Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 35)

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 10 апреля 2012 года № 127-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 10 мая 2012 года № 7632. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 20 июля 2017 года № 208 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

Сноска. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения РК от 20.07.2017 № 208 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии со статьей 125 Трудового Кодекса Республики Казахстан в целях установления сложности определенных видов работ, присвоения квалификационных разрядов рабочим и определения правильных наименований профессий рабочих, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 35).

2. Департаменту труда и социального партнерства (Сарбасов А. А.) в установленном законодательством порядке обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его официальное опубликование.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Вице-министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Нурымбетова Б. Б.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

Г. Абдыкаликова

Утверждено приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 10 апреля 2012 года № 127-ө-м

Единый тарифно-квалификационный справочник
работ и профессий рабочих (выпуск 35)
1. Общие положения

Единый тарифно–квалификационный справочник работ и профессий рабочих (далее - ЕТКС) (выпуск 35) состоит из раздела "Производство изделий из коры пробкового дерева".

Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих разработаны применительно к шестиразрядной тарифной сетке. Разряды работ установлены по их сложности без учета условий труда (за исключением экстремальных случаев, влияющих на уровень сложности труда и повышающих требования к квалификации исполнителя).

Тарифно-квалификационная характеристика каждой профессии имеет два раздела.

Раздел "Характеристика работ" содержит описание работ, которые должен уметь выполнять рабочий.

В разделе "Должен знать" содержатся основные требования, предъявляемые к рабочему в отношении специальных знаний, а также знаний положений, инструкций и других руководящих материалов, методов и средств, которые рабочий должен применять.

В тарифно-квалификационных характеристиках приводится перечень работ, наиболее типичных для данного разряда профессии рабочего. Этот перечень не исчерпывает всех работ, которые может и должен выполнять рабочий. В необходимых случаях работодатель с учетом специфики разрабатывает дополнительные перечни работ, соответствующих по сложности их выполнения тем, которые содержатся в тарифно-квалификационных характеристиках профессий рабочих соответствующих разрядов.

Кроме работ, предусмотренных в разделе "Характеристика работ", рабочий должен выполнять работы по приемке и сдаче смены, уборке рабочего места, приспособлений, инструментов, а также по содержанию их в надлежащем состоянии, ведению установленной технической документации.

Наряду с требованиями к теоретическим и практическим знаниям, содержащимся в разделе "Должен знать", рабочий должен знать: правила и нормы по охране труда, производственной санитарии и противопожарной безопасности, правила пользования средствами индивидуальной защиты, требования, предъявляемые к качеству выполняемых работ (услуг), виды брака и способы его предупреждения и устранения, производственную сигнализацию, требования по рациональной организации труда на рабочем месте.

Рабочий более высокой квалификации помимо работ, перечисленных в его тарифно-квалификационной характеристике, должен уметь выполнять работы, предусмотренные тарифно-квалификационными характеристиками рабочих более низкой квалификации, а также руководить рабочими более низких разрядов этой же профессии.

Тарифно-квалификационные характеристики применяются при тарификации работ и присвоении квалификационных разрядов рабочим в организациях независимо от форм, где имеются производства и виды работ, указанные в настоящем разделе, кроме особо оговоренных случаев.

При заполнении документов, подтверждающих трудовую деятельность работника, а также при изменении тарифного разряда, наименование его профессии записывается в соответствии с ЕТКС.

2. "Производство изделий из коры пробкового дерева"

Изготовитель стержней

1. Изготовитель стержней 3-й разряд

Характеристика работ. Ведение технологического процесса запрессовки стержней на станках непрерывного прессования стержней под руководством изготовителя стержней высшей квалификации в соответствии с рабочей инструкцией. Наблюдение за работой станков, контроль и регулирование температурного режима процесса спекания стержней при помощи контрольно-измерительных приборов. Обрезка по шаблону пресс-стержней. Чистка инструментов и шнеков.

Должен знать: технологический процесс запрессовки стержней, принцип работы и устройство станков непрерывного прессования стержней, правила пользования контрольно-измерительными приборами, физико-химические и технологические свойства сырья, смесей и готовых пресс-стержней, требования, предъявляемые к замесам, технологический режим запрессовки и правила его регулирования.

2. Изготовитель стержней 4-й разряд

Характеристика работ. Ведение технологического процесса запрессовки стержней на станках непрерывного прессования. Приготовление смесей из пробковой крупы, клея, уротропина и других пластификаторов в мешалках, согласно рецептуре, техническим условиям и рабочей инструкции. Расчет количества компонентов в зависимости от объема замеса. Взвешивание, дозировка компонентов. Приготовление клеевого раствора и раствора уротропина. Подача замесов в бункера. Регулирование температурного режима обогрева мешалок. Контроль за ведением процесса запрессовки стержней на станках непрерывного прессования стержней. Определение влажности крупы перед загрузкой в мешалку при помощи контрольно измерительных приборов. Руководство изготовителями более низкой квалификации.

Должен знать: рецептуру и технологию изготовления замесов, физико-химические свойства применяемых химикатов, требования, предъявляемые к готовым смесям, устройство обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов и транспортных механизмов.

Обработчик пробковых изделий

3. Обработчик пробковых изделий 2-й разряд

Характеристика работ. Механическая обработка (торцовка, фрезеровка, шлифовка) поверхности различных специальных заготовок из пробки на налаженных станках. Обработка пробковых спасательных кругов в кондукторах на налаженных фрезерных станках. Контроль размеров по чертежу.

Должен знать: технологическую инструкцию и технические условия на изготовление изделий из коры пробкового дерева, принцип работы обслуживаемых станков.

4. Обработчик пробковых изделий 3-й разряд

Характеристика работ. Механическая обработка поверхности различных специальных заготовок из пробки. Наладка и переналадка станка на заданный размер.

Должен знать: требования к качеству готовой продукции в соответствии с Государственными стандартами на изделия из коры пробкового дерева, устройство, правила наладки и переналадки обслуживаемых станков и кондукторов, правила чтения чертежей.

Приготовитель композиционных блоков

5. Приготовитель композиционных блоков 3-й разряд

Характеристика работ. Ведение технологического процесса приготовления композиционных блоков под руководством приготовителя более высокой квалификации. Подготовка пресс-форм композицией. Закрытие крышек строго по установленным меткам. Установка пресс форм на гидропресс. Заправка композиции, фиксация штырями. Установка пресс - форм на вагонетки, закатка вагонеток в термокамеры. Выгрузка пресс - форм из термокамер. Установка пресс-форм на гидропрессе и распрессовка готовых блоков.

Должен знать: технологический процесс приготовления композиционных блоков, принцип работы гидропресса и термокамеры, рецептуру композиции, физико-химические свойства сырья и готовой композиции, технические условия на композиционные блоки.

6. Приготовитель композиционных блоков 4-й разряд

Характеристика работ. Ведение технологического процесса приготовления простых композиционных блоков. Регулирование температуры при помощью контрольно-измерительных приборов путем подачи горячих газов. Ведение процесса запрессовки композиции. Регулирование давления пара и жидкости в гидрокоммуникациях на гидропрессе с выбором режима. Термическая обработка запрессованной композиции в соответствии с технологической инструкцией. Руководство приготовителями более низкой квалификации.

Должен знать: устройство оборудования участка приготовления композиционных блоков, методы выбора режима термической обработки композиционных блоков.

7. Приготовитель композиционных блоков 5-й разряд

Характеристика работ. Ведение технологического процесса приготовления сложных композиционных блоков специального назначения. Участие в расчетах компонентов, в составлении композиции, технологии и режима термической обработки. Определение состояния сложных композиций в процессе запрессовки органолептически. Наладка прессового оборудования. Ведение записей в технологический журнал. Руководство приготовителями более низкой квалификации.

Должен знать: технологический процесс приготовления сложных композиционных блоков специального назначения, правила наладки оборудования участка приготовления композиционных блоков, рецептуру сложных композиций, выбор режима прессования и термообработки в зависимости от назначения композиции.

Приготовитель пробковой крупы

8. Приготовитель пробковой крупы 2-й разряд

Характеристика работ. Выполнение отдельных операций по приготовлению пробковой крупы под руководством приготовителя более высокой квалификации. Подкатка, распаковка кип пробковой щепы и пробковых отходов. Измельчение пробковой щепы на специальном агрегате. Загрузка агрегата, обслуживание закрепленного оборудования.

Должен знать: технологический режим измельчения пробковой щепы, ее свойства, принцип действия обслуживаемого оборудования.

9. Приготовитель пробковой крупы 3-й разряд

Характеристика работ. Приготовление пробковой крупы на специальном оборудовании. Дозирование сырья в зависимости от сортности и качества. Составление смесей различных видов пробковых отходов. Регулирование работы агрегата. Мелкий ремонт оборудования.

Должен знать: классификацию щепы по сортам и маркам, применение щепы по размерам и качеству, устройство обслуживаемого оборудования.

Резчик пробковых изделий

10. Резчик пробковых изделий 2-й разряд

Характеристика работ. Резка укупорочных прокладок и пробок из натуральной пробковой коры на полуавтоматических налаженных станках. Резка заготовок из прессованной пробковой коры на дисковых и ленточных станках без соблюдения точных размеров. Отбор годных пробковых лент для резки. Подача лент и заготовок к режущему механизму станка. Крепление заготовок на суппорте дискового станка. Контроль за резкой. Смазки и чистка станка.

Должен знать: приемы резки, принцип работы станков, технические условия, предъявляемые к качеству лент и изделий из них.

11. Резчик пробковых изделий 3-й разряд

Характеристика работ. Резка укупорочных прокладок и технических деталей простой конфигурации с наладкой станков или резка технических деталей сложной конфигурации на налаженных полуавтоматических станках. Резка заготовок из прессованной пробковой коры с точностью от 0,1 до 0,5 мм на дисковых и ленточных станках с наладкой станков. Резка натуральной пробковой коры на ленты разных размеров на ленторезных станках с ручной или механической подачей. Наладка и переналадка станка на заданные размеры. Зачистка мягкой борки лент. Отбор нестандартных лент. Укладка готовых лент по размерам в емкости. Резка прессованных стержней на многошпиндельных карусельных станках: заполнение шпинделей стержнями. Укладка груза на каждый стержень. Отбор концевых прокладок.

Должен знать: приемы резки, устройство станков и контрольно измерительных приборов, приемы наладки станков, приемы установки и крепления режущих инструментов, правила чтения чертежей, технические условия на изделия.

Примеры работ.

Резка на станках

1) Кольца;

2) Конусы;

3) Цилиндры.

12. Резчик пробковых изделий 4-й разряд

Характеристика работ. Резка технических деталей сложной конфигурации с наладкой станков. Резка заготовок из прессованной пробковой коры специального назначения с точностью до 0,1 мм на дисковых и ленточных станках.

Должен знать: кинематические схемы и конструкцию станков, правила наладки станков и их подналадки в процессе работы, устройство приспособлений, требования к качеству изделий в соответствии с Государственными стандартами.

Примеры работ.

Резка на станках

1) Кольца - конусы – цилиндры;

2) Многолепестковые прокладки;

3) Прокладки с количеством отверстий более 16.

Сборщик пробковых изделий

13. Сборщик пробковых изделий 1-й разряд

Характеристика работ. Сборка кругов из пробковых пластин под руководством сборщика более высокой квалификации. Пришивка бензелей. Крепление лееров. Подготовка заготовок; рабочего инструмента и вспомогательных материалов.

Должен знать: назначение пробковых изделий, требования, предъявляемые к качеству полуфабрикатов и применяемым вспомогательным материалам.

14. Сборщик пробковых изделий 2-й разряд

Характеристика работ. Сборка кругов из пластин натуральной коры без сортировки и подбора лент, автомобильных и тракторных деталей простой конфигурации. Выполнение отдельных операций по сборке пробковых и прессованных пластин под руководством сборщика более высокой квалификации. Подбор заготовок для комплектации деталей и узлов. Подгонка деталей. Укладка и склейка на приспособлении. Крепление заготовок, сверка размеров по чертежу. Сдача готовых узлов и деталей.

Должен знать: технологический процесс сборки простых изделий по чертежу, физико-химические свойства применяемых материалов и заготовок, назначение и принцип работы обслуживаемого оборудования, технические требования, предъявляемые к качеству изделий.

Примеры работ.

1) Прокладки - кольца - сборка внахлестку или встык;

2) Прокладки - рамки с количеством отверстий не более 12 сборка внахлестку или встык.

15. Сборщик пробковых изделий 3-й разряд

Характеристика работ. Сборка кругов из пластин натуральной коры с сортировкой и подбором, автомобильных и тракторных деталей средней сложности конфигурации. Сборка - склейка пробковых пластин в специальные кассеты или сборка-поклейка пробковых прессованных пластин с последующей термообработкой их. Шпаклевка прокладок из пробковой коры в специальном барабане. Регулирование температурного режима, зазоров между валиками клеенамазочного станка, заливки клея в станок. Ведение процессов полимеризации, шпаклевки и термообработки. Выгрузка пластин из пресса и их разборка.

Должен знать: технологические процессы сборки, полимеризации, шпаклевки и термообработки, устройство оборудования и приборов, состав клеевого раствора, приемы шпаклевки, требования к качеству изделий в соответствии с Государственными стандартами, чтение чертежей.

Примеры работ.

1) Прокладки картерные длиной до 800 мм с количеством отверстий до 10-сборка внахлестку или встык.

2) Прокладки тракторные с количеством отверстий не более 16-сборка внахлестку или встык.

3) Прокладки - рамки с количеством отверстий более 12-сборка внахлестку или встык.

16. Сборщик пробковых изделий 4-й разряд

Характеристика работ. Сборка автомобильных и тракторных деталей сложной конфигурации по чертежу. Подгонка заготовок по чертежу детали повышенной сложности. Сверка размеров по чертежу с допусками по базам и отверстиям.

Должен знать: технологический процесс сборки деталей сложной конфигурации по чертежам, требования, предъявляемые к качеству деталей, полуфабрикатов и применяемым вспомогательным материалам, входящим в готовый узел или изделие, Государственные стандарты на готовые изделия, чтение сложных чертежей.

Примеры работ.

1) Прокладки картерные длиной более 800 мм, собранные под ласточкин хвост, со сложной криволинейной поверхностью, количеством отверстий более 10 - общая сборка;

2) Прокладки клапанные разных размеров, собранные под ласточкин хвост, внахлестку, встык, со сложной криволинейной поверхностью, количеством отверстий более 10 - общая сборка.

3) Прокладки тракторные с количеством отверстий более 16 сборка внахлестку или встык.

17. Сборщик пробковой пыли 2-й разряд

Характеристика работ. Сборка и затаривание пробковой пыли, собранной специальным фильтрующим приспособлением от шлифовальных станков. Упаковка, штабелировка мешков с пробковой пылью. Подноска тары. Чистка фильтров, замена фильтрующей ткани.

Должен знать: устройство фильтрующего приспособления, правила замены фильтрующей ткани, правила чистки фильтров.

Штамповщик пробковых изделий

18. Штамповщик пробковых изделий 1-й разряд

Характеристика работ. Штамповка деталей на налаженных прессах. Укладка пластин на штамп. Штамповка деталей. Укладка готовых деталей в специальные емкости.

Должен знать: принцип работы обслуживаемых прессов и применяемых штампов, основные свойства обрабатываемых деталей, технические требования, предъявляемые к готовым деталям.

19. Штамповщик пробковых изделий 2-й разряд

Характеристика работ. Штамповка деталей на прессах простыми многогнездными штампами. Установка и крепление штампа или просечки на стол пресса. Регулировка хода подвижной плиты пресса. Контроль размеров по чертежу контрольно-измерительными приборами. Отсортировка годных деталей. Сдача готовой продукции приемщику.

Должен знать: устройство обслуживаемых прессов и применяемых штампов, способы крепления установки штампов и просечек, чтение несложных чертежей.

Примеры работ.

Штамповка

1) Кольца;

2) Палочки;

3) Рамки квадратные.

20. Штамповщик пробковых изделий 3-й разряд

Характеристика работ. Штамповка деталей на прессах сложными и комбинированными штампами.

Должен знать: правила регулирования хода плиты пресса, чтение чертежей, требования к качеству изделий в соответствии с Государственными стандартами.

Примеры работ.

Штамповка

1) Прокладки картерные;

2) Прокладки клапанных коробок;

3) Прокладки фрикционных коробок.

Перечень наименований профессий рабочих, предусмотренных разделом "Производство изделий из коры пробкового дерева", с указанием их наименований по действовавшему выпуску ЕТКС, издания 1984 года приведен в приложение 2 к ЕТКС (выпуск 35).

Приложение 1 к Единому тарифно-квалификационному справочнику работ и профессии рабочих (выпуск 35)

Алфавитный указатель профессий рабочих

№ п/п	Наименование профессий	Диапазон разрядов	Стр.
1	Изготовитель стержней	3-4	2
2	Обработчик пробковых изделий	2-3	3
3	Приготовитель композиционных блоков	3-5	3
4	Приготовитель пробковой крупы	2-3	4
5	Резчик пробковых изделий	2-4	5
6	Сборщик пробковых изделий	1-4	6
7	Сборщик пробковой пыли	2	8
8	Штамповщик пробковых изделий	1-3	8

Приложение 2 к Единому тарифно-квалификационному справочнику работ и профессии рабочих (выпуск 35)

Перечень наименований профессий рабочих,
предусмотренных разделом "Производство изделий из коры
пробкового дерева", с указанием их наименований
по действовавшему выпуску ЕТКС, издания 1984 года

№ п/п	Наименование профессий, помещенных в настоящем разделе	Диапазон разрядов	Наименование профессий по действовавшему выпуску и разделу ЕТКС, издания 1984 г.	Диапазон разрядов	№ выпуска ЕТКС	Сокращенное наименование раздела
1	2	3	4	5	6	7
1	Изготовитель стержней	3-4	Изготовитель стержней	3-4	37	Пробочное
2	Обработчик пробковых изделий	2-3	Обработчик пробковых изделий	2-3	37	Пробочное
3	Приготовитель композиционных блоков	3-5	Приготовитель композиционных блоков	3-5	37	Пробочное
4	Приготовитель пробковой крупы	2-3	Приготовитель пробковой крупы	2-3	37	Пробочное
5	Резчик пробковых изделий	2-4	Резчик пробковых изделий	2-4	37	Пробочное
6	Сборщик пробковых изделий	1-4	Сборщик пробковых изделий	1-4	37	Пробочное
7	Сборщик пробковой пыли	2	Сборщик пробковой пыли	2	37	Пробочное
8	Штамповщик пробковых изделий	1-3	Штамповщик пробковых изделий	1-3	37	Пробочное

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (35-шығарылым) бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 10 сәуірдегі № 127-ө-м Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылы 10 мамырда № 7632 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 20 шілдедегі № 208 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 20.07.2017 № 208 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 125-бабына сәйкес жұмыстардың белгілі бір түрлерінің күрделілігін белгілеу, жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру және кәсіптерінің дұрыс атауларын айқындау мақсатында БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (35-шығарылым) бекітілсін.

2. Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаменті (А.Ә.Сарбасов) осы бұйрықтың заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындауын бақылау Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Вице-министрі Б.Б.Нұрымбетовке жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Г. Әбдіқалықова

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 10 сәуірдегі № 127-ө-м бұйрығымен бекітілді

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай
тарифтік-біліктілік анықтамалығы (35-шығарылым)
1. Жалпы ережелер

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (бұдан әрі - БТБА) (35-шығарылым) "Төлкелі ағаштың қабығынан жасалған бұйымдар" бөлімінен тұрады.

Жұмыс разрядтары еңбек жағдайы ескерілмей (еңбектің күрделілік деңгейіне әсер етуші және орындаушының біліктілігіне қойылатын талаптарды арттырушы айрықша жағдайларды қоспағанда), олардың күрделілігіне бойынша белгіленді.

Әр кәсіп бойынша тарифтік-біліктілік сипаттаманың екі бөлімі бар.

"Жұмыс сипаттамасы" бөлімі жұмысшы орындай білуге тиіс жұмыстардың суреттемесін қамтиды.

"Білуге тиіс" бөлімінде арнаулы білімге, сондай-ақ ережелерді, нұсқаулықтар мен басшы материалдарды, жұмысшы қолдануға тиісті әдістер мен құралдарды білуіне қатысты жұмысшыға қойылатын негізгі талаптар қамтылған.

Тарифтік-біліктілік сипаттамасында жұмысшы кәсібінің осы разрядына анағұрлым тән жұмыстардың тізбесі келтіріледі. Бұл тізбе жұмысшы орындай алатын және орындауға тиісті жұмыстардың барлығын қамти алмайды. Жұмыс беруші қажетті жағдайда, жұмыс ерекшелігін ескере отырып, тиісті разряд жұмысшылары кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамаларында қамтылған жұмыстарға сәйкес келетін жұмыстардың қосымша тізбесін әзірлейді.

"Жұмыс сипаттамасы" бөлімінде көзделген жұмыстармен қатар, жұмысшы ауысымды қабылдау және тапсыру, жұмыс орнын, айлабұйымдарды, құралдарды жинастыру, сондай-ақ оларды тиісінше ұстау, белгіленген техникалық құжаттаманы жүргізу жөніндегі жұмыстарды орындауға тиіс.

"Білуге тиіс" бөлімінде қамтылған теориялық және практикалық білімдермен қатар, жұмысшы: еңбекті қорғау, өндірістік санитария мен өртке қарсы қауіпсіздік жөніндегі ереже мен нормаларды, жеке қорғану құралдарын пайдалану ережесін, орындалатын жұмыс (қызмет) сапасына қойылатын талаптарды, жарамсыздықтың түрлері мен оның алдын алу және жоюдың тәсілдерін, өндірістік дабылдатқышты, жұмыс орнында еңбекті ұтымды ұйымдастыру жөніндегі талаптарды білуге тиіс.

Біліктілігі анағұрлым жоғары жұмысшы өзінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында санамаланған жұмыстармен қатар, біліктілігі анағұрлым төмен жұмысшылардың тарифтік-біліктілік сипаттамасында көзделген жұмыстарды орындай білуге, сондай-ақ осы кәсіптегі разряды төмен жұмысшыларға басшылық жасай білуге тиіс.

Тарифтік-біліктілік сипаттамалар ерекше айтылған жағдайлардан басқа, осы бөлімде көрсетілген өндірістер мен жұмыс түрлері бар ұйымдарда, меншік және ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, жұмыстарды тарифтеу және жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру кезінде қолданылады.

Қызметкердің еңбек қызметін растайтын құжаттарды толтырған кезде, сондай-ақ тарифтік разряды өзгерген кезде, оның кәсібінің атауы БТБА-ға сәйкес жазылады.

Қолданудың ыңғайлылығы мақсатында БТБА (35-шығарылым) жұмысшылардың кәсіптерінен, разрядтарының диапазоны мен беттерінің нөмірлерінен тұратын осы БТБА-ға 1-қосымшаға сәйкес алфавиттік көрсеткішті көздейді.

2. Төлкелі ағаштың қабығынан жасалған бұйымдар

Өзекшені әзірлеуші

1. Өзекшені әзірлеуші 3-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Жұмыс нұсқаулығына сәйкес біліктілігі жоғары өзекшені әзірлеушінің басшылығымен өзекшелерді толассыз престеу станоктарында өзекшелерді престеу технологиялы процесіне кіріспе. Станоктардың жұмыс істеу режимін бақылау, бақылау-өлшеу құралдарының көмегімен өзекшелердің жентектеу процесінің температуралы режимін бақылау және реттеу. Престер шаблон бойынша өзекшелерді кесу. Құралдар мен шнектарды тазарту.

Білуге тиіс: өзекшелерді престеу технологиялы процесін, өзекшелерді толассыз престеу станоктарының жұмыс мақсаты және құрылымы, бақылау-өлшеу құралдарымен пайдалану ережелері, шикізаттың, қоспалардың және өзекшелердің дайын пресінің физико-химиялы және технологиялы құрылмы, илеуіштерге қойылатын талаптар, престеудің технологиялы режимі және оны реттеудің ережелері.

2. Өзекшелерді әзірлеуші 4-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Толассыз престеу станоктарында өзекшелерді престеу технологиялы процесін жүргізу. Төлкелі жармадан, желімнен, уротропин және басқа да пластификаторлардан араластырғыштарда рецептураға, техникалы талаптарға және жұмыс нұсқаулығына сәйкес қоспаларды дайындау. Илемнің мөлшеріне байланысты қоспалардың компонентін есептеу. Компонеттерді өлшеу, мөлшерлеу. Желім ертіндісін және уротропин ертіндісін әзірлеу. Илемдерді бункерге жіберу. Араластырғыштардың жылу температуралы режимін реттеу. Өзекшелерді толассыз престеу станоктарында өзекшелерді престеу процесін бақылау. Бақылау-өлшеу құралдарының көмегімен араластырғышқа салмай тұрып жарманың ылғалдығын анықтау. Біліктілігі төмен әзірлеушілердің жұмысын басқару.

Білуге тиіс: илемдерді әзірлеу рецептурасы мен технологиясын, қолданылып жатқан химикаттардың физико-химиялы құрамы, дайын қоспаларға қойылатын талаптар, қолданылып жатқан жабдықтардың, бақылау-өлшеу құрылғыларының және тасымалдау механизмдерінің құрылымы.

Төлкелі бұйымдарды өңдеуші

3. Төлкелі бұйымдарды өңдеуші 2-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Жөнделген станоктарда төлкеден жасалған әртүрлі арнайы әзірлемелердің үстерін механикалы өңдеу (кесу, фрезерлеу, тегістеу). Жөнделген фрезерлі станоктардың кондукторында төлкелі құтқаратын шеңберлерді өңдеу. Сызба бойынша өлшемдерді бақылау.

Білуге тиіс: төлкелі ағаштың қабығынан жасалатын әзірлемеге қойылатын техникалы талаптар және техникалы нұсқаулықтары, қызмет көрсетіліп жатқан станоктардың жұмыс мақсаты.

4. Төлкелі бұйымдарды өңдеуші 3-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Төлкеден жасалған әртүрлі арнайы әзірлемелердің үстеріне механикалы өңдеу. Станокты белгіленген өлшемге икемдеу және қайта икемдеу.

Білуге тиіс: төлкелі ағаштың қабығынан жасалған бұйымға Мемлекеттік стандарттарға сәйкес дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар, қызмет көрсетіліп жатқан станоктар мен кондукторлардың құрылымы, икемдеу және қайта икемдеу ережелері, сызбаларды оқу ережелерін.

Композициялы блоктарды әзірлеуші

5. Композициялы блоктарды әзірлеуші 3-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Біліктілігі жоғары композициялы блоктарды әзірлеушінің басшылығымен блоктарды әзірлеу технологиялы процесін жүргізу. Композициямен пресс-форма әзірлеу. Қатаң бекітілген таңба бойынша қақпақтарды жабу. Гидропреске пресс формаларды бекіту. Композияцияны тиеу, қадалықпен белгілеу. Вагонеткаларға пресс-формаларды бекіту, термокамераларға дөңгелетіп жеткізу. Термокамерадан пресс-формаларды алу. Пресс-формаларды гидропреске орнату және дайын блоктарды престеу.

Білуге тиіс: композициялы блоктарды әзірлеу технологиялы процесі, гидропрестің және термокамераның жұмыс мақсаты, композиция рецептурасы, шикізаттың және дайын композицияның физико-химиялы құрамы, композициялы блоктарға қойылатын техникалы талаптар.

6. Композициялы блоктарды әзірлеуші 4-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Қарапайым композициялы блоктарды әзірлеу технологиялы процесін жүргізу. Ыстық газдарды жіберу тәсілімен бақылау-өлшеу құралдарының көмегімен температураны реттеу. Композицияларды престеу процесін жүргізу. Режимді таңдаумен гидропрестің гидрокоммуникацияларындағы будың қысымын және сұйықтықты реттеу. Технологиялы нұсқаулықтарға сәйкес престелген композицияларды термиялы өңдеу. Біліктілігі төмен әзірлеушілерге басшылық жасау.

Білуге тиіс: композициялы блоктарды әзірлеу учаскесінің жабдықтарының құрылымы, композициялы блоктарды термиялы өңдеу режимін таңдау тәсілдері.

7. Композициялы блоктарды әзірлеуші 5-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Арнайы тағайындаулы күрделі композициялы блоктарды әзірлеу технологиялы процесін жүргізу. Компоненттерді есептеуге, композицияларды құрауға, термиялы өңдеудің технологиясына және режиміне қатысу. Органолептикалы престеу кезінде күрделі композициялардың күйін анықтау. Престеу жабдығын икемдеу. Технологиялы журналға жазба жүргізу. Біліктілігі төмен әзірлеушілерге басшылық жасау.

Білуге тиіс: арнайы тағайындаулы күрделі композициялы блоктарды әзірлеу технологиялы процесі, композициялы блоктарды әзірлеу учаскесінің жабдықтарын икемдеу ережесі, күрделі композициялардың рецептурасын, композицияның тағайыналуына байланысты престеу және термоөңдеу режимін таңдау.

Төлкелі жарманы әзірлеуші

8. Төлкелі жарманы әзірлеуші 2-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Біліктілігі жоғары әзірлеушінің басшылығымен төлкелі жарманы әзірлеу бойынша бөлек операцияларды орындау. Төлкелі жаңқаның және төлкелі қалдықтардың жылжыту және киптерін түйінін шешу. Төлке жаңқасын арнайы агрегата үгіту. Агрегатқа тиеу, бекітілген жабдықта қызмет көрсету.

Білуге тиіс: төлкелі жаңқаны үгіту технологиялы режимін, оның құрамын, қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың жұмыс мақсаты.

9. Төлкелі жарманы әзірлеуші 3-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Арнайы жабдықта төлкелі жарманы әзірлеу. Шикізатты сортына және сапасына байланысты мөлшерлеу. Төлкелі қалдықтардың әр түрінен қоспалар әзірлеу. Агрегаттың жұмысын реттеу. Жабдыққа ұсақ жөндеу жұмыстарын жасау.

Білуге тиіс: жаңқаны сорттарға және марка бойынша классификациялау, жаңқаның өлшемі және сапасын бойынша қолданылуын, қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың құрылымын.

Төлкелі бұйымдарды кесуші

10. Төлкелі бұйымдарды кесуші 2-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Табиғи төлкелі қабықтан жасалған тығындалған төсемшелерді және төлкелерді жартылай автоматты икемделген станоктарда кесу. Престелген төлкелі қабықтан жасалған өнімді дискті және ленталы станоктарда дәл өлшемін сақтамай кесу. Кесу үшін жарамды төлкелі ленталарды іріктеу. Станоктың кесетін механизмына лентаны және өнімді жіберу. Дискті станоктардың суппортына әзірлемені бекіту. Кесуді қадағалау. Станокты майлау және тазарту.

Білуге тиіс: кесудің тәсілдері, станоктардың жұмыс мақсатын, лентаға және одан әзірленген өнімге қойылатын техникалы талаптар.

11. Төлкелі бұйымдарды кесуші 3-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Станоктарды икемдеп тығындалған төсемшелерді және қарапайым конфигурациялы техникалы бөлшектерді кесу немесе икемделген жартылай автоматы станоктарда күрделі конфигурациялы техникалы бөлшектерді кесу. 0,1-дан 0,5 мм дейін дәлдікпен төлкелі қабықтан жасалған өнімді дискті және ленталы станоктарда станоктарды икемдеп кесу. Табиғи төлкелі қабықты әртүрлі өлшемді ленталарға лента кесетін станоктарда қолдан және механикалы жіберумен кесу. Белгіленген өлшемге икемдеу және қайта икемдеу. Лентаның жұмсақ боркасын тазарту. Стандартсыз лентаны іріктеу. Дайын ленталарды өлшемі бойынша сыйымдылыққа салу. Престелген өзекшелерді көпшпиндельді әткеншек станоктарда кесу: шпиндельді өзекшелермен толтыру. Жүкті әр өзекшеге салу. Шеткі төсемдерді іріктеу.

Білуге тиіс: кесудің тәсілдері, станоктардың және бақылау өлшеу құралдарының құрылымы, станоктарды икемдеу тәсілдері, кесетін құралдарды орнату және бекіту тәсілдері, сызбаларды оқу ережесі, өнімдерге қойылатын техникалы талаптар.

Жұмыс үлгілері.

Станоктарда кесу:

1) Сақина;

2) Конустар;

3) Цилиндрлар.

12. Төлкелі бұйымдарды кесуші 4-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Күрделі конфигурациялы техникалы бөлшектерді станоктарды икемдеу арқылы кесу. 0,1 мм дәлдікпен престелген төлкелі қабықтан жасалған арнайы тағайындаулы өнімді дискті және ленталы станоктарда кесу.

Білуге тиіс: кинематикалы сызбалар және станоктардың сызбасын, станоктарды икемдеу және жұмыс барысында қайта икемдеу ережесі, құрылғының құрылымы, Мемлекеттік стандарттарға сәйкес бұйымның сапасына қойылатын талаптар.

Жұмыс үлгілері.

Станоктарда кесу:

1) Сақиналар - конустар - цилиндрлар;

2) Көпжапырақты төсемшелер;

3) 16 астам тетікті төсемше.

Төлкелі бұйымдарды құраушы

13. Төлкелі бұйымдарды құраушы 1-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Біліктілігі жоғары құраушының басшылығымен төлкелі пластинадан жасалған шеңберді құрау. Бензилейлерді қоса тігу. Леерларды бекіту. Өнімдерді әзірлеу, жұмыс құралдарын және қосалқы материалдарды.

Білуге тиіс: төлкелі өнімдердің белгіленуі, жартылай фаврикаттардың және қолданылып жатқан қосалқы материалдардың сапасына қойылатын талаптар.

14. Төлкелі бұйымдарды құраушы 2-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Табиғи қабықтың пластиналарынан жасалған шеңберлерді сорттамай және лентаны іріктемей, қарапайым конфигурациялы автомобильді және тракторлы бөлшектерді құрау. Біліктілігі жоғары құраушының басшылығымен төлкелі және престелген пластиналарды құрау бойынша бөлек операцияларды орындау. Бөлшектерді және тораптарды комплектациялау үшін әзірлемелерді іріктеу. Бөлшектерді қосып тігу. Құрылғыларға салу және жапсыру. Әзірлемелерді бекіту, сызба бойынша өлшемдерді салыстыру. Дайын тораптарды және бөлшектерді тапсыру.

Білуге тиіс: сызба бойынша қарапайым бұйымдарды құрау технологиялы процесі, қолданылып жатқан материалдардың және әзірлемелердің физико-химиялы құрамы, қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың белгіленуі және жұмыс мақсаты, өнімнің сапасына қойылатын техникалы талаптар.

Жұмыс үлгілері.

1) Төсемшелер - сақиналар - қатар-қатар және түйістіріп құрау;

2) Төсемшелер - 12 аспайтын тетігі бар рамалар, қатар-қатар және түйістіріп құрау.

15. Төлкелі бұйымдарды құраушы 3-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Табиғи қабықтың пластиналарынан жасалған шеңберлерді сорттап және іріктеп, орташа күрделі конфигурациялы автомобильді және тракторлы бөлшектерді құрау. Төлкелі пластиналарды арнайы кассеталарға жапсыру-құрау немесе престелген төлкелі пластиналарды оларды келесі термоөңдеумен құрау-жапсыру. Арнайы барабанда төлкелі қабықтан жасалған төсемшелерді тегістеу. Температуралы режимді, желімдейтін станоктардың білекшелерінің станокқа желімнің құйылуын реттеу. Полимерлеу, тегістеу және термоөңдеу процесін жүргізу. Пластиналарды престен түсіру және оларды сұрыптау.

Білуге тиіс: құрау, полимерлеу, тығындау және термоөңдеу технологиялы процесін жүргізу, жабдықтардың және құралдардың құрылымы, желімді ерітіндінің құрамы, тығындау тәсілдері, Мемлекеттік стандарттарға сәйкес бұйымның сапасына қойылатын талаптар, оқу.

Жұмыс үлгілері.

1) 800 мм дейін картерлі ұзындықтағы 10 дейін тетігі бар төсемдер - қатар-қатар және түйістіріп құрау;

2) 16 аспайтын тетігі бар тракторлы төсемдер - қатар-қатар және түйістіріп құрау;

3) Төсемдер - 12 аспайтын тетігі бар рамалар, қатар-қатар және түйістіріп құрау.

16. Төлкелі бұйымдарды құраушы 4-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Сызба бойынша автомобильді және тракторлы күрделі конфигурациялы бөлшектерді құрау. Сызба бойынша бұйымдардың өте күрделі бөлшектерін тігу. База және тетіктер бойынша рұқсатымен сызба бойынша өлшемдерді салыстыру.

Білуге тиіс: сызба бойынша күрделі бөлшектерді құрау технологиялы процесі, бөлшектердің, жартылай фаврикаттардың және дайын торапқа немесе бұйымға енетін қосалқы материалдардың сапасына қойылатын техникалы талаптар, дайын өнімге қойылатын Мемлекеттік стандарттар, күрделі сызбаларды оқу.

Жұмыс үлгілері.

1) 800 мм астам картерлі ұзындықтағы, қарлығаштың құйрығы тектес құралған, күрделі қисық сызбалы бетті 10 астам тетікті төсемдер - жалпы құрау;

2) Әртүрлі өлшемді, қарлығаштың құйрығының астына құралған, қатар-қатар, түйіскен, күрделі қисық сызықты беттермен, 10-астам тетігі бар клапанды төсемдер - жалпы құрау;

3) 16 астам тетікті тракторлы төсемдер қатар-қатар және түйістіріп құрау.

17. Төлкелі шаңды жинаушы 2-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Тегістейтін станоктардан арнайы фильтрлайтын құрылғыламен жиналған төлкелі шаңды жинау және тароға салу. Төлкелі шаңды қаптарды орау, қатарлау. Тароны жеткізу. Фильтрларды тазалау, фильтрлайтын матаны ауыстыру.

Білуге тиіс: фильтрлайтын құрылғылардың құрылымы, фильтрлайтын матаны ауыстыру ережелері, фильтрларды тазалау ережесі.

Төлкелі бұйымды мөрлеуші

18. Төлкелі бұйымды мөрлеуші 1-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Икемделген престерде бөлшектерді мөрлеу. Пластиналарды мөрлерге салу. Бөлшектерді мөрлеу. Арнайы сыйымдылықтарға дайын бұйымдарды салу.

Білуге тиіс: қызмет көрсетіліп жатқан престердің және қолданылып жатқан мөрлердің жұмыс мақсаты, өңделіп жатқан бөлшектердің негізгі жұмыс мақсаты, дайын бөлшектерге қойылатын техникалы талаптар.

19. Төлкелі бұйымды мөрлеуші 2-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Қарапайым көп ұялы мөрлерді престерде бөлшектерді мөрлеу. Мөрді немесе кескіштерді пресс үстеліне орнату және бекіту. Престің қозғалмалы плитасының жұмысын реттеу. Бақылау-өлшеу құрылғыларымен сызба бойынша өлшемдерді бақылау. Жарамды бөлшектерді сорттау. Дайын өнімі қабылдаушыға тапсыру.

Білуге тиіс: қызмет көрсетіліп жатқан престердің және қолданылып жатқан мөрлердің құрылымы, мөрлердің орнатылуын және кескіштерді бекіту тәсілдері, қарапайым сызбаларды оқу.

Жұмыс үлгілері.

Мөрлеу:

1) Сақиналар;

2) Таяқтар;

3) Төрт бұрышты рамкалар.

20. Төлкелі бұйымды мөрлеуші 3-разряд

Жұмыс сипаттамасы: Бөлшектерді престерде күрделі және аралас мөрлермен мөрлеу.

Білуге тиіс: престің плитасының барысын ерттеу ережесі, сызбаларды оқу, Мемлекеттік стандарттарға сәйкес бұйымның сапасына қойылатын техникалы талаптар.

Жұмыс үлгілері.

Мөрлеу:

1) Картерлі төсемдер;

2) Клапанды қораптың төсемдері;

3) Фрикациялы қораптардың төсемдері.

"Төлкелі ағаштың қабығынан жасалған бұйымдар" бөлімінде қарастырылған жұмысшы кәсіптері атауларының, олардың қолданыстағы БТБА 1984 жылғы шығарылымының атаулары көрсетілген тізбесі БТБА-ның (35-шығарылым) 2-қосымшасында келтірілген.

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына (35-шығарылым) 1-қосымша

Жұмысшы кәсіптерінің әліпбилік көрсеткіші

Р/с №	Кәсіптің атауы	Разрядтар диапазоны	Беті
1	Композициялы блоктарды әзірлеуші	3-5	3
2	Өзекшелерді әзірлеуші	3-4	2
3	Төлкелі бұйымдарды кесуші	2-4	5
4	Төлкелі бұйымдарды құраушы	1-4	6
5	Төлкелі бұйымдарды мөрлеуші	1-3	8
6	Төлкелі бұйымдарды өңдеуші	2-3	3
7	Төлкелі жармаларды әзірлеуші	2-3	4
8	Төлкелі шаңды жинаушы	2	8

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына (35-шығарылым) 2-қосымша

"Төлкелі ағаштың қабығынан жасалған бұйымдар" бөлімінде қарастырылған жұмысшы кәсіптері атауларының, олардың қолданыстағы БТБА 1984 жылғы шығарылымының атаулары көрсетілген тізбесі

№ п/п	Осы бөлімде орналастырылған жұмысшылардың кәсіптерінің атауы	Разряд диап азон ы	1984 жылы басып шығарылған БТБА-ның қолданыстағы шығарылымы мен бөлімі бойынша кәсіптердің атаулары	Разряд диап азон ы	БТБА шығарылымының №	Бөлімнің қысқартылған атауы
1	Өзекшелерді әзірлеуші	3-4	Өзекшелерді әзірлеушІ	3-4	37	Төлкелі
2	Төлкелі бұйымдарды өңдеуші	2-3	Төлкелі бұйымдарды өңдеуші	2-3	37	Төлкелі
3	Композициялы блоктарды әзірлеуші	3-5	Композициялы блоктарды әзірлеуші	3-5	37	Төлкелі
4	Төлкелі жарманы әзірлеуші	2-3	Төлкелі жарманы әзірлеуші	2-3	37	Төлкелі
5	Төлкелі бұйымдарды кесуші	2-4	Төлкелі бұйымдарды кесуші	2-4	37	Төлкелі
6	Төлкелі бұйымдарды құраушы	1-4	Төлкелі бұйымдарды құраушы	1-4	37	Төлкелі
7	Төлкелі шаңды жинаушы	2	Төлкелі шаңды жинаушы	2	37	Төлкелі
8	Төлкелі бұйымдарды мөрлеуші	1-3	Төлкелі бұйымдарды мөрлеуші	1-3	37	Төлкелі