О внесении изменений и дополнений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28 февраля 2011 года № 23 "Об утверждении Правил применения мер раннего реагирования и методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка второго уровня, и внесении изменений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28 ноября 2008 года № 200 "Об утверждении Правил применения мер раннего реагирования и методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка второго уровня, накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, страховой (перестраховочной) организации"

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 апреля 2012 года № 175. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 12 июня 2012 года № 7732. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 380

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 24.12.2012 № 380 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В целях совершенствования нормативных правовых актов Республики Казахстан Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Внести в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28 февраля 2011 года № 23 «Об утверждении Правил применения мер раннего реагирования и методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка второго уровня, и внесении изменений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28 ноября 2008 года № 200 «Об утверждении Правил применения мер раннего реагирования и методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка второго уровня, накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, страховой (перестраховочной) организации» (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6886, опубликованное 10 ноября 2011 года в Собрании актов центральных исполнительных и иных центральных государственных органов Республики Казахстан № 16) следующие изменения и дополнения:
в Правилах применения мер раннего реагирования и методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка второго уровня, утвержденных указанным постановлением:
преамбулу изложить в следующей редакции:
«Настоящие Правила применения мер раннего реагирования и методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка второго уровня разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 31 августа 1995 года «О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан» (далее - Закон о банках) и устанавливают порядок применения мер раннего реагирования и методику определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка второго уровня.
Комитет по контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций Национального Банка Республики Казахстан (далее - уполномоченный орган) применяет к банку второго уровня меры раннего реагирования при выявлении факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка второго уровня.»;
пункт 2 изложить в следующей редакции:
«2. Определение факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка, предусмотренных пунктом 1 настоящих Правил, осуществляется по следующей методике:
1) снижение два и более раза в течение шести последовательных месяцев коэффициентов достаточности собственного капитала до или ниже уровня, превышающего на 0,02 (включительно) минимальные значения коэффициентов достаточности собственного капитала, установленные Национальным Банком Республики Казахстан;
2) снижение коэффициентов достаточности собственного капитала при нахождении их первоначальных значений ниже уровня, превышающего на 0,02 (включительно) минимальные значения коэффициентов достаточности собственного капитала, установленные Национальным Банком Республики Казахстан;
3) нахождение коэффициента достаточности собственного капитала (К1-2) ниже уровня, превышающего на 0,025 (включительно) минимальное значение коэффициента достаточности собственного капитала (К1-2).
Коэффициент достаточности собственного капитала (К2), рассчитывается в соответствии с подпунктом 2) пункта 13 Инструкции о нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов для банков второго уровня, утвержденной постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 30 сентября 2005 года № 358 (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 3924).
Требования настоящего подпункта распространяются на банки, определенные системообразующими Национальным Банком Республики Казахстан;
4) увеличение в течение шести последовательных месяцев соотношения чистых классифицированных займов к собственному капиталу при условии, что на конец отчетного периода чистые классифицированные займы составляют более восьмидесяти процентов от собственного капитала, и при условии превышения размера роста классифицированных займов без учета сформированных провизий по ним над размером роста провизий в рассматриваемом периоде в абсолютном выражении, рассчитывается по следующей формуле:

при условии:

где:
ЧКЗ(месяц) - чистые классифицированные займы на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
СК(месяц) - собственный капитал на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
КЗБ(месяц) - классифицированные займы без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
Пр(месяц) - размер созданных провизий по классифицированным займам на конец определенного месяца рассматриваемого периода.
В расчет классифицированных займов включаются займы, классифицированные как сомнительные 2, 3, 4 и 5 категории и безнадежные в соответствии с Правилами классификации активов, условных обязательств и создания провизий (резервов) против них, утвержденными постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 25 декабря 2006 года № 296 (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 4580) (далее - Правила классификации).
Под чистыми классифицированными займами понимаются классифицированные займы за вычетом созданных по ним провизий в соответствии с Правилами классификации;
5) увеличение доли классифицированных займов физическим лицам без учета сформированных провизий по ним в совокупных займах физическим лицам без учета сформированных провизий по ним в течение шести последовательных месяцев рассчитывается по следующей формуле:

где:
КЗФ(месяц) - классифицированные займы физическим лицам без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
СЗФ(месяц) - совокупные займы физическим лицам без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода.
При отсутствии в рассматриваемом периоде последовательного роста, увеличение данного показателя за отчетный период на пять и более процентных пунктов также является фактором, влияющим на ухудшение финансового положения банка, и рассчитывается по следующей формуле:

6) увеличение доли классифицированных займов юридическим лицам без учета сформированных провизий по ним в совокупных займах юридическим лицам без учета сформированных провизий по ним в течение шести последовательных месяцев рассчитывается по следующей формуле:

где:
КЗЮ(месяц) - классифицированные займы юридическим лицам без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
СЗЮ(месяц) - совокупные займы юридическим лицам без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода.
При отсутствии в рассматриваемом периоде последовательного роста, увеличение данного показателя за отчетный период на пять и более процентных пунктов также является фактором, влияющим на ухудшение финансового положения банка, и рассчитывается по следующей формуле:

7) увеличение доли классифицированных займов по основному (основным) направлению (направлениям) (отрасли(отраслям)) кредитования без учета сформированных провизий по ним в совокупных займах клиентам - физическим и юридическим лицам (за исключением займов, выданных банкам) без учета сформированных провизий по ним в течение шести последовательных месяцев рассчитывается по следующей формуле:

где:
КЗО(месяц) - классифицированные займы по основному (основным) направлению (направлениям) (отрасли(отраслям)) кредитования без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
СЗ(месяц) - совокупные займы клиентам физическим и юридическим лицам (за исключением займов, выданных банкам) без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода.
Основным направлением кредитования являются займы физическим лицам без учета сформированных провизий по ним, либо кредитование малого и среднего бизнеса без учета сформированных провизий, либо займы юридическим лицам одной отрасли без учета сформированных провизий по ним, доля которых в совокупных займах клиентам - физическим и юридическим лицам (за исключением займов, выданных банкам) без учета сформированных провизий по ним составляет на конец рассматриваемого периода более двадцати процентов.
При отсутствии в рассматриваемом периоде последовательного роста, увеличение данного показателя за отчетный период на пять и более процентных пунктов также является фактором, влияющим на ухудшение финансового положения банка, и рассчитывается по следующей формуле:

8) увеличение доли займов, выданных на приобретение и строительство коммерческой и жилой недвижимости и ипотечных жилищных займов без учета сформированных провизий по ним в совокупных займах клиентам - физическим и юридическим лицам (за исключением займов, выданных банкам) без учета сформированных провизий по ним в течение шести последовательных месяцев рассчитывается по следующей формуле:

где:
З(месяц) - займы, выданные на приобретение и строительство коммерческой и жилой недвижимости и ипотечных жилищных займов без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
СЗ(месяц) - совокупные займы клиентам физическим и юридическим лицам (за исключением займов, выданных банкам) без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода.
В расчет данного показателя включаются займы, выданные на приобретение и строительство коммерческой и жилой недвижимости и ипотечные жилищные займы без учета сформированных провизий по ним, доля которых в совокупных займах клиентам - физическим и юридическим лицам (за исключением займов, выданных банкам) без учета сформированных провизий по ним составляет на конец рассматриваемого периода более двадцати процентов.
При отсутствии в рассматриваемом периоде последовательного роста, увеличение данного показателя за отчетный период на пять и более процентных пунктов также является фактором, влияющим на ухудшение финансового положения банка, и рассчитывается по следующей формуле:

9) увеличение в течение шести последовательных месяцев займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) процентному вознаграждению по займам свыше шестидесяти календарных дней для физических лиц без учета сформированных провизий по ним и (или) тридцати календарных дней для юридических лиц без учета сформированных провизий по ним на пять и более процентов рассчитывается по следующей формуле:

где:
ЗПФ60 - займы физических лиц с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) процентному вознаграждению по кредитам свыше шестидесяти календарных дней без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
ЗПЮ30 - займы юридических лиц с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) процентному вознаграждению по кредитам свыше тридцати календарных дней без учета сформированных провизий по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
10) увеличение в течение шести последовательных месяцев в ссудном портфеле банка без учета сформированных провизий по нему займов, по которым срок просрочки по основному долгу и процентному вознаграждению превышает девяносто календарных дней без учета сформированных провизий по ним, рассчитывается по следующей формуле:

где:
ЗП90(месяц) - займы на конец определенного месяца рассматриваемого периода, по которым срок просрочки по основному долгу и процентному вознаграждению превышает девяносто дней без учета сформированных провизий по ним;
СП(месяц) - ссудный портфель на конец определенного месяца рассматриваемого периода без учета сформированных провизий по нему.
При отсутствии в рассматриваемом периоде последовательного роста, увеличение данного показателя за отчетный период на пять и более процентных пунктов также является фактором, влияющим на ухудшение финансового положения банка, и рассчитывается по следующей формуле:

11) увеличение доли классифицированной дебиторской задолженности без учета сформированных провизий по ней в совокупной дебиторской задолженности без учета сформированных провизий по ней в течение шести последовательных месяцев рассчитывается по следующей формуле:

где:
КДЗ(месяц) - классифицированная дебиторская задолженность без учета сформированных провизий по ней на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
ДЗ(месяц) - совокупная дебиторская задолженность без учета сформированных провизий по ней на конец определенного месяца рассматриваемого периода.
При отсутствии в рассматриваемом периоде последовательного роста, увеличение данного показателя за отчетный период на пять и более процентных пунктов также является фактором, влияющим на ухудшение финансового положения банка, и рассчитывается по следующей формуле:

В расчет классифицированной дебиторской задолженности включается дебиторская задолженность, классифицированная как сомнительная 2, 3, 4 и 5 категории и безнадежная в соответствии с Правилами классификации;
12) уменьшение доли активов, приносящих доход, в совокупных активах в течение шести последовательных месяцев рассчитывается по следующей формуле:

где:
Ад(месяц) - активы, приносящие доход на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
A(месяц) - совокупные активы на конец определенного месяца рассматриваемого периода.
При отсутствии в рассматриваемом периоде последовательного уменьшения, снижение данного показателя за отчетный период на пять и более процентных пунктов также является фактором, влияющим на ухудшение финансового положения банка, и рассчитывается по следующей формуле:

13) снижение за последние шесть месяцев отношения привлеченных вкладов физических и юридических лиц (в том числе текущих счетов) без учета вкладов других банков и вкладов дочерних организаций специального назначения (далее - SPV) в сумме обязательств банка на двадцать и более процентных пунктов при условии, что на начало рассматриваемого периода отношение вкладов физических и юридических лиц составляло более пятидесяти процентов от обязательств банка, рассчитывается по следующей формуле:

где:
В(месяц) - привлеченные вклады физических и юридических лиц (в том числе текущие счета) без учета вкладов других банков и вкладов SPV на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
О(месяц) - совокупные обязательства на конец определенного месяца рассматриваемого периода;
14) уменьшение коэффициента рентабельности активов за последние шесть месяцев на один и более процентных пункта рассчитывается по следующей формуле:

ROA(6)-ROA(1) < -1 процентного пункта.

Коэффициент рентабельности активов рассчитывается как отношение нераспределенной чистой прибыли (непокрытого убытка) в годовом выражении к средней величине активов по следующей формуле:

где:
НЧП (НУ)(n) - нераспределенная чистая прибыль (непокрытый убыток), полученная за период с начала соответствующего финансового года до конца рассматриваемого месяца;
Аср(n) - средняя величина активов за определенный рассматриваемый период;
КК - коэффициент корректировки, который рассчитывается по формуле:

– количество истекших месяцев с начала соответствующего финансового года.

Средняя величина активов рассчитывается как отношение суммы размера активов за истекшие месяцы соответствующего года к количеству истекших месяцев соответствующего года по следующей формуле:

где:
Acp(n) - средняя величина активов за определенный рассматриваемый период;
А(1, 2....n) - размер активов на конец определенного месяца;
n - количество истекших месяцев с начала соответствующего финансового года;
15) уменьшение чистой процентной маржи за последние шесть месяцев на один и более процентных пункта рассчитывается по следующей формуле:

ЧПМ %(6)–ЧПМ %(1) < -1 процентного пункта

Чистая процентная маржа рассчитывается как отношение чистого процентного дохода банка (доходы, связанные с получением вознаграждения, за минусом расходов, связанных с выплатой вознаграждения) в годовом выражении к средней величине активов по следующей формуле:

где:
ЧПМ %(n) - чистая процентная маржа;
ЧД(n) - чистый доход, рассчитываемый по формуле:

ЧД(n) = Дс %(n) - Рс %(n),

где:
Дс%(n) - доходы, связанные с получением вознаграждения, за период с начала соответствующего финансового года до конца рассматриваемого месяца;
Рс%(n) - расходы, связанные с выплатой вознаграждения, за период с начала соответствующего финансового года до конца рассматриваемого месяца;
Аср(n) - средняя величина активов за определенный рассматриваемый период;
КК - коэффициент корректировки, который рассчитывается по формуле:

– количество истекших месяцев с начала соответствующего финансового года.
Доходы, связанные с получением вознаграждения, включают в себя:
доходы, связанные с получением вознаграждения по счетам и вкладам, размещенным в Национальном Банке Республики Казахстан;
доходы, связанные с получением вознаграждения по счетам и вкладам, размещенным в других банках;
доходы, связанные с получением вознаграждения по операциям «Обратное РЕПО» с ценными бумагами;
доходы, связанные с получением вознаграждения по требованиям банка к клиентам;
доходы, связанные с получением вознаграждения по ценным бумагам, учитываемым по справедливой стоимости через прибыль или убыток;
доходы, связанные с получением вознаграждения по инвестициям в капитал и субординированный долг;
доходы, связанные с получением вознаграждения по прочим долговым инструментам в категории «займы и дебиторская задолженность».
Доходы, не связанные с получением вознаграждения, включают в себя:
доходы по дилинговым операциям;
комиссионные доходы;
доходы по операциям с производными финансовыми инструментами;
прочие доходы;
16) снижение спрэда за последние шесть месяцев на один и более процентных пункта рассчитывается по следующей формуле:

Спрэд₍₆₎ – Спрэд₍₁₎ < -1 процентного пункта

Спрэд банка рассчитывается как разница между отношением доходов, связанных с получением вознаграждения, в годовом выражении к средним активам, приносящим доход, и отношением расходов, связанных с выплатой вознаграждения, в годовом выражении к средним обязательствам, влекущим расходы, по следующей формуле:

где:
Дс %(n) - доходы, связанные с получением вознаграждения, за период с начала соответствующего финансового года до конца рассматриваемого месяца;
Рс %(n) - расходы, связанные с выплатой вознаграждения, за период с начала соответствующего финансового года до конца рассматриваемого месяца;
КК - коэффициент корректировки, который рассчитывается по формуле:

– количество истекших месяцев с начала соответствующего финансового года.
АДср(n) - средняя величина активов, приносящих доход, за определенный рассматриваемый период, рассчитываемая по формуле:

где:
АД(1,2,....n)- активы, приносящие доход, на конец определенного месяца;
n - количество истекших месяцев с начала соответствующего финансового года;
ОРср(n) - средняя величина обязательств, влекущих расход, за определенный рассматриваемый период, рассчитываемая по формуле:

ОР(1, 2....n) - обязательства, влекущие расход, на конец определенного месяца;
n - количество истекших месяцев с начала соответствующего финансового года.
Активы, приносящие доход (АД), включают в себя:
вклады в Национальном Банке Республики Казахстан;
корреспондентские счета;
вклады, размещенные в других банках;
займы, предоставленные банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций;
ценные бумаги, учитываемые по справедливой стоимости через прибыль или убыток;
ценные бумаги, имеющиеся в наличии для продажи;
ценные бумаги, удерживаемые до погашения;
операции «Обратное РЕПО» с ценными бумагами;
займы, предоставленные юридическим лицам;
займы, предоставленные физическим лицам;
инвестиции в капитал;
субординированный долг;
прочие долговые инструменты в категории «займы и дебиторская задолженность.
Обязательства, влекущие расходы (ОР), включают в себя:
обязательства перед Национальным Банком Республики Казахстан;
обязательства перед банками и организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций;
займы, полученные от иностранных центральных банков;
займы, полученные от международных финансовых организаций;
займы, полученные от Правительства Республики Казахстан и местных исполнительных органов Республики Казахстан;
вклады, привлеченные от физических и юридических лиц;
деньги, принятые в качестве обеспечения (заклад, задаток) обязательств клиентов;
ценные бумаги, выпущенные в обращение;
операции «РЕПО» с ценными бумагами;
субординированный долг.
Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по обязательствам, влекущим расходы, включают в себя:
расходы, связанные с выплатой вознаграждения по корреспондентским счетам;
расходы, связанные с выплатой вознаграждения по обязательствам перед Национальным Банком Республики Казахстан;
расходы, связанные с выплатой вознаграждения по обязательствам перед Правительством Республики Казахстан и местными исполнительными органами Республики Казахстан;
расходы, связанные с выплатой вознаграждения по вкладам других банков;
расходы, связанные с выплатой вознаграждения по займам, полученным от международных финансовых организаций;
расходы, связанные с выплатой вознаграждения по займам, полученным от других банков и от организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций;
другие расходы, связанные с выплатой вознаграждения по операциям с другими банками;
расходы, связанные с выплатой вознаграждения по требованиям клиентов;
расходы, связанные с выплатой вознаграждения по ценным бумагам;
расходы, связанные с выплатой вознаграждения по операциям «РЕПО» с ценными бумагами;
расходы, связанные с выплатой вознаграждения по субординированному долгу;
17) увеличение отношения операционных расходов к сумме доходов, связанных с получением вознаграждения, и доходов, не связанных с получением вознаграждения, за последние шесть месяцев на пять и более процентных пунктов рассчитывается по следующей формуле:

где:
ОПР(месяц) - операционные расходы за период с начала соответствующего финансового года до конца рассматриваемого месяца;
Дс %(месяц) - доходы, связанные с получением вознаграждения, за период с начала соответствующего финансового года до конца рассматриваемого месяца;
Днс %(месяц) - доходы, не связанные с получением вознаграждения, за период с начала соответствующего финансового года до конца рассматриваемого месяца;
Операционные расходы (ОПР) включают в себя:
расходы по оплате труда и обязательным отчислениям;
общехозяйственные расходы (за исключением расходов по отчислению обязательных календарных, дополнительных и чрезвычайных взносов в Акционерное общество «Казахстанский фонд гарантирования депозитов»);
налоги, сборы и другие обязательные платежи в бюджет, кроме подоходного налога;
амортизационные отчисления;
расходы от безвозмездной передачи основных средств и нематериальных активов;
расходы от реализации товарно-материальных запасов;
расходы от реализации прочих инвестиций;
неустойка (штраф, пеня);
расходы по аренде.
Доходы, не связанные с получением вознаграждения, включают в себя:
доходы по дилинговым операциям;
комиссионные доходы;
доходы по операциям с производными финансовыми инструментами;
прочие доходы;
18) снижение в два и более раза в течение шести последовательных месяцев коэффициентов ликвидности до или ниже уровня, превышающего на 0,1 минимальные значения коэффициентов ликвидности, установленные уполномоченным органом;
19) снижение коэффициентов ликвидности при нахождении их первоначальных значений ниже уровня, превышающего на 0,1 минимальные значения коэффициентов ликвидности, установленные уполномоченным органом.
При расчете показателей, установленных подпунктами 4), 5) и 6) настоящего пункта, в расчет совокупных, а также классифицированных займов не включается портфель однородных кредитов.
Рассматриваемым периодом является период, заканчивающийся на отчетную дату.
Требования подпунктов 7) и 8) пункта 2 настоящих Правил не распространяется на акционерное общество «Жилищный строительный сберегательный банк Казахстана.»;
дополнить пунктами 4-1 и 4-2 следующего содержания:
«4-1. В случае выявления фактора, указанного в подпункте 3) пункта 2 настоящих Правил, и при неодобрении плана мероприятий уполномоченный орган применяет к банку и (или) его акционерам меру раннего реагирования посредством предъявления требования по прекращению начисления и (или) выплате дивидендов в соответствии с представленной ниже таблицей:

Уровень превышения коэффициента достаточности собственного капитала:	Минимальное ограничение на использование нераспределенного чистого дохода (в процентах)
от 0 до 0,00625	100
от 0,00626 до 0,0125	80
от 0,0126 до 0,01875	60
от 0,01876 до 0,025(включительно)	40
свыше 0,025	0

Одобрение плана мероприятий осуществляется в случаях достижения уровня превышения коэффициента достаточности собственного капитала посредством снижения активов, взвешенных по степени риска, а также увеличения в течение шести последовательных месяцев:
уставного капитала банка;
нераспределенного чистого дохода;
резервов, сформированных за счет нераспределенного чистого дохода.
4-2. Банк, определенный системообразующим, ежегодно в срок до 1 января отчетного года представляет в уполномоченный орган прогноз изменения показателей, указанных в подпунктах 1)-4), 7), 11), 12), 15) и 16) пункта 1 настоящих Правил. Прогноз изменения показателей составляется до окончания финансового года.
Прогноз изменения показателей может быть пересмотрен не более одного раза в год с представлением обоснования.
Уполномоченный орган осуществляет проверку соответствия прогнозных значений показателей текущим значениям.
В случае выявления в прогнозе изменения показателей факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка, уполномоченный орган осуществляет мероприятия, предусмотренные пунктом 4 настоящих Правил.».
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Национального Банка Г. Марченко

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Ертерек ден қою шараларын және екiншi деңгейдегi банктiң қаржылық жай-күйiнiң нашарлауына ықпал ететiн факторларды анықтау әдiстемесiн қолдану ережесiн бекiту және Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттiгi Басқармасының Ертерек ден қою шараларын және екiншi деңгейдегi банктiң, жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерiн инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жай-күйiнiң нашарлауына ықпал ететiн факторларды анықтау әдiстемесiн қолдану ережесiн бекiту туралы 2008 жылғы 28 қарашадағы № 200 қаулысына өзгерiстер енгiзу туралы" 2011 жылғы 28 ақпандағы № 23 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 28 сәуірдегі № 175 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылы 12 маусымда № 7732 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 желтоқсандағы № 380 Қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 24.12.2012 № 380 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актiлерiн жетiлдiру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының «Ертерек ден қою шараларын және екiншi деңгейдегi банктiң қаржылық жай-күйiнiң нашарлауына ықпал ететiн факторларды анықтау әдiстемесiн қолдану ережесiн бекiту және Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттiгi Басқармасының Ертерек ден қою шараларын және екiншi деңгейдегi банктiң, жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерiн инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жай-күйiнiң нашарлауына ықпал ететiн факторларды анықтау әдiстемесiн қолдану ережесiн бекiту туралы 2008 жылғы 28 қарашадағы № 200 қаулысына өзгерiстер енгiзу туралы» 2011 жылғы 28 ақпандағы № 23 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6886 тіркелген, Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдарының актілер жинағында 2011 жылғы 10 қарашада № 16 жарияланған) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
көрсетілген қаулымен бекітілген Ертерек ден қою шараларын және екiншi деңгейдегi банктiң қаржылық жай-күйiнiң нашарлауына ықпал ететiн факторларды анықтау әдiстемесiн қолдану ережесiнде:
кіріспе мынадай редакцияда жазылсын:
«Осы Ертерек ден қою шараларын және екінші деңгейдегі банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау әдістемесін қолдану ережесі «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Банктер туралы Заң) сәйкес әзірленді және ертерек ден қою шараларын қолдану тәртібін және екінші деңгейдегі банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау әдістемесін белгілейді.
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын бақылау мен қадағалау комитеті (бұдан әрі – уәкілетті орган) екінші деңгейдегі банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтаған кезде екінші деңгейдегі банкке ертерек ден қою шараларын қолданады.»;
2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Осы Ереженің 1-тармағында көзделген банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау мынадай әдістеме бойынша жүзеге асырылады:
1) қатарынан алты айдың ішінде меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің ең төменгі мәнінен 0,02-ге (қоса алғанда) асатын деңгейге дейін немесе одан төменге екі және одан да көп рет төмендеуі;
2) бастапқы мәндері Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің ең төменгі мәндерінен 0,02-ге (қоса алғанда) асатын деңгейден төмен болған кезде меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің төмендеуі;
3) меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициентінің (К2) меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициентінің (К2) ең төменгі мәнінен 0,025-ке (қоса алғанда) асатын деңгейден төмен болуы.
Меншікті капитал жеткіліктілігінің коэффициенті (К2) Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2005 жылғы 30 қыркүйектегі № 358 қаулысымен бекітілген Екiншi деңгейдегi банктер үшiн пруденциалдық нормативтер есеп айырысуларының нормативтiк мәнi мен әдiстемесi туралы нұсқаулықтың 13-тармағының 2) тармақшасына сәйкес есептеледі.
Осы тармақшаның талаптары Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүйе құраушы деп айқындаған банктерге қолданылады;
4) есепті кезеңнің соңына қарай таза жіктелген заемдардың меншікті капиталдың сексен пайызынан астам болуы талабымен және ол бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде қарастырылатын кезеңде абсолютті мәнінде жіктелген заемдардың, өсу мөлшерінің провизиялардың өсу мөлшерінен асуы талабымен қатарынан алты айдың ішінде таза жіктелген заемдардың меншікті капиталға арақатынасының өсуі мынадай формула бойынша есептеледі:

ТЖЗ(6) ТЖЗ(5) ТЖЗ(4) ТЖЗ(3) ТЖЗ(2) ТЖЗ(1) ТЖЗ(0)
---- > ---- > ---- > ---- > ---- > ---- > ----
MK(6) MK(5) MK(4) MK(3) МС(2) МК(1) МК(0)

мынадай талаппен:

ТЖЗ(6) > 80%МК(6) және (ЖЗБ(6) - ЖЗБ(0)) > (Пр(6) - Пр(0)),
мұнда:
ТЖЗ(ай) - қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай таза жіктелген заемдар;
МК(ай) - қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай меншікті капитал;
ЖЗБ(ай) - қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жіктелген заемдар;
Пр(ай) - қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай жіктелген заемдар бойынша құрылған провизиялардың мөлшері.
Жіктелген заемдар есебіне Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2006 жылғы 25 желтоқсандағы № 296 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4580 тіркелген) қаулысымен бекітілген Активтерді, шартты міндеттемелерді жіктеу және оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру ережесіне (бұдан әрі – Жіктеу ережесі) сәйкес 2, 3, 4 және 5-санатты күмәнді және үмітсіздер ретінде жіктелген заемдар кіргізіледі.
Таза жіктелген заемдар ретінде Жіктеу ережесіне сәйкес олар бойынша құрылған провизияларды шегергендегі жіктелген заемдар түсініледі;
5) қатарынан алты айдың ішінде олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке тұлғаларға жиынтық заемдардағы олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке тұлғаларға жіктелген заемдар үлесінің өсуі мынадай формула бойынша есептеледі:

ЖЖЗ(6) ЖЖЗ(5) ЖЖЗ(4) ЖЖЗ(3) ЖЖЗ(2) ЖЖЗ(1) ЖЖЗ(0)
-------- > ------- > -------- > ------- > ------ > ------- > -------
ЖЖиынЗ(6) ЖЖиынЗ(5) ЖЖиынЗ(4) ЖЖиынЗ(3) ЖЖиынЗ(2) ЖЖиынЗ(1) ЖЖиынЗ(0)

мұнда:
ЖЖЗ(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке тұлғаларға жіктелген заемдар;
ЖЖиынЗ(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке тұлғаларға жиынтық заемдар.
Қарастырылатын кезеңде жүйелі өсу болмаған кезде осы көрсеткіштің есепті кезеңде бес және одан да көп пайыздық тармаққа өсуі де банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін фактор болып табылады және мынадай формула бойынша есептеледі:

ЖЖЗ(6) ЖЖЗ(0)
------------- - ------------ > 5 пайыздық тармақ;
ЖЖиынЗ(6) ЖЖиынЗ(0)

6) қатарынан алты айдың ішінде олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде заңды тұлғаларға жиынтық заемдардағы олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде заңды тұлғаларға жіктелген заемдар үлесінің өсуі мынадай формула бойынша есептеледі:

ЗЖЗ(6) ЗЖЗ(5) ЗЖЗ(4) ЗЖЗ(3) ЗЖЗ(2) ЗЖЗ(1) ЗЖЗ(0)
-------- > ------- > -------- > ------- > ------ > ------- > -------
ЗЖиынЗ(6) ЗЖиынЗ(5) ЗЖиынЗ(4) ЗЖиынЗ(3) ЗЖиынЗ(2) ЗЖиынЗ(1) ЗЖиынЗ(0)

мұнда:
ЗЖЗ(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде заңды тұлғаларға жіктелген заемдар;
ЗЖиынЗ(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде заңды тұлғаларға жиынтық заемдар.
Қарастырылатын кезеңде жүйелі өсу болмаған кезде осы көрсеткіштің есепті кезеңде бес және одан да көп пайыздық тармаққа өсуі де банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін фактор болып табылады және мынадай формула бойынша есептеледі:

ЗЖЗ(6) ЗЖЗ(0)
------------- - ------------ > 5 пайыздық тармақ;
ЗЖиынЗ(6) ЗЖиынЗ(0)

7) қатарынан алты айдың ішінде олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке және заңды тұлғалар - клиенттерге жиынтық заемдардағы (банктерге берілген заемдарды қоспағанда) кредиттеудің негізгі бағыты (бағыттары) (саласы (салалары)) бойынша олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жіктелген заемдар үлесінің өсуі мынадай формула бойынша есептеледі:

НЖЗ(6) НЖЗ(5) НЖЗ(4) НЖЗ(3) НЖЗ(2) НЖЗ(1) НЖЗ(0)
------ > ------ > ------ > ------ > ------ > ------ > ------ > 20%
ЖЗ(6) ЖЗ(5) ЖЗ(4) ЖЗ(3) ЖЗ(2) ЖЗ(1) ЖЗ(0)

болған кезде,
мұнда:
НЖЗ(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай кредиттеудің негізгі бағыты (бағыттары) (саласы (салалары)) бойынша олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жіктелген заемдар;
ЖЗ(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке және заңды тұлғалар - клиенттерге жиынтық заемдары (банктерге берілген заемдарды қоспағанда).
Олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке тұлғаларға заемдар, не қалыптастырылған провизияларды ескермегенде шағын және орта бизнесті кредиттеу, олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке және заңды тұлғалар - клиенттерге жиынтық заемдардағы (банктерге берілген заемдарды қоспағанда) үлесі қарастырылатын кезеңнің соңына қарай жиырма пайыздан көп болатын, олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде бір саланың заңды тұлғаларына заемдар кредиттеудің негізгі бағыты болып табылады.
Қарастырылатын кезеңде жүйелі өсу болмаған кезде осы көрсеткіштің есепті кезеңде бес және одан да көп пайыздық тармаққа өсуі де банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін фактор болып табылады және мынадай формула бойынша есептеледі:

НЖЗ(6) НЖЗ(0)
-------- - -------- > 5 пайыздық тармақ;
ЖЗ(6) ЖЗ(0)

8) қатарынан алты айдың ішінде олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке және заңды тұлғалар - клиенттерге жиынтық заемдардағы (банктерге берілген заемдарды қоспағанда) олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде коммерциялық және тұрғын жылжымайтын мүлікті сатып алу мен салуға берілген заемдардың және ипотекалық тұрғын үй заемдары үлесінің өсуі мынадай формула бойынша есептеледі:

З(6) З(5) З(4) З(3) З(2) З(1) З(0)
---- > ----- > ---- > ---- > ---- > ---- > ---- > 20% болған кезде,
ЖЗ(6) ЖЗ(5) ЖЗ(4) ЖЗ(3) ЖЗ(2) ЖЗ(1) ЖЗ(0)

мұнда:
3(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде коммерциялық және тұрғын жылжымайтын мүлікті сатып алу мен салуға берілген заемдар;
ЖЗ(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке және заңды тұлғалар - клиенттерге жиынтық заемдар (банктерге берілген заемдарды қоспағанда).
Осы көрсеткіш есебіне олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жеке және заңды тұлғалар - клиенттерге жиынтық заемдардағы (банктерге берілген заемдарды қоспағанда) үлесі қарастырылатын кезеңнің соңына қарай жиырма пайыздан көп болатын, олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде коммерциялық және тұрғын жылжымайтын мүлікті сатып алу мен салуға берілген заемдар және ипотекалық тұрғын үй заемдары кіргізіледі.
Қарастырылатын кезеңде жүйелі өсу болмаған кезде осы көрсеткіштің есепті кезеңде бес және одан да көп пайыздық тармаққа өсуі де банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін фактор болып табылады және мынадай формула бойынша есептеледі:

З(6) З(0)
------- - ------- > 5 пайыздық тармақ;
Ж3(6) Ж3(0)

9) қатарынан алты айдың ішінде негізгі борыш және (немесе) пайыздық сыйақы бойынша жеке тұлғалар үшін заемдар бойынша алпыстан астам күнтізбелік күнге және (немесе) заңды тұлғалар үшін отыздан астам күнтізбелік күнге мерзімі өткен берешегі бар заемдардың бес және одан көп пайызға өсуі мынадай формула бойынша есептеледі:

ЖМ3 60(6) - ЖМ3 60(0) ЗМЗ 3О(6)- ЗМЗ 3О(0)
------------------- > 5% және (немесе) ------------------- > 5%
ЖМ3 60(0) ЗМЗ 3О(0)

мұнда:
ЖМЗ 60 – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде негізгі борыш және (немесе) пайыздық сыйақы бойынша кредиттер бойынша алпыстан астам күнтізбелік күнге мерзімі өткен берешегі бар жеке тұлғалардың заемдары;
ЗМЗ 30 – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде негізгі борыш және (немесе) пайыздық сыйақы бойынша кредиттер бойынша алпыстан астам күнтізбелік күнге мерзімі өткен берешегі бар заңды тұлғалардың заемдары;
10) қатарынан алты айдың ішінде ол бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде банктің несие портфеліндегі негізгі борыш және пайыздық сыйақы бойынша олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде мерзімі тоқсаннан астам күнтізбелік күнге өткен заемдардың өсуі мынадай формула бойынша есептеледі:

МЗ90(6) МЗ90(5) МЗ90(4) МЗ90(3) МЗ90(2) МЗ90(1) МЗ90(0)
------- > ------ > ------ > ------ > ------ > ------ > ------
НП(6) НП(5) НП(4) НП(3) НП(2) НП(1) НП(0)

мұнда:
М390(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде негізгі борыш және пайыздық сыйақы бойынша мерзімі тоқсаннан астам күнге өткен заемдар;
НП(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде несие портфелі.
Қарастырылатын кезеңде жүйелі өсу болмаған кезде осы көрсеткіштің есепті кезеңде бес және одан да көп пайыздық тармаққа өсуі де банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін фактор болып табылады және мынадай формула бойынша есептеледі:

МЗ90(6) МЗ90(0)
---------- - --------- > 5 пайыздық тармақ;
НП(6) НП(0)

11) қатарынан алты айдың ішінде ол бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жиынтық дебиторлық берешектегі ол бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жіктелген дебиторлық берешек үлесінің өсуі мынадай формула бойынша есептеледі:

ЖДБ(6) ЖДБ(5) ЖДБ(4) ЖДБ(3) ЖДБ(2) ЖДБ(1) ЖДБ(0)
------- > ------ > ------ > ------ > ------ > ------ > ------
ДБ(6) ДБ(5) ДБ(4) ДБ(3) ДБ(2) ДБ(1) ДБ(0)

мұнда:
ЖДБ(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай ол бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жіктелген дебиторлық берешек;
ДБ(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай ол бойынша қалыптастырылған провизияларды ескермегенде жиынтық дебиторлық берешек.
Қарастырылатын кезеңде жүйелі өсу болмаған кезде осы көрсеткіштің есепті кезеңде бес және одан да көп пайыздық тармаққа өсуі де банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін фактор болып табылады және мынадай формула бойынша есептеледі:

ЖДБ(6) ЖДБ(0)
---------- - --------- > 5 пайыздық тармақ;
ДБ(6) ДБ(0)

Жіктелген дебиторлық берешек есебіне Жіктеу ережесіне сәйкес 2, 3, 4 және 5-санатты күмәнді және үмітсіздер ретінде жіктелген дебиторлық берешек кіргізіледі;
12) қатарынан алты айдың ішінде кіріс келтіретін активтердің жиынтық активтердегі үлесінің азаюы мынадай формула бойынша есептеледі:

КА(6) КА(5) КА(4) КА(3) КА(2) КА(1) КА(0)
------- > ------ > ------ > ------ > ------ > ------ > ------
А(6) А(5) А(4) А(3) А(2) А(1) А(0)

мұнда:
КА(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай кіріс келтіретін активтер;
А(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай жиынтық активтер.
Қарастырылатын кезеңде жүйелі өсу болмаған кезде осы көрсеткіштің есепті кезеңде бес және одан да көп пайыздық тармаққа өсуі де банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін фактор болып табылады және мынадай формула бойынша есептеледі:

КА(6) КА(0)
-------- - ------- > 5 пайыздық тармақ;
А(6) А(0)

13) қарастырылатын кезеңнің басында жеке және заңды тұлғалар салымдарының қатынасы банк міндеттемелерінен елу пайыз болу талабымен соңғы алты айдың ішінде басқа банктердің салымдарын және арнайы мақсаттағы еншілес ұйымдардың (бұдан әрі – SPV) салымдарын ескермегендегі банк міндеттемелері сомасындағы жеке және заңды тұлғалардан тартылған салымдардың жиырма және одан астам пайыздық тармаққа төмендеуі мынадай формула бойынша есептеледі:

C(6) С(0)
------ - ----- < - 20 пайыздық тармақ С0 > 50% М1 болған кезде,
М(6) М(0)

мұнда:
С(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай басқа банктердің салымдарын және SPV салымдарын ескермегендегі жеке және заңды тұлғалардан тартылған салымдар (оның ішінде ағымдағы шоттар);
М(ай) – қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай жиынтық міндеттемелер;
14) соңғы алты айдың ішінде активтер рентабельділігі коэффициентінің бір және одан астам пайыздық тармаққа азаюы мынадай формула бойынша есептеледі:

ROA(6) - ROA(1) - 1 пайыздық тармақ.

Активтер рентабельділігі коэффициенті жылдық мәндегі бөлінбеген таза кірістің (орны толтырылмаған шығынның) активтердің орташа шамасына қатынасы ретінде мынадай формула бойынша есептеледі:

жыл БТК (ОТШ)(n)
ROA = ---------------- * Кт,
Аорт(n)

мұнда:
БТК (ОТШ)(n) – тиісті қаржы жылының басынан бастап қарастырылатын айдың соңына дейінгі кезеңде алынған, бөлінбеген таза кіріс (орны толтырылмаған шығын);
Аорт(n) – белгілі бір қарастырылатын кезеңдегі активтердің орташа шамасы;
Кт – мынадай формула бойынша есептелетін түзету коэффициенті:

12
Кт = —---, мұнда
А

А - тиісті қаржы жылының басынан бастап өткен айлар саны.
Активтердің орташа шамасы тиісті жылдың өткен айларындағы активтер мөлшері сомасының тиісті жылдың өткен айларының санына қатынасы ретінде мынадай формула бойынша есептеледі:

А(1) + А(2) +... + А(n)
Аорт(n) = ------------------------,
n

мұнда:
Аорт(n) – белгілі бір қарастырылатын кезеңдегі активтердің орташа шамасы;
А(1, 2....n) – белгілі бір айдың соңына қарай активтердің мөлшері;
n – тиісті қаржы жылының басынан бастап өткен айлар саны;
15) соңғы алты айдың ішінде таза пайыздық маржаның бір және одан астам пайыздық тармаққа азаюы мынадай формула бойынша есептеледі:

ТПМ%(6) - ТПМ%(1) - 1 пайыздық тармақ.

Таза пайыздық маржа жылдық мәндегі банктің таза пайыздық кірісінің (сыйақы төлеуге байланысты шығыстарды шегергенде, сыйақы алуға байланысты кірістер) олар бойынша қалыптастырылған провизияларды ескергендегі активтердің орташа шамасына қатынасы ретінде мынадай формула бойынша есептеледі:

ТК(n)
ТПМ%(n) = ----------- * Кт,
Аорт(n)

мұнда:
ТПМ%(n) – таза пайыздық маржа;
ТК(n) – мынадай формула бойынша есептелетін таза кіріс:

ТК(n) = Кс%(n) - Шс%(n),

мұнда:

Кс%(n) – тиісті қаржы жылының басынан бастап қарастырылатын айдың соңына дейінгі кезеңдегі сыйақы алуға байланысты кірістер;
Шс%(n) – тиісті қаржы жылының басынан бастап қарастырылатын айдың соңына дейінгі кезеңдегі сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
Аорт(n) – белгілі бір қарастырылатын кезеңдегі активтердің орташа шамасы;
Кт – мынадай формула бойынша есептелетін түзету коэффициенті:

12
Кт = —---, мұнда
А

А – тиісті қаржы жылының басынан бастап өткен айлар саны
Сыйақы алуға байланысты кірістерге мыналар кіреді:
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде орналастырылған шоттар мен салымдар бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер;
басқа банктерде орналастырылған шоттар мен салымдар бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер;
бағалы қағаздармен жасалатын «Kepi РЕПО» операциялары бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер;
банктің клиенттерге талаптары бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер;
табыс немесе шығын арқылы әділ құны бойынша ескерілетін бағалы қағаздар бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер;
капиталға және реттелген борышқа инвестициялар бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер;
«заемдар және дебиторлық берешек» санатындағы өзге борыштық құралдар бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер.
Сыйақы алуға байланысты емес кірістерге мыналар кіреді:
дилинг операциялары бойынша кірістер;
комиссиялық кірістер;
туынды қаржы құралдарымен жасалатын операциялар бойынша кірістер;
өзге кірістер;
16) соңғы алты айдың ішінде спрэдтың бір және одан астам пайыздық тармаққа төмендеуі мынадай формула бойынша есептеледі:

Спрэд₍₆₎ – Спрэд₍₁₎  1 пайыздық тармақ.

Банктің спрэды жылдық мәндегі сыйақы алуға байланысты кірістердің кіріс келтіретін орташа активтерге қатынасының және жылдық мәндегі сыйақы төлеуге байланысты шығыстардың шығыстарға әкеп соқтыратын орташа міндеттемелерге қатынасының арасындағы айырма ретінде мынадай формула бойынша есептеледі:

Кс%(n) Шс%(n)
Спрэд(n) = ----------- * тК - ------------ Кт,
кА(орт)(n) қМ(орт)(n)

мұнда:
Кс%(n) – тиісті қаржы жылының басынан бастап қарастырылатын айдың соңына дейінгі кезеңдегі сыйақы алуға байланысты кірістер;
Шс%(n) – тиісті қаржы жылының басынан бастап қарастырылатын айдың соңына дейінгі кезеңдегі сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
Кт – мынадай формула бойынша есептелетін түзету коэффициенті:

12
Кт = —---, мұнда
А
А – тиісті қаржы жылының басынан бастап өткен айлар саны.
кА(орт)(n) – мынадай формула бойынша есептелетін, белгілі бір қарастырылатын кезеңдегі кіріс келтіретін активтердің орташа шамасы:

КА(1) + КА(2) +... + КА(n)
кА(орт) = ---------------------------,
n

мұнда:
КА(1.2,...n) – белгілі бір айдың соңына қарай кіріс келтіретін активтер;
n – тиісті қаржы жылының басынан бастап өткен айлар саны;
ШМорт(n) – мынадай формула бойынша есептелетін, белгілі бір қарастырылатын кезеңдегі шығыстарға әкеп соқтыратын міндеттемелердің орташа шамасы:

ШМ(1) + ШМ(2) +...+ ШМ(n)
ШМорт(n) = -------------------------,
n

мұнда:
ШМ(1,2,...n) – белгілі бір айдың соңына қарай шығыстарға әкеп соқтыратын міндеттемелер;
n – тиісті қаржы жылының басынан бастап өткен айлар саны.
Кіріс келтіретін активтерге (КА) мыналар кіреді:
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкіндегі салымдар;
корреспонденттік шоттар;
басқа банктерде орналастырылған салымдар;
банктерге және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға берілген заемдар;
табыс немесе шығын арқылы әділ құны бойынша ескерілетін бағалы қағаздар;
сату үшін қолда бар бағалы қағаздар;
өтеуге дейін ұстап қалынатын бағалы қағаздар;
бағалы қағаздармен жасалатын «Kepi РЕПО» операциялары;
заңды тұлғаларға берілген заемдар;
жеке тұлғаларға берілген заемдар;
капиталға инвестициялар;
реттелген борыш;
«заемдар және дебиторлық берешек» санатындағы өзге борыштық құралдар.
Шығыстарға әкеп соқтыратын міндеттемелерге (ШМ) мыналар кіреді:
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің алдындағы міндеттемелер;
банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың алдындағы міндеттемелер;
шетелдік орталық банктерден алынған заемдар;
халықаралық қаржы ұйымдарынан алынған заемдар;
Қазақстан Республикасының Үкіметінен және Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарынан алынған заемдар;
жеке және заңды тұлғалардан тартылған салымдар;
клиенттердің міндеттемелерін қамтамасыз ету (қардарлық, қарымжы) ретінде қабылданған ақша;
айналысқа шығарылған бағалы қағаздар;
бағалы қағаздармен жасалатын «Kepi РЕПО» операциялары;
реттелген борыш.
Шығыстарға әкеп соқтыратын міндеттемелер бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстарға мыналар кіреді:
корреспонденттік шоттар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің алдындағы міндеттемелер бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
Қазақстан Республикасы Үкіметінің және Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарының алдындағы міндеттемелер бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
басқа банктердің салымдары бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
халықаралық қаржы ұйымдарынан алынған заемдар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
басқа банктерден және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардан алынған заемдар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
басқа банктермен жасалатын операциялар бойынша сыйақы төлеуге байланысты басқа шығыстар;
клиенттердің талаптары бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
бағалы қағаздар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
бағалы қағаздармен жасалатын «Kepi РЕПО» операциялары бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
реттелген борыш бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар;
17) соңғы алты айдың ішінде операциялық шығыстардың сыйақы алуға байланысты кірістердің және сыйақы алуға байланысты емес кірістердің сомасына қатынасының бес және одан астам пайыздық тармаққа өсуі мынадай формула бойынша есептеледі:

ОПШ(6) ОШ(1)
------------------- - ------------------ > 5 пайыздық тармақ,
Кс%(6) + Ксбе%(6) Кс%(1) + Ксбе%(1)

мұнда:
ОПШ(ай) – тиісті қаржы жылының басынан бастап қарастырылатын айдың соңына дейінгі кезеңдегі операциялық шығыстар;
Кс%(ай) – тиісті қаржы жылының басынан бастап қарастырылатын айдың соңына дейінгі кезеңдегі сыйақы алуға байланысты кірістер;
Ксбе%(ай) – тиісті қаржы жылының басынан бастап қарастырылатын айдың соңына дейінгі кезеңдегі сыйақы алуға байланысты емес кірістер;
Операциялық шығыстарға (ОПШ) мыналар кіреді:
еңбекке ақы төлеу және міндетті аударымдар бойынша шығыстар;
жалпы шаруашылық шығыстар («Қазақстан депозиттерге кепілдік беру қоры» акционерлік қоғамына міндетті күнтізбелік, қосымша және төтенше жарналарды аударым жасау шығыстарын қоспағанда);
табыс салығынан басқа, салықтар, алымдар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер;
амортизациялық аударымдар;
негізгі құрал-жабдықтар мен материалдық емес активтерді өтеусіз беру шығыстары;
тауарлық-материалдық қорды сату шығыстары;
өзге де инвестицияларды сату шығыстары;
тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімпұл);
жалдау шығыстары.
Сыйақы алуға байланысты емес кірістерге мыналар кіреді:
дилинг операциялары бойынша кірістер;
комиссиялық кірістер;
туынды қаржы құралдарымен жасалатын операциялар бойынша кірістер;
өзге кірістер;
18) қатарынан алты айдың ішінде екі және одан көп рет өтімділік коэффициенттерінің уәкілетті орган белгілеген өтімділік коэффициенттерінің ең төменгі мәндерінен 0,1-ге асатын деңгейге дейін немесе одан төменге екі және одан да көп есе төмендеуі;
19) бастапқы мәндері уәкілетті орган белгілеген өтімділік коэффициенттерінің ең төменгі мәндерінен 0,1-ге асатын деңгейден төмен болған кезде өтімділік коэффициенттерінің төмендеуі.
Осы тармақтың 4), 5) және 6) тармақшаларында белгіленген көрсеткіштерді есептеу кезінде жиынтық, сондай-ақ жіктелген заемдардың есебіне бірыңғай кредиттер портфелі кіргізілмейді.
Есепті күні аяқталатын кезең қарастырылатын кезең болып табылады.
Осы Ереженің 2-тармағының 7) және 8) тармақшаларының талаптары «Қазақстанның Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» акционерлік қоғамына қолданылмайды.»;
мынадай мазмұндағы 4-1 және 4-2-тармақтармен толықтырылсын:
«4-1. Осы Ереженің 2-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген фактор анықталған жағдайда және іс-шаралар жоспары мақұлданбаған кезде уәкілетті орган банкке және (немесе) оның акционерлеріне төменде берілген кестеге сәйкес есептеуді тоқтату және (немесе) дивидендтер төлеу бойынша талап қою арқылы ертерек ден қою шарасын қолданады:

Меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициентінің асу деңгейі:	Бөлінбеген таза кірісті пайдалануға қойылған ең төменгі шектеу (пайызбен)
0-ден 0,00625-ке дейін	100
0,00626-дан 0,0125-ке дейін	80
0,0126-дан 0,01875-ке дейін	60
0,01876-дан 0,025-ке дейін (қоса алғанда)	40
0,025-тен аса	0

Тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтерді төмендету,сондай-ақ қатарынан алты ай ішінде:
банктің жарғылық капиталын;
бөлінбеген таза кірісті;
бөлінбеген таза кіріс есебінен қалыптастырылған резервтерді ұлғайту арқылы меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициентінің асу деңгейіне қол жеткізген жағдайда іс-шаралар жоспары мақұлданады.
4-2. Жүйе құраушы болып айқындалған банк жыл сайын есепті жылдың 1 қаңтарына дейінгі мерзімде уәкілетті органға осы Ереженің 1-тармағының 1) – 4), 7), 11), 12), 15) және 16) тармақшаларында көрсетілген көрсеткіштердің өзгеру болжамын ұсынады. Көрсеткіштердің өзгеру болжамы қаржы жылы аяқталғанға дейін жасалады.
Көрсеткіштердің өзгеру болжамы негіздеме бере отырып, жылына бір реттен артық емес рет қайта қаралуы мүмкін.
Уәкілетті орган көрсеткіштердің болжам мәндерінің ағымдағы мәндерге сәйкестігін тексереді.
Көрсеткіштердің өзгеру болжамында банктiң қаржылық жай-күйiнiң нашарлауына ықпал ететiн факторлар анықталған жағдайда уәкілетті орган осы Ереженің 4-тармағында көзделген іс-шараларды жүзеге асырады.».
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк
Төрағасы Г. Марченко