма ұзындығы ниша ұзындығының ортасындағы енге бөлінген ниша алаңына тең болатын ұлғаюға кішірейтіледі.

Егер ниша кеменің диаметрлік тегістігіне қарағанда симметриялы емес болса, онда ол кеменің екі бортына қолданылатын ретінде қаралуы тиіс.

Нишаның палуба үстіндегі жапқыштары болмауы мүмкін.

Егер осы Қағиданың 98-101-тармақтарының талаптарына жауап беретін жүк трюмінің люгі, қондырма нишасында орналасқан болса, онда мұндай люк қондырма бөлігі ретінде қаралады және қондырма ұзындығындағы кішірейтілулер нишаның есепке алу мақсатында жүргізілуі талап етілмейді. Қондырма палубасынан алынып өлшенген люк комингісінің биіктігі осы Қағиданың 96-тармағының талаптарына жауап беруі тиіс.

Егер қондырманың диаметриялық тегістіктің әр жағы бойынша сыртқа шығарылулары болса, онда кеме енінің 30% осы Қағиданың 176-тармағына сәйкес қосылып өзгертілуі тиіс, дегенмен, бұл жерде қондырманың баламалы ауыстырылымы парабола нысанына ие болатындығын болжау керек. Бұл параболаның диаметрлі тегістіктегі биіктігі болуы керек және ол қондырманың нақты ауыстырылымының арасынан өткізіліп, кеменің бортына ұзындығына созылады. Парабола қондырманың шегіне толық енгізілуі тиіс.

171. Төменге бағытталған ұштық еңкею аралығы бар қондырма ұзындығы мынадай түрде анықталады:

1) егер қондырма биіктігі стандарт биіктігіне тең болса немесе одан кіші болса, S ұзындығы осы Қағиданың 20-қосымшасына сәйкес анықталуы тиіс.

2) егер қондырма биіктігі стандарттан артық болса, S ұзындығы осы Қағиданың 21-қосымшасына сәйкес анықталуы тиіс.

3) жоғарыда аталғандар базисті сызыққа қатысты болатын бағыттау 15 градусқа тең немесе одан жоғары болғанда қатысты болады. Егер бағыттау 15 градустан кіші болса, онда қондырма ойпаттық ретінде қаралады.

172. Стандартты биіктіктегі жабық қондырмадағы Е есептік ұзындығы осы Қағиданың 173-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, оның ұзындығына тең келуі тиіс.

173. Егер стандартты биіктіктің жабық қондырмасы 0,045 дейін жететін ұлғаюда кеме бортына жетпесе, есептік ұзындық қондырманың ені қатынасына көбейтілген оның еніне деген ұзындықтың орта шеңберіндегі кеменің осы қимасындағы ұзындыққа тең келуі тиіс.

Егер оның ұзындығының бөліктерінде қондырма борттардан шығып кетсе, ол тек осы шығарылған бөлікке ғана қолданылуы тиіс.

174. Егер жабық қондырманың биіктігі стандартталғаннан кем болса, онда есеп ұзындығы стандарттың нақты биіктігіне қатысты болып келетін пропорционалды кішірейтілген ұзындыққа тең келуі тиіс. Қондырманың биіктігі кезінде стандарттағыдан артық басқа ешқандай есеп ұзындығы жүргізілмейді.

175. Жоғарылатылған квартердектің есеп ұзындығы егер тұтас ұштық аралыққа және стандарттан кем болмайтын биіктікке ие болса, оны нақты ұзындығына тең болып қабылданады. Стандарттан кем болып келетін квартердектің биіктігі кезінде оның есеп ұзындығы пропорционалды кішірейтілген квартердектік нақты биіктігіне оның стандартты биіктігіне сәйкес келетін квартердек биіктігіне қатысты болып келеді.

Жоғарылаған квартердектің есеп ұзындығы артқы жақтың перпендикулярынан алғандағы 0,6 L шегіндегі тек оның ауқымды мағынасына дейін ескере алады. Бұл жағдай жоғарылаған квартердекпен бірге оның юті болған жағдайларға жатады.

Егер жоғарылаған квартердектің аралығында теңіз әрекеті кезінде су өткізбейтін жапқышы бар кескіні болса, мұндай квартердек ют ретінде қаралады, ал оның биіктігі стандарттағыдан кем болып келеді. Су үсті бортының барлық ұзындығы мен шеткейі бойынша қондырма орнатылған кемелерде осы қондырманың бөлігі артқы жақтың перпендикулярынан 1,6 L аса ауқымды ұзындығына дейін жоғарылатылған квартердек ретінде қаралады. Сонымен қатар, G су жібермейтін аралықта артқы жақтың перпендикулярынан 0,6 L қашықтыққа дейін болмаса, қондырманың басты беткейлі ұшындағы аралығы осындай аралықтың ролін атқарушы ретінде қаралады.

176. Есеп ұзындықтарын анықтау кезіндегі жабық болып табылмайтын қондырғылар ескерілмейді.

177. Кеменің бортына жетпейтін жәшік немесе соған іспеттес болып келетін конструкция мынадай шарттарды орындау кезінде ескереледі:

1) жәшіктің беріктілігі қондырма беріктігінен кем болмағанда;

2) люктер жәшіктің палубасында орналастырылса, люктердің комингстері мен жапқыштары осы Қағиданың 72-74, 75-88 және 89-95-тармақтарының талаптарына жауап берсе.

Су үсті бортының есебіне енгізілген жәшіктің қабырғалары тұтас болуы тиіс. Саңылау типтегі борт иллюминаторлары және бұрандамен бекітілген жапқыштары бар лаздарды қолдануға рұқсат етіледі. Жәшіктің палубалық стрингерінің ені қанағаттандырылған өтумен жеткілікті көлденеңді беріктілікті қамтамасыз етеді. Су үсті борты палубасының ашық бөлігінде жәшік орналасқан бөліктерде су жібермейтін жапқыштары жабдықталған қол жетімділікті қамтамасыз ететін азғантай саңылау рұқсат етіледі;

3) леерлік қоршаулармен қоршалған үнемі жұмыс жасайтын тұғыр кеме ұзындығы бойынша жәшік палубасымен немесе қондырмамен қосылған үнемі өтілетін өту көпірлері бар бөлектенген жәшік палубаларымен қамтамасыз етіледі;

4) желдеткіштер жәшікпен қорғалған және су жібермейтін жапқыштармен немесе басқа да осыған ұқсайтын құралдармен жабдықталған;

5) ашық леерлік қоршаулар жәшік орналасқан бөлікте су үсті бортының ашық бөліктеріндегі палубада, былайша алғанда, олардың ұзындығының жартысына қарай орнатылған. Егер тұтас фальшборт орнатылған болса, штормалық портиктарының төменгі жағындағы алаңы фальшборттың жалпы көлемінен алғанда 33 % кем болмауы тиіс, ширсректің жоғарғы беткейі мүмкіндігінше төмен қарай бағытталып орналастырылуы тиіс;

6) машиналық шахталар стандартты биіктіктегі жәшікпен, қондырмамен немесе сондай биіктіктегі және сондай берік рубкамен қорғалған;

7) жәшіктің ені 0,65 м құрайды;

8) қондырмасы жоқ кемеде жәшік ұзындығы кемінде 0,6L құрайды.

178. Жылжымайтын жүк люктері егер осы Қағиданың 176-тармағының барлық талаптары орындалған болса, су үсті бортын есептеу кезінде жәшіктер ретінде қаралады.

Сонымен қатар, осы Қағиданың 177-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген палубалы стрингер люктердің жылжымайтын комингстерінің ішкі жағына қарай орналастырылады және кеменің әрбір борты бойынша 450 мм кем болмайтын еркін өтуді қамтамасыз ететін тұтас тиісті қапсырылған және бекітілген табақша тәріздес болады.

Мұндай стрингер су үсті борты палубасының үстіңгі жиегіне мүмкіндігінше жоғары орналастырылады.

Люктердің жапқыштарын бекітуге арналған құрылғылар стрингерден немесе өтуден алғанда қол жетімді болуы тиіс.

Жәшіктің ені люктердің бойлық комингстері арасымен өлшенеді.

179. Жәшік су үсті бортының есебіне енгізіліп, мұндай қондырмаға ют, орта қондырма және бак тәрізді сыйғызылса, онда саңылаулар жәшікке және қондырмаға бір болып табылатын ауыстырылымның сол бөлігіне орнатылмауы тиіс. Ауқымды қуыстарға, мысалға алғанда құбыр өткізгіш, кабель, бұрандамен жапсырылған жапқыштары бар саңылауларға арналған қуыстарға артықшылық беріледі.

180. Жәшіктің стандартты биіктігі осы Қағиданың 18-қосымшасында көрсетілген қондырманың, бірақ жоғарылатылған квартердектің биіктігіне емес стандартты биіктігіне тең болады.

181. Жәшіктің есептік ұзындығы оның орта енінің кеме еніне қатысты көбейтілген стандартты биіктіктегі ескерілетін жәшіктің толық ұзындығына тең.

182. Егер жәшіктің биіктігі стандартты биіктіктен кіші болса, онда оның есептік ұзындығы стандартқа қатысты болатын оның нақты биіктігінен алғанда пропорционалды түрде кішірейтіледі.

Егер жәшіктің биіктігі стандарттан асып кетсе, оның есептік ұзындығына ешқандай ұлғайтылулар жүргізілмейді.

Егер люк комингісінің биіктігі жәшіктің палубасында осы Қағиданың 76-тармағының талап етілетіннен кем болса, онда жәшіктің нақты биіктігінен комингстің талап етілетін және нақты биіктігі арасындағы айырмашылыққа сәйкес келетін есеп айыру көзделеді.

Егер жәшіктің нақты биіктігі стандарттағыдан кіші болса, онда комингстің талап етілетін биіктігі барлық жағдайларда 600 мм тең болып қабылданады.

Егер стандарттағыдан кіші комингс биіктігінде Кеме қатынасы тіркелімінің мақұлдауы бойынша комингстердің стандартты биіктігіне қойылатын талаптардан босатылған жәшіктің палубасында азғантай люктер болса, жәшіктің нақты биіктігінің кішірейтілуі талап етілмейді.

Егер жәшік ретінде жүк люгі қаралатын болса, онда жәшіктің есептік ұзындығы ретінде ұлғаюдың ауқымдылығына алынып кішірейтілген люк комингстерінің биіктігі қабылданады: 600 мм немесе егер ол Қағиданың 178-тармағында көрсетілгендей люктің ішкі жағына орналасқан болса, люктің жоғарғы комингсінің стрингерге дейінгі қашықтықта орналастырылады.

183. Икемді ойпаттық борт жанындағы палубадан алғанда ойпаттық сызығы арқылы өтетін киль сызығынан қарама-қарсы өтетін кеменің ұзындығының ортасынан алынып базис сызығына дейін өлшенуі тиіс. Егер ойпаттық төменгі нүктесі кеменің ұзындығының ортасымен тең келмесе, базис сызығынан төмен қарай орналастырылған қисық ойпаттық бөлігінің үлестірімі теріс ретінде ескеріледі.

184. Дифферентпен жобаланған кемелерде ойпаттық конструктивтік жүк ватерсызығына қарама қарсы жүргізілген базис сызығына қатысты өлшенеді.

185. Тегіс палубалы және қондырмалары бөлек орналастырылған кемелерде ойпаттық су үсті бортының палубасының жанында өлшенеді.

186. Палуба бортпен өзгеше түрде қосылған кемелерде және борттардың осы бөлігінде шығарылымдар немесе терең ойықтар бар болса, ондай жағдайда ойпаттық осы Қағиданың 1-қосымшасына сәйкес борттың есептік биіктігіне қатысты қаралады.

187. Су үсті бортының барлық ұзындығы бойынша жүргізілген қондырмасы бар кемелерде ойпаттық қондырма палубасының жанында өлшенеді.

Егер қондырманың биіктігі стандарттағыдан асып кетсе, нақты және стандартты биіктіктер арасындағы Z ауқымды өзгешелігі әрбір ұштық ординатаға қосылады. Осыған іспеттес, аралық ординаталар тиіс осы Қағиданың 22-қосымшасына сәйкес әр перпендикулярдан алғандағы 1/6L және 1/3L қашықтығында 0,444 Z және 0,111 Z биіктігіне ұлғайтылады.

188. Егер жабық қондырманың палубасы былайша алғанда, су үсті бортының ашық палубасына іспеттес болып келетін ойпаттыққа ие болса, онда су үсті борты палубасының жабық бөлігі назарға алынбайды. Мұндай қондырма бөлігіндегі ойпаттық сызығына осы Қағиданың 23-қосымшасына сәйкес қондырма палубасының ойпаттығына қарама-қайшы болып келетін су үсті бортының ашық бөлігіндегі ойпаттық жалғасы бастау алып, қабылданады.

Егер су үсті бортының палубасында ойпаттық және/немесе артық салмақ болмаса, егер мұндай қондырма перпендикулярдан алғанда 0,15L қашықтыққа созылса, онда оның биіктігі су үсті борты палубасының ойпаттық ретінде ескерілмейді. Ұштық қондырмалардың ең аз ұзындығында осы Қағиданың 189-тармағының ережелері қолданылады.

189. Егер жабық бактың немесе юттың ойпаттығы су үсті борты палубасының ойпаттығынан артық болса, немесе осы бак пен юттың биіктігі стандарттағыдан асып түссе, сонымен қатар, осы Қағиданың 188-тармағында көрсетілген талаптар қолданылмаса, су үсті борты палубасының ойпаттығы осы Қағиданың 15-тарауында көзделгендей үлкейтіледі. Жоғарылатылған квартердектерге қатысты кеменің ұштарында осыған іспеттес түзетулер егер оның нақты биіктігі осы Қағиданың 18-қосымшасына сәйкес басқа барлық қондырмалар үшін стандартты биіктіктен асып түссе қолданылады.

190. Кеменің барлық ұзындығы бойына жүргізілген жабық бак немесе ют үшін немесе жабық бак пен юттың екінші қабатына осы Қағиданың 15-тарауында көзделген ойпаттыққа түзету жасалады. Сонымен қатар Z, алдыңғы немесе артқы перпендикулярда осы бактың немесе юттың нақты биіктігіне тең болып қабылдануы тиіс.

Егер бак және ют орналасқан тұтас қондырма стандарттағыдан асып өтетін биіктікке ие болса және оның биіктігінің артықтығы осы Қағиданың 187-тармағында көзделгендей ескерілмесе, (7) формула бойынша ол тұтас қондырма іспеттес онда орналасқан бак немесе юттың орналасуына қатысты болып ескеріледі. Сонымен қатар, Z тұтас қондырманың алдыңғы және артқы бөлігіне осы Қағиданың 24-қосымшасында көрсетілгендей анықталады, ал қондырмада орналасқан бак және ют бойына мынадай формула бойынша анықталатын Z ұлғаюы ескеріледі

Z' = Z_v + h - Z, (7)

Егер жабық бак немесе юттың бірінші қабатының биіктігі стандарттағыдан артық болса, онда осы Қағиданың 15-тарауында көзделген ойпаттық түзетулерін есептеу кезінде Z ұлғаюы осы бактың немесе юттың бірінші қабатына арналған ұлғаюы осы Қағиданың 26-қосымшасында белгіленгенге сәйкес көрсетіледі, ал екінші қабат үшін мынадай формула арқылы анықталатын Z ұлғаюы ескеріледі

Z' = Z_v + h - Z, (8)

Егер жабық бактың немесе юттың бірінші қабатының ұзындығы 0,5L артық болса, төртбұрышты парабола осы Қағиданың 25-қосымшасында көрсетілгендей, мидельден басталуы тиіс.

Осы Қағиданың 25 және 26-қосымшаларында мынадай белгілеулер қабылданған:

Z – құрылыстың нақты және стандартты биіктіктері арасындағы ең аз айырмашылық;

Z – А нүктесінде жоғарылыққа ие болатын және X нүктесі арқылы өтетін квадратты параболаның ұштық ординатасы. Егер Z ұлғаюы артық (Z+h) болса, онда ол (Z+h) тең етіп қабылдануы тиіс.

191. Ойпаттықтың стандартты профиліндегі ординаттары кеменің ұзындығы метрмен өлшенетін осы Қағиданың 26-қосымшасында келтірілген.

192. Егер ойпаттық пішіні стандарттағыдан ерекшеленсе, пішіннің басты және жиекті үлестірімдері осы Қағиданың 26-қосымшасында келтірілген тиісті коэффиценттерге көбейтілуі тиіс. Тиісті өндіру сомалары арасындағы 8-ге бөлінген әр түрлілік алдыңғы және артқы орталарындағы ойпаттық кемшілігі мен артықшылығын анықтайды.

Алдыңғы және артқы жартысындағы орта арифметикалық артықшылықты немесе кемшілікті кеменің ойпаттығының артықшылығы немесе кемшілігі анықтайды.

193. Егер ойпаттық профилінің алдыңғы жартысы стандарттағыдан жоғары болса, ал артқы жағының беткейі төмен болса, беткейдегі ойпаттық артықшылығының ешқандай әсері есепке алынуы тиіс емес, ал оның беткейіндегі кемшілік ғана ескеріледі.

194. Егер ойпаттық профилінің алдыңғы жартысы стандарттағыдан жоғары болса, ал артқы жағындағы ойпаттық стандарттағыдан алғанда 75% құраса, алдыңғы ойпаттықтың артықшылығы назарға алынуы тиіс емес. Егер артқы жақтағы ойпаттық стандарттағыдан 50% кем болып құрылса, алдыңғы жақтағы ойпаттық назарға алынуы тиіс емес, тек артқы жақтағы ойпаттық ғана ескеріледі. Егер артқы жақтағы ойпаттық стандарттағыдан алғанда 50-70% құрайтын болса, онда алдыңғы жақтағы ойпаттық артықтығы және артқы жақтағы толық ойпаттық ескеріледі.

195. Егер ойпаттық артықтығының әсері немесе ют немесе бактың биіктігі ескерілсе, ойпаттық артықтығы мен ұшындағы қондырма биіктігі мынадай формула бойынша анықталады:

C = ZL'/3L, (9)

мұндағы

C —кемшіліктен есептелетін немесе кеме ойпаттық артықтығына қосылатын ойпаттық жүргізілетін түзету, мм;

Z — қондырманың нақты және стандартты биіктіктері арасындағы ең аз айырмашылық;

L' — 0,5 м тең болып келетін ең үлкен ұзындыққа дейін жететін жабық юттың немесе бактың орта ұзындығы, м.

(7) формула кеменің ұзындығына қатысты болып келетін қондырма ординатасының су үсті борты палубасына қиылысатын және қондырманың биіктігін ескеріп тең болып келетін қашықтықтағы қондырма палубасынан төмен болып келген нүктеде ұшындағы ординатаны қиып өтетін су үсті бойы палубасының ординатасымен қиылысатын қисық майысудың нақтылығына қатысты кеме ұзындығының алаңының квадратты параболасына тиесілі болып келетін ұзындықты өзіне енгізеді. Қондырма палубасы кез келген нүктеден болмасын, осы Қағиданың 27, 28 және 29–қосымшаларына сәйкес есептелетіннен осы қисықтықтан жоғары болуы тиіс.

Егер кеменің алдыңғы және артқы жағының жартысына түзетулер жекелеп алынып белгіленсе, жоғарыда көрсетілген формулада L орнына 0,5L қабылданып алынуы тиіс.

196. Осы Қағиданың талаптарын қанағаттандыратын А және В типтес кемелер үшін ең аз жазғы су үсті борты осы Қағиданың 15 және 16-қосымшалары бойынша төменде келтірілген түзетулерді ескере отырып анықталады. Бұл түзетулер кеменің стандарттағыдан қарағанда геометриялық сипаттамаларының кемшіліктерін ескереді, олар үшін ең кіші жазғы су үсті бортының кестелі мағыналары келтірілген.

197. В типтес кемелерге арналған 24 100 м дейін жететін кеме ұзындығының 35% кем болмайтын теңдес болып келетін есеп ұзындығымен қосылған жабық қондырмалар мынадай түзетулерге алынып ескерулері тиіс

7,5(100-L)(0,35-

), (10)

Е — жәшіктерде ескерусіз анықталатын қондырмалардың есептік ұзындықтары, м.

198. Егер жалпы толықтылық коэффициенті С_b, 0,68, жоғары болса, онда осы Қағиданың 15 және 16-қосымшаларына сәйкес анықталған және 162, 163, 164 және 198-200–тармақтарына сәйкес өзгертілген егер олар қолданылатын болса, базисті су үсті борты мынадай формула бойынша анықталатын коэффициентке көбейтіледі:

(С_b + 0,68)/l,36, (11)

199. Егер D бортының есептік биіктігі L/15 асса, су үсті борты мынадай түзетуге ұлғайтылады:

^{(D -}

(12)

мұндағы R — L/0,48 — кеме ұзындығы кезінде 120 м;

R = 250 — кеме ұзындығы кезінде 120 м және одан да астам болып келеді.

200. Егер D L/15 кіші болса, есептеу жүргізілмеуі тиіс. Жабық қондырмалары бар кеме ұзындығының 0,6 L ұзындығынан алынып, жабық қондырмалар мен жәшіктердің қосылуымен кеменің барлық ұзындығы бойына созылатын тұтас жәшік және қондырмасы бар кемелердің артықшылықтары бар. Мұндай кемелер үшін су үсті борты осы Қағиданың 199-тармағында көрсетілген мағынаға қатысты кішірейтіледі.

Егер жоғарылатылған квартердектің немесе жәшіктің биіктігі олардың сәйкес келетін биіктігінен кіші болып келсе, стандартты биіктікке қатысты алғанда есептеу кішірейтіледі. Егер бірнеше қондырмалар, квартердектер және жәшіктер болған болса және олардың келтірілген биіктігі орта ретінде анықталса, нақты және стандартты биіктіктен шыға келе, сонымен қатар бөлек қондырмалар мен жәшіктер ескеріле отырып қаралады. Сонымен қатар, стандартты биіктікке ие квартердек құрылысы және жәшіктер стандартты биіктігі бар квартердек пен жәшік ретінде ескеріледі.

201. Егер көлденең кильдің жоғары жиегінен алғанда палубаның жоғарғы жиегіне дейінгі тікелей ара қашықтық нақты болса (ағаштан жасалған және композитті кемелерге қатысты – кильдегі шпунттың төменгі жиегінен) осы Қағиданың 50-61-тармақтарында көрсетілген, D жоғары немесе кіші мәні, биіктік арасындағы аралық тиісінше су үсті бортына қосылуы тиіс немесе одан алынуы тиіс.

202. Егер қондырмалар мен жәшіктердің есеп ұзындығы 1,0 құраса, су үсті бортынан алынған есеп 350 мм тең келуі тиіс, 24 м ұзындықтағы, 860 мм кемелер үшін олардың ұзындығы 85 м және 1070 мм – 122 м және одан да астам ұзындықтағы кемелер үшін де осы қолданылады. Аралық ұзындықтағы кемелер үшін есептеулер сызықтық интерполяциямен анықталады.

203. Егер жәшіктер мен қондырмалардың қосынды есеп ұзындықтары 1,0 L кем болса, жоғарыда аталғандардан алынатын пайыздық есептеу осы Қағиданың 31-қосымашасынан алынуы тиіс.

Қондырманың аралық ұзындығы және жәшіктерге қатысты есептеулер сызықтық интерполяциямен анықталады.

"В" типтес кемелер үшін бактың есептік ұзындығы 0,7 L есептеуден алып тастамауға рұқсат етіледі.

204. Икемді ойпаттықтың стандартты пішінінен алынған кемшілікке жүргізілетін түзету кемшіліктің немесе артықтықтың ұлғаюының өндірілуін өзіне енгізеді (осы Қағиданың 191-194 және 195-тармақтары), мм,

0,75-S/2L, (13)

мұндағы S — жабық қондырмалардың қосынды ұзындығы, м. Жабық қондырмалардағы қосынды ұзындықты анықтау кезіндегі жәшіктер ескерілмейді (S).

205. Егер ойпаттықты стандарттағыдан кем болса, осы Қағиданың 204-тармағына сәйкес анықталған ойпаттық жеткіліксіз түзетуі, су үсті бортына қосылуы тиіс.

206. Егер жабық қондырма кеменің ұзындығынан ортасынан алдыңғы жағына 0,1L және артқы жағына 0,1L созылып жатса, осы Қағиданың 204-тармағымен анықталған ойпаттықтық артықшылыққа түзету су үсті бортынан алынып есептелуі тиіс.

Кеменің ортаңғы ұзындығын жауып тұратын, жабық қондырмасы жоқ кемелерде су үсті бортынан ешқандай есептеулер жүргізілмеуі тиіс.

Егер жабық қондырма басты алдыңғы жаққа 0,1L және 0,1L артқы жаққа жабылып жатса, есептеулер сызықтық интерполяция арқылы жүргізіледі. Ойпаттық артықтығына жүргізілетін түзету (а + b)/0,2L, мұндағы а және b — кеме ұзындығының жабық орта қондырмасының алдыңғы және артқы жағының үлестірме қашықтығы, м.

Егер а және b мағынасы 0,1L асатын болса, ол 0,1L тең болып қабылданады.

Егер осындай қондырманың биіктігі немесе жоғарылаған квартердек биіктігі тиісті стандартты биіктіктен кем болса, су үстінен алынатын есеп тиісті стандартты биіктікке деген нақты биіктікке қатысты кішірейтілуі тиіс.

Ойпаттық артықшылығын ең жоғары есептеу барлық жағдайларда кеме ұзындығының 125 мм ден 100 м асатындай болып қабылдануы тиіс.

207. Ватерсызық арасында басты перпендикулярдан алғанда тікелей қашықтық бойынша анықталатын тағайындалған жазғы су үсті бортына басты беткейге деген ауқымды есеп дифференті кезінде және борт жанындағы ашық палубаның жоғарғы беткейіне сәйкес келетін биіктік мынадан кем болмауы тиіс:

F_b = (6075(L/100) 1875(L/100)²+200(L/100)³(2,08+0,609C_b-1,603C_wf - 0,129/d₁), (14)

мұндағы F_b – алдыңғы жағына қарай есептік ең аз биіктік, мм;

L – 1,2 анықталған кеме ұзындығы, м;

В – 1,2 анықталған теориялық ені, м;

d₁ – 85% борттың ең кіші теориялық биіктігі, м;

C_b – 1,2 анықталған жалпы толықтық коэффициенті;

C_wf – басты беткейдегі алаң толықтығының коэффициенті L/2;

C_wf = 2А_wf/(В L);

А_wf - алдыңғы жағына қарай ватерсызық алаңы L/2 шөгін кезінде d1^, м².

208. Егер осы Қағиданың 207-тармағында талап етілетін алдыңғы жағының биіктігі ойпаттық есебінен алғанда жүзеге асырылатын болса, онда ойпаттықтың алдыңғы жағының перпендикулярдан алғанда 0,15 L аспайтындай созылуы тиіс. Бұл ретте нақты ойпаттығының әрбір нүктесі квадратты палубаның төменгі нүктесінен жоғарыламай орналастырылуы тиіс және де ол 0,15 L кеменің ортасынан өтетін нақты ойпаттық нүктесі арқылы өтетін көлденең тікелей қатысты басты перпендикулярдан алғанда басты беткейдегі ең кіші биіктікке сәйкес келуі тиіс.

209. Егер осы Қағиданың 207-тармағымен талап етілетін алдыңғы жақтағы биіктік қондырма есебінен алынып жеткізілсе, онда мұндай қондырма алдыңғы перпендикулярынан алынған 0,01 кем болмайтын қашықтықта орналасқан форштевннен нүктеге дейін созылуы және жабық болуы тиіс.

210. Алдыңғы жақ биіктікті есептеген кезде, бак палубасының ойпаттығы егер бак ұзындығы 0,15 кем болса, бірақ 0,07 аспаса, осы Қағиданың 196-197-тармақтарына сәйкес бактың биіктігі қондырманың стандартты биіктігінің жартысына дейін созылмалы түрде кем болмай сәйкес келуі тиіс.

Егер бактың биіктігі осы Қағиданың 196-197-тармақтарында айтылған қондырманың стандартты биіктігінен кем болса, алдыңғы жаққа қарай үлкейтілген биіктік мынайда түрде айқындалады:

1) басты перпендикулярдан борт биіктігінен алғанда кеме ұзындығының ортасына палубасы бар бактың ауыстырылымының қиылысу нүктесінен өткізілген, параболаның басты перпендикулярмен қиылысу нүктесіне жететін, егер су үсті палубасы бак палубасынан жақын орналасса, басты перпендикулярдан алғанда осы Қағиданың 31-қосымшасына сәйкес 0,15 кем болмайтындай қашықтықта орналасқан ойпаттығы бар қиылысу нүктесінде орналасса ескеріледі. Дегенмен, егер осы Қағиданың 32-қосымшасында h белгісімен белгіленген биіктік h белгісінен кіші болса, басты беткейдің нақты биіктігінде ол h ауыстырылуы тиіс;

2) басты перпендикулярдан 0,07L қашықтықта басты перпендикулярға дейін орналасқан бактың палубасының нүктесінен базистік сызыққа қарама-қарсы келе жатқан сызықпен, егер су үсті бортының басты беткей перпендикулярынан алғанда 0,15L кем болмайтындай етіп созылған ойпаттық болса немесе осы Қағиданың 32-қосымшасына сәйкес ойпаттық болмаса.

211. Орманды су үсті борты тағайындалатын кемелерге алдыңғы жағындағы ең қысқа биіктігі орманды жазғы су үсті бортынан емес, осы Қағиданың 33-қосымшасына сәйкес көрсетілгенге іспеттес болып тағайындалады.

212. Пайдаланудың ерекше талаптары салдарынан осы Қағиданың 207, 208 және 209-тармақтарының талаптарын қанағаттандыра алмайтын, сонымен қатар осы талаптарды қанағаттандырмайтын қолданыстағы кемелерге жаңа кемелерге су үсті бортын тағайындау туралы мәселесі әр жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.

213. Танкерлер, танкер-химия заттарын тасушы, газ тасушы, мұнай тасушы кемелерден өзгеше болып келетін "В" типтес тағайындалған су үсті бортты кемелер алдыңғы жақтағы жүзудің қосымша қорына ие болулары тиіс. Диаметрлік тегістікке деген проекцияның қосынды алаңы жазғы жүк ватерсызығының арасындағы кеме корпусы бөлігіндегі алдыңғы жақтағы перпендикулярдан алғанда және борт жанындағы сызықтан, сонымен қатар жабық қондырма жанынан алғанда егер ол болған жағдайда, мынадан кем болмауы тиіс:

(0,15F_min+4(L/3+10)) L/1000, (15)

мұндағы F_min – (осы Қағиданың 162 немесе 163-тармақтарын ескере отырып, егер олар қолданылса), осы Қағиданың 196-217-тармақтарындағы борт биіктігі және жалпы толықтық коэффицентіне өзгертілген 16-қосымшадан кестелі су үсті борты.

214. Егер кеменің бортына дейін созылмаған су үсті бортының палубасына рецесс орнатылған болса, рецесті ескертусіз есептелген су үсті борты су үсті бортының есебіне кірмеген жүзбелілікті жоғалтқаннан алынған ұлғаюына түзетілген. Түзету рецесс (lbd_p) көлемінің бөлінуімен айқындалатын ұлғаюына ватерсызық алаңына (А_w) осы Қағиданың 33-қосымшасына сәйкес борттың 85% биіктігімен теңестірілуі тиіс.

215. Алдыңғы жаққа қарай түзетуді қоспағанда, барлық басқа түзетулер енгізілгеннен кейін алынатын су үсті бортына тікелей қосылуы тиіс.

216. Егер жүзбеліктің жоғалуына аса кіші геометриялық су үсті бортынан артық түзетілген кеме бортының биіктігінен алынып анықталатын, рецестің түбіне дейін өлшенетін су үсті бортына соңғы мағына қолданылады.

217. Су үсті палубасымен тағайындалған төменде орналасқан палубалардағы рецестер егер ашық палубадағы барлық саңылаулар жабылудың тұрақты құралдарымен жабдықталған болса, олар ескерілмейді.

218. Осы Қағиданың 213-216-тармақтарының талаптары түп тереңдеткіш снарядтарына, грунттасығыш шаландаларға немесе үлкен ашық жүк үй-жайлары бар және әр жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауына жататын кемелерге қатысты болмайды.

219. Осы Қағиданың 15 және 16-қосымшалары бойынша осы Қағиданың 159-164 және 165-166-тармақтарында көрсетілген ережелерді ескере келе, алынған егер олар қолданылатын болса, осы Қағиданың 198-200 және 204-206-тармақтарында көрсетілген түзетулер қолданылса және олар осы Қағиданың 207-212 және 213-217-тармақтарында қолданылатын болса, ең аз жазғы су үсті борты ретінде осы жоғарыда аталған су үсті борты көзделеді.

220. Осы Қағиданың 230-тармағына сәйкес есептеліп шығарылған ащы судағы су үсті борты осы Қағиданың 201-203-тармақтарында көзделген палубалы сызықтың жағдайына түзету жүргізілмеген су үсті борты кемінде 50 мм көзделеді. 1-ауданда жапқыштары орнатылған осы 82, 89-95 немесе 153-154-тармақтардың талаптарына жауап бермейтін жүк люктері бар кемелер үшін су үсті борты 150 мм-ден кем болмайтындай болуы тиіс.

221. Жазғы тағайындалған су үсті бортына және артқы жағындағы борт жанындағы ашық палубаның жоғарғы артқы жағына дейін сәйкес келетін ватерсызықтан алғанда артқы жақтағы перпендикулярындағы тікелей жүргізілетін қашықтық ретінде анықталатын артқы жағындағы ең қысқа биіктігі қамтамасыз етілетін кемелер үшін кемесінің 0,005 L ұзындығынан кем болмайтындай болуы тиіс.

222. Ең аз қысқы су үсті бортымен жазғы су үсті бортына 1/48 жазғы шөгінді қосумен алынған, көлденең кильдің жоғарғы бетінен жүк маркасы белгісінің дөңгелегінің ортасына дейін өлшенген су үсті борты көзделеді.

223. Егер осы Қағиданың 219-тармағына сәйкес есептелген ең аз жазғы су үсті борты осы Қағиданың 220-тармағына сәйкес шекті болатын су үсті бортынан кіші болса, қысқы су үсті бортына түзету шекті болып табылған жазғы су үсті бортымен енгізіледі.

224. Бірлікке тең болып келетін тығыздықтағы тұщы судағы ең аз су үсті борты мынадай формуламен анықталған ащы суда су үсті бортынан алынған ең аз есептеулер нәтижесінен алынуы тиіс:

/40Т, (16)

мұндағы

— жазғы жүк ватерсызығы бойынша ащы судағы кеменің су ығыстыруы, т;

Т — жазғы жүк ватерсызығы бойынша ащы судағы 1см шөгінді қатысты тонна саны.

225. Егер осы Қағиданың 219-тармағына сәйкес есептелген ең аз жазғы су үсті борты осы Қағиданың 220-тармағында көрсетілген су үсті бортынан кіші болса, тұщы судағы су үсті бортына түзету жіберілген жазғы су үсті бортынан алынып есептеледі.

226. Егер жазғы жүк ватерсызығы бойынша су артуды орнатуға мүмкіндік болмаса, көлденең кильден жүк маркасының дөңгелек ортасынан алып өлшенген 1/48 жазғы шөгінді құрайды.

6. Орманды су үсті бортын тағайындалатын кемелерге арналған арнайы талаптар

227. Орманды палубалы жүк кемеге белгілі бір қосымша жүзушілікті беретін және теңіз әрекеттерінен қорғалудың аса ауқымды деңгейін беретін ретінде қаралады. Осы себептер бойынша, орманды палубалы жүктерді тасымалдайын кемелерге осы тараудың ережелеріне сәйкес алынып есептелетін су үсті бортын кішірейтуге және осы Қағиданың 62-65-тармақтарындағы талаптарға сәйкес бойынша маркаларды белгілеуге рұқсат етіледі. Дегенмен, осындай арнайы су үсті бортын қабылдау үшін кеме оның конструкциясымен байланысты және осы Қағиданың 227-230-тармақтарында жазылған шарттарды қанағаттандыруы тиіс, ал палубалы орманды жүктің төсеме орнатылуы осы Қағиданың 231-240-тармақтарында жазылған шарттарды қанағаттандыруы тиіс.

228. Кеме стандартты биіктіктегі және 17L кем болмайтын ұзындықтағы бакқа ие болуы тиіс. Сонымен қатар 100 метрден асатын кемелер артқы жағында биіктігі стандартты болып келетін ют немесе жоғарылаған квартердекке немесе жалпы биіктігі юттың стандартты биіктігіне сәйкес келетін және соған тең болатын берік болаттан жасалған бетпешекпен жабдықталуы тиіс.

229. Кеменің артқы жағына қарай 0,25 ұзақтылығымен орналасқан түп аралық цистерналар Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған су өткізбейтін бойлық бөлінумен жабдықталуы тиіс.

230. Кеме биіктігі 1 метр болатын тұрақты арнайы жоғарғы жиегіне бекітілген фальшбортпен тіректермен ұсталып тұратын және дәл сондай биіктіктегі қажетті штормалық портиктермен, немесе сенімді леерлік қоршаулармен жабдықталған және ерекше берік конструкциямен жабдықталуы тиіс. Фальшборттың тіреулері бимстар бойынша палубаларға сенімді бекітілуі тиіс немесе басқа да осыған іспеттес арнайы жасалған орындарға нықты да мықты бекітілуі керек.

231. Жүк түсірілетін ашық палубадағы саңылаулар сенімді қорғалып ашылуы тиіс, ал желдеткіштер мен әуе құбырлары сенімді қорғалуы керек.

232. Орманды палубалы жүк қондырма арасындағы құдық ұзындығын құрайтын барлық ұзындық бойынша жайғастырылуы қажет.

Артқы жағынан шектейтін қондырмалары жоқ кемелерде соңғы люктің артқы жағына дейін орманды жайғастыру керек.

Орманды палубалы жүк қолда бар кедергілерді ескере отырып, борттарға мүмкіндігінше жақын жайғастырылуы қажет: леерлі қоршаулар, фальшборт қабырғалары, қапсырмалар, дегенмен, кеменің бортындағы еркін бос аралықтар 0,04 В аспайтындай болса.

Орман мүмкіндігінше қондырманың стандартты биіктігінен алғанда кем болмайтындай етіп, бірақ квартердектен жоғары болмайтындай етіп ауқымды жайғастырылуы қажет.

233. Осы кемеге шекті болып келетін орманды палубалық жүктің биіктігі кеменің тұрақтылығы туралы ақпаратта көрсетілуі тиіс. Қыста маусымды қысқы бөліктерде жүзетін кемеде ашық палубадағы палубалық жүктің биіктігі кеменің ауқымды енінен 1/3 аспауы тиіс.

Рейстің барлық сатыларында жеткілікті қорлардағы қамтамасыз етілуіне қатысты барлық шаралар қолданылуы тиіс және де көлемнің үлкейтілу мен кішірейтілуі ескерілуі тиіс, мысалға алатын болса, жүк дымқылданып суланса, сондай-ақ отпен майдың болмай ақталғаны салдарынан.

234. Орманды палубалы жүк ыңғайлы етіп жайғастырылуы және бекітілуі тиіс. Ешқандай жағдайларда жүк кемемен басқаруды, сонда көптеген жұмыстарды жүзеге асыруды қиындатпауы тиіс.

235. Егер қажет жағдайда тасымалданатын орманның тұқымы бойынша ағаштар, ормандар жеткілікті түрде берік болулары тиіс. Тұрақ өлшемдері кеменің ені бойынша қабылдау қажет.

Тұрақ беріктілігі фальшборт беріктілігінен асып кетпеуі тиіс.

Олардың арасындағы қашықтық тасымалданатын орманның ұзындығы мен тұқымына сәйкес келуі керек, дегенмен ол 3 м аспауы қажет. Тұрақтарды бекіту үшін берік бұрыштамалар, терім ұяшықтар немесе соған іспеттес болып келетін басқа да құралдар көзделуі тиіс.

236. Орманды палубалы жүк оны қоршайтын барлық қоршаулар бойына сенімді бекітілуі тиіс.

Найт арасындағы қашықтық найтқа жақын арадағы ашық палубадағы жүктің ауқымды биіктігінен алғанда мыналармен анықталады:

1) 4 м биіктік кезінде және олардан кем болғанда қашықтық 3 м аспайтындай болуы қажет;

2) 6 м биіктікте және одан асса, 1,5 м аспайтындай болуы тиіс;

3) аралық биіктікте орта қашықтығы сызықтық интерполяциямен алынуы тиіс.

Егер орманды палубалы жүктің биіктігі 6 м асатын болса, найттардың беріктілігі Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады. Осы найттарға арналған рамалар ширстрекке немесе 3 м аспайтын аралық арасында палубалы стрингердің парақшасына бекітілуі тиіс. Қондырманың ұшындағы үлестіріліміндегі қашықтық бірінші рымға қатысты 2 м аспайтындай болуы тиіс.

Рымдар мен найттар егер үлестірмен болмаса, палубалы орман жүгінің ұшынан 0,6 м және 1,5 қашықтықта көзделуі тиіс.

237. Найттар қысқа буынды шынжыр тәріздес немесе иілгіш болат тросты болып келеді, ал шынжырға арналған үзілмелі жүктелім немесе үзілмелі күшейтілім жалпы тросқа алғанда 133,4 кН құрауы тиіс.

Найттар әрқашанда қолжетімді лақтырлатын гактармен және талрептармен жабдықталуы тиіс. Талшық тростан жасалған найттар, найттың ұзындығын реттеуге мүмкіндік беретін ұзын звенолы шынжырдың қысқа тіліктерін қосуы тиіс.

Егер орманның 3,6 м ұзындығы болса, найттар арасындағы қашықтық кішірейтілуі керек немесе орман ұзындығына қатысты басқа да шаралар қолданылуы тиіс.

238. Тарту құрылғыларының қапсырмаларының үзілмелі жүктелімі және найтқа енгізілетін болаттан жасалған трос немесе шынжырлар басқа да қосымша бөлшектер және олардың бекітілуі 138,3 кН кем болмайтындай құрылуы тиіс. Әр компонент 55 кН болатын жүктемемен сыналуы тиіс.

Сынамалы жүктемеден кейін бекіту бөлшегі зақымдануларға немесе қалған дефаормацияға зақымдалмауы тиіс.

239. Жүк оған қарай бағытталатын өтулерді қамтамасыз ету үшін жеткілікті түрде түзетілуі тиіс. Тікелей 330 мм аспайтын леерлер арасындағы аралықта орналасқан леерлік қоршаулар мен құтқарушы леерлер олардың үстіне 1 м дейін жоғарылаумен, палубалы орманды жүктің әбір жақтары бойынша орнатылуы тиіс.

Егер жүк түзу орнатылмаса, ені 600 мм аспайтындай өту үшін жүктің беткейіне орналастырылған және құтқарушы леерге сенімді бекітілген немесе соған жақын бекітілген қауіпсіз беткейі көзделіп орнатылуы тиіс.

240. Рульді құрылғылары жүкпен зақымданудан сенімді қорғалуы тиіс және қолжетімді болуы тиіс. Басты руль жетегінің қирауы кезінде рульмен басқару құралының басқа аса сенімді құралы көзделеді.

241. Ең аз орманды жазғы су үсті борты осы Қағиданың 192-193-тармақтарына сәйкес, сонымен қатар осы Қағиданың 198-200 және 204-206-тармақтарында көрсетілген түзетулерді ескере отырып және қолданылатын болса, осы Қағиданың 165-166 және 213-217-тармақтарына сәйкес есептеліп шығарылады. Сонымен бірге осы Қағиданың 30-қосымшасында келтірілген пайыздар осы Қағиданың 34-қосымшасында келтірілгенмен ауыстырылады.

242. Ең аз қысқы су үсті борты ең аз орманды жазғы су үсті бортына 1/36 орманды жазғы шөгінді қоса отырып алынады.

243. Ең аз орман су үсті борты тұщы суда осы Қағиданың 224-тармағына сәйкес немесе орманды жазғы шөгінді ескере отырып, осы Қағиданың 225-тармағына сәйкес есептеледі.

244. Осы Қағиданың 162, 163-тармақтарына сәйкес кішірейтілген су үсті бортын алатын В типтес кемелерге орманды су үсті борты осы Қағиданың тиісті талаптарына сәйкес В типтес кәдімгі кемеге іспеттес алынады.

7. 24 м және одан жоғары және балық аулайтын жүк маркалары

245. Осы Қағиданың 2-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген кемелер ең аз су үсті бортын оларға арналған жүзу және тағайындалу аудандарынан алады:

1) жүзуі шектелмеген кемелер, жүзу ауданына қарамастан жолаушылар және желкенді кемелер;

2) R1 R2 R2-RSN R3-RSN жүзудің шектелген аудандарындағы кемелер;

3) осы Қағиданың 261-263 және 264-267-тармақтарына сәйкес R3 жүзуі шектелген аудандардағы кемелер.

Әр кемеде су үсті бортын тағайындау үшін осы Қағиданың 252-256-тармақтарында көрсетілген барлық талаптар орындалуы тиіс. Осы талаптарды орындаудан бас тарту әрбір жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.

246. Әр кемеде палубалық сызық осы Қағиданың 155-226-тармақтарына сәйкес белгіленеді.

247. Әр кемеге арналған жүк маркасының белгісі ішкі диаметрі 300 және ені 25 мм болып келетін, ені 25 мм болатын тікелей сызықпен бөлінген, оның ортасынан өтетін және ұзындығы 450 және ені 25 мм болатын тікелей сызықпен өтілген, осылайша, осы көлденең сызықтың жоғарғы беткейі дөңгелек ортасымен өтетін дөңгелек тәріздес болып келеді.

Дөңгелек ортасы кеме ұзындығының ортасына жазғы су үсті бортымен тағайындалған, палуба сызығының жоғарғы жиегінен осы Қағиданың 36-қосымшасына сәйкес алынып өлшенген қашықтықта кеменің ортасына орналастырылады.

248. Жүзуі шектелмеген аудандағы кемелерге арналған маркалар оларды пайдалану кезінде әр түрлі зоналарда және маусымды кезеңдерде осы Қағиданың 62-65-тармақтарына сәйкес қолданылуы тиіс.

Ең кіші су үсті борта бар жүзудің шектелмеген ауданына арналған кемелер үшін жүк маркасы осы Қағиданың 37-қосымшасында келтірілген.

Атап айтқанда Каспий теңізінде халықаралық рейс орындайтын кемелер су үсті борты жүзуі шектелген кеме ретінде алынып, осы Қағиданың ережелеріне сәйкес тағайындалады.

249. R1 R2 R2-RSN R3-RSN жүзудің шектелген аудандарындағы кемелерге оларды пайдалану кезінде түрлі бөліктер мен аудандар және маусымдық кезеңдерде осы Қағиданың 50-51-тармақтарындағы көзделгендер ішіне мынадай көрсетілген жүк маркалары қолдануы тиіс:

1) Жазғы жүк маркасы (Л);

2) Қысқы жүк маркасы (3);

3) Жаздағы тұщы суға арналған жүк маркасы (П);

4) Орманды жазғы жүк маркасы (ЛЛ);

5) Орманды қысқы жүк маркасы (ЛЗ)

6) Жазда тұщы суға арналған орманды жүк маркасы (ЛП).

Жүк маркаларын желкенді және жолаушылар кемелеріне тағайындау, сонымен қатар, артық су үстіндегі борттарға тағайындау осы Қағиданың 62-67-тармақтарының қолданыстағы ережелерімен жүргізіледі. Сонымен қатар, маркалар тек жоғарыда аталып өткендер қатарынан алынып белгіленеді, ал жолаушылар кемесіне арналған марка сондай қосымша бөліктерге бөлініп жүргізеледі.

R1 R2 R2-RSN және R3-RSN және R3 жүзудің шектелген бөліктеріндегі кемелерге жүк маркалары ең аз су үсті бортымен осы Қағиданың 38-қосымшасында көрсетілген.

250. Егер осы Қағиданың 13-тармағына сәйкес кемеге екі реттік су үсті борты тағайындалса, кеменің бортына қосымша жүк маркасы қойылмайды. Қосымша жүк маркалары осы Қағиданың 39 және 40-қосымшаларына сәйкес негізгі жүк маркасының дөңгелек орталығынан алғанда алдыңғы жаққа қарай (орман маркалары үшін – артқы жаққа) 1200 мм қашықтықтан қойылады.

251. Халықаралық рейстер орындамайтын және балық аулаумен айналыспайтын кемелерге жүк маркасын таңбалау және басу осы Қағиданың 8-тарауына сәйкес жүргізіледі.

252. Әрбір кемеде осы Қағиданың 67-154-тармақтары талаптары орындалуы тиіс.

Мынадай ауытқуларға жол беріледі.

253. R1 R2 R2-RSN және R3-RSN жүзудің шектелген аудандарындағы кемелерге есік комингстерінің, люктардың, желдеткіштердің және әуе құбырларының биіктігі кішірейтіледі.

Осы кішірейтілудің ұлғаюы жүзу жағдайынан алып қарағанда және конструкция ерекшеліктеріне алғанда әрбір жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады. Барлық жағдайларда кішірейтілген биіктіктер R3 жүзудің шектелген аудандарындағы кемелерге қатысты төменде көрсетілгендерден кем болмауы тиіс.

254. R3 жүзудің шектелген аудандарындағы кемелерде жолаушыларға арналған кемелерді қоспағанда, есіктер, люктер, желдеткіштер, әуе құбырлары комингстерінің биіктігі төменде көрсетілген мағыналарға дейін кішірейтіледі:

1) осы Қағиданың 74-тармағында көрсетілген есік комингстерінің биіктігі 230 мм дейін;

2) осы Қағиданың 76-тармағында көрсетілген люк комингстерінің биктігі 1-ауданда 450 мм дейін және 380 мм дейін 2-ауданда;

3) осы Қағиданың 96 және 99-тармақтарында көрсетілген есіктердің комингстерінің биіктігі 600-450 мм және 380-230 мм;

4) осы Қағиданың 100-тармағында көрсетілген желдеткіштер комингісінің биіктігі – 1 ауданда 760 мм дейін және 2 ауданда 600 мм дейін;

5) осы Қағиданың 102-107-тармағында көрсетілген әуе құбырларының биіктігі су үсті бортының палубасында 600 мм, сонымен қатар өзге де қондырмалар палубаларында бактар мен юттарда 380 мм болуы тиіс.

255. R2, R2-RSN, R3-RSN жүзудің шектелген бөліктеріндегі кемелерде және R3 бортты иллюминаторлары олардың төменгі беткейі су үсті палубасынан қарама-қарсы өтетін сызықтан төмен және жазғы жүк маркасының 0,025 В тең болып келетін ең төменгі қашықтықтағы нүктесінен төмен орналастырылмауы тиіс.

256. Осы Қағиданың 75-88 және 89-95-тармақтарында көрсетілген люк жапқыштарына арналған есептік жүктемелері R1, R2, R2-RSN, R3-RSN жүзудің шектелген аудандарындағы кемелер үшін Кеме қатынасы тіркелімінің Қағидасына сәйкес кішірейтіледі.

257. Жүзудің шектелмеген аудандарындағы және оларға теңестірілген кемелерге арналған ең аз су үсті борттары және оларға теңестірілгендерге қойылатын су үсті борттары осы Қағиданың 245-тармағының 1) тармақшасына сәйкес Кеме қатынасы тіркелімі Қағидасына толық сәйкестікте есептелуі тиіс.

258. R1, R2-RSN, R3-RSN жүзудің шектелген аудандарындағы кемелер осы Қағиданың 253-тармағының 1) тармақшасында көрсетілгендерді қоспағанда, осы Қағиданың 17-тарауының 2-3-параграфтарын қоспағанда, осы Қағиданың 155-226-тармақтардың ережелеріне сәйкес, осы Қағиданың 222-223 және 224-226-тармақтарын қоспағанда, сондай-ақ осы Қағиданың 259 және 260-тармақтарының талаптарына сәйкес есептелуі тиіс.

259. А типті кемелермен осы Қағиданың 42-қосымшасына сәйкес су үсті борты тағайындалады. Осы Қағиданың 155-226-тармақтарындағы ережелерін қолданған кезде 16-қосымшаға берілген барлық сілтемелер осы Қағиданың 41-қосымшасына сәйкес ауыстырылады.

260. В типті кемелермен су үстіндегі борт осы Қағиданың 42-қосымшасына сәйкес тағайындалады. Осы Қағиданың 155-226-тармақтарының ережелерін қолданған кезде 16-қосымшаға берілетін барлық сілтемелер осы Қағиданың 42-қосымшасына сәйкес ауыстырылады.

261. R3 жүзуі шектелген кемелердің су үсті борттары осы Қағиданың 155-226-тармақтардағы ережелерге сәйкес (осы Қағиданың 156, 198-200 және 207-213, 222-223 және 224-226-тармақтарын қоспағанда), сонымен қатар осы Қағиданың 262 және 263-тармақтарының талаптарына сәйкес есептеледі.

Жиектегі жүзетін кемелердің алдыңғы жақтағы биіктігі алдыңғы жақтағы перпендикулярда стандартты ойпаттық ретінде үлкейтілетін базисті су үсті бортынан кем болмайтындай көзделеді.

262. А типті кемелерге осы Қағиданың 43-қосымшасының негізінде борт тағайындалады. Осы Қағиданың 155-226-тармақтарындағы ережелерді қолданған кезде 15-қосымшаға берілетін барлық сілтемелер осы Қағиданың 42-қосымшасына сәйкес ауыстырылады.

263. В типті кемелерге осы Қағиданың 44-қосымшасына сәйкес су үсті борты тағайындалады. Осы Қағиданың 4-бөлімінің ережелерін қолдану кезінде 16-қосымшаға берілетін барлық сілтемелер осы Қағиданың 44-қосымшасына сәйкес жазылып ауыстырылады.

264. Орманды су үсті бортын тағайындау үшін кемелерге қатысты осы Қағиданың 18-тарауының талаптары орындалуы тиіс.

265. Ең аз орманды жазғы су үсті борты былай есептелуі тиіс:

1) осы Қағиданың 159 және 160-тармақтарына сәйкес жүзуі шектелмеген аудандардағы кемелерге және оларға теңестірілгендерге – осы Қағиданың 256-тармағына сәйкес тағайындалады;

2) осы Қағиданың 159-260-тармақтарына сәйкес жүзуі шектелген аудандағы R2-RSN, R3-RSN кемелерге осы Қағиданың 256-тармағында көрсетілмегендерден басқа;

3) осы Қағиданың 159-263-тармақтарына-сәйкес R3 жүзуі шектелген кемелер үшін.

Сонымен қатар, осы Қағиданың 198-206-тармақтарында көрсетілген түзетулер ескеріледі, егер ол осы Қағиданың 165-166-тармақтарында қолданылатын болса. Қондырмалар мен жәшіктерге қатысты есептеулерді анықтау кезінде 30-қосымша осы Қағиданың 34-қосымшасына ауыстырылады.

266. Ең аз орманды қысқы су үсті борты ең аз орманды су үсті бортына көлденең кильдің жоғарғы беткейін өлшеумен 1/36 орманды жазғы шөгінді қосумен алынады.

267. Тұщы судағы ең аз орманды су үсті борты осы Қағиданың 219-226-тармақтарына сәйкес орманды жазғы жүк ватерсызығын ескерумен есептелуі тиіс.

8. Жүзбелі бұрғылау қондырғысының (ЖБҚ) жүк маркалары

268. Осы талаптар Кеме қатынасы тіркелімінің Қағидасында көрсетілген бұрғылау қондырғыларын және теңіз стационарлы платформаларының жасау және жабдықтау және қарақшылық және/немесе теңіз түбінің жерасты ресурстарын алу мақсатында қондырғы жұмыстарын орындауға арналған ЖБҚ типтеріне қолданылады.

269. Кеме қатынасы тіркелімінің анықтамаларына сәйкес келмейтін жобалау кезінде қатысты жаңа техникалық шешімдер, күштер қолданылған осы Қағидада қолданылатын ЖБҚ-ның басқа да түрлері Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.

270. Осы талаптарды толық түрде қанағаттандырмайтын қазіргі бар қолданылатын ЖБҚ аз дегенде, осы талаптар қолданысқа енгеніне дейін ЖБҚ қолданылған Қағида ережелеріне сәйкес келуі тиіс.

271. Осы тараудың терминологиясына қатысты анықтамалар мен ұғымдар егер соңғысында басқасы айтылмаған болса, осы Қағиданың 1-тарауында көрсетілген.

272. Қадағалау көлемі және куәліктер осы Қағиданың 155-226-тармақтарының талаптарына сәйкес келуі қажет.

273. Осы талаптарда ЖБҚ су үстіндегі борттың ең аз ұлғаюы анықталады. Талаптарда осы Қағиданың 281-288-тармақтарында анықталған ұлғаюымен салыстырғанда, су үсті бортының ауқымды мағынасын тағайындауға ешнәрсе кедергі болмайды.

274. Жүк маркасы:

1) бұрылғы кемелерде;

2) өздігінен көтерілетін ЖБҚ - ауысу кезінде (айдап өту);

3) жартылай жүктелген және толық жүктелген ЖБҚ – жұмыс жағдайында қолданылады.

275. Палубалық сызықтың мөлшері осы Қағиданың 50-61-тармақтарына сәйкес белгіленеді.

276. Палубалық сызық:

1) бұрылғы кемелерге және өз бетінше көтерілетін ЖБҚ-осы Қағиданың 50-61-тармақтарына сәйкес;

2) жартылай жүктелген және толық жүктелген ЖБҚ – Халықаралық жүк маркасы туралы куәлікте оның корпустың ең төменгі беткейінде жүк маркасының белгісінің бағаналарында белгіленеді (жұмыс платформасы ЖБҚ ).

277. Жүк маркасының мөлшері мен нысаны осы Қағиданың 49-тармағына сәйкес келуі тиіс. Жүк маркаларының орналасуы мен саны әрбір жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.

278. Бұрылғы кемелерге және өздігінен көтерілетін ЖБҚ осы Қағиданың 62-67-тармақтарында көрсетілген маркалар қолданылуы тиіс. Жартылай жүктелген және толық жүктелген ЖБҚ маркалары қойылмайды.

279. Жүк маркасын тағайындаған ұйымды және маркаларды белгілеу және бөлшектерге маркаларды басу осы Қағиданың 23-43-тармақтарына сәйкес жүргізіледі.

280. Жартылай жүктелген және толық жүктелген ЖБҚ колонналары жұмыс қалпында түрлі түстерге боялып ұсынылады.

Қатты шторм кезіндегі ватерсызықтар (егер мұндай жобамен көзделген болса) шығу кезінде 100 мм болатын боялған сызықшамен белгіленуі тиіс. Сонымен қатар, шөгін көрсеткіштері ретінде жолақтың төменгі жағы саналады. Сызықшалардың жоғарғы және төменгі жиектердің жолақтары ұшқырланып белгіленеді.

Жүк маркалары, ватерсызықтар, сонымен қатар тереңдету маркалары қызмет ететін персоналға жақсы көрінетіндей анық жасалуы тиіс, олар әсіресе арқандап байлауға, қондырма және жөндеу жұмыстарын жасау кезінде байқалып тұруы тиіс.

Понтондардағы тереңдетілу маркаларының сандары дециметрлерінде шөгінді, ал бағандарында - метрді көрсетеді.

Бұдан әрі – МСП/ЖБҚ қағидасы қолданылады.

281. Бұрылғы кемелерінің су үсті бортының ұлғаюы және оны тағайындау шарттары осы Қағиданың 48-66 және 67-154-тармақтарына сәйкес анықталады.

282. Корпустың ішкі жағында орналасқан бұрылғы шахталары, сүңгуір қоңырауының төмен түсірілу шахтасы сияқты құдықтар болса, олардың көлемі жалпы орнықтылық коэффицентін су үсті бортын есептеу мақсатында анықтау кезінде құрылғының су артуынан алынып есептелуі тиіс. Сонымен қатар, құдықтың көлеміне тең, ватерсызықтың алаңына бөлінген (кескін алаңдарын есепке алусыз) су үсті бортына қосылу жасалуы керек. Құдық және оның кескіндерінің есептелуі мұндай су артудан 0,5 % жоғарылаған жағдайда жүзеге асырылады.

Керісінше жағдайда, су артуындағы есептеу және түзету су үсті бортына жүргізілмейді.

283. Өздігінен көтерілетін су үсті бортының ұлғаюы және оның тағайындалу шарттары осы Қағиданың 48-66 және 67-154-тармақтарына сәйкес анықталады.

284. ЖБҚ корпусының ішінде орналасқан құдықтар мен кескіндер осы Қағиданың 280-тармағына сәйкес ескеріледі.

285. Жүзетін қабілеті бар тірек бағандарының конструкциялары су үсті бортын есептеу мақсатындағы су арту кезінде ескерілмеуі тиіс.

286. Су үсті бортының ұлғаюын өздігінен көтерілетін ЖБҚ арқылы тағайындау кезінде осы Қағиданың 196-218-тармақтарының талаптары егер тарту кезінде оның борт командасында болуы болжанатын болса, алдыңғы жақтың ең аз биіктігіне қатысты орындалуы тиіс.

Осы талаптардың орындалуы қиынға түскен жағдайларда Кеме қатынасы тіркеліміне әрбір нақты жағдай кезінде ЖБҚ жел соғуының ұлғаюын және өту кезінде толқын әсерін көрсетумен қатар ЖБҚ өту кезінде қауіпсіздігін нақтылайтын жеткілікті негіздемелер ұсынуы тиіс.

287. ЖБҚ су үсті бортының ұлғаюы осы Қағидамен қабылданған клиренс ұлғаюымен, зақымданған және зақымданбаған жағдайдағы орнықтылық есебімен және беріктілік есебімен анықталады.

288. Комингстердің биіктігі және есіктердің, люктердің, желдеткіштердің, әуе құбырлар биіктігінің жұмыс палубасында жабылуы, сондай-ақ ішкі қаптырма бойынша өтетін санитарлық құюлардың және нысанның орнықтылық иықтарын есептеу кезінде ескерілетін кездерде Кеме қатынасы тіркелімі Қағидасының талаптарына жауап беруі тиіс.

9. Ұзындығы 24 м кем болатын кемелердің жүк маркалары

289. Осы Қағиданың 2-тармағының 4) тармақшасында көрсетілген кемелер ең аз су үсті бортын осы Қағиданың 294-295-тармақтарына сәйкес шекті болып келген 1, 2 және 3-жүзу аудандарында алады.

Әрбір кемеге су үсті бортын тағайындау кезінде осы Қағиданың 294-295-тармақтарында көрсетілген барлық талаптар орындалуы тиіс. Осы талаптардан бас тарту мүмкіндігі Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.

290. Палубалық сызық ұзындығы 200 мм және ені 20 мм болатын көлденең сызық тәріздес болып келеді. Ол кеменің бортына осы Қағиданың 50-61-тармақтарына сәйкес белгіленеді.

291. Жүк маркасының белгісі ішкі диаметрі 200 мм және ені 20 мм болатын, 20 мм еніне қарай тікелей диаметрмен бөлінген оның ортасымен өтетін және көлденең сызықпен 300 мм және ені 20 мм болатындай қиылысқан беткейдің жоғары бөлігі осы көлденең сызыққа қарағанда дөңгелек ортасы арқылы өтетін дөңгелекшеленген дөңгелек тәріздес болады.

Дөңгелек ортасына кеме ұзындығының ортасына тағайындалған су үстіндегі бортқа тең болып келетін тікелей алынып төмен қарай өлшенген палубалық сызықтың жоғарғы беткейіндегі дөңгелектің ортасы сыйғыздырылады (осы Қағиданың 36-қосымшасында қолданылатын).

292. Түрлі аймақтарда жүзу кезінде және маусымды кезеңдерде, сонымен қатар тұщы судағы жағдайын белгілейтін арнайы маркалары жоқ кемелер жүк маркасы белгісінің дөңгелек ортасы арқылы өтетін көлденең сызықтың жоғарғы беткейі арқылы жүктеледі. Жолаушылар және басқа да кемелердегі жүк маркасының ережесі артық су үсті бортымен осы Қағиданың 50-61-тармақтарының қатысты қолданылады. Сонымен қатар, жолаушылар кемелерінде жүк маркасының белгісімен қатар кемені бөліктерге бөлудің қосымша маркалары орнатылып белгіленеді.

293. Жүк маркаларын таңбалау және белгілеу осы Қағиданың 62-67-тармақтарына сәйкес жүргізілуі тиіс. Сонымен қатар, осы Қағидада көрсетілген әріптердің мөлшерлері биіктігі бойынша 75 мм ені бойынша 50 мм блып қабылдануы тиіс.

294. Әрбір кемеде осы Қағиданың 67-154 талаптары сақталуы тиіс, сондай-ақ мынадай талаптар да сақталады.

R2 және R3 жүзуі шектелген аудандардағы кемелерге есіктер, люктер желдеткіштер комингстерінің биіктігі кішірейтілуі мүмкін:

осы Қағиданың 74-тармағында көрсетілген есік комингстерінің биіктігі - 230 мм дейін;

осы Қағиданың 76-тарамағында көрсетілген люк комингстері R2 жүзуі шектелген аудандардағы кемелерге 380 мм және 300 мм R3 жүзуі шектелген аудандардағы кемелерге кемедегі люктің орналасқан жеріне қарамастан кішірейтілуі мүмкін;

осы Қағиданың 76-тармағында көрсетілген люк комингстерінің биіктігі - 300 мм дейін, балық аулаушы кемелерге 2-ауданға қарасты;

осы Қағиданың 96-тармағында көрсетілген есіктер комингсінің биіктігі - 300 мм дейін;

осы Қағиданың 99-тармағында көрсетілген есік комингстерінің биіктігі - 230 мм;

осы Қағиданың 102-тармағында көрсетілген желдеткіштердің биіктігі 300 мм дейін жетеді.

Люктерге арналған есептеу жүктемелер жүзуі шектелген кемелерге қатысты 15% дейін төмендетілуі тиіс және R3 жүзуі шектелген кемелерге 30% дейін, 24 м ұзындықтағы кемелер үшін осы Қағиданың 80-тармағында көрсетілген есептік жүктемеге сәйкес алынып, төмендетіледі.

R2 және R3 жүзуі шектелген аудандардағы кемелерге борт иллюминаторлары олардың төменгі беткейлері сызықшадан төмен қарай орнатылатындай және ең төменгі нүктенің болмайтындай, жүк маркасының нақ ортасынан R2 жүзуі шектелген кемелерге қатысты ватерсызық бойынша өткізілген және R3 жүзуі шектелген кемелер үшін 150 мм болатындай қашықтықта палуба бойынша қарама-қарсы өткізілген қиылыста төменге қарай бағытталып орнатылуы тиіс.

Осы Қағиданың 124-тармағында көрсетілген фальшборттағы штормалы портиктердің ең аз алаңы фальшборттың әрбір үздіксіз бөлігіндегі алаңның 10% кем болмауы қажет және сонымен қатар осы Қағиданың 125-128-тармақтары қолданылмайды.

295. R3 жүзуі шектелген аудандардағы кемелерге осы Қағидада көрсетілген бұрылмалы борт сыртындағы қуыстар жергілікті басқарудағы тек бір қайтарылмайтын-тірегіш клапанмен жабдықталады.

296. Кемеге арналған су үсті борты осы Қағиданың 45-қосымшасында негізделгеннен кем мағынада тағайындалуы тиіс.

297. Қондырманың стандартты биіктігі 1 м тең болып қабылданады.

298. Стандартты биіктіктің жабық қондырмасының биіктігі осы Қағиданың 298-тармағымен көзделген жағдайларын қоспағанда оның ұзындығына сәйкес келуі тиіс.

299. Егер жабық қондырманың биіктігі стандарттағыдан кіші болса, онда оның есеп ұзындығы қондырманың нақты биіктігіне қатысты пропорционалды кішірейтілген ұзындығына тең болып келуі тиіс. Стандарттағыдан артық болып келетін қондырманың биіктігі кезінде оның есептік ұзындығы жүргізілмейді.

300. Егер қондырма бак тәріздес болып келсе, онда мұндай қондырманың есептік ұзындығы 1,5 есеге үлкейтіледі.

301. Осы Қағиданың талаптарын қанағаттандыратын кемелерге арналған су үсті борты осы Қағиданың 45-қосымшасы бойынша анықталады.

302. Егер D бортының есептік биіктігі L/15 асып кетсе, онда су үсті борты мынадай ұлғаюына үлкейтіледі:

(D - L/15)L/0,48, (17)

Егер D кіші болса L/15, есеп жүргізілмейді.

303. Егер кеменің жабық қондырмалары болса, осы Қағиданың 299 және 300-тармақтарымен анықталған оның су үсті борты кішірейтіледі:

1) қондырманың қосынды есептік ұзындығы кезінде 5%, 0,2 L тең;

2) 0,5 L тең келетін және одан да асатын қондырманың қосынды есеп ұзындығы кезінде 20% кішірейтіледі.

Есептеулердің аралық мағыналары сызықтық интерполяциямен анықталады.

304. Егер үй-жайға бағытталған палубалық саңылаулардың комингстердің бірінің биіктігі батпауын тексеру кезінде, өзіндік бөліктер ретінде қаралатын осы Қағидамен аз талап етілетін палуба саңылаулары нақты қаралатын болса, кеме су үсті бортының үлкейтілуіне қол жеткізе алады.

Су үсті бортының ұлғаюы мыналарды құрастыруы тиіс:

= h_m - h_ф, (18)

мұндағы h_m - h_ф — талап етілетін және нақты болып келетін комингстер биіктігіндегі аса ауқымды айырмашылық.

305. Осы Қағиданың 196-300-тармақтарының және 300, 301, 312-тармақтары талаптарына қарамастан, балық аулаушы кемелердің су үстіндегі борты палубаның суға енгізілетін бұрышы 12 градустан кем болмайтындай, ал ұзындығы 15 м дейін жететін кемелер үшін 6 градустан, 24 м ұзындықтағы кемеге де іспеттес қолданылатындай болып жасалуы қажет.

Палубаның суға енудегі шекті бұрышының ең аз ұлғаюы кемелердің ұзындықтарының аралық мағыналарына қатысты сызықтық интерполяциясымен анықталады.

305. Осы Қағиданың 207-тармағында анықтама берілген алдыңғы жақтағы су үсті бортының биіктігі мынадай ұлғаюдан кем болмауы тиіс:

^56L(1-

^{), мм,} (19)

Палубаның суға түсетін бұрышы – кеме ұзындығының ватерсызық және тікелей ортасынан алынған, ватерсызықтың нүктесінің диаметрлік тегістікпен қиылысу нүктесіне қосатын және кеменің бортында борттың есептік биіктігі деңгейінде орналасқан өлшенген бұрыш.

306. Алдыңғы жақтағы борт биіктігі жететін осы Қағиданың 312-тармағында анықталатын ойпаттық немесе қондырма ұзақтылығы осы Қағиданың 208 және 209-тармақтарына сәйкес анықталады.

307. Осы Қағиданың 304-тармағына қарамастан, осы Қағиданың 207-тармағына сәйкес өлшенетін, бірақ фальшборттың жоғарғы беткейіндегі планштріне дейін 0,1 L кем болмауы қажет.

308. Егер қорғалған су үсті бортының биіктігі фальшборт немесе қағар есебінен алынып жеткен болса, онда соңғылары басты перпендикулярдан 0,1 L кем болмайтындай қашықтықта орналасқан нүктеге дейін созылуы тиіс.

309. Осы Қағиданың 207-тармағына сәйкес анықталатын артқы жақтағы су үсті бортының ең аз биіктігі артқы жақ перпендикулярынан алғанда артқы жаққа қарай ауа ауқымды есептік дифферент кезінде осы Қағиданың 304-тармағында көрсетілген алдыңғы жақтағы су үсті бортының жартысынан кем биіктігін қатысты құруы тиіс.

310. Егер осы Қағиданың 308-тармағында талап етілетін артқы жақтағы су үсті бортының биіктігі ойпаттық және қондырма есебінен алынып жететін болса, онда соңғылардың ұзақтылығы тиісінше, осы Қағиданың 207-208-тармақтарында талап етілетіндердің жартысынан кем болмауы тиіс.

311. Портты және рейдті жүзетін кемелер үшін су үсті борты биіктігінің алдыңғы және артқы бөлігіндегі төмендетілуі жүргізіледі. Сонымен қатар, алдыңғы жақтағы биіктік 0,5 м кем болмайтындай болып қалдырылады, ал артқы жағындағы биіктік кеменің орта бөлігіндегі ең аз биіктіктен кем болып қалады.

312. Осы Қағиданың 304-305-тармақтары және 308-тармақтарының талаптары артықшылықпен қанағаттандарылмайтындай болып келетін ойпаттықпен қондырмалары бар кемелер үшін Кеме қатынасы тіркелімімен осы тарауда тиісті етілетін салыстыру бойынша қондырмалар мен палубадағы саңылаулардың тиісті орналастырылуы мен нық жабылуы кезінде су үсті бортының төмендеуін рұқсат етеді.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 1-қосымша

Борттың есептік ұзындығының анықтамасы

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 2-қосымша

Су үсті бортының палубасын анықтау

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 3-қосымша

Кеме ұзындығына қатысты ватерсызықтың анықтамасы

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 4-қосымша

Палубалық сызық

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 5-қосымша

Палубалық сызық

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 6-қосымша

Жүк маркасының белгісі

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 7-қосымша

Ең аз су үсті борты бар кемелердегі маркалар

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 8-қосымша

Тұрақты артық су үсті бортымен кемелердегі жүк маркалары

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 9-қосымша

Тек жолаушыларды тасымалдауға арналған, бөліктерге және жолаушылар кемесіне бөлетін жүк маркалары

Камераларға бөлінудің ең жоғарғы ватерсызығы

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 10-қосымша

Жолаушыларды және жүктерді тасымалдау үшін арнайы үй-жайлары бар кемелердегі бөліктерге және жолаушыларға бөлетін жүк маркалары

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 11-қосымша

Люк қақпақтары үшін ең аз есептік жүктеме кезінде қабылдайтын коэффициент

"В" үлгісіндегі су үсті борты бар кемелер	0,0074
Кішірейтілген су үсті борттары тағайындалған 4.1.3.4 немесе 4.1.3.5 сәйкес кемелер	0,0363

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 12-қосымша

Люк қақпақтарына толқындық жүктемені анықтау кезіндегі сызықтық интерполяция

	Бойлай орналасқан жері
	Алдыңғы жақты перпендикуляр	0,25L	0,25L басқа
L > 100 м
Су үсті бортының палубасы	Формула (1)	3,5 т/м2	3,5 т/м2
Қондырманың палубасы	3,5 т/м2		2,6 т/м2
L = 100 м
Су үсті бортының палубасы	5,0 т/м2	3,5 т/м2	3,5 т/м2
Қондырманың палубасы	3,5 т/м2		2,6 т/м2
L = 24 м
Су үсті бортының палубасы	2,43 т/м2	2,0 т/м2	2,0 т/м2
Қондырманың палубасы	2,0 т/м2		1,5 т/м2

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 13-қосымша

Штормдық портиктердің ең кіші аудандарын анықтау

Кеме енінен люк пен жәшіктің ені, пайызда	Фальшөңірдің жалпы ауданынан дауылды порттың ауданы, пайызда
40 және кем 75 және артық	20 10
Ескертпе. Аралық мағына үшін дауылды порттардың ауданы сызықтық интерполяциямен анықталады.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 14-қосымша

Рұқсат ету құралдары

Кеменің тағайындауы	Кемедегі өтетін жердің орналасыуы	Кемеге тағайындалған су үсті борты, мм	Кеме үлгісіне байланысты өтетін жердің бола алатын қондырғысы*
			А	В-100	В-60	В, В+
1. газ кемелері, химия кемелері және мұнай құятын кемеден басқа кемелердің барлығы	1. Кеменің орталық бөлігіне өтетін жері1) ортаңғы қондырғы мен ютаның арасында, немесе 2) кісі тұратын бөлмелері, рубка мен юта және/немесе навигациялық жабдықтар арасындағы	< 3000	а b е	а b е	а, b, с(1) е f(1)	а b с(1) с(2) с(4) d(1) d(2) d(3) е f(1) f(2) f(4)
		> 3000	а b е	а b е	а, b с(1), с(2) е f(1), f(2)
	2. Кеменің шетіне өтетін жері1) Кеменің алдыңғы жағы мен юта арасында (егер ортаңғы қондырғысы болмаса), немесе 2) Кеменің алдыңғы жағы мен ортаңғы қондырғы арасында, немесе 3) Кісі тұратын бөлмелері, рубка және/немесе новигациялық жабдық, кеменің алдыңғы жағының арасында,	< 3000 >3000	а b с(1) е f(1)	а b с(1), с(2) е f (1), f (2)	а b с(1), с(2) е f(1), f (2)
		> 3000	а b с(1) d(1) е f(1)	а b с(1), с(2) d(1), d(2) е f(1), f(2)	а b с(1), с(2), с(4) d(1), d(2),d(4) е f (1),f (2),f (4)
2. газ кемелері, химия кемелері және мұнай құятын кемеден	1. Кеменің алдыңғы жағына өтетін жер 1) Юта мен кеме алдыңғы жағының арасында, немесе 2) Кісі тұратын бөлмелері, рубка және/немесе новигациялық жабдық, кеме алдыңғы жағының арасында, немесе 3) Тегіс палубалы кемеде — кісі тұратын бөлмелер мен кеменің тұмсығы және шеті арасында	< (Аf+hs)**	е f(1) f(5)
		> (Аf+hs)**	а е f(1) f(2)
	2. Кеменің артқы жағына өтетін жер Тегіс палубалы кемеде — кісі тұратын бөлмелер және кеменің артқы жағының шеті	1.2.4 осы кестеде кемелердің басқа үлгілеріне анықталғандай сияқты
* Су үсті бортының көлеміне байланысты кеменің үлгісі 4.1 бөлімнің: А — 4.1.2, В — 4.1.3, В-60 — 4.1.3.4, В-100 — 4.1.3.5, В+ — 4.1.3.6. тарауларында көрсетілген ** Аf — A үлгісіндегі жазғы ең аз су үсті кемесінің өңірі; hs — қондырғының стандартты құрылысы

Осы қосымшада тізбектелген өту құрылғыларының рұқсат етілген түрлері:

а – палубалық су үсті бортына жақын орналасқан, қарастырылатын учаскелерді жалғайтын және оларға кіруге мүмкіндік беретін жақсы жарақталған және желдетілген палуба астындағы өту (ені жарыққа 0,8 м және биіктігі 2,0 м);

b - кеменің диаметральды жазықтығында палуба қондырмасымен бір деңгейде немесе жоғары орнатылған немесе мүмкіндігінше оған жақын орналасқан және ені кемінде 0,6 м үзіліссіз тұғыр ретінде қызмет ететін сырғанамайтын үздіксіз ұзына бойына екі жағынан леерлік қоршаулары бар сенімді конструкцияның тұрақты өтпелі көпіршесі. Леерлік қоршаулар осы Қағиданың 10-тарауының 1-параграфының талапарына сәйкес леерлер аралығының қашықтығынан кемінде 1 м қашықтықтағы биіктікте болуы тиіс және бір-бірінен 1,5 м қашықтықта орналасқан тіректерге сүйенуі тиіс.

Аяғына арналған шектеуіштер көзделуі тиіс;

с — кемінде ені 0, 6 м су үсті борты палубасының деңгейіндегі, осы Қағиданың 11-тарауының § 1-параграфына сәйкес келетін, бірі бірінен 3 жоғары емес қашықтықта тіректермен орналасқан екі леерлік қоршаудан тұратын тұрақты өткел;

d — диаметрі кемінде 10 мм, бір бірінен шамамен 10 м қашықтықта орналасқан тіректерге сүйенген немесе құтқарушы тросты сым немесе тиісті тіректері бар люктер арсындағы учаске бойынша өтетін комингстерге бекітілген тросты сым;

е — кеменің диаметральды жазықтығында палубалық қондырма дейгейінде немесе одан жоғары немесе мүмкіндігінше оған жақын және мыналарда орналасқан сенімді конструкциялы тұрақты өтпелі көпірше:

палубаның жұмыс учаскелері арқылы еркін өтпелге кедергі келтірмейтіндей етіп орналасқан;

ені кемінде 1,0 м үздіксіз тұғыр ретінде қызмет ететін (ұзындығы кемінде 100 м танкерлер үшін - ені кемінде 0,6 м);

отқа тұрақты және жанбайтын материалдан жасалған;

тіректер аралығы 1,5 м жоғары емес қашықтықта биіктігі кемінде 1 м биіктітіктегі леерлік қоршаулармен жабдықталған және осы Қағиданың 11-тарауының 1-параграф талаптарына жауап беретін;

барлық жағынан аяққа арналған шектеуіштермен жабдықталған;

қажет болған жағдайда аралықтарындағы қашықтығы 40 м жоғары емес траптармен жабдықталған палубаға ұқсайтын;

егер ашық учаскені 70 м ұзарту керек болса, бір бірінен 45 м жоғары емес қашықтықта өтпелі көпіршенің қасында орналасқан берік қалқасы бар. Әрбір осындай қалқа ең болмағанда бір адам үшін кеменің алдыңғы жағынан және бортынан қолайсыз ауа райынан қорғауды қамтамасыз етуі тиіс;

f — аяққа арналған шектеуішті қоспағанда, кеменің диаметральды жазықтығында су үсті бортының палубасында немесе мүмкіндігінше осындай сипаттама мәліметтермен орналасқан тұрақты өтпелі көпірше сияқты орналасқан, сенімді конструкцияның тұрақты өткелі. В типті кемелерде (сұйық жүктерді тасымалдауға рұқсат етілетін), комингстің және люк қақпағының қосынды биіктігі кемінде 1 м құраса, люктер арасында екі қатар леерлік қоршаулар орнатылғанда люктердің комингстері өткел бір жағын құрайды деп санауға болады.

Қажет болған жағдайларда с, d және f типті өткелдердің орналасуының балама көлденең нұсқалары мыналар болуы мүмкін:

(1) — кеменің диаметрльды жазықтығы немесе оған жақын (палубада немесе люктердің қақпақтарында);

(2) — кеменің екі борты жағынан;

(3) — кез келген бортқа орналастыру мүмкіндігімен, кеменің бір бортына;

(4) — тек бір борт бойынша;

(5) — мүмкіндігінше кеменің диаметральды жазықтығына жақын люктердің әрбір жағы бойынша.

Ескерту:

1) барлық жағдайларда сымды тростардың орнату тиісті тартуын қамтамсыз ететін құрылғы көзделуі тиіс;

2) леерлік қоршаулар орнына сымды тростар тек ерекше жағдайларда ғана және шектелген учаскелерде рұқсат етілуі мүмкін;

3) леерлік қоршаулар орнына шынжырлардың кесілуін, егер екі стационарлық тіректер арасында орнатылғанда рұқсат етілуі мүмкін;

4) тіректерді орнату кезінде әрбірінің үшіншісі распоркіге немесе кронштейнге сүйкелуі тиіс;

5) алмалы және лақтырылатын тіректер үшін оларды тік бағытта бекіту мүмкіндігі көзделуі тиіс;

6) егер олар болса құбыр немесе басқа тұрақты арматура түрінде кедергілерді жеңіп шығатын мүмкіндік көзделуі тиіс;

7) ауыспалы көпіршенің ені немесе өткелдің ені плауба деңгейінен 1,5 м аспауы тиіс.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 15-қосымша

А үлгісіндегі кемелер үшін базистік су үсті борты

Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм
24	200	68	680	112	1326	156	2064
25	208	69	693	113	1342	157	2080
26	217	70	706	114	1359	158	2096
27	225	71	720	115	1376	159	2111
28	233	72	733	116	1392	160	2126
29	242	73	746	117	1409	161	2141
30	250	74	760	118	1426	162	2155
31	258	75	773	119	1442	163	2169
32	267	76	786	120	1459	164	2184
33	275	77	800	121	1476	165	2198
34	283	78	814	122	1494	166	2212
35	292	79	828	123	1511	167	2226
36	300	80	841	124	1528	168	2240
37	308	81	855	125	1546	169	2254
38	316	82	869	126	1563	170	2268
39	325	83	883	127	1580	171	2281
40	334	84	897	128	1598	172	2294
41	344	85	911	129	1615	173	2307
42	354	86	926	130	1632	174	2320
43	364	87	940	131	1650	175	2332
44	374	88	955	132	1667	176	2345
45	385	89	969	133	1684	177	2357
46	396	90	984	134	1702	178	2369
47	408	91	999	135	1719	179	2381
48	420	92	1014	136	1736	180	2393
49	432	93	1029	137	1753	181	2405
50	443	94	1044	138	1770	182	2416
51	455	95	1059	139	1787	183	2428
52	467	96	1074	140	1803	184	2440
53	478	97	1089	141	1820	185	2451
54	490	98	1105	142	1837	186	2463
55	503	99	1120	143	1853	187	2474
56	516	100	1135	144	1870	188	2485
57	530	101	1151	145	1886	189	2497
58	544	102	1166	146	1903	190	2508
59	559	103	1181	147	1919	191	2519
60	573	104	1196	148	1935	192	2530
61	587	105	1212	149	1952	193	2541
62	600	106	1228	150	1968	194	2552
63	613	107	1244	151	1984	195	2562
64	626	108	1260	152	2000	196	2572
65	639	109	1276	153	2016	197	2582
66	653	110	1293	154	2032	198	2592
67	666	111	1309	155	2048	199	2602
200	2612	242	2959	284	3194	326	3347
201	2622	243	2966	285	3198	327	3350
202	2632	244	2973	286	3202	328	3353
203	2641	245	2979	287	3207	329	3355
204	2650	246	2986	288	3211	330	3358
205	2659	247	2993	289	3215	331	3361
206	2669	248	3000	290	3220	332	3363
207	2678	249	2006	291	3224	333	3366
208	2687	250	2012	292	3228	334	3368
209	2696	251	3018	293	3233	335	3371
210	2705	252	3024	294	3237	336	3373
211	2714	253	2030	295	3241	337	3375
212	2723	254	3036	296	3246	338	3378
213	2732	255	3042	297	3250	339	3380
214	2741	256	3048	298	3254	340	3382
215	2749	257	3054	299	3258	341	3385
216	2758	258	3060	300	3262	342	3387
217	2767	259	3066	301	3266	343	3389
218	2775	260	3072	302	3270	344	3392
219	2784	261	3078	303	3274	345	3394
220	2792	262	3084	304	3278	346	3396
221	2801	263	3089	305	3281	347	3399
222	2809	264	3095	306	3285	348	3401
223	2817	265	3101	307	3288	349	3403
224	2825	266	3106	308	3292	350	3406
225	2833	267	3112	309	3295	351	3408
226	2841	268	3117	310	3298	352	3410
227	2849	269	3123	311	3302	353	3412
228	2857	270	3128	312	3305	354	3414
229	2865	271	3133	313	3308	355	3416
230	2872	272	3138	314	3312	356	3418
231	2880	273	3143	315	3315	357	3420
232	2888	274	3148	316	3318	358	3422
233	2895	275	3153	317	3322	359	3423
234	2903	276	3158	318	3325	360	3425
235	2910	277	3163	319	3328	361	3427
236	2918	278	3167	320	3331	362	3428
237	2925	279	3172	321	3334	363	3430
238	2932	280	3176	322	3337	364	3432
239	2939	281	3181	323	3339	365	3433
240	2946	282	3185	324	3342
241	2953	283	3189	325	3345
Ескертпе. Аралық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті борты сызықтық интерполяциямен анықталады. 365-тен 400 м-ге дейін ұзындығы бар кемелер үшін су үстіңгі базисті өңір көлемі, мм 16,10L - 0,02L + 221 мына мағынаша анықталады. Кемелердің су үстіңгі базисті борттың 400 м ұзындығы тұрақты түрде 3460 мм көлемге тең болу керек.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 16-қосымша

В үлгісіндегі кемелер үшін базистік су үсті борты

Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм
24	200	48	420	72	754	96	1190
25	208	49	432	73	769	97	1209
26	217	50	443	74	784	98	1229
27	225	51	455	75	800	99	1250
28	233	52	467	76	816	100	1271
29	242	53	478	77	833	101	1293
30	250	54	490	78	850	102	1315
31	258	55	503	79	868	103	1337
32	267	56	516	80	887	104	1359
33	275	57	530	81	905	105	1380
34	283	58	544	82	923	106	1401
35	292	59	559	83	92	107	1421
36	300	60	573	84	60	108	1440
37	308	61	587	85	978	109	1459
38	316	62	601	86	996	110	1479
39	325	63	615	87	1015	112	1521
40	334	64	629	88	1034	113	1543
41	344	65	644	89	1054	114	1565
42	354	66	659	90	1075	115	1587
43	364	61	674	91	1096	116	1609
44	374	68	689	92	1116	117	1630
45	385	69	705	93	1135	118	1651
46	396	70	721	94	1154	119	1671
47	408	71	738	95	1172	120	1690
121	1709	171	2735	221	3601	271	4289
122	1729	172	2754	222	3615	272	4302
123	1750	173	2774	223	3630	273	4315
124	1771	174	2795	224	3645	274	4327
125	1793	175	2815	225	3660	275	4339
126	1815	176	2835	226	3675	276	4350
127	1837	177	2855	227	3690	277	4362
128	1859	178	2875	228	3705	278	4373
129	1880	179	2895	229	3720	279	4385
130	1901	180	2915	230	3735	280	4397
131	1921	181	2933	231	3750	281	4408
132	1940	182	2952	232	3765	282	4420
133	1959	183	2970	233	3780	283	4432
134	1979	184	2988	234	3795	284	4443
135	2000	185	3007	235	3808	285	4455
136	2021	186	3025	236	3821	286	4467
137	2043	187	3044	237	3835	287	4478
138	2065	188	3062	238	3849	288	4490
139	2087	189	3080	239	3864	289	4502
140	2109	190	3098	240	3880	290	4513
141	2130	191	3116	241	3893	291	4525
142	2151	192	3134	242	3906	292	4537
143	2171	193	3151	243	3920	293	4548
144	2190	194	3167	244	3934	294	4560
145	2209	195	3185	245	3949	295	4572
146	2229	196	3202	246	3965	296	4583
147	2250	197	3219	247	3978	297	4595
148	2271	198	3235	248	3992	298	4607
149	2293	199	3249	249	4005	299	4618
150	2315	200	3264	250	4018	300	4630
151	2334	201	3280	251	4032	301	4642
152	2354	202	3296	252	4045	302	4654
153	2375	203	3313	253	4058	303	4665
154	2396	204	3330	254	4072	304	4676
155	2418	205	3347	255	4085	305	4686
156	2440	206	3363	256	4098	306	4695
157	2460	207	3380	257	4112	307	4704
158	2480	208	3397	258	4125	308	4714
159	2500	209	3413	259	4139	309	4725
160	2520	210	3430	260	4152	310	4736
161	2540	211	3445	261	4165	311	4748
162	2560	212	3460	262	4177	312	4757
163	2580	213	3475	263	4189	313	4768
164	2600	214	3490	264	4201	314	4779
165	2620	215	3505	265	4214	315	4790
166	2640	216	3520	266	4227	316	4801
167	2660	217	3537	267	4240	317	4812
168	2680	218	3554	268	452	318	4823
169	2698	219	3570	269	4264	319	4834
170	2716	220	3586	270	4276	320	4844
321	4855	333	4985	345	5108	357	5230
322	4866	334	4995	346	5119	358	5240
323	4878	335	5005	347	5130	359	5250
324	4890	336	5015	348	5140	360	5260
325	4899	337	5025	349	5150	361	5268
326	4909	338	5035	350	5160	362	5276
327	4920	339	5045	351	5170	363	5285
328	4931	340	5055	352	5180	364	5294
329	4943	341	5065	353	5190	365	5303
330	4955	342	5075	354	5200
331	4965	343	5086	355	5210
332	4975	344	5097	356	5220
Ескертпе. Аралық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті борты сызықтық интерполяциямен анықталады. 365-тен 400м-ге дейін ұзындығы бар кемелер үшін су үстіңгі базисті өңір көлемі, мм 23L — 0,0188 L2 — 587 мына мағынаша анықталады. Кемелердің су үстіңгі базисті өңірі 400 м ұзындығы тұрақты түрде 5605 мм көлемге тең болу керек.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 17-қосымша

10-бөлімнің § 2 талаптарына сәйкес келетін, люкті қақпағы бар В үлгісінде кемелер үшін су үсті базисті өңірге үстеме (90-тармақтан басқа)

Кеме ұзындығы, м	Су үсті бортына үстеме, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті бортына үстеме, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті бортына үстеме, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті бортына үстеме, мм
108 және кем	50	132	136	156	251	180	313
109	52	133	142	157	254	181	315
110	55	134	147	158	258	182	318
111	57	135	153	159	261	183	320
112	59	136	159	160	264	184	322
113	62	137	164	161	267	185	325
114	64	138	170	162	270	186	327
115	68	139	175	163	273	187	329
116	70	140	181	164	275	188	332
117	73	141	186	165	278	189	334
118	76	142	191	166	280	190	336
119	80	143	196	167	283	191	339
120	84	144	201	168	285	192	341
121	87	145	206	169	287	193	343
122	91	146	210	170	290	194	346
123	95	147	215	171	292	195	348
124	99	148	219	172	294	196	350
125	103	149	224	173	297	197	353
126	108	150	228	174	299	198	355
127	112	151	232	175	301	199	357
128	116	152	236	176	304	200	358
129	121	153	240	177	306
130	126	154	244	178	308
131	131	155	247	179	311
Ескертпе. Аралық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті бортына үстеме сызықтық интерполяциямен анықталады. 200 м-ден артық ұзындығы бар кемелер үшін үстеме тіркеліммен тағайындалады.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 18-қосымша

Қондырманың стандартты биіктігі

Кеме ұзындығы, м	Көтеріңкі квартердек, м	Барлық басқа қондырғылар,м
30 немесе кем 75 125 немесе артық	0,9 1,2 1,8	1,8 1,8 2,3
Ескертпе. Аралық ұзындығы бар кемелер үшін қондырғының стандартты биіктігі сызықтық интерполяциямен анықталады

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 19-қосымша

Қондырманың ұзындығы

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 20-қосымша

Қондырманың ұзындығы

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 21-қосымша

Қондырма ұзындығы

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 22-қосымша

Ойпаттықты өлшеу

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 23-қосымша

Ойпаттықты өлшеу

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 24-қосымша

Ойпаттықты өлшеу

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 25-қосымша

Ойпаттықты өлшеу

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 26-қосымша

Ойпаттық профилінің стандартты ординаттары

	Ординатаның жағдайы	Ордината, мм	Коэффициент
Артқы жағы	Артқы жақтық перпендикуляр 1/6L от КП 1/3L от КП Кеме ұзындығының ортасы	25( +10) 11,1( + 10) 2,8( +10) 0	1 3 3 1
Алдыңғы жағы	Кеме ұзындығының ортасы 1/3L от НП 1/6L от НП Алдыңғы жақты перпендикуляр	0 5,6( + 10) 22,2( + 10) 50( +10)	1 3 3 1

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 27-қосымша

Ойпаттықтың артықшылыққа түзету немесе қондырманың ұшының биіктігі

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 28-қосымша

Ойпаттықтың артықшылыққа түзету немесе қондырманың ұшының биіктігі

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 29-қосымша

Ойпаттықтың артықшылыққа түзету немесе қондырманың ұшының биіктігі

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 30-қосымша

"А" және "В" үлгідегі кемелер үшін есептеу пайызы

Жәшіктер мен қондырмалардың жалпы есептік ұзындығы	0	0,lL	0,2L	0,3L	0,4L	0,5L	0,6L	0,7L	0,8L	0,9L	l,0L
Қондырмалардың барлық үлігісі үшін есептеу пайызы	0	7,0	14,0	21,0	31,0	41,0	52,0	63,0	75,3	87,7	100

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 31-қосымша

Су бортының палубасындағы рецесске түзету

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 32-қосымша

Су бортының палубасындағы рецесске түзету

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 33-қосымша

Су бортының палубасындағы рецесске түзету

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 34-қосымша

Ең кіші орманды су үсті бортының анықтамасы

Қондырмалардың жалпы есептік ұзындығы	0	0,1L	0,2L	0,3L	0,4L	0,5L	0,6L	0,7L	0,8L	0,9L	l,0L
Қондырманың барлық үлгісі үшін есептеу пайызы	20	31	42	53	64	70	76	82	об	94	100
Ескертпе. Жәшіктер мен қондырмалардың аралық ұзындығы үшін есептеу пайызы сызықтық интерполяциямен анықталады

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 35-қосымша

Орманды су үсті борты

L>100

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 36-қосымша

Жүк маркасының белгісі

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 37-қосымша

Жүзу ауданы шектелмеген кемелердегі жүк ватерсызығының бағытын белгілейтін маркалар

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 38-қосымша

Ең кіші су үсті бортты жүзу ауданы шектелмеген кеменің жүк маркасы

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 39-қосымша

Ең кіші су үсті бортты жүзу ауданы шектелген кеменің жүк маркасы

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 40-қосымша

Қосымша жүк маркалары

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 41-қосымша

R1, R2, R2- RSN, R3 - RSN жүзуге шектелген аудандағы А үлгісіндегі кемелердің базистік су үсті борты

Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм
24	190	69	630	114	1279	159	2031
27	210	72	670	117	1329	162	2075
30	235	75	710	120	1379	165	2118
33	260	78	750	123	1431	168	2160
36	285	81	790	126	1483	171	2201
39	310	84	830	129	1535	174	2240
42	335	87	870	132	1587	177	2287
45	365	90	910	135	1639	189	2313
48	395	93	955	138	1690	183	2348
51	425	96	1000	141	1740	186	2383
54	455	99	1045	144	1790	189	2417
57	490	102	1090	147	1839	192	2450
60	525	105	1135	150	1888	195	2482
63	560	108	1180	153	1936	198	2512
66	595	111	1229	156	1984	201	2542
Ескертпе. Аралық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті аймақ сызықтық интерполяциямен анықталады. 201 м-ден артық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті базисті өңір тіркеліммен тағайындалады.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 42-қосымша

R1, R2, R2- RSN, R3 - RSN жүзуге шектелген аудандағы В үлгісіндегі кемелердің базистік су үсті борты

Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм
24	200	69	650	114	1405	159	2340
27	225	72	690	117	1470	162	2400
30	250	75	730	120	1530	165	2460
33	275	78	770	123	1590	168	2520
36	300	81	815	126	1655	171	2575
39	325	84	860	129	1720	174	2635
42	350	87	905	132	1780	177	2695
45	380	90	955	135	1840	189	2755
48	410	93	1005	138	1905	183	2810
51	440	96	1055	141	1970	186	2866
54	470	99	1110	144	2030	189	2920
57	505	102	1165	147	2090	192	2974
60	540	105	1220	150	2155	195	3025
63	575	108	1280	153	2215	198	3075
66	610	111	1340	156	2280	201	3120
Ескертпе. Аралық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті борты сызықтық интерполяциямен анықталады. 201 м-ден артық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті базисті өңір тіркеліммен тағайындалады.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 43-қосымша

R3 жүзуге шектелген аудандағы А үлгісіндегі кемелердің базистік су үсті борты

Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм
24	190	57	460	90	820	123	1317
27	210	60	490	93	860	126	1369
30	230	63	520	96	900	129	1421
33	250	66	550	99	945	132	1473
36	275	69	580	102	990	135	1525
39	300	72	610	105	1035	138	1586
42	325	75	645	108	1080	141	1626
45	350	78	680	111	1125	144	1676
48	375	81	710	114	1170	147	1725
51	400	84	745	117	1215	150	1774
54	430	87	780	120	1265
Ескертпе. Аралық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті борты сызықтық интерполяциямен анықталады. 150 м-ден артық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті базисті борты тіркеліммен тағайындалады.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 44-қосымша

R3 жүзуге шектелген аудандағы В үлгісіндегі кемелердің базистік су үсті борты

Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм	Кеме ұзындығы, м	Су үсті борты, мм
24	200	57	475	90	880	123	1450
27	220	60	505	93	925	126	1515
30	240	63	535	96	975	129	1580
33	260	66	565	99	1025	132	1640
36	280	69	600	102	1075	135	1700
39	305	72	635	105	1125	138	1765
42	330	75	670	108	1175	141	1830
45	355	78	710	111	1230	144	189
48	385	81	750	114	1285	147	150
51	415	84	790	117	1340	150	2015
54	445	87	835	120	1390
Ескертпе. Аралық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті борты сызықтық интерполяциямен анықталады. 150 м-ден артық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті базисті өңір тіркеліммен тағайындалады.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 45-қосымша

Базисті су үсті борты

Кеме ұзындығы, м	10 және кем	15	20	24
Су үсті аймағы, мм	306	340	375	400
Ескертпе. Аралық ұзындығы бар кемелер үшін су үсті аймағы сызықтық интерполяциямен анықталады.

Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағидаға 46-қосымша

Каспий теңізі

1. Каспий теңізі жазғы аймаққа енгізілген. Бірақ ұзындығы 100 м-ден аз кемелер үшін бұл қысқы маусымды аудан

Маусымдық кезең

Қысқы – 1 желтоқсаннан 15 наурызға дейін;

Жазғы – 16 наурыздан 30 қарашаға дейін.