Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 44)

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 26 февраля 2013 года № 73-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 марта 2013 года № 8356

В соответствии со статьей 125 Трудового Кодекса Республики Казахстан в целях установления сложности определенных видов работ, присвоения квалификационных разрядов рабочим и определения правильных наименований профессий рабочих, ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемый Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 44).
2. Департаменту труда и социального партнерства (Сарбасов А. А.) в установленном законодательством порядке обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его официальное опубликование.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Вице-министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Егемберды Е.К.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр С. Абденов

Утвержден
приказом Министра труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан
от 26 февраля 2013 года № 73-ө-м

Единый тарифно-квалификационный справочник
работ и профессий рабочих (выпуск 44)

Раздел 1. Общее положение

1. Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (далее - ЕТКС) (выпуск 44) состоит из разделов: «Общие профессии производства текстиля», «Хлопчатобумажное производство», «Льняное производство», «Шерстяное производство», «Шелковое производство», «Производство национальных тканей», «Шелкомотальное производство», «Трикотажное производство», «Валяльно-войлочное производство», «Производство текстильной галантереи», «Пенькоджутовое производство», «Производство ваты», «Производство нетканых материалов», «Сетевязальное производство», «Ручное ткачество».
2. Его разработка вызвана изменением технологии производства, возрастанием роли научно-технического прогресса в производственной деятельности, повышением требований к уровню квалификации, общеобразовательной и специальной подготовке рабочих, качеству, конкурентоспособности продукции на внутреннем и внешнем рынках, а также изменением содержания труда.
3. Разряды работ установлены по их сложности без учета условий труда (за исключением экстремальных случаев, влияющих на уровень сложности труда и повышающих требования к квалификации исполнителя).
4. Тарифно-квалификационная характеристика каждой профессии имеет два раздела.
5. Раздел «Характеристика работ» содержит описание работ, которые должен уметь выполнять рабочий.
6. В разделе «Должен знать» содержатся основные требования, предъявляемые к рабочему в отношении специальных знаний, а также знаний положений, инструкций и других руководящих материалов, методов и средств, которые рабочий должен применять.
7. В тарифно-квалификационных характеристиках приводится перечень работ, наиболее типичных для данного разряда профессии рабочего. Этот перечень не исчерпывает всех работ, которые должен выполнять рабочий. Работодатель может разрабатывать и утверждать с учетом мнения выборного профсоюзного органа или иного представительного органа работников дополнительный перечень работ, соответствующих по сложности их выполнения тем, которые содержатся в тарифно-квалификационных характеристиках профессий рабочих соответствующих разрядов.
8. Кроме работ, предусмотренных в разделе «Характеристика работ», рабочий должен выполнять работы по приемке и сдаче смены, уборке рабочего места, приспособлений, инструмента, а также по содержанию их в надлежащем состоянии, ведению установленной технической документации.
9. Наряду с требованиями к теоретическим и практическим знаниям, содержащимся в разделе «Должен знать», рабочий должен знать: правила по охране труда, производственной санитарии и противопожарной безопасности, правила пользования средствами индивидуальной защиты, требования, предъявляемые к качеству выполняемых работ (услуг), к рациональной организации труда на рабочем месте, виды брака и способы его предупреждения и устранения, производственную сигнализацию.
10. Рабочий более высокой квалификации помимо работ, перечисленных в его тарифно-квалификационной характеристике, должен уметь выполнять работы, предусмотренные тарифно-квалификационными характеристиками рабочих более низкой квалификации, а также руководить рабочими более низких разрядов этой же профессии. В связи с этим работы, приведенные в тарифно-квалификационных характеристиках профессий более низких разрядов, в характеристиках более высоких разрядов, как правило, не приводятся.
11. Тарифно-квалификационные характеристики разработаны применительно к семиразрядной тарифной сетке.
12. Тарифно-квалификационные характеристики применяются при тарификации работ и присвоении квалификационных разрядов рабочим в организациях независимо от их формы собственности и организационно-правовых форм, где имеются производства и виды работ, указанные в настоящем разделе.
13. В целях удобства пользования, ЕТКС предусматривает алфавитный указатель (приложение), содержащий наименования профессий рабочих, диапазон разрядов и нумерацию страниц.
14. Перечень наименований профессий рабочих, предусмотренных разделами «Общие профессии производства текстиля», «Хлопчатобумажное производство», «Льняное производство», «Шерстяное производство», «Шелковое производство», «Производство национальных тканей», «Шелкомотальное производство», «Трикотажное производство», «Валяльно-войлочное производство», «Производство текстильной галантереи», «Пенькоджутовое производство», «Производство ваты», «Производство нетканых материалов», «Сетевязальное производство», «Ручное ткачество», с указанием их наименований по действовавшему выпуску ЕТКС, указан в редакции 2004 года.

Раздел 2. Общие профессии производства текстиля

1. Аппаратчик аппретирования

Параграф 1. Аппаратчик аппретирования, 3-й разряд

15. Характеристика работ:
ведение процесса аппретирования, стабилизации, обработки грунта латексом, сушки, ширения тканей, ковров, полотна, ворса искусственного меха, головных уборов, текстильно-галантерейных изделий и нетканых полотен для несминаемой, водоотталкивающей, огнеупорной и других видов отделки на аппретурно-сушильном барабане, аппретурно-сушильно-ширильном агрегате с фильцкаландром, сушильно-стабилизационном агрегате, аппретурно-сушильно-ширильном агрегате, аппретурной, сушильно-ширильной, аппретурно-сушильно-ширильной машинах, шлихтовально-барабанной машине, на плюсовках, сагрегированных и несагрегированных с сушильно-ширильной машиной под руководством аппаратчика аппретирования более высокой квалификации;
заправка ткани, полотна, искусственного меха, ковров, текстильно-галантерейных изделий, головных уборов в обслуживаемые машины, агрегаты, линии;
приготовление рабочего раствора;
заполнение плюсовки крахмальным аппретом;
регулирование подачи рабочего раствора, давления пара, скорости движения ткани, полотна, ковров и других изделий и их натяжения;
ликвидация отрывов ткани;
обработка поверхности головных уборов ацетоном или спиртом и сушка их;
контроль качества продукции, поступающей для обработки и отделки, в соответствии с государственными стандартами;
клеймение концов ткани, полотна и изделий;
заполнение паспортов изготавливаемой продукции;
транспортирование обработанной продукции, роспуск швов, сшивание полотна и изделий;
чистка обслуживаемых машин и смазка трущихся поверхностей.
16. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
технологический процесс аппретирования, предельное давление пара;
нормы влажности при обработке изготавливаемой продукции;
правила заправки тканей, полотен и другие в машины, агрегаты, линии;
ассортимент изготавливаемой продукции и требования;
предъявляемые к ее качеству, рецептуру применяемого рабочего раствора.

Параграф 2. Аппаратчик аппретирования, 4-й разряд

17. Характеристика работ:
ведение процесса аппретирования, стабилизации, обработки латексом, термообработки, пропитки, промывки, ширения, сушки тканей, ковров, полотна, полипропиленовой пленочной ткани, ворса искусственного меха, текстильно-галантерейных изделий, нетканых полотен, ленты для застежек-молний и других изделий для несминаемой, водоотталкивающей, огнеупорной, малоусадочной и других видов отделок на аппретурно-сушильном барабане, сушильно-ширильном агрегате с фальцкаландром, аппретурных машинах, аппретурно-сушильно-шириль-ных и сушильно-стабилизационных агрегатах, на плюсовках, сагрегированных и несагрегированных с сушильной машиной, сушильно-ширильных агрегатах и машинах;
обеспечение непрерывности процесса аппретирования, качества обрабатываемой продукции, экономного расходования пара, электроэнергии, химических растворов;
регулирование температуры и уровня пропитывающих растворов, температуры в сушильных камерах и термокамерах, скорости движения ткани и других полотен и изделий и их натяжения, ликвидация отрывов ткани и полотна;
обеспечение правильной стабилизации изделий, волокна, искусственного меха;
вулканизация латекса;
контроль за правильным размером кромки и ширины ткани, равномерным нанесением слоя латекса, разрезанием полотен по длине, равномерной накаткой полотна на выходе;
предупреждение образования засечек, загнутых кромок, разрывов ткани;
отбор проб для проверки концентрации пропитывающих растворов;
обеспечение равномерного отжима полотен, дозировки и концентрации пропитывающих растворов;
наблюдение за работой применяемых контрольно-измерительных приборов, автоматических регулирующих устройств и вентиляции;
обслуживание раскатного устройства и электротельфера;
транспортирование готовой продукции в установленное место.
18. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
технологический процесс обработки изготавливаемой продукции;
принцип действия систем автоматического регулирования технологического процесса аппретирования;
требования, предъявляемые к качеству аппретирования.

Параграф 3. Аппаратчик аппретировани, 5-й разряд

19. Характеристика работ:
ведение процесса аппретирования, мерсеризации, пропитки химическим раствором, ширения, сушки, термообработки, промывки, стабилизации тканей, нетканых полотен, полипропиленовой пленочной ткани, подпарки полотен и искусственного меха и других видов изделий для несминаемой, водоотталкивающей, огнеупорной или других аналогичных видов отделки на поточных линиях, аппретурно-отделочных линиях и агрегатах с автоматическим регулированием технологического процесса, сушильно-стабилизационных агрегатах с автоматическим управлением, обеспечение синхронности в работе машин агрегата, линии;
наблюдение с пульта управления за процессом аппретирования, термостабилизации, сушки, ширения во всех секциях применяемых поточных линий и агрегатов по показаниям контрольно-измерительных приборов и средств автоматики;
в трикотажном производстве - выполнение работ по наладке и ремонту оборудования сушильно-ширильной машины;
контроль за качеством аппретирования полотна, ткани, искусственного меха и других изделий, шириной отделанной ткани, степенью ее влажности в соответствии с государственным стандартом.
20. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
основные химические вещества, применяемые при аппретировании и стабилизации различных видов тканей и изделий;
правила обращения с ними, концентрацию и рецептуру пропиточных растворов;
требования, предъявляемые к аппретированию, термостабилизации и сушке;
ассортимент обрабатываемой продукции.
21. Примеры работ:
1) выравнивание: коврового полотна по петельным рядам и рисункам;
2) проклеивание: изнаночной стороны коврового полотна на клеевом агрегате;
3) стабилизация, ширение, сушка: коврового полотна на клеевом агрегате;
4) сшивка: ковровых полотен.

2. Аппаратчик запаривания

Параграф 1. Аппаратчик запаривания, 1-й разряд

22. Характеристика работ:
ведение процесса запаривания пряжи на шпулях, лоскута и обрези в специальных запарных сосудах и камерах;
разборка лоскута и обрези по видам и размерам;
регулирование температурного режима запаривания и давления в запарных сосудах и камерах;
загрузка, выгрузка и транспортирование лоскута, обрези и кассет со шпулями в установленное место;
проверка качества запаривания.
23. Должен знать:
принцип работы;
правила эксплуатации запарных сосудов и камер;
режим запаривания;
виды обрези, лоскута и правила их разборки.

Параграф 2. Аппаратчик запаривания, 2-й разряд

24. Характеристика работ:
ведение процесса запаривания, эмульсирования утка, ткани, валяной обуви перед насадкой на колодки, предстабилизация и стабилизация трикотажного полотна и изделий в камерах, эмульсирующих машинах, чанах, аппаратах, автоклавах, запаривание капроновых сетей и делей под руководством аппаратчика запаривания более высокой квалификации;
подсортировка валяной обуви по видам и размерам;
сшивка ткани и роспуск швов;
контроль качества ведения технологического процесса;
растяжка запареной валяной обуви;
проверка исправности работы обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов;
загрузка, выгрузка и транспортирование продукции в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием.
25. Должен знать:
принцип работы и устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
технологический режим запаривания, эмульсирования и растяжки;
ассортимент обрабатываемой продукции;
требования, предъявляемые к качеству изделий после запаривания.

Параграф 3. Аппаратчик запаривания, 3-й разряд

26. Характеристика работ:
ведение процесса запаривания пряжи, ткани, кордных нитей, крученого шелка, ленты из химических волокон, платков, капроновых сетей и делей, чулочно-носочных изделий, верхних и бельевых трикотажных изделий, полуфабрикатов, изделий художественной росписи и полотна;
запаривание и прессование контурных линий на погонах для настрочки галуна, перемычки, шарфов и косынок в аппаратах, камерах, котлах, автоклавах, волокноусадочных машинах с программным управлением, зрельниках непрерывного действия, запарных машинах, машинах-прессах, формах и камерах;
обертывание навоев с кордными нитями огнестойкой тканью;
прием, загрузка и выгрузка продукции, транспортирование в установленное место;
наблюдение за применяемыми приспособлениями, контрольно-измерительными приборами, давлением пара и равномерной подачей его в оборудование;
соблюдение установленного технологического режима запаривания и прессования;
проверка качества запаривания продукции и прессования контурных линий.
27. Должен знать:
устройство и назначение обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, ассортимент обрабатываемой продукции;
технологический режим запаривания;
требования, предъявляемые к качеству изделий после запаривания.

Параграф 4. Аппаратчик запаривания, 4-й разряд

28. Характеристика работ:
ведение процесса запаривания эластичных полотен и тканей в запарных машинах с двумя запарными зонами в соответствии с технологическим режимом;
проверка состояния камер, цепного поля и накатного устройства;
наблюдение за режимом запаривания;
проверка ширины, плотности, качества запариваемых полотен и тканей;
сшивка полотен и тканей;
обслуживание электротельфера;
транспортирование продукции в установленное место.
29. Должен знать:
устройство запарной машины, электротельфера, накатного устройства, кинематического привода;
правила эксплуатации и ухода за ними, режим запаривания, артикулы полотен и тканей;
требования, предъявляемые к качеству изделий после запаривания.

3. Аппаратчик мерсеризации

Параграф 1. Аппаратчик мерсеризации, 2-й разряд

30. Характеристика работ:
ведение процесса мерсеризации хлопчатобумажной суровой или крашеной пряжи и ткани на мерсеризационных машинах под руководством аппаратчика мерсеризации более высокой квалификации;
прием пряжи;
транспортирование пряжи и ткани;
расправка мотков пряжи на швилях и надевание их на валы машины;
заправка ткани в мерсеризационную машину;
сшивка концов ткани и укладка ее в тележку;
наблюдение за уровнем и концентрацией химических растворов в емкостях, добавлением в необходимых случаях раствора или воды;
чистка и промывка мерсеризационной машины, смазка трущихся частей.
31. Должен знать:
принцип действия мерсеризационных машин;
правила и графики ухода за ними;
виды и линейную плотность пряжи, правила расправки ее на швилях;
ассортимент обрабатываемых тканей, требуемую ширину ткани после обработки;
режим мерсеризации, концентрацию применяемых растворов и их действие на ткань.

Параграф 2. Аппаратчик мерсеризации, 3-й разряд

32. Характеристика работ:
ведение процесса мерсеризации ткани, хлопчатобумажной суровой или крашеной пряжи на мерсеризационных машинах различных систем, сагрегированных с барабанами и на мерсеризационных агрегатах под руководством аппаратчика мерсеризации более высокой квалификации;
ведение процесса мерсеризации, кисловки, промывки и сушки пряжи с соблюдением технологического режима;
установка валиков на шпулярник мерсеризационного агрегата;
перевязывание жгутов и заправка их через жгутоукладчик;
приготовление раствора щелочей соответствующей концентрации по рецепту и заливка его в ванны;
регулирование подачи пара;
заправка ткани в мерсеризационную машину или в секции мерсеризационного агрегата;
предупреждение образования загнутых кромок на ткани;
проверка пряжи на отсутствие щелочи, наблюдение за ходом технологического процесса, натяжением, отжимом и сушкой ткани, пряжи, прохождением ткани в мерсеризационной машине и качеством ее обработки, за работой разбрызгивателей и щелочеулавливателей;
периодическая проверка ширины ткани на выходе;
съем, укладка и транспортирование мерсеризационной пряжи;
чистка и промывка ванн и всех рабочих емкостей;
травление валов соляной кислотой;
чистка мерсеризационных машин и агрегатов, смазка трущихся поверхностей.
33. Должен знать:
устройство и работу обслуживаемого оборудования;
правила ухода за ним, ассортимент обрабатываемых тканей, пряжи;
требования, предъявляемые к качеству ткани и пряжи после обработки;
приемы заправки ткани в мерсеризационную машину или мерсеризационный агрегат;
рецептуру химических растворов для мерсеризации и кисловки и их свойства;
режим кисловки, промывки и сушки, влияние температуры и других факторов на процесс мерсеризации;
правила обращения с химическими материалами.

Параграф 3. Аппаратчик мерсеризации, 4-й разряд

34. Характеристика работ:
ведение процесса мерсеризации ткани, трикотажного полотна, хлопчатобумажной суровой или крашеной пряжи на мерсеризационных агрегатах, сагрегированных с барабанами;
установка валиков со жгутом на шпулярник мерсеризационного агрегата;
приготовление и заливка химических растворов определенной концентрации в распределительные баки;
заполнение ванн раствором;
заправка продукции;
проверка исправности автоматических устройств и контрольно-измерительных приборов, осуществляющих контроль за процессом мерсеризации;
регулирование по показаниям контрольных приборов режимов обработки: скорости движения и натяжения ткани, температуры, уровня и концентрации растворов в ваннах и на плюсовках мерсеризационного агрегата, давления пара в сушильных барабанах;
обеспечение сопряженности в работе машин мерсеризационного агрегата;
наблюдение за прохождением ткани, полотна в мерсеризационном агрегате и за качеством их обработки;
замена тазов.
35. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, режим мерсеризации в зависимости от обработки пряжи, полотна и ткани, концентрацию растворов и их действие на ткань, полотно и пряжу;
требования, предъявляемые к качеству обрабатываемой пряжи и ткани полотна;
назначение и правила эксплуатации автоматических устройств, осуществляющих контроль и управление технологическим процессом мерсеризации.

4. Аппаратчик парафинирования ткани

Параграф 1. Аппаратчик парафинирования ткани, 2-й разряд

36. Характеристика работ:
ведение процесса парафинирования ткани на специальном аппарате или машине;
транспортирование ткани и парафина к рабочему месту;
заправка обслуживаемых аппарата, машины расплавленным парафином и тканью;
наблюдение за равномерным нанесением на ткань слоя парафина;
регулирование скорости движения ткани и работы сушильных цилиндров;
соблюдение установленного температурного режима парафинирования;
наблюдение за работой самоклада и предотвращение наматывания ткани на его ведущий ролик;
взвешивание кусков ткани и определение количества парафина, нанесенного на ткань;
транспортирование ткани в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием.
37. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и правила ухода за ним;
виды и артикулы обрабатываемой ткани;
норму нанесения парафина на ткань;
температурный режим парафинирования.

5. Аппаратчик плюсования

Параграф 1. Аппаратчик плюсования, 3-й разряд

38. Характеристика работ:
ведение процесса пропитывания ткани, нетканого полотна химическими растворами на плюсовках;
заправка ткани и полотен в плюсовку, сшивка концов;
приготовление и наполнение ванн раствором и водой;
нагрев раствора до необходимой температуры;
наблюдение за процессом пропитки, отжима и сушки, движения ткани, нетканых полотен в плюсовке;
периодическая проверка качества пропитывания и отжима ткани;
промывка ванн;
вырезка образцов для лабораторных испытаний;
клеймение, транспортирование ткани, полотна и изделий в установленное место;
проверка заправочных роликов.
39. Должен знать:
устройство и назначение обслуживаемых машин, регулирующих устройств и контрольно-измерительных приборов;
правила эксплуатации и ухода за ними;
ассортимент ткани, нетканых полотен;
химические материалы и их свойства;
режимы пропитывания и сушки, влажность ткани, нетканого полотна после отжима;
требования, предъявляемые к качеству ткани, полотен;
способы приготовления растворов.

Параграф 2. Аппаратчик плюсования, 4-й разряд

40. Характеристика работ:
ведение процесса пропитывания химическими растворами ткани, полотна на плюсовке, сагрегированной с плитовоздушной сушилкой или сушильными барабанами;
наблюдение за движением ткани, полотна в плюсовке и сушилке, концентрацией, температурой, уровнем раствора и воды;
периодическая проверка качества пропитывания, режима и сушки ткани;
просмотр ткани;
разогрев сушилок, ведение процесса сушки в соответствии с установленным режимом.
41. Должен знать:
устройство и назначение обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов;
правила эксплуатации и ухода за ними, ассортимент ткани, полотна;
свойства применяемых химических материалов, режим пропитки и сушки ткани;
требования, предъявляемые к качеству пропитки;
правила пользования паропроводом.

6. Аппаратчик пропитки

Параграф 1. Аппаратчик пропитки, 3-й разряд

42. Характеристика работ:
ведение процесса пропитывания пряжи химическими суспензиями, промывки, кисловки, мыловки, подсиньки, умягчения, замочки и других видов обработки пряжи на кисловочно-промывных, пропиточных машинах и аппаратах;
ведение процесса пропитывания хлопка, ворса искусственного меха водоотталкивающими, противогнилостными и другими составами в плюсовках, котлах, аппликаторных машинах и красильных линиях;
подготовка сырья к процессу пропитки: надевание пряжи на колки или катушки, заправка полотна искусственного меха в пропиточную машину;
сшивка кусков полотна;
приготовление пропиточного раствора и загрузка им ванн, пуск пара;
поддержание установленного технологического режима работы и уход за обслуживаемым оборудованием;
наблюдение за нормальным поступлением химического раствора, равномерным нанесением его на ворс, степенью погружения щеток в раствор, правильным натяжением и отжимом, скоростью прохождения продукции в обслуживаемых машинах, исправным состоянием оборудования и его ограждений;
перекачка раствора в котел;
чистка и смазка трущихся поверхностей применяемых машин и оборудования;
транспортирование продукции в установленное место.
43. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, сорт и линейную плотность пряжи, свойства применяемых химических растворов;
назначение и правила обращения с ними, влияние кислот, щелочей и других используемых химических растворов на пряжу, хлопок, искусственный мех;
технологический режим обработки продукции;
требования, предъявляемые к химической обработке и качеству продукции, рецептуру и концентрацию пропиточных растворов;
способы их приготовления, правила пользования паропроводной и водопроводной системой.
44. Примеры работ:
1) пропитывание противоожигаемыми составами на центрифугальном гидроэкстракторе с последующей сушкой ленты, тесьмы, шнура.

7. Аппаратчик релаксации и стабилизации пряжи, ткани и полотна

Параграф 1. Аппаратчик релаксации и стабилизации пряжи,
ткани и полотна, 3-й разряд

45. Характеристика работ:
ведение процесса терморелаксации пряжи в автоклаве, работающем при повышенном давлении и под вакуумом;
загрузка и выгрузка ящиков с початками;
ведение процесса термостабилизации ткани, нетканого и трикотажного полотна в термокамере или стабилизационной машине, заправка ткани, полотна в камеру, машину;
осмотр, уход, чистка и смазка обслуживаемого оборудования;
регулирование процесса релаксации и стабилизации по показаниям контрольно-измерительных приборов;
транспортирование ткани, полотна.
46. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним и применяемыми контрольно-измерительными приборами;
режимы терморелаксации и термостабилизации;
правила обращения с сосудами, работающими под давлением.

8. Аппаратчик термообработки ткани

Параграф 1. Аппаратчик термообработки ткани, 2-й разряд

47. Характеристика работ:
ведение процесса термообработки ткани, полотна в зрельных аппаратах в соответствии с технологическим режимом под руководством аппаратчика более высокой квалификации;
контроль качества ткани, полотна;
накатка подкладки на валики самонаклада, клеймение или нашивка ярлыков на концы кусков ткани, полотна;
транспортирование ткани, полотна;
чистка обслуживаемых аппаратов и смазка трущихся поверхностей.
48. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
режимы чистки и смазки, ассортимент ткани;
правила заправки и сшивки ткани и полотна.

Параграф 2. Аппаратчик термообработки ткани, 3-й разряд

49. Характеристика работ:
ведение процесса термообработки ткани, полотна в зрельных аппаратах в соответствии с технологическим режимом;
заправка ткани;
регулирование температуры и влажности воздуха, натяжения и скорости прохождения ткани, полотна в зрельнике в зависимости от вида ткани, полотна и красителей;
предупреждение обрывов ткани, полотна;
контроль за работой вытяжного вентилятора, состоянием направляющих роликов и устройств для обогрева термокамеры;
проверка качества ткани, полотна;
транспортирование ткани, полотна.
50. Должен знать:
устройство зрельного аппарата;
правила эксплуатации и ухода за ним, режим чистки и смазки, ассортимент тканей, полотен, температурный режим вызревания, скорость движения ткани, полотна в зрельном аппарате.

9. Аппаратчик увлажнения

Параграф 1. Аппаратчик увлажнения, 2-й разряд

51. Характеристика работ:
увлажнение ткани перед ширением на увлажнительной машине;
транспортирование ткани к рабочему месту, заправка в увлажнительную машину;
наблюдение за равномерным увлажнением и накатыванием ткани на ролик или укладкой ее на тележку;
предотвращение образования засечек, загнутых кромок и подмочки ткани;
при укладке увлажненной ткани - наблюдение за качеством и отбор ткани с дефектами, снятие ролика;
транспортирование увлажненной ткани в установленное место;
уход за применяемой машиной.
52. Должен знать:
устройство увлажнительной машины;
правила эксплуатации и ухода за ней, ассортимент ткани и требуемую степень ее увлажнения.

10. Бахромщик

Параграф 1. Бахромщик, 1-й разряд

53. Характеристика работ:
образование бахромы определенной длины путем удаления нитей с краев изделий вручную;
срезание кромки и разрезание ткани на изделия;
осыпание нитей с расчесыванием бахромы;
складывание и транспортирование ткани и изделий.
54. Должен знать:
ассортимент и размер изделий, установленную длину бахромы;
приемы расчесывания бахромы.

Параграф 2. Бахромщик, 2-й разряд

55. Характеристика работ:
образование бахромы путем обвязывания платков и других штучных изделий на бахромонаметочной машине или вязание бахромы и кистей вручную крючком или язычковой иглой в соответствии с установленным рисунком;
разрезание бахромы, контроль количества изделий в куске, качества бахромы;
заправка бахронаметочной машины и наметка бахромы;
связывание кистей и изготовление бахромы с пукольком;
складывание, транспортирование изделий;
уход за обслуживаемым оборудованием.
56. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации бахромонаметочной машины, ассортимент обрабатываемых изделий;
виды бахромы и требования, предъявляемые к ее качеству;
приемы ручного вязания бахромы.

Параграф 3. Бахромщик, 3-й разряд

57. Характеристика работ:
образование бахромы на бахромокрутильной и бахромной машинах, расправка, сшивка и заправка платков и других штучных изделий непрерывной лентой;
последовательное выполнение рабочих приемов по скручиванию бахромы;
наблюдение за работой механизмов, натяжением платков и качеством крутки бахромы;
проборка нитей основы в бердо и галево;
транспортирование и складывание изделий;
уход за обслуживаемыми машинами.
58. Должен знать:
устройство бахромокрутильной и бахромной машин;
правила эксплуатации и ухода за ними, ассортимент бахромы и платочных изделий;
виды бахромы и требования, предъявляемые к ее качеству.

11. Варщик аппрета

Параграф 1. Варщик аппрета, 2-й разряд

59. Характеристика работ:
приготовление и варка различных видов аппрета в варочных емкостях по заданной рецептуре в соответствии с технологическим режимом;
транспортирование крахмала, муки и других материалов, дозировка и загрузка их в варочное оборудование;
проверка качества аппрета;
взвешивание приготовленного аппрета и подача его по трубопроводу к варочным емкостям;
учет расхода материалов;
чистка и промывка варочного оборудования.
60. Должен знать:
устройство варочного оборудования, правила эксплуатации и ухода за ним;
наименование и свойства применяемых материалов;
установленную рецептуру и технологический режим приготовления аппрета.

Параграф 2. Варщик аппрета, 4-й разряд

61. Характеристика работ:
приготовление и варка различных видов аппрета на основе синтетических высокополимеров в соответствии с заданными рецептами в варочных емкостях;
транспортирование, дозировка и загрузка компонентов в варочное оборудование;
контроль качества аппрета;
учет расхода химических материалов;
подача аппрета по трубопроводу к варочным емкостям;
уход за варочным оборудованием.
62. Должен знать:
устройство варочного оборудования для варки сложного аппрета;
правила эксплуатации и ухода за ним;
рецептуру и технологический режим приготовления аппрета.

12. Выгребальщик костры

Параграф 1. Выгребальщик костры, 2-й разряд

63. Характеристика работ:
выгребание костры, пыли и других отходов из-под чесальных, льночесальных, пенькочесальных, грубочесальных, угароочищающих машин;
очистка пневмоклапанов от пыли, костры и других отходов;
разборка отходов по видам;
выборка годного волокна;
заготовка тары;
затаривание волокна, костры с привязкой бирок и транспортирование в установленное место.
64. Должен знать:
устройство пневмоклапанов, классификацию отходов;
порядок и режим очистки пневмоклапанов;
выгребания костры и других отходов.

13. Выгребальщик очеса

Параграф 1. Выгребальщик очеса, 2-й разряд

65. Характеристика работ:
выгребание очеса из ящиков льнопенькочесальных, льночесальных машин;
заготовка тары и укладывание очеса в тару по номерам;
взвешивание очеса;
вкладывание в тару с очесом ярлыков, бирок с обозначением номера очеса, других качественных признаков и веса;
транспортирование очеса к весам, месту хранения, прессам.
66. Должен знать:
номера очесов;
порядок выборки их из ящиков льнопенькочесальных и льночесальных машин и заполнения ярлыков.

14. Выжигальщик рисунков

Параграф 1. Выжигальщик рисунков, 2-й разряд

67. Характеристика работ:
выжигание по дереву рисунков крупных контуров на выжигательной машине под ручную набивку под руководством выжигальщика рисунков более высокой квалификации, подготовка машины к работе;
расплавка металла;
отливка лекала, снятие с болванки и очистка для последующего изготовления цветок манера под ручную набивку изделий;
контроль качества лекал;
изготовление необходимого инструмента;
уход за обслуживаемым оборудованием.
68. Должен знать:
устройство и правила работы на выжигательной машине и металлоплавильном приспособлении;
технологический процесс выжигания крупных контуров рисунков;
способы расплавки металла;
правила отливки лекала;
требования, предъявляемые к качеству лекал.

Параграф 2. Выжигальщик рисунков, 3-й разряд

69. Характеристика работ:
выжигание по дереву рисунков смешанных контуров на выжигательной машине, подготовка машины к работе;
расплавка металла;
отливка лекала, снятие с болванки и очистка для последующего изготовления цветок манера под ручную набивку изделий;
контроль качества лекал;
изготовление необходимого инструмента;
уход за обслуживаемым оборудованием.
70. Должен знать:
устройство и правила работы на выжигательной машине и металлоплавильном приспособлении;
технологический процесс выжигания смешанных контуров рисунков;
способы расплавки металла;
правила отливки лекала, состав и пропорции металлов, применяемых при отливке;
требования, предъявляемые к качеству лекал.

Параграф 3. Выжигальщик рисунков, 4-й разряд

71. Характеристика работ:
выжигание по дереву рисунков мелких и турецких контуров на выжигательной машине, подготовка машины к работе;
расплавка металла, отливка лекала, снятие с болванки и очистка для последующего изготовления цветок манера под ручную набивку изделий;
контроль качества лекал;
изготовление необходимого инструмента;
уход за обслуживаемым оборудованием.
72. Должен знать:
устройство и правила работы на выжигательной машине и металлоплавильном приспособлении;
технологический процесс выжигания мелких и турецких контуров рисунков повышенной сложности;
способы расплавки металла, правила отливки лекала;
состав и пропорции металлов, применяемых при отливке;
требования, предъявляемые к качеству лекал.

15. Гравер

Параграф 1. Гравер, 2-й разряд

73. Характеристика работ:
гравирование вручную на матрицах, валах и цинковых листах рисунков под руководством гравера более высокой квалификации;
заточка грабштихелей и подготовка гравировального инструмента.
74. Должен знать:
приемы гравирования;
глубину гравюры и зависимости от вида печати или ассортимента тканей.

Параграф 2. Гравер, 3-й разряд

75. Характеристика работ:
гравирование вручную простых рисунков: на матрицах - одновального (однокрасочного) рисунка простого контура и штрифа, оконтуривание грунтовых рисунков и ровная нарезка без травления непосредственно от руки, на цинковых листах - простого рисунка, второго контура в платочных рисунках;
подготовка матриц или цинковых листов к гравированию;
перевод рисунка на матрицу или цинковый лист с увеличением его, выправка рисунка;
шлифовка матриц, снятие слепка с них и пробное печатание;
выправка гравюры на матрицах или цинковых листах.
76. Должен знать:
построение простого рисунка, раппорт его;
способы перевода рисунка на матрицы и цинковые листы;
приемы гравирования простых рисунков на матрицах и цинковых листах;
глубину гравюры в зависимости от вида печати и ассортимента ткани.

Параграф 3, Гравер, 4-й разряд

77. Характеристика работ:
гравирование вручную рисунков средней сложности: на матрицах - крупных фигур с открытым грунтом двух-трехвальных рисунков с точным трафлением красок, накладок (полутонов), пробелов и правильных геометрических фигур (контура и штрифа), с трафлением смежных контуров, на цинковых листах - контура с закруглением и росчерком в многовальных платочных рисунках средней сложности с несложными полутонами и накладками, на валах - рисунков средней сложности;
разметка и свод раппорта;
выгородка красок в гравюре в зависимости от ассортимента ткани и характера фигур;
подрезка и исправление контура и штрифа гравировки средней площади;
поправка несложных теней и полутеней, колец и гребенок на сработавшейся поверхности вала;
исправление дефектов крупных размеров;
снятие слепка и пробное печатание;
выправка гравюры.
78. Должен знать:
построение средней сложности рисунка, раппорт и трафление его;
способы перевода рисунка на матрицы, цинковые листы, глубину гравюры в зависимости от вида печати и ассортимента тканей;
приемы гравирования рисунков средней сложности на матрицах, валах и цинковых листах;
способы проверки разноски и трафления их по слепку матрицы;
способы подбора штрифа под каждую краску в зависимости от цвета и размера фигуры на матрицах и валах;
правила работы с проекционным фонарем при гравировании на цинковых листах.

Параграф 4. Гравер, 5-й разряд

79. Характеристика работ:
гравирование вручную многовальных сложных рисунков: на матрицах - крупных фигур с открытым фоном в многовальных рисунках, с теневым и ровным пико, с крупными сетками, имеющими разрез в раппорте, с различной формой и размером гребенки, закругленного контура различного вида и размера, с трафлением смежных контуров, на валах - многовальных рисунков, состоящих из контурных штрихов с несложными тенями (штрифными и пиковыми), с нанесением на вал колец, гребенок, квадратиков и тому подобное, восстановление недостающих фигур рисунка, на цинковых листах - контура с закруглением и росчерком в сложных многовальных платочных, каймовых рисунках и рисунках картинного и портретного характера со всевозможными накладками и полутонами;
разметка и свод раппорта;
выгородка красок в гравюре в зависимости от ассортимента ткани и характера фигур;
травление и шлифовка молета;
подрезка и исправление крупных штрифных площадей после травления или нарезки на штрифной машине;
углубление сработавшейся сложной гравюры - тени, пико, полутона;
исправление поврежденной гравировки;
нанесение штрифа на чертильной машине при гравировании на матрицах;
изготовление и закалка инструмента для гравирования сложных рисунков.
80. Должен знать:
построение сложного рисунка и правила трафления его;
способы перевода рисунка на матрицы и цинковые листы, глубину гравюры в зависимости от вида печати и ассортимента тканей;
приемы гравирования сложных рисунков на матрицах, валах и цинковых листах;
способ подбора штрифа под каждую краску в зависимости от цвета и размера фигуры на молетах и валах;
способы травления.

Параграф 5. Гравер, 6-й разряд

81. Характеристика работ:
гравирование вручную особо сложных рисунков;
гравирование на электрогравировальном автомате рисунков любой сложности: на матрицах - мелких фигур в многовальных рисунках с теневой накладкой красок, сплошных пиковых, с теневым и полутоновым пико, различными сыпями, теневым контуром, мелкими сетками и тонкими диагоналями, штрифа для серебристых каландров, с трафлением смежных контуров, на валах - многовальных и платочных рисунков со всевозможными тенями, полутонами и накладками, а также рисунков портретного и картинного характера с трафлением смежных контуров;
подготовка матриц и валов к гравированию;
перевод рисунка на молет;
выправка контура;
нанесение штрифа на чертильной машине;
травление и шлифовка молета;
снятие слепка с награвированного молета и пробное печатание;
выправка гравюры;
изготовление и закалка инструмента для гравирования особо сложных рисунков;
сборка, разборка, чистка электрогравировального автомата и смазка трущихся поверхностей.
82. Должен знать:
построение особо сложного рисунка, раппорта и правила трафления его;
способы перевода особо сложных многокрасочных рисунков на молеты, глубину гравюры в зависимости от вида печати и ассортимента тканей;
приемы гравирования особо сложных рисунков на молетах и валах;
способы подбора штрифа на каждую краску в зависимости от цвета и размера фигуры на молетах и валах;
способы травления и шлифовки молета.

Параграф 6. Гравер, 7-й разряд

83. Характеристика работ:
гравирование на электронно-гравироваль-ном автомате особо сложных рисунков;
установка и проверка гравируемого вала;
заточка и контроль резцов;
подбор шестерен и настройка коробки скоростей на необходимую линиатуру;
монтаж и ретушь оригинала;
настройка фотоголовки, формы и глубины гравируемой точки;
проверка раскладки растра;
расчет размещения раппортов на валу, подготовка счетчика к началу гравирования;
настройка режима оконтуривания, тон-корректора при тонком гравировании, коммутатора импульсов растра для гравирования фоновых растровых структур;
диагностика электронно-гравировального автомата, нахождение неисправностей, замена электронных ячеек, настройка параметров.
84. Должен знать:
устройство электронно-гравировального автомата, правила эксплуатации и ухода за ним, построение рисунка и раппорта любой сложности;
способы изготовления цветоделенных оригиналов;
способы подготовки валов для гравирования;
способы выбора типа, величины растра и глубины гравюры в зависимости от ассортимента тканей, применяемых красителей и характера рисунка;
способы проверки, ремонта и настройки применяемого оборудования.

16. Декатировщик

Параграф 1. Декатировщик, 2-й разряд

85. Характеристика работ:
декатировка тканей (кроме шерстяных), трикотажных и нетканых полотен на декатировочных машинах в соответствии с технологическим режимом;
подготовка декатира к работе;
заправка ткани в декатир;
выборка обработанной ткани или полотна в тележку или накатка на ролик;
наблюдение за ходом технологического процесса, качеством декатировки и влажностью ткани на выходе, работой паропроводной системы и вакуум-насосов;
наполнение ванны водой и подогрев ее до установленной температуры при работе на мокром декатире;
последовательная обработка ткани паром, горячей и холодной водой;
транспортирование ткани к декатировочной машине и обработанной ткани в установленное место;
чистка декатировочной машины и смазка трущихся поверхностей.
86. Должен знать:
устройство декатиров, правила их эксплуатации;
правила заправки декатира, обращения с транспортными средствами, ассортимент ткани, трикотажных и нетканых полотен;
технологический режим декатировки.

Параграф 2. Декатировщик, 3-й разряд

87. Характеристика работ:
декатировка шерстяных тканей на мокром и заключительном декатире, войлоков на самопрессе, головных уборов в декатировочных котлах в соответствии с технологическим режимом;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе;
заправка, загрузка продукции;
сшивание войлоков в непрерывное полотно;
наблюдение за процессом декатировки;
контроль качества декатировки, снятие с форм, отметка размера, фасона и центра головного убора;
наблюдение за давлением пара, работой вакуум-насоса, отводов конденсата, качеством декатировки и влажностью ткани на выходе;
выгрузка обработанной продукции, заполнение паспортов на нее;
транспортирование продукции, уход за обслуживаемым оборудованием и смазка трущихся поверхностей.
88. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и контрольно-измерительных приборов;
правила эксплуатации и ухода за ними, ассортимент декатируемой продукции;
технологический режим декатировки;
правила заполнения паспортов на обработанную продукцию;
правила заправки обслуживаемого оборудования и регулирования рабочих органов;
методы определения центра головных уборов.

Параграф 3. Декатировщик, 4-й разряд

89. Характеристика работ:
декатировка шерстяных тканей под давлением в автоклавном декатире, оснащенном пультом программного управления;
установка необходимого режима декатировки;
подготовкаобслуживаемого оборудования к работе;
подбор ткани по артикулам и мере, сшивка в непрерывное полотно, заправка в автоклавный декатир;
накатка ткани и спутника с помощью автоматики;
обеспечение плотной намотки спутника с помощью нажимного цилиндра;
контроль за транспортированием цилиндра от накатного устройства в автоклав и фиксация запорного устройства;
наблюдение за показаниями контрольно-измерительных приборов, работой вакуум-насосов, отводов конденсата;
контроль качества декатировки;
транспортирование тележек пустых и с тканью в установленное место;
наблюдение за правильной укладкой ткани;
чистка автоклавного декатира и смазка трущихся поверхностей.
90. Должен знать:
устройство обслуживаемых оборудования и контрольно-измерительных приборов;
правила эксплуатации и ухода за ними, правила эксплуатации пульта управления автоклавного декатира, ассортимент обрабатываемых тканей;
технологический режим декатировки;
правила заправки ткани в автоклавный декатир и регулирования его рабочих органов;
требования, предъявляемые к качеству декатировки, пороки декатировки;
причины их возникновения и способы устранения.

17. Заготовщик карт и паковочных материалов

Параграф 1. Заготовщик карт и паковочных материалов, 2-й разряд

91. Характеристика работ:
заготовка и подбор карт по номерам;
подготовка вспомогательных материалов для перевязки кусков ткани, картона, тесьмы, бумаги, транспортирование их в установленное место;
вставка пистонов в отверстия карт с закреплением их на специальном приспособлении;
связывание концов карт на специальной машине или специальном ремне;
проверка, ремонт карт для ткацких станков;
исправление вязки карт;
замена непригодных карт новыми, вставка выпавших пистонов, замена спиц;
разрезание износившихся вязок и подбор карт по номерам для вязки на специальной машине, ее чистка и смазка.
92. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила его эксплуатации и ухода за ним;
порядок подборки и нумерации карт, намотки тесьмы или ниток;
приемы крепления пистонов;
правила вязки и намотки тесьмы;
способы соединения и ремонта карт;
требования, предъявляемые к качеству карт;
виды паковок.

18. Заготовщик химических растворов и красок

Параграф 1. Заготовщик химических растворов и красок, 2-й разряд

93. Характеристика работ:
заготовка химических растворов и красок;
фильтрация химических и красильных растворов согласно требованиям, предъявляемым к качеству этих растворов, под руководством заготовщика химических растворов и красок более высокой квалификации;
транспортирование красок и пустой тары;
взвешивание красок и пустой тары;
учет расхода красителей и материалов;
чистка обслуживаемого оборудования и промывка емкостей в соответствии с техническими требованиями.
94. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и правила эксплуатации и ухода за ним;
наименование и свойства красителей, химических материалов и их марки;
требования, предъявляемые к качеству красильных и химических растворов, установленную рецептуру красок;
правила ведения первичного учета химических растворов и красок.

Параграф 2. Заготовщик химических растворов и красок, 3-й разряд

95. Характеристика работ:
заготовка химических, протравных, хлорных растворов и красок в соответствии с утвержденными режимами и рецептами для обработки и крашения тканей и сетей в емкостях, консервирования сетей;
проверка качества красителей и химических материалов, их взвешивание и загрузка в емкости;
маркировка емкостей с красками;
регулирование подачи пара, давления и продолжительности образования однородной массы заготовляемых растворов, соблюдение установленной их концентрации, обеспечение ими бесперебойного снабжения потребителей (разлив в тару или подача по трубопроводу);
отбор проб красок для анализа;
транспортирование химических растворов и красок.
96. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
назначение регулирующих устройств и контрольно-измерительных приборов;
правила пользования и ухода за ними, рецептуру и технологический режим изготовления химических растворов и красок;
наименования, свойства, качество и назначение химических материалов и красителей, их марки и классы;
признаки готовности химических растворов и красок, химические реакции при смешивании различных химикатов;
требования, предъявляемые к качеству заготовляемых химических растворов и красок.

Параграф 3. Заготовщик химических растворов и красок, 4-й разряд

97. Характеристика работ:
заготовка химических, красильных и хлорных растворов, противоожигаемой пропитки и загусток в емкостях;
приготовление маточных растворов, синтетических моющих средств и серий красок по рецептам согласно расписанию и заказу с подбором тонов, рабочего раствора для клеевых нетканых полотен;
расчеты купюровки для приготовления красок всех групп (кубовых, протравных, черноанилиновых, диазокрасок, проционных и других) по установленным рецептам;
распаковка химических материалов и транспортирование тары;
загрузка и развешивание в определенной последовательности химических растворов в емкости;
соблюдение установленной концентрации химических растворов, определение готовности растворов, загусток и красок;
проверка качества приготовленных красок.
98. Должен знать:
устройство обслуживаемых оборудования и контрольно-измерительных приборов;
правила эксплуатации и ухода за ними, ассортимент вырабатываемых тканей и изделий;
рецептуру и технологический режим приготовления связующего раствора, загусток, мыла, красителях, хлорных, маточных растворов и красок;
признаки их готовности, химические реакции при смешивании различных химикатов;
способы приготовления серий красок и восстановления кубовых красок;
требования, предъявляемые к качеству приготовленных растворов, загусток и серий красок.

19. Заливщик игольно-платинных изделий

Параграф 1. Заливщик игольно-платинных изделий, 3-й разряд

99. Характеристика работ:
заливка вручную расплавленного металла (сплав свинца с баббитом) в формы для изготовления плиток с игольно-платинными изделиями к вязальным машинам;
приготовление компонентов для сплава металла;
включение и выключение тигельной печи;
подготовка инструмента для работы и тары для установки залитых игольно-платинных изделий;
получение игл и платин, промывка их в бензине;
подбор и вставка в пресс-форму платин и игл вручную, проверка и выравнивание их по горизонтали и по глубине осадки;
заливка форм с деталями расплавленным металлом вручную заливочной ложкой;
обрубка литников у плиток на обрубочном станке;
набор остывших плиток с иглами в шаблоны и правка их с соблюдением установленных технологических требований (игольного шага и высоты игл);
проверка качества заливки;
укладывание изготовленных игольно-платинных изделий в тару в установленном порядке;
при изготовлении игольно-платинных изделий к основовязальным быстроходным машинам типа «Вертелка» системы «Кокет» - лужение деталей (платин, крючковых игл), опускание в расплавленную канифоль, в сплав металла, протирка и промывка их в бензине;
переплавление остатков металла и возвращенных плиток с использованными иглами;
отбор игл, пригодных для повторного использования.
100. Должен знать:
устройство тигельной печи, обрубочного станка, пресс-формы, состав сплава и удельный вес компонентов в сплаве;
технологический и температурный режим заливки, позиции игольно-платинных изделий и классы машин, к которым они изготовляются;
требования, предъявляемые к иглам, платинам и изготовляемым игольно-платинным изделиям.

20. Замачивальщик шелка-сырца

Параграф 1. Замачивальщик шелка-сырца, 2-й разряд

101. Характеристика работ:
ведение технологического процесса замачивания шелка-сырца согласно установленному режиму в ванне, вакуум-аппарате;
подготовка шелка к замачиванию: завертывание в салфетку и укладывание в ванну, вакуум-аппарат, установка стержней с шелком-сырцом в кассету и загрузка в бак;
приготовление эмульсии для замачивания по рецептам;
наблюдение за температурой, давлением и направлением циркуляции эмульсии;
выгрузка шелка, укладка и установка стержней шелка-сырца на тележку, транспортирование;
сбор мотовил и стержней.
102. Должен знать:
устройство и принцип работы вакуум-аппарата технологический режим замачивания шелка-сырца;
требования, предъявляемые к качеству замачивания;
рецептуру и способы приготовления эмульсии для замачивания;
порядок замачивания и загрузки шелка-сырца.

21. Заправщик оборудования

Параграф 1. Заправщик оборудования, 2-й разряд

103. Характеристика работ:
заправка проходного аппарата лентой, тесьмой и полотном в процессе крашения, заправка сетевязальных машин под руководством заправщика оборудования более высокой квалификации;
подготовка полуфабриката к заправке и проборке;
проборка и присучивание нитей основ на основовязальных машинах;
наработка полоски полотна;
сшивание концов тесьмы, лент, полотна с заправкой их на стойку и установкой тормозных колодок;
наблюдение за прохождением продукции и расправка изделий на роликах до первой красильной ванны;
ведение учета заправок основ;
заготовка арката и рамных шнуров, сматывание нитей с мотков или катушек определенной длины, разрезание их и перевязывание в пучки;
вывязывание петли в соответствии с заправкой ткани, связывание заготовленного арката десятками;
при заготовке рамных шнуров - скручивание нитей, надевание карабинчиков и закрепление их;
замена челночных шпуль и их транспортирование.
104. Должен знать:
принцип работы обслуживаемого оборудования;
правила ухода за ним, линейную плотность перерабатываемых нитей;
требования, предъявляемые к качеству изделий, полотна, нитей арката и рамных шнуров, навиванию на шпули;
порядок заправки и сшивки ленты, тесьмы и полотна, степень натяжения изделий;
правила заготовки арката и рамных шнуров.

Параграф 2. Заправщик оборудования, 3-й разряд

105. Характеристика работ:
заправка жаккардовых машин под руководством заправщика оборудования более высокой квалификации, аксминстерских коврово-ткацких станков, плетельных и плетельно-бассонных и уточно-вязальных машин, вышивальных машин «Автомат» ворсовой основой, нитями гладких и рисунчатых основ, полотнами, сетевязальных машин с заменой челночных шпуль;
проборка и присучивание нитей рисунчатых основ, аркатных шнуров в соответствии с технологической картой;
подготовка оборудования и основ к заправке и проборке, срез и установка основ;
предварительная проверка веретен, шпуль и натяжных приспособлений;
заготовка подвесов, прикрепление их к лицам;
выравнивание уборки по линейке, концов нитей по высоте ворса;
дополнительное наматывание (перехват полотна);
разборка нитей основы по цветам и оттенкам;
регулирование работы механизмов оборудования;
замена рамных шнуров арката, лиц новыми по мере их износа;
проверка качества заправки, обслуживаемых машин и оборудования;
наработка полоски полотна после проборки и присучивания основы;
устранение сбитого рисунка;
ликвидация обрывов нитей;
надевание петель ластика и деталей чулочно-носочных, перчаточных и верхних трикотажных изделий на заправочную гребенку;
чистка обслуживаемых машин и оборудования, смазка трущихся поверхностей;
сбор и сдача отходов.
106. Должен знать:
устройство и классы обслуживаемых машин и правила эксплуатации и ухода за ними, взаимодействие их отдельных механизмов;
способы разводки деккерных и нитеводительных патентов;
способы различных видов вязания, правила заправки полотна по системам и классам машин, артикулы полотна, изделий, степень натяжения полотна, заправочную карту, заправочные расчеты петельных изделий, виды и структуру вышиваемых изделий;
виды переплетений и рисунков;
свойства перерабатываемого сырья;
виды и линейную плотность пряжи, требования, предъявляемые к качеству пряжи, нитей, тканей, полотна, изделий.

Параграф 3. Заправщик оборудования, 4-й разряд

107. Характеристика работ:
заправка основы на ткацких и лентоткацких станках с соблюдением параметров заправки;
заправка и перезаправка уточно-вязальных жаккардовых, уточно-вязальных, основовязальных и гардиновязальных машин соответственно заправочным расчетам по видам переплетений и рисункам, двух-, трех- и четырехгребеночных основовязальных однофонтурных машин типа «Веретелка», кружевных и аналогичных машин гладкими основами из искусственных и синтетических волокон и хлопчатобумажной пряжи различной линейной плотности;
заправка заправочных гребенок котонных машин, сборка жаккардовых механизмов под руководством заправщика текстильного оборудования более высокой квалификации;
установка гребенок в рабочее положение, навоев с основами и всех деталей, собирание игл и крючков для жаккардовых машин, надевание шнуров на крючки, провязывание аркатных шнуров и связывание их согласно расчету проборки в кассейную доску;
пропитывание шнуров и арката специальным составом;
наработка полоски полотна;
ликвидация обрывов нитей.
108. Должен знать:
устройство, взаимодействие и принципы работы основных механизмов обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
правила заправки основ и жаккардовых машин;
виды проборки, переплетений и рисунков;
порядок разборки сменных шестерен ткацкого станка, виды и линейную плотность пряжи, артикулы вырабатываемой продукции, параметры заправок по артикулам;
требования, предъявляемые к качеству заправки оборудования.

Параграф 4. Заправщик оборудования, 5-й разряд

109. Характеристика работ:
заправка, сборка и перезаправка жаккардовых машин, основовязальных жаккардовых, гардиновязальных и кружевных машин, основовязальных и тюлевых машин всех систем и классов соответственно рисунку заправляемой ткани, заправочным расчетам по видам переплетений и рисунков, двух-, трех- и четырехгребеночных осно однофонтурных машин типа «Вертелка» основами рисунчатых, ажурных переплетений на смешанных видах сырья, двухфонтурных основовязальных машин и кружевных машин основой из искусственных и синтетических нитей и хлопчатобумажной пряжи различной линейной плотности;
подготовка арката в пучки для проборки в кассейную доску;
установка гребенок для заправки нитей в соответствии с раппортом рисунка;
проборка в кассейную доску аркатных шнуров согласно проборному расчету;
проверка правильности заправки обслуживаемых машин, ликвидация обрывов нитей и дефектов заправки, чистка машин и смазка трущихся поверхностей.
110. Должен знать:
устройство, взаимодействие, кинематические схемы и принципы работы основных механизмов обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
правила сборки и заправки жаккардовых машин, заправочные карты и раппорты рисунков, ассортимент и заправочные расчеты тканей;
расчет проборки в кассейную доску;
размеры и свойства игл и крючков;
технологию пропитки и просушки арката;
порядок нанесения олифы на аркатные шнуры.

22. Изготовитель парафиновых колец

Параграф 1. Изготовитель парафиновых колец, 2-й разряд

111. Характеристика работ:
ведение процесса изготовления парафиновых колец для парафинирования пряжи;
загрузка плавильных аппаратов парафином;
подогрев и заливка парафина в подготовленные формы;
съем готовых парафиновых колец, проверка их качества и отбраковка поврежденных колец;
укладка и транспортирование колец.
112. Должен знать:
устройство плавильных аппаратов и форм для изготовления парафиновых колец;
правила эксплуатации и ухода за ними;
рецептуру парафинового состава;
требования, предъявляемые к качеству парафиновых колец;
правила укладывания готовых колец.

23. Каландровщик

Параграф 1. Каландровщик, 3-й разряд

113. Характеристика работ:
ведение процесса влажно-тепловой отделки ткани, трикотажного и нетканого полотен, трикотажных, текстильно-галантерейных изделий и спецотделки искусственного меха на трикотажной основе на гладильно-отпаривающих машинах и каландрах различных типов с соблюдением заданного технологического режима;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе, транспортирование ткани, полотна, изделий, сшивка кусков ткани и заправка их в гладильно-отпаривающую машину;
регулирование подачи пара, системы нагрева и увлажнения в зависимости от свойств волокна, вида ткани и изделий;
периодическая проверка качества выходящей ткани, полотна и других изделий в установленном порядке, выявление дефектов; Клеймение концов ткани и изделий;
съем продукции;
при обслуживании каландра, сагрегированного с термокамерой - наблюдение за температурой термокамеры;
при обслуживании газового каландра - регулирование подачи газа и воздуха в газовую камеру и наблюдение за нормальным горением газа;
при обслуживании каландра, сагрегированного с мерильной машиной - обслуживание мерильной машины с периодической проверкой ширины и штапа тканей, снятием промеренной ткани и укладкой ее в тележку;
при обслуживании тиснильного каландра - наблюдение за равномерным тиснением и рельефностью рисунка;
транспортирование отделанных тканей, полотен и изделий в установленное место.
114. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемыми машинами, взаимодействие отдельных их частей;
способы заправки и перезаправки, ассортимент и артикулы отделываемых тканей, полотен и изделий;
технологические режимы отделки;
правила накатки;
требования, предъявляемые к качеству изделий в соответствии с государственным стандартом, при обслуживании каландра, сагрегированного с термокамерой - правила обращения с термокамерой, при обслуживании каландра, сагрегированного с мерильной машиной - способы заправки ткани в машину и степень натяжения при размеривании, при обслуживании газового каландра - правила обращения с газом, при обслуживании тиснильного каландра - степень нагрева металлического вала.
При выполнении вручную шлифовки, доводки и прикатки поверхности вала и работ по регулированию узлов и систем каландра (системы нагрева, механизма высоты укладывания полотна и другие) - 4-й разряд.

24. Кисловщик

Параграф 1. Кисловщик, 3-й разряд

115. Характеристика работ:
ведение технологического процесса кисловки, промывки и подсиньки пряжи после мерсеризации в промывных машинах, аппаратах и барках;
получение и транспортирование химических материалов, приготовление растворов кислоты и подсиньки;
навешивание мотков пряжи на планки (шесты) или упаковка мотков пряжи в мешочки, наполнение барок водой, подогрев воды;
загрузка мотков пряжи в промывную машину или барку;
ведение и регулирование процессов кисловки, промывки до полной нейтрализации пряжи и подсиньки в соответствии с установленным режимом;
перегрузка пряжи в процессе обработки из одной барки в другую, выгрузка обработанной продукции;
чистка и промывка промывных машин и барок.
116. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации промывных машин и барок, применяемых контрольно-измерительных приборов и автоматических аппаратов;
свойства щелочей и кислот и их действие на пряжу в процессе кисловки и промывки;
правила обращения с химикатами.

25. Коллекционер образцов тканей и трикотажного полотна

Параграф 1. Коллекционер образцов тканей и трикотажного
полотна, 2-й разряд

117. Характеристика работ:
коллекционирование образцов тканей и трикотажного полотна с новыми рисунками под руководством коллекционера образцов тканей и трикотажного полотна более высокой квалификации;
наклеивание образцов и ярлыков в книги с указанием номера, вида и рисунка ткани;
складывание отобранных образцов для хранения или отправки.
118. Должен знать:
ассортимент тканей и трикотажных полотен, номера рисунков и расцветок;
правила вырезания образцов тканей и трикотажных полотен, их размеры и порядок хранения.

Параграф 2. Коллекционер образцов тканей и трикотажного
полотна, 3-й разряд

119. Характеристика работ:
коллекционирование образцов тканей и трикотажного полотна по расцветкам и рисункам;
наклеивание образцов тканей в альбом для расписания заказа на соответствующий период;

подготовка и контроль качества образцов тканей для выставки, художественного совета, ярмарки, заказчиков и экспортных поставок;

подготовка образцов для наклеивания их в стеллажные, кипные карты или в специальные листы для тканей, направляемых на упаковку или контейнеры;
оформление кипной карты с указанием номера стеллажа или кипы, даты, сортности, артикула и вида, количества кусков и метров.
120. Должен знать:
ассортимент тканей и трикотажных полотен, номера рисунков, расцветок;
правила вырезания образцов тканей и их размеры;
порядок ведения книг образцов тканей и трикотажного полотна;
правила хранения образцов;
государственные стандарты на качество тканей.

26. Комплектовщик

Параграф 1. Комплектовщик, 1-й разряд

121. Характеристика работ:
комплектование и свертывание вручную в куфты мотков пряжи, нитей, связывание мотков, куфт пряжи или ластиков в цепь установленной длины и веса, рулонов тесьмы;
проверка перевязки мотков и куфт с исправлением дефектов перевязки;
транспортирование продукции;
навешивание мотков на перевес или крючки и расправка их;
отбраковка некачественных мотков, пряжи или ластиков по внешнему виду;
сдача отбракованной продукции в установленном порядке;
отсчет установленного количества мотков, снятие и свертывание их в куфты;
укладка куфт в тару.
122. Должен знать:
виды и линейную плотность пряжи и нитей, внешние пороки пряжи, ластиков, тесьмы;
порядок подбора куфт по количеству мотков в зависимости от линейной плотности пряжи и нити;
правила перевязки и связывания.

Параграф 2. Комплектовщик, 2-й разряд

123. Характеристика работ:
комплектование вручную в соответствии с действующими правилами и по установленным признакам партии пряжи, сетей, суровых тканей, полотна, фурнитуры, спаренной валяной обуви, войлоков и войлочных кругов, колодок для валяной обуви, нетканых материалов, чулочно-носочных и перчаточных изделий для последующей обработки под руководством комплектовщика более высокой квалификации;
взвешивание сетей;
транспортирование продукции, подбор фурнитуры;
вдевание эластичной ленты в фурнитуру;
раскладывание ткани лицевой стороной в тележки или на стол с выбрасыванием концов кусков для их сшивки;
развязывание и растряска мотков пряжи и лент;
проверка колодок для валяной обуви по размерам, степени износа;
связывание нитей в непрерывный жгут;
клеймение лицевой стороны обоих концов каждого куска ткани, полотна и ведение учета скомплектованной продукции;
сшивка концов ткани и полотна;
оформление документации.
124. Должен знать:
ассортимент вырабатываемых тканей, пряжи, сетей, полотна, фурнитуры;
правила подбора и комплектования партии;
порядок оформления документации;
правила вдевания эластичной ленты в фурнитуру.

Параграф 3. Комплектовщик, 3-й разряд

125. Характеристика работ:
комплектование и подборка в пары вручную готовых тканей, нетканых материалов, полотна, лент, пряжи, тесьмы, шнуров, головных уборов, войлочных изделий, валенок и других изделий по установленным признакам и действующим правилам для упаковки и отправки потребителям;
выявление внешних пороков пряжи, контроль диаметра бобин, возвращение на перемотку и исправление пороков;
строгий контроль номеров пряжи и партий;
подготовка тары и сопроводительных ярлыков;
упаковка пряжи в упаковочную тару;
учет упакованных бобин;
заполнение сопроводительных документов;
транспортирование готовой продукции;
выкладывание подобранных партий в стеллажные клетки;
сверка сопроводительных документов, составление описи кусков и отчетности.
126. Должен знать:
ассортимент, рисунки вырабатываемых тканей и полотна;
виды отделок и пропиток;
ассортимент изделий, пряжи;
правила упаковки.

Параграф 4. Комплектовщик, 4-й разряд

127. Характеристика работ:
комплектование: пряжи вручную по установленным признакам и действующим правилам для отправки потребителям, пряжи для изготовления ковров заданного ассортимента;
самостоятельная замена пряжи одних цветов и оттенков на другие без нарушения общей композиции рисунка ковра и цветовой гаммы;
выявление внешних пороков пряжи, контроль диаметра бобин, возвращение на перемотку и исправление пороков;
разборка пряжи, учет бобин, упакованных в упаковочную тару, контроль номеров пряжи и партий;
подготовка тары и сопроводительных ярлыков;
упаковка пряжи в упаковочную тару в установленном порядке;
заполнение сопроводительных ярлыков;
клеймение готовой продукции для упаковки и отправки;
участие в рассмотрении претензий и рекламаций по качеству продукции и упаковке.
128. Должен знать:
ассортимент вырабатываемых тканей, пряжи, ковров и их технические рисунки;
общую композицию рисунка ковра;
возможные варианты замены одних цветов другими;
порядок ведения учета комплектования пряжи.

27. Контролер измерения продукции

Параграф 1. Контролер измерения продукции, 1-й разряд

129. Характеристика работ:
контроль измерения длины ленты, изделий, кружев, нетканых полотен, тканей, тесьмы, трикотажных полотен, прошивок, шнура, шитья вручную;
складывание в куски или закатывание в рулоны промеренной продукции;
запись на этикетках, маршрутной карте или ярлыках артикула, сорта, метража и прикрепление их к куску или рулону;
клеймение полотна;
транспортирование продукции к рабочему месту.
130. Должен знать:
ассортимент, артикулы, ширины и рисунки всех видов изделий;
правила измерения;
намотки и складывания изделий.

Параграф 2. Контролер измерения продукции, 2-й разряд

131. Характеристика работ:
контроль измерения кружев, ковровых изделий, трикотажных полотен, нетканых полотен, ткани, тесьмы, лент, шнура и складывание на обслуживаемых машинах или ручных станках;
раскладка кусков полотна по артикулам и ширинам с подбором по рисункам;
укомплектование настила прикладом, подбор раскладок или трафаретов к настилу;
транспортирование продукции, заправка в обслуживаемую машину;
обеспечение нормального натяжения полотна, ткани и правильности сложения с совмещением кромок, выявление пороков;
запись результатов измерения, прикрепление этикеток (ярлыков) к промеренной продукции, клеймение полотна;
регулирование правильности сдваивания ткани, длины штампа;
укладывание полотна по видам, артикулам и сортам;
чистка и смазка обслуживаемых машин.
132. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин;
правила их эксплуатации;
уход, режим чистки и смазки, ассортимент, артикулы, ширину и рисунки продукции;
порядок подбора полотна для настила и раскладки на стеллажах;
план раскроя;
нормы расхода приклада.

Параграф 3. Контролер измерения продукции, 3-й разряд

133. Характеристика работ:
контроль измерения ткани, гардинно-кружевного, тюлевого, трикотажного и нетканого полотна на мерильно-складально-дублировочных машинах, заправка концов полотна в машину;
наблюдение за равномерным движением полотна;
съем, клеймение, оформление этикеток и складывание полотна по видам, артикулам и сорту;
транспортирование продукции;
чистка и смазка обслуживаемых машин.
134. Должен знать:
устройство и взаимодействие отдельных механизмов мерильно-складально-дублировочной машины;
правила ее эксплуатации и ухода;
правила измерения и складывания полотна, ассортимент, артикулы и ширину измеряемого пол.

Параграф 4. Контролер измерения продукции, 4-й разряд

135. Характеристика работ:
контроль измерения ткани, гардинно-тюлевого и кружевного полотна с одновременным контролем качества и сортировкой мерного лоскута на мерильно-складально-дублировочных машинах;
выявление производственных дефектов и их вырезка;
наблюдение за качеством намотки полотна, за соблюдением меры длины намотки полотна в соответствии с государственными стандартами, маркировка хазовых концов;
сортировка мерного лоскута согласно техническим условиям, сбор и сдача вырезов (отходов);
заправка полотна в обслуживаемую машину и на мотовило (вал), съем продукции;
ведение процесса измерения и намотки в рулоны меха искусственного на мерильно-намоточной машине;
заправка полотна в обслуживаемую машину, установка шпуль на прижимное устройство, качественный пристрел пистолетом концов рулона меха к шпуле, проставление штампа, промер меха, снятие показаний счетчика, вырезка дефектных мест, отделение одного рулона от другого, снятие рулона с машины и упаковка меха, пришив ярлыков;
ход за обслуживаемыми машинами.
136. Должен знать:
устройство и взаимодействие отдельных механизмов обслуживаемых машин;
инструкции по разбраковке выпускаемой продукции;
государственные стандарты и технические условия на нее;
правила маркировки продукции, вырезания пороков;
порядок заполнения сопроводительной и учетной документации;
приемы регулирования ровности и плотности намотки продукции;
правила эксплуатации применяемого оборудования и ухода за ним.

28. Контролер качества

Параграф 1. Контролер качества, 2-й разряд

137. Характеристика работ:
контроль качества сырья и полуфабрикатов по технологическим переходам в соответствии с государственными стандартами и техническими условиями при помощи измерительных приборов и шаблонов;
клеймение или нашивка ярлыков на кусках ткани, полотне, выявление внешних дефектов полуфабрикатов в процессе их изготовления и сообщение о них помощнику мастера для принятия мер по их исправлению;
возврат полуфабрикатов, не соответствующих техническим условиям и требованиям к качеству, с оформлением соответствующего документа;
в шелкомотальном производстве - отбор дефектных мотков шелка-сырца, проверка правильности провязки и куфтования мотков, отработанных отходов по цвету, засоренности, зажиренности и другим признакам;
ведение документации по контролю качества сырья и полуфабрикатов.
138. Должен знать:
ассортимент, артикулы, виды контролируемого сырья и полуфабрикатов, государственные стандарты;
технические условия и требования к качеству сырья и полуфабрикатов;
порядок составления смесок сырья;
назначение и правила пользования применяемыми измерительными приборами и инструментом;
правила ведения первичной документации и порядок записи результатов контроля в соответствующих журналах, картах;
правила проверки куфтования и упаковки шелка-сырца;
порядок оформления документации о непригодности полуфабрикатов к дальнейшей переработке.
139. Примеры работ:
1) волокно короткое льняное и пенькоджутовое - контроль качества;
2) детали автопрокладок - контроль качества;
3) коконный сдир - контроль качества на чистоту и правильность расправки;
4) ленты, очес, ровница, уток, холсты - контроль качества;
5) мотки шелка-сырца - контроль качества;
6) нити, ленты, пряжа, тесьма, шнуры на бобинах - контроль качества намотки, размеров и плотности;
7) отварка и сушка холстов - контроль качества;
8) сортировка и подготовка волокна - контроль правильности.

Параграф 2. Контролер качества, 3-й разряд

140. Характеристика работ:
контроль качества сырья, полуфабрикатов и готовых изделий в соответствии с государственными стандартами, техническими условиями и инструкциями;
контроль плотности, ширины и меры тканей, массы сукон и полотен, размеров полуфабрикатов и изделий пенько-джутового и валяльно-войлочного производств;
контроль за соблюдением установленных смесок волокна, правильности сортности и подготовки волокна, качества прочеса;
определение годности полуфабрикатов валяльно-войлочного производства;
принятие мер по предупреждению пороков и дефектов в изделиях и полуфабрикатах, в случае необходимости - возврат их для дополнительной обработки и устранения дефектов;
удаление дефектов пряжи;
нанесение на куски полотна соответствующих реквизитов;
снятие наработанных катушек;
контроль чистки пряжи;
составление первичных документов о результатах контроля по установленным формам;
транспортирование контролируемой продукции к рабочему месту;
уход за применяемым оборудованием.
141. Должен знать:
ассортимент, артикулы и виды контролируемого сырья, полуфабрикатов и изделий и требования, предъявляемые к их качеству, действующие государственные стандарты и технические условия, установленные смески сырья;
назначение и устройство браковочной машины, меры по устранению и предупреждению дефектов в пряже и полуфабрикатах;
порядок ведения контрольно-учетной первичной документации.
142. Примеры работ:
Контроль качества:
1) волокно длинное льняное и пенькоджутовое;
2) изделия перчаточные, чулочно-носочные;
3) изделия сетевязального и текстильно-галантерейного производства (кроме готовой продукции гардинного, тюлевого и кружевного производств);
4) изделия крученые;
5) мотки пряжи после крашения;
6) мотки отваренного шелка-сырца;
7) намотка и натяжение нитей;
8) полотна нетканые;
9) полуфабрикаты шерстяного и валяльно-войлочного производств;
10) полотно суровое трикотажное и вышитое, мех искусственный на трикотажной основе;
11) пряжа хлопчатобумажная, льняная, шелковая, шерстяная, штапельная, из шелковых и штапельных отходов, искусственных и синтетических волокон, из натурального шелка после опаливания;
12) ткани суровые ткацкого производства;
13) ткани в переходах отделочного производства;
14) шерсть мытая по видам, тонине, длине, состоянию и цвету;
15) лента шерстяная;
16) лента, ровница для производства трикотажной пряжи.

Параграф 3. Контролер качества, 4-й разряд

143. Характеристика работ:
контроль качества готовых тканей, трикотажного полотна, ковров и ковровых изделий в соответствии с государственными стандартами, техническими условиями и инструкциями, выявление пороков и определение их сортности;
контроль плотности, ширины и меры ткани, массы полотна и сукон, размеров трикотажных и других изделий, соответствия данных о мере и массе тканей и размеров изделий записям сопроводительной документации и учетным данным;
выборочный контроль качества полуфабриката трикотажного производства;
подборка гардинно-тюлевых изделий по видам, артикулам и сортам;
соблюдение установленного объема выборочной проверки;
возвращение контролируемых тканей и изделий для повторной обработки и исправления пороков;
клеймение готовой продукции;
участие в рассмотрении претензий и рекламаций по качеству продукции от торговых баз и потребителей;
оформление паспорта на готовые изделия и актов на продукцию пониженного качества;
ведение учетной документации о результатах контроля по установленным формам;
участие в разработке и осуществлении мероприятий по устранению дефектов и повышению качества продукции.
144. Должен знать:
ассортимент контролируемой готовой ткани и изделий;
номера и виды рисунков;
размеры изделий;
виды дефектов и систему их оценки в баллах или других условных единицах;
причины возникновения пороков, государственные стандарты, технические условия и инструкции по контролю качества готовых тканей и изделий;
устройство применяемых машин, инструмента и приборов;
правила удаления (вырезки) пороков в тканях, клеймения и маркировки продукции;
порядок формирования кусков ткани и меры по сокращению выхода мерного и весового лоскута;
порядок определения сортности тканей, изделий и оформление соответствующих документов, актов на продукцию пониженных сортов, не соответствующую требованиям государственных стандартов и техническим условиям.
145. Примеры работ:
Контроль качества:
1) изделия верхнего трикотажа из хлопчатобумажной, льняной, шерстяной, шелковой пряжи и пряжи из синтетических и искусственных волокон;
2) изделия готовые валяльно-войлочного производства;
3) изделия готовые трикотажного производства (женское и мужское белье);
4) ткани готовые хлопчатобумажные, льняные, шерстяные, шелковые, трикотажные и вышитые полотна, искусственные меха на трикотажной основе;
5) продукция готовая гардинного, тюлевого и кружевного производств, вышитое полотно, изделия художественной росписи;
6) пряжа чистошерстяная, ватин для отправки потребителям.
Пряжа для трикотажного производства.
Выборочный контроль и исправление ошибок в определении сортности, допущенных контролерами более низких разрядов:
1) вата гигроскопическая, хирургическая;
2) изделия веревочные, канатные, ниточные, перчаточные, чулочно-носочные;
3) изделия текстильно-галантерейного производства (кроме готовой продукции гардинного, тюлевого и кружевного производств);
4) мотки пряжи после крашения;
5) полотна нетканые, суровые трикотажные и вышитые;
6) полуфабрикаты валяльно-войлочного производства, шелк крученый и крашеный;
7) пряжа хлопчатобумажная, льняная, шерстяная, шелковая;
8) ткани суровые хлопчатобумажные, льняные, шелковые, шерстяные, пенькоджутовые.

Параграф 4. Контролер качества, 5-й разряд

146. Характеристика работ:
периодическая проверка кроя, поступающего на конвейер, и качества выполнения операций на рабочих местах, контроль готовой продукции в соответствии с требованиями конфекционной карты;
выборочный контроль качества и определение сортности готовых тканей всех видов, готовых изделий верхнего и бельевого трикотажа и художественной росписи, валяльно-войлочных изделий, ковровых изделий, готовых гардинных, тюлевых и кружевных полотен и изделий в соответствии с государственными стандартами и техническими условиями;
соблюдение установленного объема выборки для повторного контроля;
возвращение тканей и изделий для повторной обработки или устранения пороков;
оформление актов на продукцию пониженного качества и брак;
участие в контрольных разбраковках и рассмотрении претензий и рекламаций по качеству продукции от торговых баз, магазинов и потребителей, и осуществлении мероприятий по повышению качества продукции;
проверка правильности упаковки и маркировки готовых изделий;
ведение карт контроля качества выполнения операций исполнителями, работающими на конвейере.
147. Должен знать:
ассортимент готовой продукции, виды дефектов и системы оценки их в баллах;
причины возникновения дефектов, государственные стандарты, технические условия и инструкции по контролю качества готовой продукции;
порядок формирования кусков ткани и меры по сокращению выхода мерного и весового лоскута;
методы определения плотности трикотажного полотна;
порядок учета качества продукции (сортности) и оформления первичной документации;
порядок оформления актов на некачественную продукцию, учета тканей, возвращаемых для повторной обработки и устранения дефектов.
148. Требуется среднее профессиональное образование.
149. Примеры работ:
Выборочный контроль правильности определения качества (сортности):
1) изделия готовые бельевого и верхнего трикотажа и их крой, художественной росписи, валяльно-войлочные (обувь, головные уборы, технические изделия), ковровые;
2) ковры и ковровые изделия;
3) продукция готовая гардинного, тюлевого, кружевного производств, нетканые полотна;
4) ткани готовые хлопчатобумажные, льняные, шелковые, шерстяные, трикотажные и вышитые полотна.

29. Контролер технологического процесса

Параграф 1. Контролер технологического процесса, 3-й разряд

150. Характеристика работ:
контроль соблюдения параметров технологического процесса выполняемого на машинах, станках и аппаратах с использованием соответствующих контрольно-измерительных приборов;
измерение скорости и частоты вращения рабочих органов машин, станков по технологическим переходам;
проведение наблюдений для определения уровня обрывности полуфабрикатов или готовых изделий, изготавливаемых на машинах и станках;
измерение прочности пряжи и тканей на динамометрах, температуры и влажности в производственных помещениях;
проверка обрывности, плотности намотки пряжи, плотности ткани, полуфабрикатов и готовых изделий, размеров паковок с использованием шаблонов, концентрации химических растворов;
контроль засоренности хлопка-сырца, хлопка-волокна, льняного волокна, прочеса, правильности сортировки коконов по сортам, калибрам, качеству смески и влажности волокна на кондиционных аппаратах, намотки полуфабрикатов и пряжи;
наблюдение за длительностью выполнения рабочих приемов, их повторяемостью (число случаев в единицу времени или на единицу продукции);
запись результатов наблюдения и контроля в первичной документации установленной формы;
статистическая обработка результатов наблюдений.
151. Должен знать:
основы технологического процесса;
устройство применяемого оборудования и правила пользования контрольно-измерительными приборами;
способы проведения замеров и наблюдений;
формы первичной документации и правила ее заполнения.

Параграф 2. Контролер технологического процесса, 4-й разряд

152. Характеристика работ:
контроль соблюдения параметров технологического процесса выполняемого на машинах, станках, аппаратах с использованием соответствующих контрольно-измерительных приборов;
контроль соблюдения рациональных методов организации труда и методов многостаночного обслуживания;
контроль эффективности использования оборудования и рабочего времени, контроль за соблюдением нормативов затрат рабочего времени и перерывов в работе оборудования;
проведение сложных хронометражных наблюдений, фотографий рабочего времени и работы оборудования;
заполнение установленных форм первичной документации о результатах наблюдения;
статистическая обработка и анализ результатов наблюдений, сравнение с действующими нормативами;
ведение документации по результатам контроля и наблюдений (контрольных журналов, книг, карточек).
153. Должен знать:
технические характеристики применяемого оборудования;
основы технологического процесса и нормирования труда;
методы организации труда и рабочие приемы;
причины простоев оборудования, порядок организации и нормирования труда при многостаночном обслуживании, устройство;
назначение и правила работы с контрольно-измерительными приборами;
методы проведения наблюдений за ходом технологического процесса и организацией труда рабочих, формы первичной документации для учета результатов контроля и хронометражных наблюдений, порядок их заполнения;
нормативы затрат рабочего времени и перерывов в работе применяемого оборудования.

30. Копировщик рисунков и карт

Параграф 1. Копировщик рисунков и карт, 2-й разряд

154. Характеристика работ:
копирование с оригинала на кальку или пленку несложных рисунков с большими фигурами и открытым фоном, рисунков теневых с ровным пико для набивки или печати, карт для машин «Жаккарда» и вышивальных автоматов на копировальной машине, скалывание иглой и обрисовка рассчитанного художником технического рисунка на бумагу или картон для выполнения изделия-эталона;
проверка и свод раппорта;
соблюдение допуска на растекание красок при копировании рисунка;
подгонка рисунка под окружность печатного вала;
подготовка размера раппорта для вытачивания матриц при копировании на кальку;
цветоделение, ретушь негативов светонепроницаемой краской при копировании на пленку;
нарезка картона на карты с нумерацией их;
заправка в копировальную машину комплекта заготовленных карт;
досекание вручную недостающих отверстий и заклеивание лишних;
сшивка карт;
уборка комплекта готовых карт;
перенесение технического рисунка на кальку, контроль качества рисунка, печатание рабочего скола на печатной машине или стеклографе;
сдача работы в установленном порядке;
уход за обслуживаемыми машинами.
155. Должен знать:
устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, приемы работ по копированию карт и несложных рисунков;
правила построения плана рисунка;
раппорт и правила свода его, трафление рисунка, рецептуру составления краски для копирования;
требования, предъявляемые к копированию рисунков в зависимости от способа гравирования, к качеству изготовления копий карт и их сшиванию;
способы цветоделения, ретуширования, технологию кружевоплетения;
приемы выполнения скола и технологию печатания его;
свойства применяемых материалов.

Параграф 2. Копировщик рисунков и карт, 3-й разряд

156. Характеристика работ:
копирование с оригинала на кальку, пленку или миллиметровую бумагу сложных теневых растровых рисунков и рисунков восточного орнамента с обводным контуром;
размножение рисунков;
перенесение рисунков на патронную бумагу по соответствующему расчету в гардинно-тюлевом и кружевном производствах.
157. Должен знать:
приемы работы по копированию сложных рисунков;
требования, предъявляемые к копированию сложных рисунков;
рецептуру составления краски для копирования.

Параграф 3. Копировщик рисунков и карт, 4-й разряд

158. Характеристика работ:
копирование с оригинала на кальку, пленку или миллиметровую бумагу контура особо сложных многовальных рисунков для набивки или печати с небольшими фигурами, имеющими извилистые ломаные линии, с сеткой и тонкими диагоналями, теневых, сплошных пиковых, полутоновых рисунков с различными сыпями, рисунков для изготовления манер под ручную набивку изделий;
деление скопированного рисунка на части для последующего изготовления лекал;
перенос составных частей рисунка на поверхность деревянных болванок и каждой расцветки - на отдельные деревянные щиты.
159. Должен знать:
приемы работы по копированию особо сложных многовальных рисунков для фотомеханического гравирования, цветоделение и трафление рисунка;
назначение и технологию изготовления манер, порядок переноса рисунков с бумаги на деревянные болванки и щиты;
признаки деления рисунка на составные части для изготовления лекал.

Параграф 4. Копировщик рисунков и карт, 5-й разряд

160. Характеристика работ:
копирование особо сложных многовальных рисунков на пленку с выделением всех зон тональности;
корректирование раппорта с учетом размера вала-оригинала;
цветоделение кроков с накладками;
ретушь рисунка на валу-оригинале, устранение дефектов и проверка трафления на растровых монтажах;
ретушь стыков тоновых оригиналов, оригинала для изменения тональной градации;
копирование монораппортовых кроков на валу-оригинале.
161. Должен знать:
приемы работы по копированию особо сложных многовальных рисунков для фотомеханического гравирования;
принцип и возможность воспроизведения тональных градаций, цветоделение и трафление рисунка.

31. Красильщик

Параграф 1. Красильщик, 2-й разряд

162. Характеристика работ:
ведение процесса крашения в хлопко-красильных проходных аппаратах и аппаратах центрифугального типа;
выполнение подготовительных работ перед процессом крашения, подготовка питателя к работе и другое;
набивка волокна в корзину и взвешивание его;
транспортирование и выгрузка окрашенного волокна;
регулирование подачи воды и растворов в промывные коробки;
чистка обслуживаемого оборудования и смазка трущихся поверхностей.
163. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила ухода за ним, сорта хлопка;
правила заправки корзины центрифугального аппарата волокном по весу и плотности набивки;
режим крашения, промывки и отжима.

Параграф 2. Красильщик, 3-й разряд

164. Характеристика работ:
ведение процесса крашения, пропитки, промывки и отжима хлопка, пряжи, нитей, чесальной ленты, ткани, нетканых, гардинных, тюлевых, кружевных и трикотажных полотен, шнуров, ленты, тесьмы, сетей, чулочно-носочных изделий, натуральных и химических волокон, шелка в мотках, валяной обуви, головных уборов, войлока с отваркой в красильных машинах и аппаратах различных систем, котлах, плюсовках, барках, линиях, агрегатах, центрифугах и другом красильном, промывном и отжимном оборудовании различных систем и типов в соответствии с заданным технологическим режимом под руководством красильщика более высокой квалификации;
подготовка продукции к крашению;
укладка пряжи в корзины;
замочка пряжи;
развязывание партий пачек изделий, сшивка и роспуск кусков и полотен;
загрузка продукции, залив красильных и химических растворов в оборудование и регулирование их уровня;
отбор проб при крашении;
наблюдение за ходом технологического процесса, за показаниями контрольно-измерительных приборов и автоматического регулирования процесса;
промывка, отжим и обработка продукции химикатами;
периодическая проверка качества крашения;
клеймение продукции;
загрузка и транспортирование продукции;
выгрузка и транспортирование продукции;
спуск или перекачивание раствора;
чистка обслуживаемого оборудования и смазка трущихся поверхностей.
165. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием, регулирующими устройствами и применяемыми контрольно-измерительными приборами;
технологический режим крашения, промывки и отжима в зависимости от вида окрашиваемого изделия;
рецептуру приготовления красильных растворов;
основные группы и свойства применяемых красителей и химических материалов;
способы крашения по заданному образцу, ассортимент окрашиваемой продукции, виды и линейную плотность пряжи;
требования, предъявляемые к качеству крашения, нормы расхода красителей, химических материалов, воды, пара;
правила заправки и сшивки ткани, загрузки волокна, полуфабрикатов, ленты, пряжи;
нормы влажности после отжима продукции.

Параграф 3. Красильщик, 4-й разряд

166. Характеристика работ:
ведение процесса крашения, промывки, отварки и сушки хлопка, пряжи, ткани, чесальной ленты, синтетического и натурального волокна, гардинных, тюлевых, кружевных и трикотажных полотен, нетканых полотен, ткани, пряжи, шнуров, различной ленты, тесьмы, авровых основ из натурального или искусственного шелка, ленты для застежки «молния», чулочно-носочных изделий, валяной обуви, войлока, шелка в мотках, швейных ниток из натуральных и синтетических волокон в красильных аппаратах, сагрегированных с сушильными барабанами, в закрытых аппаратах под давлением (эжекторных машинах), котлах, барках, машинах различных систем, пропиточно-красильных агрегатах и линиях, плюсовках, линиях крашения и в другом красильном, промывном, отжимном оборудовании различных систем и типов в соответствии с техническими режимами;
наблюдение и проверка исправности парапроводных и водопроводной системы;
приготовление красильного раствора в соответствии с установленной дозировкой, наполнение красильных и промывных ванн красильным раствором, эмульсией, водой;
нагрев красильных растворов до необходимой температуры и установление соответствующего модуля ванны;
получение продукции, проверка соответствия партии сопроводительной документации;
загрузка продукции в обслуживаемое оборудование;
запись хода технологического процесса и режима крашения в соответствующий журнал или на режимные доски;
периодический отбор проб для контроля качества крашения;
регулирование давления и подачи пара в красильные аппараты;
проверка технического состояния обслуживаемых оборудования и приспособлений, приборов и регулирование их работы;
наблюдение за натяжением ткани, ликвидация узлов и обрывов ткани;
чистка обслуживаемого оборудования и смазка трущихся поверхностей.
167. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемыми оборудованием, приборами автоматики и контрольно-измери-тельными приборами, сорта хлопка, ассортимент отвариваемых и окрашиваемых полуфабрикатов;
основные группы и свойства применяемых красителей и других химических материалов, употребляемых при промывке продукции;
режимы крашения, промывки, сушки, отжима, отварки;
способы приготовления, правила обращения с красителями и химическими материалами;
способы регулирования циркуляции, давления красильного раствора;
признаки определения качества крашения;
нормы расхода красителей и химических материалов, влияние температуры и других факторов на процесс крашения, основные свойства волокон различных видов и влияние на них применяемых химических материалов;
правила ведения и регулирования процесса отварки и крашения;
правила пользования паропроводной, водопроводной системами и приборами, работы на аппаратах, находящихся под давлением.

Параграф 4. Красильщик, 5-й разряд

168. Характеристика работ:
ведение процесса крашения, беления, отварки и промывки гардинных, тюлевых, кружевных, трикотажных и нетканых полотен, тканей, синтетического и натурального волокна в закрытых красильных аппаратах, работающих под давлением, с программным управлением в соответствии с технологическим режимом;
ведение процесса крашения, термообработки, промывки, отварки, сушки тканей на линиях и агрегатах с автоматическим регулированием технологического процесса;
загрузка продукции в обслуживаемое оборудование, техническое обслуживание оборудования, подготовка и проверка исправности оборудования;
регулирование давления и подачи пара;
подготовка и сшивка полотна на швейном оборудовании;
ликвидация узлов и обрывов ткани, полотна;
наблюдение за выполнением технологического процесса, натяжением ткани, за работой автоматических и электронных устройств и за показаниями приборов;
самостоятельное управление технологическим процессом с пульта управления;
соблюдение последовательности и кратности операций с одновременным контролем показаний контрольно-измерительных приборов и сбоев программы технологического процесса;
выгрузка продукции из обслуживаемого оборудования, чистка и смазка трущихся поверхностей, промывка емкостей в соответствии с инструкцией.
169. Должен знать:
устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
особенности и требования, предъявляемые к качеству работы красильных аппаратов, работающих под давлением, корректирование технологического режима и рецептуры выполняемого процесса, ассортимент обрабатываемой продукции;
основные свойства волокон различных видов, синтетических нитей и влияние на них применяемых красителей и химических материалов;
правила обращения с ними, нормы расхода красителей и других материалов;
правила пользования паропроводной, водопроводной системами и приборами, инструкцию по очистке, смазке и промывке обслуживаемого оборудования.

32. Крутильщик

Параграф 1. Крутильщик, 2-й разряд

170. Характеристика работ:
кручение пряжи на приспособлениях (самопрялка, колесо);
заправка нитей на рогульку и шпульку;
ликвидация обрыва пряжи или нитки;
съем шпульки с крученой пряжей.
171. Должен знать:
устройство приспособлений для крутки пряжи;
приемы работы на них, номинальную плотность пряжи (нитки);
правила заправки нитей в применяемые приспособления.

33. Мотальщик

Параграф 1. Мотальщик, 2-й разряд

172. Характеристика работ:
перемотка пряжи, тесьмы и других изделий на мотальных станках, машинах с помощью соответствующих приспособлений и вручную;
подноска к рабочему месту пряжи, тесьмы и других изделий, подлежащих перемотке;
перематывание пряжи, тесьмы и других изделий на соответствующую паковку с одновременным проглаживанием;
контроль за правильной формой намотки и размерами паковок;
ликвидация обрывов нити;
снятие наработанной продукции и укладывание ее в установленном порядке;
сдача наработанной продукции и отходов.
173. Должен знать:
виды пряжи, тесьмы и других изделий, подлежащих перемотке;
требования предъявляемые к качеству намотки;
правила укладывания продукции;
устройство применяемых приспособлений и оборудования.

34. Набойщик рисунков

Параграф 1. Набойщик рисунков, 1-й разряд

174. Характеристика работ:
накалывание полотен для разрисовки изделий на закрепленные в раме металлические крючки, регулирование натяжения полотен.
175. Должен знать:
приемы наколки полотна на раму;
правила пользования применяемыми приспособлениями, виды тканей и их растяжение по утку и основе;
правила ухода за металлическими крючками;
требования, предъявляемые к качеству наколки полотен.

Параграф 2. Набойщик рисунков, 2-й разряд

176. Характеристика работ:
набивка контура рисунка на штучные изделия через фотошаблон красками вручную;
контроль качества поступающих изделий и красок;
съем изделий со стола, развешивание изделий для просушки.
чистка шаблона.
177. Должен знать:
устройство стола и шаблона для набивки рисунков;
ассортимент изделий, поступающих для набивки;
свойства применяемых красителей.

Параграф 3. Набойщик рисунков, 4-й разряд

178. Характеристика работ:
набивка рисунка на ткани, трикотажное, нетканое полотно, переводную бумагу и изделия сетчатыми шаблонами на столе вручную или полумеханизированным способом в соответствии с заданным расписанием;
контроль качества поступающих для набивки тканей, трикотажных и нетканых полотен, переводной бумаги, изделий и красок;
проверка чистоты шаблона, ракли;
установка сетчатого шаблона, ракли, ползушек в соответствии с раппортом рисунка;
передвижение ракли по шаблону с соблюдением последовательности нанесения красок на ткань;
трафление рисунка;
съем раклей, шаблонов, тканей (изделий), трикотажных и нетканых полотен со стола;
развешивание ткани (изделий), трикотажных и нетканых полотен для просушки и снятие их;
чистка шаблонов и промывка клеенки.
179. Должен знать:
ассортимент тканей, трикотажных и нетканых полотен и изделий, поступающих для набивки рисунков;
способы набивки рисунков сетчатыми шаблонами;
правила заправки, последовательность нанесения красок на ткань, полотно, изделие.

35. Накатчик рисунков

Параграф 1. Накатчик рисунков, 3-й разряд

180. Характеристика работ:
накатывание несложных рисунков на валы с соблюдением числа проходов для каждого рисунка под руководством накатчика рисунков более высокой квалификации;
проверка качества молетов, их соответствия и пригодности для данного рисунка, исправности машины;
подбор вала и зажим его на напорном прессе, установка вала на машину;
закатка, шлифование, полирование и подтачивание вала.
181. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования, правила эксплуатации и ухода за ним, построение несложных рисунков, их раппорт;
способы накатывания и подкатки сработавшихся несложных рисунков, число проходов для каждого рисунка, пороки, возникающие из-за плохой накатки;
способы их предупреждения и устранения, виды абразивных материалов и полировальных паст.
182. Примеры работ:
1) рисунки одновальные - нанесение на вал способом накатывания на винт.

Параграф 2. Накатчик рисунков, 4-й разряд

183. Характеристика работ:
накатывание несложных рисунков на валы с соблюдением числа проходов для каждого рисунка;
установка молета к валу;
подгонка рисунка под раппорт;
подкатка сложных рисунков на сработавшихся валах;
покрытие мастикой, травление и отделка валов с исправлением пороков на них.
184. Должен знать:
приемы и способы накатывания несложных рисунков и подкатки сложных рисунков на сработавшихся валах, расчеты раппортов;
подбор шестерен и делительного колеса для каждого рисунка.
185. Примеры работ:
1) нанесение на вал одновальных рисунков, двухвальных с трафлением в полоску, клетку, сетку способом накатывания на винт.

Параграф 3. Накатчик рисунков, 5-й разряд

186. Характеристика работ:
накатывание на валы сложных рисунков с соблюдением числа проходов для каждого рисунка;
проверка стыков фигур и сводов раппорта на валу;
трафление рисунка;
подкатка особо сложных рисунков на сработавшихся валах.
187. Должен знать:
построение рисунков, их раппорт и трафление;
приемы и способы накатывания сложных рисунков, подкатки сработавшихся особо сложных рисунков, травление и отделка валов;
свойства и способы приготовления химических материалов, употребляемых для травления валов.
188. Примеры работ:
1) рисунки многовальные с плотным трафлением, фигуры красочные - нанесение на вал способом накатывания на винт, круг.

Параграф 4. Накатчик рисунков, 6-й разряд

189. Характеристика работ:
накатывание на валы особо сложных рисунков с соблюдением числа проходов для каждого рисунка.
190. Должен знать:
построение особо сложных рисунков, их раппорт и трафление, расчет каждого рисунка;
приемы и способы накатывания особо сложных рисунков.
191. Примеры работ:
1) рисунки многовальные грунтовые - нанесение на вал способом накатывания на винт, круг, вкачку.

Параграф 5. Накатчик рисунков, 7-й разряд

192. Характеристика работ:
накатывание на стальные валы особо сложных рисунков с соблюдением числа проходов для каждого рисунка;
нанесение на валы рисунков с тонким контуром, с полутонами, сложных сеток с точным соблюдением размера и глубины накатки рисунка.
193. Должен знать:
построение особо сложных рисунков, их раппорт, трафление, расчет каждого рисунка, характеристику металлов и способы их обработки;
приемы и способы накатывания особо сложных рисунков.
194. Примеры работ:
1) рисунки многовальные грунтовые, пиковые - нанесение на вал способом накатывания на винт, круг, вкачку, одно в одну, застанов.

36. Накатчик ткани, полотна, изделий

Параграф 1. Накатчик ткани, полотна, изделий, 2-й разряд

195. Характеристика работ:
накатывание или сдваивание тканей, трикотажных и нетканых полотен на накаточных и дублировочно-накаточных, двоильных, двоильно-мерильно-накатных машинах и на машинах, включенных в поточные линии;
при накатке с очисткой - удаление пуха, узелков, нитей, петель;
снятие ткани и полотен с машин, клеймение, транспортирование отходов;
при накатывании готовой ткани на доски - проверка меры по ярлыкам, просмотр концов куска;
накатывание (без вырезки дефектов) всех видов плетельных и басонных изделий, кружев, кружевного полотна, прошивок, лент в рулоны и мотки на мотовилах, накаточной и расфасовочно-мерильной машинах, автоматах и агрегатах;
наблюдение за длиной по показанию счетчика;
связка мотков и рулонов, укладка изделий;
запись на талоне меры и сортности продукции в каждом мотке и рулоне;
при накатывании лент на агрегатах и автоматах - надевание лент на кроны, расправка и сшивка концов на швейной машине, намотка на катушки;
транспортирование продукции к рабочему месту;
съем продукции и транспортирование ее в установленное место;
наблюдение за работой обслуживаемых машин, автоматических устройств и механизмов;
чистка и смазка обслуживаемого оборудования.
196. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила его эксплуатации, виды, ассортимент и артикулы изделий;
правила накатки и намотки изделий, установленную меру длины или количество кусков ткани или полотна, накатываемых в ролик (рулон) или на доску в зависимости от ассортимента.

Параграф 2. Накатчик ткани, полотна, изделий, 3-й разряд

197. Характеристика работ:
накатывание (с вырезкой дефектов) кружев, кружевного и гардинного полотна, прошивок, лент, плетельных и басонных изделий, тканей для изоляционных лент на мотовилах, автоматах, накаточной, расфасовочно-мерильной машинах, браковочно-накатной и агрегированных машинах, подноска продукции к рабочему месту и заправка в машину;
установка разводок в зависимости от плотности и ширины изделий;
регулирование плотности и ровности намотки;
наблюдение за длиной намотки по показаниям счетчика;
вырезка дефектов, определение сортности продукции;
запись на талоне меры длины и сортности продукции в каждом мотке и рулоне;
съем намотанной продукции;
связывание мотков или рулонов и укладывание в установленное место;
при накатывании изделий на автоматах, агрегированных и браковочно-накатных машинах - надевание лент на крону, заправка полотна на просмотровый стол и сшивка концов изделий на швейной машине;
заправка швейной машины, смена игл и шпуль, ликвидация обрыва нити;
чистка обслуживаемого оборудования, смазка трущихся поверхностей и ликвидация мелких неполадок.
198. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, ассортимент и артикулы изделий;
правила накатки и намотки изделий, установленную меру длины для различных видов изделий;
требования, предъявляемые к качеству изделий.

37. Насадчик бобин

Параграф 1. Насадчик бобин, 2-й разряд

199. Характеристика работ:
насадка бобин на стержни отжимного пресса или манипулятора и их прессование;
проверка плотности намотки пряжи (ровницы);
отбор бобин, не соответствующих установленным требованиям;
закрепление бобин на стержнях;
скрепление стержней с бобинами пряжи специальными пальцами;
съем бобин со стержней после окончания процесса (крашение, отбелка);
транспортирование бобин, стержней в установленное место.
200. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, нормальную плотность намотки пряжи (ровницы) на бобины, катушки, их размер и вес в зависимости от сорта и линейной плотности пряжи в текс;
правила насадки и прессовки бобин, катушек.

38. Насадчик валов

Параграф 1. Насадчик валов, 2-й разряд

201. Характеристика работ:
насадка награвированных валов на шипы напорного пресса под руководством насадчика валов более высокой квалификации;
установка и снятие валов с пирамиды, зажим их на напорном прессе;
укладка валов на тележку и их транспортирование;
чистка напорного пресса и смазка трущихся поверхностей.
202. Должен знать:
устройство напорного пресса;
правила эксплуатации и ухода за ним;
правила зажима валов, их транспортирования и хранения.

Параграф 2. Насадчик валов, 3-й разряд

203. Характеристика работ:
насадка награвированных валов на шипы напорного пресса;
подбор валов согласно расписанию рисунка;
осмотр валов с целью определения их пригодности к работе;
транспортирование неисправных валов в ремонт;
прием валов и укладка их на пирамиду;
учет валов.
204. Должен знать:
устройство напорного пресса;
правила эксплуатации и ухода за ним;
требования, предъявляемые к качеству награвированных валов и их пригодности для печатного цеха.

39. Насекальщик карт

Параграф 1. Насекальщик карт, 2-й разряд

205. Характеристика работ:
насекание карт для кареточных ткацких станков вручную;
резка картона на карты определенного размера;
пробивание на карте установочных и ремизоподъемных отверстий согласно рисунку;
соединение карт в комплект;
установка комплектов на планки.
206. Должен знать:
заправочный рисунок подъема ремиз;
правила изготовления карт;
порядок соединения их в комплект, пороки в тканях от неправильного изготовления и соединения карт.

Параграф 2. Насекальщик карт, 3-й разряд

207. Характеристика работ:
насекание карт для кареточных ткацких станков на насекальной машине;
резка картона на карты определенного размера;
пробивание на карте установочных и ремизоподъемных отверстий согласно рисунку;
установка колышков на планке;
соединение карт в комплект.
208. Должен знать:
устройство насекальной машины;
правила эксплуатации и ухода за ней, заправочный рисунок подъема ремиз;
правила изготовления карт;
порядок их соединения в комплект, пороки в тканях от неправильного изготовления и соединения карт.

Параграф 3. Насекальщик карт, 4-й разряд

209. Характеристика работ:
насекание карт по рисункам на насекальных машинах для ткацких станков, гардинных машин, жаккардовых машин, вышивальных автоматов;
пробивание на карте установочных и ремизоподъемных отверстий согласно рисунку;
нумерация карт;
соединение карт в комплект;
обеспечение правильности насекания и сборки карт;
увеличение и перенос рисунка с кальки на миллиметровую бумагу при насекании карт для вышивальных автоматов.
210. Должен знать:
устройство насекальных машин, правила эксплуатации и ухода за ними, рисунки и переплетения вырабатываемых тканей;
способы насекания карт в соответствии с рисунком, порядок подбора и связывания карт по рисунку;
причины неполадок насекальных машин и способы их устранения, пороки в тканях от неправильного насекания карт;
норму запаса карт по рисункам.

40. Настильщик

Параграф 1. Настильщик, 2-й разряд

211. Характеристика работ:
настилание пуха или шерсти на питающую решетку основообразовательной или чесально-конусной машины в производстве головных уборов;
взвешивание и настилание порций пуха в соответствии с нормативами технологического режима;
при выработке меланжевых головных уборов - соблюдение заданных пропорций компонентов по цветам;
регулирование режима питания и разрыхление на чесально-конусной машине;
выработка полуфабриката для производства растительного войлока (рулонов холста лубяных волокон, дублированных с марлей);
выравнивание краев настила;
заготовка марли, раскатка ее на столе;
равномерное распределение холста на марле с предупреждением разряженных мест, срезание концов и выравнивание краев настила;
скатывание настила в рулон и транспортирование его к иглонакалывающей машине;
раскатывание вручную растительного войлока после снятия его с иглонакалывающей машины;
складывание растительного войлока в пластины;
транспортирование смеси к рабочему месту;
чистка и смазка обслуживаемого оборудования;
распарывание мешка с немытой шерстью и настил немытой шерсти на сортировочный конвейер.
212. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин;
правила ухода за ними, виды смесок, виды и наименование немытой шерсти, артикулы марли и виды волокон для растительного войлока;
нормативы настила пуха или ваты на питающую решетку;
требования, предъявляемые к качеству растительного войлока;
правила настила холста на марлю, немытой шерсти на сортировочный конвейер и нормы расхода материалов;
способы раскатывания растительного войлока и складывания его пластинами.

41. Обработчик волокна и ткани

Параграф 1. Обработчик волокна и ткани, 1-й разряд

213. Характеристика работ:
обработка - расщипывание волокна вручную;
распаковка тары с волокном;
отбор посторонних примесей;
упаковка обработанного волокна в тару;
транспортирование тары с волокном к рабочему месту и в установленное место после обработки.
214. Должен знать:
виды и сорта обрабатываемого волокна;
требования, предъявляемые к качеству обработанного волокна;
приемы работы.

Параграф 2. Обработчик волокна и ткани, 2-й разряд

215. Характеристика работ:
обработка волокна и ткани;
отбойка ткани на отбойной машине в соответствии с установленным технологическим режимом, заправка ткани в машину;
регулирование величины разводки между валами, скорости движения ткани и температуры в сушильной камере;
расщипывание волокна на щипальной машине;
распаковка кип или мешков;
настилание волокна на питающую решетку или загрузка им питающих приспособлений в соответствии с установленными нормами;
регулирование подачи эмульсии;
контроль качества замасливания и расщипывания;
складывание ткани, упаковка волокна в тару после обработки;
транспортирование волокна и ткани к обслуживаемой машине и в установленное место после обработки;
обмахивание и чистка машины.
216. Должен знать:
устройство, принцип работы и правила ухода за обслуживаемым оборудованием, ассортимент тканей, виды и сорта волокон;
технологический режим отбойки и сушки волокна и ткани;
величины разводок между валами;
нормы настила волокна на питающую решетку;
требования, предъявляемые к качеству обработанной ткани и волокна.

Параграф 3. Обработчик волокна и ткани, 3-й разряд

217. Характеристика работ:
приготовление смеси на щипально-замасливающих машинах, подача компонентов смеси в автопитатель;
контроль загрузки питающей решетки и обеспечение равномерной подачи компонентов смеси в соответствии с рецептами приготовления;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе;
распаковка кип или мешков с волокном, приготовление компонентов смеси к взвешиванию;
контроль наличия компонентов смеси в лабазах, качества замасливания, расщипывания волокон, влажности смеси.
218. Должен знать:
устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования и правила ухода за ним;
назначение и свойства компонентов смеси, норму настила волокна на питающую решетку;
требования, предъявляемые к качеству обработанной ткани и волокна.

42. Оператор ворсовального оборудования

Параграф 1. Оператор ворсовального оборудования, 2-й разряд

219. Характеристика работ:
ведение процесса ворсования ворсовых тканей (кроме шерстяных), лент на чесально-подпарных машинах в соответствии с установленным технологическим режимом под руководством оператора ворсовального оборудования более высокой квалификации;
сшивание кусков ткани;
участие в заправке и чистка чесально-подпарной машины, предупреждение образования засечек и загнутых кромок;
транспортирование продукции в установленное место.
220. Должен знать:
устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования;
правила ухода, режим чистки и смазки;
ассортимент изделий.

Параграф 2. Оператор ворсовального оборудования, 3-й разряд

221. Характеристика работ:
ведение процесса ворсования тканей (кроме шерстяных) трикотажного и нетканого полотна, головных уборов и изделий из различных видов пряжи и волокна в соответствии с установленным технологическим режимом на чесально-подпарных и других ворсовальных машинах и агрегатах;
заправка и съем тканей, полотна и изделий;
регулирование и контроль скорости и продолжительности поднятия, стрижки, шлифовки и нанесения ворса;
сшивание кусков полотна;
наблюдение за процессом ворсования, за правильностью подпаривания и расправления ворса, нанесения ворса на ленту;
приготовление клея по рецептам и фильтрование его;
чистка обслуживаемой машины и смазка трущихся поверхностей;
транспортирование продукции в установленное место.
222. Должен знать:
устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования и правила ухода за ним;
ассортимент, структуру, виды и артикулы тканей, полотна и изделий, признаки, определяющие качество ворса, режим ворсования;
способы регулирования натяжения полотна.

Параграф 3. Оператор ворсовального оборудования, 4-й разряд

223. Характеристика работ:
ведение процесса ворсования шерстяной ткани, головных уборов, двухстороннего ворсования полушерстяного ватина, смешанной пряжи и нитей из натуральных и химических волокон на ворсовальных машинах различных марок в соответствии с установленным технологическим режимом;
смена паковок;
ликвидация обрывов;
сбор и сдача отходов, транспортирование продукции;
сшивание концов кусков ткани, ватина;
заправка продукции в ворсовальную машину;
обеспечение равномерного поступления продукции в машину с соблюдением определенного натяжения, регулирование интенсивности ворсования, поддержание необходимого влагосодержания в продукции;
заточка и установка раклей, печатного вала;
трафление лент и нанесение рисунка;
начес ворса на фетровых головных уборах определенной густоты и блеска с соблюдением заданной толщины фетра на ворсовальном станке;
раскрой начесывающегося материала, заправка им начесывающего органа ворсовальной машины;
контроль качества ворсования, чистка ворсовальных рамок и очистка камеры от очесов;
складывание ватина в книжку;
участие в сборке и разборке ворсовальных машин и при смене рисунка и ассортимента, обмахивание, чистка машины, смазка трущихся поверхностей.
224. Должен знать:
устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации, заправки и ухода за ним;
технологические режимы ворсования;
способы регулирования рабочих органов ворсовальных машин и интенсивности процесса ворсования изделий;
признаки определения качества начеса полуфабрикатов, компоненты клея и ассортимент готовой продукции;
правила сортировки, маркировки, раскраивания начесанного материала;
правила приготовления и нормы расхода рабочего раствора.

43. Оператор гладильно-сушильного агрегата

Параграф 1. Оператор гладильно-сушильного агрегата, 3-й разряд

225. Характеристика работ:
ведение процесса глажения ленты на гладильно-сушильных агрегатах различных систем;
заполнение ванны моющим раствором;
нагревание раствора и сушильных барабанов;
транспортирование клубков ленты к гладильно-сушильному агрегату, заправка его, смена ленты на питающей рамке или раскатном столе, ликвидация обрыва ленты, удаление намота с рабочих органов агрегата;
наблюдение за ходом и регулирование технологического процесса, очистка и смена очистительных приспособлений;
снятие наработанной ленты;
проверка качества поступающей и выходящей ленты, удаление дефектных мест;
наблюдение за состоянием, работой гребней и механизмов гладильно-сушильных агрегатов;
разбор и сдача отходов, обмахивание и чистка обслуживаемого оборудования.
226. Должен знать:
устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования и режим ухода за ним, виды ленты;
требования, предъявляемые к ее качеству, пороки ленты, причины их возникновения;
меры предупреждения и устранения, развес входящей и выходящей ленты;
назначение процесса глажения ленты;
режим замены моющих растворов;
нормы и виды отходов;
способы их сокращения.
При работе на высокопроизводительных гладильно-сушильных агрегатах марки «Савио», А-960 фирмы «Октир» - Италия, ЛГС-40 III «Ивтекстильмашдеталь» (модернизированной на выпуск ленты на бобину) и аналогичных - 4-й разряд.

44. Оператор гребнечесального оборудования

Параграф 1. Оператор гребнечесального оборудования, 4-й разряд

227. Характеристика работ:
ведение процесса выработки гребенной ленты на гребнечесальном оборудовании различных видов, заправка оборудования;
обеспечение непрерывности технологического процесса в соответствии с заданными параметрами чесания;
смена питающих паковок;
ликвидация задиров холстиков и обрывов ленты;
разгон ставок на обслуживаемом оборудовании;
контроль качества ленты;
смена тазов на питании и выпуске;
удаление намотов с рабочих органов обслуживаемого оборудования;
выполнение профилактических работ по предупреждению обрывов ленты и прочеса;
наблюдение за пневматическим удалением отходов, гребенных очесов, процессом чесания холстика, ленты;
разбор отходов по видам, выборка гребенных очесов, укладывание в тару и сдача их;
транспортирование холстиков и тазов с лентой в установленное место;
участие в сдаче и приеме обслуживаемого оборудования в ремонт и из ремонта, уход за оборудованием.
228. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
виды перерабатываемой ленты;
требования, предъявляемые к качеству ленты, нормы отходов.

45. Оператор жгутоперемоточной машины

Параграф 1. Оператор жгутоперемоточной машины, 3-й разряд

229. Характеристика работ:
перемотка с присучиванием нитей жгутов мерсеризованной пряжи на початки на жгутоперемоточной машине и заправка их в гребенку;
прием жгутов мерсеризованной пряжи по качеству мерсеризации, линейной плотности и оттенкам;
ликвидация обрыва нитей в жгуте в процессе перемотки.
230. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации жгутоперемоточной машины;
виды и линейную плотность пряжи.

Параграф 2. Оператор жгутоперемоточной машины, 4-й разряд

231. Характеристика работ:
перемотка жгутов мерсеризованной пряжи на жгутоперемоточной машине;
приемка пряжи по качеству мерсеризации, линейной плотности пряжи и оттенкам;
заправка веретен жгутоперемоточной машины и заработка привязанных нитей;
ликвидация обрыва нитей при заработке;
регулирование сопряженности натяжения жгута и отдельных его нитей;
наблюдение за процессом намотки пряжи, продвижением жгута, состоянием контрольно-натяжных механизмов и приспособлений жгутоперемоточной машины;
выравнивание жгута в процессе перемотки;
соблюдение установленного диаметра намотки пряжи на початки;
недопущение слабых початков и неравномерного расположения пряжи по патрону;
съем наработанных початков, укладка в ящики и сдача съема и угаров по весу;
заправка пустых патронов на жгутоперемоточную машину, обмахивание, чистка машин и смазка трущихся поверхностей.
232. Должен знать:
устройство и взаимодействие основных механизмов жгутоперемоточной машины;
виды и линейную плотность пряжи.

46. Оператор иглопробивного оборудования

Параграф 1. Оператор иглопробивного оборудования, 4-й разряд

233. Характеристика работ:
ведение процесса изготовления нетканых полотен на иглопробивном оборудовании всех видов;
проверка исправности обслуживаемого оборудования;
загрузка бункера чесальной машины смесью волокон;
наблюдение за процессом чесания, образованием волокнистого холста, за состоянием игольных планок, работой накатного устройства;
заправка холста в иглопробивную машину;
регулирование скорости подачи волокнистого холста в иглопробивную машину и глубины его прокалывания;
ликвидация обрыва прочеса, волокнистого холста;
съем и заправка наработанного рулона;
при дублировании - заправка основы в иглопробивную машину;
взвешивание и маркировка рулона;
смена каркасного полотна;
уход за обслуживаемым оборудованием.
234. Должен знать:
устройство, взаимодействие и правила эксплуатации основных механизмов оборудования;
основные заправочные данные выработки нетканых полотен;
требования, предъявляемые к качеству нетканых полотен;
свойства и виды волокон, применяемых для выработки нетканых полотен;
правила заправки волокнистого холста в иглопробивную машину;
причины обрывности прочеса и волокнистого холста;
приемы снятия наработанного рулона;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием.

Параграф 2. Оператор иглопробивного оборудования, 5-й разряд

235. Характеристика работ:
ведение с пульта управления технологического процесса дублирования и иглопробивания волокнистого холста на оборудовании, входящем в состав поточной линии;
проверка исправности обслуживаемого оборудования, подготовка к пуску;
наблюдение за процессом дублирования, иглопробивания по показаниям приборов установленным на пульте управления;
регулирование скорости подачи волокнистого холста в иглопробивную машину;
контроль толщины волокнистого холста, качества выпускаемой продукции;
обеспечение синхронности работы узлов и механизмов иглопробивного оборудования;
чистка и уход за иглопробивным оборудованием в соответствии с установленным графиком.
236. Должен знать:
устройство, принцип работы основных механизмов иглопробивного оборудования;
правила эксплуатации и ухода за оборудованием;
требования, предъявляемые к качеству вырабатываемой продукции;
способы заправки волокнистой основы в иглопробивное оборудование;
виды и нормы отходов, меры по их сокращению;
назначение и устройство контрольно-измерительных приборов, установленных на пульте управления;
порядок обеспечения синхронности работы иглопробивного оборудования.

47. Оператор крутильного оборудования

Параграф 1. Оператор крутильного оборудования, 3-й разряд

237. Характеристика работ:
ведение процесса кручения пряжи и нитей, шпагата, сеточника из прядей для веревок из натуральных и химических волокон на крутильных и тростильно-крутильных машинах под руководством оператора крутильного оборудования более высокой квалификации, заправка машин и смена питающих паковок с соблюдением правильного разгона ставок;
проверка и прием поступающей для кручения пряжи и нитей по линейной плотности, числу сложений, качеству намотки и внешнему виду;
отбор дефектных по намотке паковок;
очистка рабочих органов обслуживаемой машины от намотов;
ликвидация обрывов пряжи;
устранение дефектов;
чистка желобов с водой и регулирование уровня воды;
смазка и протирка колец;
сбор и сдача отходов;
маркировка початков;
снятие и заправка съемов;
укладывание снятых початков и катушек в тару и на транспортные устройства, вкладывание учетного талона;
уход за обслуживаемой машиной.
238. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и режим ухода за ним, линейную плотность и число сложений перерабатываемых нитей и пряжи, размер вырабатываемых крученых изделий;
величину и направление крутки, свойства и качество перерабатываемой пряжи;
основные требования, предъявляемые к качеству крученых и некрученых нитей и пряжи, к качеству намотки;
виды и нормы отходов;
продолжительность времени наработки съема;
порядок снятия съема.

Параграф 2. Оператор крутильного оборудования, 4-й разряд

239. Характеристика работ:
ведение процесса кручения пряжи и нитей из натуральных и химических волокон на крутильных и тростильно-крутильных машинах;
проверка состояния пряжи;
регулирование натяжения нитей;
заправка и пуск обслуживаемой машины после съема и смена питающих паковок с соблюдением разгона ставок, ликвидация обрывов пряжи и нитей;
соблюдение требований к качеству кручения;
устранение дефектов;
наблюдение за состоянием и работой всех механизмов обслуживаемых машин, намоткой крученой нити и принятие мер к устранению обнаруженных неполадок;
маркировка початков;
участие в снятии и заправке съемов;
сбор и сдача отходов;
уход за обслуживаемой машиной в соответствии с установленным графиком, участие в приеме машины из ремонта.
240. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием, линейную плотность и число сложений перерабатываемых нитей и пряжи;
размеры вырабатываемых крученых изделий, величину и направление крутки, свойства и качество перерабатываемой пряжи;
основные требования, предъявляемые к качеству крученых и некрученых нитей и пряжи;
номера бегунков, соответствующих вырабатываемым крученым изделиям;
меры предупреждения и снижения обрывности;
правила разгона ставок съемов, продолжительность времени наработки съема;
порядок снятия съемов и заполнения учетных талонов;
виды и нормы отходов, меры по их сокращению.

Параграф 3. Оператор крутильного оборудования, 5-й разряд

241. Характеристика работ:
ведение процесса кручения пряжи на машинах двойного кручения в соответствии с технологическим режимом;
заправка бобин с пряжей, разгон ставок, регулирование натяжения нитей, ликвидация обрывов, раскладка и смена питающих паковок;
сбор порожних цилиндров и транспортирование в установленное место;
при работе с трикотажной пряжей смена парафиновых колец;
соблюдение требований, предъявляемых к качеству кручения пряжи;
наблюдение за ходом технологического процесса кручения, за состоянием и работой всех основных механизмов и рабочих органов обслуживаемой машины, за правильной намоткой крученой пряжи, нитей;
замена изношенных бегунков, смазка и протирание колец;
устранение дефектов и неполадок;
маркировка початков;
снятие и заправка съемов;
сбор и сдача отходов;
участие в приеме обслуживаемых машин из ремонта.
242. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием;
требования, предъявляемые к качеству кручения пряжи, в том числе: линейную плотность и число сложений перерабатываемых нитей и пряжи, величину и направление крутки;
свойства и качество перерабатываемой пряжи, номера бегунков, соответствующих вырабатываемым крученым изделиям;
меры предупреждения обрывности, правила разгона ставок съемов;
порядок заполнения учетных талонов;
виды и нормы отходов, меры по их сокращению.

48. Оператор ленточного оборудования

Параграф 1. Оператор ленточного оборудования, 3-й разряд

243. Характеристика работ:
ведение процесса выработки ленты на ленточных машинах различных систем (кроме высокопроизводительных), заправка машин;
смена тазов, бобин или куфт на питании и выпуске ленточных машин, ликвидация обрывов ленты, устранение задиров холстиков и удаление намотавшихся волокон с рабочих органов машины;
предупреждение и удаление пропусков и других пороков в ленте, холстиках и жгутах;
расправка жгутов в зоне питания штапелирующей машины, установка разводок и нагрузок на рабочие органы машины;
наблюдение за качеством ленты, состоянием и работой механизмов ленточных машин;
смена неисправных нажимных валиков, очистительных приспособлений;
участие в снятии съемов;
вкладывание ярлыков, проверка качества поступающей и выходящей ленты;
транспортирование тазов с лентой в установленное место;
сбор и сдача отходов;
участие в приеме ленточной машины из ремонта;
чистка и смазка обслуживаемого оборудования.
244. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемых машин, работу и взаимодействие их механизмов, режим ухода за ними;
состав смески волокна, порядок подбора ставок и заправки обслуживаемых машин, виды лент и куфт;
требования, предъявляемые к их качеству;
причины обрывности и способы их сокращения;
способы контроля качества лент и куфт, развес входящей и выходящей ленты;
виды и нормы отходов.

Параграф 2. Оператор ленточного оборудования, 4-й разряд

245. Характеристика работ:
ведение процесса выработки ленты на высокопроизводительных ленточных машинах, заправка машин лентой, смена тазов, клубков на питании и выпуске машин;
подбор ставок;
ликвидация обрывов ленты и удаление намотавшихся волокон с рабочих органов ленточной машины;
предупреждение или удаление пропусков и других дефектов в ленте;
контроль за качеством ленты;
наблюдение за состоянием и работой механизмов и приборов ленточных машин;
участие в снятии съемов;
транспортирование наработанных паковок;
разбор и сдача отходов;
чистка обслуживаемого оборудования и смазка трущихся поверхностей;
участие в приеме ленточных машин из ремонта.
246. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемых машин, регулирующих приборов, взаимодействие их механизмов, режим ухода за ними;
порядок подбора ставок и заправки обслуживаемых машин;
виды и нормы отходов и способы их сокращения, линейную плотность ленты;
способы контроля качества ленты, развес входящей и выходящей ленты.

49. Оператор мотального оборудования

Параграф 1. Оператор мотального оборудования, 2-й разряд

247. Характеристика работ:
ведение процесса намотки вицы на тележку, транспортирование ее к барабану;
подвязка вицы к барабану;
съем намотанных катушек и установка пустых;
участие в заправке пряжи в глазки нитеводителей и на катушки;
чистка обслуживаемого оборудования.
248. Должен знать:
приемы навивки, подвязки и заправки виц;
требования, предъявляемые к качеству намотки пряжи на катушки.

Параграф 2. Оператор мотального оборудования, 3-й разряд

249. Характеристика работ:
ведение процесса перемотки шпагата, кабельной, веревочной и канатной (бельной) пряжи на клубочных, крестомотальных машинах, намотка виц, пропитанных противогнилостным и антикоррозионным составом с бухт на катушки на мотальной машине;
намотка крашеного швейного шелка на полуавтоматах различных систем;
намотка и складывание мотков мулине на обслуживаемых машинах;
прием шелка, ниток по линейной плотности и цвету с проверкой качества по внешнему виду;
заправка обслуживаемого оборудования, вицы на барабан;
смена питающих паковок;
участие в съеме намотанных катушек;
ликвидация обрывов пряжи, шпагата, нитей;
исправление запутанных мотков;
наблюдение за правильным складыванием мотков;
контроль за правильной намоткой на патроны;
подтягивание вицы в процессе перемотки;
регулирование натяжения пряжи и шпагата;
обеспечение правильной намотки пряжи и однородности наматываемого шелка, равномерного схода питающих и наматываемых паковок (разгон паковок);
удаление пороков перематываемых изделий;
снятие наработанных паковок с крашеным швейным шелком;
заправка рулона этикетной бумаги на катушку уборочной машины и заполнение резервуара водой;
сбор пустых патронов;
укладка мотков в подготовленную тару, перевязка их и маркировка;
транспортирование к рабочему месту бумаги;
наблюдение за работой обслуживаемого оборудования и исправностью отдельных его механизмов, участие в приеме оборудования из ремонта, чистка и смазка оборудования;
сбор и сдача отходов.
250. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием, взаимодействие его основных механизмов;
основные свойства, сорт и линейную плотность швейного шелка, перематываемой пряжи, ниток, размеры шпагата, виды волокна;
правила заправки;
требования, предъявляемые к качеству перематываемых изделий, ниток к качеству намотки клубков или бобин, пряжи на катушки;
причины обрывности нитей, способы ее предупреждения;
способы упаковки ниток.

Параграф 3. Оператор мотального оборудования, 4-й разряд

251. Характеристика работ:
ведение процесса перематывания пряжи, нитей из натуральных и химических волокон различных видов и плотностей, стекловолокна, эластомерных, металлических нитей и шелка-сырца, различных паковок на мотальном оборудовании различных видов;
намотка ниток на намоточных автоматах и полуавтоматах, клубочных автоматах;
прием ниток по линейной плотности, весу, видам отделки и цветам;
контроль поступающей на перемотку пряжи по линейным плотностям, цветам, качеству входящей и наматываемой паковок;
отбраковка дефектных паковок согласно техническим условиям;
зарядка магазина-автомата початками, шпулями, смена входной и наматываемой паковок;
регулирование контрольных приборов;
при несрабатывании магазина-автомата - заправка нитей в контрольно-натяжные устройства;
ликвидация обрывов нитей, провязка мотков, сбор недоработанных початков, рассортировка их, отмотка дефектных мест для повторной зарядки магазина-автомата;
ликвидация намотов и выполнение других рабочих приемов, обеспечивающих непрерывность и качество процесса перемотки и экономию сырья;
обеспечение равномерного съема сматываемых и наматываемых паковок (разгон ставок), снятие съема, закрепление конца нити на паковке;
наблюдение за состоянием и работой всех механизмов обслуживаемого оборудования;
контроль за правильной формой намотки и размерами паковок, клубков, состоянием натяжных и контрольно-очистительных приспособлений, нитенаправителей и узловязателей;
заполнение трубки этикетками;
заправка пустых бумажных патронов на шпиндель;
сбор и сортировка отходов;
предупреждение пороков намотки, контроль за резервной намоткой;
контроль качества намотки;
уборка готовой продукции;
упаковка бобин, клубков в подготовленную тару, их перевязка и маркировка;
транспортирование к рабочему месту бумаги, этикеток, коробов, перевязки;
уход за обслуживаемым оборудованием.
252. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием, взаимодействие его основных механизмов, ассортимент перерабатываемого сырья;
виды, свойства, число сложений, линейную плотность перерабатываемой пряжи и нитей, цвета и виды отделок нитей, шелка-сырца, размеры и плотность намотки паковок, величину натяжения пряжи, нитей;
способы ее регулирования, виды и нормы отходов;
требования, предъявляемые к качеству выпускаемых паковок, ассортимент и маркировку упакованных изделий;
способы упаковки ниток.
При ведении процесса перематывания пряжи на высокоскоростных автоматах типа «Савио», «Шафхорст» (650 м/мин и выше) - 5-й разряд.

50. Оператор окруточного оборудования

Параграф 1. Оператор окруточного оборудования, 3-й разряд

253. Характеристика работ:
ведение процесса однослойной оплетки различных видов нитей на трунсальных или окруточных машинах;
получение пряжи;
заправка обслуживаемых машин;
смена сходящих и наработанных катушек, ликвидация обрывов нитей;
наблюдение за процессом оплетки, работой обслуживаемых машин и вытяжного аппарата;
съем и сдача готовой продукции;
чистка обслуживаемой машины и смазка трущихся поверхностей;
при работе на трунсальной машине - протаскивание основы через веретено крючком, установка на веретено катушки с нитями, протаскивание нити через глазок рогульки.
254. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и взаимодействие основных механизмов обслуживаемой машины;
виды и номинальную линейную плотность применяемых нитей, заправочные данные;
требования, предъявляемые к качеству готовой продукции, пороки оплетки, причины их возникновения;
способы предупреждения и устранения.

Параграф 2. Оператор окруточного оборудования, 4-й разряд

255. Характеристика работ:
ведение процесса двухслойной оплетки различных видов латексных и полиуретановых эластомерных нитей на окруточных машинах;
получение пряжи;
протаскивание основы через веретено крючком;
установка первой катушки на веретено с одним направлением вращения, протаскивание нити через глазок рогульки;
установка второй катушки на веретено с направлением вращения, противоположным первому, протаскивание нити через глазок рогульки, заправка нити в цилиндрический патрон;
прокладка номерков на патронах;
наблюдение за процессом оплетки, работой обслуживаемой машины;
ликвидация обрыва нити;
подготовка входных катушек к смене, смена сходящих катушек;
ликвидация дефектных участков окрученной нити;
отыскивание конца нити на паковке с минимальными отходами;
связывание концов окрученных нитей узловязателем;
закрепление свободного конца нити петлей за одну из нитей на выходной паковке при съеме;
съем наработанных катушек и укладка их в коробку;
заполнение паспортов на выработанную продукцию;
сбор и сдача отходов.
256. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и взаимодействие основных механизмов обслуживаемой машины;
виды и линейную плотность применяемого сырья, заправочные данные;
требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;
инструкцию по разбраковке.

51. Оператор опаливающего оборудования

Параграф 1. Оператор опаливающего оборудования, 2-й разряд

257. Характеристика работ:
ведение процесса опаливания пряжи, опаливание ткани (кроме шерстяной и из натурального шелка) и изделий на опаливающей машине под руководством оператора опаливающего оборудования более высокой квалификации;
участие в подготовке опаливающей машины к работе;
заправка ткани, пряжи и изделий в опаливающую машину;
наблюдение за качеством опаливания, выходом ткани в тележку или накатыванием на ролик;
предупреждение переверток, складок и загиба кромок;
транспортирование обработанных тканей, пряжи и изделий в установленное место;
уход за опаливающей машиной, чистка горелок.
258. Должен знать:
назначение и устройство опаливающей машины;
правила эксплуатации и ухода за ней, ассортимент обрабатываемых тканей;
правила сшивания и заправки тканей в опаливающую машину;
правила обращения с горелками.

Параграф 2. Оператор опаливающего оборудования, 3-й разряд

259. Характеристика работ:
ведение процесса опаливания шерстяных тканей, тканей из натурального шелка и изделий под руководством оператора опаливающего оборудования более высокой квалификации на опаливающих машинах различных систем;
заправка ткани и изделий в опаливающую машину, наблюдение за качеством опаливания, предупреждение складок, загибок кромок, переверток, наблюдение за выходом ткани из машины;
проверка исправности воздуховода, вентиляции, регулирующих устройств;
зажигание горелок и регулирование ширины пламени в соответствии с шириной опаливаемой ткани;
обеспечение нормального натяжения и заданной температуры;
контроль за работой горелок, скоростью движения ткани и изделий, качеством опаливания, за работой вентиляции и подачей газа.
260. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием, ассортимент опаливаемых тканей и изделий;
правила сшивки и заправки тканей в опаливающую машину;
технологический режим и правила опаливания;
свойства различных волокон и влияние на них высоких температур;
правила обращения с газовыми горелками.

Параграф 3. Оператор опаливающего оборудования, 4-й разряд

261. Характеристика работ:
ведение процесса опаливания тканей шерстяных и из натурального шелка на опаливающих машинах различных систем, тканей синтетических с примесью хлопка, льняных на газоопаливающем агрегате в соответствии с установленным технологическим режимом, выбившегося волоса шкурок пушнины со стороны кожевой ткани в полуфабрикате - на горелке вручную;
проверка исправности систем автоматики оборудования;
зажигание горелок, регулирование температуры, ширины пламени в соответствии с шириной ткани, подачи газа и газовоздушной смеси, скорости движения ткани;
наблюдение за показаниями приборов, за пультами управления, работой устройств и механизмов обслуживаемых машины, агрегата, механического укладчика или накатного устройства;
контроль качества опаливания ткани.
262. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием, регулирования и подачи газа и газовоздушной смеси;
устройство системы газо- и воздуховодов, ассортимент опали тканей;
технологический режим и правила опаливания;
свойства волокон и влияние на них высоких температур;
правила обращения с газовыми установками.

52. Оператор печатного оборудования

Параграф 1. Оператор печатного оборудования, 5-й разряд

263. Характеристика работ:
ведение процесса печатания рисунка на ткань, трикотажное и нетканое полотно, изделия и переводную бумагу в соответствии с заданным расписанием сетчатыми шаблонами на печатных машинах различных систем под руководством оператора печатного оборудования более высокой квалификации;
контроль качества поступающих для печатания тканей, полотен, изделий, красок, переводной бумаги;
подбор шаблонов, раклей и красок в соответствии с заданным рисунком;
установка ролика или контактной тележки с тканью;
заправка обслуживаемой машины тканью, клеем и красителями;
установка сетчатых шаблонов, раклей и ползунков в соответствии с раппортом рисунка;
трафление рисунка и печатание пробного образца;
наблюдение за процессом печатания рисунка и обеспечение чистоты расцветок и раппорта;
съем, чистка и мытье раклей, шаблонов;
транспортирование красок к обслуживаемой машине и расстановка их по местам.
264. Должен знать:
устройство и принцип работы обслуживаемой машины;
правила эксплуатации и ухода за ней, ассортимент тканей, полотен, переводной бумаги и изделий, поступающих для набивки рисунка;
правила заправки тканей в обслуживаемую машину, виды рисунков и их построение, последовательность нанесения красок на ткань, полотно, изделие;
приемы трафления, последовательность расположения шаблонов на обслуживаемой машине;
требования, предъявляемые к шаблонам, раклям и качеству набивки рисунка на ткань.
265. Примеры работ:
1) ведение процесса печатания рисунка, термообработки, промывки, стабилизации, ширения, сушки коврового полотна на печатном агрегате;
2) регулирование подачи рабочего раствора, температуры и скорости прохождения полотна в плюсовке, зрельнике, промывных ваннах и на сушильно-ширильной машине.

Параграф 2. Оператор печатного оборудования, 6-й разряд

266. Характеристика работ:
ведение процесса печатания на ткань, трикотажное полотно, переводную бумагу рисунков до шести цветов сетчатыми шаблонами на печатных машинах различных систем с электронным управлением в соответствии с заданным расписанием;
проверка качества красок, чистоты шаблона, раклей и соответствия их рисунку;
установка раклей и шаблонов на обслуживаемую машину;
трафление рисунка и печатание пробного образца;
заточка раклей на плоскопечатных машинах, их шлифовка;
шлифовка металлических частей корпуса форсунок;
настройка электромагнитных муфт;
регулирование натяжения и скорости прохождения продукции и бумаги, контроль за правильной набивкой рисунка, чистотой расцветки и раппорта;
наблюдение за работой обслуживаемой машины и электронным прибором натяжения и правки хода кирзы;
перестановка раппорта рисунка;
регулирование количества проходов раклей в зависимости от сочности рисунка;
устранение неполадок в работе обслуживаемой машины, регулирование работы кареток, замена шпилек на каретке.
267. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации оборудования и взаимодействие основных механизмов печатных машин;
назначение, принцип работы регулирующих устройств печатных машин, применяемых контрольно-измерительных приборов и правила ухода за ними, качественные признаки применяемых красок;
приемы трафления и правила печатания рисунков на ткани, очередность нанесения красок и последовательность расположения шаблонов на печатных машинах;
режим сушки тканей после нанесения рисунков, ассортимент тканей;
требования, предъявляемые к качеству набивных тканей.

Параграф 3. Оператор печатного оборудования, 7-й разряд

268. Характеристика работ:
ведение процесса печатания рисунков шести и более цветов на тканях и полотнах из различных волокон на машинах с сетчатыми, плоскими, круглыми (ротационными) шаблонами, фотофильмпечатью, с автоматическим регулированием технологического процесса в соответствии с заданием;
контроль за работой сушильной камеры, правильной набивкой рисунка, чистотой расцветок и его раппортом;
замена и заточка раклей на станке;
печатание пробного образца и проверка его соответствия эталону;
регулирование прижима раклей, уровня печатной краски в шаблоне и напора насосов на ротационных печатных машинах, устранение неполадок в работе обслуживаемой машины.
269. Должен знать:
устройство и взаимодействие механизмов обслуживаемых машин;
назначение и принцип работы регулирующих устройств обслуживаемых машин и применяемых контрольно-измерительных приборов;
правила эксплуатации и ухода за ними, виды рисунков и их построение, качественные признаки применяемых красок;
требования, предъявляемые к качеству шаблона, и правила печатания ими рисунка на ткань;
технологический режим сушки;
очередность нанесения красок и последовательность расположения шаблонов.

53. Оператор промывочного оборудования

Параграф 1. Оператор промывочного оборудования, 2-й разряд

270. Характеристика работ:
ведение процесса промывки тканей, полотен и изделий на промывных машинах, аппаратах, агрегатах, поточных линиях различных систем в соответствии с установленным технологическим режимом;
промывка пряжи, головных уборов, шкурок в промывных барках, машинах различных систем;
замывание загрязненных мест на ткани на промывных или стиральных машинах;
приготовление моющего раствора по установленной рецептуре;
сшивание ткани на машине или вручную в непрерывное полотно, роспуск швов после промывки;
сушка шкурок до требуемой степени остаточной влажности;
расправка комовых и грубомездровых шкурок;
сортировка шкурок по степени загрязненности и сухости;
транспортирование обрабатываемой продукции к рабочему месту;
заполнение обслуживаемых машин, коробок, барабанов холодной водой и моющими растворами и нагревание их до установленной температуры;
наблюдение за уровнем раствора;
регулирование работы обслуживаемых механизмов, температуры и концентрации моющего раствора;
расправка и разрезание шкурок после промывки;
проверка качества промывки ткани, выгрузка после промывки, отжим и транспортирование в установленное место;
смена воды и моющих растворов;
отбор проб рабочих растворов для проверки их концентрации;
уход за промывочным оборудованием.
271. Должен знать:
устройство, принцип работы;
правила эксплуатации и ухода за промывочным оборудованием, ассортимент промываемой пряжи, головных уборов, ткани, полотен, изделий, виды шкурок;
правила сшивки ткани и полотен, расправки и разрезания шкурок;
требования, предъявляемые к качеству промывки;
свойства моющих растворов;
нормативы расхода химических материалов и способы приготовления растворов;
нормативы технологических режимов промывки и отжима.

Параграф 2. Оператор промывочного оборудования, 3-й разряд

272. Характеристика работ:
ведение процесса промывки и специальной обработки ткани, полотен и изделий на машинах, аппаратах, агрегатах, промывных линиях различных систем, сагрегированных с сушильным оборудованием в соответствии с установленным технологическим режимом;
транспортирование обрабатываемой продукции к рабочему месту;
контроль за технологическим режимом, качеством промывки и сушки с помощью приборов и механизмов.
273. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и ухода за ним;
ассортимент обрабатываемой продукции;
технологический режим промывки, специальной обработки и сушки продукции;
рецептуру приготовления моющих растворов;
свойства химических материалов, применяемых при промывке;
правила обращения с паропроводами.

Параграф 3. Оператор промывочного оборудования, 4-й разряд

274. Характеристика работ:
ведение процесса промывки войлока, промывки и специальной обработки суконных, одеяльных тканей, пледных полотен на машинах, агрегатах, аппаратах различных систем в соответствии с установленным технологическим режимом;
заправка войлока в обслуживаемую машину;
приготовление моющих растворов в соответствии с рецептурой;
заливка моющего раствора и поддержание его уровня, температуры и концентрации;
контроль за работой обслуживаемых оборудования, регулирующих устройств, отжимных валов, контрольно-измерительных приборов, соблюдение режима промывки, контроль качества промывки;
определение кислотности промытого войлока;
отжим войлока.
275. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации промывочного оборудования различных систем и ухода за ним, ассортимент промываемых войлоков, суконных, одеяльных тканей, пледных полотен;
технологический режим их промывки;
правила ведения и регулирования процесса промывки;
требования, предъявляемые к качеству промываемого материала;
виды и свойства моющих веществ и правила приготовления растворов;
способ определения кислотности промытого войлока.

54. Оператор разрыхлительно-трепальной машины

Параграф 1. Оператор разрыхлительно-трепальной машин, 2-й разряд

276. Характеристика работ:
ведение процесса рыхления и трепания хлопка, шерсти, отходов на холстовых однопроцессных трепальных, угароочищающих, пылевыколачивающих, обезрепеивающих и других машинах;
подготовка сырья для загрузки в обслуживаемую машину;
транспортирование сырья, раскладка его на питающую решетку;
загрузка сырьем питающих приспособлений с чередованием компонентов смеси;
наблюдение за работой обслуживаемой машины, питающих приспособлений;
регулирование величины настила в соответствии с качеством волокна;
контроль качества рыхления и трепания;
отсортировка прокидов, свалок и нормальной шерсти, инородных предметов, веревок;
распаковка кип, тары;
упаковка и транспортирование обработанного сырья в установленное место;
сбор и сдача отходов, тары и упаковочного материала;
чистка и смазка трущихся частей обслуживаемой машины, уход за применяемым оборудованием.
277. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;
принцип работы и взаимодействие отдельных механизмов обслуживаемых машин;
правила ухода за ними, виды и сорта перерабатываемого сырья;
нормы настила на питающую решетку или загрузки в питающее приспособление;
технологический процесс рыхления сырья;
требования, предъявляемые к качеству обрабатываемого волокна.

Параграф 2. Оператор разрыхлительно-трепальной машины, 3-й разряд

278. Характеристика работ:
ведение процесса трепания хлопка на вертикальных, горизонтальных и всасывающих разрыхлителях разрыхлительно-трепальных машин;
равномерная загрузка сырьем вертикального разрыхлителя;
наблюдение за правильным поступлением сырья на горизонтальный и всасывающий разрыхлитель и работой всех механизмов разрыхлительно-трепальной машины;
снятие наработанных холстов с горизонтальных или всасывающих разрыхлителей и их взвешивание;
упаковка переработанного волокна на вертикальном разрыхлителе;
удаление отходов из-под разрыхлительно-трепальной машины;
сбор и сдача отходов;
уход за обслуживаемой машиной в соответствии с утвержденным графиком.
279. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними, наименование поступающего в переработку сырья, вес холста по норме и допустимые отклонения от нее;
правила регулирования веса холста;
виды и сорта отходов.

Параграф 3. Оператор разрыхлительно-трепальной машины, 4-й разряд

280. Характеристика работ:
ведение процесса трепания хлопка и выработки холстов на трепальных машинах, первичного рыхления, смешивания и трепания шерсти и других компонентов смеси на разрыхлительно-трепальной машине;
настил смеси на питающую решетку;
обеспечение равномерного смешивания волокна;
наблюдение за ходом технологического процесса;
наладка педального регулятора и регулирование веса холста в соответствии с заданной толщиной холста;
снятие наработанного холста вручную, наблюдение за автосъемщиком и заправка холста;
взвешивание холста;
вкладывание сопроводительного талона;
наблюдение за загрузкой холста на конвейер или транспортер, транспортирование;
периодическое удаление отходов из-под обслуживаемой машины с помощью пневмосистемы или вручную;
сбор и сдача отходов;
уход за применяемым оборудованием.
281. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними, наименование и состав поступающих в переработку смесей, вес холста по норме и допустимые отклонения от нее;
правила регулирования веса холста и приемы наладки педального регулятора;
нормы выхода отходов по видам и сортам.

55. Оператор распределения пряжи

Параграф 1. Оператор распределения пряжи, 3-й разряд

282. Характеристика работ:
ведение с пульта управления процесса распределения пряжи по бункерам мотальных, тростильных машин, по люлькам подвесного конвейера в соответствии с линейной плотностью пряжи, по видам сырья и размерам паковок;
распределение основ по ткацким станкам, пряжи по вязальным машинам в соответствии с артикулом ткани, полотна и их сходом;
включение магнето на пульте управления механизированного стеллажа для хранения основ пряжи;
контроль за правильностью пополнения люлек подвесного конвейера пряжей с целью предотвращения поломок при прохождении люлек через шахту;
включение и выключение подвесного конвейера, наблюдение за работой конвейера, загрузочно-разгрузочных устройств;
контроль за полнотой наработки съемов, правильностью снятия основ со стеллажа, подбора основ на стел для отправки в установленное место, за техническим состоянием ограждений, натяжного и блокирующего устройства конвейера;
останов подвесного конвейера в случае аварии, сообщение дежурному о поломке конвейера, неисправности в работе пульта управления, механизированного стеллажа;
контроль за работой пульта управления, механизированных стеллажей.
283. Должен знать:
устройство пульта управления, механизированных стеллажей, подвесного конвейера;
правила эксплуатации и ухода за ними;
правила включения магнето и заправки пряжи по бункерам, линейную плотность пряжи, артикулы вырабатываемых тканей, полотен, длины основ на ткацких навоях, число сновальных валиков в партии;
правила перезаправки пряжи по линейной плотности, размеры паковок;
правила учета отправляемых полуфабрикатов;
порядок извещения дежурного о поломке или аварии подвесного конвейера, механизированного стеллажа.

56. Оператор распределения химических материалов

Параграф 1. Оператор распределения химических материалов, 4-й разряд

284. Характеристика работ:
ведение процесса подачи красителей и химических материалов к рабочим местам при помощи пульта управления, селекторной связи и телевизионных камер распределительных щитов;
соблюдение строгой дозировки химикатов, проверка герметичности пневмолинии в пультовой, уровня воздуха, работы пульта управления;
наблюдение за ходом технологического процесса и работой обслуживаемого оборудования, счетчиков на обслуживающих машинах и работой контролируемого объекта по пневматической схеме и с помощью телевизионной камеры, световой и звуковой сигнализации;
ведение оперативных журналов.
285. Должен знать:
принцип действия пульта управления;
правила проверки герметичности пневмосистемы в пультовой, устранения возможных неисправностей химстанции;
технологический процесс крашения материалов;
рецептуру и технологический режим приготовления растворов химикатов и красителей, их свойства, качество и назначение;
устройство, принцип действия и правила управления механизмами участков на автоматическом режиме;
назначение регулирующих устройств контрольно-измерительных приборов;
правила пользования ими.

57. Оператор релаксационно-мотального агрегата

Параграф 1. Оператор релаксационно-мотального агрегата, 4-й разряд

286. Характеристика работ:
ведение технологического процесса релаксации и перемотки пряжи на агрегате, состоящем из запарной камеры и мотальной машины;
установка бобин на конусоукладчик и заправка нитей во всасывающее сопло запарной камеры, заполнение камер пряжей до установленного уровня;
извлечение релаксированной пряжи из стеклянных трубок и заправка ее через направляющие прутки в натяжной и парафиниширующий механизм мотальной машины с чистильным устройством;
смена входной и наматываемой паковок, ликвидация обрыва нитей и выполнение других рабочих приемов, обеспечивающих непрерывность процессов релаксации и перемотки;
обеспечение равномерного съема сматываемых и наматываемых паковок (разгон паковок);
наблюдение за ходом технологического процесса, температурным режимом, давлением пара, степенью заполнения трубок пряжей, натяжением пряжи на мотальных машинах, качеством релаксации и парафинирования, влажностью пряжи и размером выходящих паковок;
проверка поступающей пряжи, конусов, контроль за резервной намоткой, состоянием сопла и релаксационной камеры;
сбор и сдача отходов;
выставка бобин в запасную рамку;
участие в приеме применяемого оборудования из ремонта, его чистка.
287. Должен знать:
устройство и взаимодействие основных механизмов обслуживаемых машин;
режим и правила ухода за применяемым оборудованием;
виды, свойства и линейную плотность перерабатываемой пряжи и требования, предъявляемые к качеству ее релаксации и перемотки;
способы регулирования величины натяжения нитей;
виды и нормы отходов.

58. Оператор ровничного оборудования

Параграф 1. Оператор ровничного оборудования, 3-й разряд

288. Характеристика работ:
ведение процесса выработки ровницы на ровничных машинах под руководством оператора ровничного оборудования более высокой квалификации;
прием ленты с последнего перехода ленточной машины;
установка тазов с лентой к ровничным машинам и заправка в них ленты, обеспечение правильного и непрерывного поступления ленты в машину, качества вырабатываемой ровницы;
наблюдение за правильным прохождением ленты на гребнях ровничной машины;
ликвидация обрывов ровницы и ленты;
подготовка ровничной машины к снятию съема, снятие и заправка съема;
сбор и сдача отходов;
уход за обслуживаемым оборудованием.
289. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации ровничных машин;
правила заправки ленты, линейную плотность ровницы;
приемы снятия и заправки съема;
режим ухода за обслуживаемым оборудованием.

Параграф 2. Оператор ровничного оборудования, 4-й разряд

290. Характеристика работ:
ведение процесса выработки ровницы на ровничных машинах;
заправка ровницы на катушки;
смена тазов с лентой, катушек с ровницей, разгон ставок, ликвидация обрывов ровницы и ленты, удаление утолщенных и утоненных пропусков;
наблюдение за нормальным состоянием гребенного поля, правильным прохождением ленты в гребнях ровничной машины, намоткой ровницы на катушки, состоянием и работой вытяжного аппарата;
снятие и заправка съемов;
замена изношенных деталей и приспособлений;
укладка катушек с ровницей;
сбор и сдача отходов;
участие в приеме ровничной машины после ремонта, уход за машиной по установленному графику.
291. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации ровничных машин;
взаимодействие их основных механизмов и график ухода за оборудованием;
виды и линейную плотность ровницы;
основные требования, предъявляемые к качеству ленты, ровницы и качеству намотки;
требования, предъявляемые к качеству гребней, катушек, шпилек, рогулек и нажимных валиков;
виды и нормы отходов и меры их сокращения;
способы разгона ставок.

59. Оператор сновального оборудования

Параграф 1. Оператор сновального оборудования, 2-й разряд

292. Характеристика работ:
ведение процесса снования на катушки закроечных нитей для основы, плетения шнуров, эластичных тесем, перемотки пряжи в вицы под руководством оператора сновального оборудования более высокой квалификации, снование на катушки различных волокон для плетения шнуров с наполнителем;
установка катушек или бобин с пряжей на сновальную раму;
проборка нитей в берда, гребенку, рядки, согласно заданному расчету сновки, прокладка цен;
проверка качества пряжи, сновки, заправка и перезаправка обслуживаемой машины;
ликвидация обрывов нити основы;
замена сходящих бобин, катушек, снятие наработанной катушки, закрепление концов закраек;
связывание концов нитей и заправка их в контрольно-натяжные приборы;
участие в срезке готовой основы при ее приготовлении на жгутовой машине;
транспортирование и сдача катушек, бобин и виц;
сбор и сдача отходов;
уход за сновальным оборудованием.
293. Должен знать:
принцип работы и взаимодействие механизмов обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними, заправочный расчет сновки, ассортимент пряжи;
требования, предъявляемые к качеству сновки пряжи;
основы, закраек, свойства пряжи, ее линейную плотность;
порядок проборки нитей согласно расчету;
правила заправки обслуживаемой машины и вязки узлов, количество нитей в вице согласно заправкам;
порядок установки катушек, бобин в соответствии с заправкой обслуживаемой машины.

Параграф 2. Оператор сновального оборудования, 3-й разряд

294. Характеристика работ:
ведение процесса снования пряжи на сновальных машинах для выработки жгута в трикотажном производстве, нетканых полотен, основ гладкой заправки для метровых технических сукон, коренной и настилочной основы в ковровом производстве, партионной сновки и сновки на малые навои согласно заданному расчету, перемотки пряжи в вицы в пенькоджутовом производстве;
установка и смена катушек, бобин, проборка нитей в гребенки в соответствии с заправочным расчетом, прокладка ценовых шнуров, палочек;
перевязка пряжи и закрепление ее на барабане;
заправка валиков и навоев, концов основы на сновальный валик, установка счетчика на заданную длину;
ликвидация обрывов нитей, пряжи и выполнение других рабочих приемов, обеспечивающих правильность технологического режима и экономию сырья;
наблюдение за счетчиком длины основы, правильной намоткой;
контроль за состоянием натяжных приспособлений, самоостановов и других приспособлений;
перемещение суппорта, перегонка и навивка основ, установка сновальных валиков на сновальную машину, закрепление концов нитей основы и съем наработанного валика, вицы;
контроль количества нитей по рисунку, равномерности натяжения и распределения нитей на валике, соблюдение заданной длины сновки и количества нитей в ставке;
срезка наработанных основ и съем навоев;
сбор, сдача и транспортирование отходов;
участие в приеме сновальной машины из ремонта;
уход за обслуживаемым оборудованием.
295. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин, правила эксплуатации и ухода за ними, расчет сновки;
способы регулирования натяжения нити, заправочный расчет сновки;
толщину пряжи и требования, предъявляемые к ее качеству.

Параграф 3. Оператор сновального оборудования, 4-й разряд

296. Характеристика работ:
ведение процесса снования пряжи (нитей) на сновальных машинах различных систем для выработки: основ манерной заправки, ворсовых и набивных в ковровом производстве, технических тканей и сукон, аксминтерских ковров, цветных или с просновкой, гладких, рисунчатых, мешочных, тарных и паковочных тканей, грунта, узора и жгута, технических лент с применением стеклонитей, проволоки, джутовой пряжи и капроновых нитей высокой линейной плотности, либитных -для национальных шелковых тканей, эластомерных нитей и оплетенных эластомерных нитей;
ведение процесса снования разноцветной пряжи (нитей) на сновальных машинах различных систем для выработки нитепрошивных и тканепрошивных нетканых полотен;
ленточное снование;
набор ставок и проборка нитей в гребенку в соответствии с заправочной картой и раппортом рисунка изделий;
установка бобин на шпулярник в соответствии с заправочным рисунком, заправка нитей в сновальную машину;
ликвидация обрывов нитей, съем наработанного сновального валика;
комплектование либитов в основу, регулирование натяжения и направления нитей и раскладки их по ширине сновального валика;
соблюдение раппорта сновки при работе цветных основ и с просновкой;
при работе с электронным и программным шпулярником - ввод и вывод секции со вставными бобинами из рабочих органов машины; Маркировка навоя;
контроль качества и количества нитей и цветов по рисунку в раппорте сновки, равномерности распределения нитей на валике и лент на барабане;
перемотка основы с барабана на навой на ленточных сновальных машинах;
проверка правильности укладки ленты;
перегонка и навивка основ, установка сновальных валиков, контроль качества навивки основ;
сдача пряжи по весу;
срезка наработанных основ;
своевременная прокладка ценовых шнуров;
сбор и сдача отходов;
участие в приеме обслуживаемого оборудования из ремонта и уход за ним, смазка трущихся поверхностей.
297. Должен знать:
устройство сновальных машин различных систем;
правила эксплуатации и ухода за ними, взаимодействие отдельных механизмов;
виды, свойства, линейную плотность перерабатываемой пряжи, волокон и требования, предъявляемые к их качеству, раппорт сновки;
требования, предъявляемые к укладке лент и прокладке ценовых шнуров;
технологический расчет сновки и манер рисунка;
способы регулирования натяжения нитей;
порядок заводки нитей в прибор самоостанова и зубья берда;
правила пользования заправочными картами;
виды и нормы отходов;
требования, предъявляемые к качеству либитовки основы национальных тканей.

60. Оператор стригального оборудования

Параграф 1. Оператор стригального оборудования, 2-й разряд

298. Характеристика работ:
ведение процесса стрижки, чистки тканей, нетканых полотен, тканых ворсовых лент в соответствии с технологическим режимом на стригальном оборудовании различных систем;
ведение процесса стрижки шерстяных тканей, ковров и ковровых изделий под руководством оператора стригального оборудования более высокой квалификации;
сшивка концов и заправка обрабатываемой продукции в стригальную машину (агрегат);
наблюдение за работой стригальных приборов, вентиляционных отсосов, работой автомата для пропуска шва, своевременным подъемом и опусканием ножей, накаткой обрабатываемой продукции;
регулирование положения ножей и наждачных валов;
обеспечение необходимого натяжения и движения обрабатываемой продукции в расправленном виде;
контроль качества тканей, полотен, ковров и изделий, поступающих в обработку, и качества стрижки и чистки продукции;
роспуск шва кусков ткани, ковров для отделения партии при смене тележек или наката на рамы, ролики;
транспортирование обрабатываемой продукции;
уход за обслуживаемым оборудованием, смазка трущихся поверхностей.
299. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации стригальных машин и агрегатов и ухода за ними, ассортимент обрабатываемой продукции;
правила стрижки тканей, полотен и изделий;
требования, предъявляемые к качеству стрижки;
правила сшивки и заправки обрабатываемой продукции.

Параграф 2. Оператор стригального оборудования, 3-й разряд

300. Характеристика работ:
ведение процесса стрижки, чистки тканей, ковров, ковровых изделий, шелкового плюша и бархата, ворса на искусственном мехе, трикотажного полотна, нетканых полотен, войлока на универсальных стригальных машинах и агрегатах;
обеспечение качества, необходимого натяжения ткани, скорости стрижки обрабатываемой продукции;
наблюдение за работой стригальной машины, высотой установленного ворса, отсосом остриженных волокон, состоянием и работой стригальных приборов, автомата для пропуска шва, своевременным подъемом и опусканием ножей, натяжением ткани;
установка и периодическое регулирование ножевых цилиндров, скорости стрижки, транспортирующей ленты в соответствии с высотой ворса, положения наждачного ролика, участие в точке ножевых цилиндров;
правка специальной пастой перьев спирального и стационарного ножа;
сшивка и заправка полотна;
транспортирование продукции в установленное место;
проверка исправности блокировки, ограждений на цилиндрах, качества шлифовки полотна;
уход за обслуживаемым оборудованием.
301. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием и применяемыми контрольно-измерительными приборами;
технологические параметры стрижки, ассортимент обрабатываемой продукции, скоростной режим работы ножей;
способы регулирования скорости транспортирующей ленты и стационарного ножа;
правила регулирования присадки ножевых цилиндров и точки стригальных ножей.

Параграф 3. Оператор стригального оборудования, 4-й разряд

302. Характеристика работ:
ведение процесса стрижки шерстяных и полушерстяных ворсовых тканей, трикотажного полотна плюшевых переплетений (типа бархат), песики или пуха на высокоскоростных стригальных, полировально-стригальных и других машинах;
подготовка стригальной машины к работе и ее наладка;
распаковка и заправка обрабатываемых шкурок в стригальную машину;
регулирование перемещения шкурки относительно ножей, разводки между рабочими органами обслуживаемой машины в зависимости от характера волосяного покрова и толщины мездры шкурки, работы пневматического отсоса;
обеспечение необходимого количества стрижки;
наблюдение за работой обслуживаемой машины, высотой ворса, отсосом стриженых волокон и так далее Сшивка и заправка полотна;
транспортирование обрабатываемой продукции в установленное место, сдача пуха и отходов по весу;
уход за обслуживаемым оборудованием, смазка трущихся поверхностей;
участие в точке ножевых цилиндров.
303. Должен знать:
устройство, принцип работы стригальных машин различных систем;
правила ухода за ними, ассортимент обрабатываемой продукции и требования, предъявляемые к качеству стрижки;
виды обрабатываемых шкурок и топографию их волосяного покрова;
способы регулирования стригальной машины в зависимости от волосяного покрова или ассортимента обрабатываемой продукции.

61. Оператор тростильного оборудования

Параграф 1. Оператор тростильного оборудования, 4-й разряд

304. Характеристика работ:
ведение процесса трощения пряжи и нитей из натуральных и химических волокон на тростильных машинах;
смена паковок, ликвидация обрывов нитей и выполнение других приемов, обеспечивающих непрерывность технологического процесса, экономию сырья и качество трощения;
наблюдение за состоянием и взаимодействием механизмов тростильной машины;
контроль за процессом трощения, заполнение контрольного талона;
проверка качества поступающей пряжи, патронов и бобин;
регулирование плотности намотки нитей на бобины;
сбор и сдача отходов;
участие в приеме обслуживаемого оборудования из ремонта, его чистка.
305. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, взаимодействие механизмов;
виды и свойства перерабатываемой пряжи и нитей, виды и нормы отходов.
При трощении веревок из резинотехнических отходов - 2-й разряд.

62. Оператор узловязальной машины

Параграф 1. Оператор узловязальной машины, 3-й разряд

306. Характеристика работ:
ведение процесса связывания нитей основ, прошивных нитей на узловязальной машине под руководством оператора узловязальной машины более высокой квалификации;
проверка правильного выполнения подготовки основ к связыванию;
установка и включение узловязальной машины;
наблюдение за работой механизмов узловязальной каретки, правильностью отбора очередных нитей и связыванием узлов;
ликвидация пороков связывания;
сбор и сдача отходов;
уход за узловязальной машиной.
307. Должен знать:
устройство узловязальной машины, ткацких станков, машин и агрегатов нетканого производства;
ассортимент вырабатываемых тканей;
вид проборки и переплетений.
308. Примеры работ:
1) подготовка нитей основ к связыванию на узловязальных машинах;
2) установка каретки передвижной узловязальной машины на ткацкий станок;
3) при работе на ламеленадевальной машине: надевание ламелей на нити основы, ликвидация обрывов нитей основы, переборка нитей основы по ценам.

Параграф 2. Оператор узловязальной машины, 4-й разряд

309. Характеристика работ:
ведение процесса связывания нитей основ, прошивных нитей на узловязальной машине (агрегате);
заправка основы на ткацком станке и на оборудовании нетканого производства, наработка полоски ткани;
сдача ткацкого станка, узловязальной машины (агрегата) на ходу;
контроль связывания узлов.
310. Должен знать:
устройство узловязальной машины, ткацких станков, оборудования нетканого производства;
правила эксплуатации и ухода за ними;
заправочные расчеты вырабатываемых тканей, нетканых полотен;
требования, предъявляемые к качеству основы пряжи;
нумерацию игл в зависимости от линейной плотности пряжи.

63. Оператор чесального оборудования

Параграф 1. Оператор чесального оборудования, 2-й разряд

311. Характеристика работ:
ведение процесса чесания различных видов волокон, смеси волокна для выработки ленты, чесаной ваты, переработки низких номеров трепаного волокна в очес, возвратных отходов производства на чесальном оборудовании различных видов в соответствии с технологическим режимом под руководством оператора чесального оборудования более высокой квалификации;
транспортирование смеси волокна к чесальному оборудованию, загрузка смеси волокна в бункер оборудования;
при ручной загрузке - растряхивание волокна до установленной для каждой смеси определенной высоты с выборкой волокна, отличающегося от смеси по цвету;
настил волокна и шерсти на питающую решетку, полотно и регулирование высоты;
смешивание волокна;
поддержание установленного уровня заполнения бункера;
сортировка очесов по номерам, раздельное затаривание их, взвешивание, вкладывание в тару бирок или ярлыков с указанием вида, номера, веса очесов;
наблюдение за процессом чесания;
ликвидация обрывов ленты, ваты;
контроль качества ленты, ваты, волокна;
периодическое удаление отходов из-под барабанов чесального оборудования при помощи пневмосистемы или вручную;
эмульсирование ленты;
съем, упаковка и транспортирование наработанной ваты и волокна в установленное место;
участие в приеме чесального оборудования из ремонта, его чистка;
при работе с рулонным механизмом - снятие рулонов и вкладывание ярлыков.
312. Должен знать:
устройство чесального оборудования;
принцип его работы и взаимодействие отдельных механизмов;
правила эксплуатации и ухода за ним;
виды и номер волокна, виды отходов;
состав смеси;
порядок и нормы настила на питающую решетку, полотно;
технологические параметры заправки чесального оборудования;
нормы заполнения бункера;
требования, предъявляемые к качеству чесания ваты, волокна и ленты, методы оценки качества очесов.

Параграф 2. Оператор чесального оборудовании, 3-й разряд

313. Характеристика работ:
ведение процесса чесания различных видов волокна, очеса и смеси волокна для выработки ленты, чесаной ваты, основы войлочных изделий, чесания и проклеивания стекловолокна на чесальном оборудовании различных видов (кроме высокопроизводительного) согласно технологическому режиму;
подноска стекловолокна, лака для пропитки, заливка баков, взвешивание расщипанного стекловолокна в соответствии с маркой выпускаемых пологов;
заправка чесального оборудования;
обеспечение выработки ленты, чесаной ваты, основы войлочных изделий соответствующего качества при экономном использовании сырья;
ликвидация обрывов, пропусков, намотов, завалов в гребнях и выполнение профилактических работ по их предупреждению;
смена наработанных тазов с лентой, планок ваты, ватных фильтров с барабанов, снятие наработанных куфт, бобин и транспортирование их;
наблюдение за процессом чесания, нанесения эмульсии, наматывания ваты на барабан, температурой, за состоянием и работой механизмов;
равномерное пропитывание волокна или пропуск сухого волокна через чесальную машину;
наматывание пропитанного или сухого стекловолокна на барабан чесальной машины, разрезание на отрезки определенной длины, снятие с барабана;
установка пропитанного стекловолокна в зажимы щипцов или укладка его на решетку ленточной сушильной машины;
формирование горстей при разборке кипы волокна и закладывание горстей в зажимные колодки пенькочесальной машины;
связывание пачек чесаного пеньковолокна;
выемка горстей чесаного волокна из зажимных колодок;
соблюдение установленных правил перекрытия горстей при настиле на питающее полотно горизонтально-чесальной машины, контроль за качеством горстей;
смена неисправных нажимных валиков, таза;
сбор и сдача отходов;
перезаправка чесального оборудования и уход за ним согласно графику;
чистка обслуживаемой машины и расходного бака при выработке пологов из сухого стекловолокна, взвешивание его, определение площади, толщины, объемного веса и марки;
закатывание в рулон, связывание, маркировка и упаковка;
участие в приеме чесального оборудования из ремонта.
314. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации чесального оборудования и ухода за ним, линейную плотность холстов и чесаной ленты, виды, номера перерабатываемых волокон;
требования, предъявляемые к качеству волокон, ленты, чесаной ваты;
основы войлочных изделий и выпускаемых пологов;
технологические параметры заправки чесального оборудования и режимы обработки различных волокон, режим эмульсирования;
свойства лака, марки выпускаемых пологов;
условные обозначения восстановленной шерсти, ее группы по цвету, линейные размеры и вес вырабатываемых изделий;
правила смешивания волокна;
состав смески;
виды и нормы отходов;
назначение приборов и инструмента для контроля качества пологов;
правила ухода за чесальным оборудованием.

Параграф 3. Оператор чесального оборудования, 4-й разряд

315. Характеристика работ:
ведение процесса чесания различных видов волокна, очеса и смеси волокна для выработки ровницы, ленты, войлоков на чесальном оборудовании различных видов, включая высокопроизводительное и поточные линии, согласно технологическому режиму;
приготовление товарной продукции или полуфабриката (ровницы, пухшнура чесальной ленточки) из смески асбеста, хлопка и очесов на кардочесальных аппаратах и пухшнуровых машинах;
навивка основы головных уборов;
обеспечение непрерывного питания волокном чесального оборудования;
установка патрона необходимого размера при приготовлении основы головного убора;
определение момента окончания навивки;
съем основы головного убора с патрона;
ликвидация обрывов ровницы, ленты, прочеса, пухшнура и ленточки, устранение задиров настила;
заправка бобин, краевых нитей в пневмопровод или на катушку;
вкладывание ярлыков;
контроль качества ровницы, прочеса, ленты, основы головных уборов и войлока;
наблюдение за состоянием и работой сучильных рукавов, делительных ремешков, эластичных валиков, регулятора вытяжного прибора, съемных барабанов и других механизмов, за уровнем смеси в бункере самовеса или за работой приборов, обеспечивающих автоматическое питание аппарата смеской;
смена наработанных тазов с лентой, снятие наработанных бобин, краевых катушек и их транспортирование;
съем, штамповка и укладка в ящики вырабатываемой ровницы, сматывание пухшнура и ленточки в бухты вручную;
перевязка и укладка бухт;
наблюдение за эмульсированием волокна;
соблюдение заданной длины и веса ленты в тазу;
разбор отходов по видам и сдача их;
участие в приеме чесального оборудования из ремонта, уход за ним.
316. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и взаимодействие его основных механизмов;
правила эксплуатации и график ухода за ним;
принципы автоматического и ручного регулирования работы машины для обеспечения непрерывности технологического процесса;
наименование перерабатываемого волокна и сортировок, особенности обработки смески различных рецептур, линейную плотность настила и чесаной ленты, линейные размеры и массу ваты, ассортимент вырабатываемой продукции;
виды смеси, линейную плотность ровницы;
требования, предъявляемые к качеству ровницы, настила, чесаной ленты;
основы головных уборов, войлоков;
правила отбора проб;
виды, нормы и сорта отходов, их использование в производстве;
технологические параметры заправки, причины обрывности ровницы;
способы их предупреждения, виды и номера перерабатываемых волокон;
порядок настила волокна на питающее полотно или подстановки рулонов в раскатывающий механизм;
состав смески;
режим обработки различных волокон, заданную длину и вес ленты в тазу;
методы определения качества прочеса.
317. Примеры работ:
1) выработка ленты на оборудовании с приставкой ВУЧ.

64. Оператор ширильного оборудования

Параграф 1. Оператор ширильного оборудования, 2-й разряд

318. Характеристика работ:
ведение процесса ширения и выправления перекоса ткани по утку на ширильной или уточно-расправительной машине под руководством оператора ширильного оборудования более высокой квалификации;
наблюдение за прохождением ткани из плюсовки в ширильное поле обслуживаемой машины;
контроль ширины ткани и правильного положения утка в ней;
накалывание ткани на иглы;
предупреждение образования пороков ткани при ширении;
чистка обслуживаемой машины и смазка ее трущихся поверхностей;
сшивка концов ткани и роспуск швов;
транспортирование ткани к обслуживаемой машине.
319. Должен знать:
устройство ширильного оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент обрабатываемых тканей и их ширину по государственному стандарту.

Параграф 2. Оператор ширильного оборудования, 3-й разряд

320. Характеристика работ:
ведение процесса ширения и выправления перекоса ткани на ширильной или уточно-расправительной машине;
заправка ткани в обслуживаемую машину с соблюдением установленной ширины ткани;
наблюдение за правильным увлажнением, подпариванием, ширением ткани;
устранение перекоса ткани;
предотвращение пороков от нарушения технологического режима ширения ткани;
клеймение концов ткани;
транспортирование ткани в установленное место.
321. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и ухода за ним;
ассортимент обрабатываемых тканей и их ширину по государственному стандарту.

65. Оператор шлихтовального оборудования

Параграф 1. Оператор шлихтовального оборудования, 3-й разряд

322. Характеристика работ:
ведение процесса шлихтования мотков шелка в соответствии с технологическим режимом;
приготовление шлихты по заданному рецепту;
погружение мотков в ванну со шлихтой;
наблюдение за процессом шлихтования и сушки;
выборка мотков шелка из ванны, отжим и развешивание их в завесной сушилке, транспортирование шелка из сушилки.
323. Должен знать:
рецептуру шлихты, режим шлихтования и сушки;
требования, предъявляемые к качеству шелка, подлежащему шлихтованию, и качеству ошлихтованных мотков шелка.

Параграф 2. Оператор шлихтовального оборудования, 4-й разряд

324. Характеристика работ:
ведение процесса шлихтования и эмульсирования нитей основы на шлихтовальной, сновально-шлихтовальной машинах под руководством оператора шлихтовального оборудования более высокой квалификации;
установка счетчика и маркировочного прибора на заданную длину куска;
наблюдение за работой контрольных и регулирующих приборов;
регулирование температуры и давления пара в сушильных барабанах, разводок гребенки по ширине навоя;
установка и заправка сновальных валиков ткацких навоев;
установка тормозных грузов;
прокладка шнурков и ценовых прутков;
раскладка нитей в зубья переднего рядка и зубья берца, перегонка основ;
наблюдение за правильным сходом нитей основы с бобин и смена бобин;
ликвидация обрыва нитей;
смена кромочных бобин;
расправка запутанных, закрещенных и склеенных нитей основы;
предотвращение образования хомутов и перекосов;
наблюдение за уровнем эмульсии, натяжением и качеством навивки основы;
снятие наработанного ткацкого навоя и установка нового;
сбор и транспортирование отходов;
чистка обслуживаемой машины, промывка сукон отжимных валов.
325. Должен знать:
устройство обслуживаемой машины;
правила пользования приборами автоматического регулирования процесса шлихтования, эксплуатации и ухода за ними;
правила подбора бобин основы в партию;
требования, предъявляемые к качеству бобин, виды и линейную плотность пряжи;
расчет числа нитей для вырабатываемых артикулов ткани;
рецептуру и свойства шлихты;
основные требования, предъявляемые к качеству шлихтуемых, эмульсируемых нитей основы, качеству ошлихтованной основы;
правила заправки новой партии нитей основы;
виды и нормы отходов.

Параграф 3. Оператор шлихтовального оборудования, 5-й разряд

326. Характеристика работ:
ведение процесса шлихтования и эмульсирования нитей основы на шлихтовальной, сновально-шлихтовальной и перегонно-эмульсирующей машинах в соответствии с установленным технологическим режимом;
поддержание необходимой температуры и нормального уровня шлихты и эмульсии в емкости для клея;
регулирование скорости шлихтования или эмульсирования в зависимости от степени влажности нитей основы;
установление величины отжима основ;
поддержание необходимого давления воздуха, подаваемого в пневмосистему, пневмокамеры исполнительных механизмов отжима;
контроль за качеством шлихтования и эмульсирования нитей основы и правильной намоткой их на ткацкие навои;
участие в приеме шлихтовального оборудования после ремонта;
уход за шлихтовальным оборудованием.
327. Должен знать:
устройство обслуживаемой машины;
правила эксплуатации шлихтовального оборудования и ухода за ним;
правила пользования применяемыми приборами;
основные требования, предъявляемые к качеству пряжи, технологический режим шлихтования и эмульсирования нитей основы;
способы регулирования влажности нитей основы, плотности навивки и отжима;
правила подбора сновальных валиков и ткацких навоев в партию.

66. Отбельщик

Параграф 1. Отбельщик, 3-й разряд

328. Характеристика работ:
ведение процесса расшлихтовки, отбеливания, отваривания хлопка, пряжи, ровницы, тканей, одеял на агрегатах непрерывного отбеливания, в аппаратах, барках, чанах, варочных котлах в соответствии с установленным технологическим режимом под руководством отбельщика более высокой квалификации, ведение процесса отбеливания, отваривания, пропитывания пряжи, тканей, трикотажных, неткаи вышитых полотен, чулочно-носочных и других изделий на мойно-материальных машинах, в барках, аппаратах, варочных котлах;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе;
заправка ткани в обслуживаемую машину, загрузка, равномерное навешивание пряжи в мотках на ролики аппарата;
приготовление рабочих растворов;
укладывание одеял в котел, заливка их варочным раствором;
обеспечение необходимого уровня растворов и воды в рабочих емкостях;
отбор проб для проверки концентрации растворов;
снятие отбеленной пряжи с роликов, скручивание мотков пряжи в куфты;
спуск растворов;
промывка продукции после отбеливания и выборка ее из чанов, ванн;
выкладывание концов отбеленных одеял для заправки в мойно-материальные машины;
сшивка ткани, полотна;
проверка качества отбеленной продукции;
транспортирование продукции;
уход за обслуживаемым оборудованием.
329. Должен знать:
устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
свойства отбеливающих растворов и химикатов, рецептуру и концентрацию применяемых растворов;
технологический режим обработки;
режим расшлихтовки, отваривания и отбеливания одеял, ассортимент обрабатываемой продукции.

Параграф 2. Отбельщик, 4-й разряд

330. Характеристика работ:
ведение процессов: расшлихтовки, отбеливания и отваривания хлопка, пряжи, ровницы, одеял, трикотажного и нетканого полотен в барках, чанах, варочных котлах, аппаратах различных систем, а также гардинно-тюлевого, кружевного и гардинно-вязального полотен в варочных котлах, сагрегированных с мойно-материальными машинами, отбеливания тканей на агрегатах непрерывного отбеливания, отбеливания и крашения пряжи на аппаратах, отбеливания и крашения тканей в расправку на агрегатах непрерывного отбеливания в соответствии с установленным технологическим режимом;
проверка исправности котла, вентилей, насосов, кранов;
обеспечение необходимой дозировки и концентрации рабочих растворов;
приготовление и заливка рабочих растворов;
загрузка и выгрузка продукции;
контроль за технологическим процессом и качеством обрабатываемой продукции, за соблюдением установленных правил составления рабочих растворов;
регулирование технологического процесса по контрольно-измерительным приборам;
промывка отбеленной продукции в соответствии с установленным режимом;
запись режима отбеливания и отваривания;
приготовление специального состава и обработка внутренней части котлов с целью предупреждения возникновения коррозии.
331. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, регулирующих устройств, применяемых контрольно-измерительных приборов и защитных приспособлений различных систем;
правила ухода за ними, виды и взаимодействие химических материалов с различными видами волокон;
ассортимент обрабатываемой продукции;
технологический режим расшлихтовки, отбеливания и отваривания, предъявляемые к качеству продукции;
порядок отбора проб.

67. Отварщик

Параграф 1. Отварщик, 3-й разряд

332. Характеристика работ:
ведение процесса отваривания пряжи в трикотажном производстве, трикотажного полотна, чулочно-носочных изделий в варочных аппаратах, котлах, барках, чанах, в машинах и установках в соответствии с технологическим режимом;
ведение процесса отваривания хлопка, пряжи, ткани, мотков шелка под руководством отварщика более высокой квалификации в отварочных проходных аппаратах, котлах, барках, в том числе в механических жгутовых барках, варочных агрегатах различных систем, в соответствии с технологическим режимом;
участие в подготовке обслуживаемого оборудования к отварке продукции;
транспортирование продукции и химических материалов в установленное место;
приготовление растворов для отваривания, загрузки продукции;
заправка ткани в обслуживаемую машину, доведение раствора до уровня, требуемого технологическим режимом отварки, и регулирование его в процессе отварки;
наблюдение за натяжением ткани и контроль за процессом отварки;
предупреждение запутывания петель ткани или мотков пряжи;
промывка пряжи и ткани;
отбор проб для проверки концентрации рабочих растворов;
выгрузка продукции после отваривания;
проверка исправности обслуживаемого оборудования, его чистка и смазка.
333. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием и регулирующими устройствами, применяемыми контрольно-измерительными приборами;
ассортимент обрабатываемой продукции;
технологический режим обработки каждого вида продукции;
нормы и правила заправки, укладки, загрузки и выгрузки отвариваемой продукции;
рецептуру и концентрацию применяемых растворов;
нормы расхода химических материалов;
требования, предъявляемые к качеству отваренного хлопка, пряжи, ткани, мотков шелка;
методы определения концентрации растворов;
правила управления подъемными механизмами.

Параграф 2. Отварщик, 4-й разряд

334. Характеристика работ:
ведение процесса отваривания пряжи, ткани, мотков шелка, хлопка в варочных аппаратах, котлах, барках, чанах, в механических жгутовых барках, отварочных агрегатах, отварочных проходных аппаратах и красильно-роликовых машинах в соответствии с технологическим режимом отварки;
сшивка ткани;
приготовление отварочного раствора в соответствии с заданной рецептурой;
обеспечение температуры, концентрации и уровня раствора в отварочной ванне;
загрузка, заправка отвариваемого материала в аппарат, барку, котел согласно требованиям технологии;
контроль за правильностью закладки отвариваемого материала в котел (барку);
наблюдение за процессом отваривания;
регулирование технологического процесса по показателям контрольно-измерительных приборов и результатам анализа;
обеспечение периодичности смены направления циркуляции растворов;
запись ведения процесса отварки в соответствующем журнале;
переключение направления циркуляции или спуск отработанных растворов;
управление подъемными механизмами;
проверка исправности применяемых контрольно-измерительных приборов, регулирующих устройств и спусковых отверстий;
промывка пряжи, ткани, изделий;
выгрузка продукции из барок вручную и их укладка, проверка сопроводительной документации;
уход за обслуживаемым оборудованием.
335. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием, применяемыми регулирующими устройствами, контрольно-измерительными приборами и подъемными механизмами;
правила укладки пряжи в котлы, барки и выгрузки из них, ассортимент отвариваемых тканей, линейную плотность пряжи, шелка;
виды и свойства химических материалов;
технологический режим отварки продукции;
рецептуру рабочих растворов;
нормы расхода химических материалов;
порядок ведения записи процесса отварки.

68. Отделочник ткани

Параграф 1. Отделочник ткани, 3-й разряд

336. Характеристика работ:
ведение процесса отделки, ширения, складывания, промеривания тканей на отделочных агрегатах, обработки ткани на отделочном катке, агрегатах для безусадочной отделки ткани, тиснения ворсовой ткани вручную для создания рисунка каракульчи под руководством отделочника ткани более высокой квалификации;
участие в подготовке обслуживаемого оборудования к работе;
транспортирование ткани;
сшивка ткани и ее заправка;
регулирование подачи воды, давления пара, сжатого воздуха, температуры и влажности в соответствии с технологическим режимом обработки ткани;
наблюдение за механизмом накатывания ткани в рулоны, предотвращение появления перекосов, загнутых кромок, вылетов и разрывов ткани по длине;
клеймение концов ткани в процессе работы;
нанесение контрольных меток на обрабатываемую ткань для контроля технологической усадки;
проверка длины штапа, ширины, влажности, внешнего вида и усадки ткани;
снятие и укладка ткани в установленное место;
чистка обслуживаемого оборудования и смазка трущихся поверхностей.
337. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов;
правила эксплуатации, наладки и ухода за ними, ассортимент ткани;
виды отделки;
порядок заправки ткани и прокатки ее через валы и катки, ширину ткани согласно государственному стандарту, факторы, влияющие на усадку ткани;
технологические режимы обработки ткани;
требования, предъявляемые к качеству отделки ткани;
периодичность проведения чистки и смазки обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Отделочник ткани, 4-й разряд

338. Характеристика работ:
ведение процесса обработки ткани на отделочных машинах, агрегатах для безусадочной отделки, отделка ворсовой ткани путем запарки и прессования в соответствии с технологическим режимом для создания рисунка каракульчи;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе;
подбор ткани по длине и артикулам;
заправка ткани;
подъем нажимных катков при помощи гидравлического насоса и прокатка ткани между валами;
регулирование давления воды в коммуникациях и температуры в секциях увлажнительной камеры, натяжения ткани;
наблюдение за работой системы автоматики, гидравлического насоса, за прохождением ткани в обслуживаемых машинах, агрегатах;
контроль скоростного режима работы обслуживаемых машин, агрегатов;
наладка автоматики улавливания кромки ткани на ширильной машине и других автоматических регулирующих устройств;
настройка усадочных машин на получение заданного процента технологической усадки;
разогрев усадочных машин до установленной температуры и обеспечение заданного давления;
контроль за качеством сшивки и обработки ткани, работой самоклада;
регистрация и учет готовой продукции.
339. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
способы наладки приборов автоматического регулирования и технического контроля;
схему управления агрегатом, ассортимент обрабатываемых тканей, факторы, влияющие на величину усадки;
приемы и правила заправки обслуживаемого оборудования;
правила регулирования давления валов обслуживаемых машин;
управления гидравлическим насосом;
технологические режимы отделки тканей;
нормы влажности, давления пара на усадочной машине и сушильных барабанах, скорость прохождения ткани;
требования, предъявляемые к качеству ткани, периодичность чистки обслуживаемого оборудования и смазки трущихся поверхностей.

69. Отжимщик

Параграф 1. Отжимщик, 2-й разряд

340. Характеристика работ:
отжим сырья, пряжи, ткани, нетканого и трикотажного полотна, изделий на центрифугах, машинах различных систем;
заправка в обслуживаемые машины, центрифуги обрабатываемой продукции, наблюдение за процессом и качеством отжима или отсоса, контроль за работой механизмов;
обеспечение необходимой степени (времени) отжима и скорости прохождения ткани в соответствии с установленным режимом;
выгрузка продукции из обслуживаемых машин, центрифуг;
промывка обслуживаемого оборудования при смене цвета обрабатываемой продукции, транспортирование продукции в установленное место;
чистка и смазка обслуживаемого оборудования.
341. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и ухода за ним;
ассортимент и виды сырья, пряжи, ткани, нетканого и трикотажного полотна, изделий, допустимую загрузку обслу центрифуг, машин;
технологический режим отжима;
требования, предъявляемые к качеству отжима.

70. Очесывальщик барабанов

Параграф 1. Очесывальщик барабанов, 3-й разряд

342. Характеристика работ:
очесывание главного и съемного барабанов чесальных машин валиком вручную или с применением пневматических устройств в соответствии с установленным режимом;
подготовка чесальных машин к очесыванию, снятие шляпочного очеса, установка чистительного валика;
подготовка чесальных машин к работе после очесывания;
сбор очесов с разделением по видам и сортировкам, транспортирование их и сдача.
343. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин и системы пневматического очесывания;
правила эксплуатации и ухода за ними;
технологический режим очесывания;
виды, сорта и нормы выхода очесов.

71. Пантографист

Параграф 1. Пантографист, 3-й разряд

344. Характеристика работ:
гравирование на вал при помощи пантографа контура и штрифа платочных несложных четырехвальных рисунков с 4-5 цинковых листов;
подбор валов, установка их на пантографную машину;
нагрев валов и покрытие их мастикой;
укрепление цинкового листа на столе пантографной машины;
установка алмазов к валу при построении раппорта в полный уступ и выступ;
разметка раппорта делительным колесом;
контроль за правильным положением вала на пантографной машине;
смена цинковых листов;
снятие награвированного вала с пантографной машины, сборка и разборка ее.
345. Должен знать:
устройство пантографной машины;
правила ухода, сборки и разборки машины;
приемы гравирования, построения рисунка и раппорта;
правила разметки раппорта;
требования, предъявляемые к качеству гравирования валов.

Параграф 2. Пантографист, 4-й разряд

346. Характеристика работ:
гравирование на вал при помощи пантографа несложных одновальных рисунков с 6-9 цинковых листов с уступом 1/2 раппорта с несложными полутонами и накладками, контура и штрифа в платочных четырехвальных рисунках;
подбор валов;
установка валов на пантографную машину, их подогрев и покрытие мастикой;
установка алмазов к валу при построении раппорта в полный уступ и выступ.
347. Должен знать:
устройство пантографной машины;
правила ухода за ней;
приемы гравирования;
правила построения рисунка и раппорта;
требования, предъявляемые к разметке раппорта и положению вала.

Параграф 3. Пантографист, 5-й разряд

348. Характеристика работ:
гравирование на вал при помощи пантографа рисунков портретного и картинного характера с различными полутонами и накладками, контура и штрифа в сложных платочных, типа турецких, каймовых рисунках;
подбор валов, установка их на пантографную машину;
подогрев валов, покрытие их мастикой;
контроль за качеством гравирования, соблюдение технологии гравирования.
349. Должен знать:
устройство пантографной машины;
правила ухода за ней;
приемы и способы гравирования;
правила построения рисунков и раппортов;
приемы разметки раппорта.

72. Патронист рисунков

Параграф 1. Патронист рисунков, 4-й разряд

350. Характеристика работ:
выполнение патрона по рисунку для одноосновных и одноуточных жаккардовых тканей и изделий с базовыми переплетениями (полотняное, саржевое, сатиновое, атласное), программирование рисунка для кружевного производства;
расчет канвовой бумаги, патрона и рисунка по расчету заправок;
перенесение контуров узора с рисунка на патрон;
закрашивание фона узора на канвовой бумаге с изображением различных переплетений;
проверка изготовленного патрона и исправление допущенных ошибок.
351. Должен знать:
виды базовых переплетений, ассортимент вырабатываемых жаккардовых тканей и изделий;
особенности патронирования рисунка, пороки тканей или изделий из-за ошибок патронирования.

Параграф 2. Патронист рисунков, 5-й разряд

352. Характеристика работ:
выполнение патрона для многослойных и многоуточных жаккардовых тканей и изделий с разнообразными крупнораппортными переплетениями;
расчет канвовой бумаги, патрона, рисунка в соответствии с расчетом заправок;
перенесение контуров узора с рисунка на патрон;
изображение различных переплетений путем закрашивания фона узора на канвовой бумаге;
исправление допущенных ошибок при изготовлении патрона.
353. Должен знать:
виды различных переплетений, особенности патронирования рисунка для каждого вида полотна, тканей и изделий;
расчет патрона и последовательность патронирования рисунка любой степени сложности;
пороки тканей или изделий от неправильного выбора переплетения и ошибок при патронировании.

73. Поверяльщик веретен

Параграф 1. Поверяльщик веретен, 3-й разряд

354. Характеристика работ:
поверка веретен прядильных и крутильных машин под руководством поверяльщика веретен более высокой кваСнятие початков и кольцевых планок, удаление намотов с веретен;
выемка и чистка веретен, гнезд и втулок;
выкачка отработанного масла и заливка гнезд свежим маслом;
чистка и протирка кольцевых планок, колонок, колец, разделителей и установка их на обслуживаемую машину;
вытаскивание использованных и вставка новых фитилей в самосмазывающиеся кольца;
чистка и поверка натяжных роликов тесьмы;
установка нитепроводников с помощью шаблонов и отвесов;
участие в заправке обслуживаемой машины, ее пуск;
сбор и транспортирование отходов.
355. Должен знать:
устройство и конструкцию обслуживаемых машин и веретен;
правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием;
способы выполнения работ по заливке веретен маслом, поверке натяжных роликов тесьмы, веретен и установке нитепроводников;
виды масел, применяемых при заливке веретен;
требования, предъявляемые к качеству масел.

Параграф 2. Поверяльщик веретен, 4-й разряд

356. Характеристика работ:
поверка веретен прядильных и крутильных машин;
сборка обслуживаемых машин для работы;
поверка веретен и установка нитепроводников с помощью шаблонов и отвесов;
сдача обслуживаемой машины после окончания работы по заливке и поверке веретен.
357. Должен знать:
технологические режимы и графики поверки и заливки веретен;
правила выполнения работ по заливке веретен;
поверке натяжных роликов тесьмы и веретен и установке нитепроводников.

74. Поверяльщик разводок

Параграф 1. Поверяльщик разводок, 3-й разряд

358. Характеристика работ:
подготовка чесальных, гребнечесальных, ленточных, ровничных машин к поверке разводок их рабочих органов под руководством поверяльщика разводок более высокой квалификации;
установка разводок между рабочими органами обслуживаемых машин;
шлифовка гарнитуры главного и съемного барабанов;
участие в сборке и наладке чесальных, гребнечесальных, ленточных и ровничных машин.
359. Должен знать:
технологические и конструктивные особенности обслуживаемых машин;
параметры разводок;
виды и нормы отходов.

Параграф 2. Поверяльщик разводок, 5-й разряд

360. Характеристика работ:
поверка разводок рабочих органов чесальных, гребнечесальных, ленточных и ровничных машин;
подготовка прядильно-крутильных и пневмомеханических прядильных машин к поверке разводок и нагрузок рабочих органов;
установка разводок и нагрузок между рабочими органами обслуживаемых машин при помощи шаблонов по установленным графикам в соответствии с регламентированными технологическими режимами работы оборудования;
сборка и наладка чесальных, гребнечесальных, ленточных, ровничных, прядильно-крутильных и пневмомеханических прядильных машин после поверки.
361. Должен знать:
технологические и конструктивные особенности чесальных, гребнечесальных, ленточных, ровничных, прядильно-крутильных и пневмомеханических прядильных машин;
порядок поверки обслуживаемых машин после ремонта;
параметры разводок;
способ поверки качества выточенных игл, влияние качества заточки и разводок на качество прочеса и количество отходов;
нормы отходов.

75. Подборщик ставок

Параграф 1. Подборщик ставок, 2-й разряд

362. Характеристика работ:
подбор для ленточных машин ставок (партий) в соответствии с количеством сложений и установленным весом ставки;
взвешивание паковок ленты;
отбраковка паковок по массе;
ведение учета подобранных ставок и отбракованных паковок;
обеспечение своевременного подбора ставок (партий) и бесперебойной работы ленточных машин.
363. Должен знать:
правила взвешивания паковок и подбора ставок, установленную массу паковок и ее допустимые отклонения, смески для подбора ставок по видам ленты;
влияние неправильного подбора ставок (партий) на качество ленты, ровницы, пряжи;
устройство весов и правила пользования ими.

76. Полировщик

Параграф 1. Полировщик, 2-й разряд

364. Характеристика работ:
полирование ниток (без лощения), шпагата и других крученых изделий на полировочной машине под руководством полировщика более высокой квалификации;
наполнение ванн шлихтой и водой;
смена катушек, бобин на шпулярнике;
надевание мотков ниток на валики полировочной машины, наблюдение за работой машины, ликвидация обрывов ниток, шпагата и других крученых изделий;
снятие наработанных съемов.
365. Должен знать:
устройство полировочной машины;
правила эксплуатации и ухода за ней;
требования, предъявляемые к качеству полированных ниток, шпагата и других крученых изделий;
технологический режим полирования ниток, шпагата и других крученых изделий;
их размеры и сорта.

Параграф 2. Полировщик, 3-й разряд

366. Характеристика работ:
полирование пряжи, льняных ниток с лощением, шпагата и других крученых изделий на полировочной машине;
приготовление раствора, содержащего воск и другие воскообразные вещества, смачивание мотков ниток;
надевание мотков на валики полировочной машины, наблюдение за работой машины и процессом полирования;
ликвидация обрывов, контроль за количеством и качеством наносимого раствора;
проводка шпагата и других крученых изделий через полировочную машину;
соблюдение разгона катушек или бобин в шпулярнике;
наблюдение за правильностью натяжения и намотки съема;
регулирование подачи пара и контроль степени отжима шлихты с помощью контрольно-измерительных приборов;
снятие и заправка съема;
прием шпагата и других крученых изделий по сорту и размеру;
сдача отходов;
участие в приеме полировочной машины из ремонта, уход за машиной.
367. Должен знать:
устройство полировочной машины и применяемых контрольно-измерительных приборов;
правила эксплуатации и ухода за ними, периодичность чистки полировочной машины и смазки трущихся поверхностей;
виды, цвета и линейную плотность пряжи;
размеры и сорта шпагата и других крученых изделий;
технологический режим обработки изделий и требования, предъявляемые к их качеству, рецептуру шлихты, наносимого раствора;
способы определения качества шлихты и ее компонентов;
нормы отходов;
меры по их сокращению.

Параграф 3. Полировщик, 4-й разряд

368. Характеристика работ:
полирование пряжи на полировочной машине;
заправка основы или бобин;
ликвидация обрывов;
обеспечение правильности намотки, натяжения нитей;
заполнение емкостей шлихтой и парафином;
равномерное распределение нитей на направляющих и рифленых валиках и заправка их на пустые флянцевые катушки приемной рамки;
обеспечение необходимого количества и качества шлихты, поверхности парафинового вала;
своевременная замена отработанной шлихты;
транспортирование отходов.
369. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием;
сорта пряжи, ее линейную плотность и основные свойства;
рецептуру и качество шлихты, температуру шлихты и поверхности парафинового вала.

77. Помощник мастера

Параграф 1. Помощник мастера, 4-й разряд

370. Характеристика работ:
профилактический осмотр, наладка обслуживаемых простых и средней сложности машин, агрегатов, каландров в соответствии с установленным графиком, заправка, перезаправка и осуществление пробных работ и испытаний по указанию мастера, устранение неполадок и дефектов, проведение текущего ремонта, подготовка к сдаче и участие в приеме обслуживаемого оборудования после проведения среднего и капитального ремонта;
наблюдение за ходом технологического процесса на комплекте (участке), за состоянием подшипников, работой контрольно-измерительных приборов, нормальным натяжением и состоянием ремней, тросов, цепей, болтовых, шпоночных, клиновидных и других соединений;
проверка исправности ограждений;
контроль и обеспечение комплекта (участка) сырьем, полуфабрикатами, вспомогательными материалами, тарой и другими материалами;
контроль качества продукции и устранение причин, понижающих ее качество;
контроль за технологическим режимом обработки и рецептурой приготовления растворов;
соблюдение установленного скоростного режима работы обслуживаемого оборудования;
расстановка рабочих по рабочим местам;
ведение учета простоев обслуживаемого оборудования и причин их возникновения.
371. Должен знать:
устройство, способы наладки обслуживаемого оборудования и правила ухода за ним;
технологический процесс обработки волокна;
выработки и отделки тканей на обслуживаемом оборудовании, ассортимент изделий;
правила сдачи и приема обслуживаемого оборудования из среднего, капитального ремонта, периодичность профилактического осмотра, среднего и капитального ремонта обслуживаемого оборудования;
правила заправки и перезаправки обслуживаемого оборудования;
требования, предъявляемые к качеству сырья, полуфабрикатов, готовой продукции, материалов и деталей;
виды и нормы отходов;
основные технико-экономические показатели работы комплекта (участка).
372. Примеры работ:
Хлопчатобумажное производство.
1) каландры ширильные;
2) машины, не входящие в агрегаты: опальные, отжимные, промывные, сушильные;
3) машины резальные;
4) оборудование дублировочное, мерильно-браковочное, складальное;
5) льняное производство;
6) агрегаты газоопальные;
7) каландры, плюсовки;
8) машины газоопальные, промывные, пропиточные, ширильные, сушильные;
9) оборудование мерильно-браковочное, складально-мерильное;
10) шерстяное производство;
11) машины промывные, отжимные, опальные, промывные заварные линии, кроме машин для технических сукон, машин для специальных видов отделки, промывных заварных линий (типа ЛМ, ЛПЖ, ЛПЗ);
12) машины сухой отделки (кроме сушильно-ширильных, стригальных и ворсовальных);
13) оборудование мерильно-браковочное, складально-дублировочное;
14) шелковое производство;
15) машины зрельно-запарного участка;
16) машины отжимно-сушильные и раскладочные;
17) машины мерильно-браковочные, сортировочно-варочные, складально-дублировочные и увлажнительные;
18) машины бердомоечные.
Шелкомотальное производство.
1) оборудование цехов сортировочного и обработки отходов;
2) сушилки, коконосушилки.
Производство текстильной галантереи.
1) оборудование каландровое, мерильное, мерильно-браковочное, промывное, сушильное;
2) машины вышивальные «Пантограф» без механического привода.
Пенькоджутовое производство.
1) каландры отделочные и катки;
2) машины бумагорезальные, мерильно-складальные, резальные, угароочищающие, мяльные.
Производство ваты.
1) машины браковочно-мерильные;
2) машины расфасовочного цеха.
Производство нетканых материалов.
1) каландры ширильные;
2) машины, не входящие в агрегаты: опальные, отжимные, промывные;
3) накатные машины.

Параграф 2. Помощник мастера, 5-й разряд

373. Характеристика работ:
профилактический осмотр, наладка обслуживаемых средней сложности машин, автоматов, агрегатов, линий, аппаратов, станков и другого обслуживаемого оборудования в соответствии с установленным графиком, заправка, перезаправка, осуществление пробных работ и испытаний по указанию мастера, устранение неполадок и дефектов;
проведение текущего ремонта, подготовка к сдаче и участие в приеме оборудования после проведения среднего и капитального ремонта;
наблюдение за состоянием ограждений, контрольно-измерительных приборов, автоматических устройств и механизмов;
расстановка рабочих по рабочим местам и руководство их работой;
соблюдение установленного скоростного режима работы обслуживаемого оборудования, технологических параметров, рецептуры приготовления растворов и хода технологического процесса, контроль и обеспечение комплекта (участка) всем необходимым для работы;
контроль качества выпускаемой продукции и устранение причин, вызывающих его снижение;
ведение учета простоев обслуживаемого оборудования по причинам их возникновения;
прием обслуживаемого оборудования после технического обслуживания, чистки и смазки трущихся частей;
прием и сдача отходов производства.
374. Должен знать:
устройство, кинематические схемы и принцип работы обслуживаемого оборудования;
способы его наладки;
правила ухода за ним, назначение применяемых регулирующих устройств, контрольно-измерительных приборов;
технологический процесс обработки волокон, изделий из них, выработки и отделки тканей, сетеизделий и нитей;
нормы расхода красителей и химических материалов, скоростные режимы рабо обслуживаемого оборудования;
требования, предъявляемые к качеству сырья, материалов, деталей, вырабатываемой продукции;
заправочные и технологические карты на вырабатываемый ассортимент;
правила обращения с химическими материалами;
рациональные приемы и методы труда;
порядок составления дефектных ведомостей;
сдачи и приема обслуживаемого оборудования из среднего и капитального ремонта, периодичность профилактического осмотра оборудования;
виды и нормы отходов;
правила учета простоев обслуживаемого оборудования.
375. Примеры работ:
Хлопчатобумажное производство.
1) агрегаты разрыхлительно-очистительные;
2) аппараты, агрегаты и линии аппретурные, мерсеризационные (кроме бесцепных), пропиточные, белильные (кроме непрерывного беления), красильные, зрельные, стабилизационные, сушильно-ширильные, отделочные;
3) машины чесальные (кроме высокопроизводительных) по переработке отходов приготовительного цеха аппаратного прядения, цеха фильтров;
4) машины тростильные, мотальные, узловязальные, сновальные, шлихтовальные (кроме многобарабанных), полировочные;
5) машины ворсовальные, ворсорезные, стригальные, бахромные типа «Рашель», этикетные, уборочные, намоточные, полуавтоматы катушечные, упаковочные;
6) станки проборные с полумеханическим пассетом.
Льняное производство.
1) агрегаты смесительные;
2) агрегаты, линии для беления, крашения и пропитки, аппретурно-отделочные и стабилизационные линии;
3) машины мотальные, раскладочные, сновальные, шлихтовальные, узловязальные, стригальные, чесальные (кроме высокопроизводительных);
4) оборудование варочное, мастерских по изготовлению шаблонов;
5) станки проборные с полумеханическим пассетом.
Шерстяное производство.
1) агрегаты первичной обработки шерсти;
2) машины смесового отдела (включая поточные линии) и разработки искусственной шерсти, трепальные для разработки отходов, угароочищающие, механизированные лабазы;
3) машины чесальные (кроме высокопроизводительных), тростильные (кроме типа АSI и АЕS), мотальные, уточномотальные, узловязальные, сновальные, шлихтовальные;
4) машины бахромонамоточные, ворсовальные, печатные, зрельные, карбонизационные, мокрой отделки (кроме промывных), промывные для технических сукон, промывные заварные линии типа ЛМ, ЛПЖ, ЛЗП, сукновальные, сушильно-ширильные, декатировочные, стригальные;
5) агрегаты и машины для специальных видов отделки (несминаемой малоусадочной, антимольной и другой);
6) аппараты, агрегаты и барки красильные различных марок, реакторы для разварки красителей;
7) станки проборные с полумеханическим пассетом;
Шелковое производство.
1) машины штапелирующие, мотальные, тростильные, узловязальные, шлихтовальные, сновальные, ламелеодевальные, газоопальные, стригальные, чистильные, горизонтальные печатные различных марок, круглопечатные;
2) оборудование красильных и аппретурных цехов;
3) производство авровых тканей: перегонные, авроперевязочные, расправочные, авербандные машины;
4) оборудование мастерских по изготовлению шаблонов;
5) станки проборные с полумеханическим пассетом;
6) шелкомотальное производство;
7) машины конвейерные для централизованной запарки коконов;
8) машины перемоточные, вакуум-аппараты;
9) станки механические кокономотальные.
Трикотажное производство.
1) автоматы круглочулочные одно- и двухсистемные всех классов (кроме круглочулочных, оснащенных механизмами узорообразующими или для образования цветных поперечных полос, круглочулочных 28 класса и выше);
2) машины тростильные, мотальные, сновальные, круглоластичные, кругловязальные всех систем и классов (кроме кругловязальных жаккардовых, кругловязальных с электронным программным управлением, кругловязальных многосистемных высокоскоростных), овальные, плосковязальные, оборотные, стригальные, отделочные для искусственного меха, шлифовальные;
3) оборудование красильно-отделочное (кроме оборудования с электронным программным управлением);
4) оборудование швейно-кеттельное для чулочного производства;
5) валяльно-войлочное производство.
Аппараты красильные.
1) машины приготовительного цеха, чесальные, валяльные, основообразовательные, свойлачивающие, катальные, пушильные, отделочные, сушильные, протравные, стригальные;
2) полуавтоматы для очистки головок и голенищ валяной обуви.
Производство текстильной галантереи.
1) агрегаты аппретурные;
2) машины «Рашель» с количеством гребенок до 4, вышивальные;
3) машины белильных и красильных цехов, кроме красильных аппаратов, находящихся под давлением, роликовые аппретурные;
4) машины вышивальные «Пантограф» с механическим приводом;
5) оборудование агромантное, бахромное, басонное, гардинно - вязальное, кружевовязальное, уточновязальное, мотальное, уточно-перемоточное, навивальное, оборотное, плетельное, сновальное, тростильное, шпульное;
6) станки ручные, ткацкие;
7) флок-машины.
Пенькоджутовое производство.
1) аппараты пропиточные;
2) агрегаты смешивающие;
3) машины веревочные, канатосвивальные, клубочные (кресто-мотальные), полировочные, раскладочные, развивальные, сновально-шлихтовальные, стригальные, стационарные канатовьющие, чесальные (кроме высокопроизводительных);
4) станки проборные с полумеханическим пассетом.
Производство ваты.
1) агрегаты разрыхлительные;
2) машины трепальные, чесальные (кроме высокопроизводительных);
3) машины приготовительного, химического цехов, цеха ватных фильтров;
4) производство нетканых материалов;
5) машины сновальные;
6) аппараты, агрегаты и линии красильные, аппретурные, пропиточные, зрельные, белильные (кроме непрерывного беления), стабилизационные, сушильно-ширильные, отделочные;
7) машины ворсовальные, стригальные, печатно-отделочные искусственного меха;
8) сетевязальное производство;
9) красильное и отделочное оборудование.

Параграф 3. Помощник мастера, 6-й разряд

376. Характеристика работ:
профилактический осмотр, наладка обслуживаемых сложных автоматов, аппаратов, агрегатов, машин, станков, линий и другого оборудования в соответствии с установленным графиком;
заправка, перезаправка и осуществление пробных работ и испытаний по указанию мастера, устранение неполадок и дефектов, составление дефектной ведомости, подготовка к сдаче и участие в приеме обслуживаемого оборудования после проведения среднего и капитального ремонта, прием оборудования после смазки и чистки, самостоятельная смазка трущихся частей, проведение текущего ремонта машин, станков, агрегатов, автоматов и другого обслуживаемого оборудования;
расстановка рабочих по рабочим местам и руководство их работой, контроль за обеспечением комплекта (участка) всеми необходимыми материалами, сырьем, полуфабрикатами для выполнения работы;
контроль качества выпускаемой продукции и устранение причин, вызывающих его снижение;
контроль за соблюдением технологических параметров, режимов работы, рецептурой приготовления растворов;
наблюдение за ходом технологического процесса и состоянием применяемых контрольно - измерительных приборов, автоматических устройств и механизмов;
ведение учета простоев обслуживаемого оборудования и причин их возникновения.
377. Должен знать:
устройство, принцип работы обслуживаемых машин, автоматических устройств и механизмов, кинематические и электрические схемы;
способы наладки обслуживаемого оборудования;
технологический процесс обработки всех видов волокна, полуфабрикатов, выработки и отделки всех типов тканей, сетного полотна, войлочных изделий на обслуживаемом оборудовании;
правила сортировки и разбраковки сырья, полуфабрикатов, готовой продукции;
требования, предъявляемые к качеству выпускаемой продукции, ассортимент изделий;
правила сдачи и приема обслуживаемого оборудования из ремонта;
рациональные приемы работы;
виды и нормы отходов;
правила учета простоев обслуживаемого оборудования;
навыки слесарного дела, необходимые для выполнения текущего ремонта и наладки обслуживаемого оборудования.
378. Требуется среднее профессиональное образование.
379. Примеры работ:
Хлопчатобумажное производство.
1) автоматы мотальные, уточно-перемоточные, намоточные, клубочные;
2) аппараты красильные для крашения волокна под давлением;
3) поточные линии «кипа-лента»;
4) агрегаты и линии для непрерывной расшлихтовки, отварки и беления тканей, бесцепные мерсеризационные, сушильно-ширильные «Элитекс», «Текстима», белосушильные;
5) машины штапелирующие, ленточные, лентосоединительные, холстовытяжные, ровничные, прядильные всех систем, прядильно-крутильные, крутильные, волокно-усадочные, многобарабанные шлихтовальные, многозевные ткацкие, ткацко-вязальные «Метап», цилиндрические печатные, ротационные фотофильмпечатные;
6) оборудование разрыхлительно-трепальное, чесальное высокопроизводительное, гребнечесальное;
7) станки ткацкие.
Льняное производство.
1) автоматы мотальные, уточно-перемоточные;
2) агрегаты и линии для специальной отделки;
3) аппараты для беления и крашения под давлением;
4) линии поточные для подготовки волокна к смешиванию;
5) машины ленточные, ровничные, прядильные всех систем, крутильные, тростильные, крутильно-тростильные, многобарабанные, шлихтовальные, фотофильмпечатные, фотокопировальные, льночесальные, гребнечесальные, чесальные высокопроизводительные;
6) машины и линии печатные со зрельником;
7) станки ткацкие.
Шерстяное производство.
1) автоматы чесальные, красильные, работающие под давлением;
2) автоматы мотальные и уточно-перемоточные;
3) агрегаты иглопробивные, моечно-экстракционные «Совер», сушильные для технических сукон «Тунэ-Эурика», чесально-ленточные;
4) декатиры автоклавные;
5) линии печатные, клеевые, красильные, аппретурные при выработке ковров;
6) машины печатные с сетчатыми шаблонами, лентоштапелирующие, гребнечесальные, ленточные, ровничные, прядильные всех систем, прядильно-крутильные, тростильные типа АSI и АЕS, крутильные, крутильные двойного кручения, бахромокрутильные, гладильно-сушильные, термостабилизационные в ковровом производстве, вязальные, вязально-прошивные, прошивные и вязально-прошивные с жаккардовой машиной при выработке ковров, чесальные высокопроизводительные (типа СS-412А, СS-611-55, Ч-210-Ш, СS-643 и аналогичные), резальные высокопроизводительные для разрезания двойного полотна;
7) станки ткацкие;
8) проборный автомат типа Бармар-Кольман.
Шелковое производство.
1) аппараты чесальные, плюсовочно-запарные для крашения ткани, пряжи, волокна под давлением;
2) автоматы мотальные, уточно-перемоточные, головочные, гильзовые намоточные, для укладки швейных ниток в тару, полуавтоматы импортного и отечественного производства;
3) линии и агрегаты отварки, релаксации, промывки, обезвоживания, сушки, стабилизации в различных сочетаниях, несминаемой отделки;
4) машины лентоштапелирующие, ленточные, гребнечесальные, круглочесальные, крутильные, ровничные, прядильные всех систем, прядильно-крутильные, бобинажные сновальные типа ЗАС-180, «Бенингер», шлихтовальные машины ШБ-9-ШЛ 1/1, ШБ-9-ШЛ 2, крестомотальные, плоскопечатные при печатании свыше шести рисунков, ротационные фотофильмпечатные с круглыми шаблонами, каландры, зрельники фирмы «Шторк», «Текстима», «Ариоли», сушильно-ширильные стабилизационные фирмы «Элитекс», «Вакаяма», ткацко-вязальные «Метап»;
5) станки ткацкие.
Шелкомотальное производство.
Машины коконозапарочные.
Оборудование растрясочное.
Станки автоматические кокономотальные.
Трикотажное производство.
1) автоматы круглочулочные многосистемные, двухсистемные с механизмами узорообразующими или для образования цветных поперечных полос, круглочулочные 28 класса и выше, круглочулочные всех систем и классов, оснащенные специальными механизмами и устройствами для автоматического закрытия мыска и для контроля и регулирования технологических параметров изготовления чулочно-носочных изделий;
2) швейные в чулочно-носочном производстве, плосковязальные, овально-карусельного типа;
3) автоматы мотальные;
4) линии промывочно-сушильно-ширильно-стабилизационные, линии для беления и сушки трикотажного полотна, линии для расправки, отжима, сушки и каландрирования;
5) машины крутильные, чесально-ворсовальные, плосковязальные оборотные жаккардовые типа «Лиум», плосковязальные коттонные всех классов с программным управлением для выработки верхнего трикотажа, кругловязальные жаккардовые, кругловязальные с электронным программным управлением, кругловязальные многосистемные высокоскоростные;
6) машины основовязальные;
7) оборудование красильно-отделочное с электронным программным управлением.
Валяльно-войлочное производство.
1) аппараты чесальные, красильные, работающие под давлением;
2) машины двоильно-ленточные;
3) оборудование вулканизации валяной обуви.
Производство текстильной галантереи.
1) автоматы мотальные и уточно-перемоточные;
2) аппараты красильные, работающие под давлением, красильно-роликовые;
3) зрельники и запарные машины;
4) машины автоматические челночно-вышивальные всех моделей и марок;
5) машины и агрегаты сушильно-ширильно-стабилизационные;
6) машины плоскопечатные;
7) машины основовязальные;
8) оборудование крутильное;
9) станки ткацкие и лентоткацкие.
Пенькоджутовое производство.
1) автоматы уточно-перемоточные;
2) машины ленточные, ровничные, прядильные всех систем, крутильные, чесальные высокопроизводительные;
3) станки ткацкие.
Производство ваты.
1) машины однопроцессные трепальные, чесальные высокопроизводительные.
Производство нетканых материалов.
1) агрегаты всех видов: иглопробивные, клеевые, чесально-вязальные;
2) машины вязально-прошивные всех видов и типов;
3) зрельники типа фирмы «Ариоли»;
4) линии для непрерывного беления, промывочные, печатные, сушильно-ширильно-стабилизационные, ворсовальные;
5) машины фотофильмпечатные, сушильно-ширильные типа «Тек-стима»;
6) сетевязальное производство;
7) сетевязальное оборудование.

Параграф 4. Помощник мастера, 7-й разряд

380. Характеристика работ:
профилактический осмотр, контроль, наладка, настройка и регулирование обслуживаемых особо сложных приборов, автоматов, аппаратов, агрегатов, машин, станков, линий с автоматическим регулированием параметров технологического процесса, оснащенных мониторами, автоматическими пультами управления и электронными приборами;
контроль за соблюдением технологических параметров и режимов работы, за работой электронного табло, фотоэлементов и электроблокировки;
ремонт вспомогательной аппаратуры и оснастки;
наблюдение за работой и состоянием электронных контрольно-измерительных приборов, устройств и механизмов;
обеспечение синхронности работы отдельных обслуживаемых машин и механизмов;
контроль качества выпускаемой продукции и устранение причин, вызывающих его снижение;
осуществление пробных работ и испытаний по заданию мастера;
ведение учета простоев;
настройка и регулирование автоматической правки утка, электронных муфт;
установка режима работы нитеочистителя;
контроль за работой автосъемников;
шлифовка металлических частей корпуса форсунок и раклей;
набор на компьютере программы по выработке изделий;
проработка рисунка по заданию художника;
расчет и корректирование длины изделия.
381. Должен знать:
устройство, принцип работы обслуживаемых автоматов, аппаратов, агрегатов, машин, станков, линий, автоматических и электронных устройств и механизмов, приборов, их кинематические и электрические схемы;
приемы и способы наладки обслуживаемого оборудования, циклограммы параметров работы;
точные допуски параметров наладки обслуживаемого оборудования;
систему проведения технического обслуживания и ремонта оборудования;
требования, предъявляемые к качеству выпускаемой продукции, ассортимент изделий;
принцип расчета и получения рисунка;
виды переплетений;
приемы набора и изменения рисунка на компьютере;
правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.
382. Требуется среднее профессиональное образование.
383. Примеры работ:
Хлопчатобумажное производство.
1) автоматы мотальные типа «Аутоконер»;
2) машины прядильные, оснащенные автосъемником, крутильные двойного кручения;
3) линии бесцепные мерсеризационные, сушильно-ширильные типа «Элитекс», «Текстима»;
4) оборудование гребнечесальное;
5) станки ткацкие, ткацко-вязальные «Метап»;
6) машины ротационные фотофильмпечатные;
7) льняное производство;
8) льночесальные машины и агрегаты;
9) ленточные машины типа ЛЛ-1-2-3-4-4, 2ЛЧ-1-ЛО, ЛЧ-2-ЛО;
10) чесальные высокопроизводительные машины типа Ч-600-М;
11) ровничные машины типа Р-216-Л, Р-216-ЛО;
12) прядильные машины всех систем;
13) станки ткацкие бесчелночные типа СТБ с жаккардовой машиной и накопителем утка, станки типа АТПР, Зульцер-Рюти;
14) линии и автоматы для специальной отделки, беления и крашения под давлением;
15) машины и линии фотокопировальные, фотофильмпечатные, печатные со зрельником;
16) шерстяное производство;
17) аппараты красильные с автоматическим регулированием технологического процесса;
18) автоматы мотальные типа «Савио», «Мурато»;
19) агрегаты иглопробивные типа «Хантер», моечно-экстракционные типа «Совер», сушильные для технических сукон «Тунэ-Эурика»;
20) декатиры автоклавные типа «Декаклав», «Нинки», «Драбент»;
21) линии непрерывного крашения волокна «Фляйснер», несминаемой отделки «Амдес», «Киото»;
22) машины кардочесальные «Фор», ленточные «ФОР», гребнечесальные «Текстима», прядильные типа «Коньютекс», прядильно-крутильные, крутильные двойного кручения, гладильно-сушильные типа «Фляйснер», для фиксации ткани «Контипресс», ковровязальные «Лирофлор», печатные с сетчатыми и ротационными шаблонами, ровничные типа «Савио».
Станки ткацкие.
Шелковое производство.
1) автоматы мотальные типа «Мурато»;
2) машины ленточные типа «Версаматик», крутильные типа КЭ-160-Ш двойного кручения, ровничные типа «Ровематик», прядильные, тростильно-крутильные, бобинажно-перегонные типа БП-260В, ВП-340020, сортировочно-трепальные типа «ОПТО-7»;
3) машины плоскопечатные, ротационные фотофильмпечатные с круглыми шаблонами;
4) линии сушильно-ширильно-стабилизационные фирмы «Элитекс», «Вакаяма»;
5) станки ткацкие типа СТБ, Зульцер-Рюти, рапирные ткацкие, пневморапирные, гидравлические пневматические всех систем, ткацко-вязальные «Метап»;
6) трикотажное производство;
7) автоматы плосковязальные, круглочулочные высоких классов (28-34), обладающие скоростью более 220 об/мин, вырабатывающие чулочно-носочные изделия законченным циклом, швейные высокопроизводительные;
8) машины коттонные всех классов с программным управлением для выработки верхнего трикотажа, кругловязальные жаккардовые, кругловязальные с электронным программным управлением, кругловязальные многосистемные высокоскоростные, основовязальные;
9) оборудование красильно-отделочное с электронным программным управлением; Отделочные линии;
10) производство текстильной галантереи;
11) оборудование плетельное;
12) машины основовязальные;
13) машины и агрегаты сушильно-ширильно-стабилизационные;
14) станки ткацкие, льноткацкие;
15) производство нетканых материалов;
16) агрегаты для получения нетканых материалов способом термоскрепления;
17) линии печатные, сушильно-ширильно-стабилизационные;
18) машины фотофильмпечатные.

78. Прессовщик волокна

175. Прессовщик волокна 3-й разряд

384. Характеристика работ:
прессование чесаного волокна и очесов в кипы на паковочном прессе;
подбор очеса и чесаного волокна по номеру, сорту и цвету для упаковки;
транспортирование волокна к паковочнрму прессу;
подготовка и закладка упаковочных материалов;
упаковка и транспортирование прессованных кип в установленное место;
чистка паковочного пресса и смазка трущихся поверхностей.
385. Должен знать:
устройство и принцип работы паковочного пресса;
виды волокна;
правила подбора кип по количеству пачек;
размеры и вес кипы;
требования, предъявляемые к качеству упаковки кип, и нормы расхода паковочных материалов;
способы чистки паковочного пресса и смазки трущихся поверхностей.

Параграф 2. Прессовщик волокна, 4-й разряд

386. Характеристика работ:
прессование волокна на прессах различных систем;
наладка прессового оборудования;
распределение волокна между прессами и транспортирование в прессовые камеры;
контроль подбора волокна по цвету и номеру;
контроль качества прессования, маркировки и упаковки кип в соответствии с государственным стандартом;
ведение учета прессованной продукции по видам и номерам.
387. Должен знать:
устройство и принцип работы прессов различных систем;
способы наладки и правила ухода за ними;
виды волокна;
особенности упаковки в зависимости от назначения;
требования, предъявляемые к качеству выпускаемой продукции и государственные стандарты на нее;
правила ведения учета готовой продукции.

79. Прессовщик готовой продукции и отходов

Параграф 1. Прессовщик готовой продукции и отходов, 2-й разряд

388. Характеристика работ:
прессование пряжи, шелка-сырца, лент (кроме тяжелых ременных технического назначения), изделий текстильно-галантерейного производства и отходов на механических или гидравлических прессах в кипы и пачки установленного размера и веса;
транспортирование и укладка пряжи, шелка-сырца, лент, изделий текстильно-галантерейного производства, отходов в прессовую камеру;
заготовка упаковочных материалов и заправка их в обслуживаемый пресс;
обвязка, зашивание и взвешивание кип готовой продукции и отходов;
укладка прессованных пачек в накопительные ящики для комплектования кип по партиям;
транспортирование кип;
разгрузка обслуживаемого пресса, его чистка и смазка трущихся поверхностей.
389. Должен знать:
устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования;
правила ухода за ним;
правила упаковки и маркировки кип.

Параграф 2. Прессовщик готовой продукции и отходов, 3-й разряд

390. Характеристика работ:
прессование тканей, отходов шерсти, химических волокон, ленты, штучных изделий, нетканых материалов, гардинно-тюлевых и кружевных изделий, лент тяжелых ременных технического назначения, ваты, ватников, готовых мешков, шелковых очесов, отходов трикотажных полотен (оверлочной обрези, лоскута), возвратных волокон, отходов межлекальных выпадов из искусственного меха на механических или гидравлических прессах в кипы и пачки установленного размера и веса по видам и цветам отходов;
изготовление фильтров, прокладок и других деталей технического назначения путем прессования отходов производства на специальных машинах и приспособлениях, их упаковка и взвешивание;
транспортирование продукции к обслуживаемому прессу и загрузка в прессовую камеру вручную или по пневмопроводу;
заправка упаковочного материала в пресс;
обвязка, маркировка, взвешивание кип, разгрузка пресса;
оформление документации;
чистка и уход за обслуживаемым оборудованием;
при подготовке продукции на экспорт - упаковка кип картоном и обшивка.
391. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, размеры и массу кип;
ассортимент готовой продукции и отходов;
правила маркировки и упаковки подготовленных кип.

Параграф 3. Прессовщик готовой продукции и отходов, 4-й разряд

392. Характеристика работ:
прессование готовой продукции, возвратных волокон, отходов шерсти в кипы установленного размера и веса на механических или гидравлических прессах различных систем с их наладкой;
проверка исправности обслуживаемых пресса, компрессора, смесителей, контрольно-измерительных приборов;
заправка упаковочного материала в обслуживаемый пресс, распределение продукции и отходов между обслуживаемыми прессами, транспортирование в прессовые камеры;
контроль подбора шерсти по цвету и качеству, прессование до установленной плотности;
разгрузка обслуживаемого пресса;
контроль качества прессования, маркировки и упаковки кип готовой продукции и отходов в соответствии с государственным стандартом;
ведение учета прессованной продукции по видам, качеству, сортам;
чистка обслуживаемых прессов, смазка трущихся поверхностей.
393. Должен знать:
устройство и принцип работы прессов различных систем;
способы наладки и правила ухода за ними, ассортимент и свойства готовой продукции и отходов;
степень пожаро - и взрывоопасности, правила и нормы давления при прессовании, размеры и вес кип, правила их упаковки и маркировки;
требования, предъявляемые к качеству упаковки и нормы расхода упаковочного материала;
правила ведения учета готовой продукции.

80. Прессовщик молетов

Параграф 1. Прессовщик молетов, 2-й разряд

394. Характеристика работ:
прессование вручную с матрицы на молеты рисунков на обслуживаемом прессе под руководством прессовщика молетов более высокой квалификации.
395. Должен знать:
устройство обслуживаемого пресса;
технологический процесс прессования на молеты рисунков.

Параграф 2. Прессовщик молетов, 3-й разряд

396. Характеристика работ:
прессование простых и средней сложности рисунков независимо от вальности с матриц на рельефный молет на обслуживаемом прессе;
подбор стальных цилиндров (молетов);
установка необходимого давления при прессовании в соответствии с характером рисунка;
наколачивание поддержки;
нанесение мастики и травление молета;
срезка поддержки с молета;
точка и шлифование матриц и молетов;
закалка рельефного молета, шлифовка его шеек;
чистка обслуживаемого пресса и смазка трущихся поверхностей.
397. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
приемы прессования на молеты простых и средней сложности рисунков;
правила закалки молетов.

Параграф 3. Прессовщик молетов, 4-й разряд

398. Характеристика работ:
прессование сложных рисунков незавиот вальности с матриц на рельефный молет на обслуживаемом прессе;
подбор стальных цилиндров (молетов);
установка необходимого давления при прессовании в соответствии с характером рисунка;
наколачивание поддержки;
прессование молетов для серебристых валов;
нанесение мастики и травление молета;
срезка поддержки с молета;
закалка рельефного молета и шлифование его шеек;
чистка обслуживаемого пресса и смазка трущихся поверхностей.
399. Должен знать:
взаимодействие частей обслуживаемого пресса;
правила эксплуатации и ухода за ним;
порядок сборки и разборки его, приемы прессования на молеты сложных рисунков независимо от вальности, рисунков на рельефный молет для серебристых валов;
способы травления и закалки молетов;
способы чистки обслуживаемого пресса и смазки трущихся поверхностей.

Параграф 4. Прессовщик молетов, 5-й разряд

400. Характеристика работ:
прессование особо сложных рисунков с матриц на рельефный молет при работе на дивизирной машине;
разбивка рисунков на раппортные линии и фигур по вертикалям и горизонталям;
наколачивание поддержки;
прессование молетов для серебристых валов;
травление контура рисунка на матрицы;
прочерчивание контура фигур;
отбор шестерен, установка их на дивизирной машине и ее наладка;
чистка и смазка дивизирной машины.
401. Должен знать:
устройство дивизирной машины;
правила эксплуатации и ухода за ней, порядок сборки и разборки ее;
приемы дивизирования и прессования особо сложных рисунков на молеты;
правила разборки рисунков на раппортные линии и фигуры;
правила прессования молетов для серебристых валов;
способы сушки и смазки дивизирной машины.

81. Присучальщик основ

Параграф 1. Присучальщик основ, 2-й разряд

402. Характеристика работ:
присучивание или привязывание нитей основы вручную на ткацких станках, основы прошивной - на оборудовании нетканого производства;
развязывание и распаковка основы, расправка концов основы;
прокладывание ценовых палочек;
соблюдение параллельности расположения нитей основы и равномерного ее натяжения;
протаскивание нитей основы через ламели, ремизы, бердо;
сдача отходов.
403. Должен знать:
приемы присучивания и привязывания нитей;
основные свойства пряжи и ее линейную плотность;
порядок заправки нитей основы.

82. Проборщик

Параграф 1. Проборщик, 2-й разряд

404. Характеристика работ:
проборка нитей основы вручную на проборном станке (машине) под руководством проборщика более высокой квалификации;
подготовка и установка прибора на проборном станке (машине);
установка основы на проборном станке (машине), подготовка ее к проборке, обеспечение необходимого натяжения;
закрепление концов нитей в зажимах и обрезка их;
подача нитей основы для проборки их в ламели, ремизы, бердо по заданному расчету;
соблюдение параллельности расположения нитей основы и предотвращения их перекосов и закрещенности, перевязка ламелей;
участие в работе по свертыванию основы и привязке к ней ламелей, ремиз и берда;
участие в сборке и разборке проборного станка (машины);
снятие прибора с проборного станка (машины);
заготовка нитей для перевязки основ;
обмахивание и чистка проборного станка (машины);
сдача отходов.
405. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и правила ухода за ним;
виды проборок и переплетений;
заправочные расчеты по вырабатываемому ассортименту тканей;
правила проборки нитей;
подготовки проборного станка (машины) к проборке;
закрепления прибора на основе;
требования, предъявляемые к качеству проборки нитей основы;
линейную плотность пряжи.

Параграф 2. Проборщик, 3-й разряд

406. Характеристика работ:
проборка нитей основы вручную на проборном станке или непосредственно на ткацком станке;
проборка нитей с ворсовальных валиков в трубчатые рамки на ворсопроборной машине;
выполнение подготовительных работ и проборка нитей основы со сложным многоцветным рисунком на проборном или непосредственно на ткацком станке с количеством ремиз 10 и выше под руководством проборщика более высокой квалификации;
подготовка ремиз, берда и ламелей согласно заправочным расчетам тканей и установка их на проборном станке;
получение трубчатых рамок и ворсовальных валиков, проверка их состояния и соответствия заправке;
регулирование паза для трубчатой рамки в соответствии с заправочной шириной ворсового валика;
вкладывание трубчатой рамки в паз и укрепление зажимов;
установка ворсового валика в поддергивающие кронштейны;
заправка нитей в прорезь контрольной гребенки;
подводка каретки и установка крючков в трубчатые рамки;
проборка нитей основы в ламели, ремизы, бердо по раппорту рисунка с применением ручного, полумеханического или механического пассета;
предотвращение при проборке пропусков, перекосов, перекрещивания нитей и контроль ширины проборки;
связывание пробранных нитей у берда, свертывание основы и привязка ремиз, ламелей и берда к основе;
проверка качества поступающих в проборку основ, ремиз, берда и ламелей;
вкладывание контрольного талона в замок трубчатой рамки;
снятие и укладывание контрольной гребенки;
укладывание проборного ворсового валика на тележку согласно его порядковому номеру;
транспортирование тележки в установленное место.
407. Должен знать:
устройство пассетов, ворсопроборной машины;
правила их эксплуатации и взаимодействие механизмов;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием;
виды проборок, переплетений;
правила проборки нитей в трубчатые рамки, заправочные расчеты по ассортименту тканей;
требования, предъявляемые к качеству проборки нитей основы и качеству проборных ворсовых валиков.

Параграф 3. Проборщик, 4-й разряд

408. Характеристика работ:
проборка нитей основы на проборных машинах всех систем;
проборка нитей основы со сложным многоцветным рисунком на проборном или непосредственно на ткацком станке с количеством ремиз 10 и выше;
подготовка основы к проборке, установка ее на обслуживаемой машине, станке и обеспечение необходимого натяжения;
закрепление концов нитей в зажимах и обрезка их;
транспортирование к обслуживаемой машине, станку и установка на них ремиз, берда, ламелей;
контроль правильности соблюдения рисунка проборки и, в необходимых случаях, исправление его, наблюдение за взаимодействием механизмов оборудования: нитеотборника, галевоотборника, рассекателя берда и других;
закрепление прибора на основе;
обмахивание и чистка обслуживаемого оборудования.
409. Должен знать:
устройство проборной машины, ткацкого станка;
правила их эксплуатации, взаимодействие их механизмов;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием, ассортимент пряжи, линейную плотность, ассортимент тканей;
виды переплетений;
рисунок проборки нитей.

83. Прядильщик

Параграф 1. Прядильщик, 3-й разряд

410. Характеристика работ:
подготовка тары, патронов, шпуль, кассет к очередному съему;
участие в снятии съемов на прядильных машинах всех систем под руководством прядильщика более высокой квалификации;
отбор дефектных (по намотке) паковок и сдача их в установленном порядке;
укладывание снятых початков, бобин в тару или на транспортное устройство;
вкладывание учетного талона;
уход за прядильной машиной.
411. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин и правила ухода за ними;
виды и линейную плотность вырабатываемой пряжи;
требования, предъявляемые к качеству намотки пряжи на початки и катушки.

Параграф 2. Прядильщик, 4-й разряд

412. Характеристика работ:
выработка пенькоджутовой пряжи на гребнепрядильных машинах;
съем пряжи на прядильных машинах всех систем под руководством прядильщика более высокой квалификации;
снятие наработанных початков, катушек, бобин с заменой их пустыми патронами (шпулями) или катушками и заправка веретен, прядильных камер;
ликвидация обрывов, возникших при пуске обслуживаемой машины;
обеспечение нормального хода технологического процесса, необходимого качества пряжи при рациональном использовании сырья;
подготовка и смена бобин с ровницей, тазов с лентой;
заправка ленты;
снятие наработанной пряжи на бобинах;
ликвидация обрывов пряжи, ленты;
регулирование разгона бобин;
обеспечение равномерного схода ленты и замена тазов;
выполнение профилактических работ по предупреждению обрывности и пороков пряжи, ленты;
контроль качества поступающей ровницы, ленты;
отматывание недоброкачественных участков ровницы и ленты;
контроль качества вырабатываемой пряжи;
транспортирование тазов с лентой в установленное место;
наблюдение за работой веретен и привода к ним;
подготовка тары к снятию съема и очистка освободившихся катушек;
уход за обслуживаемым оборудованием;
разбор отходов по видам и их сдача.
413. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемых машин и взаимодействие их основных узлов и механизмов;
правила и графики ухода за обслуживаемым оборудованием;
требования, предъявляемые к качеству пряжи, ленты, ровницы;
виды и линейную плотность пряжи, ровницы, продолжительность времени наработки съема;
порядок снятия съема;
правила заправки обслуживаемой машины;
виды и нормы отходов.

Параграф 3. Прядильщик, 5-й разряд

414. Характеристика работ:
выработка и съем наработанной пряжи на прядильных машинах всех систем, прядильно-крутильных и ровничных машинах;
заправка прядильных камер на пневмомеханических прядильных машинах;
наблюдение за ходом технологического процесса прядения, за состоянием и работой всех основных механизмов и рабочих органов обслуживаемых машин, за правильной намоткой пряжи;
выполнение профилактических работ по предупреждению обрывности и дефектов пряжи - проверка качества поступающей ровницы, отматывание пропусков в ровнице, утолщенных и утоненных мест в пряже;
ликвидация обрывов ленты, ровницы и пряжи;
снятие бобин, початков с наработанной пряжей, смена катушек, бобин с ровницей, тазов с лентой;
замена изношенных мелких деталей (бегунков, валиков, колпаков);
смена нажимных валиков;
заполнение первичной документации по учету съемов;
выполнение рабочих приемов, обеспечивающих нормальный ход технологического процесса выработки пряжи;
соблюдение установленного маршрута обслуживания машин;
обеспечение равномерного схода ровницы в ровничной рамке (шпулярнике) прядильной машины;
соблюдение температурного режима и уровня воды, контакта или эмульсии в емкости;
подготовка обслуживаемой машины к съему и пуск ее после съема, участие в снятии съемов и заправка машины;
контроль за снятием съема и правильной насадкой патронов, катушек или шпуль;
заполнение на снятый съем учетного талона;
разгон съемов на обслуживаемом участке;
выявление дефектных (по намотке) початков и нестандартной пряжи, заполнение на них учетного талона;
участие в приеме обслуживаемых машин после ремонта;
регулирование разгона съемов, сбор отходов по видам и их сдача;
уход за обслуживаемым оборудованием, чистка зон наматывания, оттяжки, прядения, питания.
415. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, виды и линейную плотность ленты, ровницы, пряжи;
нормы расхода сырья, вспомогательных материалов;
способы их рационального использования;
требования, предъявляемые к качеству пряжи, ленты, ровницы, катушек, патронов (шпуль), бегунков;
причины обрывности пряжи и способы ее предупреждения и устранения, температурный режим в емкости;
способы разгона ставок и съемов, продолжительность времени наработки съемов;
порядок заполнения учетных талонов на снятую пряжу;
порядок снятия съемов, заправки и перезаправки машин;
правила и графики ухода за обслуживаемым оборудованием.

84. Размотчик

Параграф 1. Размотчик, 1-й разряд

416. Характеристика работ:
разматывание вручную или на простейших приспособлениях для разматывания: бракованной пряжи, ниток, шнуров и тесьмы, срезаемых с многоконцовых плетельных машин, роспуск мотков шнура и тесьмы различного вида, распутывание и связывание их концов, удаление дефектных участков.
417. Должен знать:
устройство простейших приспособлений для разматывания пряжи;
правила эксплуатации и ухода за ними, виды пряжи (нити), линейную плотность;
ассортимент изделий;
правила удаления дефектных участков.

Параграф 2. Размотчик, 2-й разряд

418. Характеристика работ:
разматывание остатков пряжи со шпуль на механическом приспособлении, шнура и тесьмы - на размоточной машине;
расправка концов пряжи на шпулях и их разборка;
распутывание остатков пряжи, мотков шнура, тесьмы и связывание их концов;
установка и снятие веретена со шпулями;
отсортировка дефектных шпуль;
снятие мотков пряжи с механического приспособления;
взвешивание пряжи, раскладка и упаковка, приклеивание ярлыков;
чистка размоточных машин и обмахивание механических приспособлений.
419. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации механических приспособлений для разматывания пряжи, размоточных машин для разматывания шнура, тесьмы.

Параграф 3. Размотчик, 3-й разряд

420. Характеристика работ:
разматывание бракованной пряжи, ниток на размоточных машинах с удалением дефектных участков.
421. Должен знать:
устройство размоточных машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
правила удаления дефектных участков.

85. Разрабатывальщик отходов

Параграф 1. Разрабатывальщик отходов, 2-й разряд

422. Характеристика работ:
разработка всех видов отходов, крутых концов вязок, лоскута, грубых шкурок в волокно на волчках, концервальных, концещипальных, угароочищающих, щипальных, трясильных и других машинах, транспортирование к машинам отходов вручную или пневмотранспортом, равномерная загрузка их в машины;
в шерстяном и валяльно-войлочном производствах - замасливание отходов;
контроль за ходом обработки отходов, ликвидация завалов и снятие навивов волокна с рабочих органов обслуживаемой машины;
подсортировка отходов;
предупреждение случаев попадания в обслуживаемую машину посторонних предметов;
наблюдение за работой обслуживаемой машины, передающих транспортеров и сигнализацией;
набивка переработанных отходов по видам в мешки вручную или на мешконабивной машине и транспортирование их в установленное место;
прессование волокна, упаковка в кипы;
взвешивание на весах;
маркировка кип;
удаление отходов из-под обслуживаемой машины, их затаривание;
уход за обслуживаемой машиной в соответствии с установленным графиком, чистка и смазка машины;
при разработке отходов гидродинамическим способом - регулирование подачи воды и контроль ее циркуляции.
423. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и правила ухода за ним;
виды, сорта и свойства перерабатываемых отходов;
требования, предъявляемые к качеству разработки отходов, норму равномерной загрузки обслуживаемой машины;
правила настила обрабатываемых отходов на транспортер;
способы обработки отходов.

Параграф 2. Разрабатывальщик отходов, 3-й разряд

424. Характеристика работ:
ведение работ по выработке шелкового волокна (холстов) из одонков на коконных волчках с гладким или колковым барабаном;
проверка качества одонков, поступающих на разработку;
подача одонков к барабану, заправка их на питающую решетку, пуск обслуживаемой машины, наблюдение за работой машины и определение времени наработки холста, срезка и снятие его с машины;
ведение работ по выработке холстов на автоматической линии переработки одонков;
сбор куколок и очесов;
участие в приеме коконных волчков из ремонта;
чистка и смазка трущихся поверхностей волчка.
425. Должен знать:
устройство обслуживаемой машины и взаимодействие ее механизмов;
технологический режим обработки одонков на волчке;
правила подачи одонков к барабану, количество порций одонков, необходимое для выработки одного холста;
способы и периодичность чистки смазки обслуживаемой машины.

86. Раклист

Параграф 1. Раклист

426. Характеристика работ:
печатание цветных рисунков на ткани, трикотажном и нетканом полотнах на печатных машинах под руководством раклиста более высокой квалификации;
обслуживание тыловой и фронтальной части печатной машины, смазка трущихся поверхностей, участие в разборке, сборке и подготовке машины к работе;
участие в трафлении рисунка, смене рисунка и вида, смене и сшивании сукна, кирзы, накатывании лапинга;
установка роликов с тканью (полотном), заправка ее в печатную машину, смена роликов;
наблюдение за качеством ткани, полотна, входящих в печатную машину, за направлением, натяжением ткани (полотна) и подкладки, за процессом печатания;
недопущение запуска в печатную машину ткани (полотна) с пороками (засечки, складки, загнутые кромки, перекос утка);
контроль за работой кирзомойной установки и всех механизмов и устройств печатной машины, качеством печати на ткани (полотне);
отделка образца;
съем, точка и установка раклей;
очистка емкостей от краски, мытье валов и раклей;
уход за обслуживаемым оборудованием.
427. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за печатной машиной, кирзомойной установкой, ассортимент тканей, трикотажных и нетканых полотен, поступающих в печать;
требования, предъявляемые к ним в части пригодности для печати;
правила заправки ткани в печатную машину;
сборки и разборки машины при подготовке к работе и смене рисунка и вида;
способы трафления рисунка;
правила накатки лапинга, сшивки и смены сукна, сшивки кирзы.
Тарифные разряды раклистов по видам производства:
Хлопчатобумажная: вальность машины – 1- 2-й разряд;
вальность машины – 2-4 – 3-й разряд;
вальность машины – 6 и более – 4-й разряд.
Шелковая: вальность машины - 1-2 – 3-й разряд;
вальность машины - 4 и более – 3-й разряд.
Шерстяная: вальность машины - 1-2 - 3-й разряд;
вальность машины - 4 и более – 4-й разряд.
Примечание. При печатании цветных рисунков на трикотажных полотнах, клеенке или нетканых материалах тарификация раклистов производится по указанным выше разрядам в соответствии с видом волокна, из которого изготовлены эти полотна или материалы, на пленочных материалах - по аналогии с шелковым производством.

Параграф 2. Раклист

428. Характеристика работ:
печатание цветных рисунков на ткани, трикотажном и нетканом полотнах на печатных машинах, ковровом полотне на печатной линии с автоматическим регулированием параметров технологического процесса;
проверка исправности и подготовка к работе печатной машины, печатной линии;
контроль за качеством ткани, нетканого, трикотажного, коврового полотна, печатных красок и их количеством в емкостях, за правильной заправкой обслуживаемого оборудования, за состоянием печатных валов, кирзомойной установки, лапинга, за работой печатной машины, машин, механизмов и автоматических устройств, входящих в печатную линию;
трафление рисунка;
наблюдение за работой и показаниями применяемых контрольно-измерительных приборов;
контроль качества печатания;
точка раклей в соответствии с установленным режимом;
расчет числа зубьев раппортных шестерен в зависимости от диаметра печатного вала;
наклеивание шаблонов на кольца, реставрация и контроль шаблонов;
печатание образца и просмотр его после отделки;
участие в разборке и сборке печатной машины и печатных головок, укладка валов с новым рисунком;
проверка работы узлов и механизмов, наладка, контроль и обслуживание печатных машин и печатной линии;
ведение учета выработки и простоев печатных машин;
уход за обслуживаемым оборудованием.
429. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за печатными машинами и печатной линией, ассортимент тканей, полотен;
правила пользования приборами и автоматическими устройствами и правила работы на пульте управления;
требования, предъявляемые к качеству тканей и полотен, виды и свойства красителей, нормы их расхода, влияние на качество печатания гравюры, последовательность расположения валов и шаблонов;
способы трафления рисунков;
правила точки раклей, клейки шаблонов;
требования, предъявляемые к качеству печати;
технологические режимы зреления;
промывки, сушки коврового полотна при обслуживании печатной линии.
430. Требуется среднее профессиональное образование.
Тарифные разряды раклистов по видам производства:
Хлопчатобумажная: вальность машины – 1 - 4-й разряд;
вальность машины – 2-4 - 5-й разряд;
вальность машины – 6 и более - 6-й разряд.
Шелковая: вальность машины - 1-2 – 5-й разряд;
вальность машины - 4 и более – 6-й разряд.
Шерстяная: вальность машины - 1-2 – 5-й разряд;
вальность машины - 4 и более – 6-й разряд;
вальность машины - печатная линия с автоматическим регулированием технологического процесса – 6-й разряд.
Примечание. При печатании цветных рисунков на трикотажных полотнах, клеенке, нетканых материалах тарификация раклистов производится по указанным выше разрядам в соответствии с видом волокна, из которого изготовлены эти полотна или материалы, на пленочных материалах - по аналогии с шелковым производством.

87. Расправщик

Параграф 1. Расправщик, 1-й разряд

431. Характеристика работ:
расправка пряжи, натурального шелка, мотков шелка-сырца вручную или на специальной машине, ткани, полотна - вручную в соответствии с правилами расправки;
предупреждение образования дефектов при расправке;
просмотр мотков шелка-сырца на чистоту;
свертывание расправленных мотков пряжи, мотков шелка-сырца в куфты с прошивкой на куфтовальной машине, транспортирование их в установленное место;
укладка расправленной ткани или полотна, нетканого полотна, куфт в тару;
возврат дефектной продукции на намотку.
432. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин и правила ухода за ними;
ассортимент обрабатываемой ткани, пряжи, полотна, цвет, оттеночность шелка-сырца;
правила расправки мотков пряжи и мотков шелка-сырца;
требования, предъявляемые к качеству работ по расправке;
порядок куфтования мотков шелка-сырца.

Параграф 2. Расправщик, 2-й разряд

433. Характеристика работ:
расправка мотков натурального шелка вручную, ткани или полотна - на жгуторасправителях в соответствии с правилами расправки;
подбор мотков продукции по партиям и другим установленным признакам;
сшивание ткани или полотна, заправка их в жгуторасправитель;
наблюдение за ходом и качеством расправки;
чистка и смазка жгуторасправителя.
434. Должен знать:
устройство жгуторасправителя;
ассортимент тканей и полотна, поступающих на расправку;
правила расправки мотков натурального шелка, тканей или полотна.

88. Резчик материалов и изделий

Параграф 1. Резчик материалов и изделий, 1-й разряд

435. Характеристика работ:
выполнение работ по разрезанию материалов и изделий вручную, на резальной машине или при помощи приспособлений в соответствии с техническими условиями и государственными стандартами;
проверка качества разрезаемых изделий по видам и ассортименту;
разметка картона по шаблону;
закрепление концов разрезаемых изделий;
укладывание, навешивание, закатывание, разметка, загрузка и транспортирование разрезаемых материалов и изделий;
заточка режущего инструмента.
436. Должен знать:
принцип действия обслуживаемых резальных машин и приспособлений;
правила эксплуатации и ухода за ними, ассортимент разрезаемых изделий;
правила резания, технические условия и государственные стандарты на резку материалов и изделий;
способы заточки инструмента, размеры карт.
437. Примеры работ:
1) разрезание бахромы, ленты, тесьмы, шнуров, полотна, лоскута и войлочной обрези, ткани на - платки, ковры, одеяла и другие изделия;
2) разделение ластиков, полурегулярных изделий верхнего трикотажа;
3) обрезка кнопа, кромок, лапок, ушек, хвостов шкурок;
4) распорка швов полотна;
5) нарезание карт.

Параграф 2. Резчик материалов и изделий, 2-й разряд

438. Характеристика работ:
выполнение работ по разрезанию и раскрою материалов и изделий при помощи резальных машин, приспособлений и вручную, коконов - на коконорезальных обеспыливающих агрегатах в соответствии с техническими условиями и государственными стандартами;
подбор материалов, комплектов инструмента и его установка в соответствии с размерами вырабатываемой продукции, проверка качества сырья, материалов и изделий;
закрепление нитью тамбурного шва в зависимости от размера автопрокладки;
разметка конусно-молоточного войлока с проверкой толщины по басу и дисканту;
заправка материалов в машину, подача подкрашенного клея;
при доработке куска - роспуск шва;
регулирование натяжения ткани и лент;
регулирование процесса резки;
контроль качества резки;
удаление отходов;
съем, укладка, упаковка, взвешивание, маркировка и транспортирование материалов и изделий;
точка и правка ножей;
снятие и установка ножей после точки;
участие в приеме обслуживаемого оборудования из ремонта, чистка и промывка его, смазка трущихся частей резальной машины.
439. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин и агрегатов, взаимодействие механизмов обслуживаемых машин, агрегатов и приспособлений;
правила эксплуатации и ухода за ними, ассортимент изделий;
виды перерабатываемых коконов;
требования, предъявляемые к качеству разрезаемых материалов, автопрокладок;
приемы и правила раскроя, разрезания и ручной рубки;
технические условия и государственные стандарты на изготовление разрезаемых изделий;
способы закрепления нити тамбурного шва, состав компонентов смески коконов;
способы заправки бумажного полотна на барабан;
виды измерительного и точильного инструмента;
способы и периодичность его заточки;
правила установки.
440. Примеры работ:
1) разрезание специальной ткани, бумаги, бумажной ленты, синельки, нетканого полотна, ленточного полотна, отходов чулочного производства под руководством резчика материалов и изделий более высокой квалификации;
2) разрезание ворсовой ткани, наждачной бумаги, шкурок, коко и их отходов, ватников, автопрокладок - самостоятельное ведение процесса;
3) рубка волокна;
4) подрезание пропусков ворсоуточных нитей ворсоразрезных тканей;
5) раскрой технических войлочных деталей;
6) обрезание полей головных уборов, войлочных кругов, голенищ валяной обуви, конусно-молоточного войлока, мордочек шкурок.

Параграф 3. Резчик материалов и изделий, 3-й разряд

441. Характеристика работ:
выполнение работ по разрезанию материалов и изделий на специальных резальных и дискорезальных машинах;
получение материалов и изделий и транспортирование их;
приготовление эмульсии и наблюдение за работой эмульсирующих установок;
проверка качества материалов и изделий;
установка разводок режущих ножей;
подбор комплектов инструмента;
наладка и заправка обслуживаемых машин, замена инструмента;
наблюдение за состоянием режущего инструмента и работой механизма автоматического останова обслуживаемой машины;
сшивка и заправка ткани;
точка и правка дискового ножа;
контроль качества и размеров раскроенных изделий;
съем, транспортирование и сдача разрезаемых материалов и изделий в установленном порядке;
промывка обслуживаемых машин и смазка трущихся поверхностей;
разбивка заданного рисунка на участки по каждому цвету в отдельности и перенесение с образца на бумагу или карты;
вырезка бумаги, картона в соответствии с перенесенным рисунком и установление последовательности наложения рисунка на ткань;
определение контрольных точек на трафаретах;
перенесение рисунка на ткань;
устранение обнаруженных дефектов на трафаретах.
442. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним и его заправки;
правила регулирования разводок режущего инструмента;
свойства материалов при их резании на резальных машинах, характеристику перерабатываемого сырья по видам линейной плотности, цветам;
рецептуру эмульсии, нормы ее расхода, подбор катушек по метражу нитей полиуретана, объемный вес полуфабриката;
нормативы технологического процесса фиксации верха ленточек;
правила сшивания ткани, способы замены и подточки ножей при смене ассортимента ткани, пряжи, ковров при обслуживании дискорезальных машин;
требования, предъявляемые к качеству продукции, ассортимент, размеры, назначение разрезаемых изделий, свойства и назначение подкрашенного клея;
технологию изготовления трафаретов, последовательность наложения трафаретов на ткань;
свойства применяемых материалов для изготовления трафаретов, раскладку рисунка по цветам;
приемы перевода рисунка с образца;
правила применения трафарета и инструкцию по определению его качества.
443. Примеры работ:
1) разрезание бумажной ленты, ворсоуточных нитей ворсовальных тканей, ленточного полотна, синельки, эластомерного пласта на нити, полотен на ленты, платки, шарфы, косынки, специальной ткани, одеял, ковров и ковровых изделий, полотна с круглотрикотажных машин под руководством резчика материалов и изделий более высокой квалификации, самостоятельное ведение процесса разрезания полиуретана на нити;
2) нарезание рулонного полотна, ворса;
3) нарезание и ультразвуковая сварка молочных фильтров из нетканых полотен;
4) вырезание трафаретов для художественной росписи тканей рисунками растительного орнамента крупных форм под руководством резчика материалов и изделий более высокой квалификации;
5) раскрой технических войлочных пластин и лент различных конфигураций, фактур и размеров;
6) обрезание войлочных шлифовальных кругов.

Параграф 4. Резчик материалов и изделий, 4-й разряд

444. Характеристика работ:
выполнение работ по разрезанию ворса на двойном полотне на высокопроизводительной резальной машине в соответствии с технологическим режимом;
разрезание петель на ленте крючковой типа «Контакт»;
получение полотен и их транспортирование;
проверка качества получаемого полотна;
подбор комплектов инструмента;
установка режущего ножа и абразивного инструмента;
разводка квадрата резальной машины;
наладка и заправка обслуживаемых машин, замена резального и точильного инструмента;
сшивка полотна;
регулирование высоты ворса разрезаемых полотен с помощью специальных приборов;
контроль за работой обслуживаемого оборудования, регулирующих устройств, контрольно-измерительных приборов, качества резки, склейки товара, толщины двойного полотна, глубины погружения ножа, расстояния между направляющими планками;
срезка, съем и транспортирование разрезанного полотна, замена коробов и каулей;
участие в приеме обслуживаемого оборудования из ремонта;
оказание помощи при замене ножа и шлифовальных кругов помощнику мастера;
вырезание трафаретов для художественной росписи тканей многоцветными рисунками с мелким растительным, геометрическим или сюжетным орнаментом;
разбивка заданного рисунка на участки по каждому цвету в отдельности и перенесение с образца на бумагу или картон;
определение контрольных точек на трафаретах для совмещения всех цветов в общий рисунок;
устранение обнаруженных дефектов на трафаретах, сдача выполненной работы в установленном порядке.
445. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования, применяемых приборов и регулирующих устройств;
правила эксплуатации и ухода за ними, взаимодействие основных механизмов;
способы заправки обслуживаемого оборудования;
правила регулирования режущего и абраинструмента и разводки квадрата резальной машины;
способы регулирования высоты ворса на разрезаемых полотнах, величину натяжения товара, марки клея и их характеристики;
правила склейки и свойства полотна;
характеристику перерабатываемого сырья по видам, линейной плотности, цветам, объемный вес полуфабриката;
правила сшивания ткани;
способы замены и заточки ножа;
требования, предъявляемые к качеству продукции и ассортименту;
технологию изготовления вырезаемых трафаретов, раскладку рисунков по цветам;
приемы перевода рисунка с образца на бумагу или картон;
порядок установления контрольных точек на каждом трафарете для совпадения цветов;
правила применения трафаретов и инструкцию по определению их качества.

89. Ремонтник технологической оснастки

Параграф 1. Ремонтник технологической оснастки, 1-й разряд

446. Характеристика работ:
ремонт рогулек для крутильных машин, ламелей и реек в ламельных приборах ткацких станков;
заготовка материалов;
снятие и замена износившихся барашков, реек, ламелей;
подбор ламельных приборов по артикулам ткани и типам станков;
правка погнутых реек;
чистка и сдача отремонтированных ламельных приборов, рогулек в установленное место.
447. Должен знать:
типы и размеры рогулек, диаметр проволоки, применяемой для барашков, номера ламелей по видам линейной плотности пряжи;
основы, количество ламелей в приборе для соответствующих артикулов;
приемы правки ламелей, реек, пайки или крепления барашков;
требования, предъявляемые к качеству проволоки, рогулек и ламелей.

Параграф 2. Ремонтник технологической оснастки, 2-й разряд

448. Характеристика работ:
ремонт технологической оснастки для ленточных, гребнечесальных, льночесальных, ровничных машин и машин прядильного и крутильного производств, ткацких станков, транспортирование деталей и узлов к рабочему месту;
заготовка материалов для ремонта;
чистка, разборка, сборка ремонтируемой оснастки;
исправление, замена изношенных деталей, пайка, склеивание и выполнение других работ, связанных с ремонтом технологической оснастки;
транспортирование отремонтированной оснастки в установленное место.
449. Должен знать:
классификацию гребней, игл, планок, скоб, колковой ленты и деревянной планочной гарнитуры, ремиз, государственные стандарты на эти изделия;
основные требования, предъявляемые к качеству ремиз, тазов, валиков, очистительных приспособлений, гребней, условия их эксплуатации;
способы ремонта игл, тазов, валиков, вязки и укрепления на планках новых галев, расчет количества галев, ремиз в ткацком приборе для вырабатываемого ассортимента тканей;
причины выхода из строя технологической оснастки и способы их устранения;
свойства материалов, применяемых для ремонта;
нормы расхода материалов и отдельных деталей;
способы пайки, клейки и изготовления технологической остнастки.
450. Примеры работ:
1) изготовление днищ для тазов, нажимных валиков;
2) правка, выравнивание, выпрямление, замена галев, гребней, игл, колодок, крючков, планок, ремиз;
3) припаивание, приклеивание игл к планкам гребней;
4) ремонт (несложный) плоских гребней, гребенных планок, колковой ленты, ремиз, тазов, нажимных валиков, муфточек, очистительных приспособлений;
5) склеивание нажимных валиков, очистительных приспособлений различными материалами.

Параграф 3. Ремонтник технологической оснастки, 3-й разряд

451. Характеристика работ:
ремонт технологической оснастки для ленточного, гладильного, гребнечесального, ровничного, прядильного, крутильного, сновального, ткацкого, иглопробивного оборудования;
транспортирование узлов и деталей к рабочему месту;
очистка рабочих поверхностей;
замена изношенных деталей и отдельных узлов;
выполнение работ по сверлению, расточке, вулканизации, выжиганию, склеиванию, протачиванию, эмульсированию, покрытию лаком, обклеиванию, осмолке, рихтовке, шлифовке, набору игл, пайке свинцово-оловянными сплавами, заливке смолами, распайке, реставрации различных частей и деталей технологической оснастки;
наборка и вязка очистительных щеток из волосяных пучков;
варка клеящих составок;
соблюдение размера, диаметра и плотности насадки, угла наклона игл, номера и расчета берда с применением шаблонов, измерительных приборов;
проверка на контрольном станке сегментов круглого гребня, правильности вращения валиков и навоев, параллельности дисков, хомутов фланцев и болтов на валиках и навоях;
контроль качества отремонтированных и новых челноков;
сдача отремонтированной оснастки в установленном порядке;
чистка обслуживаемых станков и приспособлений.
452. Должен знать:
способы ремонта батанов, берд, гребней, шпуль, челноков, ремиз для ситового ткачества, валиков и навоев;
правила расположения игл на планках, плотность насадки игл, виды и нумерацию игл;
порядок снятия и крепления гребенных планок, сегментов круглого гребня и колковой ленты, типы и конструкцию батанов;
способ вязки и эмульсирования шелковых ремиз, щеток, крепления различных деталей, клеящих составов;
правила подборки челноков;
способы склеивания деталей батана, гребней, пайки, заливки, вязки щеток, замены и крепления деталей челноков, номер и расчет берда для соответствующего артикула ткани;
правила эксплуатации берд, батанов, челноков, валиков и навоев обслуживаемых станков, правила пользования применяемыми шаблонами, приспособлениями;
нормы расхода материалов;
технические требования, предъявляемые к качеству изготовленной и отремонтированной технологической оснастки и отдельных деталей и приспособлений;
причины пор берд, батанов и челноков обслуживаемых станков и способы их предупреждения.
453. Примеры работ:
1) ремонт и реставрация игл, плоских и круглых гребней, гребенных планок, очистительных щеток, игольниц и игольных досок, нажимных валиков, ткацких навоев и сновальных валиков, батанов (частично), берд, челноков, ремиз для ситового ткачества, шпуль, деревянной планочной гарнитуры, очистительных приспособлений;
2) изготовление несложных деталей батана, деревянных частей для обслуживаемых станков и машин: пайка, клейка, выжигание, осмаливание, вулканизация, эмульсирование, покрытие лаком: гребней, игольника, игольных досок, нажимных валиков, шелковых ремиз, шпуль, берд, деталей батана, очистительных приспособлений;
3) вязка, переделка шелковых ремиз для ситового ткачества, берд для работы по другому расчету, очистительных систем;
4) сверление, растачивание, протачивание, шлифование деревянных, эбонитовых, резиновых и из других материалов: валиков, дисков, покрытий, кружков, деталей батана, челноков;
5) наборка игл, пайка и заливка гребней.

Параграф 4. Ремонтник технологической оснастки, 4-й разряд

454. Характеристика работ:
ремонт технологической оснастки для ленточного, льночесального, гребнечесального, ткацкого оборудования;
изготовление по чертежам и образцам отдельных деталей;
выполнение работ по восстановлению поверхностей деталей обслуживаемого оборудования;
контроль качества ремонта технологической оснастки с применением контрольного и измерительного инструмента;
мелкий ремонт и наладка оборудования и инструмента, применяемого для ремонта;
составление и приготовление клеящих составов и мастик;
чистка применяемого оборудования.
455. Должен знать:
устройство и назначение станков и приспособлений, применяемых при ремонте технологической оснастки, и правила ухода за ними;
способы ремонта и изготовления узлов, деталей технологической оснастки;
способы склеивания, раскроя, натяжения, обмотки, шлифования, изготовления специальных клеящих составов и мастик, свойства применяемых материалов;
технические требования, предъявляемые к ним;
требования, предъявляемые к качеству ремонта отдельных видов технологической оснастки;
правила хранения и эксплуатации технологической оснастки.
456. Примеры работ:
1) ремонт батанов, берд для ситового ткачества, вальянов и прижимных валиков для пневматических ткацких станков, гребней, гребенных планок, колковой гарнитуры, шаблонов, сучильных рукавов;
2) ремонт и наладка узлов питателей и ловителей на кокономотальных автоматах;
3) заготовка ремней, шкивов, шайб для сушильных рукавов;
4) подбор и комплектование делильных ремешков по длине: вытягивание ремешков до установленной длины на вытяжном приборе, выравнивание по длине и переклеивание после вытягивания, пропитка жиром делильных ремешков, рифление, частичная замена ремешков при ремонте обслуживаемого аппарата;
5) изготовление деталей батана, валиков нажимных, приспособлений очистительных;
6) обтягивание, натяжение, склеивание, шлифование вальянов, валиков прижимных пневматических ткацких станков, нажимных валиков и очистительных приспособлений, гребней.

Параграф 5. Ремонтник технологической оснастки, 5-й разряд

457. Характеристика работ:
изготовление по чертежам и образцам новых батанов для ткацких станков всех систем;
сборка батанов, установка их на ткацких станках и наладка;
проверка батанов на ткацких станках с применением измерительного инструмента и шаблонов;
ремонт и реставрация рапир для рапирных ткацких станков, замена непригодных деталей, регулирование рапир;
разборка и сборка рапир на стенде;
заточка и полирование концов рапир;
проверка отремонтированных рапир на необходимое давление, установка рапир на ткацкие станки;
проверка и наладка новых рапир на стенде и подготовка их к установлению на ткацкие станки.
458. Должен знать:
типы и конструкцию батанов, рапир, чертежи и эскизы деталей батанов;
правила изготовления, ремонта, установки батанов, рапир;
способы проверки батанов на ткацких станках, рапир на стенде;
требования, предъявляемые к качеству ремонта батанов, рапир и отдельных их деталей;
свойства древесины различных пород, причины разладки батанов и порчи рапир;
назначение инструмента, приспособлений для реставрации и изготовления рапир, батанов;
правила пользования ими.
459. Примеры работ:
1) ремонт прядильных камер, кареток для автоматических ткацких станков.

90. Реставратор готовой продукции

Параграф 1. Реставратор готовой продукции, 2-й разряд

460. Характеристика работ:
реставрация вручную тканей несложного переплетения, одноцветных или с несложным двух-, трехцветным рисунком, нетканых материалов, суровых и готовых гладких чулочно-носочных, перчаточных (кроме капроновых) изделий;
подготовка материалов для реставрации по видам и цветам;
восстановление при реставрации переплетения и рисунка;
ликвидация затяжек, спусков петель и прорывов;
при необходимости чистка от концов нитей, петель, узлов и утолщений;
транспортирование реставрированных тканей и изделий.
461. Должен знать:
ассортимент реставрируемых тканей и изделий;
виды переплетений;
правила реставрации;
требования, предъявляемые к качеству реставрированной продукции.

Параграф 2. Реставратор готовой продукции, 3-й разряд

462. Характеристика работ:
реставрация вручную тканей сложного переплетения, тканей с крупным многоцветным рисунком, ковров и ковровых изделий с несложным рисунком, технических сукон гарнитурного и саржевого переплетений, гладкого трикотажного полотна и бельевых изделий, капроновых чулочно-носочных и перчаточных изделий;
восстановление при реставрации раппорта переплетения или раппорта рисунка;
подбор пряжи для реставрации по видам и цветам;
ликвидация затяжек, спусков петель и прорывов;
замена утолщенных и тонких нитей с соблюдением рисунка переплетения;
транспортирование реставрированных тканей и изделий.
463. Должен знать:
ассортимент реставрируемых тканей, ковров, трикотажных полотен, технических сукон, изделий;
виды переплетений, раппорт переплетения и рисунка;
правила реставрации;
требования, предъявляемые к качеству реставрированной продукции.

Параграф 3. Реставратор готовой продукции, 4-й разряд

464. Характеристика работ:
реставрация вручную мелкоузорчатых и жаккардовых тканей, ковров и ковровых изделий со сложным многоцветным рисунком жаккардового переплетения, рисунчатого и жаккардового трикотажного полотна, рисунчатых бельевых и перчаточных изделий, купонов и изделий верхнего трикотажа всех видов, искусственного меха, каркасной ткани для иглопробивных технических сукон;
восстановление раппорта переплетения и раппорта рисунка;
подбор пряжи для реставрации по видам и цветам;
ликвидация затяжек, спусков петель, прорывов;
транспортирование реставрированных тканей и изделий.
465. Должен знать:
ассортимент реставрируемых тканей, ковров, ковровых и трикотажных изделий;
виды мелкоузорчатых и жаккардовых переплетений, раппорт переплетения и рисунка;
виды и цвета пряжи;
правила реставрации;
требования, предъявляемые к качеству реставрированной продукции.

91. Сдатчик продукции

Параграф 1. Сдатчик продукции, 3-й разряд

466. Характеристика работ:
сдача и прием на склад партий ткани, полуфабриката и готовой продукции по видам, артикулам, рисункам, фактурам;
контроль правильности дублирования этикеток;
заполнение в фактуре всех обозначений, имеющихся на ярлыке;
подсчет количества кусков, пачек и изделий, оформление соответствующей документации на принимаемую продукцию;
связывание изделий по видам, артикулам и размерам в пачки;
клеймение фактур;
ведение отчетности по установленным формам;
транспортирование и укладка готовой продукции;
при отгрузке в контейнерах - обивка и оклейка контейнеров бумагой, войлоком или другими материалами;
укладка готовой продукции в подготовленные контейнеры;
пломбирование загруженных контейнеров, кип, ковровых изделий;
оформление материального пропуска.
467. Должен знать:
инструкцию по приему и сдаче готовой продукции;
ассортимент готовой продукции, ее различия по сортам, видам и рисункам;
правила заполнения и оформления партионных карт, нарядов, фактур и установленных форм отчетности, инструкцию по сдаче ткани на выходную базу;
правила обработки и пломбирования контейнеров.

92. Складывальщик

Параграф 1. Складывальщик, 2-й разряд

468. Характеристика работ:
складывание ткани, нетканых полотен и изделий в соответствии с требованиями государственных стандартов;
перевязывание, обшивка и бандерольная упаковка готовой продукции, завертывание в бумагу или укладывание в коробки по артикулам, размерам, сортам, обеспечение товарного вида рулона;
заполнение ярлыков, проверка меры куска или количества изделий, пришивание этикеток, пломбирование и ведение необходимых записей;
транспортирование готовой продукции;
при складывании тканых штучных изделий (платков, полотенец, одеял) - вырезка отмеченных несортных изделий, фасонного плюша, платьевого бархата - накатывание на специальную рамку;
вкладывание в конверты сшитых в пары чулочно-носочных и перчаточных изделий.
469. Должен знать:
ассортимент тканей, нетканых полотен, изделий;
правила складывания, упаковки и маркировки готовой продукции.

Параграф 2. Складывальщик, 3-й разряд

470. Характеристика работ:
складывание хлопчатобумажной, шелковой и шерстяной ткани, пледов, одеял и индивидуальная упаковка в соответствии с требованиями государственных стандартов;
заполнение реквизитов на кусок, вкладывание картона, этикетки или ярлыка в кусок, пришивание концов ткани в куске ниткой;
сшивание кусков ткани по кромке, крепление ярлыка, пломбирование куска, заполнение ярлыка, перевязывание, завертывание в бумагу по артикулам, размерам, сортам, обеспечение товарного вида рулона;
транспортирование ткани;
проверка соответствия реквизитов этикетки с хазовым концом ткани.
471. Должен знать:
ассортимент тканей;
правила складывания и упаковки, оформление ткани специального назначения;
государственные стандарты на маркировку ткани.

93. Смешивальщик волокна

Параграф 1. Смешивальщик волокна, 2-й разряд

472. Характеристика работ:
смешивание различных видов натурального или химического волокна в смешивающих устройствах смесительных, лентоформирующих агрегатов, механизированных смесовых установок, машин, питателей-смесителей, кипоразбивателей, лабазов и вручную в соответствии с технологическим режимом;
взвешивание сырья в заданном соотношении;
наполнение эмульсией замасливающего механизма и регулирование его уровня;
подача разрыхленного хлопка на пропитку;
расстилание компонентов смеси слоями в определенной последовательности с равномерным распределением по весу на единицу площади и нормам расхода эмульсии;
настилание смеси на решетку;
расщипывание смеси на щипальной машине;
наблюдение за процессом смешивания, за состоянием и работой смешивающих устройств;
регулирование подачи эмульсий;
транспортирование сырья и эмульсий в установленное место;
сдача упаковочного материала;
уход и чистка обслуживаемого оборудования и рабочего места.
473. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и правила ухода за ним;
виды и номера обрабатываемого волокна, состав смесок;
правила смешивания и замасливания смесей;
состав и нормы расхода замасливающей эмульсии;
правила настила волокна на смесительные решетки.

Параграф 2. Смешивальщик волокна, 3-й разряд

474. Характеристика работ:
смешивание различных видов натурального или химического волокна в смешивающих устройствах разрыхлительно-трепальных, смесительных, лентоформирующих агрегатов, механизированных установок, смесовых машин, лабазов и вручную в соответствии с технологическим режимом;
прием сырья соответственно рецептуре смеси;
подача и расстилание волокна, обратов на смесительную решетку;
равномерная загрузка обслуживаемых машин волокном;
проверка качества сырья и приготовленной эмульсии по рецепту;
соблюдение установленных размеров и порядка перемешивания компонентов смесей;
контроль качества смешивания и замасливания смеси;
ведение учета волокна;
сбор и распределение отходов по видам и их транспортирование;
уход за обслуживаемым оборудованием, чистка и смазка трущихся поверхностей.
475. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и ухода за ним, свойства обрабатываемого волокна;
требования, предъявляемые к качеству сырья и смеси;
правила приема и загрузки сырья, смешивания и замасливания;
состав смесок;
нормы расхода эмульсии;
порядок ведения первичного учета.

94. Сортировщик сырья, материалов и изделий

Параграф 1. Сортировщик сырья, материалов и изделий, 1-й разряд

476. Характеристика работ:
сортировка весового лоскута, отходовчулочного производства по артикулам, размерам, видам волокна, цветам и способу выработки, разборка отходов по видам, шпуль, катушек, патронов, тары по видам и размерам с очисткой от остатков пряжи и с отбором непригодных, удаление посторонних примесей;
разрезание лоскута на куски установленного размера;
разборка мытой шерсти по установленным признакам;
упаковка лоскута в мешки со взвешиванием и маркировкой;
транспортирование рассортированного лоскута, материалов, шпуль, катушек, патронов в установленное место;
выравнивание и уплотнение шерсти в лабазе;
запись на трафаретах сорта шерсти;
очистка лабазов.
477. Должен знать:
ассортимент, артикулы, размеры, вид волокон;
правила сортировки и разборки, замасливания и упаковки лоскута;
порядок записи на трафаретах.

Параграф 2. Сортировщик сырья, материалов и изделий, 2-й разряд

478. Характеристика работ:
сортировка пряжи, ткани, гладких чулочно-носочных изделий, мерного лоскута, игольно-платинных изделий, нетканого и трикотажного полотна, металлических шпуль с пряжей, шкурок, тары всех видов по артикулам, цветам, видам, крапам, оттенкам, сортам, рисункам, позициям, качеству и другим признакам в соответствии с государственными стандартами и эталонами под руководством сортировщика сырья, материалов и изделий более высокой квалификации;
сортировка по дефектам намотки и упаковки бобин с пряжей для поставки на экспорт и для внутренних потребителей;
сортировка шкурок, остатков шерсти по видам, цвету, загрязненности, назначению и разделение по партиям;
выборка непрострижек и мездры с частичным пушением на выборочной машине;
ручное расщипывание волоса, пуха, загрузка их в бункер выборочной машины;
наблюдение за ходом процесса, режимом выборки, работой пневматической системы;
участие в подаче шерсти на мойку;
контрольная проверка рассортированного сырья, материалов и изделий;
отбор початков с дефектами и возвращение на перемотку;
распаковка кип, мешков;
прием отсортированной шерсти в лабазы;
запись сорта шерсти;
выворотка чулочно-носочных изделий на приспособлении;
транспортирование продукции и сырья к рабочему месту;
контроль качества сортировки;
заполнение, наклеивание или пришивание ярлыков;
учет, упаковка и сдача рассортированной продукции;
чистка лабазов;
уход за обслуживаемым оборудованием.
479. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, пневматической системы транспортирования и способы ее регулирования, ассортимент тканей, нетканых и трикотажных полотен;
признаки сортировки по сортам, цветам, видам, рисункам, сериям и назначению;
правила складывания в куски мерного лоскута, шкурок;
виды загрязненности волосяного покрова;
правила заполнения ярлыков и ведение учета сортировок, инструкцию по сортировке и разбраковке;
порядок отбора дефектной продукции, артикулы и размеры чулочно-носочных изделий;
требования, предъявляемые к качеству продукции;
правила укпряжи, позиции и качество игольно-платинных изделий;
правила разборки отходов, шпули по классам и величину зазора между фланцами шпуль;
способы распаковки и затаривания продукции.

Параграф 3. Сортировщик сырья, материалов и изделий, 3-й разряд

480. Характеристика работ:
сортировка короткого льняного и пенько-джутового волокна и очесов, заячьих и кроличьих шкурок по номеру, качеству, сорту, длине, цвету, артикулам, размерам и прочим признакам, коконов - по жесткости и дефектности оболочек, сортировка и подборка в пары рисунчатых чулочно-носочных и перчаточных изделий в соответствии с государственными стандартами и эталонами под руководством сортировщика сырья, материалов и изделий более высокой квалификации;
распаковка кип с волокном;
выдергивание из вязок отдельных горстей волокна для установления номера, цвета, длины и чистоты обработки;
укрепление слабых вязок и связывание горстей волокна, выдернутых в процессе сортировки;
участие в укладке рассортированного волокна в штабель;
прикрепление к штабелям бирок;
контроль за соблюдением установленного отпуска волокна;
транспортирование, укладывание рассортированной продукции и сдача ее на контроль;
отбор дефектных коконов, изделий;
определение сортности коконов по эталону;
ведение первичного учета сортировки сырья, материалов и изделий в установленном порядке.
481. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации чулочно-браковочных машин, смесительного конвейера и правила ухода за ними;
особенности и разновидности короткого льняного и пенькоджутового волокна и очеса, шкурок;
государственные стандарты и эталоны на них, установленный вес горсти волокна, сорта шерсти и волокна;
правила сортировки шкурок;
правила укладки рассортированного волокна в штабель;
технологическую карту сортировки коконов и признаки, определяющие сорт, породу, гибрид, калибр, оттеночность в соответствии с эталонами, артикулы и размеры перчаточных и чулочно-носочных изделий;
правила оформления учетной документации и порядок составления рекламаций.

Параграф 4. Сортировщик сырья, материалов и изделий, 4-й разряд

482. Характеристика работ:
сортировка длинного льняного и пенькоджутового волокна, шерсти по установленным правилам сортировки в соответствии с государственными стандартами и эталонами по цвету, номеру, длине и степени чистоты;
контроль поданного для сортировки одного вида длинного волокна по записям на бирках;
выдергивание из вязок отдельных горстей волокна для установления номера, цвета, длины и чистоты обработки;
определение номера длинного волокна;
укрепление слабых вязок и связывание, выравнивание горстей, выдернутых в процессе сортировки, оправка и подкручивание их;
наблюдение за укладкой и участие в укладке рассортированного длинного волоса в штабель;
прикрепление к штабелям бирок;
контроль за соблюдением установленного по отпуска волокна;
назначение порядка сортировки шерсти;
выборочный контроль правильности сортировки шерсти в соответствии с государственными стандартами;
ведение первичного учета работы сортировщиков сырья, материалов и изделий.
483. Должен знать:
особенности и разновидности длинного волокна, действующие государственные стандарты и эталоны на волокно;
правила оценки волокна органолептическим путем и методику инструментальной оценки качества волокна;
правила укладки рассортированного волокна в штабель и оформление бирок на него;
установленный вес горсти волокна.

Параграф 5. Сортировщик сырья, материалов и изделий, 5-й разряд

484. Характеристика работ:
сортировка волокна по установленным правилам сортировки в соответствии с государственными стандартами и эталонами по цвету, номеру, длине и степени чистоты;
контроль поданного для сортировки всех видов волокна (трепаного, чесаного, синтетического) с самостоятельной оценкой волокна по номеру;
проверка качества поступающего волокна органолептическим путем;
выдергивание из вязок отдельных горстей волокна для установления номера, цвета, длины и чистоты обработки;
укрепление слабых вязок и связывание горстей, выдернутых в процессе сортировки;
наблюдение за укладкой и участие в укладке рассортированного волокна в штабель;
прикрепление к штабелям бирок с соответствующей надписью, контроль за соблюдением установленного порядка отпуска волокна.
485. Должен знать:
особенности и разновидности волокна;
действующие государственные стандарты и эталоны на волокно;
правила и методику органолептической и инструментальной оценки качества волокна;
правила укладки рассортированного волокна в штабель и оформление бирок на него;
установленный вес горсти волокна.

Параграф 6. Сортировщик сырья, материалов и изделий, 6-й разряд

486. Характеристика работ:
контроль правильности сортировки волокна сортировщиками сырья, материалов и изделий более низкой квалификации;
выборочная контрольная сортировка волокна;
проверка качества поступающего волокна органолептическим путем и методом инструментальной оценки;
проверка правильности укладки рассортированного волокна в штабель и оформление бирок;
контроль складывания, хранения и отпуска волокна со складов;
обеспечение своевременной подачи волокна к рабочим местам и уборки рассортированного волокна;
учет выполнения сменных заданий и качества работы;
подбор для сортировки волокна, предназначенного на экспорт;
определение качества волокна в пробных кипах;
оформление документации для предъявления рекламации поставщикам;
участие в рассмотрении рекламаций и претензий с поставщиками и потребителями волокна;
предотвращение смешивания волокна.
487. Должен знать:
особенности и разновидности волокна;
правила приема, сортировки, хранения и учета волокна;
государственные стандарты и эталоны на все виды волокна, перерабатываемые на предприятиях, нумерацию волокна;
методику инструментальной оценки качества волокна;
положение о порядке предъявления рекламаций поставщикам сырья;
порядок оформления учетных документов.
488. Требуется среднее профессиональное образование.

95. Ставильщик

Параграф 1. Ставильщик, 1-й разряд

489. Характеристика работ:
замена сработанных бобин и катушек на прядильных, крутильных и ровничных машинах;
снятие начинок;
связывание концов нитей (присучка ровницы) и заправка их в нитепроводящую арматуру;
отбраковка бобин и катушек перед ставкой;
транспортирование катушек, конусов, начинок;
обмахивание шпулярника, рамки и участие в чистке оборудования.
490. Должен знать:
ставка бобин и катушек в соответствии с заправкой оборудования;
линейную плотность перерабатываемой ровницы, пряжи;
дефекты бобин и катушек.

Параграф 2. Ставильщик, 2-й разряд

491. Характеристика работ:
замена сработанных бобин и катушек на сетевязальных машинах;
снятие начинок;
связывание концов нитей и заправка их в контрольно-натяжные приборы;
отбраковка бобин и катушек перед ставкой;
снятие со шпулярника освободившихся катушек, бобин и замена их полными;
ликвидация перекрещивания основных нитей от шпулярника к сетевязальной машине;
транспортирование катушек или бобин, снятых начинок и конусов.
492. Должен знать:
свойства и линейную плотность нитей и основные требования, предъявляемые к их качеству;
заправочные данные сновки по выработке артикула основы;
порядок ставки бобин (катушек) на шпулярнике при сновке цветных основ;
правила вязки узлов.

Параграф 3. Ставильщик, 3-й разряд

493. Характеристика работ:
замена сработанных бобин и катушек на сновальных машинах, ткацких станках, на шпулярниках гардинных и гардинно-вязальных машин;
транспортирование катушек или бобин с пряжей к обслуживаемым машинам;
отбраковка катушек перед ставкой;
смена катушек или бобин в соответствии с заправленным рисунком, связывание концов нитей и заправка их в контрольно-натяжные приборы;
предупреждение обрывов нитей;
транспортирование пустых паковок.
494. Должен знать:
устройство и взаимодействие механизмов движения накладок, челноков и гребенок гардинных и гардинно-вязальных машин;
свойства и линейную плотность пряжи и основные требования, предъявляемые к ее качеству, заправочные данные сновки;
порядок ставки катушек и бобин;
правила вязки узлов.

96. Сушильщик

Параграф 1. Сушильщик, 2-й разряд

495. Характеристика работ:
ведение процесса сушки хлопка после крашения, волокна, пряжи, ткани, трикотажного и нетканого полотна, лент, тесьмы, шнуров, ковровых изделий, головных уборов, валяной обуви, войлочных изделий, протравленных шкурок, платков, гардинных, кружевных, тюлевых, вышитых и других изделий на сушильных машинах под руководством сушильщика более высокой квалификации;
наблюдение за поступлением окрашенного хлопка в сушильные камеры или лабазы;
контроль за равномерностью просушки, влажностью просушенного хлопка и качеством окрашенного хлопка;
сшивка кусков ткани, полотна, заправочной ленты;
распорка мокрого трикотажного полотна перед сушкой;
заправка сушильных машин или загрузка камер;
наблюдение за работой самоклада;
поддержание необходимой температуры в сушильной машине или камере;
выгрузка и транспортирование хлопка, пряжи, ткани и изделий от сушильных машин;
муфтование мотков шелка;
чистка обслуживаемого оборудования и смазка трущихся поверхностей.
496. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, сорта хлопка, ассортимент обрабатываемой продукции;
технологический режим сушки продукции;
основные требования, предъявляемые к качеству сушки.

Параграф 2. Сушильщик, 3-й разряд

497. Характеристика работ:
ведение процесса сушки хлопка после крашения, волокна, пряжи, ткани, трикотажного и нетканого полотна, лент, тесьмы, шнуров, ковровых изделий, платков, сетей, головных уборов, валяной обуви, войлоков, войлочных изделий, протравленных шкурок, гардинных, тюлевых, кружевных, вышитых и других изделий на сушильных и ширильно-сушильных машинах, агрегатах релаксации и сушки в соответствии с установленным технологическим режимом;
заправка ткани в машину или навешивание мотков;
регулирование скоростей, длины петли ткани в сушилке, температуры, давления пара, влажности, натяжения;
разводка цепи в соответствии с шириной ткани;
регулирование обмена воздуха в зависимости от степени завершения травления волосяного покрова при сушке шкурок;
контроль за качеством сушки продукции, цветом, равномерностью окраски и влажностью;
транспортирование готовой продукции;
чистка обслуживаемого оборудования и смазка трущихся поверхностей.
498. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, предельное давление пара в сушильной камере;
технологический режим сушки;
нормы влажности продукции.

97. Сушильщик (заправщик)

Параграф 1. Сушильщик (заправщик), 3-й разряд

499. Характеристика работ:
ведение процесса сушки ткани на сушилках чехловых или кирзомойных печатных машин;
подготовка сушильной камеры к работе;
накатка лапинга на самоклад;
заправка ткани в сушилку с заходом в сушильную камеру;
наблюдение за давлением пара и температурой в сушильной камере, прохождением ткани через сушильную камеру и натяжением ее, своевременным удалением конденсата;
регулирование длины ткани в сушилке и согласованности движения конвейерной цепи, выбирающих роликов и самоклада;
сшивка и заправка заправочной ленты и связывание ткани при обрывах, непосредственно в сушильной камере;
при наличии на ткани пороков по вине раклиста - немедленное сообщение ему об этом;
смазка механизмов сушильной камеры.
500. Должен знать:
устройство сушильной камеры чехловых или кирзомойных печатных машин и правила ухода за ней;
правила пользования паром и предельное давление пара в сушильной камере;
ассортимент обрабатываемой ткани;
нормы влажности ткани до сушки и после нее;
способы и периодичность смазки механизмов сушильной камеры.

98. Счетчик меры и изделий

Параграф 1. Счетчик меры и изделий, 2-й разряд

501. Характеристика работ:
подсчет меры или количества полуфабрикатов и готовой продукции по артикулам, расцветкам, размерам и сортам, подобранных для упаковки, укладки и отправки;
связывание чулочно-носочных, перчаточных и других трикотажных изделий по видам, артикулам и размерам;
оформление документации на каждую кипу, стеллаж или партию в установленном порядке;
снятие показателей счетчиков с обслуживаемого оборудования по переходам производства;
контроль за правильной работой счетчиков;
подсчет выработки в установленных единицах по ассортименту, станкам, сменам;
запись выработки в учетные документы;
контроль правильности подачи шифра на установку, запись показателей счетчиков и ведение документации;
отметка общей меры ткани на конце куска.
502. Должен знать:
правила пользования, эксплуатации и ухода за счетной техникой;
правила работы и шифры на автоматической установке;
ассортимент различных тканей, изделий и правила их подбора;
укладки на стеллажи или в контейнеры;
порядок оформления учетных документов и подсчета выработки, номера оборудования по цехам и участкам.

99. Съемщик пряжи

Параграф 1. Съемщик пряжи, 3-й разряд

503. Характеристика работ:
съем выработанной пряжи с крутильных машин всех систем;
насадка пустых конусов на веретена;
снятие намотов с веретена крутильных машин;
заправка нити на конус;
ликвидация обрывов нити при снятии съемов пряжи;
подготовка тары, укладка оберточной бумаги в тележке;
подготовка конусов, очистка их от остатков пряжи;
транспортирование пустых конусов и катушек в установленное место;
оказание помощи оператору крутильного оборудования в процессе кручения.
504. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин и правила ухода за ними, виды и линейную плотность вырабатываемой пряжи;
требования, предъявляемые к качеству кручения и намотки пряжи, продолжительность наработки и порядок снятия съема пряжи;
приемы заправки нити и работы по ликвидации обрывов нити.

Параграф 2. Съемщик пряжи, 4-й разряд

505. Характеристика работ:
съем наработанных початков пряжи с прядильных машин всех систем и замена их пустыми патронами;
правильная насадка пустых патронов на веретена, отбор дефектных початков с пряжей при ее намотке и контроль качества пряжи по скрытым дефектам, рассортировка их на полновесные и неполновесные, укладка в установленном порядке початков в тару и подготовка их к сдаче на склад;
снятие намотов с веретен прядильной машины согласно разработанному графику;
ликвидация обрывов пряжи при надевании патронов на веретена и пуске прядильной машины;
правильная заработка гнезда початка с учетом его переработки на скоростной автомотальной машине, оборудованной автоматическим контролем состояния качества намотки пряжи на патрон;
управление прядильной машиной при подъеме и опускании кольцепланки, замена бегунков, заправка ровницы в вытяжной прибор, подмотка початков, присучка пряжи в процессе запуска прядильной машины к началу наработки съема;
оказание помощи прядильщику при ликвидации обрывов пряжи и ровницы в процессе прядения, уход за прядильной машиной;
подготовка тары, укладка оберточной бумаги в ящики, рассортировка по качеству и цвету;
очистка патронов от остатков пряжи, очистка ящиков от пуха и мусора;
уход за съемной тележкой и ее чистка.
506. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин и правила ухода за ними;
виды и линейную плотность вырабатываемой пряжи;
требования, предъявляемые к качеству намотки пряжи на початки и катушки;
продолжительность наработки и порядок снятия съема пряжи;
приемы присучки пряжи, заправки ровницы.

100. Съемщик суровья, волокна и изделий

Параграф 1. Съемщик суровья, волокна и изделий, 1-й разряд

507. Характеристика работ:
съем наработанной ткани с ткацких станков;
останов станков при наработке на товарный валик куска необходимой длины и срез наработанной ткани;
отметка на срезе ткани расчетного номера ткача, номера станка, смены, даты;
транспортирование пустых товарных валиков и установка их на станке.
508. Должен знать:
устройство товарного механизма ткацкого станка;
ассортимент вырабатываемых тканей, нормальную длину куска;
правила снятия ткани со станка.

Параграф 2. Съемщик суровья, волокна и изделий, 2-й разряд

509. Характеристика работ:
съем наработанных лент, тесьмы, шнуров, кружев с плетельных, басонно-плетельных машин, лентоткацких станков и другого оборудования;
замер количества наработанных изделий, срезание и укладывание их в соответствующую тару и доставка к месту последующей обработки или на специальные стеллажи в установленном порядке;
при оснащении обслуживаемого оборудования механизмами самонаката: съем рулонов с продукцией при наработке установленной длины, перевязывание и осмотр их с целью предупреждения и выявления дефектов намотки и развалки рулонов;
штамповка концов лент;
заполнение ярлыка или паспорта на выработанную продукцию.
510. Должен знать:
ассортимент и установленную длину вырабатываемых изделий для срезания их с обслуживаемого оборудования;
порядок заполнения ярлыка или паспорта на выработанную продукцию.

Параграф 3. Съемщик суровья, волокна и изделий, 3-й разряд

511. Характеристика работ:
снятие волокна с гребней и чесальных барабанов круглочесальных машин;
подготовка палочек и ящиков для снятия порций очеса волокна, укладка их в тару;
транспортирование тары к круглочесальной машине соответствующего перехода;
своевременное снятие освободившихся палочек на чесальной машине.
512. Должен знать:
устройство круглочесальной машины;
виды сырья;
периодичность снятия порций волокна с гребней и чистки чесального барабана, число порций волокна, укладываемых в тару по соответствующим переходам;
нормы веса порций волокна по переходам и пределы их отклонения.

101. Тесемщик

Параграф 1. Тесемщик, 2-й разряд

513. Характеристика работ:
обслуживание прядильных и крутильных машин;
наблюдение за исправностью тесьмы и работой натяжных роликов тесьмы;
предупреждение простоев веретен из-за обрывов тесьмы;
замена на обслуживаемых машинах оборвавшейся или износившейся тесьмы;
склеивание тесьмы;
заготовка тесьмы;
пропитка и вытягивание тесьмы;
чистка швейных машин, смазка трущихся поверхностей и уход за термощипцами;
ведение учета расхода тесьмы.
514. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
правила склеивания тесьмы без больших узлов и утолщений;
правила установки натяжных роликов тесьмы.

102. Ткач

Параграф 1. Ткач, 2-й разряд

515. Характеристика работ:
выработка декоративных изделий и напольных дорожек с одноцветным перебором на ручных ткацких станках;
изготовление металлических и синтетических сеток из проволочных и синтетических нитей различных марок для целлюлозно-бумажного производства на металлоткацких станках в соответствии с установленными государственными стандартами;
получение нитей, пряжи и контроль их качества;
подготовка и заправка обслуживаемых станков;
проборка основных нитей и проволоки в ремизы и бердо, участие в проборе основы на обслуживаемых станках;
подвязывание ремизок по заправочному рисунку и подножек к ремизкам;
зарядка челнока;
регулирование подачи и натяжения основы, плотности по утку;
ликвидация обрывов основных и уточных нитей, проволоки, пряжи;
смена шпули в челноке;
заделывание дефектов в изделии;
привязывание основы;
установка антенны и необходимого натяжения основы и утка;
контроль за состоянием челнока;
очистка изделий от концов нитей;
разработка пороков;
снятие наработанных изделий;
срезка и скатка сетки в рулоны;
сбор и сдача отходов;
уход за обслуживаемыми станками.
516. Должен знать:
взаимодействие узлов ручных ткацких и металлоткацких станков;
приемы работы на них;
технологический процесс ручного ткачества и ткачества на металлоткацких станках, типы и сорта металлических сеток;
требования, предъявляемые к качеству их изготовления;
правила заправки обслуживаемых станков.
517. Примеры работ:
1) ручное ткачество - выработка: изделий штучных декоративных и напольных дорожек на 2-3 ремизках с одноцветным перебором;
2) ткачество металлических и синтетических сеток - выработка сеток диаметром проволоки основы свыше 0,6 мм;
3) целлюлозно-бумажное производство - выработка:
сортовые для изготовления древесноволокнистых плит - при ширине металлоткацкого станка 2-2,5 (м) - все номера сеток, кроме 6,4/7,2 и 7,2/6,4 (число проволок основы на 1 см);
фильтровые - при ширине металлоткацкого станка 1,5 (м) - все номера (число проволок основы на 1 см).

Параграф 2. Ткач, 3-й разряд

518. Характеристика работ:
выработка из различных материалов: тканей, лент простых видов переплетений на ручных, механических, автоматических, специальных ткацких и лентоткацких станках, бортовой ткани с волосяным утком, декоративных изделий и напольных дорожек с многоцветным перебором на ручных ткацких станках, металлических и синтетических сеток из проволочных и синтетических нитей различных марок, малой плотности, комбинированных, крученых, одинарных, сортовых и фильтровых сеток для целлюлозно-бумажного производства на металлоткацких станках;
обеспечение нормальной работы обслуживаемых станков, необходимого качества тканей;
заводка пропущенных нитей, срезка длинных концов, удаление шишек на основах;
восстановление раппорта переплетения согласно расчету проборки;
заводка и приработка отрывов нитей основы;
отработка основы после заводки отрывов;
смена челнока, шпуль;
зарядка барабанов, магазинов ткацких станков шпулями;
замена сработанных бобин;
отбраковка бобин перед ставкой согласно инструкции;
контроль качества поступающего сырья и плотности изделий;
определение марки проволоки различных металлов и синтетических нитей по их внешнему виду и механическим свойствам;
разработка дефектов;
наблюдение за работой основных механизмов обслуживаемых станков;
сбор и транспортирование бобин, паковка.
519. Должен знать:
принцип действия металлоткацких, ткацких и лентоткацких станков, ассортимент, заправочные расчеты тканей, лент и сеток;
виды и линейную плотность пряжи;
порядок определения сортности изделий;
виды и нормы отходов, меры по их сокращению;
периодичность и способы чистки и смазки ткацких станков.
520. Примеры работ:
1) производство текстильной галантереи - выработка лент обшивочных, изоляционнхе, киперных, хлопчатобумажных, технических, миткалевых, окантовочных, парфюмерных, саржевых, полульняных, галунов полушелковых, «Пукальки» и других лент, аналогичных по заправкам, подкладки хлопчатобумажной для галстуков;
2) ручное ткачество - выработка изделий штучных декоративных и напольных дорожек на 3-4 ремизках с простым перебором с цветовой гаммой в 3-4 цвета;
3) химическое производство - выработка лент из асбестовой нити, теплоизоляционных стеклотканей и стеклянных марок ЛЭСБ-0,25, сеток стеклянных строительных, тканей стеклянных типа Т-23 и других аналогичных;
4) ткачество металлических и синтетических сеток - выработка сеток диаметром проволоки основы свыше 0,10 до 0,6 мм;
5) метизное производство - выработка сеток малой до 25% плотности (отношение площади, занимаемой проволокой, ко всей площади сетки, выраженное в процентах);
6) целлюлозно-бумажное производство - выработка:
комбинированные и крученые – при ширине металлоткацкого станка 2-2,5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - все номера;
одинарные - при ширине металлоткацкого станка 2 - 2,5 м. - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - от 16 до 24 см.;
сортовые для изготовления древесноволокнистых плит – при ширине металлоткацкого станка 3 м. - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - 6,4/7,2, 7,2/6,4 см;
фильтровые с саржевым переплетением - при ширине металлоткацкого станка 1,5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - 9,6/96 см.
Зарядка барабанов магазинов ткацких станков шпулями или початками.

Параграф 3. Ткач, 4-й разряд

521. Характеристика работ:
выработка: из различных материалов тканей, ковров, лент, ремней и изделий на механических, автоматических, специальных ткацких и лентоткацких станках, декоративных изделий, выполненных в переборной и ремизной технике, на ручных ткацких станках, металлических и синтетических сеток из проволочных и синтетических нитей различных марок нормальной плотности, комбинированных, крученых, одинарных, подкладочных и синтетических сеток для целлюлозно-бумажного производства на металлоткацких станках;
выполнение профилактических работ по предупреждению обрывности нитей основы и дефектов продукции;
регулирование подачи и натяжения основ;
проведение расчетов метража основы, размеров ячеек на определенном участке по данному номеру сетки;
контроль качества поступающих основ и утка по толщине и цвету, плотности ткани, соблюдение раппорта переплетения и манеры по основе и утку в рисунчатых тканях;
выбор последовательности выполнения рабочих приемов, рационального маршрута при многостаночном обслуживании станков и порядок планирования работы;
контроль за состоянием и работой механизмов обслуживаемых станков;
разгон челноков на механических ткацких станках;
привязка оборвавшихся галев ремиз;
разработка пороков продукции;
заводка и приработка отрывов нитей основы, обработка основы после заводки и отрывов нитей, перевязка цен, обработка привязанных и заправленных основ;
участие в приеме обслуживаемых станков из ремонта;
уход за обслуживаемым оборудованием и рабочим местом.
522. Должен знать:
устройство и работу ручных, механических и автоматических, специальных ткацких, лентоткацких и металлоткацких станков;
правила эксплуатации и ухода за ними, ассортимент и заправочный расчет ткани, изделий, их рисунки;
виды переплетений проборок, порядок контроля качества и определения сортности суровой ткани и изделий, линейную плотность пряжи;
причины обрывности нитей основы и утка;
способы ее предупреждения;
виды и нормы отходов, меры по их сокращению;
маршруты обслуживания станков и порядок планирования работы в течение смены;
основные виды техники народного узорного творчества;
основы колорирования изделий.
523. Примеры работ:
1) хлопчатобумажное производство - выработка всех видов тканей, ремней, лент на механических, лентоткацких и ременных ткацких станках;
2) льняное производство - выработка тканей мешочных и паковочных на автоматических челночных ткацких станках;
3) шерстяное производство - выработка тканей и ковровых изделий на механических ткацких станках различных систем с количеством ремиз до 12 (кроме станков с жаккардовой машиной), установка бобин, катушек на ковроткацких станках;
4) шелковое производство - выработка тканей несложных переплетений на механических ткацких станках всех систем;
5) производство текстильной галантереи - выработка лент сложных переплетений и рисунков из различных видов волокон на механических лентоткацких и лентоткацких станках с жаккардовой машиной (атласные, бельевые, брючные, отделочные, корсажные, веретенные, батистовые, бортовые, «Молния», двухслойные, протезные, подпружные, рантовые, репсовые фирменные атласные, ротационные двухслойные, ушковые, шляпные, гладкие, технические капроновые), бинтов эластичных, лент «Каптал», фаи шляпной, лент из монокапрона, чулок-оплеток, трубок изоляционных, шнуров фасонных тканых, автолент, галунов шелковых, фитилей, прокладок фасонных, корсетных, муаровых, гафтовых, тафтяных, отделочных, жаккардовых, ремней двухслойных и трехслойных, фотолент, бахромы и другого ассортимента, аналогичного по заправке на механических лентоткацких и лентоткацких станках с жаккардовой машиной, тканей бортовых с капроновым и волосяным утком, кашне, платков, шарфов, палантинов, пледов, покрывал на ткацких автоматических и механических челночных и бесчелночных станках;
6) пенькоджутовое производство - выработка тканей мешочных, линолеумных и паковочных на автоматических челночных ткацких станках;
7) ручное ткачество - выработка изделий штучных декоративных, выполненных в переборной и ремизной технике на 4-6 ремизах с цветовой гаммой в 4-5 цветов;
8) химическое производство - выработка лент стеклянных марок ЛЭС-010, ЛЭС-020, тканей стеклянных марок ЭЧ/Г-46, типа Т-13, ЭЗ-200, ЭЗ-250, З-125 и из ровинга, искусственных и синтетических кордных тканей, асбестовых тканей, армированных полотен и других аналогичных тканей и лент;
9) ткачество металлических и синтетических сеток - выработка сеток диаметром проволоки основы свыше 0,055 до 0,10 мм;
10) метизное производство - выработка - сетки нормальной, выше 25% до 50% плотности;
11) целлюлозно-бумажное производство - выработка:
комбинированные и крученые сетки – при ширине металлоткацкого станка 5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - до 16 см;
комбинированные и крученые сетки – при ширине металлоткацкого станка 3 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - все номера;
одинарные сетки – при ширине металлоткацкого станка 3 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - 16-24 см;
одинарные сетки - при ширине металлоткацкого станка 2,5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - 24-32 см;
одинарные сетки – при ширине металлоткацкого станка 2 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - 24-36 см;
подкладочные сетки - при ширине металлоткацкого станка 5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - все номера;
синтетические сетки - при ширине металлоткацкого станка 1,5-2,5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - до 22.

Параграф 4. Ткач, 5-й разряд

524. Характеристика работ:
выработка из различных материалов: тканей, ковров, лент и изделий на механических, автоматических и специальных ткацких и лентоткацких станках, декоративных тканей, выполненных с использованием комбинированной техники ручного ткачества, на ручных ткацких станках, металлических и синтетических сеток из проволочных и синтетических нитей различных марок, большой и особо большой плотности, комбинированных, крученых, одинарных подкладочных и синтетических сеток для целлюлозно-бумажного производства на металлоткацких станках;
регулирование натяжения уточной проволоки в челноке, положения струн и длины намотки проволоки на шпули;
ликвидация обрыва нитей арката;
смена ножей режущего механизма;
выполнение профилактических работ по предупреждению обрывности нитей и пороков изделий;
восстановление раппорта переплетений узора;
контроль плотности ткани, качества поступающих основ, утка;
разработка пороков ткани;
обеспечение необходимого натяжения коренной, настилочной и ворсовой основ;
контроль за работой ламельного прибора, режущего, наборного механизмов, контроль за полотном, качеством резки, высотой ворсовых петель;
заводка и приработка нитей основы при обрывах;
перевязка цен;
обработка привязанных и заправленных основ;
зарядка и смена уточной бобины;
перегонка картона на станках с жаккардовой машиной;
прокидка цветной каймы;
выбор маршрута обслуживания станков, обеспечивающего непрерывность их работы;
участие в приеме обслуживаемых станков из ремонта, уход за оборудованием и рабочим местом.
525. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием, взаимодействие его механизмов;
ассортимент и заправочный расчет ткани, ковров, лент, изделий и их рисунки, виды переплетений и проборок;
виды проборок аркатных шнуров;
порядок чередования карт и правильность их сшивания;
правила установки картона для смены челноков по цвету и раппорту после разгона, последовательность обслуживания станков, качество резки и высоту ворса ворсовых тканей;
виды и нормы отходов.
526. Примеры работ:
1) хлопчатобумажное производство - выработка тканей всех видов на автоматических челночных и бесчелночных ткацких станках (машинах), на механических ткацких станках с жаккардовой машиной, ворсовых тканей на станках ТВ-160-ШЛ, ворсовых ткацких станках с жаккардовой машиной и прутковым механизмом;
2) льняное производство - выработка тканей всех видов на автоматических челночных и бесчелночных ткацких станках различных систем, тканей мешочных и паковочных на автоматических бесчелночных ткацких станках;
3) шерстяное производство - выработка тканей на механических ткацких станках с жаккардовой машиной, на механических ткацких станках с количеством ремиз от 12 и более, автоматических станках всех систем, технического сукна на станках всех систем, ковров и ковровых изделий на двухполотенных и прутковых станках (шириной свыше 1,7 м) с жаккардовой машиной, тканей, ковров на бесчелночных ткацких станках всех систем;
4) шелковое производство - выработка тканей ворсовых, галстучных, зонтичных, ситовых, тканей всех видов из натурального шелка, тканей сложных переплетений на механических многочелночных ткацких станках с жаккардовой машиной, тканей национальных, авровых на автоматических ткацких станках, меха на станках всех систем, тканей всех видов на автоматических бесчелночных ткацких станках;
5) производство текстильной галантереи - выработка ленты сложных переплетений с применением стеклонити, эластомерных и металлических нитей на механических лентоткацких станках, ленты трехслойного переплетения, специального назначения из капроновой нити, льняной и джутовой пряжи, ремней безопасности, ленты транспортной джутовой, текстильных застежек, стеклопроволочных ремней и лент рулеточных из хлопчатобумажной пряжи с металлической проволокой и аналогичных им, лент многоцветных сложных тематических рисунков на лентоткацких станках с жаккардовой машиной, шарфов, платков, палантинов, покрывал на многочелночных ткацких станках с жаккардовой машиной;
6) пенькоджутовое производство - выработка тканей мешочных, линолеумных и паковочных на бесчелночных ткацких станках;
7) ручное ткачество - выработка - тканей декоративных, выполненных с использованием комбинированной техники ручного ткачества: браной, перебраной, выборной закладной, ажурной и многоремизной - свыше 6 ремизок, жаккардовой с перебором, сложного композиционного решения с повторяющимися формами орнамента, композиционными элементами, расположенными на отдельных полотнах, требующих стыковки рисунка с цветовой гаммой в 5-10 цветов;
8) химическое производство - выработка лент стеклянных марок КЛ-11, ЛЭС-0,08, тканей стеклянных авиационных и типа Т-14, Э-30, 60, 80, радиотехнических, декоративных, многослойных, двойной ширины, стеклопроволочных, электроизоляционных из кремнеземных, полых, кварцевых, металлизированных волокон, стеклосинтетических и химических тканей и других аналогичных тканей и лент со сложными переплетениями и специальными требованиями на бесчелночных ткацких станках и станках с жаккардовыми машинами;
9) ткачество металлических и синтетических сеток - выработка сеток диаметром проволоки основы свыше 0,035 до 0,055 мм;
10) метизное производство - выработка сеток большой, свыше 50 до 70% плотности и особо большой, свыше 75% плотности;
11) целлюлозно-бумажное производство - выработка:
Комбинированные и крученые сетки: ширина металлоткацкого станка - от 0,5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - до 16 см;
Одинарные сетки: ширина металлоткацкого станка - от 3,5-5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - до 32 см;
Комбинированные и крученые сетки: ширина металлоткацкого станка - от 4 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - от 16;
Одинарные сетки: ширина металлоткацкого станка - от 3 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - от 24-36;
Одинарные сетки: ширина металлоткацкого станка - от 2,5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - от 32-40;
Подкладочные сетки: ширина металлоткацкого станка - от 5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - все номера;
Синтетические сетки: ширина металлоткацкого станка - от 3,0-4,5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - до 22;
Синтетические сетки: ширина металлоткацкого станка - от 1,5-2,5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - от 24 и выше.

Параграф 5. Ткач, 6-й разряд

527. Характеристика работ:
выработка: уникальных сюжетно-тематических изделий на ручных ткацких станках, металлических и синтетических сеток из проволочных и синтетических нитей различных марок (комбинированных, крученых, тройных, одинарных) для целлюлозно-бумажного производства на металлоткацких станках.
528. Должен знать:
конструкцию ткацких, металлоткацких станков всех видов, методы их наладки и регулирования;
способы устранения отдельных неисправностей обслуживаемого оборудования;
ассортимент изделий и их заправочные расчеты.
529. Примеры работ:
1) ручное ткачество - выработка изделий уникальных, сюжетно-тематических, выполненные с использованием различной техники ручного ткачества с цветовой гаммой свыше 10 цветов;
2) ткачество металлических и синтетических сеток - выработка сеток диаметром проволоки основы до 0,035 мм;
3) целлюлозно-бумажное производство - выработка:
Комбинированные и крученые сетки: ширина металлоткацкого станка от 5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - от 16;
Тройные сетки: ширина металлоткацкого станка от 2 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - все номера;
Одинарные сетки: ширина металлоткацкого станка от 5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - от 16;
Одинарные сетки: ширина металлоткацкого станка от 3,5 до 5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - от 32;
Синтетические сетки: ширина металлоткацкого станка от 3,5 до 4,5 м - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - от 24 и выше;
Синтетические сетки: ширина металлоткацкого станка от 5,0 м и выше - число проволочных и синтетических нитей основы на 1 см - все номера.
Примечание. При выполнении работы подручного при изготовлении сеток для целлюлозно-бумажного производства на станках шириной 4,5 м ткач тарифицируется на три разряда ниже.

103. Точильщик технологической оснастки

Параграф 1. Точильщик технологической оснастки, 2-й разряд

530. Характеристика работ:
точка рабочих органов чесальных машин, обтянутых игольчатой гарнитурой, под руководством точильщика технологической оснастки более высокой квалификации;
участие в установке точильных валиков на чесальной машине;
наблюдение за точкой рабочих органов.
531. Должен знать:
взаимодействие отдельных органов чесальной машины;
правила присадки точильных приборов к рабочим органам чесальных машин;
виды отходов.

Параграф 2. Точильщик технологической оснастки, 3-й разряд

532. Характеристика работ:
точка и чистка рабочих органов, обтянутых игольчатой лентой, ворсовальных, гребнечесальных, чесальных машин, точка шляпок чесальных машин на стационарных станках;
очистка валиков, барабанов от пыли, снятие сдира;
транспортирование валиков к точильному станку, установка и точка их на станке;
наблюдение за ходом технологического процесса;
регулирование присадки точильных валиков к барабану;
проверка высоты игольчатой ленты на специальном приборе и подбор комплекта шляпок по высоте игольчатой ленты;
правка игольчатого покрова после точки шлифовальным валиком или абразивными колодками вручную;
обтягивание: роликов новой гарнитурой, шляпок игольчатой лентой, точильных приборов наждачной лентой;
проверка качества точки;
установка валиков, роликов на обслуживаемые машины с соблюдением параметров разводок;
замена и смазка шестерен;
наладка, чистка и смазка трущихся поверхностей точильного станка.
533. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
периодичность и правила чистки, точки и замены игольчатой гарнитуры на валиках и шляпках;
правила точки и шлифовки игольчатой гарнитуры барабанов чесальных машин;
требования, предъявляемые к качеству чистки и точки кардной гарнитуры;
нормативы разводок между рабочими органами и способы их поверки;
правила наладки точильного станка;
правила обтягивания шляпок новой игольчатой лентой;
способы проверки высоты игл;
правила присадки к точильному валу игольчатой ленты при ее точке.

Параграф 3. Точильщик технологической оснастки, 4-й разряд

534. Характеристика работ:
точка стригальных, ворсорезных и дисковых ножей;
участие в разборке и сборке стригальных или ворсорезных машин;
наладка, чистка точильных станков и смазка трущихся поверхностей;
при точке стригальных ножей - снятие старых и надевание новых спиральных ножей на вал с надлежащей натяжкой;
точка, выравнивание, доводка и фазка стригальных ножей;
установка ножей на машину, правка и наладка их на срез;
ремонт стригущих приборов;
при точке ворсорезных ножей - изготовление режущего инструмента;
припайка лезвия к ножевой оковке;
точка лезвия с подгонкой под ворс на точильной машине, сборка режущего инструмента;
наблюдение за качеством резки ворса;
при точке дисковых ножей - подбор комплектов ножей для точки;
проверка оправы;
установка комплекта ножей в оправу и выравнивание их по диаметру;
точка ножей и ручная доводка жала ножа подточкой и подшлифовкой;
проверка правильности и остроты заточки;
сдача ножей.
535. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
виды ножей и требования, предъявляемые к их качеству;
правила точки, выравнивания, доводки и шлифовки ножей;
правила применения контрольно-измерительных приборов, приспособлений и инструмента для точки ножей;
приемы слесарной обработки деталей.

104. Травильщик валов

Параграф 1. Травильщик валов, 2-й разряд

536. Характеристика работ:
травление и копирование рисунков на валах под руководством травильщика валов более высокой квалификации;
подготовка диапозитивов и монтажа к копированию;
подготовка вала;
нанесение светочувствительной эмульсии, копирование, проявление, прокаливание копий;
покрытие кислотоупорной мастикой поверхности, не подлежащей травлению;
установка валов;
смывка кислотоупорной мастики и светочувствительной эмульсии с вала, молета, цинкового листа.
537. Должен знать:
технические требования, предъявляемые к качеству вала, молета и цинкового листа;
правила копирования с диапозитивов и монтажа, проявления рисунков на валах, молетах и цинковых листах;
правила покрытия мастикой поверхности рисунка, не подлежащей травлению;
химические материалы, применяемые при копировании, проявлении, травлении рисунков;
правила обращения с валами, молетами, цинковыми листами.

Параграф 2. Травильщик валов, 3-й разряд

538. Характеристика работ:
травление валов, изготовленных молетирным, пантографным и ручным способами гравирования;
расхромирование валов;
подготовка по рецептам химических материалов, светочувствительной эмульсии, проявляющих и травящих растворов;
подвозка валов и установка их на станках (травильный, переводной, копировальный и так далее) и для прокаливания;
промывка валов после травления, транспортирование их для дальнейшей обработки;
уход за обслуживаемым оборудованием.
539. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемыми станками и приспособлениями, принцип образования рисунка на валу;
технические требования, предъявляемые к качеству монтажа валов и качеству отделки их поверхности;
свойства травящих растворов и режим травления вала, химические материалы, применяемые при травлении;
копировании, и способы их приготовления;
способы копирования рисунка на вал и прокаливания;
правила обращения с травящими растворами и кислотами.

Параграф 3. Травильщик валов, 4-й разряд

540. Характеристика работ:
травление, расхромирование и копирование валов при фотомеханическом способе гравирования;
гравирование несложных штриховых и трехцветных рисунков;
подготовка по рецептам химических материалов, светочувствительной эмульсии, проявляющих и травящих растворов;
транспортирование валов и установка их на станках (травильный, переводной, копировальный и так далее) и для прокаливания;
промывка валов после травления, транспортирование их для дальнейшей обработки;
уход за обслуживаемым оборудованием.
541. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и уход за обслуживаемыми станками и приспособлениями, принцип образования рисунка на валу;
технические требования, предъявляемые к качеству монтажа валов и отделки их поверхности;
свойства травящих растворов и режимы травления, химические материалы, применяемые при травлении, копировании, и способы их приготовления;
способы копирования рисунка на вал и прокаливания;
правила обращения с травящими растворами и кислотами.

Параграф 4. Травильщик валов 5-й разряд

542. Характеристика работ:
травление и расхромирование валов;
копирование и травление при фотомеханическом способе гравирования сложных штриховых и трехцветных рисунков;
подготовка по рецептам химических материалов, светочувствительной эмульсии, проявляющих и травящих растворов;
транспортирование валов и установка их на станках (травильный, переводной, копировальный и так далее) и для прокаливания;
промывка валов после травления, транспортирование их для дальнейшей обработки;
уход за обслуживаемым оборудованием.
543. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемыми станками и приспособлениями;
принцип образования рисунка на валу;
технические требования, предъявляемые к качеству монтажа валов и отделки их поверхности;
свойства травящих растворов и режимы травления, химические материалы, применяемые при травлении, копировании, и способы их приготовления;
способы копирования рисунка на вал и прокаливания;
правила обращения с травящими растворами и кислотами.

105. Укладчик-выбиральщик мокрого товара и пряжи вручную

Параграф 1. Укладчик-выбиральщик мокрого товара и пряжи
вручную, 2-й разряд

544. Характеристика работ:
равномерное укладывание вручную мокрой пряжи, ткани, нетканого полотна в котлы, чаны, ванны, аппараты, тележки и ящики с требуемой плотностью без образования петель;
выкладывание на борта тележки ткани со слабыми швами, рваными или грязными местами;
раскручивание, отбор куфт с дефектами;
участие в заправке и перезаправке ткани;
выборка пряжи после обработки и промывка ее;
скручивание куфт и их укладывание;
ликвидация обрывов;
чистка обслуживаемого оборудования.
545. Должен знать:
ассортимент ткани, нетканого полотна, линейную плотность пряжи;
правила укладки и выборки пряжи, ткани и нетканого полотна из котлов, аппаратов, ванн, чанов;
технологический режим обработки продукции.

106. Формовщик текстильных изделий

Параграф 1. Формовщик текстильных изделий, 1-й разряд

546. Характеристика работ:
формование путем выворачивания вручную или с помощью специальных приспособлений мешков, чулочно-носочных изделий, кашне, шарфов и других аналогичных изделий и их деталей с расправлением швов и обрезкой концов нитей;
закатка кашне и шарфов во влажную марлю перед утюжкой;
укладка текстильных изделий и мешков в пачки, транспортирование их в установленное место.
547. Должен знать:
артикулы и размеры текстильных изделий;
приемы работы по формованию текстильных изделий вручную и с применением специальных приспособлений.

Параграф 2. Формовщик текстильных изделий, 2-й разряд

548. Характеристика работ:
формование путем выворачивания на машине или специальном вывороточном аппарате круглотрикотажного полотна, мешков, перчаточных и других аналогичных изделий и деталей к ним без нарушения швов и формы;
выворачивание галстуков специальным приспособлением с обрезанием соединительной нити и концов нитей после сшивки;
заправка трикотажного полотна, изделий и мешков на вывороточную машину или аппарат, их чистка, смазка трущихся поверхностей;
транспортирование текстильных изделий в установленное место.
549. Должен знать:
принцип действия и эксплуатации;
приемы работы на обслуживаемых машинах и аппаратах и правила ухода за ними;
артикулы и размеры текстильных изделий.

107. Фотограф фотомеханического гравирования

Параграф 1. Фотограф фотомеханического гравирования, 4-й разряд

550. Характеристика работ:
подготовка негативов к монтажу для фотомеханического гравирования;
монтаж раппортов на копировально-множительной машине;
проверка трафления монтажа;
сдача монтажа для копирования на вал.
551. Должен знать:
устройство и принцип эксплуатации фотоаппарата и копировально-множительной машины;
принцип получения фотографического изображения;
режимы экспозиции, проявления и фиксирования;
классификацию и свойства фотографических слоев, рецептуру рабочих растворов;
методы контроля фотографических изображений;
свойства применяемых фотографических и химических материалов.

Параграф 2. Фотограф фотомеханического гравирования, 5-й разряд

552. Характеристика работ:
фотографирование рисунков любой сложности с применением способа комбинированных съемок для фотомеханического гравирования;
растровые съемки полутоновых рисунков с применением автотипных и диагональных растров;
изготовление штриховых негативов и позитивов;
изготовление растровых негативов, полутоновых негативов и диапозитивов для цветной репродукции на фотоаппарате с применением светофильтров;
изготовление цветокорректирующих и градационных масок, контактных растров различных линиатур (штрихов);
приготовление необходимых растворов.
553. Должен знать:
устройство фотоаппарата и копировально-множительной машины;
правила эксплуатации и ухода за ними;
принцип получения фотографического изображения;
режимы экспозиции, проявления и фиксирования;
классификацию и свойства фотографических слоев, рецептуру рабочих растворов;
принцип воспроизведения полутоновых оригиналов, виды линиатур растров;
методы контроля фотографических изображений;
свойства применяемых фотографических и химических материалов;
варианты техники градационного и цветоделительного маскирования.

108. Чистильщик вентиляционных установок

Параграф 1. Чистильщик вентиляционных установок, 2-й разряд

554. Характеристика работ:
чистка вентиляционных установок, циклонов, фильтров, пыльных камер, траншей и других пылеулавливающих устройств;
сбор пыли, пуха и пропыленного волокна с транспортированием в установленное место.
555. Должен знать:
способы и периодичность чистки вентиляционных установок и пылеулавливающих устройств.

Параграф 2. Чистильщик вентиляционных установок, 3-й разряд

556. Характеристика работ:
обеспечение нормальной работы приточно-вытяжных устройств, вентиляционных установок, циклонов, фильтров, подпольных каналов;
определение степени разряженности воздуха в системах пневмотранспорта и степени запыленности фильтрующих циклонов;
контроль за работой систем пневмотранспорта и другого оборудования, предназначенного для сбора и запрессовки возвратных и невозвратных волокон, отходов стрижки;
чистка вентиляционных установок, циклонов, фильтров, подпольных каналов;
сбор волокон и отходов, разделение их по назначению;
предотвращение смешивания различных видов возвратных волокон и отходов;
чистка и замена циклонов при перезаправках обслуживаемого оборудования, переключение оборудования и вытяжных систем пневмотранспорта при наработке опытных партий;
уборка фильтровых помещений, камер, подпольных каналов;
сбор пыли, пропыленного волокна с транспортированием в установленное место.
557. Должен знать:
устройство, назначение и взаимодействие основных видов обслуживаемого оборудования, пневмотранспорта при образовании и прессовании возвратных волокон и отходов;
способы и периодичность чистки вентиляционных установок, циклонов, фильтровых камер, траншей и других пылеулавливающих устройств, чистки и замены циклонов, фильтров при перезаправках обслуживаемого оборудования;
ассортимент вырабатываемой продукции и график заправок обслуживаемого оборудования;
свойства и степень пожароопасности и взрывоопасности возвратных волокон и отходов;
влияние некачественной чистки обслуживаемого оборудования и циклонов на качество возвратных волокон.

109. Чистильщик оборудования

Параграф 1. Чистильщик оборудования, 2-й разряд

558. Характеристика работ:
чистка обслуживаемых машин, станков и приборов к ним (кроме вязального оборудования) от пыли, пуха, костры, грязи, отработанного масла;
снятие ремней, отдельных деталей, футляров и ограждений;
протирание деталей, а в случае необходимости - промывание водой, керосином, другими моющими средствами или протирание мелом;
прочистка смазочных отверстий;
надевание ремней, сборка и установка снятых деталей, футляров и ограждений по окончании чистки;
подметание пола около вычищенных машин и станков;
транспортирование подмети и обтирочных материалов;
предотвращение загрязнения полуфабрикатов и продукции.
559. Должен знать:
инструкции по чистке обслуживаемых машин и станков;
графики чистки и обмахивания;
устройство отдельных узлов и механизмов обслуживаемого оборудования;
свойства моющих средств и правила обращения с ними;
влияние некачественной чистки обслуживаемого оборудования на качество продукции.

Параграф 2. Чистильщик оборудования, 3-й разряд

560. Характеристика работ:
чистка обслуживаемыхмашин, станков и приборов от пыли, пуха, костры, грязи, отработанного масла с разборкой основных механизмов, кроме вязального оборудования;
останов обслуживаемого оборудования в соответствии с графиками и инструкциями по чистке;
просмотр деталей и выявление дефектов;
замена сработанных деталей;
протирание и промывание деталей моющими средствами с применением уайтспирита;
сборка механизмов, смазывание трущихся поверхностей, регулирование и наладка для выработки продукции;
пуск оборудования после чистки, проверка на мягкость хода;
контроль качества чистки оборудования и сборки отдельных узлов и механизмов машин, станков;
сдача оборудования после чистки помощнику мастера.
561. Должен знать:
инструкцию по чистке обслуживаемых машин и станков, графики чистки и обмахивания;
правила останова и пуска обслуживаемого оборудования;
назначение и устройство отдельных узлов и механизмов оборудования;
правила разборки и сборки отдельных механизмов и узлов обслуживаемых машин;
свойства моющих средств и правила обращения с ними;
влияние некачественной чистки оборудования на качество продукции.

Параграф 3. Чистильщик оборудования, 4-й разряд

562. Характеристика работ:
чистка вязального оборудования и приборов к нему от пыли, пуха, костры, грязи и отработанного масла, останов оборудования в соответствии с графиком и инструкциями по чистке;
снятие деталей, футляров и ограждений;
разборка основных вяжущих, дополнительных и узорообразующих механизмов, просмотр деталей и выявление дефектов, замена изношенных деталей;
протирание или промывание деталей моющими средствами;
прочистка смазочных отверстий, смазка трущихся поверхностей, сборка и установка снятых деталей, футляров и ограждений по окончании чистки;
регулирование и наладка обслуживаемого оборудования, пуск оборудования после чистки, проверка на мягкость хода, контроль качества чистки, сборка отдельных узлов и механизмов;
сдача оборудования после чистки помощнику мастера.
563. Должен знать:
назначение и устройство отдельных узлов и механизмов обслуживаемого оборудования;
инструкции по чистке, графики чистки и обмахивания;
правила пуска, останова, регулирования и наладки обслуживаемого оборудования;
разборки отдельных механизмов и узлов машины;
свойства моющих средств и правила обращения с ними;
влияние некачественной чистки оборудования на качество продукции.

110. Чистильщик ткани, изделий

Параграф 1. Чистильщик ткани, изделий, 1-й разряд

564. Характеристика работ:
чистка ткани, полотна вручную от концов нитей, петель, шишек, узлов, утолщений и других пороков с лицевой и изнаночной сторон;
замывка пятен на ткани, полотнах и других изделиях специальными химическими растворами;
транспортирование ткани, полотна, изделий и складывание их;
сбор и сдача отходов.
565. Должен знать:
ассортимент вырабатываемых тканей, полотен и других изделий;
требования, предъявляемые к их качеству;
способ приготовления растворов для замывки ткани и других изделий;
порядок укладки ткани, полотна и изделий после чистки и замывки.

Параграф 2. Чистильщик ткани, изделий, 2-й разряд

566. Характеристика работ:
чистка ткани сложных переплетений, полотна, головных уборов, валяной обуви, шкурок, ковровых и других изделий вручную и на машинах различных систем от концов нитей, шишек, узлов, утолщений и других пороков с лицевой и изнаночной сторон;
замывка пятен на ткани и других изделиях специальными химическими растворами;
контроль качества чистки;
транспортирование ткани, полотна, изделий и складывание их;
сбор и сдача отходов;
уход за обслуживаемым оборудованием.
567. Должен знать:
устройство и правила ухода за обслуживаемым оборудованием;
ассортимент вырабатываемых тканей, полотен, ковровых изделий, головных уборов, валяной обуви, шкурок и других изделий;
требования, предъявляемые к их качеству;
способ приготовления растворов для замывки ткани, полотна и других изделий;
порядок укладки тканей, полотна и изделий после чистки и замывки;
правила чистки.

111. Чистильщик-точильщик чесальных аппаратов

Параграф 1. Чистильщик-точильщик чесальных аппаратов, 4-й разряд

568. Характеристика работ:
чистка вручную или вакуумотсосом и точка кардной гарнитуры чесального аппарата под руководством чистильщика-точильщика чесальных аппаратов более высокой квалификации;
разборка чесального аппарата, снятие передаточных цепей и ремней, откатка самовеса, каретки;
снятие бегунов, рабочих и съемных валиков;
снятие сдира с игольчатой гарнитуры рабочих органов и обеспыливание их;
точка и шлифовка кардной гарнитуры;
регулирование присадок точильного валика к поверхности протачиваемых органов;
проверка цилиндричности и обтягивание рабочих органов игольчатой гарнитурой;
установка самовеса, каретки и валиков в рабочее положение;
пропитка жиром сучильных рукавов;
сборка цепных и ременных передач;
транспортирование съемных и рабочих валиков на чистильный станок и обратно;
пуск и заправка обслуживаемой машины.
569. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, взаимодействие его рабочих органов;
правила чистки и точки кардной гарнитуры и обтяжки рабочих органов игольчатой лентой;
зависимость качества прочеса от состояния кардной гарнитуры, рабочих органов чесального аппарата.

Параграф 2. Чистильщик-точильщик чесальных аппаратов, 5-й разряд

570. Характеристика работ:
чистка вручную или вакуумотсосом и точка кардной гарнитуры чесального аппарата;
проверка, установка разводок и присадок рабочих органов чесальных аппаратов в соответствии с принятыми технологическими параметрами их режимов чесания для различных видов смеси;
определение величины разводок и присадок с помощью шаблонов, меловых полос;
проверка цилиндричности и состояния игольчатой поверхности рабочих органов чесальных аппаратов;
регулирование работы чесального аппарата для получения ленты, ровницы, ваты требуемого качества;
сдача чесального аппарата помощнику мастера после чистки и точки.
571. Должен знать:
устройство чесального аппарата и взаимодействие его рабочих органов и механизмов;
правила чистки и точки кардной гарнитуры;
нормативы и способы установки разводок рабочих органов чесальных аппаратов;
зависимость качества прочеса от состояния кардной гарнитуры, рабочих органов чесального аппарата.

112. Чистильщик шпуль

Параграф 1. Чистильщик шпуль, 1-й разряд

572. Характеристика работ:
чистка шпуль на машине от резервной намотки;
рассортировка шпуль;
загрузка машины неочищенными шпулями;
очистка валика от намотавшихся отходов;
выгребание очищенных шпуль из барабана, укладка их в ящики и транспортирование;
промывка в керосине и очистка от коррозии шпуль и челноков с гардинных, тюлевых и кружевных машин.
573. Должен знать:
устройство обслуживаемой машины, правила эксплуатации и ухода за ней;
правила загрузки неочищенных шпуль в барабан обслуживаемой машины;
виды челноков и шпуль по классам и размерам;
способы их обработки;
требования, предъявляемые к качеству шпуль и челноков.

113. Шаблонщик

Параграф 1. Шаблонщик, 3-й разряд

574. Характеристика работ:
изготовление круглых никелевых шаблонов для ротационных машин различных систем под руководством шаблонщика более высокой квалификации;
отборка перфорированных никелевых гильз с проверкой их качества в соответствии с техническими условиями;
обрезка гильз по заданному размеру;
приготовление химических растворов для обезжиривания гильз;
стабилизация и последующее обезжиривание гильз;
подготовка гильз для нанесения на них светочувствительной эмульсии;
приготовление светочувствительной эмульсии по установленной рецептуре и нанесение ее на гильзу в определенной последовательности.
575. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
основные свойства материалов, применяемых для изготовления круглых шаблонов, и правила обращения с ними;
требования, предъявляемые к качеству гильз;
рецептуру приготовления светочувствительной эмульсии, необходимых растворов;
свойства лаков и растворителей.

Параграф 2. Шаблонщик, 4-й разряд

576. Характеристика работ:
изготовление плоских сетчатых шаблонов или круглых никелевых шаблонов для ротационных машин различных систем для фотофильмпечати;
копирование рисунка на шаблон на копировально-множительной машине или экспозиционном столе;
подшивание к ситу бязевых концов;
натягивание сита на рамы;
установка и регулирование фиксаторов трафления;
приготовление лаков и светочувствительной эмульсии в соответствии с установленной рецептурой и нанесение их на шаблон в определенной последовательности;
экспозиция и проявление рисунка, снятие лака, промывка и сушка шаблона;
обработка непроявленных мест вручную и корректирование рисунка;
маркировка шаблонов;
устранение недостатков, возникающих в процессе эксплуатации шаблонов;
приготовление сенсибилизатора и фотоэмульсий по заданной рецептуре и в соответствии с техническими требованиями;
нанесение фотоэмульсионного покрытия на шаблоны в технологической последовательности;
климатизационная обработка шаблонов и контроль их качества;
подгонка стыка по окружности никелевой гильзы, разметка и маркировка;
обрезка гильзы до заданного размера в соответствии с типом ротационной машины;
приготовление эпоксидного клея и химических растворов для очистки концевых приводных колец;
вклеивание специальных колец в ротационный шаблон;
шлифовка при необходимости внутренней поверхности круглых шаблонов.
577. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
свойства материалов, применяемых для изготовления плоских сетчатых шаблонов или круглых шаблонов на ротационных машинах, и правила обращения с ними;
технические требования, предъявляемые к шаблонам;
рецептуру приготовления светочувствительной эмульсии и фотоэмульсии и других необходимых растворов;
свойства лаков, эпоксидных клеев и их растворителей;
способы ручной обработки и подретуширования непроявленных мест, корректирования рисунков;
методы определения продолжительности экспозиции при переводе рисунка на шаблоны;
параметры стабилизации и полимеризации шаблонов.

Параграф 3. Шаблонщик, 5-й разряд

578. Характеристика работ:
изготовление никелевых круглых шаблонов для ротационных машин всех систем;
проверка качества изготовления никелевых гильз в соответствии с техническими условиями на специальном станке при помощи различных приспособлений;
обезжиривание химическим раствором перфорированной никелевой гильзы от загрязнения, обезвоживание вакуумным отсосом;
придача гильзе строго цилиндрической формы по всей длине;
термообработка шаблонов в термокамерах;
контроль трафления фотомонтажных пленок, разметка и обрезка их в соответствии с шаблонами;
установка и фиксирование монтажа на шаблон;
фотографирование рисунка на гильзы, шаблоны контактным способом на станках различных систем;
проявление рисунка и ретуширование, полимеризация фотоэмульсий;
маркировка шаблонов;
вклеивание специальных колец на торцы гильз, шаблонов эпоксидными клеями;
контроль рисунков перед выдачей их на ротационные машины;
устранение недостатков, возникающих в процессе эксплуатации шаблонов.
579. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования, приспособлений и инструмента;
правила эксплуатации и ухода за ним, срок хранения никелевых гильз, правила их расстановки;
технические требования, предъявляемые к качеству гильз;
правила вклеивания спецколец в гильзы, свойства химикатов, применяемых при обработке гильз;
методы определения продолжительности экспозиции при переводе рисунка на шаблон;
правила учета и контроля шаблонов.

114. Шлифовщик печатных валов

Параграф 1. Шлифовщик печатных валов, 4-й разряд

580. Характеристика работ:
шлифование и полирование на шлифовальных станках поверхности печатного вала с сохранением глубины и ровной поверхности гравюр в соответствии с установленными техническими требованиями, предъявляемыми к качеству шлифования и полирования;
подготовка шлифовального станка и абразивного материала к работе;
укладка валов на шлифовальный станок и снятие их, чистка станка и смазка трущихся поверхностей.
581. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за шлифовальным станком;
способы и приемы шлифования;
правила обращения с гравировальными валами, виды абразивных материалов и их назначение;
требования, предъявляемые к качеству поверхности вала, характеристику и состав полировальных паст.

115. Шлихтовар

Параграф 1. Шлихтовар, 4-й разряд

582. Характеристика работ:
приготовление шлихты и эмульсирующего препарата в соответствии с установленными рецептами и технологическим режимом;
дозирование компонентов шлихты, приготовление водных растворов шлихтующих препаратов и вспомогательных веществ, составление шлихтующих композиций, доведение шлихты до готовности;
наблюдение за ходом технологического процесса;
контроль качества шлихты;
регистрация физико-химических свойств и состава компонентов шлихты, их количества, параметров процесса приготовления, качественных характеристик шлихты;
учет расхода материалов;
уход за обслуживаемым оборудованием.
583. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
физико-химические свойства компонентов в составе шлихтующих композиций и эмульсирующего препарата;
рецепты и правила варки шлихты;
требования, предъявляемые к качеству шлихты и эмульсирующего препарата;
методы их контроля.

Параграф 2. Шлихтовар, 5-й разряд

584. Характеристика работ:
ведение процесса приготовления шлихты на автоматической линии, оснащенной пультом управления, в соответствии с установленным технологическим режимом;
проверка готовности к работе систем управления;
наблюдение за распределением шлихты и за техническим состоянием клеевых емкостей, устройств, регулирующих параметры технологического процесса, насосов, трубопроводов;
отбор проб для анализа;
ведение учетной документации;
контроль качества шлихты.
585. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и ухода за ним;
правила эксплуатации пульта управления;
свойства материалов, употребляемых для приготовления шлихты рецепты и правила варки шлихты;
требования, предъявляемые к качеству шлихты и методы контроля ее качества.

116. Эмульсировщик

Параграф 1. Эмульсировщик, 2-й разряд

586. Характеристика работ:
эмульсирование: ленты на раскладочных и чесальных машинах с помощью эмульсирующей установки, пряжи на эмульсионной машине;
приготовление эмульсии в соответствии с заданной рецептурой;
заливка эмульсии в баки обслуживаемых установок, машин;
загрузка пряжи в бункер эмульсионной машины;
наблюдение за эмульсированием ленты, пряжи;
равномерная подача эмульсии;
ведение записи расхода эмульсии;
проверка качества эмульсирования;
транспортирование пряжи, химических материалов;
уход за обслуживаемым оборудованием.
587. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
рецептуру и режимы приготовления эмульсии;
требования, предъявляемые к качеству эмульсирования;
порядок ведения учета расхода эмульсии и химических материалов.

Раздел - 3. Хлопчатобумажное производство

117. Аппаратчик каустификации

Параграф 1. Аппаратчик каустификации, 3-й разряд

588. Характеристика работ:
ведение технологического процесса каустификации на выпарной установке;
заполнение установки раствором каустика;
наблюдение за показаниями применяемых контрольно-измерительных приборов;
отбор проб на анализ;
спуск каустика из выпаривателя в приемные баки;
приготовление растворов для мерсеризации, замачивания ткани или пропитки перед варкой.
589. Должен знать:
устройство выпарной установки;
правила эксплуатации и ухода за ней;
основные свойства растворов каустика;
правила применения контрольно-измерительных приборов при каустификации на выпарной установке.

118. Вытягивальщик ремней

Параграф 1. Вытягивальщик ремней, 4-й разряд

590. Характеристика работ:
вытягивание и намотка в рулоны многослойных полукапроновых ремней, многослойных транспортерных лент на вытяжных и намоточных машинах;
заправка ремней и транспортерных лент, регулирование натяжения и намотки в рулоны в соответствии с государственными стандартами;
определение длины ремней и транспортерных лент в рулоне по счетчику и запись в книге учета;
снятие рулонов, взвешивание и транспортирование их;
чистка обслуживаемых машин и смазка трущихся поверхностей в соответствии с установленным графиком.
591. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин, правила эксплуатации и ухода за ними;
правила регулирования натяжения и намотки в рулоны многослойных ремней и транспортерных лент, ассортимент ремней и лент;
технические условия и государственные стандарты на многослойные ремни и транспортерные ленты.

119. Загрузчик кассет

Параграф 1. Загрузчик кассет, 2-й разряд

592. Характеристика работ:
загрузка вручную шпулями или патронами кассет;
пересыпка шпуль или патронов из тазов на рабочий стол, укладка их в кассеты с отбраковкой дефектных;
навешивание или установка заполненных кассет и наблюдение за их перемещением на транспортирующем устройстве;
снятие пустых кассет, шпуль или патронов с транспортирующего устройства.
593. Должен знать:
размеры и маркировку шпуль, патронов, кассет;
правила укладывания шпуль и патронов в кассеты;
способы очистки шпуль и патронов от начинок;
правила перемещения шпуль, патронов и кассет на транспортирующем устройстве.

120. Намотчик фильтров

Параграф 1. Намотчик фильтров, 3-й разряд

594. Характеристика работ:
намотка фильтрующих элементов для очистки жидкого топлива на обслуживаемых машинах, установка ровницы и заправка ее в машину;
надевание спирали на мотальное веретено, обертывание ее фильтровальной бумагой, установка мотального веретена на машину;
наблюдение за правильной намоткой и качеством фильтрующих элементов, вкладывание второго листа фильтровальной бумаги, ликвидация обрывов;
снятие с обслуживаемых машин готовых фильтрующих элементов;
сбор и транспортирование отходов;
чистка обслуживаемой машины и смазка трущихся поверхностей.
595. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними, линейную плотность ровницы;
виды изготовляемых фильтрующих элементов;
правила намотки фильтров.

Параграф 2. Намотчик фильтров, 4-й разряд

596. Характеристика работ:
намотка фильтрующих элементов для очистки жидкого топлива на поточной линии;
заправка машин поточной линии пряжей, наблюдение за технологическим процессом намотки, ликвидация обрывов прочеса между съемным барабаном и плющильными валиками и пряжи в крутильно-тянульном и мотальном механизмах;
смена бобин с пряжей для обкрутки мычки;
маркировка фильтрующих элементов, сбор и сортировка отходов, транспортирование готовой продукции и отходов;
чистка обслуживаемого оборудования.
597. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
виды изготовляемых фильтрующих элементов и правила их намотки.

121. Оператор агрегата обработки отходов

Параграф 1. Оператор агрегата обработки отходов, 3-й разряд

598. Характеристика работ:
ведение процесса обработки отходов на машинах агрегата обработки отходов и прессования их в кипы установленного образца на автоматическом прессе;
контроль за уровнем наполнения лабазов отходами, смешиванием волокна, очисткой отходов на агрегате;
заправка упаковочной ткани в пресс;
обвязка кип и разгрузка пресса после прессования отходов;
взвешивание и маркировка кип в соответствии с требованиями государственных стандартов;
управление агрегатом обработки отходов с помощью автоматической или ручной систем управления;
наблюдение за работой систем блокировки, включения, останова машин для обеспечения синхронности их работы;
чистка и смазка трущихся поверхностей машин агрегата;
участие в приеме оборудования из ремонта;
устранение мелких неполадок и дефектов в работе обслуживаемых машин.
599. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
принципы работы систем автоматического и ручного управления машинами агрегата для обработки отходов;
способы корректирования синхронности работы машин;
государственные стандарты на упаковочную продукцию и отходы;
правила прессования отходов и периодичность выборки их от технологического оборудования.

Параграф 2. Оператор агрегата обработки отходов, 4-й разряд

600. Характеристика работ:
ведение процесса обработки отходов на машинах агрегата обработки отходов и прессования их в кипы установленного образца на автоматическом прессе;
выполнение работ по профилактическому и текущему ремонту обслуживаемого оборудования.
601. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
способы и периодичность выполнения ремонтных работ обслуживаемого оборудования.

122. Оператор разрыхлительно-трепального агрегата

Параграф 1. Оператор разрыхлительно-трепального агрегата, 4-й разряд

602. Характеристика работ:
ведение процесса рыхления, смешивания, очистки, трепания волокна на разрыхлительно-трепальном агрегате автоматизированной поточной линии;
проверка состояния систем сигнализации и наличия волокна в машинах разрыхлительно-трепального агрегата, загрузка автопитателей волокном, обеспечение непрерывной работы автоматических питателей;
наблюдение за вращением колковых барабанов, положением грузовых плит, состоянием тросов электротали питателей, смешиванием волокна в смесовой машине;
управление работой разрыхлительно-трепального агрегата с помощью автоматической или ручной систем управления;
своевременное устранение намотов с колковых барабанов;
наблюдение за работой блокировок включения, останова машин разрыхлительно-трепального агрегата и обеспечение синхронности работы машин;
очистка конвейера и поверхности поддерживающих решеток от клочков хлопка и окраек;
ликвидация забивания хлопком выводных воронок автопитателей, пневмопроводов агрегата;
соблюдение периодичности удаления отходов из-под машин разрыхлительно-трепального агрегата;
уход за обслуживаемым оборудованием.
603. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
принципы автоматического и ручного регулирования работы машин агрегата для корректирования синхронности их работы и обеспечения непрерывности технологического процесса;
наименование и качество поступающего в переработку сырья;
правила загрузки автопитателей кипами хлопка;
требования, предъявляемые к качеству очистки, трепания, смешивания, рыхления хлопка;
классификацию, нормы отходов и методы их сокращения.

123. Оператор сновальной пропиточно-вытяжной машины

Параграф 1. Оператор сновальной пропиточно-вытяжной
Машины, 4-й разряд

604. Характеристика работ:
ведение процесса сновки, пропитки и вытягивания кордных нитей на сновальной пропиточно-вытяжной машине в соответствии с технологическим режимом;
заполнение ванны пропиточным раствором;
раскладывание кордных нитей по ширине навоя и их закрепление;
смена катушек на шпулярнике, ликвидация обрывов нитей;
поддержание расчетного количества нитей в ставке и заданной длины сновки, регулирование натяжения нити;
наблюдение за состоянием и работой механизмов и приборов обслуживаемой машины;
прокладка цен;
снятие навоев;
сбор и транспортирование отходов;
чистка машины и смазка трущихся поверхностей;
участие в приеме обслуживаемого оборудования из ремонта.
605. Должен знать:
устройство обслуживаемой машины;
правила эксплуатации и ухода за ней, заправочный расчет сновки;
виды, свойства и требования, предъявляемые к качеству кордных нитей;
государственные стандарты и технические условия на кордные нити, рецептуру и свойства пропиточного раствора и его назначение;
технологический режим пропитки;
правила регулирования натяжения нити;
классификацию и нормы отходов.

124. Оператор холстовытяжной машины

Параграф 1. Оператор холстовытяжной машины, 3-й разряд

606. Характеристика работ:
выработка холстиков на холстовытяжных машинах, заправка машин холстиками;
ликвидация обрыва холстика на лотке и устранение задиров холстиков, намотавшихся волокон с валиков и цилиндров вытяжного прибора;
снятие выработанного холстика, смена эластичных валиков;
транспортирование выработанного холстика, порожних катушек, отходов;
уход за обслуживаемым оборудованием.
607. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин, правила эксплуатации и ухода за ними;
линейную плотность выработанных холстиков;
требования, предъявляемые к их качеству.

125. Оператор чесально-ленточного агрегата

Параграф 1. Оператор чесально-ленточного агрегата, 4-й разряд

608. Характеристика работ:
ведение процесса выработки ленты на машинах чесально-ленточного агрегата;
обеспечение непрерывного равномерного питания чесальных машин волокном из пневматических распределителей с помощью датчиков;
контроль качества прочеса и ленты, транспортирования ленты по питающему столику;
ликвидация обрывов прочеса и ленты;
заправка ленты в компенсатор и питающий механизм ленточной машины;
замена неисправных нажимных валиков вытяжного прибора и плющильных валиков ленточной машины;
удаление намотов ленты с рабочих органов ленточной машины;
управление работой чесально-ленточного агрегата с помощью автоматической или ручной систем управления, наблюдение за работой блокировки включения, останова машин агрегата для обеспечения синхронности работы машин, наблюдение за работой автомата смены тазов с наработанной лентой;
удаление отходов из пухосборника ленточной машины;
уход за обслуживаемым оборудованием.
609. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
принцип автоматического и ручного регулирования работы чесально-ленточного агрегата, его автоматических устройств;
причины обрывности прочеса, ленты;
требования, предъявляемые к качеству прочеса, ленты, степени рыхления хлопкового волона;
виды и нормы отходов и способы их снижения.

126. Раскатчик ткани

Параграф 1. Раскатчик ткани, 2-й разряд

610. Характеристика работ:
раскатка ткани и чехла на раскаточной машине;
просмотр качества ткани;
подвозка роликов, тележек с тканью, установка роликов на машину, сшивка ткани и укладка освободившихся роликов;
подбор партий ткани по артикулам, сортам согласно указаниям мастера или помощника мастера;
заполнение паспортов на ролики с тканью с указанием обнаруженных дефектов;
чистка раскатной машины и смазка трущихся поверхностей.
611. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, ассортимент раскатываемой ткани;
правила сшивки и раскатки ткани и чехла;
правила заполнения паспортов на ролики с тканью.

Раздел - 4. Льняное производство

127. Мойщик мокрых отходов

Параграф 1. Мойщик мокрых отходов, 2-й разряд

612. Характеристика работ:
мойка и сушка мокрых отходов прядения;
заливка воды и загрузка мокрых отходов в мойную машину;
промывка отходов;
выгрузка отходов из машины, загрузка и отжим их на центрифуге;
выгрузка отходов из центрифуги и укладывание их на тележку для сушки;
ввод тележки в сушилку;
наблюдение за сушкой отходов;
перевертывание отходов на тележке во время сушки;
по окончании сушки отходов - выгрузка из тележки и укладка в пресс;
прессование отходов в кипы и их упаковка;
транспортирование кип к месту складирования и укладка в штабель.
613. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
способы промывки, отжима и сушки отходов, допускаемую влажность отходов.

128. Оператор льночесальной машины

Параграф 1. Оператор льночесальной машины, 2-й разряд

614. Характеристика работ:
ведение процесса чесания трепаного волокна на льночесальной машине;
подготовка горстей волокна установленного веса для чесания;
деление волокна на горсти установленного веса с выравниванием волокна по длине с одновременным удалением дефектов;
обеспечение непрерывной работы льночесальной машины путем своевременной подачи горстей волокна на стол машины;
транспортирование трепаного волокна к рабочему месту;
развязывание пачек обдернутого волокна, разрезание поясков вязок волокна;
перекручивание горстей;
расщипывание вязки;
заготовка шпагата и ярлыков;
связывание горстей чесаного волокна определенного веса в пачки, вкладывание в них ярлыков с указанием вида и номера волокна;
укладывание пачек волокна в люльки транспортера.
615. Должен знать:
виды трепаного волокна по способу первичной обработки, номерам, цвету и длине;
виды и номера чесаного волокна, установленный вес горсти для волокна различной длины;
правила связывания горстей волокна в пачки.

Параграф 2. Оператор льночесальной машины, 3-й разряд

616. Характеристика работ:
ведение процесса формирования ленты из горстей чесаного волокна на льночесальной машине, сагрегированной с автоматическим раскладчиком;
наработка тазов ленты заданной длины и веса;
наблюдение за ходом процесса формирования ленты и принятие необходимых мер для устранения неполадок льночесальной машины;
ликвидация и предупреждение пропусков и других дефектов ленты;
смена тазов с лентой, упаковка ленты в пачки на прессе с вкладыванием ярлыков;
заготовка шпагата для упаковки;
ликвидация намотов, навивов волокна на валиках и завалов в гребнях;
снятие пуха с чистителей, валиков;
протирка валиков;
обмахивание и чистка льночесальной машины, участие в приеме машины из ремонта.
617. Должен знать:
назначение, принцип работы и взаимодействие механизмов автоматического раскладчика;
правила ухода за применяемым оборудованием;
требования, предъявляемые к качеству чесаного волокна и ленты, заданную длину и вес ленты, нарабатываемой в таз;
правила упаковки ленты на прессе.

Параграф 3. Оператор льночесальной машины, 4-й разряд

618. Характеристика работ:
ведение процесса чесания длинного волокна в горстях на льночесальных машинах различных систем;
расправление и закладывание горстей длинного волокна установленного веса в колодки льночесальной машины;
наблюдение за процессом настила волокна на транспортер автоматического раскладчика и принятие необходимых мер по ликвидации пропусков;
выемка горстей из колодок и их сортировка, раскладывание чесаного волокна по номерам и цвету;
наблюдение за ходом процесса чесания длинного волокна на льночесальной машине, ликвидация намотов и навивов волокна, участие в приеме машины из ремонта.
619. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
виды волокна и правила его сортировки;
установленный вес горсти длинного волокна.

129. Оператор раскладочной машины

286. Оператор раскладочной машины 4-й разряд

620. Характеристика работ:
ведение процесса раскладки и формирования ленты из горстей чесаного льна на раскладочных машинах;
обеспечение непрерывности технологического процесса формирования ленты, предупреждение пропусков в ленте и получение ленты заданного веса при установленной длине ленты в тазу;
проведение профилактических работ по предупреждению обрывов ленты, ликвидация завалов в гребнях и на лентосоединительной доске;
выполнение работ по уходу за обслуживаемым оборудованием, протирка нажимных валиков и лентосоединительной доски мелом;
собирание пуха с чистителей;
прием обслуживаемого оборудования из ремонта.
621. Должен знать:
устройство и взаимодействие основных механизмов раскладочной машины;
правила ухода за применяемым оборудованием;
виды и номера чесаного льна, заданную длину и вес нарабатываемой ленты;
требования, предъявляемые к качеству чесаного льна и ленты.

130. Отделочник волокна

Параграф 1. Отделочник волокна, 2-й разряд

622. Характеристика работ:
отделка концов горстей трепаного волокна или спуск волокна в очес на ручных гребнях;
разрезание поясков вязок горстей трепаного волокна;
деление льна на горсти установленного веса;
разборка вязок и переработка их в очес;
укладывание обработанных горстей волокна в пачки, набивание очеса в кули по номерам;
сдача обработанного волокна по весу.
623. Должен знать:
сорта и номера льна и очеса, установленный вес горсти для различных номеров и видов волокна и допускаемые отклонения;
требования, предъявляемые к качеству трепаного льна и очеса.

Параграф 2. Отделочник волокна, 3-й разряд

624. Характеристика работ:
отделка чесаного волокна на ручном гребне, сортировка волокна по номерам и цвету;
соблюдение установленного веса горсти;
укладывание обработанных горстей в пачки, перевязывание их и сдача по весу.
625. Должен знать:
номера и виды волокна;
требования к качеству чесаного волокна и очеса;
нормы веса горсти для различных номеров и видов волокна и допустимые отклонения.

Параграф 3. Отделочник волокна, 4-й разряд

626. Характеристика работ:
отделка волокна на ручных гребнях для повышения номера и качества волокна;
соблюдение установленных норм выхода чесаных льноматериалов и получение заданных номеров;
сортировка волокна по номерам и цвету в соответствии с требованиями, установленными государственными стандартами, укладывание обработанных горстей волокна в пачки, перевязывание их и сдача по весу.
627. Должен знать:
номера и виды волокна;
государственные стандарты на волокно и правила сортировки чесаного волокна;
требования, предъявляемые к качеству чесаного волокна и очеса.

Параграф 4. Отделочник волокна, 5-й разряд

628. Характеристика работ:
проведение контрольных разработок трепаного волокна;
получение и прием сырья со склада, контроль соответствия его номерам и видам обработки, указанным на бирках, в накладных или книгах учета;
обеспечение своевременной подачи льноволокна к рабочим местам;
выборочный контроль сортировки волокна по номерам и цвету при отделке, перечесе и сортировке очеса в соответствии с требованиями государственных стандартов;
учет обработанного волокна и очеса.
629. Должен знать:
номера и виды волокна, государственные стандарты на волокно;
правила отделки и сортировки чесаного волокна;
требования, предъявляемые к качеству чесаного волокна, номера гребней;
правила вязки пачек волокна;
порядок учета обработанного волокна и очеса.

131. Прессовщик отходов

Параграф 1. Прессовщик отходов, 2-й разряд

630. Характеристика работ:
прессование отходов в кипы на механических и гидравлических прессах;
подготовка отходов и паковочных материалов к прессованию;
взвешивание, закладка отходов и паковочных материалов в пресс;
прессование отходов в кипы;
предотвращение смешивания различных видов и сортов отходов;
закрепление кип, упаковка и маркировка их в соответствии с техническими требованиями;
транспортирование и укладывание кип отходов в установленном месте;
чистка пресса и смазка трущихся поверхностей.
631. Должен знать:
виды и сорта отходов, размеры и вес кип;
устройство пресса и правила его обслуживания;
способы и периодичность чистки пресса и смазки трущихся поверхностей;
требования, предъявляемые к качеству упаковки отходов и нормы расхода паковочных материалов;
правила упаковки грузов, предназначенных на экспорт;
правила маркировки кип.

132. Пропитывальщик пожарных рукавов

Параграф 1. Пропитывальщик пожарных рукавов, 3-й разряд

632. Характеристика работ:
ведение процесса пропитки пожарных рукавов в машинах агрегата для латексирования и линий для каландрирования под руководством пропитывальщика пожарных рукавов более высокой квалификации;
раскладка пожарного рукава по размеру машины и перевязка;
укладка пожарного рукава в машину с соблюдением технических требований;
пуск пара;
нагревание рабочих растворов до установленной температуры;
поддержание необходимой температуры, давления пара и уровня рабочего раствора в машине;
выемка из машины и установка пропитываемого пожарного рукава в вертикальное положение для стекания химического раствора;
укладка пропитываемого пожарного рукава в следующую машину с раствором для закрепления пропитки;
перенос и укладывание пожарных рукавов в сушильную камеру и их сушка;
чистка обслуживаемого оборудования.
633. Должен знать:
устройство и взаимодействие механизмов обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, артикулы пожарных рукавов;
государственные стандарты и технические условия на пожарные рукава;
свойства химических материалов и их назначение;
правила пропитки пожарных рукавов и требования, предъявляемые к их качеству;
способы и периодичность чистки обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Пропитывальщик пожарных рукавов, 4-й разряд

634. Характеристика работ:
ведение процесса пропитки пожарных рукавов в машинах агрегата для латексирования, линий для каландрирования;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе;
приготовление рабочего раствора с соблюдением установленной концентрации и заполнение машины приготовленным раствором;
проверка качества пожарных рукавов, поступивших для пропитки, их размеров;
регулирование подачи и давления пара;
наблюдение за технологическим процессом пропитки пожарных рукавов;
перекладывание пропитываемого рукава в последующую машину с рабочим раствором для закрепления пропитки, контроль качества пропитки;
пропускание пропитанных пожарных рукавов через валы отжимного механизма, транспортирование и укладывание их в сушильную камеру и наблюдение за процессом сушки;
проверка пожарных рукавов под давлением;
отбор проб применяемых рабочих растворов.
635. Должен знать:
устройство и взаимодействие механизмов обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, артикулы пожарных рукавов;
государственные стандарты и технические условия на пожарные рукава;
свойства химических материалов, применяемых для пропитки, и их назначение, рецептуру применяемых рабочих растворов;
технологический режим пропитки и сушки пожарных рукавов и требования, предъявляемые к их качеству;
порядок отбора проб рабочих растворов;
способы и периодичность чистки обслуживаемого оборудования.

133. Сборщик мокрых отходов

Параграф 1. Сборщик мокрых отходов, 2-й разряд

636. Характеристика работ:
сбор вручную мокрых отходов с прядильных машин мокрого прядения;
прочистка решеток и канав для стока воды;
отсортировка из собранных отходов посторонних предметов;
укладывание отходов в тележки и транспортирование.
637. Должен знать:
порядок разборки отходов и степень пригодности их для утилизации.

Раздел – 5. Шерстяное производство

134. Аппаратчик сепарирования и флотации

Параграф 1. Аппаратчик сепарирования и флотации, 2-й разряд

638. Характеристика работ:
ведение процесса сепарирования и флотации отработанных вод шерстомойки на сепараторных и флотационных установках;
пуск отработанной воды в обслуживаемую установку;
наблюдение за ходом технологического процесса отделения жира, образования и обработки пены, работой установки и ее регулирование;
при необходимости - повторное сепарирование отработанных вод;
уход за обслуживаемым оборудованием.
639. Должен знать:
устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования;
правила ухода за ним;
свойства шерстного жира, характеристику отработанных вод;
технические условия на шерстный жир.

Параграф 2. Аппаратчик сепарирования и флотации, 3-й разряд

640. Характеристика работ:
ведение технологического процесса сепарирования отработанных вод шерстомойки на сепараторных установках различных систем;
подготовка сепараторов к работе, регулирование подачи эмульсии;
контроль хода технологического процесса сепарирования с применением контрольно-измерительных приборов, качества готового продукта и сбрасываемых вод визуально и по лабораторным анализам;
ведение записей в технологическом журнале;
подготовка обслуживаемого оборудования к ремонту, прием из ремонта и уход за ним.
641. Должен знать:
устройство и работу сепараторных установок различных систем, насосов, коммуникаций;
правила ухода за ними, технологический процесс сепарирования и свойства отработанных вод, поступающих на сепараторную установку;
правила отбора проб;
методику проведения анализа отработанных вод;
свойства шерстного жира и предъявляемые к нему требования.

135. Аппаратчик хлорирования и станнирования

Параграф 1. Аппаратчик хлорирования и станнирования, 3-й разряд

642. Характеристика работ:
ведение процесса хлорирования и станнирования ткани на хлорно-кислотном и станнатно-кислотном агрегатах под руководством аппаратчика хлорирования и станнирования более высокой квалификации;
заправка ткани в агрегат;
поддержание уровня и концентрации раствора в соответствии с установленными параметрами;
проверка степени отжима ткани, предупреждение и устранение отрывов;
расправка ткани, наблюдение за укладкой ее;
участие в приготовлении химических растворов;
привязывание конца ткани к ленте;
транспортирование ткани в установленное место;
уход за обслуживаемым агрегатом.
643. Должен знать:
устройство обслуживаемого агрегата, назначение регулирующих устройств;
правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием, ассортимент тканей;
технологические режимы их обработки;
рецептуру приготовления растворов;
требования, предъявляемые к их качеству.

Параграф 2. Аппаратчик хлорирования и станнирования, 4-й разряд

644. Характеристика работ:
ведение процесса хлорирования и станнирования тканей на хлорно-кислотном и станнатно-кислотном агрегатах в соответствии с технологическим режимом;
установление модуля и концентрации раствора в ванне;
заливка химического раствора;
заправка ткани;
поддержание уровня и концентрации раствора в соответствии с заданными параметрами;
проверка работы отжимных валов, жгуторасправителя, регулирующих устройств;
приготовление растворов в соответствии с рецептурой;
уход за обслуживаемым агрегатом.
645. Должен знать:
устройство обслуживаемого агрегата, назначение и действие регулирующих устройств;
правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием, ассортимент ткани;
технологические режимы их обработки;
свойства, назначение применяемых химических материалов и их воздействие на ткань;
рецептуру приготовления растворов.

136. Заварщик

Параграф 1. Заварщик, 2-й разряд

646. Характеристика работ:
ведение процесса заварки ткани на заварных агрегатах, заварных проходных аппаратах, линиях заварки и промывки различных марок под руководством заварщика более высокой квалификации;
транспортирование ткани к рабочему месту;
проверка соответствия артикула ткани сопроводительному документу;
сшивание концов кусков ткани;
наполнение ванн водой и подогрев ее до необходимой температуры;
участие в заправке ткани в обслуживаемую машину;
смена и поддержание уровня воды в ванне;
наблюдение за работой самоклада и укладкой ткани в тележку, за работой накатного устройства и накаткой ткани на ролик;
транспортирование ткани в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием.
647. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, взаимодействие его механизмов;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием, ассортимент тканей;
технологический режим заварки;
правила заправки ткани в обслуживаемую машину.

Параграф 2. Заварщик, 3-й разряд

648. Характеристика работ:
ведение процесса заварки ткани на заварных роликовых машинах, агрегатах, заварных проходных аппаратах, линиях заварки и промывки ткани различных марок в соответствии с технологическим режимом;
установление необходимого модуля ванны;
заправка ткани в обслуживаемую машину и обеспечение требуемого ее натяжения;
приготовление и заливка химических растворов необходимой концентрации;
поддержание в процессе заварки ткани температуры и уровня заливки ванны в заданных пределах;
транспортирование химических материалов для приготовления растворов;
при работе на роликовых машинах - регулирование продолжительности заварки ткани и наблюдение за ее накаткой на ролик;
контроль качества заварки ткани;
наблюдение за состоянием паропроводной и водопроводной систем;
проверка исправности контрольно-измерительных приборов, регулирующих устройств.
649. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;
назначение регулирующих устройств и контрольно-измерительных приборов;
рецептуру и правила приготовления химических растворов.

Параграф 3. Заварщик, 4-й разряд

650. Характеристика работ:
ведение процесса заварки ткани на высокоскоростных линиях заварки и промывки ткани в соответствии с технологическим режимом;
управление параметрами технологического процесса с электронного пульта управления;
заправка ткани в обслуживаемую машину и обеспечение ее натяжения;
переключение кранов подачи воды при смене режима обработки;
включение и контроль работы насосов в режиме промывки;
чистка фильтровальных камер;
контроль качества заварки ткани;
транспортирование ткани в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием.
651. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;
схему и правила заправки ткани в обслуживаемую машину;
принцип работы электронного пульта управления;
технологический режим заварки ткани.

137. Замыливальщик

Параграф 1. Замыливальщик, 3-й разряд

652. Характеристика работ:
замыливание тканей, одеяльных тканей, пледных полотен в обслуживаемой машине в соответствии с технологическим режимом;
заполнение ванны мыльным раствором, пропиточным раствором, содержащим керосин, сумс, моющие средства;
заправка различных тканей в обслуживаемую машину и обеспечение равномерного их замыливания;
поддержание заданных параметров уровня и концентрации раствора в ванне, замена его перед заправкой ткани другой расцветки;
отжим ткани;
выборка и транспортирование ткани в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием.
653. Должен знать:
устройство и взаимодействие механизмов обслуживаемой машины;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием, ассортимент тканей, технологический режим замыливания;
правила заправки ткани в обслуживаемую машину;
требования, предъявляемые к качеству замыливания.

138. Запарщик шерстяных изделий

Параграф 1. Запарщик шерстяных изделий, 3-й разряд

654. Характеристика работ:
ведение процесса запаривания пряжи, платков и набивных тканей в запарных камерах в соответствии с технологическим режимом;
подготовка запарной камеры, подогрев ее до определенной температуры;
проверка манометров, термометров, водопроводной и паропроводной систем, установка рам с шерстяными изделиями или загрузка пряжи в запарные камеры;
контроль с помощью контрольно-измерительных приборов за давлением пара и равномерной его подачей в запарные камеры;
вентилирование запарных камер;
соблюдение технологического режима запаривания;
своевременное удаление конденсата;
проверка качества запаривания;
выгрузка рам с шерстяными изделиями или пряжи из запарных камер, снятие и укладка изделий;
транспортирование шерстяных изделий, пряжи и рам в установленное место;
уход за запарными камерами.
655. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования, механизмов управления и применяемых контрольно-измерительных приборов;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием, ассортимент платков, набивных тканей, пряжи, назначение и технологический режим запаривания;
требования, предъявляемые к качеству пряжи, платков, ткани после запаривания;
правила обращения с паропроводной, водопроводной системами и вентиляционной установкой.

139. Заправщик иглопробивного агрегата

Параграф 1. Заправщик иглопробивного агрегата, 5-й разряд

656. Характеристика работ:
заправка иглопробивного агрегата игольными досками и их крепление, заправка каркасом и рулоном волокнистой основы;
установка каркаса на иглопробивном агрегате в соответствии с мерной линейкой;
регулирование игольных досок, высоты подъема нижнего игольного бруса, глубины и плотности иглопрокалывания, силы натяжения каркаса, скорости движения;
стыковка волокнистой основы с каркасом;
наблюдение за ходом технологического процесса образования сукна, выборка сукна из компенсатора и складирование его;
сбор и сдача отходов;
обдувка зоны иглопробивания сжатым воздухом;
уход за обслуживаемым оборудованием.
657. Должен знать:
устройство иглопробивного агрегата, взаимодействие его механизмов;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием;
правила заправки и регулирования каркаса и волокнистой основы;
правила установки и регулирования игольных досок в зависимости от вида сукна;
ассортимент сукна;
требования, предъявляемые к качеству сукна;
виды и номера игл.

140. Карбонизаторщик

Параграф 1. Карбонизаторщик, 3-й разряд

658. Характеристика работ:
ведение процесса карбонизации шерсти, ткани или лоскута в карбонизационных установках периодического и непрерывного действия под руководством карбонизаторщика более высокой квалификации;
наполнение ванны водой;
заливка в ванну раствора серной кислоты;
заправка ткани или загрузка шерсти, лоскута в карбонизационную установку, наблюдение за их равномерной пропиткой;
нейтрализация вышитых номеров на ткани;
поддержание заданных параметров уровня и концентрации раствора в ванне;
отжим шерсти или лоскута на центрифуге;
загрузка шерсти или лоскута, заправка ткани в сушильные камеры или машины;
наблюдение за температурой сушки;
перемешивание шерсти или лоскута в процессе сушки;
транспортирование шерсти, лоскута, ткани к карбонизационной установке;
распаковка кип;
выгрузка шерсти, лоскута и затаривание;
контроль качества поступающего сырья, отбор цветных волокон, инородных предметов, свалов, веревок и так далее;
уход за обслуживаемым оборудованием.
659. Должен знать:
устройство, принцип работы карбонизационной установки;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием, ассортимент шерсти, ткани или лоскута;
технологический режим карбонизации;
способы определения концентрации раствора кислоты;
правила обращения с серной кислотой.

Параграф 2. Карбонизаторщик, 4-й разряд

660. Характеристика работ:
ведение процесса карбонизации шерсти, ткани и лоскута в карбонизационных установках периодического и непрерывного действия в соответствии с технологическим режимом;
установление необходимого модуля ванны;
участие в заправке ткани или загрузке шерсти, лоскута в карбонизационную установку, обеспечение равномерного пропитывания их раствором;
контроль заданного уровня и концентрации раствора в ванне и температуры в секциях сушильной камеры или машины, качества карбонизации;
регулирование скорости движения ткани;
проверка исправности регулирующих устройств, дробильных и отжимных валов.
661. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации карбонизационных установок;
назначение регулирующих устройств и контрольно-измерительных приборов;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием;
ассортимент шерсти, ткани или лоскута;
технологический режим карбонизации;
способ определения концентрации раствора серной кислоты;
правила обращения с серной кислотой.

141. Ковровщик

Параграф 1. Ковровщик, 4-й разряд

662. Характеристика работ:
выработка ковровых изделий на вязальных, прошивных, вязально-прошивных машинах различных систем;
контроль качества поступающей пряжи и каркасной ткани;
заправка обслуживаемых машин грунтовой, ворсовой, уточной пряжей и каркасной тканью в соответствии с рисунком ковра;
наблюдение за состоянием и работой механизмов обслуживаемых машин, ламельного и других контрольно-измерительных приборов, движением нитей и каркасной ткани;
регулирование натяжения нитей, каркасной ткани, высоты и плотности ворса;
установка и смена бобин на шпулярнике, а также выставка резервных бобин с привязкой концов нити резервной и рабочей бобин;
привязка прошивной основы при доработке навоя;
ликвидация обрывов и перекрещивания нитей с заправкой в трубчатые и ушковые иглы, смена игл, системы гребенок, ножей режущего механизма;
контроль качества вырабатываемой продукции;
снятие наработанного рулона;
участие в приеме обслуживаемых машин из ремонта;
уход за обслуживаемым оборудованием.
663. Должен знать:
устройство и взаимодействие механизмов обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, ассортимент, заправочный расчет и рисунки ковровых изделий;
требования, предъявляемые к качеству ковровых изделий, поступающей пряжи и каркасной ткани;
виды и нормы отходов, меры по их сокращению, последовательность выполнения технологических операций при выработке ковров и ковровых изделий.

Параграф 2. Ковровщик, 5-й разряд

664. Характеристика работ:
выработка жаккардовых ковров и двухполотенных ковровых изделий на ковровязальных машинах из различных видов волокна;
контроль качества поступающей пряжи, удаление пороков пряжи;
обеспечение нормального хода технологического процесса при рациональном расходовании сырья;
наблюдение за состоянием и работой механизмов, ламельным и другими контрольно-измерительными приборами, жаккардовой машиной;
управление технологическим процессом выработки ковров и ковровых изделий с пульта управления;
установка бобин на шпулярник, резервных бобин на свободные бобинодержатели и связывание концов нити резервной и рабочей бобин;
контроль заправки ворсовой и уточной основ через подающие валики, ламельные приборы, бердо, систему гребенок, контроль чередования карт, натяжения нитей, качества вырабатываемых ковров и ковровых изделий;
ликвидация обрывов и закрещенности нитей, обрыва арката;
привязка основы (прошивной, уточной) при доработке навоя;
снятие наработанного рулона;
участие в приеме обслуживаемых машин из ремонта;
уход за обслуживаемым оборудованием.
665. Должен знать:
устройство и взаимодействие механизмов обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
виды пряжи и ассортимент вырабатываемых ковров;
технологический расчет ковра, виды переплетений и проборок;
требования, предъявляемые к качеству поступающей пряжи, коврам;
порядок заправки аркатных шнуров, сшивания и чередования карт на жаккардовой машине, установки бобин на шпулярник по цветам;
виды отходов и способы их сокращения, последовательность выполнения технологических операций при выработке ковров и ковровых изделий.

142. Машинист ратинирующей машины

Параграф 1. Машинист ратинирующей машины, 2-й разряд

666. Характеристика работ:
ратинирование ткани на ратинирующей машине в соответствии с технологическим режимом;
заправка ткани в обслуживаемую машину;
регулирование процесса ратинирования путем изменения числа проходов, размаха и направления движения плиты, величины давления ее на ткань;
свертывание и транспортирование ткани в установленное место;
обмахивание и чистка ратинирующей машины.
667. Должен знать:
устройство ратинирующей машины;
правила эксплуатации и ухода за ней;
ассортимент ткани, технологический режим ратинирования.

143. Мойщик шерсти

Параграф 1. Мойщик шерсти, 3-й разряд

668. Характеристика работ:
ведение процесса мойки шерсти различными способами в шерстомойных агрегатах и промывных машинах в соответствии с технологическим режимом;
наполнение барок водой до определенного уровня;
приготовление и заливка моющего раствора в барки;
регулирование концентрации и температуры раствора, воды в барках, подачи пара, поддержание противотока воды из последующих барок в предыдущие в зависимости от степени загрязненности и зажиренности шерсти;
наблюдение за исправностью регулирующих устройств и механизмов шерсто-мойного агрегата;
контроль качества мойки на основе показаний лабораторных анализов;
анализ моющего раствора с помощью индикаторов;
спуск отработанной воды;
обтягивание отжимных валов;
чистка и промывка барок и коммуникаций.
669. Должен знать:
принцип работы обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов;
правила ухода за ними, ассортимент шерсти;
технологический режим мойки различных видов шерсти;
рецептуру и правила приготовления моющего раствора;
свойства и нормативы расхода применяемых химических материалов; способы проведения анализа моющего раствора с применением индикаторов;
нормативы зажиренности шерсти;
способы регулирования температурного режима, давления отжимных валов;
контроль качества промывки шерсти.

Параграф 2. Мойщик шерсти, 4-й разряд

670. Характеристика работ:
ведение процесса мойки с одновременной сушкой шерсти в моечно-сушильных агрегатах в соответствии с технологическим режимом с применением воды и различных растворителей;
наполнение ванн моечно-сушильного агрегата водой и заливка в них моющего раствора;
контроль и регулирование подачи шерсти в обслуживаемый агрегат, удаление минеральных и органических примесей;
регулирование температуры и непрерывного противотока моющих растворов, концентрации и дозирования моющих средств;
подготовка проб для проведения анализа и контроля технологических процессов промывки и сушки шерсти;
проверка и промывка мойно-сушильного агрегата и коммуникаций, проведение текущего ремонта;
ведение учета технологических параметров работы и простоев обслуживаемого оборудования.
671. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации моечно-сушильного агрегата и применяемых контрольно-измерительных приборов;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием и периодичность проведения текущего ремонта;
технологический режим промывки и сушки шерсти;
физико-химические свойства шерсти;
способы проведения анализа;
нормы расхода применяемых химических материалов и их свойства.

Параграф 3. Мойщик шерсти, 5-й разряд

672. Характеристика работ:
ведение процесса мойки шерсти в моечно-экстракционных агрегатах в соответствии с технологическим режимом с применением воды, гексана, изопропилового спирта и других органических растворителей, фосфорной кислоты с одновременным ведением процесса сушки и непрерывного многоступенчатого процесса получения ланолина и утилизации отходов;
наполнение декантаторов обслуживаемого агрегата водой и растворителями, синхронный пуск и останов агрегата;
контроль и регулирование технологических параметров процесса подачи шерсти в агрегат, удаления минеральных и органических примесей, регенерации растворителей, извлечения ланолина и утилизации отходов при помощи контрольно-измерительных приборов, теплообменных аппаратов и шерстоуловителей;
подготовка проб для проведения анализа;
продувка и промывка моечно-экстракционного агрегата и коммуникаций, проверка состояния оборудования агрегата, проведение текущего ремонта.
673. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации моечно-экстракционных агрегатов и применяемых контрольно-измерительных приборов;
правила пуска и останова обслуживаемого оборудования;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием и периодичность проведения текущего ремонта;
физико-химические свойства шерсти и растворителей;
технологический режим обработки шерсти по сортам;
технологические режимы получения ланолина, регенерации растворителей и утилизации отходов;
правила регулирования технологического процесса мойки шерсти;
методы расчета дозировки моющих средств;
способы проведения анализа приготовленных растворов;
нормы расхода сырья и вспомогательных материалов.

144. Набойщик рисунков манерами

Параграф 1. Набойщик рисунков манерами, 4-й разряд

674. Характеристика работ:
нанесение на ткань вручную цветочных и орнаментных рисунков с крупными фигурами с количеством проходов до семи при помощи цветок;
подготовка цветок и подбор красок в соответствии с расписанием рисунка;
смачивание ткани водой и равномерное натягивание на рамку;
разметка расположения рисунка на ткани;
растирание красок;
соблюдение последовательности нанесения красок, трафления;
устранение дефектов рисунка;
подсушка изделий перед нанесением следующей краски;
смывка цветок;
снятие изделий с рамок, складывание и сдача их;
покрытие кнопом рабочей поверхности цветки;
обшивание рамок клеенкой;
смена сукна;
уход за набивным инвентарем.
675. Должен знать:
ассортимент тканей и изделий;
виды рисунков, качество печатных красок;
очередность и правила нанесения красок на ткань;
порядок размещения рисунка на ткани.

Параграф 2. Набойщик рисунков манерами, 5-й разряд

676. Характеристика работ:
нанесение на ткань вручную цветочных и орнаментных рисунков со средними фигурами с количеством проходов до девяти при помощи цветок;
подготовка цветок и подбор красок в соответствии с расписанием рисунка;
смачивание ткани водой и равномерное натягивание на рамку;
разметка расположения рисунка на ткани;
растирание красок;
соблюдение последовательности нанесения красок, трафления;
устранение дефектов рисунка;
подсушка изделий перед нанесением следующей краски;
смывка цветок;
снятие изделий с рамок, складывание и сдача их;
покрытие кнопом рабочей поверхности цветки;
обшивание рамок клеенкой;
смена сукна;
уход за набивным инвентарем.
677. Должен знать:
ассортимент тканей и изделий;
виды рисунков, качество печатных красок;
очередность и правила нанесения красок на ткань;
порядок размещения рисунка на ткани.

Параграф 3. Набойщик рисунков манерами, 6-й разряд

678. Характеристика работ:
нанесение на ткань вручную цветочных и орнаментных рисунков с мелкими фигурами (венских, турецких, азиатских, бессарабских) с количеством проходов от девяти и более при помощи цветок;
подготовка цветок и подбор красок в соответствии с расписанием рисунка;
смачивание ткани водой и равномерное натягивание на рамку;
разметка расположения рисунка на ткани;
растирание красок;
соблюдение последовательности нанесения красок, трафления;
устранение дефектов рисунка;
подсушка изделий перед нанесением следующей краски;
смывка цветок;
снятие изделий с рамок, складывание и сдача их;
покрытие кнопом рабочей поверхности цветки;
обшивание рамок клеенкой;
смена сукна;
уход за набивным инвентарем.
679. Должен знать:
ассортимент тканей и изделий;
виды рисунков, качество печатных красок;
очередность и правила нанесения красок на ткань;
порядок размещения рисунка на ткани.

145. Наборщик ворсовальных рамок

Параграф 1. Наборщик ворсовальных рамок, 2-й разряд

680. Характеристика работ:
набор вручную ворсовальных рамок натуральными или искусственными шишками;
транспортирование рамок к рабочему месту;
подбор шишек по качеству и размерам;
замачивание и равномерная посадка шишек на рамке;
сушка набранных рамок, контроль их качества;
в необходимых случаях чистка шишек после ворсования;
удаление из рамок или перевертывание старых шишек.
681. Должен знать:
сорта ворсовальных шишек, их размеры и требования к качеству;
правила подбора шишек и способ набора ворсовальных рамок;
требования, предъявляемые к качеству ворсовальных рамок.

146. Оператор иглопробивного агрегата

Параграф 1. Оператор иглопробивного агрегата, 5-й разряд

682. Характеристика работ:
ведение процесса изготовления нетканого полотна иглопробивным способом на иглопробивных агрегатах различных систем при выработке технических сукон и ковровых покрытий однократным или многократным иглопрокалыванием;
проверка исправности иглопробивного агрегата;
загрузка самовеса чесальной машины смесью волокон;
наблюдение за технологическим процессом образования волокнистого слоя и регулирование скорости его подачи в иглопробивную машину, глубины иглопрокалывания;
ликвидация обрыва и задира холста;
наблюдение за состоянием игольных пластинок, смена игольных плат, поправка пазовых игл;
чистка уплотняющих валов преобразователя прочеса;
чистка обслуживаемого оборудования.
683. Должен знать:
устройство, взаимодействие механизмов иглопробивного агрегата;
правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием;
требования, предъявляемые к качеству изготовления полотен;
виды и свойства применяемых волокон;
технологический режим выработки иглопробивных полотен;
правила заправки волокнистой основы в иглопробивную машину;
виды и нормы отходов, меры по их сокращению.

147. Оператор механизированной подачи смеси

Параграф 1. Оператор механизированной подачи смеси, 3-й разряд

684. Характеристика работ:
ведение с пульта управления процесса подачи смеси к чесальному оборудованию;
наблюдение за состоянием и работой транспортеров, бункеров, лабазов, автопитателей;
обеспечение непрерывности загрузки бункеров самовесов смесью соответствующего вида;
переключение заслонок автопитателей;
чистка транспортеров, бункеров, лабазов, автопитателей при доработке партий смеси;
контроль и удаление посторонних примесей из смеси;
сверка номеров партий смеси.
685. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации механизированных лабазов, транспортеров, бункеров, автопитателей, пульта управления, сигнализации;
правила загрузки и выгрузки смеси из бункеров или механизированных лабазов;
виды смеси.

Параграф 2. Оператор механизированной подачи смеси, 4-й разряд

686. Характеристика работ:
обеспечение смесью самовесов чесального оборудования, обслуживание автоматизированной поточной линии (механизированные лабазы-пневмотрасса-автопитатели);
подготовка механизированных лабазов для подачи смеси;
контроль за правильной загрузкой лабазов смесью;
обеспечение непрерывности и своевременности загрузки бункеров самовесов чесального оборудования смесью соответствующего вида;
наблюдение за состоянием и работой транспортеров, бункеров самовесов, лабазов, клапанов, автопитателей;
профилактический и текущий ремонт механизированных лабазов, контроль наличия масла в редукторах, смазка отдельных узлов и механизмов, замена изношенных текстропных ремней;
чистка обслуживаемых транспортеров, бункеров, лабазов, автопитателей.
687. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации механизированных лабазов, транспортеров, бункеров самовесов, автопитателей, пульта автоматизированной линии;
правила загрузки и выгрузки смеси из бункеров или механизированных лабазов;
виды смеси.

148. Оператор перевивочной машины

Параграф 1. Оператор перевивочной машины, 3-й разряд

688. Характеристика работ:
перевивка основы на перевивочной машине со сновального барабана на ткацкий навой;
транспортирование и установка навоя на перевивочную машину, подготовка его для перевивки;
рассадка фланцев в соответствии с нормативами заправки ткани на ткацком станке;
наблюдение за сходом нитей при перевивке;
ликвидация обрыва нитей;
снятие готовой основы с перевивочной машины, взвешивание и транспортирование;
уход за перевивочной машиной.
689. Должен знать:
устройство перевивочной машины, правила эксплуатации и ухода за ней;
размеры и допуски разводок между фланцами навоя, соответствующие заправочной ширине ткани;
основные свойства пряжи и ее линейную плотность, ассортимент ткани;
правила перевивки основы.

149. Оператор разбраковочно-упаковочной линии

Параграф 1. Оператор разбраковочно-упаковочной линии, 3-й разряд

690. Характеристика работ:
ведение технологического процесса отделки ковровых изделий на разбраковочно-упаковочной или упаковочной линии с автоматическим дистанционным управлением;
установка раскатного устройства в определенное положение;
регулирование работы стыкосшивальной и кеттельной машин;
подшивка рулонов на стыкосшивальной машине, контроль за обшивкой ковровых изделий на автоматической кеттельной машине;
наблюдение за ходом технологического процесса, контроль качества ковровых изделий, регулирование скорости их подачи;
ликвидация обрыва нити при работе на стыкосшивальной и кеттельной машинах;
чистка и уход за обслуживаемым оборудованием.
691. Должен знать:
устройство, взаимодействие основных механизмов обслуживаемой линии;
правила эксплуатации и ухода за ней;
ассортимент ковровых изделий;
требования, предъявляемые к качеству ковровых изделий.

150. Оператор усадочного оборудования

Параграф 1. Оператор усадочного оборудования, 3-й разряд

692. Характеристика работ:
ведение процесса усадки, снятия напряжения в волокнах ткани на усадочных машинах, аппаратах различных систем в соответствии с технологическим процессом;
загрузка ткани в свободном состоянии на транспортер;
сшивание ткани на машине или вручную в непрерывное полотно, роспуск швов;
регулирование скорости подачи ткани, наблюдение за ходом технологического процесса;
проверка исправности регулирующих устройств, состояния паропроводной системы;
регулирование давления воздуха и пара;
замер ширины ткани;
транспортирование обрабатываемой ткани в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием, контроль качества обработанной ткани.
693. Должен знать:
устройство и принцип работы обслуживаемой машины, применяемых контрольно-измерительных приборов;
правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием;
нормы технологического режима усадки ткани;
ассортимент ткани.

151. Перемотчик ленты

Параграф 1. Перемотчик ленты, 2-й разряд

694. Характеристика работ:
перемотка ленты на клубочной машине;
заправка ленты в клубочную машину, контроль качества и удаление дефектных участков;
снятие клубков ленты;
наблюдение за работой и состоянием механизма самоостанова клубочной машины;
транспортирование тазов с лентой и клубков ленты к клубочной машине, освободившихся тазов в установленное место;
чистка и обмахивание клубочной машины.
695. Должен знать:
устройство клубочной машины;
правила эксплуатации и ухода за ней;
ассортимент перерабатываемой ленты;
правила заправки ленты в клубочную машину.

152. Прессовщик ткани

Параграф 1. Прессовщик ткани, 2-й разряд

696. Характеристика работ:
ведение работы по подготовке к прессованию ткани и изделий;
прокладывание картона между слоями ткани и изделий;
транспортирование ткани, картона к прессу;
сшивание концов кусков ткани;
загрузка подготовленной ткани и изделий в пресс с соблюдением установленных норм загрузки;
выгрузка ткани и изделий из пресса;
выборка картона после прессования.
697. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент ткани и изделий, качество и размеры картона;
правила сшивания ткани, прокладки и выборки картона;
загрузки пресса.

Параграф 2. Прессовщик ткани, 3-й разряд

698. Характеристика работ:
прессование ткани и изделий на механических, гидравлических и других прессах различных систем в соответствии с технологическим режимом;
проверка регулирующих устройств пресса, паропроводной и водопроводной систем;
регулирование температуры нагрева рабочих поверхностей пресса;
регулирование прижима утюгов к барабану при работе на самопрессе;
контроль за ходом технологического процесса прессования, регулирование давления пара;
сшивание концов кусков ткани, расшивка швов;
учет готовой продукции;
уход за обслуживаемым оборудованием, чистка пресса.
699. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, ассортимент ткани и изделий;
технологический режим прессования;
правила сшивания кусков ткани;
требования, предъявляемые к качеству прессования ткани и изделий;
правила эксплуатации паропроводной и водопроводной систем;
правила учета готовой продукции.

153. Промывальщик технических сукон

Параграф 1. Промывальщик технических сукон, 4-й разряд

700. Характеристика работ:
ведение процесса промывки технических сукон на промывочных машинах, агрегатах, аппаратах различных систем в соответствии с технологическим режимом;
приготовление моющих растворов в соответствии с рецептурой;
заливка моющего раствора и поддержание в процессе промывки уровня, температуры и концентрации растворов;
контроль за работой обслуживаемого оборудования, регулирующих устройств, отжимных валов, применяемых контрольно-измерительных приборов, за соблюдением технологического режима и качеством промывки технических сукон;
уход за обслуживаемым оборудованием, участие в приеме его из ремонта.
701. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации промывного оборудования различных систем;
ассортимент промываемых технических сукон;
технологический режим промывки;
правила ведения и регулирования процесса промывки;
виды и свойства моющих растворов;
правила их приготовления в соответствии с рецептурой;
требования, предъявляемые к качеству промывки технических сукон.

154. Сортировщик немытой шерсти

Параграф 1. Сортировщик немытой шерсти, 3-й разряд

702. Характеристика работ:
сортировка немытой шерсти на сортировочном столе или конвейере по органолептической оценке качества шерсти под руководством сортировщика немытой шерсти более высокой квалификации;
определение вида шерсти, ее тонины, длины, состояния;
развертывание руна и подача его на рабочее место;
При сортировке по заготовительному стандарту - отнесение руна к классу, исходя из преобладающей тонины шерсти в руне;
При сортировке по промышленному стандарту - отделение от руна рунной шерсти, отсортировок и низших сортов;
рассортировка отсортировок и низших сортов по установленным признакам;
укладывание рассортированной шерсти в тару и сдача на контроль;
очистка тары, транспортирование ее в установленное место;
уборка рабочего места.
703. Должен знать:
заготовительный и промышленный стандарты на сортировку немытой шерсти;
ассортимент и технические условия на шерсть;
признаки определения вида;
тонины (качества), длины, состояния и цвета шерсти, типовую кривую распределения волокон по тонине для соответствующего качества шерсти.

Параграф 2. Сортировщик немытой шерсти, 4-й разряд.

704. Характеристика работ:
сортировка (классировка) немытой шерсти на сортировочном столе или на конвейере по заготовительному или промышленному стандарту;
определение вида и состояния шерсти, ее тонины, длины;
при сортировке по заготовительному стандарту - отнесение руна к классу, исходя из преобладающей тонины (качества) шерсти в руне;
при сортировке по промышленному стандарту - отделение от руна рунной шерсти, отсортировок и низших сортов;
рассортировка рунной шерсти по цветам и качеству, длине и состоянию;
рассортировка низших сортов и отсортировок по установленным признакам;
ведение первичного учета отсортированной немытой шерсти.
705. Должен знать:
заготовительный и промышленный стандарты на сортировку немытой шерсти;
технические условия на шерсть;
ассортимент поступающей шерсти, признаки определения вида, тонины, длины, состояния и цвета шерсти;
правила приема, контроля шерсти и признаки, по которым определяется качество сортировки шерсти;
принципы разбивки руна на сорта в соответствии с его классом, типовую кривую распределения волокон по тонине для соответствующего качества шерсти;
характеристику шерсти разных пород овец;
правила ведения первичного учета отсортированной шерсти.

Параграф 3. Сортировщик немытой шерсти, 5-й разряд

706. Характеристика работ:
сортировка (классировка) немытой шерсти на сортировочном столе или на конвейере по заготовительному или промышленному стандарту;
прием шерсти для сортировки, ее назначение;
контроль сортировки шерсти в соответствии со стандартами и техническими условиями, отнесения руна к классу, рассортировки по цветам, качеству, длине, состоянию;
ведение учета отсортированной немытой шерсти.
707. Должен знать:
заготовительный и промышленный стандарты на сортировку немытой шерсти;
ассортимент и технические условия на шерсть, типовую кривую распределения волокон по тонине для соответствующего качества шерсти;
признаки определения вида, тонины, длины, состояния, цвета шерсти;
методы выборочного контроля по сортировке немытой шерсти;
методы органолептической и инструментальной оценки шерсти;
правила ведения учета результатов сортировки немытой шерсти.

155. Сукновал

Параграф 1. Сукновал, 3-й разряд

708. Характеристика работ:
валка суконных, тяжелых камвольных тканей на сукновальных машинах различных марок в соответствии с установленным технологическим режимом под руководством сукновала более высокой квалификации;
заправка тканей в сукновальные машины;
заливка раствора установленной температуры и равномерная пропитка им тканей;
промеривание тканей по длине и ширине в процессе валки;
сшивание концов кусков тканей;
выборка тканей из обслуживаемых машин и транспортирование в установленное место;
смазка и чистка сукновальных машин.
709. Должен знать:
устройство и взаимодействие отдельных механизмов сукновальных машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
ассортимент тканей;
технологический режим валки;
правила заправки тканей в обслуживаемые машины.

Параграф 2. Сукновал, 4-й разряд

710. Характеристика работ:
валка суконных, тяжелых камвольных тканей на сукновальных машинах различных марок в соответствии с технологическим режимом, и технических сукон под руководством сукновала более высокой квалификации;
заправка тканей в сукновальные машины;
заливка раствора установленной температуры;
обеспечение равномерного пропитывания тканей раствором;
контроль усадки ткани по длине и ширине путем ее промеривания;
сшивание концов тканей;
выборка тканей или сукон из обслуживаемых машин;
при валке суконных и тяжелых камвольных тканей - наблюдение за процессом валки;
регулирование интенсивности и продолжительности валки;
поддержание заданной влажности тканей в течение всего процесса валки;
проверка исправности механизмов сукновальных машин;
чистка и смазка обслуживаемых машин.
711. Должен знать:
устройство и взаимодействие отдельных механизмов обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
ассортимент тканей и технических сукон;
технологический режим валки;
состав пропитывающего раствора и требования, предъявляемые к его качеству;
способы регулирования интенсивности валки сукон;
признаки определения окончания валки сукон;
правила заправки тканей в сукновальные машины.

Параграф 3. Сукновал, 5-й разряд

712. Характеристика работ:
валка технических сукон на сукновальных машинах различных марок в соответствии с технологическим режимом;
ведение процесса валки и валки-промывки суконных тканей на сукновальных и валяльно-промывных машинах различных марок отечественных и зарубежных фирм с использованием автоматики;
участие в заправке сукон в обслуживаемые машины;
заливка валочного раствора установленной температуры и обеспечение равномерного пропитывания им сукон;
наблюдение за процессом валки;
контроль усадки сукон по длине и ширине путем их промеривания, регулирование интенсивности и продолжительности валки;
поддержание заданной влажности сукон в течение всего процесса валки;
проверка исправности отдельных механизмов обслуживаемых машин их чистка и смазка.
713. Должен знать:
устройство и взаимодействие отдельных механизмов обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
ассортимент технических сукон;
технологический режим валки;
состав валочного раствора и требования, предъявляемые к его качеству;
способы регулирования интенсивности валки сукон;
признаки определения окончания валки сукон;
правила заправки сукон в обслуживаемые машины.

Раздел - 6. Шелковое производство

156. Варильщик химических составов для варки отходов

Параграф 1. Варильщик химических составов
для варки отходов, 3-й разряд

714. Характеристика работ:
варка и приготовление химических составов для варки коконных отходов в соответствии с технологическими режимами и рецептами;
заготовка химических материалов, проверка их качества, взвешивание и загрузка в котлы (чаны) или баки в установленном порядке;
регулирование подачи пара, давления и продолжительности варки отходов;
обеспечение бесперебойного снабжения растворами (разлив в тару или подача по трубопроводу);
учет израсходованных материалов;
определение готовности химических составов для варки отходов;
проверка исправности обслуживаемого оборудования и уход за ним.
715. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
виды и свойства применяемых химических материалов, рецептуру;
технологический режим приготовления химических составов для варки отходов и требования, предъявляемые к их качеству.

157. Запарщик крученого шелка

Параграф 1. Запарщик крученого шелка, 3-й разряд

716. Характеристика работ:
запаривание крученого шелка в запарных камерах и транспортирование его;
загрузка запарных камер;
наблюдение за технологическим процессом запаривания крученого шелка;
выгрузка запаренного шелка и транспортирование в установленное место;
чистка обслуживаемого оборудования.
717. Должен знать:
устройство запарных камер и применяемых контрольно-измерительных приборов;
ассортимент обрабатываемого шелка, технологический режим запаривания;
требования, предъявляемые к запаренному шелку;
способы и периодичность чистки обслуживаемого оборудования.

158. Запарщик ткани

Параграф 1. Запарщик ткани, 2-й разряд

718. Характеристика работ:
запаривание ткани в запарных котлах под руководством запарщика ткани более высокой квалификации;
проверка водопроводной и паропроводной систем;
подготовка запарных котлов к работе;
транспортирование ткани к запарному котлу и в установленное место после запаривания;
сшивка ткани и роспуск шва;
загрузка и выгрузка ткани из запарного котла;
промывка и чистка обслуживаемого оборудования.
719. Должен знать:
устройство запарных котлов, ассортимент обрабатываемых тканей;
правила запаривания тканей в запарных аппаратах;
способы сшивания ткани и роспуска шва.

Параграф 2. Запарщик ткани, 3-й разряд

720. Характеристика работ:
запаривание ткани в запарных котлах в соответствии с технологическим режимом;
навешивание ткани на крючки или ролики тележки;
загрузка ткани в запарный котел, разогрев его до требуемой температуры, регулирование подачи пара;
контроль за температурным режимом запаривания и временем пребывания ткани в запарном котле;
выгрузка ткани из запарного котла;
смазка обслуживаемого оборудования.
721. Должен знать:
устройство запарных котлов и применяемых контрольно-измерительных приборов;
ассортимент обрабатываемых тканей;
технологический режим запаривания и требования, предъявляемые к запаренной ткани;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемого оборудования.

159. Мягчильщик

Параграф 1. Мягчильщик, 2-й разряд

722. Характеристика работ:
мягчение шелковых тканей на пуговичных или винтовых мягчильных машинах в соответствии с технологическим режимом;
заправка ткани в обслуживаемую машину;
наблюдение за прохождением ткани через направляющие ролики;
регулирование натяжения ткани и степени мягчения;
соблюдение количества проходов ткани;
наблюдение за состоянием винтовых роликов или роликов с пуговицами;
установка ролика с тканью на обслуживаемую машину;
снятие ролика с тканью и транспортирование его;
уход за обслуживаемой машиной.
723. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин;
ассортимент обрабатываемых тканей, технологический режим мягчения;
способы заправки ткани в обслуживаемую машину;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием.

160. Оператор круглочесальной машины

Параграф 1. Оператор круглочесальной машины, 4-й разряд

724. Характеристика работ:
ведение процесса чесания шелкового волокна на круглочесальных машинах;
получение прочеса, порций и очеса волокна;
подготовка сырья для заправки круглочесальной машины;
закладка и перезакладка порций волокна в тиски круглочесальной машины;
разделение порций волокна и съем прочеса, укладка его в тару;
наблюдение за ходом технологического процесса чесания шелкового волокна на круглочесальной машине, за работой механизма для развертывания и очистки палочек, за своевременной чисткой чесального барабана (вальяна), снятием порций волокна с гребней;
выявление и устранение обнаруженных недостатков при проведении технологического процесса чесания волокна;
участие в приеме обслуживаемого оборудования из ремонта;
выгребание отходов из-под круглочесальной машины, чистка машины.
725. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации круглочесальных машин;
виды перерабатываемого сырья;
требования, предъявляемые к порциям и прочесу волокна;
количество заправляемых порций волокна по технологическим переходам;
виды отходов и способы их сокращения;
правила ухода и периодичность чистки обслуживаемого оборудования.

161. Оператор раскладочной машины

Параграф 1. Оператор раскладочной машины, 3-й разряд

726. Характеристика работ:
ведение процесса выработки ленты определенной длины и веса на раскладочной машине;
подготовка сырья к работе;
развеска прочеса на заданные порции;
настил прочеса на питающий рукав раскладочной машины;
разрыв ленты и снятие ее с вращающегося барабана;
проверка веса ленты при повторном ее пропуске;
контроль качества ленты на специально освещенном стекле, удаление посторонних примесей и неразработанных участков, свертывание ленты в рулоны и укладывание их в тару;
очистка рабочих органов раскладочной машины от намотавшегося на них волокна;
наблюдение за работой гребенного поля, вытяжных цилиндров и кожаных рукавов раскладочной машины;
участие в приеме раскладочных машин из ремонта.
727. Должен знать:
устройство раскладочной машины;
виды перерабатываемого сырья;
требования, предъявляемые к качеству прочеса и ленты, вес, длину настила;
число технологических переходов по вырабатываемому ассортименту;
нормы отходов и меры по их сокращению;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием.

162. Оператор расчесывающего оборудования

Параграф 1. Оператор расчесывающего оборудования, 3-й разряд

728. Характеристика работ:
ведение процесса расчесывания полотен искусственного меха на расчесывающей машине с одним расчесывающим механизмом;
подготовка обслуживаемой машины к работе, ее заправка, участие в регулировании механизмов, натяжка игольчатой ленты;
наблюдение за глубиной расчесывания меха;
сшивка полотен, роспуск швов, чистка, обдувка машины от пыли, смазка, уборка очесов;
удаление игл, выпадающих из игольчатой ленты.
729. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации расчесывающих машин;
правила смены и натяжки игольчатой ленты;
виды обрабатываемого меха;
требования, предъявляемые к его качеству.

Параграф 2. Оператор расчесывающего оборудования, 4-й разряд

730. Характеристика работ:
ведение процесса расчесывания полотен искусственного меха на расчесывающих машинах и аппаратах с расчесывающими и отколоточными механизмами, подготовка к работе и заправка, участие в регулировании механизмов;
проточка игольчатой ленты.
731. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации расчесывающих машин и аппаратов, отколоточных валов;
способы наладки расчесывающих механизмов обслуживаемого оборудования.

163. Оператор чистильной машины

Параграф 1. Оператор чистильной машины, 3-й разряд

732. Характеристика работ:
ведение процесса чистки пряжи на чистильной машине;
подготовка пряжи и пустых катушек к работе;
ликвидация обрывов нити, замена сходящих катушек полными и наработанных - пустыми катушками;
поддержание разгона ставки;
укладывание наработанных катушек в тару;
проверка качества поступающей пряжи, отматывание нитей в два конца;
наблюдение за работой веретен, раскладников, чистильных коробок, натяжных приспособлений;
контроль за натяжением пряжи и работой вентиляции;
разбор отходов по видам и сдача их;
участие в приеме чистильных машин из ремонта.
733. Должен знать:
устройство чистильной машины;
виды и свойства перерабатываемой пряжи;
требования, предъявляемые к ее качеству;
величину натяжения нити и способы ее регулирования;
виды и нормы отходов и способы их сокращения;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием.

164. Охлаждальщик ткани

Параграф 1. Охлаждальщик ткани, 1-й разряд

734. Характеристика работ:
охлаждение ткани (после печати) на охлаждающей установке;
наблюдение за работой охлаждающей установки и скоростью охлаждения ткани;
выкладывание швов ткани на борт тележки;
транспортирование и учет охлажденной ткани;
чистка обслуживаемого оборудования.
735. Должен знать:
ассортимент обрабатываемой ткани;
способы регулирования скорости охлаждения ткани;
способы чистки обслуживаемого оборудования.

165. Подготовщик сырья

Параграф 1. Подготовщик сырья, 1-й разряд

736. Характеристика работ:
подготовка сырья к отварке;
распаковка кип и транспортирование сырья к рабочему месту;
удаление из сырья посторонних примесей;
расправка холстов сдира или одонков, разрезание и взвешивание, набивка специальных мешочков порциями сырья заданного веса, укладка мешочков.
Должен знать:
виды перерабатываемого сырья и требования, предъявляемые к его качеству;
вес одной порции сырья в специальном мешочке и пределы допустимых отклонений от заданного веса;
количество мешочков с сырьем, требуемых для заправки используемого оборудования.

166. Промывальщик сырья

Параграф 1. Промывальщик сырья, 3-й разряд

737. Характеристика работ:
ведение процесса промывки сырья на промывных машинах и центрифугах, выгрузка сырья из барок, расщепление и отжим его;
транспортирование сырья к промывной машине;
заполнение ванны промывной машины водой, загрузка сырья в машину;
промывка сырья в соответствии с технологическим режимом;
выемка сырья из промывной машины и транспортирование его к центрифуге;
загрузка сырья в центрифугу;
отжим сырья с дополнительной промывкой в центрифуге;
транспортирование промытого и отжатого сырья к сушилке;
уход за обслуживаемым оборудованием.
738. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
нормы загрузки сырья для промывки, жесткость и температуру промывочной воды;
время и кратность промывок сырья;
требования, предъявляемые к качеству промывки сырья;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием.

167. Разрабатывальщик сырья

Параграф 1. Разрабатывальщик сырья, 2-й разряд

739. Характеристика работ:
разработка и разрыхление сырья на щипальных волчках угароочищающих машин;
транспортирование сырья к рабочему месту;
составление эмульсии;
составление смески «постелью» и одновременное замасливание ее;
настил отходов смески на питающую решетку;
уборка отходов из-под угароочищающих машин;
наблюдение за пневмомеханической подачей волокна в лабаз;
чистка обслуживаемого оборудования.
740. Должен знать:
устройство и взаимодействие отдельных механизмов угароочищающей машины, компоненты смески и их соотношение;
способы приготовления эмульсии;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием.

Параграф 2. Разрабатывальщик сырья, 3-й разряд

741. Характеристика работ:
разработка и разрыхление сырья на коконных волчках угароочищающих машин и получение холстов определенного веса и длины из отходов натурального шелка;
разрезание холстов и заправка их в съемные цилиндры для повторной обработки;
съем холстов, свертывание и укладывание в тару;
снятие волокна, намотавшегося на рабочие органы угароочищающей машины;
заполнение сопроводительного документа первичного учета.
742. Должен знать:
устройство и взаимодействие отдельных механизмов угароочищающей машины;
компоненты смески, вес порции, длину и ширину настила смески;
нормы отходов и их классификацию;
требования, предъявляемые к качеству сырья;
порядок заполнения сопроводительного документа первичного учета (ярлыка).

168. Термоотделочник пряжи

Параграф 1. Термоотделочник пряжи, 2-й разряд

743. Характеристика работ:
влажно-тепловая обработка пряжи на пряжегладильной машине;
обеспечение оптимальной влажности и натяжения мотков пряжи;
регулирование расстояния между роликами в зависимости от длины мотков пряжи;
наблюдение за качеством глажения и расправки шелковой пряжи;
расправка, куфтование и укладывание шелковой пряжи на стеллажи;
уход за обслуживаемым оборудованием.
744. Должен знать:
устройство, принцип работы пряжегладильной машины;
виды и назначение обрабатываемой пряжи, ее линейную плотность;
способы обработки пряжи и устранения дефектов глажения пряжи.

169. Увлажняльщик сырья

Параграф 1. Увлажняльщик сырья, 2-й разряд

745. Характеристика работ:
ведение процесса увлажнения сырья в увлажнительном аппарате;
транспортирование сырья к рабочему месту и равномерная раскладка его на специальной тележке увлажнительного аппарата;
герметизация увлажнительного аппарата, пуск пара, воды и вентиляторов;
наблюдение за процессом увлажнения в соответствии с технологическим режимом;
регулирование температуры и влажности воздуха в увлажнительном аппарате;
выгрузка сырья из увлажнительного аппарата, упаковка его в тару, взвешивание и транспортирование в установленное место;
вкладывание ярлыка с указанием веса сырья до и после увлажнения;
наблюдение за вылеживанием сырья в течение установленного времени.
746. Должен знать:
устройство и принцип работы увлажнительного аппарата;
виды сырья, технологический режим увлажнения, вес сырья, загружаемого в увлажнительный аппарат;
технологический режим вылеживания сырья.

170. Штапелировщик

Параграф 1. Штапелировщик, 1-й разряд

747. Характеристика работ:
чистка палочек от волокна, сбор палочек с круглочесальных машин, транспортирование их на штапелирующие машины;
обеспечение обслуживаемых машин необходимым количеством палочек;
периодическая чистка игольчатого барабана от намотавшегося волокна.
748. Должен знать:
норму расхода палочек на штапелирующую машину за смену;
способы чистки палочек и игольчатого барабана от волокна.

Параграф 2. Штапелировщик, 2-й разряд

749. Характеристика работ:
выработка порций волокна из очеса определенной длины и веса на штапелирующих машинах под руководством штапелировщика более высокой квалификации;
взвешивание порций очеса и настилание его на питающую решетку штапелирующей машины;
разрезание очесов на отдельные порции, навертывание их на палочки, снятие и укладка в тару;
снятие намотавшегося волокна с направляющих валиков и питающих цилиндров;
уход за обслуживаемым оборудованием.
750. Должен знать:
назначение, устройство и принцип работы штапелирующих машин;
вес, длину и ширину настила очеса;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием.

Параграф 3. Штапелировщик, 3-й разряд

751. Характеристика работ:
выработка порций волокна определенной длины и веса на штапелирующих машинах;
взвешивание сырья и настилание его на питающую решетку;
разрезание длинного волокна ножом на отдельные порции;
навертывание порций волокна на палочки;
снятие и укладка их в тару.
752. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации штапелирующих машин;
виды перерабатываемого сырья.

Раздел - 7. Производство национальных тканей

171. Авербандщик

Параграф 1. Авербандщик, 2-й разряд

753. Характеристика работ:
перекрывание определенных участков либитов основы авербандными перевязками и развязывание их после крашения под руководством авербандщика более высокой квалификации;
подготовка основ и авербандных перевязок.
754. Должен знать:
виды перерабатываемых основ;
правила замочки авербандных перевязок.

Параграф 2. Авербандщик, 3-й разряд

755. Характеристика работ:
участие в копировании двухцветных рисунков национального орнамента на основы из натурального или искусственного шелка;
подготовка основ к перевязке;
подбор либитов по заданному рисунку для перевязок;
последовательное перекрывание определенных участков основы авербандными перевязками после каждого крашения основ для получения заданного рисунка на основе под руководством авербандщика более высокой квалификации;
развязывание авербандных перевязок;
подбор и нумерация основы по рисунку для дальнейшей переработки;
заправка либитов основы на авроперевязочной машине.
756. Должен знать:
виды основ, рисунки национальных тканей;
правила натяжения нитей основы при перевязках и нанесения контура заданного рисунка;
очередность перекрывания мест либитов основы, не подлежащих крашению и развязывания их для последующей окраски;
правила предупреждения и устранения дефектов крашения нитей основ;
устройство и принцип работы авроперевязочной машины.

Параграф 3. Авербандщик, 4-й разряд

757. Характеристика работ:
копирование многоцветных (более 2-х цветов) рисунков национального орнамента на основы из натурального и искусственного шелка для аврового крашения основ;
подготовка основ, подбор либитов по рисунку;
последовательное перекрывание определенных участков либитов основы авербандными перевязками после каждого крашения основы в соответствующий цвет до полного получения заданного рисунка на основе и развязывание их после крашения;
заправка либитов основы на авроперевязочной машине.
758. Должен знать:
виды основ, рисунки национальных тканей, правила обращения с сырьем при перекрывании авербандными перевязками;
очередность перекрывания либитов основы авербандными перевязками и развязывания их после крашения;
правила натяжения нитей основы при перевязках и нанесения контура заданного рисунка;
правила предупреждения и устранения дефектов крашения либитов основы;
устройство и принцип работы авроперевязочной машины.

Параграф 4. Авербандщик, 5-й разряд

759. Характеристика работ:
нанесение на основы из натурального или искусственного шелка контура сложных рисунков национального орнамента собственной композиции или копирование для аврового крашения основ;
расположение и закрепление основ на авербандном станке;
нанесение контура рисунка на основу;
участие в последовательном перекрывании определенных участков либитов основы авербандными перевязками после каждого крашения основы в соответствующий цвет до полного получения заданного рисунка на основе;
заправка либитов основы на авроперевязочной машине.
760. Должен знать:
композицию рисунка национальных тканей, раппорт рисунка;
правила нанесения контура рисунка на основу;
очередность перевязки мест основы, не подлежащих крашению, и развязывания их для последующей окраски;
правила предупреждения и устранения дефектов крашения либитов основы;
устройство и принцип работы авроперевязочной машины.

172. Наборщик цен

Параграф 1. Наборщик цен, 3-й разряд

761. Характеристика работ:
набор цен вручную с подбором рисунка и подачей нитей в промежуточное бердо для разделения и параллелизации нитей либитов основы;
пересчет нитей в либите, развязка либитных перевязок и прокладка ленты;
транспортирование основы к рабочему месту.
762. Должен знать:
раппорт рисунков авровых тканей;
расположение нитей в либите основы;
назначение основы;
правила подачи нитей основы в промежуточное бердо.

173. Навивальщик основ

Параграф 1. Навивальщик основ, 3-й разряд

763. Характеристика работ:
навивка авровых основ из натурального или искусственного шелка на промежуточный навой с подбором рисунка и параллелизацией либитов на ручном станке;
перегонка основы с шеста на барабан;
заправка основы на станок с подбором заданного рисунка;
своевременное передвижение ценовых палочек;
ликвидация обрывов нити;
прокладка бумаги между слоями нити основы в процессе навивки;
развязывание перевязок;
наблюдение за правильностью навивки основы и регулирование натяжения основы;
транспортирование основы к рабочему месту;
съем наработанной основы.
764. Должен знать:
раппорт и рисунки национальных тканей;
порядок подбора либитов основы по заданному рисунку;
основные требования, предъявляемые к качеству основы;
величину натяжения основы при навивке.

174. Перемотчик основ

Параграф 1. Перемотчик основ, 3-й разряд

765. Характеристика работ:
перемотка основы из натурального или искусственного шелка со сновального валика на станок («кат») согласно раппорту аврового рисунка с сохранением правильного расположения либитов без перекрещивания в них нитей;
разделение нитей основы на либиты, проборка либитов в глазок либитной планки;
ценовые перевязки каждого либита основы;
ликвидация обрыва нитей;
регулирование натяжения нитей основы во время перемотки;
отжим основы, снятие пустого навоя со станка.
766. Должен знать:
назначение основы по ассортименту тканей;
правила ценовых перевязок либитов и проборки либитов в либитную планку;
требования, предъявляемые к качеству основы.

Параграф 2. Перемотчик основ, 4-й разряд

767. Характеристика работ:
перемотка окрашенных авровых основ из натурального или искусственного шелка с промежуточного навоя на ткацкий навой на механическом или ручном перегонном станке с соблюдением заданного рисунка;
заправка обслуживаемого станка, прокладка ценовых палочек, разделение либитов на отдельные нити;
регулирование натяжения нитей основы в процессе перемотки;
ликвидация обрыва нитей, надвязывание недостающих нитей соответствующего цвета, прокладывание бумаги между слоями нитей основы, развязывание либитных перевязок;
наблюдение за работой механизмов станка;
транспортирование основы и снятие ткацкого навоя.
768. Должен знать:
устройство ручного или механического перегонного станка;
назначение основы по ассортименту тканей, раппорт и рисунки национальных тканей;
способы ликвидации обрывов нитей основы;
правила регулирования натяжения основы в процессе перемотки;
количество либитов в основе;
требования, предъявляемые к качеству основы;
порядок разделения нитей в либите.

175. Расправщик авровых основ

Параграф 1. Расправщик авровых основ, 1-й разряд

769. Характеристика работ:
развязывание авровых перевязок, окрашенных либитов вручную, подготовка основы к развязыванию под руководством расправщика авровых основ более высокой квалификации;
предупреждение обрывов нитей;
проверка пригодности авербандных перевязок для повторного их использования;
подготовка и транспортирование основы.
770. Должен знать:
способы развязывания узлов авровых перевязок основы;
равила снятия авербандных перевязок вручную.

Параграф 2. Расправщик авровых основ, 3-й разряд

771. Характеристика работ:
расправка вручную авровых основ из натурального или искусственного шелка по всей длине с подбором рисунка под руководством расправщика авровых основ более высокой квалификации;
подбор и распределение либитов основы по заданному рисунку;
развязывание узлов каждого либита;
связывание оборвавшихся нитей в либите;
проверка пригодности авровых перевязок для повторного использования;
проборка либитов в глазок берда;
надевание основы соответственно длине раппорта на «качели»;
расправка либитов основы и навивка их на валики;
намотка основы на валик.
772. Должен знать:
композицию и раппорт национальных тканей;
ассортимент шелка;
методы подбора и распределения либитов основы по заданному рисунку;
способы проборки либитов в бердо;
требования, предъявляемые к качеству подготовки основы;
способы регулирования натяжения основы.

Параграф 3. Расправщик авровых основ, 4-й разряд

773. Характеристика работ:
расправка авровых основ после крашения и навивка их на промежуточный навой на расправочном механическом станке;
подбор либитов по заданному рисунку;
подготовка барабана и надевание либитов;
развязывание узлов каждого либита и надевание на барабан;
регулирование натяжения либитов на барабане;
заправка основы на расправочный станок;
ликвидация обрывов нитей;
устранение причин самоостанова;
наблюдение за работой расправочного механизма станка и за навивкой основы на промежуточный навой;
прокладывание бумаги между слоями нитей;
съем основы с расправочного станка и сдача ее.
774. Должен знать:
раппорт и рисунки национальных тканей;
ассортимент шелка;
методы подбора либитов по заданному рисунку;
способы регулирования натяжения либитов основы;
требования, предъявляемые к качеству подготовки основы.

Раздел - 8. Шелкомотальное производство

176. Аппаратчик коконозапарочной машины

Параграф 1. Аппаратчик коконозапарочной машины, 2-й разряд

775. Характеристика работ:
ведение процесса запаривания коконов на коконозапарочных машинах;
получение и транспортирование коконов определенного сорта, калибра;
взвешивание коконов порциями установленного веса и загрузка их в передвигающиеся кассеты;
наблюдение за передвижением кассет;
проверка наличия комплектов пустых бочонков, своевременности и правильности автоматического открывания кассет;
подача воды из смесительного бака в бочонки и установка их под разгрузочные воронки;
подготовка бочонков с коконами для транспортирования;
сдача остатков коконов в конце смены;
чистка обслуживаемого оборудования.
776. Должен знать:
устройство коконозапарочных машин, вес порций коконов в кассете;
технические требования, предъявляемые к качеству запаренных коконов;
методы определения породы, сорта, калибра коконов;
способы и периодичность чистки обслуживаемого оборудования.

177. Аппаратчик запаривания одонков

Параграф 1. Аппаратчик запаривания одонков, 2-й разряд

777. Характеристика работ:
ведение технологического процесса запаривания одонков в автоклаве;
загрузка вручную одонков в запарочную камеру;
сортировка одонков, удаление посторонних предметов и неразмотанных одонков, укладка одонков в ящики вручную, загрузка ящиков в запарочную камеру;
регулирование температурно-влажностного режима в запарочной камере;
выгрузка ящиков с одонками из запарочной камеры;
наблюдение за технологическим режимом запаривания одонков в автоклаве;
проверка исправности работы применяемых контрольно-измерительных приборов;
выкатывание вручную тележки с запаренными одонками;
чистка и промывка запарочной камеры.
778. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации автоклава;
технологический процесс запаривания одонков;
способы регулирования температуры, влажности и давления пара;
технические требования, предъявляемые к качеству запаренных одонков.

178. Запарщик коконов

Параграф 1. Запарщик коконов, 4-й разряд

779. Характеристика работ:
ведение процесса запаривания коконов на механическом кокономотальном станке или машине, сагрегированной с автоматическими кокономотальными станками;
обеспечение запарочного котелка или канала обслуживаемой машины «новыми» и «старыми» коконами в заданном соотношении и нахождение концов коконных нитей;
раздельная растряска коконов и очистка коконных нитей;
отделение коконов, имеющих концы нитей, от бесконцовых коконов, очистка зоны растряски коконов от многоконцовых коконов и пленок;
выгрузка коконов с очищенными и найденными концами нитей в таз;
регулирование подачи порций коконов в чашки-лотки конвейера для транспортирования коконов;
расправка коконного сдира;
перенос коконов из зоны гребенки в зону растряски, заправка сдира на растрясочные крючки и мотовила автоматической кокономотальной машины;
периодическая смена мотовила, срезка коконной струны с мотовил и связывание ее в пучки;
обеспечение подачи коконов в канал обслуживаемой машины для обработки щетками;
проверка состояния щеток, контроль за плавностью их вращения;
регулирование уровня и температуры воды, подачи порций коконов в сосуды цепного транспортера - автомата;
чистка обслуживаемого оборудования;
промывка накопителя, спуск воды из разделительного таза и накопителя;
сдача остатков неразмотанных коконов.
780. Должен знать:
устройство запарного оборудования, его производительность, технологический режим запаривания коконов;
требования, предъявляемые к качеству запаренных коконов и шелку-сырцу;
методы, определения породы, калибра и сорта коконов;
способы нахождения концов коконных нитей и растряски коконов, влияние их на удельный расход коконов;
правила смески «новых» и «старых» коконов;
правила регулирования температурного режима запаривания коконов;
способы и периодичность чистки и промывки обслуживаемого оборудования;
правила применения контрольно-измерительных приборов.

179. Калибровщик коконов

Параграф 1. Калибровщик коконов, 2-й разряд

781. Характеристика работ:
ведение процесса снятия ваты-сдира с поверхности коконов и калибровка их по поперечному диаметру на сдиро-сдирально-калибровочном агрегате;
загрузка бункера обслуживаемого агрегата, снятие валиков со сдиром и замена их запасными, срезка сдира с валиков, взвешивание, зашивание и транспортирование в установленное место мешков с раскалиброванными коконами;
наблюдение за поступлением коконов в сдиро-сдирально-калибровочный агрегат, снятием сдира и ходом технологического процесса калибровки коконов;
чистка, обмахивание и смазка трущихся поверхностей обслуживаемого агрегата.
782. Должен знать:
устройство сдиро-сдирально-калибровочного агрегата;
способы определения породы, сорта и калибра коконов;
способы снятия и установки валиков, срезки ваты-сдира;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемого агрегата.

180. Кокономотальщик

Параграф 1. Кокономотальщик, 4-й разряд

783. Характеристика работ:
ведение процесса разматывания коконов для выработки определенной линейной плотности шелка-сырца на механическом и автоматическом кокономотальном оборудовании различных систем отечественного производства;
ведение процесса разматывания коконов при полупогруженном способе размотки;
осмотр и очистка коконных нитей от шишек и налетов, отделение безконцовых коконов от коконов с концами нитей, закрепление концов нитей коконов на натяжном валике или крючке кокономотального таза, подброска коконов под ловители или отрыв излишних коконов и одонков от «роз», ликвидация обрывов нитей шелка-сырца, отсортировка одонков от недомотанных коконов;
ликвидация заторов коконов при входе в канал питателя, снятие утоненных и утолщенных мест шелка-сырца и очистка натяжных валиков от намотавшихся шелковых нитей;
обеспечение заданного количества и сочетания одновременно разматываемых под каждым ловителем «новых» и «старых» коконов для получения требуемой линейной плотности шелка-сырца;
обеспечение заданной температуры и уровня воды в кокономотальных тазах;
наблюдение за намоткой нитей на мотовила, температурой сушильного шкафа;
участие в снятии выработанного шелка-сырца;
участие в приеме кокономотального оборудования из ремонта;
чистка кокономотального оборудования.
784. Должен знать:
устройство кокономотального оборудования, технологический режим размотки коконов;
требования, предъявляемые к качеству запаренных коконов и чистоте шелка-сырца;
способы обеспечения средней линейной плотности шелка-сырца, заданной температуры и уровня воды в кокономотальных тазах, удельный расход коконов, линейную плотность шелка-сырца;
методы определения сорта, калибра и породы коконов;
способы и периодичность чистки кокономотального оборудования.

Параграф 2. Кокономотальщик, 5-й разряд

785. Характеристика работ:
ведение процесса разматывания коконов для выработки определенной линейной плотности шелка-сырца на автоматическом кокономотальном оборудовании импортного производства;
ведение процесса разматывания коконов на кокономотальном оборудовании типа КМ-90 при погруженном способе размотки;
загрузка коконов с конвейера в зону ожидания мотального таза;
закрепление концов нитей коконов на натяжном валике, заправка ловителей и глазков пуговиц, заправка нити через направляющие ролики, перевивка нитей, заправка датчика контрольного аппарата нити, заправка глазка раскладника, подброска коконов под ловители или отрыв излишних коконов и одонков от «роз» и ликвидация обрывов нитей шелка-сырца;
проверка наличия коконов в чашечках питателей, очистка щеток, засорившихся датчиков контрольных аппаратов;
чистка обслуживаемого оборудования.
786. Должен знать:
устройство кокономотального оборудования и правила его эксплуатации;
технологический режим размотки коконов;
характеристику сырья;
требования, предъявляемые к качеству запаренных коконов и шелка-сырца;
требования, предъявляемые к чистоте шелка-сырца;
удельный расход коконов;
способы и периодичность чистки кокономотального оборудования.

181. Коконосмесчик

Параграф 1. Коконосмесчик, 2-й разряд

787. Характеристика работ:
ведение технологического процесса смешивания коконов и укрупнение их различных партий в одну на коконосмесительной машине;
транспортирование и загрузка коконов в бункеры коконосмесительной машины в соответствии с заданным режимом смешивания коконов;
снятие мешков по мере их наполнения коконами;
взвешивание, зашивание, транспортирование мешков в установленное место;
наблюдение за работой коконосмесительной машины, чистка машины.
788. Должен знать:
устройство коконосмесительной машины;
правила и режимы смешивания партий коконов;
методы определения породы и гибрида коконов, их сорта и калибра;
способы и периодичность чистки обслуживаемой машины.

182. Лаборант по анализу коконов

Параграф 1. Лаборант по анализу коконов, 3-й разряд

789. Характеристика работ:
анализ коконного сырья для установления режимов смешивания, калибровки и сортировки коконов, режима запаривания, заданной линейной плотности, скорости разматывания и удельных норм расхода коконов;
отбор образцов коконов, рассортировка их по жесткости оболочки, калибрам, дефектности;
разматывание образцов для определения линейной плотности коконной нити и неровности нити шелка-сырца по линейной плотности;
наблюдение за режимами запаривания коконов, разматывания образцов коконов для определения длины, непрерывно разматываемой коконной нити, установления скорости разматывания, удельных норм расхода коконов;
запись и обработка результатов анализа коконов, оформление соответствующей документации.
790. Должен знать:
технологию производства шелка-сырца, инструкцию по анализу образцов коконов для установления режимов сортировки, запаривания и разматывания;
инструкцию по анализу образцов коконов для определения длины непрерывно разматываемой коконной нити;
удельные нормы расхода коконов;
устройство испытательной аппаратуры и правила работы на ней;
порядок оформления первичной документации.

Параграф 2. Лаборант по анализу коконов, 4-й разряд

791. Характеристика работ:
проверка проведения анализа образцов коконов и шелка-сырца, записей результатов анализа образцов;
взятие и проведение контрольных проб коконов и шелка-сырца;
составление технологической карты по сортировке и разматыванию коконов, регистрация установленных режимов в производственном журнале;
учет поступающих образцов коконов, выхода шелка-сырца и отходов.
792. Должен знать:
инструкцию по анализу образцов коконов для определения длины непрерывно разматываемой коконной нити;
нормы удельного расхода коконов, признаки определения породы, гибрида, сорта, калибра, оттеночности и дефектности коконов;
технологический процесс калибровки, сортировки, запаривания и разматывания коконов;
устройство испытательной аппаратуры;
правила проведения испытаний и порядок обработки и оформления документации.

183. Мойщик холстов

Параграф 1. Мойщик холстов, 2-й разряд

793. Характеристика работ:
ведение процесса мытья холстов в ванне или моечной машине, подготовка моечной машины или ванны к работе, заполнение ванны водой и пуск пара для подогрева воды, дозировка химикатов и загрузка холстов;
наблюдение за работой моечной машины или перемешивание холстов в ванне;
выгрузка холстов из моечной машины или ванны;
чистка и смазка трущихся поверхностей моечной машины.
794. Должен знать:
устройство моечной машины;
технологический режим промывки холстов;
требования, предъявляемые к качеству холстов;
правила загрузки холстов, концентрацию химикатов;
способы и периодичность чистки и смазки трущихся поверхностей моечной машины.

184. Набивщик одонков

Параграф 1. Набивщик одонков, 1-й разряд

795. Характеристика работ:
набивка одонков в ящики вручную;
подготовка и очистка ящиков;
подметание пола для приема одонков;
отсортировка неразмота и посторонних примесей от одонков.
796. Должен знать:
нормы загрузки ящиков;
правила отсортировки неразмота.

185. Отварщик коконных отходов

Параграф 1. Отварщик коконных отходов, 3-й разряд

797. Характеристика работ:
ведение технологического процесса отварки коконных отходов в варочном аппарате или емкостях в соответствии с установленным технологическим режимом;
загрузка и выгрузка коконных отходов;
доведение температуры раствора в варочном аппарате или емкостях до уровня, требуемого по технологическому режиму отварки коконных отходов, и регулирование ее в процессе отварки;
при варке в варочном аппарате - наблюдение за уровнем и концентрацией раствора в каждой ванне и за ходом процесса отварки, скоростью передвижения конвейера;
выемка отходов, промывка и отжим их в центрифуге, подготовка мыльного раствора, слив отработанных растворов;
чистка и промывка обслуживаемого оборудования.
798. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов;
технологический режим отварки коконных отходов;
виды отходов;
нормы расхода химических материалов и рецептуру растворов;
способы регулирования температуры и концентрации раствора в процессе отварки;
технические требования, предъявляемые к качеству отваренных отходов;
правила пользования паропроводной и водопроводной системами;
способы и периодичность чистки и промывки обслуживаемого оборудования.

186. Отжимщик холстов

Параграф 1. Отжимщик холстов, 2-й разряд

799. Характеристика работ:
ведение технологического процесса отжима холстов в центрифуге;
загрузка холстов в центрифугу;
наблюдение и контроль за работой центрифуги и продолжительностью отжима;
выгрузка холстов из центрифуги, транспортирование и укладка отжатых холстов;
чистка и смазка трущихся поверхностей центрифуги.
800. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации центрифуги;
нормы и правила загрузки холстов в центрифугу;
технологический режим отжима холстов;
нормы влажности холстов после отжима;
способы и периодичность чистки и смазки центрифуги.

187. Привязывальщик

Параграф 1. Привязывальщик, 4-й разряд

801. Характеристика работ:
привязывание оборвавшихся концов нитей шелка-сырца на механических кокономотальных станках;
наблюдение за намоткой шелка-сырца на мотовила;
очистка направляющих роликов от намотавшегося на них шелка;
изъятие утоненных и утолщенных мест нитей шелка-сырца;
обеспечение нормальной длины перевивки, контроль за соблюдением технологического режима запаривания и разматывания коконов запарщиками и кокономотальщиками;
при нарушении технологического режима разматывания коконов - снятие контрольных моточков для лабораторных испытаний;
обеспечение установленной температуры в сушильном шкафу;
провязка мотков шелка-сырца хлопчатобумажной пряжей;
снятие с мотовил наработанного шелка;
контроль качества вырабатываемого шелка-сырца;
сбор отходов в мешочки;
чистка обслуживаемых станков.
802. Должен знать:
устройство обслуживаемых станков;
приемы связывания нитей шелка-сырца;
величину нормальной длины перевивки;
температурный режим сушки шелка-сырца;
порядок комплектования шелка-сырца в кипы и требования, предъявляемые к качеству шелка-сырца;
технологический режим запаривания и разматывания коконов;
способы и периодичность чистки обслуживаемых станков.

188. Провязывальщик мотков

Параграф 1. Провязывальщик мотков, 1-й разряд

803. Характеристика работ:
провязка мотков шелка-сырца вручную хлопчатобумажной нитью;
внешний осмотр мотков шелка-сырца на дефектность, чистоту;
надевание мотков на швили;
расправка мотков и нахождение верхнего и нижнего концов нитей;
растирание заклеенных мест в мотках;
очистка загрязненных мест в мотках с применением растворителей;
прикрепление наружного и внутреннего конца нитей мотков к одной из провязок;
снятие провязанных мотков шелка-сырца и навешивание их на вешала.
804. Должен знать:
порядок провязки мотков в соответствии с государственным стандартом;
расположение станков по линейной плотности и сериям шелка-сырца;
порядок комплектования шелка-сырца в кипы;
признаки определения линейной плотности, цвета и оттенка шелка-сырца;
правила обращения с растворителями.

189. Сушильщик отходов

Параграф 1. Сушильщик отходов, 2-й разряд

805. Характеристика работ:
ведение технологического процесса сушки куколки в ящичной сушилке;
очистка куколки от посторонних примесей, отжим ее на центрифуге и загрузка в ящичную сушилку;
поддержание в сушилке заданной температуры и наблюдение за процессом сушки согласно технологическому режиму;
перелопачивание куколки и выгрузка ее в ящик;
просеивание и засыпка сухой куколки в мешки, взвешивание, зашивание и транспортирование в установленное место.
806. Должен знать:
правила загрузки куколки в центрифуги и сушилки;
технологический режим сушки куколки;
способы очистки куколки от посторонних примесей.

Параграф 2. Сушильщик отходов, 3-й разряд

807. Характеристика работ:
ведение технологического процесса сушки отходов кокономотания в сушильной камере или на машине;
подвозка отходов к сушильной машине или камере, расправка и встряхивание их;
настилание отходов (сдира, холстов) равномерным слоем на питающую решетку сушильной машины или развешивание коконного сдира и холстов на вешалах сушильной камеры;
контроль за температурой и продолжительностью процесса сушки согласно технологическому режиму;
снятие высушенных отходов с вешал или машин, транспортирование и укладывание их в установленное место.
808. Должен знать:
правила загрузки сушильной камеры или машины;
температурный режим сушки отходов;
нормативы влажности отходов после сушки.

190. Съемщик шелка-сырца

Параграф 1. Съемщик шелка-сырца, 3-й разряд

809. Характеристика работ:
съем шелка-сырца с кокономотального автомата импортного производства;
подготовка стержней, талонов, тележек, кокономотальных станков к съему, останов станка, обрыв нитей шелка-сырца;
снятие с кокономотального автомата вала с мотовилами шелка-сырца с одновременной заменой их порожними мотовилами и заправкой нитей шелка-сырца на мотовиле;
установка снятых валов с мотовилами шелка-сырца на тележку, надевание на вал талона;
пуск обслуживаемых станков после заправки нитей шелка-сырца на мотовиле и ликвидация обрывов нитей шелка-сырца, возникающих при пуске;
наблюдение за правильной раскладкой и намоткой шелка-сырца на мотовила;
транспортирование снятых с кокономотальных станков валов с мотовилами шелка-сырца к вакуум-аппарату, съем мотовил с вала, одновременное надевание их на деревянные стержни и взвешивание стержней с мотовилами шелка-сырца;
проверка исправности мотовил, стержней, транспортирующих тележек, чистка их, замена неисправных мотовил, стержней;
чистка сушильных шкафов кокономотального автомата.
810. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации кокономотального автомата;
правила намотки и раскладки шелка-сырца на мотовила;
порядок съема шелка-сырца и заправки мотовил;
требования, предъявляемые к качеству шелка-сырца и намотки его на мотовила;
способы и периодичность чистки обслуживаемого оборудования.

191. Чистильщик коконного сдира

Параграф 1. Чистильщик коконного сдира, 1-й разряд

811. Характеристика работ:
очистка и расправка вручную «струн» коконного сдира и очистка их от куколок, одонков, неразмота и различных примесей;
расправка плотных узлов;
сбор очищенного сдира в пучки и сдача в сушку.
812. Должен знать:
правила очистки коконного сдира и признаки, определяющие качество;
цвет, оттенки коконного сдира.

Раздел - 9. Трикотажное производство

192. Аппаратчик валки изделий

Параграф 1. Аппаратчик валки изделий, 3-й разряд

813. Характеристика работ:
ведение процесса валки различных трикотажных, чулочно-носочных, перчаточных и текстильно-галантерейных изделий, изготовленных из пряжи различного волокна в соответствии с технологическими требованиями на различных видах оборудования барабанного типа;
приготовление растворов по заданному рецепту;
загрузка обслуживаемого оборудования изделиями и заливка растворов;
регулирование подачи воды и пара;
соблюдение температурного режима валки изделий, определение момента окончания их валки;
выгрузка изделий после валки, загрузка их в центрифугу, отжим и выгрузка;
чистка обслуживаемого оборудования, смазка трущихся поверхностей.
814. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
виды обрабатываемых изделий и их способность к свойлачиванию;
технологический режим валки изделий из различных видов пряжи;
требования, предъявляемые к качеству валки изделий;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемого оборудования.

193. Вязальщица трикотажных изделий, полотна

Параграф 1. Вязальщица трикотажных изделий, полотна, 2-й разряд

815. Характеристика работ:
вязание одноцветных изделий: носков, платков, шапок, шарфов и варежек гладью или изнаночным переплетением с окантовкой двухцветным узором, и деталей изделий в производстве игрушек вручную спицами, крючком или на специальном приспособлении;
подготовка пряжи, перематывание ее в клубки в несколько сложений в соответствии с видами переплетения и плотностью вязания;
подбор спиц или крючков;
соблюдение заданного размера изделия при вязании.
816. Должна знать:
номера спиц, крючков;
виды переплетений и способы их получения, линейную плотность пряжи, плотность вязания;
способы вывязывания петель различных видов переплетений, убавления и прибавления количества петель.

Параграф 2. Вязальщица трикотажных изделий, полотна, 3-й разряд

817. Характеристика работ:
вязание платков, шарфов, палантинов, беек гладкого переплетения и гладкого полотна на ручных, механизированных и полуавтоматических плосковязальных машинах, оборотных и многозамковых машинах, ластика для напульсников, технического чулка на кругловязальных и плосковязальных машинах, шнура для отделки верхнего трикотажа и упаковочной тесьмы на шнуровязальных машинах, одноцветных изделий верхнего трикотажа, детских гарнитуров и перчаток гладью или изнаночным переплетением с окантовкой двухцветным узором вручную на спицах или машинах, художественной каймы к платку из пряжи машинного прядения вручную на спицах;
подготовка пряжи и заправка обслуживаемых машин;
регулирование натяжения нитей и плотности вязания;
подбор спиц, крючков соответствующих номеров;
ликвидация обрыва нитей, срывов полотна;
надрезание замковых петель и разделение изделий по штукам при отсутствии самозарабатывающего механизма;
съем и разделение наработанных изделий или полотна с обслуживаемых машин, проверка качества изделий, полотна, определение размеров изделий;
чистка обслуживаемых машин и смазка трущихся поверхностей.
818. Должна знать:
классы обслуживаемых машин, их устройство и взаимодействие основных механизмов, номера спиц или крючков;
применение игольно-платинных изделий по классам, позициям и назначению;
виды переплетений и способы их получения;
виды и линейную плотность пряжи;
правила регулирования плотности вязания;
ассортимент трикотажных изделий;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемых машин.

Параграф 3. Вязальщица трикотажных изделий, полотна, 4-й разряд

819. Характеристика работ:
вязание полурегулярных изделий верхнего трикотажа, перчаточных изделий, полотна, купонов и приклада всех видов и переплетений, пуховых платков, шарфов и палантинов с художественной каймой, трикотажного искусственного меха, гладких чулочно-носочных изделий (в том числе подследников) на плосковязальных, оборотных, кругловязальных, круглотрикотажных, овальных, основовязальных беечных машинах и круглочулочных автоматах, многоцветных и одноцветных изделий верхнего трикотажа, детских гарнитуров, перчаток, гетр, шалей и детских гольфов рисунчатыми и ажурными переплетениями с окантовкой многоцветным узором на спицах или машинах, платков с художественной каймой из пряжи ручного приготовления вручную на спицах;
подготовка пряжи необходимых цветов и оттенков;
смена и правка игл, игольной плитки, игловодителей, смена шпуль и бобин;
подбор спиц и крючков, расчет петель и структуры вязания;
ликвидация обрывов нитей, чесальной ленты, срывов полотна и изделий с переводом счетной цепи;
регулирование плотности вязания, натяжения полотна, проверка обмерных данных изделий;
наблюдение за техническим состоянием и работой вязального оборудования и приспособлений, чесальных аппаратов вязальных машин и правильной подачей ленты;
срез и съем наработанных полуфабрикатов, полотна - при необходимости разделение их, выворачивание изделий вручную или на специальных приспособлениях, надрезание замковых петель, закрепление резиновой нити;
проверка качества полотна, изделий и чесальной ленты в процессе работы;
подъем петель и подштопка сбросов с восстановлением рисунка;
определение размеров трикотажных изделий, сортировка их, комплектовка, отметка выработки, прикрепление талона, связывание изделий в пачки и сдача;
чистка обслуживаемых машин и оборудования, смазка трущихся поверхностей.
820. Должна знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, игольно-платинные изделия, их назначение, номера и позиции, назначение механизмов и приспособлений для специальных заправок;
расчеты заправок по видам переплетений, линейную плотность нити или пряжи, артикулы и размеры трикотажных изделий;
рациональные приемы выполнения технологических операций;
правила регулирования плотности вязания, государственные стандарты;
технические условия и инструкции по сортировке трикотажных изделий и полотна;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемых машин и оборудования.

Параграф 4. Вязальщица трикотажных изделий, полотна, 5-й разряд

821. Характеристика работ:
вязание регулярных изделий верхнего трикотажа, полотна и кружев, пуховых платков, шарфов и палантинов с художественной каймой, выполняемой методом ручной деккеровки, чулочно-носочных изделий рисунчатых, с цветными поперечными полосами и изделий с автоматически закрытым мыском на котонных, основовязальных, оборотных, круглочулочных автоматах различных систем и классов, в том числе на выработке гладких чулочно-носочных изделий (кроме подследников) на круглочулочных автоматах 28-34 классов, ажурных платков, шарфов и палантинов из пряжи ручного приготовления вручную на спицах, трикотажных изделий и полотна на всех видах оборудования и вручную в Домах моделей, художественных мастерских, лабораториях, трикотажных изделий по индивидуальным заказам населения в цехах, ателье, мастерских по ремонту и изготовлению трикотажных изделий любыми видами переплетений, рисунков, расцветок по эскизам, зарисовкам, описаниям, прилагаемым образцам и по размерам совместно с художником и технологом;
проверка состояния обслуживаемого оборудования, игольно-платинных изделий, уровня масла, наличия необходимого количества сырья;
заправка обслуживаемого оборудования;
смена шпуль, бобин, копсов;
ликвидация срывов полотна, изделий с переводом счетной цепи;
наблюдение за техническим состоянием и работой оборудования, приспособлений и натяжных устройств, их регулирование;
правка и смена игл, игловодителей, заправочных крючков и деккеров;
проверка качества продукции, при необходимости, с выворачиванием изделий наизнанку вручную или на специальных приспособлениях, надрезание замковых петель, разделение изделий по штукам и закрепление эластомерной нити;
прокладывание уточной нити по всей ширине игольницы, проборка нитей основ;
определение и контроль размеров трикотажных изделий;
комплектование, отметка выработки, прикрепление талонов или заполнение и вкладывание паспорта, замена контейнеров, сдача продукции;
чистка обслуживаемых машин и оборудования, смазка трущихся поверхностей.
822. Должна знать:
устройство обслуживаемых машин и оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ними, применяемые игольно-платинные изделия по позициям, номера спиц;
принцип работы счетных устройств, линейную плотность пряжи, артикулы и размеры трикотажных изделий;
основные виды переплетений полотна и изделий;
способы их получения, расчет петель для образования рисунков и узоров переплетения, плотность вязания;
правила переключения автоматических механизмов и регулирования плотности, проборки и присучивания основ, рациональные приемы выполнения технологических операций;
государственные стандарты, технические условия и инструкции по определению сортности трикотажного полотна и изделий;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемых машин и оборудования.

Параграф 5. Вязальщица трикотажных изделий, полотна, 6-й разряд

823. Характеристика работ:
вязание на машинах с программным управлением всех видов и классов авторских образцов, модель - конструкций с самостоятельным построением лекал, расчетом соответствующих заправочных карт.
824. Должна знать:
методы расчета заправочных карт и построение лекал;
правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;
виды игольно-платинных изделий;
ассортимент изделий, модели;
виды сырья, виды переплетений, плотность вязания;
расчет петель для образования рисунков, заправочные карты;
правила вызова на компьютере необходимых программ;
способы устранения мелких неполадок в работе машин с программным управлением.

194. Кеттельщик

Параграф 1. Кеттельщик, 4-й разряд

825. Характеристика работ:
кеттлевка чулочно-носочных, перчаточных изделий и верхнего трикотажа на кеттельной машине и вручную;
прием и подготовка изделий к кеттлевке;
надевание петель изделия на токоля фонтуры кеттельной машины с лицевой и изнаночной стороны по одному горизонтальному разделительному ряду, петельному столбику или косому срезу деталей изделий без пропусков токолей или петель;
заправка сшивающего механизма кеттельной машины;
ликвидация обрыва нити;
смена шпули;
при ручной кеттлевке деталей изделий верхнего трикотажа с котонных машин с самобортовкой - вшивание швейной иглой вручную петля в петлю по петельному столбику воротника в джемперах, бортиков, рукавов и боков;
проверка качества закеттлеванных изделий, съем и складирование их в установленном порядке;
обмахивание, чистка кеттельной машины и смазка трущихся поверхностей.
826. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации кеттельной машины;
виды и позиции токолей, игл и петлителей, применяемых для кеттлевки;
виды и линейную плотность пряжи и нитей;
артикулы изделий и структуру переплетений;
методы определения сортности изделий.

195. Машинист промывочно-сушильно-ширильно-
стабилизационной линии

Параграф 1. Машинист промывочно-сушильно-ширильно-
стабилизационной линии, 4-й разряд

827. Характеристика работ:
ведение технологического процесса различных видов отделки трикотажных полотен на отделочных линиях с программным управлением под руководством машиниста промывочно-сушильно-ширильно- стабилизационной линии более высокой квалификации;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе, заправка трикотажных полотен;
наблюдение за работой оборудования, натяжением трикотажных полотен, показаниями приборов, подачей пара, работой раскладчика;
устранение мелких неполадок в работе обслуживаемого оборудования.
828. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
технологические режимы отделки полотен;
принципы действия системы автоматического регулирования технологических режимов;
способы устранения дефектов, возникающих при отделке трикотажных полотен;
ассортимент трикотажных полотен;
факторы, влияющие на величину усадки трикотажных полотен;
требования, предъявляемые к качеству полотен.

Параграф 2. Машинист промывочно-сушильно-ширильно-
стабилизационной линии, 5-й разряд

829. Характеристика работ:
ведение технологического процесса различных видов отделки трикотажных полотен на отделочных линиях с программным управлением;
техническое обслуживание отделочной линии;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе;
корректирование технологического процесса отделки полотен, регулирование работы автоматических и электронных устройств по показаниям приборов;
мелкий ремонт, наладка и переналадка отделочной линии;
чистка, смазка трущихся поверхностей, промывка механизмов обслуживаемого оборудования.
830. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации, наладки и ухода за ним;
способы корректирования технологических режимов отделки трикотажных полотен;
ассортимент трикотажных полотен;
требования, предъявляемые к качеству отделываемых полотен;
методы и приемы проверки их качества;
правила, способы, периодичность чистки, смазки трущихся поверхностей, промывки, ремонта и наладки обслуживаемого оборудования.

Параграф 3. Машинист промывочно-сушильно-ширильно-
стабилизационной линии, 6-й разряд

831. Характеристика работ:
ведение технологического процесса различных видов отделки трикотажных полотен на отделочных линиях с программным управлением под руководством машиниста промывочно-сушильно-ширильно- стабилизационной линии более высокой квалификации;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе, наполнение ванн водой и подача сжатого воздуха, заправка трикотажных полотен;
приготовление растворов для промывки и аппретирования трикотажных полотен в соответствии с рецептурой и технологическим режимом;
наблюдение за технологическим процессом отделки полотен, работой автоматических и электронных устройств по показаниям приборов;
мелкий ремонт, наладка и переналадка отделочной линии;
чистка, смазка трущихся поверхностей, промывка механизмов обслуживаемого оборудования.
832. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования, взаимодействие его механизмов и автоматических устройств;
способы регулирования их в зависимости от ассортимента трикотажных полотен;
технологический режим отделки полотен по видам, артикулам, рисункам;
правила применения при отделке химических веществ;
методы проверки качества отделываемых полотен, ассортимент полотен;
правила, способы, периодичность чистки, смазки трущихся поверхностей, промывки, ремонта и наладки обслуживаемого оборудования.

Параграф 4. Машинист промывочно-сушильно-ширильно-
стабилизационной линии, 7-й разряд

833. Характеристика работ:
ведение технологического процесса различных видов отделки трикотажных полотен на отделочных линиях с программным управлением и их наладка;
выбор оптимального режима выполния технологического процесса отделки трикотажных полотен, техническое обслуживание отделочной линии в ходе его выполнения;
корректирование технологических параметров процесса отделки трикотажных полотен, регулирование автоматических устройств при отклонении от технологического режима.
834. Должен знать:
устройство отделочной линии, правила эксплуатации машин, входящих в состав линии, компрессорной установки, сушильной камеры, взаимодействие механизмов линии и автоматических устройств;
причины возникновения и способы устранения неисправностей при обслуживании отделочной линии;
правила регулирования технологического режима в зависимости от ассортимента полотен, технологический режим отделки трикотажных полотен по видам, артикулам, рисункам;
оптимальные значения параметров технологического процесса отделки полотен и их корректирование, правила;
способы, периодичность чистки, смазки трущихся поверхностей, промывки, ремонта и наладки обслуживаемого оборудования.
835. Примеры работ:
Ведение технологического процесса
1) промывки, аппретирования, ширения, сушки, стабилизации, подпарки и охлаждения трикотажных полотен;
2) промывки, отжима, сушки, каландрирования, раскладки трикотажных полотен.

196. Наборщик зубцов и петель

Параграф 1. Наборщик зубцов и петель, 2-й разряд

836. Характеристика работ:
набор зубцов платков, шарфов и палантинов на нить с помощью стальной иглы после их крашения, соблюдая контурный рисунок, набор петель платков, шарфов и палантинов на спицу с одной и другой стороны изделий после снятия их с оборотных машин для последующей надвязки зубцов к ним;
подготовка изделий к обработке;
связывание концов нити и передача шарфов, платков и палантинов на сушильный агрегат;
закрепление спиц специальными колпачками.
837. Должен знать:
артикулы изготовляемых изделий, их размеры;
виды переплетений, плотность вязания;
правила набора зубцов и петель.

197. Наборщик рисунка

Параграф 1. Наборщик рисунка, 5-й разряд

838. Характеристика работ:
набор и расстановка штифтов в рисунчатые барабанчики и платин в узорный диск кругловязальных машин в соответствии с раппортом рисунка вручную или с помощью специальных приспособлений;
подготовка барабанчиков для набивки рисунка, технологических карт рисунка и управления (расчеты рисунка на патрон и схематическая запись вязания купона по системам машин);
склеивание перфоленты и ленты управления;
прием пряжи по видам, линейной плотности и качеству;
контрольный осмотр и техническое обслуживание применяемого оборудования;
наблюдение за работой жаккардовых и узорообразующих механизмов и приспособлений;
перестановка толкателей и смена замков;
съем полотна, его разбраковка;
нахождение и исправление дефектов набора рисунка.
839. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин, правила эксплуатации и ухода за ними;
правила расчета и получения рисунка;
способы расстановки игольно-платинных изделий для получения требуемого рисунка;
технологический процесс вязания полотна и купонов, заправочные и технологические карты;
виды переплетений, линейную плотность пряжи и требования, предъявляемые к качеству пряжи;
правила по сортировке полотна.

198. Оператор формировочно-упаковочной машины

Параграф 1. Оператор формировочно-упаковочной машины, 3-й разряд

840. Характеристика работ:
упаковка изделий на формировочно-упаковочных машинах типа «Кремпель-Вепомат» и аналогичных;
наблюдение и регулирование хода технологического процесса;
маркировка вкладышей для упаковки изделий;
контроль качества упаковки изделий в пакеты;
подготовка изделий к упаковке в коробки, учет изделий;
укладка изделий в коробку, зашивание коробок на машинах типа ПШК-1.
841. Должен знать:
устройство и назначение применяемых машин, артикулы, размеры, сорта обрабатываемых изделий;
технологический процесс и правила упаковки изделий.

Параграф 2. Оператор формировочно-упаковочной машины, 4-й разряд

842. Характеристика работ:
ведение процесса формирования и сортировки чулочно-носочных изделий из текстурированной капроновой нити эластик на формировочно-упаковочной машине «Кремпель-Вепомат» и аналогичных с электронными блоками управления;
прием и подготовка изделий к формированию;
надевание изделий на форму;
соблюдение технологического режима формирования изделий с помощью контрольно-измерительных приборов;
сортировка чулочно-носочных изделий по цвету, размеру, артикулу, сорту в соответствии с государственными стандартами и эталонами.
843. Должен знать:
устройство и назначение применяемых машин, артикулы, размеры и сорта обрабатываемых изделий;
правила соблюдения технологического режима формирования и сортировки чулочно-носочных изделий и требований государственных стандартов.

199. Отделочник ворса

Параграф 1. Отделочник ворса, 2-й разряд

844. Характеристика работ:
ведение процесса отделки ворса и чистки полотна искусственного меха от незакрепленного ворса на чистильной машине;
транспортирование полотна искусственного меха и заправка его в чистильную машину;
наблюдение за процессом чистки полотна искусственного меха;
регулирование механизмов чистильной машины;
упаковка и транспортирование полотна в установленное место.
845. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации чистильной машины;
технологический режим чистки полотна искусственного меха.

Параграф 2. Отделочник ворса, 3-й разряд

846. Характеристика работ:
ведение процесса отделки ворса искусственного меха на отколоточных, гладильных и гладильно-стригальных машинах;
ведение процесса стрижки ворса на стригальных и гладильно-стригальных машинах под руководством отделочника ворса более высокой квалификации;
заправка полотна искусственного меха в обслуживаемую машину;
наблюдение за состоянием и работой установленных приборов и приспособлений, за соблюдением параметров технологического режима отделки ворса искусственного меха;
съем обработанной продукции, перенесение полотна искусственного меха для повторной обработки;
чистка, смазка обслуживаемого оборудования.
847. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;
правила заправки полотна искусственного меха в обслуживаемую машину и съема его;
методы определения качества искусственного меха;
технологические параметры отделки ворса искусственного меха;
способы и периодичность смазки обслуживаемого оборудования.

Параграф 3. Отделочник ворса, 4-й разряд

848. Характеристика работ:
ведение процесса отделки ворса искусственного меха на гладильных и гладильно-стригальных машинах, вычесывание слабозакрепленных волокон на вычесывающих машинах, укладка меха в «книжку»;
ведение процесса стрижки ворса искусственного меха на стригальных и гладильно-стригальных машинах, размотка, сшивка и заправка полотна искусственного меха в обслуживаемую машину;
наблюдение за процессом термообработки ворса, регулирование и наладка механизмов обслуживаемой машины, контроль за работой электросистем управления;
съем готовой продукции и транспортирование в установленное место;
чистка и смазка трущихся поверхностей обслуживаемого оборудования.
849. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;
виды полотна искусственного меха и артикулы;
технологический режим обработки ворса, температуру обработки;
свойства искусственного меха из различных волокон при температурной обработке;
методы определения качества искусственного меха;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемого оборудования.

200. Правщик технологической оснастки

Параграф 1. Правщик технологической оснастки, 4-й разряд

850. Характеристика работ:
правка-рихтовка игольно-платинных изделий и заправочных гребенок на аппаратах, специальных приспособлениях или вручную и загибка игл для мальезных машин;
получение игл, платин, заправочных гребенок и транспортирование их к рабочему месту;

внешний осмотр и проверка качества игл и платин в соответствии с техническими условиями;

выявление и отбраковка дефектных игл и платин;

правка стержня, пятки и зева крючковой иглы, чистка чаши и язычка, выправление клапана, проверка и исправление клапанов язычковой иглы;

зарядка игольницы иглами или заправочной гребенки крючками, их установка в обслуживаемую машину;
выправление и выравнивание головок игл строго по горизонтальной линии к игольному шагу и закрепление их;
сдача выправленных игл и гребенок в установленном порядке.
851. Должен знать:
классы обслуживаемых машин и назначение игольно-платинных изделий;
методы правки-рихтовки игл и платин;
устройство аппаратов и специальных приспособлений для правки-рихтовки игольно-платинных изделий и правила их эксплуатации;
правила расположения игл и платин в вяжущих механизмах плосковязальных и кругловязальных машин;
требования, предъявляемые к качеству игольно-платинных изделий в соответствии с техническими условиями;
технологию трикотажного производства и изготовления игольно-платинных изделий.

201. Термопечатник

Параграф 1. Термопечатник, 4-й разряд

852. Характеристика работ:
ведение технологического процесса перевода рисунка с бумаги на трикотажные полурегулярные и штучные изделия при помощи термопресса;
раскладывание кроя полурегулярных и штучных изделий на столе пресса;
обрезка и наложение переводной бумаги, нанесение рисунка на изделия и детали кроя в соответствии с пробным образцом;
съем переводной бумаги с обрабатываемых изделий;
охлаждение и складывание изделий или деталей кроя;
контроль за правильностью нанесения рисунка при помощи термопресса;
своевременное устранение мелких неполадок при работе термопресса.
853. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила регулирования пресса на режим термопечатания, технологию перевода рисунка с бумаги на изделия;
температурный режим для соответствующего вида сырья;
ассортимент трикотажных изделий;
виды переводной бумаги.

Параграф 2. Термопечатник, 5-й разряд

854. Характеристика работ:
ведение технологического процесса перевода рисунка с бумаги на трикотажное полотно в соответствии с технологическим режимом при помощи переводных каландров;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе, проверка исправности газопровода, масляного котла, арматуры, электроизмерительных приборов;
включение насоса, газовой горелки, автоматических устройств и наблюдение за их работой;
контроль последовательности включения автоматических устройств масляного котла;
разогрев каландра до требуемой температуры;
регулирование параметров технологического режима в зависимости от вида сырья;
транспортирование трикотажного полотна и бумаги, заправка их в каландр, наблюдение за движением бумаги и полотна, правильной намоткой отработанной бумаги и напечатанного полотна;
предотвращение образования заломов, засечек на бумаге и полотне, загнутых кромок, перекоса полотна;
проверка равномерности нагрева вала по качеству отпечатанного полотна, съем полотна и бумаги, перевозка их в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием.
855. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и автоматических устройств;
правила эксплуатации и ухода за ними, ассортимент трикотажных полотен;
свойства бумаги и красителей, предельное давление газа;
технологические режимы перевода рисунка на полотно в зависимости от вида сырья;
правила ухода за обслуживаемым оборудованием;
способы заправки и снятия полотна и бумаги;
способы регулирования нагрева вала каландра в зависимости от вида трикотажного полотна, на которое переводится рисунок.

202. Формировщик трикотажных изделий

Параграф 1. Формировщик трикотажных изделий, 3-й разряд

856. Характеристика работ:
формирование чулочно-носочных и перчаточных изделий, влажно-тепловая обработка белья и верхнего трикотажа на сушильно-формировочных машинах, паро - и электроформах, на запарных прессах и паровоздушных манекенах;
прием и подготовка изделий для формирования, надевание их на формы с соблюдением формировочного шва;
закатывание каретки с формами в сушильную камеру при работе на сушильно-формировочных машинах и выкатывание их из камер после сушки и формирования;
раскладывание изделий на столе пресса и глажение-прессование, надевание изделий на паровоздушные манекены;
соблюдение продолжительности формирования, глажения-прессования, влажно-тепловой обработки на паровоздушных манекенах, температуры нагрева форм или воздуха, поддержание необходимого давления пара;
наблюдение за контрольно-измерительными приборами, автоматическими регуляторами и пультом управления;
своевременный съем изделий с форм, паровоздушных манекенов;
проверка качества формирования и влажно-тепловой обработки, складывание и подсчет готовых изделий;
отбор некачественных изделий;
чистка обслуживаемого оборудования.
857. Должен знать:
виды, устройство и назначение сушильно-форми-ровочного оборудования и оборудования для влажно-тепловой обработки;
артикулы и размеры обрабатываемых изделий, соответствие размеров форм размерам изделий;
технологический и температурный режим форми-рования и влажно-тепловой обработки трикотажных изделий;
правила чистки обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Формировщик трикотажных изделий, 4-й разряд

858. Характеристика работ:
формирование изделий верхнего трикотажа с выравниванием длины и ширины их по лекалам, с одновременным совмещением раппорта рисунка, с устранением клешности на деталях, регулированием линии ширины плеча, с установкой натяжителей рукавов, регулированием необходимой ширины юбок, формирование-глажение складок, плиссе, гофре на формировочных машинах, паро - и электроформах, прессах, паровоздушных манекенах;
прием и подготовка изделий, надевание их на формы с соблюдением формировочного шва;
закатывание каретки с формами в сушильную камеру при работе на сушильно-формировочных машинах и выкатывание их из камер после формирования;
раскладывание изделий на столе пресса, глажение-прессование, устранение заломов и сгибов, надевание изделий на паровоздушные манекены;
соблюдение продолжительности формирования обрабатываемых изделий, глажения-прессования, влажно-тепловой обработки, температуры нагрева форм или воздуха, поддержание необходимого давления пара;
наблюдение за контрольно-измерительными приборами, автоматическими регуляторами и пультом управления;
своевременный съем изделий с форм;
контроль качества влажно-тепловой обработки - промер ширины и длины изделия, измерение плотности и высоты резинки, ровности петельных столбиков;
складывание, подсчет готовых изделий, комплектование их в пачки;
чистка обслуживаемого оборудования.
859. Должен знать:
виды, устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;
артикулы и размеры обрабатываемых изделий;
соответствие размеров форм размерам обрабатываемых изделий;
технологический и температурный режим формирования и влажно-тепловой обработки изделий и требования, предъявляемые к качеству обработки.

203. Шлифовщик полотна

Параграф 1. Шлифовщик полотна, 3-й разряд

860. Характеристика работ:
ведение процесса шлифовки под замшу на шлифовальной машине трикотажного вертелочного полотна для изготовления перчаточных изделий;
прием и проверка качества вертелочного трикотажного полотна, обрезка кромки полотна и сшивание концов кусков полотна на швейной машине;
заправка полотна в шлифовальную машину;
наблюдение за процессом шлифовки полотна с соблюдением технологического режима шлифовки, предупреждение загибов и засечек на полотне, регулирование скорости шлифовки полотна.
861. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации шлифовальной и швейной машин;
виды и артикулы полотна;
технологический режим его шлифовки, ширину обрезаемой кромки;
меры по сокращению отходов при обрезании и сшивании полотна.

Раздел - 10. Валяльно-войлочное производство

204. Валяльщик

Параграф 1. Валяльщик, 3-й разряд

862. Характеристика работ:
ведение процесса предварительной валки головных уборов на многоваличных и молотовых машинах под руководством валяльщика более высокой квалификации;
перекрашивание линий сгиба и оправка колпаков головных уборов, вывертывание и складывание колпаков по периодам валки в соответствии с техническими требованиями;
окончательная оправка обработанных колпаков по форме и линейным размерам в соответствии с заданным ассортиментом;
отжим колпаков головных уборов на центрифуге и транспортирование их в установленное место;
приготовление валочного раствора в соответствии с рецептурой;
уход за обслуживаемым оборудованием.
863. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования, ассортимент, структуру и размеры колпаков;
технические требования к ним;
правила оправки колпаков головных уборов по периодам валки;
рецептуру приготовления валочного раствора.

Параграф 2. Валяльщик, 4-й разряд

864. Характеристика работ:
ведение процесса валки обуви на валяльных машинах различных систем, окончательная валка головных уборов на кольцевых, канатных, многоваличных и молотовых машинах;
проверка состояния обслуживаемой машины и регулирование ее для обработки заданного изделия;
подготовка валочного раствора и проверка его концентрации;
загрузка или заправка изделия в обслуживаемую машину;
регулирование температуры валочного раствора, степени давления рабочих органов и циркуляции изделия на молотовых машинах, разводок между рабочими валиками и рядами на многоваличных машинах, степени усадки изделия в соответствии с техническими требованиями;
контроль формы, линейных размеров, плотности изделий, их оправка в процессе валки;
расправка, растяжка валяной обуви до требуемой формы на растяжном станке, формование пятки на штыре;
определение момента окончания валки, выгрузка и транспортирование изделий.
865. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, ассортимент, структуру, размеры обрабатываемых изделий и технические требования к ним;
технологические режимы валки для различных видов изготовляемых изделий, материалы, применяемые при валке изделий;
рецептуру приготовления раствора и правила определения его концентрации;
способы регулирования степени усадки изделий;
методы определения момента окончания валки изделий.

Параграф 3. Валяльщик, 5-й разряд

866. Характеристика работ:
ведение процесса валки войлока и войлочных шлифовальных кругов на валяльных машинах различных систем;
проверка состояния валяльной машины и регулирование ее для обработки заданного изделия;
подготовка валочного раствора и проверка его концентрации;
подготовка изделия, загрузка или заправка его в валяльную машину;
регулирование водного и температурного режима валки, циркуляции изделия, степени давления рабочих органов, рабочего объема барки молотовых машин, разводок между рабочими органами на жгутоваляльных и многоваличных машинах в период валки;
контроль формы, линейных размеров, плотности изделий, оправка их в процессе валки;
регулирование степени усадки изделия в соответствии с его валкоспособностью и техническими требованиями;
определение момента окончания валки, выгрузка и транспортирование изделий;
уход за обслуживаемым оборудованием.
867. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования, правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент, структуру и размеры обрабатываемых изделий;
технические требования к ним, технологические режимы валки для различных видов изготовляемых изделий, материалы, применяемые при валке, их свойства, рецептуру;
нормы расхода валочного раствора и правила определения его концентрации;
способы регулирования степени усадки изделий;
методы определения момента окончания валки изделий.

205. Велюрщик

Параграф 1. Велюрщик, 4-й разряд

868. Характеристика работ:
выполнение работ по созданию велюра необходимой густоты, высоты, блеска головных уборов мокрым способом с последовательной обработкой на игольчато-ворсовальных и щеточно-ворсовальных машинах в соответствии с техническими требованиями;
приготовление валочного раствора определенной концентрации и температуры;
заправка головных уборов в обслуживаемую машину, регулирование подачи раствора и скорости вращения головных уборов;
снятие головных уборов с машины и отжим на центрифуге;
подъем велюра кардной щеткой;
контроль качества обработки головных уборов, транспортирование их в установленное место;
укладка и сдача головных уборов;
уход за обслуживаемым оборудованием.
869. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием;
ассортимент и структуру головных уборов;
технические требования, предъявляемые к высоте, густоте и блеску велюра;
технологические режимы обработки головных уборов и способы регулирования;
методы определения качества велюра;
рецептуру и правила приготовления раствора.

206. Изготовитель основы валяльно-войлочных изделий

Параграф 1. Изготовитель основы валяльно-войлочных
изделий, 2-й разряд

870. Характеристика работ:
выполнение подготовительных работ по изготовлению основы валяльно-войлочных изделий;
заготовка вручную листов, пластов, подпластиков и полок установленной формы, размера и веса для основы валяной обуви;
получение ваты;
подготовка слоев ваты по виду, уплотненности, прочесу, форме;
укладывание, свертывание, взвешивание, передача на уплотнение и транспортирование слоев ваты в установленное место.
871. Должен знать:
виды шерсти, способы изготовления основы валяльно-войлочных изделий установленной формы;
размеров, веса, количества слоев;
назначение и требования, предъявляемые к качеству листов, пластов, подпластиков и полок.

Параграф 2. Изготовитель основы валяльно-войлочных
изделий, 3-й разряд

872. Характеристика работ:
выполнение работ по заготовке основы войлоков, войлочных шлифовальных кругов, молоточного войлока, неполной заготовке основы валяной обуви в соответствии с технологическим режимом;
подготовка основальной установки, инструмента, приспособления к работе;
формирование основы на обслуживаемой установке, настилание ваты по форме, размерам, массе с чередованием поперечного и продольного расположения волокон, изменением длины до образования необходимой конусности, первоначальное формирование головки валяной обуви установленных форм и размеров, заростка мест сращивания огибки;
предварительное уплотнение основы валяльно-войлочных изделий;
выравнивание, подвертывание края ваты, обработка краев конуса по толщине;
свертывание ваты в рулон, выемка основы из основальной установки, взвешивание, съем основы пуховых головных уборов с основообразовательной машины;
подвешивание конуса с наработанной основой, съем ее с конуса, вывертывание, притирка конуса, отметка размера;
подготовка конусов для основы заданного ассортимента;
контроль качества оседания пуха в соответствии с заданной структурой основы, огибки валяной обуви, устранение обнаруженных дефектов;
сбор и сдача отходов;
транспортирование основы валяльно-войлочных изделий;
уход за обслуживаемым оборудованием.
873. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, ассортимент войлочных изделий, валяной обуви, пуховых головных уборов;
технологические параметры заготовки различных видов основы валяльно-войлочных изделий;
основы пуховых головных уборов, неполной заготовки основы валяной обуви;
технические требования, предъявляемые к заготовке и огибке валяной обуви, к качеству пуховой основы;
правила заготовки основы валяной обуви, снятия пуховой основы с конуса и отметки размера;
методы определения качества огибки валяной обуви.

Параграф 3. Изготовитель основы валяльно-войлочных
изделий, 4-й разряд

874. Характеристика работ:
выполнение работ по полной или окончательной заготовке основы валяной обуви, изготовлению основы пуховых головных уборов на основообразовательной машине в соответствии с технологическим режимом;
формирование основы голенища, головки, заростки, формы, размера в зависимости от вида валяной обуви;
предварительное уплотнение основы;
дополнительная заростка утоненных мест;
транспортирование полок, конусов, пластов, огибки на рабочее место;
настройка обслуживаемой машины, регулирование площади рабочей зоны конуса в зависимости от вида и размера головных уборов, интенсивности оседания пуха на конус, температуры и напора воды, подбор конусов;
установка конуса на диск обслуживаемой машины по центру при изготовлении пуховых головных уборов;
контроль качества основы валяльно-войлочных изделий в процессе ее изготовления, съем и складывание основы;
уход за обслуживаемым оборудованием.
875. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, ассортимент валяной обуви, пуховых головных уборов, структуру основы головных уборов, виды и размеры валяной обуви;
технологический режим изготовления основы валяльно-войлочных изделий;
правила формирования различных частей обуви и заростки основы;
способы регулирования оседания пуха и напора воды;
методы определения качества изготовленной основы.

207. Изготовитель фитилей

Параграф 1. Изготовитель фитилей, 2-й разряд

876. Характеристика работ:
изготовление войлочных фитилей;
заготовка основы фитиля установленного веса и размера;
свойлачивание основы, валка, сушка и обрезка фитиля в соответствии техническими требованиями;
связывание готовых фитилей в пачки по видам и размерам;
транспортирование войлока к рабочему месту изготовителя фитилей и готовых фитилей в установленное место.
877. Должен знать:
устройство, правила эксплуатации и ухода за применяемым оборудованием;
виды фитилей и технические требования к ним;
требования, предъявляемые к качеству фитилей.

208. Кисловщик

Параграф 1. Кисловщик, 3-й разряд

878. Характеристика работ:
ведение процесса кисловки валяной обуви, головных уборов, войлоков, войлочных шлифовальных кругов на кисловочном оборудовании различных систем в соответствии с технологическим режимом;
приготовление кислотного раствора заданной концентрации согласно рецептуре;
регулирование температурного режима процесса, равномерности и полноты пропитки обрабатываемых изделий кислотным раствором, уровня раствора;
определение концентрации кислоты, контроль за щелочной средой с помощью контрольно-измерительных приборов;
загрузка или заправка обрабатываемых изделий в обслуживаемую машину;
выгрузка обработанных изделий;
чистка и смазка используемого оборудования;
транспортирование обрабатываемых изделий и кислоты.
879. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
правила пользования контрольно-измерительными приборами;
ассортимент обрабатываемых изделий, технологический режим кисловки;
правила приготовления кислотного раствора и регулирования его концентрации;
температуры и уровня;
правила обращения с кислотами;
способы контроля и регулирования процесса кисловки изделий.

209. Машинист обкаточной машины

Параграф 1. Машинист обкаточной машины, 2-й разряд

880. Характеристика работ:
обкатка войлочных колец на обкаточной машине в соответствии с технологическим режимом;
подготовка обкаточной машины для обработки различных видов войлочных колец;
установка войлочных колец и регулирование степени их прижима, проверка качества обкатки;
укладка, затаривание и транспортирование обкатанных колец.
881. Должен знать:
устройство обкаточной машины;
правила эксплуатации и ухода за ней;
виды войлочных колец и технические требования, предъявляемые к ним;
технологический режим обкатки войлочных колец;
порядок подготовки обкаточной машины для обкатки различных видов войлочных колец;
правила затаривания обкатанных колец.

210. Машинист обсадочной машины

Параграф 1. Машинист обсадочной машины, 3-й разряд

882. Характеристика работ:
обсадка фетровых головных уборов на конусы перед крашением на обсадочной машине в соответствии с технологическим режимом;
разборка головных уборов и конусов по размерам;
установка конуса на диск обсадочной машины;
запарка головных уборов, обсадка на конус;
регулирование подачи пара в запарочный котел;
снятие конусов с обсаженными головными уборами и передача их для крашения;
транспортирование головных уборов и конусов в установленное место.
883. Должен знать:
устройство применяемого оборудования и правила его эксплуатации;
ассортимент, размеры головных уборов и конусов;
технологический режим запарки и обсадки головных уборов;
правила определения размера головных уборов и конусов;
правила обращения с паропроводной системой и регулирование подачи пара.

211. Мойщик шерсти

Параграф 1. Мойщик шерсти, 3-й разряд

884. Характеристика работ:
мойка шерсти на моечном оборудовании различных систем в соответствии с технологическим режимом;
наполнение барок агрегата водой до определенного уровня;
приготовление и заливка моющего раствора в барки;
регулирование концентрации, температуры растворов и воды, давления отжимных валов, подачи пара;
перекачивание воды из последующих барок в предыдущие в зависимости от степени загрязненности шерсти;
проверка исправности регулирующих устройств и механизмов, качества мойки шерсти на основе показаний лабораторных анализов;
спуск отработанной воды;
обтягивание отжимных валов;
транспортирование шерсти и химических материалов в установленное место;
чистка, промывка барок и коммуникаций.
885. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент шерсти;
свойства и нормативы расхода химических материалов;
рецептуру и правила приготовления моющего раствора;
способы регулирования температурного режима, давления отжимных валов;
температуры воды и времени промывки, жесткости воды;
правила контроля качества шерсти.

212. Насадчик обуви

Параграф 1. Насадчик обуви, 3-й разряд

886. Характеристика работ:
насадка валяной обуви на колодку вручную;
подбор валяной обуви и колодок по размерам;
запрессовка носка колодки, клина, оправка валяной обуви в соответствии с технологическим режимом;
проверка качества насадки обуви на колодку, исправление обнаруженных дефектов;
укладка насаженной обуви;
транспортирование обуви и колодок в установленное место.
887. Должен знать:
ассортимент и размеры валяной обуви;
технические требования к ней;
технологические режимы запрессовки колодок, насадки и оправки валяной обуви;
методы определения качества насадки обуви;
правила предупреждения и устранения дефектов колодок.

Параграф 2. Насадчик обуви, 4-й разряд

888. Характеристика работ:
насадка валяной обуви на колодку на насадочной машине;
подбор валяной обуви и колодок по размерам;
наладка насадочной машины на заданный ассортимент валяной обуви;
заправка и запрессовка колодок, оправка валяной обуви в соответствии с технологическими режимами;
оправка обуви вручную на колодке после снятия ее с насадочной машины;
проверка качества насадки обуви на колодку, исправление обнаруженных дефектов;
укладка насаженной обуви;
транспортирование обуви и колодок в установленное место;
уход за насадочной машиной.
889. Должен знать:
устройство насадочной машины;
правила эксплуатации и ухода за ней;
ассортимент и размеры валяной обуви;
технические требования к ней;
технологические режимы заправки, запрессовки колодок и оправки валяной обуви;
методы определения качества насадки обуви;
способы предупреждения и устранения дефектов;
правила подбора колодок.

213. Оператор пушильного оборудования

Параграф 1. Оператор пушильного оборудования, 3-й разряд

890. Характеристика работ:
ведение процесса пушения пуховой смеси для производства головных уборов на пушильных машинах и агрегатах под руководством оператора пушильного оборудования более высокой квалификации;
перемешивание смеси в смесовом барабане и коническом смесителе;
загрузка смесью обслуживаемого оборудования и регулирование;
контроль качества пушения по характеру полета пуха;
удаление из смеси укороченного пуха, свалков и посторонних примесей;
транспортирование смесей и их взвешивание;
выгребание, сортирование и затаривание отходов по видам;
периодическая чистка обслуживаемых машин и агрегатов в установленном порядке;
уход за обслуживаемым оборудованием.
891. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
технологические режимы процесса пушения различных видов смесей;
способы регулирования загрузки смеси в обслуживаемое оборудование;
периодичность и способы чистки обслуживаемых машин и агрегатов;
методы определения качества пушения.

Параграф 2. Оператор пушильного оборудования, 4-й разряд

892. Характеристика работ:
ведение процесса пушения пуховой смеси для производства головных уборов на пушильных машинах и агрегатах в соответствии с технологическим режимом;
получение смеси и контроль ее качества;
регулирование пушильного оборудования на заданный вид продукции, интенсивности пушения и степени отделения остевых волокон и других посторонних примесей;
контроль качества пушения по характеру полета пуха;
сдача готовой пуховой смеси с оформлением учетной документации;
периодическая чистка пушильных машин и арегатов в установленном порядке, проверка правильности их сборки после чистки;
уход за пушильным оборудованием.
893. Должен знать:
устройство пушильного оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
виды пуховых смесей и их компоненты;
технологические режимы процесса пушения различных видов смесей;
способы регулирования интенсивности пушения и отделения остевых волокон и других посторонних примесей;
методы определения качества пушения;
технические требования, предъявляемые к качеству готовой пуховой смеси;
порядок учета готовой смеси и оформления документации.

214. Оператор электростатической обработки

Параграф 1. Оператор электростатической обработки, 3-й разряд

894. Характеристика работ:
обработка на машине в электростатическом поле шкурок кроликов и зайцев, кроличьего и заячьего пуха, фетровых изделий;
расправка шкурок на столе перед загрузочным устройством машины;
загрузка шкурок, пуха и фетровых изделий в обслуживаемую машину;
наблюдение за работой преобразователя высоковольтной установки;
контроль качества обработки изделий.
895. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации, применяемого оборудования;
ассортимент обрабатываемых изделий;
правила обработки изделий в электростатическом поле;
требования, предъявляемые к качеству обработанных изделий.

215. Отделочник валяльно-войлочных изделий

Параграф 1. Отделочник валяльно-войлочных изделий, 1-й разряд

896. Характеристика работ:
ведение подготовительной работы для отделки валяльно-войлочных изделий;
выборка вручную посторонних примесей, удаление масляных пятен и смолки из колпаков, валяной обуви, войлоков, войлочных изделий, удаление непрострижек из пуха согласно установленным правилам;
транспортирование изделий к рабочему месту;
разборка обработанных изделий.
897. Должен знать:
требования, предъявляемые к качеству валяльно-войлочных изделий;
способы выборки и удаления посторонних примесей, масляных пятен и других дефектов в обрабатываемых изделиях.

Параграф 2. Отделочник валяльно-войлочных изделий, 2-й разряд

898. Характеристика работ:
съем ворса с голенищ валяной обуви на чистильных полуавтоматах в соответствии с технологическим режимом;
регулирование разводок рабочих органов или степени прижима изделий к рабочим органам чистильного полуавтомата;
заправка и съем обрабатываемых изделий;
контроль ровности съема ворса с голенищ, толщины валяной обуви;
транспортирование и укладка обработанных изделий;
проточка абразивов;
уход за чистильным полуавтоматом.
899. Должен знать:
устройство чистильного полуавтомата;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент валяной обуви и технические требования, предъявляемые к ее качеству;
технологический режим съема ворса с голенищ, правила заправки и съема обрабатываемых изделий;
способы регулирования разводок рабочих органов и степени прижима изделий к ним;
методы определения качества съема ворса;
правила проточки абразивов.

Параграф 3. Отделочник валяльно-войлочных изделий, 3-й разряд

900. Характеристика работ:
выполнение работ по отделке валяльно-войлочных изделий в соответствии с технологическим режимом;
окончательная отделка валяльно-войлочных изделий с созданием гладкого эффекта на виброшлифовальной машине, туровка на туровочном станке головных уборов, съем ворса с головки валяной обуви, войлочных цилиндров, войлока и шлифовальных кругов на чистильном станке, придание окончательной формы фетровой обуви;
заправка шайбы или головки вибратора бумагой, сукном или фетром, установка амплитуды его колебания в зависимости от ассортимента и повторяемости обработки, подборка туровочных головок в соответствии с ассортиментом, регулирование разводок, параллельности ведущего вала и рабочих валиков;
обработка головных уборов щеткой, войлоком, пропаренной тканью, спиртом, маслом, водой до получения блеска и соответствующего направления ворса на туровочном станке, опаливание обработанного убора;
контроль качества туровки, гладкого эффекта, однородности по цвету и толщине головного убора, ровности съема ворса, толщины и формы обрабатываемых изделий;
транспортирование изделий к машине и в установленное место после обработки;
проточка абразивов, обтягивание валиков абразивной лентой;
уход за применяемым оборудованием.
901. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент обрабатываемых изделий;
технологический режим отделки валяльно-войлочных изделий;
правила их заправки;
способы регулирования разводок и прижима изделий к рабочим органам применяемого оборудования, амплитуды колебания вибратора, параллельности валиков;
правила проточки валиков и обтягивание их абразивной лентой;
технические условия на валяльно-войлочные изделия;
методы определения качества отделки валяльно-войлочных изделий;
свойства и нормы расхода отделочных материалов.

Параграф 4. Отделочник валяльно-войлочных изделий, 4-й разряд

902. Характеристика работ:
окончательная отделка фетровых головных уборов на виброшлифовальной машине, создание замшевого и других эффектов на поверхности головных уборов;
заправка шайбы и головки вибратора шлифовальной бумагой, сукном или фетром;
установка амплитуды колебания вибратора в зависимости от ассортимента и повторяемости обработки валяльно-войлочных изделий;
заправка головных уборов в виброшлифовальную машину;
регулирование скорости отделки и присадки головных уборов к отделывающей поверхности виброшлифовальной машины;
проверка однородности поверхности по цвету и толщине головных уборов;
контроль качества замшевого эффекта головных уборов;
снятие готовых головных уборов с виброшлифовальной машины и укладка их;
получение и транспортирование головных уборов к рабочему месту;
уход за виброшлифовальной машиной.
903. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент и структуру фетровых головных уборов;
технологический режим создания замшевого и других эффектов;
правила установки амплитуды колебания вибратора и регулирования скоростного режима обработки головного убора;
технические условия на готовые головные уборы;
способы выравнивания цвета и толщины головных уборов;
виды материалов, применяемых при отделке головных уборов и требования, предъявляемые к ним;
методы определения качества окончательной отделки головных уборов.

216. Прессовщик валяльно-войлочных изделий и шкурок

Параграф 1. Прессовщик валяльно-войлочных изделий и
шкурок, 2-й разряд

904. Характеристика работ:
прессование шкурок на механических прессах различных систем для их расправления и придания эластичности после сушки;
увлажнение и укладка шкурок на плиту или основание пресса;
разгрузка, транспортирование шкурок;
чистка пресса, смазка трущихся поверхностей.
905. Должен знать:
принцип работы обслуживаемого прессового оборудования и правила ухода за ним;
правила регулирования давления пресса;
виды шкурок;
технологические режимы увлажнения, укладки и прессования шкурок;
методы определения качества прессования шкурок;
способы и периодичность чистки и смазки прессового оборудования.

Параграф 2. Прессовщик валяльно-войлочных изделий и
шкурок, 3-й разряд

906. Характеристика работ:
прессование головных уборов, войлоков, войлочных кругов на прессах различных систем в соответствии с технологическим режимом;
проверка исправности пресса и контрольно-измерительных приборов;
подбор пресс-форм, подставок с кольцами для прессования заданного вида головных уборов;
подбор изделий определенных размеров и видов, заправка изделий в пресс;
наблюдение за ходом технологического процесса, регулирование давления пресса на изделие, температуры нагрева пресс-форм и плит;
снятие изделий с пресса, контроль формы и плотности изделий;
транспортирование изделий;
уход за обслуживаемым оборудованием.
907. Должен знать:
устройство обслуживаемого прессового оборудования, контрольно-измерительных приборов;
правила регулирования давления пресса и температуры нагрева пресс-форм и плит;
ассортимент прессуемых изделий и технические требования к ним;
технологический режим прессования;
требования, предъявляемые к качеству прессования.

217. Протравщик шкурок

Параграф 1. Протравщик шкурок, 4-й разряд

908. Характеристика работ:
протравливание волосяного покрова (пуха) шкурок азотно-пергидролевой протравой на машинах различных систем и ваннах для придания волокнам валкоспособности в соответствии с технологическим режимом;
подготовка шкурок;
регулирование степени нанесения протравы и высоты протравливаемой части волосяного покрова в зависимости от вида, качества, размеров, дефектности шкурок;
приготовление протравного раствора требуемой концентрации;
складывание шкурок для отлежки в установленном порядке;
выгрузка, отжим и сушка протравленного пуха или шкурок;
транспортирование шкурок и пуха к рабочему месту;
уход за обслуживаемым оборудованием.
909. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, виды шкурок и их технологические свойства;
технологические режимы протравливания и сушки;
порядок приготовления протравного раствора и свойства его компонентов;
правила регулирования степени и высоты протравливания волоса;
технические требования, предъявляемые к протравленному волосяному покрову шкурок;
способы определения качества протравливания и сушки шкурок;
правила обращения с концентрированной азотной кислотой и перекисью водорода.

218. Распиловщик войлока

Параграф 1. Распиловщик войлока, 3-й разряд

910. Характеристика работ:
распиловка войлока на двоильно-ленточной машине в соответствии с технологическим режимом под руководством распиловщика войлока более высокой квалификации;
заправка войлока в двоильно-ленточную машину;
наблюдение за ходом технологического процесса, регулирование скорости подачи войлока;
транспортирование войлока и отходов;
смазка трущихся поверхностей обслуживаемой машины.
911. Должен знать:
устройство обслуживаемой машины;
правила эксплуатации и ухода за ней;
виды войлока;
технологический режим распиловки войлока;
способы и периодичность смазки трущихся поверхностей обслуживаемой машины.

Параграф 2. Распиловщик войлока, 4-й разряд

912. Характеристика работ:
распиловка войлока на двоильно-ленточной машине в соответствии с технологическим режимом;
установка разводок обслуживаемой машины для распиловки войлока требуемой толщины;
наблюдение за ходом технологического процесса, регулирование разводок машины в процессе распиловки войлока;
контроль качества распиловки войлока, периодическая проверка линейных размеров;
регулирование подачи ножа и абразивных кругов точильного механизма;
ведение учета отходов;
уход за обслуживаемой машиной.
913. Должен знать:
устройство двоильно-ленточной машины;
правила эксплуатации и ухода за ней;
виды войлока;
технологический режим его распиловки;
технические требования, предъявляемые к качеству распиловки войлока;
способы регулирования обслуживаемой машины и точильного механизма;
правила контроля качества распиловки войлока.

219. Расправщик войлочных изделий

Параграф 1. Расправщик войлочных изделий, 1-й разряд

914. Характеристика работ:
расправка и очистка вручную головных уборов после крашения;
транспортирование и складывание головных уборов.
915. Должен знать:
правила расправки головных уборов и их укладки;
требования, предъявляемые к качеству головных уборов.

Параграф 2. Расправщик войлочных изделий, 2-й разряд

916. Характеристика работ:
расправка валяной обуви после свойлачивания на каркасно-расправочных станках и головных уборов перед формовкой на кольцевых трехваличных машинах в соответствии с технологическими режимами;
предварительная расправка основы валяной обуви вручную, заправка и расправка основы на станке с растягиванием ее до заданных размеров, съем основы;
замачивание головных уборов и заправка в обслуживаемые машины, периодическая перекладка со смещением линии сгиба, изменение последовательности чередования перекладок;
регулирование давления рабочего вала обслуживаемых машин;
контроль формы, размера, ровности и плотности головных уборов и основы валяной обуви;
уход за обслуживаемым оборудованием.
917. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент войлочных изделий;
технологические режимы расправки войлочных изделий;
правила контроля качества войлочных изделий.

Параграф 3. Расправщик войлочных изделий, 3-й разряд

918. Характеристика работ:
расправка войлочных шлифовальных кругов на станках и машинах различных систем и войлоков на расправочно-отжимных машинах в соответствии с технологическими режимами;
придание окончательной формы и размеров, выравнивание войлочных изделий по толщине и плотности;
подбор войлочных шлифовальных кругов по видам и размерам с применением ручного контрольно-измерительного инструмента;
перезаправка обслуживаемого оборудования на обработку заданного ассортимента войлочных изделий;
контроль качества и транспортирование войлочных изделий;
уход за обслуживаемым оборудованием.
919. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент войлочных изделий и технологические режимы их расправки;
правила пользования применяемым контрольно-измерительным инструментом.

220. Свойлачивальщик

Параграф 1. Свойлачивальщик, 2-й разряд

920. Характеристика работ:
первоначальное свойлачивание пластов, листов, конусов в производстве валяной обуви на катальных машинах и уплотняющих плитах в соответствии с технологическим режимом;
заправка изделий в катальные машины или уплотняющие плиты;
регулирование степени увлажнения изделий и температуры подогрева плиты;
выборка изделий из катальных машин или уплотняющих плит, расправка и передача их на дальнейшую обработку;
уход за обслуживаемым оборудованием.
921. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
назначение пластов, листов, конусов в производстве валяной обуви и технические требования, предъявляемые к ним;
технологический режим первоначального уплотнения.

Параграф 2. Свойлачивальщик, 3-й разряд

922. Характеристика работ:
свойлачивание головных уборов, валяной обуви, войлоков и войлочных шлифовальных кругов на катальных и свойлачивающих машинах различных систем в соответствии с технологическими режимами под руководством свойлачивальщика более высокой квалификации;
заправка изделий в обслуживаемые машины, участие в оправке, перекладывании, вывертывании, сращивании, дублировании, увлажнении обрабатываемых изделий;
регулирование давления валика, амплитуды колебания и температуры нагрева свойлачивающих плит, степени увлажнения изделий, величины их усадки и плотности;
контроль качества свойлачивания изделий, наращивание утоненных мест;
съем изделий с обслуживаемых машин и транспортирование их в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием.
923. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент войлочных изделий;
технические требования, предъявляемые к ним;
технологические режимы свойлачивания;
методы определения качества свойлачивания войлочных изделий.

Параграф 3. Свойлачивальщик, 4-й разряд

924. Характеристика работ:
свойлачивание головных уборов, валяной обуви, войлоков и шлифовальных кругов на катальных и свойлачивающих машинах различных систем;
окончательное свойлачивание валяной обуви;
оправка, перекладывание, вывертывание, сращивание, дублирование, увлажнение войлочных изделий;
регулирование давления валика, амплитуды колебания и температуры нагрева свойлачивающих плит, степени увлажнения войлочных изделий, величины усадки и плотности;
контроль качества свойлачивания войлочных изделий, наращивание утоненных мест;
съем войлочных изделий с обслуживаемых машин и транспортирование в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием.
925. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент и структуру войлочных изделий;
технические требования, предъявляемые к ним;
технологические режимы основообразования и свойлачивания;
методы определения качества свойлачивания;
правила пользования применяемыми контрольно-измери-тельными приборами.

221. Съемщик обуви с колодок

Параграф 1. Съемщик обуви с колодок, 2-й разряд

926. Характеристика работ:
съем валяной обуви с колодок вручную;
контроль правильности формы обуви и отсутствия повреждений в ней и колодках;
транспортирование обуви и колодок, укладывание их в установленном порядке.
927. Должен знать:
правила съема валяной обуви;
методы и порядок определения правильности ее формы;
способы выявления повреждений обуви и колодок.

Параграф 2. Съемщик обуви с колодок, 3-й разряд

928. Характеристика работ:
съем валяной обуви с колодок на расколодочном станке;
проверка исправности станка, подготовка его к работе в соответствии с заданным ассортиментом обуви;
заправка валяной обуви в расколодочный станок, удаление колодки, снятие обуви и колодки со станка;
контроль правильности формы обуви и отсутствия повреждений в ней и колодках;
транспортирование и укладывание обуви и колодок в установленное место;
уход за расколодочным станком.
929. Должен знать:
устройство расколодочного станка;
правила эксплуатации и ухода за ним;
методы определения правильности формы изделия;
выявления поврежденной обуви и колодок.

222. Формовщик головных уборов

Параграф 1. Формовщик головных уборов, 3-й разряд

930. Характеристика работ:
выполнение работ по формовке беретов вручную, по предварительной формовке (растяжке) головных уборов на формовочных машинах различных систем в соответствии с технологическим режимом;

разборка головных уборов по ассортименту, размерам и цветам;
подбор форм заданного размера и нагревание их;
запарка головных уборов в распарочном котле;
заправка головных уборов в формовочные машины и наблюдение за ходом формовки;
регулирование формовочных машин для растяжки головок и полей головных уборов в зависимости от ассортимента и размера;
сушка формованных беретов в сушилке, контроль качества формовки;
выгрузка беретов из сушилки, снятие их с форм и утюжка кромки;
транспортирование головных уборов в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием.
931. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент и размеры головных уборов;
технические требования к ним;
технологические режимы формовки, запарки, сушки и утюжки головных уборов;
требования, предъявляемые к качеству головных уборов;
методы определения качества формовки головных уборов.

Параграф 2. Формовщик головных уборов, 4-й разряд

932. Характеристика работ:
окончательная формовка головных уборов вручную и на формовочных машинах различных систем в соответствии с технологическим режимом;
заправка головных уборов в формовочные машины, наблюдение за ходом технологического процесса, регулирование машины для формовки различных видов и фасонов головных уборов;
формовка полей мужских головных уборов в соответствии с фасоном;
нагревание утюга до установленной температуры, увлажнение полей головных уборов, укладка шнура и загиб края полей;
запарка и растяжка головных уборов;
при необходимости - обработка головных уборов в клеевом растворе, сушка формованных головных уборов;
подбор форм для ручной формовки;
снятие головных уборов с формовочной машины и контроль качества формовки;
уход за обслуживаемым оборудованием.
933. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент и размеры головных уборов;
технические требования, предъявляемые к их формовке;
технологические режимы запарки и формовки головных уборов;
правила регулирования работы формовочной машины;
методы определения качества формовки головных уборов.

223. Штамповщик

Параграф 1. Штамповщик, 2-й разряд

934. Характеристика работ:
изготовление войлочных пыжей на штамповальных прессах различных систем;
регулирование работы штампа;
контроль качества вырубки войлочных изделий по толщине и чистоте;
транспортирование, укладка войлока и готовой продукции;
уход за применяемым оборудованием.
935. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент войлоков и войлочных изделий.

Параграф 2. Штамповщик, 3-й разряд

936. Характеристика работ:
изготовление войлочных деталей различной конфигурации и размеров на штамповальных прессах различных систем;
регулирование работы штампа;
подбор резаков, лекал, шаблонов;
контроль качества вырубки войлочных деталей по толщине и чистоте;
транспортирование, укладка войлока и готовой продукции;
уход за применяемым оборудованием.
937. Должен знать:
устройство применяемого оборудования и измерительного инструмента;
правила эксплуатации и ухода за ними;
ассортимент войлоков и войлочных деталей;
правила регулирования работы штампа.

Раздел - 11. Производство текстильной галантереи

224. Батанщик

Параграф 1. Батанщик, 4-й разряд.

938. Характеристика работ:
профилактический и текущий ремонт батанов, отдельных их деталей и челноков для лентоткацких станков;
контроль за исправностью батанов в процессе их эксплуатации на лентоткацких станках, выявление мелких неисправностей батанов и их устранение;
выполнение отдельных столярных работ в батанной мастерской при изготовлении новых батанов, при их среднем и капитальном ремонте под руководством батанщика более высокой квалификации.
939. Должен знать:
технические требования, предъявляемые к качеству батанов и челноков в процессе их эксплуатации;
причины возникновения мелких неисправностей батанов;
способы их предупреждения и устранения;
устройство и правила применения инструмента для профилактического и текущего ремонта батанов и челноков;
принцип действия механизмов лентоткацких станков, работающих во взаимодействии с батанами.

Параграф 2. Батанщик, 5-й разряд

940. Характеристика работ:
изготовление по чертежам и образцам новых батанов и челноков простых геометрических форм по установленным группам согласно ассортименту вырабатываемых изделий в лентоткачестве;
подбор соответствующих пород дерева, подготовка и изготовление всех деталей батанов и челноков на специальных станках и приспособлениях;
приготовление клея и других материалов;
сборка батанов и челноков, установка и обработка их на обслуживаемых станках;
выполнение среднего и капитального ремонта батанов по графику согласно ведомости дефектов.
941. Должен знать:
свойства древесины различных пород и других материалов, применяемых для изготовления батанов и деталей к ним;
способы изготовления и сборки батанов и челноков простых геометрических форм по чертежам;
методы выполнения расчетов батанов по группам в зависимости от ширины изделий, вырабатываемых на лентоткацких станках;
требования, предъявляемые к качеству батанов в процессе их эксплуатации;
причины возникновения неисправностей;
способы их предупреждения и устранения;
устройство и правила эксплуатации оборудования, инструмента, контрольно-измерительных приборов и приспособлений, применяемых при изготовлении и ремонте батанов;
принцип действия механизмов лентоткацких станков, работающих во взаимодействии с батанами.

Параграф 3. Батанщик, 6-й разряд

942. Характеристика работ:
изготовление по чертежам и образцам новых батанов и челноков сложных геометрических форм по установленным группам согласно ассортименту вырабатываемых изделий в лентоткачестве;
изготовление всех деталей батанов и челноков из соответствующих пород дерева;
облицовка челноков, полирование и лакирование.
943. Должен знать:
свойства древесины различных пород и других материалов, применяемых для изготовления батанов и деталей к ним;
способы изготовления, сборки батанов и челноков сложных геометрических форм по чертежам с учетом группы унификации;
причины возникновения неисправностей батанов в процессе эксплуатации;
способы их предупреждения и устранения.

225. Вырезальщик фестонов

Параграф 1. Вырезальщик фестонов, 4-й разряд

944. Характеристика работ:
вырезание фестонов кружев по контуру с одновременным контролем качества и накаткой кружев на вырезной машине;
установка катушки на вырезную машину, вырезка фестонов вручную для заправки кружев в машину;
контроль качества вырезки фестонов кружев, плотности, длины накатки кружев по показаниям приборов;
регулирование точности вырезки фестонов, выявление дефектов, их удаление и соединение концов кружев;
определение сорта кружев в соответствии с государственным стандартом;
оформление этикеток на готовую продукцию;
съем и укладка готовой продукции;
чистка машины и смазка трущихся поверхностей.
945. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и взаимодействие его основных механизмов, ассортимент кружев;
правила вырезания фестонов, накатки, маркировки кружев и оформления этикеток на готовую продукцию;
установленную длину накатки кружев;
государственные стандарты и технические условия на определение сорта кружев и вырезание фестонов.

226. Вышивальщица текстильно-галантерейных изделий

Параграф 1. Вышивальщица текстильно-галантерейных
изделий, 2-й разряд

946. Характеристика работ:
вышивание рисунков на различных тканях и тюле на машинах «Пантограф» с ручным приводом, заправка на автомате нитей в иглы для вышивальных машин «Пантограф»;
заправка вышивальных машин полотнами;
подбор ставки игл с заправленными нитями по заданному рисунку;
закладка и выемка шпилевых штанг;
ликвидация обрыва нитей с отметкой места обрыва;
очистка игл от нитей;
контроль качества вышивки, подрезка концов нитей;
участие в снятии вышитого полотна;
подбор и заправка автомата иглами и катушками с нитями;
съем игл с заправленными нитями и сдача их в установленном порядке;
смена катушек;
осмотр отмеченных дефектов, заправка полотна или изделия в пяльцы, чистка полотна от нити, восстановление рисунка;
смена игл и шпуль;
получение и сдача продукции;
чистка и смазка трущихся поверхностей обслуживаемых машин и ликвидация мелких неисправностей.
947. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин и взаимодействие их основных механизмов;
ассортимент, виды переплетений, рисунков и узоров полотна;
виды применяемых нитей, номинальную линейную плотность, номера игл;
методы определения сорта изделий;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемых машин.

Параграф 2. Вышивальщица текстильно-галантерейных
изделий, 3-й разряд

948. Характеристика работ:
вышивание рисунков на ткани и тюле на двухъярусных машинах «Пантограф» с механическим приводом, вышивание на швейных машинах нарушенных узоров и полное восстановление рисунка на гардинном тюле с гардинных машин 6-9-го классов, гладком хлопчатобумажном тюле, гардинном полотне с уточновязальных машин, восстановление простых рисунков на вышитом полотне, состоящих из просечки, гладьевого валика, брид, насыпи различных видов прикрепа и других видов швов и строчек, заправка челноков в челночный механизм челночно-вышивальных машин;
подготовка полотен к вышивке и заправка их в обслуживаемые машины;
смена катушек, ликвидация обрыва нитей, регулирование глубины просечки;
контроль качества вышиваемых изделий, удаление масляных пятен;
просмотр полотна, проверка отмеченных дефектов и определение способа восстановления нарушенного рисунка;
смена игл и шпуль, заправка челноков шпулями;
смена челноков на челночно-вышивальных машинах, регулирование натяжения челночных нитей;
участие в заправке, перекате и съеме вышитого полотна.
949. Должен знать:
устройство применяемого оборудования и взаимодействие его механизмов;
ассортимент, виды переплетений, рисунков и узоров, номинальную линейную плотность и расцветки применяемых нитей;
глубину просечки;
государственные стандарты и технические условия на вышивание рисунков.

Параграф 3. Вышивальщица текстильно-галантерейных
изделий, 4-й разряд

950. Характеристика работ:
вышивание различных рисунков на ткани, тюле, трикотажном полотне на челночно-вышивальных автоматических машинах, полное восстановление сложных рисунков на вышитом полотне, состоящих из просечки различных размеров и форм, глади, петелек на бридах, вышивки растяжной, гипюром и других видов швов и строчек, восстановление нарушенных рисунков на штучных изделиях, гардинном полотне, гардинном тюле, кружевных изделиях и кружевном полотне с гардиновязальных и основовязальных машин путем вышивки на швейных машинах;
наблюдение за процессом вышивки заданного рисунка, переключением автомата, перестановкой карт;
оиквидация обрыва нитей, смена катушек;
определение качества вышиваемых изделий;
съем вышитого полотна, осуществление переката полотна и сдача продукции в установленном порядке;
очистка полотна от нитей;
определение способа восстановления рисунка;
при работе на сагрегированных машинах: установка рулона и товарного вала на агрегат, контроль качества сурового полотна;
выявление дефектов, определение сорта в соответствии с государственными стандартами;
уход за применяемым оборудованием и ликвидация небольших неисправностей.
951. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
способы перестановки карт;
виды рисунков и расположение их на изделиях;
ассортимент и виды переплетений;
методы определения сорта изделий;
государственные стандарты и технические условия на вышивание рисунков.

Параграф 4. Вышивальщица текстильно-галантерейных
изделий, 6-й разряд

952. Характеристика работ:
художественная вышивка на швейно-вышивальных машинах всей поверхности портрета вождя швами «барашек», «цепочка» и другими с применением от 32 до 38 тонов нитей;
копирование с художественного портрета на кальку барельефа, нанесение барельефа на ткань с помощью графита;
подбор нитей в соответствии с образцами-эталонами;
смена игл и шпуль, ликвидация обрыва нитей, регулирование натяжения нитей и частоты строчки;
чистка и смазка швейно-вышивальных машин.
953. Должен знать:
технику и приемы копирования и вышивки портрета;
виды и расцветки ниток;
виды швов;
устройство швейно-вышивальных машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
способы регулирования натяжения нитей и частоты строчки, линейную плотность нитей;
способы и периодичность чистки и смазки применяемого оборудования.

227. Вязальщица текстильно-галантерейных изделий

Параграф 1. Вязальщица текстильно-галантерейных изделий, 1-й разряд

954. Характеристика работ:
вязание сеток хозяйственных и для волос вручную из шнура, из пряжи хлопчатобумажной и химических волокон;
подготовка сырья к работе;
вязание сеток в соответствии с принятыми образцами и требованиями, предъявляемыми к их качеству;
сдача готовых сеток.
955. Должна знать:
виды сырья и номинальную линейную плотность;
правила вязания и установленные образцы изделий.

Параграф 2. Вязальщица текстильно-галантерейных изделий, 2-й разряд

956. Характеристика работ:
вязание сеток волейбольных, баскетбольных, теннисных, сеток для футбольных ворот, гамаков из нитей и шнуров хлопчатобумажных, капроновых и кордных вручную при помощи простых приспособлений;
транспортирование и нарезка применяемого материала по заданным размерам, намотка челноков;
вязание сеток с соблюдением натяжения, плотности утяжки узлов, форм и размеров ячеек, качества и последовательности выполнения операций;
обрезка и оплавка узлов капроновых нитей для закрепления их при вязании сеток;
складывание готовой продукции и сдача в установленном порядке;
закрепление гамачной планки при вязании гамака на специальном приспособлении, продергивание в отверстия планки веревки и петель связанного полотна, натяжение струн до заданного размера и крепление их с двух сторон к гамаку, заготовка колец и вставка в них коушей.
957. Должна знать:
ассортимент и размеры вязаных сеток;
технологию их изготовления, формы и размеры ячеек;
свойства применяемых материалов.

Параграф 3. Вязальщица текстильно – галантерейных изделий, 3-й разряд

958. Характеристика работ:
вязание платков, шарфов, отделочных тесем, лент, шнуров, бахромы и других изделий из различных видов сырья на шнуровязальных, уточновязальных, бахромных, оборотных и аграмантных машинах различных систем и классов;
контроль качества поступающего сырья, его соответствия номинальной линейной плотности и цвету;
правка игл, смена катушек, игл, шпуль, навоев, бобин, пластин;
съем наработанных текстильно-галантерейных изделий;
перестановка счетчика и механизмов для изменения рисунка платка;
участие в сдаче применяемого оборудования в ремонт и приеме его из ремонта;
чистка обслуживаемых машин и смазка трущихся поверхностей.
959. Должна знать:
устройство обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
виды перерабатываемого сырья и требования, предъявляемые к его качеству;
ассортимент и заправочные расчеты изготовляемых изделий;
виды переплетений;
правила регулирования плотности вязания;
государственные стандарты и технические условия на изготовляемые изделия;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемого оборудования.

Параграф 4. Вязальщица текстильно-галантерейных изделий, 4-й разряд

960. Характеристика работ:
вязание простого рисунчатого гардинного полотна и штучных изделий (покрывал, накидок, дорожек и других) на гардинновязальных машинах с жаккардовым аппаратом, уточновязальных и основовязальных машинах различных классов, тесем на основовязальных машинах из различных натуральных и химических волокон;
участие в заправке обслуживаемых машин в соответствии с расчетами;
смена катушек и навоев, ликвидация обрыва нитей, проверка плотности изделий, соблюдение раппорта переплетения;
выполнение профилактической работы по предупреждению обрывности нитей и дефектов изготовляемых изделий;
смена и правка игл, участие в съеме наработанной продукции, приеме оборудования из ремонта;
обдувание игл;
чистка обслуживаемых машин и смазка трущихся поверхностей.
961. Должна знать:
устройство, конструктивные особенности различных классов вязальных машин и правила их эксплуатации;
расчеты заправок обслуживаемых машин по видам переплетений, рисункам и ширине;
виды и линейную плотность перерабатываемого сырья;
требования, предъявляемые к качеству сырья, готовых изделий и навоев;
правила проборки основ, длину срезки;
государственные стандарты и технические условия на текстильно-галантерейные изделия;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемого оборудования.

Параграф 5. Вязальщица текстильно-галантерейных изделий,
5-й разряд

962. Характеристика работ:
вязание сложного рисунчатого гардинного полотна и штучных изделий (покрывал, накидок, дорожек и других) на основовязальных машинах с двумя жаккардовыми аппаратами, кружев сложных переплетений и рисунков из различных видов волокон, эластичных тесем и эластичных полотен на многогребеночных основовязальных машинах;
смена навоев с регулировкой балансирующего приспособления, выполнение других работ, обеспечивающих непрерывность технологического процесса, экономное расходование сырья, качество полотна и изделий;
наблюдение за состоянием петлеобразующей системы, смена пластин с иглами и правка их;
регулирование натяжения и ликвидация обрыва арката;
участие в съеме наработанной продукции, сдаче обслуживаемых машин в ремонт и приеме их из ремонта.
963. Должна знать:
устройство, назначение и правила эксплуатации обслуживаемых машин;
виды и свойства перерабатываемого сырья;
требования, предъявляемые к качеству сырья и сновке навоев;
ассортимент и заправочный расчет нитей по видам переплетений, рисункам, артикулам и ширине;
государственные стандарты и технические условия на текстильно-галантерейные изделия;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемого оборудования.

228. Гофрировщик протезов кровеносных сосудов

Параграф 1. Гофрировщик протезов кровеносных сосудов, 3-й разряд

964. Характеристика работ:
гофрирование протезов кровеносных сосудов на гофрировальном станке и тепловая обработка их в автоклаве;
приготовление трубок-заготовок, вискозных нитей и металлических стержней с резьбой, надевание на стержень трубки-заготовки, закрепление стержня в патроне, прокладывание нитей в соответствии с резьбой стержня;
снятие стержня с гофрировального станка и закладывание его в автоклав для тепловой обработки, выемка стержня с трубкой-заготовкой, охлаждение, снятие нитей и гофрированного протеза;
контроль качества гофрированных протезов;
сдача в установленном порядке гофрированных протезов кровеносных сосудов;
чистка гофрировального станка и автоклава, смазка трущихся поверхностей.
965. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации гофрировального станка и автоклава;
виды и размеры трубок-заготовок и металлических стержней с резьбой;
требования, предъявляемые к качеству гофрированных протезов кровеносных сосудов;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемого оборудования.

229. Делильщик кружев

Параграф 1. Делильщик кружев, 1-й разряд

966. Характеристика работ:
разделение вручную кружевного полотна на отдельные ленты (полосы) путем удаления соединительной нити;
одновременное вытягивание нескольких соединительных нитей с равномерным их натяжением;
предупреждение обрывов и затяжек нитей;
очистка края кружев от челночных нитей;
связывание разделенных кружев в мотки и сдача их в установленном порядке.
967. Должен знать:
виды, артикулы и ширину кружев;
расположение соединительных нитей по видам заправок.

Параграф 2. Делильщик кружев, 2-й разряд

968. Характеристика работ:
разделение кружевного полотна на отдельные ленты (полосы) на разрывных машинах с одновременным промером и намоткой их на товарный вал в соответствии с технологическим режимом;
подготовка кружевного полотна, заправка его в разрывную машину;
установка делителей согласно ширине полос кружевного полотна, регулирование движения валов, грузов, натяжения соединительных нитей и полотна;
контроль за качеством разделения кружевного полотна на отдельные ленты;
предупреждение затяжек и обрывов разделительных нитей;
контроль за качеством намотки отдельных лент на товарный вал;
съем и установка товарного вала, съем готовой продукции;
запись метража кружев по показаниям счетчика;
чистка разрывных машин.
969. Должен знать:
устройство, принцип действия обслуживаемых машин и взаимодействие основных механизмов, структуру кружевного полотна и кружев, артикулы и ширину кружев;
расположение соединительных нитей по видам заправок;
государственные стандарты и технические условия на кружева;
способы и периодичность чистки разрывных машин.

Параграф 3. Делильщик кружев, 3-й разряд

970. Характеристика работ:
разделение кружевного полотна на отдельные ленты (полосы) на различных роспускных или электроплавильных машинах с одновременным промером и намоткой их на товарный вал;
заправка кружевного полотна в обслуживаемые машины;
установка делителей (электроножей) согласно ширине полос, регулирование положения валов, грузов, температуры в камере, натяжения соединительных нитей и полотна;
контроль за качеством разделения, вырезки зубцов кружевных лент, за разделением и намоткой отдельных лент на товарный вал, положением делителей (электроножей) во время работы, за показаниями приборов на обслуживаемых машинах;
соблюдение температурных режимов плавления, скорости движения и качества плавления соединительных нитей;
запись метража по показаниям счетчика;
съем готовой продукции;
включение и наблюдение за работой вентиляционной установки.
971. Должен знать:
устройство, принцип действия обслуживаемых машин и взаимодействие основных механизмов;
структуру кружевного полотна и кружев;
артикулы и ширину лент (полос) кружев;
температурные режимы плавления нитей.

230. Изготовитель синельки

Параграф 1. Изготовитель синельки, 2-й разряд

972. Характеристика работ:
изготовление синельки;
заправка обслуживаемой машины пряжей, смена катушек, вставка лезвия в держатель и регулирование его для обеспечения необходимой высоты ворса синельки;
натягивание проволоки, смена катушек с проволокой и приводных ремней со сращиванием концов;
контроль качества продукции и принятие мер по предупреждению и устранению дефектов;
чистка обслуживаемой машины и смазка трущихся поверхностей.
973. Должен знать:
устройство и взаимодействие механизмов обслуживаемой машины;
виды и свойства перерабатываемого сырья и полуфабрикатов и требования, предъявляемые к их качеству;
методы определения сортности синельки;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемого оборудования.

231. Кружевница

Параграф 1. Кружевница, 2-й разряд

974. Характеристика работ:
плетение кружев в соответствии с заданным рисунком узоров на коклюшках с количеством пар до 12;
прикрепление рабочего рисунка (сколка) к подушке, подстановка рисунка при наработке раппорта, навешивание ниток на булавки согласно рисунку;
плетение кружев парной техникой с простыми элементами плетения: полотнянкой, вперевив, плетешком, сеткой, московской решеткой, 4-6-парными паучками, вилюшкой по прямому построению, фестонами;
изготовление белых и цветных кружев без рисунка по счету переплетений и оплетов по рисунку простыми элементами плетения;
сдача наработанной продукции в установленном порядке.
975. Должна знать:
технику и приемы плетения парных кружев несложных узоров;
переход с одного элемента плетения на другой;
размеры и артикулы изготовляемых изделий, номинальную линейную плотность и норму ниток для выполнения заданного рисунка;
правила пользования применяемыми приспособлениями.

Параграф 2. Кружевница, 3-й разряд

976. Характеристика работ:
плетение кружев и штучных кружевных изделий в соответствии с заданным рисунком на коклюшках с количеством пар от 12 до 20;
плетение парной и сцепной техникой плетения с простыми элементами в сочетании с более сложными: овальными, квадратными насновками, краевыми плетешками, фоновой решеткой и ромбиками, сеткой и плетешковыми оплетами, сцепками, закидками и простыми зашивками, полотнянкой с паучками, фестонами разнообразных переплетений;
вязание вручную сетки для филейных кружевных изделий размером ячейки до 4 мм и больше.
977. Должна знать:
технику плетения парных и сцепных кружев и кружевных изделий простыми элементами плетения в сочетании с более сложными;
размеры и ассортимент изготовляемых изделий;
рациональные методы парной и сцепной техники плетения;
приемы натягивания нитей при выполнении насновок;
приемы отрыва, закрепления и вытягивания нитей при выполнении зашивок;
приемы вязки узлов и сетки для филейных кружев.

Параграф 3. Кружевница, 4-й разряд

978. Характеристика работ:
плетение кружев и штучных кружевных изделий на коклюшках с количеством пар от 20 до 30;
плетение в соответствии с заданным рисунком кружев и кружевных изделий парной, сцепной и парно-сцепной техникой плетения со следующими элементами плетений: закидками и зашивками в прямолинейных формах сканью «веревочкой» и «косичкой»;
плетение белых и цветных кружев без рисунка и кружевных оплетов по рисунку полотнянкой, вперевив, 4-6 парными паучками, с цветной обводкой из двух пар, в виде скани и другое;
вязание вручную сетки для филейных кружев и кружевных изделий с размером ячейки до 3 мм.
979. Должна знать:
технику и приемы плетения парных, сцепных и парно-сцепных кружев всеми элементами плетения;
способы сокращения и прибавления петель;
правила закрепления и обрыва нитей в зашивках с ажурными переплетениями и в скани «веревочкой» и «косичкой».

Параграф 4. Кружевница, 5-й разряд

980. Характеристика работ:
плетение кружев и штучных кружевных изделий на коклюшках с количеством пар от 30 до 40;
плетение разнообразных рисунков растительного, геометрического и сочетания растительного и геометрического орнаментов различными элементами плетения.
981. Должна знать:
технику и приемы плетения кружев и кружевных штучных изделий разнообразных рисунков;
правила ввода и вывода пар и их зашивок в орнаменты.

Параграф 5. Кружевница, 6-й разряд

982. Характеристика работ:
плетение кружев и штучных кружевных изделий на коклюшках с количеством пар от 40 до 50;
плетение высокохудожественных рисунков растительного, геометрического и сочетания геометрического и растительного орнаментов с добавлением отдельных сюжетных форм, сшивкой отдельных деталей узоров и изделий.
983. Должна знать:
технику и приемы плетения кружев и кружевных изделий;
правила деления рисунка на составные части, подстановку рабочего рисунка в сюжетные формы узора;
сшивку отдельных деталей узоров и изделий.

Параграф 6. Кружевница, 7-й разряд

984. Характеристика работ:
плетение уникальных, выставочных кружев и штучных кружевных изделий с количеством пар свыше 50;
плетение разнообразных рисунков растительного и геометрического орнаментов, сюжетно-тематических рисунков с применением различных материалов: золотых и серебряных нитей, бисера, блесток, ниток из синтетических волокон.
985. Должна знать:
технику и приемы плетения высокохудожественных кружевных изделий сюжетно-тематических рисунков;
особенности и приемы натяжения золотых и серебряных нитей при плетении кружев;
приемы переплетения нитей при введении в кружева бисера, блесток и других отделочных материалов;
правила последовательности переплетения пар и укладки коклюшек на подушке.

232. Крутильщик шнуров

Параграф 1. Крутильщик шнуров, 3-й разряд

986. Характеристика работ:
кручение витых опрядных и фасонных шнуров на крутильных машинах и вручную;
получение прядей, бизы, трунсала из пряжи, шелка различных видов и линейной плотности;
заправка бобин с пряжей или шелком в крутильную машину, смена бобин;
наблюдение за качеством кручения шнура;
съем наработанной продукции и сдача ее в установленном порядке;
надевание жгутов пряжи, трунсала или бизы на крючки с двух концов и кручение шнуров установленной длины вручную;
складывание готовых шнуров в мотки и укладка на стеллажи;
чистка крутильной машины и смазка трущихся поверхностей.
987. Должен знать:
устройство крутильной машины;
принцип работы и взаимодействие основных ее механизмов;
виды, свойства и номинальную линейную плотность перерабатываемой пряжи и шелка, число кручений на единицу длины по каждому виду и артикулу, заправочные данные;
правила съема и укладки шнура;
способы и периодичность чистки и смазки применяемого оборудования.

233. Машинист вышивальной машины «пантограф»

Параграф 1. Машинист вышивальной машины «пантограф», 4-й разряд

988. Характеристика работ:
вышивание несложных рисунков на различных тканях и тюле на двухъярусных машинах «Пантограф» с механическим и ручным приводами;
заправка обслуживаемой машины полотном, установка и закрепление чертежа рисунка на пантографной доске;
проверка соответствия поступающих нитей номинальной линейной плотности и цвету;
соблюдение раппорта рисунка, последовательности хода игл, плотности, размеров и глубины стежков в соответствии с заданным рисунком;
обеспечение качества вышиваемого изделия;
снятие вышитого полотна;
участие в приеме обслуживаемой машины из среднего и капитального ремонта, подготовка ее после ремонта;
управление вышивальной рамой (пантографом) в соответствии с движением игольной и челночной планок, включение и выключение в процессе работы шпилевого, фестонного и игольного механизмов, регулирование и соблюдение натяжения игольных и челночных нитей - при работе на машинах «Пантограф» с механическим приводом;
перемещение рамы с полотнами при одновременном управлении передачей игл через полотно на расстояние длины нити при помощи каретки с соблюдением определенного натяжения - при работе на машинах «Пантограф» с ручным приводом;
чистка применяемых машин и смазка трущихся поверхностей.
989. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин и взаимодействие основных их механизмов;
чертежи вышиваемых рисунков и условные их обозначения, раппорты рисунков, плотность вышивки в стежках, номера игл и их применение, расцветки и линейную плотность применяемых нитей;
методы определения сортности вышитого полотна и изделий;
способы и периодичность чистки и смазки применяемого оборудования.

Параграф 2. Машинист вышивальной машины «пантограф», 5-й разряд

990. Характеристика работ:
вышивание сложных рисунков на различных тканях и тюле на двухъярусных машинах «Пантограф» с механическим и ручным приводами;
заправка обслуживаемой машины полотном, установка и закрепление чертежа рисунка на пантографной доске, контроль соответствия поступающих нитей номинальной линейной плотности и цвету;
соблюдение раппорта рисунка, последовательности хода игл, плотности, размеров и глубины стежков в соответствии с заданным рисунком;
обеспечение качества вышиваемого изделия;
снятие вышитого полотна;
участие в приеме обслуживаемой машины из ремонта, подготовка ее после ремонта;
чистка машины и смазка трущихся поверхностей;
выполнение мелкого ремонта механизмов обслуживаемой машины.
991. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин и взаимодействие основных ее механизмов, чертежи вышиваемых рисунков и условные их обозначения;
раппорты рисунков;
плотность вышивки в стежках, номера игл и их применение, расцветки и линейную плотность применяемых нитей;
методы определения сортности вышитого полотна и изделий;
правила устранения мелких неполадок обслуживаемых машин;
периодичность чистки и смазки трущихся поверхностей.

234. Машинист плунжерной машины

Параграф 1. Машинист плунжерной машины, 6-й разряд

992. Характеристика работ:
выполнение работ по патронированию, насечке карт и вышиванию образца на плунжерной машине в соответствии с рисунком художника;
изучение рисунка-патрона, созданного художником, и его доработка;
подбор картона;
воспроизведение рисунка на жаккардовом картоне и нанесение его на образец ткани, предназначенной для вышивки, с учетом вида волокна, плотности и переплетения;
проверка насеченных карт;
заправка карт в автоматическую вышивальную машину, ведение учета заправок и внедрения новых рисунков в вышивальном производстве;
копирование и контролирование заправочных карт;
составление коллекций жаккардовых карт для вышивальных автоматических машин.
993. Должен знать:
устройство и принцип работы применяемого оборудования, чертежи вышиваемых рисунков и условные обозначения;
раппорты рисунков, плотность вышивки в стежках, ширину вышивки для каждого артикула и рисунка, переплетение и структуру ткани для вышивки;
вид волокна и линейную плотность;
способы воспроизведения рисунка на картон;
размеры, виды и свойства жаккардового картона;
правила коллекционирования и хранения жаккардовых карт.

235. Набивальщик наконечников на шнур

Параграф 1. Набивальщик наконечников на шнур, 2-й разряд

994. Характеристика работ:
набивка наконечников на шнур с помощью автомата или ручного штампа, скрепление рукаводержателей на набивочной машине;
заправка шнура и нитроосновы, заполнение резервуара для питания автомата ацетоном;
съем готовых шнуров с транспортера, отбраковка дефектных шнуров;
связывание готовых шнуров в пачки;
чистка обслуживаемого автомата и смазка трущихся поверхностей;
закладывание в матрицу ручного штампа металлических наконечников, шнура, металлического скрепа, рукаводержателей в матрицу набивочной машины.
995. Должен знать:
устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования;
артикулы, размеры и ассортимент шнура;
правила ухода за применяемым оборудованием.

236. Оператор плетельной машины

Параграф 1. Оператор плетельной машины, 3-й разряд

996. Характеристика работ:
плетение шнуров, фалов, тесьмы и кружев из различных видов волокон и эластомерных нитей на плетельных машинах различных конструкций;
контроль качества поступающего сырья, его соответствия номинальной линейной плотности;
заправка плетельной машины нитями основы и оплетки;
смена шпуль и катушек, ликвидация обрывов нитей, регулирование натяжения нитей основы и оплетки;
удаление шишек, утолщений, излишней намотки пряжи на шпулях;
проверка качества вырабатываемой продукции, наблюдение за работой веретен и вытяжного аппарата;
снятие показаний счетчика выработки продукции;
участие в сдаче обслуживаемых машин в ремонт и приеме их из ремонта;
чистка и обмахивание плетельных машин.
997. Должен знать:
устройство, принцип работы и взаимодействие основных механизмов обслуживаемых машин;
ассортимент и заправочный расчет вырабатываемых изделий;
методы определения сортности готовых изделий;
правила ухода за применяемым оборудованием;
способы и периодичность чистки.

Параграф 2. Оператор плетельной машины, 4-й разряд

998. Характеристика работ:
плетение спецшнура из различных видов волокон на плетельных машинах;
контроль качества поступающего сырья, соответствия его номинальной линейной плотности;
плетение кружев на плетельно-басонных машинах, оснащенных электронным программным управлением или жаккардовым аппаратом;
заправка обслуживаемых машин;
ведение технологического процесса с применением рациональных приемов работы, обеспечивающих качество вырабатываемой продукции и экономное расходование сырья;
выполнение профилактических работ по предупреждению обрывности нитей.
999. Должен знать:
устройство, принцип работы и взаимодействие основных механизмов обслуживаемых машин;
ассортимент, артикулы и заправочный расчет вырабатываемых изделий;
способы вывязывания узлов при ликвидации обрыва нитей основы и оплетк;
требования, предъявляемые к качеству используемого сырья.

237. Оплавщик полотна и изделий

Параграф 1. Оплавщик полотна и изделий, 2-й разряд

1000. Характеристика работ:
оплавка полотна, изделий из синтетических волокон и концов нитей, оставшихся после обшивки, иглой с электроподогревом или электропаяльником;
промер изделий для определения размера среза, выравнивание изделий в соответствии с рисунком и техническими условиями;
наблюдение за качеством оплавки, нагревом иглы с целью предупреждения дефектов;
регулирование размера шага иглы и скорости оплавки в зависимости от свойства ткани;
устранение обнаруженных дефектов.
1001. Должен знать:
устройство и принцип работы применяемого оборудования;
виды тканей и их свойства;
способы оплавки изделий в соответствии с рисунком и техническими требованиями.

238. Отделочник волокна

Параграф 1. Отделочник волокна, 3-й разряд

1002. Характеристика работ:
чесание капронового волокна и конского волоса на ручных гребнях;
получение и подготовка к отделке капрона, конского волоса, отходов капрона и волоса: рубка на отрезки определенной длины и укладка в штабель, смачивание керосином для достижения полного выпрямления;
транспортирование подготовленного капрона, конского волоса на стол перед гребенкой и проборка по установленной длине;
чесание капрона с применением керосина, увязка капрона, конского волоса в рулоны и вытяжка вручную;
доведение капрона, конского волоса до соответствующей длины согласно ширине вырабатываемой бортовой ткани, связывание капрона, конского волоса в «шурупы», обрезка концов и сдача готовой продукции.
1003. Должен знать:
способы отделки капронового волокна и конского волоса;
виды обрабатываемого сырья;
требования предъявляемые к его качеству;
методы сортировки и обработки сырья;
правила упаковки и сдачи готовой продукции.

239. Разрисовщик ткани

Параграф 1. Разрисовщик ткани, 2-й разряд

1004. Характеристика работ:
разрисовка по трафарету штучных изделий на ткани из различных видов текстильных волокон;
раскладка ткани на столе, проверка качества трафаретов и устранение их дефектов;
последовательное наложение на ткань трафаретов и разрисовка изделий рисунками растительного, геометрического и других орнаментов при помощи кисти или тампона;
проверка совпадения рисунка на полотне;
снятие изделия с рабочего стола, сушка его и сдача в установленном порядке.
1005. Должен знать:
приемы разрисовки ткани по трафарету, последовательность наложения трафаретов на ткань;
виды и свойства тканей и красок, размеры и артикулы штучных изделий;
государственные стандарты и технические условия на разрисовку ткани.

Параграф 2. Разрисовщик ткани, 3-й разряд

1006. Характеристика работ:
разрисовка по контуру холодным или горячим батиком штучных изделий: платков, косынок, шарфов, кашне и других на ткани из различных волокон по образцу художника рисунками крупных форм путем их заливки и рисунками типа «горох», «шотландка» в одно-два перекрытия при помощи батик-штифтов, кистей, трубочек и других приспособлений;
накалывание полотна на раму с соблюдением необходимого натяжения;
проверка контура рисунка, при необходимости дорисовка его;
проверка качества полотна, подбор и составление красок соответствующих цветов и оттенков по заданному образцу;
сушка разрисованных изделий, снятие с рам и сдача их в установленном порядке.
1007. Должен знать:
технику выполнения разрисовки ткани холодным и горячим батиком рисунков крупных форм в одно-два перекрытия и рисунков типа «горошек» и «шотландка»;
правила пользования применяемыми приспособлениями;
способы изменения цвета красок в процессе запаривания.

Параграф 3. Разрисовщик ткани, 4-й разряд

1008. Характеристика работ:
разрисовка по контуру или свободной росписью, холодным или горячим батиком по образцу художника штучных изделий: платков, шарфов, косынок, кашне и других на ткани из различных видов текстильных волокон рисунками растительного и геометрического орнаментов мелких форм, сочетанием мелких и крупных форм;
наводка вручную контура рисунка при помощи шаблонов или проверка контура рисунка, а при необходимости дорисовка его;
разрисовка изделий путем заливки, закрашивания и доработки сухим тампоном, наложением красок в два-три и более перекрытия при помощи соответствующих приспособлений;
при наличии текстильных дефектов на ткани - устранение их путем соответствующего дополнения рисунка.
1009. Должен знать:
технику выполнения разрисовки ткани свободной росписью, холодным и горячим батиком рисунками мелких форм;
сочетанием мелких и крупных форм растительного и геометрического орнаментов.

Параграф 4. Разрисовщик ткани, 5-й разряд

1010. Характеристика работ:
разрисовка свободной росписью, холодным или горячим батиком по образцу художника штучных изделий: платков, шарфов, косынок и других на ткани из различных видов текстильных волокон рисунками растительных и тематических орнаментов при работе «от пятна» в три и более перекрытий и роспись форм рисунка и фона сухим тампоном;
изготовление копий-эталонов всех видов росписи для массового выпуска изделий;
реставрация изделий после запаривания.
1011. Должен знать:
технику выполнения различных способов разрисовки изделий;
последовательность выполнения рисунка на ткани, художественное сочетание красок и форму рисунка;
способы реставрации изделий после запаривания.

240. Склеивальщик нитей и текстильно-галантерейных изделий

Параграф 1. Склеивальщик нитей и текстильно-галантерейных
изделий, 1-й разряд

1012. Характеристика работ:
нанесение клея на детали и ткани и приклеивание их на фасонные картонки, загибание углов ткани, изготовление вручную вставок для мужских подвязок и помочей;
приготовление клея и получение кроеных деталей (вставок);
подсчет готовых вставок, складывание их в пачки и связывание, укладывание в коробки и сдача в установленном порядке.
1013. Должен знать:
назначение и формы готовых вставок, применяемые для них ткани;
способы приготовления клея;
требования, предъявляемые к качеству вставок.

Параграф 2. Склеивальщик нитей и текстильно-галантерейных
изделий, 2-й разряд

1014. Характеристика работ:
наклеивание деталей из ткани на фасонные картонки и изготовление на полуавтомате вставок для мужских подвязок и помочей, склеивание нитей для упаковочной тесьмы с одновременным подкрашиванием на проходном аппарате;
подготовка обслуживаемого оборудования к работе;
приготовление клея, крахмала и красителей;
получение кроя и сырья, заправка их в обслуживаемое оборудование;
наблюдение за технологическим процессом, концентрацией растворов;
ликвидация обрывов нитей;
съем готовой продукции, упаковка и сдача в установленном порядке.
1015. Должен знать:
устройство, принцип работы и взаимодействие основных механизмов обслуживаемого оборудования, линейную плотность и число сложений склеиваемых нитей;
назначение вставок и применяемые для них ткани;
формы вставок по видам склеиваемых изделий;
способы приготовления клея, крахмала и красителей технологические режимы крашения;
склеивания и сушки.

241. Термоотделочник текстильно-галантерейных изделий

Параграф 1. Термоотделочник текстильно-галантерейных
изделий, 2-й разряд

1016. Характеристика работ:
ведение процесса влажно-тепловой обработки синельки на гладильно-отпаривающей машине, заправка синельки в стойки машины, нагретые трубки и приемно-намоточный механизм;
регулирование подачи пара, степени нагрева и увлажнения в зависимости от свойств волокна и вида синельки.
1017. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования и взаимодействие его основных механизмов;
температурный режим влажно-тепловой обработки изделий и степень влажности.

Параграф 2. Термоотделочник текстильно-галантерейных
изделий, 3-й разряд

1018. Характеристика работ:
ведение процесса глажения кружев и других текстильно-галантерейных изделий на гладильно-отпаривающей машине с соблюдением заданного технологического режима;
транспортирование текстильно-галантерейных изделий и заправка их в обслуживаемую машину, регулирование подачи пара, системы нагрева и увлажнения;
наблюдение за движением обрабатываемых изделий, установленным прижимом валов, предотвращение образования загнутых кромок;
контроль качества изделий с устранением дефектов;
определение сортности, съем изделий и транспортирование в установленное место;
чистка и смазка обслуживаемого оборудования.
1019. Должен знать:
устройство и принцип работы гладильно-отпаривающих машин, температурно-влажностный режим обработки изделий;
виды, ассортимент и артикулы обрабатываемых изделий;
государственные стандарты и технические условия на глажение кружев и других изделий;
порядок заполнения сопроводительной документации.

242. Цветочница

Параграф 1. Цветочница, 1-й разряд

1020. Характеристика работ:
изготовление стебельков цветов из заготовленных деталей;
нарезка проволоки и других материалов на полосы и их окраска, проверка качества;
сдача изготовленных полуфабрикатов цветов в установленном порядке.
1021. Должна знать:
технологию подготовки простых деталей для изготовления цветов;
свойства и виды применяемых материалов;
правила пользования инструментом;
методы определения качества полуфабрикатов цветов.

Параграф 2. Цветочница, 2-й разряд

1022. Характеристика работ:
изготовление без тепловой обработки декоративных цветов из ткани и других материалов, составных частей цветка: тычинки, листьев, сердцевины;
сбор цветка из одной, двух деталей кроя независимо от обработки деталей и вида цветов;
изготовление веток из отрезков синели на проволочной основе.
1023. Должна знать:
технологию изготовления цветов;
свойства применяемых материалов;
приемы оформления цветов;
ассортимент изготавливаемых изделий;
государственные стандарты и технические условия на изготовление цветов.

Параграф 3. Цветочница, 3-й разряд

1024. Характеристика работ:
изготовление с применением тепловой обработки декоративных цветов из тканей и других материалов, отделочных и свадебных цветов и букетов, свадебных венков, цветов на каркасе, цветов декоративных с теневой, художественной раскраской отдельных деталей;
составление красок, художественная раскраска и тепловая обработка деталей;
изготовление тычинок, сердцевины цветов способом вязания или тепловой обработки;
сборка цветов из трех и более деталей кроя независимо от обработки деталей;
сборка веток, букетов, венков.
1025. Должна знать:
технологию изготовления цветов различных видов;
свойства применяемых материалов и красок;
правила пользования приспособлениями;
приемы художественного изготовления и оформления цветов и букетов.

Параграф 4. Цветочница, 4-й разряд

1026. Характеристика работ:
изготовление шляп и венков свадебных на плетеном каркасе, ритуальных изделий (венки, букеты декоративные из искусственных цветов в корзине и другое);
плетение каркаса, изготовление декоративных элементов;
сборка шляп и венков свадебных на плетеном каркасе и составных частей ритуальных изделий.
1027. Должна знать:
технологию изготовления и сборки свадебных и ритуальных изделий;
приемы плетения различных каркасов, художественного изготовления и оформления изделий.

243. Штамповщик

Параграф 1. Штамповщик, 1-й разряд

1028. Характеристика работ:
штампование овальных, круглых и других линий деталей цветка из ткани и других материалов на ручных или механических штампах;
проверка исправности штампов и качества применяемых материалов для изготовления деталей цветка;
установка и регулирование положения штампа;
сдача заготовок в установленном порядке.
1029. Должен знать:
назначение и принцип работы штампов;
правила ухода за ними и способы их установки;
приемы штампования деталей цветов;
виды заготовок для изготовления цветов;
свойства применяемых материалов.

Параграф 2. Штамповщик, 2-й разряд

1030. Характеристика работ:
штампование деталей вставок из кожи, картона для погонов, помочей на ручных или механических штампах;
проверка исправности штампов.
1031. Должен знать:
устройство штампов;
приемы штампования деталей;
виды заготовок;
свойства применяемых материалов.

Параграф 3. Штамповщик, 3-й разряд

1032. Характеристика работ:
штампование деталей цветка из различных материалов на вырубных прессах;
установка и регулирование положения штампа по высоте;
подкладывание материала под штамп, просечка деталей;
контроль качества просеченных линий деталей, комплектности.
1033. Должен знать:
устройство и принцип работы применяемого оборудования;
правила его эксплуатации;
свойства поступающих материалов и нормы их использования;
методы рационального раскроя;
виды, размеры и количество вырубаемых деталей изделий, их конфигурацию;
требования государственных стандартов и технических условий к материалам и вырубленным деталям.

Раздел - 12. Пенькоджутовое производство

244. Изготовитель веревочных изделий

Параграф 1. Изготовитель веревочных изделий, 2-й разряд

1034. Характеристика работ:
изготовление веревок или шпагата с помощью приспособлений или вручную;
скручивание нитей в пряди и прядей в веревку;
ликвидация обрывов;
смена питающих паковок, устранение пропусков, перекрутов;
чистка веревочных изделий и транспортирование в установленное место;
уход за обслуживаемым оборудованием и смазка трущихся поверхностей.
1035. Должен знать:
ассортимент веревочных изделий, технические условия на них;
способы устранения дефектов и требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;
правила заправки применяемых приспособлений;
способы и периодичность чистки и смазки трущихся поверхностей.

245. Намотчик пряжи

Параграф 1. Намотчик пряжи, 2-й разряд

1036. Характеристика работ:
намотка пряжи на мотальной машине после пропитки;
установка клубков пряжи в шпулярник;
соединение концов пряжи в пряди и заправка их на катушку;
пропуск пряжи через ванну с пропиточным составом;
ликвидация обрывов пряжи при намотке;
транспортирование и складирование катушек с намотанной пряжей;
контроль за натяжением и пропитыванием пряжи, за температурой пропиточного состава;
чистка мотальной машины и смазка трущихся поверхностей.
1037. Должен знать:
линейную плотность пряжи, рецептуру и температуру нагрева пропиточного состава;
требования, предъявляемые к качеству пропитки и намотки пряжи;
способы и периодичность чистки и смазки мотальной машины.

246. Оператор канатной машины

Параграф 1. Оператор канатной машины, 3-й разряд

1038. Характеристика работ:
ведение процесса свивания прядей, канатов и других крученых изделий из натуральных и химических волокон на канатной машине в соответствии с действующими техническими условиями под руководством оператора канатной машины более высокой квалификации;
замена катушек с пряжей, каболкой на шпулярнике канатной машины;
вдевание нитей в глазки распределительной планки шпулярника;
предупреждение пропусков и ликвидация обрывов пряжи, каболки;
заделка петель на прядях, накладка на приспособление для их вытягивания;
надевание прядей на крючки и подтягивание их к лафету;
наблюдение за свиванием канатов и других крученых изделий;
заводка прядей под валики в прорези чекмаря;
ликвидация петель на концах прядей после свивания;
съем канатов и других крученых изделий с крючков машины;
сборка и укладка витков каната и других крученых изделий в бухту;
увязка бухты, снятие ее со сборочного станка и транспортировка к месту упаковки;
чистка применяемого оборудования и смазка трущихся поверхностей.
1039. Должен знать:
устройство канатной машины и взаимодействие ее узлов, виды волокон, линейную плотность пряжи, каболки, конструкцию;
виды и размеры канатов и других крученых изделий;
требования, предъявляемые к их качеству;
правила заправки сборочного станка, сборки канатов и других крученых изделий, укладки их в бухты;
способы и периодичность чистки и смазки применяемого оборудования.

Параграф 2. Оператор канатной машины, 4-й разряд

1040. Характеристика работ:
ведение процесса свивания прядей, канатов и других крученых изделий из натуральных и химических волокон на канатной машине;
замена регистров, калибровых втулок, чекмарей, подбор сменных шестерен;
обеспечение правильного распределения пряжи, каболки по концентрическим окружностям регистра;
управление подвижной тягально-свивальной машиной, механической свивальной тележкой;
подача сигналов о пуске и остановке канатной машины при обрыве прядей;
вытягивание и докрутка прядей;
надевание прядей перед свиванием на крючки тягально-свивальной машины;
контроль качества пряжи, каболки, прядей, канатов и других крученых изделий;
чистка применяемого оборудования и смазка трущихся поверхностей.
1041. Должен знать:
устройство канатной машины и взаимодействие ее узлов;
способы устранения неполадок в работе канатной машины;
виды волокон, линейную плотность пряжи, каболки и прядей;
конструкцию и особенности свивания канатов и других крученых изделий;
требования, предъявляемые к их качеству;
способы определения качества пряжи, каболки по внешним признакам;
способы и периодичность чистки и смазки применяемого оборудования.

247. Оператор канатовьющих и веревочных машин

Параграф 1. Оператор канатовьющих и веревочных машин, 4-й разряд

1042. Характеристика работ:
ведение процесса свивания канатов, веревок и других крученых изделий из натуральных и химических волокон на стационарных канатовьющих, канатоплетельных и веревочных машинах второго кручения в соответствии с государственными стандартами и техническими условиями;
смена питающих паковок с помощью электротельфера или вручную;
заправка прядей в регистр обслуживаемой машины, каната, веревки и других крученых изделий на тяговое колесо и в приемную катушку машины;
установка калибров, втулок, регистров и подбор сменных шестерен в соответствии с размерами вырабатываемых канатов, веревок и других крученых изделий;
ликвидация обрывов прядей, каната, веревки;
контроль за натяжением и правильным формированием каната, веревки и других крученых изделий в бухты;
снятие наработанной бухты электротельфером или вручную;
обвязка и закрепление ярлыка на бухте;
сбор и сдача отходов;
чистка обслуживаемых машин и смазка трущихся поверхностей.
1043. Должен знать:
устройство канатовьющих, канатоплетельных и веревочных машин второго кручения;
принцип работы и взаимодействие их механизмов;
виды и размеры канатов, веревок и других крученых изделий;
требования, предъявляемые к качеству вырабатываемых крученых изделий;
правила пользования электротельфером и укладки крученых изделий в бухты;
государственные стандарты и технические условия на крученые изделия;
виды и нормы отходов;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемых машин.

248. Оператор мяльно-чесальной машины

Параграф 1. Оператор мяльно-чесальной машины, 3-й разряд

1044. Характеристика работ:
ведение процесса промина, чесания и эмульсирования длинного волокна джута, кенафа на мяльных, мяльно-чесальных машинах;
смешивание волокна и равномерный настил его на питающий транспортер машины, пропуск волокна через машину;
регулирование подачи эмульсии, наносимой на волокно, в зависимости от его вида и качества;
контроль за правильностью прохождения волокна через гребенное поле обслуживаемой машины и намотки ленты рулонным аппаратом;
прием рулонов и складывание их для отлежки;
ликвидация намотов на рабочих органах обслуживаемых машин;
участие в приеме обслуживаемых машин из ремонта, чистка и смазка трущихся поверхностей.
1045. Должен знать:
устройство мяльных, мяльно-чесальных машин;
принцип работы и взаимодействие их механизмов;
виды волокон и состав смесок;
требования, предъявляемые к настилу каждого вида волокна;
технологический режим эмульсирования;
нормы расхода эмульсии;
способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемых машин.

249. Оператор плетельного оборудования

Параграф 1. Оператор плетельного оборудования, 3-й разряд

1046. Характеристика работ:
ведение процесса изготовления набивок, шнуров на плетельных машинах;
подготовка катушек с пряжей и заправка их в плетельные машины в соответствии с технологическим режимом;
наблюдение за правильным формированием набивок или шнуров, предупреждение пропусков;
заполнение ванны составом для пропитки набивок, шнуров;
удаление дефектных петель и концов с поверхности набивок, шнуров;
перемотка готовой продукции в бухты, снятие бухт;
чистка плетельных машин и смазка трущихся поверхностей.
1047. Должен знать:
устройство плетельных машин;
принцип работы и взаимодействие их механизмов, ассортимент вырабатываемых набивок, шнуров;
правила заправки нитей в плетельные машины;
причины обрывности пряжи и меры по их предупреждению и устранению;
требования, предъявляемые к качеству набивок, шнуров;
рецептуру пропиточного состава и температурный режим пропитки;
способы и периодичность чистки и смазки плетельных машин.

250. Оператор пропиточного оборудования

Параграф 1. Оператор пропиточного оборудования, 2-й разряд

1048. Характеристика работ:
ведение процесса приема пропитанных противогнилостным и антикоррозионным составом виц, прядей с выпускных валиков пропиточного аппарата;
установка тележки к вытяжному аппарату;
навивка виц, прядей;
взвешивание виц, прядей и контроль за их пропитыванием;
наблюдение за работой вытяжного механизма пропиточного аппарата;
ликвидация намотов на вытяжных валиках, контроль за натяжением пряжи в вицах, прядях;
транспортирование виц, прядей к мотальным машинам;
чистка пропиточного аппарата.
1049. Должен знать:
устройство пропиточного аппарата, линейную плотность пряжи;
требования, предъявляемые к укладке виц, прядей;
способы определения качества пропитывания виц, прядей;
способы и периодичность чистки пропиточного аппарата.

Параграф 2. Оператор пропиточного оборудования, 3-й разряд

1050. Характеристика работ:
ведение процесса пропитывания виц, прядей, сердечников и канатов противогнилостным и антикоррозионным составом на пропиточных аппаратах различных систем под руководством оператора пропиточного оборудования более высокой квалификации;
заполнение котлов пропиточным составом;
ликвидация обрывов и намотов прядей;
контроль за правильностью и равномерностью пропитывания, уровнем пропиточного состава в котлах;
регулирование процесса пропитки в зависимости от размера пропитываемых изделий;
чистка пропиточного оборудования и смазка трущихся поверхностей.
1051. Должен знать:
устройство пропиточного оборудования и взаимодействие механизмов;
технологический режим пропитки;
рецептуру пропиточных составов;
требования, предъявляемые к качеству пропитанных изделий;
способы и периодичность чистки и смазки пропиточного оборудования.

Параграф 3. Оператор пропиточного оборудования, 4-й разряд

1052. Характеристика работ:
ведение процесса пропитывания виц, прядей, сердечников и канатов противогнилостным и антикоррозионным составом на пропиточных аппаратах различных систем;
заправка пропитываемых изделий на вытяжные барабаны;
обеспечение качественного пропитывания изделий путем регулирования подачи пропиточного состава, температурного режима, отжима и скорости пропитывания;
контроль за рецептурой пропиточных составов и весом пропитанных изделий;
обеспечение непрерывности технологического процесса;
установка на пропиточный аппарат бухт с изделиями для пропитывания;
наблюдение за работой пропиточного аппарата;
контроль за правильной намоткой бухт пропитанных изделий, ликвидация намотов и обрывов;
снятие бухт пропитанных изделий, обвязка и их маркирование;
чистка пропиточного оборудования и смазка трущихся поверхностей.
1053. Должен знать:
устройство пропиточного аппарата;
технологический режим пропитывания виц, прядей, сердечников или канатов;
рецептуру приготовления пропиточных составов, линейную плотность пряжи, размеры крученых изделий;
требования, предъявляемые к качеству пропитанных виц, прядей, сердечников или канатов;
государственные стандарты на пропитанные крученые изделия.

251. Оператор прядевьющей машины

Параграф 1. Оператор прядевьющей машины, 3-й разряд

1054. Характеристика работ:
ведение процесса скручивания (свивания) прядей для изготовления канатов, веревок и других крученых изделий из натуральных и химических волокон на стационарных прядевьющих машинах различных систем в соответствии с действующими техническими условиями;
заправка пряжи, каболки в регистры прядевьющей машины;
установка калибров в соответствии с размерами прядей;
смена питающих паковок с соблюдением правильного разгона ставок;
ликвидация обрывов пряжи, каболки, пряди;
контроль качества вырабатываемых прядей;
предупреждение и ликвидация пропусков, перекрутов, утолщенных мест;
регулирование натяжения пряжи, каболки прядей и плотности намотки прядей;
снятие наработанных катушек и установка пустых;
сбор и сдача отходов;
чистка прядевьющей машины и смазка трущихся поверхностей.
1055. Должен знать:
устройство прядевьющих машин и взаимодействие их механизмов;
виды волокон, линейную плотность пряжи, каболки, структуру прядей и технические условия на них;
правила заправки прядевьющих машин;
виды и нормы отходов;
способы и периодичность чистки и смазки трущихся поверхностей прядевьющей машины.

252. Оператор трясильной машины

Параграф 1. Оператор трясильной машины, 2-й разряд

1056. Характеристика работ:
ведение процесса очистки, рыхления и смешивания короткого волокна на трясильной машине;
равномерная загрузка короткого волокна на питающий транспортер машины или в автопитатель;
наблюдение за правильным прохождением волокна через гребенное поле, правильной работой эмульсирующего аппарата и равномерным нанесением эмульсии на волокно;
снятие намотов волокна с валиков транспортера;
удаление отходов из-под трясильной машины;
чистка обслуживаемой машины и смазка трущихся поверхностей.
1057. Должен знать:
устройство трясильной машины, виды короткого волокна;
правила смешивания и настила волокна на питающий транспортер или загрузки в автопитатель;
технологический режим обработки волокна.

253. Прессовщик отходов

Параграф 1. Прессовщик отходов, 2-й разряд

1058. Характеристика работ:
прессование отходов в кипы на паковочном прессе;
подготовка отходов и паковочных материалов;
взвешивание отходов и паковочных материалов;
прессование кип;
предотвращение смешивания различных видов и сортов отходов;
закрепление кип, маркировка и транспортирование кип в установленное место;
чистка паковочного пресса и смазка трущихся поверхностей.
1059. Должен знать:
устройство и принцип работы паковочного пресса;
виды и сорта отходов, размеры и вес кип;
требования, предъявляемые к качеству упаковки;
нормы расхода паковочных материалов;
правила упаковки грузов, отправляемых на экспорт, порядок маркировки кип.

254. Приготовитель волокна

Параграф 1. Приготовитель волокна, 2-й разряд

1060. Характеристика работ:
приготовление вручную всех видов волокон для промина и чесания на кипоразбивателях, мяльных, мяльно-чесальных, горизонтально-чесальных, пенькочесальных и чесальных машинах;
транспортирование волокна к рабочему месту;
закладывание волокна в стеллажи для отлежки, укрытие его покрывалами для согревания.
1061. Должен знать:
виды волокон;
установленный вес горсти;
правила закладывания волокна в стеллажи и способы его укрытия.

255. Приготовитель пропиточного состава

Параграф 1. Приготовитель пропиточного состава, 3-й разряд

1062. Характеристика работ:
приготовление противогнилостных и антикоррозионных составов для пропитывания канатной пряжи, прядей, сердечников и канатов в соответствии с рецептурой;
подача насосом компонентов составов в емкости;
варка пропиточных составов;
регулирование температуры и давления пара;
подача состава из баков в ванны пропиточных аппаратов и контроль за его уровнем;
отбор пропиточных составов для химических анализов;
проверка исправности насосов, баков и змеевиков;
транспортирование емкостей с компонентами составов, раскупорка их и транспортирование освободившейся тары в установленное место;
чистка площадок резервуаров, баков, змеевиков и смазка насосов.
1063. Должен знать:
устройство насосов, резервуаров, баков, змеевиков;
правила эксплуатации и ухода за ними;
правила заполнения емкостей противогнилостными и антикоррозионными составами;
рецептуру пропиточных составов и технологический режим варки.

Раздел - 13. Производство ваты

256. Выгребальщик пуха и отходов

Параграф 1. Выгребальщик пуха и отходов, 2-й разряд

1064. Характеристика работ:
периодическое выгребание и удаление пуха и отходов из-под чесальных машин при помощи пневматической системы или вручную;
наблюдение за удалением пуха и отходов;
сбор пуха и отходов в мешки по видам и транспортирование в установленное место.
1065. Должен знать:
места выгребания пуха и отходов из-под чесальных машин;
виды и нормы выхода пуха и отходов;
маршрут обхода чесальных машин.

257. Выгружальщик хлопка

Параграф 1. Выгружальщик хлопка, 3-й разряд

1066. Характеристика работ:
выгрузка сырого хлопка и подача его на транспортер для дальнейшей обработки с одновременной отбраковкой непробеленного хлопка вручную и при помощи гидромонитора;
определение качества отбелки хлопка по внешнему виду;
загрузка непробеленного хлопка в специальный чан для повторной обработки;
обслуживание транспортера, чистка чанов.
1067. Должен знать:
правила выгрузки и отбраковки хлопка;
требования, предъявляемые к качеству отбеленного хлопка;
способы определения качества отбелки по внешнему виду;
государственные стандарты или технические условия на вату;
правила эксплуатации транспортера и гидромонитора и ухода за ними.

258. Обрубщик ватников

Параграф 1. Обрубщик ватников, 2-й разряд

1068. Характеристика работ:
обрубка краев ватников вручную или на резальной машине;
разрубка ватников на определенное число частей, соответствующее техническим условиям;
укладка ватников на стеллажи;
заточка ножей резальной машины.
1069. Должен знать:
устройство резальной машины;
правила эксплуатации и ухода за ней;
правила резки и обрубки краев ватников;
технические условия на изготовление ватников;
ассортимент изготавливаемых деталей;
чертежи деталей при обрубке ватников.

259. Оператор мойно-отжимного агрегата

Параграф 1. Оператор мойно-отжимного агрегата, 3-й разряд

1070. Характеристика работ:
ведение процесса промывки, отжима, рыхления и сушки хлопка на мойно-отжимном агрегате, сагрегированном с сушильным агрегатом;
заполнение ванны водой и загрузка хлопка;
периодическая смена воды;
поддержание установленного уровня воды;
обеспечение равномерной подачи хлопка в мойно-отжимной агрегат и доставка неиспользованного хлопка в установленное место;
обеспечение нормального отжима хлопка;
равномерная подача отжатого хлопка в автопитатель;
удаление непромытого хлопка.
1071. Должен знать:
устройство мойно-отжимного агрегата;
правила эксплуатации и ухода за ним;
технологические режимы промывки, отжима и сушки хлопка;
способы регулирования отжима хлопка на агрегате и скорости рабочих органов автопитателя;
свойства химических материалов, применяемых при промывке хлопка.

260. Оператор разрыхлительно-трепального агрегата

Параграф 1. Оператор разрыхлительно-трепального агрегата, 4-й разряд

1072. Характеристика работ:
ведение процесса первичного рыхления, очистки и трепания хлопка и других компонентов смеси (линта отходов) на разрыхлительно-трепальном агрегате, входящем в поточную линию;
настил хлопка и других компонентов смеси на питающую решетку питателей-смесителей;
обеспечение равномерного смешивания и схода ставки;
бесперебойное питание разрыхлительных машин агрегата и бесхолстовой трепальной машины;
наблюдение за процессом рыхления и трепания смеси на машинах агрегата, за работой пневмотранспорта;
периодическое удаление отходов из-под машин при помощи пневмосистемы и вручную;
уход за обслуживаемыми машинами в соответствии с установленным графиком.
1073. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
наименование поступающего в переработку сырья;
состав сортировки;
нормы выхода отходов;
требования, предъявляемые к качеству перерабатываемого сырья.

261. Оператор чесально-дублировочного агрегата

Параграф 1. Оператор чесально-дублировочного агрегата, 3-й разряд

1074. Характеристика работ:
ведение процесса чесания и дублирования прочеса и марли при выработке фильтров на чесально-дублировочном агрегате;
подготовка агрегата к работе: заправка чесальной машины холстом, установка рулонов марли в специальное устройство и сшивка концов, заправка швейной машины;
контроль качества прочеса, настила ватки на преобразователь, обрезки и обметки краев фильтров;
проверка работы ножа на швейной машине;
ликвидация обрыва прочеса и дублированной ватки;
выравнивание краев фильтра;
ликвидация загрязненных мест в полотне;
снятие наработанного рулона фильтров, укладка на стол, установка товарного валика в зажимы товарного регулятора;
заправка нового рулона фильтров;
сбор окраек полотна и сдача их на переработку.
1075. Должен знать:
устройство обслуживаемого агрегата;
правила эксплуатации и ухода за ним;
основные заправочные параметры по выработке фильтров;
вид и линейную плотность холста, прошивной нити;
государственные стандарты на фильтры;
требования, предъявляемые к качеству фильтров.

262. Проклеивальщик ватилина

Параграф 1. Проклеивальщик ватилина, 2-й разряд

1076. Характеристика работ:
ведение процесса проклеивания и сушки изнаночной стороны ватилина на сушильно-клеевой машине под руководством проклеивальщика ватилина более высокой квалификации;
наполнение бака клеевой эмульсией, включение механизма для сбивания пены;
равномерное распределение эмульсии по всей площади движущегося полотна ватилина;
ликвидация задиров и обрывов ватилина;
наблюдение за качественным проклеиванием ватилина;
чистка обслуживаемой машины.
1077. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
нормы нанесения клеевой эмульсии;
требования, предъявляемые к качеству готового ватилина;
способы ликвидации задиров и обрывов ватилина.

Параграф 2. Проклеивальщик ватилина, 3-й разряд

1078. Характеристика работ:
ведение процесса проклеивания и сушки лицевой стороны ватилина на сушильно-клеевой машине;
подготовка машины к работе: загрузка компонентов в чан для варки клеевой эмульсии, пуск пара и варка эмульсии, транспортирование приготовленной эмульсии к машине, разогрев сушильной части машины;
настилание холста на движущуюся питающую решетку сушильно-клеевой машины, заправка его встык;
равномерное проклеивание движущегося полотна ватилина;
наблюдение за качеством проклеенного полотна, поступающего в сушильную часть машины и готового ватилина;
ликвидация задиров и обрывов ватилина;
регулирование температуры в сушилке;
снятие рулонов готовой продукции;
чистка питающего цилиндра.
1079. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
требования, предъявляемые к качеству ватилина;
нормы нанесения клеевой эмульсии на движущееся полотно;
рецептуру и способы приготовления клеевой эмульсии;
приемы заправки холстов встык, ликвидация задиров и обрывов полотна, снятие готового ватилина;
правила регулирования скорости прохождения ватилина через сушильно-клеевую машину;
технологический режим сушки ватилина.

263. Расфасовщик ваты

Параграф 1. Расфасовщик ваты, 2-й разряд

1080. Характеристика работ:
расфасовка ваты вручную по заданному весу;
доставка пластов ваты к рабочему месту, раскладка их и деление на разновесы в соответствии с государственными стандартами;
взвешивание ваты и подача ее на питательный столик руловочной машины или полуавтомата;
закладка разновесов ваты в желобки и подводка их под валики руловочной машины или полуавтомата;
наблюдение за процессом образования пачек ваты;
проверка точности работы весов.
1081. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
ассортимент вырабатываемой ваты;
государственные стандарты, технические условия и требования, предъявляемые к качеству расфасовки ваты;
правила пользования весами.

264. Стерилизаторщик ваты

Параграф 1. Стерилизаторщик ваты, 2-й разряд

1082. Характеристика работ:
ведение процесса стерилизации ватных изделий в котлах под руководством стерилизаторщика ваты более высокой квалификации;
подготовка котлов и тележек к работе;
проверка арматуры, загрузка продукции в тележки;
подвозка тележек и установка их в котлы;
разгрузка котлов;
подача стерилизованной ватной продукции по монорельсу к стеллажам для разбраковки и пустых тележек для их загрузки;
чистка котлов.
1083. Должен знать:
правила эксплуатации котлов, пароприемников и установленной на них арматуры;
правила ухода за ними, технологический режим стерилизации ваты и ватных изделий;
ассортимент обрабатываемой продукции и ее количество, одновременно загружаемое в котлы;
требования, предъявляемые к качеству упаковки стерилизованной ваты;
предельные нормы давления пара в котлах.

Параграф 2. Стерилизаторщик ваты, 3-й разряд

1084. Характеристика работ:
ведение процесса стерилизации ватных изделий в котлах;
наблюдение за исправностью котлов и арматуры;
загрузка и продувка котлов;
пуск пара в котлы;
соблюдение установленной технологическим режимом длительности стерилизации, давления и температуры пара в котлах;
выпуск пара по окончании процесса стерилизации, охлаждение котлов;
ведение записи процесса стерилизации и учета стерилизованной продукции;
чистка котлов.
1085. Должен знать:
ассортимент ватной продукции, ее назначение и количество изделий, одновременно загружаемое в котел;
технологический режим стерилизации ватных изделий;
правила обращения с котлами, пароприемниками, арматурой, приборами;
предельные нормы давления пара;
требования, предъявляемые к качеству упаковки стерилизованной ваты.

265. Штамповщик ватных фильтров

Параграф 1. Штамповщик ватных фильтров, 4-й разряд

1086. Характеристика работ:
изготовление ватных фильтров на штамповочных прессах;
подача ватного настила;
установка ножа на штамповочном прессе вручную, вырубка ватных фильтров;
подача вырубленной пачки ватных фильтров на стол для разбраковки;
наблюдение за работой штамповочного пресса, качеством вырубленных фильтров, наладка, регулирование и текущий ремонт пресса;
проведение профилактического осмотра обслуживаемого пресса, участие в сдаче его в ремонт и приеме из ремонта;
сбор и сдача ватных отходов;
чистка обслуживаемого пресса и смазка трущихся поверхностей.
1087. Должен знать:
устройство обслуживаемого пресса;
правила эксплуатации и ухода за ним;
технологический процесс изготовления ватных фильтров;
виды перерабатываемого сырья;
государственные стандарты на ватные фильтры;
способы предупреждения и устранения неисправностей обслуживаемого пресса;
правила сдачи пресса в ремонт.

Раздел - 14. Производство нетканых материалов

266. Ватинщик

Параграф 1. Ватинщик, 3-й разряд

1088. Характеристика работ:
выработка ватина на иглопробивном агрегате;
подготовка каркасной ткани и ее заправка;
загрузка волокна в бункер самовеса чесальной машины;
обеспечение непрерывного накалывания каркасной ткани на иглы конвейера;
наблюдение за процессом формирования равномерного волокнистого слоя ватина;
съем наработанного рулона ватина;
обмахивание обслуживаемых машин и выгребание отходов.
1089. Должен знать:
устройство иглопробивного агрегата, взаимодействие узлов и механизмов;
правила ухода за ним;
правила заправки и требования, предъявляемые к качеству каркасной ткани и ватина;
виды и нормы отходов, меры по их сокращению.

267. Накалывальщик растительного войлока

Параграф 1. Накалывальщик растительного войлока, 2-й разряд

1090. Характеристика работ:
выработка растительного войлока на иглонакалывающей машине;
заправка рулона лубяных волокон, дублированных с марлей, и выравнивание настила;
наблюдение за процессом накалывания;
съем и транспортирование волокна к настилочному столу;
уход за машиной.
1091. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним, артикул марли;
свойства и виды лубяных волокон;
приемы снятия и заправки рулонов волокон.

268. Оператор вязально-прошивного оборудования

Параграф 1. Оператор вязально-прошивного оборудования, 4-й разряд

1092. Характеристика работ:
ведение процесса выработки нетканых полотен на вязально-прошивном оборудовании всех видов;
заправка шпулярника бобинами и обслуживаемых машин каркасным полотном;
наблюдение за процессом прошива, натяжением нитей, за равномерным сходом каркасного полотна, пряжи с бобин (сновальных валиков);
ликвидация обрывов пряжи на машине и шпулярнике;
съем наработанного полотна, маркировка;
чистка обслуживаемых машин по установленному графику.
1093. Должен знать:
устройство, принцип работы и взаимодействие механизмов обслуживаемого оборудования и правила ухода за ним;
технологические режимы выработки различных видов нетканых полотен;
требования, предъявляемые к качеству нетканых полотен, линейную плотность пряжи (нитей);
артикул каркасного полотна;
причины обрыва пряжи (нитей) и способы их предупреждения;
виды и нормы отходов, меры по их сокращению.

269. Оператор клеевого оборудования

Параграф 1. Оператор клеевого оборудования, 3-й разряд

1094. Характеристика работ:
ведение технологического процесса получения волокнистого холста с дистанционного пульта управления, накатка клееного полотна на товарный валик;
обслуживание чесальных машин и выпускной части клеевого оборудования под руководством оператора клеевого оборудования более высокой квалификации;
наблюдение за равномерным поступлением волокна в автопитатель чесальной машины, процессом чесания, формированием волокнистого холста, уровнем накопителя, показаниями счетчика длины полотна;
управление работой линии, вибропитателями, чесальными машинами, пультом накатного устройства;
ликвидация обрывов волокнистого холста;
регулирование уровня подъема товарного валика, работы ножей;
съем, взвешивание, упаковка и маркировка наработанного полотна;
контроль за правильной намоткой полотна, отбор образца для лабораторных испытаний;
чистка применяемого оборудования.
1095. Должен знать:
устройство клеевого оборудования, его назначение и взаимодействие механизмов;
правила эксплуатации и ухода за ним;
технологический процесс изготовления клееных полотен;
требования, предъявляемые к качеству волокнистого холста и клееных полотен;
схему пульта управления и правила работы на нем;
приемы съема наработанного полотна;
виды и требования, предъявляемые к качеству перерабатываемого сырья.

Параграф 2. Оператор клеевого оборудования, 4-й разряд

1096. Характеристика работ:
ведение процесса сушки волокнистого холста на клеевом оборудовании всех видов, проклеивание холста под руководством оператора клеевого оборудования более высокой квалификации;
подготовка к работе пропиточной машины и всей перекачивающей системы, сушильных камер (машин);
наблюдение за непрерывной и равномерной подачей волокна, пара в сушилку, нормальным поступлением и прохождением волокнистого холста через пропиточную машину в камеру с распылительным устройством, сушилку, за показаниями приборов, установленных на пульте управления;
регулирование подачи связующего состава в пропиточную машину и воздуха в камеру с распылительным устройством, температуры в сушильных машинах (камерах) и каландрах;
предупреждение обрывов волокнистого холста и полотна, забивки сетки пропиточной машины связующим составом;
контроль ровности волокнистого холста;
слив отработанного связующего состава;
чистка применяемого оборудования.
1097. Должен знать:
устройство и принцип работы пропиточной машины, сушильных камер, каландра;
правила эксплуатации и ухода за обслуживаемым оборудованием;
технологические режимы проклеивания, сушки холста;
свойства применяемых химических материалов, рецептуру связующего состава;
назначение и устройство контрольно-измерительных приборов, установленных на пульте управления.

Параграф 3. Оператор клеевого оборудования, 5-й разряд

1098. Характеристика работ:
ведение процесса образования и проклеивания волокнистого холста на клеевом оборудовании всех видов;
подготовка оборудования к пуску, проверка исправности клеевого оборудования и контрольно-измерительных приборов;
контроль за соблюдением установленных правил заливки рабочих баков связующим составом;
наблюдение за показаниями приборов, установленных на пульте управления, подачей пара в сушилку, правильным движением холста;
обеспечение синхронности работы всех секций клеевого оборудования, контроль за процессом проклеивания волокнистого холста.
1099. Должен знать:
устройство, принцип работы и взаимодействие всех секций клеевого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
нормы расхода сырья, связующего состава, электроэнергии, сжатого воздуха;
технологический режим проклеивания волокнистого холста;
свойства применяемых химических материалов и правила обращения с ними;
рецептуру и концентрацию связующего состава;
требования, предъявляемые к качеству волокнистого материала;
порядок обеспечения синхронности работы обслуживаемого оборудования.

270. Оператор термоскрепляющего оборудования

Параграф 1. Оператор термоскрепляющего оборудования, 5-й разряд

1100. Характеристика работ:
ведение с пульта управления процесса термоскрепления нетканого полотна на термоскрепляющем оборудовании;
подготовка оборудования к пуску, проверка исправности узлов и механизмов машин и контрольно-измерительных приборов;
участие в заправке термоскрепляющего оборудования необходимыми материалами;
контроль длины и ширины нетканого полотна, натяжения и параллельности нетканого полотна, тефлоновой и силиконовой лент, работы накатного устройства и системы нагрева каландров;
регулирование скорости движения и натяжения нетканого полотна;
наблюдение за процессом термоскрепления, работой маслостанции, показаниями приборов, установленным на пульте управления;
регулирование температурного режима, давления, уровня масла, подачи воздуха на охлаждение;
чистка термоскрепляющего оборудования.
1101. Должен знать:
устройство, принцип работы и взаимодействие механизмов термоскрепляющего оборудования;
правила ухода за ним;
требования, предъявляемые к качеству нетканого полотна;
технологический режим термоскрепления;
назначение и принцип действия контрольно-измерительных приборов, установленных на пульте управления.

271. Оператор чесально-вязального оборудования

Параграф 1. Оператор чесально-вязального оборудования, 4-й разряд

1102. Характеристика работ:
ведение процесса выработки нетканых полотен и ватинов на чесально-вязальном оборудовании всех видов;
наблюдение за процессом чесания и вязания, равномерным сходом каркасного полотна, пряжи и нитей со сновальных валиков, навоев, бобин, подачей смеси волокна в автоматический питатель;
загрузка бункера самовеса чесальной машины или заправка оборудования холстом;
установка, смена бобин на шпулярнике;
ликвидация обрывов пряжи и прочеса;
заправка чесально-вязального оборудования каркасным полотном;
смена платин и игл, правка игл;
съем, взвешивание и маркировка наработанного полотна;
чистка обслуживаемого оборудования, снятие намотов, выгребание отходов.
1103. Должен знать:
назначение, устройство и взаимодействие механизмов обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
технологический режим выработки нетканых полотен, линейную плотность прошивной нити (пряжи), холста;
виды переплетения, артикул каркасного полотна;
правила заправки прошивной нити (пряжи), технические условия на вырабатываемую продукцию;
требования, предъявляемые к качеству нетканых полотен и ватинов;
методы определения сортности нетканых полотен и ватинов;
виды и нормы отходов;
меры по их сокращению.

272. Прессовщик растительного войлока

Параграф 1. Прессовщик растительного войлока, 3-й разряд

1104. Характеристика работ:
прессование растительного войлока на механических и гидравлических прессах в кипы установленного размера и веса;
обрезка войлочных изделий на ленточно-раскройных станках;
комплектование, упаковка и маркировка пластин растительного войлока в соответствии с государственными стандартами;
подготовка упаковочной тары;
заточка ножей, уход за применяемым оборудованием.
1105. Должен знать:
устройство и назначение обслуживаемых прессов и ленточно-раскройных станков;
правила эксплуатации и ухода за ними;
допустимое давление пресса;
правила упаковки и маркировки растительного войлока;
требования, предъявляемые к качеству войлочных изделий и государственные стандарты на комплектование;
маркировку и упаковку пластин и изделий из растительного войлока.

273. Проклеивальщик

Параграф 1. Проклеивальщик, 2-й разряд

1106. Характеристика работ:
ведение процесса проклеивания раствором нетканого полотна, изнаночной стороны искусственного меха, ковров и ковровых изделий на сушильно-вулканизационной машине;
наблюдение за подачей нетканого полотна, искусственного меха, ковров, ковровых изделий в машину и качеством нанесения проклеивающего раствора;
устранение вручную (кистью) пропусков проклеивания;
регулирование подачи проклеивающего раствора в сушильно-вулканизационную машину;
заправка шпулярника бобинами, ликвидация обрыва пряжи на обслуживаемой машине и шпулярнике;
съем проклеенного полотна и изделий;
чистка обслуживаемых машин.
1107. Должен знать:
устройство обслуживаемых машин;
правила эксплуатации и ухода за ними;
требования, предъявляемые к качеству проклеивания полотна и изделий;
свойства проклеивающего раствора;
правила натяжения и подачи нетканого полотна, линейную плотность пряжи;
способы и периодичность чистки обслуживаемых машин.

274. Термоусадчик

Параграф 1. Термоусадчик, 3-й разряд

1108. Характеристика работ:
ведение процесса усадки волокнистой основы в термоусадочной камере;
установка рулона полуфабриката в размоточное устройство, подшивка его к заправочному концу, подача рулона в термоусадочную камеру;
наблюдение за температурой термокамеры, натяжением волокнистой основы, регулирование скорости намоточного устройства;
контроль усадки волокнистой основы в соответствии с техническими требованиями;
съем обработанного рулона волокнистой основы, взвешивание и маркировка;
чистка обслуживаемого оборудования.
1109. Должен знать:
устройство обслуживаемого оборудования;
правила эксплуатации и ухода за ним;
назначение применяемых контрольно-измерительных приборов;
требования, предъявляемые к качеству обработанной волокнистой основы и методы контроля ее усадки;
способы и периодичность чистки обслуживаемого оборудования.

Раздел - 15. Сетевязальное производство

275. Изготовитель подбор и гужиков

Параграф 1. Изготовитель подбор и гужиков, 3-й разряд

1110. Характеристика работ:
изготовление верхних и нижних подбор и гужиков (петель) для сетей;
транспортирование бухт каната к рабочему месту и распаковка их;
растягивание каната через металлические опоры (выравнивание крутки);
отмеривание каната определенной длины, резка каната, сращивание сростков встык;
изготовление приух, вплетение отдельных прядей;
отмеривание каната для гужиков, разделение его на отдельные пряди, изготовление гужиков определенного размера.
1111. Должен знать:
приемы изготовления подбор и гужиков;
размеры подбор и гужиков, наименование и размеры канатов;
требования, предъявляемые к качеству изготовленных подбор и гужиков.

276. Контролер сетеизделий

Параграф 1. Контролер сетеизделий, 2-й разряд

1112. Характеристика работ:
контроль качества готовых сетеизделий;
измерение длины сети на мерильной машине, размеров ячей и подсчет количества ячей по ширине сети;
определение количества рядов узлов в сети;
просмотр всех готовых сетеизделий и раскладывание их по ассортименту;
подсчет количества выявленных пороков в сети, заполнение ярлыков с указанием ассортимента и количества пороков;
взвешивание сетей на весах и запись результатов;
транспортирование сетеизделий;
чистка мерильной машины и смазка трущихся поверхностей.
1113. Должен знать:
ассортимент готовых сетеизделий;
правила их измерения, способы определения количества рядов в сетях;
методы разбраковки сетеизделий;
виды пороков в нитях и сетях;
требования, предъявляемые к качеству сетеизделий;
способы и периодичность чистки мерильной машины и смазки трущихся поверхностей.

Параграф 2. Контролер сетеизделий, 3-й разряд

1114. Характеристика работ:
контроль качества сетеизделий в процессе их изготовления;
проверка соответствия техническим условиям толщины ниток, ширины сетеизделий и размера ячей;
проверка правильности среза сетеизделий по длине, формирования и затяжки узлов, равномерности образования ячей, ремонта сетеизделий;
контроль за натяжением ниток;
выявление причин возникновения пороков в сетеизделиях;
предъявление продукции пониженной сортности рабочим и помощникам мастеров, с указанием обнаруженных пороков готовых сетеизделий для принятия мер к их устранению;
составление таблички срезов для выработки сетеизделий в соответствии с заказом;
запись результатов контроля сетеизделий в книге учета.
1115. Должен знать:
ассортимент изготовляемых сетеизделий;
толщину ниток и требования, предъявляемые к качеству ниток и сетеизделий;
технические условия на изготовление сетеизделий;
правила их измерения;
виды пороков ниток и сетеизделий;
способы их выявления и устранения.

Параграф 3. Контролер сетеизделий, 4-й разряд

1116. Характеристика работ:
выборочный контроль правильности определения сортности сетеизделий контролерами сетеизделий более низкой квалификации;
сообщение мастеру о качестве продукции и обнаруженных пороках готовых сетеизделий для принятия мер к их устранению;
участие в рассмотрении претензий и рекламаций от потребителей;
оформление актов и ведение учета сетеизделий не соответствующих государственным стандартам.
1117. Должен знать:
ассортимент готовых сетеизделий;
государственные стандарты на сетеизделия;
методы разбраковки сетей;
причины возникновения пороков на всех стадиях изготовления;
виды пороков сетеизделий, порядок учета их сортности.

277. Крутильщик сеточника

Параграф 1. Крутильщик сеточника, 3-й разряд

1118. Характеристика работ:
кручение нитей и ниток из натуральных и химических волокон на крутильных, тростильно-крутильных и габлировочных машинах;
контроль поступающих для кручения нитей по толщине, числу сложений и качеству намотки, проверка патронов, гильз и катушек;
заправка обслуживаемых машин, замена бобин, катушек, разгон ставок;
ликвидация обрывов нитей и ниток;
соблюдение требований технологического режима, предъявляемых к качеству кручения;
очистка рабочих органов обслуживаемых машин от намотов;
замена изношенных бегунков, рогулек, подвеска оборвавшихся пулек;
участие в снятии и заправке съемов;
сбор и сдача отходов;
уход за обслуживаемыми машинами, участие в приеме машин из ремонта.
1119. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации крутильных, тростильных, тростильно-крутильных и габлировочных машин;
виды, толщину и число сложений перерабатываемых нитей и ниток;
величину и направление крутки;
меры предупреждения и снижения обрывности нитей и ниток;
основные требования, предъявляемые к качеству крученых и некрученых нитей и ниток;
причины возникновения пороков при кручении и способы их предупреждения и устранения;
правила разгона ставок;
виды и нормы отходов и меры по их сокращению;
правила ухода за обслуживаемыми машинами.

278. Намотчик иглиц

Параграф 1. Намотчик иглиц, 1-й разряд

1120. Характеристика работ:
наматывание нитей на иглицы вручную;
связывание концов нитей;
транспортирование намотанных иглиц в установленное место.
1121. Должен знать:
способы наматывания нитей на иглицы вручную;
ассортимент и толщину нитей.

Параграф 2. Намотчик иглиц, 2-й разряд

1122. Характеристика работ:
закрепление нитей на иглицы с последующей заправкой в обслуживаемую машину;
пуск и останов обслуживаемой машины, наблюдение за ее работой;
смена бобин;
снятие намотанных иглиц, транспортирование их в установленное место.
1123. Должен знать:
устройство и принцип работы обслуживаемой машины, толщину нитей;
причины обрывности нитей на обслуживаемой машине и способы их устранения.

279. Оператор размоточной машины

Параграф 1. Оператор размоточной машин, 2-й разряд

1124. Характеристика работ:
размотка или перемотка капроновых сетей с барабана на барабан на размоточной машине;
транспортирование барабанов с сетями к размоточной машине;
установка вала в кронштейны размоточной машины, наблюдение за ее работой;
прикрепление бирки с указанием номера машины, толщины нити, ассортимента сетей;
связывание сетей, снятие барабанов с размоточной машины, транспортирование их в установленное место и укладка;
наполнение бака водой, замачивание в воде барабанов с сетями, выгрузка их из бака;
заправка сетей на вытяжные валы;
наблюдение за равномерным прохождением сетей через вытяжные валы и их укладкой;
транспортирование барабанов к сетевязальным машинам и их установка.
1125. Должен знать:
устройство и правила эксплуатации размоточной машины;
ассортимент капроновых сетей и толщину нитей.

280. Оператор тянульной машины

Параграф 1. Оператор тянульной машины, 2-й разряд

1126. Характеристика работ:
затягивание узлов и выравнивание ячей сетеизделий, выработанных из нитей номеров от 1,9 до 2,8 на тянульной машине;
транспортирование сетеизделий;
заливка ванны водой и подогрев ее;
включение насоса для откачки воды из ванны;
разработка кромки сетеизделий по длине железного прутка, надевание прутка на гребенку;
поднятие сетеизделий с одновременным пуском лебедки и раздвижением разгрузочной платформы;
опускание сетеизделий в ванну, залив ванны горячей водой, расправка сетеизделий, наблюдение за процессом их вытягивания;
определение усилий вытягивания в зависимости от ассортимента сетеизделий;
откачка воды из ванны, поднятие сетеизделий;
снятие прутка с гребенки, спуск кромки сетеизделий с прутка и связывание;
транспортирование сетеизделий в установленное место.
1127. Должен знать:
назначение, устройство и правила эксплуатации тянульной машины;
ассортимент сетеизделий;
технологию их вытягивания;
требования, предъявляемые к качеству вытянутых сетеизделий.

Параграф 2. Оператор тянульной машины, 3-й разряд

1128. Характеристика работ:
затягивание узлов и выравнивание ячей сетеизделий, выработанных из нитей номеров 1, 8 и ниже или эквивалентных им номеров шелка, капрона на тянульной машине.
1129. Должен знать:
ассортимент сетеизделий, технологию их вытягивания;
требования, предъявляемые к качеству вытянутых сетеизделий.

281. Пересадчик сетей

Параграф 1. Пересадчик сетей, 2-й разряд

1130. Характеристика работ:
пересадка сетей с нитей на металлические прутки на пересадочной машине;
подготовка сетей, металлических игл и прутков;
поворачивание игл, продевание нитей через глазок и пересадка сетей и делей;
транспортирование сетей в установленное место.
1131. Должен знать:
назначение, устройство и правила эксплуатации пересадочной машины;
ассортимент сетей;
требования, предъявляемые к качеству пересаженных и вытянутых сетей.

282. Подготовщик сетематериалов

Параграф 1. Подготовщик сетематериалов, 1-й разряд

1132. Характеристика работ:
разрезание сетного полотна по длине на отдельные сети, обрезка неровных кромок;
транспортирование полотна к рабочему месту и их укладывание;
разрезание или вытягивание нитки, соединяющей сети с установленным количеством ячей;
набор, выравнивание и срезание ячей сетей;
подготовка сетей для вытягивания и фиксации;
набор сетей по кромке вручную;
связывание шпагата в кольцо;
перевязка сетей, свертывание и транспортирование в установленное место.
1133. Должен знать:
ассортимент вырабатываемых сетей;
правила подготовки сетематериалов;
разрезания сетного полотна и образования кромки;
набора ячей и кромки.

Параграф 2. Подготовщик сетематериалов, 2-й разряд

1134. Характеристика работ:
связывание двух полусетей в одну сеть;
транспортирование полусетей, проверка размеров полусетей, подготовленных к связыванию;
наматывание нитей, требуемых номеров на иглицы;
развертывание сетей, выправление кромки, выравнивание ячей;
последовательное связывание ячей, свертывание и транспортирование сетей в установленное место.
1135. Должен знать:
ассортимент вырабатываемых сетей, толщину нитей;
требования, предъявляемые к качеству нитей и сетей;
правила связывания и затяжки узлов в сетях.

283. Ремонтировщик сетеизделий

Параграф 1. Ремонтировщик сетеизделий, 2-й разряд

1136. Характеристика работ:
просмотр сетеизделий и ремонт порванных мест, пропусков, исправление неровных ячей, подстрижка концов нитей;
наматывание нитей на иглицы;
вырезка сукрутин, нитей другой толщины, соединение разрезанного полотна;
подача сетеизделий в ванну с водой при ремонте сетеизделий из капроновых нитей;
транспортирование сетеизделий при ремонте на вешалах;
свертывание и транспортирование сетеизделий в установленное место.
1137. Должен знать:
способы ремонта сетеизделий, их ассортимент;
требования, предъявляемые к качеству нитей и сетеизделий.

284. Ремонтировщик шпуль

Параграф 1. Ремонтировщик шпуль, 2-й разряд

1138. Характеристика работ:
осмотр челночных шпуль на сетевязальных машинах;
транспортирование неисправных шпуль к шпульному столу;
просмотр и сортировка челночных шпуль по видам ремонта;
очистка внутренней части шпуль от концов нитей;
правка и шлифование челночных металлических шпуль;
выправление погнутых мест окружности шпулей;
опиловка заусениц и шлифование шпулей;
транспортирование отремонтированных челночных шпуль на сетевязальные машины.
1139. Должен знать:
способы ремонта шпуль, размеры шпуль по классам сетевязальных машин;
технические требования, предъявляемые к качеству отремонтированных шпуль.

285. Сетевязальщик

Параграф 1. Сетевязальщик, 2-й разряд

1140. Характеристика работ:
вязание сетей или частей различных орудий лова правильной формы и заданных размеров из нитей или шпагата вручную с использованием калибра;
контроль за качеством изготавливаемой продукции.
1141. Должен знать:
способы вязания сетеизделий вручную;
виды и свойства материалов, применяемых для изготовления сетных орудий лова.

Параграф 2. Сетевязальщик, 3-й разряд

1142. Характеристика работ:
вязание сетных полотен неправильной формы, траловых делей и пластин по заданной форме и размерам из нитей или шпагата вручную с использованием калибра.
1143. Должен знать:
способы вязания сетеизделий;
виды и свойства материалов, применяемых для изготовления сетных орудий лова;
ассортимент сетных орудий лова.

Параграф 3. Сетевязальщик, 4-й разряд

1144. Характеристика работ:
вязание сетей из крученых нитей на сетевязальных машинах;
проверка качества поступающих нитей, их толщины;
наблюдение за ходом технологического процесса, ликвидация обрыва основных и челночных нитей, отбраковка некачественных шпуль, удаление внешних пороков нитей, ликвидация перекрещивания основных нитей и регулирование их натяжения, проверка наличия крайних, утолщенных нитей в сетях;
наблюдение за правильностью надевания кромки сетного полотна на нити и своевременным сматыванием нитей из сети на катушку;
контроль за качеством вязания сетного полотна, смачиванием и укладкой его;
ремонт обнаруженных порванных мест в сетном полотне;
срезание сетного полотна заданной длины, свертывание срезов, прикрепление к ним бирок;
срезание намотов, сбор отходов и сдача помощнику мастера;
чистка и смазка трущихся поверхностей сетевязальных машин.
1145. Должен знать:
устройство, принцип работы основных механизмов сетевязальных машин;
ассортимент вырабатываемых изделий, толщину нитей;
требования, предъявляемые к качеству нитей, челноков, шпуль и готовых сетеизделий;
причины обрыва основных и челночных нитей;
способы предупреждения и устранения;
нормы отходов при вязании сетеизделий и меры по их сокращению;
способы и периодичность чистки и смазки сетевязальных машин.

Раздел - 16. Ручное ткачество

286. Ковровщица

Параграф 1. Ковровщица, 2-й разряд

1146. Характеристика работ:
выработка простых безворсовых, ворсовых, махровых ковров и ковров-сумахов на ручных и полумеханических ковроткацких станках;
изготовление начальной паласной части и выработка кромок ковров;
вязка ворсового узла, прокладка и прибивка скрепляющей уточной нити при выработке ворсовых ковров;
оправка и стрижка ворса;
прокладка и прибивка узорообразующих уточных нитей при выработке безворсовых ковров;
изготовление концевой паласной части и съем ковров;
получение пряжи, сбор и сдача отходов;
перемещение наработанной части ковра;
контроль качества пряжи и ковров.
1147. Должна знать:
принцип действия ручных и полумеханических ковроткацких станков;
правила и последовательность выполнения операций по выработке ковров;
правила выполнения уравнительной плетенки или косички, паласной части ковра, кромок, вязки ворсовых узлов, прокладки уточных нитей, линейную плотность нитей.
1148. Примеры работ:
Выработка ковров:
1) безворсовые двусторонние счетной техники выполнения и по шаблону с видами орнамента: геометрического, растительного с плоскостным решением форм, с показателем сменяемости цвета до 6,0%, цветовой гаммой до 6 цветов;
2) безворсовые односторонние с ремизным узорообразованием, с показателем заполнения узорными полосами до 20,0%, количеством рабочих ремизок до 3;
3) ворсовые с плотностью до 120,0 тыс.узлов на 1 кв.м ковра или с видами орнамента: геометрического, растительного с плоскостным решением форм, с показателем сменяемости цвета до 19,0%, цветовой гаммой до 6 цветов;
4) махровые геометрического орнамента с показателем сменяемости цвета до 25,0%, цветовой гаммой до 5 цветов;
5) сумахи с показателем сменяемости цвета до 20,0%.

Параграф 2. Ковровщица, 3-й разряд

1149. Характеристика работ:
выработка средней сложности безворсовых, ворсовых, махровых ковров и ковров-сумахов на ручных и полумеханических ковроткацких станках;
выработка ворсовых ковров с применением шерстяного утка;
регулирование натяжения основы;
вязка бахромы;
подналадка обслуживаемых станков.
1150. Должна знать:
устройство и взаимодействие отдельных механизмов ручных и полумеханических ковроткацких станков;
технологический процесс выработки ковров в зависимости от техники выполнения;
назначение и виды пряжи;
методы контроля качества ковров;
способы подналадки обслуживаемых станков.
1151. Примеры работ:
Выработка ковров:
1) безворсовые двусторонние счетной техники выполнения и по шаблону с видами орнамента: геометрического, растительного с плоскостным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 6,0% до 9,0%, цветовой гаммой в 5-8 цветов, растительного с объемным решением форм, с показателем сменяемости цвета до 17,0%, цветовой гаммой до 10 цветов;
2) безворсовые односторонние с ремизным узорообразованием с показателем заполнения узорными полосами свыше 20,0% до 30,0%, количеством рабочих ремизок от 4 до 6;
3) безворсовые односторонние – «номунд», цветовой гаммой в 5-6 цветов;
4) ворсовые с плотностью свыше 120,0 до 140,0 тыс.узлов на 1 кв.м ковра или с видами орнамента: геометрического, растительного с плоскостным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 19,0% до 28,0%, цветовой гаммой в 6-8 цветов, растительного с объемным решением форм, с показателем сменяемости цвета до 18,0%, цветовой гаммой до 8 цветов;
5) махровые с видами орнамента: геометрического с показателем сменяемости цвета свыше 25,0% до 30,0%, цветовой гаммой в 5-7 цветов, растительного с объемным решением форм, с показателем сменяемости до 19,0%, цветовой гаммой до 9 цветов;
6) сумахи с показателем сменяемости цвета свыше 20,0% до 24,0%.

Параграф 3. Ковровщица, 4-й разряд

1152. Характеристика работ:
выработка сложных безворсовых, ворсовых, махровых ковров и ковров-сумахов на ручных и полумеханических ковроткацких станках;
выполнение профилактических работ по предупреждению образования пороков ковров.
1153. Должна знать:
технологический процесс выработки ковров, заправочный расчет ковров;
ассортимент ковров и требования, предъявляемые к их качеству;
способы вязки узлов и выработки кромок, подбор скрепляющего утка в соответствии с заданной плотностью;
виды и нормы отходов, меры по их снижению.
1154. Примеры работ:
Выработка ковров:
1) безворсовые двусторонние счетной техники выполнения и по шаблону с видами орнамента: геометрического, растительного с плоскостным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 9,0% до 13,0%, цветовой гаммой в 6-9 цветов, растительного с объемным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 17,0% до 21,0%, цветовой гаммой в 10-13 цветов;
2) безворсовые односторонние с ремизным узорообразованием, с показателем заполнения узорными полосами свыше 30,0% до 40,0%, количеством рабочих ремизок от 6 до 8;
3) ворсовые с плотностью свыше 140,0 до 170,0 тыс.узлов на 1 кв.м ковра или с видами орнамента: геометрического, растительного с плоскостным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 28,0% до 36,0%, цветовой гаммой в 5-9 цветов, растительного с объемным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 18,0% до 24,0%, цветовой гаммой в 9-12 цветов;
4) махровые с видами орнамента: геометрического с показателем сменяемости цвета свыше 30,0% до 34,0%, цветовой гаммой в 7-9 цветов, растительного с объемным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 19,0% до 24,0%, цветовой гаммой в 9-12 цветов;
5) сумахи с показателем сменяемости цвета свыше 24,0% до 30,0%.

Параграф 4. Ковровщица, 5-й разряд

1155. Характеристика работ:
выработка особо сложных безворсовых, ворсовых, махровых ковров, ковров-сумахов и ковров других техник изготовления на ручных и полумеханических ковроткацких станках.
1156. Должна знать:
различные способы выработки ковров и вязки бахромы;
методы контроля качества и определения сортности ковров.
1157. Примеры работ:
Выработка ковров:
1) безворсовые двусторонние счетной техники выполнения и по шаблону с видами орнамента: геометрического, растительного с плоскостным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 13,0%, цветовой гаммой свыше 9 цветов, растительного с объемным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 21,0%, цветовой гаммой свыше 13 цветов;
2) безворсовые односторонние с ремизным узорообразованием, с показателем заполнения узорными полосами свыше 40,0%, количеством рабочих ремизок свыше 8;
3) ворсовые с плотностью свыше 170,0 до 340,0 тыс.узлов на 1 кв.м ковра или с видами орнамента: геометрического, растительного с плоскостным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 36,0%, цветовой гаммой свыше 9 цветов, растительного с объемным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 24,0%, цветовой гаммой свыше 12 цветов;
4) ковры: варни, думи, зили, килимы, ямани;
5) махровые с видами орнамента: геометрического с показателями сменяемости цвета свыше 34,0%, цветовой гаммой свыше 9 цветов, растительного с объемным решением форм, с показателем сменяемости цвета свыше 24,0%, цветовой гаммой свыше 12 цветов;
6) сумахи с показателем сменяемости цвета свыше 30,0%.

Параграф 5. Ковровщица, 6-й разряд

1158. Характеристика работ:
выработка уникальных, сюжетно-тематических безворсовых и ворсовых ковров на ручных и полумеханических ковроткацких станках.
1159. Должна знать:
технологический процесс выработки ковров;
способы переплетений гобеленовых изделий;
требования, предъявляемые к качеству вырабатываемых ковров различных переплетений.

287. Мойщик ковров

Параграф 1. Мойщик ковров, 4-й разряд

1160. Характеристика работ:
мойка ковров вручную с применением простейших приспособлений или с помощью механизмов в соответствии с установленным технологическим режимом;
приготовление моющих растворов;
подготовка ковров по аналогичным техническим показателям (плотности, высоте ворса и другое) с учетом рационального использования производственных площадей;
контроль качества мойки ковров, отжим ковров.
1161. Должен знать:
ассортимент ковров;
технологический режим процесса мойки ковров;
назначение и свойства применяемых химических материалов;
правила приготовления моющих растворов.

288. Намотчик утка

Параграф 1. Намотчик утка, 2-й разряд

1162. Характеристика работ:
намотка пряжи на шпули, в мотки, папуши, клубки на различных приспособлениях;
получение пряжи и контроль ее качества;
заправка нитей;
ликвидация обрыва нитей;
снятие наработанной пряжи;
сбор и сдача отходов.
1163. Должен знать:
устройство и принцип работы приспособлений для намотки пряжи;
ассортимент пряжи и требования, предъявляемые к ее качеству.

289. Резчик пряжи

Параграф 1. Резчик пряжи, 3-й разряд

1164. Характеристика работ:
резка шерстяной пряжи на определенные отрезки для выработки махровых ковров;
получение пряжи и контроль ее качества;
заправка и регулирование натяжения нитей;
заточка ножей, сдача подготовленных отрезков пряжи на склад;
сбор и сдача отходов;
уход за применяемым оборудованием.
1165. Должен знать:
устройство применяемого оборудования;
назначение и виды пряжи, ее линейную плотность;
требования, предъявляемые к качеству пряжи.

290. Сновальщик

Параграф 1. Сновальщик, 3-й разряд

1166. Характеристика работ:
приготовление вручную основы для выработки безворсовых, ворсовых и махровых ковров;
манерная сновка для изготовления изделий художественного ткачества;
получение пряжи и контроль ее качества;
прокладка ценовых палочек, заправка нитей;
контроль качества основы;
регулирование натяжения нитей.
1167. Должен знать:
приемы сновки на ручном ковроткацком станке;
расчет манерной сновки;
назначение и виды пряжи ее линейную плотность;
способы вязки ремизов.

Параграф 2. Сновальщик, 4-й разряд

1168. Характеристика работ:
ручная манерная сновка для изготовления уникальных художественных изделий с использованием различных видов сырья.
1169. Должен знать:
ассортимент вырабатываемых художественных изделий и виды используемого сырья;
расчет манерной сновки.

291. Стригальщик ворса

Параграф 1. Стригальщик ворса, 4-й разряд

1170. Характеристика работ:
стрижка ворса ковров до требуемой высоты машинками типа машинок для стрижки овец;
контроль качества стрижки ковров;
наладка машинок;
чистка ковров, сбор и сдача отходов.
1171. Должен знать:
устройство машинок, взаимодействие узлов и способы наладки;
ассортимент ковров;
требования, предъявляемые к их качеству;
методику определения высоты ворса.

Приложение
к Единому тарифно-квалификационному
справочнику работ и профессий рабочих (выпуск 44)

Алфавитный указатель профессий рабочих

№ пп	Наименование профессий	Диапазон разрядов	Страница
1	2	3	4
1.	Авербандщик	2-5
2.	Аппаратчик аппретирования	3-5
3.	Аппаратчик валки изделий	3
4.	Аппаратчик запаривания	1-4
5.	Аппаратчик запаривания одонков	2
6.	Аппаратчик каустификации	3
7.	Аппаратчик коконозапарочной машины	2
8.	Аппаратчик мерсеризации	2-4
9.	Аппаратчик парафинирования ткани	2
10.	Аппаратчик плюсования	3-4
11.	Аппаратчик пропитки	3
12.	Аппаратчик релаксации и стабилизации пряжи, ткани и полотна	3
13.	Аппаратчик сепарирования и флотации	2-3
14.	Аппаратчик термообработки ткани	2-3
15.	Аппаратчик хлорирования и станнирования	3-4
16.	Аппаратчик увлажнения	2
17.	Батанщик	4-6
18.	Бахромщик	1-3
19.	Валяльщик	3-5
20.	Варильщик химических составов для варки отходов	3
21.	Варщик аппрета	2,4
22.	Ватинщик	3
23.	Велюрщик	4
24.	Выгребальщик костры	2
25.	Выгребальщик очеса	2
26.	Выгребальщик пуха и отходов	2
27.	Выгружальщик хлопка	3
28.	Выжигальщик рисунков	2-4
29.	Вырезальщик фестонов	4
30.	Вытягивальщик ремней	4
31.	Вышивальщица текстильно-галантерейных изделий	2-4,6
32.	Вязальщица текстильно-галантерейных изделий	1-5
33.	Вязальщица трикотажных изделий, полотна	2-6
34.	Гофрировщик протезов кровеносных сосудов	3
35.	Гравер	2-7
36.	Декатировщик	2-4
37.	Делильщик кружев	1-3
38.	Заварщик	2-4
39.	Заготовщик карт и паковочных материалов	2
40.	Заготовщик химических растворов и красок	2-4
41.	Загрузчик кассет	2
42.	Заливщик игольно-платинных изделий	3
43.	Замачивальщик шелка-сырца	2
44.	Замыливальщик	3
45.	Запарщик крученого шелка	3
46.	Запарщик коконов	4
47.	Запарщик ткани	2-3
48.	Запарщик шерстяных изделий	3
49.	Заправщик иглопробивного агрегата	5
50.	Заправщик оборудования	2-5
51.	Изготовитель веревочных изделий	2
52.	Изготовитель основы валяльно-войлочных изделий	2-4
53.	Изготовитель парафиновых колец	2
54.	Изготовитель подбор и гужиков	3
55.	Изготовитель синельки	2
56.	Изготовитель фитилей	2
57.	Каландровщик	3-4
58.	Калибровщик коконов	2
59.	Карбонизаторщик	3-4
60.	Кеттельщик	4
61.	Кисловщик	3
62.	Кисловщик	3
63.	Ковровщик	4-5
64.	Ковровщица	2-6
65.	Кокономотальщик	4-5
66.	Коконосмесчик	2
67.	Коллекционер образцов тканей и трикотажного полотна	2-3
68.	Комплектовщик	1-4
69.	Контролер измерения продукции	1-4
70.	Контролер качества	2-5
71.	Контролер сетеизделий	2-4
72.	Контролер технологического процесса	3-4
73.	Копировщик рисунков и карт	2-5
74.	Красильщик	2-5
75.	Кружевница	2-7
76.	Крутильщик	2
77.	Крутильщик сеточника	3
78.	Крутильщик шнуров	3
79.	Лаборант по анализу коконов	3-4
80.	Машинист вышивальной машины «Пантограф»	4-5
81.	Машинист обкаточной машины	2
82.	Машинист обсадочной машины	3
83.	Машинист плунжерной машины	6
84.	Машинист промывочно-сушильно-ширильно- стабилизационной линии	4-7
85.	Машинист ратинирующей машины	2
86.	Мойщик ковров	4
87.	Мойщик мокрых отходов	2
88.	Мойщик холстов	2
89.	Мойщик шерсти	3-5
90.	Мойщик шерсти	3
91.	Мотальщик	2
92.	Мягчильщик	2
93.	Набивальщик наконечников на шнур	2
94.	Набивщик одонков	1
95.	Набойщик рисунков	1-2,4
96.	Набойщик рисунков манерами	4-6
97.	Наборщик ворсовальных рамок	2
98.	Наборщик зубцов и петель	2
99.	Наборщик рисунка	5
100	Наборщик цен	3
101	Навивальщик основ	3
102	Накалывальщик растительного войлока	2
103	Накатчик рисунков	3-7
104	Накатчик ткани, полотна, изделий	2-3
105	Намотчик иглиц	1-2
106	Намотчик пряжи	2
107	Намотчик утка	2
108	Намотчик фильтров	3-4
109	Насадчик бобин	2
110	Насадчик валов	2-3
111	Насадчик обуви	3-4
112	Насекальщик карт	2-4
113	Настильщик	2
114	Обработчик волокна и ткани	1-3
115	Обрубщик ватников	2
116	Оператор агрегата обработки отходов	3-4
117	Оператор ворсовального оборудования	2-4
118	Оператор вязально-прошивного оборудования	4
119	Оператор гладильно-сушильного агрегата	3-4
120	Оператор гребнечесального оборудования	4
121	Оператор жгутоперемоточной машины	3-4
122	Оператор иглопробивного агрегата	5
123	Оператор иглопробивного оборудования	4-5
124	Оператор канатной машины	3-4
125	Оператор канатовьющих и веревочных машин	4
126	Оператор клеевого оборудования	3-5
127	Оператор круглочесальной машины	4
128	Оператор крутильного оборудования	3-5
129	Оператор ленточного оборудования	3-4
130	Оператор льночесальной машины	2-4
131	Оператор механизированной подачи смеси	3-4
132	Оператор мойно-отжимного агрегата	3
133	Оператор мотального оборудования	2-5
134	Оператор мяльно-чесальной машины	3
135	Оператор окруточного оборудования	3-4
136	Оператор опаливающего оборудования	2-4
137	Оператор перевивочной машины	3
138	Оператор печатного оборудования	5-7
139	Оператор плетельной машины	3-4
140	Оператор плетельного оборудования	3
141	Оператор промывочного оборудования	2-4
142	Оператор пропиточного оборудования	2-4
143	Оператор прядевьющей машины	3
144	Оператор пушильного оборудования	3-4
145	Оператор разбраковочно-упаковочной линии	3
146	Оператор размоточной машины	2
147	Оператор разрыхлительно-трепальной машины	2-4
148	Оператор разрыхлительно-трепального агрегата	4
149	Оператор разрыхлительно-трепального агрегата	4
150	Оператор раскладочной машины	4
151	Оператор раскладочной машины	3
152	Оператор распределения пряжи	3
153	Оператор распределения химических материалов	4
154	Оператор расчесывающего оборудования	3-4
155	Оператор релаксационно-мотального агрегата	4
156	Оператор ровничного оборудования	3-4
157	Оператор сновального оборудования	2-4
158	Оператор сновальной пропиточно-вытяжной машины	4
159	Оператор стригального оборудования	2-4
160	Оператор термоскрепляющего оборудования	5
161	Оператор тростильного оборудования	2,4
162	Оператор трясильной машины	2
163	Оператор тянульной машины	2-3
164	Оператор узловязальной машины	3-4
165	Оператор усадочного оборудования	3
166	Оператор формировочно-упаковочной машины	3-4
167	Оператор холстовытяжной машины	3
168	Оператор чесально-вязального оборудования	4
169	Оператор чесально-дублировочного агрегата	3
170	Оператор чесального оборудования	2-4
171	Оператор чесально-ленточного агрегата	4
172	Оператор чистильной машины	3
173	Оператор ширильного оборудования	2-3
174	Оператор шлихтовального оборудования	3-5
175	Оператор электростатической обработки	3
176	Оплавщик полотна и изделий	2
177	Отбельщик	3-4
178	Отварщик	3-4
179	Отварщик коконных отходов	3
180	Отделочник валяльно-войлочных изделий	1-4
181	Отделочник волокна	2-5
182	Отделочник волокна	3
183	Отделочник ворса	2-4
184	Отделочник ткани	3-4
185	Отжимщик	2
186	Отжимщик холстов	2
187	Охлаждальщик ткани	1
188	Очесывальщик барабанов	3
189	Пантографист	3-5
190	Патронист рисунков	4-5
191	Перемотчик ленты	2
192	Перемотчик основ	3-4
193	Пересадчик сетей	2
194	Поверяльщик веретен	3-4
195	Поверяльщик разводок	3,5
196	Подборщик ставок	2
197	Подготовщик сетематериалов	1-2
198	Подготовщик сырья	1
199	Полировщик	2-4
200	Помощник мастера	4-7
201	Правщик технологической оснастки	4
202	Прессовщик валяльно-войлочных изделий и шкурок	2-3
203	Прессовщик волокна	3-4
204	Прессовщик готовой продукции и отходов	2-4
205	Прессовщик молетов	2-5
206	Прессовщик отходов	2
207	Прессовщик отходов	2
208	Прессовщик растительного войлока	3
209	Прессовщик ткани	2-3
210	Привязывальщик	4
211	Приготовитель волокна	2
212	Приготовитель пропиточного состава	3
213	Присучальщик основ	2
214	Проборщик	2-4
215	Провязывальщик мотков	1
216	Проклеивальщик	2
217	Проклеивальщик ватилина	2-3
218	Промывальщик сырья	3
219	Промывальщик технических сукон	4
220	Пропитывальщик пожарных рукавов	3-4
221	Протравщик шкурок	4
222	Прядильщик	3-5
223	Размотчик	1-3
224	Разрабатывальщик отходов	2-3
225	Разрабатывальщик сырья	2-3
226	Разрисовщик ткани	2-5
227	Раклист	2-6
228	Раскатчик ткани	2
229	Распиловщик войлока	3-4
230	Расправщик	1-2
231	Расправщик авровых основ	1,3-4
232	Расправщик войлочных изделий	1-3
233	Расфасовщик ваты	2
234	Резчик материалов и изделий	1-4
235	Резчик пряжи	3
236	Ремонтировщик сетеизделий	2
237	Ремонтировщик шпуль	2
238	Ремонтник технологической оснастки	1-5
239	Реставратор готовой продукции	2-4
240	Сборщик мокрых отходов	2
241	Свойлачивальщик	2-4
242	Сдатчик продукции	3
243	Сетевязальщик	2-4
244	Складывальщик	2-3
245	Склеивальщик нитей и текстильно-галантерейных изделий	1-2
246	Смешивальщик волокна	2-3
247	Сновальщик	3-4
248	Сортировщик сырья, материалов и изделий	1-6
249	Сортировщик немытой шерсти	3-5
250	Ставильщик	1-3
251	Стерилизаторщик ваты	2-3
252	Стригальщик ворса	4
253	Сукновал	3-5
254	Сушильщик	2-3
255	Сушильщик (заправщик)	3
256	Сушильщик отходов	2-3
257	Счетчик меры и изделий	2
258	Съемщик обуви с колодок	2-3
259	Съемщик пряжи	3-4
260	Съемщик суровья, волокна и изделий	1-3
261	Съемщик шелка-сырца	3
262	Термоотделочник пряжи	2
263	Термоотделочник текстильно-галантерейных изделий	2-3
264	Термопечатник	4-5
265	Термоусадчик	3
266	Тесемщик	2
267	Ткач	2-6
268	Точильщик технологической оснастки	2-4
269	Травильщик валов	2-5
270	Увлажняльщик сырья	2
271	Укладчик-выбиральщик мокрого товара и пряжи вручную	2
272	Формировщик трикотажных изделий	3-4
273	Формовщик головных уборов	3-4
274	Формовщик текстильных изделий	1-2
275	Фотограф фотомеханического гравирования	4-5
276	Цветочница	1-4
277	Чистильщик вентиляционных установок	2-3
278	Чистильщик коконного сдира	1
279	Чистильщик оборудования	2-4
280	Чистильщик ткани, изделий	1-2
281	Чистильщик-точильщик чесальных аппаратов	4-5
282	Чистильщик шпуль	1
283	Шаблонщик	3-5
284	Шлифовщик печатных валов	4
285	Шлифовщик полотна	3
286	Шлихтовар	4-5
287	Штамповщик	2-3
288	Штамповщик	1-3
289	Штамповщик ватных фильтров	4
290	Штапелировщик	1-3
291	Эмульсировщик	2

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (44-шығарылым) бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2013 жылғы 26 ақпандағы № 73-ө-м Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 07 наурызда № 8356 тіркелді

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 125-бабына сәйкес жұмыстардың белгілі бір түрлерінің күрделілігін белгілеу, жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру және кәсіптерінің дұрыс атауларын айқындау мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (44-шығарылым) бекітілсін.
2. Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаменті (А.Ә. Сарбасов) осы бұйрықтың заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау Вице-министрi Е.Қ. Егембердіге жүктелсiн.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр С. Әбденов

Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрінің
2013 жылғы 26 ақпандағы
№ 73-ө-м бұйрығымен бекітілген

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай
тарифтік-біліктілік анықтамалығы (44-шығарылым)

1-бөлім. Жалпы ережелер

1. Осы жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай анықтамалығы (бұдан әрі – БТБА) (44-шығарылым) «Тоқыма өндірісінің жалпы мамандықтары», «Мақта-мата өндірісі», «Зығыр өндірісі», «Жүн өндірісі», «Жібек өндірісі», «Ұлттық маталар өндірісі», «Жібек орау өндірісі», «Трикотаж өндірісі», «Киіз басу өндірісі», «Тоқыма галантерея өндірісі», «Кендір жіп өндірісі», «Мақта өндірісі», «Мата емес материалдар өндірісі», «Ау тоқу өндірісі», «Қол тоқымашылығы» бөлімдерінен тұрады.
2. Оны жасау өндіріс технологиясының өзгеруінен, өндірістік қызметте ғылыми-техникалық прогресстің ролінің өсуінен, жұмысшылардың біліктілік, жалпы білімі мен арнаулы даярлық, ішкі және сыртқы рынокта өнімдердің сапасының, бәсекеге қабілеттілік деңгейіне талаптың артуынан, сондай-ақ жұмыс мазмұнының өзгеруінен туындап отыр.
3. Жұмыстардың разрядтары еңбек жағдайы есепке алынбастан олардың күрделілігі бойынша (еңбек күрделілігінің деңгейіне ықпал ететін төтенше жағдайларды және орындаушының біліктілікті арттыратынын қоспағанда) белгіленген.
4. Әрбір мамандықтың тарифтік-біліктілік сипаттамасы екі бөлімнен тұрады.
5. «Жұмыстың сипаттамасы» бөлімінде жұмысшы орындай білуі тиіс жұмыстар баяндалған.
6. «Білуге тиіс» бөлімінде жұмысшы қолдануы тиіс арнаулы білімге, сондай-ақ ережелерді, нұсқаулар мен басқа да басшылық материалдарын, әдістер мен құралдарды білуге қатысты жұмысшыға қойылатын негізгі талаптар жазылған.
7. Тарифтік-біліктілік сипаттамаларда жұмысшы мамандығының нақты разряды үшін барынша әдеттегі жұмыстар тізімі келтірілген. Бұл тізім жұмысшы орындауы тиіс барлық жұмыстарды қамтымаған. Жұмыс беруші қажетті жағдайда, жұмыс ерекшелігін ескере отырып, тиісті разряд жұмысшылары кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамаларында қамтылған жұмыстарға сәйкес келетін жұмыстардың қосымша тізбесін әзірлей алады.
8. «Жұмыстар сипаттамасы» бөлімінде көзделген жұмыстардан басқа жұмысшы ауысымды қабылдау және тапсыру, жұмыс орнын, құрылғыларды, аспаптарды жинау, сондай-ақ оларды қалыпты жағдайда ұстау, белгіленген техникалық құжаттамаларды жүргізу жөніндегі жұмыстарды орындауы тиіс.
9. «Білуі тиіс» бөлімінде жазылған теориялық және практикалық білімдерге талаптармен қатар жұмысшы білуі тиіс: еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі жөніндегі ережелер, жеке қорғану құралдарын пайдалану ережелері, орындалатын жұмыстар (қызметтер) сапасына, жұмыс орнында жұмысты тиімді ұйымдастыруға қойылатын талаптар, ақаулардың түрлері және оларды болдырмау, жою тәсілдері, өндірістік дабыл беру.
10. Жоғары білікті жұмысшы өзінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында көрсетілген жұмыстарынан басқа, одан төмен білікті жұмысшылардың тарифтік-біліктілік сипаттамаларында қарастырылған жұмыстарды орындай білуі тиіс, сонымен қатар осы мамандықтағы төмен разрядтағы жұмысшыларды басқарады. Осыған байланысты, төмен разрядты мамандықтардың тарифтік-біліктілік сипаттамаларында келтірілген жұмыстар олардан жоғары разрядтардың сипаттамаларында келтірілмейді.
11. Тарифтік-біліктілік сипаттамалар жеті разрядты тарифтік сеткаға арналып дайындалған.
12. Тарифтік-біліктілік сипаттамалары осы бөлімде көрсетілген өндірістер мен жұмыс түрлері бар меншік түрлеріне және ұйымдық-құқықтық түрлеріне тәуелсіз ұйымдарда жұмыстарды тарифтеу мен жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру кезінде қолданылады.
13. Қолданудың ыңғайлылығы мақсатында БТБА жұмысшылардың кәсіптерінен, разрядтарының диапазоны мен беттерінің нөмірлерінен тұратын осы БТБА-ға (қосымша) сәйкес алфавиттік көрсеткішті көздейді.
14. «Тоқыма өндірісінің жалпы мамандықтары», «Мақта-мата өндірісі», «Зығыр өндірісі», «Жүн өндірісі», «Жібек өндірісі», «Ұлттық маталар өндірісі», «Жібек орау өндірісі», «Трикотаж өндірісі», «Киіз басу өндірісі», «Тоқыма галантерея өндірісі», «Кендір жіп өндірісі», «Мақта өндірісі», «Мата емес материалдар өндірісі», «Ау тоқу өндірісі», «Қол тоқымашылығы» бөлімдерінде қарастырылған жұмысшы кәсіптері атауларының, олардың БТБА шығарылымы бойынша қолданыстағы атаулары көрсетілген тізбесі 2004 жылғы редакциясында берілген.

2-бөлім. Тоқыма өндірісінің жалпы мамандықтары

1. Аппретирлеу аппаратшысы

Параграф 1. Аппретирлеу аппаратшысы, 3-разряд

15. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті аппретирлеу аппаратшысының басшылығымен аппретурлық-кептіру барабанында, фильцкаландры бар аппретурлық-кептіру-созу агрегатында, кептіру-тұрақтандыру агрегатында, аппретурлық-кептіру-созу агрегатында, аппретурлық, кептіру-созу, аппретурлық-кептіру-созу машиналарында, шлихталау-барабан машинасында, плюсовкаларда, сагрегирленген және сагрегирленбеген кептіру-созу машинасында қыртыстанбайтындай, су жұқпайтындай, отқа төзімді етіп және басқалай өңдеу үшін маталарды, кілемдерді, жаймаларды, жасанды тері түгін, бас киімдерді, тоқыма-галантереялық өнімдерді және мата емес жаймаларды аппретирлеу, тұрақтандыру, грунтты латекспен өңдеу, кептіру, созу процесін жүргізу;
қызмет көрсететін машиналарға, агрегаттарға, желілерге маталарды, жаймаларды, жасанды терілерді, кілемдерді, тоқыма-галантереялық өнімдерді, бас киімдерді салу;
жұмыс ерітінділерін дайындау;
бояғышқа крахмал аппретін толтыру;
жұмыс ерітіндісін беруді, бу қысымын, маталар, жаймалар, кілемдер және өзге де өнімдер қозғалысының жылдамдығы мен олардың жайылуын реттеу;
маталардың үзілуін жалғау;
бас киімдердің бетін ацетонмен немесе спиртпен өңдеу және оларды кептіру;
дайындауға және өңдеуге әкелінген өнімдердің сапасын мемлекеттік стандарттарға сәйкес бақылау;
маталардың, жаймалар мен өнімдердің шеттеріне белгі салу;
дайындалатын өнімдердің паспорттарын толтыру;
өңделген өнімдерді тасымалдау, тігістерді сөгу, жаймалар мен өнімдерді қосып тігу;
қызмет көрсететін машиналарды тазалау және үйкелетін беттеріне май жағу.
16. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
аппретирлеудің технологиялық процесін, будың шегіне жеткен қысымын, дайындалатын өнімді өңдеу кезіндегі ылғалдылықтың нормаларын, машиналарға, агрегаттарға, желілерге маталарды, жаймаларды және басқаларды салу ережелерін, дайындалатын өнімдердің ассортиментін және оның сапасына қойылатын талаптарды;
қолданылатын жұмыс ерітіндісінің рецептурасын.

Параграф 2. Аппретирлеу аппаратшысы, 4-разряд

17. Жұмыс сипаттамасы:
аппретурлық-кептіру барабанында, фильцкаландрмен кептіру-созу агрегатында, аппретурлық машиналарда, аппретурлық-кептіру-созу және кептіру-тұрақтандыру агрегаттарында, бояйтын, сагрегирленген және сагрегирленбеген кептіру машинасында, кептіру-созу агрегаттарында және машиналарында қыртыстанбайтындай, су жұқпайтындай, отқа төзімді етіп, аз басылатын және өзге де өңдеу түрлеріне арналған маталарды, кілемдерді, жаймаларды, полипропиленді жіңішке маталарды, жасанды тері түгін, текстильді-галантереялық бұйымдарды, мата емес жаймаларды, ілгек-қапсырмаға арналған таспаларды және өзге де бұйымдарды кептіру, созу, жуу, ылғалдау, термиялық өңдеу, латекспен өңдеу, тұрақтандыру, аппретирлеу процесін жүргізу;
аппретирлеу процесінің тоқтамауын, дайындалатын өнімнің сапалылығын, будың, электр қуатының, химиялық ерітінділердің үнемді пайдаланылуын қамтамасыз ету;
кептіру және жылу камераларындағы температураларды, сіңірілетін ерітінділердің деңгейлері мен температураларын, маталардың және өзге де жаймалар мен бұйымдардың қозғалу жылдамдығын, олардың жайылуын, мата мен жайманың жыртылуын жоюды реттеу;
бұйымдардың, жаймалардың, жасанды терілердің дұрыс тұрақтануын қамтамасыз ету;
латексті вулканизациялау;
матаның ені мен шетінің дұрыс болуын, латекс қабатының біркелкі жағылуын, шығарда жайманың біркелкі өтуін, жайманың ұзындығының дұрыс кесілуін бақылау;
матаның жыртылуын, шетінің бүгілуін, кертілуін болдырмау;
сіңірілетін ерітінділерді концентрациясын тексеру үшін сынамаларын алу;
жайманың біркелкі сығылуын, сіңірілетін ерітіндінің мөлшері мен концентрациясын қамтамасыз ету;
қолданылатын бақылау-өлшеу приборларының, автоматты реттейтін құрылғылардың және желдеткіштердің жұмысын бақылау;
жаятын құрылғының және электротельфердің жұмысына қарау;
дайын өнімді белгілі орынға тасымалдау.
18. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін, аппретирлеудің технологиялық процесін;
будың шегіне жеткен қысымын, дайындалатын өнімді өңдеу кезіндегі ылғалдылықтың нормаларын, машиналарға, агрегаттарға, желілерге маталарды, жаймаларды және басқаларды салу ережелерін;
дайындалатын өнімдердің ассортиментін және оның сапасына қойылатын талаптарды, қолданылатын жұмыс ерітіндісінің рецептурасын.

Параграф 3. Аппретирлеу аппаратшысы, 5-разряд

19. Жұмыс сипаттамасы:
желілер ағынында, аппретурлық-бөлу желілерінде және технологиялық процесті автоматты реттеу агрегаттарында, автоматты басқарумен кептіру-тұрақтандыру агрегаттарында қыртыстанбайтындай, су жұқпайтындай, отқа төзімді етіп немесе өзге де өңдеу түрлеріне арналған маталарды, мата емес жаймаларды, полипроленді жіңішке маталарды, жайма мен жасанды тері бөліктерін және өзге де бұйымдарды тұрақтандыру, жуу, термиялық өңдеу, кептіру, созу, химиялық ерітіндімен өңдеу, мерсерлеу, аппретирлеу процесін жүргізу, агрегат, желі машиналарының жұмысында ілеспелікті қамтамасыз ету;
басқару пультінен бақылау-өлшеу приборлары және автоматика құралдарының көрсеткіштері арқылы желілер және агрегаттар қолданылатын барлық секциялардағы жаю, кептіру, термиялық тұрақтандыру, аппретирлеу процесін бақылау;
тоқыма өндірісінде – кептіру-жаю машинасының жабдықтарын жөндеу және қалпына келтіру жөніндегі жұмыстарды орындау;
жайманың, матаның, жасанды терінің және өзге де бұйымдардың аппретирлеу сапасының, дайындалған матаның енінің, оның ылғалдылығы дәрежесінің мемлекеттік стандарттарға сәйкестігін бақылау.
20. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
басқа да маталар мен бұйымдар түрлерін аппретирлеу және тұрақтандыру кезінде қолданылатын негізгі химиялық заттарды, оларды қолдану ережелерін;
сіңіру ерітінділерінің концентрациялары мен рецепттерін, аппретирлеуде, термиялық тұрақтандыруда және кептіруде қолданылатын талаптарды, дайындалатын өнімдер ассортиментін.
21. Жұмыс үлгілері:
1) тегістеу: ілмек қатарлары мен суреттері бойынша кілем жаймаларын;
2) желімдеу: желімдеу агрегатындағы кілем жаймасының сыртқы бетін;
3) тұрақтандыру, жаю, кептіру: желімдеу агрегатындағы кілем жаймасын;
4) қосып тігу: кілем жаймаларын.

2. Булау аппаратшысы

Параграф 1. Булау аппаратшысы, 1-разряд

22. Жұмыс сипаттамасы:
шөлмектердегі иірімжіпті және арнаулы булау ыдыстары мен камераларындағы құрақ пен қиындыны буландыру процесін жүргізу;
құрақ пен қиындыны түрлері мен мөлшерлеріне қарай бөлу;
буландырудың температуралық режимін және булау ыдыстары мен камераларындағы қысымды реттеу;
құрақты, қиындыны, шөлмектермен кассеталарды тиеу, түсіру және белгіленген орынға тасымалдау;
буландыру сапасын тексеру.
23. Білуге тиіс:
жұмыстар үдерісін, булау ыдыстары мен камераларын пайдалану ережесін;
буландыру тәртібін, қиынды, құрақ түрлері және оларды бөлу ережелерін.

Параграф 2. Булау аппаратшысы, 2-разряд

24. Жұмыс сипаттамасы:
қалыпқа салудың алдында киіз байпақты, арқаужіпті, матаны эмульсиялау, булау процесін жүргізу, камераларда, эмульсиялау машиналарында, чандарда, аппараттарда, автоклавтарда трикотаж жаймалар мен бұйымдарды алдын-ала тұрақтандыру және тұрақтандыру, одан жоғары біліктіліктегі булау аппаратшысының басшылығымен капрон желілерін және бөліктерін буландыру;
киіз байпақ түрлері мен мөлшерлері бойынша сұрыптау;
маталарды қосып тігу және тігістерді сөгу;
технологиялық процестің жүргізу сапасын бақылау;
буланған киіз байпақты созу;
қызмет көрсететін қондырғылардың және қолданылатын бақылау-өлшеу приборларының дұрыс жұмыс істеулерін тексеру;
өнімді тиеу, түсіру және белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет көрсететін қондырғыларды күту.
25. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын және жұмыс принципін;
оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
технологиялық булау, эмульсиялау және созу тәртібін, дайындалатын өнім ассортиментін;
булаудан кейінгі өнімдер сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Булау аппаратшысы, 3-разряд

26. Жұмыс сипаттамасы:
иірімжіпті, матаны, корд жіптерді, ширатылған жібекті, химиялық талшық ленталарын, орамалдарды, капрон желілері мен бөліктерін, шұлық-байпақ бұйымдарын, сыртқы және іш киім трикотаж бұйымдарды, жартылай шикізаттарды, көркем әсемделген және талшық бұйымдарын булау процесін жүргізу;
аппараттарда, камераларда, қазандарда, автоклавтарда, бағдарламалық басқарумен талшық дайындайтын машиналарда, үздіксіз жұмыс істейтін жетілдіргіштерде, булау машиналарында, баспақтау-машиналарда, қалыптар мен камераларда оқаны, бөкебайларды және үшкіл орамалдарды бастыра тігуге арналған погондардағы контурлық сызықтарды булау және баспақтау;
корд жіптерімен тізбеорауышты отқа төзімді матамен қаптау;
өнімді қабылдау, тиеу, түсіру, белгіленген орынға тасымалдау;
қолданылатын құралдарды, бақылау-өлшеу приборларын, будың қысымын және оның қондырғыларға біркелкі берілуін бақылау;
булау және баспақтаудың белгілі технологиялық тәртібін сақтау;
өнімнің булану және контурлық сызықтардың баспақталу сапасын тексеру.
27. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын және пайдалану мақсатын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
дайындалатын өнім ассортиментін;
технологиялық булау тәртібін, булаудан кейінгі өнімдер сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 4. Булау аппаратшысы, 4-разряд

28. Жұмыс сипаттамасы:
созылмалы жаймалар мен маталарды технологиялық тәртіпке сәйкес екі булау аймағы бар булау машиналарында булау процесін жүргізу;
камералардың, тізбе жолын және қысып басу құрылғысының жағдайын тексеру;
булау тәртібін бақылау;
буландырылатын жаймалар мен маталардың енін, тығыздығын, сапасын тексеру;
жаймаларды, маталарды қосып тігу;
электротельфердің жұмыс істеуіне жауап беру;
өнімді белгіленген орынға тасымалдау.
29. Білуге тиіс:
Булау машинасының, электротельфердің, қысып басу құрылғысының, кинематикалық жетектің құрылысын;
оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін, булау тәртібін, жаймалар мен маталардың артикулдарын, булаудан кейінгі өнімдер сапасына қойылатын талаптарды.

3. Мерсерлеу аппаратшысы

Параграф 1. Мерсерлеу аппаратшысы, 2-разряд

30. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті мерсерлеу аппаратшысының басшылығымен мерсерлеу машиналарында мақта-мата кендір және боялған иірімжіп пен матаны мерсерлеу процесін жүргізу;
иірімжіпті қабылдау;
иірімжіп пен матаны тасымалдау;
шөлмектердегі иірімжіп жөргемдерін жазу және оларды машина білігіне кигізу;
матаны мерсерлеу машинасына салу;
матаның шеттерін қосып тігу және оны арбаға салу;
қажетті жағдайларда ерітінді немесе суды қоса отырып, ыдыстардағы химиялық ерітінділердің деңгейін және концентрациясын бақылау;
мерсерлеу машинасын тазалау және жуу, бір-біріне тиетін бөлігіне май жағу.
31. Білуге тиіс:
мерсерлеу машиналарының жұмыс істеу принципін;
оларды күтіп-ұстау ережесі мен кестелерін, иірімжіптің түрлерін және сызықтық тығыздығын, оны шөлмектерде жазу ережесін;
дайындалатын маталар ассортиментін, матаның өңдегеннен кейінгі талап етілетін енін, мерсерлеу тәртібін;
қолданылатын ерітінділердің концентрациясын және олардың матаға әсерін.

Параграф 2. Мерсерлеу аппаратшысы, 3-разряд

32. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті мерсерлеу аппаратшысының басшылығымен барабанды әртүрлі жүйедегі мерсерлеу машиналарында және мерсерлеу агрегаттарында мақта-мата кендір және боялған иірімжіп пен матаны мерсерлеу процесін жүргізу;
технологиялық тәртіпті сақтай отырып, иірімжіпті мерсерлеу, қышқылдандыру, жуу және кептіру процесін жүргізу;
мерсерлеу агрегатының шөлмегіне білікше орнату;
ширақжіптерді байлау және оларды ширақжіп салушы арқылы салу;
рецепт бойынша тиісті концентрациядағы сілті ерітіндісін дайындау және оны ваннаға құю;
буды беруді реттеу;
матаны мерсерлеу машинасына немесе мерсерлеу агрегаты секциясына салу;
мата шеттерінің бүгілуін болдырмау;
иірімжіпте сілтінің болмауын тексеру, матаның, иірімжіптің тартылуын, қысылуын, кебуін және технологиялық процесті, матаның мерсерлеу машинасынан өтуін және оның өңделу сапасын, шашқыштың және сілтіжинағыштың жұмысын бақылау;
соңында шығатын матаның енін оқтын-оқтын тексеру;
мерсерленген иірімжіпті алу, салу және тасымалдау;
ванналар мен барлық басқа ыдыстарды тазалау және жуу;
біліктерді тұз қышқылымен өңдеу;
мерсерлеу машиналары мен агрегаттарды тазалау, үйкелетін беттерге май жағу.
33. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын және жұмысын, оларды күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін маталар, иірімжіптер ассортиментін, өңдеуден кейінгі мата және иірімжіптің сапасына қойылатын талаптарды, матаны мерсерлеу машинасына немесе мерсерлеу агрегатына салу тәсілдерін, мерсерлеуге және қышқылдандыруға арналған химиялық ерітінділер рецептурасы және олардың қасиеттерін, қышқылдандыру, жуу және кептіру тәртібін, температура және басқа да факторлардың мерсерлеу процесіне әсерін, химиялық материалдармен жұмыс істеу ережесін.

Параграф 3. Мерсерлеу аппаратшысы, 4-разряд

34. Жұмыс сипаттамасы:
барабанмен сагрегирленген мерсерлеу агрегаттарында матаны, трикотаж жайманы, мақта-мата кендір немесе боялған иірімжіпті мерсерлеу процесін жүргізу;
мерсерлеу агрегатының шөлмегіне ширақжіппен білікшені орнату;
белгілі концентрациядағы химиялық ерітінділерді дайындау және бөлу бактарына құю;
ванналарды ерітіндімен толтыру;
өнімді салу;
мерсерлеу процесін бақылауды жүзеге асыратын автомат құралдар және бақылау-өлшеу приборларының бұзылмағанын тексеру;
мына өңдеу тәртіптерін бақылау приборларының көрсеткіштері бойынша реттеу: мата қозғалысының және жайылуының жылдамдығы, мерсерлеу агрегатында ванналардағы және плюсовкалардағы ерітінділер температурасы, деңгейі мен концентрациясы, кептіру барабандарындағы будың қысымы;
мерсерлеу агрегатындағы машиналардың ілесе жұмыс істеуін қамтамасыз ету;
мерсерлеу агрегатында матаның, жайманың өтуін және олардың өңделу сапасын бақылау;
таздарды ауыстыру.
35. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
иірімжіпті, жайманы және матаны өңдеуге байланысты мерсерлеу тәртібін, ерітінділердің концентрациясын және олардың матаға, жаймаға және иірімжіпке әсерін, өңделетін иірімжіптің, матаның және жайманың сапасына қойылатын талаптарды, мерсерлеу процесін технологиялық басқару және бақылауды жүзеге асыратын автоматты құралдарды пайдалану ережесін және мақсатын.

4. Матаны парафиндеу аппаратшысы

Параграф 1. Матаны парафиндеу аппаратшысы, 2-разряд

36. Жұмыс сипаттамасы:
матаны арнайы аппаратта немесе машинада парафиндеу процесін жүргізу;
матаны және парафинді жұмыс орнына тасымалдау;
пайдаланылатын аппаратқа, машинаға ерітілген парафинді және матаны салу;
матаға парафин қабатының біркелкі жағылуын бақылау;
мата қозғалысы жылдамдығын және кептіру цилиндрлерінің жұмысын реттеу;
белгілі парафиндеу температурасын сақтау;
өзі салғыштың жұмысын бақылау және оның негізгі ролигіне мата оралып қалуын болдырмау;
мата қиындыларын өлшеу және матаға жағылған парафин мөлшерін анықтау;
матаны белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет көрсететін қондырғыларды күтіп-ұстау.
37. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын және оларды күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін матаның түрлерін және артикулдарын, парафинді матаға жағу нормасын, парафиндеудің температура режимін.

5. Қосу аппаратшысы

Параграф 1. Қосу аппаратшысы, 3-разряд

38. Жұмыс сипаттамасы:
плюсовкаларда матаға, беймата жаймаға химиялық ерітінділер сіңіру процесін жүргізу;
плюсовкаға мата мен жайманы салу, шеттерін қосып тігу;
ванналар дайындау, ерітінділермен және сумен толтыру;
ерітіндіні қажетті температураға дейін жылыту;
плюсовкадағы матаны, мата емес жайманы қанықтыру, қысу, кептіру процесін және қозғалысын бақылау;
матаны қанықтыру және қысу сапасын оқтын-оқтын тексеру;
Ванналарды жуу;
үлгілерді зертханалық сынақ үшін кесу;
матаға, жаймаға және өнімге белгі соғу және белгіленген орынға тасымалдау;
салу роликтерін тексеру.
39. Білуі тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың, басқару құралдарының және бақылау-өлшеу приборларының құрылысын және мақсатын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
матаның, мата емес жайманың ассортиментін, химиялық материалдарды және олардың қасиеттерін, қысқаннан кейін матаны;
мата емес жайманы сіңіру және кептіру режимін, ылғалдылығын, мата, жаймалардың сапасына қойылатын талаптарды, ерітінділерді дайындау тәсілдерін.

Параграф 2. Қосу аппаратшысы, 4-разряд

40. Жұмыс сипаттамасы:
тақта ауа кептіргішпен немесе кептіргіш барабандармен сагрегирленген плюсовкада матаға, жайманы химиялық ерітінділермен қанықтыру процесін жүргізу.
плюсовкада және кептіргіштегі матаның, жайманың қозғалысын, ерітіндінің және судың концентрациясын, температурасын, деңгейін бақылау.
матаны қанықтыру режимін және кептіру сапасын оқтын-оқтын тексеру.
матаны қарау.
кептіргіштерді жылыту, белгіленген режимге сәйкес кептіру процесін жүргізу.
41. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың, бақылау-өлшеу приборларының құрылысын және мақсатын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
матаның, жайманың ассортиментін, қолданылатын химиялық материалдардың қасиеттерін, матаны қанықтыру және кептіру режимін;
мата, қанықтыру сапасына қойылатын талаптарды, бу өткізгішті пайдалану ережесін.

6. Қанықтыру аппаратшысы

Параграф 1. Қанықтыру аппаратшысы, 3-разряд

42. Жұмыс сипаттамасы:
иірімжіпке химиялық суспензияларды қанықтыру, қышқылдандыру-жуу, қанықтыру машиналарында және аппараттарында иірімжіпті жуу, қышқылдандыру, сабындау, көгерту, жұмсарту, ылғалдандыру және өңдеудің басқа да түрлері процесін жүргізу;
қосқыштарда, қазандарда, аппликаторлық машиналарда және бояу желілерінде мақтаға, жасанды тері түгіне су жұқтырмайтын, шіруге қарсы және басқа да құрамаларды қанықтыру процесін жүргізу;
шикізатты қанықтыру процесіне дайындау: үшкір таяққа немесе орауышқа иірімжіпті енгізу, қанықтыру машинасына жасанды тері жаймасын салу;
жайма кесінділерін қосып тігу;
қанықтыру ерітіндісін дайындау және оны ванналарға құю, буды жіберу;
жұмыстың белгіленген технологиялық режимін сақтау және қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау;
химиялық ерітіндінің ойдағыдай келіп тұруын, оның түкке біркелкі жағылуын, щетканың ерітіндіге бату дәрежесін, қызмет көрсететін машиналарда өнімнің дұрыс жайылуын және қысылуын, өту жылдамдығын, жабдықтың дұрыс жұмыс істеуін және оның қоршалуын бақылау;
Қазанға ерітіндіні құю;
қызмет көрсететін машиналар мен жабдықтардың үйкелетін беттерін тазалау және май жағу;
өнімді белгіленген орынға тасымалдау.
43. Білуі тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін, иірімжіптің сұрыбын және сызықтық тығыздығын, қолданылатын химиялық ерітінділердің қасиеттерін, олармен жұмыс істеу ережелерін және мақсатты пайдалануларын, қышқылдардың, сілтілердің және өзге де пайдаланылатын химиялық ерітінділердің иірімжіпке, мақтаға, жасанды теріге әсерін, өнімді өңдеудің технологиялық режимін, өнім сапасына және химиялық өңдеуге қойылатын талаптарды, қанықтыру ерітінділерінің рецептурасын және концентрациясын, оларды дайындау тәсілдерін, бу өткізу және су өткізу жүйесін пайдалану ережесін.
44. Жұмыс үлгілері:
1) одан әрі кептірумен таспаға, ызбаға, бауға центрифугалық гидроэкстракторда күюге қарсы құрамды сіңіру.

7. Иірімді, матаны және жайманы қалпына келтіру және тұрақтандыру аппаратшысы

Параграф 1. Иірімді, матаны және жайманы қалпына келтіру және тұрақтандыру аппаратшысы, 3-разряд

45. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары қысымда және вакуумда жұмыс істейтін автоклавта иірімжіпті жылумен қалпына келтіру процесін жүргізу;
собықтары бар жәшіктерді тиеу және түсіру;
жылу камерасында немесе тұрақтандыру машинасында матаны, мата емес және трикотаж жайманы жылумен тұрақтандыру процесін жүргізу, камераға, машинаға матаны, жайманы салу;
қызмет көрсететін қондырғыны қарау, күтіп-ұстау, тазалау және май жағу;
бақылау-өлшеу приборларының көрсеткіштері бойынша қалпына келтіру және тұрақтандыру процесін реттеу;
матаны, жайманы тасымалдау.
46. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оларды және пайдаланылатын бақылау-өлшеу приборларын күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
жылумен қалпына келтіру және жылумен тұрақтандыру режимін;
қысыммен жұмыс істейтін ыдысты пайдалану ережесін.

8. Матаны жылумен өңдеу аппаратшысы

Параграф 1. Матаны жылумен өңдеу аппаратшысы, 2-разряд

47. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен жоғары білікті аппаратшының басшылығымен технологиялық режимге сәйкес зрельді аппараттарда матаны, жайманы жылумен өңдеу процесін жүргізу;
матаның, жайманың сапасын бақылау;
өз бетімен салғыштың білігіне астарды салу, мата, жайма кесінділерінің шетіне белгі соғу немесе жазба қағаз тігу;
матаны, жайманы тасымалдау;
пайдаланылатын аппараттарды тазалау және үйкелетін беттерге май жағу.
48. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
тазалау және майлау режимдерін, мата ассортиментін, матаны және жайманы салу және қосып тігу ережесін.

Параграф 2. Матаны жылумен өңдеу аппаратшысы, 3-разряд

49. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес зрельді аппараттарда матаны, жайманы жылумен өңдеу процесін жүргізу;
матаны салу;
матаның, жайманың және бояулардың түріне байланысты зрельникте матаның, жайманың өту жылдамдығын, жайылуын, ауаның температурасын және ылғалдылығын реттеу;
матаның, жайманың жыртылуын болдырмау;
сорып алатын желдеткіштің жұмысын, жылу камерасын, жылытуға арналған бағыттайтын роликтердің және құрылғылардың жағдайын бақылау;
матаны, жайманың сапасын тексеру;
матаны, жайманы тасымалдау.
50. Білуге тиіс:
зрельді аппараттың құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
маталар, жаймалар ассортиментін, пісудің температуралық режимін;
зрельді аппаратта матаның, жайманың қозғалу жылдамдығын.

9. Ылғалдау аппаратшысы

Параграф 1. Ылғалдау аппаратшысы, 2-разряд

51. Жұмыс сипаттамасы:
ылғалдау машинасында матаны кеңейтудің алдында ылғалдау;
матаны жұмыс орнына тасымалдау, ылғалдау машинасына салу;
матаны біркелкі ылғалдау және роликке орау немесе оны арбаға салу;
матаның керілуін, бүгілуін және сулануын болдырмау;
ылғалданған матаны салған кезде – ақаулары бар матаның сапасын және сұрыптауды бақылау, роликті алып қою;
ылғалданған матаны белгіленген орынға тасымалдау;
пайдаланылатын машинаны күту.
52. Білуге тиіс:
ылғалдандыру машинасының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
матаның ассортиментін және оның талап етілген деңгейін.

10. Бахрома шашақшы

Параграф 1. Бахрома шашақшы, 1-разряд

53. Жұмыс сипаттамасы:
қолмен өнімнің шеттерінен жіптерді алу жолымен белгілі ұзындықтағы бахрома шашақты жасау;
матаның шеттерін кесу және бұйымдарға қию;
шашақтарды тарау арқылы жіптердің арасын алшақтату;
мата мен бұйымды үю және тасымалдау.
54. Білуге тиіс:
бұйымның ассортименті және размерін;
шашақтың белгіленген ұзындығын, шашақты тарау тәсілдері.

Параграф 2. Бахрома шашақшы, 2-разряд

55. Жұмыс сипаттамасы:
бахрома шашақ көктейтін машинада орамалдарды және өзге де дара бұйымдарды орау немесе белгіленген суретке сәйкес күршекпен не тілді инемен қолмен бахрома шашақ тоқу жолымен бахрома шашақ жасау.
бахрома шашақты кесу, кесінді түріндегі бұйымдардың санын, бахрома шашақтың сапасын бақылау.
бахрома шашақ көктейтін машинаға май құю және бахрома шашақ көктеу.
бахрома шашақты байлау және бахрома шашақты пуколькомен дайындау.
бұйымдарды үю, тасымалдау.
пайдаланылатын жабдықты күту.
56. Білуге тиіс:
бахрома шашақ көктейтін машинаның құрылысын және пайдалану ережесін;
өңделетін бұйымдардың ассортиментін;
бахрома шашақтың түрлері және оның сапасына қойылатын талаптарды;
бахрома шашақты қолмен тоқу тәсілдерін.

Параграф 3. Бахрома шашақшы, 3-разряд

57. Жұмыс сипаттамасы:
бахрома шашақты бахрома шашақ орайтын және бахрома шашақ машиналарында жасау, орамалдар мен өзге де дара бұйымдарды үзілмейтін таспадай қосып тігу және салып отыру;
бахрома шашақты ширатудың жұмыс тәсілдерін үнемі орындау;
механизмдердің жұмысын, орамалдардың жайылуын және бахрома шашақтың ширатылу сапасын бақылау;
негізгі жіптерді бердоға және галевке айыру;
бұйымдарды тасымалдау және үю;
пайдаланылатын машиналарды күту.
58. Білуге тиіс:
бахрома шашақ көктейтін және бахрома шашақ машинасының құрылысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
бахрома шашақтың және орамал бұйымдарының ассортиментін;
бахрома шашақтың түрлері және оның сапасына қойылатын талаптарды.

11. Аппретті қайнатушы

Параграф 1. Аппретті қайнатушы, 2-разряд

59. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес тапсырылған рецепт бойынша қайнату ыдыстарында аппреттің әр түрін дайындау және қайнату;
крахмалды, ұнды және өзге де материалдарды тасымалдау, оларды дозалау және қайнату жабдығына салу;
аппреттің сапасын тексеру;
дайындалған аппретті өлшеу және оны тұрба арқылы қайнату ыдыстарына жіберу;
материалдардың шығынын есепке алу;
қайнату жабдығын тазалау және жуу.
60. Білуге тиіс:
қайнату жабдығының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
қолданылатын материалдардың атауы және қасиеттерін, аппретті дайындаудың белгілі рецептурасын және технологиялық режимін.

Параграф 2. Аппретті қайнатушы, 4-разряд

61. Жұмыс сипаттамасы:
тапсырылған рецептке сәйкес қайнату ыдыстарында синтетикалық жоғарғы полимерлердің негізінде аппреттің әр түрін дайындау және қайнату;
компоненттерді тасымалдау, дозалау және қайнату жабдығына салу;
аппреттің сапасын бақылау;
химиялық материалдардың шығынын есепке алу;
аппретті тұрба арқылы қайнату ыдыстарына жіберу;
қайнату жабдығын күту.
62. Білуге тиіс:
күрделі аппретті қайнатуға арналған қайнату қондырғысының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
аппретті дайындаудың рецептурасын және технологиялық режимін.

12. Алау сыпырушы

Параграф 1. Алау сыпырушы, 2-ші разряд

63. Жұмыс сипаттамасы:
тараушы, зығыртараушы, кендіртараушы, дөрекі тараушы, иістазалаушы машиналардың астындағы отты, шаңды және өзге де қалдықтарды сыпыру;
пневмоклапандарды шаңнан, оттан және басқа да қалдықтардан тазалау;
қалдықтарды түрлеріне қарай бөлу;
жарамды талшықты бөліп алу;
ыдысты дайындау;
бирка байлай отырып талшықты, отынды ыдысқа салу және белгіленген орынға тасымалдау.
64. Білуге тиіс:
пневмоклапандардың құрылысын, қалдықтардың түрлерін, пневмоклапандарды тазалау тәртібін және режимін;
алауды және өзге де қалдықтарды сыпыруды.

13. Қыл-қыбырды сыпырушы

Параграф 1. Қыл-қыбырды сыпырушы, 2-разряд

65. Жұмыс сипаттамасы:
зығыркендіртараушы, зығыртараушы машиналардың жәшіктерінен қыл-қыбырды сыпыру;
ыдыс дайындау және нөмірлері бойынша қыл-қыбырды ыдысқа салу;
қыл-қыбырды өлшеу;
қыл-қыбыр салған ыдысқа қыл-қыбырдың нөмірі, өзге де сапалық белгілері және салмағы жазылған қағаздарды, биркаларды қоса салу;
қыл-қыбырды таразыларға, сақтау орнына, пресстерге тасымалдау.
66. Білуге тиіс:
қыл-қыбырлардың нөмірін;
оларды зығыркендіртараушы, зығыртараушы машиналардың жәшіктерінен бөліп алуды және жазба қағаздарды толтыруды.

14. Суретті бедерлеуші

Параграф 1. Суретті бедерлеуші, 2-разряд

67. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті суретті бедерлеушінің басшылығымен қолмен айшықтау арқылы күйдіріп өрнек салатын машинада ірі контурлы суреттерді ағашқа күйдіріп салу, машинаны жұмысқа дайындау;
металды балқыту;
лекало құю, болванкадан алу және келесі жолы бұйымдарды қолмен гүл мәнерінде айшықтау үшін тазалау;
лекалолардың сапасын бақылау;
қажетті құралды дайындау;
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау.
68. Білуге тиіс:
күйдіріп өрнек салатын машина мен металл балқытатын қондырғының құрылысын және жұмыс істеу ережесін;
күйдіріп ірі контурлы суреттерді салудың технологиялық процесін;
металл балқыту тәсілдерін, лекало құю ережелерін, лекалоның сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Суретті бедерлеуші, 3-разряд

69. Жұмыс сипаттамасы:
күйдіріп өрнек салатын машинада аралас контурлы суреттерді ағашқа күйдіріп салу, машинаны жұмысқа дайындау;
металды балқыту;
лекало құю, болванкадан алу және келесі жолы бұйымдарды қолмен гүл мәнерінде айшықтау үшін тазалау;
лекалолардың сапасын бақылау;
қажетті құралды дайындау;
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау.
70. Білуге тиіс:
күйдіріп өрнек салатын машина мен металл балқытатын қондырғының құрылысын және жұмыс істеу ережесін;
күйдіріп аралас контурлы суреттерді салудың технологиялық процесін;
металл балқыту тәсілдерін, лекало құю ережелерін;
құю кезінде қолданылатын металдардың құрамын және пропорциясын, лекалоның сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Суретті бедерлеуші, 4-разряд

71. Жұмыс сипаттамасы:
күйдіріп өрнек салатын машинада ұсақ және түрік контурлы суреттерді ағашқа күйдіріп салу, машинаны жұмысқа дайындау;
металды балқыту, лекало құю, болванкадан алу және келесі жолы бұйымдарды қолмен гүл мәнерінде айшықтау үшін тазалау;
лекалолардың сапасын бақылау;
қажетті құралды дайындау;
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау.
72. Білуге тиіс:
күйдіріп өрнек салатын машина мен металл балқытатын қондырғының құрылысын және жұмыс істеу ережелерін;
өте күрделі күйдіріп ұсақ және түрік контурлы суреттерді салудың технологиялық процесін;
металл балқыту тәсілдерін, лекало құю ережелерін;
құю кезінде қолданылатын металдардың құрамын және пропорциясын;
лекалоның сапасына қойылатын талаптарды.

15. Нақышшы

Параграф 1. Нақышшы, 2-разряд

73. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті нақышшының басшылығымен матрицаларда, біліктерде және мырыш парақтарда қолмен ойып сурет салу;
грабштихелдерді қайрау және нақыштау құралын дайындау.
74. Білуге тиіс:
ойып өрнек салудың тәсілдерін, оюдың тереңдігін және баспаның түріне байланысын немесе маталардың ассортиментін.

Параграф 2. Нақышшы, 3-разряд

75. Жұмыс сипаттамасы:
қолмен жай суреттерді ойып салу: матрицаларда – жай контурлы және штрифтегі бірбілікті (бірбояулы) суретті, грунттық суреттерді жиектеу және қолмен бүлдірмей тегіс кесу, мырыш парақтарда – орамал суретіндей екінші контурлы жай суретті;
матрицаларды және мырыш парақтарды ойып сурет салуға дайындау;
суретті матрицаға немесе мырыш параққа үлкейтіп аудару, суретті дұрыстау;
матрицаларды тегістеу, олардан көшірме алу және алдын-ала басу;
матрицалардағы және мырыш парақтардағы өрнектерді дұрыстау.
76. Білуге тиіс:
жай суретті орналастыруды, оның раппортын, суретті матрицаларға және мырыш парақтарға аудару тәсілдерін;
жай суреттерді матрицаларда және мырыш парақтарда ойып салу тәсілдерін;
баспаның түріне және матаның ассортиментіне байланысты оюдың тереңдігін.

Параграф 3. Нақышшы, 4-ші разряд

77. Жұмыс сипаттамасы:
орта күрделі суреттерді қолмен ойып салу: матрицаларда – бояуларды, жапсырмаларды (жарты тондарды), арақашықтықтарын және дұрыс геометриялық фигураларын (контурлары мен штрифтарын) дәл келтірумен ашық екі-үш білікті суреттермен ірі фигураларды, аралық контурларын дәл келтірумен, мырыш парақтарда – күрделі емес жарты тондары мен жапсырмалармен көп білікті орамал суреттеріндегі дөңгелетумен және әшекейленіп қойылған қолмен контурды, біліктерде – орта күрделі суреттерді;
раппортты белгілеу және жинақтау;
ойып салғанда матаның ассортиментіне және фигураның сипатына байланысты бояуды қоршау;
орта алаңдағы ойып салынған суреттің контурын және штрифін қысқарту және дұрыстау;
қозғалған біліктің бетіндегі күрделі емес тендерді және жартылай тендерді, сақиналарды және тарақтарды дұрыстау;
ірі мөлшердегі ақауларды жою;
көшірме алу және алдын-ала басу;
ойып салынған суреттерді дұрыстау.
78. Білуге тиіс:
орта күрделі суретті орналастыруды, оның раппортын және үлгілерін, суретті матрицаларға және мырыш парақтарға аудару тәсілдерін, баспаның түріне және маталардың ассортиментіне байланысты оюдың тереңдігін;
орта күрделі суреттерді матрицаларға, біліктерге және мырыш парақтарына ойып салу тәсілдерін, матрицаның көшірмесі бойынша олардың орналасу және өңделгенін тексеру тәсілдері, матрицалардағы және біліктердегі фигуралардың бояуы мен мөлшеріне байланысты әр бояуға штриф дайындау тәсілдерін, мырыш парақтарда ойып сурет салу кезінде проекциялық шаммен жұмыс істеу ережелерін.

Параграф 4. Нақышшы, 5-разряд

79. Жұмыс сипаттамасы:
көпбілікті күрделі суреттерді қолмен ойып салу: матрицаларда – көлеңкелі және біркелкі пикомен, раппортта кесуі бар ірі торларымен, тарақтың әртүрлі түрі мен мөлшерімен, әртүрлі түрі және мөлшерлі дөңгелек контурлы, аралық контурларын айшықтаумен көпбілікті суреттердегі ашық ірі фигураларды, біліктерде – білікке сақиналарды, тарақтарды, шаршыларды және тағы басқа енгізумен, күрделі емес көлеңкелермен контурлық (штрифтік және қиын) штрихтерден тұратын көпбілікті суреттерді, суреттің жетпей тұрған фигураларын қалпына келтіру, мырыш парақтарда – дөңгелеумен контурды және болуы мүмкін барлық жапсырмалармен картиналық және портреттік сипаттағы суреттердегі, күрделі көпбілікті орамалдағы, шеті бар суреттердегі әшекейлеп қойылған қолды;
раппортты белгілеу және жинақтау;
ойып салғанда матаның ассортиментіне және фигураның сипатына байланысты бояуды қоршау;
молетті өңдеу және тегістеу;
өңдегеннен немесе кескеннен кейін ірі штриф алаңдарын штриф машинасында кесу және түзету;
пайдаланылған ірі гравюраларды – көлеңкелерді, пиконы, жартылай тонды тереңдету;
зақымданған гравировканы түзету;
сызу машинасында нақыштау кезінде матрицаларға штриф салу;
күрделі суреттерді нақыштауға арналған құралды дайындау және шынықтыру.
80. Білуге тиіс:
күрделі суретті орналастыруды және оны айшықтау ережелерін;
суретті матрицаларға және мырыш парақтарға аудару тәсілдерін, баспаның түріне және маталардың ассортиментіне байланысты оюдың тереңдігін, күрделі суреттерді матрицаларға, біліктерге және мырыш парақтарына ойып салу тәсілдерін, молеттердегі және біліктердегі фигуралардың бояуы мен мөлшеріне байланысты әр бояуға штриф дайындау тәсілдерін, өңдеу тәсілдерін.

Параграф 5. Нақышшы, 6-разряд

81. Жұмыс сипаттамасы:
аса күрделі суреттерді қолмен ойып салу;
электрмен ойып салатын автоматта кез келген суретті ойып салу: матрицаларда – бояуды көлеңкелей салумен, тұтас қиын, көлеңке және жартылай тонды пикомен, әртүрлі түртіктермен, көлеңке контурмен, ұсақ торлармен және жіңішке диагональдармен көпбілікті суреттердегі ұсақ фигураларды, күміс каландрларға арналған, аралық контурлармен өңделген штрифті, біліктерде – неше түрлі көлеңкелермен, жартылай тондармен және жапсырмалармен көпбілікті және суреттерін, сонымен қатар аралық контурларды айшықтаумен портрет және картина сипатты суреттерді;
матрицаларды және біліктерді суреттерді ойып салуға дайындау;
молетке суретті аудару;
контурды түзеу;
сызу машинасына штрифті салу;
молетті өңдеу және тегістеу;
ойып салынған молеттен көшірме алу және сұрыптай басу;
нақышты түзеу;
аса күрделі суреттерді ойып салуға арналған құралды дайындау және тұрақтандыру;
электрмен ойып салатын автоматты жинау, бұзу, тазалау және бір-біріне тиетін беттеріне май жағу.
82. Білуге тиіс:
аса күрделі суретті, раппортты орналастыру және оны айшықтау ережелерін;
молетке аса күрделі көпбояулы суреттерді аудару тәсілдерін, баспаның түріне және маталардың ассортиментіне байланысты оюдың тереңдігін, аса күрделі суреттерді молеттерге және біліктерге ойып салу тәсілдерін, молеттердегі және біліктердегі фигуралардың бояуы мен мөлшеріне байланысты әр бояуға штриф дайындау тәсілдерін;
молетті өңдеу және тегістеу тәсілдері.

Параграф 6. Нақышшы, 7-разряд

83. Жұмыс сипаттамасы:
электронды-нақыштау автоматта аса күрделі суреттерді ойып салу;
нақыштау білігін орнату және тексеру;
тістерді қайрау және бақылау;
тісті доңғалақтарды таңдау және жылдамдықтар қорабын қажетті күйге келтіру;
түпнұсқаны құрастыру және түзету;
нақыштау нүктесінің формасын және тереңдігін, фотоголовканы күйге келтіру;
растрдың төселуін тексеру;
раппорттардың білікте орналастырылуын есептеу, есептеуішті суретті ойып салудың басталуына дайындау;
жиектеу режимін, нәзік суретті ойып салу кезінде тон-корректорды, фондық растрлық құрылымды ойып салуға арналған растр импульсының коммутаторын күйіне келтіру;
электонды-нақыштау автоматын диагностикалау, ақауларын табу, электронды ойықтарын ауыстыру, параметрлерін дұрыстау.
84. Білуге тиіс:
электронды-нақыштау автоматтың құрылысын, оны күтіп-ұстау мен пайдалану ережесін;
кез келген күрделіліктегі суретті және раппортты орналастыруды, гүлсіз түпнұсқаларды дайындау тәсілдерін;
суретті ойып салуға арналған біліктерді дайындау тәсілдерін;
суреттің сипатына және қолданылатын бояуларға, маталардың ассортиментіне байланысты нақыштардың тереңдігі мен растрдың түрін, мөлшерін таңдау тәсілдерін;
пайдаланылатын жабдықты тексеру, жөндеу және күйіне келтіру тәсілдерін.

16. Декатирлеуші

Параграф 1. Декатирлеуші, 2-разряд

85. Жұмыс сипаттамасы:
маталарды (жүннен басқа), трикотаж және мата емес жаймаларды декатирлеу машиналарында технологиялық режимге сәйкес декатирлеу;
декатирді жұмысқа дайындау;
матаны декатирге салу;
өңделген матаны немесе жайманы арбаға таңдап салу немесе роликке орау;
технологиялық процесстің барысын, декатирлеудің сапасын және матаның шығардағы ылғалдылығын, бу жүйесі мен вакуум-насостың жұмысын бақылау;
ылғалды декатирде жұмыс кезінде ваннаға су толтыру және оны белгілі температураға дейін жылыту;
матаны бумен, ыстық және суық сумен үздіксіз өңдеу;
матаны декатирлеу машинасына және өңделген матаны белгіленген орынға тасымалдау;
декатирлеу машинасын тазалау және үйкелетін беттеріне май жағу.
86. Білуге тиіс:
декатирлердің құрылысын, оларды пайдалану ережесін;
декатирді толтыру ережесін, көлік құралдарын пайдалана білуді;
маталардың, трикотаж және беймата жаймалардың ассортиментін;
декатирлеудің технологиялық режимін.

Параграф 2. Декатирлеуші, 3-разряд

87. Жұмыс сипаттамасы:
тоқыма маталарды ылғалды және қорытынды декатирде, киіздерді баспақтағышта, бас киімдерді декатирлеу қазандарында технологиялық режимге сәйкес декатирлеу;
қызмет көрсететін қондырғыны жұмысқа дайындау;
өнімді салу, тиеу;
киіздерді үздіксіз жайма қылып қосып тігу;
декатирлеу процесін бақылау;
бас киімді декатирлеудің сапасын бақылау, қалыптан түсіру, мөлшерін, фасонын және ортасын белгілеу;
будың қысымын, вакуум-насостың жұмысын, конденсаттың берілуін, декатирлеудің сапасын және матаның шығардағы ылғалдылығын бақылау;
өңделген өнімді түсіру, оларға паспорттар толтыру;
өнімді тасымалдау, пайдаланылатын жабдықты күту және үйкелетін беттеріне май жағу.
88. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының және бақылау-өлшеу приборларының құрылысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
декатирленетін өнімнің ассортиментін, декатирлеудің технологиялық режимін;
өңделген өнімнің паспорттарын толтыру ережесін;
пайдаланылатын жабдықтарды толтыру және жұмыс органдарын реттеу ережесін;
бас киімнің ортасын анықтау әдістерін.

Параграф 3. Декатирлеуші, 4-разряд

89. Жұмыс сипаттамасы:
бағдарламалық басқару пультімен жарақталған автоклавты декатирде тоқыма маталарды қысыммен декатирлеу;
қажетті декатирлеу режимін жасау;
қызмет көрсететін қондырғыны жұмысқа дайындау;
матаны артикулдары мен өлшемі бойынша таңдау, үздіксіз жайма етіп қосып тігу, автоклав декатирін толтыру;
автоматиканың көмегімен матаны және спутникті орау;
қысу цилиндірінің көмегімен спутникті тығыз орауды қамтамасыз ету;
орау құрылғысынан автоклавқа цилиндрді тасымалдауды және тиекті құрылғыны тұрақтандыруды бақылау;
бақылау-өлшеу приборларының көрсеткіштерін, вакуум-насостың жұмысын, конденсаттың берілуін бақылау;
декатирлеу сапасын бақылау;
бос және матасы бар арбаларды белгіленген орынға тасымалдау;
маталардың дұрыс жайылуын бақылау;
автоклав декатирін тазалау және үйкелетін беттеріне май жағу.
90. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының және бақылау-өлшеу приборларының құрылысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
автоклав декатирін басқару пультін пайдалану ережесін;
декатирленетін өнімнің ассортиментін, декатирлеудің технологиялық режимін;
матаны автоклав декатиріне салу және оның жұмыс органдарын реттеу ережесін;
декатирлеу сапасына қойылатын талаптарды, декатирлеудің кемшіліктерін, олардың пайда болу себептерін және жою тәсілдерін.

17. Карталарды және орау материалдарын дайындаушы

Параграф 1. Карталарды және орау материалдарын дайындаушы, 2-разряд

91. Жұмыс сипаттамасы:
карталарды нөмірлері бойынша дайындау және таңдау;
матаның, картонның, тоқыма баудың, қағаздың кесінділерін байлауға арналған қосымша материалдарды дайындау, оларды белгіленген орынға тасымалдау;
картаның тесігіне пистондарды оларды арнайы құралға бекіте отырып тығу;
картаның шеттерін арнайы машинада немесе арнайы белбеуде байлау;
тоқу станогына арналған картаны тексеру, жөндеу;
карта бумасын түзеу;
жарамсыз карталарды жаңаларға ауыстыру, түскен пистондарды тығу, біздерді ауыстыру;
тозығы жеткен бумаларды кесу және арнайы машинада бумаларға арналған нөмірлер бойынша карталарды таңдау, оны тазалау және май жағу.
92. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
карталарды, бау мен жіптердің орамаларын таңдау және нөмірлер тәртібін, пистондарды бекіту әдістерін, бауды қосып байлау және орау ережесін;
карталарды қосу және жөндеу тәсілдерін;
картаның сапасына қойылатын талаптарды, орау түрлерін.

18. Химиялық ерітінділер мен бояуларды дайындаушы

Параграф 1. Химиялық ерітінділер мен бояуларды дайындаушы, 2-разряд

93. Жұмыс сипаттамасы:
химиялық ерітінділер мен бояуларды дайындау;
жоғары білікті химиялық ерітінділер және бояулар дайындаушының басшылығымен химиялық және бояу ерітінділерін осы ерітінділерге қойылатын талаптарға сәйкес сүзу;
бояуларды және бос ыдыстарды тасымалдау;
бояуларды және бос ыдыстарды өлшеу;
бояулар мен материалдардың шығынын есепке алу;
қызмет көрсететін қондырғыны тазалау және ыдыстарды техникалық талаптарға сәйкес жуу.
94. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысы мен оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
бояулардың, химиялық материалдардың атауы мен қасиеттерін және олардың маркаларын, бояу және химиялық ерітінділердің сапасына қойылатын талаптарды, химиялық ерітінділер мен бояуларды алғаш есепке алуды жүргізу ережесін.

Параграф 2. Химиялық ерітінділер мен бояуларды дайындаушы, 3-разряд

95. Жұмыс сипаттамасы:
ыдыстарда маталар мен желілерді өңдеуге және бояуға арналып бекітілген режимдерге және рецепттерге сәйкес химиялық, басытқы, хлор ерітінділері мен бояуларды дайындау;
бояулар мен химиялық материалдардың сапасын тексеру, оларды өлшеу және ыдысқа құю;
бояуы бар ыдыстарды белгілеу;
буды, қысымды беруді және дайындалатын ерітінділердің біркелкі массасын жасау жылдамдығын реттеуді, олардың белгіленген концентрациясын сақтау, олармен тұтынушыларды үздіксіз қамтамасыз ету (ыдысқа құю немесе тұрба арқылы беру);
бояуларды сараптамаға алу;
химиялық ерітінділер мен бояуларды тасымалдау.
96. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, реттеуші құрылғылар мен бақылау-өлшеу приборларының мақсатты пайдаланылуы;
оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін, химиялық ерітінділер мен бояулардың рецептурасын және дайындаудың технологиялық режимін;
химиялық ерітінділер мен бояулардың атауларын, қасиеттерін;
сапасын және мақсатты пайдаланылуын, олардың маркалары мен класстарын;
химиялық ерітінділер мен бояулардың дайын болғанының белгілерін;
дайындалатын химиялық ерітінділер мен бояулардың сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Химиялық ерітінділер мен бояуларды дайындаушы, 4-разряд

97. Жұмыс сипаттамасы:
ыдыстарда химиялық, бояу және хлор ерітінділерін, күюге қарсы сіңірмені және қойыртпақты дайындау;
тондарын таңдай отырып кестеге және тапсырысқа сәйкес рецепттер бойынша минералдық ерітінділерді, синтетикалық жуу құралдарын және сұр бояуларды, желімді мата емес жаймаларға арналған жұмыс ерітіндісін дайындау;
белгіленген рецепттер бойынша бояулардың барлық түрлерін дайындауға арналған купюровканы есептеу (текшелік, басытқы, қара анилинді, диазобояуларды, мөлшерлі және тағы басқа);
химиялық материалдарды орау және ыдыстарды тасымалдау;
ыдыстағы химиялық ерітінділерді белгілі тәртіппен тиеу және өлшеу;
химиялық ерітінділердің белгіленген концентрациясын сақтау, ерітінділердің, қойыртқылардың және бояулардың дайын болғандығын анықтау;
дайындалған бояулардың сапасын тексеру.
98. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының және бақылау-өлшеу приборларының құрылысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
дайындалған маталар мен өнімдердің ассортиментін, байланыстыратын ерітіндінің, қойыртпақтардың, сабынның, бояулардың, хлор, минералдық ерітінділердің және бояулардың дайындалуының технологиялық режимін және рецептурасын, олардың дайын болғандығының белгілерін;
әртүрлі химикаттарды араластырған кездегі химиялық реакцияларды, бояулар сериясын дайындау және текшелік ерітінділерді қалпына келтіру тәсілдерін;
дайындалған ерітінділердің, қойыртпақтардың және бояу серияларының сапасына қойылатын талаптарды.

19. Ине-платиналық бұйымдарды құюшы

Параграф 1. Ине-платиналық бұйымдарды құюшы, 3-разряд

99. Жұмыс сипаттамасы:
тоқу машиналарына ине-платина бұйымдармен плиткаларды дайындауға арналған қалыптарға ерітілген металлды (платинаның баббитпен қоспасын) қолмен құю;
металл қоспасына арналған компоненттерді дайындау;
тигель пешін қосу және сөндіру;
құйылған ине-платина бұйымдарды орнатуға арналған ыдыстарды және құралды жұмысқа дайындау;
инелер мен платиналарды алу, оларды бензинде жуу;
платиналар мен инелерді таңдау және баспақ-қалыпқа қолмен салу, оларды тегістеу және көлденеңі мен басылу тереңдігіне бойынша дұрыстау;
бөлшектері бар қалыпқа балқытылған металды қолмен құю қасығымен толтыру;
литниктерді плитканың жанында кесетін станокта кесу;
суыған инелерімен плиткаларды үлгіге жинау және оларды белгіленген технологиялық талаптарды (ине қадамын және инелердің биіктігін) сақтай отырып түзеу;
құюдың сапасын тексеру;
дайындалған ине-платина бұйымдарды белгіленген тәртіпте ыдысқа салу;
«Кокетт» жүйесіндегі «Вертелка» түріндегі негізін тоқитын тез жүретін машиналарға ине-платина бұйымдарын дайындау кезінде – бөлшектерді қалайылау (платиналарды, күршек инелерді), балқытылған канифольға, металл қоспасына түсіру, оларды бензинде сүрту және жуу;
металдың қалдықтарын және пайдаланылған инелермен қайтарылған плиткаларды қайта балқыту;
қайта пайдалану үшін жарамды инелерді таңдап алу.
100. Білуге тиіс:
тигель пешінің, кесу станогының, баспақ-қалыптың құрылысын, қоспаның құрамын және қоспадағы компоненттердің меншікті салмағын, құюдың технологиялық және температуралық режимін;
ине-платина бұйымдарының позицияларын және олар арнап дайындалатын машиналардың кластарын;
инелерге, платиналарға және дайындалатын ине-платина бұйымдарына қойылатын талаптарды.

20. Жібек шикізатын ылғалдаушы

Параграф 1. Жібек шикізатын ылғалдаушы, 2-разряд

101. Жұмыс сипаттамасы:
ваннада, вакуум-аппаратта белгіленген режимге сәйкес жібек шикізатын ылғалдаудың технологиялық процесін жүргізу;
жібекті ылғалдауға дайындау: салфеткаға айналдыру және ваннаға, вакуум-аппаратқа орналастыру, жібек шикізаты діңгегін кассетаға орналастыру және бакқа салу;
рецепттер бойынша ылғалдауға арналған эмульсияны дайындау;
температураны, қысымды және эмульсия циркуляциясының бағытын бақылау;
жібекті түсіру, жібек шикізатының діңгегін қою және арбаға орналастыру, тасымалдау;
мотовильдер мен діңгектерді жинау.
102. Білуге тиіс:
вакуум-аппараттың құрылысын және жұмыс істеу принципін;
жібек шикізатын ылғалдаудың технологиялық режимін;
ылғалдау сапасына қойылатын талаптарды, ылғалдауға арналған эмульсияның рецептурасын және дайындау тәсілін;
ылғалдау тәртібін және жібек шикізатын салу.

21. Қондырғыны сабақтаушы

Параграф 1. Қондырғыны сабақтаушы, 2-разряд

103. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті қондырғыны сабақтаушының басшылығымен бояу кезінде өтпелі аппаратқа таспа, бау, жайма салу, тор тоқитын машиналарға салу;
жартылай өнімді салуға және сабақтауға дайындау;
желіжіпті тоқитын машиналарда желіжіп жіптерін сабақтау және есу;
жайманың жолақтарын дайындау;
тоқыма баулардың, таспалардың, жаймалардың шеттерін оларды тіктемеге салумен және тоқтату қалыптарын орнатумен қосып тігу;
бірінші бояу ванналарына дейін өнімнің өтуін және роликтегі бұйымдарды жазуды бақылау;
желіжіптерді жазуды есепке алуды жүргізу;
аркатты және рама бауларын дайындау, белгілі ұзындықтағы жіптерді жөргемдерден немесе шарғылардан төгу, оларды кесу және буып байлау;
ілмекті матаны салуға сәйкес шешу, дайындалған аркатты он-ондап бөліп байлау;
рама бауларын дайындау кезінде – жіптерді орау, карабаншаларды енгізу және оларды бекіту;
қайық шөлмегін ауыстыру және оларды тасымалдау.
104. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының принципін, оны күтіп-ұстау ережесін;
пайдаланылатын жіптердің сызықтық тығыздығын, бұйымдардың, жаймалардың, аркат жіптерінің және рама бауларының сапасына қойылатын талаптарды, шөлмекке орауды, таспаларды, тоқыма бауларды және жаймаларды салу және қосып тігу тәртібін;
бұйымдарды жаю дәрежесін, аркатты және рама бауларын дайындау ережелерін.

Параграф 2. Қондырғыны сабақтаушы, 3-разряд

105. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті қондырғыны сабақтаушының басшылығымен жаккард машиналарын, аксминстерлік кілем-тоқу станоктарын, тоқу, тоқу-бассондық және арқаужіпті-тоқу машиналарын, «Автомат» кестелеу машиналарын түкті желіжіппен, тегіс және суретті желіжіптер жіптерімен, жаймалармен сабақтау, тортоқу машиналарын қайық шөлмектерін ауыстырумен.
суретті желіжіп жіптерін, аркат бауларын технологиялық картаға сәйкес сабақтау, есу.
қондырғы мен желіжіпті сабақтауға және өткізуге дайындау, желіжіпті кесу және орнату.
ұршықтарды, шөлмектерді және тарту құралдарын алдын-ала тексеру.
баспаларды дайындау, оларды беттерге бекіту.
түктің биіктігі бойынша жіптер шеттерін, сызықпен жинауды тегістеу.
қосымша орау (жайманы ұстау).
желіжіп жіптерін түрлеріне және реңктеріне байланысты бөлу.
жабдықтар механизмдері жұмыстарын реттеу.
аркаттардың, өңдерінің рамалық бауларын олардың бүлінулеріне қарай ауыстыру.
қызмет көрсететін машиналар мен қондырғыларды сабақтау сапасын тексеру.
желіжіпті сабақтағаннан және ескеннен кейін жайма жолын әрі қарай жұмысқа пайдалану.
бүлінген суретті жою.
жіптер үзіктерін жалғау.
сабақтау тарағына ластик ілмегін және шұлық-ұйық, биялай және жоғары трикотаж бұйымдарын ілу.
қызмет көрсететін машиналар мен қондырғыларды тазалау, үйкелетін беттерге май жағу.
қалдықтарды жинау және тапсыру.
106. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысы мен класстарын және оларды күтіп-ұстау, пайдалану ережесін;
олардың жеке механизмдерінің бір-біріне әрекеттерін, деккерлік және жіпті жүргізетін патенттерді бөлу тәсілдерін;
әртүрлі тоқу түрлерінің тәсілдерін, машиналардың жүйелері мен класстары бойынша жаймаларды сабақтау ережесін;
жаймалардың, бұйымдардың артикулдарын, жайманы тарту дәрежесін, сабақтау картасын, ілмекті бұйымдарды сабақтау есептерін;
кестеленетін бұйымдардың түрлерін және құрылысын, қолданылатын шикізаттың қасиеттерін, иірімжіптің түрлері мен сызықтық тығыздығын, иірімжіптің, жіптердің, маталардың, жаймалардың, бұйымдардың сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Қондырғыны сабақтаушы, 4-разряд

107. Жұмыс сипаттамасы:
сабақтау параметрлерін сақтай отырып тоқыма және таспа-тоқыма станоктарының желіжіптерін сабақтау;
өрілу және сурет түрлері бойынша сабақтау есебіне сәйкес жаккарды нақты – тоқыма, нақты – тоқыма, желіжіпті тоқыма және перде тоқыма машиналарын, «Веретелка» екі-, үш- және төрт тарақты желіжіпті тоқыма түріндегі машиналарды, шілтерлі және тектес машиналарды әртүрлі желілік тығыздықтағы жасанды және синтетикалық талшықтармен және мақта-қағаз жіптерімен сабақтау және қайта сабақтау;
жоғары білікті тоқыма қондырғысын сабақтаушының басшылығымен түту машинасының сабақ тарағына сабақтау жаккарды механизмдерді құрастыру;
желіжіптермен және барлық бөлшектермен арқау орағыш ұршықты, тарақты жұмыс жағдайына келтіру, жаккарды машиналар үшін инелер мен қармақтарды жинау, аркатты бауды ілу және оларды жинау есебіне сәйкес кассалық тақтаға байлау;
жайманың шеттерін жасау;
үзілген жіптерді жалғау.
108. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын, өзара әрекетін және негізгі механизмдерінің жұмыс принципін, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
негіздер мен жаккардты машиналарды құю негіздерін, жинақтау, өрілу және сурет түрлерін, тоқыма станогының ауыспалы тістегерішін жинақтау тәртібін;
жіптердің түрлері мен желілік тығыздығын, өндірілетін өнімдердің артикулдарын, артикулдар бойынша құю параметрлерін, қондырғыларды құю сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 4. Қондырғыны сабақтаушы, 5-разряд

109. Жұмыс сипаттамасы:
барлық жүйедегі және жаккардты машиналарды, негізгі тоқыма жаккардты, тұтас перде және шілтерлі машиналарды, негізгі тоқыма және шілтерлі машиналарын, негізгі тоқыма және тор машиналарын сабақтау жібінің суретіне, өрімдер мен суреттер түрлері бойынша сабақтау есебіне сәйкес, шикізаттың аралас түрлерінде суретті, айшықты өрімдер негізінде «Вертелка» түріндегі бір инешекті машиналарда екі-, үш- және төрт тарақты негіздерді, әртүрлі желілілік тығыздықтағы жасанды және синтетикалық жіптерді және мақта-қағаз иірімжіптерін екі инешекті негізгі тоқыма машиналары мен шілтер машиналарының желіжіптеріне сабақтау, жинақтау және қайта сабақтау;
кассалық тақтаға өткізу үшін шоғырға аркатты дайындау;
өткізу есебіне сәйкес аркаттық бауларды кассалық тақтаға өткізу;
қызмет көрсететін машиналарды сабақтау дұрыстығын тексеру, жіптің үзілуін және сабақтау ақауын болдырмау, машиналарды тазалау және үйкелетін бөлшектерді майлау.
110. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың негізгі механизмдерінің құрылысын, өзара әрекетін, кинематикалық сызбасын және жұмыс принциптерін;
оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
жаккарды машиналарды жинау және сабақтау ережесін;
сабақтау картасын және суреттер раппортын, жіптер ассортиментін және сабақтау есебін;
кассалық тақтаға өткізу есебін;
инелер мен ілгектердің мөлшерлері мен қасиеттерін;
аркатты бауға олифаны жағу тәртібін.

22. Парафинді сақиналарды дайындаушы

Параграф 1. Парафинді сақиналарды дайындаушы, 2-разряд

111. Жұмыс сипаттамасы:
парафин иірімжіп үшін парафинді сақиналарды дайындау процесін жүргізу;
парафинді еріту аппаратын толтыру;
дайындалған формаларды қыздыру және парафин салу;
дайын парафинді сақиналарды алу, олардың сапасын тексеру және бүлінген сақиналарды алып тастау;
сақиналарды сұрыптау және тасымалдау.
112. Білуге тиіс:
балқыту аппараттарының және парафинді сақиналар дайындау үшін формалардың құрылысын, оларды пайдалану мен күтіп-ұстау ережесін;
парафинді құрамның рецептурасын, парафинді сақиналардың сапасына қойылатын талаптарды;
дайын сақиналарды сұрыптау ережесін.

23. Каландрлаушы

Параграф 1. Каландрлаушы, 3-разряд

113. Жұмыс сипаттамасы:
матаны, трикотажды және мата емес жаймаларды, трикотажды, тоқыма-галантерея бұйымдарды ылғалды-жылу өңдеу және трикотажды негіздегі жасанды терілерді арнайы өңдеу процестерін берілген режимді сақтай отырып әртүрлі технологиялық түрдегі үтіктеу-ылғалдау машиналарда және каландрлерде жүргізу;
қызмет көрсететін қондырғыларды жұмысқа дайындау, маталарды, жаймаларды, бұйымдарды тасымалдау, мата кесінділерін тігу және оларды үтіктеу ылғалдау машиналарымен сабақтау;
талшықтың, маталар мен бұйымдардың түрлерінің қасиеттеріне тәуелді буды беруді, қыздыру мен ылғалдау жүйелерін реттеу;
белгіленген тәртіппен өндірілетін маталардың, жаймалар мен басқа да бұйымдардың сапасын жүйелі түрде тексеру, ақауларды анықтау;
маталардың және бұйымдардың соңын таңбалау;
өнімді алу;
жылу камерасымен агрегатталған каландрға қызмет көрсеткенде жылу камерасының температурасын бақылау;
газды каландрға қызмет көрсеткен кезде газды камераға газ бен ауаның берілуін реттеу және газдың қалыпты жануын бақылау;
өлшемдік машинамен агрегатталған каландрға қызмет көрсеткенде – матаның ені мен штампын жүйелі түрде тексерумен, өлшенген матаны алумен және оны арбашыққа тиеумен өлшемдік машиналарға қызмет көрсету;
өрнектеу каландрына қызмет көрсеткенде – біркелкі өрнектеуді және бедерлі суретті бақылау;
өңделген маталарды, жаймалар мен бұйымдарды белгіленген жерге тасымалдау.
114. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың қондырғысын, пайдалану және күтіп-ұстау тәртібін;
олардың жекелеген бөлшектерінің өзара әрекетін, сабақтау және қайта сабақтау тәсілдерін;
өңделетін маталардың, жаймалар мен бұйымдардың ассортименті мен артикулдерін, өңдеудің технологиялық режимін;
қысып-басу ережесін, мемлекеттік стандарттарға сәйкес бұйымдардың сапасына қойылатын талаптарды;
жылу камерасымен агрегатталған каландрға қызмет көрсеткенде – жылу камерасымен жұмыс істеу ережесін;
өлшемдік машинамен агрегатталған каландрға қызмет көрсеткенде – машинаға матаны сабақтау тәсілдерін және өлшем барысында тартылу деңгейін, газды каландрға қызмет көрсеткенде – газбен жұмыс істеу тәртібін;
өрнектеу каландрына қызмет көрсеткенде – металл біліктің қызу деңгейін.
Біліктің үстін қолмен ажарлаған, реттеген және тегістеген кезде және каландрдың тораптары мен жүйелерін реттеу жөніндегі жұмыстарды орындаған кезде (қыздыру жүйелері, жаймаларды салу биіктігі механизмдері және тағы басқалар) – 4-разряд.

24. Қышқылдатушы

Параграф 1. Қышқылдатушы, 3-разряд

115. Жұмыс сипаттамасы:
жуу машиналарында, аппараттары мен баркаларда мерсерлерген соң иірімжіпті қышқылдаудың, жуу мен нілдеудің технологиялық процесін жүргізу;
химиялық материалдарды алу және тасымалдау, қышқыл мен ніл қоспасын әзірлеу;
иірімжіп орамдарын тақтайшаға (сырыққа) ілу немесе иірімжіп орамдарын қапшаларға салу, баркаларды сумен толтыру, суды жылыту;
иірімжіп орамдарын жуу машиналарына немесе баркаларға салу;
қышқылдау процесін, белгіленген режимге сәйкес иірімжіптерді толық бейтараптандырғанша және нілдегенше жууды жүргізу және реттеу);
өңдеу процесінде иірімжіпті бір баркадан басқаша ауыстыру, өңделген өнімдерді түсіру;
жуу машиналары мен баркаларды тазалау және жуу.
116. Білуге тиіс:
жуу машиналары мен баркалардың, қолданылатын бақылау-есептеу аспаптары мен автоматты аппараттардың құрылысы мен пайдалану ережесін;
сілтілер мен қышқылдардың қасиеттерін және қышқылдау мен жуу процесіндегі олардың иірімжіпке әсерлерін;
химикаттармен жұмыс істеу ережесін.

25. Маталар мен трикотаж жаймасы үлгілері коллекциясын жинаушы

Параграф 1. Маталар мен трикотаж жаймасы үлгілері коллекциясын жинаушы, 2-разряд

117. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті маталар мен трикотаж жаймалары түрлері коллекциясын жинаушының басшылығымен жаңа суреттегі маталар мен трикотаж жаймалары үлгілерінің коллекциясын жинау;
кітаптарда маталардың нөмірлерін, түрлері мен суреттерін көрсетумен үлгілерін және жазба қағаздарын желімдеу;
іріктеп алынған үлгілерді сақтау немесе жөнелту үшін жинау.
118. Білуге тиіс:
маталар мен трикотаж жаймаларының ассортиментін;
суреттер мен бояу түрлерінің нөмірін, маталар мен трикотаж жаймаларының үлгілерін кесу ережесін;
олардың мөлшерлері мен сақтау тәртібін.

Параграф 2. Маталар мен трикотаж жаймасы үлгілері коллекциясын жинаушы, 3-разряд

119. Жұмыс сипаттамасы:
түр-түсі және суреттері бойынша маталар мен тоқыма жаймалары үлгілерінің коллекциясын жасау;
тиісті кезеңге тапсырыстарды жазу үшін альбомға маталардың үлгілерін желімдеу;
көрмелер, көркемдік кеңестер, жәрмеңкелер, тапсырысушылар және экспорттық жеткізілімдер үшін маталар үлгілерін дайындау және сапасын бақылау;
оларды орамаға немесе контейнерге жіберілетін сөрелі, байламалы карталарға немесе маталарға арналған арнайы парақтарды жабыстыру үшін үлгілер дайындау;
сөре немесе байлам нөмірі, күні, сорты, артикулі мен түрі, кесек саны мен метрлер көрсетілген байлама картаны ресімдеу.
120. Білуге тиіс:
маталар мен тоқыма жаймалардың ассортиментін;
суреттердің, түр-түстердің нөмірлерін, маталардың үлгілерін кесу ережелерін және олардың өлшемдерін;
маталар үлгілерінің кітабын жүргізу тәртібі;
мата сапасына қойылатын мемлекеттік стандарттарды.

26. Жинақтаушы

Параграф 1. Жинақтаушы, 1-разряд

121. Жұмыс сипаттамасы:
иірімжіптер, жіптер орамдарын куфтаға жинақтау және қолмен орау, белгіленген ұзындық пен салмақ тізбегінде жөргемдерді, иірімжіп пен ластиктер куфтасын, ызба орамын байлау;
орау ақауын түзетумен жөргемдер мен куфталардың байлануын тексеру;
өнімдерді тасымалдау;
жөргемдерді аспаға немесе қармаққа ілу және оларды жаю;
сыртқы түрі бойынша сапасыз жөргемдерді, иірімжіптерді немесе ластиктерді алып тастау;
белгіленген тәртіппен ақаулы өнімдерді тапсыру;
белгіленген жөргемдердің санын есептеу, оларды түсіру және куфталарға орау;
куфталарды ыдысқа салу.
122. Білуге тиіс:
иірімжіптер мен жіптердің түрлері мен желілік тығыздығын, иірімжіптердің, ластиктердің, ызбалардың сыртқы ақауларын;
иірімжіптер мен жіптердің желілік тығыздығына тәуелді жөргемдер саны бойынша куфталарды таңдау тәртібін;
байлау мен беру ережелерін.

Параграф 2. Жинақтаушы, 2-разряд

123. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті жинақтаушының басшылығымен қолданыстағы ережелерге және қабылданған белгілерге сәйкес иірімжіптер, торлар, қатты маталар, жаймалар, фурнитуралар, қосарланған жүннен басылған аяқ киімдер, киіздер мен киіз дөңгелектері, жүннен басылған аяқ киімдер үшін қалыптар, мата емес материалдар, шұлық-ұйық және қолғап бұйымдарын қолмен жинақтау;
торларды ілу;
өнімдерді тасымалдау, фурнитура іріктеу;
эластикалық таспаларды фурнитураға кигізу;
маталарды тігу үшін бет жағымен арбашаларға немесе кесіндісінің соңын қалдырумен үстелдерге жаю;
иірімжіптер мен таспаларды айыру және сілку;
мөлшерлері бойынша жүннен басылған аяқ киім үшін сыныптарды, олардың төзу деңгейін тексеру;
жіптерді үзіліссіз бұрауға байлау;
матаның, жайманың соңдарының екі соңының да бет жақтарына белгі салу, жинақталған өнімдердің есебін жүргізу;
жіп пен жайманың соңдарын тігу;
құжаттамаларды ресімдеу.
124. Білуге тиіс:
өңделетін маталардың, иірімжіптердің, торлардың, жаймалардың, фурнитураның ассортиментін;
партияны іріктеу мен жинақтаудың ережесін;
құжаттарды ресімдеу тәртібін;
эластикалық таспаны фурнитураға кигізу ережесін.

Параграф 3. Жинақтаушы, 3-разряд

125. Жұмыс сипаттамасы:
дайын маталарды, мата емес материалдарды, жаймаларды, таспаларды, иірімжіптерді, ызбаларды, бауларды, бас киімдерді, киіз бұйымдарын, пималарды және басқа да бұйымдарды тағайындалған белгілер және ыдысқа салу мен тұтынушыларға жөнелту үшін қолданылатын ережелер бойынша қолмен жинақтау және жұпқа іріктеу;
иірімжіптердің сыртқы ақауларын анықтау, иіршіктің диаметрін бақылау, қайта орауға қайтару және ақауларды түзету;
иірімжіптер мен партиялардың нөмірлерін қатаң бақылау;
ыдыстар мен жолдама жазба қағаздарды дайындау;
иірімжіптерді салынатын ыдысқа салу;
салынатын иіршіктерді есептеу;
жолдама құжаттарды толтыру;
дайын өнімдерді тасымалдау;
іріктелген партияларды сөрелерге қою;
жолдама құжаттарды салыстыру, қиындылар тізімімен есеп беруді жасау.
126. Білуге тиіс:
өңделетін маталар мен жаймалардың ассортиментін;
суреттерін, әрлеу мен өңдеу түрлерін, бұйымдар;
иірімжіптер ассортиментін, ыдысқа салу ережесін.

Параграф 4. Жинақтаушы, 4-разряд

127. Жұмыс сипаттамасы:
жинақтау: тағайындалған белгілер және тұтынушыларға жөнелту үшін қолданыстағы ережелер бойынша қолмен иірімжіптерді, берілген ассортиментте кілемдер дайындау үшін иірімжіптерді.
кілемдер мен түстік гамманың жалпы композициясын бүлдірместен бір түстегі және реңктегі иірімжіптерді басқасына дербес ауыстыру.
иірімжіптердің сыртқы ақауларын анықтау, иіршіктің диаметрін бақылау, ақауларды қайта орауға және түзетуге қайтару.
иірімжіптерді сұрыптау, салынатын ыдысқа салынған иіршіктерді есептеу, иірімжіптер мен партиялардың нөмірлерін бақылау.
ыдыстар мен жолдама жазба қағаздарды дайындау.
иірімжіптерді белгіленген тәртіппен ыдысқа салу.
жолдама жазба қағаздарды дайындау.
дайын өнімдерді ыдысқа салу және жөнелту үшін таңбалау.
өнімдер мен ыдысқа салу сапасы бойынша шағымдар мен наразылықтарды қарауға қатысу.
128. Білуге тиіс:
өңделетін маталардың, иірімжіптердің, кілемдердің және олардың техникалық суреттерінің ассортиментін;
кілемдер суреттерінің жалпы композициясын, суреттердің бір түрін басқасына мүмкін ауыстырудың нұсқаларын;
иірімжіптерді жинауды есептеудің тәртібін.

27. Өнімді өлшеуді бақылаушы

Параграф 1. Өнімді өлшеуді бақылаушы, 1-разряд

129. Жұмыс сипаттамасы:
таспаның, бұйымның, жіптердің, мата емес жайманың, матаның, ызбаның, трикотаж жаймасының, тікпенің, баудың ұзындығын өлшеуді бақылау, қолмен тігу;
өлшенген өнімдерді кесектерге салу немесе орамдарға орау;
жапсырма қағазға, бағыттық картаға немесе жазба қағазға артикулді, сұрыбын, метражын жазу және оларды кесекке немесе орамаға жапсыру;
жаймаларды таңбалау.
130. Білуге тиіс:
бұйымдардың барлық түрлерінің ассортиментін, артикулдерін;
ені мен суреттерін;
бұйымдарды өлшеу;
орау және орналастыру тәртібін.

Параграф 2. Өнімді өлшеуді бақылаушы, 2-разряд

131. Жұмыс сипаттамасы:
жіптерді, кілем бұйымдарын, трикотаж жаймасын, мата емес жайманы, матаны, ызбаны, таспаны, бауды өлшеуді бақылау және қызмет көрсететін машиналарға немесе қол станоктарына салу;
суреттер бойынша іріктеумен артикулдарымен және суреттерімен жаймаларды кеспелерге салу;
төсемді жамаумен жинақтау, бүктемені немесе үлгіні төсемге іріктеу;
өнімдерді тасымалдау, қызмет көрсететін машиналарды сабақтау;
жайманың, матаның қалыпты тартылуын және жиектерін келтіріп бүгу дұрыстығын қамтамасыз ету, ақауларды анықтау;
өлшеу нәтижелерін жазу, өлшенген өнімдерге жапсырма (жазба) қағаздарды жапсыру, жаймаларды таңбалау;
маталарды қосарлаудың, штамп ұзындығының дұрыстығын реттеу;
жаймалардың түрлері, артикулдері және сұрыптары бойынша салу;
қызмет көрсететін машиналарын тазалау және майлау.
132. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын, оларды пайдалану, күтіп-ұстау тәртібін;
тазалау және майлау режимін, өнімдердің ассортиментін, артикулдерін;
ені мен суреттерін;
сөрелерге төсемдер мен алулар үшін жаймаларды іріктеу тәртібін;
пішу жоспарын, жамауға шығын нормаларын.

Параграф 3. Өнімді өлшеуді бақылаушы, 3-разряд

133. Жұмыс сипаттамасы:
матаны, перде-шілтерлі, тюльдік, трикотаждық және мата емес жаймаларды өлшеу-салу-қосарлау машиналарында өлшеуді бақылау, жайманың соңын машинаға сабақтау;
жайманың біркелкі қозғалысын бақылау;
жапсырма қағазды алу, таңбалау, ресімдеу және жаймаларды түрлері, артикулдер мен сұрыптар бойынша қатарлап салу;
өнімдерді тасымалдау;
қызмет көрсететін машиналарын тазалау және майлау.
134. Білуге тиіс:
өлшеу-салу-қосарлау машиналарының құрылысын және жекелеген механизмдерінің өзара әрекетін;
оларды пайдалану мен күтіп-ұстау ережесін;
жаймаларды өлшеу мен қатарлап салу ережесін;
өлшенетін жаймалардың ассортиментін, артикулдері мен енін.

Параграф 4. Өнімді өлшеуді бақылаушы, 4-разряд

135. Жұмыс сипаттамасы:
өлшеу-салу-қосарлау машиналарында бір мезгілде өлшемді кесіндінің сапасы мен сұрыптауын бақылаумен матаны, перде-тюльдік және шілтерлік жаймаларды өлшеуді бақылау;
өндірістік ақауларды және олардың қиындыларын анықтау;
мемлекеттік стандартқа сәйкес жаймаларды орау сапасын, жаймалар орамы ұзындығы шамасының сақталуын бақылау, ұлтандық соңдарды таңбалау;
техникалық жағдайларға сәйкес өлшемді кесіндіні сұрыптау, қиындыларды (қалдықтарды) жинау және тапсыру;
жаймаларды қызмет көрсететін машиналарға және қалтағайға (білікке) сабақтау, өнімдерді алу;
өлшеу–орау машиналарына жасанды теріні орамаға орау және өлшеу процесін жүргізу;
қызмет көрсететін машиналарға жаймаларды сабақтау, қыстыру қондырғысына шөлмекті орнату, пистолетпен тері орамасының соңын шөлмекке сапалы түрде ату, штамптар қою, теріні өлшеу, есептегіш көрсеткішін алу, ақаулы жерлерді кесіп алу, бір ораманы екіншісінен бөлшектеу, машинадан ораманы түсіру және теріні ыдысқа салу, жапсырма қағазды тігу;
қызмет көрсететін машиналарды күтіп-ұстау.
136. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын және жекелеген механизмдердің өзара әрекетін;
шығарылатын өнімдердің ақауын табу жөніндегі нұсқаманы, олардың мемлекеттік стандарттары мен техникалық шарттарын;
өнімдерді таңбалау, ақауларды кесіп алу ережесін;
жолдама және есеп құжаттамаларын толтыру тәртібін;
өнімдерді орау тегістігі мен тығыздығын реттеу әдістерін;
қолданылатын қондырғыларды пайдалану және оларды күтіп-ұстау ережесін.

28. Сапаны бақылаушы

Параграф 1. Сапаны бақылаушы, 2-разряд

137. Жұмыс сипаттамасы:
өлшеу аспаптары мен қимаүлгінің көмегімен мемлекеттік стандарттарға және техникалық шарттарға сәйкес технологиялық көшірмелер бойынша шикізаттар мен жартылай фабрикаттардың сапасын бақылау.
маталар, жаймалар кесінділеріне жапсырма қағаздарды таңбалау немесе тігу, жартылай фабрикаттарды дайындау процесінде олардың сыртқы ақауларын анықтау және оны түзету бойынша шаралар қабылдау үшін ол туралы шебердің көмекшісіне хабарлау.
тиісті құжаттарды ресімдеумен сапаның техникалық шарттары мен талаптарына сәйкес келмейтін жартылай фабрикаттарды кері қайтару.
жібек орау өндірісінде – жібек шикізаты орамының ақауын іріктеу, орамаларды байлау және орау, түстері, ластануы, майлануы және басқа да белгілер бойынша алынған қалдықтардың дұрыстығын тексеру.
шикізаттың және жартылай фабрикаттың сапаларын бақылау жөніндегі құжаттамаларды жүргізу.
138. Білуге тиіс:
бақыланатын шикізаттар мен жартылай фабрикаттардың ассортиментін;
артикулдерін, түрлерін, шикізаттар мен жартылай фабрикаттардың сапаларына қойылатын мемлекеттік стандарттарды;
техникалық шарттар мен талаптарды, қолданылатын өлшеу аспаптары мен құрал-жабдықтарының мазмұны мен пайдалану ережесін;
алғашқы құжаттамаларды жүргізу ережесі мен тиісті журналдарға, карталарға бақылау нәтижесін жазу тәртібін;
жібек шикізатын орау және ыдысқа салуды тексеру ережесін;
одан әрі қайта өңдеуге жартылай фабрикаттың жарамсыздығы туралы құжаттамаларды ресімдеу тәртібін.
139. Жұмыс үлгілері:
1) қысқа зығырлы және кендірлі талшықтар – сапасын бақылау;
2) автотөсем бөлшектері – сапасын бақылау;
3) піллә сыдырғышы – тегістеу тазалығы мен дұрыстығының сапасын бақылау;
4) таспалар, қыл-қыбыр, сызба, арқаужіп, жайғақ – сапасын бақылау;
5) жібек шикізатының орамасы – сапасын бақылау;
6) иірімжіптегі жіптер, таспалар, иірімжіптер, ызбалар, баулар-сапасын бақылау;
7) жайғақты қайнату және кептіру сапасын бақылау;
8) талшықты сұрыптау және дайындау дұрыстығын бақылау.

Параграф 2. Сапаны бақылаушы, 3-разряд

140. Жұмыс сипаттамасы:
мемлекеттік стандарттарға, техникалық шарттар мен нұсқамаларға сәйкес шикізаттың, жартылай фабрикаттың және дайын бұйымдардың сапасын бақылау;
маталардың тығыздығын, ені мен өлшемін, шұға мен жайманың массасын, кендірлі және байпақ-киіз өндірістерінде жартылай фабрикаттар мен бұйымдардың мөлшерін бақылау;
талшықтардың белгіленген қоспасының сақталуын, талшықтардың сұрыптылығы мен дайындалу дұрыстығын, түту сапасын бақылау;
байпақ-киіз өндірісіне жартылай фабрикаттардың жарамдылығын анықтау;
бұйымдар мен жартылай фабрикаттарда кемістіктер мен ақауларды болдырмау жөніндегі шараларды қабылдау, қажет болған жағдайда – оларды қайтадан өңдеуге қайтару және ақауларды жою;
иірімжіп ақауларын жөндеу;
жаймалардың кесіндісіне тиісті реквизиттерді енгізу;
жұмысы аяқталған катушкаларды түсіру;
иірімжіпті тазалауды бақылау;
белгіленген үлгі бойынша бақылау нәтижесі туралы алғашқы құжаттарды толтыру;
бақыланатын өнімдерді жұмыс орнына жеткізу;
қолданылатын қондырғыларды күтіп-ұстау.
141. Білуге тиіс:
бақыланатын шикізаттардың, жартылай фабрикаттар мен бұйымдардың ассортиментін, артикулдері мен түрлерін және олардың сапасына қойылатын талаптарды, қолданыстағы мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды, шикізаттардың белгіленген араласуын, ақау тапқыш машиналардың жұмысы мен құрылысын;
иірімжіптегі және жартылай фабрикаттағы ақауларды жою және алдын алу жөніндегі шараларды, бақылау-есептеудің алғашқы құжаттамаларын жүргізу тәртібін.
142. Жұмыс үлгілері:
Сапаны бақылау:
1) ұзын зығырлы және кендірлі талшықтар;
2) қолғап, ұйық-шұлық бұйымдары;
3) торлы тоқу және тоқыма-галантерея өндірісінің (перделік, тюлдік, және шілтерлік өндірістің дайын өнімдерінен басқа) бұйымдары;
4) ширатылған бұйымдар;
5) боялғаннан кейін иірімжіптің орамалары;
6) қайнатылған жібек шикізатының орамалары;
7) жіптерді орау және тарту;
8) мата емес жаймалар;
9) жүн және байпақ-киіз өндірісінің жартылай фабрикаттары;
10) қатты трикотаждық және тігілген жаймалар, трикотаж негізіндегі жасанды тері;
11) мақта-қағазды, зығырлы, жібекті жүнді, штапельді, жібек және штапель қалдықтарынан, жасанды және синтетикалық талшықтардан, шарпылғаннан кейінгі табиғи жібектен иірімжіптер;
12) қатты тоқыма өндірісінің маталары;
13) әрлеу өндірісінің аралығындағы маталар;
14) түрлері, жіңішкелігі, ұзындығы, жағдайы және түрлері бойынша жуылған жүндер;
15) жүн таспасы;
16) трикотаж иірімжіптер өндірісі үшін таспалар, созбалар.

Параграф 3. Сапаны бақылаушы, 4-разряд

143. Жұмыс сипаттамасы:
мемлекеттік стандарттарға, техникалық шарттар мен нұсқамаларға сәйкес маталардың, трикотаж жаймаларының, кілемдер және кілемдік бұйымдардың сапасын бақылау, ақауларды анықтау және олардың сұрыптылығын бағалау;
жолдама құжаттамалары мен есептеу деректерін жазумен матаның тығыздығын, ені мен өлшемін, жаймалар мен шұғаның массасын, трикотаждық және басқа да бұйымдарының мөлшерін бақылау;
трикотаж өндірісі жартылай фабрикаттарының сапасын таңдамалы бақылау;
түрлері, артикулдері және сұрыптары бойынша перде-тюлдік бұйымдарды іріктеу;
таңдамалы тексерудің белгіленген көлемін сақтау;
қайтадан өңдеу және ақауларды түзеу үшін бақыланатын маталар мен бұйымдарды кері қайтару;
дайын өнімдерді таңбалау;
сауда базалары мен тұтынушылардан өнімнің сапасы жөніндегі шағымдар мен бұйымдарға наразылықтарды қарауға қатысу;
дайын бұйымдарға төлқұжаттар және сапасы төмендетілген өнімдерге акт ресімдеу;
белгіленген үлгі бойынша бақылау нәтижесі туралы есептеу құжаттамаларын жүргізу;
ақауды жою және өнім сапасын арттыру жөніндегі шараларды жасауға және жүзеге асыруға қатысу.
144. Білуге тиіс:
бақыланатын дайын маталар мен бұйымдардың ассортиментін;
суреттердің нөмірлері мен түрлерін, ақаулардың түрлерін және оларды балдармен немесе басқа да шартты бірліктермен бағалау жүйесін, ақаулардың туу себептерін, дайын маталар мен бұйымдардың сапасын бақылау жөніндегі техникалық шарттар мен нұсқамаларды, қолданылатын машиналардың, құрал-жабдықтар мен аспаптардың құрылысын, маталардағы ақауларды алып тастау (кесіп алу), өнімдерді таңбалау мен белгілеу ережесін, өлшемдік және салмақтық қиындыларды қысқарту жөніндегі шараларды және маталар кесінділерін қалыптастыру тәртібін;
маталардың, бұйымдардың сұрыптарын анықтау және тиісті құжаттарды;
мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттардың талаптарына сәйкес келмейтін өнімдерге сұрыптылығын төмендету актілерін ресімдеу тәртібін.
145. Жұмыс үлгілері:
Сапаны бақылау:
1) мақта-қағаздан, зығырдан, жүннен, жібек иірімжібінен және синтетикалық пен жасанды талшықтардан иірімжіптерден сыртқы трикотаж бұйымдары;
2) байпақ-киіз өндірісінің дайын бұйымдары;
3) трикотаж өндірісінің дайын бұйымдары (әйелдердің және ерлердің іш киімдері);
4) дайын мақта-қағаз, зығырлы, жүн, жібек, трикотаж маталары және тігілген жаймалар, трикотаж негізінде жасанды терілер;
5) дайын перделік, тюлдік және шілтерлік өндірісінің өнімдері, тігілген жаймалар, көкем өрнектеу бұйымдары;
6) тұтынушыларға жөнелту үшін таза жүннен иірімжіптер, күспелер;
7) трикотаж өндірісі үшін иірімжіптер.
Төмен разрядтағы бақылаушылар жіберген сұрыптылықты анықтаудағы қателіктерді түзету және ішінара бақылау:
1) ылғал жұтқыш, оташылық мақталар;
2) арқандық, канаттық, жіптік, қолғаптық, байпақ-ұйықтық бұйымдар;
3) тоқыма-галантерея өндірісінің (перделік, тюлдік және шілтерлік өндірістің дайын өнімдерінен басқа) бұйымдары;
4) бояудан кейінгі иірімжіптер орамалары;
5) беймата, қатты тоқыма және тігілген жаймалар;
6) байпақ-киіз өндірісінің жартылай фабрикаттары, ширатылған және боялған жібектер;
7) мақта-қағаз, зығыр, жүн, жібек иірімжіптері;
8) қатты мақта-қағаз, зығыр, жібек, жүн, кендір маталары.

Параграф 4. Сапаны бақылаушы, 5-разряд

146. Жұмыс сипаттамасы:
конвейерге түсетін пішуді және жұмыс орындарында орындалатын операциялардың сапасын жиі тексеру, конвекциялық картаның талаптарына сәйкес дайын өнімді бақылау;
мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарға сәйкес дайын маталардың барлық түрлерінің, дайын ішкі және сыртқы трикотаж бұйымдарының, киіз бұйымдарының, кілем бұйымдарының, дайын перделік, тюльдік және шілтерлі жаймалардың және бұйымдардың сұрыптылығын анықтау және сапасын таңдамалы бақылау;
қайта бақылау үшін белгіленген таңдап алу көлемін сақтау;
маталар мен бұйымдарды қайта өңдеуге немесе ақауларды жоюға қайтару;
төмен сапалы және жарамсыз өнімдерге актілер ресімдеу;
қайта жарамды етуге бақылауға және сауда базаларынан, дүкендерден және тұтынушылардан түскен өнім сапасы бойынша шағымдарын және жарнамалауға, өнім сапасын арттыру бойынша шараларды өткізуге қатысу;
дайын бұйымдарды ораудың және маркалаудың дұрыстығын тексеру;
конвейерде жұмыс істейтін орындаушылардың операцияларды орындау сапасы карталарын жүргізу.
147. Білуге тиіс:
дайын өнімнің ассортиментін, ақаулар түрлерін және оларды бал бойынша бағалау жүйесін, ақаулар болу себептерін, дайын өнім сапасын бақылау бойынша мемлекеттік стандарттарды;
техникалық шарттарды және нұсқамаларды, мата кесінділерінің болу тәртібін және өлшемдік және салмақтық қиындылар шығуын азайту бойынша шараларды;
трикотаж жайма тығыздығын анықтау әдістерін;
өнім сапасын (сұрыптылығын) есепке алу және алғашқы құжаттамалар ресімдеу тәртібін, сапасыз өнімге актілер ресуімдеу;
қайта өңдеу және ақауларды жою үшін қайтарылатын матаны есепке алу тәртібін.
148. Орта кәсіптік білім талап етіледі.
149. Жұмыс үлгілері:
Сапаны (сұрыптылықты) анықтаудың дұрыстылығын таңдамалы бақылау:
1) дайын іш киім және сыртқы трикотаж бұйымдары және оларды пішу, көркемдеп салу, шұлық-киіз (аяқ киім, бас киім, техникалық бұйымдар), кілем бұйымдары;
2) кілем және кілем бұйымдары;
3) дайын перделік, тюльдік, шілтерлі өндіріс өнімі, мата емес жаймалар;
4) дайын мақта-мата, зығыр, жібек, жүн, трикотаж маталар және кестеленген жаймалар.

29. Технологиялық процесті бақылаушы

Параграф 1. Технологиялық процесті бақылаушы, 3-разряд

150. Жұмыс сипаттамасы:
тиісті бақылау-өлшеу аспаптарының қолдануымен машиналарда, станоктар мен аппараттарда орындалатын технологиялық процестердің параметрлерінің сақталуын бақылау.
технологиялық ауысымдар бойынша машиналардың, станоктардың жұмысшы органдарының жылдамдығын және айналыс жиілігін өлшеу.
машиналар мен станоктарда дайындалатын жартылай фабрикаттардың немесе дайын бұйымдардың үзілу деңгейін анықтау үшін байқау жүргізу.
динамометрде иірімжіп пен матаның беріктігін, өндірістік ғимараттарда температура мен ылғалды өлшеу.
үлгіні пайдаланумен үзілуді, иірімжіпті орау тығыздығын, матаның, жартылай фабриаттар мен дайын өнімдердің тығыздығын, орама мөлшерін, химиялық ерітіндінің қоюлығын тексеру.
кондициялық аппараттарда шикізат мақтаның, мақта талшығының, зығыр талшығының, тараманың ластануын, сұрыптары калибрі, талшықтың араласуы мен ылғалдығының сапасы бойынша жібек құртын сұрыптау дұрыстығын, жартылай фабрикаттар мен иірімжіптер орамасын бақылау.
орындалатын жұмыс тәсілдерінің ұзақтығын, олардың қайталануын (уақыт бірлігіне немесе өнім бірлігіне жағдайлар саны) байқау.
байқау және бақылау нәтижелерін белгіленген үлгідегі алғашқы құжаттамаларға жазу.
байқаудың нәтижелерін статистикалық өңдеу.
151. Білуге тиіс:
технологиялық процестің негіздерін;
қолданылатын қондырғының құрылысын және бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесін;
өлшеулер мен байқаулар өткізу әдістерін;
алғашқы құжаттамалар түрлерін және оларды толтыру ережесін.

Параграф 2. Технологиялық процесті бақылаушы, 4-разряд

152. Жұмыс сипаттамасы:
тиісті бақылау-өлшеу аспаптарын қолданумен машиналарда, станоктарда, аппараттарда орындалатын технологиялық процестердің параметрлерінің сақталуын бақылау;
еңбекті ұйымдастырудың үнемді әдістерінің және көпстанокты қызмет көрсету әдістерінің сақталуын бақылау;
қондырғылармен жұмыс уақытын тиімді пайдалануды бақылау, жұмыс уақытын жұмсау нормативтерінің және қондырғы жұмысындағы үзілісті сақтауды бақылау;
күрделі хронометражды байқауды жүргізу, жұмыс уақыты мен қондырғының жұмысын суретке түсіру;
байқаудың нәтижесі бойынша белгіленген үлгідегі алғашқы құжаттамаларды толтыру;
байқау нәтижелерін статистикалық өңдеу, қолданыстағы нормативтермен салыстыру;
бақылау мен байқау нәтижелері бойынша құжаттамаларды (бақылау журналдары, кітаптары, карточкалар) жүргізу.
153. Білуге тиіс:
қолданылатын қондырғылардың техникалық сипаттамаларын;
технологиялық процестер мен еңбек нормаларының негіздерін;
еңбекті ұйымдастыру мен жұмыс тәсілдерінің әдістерін, қондырғылардың бас тұру себептерін;
көпстанокты қызмет көрсету кезінде еңбекті ұйымдастыру мен нормалау тәртібін, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысын, бағыты мен жұмыс тәртібін;
технологиялық процестер мен жұмысшылардың еңбегін ұйымдастыру барысына байқау жүргізу әдістерін;
бақылау және хронометраждық байқау нәтижелерін есептеу үшін алғашқы құжаттамалар түрлерін, оларды толтыру тәртібін;
жұмыс уақытын жұмсау және қолданыстағы қондырғылар жұмысында үзіліс нормативтерін.

30. Суреттер мен карталарды көшіруші

Параграф 1. Суреттер мен карталарды көшіруші, 2-разряд

154. Жұмыс сипаттамасы:
көшіргі машиналарда түпнұсқадан калькаға немесе қабыршыққа үлкен фигурасы және ашық аясы бар күрделі емес суреттерді, баспасурет және баспа үшін көлеңкелі тегіс пикомен суреттерді, «Жаккарда» машинасы мен тігу автоматтары үшін карталарды көшіріп алу, үлгі – бұйым орындау үшін суретін есептеген техникалық суретті қағазға немесе картонға инемен түйреу және бейнелеу;
раппортты тексеру және жинау;
суретті көшіру кезінде бояулардың ағу шегін сақтау;
баспа білігінің дөңгелегіне суретті лайықтау;
калькаға көшірген кезде матрицаны қырнау үшін раппорттың мөлшерін дайындау;
қабыршыққа көшірген кезде түсті бөлу, жарық өткізбейтін бояудың негативін өңдеу;
картонды карталарға нөмірлеумен кесу;
дайындалған карталардың жиынтығын көшіріп басу машинасына сабақтау;
жетіспейтін тесіктерді қолмен тескілеу және артықтарын желімдеу;
карталарды тігу;
дайын карталар жиынтығын жинау;
техникалық суретті калькаға ауыстыру, суреттің сапасын бақылау, жұмыс кестесін баспа машинасында немесе стеклография басу;
белгіленген тәртіпте жұмысты тапсыру;
қызмет көрсететін машиналарды күтіп-ұстау.
155. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысы мен жұмыс істеу қағидасын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
карталар мен күрделі емес суреттерді көшіріп алу жөніндегі жұмыстардың әдістерін;
суреттің жоспарын құрау ережесін, раппорт және оны жинау ережесін;
суретті трафереттеуді, көшіріп алу үшін бояуларды құрау рецептурасын, дайындалатын карталар көшірмесіне және оларды тігу сапасына, оймалау әдісіне тәуелді суреттің көшірмесіне қойылатын талаптарды, түсті бөлу, өңдеу әдістерін;
шілтерлі тоқу технологиясын, жинақтауды орындау және оларды басу технологиясының әдістерін;
қолданылатын материалдардың қасиеттерін.

Параграф 2. Суреттер мен карталарды көшіруші, 3-разряд

156. Жұмыс сипаттамасы:
түпнұсқадан күрделі көлеңкелі растрлы суреттерді және айналма пішіндегі шығыс ою-өрнегімен суретті калькаға, қабыршыққа немесе миллиметрлік қағазға көшіріп алу;
суреттерді көбейту;
перделі-тюлді және шілтерлі өндірістерде тиісті есеп бойынша патронды қағазға суретті ауыстыру.
157. Білуге тиіс:
күрделі суреттерді көшіріп алу бойынша жұмыс әдістерін;
күрделі суреттерді көшіріп алуға қойылатын талаптарды;
көшіріп алу үшін бояуларды құрастыру рецептурасын.

Параграф 3. Суреттер мен карталарды көшіруші, 4-разряд

158. Жұмыс сипаттамасы:
түпнұсқадан иреңделген сынық сызықтары, торап және жұқа диагоналдары, көлеңкелі, тұтас сүңгілі, әртүрлі бүрмелі жартылай өңді суреттері бар ерекше күрделі көп білікті суреттерді баспасурет немесе үлкен емес фигуралармен басу үшін, бұйымдарды қолмен айшықтауға мәнер дайындау үшін суреттерді көшіріп алу;
кейіннен лекала дайындау үшін көшіріп алынған суретті бөліктерге бөлу;
суреттің құрамдас бөліктерін ағаш қалыптың үстіне ауыстыру және әр түсті – жекелеген ағаш тақташаға ауыстыру.
159. Білуге тиіс:
фотомеханикалық оймалау үшін ерекше күрделі көп білікті суреттерді көшіріп алу бойынша жұмыстардың әдістерін;
түстерді бөлуді және суреттерді трафереттеу, мәнердің мазмұны мен дайындау технологиясын;
суретті қағаздан ағаш қалыпқа және тақтайшаға көшіру тәртібін;
лекала дайындау үшін суретті құрамдас бөліктерге бөлу белгілерін.

Параграф 4. Суреттер мен карталарды көшіруші, 5-разряд

160. Жұмыс сипаттамасы:
ерекше күрделі көп білікті суреттерді барлық үндестік аймақтарын көрсетумен көшіріп алу;
түпнұсқа біліктің мөлшерін есепке ала отырып раппортты түзету;
жапсырмасымен кроктың түстерін бөлу;
түпнұсқа білікте суретті өңдеу, ақауларды түзету және растрлық құрастыруда трафереттерді тексеру;
үндестік градациясын өзгерту үшін үндестік түпнұсқасындағы түпнұсқадағы қиылыстарды өңдеу;
түпнұсқа білікте монораппорттық кроктарды көшіріп алу.
161. Білуге тиіс:
фотомеханикалық нақыштау үшін ерекше күрделі көп білікті суреттерді көшіріп алу бойынша жұмыстардың әдістерін;
үндестік градациясын алу қағидаттары мен мүмкіндіктерін;
түсті бөлу және суретті трафереттеу.

31. Бояушы

Параграф 1. Бояушы, 2-разряд

162. Жұмыс сипаттамасы:
мақта-бояу аралық аппараттарында және центрифугальды түрдегі аппараттарда бояу процесін жүргізу;
бояу процесі алдында дайындық жұмыстарын орындау, қанықтырушыны жұмысқа әзірлеу және тағы басқа кәрзеңкеге талшықты толтыру және оның салмағын өлшеу;
боялған талшықты тасымалдау және түсіру;
жуу қорабына су мен ерітіндіні беруді реттеу;
қызмет көрсететін қондырғыларды тазалау және үйкелетін бөліктерін майлау.
163. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау ережесін;
мақтаның сұрыптарын, центрифугальды аппараттың кәрзеңкесін толтыру салмағы мен тығыздығы бойынша толтыру ережесін;
бояу, жуу және сығу режимін.

Параграф 2. Бояушы, 3-разряд

164. Жұмыс сипаттамасы:
біліктілігі жоғары бояушының басшылығымен берілген технологиялық режимге сәйкес бояу машиналарында және әртүрлі жүйелердегі аппараттарда, қазандарда, қосқыштарда, баркаларда, желілерде, агрегаттарда, центрифугаларда және басқа әртүрлі жүйелердегі және түрлердегі бояу, жуу және сығу қондырғыларында мақтаны, иірімжіпті, жіпті, таралу таспасын, матаны, мата емес, перделі, тюлді, шілтерлі және трикотаж жаймаларды, бауларды, таспаларды, ызбаларды, торларды, байпақ-ұйық бұйымдарын, табиғи және химиялық талшықтарды, орамадағы жібекті, жүннен басылған аяқ киімді, бас киімді, киізді қайнатумен бояу, сіңіру, жуу және сығу процестерін жүргізу;
өнімді бояуға дайындау;
иірімжіпті кәрзеңкеге салу;
иірімжіпті сулау;
бұйымдар будасы партиясын шешу, қиындылар мен жаймаларды тігу және тарқату;
өнімді салу, қондырғыға бояу және химиялық ерітінділерді құю және олардың деңгейін реттеу;
бояу кезінде сынама алу;
технологиялық процестің барысын, бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін байқау және процесті автоматты түрде реттеу;
өнімді химикаттармен жуу, сығу және өңдеу;
бояу сапасын жүйелі тексеру;
өнімді таңбалау;
өнімді салу және тасымалдау;
өнімді түсіру және тасымалдау;
ерітіндіні ағызу немесе қайта құю;
қызмет көрсететін қондырғыларды тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
165. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғыларының, реттейтін құрылғылардың және қолданылатын бақылау-есептеу аспаптарының құрылысын, пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
боялатын бұйымның түрлеріне байланысты бояу, жуу және сығудың технологиялық режимін;
бояу ерітіндісін дайындаудың рецептурасын, қолданылатын бояулар мен химиялық материалдардың негізгі топтары мен қасиеттерін, берілген үлгі бойынша бояу тәсілдерін;
боялатын өнімдердің ассортиментін, иірімжіптің түрлері мен желілік тығыздығын, бояу сапасына қойылатын талаптарды, бояуларды, химиялық материалдарды, суды, буды жұмсау нормаларын, матаны сабақтау және тігу, талшықты, жартылай фабрикатты, таспаны, иірімжіпті салу ережесін;
өнімді сығудан кейінгі ылғалдық нормасын.

Параграф 3. Бояушы, 4-разряд

166. Жұмыс сипаттамасы:
техникалық режимге сәйкес бояу аппараттарында, агрегатталған кептіру барабандары бар қысымдағы жабық аппараттарда (эжекторлық машиналарда), қазандарда, баркаларда, әртүрлі жүйелердегі машиналарда, сіңіру-бояу агрегаттары мен желілерде, қосқыштарда, бояу желілерінде және басқа да әртүрлі жүйелер мен түрлердегі бояу, жуу, сығу қондырғыларында мақтаны, иірімжіпті, матаны, таралу таспасын, синтетикалық және табиғи талшықтарды, перделік, тюлдік, шілтерлік және трикотаждық жаймаларды, мата емес жайманы, матаны, иірімжіпті, бояуларды, әртүрлі таспаны, ызбаны, табиғи немесе жасанды жібектен аврлы негіздерді «молния» ілгегі үшін таспаны, шұлық-ұйық бұйымдарын, жүннен басылған аяқ киімді, киізді, орамадағы жібекті, табиғи және синтетикалық талшықтардан тігін жіптерін бояу, жуу, қайнату және кептіру процестерін жүргізу;
бу өткізу және су өткізу жүйелерін байқау және дұрыстығын тексеру;
белгіленген ішімге бөлуге сәйкес бояу ерітіндісін дайындау, бояу және жуу ванналарын бояу ерітіндісімен, эмульсиямен, сумен толтыру;
қажетті температураға дейін бояу ерітіндісін қыздыру және ваннаның тиісті модулін орнату;
өнімді алу, партияның жолдама құжаттамаларына сәйкестігін тексеру;
қызмет көрсететін қондырғыға өнімді салу;
тиісті журналға немесе режимдік тақтаға технологиялық процестің және бояу режимінің барысын жазу;
бояу сапасын бақылау үшін сынамаларды жүйелі түрде алу;
бояу аппараттарына будың қысымы мен берілуін реттеу;
қызмет көрсетілетін қондырғылардың және жабдықтардың, аспаптардың техникалық жағдайын тексеру және олардың жұмысын реттеу;
матаның тартылуын байқау, матаның тораптары мен үзілуін жою;
қызмет көрсетілетін қондырғыларды тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
167. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың автоматика аспаптарының және бақылау-есептеу аспаптарының құрылысын, пайдалану және күтіп-ұстау ережесін, мақтаның сұрыптарын, қайнатылатын және боялатын жартылай фабрикаттардың ассортиментін;
өнімді жуу кезінде қолданылатын, пайдаланылатын бояулар мен басқа да химиялық материалдардың негізгі топтары мен қасиеттерін, бояу, жуу, кептіру, сығу;
қайнату режимдерін, бояуларды және химиялық материалдарды дайындау әдістерін, қолдану ережесін;
бояу ерітіндісінің айналуын, қысымын реттеу тәсілдерін;
бояулар мен химиялық материалдардың шығыс нормаларын;
бояу процесіне температура мен басқа да факторлардың әсерін, әртүрлі түрдегі талшықтардың негізгі қасиеттерін және оларға пайдаланылатын химиялық материалдардың әсерін;
қайнату және бояу процесін жүргізу мен реттеу ережесін;
бу өткізу, су өткізу жүйелері мен аспаптарын пайдалану;
қысымдағы аппараттардың жұмыс ережесін.

Параграф 4. Бояушы, 5-разряд

168. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес бағдарламалық басқарылатын, қысыммен жұмыс істейтін жабық бояу аппараттарында перделік, тюлдік, шілтерлік, трикотаждық және мата емес жаймаларды, маталарды, синтетикалық және табиғи талшықтарды бояу, ағарту, қайнату және жуу процестерін жүргізу;
технологиялық процесті автоматты реттеумен желілер мен агрегаттарда матаны бояу, жылумен өңдеу, жуу, қайнату, кептіру процесін жүргізу;
қызмет көрсетілетін қондырғыларға өнімдерді салу, қондырғыларға техникалық қызмет көрсету, қондырғыны дайындау және дұрыстығын тексеру;
будың қысымы мен берілуін реттеу;
матаны, жайманың тораптары мен үзілуін жою;
технологиялық процестің орындалуын, матаның тартылуын, автоматты және электронды қондырғылардың жұмысын және аспаптардың көрсеткіштерін байқау;
басқару пультінен технологиялық процесті дербес басқару;
бір мезгілде бақылау-есептеу аспаптарының көрсеткіштерін және технологиялық процестер бағдарламасының жаңылуын бақылаумен операциялардың жүйелілігін және еселілігін байқау;
нұсқамаға сәйкес қызмет көрсетілетін қондырғыдан өнімдерді түсіру, үйкелетін бөлшектерді тазалау және майлау, ыдыстарды жуу.
169. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, жұмыс істеу принципін;
оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
қысыммен жұмыс істейтін бояу аппараттарының жұмыс сапасына қойылатын ерекшеліктер мен талаптарды;
технологиялық режимді және орындалатын процестің рецептурасын реттеуді, өңделетін өнімдердің ассортиментін, әртүрлі түрдегі талшықтардың синтетикалық жіптердің негізгі қасиеттерін және оларға қолданылатын бояулар мен химиялық материалдардың әсерін;
олармен жұмыс істеу ережесін;
бу беру, су беру жүйелері мен аспаптарын пайдалану ережесін;
қызмет көрсетілетін қондырғыларды тазалау, майлау және жуу жөніндегі нұсқаманы.

32. Иіруші

Параграф 1. Иіруші, 2-разряд

170. Жұмыс сипаттамасы:
тетіктерде (өзі иіруші, дөңгелек) иірімжіпті иіру;
ширатпаға және шөлмекке жіпті сабақтау;
иірімжіптің немесе жіптің үзілуін жою;
иірілген иірімжіпті ширатпадан алу.
171. Білуге тиіс:
иірімжіптерді иіру үшін тетіктердің құрылысын, олармен жұмыс істеу тәсілдерін;
иірімжіптің (жіптің) номиналды тығыздығын;
қолданылатын тетікке жіпті сабақтау ережесін.

33. Ораушы

Параграф 1. Ораушы, 2-разряд

172. Жұмыс сипаттамасы:
тиісті тетіктердің көмегімен және қолмен орау станоктарында, машиналарда иірімжіптерді, таспаларды және басқа да бұйымдарды орау;
оралуы тиіс иірімжіптерді, таспаларды және басқа да бұйымдарды жұмыс орнына жеткізу;
бір мезгілде үтіктеумен тиісті тікиіргішке иірімжіптерді, таспаларды және басқа да бұйымдарды орау;
дұрыс түрдегі ораманы және тікиіргіш мөлшерін бақылау;
жіптің үзілуін жою;
өңделген өнімді алу және оны белгіленген тәртіппен қатарға қою;
өңделген өнімдер мен қалдықтарды тапсыру.
173. Білуге тиіс:
оралуға жататын иірімжіптердің, таспалар мен басқа да бұйымдардың түрлерін;
ораманың сапасына қойылатын талаптарды, өнімді қатарға қою ережесін;
қолданылатын тетіктер мен қондырғылардың құрылысын.

34. Суреттерді бедерлеуші

Параграф 1. Суреттерді бедерлеуші, 1-разряд

174. Жұмыс сипаттамасы:
металл қармақтың рамасына бекітілген бұйымдарды суреттеу үшін жаймаларды нақыштау, жаймалардың тартылуын реттеу.
175. Білуге тиіс:
рамадағы жайманы нақыштау әдістерін;
қолданылатын тетіктерді пайдалану ережесін;
маталардың түрлерін және олардың арқаужіпте және негізде тартылуын;
металл қармақтарды күтіп-ұстау ережесін;
жаймаларды нақыштау сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Суреттерді бедерлеуші, 2-разряд

176. Жұмыс сипаттамасы:
сурет үлгісі арқылы даналық бұйымдардағы суреттер сұлбасын қолмен бояумен нақыштау;
түсетін бұйымдар мен бояулардың сапасын бақылау;
бұйымдарды үстелден алу, кебуі үшін бұйымдарды ілу;
үлгіні тазалау.
177. Білуге тиіс:
суреттерді нақыштау үшін үстел мен үлгінің құрылысын;
нақыштау үшін түскен бұйымдардың ассортиментін;
қолданылатын бояғыштардың қасиеттерін.

Параграф 3. Суреттерді бедерлеуші, 4-разряд

178. Жұмыс сипаттамасы:
берілген кестеге сәйкес қолмен немесе жартылай механикаландырылған тәсілмен үстелде торлы үлгімен матаға, трикотажға, мата емес жаймаға, ауыспалы қағазға және бұйымға суретті нақыштау;
нақыштау үшін түскен маталардың, трикотаж және мата емес жаймалардың, ауыспалы қағаздың, бұйымдар мен бояулардың сапасын бақылау;
үлгінің, ракляның тазалығын тексеру;
суреттің раппортына сәйкес торлы үлгіні, ракляны, сырғыманы орнату;
матаға бояуды жүйелі енгізуді сақтаумен үлгі бойынша ракляның қозғалысы;
суретті трафереттеу;
үстелден ракляны, үлгіні, матаны (бұйымды), трикотаж және мата емес жаймаларды түсіру;
кептіру үшін матаны (бұйымды), трикотаж және мата емес жаймаларды ілу және оларды түсіру;
үлгілерді тазалау және клеенканы жуу.
179. Білуге тиіс:
суреттерін нақыштау үшін түскен маталардың, трикотаж және мата емес жаймалар мен бұйымдардың ассортиментін;
торлы үлгілермен суреттерді нақыштау тәсілдерін;
матаны, жайманы, бұйымды сабақтау, бояуды енгізу жиілігінің ережесін.

35. Суреттерді тегістеуші

Параграф 1. Суреттерді тегістеуші, 3-разряд

180. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті суретті тегістеушінің басшылығымен әр сурет үшін өтілім сандарын сақтаумен білікте күрделі емес суреттерді тегістеу;
молеттердің сапасын, аталмыш сурет үшін олардың сәйкестігі мен жарамдығын, машиналардың дұрыстығын тексеру;
білікті іріктеу және оны қысымды преске қыстыру, білікті машинаға орнату;
білікті бұрау, қырнау, жылтырату және қайрау.
181. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін қондырғылардың құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
күрделі емес суреттерді салу, олардың раппортын, жасалынған күрделі емес суреттерді нақыштау және жылжыту тәсілдерін;
әр сурет үшін өтілімдер санын, жаман дөңгелетуден туындайтын кемістіктерді, олардың алдын алу және жою тәсілдерін;
түрпілі материалдардың түрлері мен жылтырату пастасын.
182. Жұмыс үлгілері:
бір білікті суреттер – бұрандаға домалату тәсілімен білікке енгізу.

Параграф 2. Суреттерді тегістеуші, 4-разряд

183. Жұмыс сипаттамасы:
әр сурет үшін өтілім санын сақтаумен білікке күрделі емес суреттерді тегістеу;
молетті білікке орнату;
раппортқа суретті келтіру;
жұмысталған біліктерге күрделі суреттерді тегістеу;
мастикамен жабу, біліктегі кемістіктерді түзету мен оларды өңдеу және әрлеу.
184. Білуге тиіс:
жұмысталған біліктерге күрделі емес суреттерді тегістеу және күрделі суреттерді жылжыту тәсілдері мен әдістерін;
раппорттардың есебін, әр сурет үшін тісті доңғалақ пен бөлу дөңгелегін іріктеуді.
185. Жұмыс үлгілері:
бір білікті суреттерді білікке, екі біліктіні трафаретпен бұрандаға домалату тәсілімен жолаққа, торға, ауға енгізу.

Параграф 3. Суреттерді тегістеуші, 5-разряд

186. Жұмыс сипаттамасы:
әр сурет үшін өтілімдер санын сақтаумен күрделі суреттерді білікке тегістеу;
біліктегі фигуралар тігісін және раппорт жиынтығын тексеру;
суреттерді трафареттеу;
жұмысталған біліктерде ерекше күрделі суреттерді жылжыту.
187. Білуге тиіс:
суреттерді, олардың раппортын құрастыру және трафареттеу, күрделі суреттерді тегістеу әдістері мен тәсілдерін;
жұмысталған ерекше күрделі суреттерді жылжытуды, біліктерді өңдеу мен әрлеуді;
біліктерді өңдеу үшін қолданылатын химиялық материалдардың қасиеттерін және дайындау әдістерін.
188. Жұмыс үлгілері:
тығыз трафереттеумен көп білікті суреттер, безендірілген фигуралар – бұрандаға, дөңгелекке тегістеу әдісімен білікке енгізу.

Параграф 4. Суреттерді тегістеуші, 6-разряд

189. Жұмыс сипаттамасы:
әр сурет үшін өтілімдер санын сақтаумен ерекше күрделі суреттерді білікке тегістеу.
190. Білуге тиіс:
ерекше күрделі суреттерді, олардың раппортын құрастыру және трафереттеу;
әр суреттің есебін, ерекше күрделі суреттерді тегістеу әдістері мен тәсілдерін.
191. Жұмыс үлгілері:
суреттерді көп білікті алғашқы бояу – бұрандаға, дөңгелекке, тартпаға домалату тәсілімен білікке енгізу.

Параграф 5. Суреттерді тегістеуші, 7-разряд

192. Жұмыс сипаттамасы:
әр сурет үшін өтілімдер санын сақтаумен ерекше күрделі суреттерді болат білікке тегістеу;
жіңішке контурмен, жартылай реңкпен, күрделі тормен суретті тегістеу мөлшері мен тереңдігін дәл сақтаумен білікке енгізу.
193. Білуге тиіс:
ерекше күрделі суреттерді, олардың раппортын құрастыру, трафереттеу, әр суретті есептеуді;
металдардың сипаттамасы және оларды өңдеудің тәсілдерін;
ерекше күрделі суреттерді домалатудың тәсілдері мен әдістерін.
194. Жұмыс үлгілері:
суреттерді көп білікті алғашқы бояу, пикалық – бұрандаға, дөңгелекке, тартқышқа, бірден-бірге, застанға домалату тәсілімен білікке енгізу.

36. Матаны, жайманы, бұйымды ораушы

Параграф 1. Матаны, жайманы, бұйымды ораушы, 2-разряд

195. Жұмыс сипаттамасы:
орау және қосарлау-орау, ұқсату-өлшеу-орау машиналарында және толассыз желіге қосылған машиналарда матаны, трикотаж және мата емес жаймаларды орау немесе қатарлау;
тазалаумен ораған кезде – мамықты, түйінді, жіпті, ілмекті алып тастау;
мата емес жайманы машинадан түсіру, таңбалау, қалдықтарды тасымалдау;
дайын матаны тақтаға ораған кезде – жапсырма қағаз бойынша өлшемді тексеру, кесектің соңын қарау;
ұршықта, орауыш және бөлу-өлшеу машиналарында, автоматтар мен агрегаттарда өрме және басон бұйымдарының барлық түрлерін, шілтеріні, шілтері жаймасы, пердені, таспаны орамаға және келепке (ақауларын кеспей) орау;
есептегіштің көрсеткіші бойынша ұзындықты байқау;
келептер мен орамаларды байланыстыру, бұйымды қатарлап салу;
әр келеп пен орамадағы өнімнің өлшемі мен сұрыбын талонға жазу;
агрегаттар мен автоматтарда таспаны ораған кезде – ұшар басына таспаны кигізу, тігін машинасында соңын жазу және тігу, катушкаға орау;
өнімді жұмыс орнына жеткізу;
өнімді түсіру және оны белгіленген жерге тасымалдау;
қызмет көрсетілетін машиналардың, автоматты қондырғылар мен механизмдердің жұмысын бақылау;
қызмет көрсететін қондырғыларды тазалау және майлау.
196. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, оларды пайдалану ережесін;
бұйымның түрлерін, ассортименті мен артикулін, бұйымдарды орау мен домалату ережесін;
ассортиментіне байланысты роликке (орамаға) немесе тақтаға оралатын матаның немесе жайманың белгіленген ұзындық шамасын немесе кесек санын.

Параграф 2. Матаны, жайманы, бұйымды ораушы, 3-разряд

197. Жұмыс сипаттамасы:
ұршықтарда, автоматтарда, орауыш, бөлшектеу-өлшеу машиналарында, ақаулағыш-орағыш және агрегатталған машиналарда оқшаулағыш таспалар үшін шілтерді, шілтерлі және перделі жайларды, таспаны, өрме және басон бұйымдарын, матаны (ақауды кесіп алумен) орау, өнімді жұмыс орнына жеткізу және машинаны сабақтау.
бұйымның тығыздығы мен еніне байланысты айырғышты орнату.
ораманың тығыздығы мен тегістігін реттеу.
есептегіштің көрсеткіші бойынша ораманың ұзындығын байқау.
ақауды кесіп алу, өнімнің сұрыптылығын анықтау.
әр келептегі және орамадағы өнімнің ұзындық өлшемі мен сұрыбын талонға жазу.
оралған өнімді түсіру.
келепті немесе ораманы байланыстыру және белгіленген жерге қатарлап қою.
бұйымдарды автоматтарда, агрегатталған және ақаулағыш-орағыш машиналарда ораған кезде – ұшар басына таспаны кигізу, байқау үстемеде жайманы сабақтау және тігін машинасында бұйымның соңын тігу.
тігін машинасын сабақтау, ине мен шарықты ауыстыру, үзілген жіпті жалғау.
қызмет көрсететін қондырғыларды тазалау, үйкелетін бөлшектерін майлау және ұсақ ақауларын түзету.
198. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысы мен пайдалану ережесін;
бұйымдардың ассортименті мен артикулдерін, бұйымды орау мен домалату ережесін;
әртүрлі бұйымдар үшін белгіленген ұзындық өлшемін, бұйымның сапасына қойылатын талаптарды.

37. Белдік саптаушы

Параграф 1. Белдік саптаушы 2-разряд

199. Жұмыс сипаттамасы:
қысым престің немесе манипулятордың өзегіне белдекті саптау және оларды престеу;
иірімжіп оралуының тығыздығын (тегістігін) тексеру;
белгіленген талапқа сәйкес келмейтін белдектерді іріктеу;
белдекті өзекке орнату;
иірімжібі бар белдекті өзекпен арнаулы сұққымен жапсыру;
процесс (бояу, ағарту) аяқталған соң өзектен белдекті алу;
белдекті, өзекті белгіленген жерге жеткізу.
200. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
белдекке, өзекке иірімжіпті ораудың қалыпты тығыздығын (тегістігін);
сұрыбына және тоқымадағы иірімжіптің желілік тығыздығына тәуелді олардың мөлшері мен салмағын, белдектің, шарғының саптау және престеу ережесін.

38. Білікті кигізуші

Параграф 1. Білікті кигізуші 2-разряд

201. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті білік саптаушының басшылығымен қысымды престің шабағына нақышталған білікті саптау;
пирамидаға білікті орнату және алу, оларды қысымды преске қыстыру;
біліктерді арбашыққа салу және оларды тасымалдау;
қысымды престі тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
202. Білуге тиіс:
қысымды престің құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
біліктерді қыстыру, оларды тасымалдау және сақтау ережесін.

Параграф 2. Білікті кигізуші, 3-разряд

203. Жұмыс сипаттамасы:
қысымды престің шабағына нақышталған білікті саптау;
суреттер кестесіне сәйкес біліктерді іріктеу;
біліктердің жұмысқа жарамдылығын анықтау үшін оларды қарау;
ақаулы біліктерді жөндеуге тапсыру;
біліктерді қабылдау және оларды пирамидаға орналастыру;
біліктерді есептеу.
204. Білуге тиіс:
қысымды престің құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
нақышталған біліктердің сапасына және олардың баспа цехына жарамдылығына қойылатын талаптарды.

39. Картаға белгі салушы

Параграф 1. Картаға белгі салушы, 2-разряд

205. Жұмыс сипаттамасы:
кареталық тоқыма станоктары үшін қолмен карталарға белгі салу;
картонды белгіленген мөлшермен карталарға кесу;
карталарда суреттерге сәйкес орнатушы және көтеріңкі шаншуды өткізу;
тақтайшаға жиынтықты орнату;
карталарды жиынтыққа біріктіру.
206. Білуге тиіс:
шаншудың көтерілуін орнату суретін, карталарды дайындауды, оларды жиынтыққа біріктіру тәртібін;
қате дайындаудан және карталарды қосудан матаның ақауларын.

Параграф 2. Картаға белгі салушы, 3-разряд

207. Жұмыс сипаттамасы:
кареталық тоқыма станоктары үшін белгі салу машинасымен карталарға белгі салу;
картонды белгіленген мөлшермен карталарға кесу;
карталарда суреттерге сәйкес орнатушы және көтеріңкі шаншуды өткізу;
тақтайшаға қысқа қазық орнату;
карталарды жиынтыққа біріктіру.
208. Білуге тиіс:
белгі салу машинасының құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
шаншудың көтерілуін орнату суретін, карталарды дайындауды, оларды жиынтыққа біріктіру тәртібін;
қате дайындаудан және карталарды қосудан матаның ақауларын.

Параграф 3. Картаға белгі салушы, 4-разряд

209. Жұмыс сипаттамасы:
тоқыма станоктары, перде машиналары, жаккарды машиналары, кесте тігетін машиналар үшін белгі салу машиналарында суреттер бойынша карталарға белгі салу;
карталарда суреттерге сәйкес орнатушы және көтеріңкі шаншуды өткізу;
карталарды нөмірлеу;
карталарды жиынтыққа біріктіру;
белгі салу мен карталарды жинаудың дұрыстығын қамтамасыз ету;
кесте тігу автоматтары үшін карталарға белгі салған кезде суретті калькада миллиметрлік қағазға үлкейту және көшіру.
210. Білуге тиіс:
белгі салу машинасының құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін, шығарылатын маталардың суреттері мен бедерлерін;
суретке сәйкес карталарға белгі салу тәсілдерін;
сурет бойынша карталарды іріктеу және байланыстыру тәртібін;
белгі салу машиналары ақауының себептерін және оларды жөндеу тәсілдерін, карталарға қате белгі салудан маталардағы кемістіктерді, суреттер бойынша карталар қорының нормаларын.

40. Төсемші

Параграф 1. Төсемші, 2-разряд

211. Жұмыс сипаттамасы:
бас киімдер өндірісінде негізгі құраушы немесе тарау-конустың машиналардың қоректендіруші торларына мамықты немесе жүнді төсеу;
технологиялық режим нормативтеріне сәйкес мамық үлесін өлшеу және төсеу;
меланж бас киімін жасаған кезде – түрлер бойынша құрамдастардың тепе-теңдігін сақтау;
тарау-конустық машинада қоректендіру және қопсыту режимін реттеу;
өсімдік киізінің өндірісі үшін (дәкемен қатырмаланған қабықты талшық жаңғаның орамасы) жартылай фабрикаттар жасау;
төсем жиегін теңестіру;
дәкені дайындау, оны үстелге жаю;
үлдіреген жерін болдырмаумен жәкеде жайғақты біркелкі бөлу, соңын кесу және төсемде шеттерін теңестіру;
төсемді орамаға домалату және оны инемен түйреу машинасына жеткізу;
өсімдік киізін инемен түйреу машинасынан түсірген соң оны қолмен шайқау;
өсімдік киізін тілімшіге салу;
қоспаны жұмыс үстеліне жеткізу;
қызмет көрсетілетін қондырғыны тазалау және майлау;
жуылмаған жүні бар қаптың тігісін сөгу және жуылмаған жүнді сұрыптау конвейеріне төсеу.
212. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын, оларды күтіп-ұстау ережесін;
қоспаның түрлерін, жуылмаған жүннің түрлері мен атауларын, дәкенің артикулдерін және өсімдік киізі үшін талшықтардың түрлерін;
қоректендіру торларына мамықты немесе мақтаны төсеу нормативтерін, өсімдік киізінің сапасына қойылатын талаптарды, жайғақты дәкеге, жуылмаған жүнді сұрыптау конвейеріне төсеу ережесін және материалдардың шығыс нормаларын, өсімдік киізін домалату және оны тілімшемен орналастыру тәсілдерін.

41. Талшық пен матаны өңдеуші

Параграф 1. Талшық пен матаны өңдеуші, 1-разряд

213. Жұмыс сипаттамасы:
талшықты қолмен түту-өңдеу.
талшығы бар ыдысты ашу.
бөгде қоспалардан тазарту.
өңделген талшықты ыдысқа салу.
талшығы бар ыдысты жұмыс орнына және өңделген соң белгіленген жерге жеткізу.
214.Білуге тиіс:
өңделетін талшықтың түрлері мен сұрыптарын;
өңделген талшықтың сапасына қойылатын талаптарды;
жұмыстың әдістерін.

Параграф 2. Талшық пен матаны өңдеуші, 2-разряд

215. Жұмыс сипаттамасы:
талшық пен матаны өңдеу;
белгіленген технологиялық режимге сәйкес жайғастыру машинасына матаны жайғастыру, матаны машинаға сабақтау;
кептіру камерасындағы біліктер арасындағы ажыраманы, матаның қозғалыс жылдамдығын және температураны реттеу;
түту машинасында талшықты түту;
теңдердің немесе қаптардың тігісін сөгу;
белгіленген нормаға сәйкес қоректендіру торларына талшықты төсеу немесе оны қоректендіру тетіктеріне тиеу;
эмульсияны беруді реттеу;
майлау және түту сапасын бақылау;
матаны қатарлап қою, өңделгеннен кейін талшықты ыдысқа салу;
талшық пен матаны қызмет көрсететін машинаға және өңделгеннен кейін белгіленген жерге жеткізу;
машинаны желпу және тазалау.
216. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, жұмыс принципі мен күтіп-ұстау ережесін;
матаның ассортиментін, талшықтардың түрлері мен сұрыптарын, талшық пен матаны жайғастыру және кептірудің технологиялық режимін;
біліктер арасындағы айырма мөлшерін, қоректендіру торына талшықты төсеу нормасын;
өңделген мата мен талшықтың сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Талшық пен матаны өңдеуші, 3-разряд

217. Жұмыс сипаттамасы:
түту-майлау машиналарына қоспаны дайындау, автоқоректендіргішке қоспа компонентін жіберу;
қоректендіру торына салуды бақылау және дайындау рецептіне сәйкес қоспалар компонентін біркелкі беруді қамтамасыз ету;
қызмет көрсететін қондырғыны жұмысқа дайындау;
талшық салынған теңнің немесе қаптың тігісін ашу, қоспалар компонентін өлшеуге әзірлеу;
лабезде қоспалар компонентінің болуын, талшықты майлау, түту сапасын, қоспаның ылғалдығын бақылау.
218. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, жұмыс принципін және оларды күтіп-ұстау ережесін;
қоспа компоненттерінің қолданылуы мен қасиеттерін, қоректендіру торына талшықты төсеу нормасын;
өңделген мата мен тоқыманың сапасына қойылатын талаптарды.

42. Түктеу жабдығының операторы

Параграф 1. Түктеу жабдығының операторы, 2-разряд

219. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті түк салатын қондырғы операторының басшылығымен белгіленген технологиялық режимге сәйкес тарау-булау машиналарында түкті маталарды (жүннен басқа), таспаларды түктеу процесін жүргізу;
мата кесінділерін тігу;
тарау-булау машиналарын сабақтауға және тазалауға қатысу, түйілудің және майысқан жиектің болуының алдын алу;
өнімді белгіленген жерге тасымалдау.
220. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын;
жұмыс принципін, күтіп-ұстау ережесін;
тазалау және майлау режимін;
бұйымның ассортиментін.

Параграф 2. Түктеу жабдығының операторы, 3-разряд

221. Жұмыс сипаттамасы:
тарау-булау және басқа да түк салатын машиналар мен агрегаттарда белгіленген технологиялық режимге сәйкес матаны (жүннен басқа), трикотаж және мата емес жайманы, бас киімді және әртүрлі түрдегі иірімжіптер мен талшықтарды түту процесін жүргізу;
матаны, жайма мен бұйымды сабақтау және алу;
көтерілім, қырқу, қырнау және түк салу жылдамдығы мен ұзақтығын реттеу және бақылау;
жайма кесектерін тігу;
түктеу процесін, түкті булау және жазу дұрыстығын, таспаға түкті енгізуді байқау;
рецепт бойынша желімді дайындау және оны сүзу;
қызмет көрсетілетін машиналарды тазалау және үйкелетін бөліктерін майлау;
өнімді белгіленген жерге тасымалдау.
222. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысы мен іс-әрекет принципін және оларды күтіп-ұстау ережесін;
матаның, жайма мен бұйымның ассортиментін, құрылымын, түрлері мен артикулін;
түктің сапасын анықтайтын белгілерді;
жайманы тартуды реттеудің тәсілдерін.

Параграф 3. Түктеу жабдығының операторы, 4-разряд

223. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген технологиялық режимге сәйкес әртүрлі маркадағы түк салатын машиналарда жүн матаны, бас киімді түту, жартылай жүнді күспені, аралас иірімжіпті және табиғи мен химиялық талшықты жіптерді екі жақты түктеу процесін жүргізу;
тікиіргішті ауыстыру;
үзілуді жамау;
қалдықтарды жинау және тапсыру, өнімді тасымалдау;
мата, күспе кеспелерінің соңын тігу;
түк салатын машинаға өнімді сабақтау;
белгіленген тартылуды сақтаумен өнімнің біркелкі түсуін қамтамасыз ету, түктеу жиілігін реттеу, өнімдегі қажетті ылғал деңгейін сақтау;
ракляны, баспа білігін қайрау және орнату;
таспаны трафереттеу және суретті енгізу;
түк салу станогында фетрдің берілген қалыңдығын сақтаумен анықталған қалыңдықта және жарқылда фетрлі бас киімдерде түкті ұйпалау;
ұйпаланған материалды пішу, онымен түк салу машинасының ұйпалау органын сабақтау;
түктеу сапасын бақылау, түк салу рамкасын тазалау және камераны қыл-қыбырдан тазалау;
күспені кітапшаға жинақтау;
түк салу машинасын құрастыруға және бөлшектеуге және сурет пен ассортиментті ауыстыруға қатысу, машиналарды желпу, тазалау, үйкелетін бөлшектерді майлау.
224. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысы мен іс-әрекет принциптерін, пайдалану, сабақтау және күтіп-ұстау ережесін, түктеудің технологиялық режимін;
түк салу машиналары жұмысшы органдарын реттеу және бұйымды түктеу процесінің жиілігінің тәсілдерін;
жартылай фабрикаттарды ұйпалау сапасын анықтау белгілерін, сұрыптау, маркалау, ұйпалаған материалды пішу ережесін;
жұмыс ерітіндісін дайындаудың ережесін және шығыс нормаларын.

43. Үтіктеу-кептіру агрегатының операторы

Параграф 1. Үтіктеу-кептіру агрегатының операторы, 3-разряд

225. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі жүйедегі үтіктеу-кептіру агрегаттарында таспаны үтіктеу процесін жүргізу;
ваннаны жуу ерітіндісімен толтыру;
ерітінді мен кептіру барабандарын қыздыру;
таспалар шүйкесін үтіктеу-кептіру агрегатына жеткізу, оны сабақтау, қоректендіру рамасындағы немесе жайылма үстелдегі таспаны ауыстыру, таспаның үзілгенін жалғау, агрегаттың жұмысшы органдарындағы оралуды алып тастау;
технологиялық процестің барысын және реттеуін бақылау, тазалағыш тетіктерді тазалау және ауыстыру;
жұмысталған таспаларды түсіру;
түскен және жұмсалатын таспалардың, сапасын тексеру, ақаулы жерді жамау;
үтіктеу-кептіру агрегатының жағдайын, жота мен механизмдер жұмысын бақылау;
қалдықтарды жинау және тапсыру, қызмет көрсететін қондырғыларды желпу және тазалау.
226. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысы мен жұмыс принциптерін және оларды күтіп-ұстау режимін;
таспаның түрлері, оның сапасына қойылатын талаптарды, таспаның ақауларын, олардың туындау себептерін, алдын алу және жою шараларын, келетін және шығатын таспаны өлшеуді, таспаны үтіктеу процесінің мақсатын, жуу ерітінділерін ауыстыру режимін, қалдықтардың нормалары мен түрлерін, оларды қысқартудың тәсілдерін.
«Савио», «Октир» фирмасының (Италия) А-960, ЛГС-40 ІІІ «И-втекстильмашдеталь» (таспаны белдекке шығаруға өзгертілген) маркалы және осы тектес жоғары өнімді үтіктеу-кептіру агрегаттарында жұмыс істегенде – 4-разряд.

44. Тарақпен тарау жабдығының операторы

Параграф 1. Тарақпен тарау жабдығының операторы, 4-разряд

227. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі түрдегі тарақпен тарау қондырғыларында тарақты таспаны жасау процесін жүргізу, қондырғыны сабақтау;
берілген тарау параметрлеріне сәйкес технологиялық процестің үздіксіздігін қамтамасыз ету;
қоректеуші тікиіршікті ауыстыру;
кенептің көтерілуін және таспаның үзілуін болдырмау;
қызмет көрсетілетін қондырғыларда сапты жеделдету;
таспаның сапасын бақылау;
қоректенуде және шығарылымда тазды ауыстыру;
қызмет көрсетілетін қондырғылардың жұмыс органдарынан оралманы алып тастау;
таспаның үзілуі мен тарамын болдырмау жөніндегі алдын алу жұмыстарын орындау;
қалдықтарды, таралу қыл-қыбырын пневматикалық шығаруды, кенепті, таспаны тарау процесін бақылау;
қалдықтарды түрлер бойынша бөлу, таралу қыл-қыбырын іріктеу, оларды ыдысқа салу және тапсыру;
таспаны кенеп пен тазды белгіленген жерге тасымалдау;
қызмет көрсететін қондырғыны жөндеуге беруге және жөндеуден қабылдап алуға қатысу.
228. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын;
оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін таспаның түрлерін;
таспаның сапасына қойылатын талаптарды, қалдықтар нормасын.

45. Ширақжіп орау машинасының операторы

Параграф 1. Ширақжіп орау машинасының операторы, 3-разряд

229. Жұмыс сипаттамасы:
ширақжіп орау машинасының собығына мерсерленген ширақжіп жібін есумен орау және оны жотаға сабақтау;
мерсерленген иірімжіптің ширақжібін мерсерлеу сапасы, желілік тығыздығы және реңкі бойынша қабылдау;
орау процесінде ширақжіптегі жіптің үзілуін жалғау.
230. Білуге тиіс:
ширақжіп орау машинасының құрылысы мен пайдалану ережесін;
иірімжіптің түрлері мен желілік тығыздығын.

Параграф 2. Ширақжіп орау машинасының операторы, 4-разряд

231. Жұмыс сипаттамасы:
ширақжіп орау машинасында мерсерленген иірімжіп ширақжібін орау;
иірімжіпті мерсерлеу сапасы, желілік тығыздығы және реңкі бойынша қабылдау;
ширақжіп орау машинасының ұршығын сабақтау және байланған жіпті бастамалау;
бастама кезінде жіптің үзілуін болдырмау;
ширақжіптің және оның жекелеген жіптерінің қатарласуын реттеу;
иірімжіптің оралу процесін, ширақжіптің қозғалысын, ширақжіпті орау машинасы тетіктерінің және бақылау-тарту механизмдерінің жағдайын бақылау;
орау процесінде ширақжіпті тегістеу;
собықта иірімжіптің белгіленген орау диаметрін сақтау;
патрон бойынша әлсіз собықтарды және иірімжіптің біркелкі емес орналасын болдырмау;
жұмыстан кейін собықтарды түсіру, жәшікке салу, салмағы бойынша түсірілгенді және қалдықты тапсыру;
ширақжіпті орау машинасындағы бос патрондарды сабақтау, машиналарды желпу, тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
232. Білуге тиіс:
ширақжіпті орау машинасының құрылысын және негізгі механизмдерінің өзара әрекетін:
иірімжіптің түрлері мен желілік тығыздығын.

46. Инемен тесу қондырғысының операторы

Параграф 1. Инемен тесу қондырғысының операторы, 4-разряд

233. Жұмыс сипаттамасы:
инемен тесу қондырғыларының барлық түрлерінде мата емес жаймаларды дайындау процесін жүргізу;
қызмет көрсетілетін қондырғылардың жарамдығын тексеру;
тарау машинасының шанағын талшық қосындысымен толтыру;
тарау процесін, талшықты жайғақтың құрылуын, иненің өңіржиегінің жағдайын, қысып-басу құрамының жұмысын бақылау;
жайғақты инемен тесу машинасына сабақтау;
талшықты жайғақты инемен тесу машинасына беру жылдамдығын және оның тесілу тереңдігін реттеу;
тарамның, талшықты жайғақтың үзілуін болдырмау;
жұмыс істеген орамды түсіру және сабақтау;
қосарлау кезінде – инемен тесу машинасының желіжібін сабақтау;
орамды өлшеу және маркалау;
қаңқа жаймасын ауыстыру;
қызмет көрсететін қондырғыларды күтіп-ұстау.
234. Білуге тиіс:
қондырғылардың құрылысын, негізгі механизмдерінің өзара әрекетін және пайдалану принциптерін;
мата емес жайманың жұмсалуының негізгі сабақтау деректерін, мата емес жайманың сапасына қойылатын талаптарды, мата емес жайма жасау үшін қолданылатын талшықтың қасиеттері мен түрлерін;
талшықты жайғақты инемен тесу машинасына сабақтау ережесін;
тарам мен талшықты жайғақтың үзілу себептерін;
жұмыс істеген орамды түсіру тәсілдерін;
қызмет көрсетілетін қондырғыларды күтіп-ұстау ережесін.

Параграф 2. Инемен тесу қондырғысының операторы, 5-разряд

235. Жұмыс сипаттамасы:
ағынды желі құрамына кіретін қондырғыларда қосарлаудың және талшықты жайғақты инемен тесудің технологиялық процесін басқару пультінен жүргізу;
қызмет көрсетілетін қондырғылардың жарамдылығын тексеру, жұмысқа қосуға дайындау;
басқару пультінде орналасқан аспаптардың көрсеткіштері бойынша қосарлау, инемен тесу процесін бақылау;
талшықты жайғақты инемен тесу машинасына беру жылдамдығын реттеу;
талшықты жайғақтың қалыңдығын, шығарылатын өнімнің сапасын бақылау;
инемен тесу қондырғысы тораптары мен механизмдерінің жұмыс үйлесімдігін қамтамасыз ету;
бекітілген кестеге сәйкес инемен тесу қондырғысын тазалау және күтіп-ұстау.
236. Білуге тиіс:
инемен тесу қондырғысының құрылысын, негізгі механизмдерінің жұмыс принциптерін;
қондырғыны пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
шығарылатын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды, инемен тесу қондырғысына талшықты желіжіпті сабақтау тәсілдерін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын, оларды қысқартудың шараларын;
басқару пультінде орналасқан бақылау-өлшеу аспаптарының міндетін және құрылысын, инемен тесу қондырғысы жұмысының үйлесімдігін қамтамасыз ету тәртібін.

47. Ширату қондырғысының операторы

Параграф 1. Ширату қондырғысының операторы, 3-разряд

237. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі жоғары ширату қондырғысы операторының басшылығымен ширату және арқанды-ширату машиналарында табиғи және химиялық талшықтардан арқан үшін иірілген жіптен иірімжіп пен жіп, байлау жіп, торша иіру процесін жүргізу, мөлшердің дұрыс айырымын сақтаумен қоректендіру тікиіргішін ауыстыру және машинаны сабақтау.
желілік тығыздығы, қосылу саны, оралу сапасы және сыртқы түрі бойынша иіру үшін түскен иірімжіптер мен жіптерді тексеру және қабылдап алу.
тікиіршіктегі орама бойынша ақауларды іріктеу.
қызмет көрсететін машиналардың жұмыс органдарын орамадан тазарту.
иірімжіптің үзілуін жалғау.
ақауларды жөндеу.
суы бар науаны тазалау және судың деңгейін реттеу.
сақиналарды майлау және сүрту.
қалдықтарды жинау және тапсыру.
собықтарды маркалау.
түсімдерді алу және сабақтау.
алынған собықтар мен шарғыларды ыдысқа және көлік құрылғысына қатарлап салу, есеп талонын салу.
қызмет көрсететін машиналарды күтіп-баптау.
238. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысы мен пайдалану тәртібін және оларды күтіп-ұстау режимін;
өңделетін жіптер мен иірімжіптердің желілік тығыздығын және қосылу санын;
жасалатын ширатылған бұйымдар өлшемін, ширатылым мөлшері мен бағытын;
өңделетін иірімжіптің қасиеттері мен сапасын, ширатылған және ширатылмаған жіптер мен иірімжіптердің сапасына, ораманың сапасына қойылатын талаптарды, қалдықтардың түрлері мен нормаларын, түсімнің жұмыс істеу уақытының ұзақтығын, түсімді алу тәртібін.

Параграф 2. Ширату қондырғысының операторы, 4-разряд

239. Жұмыс сипаттамасы:
ширату және жіп есу-ширату машиналарында табиғи және химиялық талшықтардан иірімжіп пен жіпті ширату процесін жүргізу;
иірімжіптің жағдайын тексеру;
жіпті тартуды реттеу;
қондырғы екпінін сақтаумен қоректендіру орамасын түсіру мен ауыстырудан кейін қызмет көрсететін машиналарды сабақтау және іске қосу, иірімжіптер мен жіптердің үзілуін жамау;
ширату сапасына талаптарды сақтау;
ақауларды жөндеу;
қызмет көрсететін машиналардың барлық механизмдерінің жағдайы мен жұмысын, ширатылған жіптің оралуын қарау және анықталған ақауларды жөндеуге шаралар қабылдау;
собықты маркалау;
түсімдерді алуға және сабақтауға қатысу;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
белгіленген кестеге сәйкес қызмет көрсететін машиналарды күтіп-ұстау, жөндеуден машиналарды қабылдап алуға қатысу.
240. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын;
пайдалану және күтіп-ұстау ережесін, өңделетін жіптер мен иірімжіптердің желілік тығыздығын және қосылу санын;
жасалынатын ширатылған бұйымдардың өлшемін, ширатудың мөлшері мен бағытын;
ширатылған және ширатылмаған жіптер мен иірімжіптердің сапасына қойылатын негізгі талаптарды, жасалынатын ширатылған бұйымдарға сәйкес жүгіргіштердің нөмірлерін, үзілудің алдын алу мен азайту шараларын;
түсімдер ордасы айырмасының ережесін;
жұмыс істейтін түсімдер уақытының ұзақтығын;
түсімдерді алу және есеп талондарын толтыру тәртібін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын, оларды қысқарту жөніндегі шараларды.

Параграф 3. Ширату қондырғысының операторы, 5-разряд

241. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес қосарланған ширату машиналарында иірімжіпті ширату процесін жүргізу;
белдекті иірімжіппен сабақтау, орданы сыналау, жіптің тартылуын реттеу, үзілуді жамау, қоректендіру орамасын салу және ауыстыру;
бос цилиндрлерді жинау және белгіленген жерге тасымалдау;
трикотажды иірімжіппен жұмыс істегенде парафинді сақиналарды ауыстыру;
иірімжіпті ширату сапасына қойылатын талаптарды сақтау;
ширатудың технологиялық процесінің барысын, қызмет көрсетілетін машиналардың барлық негізгі механизмдері мен жұмысшы органдарының жағдайы мен жұмысын, ширатылған иірімжіптің, жіптің, дұрыс оралуын қарау;
тозған жүгіргіштерді ауыстыру, сақиналарды майлау және сүрту;
кемістіктер мен ақауларды жөндеу;
собықтарды маркалау;
қызмет көрсететін машиналарды жөндеуден қабылдап алуға қатысу.
242. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
ширатылатын иірімжіптің сапасына қойылатын талаптарды, оның ішінде: өңделетін жіптер мен иірімжіптердің желілік тығыздығын және қосылу санын, ширатудың мөлшері мен бағытын, өңделетін иірімжіптің қасиеті мен сапасын;
жасалатын ширатылған бұйымға сәйкес жүгіргіштің нөмірлерін үзілудің алдын алудың шараларын, түсімдер ордасын сыналау ережесін;
есептеу талондарын толтыру тәртібін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын, оларды қысқарту жөніндегі шараларды.

48. Таспа қондырғысының операторы

Параграф 1. Таспа қондырғысының операторы, 3-разряд

243. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі жүйедегі таспалық машиналарда (жоғары өнімдіден басқасы) таспаны өңдеу процесін жүргізу, машинаны сабақтау;
таспалық машинаның қорегіндегі және шығарылымындағы тазды, белдекті немесе куфті ауыстыру, таспаның үзілуін жалғау, жайғақтың көтерілуін болдырмау және оратылып қалған талшықты машинаның жұмысшы органынан алып тастау;
таспада, кенепте және ширақжіпте өткізулерді және басқа да ақауларды болдырмау және алып тастау;
штапельдейтін машинаның қоректену аймағында ширақжіпті жазу, машинаның жұмысшы органына айырма мен жүктеме орнату;
таспаның сапасын, таспалық машинаның механизмдерінің жағдайын және жұмысын қарау;
ақаулы қысым біліктерін, тазалау тетіктерін ауыстыру;
түсімді алуға қатысу;
жапсырма қағазды салу, әкелінген және шыққан таспаның сапасын тексеру;
таспалы тазды белгіленген жерге тасымалдау;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
таспалық машинаны жөндеуден қабылдап алуға қатысу;
қызмет көрсететін қондырғыларды тазалау және майлау.
244. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын және пайдалану ережесін;
олардың механизмдерінің жұмысын және өзара әрекетін, күтіп-ұстау режимін;
талшықтар қоспасының құрамын, орданы іріктеу және қызмет көрсететін машинаны сабақтау тәртібін, таспа мен куфт түрлерін;
олардың сапасына қойылатын талаптарды, үзілу себептерін және оларды қысқарту тәсілдерін;
таспа мен куфттың сапасын бақылау тәсілдерін;
әкелінетін және шығатын таспаларды өлшеуді, қалдықтардың түрлері мен нормаларын.

Параграф 2. Таспа қондырғысының операторы, 4-разряд

245. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары өнімді таспалық машиналарда таспа өндірісі процесін жүргізу, машинаға таспаны сабақтау, машинаның қорегінде және шығуында тазды, шүйкені ауыстыру;
қондырғыны іріктеу;
таспаның үзілуін жалғау және таспалық машинаның жұмысшы органдарына оралып қалған талшықтарды алып тастау;
таспадағы өткізудің және басқа да ақаулардың алдын алу және жөндеу;
таспаның сапасын бақылау;
таспалық машинаның механизмдері мен аспаптарының жағдайын және жұмысын қарау;
түсімдерді алуға қатысу;
жұмсалған орамаларды тасымалдау;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
қызмет көрсететін қондырғыларды тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау;
таспалық машиналарды жөндеуден қабылдап алуға қатысу.
246. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың, реттеуші аспаптардың құрылысын және пайдалану ережесін;
олардың механизмдерінің өзара әрекетін, күтіп-ұстау режимін;
орданы іріктеу және қызмет көрсететін машиналарды сабақтау тәртібін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын және оларды қысқартудың тәсілдерін;
таспаның желілік қалыңдығын, таспаның сапасын бақылау тәсілдерін;
әкелінетін және шығатын таспаны өлшеуді.

49. Орау қондырғысының операторы

Параграф 1. Орау қондырғысының операторы, 2-разряд

247. Жұмыс сипаттамасы:
вицаны арбашаға орау процесін жүргізу, оны барабанға жеткізу;
вицаны барабанға байлау;
оралған шарғыны түсіру және босын орнату;
иірімжіпті жіп жүргіштің көзіне және шарғыға сабақтауға қатысу;
қызмет көрсететін қондырғыны тазалау.
248. Білуге тиіс:
вицаны орау, байлау және сабақтау әдістерін;
иірімжіпті шарғыға орау сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Орау қондырғысының операторы, 3-разряд

249. Жұмыс сипаттамасы:
шүйкелік, кресті орағыш машиналарда баужіпті, кабельдік, арқандық және канаттық (жіп) иірімжіпті орау процесін жүргізу, орағыш машинаның шарғысындағы қойнауда иіруге қарсы және бұзылуға қарсы сіңірілген вицаларды орау;
әртүрлі жүйелердегі жартылай автоматтарда боялған тігін жібегін орау;
қызмет көрсететін машиналардағы мулинаға орамаларды орау және салу;
сыртқы түрі бойынша сапасын тексерумен желілік тығыздығы мен түсіне орай жібекті, жіпті қабылдау;
қызмет көрсететін қондырғы, вицаны барабанға сабақтау;
баужіптің, иірімжіптің, жіптің үзілуін жалғау;
шиелескен ораманы ажырату;
орамаларды дұрыс қатарға салуды қарау;
патронға дұрыс оралуды бақылау;
орау процесінде вицаны тарту;
иірімжіп пен баужіптің тартылуын реттеу;
иірімжіптің дұрыс оралуын және оралатын жібектің біркелкілігін, қоректеуші және ораушы ораманың (орама сынасы) біртекті қосылуын қамтамасыз ету;
оралатын бұйымдардың ақауларын түзету;
боялған тігін жібегімен жасалған ораманы түсіру;
жинау машинасының шарғысына жазба қағаз бумасын сабақтау және ыдысты сумен толтыру;
бос патрондарды жинау;
дайындалған ыдысқа орамаларды салу, оларды байлау және маркалау;
қағазды жұмыс орнына жеткізу;
қызмет көрсететін қондырғыларды және олардың жекелеген механизмдерінің жарамдылығын қарау, қондырғыны жөндеуден қабылдап алуға қатысу, қондырғыны тазалау және майлау;
қалдықтарды жинау және тапсыру.
250. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын;
пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекетін;
тігін жібегінің, оралатын иірімжіптің, жіптің негізгі қасиеттерін, сұрыптарын және желілік тығыздығын, баужіптің мөлшерін, талшықтың түрлерін, сабақтау ережесін;
оралатын бұйымдардың сапасына, жіпті шүйке мен белдекке;
иірімжіпті шарғыға орау сапасына қойылатын талаптарды, жіптің үзілу себептерін, оның алдын алу әдістерін;
жіпті буып-түю тәсілдерін.

Параграф 3. Орау қондырғысының операторы, 4-разряд

251. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі түрдегі орағыш қондырғыларда әртүрлі орамада иірімжіпті, әртүрлі түрдегі және тығыздықтағы табиғи және химиялық талшықтардан жіптерді, эластомерлі, металл жіптерді және шикізат жібекті орау процесін жүргізу;
орағыш автоматтарда және жартылай автоматтарда, шүйке автоматтарында жіптерді орау;
желілік тығыздығы, салмағы, өңдеу және түсінің түрлері бойынша жіптерді қабылдау;
орауға түскен иірімжіпті желілік тығыздығы, түсі, әкелінген және оралған ораманың сапасы бойынша бақылау;
техникалық шартқа сәйкес ақаулы орамаларды алып тастау;
дүкен – автоматты собықпен, шөлмекпен сабақтау, әкелінетін және оралатын ораманы ауыстыру;
бақылау аспабын реттеу;
дүкен - автомат жұмыс істемегенде - жіптерді бақылау-тарту құрылғысына сабақтау;
жіптердің үзілуін жалғау, орамаларды байлау, дұрыс жасалмаған собықтарды жинау, оларды сұрыптау, дүкен – автоматты қайта жасау ақаулы орынды қайта орау;
шырмалуды түзету және орау процесінің үздіксіздігі мен сапасын және шикізатты үнемдеуді қамтамасыз ететін басқа да жұмыс тәсілдерін орындау;
оралатын және оралған орамаларды (қондырғының сынасы) біркелкі түсіруді, түсірмені алуды, жіптің соңын орамаға бекітуді қамтамасыз ету;
ораудың дұрыс формасын және орамалардың, шүйкелердің мөлшерін, тарту және бақылау – тазалау тетіктерінің, жіпбағыттығыш пен түйін түюшінің жағдайын бақылау;
түтікті жазба қағазбен толтыру;
шпиндельге бос қағаз патрондарын салу;
қалдықтарды жинау және сұрыптау;
орама ақауының алдын алу, резервтік ораманы бақылау;
орау сапасын бақылау;
дайын өнімді жинап алу;
белдекті, шүйкені дайындалған ыдысқа салу, оларды тасымалдау және маркалау;
қағазды, жапсырма қағазды, жәшіктерді, байлауларды жұмыс орнына жеткізу;
қызмет көрсететін қондырғыларды күтіп-ұстау.
252. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысы, пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекетін, өңделетін шикізаттың ассортиментін;
өңделетін иірімжіп пен жіптің түрлерін, қасиеттерін;
қосылу санын, желілік қалыңдығын, жіпті, шикізат жібектің түстері мен түрлерін, ораманы орау өлшемі мен тығыздығын, иірімжіпті, жіпті тарту мөлшерін, оны реттеу тәсілдерін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын, өндірілетін орамалардың сапасына қойылатын талаптарды;
буып-түю бұйымдарының ассортименті мен маркаларын, жіпті буып-түюдің тәсілдерін.
«Савио», «Шафхорст» түріндегі жоғары жылдамдықты автоматтарда (650 метр/мин. және одан жоғары) иірімжіптерді орау процесін жүргізгенде – 5-разряд.

50. Айналдыру қондырғысының операторы

Параграф 1. Айналдыру қондырғысының операторы, 3-разряд

253. Жұмыс сипаттамасы:
трунсалды немесе айналдыру машиналарында әртүрлі түрдегі жіптерді бір қабатты шырмау процесін жүргізу.
жіпті алу.
қызмет көрсететін машиналарды сабақтау.
алынатын және жұмысталған шарғыларды ауыстыру, жіптің үзілуін жамау.
шырмау процесін, қызмет көрсететін машиналардың және тарту аппаратының жұмысын қарау.
дайын өнімді түсіру және тапсыру.
қызмет көрсететін машиналарды тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
трунсалды машинамен жұмыс істеген кезде – ұршық арқылы ілгекпен желіжіпті өткізу, ұршыққа жібі бар шарғыны орнату, мүйізшенің көзшесі арқылы жіпті өткізу.
254. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын;
пайдалану және негізгі механизмдерінің өзара әрекет ережесін;
қолданылатын жіптердің түрлері мен нақты желілік қалыңдығын, сабақтау деректерін;
дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды, шырмау ақауларын, олардың туу себептерін;
алдын алу және жою тәсілдерін.

Параграф 2. Айналдыру қондырғысының операторы, 4-разряд

255. Жұмыс сипаттамасы:
айналдыру машиналарында әртүрлі түрдегі латекстік және полиуретандық эластомерлі жіптерді екі қабатты шырмау процесін жүргізу;
жіпті алу;
ұршық арқылы ілгекпен желіжіпті өткізу;
айналудың бір бағытымен ұршықты бірінші шарғыға орнату, мүйізшенің көзшесі арқылы жіпті өткізу;
біріншісіне қарама-қарсы бағытта айналатын ұршыққа екінші шарғыны орнату, мүйізшенің көзшесі арқылы жіпті өткізу;
патрондарда нөміршелер салу;
шырмау процесін, қызмет көрсететін машиналардың жұмысын қарау;
жіптің үзілуін жалғау;
әкелінетін шарғыларды ауыстыруға дайындау, қолданылған шарғыларды ауыстыру;
оралған жіптің ақаулы жерлерін түзету;
ораманың соңындағы жіптің соңын барынша аз қалдықпен тауып алу;
оралған жіптің соңын түйін түйгішімен байлау;
түсірім кезінде жіптің еркін соңын ілмекпен алынатын орамадағы жіптің біреуіне бекіту;
жұмысталған шарғыны түсіру және оларды қорапшаға салу;
өндірілген өнімдерге төлқұжаттар толтыру;
қалдықтарды жинау және тапсыру.
256. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын;
пайдалану және негізгі механизмдерінің өзара әрекет ережесін;
қолданылатын шикізаттың түрлері мен желілік тығыздығын;
дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды;
ақаулау жөніндегі нұсқаманы.

51. Отпен шарпу қондырғысының операторы

Параграф 1. Отпен шарпу қондырғысының операторы, 2-разряд

257. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті отпен шарпу қондырғысы операторының басшылығымен отпен шарпу машинасында маталар (жүн және табиғи жібектен басқа) мен бұйымдарды отпен шарпу, иірімжіпті отпен шарпу процесін жүргізу;
отпен шарпу машинасын жұмысқа дайындауға қатысу;
матаны, иірімжіпті және бұйымды отпен шарпу машинасына сабақтау;
отпен шарпу сапасын, матаның арбашаға түсуін немесе шығыршыққа оралуын қарау;
қайта оралудың, бүгілудің және шет жиегінің бүктелуінің алдын алу;
өңделген маталарды, иірімжіптер мен бұйымдарды белгіленген жерге тасымалдау;
отпен шарпу машинасын күтіп-ұстау, оттықты тазалау.
258. Білуге тиіс:
отпен шарпу машинасының мақсаты мен құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін маталардың ассортиментін;
маталарды отпен шарпу машинасына тігіндеу және сабақтау ережесін;
оттықты қолдану ережесін.

Параграф 2. Отпен шарпу қондырғысының операторы, 3-разряд

259. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті отпен шарпу қондырғысы операторының басшылығымен әртүрлі жүйедегі отпен шарпу машинасында жүнді матаны, табиғи жібектен матаны және бұйымды отпен шарпу процесін жүргізу.
маталар мен бұйымдарды отпен шарпу машиналарына сабақтау, отпен шарпу сапасын қарау, бүгілудің шет жиегінің бүктелуінің, қайта оралудың алдын алу, машинадан матаның шығуын байқау.
ауа өткізгіштің, желдеткіштің, реттеу құрылғыларының дұрыс жұмыс істеуін тексеру.
бірқалыпты тарту мен берілген температураны қамтамасыз ету.
оттықтың жұмысын, мата мен бұйым қозғалысының жылдамдығын, отпен шарпу сапасын, желдеткіш пен газ беру жұмысын бақылау.
260. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
отпен шарпылатын маталар мен бұйымдардың ассортиментін;
маталарды отпен шарпу машиналарына тігіндеу мен сабақтау ережесін;
отпен шарпудың технологиялық режимін және ережесін;
әртүрлі талшықтардың қасиеттерін және оларға температураның әсерін;
газды оттықпен жұмыс істеу ережесін.

Параграф 3. Отпен шарпу қондырғысының операторы, 4-разряд

261. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі жүйедегі отпен шарпу машиналарында жүнді және табиғи жібек маталарын отпен шарпу процесін жүргізу, белгіленген технологиялық режимге сәйкес газды отпен шарпу агрегатында мақта қосылған синтетикалықматаны, оттықта қолмен – жартылай фабрикатта тері матасы жағынан аң терісінің шығып тұрған шашты отпен шарпу;
қондырғының автоматика жүйесінің жұмысқа жарамдығын тексеру;
оттықты жағу, матаның еніне, газ бен газ-ауа қоспасының берілуіне, мата қозғалысының жылдамдығына сәйкес температураны, жалынның енін реттеу;
аспаптардың көрсеткіштерін, басқару пультін, қызмет көрсететін құрылғылар мен механизмдердің, агрегаттардың механикалық төсегіштердің немесе төсене құрылғысының жұмысын бақылау;
матаны отпен шарпу сапасын бақылау.
262. Білуі тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын;
пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
газ және газ-ауа қоспасын реттеуді және беруді, газ және газ-ауа қоспасы жүйесінің құрылысын;
матаны отпен шарпу ассортиментін, отпен шарпудың технологиялық режимі мен ережесін;
талшықтардың қасиеттерін және оларға жоғары температураның әсерін;
газ қондырғысын дұрыс қолдану ережесін.

52. Баспа қондырғысының операторы

Параграф 1. Баспа қондырғысының операторы, 5-разряд

263. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті баспа қондырғысы операторының басшылығымен әртүрлі жүйедегі баспа машиналарында берілген торлы қимаүлгі кестесіне сәйкес суретті матаға, трикотаж және мата емес жаймаға, бұйым мен көшірме қағазға басу процесін жүргізу;
басу үшін түскен матаның, жайманың, бұйымның, бояудың, көшірме қағаздың сапасын бақылау;
берілген суретке сәйкес қимаүлгіні, болат сызғышты және бояуды іріктеу;
матасы бар шығыршықты немесе байланыс арбашасын орнату;
қызмет көрсететін машинаға матаны, желім мен бояғышты салу;
суреттің раппортына сәйкес торлы қимаүлгіні, болат сызғышты және еңбектемені орнату;
суретті трафереттеу және сынақ үлгісін бояу;
суретті басу процесін қарау және реңктер мен раппорт тазалығын қамтамасыз ету;
болат сызғышты, қимаүлгіні алу, тазалау және жуу;
бояуларды қызмет көрсететін машиналарға жеткізу және оларды орындарына қою.
264. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын және жұмыс істеу принципін;
оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
суретті толтыру үшін түскен матаның, жайманың, көшірме қағаздың және бұйымның ассортиментін, қызмет көрсететін машинаға матаны сабақтау ережесін;
суреттердің және оларды салудың түрлерін, матаға, жаймаға, бұйымға бояуды енгізудің кезектілігін, трафереттеу әдістерін;
қызмет көрсететін машиналарда қимаүлгілердің орналасу реттілігін, қимаүлгіге, болат сызғышқа және матаға сурет толтыру сапасына қойылатын талаптарды.
265. Жұмыс үлгілері:
1) баспа агрегатында сурет салу, жылумен өңдеу, жуу, тұрақтандыру, кеңейту, кілем жаймасын кеңейту процесін жүргізу;
2) қосқышта, толғағышта, жуу ванналары мен кептіру-кеңейту машиналарында жұмыс ерітіндісін беруді, температураны және жайманың өту жылдамдығын реттеу.

Параграф 2. Баспа қондырғысының операторы, 6-разряд

266. Жұмыс сипаттамасы:
берілген кестеге сәйкес электронды басқарылатын әртүрлі жүйедегі баспа машиналарында алты түске дейінгі торлы қимаүлгімен матаға, трикотаж жаймасына, көшірме қағазға суреттерді басу процесін жүргізу.
бояудың сапасын, қимаүлгінің, болат сызғыштың тазалығын және олардың суретке сәйкестігін тексеру.
болат сызғыш пен қимаүлгіні қызмет көрсететін машинаға орнату.
суретті трафереттеу және сынақ үлгісін басу.
жалпақ басу машиналарында болат сызғышты қайрау, оларды қырнау.
бүріккі корпусының металл бөлігін қырнау.
электромагнитті жалғастырғышты ретке келтіру.
өнім мен қағаздың тартылуын және өту жылдамдығын реттеу, суретті дұрыс толтыруды, реңк пен раппорт тазалығын бақылау. Қызмет көрсететінмашиналардың жұмысын және электронды аспаптардың тартылуын және керзі барысын түзеуді қарау.
сурет раппортының орнын ауыстыру.
суреттің қанықтығына байланысты болат сызғыштың өту санын реттеу.
қызмет көрсететін машиналардың жұмысындағы ақауларды түзеу, кареткалардың жұмысын реттеу, кареткалардағы түйреуішті ауыстыру.
267. Білуге тиіс:
баспа машиналарының құрылысын, қондырғыларды пайдалану және негізгі механизмдерінің өзара әрекетін, баспа машиналарының қолданылатын бақылау-реттеу аспаптарының реттеуші құрылғыларының мақсатын, жұмыс принциптерін және оларды күтіп-ұстау ережесін;
қолданылатын бояулардың сапалық белгілерін, трафереттеу тәсілдерін және матаға суретті басу ережесін;
бояуды енгізу кезектілігін және баспа машиналарында қимаүлгілердің орналасу ретін, суретті салғаннан кейін матаны кептіру режимін;
матаның ассортиментін, толтырмалы матаның сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Баспа қондырғысының операторы, 7-разряд

268. Жұмыс сипаттамасы:
тапсырмаға сәйкес, торлы, тегіс, дөңгелек (ротациялық) қимаүлгідегі, фотофильм баспалы, технологиялық процесті автоматты реттейтін машиналарда матаға және әртүрлі талшықты жаймаға алты және одан көп түсті суреттерді басу процесін жүргізу;
кептіру камерасының жұмысын, суретті дұрыс толтыруды, реңктер мен оның раппортының тазалығын бақылау;
станоктағы болат сызғышты ауыстыру және қайрау;
сынақ үлгісін басу және оның эталонға сәйкестігін тексеру;
болат сызғыштың қысылуын, ротациялық баспа машиналарындағы қимаүлгідегі баспа бояуының деңгейін және насостың қысымын реттеу, қызмет көрсететін машиналардың жұмысындағы ақауларды түзеу.
269. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын және механизмдерінің өзара әрекетін, қызмет көрсететін машиналар мен қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының реттеуші құрылғыларының мақсаты мен жұмыс принциптерін және оларды пайдалану мен күтіп-ұстаудың ережесін;
суреттер мен оларды салудың түрлерін, қолданылатын бояулардың сапалық белгілерін, қимаүлгілердің сапасына қойылатын талаптарды және олармен матаға сурет басу ережесін;
кептірудің технологиялық режимін, бояуды енгізу реттілігін және қимаүлгілерді орналастыру ретін.

53. Жуып-шаю қондырғысының операторы

Параграф 1. Жуып-шаю қондырғысының операторы, 2-разряд

270. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген технологиялық режимге сәйкес әртүрлі жүйедегі жуып-шаю машиналарында, аппараттарда, агрегаттарда, ағынды желіде матаны, жайманы және бұйымды жуып-шаю процесін жүргізу;
жуып-шаю баркасында, әртүрлі жүйедегі машиналарда иірімжіпті, бас киімді, теріні жуып-шаю;
жуып-шаю және жуу машиналарында матаның ластанған жерін жуу;
белгіленген рецептура бойынша жуу ерітіндісін әзірлеу;
жуудан кейін матаны машинамен немесе қолмен үздіксіз жаймаға тігу, тігістерді сөгу;
терілерді қажетті қалдық ылғалдығы деңгейіне дейін кептіру;
түйірленген және қатты шелденген терілерді жазу;
өңделетін өнімдерді жұмыс орнына жеткізу;
қызмет көрсететін машиналарды, қорапшаларды, барабандарды суық сумен және жуу ерітіндісімен толтыру және оны белгіленген температураға дейін қыздыру;
ерітіндінің деңгейін қарау;
қызмет көрсететін механизмдердің жұмысын, температурасын және жуу ерітіндісінің қоюлануын реттеу;
жуудан кейін теріні жазу және кесу;
матаны жуу сапасын тексеру, жуудан кейін тиеу, сығу және белгіленген жерге тасымалдау;
суды және жуу ерітіндісін ауыстыру;
жұмыс ерітіндісінің қоюлануын тексеру үшін оның сынамасын алу;
жуып-шаю қондырғысын күтіп-ұстау.
271. Білуге тиіс:
жуып-шаю қондырғысының құрылысын, жұмыс принципін, пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
жуылатын иірімжіптің, бас киімнің, матаның, жайманың, бұйымның ассортиментін, терінің түрлерін, мата мен жайманы тігу, теріні жазу мен кесу ережесін;
жуу сапасына қойылатын талаптарды, жуу ерітіндісінің қасиеттерін, химиялық материалдардың шығыс нормативтерін және ерітіндіні дайындау әдістерін, жуу және сығудың технологиялық режим нормативтерін.

Параграф 2. Жуып-шаю қондырғысының операторы, 3-разряд

272. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген технологиялық режимге сәйкес кептіру қондырғысымен агрегатталған әртүрлі жүйедегі машиналарда, аппараттарда, агрегаттарда, жуып-шаю желілерінде матаны, жайма мен бұйымды жуып-шаю және арнаулы өңдеу процесін жүргізу;
өңделетін өнімдерді жұмыс орнына жеткізу;
аспаптар мен механизмдердің көмегімен технологиялық режимді, жуып-шаю және кептіру сапасын бақылау.
273. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын және пайдалану мен күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін өнімдердің ассортиментін, өнімді жуып-шаюдың, арнаулы өңдеудің және кептірудің технологиялық режимін;
жуу ерітіндісін әзірлеу рецептурасын, жуып-шаю кезінде қолданылатын химиялық материалдардың қасиеттерін;
бу сымдарымен жұмыс істеу ережесін.

Параграф 3. Жуып-шаю қондырғысының операторы, 4-разряд

274. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген технологиялық режимге сәйкес әртүрлі жүйедегі машиналарда, агрегаттарда, аппараттарда шұғалық, көрпелік маталарды, жамылғының жайманы жуып-шаю және арнаулы өңдеу, киізді жуып-шаю процесін жүргізу;
киізді қызмет көрсететін машинаға салу;
рецептураға сәйкес жуу ерітіндісін әзірлеу;
жуу ерітіндісін құю және оның деңгейін, температурасы мен қоюлануын сақтау;
қызмет көрсететін қондырғының, реттейтін құрылғының, сығу білігінің, бақылау-өлшеу аспабының жұмысын бақылау, жуып-шаю режимін сақтау, жуып-шаю сапасын бақылау;
жуылған киіздің қышқылдығын анықтау;
киізді сығу.
275. Білуге тиіс:
әртүрлі жүйедегі жуып-шаю қондырғысының құрылысын, пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
жуылатын киіздің, шұғаның, көрпелік матаның, жамылғы жайманың ассортиментін, оларды жуып-шаюдың технологиялық режимін;
жуып-шаю процесін жүргізу және реттеу ережесін;
жуылатын материалға қойылатын талаптарды, жуу заттарының түрлері мен қасиеттерін және ерітінді әзірлеу ережесін;
жуылған киіздің қышқылдығын анықтау тәсілін.

54. Қопсыту-түту машинасының операторы

Параграф 1. Қопсыту-түту машинасының операторы, 2-разряд

276. Жұмыс сипаттамасы:
кенепті бір процесті түткіш, тозаң тазалағыш, шаң қаққыш, ікенек алғыш және басқа да машиналарда мақтаны, жүнді, қалдықты қопсыту және түту процесін жүргізу;
шикізатты қызмет көрсететін машиналарға салу үшін дайындау;
шикізатты тасымалдау, оны қоректендіру торына жайғастыру;
қоспа компонентін алмастырумен қоректендіру тетігіне шикізатты салу;
қызмет көрсететін машинаның, қоректендіру тетіктерінің жұмысын қарау;
талшықтың сапасына сәйкес төсем өлшемін реттеу;
қопсыту және түту сапасын бақылау;
ауыстыруды, қоқысты және қалыпты жүнді, бөгде заттарды, арқанды сұрыптау;
теңдердің, ыдыстардың жібін сөгу;
өңделген шикізатты белгіленген жерге тасымалдау және қатарлап қою;
қалдықтарды, ыдысты және буып-түю материалдарын жинау және тапсыру;
қолданылатын қондырғыларды күтіп-ұстау, қызмет көрсетілетін машиналарды тазалау және үйкелетін бөліктерін майлау.
277. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын және пайдалану ережесін;
қызмет көрсететін машиналардың жұмыс принциптерін және жекелеген механизмдерінің өзара әрекетін, оларды күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін шикізаттың түрлері мен сұрыптарын, қоректендіру торына төсемнің немесе қоректендіру тетігіне салудың нормаларын, шикізатты қопсытудың технологиялық процесін;
өңделетін талшыққа қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Қопсыту-түту машинасының операторы, 3-разряд

278. Жұмыс сипаттамасы:
қопсыту-түту машиналарының тік, көлденең және соратын қопсытқыштарында мақтаны түту процесін жүргізу;
тік қопсытқышқа шикізатты біркелкі салу;
көлденең және соратын қопсытқыштарға шикізаттың біркелкі түсуін және қопсыту-түту машинасының барлық механизмдерінің жұмысын қарау;
көлденең немесе соратын қопсытқыштардан жұмсалған кенепті алу және оларды өлшеу;
тік қопсытқышта жасалған талшықты ыдысқа салу;
қопсыту-түту машиналарының астындағы қалдықтарды алып кету;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
бекітілген кестеге сәйкес қызмет көрсететін машиналарды күтіп-ұстау.
279. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
өңдеуге түскен шикізаттың атауларын;
норма бойынша кенептің салмағын және одан мүмкін ауытқуларды, кенептің салмағын реттеу ережесін;
қалдықтардың түрлері мен сұрыптарын.

Параграф 3. Қопсыту-түту машинасының операторы, 4-разряд

280. Жұмыс сипаттамасы:
түту машиналарында мақтаны түту және кенепті өндіру, қопсыту-түту машиналарында алғашқы қопсыту, жүннің және қоспаның басқа компоненттерін араластыру және түту процесін жүргізу;
қоректендіру торына қоспаны төсеу;
талшықты біркелкі араластыруды қамтамасыз ету;
технологиялық процестің барысын қарау;
кенептің анықталған қалыңдығына сәйкес тепкіштік реттегішті жөнге келтіру және кенептің салмағын реттеу;
жасалынған кенепті алу, автотүсірушіні қарау және кенепті сабақтау;
кенепті өлшеу;
жолдама талонды салу;
конвейерге немесе тасымалдағышқа кенепті салуды қарау, тасымалдау пневможүйенің көмегімен немесе қолмен қызмет көрсететін машинаның астынан қалдықтарды жүйелі түрде алып тастау;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
қолданылатын қондырғыларды күтіп-ұстау.
281. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
өңдеуге түскен қоспалардың атаулары мен құрамын, норма бойынша кенептің салмағын және олардың мүмкін ауытқуларын;
кенептің салмағын реттеу ережесін және тепкіштік реттеуді жөнге келтіру әдістерін;
түрлер мен сұрыптар бойынша шығыс нормаларын.

55. Иірілімжіп бөлу операторы

Параграф 1. Иірілімжіп бөлу операторы, 3-разряд

282. Жұмыс сипаттамасы:
иірімжіптің желілік тығыздығына сәйкес, шикізаттың түрлері мен орама өлшемдері бойынша орау, есу машиналарының бункерлері, аспалы конвейер бесігі бойынша иірімжіпті бөлу процесін басқару пультінен жүргізу;
матаны, жайманың артикулдері және олардың қашуы бойынша тоқыма станоктарына желіжіпті, тоқу машиналарына иірімжіпті бөлу;
иірімжіптің желіжібін сақтау үшін механикаландырылған сөрелерді басқару пультіне магнето орнату;
шахта арқылы бесіктің өтуі кезінде сынудың алдын алу;
мақсатында аспалы конвейердің бесігін иірімжіппен дұрыс толтырылуын бақылау;
аспалы конвейерді іске қосу және айыру, конвейердің, жүк тиеу-түсіру құрылғысының жұмысын қарау;
түсімнің толық жұмысталуын, сөреден желіжіпті дұрыс алуды, белгіленген жерге сөреден желіжіптерді іріктеуді, қоршаудың, конвейердің тарту және тосқауыл құрылғыларының техникалық жағдайын бақылау;
апат жағдайында аспалы конвейерді тоқтату, конвейердің сынуы, басқару пультіндегі, механикаландырылған сөредегі жұмыстың ақауы туралы кезекшіге хабарлау;
басқару пультінің, механикаландырылған сөрелердің жұмысын бақылау.
283. Білуге тиіс:
басқару пультінің, механикаландырылған сөренің, аспалы конвейердің құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
магнетоны іске қосу және бункерлер бойынша иірімжіпті сабақтау ережесін;
иірімжіптің желілік қалыңдығын, өңделетін маталардың, жаймалардың артикулдерін, тоқыма тізбе орауышындағы желіжіптің ұзындығын, партиядағы тізіп ораушы біліктердің санын, желілік тығыздығы бойынша иірімжіпті қайта сабақтау ережесін;
ораманың өлшемдерін, жөнелтілетін жартылай фабрикаттарды есептеу ережесін;
аспалы конвейердің, механикаландырылған сөренің сынуы немесе апаты туралы кезекшіге хабарлау тәртібін.

56. Химиялық материалдарды бөлу операторы

Параграф 1. Химиялық материалдарды бөлу операторы, 4-разряд

284. Жұмыс сипаттамасы:
басқару пультінің, селекторлық байланыстың және бөлу қалқанындағы телевизиялық камералардың көмегімен бояғыштар мен химиялық материалдарды жұмыс орнына жеткізу процесін жүргізу;
химикаттарды қатаң мөлшерлеуді сақтау, пульттегі пневможелінің саңлаусыздығын, ауа деңгейін, басқару пультінің жұмысын тексеру;
технологиялық процестің барысын және қызмет көрсететін қондырғының жұмысын, пневматикалық сызба бойынша және телевизиялық камераның, дыбыс және жарық дабылдағыштарының көмегімен қызмет көрсететін машиналардың есептегішін және бақыланатын нысандардың жұмысын қарау.
285. Білуге тиіс:
басқару пультінің іс-әрекет принципін, пульттегі пневможелінің саңлаусыздығын тексеру, химстанцияның мүмкін ақауын жөндеу ережесін;
материалдарды бояудың технологиялық процесін, химикаттар мен бояғыштар ерітіндісін әзірлеудің рецептурасы мен технологиялық режимін, олардың қасиеттерін;
сапасы мен мақсатын, автоматты режимдегі учаскелерді басқару механизмдерінің құрылысын, іс-әрекет принципі ережесін;
бақылау-өлшеу аспаптары реттеу құрылғыларының мақсатын, оларды пайдалану ережесін.

57. Қалпына келтіру-орау агрегатының операторы

Параграф 1. Қалпына келтіру-орау агрегатының операторы, 4-разряд

286. Жұмыс сипаттамасы:
булау камерасынан және орау машинасынан тұратын агрегатта иірімжіпті қалпына келтіру мен жаңадан ораудың технологиялық процесін жүргізу;
конус салушыға белдекті орнату, булау камерасының соратын шүмегіне жіпті сабақтау, белгіленген деңгейге дейін камераға иірімжіпті толтыру;
шыны түтіктен қалпына келтірілген иірімжіпті алу және тазалаушы құрылғысы бар орау машинасының тарту және парафиндеу механизміне бағыттаушы шыбық арқылы оны сабақтау;
енгізілген және оралған ораманы алу, жіптің үзілуін жалғау және қалпына келтіру мен жаңадан ораудың үздіксіз процесін қамтамасыз ететін басқа да жұмыс тәсілдерін орындау;
оралатын және оралған орамалардың (орамалар сынасы) біркелкі алынуын қамтамасыз ету;
орау машинасындағы технологиялық процестің барысын, температура режимін, будың қысымын, түтіктің иірімжіптің толу деңгейін, иірімжіптің тартылуын, қалпына келтіру және парафиндеу сапасын, иірімжіптің ылғалдығын және шығатын ораманың мөлшерін қарау;
түскен иірімжіпті, конусты тексеру, резервтік ораманы, шүмек пен қалпына келтіру камерасының жағдайын бақылау;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
белдектерді қосалқы рамаға қою;
қолданылатын қондырғыны жөндеуден қабылдап алуға қатысу, оны тазалау.
287. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын және негізгі механизмдерінің өзара әрекетін, қолданылатын қондырғылардың режимі мен күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін иірімжіптің түрлерін, қасиеттері мен желілік тығыздығын және оны қалпына келтіру мен жаңадан ораудың сапасына қойылатын талаптарды, жіптерді тарту мөлшерін реттеу тәсілдерін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын.

58. Созба қондырғысының операторы

Параграф 1. Созба қондырғысының операторы, 3-разряд

288. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі жоғары созба қондырғысы операторының басшылығымен созба машиналарында созбаны өндіру процесін жүргізу;
тоспа машинасының соңғы өткелінен таспаны қабылдау;
созба машинасына таспамен тазды орнату және оған таспаны сабақтау, таспаның машинаға дұрыс және үздіксіз түсуін, өңделетін созбаның сапасын қамтамасыз ету;
созба өтуін қарау;
созба мен таспаның үзілуін жалғау;
созба машинасын түсімді алуға дайындау, түсімді алу және сабақтау;
қалдықтарды жинау мен тапсыру;
қызмет көрсететін қондырғыларды күтіп-ұстау.
289. Білуге тиіс:
созба машинасының құрылысын және пайдалану ережесін;
таспаны сабақтау ережесін;
созбаның желілік тығыздығын, түсімді алу және сабақтау тәсілдерін;
қызмет көрсететін қондырғыларды күтіп-ұстау режимін.

Параграф 2. Созба қондырғысының операторы, 4-разряд

290. Жұмыс сипаттамасы:
созба машиналарында созбаны өндіру процесін жүргізу;
созбаны шарғыға сабақтау;
таспаны, бар тазды, созбасы бар шарғыны ауыстыру, орданы сыналау, созба мен таспаның үзілуін жалғау, қалыңдаған және жіңішкерген өтілімдерді алып тастау;
таралу алаңының қалыпты жағдайын, созба машинасының тарағында таспаның дұрыс өтуін, созбаның шарғыға оралуын, тарту аппаратының жағдайы мен жұмысын қарау;
түсімдерді алу және орнату;
тозған бөлшектер мен тетіктерді ауыстыру;
созбасы бар шарғыны орнату;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
созба машинасын жөндеуден кейін қабылдап алуға қатысу, белгіленген кесте бойынша машинаны күтіп-ұстау.
291. Білуге тиіс:
созба машинасының құрылысы мен пайдалану ережесін;
олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекеті мен қондырғыларды күтіп-ұстау кестесін;
созбаның түрлері мен желілік қалыңдығын, таспаның, созбаның сапасына және ораманың сапасына қойылатын негізгі талаптарды, тарақтың, шарғының, ұштастыру өзегінің, мүйізшенің және қысым біліктерінің сапасына қойылатын талаптарды;
орданы сыналау тәсілдерін.

59. Тізіп-орау қондырғысының операторы

Параграф 1. Тізіп-орау қондырғысының операторы, 2-разряд

292. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі жоғары тізіп орау қондырғысы операторының басшылығымен желіжіп үшін пішу жібін шарғыға тізіп орау, бауларды созылмалы тоқыма бауды, өру, вицаға иірімжіпті жаңадан орау процесін жүргізу, толтырғышы бар бауларды өру үшін әртүрлі талшықтарды тізіп орау;
иірімі бар шарғы мен белдекті тізіп орау рамасына орнату;
жіпті бердаға, тараққа, қатаршаға тізіп ораудың берілген есебіне сәйкес енгізу, бағаны салу;
иірімжіптің, тізіп ораудың қызмет көрсететін машинаны сабақтау мен қайта сабақтау сапасын тексеру;
желіжіп жібінің үзілуін жалғау;
алынатын белдекті, шарғыны ауыстыру, жұмысталған шарғыны алу, жиекшенің соңын бекіту;
жіптің соңын байланыстыру және оларды бақылау-тарту аспаптарына сабақтау;
дайын желіжіпті кендір машинасына әзірлеген оны кесуге дайындау;
шарғыны, белдекті және вицаны тасымалдау және тапсыру;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
тізіп орау қондырғысын күтіп-ұстау.
293. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың жұмыс принциптерін және механизмдерінің өзара әрекетін, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
тізіп орауды сабақтау есебін, иірімжіптің ассортиментін, иірімжіпті, желіжіпті;
шетжиекті тізіп орау сапасына қойылатын талаптарды, иірімжіптің қасиеттерін, оның желілік тығыздығын, есепке сәйкес жіптерді айыру тәртібін;
қызмет көрсететін машиналарды сабақтау және түйінді байлау ережесін;
сабақтауға сәйкес вицадағы жіптер санын;
қызмет көрсететін машиналарды сабақтауға сәйкеса шарғыны, белдекті орнату тәртібін.

Параграф 2. Тізіп-орау қондырғысының операторы, 3-разряд

294. Жұмыс сипаттамасы:
трикотаж өндірісінде кендір, мата емес жайма өндіру үшін тізіп орау машиналарында иірімжіпті, метрлік техникалық шұға үшін тегіс сабақтау желіжібін, кілем өндірісінде түпкілікті және төсеме желіжіпті тізіп орау, берілген есепке сәйкес шағын тізбеорауышта тізіп орау және партиялық тізіп орау, кендір өндірісінде вицаға иірімжіпті жаңадан орау процесін жүргізу;
шарғыны, белдекті орнату және ауыстыру, сабақтау есебіне сәйкес тараққа жіпті өткізу, бағалық бауларды, таяқшаларды аралық төсеу;
иірімжіпті байлау және оны барабанға бекіту;
білікше мен тізбе ораушыны, желіжіптің соңын тізіп ораушы білікшеге сабақтау, есептегішті берілген ұзындыққа орнату;
жіптің, иірімжіптің үзілгенін жалғау, дұрыс технологиялық режимді және шикізатты үнемдеуді қамтамасыз ететін басқа да жұмыс тәсілдерін орындау;
желіжіп ұзындығын есептегішті, дұрыс орауды қарау;
тарту тетіктерінің, өзінен тоқтатқыштың және басқа да тетіктердің жағдайын қарау;
суппорттың қозғалысы, желіжіпті ажырату және орау, тізіп орау машинасының тізіп орау білікшесін орнату, желіжіп жібінің соңын бекіту және жұмысталған білікшені, вицаны алу;
сурет бойынша жіптер санын, тарту біркелкілігін және білікшедегі жіптің бөлінуін, тізіп ораудың берілген ұзындығы мен ордадағы жіптер санын бақылау;
жұмысталған желіжіптерді кесу және тізбеораушыны алу;
қалдықтарды жинау, тапсыру және тасымалдау;
тізіп орау машиналарын жөндеуден қабылдап алуға қатысу;
қызмет көрсететін қондырғыларды күтіп-ұстау.
295. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
тізіп орау есебін, жіпті тартуды реттеу тәсілдерін;
тізіп орауды сабақтау есебін, иірімжіптің қалыңдығын және оның сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Тізіп-орау қондырғысының операторы, 4-разряд

296. Жұмыс сипаттамасы:
өндіру үшін әртүрлі жүйедегі тізіп орау машиналарында иірімжіпті (жіпті) тізіп орау процесін жүргізу: кілем өндірісінде мәнерді сабақтау, түкті және бедерлі желіжіпті, техникалық маталар мен шұғаларды, аксминтерлі кілемдерді, түрлі-түсті немесе басылған, тегіс, суретті, қаптық, ыдыстық және буып-түю маталары, төсемелі, өрнекті және кендірлі, шыны жібін пайдаланумен техникалық таспаларды, сүйретпелі кендір иірімжіптерін және жоғары желілік тығыздықтағы капрон жіптерін, либитті-ұлттық жібек маталары үшін, эластомерлі жіптер мен өрілген эластомерлі жіптерді;
беймата жапсырмалы және матасырмалы жаймаларды өндіру үшін әртүрлі жүйедегі тізіп орау машиналарында әртүрлі түрлі-түсті иірімжіпті тізіп орау процесін жүргізу;
таспалық сабақтау;
сабақтау картасына және бұйым суретінің раппортына сәйкес орданы жинау және тараққа жіпті өткізу;
сабақтау суретіне сәйкес иіршік орнатпасына белдекті қою, тізіп орау машинасына жіпті сабақтау;
жіптің үзілуін жалғау, жұмысталған тізіп орау білікшесін алу;
желіжіпке либитті жинақтау, жіптің тартылуын және бағытын реттеу және тізіп орау білікшесінің ені бойынша салу;
түрлі-түсті желіжіппен және қосымша желіжіппен жұмыс істеген кезде тізіп орау раппортын сақтау;
электронды және бағдарламалық иіршік орнатпасымен жұмыс істегенде – машинаның жұмыс органдарынан салмалы белдектерімен секцияларды енгізу және шығару;
тізбе ораушаны маркалау;
тізіп орау раппортында сурет бойынша жіптер мен түстердің сапасы мен санын, барабандағы білікше мен таспада жіптің біркелкі бөлінуін бақылау;
таспаның дұрыс орналасуын қарау;
желіжіпті қайта айдау және есу, тізіп орау білікшесін орнату, желіжіпті есу сапасын бақылау;
иірімжіпті салмағы бойынша тапсыру;
жұмысталған желіжіпті кесу;
бағалы бауларды уақытылы аралық төсеу;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
қызмет көрсететін қондырғыларды жөндеуден қабылдап алуға қатысу және оларды күтіп-ұстау, үйкелетін бөлшектерін майлау.
297. Білуге тиіс:
әртүрлі жүйедегі тізіп орау машиналарының құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
жекелеген механизмдерінің өзара әрекетін, өңделетін талшықтардың түрлерін, қасиеттерін;
желілік тығыздығын және олардың сапасына қойылатын талаптарды;
тізіп орау раппортын, таспаларды салуға және бағалы бауларды аралық төсеуге қойылатын талаптарды, тізіп ораудың технологиялық есебін және сурет мәнерін, жіпті тартуды реттеу тәсілдерін, өзінен тоқтату аспабына және берданың тісіне жіпті енгізу тәртібін;
сабақтау картасын пайдалану ережесін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын, ұлттық маталардың желіжіптерін либиттеу сапасына қойылатын талаптарды.

60. Қырқу қондырғысының операторы

Параграф 1. Қырқу қондырғысының операторы, 2-разряд

298. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі жүйедегі қырқу қондырғыларында технологиялық режимге сәйкес матаны, мата емес жайманы, маталы түкті таспаларды қырқу, тазалау процесін жүргізу;
өзінен біліктілігі жоғары қырқу қондырғысы операторының басшылығымен жүнді матаны, кілем және кілем бұйымдарын қырқу процесін жүргізу;
өңделетін өнімдердің соңын тігу және қырқу машинасына (агрегат) сабақтау;
қырқу аспаптарының, желдеткіш сорғыштарының жұмысын, тігісті өткізу үшін автоматтың жұмысын, қайшылардың уақытылы көтерілуі мен түсуін, өңделетін өнімді қысып-басуды қарау;
пышақтар мен зімпара біліктерінің орналасуын реттеу;
жазылған күйде өңделетін өнімдердің қажетті тартылуы мен қозғалысын қамтамасыз ету;
өңдеуге түскен матаның, жайманың, кілемдер мен бұйымдардың сапасын және өнімді қырқу мен тазалау сапасын бақылау;
арбашалардағы немесе рамадағы шығыршықтағы қосып-басу ауысқан кезде партияларды бөлу үшін маталардың, кілемдердің кесегінің тігісін сөгу;
өңделген өнімдерді тасымалдау;
қызмет көрсететін қондырғыларды күтіп-ұстау, үйкелетін бөлшектерін майлау.
299. Білуге тиіс:
қырқу машинасының және агрегаттардың құрылысын, пайдалану және оларды күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін өнімдердің ассортиментін, матаны, жайманы және бұйымды қырқу ережесін;
қырқу сапасына қойылатын талаптарды;
өңделетін өнімдерді тігу және сабақтау ережесін.

Параграф 2. Қырқу қондырғысының операторы, 3-разряд

300. Жұмыс сипаттамасы:
әмбебап қырқу машиналары мен агрегаттарында матаны, кілемді, кілем бұйымдарын, жібек пүлішті және барқытты, жасанды терінің түгін, трикотаж жайманы, мата емес жайманы, киізді қырқу, тазалау процесін жүргізу;
өңделетін өнімдердің қырқу жылдамдығын, сапасын, матаның қажетті тартылуын қамтамасыз ету;
қырқу машинасының жұмысын, түктің белгіленген биіктігін, қырқылған талшықты сорып алуды, қырқу аспаптарының, тігісті өткізу үшін автоматтардың жағдайы мен жұмысын, пышақтардың уақытылы көтерілуі мен түсуін, жіптің тартылуын қарау;
пышақ цилиндрін орнату, түктің биіктігіне сәйкес қырқу жылдамдығын, тасымалдаушы таспаны, зімпара шығыршығының орналасуын, жүйелі түрде реттеу, пышақ цилиндрін қайрауға қатысу;
шиыршықты және тұрақты пышақтардың қанаттарын арнаулы пастамен түзеу;
жайманы тігу және сабақтау;
өнімді белгіленген жерге тасымалдау;
цилиндрлерде тосқауылдағыштың, қоршаудың дұрыс жұмыс істеуін, жайманы қырнау сапасын тексеру;
қызмет көрсететін қондырғыларды күтіп-ұстау.
301. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылар мен қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысын, пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
қырқудың технологиялық ережесін;
өңделетін өнімдердің ассортиментін, пышақ жұмысының жылдамдық режимін;
тасымалдаушы таспа мен тұрақты пышақтың жылдамдығын реттеу тәсілдерін;
пышақ цилиндрлері мен қырқу пышағының нүктесін салуды реттеу ережесін.

Параграф 3. Қырқу қондырғысының операторы, 4-разряд

302. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары жылдамдықты қырқу, жылтырату - қырқу және басқа да машиналарда жүнді және жартылай жүнді түгі бар маталарды, пүліш өрімді трикотаж жаймаларын (барқыт түріндегі), песикті немесе мамықты қырқу процесін жүргізу;
қырқу машинасын жұмысқа дайындау және оны реттеу;
өңделетін теріні ашып алу және қырқу машинасына салу;
пышаққа қатысты терінің қозғалуын, түкті жабылымның және тері шелінің қалыңдығының сипатына байланысты қызмет көрсететін машинаның жұмысшы органдары арасындағы айырманы, пневматикалық сорғыштың жұмысын реттеу;
қажетті қырқу санын қамтамасыз ету;
қызмет көрсететін машинаның жұмысын, түктің биіктігін, қырқылған талшықтардың сорылып алынуын және тағы басқа қарау;
жайманы тігу және сабақтау;
өңделген өнімдерді белгіленген жерге тасымалдау, салмағы бойынша мамық пен қалдықты тапсыру;
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау, үйкелетін бөлшектерін майлау;
пышақ цилиндрлерін қайрауға қатысу.
303. Білуге тиіс:
әртүрлі жүйедегі қырқу машиналарының құрылысын;
жұмыс принципін, оларды күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін өнімдердің ассортиментін және қырқу сапасына қойылатын талаптарды, өңделетін терілердің түрлерін және олардың түсті жабылғысының топографиясын;
түкті жабылғыға немесе өңделетін өнімдердің ассортиментіне байланысты қырқу машинасын реттеу тәсілдерін.

61. Жіп есу қондырғысының операторы

Параграф 1. Жіп есу қондырғысының операторы, 4-разряд

304. Жұмыс сипаттамасы:
жіп есу машиналарында табиғи және химиялық талшықтардан иірімжіп және жіп есу процесін жүргізу;
ораманы ауыстыру, жіптің үзілуін жалғау және технологиялық процестің үздіксіздігін, шикізатты үнемдеуді және түту сапасын қамтамасыз ететін басқа да әдістерін орындау;
түту машинасының жағдайын және механизмдерінің өзара әрекетін қарау;
түту процесін бақылау, бақылау талонын толтыру;
келіп түскен иірімжіптің, патрондар мен белдектердің сапасын тексеру;
белдекке жіпті орау тығыздығын реттеу;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
қызмет көрсететін қондырғыларды жөндеуден қабылдап алуға қатысу, оны тазалау.
305. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау, механизмдерінің өзара әрекет ережесін;
өңделетін иірімжіптер мен жіптердің түрлері мен қасиеттерін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын.
Резеңке техникалық қалдықтардан арқан түткен кезде – 2-разряд.

62. Түйіндегіш машинасының операторы

Параграф 1. Түйіндегіш машинасының операторы, 3-разряд

306. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті түйіндегіш машинасы операторының басшылығымен түйіндегіш машинада желіжіптің жібін, тігіс жібін байлау процесін жүргізу;
желіжіпті байлауға дайындаудың дұрыс орындалуын тексеру;
түйіндегіш машинаны орнату және іске қосу;
түйіндегіш каретка механизмдерінің жұмысын, кезекті жіпті дұрыс алуды және түйінді байлауды қарау;
байлау ақауларын жөндеу;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
түйіндегіш машинаны күтіп-ұстау.
307. Білуге тиіс:
түйіндегіш машинаның, тоқыма станоктарының, мата емес өндіріс машиналары мен агрегаттарының құрылысын;
өңделетін өнімдердің ассортиментін;
өткізу мен өрімдердің түрлерін.
308. Жұмыстың мысалдары:
1) түйіндегіш машиналарда байлауға желіжіп жіптерін дайындау;
2) жылжымалы түйіндегіш машинаның кареткасын тоқыма станогына орнату;
3) ілгек ілу машинасының жұмысы кезінде: желіжіптің жібіне ілгекті кигізу, желіжіп жібінің үзілуін жалғау, бағалар бойынша желіжіп жібін іріктеу.

Параграф 2. Түйіндегіш машинасының операторы, 4-разряд

309. Жұмыс сипаттамасы:
түйіндегіш машинасында (агрегат) иірімжіп жібін, тігу жібін байлау процесін жүргізу;
желіжіпті тоқыма станогына және мата емес өндірісінің қондырғысына сабақтау, матаның жолақтарын атқару;
жұмыс істеп тұрған тоқыма станогын, түйіндегіш машинаны (агрегат) тапсыру;
түйіндерді байлауды бақылау.
310. Білуге тиіс:
түйіндегіш машинаның, тоқыма станоктарының, мата емес өндіріс қондырғыларының құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
өндірілетін матаның;
мата емес жайманың сабақтау есебін;
иірімжіптің желіжіп сапасына қойылатын талаптарды;
иірімжіптің желілік тығыздығына байланысты инелерді нөмірлеуді.

63. Тарау қондырғысының операторы

Параграф 1. Тарау қондырғысының операторы, 2-разряд

311. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі жоғары тарау қондырғысы операторының басшылығымен технологиялық режимге сәйкес әртүрлі түрдегі тарау қондырғыларында талшықтардың әртүрлі түрлерін, түтілген мақтаны, қыл-қыбырдан таралған талшықтың төменгі нөмірлерінен өңделгенді, өндірістің қайтарылған қалдықтарын тарау процесін жүргізу;
тарау қондырғысына талшық қосындысын жеткізу, қондырғының бункеріне талшықтың қоспасын салу;
қолмен салған кезде қоспадағы талшықтарды түстері бойынша іріктеумен әр қоспа үшін белгіленген биіктікке дейін талшықты сілку;
қоректендіру торына, жаймаға талшық боп жүнді төсеу және биіктігін реттеу;
талшықтарды араластыру;
бункерді толтырудың белгіленген деңгейін сақтау;
нөмірлері бойынша қыл-қыбырды сұрыптау, оларды жекелеп ыдысқа салу, өлшеу, ыдысқа қыл-қыбырдың түрін, нөмірін салмағын көрсетумен биркалар мен жапсырма қағаздар салу;
тарау процесін қарау;
таспаның, мақтаның, талшықтың сапасын бақылау;
пневможүйенің көмегімен немесе қолмен тарау қондырғысы барабанының астындағы қалдықтарды жүйелі түрде алып тастау;
таспаны эмульсиялау;
жұмысталған мақта мен талшықты алу, ыдысқа салу және белгіленген жерге тасымалдау;
тарау қондырғысын жөндеуден қабылдап алуға қатысу, оны тазалау;
бумалы механизммен жұмыс істегенде – буманы түсіру және жапсырма қағазды салу.
312. Білуге тиіс:
тарау қондырғысының құрылысын, оның жұмыс және жекелеген механизмдерінің өзара әсер принциптерін;
пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
талшықтың түрлері мен нөмірлерін, қалдықтың түрлерін, қоректендіру торына, жаймаға төсем тәртібі мен нормаларын;
қоспаның құрамын, тарау қондырғысын сабақтаудың технологиялық параметрін, бункерді толтыру нормасын, мақтаны, талшық пен таспаны тарау сапасына қойылатын талаптарды, қыл-қыбыр сапасын бақылау әдістерін.

Параграф 2. Тарау қондырғысының операторы, 3-разряд

313. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес әртүрлі түрдегі тарау қондырғысында (жоғары өнімділіктен басқасы) әртүрлі түрдегі талшықтарды, таспа өндіру үшін қыл-қыбыр мен талшық қоспасын, таралған мақтаны, киіз бұйымдарының желіжіптерін тарау, шыны талшығын тарау және желімдеу процесін жүргізу;
қанықтыру үшін шыны талшығын, лакты жеткізу, бакты толтыру, шығарылатын жапқыштың маркасына сәйкес суырылып тасталған шыны талшықтарын өлшеу;
тарау қондырғысын сабақтау;
шикізатты үнемді пайдаланумен тиісті сапада таспаны, таралған мақтаны, киіз бұйымдарының желіжібін шығаруды қамтамасыз ету;
тарақтарда үзілуді, өткізуді, оралуды, үйілуді болдырмау және олардың алдын алу жөніндегі профилактикалық жұмыстарды орындау;
жұмысталған таспасы бар тазды, мақта тақтайшасын, барабандағы мақта сүзгішті ауыстыру, жұмысталған куфтаны, белдекті алу және оларды тасымалдау;
тарау, эмульсия жағу, барабанға мақта орау процесін, температураны, механизмдердің жағдайы мен жұмысын қарау;
талшықты біркелкі қанықтыру немесе тарау машинасы арқылы құлақ талшықты өткізу;
тарау машинасының барабанына қаныққан немесе құрғақ шыны мақтаны орау, белгіленген ұзындықтағы кесекке бөлу, барабаннан түсіру;
қанықтырылған шыны талшығын қысқаштың қысқышына орнату немесе таспалы кептіру машинасының торына оны салу;
талшық бумасын аршу барысында шөкім құрастыру және кендір тарау машинасының қысым қалыбына салу;
таралған кендір талшығын қорапқа байлау;
таралған талшықтың шөкімін қысу қалыбынан түсіріп алу;
көлденең тарау машинасының қоректендіру жаймасына төсем кезінде шөкімді жабудың белгіленген ережесін сақтау, шөкімнің сапасын бақылау;
ақаулы қысымды білікшені, тазды ауыстыру;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
тарау қондырғысын қайта сабақтау және кестеге сәйкес оны күтіп-ұстау;
шыны талшығынан жабылғыны жасаған кезде қызмет көрсететін машинаны және шығыс багын тазалау, оны өлшеу, алаңын, көлемдік салмағын және маркасын анықтау;
бумаға орау, байлау, маркалау және ыдысқа салу;
тарау қондырғысын жөндеуден қабылдап алуға қатысу.
314. Білуге тиіс:
тарау қондырғысының құрылысын, оны пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
жайғақтың және таралған таспаның желілік қалыңдығын, өңделетін талшықтың түрлерін, нөмірлерін, талшықтың, таспаның, таралған мақтаның, киіз бұйымдарының желіжібіне және шығарылатын кенептің сапасына қойылатын талаптарды;
тарау қондырғысын сабақтаудың технологиялық параметрлерін және әртүрлі талшықтарды өңдеудің режимдерін, эмульсиялау режимін;
лактың қасиеттерін, шығарылатын кептің маркаларын, қалпына келтірілген жүннің, түсі бойынша оның топтарының шартты белгілерін, өндірілетін бұйымдардың желілік өлшемі мен салмағын, талшықты араластыру ережесін, қоспаның құрамын, қалдықтардың түрлері мен нормаларын, кенептің сапасын бақылауға арналған аспаптар мен құрал-жабдықтардың мақсатын, тарау қондырғысын күтіп-ұстау ережесін.

Параграф 3. Тарау қондырғысының операторы, 4-разряд

315. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес жоғары өнімді және ағынды желілерді қоса есептегенде әртүрлі түрдегі тарау қондырғыларында созбаны, таспаны, киізді өндіру үшін әртүрлі түрдегі талшықты, қыл-қыбыр мен талшық қоспасын тарау процесін жүргізу;
кардотарау аппараттарында және мамықбау машиналарында асбест, мақта мен қыл-қыбыр қоспасынан тауарлы өнім немесе жартылай фабрикат (созба, тарау таспасының мамықбауы) дайындау;
бас киімдердің желіжібін орау;
тарау қондырғысын талшықпен үздіксіз қоректендіруді қамтамасыз ету;
бас киімнің желіжібін дайындау кезінде қажетті мөлшердегі патронды орнату;
ораудың аяқталу сәтін анықтау;
патроннан бас киімнің желіжібін түсіру;
созбаның, таспаның, тарамның, мамықбау мен таспашаның үзілуін жалғау, төсемнің көтерілуін болдырмау;
пневмосымға немесе шарғыға жіптің шетін, белдекті сабақтау;
жапсырма қағазды салу;
созбаның, тарамның, бас киім желіжібінің және киіздің сапасын бақылау;
ширататын тармақтың, бөлетін белдікшенің, эластикалық білікшенің, сору аспабы реттегішінің, алынбалы барабандардың және басқа да механизмдердің жұмысы мен жағдайын, бункердегі өзі өлшегіштегі қоспа деңгейін немесе қоспа аппаратын автоматты қоректендіретін аспаптардың жұмысын қарау;
жұмысталған таспасы бар тазды ауыстыру, жұмысталған белдекті түсіру және оларды тасымалдау;
өндірілген созбаны түсіру, қалыптау және жәшіктерге салу, мамықтар мен таспаны қойнауға қолмен орау;
қойманы қайта байлау және салу;
талшықты эмульсиялауды бақылау;
таздағы таспаның берілген ұзындығы мен салмағын сақтау;
қалдықтарды түрлері бойынша іріктеу және оларды тапсыру;
тарау қондырғысын жөндеуден қабылдап алуға қатысу, оны күтіп-ұстау.
316. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын және оның негізгі механизмдерінің өзара әрекетін;
пайдалану ережесін және оны күтіп-ұстау кестесін;
технологиялық процестің үздіксіздігін қамтамасыз ету үшін машинаның жұмысын автоматты және қолмен реттеу принциптерін, өңделетін талшықтың атауларын және сұрыптауын, әртүрлі рецептурада қоспаны өңдеу ерекшеліктерін, мақтаның желілік өлшемі мен массасын, өңделетін өнімдердің ассортиментін, қоспаның түрлерін;
созбаның желілік тығыздығын, созбаны, төсемнің, таралған таспаның, бас киім желіжібінің, киіздің сапасына қойылатын талаптарды, сынама алу ережесін, қалдықтардың түрлерін, нормалары мен сұрыптарын, оларды өндірісте пайдалану ережесін;
созбаның үзілу себептерін, олардың алдын алу тәсілдерін, өңделетін талшықтың түрлері мен нөмірлерін, қоректендіру жаймасына талшықты төсеу немесе тербелмелі механизмге буманы орналастыру ережесін;
қоспаның құрамын, тарамның сапасын анықтау әдістерін.
317. Жұмыс үлгілері:
ВУЧ қосымшасы бар қондырғыда таспаны шығару.

64. Кеңейту қондырғысының операторы

Параграф 1. Кеңейту қондырғысының операторы, 2-разряд

318. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі жоғары кеңейту қондырғысы операторының басшылығымен кеңейту немесе дәлдеу-тегістеу машиналарында арқау жіп бойынша матаны кеңейту және қисықтығын түзеу процесін жүргізу;
матаның қызмет көрсететін машинаның қысқышынан кеңейту алаңына өтуін қарау;
матаның енін және оның арқау жібінің дұрыс жағдайын бақылау;
матаны инеде қыздыру;
кеңейту кезінде ақаулардың болуының алдын алу;
қызмет көрсететін машинаны тазалау және оның үйкелетін бөлшектерін майлау;
матаның соңдарын тігу және тігісті жазу;
матаны қызмет көрсететін машинаға жеткізу.
319. Білуге тиіс:
кеңейту қондырғысының құрылысын, оны пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін матаның ассортиментін және мемлекеттік стандарт бойынша оның енін.

Параграф 2. Кеңейту қондырғысының операторы, 3-разряд

320. Жұмыс сипаттамасы:
кеңейту және дәлдеу-тегістеу машиналарында матаны кеңейту және қисықтығын түзеу процесін жүргізу;
матаның белгіленген енін сақтаумен матаны қызмет көрсететін машинаға сабақтау;
матаны дұрыс сулау, булауды, кеңейтуді қарау;
матаның қисықтығын болдырмау;
матаны кеңейтудің технологиялық режимінің, бұзылуынан ақаулардың алдын алу;
матаның соңын таңбалау;
матаны белгіленген жерге тасымалдау.
321. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын;
оны пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін матаның ассортиментін және мемлекеттік стандарт бойынша оның енін.

65. Шлихталау қондырғысының операторы

Параграф 1. Шлихталау қондырғысының операторы, 3-разряд

322. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес жібек орамасын шлихталау процесін жүргізу;
берілген рецепт бойынша шлихта әзірлеу;
ораманы шлихтасы бар ваннаға салу;
шлихталау және кептіру процесін қарау;
ваннадан жібек орамасын алу, сығу және аспалы кептіргішке оларды ілу, жібекті кептіргіштен тасымалдау.
323. Білуге тиіс:
шлихтаның рецептурасын, шлихталаумен кептіру режимін;
шлихталауға жататын жібектің сапасына және шлихталанған жібек орамасының сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Шлихталау қондырғысының операторы, 4-разряд

324. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі жоғары шлихталау қондырғысы операторының басшылығымен шлихталау, тізіп орау-шлихталау машиналарында желіжіп жібін шлихталау және эмульсиялау процесін жүргізу;
кесектің белгіленген ұзындығына есептегішті және маркалау аспабын орнату;
бақылау және реттеу аспаптарының жұмысын байқау;
тізбе ораушының ені бойынша тарақ айырмасын, кептіру барабандарындағы температура мен будың қысымын реттеу;
тоқыма тізбе ораушысының арқаушыбық білікшелерін орнату және сабақтау;
тежегіш жүктерін орнату;
баушалар мен бағалы таяқшалар салу;
алдыңғы қатар тісіне және жілікше тісіне жіптерді салу, желіжіпті ажырату;
белдектен желіжіп жібінің дұрыс түсуін байқау және белдекті ауыстыру;
жіптің үзілуін болдырмау;
жиекше белдегін ауыстыру;
желіжіптің шиеленіскен, байланысқан және желімделген жіптерін тарқату;
ауыртпалық пен қиғаштық болудың алдын алу;
эмульсия деңгейін желіжіптің тартылуы мен орау сапасын қарау;
жұмысталған тоқыма орамасын түсіру және жаңасын орнату;
қалдықтарды жинау және тасымалдау;
қызмет көрсететін машинаны тазалау, сығу биігінің шұғасын жуу.
325. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машинаның құрылысын, шлихталау процесін автоматты реттеу аспаптарын қолдану, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін, желіжіп белдегін партияға іріктеу ережесін;
белдектің сапасына қойылатын талаптарды, иірімжіптің түрлері мен желілік тығыздығын, матаның өндірілетін артикулдері үшін жіптер санын есептеуді;
шлихтаның рецептурасы мен қасиеттерін, шлихталатын, эмульсияланатын желіжіп жіптерінің сапасына, шлихталанған желіжіптің сапасына қойылатын негізгі талаптарды;
желіжіп жібінің жаңа партиясын сабақтау ережесін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын.

Параграф 3. Шлихталау қондырғысының операторы, 5-разряд

326. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген технологиялық режимге сәйкес шлихталау, тізіп орау-шлихталау және ажырату-эмульсиялау машиналарында желіжіп жібін шлихталау және эмульсиялау процесін жүргізу;
желім үшін ыдыста шлихта мен эмульсияның қажетті температурасын және қалыпты деңгейін сақтау;
желіжіп жібінің ылғалдылық деңгейіне байланысты шлихталау немесе эмульсиялау жылдамдығын реттеу;
желіжіпті сығу деңгейін белгілеу;
сығу атқарушы механизмдерінің пневможүйесіне, пневмокамерасына берілетін ауаның қажетті қысымын сақтау;
желіжіп жібін шлихталау және эмульсиялау сапасын және оларды тоқыма орамасына дұрыс орауды бақылау;
шлихталау қондырғысын жөндеуден кейін қабылдап алуға қатысу;
шлихталау қондырғысын күтіп-ұстау.
327. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машинаның құрылысын, шлихталау қондырғысын пайдалану және оларды күтіп-ұстау ережесін;
қолданылатын аспаптарды пайдалану ережесін;
иірімжіптің сапасына қойылатын негізгі талаптарды;
желіжіп жібін шлихталаудың және эмульсиялаудың технологиялық режимін, желіжіп жібінің ылғалдылығын, орау мен сығу тығыздығын реттеу тәсілдерін;
орау біліктерін және тоқыма тізбе орауышын партияға іріктеу ережесін.

66. Ағартушы

Параграф 1. Ағартушы, 3-разряд

328. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі жоғары ағартушының басшылығымен белгіленген технологиялық режимге сәйкес үздіксіз ағарту агрегаттарында, аппараттарында, баркаларда, кеспекте, қайнату қазанында матаны, иірімжіпті, созбаны, көрпені қайта шлихталау, ағарту, қайнату процестерін жүргізу, жуу-материалдық машиналарда, баркаларда, аппараттарда, қайнату қазанында иірімжіпті, матаны, трикотажды, беймата тігілген жайманы, шұлық-ұйық және басқа да бұйымдарды ағарту, қайнату, қанықтыру процесін жүргізу;
қызмет көрсететін қондырғыларды жұмысқа дайындау;
қызмет көрсететін машинаға матаны сабақтау, аппараттың шығыршығына орамадағы иірімжіпті біркелкі ілу;
жұмыс ерітіндісін әзірлеу;
көрпені қазанға салу, оған қайнату ерітіндісін құю;
жұмыс ыдысындағы ерітінді мен судың қажетті деңгейін қамтамасыз ету;
ерітіндінің қоюлануын тексеру үшін сынама алу;
ағартылған иірімжіпті шығыршықтан түсіру, иірімжіп орамасын куфтаға орау;
ерітіндіні ағызу;
ағартудан кейін өнімді шаю және оны кеспектен, ваннадан алу;
жуу – материалдық машинаға сабақтау үшін ағартылған көрпенің соңын салу;
ағартылған өнімнің сапасын тексеру;
өнімді тасымалдау;
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау.
329. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын және жұмыс принциптерін, оны пайдалану мен күтіп-ұстау ережесін;
ағартатын ерітінділер мен химикаттардың қасиеттерін;
қолданылатын ерітінділердің рецептурасы мен қоюлануын, өңдеудің технологиялық режимін;
көрпені шлихталау, қайнату және ағарту режимін;
өңделетін өнімнің ассортиментін.

Параграф 2. Ағартушы, 4-разряд

330. Жұмыс сипаттамасы:
мынандай процестерді жүргізу: белгіленген технологиялық режимге сәйкес баркаларда, кеспектерде, қайнату қазанында, әртүрлі жүйедегі аппараттарда мақтаны, иірімжіпті, созбаны, көрпені, трикотаж және мата емес жаймаларды, сондай-ақ қайнату қазанында, агрегатталған жуу – материалдық машинасында перделі – тюлдік, шілтері және перделі – тоқымалы жаймаларды қайта шлихталау, ағарту және қайнату, үздіксіз ағарту агрегаттарында матаны ағарту, аппараттарда иірімжіпті, ағарту және бояу, үздіксіз ағарту агрегаттарында жазылған матаны ағарту мен бояу;
қазанның, вентильдің, насостың, кранның жұмысқа жарамдылығын тексеру;
жұмыс ерітіндісінің қажетті дозасы мен қоюлануын қамтамасыз ету;
жұмыс ерітіндісін әзірлеу және құю;
өнімді салу және алу;
технологиялық процесті және өңделетін өнімнің сапасын, жұмыс ерітіндісін жасаудың белгіленген ережесінің сақталуын бақылау;
бақылау-өлшеу аспаптары бойынша технологиялық процесті реттеу;
белгіленген режимге сәйкес ақталған өнімді шаю;
ағарту және қайнату режимін жазу;
арнаулы құрамды әзірлеу және металдың мүжілуінің алдын алу мақсатында қазанның ішкі бөлігін өңдеу.
331. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының, реттеуші құрылғының, қолданылатын бақылау-есептеу аспаптарының және әртүрлі жүйедегі қорғаныс тетіктерінің құрылысы мен пайдалану ережесін;
оларды күтіп-ұстау ережесін, химиялық материалдардың түрлерін және олардың талшықтың әртүрлі түрлерімен өзара әрекетін, өңделетін өнімнің ассортиментін, қайтадан шлихталаудың;
ағарту және қайнатудың технологиялық режимін;
өнімнің сапасына қойылатын талаптарды;
сынама алу тәртібін.

67. Қайнатушы

Параграф 1. Қайнатушы, 3-разряд

332. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес қайнату аппараттарында, қазандарда, баркаларда, кеспектерде, машиналар мен құрылғыларда трикотаж өндірісіндегі иірімжіпті, трикотаж жаймасын, шұлық-ұйық бұйымдарын қайнату процесін жүргізу;
технологиялық режимге сәйкес өзінен біліктілігі жоғары қайнатушының басшылығымен өтпелі қайнату аппараттарында, қазандарда, баркаларда, оның ішінде механикалық ширақжіп баркаларында, әртүрлі жүйедегі қайнату агрегаттарында мақтаны, иірімжіпті, матаны, жібек орамасын қайнату процесін жүргізу;
қызмет көрсететін қондырғыны өнімді қайнатуға дайындауға қатысу;
өнімдер мен химиялық материалдарды белгіленген жерге тасымалдау;
қайнату үшін ерітінді әзірлеу, өнімді салу;
қызмет көрсететін машинаға матаны салу, қайнатудың технологиялық режимі талап ететін деңгейге дейін ерітіндіні жеткізу және оны қайнату процесі барысында реттеу;
матаның тартылуын қарау және қайнату процесін бақылау;
мата ілгегінің немесе иірімжіп орамасының шатасуын болдырмау;
иірімжіп пен матаны шаю;
жұмыс ерітіндісінің қоюлануын тексеру үшін сынама алу;
қайнатудан кейін өнімді алу;
қызмет көрсететін қондырғының жұмысқа жарамдылығын тексеру, оны тазалау мен майлау.
333. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың және реттейтін құрылғылардың;
қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысын;
оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін өнімнің ассортиментін, өнімнің әрбір түрін өңдеудің технологиялық режимін, қайнатылатын өнімді сабақтау, салу, орналастыру және алу нормалары мен ережесін;
қолданылатын ерітіндінің рецептурасы мен қоюлануын, химиялық материалдардың шығыс нормаларын, қайнатылған матаның, иірімжіптің, матаның, жібек орамасының сапасына қойылатын талаптарды;
ерітіндінің қоюлануын анықтау әдістерін, көтеру механизмдерін басқару ережесін.

Параграф 2. Қайнатушы, 4-разряд

334. Жұмыс сипаттамасы:
қайнатудың технологиялық режиміне сәйкес қайнату аппараттарында, қазандарда, баркаларда, кеспектерде, механикалық ширақжіп баркаларында, қайнату агрегаттарында, өтпелі қайнату аппараттарында және бояу-шығырлы машиналарда иірімжіпті, матаны, жібек орамасын, мақтаны қайнату процесін жүргізу;
матаны тігу;
берілген рецептураға сәйкес қайнату ерітіндісін әзірлеу;
қайнату ваннасында температураны, ерітіндінің қоюлануы мен деңгейін қамтамасыз ету;
технология талаптарына сәйкес аппаратқа, қазанға қайнатылатын материалды салу, сабақтау;
қазанға (баркаға) қайнатылатын материалдың дұрыс салынуын қамтамасыз ету;
қайнау процесін байқау;
бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіші бойынша технологиялық процесті және талдау нәтижесін реттеу;
ерітінді айналымының бағытын жүйелі түрде ауыстырып отыруды қамтамасыз ету;
тиісті журналға қайнату процесінің жүргізілуін жазу;
айналым бағытын қайта қосу немесе жұмысталған ерітіндіні ағызу;
көтеру механизмдерін басқару;
қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының реттейтін құрылғылардың және ағызу тесігінің жұмысқа жарамдылығын тексеру;
иірімжіпті, матаны, бұйымды шаю;
баркадан өнімді қолмен түсіру және оларды қатарлап салу, жолдама құжаттарын тексеру;
қызмет көрсететін қондырғысын күтіп-ұстау.
335. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының, қолданылатын реттеу құрылғыларының, бақылау-өлшеу аспаптарының және көтеру механизмдерінің құрылысын, пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
қазанға, баркаға иірімжіпті салу және оларды алу ережесін;
қайнатылатын матаның ассортиментін, иірімжіптің, жібектің желілік тығыздығын, химиялық материалдардың түрлері мен қасиеттерін, өнімді қайнатудың технологиялық режимін;
жұмыс ерітіндісінің рецептурасын, химиялық материалдардың шығыс нормаларын, қайнату процесін жазуды жүргізу тәртібін.

68. Матаны өңдеуші

Параграф 1. Матаны өңдеуші, 3-разряд

336. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті өңдеушінің басшылығымен өңдеу агрегаттарында матаны өңдеу, кеңейту, қатпарлау, өлшеу, матаны апшымай өңдеу үшін өңдеу таптаушында, агрегаттарда матаны өңдеу, қозыелтірі суретін жасау үшін түкті матаны қолмен бедер салу процесін жүргізу;
қызмет көрсететін қондырғыны жұмысқа дайындауға қатысу;
матаны тасымалдау;
матаны тігу және оны сабақтау;
матаны өңдеудің технологиялық режиміне сәйкес суды, будың қысымын, сығылған ауаны беруді, температура мен ылғалдылықты реттеу;
матаны бумаға орау механизмін, ақаулардың, жиектің оралуын, ұзындығы бойынша матаның шығып кетуін немесе үзілуін болдырмауын байқау;
жұмыс процесінде матаның соңын таңбалау;
технологиялық апшымайды бақылау үшін өңделетін матаға бақылау белгісін салу;
қалыптың ұзындығын, матаның енін, ылғалдылығын, сыртқы түрін және апшымайын тексеру;
матаны түсіру және белгіленген жерге қатарлап қою; қызмет көрсететін қондырғыны тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
337. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының және қолданылатын бақылау-есептеу аспаптарының құрылысын;
оларды пайдалану, реттеу және күтіп-ұстау ережесін;
матаның ассортиментін, өңдеу түрлерін, матаны сабақтау және оны білік пен құрысты жазушы арқылы өткізу тәртібін;
мемлекеттік стандартқа сәйкес матаның енін, матаның апшымайына әсер ететін факторларды;
матаны өңдеудің технологиялық режимін;
матаны өңдеу сапасына қойылатын талаптарды;
қызмет көрсететін қондырғыны тазалау мен майлауды өткізудің жиілігін.

Параграф 2. Матаны өңдеуші, 4-разряд

338. Жұмыс сипаттамасы:
апшымай өңдеу үшін өңдеу машиналарында, агрегаттарда матаны өңдеу, қозыелтірі суретін жасау үшін технологиялық режимге сәйкес булау және престеу жолдарымен түкті матаны өңдеу процесін жүргізу;
қызмет көрсететін қондырғыны жұмысқа дайындау;
ұзындығы мен артикулі бойынша матаны іріктеу;
матаны сабақтау;
гидравликалық насостың көмегімен қыспалы тегістегішті көтеру және білік арасынан матаны өткізу;
коммуникациядағы судың қысымын және ылғалдау камерасының секцияларында температураны реттеу, матаны тарту;
қызмет көрсететін машиналарда, агрегаттарда матаның өтуін, автоматиканың, гидравликалық насостың жұмысын байқау;
қызмет көрсететін машиналардың, агрегаттардың жұмысының жылдамдық режимін бақылау;
кеңейту машиналарында және басқа да автоматты реттеуші құрылғыларда матаның жиегін автоматты ұстауды реттеу;
технологиялық апшымайдың берілген пайызын алуға апшымай машинасын икемдеу;
апшымай машинасын белгіленген температураға дейін қыздыру және берілген қысымды қамтамасыз ету;
матаны тепшу мен өңдеу сапасын, өздігінен салушының жұмысын бақылау;
дайын өнімдерді тіркеу және есептеу.
339. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
автоматты реттеу мен техникалық бақылау аспаптарын икемдеу тәсілдерін;
басқару агрегатының сызбасын, өңделетін матаның ассортиментін, апшымай деңгейіне әсер ететін факторларды, қызмет көрсететін машинаның біліктеріне қысымды реттеу;
гидравликалық насосты басқару ережесін;
матаны өңдеудің технологиялық режимін;
апшымай машиналары мен кептіру барабандарындағы ылғалдылық, будың қысым нормаларын;
матаның өту жылдамдығын, матаның сапасына қойылатын талаптарды;
қызмет көрсететін қондырғыны тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау жиілігін.

69. Сығушы

Параграф 1. Сығушы, 2-разряд

340. Жұмыс сипаттамасы:
центрифугада, әртүрлі жүйедегі машиналарда шикізатты, иірімжіпті, матаны, мата емес және трикотаж жаймаларды, бұйымдарды сығу.
қызмет көрсететін машиналарға, центрифугаға өңделетін өнімдерді салу, сығу немесе сорып алу процесі мен сапасын байқау, механизмдердің жұмысын бақылау.
белгіленген режимге сәйкес сығудың қажетті деңгейін (уақытын) және матаның өту жылдамдығын қамтамасыз ету.
қызмет көрсететін машиналардан, центрифугадан өнімді түсіріп алу.
өңделетін өнімнің түсін ауыстырған кезде қызмет көрсететін қондырғыны жуып-шаю, белгіленген жерге тасымалдау.
қызмет көрсететін қондырғыны тазалау және майлау.
341. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
шикізаттың, иірімжіптің, матаның, мата емес және трикотаж жаймаларының, бұйымдардың ассортименті мен түрлерін;
қызмет көрсететін центрифуганың, машиналардың мүмкін тиелуін, сығудың технологиялық режимін;
сығудың сапасына қойылатын талаптарды.

70. Барабандарды тараушы

Параграф 1. Барабандарды тараушы, 3-разряд

342. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген режимге сәйкес білікшемен қолмен немесе пневматикалық құрылғыны пайдаланумен тарау машиналарының басты және ауыспалы барабандарын тарау;
тарау машинасын тарауға дайындау, қалпақ қыл-қыбырын алу, тазалау білікшесін орнату;
тарау машинасын тараудан кейін жұмысқа дайындау;
қыл-қыбырды түрлері мен сұрыптары бойынша бөлумен жинау, оларды тасымалдау және тапсыру.
343. Білуі тиіс:
қызмет көрсететін машина мен пневматикалық тарау жүйесінің құрылысын;
оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
тараудың технологиялық режимін;
қыл-қыбырдың түрлерін, сұрыбы мен шығу нормаларын.

71. Пантографшы

Параграф 1. Пантографшы, 3-разряд

344. Жұмыс сипаттамасы:
пантографтың көмегімен 4-5 мырышты парақпен орамалды күрделі емес төрт білікті суреттердің сұлбасы мен штрифін білікке нақыштау.
біліктерді іріктеу, оларды пантограф машиналарына орнату.
біліктерді қыздыру және оларды мастикамен жабу.
пантограф машинасының үстелінде мырышты парақты бекіту.
раппортты құрау кезінде біліктің кемеріне және тірек дөңесіне алмаздарды орнату.
бөлгіш дөңгелекшемен раппортқа белгі салу.
пантограф машинасындағы біліктің дұрыс орналасуын бақылау.
мырышты парақшаны ауыстыру.
пантограф машинасынан нақышталған білікті түсіріп алу, оны жинау және бөлшектеу.
345. Білуге тиіс:
пантограф машинасының құрылысын, машинаны күтіп-ұстау, жинау және бөлшектеу ережесін;
нақыштау, сурет пен раппорт салу әдістерін;
раппортты белгілеу ережесін;
білікті нақыштау сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Пантографшы, 4-разряд

346. Жұмыс сипаттамасы:
пантографтың көмегімен 6-9 мырышты парақпен күрделі емес жартылай реңкті және жапсырмалы 1/2 раппортты кемері бар күрделі емес бір білікті суреттерді, орамалды төрт білікті суреттердің сұлбасы мен штрифін білікке нақыштау;
біліктерді іріктеу;
пантограф машинасына біліктерді орнату, оларды қыздыру және мастикамен жабу;
раппортты салу кезінде біліктің толық кемеріне және тілек дөңесіне алмаздарды орнату.
347. Білуге тиіс:
пантограф машинасының қондырғысын, оны күтіп-ұстау ережесін;
нақыштау әдістерін, сурет пен раппорт салу ережесін;
раппортты белгі салуға және біліктің орналасуына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Пантографшы, 5-разряд

348. Жұмыс сипаттамасы:
пантографтың көмегімен портреттік және суреттік сипаттағы әртүрлі жартылай реңктегі және жапсырмадағы суреттерді, түріктік түрдегі күрделі орамалды, жиектеме суреттерінің сұлбасы мен штрифін білікке нақыштау.
біліктерді іріктеу, оларды пантограф машинасына орнату.
біліктерді қыздыру, оларды мастикамен жабу.
нақыштау сапасын бақылау, нақыштау технологиясын сақтау.
349. Білуге тиіс:
пантограф машинасының құрылысын, оны күтіп-ұстау ережесін;
нақыштау әдістері мен тәсілдерін;
суреттер мен раппорттар салу ережесін;
раппортқа белгі салу әдістерін.

72. Суреттердің патроншысы

Параграф 1. Суреттердің патроншысы, 4-разряд

350. Жұмыс сипаттамасы:
бір негізді және бір арқаужіпті жаккардты маталар және базалық өрімдерімен бұйымдар (жаймалық, саржалық, сәтендік, атластық) үшін сурет бойынша патрон орындау;
селдірмата қағазын, сабақтау есебі бойынша патрон мен суретті есептеу;
бедер сұлбасын суреттен патронға көшіру;
әртүрлі өрімдерді бейнелеумен селдірмата қағазында өрнек аясын бояу;
дайындалған патронды тексеру және жіберілген қателіктерді түзету.
351. Білуге тиіс:
базалық өрімдердің түрлерін;
өңделетін жаккардты маталар мен бұйымдардың ассортиментін, суретті патрондаудың ерекшеліктерін;
патрондау қателігінен маталар мен бұйымдардың ақауларын.

Параграф 2. Суреттердің патроншысы, 5-разряд

352. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі ірі раппортты өрімдері бар көп қабатты және көп арқаужіпті жаккардты маталар мен бұйымдар үшін патрон орындау;
сабақтау есебіне сәйкес селдірмата қағазын, патронды, суретті есептеу;
суреттен патронға өрнек сұлбасын көшіру;
селдірмата қағазында өрнектің аясын бояу жолымен әртүрлі өрімдерді бейнелеу;
патронды әзірлеу кезінде жіберілген қателіктерді түзету.
353. Білуге тиіс:
әртүрлі өрімдердің түрлерін, жайманың, матаның және бұйымның әр түрі үшін суретті патрондардың ерекшеліктерін, патронды есептеуді және кез келген күрделілік деңгейіндегі суретті патрондау реттілігін, өрімді қате таңдаудан және патрондау кезіндегі маталар мен бұйымдардың ақауларын.

73. Ұршықты тексеруші

Параграф 1. Ұршықты тексеруші, 3-разряд

354. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі жоғары ұршықты тексерушінің басшылығымен иіру және ширату машиналарының ұршығын тексеру;
ұршықты, ойықты және төлкені алу мен тазалау;
жұмысталған майды сорып алу және ойыққа жаңа майды құю;
сақиналық өңіржиекті, бағанды, сақинаны, бөлгішті тазалау мен сүрту және оларды қызмет көрсететін машинаға орнату;
өзі майланатын сақиналарға жаңа білтені салу және пайдаланылғандарын суырып алу;
ызбаны тарту шығыршықты тазалау және тексеру;
үлгінің және тіктеуіш көмегімен жіп өткізушіні орнату;
қызмет көрсететін машинаны сабақтауға, оны іске қосуға қатысу;
қалдықтарды жинау және тасымалдау.
355. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналар мен ұршықтардың құрылысын және құрылымын;
қызмет көрсететін қондырғыларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
ұршыққа май құю, ызбаның шығыршығын, ұршықты тартуды тексеру және жіп өткізгішті орнату жөніндегі жұмыстарды орындау тәсілдерін;
ұршыққа құюға қолданылатын майдың түрлерін;
майдың сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Ұршықты тексеруші, 4-разряд

356. Жұмыс сипаттамасы:
иіру және ширату машиналарындағы ұршықты тексеру;
қызмет көрсететін машиналарды жұмысқа жинау;
үлгі мен тіктеуіш көмегімен ұршықты тексеру және жіп өткізгішті орнату;
май құю және ұршықты тексеру жөніндегі жұмыс аяқталған соң қызмет көрсететін машинаны тапсыру.
357. Білуге тиіс:
ұршықты тексерудің және май құюдың технологиялық режимін және кестесін, ұршыққа май құю, ызба жіп өткізгішті орнату жөніндегі жұмыстарды орындау ережесін.

74. Айырманы тексеруші

Параграф 1. Айырманы тексеруші, 3-разряд

358. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті ажыратуды тексерушінің басшылығымен тарау, тарақпен тарау, таспалы, созбалы машиналардың жұмыс органдарын ажыратуды тексеруге дайындау;
қызмет көрсететін машиналардың жұмыс органдары арасындағы айырманы орнату;
тарау, тарақпен тарау, таспалы және созбалы машиналарды жинауға және реттеуге қатысу.
359. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың технологиялық және құрылымдық ерекшеліктерін, айырманың параметрлерін, қалдықтардың түрлері мен нормаларын.

Параграф 2. Айырманы тексеруші, 5-разряд

360. Жұмыс сипаттамасы:
тарау, тарақпен тарау, таспалы және созбалы машиналардың жұмыс органдары айырмасын тексеру;
иіру-ширату және пневмомеханикалық машиналарын айырманы тексеруге дайындау және жұмыс органдарын жүктеу;
қондырғының регламенттелген технологиялық режиміне сәйкес белгіленген кесте бойынша үлгінің көмегімен қызмет көрсететін машинаның жұмыс органдары арасына айырма мен жүктемені орнату;
тексеруден кейін тарау, тарақты тарау, таспалы, созбалы, иіру-ширату және пневмомеханикалық иіру машиналарын жинау және реттеу.
361. Білуге тиіс:
тарау, тарақпен тарау, таспалы, созбалы, иіру-ширату және пневмомеханикалық иіру машиналарының құрылысы мен құрылымын;
жөндеуден кейін қызмет көрсететін машиналарды тексеру тәртібін;
айырманың параметрлерін, қайралған инелердің сапасын тексеру тәсілдерін;
тарам сапасы мен қалдықтар мөлшерінің қайрау және айырма сапасына әсерін, қалдықтардың нормасын.

75. Орданы іріктеуші

Параграф 1. Орданы іріктеуші, 2-разряд

362. Жұмыстың сипаттамасы:
қосылу санына және орданың белгіленген салмағына сәйкес таспалы машина үшін орданы (партияны) іріктеу;
таспа орамасын өлшеу;
массасы бойынша ораманың ақауын табу;
іріктелген ордалардың және ақауы бар орамалардың есебін жүргізу;
орданы (партияны) уақытылы іріктеуді және таспалы машинаның үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету.
363. Білуге тиіс:
Ораманы өлшеу және орданы іріктеу ережесін;
ораманың белгіленген массасын және оның мүмкін ауытқуын, таспаның түрлері бойынша ораманы іріктеу үшін қосуды, таспаның, созбаның, иірімжіптің сапасына орданы (партияны) дұрыс емес іріктеудің әсерін;
таразының құрылысын және оны пайдалану ережесін.

76. Жылтыратушы

Параграф 1. Жылтыратушы, 2-разряд

364. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі жоғары жылтыратушының басшылығымен жылтырату машинасында жіпті (жарқыратусыз), баужіпті және басқа да ширатылған бұйымдарды жылтырату;
ваннаны шлихтамен және сумен толтыру;
иіршік орнатпасындағы шарғыны, белдекті ауыстыру;
жылтырату машинасының білікшесіне ауыстыру;
жылтырату машинасының білікшесіне жіп орамасын кигізу, машинаның жұмысын қау, жіптің, баужіптің және басқа да ширатылған бұйымдардың үзілуін жалғау;
жұмысталған түсімдерді алу.
365. Білуге тиіс:
жылтырату машинасының құрылысын, оны пайдалану мен күтіп-ұстау ережесін;
жылтыратылған жіптің, баужіптің және басқа да ширатылған бұйымдардың сапасына қойылатын талаптарды;
жіпті, баужіпті және басқа да ширатылған бұйымдарды жылтыратудың технологиялық режимін;
олардың мөлшері мен сұрыбын.

Параграф 2. Жылтыратушы, 3-разряд

366. Жұмыс сипаттамасы:
жылтырату машинасында иірімжіпті, жарқыратумен зығыр жібін, баужіпті және басқа да ширатылған бұйымдарды жалтырату;
балауыз бар ерітіндіні және басқа да балауыз түріндегі заттарды әзірлеу, жіп орамасын сулау;
жалтырату машинасының білікшесіне ораманы орау, машинаның жұмысын және жалтырату процесін қарау;
үзілуді жалғау, енгізілетін ерітіндінің мөлшері мен сапасын бақылау;
жалтырату машинасы арқылы баужіпті және басқа да ширатылған бұйымдарды өткізу;
иіршік орнатпасында шарғы мен белдектің айырмасын сақтау;
түсірменің дұрыс тартылуы мен оралуын қарау;
буды беруді реттеу және бақылау - өлшеу аспаптарының көмегімен шлихтаның сығылу деңгейін бақылау;
түсірмені алу және сабақтау;
баужіпті және басқа да ширатылған бұйымдарды сұрыбы мен мөлшері бойынша қабылдау;
қалдықтарды тапсыру;
жалтырату машинасын жөндеуден кейін қабылдап алуға қатысу, машинаны күтіп-ұстау.
367. Білуге тиіс:
жалтыратушы машинаның және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптардың құрылысын, оларды пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
жалтырату машинасын тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау жиілігін, иірімжіптің түрлерін, түстері мен желілік тығыздығын, баужіптің және басқа да ширатылған бұйымдардың мөлшері мен сұрыптарын;
бұйымды өңдеудің технологиялық режимін және олардың сапасына қойылатын талаптарды, шлихтаның, енгізілетін ерітіндінің рецептурасын, шлихтаның және оның құрауыштарының сапасын анықтау тәсілдерін;
қалдықтардың нормасын, оларды қысқарту жөніндегі шараларды.

Параграф 3. Жылтыратушы, 4-разряд

368. Жұмыс сипаттамасы:
жалтырату машинасында иірімжіпті жалтырату;
желіжіпті немесе белдекті сабақтау;
үзілімдерді жалғау;
жіптің дұрыс оралуын, тартылуын қамтамасыз ету;
ыдысты шлихтамен және парафинмен толтыру;
бағыттаушы және бұдырланған бөлікшелерде жіпті біркелкі бөлу және оларды қабылдау жиектемесінің бос флянцті шарғыға сабақтау;
шлихтаның қажетті мөлшері мен сапасын, парафинді біліктің үстін қамтамасыз ету;
жұмысталған шлихтаны уақытылы ауыстыру;
қалдықтарды тасымалдау.
369. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
иірімжіптің сұрыбын, оның желілік тығыздығын және негізгі қасиеттерін;
шлихтаның рецептурасы мен сапасын, шлихтаның және парафинді білік үстінің температурасын.

77. Шебердің көмекшісі

Параграф 1. Шебердің көмекшісі, 4-разряд

370. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген кестеге сәйкес қызмет көрсететін қарапайым және орта күрделіктегі машиналарды, агрегаттарды, каландрларды алдын ала байқау, реттеу, шебердің тапсырмасы бойынша сабақтау, қайта сабақтау және сынама жұмыстары мен сынауды жүзеге асыру, бұзылу мен ақауды түзеу, ағымдағы жөндеуді жүргізу, орта және күрделі жөндеуден кейін қызмет көрсететін қондырғыны тапсыруға дайындау және қабылдап алуға қатысу.
жинақтамада (учаскеде) технологиялық процестің барысын, мойынтіректің жағдайын, бақылау-өлшеу аспаптарының жұмысын, белдіктің, арқанның, шынжырдың, бұрандалы, кілтекті, сына түріндегі және басқа да қосылыстардың жағдайын қарау.
қоршаманың дұрыстығын тексеру.
жинақтаманы (учаскені) шикізатпен, жартылай фабрикатпен, көмекші материалдармен, ыдыспен және басқа да материалдармен қамтамасыз ету және бақылау.
өнім сапасын бақылау және оның сапасын төмендететін себептерді болдырмау.
өңдеудің технологиялық режимін және ерітіндіні әзірлеу рецептурасын бақылау.
қызмет көрсететін қондырғы жағдайының белгіленген жылдамдық режимін сақтау.
жұмысшыларды жұмыс орындары бойынша орналастыру.
қызмет көрсететін қондырғылардың бос тұрып қалуын және олардың туындау себептерін есептеуді жүргізу.
371. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғылардың құрылысын, реттеу тәсілдерін және оларды күтіп-ұстау ережесін;
қызмет көрсететін қондырғыларда талшықты өңдеудің технологиялық процесін, матаны өндірумен өңдеуді, бұйымның ассортиментін, орта, күрделі жөндеуден қызмет көрсететін қондырғыларды тапсыру және қабылдау ережесін;
қызмет көрсететін қондырғыларды алдын алу байқауының, орта және күрделі жөндеу жиілігін, қызмет көрсететін қондырғыны сабақтау және қайта сабақтау ережесін;
шикізаттың, жартылай фабрикаттың, дайын өнімнің, материалдар мен бөлшектердің сапасына қойылатын талаптарды, қалдықтардың түрлері мен нормаларын, жинақтаманың (учаскенің) жұмысының негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерін.
372. Жұмыс үлгілері:
Мақта-қағаз өндірісі:
1) кеңейту каландрлары;
2) агрегатқа кірмейтін машиналар: шарпу, сығу, жуып-шаю, кептіру.
3) кесу машиналары;
4) қатырмалау, өлшеу-ақаулағыш, қатпарлау қондырғылары;
5) зығыр өндірісі;
6) газбен шарпу агрегаттары;
7) каландрлар, қосқыштар;
8) газбен шарпу, жуып-шаю, қанықтыру, кеңейту, кептіру машиналары;
9) өлшеу-ақаулағыш, қатпарлау-өлшеуіш қондырғылар;
10) жүн өндірісі;
11) жуып-шаю, сығу, шарпу машиналары, техникалық шұға үшін машиналардан, өңдеудің арнаулы түрлері үшін машиналардан (ЛМ, ЛПЖ, ЛПЗ түріндегі) жуып-шаю қайнату желілерінен басқа жуып-шаю қайнату желілері;
12) құрғақ өңдеу машиналары (кептіру-кеңейту, қырқу және түктеуден басқа);
13) өлшеу-ақаулағыш, қатарлау, қатпарлау қондырғылары;
14) жібек өндірісі;
15) жетілдіру-буландыру телімінің машиналары;
16) сығу-кептіру және бүркеу машиналары;
17) өлшеу-ақаулағыш, сұрыптау-қайнату, қатарлау-қатпарлау және ылғалдағыш машиналар;
18) бердо жуу машиналары.
Жібек орау өндірісі.
1) қалдықтарды сұрыптау және өңдеу цехтарының қондырғылары;
2) кептіргіштер, піллә кептіргіштер.
Тоқыма галантереясының өндірісі.
1) каландр, өлшеу, өлшеу-ақаулағыш, жуып-шаю, кептіру қондырғылары.
2) механикалық жетексіз «Пантограф» кестелеу машиналары.
Кендір өндірісі.
1) өңдеу каландрлары мен тегістегіштер;
2) қағаз кесу, өлшеу-қатарлау, кесу, қалдық тазалағыш, жаныштау машиналары.
Мақта өндірісі.
1) ақаулағыш-өлшеу машиналары;
2) өлшеп орау цехының машиналары.
Мата емес материалдарының өндірісі.
1) кеңейту каландрлары.
2) агрегатқа кірмейтін машиналары: шарпу, сығу, жуып-шаю.
3) қысып-басу машиналары.

Параграф 4. Шебердің көмекшісі, 5-разряд

373. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген кестеге сәйкес қызмет көрсететін орта күрделіктегі машиналарды, автоматтарды, агрегаттарды, желілерді, аппараттарды және басқа да қызмет көрсететін қондырғыларды алдын ала байқау, реттеу, шебердің тапсырмасы бойынша сабақтау, қайта сабақтау, сынақтама жұмысын және сынауды жүзеге асыру, бұзылу мен ақауды жөндеу.
ағымдағы жөндеуді жүргізу, орта және күрделі жөндеуден кейін қондырғыны тапсыруға дайындау және қабылдап алуға қатысу.
қоршаманың, бақылау-өлшеу аспаптарының, автоматты құрылғылар мен механизмдердің жағдайын қарау.
жұмысшыларды жұмыс орны бойынша орналастыру және олардың жұмысын басқару.
қызмет көрсететін қондырғының жұмысының белгіленген жылдамдық режимін, технологиялық параметрлерді, ерітіндіні әзірлеудің рецептурасын және технологиялық процестің барысын қарау, жинақтаманы (учаскені) жұмыс үшін барлық қажеттермен қамтамасыз ету және бақылау.
өндірілетін өнімнің сапасын бақылау және оны азайтуды тудыратын себептерді жою.
қызмет көрсететін қондырғының бос тұрып қалуының олардың туу себептері бойынша есептеуді жүргізу.
қызмет көрсететін қондырғыны техникалық қызмет көрсетуден кейін қабылдап алу, тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
өндіріс қалдықтарын қабылдау және тапсыру.
374. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, кинематикалық сызбасын және жұмыс принципін, оны реттеу тәсілдерін, оны күтіп-ұстау ережесін;
қолданылатын реттеуіш құрылғылардың, бақылау-өлшеу аспаптарының мақсатын, талшықты, одан жасалған бұйымдарды өңдеудің, матаны, тор бұйымдары мен жіпті өндіру мен өңдеудің технологиялық процесін, бояулар мен химиялық материалдардың шығыс нормаларын, қызмет көрсететін қондырғының жылдамдық режимін;
шикізаттың, материалдардың, бөлшектердің, өндірілетін өнімнің сапасына қойылатын талаптарды, өндірілетін ассортименттің сабақтау және технологиялық карталарын;
химиялық материалдармен жұмыс істеу ережесін;
еңбектің үнемді әдістері мен тәсілдерін;
ақаулық ведомствосын жасау, қызмет көрсететін қондырғыны орта және күрделі жөндеуден тапсыруды және қабылдауды, қондырғыны алдын алу байқауынан өткізу жиілігін, қалдықтардың түрлері мен нормаларын, қызмет көрсететін қондырғылардың бос тұрып қалуын есептеу ережесін.
375. Жұмыс үлгілері:
Мақта-мата өнеркәсібі:
1) қопсытқыш-тазалау агрегаттары;
2) аппараттар, агрегаттар және аппреттеу, мерсерлеу (шығырсыздан басқасы), қанықтыру, ағарту (үздіксіз ағартудан басқасы), бояу, жетілдіру, тұрақтандыру, кептіру-кеңейту өңдеу желілері;
3) аппараттық иіру цехы, сүзгіш цехы әзірлеген қалдықтарды өңдеу жөніндегі тарау (жоғары өнімділіктен басқасы) машиналары;
4) жіп есу, орау, түйін байлау, тізіп орау, шлихталау (көп барабандыдан басқасы), жалтырату машиналары;
5) «Рашель» түріндегі түктеу, түк кесу, қырқу, шашақтау, этикеттік, жинау, орау, шарғылық жартылай автоматты, қаптау машиналары;
6) жартылай механикалық пассетті сабақтау станоктары.
Зығыр өндірісі:
1) араластыру агрегаттары;
2) ағарту, бояу және қанықтыру үшін агрегаттар, желілер, аппретура-өңдеу және тұрақтандыру желілері;
3) орау, қаптау, арқау жіптік, шлихталау, түйін байлағыш, қырқу, тарау (жоғары өнімділіктен басқасы) машиналары;
4) қайнату қондырғылары, қимаүлгі әзірлеу жөніндегі шеберхана;
5) жартылай механикалық пассетпен өткізу станоктары;
Жүн өндірісі:
1) жүнді алғашқы өндіру агрегаттары;
2) араластыру (ағынды желіні қоса есептегенде) және жасанды жүн бөлімінің, қалдықтарды жасау, қалдықтарды өңдеу үшін түту, қалдық тазалау машиналары, механикаландырылған лабаздар;
3) тарау (жоғары өнімділіктен басқасы), жіп есу (АSІ және АЕS түріндегіден басқасы), орау, арқау жіп орау, түйін байлағыш, тізіп ораушы, шлихталау машиналары;
4) шашақ ораушы, түктеу, басу, жетілдіру, карбондау, ылғалды өңдеу (жуып-шаюдан басқасы), техникалық шұға үшін жуып-шаю, ЛМ, ЛПЖ, ЛЗП түріндегі жуып-шаю қайнату желілері, шұға орау, кептіру-кеңейту, декатирлеу, қырқу машиналары;
5) өңдеудің арнаулы түрлері үшін агрегаттар мен машиналар (қырыстанбайтын аз апшитын, күйеге қарсы және тағы басқа);
6) әртүрлі маркадағы аппараттар, агрегаттар және баркалар, бояғыштарды қайнату үшін реакторлар;
7) жартылай пассетті сабақтау станоктары.
Жібек өндірісі:
1) штапельдеу, орау, жіп есу, түйін байлау, шлихталау, арқау жіптік, ілгек ілуші, газбен шарпу, қырқу, тазалау, көлденең әртүрлі маркалы баспа, дөңгелек басу машиналары;
2) бояу және аппретура цехтарының қондырғылары;
3) авралы маталар өндірісі: айдау, авробайлау, тегістеу, авербандалық машиналар;
4) қимаүлгі әзірлеу жөніндегі шеберхананың қондырғылары;
5) жартылай механикалық пассетті сабақтау станоктары;
6) жібек орау өндірісі;
7) пілләні орталықтандырылған булау үшін конвейерлік машиналар;
8) орау машиналары, вакуум аппараттары;
9) механикалық піллә орау станоктары.
Трикотаж өндірісі:
1) барлық сыныптағы дөңгелек шұлықты бір және екі жүйелі автоматтар (өрнек құраушы механизмдермен жарақтандырылған дөңгелек шұлықты немесе түрлі-түсті көлденең жолақты, 28 сыныпты және одан жоғары дөңгелек шұлықты құрайтыннан басқасы);
2) барлық жүйедегі және сыныптағы жіп есу, орау, арқаужіпті, дөңгелек ластикті, дөңгелек өрмелеу (жаккардты дөңгелек өрмелеуден, электронды бағдарламалық басқарумен дөңгелек өрмелеуден, көп жүйелі жоғары жылдамдықты дөңгелек өрмелеуден басқасы), сопақты, жалпақ өрмелеу, айналмалы, қырқу, жасанды тері үшін өңдеу, қырнау машиналары;
3) бояу-өңдеу (электронды бағдарламалық басқару қондырғысынан басқа) қондырғылары;
4) шұлық өндірісі үшін тігін-кеттельдеу қондырғысы;
5) киіз басу – киіз өндірісі.
Бояу аппараттары:
1) әзірлеу цехының, тарау, киіз басу, желіжіп құраушы, киіздеу, таптау, үлпілдеу, өңдеу, кептіру, басытқылау, қырқу машиналары;
2) киізден жасалған аяқ киімнің басы мен қонышын тазалау үшін жартылай автоматтар.
Тоқыма галантереясының өндірісі:
1) аппретура агрегаттары;
2) тарақ саны 4-ке дейін «Рашоль», кестелеу машиналары;
3) қысымда болатын бояу аппараттарынан басқа ақтау және бояу цехтарының, шығырлы аппретурадағы машиналары;
4) механикалық жетектегі «Пантограф» кестелеу машиналары;
5) аграмантты, шашақты, басонды, перделі-тоқымалы, шілтері тоқушы, арқаужіп тоқушы, ораушы, арқаужіп-ораушы, есу, айналмалы, өрмелеу, тізіп ораушы, жіп есу, шөлмектеуші қондырғылар;
6) қол, тоқыма станоктары;
7) флок-машиналар.
Кендір өндірісі:
1) қанықтыру аппараттары;
2) араластыру агрегаттары;
3) арқандық, арқан тоқу, шүйкелік (кресті – орау), жалтырату, жайылдыру, өрістеуші, арқау жіпті – шлихталаушы, қырқу, тұрақты қанат иіруші, тарау (жоғары өнімділіктен басқасы) машиналары;
4) жартылай механикалық пассетті сабақтау станоктары.
Мақта өндірісі:
1) қопсыту агрегаттары;
2) түту, тарау (жоғары өнімділіктен басқасы) машиналары;
3) әзірлеу, химиялық цехтардың, мақта сүзгісі цехының машиналары;
4) мата емес материалдарының өндірісі;
5) арқау жіп машиналары;
6) бояу, аппретуралық, қанықтыру, жетілдіру, ағарту (үздіксіз ағартудан басқасы), тұрақтандыру, кептіру-кеңейту, өңдеу аппараттары, агрегаттары;
7) түктеу, қырқу, жасанды теріні басу-өңдеу машиналары;
8) тор тоқу өндірісі;
9) бояу және өңдеу қондырғылары.

Параграф 5. Шебердің көмекшісі, 6-разряд

376. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген кестеге сәйкес қызмет көрсететін күрделі автоматтарды, агрегаттарды, машиналарды, станоктарды,желілерді және басқа да қондырғыларды алдын ала байқау, реттеу;
шебердің тапсырмасы бойынша сабақтау, қайта сабақтау және сынама жұмыстары мен сынақты жүзеге асыру, бұзылулар мен ақауларды түзеу, ақаулық ведомствосын жасау, орта және күрделі жөндеуден кейін қызмет көрсететін қондырғыны тапсыруға дайындау және қабылдап алуға қатысу, майлау мен тазалаудан кейін қондырғыны қабылдау, үйкелетін бөлшектерін өзі майлау, машиналарға, станоктарға, агрегаттарға, автоматтар мен басқа да қондырғыларға ағымдағы жөндеуді жүргізу;
жұмысшыларды жұмыс орындары бойынша орналастыру және олардың жұмысына басшылық жасау, жинақтаманы (учаскені) жұмысты орындау үшін барлық қажетті материалдармен, шикізатпен, жартылай фабрикаттармен қамтамасыз етуді бақылау;
өндірілетін өнімнің сапасын және оны азайтуды тудыратын себептерді жоюды бақылау;
технологиялық параметрлердің, жұмыс кестесінің, ерітіндіні әзірлеу рецептурасының сақталуын бақылау;
технологиялық процестің барысын және қолданылатын бақылау-есептеу аспаптарының, автоматты құрылғылар мен механизмдердің жағдайын қарау;
қызмет көрсететін қондырғылардың бос тұрып қалуына және оның туындау себептеріне есеп жүргізу.
377. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың, автоматты құрылғылар мен механизмдердің құрылысын, жұмыс принципін, қызмет көрсететін қондырғылардың кинематикалық және электрлік сызбаларын, реттеу тәсілдерін;
қызмет көрсететін қондырғыларда барлық түрдегі талшықтарды, жартылай фабрикаттарды өңдеудің және барлық түрдегі маталарды, торлы жаймаларды, киіз бұйымдарын өндіру мен өңдеудің технологиялық процесін, шикізатты, жартылай фабрикатты, дайын өнімді сұрыптау және ақауларын табу ережесін, шығарылатын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды, бұйымдардың ассортиментін, жұмыстың үнемді әдістерін;
қызмет көрсететін қондырғыны жөндеуге тапсыру және қабылдап алу ережесін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын, қызмет көрсететін қондырғының бос тұрып қалуын есептеу ережесін;
қызмет көрсететін қондырғыға ағымдағы жөндеуді және реттеуді орындау үшін қажет слесарлық істің дағдысы.
378. Орта кәсіптік білімді талап етеді.
379. Жұмыс үлгілері:
Мақта-мата өндірісі:
1) орау, арқаужіпті-ауыстырып орау, шырмау, шүйкелік автоматтар;
2) қысыммен талшықты бояу үшін бояу аппараттары;
3) «Тең-таспа» ағынды желісі;
4) матаны үздіксіз қайта шлихталау, қайнату және ағарту, шынжырсыз мерсерлеу, «Элитекс», «Текстима» кептіру-кеңейту, ағарту-кептіру агрегаттары мен желілері;
5) барлық жүйедегі штапельдеу, таспалы, таспа қосқыш, шұға тарту, созбалы, иіру, иіру-ширату, ширату, талшықты-апшымай, көп барабанды шлихталау, тоқыма көп күзеулі, «Метап» тоқыма-кестелеу, цилиндрлі баспа, ротациялық сурет-фильм басу машиналары;
6) қопсыту-түту, жоғары өнімді тарау, тарақты тарау қондырғылары;
7) тоқыма станоктары.
Зығыр өндірісі:
1) орау, арқаужіпті – ауыстырып орау автоматтары;
2) арнаулы өңдеу үшін агрегаттар мен желілер;
3) қысыммен ағарту және бояу үшін аппараттар;
4) талшықты араластыруға дайындау үшін ағынды желі)
5) барлық жүйедегі таспалы, созбалы, иіру, ширату, жіп есу, орау-жіп есу, көп барабанды, шлихталау, сурет-фильм басу, сурет көшіру, зығыр тарау, тарақты тарау, жоғары өнімді тарау машиналары;
6) жетілдіруі бар баспа машиналары мен желілері;
7) тоқыма станоктары.
Жүн өндірісі:
1) қысыммен жұмыс істейтін тарту, бояу автоматтары;
2) орау және арқаужіпті – ауыстырып орау автоматтары;
3) ине тесу, «Совер» жуу – экстракциялық, «Тунэ-Эурика» техникалық шұға үшін кептіру, тарау-таспалы агрегаттар;
4) автоклавты декатирлер;
5) кілем шығару кезінде баспа, желімдеу, бояу, аппретуралық жайлар;
6) барлық жүйедегі торлы қимаүлгісі бар баспа, таспа штапельдеуші, тарақты тарау, таспалы, созбалы, иіру, иіру-ширату, АSІ және АЕS түріндегі жіп есу, ширату, қосарлап ширататын ширату, шашақ ширату,үтіктеу-кептіру, кілем өндірісінде термотұрақтандырғыш, тоқыма, тоқыма-сырмалау, сырмалау машиналары жэәне кілемдерді шығарған кезде тоқыма-сырмалау жаккардты машиналары, жоғары өнімді тарау (СS-412А, СS-611-55, Е-210-Ш, СS-643 түріндегі және осы тектес) машиналары, қосарланған жайманы кесу үшін жоғары өнімді кесу машиналары;
7) тоқыма станоктары;
8) бармар-Кольман түріндегі сабақтау автоматы.
Жібек өндірісі:
1) қысыммен матаны, иірімжіпті, талшықты бояу үшін тарау, қосқыш-булау аппараттары;
2) орау, арқаужіпті ауыстырып орау, көп басты, гильзалық орама, ыдысқа тігін инесін салатын автоматтар, импорттық және отандық өндірістің жартылай автоматтары;
3) қайнату, қалпына келтіру, жуып-шаю, құрғату, кептіру, әртүрлі үйлесімдегі тұрақтандыру, қыртыстамай өңдеу желілері мен агрегаттары;
4) барлық жүйедегі таспа штапельдеу, таспалы, тарақты тарау, дөңгелекті тарау, ширату, созбалы, иіру, иіру-ширату, ЗАС-180, «Бенингер» түріндегі белдекті тізіп ораушы, ШБ-9-ШЛ 1/1, ШБ-9-ШЛ 2 шлихталау машиналары, кресті орау, алты суреттен артық басу кезінде тегіс басу, дөңгелек қимаүлгісі бар ротациялық сурет-фильм басу машиналары, каландрлар, «Шторк», «Текстима», «Ариоли» фирмаларының жетілдіруші, «Элитекс», «Вакаяма» фирмаларының кептіру-кеңейту тұрақтандырушы, «Метап» тоқыма-кестелеу машиналары;
5) тоқыма станоктары.
Жібек орау өндірісі:
Піллә булау машиналары;
Сілку қондырғысы;
Автоматты піллә орау станоктары;
Трикотаж өндірісі:
1) автоматтар: дөңгелек шұлықты көпжүйелі, өрнек құрағыш механизмдері бар екі жүйелі немесе түрлі-түсті көлденең жолақ жасау үшін, 28 сыныпты және одан жоғары дөңгелек шұлықты, шұлықты автоматты жабу үшін арнаулы механизмдермен және құрылғылармен жарақтандырылған және шұлық-ұйық бұйымдарын шығарудың технологиялық параметрлерін бақылау мен реттеу үшін барлық жүйедегі және сыныптағы дөңгелек шұлықты;
2) шұлық-ұйық өндірісінде тігін, тегіс өрнектеу, доғалы-айналдырмалы түрінде;
3) орау автоматтары;
4) жуып-шаю-кептіру-кеңейту-тұрақтандыру желілері, трикотаж жаймасын ағарту және кептіру үшін желілер, жазу, сығу, кептіру және каландрлау желілері.
5) ширату, тарау-түктеу, «Лиум» түріндегі тегіс іліп тоқу айналмалы жаккардты, сыртқы трикотажды өндіру үшін бағдарламалық басқарумен барлық сыныптағы тегіс іліп тоқу коттонды, дөңгелек іліп тоқу жаккардалы, электронды бағдарламалық басқарумен дөңгелек іліп тоқу, көп жүйелі жоғары жылдамдықты дөңгелек іліп тоқу машиналары;
6) желіжіп тоқу машиналары;
7) электронды бағдарламалық басқарумен бояу-өңдеу қондырғысы.
Киіз басу – киіз өндірісі:
1) қысыммен жұмыс істейтін тарау, бояу аппараттары;
2) қосақтау-таспалы машиналар;
3) жүннен басылған аяқ киімді вулканизациялау қондырғысы;
Тоқыма галантереясының өндірісі:
1) орау және арқаужіпті – ауыстырып орау автоматтары;
2) қысыммен жұмыс істейтін бояу, бояу-шығыршықты аппараттар;
3) жетілдіру және булау машиналары;
4) барлық модельдегі және маркадағы автоматты қайықты-кестелеу машиналары;
5) кептіру-кеңейту-тұрақтандыру машиналары мен агрегаттары;
6) тегіс басу машиналары;
7) желіжіпті тоқу машиналары;
8) ширату қондырғылары;
9) тоқыма және таспа тоқыма станоктары.
Кендір өндірісі:
1) арқау жіпті-ауыстырып орау автоматтары;
2) барлық жүйедегі таспалы, созбалы, иіру, ширату, жоғары өнімді тарау машиналары;
3) тоқыма станоктары.
Мақта өндірісі:
1) жоғары өнімді бір процестік түту, тарау машиналары.
Мата емес материалдарының өндірісі:
1) барлық түрдегі агрегаттар: ине тесу, желімдеу, тарау-іліп тоқу;
2) барлық түрдегі және үлгідегі іліп тоқу-тігу машиналары;
3) «Ариоли» фирмасы түріндегі жетілдіруші;
4) үздіксіз ағарту, жуып шаю, басу, кептіру-кеңейту-тұрақтандыру, түту үшін желілер;
5) сурет-фильм басу, «Текстима» түріндегі кептіру-кеңейту машиналары;
6) тор тоқу өндірісі;
7) тор тоу қондырғылары.

Параграф 6. Шебердің көмекшісі, 7-разряд

380. Жұмыс сипаттамасы:
қызмет көрсететін ерекше күрделі аспаптарды, автоматтарды, аппараттарды, агрегаттарды, машиналарды, станоктарды, мониторлармен, автоматты басқару пультімен және электронды аспаптармен жарақтандырылған, технологиялық процестің параметрлерін автоматты реттеумен желілерді алдын ала байқау, бақылау, түзеу, дәлдеу және реттеу;
технологиялық параметрлер мен жұмыс режимінің сақталуын, электронды таблоның, фотоэлементтер мен электрқоршағыштың жұмысын бақылау;
қосымша аппаратура мен жабдықтарды жөндеу;
электронды бақылау-өлшеу аспаптарының, құрылғылар мен механизмдердің жұмысын және жағдайын байқау;
жекелеген қызмет көрсететін машиналар мен механизмдердің үйлесімді жұмысын қамтамасыз ету;
өндірілетін өнімнің сапасын бақылау және оның азаюын тудыратын себептерді жою;
шебердің тапсырмасы бойынша сынама жұмыстарын және сынақтарды жүзеге асыру;
бос тұрып қалуды есептеуді жүргізу;
арқаужіпті, электронды муфтаны дәлдеу және автоматты түзетуді реттеу;
жіп тазалағыштың жұмыс режимін орнату;
автотүсіргіштің жұмысын бақылау;
бүріккі мен болат сызғыш корпустарының металл бөліктерін қырнау;
компьютерде бұйымды шығару жөніндегі бағдарламаны теру;
суретшінің тапсырмасы бойынша суретті түбегейлі қарастыру;
бұйымның ұзындығын есептеу және түзету енгізу.
381. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін автоматтардың, аппараттардың, агрегаттардың, машиналардың, станоктардың, желілердің, автоматты және электронды құрылғылар мен механизмдердің, аспаптардың құрылысын, жұмыс принципін;
олардың кинематикалық және электрлік сызбаларын, қызмет көрсететін қондырғыларды реттеу әдістері мен тәсілдерін;
қызмет көрсететін қондырғының жұмысы параметрлерінің циклограммасын;
дәлдеу параметрлерінің нақты жіберілімін, қондырғының техникалық қызмет көрсетуін және жөндеуін өткізу жүйесін;
өндірілетін өнімнің сапасына қойылатын талаптарды, бұйымның ассортиментін;
суретті есептеу және алу принциптерін, өрімдердің түрлерін, компьютерде суретті теру және өзгерту тәсілдерін;
қызмет көрсететін қондырғыны пайдалану ережесін.
382. Орта кәсіптік білім талап етіледі.
383. Жұмыс үлгілері:
Мақта-мата өндірісі:
1) «Аутоконер» түріндегі орау автоматтары;
2) автотүсірушімен жарақтандырылған иіру, қосарланған иірумен иіру машиналары;
3) шығырсыз мерсерлеу, «Элитекс», «Текстима» түріндегі кептіру-кеңейту желілері;
4) тарақты тарау қондырғылары;
5) тоқыма, «Метап» тоқыма-іліп тоқу станоктары;
6) ротациялық сурет-фильм басу машиналары;
7) кендір өндірісі;
8) кендір тарау машиналары мен агрегаттары;
9) ЛЛ-1-2-3-4-4, 2ЛЧ-1-ЛО, ЛЧ-2-ЛО түріндегі таспалы машиналар;
10) Ч-600-М түріндегі жоғары өнімді тарау машиналары;
11) Р-216-Л, Р-216-ЛО түріндегі созбалы машиналары;
12) барлық жүйедегі иіру машиналары;
13) жаккарды машинасы және арқаужіп жинағышы бар СТБ түріндегі қайықсыз тоқыма станоктары, АТПР, Зульцер-Рюти түріндегі станоктар;
14) қысыммен арнаулы өңдеу, ағарту және бояу үшін желілер мен автоматтар;
15) жетілдіруі бар сурет көшірме, сурет-фильм баспа, баспа машиналары мен желілері;
16) жүн өндірісі;
17) технологиялық процесті автоматты реттеумен бояу аппараттары;
18) «Савио», «Мурато» түріндегі орау автоматтары;
19) «Хантер» түріндегі ине тесу, «Совер» түріндегі жуу-экстракциялық, «Тунэ-Эурика» техникалық шұға үшін кептіру агрегаттары;
20) «Декаклав», «Нинки», «Драбент» түріндегі автоклавтық декатирлер;
21) «Фляйснер» талшықты үздіксіз бояу, «Амдес», «Киото» қырыстырмай өңдеу желілері;
22) «Фор» карда тараушы, «Фор» таспалы, «Текстима» тарақты тарау, «Коньютекс» түріндегі иіру, иіру-ширату, қосарланған ширатумен ширату, «Фляйснер» түріндегі үтіктеу-кептіру, «Контипресс» матаны бекіту үшін, «Лирофлор» кілем тоқу, торлы және ротациялық қимаүлгідегі басу, «Савио» түріндегі созбалы машиналар.
Тоқыма станоктары.
Жібек өндірісі:
1) «Мурато» түріндегі орау автоматтары;
2) «Версаматик» түріндегі таспалы, КЭ-160-Ш түріндегі қосарланған ширатумен ширату, «Ровематик» түріндегі созбалы, иіру, жіп есу-ширату, БП-260В, ВП-340020 түрлеріндегі белдекті-айыру, «ОПТО-7» түріндегі сұрыптау-түту машиналары;
3) дөңгелек қимаүлгімен тегіс басу, ротациялық сурет-фильм басу ашиналары;
4) «Элитекс», «Вакаяма» фирмаларының кептіру-кеңейту-тұрақтандыру машиналары;
5) СТБ, Зульцер-Рюта түрлеріндегі тоқыма, репирлі тоқыма, пневморатирлі, барлық жүйедегі гидравликалық пневматикалық, «Метап» тоқыма-іліп тоқу станоктары;
6) трикотаж өндірісі;
7) тегіс іліп тоқу, аяқталған циклімен шұлық-ұйық бұйымдарын шығаратын, минутына 220 айналымнан жоғары жылдамдығы бар жоғары сыныпты (98-34) дөңгелек шұлықты, жоғары өнімді тігін автоматтары;
8) сыртқы трикотажды шығару үшін бағдарламалық басқарумен барлық сыныптағы коттондық, жаккардты дөңгелек іліп тоқу, электронды басқару бағдарламасымен дөңгелек іліп тоқу, көп жүйелі жоғары жылдамдықты дөңгелек іліп тоқу, желіжіпті іліп тоқу машиналары;
9) электронды басқару бағдарламасымен бояу-өңдеу қондырғылары. Өңдеу желілері;
10) тоқыма галантереясының өндірісі;
11) өрмелеу қондырғылары;
12) желіжіпті іліп тоқу машиналары;
13) кептіру-кеңейту-тұрақтандыру машиналары мен агрегаттары;
14) тоқыма, кендір тоқу станоктары;
15) мата емес материалдарының өндірісі;
16) жылумен біріктіру тәсілімен мата емес материалдарын алу үшін агрегаттар;
17) басу, кептіру-кеңейту-тұрақтандыру желілері;
18) суретті фильм басу машиналары.

78. Талшықтарды престеуші

Параграф 1. Талшықтарды престеуші, 3-разряд

384. Жұмыс сипаттамасы:
орағыш персте тарамға талшықты және қыл-қыбырды бумаға престеу;
буып-түю үшін қыл-қыбыр мен таралған талшықты нөмірлері, сұрыптары және түстері бойынша іріктеу;
талшықты орағыш преске тасымалдау;
орама материалдарын дайындау және салу;
престелген бумаларды орау және белгіленген жерге тасымалдау;
орағыш престерді тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
385. Білуге тиіс:
орағыш престердің құрылысы мен жұмыс істеу принципін;
талшықтың түрлерін, бумаларды қораптардың саны, көлемі және салмағы бойынша іріктеу ережесін;
бумаларды буып-түю сапасына қойылатын талаптар және орағыш материалдардың шығыс нормаларын, орағыш престерді тазалау және үйкелетін бөлшектерді майлау тәсілдерін.

Параграф 2. Талшықтарды престеруші, 4-разряд

386. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі жүйедегі престе талшықты престеу;
престеу қондырғысын реттеу;
талшықты баспақтар арасында бөлу және престеу камерасына тасымалдау;
талшықты түстері мен нөмірлері бойынша іріктеу;
мемлекеттік стандартқа сәйкес престеу, теңдерді маркалау және ораудың сапасын бақылау;
түрлері мен нөмірлері бойынша престелген өнімдердің есебін жүргізу.
387. Білуге тиіс:
әртүрлі жүйедегі престердің құрылысы мен жұмыс істеу принципін;
оларды реттеу тәсілдері мен күтіп-ұстау ережесін;
талшықтың түрлерін, мақсатына сәйкес оларды орау ерекшеліктерін;
өндірілетін өнімдердің сапасына қойылатын талаптарды және олардың мемлекеттік стандарттарын;
дайын өнімдерге есептеу жүргізудің ережесін.

79. Дайын өнімдер мен қалдықтарды престеуші

Параграф 1. Дайын өнімдер мен қалдықтарды престеуші, 2-разряд

388. Жұмыс сипаттамасы:
механикалық немесе гидравликалық престерде белгіленген мөлшерде және салмақтар теңдерге және бумаларға иірімжіпті, шикізат жібекті, таспаны (ауыр белдікті техникалық мақсаттағыдан басқасы), тоқыма-галантерея өндірісінің бұйымдарын және қалдықтарды престеу;
иірімжіпті, шикізат жібегін, таспаны, тоқыма-галантерея өндірісінің бұйымдарын, қалдықтарды престеу камерасына жеткізу және салу;
орама материалдарын дайындау және оларды қызмет көрсететін преске сабақтау;
дайын өнімдер мен қалдықтар теңдерін байлау, көктеп тігу және салмағын өлшеу;
престелген бумаларды жинақтау жәшіктеріне партиялар бойынша теңдерді жинақтау үшін салу;
теңдерді тасымалдау;
қызмет көрсететін баспақты жүктен босату, оны тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
389. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын және жұмыс принципін;
оларды күтіп-ұстау ережесін;
теңдерді орау және маркалау ережесін.

Параграф 2. Дайын өнімдер мен қалдықтарды престеуші, 3-разряд

390. Жұмыс сипаттамасы:
механикалық немесе гидравликалық престерде қалдықтарды түрлері мен түстері бойынша белгіленген мөлшерде және салмақта теңдер мен бумаларға матаны, жүннің қалдықтарын, химиялық талшықтарды, таспалы, даналық бұйымдарды, мата емес материалдарын, перделік-тюльдік және шілтерлік бұйымдарды, ауыр белдіктік техникалық мақсаттағы таспаларды, мақтаны, күпіні, дайын қаптарды, жібек қыл-қыбырын, трикотаж талшық қалдықтарын (бүрме кесінділері, құрақтар), қайталама талшықтарды, жасанды теріден лекало аралық түсімдерді престеу;
арнаулы машиналар мен тетіктерде өндіріс қалдықтарын престеу жолымен сүзгіштерді, аралық төсемді және басқа да техникалық мақсаттағы бөлшектерді жасау, оларды буып-түю және өлшеу;
қызмет көрсететін преске өнімдерді тасымалдау және пресс камерасына қолмен немесе пневмоқұбыр арқылы тиеу;
орама материалын преске сабақтау;
теңдерді байлау, маркалау, өлшеу, престі жүктен босату; құжаттарды ресімдеу;
қызмет көрсететін қондырғыны тазалау және күтіп-ұстау;
өнімді экспорттауға дайындаған кезде – теңді картонмен буып-түю және көмкеру.
391. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
теңдердің мөлшері мен массасын, дайын өнімдер мен қалдықтардың ассортиментін;
дайындалған теңдерді маркалау мен буып-түю ережесін.

Параграф 3. Дайын өнімдер мен қалдықтарды престеуші, 4-разряд

392. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі жүйедегі механикалық немесе гидравликалық престерде оларды реттеумен белгіленген мөлшерде және салмақта теңдерге дайын өнімді, қайталама талшықты, жүннің қалдықтарын престеу.
қызмет көрсететін престің, компрессордың, араластырғыштың, бақылау-есептеу аспаптарының жұмысқа жарамдылығын тексеру.
орама материалдарды қызмет көрсететін преске сабақтау, өнімдер мен қалдықтарды қызмет көрсететін престер арасында бөлу, престеу камерасына жеткізу.
жүнді түрлері мен аспасы бойынша іріктеуді бақылау, белгіленген тығыздыққа дейін престеу.
қызмет көрсететін престі жүктен босату.
мемлекеттік стандартқа сәйкес престеу сапасын, дайын өнімдер мен қалдықтар теңдерін маркалау мен буып-түюді бақылау.
түрлері, сапасы, сұрыбы бойынша престелген өнімдерді есептеуді жүргізу.
қызмет көрсететін баспақты тазалау, үйкелетін бөлшектерді майлау.
393. Білуге тиіс:
әртүрлі жүйедегі престердің құрылысын және жұмыс істеу принципін;
оларды реттеу тәсілдерін және күтіп-ұстау ережесін;
дайын өнімдер мен қалдықтардың ассортиментін және қасиеттерін, өрт және жарылыс қауіптілігі деңгейін;
престеу кезінде қысымның ережесі мен нормаларын, бумалардың көлемі мен салмағын, оларды буып-түю және маркалау ережесін;
ораманың аспасына қойылатын талаптарды және орама материалдардың шығыс нормаларын, дайын өнімді есептеуді жүргізу ережесін.

80. Молеттерді престеуші

Параграф 1. Молеттерді престеуші, 2-разряд

394. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті молеттерді престеушінің басшылығымен қызмет көрсететін престе ұяқалыптан суреттер молетіне қолмен престеу.
395. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін престің құрылысын;
суреттер молетіне престеудің технологиялық процесін.

Параграф 2. Молеттерді престеуші, 3-разряд

396. Жұмыс сипаттамасы:
қызмет көрсететін престе біліктігіне тәуелсіз қарапайым және орта күрделі суреттерді ұяқаптан бедерлі молетке престеу;
болат цилиндрлерді (молеттерді) іріктеу;
суреттің сипатына сәйкес престеу кезінде қажетті қысымды орнату;
қолдауға айшық салу;
мастиканы енгізу және молеттерді қышқылмен өңдеу;
молеттен қолдауды кесіп алу;
ұяқалыпты және молеттерді қайрау мен қырнау;
бедерлі молеттерді шыңдау, оның қонышын қырнау;
қызмет көрсететін престі тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
397. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны пайдалану мен күтіп-ұстау ережесін;
қарапайым және орта күрделі суреттерді молеттерге престеу әдістерін;
молеттерді шыңдау ережесін.

Параграф 3. Молеттерді престеуші, 4-разряд

398. Жұмыс сипаттамасы:
қызмет көрсететін престе біліктігіне тәуелсіз күрделі суреттерді ұяқалыптан бедерлі молетке престеу;
болат цилиндрлерді (молеттерді) іріктеу;
суреттің сипатына сәйкес престеу кезінде қажетті қысымды орнату;
ұстағышқа айшық салу;
күміс біліктер үшін молеттерді престеу;
мастиканы енгізу және молеттерді қышқылмен өңдеу;
молеттен ұстағышты кесіп алу;
ұяқалып пен молеттерді шыңдау және оның қонышын қырнау;
қызмет көрсететін престі тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.
399. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін пресс бөлшектерінің өзара әрекетін, оны пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
оны жинау және бөлшектеу тәртібін, біліктігіне тәуелсіз күрделі суреттерді молеттерге күміс білік үшін бедерлі молеттерге суреттерді престеу әдістерін;
молеттерді қышқылмен өңдеу және шыңдау әдістерін;
қызмет көрсететін престі тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау әдістерін.

Параграф 4. Молеттерді престеуші, 5-разряд

400. Жұмыс сипаттамасы:
дивизирлік машинамен жұмыс кезінде ерекше күрделі суреттерді ұяқалыптан бедерлі молетке престеу;
суреттерді тігінен және көлденеңінен раппорттық сызығы мен тұлғасын бөлу;
ұстағыштарға айшық салу;
күміс біліктер үшін молеттерді баспақтау;
суреттің сұлбасын ұяқалыпта қышқылмен өңдеу;
тұлғаның сұлбасын сызу;
тістегерішті іріктеу, оларды дивизирлік машинаға орнату және оны реттеу;
дивизирлік машинаны тазалау және майлау.
401. Білуге тиіс:
дивизирлік машинаның құрылысын, оны пайдалану және күтіп-ұстау ережесін;
ерекше күрделі суреттерді молетке, дивизирлеу мен престеу әдістерін;
суреттерді раппорттық сызықтар мен тұлғаға бөлу ережесін;
күміс біліктер үшін молеттерді престеу ережесін;
дивизирлік машинаны кептіру мен майлау тәсілдерін.

81. Желіжіпті ширатып жалғаушы

Параграф 1. Желіжіпті ширатып жалғаушы, 2-разряд

402. Жұмыс сипаттамасы:
желіжіп жіптерін тоқыма станоктарына қолмен, желіжіпті сырмалағанда – мата емес өндірістің қондырғысына ширатып жалғау немесе байлау, желіжіпті шешу мен ашу, желіжіптің соңын тегістеу;
бағалық таяқшаларды салу;
желіжіп жіптерінің қатарласа орналасуын және оның біркелкі тартылуын сақтау;
желіжіп жіптерін ілгек, ремиз, бердо арқылы өткізу;
қалдықтарды тапсыру.
403. Білуге тиіс:
жіптерді ширатып жалғау және байлау әдістерін;
иірімжіптің негізгі қасиеттерін және оның желілік тығыздығын;
желіжіп жіптерін сабақтау тәртібін.

82. Сабақтаушы

Параграф 1. Сабақтаушы, 2-разряд

404. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті сабақтаушының басшылығымен сабақтау станогында (машинасында) желіжіп жібін қолмен сабақтау;
сабақтау станогына (машинасына) аспапты дайындау және орнату;
сабақтау станогына (машинасына) желіжіпті орнату, оны сабақтауға дайындау, қажетті тартылуды қамтамасыз ету;
қысқыштарға жіптің соңын бекіту және оларды кесу;
желіжіп жіптерінің қатарласып орналасуын сақтау және қиғаштануының, ілгектерінің шиеленісуін болдырмау;
желіжіпті орау және оны ілгекке, ремизге, бердоға байлау жөніндегі жұмыстарға қатысу;
сабақтау станогын (машинасын) жинауға және бөлшектеуге қатысу;
сабақтау станогынан (машинасынан) аспапты алу;
желіжіпті байлау үшін жіптер дайындау;
сабақтау станогын (машинасын) желпу және тазалау;
қалдықтарды тапсыру.
405. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын және оны күтіп-ұстау ережесін;
сабақтау және өрмелеу түрлерін, матаның өңделетін ассортименті бойынша сабақтау есебін;
жіптерді сабақтау, сабақтау станогын (машинасын) дайындау, желіжіпке аспапты бекіту ережесін;
желіжіп жіптерін сабақтау сапасына қойылатын талаптарды;
иірімжіптің желілік тығыздығын.

Параграф 2. Сабақтаушы, 3-разряд

406. Жұмыс сипаттамасы:
сабақтау станогында немесе тікелей тоқыма станогында желіжіп жіптерін қолмен сабақтау;
жіптерді түктеу білігінен түкті сабақтау машинасының құбырлы жиектемесіне сабақтау;
жоғары білікті сабақтаушының басшылығымен сабақтау немесе тікелей тоқыма станогында ремиздер саны 10 және одан жоғары күрделі көп түсті суреттері бар желіжіп жіптерін дайындау жұмыстарын орындау және сабақтау;
матаны сабақтау есебіне сәйкес ремиздерді, бердоларды және ілгектерді дайындау және оларды сабақтау станогына орнату;
құбырлы жиектемені және түктеу білігін алу, олардың жағдайын және сабақтауға сәйкестігін тексеру;
түкті біліктің сабақтау еніне сәйкес құбырлы жиектеме үшін ойықты реттеу;
құбырлы жиектемені ойыққа салу және қысқышты нығайту;
түкті білікті жоғары көтеретін тіреуішке орнату;
бақылау тарағының қиығына жіпті сабақтау;
қол, жартылай механикалық және механикалық пассетті қолданумен сурет раппорты бойынша ілгекке, ремизге, бердоға желіжіп жіптерін сабақтау;
сабақтау кезінде жіптің өтіп кетуін, қиғаштануын, аяқталуын болдырмау және сабақтау енін сақтау;
бердоға сабақталған жіптерді байлау, желіжіпті орау және ремизді, ілгекті және бердоны желіжіпке байлау;
сабақтауға түскен желіжіптің, ремиздің, бердо мен ілгектің сапасын тексеру;
құбырлы жиектеменің құлыбына салу;
бақылау тарақшасын алу және орнына қою;
сабақтау түкті білігін оның реттік нөміріне сәйкес арбашаға салып қою;
арбашаны белгіленген жерге жеткізу.
407. Білуге тиіс:
пассеттің, түкті сабақтау машинасының құрылысын, оларды пайдалану және механизмдерінің өзара әрекет ережесін;
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау ережесін;
сабақтау, өрімдеу түрлерін, құбырлы жиектемеге жіпті сабақтау ережесін;
матаның ассортименті бойынша сабақтау есебін;
желіжіп жіптерін сабақтау сапасына және түкті біліктерді сабақтау сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Сабақтаушы, 4-разряд

408. Жұмыс сипаттамасы:
барлық жүйедегі сабақтау машиналарында желіжіп жіптерін сабақтау;
сабақтау немесе тікелей тоқыма станогында ремиздер саны 10 және одан жоғары күрделі көп түрлі-түсті суреттері бар желіжіп жіптерін сабақтау;
желіжіпті сабақтауға дайындау, оны қызмет көрсететін машинаға, станокқа орнату және қажетті тартылуды қамтамасыз ету;
жіптің соңын қысқышқа бекіту және оны кесу;
ремизді, бердоны, ілгекті қызмет көрсететін машинаға, станокқа жеткізу және орнату;
сабақтау суретінің дұрыс сақталуын бақылау және қажет болған жағдайда оны түзету, жіп іріктеу, галева іріктеу, бердоны қию және басқа да қондырғылардың механизмдерінің өзара әрекетін бақылау;
желіжіптегі аспапты бекіту;
қызмет көрсететін қондырғыны желпу және тазалау.
409. Білуге тиіс:
сабақтау машинасының, тоқыма станогының құрылысын, оларды пайдалану, механизмдерінің өзара әрекет ережесін;
қызмет көрсететін қондырғыларды күтіп-ұстау ережесін;
иірімжіптің ассортиментін;
желілік тығыздығын, матаның ассортиментін;
өрнектің түрлерін, жіпті сабақтау суреттерін.

83. Иіруші

Параграф 1. Иіруші, 3-разряд

410. Жұмыс сипаттамасы:
кезекті түсірмеге ыдыстарды, патрондарды, шарықтарды, құндақтарды дайындау;
жоғары білікті иірушінің басшылығымен барлық жүйедегі иіру машиналарындағы түсірмелерді ашуға қатысу;
ақаулы орамаларды (орауы бойынша) іріктеу және оларды белгіленген тәртіпте тапсыру;
түсірілген собықтарды, белдектерді ыдысқа немесе көлік құрылғысына тиеу;
есептеу талондарын салу;
иіру машинасын күтіп-ұстау.
411. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машинаның құрылысын және оны күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін иірімжіптің түрлерін және желілік тығыздығын;
иірімжіпті собыққа және шарғыға орау сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Иіруші, 4-разряд

412. Жұмыс сипаттамасы:
тарақты иіру машиналарында кендір иірімжібін өндіру;
жоғары білікті иірушінің басшылығымен барлық жүйедегі иіру машиналарынан иірімжіпті түсіріп алу;
жұмысталған собықтарды, шарғыларды, белдектерді оларды бос патрондармен (шарықтармен) немесе шарғылармен ауыстыру арқылы түсіру және ұршықты, иіру камерасын сабақтау;
қызмет көрсететін машинаны іске қосу кезінде туындайтын үзілуді болдырмау;
технологиялық процестің қалыпты барысын, иірімжіпті үнемді пайдаланумен иірімжіптің қажетті сапасын қамтамасыз ету;
созбасы бар белдекті, таспасы бар тазды дайындау және ауыстыру;
таспаны сабақтау;
белдектегі жұмысталған иірімжіпті түсіріп алу;
иірімжіптің, таспаның үзілген жерін жалғау;
белдектің айырмасын реттеу;
таспалардың біркелкі қашуын және таздарды ауыстыруды қамтамасыз ету;
иірімжіптің, таспаның үзілуі мен ақауын болдырмау жөніндегі алдын алу жұмыстарын орындау;
келіп түсетін созбаның, таспаның сапасын бақылау;
созба мен таспаның сапасыз телімдерін тарқату;
өңделетін иірімжіптің сапасын бақылау;
таспасы бар таздарды белгіленген жерге тасымалдау;
ұршықтың және оның жетегінің жұмысын қарау;
ыдысты түсірмені алуға дайындау және босаған шарғыны тазалау;
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау;
қалдықтарды түрлері бойынша іріктеу және оларды тапсыру.
413. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын және пайдалану мен олардың негізгі тораптары мен механизмдерінің өзара әрекет ережесін;
қызмет көрсететін қондырғыларды күтіп-ұстау ережесі мен кестесін;
иірімжіптің, таспаның, созбаның сапасына қойылатын талаптарды, иірімжіптің, созбаның түрлері мен желілік тығыздығын, түсірменің жұмыс істеу уақытының ұзақтығын, түсірмені алу тәртібін;
қызмет көрсететін машиналарды сабақтау ережесін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын.

Параграф 3. Иіруші, 5-разряд

414. Жұмыс сипаттамасы:
барлық жүйелердегі иіру машиналарында, иіру-айналдыру және теңгеру машиналарында жұмысталған иірімжіпті пайдалану және түсіру;
пневмомеханикалық иіру машиналарында иіру камераларын сабақтау;
иірудің технологиялық процесінің барысын, қызмет көрсететін машиналардың жұмыс органдарының және барлық негізгі механизмдерінің жұмысын, иірімжіптің дұрыс оралуын бақылау;
иірімжіптің үзілуі мен ақауларын болдырмау бойынша профилактикалық жұмыстарды жүргізу – түскен тегістеменің сапасын тексеру, тегістемеде бос жерлерді, иірімжіпте жуан және жіңішке жерлерін орап алып тастау;
ленталардың, тегістемелердің және иірімжіптердің үзілуін жою;
иіршікті, жұмысталған иірімжіптермен собықтарды алу, шарғыларды, тегістемемен иіршіктерді, таспамен ыдысты ауыстыру;
тозған ұсақ бөлшектерді (жүгірткілерді, білікшелерді, қалпақтарды) ауыстыру;
басу білікшелерін ауыстыру;
жинап алуды есепке алу жөніндегі алғашқы құжаттаманы толтыру;
иірімжіптің технологиялық пайдалану процесінің қалыпты жүру барысын қамтамасыз ететін жұмыс әдістерін орындау;
қызмет көрсететін машиналардың белгіленген бағытын сақтау;
иіру машинасының тегістеме рамасында (шөлмек орнында) тегістеменің біркелкілігін қамтамасыз ету;
температуралық режимді және су деңгейін, ыдыстағы қатынасты немесе эмульсияны сақтау;
қызмет көрсететін машинаны жинап алуға дайындау және оны жинап алынғаннан кейін іске қосу, машинаны жинап алуға және сабақтауға қатысу;
жинап алуды және патрондарды, шарғыларды немесе шөлмектерді дұрыс орнатуды бақылау;
жинап алуға есепке алу талонын толтыру;
қызмет көрсетілетін учаскеде жинап алуларды тарату;
ақау (орауы бойынша) собықтарды және ерекше иірімжіпті анықтау, оларға есепке алу талонын толтыру;
қызмет көрсететін машиналарды жөндеуден кейін қабылдауға қатысу;
жинап алуды таратуды, қалдықтарды түрлері бойынша жинау және оларды тапсыруды реттеу;
қызмет көрсететін жабдықты күту, орау, тарту, иіру, қоректендіру аймақтарын тазалау.
415. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтың құрылысын, оны күту және пайдалану ережесін, таспалардың, тегістемелердің, иірімжіптің түрлерін және сызықтық тығыздығын, шикізат, қосымша материалдар шығыны нормаларын, оларды тиімді пайдалану тәсілдерін;
иірімжіптің, таспаның, тегістеменің, шарғылардың, патрондардың (шөлмектердің), жүгіртпелердің сапасына қойылатын талаптарды, иірімжіптің үзілу себептерін және оларды болдырмау, жою тәсілдерін, ыдыстағы температуралық режимді;
бөгеттер мен жинап алуларды тарату тәсілдерін, жинап алулар уақытының ұзақтығын, жинап алынған иірімжіпке есепке алу талондарын толтыру тәртібін;
жинап алуларды түсіру, машиналарды сабақтау және қайта сабақтау тәртібін;
қызмет көрсететін жабдықты күту ережесін және кестесін.

84. Тарқатушы

Параграф 1. Тарқатушы, 1-разряд

416. Жұмыс сипаттамасы:
тарқатуға арналған жай құралдарда немесе қолмен тарқату: көп соңды тоқу машиналарымен кесілген, бүлінген иірімжіпті, жіптерді, бауларды және ызбаны, әртүрлі ызбаларды және бау жөргемдерін тарқату, олардың шеттерін шешу және байлау, ақау учаскелерін жою.
417. Білуге тиіс:
иірімжіпті тарқатуға арналған қарапайым құралдардың құрылысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
иірімжіптің (жіптің) түрлерін;
желілік тығыздығын, бұйымдардың ассортиментін;
ақау телімдерін жою ережесін.

Параграф 2. Тарқатушы, 2-разряд

418. Жұмыс сипаттамасы:
механикалық құралда шөлмектен иірімжіп қалдықтарын, тарқату машинасында – бауды және ызбаны тарқату.
шөлмектерде иірімжіп соңын жазып тегістеу және оларды бөлу.
иірімжіп қалдықтарын, бау жөргемдерін, ызбаларды тарқату және оларды бөлу.
иірімжіп қалдықтарын, бау жөргемдерін, ызбаларды шешу және олардың шеттерін байлау.
шөлмектермен ұршықты орнату және түсіру.
ақаулы шөлмектерді сұрыптау.
механикалық құралдан иірімжіп жөргемін түсіру.
иірімжіпті өлшеу, бөліп орналастыру және орау, ярлыктарды желімдеу.
тарату машиналарын тазалау және механикалық құралдарды сілку.
419. Білуге тиіс:
иірімжіпті тарқатуға арналған механикалық құралдардың, бауларды, ызбаларды тарқатуға арналған тарқату машиналарының құрылысын және пайдалану ережесін.

Параграф 3. Тарқатушы, 3-разряд

420. Жұмыс сипаттамасы:
ақауы бар иірімжіпті, жіптерді тарқату машиналарында ақауы бар телімдерін жоя отырып тарқату.
421. Білуге тиіс:
тарқату машиналарының құрылысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
ақауы бар телімдерді жою ережесін.

85. Қалдықтарды өңдеуші

Параграф 1. Қалдықтарды өңдеуші, 2-разряд

422. Жұмыс сипаттамасы:
зырылдауықтардағы, шеттерін жыртатын, шеттерін жұлатын, күлден тазалайтын, жұлатын, сілкетін және басқа да машиналардағы бумалардың, кесінділердің шеттерін, дөрекі терілерді, қалдықтардың барлық түрлерін жаймаға айналдырып өңдеу;
жүн және киіз өндірісінде – қалдықтарды майлау;
қалдықтарды өңдеудің барысын, үйінділерді жою және қызмет көрсететін машинаның жұмыс органдарынан жайма орауларын түсіруді бақылау;
қалдықтарды сұрыптау;
қызмет көрсететін машиналарға бөтен заттардың түсу жағдайларын болдырмау;
қызмет көрсететін машинаның, жеткізетін транспортерлердің және дабыл берушінің жұмысын бақылау;
өңделген қалдықтардың түрлері бойынша қаптарға қолмен толтыру немесе қап толтыратын машинамен және оларды белгіленген орынға тасымалдау;
талшықтарды престеу, бумаларға буып-тию;
таразыларда өлшеу;
бумаларға белгі қою;
қалдықтарды қызмет көрсететін машиналардың астынан алып тастау, оларды ыдысқа салу;
белгіленген кестеге сәйкес қызмет көрсететін машинаны күтіп-ұстау, машинаны тазалау және майлау;
қалдықтарды гидродинамикалық тәсілмен өңдеу кезінде – су беруді реттеу және оның циркуляциясын бақылау.
423. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, пайдалану ережесін және оны күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін қалдықтардың түрлерін;
сұрыптарын және қасиеттерін;
қалдықтарды өңдеу сапасына қойылатын талаптарды, қызмет көрсететін машинаны біркелкі сабақтау нормасын;
өңделетін қалдықтарды тасымалдағышқа төсеу ережесін;
қалдықтарды өңдеу тәсілдерін.

Параграф 2. Қалдықтарды өңдеуші, 3-разряд

424. Жұмыс сипаттамасы:
тегіс немесе тісті барабанмен коконды зырылдауықта одоноктан жібек жаймаларды (жайғақтарды) дайындау бойынша жұмыстарды жүргізу;
өңделуге түскен одоноктардың сапасын тексеру;
барабанға одоноктарды жіберу, оларды өңдейтін торға толтыру, қызмет көрсететін машинаны қосу, машинаның жұмысын бақылау және жайғақты дайындау уақытын анықтау, оны кесу және машинадан түсіру;
одоноктарды өңдейтін автомат желілерде жайғақтарды дайындау жұмысын жүргізу;
куколоктар мен қыл-қыбырларды жинау;
пілләні, зырылдауықтарды жөндеуден қабылдауға қатысу;
зырылдауықтың үйкелетін беттерін тазалау және майлау.
425. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машинаның құрылысын және оның механизмдерінің өзара әрекеттерін, зырылдауықта одоноктарды өңдеудің технологиялық режимін;
барабанға одоноктарды беру ережесін;
бір жайғақты дайындауға қажетті одоноктар порциясының саны;
қызмет көрсететін машинаны тазалау, майлау тәсілдері мен мезгілділігі.

86. Ракляшы

Параграф 1. Ракляшы

426. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті ракляшының басшылығымен баспа машиналарында маталарда, трикотаж және мата емес жаймаларда түсті суреттерді басу;
баспа машинасының арт жағын және алдын күту, үйкелетін беттерін майлау, машинаны бұзу, жинау және жұмысқа дайындауға қатысу;
суреттің үлгісін алуға, суретті және түрін ауыстыруға, кирзаны, шұғаны ауыстыруға және қосып тігуге, лапингті қысып-басуға қатысу;
матамен (жаймамен) роликтерді орнату, оны баспа машинасына салу, роликтерді ауыстыру;
баспа машинасына кіретін матаның, жайманың сапасын, матаның (жайманың) және астардың бағытын, жайылуын, басу процесін бақылау;
баспа машинасына ақауларымен (кертпелер, қатпарлар, бүгілген шеттер, арқаужіптің қисықтығы) матаның (жайманың) кіруін болдырмау;
кирза жуатын қондырғының және барлық механизмдердің, баспа машинасы құрылғысының жұмысын, матада (жаймада) басу сапасын бақылау;
үлгіні дұрыстау;
раклялардың түсірілуі, қайралуы және орнатылуы;
ыдыстарды бояудан тазарту, біліктерді және ракляларды жуу;
қызмет көрсететін жабдықты күтіп-ұстау.
427. Білуге тиіс:
баспа машинасының, кирза жуу қондырғысының құрылысын, күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
баспаға түсетін маталардың, трикотаж және беймата жаймалардың ассортиментін;
олардың баспаға жарамдылығы жағынан қойылатын талаптарды;
матаны баспа машинасына салу, сурет пен түрін ауыстыру және машинаны жұмысқа дайындау кезінде жинау, бұзу ережесін;
суреттің үлгісін жасау тәсілдерін;
лапингті қысып-басу, шұғаны қосып тігу және ауыстыру, кирзаны қосып тігу ережесін.
Өндіріс түрлері бойынша ракляшылардың тарифтік разрядтары:
Мақтақағаз: машинаның біліктігі - 1- 2-ші разряд;
машинаның біліктігі – 2 - 4 - 3-ші разряд;
машинаның біліктігі – 6 және жоғары - 4-ші разряд.
Жібек: машинаның біліктігі - 1-2 – 3-ші разряд;
машинаның біліктігі - 4 және жоғары – 4-ші разряд.
Жүн: машинаның біліктігі - 1-2 – 3-ші разряд;
машинаның біліктігі - 4 және жоғары – 4-ші разряд;
Ескерту. Түсті суреттерді трикотаж жаймаларда, клеенка немесе беймата материалдарда басу кезінде ракляшыларды тарифтеу жоғарыда көрсетілген разрядтар бойынша жайма немесе материалдар дайындалған жайма түріне сәйкес жүргізіледі, пленкалық материалдарда- жібек өндірісіне ұқсастандырып.

Параграф 2. Ракляшы

428. Жұмыс сипаттамасы:
баспа машиналарында маталарда, трикотаж және беймата жаймаларда, технологиялық процестің параметрлерін автоматты реттеумен басу желісіндегі кілем жаймасында түсті суреттерді басу;
басу машинасының, басу желісінің жарамдылығын және жұмысқа дайындығын тексеру;
матаның, мата емес, трикотаж, кілем жаймасының, баспа бояуларының сапасын және олардың ыдыстағы мөлшерін, қызмет көрсететін жабдықтың дұрыс сабақталғанын, баспа біліктерінің, кирза жуу құрылғысының, лапингтің жағдайын, баспа машинасының жұмысын, баспа желісіне кіретін машиналарды, механизмдерді және автоматты құрылғыларды бақылау;
суреттің үлгісін жасау;
қолданылатын бақылау-өлшеу приборларының жұмысын және көрсеткіштерін бақылау;
басу сапасын бақылау;
белгіленген режимге сәйкес раклялар қайрау;
баспа білігінің диаметріне байланысты раппорттық доңғалақ тістері санын есептеу;
үлгілерді сақиналарға желімдеу, үлгілерді қалпына келтіру және бақылау;
үлгіні басу және оны дұрыстағаннан кейін қарау;
баспа машинасын және баспа головкаларын бұзу және жинауға қатысу, жаңа суретпен біліктерді орналастыру;
тораптар мен механизмдердің жұмысын тексеру, баспа машиналары мен баспа желілерін жөндеу, бақылау және қызмет көрсету;
баспа машиналарының жұмыс істеулері мен тоқтап тұруларын есепке алуды жүргізу;
қызмет көрсететін жабдықты күтіп-ұстау.
429. Білуге тиіс:
баспа машиналарының және баспа желілерінің құрылысын, күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
маталар, жаймалар ассортиментін, приборларды және автоматты құрылғыларды пайдалану ережесін және басқару пультінде жұмыс істеу ережесін;
маталар және жаймалар сапасына қойылатын талаптарды, бояулардың түрлері мен қасиеттерін;
олардың шығыс нормаларын, нақыштың басылу сапасына әсерін;
біліктер мен үлгілер орналасуының тізбелілігін, суреттердің үлгісін алу тәсілдерін;
ракляларды қайрау, үлгілерді желімдеу ережесін;
басу сапасына қойылатын талаптарды, басу желісіне қызмет көрсету кезінде кілем жаймасын белгілі күйге жеткізу, жуу, кептірудің технологиялық режимін.
430. Орта кәсіптік білім талап етіледі.
Өндіріс түрлеріне байланысты ракляшылардың тарифтік разрядтары:
Мақтақағаз: машинаның біліктігі - 1 - 4-ші разряд;
машинаның біліктігі - 2- 4 – 5-ші разряд;
машинаның біліктігі - 6 және жоғары – 6-ші разряд.
Жібек: машинаның біліктігі - 1-2 - 5-ші разряд;
машинаның біліктігі - 4 және жоғары - 6-ші разряд.
Жүн: машинаның біліктігі - 1-2 - 5-ші разряд;
машинаның біліктігі - 4 және жоғары - 6-ші разряд;
машинаның біліктігі - технологиялық процесті автоматты реттеумен баспа желісі - 6-ші разряд.
Ескерту. Түсті суреттерді трикотаж жаймаларда, клеенка, мата емес материалдарда басу кезінде ракляшыларды тарифтеу жоғарыда көрсетілген разрядтар бойынша жайма немесе материалдар дайындалған жайма түріне сәйкес жүргізіледі, пленкалық материалдарда – жібек өндірісіне ұқсас етіп.

87. Түзетуші

Параграф 1. Түзетуші, 1-разряд

431. Жұмыс сипаттамасы:
иірімжіпті, табиғи жібекті, жібек шикізаты жөргемін қолмен немесе арнайы машинада, жайманы - түзеу ережесіне сәйкес қолмен түзеу;
түзеу кезінде ақауларды болдырмау;
жібек шикізаты жөргімінің тазалығын қарау;
түзетілген иірімжіп жөргемін, аршылмаған жібек жөргемін куфтаға куфтабілікті машинада тіге отырып жинау, оларды белгіленген орынға тасымалдау;
түзетілген матаны немесе жайманы, мата емес жайманы, куфталарды ыдысқа салу;
ақауы бар өнімді орамаға қайтару.
432. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын және оларды күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін матаның, иірімжіптің, жайманың ассортиментін, жібек шикізатының түсін, реңкін, иірімжіп жөргемдерін және жібек шикізаты жөргемдерін түзету ережесін;
түзеу бойынша жұмыс сапасына қойылатын талаптарды;
жібек шикізаты жөргемдерін куфталау ережесін.

Параграф 2. Түзетуші, 2-разряд

433. Жұмыс сипаттамасы:
түзету ережесіне сәйкес табиғи жібек жөргемдерін қолмен, мата немесе жаймаларды – қылтүзеушілерде түзеу;
өнім жөргемдерін партиялар және басқа да белгіленген белгілер бойынша таңдау;
матаны немесе жайманы қосып тігу, оларды қылтүзеушілерге салу;
түзеу барысын және сапасын бақылау;
қылтүзеушіні тазалау және майлау.
434. Білуге тиіс:
қылтүзеушінің құрылысын, түзеуге түскен маталардың және жайманың ассортиментін;
табиғи жібек жөргемдерін;
маталарды немесе жайманы түзеу ережесін.

88. Материалдар мен бұйымдарды кесуші

Параграф 1. Материалдар мен бұйымдарды кесуші, 1-разряд

435. Жұмыс сипаттамасы:
техникалық шарттарға және мемлекеттік стандарттарға сәйкес қолмен, кесу машинасында немесе құралдардың көмегімен материалдар мен бұйымдарды кесу бойынша жұмыстарды орындау;
кесілетін бұйымдардың түрлері және ассортименті бойынша сапасын тексеру;
үлгі бойынша картонды белгілеу;
кесілетін бұйымдардың шеттерін бекіту;
кесілетін материалдар мен бұйымдарды салу, өлшеу, домалату, белгілеу, тиеу және тасымалдау;
кесетін құралды қайрау.
436. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін кесу машиналары мен құралдарының әрекет принципін, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
кесілетін бұйымдардың ассортиментін, кесу ережесін;
материалдар мен бұйымдарды кесуге техникалық шарттар мен мемлекеттік стандарттар;
құралды қайрау тәсілдерін, карта мөлшерлерін.
437. Жұмыс үлгілері:
1) шашақты, лентаны, ызбаны, бауларды, жайманы, кесіндіні және киіз қиындыларын, маталарды орамалдарға, кілемдерге, көрпелерге және басқа да бұйымдарға кесу;
2) ластиктерді, жоғары трикотаждың жартылай біркелкі бұйымдарын бөлу;
3) терілердің батырмасын, шеттерін, аяқтарын, құлақтарын құйрықтарын кесу;
4) жайма тігістерін сөгу;
5) картаны кесу.

Параграф 2. Материалдар мен бұйымдарды кесуші, 2-разряд

438. Жұмыс сипаттамасы:
материалдар мен бұйымдарды кесу машиналарының, құралдардың көмегімен және қолмен, пілләларды – піллә кесетін шаңсыздандыратын агрегаттарда техникалық шарттарға және мемлекеттік стандарттарға сәйкес кесу және пішуге байланысты жұмыстарды орындау;
материалдарды, инструмент жиынтығын таңдап алу және оны жұмысталатын өнімнің мөлшеріне сәйкес орнату, шикізаттың, материалдар мен бұйымдардың сапасын тексеру;
автопрокладканың мөлшеріне байланысты тамбурлық тігісті жіппен бекіту;
конусты-балғалық киізді бас және дискант бойынша қалыңдығын тексере отырып белгілеу;
материалдарды машинаға салу, боялған желімді беру;
кесіндіні жұмысқа пайдалану кезінде – тігісті сөгу;
маталар мен таспаларды жаюды реттеу;
кесу процесін реттеу;
кесу сапасын бақылау;
қалдықтарды жою;
материалдар мен бұйымдарды түсіру, орналастыру, орау, өлшеу, белгі соғу және тасымалдау;
пышақтарды қайрау және түзеу;
пышақтарды қайраудан кейін алу және орнату;
қызмет көрсететін қондырғыны жөндеуден қабылдауға қатысу, оны тазалау және жуу, кесу машинасының үйкелетін бөліктерін майлау.
439. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналар мен агрегаттардың құрылысын, қызмет көрсететін машиналар, агрегаттар және құралдар механизмдерінің өзара әрекетін, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
бұйымдар ассортиментін, өңделетін пілләлардың түрлерін, кесілетін материалдардың, автопрокладкалардың сапасына қойылатын талаптарды, пішу, кесу, қолмен шабу әдістері мен ережесін;
кесілетін бұйымдарды дайындауға техникалық шарттар мен мемлекеттік стандарттарды, тамбур тігісінің жібін бекіту тәсілін;
пілләлар қоспасы компоненттерінің құрамын, қағаз жаймасын барабанға салу тәсілін;
өлшеу және қайрау құралының түрлерін;
оны қайраудың тәсілін және мезгілділігін, орнату ережесін.
440. Жұмыс үлгілері:
1) жоғары білікті материалдар мен бұйымдарды кесушінің басшылығымен арнаулы матаны, қағазды, қағаз таспасын, синельканы, беймата жайманы, таспалық жайманы, шұлық өндірісінің қалдықтарын кесу;
2) түкті матаны, зімпара қағазды, терілерді, піллә және олардың қалдықтарын, ватниктерді, автопрокладкаларды кесу - өз бетімен кесу процесін жүргізу;
3) талшықты шабу;
4) түгі кесілетін маталардың түкті арқаужіп жіптерін кесу;
5) техникалық киіз бөлшектерді пішу;
6) бас киімдер шеттерін, киіз дөңгелектерді, киіз аяқ киімнің қонышын, конустық-балғалық киізді, терілердің беттерін кесу.

Параграф 3. Материалдар мен бұйымдарды кесуші, 3-разряд

441. Жұмыс сипаттамасы:
арнайы кесу және дискі кесу машиналарында материалдар мен бұйымдарды кесу бойынша жұмыстарды орындау;
материалдар мен бұйымдарды алу және оларды тасымалдау;
эмульсияны дайындау және эмульсия қондырғысының жұмысын бақылау;
материалдар мен бұйымдардың сапасын тексеру;
кесетін пышақтарды таратуды орнату;
құрал жиынтықтарын таңдау;
қызмет көрсететін машиналарды жөндеу және сабақтау, құралды ауыстыру;
кесетін құралдың жағдайын және қызмет көрсететін машинаның автоматты механизмінің жұмысын бақылау;
матаны қосып тігу және салу;
дискілік пышақты қайрау және түзеу;
пішілген бұйымдардың сапасын және мөлшерлерін бақылау;
кесілетін материалдар мен бұйымдарды белгіленген тәртіппен түсіру, тасымалдау және тапсыру;
қызмет көрсететін машиналарды жуу және үйкелетін беттерін майлау;
берілген суретті әр түріне байланысты жеке-жеке телімдерге бөлу және үлгіден қағазға немесе картаға түсіру;
түсірілген суретке сәйкес қағазды, картонды кесу және суретті матаға ауыстыру тәртібін белгілеу;
трафареттердегі бақылау нүктелерін анықтау;
суретті матаға түсіру;
трафареттерде байқалған ақауларды жою.
442. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
оны сабақтау, кесу құралын таратуды реттеу ережесін;
материалдардың оларды кесу машиналарында кесу кезіндегі қасиеттерін, өңделетін шикізаттың желілік тығыздығының түрлері;
түстері бойынша сипаттамасын, эмульсияның рецептурасын, оның шығын нормасын, полиуретан жіптерінің метражы бойынша қайықтарды таңдау, жартылай фабрикаттың көлемді салмағын, таспалардың беттерін бекітудің технологиялық процесінің нормативтерін;
маталарды қосып тігу ережесін;
дискі кесу машиналарына қызмет көрсетуде иірімжіп, кілемдер;
мата ассортиментін ауыстыру кезінде пышақтарды ауыстыру және қайрау тәсілдерін;
өнім сапасына қойылатын талаптарды, кесілетін бұйымдардың ассортиментін, мөлшерін, мақсатын, боялған желімнің қасиеттері мен мақсаты, трафареттерді дайындау технологиясын;
трафареттерді матаға салу тізбесін;
трафареттерді дайындауға қолданылатын материалдардың қасиеттерін, суретті түстері бойынша бөлу;
үлгіден суретті аудару әдістерін;
трафаретті пайдалану ережесін және оның сапасын анықтау бойынша нұсқаманы.
443. Жұмыс үлгілері:
1) жоғары білікті материалдар мен бұйымдарды кесушінің басшылығымен қағаз таспаны, түкбілікті маталардың түкті арқаужіп жіптерін, таспалық жайманы, синельканы, жіпте эластомерлік пласты, таспа жаймаларды, орамалдарды, бөкебайларды, үшкіл орамалдарды, арнаулы матаны, көрпені, кілемдерді және кілем бұйымдарын, дөңгелек трикотажды машиналардан жайманы кесу, жіпте полиуретанды кесу процесін өз бетімен жүргізу;
2) рулон жаймасын, түгін кесу;
3) мата емес жаймалардан сүтті сүзгілерді кесу және ультрадыбысты дәнекерлеу;
4) жоғары білікті материалдар мен бұйымдар кесушінің басшылығымен маталарға ірі қалыптағы өсімдік өрнекті көркем сурет салу үшін трафареттерді ойып кесу;
5) әртүрлі конфигурациядағы, фактурадағы және мөлшердегі техникалық киіз пластиналар мен таспаларды пішу;
6) киіз ажарланған дөңгелектерді кесу.

Параграф 4. Материалдар мен бұйымдарды кесуші, 4-разряд

444. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес жоғары өнімді кесу машинасында қос жайма түгін кесу бойынша жұмыстарды орындау;
«Контакт» түріндегі күршелік таспада ілмекті кесу;
жаймаларды алу және оларды тасымалдау;
алынған жайманың сапасын тексеру;
құрал жиынтықтарын таңдау;
кесетін пышақты және абразивті құралды орнату;
кесу машинасының шаршысын ажырату;
қызмет көрсететін машиналарды жөндеу және сабақтау, кесу және қайрау құралын ауыстыру;
жайманы қосып тігу;
кесілетін жаймалар түгінің биіктігін арнайы приборлардың көмегімен реттеу;
қызмет көрсететін жабдықтың, реттейтін құрылғының, бақылау-өлшеу приборларының жұмысын, тауарды кесу, желімдеу сапасын, қос жайманың қалыңдығын, пышақты салу тереңдігін, бағытталған планкалар арасының қашықтығын бақылау;
кесілген жайманы кесу, түсіру және тасымалдау, қорапшаларды және каулдерді ауыстыру;
қызмет көрсететін қондырғыны жөндеуден қабылдауға қатысу;
шебердің көмекшісіне пышақты және тегістеу дөңгелектерін ауыстыру кезінде көмек көрсету;
маталарға ұсақ өсімдік, геометриялық немесе сюжетті орнаментпен көп түсті көркем суретті салу үшін трафареттерді ойып кесу;
берілген суретті әр түсі бойынша жеке телімдерге бөлу және үлгіден қағазға немесе картонға ауыстыру;
жалпы суретте барлық түстерді сиғызу үшін трафареттердегі бақылау нүктелерін анықтау;
трафареттерде анықталған ақауларды жою, белгіленген тәртіпте орындалған жұмысты тапсыру.
445. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының, қолданылатын приборлар мен реттеуші құрылғылардың құрылысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
негізгі механизмдердің өзара әрекеттерін, қызмет көрсететін қондырғыны сабақтау тәсілін;
кесу және абрақұралды реттеу және кесу машинасының шаршысын ажырату ережесін;
кесілетін жаймаларда түк биіктігін реттеу тәсілін, тауарды жаю шамасын, желімнің маркасын және олардың сипаттамаларын, жайманы желімдеу ережесін және қасиеттерін;
өңделетін шикізаттың түрлері, желілік тығыздығы, түстері бойынша сипаттамасын, жартылай фабрикаттың көлемді салмағы, матаны қосып тігу ережесін;
пышақты ауыстыру және қайрау тәсілдерін, өнімнің сапасына және ассортиментіне қойылатын талаптарды, кесілетін трафареттерді дайындау технологиясын;
суреттерді түстері бойынша бөлу, суретті үлгіден қағазға немесе картонға ауыстыру әдістерін;
түстердің бір-біріне сәйкес келуі үшін әр трафаретте бақылау нүктелерін анықтау тәртібін;
трафареттерді қолдану ережесін және олардың сапасын анықтау бойынша нұсқаманы.

89. Технологиялық жабдықты жөндеуші

Параграф 1. Технологиялық жабдықты жөндеуші, 1-разряд

446. Жұмыс сипаттамасы:
тоқыма станоктарының айналдыру машинасының мүйізшелерін, ламельді приборлардағы ламельдер мен рейкаларын жөндеу;
материалдарды дайындау;
тозған барашкаларды, рейкаларды, ламельдерді шешу және ауыстыру;
ламельді приборларды матаның артикулдері және станоктардың түрлері бойынша таңдау;
майысқан рейкаларды түзеу;
белгіленген орында жөнделген ламельдік приборларды, мүйізшелерді тазалау және тапсыру.
447. Білуге тиіс:
мүйізшелердің түрлерін және мөлшерлерін, барашкаларға қолданылатын сымдардың диаметрін;
иірімжіптің, арқаужіптің желілік тығыздығының түрлері бойынша ламельдің нөмірін;
тиісті артикулдерге арналған прибор ламелінің саны, ламельдерді, рейкаларды, пайкаларды түзеу немесе барашкаларды бекіту әдістерін, сымның, мүйізшенің және ламельдің сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Технологиялық жабдықты жөндеуші, 2-разряд

448. Жұмыс сипаттамасы:
таспалық, тарақпен тарайтын, зығыр тарайтын, біркелкілейтін машиналар мен иіру және айналдыру өндірісінің машиналарына, тоқыма станоктарына арналған технологиялық қондырғыларды жөндеу, жұмыс орнына бөлшектер мен тораптарды тасымалдау;
жөндеуге арналған материалдарды дайындау;
жөнделетін жабдықты тазалау, бұзу, жинау;
бүлінген бөлшектерді дұрыстау, ауыстыру, дәнекерлеу, желімдеу және технологиялық қондырғыны жөндеуге байланысты басқа да жұмыстарды орындау;
жөнделген қондырғыны белгіленген орынға тасымалдау.
449. Білуге тиіс:
тарақтардың, инелердің, планкалардың, қысқыштардың, тісті таспаның және ағаш планкалық гарнитураның сұрыптамасын, осы бұйымдарға ремиз;
мемлекеттік стандарттарды, ремиздің, біліктердің, тазарту құралдарының, тарақтардың сапасына қойылатын негізгі талаптарды, оларды пайдаланудың шарттарын, инелерді, таздарды, біліктерді бумаларды жөндеу және планкаларда жаңа галдерді бекіту тәсілдерін;
маталар ассортиментін дайындауға арналған тоқыма приборындағы галдер, ремиздер санын есептеуді;
технологиялық қондырғының істен шығу себептерін және оларды жою тәсілдерін;
жөндеуге қолданылатын материалдардың қасиеттерін;
материалдардың және жеке бөлшектердің шығын нормаларын;
технологиялық қондырғыны дәнекерлеу, желімдеу және дайындау тәсілдерін.
450. Жұмыс үлгілері:
1) таздардың, қысу біліктерінің түптерін дайындау;
2) галдерді, тарақтарды, инелерді, қалыптарды, күршектерді, планкаларды, ремизді түзеу, тегістеу, ауыстыру;
3) инелерді тарақ планкаларына дәнекерлеу, желімдеу;
4) жайпақ тарақтарды, тарақ планкаларын, тісті таспаларды, ремизді, таздарды, қысу біліктерін, муфталарды, тазарту құралдарын жөндеу (күрделі емес);
5) қысу біліктерін, тазарту құралдарын әртүрлі материалдармен желімдеу.

Параграф 3. Технологиялық жабдықты жөндеуші, 3-разряд

451. Жұмыс сипаттамасы:
таспалық, үтіктеу, тарақпен тарау, тегістеу, иіру, айналдыру, арқау шыбық өткізетін, тоқу, ине өткізетін қондырғылардың технологиялық жабдығын жөндеу;
тораптар мен бөлшектерді жұмыс орнына тасымалдау;
жұмыс беттерін тазалау;
бұзылған бөлшектерді және жеке тораптарды ауыстыру; бұрғылау, қашау, вулканизация, күйдіру, желімдеу, тесу, эмульсиялау, лактау, жапсыру, смола жағу, түзету, тегістеу, инелерді жинау, қорғасын-қалайы қоспаларын дәнекерлеу, смола құю, технологиялық қондырғының әртүрлі бөлшектерін және бөліктерін қалпына келтіру бойынша жұмыстарды орындау;
шаш бумаларынан тазарту щеткаларын жинау және қосып байлау;
желім құрамаларын қайнату;
саптың өлшемін, диаметрін және тығыздығын, иненің еңкею бұрышын, үлгілерді, өлшеу приборларын қолданумен берданың нөмірін және есептеуін сақтау;
бақылау станогында дөңгелек тарақтың сегменттерін, біліктер мен арқау орағыш ұршықтың дұрыс айналуын, біліктер мен арқау орағыш ұршықтардағы дискілердің, хомуттардың, фланецтердің және болттардың параллельдігін тексеру;
жөнделген және жаңа шөлмектердің сапасын бақылау;
жөнделген қондырғыны белгіленген тәртіпте тапсыру;
қызмет көрсететін станоктар мен құралдарды тазалау.
452. Білуге тиіс:
батандарды, бердтарды, тарақтарды, шөлмектерді, қайықтарды, торлы тоқымаға арналған ремизді, біліктер мен арқау орағыш ұршықтарды жөндеу тәсілдерін, инелердің планкаларда орналасу ережесін;
инелердің орналасу тығыздығын, инелердің түрлері мен нөмірлерін, тарақ планкаларын, дөңгелек тарақ сегменттерін және тісті таспаларды түсіру және бекіту тәртібін;
батандардың түрлері мен конструкциясын, жібек ремиздерді, щеткаларды байлау және эмульсиялау, әртүрлі бөлшектерді, желімделетін құрамаларды бекіту тәсілдерін, қайықтарды таңдау ережесін;
батан, тарақтар бөлшектерін желімдеу, щеткаларды байлау, дәнекерлеу, қайық бөлшектерін ауыстыру және бекіту тәсілдерін;
матаның тиісті артикулі үшін берда нөмірі мен есебін, қызмет көрсететін станоктардың бердын, батандарын, қайықтарын, біліктерін және арқау орағыш ұршықтарын пайдалану ережесін;
қолданылатын үлгілерді, құралдарды пайдалану ережесін, материалдар шығыны нормаларын;
дайындалған және жөнделген технологиялық қондырғының және жеке бөлшектер мен құралдардың сапасына қойылатын техникалық талаптарды, қызмет көрсететін станоктар бердының, батандарының және шарғыларының саңылауларының себептерін және оларды болдырмау тәсілдерін.
453. Жұмыс үлгілері:
1) инелерді, жайпақ және дөңгелек тарақтарды, тарақ планкаларын, тазарту щеткаларын, ине қабын және ине тақтасын, қысу біліктерін, тоқыма арқау орағыш ұршықтарын және арқау шыбық біліктерін, батандарды (ішінара), бердты, қайықтарды, торлы тоқыма үшін ремизді, шөлмекті, ағаш планкалы гарнитураны, тазарту құралдарын жөндеу және қалпына келтіру;
2) қызмет көрсететін станоктар мен машиналардың ағаш бөліктерінің, батанның күрделі емес бөлшектерін дайындау: тарақтарды, ине қабын, ине тақталарын, қысу біліктерін, жібек ремизін, шөлмекті, бердты, батан бөлшектерін, тазарту құралдарын дәнекерлеу, желімдеу, күйдіру, смола жағу, вулканизация, эмульсиялау, лактау;
3) торлы тоқыма үшін жібек ремизді, басқа есеп бойынша жұмыстар үшін бердты, тазарту жүйелерін байлау, қайта жасау;
4) ағаш, эбонитті, резеңке және басқа да материалдардан біліктерді, дискілерді, жабылғыларды, сапты аяқтарды, батанның бөлшектерін, қайықтарды бұрғылау, қашау, тесу, тегістеу;
5) инелерді жинау, тарақтарды дәнекерлеу және құю.

Параграф 4. Технологиялық жабдықты жөндеуші, 4-разряд

454. Жұмыс сипаттамасы:
таспалық, зығыр тараушы, тарақпен тараушы, тоқыма жабдығына арналған технологиялық қондырғыны жөндеу;
кейбір бөлшектерді сызбалар және үлгілер бойынша дайындау;
қызмет көрсететін қондырғы бөлшектерінің беттерін қалпына келтіру бойынша жұмыстарды орындау;
бақылау және өлшеу құралын қолданумен технологиялық қондырғыны жөндеу сапасын бақылау;
жөндеуге пайдаланылатын қондырғылар мен құралды жөндеу және күйіне келтіру;
желімдеуші құрамалар мен мастиктерді құрастыру және дайындау;
қолданылатын қондырғыны тазалау.
455. Білуге тиіс:
технологиялық қондырғыны жөндеу кезінде қолданылатын станоктар мен құралдардың құрылысын және мақсатын, оларды күтіп-ұстау ережесін;
технологиялық қондырғының бөлшектерін, тораптарын жөндеу және дайындау тәсілдерін;
арнайы желімдейтін құрамалар мен мастиктерді желімдеу;
пішу, жаю, орау, тегістеу, дайындау тәсілдерін, қолданылатын материалдардың қасиеттерін;
оларға қойылатын техникалық талаптарды;
технологиялық қондырғының жеке түрлерінің жөндеу сапасына қойылатын талаптарды;
технологиялық қондырғыны пайдалану және сақтау ережесін.
456. Жұмыс үлгілері:
1) батандарды, торлы тоқымаға арналған бердты, пневматикалық тоқу станоктарына арналған вальяндар мен қысу валиктерін, тарақтарды, тарақ планкаларын, тісті гарнитураларды, үлгілерді, кептіретін жеңдерді жөндеу;
2) піллә айналдыру автоматтарында қоректендірушілер мен ұстаушылар тораптарын жөндеу және қалпына келтіру;
3) кептіру жеңдеріне арналған белбеулерді, шкивтерді, шайбаларды дайындау;
4) бөлу белбеушелерін ұзындығы бойынша таңдау және жинақтау: белбеушелерді ұзарту приборында белгілі ұзындыққа дейін ұзарту, ұзындығы бойынша тегістеу және ұзартудан кейін қайта желімдеу, бөлу белбеушелерін маймен майлау, кедір-бұдырлау, белбеушелерді қызмет көрсететін аппаратты жөндеу кезінде жекелеп ауыстыру;
5) батан бөлшектерін, қысу біліктерін, тазарту құралдарын дайындау;
6) вальяндарды, қысу пневматикалық тоқыма станоктарының біліктерін, қысу біліктерін және тазарту құралдарын, тарақтарды тарту, жаю, желімдеу, тегістеу.

Параграф 5. Технологиялық жабдықты жөндеуші, 5-разряд

457. Жұмыс сипаттамасы:
барлық жүйелі тоқыма станоктарына арналған жаңа батандарды сызбалар мен үлгілер бойынша дайындау;
батандарды жинау, оларды тоқыма станоктарына орнату және қалпына келтіру;
өлшеу құралы мен үлгілерді қолданумен тоқыма станоктарында батандарды тексеру;
рапирлық тоқыма станоктарына арналған рапирді жөндеу және қалпына келтіру, жарамсыз бөлшектерді ауыстыру, рапирді реттеу;
қабырғада рапирді бұзу және жинау;
рапирдің шетін қайрау және тегістеу;
жөнделген рапирді қажетті қысымда тексеру, рапирді тоқыма станогына орнату;
қабырғадағы жаңа рапирлерді тексеру және қалпына келтіру және оларды тоқыма станогына орнатуға дайындау.
458. Білуге тиіс:
батандар, рапирлер түрлері мен конструкциясын, батандар бөлшектерінің сызбалары мен эскиздерін, батандарды, рапирлерді дайындау, жөндеу, орнату ережесін;
тоқыма станоктарындағы батандарды, қабырғадағы рапирлерді тексеру тәсілдерін;
батандарды, рапирлерді және олардың жеке бөлшектерін жөндеу сапасына қойылатын талаптарды;
әртүрлі ағаш түрлерінің қасиеттерін, батандардың және рапирлердің бұзылу себептерін;
рапирлерді, батандарды дайындау және қалпына келтіруге арналған құралдың мақсатын, оларды пайдалану ережесін.
459. Жұмыс үлгілері:
1) автоматты тоқыма станоктарына арналған иіру камераларын, кареталарын жөндеу.

90. Дайын өнімді жаңғыртушы

Параграф 1. Дайын өнімді жаңғыртушы, 2-разряд

460. Жұмыс сипаттамасы:
күрделі емес тоқылған, бір түсті немесе күрделі емес екі-үш түсті суретпен маталарды, мата емес материалдарды, қатты және дайын тегіс шұлық-ұйық, биялай бұйымдарын (капроннан басқа) қолмен жаңғырту;
материалдарды түрлері мен түстері бойынша жаңғыртуға дайындау;
тоқыманы және суретті жаңғырту кезінде қалпына келтіру;
созылуларды, ілмектің босануын және бұзылуларды жою;
қажет болғанда жіптерді, ілмектерді, түйіндер мен қалыңдау жағын соңынан бастап тазалау;
жаңғыртылған маталарды және бұйымдарды тасымалдау.
461. Білуге тиіс:
жаңғыртылатын маталар мен бұйымдар ассортиментін;
тоқыма түрлерін, жаңғырту ережесін;
жаңғыртылған өнімнің сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Дайын өнімді жаңғыртушы, 3-разряд

462. Жұмыс сипаттамасы:
күрделі тоқыма маталарды, ірі көп түсті суретпен маталарды, күрделі емес суретпен кілемдер мен кілем бұйымдарын, гарнитурлық және саржа тоқымасы техникалық шұғасын, тегіс трикотаж жаймасын және іш киім бұйымдарын, капрон шұлық-ұйық және биялай бұйымдарын қолмен жаңғырту;
раппортты жаңғырту кезінде тоқыманы немесе суретті қалпына келтіру;
түрлері мен түстері бойынша жаңғыртуға арналған иірімжіпті таңдау;
созылуларды, ілмектің босануын және бұзылуларды жою;
жуан және жіңішке жіптерді тоқыма суретін сақтаумен ауыстыру;
жаңғыртылған маталарды және бұйымдарды тасымалдау.
463. Білуге тиіс:
жаңғыртылатын маталар, кілемдер, трикотаж жаймалар, техникалық шұғалар, бұйымдар ассортиментін;
тоқыма түрлерін, тоқыма және сурет раппортын, жаңғырту ережесін;
жаңғыртылған өнімнің сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Дайын өнімді жаңғыртушы, 4-разряд

464. Жұмыс сипаттамасы:
ұсақ мәнерлі және жаккарда маталарын, жаккарда тоқымалы күрделі көп түсті суретпен кілемдерді және кілем бұйымдарын, суретті және жаккарда трикотаж жаймасын, суретті іш киім және биялай бұйымдарын, купондарды және жоғары трикотаж бұйымдарының барлық түрлерін, жасанды теріні, ине өтетін техникалық шұғаларға арналған каркастық матаны қолмен жаңғырту;
тоқыма және сурет раппортын қалпына келтіру;
жаңғырту үшін жіптерді түрлері мен түстеріне қарай бөлу;
созылуларды, ілмектің босануын және бұзылуларды жою;
жаңғыртылған маталарды және бұйымдарды тасымалдау.
465. Білуге тиіс:
жаңғыртылатын маталардың, кілемдердің, кілем және трикотаж бұйымдарының ассортиментін;
ұсақ мәнерлі және жаккарда тоқымаларының түрлерін;
тоқыма және сурет раппортын;
иірімжіп түрлері мен түстерін, жаңғырту ережесін;
жаңғыртылған өнімнің сапасына қойылатын талаптарды.

91. Өнімді өткізуші

Параграф 1. Өнімді өткізуші, 3-разряд

466. Жұмыс сипаттамасы:
матаның, жартылай фабрикаттың және дайын өнімнің партиясын түрлеріне, артикулдеріне, суреттеріне, фактураларына қарай қоймаға тапсыру және қабылдау;
қағаз жазбалардың көшірмелерінің дұрыстығын бақылау;
ярлыкта бар барлық белгілерді фактураға толтыру;
кесінділердің, пашкелердің және бұйымдардың санын есептеу, қабылданған өнімге тиісті құжаттаманы ресімдеу;
бұйымдарды, түрлеріне, артикулдеріне және өлшемдеріне қарай пашкеге буып байлау;
фактураға белгі соғу;
есептілікті белгіленген қалыпта жүргізу;
дайын өнімді тасымалдау және орналастыру;
контейнерлерге тиеген кезде – контейнерлерді қағазбен, киізбен немесе басқа да материалдармен жабу және желімдеу;
дайын өнімді дайындалған контейнерлерге орналастыру;
тиелген контейнерлерге, теңдерге, кілем өнімдеріне пломбы салу;
материалдық рұқсат қағазын ресімдеу.
467. Білуге тиіс:
дайын өнімді қабылдау және тапсыру нұсқамасын, дайын өнімнің ассортиментін;
оның сұрыптары, түрлері және суреттері бойынша айырмашылықтарын, партиялық карталарды, нарядтарды, фактураларды және белгіленген формадағы есептілікті толтыру және ресімдеу ережесін;
матаны шығу базасына тапсыру нұсқамасын;
контейнерлерді дайындау және пломбы салу ережесін.

92. Салушы

Параграф 1. Салушы, 2-разряд

468. Жұмыс сипаттамасы:
матаны, мата емес жаймаларды және бұйымдарды мемлекеттік стандарттар талаптарына сәйкес жөндеп салу;
дайын өнімді байлау, орап тігу және бандерольді орау, қағазға орау немесе артикулдері, өлшемдері, сұрыптарына қарай қорапқа салу, буманың тауарлық түрін қамтамасыз ету;
ярлықтарды толтыру, кесіндінің өлшемін немесе бұйымдардың санын тексеру, жазба қағаз тігу, пломбы салу және қажетті жазбаларды жүргізу;
Дайын өнімді тасымалдау;
тоқыма дара бұйымдарды (орамалдарды, сүлгілерді, көрпелерді) салған кезде – белгіленген сұрыпсыз бұйымдарды кесіп алып алу, фасонды бүлісті, көйлекке арналған бархатты – арнайы рамкаға салу;
қосарлап тігілген шұлық-ұйық және биялай өнімдерін конвертке салу.
469. Білуге тиіс:
маталар, мата емес жаймалар, бұйымдар ассортиментін;
дайын өнімді салу;
орау және белгілеу ережесін.

Параграф 2. Салушы, 3-разряд

470. Жұмыс сипаттамасы:
мақта-қағаз, жібек және жүн матаны, пледтерді, көрпелерді салу және мемлекеттік стандарттар талаптарына сәйкес жеке орау;
кесінділерге деректер толтыру, кесіндіге картон, жазба қағаз немесе ярлық салу, кесіндідегі матаның шеттерін жіппен қосып тігу;
мата кесінділерін шеті бойынша қосып тігу, ярлыкты бекіту, кесіндіге пломбы салу, ярлыкты толтыру, артикулдері, өлшемдері, сұрыптары бойынша байлау, қағазға орау, буманың тауарлық түрін қамтамасыз ету;
матаны тасымалдау;
қағаз жазба деректерінің матаның соңына сәйкестігін тексеру.
471. Білуге тиіс:
маталар ассортиментін, салу және орау ережесін;
арнайы мақсаттағы матаны ресімдеу;
матаны белгілеудің мемлекеттік стандарттарын.

93. Талшықты араластырушы

Параграф 1. Талшықты араластырушы, 2-разряд

472. Жұмыс сипаттамасы:
араластыру, таспа жасайтын агрегаттардың араластыру құрылғысында, механикаландырылған қоспа қондырғысында, машиналарында, қоректендіруші-араластырушыларда, теңді бөлушіде, лабаздарда және қолмен технологиялық режимге сәйкес табиғи немесе химиялық талшықтың бірнеше түрлерін араластыру;
тапсырылған қатынаста шикізатты өлшеу;
майланған механизмді эмульсиямен толтыру және оның деңгейін реттеу;
қопсытылған мақтаны қанықтыруға жіберу;
қоспа компоненттерін белгілі жүйедегі қабат-қабатпен аумақ бірлігіне салмақ бойынша біркелкі орналастырумен және эмульсияның шығын нормалары бойынша жаю;
қоспаны торға жаю;
қоспаны түту машинасында түту;
араластыру процесін, араластыру құрылғысының жағдайын және жұмысын бақылау;
эмульсияны беруді реттеу;
шикізат пен эмульсияны белгіленген орынға тасымалдау;
орау материалын тапсыру;
қызмет көрсететін қондырғыны және жұмыс орнын күтіп-ұстау және тазалау.
473. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын және оны күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін талшықтың түрлері мен нөмірін, қоспалардың құрамын, қоспаларды араластыру және майлау ережесін;
майлайтын эмульсияның құрамын және шығын нормасын, талшықты араластыру торларына жаю ережесін.

Параграф 2. Талшықты араластырушы, 3-разряд

474. Жұмыс сипаттамасы:
қопсыту-түту, араластыру, таспа жасайтын агрегаттардың араластыру құрылғысында, механикаландырылған қондырғыларда, қоспа машиналарында, лабаздарда және қолмен технологиялық режимге сәйкес табиғи немесе химиялық талшықтың бірнеше түрлерін араластыру;
шикізатты қоспа рецептурасына сәйкес қабылдау;
талшықты, обратты араластыру торына беру және жаю;
қызмет көрсететін машиналарға талшықты біркелкі салу;
шикізаттың және рецепт бойынша дайындалған эмульсияның сапасын тексеру;
белгіленген мөлшерлерді және қоспа компоненттерін араластыру тәртібін сақтау;
қоспаны араластыру және майлау сапасын бақылау;
талшықты есепке алуды жүргізу;
қалдықтарды түрлеріне қарай жинау және бөлу және оларды тасымалдау;
қызмет көрсететін жабдықты күту, үйкелетін беттерін тазалау және майлау.
475. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын және пайдалану ережесін және оны күтіп-ұстау;
өңделетін талшықтың қасиеттерін, шикізаттың және қоспаның сапасына қойылатын талаптарды, шикізатты қабылдау және салу, араластыру және майлау ережесін;
қоспалардың құрамын, эмульсия шығыны нормаларын;
алғашқы есепке алу тәртібін.

94. Шикізатты, материалдар мен бұйымдарды сұрыптаушы

Параграф 1. Шикізатты, материалдар мен бұйымдарды сұрыптаушы, 1-разряд

476. Жұмыс сипаттамасы:
өлшенетін қиындыны, шұлық өндірісінің қалдықтарын артикулдеріне, өлшемдеріне, талшық түрлеріне түстері мен дайындалу тәсілдеріне қарай сұрыптау, қалдықтарды түрлері бойынша, шөлмектерді, біліктерді, патрондарды, ыдыстарды түрлері мен өлшемдеріне қарай иірімжіптің қалдықтарынан тазалаумен және жарамсыздарды алып тастаумен бөлу, бөгде қоспаларды алып тастау;
қиындыны белгілі өлшемдегі бөліктерге кесу;
жуылған жүнді белгіленген белгілеріне байланысты бөлу;
қиындыны өлшеумен және белгілеумен қаптарға салу;
сұрыпталған қиындыны, материалдарды, шөлмектерді, біліктерді, патрондарды белгіленген орынға тасымалдау;
жүнді лабазда тегістеу және тығыздау;
трафареттерде жүннің сұрыбын жазу;
лабаздарды тазалау.
477. Білуге тиіс:
талшықтың ассортиментін, артикулін, өлшемін, түрін, қиындыны сұрыптау және бөлу, майлау және орау;
трафареттерде жазу тәртібі.

Параграф 2. Шикізатты, материалдар

мен бұйымдарды сұрыптаушы, 2-разряд

478. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті шикізаттарды, материалдарды және бұйымдарды сұрыптаушының басшылығымен мемлекеттік стандарттар мен эталондарға сәйкес иірімжіпті, матаны, тегіс шұлық-ұйық бұйымдарын, өлшенетін қиындыны, ине-платиналық бұйымдарды, мата емес және трикотаж жаймаларды, иірімжіппен металл шөлмектерді, терілерді, ыдыстардың барлық түрлерін артикулдері, түстері, түрлері, ұсақ бедерлеріне, реңктеріне, сұрыптарына, суреттеріне, позицияларына, сапасына және басқа да белгілеріне байланысты сұрыптау;
орау ақаулары бойынша сұрыптау және иірімжіппен иіршекті экспортқа шығару үшін және ішкі тұтынушылар үшін орау;
терілерді, жүннің қалдықтарын түрлеріне, түстеріне, кірлігіне, мақсатына қарай сұрыптау және партияларға бөлу;
таңдау машинасында аздап көтерумен қылмағандарды және мездраларды таңдау;
жүнді, түбітті қолмен жұлу, оларды таңдау машинасының бункеріне салу;
процесс барысын, таңдау режимін, пневматикалық жүйенің жұмысын бақылау;
жүнді жууға жіберуге қатысу;
сұрыпталған шикізатты, материалдар мен бұйымдарды бақылай тексеру;
ақаулармен собықты таңдау және қайта айналуға жіберу;
үйінділерді, қаптарды шешу;
сұрыпталған жүнді лабаздарға қабылдау;
жүннің сұрыбын жазу;
құралда шұлық-ұйық бұйымдарын айналдыру;
өнімді және шикізатты жұмыс орнына тасымалдау;
сұрыптау сапасын бақылау;
ярлыктарды толтыру, желімдеу немесе тігу;
сұрыпталған өнімді есепке алу, орау және тапсыру;
лабаздарды тазалау;
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау.
479. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының, тасымалдаудың пневматикалық жүйесінің құрылысын және пайдалану ережесін және оны реттеу тәсілдерін;
маталар, мата емес және трикотаж жаймаларының ассортиментін, түрлері, түстері, сұрыптары, суреттері, сериялары және мақсаттары бойынша сұрыптау белгілерін, өлшенетін қиындыны, терілерді кесінділерге салу ережесін;
жүн бетінің кірлену түрлерін;
ярлыктарды толтыру және сұрыптауды есепке алуды жүргізу ережесін, сұрыптау және ақауларын жою бойынша нұсқаманы, ақауы бар өнімді таңдап алу тәртібін;
шұлық-ұйық бұйымдарының артикулдерін және өлшемдерін, өнімнің сапасына қойылатын талаптарды;
ине-платиналық бұйымның позициясы және сапасын, қалдықтарды бөлу ережесін;
кластары және шөлмектің фланецтері арасындағы жары шамасы бойынша шөлмектерді.

Параграф 3. Шикізатты, материалдар мен бұйымдарды сұрыптаушы, 3-разряд

480. Жұмыс сипаттамасы:
қысқа зығыр және кендір талшықты және қыл-қыбырды, қоян және үй қояны терілерін нөмірі, сапасы, сұрыбы, ұзындығы, түсі, артикулдері, өлшемдері және өзге де белгілері бойынша сұрыптау, пілләларды – қаттылығы және қабығының ақаулары бойынша, өзінен біліктілігі жоғары шикізаттарды, материалдар мен бұйымдарды сұрыптаушының басшылығымен мемлекеттік стандарттар мен эталондарға сәйкес суретті шұлық-ұйық және биялай бұйымдарын сұрыптау және қосарлап бөлу.
талшықпен үйінділерді шешу.
нөмірін, түсін, ұзындығын және өңдеу тазалығын анықтау үшін бумадан аздап талшық жұлып алу.
нашар бумаларды бекіту және сұрыптау процесінде жұлынған талшықтарды байлау.
сұрыпталған талшықты қатарлап салуға қатысу.
қатар үйінділеріне биркаларды бекіту.
талшықтың белгіленген босатуының сақталуын бақылау.
сұрыпталған өнімді тасымалдау, салу және оны бақылау тапсыру.
ақаулы пілләларды, бұйымдарды бөлу.
пілләлардың сұрыптарын эталон бойынша анықтау.
шикізатты, материалдар мен бұйымдарды сұрыптаудың алғашқы есепке алынуын белгіленген тәртіпте жүргізу.
481. Білуге тиіс:
шұлық-ақаулау машиналарының, қоспа конвейерінің құрылысын;
пайдалану ережесін және оларды күтіп-ұстау ережесін;
қысқа зығыр және кендір талшықтың және қыл-қыбырдың, терілердің ерекшеліктерін және әртүрлілігін, олардың мемлекеттік стандарттарын және эталондарын, бір уыс талшықтың белгіленген салмағын, жүн мен талшықтың сұрыбын, терілерді сұрыптау ережесін;
сұрыпталған талшықты қатар-қатарлап салу ережесін;
пілләларды сұрыптаудың технологиялық картасын, эталонға сәйкес сұрыпты, тұқымын, гибридті, калибрін, реңкін анықтау белгілерін, биялай және шұлық-ұйық бұйымдарының артикулдерін және өлшемдерін;
есепке алу құжаттамасын ресімдеу ережесін және жарнамалау құрастыру тәртібін.

Параграф 4. Шикізатты, материалдар мен бұйымдарды сұрыптаушы, 4-разряд

482. Жұмыс сипаттамасы:
ұзын зығыр және кендір талшықты, жүнді мемлекеттік стандарттар мен эталондарға сәйкес белгіленген сұрыптау ережесі бойынша түсі, нөмірі, ұзындығы және жиілік дәрежесіне байланысты сұрыптау;
сұрыптауға берілген ұзын талшықтың бір түрін биркадағы жазулары бойынша бақылау;
нөмірін, түсін, ұзындығын және өңдеу тазалығын анықтау үшін бумадан бір уыс талшық жұлып алу;
ұзын талшықтың нөмірін анықтау;
нашар бумаларды бекіту және сұрыптау процесінде жұлынған талшықтарды байлау, тегістеу, оларды дұрыстау және айналдыру;
сұрыпталған ұзын жүнді қатарлап салуға қатысу және салуды бақылау;
қатар үйінділеріне биркаларды бекіту;
талшықтың белгіленген босатуының сақталуын бақылау;
жүнді сұрыптау тәртібін тағайындау;
мемлекеттік стандартқа сәйкес жүнді сұрыптаудың дұрыстығын таңдамалы бақылау;
шикізатты, материалдар мен бұйымдарды сұрыптаушының жұмысын алғашқы есепке алуды жүргізу.
483. Білуге тиіс:
талшықтың ерекшеліктері мен әртүрлілігі, талшықтың қолданыстағы мемлекеттік стандарттары мен эталондарын;
органолептикалық жолымен талшықты бағалау ережесін және талшықтың сапасын инструменталды бағалау әдісін;
сұрыпталған талшықты қатарлап үю ережесін және оған биркалар ресімдеу, бір уыс талшықтың белгіленген салмағы.

Параграф 5. Шикізатты, материалдар мен бұйымдарды сұрыптаушы, 5-разряд

484. Жұмыс сипаттамасы:
талшықты мемлекеттік стандарттар мен эталондарға сәйкес белгіленген сұрыптау ережесі бойынша түсі, нөмірі, ұзындығы және жиілік дәрежесіне қарай сұрыптау;
талшықты нөмірі бойынша өздігінен бағалай отырып, сұрыптауға берілген (түтілген, таралған, синтетикалық) талшықтың барлық түрлерін бақылау;
түскен талшықтың сапасын органолептикалық жолымен тексеру;
нөмірін, түсін, ұзындығын және өңдеу тазалығын анықтау үшін бумадан бір уыс талшық жұлып алу;
нашар бумаларды бекіту және сұрыптау процесінде жұлынған талшықтарды байлау;
сұрыпталған ұзын жүнді қатарлап салуға қатысу және салуды бақылау;
қатар үйінділеріне биркаларды жазбаға сәйкес бекіту, талшықтың белгіленген босату тәртібінің сақталуын бақылау.
485. Білуге тиіс:
талшықтың ерекшеліктері мен әртүрлілігі, талшықтың қолданыстағы мемлекеттік стандарттары мен эталондарын;
органолептикалық жолымен талшықты бағалау ережесін және талшықтың сапасын инструменталды бағалау әдісін;
сұрыпталған талшықты қатарлап үю ережесін және оған биркалар ресімдеу;
бір уыс талшықтың белгіленген салмағы.

Параграф 6. Шикізатты, материалдар мен бұйымдарды сұрыптаушы, 6-разряд

486. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі төмен шикізаттарды, материалдарды және бұйымдарды сұрыптаушылармен талшықтың дұрыс сұрыпталуын бақылау;
талшықтың сұрыпталуын таңдап бақылау;
түскен талшықтың сапасын органолептикалық жолмен және инструменталды бағалау әдісімен тексеру;
сұрыпталған талшықтың қатарлап үйілуінің дұрыстығын тексеру және биркаларды ресімдеу;
талшықты қоймаларға үюді, сақтауды және босатуды бақылау;
талшықты жұмыс орнына уақытылы берілуін және сұрыпталған талшықтың жиналуын қамтамасыз ету;
ауысым тапсырмаларының орындалуын және жұмыс сапасын есепке алу;
экспортқа арналған талшықты сұрыптауға таңдау;
сынау үйінділеріндегі талшықтың сапасын анықтау;
жеткізушілерге жарнамалау ұсыну үшін құжаттама ресімдеу;
талшықты жеткізушілермен және тұтынушылармен жарнамалауды және шағымдарды қарастыруға қатысу;
талшықтың араласуын болдырмау.
487. Білуге тиіс:
талшықтың ерекшеліктерін және әртүрлілігін, талшықты қабылдау, сұрыптау, сақтау және есепке алу ережесін, өнеркәсіпте дайындалатын талшықтың барлық түрлеріне мемлекеттік стандарттар мен эталондарды, талшықтың нөмірленуін, талшық сапасын инструменталды бағалау әдістемесін;
шикізатты жеткізушілерге жарнамалауды ұсыну тәртібі туралы ережені, есепке алу құжаттарын ресімдеу тәртібін.
488. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

95. Қоюшы

Параграф 1. Қоюшы, 1-разряд

489. Жұмыс сипаттамасы:
иіру, айналдыру және тегістеу машиналарында пайдаланылған иіршіктер мен қайықтарды ауыстыру.
ішіндегілерді алып тастау.
жіптердің шеттерін байлау (созбаны есу) және оларды жіп өткізетін арматураға салу.
иіршіктерді және қайықтарды қоюдың алдында сұрыптау.
шарғыларды, конустарды, ішіне салатындарды тасымалдау.
шөлмек салатынды, камканы сілку және жабдықты тазалауға қатысу.
490. Білуге тиіс:
жабдықты сабақтауға сәйкес иіршіктер мен қайықтардың қойылуын, қолданылатын созба;
иіржіптің желілік тығыздығын, иіршіктер мен қайықтардың ақауларын.

Параграф 2. Қоюшы, 2-разряд

491. Жұмыс сипаттамасы:
тор тоқитын машиналарда пайдаланылған иіршіктер мен қайықтарды ауыстыру;
ішіндегілерді алып тастау;
жіптердің шеттерін байлау және оларды бақылау-жаю приборларына салу;
иіршіктерді және шарғыларды қоюдың алдында сұрыптау;
шөлмек салатыннан босаған қайықтарды, иіршіктерді алу және оларды толықтарымен ауыстыру;
шөлмек салатыннан негізгі жіптердің тор тоқитын машинаға айқасуын болдырмау;
қайықтарды немесе иіршіктерді, алынған ішіне салатындар мен конустарды тасымалдау.
492. Білуге тиіс:
жіптердің қасиеттерін және желілік тығыздығын және олардың сапасына қойылатын негізгі талаптарды;
арқаужіптің артикулін дайындауға байланысты тізбе ораудың салу деректерін;
түсті арқаужіпті тізіп орау кезінде шөлмек салатынға иіршікті (шарғыны) қою тәртібін;
түйіндерді байлау ережесін.

Параграф 3. Қоюшы, 3-разряд

493. Жұмыс сипаттамасы:
тізіп орайтын машиналарда, тоқу машиналарында, тұтас перде және тұтас перделі-тоқу машиналарының шөлмек салатындарында пайдаланылған иіршіктер мен қайықтарды ауыстыру;
қызмет көрсететін машиналарға иіржіппен иіршіктерді немесе қайықтарды тасымалдау;
қайықтарды орнатудың алдында сұрыптау;
салынған суретке сәйкес қайықтарды немесе иіршіктерді ауыстыру, жіптердің шеттерін байлау және оларды бақылау-жаю приборларына салу;
жіптердің үзілуін болдырмау;
бос ыдыстарды тасымалдау.
494. Білуге тиіс:
Тұтас перделі және тұтас перделі-тоқу машиналарының жапсырмаларының, шөлмектерінің және тарақтарының қозғалыс механизмдерінің құрылысын және өзара әрекетін;
иірімжіптің қасиеттерін және желілік тығыздығын және оның сапасына қойылатын талаптарды, тізіп ораудың салу деректерін;
қайықтар мен иіршіктердің салу тәртібін;
түйіндерді байлау тәртібін.

96. Кептіруші

Параграф 1. Кептіруші, 2-разряд

495. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті кептірушінің басшылығымен кептіру машиналарында боялған мақтаны, талшықты, иірімжіпті, матаны, трикотаж және беймата жайманы, таспаларды, ызбаларды, бауларды, кілем бұйымдарын, бас киімдерді, киіз аяқ киімді, киіз бұйымдарын, басытқыланған терілерді, орамалдарды, тұтас перделерді, шілтерлік, тюлдік, кестеленген және басқа да бұйымдарды кептіру процесін жүргізу;
боялған мақтаның кептіру камераларына немесе лабаздарға түсуін бақылау;
кептірудің біркелкілігін, кепкен мақтаның ылғалдылығын және боялған мақтаның сапасын бақылау;
матаның қиындыларын, жаймаларды, салу таспаларын қосып тігу;
ылғалды трикотаж жайманы кептірудің алдында сөгу;
кептіру машиналарын толтыру немесе камераларға салу;
өзі салғыштың жұмысын бақылау;
кептіру машинасында немесе камерасында қажетті температураны ұстау;
кептіру машиналарынан мақтаны, иірімжіпті, матаны және бұйымды түсіру және тасымалдау;
жібек жөргемдерін муфталау;
қызмет көрсететін жабдықты тазалау және үйкелетін беттерін майлау.
496. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
мақтаның сұрыбын, өңделетін өнімнің ассортиментін;
өнімді кептірудің технологиялық режимін;
кептіру сапасына қойылатын негізгі талаптарды.

Параграф 2. Кептіруші, 3-разряд

497. Жұмыс сипаттамасы:
кептіру және кеңейту-кептіру машиналарында, қалпына келтіру және кептіру агрегаттарында белгіленген технологиялық режимге сәйкес боялған мақтаны, талшықты, иірімжіпті, матаны, трикотаж және мата емес жайманы, таспаларды, ызбаларды, бауларды, кілем бұйымдарын, орамалдарды, желілерді, бас киімдерді, киіз аяқ киімді, киіздерді, киіз бұйымдарын, басытқыланған терілерді, тұтас перделерді, шілтерлік, тюлдік, кестеленген және басқа да бұйымдарды кептіру процесін жүргізу.
матаны машинаға салу және жөргемдерді өлшеу.
жылдамдықтарды, кептіргіштегі мата ілмегінің ұзындығын, температураны, бу қысымын, ылғалдылығын, жайылуын реттеу.
тізбекті матаның еніне сәйкес келтіру.
теріні кептіру кезінде жүнді бетін басытқылауды аяқтау дәрежесіне байланысты ауаны ауыстыруды реттеу.
өнімді кептіру сапасын, боялу түсін, біркелкілігін және ылғалдылықты бақылау.
дайын өнімді тасымалдау.
қызмет көрсететін қондырғыны тазалау және үйкелетін беттерін майлау.
498. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
кептіру камерасында бу қысымының шегін;
технологиялық кептіру режимін;
өнім ылғалдылығының нормаларын.

97. Кептіруші (Сабақтаушы)

Параграф 1. Кептіруші (Сабақтаушы), 3-разряд

499. Жұмыс сипаттамасы:
сыртқап кептіргіштерінде немесе кирза жуу баспа машиналарында матаны кептіру процесін жүргізу;
кептіру камерасын жұмысқа дайындау;
лапингті өзі салғышқа жаю;
кептіру камерасына шығумен матаны кептіргішке салу;
матаны кептіру камерасы арқылы өткізумен және оны жаюмен, конденсатты уақытылы жоюмен, кептіру камерасындағы бу қысымын және температурасын бақылау;
кептіргіштегі матаның ұзындығын және конвейер тізбегінің, қозғалатын роликтердің және өзі салғыштың қозғалыстарының келісімділігін реттеу;
сабақтау лентасын қосып тігу және сабақтау және үзілген кезде матаны тікелей кептіру камерасында байлау;
ракляшының кінәсінен матада ақау болған жағдайда – оған бұл туралы жылдам хабарлау;
кептіру камерасының механизмдерін майлау.
500. Білуге тиіс:
сыртқап кептіру камерасының немесе кирза жуу баспа машиналарының құрылысын және оны күтіп-ұстау ережесін;
кептіру камерасында бу қысымының шегін және буды пайдалану ережесін;
өңделетін матаның ассортиментін, кептіргенге дейін және одан кейінгі мата ылғалдылығының нормаларын;
кептіру камерасы механизмдерін майлау тәсілдерін және мерзімділігін.

98. Өлшем және бұйымдар есепшісі

Параграф 1. Өлшем және бұйымдар есепшісі, 2-разряд

501. Жұмыс сипаттамасы:
орауға, салуға және жөнелтуге таңдап алынған жартылай фабрикаттардың және дайын өнімнің өлшемін немесе санын артикулдері, түстері, мөлшерлері және сұрыптары бойынша есептеу;
шұлық-ұйық, биялай және басқа да трикотаж бұйымдарын түрлеріне, артикулдеріне және мөлшерлеріне қарай байлау;
әрбір үйіндіге, сөреге немесе партияға белгіленген тәртіпте құжаттама ресімдеу;
өндірістің ауысуы бойынша қызмет көрсететін қондырғыдан санауыштар көрсеткіштерін алу;
санауыштардың дұрыс жұмысын бақылау;
өндіруді ассортимент, станоктар, ауысымдар бойынша белгіленген бірліктерде есептеу;
өндіруді есепке алу құжаттарына жазу;
шифрды қондырғыға беру дұрыстығын бақылау, санауыштардың көрсеткіштерін жазу және құжаттаманы жүргізу;
матаның жалпы өлшемін кесіндінің соңына белгілеу.
502. Білуге тиіс:
есептеу техникасын күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
автоматты қондырғыдағы жұмыс және шифр ережесін;
әртүрлі маталардың, бұйымдардың ассортиментін және оларды таңдау, сөрелерге немесе контейнерлерге салу ережесін;
есепке алу құжаттарын ресімдеу тәртібін және өндіруді есептеуді;
қондырғының цехтар және телімдер бойынша нөмірін.

99. Иірімжіпті жинап алушы

Параграф 1. Иірімжіпті жинап алушы, 3-разряд

503. Жұмыс сипаттамасы:
өндірілген иірімжіпті барлық жүйелі ширату машиналарынан жинап алу;
ұршыққа бос конустарды салу;
айналу машиналарының ұршығынан намоттарды жинап алу;
конусқа жіп сабақтау;
иірімжіптерді жинап алу кезінде жіптің үзілуін болдырмау;
ыдысты дайындау, орау қағаздарын арбаға салу;
конустарды дайындау, оларды иірімжіптің қалдықтарынан тазалау;
бос конустарды және шарғыларды белгіленген орынға тасымалдау;
ширату процесінде ширату жабдығының операторына көмек көрсету.
504. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын және оны күтіп-ұстау ережесін;
өндірілген иірімжіптің түрлерін және желілік тығыздығын, ширату сапасына және иірімжіп орамасына қойылатын талаптарды;
иірімжіпті жасау ұзақтығын және жинап алу тәртібін;
жіпті сабақтау әдістерін және жіптің үзілуін болдырмау бойынша жұмыстарды.

Параграф 2. Иірімжіпті жинап алушы, 4-разряд

505. Жұмыс сипаттамасы:
өндірілген иірімжіптің собықтарын барлық жүйелі иіру машиналарынан жинап алу және оларды бос патрондармен ауыстыру.
бос патрондарды ұршыққа дұрыс орнату, ақаулы собықтарды иірімжіптен оны орау кезінде бөлу және иірімжіптің сапасын жасырын ақаулары бойынша бақылау, оларды толық және толық еместігіне сұрыптау, собықтарды белгіленген тәртіпте ыдысқа орналастыру және оларды қоймаға тапсыруға дайындау.
намоттарды иіру машинасының ұршығынан кестеге сәйкес жинап алу.
патрондарды ұршыққа кигізу және иіру машинасын қосқан кезде иірімжіптің үзілуін жою.
патронға иірімжіпті орау сапасын автоматты бақылаумен жабдықталған жылдам автоорау машинасында дайындауды есепке алумен собықтың ұясын дұрыс жасау.
сақинапланкаларды көтеру және түсіру кезінде иіру машинасын басқару, жүгіргіштерді ауыстыру, созбаны жаю приборына салу, собықтарды орау, жинап алуды бастауға иіру машинасын қосу процесінде иірімжіпті иіру.
иірушіге иіру процесінде иірімжіптер мен созбалардың үзіктерін жоюға көмектесу, иіру машинасын күту.
ыдысты дайындау, орау қағазан жәшікке орналастыру, сапасы және түсіне қарай сұрыптау.
патрондарды иірімжіп қалдықтарынан тазарту, жәшіктерді түбіттен және қоқыстан тазарту.
506. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналардың құрылысын және оларды күтіп-ұстау ережесін;
өндірілген иірімжіптің түрлерін және желілік тығыздығын, собықтарға және шарғыларға иірімжіпті орау сапасына қойылатын талаптарды, иірімжіпті жасау ұзақтығы мен жинап алу тәртібін;
иірімжіпті иіру, созбаны сабақтау әдістерін.

100. Кендірді, жайманы және бұйымдарды жинап алушы

Параграф 1. Кендірді, жайманы және бұйымдарды жинап алушы, 1-разряд

507. Жұмыс сипаттамасы:
өндірілген матаны тоқу станогынан жинап алу.
тауарлы білікке қажетті ұзындықта кесінді өндірілгенде станокты тоқтату және өндірілген матаны кесу.
матаны кескен жерде тоқымашының есеп нөмірін, станоктың нөмірін, ауысымды, күнді белгілеу.
бос тауар біліктерін тасымалдау және оларды станокқа орналастыру.
508. Білуге тиіс:
тоқу станогының тауарлық механизмінің құрылысын;
өндірілген маталардың ассортиментін;
кесіндінің қалыпты ұзындығын, матаны станоктан түсіру ережесін.

Параграф 2. Кендірді, жайманы және бұйымдарды жинап алушы, 2-разряд

509. Жұмыс сипаттамасы:
өндірілген таспаларды, ызбаларды, бауларды, шілтерлерді тоқу, басонды-тоқу машиналарынан, таспа тоқу станогынан және басқа да қондырғыдан жинап алу.
өндірілген бұйымның санын өлшеу, кесу және оларды тиісті ыдысқа орналастыру және одан әрі өңдеу орнына немесе арнайы сөрелерге белгілі тәртіпте жеткізу.
қызмет көрсететін қондырғыны өзі жаятын механизммен жабдықтаған кезде: белгіленген ұзындыққа жеткенде өніммен рулонды жинап алу, байлау және орау ақаулары мен рулондардың бұзылуын болдырмау және анықтау мақсатында оларды қарау.
таспалардың соңына белгі соғу.
өндірілген өнімге ярлык немесе паспорт толтыру.
510. Білуге тиіс:
өндірілген бұйымдардың ассортиментін және қызмет көрсететін қондырғыдан кесіп алу үшін олардың белгіленген ұзындығын;
өндірілген өнімге ярлык немесе паспорт толтыру тәртібін.

Параграф 3. Кендірді, жайманы және бұйымдарды жинап алушы, 3-разряд

511. Жұмыс сипаттамасы:
дөңгелек түту машиналарының тарақтарынан және түту барабанынан талшықты жинап алу;
талшық қыл-қыбырларын жинап алу үшін жәшіктер мен таяқтарды дайындау, оларды ыдысқа салу;
тиісті ауысу дөңгелек түту машинасына ыдысты тасымалдау;
түту машинасында босаған таяқтарды уақытылы жинап алу.
512. Білуге тиіс:
дөңгелек түту машинасының құрылысын, шикізаттың түрлерін;
тарақтардан талшық порцияларын жинап алудың және түту барабанын тазалаудың мерзімділігін;
тиісті ауысу бойынша ыдысқа салынатын талшық порцияларының санын, ауысулар бойынша талшық порциялары салмағының нормаларын және олардың ауытқу шектерін.

101. Ызбашы

Параграф 1. Ызбашы, 2-разряд

513. Жұмыс сипаттамасы:
иіру және түту машиналарына қызмет көрсету;
ызбаның жарамдылығын және ызбаны жаю роликтерінің жұмысын бақылау;
ызбаның үзілуінен ұршықтардың тоқтап қалуын болдырмау;
қызмет көрсететін машиналарда үзілген немесе ескі ызбаларды ауыстыру;
ызбаны желімдеу;
ызбаны дайындау;
ызбаны ылғалдандыру және жаю;
тігу машиналарын тазалау, үйкелетін беттерді майлау және жылумен түткіштерді күтіп-ұстау;
ызба шығынын есепке алуды жүргізу.
514. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын;
оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
үлкен түйінсіз және қалың жерсіз сызбаны желімдеу ережесін;
ызбаны жаю роликтерін орнату ережесін.

102. Тоқымашы

Параграф 1. Тоқымашы, 2-разряд

515. Жұмыс сипаттамасы:
қолмен істейтін тоқу станогында бір түсті сәнді бұйымдар мен еден кілемшелерін өндіру;
целлюлоза-қағаз өндірісі үшін белгіленген мемлекеттік стандарттарға сәйкес металдан тоқу станоктарында әртүрлі маркалардағы сым және жасанды жіптерден металл және жасанды торларды дайындау;
жіптерді, иірімжіпті алу және олардың сапасын бақылау;
қызмет көрсететін станоктарды дайындау және сабақтау;
ремизде және бердода арқаужіптерін және сымдарды таңдау, қызмет көрсететін станоктарда арқаужіпті таңдауға қатысу;
ремизкаларға салынатын суретті және аяқ астына ремиздерді байлау;
қайықты толтыру;
арқаужіпті беру және жаюды, арқау бойынша тығыздықты реттеу;
негізгі және арқау жіптерінің, сымдардың, иірімжіптің үзілмеулерін жою;
қайықтағы шөлмектерді ауыстыру;
бұйымдардағы ақауларды кетіру;
арқаужіпті байлау;
арқаужіптің және арқаудың антеннасын және қажетті тартылуын келтіру;
қайықтың жағдайын бақылау;
бұйымдарды жіптердің соңдарынан тазалау;
ақауларды зерттеу;
өндірілген бұйымдарды жинап алу;
торды кесу және рулонға айналдыру;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
қызмет көрсететін станоктарды күту.
516. Білуге тиіс:
қолмен істейтін тоқу және металдан тоқу станоктарында түйіндердің өзара әрекетін, олармен жұмыс істеу әдістерін;
қолмен тоқудың және металдан тоқу станоктарында тоқудың технологиялық процесін;
металл торлардың түрлері мен сұрыптары, олардың дайындалу сапасына қойылатын талаптарды;
қызмет көрсететін станоктарды сабақтау ережесін.
517. Жұмыс үлгілері:
1) қолмен тоқу - дара бір түсті 2-3 ремиздағы сәндік және еден кілемшелері бұйымдарын өндіру;
2) металл және синтетикалық торларын тоқу – арқаужіп сымдарының 0,6 мм диаметрімен торларды жасау;
3) целлюлоза-қағаз өндірісі - өндіру:
ағаш талшықты плиталарды дайындауға арналған сұрыпты тор - металдан тоқу станогының ені 2-2,5 м - торлардың барлық нөмірлері - 1 см арқаужіп сымының саны - 6,4/7,2-ден басқа және 7,2/6,4;
сүзгілі тор - металдан тоқу станогының ені 1,5 м - 1 см арқаужіп сымының саны - барлық нөмірлер.

Параграф 2. Тоқымашы, 3-разряд

518. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі материалдардан өндіру: қолмен, механикалық, автоматты, арнайы тоқу және таспа тоқу станоктарында маталарды, тоқудың жай түрлеріндегі таспаларды, қолмен тоқу станоктарында көп түсті сәндік бұйымдарды және еден кілемшелерін, жүн арқаумен жиек матасын, металдан тоқу станоктарында целлюлоза-қағаз өндірісі үшін әртүрлі маркалы, аз тығыздықтағы сым және жасанды жіптерден металл және жасанды торларды, жинақталған, иірілген, бірқабатты, сұрыпты және сүзгілі торларды.
қызмет көрсететін станоктардың қалыпты жұмысын, маталардың қажетті сапасын қамтамасыз ету.
бос қалған жіптерді сабақтау, ұзын шеттерін кесу, арқаужіптегі түйіндерін жою.
таңдау есебіне сәйкес тоқу раппортын қалпына келтіру.
арқаужіптің жіп үзіктерін сабақтау және жұмысқа пайдалану.
арқаужіпті сабақтаудан кейін жұмысқа пайдалану.
қайықты, шөлмекті ауыстыру.
тоқу станогының барабандарын, магазиндерін шөлмектермен толтыру.
пайдаланылған белдектерді ауыстыру.
нұсқамаға сәйкес салудың алдында белдектерді сұрыптау.
түскен шикізаттың сапасын және бұйымдардың тығыздығын бақылау.
әртүрлі металл және жасанды жіптер сымының маркасын олардың сыртқы түріне және механикалық қасиеттеріне қарай анықтау.
ақауларды түзеу.
қызмет көрсететін станоктардың негізгі механизмдерінің жұмысын бақылау.
белдіктерді, орауларды жинау және тасымалдау.
519. Білуге тиіс:
металдан тоқу, тоқу және таспа тоқу станоктарының әрекет приципін, маталардың, таспалар мен торлардың ассортиментін;
салу есебін, иірімжіптің түрлері мен желілік тығыздығын, бұйымдардың сұрыптылығын анықтау тәртібін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын, оларды азайту шараларын, тоқу станоктарын тазалау және майлау мерзімділігі мен тәсілдерін.
520. Жұмыс үлгілері:
1) тоқыма галантереясы өндірісі – қаптауыш, изоляциялық, киперлік, мақтақағаздық, техникалық, миткалдық, жиектеу, парфюмерлік, саржалық, жартылай зығырлық, таспаларды, жартылай жібек галундарды, «Пукальки» және сабақтауы бойынша ұқсас басқа да таспаларды, галстуктарға арналған мақта қағаз астарларды өндіру;
2) қолмен тоқу – 3-4 түсті гаммамен жай жинаумен 3-4 ремиздегі дара сәндік және еден кілемшелері бұйымдарын өндіру;
3) химиялық өндіріс – асбест жіптерінен, ЛЭСБ-0,25 маркалы жылу изоляциялық әйнек және әйнекматалардан ленталар, әйнек құрылыс торларын, Т-23 типті әйнек маталарын және ұқсас басқаларды өндіру;
4) металл және жасанды торлар тоқу – 0310 жоғары 0,6 мм дейін арқаужіп сымы диаметрлі торларды өндіру;
5) метиз өндірісі – шағын 25% дейінгі тығыздықтағы торларды өндіру (сым алып тұрған ауданның тордың барлық ауданына қатынасы, пайызбен көрсетілген);
6) целлюлоза-қағаз өндірісі - өндіру:
жиынтық және иірілген тор - металдан тоқу станогының ені 2-2,5 м - 1 см арқаужіптің сым және жасанды жіптерінің саны - барлық нөмірі;
бірқабатты тор - металдан тоқу станогының ені 2-2,5 м - 1 см арқаужіптің сым және жасанды жіптерінің саны - 16-дан 24 см. дейін;
ағаш талшықты плиталарды дайындауға арналған сұрыптар - металдан тоқу станогының ені 3 м - 1 см арқаужіптің сым және жасанды жіптерінің саны - 6,4/7,2, 7,2/6,4 см;
сүзгілі саржалық тоқу торы - металдан тоқу станогының ені 1,5 м - 1 см арқаужіптің сым және жасанды жіптерінің саны - 9,6/96.
Тоқу станогы барабандарына, магазиндеріне шөлмектер немесе собықтар салу.

Параграф 3. Тоқымашы, 4-разряд

521. Жұмыс сипаттамасы:
өндіру: механикалық, автоматты, арнайы тоқу және таспатоқу станоктарында әртүрлі материалдардан маталарды, кілемдерді, таспаларды, белбеулерді және бұйымдарды, қолмен тоқу станоктарында таңдау және ремиздік техникамен орындалған сәнді бұйымдарды, металл тоқу станоктарында целлюлоза-қағаз өндірісі үшін әртүрлі маркалы қалыпты тығыздықтағы, жиынтықталған, иірілген, бірқабатты, астарлы және жасанды торлардың сым және жасанды жіптерінен металл және жасанды торларды;
арқаужіптің жіптерінің үзілуін және өнімнің ақауларын болдырмау бойынша алдын-ала жұмыстарды орындау;
арқаужіпті беруді және жайылуын реттеу;
арқаужіптің метраж есебін, тордың осы нөмірі бойынша белгілі телімдегі ұяшық мөлшерлері есебін жүргізу;
матаның қалыңдығы және түсі, тығыздығы бойынша түскен арқаужіптің және арқаудың сапасын бақылау, суретті маталарда арқаужіп және арқау бойынша мәнерлер мен тоқу раппортын сақтау;
станоктарды көп станокты пайдалану кезінде жұмыс әдістерін, тиімді бағытты орындау тізбелілігін және жұмысты жоспарлау тәртібін таңдау;
қызмет көрсететін станоктар механизмдерінің жағдайын және жұмысын бақылау;
механикалық тоқу станоктарында қайықтардың арасын алшақтату;
үзілген ремиз галевтерін қосып байлау;
өнім ақауларын түзеу;
арқаужіп жіптерінің үзіктерін байлау, жіптерді байлағаннан кейін іске қосу, байланған және сабақталған арқаужіптерді іске қосу;
қызмет көрсететін станоктарды жөндеуден қабылдауға қатысу;
Қызмет көрсететін қондырғыны және жұмыс орнын күтіп-ұстау.
522. Білуге тиіс:
қолмен істейтін, механикалық және автомат, арнайы тоқу, таспа тоқу және металдан тоқу станоктарының құрылысын және жұмысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
матаның, бұйымдардың ассортиментін және сабақтау есебін, олардың суреттерін, түрлерін, тоқылуларын, кендір маталар мен бұйымдардың сапасын бақылау және сұрыптылығын анықтау тәртібін;
иірімжіптің желілік тығыздығын, арқаужіп пен арқаудың жіптерінің үзілу себептерін, оларды болдырмау тәсілдерін, қалдықтардың түрлерін және нормаларын, оларды азайту бойынша таздарды, станоктардың қызмет көрсету бағыттарын және ауысым ішінде жұмысты жоспарлау тәртібін;
халықтың мәнерлеу өнері техникасының негізгі түрлерін;
бұйымдардың түсін әрлеу негіздерін.
523. Жұмыс үлгілері:
1) мақтақағаз өндірісі – механикалық, таспа тоқу және белбеу тоқу станоктарында матаның белбеудің, таспалардың барлық түрлерін өндіру;
2) зығыр өндірісі – автоматты қайықты тоқу станоктарында қап және орау маталарын өндіру;
3) жүн өндірісі – 12 дейінгі ремиз санымен әртүрлі жүйелердегі механикалық тоқу станоктарында (жаккарда машинасымен станоктардан басқа) маталар мен кілем бұйымдарын өндіру, кілем тоқитын станоктарда белдіктерді, қайықтарды орнату;
4) жібек өндірісі – барлық жүйедегі механикалық тоқу станоктарында күрделі емес тоқылатын маталарды өндіру;
5) тоқыма галантереясы өндірісі – жаккарда машинасымен механикалық таспа тоқу және таспа тоқу станоктарында талшықтың бірнеше түрінен күрделі тоқылатын және суретті (атлас, іш киімдік, шалбарлық, сәндік, корсаждық, иірілген, бәтес, борттық, «молния», екіқабатты, протездік, бұрмалы, ранттық, репстік фирмалық атлас, ротациялық екіқабатты, құлақшындық, қалпақтық, тегіс, техникалық капрон) таспаларды өндіру, созылғыш бинттерді, «каптал» таспаларын, қалпалық фаиларды, монокапроннан таспаларды, оплеток-шұлықтарды, изоляциялық тұрбаларды, сәнді мата бауларды, автотаспаларды, жібек оқаларды, пілтелерді, сәнді, корсеттік, муарлық, гафтылық, тафталық, безендіру, жаккардалық төсемдерді, екіқабатты және үшқабатты белбеулерді, фототаспаларды, жаккарда машинасымен механикалық таспа тоқу және таспа тоқу станоктарында сабақтауға ұқсас шашақтарды және басқа да ассортиментті;
- капрон және жүн арқаумен борттық маталарды, тоқыма автоматты және механикалық қайықты және қайықсыз станоктарда кашнелерді, орамалдарды, бөкебайларды, палантиндерді, пледтерді, жабылғыларды;
6) кендір өндірісі – автоматты қайықты тоқу станогында қап, линолеум және орау маталарын өндіру;
7) қолмен тоқу – 4-5 түсті гаммалы 4-6 ремизді таңдау және ремиз техникасымен орындалған, дара сәндік бұйымдарды өндіру;
8) химия өндірісі - ЛЭС-010, ЛЭС-020 маркалы әйнек таспаларын, ЭЧ/Г-46 маркалы, Т-13, ЭЗ-200, ЭЗ-250, З-125 типті және ровингтен әйнек маталарын, жасанды және синтетикалық корд маталарын, асбест маталарын, арматураланған жаймаларды және басқа да ұқсас маталар мен таспаларды өндіру;
9) металл және синтетикалық торлар тоқу – арқаужіп сымының диаметрі 0,055 жоғары 0,10 мм дейін торларды өндіру;
10) метиз өндірісі – тығыздығы 25% жоғары 50% дейін қалыпты торларды өндіру;
11) целлюлоза-қағаз өндірісі - өндіру:
жиынтықталған және иірілген тор - металл тоқу станогының ені 5 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 16 дейін;
жиынтықталған және иірілген тор - металл тоқу станогының ені 3 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - барлық нөмірлері;
бірқабатты тор - металл тоқу станогының ені 3 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 16-24 см;
бірқабатты тор - металл тоқу станогының ені 2,5 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 24-32 см;
бірқабатты тор - металл тоқу станогының ені 2 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 24-36 см;
астарлық тор – металл тоқу станогының ені 5 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - барлық нөмірлері;
Синтетикалық тор - металл тоқу станогының ені 1,5 - 2,5 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 22 дейін.

Параграф 4. Тоқымашы, 5-разряд

524. Жұмыс сипаттамасы:
әртүрлі материалдардан өндіру: механикалық, автоматты және арнайы тоқу және таспа тоқу станоктарында маталарды, кілемдерді, таспаларды және бұйымдарды, қолмен тоқу станоктарында қолмен тоқудың жиынтық техникасын пайдаланумен орындалған сәндік маталарды, металл тоқу станоктарында целлюлоза-қағаз өндірісі үшін жиынтықталған иірілген, бірқабатты астарлық және синтетикалық торлардан, әртүрлі маркалы, үлкен және өте үлкен тығыздықтағы сым және синтетикалық жіптерден металл және синтетикалық торларды;
қайықтағы арқаулық сымды жаюды, шектерді орналастыруды және шөлмекке сымды орау ұзындығын реттеу;
аркат жіптерінің үзіктерін жою;
кесу механизмінің пышақтарын ауыстыру;
жіптердің үзілуін және бұйымдардың ақауларын болдырмау бойынша алдын-ала жұмыстарды орындау;
өрнек тоқу раппортын қалпына келтіру;
матаның тығыздығын, түскен арқаужіптің, арқаудың сапасын бақылау;
мата ақауын түзеу;
түбірдегі, астындағы және түкті арқаужіптің қажетті жайылуын қамтамасыз ету;
ламель приборын, кесетін, жинайтын механизмдердің жұмысын бақылау, жайманы, кесу сапасын, түк ілмегінің биіктігін бақылау;
үзілген кезде арқаужіптің жіптерін қосу және іске қосу;
бағаларын байлау;
байланған және сабақталған арқаужіпті өңдеу;
арқаужіп белбеуін толтыру және ауыстыру;
жаккарда машинасымен станоктарда картонды жүргізу;
түсті шеттерін салу;
қызмет көрсететін станоктардың, олардың жұмысының үздіксіздігін қамтамасыз ететін бағытын таңдау;
қызмет көрсететін станоктарды жөндеуден қабылдауға қатысу, жабдықты және жұмыс орнын күту.
525. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
оның механизмдерінің әрекетін, матаның, кілемдердің, таспалардың, бұйымдардың ассортиментін және салу есебін және олардың суреттерін;
тоқу мен айырудың түрлерін;
аркат бауларын айырудың түрлерін, карталарды кезектеудің тәртібін және оларды қосып тігудің дұрыстығын, алшақтатқаннан кейін түсі және раппорты бойынша қайықтарды ауыстыру үшін картонды орнату ережесін;
станоктарға қызмет көрсетудің жүйелілігін, кесу сапасын және түкті мата түгінің биіктігін, қалдықтардың түрлері мен нормаларын.
526. Жұмыс үлгілері:
1) мақтақағаз өндірісі - автоматты қайықты және қайықсыз тоқу станоктарында (машиналарында), жаккарда машинасымен механикалық тоқу станоктарында маталардың барлық түрлерін, жаккарда машинасымен және шыбық механизммен түкті мата тоқу станоктарында, ТВ-160-ШЛ станоктарында түкті маталарды өндіру;
2) зығыр өндірісі - әртүрлі жүйелердегі автоматты қайықты және қайықсыз тоқу станоктарында маталардың барлық түрлерін, автоматты қайықсыз тоқу станоктарында қап және орау маталарын өндіру;
3) жүн өндірісі - жаккарда машинасымен механикалық тоқу станоктарында, 12 және одан да артық ремиз санымен механикалық тоқу станоктарында, барлық жүйелердегі автоматты станоктарда маталарды, барлық жүйелердегі станоктарда техникалық шұғаны, жаккарда машинасымен екі жолақты және шыбықты станоктарда (ені 1,7 м артық) кілемдерді және кілем бұйымдарын, барлық жүйедегі қайықсыз тоқу станоктарында маталарды, кілемдерді өндіру;
4) жібек өндірісі – жаккарда машинасымен механикалық көпқайықты тоқу станоктарында күрделі тоқылатын маталарды, табиғи жібектен жасалатын маталардың барлық түрлерін, түкті, галстукке, қол шатырлық, електік маталарды, автоматты тоқу станоктарында ұлттық, авролық маталарды, барлық жүйедегі станоктарда терілерді, автоматты қайықсыз тоқу станоктарында маталардың барлық түрлерін өндіру;
5) тоқыма галантереясы өндірісі – механикалық таспа тоқу станоктарында әйнекжіпті, созылмалы және металл жіптерін қолданумен күрделі тоқылатын таспаларды, жаккарда машинасымен таспа тоқу станоктарында арнайы мақсаттағы капрон, зығыр және кендір жіптерінен үшқабатты болып тоқылатын таспаларды, қауіпсіздік белбеулерін, көліктік кендір таспаларды, тоқыма ілгектерді, әйнексымды белбеулерді және металл сымдармен мақта қағаз иірімжібінен рулетті таспаларды және оларға ұқсастарды, көптүсті күрделі тақырыпты суретпен таспаларды, жаккарда машинасымен көпқайықты тоқу станоктарында бөкебайларды, орамалдарды, палантиндерді, жабылғыларды өндіру;
6) кендір өндірісі – қайықсыз тоқу станоктарында кап, линолеум және орау маталарын өндіру;
7) қолмен тоқу – өндіру - қолмен тоқу техникасын пайдаланумен орындалған сәндік маталарын, бранды, аса бранды, таңдаулы салынған, бедерлі және көпремизді – 6 ремизден артық, таңдамалы жаккардамен, қайталанатын өрнек қалыптарымен күрделі композициялық шешімдегі, жеке жаймаларда орналасқан композициялық элементтермен, 5-10 түсті гаммамен суреттерді қосуды талап ететін маталарды;
8) химия өндірісі – жаккарда машиналарымен станоктарда және қайықсыз тоқу станоктарында КЛ-11, ЛЭС-0,08 маркалы әйнек таспаларын, Т-14, Э-30, 60, 80 типті және әйнек авиациялық маталарды, радиотехникалық, сәндік, көпқабатты, қос енді, әйнексымды, кремнезем, қуыс, кварц, металл талшықтардан электроизоляционды маталарды, әйнексинтетикалық және химиялық маталарды және ұқсас маталарды және күрделі тоқымалы таспаларды;
9) металл және синтетикалық торлар тоқу - арқаужіп сымының 0,035 до 0,055 мм артық диаметрімен торларды өндіру;
10) метиз өндірісі – үлкен торларды, 50 артық 70% дейін тығыздықтағы және аса үлкен, 75% артық тығыздықтағы торларды өндіру;
11) целлюлоза-қағаз өндірісі - өндіру:
жинақталған және иірілген тор - металл тоқу станогының ені 0,5-ден бастап - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 16 дейін;
бірқабатты тор - металл тоқу станогының ені 3,5-5 - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 32 дейін;
жинақталған және иірілген тор - металл тоқу станогының ені 4 - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 16-дан бастап;
бірқабатты тор - металл тоқу станогының ені 3 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 24-36;
бірқабатты тор - металл тоқу станогының ені 2,5 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 32-40;
астарлық тор - металл тоқу станогының ені 5-тен бастап - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - барлық нөмірлері;
синтетикалық тор - металл тоқу станогының ені 3,0-4,5 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 22 дейін;
синтетикалық тор-металл тоқу станогының ені 1,5-2,5 м - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 24-тен бастап және одан жоғары.

Параграф 5. Тоқымашы, 6-разряд

527. Жұмыс сипаттамасы:
өндіру: қолмен тоқу станоктарында айырықша сюжетті-тақырыпты бұйымдарды, металл тоқу станоктарында целлюлоза-қағаз өндірісі үшін әртүрлі маркалы (жинақталған, иірілген, үшқабатты, бірқабатты) сым және синтетикалық жіптерден металл және синтетикалық торларды.
528. Білуге тиіс:
тоқу, металл тоқу станоктарының барлық түрлерінің құрылысын, оларды жөндеу және реттеу әдістерін;
қызмет көрсететін жабдықтың кейбір ақауларын жою тәсілдерін;
бұйымдардың ассортиментін және олардың салу есебін.
529. Жұмыс үлгілері:
1) қолмен тоқу – 10 түстен артық гаммамен, қолмен тоқудың әртүрлі техникасын пайдаланумен орындалған, айырықша, сюжетті-тақырыпты бұйымдарды өндіру;
2) металл және синтетикалық торларды тоқу – арқаужіп сымының 0,035 мм дейін диаметрімен торларды өндіру;
3) целлюлоза-қағаз өндірісі - өндіру:
жинақталған және иірілген тор - металл тоқу станогының ені – 5 м-ден бастап - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 16-дан бастап;
Үшқабатты тор - металл тоқу станогының ені – 2 м-ден бастап - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - барлық нөмірлері;
Бірқабатты тор - металл тоқу станогының ені – 5 м-ден бастап - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 16-дан бастап;
Бірқабатты тор - металл тоқу станогының ені – 3,5-нан 5м-ге дейін - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 32-ден бастап;
Синтетикалық тор - металл тоқу станогының ені – 3,5 - 4,5 м-ге дейін - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - 24 және одан артық;
Синтетикалық тор - металл тоқу станогының ені – 5,0 және артық - 1 см арқаужіптің сым және синтетикалық жіптерінің саны - барлық нөмірлері.
Ескерту. Көмекшінің жұмысын орындауда целлюлоза-қағаз өндірісі үшін ені 4,5 м станоктарда торлар дайындау кезінде тоқымашы үш разрядқа төмен тарифтеледі.

103. Технологиялық жабдықты қайраушы

Параграф 1. Технологиялық жабдықты қайраушы, 2-разряд

530. Жұмыс сипаттамасы:
өзінен біліктілігі жоғары технологиялық қондырғыны қайраушының басшылығымен инелі гарнитурамен тартылған, түту машиналарының жұмыс органдарын қайрау;
түту машинасына қайрағыш біліктерді орнатуға қатысу;
жұмыс органдарын қайрауды бақылау.
531. Білуге тиіс:
түту машинасының жеке органдарының өзара әрекетін;
түту машиналарының жұмыс органдарына қайрау приборларын салу ережесін;
қалдықтардың түрлерін.

Параграф 2. Технологиялық жабдықты қайраушы, 3-разряд

532. Жұмыс сипаттамасы:
түкті жатқызу, тарақпен түту, түту машиналарының инелі таспалармен тартылған жұмыс органдарын қайрау және тазалау, стационарлық станоктарда түту машиналарының қалпақтарын қайрау;
шаңнан біліктерді, барабандарды тазарту, сдирды шешу;
біліктерді қайрау станогына тасымалдау, оларды станокта орнату және қайрау;
технологиялық процестің барысын бақылау;
қайрау біліктерін барабанға салуды реттеу;
арнайы приборда инелі таспаның биіктігін тексеру және инелі таспаның биіктігі бойынша қалпақтар жиынтығын таңдау;
тегістеуші білікпен немесе қолмен абразивті қалыппен қайрағаннан кейін инелі жабылғыны түзеу;
қаптау: роликтерді жаңа гарнитурамен, қалпақтарды инелі таспамен, қайрау приборларын қырнау таспасымен;
қайрау сапасын тексеру;
қызмет көрсететін машиналарға бөлу параметрлерін сақтаумен біліктерді, роликтерді орналастыру;
тісті доңғалақтарды ауыстыру және майлау;
қайрау станогының үйкелетін беттерін күйіне келтіру, тазалау және майлау.
533. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
біліктерде және қалпақтарда инелі гарнитураны тазалау ережесін және мезгілділігін, қайрауын және ауыстыруын, түту машиналары барабандарының инелі гарнитурасын қайрау және тегістеу ережесін;
кардты гарнитураны тазалау және қайрау сапасына қойылатын талаптарды, жұмыс органдары арасында бөлу нормативтерін және оларды тексеру тәсілдерін;
қайрау станогын күйіне келтіру ережесін;
қалпаұтарды жаңа инелі таспамен қаптау ережесін;
инелер биіктігін тексеру тәсілдерін, қайрау иіршігіне инелі таспаны оны қайрау кезінде салу ережесін.

Параграф 3. Технологиялық жабдықты қайраушы, 4-разряд

534. Жұмыс сипаттамасы:
қырқатын, түкті кесетін және дискілік пышақтарды қайрау;
қырқатын немесе түкті кесетін машиналарды бұзу және жинауға қатысу;
қайрау станоктарын күйіне келтіру, тазалау және үйкелетін беттерін майлау;
Қырқатын пышақтарды қайрау кезінде – ескілерді алып тастау және жаңа шиыршық пышақтарды тиісті тартумен иіршікке енгізу;
қырқатын пышақтарды қайрау, тегістеу, келтіру, фазкалау;
машинаға пышақтарды орнату, оларды кесуге түзеу және күйіне келтіру;
қырқатын приборларды жөндеу;
түкті кесетін пышақтарды қайрау кезінде – кесетін құралды дайындау;
пышақтың жүзін құрсауына дәнекерлеу;
қайрау машинасында түкке келтіріп жүзін қайрау, кесетін құралды жинау;
түкті кесу сапасын бақылау;
дискі пышағын қайрау кезінде – қайрау үшін пышақ жинағын таңдау;
оправаны тексеру;
оправаға пышақтар жиынтығын орнату және оларды диаметрі бойынша тегістеу;
пышақтарды қайрау және пышақ жүзін қолмен қайрап келтіру және тегістеу;
қайраудың дұрыстығын және өткірлігін тексеру;
пышақтарды тапсыру.
535. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
пышақтардың түрлерін және олардың сапасына қойылатын талаптарды, пышақтарды қайрау, тегістеу, күйіне келтіру, пышақтарды қайрау үшін бақылау-өлшеу приборларын, құралдарын және жабдықтарын қолдану ережесін;
бөлшектерді слесарлық өңдеу әдістерін.

104. Біліктерді өңдеуші

Параграф 1. Біліктерді өңдеуші, 2-разряд

536. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті біліктерді өңдеушінің басшылығымен біліктерді өңдеу және суреттерді көшіру.
көшіруге диапозитивтерді және монтажды дайындау.
білікті дайындау.
жарықты сезетін эмульсияны жағу, көшіру, көрсету, көшірмелерді қыздыру.
өңдеуге келмейтін беттерді қышқылға мықты мастикамен жабу.
біліктерді орнату.
біліктен, молеттен, мырыш парағынан қышқылға мықты мастиканы жарықты сезетін эмульсияны жуып тастау.
537. Білуге тиіс:
біліктің, молеттің және мырыш парағының сапасына қойылатын техникалық талаптарды, диапозитивтерден көшіру және біліктердегі;
молеттердегі және мырыш парақтарындағы суреттерді монтаждау, көрсету өңдеуге келмейтін суреттің бетін мастикамен жабу ережесін;
суреттерді көшіру, көрсету, өңдеу кезінде қолданылатын химиялық материалдарды, біліктерге, молеттерге, мырыш парақтарына қарау ережесін.

Параграф 2. Біліктерді өңдеуші, 3-разряд

538. Жұмыс сипаттамасы:
молетирлі, пантонақыштау және қолмен нақыштау тәсілдерімен біліктерді өңдеу;
біліктерді хромсыздандыру;
химиялық материалдарды, жарықты сезетін эмульсияны, көрсететін және өңдейтін ерітінділерді рецептер бойынша дайындау;
біліктерді жеткізу және оларды станоктарға (өңдеу, ауыстыру, көшіру және тағы басқа) орнату және қыздыру үшін;
өңдегеннен кейін біліктерді жуу, оларды одан әрі өңдеуге тасымалдау;
қызмет көрсететін қондырғыны күту.
539. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін станоктар мен құралдардың құрылысын, күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
білікте сурет жасау принципін, біліктерді монтаждау сапасына және олардың беттерін әрлеу сапасына қойылатын техникалық талаптарды;
өңдейтін ерітінділердің қасиеттерін, білікті өңдеу режимін, өңдеу, көшіру кезінде қолданылатын химиялық материалдарды және оларды дайындау тәсілдерін;
білікке суретті көшіру және қыздыру тәсілдерін;
өңдейтін ерітінділер мен қышқылдарға қарау ережесін.

Параграф 3. Біліктерді өңдеуші, 4-разряд

540. Жұмыс сипаттамасы:
нақыштаудың фотомеханикалық тәсілі кезінде біліктерді өңдеу, хромсыздандыру және көшіру;
күрделі емес штрихті және үштүсті суреттерді нақыштау;
химиялық материалдарды, жарықты сезетін эмульсияны, көрсететін және өңдейтін ерітінділерді рецептер бойынша дайындау;
біліктерді жеткізу және оларды станоктарға (өңдеу, ауыстыру, көшіру және тағы басқа) орнату және қыздыру үшін;
өңдегеннен кейін біліктерді жуу, оларды одан әрі өңдеуге тасымалдау;
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау.
541. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін станоктар мен құралдардың құрылысын, күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
білікте сурет жасау принципін;
біліктерді монтаждау сапасына және олардың беттерін әрлеу сапасына қойылатын техникалық талаптарды, өңдейтін ерітінділердің қасиеттерін;
өңдеу режимін, өңдеу, көшіру кезінде қолданылатын химиялық материалдарды және оларды дайындау тәсілдерін;
білікке суретті көшіру және қыздыру тәсілдерін;
өңдейтін ерітінділер мен қышқылдарға қарау ережесін.

Параграф 4. Біліктерді өңдеуші, 5-разряд

542. Жұмыс сипаттамасы:
біліктерді өңдеу және хромсыздандыру;
күрделі штрихті және үштүсті суреттерді нақыштаудың фотомеханикалық тәсілі кезінде өңдеу және көшіру;
химиялық материалдарды, жарықты сезетін эмульсияны, көрсететін және өңдейтін ерітінділерді рецептер бойынша дайындау;
біліктерді тасымалдау және оларды станоктарға (өңдеу, ауыстыру, көшіру және тағы басқа) орнату және қыздыру үшін;
өңдегеннен кейін біліктерді жуу, оларды одан әрі өңдеуге тасымалдау;
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау.
543. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін станоктар мен құралдардың құрылысын, күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
білікте сурет жасау принципін, біліктерді монтаждау сапасына және олардың беттерін әрлеу сапасына қойылатын техникалық талаптарды, өңдейтін ерітінділердің қасиеттерін;
өңдеу режимін, өңдеу, көшіру кезінде қолданылатын химиялық материалдарды және оларды дайындау тәсілдерін;
білікке суретті көшіру және қыздыру тәсілдерін;
өңдейтін ерітінділер мен қышқылдарға қарау ережесін.

105. Ылғалды тауарды және иірімжіпті қолмен салушы-таңдаушы

Параграф 1. Ылғалды тауарды және иірімжіпті қолмен салушы-таңдаушы, 2-разряд

544. Жұмыс сипаттамасы:
ылғалды иірімжіпті, матаны, беймата жайманы қазандарға, чандарға, ванналарға аппараттарға, арбаларға және жәшіктерге ілмек болдырмай талап етілген тығыздықпен, қолмен біркелкі орналастыру.
арбаның шетіне нашар тігісті, жыртылған немесе кірленген жерлері бар матаны салу.
ақауларымен куфталарды тарқату, сұрыптау.
матаны салу және қайта салуға қатысу.
иірімжіпті өңдегеннен кейін таңдау және оны жуу.
куфталарды иіру және оларды орналастыру.
үзіктерді жою.
қызмет көрсететін қондырғыны тазалау.
545. Білуге тиіс:
матаны, мата емес жайманың ассортиментін;
иірімжіптің желілік тығыздығын, қазандардан, аппараттардан, ванналардан, чандардан матаны, беймата жайманы, иірімжіпті таңдау және орналастыру ережесін;
өнімді өңдеудің технологиялық режимін.

106. Тоқыма бұйымдарын қалыптаушы

Параграф 1. Тоқыма бұйымдарын қалыптаушы, 1-разряд

546. Жұмыс сипаттамасы:
қаптарды, шұлық-ұйық бұйымдарын, кашнелерді, бөкебайларды және басқа да ұқсас бұйымдарды және олардың бөлшектерін тігістерін тегістеумен және жіптер соңын кесе отырып қолмен айналдыру жолымен немесе арнайы құралдармен қалыптау;
үтіктеудің алдында кашне мен бөкебайларды ылғалды марліге орау;
тоқыма бұйымдарын және қаптарды пашкелерге салу, оларды белгіленген орынға тасымалдау.
547. Білуге тиіс:
тоқыма бұйымдардың артикулдері мен өлшемдерін;
тоқыма бұйымдарды қолмен және арнайы құралдарды қолданумен қалыптау бойынша жұмыстар әдістерін.

Параграф 2. Тоқыма бұйымдарын қалыптаушы, 2-разряд

548. Жұмыс сипаттамасы:
дөңгелек трикотажды жайманы, қаптарды, биялай және басқа да ұқсас бұйымдарды және олардың бөлшектерін тігістерін және қалыптарын бұзбай машинада немесе арнайы айналдыратын аппаратта айналдыру жолымен қалыптау;
галстукты қосып тіккеннен кейін қосқан жіптерді және жіптердің соңдарын кесе отырып, арнайы құралмен айналдыру;
трикотаж жаймасын, бұйымдарды және қаптарды теріс айналдыратын машинаға немесе аппаратқа салу, оларды тазалау, үйкелетін беттерін майлау;
тоқыма бұйымдарды белгілі орынға тасымалдау.
549. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналар мен аппараттарда әрекет және пайдалану принципін;
жұмыс істеу әдістерін және оларды күту ережесін;
тоқыма бұйымдарының артикулдерін және өлшемдерін.

107. Фотомеханикалық нақыштау суретшісі

Параграф 1. Фотомеханикалық нақыштау суретшісі, 4-разряд

550. Жұмыс сипаттамасы:
фотомеханикалық нақыштау үшін монтаждауға негативтерді дайындау;
көшіру-көбейту машинасында раппорттарды монтаждау;
монтаждың үлгісін тексеру;
монтажды көшіру үшін білікке тапсыру.
551. Білуге тиіс:
фотоаппараттың және көшіру-көбейту машинасының құрылысын және пайдалану ережесін;
суреттік көрініс алу принципін, экспозициялау, көрсету және тұрақтандыру режимін;
суреттік қабаттардың жіктелуін және қасиеттерін, жұмыс ерітінділерінің рецептурасын, суреттік көріністерді бақылау әдістерін;
қолданылатын суреттік және химиялық материалдардың қасиеттерін.

Параграф 2. Фотомеханикалық нақыштау суретшісі, 5-разряд

552. Жұмыс сипаттамасы:
фотомеханикалық нақыштауға арналған жинақты суретке түсіру тәсілін қолданумен кез келген күрделіліктегі суреттерді суретке түсіру;
автотипті және диагоналды растрларды қолданумен жартылай тонды суреттерді растрлық суретке түсіру;
штрихті негативтер мен позитивтерді дайындау;
жарық фильтрін қолданумен фотоаппаратта түсті репродукцияға арналған растрлы негативтерді, жартылай тонды негативтерді және диапозитивтерді дайындау;
түсті түзейтін және градациялық маскаларды, әртүрлі линиатурлардағы (штрихтер) қосылған растрларды дайындау;
қажетті ерітінділерді дайындау.
553. Білуге тиіс:
фотоаппараттың және көшіру-көбейту машинасының құрылысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
суретті көріністі алу принципін, экспозициялау, көрсету және тұрақтандыру режимін, суреттік қабаттардың жіктелуін және қасиеттерін, жұмыс ерітінділерінің рецептурасын;
жартылай тонды түпнұсқаларды қалпына келтіру принципін, растр линиатурларының түрлерін, суретті көріністерді бақылау әдістерін;
қолданылатын суреттік және химиялық материалдардың қасиеттерін;
градациялық және түсті бөлуді білдірмеу техникасының нұсқаларын.

108. Желдеткіш қондырғыларын тазалаушы

Параграф 1. Желдеткіш қондырғыларын тазалаушы, 2-разряд

554. Жұмыс сипаттамасы:
желдеткіш қондырғыларды, циклондарды, сүзгілерді, шаң камераларды, траншеяларды және басқа да шаң ұстайтын құрылғыларды тазалау;
шаңды, түбітті және шаң болған талшықты белгіленген орынға тасымалдай отырып жинау.
555. Білуге тиіс:
желдеткіш қондырғыларды және шаң ұстайтын құрылғыларды тазалау тәсілдерін және мерзімділігін.

Параграф 2. Желдеткіш қондырғыларын тазалаушы, 3-разряд

556. Жұмыс сипаттамасы:
қиыстыру-тарту құрылғыларының, желдеткіш қондырғыларының, циклондардың, сүзгілердің, жасырын арналардың қалыпты жұмысын қамтамасыз ету.
пневмокөлік жүйелерінде ауа тазалығының дәрежесін және сүзгілі циклондардың шаңдылығы дәрежесін анықтау.
қайтарылатын және қайтарылмайтын талшықтарды, қырқу қалдықтарын жинау және престеуге арналған пневмокөлік жүйесінің және басқа да жабдықтың жұмысын бақылау.
желдеткіш қондырғыларын, циклондарды, фильтрлерді, жасырын арналарды тазалау.
талшықтарды және қалдықтарды жинау, оларды мақсаттарына қарай бөлу.
қайтарылатын талшықтар мен қалдықтардың бірнеше түрлерінің араласуын болдырмау.
қызмет көрсететін жабдықты толтыру кезінде циклондарды тазалау және ауыстыру, тәжірибелік партияларды жасау кезінде пневмокөліктің тарту жүйелерін және жабдықты іске қосу. сүзгілі қонысты, камераларды, жасырын арналарды жинау.
шаңды, шаң болған талшықты белгіленген орынға тасымалдай отырып жинау.
557. Білуге тиіс:
қайтарылатын талшықтар мен қалдықтарды жинау және баспақтауға арналған, қызмет көрсететін қондырғылардың, пневмокөліктердің негізгі түрлерінің құрылғысын, мақсатын және өзара әрекетін;
желдеткіш қондырғыларын, циклондарды, сүзгілі камераларды, траншеяларды және басқа да шаң ұстайтын құрылғыны тазалаудың, циклондарды, қызмет көрсететін қондырғыға салуға арналған сүзгілерді тазалау және ауыстыру тәсілдерін және мерзімділігін;
өңделетін өнімнің ассортиментін және қызмет көрсететін жабдыққа салу кестесін;
қайтарылатын талшықтар мен қалдықтардың қасиеттерін және өртқауіпсіздігі мен жарылысқауіпсізідігі дәрежесін;
қызмет көрсететін жабдықтың және циклондардың сапасыз тазалануының қайтарылатын талшық сапасына әсерін.

109. Қондырғыны тазалаушы

Параграф 1. Қондырғыны тазалаушы, 2-разряд

558. Жұмыс сипаттамасы:
қызмет көрсететін машиналарды, станоктарды және олардың приборларын (тоқу жабдығынан басқа) шаңнан, түбіттен, күлден, балшықтан, қолданылған майдан тазалау;
белбеулерді, жеке бөлшектерді, сыртқаптарды және қоршауларды шешу;
бөлшектерді сүрту, қажет болғанда – сумен, керосинмен, басқа да жуу құралдарымен жуу немесе бормен сүрту;
майланатын тесіктерді тазалау;
белбеулерді кигізу, шешілген бөлшектерді, сыртқаптарды және қоршауларды тазалап болғаннан кейін орнату;
тазаланған машиналар мен станоктардың жанындағы еденді сыпыру;
қоқыстарды және сүрту материалдарын тасымалдау.
жартылай фабрикаттардың және өнімнің кірленуін болдырмау.
559. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналар мен станоктарды тазалау бойынша нұсқамаларды;
тазалау және сілку кестесін;
қызмет көрсететін жабдықтың жеке тораптары мен механизмдерінің құрылысын;
жуу құралдарының қасиеттерін және оларға қарау ережесін;
қызмет көрсететін жабдықтың сапасыз тазалануының өнім сапасына әсерін.

Параграф 2. Қондырғыны тазалаушы, 3-разряд

560. Жұмыс сипаттамасы:
қызмет көрсететін машиналарды, станоктарды және олардың приборларын шаңнан, түбіттен, күлден, балшықтан, қолданылған майдан, негізгі механизмдерді, тоқу жабдығынан басқаны бұза отырып, тазалау;
қызмет көрсететін қондырғыны тазалау кестесі және нұсқамасына тоқтату;
бөлшектерді қарау және ақауларды анықтау;
пайдаланылған бөлшектерді ауыстыру;
бөлшектерді сүрту және жуу құралдарымен уайтспиритті қолдана отырып жуу;
механизмдерді жинау, үйкелетін беттерді майлау, өнімді өндіру үшін реттеу және күйіне келтіру;
қондырғыны тазалаудан кейін іске қосу, жүру жұмсақтығын тексеру;
қондырғыны тазалау және машиналардың, станоктардың жеке тораптары мен механизмдерінің жиналу сапасын бақылау;
қондырғыны тазалағаннан кейін шебердің көмекшісіне тапсыру.
561. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналар мен станоктарды тазалау бойынша нұсқамаларды;
тазалау және сілку кестесін;
қызмет көрсететін қондырғыны тоқтату және іске қосу ережесін;
қондырғының жеке тораптары мен механизмдерінің құрылысын және мақсатын;
қызмет көрсететін машиналардың жеке механизмдері мен тораптарын бұзу және жинау ережесін;
жуу құралдарының қасиеттерін және оларға қарау ережесін;
қондырғының сапасыз тазалануының өнім сапасына әсерін.

Параграф 3. Қондырғыны тазалаушы, 4-разряд

562. Жұмыс сипаттамасы:
тоқу қондырғысын және оның приборларын шаңнан, түбіттен, күлден, балшықтан, қолданылған майдан тазалау;
қондырғыны тазалау кестесі және нұсқамасына сәйкес тоқтату;
бөлшектерді, сыртқаптарды және қоршауларды шешу;
негізгі тоқушы, қосымша және өрнектүзуші механизмдерді бұзу, бөлшектерді қарау және ақауларын анықтау, тозған бөлшектерін ауыстыру;
бөлшектерді сүрту және жуу құралдарымен жуу;
майланатын тесіктерді тазалау, үйкеленетін беттерді майлау, шешілген бөлшектерді, сыртқаптарды және қоршауларды тазалау аяқталғаннан кейін орнату;
қызмет көрсететін қондырғыны реттеу және күйіне келтіру, қондырғыны тазалағаннан кейін іске қосу, жүру жұмсақтығын тексеру, тазалау сапасын бақылау, жеке тораптар мен механизмдерді жинау.
563. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының жеке тораптары мен механизмдерінің мақсаттары мен құрылысын, тазалау жөніндегі нұсқаманы, тазалау және сілку кестесін;
қызмет көрсететін қондырғыны іске қосу, тоқтату, реттеу және күйіне келтіру;
машинаның жеке механизмдері мен тораптарын бұзу ережесін;
жуу құралдарының қасиеттерін және оларға қарау ережесін;
қондырғының сапасыз тазалануының өнім сапасына әсерін.

110. Матаны, бұйымды тазалаушы

Параграф 1. Матаны, бұйымды тазалаушы, 1-разряд

564. Жұмыс сипаттамасы:
матаның, жайманың ішкі және сыртқы беттерін жіптердің шеттерінен, ілмектерден, түйіктерден, жуан жерлерінен және өзге де ақауларынан тазалау;
матадағы, жаймалардағы және өзге де бұйымдардағы дақтарды химиялық ерітінділермен кетіру;
матаны, жайманы, бұйымдарды тасымалдау және оларды үю;
қалдықтарды жинау және тапсыру.
565. Білуге тиіс:
өңделетін маталар, жаймалар және өзге де бұйымдардың ассортиментін;
олардың сапасына қойылатын талаптарды;
матаны және өзге де бұйымдарды жууға арналған ерітінділерді дайындау тәсілін;
матаны, жайманы және бұйымдарды тазалағаннан және жуғаннан кейін орналастыру тәртібін.

Параграф 2. Матаны, бұйымды тазалаушы, 2-разряд

566. Жұмыс сипаттамасы:
күрделі тоқылған матаны, жайманы, бас киімдерді, киіз аяқ киімді, терілерді және өзге де бұйымдарды ішкі және сыртқы беттерін жіптердің шеттерінен, түйіктерден, жуан жерлерінен және өзге де ақаулардан қолмен және әртүрлі жүйедегі машиналарда тазалау;
матадағы және өзге де бұйымдардағы дақтарды арнайы химиялық ерітінділермен кетіру;
тазалау сапасын бақылау;
матаны, жайманы, бұйымдарды тасымалдау және оларды үю;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
қызмет көрсететін қондырғыны күту.
567. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын және күтіп-ұстау ережесін;
өңделетін маталар, жаймалар, кілем бұйымдары, бас киімдер, киіз аяқ киімдер, терілер және өзге де бұйымдардың ассортиментін, олардың сапасына қойылатын талаптарды;
матаны, жайманы және өзге де бұйымдарды жууға арналған ерітінділерді дайындау тәсілін;
матаны, жайманы және бұйымдарды тазалағаннан және жуғаннан кейін орналастыру тәртібін;
тазалау ережесін.

111. Түту аппараттарын тазалаушы-қайраушы

Параграф 1. Түту аппараттарын тазалаушы-қайраушы, 4-разряд

568. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті түту аппараттарын тазалаушы-қайраушының басшылығымен түту аппаратының кард гарнитурасын қолмен немесе ауасорғышпен тазалау және қайрау;
түту аппаратын бұзу, тарту тізбектері мен белбеулерін шешу, өзі өлшегішті, арбаларды алыстату;
айналмаларды, жұмыс және жиналатын біліктерді шешу;
жұмыс органдарының инелі гарнитурасынан сыдырғышты шешу және оларды шаңнан тазарту;
кард гарнитурасын қайрау және тегістеу;
қайрау білігінің салмалы бөлшектерін қайралатын органдардың бетіне реттеу;
цилиндрлілігін тексеру және жұмыс органдарын инелі гарнитурамен жабу;
өзі өлшегішті, арбаларды және біліктерді жұмыс жағдайына келтіру;
иіру қолғаптарын майлау;
тізбекті және белбеулі жүйені жинау;
алынатын және жұмыс біліктерін тазалау станогына тасымалдау және керісінше;
қызмет көрсететін машинаны іске қосу және сабақтау.
569. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
оның жұмыс органдарының өзара әрекетін;
кард гарнитурасын тазалау және қайрау ережесін және жұмыс органдарын инелі таспамен орау;
түту сапасының түту аппараты жұмыс органдарының;
кард гарнитурасының жағдайына байланысын.

Параграф 2. Түту аппараттарын тазалаушы-қайраушы, 5-разряд

570. Жұмыс сипаттамасы:
түту аппаратының кард гарнитурасын қолмен немесе ауасорғышпен тазалау және қайрау;
түту аппараттары жұмыс органдарының бөлгіш және салмалы бөлшектерін қоспаның әртүрлі түрлеріне арналған түту режимдеріне қабылданған технологиялық параметрлеріне сәйкес тексеру, орнату;
бөлгіш және салмалы бөлшектердің шамаларын үлгілер, бор жолақтарының көмегімен анықтау;
түту аппараттары жұмыс органдарының цилиндрлілігін және инелік бетінің жағдайын тексеру;
талап етілген сападағы таспаларды, созбаларды, мақталарды алуға арналған түту аппараты жұмысын реттеу;
түту аппаратын тазалағаннан және қайрағаннан кейін шебердің көмекшісіне тапсыру.
571. Білуге тиіс:
түту аппаратының құрылысын және оның жұмыс органдары мен механизмдерінің өзара әрекетін;
кард гарнитурасын тазалау және қайрау ережесін;
түту аппараттары жұмыс органдарының бөлгіштерін орнату тәсілдері мен нормативтерін;
түту сапасының түту аппараты кард гарнитурасының;
жұмыс органдарының жағдайына байланысын.

112. Шөлмектерді тазалаушы

Параграф 1. Шөлмектерді тазалаушы, 1-разряд

572. Жұмыс сипаттамасы:
машина шөлмегін резервтегі ораған жіптен тазарту;
шөлмектерді сұрыптау;
машиналарды тазартылмаған шөлмектермен толтыру;
білікті оралған қалдықтардан тазарту;
барабаннан тазаланған шөлмектерді алып тастау, оларды жәшіктерге салу және тасымалдау;
тұтас перде, тюль және шілтер машиналарының шөлмектері мен қайықтарын керосинде жуу және таттан тазалау.
573. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машинаның құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
қызмет көрсететін машинаның барабанына тазаланбаған шөлмектерді салу ережесін;
Қайықтар мен шөлмектердің кластары және өлшемдері бойынша түрлерін, оларды өңдеу тәсілдерін;
Шөлмектер мен қайықтардың сапасына қойылатын талаптарды.

113. Қимаүлгіші

Параграф 1. Қимаүлгіші, 3-разряд

574. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті қимаүлгішінің басшылығымен әртүрлі жүйедегі ротациялық машиналарға арналған дөңгелек никель үлгілерін дайындау;
перфориренген никель гильзаларды олардың сапасын техникалық шарттарға сәйкес тексере отырып таңдау;
гильзаларды берілген өлшем бойынша кесу;
гильзалардың майын кетіруге арналған химиялық ерітінділерді дайындау;
гильзаларды тұрақтандыру және одан әрі майдан тазалау;
гильзаларды оларға жарық сезетін эмульсияны жағу үшін дайындау;
жарық сезетін эмульсияны белгіленген рецептура бойынша дайындау және оны гильзаға белгілі тәртіппен жағу.
575. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
дөңгелек үлгілерді дайындауға қолданылатын материалдардың негізгі қасиеттерін, оларға қарау ережесін;
гильзалар сапасына қойылатын талаптарды, жарық сезетін эмульсияны, қажетті ерітінділерді дайындау рецептурасын;
лактар мен ерітінділердің қасиеттерін.

Параграф 2. Қимаүлгіші, 4-разряд

576. Жұмыс сипаттамасы:
фотофильмбаспаға арналған әртүрлі жүйедегі ротациялық машиналарға жазық торлы қимаүлгілерді немесе дөңгелек никель қимаүлгілерді дайындау;
суретті көшіру-көбейту машинасында немесе экспозициялық үстелде қимаүлгіге көшіру;
бөз шеттерін елекке тігу;
електі рамаға орау;
трафлениені тұрақтандырғышты орнату және реттеу;
лактар мен жарық сезетін эмульсияны белгілі рецептурамен дайындау және оларды белгілі тәртіпте қимаүлгіге жағу;
суретті экспозициялау және көрсету, лакты кетіру, қимаүлгіні жуу және кептіру;
көрсетілмеген орындарды қолмен өңдеу және суретті түзеу;
қимаүлгілерге белгі соғу;
қимаүлгілерді пайдалану процесінде пайда болған кемшіліктерді жою;
сенсибилизатор мен фотоэмульсияны берілген рецептура бойынша және техникалық талаптарға сәйкес дайындау;
фотоэмульсиялық жабылғыны технологиялық тәртіпте қимаүлгілерге жағу;
қимаүлгілерді ауа райылық өңдеу және олардың сапасын бақылау;
никель гильзасының дөңгелек шеттері бойынша түйіскен жерлерін дұрыстау, белгілеу және белгі соғу;
гильзаны белгілі өлшемге дейін ротациялық машинаның түріне сәйкес кесу;
эпоксидті желімді және соңындағы қосу сақиналарын тазалауға арналған химиялық ерітінділерді дайындау;
арнайы сақиналарды ротациялық қимаүлгіге желімдеу;
қажет болғанда дөңгелек қимаүлгілердің ішкі беттерін тегістеу.
577. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
жазық торлы қимаүлгілерді немесе дөңгелек қимаүлгілерді ротациялық машинада дайындауға арналған материалдардың қасиеттерін;
оларға қарау ережесін, қимаүлгілерге қойылатын техникалық талаптарды, жарық сезетін эмульсияны және фотоэмульсияны, басқа да қажетті ерітінділерді дайындау рецептурасын;
лактардың, эпоксидті желімнің және олардың ерітінділерінің қасиеттерін, суреттердің көрсетілмеген жерлерін қолмен өңдеу және түзету тәсілдерін;
суретті қимаүлгіге аудару кезіндегі экспозицияның ұзақтылығын анықтау әдістерін;
қимаүлгілерді тұрақтандыру және полимерлеу параметрлерін.

Параграф 3. Қимаүлгіші, 5-разряд

578. Жұмыс сипаттамасы:
барлық жүйедегі ротациялық машиналарға арналған никель дөңгелек қимаүлгілерді дайындау;
никель гильзаларын әртүрлі құралдардың көмегімен арнайы станокта техникалық шарттарға сәйкес дайындалу сапасын тексеру;
перфориренген никель гильзасының химиялық ерітіндімен майын кетіру, ауасорғышпен ылғалдансыздандыру;
гильзаға барлық ұзындығы бойынша нағыз цилиндр формасын беру;
қимаүлгілерді жылу камераларында жылумен өңдеу;
фотомонтажды пленкаларды трафлендіруді бақылау, оларды қимаүлгіге сәйкес белгілеу және кесу;
монтажды қимаүлгіге орнату және тұрақтандыру;
әртүрлі жүйедегі станоктарда контактілік тәсілмен қимаүлгілерді, гильзадағы суретті суретке түсіру;
суретті көрсету және фотоэмульсияны өңдеу, полимерлеу;
қимаүлгілерге белгі соғу;
арнайы сақиналарды гильза бүйіріне, қимаүлгілерді эпоксидтік желіммен желімдеу;
суреттерді ротациялық машиналарға жіберу алдында бақылау;
қимаүлгілерді пайдалану процесінде пайда болатын кемшіліктерді жою.
579. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтың, құралдардың және қондырғының құрылысын, оларды күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
никель гильзаларын сақтау мерзімін, оларды орналастыру ережесін;
гильзалардың сапасына қойылатын талаптарды, арнайы сақиналарды гильзаларға желімдеу ережесін;
гильзаларды өңдеу кезінде қолданылатын химикаттардың қасиеттерін;
суретті қимаүлгіге ауыстыру кезінде экспозицияның ұзақтылығын анықтау әдістерін;
қимаүлгілерді есепке алу және бақылау ережесін.

114. Баспа біліктерін тегістеуші

Параграф 1. Баспа біліктерін тегістеуші, 4-разряд

580. Жұмыс сипаттамасы:
баспа білігі бетін тегістеу және жылтырату сапасына қойылатын белгілі техникалық талаптарға сәйкес өрнектің тегіс бетін және тереңдігін сақтай отырып тегістеу станоктарында тегістеу және жылтырату;
тегістеу станогын және абразивті материалды жұмысқа дайындау;
біліктерді тегістеу станогына орналастыру және оларды түсіру, станокты тазалау және үйкелетін беттерін майлау.
581. Білуге тиіс:
тегістеу станогының құрылысын, күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
тегістеу тәсілдері мен әдістерін, өрнектелетін біліктерге қарау ережесін;
абразивті материалдардың түрлерін және олардың мақсаттарын, білік бетінің сапасына қойылатын талаптарды;
жылтырататын пасталардың сипаттамалары мен құрамын.

115. Шлихталаушы

Параграф 1. Шлихталаушы, 4-разряд

582. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген рецептер мен технологиялық режимге сәйкес шлихталарды және эмульсиялайтын препараттарды дайындау;
шлихта компоненттерін мөлшерлеу, шлихталайтын препараттар мен қосымша заттардың су ерітінділерін дайындау, шлихталайтын композициялар құрастыру, шлихтаны дайын күйіне жеткізу;
технологиялық процестің барысын бақылау;
шлихтаның сапасын бақылау;
шлихтаның физикалық-химиялық қасиеттерін және құрамын, олардың санын, дайындау процесінің параметрлерін, шлихтаның сапалы сипаттамаларын тіркеу;
материалдар шығынын есепке алу;
қызмет көрсететін қондырғыны күту.
583. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
шлихталайтын композициялар мен эмульсиялайтын препараттардың физикалық-химиялық қасиеттерін, шлихтаны қайнату рецептерін және ережесін;
шлихтаның және эмульсиялайтын препараттың сапасына қойылатын талаптарды, оларды бақылау әдістерін.

Параграф 2. Шлихталаушы, 5-разряд

584. Жұмыс сипаттамасы:
шлихтаны белгіленген технологиялық режимге сәйкес, басқару пультімен жабдықталған автоматты желіде дайындау процесін жүргізу;
басқару жүйесінің жұмысқа дайындығын тексеру;
шлихтаның бөлінуін және желім ыдыстарының, технологиялық процесс параметрлерін реттейтін құрылғылардың, насостардың, тұрбалардың техникалық жағдайын бақылау;
сынауға алу;
есепке алу құжаттамасын жүргізу;
шлихтаның сапасын бақылау.
585. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, пайдалану ережесін және оны күтіп-ұстау;
басқару пультін пайдалану ережесін;
шлихтыны дайындауға пайдаланылатын материалдардың қасиеттерін, шлихтаны қайнату рецептері мен ережесін;
шлихтаның сапасына қойылатын талаптарды және оның сапасын бақылау әдістерін.

116. Эмульсиялаушы

Параграф 1. Эмульсиялаушы, 2-разряд

586. Жұмыс сипаттамасы:
эмульсиялау: эмульсиялау қондырғыларының көмегімен жайғастыру және түту машиналарындағы таспаларды.
эмульсияны берілген рецептураға сәйкес дайындау.
қызмет көрсететін қондырғылардың, машиналардың бактарына эмульсияны құю.
эмульсиялау машинасының бункеріне иірімжіпті салу.
баспаның, иірімжіптің эмульсиялануын бақылау.
эмульсияны біркелкі беру.
эмульсия шығынын жазуды жүргізу.
эмульсиялау сапасын тексеру.
иірімжіпті, химиялық материалдарды тасымалдау.
қызмет көрсететін қондырғыны күтіп-ұстау.
587. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін қондырғының құрылысын, оны күтіп-ұстау және пайдалану ережесін;
эмульсияны дайындау рецептурасын және режимін;
эмульсиялау сапасына қойылатын талаптарды;
эмульсияның және химиялық материалдардың шығынын есепке алуды жүргізуді.

3-бөлім. Мақта-мата өндірісі

117. Каустификация аппаратшысы

Параграф 1. Каустификация аппаратшысы, 3-разряд

588. Жұмыс сипаттамасы:
буландырғыш қондырғыда каустификацияның технологиялық процесін жүргізу;
қондырғыға каустика ерітіндісін толтыру;
бақылап-өлшегіш құралдардың көрсеткіштерін бақылау;
талдауға сынама алу;
каустикті буландырғыштан қабылдау багына жіберу;
матаны зерлеу, жібіту үшін және қайнату алдында сіндіру үшін ерітінді дайындау.
589. Білуге тиіс:
буландырғыш құрылғының құрылымы, оны қолдану және күту ережелері;
каустиктің ерітінділерінің негізгі қасиеттері;
буландырғыш құрылғыда каустификация кезінде бақылап-өлшегіш құралдарды қолдану ережелері.

118. Қайысты созушы

Параграф 1. Қайысты созушы, 4-разряд

590. Жұмыс сипаттамасы:
көп қабатты, жартылай капронды қайыстарды, созатын және орайтын машиналарда көп қабатты тасымалдағыш таспаларды созу және рулонға орау;
қайыстар мен тасымалдағыш таспаларды дайындау, мемлекеттік стандарттарға сәйкес рулондарға созу және орауды реттеу;
есептегіш бойынша рулондағы қайыстар мен тасымалдағыш таспалардың ұзындығын анықтау және есеп кітапшасына жазу;
рулондарды босату, өлшеу және тасымалдау;
белгіленген кесте бойынша қызмет көрсететін машиналарды тазалау және үйкелетін беттерді майлау.
591. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін машиналар құрылымын, оларды қолдану және күту ережелері;
көп қабатты қайыстар мен тасымалдағыш таспаларды рулонға тарту және орауды реттеу ережелері;
қайыстар мен таспалардың түрлері;
көп қабатты қайыстар мен тасымалдағыш таспаларға қатысты техникалық жағдайлар мен мемлекеттік стандарттар.

119. Касетаны салушы

Параграф 1. Касетаны салушы, 2-разряд

592. Жұмыс сипаттамасы:
касеталарға шпуля немесе патрондарды қолдан салу;
шпуля мен патрондарды жұмыс үстеліне қайта салу, жарамсыздарды алып тастап, касеталарға орнықтыру;
толыққан касеталарды ілу және орналастыру, олардың тасымалдағыш құрылғыда алмасуын бақылау;
тасымалдағыш құралдан бос касеталарды, шпуляны және патрондарды алып тастау.
593. Білуге тиіс:
шпуля, патрондар мен касеталардың өлшемі және таңбалануы;
касеталарға шпулялар мен патрондарды орнықтыру ережелері;
шпуля мен патрондарды тазалау әдістері;
тасымалдағыш құрылғыда шпуля;
патрондар мен касеталардың алмасу ережелері.

120. Сүзгішті ораушы

Параграф 1. Сүзгішті ораушы, 3-разряд

594. Жұмыс сипаттамасы:
қызмет көрсететін машиналарда сұйық отынды тазарту үшін сүзгіштік элементтерді орау, түзеткішті орнату және оны машинаға салу.
шиыршықты орайтын ұршыққа кигізу, сүзгіш қағазбен орау, орайтын ұршықты машинаға орнату.
сүзгіш элементтердің дұрыс оралуы мен сапасын бақылау, сүзгіш қағаздың екінші парағын салу, үзілуді болдырмау.
дайын сүзгіш элементтерді қызмет көрсетуші машиналардан шығару.
қалдықтарды жинақтау және тасымалдау.
қызмет көрсетуші машинаны тазалау және үйкелетін беттерді майлау.
595. Білуге тиіс:
қызмет көрсетуші машиналардың құрылымы, оларды қолдану және күту ережелері;
түзеткіштің сызықтық тығыздығы, дайындалатын сүзгіштік элементтердің түрлері;
сүзгіштерді орау ережелері.

Параграф 2. Сүзгішті ораушы, 4-разряд

596. Жұмыс сипатамасы:
тасқынды желіде сұйық отынды тазарту үшін сүзгіштік элементтерді орау.
иірілген жіптің тасқынды желі машиналарын толтыру, ораудың технологиялық процесін бақылау, алынатын барабан мен жұқартатын білікше арасындағы түтудің, айналдырып созатын иірілген жіп пен орайтын механизм арасындағы үзілуді болдырмау;
мычканы орап айналдыру үшін иірілген жіп пен тығырықты алмастыру;
сүзгіштік элементтерді таңбалау, қалдықтарды жинақтап, сұрыптау, дайын өнім мен қалдықтарды тасымалдау;
қызмет етуші жабдықты тазарту.
597. Білуге тиіс:
қызмет етуші жабдықтың құрылымы, оны пайдалану мен күту ережелері;
дайындалатын сүзгіштік элементтердің түрлері мен оларды орау ережелері.

121. Қалдықтарды өңдейтін агрегат операторы

Параграф 1. Қалдықтарды өңдейтін агрегат операторы, 3-разряд

598. Жұмыс сипаттамасы:
қалдықтарды өңдейтін агрегаттар машиналарында қалдықтарды өңдеу және оларды автоматтық прессте белгіленген үлгіде бумаларға пресстеу процесін жүргізу;
лабаздардың қалдықтармен толу деңгейін, талшықтардың араласуын, агрегатта қалдықтардың тазалануын бақылау;
буып түйетін матаның пресске оралуы;
буманың оралуы мен қалдықтарды престегеннен соң прессті босату;
мемлекеттік стандарттардың талаптарына сәйкес бумаларды өлшеу және таңбалау;
автоматтық немесе қолдан басқару жүйесінің көмегімен қалдықтарды өңдейтін агрегаттты қадағалау;
жұмыстардың үйлесімділігін қамтамасыз ететін машиналардың блокталу, қосылу, тоқтау жүйесінің жұмысын бақылау;
агрегат машиналарының үйкелетін беттерін тазарту және майлау;
жөндеуден соң жабдықтарды қабылдауға қатысу;
қызмет көрсететін машиналардың жұмысындағы ақаулар мен ұсақ олқылықтарды жою.
599. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
қалдықтарды өңдейтін агрегат машиналарының автоматтық және қолдан басқару жүйе жұмысының принциптері, машиналардың үйлесімділігін түзету әдістері;
буып-түйілетін өнімдер мен қалдықтардың мемлекеттік стандарттары;
қалдықтарды престеу ережелері мен оларды технологиялық жабдықтан іріктеу мерзімі.

Параграф 2. Қалдықтарды өңдейтін агрегат операторы, 4-разряд

600. Жұмыс сипаттамасы:
қалдықтарды өңдейтін агрегаттар машиналарында қалдықтарды өңдеу және оларды автоматтық прессте белгіленген үлгіде бумаларға пресстеу процесін жүргізу;
қызмет көрсететін жабдықты алдын алу және ағымдағы жөндеу кезіндегі жұмыстарды атқару.
601. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
қызмет көрсететін жабдықтарды жөндеу жұмыстарының әдістері мен мерзімі.

122. Қопсыту-түту агрегатының операторы

Параграф 1. Қопсыту-түту агрегатының операторы, 4-разряд

602. Жұмыс сипаттамасы:
автоматтандырылған тасқынды желінің қопсытқыш-жұлмалағыш агрегатта талшықтың қопсытылу, араласу, тазартылу, түтілу процесін жүргізу.
дабыл жүйесінің жағдайы мен қопсытқыш-жұлмалағыш агрегат машиналарында талшықтың болуын тексеру, авто қоректендіргішті талшыққа толтыру, авто қоректендіргіштердің үзіліссіз жұмысын қамтамасыз ету.
шілік барабандардың айналымын, жүк тақталарының күйін, қоректендіргіштердің электрлік болатының арқандарының жағдайын, қоспа жасайтын машинада талшықтардың араласуын бақылау.
автоматтық немесе қолдан басқару жүйесінің көмегімен қопсытқыш-жұлмалағыш агрегаттың жұмысын басқару.
шілік барабандардан оралымдарды уақытылы жою.
қопсытқыш жұлмалағыш агрегат машиналарының қосылу, тоқтатылуының блокталуының жұмысын және машиналардың жұмыстарының үйлесімділігінің қамтылуын бақылау.
конвейерді және мақта қалдықтарынан қорғайтын торлардың беттерін тазарту.
агрегаттың авто қоректендіргіштерінің, қысымды сымдарының шығарушы құйғыштарының мақтамен бітелуін болдырмау.
қопсытқыш жұлмалағыш агрегат машинасын қалдықтардан тазарту мерзімін сақтау.
қызмет көрсететін жабдықты күту.
603. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
қалдықтарды өңдейтін агрегат машиналарының автоматтық және қолдан басқару жүйе жұмысының принциптері, машиналардың үйлесімділігін түзету әдістері және технологиялық процестің үзілмеуін қамту;
өңдеуге келіп түскен шикізаттың аты мен сапасы, мақта бумаларымен авто қоректендіргіштерді қосу ережесі;
мақтаның тазартылу, түтілу, араластырылу, қопсытылуының сапасына қойылатын талаптар;
қалдықтардың жіктелуін, нормасын және оларды азайту әдістері.

123. Арқаушыбықты сіңдіріп сорғыш машина операторы

Параграф 1. Арқаушыбықты сіңдіріп сорғыш машина операторы, 4-разряд

604. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық ережеге сәйкес арқаушыбықты сіңдіріп сорғыш машинада кордный жіптерді сновкалау, сіңдіру және созу процесстерін жүргізу.
науаны сіңдіру ерітіндісімен толтыру.
кордный жіптерді навояның ені бойынша орналастыру және оларды бекіту.
шпулярникте катушканы ауыстыру, жіптердің үзілуін болдырмау.
ставкадағы жіптердің есептік мөлшерін және сновканың берілген ұзындығын қадағалау, жіптің тартылуын реттеу.
механизмдер мен қызмет көрсетуші машиналардың құралдарының күйі мен жұмысын бақылау.
бағаларды қою.
навойларды алып тастау.
қалдықтарды жинақтау және тасымалдау.
машинаны тазалау және үйкелетін беттерді майлау.
жөндеуден соң жабдықтарды қабылдауға қатысу.
605. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
сновканың қосылу есебі, кордтық жіптердің түрлері, қасиеттері мен сапасына қойылатын талаптар;
кордтық жіптерге қатысты мемлекеттік стандарттар мен техникалық жағдайлар;
сіңдіру ерітіндісінің рецептурасы мен қасиеті және олардың қызметі, сіңдірудің технологиялық тәртібі;
жіптің тартылуын реттеу ережелері;
қалдықтардың жіктелуі мен нормалары.

124. Кенеп созғыш машинаның операторы

Параграф 1. Кенеп созғыш машинаның операторы, 3-разряд

606. Жұмыс сипаттамасы:
кенепті созатын машинада кенептерді өндіру, машиналарды кенеппен толтыру;
науадағы кенептің үзілуін болдырмау және озатын жабдықтың білікшесі мен цилиндрін оралған талшықтардан тазарту;
өңделген кенепті алу және иілімді білікшені ауыстыру;
өңделген кенепті, бос катушкаларды, қалдықтарды тасымалдау;
қызмет көрсететін жабдықты күту.
607. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
өңделген кенептердің сызықтық тығыздығы, олардың сапасына қойылатын талаптар.

125. Түту-ленталы агрегат операторы

Параграф 1. Түту-ленталы агрегат операторы, 4-разряд

608. Жұмыс сипаттамасы:
түткіш ленталық агрегат машиналарында лентаны жасау процесін жүргізу;
тетіктің көмегімен пневматикалық үлестіргіштерден түту машиналарының үздіксіз талшықтармен бірқалыпты қоректенуін қамту;
түту мен лента сапасын бақылау, қоректендіретін үстелде лентаны тасымалдау;
түту мен лентаның үзілуін болдырмау;
компенсатор мен ленталық машинаның қоректендіру механизміне лентаны орнықтыру;
сорғыш құралдың ақаулы қысымды білікшелері мен ленталық машинаның жұқарту білікшелерін алмастыру;
ленталық машинаның жұмыс атқаратын бөліктерінен лентаның оралуын жою;
автоматты немесе қолдан басқару жүйесінің көмегімен түткіш ленталық агрегат жұмысын басқару, машиналардың жұмыстарының үйлесімділігінің қамтылуы үшін агрегат машиналарының қосылу, тоқтатылуының блокталуының жұмысын бақылау, жасалған лента мен шылапшынды ауыстыратын автомат жұмысын бақылау;
ленталық машинаның түбіт жинайтын бөлігінен қалдықтарды жою;
қызмет көрсететін жабдықты күту.
609. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
түткіш ленталық агрегат пен оның автоматты құрылғыларының жұмысын автоматты және қолдан реттеу принципі;
түту мен лентаның үзілу себебі, түту, лента, мақта талшықтарының қопартылу деңгейінің сапасына қойылатын талаптар;
қалдықтардың түрлері мен нормалары.

126. Матаны жаюшы

Параграф 1. Матаны жаюшы, 2-разряд

610. Жұмыс сипаттамасы:
жаятын машинада мата мен тыстарды жаю;
мата сапасын қарау;
шығыршықты, матасы бар арбаны жеткізіп тұру, шығыршықты машинаға орнату, матаны тігу және босаған шығыршықтарға төсеу;
шебер мен шебердің көмекшісінің нұсқауына сәйкес маталар партиясын артикул, сорты бойынша таңдау;
маталарда табылған ақауларды нұсқай отырып, шығыршық паспорттарын толтыру;
жаятын машинаны тазарту және үйкелетін беттерді майлау.
611. Білуіге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
жайылатын мата түрлері, мата мен тыстарды тігу және жаю ережелері;
маталы шығыршықтардың паспорттарын толтыру ережесі.

4-бөлім. Зығыр өндірісі

127. Дымқыл қалдықтарды жуушы

Параграф 1. Дымқыл қалдықтарды жуушы, 2-разряд

612. Жұмыс сипаттамасы:
иірудің сулы қалдықтарын жуу және кептіру;
жуу машинасына су құю және дымқыл қалдықтарды салу;
қалдықтарды шаю;
машинадан қалдықтарды шығару, центрифугаға салу және сығу;
қалдықтарды центрифугадан шығару және кептіруге арналған арбаға салу;
арбаларды кептіргішке кіргізу;
қалдықтардың кептірілуін бақылау;
кептіру кезінде арбадағы қалдықтарды аударып тұру;
қалдықтардың кептірілуі аяқталған соң, оларды арбаға салып, пресске орналастыру;
қалдықтарды бумаларға престеу және буу;
бумаларды жинақтау орнына тасымалдап, қатарымен орналастыру.
613. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
қалдықтарды жуу, сығу, кептіру әдістері;
қалдықтардың рұқсат етілетін ылғалдылығы.

128. Зығыр түтетін машина операторы

Параграф 1. Зығыр түтетін машина операторы, 2-разряд

614. Жұмыс сипаттамасы:
зығыр түткіш машинада түтілетін талшықтың түтілу процесін жүргізу;
берілген салмақ бойынша талшықтар уысын түтуге дайындау;
берілген салмақ бойынша талшықтарды уыстарға бөлу, ұзындығы бойынша түзулеумен қатар ақауларды жою;
машина үстеліне талшықтар уысын уақытылы жеткізу арқылы зығыр түтетін машинаның үздіксіз жұмысын қамту;
түтілген талшықтарды жұмыс орнына тасымалдау;
сыдырылған талшықтар байламдарын босату, талшық байламдарының белдеулерін қию;
уыстарды аудару;
байламдарды түту;
шпагат пен жапсырмаларды дайындау;
белгіленген салмақта түтілген талшықтарды буып, талшықтардың түрі мен нөмірі көрсетілген жапсырмаларды салу;
талшық бумаларын тасымалдағыштың аспасына салу.
615. Білуге тиіс:
бірінші өңдеу әдісі, нөмірі, түсі мен ұзындығы бойынша түтілген талшықтың түрлері;
түтілген талшықтың түрі мен нөмірі, түрлі ұзындықтағы талшық уыстарына белгіленген салмағы;
талшықтар уыстарын байламдарға буу ережелері.

Параграф 2. Зығыр түтетін машина операторы, 3-разряд

616. Жұмыс сипаттамасы:
автоматтық жайып салғышпен агрегатталған зығыр түтетін машинада түтілген талшық уыстарынан лентаның жасалу процесін жүргізу;
берілген ұзындық пен салмақта лента шылыпшынын өңдеу;
лентаның жасалу процесінің барысын бақылау және зығыр түтетін машиналардың ақаулықтарын жоятын қажетті шараларды қолдану;
өткізулер мен лентаның басқа ақауларын жою және алдын алу;
шылыпшын мен лентаны алмастыру, прессте ленталарды байламдарға жапсырмалармен бірге буу;
орамға шпагаттарды дайындау;
талшықтардың білікшеге және үйінділердің қырқаға оралып қалуын болдырмау;
тазалағыштар мен білікшеден түбіттерді жою;
білікшелерді сүрту;
зығыр түтетін машиналарды желпу және тазарту, жөндеуден соң машинаны қабылдап алуға қатысу.
617. Білуге тиіс:
автоматты жайып салу механизмдерінің өзара алмасу және жұмысының міндеті мен принциптері;
қолданатын жабдықты күту ережелері;
түтілген талшық пен лентаның сапасына қойылатын талаптар;
шылыпшынға жасалатын лентаның белгіленген ұзындығы мен салмағы, прессте лентаны буу ережелері.

Параграф 3. Зығыр түтетін машина операторы, 4-разряд

618. Жұмыс сипаттамасы:
түрлі жүйедегі зығыр түтетін машиналарда ұзын талшықтарды түту процесін жүргізу;
зығыр түтетін машина қалыптарына белгіленген салмақтағы ұзын талшықтардың уыстарын тегістеу және салу;
автоматтық жайып салушы тасымалдағышқа талшықтарды төсеу процесін бақылау және өткізулерді жоятын қажетті шараларды қолдану;
уыстарды қалыптардан шығару және оларды сұрыптау, түтілген талшықтарды нөмірі мен түсі бойынша орналастыру;
зығыр түтетін машинада ұзын талшықтарды түту процесін бақылау, талшықтардың оралып қалуын болдырмау, жөндеуден соң машинаны қабылдап алуға қатысу.
619. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
талшықтардың түрлері және оларды сұрыптау ережелері;
ұзын талшықтардың уысының белгіленген салмағы.

129. Жайып салатын машина операторы

Параграф 1. Жайып салатын машина операторы, 4-разряд

620. Жұмыс сипаттамасы:
жайып салу машиналарында түтілген зығыр уыстарынан жайылуы мен жасалу процесін жүргізу;
лента жасалуының технологиялық процесінің үзілмеуін қамту, лентада өткізулерді алдын алу және шылыпшында белгіленген лентаның ұзындығымен белгіленген салмақта лента алу;
лентаның үзілуін алдын алатын жұмыстар жүргізу, қырқада және лентаны біріктіретін тақтада үйінділерді жою;
қызмет көрсететін жабдықтарды күту жөніндегі жұмыстарды атқару, қысым көрсететін білікшелерді және лентаны біріктіретін тақтаны бормен сүрту;
тазалағыштардан түбітті жинау;
жөндеуден соң машинаны қабылдау.
621. Білуге тиіс:
жайып салатын машинаның негізгі механизмдерінің құрылысы мен өзара әрекеттесуі, қолданылатын жабдықты күту ережелері;
түтілген зығырдың түрлері мен нөмірі, өңделетін лентаның белгіленген ұзындығы мен салмағы;
түтілген зығыр мен лентаның сапасына қойылатын талаптар.

130. Талшық өңдеуші

Параграф 1. Талшық өңдеуші, 2-разряд

622. Жұмыс сипаттамасы:
түтілген талшық уыстарының соңдарын өңдеу және қол қырқасына талшықтарды түту үшін түсіру;
түтілген талшық уыстарының белдеулерін қию;
белгіленген салмақ бойынша зығырды уыстарға бөлу;
байламдарды сұрыптау және түтуге дайындау;
өңделген талшық уыстарын байламдарға салу және нөмірлері бойынша қапшықтарға толтыру;
салмағы бойынша өңделген талшықтарды тапсыру.
623. Білуге тиіс:
зығыр мен түтілген зығырдың сорты мен нөмірі;
түрлі нөмірдегі және түрдегі талшықтардың уыстарына белгіленген салмағы және рұқсат етілген ақаулықтар;
түтілген зығыр мен очестың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Талшық өңдеуші, 3-разряд

624. Жұмыс сипаттамасы:
қол қырқасында түтілген талшықты өңдеу, талшықты нөмірі және түсі бойынша сұрыптау;
уыстың белгіленген салмағын сақтау;
өңделген уыстарды байламдарға салу, буу және салмағы бойынша тапсыру.
625. Білуге тиіс:
талшықтың нөмірі мен түрлері;
түтілген талшық пен очестың сапасына қойылатын талаптар;
түрлі нөмірдегі және түрдегі талшықтардың уыстарына белгіленген салмақ нормасы және рұқсат етілген ақаулықтар.

Параграф 3. Талшық өңдеуші, 4-разряд

626. Жұмыс сипаттамасы:
талшықтың нөмірі мен сапасын жоғарлату үшін қол қырқаларында талшықтарды өңдеу;
түтілген зығыр материалдарының белгіленген шығу нормасын сақтау және берілген нөмірлерін алу;
мемлекеттік стандартта орнатылған талаптарға сәйкес талшықты нөмірі мен түсі бойынша сұрыптау;
өңделген талшық уыстарын байламдарға салу, буу және салмағы бойынша тапсыру.
627. Білуге тиіс:
талшықтың нөмірлері мен түрлері;
талшыққа қатысты мемлекеттік стандарттар және түтілген талшықты сұрыптау ережелері;
түтілген талшық пен очестың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 4. Талшық өңдеуші, 5-разряд

628. Жұмыс сипаттамасы:
түтілген талшықтың соңғы өңделуін жүргізу;
қоймадан келетін шикізатты қабылдау, биркада, тауар құжаттамасында, тіркеу кітабында белгіленген өңдеудің нөмірі мен түрлеріне сәйкестігін қадағалау;
зығыр талшықтарын жұмыс орнына уақытылы жеткізуді қамтамасыз ету;
мемлекеттік стандарттарға сәйкес өңдеу, қайта түту, сұрыптау кезінде талшықтарды нөмірі мен түсі бойынша сұрыпталуын ішінара қадағалау;
өңделген талшық пен очес бойынша есеп жүргізу.
629. Білуге тиіс:
талшықтың нөмірлері мен түрлері, талшыққа қатысты мемлекеттік стандарттар;
түтілген талшықты өңдеу және сұрыптау ережелері;
түтілген талшық сапасына қойылатын талаптар, қырқаның нөмірлері, талшық байламдарын жасау ережелері;
өңделген талшық пен очесты есептеу тәртібі.

131. Қалдықтарды престеуші

Параграф 1. Қалдықтарды престеуші, 2-разряд

630. Жұмыс сипаттамасы:
механикалық және гидравликалық престерде қалдықтарды бумаларға пресстеу;
қалдықтар мен буылған материалдарды престеуге дайындау;
қалдықтар мен буылған материалдарды өлшеу және преске салу;
қалдықтарды бумаларға престеу;
қалдықтардың алуан түрлері мен сортторының араласып кетуін болдырмау;
бумаларды бекіту, техникалық талаптарға сәйкес орау және таңбалау;
белгіленген жерге қалдық бумаларын тасымалдау және орнықтыру;
престі тазарту және үйкелетін беттерді майлау.
631. Білуге тиіс:
қалдықтардың түрлері иен сорттары, бумалардың өлшемі мен салмағы, престің құрылысы мен жұмыс жасау ережелері;
престі тазартудың әдістері мен жиілігі, үйкелетін беттерді майлау, қалдықтарды буу сапасы мен буатын материалдардың шығынының нормасына қойылатын талаптар, экспортқа арналған жүктерді буу ережелері;
бумаларды таңбалау ережелері.

132. Өрт сөндіретін қолғаптарды ылғалдандырушы

Параграф 1. Өрт сөндіретін қолғаптарды ылғалдандырушы, 3-разряд

632. Жұмыс сипаттамасы:
латекстеуге арналған агрегат машиналарында өрт сөндіретін қолғаптарды ылғалдандыру және жоғары дәрежелі өрт сөндіретін қолғаптарды ылғалдандырушының басқаруымен каландрированияға арналған жолдарды ылғалдандыру процесін жүргізу.
машина өлшемі бойынша өрт сөндіретін қолғаптарды жайып салу және қайта байлау.
техникалық талаптарды сақтай отырып, машинаға өрт сөндіретін қолғаптарды салу.
бу шығару.
белгіленген температураға дейін жұмыс ерітінділерін қыздыру.
машинада қажетті температураны, бу қысымын және жұмыс ерітіндісінің деңгейін қадағалау.
химиялық ерітінді ағып кету үшін ылғалдандырылатын өрт сөндіру қолғабын машинадан алу және вертикалды күйде орнату.
ылғалдануды бекіту үшін өрт сөндіру қолғабын ерітіндісі бар келесі машинаға салу.
өрт сөндіретін қолғаптарды кептіру камерасына тасымалдап, орнықтырып, кептіру.
қызмет көрсететін жабдықты тазарту.
633. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың механизмдерінің құрылысы мен өзара әрекеттесуі, оларды пайдалану және күту ережелері;
өрт сөндіретін қолғап артикулдары, өрт сөндіретін қолғаптарға қатысты мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттар;
химиялық материалдардың қасиеті мен қызметі;
өрт сөндіретін қолғаптарды ылғалдандыру ережелері мен олардың сапасына қойылатын талаптар;
қызмет ететін жабдықтарды тазарту әдістері мен жиілігі.

Параграф 2. Өрт сөндіретін қолғаптарды ылғалдандырушы, 4-разряд

634. Жұмыс сипаттамасы:
латекстеуге арналған агрегат машиналарында өрт сөндіретін қолғаптарды ылғалдандыру және каландрированияға арналған жолдарды ылғалдандыру процесін жүргізу.
қызмет көрсететін машинаны жұмысқа дайындау.
белгіленген қосылымды сақтай отырып, жұмыс ерітіндісін дайындау және машинаны әзірленген ерітіндіге толтыру.
ылғалдандыруға келіп түскен өрт сөндіретін қолғаптардың сапасы мен өлшемін тексеру.
бу шығаруды және қысымды реттеу.
өрт сөндіретін қолғаптарды ылғалдандырудың технологиялық процесін бақылау.
ылғалдануды бекіту үшін ылғалдандырылған қолғаптарды жұмыс ерітіндісі бар келесі машинаға салу, ылғалдандыру сапасын бақылау.
өрт сөндіретін қолғаптарды сығу механизмінің толқындарынан өткізу, өрт сөндіретін қолғаптарды кептіру камерасына тасымалдап, кептіру процесін бақылау.
өрт сөндіретін қолғаптарды қысыммен тексеру. Қолданылатын қолғаптардың сынамасын алу.
635. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың механизмдерінің құрылысы мен өзара әрекеттесуі, оларды пайдалану және күту ережелері;
өрт сөндіретін қолғап артикулдары, өрт сөндіретін қолғаптарға қатысты мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттар;
химиялық материалдардың қасиеті мен қызметі, қолданылатын жұмыс ерітінділерінің рецептурасы;
өрт сөндіретін қолғаптарды ылғалдандыру және кептірудің технологиялық ережелері мен олардың сапасына қойылатын талаптар, жұмыс ерітінділерін сынаққа алу тәртібі;
қызмет ететін жабдықтарды тазарту әдістері мен жиілігі.

133. Дымқыл қалдықтарды жинақтаушы

Параграф 1. Дымқыл қалдықтарды жинақтаушы, 2-разряд

636. Жұмыс сипаттамасы:
дымқыл иіретін машиналардан дымқыл қалдықтарды қолмен жинау.
торлар мен су ағатын орларды тазалау.
жиналған қалдықтардан бөгде заттарды сұрыптау.
қалдықтарды арбаларға салу және тасымалдау.
637. Білуге тиіс:
қалдықтарды сұрыптау тәртібі мен олардың жарамдылық дәрежесі.

5-бөлім. Жүн өндірісі

134. Сепараторлау және флотация аппаратшысы

Параграф 1. Сепараторлау және флотация аппаратшысы, 2-разряд

638. Жұмыс сипаттамасы:
сепараторлық және флотациялық қондырғыларда жүн жуғышта өңделген суларды сепараттау және флотациялау процесін жүргізу;
қызмет ететін қондырғыға өңделген суды жіберу;
майды бөлудің, көбіктің пайда болу және өңдеу, қондырғының жұмысы мен оны реттеудің технологиялық процесінің барысын бақылау;
қажет болған жағдайда өңделген суды қайта сепараттау;
қызмет көрсететін жабдықты күту.
639. Білуге тиіс:
қызмет көрсететін жабдықтың құрылысы мен жұмыс жасау принципі, оны күту ережелері;
жүндестік майының қасиеті;
өңделген су сипаттамасы, жүндестік майының технологиялық шарттары.

Параграф 2. Сепараторлау және флотация аппаратшысы, 3-разряд

640. Жұмыс сипаттамасы:
түрлі жүйедегі сепараторлық қондырғыларда жүн жуғышта өңделген суларды сепараттау процесін жүргізу;
сепараторларды жұмысқа дайындау, эмульсияны беруді реттеу;
бақылап өлшегіш аспаптарды пайдалана отырып сепараттау, дайын өнім сапасы мен шығарылатын суды көзбен шолу және лабораториялық талдаудың технологиялық процесінің барысын бақылау;
технологиялық журналда жазбаларды жүргізу;
қызмет көрсететін жабдықты жөндеуге дайындау, жөндеуден соң қабылдап, күту.
641. Білуге тиіс:
түрлі жүйелердегі, насостағы, қатынастағы сепараторлық қондырғылардың құрылысы мен жұмысы, оларды күту ережелері;
сепараторлаудың технологиялық процесі мен сепараторлық қондырғыға келетін өңделген сулардың қасиеті, сынама алу ережелері;
өңделген суларға талдау жасау әдісі;
жүндестік майының қасиеті мен оған қойылатын талаптар.

135. Хлорлау және станнирлеу аппаратшысы

Параграф 1. Хлорлау және станнирлеу аппаратшысы, 3-разряд

642. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі хлорлау және станнирлеу аппаратшысының басшылығымен хлорлы-қышқылды немесе станнатты-қышқылды агрегатта матаны хлорлау мен станнирлеу процесін жүргізу;
агрегатқа матаны салу;
белгіленген параметрлерге сәйкес ерітіндінің деңгейі мен қосылымын қадағалау;
матаны сығу дәрежесін тексеру және үзілулерді алдын алу және болдырмау;
матаны жазу және оның салынуын бақылау;
химиялық ерітінділерді дайындауға қатысу;
матаның соңын лентаға байлау;
матаны белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет ететін агрегатты күту.
643. Білуге тиіс:
қызмет ететін агрегат құрылысы, реттейтін құрылғылардың қызметі, қызмет көрсететін жабдықты пайдалану және күту ережелері;
матаның түрлері, оларды өңдеудің технологиялық тәртібі;
ерітінділерді дайындау рецептурасы, олардың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Хлорлау және станнирлеу аппаратшысы, 4-разряд

644. Жұмыс сипаттамасы:
хлорлы-қышқылды немесе станнатты-қышқылды агрегатта матаны хлорлау мен станнирлеу процесін технологиялық тәртіпке сәйкес жүргізу;
науада ерітіндінің модулі мен қосылымын белгілеу;
химиялық ерітіндіні құю;
матаны салу;
белгіленген параметрлерге сәйкес ерітіндінің деңгейі мен қосылымын қадағалау;
сығатын толқын, жгутты жазушы, реттеу құралдарының жұмысын тексеру;
қызмет ететін агрегатты күту.
645. Білуге тиіс:
қызмет ететін агрегат құрылысы, реттейтін құрылғылардың қызметі мен әрекеті;
қызмет көрсететін жабдықты пайдалану және күту ережелері;
матаның түрлері, оларды өңдеудің технологиялық тәртібі;
қолданылатын химиялық ерітінділерінің қасиеті мен қызметі;
матаға әсер етуі, ерітінділерді дайындау рецептурасы.

136. Пісіруші

Параграф 1. Пісіруші, 2-разряд

646. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті пісірушінің басшылығымен пісіру агрегаттарында, пісіріп өткізетін аппараттарда, түрлі маркалы пісіру және шаю бағыттарында матаны пісіру процесін жүргізу;
матаны белгіленген орынға тасымалдау;
мата артикулын ілеспе құжатқа сәйкестігін тексеру;
мата қалдықтарының соңдарын тігу;
науаға су толтыру және қажетті температураға дейін қыздыру;
қызмет ететін машинаға матаны салуға қатысу;
науадағы судың деңгейін ауыстыру және қадағалау;
арбаға матаны өздігінен салу, тегістеу құралының және роликке тегістеу матасының жұмысын бақылау;
матаны белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
647. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылысы мен пайдалану ережелері;
механизмдерінің өзара әрекеті;
қызмет көрсететін жабдықты пайдалану және күту ережелері;
матаның түрлері;
пісірудің технологиялық тәртібі;
қызмет көрсететін машиналарда матаны пісіру ережелері.

Параграф 2. Пісіруші, 3-разряд

648. Жұмыс сипаттамасы:
пісіретін роликті машиналарда, пісіру агрегаттарында, пісіріп өткізетін аппараттарда, түрлі маркалы пісіру және шаю бағыттарында матаны пісіру процесін технологиялық тәртіпке сәйкес жүргізу;
науаның қажетті модулін орнату;
қызмет көрсететін машинаға матаны салу және талап етілетін созуды қамту;
қажетті қосылымды химиялық ерітіндіні дайындау және құю;
белгіленген шектеулерге сәйкес науаны толтыру деңгейі мен матаны пісіру температурасын қадағалау;
ерітінділерді дайындау үшін химиялық материалдарды тасымалдау;
роликті машиналарда жұмыс істеу кезінде матаны пісіру ұзақтығын реттеу және оның роликке оралуын бақылау;
матаны пісірудің сапасын бақылау;
бу жүргізу және су жүргізу жүйелерінің күйін бақылау;
бақылап өлшегіш, реттеуші құралдардың дұрыстығын тексеру.
649. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылысы мен пайдалану ережелері;
реттеуіш құралдар мен бақылап өлшегіш аспаптардың қызметі;
химиялық ерітінділердің рецептурасы мен дайындау ережелері.

Параграф 3. Пісіруші, 4-разряд

650. Жұмыс сипаттамасы:
матаның жоғары жылдамдықта пісірілу және технологиялық тәртіпке сәйкес матаны шаю процесін жүргізу;
электронды бақылау пульты арқылы технологиялық процесс параметрлерін қадағалау;
қызмет көрсететін машинаға матаны салу және талап етілетін созуды қамту;
өңдеу тәртібі ауысқанда су беру шүмектерін ауыстыру қосу;
шаю кезеңінде насосты қосу және жұмысын бақылау;
сүзгіш камераларын тазарту;
матаны пісіру сапасын бақылау;
матаны белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
651. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылысы мен пайдалану ережелері;
қызмет ететін машинаға матаны салу сызбасы мен ережелері;
электронды басқару пультының жұмыс жасау принципі;
матаны пісірудің технологиялық тәртібі.

137. Сабындаушы

Параграф 1. Сабындаушы, 3-разряд

652. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес маталарды, көрпе маталарын, плед орамалдарды қызмет ететін машинада сабындау;
науаны құрамында керосин, сумс, жуу заттары бар сабынды ерітіндімен, ылғалдау ерітіндісімен толтыру;
түрлі маталарды қызмет ететін машиналарға салу және олардың бірқалыпты ылғалдануын қамту;
науадағы ерітіндінің деңгейі мен қосылымына тиісті параметрлерді сақтау, басқа түсті матаны салар алдында ауыстыру;
матаны сығу;
белгіленген орынға матаны іріктеп, тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
653. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылысы мен механизмдерінің өзара әрекеті;
қызмет ететін жабдықты күту ережелері;
мата түрлері;
сабындаудың технологиялық тәртібі;
қызмет ететін машинаға матаны салу ережелері;
сабындау сапасына қойылатын талаптар.

138. Жүн бұйымдарын булаушы

Параграф 1. Жүн бұйымдарын булаушы, 3-разряд

654. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес иірілген жіптерді, орамалдарды және тығыздалған маталарды булау камераларында булау процесін жүргізу;
булау камерасын дайындау, оны белгіленген температураға дейін қыздыру;
манометр, термометр, су және бу жүргізу жүйелерін тексеру, жүн бұйымдары бар торларды орнату немесе иірілген жіптерді булау камерасына салу;
бу қысымы мен оның булау камерасына бірқалыпты таралуын бақылап өлшегіш аспаптардың көмегімен қадағалау;
булау камераларын желдету;
булаудың технологиялық тәртібін сақтау;
конденсатты уақытылы жою;
булау сапасын тексеру;
булау камераларынан жүн бұйымдары бар торлар мен иірілген жіптерді шығару, бұйымдарды орнықтыру;
жүн бұйымдарын, иірілген жіптерді, торларды белгіленген орынға тасымалдау;
булау камераларын күту.
655. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың, басқару механизмдері мен бақылап өлшейтін аспаптардың құрылысы, қызмет ететін жабдықты күту ережелері;
орамалдар, тығыз маталар, иірілген жіптердің түрлері мен булаудың қызметі мен технологиялық тәртібі;
булаудан кейін иірілген жіптердің, орамалдар, маталардың сапасына қойылатын талаптар;
бу және су жүргізу жүйелері мен желдету қондырғыларын пайдалана білу ережелері.

139. Ине тесуші агрегатты салушы

Параграф 1. Ине тесуші агрегатты салушы, 5-разряд

656. Жұмыс сипаттамасы:
ине тесуші агрегатқа инелі тақталарды салу және оларды бекіту, талшықты негізге қаңқа мен орамды салу, өлшеуіш сызғышқа сәйкес ине тесуші агрегатқа қаңқаны орнату, инелі тақталарды, төменгі инелі қырлы бөрененің көтерілу биіктігі, инемен тесу тереңдігі мен қысымы, қаңқаны созу күші, әрекет жылдамдығын реттеу;
талшықты негіз бен қаңқаны тиістіру;
мауыттың жасалу, компенсатордан шығарылу және бүктеудің технологиялық процесінің барысын бақылау;
қалдықтарды жинақтау және өткізу;
ине тесетін аймақты тығыз ауамен үрлеу;
қызмет ететін жабдықты күту.
657. Білуге тиіс:
ине тесуші агрегаттың құрылысы, механизмдерінің өзара әрекеті, қызмет ететін жабдықты күту ережелері;
қаңқа мен талшықты негізді салу және реттеу ережелері;
мауыттың түріне байланысты инелі тақталарды орналастыру және реттеу ережелері;
мауыттың түрлері;
мауыттың сапасына қойылатын талаптар;
иненің түрлері мен нөмірі.

140. Карбонизаторшы

Параграф 1. Карбонизаторшы, 3-разряд

658. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі карбондаушының басшылығымен мерзімді және үзіліссіз қызмет ететін карбондау құрылғыларында жүн, мата, құрақтарды карбондау процесін жүргізу;
науаға су толтыру;
науаға күкірт қышқылды ерітіндіні құю;
карбондау қондырғысына мата, жүн, құрақты салу, олардың бірқалыпты сіңірілуін бақылау;
маталарға тігілген нөмірлерді бейтараптау;
науадағы ерітіндінің деңгейі мен қосылымның белгіленген параметрлерін қадағалау;
центрифугада жүн мен құрақты сығу;
жүн мен құрақты салу, кептіру камералары немесе машиналарына маталарды салу;
кептіру температурасын бақылау;
кептіру процесі кезінде жүн мен құрақтарды араластыру;
карбондау қондырғыларына жүн, құрақ, маталарды тасымалдау;
бумаларды шешу;
жүн, құрақтарды шығару және тығыздау;
келіп түскен шикізаттардың сапасын бақылау, түсті талшықтарды, жат заттарды, қалдықтарды, жіптерді сұрыптау;
қызмет ететін жабдықтарды күту.
659. Білуге тиіс:
карбондау қондырғысының құрылысы, жұмыс принципі, қызмет ететін жабдықты күту ережелері;
жүн, құрақ, мата түрлері, карбондаудың технологиялық тәртібі;
қышқыл ерітінді қосылымын анықтау әдісі;
күкірт қышқылын пайдалану ережелері.

Параграф 2. Карбонизаторшы, 4-разряд

660. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес мерзімді және үзіліссіз қызмет ететін карбондау құрылғыларында жүн, мата, құрақтарды карбондау процесін жүргізу;
науаның қажетті модулін орнату;
карбондау қондырғысына мата, құрақ, жүнді салуға қатысу, ерітіндінің сіңірілуін қамту;
науадағы ерітіндінің белгіленген деңгейі мен қосылымын және кептіру камералары мен машиналарының бөлімдеріндегі температураны, карбондау сапасын қадағалау;
матаның әрекет ету жылдамдығын реттеу;
реттейтін құрылғылар, уатқыш немесе сығатын толқындардың дұрыстығын тексеру.
661. Білуге тиіс:
карбондау қондырғысының құрылысы мен пайдалану ережелері;
реттеу құрылғыларының мен бақылап өлшегіш аспаптардың қызметі, қызмет ететін жабдықты күту ережелері;
жүн, құрақ, мата түрлері, карбондаудың технологиялық тәртібі;
қышқыл ерітінді қосылымын анықтау әдісі;
күкірт қышқылын пайдалану ережелері.

141. Кілемші

Параграф 1. Кілемші, 4-разряд

662. Жұмыс сипаттамасы:
түрлі жүйедегі тоқыма, тігу, тоқып тігу машиналарында кілем бұйымдарын жасау;
келіп түсетін иірілген жіп пен каркасты маталардың сапасын бақылау;
кілемнің суретіне сәйкес қызмет ететін машиналарға боялған, түкті, жұқартылған иірілген жіп пен каркасты матаны салу;
қызмет ететін машиналардың механизмдерінің, ламельді және бақылап өлшегіш аспаптардың күйі мен жұмысын, жіптер мен каркасты маталар қозғалысын бақылау;
жіп пен каркасты мата созылуын және түктің биіктігі мен тығыздығын реттеу;
шпулярникке тығырықты орнату және алмастыру, резервті және жұмыс тығырықтарының соңдарын байлап, резервті тығырықтарды қою;
навойды өңдеуді аяқтағанда тігілетін негізді байлау;
үзілулерді болдырмау, мұржа немесе құлақша тәріздес инелерге жіптерді өткізу, инелерді, қырқа жүйелерін, кесетін механизмі бар пышақтарды ауыстыру;
шығарылатын өнімнің сапасын бақылау;
өңделген орамды шығару;
қызмет ететін машиналарды жөндеуден соң қабылдауға қатысу;
қызмет ететін жабдықтарды күту.
663. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылысы мен механизмдерінің өзара әрекеті;
кілем бұйымдарының түрлері, салу есебі мен суреттері, кілем бұйымдарына;
келіп түсетін иірілген жіп пен каркасты маталардың сапасына қойылатын талаптар;
қалдықтардың түрлері мен нормасы, оларды азайту әдістері, кілем және кілем бұйымдарын жасау кезінде технологиялық операциялардың орындалу тәртібін сақтау.

Параграф 2. Кілемші, 5-разряд

664. Жұмыс сипаттамасы:
әр талшық түрлерінен кілем тоқитын машиналарда жаккардты кілемдер мен екі кенепті кілем бұйымдарын жасау;
түрлі жүйедегі тоқыма, тігу, тоқып тігу машиналарында кілем бұйымдарын жасау;
келіп түсетін иірілген жіптердің сапасын бақылау, иірілген жіптің ақауларын жою;
шикізатты рационалды шығындаған кезде технологиялық процестің қалыпты барысын қамту;
қызмет ететін машиналардың механизмдерінің, ламельді және бақылап өлшегіш аспаптардың, жаккардты машинаның күйі мен жұмысын бақылау;
басқару пультімен кілемдер мен кілем бұйымдарының жасалуының технологиялық процесін басқару;
шпулярникке тығырықты, бос тығырық ұстағышқа резервтегі тығырықты орнату, резервті және жұмыс тығырықтарының соңдарын байлау;
тасымалдайтын толқындар, ламельді аспаптар, бердо, қырқа жүйелері арқылы келетін түкті және жұқартылған негіздерді бақылау, карталардың алмасуын, жіптердің созылуын, жасалатын кілем және кілем бұйымдарының сапасын бақылау;
үзілулер мен жіптердің оралып қалуын, аркаттың үзілуін болдырмау;
навойды өңдеуді аяқтағанда тігілетін негізді (тігілетін, жұқартылған) байлау;
өңделген орамды шығару;
қызмет ететін машиналарды жөндеуден соң қабылдауға қатысу;
қызмет ететін жабдықтарды күту.
665. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылысы мен механизмдерінің өзарат әрекеті, оларды пайдалану және күту ережелері;
иірілген жіптердің жасалатын кілем түрлері, кілемнің технологиялық есебі, түптеу және проборка түрлері, келіп түсетін иірілген жіп пен кілемдердің сапасына қойылатын талаптар, аркатты бауларды салу;
жаккардты машинада карталарды тігу және алмастыру тәртібі;
шпулярникке тығырықтарды түстері бойынша орнату, қалдықтардың түрлері мен нормасы;
оларды азайту әдістері;
кілем және кілем бұйымдарын жасау кезінде технологиялық операциялардың орындалу тәртібін сақтау.

142. Ратинирлеу машинаның машинисі

Параграф 1. Ратинирлеу машинаның машинисі, 2-разряд

666. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес ратинирлеуші машинада маталарды ратинирлеу;
қызмет ететін машинаға матаны салу;
асулардың, тербелулердің саны мен тақтаның қозғалыс бағытын және матаға қысым шамасын өзгерту арқылы ратинирлеу процесін реттеу;
маталарды жинақтау және белгіленген орынға тасымалдау;
ратинирлеу машиналарын желпу және тазарту.
667. Білуге тиіс:
ратинирлеу машинасының құрылысы, оны пайдалану және күту ережелері;
маталардың түрлері;
ратинирлеудің технологиялық тәртібі.

143. Жүнді жуушы

Параграф 1. Жүнді жуушы, 3-разряд

668. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес жүн жуу агрегаттары мен шаю машиналарында жүнді түрлі әдістермен жуу процесін жүргізу.
барканы белгілі деңгейге дейін толтыру.
жуу ерітіндісін дайындап, баркаға құю.
баркадағы ерітінді мен су қосылымын, температурасын, будың берілуін реттеу, жүннің ластану және майлану дәрежесіне байланысты судың алдыңғы баркадан кейінгі баркаға өтуін қамту.
жүн жуатын агрегаттың реттеу құрылымы мен механизмдерінің дұрыстығын тексеру.
зертханалық сараптамалардың негізінде жуу сапасын қадағалау.
индикаторлардың көмегімен жуу ерітінділерін талдау.
өңделген суды шығару.
сығу біліктерін тарту.
барка мен байланыстарды тазарту және шаю.
669. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың, бақылап өлшейтін аспаптардың жұмыс принципі, оларды күту ережелері;
жүн түрлері;
әр түрлі жүндерді жуудың технологиялық тәртібі;
жуу ерітіндісінің рецептурасы мен дайындау ережелері;
қолданылатын химиялық заттардың шығындалу қасиеті мен мөлшері;
индикаторларды пайдалана отырып, жуу ерітіндісінің сараптамасын жасау әдістері;
жүннің майлану нормативі;
температураны реттеу әдістері, сығу біліктерінің қысымы, жүнді шаю сапасын бақылау.

Параграф 2. Жүнді жуушы, 4-разряд

670. Жұмыс сипаттамасы:
су мен әр түрлі ерітінділерді қолдана отырып, технологиялық тәртіпке сәйкес жуып кептіретін агрегаттарда жүнді бір уақытта жуып кептіру процесін жүргізу;
жуып кептіретін агрегат науасына су толтыру және жуу заттарын құю;
қызмет ететін агрегатқа жүнді жіберуді бақылау және реттеу, минералды және органикалық қоспаларды жою;
жуу заттарының температурасы мен үзіліссіз қайтуын, мөлшері мен қосылымын реттеу;
жүнді шайып кептірудің технологиялық процесін бақылау және талдау жасауға сынама дайындау;
жуып кептіретін агрегат пен байланыстарды тексеріп шаю, ағымдағы жөндеуді өткізу, жұмыс параметрлерінің және қызмет ететін жабдықтың босқа тұрып қалуының технологиялық есебін жүргізу.
671. Білуге тиіс:
жуып кептіретін агрегат пен бақылап өлшейтін аспаптардың құрылысы мен пайдалану ережелері;
қызмет ететін жабдықтарды күту ережелері;
ағымдағы жөндеуді жүргізу мерзімі, жүнді шаю және кептірудің технологиялық тәртібі;
жүннің физикалық-химиялық қасиеттері, талдау жасау әдістері;
қолданылатын химиялық заттардың шығындалу нормасы және олардың қасиеттері.

Параграф 3. Жүнді жуушы, 5-разряд

672. Жұмыс сипаттамасы:
су, гексан, изопропилді спирт, басқа органикалық еріткіштерді пайдалана отырып, технологиялық тәртіпке сәйкес жуып сығатын агрегатта жүнді жуу процесін, фосфор қышқылын пайдалана отырып, ланолин алу және қалдықтарды өңдеудің үзіліссіз көп сатылы процесі мен кептіру процесін бір уақытта жүргізу;
қызмет ететін агрегаттың декантаторын су мен еріткіштермен толтыру, үйлесімді жіберу мен агрегат қалдықтары;
қызмет ететін агрегатқа жүнді жіберудің технологиялық параметрлерін бақылау және реттеу, минералды және органикалық қоспаларды жою, еріткіштерді қалпына келтіру, бақылап өлшегіш аспаптар, жылу алмастыру аппараттары мен жүн аулағыштың көмегімен ланолинді шығару және қалдықтарды өңдеу;
талдау жасауға сынама дайындау;
жуып сығатын агрегат пен байланыстарды үрлеп тазарту және шаю, агрегат жабдығының күйін тексеру, ағымдағы жөндеуді өткізу.
673. Білуге тиіс:
жуып сығатын агрегат пен бақылап өлшейтін аспаптардың құрылысы мен пайдалану ережелері;
қызмет ететін жабдықты іске қосу және тоқтату ережелері;
жабдықтарды күту және ағымдағы жөндеуді жүргізу мерзімі, жүннің физикалық-химиялық қасиеттері, жүнді сорттары бойынша өңдеудің технологиялық тәртібі;
ланолин алу, еріткіштерді қалпына келтіру, қалдықтарды өңдеудің технологиялық тәртібі;
жүнді жуудың технологиялық процесін реттеу ережелері;
жуу заттарының мөлшерін есептеу тәсілдері;
дайындалған ерітінділерге талдау жасау әдістері;
шикізат пен қосымша материалдарды шығындау нормасы.

144. Суреттерге үлгілерді салушы

Параграф 1. Суреттерге үлгілерді салушы, 4-разряд

674. Жұмыс сипаттамасы:
гүлдің көмегімен матаға қолдан гүлді және оюлы үлкен пішінді суреттерді жетіге дейін өткізіп тігу;
суреттің салынуына байланысты түстерді дайындау және бояуларды таңдау;
матаны суда жібіту және рамаға бірқалыпты тарту;
матаға суреттің орналасу жерін белгілеу;
бояуды араластыру;
бояуларды жағу, өңдеу тәртібін сақтау;
суреттің ақауларын жою;
келесі бояуды жағудан бұрын бұйымды кептіру;
түстерді шаю;
рамкадан бұйымдарды шығару, оларды бүктеп тапсыру;
гүлдің жұмыс бетін кноппен толтыру;
рамканы клеенкамен қаптап тігу;
мауытты ауыстыру;
тігу мүлкін күту.
675. Білуге тиіс:
маталар мен бұйымдар түрлері, суреттердің түрлері;
басып шығару бояуларының сапасы, матаға бояуды жағу ережесі мен кезегі;
матада суреттің орналасу тәртібі.

Параграф 2. Суреттерге үлгілерді салушы, 5-разряд

676. Жұмыс сипаттамасы:
гүлдің көмегімен матаға қолдан гүлді және оюлы орта пішінді суреттерді тоғызға дейін өткізіп тігу;
суреттің салынуына байланысты түстерді дайындау және бояуларды таңдау;
матаны суда жібіту және рамаға бірқалыпты тарту;
матаға суреттің орналасу жерін белгілеу;
бояуды араластыру;
бояуларды жағу, өңдеу тәртібін сақтау;
суреттің ақауларын жою;
келесі бояуды жағудан бұрын бұйымды кептіру;
түстерді шаю;
рамкадан бұйымдарды шығару, оларды бүктеп тапсыру;
гүлдің жұмыс бетін кноппен толтыру;
рамканы клеенкамен қаптап тігу;
мауытты ауыстыру;
тігу мүлкін күту.
677. Білуге тиіс:
маталар мен бұйымдар түрлері, суреттердің түрлері;
басып шығару бояуларының сапасы;
матаға бояуды жағу ережесі мен кезегі;
матада суреттің орналасу тәртібі.

Параграф 3. Суреттерге үлгілерді салушы, 6-разряд

678. Жұмыс сипаттамасы:
гүлдің көмегімен матаға қолдан гүлді және оюлы кішкентай пішінді (вендік, түркі, азиялық, бесарабты) суреттерді тоғызға дейін және одан да көп өткізіп тігу;
суреттің салынуына байланысты түстерді дайындау және бояуларды таңдау;
матаны суда жібіту және рамаға бірқалыпты тарту;
матаға суреттің орналасу жерін белгілеу;
бояуды араластыру;
бояуларды жағу, өңдеу тәртібін сақтау;
суреттің ақауларын жою;
келесі бояуды жағудан бұрын бұйымды кептіру;
түстерді шаю;
рамкадан бұйымдарды шығару, оларды бүктеп тапсыру;
гүлдің жұмыс бетін кноппен толтыру;
рамканы клеенкамен қаптап тігу;
мауытты ауыстыру;
тігу мүлкін күту.
679. Білуге тиіс:
маталар мен бұйымдар түрлері, суреттердің түрлері;
басып шығару бояуларының сапасы;
матаға бояуды жағу ережесі мен кезегі;
матада суреттің орналасу тәртібі.

145. Түктеу рамаларын салушы

Параграф 1. Түктеу рамаларын салушы, 2-разряд

680. Жұмыс сипаттамасы:
түктеу рамаларын қолдан табиғи және жасанды түйіндермен толтыру;
рамаларды жұмыс орнына тасымалдау;
түйіндерді сапасы мен өлшемі бойынша таңдау;
алынған рамаларды кептіру, сапасын бақылау;
қажет жағдайда түктеуден кейін түйіндерді тазалау; ескі түйіндерді рамкадан жою немесе алмастыру.
681. Білуге тиіс:
түктеу түйіндерінің түрлері;
өлшемдері мен оларға қойылатын талаптар;
түйіндерді таңдау ережесі мен түктеу рамаларын салу әдістері;
түктеу рамаларының сапасына қойылатын талаптар.

146. Инемен тесу агрегатының операторы

Параграф 1. Инемен тесу агрегатының операторы, 5-разряд

682. Жұмыс сипаттамасы:
бір ретті немесе көп ретті инемен тесу арқылы техникалық мауыттар мен кілемдерді өңдеу кезінде түрлі жүйедегі инемен тесу агрегаттарында инемен тесу әдісі арқылы тоқылмайтын кенепті дайындау процесін жүргізу;
инемен тесу агрегатының дұрыстығын тексеру;
түткіш машинаны талшық қоспасымен толтыру;
талшықты қабаттың құрылуының технологиялық процесі, оның инемен тесу машинасына жіберілу жылдамдығын реттеу, инемен тесу тереңдігін бақылау;
үзіліп кету мен кенептің қайырылып қалуын болдырмау;
ине пластинасының күйін тексеру, ине платаларын ауыстыру, саңылау инелерді туралау;
түтуді жүргізетін тығыздайтын білікшелерді тазалау;
қызмет ететін жабдықтарды тазарту.
683. Білуге тиіс:
инемен тесу агрегатының құрылысы мен механизмдерінің өзара әрекеті, қызмет ететін жабдықтарды пайдалану және күту ережелері;
кенептерді жасау сапасына қойылатын талаптар, қолданылатын талшықтардың түрлері мен қасиеті;
инемен тесу кенептерін өңдеудің технологиялық тәртібі;
инемен тесу машинасына талшықты негізді салу ережелері;
қалдықтардың түрлері мен нормасы, оларды кеміту әдістері.

147. Қоспаны механикалы түрде жіберу операторы

Параграф 1. Қоспаны механикалы түрде жіберу операторы, 3-разряд

684. Жұмыс сипаттамасы:
түту жабдығының өзін өлшегішін қоспамен қамту, автоматтандырылған ағын тізбекке қызмет көрсету (механикаланған лабаздар, қысымды трасса, авто қоректендіргіштер);
жіберу процесін басқару пультынан жүргізу;
тасымалдағыш, бункер (шанап), лабаз, авто қоректендіргіштердің күйі мен жұмысын бақылау;
сәйкес түрдегі қоспаны бункерге салу толассыздығын қамту;
авто қоректендіргіштердің қалқалағышын ауыстырып қосу;
қоспа партиясын өңдеуді аяқтаған соң тасымалдағыш, бункер (шанап), лабаз, авто қоректендіргіштерді тазарту;
қоспадағы бөтен заттарды жою және бақылау;
қоспа партиясының нөмірлерін салыстырып тексеру.
685. Білуге тиіс:
механикаланған тасымалдағыш, бункер (шанап), лабаз, авто қоректендіргіштер, басқару пульті, дабылдардың құрылысы мен пайдалану ережелері;
бункерлерге немесе механикаланған лабаздарға қоспаны салу және шығару ережелері;
қоспаның түрлері.

Параграф 2. Қоспаны механикалы түрде жіберу операторы, 4-разряд

686. Жұмыс сипаттамасы:
түту жабдығының өзі өлшегішін қоспамен қамту, автоматтандырылған ағын тізбекке қызмет көрсету (механикаланған лабаздар, қысымды трасса, авто қоректендіргіштер);
қоспаны жіберу үшін механикаланған лабаздарды дайындау;
лабаздарға қоспаның дұрыс салынуын бақылау;
сәйкес түрдегі қоспаны түту жабдығының өзі өлшегіш бункерге салу толассыздығын және мерзімін қамту;
тасымалдағыш, бункер (шанап), өзі өлшегіш, лабаз, клапан (қақпақ), авто қоректендіргіштердің күйі мен жұмысын бақылау;
механикаланған лабаздардың алдын алу және ағымдағы жөндетілуі, редукторда майдың болуын бақылау, жеке тораптар мен механизмдерді майлау, тозған текстропты қайыстарды ауыстыру;
қызмет ететін тасымалдағыш, бункер (шанап), лабаз, авто қоректендіргіштерді тазарту.
687. Білуге тиіс:
механикаланған тасымалдағыш, бункер (шанап), лабаз, авто қоректендіргіштер, басқару пульті, автоматтандырылған торап пультінің құрылысы мен пайдалану ережелері;
бункерлерге немесе механикаланған лабаздарға қоспаны салу және шығару ережелері;
қоспаның түрлері.

148. Қайта ширату машинасының операторы

Параграф 1. Қайта ширату машинасының операторы, 3-разряд

688. Жұмыс сипаттамасы:
қайта ширату машинасында арқаушыбық кернейден тоқыма навойға негізді қайта ширату;
қайта ширату машинасына навойды тасымалдау және орнату, оны қайта ширатуға дайындау;
тоқыма станогына маталарды салу нормативіне сәйкес фланецтерді ажыратып қою;
қайта ширату кезінде жіптердің жиналуын бақылау;
жіптердің үзілуін болдырмау;
дайын негізді қайта ширату машинасынан шығару, өлшеу және тасымалдау;
қайта ширату машинасын күту.
689. Білуге тиіс:
қайта ширату машинасының құрылысы, пайдалану және күту ережелері;
маталардың салыну еніне сәйкес навойдың фланецтердің арасындағы ажыратып қойғыштардың өлшемдері мен шегі;
иірілген жіптің негізгі қасиеттері мен сызықтық тығыздығы, маталардың түрлері;
негізді қайта ширату ережелері.

149. Жарамсыз орау тораптарының операторы

Параграф 1. Жарамсыз орау тораптарының операторы, 3-разряд

690. Жұмыс сипаттамасы:
автоматтық қашықтықтан басқару арқылы жарамсыз орау немесе орау тораптарында кілем бұйымдарын өңдеудің технологиялық процесін жүргізу;
илеу жабдығын белгілі қалыпта орналастыру;
тиістіре тігу және кеттель машиналарының жұмысын реттеу;
тиістіре тігу машиналарында орамдарды біріктіріп тігу, автоматты кеттель машиналарында кілем бұйымдарының қаптала тігілуін қадағалау;
технологиялық процестің барысын бақылау, кілем бұйымдарының сапасын қадағалау, олардың жіберілу жылдамдығын бақылау;
тиістіре тігу және кеттель машиналарында жұмыс істеу кезінде жіптердің үзілуін болдырмау;
қызмет ететін машиналарды тазарту және күту.
691. Білуге тиіс:
қызмет ететін тораптың негізгі механизмдерінің құрылысы мен өзара әрекеті, оны пайдалану және күту ережелері;
кілем бұйымдарының түрлері, кілем бұйымдарының сапасына қойылатын талаптар.

150. Шөгеру жабдығының операторы

Параграф 1. Шөгеру жабдығының операторы, 3-разряд

692. Жұмыс сипаттамасы:
шөгеру процесін жүргізу, технологиялық процеске сәйкес шөгеру машиналары, түрлі жүйедегі аппараттарындағы мата талшықтарының шиеленісуін болдырмау;
матаны тасымалдағышқа еркін күйде салу;
матаны машинамен немесе қолдан үздіксіз кенеп түрінде тігу, тігістерді ағыту;
матаның жіберілу жылдамдығын реттеу, технологиялық процестің барысын бақылау;
реттеу құрылғыларының дұрыстығын, бу жүргізу процесінің күйін тексеру;
ауа мен бу қысымын реттеу;
матаның енін өлшеу;
өңделетін матаны белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет ететін жабдықтарды күту, өңделген матаның сапасын қадағалау.
693. Білуге тиіс:
қызмет ететін машинаның, қолданылатын бақылау өлшеу аспаптарының құрылысы мен жұмыс принципі;
қызмет ететін машиналарды пайдалану және күту ережелері;
матаны шөгерудің технологиялық тәртібінің нормасы;
маталардың түрлері.

151. Ленталарды қайта ораушы

Параграф 1. Ленталарды қайта ораушы, 2-разряд

694. Жұмыс сипаттамасы:
бұдақ машинасында ленталарды қайта орау.
лентаны бұдақ машинасына салу, сапаны және ақаулы бөліктерді жоюды бақылау.
лента бұдақтарын шығару.
бұдақ машинасының өзі тоқтайтын механизмінің жұмысы мен күйін бақылау.
бұдақ машинасына лентасы бар шылыпшын мен бұдақ ленталарды тасымалдау, босаған шылыпшындарды белгіленген орынға тасымалдау.
бұдақ машинасын тазарту және желдету.
695. Білуге тиіс:
бұдақ машинасының құрылысы, пайдалану және күту ережелері;
өңделетін лентаның түрлері;
бұдақ машинасына лентаны салу ережелері.

152. Матаны престеуші

Параграф 1. Матаны престеуші, 2-разряд

696. Жұмыс сипаттамасы:
маталар мен бұйымдарды пресстеуге дайындау жұмыстарын жүргізу;
маталар мен бұйымдарының қабаттарының арасына қатырғы қағаздарды салу;
маталар мен қатырғы қағаздарды пресске тасымалдау;
мата қалдықтарының соңдарын тігу;
белгіленген нормаларды сақтай отырып, дайындалған маталар мен бұйымдарды пресске салу;
пресстен маталар мен бұйымдарды шығару;
пресстеуден кейін қатырғы қағаздарды іріктеу.
697. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтардың құрылысы, пайдалану және күту ережелері;
маталар мен бұйымдардың түрлері;
қатырма қағаздың сапасы мен өлшемі;
матаны және төсемді тігу, қатырма қағазды іріктеу;
прессті қосу ережелері.

Параграф 2. Матаны престеуші, 3-разряд

698. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес маталар мен бұйымдарды механикалық, гидравликалық, түрлі жүйедегі пресстерде пресстеу;
прессті реттеу құрылғыларын, бу және су жүргізу жүйелерін тексеру;
пресстің жұмыс бетінің қызу температурасын реттеу;
өзіндік прессте жұмыс істеу кезінде үтіктің барабанға қыспасын реттеу;
пресстеудің технологиялық процесінің барысын, бу қысымының реттелуін бақылау;
мата қалдықтарының соңдарын тігу, тігістерді ағыту;
дайын өнімдер есебін жүргізу;
қызмет ететін жабдықты күту, прессті тазарту.
699. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтардың құрылысы, пайдалану және күту ережелері;
маталар мен бұйымдардың түрлері;
пресстеудің технологиялық тәртібі;
мата қалдықтарын тігу ережелері;
маталар мен бұйымдардың пресстелу сапасына қойылатын талаптар;
су және бу жүргізу жүйелерін пайдалану ережелері;
дайын өнімдерді есептеу ережелері.

153. Техникалық шұғаларды тазартушы

Параграф 1. Техникалық шұғаларды тазартушы, 4-разряд

700. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес техникалық шұғаларды шаю машиналарында, агрегаттарда, түрлі жүйедегі аспаптарда тазарту процесін жүргізу;
рецептураға сәйкес шаю ерітінділерін әзірлеу;
жуатын ерітіндіні құю және шаю процесі кезінде ерітінділердің деңгейі, температурасы мен қосылымын қадағалау;
қызмет ететін жабдықтардың, реттеу құрылғыларының, сығу біліктерінің, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының жұмысын, технологиялық тәртіптің сақталуы мен техникалық мауыттарды тазарту сапасын бақылау;
қызмет ететін жабдықты күту, жөндеуден соң оны қабылдап алуға қатысу.
701. Білуге тиіс:
түрлі жүйедегі шаю жабдықтарының құрылысы мен пайдалану ережелері;
тазаланатын техникалық шұғалардың түрлері;
шаюдың технологиялық тәртібі;
шаю процесін жүргізу және реттеу ережелері;
жуатын ерітінділердің түрлері мен қасиеттері, рецептураға сәйкес олардың әзірлену ережелері;
техникалық шұғалардың шайылу сапасына қойылатын талаптар.

154. Жуылмаған жүнді сұрыптаушы

Параграф 1. Жуылмаған жүнді сұрыптаушы, 3-разряд

702. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті жуылмаған жүнді сұрыптаушының басшылығымен органолептикалық баға сапасы бойынша сұрыптау үстелінде немесе конвейерде жуылмаған жүнді сұрыптау;
жүннің түрін, жұқалығын, ұзындығын, күйін анықтау;
жабағыны босату және жұмыс орнына тасымалдау;
дайындау стандарты бойынша сұрыптағанда жабағыдағы жүннің қалыңдығына сәйкес жабағыларды топтарға бөлу;
өнеркәсіп стандарты бойынша сұрыптағанда жабағылы жүнді, сұрыптауларды және төмен сорттарды жабағыдан бөлу;
белгіленген қасиеттері бойынша сұрыптаулар мен төмен сұрыптарды іріктеу;
сұрыпталған жүнді ыдыстарға салу және тексеруге тапсыру;
ыдысты тазарту, белгіленген орынға тасымалдау;
жұмыс орнын тазарту.
703. Білуге тиіс:
жуылмаған жүнді сұрыптауға дайындау және өнеркәсіп стандарттары;
жүннің түрлері мен оның техникалық шаралары, жүннің түрін, жұқалығын, ұзындығын;
күйін және түсін анықтау қасиеттері;
сәйкес жүн сапасына жұқалығы бойынша талшықтардың таратуының үлгі сызығы.

Параграф 2. Жуылмаған жүнді сұрыптаушы, 4-разряд

704. Жұмыс сипаттамасы:
дайындау немесе өнеркәсіп стандарты бойынша сұрыптау үстелінде немесе конвейерде жуылмаған жүнді сұрыптау (сыныптау);
жүннің түрін, жұқалығын, ұзындығын, күйін анықтау;
дайындау стандарты бойынша сұрыптағанда жабағыдағы жүннің қалыңдығына (сапасына) сәйкес жабағыларды топтарға бөлу;
өнеркәсіп стандарты бойынша сұрыптағанда жабағылы жүнді, сұрыптауларды және төмен сорттарды жабағыдан бөлу;
белгіленген қасиеттері бойынша сұрыптаулар мен төмен сұрыптарды іріктеу;
сұрыпталған жуылмаған жүннің алғашқы есебін жүргізу.
705. Білуге тиіс:
жуылмаған жүнді сұрыптауға дайындау және өнеркәсіп стандарттары, жүннің техникалық шаралары;
келіп түсетін жүннің түрлері, жүннің түрін, жұқалығын, ұзындығын, күйін және түсін анықтау қасиеттері;
жүнді қабылдау және бақылау ережелері;
жүннің сұрыптау сапасы анықталатын қасиеттер, тобына сәйкес жабағыны сорттарға бөлу принципі;
сәйкес жүн сапасына жұқалығы бойынша талшықтардың таратуының үлгі сызығы;
түрлі тұқымды қойлардың жүнінің сипаттамасы, сұрыпталған жуылған жүннің алғашқы есебін жүргізу ережелері.

Параграф 3. Жуылмаған жүнді сұрыптаушы, 5-разряд

706. Жұмыс сипаттамасы:
дайындау немесе өнеркәсіп стандарты бойынша сұрыптау үстелінде немесе конвейерде жуылмаған жүнді сұрыптау (сыныптау);
жүнді сұрыптауға қабылдау, оның қызметі;
стандарттар мен техникалық шарттарға сәйкес жүннің сұрыпталуын бақылау, жабағыны топқа жатқызу, түсі, сапасы, ұзындығы, күйі бойынша сұрыптау;
сұрыпталған жуылмаған жүннің есебін жүргізу.
707. Білуге тиіс:
жуылмаған жүнді сұрыптауға дайындау және өнеркәсіп стандарттары;
жүннің түрлері мен техникалық шаралары;
сәйкес жүн сапасына жұқалығы бойынша талшықтардың таратуының үлгі сызығы, жүннің түрін, жұқалығын, ұзындығын, күйін және түсін анықтау қасиеттері;
жуылмаған жүнді сұрыптау бойынша ішінара бақылау әдістері;
жүнді органолептикалық және аспаптық бағалау әдістері;
жуылмаған жүнді сұрыптау нәтижелері бойынша есеп жүргізу ережелері.

155. Шұғашы

Параграф 1. Шұғашы, 3-разряд

708. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті шұғашының басшылығымен белгіленген технологиялық тәртіпке сәйкес түрлі маркалы шұға машиналарда шұғалы, ауыр камвольді маталарды аудару.
шұға машиналарынаа маталарды салу.
белгіленген температурадағы ерітіндіні құю және онымен маталарды бірқалыпты сіңдіру.
аудару процесі кезінде маталардың ұзындығы мен енін өлшеу.
мата қалдықтарының соңдарын тігу.
қызмет ететін машиналардан маталарды шығару және белгіленген орынға тасымалдау.
шұға машиналарын майлау және тазалау.
709. Білуге тиіс:
сукновалды машинаның құрылысы мен жеке механизмдерінің өзара әрекеті;
оларды пайдалану және күту ережелері;
маталардың түрлері;
валканың технологиялық тәртібі;
қызмет ететін машиналарға маталарды салу ережелері.

Параграф 2. Шұғашы, 4-разряд

710. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті шұғашының басшылығымен технологиялық тәртіпке сәйкес түрлі маркалы шұға машиналарында шұғалы, ауыр камвольді маталарды, техникалық шұғаларды валка;
шұға машиналарына маталарды салу;
белгіленген температурадағы ерітіндіні құю;
ерітіндімен маталарды бірқалыпты сіңдіруді қамту;
өлшеу арқылы матаны ұзындығы мен ені бойынша орналастыруды бақылау;
мата соңдарын тігу;
қызмет ететін машиналардан маталарды немесе шұғаларды шығару;
шұғалы және ауыр камвольді маталарды аудару кезінде аудару процесін бақылау;
аударудың қарқындылығы мен ұзақтығын реттеу;
аудару процесі кезінде матаның берілген ылғалдылығын сақтау;
шұға машиналарының механизмдердің дұрыстығын тексеру;
қызмет ететін машиналарды тазалау және майлау.
711. Білуге тиіс:
шұға машиналарының құрылысы мен жеке механизмдерінің өзара әрекеті, оларды пайдалану және күту ережелері;
маталардың және техникалық шұғалардың түрлері, аударудың технологиялық тәртібі;
ылғалдату ерітіндісінің құрамы және оның сапасына қойылатын талаптар, шұғаларды аудару қарқындылығын реттеу әдістері;
шұғаны аударудың аяқталуын анықтайтын белгілері, шұға машиналарына маталарды салу ережелері.

Параграф 3. Шұғашы, 5-разряд

712. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес түрлі маркалы шұға машиналарына техникалық шұғаларды аудару.
автоматиканы пайдалану арқылы отандық және шетелдік фирмалардың түрлі маркалы шұға және басып шаю машиналарында шұғалы маталарды аудару және аударып шаю процесін жүргізу.
қызмет ететін машиналарға шұғаларды салуға қатысу.
белгіленген температурадағы валовый ерітіндіні құю және ерітіндімен шұғалардың бірқалыпты сіңдіруді қамту.
аудару процесін бақылау.
өлшеу арқылы матаны ұзындығы мен ені бойынша орналастыруды бақылау, аударудың қарқындылығы мен ұзақтығын реттеу.
қызмет ететін машиналардан маталарды немесе шұғаларды шығару.
шұғалы және ауыр камвольді маталарды валкалау кезінде аудару процесін бақылау.
валкалау процесі кезінде матаның берілген ылғалдылығын сақтау.
қызмет ететін машиналардың жеке механизмдерінің дұрыстығын тексеру, оларды тазалау және майлау.
713. Білуге тиіс:
қызмет ететін машинаның құрылысы мен жеке механизмдерінің өзара әрекеті;
оларды пайдалану және күту ережелері;
техникалық шұғалардың түрлері;
аударудың технологиялық тәртібі;
ылғалдату ерітіндісінің құрамы және оның сапасына қойылатын талаптар;
шұғаларды аудару қарқындылығын реттеу әдістері;
шұғаны аударудың аяқталуын анықтайтын белгілері;
қызмет ететін машиналарға шұғаларды салу ережелері.

6-бөлім. Жібек өндірісі

156. Қалдықтарды пісіруге арналған химиялық құрамдарды пісіруші

Параграф 1. Қалдықтарды пісіруге арналған химиялық құрамдарды пісіруші, 3-разряд

714. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіп пен рецептке сәйкес жібек құртының қалдықтарын пісіру үшін химиялық құрамдарды пісіру және әзірлеу;
химиялық материалдарды дайындау, олардың сапасын тексеру, өлшеу және белгіленген тәртіппен қазандарға (күбі) және бактарға салу;
будың жіберілуін, қысымды және қалдықтардың пісірілу ұзақтығын реттеу;
ерітінділермен үздіксіз жабдықтауды қамту (ыдыстарға құю, құбыр арқылы жіберу);
шығындалған материалдар есебі;
қалдықтарды пісіру үшін химиялық құрамдардың дайындығын анықтау;
қызмет ететін жабдықтың дұрыстығын тексеру және күту.
715. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, қолданылатын химиялық материалдардың түрлері мен қасиеттері;
қалдықтарды пісіру үшін химиялық құрамдардың әзірленуінің технологиялық тәртібі мен рецептурасы;
олардың сапасына қойылатын талаптар.

157. Ширатылған жібекті булаушы

Параграф 1. Ширатылған жібекті булаушы, 3-разряд

716. Жұмыс сипаттамасы:
ширатылған жібекті булау камераларында булау және тасымалдау;
булау камераларын іске қосу;
ширатылған жібекті булаудың технологиялық процесін бақылау;
буланған жібекті шығару және белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет ететін жабдықтың тазарту.
717. Білуге тиіс:
булау камералары мен қолданылатын бақылау өлшеу аспаптарының құрылымы;
өңделетін жібектің түрлері;
булаудың технологиялық тәртібі;
буланған жібекке қойылатын талаптар;
қызмет ететін жабдықты тазарту әдістері мен жиілігі.

158. Матаны булаушы

Параграф 1. Матаны булаушы, 2-разряд

718. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті мата булаушының басшылығымен булау қазандарында матаны булау;
су және бу жүргізу жүйелерін тексеру;
булау камераларын жұмысқа дайындау;
матаны булау камерасына және булаудан соң белгіленген орынға тасымалдау;
булау қазанына матаны салу және шығару;
қызмет ететін жабдықтың шайып тазарту.
719. Білуге тиіс:
булау қазандарының құрылымы;
өңделетін маталардың түрлері;
булау аппараттарында маталарды булау ережелері;
маталарды тігу және сөгу әдістері.

Параграф 2. Матаны булаушы, 3-разряд

720. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес маталарды булау қазандарында булау;
маталарды ілгекке немесе арбаның шығыршығына ілу;
матаны булау қазанына салу, қажетті температураға дейін қыздыру, бу жіберуді реттеу;
булаудың температуралық тәртібін және булау қазанында матаның болу уақытын бақылау;
булау қазанынан маталарды шығару;
қызмет ететін жабдықты майлау
721. Білуге тиіс:
булау қазандары мен қолданылатын бақылау өлшеу аспаптарының құрылымы, өңделетін маталардың түрлері;
булаудың технологиялық тәртібі;
буландырылған матаға қойылатын талаптар;
қызмет ететін жабдықты тазарту және майлау әдістері мен жиілігі.

159. Жұмсартушы

Параграф 1. Жұмсартушы, 2-разряд

722. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес түймелі немесе бұрама жұмсарту машиналарында жібек маталарды жұмсарту;
қызмет ететін машинаға маталарды салу;
бағыттаушы шығыршықтан маталардың өтуін бақылау;
матаны тарту және жұмсару деңгейін реттеу;
матаның өту санын сақтау;
бұрама және түймелі шығыршықтардың күйін бақылау;
қызмет ететін машинаға шығыршықпен матаны орналастыру;
шығыршықтан матаны шығару және тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты тазалау.
723. Білуге тиіс:
қызмет ететін машиналардың құрылымы;
өңделетін маталардың түрлері;
жұмсартудың технологиялық тәртібі;
қызмет ететін машинаға матаны салу әдістері;
қызмет ететін машинаны күту ережелері.

160. Дөңгелек түтуші машина операторы

Параграф 1. Дөңгелек түтуші машина операторы, 4-разряд

724. Жұмыс сипаттамасы:
дөңгелек түтуші машиналарда жібек талшықтарды түту процесін жүргізу;
талшықтың түтілуін, үлесін, очесті алу;
дөңгелек түтуші машинаға шикізатты салуға дайындау;
дөңгелек түтуші машина қысқыштарына талшық үлестерін салу және қайта салу;
талшық үлестерін бөлу және түтуді түсіру, оларды ыдыстарға салу;
дөңгелек түтуші машинада жібек талшықтарды түтудің технологиялық процесінің барысын, жазу механизмі мен таяқшаларды тазарту жұмысын, түту барабанының уақытылы тазартылуын, қырқалардан талшық үлестерін алуды бақылау;
талшықты түтудің технологиялық процесін жүргізу кезінде табылған кемшіліктерді табу және жою;
қызмет ететін жабдықты жөндеуден соң қабылдап алуға қатысу;
дөңгелек түтуші машинадан қалдықтарды сыпырып шығару, машинаны тазарту.
725. Білуге тиіс:
дөңгелек түтуші машиналардың құрылымы мен пайдалану ережелері;
өңделетін шикізаттардың түрлері, талшықтардың үлесі мен түтілуіне қойылатын талаптар;
технологиялық аралықтар бойынша салынатын талшық үлестерінің саны, қалдықтардың түрлері және азайту әдістері, жұмсартудың технологиялық тәртібі;
қызмет ететін машинаға матаны салу әдістері;
қызмет ететін жабдықтарды күту ережелері және тазалау жиілігі.

161. Жайып салу машинасының операторы

Параграф 1. Жайып салу машинасының операторы, 3-разряд

726. Жұмыс сипаттамасы:
жайып салу машиналарында белгілі ұзындықты және салмақты ленталарды өндіру процесін жүргізу.
шикізатты жұмысқа дайындау.
берілген үлестерге түтулерді бөліп өлшеу.
жайып салу машинасының қоректендіру тармағына түтулерді төсеу.
лентаның үзілуі және айналмалы барабаннан шығару.
қайта өткізу кезінде лентаның салмағын өлшеу.
арнайы жарықтандырылған шыныда лентаның сапасын бақылау, бөтен қоспалар мен өңделмеген бөлшектерді жою, ленталарды орамдарға орау, оларды ыдыстарға салу.
жайып салу машинасының жұмыс бөлшектерін оралған талшықтардан тазарту.
жайып салу машинасының гребенное аймақ, тартып алатын цилиндр, тері тармақтарының жұмысын бақылау.
жайып салу машиналарын жөндеуден соң қабылдап алуға қатысу.
727. Білуге тиіс:
жайып салу машиналарының құрылымы, өңделетін шикізаттардың түрлері;
түтілу және лента сапасына қойылатын талаптар, төсемнің салмағы, ұзындығы;
өңделетін түрлер бойынша технологиялық аралықтар саны, қалдықтардың нормасы және оларды азайту әдістері;
қызмет ететін жабдықтарды күту ережелері.

162. Тарау жабдығының операторы

Параграф 1. Тарау жабдығының операторы, 3-разряд

728. Жұмыс сипаттамасы:
бір тарау механизмді тарау машинасында жасанды теріден жасалған кенепті тарау процесін жүргізу;
қызмет ететін машинаны жұмысқа дайындау, оны толтыру, механизмдерді реттеуге қатысу, инелі ленталарды тарту;
теріні тарау тереңдігін бақылау;
кенептерді тігу, тігістерді сөгу, машинаны шаңнан тазарту, үрлеу, майлау, очестарды жинау;
инелі лентадан түсіп тұратын инелерді жою.
737. Білуге тиіс:
тарау машиналарының құрылымы мен пайдалану ережелері;
инелі ленталарды ауыстыру және тарту ережелері;
өңделетін тері түрлері;
оның сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Тарау жабдығының операторы, 4-разряд

729. Жұмыс сипаттамасы:
тарау машиналары мен тарау және қағу механизмдері бар аспаптарда жасанды теріден жасалған кенепті тарау процесін жүргізу, жұмысқа дайындау және толтыру;
инелі лентаны ағызу.
730. Білуге тиіс:
тарау машиналары мен аспаптарының;
қағу біліктерінің құрылымы мен пайдалану ережелері;
қызмет ететін жабдықтың тарау механизмдерін жөндеу әдістері.

163. Тазалау машинасының операторы

Параграф 1. Тазалау машинасының операторы, 3-разряд

731. Жұмыс сипаттамасы:
тазалау машинасында иірілген жіпті тазарту процесін жүргізу;
иірілген жіп пен бос катушкаларды жұмысқа әзірлеу;
жіптердің үзілуін жою, үйлескен катушкаларды толық, өңделгендерді бос катушкалармен ауыстыру;
қондырғының екпін ұстап туру;
өңделген катушкаларды ыдысқа салу;
келіп түсетін иірілген жіптің сапасын тексеру, жіптерді екі жаққа тарқату;
ұршық, жайып салушы, тазалау қорапшалары, тарту аспаптарының жұмысын бақылау;
иірілген жіпті тарту мен желдетпе жұмысын бақылау;
қалдықтарды түрлері бойынша талдау және тапсыру;
тазалау машиналарын жөндеуден соң қабылдап алуға қатысу.
732. Білуге тиіс:
тазалау машиналарының құрылымы, өңделетін иірілген жіптің түрлері мен қасиеттері;
оның сапасына қойылатын талаптар, жіпті тарту мөлшері мен оны реттеу әдістері;
қалдықтардың түрлері мен нормасы;
оларды азайту әдістері;
қызмет ететін жабдықты күту ережелері.

164. Матаны суытушы

Параграф 1. Матаны суытушы, 1-разряд

733. Жұмыс сипаттамасы:
суыту қондырғысында матаны суыту.
суыту қондырғысының жұмысы мен матаның суу жылдамдығын бақылау.
арбаның ернеуіне мата тігістерін салу.
суытылған матаны тасымалдау және есеп жүргізу.
қызмет ететін жабдықты тазарту.
734. Білуге тиіс:
өңделетін маталардың түрлері;
матаның суу жылдамдығын реттеу әдістер;
қызмет ететін жабдықты тазарту әдістері.

165. Шикізатты дайындаушы

Параграф 1. Шикізатты дайындаушы, 1-разряд

735. Жұмыс сипаттамасы:
шикізатты қайнатуға әзірлеу;
байламдарды ашу және шикізатты белгіленген орынға тасымалдау;
бөтен қоспаларды шикізаттан алып тастау, сдирды және одонки кенептерді түзету, кесу және өлшеу, белгіленген салмақтағы шикізаттың үлестерін арнайы қапшықтарға толтыру, қапшықтарды салу.
736. Білуге тиіс:
өңделетін шикізаттың түрлері мен оның сапасына қойылатын талаптар, арнайы қапшықтағы шикізаттың бір үлесінің салмағы мен белгіленген салмақтан рұқсат етілетін ауылқулардың шегі;
қолданылатын жабдықты толтыруға қажетті шикізаты бар қапшықтардың саны.

166. Шикізатты шаюшы-жуушы

Параграф 1. Шикізатты шаюшы-жуушы, 3-разряд

737. Жұмыс сипаттамасы:
жуу машиналары мен центрифугаларда шикізатты жуу процесін жүргізу, шикізатты бардан шығару, оны бөлшектеу және сығу;
шикізатты жуу машинасына тасымалдау;
жуу машинасының науасын суға толтыру, шикізатты машинаға салу;
технологиялық тәртіпке сәйкес шикізатты жуу;
шикізатты жуу машинасынан шығару және центрифугаға тасымалдау;
шикізатты центрифугаға салу;
центрифугада қосымша жуумен шикізатты сығу;
жуылған және сығылған шикізатты кептіруге тасымалдау;
қызмет ететін жабдықтарды күту.
738. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, жууға шикізатты салу нормасы;
шаятын судың қаттылығы мен температурасы, шикізатты шаюдың уақыты мен қысқалығы;
шикізатты жуу сапасына қойылатын талаптар, қызмет ететін жабдықтарды күту ережелері.

167. Шикізат өңдеуші

Параграф 1. Шикізат өңдеуші, 2-разряд

739. Жұмыс сипаттамасы:
иіс тазартушы машиналардың күйдіру ұршықтарында шикізатты өңдеу және қопсыту;
шикізатты жұмыс орнына тасымалдау;
эмульсияны жасау;
төсед үшін қоспа жасау және бір уақытта оны майлау;
сіңдіру торына смеска қалдығын төсеу;
иіс тазартушы машиналардан қалдықтарды тазалау;
лабазға талшықты қысымды механикалық жолмен жіберілуін бақылау;
қызмет ететін жабдықтарды күту.
740. Білуге тиіс:
иіс тазартушы машинаның жеке механизмдерінің құрылымы мен өзара әрекеті;
қоспа қоспа компоненттері мен олардың қатынасы, шикізатты дайындау әдістері;
қызмет ететін жабдықтарды күту ережелері.

Параграф 2. Шикізат өңдеуші, 3-разряд

741. Жұмыс сипаттамасы:
иіс тазартушы машиналардың жібек құрты ұршықтарында шикізатты өңдеу және қопсыту, табиғи жібек қалдықтарынан белгіленген салмақ пен ұзындықтағы кенептерді алу;
кенептерді кесу және қайта өңдеу үшін оларды түсірімдік цилиндрге салу;
кенептерді түсіру, жинау және ыдысқа салу;
иіс тазартатын машинаның жұмыс органдарына оралып қалған талшықтарды шығару;
бірінші есептік ілеспе құжатты толтыру.
742. Білуге тиіс:
иіс тазартушы машинаның жеке механизмдерінің құрылымы мен өзара әрекеті;
қоспа компоненттері, үлес салмағы, қоспаның төсеу ұзындығы мен ені, қалдықтардың нормасы мен олардың жіктелуі;
шикізат сапасына қойылатын талаптар;
бірінші есептік ілеспе құжатты толтыру тәртібі.

168. Иірілген жіпті термоөңдеуші

Параграф 1. Иірілген жіпті термоөңдеуші, 2-разряд

743. Жұмыс сипаттамасы:
иірілген жіпті үтіктейтін машинада иірілген жіпті дымқыл және жылумен өңдеу;
тиімді ылғалдықты қамту және иірілген жіп орамдарын тарту;
иірілген жіп орамдарының ұзындығына байланысты шығыршықтар арасындағы қашықтықты реттеу;
жібекті иірілген жіпті үтіктеу және жазу сапасын қадағалау;
жібекті иірілген жіпті жазу, орау, сөрелерге салу;
қызмет ететін жабдықты күту.
744. Білуге тиіс:
иірілген жіпті үтіктейтін машинаның құрылымы мен жұмыс принциптері;
өңделетін иірілген жіптің түрлері мен қызметі;
оның сызықтық тығыздығы, иірілген жіпті өңдеу тәсілдері мен оны үтіктеудегі ақауларын жою.

169. Шикізатты ылғалдаушы

Параграф 1. Шикізатты ылғалдаушы, 2-разряд

745. Жұмыс сипаттамасы:
ылғалдау аппараттарында шикізатты ылғалдау процесін жүргізу;
шикізатты жұмыс орнына тасымалдау және ылғалдау аппаратының арнайы арбасына бірқалыпты орналастыру;
ылғалдау аппаратын герметизациялау, бу, су жіберу, желдеткішті іске қосу;
технологиялық тәртіпке сәйкес ылғалдау процесін бақылау;
ылғалдау аппаратында температура мен ауа ылғалдылығын реттеу;
ылғалдау аппаратынан шикізатты шығару, оны ыдыстарға орау, өлшеу және белгіленген орынға тасымалдау;
шикізаттың ылғалданғанға дейінгі және ылғалданғаннан кейінгі салмағын көрсететін жарлықты салу;
белгілі уақыт ішінде шикізаттың тұруын бақылау.
746. Білуге тиіс:
ылғалдау аппаратының құрылымы мен жұмыс принципі, шикізаттың түрлері;
ылғалдаудың технологиялық тәртібі;
ылғалдау аппаратына салынатын шикізаттың салмағы;
шикізаттың тұруының технологиялық тәртібі.

170. Штапельдеуші

Параграф 1. Штапельдеуші, 1-разряд

747. Жұмыс сипаттамасы:
таяқшаларды талшықтардан тазарту, дөңгелек түту машинасында таяқшаларды жинау, оларды штапельдеуші машинаға тасымалдау;
қызмет ететін машиналарды қажетті таяқшалардың мөлшерімен қамту;
инелі барабанды оралып қалған талшықтардан тазарту әдістері.
748. Білуге тиіс:
ылғалдау аппаратының құрылымы мен жұмыс істеу принципі, шикізаттың түрлері;
ылғалдаудың технологиялық тәртібі;
ылғалдау аппаратына салынатын шикізаттың салмағы;
шикізаттың тұруының технологиялық тәртібі.

Параграф 2. Штапельдеуші, 2-разряд

749. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі штапельдеушінің басқаруымен штапельдеу машиналарында түтудің белгілі ұзындығы мен салмақтағы талшық үлестерін өңдеу;
түту үлестерін өлшеу және штапельдеу машинасының ылғалдау торына төсеу;
түтілгендерді жеке үлестерге кесу, оларды таяқшаларға орау, шығару және ыдысқа салу;
бағыттаушы білікшелерден және ылғалдау цилиндрінен оралып қалған талшықтарды шығару;
қызмет ететін жабдықты күту.
750. Білуге тиіс:
штапельдеу машиналарының қызметі, құрылымы мен жұмыс істеу принципі;
түтілген төсемінің салмағы, ұзындығы мен ені, қызмет ететін жабдықты күту ережелері.

Параграф 3. Штапельдеуші, 3-разряд

751. Жұмыс сипаттамасы:
штапельдеу машиналарында түтудің белгілі ұзындығы мен салмақтағы талшық үлестерін өңдеу;
шикізатты өлшеу және оны ылғалдайтын торға төсеу;
ұзын талшықтарды пышақпен жеке үлестерге бөліп кесу;
таяқшаларға талшық үлестерін орау;
шығару және ыдысқа (тара) салу.
752. Білуге тиіс:
штапельдеу машиналарының құрылымы мен пайдалану ережелері;
өңделетін шикізаттың түрлері.

7-бөлім. Ұлттық маталар өндірісі

171. Авербандшы

Параграф 1. Авербандшы, 2-разряд

753. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі авербандшының басқаруымен белгілі либит негіздерінің бөлігін авербандты орамдармен жабу және бояудан соң босату;
негіз бен авербандты орамдарды әзірлеу.
754. Білуге тиіс:
өңделетін негіз түрлері;
авербандты орамдарды жібіту ережелері.

Параграф 2. Авербандшы, 3-разряд

755. Жұмыс сипаттамасы:
табиғи немесе жасанды жібектен ұлттық оюдың екі түсті суреттерін негізге көшіруге қатысу;
негіздерді байлауға дайындау;
байлауға арналған берілген сурет бойынша либиттерді іріктеу;
жоғары дәрежелі авербандшының басқаруымен негізде берілген суретті алу үшін негіздерді әрбір бояудан соң белгілі негіз бөліктерін авербандты орамдармен бірізді жабу;
авербандты орамдарды босату;
кейінгі өңдеулерге сурет бойынша негіздерді іріктеу және нөмірлеу;
авробайлау машиналарында либит негіздерін толтыру.
756. Білуге тиіс:
негіз түрлері, ұлттық мата суреттері, байлау кезінде негіз жіптерін тарту және берілген суреттің пішінін салу ережелері;
бояуға жарамсыз негіз либиттерінің орындарын жабу тәртібі мен оларды келесі бояуға босату;
негіз жіптерін бояудың ақауларын алдын алу және жою ережелері;
автобайлау машиналарының құрылымы мен жұмыс принципі.

Параграф 3. Авербандшы, 4-разряд

757. Жұмыс сипаттамасы:
негіздерді авровый бояу үшін табиғи немесе жасанды жібектен ұлттық оюдың көп түсті (екі түстен көп) суреттерін негізге көшіру;
негіздерді дайындау, сурет бойынша либиттерді іріктеу;
негізде берілген суретті алу үшін негіздерді әрбір бояудан соң сәйкес түс алынғанға дейін белгілі негіз бөліктерін авербандты орамдармен бірізді жабу және бояудан кейін оларды босату;
авробайлау машиналарында либит негіздерін толтыру.
758. Білуге тиіс:
негіз түрлері, ұлттық мата суреттері;
авербандты жабу кезінде шикізатты пайдалану ережелері;
авербандты байламдармен негіз либиттерін жабу тәртібі және бояудан соң оларды босату;
негіз жіптерін тарту және берілген суреттің пішінін салу ережелері;
негіз либиттерін бояудың ақауларын алдын алу және жою ережелері;
автобайлау машиналарының құрылымы мен жұмыс принципі.

Параграф 4. Авербандшы, 5-разряд

759. Жұмыс сипаттамасы:
табиғи немесе жасанды жібекті негізге өз композициясындағы ұлттық оюдың күрделі суреттерінің пішіндерін салу және авровтық бояу үшін негізге көшіру;
негізге сурет пішінін салу;
негізде берілген суретті алу үшін негіздерді әрбір бояудан соң сәйкес түс алынғанға дейін белгілі негіз бөліктерін авербандты орамдармен бірізді жабу;
авробайлау машиналарында либит негіздерін толтыру.
760. Білуге тиіс:
ұлттық маталардың суреттерінің композициялары, сурет раппорты, негізге сурет пішінін салу тәртібі;
бояуға жарамсыз негіз орындарын байлау тәртібі;
оларды келесі бояуға босату, негіз либиттерін бояудың ақауларын алдын алу және жою ережелері;
автобайлау машиналарының құрылымы мен жұмыс принципі.

172. Бағаларды теруші

Параграф 1. Бағаларды теруші, 3-разряд

761. Жұмыс сипаттамасы:
негіз либиттерінің жіптерін бөлу және параллезациялау үшін аралық бердоға суреттерді іріктеу және жіптерді жіберумен бағаларды қолдан теру;
либиттегі жіптерді қайта есептеу, либитті байламдарды босату және ленталарды салу;
негізді жұмыс орнына тасымалдау.
762. Білуге тиіс:
авровый маталардың суреттерінің раппорты, негіз либиттерінде жіптердің орналасуы;
негіз қызметі, аралық бердоға негіз жіптерін жіберу ережелері.

173. Негіздерді ораушы

Параграф 1. Негіздерді ораушы, 3-разряд

763. Жұмыс сипаттамасы:
табиғи немесе жасанды жібектен жасалған авровый негізді қол станогында суретті іріктеу және либиттерді параллезациялаумен аралық навойға орау;
негізді қададан барабанға өткізу;
берілген суретті іріктеп, станокқа негізді салу;
баға таяқшаларының уақытылы қозғалуы;
жіптердің үзілуін болдырмау;
орау процесі кезінде негіз жіптерінің қабаттарының арасына қағаздарды төсеу;
байламдарды босату;
негіздің оралу дұрыстығын бақылау және негіздің тартылуын реттеу;
негізді жұмыс орнына тасымалдау;
өңделген негізді шығару.
764. Білуге тиіс:
ұлттық маталардың раппорты мен суреттері, берілген сурет бойынша негіз либиттерін іріктеу тәртібі;
негіз сапасына қойылатын талаптар;
орау кезінде негізді тарту мөлшері.

174. Негіздерді қайта ораушы

Параграф 1. Негіздерді қайта ораушы, 3-разряд

765. Жұмыс сипаттамасы:
табиғи және жасанды жібектен жасалған негізді авровый суреттің раппортына сәйкес арқаушыбықты білікшеден станокқа жіптердің қиылысуынсыз либиттердің дұрыс орналасуын сақтаумен қайта орау;
негіз жіптерін либиттерге бөлу, либитті планканың көзшесіне либиттерді проборка;
әрбір негіз либитінің бағалы байламдары;
жіптердің үзілуін болдырмау;
орау процесі кезінде жіптердің тартылуын реттеу;
негізді сығу, станоктан бос навойды шығару.
766. Білуге тиіс:
мата түрлері бойынша негіздерді белгілеу;
либиттерді бағалы байлау және либитті планкаға либиттерді проборка;
негіз сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Негіздерді қайта ораушы, 4-разряд

767. Жұмыс сипаттамасы:
берілген суретті сақтай отырып, механикалық немесе қол перегонный станогында табиғи және жасанды жібектен жасалған боялған авровый негізді аралық навойдан тоқыма навойға орау;
қызмет ететін жабдықты толтыру, бағалы таяқшаларды салу, либиттерді жеке жіптерге бөлу;
орау процесі кезінде негіз жіптерін тартуды реттеу;
жіптердің үзілуін болдырмау, сәйкес түсті жетіспейтін жіптерді байлау, негіз жіптерінің қабаттарының арасына қағаздарды төсеу, либитті байламдарды босату;
станок механизмінің жұмысын бақылау;
негізді тасымалдау және тоқыма навойды шығару.
768. Білуге тиіс:
қол немесе механикалық перегон станогының құрылымы, мата түрлері бойынша негіздерді белгілеу;
ұлттық маталардың раппорты мен суреттері, негіз жіптерінің үзілуін болдырмау;
орау процесі кезінде негізді тартуды реттеу ережелері;
негіздегі либит саны;
негіз сапасына қойылатын талаптар;
либитте жіптерді бөлу тәртібі.

175. Авровтық негіздерді түзетуші

Параграф 1. Авровтық негіздерді түзетуші, 1-разряд

769. Жұмыс сипаттамасы:
авровый байламдарды, боялған либиттерді қолдан босату, жоғары дәрежелі авровый негіздерді түзетушінің басшылығымен негізді босатуға дайындау;
жіптердің үзілуін алдын алу;
авербандты байламдарды қайта қолдану үшін жарамдылығын тексеру;
негізді дайындау және тасымалдау.
770. Білуге тиіс:
негіздің авровтық байламдарының түйіндерін босату әдістері;
авербандты байламдарды қолдан босату ережелері.

Параграф 2. Авровтық негіздерді түзетуші, 3-разряд

771. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі авровтық негіздерді түзетушінің басшылығымен табиғи және жасанды жібектен жасалған авровтық негізді бүкіл ұзындығы бойынша суреттерді іріктей отырып, қолдан босату;
берілген сурет бойынша негіз либиттерін іріктеу және үлестіру;
әрбір либиттің түйіндерін босату;
либиттегі үзілген жіптерді байлау;
авербандты байламдарды қайта қолдану үшін жарамдылығын тексеру;
либиттерді берда көзшесіне пробор;
негізді раппорт ұзындығына сәйкес качели кигізу;
негіз либиттерін түзету және оларды білікшеге орау;
негізді білікшеге орау.
772. Білуге тиіс:
ұлттық маталардың композициясы мен раппорты, жібектің түрлері;
берілген сурет бойынша негіз либиттерін іріктеу және үлестіру әдістері;
либиттерің бердоға проборка тәсілдері;
негіздерді дайындау сапасына қойылатын талаптар, негізді тартуды реттеу тәсілдері.

Параграф 3. Авровтық негіздерді түзетуші, 4-разряд

773. Жұмыс сипаттамасы:
авровтық негіздерді бояудан соң түзету, оларды түзететін механикалық станокта аралық навойға орау;
берілген сурет бойынша либиттерді іріктеу;
барабандарды дайындау және либиттерді кигізу;
әрбір либиттің түйіндерін босату және барабандарға кигізу;
түзету станогына негізді салу;
жіптердің үзілуін болдырмау;
өздігінен тоқтап қалу себептерін жою;
станоктың түзету механизмінің жұмысы мен аралық навойға негізді орауды бақылау;
жіп қабаттарының арасына қағаздарды салу;
түзету станогынан негізді шығару және оны тапсыру.
774. Білуге тиіс:
ұлттық маталардың композициясы мен раппорты, жібектің түрлері;
берілген сурет бойынша либиттерді іріктеу әдістері;
негізді либиттерін тартуды реттеу тәсілдері;
негіздерді дайындау сапасына қойылатын талаптар.

8-бөлім. Жібек орау өндірісі

176. Піллә булау машина аппаратшысы

Параграф 1. Піллә булау машина аппаратшысы, 2-разряд

775. Жұмыс сипаттамасы:
піллә булаушы машиналарда пәлләны булау процесін жүргізу;
белгілі сортты және калибрлі пілләларды алу және тасымалдау;
белгіленген салмақтағы піллә үлестерін өлшеу және қозғалатын кассеталарға салу;
кассеталардың қозғалуын бақылау;
бос кішкене бөшкелердің бар болуын, кассеталардың автоматты түрде ашылуының уақыты мен дұрыстығын тексеру;
қоспалауыш бактан кішкене бөшкелерге су жіберу және оларды босату құйғыштардың астына орнату;
пілләлары бар кішкене бөшкелерді тасымалдауға дайындау;
ауысымның соңында піллә қалдықтарын тапсыру;
қызмет ететін жабдықтарды тазарту.
776. Білуге тиіс:
піллә булаушы машиналардың құрылымы, кассетадағы піллә үлесінің салмағы, буланған пілләлардың сапасына қойылатын техникалық талаптар;
пілләлардың тұқымын, сортын, калибрін анықтау әдістері;
қызмет ететін жабдықтарды тазалау тәсілдері мен жиілігі.

177. Одоноктарды булау аппаратшысы

Параграф 1. Одоноктарды булау аппаратшысы, 2-разряд

777. Жұмыс сипаттамасы:
автоклавта одоноктарды булаудың технологиялық процесін жүргізу;
булау камерасына одоноктарды қолмен салу;
одоноктарды сұрыптау, бөтен заттар мен оралмаған одоноктарды жою, одоноктарды жәшіктерге қолмен салу, жәшіктерді булау камерасына салу;
булау камерасындағы температуралық ылғалдылық тәртібін реттеу;
булау камераларынан одонкалары бар жәшіктерді шығару;
автоклавтағы одонкаларды булаудың технологиялық тәртібін бақылау;
қолданылатын бақылау өлшеу аспаптарының жұмысының дұрыстығын тексеру;
буланған одонкалары бар арбаларды қолмен итеріп шығару;
булау камераларын тазалау және жуу.
778. Білуге тиіс:
автоклавтың құрылымы мен пайдалану ережелері;
одонкаларды булаудың технологиялық тәртібі;
будың температурасы, ылғалдылығы мен қысымын реттеу әдістері;
буланған пілләлардың сапасына қойылатын техникалық талаптар.

178. Пілләларды булаушы

Параграф 1. Пілләларды булаушы, 4-разряд

779. Жұмыс сипаттамасы:
піллә ораушы автоматтық станоктармен сагрегирленген механикалық піллә ораушы станоктарда пілләларды орау процесін жүргізу;
қызмет ететін машиналардың булау құтылары мен арналарын берілген қатынастағы жаңа және ескі пілләлармен қамту және пілләлы жіптерінің соңдарын тазарту;
соңдары бар пілләларды соңдары жоқтардан бөлу, пілләлардың жайылып тасталған аймағын көп соңды пілләлар мен қабыршақтан тазарту;
шылапшынға тазаланған және жіптерінің соңдары табылған пілләларды шығару;
пілләларды тасымалдау үшін конвейердің шыныаяқ науасына піллә үлесін салуды реттеу;
пілләлық сыдыруларды түзету;
пілләларды тарау аймағынан жайып салу аймағына көшіру, автоматты піллә ораушы машинаның жайып салатын ілгегі мен қалбағайына сыдыруларды салу;
қалбағайдың жүйелі ауысуы, піллә шектерін қалбағайдан кесу, оларды бір байламға орау;
щеткамен өңдеу үшін қызмет ететін машина арнасына пілләларды жіберуді қамту;
щеткалардың күйін тексеру, оларды айналу саздылығын бақылау;
судың деңгейі мен температурасын, шынжырланған транспортер автоматтың ыдыстарына піллә үлесін жіберуді қадағалау;
жинақтаушыны жуу, бөлу шылапшынынан және жинақтаушыдан суды жіберу;
оралмаған пілләлардың қалдықтарын тапсыру.
780. Білуге тиіс:
булау жабдығының құрылымы, оның өнімділігі, пілләларды булаудың технологиялық тәртібі;
буланған піллә мен шала өңделген жібектің сапасына қойылатын талаптар, пілләның тұқымын;
калибрі мен сортын анықтау әдістері;
піллә жіптерінің соңдарын табу тәсілдері;
пілләні жайып тастау, олардың пілләнің меншікті шығынына әсер ету тәсілдері;
жаңа және ескі пілләларды қоспалау тәртібі;
пілләларды булаудың температуралық тәртібін реттеу ережелері;
қызмет ететін жабдықты тазалау және жуу жиілігі;
бақылау өлшеу аспаптарын пайдалану ережелері.

179. Пілләларды калибрлеуші

Параграф 1. Пілләларды калибрлеуші, 2-разряд

781. Жұмыс сипаттамасы:
піллә беттерінен мақта сыдыруларын шешу процесін жүргізу және сыдыру калибрлеу агрегатында көлденең диаметрі бойынша калибрлеу;
қызмет ететін агрегат бункерін қосу, сыдырулары бар білікшелерді шешу және қосалқымен алмастыру, білікшеден сыдыруларды кесу, калибрленген пілләлары бар қапшықтарды өлшеу, тігу, белгіленген орынға тасымалдау;
сыдыру калибрлеу агрегатына пілләның келіп түсуін, сыдыруларды шешу және пілләларды калибрлеудің технологиялық процесін бақылау;
қызмет ететін агрегаттың үйкелетін беттерін тазарту, желпу, майлау.
782. Білуге тиіс:
сыдыру калибрлеу агрегатының құрылымы, пілләның тұқымын, калибрі мен сортын анықтау әдістері;
білікшелерді шешу және орнату, мақта сыдыруды кесу тәсілдері;
қызмет ететін агрегатты тазалау және майлау тәсілдері мен жиілігі.

180. Пілләларды ораушы

Параграф 1. Пілләларды ораушы, 4-разряд

783. Жұмыс сипаттамасы:
отандық өндірістің түрлі жүйедегі механикалық және автоматты піллә ораушы жабдықтарда шала өңделген жібектің белгілі сызықтық тығыздығын өңдеуге пілләлардың тарқату процесін жүргізу;
тарқатудың жартылай тиелген кезінде пілләларды тарқату процесін жүргізу;
піллә жіптерін түйіндер мен шабуылдарға байланысты қарау және тазарту, соңдары бар пілләларды соңдары жоқ пілләлардан бөлу, піллә ораушы шылапшынның тарту білікшесінде немесе ілгегінде піллә жіптерінің соңдарын бекіту, пілләларды ұстағыштардың астына тастау және розалардан артық піллә мен одоноктарды үзу, шала өңделген жібек жіптерінің үзілуін болдырмау, одоноктарды оралмаған пілләлардан сұрыптау;
ылғалдау арнасына кірерде пілләнің тоқтап қалуын болдырмау, шикі жібектің жұқарған және қалыңдаған жерлерін шешу, тарту білікшелерін оралып қалған жібек жіптерден тазарту;
қажетті шикі жібектің сызықтық тығыздығын алу үшін бір уақытта оралатын әрбір ұстағыштың астындағы жаңа және ескі пілләлардың берілген саны мен үйлесуін қамту;
пілләларды орау шылапшындарында берілген температура мен су деңгейін қамту;
мотовилаға жіптердің оралуын, кептіру шкафтарының температурасын бақылау;
өңделген шикі жібекті шығаруға қатысу;
піллә ораушы жабдықты жөндеуден соң қабылдап алуға қатысу;
піллә ораушы жабдықты тазалау.
784. Білуге тиіс:
піллә ораушы жабдықтың құрылымы, пілләларды ораудың технологиялық тәртібі;
буланған пілләнің немесе шикі жібек тазалығының сапасына қойылатын талаптар;
шикі жібектің орташа сызықтық тығыздығын, піллә ораушы шылапшындардағы берілген температурасы мен судың деңгейін қамту тәсілдері;
пілләнің меншікті шығыны, шикі жібектің сызықтық тығыздығы, пілләның тұқымын, калибрі мен сортын анықтау әдістері;
піллә ораушы жабдықты тазалау тәсілдері мен жиілігі.

Параграф 2. Пілләларды ораушы, 5-разряд

785. Жұмыс сипаттамасы:
шетелдік өндірістің автоматты піллә ораушы жабдықтарда шала өңделген жібектің белгілі сызықтық тығыздығын өңдеуге пілләлардың тарқату процесін жүргізу.
тарқатудың тиелген кезінде пілләларды тарқату процесін КМ-90 піллә ораушы жабдықта жүргізу.
орау шылапшынының күту аймағына пілләларды конвейерден салу.
тарту білікшесінде піллә жіптерінің соңдарын бекіту, түймелердің ұстағыштары мен көзшелерін толтыру, бағыттаушы шығыршықтар арқылы жіптерді өткізу, жіптерді қайта ширату, жіптің бақылау аппаратының тетігін реттеу, жайып салғышты реттеу, пілләларды ұстағыштардың астына тастау және розалардан артық піллә мен одоноктарды үзу және шала өңделген жібек жіптерінің үзілуін болдырмау.
ылғалдаушы ыдыстарда пілләнің болуын тексеру, щеткаларды, бақылау аппаратының тетігін бітеліп қалудан тазарту.
қызмет ететін жабдықтарды тазалау.
786. Білуге тиіс:
піллә ораушы жабдықтың құрылымы мен пайдалану ережелері;
пілләларды ораудың технологиялық тәртібі;
шикізаттың сипаттамасы, буланған пілләнің немесе шикі жібек сапасына қойылатын талаптар;
шикі жібектің тазалығына қойылатын талаптар;
пілләнің меншікті шығыны;
піллә ораушы жабдықты тазалау тәсілдері мен жиілігі.

181. Пілләларды қоспалаушы

Параграф 1. Пілләларды қоспалаушы, 2-разряд

787. Жұмыс сипаттамасы:
пілләларды қоспалаудың технологиялық процесін жүргізу және пілләларды қоспалаушы машинада түрлі партияларды біреуіне ірілендіру;
пілләларды араластырудың берілген тәртібіне сәйкес пілләларды қоспалаушы машинаның бенкерлеріне пілләларды тасымалдау және салу;
қапшықтарды пілләларға толу шамасына сай шығару;
қапшықтарды өлшеу, тігу, белгіленген орынға тасымалдау;
піллә қоспалаушы машинаның жұмысын бақылау, машинаны тазалау.
788. Білуге тиіс:
піллә қоспалаушы машинаның құрылымы;
піллә партияларын араластыру ережелері мен тәртібі;
пілләнің тұқымы мен буданын, сорттары мен калибрін анықтау әдістері;
қызмет ететін машинаны тазалау тәсілдері мен жиілігі.

182. Пілләларды талдаушы зертханашы

Параграф 1. Пілләларды талдаушы зертханашы, 3-разряд

789. Жұмыс сипаттамасы:
пілләларды араластыру, калибрлеу, сұрыптау тәртібін, булау және берілген сызықтық тығыздық тәртібін, тарқату жылдамдығын, пілләлардың шығынының меншікті қалпын орнату үшін піллә шикізатын талдау;
пілләлардың үлгілерін алу, оларды қабықшасының қаттылығы, калибрі, ақаулары бойынша сұрыптау;
піллә жібінің сызықтық тығызыдығын және сызықтық тығыздық бойынша шикі жібек жібінің бір қалыпты еместігін анықтау үшін үлгілерді тарқату;
пілләларды булау тәртібін, үздіксіз тарқалатын піллә жібінің ұзындығын анықтау үшін үлгілерді тарқату, тарқату жылдамдығын анықтау, піллә шығынының меншікті қалпын бақылау;
пілләларды талдау нәтижелерін жазу және өңдеу, сәйкес құжаттаманы дайындау.
790. Білуге тиіс:
шикі жібек өндіру технологиясы, сұрыптау, булау, тарқату тәртібін орнату үшін піллә үлгілерін талдау жөнінде нұсқаулық;
үздіксіз тарқатылатын піллә жібінің ұзындығын анықтау үшін піллә үлгілерін талдау жөніндегі нұсқаулық, піллә шығынының меншікті қалпы;
сынау аппаратурасының құрылымы және онда жұмыс істеу ережелері;
алғашқы құжаттаманы дайындау тәртібі.

Параграф 2. Пілләларды талдаушы зертханашы, 4-разряд

791. Жұмыс сипаттамасы:
пілләлар мен шикі жібектің үлгілеріне талдау жасауды, үлгілерді талдау нәтижелерін жазуды тексеру;
піллә мен шикі жібектің бақылау сынамасын алу және жүргізу;
пілләларды сұрыптау және тарқату жөніндегі технологиялық картаны жасау, өндірістік журналда белгіленген тәртіптерді тіркеу;
келіп түсетін піллә үлгілерін, шикі жібек пен қалдықтардың шығуын есептеу.
792. Білуге тиіс:
үздіксіз тарқатылатын піллә жібінің ұзындығын анықтау үшін піллә үлгілерін талдау жөніндегі нұсқаулық;
піллә шығынының меншікті қалпы, пілләнің тұқымын, буданын, сортын, калибрін, реңі мен ақауларын анықтайтын қасиеттер, пілләларды калибрлеу, сұрыптау;
булау және тарқатудың технологиялық процесі, сынау аппаратурасының құрылымы, сынақтарды өткізу ережелері;
құжаттаманы өңдеу және дайындау тәртібі.

183. Кенептерді жуушы

Параграф 1. Кенептерді жуушы, 2-разряд

793. Жұмыс сипаттамасы:
науада немесе жуу машиналарында кенептерді жуу процесін жүргізу, науаны немесе жуу машинасын жұмысқа дайындау, науаға су толтыру және суды жылыту үшін бу жіберу, химикаттарды мөлшерлеу және кенептерді салу;
жуу машинасының жұмысын бақылау немесе науадағы кенептерді араластыру;
жуу машинасынан немесе науадан кенептерді шығару;
жуу машинасының үйкелетін беттерін тазалау және майлау.
794. Білуге тиіс:
жуу машинасының құрылымы, кенептерді жуудың технологиялық тәртібі;
кенептердің сапасына қойылатын талаптар, кенептерді салу ережелері;
химикаттардың қосылымын, жуу машинасының үйкелетін беттерін тазалау және майлау тәсілдері мен жиілігі.

184. Одонкаларды толтырушы

Параграф 1. Одонкаларды толтырушы, 1-разряд

795. Жұмыс сипаттамасы:
одонкаларды жәшіктерге қолдан толтыру;
жәшіктерді дайындау және тазалау;
одоноктарды қабылдау үшін еденді сыпыру;
одонкалардан бөтен қоспаларды және неразмотты іріктеу.
796. Білуге тиіс:
жәшіктерді толтыру нормасы;
неразмотты іріктеу ережелері.

185. Піллә қалдықтарын қайнатушы

Параграф 1. Піллә қалдықтарын қайнатушы, 3-разряд

797. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген технологиялық тәртіпке сәйкес қайнату аппараттарында немесе ыдыстарда піллә қалдықтарын қайнатудың технологиялық процесін жүргізу;
піллә қалдықтарын салу және шығару;
піллә қалдықтарын қайнатудың технологиялық тәртібі бойынша қайнату аппаратында немесе ыдыстардағы ерітінді температурасын қажетті деңгейге дейін жеткізу, қайнату процесі кезінде оны реттеу;
қайнату аппаратында қайнату кезінде әрбір науадағы ерітіндінің деңгейі мен қосылымын, қайнау процесінің барысын, конвейердің қозғалу жылдамдығын бақылау;
қалдықтарды шығару, шаю және центрифугада сығу, сабынды ерітіндіні әзірлеу, өңделген ерітінділерді төгу;
қызмет ететін жабдықтарды тазалау және шаю.
798. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтардың және қолданылатын бақылау өлшеу аспаптарының құрылымы;
піллә қалдықтарын қайнатудың технологиялық режимі;
қалдық түрлері, химиялық заттардың шығындалу нормасы мен ерітінділердің рецептурасы;
қайнату процесі кезінде ерітіндінің температурасы мен қосылымын реттеу тәсілдері;
қайнатылған қалдықтардың сапасына қойылатын талаптар;
су және бу жүргізетін жүйелерді пайдалану ережелері;
қызмет ететін жабдықтарды тазалау және жуу тәсілдері мен жиілігі.

186. Кенептерді сығушы

Параграф 1. Кенептерді сығушы, 2-разряд

799. Жұмыс сипаттамасы:
центрифугада кенептерді сығудың технологиялық процесін жүргізу;
кенептерді центрифугаға салу;
центрифуга жұмысы мен сығу ұзақтығын бақылау және қадағалау;
кенептерді центрифугадан шығару, тасымалдау және сығылған кенептерді орнықтыру;
центрифуганың үйкелетін беттерін тазалау және майлау.
800. Білуге тиіс:
центрифуганың құрылымы мен пайдалану ережелері;
центрифугаға кенептерді салу ережелері мен нормасы;
кенептерді сығудың технологиялық тәртібі;
сығудан соң кенептің ылғалдылық нормасы;
центрифуганы тазалау және майлау тәсілдері мен жиілігі.

187. Байлаушы

Параграф 1. Байлаушы, 4-разряд

801. Жұмыс сипаттамасы:
механикалық піллә ораушы станоктарда шикі жібектің үзілген жіптерінің соңдарын байлау;
шикі жібекті мотовилаға орауды бақылау;
бағыттаушы шығыршықтарды оралып қалған жібектен тазарту;
шикі жібек жіптерінің жұқаланған және қалыңдаған жерлерін алып тастау;
қайта ширатылған жіптің қалыпты ұзындығын қамту, булаушылар мен піллә ораушылардың пілләні булаудың және тарқатудың технологиялық тәртібінің сақталуын қадағалау;
пілләні тарқату кезінде технологиялық тәртіп бұзылғанда соңғы оралған жіпті зертханалық сынаққа алу;
кептіру шкафында белгіленген температураны қамту;
шикі жібектің оралған жібін мақта-маталы иірілген жіппен байлау;
өңделген жібекті мотовиладан шығару;
өндірілетін шикі жібектің сапасын бақылау;
қалдықтарды қапшықтарға жинау;
қызмет ететін станоктарды тазалау.
802. Білуге тиіс:
қызмет ететін станоктардың құрылымы, шикі жібек жіптерін байлау тәсілдері;
қайта ширатылған жіптің қалыпты ұзындығының өлшемі, шикі жібекті кептірудің температуралық тәртібі;
шикі жібекті бумаларға жинақтау тәртібі мен шикі жібек сапасына қойылатын талаптар;
пілләні булаудың және тарқатудың технологиялық тәртібі;
қызмет ететін станоктарды тазалаудың тәсілдері мен жиілігі.

188. Оралған жіптерді байлаушы

Параграф 1. Оралған жіптерді байлаушы, 1-разряд

803. Жұмыс сипаттамасы:
шикі жібектің оралған жіптерін қолдан мақта-мата жібімен байлау;
шикі жібектің оралған жіптерін ақаулығы мен тазалығы бойынша сырттай қарап шығу;
оралған жіптерді швильге кигізу;
оралған жіптерді реттеу, жіптердің астыңғы және үстіңгі соңдарын табу;
оралған жіптердегі жабысқан жерлерін ашу;
оралған жіптердегі кірленген жерлерді ерітінділерді қолдана отырып тазалау;
оралған жіптердің ішкі және сыртқы соңдарын байламдардың біріне қосу;
шикі жібектің оралған жіптерін шығару және оларды ілгішке ілу.
804. Білуге тиіс:
мемлекеттік стандартқа сәйкес оралған жіптерді байлау тәртібі;
станоктарды сызықтық тығыздығы мен шикі жібек сериясы бойынша орналастыру;
шикі жібекті байламдарға жинақтау тәртібі;
шикі жібектің сызықтық тығыздығын;
түсі мен реңін анықтайтын қасиеттері;
ерітінділерді пайдалану ережелері.

189. Қалдықтарды кептіруші

Параграф 1. Қалдықтарды кептіруші, 2-разряд

805. Жұмыс сипаттамасы:
қуыршақтарды жәшіктік кептіргіштерде кептірудің технологиялық процесін жүргізу;
қуыршақтарды бөтен қоспалардан тазарту, оны центрифугада сығу және жәшікті кептіргішке салу;
кептіргіште белгіленген температураны сақтау және технологиялық тәртіпке сәйкес кептіру процесін бақылау;
қуыршақтарды перелопачивание және оларды жәшікке салу;
құрғақ қуыршақты елеу және қапшықтарға салу, өлшеу, жамау және белгіленген орынға тасымалдау.
806. Білуге тиіс:
центрифугаға және кептіргішке қуыршақтарды салу ережелері;
қуыршақтарды кептірудің технологиялық тәртібі;
қуыршақтарды бөтен қоспалардан тазарту әдістері.

Параграф 2. Қалдықтарды кептіруші, 3-разряд

807. Жұмыс сипаттамасы:
кептіру камераларында немесе машиналарында піллә орау қалдықтарын кептірудің технологиялық тәртібін жүргізу;
кептіру машиналары мен камераларына қалдықтарды жеткізу, оларды түзету және қағу;
кептіру камерасының ылғалдандыру торына қалдықтарды біркелкі қабат етіп төсеу және кептіру камерасының ілгектеріне пілләлардың сыдырулары мен кенептерді ілу;
технологиялық тәртіпке сәйкес кептіру процесінің температурасы мен созылу ұзақтығын бақылау;
кептірілген қалдықтарды ілгектерден немесе машиналардан шығару, оларды белгіленген орынға тасымалдау және орналастыру.
808. Білуге тиіс:
кептіру камерасын немесе машиналарын қосу ережелері;
қалдықтарды кептірудің температуралық тәртібі;
кептіруден соң қалдықтардың ылғалдылық нормасы.

190. Шикі жібекті жинаушы

Параграф 1. Шикі жібекті жинаушы, 3-разряд

809. Жұмыс сипаттамасы:
шетел өндірісінің піллә ораушы автоматтан шикі жібекті жинау;
өзекше, талон, арбаларды, піллә ораушы станоктарды жинауға дайындау, станоктардың тоқтауын, шикі жібек жіптерінің үзілуін болдырмау;
піллә ораушы автоматтан шикі жібек қалбағайы бар білікті шығару, бір уақытта оларды бос қалбағаймен алмастыру және қалбағайдағы шикі жібек жіптерін дайындау;
шығарылған шикі жібек қалбағайлары бар біліктерді арбаларға орнату, оларды талон білігіне кигізу;
қалбағайдағы шикі жібек жіптерін дайындаған соң, қызмет ететін станоктарды қосу және қосу кезінде пайда болатын шикі жібек жіптерінің үзілуін болдырмау;
қалбағайдағы шикі жібектің дұрыс жайылуы мен оралуын бақылау;
вакуум аппаратқа піллә ораушы станоктан шығарылған шикі жібек қалбағайы бар біліктерді тасымалдау, біліктен қалбағайды шығарумен қатар оларды ағаш өзекшелерге кигізу және шикі жібектің қалбағайлары бар өзекшелерді өлшеу;
қалбағай, өзекшелер, тасымалдаушы арбалардың дұрыстығын тексеру, оларды тазалау, жарамсыз қалбағайларды, өзекшелерді алмастыру;
піллә ораушы автоматтардың кептіру шкафтарын тазарту.
810. Білуге тиіс:
піллә ораушы автоматтың құрылымы мен пайдалану ережелері;
қалбағайларға шикі жібекті орау және жазу ережелері;
шикі жібекті шығару және қалбағайларды толтыру тәртібі;
шикі жібек сапасына және оны қалбағайға орауға қойылатын талаптар;
қызмет ететін жабдықты тазарту әдістері мен жиілігі.

191. Піллә сыдыруларын тазартушы

Параграф 1. Піллә сыдыруларын тазартушы, 1-разряд

811. Жұмыс сипаттамасы:
піллә сыдыруларының шектерін қолдан тазарту және жазу, оларды қуыршақтардан, одонкалардан, тарқатылмайтындардан және түрлі қоспалардан тазарту;
тығыз түйіндерді жазу;
тазартылған сыдыруларды бумаларға жинау және кептіруге тапсыру.
812. Білуге тиіс:
піллә сыдыруларын тазарту ережелері мен оның сапасын;
түсін, реңін айқындайтын қасиеттер.

9-бөлім. Трикотаж өндірісі

192. Бұйымдарды аудару аппаратшысы

Параграф 1. Бұйымдарды аудару аппаратшысы, 3-разряд

813. Жұмыс сипаттамасы:
барабан типтес түрлі жабдықтардың технологиялық тәртібіне сәйкес түрлі талшықтың иірілген жіптерінен жасалған трикотажды, шұлық-ұйық, қолғап және тоқыма галантереялық бұйымдарды аудару процесін жүргізу.
берілген рецепт бойынша ерітінді әзірлеу.
қызмет ететін жабдыққа бұйымдарды салу және ерітінді құю.
су және бу жіберілуін реттеу.
бұйымдарды аударудың температуралық тәртібін сақтау, олардың аударылуының аяқталу уақытын анықтау.
аударудан соң бұйымдарды шығару, центрифугаға салу, сығу және шығару.
қызмет ететін жабдықты тазалау, үйкелетін беттерін майлау.
814. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы;
өңделетін бұйымдардың түрлері және киізденуіне қабілеті;
иірілген жіптердің әр түрінен жасалған бұйымдарды аударудың технологиялық тәртібі;
бұйымдардың аударылуына қойылатын талаптар;
қызмет ететін жабдықты тазалау және майлау тәсілдері мен жиілігі.

193. Трикотаж бұйымдарды, кенепті тоқушы

Параграф 1. Трикотаж бұйымдарды, кенепті тоқушы, 2-разряд

815. Жұмыс сипаттамасы:
бір түсті бұйымдарды тоқу: шұлықтар, орамалдар, бас киімдер, шарфтар мен қолғаптарды тегіс немесе екі түсті өрнекпен жиектеумен теріс жағымен түптеу, ойыншық өндірісінде бұйымдардың бөлшектерін қолдан тоқу бізімен, ілгекпен немесе арнайы құрылғыда тоқу;
иірілген жіптерді дайындау, түптеу түрлері мен тоқу тығыздығына сәйкес бірнеше қабатты бұдаққа орау;
тоқу біздері мен ілгектерін іріктеу;
тоқыма кезінде бұйымның берілген өлшемін сақтау.
816. Білуге тиіс:
ілгектер мен тоқу біздерінің нөмірлері, түптеу түрлері және оларды алу тәсілдері;
иірілген жіптің сызықтық тығыздығы;
тоқу тығыздығы;
түрлі түптеу түрлерінің ілмектер тоқу тәсілдері;
ілмектердің кему және арту мөлшері.

Параграф 2. Трикотаж бұйымдарды, кенепті тоқушы, 3-разряд

817. Жұмыс сипаттамасы:
тегіс түптеулі орамалдарды, шарфтарды, беек және тегіс кенептерді қолдан, механикаландырылған, жартылай автоматты жазық тоқу машиналарында, айналма және көп қапсырмалы машиналарда тоқу, дөңгелек және жазық тоқу машиналарындағы напульсник, техникалық шұлықтарға арналған ластик тоқу, жоғарғы трикотажды өңдеуге пілте мен пілте тоқу машиналарында ораушы тоқыма бауларын тоқу, тегіс немесе екі түсті өрнекпен жиектеумен теріс жағымен түптеулі бір түсті жоғарғы трикотаж бұйымдарын, балалар гарнитураларын, қолғаптарды қолдан, тоқу біздері мен машиналарында тоқу, қолдан тоқу біздерімен машиналық тоқыманың иірілген жіптерінен орамалдарға көркем жиектерді тоқу;
иірілген жіпті дайындау және қызмет ететін машиналарды толтыру;
жіптердің тартылуы мен тоқу тығыздығын реттеу;
сәйкес нөмірлі тоқу біздері мен ілгектерді іріктеу;
жіптердің үзілуін, кенептердің жыртылуын болдырмау;
өздігінен жұмыс істеу механизмі болмаған жағдайда қапсырмалы ілмектерді тілу және бұйымдарды бөлшектері бойынша бөлу;
қызмет ететін машиналардан өңделген бұйымдар мен кенептерді шығару және бөлу, бұйым, кенептің сапасын тексеру, бұйымдардың өлшемін анықтау;
қызмет ететін машиналарды тексеру және үйкелетін беттерді майлау.
818. Білуге тиіс:
қызмет ететін машиналардың класстары, олардың құрылымы мен негізгі механизмдерінің өзара әрекеті;
ілгектер мен тоқу біздерінің нөмірлері, инелі платиналы бұйымдарды класс, бағыт, қызметі бойынша пайдалану;
түптеу түрлері және оларды алу тәсілдері;
иірілген жіптің түрлері мен сызықтық тығыздығы, тоқу тығыздығын реттеу ережелері;
трикотаж бұйымдардың түрлері;
қызмет ететін машиналарды тазарту және майлау тәсілдері мен жиілігі.

Параграф 3. Трикотаж бұйымдарды, кенепті тоқушы, 4-разряд

819. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары трикотажды жартылай жүйелі бұйымдарды, қолғаптарды, кенеп, купон және түрлі түптеулі жамау жасқауларды тоқу, жүн орамалдар, көркем жиекті шарфтар мен палантиндер, трикотажды жасанды терілерді тоқу, тегіс тоқу, айналмалы, дөңгелек тоқу, дөңгелек трикотажды, сопақ, негіз тоқитын беек машиналарда және дөңгелек шұлықты автоматтарда тегіс шұлықтарды тоқу, көп түсті және бір түсті жоғарғы трикотаж бұйымдарын, балалар гарнитураларын, қолғаптарды, гетраларды, шәлілер мен түрлі түсті өрнектермен жиектелген, суретті және селдірлі балалар гольфтарын тоқу бізімен немесе машиналарда тоқу, қолдан жасалған иірілген жіптен көркем жиекті орамалдарды қолдан тоқу бізімен тоқу;
қажетті түсті және реңді иірілген жіптерді дайындау;
инелерді, инелі плиткаларды, ине жүргізушіні ауыстыру және жөндеу, шпуль мен бобинді ауыстыру;
тоқу біздері мен ілгектерді іріктеу, ілмектер мен тоқу құрылымын есептеу;
жіптердің, түту ленталарының үзілуін, кенептер мен есептеу тізбектерін ауыстырумен бұйымдарды тоқу;
тоқу тығыздығын, кенептерді тартылуын реттеу, бұйымдардың өлшем деректерін тексеру;
тоқу жабдығы мен құралдарының, тоқу машиналарының түту аппараттарының техникалық күйі мен жұмысын және лентаның дұрыс жеткізілуін бақылау;
жартылай өңделген өнімді, бөлу қажет болған жағдайда кенептерді қию және шығару, қолдан немесе арнайы құрылғыларда бұйымдарды теріс айналдыру, қапсырмалы ілмектерді кесу, резиналы жіптерді бекіту;
жұмыс процесінде кенеп, бұйымдар мен түту лентасының сапасын тексеру;
ілмектерді көтеру және суретті қалпына келтіріп, тастамдарды көктеп жамау;
трикотажды бұйымдардың өлшемін анықтау, оларды сұрыптау, жинақтау, өнімділікті белгілеу, талонды тіркеу, бұйымдарды бумаларға байлау және тапсыру;
қызмет ететін машиналар мен жабдықтарды тазалау және үйкелетін беттерді майлау.
820. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
инелі платиналы бұйымдар, қызметі, нөмірі мен бағыты;
арнайы толықтырулар үшін механизмдер мен құрылғылардың қызметі;
түптеу түрлері бойынша толықтыруларды есептеу, жіп немесе иірілген жіптің сызықтық тығыздығы, трикотаж бұйымдардың артикулы мен өлшемдері;
технологиялы операциялардың орындалуының рационалды әдістері;
тоқу тығыздығын реттеу ережелері;
трикотажды бұйымдар мен кенептерді сұрыптау бойынша мемлекеттік стандарттар;
техникалық шаралар мен нұсқаулықтар;
қызмет ететін машиналар мен жабдықтарды тазарту және майлау тәсілдері мен жиілігі.

Параграф 4. Трикотаж бұйымдарды, кенепті тоқушы, 5-разряд

821. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары трикотажды жүйелі бұйымдарды, кенептер мен шілтерлерді, жүн орамалдарды, қолдан деккеровка жасау әдісімен көркем жиекті шарфтар мен палантиндер тоқу, суретті және түрлі түсті көлденең жолақтары бар шұлық бұйымдарын, котонды, негіз тоқитын, айналмалы, түрлі жүйедегі және класстағы дөңгелек шұлық автоматтарында алды автоматты жабылатын бұйымдарды, сонымен қатар тегіс шұлық бұйымдарын дөңгелек шұлық 28-34 классының автоматтарында тоқу, қолдан тоқу бізімен қолдан жасалған иірілген жіптен селдір орамалдар, шарфтар, палантиндер тоқу, модель үйлерінде, көркем шеберханаларда, зертханаларда түрлі жабдықтарда және қолдан трикотаж бұйымдары мен кенептерді тоқу, цехтарда, киім шеберханаларында, трикотажды бұйымдарды түптеу түрлерімен, эскиз бойынша түстермен, сызбалармен, суреттемелермен суретші мен технологпен бірге тіркелген үлгілер мен өлшемдері бойынша халықтың жеке тапсырысы бойынша трикотаж бұйымдарды тоқу;
қызмет ететін жабдықтың, инелі платиналы бұйымдардың күйін, май деңгейін, қажетті шикізат мөлшерінің болуын тексеру;
қызмет ететін жабдықты толтыру;
шпуля, бобин, копстарды ауыстыру;
кенептердің, бұйымдардың есептеу тізбегін алмастырумен үзілуін болдырмау;
жабдықтың, құрылғының және тарту құрылғыларының техникалық күйі мен жұмысын бақылау, оларды реттеу;
инелерді, ине жүргізушілерді, ілгек реттеушілерді, деккерларды жөндеу және ауыстыру;
өнім сапасын тексеру, қажет болған жағдайда бұйымдарды қолдан немесе арнайы құрылғыларда теріс қарату, қапсырмалы ілмектерді тілу, бұйымдарды бір-бірден бөлу және эласто өлшегіш жіппен бекіту;
инелердің бүкіл енімен арқау жіпті жүргізу, негіз жіптерін бөлу;
трикотаж бұйымдардың өлшемдерін анықтау және бақылау;
өнімдерді жинақтау, белгілеу, талондарды тіркеу, паспортты толтыру және салу, контейнерлерді ауыстыру, өнімді тапсыру;
қызмет ететін машиналар мен жабдықтарды тазалау және үйкелетін беттерді майлау.
822. Білуге тиіс:
қызмет ететін машиналар мен жабдықтардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
қолданылатын инелі платиналы бұйымдардың позициялары, тоқу біздерінің нөмірі;
есептеу құрылғыларының жұмыс принципі, иірілген жіптің сызықтық тығыздығы, трикотаж бұйымдардың артикулы мен өлшемдері, кенеп пен бұйымдарды түптеудің негізгі түрлері, оларды алу әдістері;
түптеу суреттері мен өрнектердің жасалуына ілмектерді есептеу;
тоқу тығыздығы, автоматтық механизмдерді ауыстырып қосуды және негіздердің тығыздығын, бөлу және есуді реттеу ережелері;
технологиялық операциялардың орындалуының рационалды әдістері;
трикотаж бұйымдар мен кенептерді сұрыптау бойынша мемлекеттік стандарттар;
техникалық шаралар мен нұсқаулықтар;
қызмет ететін машиналар мен жабдықтарды тазарту және майлау тәсілдері мен жиілігі.

Параграф 5. Трикотаж бұйымдарды, кенепті тоқушы, 6-разряд

823. Жұмыс сипаттамасы:
авторлық үлгілердің барлық түрлері мен класстарын, дайын үлгілерді құрастыратын модель конструкцияларды, сәйкес толтыру карталарын есептеуді бағдарламалық басқаратын машиналарда тоқу.
824. Білуге тиіс:
толтыру карталарын есептеу және дайын үлгілерді құрастыру әдістері;
қызмет ететін жабдықтардың пайдалану ережелері;
инелі платиналы бұйымдардың түрлері, бұйымдардың, модельдердің, шикізаттың, түптеудің түрлері, тоқу тығыздығы, суреттерді құрастыру үшін ілмектерді есептеу, толтыру карталары, компьютерде қажетті бағдарламаларды шақыру ережелері;
бағдарламалық басқаратын машиналардың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою тәсілдері.

194. Кеттельші

Параграф 1. Кеттельші, 4-разряд

825. Жұмыс сипаттамасы:
кеттельді машинада немесе қолдан шұлық, қолғап бұйымдары мен жоғарғы трикотажды кетлеу;
бұйымдарды қабылдау және кетлеге дайындау;
токольдар мен ілмектерді өткізбейтін бұйым бөлшектерін бір көлденең қатар, ілмек бағаналары мен қиғаш кесу бойынша бет немесе теріс жағымен бұйым ілмектерін кеттельді машинаның токоль фонтурасына кигізу;
кеттельді машинаның тігу механизмін дайындау;
жіптің үзілуін болдырмау;
шпуляны ауыстыру;
өзіндік ернеуі бар кеттельді машиналардан жоғарғы трикотаж бұйымдарын қолдан кетлеу кезінде жемпір жағасын, бортиктарды, жеңдер мен қырларын ілмек бағаналары бойынша ілмектерді дәл қолдан инемен тігу;
кетленген бұйымдардың сапасын тексеру, оларды шығару және белгіленген орынға тасымалдау;
кеттельді машиналарды желдету, тазарту және үйкелетін беттерді майлау.
826. Білуге тиіс:
кеттельді машиналардың құрылымы және пайдалану ережелері;
кетлеуге қолданылатын ілгіш, ине, ілгішектердің түрлері мен позициялары;
иірілген жіп пен жіптің түрлері мен сызықтық тығыздығы, бұйымдардың артикулдары мен түптеу құрылымы;
бұйымдардың сұрыпталуын анықтау әдістері.

195. Жуу-кептіру-ширильді-тұрақтандыру желісінің машинисі

Параграф 1. Жуу-кептіру-ширильді-тұрақтандыру желісінің машинисі, 4-разряд

827. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі жуу, кептіру, ширильно, тұрақтандыру желісін жүргізушінің басшылығымен бағдарламалық басқарумен өңдеу желілерінде әр түрлі трикотаж кенептерді өңдеудің технологиялық процесін жүргізу;
қызмет ететін жабдықты жұмысқа дайындау, трикотаж кенептерді салу;
жабдықтың жұмысын, трикотаж кенептердің тартылуын, аспаптар көрсеткішін, бу жіберуді, жайып салушының жұмысын бақылау;
қызмет ететін жабдықтың жұмысындағы ұсақ олқылықтарды жою.
828. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтардың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
кенептерді өңдеудің технологиялық тәртібі;
технологиялық тәртіптерді автоматтық реттеу жүйесі әрекетінің принципі;
трикотаж кенептерді өңдеу кезінде пайда болатын ақауларды жою тәсілдері;
трикотаж кенептердің түрлері;
трикотаж кенептерді шөктірудің көлеміне әсер ететін факторлар;
кенептер сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Жуу-кептіру-ширильді-тұрақтандыру желісінің машинисі, 5-разряд

829. Жұмыс сипаттамасы:
бағдарламалық басқарумен өңдеу желілерінде әр түрлі трикотаж кенептерді өңдеудің технологиялық процесін жүргізу;
өңдеу желілеріне техникалық қызмет көрсету;
қызмет ететін жабдықты жұмысқа дайындау;
кенептерді өңдеудің технологиялық процесін түзету, аспаптардың көрсеткіші бойынша автоматты және электронды құрылғылардың жұмысын реттеу;
өңдеу желісін ұсақ жөндеуден өткізу;
үйкелетін беттерді тазарту және майлау, қызмет ететін жабдықтардың механизмдерін жуу.
830. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтардың құрылымы, оны пайдалану, жөндеу және күту ережелері;
трикотаж кенептерді өңдеудің технологиялық тәртібін түзету, трикотаж кенептердің түрлері;
өңделетін кенептердің сапасына қойылатын талаптар, олардың сапасын тексеру әдістері мен тәсілдері;
үйкелетін беттерді тазарту және майлау ережелері;
тәсілдері, жиілігі, қызмет ететін жабдықтарды жуу, жөндеу, түзету.

Параграф 3. Жуу-кептіру-ширильді-тұрақтандыру желісінің машинисі, 6-разряд

831. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі жуу, кептіру, ширильдеу, тұрақтандыру желісін жүргізушінің басшылығымен бағдарламалық басқарумен өңдеу желілерінде әр түрлі трикотаж кенептерді өңдеудің технологиялық процесін жүргізу;
қызмет ететін жабдықты жұмысқа дайындау, науаны суға толтыру және тығыз ауаны жіберу, трикотаж кенептерді салу;
рецептура мен технологиялық тәртіпке сәйкес трикотаж кенептерді жуу мен аппретирлеу үшін ерітінділерді дайындау;
кенептерді өңдеудің технологиялық процесін, аспаптардың көрсеткіші бойынша автоматты және электронды құрылғылардың жұмысын реттеу;
өңдеу желісін ұсақ жөндеуден өткізу;
үйкелетін беттерді тазарту және майлау, қызмет ететін жабдықтардың механизмдерін жуу.
832. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтардың құрылымы, оның механизмдері мен автоматтық құрылғыларының өзара әрекеті;
трикотаж кенептердің түрлеріне байланысты оларды реттеу тәсілдері;
түрлері, артикулдары, суреттері бойынша кенептерді өңдеудің технологиялық тәртібі;
химиялық заттарды өңдеу кезінде пайдалану ережелері;
өңделетін кенептердің сапасын тексеру әдістері;
кенептердің түрлері, үйкелетін беттерді тазарту және майлау ережелері;
тәсілдері, жиілігі, қызмет ететін жабдықтарды жуу, жөндеу, түзету.

Параграф 4. Жуу-кептіру-ширильді-тұрақтандыру желісінің машинисі, 7-разряд

833. Жұмыс сипаттамасы:
бағдарламалық басқарумен өңдеу желілерінде әр түрлі трикотаж кенептерді өңдеудің технологиялық процесін жүргізу және оларды жөндеу;
трикотаж кенептерді өңдеудің технологиялық процесінің орындалуына тиімді жағдайды таңдау, оны орындау кезінде өңдеу желісіне технологиялық қызмет көрсету;
трикотаж кенептерді өңдеу процесінің технологиялық параметрлерін түзету, технологиялық тәртіптен ауытқу кезінде автоматтық құрылғыларды реттеу.
834. Білуге тиіс:
өңдеу желісінің құрылымы, желі, компрессорлы құрылғы, кептіру камерасының құрамына кіретін машиналарды пайдалану ережелері;
желілер мен автоматтық құрылғылардың механизмдерінің өзара әрекеті;
өңдеу желілеріне қызмет ету кезінде олқылықтардың пайда болу себебі мен жою тәсілдері;
кенеп түрлеріне байланысты технологиялық тәртіпті реттеу ережелері;
түрлері, артикулдары, суреттері бойынша трикотаж кенептерді өңдеудің технологиялық тәртібі;
кенептерді өңдеудің технологиялық процесінің параметрлерінің қолайлы мәндері және оларды түзету, үйкелетін беттерді тазарту және майлау ережелері;
тәсілдері, жиілігі, қызмет ететін жабдықтарды жуу, жөндеу, түзету.
835. Жұмыс үлгілері:
Технологиялық процессті жүргізу:
1) трикотаж кенептерді жуу, аппретирлеу, кеңейту, кептіру, тұрақтандыру, булау және суыту;
2) трикотаж кенептерді жуу, сығу, кептіру, каландирлеу, жайып салу.

196. Тістер мен ілмектерді теруші

Параграф 1. Тістер мен ілмектерді теруші, 2-разряд

836. Жұмыс сипаттамасы:
пішінді суретті сақтай отырып, орамалдар, шарфтар, палантиндердің тістерін олар боялғаннан соң, болат иненің көмегімен жіпке теру.
келесі тістерді үстеп тоқу үшін айналмалы машинадан шығарылғаннан кейін бұйымның екі жағынан да орамалдар, шарфтар, палантиндердің ілмектерін тоқу біздеріне теру.
бұйымды өңдеуге дайындау.
жіп соңдарын байлау және шарфтар, орамалдар мен палантиндерді кептіру агрегатына жіберу.
тоқу біздерін арнайы қалпақшалармен бекіту.
837. Білуге тиіс:
әзірленетін бұйымдардың артикулы, өлшемі, түптеу түрлері;
тоқу тығыздығы, тістер мен ілмектерді теру ережелері.

197. Суретті теруші

Параграф 1. Суретті теруші, 5-разряд

838. Жұмыс сипаттамасы:
қолдан немесе арнайы құрылғылардың көмегімен сурет раппортына сәйкес дөңгелек тоқу машиналарының суретті барабандарына штифттерді және өрнекті дискке платиналарды теру және орналастыру;
барабанды суретті, суреттің технологиялық картасы мен басқаруды (бір патронға суретті есептеу және машина жүйелері бойынша купонды тоқудың схемалық жазбасы) реттеуге дайындау;
басқарудың перфолентасы мен ленталарын жапсыру;
иірілген жіпті түрі, сызықтық тығыздығы мен сапасы бойынша қабылдау;
қолданылатын жабдықты бақылау және техникалық қызмет көрсету;
жаккардты және өрнек жасайтын механизмдер мен құрылғылардың жұмысын бақылау;
итерушілердің орындарын ауыстыру және қапсырманы алмастыру;
кенепті шығару және жарамды ету;
сурет терудің ақауларын табу және түзету.
839. Білуге тиіс:
қызмет ететін машиналардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
суретті есептеу және алу ережелері;
қажетті суретті алу үшін инелі платиналы бұйымдарды орналастыру тәсілдері;
кенептер мен купондарды тоқудың технологиялық процесі;
толтыру және технологиялық карталар;
түптеудің түрлері;
иірілген жіптің сызықтық тығыздығы мен иірілген жіп сапасына қойылатын талаптар;
кенептерді сұрыптау ережелері.

198. Пішінге келтіру-орау машинасының операторы

Параграф 1. Пішінге келтіру-орау машинасының операторы, 3-разряд

840. Жұмыс сипаттамасы:
«Кремпель-Вепомат» типтес немесе осыған ұқсас пішінге келтіру-орау машиналарында бұйымдарды орау;
технологиялық процесстің барысын бақылау және реттеу;
бұйымдарды орау үшін жапсырмаларды белгілеу;
бұйымдарды пакеттерге орау сапасын бақылау;
бұйымдарды қораптарға орауға дайындау, бұйымдарды есептеу;
бұйымдарды қораптарға салу, ПШК-1 типтес машиналарында қораптарды тігу.
841. Білуге тиіс:
қолданылатын машиналардың құрылымы мен қызметі;
өңделетін бұйымдардың артикулы, өлшемі, сорттары;
технологиялық процесс және бұйымдарды орау ережелері.

Параграф 2. Пішінге келтіру-орау машинасының операторы, 4-разряд

842. Жұмыс сипаттамасы:
«Кремпель-Вепомат» типтес немесе осыған ұқсас басқару электронды блоктары бар пішінге келтіру-орау машиналарында текстурированной капрон жіптері эластиктен шұлық бұйымдарын құру және сұрыптау процесін жүргізу;
бұйымдарды қабылдау және құруға дайындау;
бұйымдарды пішінге кигізу;
бақылау өлшеу аспаптарының көмегімен бұйымдарды пішінге келтірудің технологиялық тәртібін сақтау;
мемлекеттік стандарттар мен эталондарға сәйкес шұлық бұйымдарын түсі, өлшемі, артикулы, сорты бойынша сұрыптау.
843. Білуге тиіс:
қолданылатын машиналардың құрылымы мен қызметі;
өңделетін бұйымдардың артикулы, өлшемі;
сорттары, шұлық бұйымдарын пішінге келтіру және сұрыптаудың технологиялық тәртібін сақтау ережелері және мемлекеттік стандарттардың талаптары.

199. Түктерді өңдеуші

Параграф 1. Түктерді өңдеуші, 2-разряд

844. Жұмыс сипаттамасы:
тазарту машиналарында түкті өңдеу және жасанды терінің кенептерін бекітілмеген түктерден тазарту процесін жүргізу;
жасанды терінің кенептерін тасымалдау және тазару машинасына салу;
жасанды тері кенептерін тазарту процесін бақылау;
тазарту машинасының механизмдерін реттеу;
кенептерді орау және белгіленген орынға тасымалдау.
845. Білуге тиіс:
тазарту машинасының құрылымы және пайдалану ережелері;
жасанды тері кенептерін тазартудың технологиялық тәртібі.

Параграф 2. Түктерді өңдеуші, 3-разряд

846. Жұмыс сипаттамасы:
қағу, үтіктеу және үтіктеу қырқу машиналарында жасанды тері түктерін өңдеу процесін жүргізу;
жоғары дәрежелі түкті өңдеушінің басшылығымен қырқу және үтіктеу қырқу машиналарында түкті қырқу процесін жүргізу;
қызмет ететін машинаға жасанды тері кенептерін салу;
орнатылған аспаптар мен құрылғылардың күйі мен жұмысын, жасанды терінің түктерін өңдеудің технологиялық тәртібінің параметрлерін сақталуын бақылау;
өңделген өнімді шығару, жасанды терінің кенептерін қайта өңдеуге тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты тазарту және майлау.
847. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы және пайдалану ережелері;
қызмет ететін машинаға жасанды тері кенептерін салу және шығару ережелері;
жасанды терінің сапасын анықтау әдістері;
жасанды тері түктерін өңдеудің технологиялық параметрлері;
қызмет ететін жабдықтарды майлау тәсілдері мен жиілігі.

Параграф 3. Түктерді өңдеуші, 4-разряд

848. Жұмыс сипаттамасы:
үтіктеу және үтіктеу қырқу машиналарында жасанды тері түктерін өңдеу процесін жүргізу, түту машиналарында нашар бекітілген талшықтарды түту, теріні кітапшаға салу;
қырқу және үтіктеу қырқу машиналарында жасанды тері түктерін қырқу процесін жүргізу, жасанды тері кенептерін тарқату, тігу және қызмет ететін машинаға салу;
түктерді термо өңдеу процесін бақылау, қызмет ететін машинаның механизмдерін реттеу және жөндеу, басқарудың электр жүйелерінің жұмысын бақылау;
дайын өнімді шығару және белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет ететін жабдықтың үйкелетін беттерін тазарту және майлау.
849. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы және пайдалану ережелері;
жасанды тері кенептерінің түрлері және артикулы, түкті өңдеудің технологиялық тәртібі;
өңдеу температурасы, температуралық өңдеу кезінде түрлі талшықтардан жасалған жасанды терінің қасиеттері;
жасанды терінің сапасын анықтау әдістері;
қызмет ететін жабдықтарды тазарту және майлау тәсілдері мен жиілігі.

200. Технологиялық жабдықтауды түзетуші

Параграф 1. Технологиялық жабдықтауды түзетуші, 4-разряд

850. Жұмыс сипаттамасы:
аспаптарда, арнайы құрылғыларда немесе қолдан инелі платиналы бұйымдарды және салынатын қырқаларды түзету және тегістеу, мальезных машиналарға инелерді бұрмалау;
инелер, платиналарды, салынатын қырқаларды алу және оларды жұмыс орнына тасымалдау;
инелер мен платиналарды сырттай тексеру және техникалық шараларға сәйкес сапасын тексеру;
жарамсыз инелер мен платиналарды анықтау және жарамды ету;
ілгекті иненің өзекшесін, өкшесі мен зевті түзету, ыдысы мен тілшесін тазарту, клапанды түзету, ілгекті иненің клапандарын тексеру және түзету;
ине салғыштарды инемен және салынатын қырқаларды ілгектермен толтыру, оларды қызмет ететін машинаға орнату;
ине адымына қарай ине бастарын қатаң түрде көлденең сызық бойымен түзету және тегістеу, оларды бекіту;
белгіленген тәртіппен түзетілген инелер мен қырқаларды тапсыру.
851. Білуге тиіс:
қызмет ететін машиналардың класстары және инелі платиналы бұйымдардың қызметі, инелер мен платиналарды түзету тегістеу әдістері;
инелі платиналы бұйымдарды түзету тегістеуге арналған аппараттар мен арнайы құрылғылардың құрылымы және оларды пайдалану ережелері;
жазық және дөңгелек тоқу машиналарының тоқу механизмдерінде инелер мен платиналарды орналастыру;
техникалық шараларға сәйкес инелі платиналы бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар;
трикотаж өндірісінің технологиясы және инелі платиналы бұйымдарды дайындау.

201. Термобасушы

Параграф 1. Термобасушы, 4-разряд

852. Жұмыс сипаттамасы:
термопресстің көмегімен суретті қағаздан трикотажды жартылай жүйелі және бір даналы бұйымдарға өткізудің технологиялық процесін жүргізу;
пресс үстелінде жартылай жүйелі және бір даналы бұйымдардың пішінін салу;
қайтарылатын қағазды қию және салу, байқау үлгісіне сәйкес бұйымдар мен пішін бөлшектеріне сурет салу;
өңделетін бұйымдардан қайтарылатын қағаздарды салу;
бұйымдар мен пішін бөлшектерін суыту және жинақтау;
термопресс көмегімен суреттің салыну дұрыстығын бақылау;
термопресстің жұмысы кезінде ұсақ олқылықтарды уақытылы жою.
853. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтардың құрылымы, прессті термобасу тәртібіне реттеу ережелері;
суретті қағаздан бұйымға ауыстыру технологиясы;
шикізат түріне сәйкес температуралық тәртіп, трикотаж бұйымдардың түрлері;
қайтарылатын қағаз түрлері.

Параграф 2. Термобасушы, 5-разряд

854. Жұмыс сипаттамасы:
ауыстыру каландрының көмегімен технологиялық тәртіпке сәйкес суретті қағаздан трикотаж кенепке өткізудің технологиялық процесін жүргізу;
қызмет ететін жабдықты жұмысқа дайындау, газ құбырының, май қазанының, арматуралар мен электро өлшегіш аспаптардың дұрыстығын тексеру;
насосты, газ жанарғыны, автоматтық құрылғыларды қосу және олардың жұмысын бақылау;
май қазанының автоматтық құрылғыларының бірізді қосылуын бақылау;
каландрды қажетті температураға дейін қыздыру;
шикізат түріне байланысты технологиялық тәртіп параметрлерін реттеу;
трикотаж кенеп пен қағазды тасымалдау, оларды каландрға салу, қағаз бен кенептің қозғалысын, өңделген қағаз бен басылған кенептің дұрыс оралуын бақылау;
қағаз бен кенепте қыртыстар мен кертпелердің пайда болуын, бүктелген жиектерді, кенептердің ауытқуын алдын алу;
басылған кенептің сапасы бойынша біліктің бір қалыпты қызуын бақылау, кенеп пен қағазды шығару, белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
855. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтар мен автоматты құрылғылардың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
трикотаж кенептердің түрлері, қағаз бен бояғыштардың қасиеті, газдың шектеулі қысымы, шикізат түріне байланысты суретті кенепке ауыстырудың технологиялық тәртібі;
қызмет ететін жабдықты күту ережелері;
кенеп пен қағазды салу және шығару тәсілдері;
сурет ауыстырылатын трикотаж кенептің түріне байланысты каландр білігінің қызуын реттеу тәсілдері.

202. Трикотаж бұйымдарды жасаушы

Параграф 1. Трикотаж бұйымдарды жасаушы, 3-разряд

856. Жұмыс сипаттамасы:
шұлық және қолғап бұйымдарын жасау, кептіру жасау машиналарында, бу және электроформаларда, булау пресстерінде және бу ауа манекендерінде киімдер мен жоғары трикотажды ылғал және жылумен өңдеу;
бұйымдарды жасауға қабылдау және дайындау;
пішіндеу тігісін сақтай отырып, оларды формаларға кигізу;
кептіру пішіндеу машиналарында жұмыс істеу кезінде формалары бар күймелерді кептіру камераларына итеріп салу және оларды кепкеннен кейін және пішінделгеннен кейін камералардан итеріп шығару;
бұйымдарды престеу үстеліне жайып салу және үтіктеп престеу, бұйымдарды бу ауа манекендеріне кигізу;
бу ауа манекендерінде пішіндеудің, үтіктеп престеудің, ылғал және жылумен өңдеудің созылу ұзақтығын сақтау, форма мен ауаның қызу температурасын сақтау, қажетті бу қысымын сақтау;
бақылау өлшеу аспаптарын, автоматты реттеуіштерді және басқару пультін бақылау;
бұйымдарды формалардан, бу ауа манекендерінен уақытылы шығару;
пішіндеу, ылғал және жылумен өңдеу, бүктеу сапасын тексеру және дайын бұйымдарды есептеу;
сапасыз бұйымдарды іріктеу;
қызмет ететін жабдықтарды тазарту.
857. Білуге тиіс:
кептіру пішіндеу жабдығы мен ылғал және жылумен өңдеуге арналған жабдықтардың түрлері;
құрылымы мен қызметі, өңделетін бұйымдардың артикулы мен өлшемі
форма өлшемдерінің бұйым өлшемдеріне сәйкес келуі;
трикотаж бұйымдарын пішіндеу және ылғал және жылумен өңдеудің технологиялық және температуралық тәртібі;
қызмет ететін жабдықты тазарту ережелері.

Параграф 2. Трикотаж бұйымдарды жасаушы, 4-разряд

858. Жұмыс сипаттамасы:
жоғарғы трикотаж бұйымдарын үлгі бойынша ұзындығы мен енін тегістеумен қатар сурет раппортын сәйкестендіріп, бөлшектердегі күліштерді жою, иық енінің сызығын реттеу, қол тартқыштарды орнату, юбканың қажетті енін реттеу, пішіндеу машиналарында, бу және электро формаларда пресстерде, ауа манекендерінде қыртыстарды, плисселерді, офрелерді пішіндеу, үтіктеу;
бұйымдарды қабылдау және дайындау, пішіндеу тігісін сақтай отырып, оларды формаларға кигізу;
кептіру пішіндеу машиналарында жұмыс істеу кезінде формалары бар күймелерді кептіру камераларына итеріп салу және оларды кепкеннен кейін және пішінделгеннен кейін камералардан итеріп шығару;
бұйымдарды престеу үстеліне жайып салу және үтіктеп престеу, қыртыстар мен бүктеліп қалуларды болдырмау, бұйымдарды бу ауа манекендеріне кигізу;
өңделетін бұйымдардың пішінделуінің, үтіктеп престелуінің, ылғал және жылумен өңделуінің созылу ұзақтығын сақтау, форма мен ауаның қызу температурасын сақтау, қажетті бу қысымын сақтау;
бақылау өлшеу аспаптарын, автоматты реттеуіштерді және басқару пультін бақылау;
бұйымдарды формалардан уақытылы шығару;
ылғал және жылумен өңдеу сапасын бақылау, бұйымның ені мен ұзындығын өлшеу, резинаның тығыздығы мен биіктігін өлшеу, ілмек діңгектерін тегістеу;
дайын бұйымдарды бүктеу, есептеу, оларды байламдарға жинақтау;
қызмет ететін жабдықтарды тазарту.
859. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтардың түрлері;
құрылымы мен пайдалану ережелері;
өңделетін бұйымдардың артикулы мен өлшемі, форма өлшемдерінің бұйым өлшемдеріне сәйкес келуі, бұйымдарын пішіндеу және ылғал және жылумен өңдеудің технологиялық және температуралық тәртібі;
өңдеу сапасына қойылатын талаптар.

203. Кенептерді тегістеуші

Параграф 1. Кенептерді тегістеуші, 3-разряд

860. Жұмыс сипаттамасы:
қолғап бұйымдарын жасау үшін трикотажды айналдыру кенептерінің тегістеу машиналарында күдеріге сәйкес етіп тегістеу процесін жүргізу;
айналдыру трикотаж кенептерді қабылдау және сапасын тексеру, кенеп жиектерін қию және тігу машинасында кенеп қалдықтарының соңдарын тігу.
кенепті тегістеу машинасына салу;
тегістеудің технологиялық тәртібін сақтай отырып, кенепті тегістеу процесін бақылау, кенептегі қыртыстар мен кертпелерді болдырмау, кенепті тегістеу жылдамдығын реттеу.
861. Білуге тиіс:
тегістеу және тігу машиналарының құрылымы мен пайдалану ережелері;
кенептің түрлері мен артикулы, оны тегістеудің технологиялық тәртібі;
қиылатын жиектердің ені;
кенепті қию және тігу кезінде қалдықтарды азайту шаралары.

10-бөлім. Киіз басу өндірісі

204. Киіз басушы

Параграф 1. Киіз басушы, 3-разряд

862. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі киіз басушының басқаруымен көпбілікті және басу машиналарында бас киімдердің алдын ала аудару процесін жүргізу;
бүгу сызығын бояу және бас киімдердің қалпақтарын түзеу, техникалық талаптарға сәйкес аудару мерзімі бойынша қалпақтарды бұрау және бүктеу;
берілген түрге сәйкес өңделген қалпақтарды формасы мен сызықтық өлшемі бойынша ақырғы рет түзеу;
бас киім қалпақтарын центрифугада сығу және белгіленген орынға тасымалдау;
рецептураға сәйкес білік ерітіндісін әзірлеу;
қызмет ететін жабдықты күту.
863. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, қалпақтардың түрлері;
құрылымы мен өлшемі;
оларға қойылатын техникалық талаптар, аудару мерзімі бойынша бас киім қалпақтарын түзеу ережелері;
білік ерітіндісін әзірлеу рецептурасы.

Параграф 2. Киіз басушы, 4-разряд

864. Жұмыс сипаттамасы:
түрлі жүйедегі киіз басу машиналарында аяқ киімді аудару процесін жүргізу, шығыршықты, арқанды, көпбілікті және басу машиналарында бас киімдердің ақырғы рет аудару;
қызмет ететін машинаның күйін тексеру және берілген бұйымды өңдеу үшін оны реттеу;
білік ерітіндісін әзірлеу және оның қосылымын тексеру;
қызмет ететін машинаға бұйымды салу және толтыру;
білік ерітіндісінің температурасын, жұмыс органдарының қысым деңгейін, басу машиналарында бұйымдардың айналымын, көпбілікті машиналарда жұмыс білікшелері мен қатарларының арасындағы ажырауларды, техникалық талаптарға сәйкес бұйымдардың шөгу деңгейін реттеу;
бұйымдардың формалары, сызықтық өлшемдері, тығыздығын қадағалау, аудару процесі кезінде оларды түзеу;
созу станогында киізді аяқ киімді қажетті формаға дейін созу, түзеу, қадалықта өкше жасау;
аудару аяқталуының уақытын анықтау, бұйымдарды шығару және тасымалдау.
865. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
өңделетін бұйымдардың түрлері;
құрылымы мен өлшемі, оларға қойылатын техникалық талаптар;
дайындалатын бұйымдардың түрлеріне сай аударудың технологиялық тәртібі;
бұйымды аудару кезінде қолданылатын заттар, ерітіндіні әзірлеу рецептурасы мен оның қосылымын анықтау ережелері;
бұйымның шөгу деңгейін реттеу тәсілдері;
бұйымды аударудың аяқталу уақытын анықтау әдістері.

Параграф 3. Киіз басушы, 5-разряд

866. Жұмыс сипаттамасы:
түрлі жүйедегі киіз басу машиналарында киіз бен киізді тегістеу шеңберін аудару процесін жүргізу;
киіз басу машинасының күйін тексеру және оны берілген бұйымды өңдеу үшін реттеу;
білік ерітіндісін әзірлеу және оның қосылымын тексеру;
бұйымды дайындау, киіз басу машинасына салу немесе толтыру;
аударудың су және температуралық тәртібін реттеу, бұйымдардың айналымын, жұмыс органдарының қысым деңгейін, жұмыс машиналарының баркаларының жұмыс көлемін, аудару кезінде жгут басушы немесе көпбілікті машиналарда жұмыс органдары арасындағы ажырауларды реттеу;
бұйымдардың формалары, сызықтық өлшемдері, тығыздығын қадағалау, аудару процесі кезінде оларды түзеу;
бұйымды аударылу қабілеттігіне және техникалық талаптарға сәйкес шөгі деңгейін реттеу;
аудару аяқталуының уақытын анықтау, бұйымдарды шығару және тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
867. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
өңделетін бұйымдардың түрлері, құрылымы мен өлшемі, оларға қойылатын техникалық талаптар;
дайындалатын бұйымдардың түрлеріне сай аударудың технологиялық тәртібі;
бұйымды аудару кезінде қолданылатын заттар, олардың қасиеттері, рецептурасы;
білік ерітіндінсінің шығындалу нормасы және оның қосылымын анықтау ережелері;
бұйымның шөгу деңгейін реттеу тәсілдері;
бұйымды аударудың аяқталу уақытын анықтау әдістері.

205. Велюрші

Параграф 1. Велюрші, 4-разряд

868. Жұмыс сипаттамасы:
велюрді бас киімнің қажетті қалыңдығы, биіктігі, жылтыры бойынша ылғалдау әдісімен инелі түкті және щеткалы түкті машиналарда жасау жұмысын орындау;
белгілі қосылымды және температурадағы білік ерітіндісін әзірлеу;
бас киімдерді қызмет ететін машиналарға салу, ерітіндінің жіберілуі мен бас киімдердің айналу жылдамдығын реттеу;
бас киімдерді машинадан шығару және центрифугада сығу;
велюрді кардна щеткамен көтеру;
бас киімдердің өңделу сапасын бақылау және оларды белгіленген орынға тасымалдау;
бас киімдерді салу және тапсыру;
қызмет ететін жабдықты күту.
869. Білуге тиіс: қызмет ететін жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
бас киімдердің түрлері, құрылымы, велюрдің биіктігіне, қалыңдығына, жылтырына қойылатын техникалық талаптар;
бас киімдердің өңделуінің технологиялық тәртібі және реттеу тәсілдері;
велюр сапасын анықтау әдістері;
ерітіндінің рецептурасы мен әзірлену ережелері.

206. Киіз бұйымдарының негізін дайындаушы

Параграф 1. Киіз бұйымдарының негізін дайындаушы, 2-разряд

870. Жұмыс сипаттамасы:
киіз бұйымдарының негізін әзірлеу бойынша дайындау жұмыстарын орындау;
киіз аяқ киімінің негізіне белгіленген формадағы, өлшем мен салмақтағы беттерді, қабаттарды, қабат астары мен полкаларды қолдан дайындау;
мақтаны алу;
мақта қабаттарын түрлері, тығыздығы, түтілуі, формасы бойынша дайындау;
оларды салу, жинақтау, өлшеу, тығыз етуге жіберу, мақта қабаттарын белгіленген орынға тасымалдау.
871. Білуге тиіс:
жүн түрлері, киіз бұйымдарының негізін белгіленген форма, өлшем, салмақ, қабаттарының көлемі бойынша әзірлеу тәсілдері;
беттер, қабаттар, қабат астары мен полкалардың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Киіз бұйымдарының негізін дайындаушы, 3-разряд

872. Жұмыс сипаттамасы:
киіздердің, тегістеу шеңберінің, молотилкалы киіздердің негізін әзірлеу бойынша дайындау жұмыстарын, технологиялық тәртіпке сәйкес киіз аяқ киімін толық емес дайындау жұмыстарын орындау;
негізді құрылғыны, құрал саймандарды, құрылғыларды жұмысқа дайындау;
қызмет ететін құрылғыда негізді жасау, қажетті конустылық пайда болғанға дейін ұзындықты өзгерте отырып, мақтаны формасы, өлшемі, салмағы бойынша көлденең және бойлай орналасқан талшықтармен кезектестіріп төсеу, белгілі формалы және өлшемді киіз аяқ киімінің қалпақшасының алғашқы жасалуы, айналдыру жерлерін жетілдіру;
киіз бұйымдарының негізін алдын ала тығыздау;
мақта шеттерін тегістеу, қайыру, қалыңдығы бойынша конус шеттерін өңдеу;
мақтаны бумаларға орау, негізді құрылғыдан негіздерді шығару, өлшеу, негіз жасау машинасынан жүнді бас киімдердің негізін шығару;
істеліп шығарылған конусты ілу, оны конустан алу, айналдыру, конусты тығыздау, өлшемді белгілеу;
берілген түрдің негізіне конустарды дайындау;
берілген негіз құрылымына сәйкес жүннің шөгу сапасын бақылау, киіз аяқ киімді айналдыру, анықталған олқылықтарды жою;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
киіз бұйымдарының негізін тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
873. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
киіз бұйымдарының, жүннен басылған аяқ киімнің, жүн бас киімдерінің түрлері;
киіз бұйымдарының түрлі негіздерін;
жүн бас киімдерінің негіздерін, жүннен басылған аяқ киімдердің толық емес жасалған негіздерін дайындаудың технологиялық параметрлері;
жүннен басылған аяқ киімнің дайындалуы мен айналуына, жүн негізінің сапасына қойылатын техникалық талаптар;
жүннен басылған аяқ киімнің дайындалу, конустан жүн негізін алу және өлшеу ережелері;
жүннен басылған аяқ киімнің айналу сапасын анықтау әдістері.

Параграф 3. Киіз бұйымдарының негізін дайындаушы, 4-разряд

874. Жұмыс сипаттамасы:
жүннен басылған аяқ киімнің негізін толығымен дайындау жұмыстарын орындау, технологиялық тәртіпке сәйкес негіз жасайтын машиналарда жүн бас киімдердің негізін дайындау.
жүннен басылған аяқ киімнің түріне байланысты қоныш негізін, басын, бойын, формасы мен өлшемін жасау.
негізді алдын ала тығыздау.
жұқарған жерлерді қосымша қалыңдату.
полка, конустарды, пласттарды, айналдыруларды жұмыс орнына тасымалдау.
қызмет ететін машинаны баптау, бас киімдердің түрлері мен өлшеміне, конусқа жүннің отыру қарқындылығына, судың температурасы мен тегеурініне байланысты конустың жұмыс аймағының ауданын реттеу, конустарды іріктеу.
жүн бас киімдерін дайындау кезінде қызмет ететін машинаның дискісінің ортасына конусты орнату.
киіз бұйымдары жасалған кезде негіздің сапасын бақылау, негізді шығару және бүктеу.
қызмет ететін жабдықты күту.
875. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
жүннен басылған аяқ киімдердің, жүн бас киімдердің түрлері;
бас киім негізінің құрылымы, жүннен басылған аяқ киім түрлері мен өлшемі, киіз бұйымдарының негізін дайындаудың технологиялық тәртібі;
аяқ киімдердің түрлі бөліктерін және өсу негіздерін жасау ережелері;
жүннің отыруы мен су тегеурінін реттеу тәсілдері;
жасалған негіздің сапасын анықтау әдістері.

207. Білтелерді дайындаушы

Параграф 1. Білтелерді дайындаушы, 2-разряд

876. Жұмыс сипаттамасы:
киіз білтелерді дайындау;
белгіленген салмақты және өлшемді білтелердің негізін дайындау;
негізді киіздеу, техникалық талаптарға сәйкес білтелерді аудару, кептіру, кесу;
түрлері мен өлшемі бойынша дайын білтелерді байламдарға орау;
киізді білтелерді дайындаушының жұмыс орнына, дайын білтелерді белгіленген орынға тасымалдау.
877. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
білтелердің түрлері және оларға қойылатын техникалық талаптар;
білтелердің сапасына қойылатын талаптар.

208. Қышқылдатушы

Параграф 1. Қышқылдатушы, 3-разряд

878. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес түрлі жүйедегі қышқылдату жабдығында жүннен басылған аяқ киімді, бас киімді, киізді, тегістеу шеңберлерін қышқылдату процесін жүргізу;
рецептураға сәйкес белгіленген қосылымның қышқылды ерітіндісін әзірлеу;
процесстің температуралық тәртібін, өңделетін бұйымдардың бірқалыпты және толығымен қышқыл ерітіндімен сіңірілуін, ерітінді деңгейін реттеу;
қышқыл қосылымын анықтау, бақылау өлшеу аспаптарының көмегімен сілтілі ортаны бақылау;
қызмет ететін машинаға өңделетін бұйымдарды салу және толтыру;
өңделген бұйымдарды шығару;
қолданылатын жабдықтарды тазарту және майлау;
өңделетін бұйымдар мен қышқылдарды тасымалдау.
879. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
бақылау өлшеу аспаптарын пайдалану ережелері, өңделетін бұйымдардың түрлері;
қышқылдатудың технологиялық тәртібі;
қышқыл ерітіндісін әзірлеу ережелері және оның қосылымын, температурасы мен деңгейін реттеу;
қышқылдарды пайдалану ережелері;
бұйымдарды қышқылдату процесін бақылау және реттеу тәсілдері.

209. Домалату машинасының машинисі

Параграф 1. Домалату машинасының машинисі, 2-разряд

880. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режим сәйкес домалату машинасында киіз дөңгелектерді домалату;
түрлі киіз дөңгелектерін өңдеу үшін домалату машинасын дайындау;
киіз дөңгелектерді орнату және оларды қысу деңгейін реттеу, домалату сапасын тексеру;
домалатылған дөңгелектерді салу, тығыздау және тасымалдау.
881. Білуге тиіс:
домалату машинасының құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
киіз дөңгелектердің түрлері және оларға қойылатын талаптар;
киіз дөңгелектерді домалатудың технологиялық тәртібі;
түрлі киіз дөңгелектерін домалату үшін домалату машинасын дайындау тәртібі;
домалатылған дөңгелектерді тығыздау ережелері.

210. Басу машинасының машинисі

Параграф 1. Басу машинасының машинисі, 3-разряд

882. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес басу машинасында бояу алдында фетровтық бас киімдерді конусқа отырғызу;
бас киімдер мен конустарды өлшемдері бойынша іріктеу;
басу машинаның дискіне конусты орнату;
бас киімдерді булау, конусқа отырғызу;
булау қазанына буды жіберуді реттеу;
басылған бас киімдері бар конустарды шығару және оларды бояуға жіберу;
бас киімдер мен конустарды белгіленген орынға тасымалдау.
883. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтың құрылымы және пайдалану ережелері;
бас киімдер мен конустардың түрлері;
өлшемдері, бас киімдерді булау мен отырғызудың технологиялық тәртібі;
бас киімдер мен конустардың өлшемін анықтау ережелері;
бу жүргізу жүйесін пайдалану ережелері және бу жіберуді реттеу.

211. Жүнді жуушы

Параграф 1. Жүнді жуушы, 3-разряд

884. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес түрлі жүйедегі жуу машиналарында жүнді жуу;
агрегат барларын белгіленген деңгейге дейін сумен толтыру;
жуу ерітіндісін әзірлеу және баркаға құю;
қосылымды, ерітінді мен судың температурасын, сығу біліктерінің қысымын, будың жіберілуін реттеу;
жүннің ластану деңгейіне байланысты алдыңғы баркалардан келесі баркаларға суды тербеу;
реттеу құрылғылары мен механизмдерінің дұрыстығын, зертханалық сараптама көрсеткіштерінің негізінде жүнді жуу сапасын тексеру;
өңделген суды шығару;
сығу біліктерін тарту;
жүн мен химиялық заттарды белгіленген орынға тасымалдау;
баркалар мен байланыстарды тазарту, жуу.
885. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
жүннің түрлері, химиялық заттардың қасиеті мен шығындалу нормасы, жуу ерітіндісінің рецептурасы мен әзірлеу ережелері;
температуралық тәртіпті;
сығу біліктерінің қысымын, су температурасы мен жуылу уақытын, су қаттылығын реттеу тәсілдері;
жүннің сапасын бақылау ережелері.

212. Аяқ киімді саптаушы

Параграф 1. Аяқ киімді саптаушы, 3-разряд

886. Жұмыс сипаттамасы:
жүннен басылған аяқ киімді қолдан қалыпқа саптау;
жүннен басылған аяқ киім мен қалыпты өлшемі бойынша іріктеу;
қалып пен сынаның тұмсығын тығыздау, технологиялық тәртіпке сәйкес жүннен басылған аяқ киімді қондыру;
аяқ киімнің қалыпқа сапталу сапасын тексеру, анықталған олқылықтарды түзету;
сапталған аяқ киімді салу;
аяқ киімдер мен қалыптарды белгіленген орынға тасымалдау.
887. Білуге тиіс:
жүннен басылған аяқ киімнің түрлері мен өлшемі;
оларға қойылатын техникалық талаптар;
қалыптарды тығыздаудың, жүннен басылған аяқ киімнің сапталуы мен қондырылуының технологиялық тәртібі;
қалыптардың ақауларын алдын алу және жою ережелері.

Параграф 2. Аяқ киімді саптаушы, 4-разряд

888. Жұмыс сипаттамасы:
саптау машинасында жүннен басылған аяқ киімді қалыпқа саптау;
жүннен басылған аяқ киім мен қалыпты өлшемі бойынша іріктеу;
берілген жүннен басылған аяқ киімнің түрлері бойынша саптау машиналарын түзету;
қалыпты толтыру және тығыздау, технологиялық тәртіпке сәйкес жүннен басылған аяқ киімді қондыру;
саптау машинасынан шығарғаннан кейін аяқ киімді қалыпқа қолдан қондыру;
аяқ киімнің қалыпқа сапталу сапасын тексеру, анықталған олқылықтарды түзету;
сапталған аяқ киімді салу;
аяқ киімдер мен қалыптарды белгіленген орынға тасымалдау;
саптау машинасын күту.
889. Білуге тиіс:
саптау машинасының құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
жүннен басылған аяқ киімнің түрлері мен өлшемі, оларға қойылатын техникалық талаптар;
қалыптарды тығыздаудың, жүннен басылған аяқ киімнің сапталуы мен қондырылуының технологиялық тәртібі;
аяқ киімнің сапталу сапасын анықтау әдістері;
ақауларды алдын алу және жою тәсілдері;
қалыптарды іріктеу ережелері.

213. Мамықтау жабдығының операторы

Параграф 1. Мамықтау жабдығының операторы, 3-разряд

890. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі мамықтау жабдығының операторының басшылығымен мамықтау машиналары мен агрегаттарда бас киімді жасауға арналған мамықты қоспаны мамықтау процесін жүргізу;
қоспа барабандары мен конусты қоспалауыштарда қоспаны араластыру;
қызмет ететін жабдыққа қоспаны салу және реттеу;
мамықтың ұшу сипаты бойынша мамықтану сапасын бақылау;
қоспадан шолтаң мамықтарды, бөтен қоспаларды жою;
қоспаларды тасымалдау және өлшеу;
қалдықтарды түрлері бойынша жинау, сұрыптау, толтыру;
белгіленген тәртіппен қызмет ететін машиналар мен агрегаттарды тазалау мерзімі;
қызмет ететін жабдықты күту.
891. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
түрлі қоспаларды мамықтау процесінің технологиялық тәртібі;
қызмет ететін жабдыққа қоспаны салуды реттеу тәсілдері;
қызмет ететін машиналар мен агрегаттарды тазарту жиілігі мен тәсілдері;
мамықтау сапасын анықтау әдістері.

Параграф 2. Мамықтау жабдығының операторы, 4-разряд

892. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес мамықтау машиналары мен агрегаттарда бас киімді жасауға арналған мамықты қоспаны мамықтау процесін жүргізу.
қоспа алу және сапасын қадағалау.
берілген өнім түріне, мамықтау қарқындылығын, тікенекті талшықтар мен басқа қоспаларды ажырату деңгейін реттеу.
мамықтың ұшу сипаты бойынша мамықтану сапасын бақылау.
есептеу құжаттамасын дайындап, дайын мамық қоспасын тапсыру.
белгіленген тәртіппен мамықтау машиналары мен агрегаттарды жүйелі түрде тазалау, тазартылған соң олардың жинақталу дұрыстығын тексеру.
мамықтау жабдығын күту.
893. Білуге тиіс:
мамықтау жабдығының құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
мамықтау қоспаларының түрлері мен олардың құрамдас бөліктері;
түрлі мамықтау қоспаларын мамықтау процесінің технологиялық тәртібі;
мамықтау қарқындылығын реттеу және тікенекті талшықтар мен басқа қоспаларды ажырату тәсілдері;
мамықтау сапасын анықтау әдістері;
дайын мамықтау қоспасының сапасына қойылатын талаптар;
дайын қоспаны есептеу және құжаттаманы дайындау тәртібі.

214. Электростатикалық өңдеу операторы

Параграф 1. Электростатикалық өңдеу операторы, 3-разряд

894. Жұмыс сипаттамасы:
үйқоян мен қоян терісін, үйқояны мен қоянның жүнін, фетрлі бұйымдарды электростатикалық өрісте машинада өңдеу.
машинаның салу құрылғыларының алдында үстелде терілерді жазу.
қызмет ететін машинаға терілерді, жүнді және фетрлі бұйымдарды салу.
жоғары вольтты құрылғыны түрлендірушінің жұмысын бақылау.
бұйымдарды өңдеу сапасын бақылау.
895. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтың құрылымы және оны пайдалану ережелері;
өңделетін бұйымдардың түрлері;
электростатикалық өрісте бұйымдарды өңдеу ережелері;
өңделген бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар.

215. Киіз бұйымдарын өңдеуші

Параграф 1. Киіз бұйымдарын өңдеуші, 1-разряд

896. Жұмыс сипаттамасы:
киіз бұйымдарын өңдеуге даярлық жұмыстарын жүргізу.
бөтен қоспаларды қолдан іріктеу, қалпақшалардан, жүннен басылған аяқ киімнен, киізден, киіз бұйымдарынан май дақтары мен смолканы жою, белгіленген ережеге сай жүннен түктерді жою.
бұйымдарды белгіленген орынға тасымалдау.
өңделген бұйымдарды сұрыптау.
897. Білуге тиіс:
киіз бұйымдарының сапасына қойылатын талаптар;
өңделетін бұйымдардағы бөтен қоспаларды;
май дақтары мен басқа да олқылықтарды іріктеу және жою тәсілдері.

Параграф 2. Киіз бұйымдарын өңдеуші, 2-разряд

898. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес тазарту жартылай автоматтарында киізден басылған аяқ киімінің қонышынан түктерді шығару;
жұмыс органдарының ажыратылуын реттеу және тазарту жартылай автоматтың жұмыс органдарына бұйымдарды қысу деңгейі;
өңделетін бұйымдарды салу және шығару;
қоныштан түктердің біркелкі алынуы мен жүннен басылған аяқ киім қалыңдығын қадағалау;
өңделген бұйымдарды тасымалдау және салу;
түрпіні тесу;
тазарту жартылай автоматын күту.
899. Білуге тиіс:
тазарту жартылай автоматтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
жүннен басылған аяқ киімнің түрлері және оның сапасына қойылатын технологиялық талаптар;
қоныштардан түкті алудың технологиялық тәртібі;
өңделетін бұйымдарды салу және шығару ережелері;
жұмыс органдарының ажыратылуын реттеу және тазарту жартылай автоматтың жұмыс органдарына бұйымдарды қысу деңгейі;
түкті шығару сапасын анықтау әдістері;
түрпілерді тесу ережелері.

Параграф 3. Киіз бұйымдарын өңдеуші, 3-разряд

900. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес киіз бұйымдарын өңдеу жұмыстарын жүргізу;
вибро тегістеу машинасында тегіс әсер жасай отырып, киіз бұйымдарын соңғы рет өңдеу, бас киімдерді туровка станогында туровкалау, тазарту станогында жүннен басылған аяқ киімнің тұмсығынан, киіз цилиндрлерінен, киіз және тегістеу шеңберінен түктерді алу, фетрлі аяқ киімге соңғы рет пішін беру;
тығырық немесе вибратор қалпақшасын қағазбен, шұғамен, фетрмен толтыру, өңдеу түрі мен қайталануына байланысты тербеліс амплитудасын орнату, түрлеріне байланысты туровкалы қалпақтарды іріктеу, жетекші білік пен жұмыс білікшелерінің ажыратылуы мен параллелдігін реттеу;
бас киімдерді щеткамен, киізбен, буландырылған матамен, спиртпен, маймен, сумен жылтырағанға дейін және туровкалы станокта түктің сәйкес бағытын алғанға дейін өңдеу, өңделген жасауды күйдіру;
туровка, тегіс әсердің сапасын бақылау, бас киімнің түсі мен қалыңдығының біркелкілігін, түкті шығару дұрыстығын, өңделетін бұйымдардың қалыңдығы мен пішінін қадағалау;
өңдеуден соң бұйымдарды машинаға немесе белгіленген орынға тасымалдау;
түрпілерді тесу, түрпілі ленталармен білікшелерді тарту;
қолданылатын жабдықты күту.
901. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтардың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
өңделетін бұйымдардың түрлері, киіз бұйымдарын өңдеудің технологиялық тәртібі;
оларды толтыру тәртібі, қолданылатын жабдықтың жұмыс органдарына бұйымдарды ажырату және қысуды, вибратордың тербеліс амплитудасын, білікшелердің параллелдігін реттеу тәсілдері;
білікшелерді тесу ережелері мен оларды түрпілі ленталармен тарту, киіз бұйымдарының техникалық шаралары, киіз бұйымдарын өңдеу сапасын анықтау әдістері;
өңдеу материалдарының қасиеті мен шығындалу нормасы.

Параграф 4. Киіз бұйымдарын өңдеуші, 4-разряд

902. Жұмыс сипаттамасы:
вибро тегістеу машинасында фетрлі бас киімдерді соңғы рет өңдеу, бас киімдердің беттерінде күдері немесе басқа әсерлерді жасау.
тығырық немесе вибратор қалпақшасын қағазбен, шұғамен, фетрмен толтыру.
киіз бұйымдарын өңдеу түрі мен қайталануына байланысты вибратордың тербеліс амплитудасын орнату.
бас киімдерді вибро тегістеу машиналарына салу.
вибро тегістеу машинасының өңдейтін беттеріне бас киімдерді отырғызу және өңдеу жылдамдығын реттеу.
бас киімнің түсі мен қалыңдығының біркелкілігін тексеру.
бас киімдердің күдері әсерінің сапасын бақылау.
дайын бас киімдерді вибро тегістеу машинасынан шығару және салу.
бас киімдерді жұмыс орнына қабылдау және тасымалдау.
вибро тегістеу машинасын күту.
903. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтардың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
фетрлі бас киімдердің түрлері мен құрылымы, күдері және басқа әсерлерді жасаудың технологиялық тәртібі;
вибратордың тербеліс амплитудасын орнату ережелері мен бас киімдерді өңдеудің жылдамдық тәртібін реттеу;
дайын бас киімдердің техникалық шаралары, бас киімдердің түсі мен қалыңдығын тегістеу тәсілдері;
бас киімдерді өңдеу кезінде қолданылатын заттардың түрлері және оларға қойылатын талаптар, бас киімдерді соңғы рет өңделу сапасын анықтау әдістері.

216. Киіз бұйымдары мен терілерді престеуші

Параграф 1. Киіз бұйымдары мен терілерді престеуші, 2-разряд

904. Жұмыс сипаттамасы:
кептіруден кейін терілерді жазу және икемділі ету үшін түрлі жүйедегі механикалық престерде престеу;
тақта немесе пресс негізінде терілерді дымқылдау және салу;
терілерді шығару, тасымалдау;
прессті тазарту, үйкелетін беттерді майлау.
905. Білуге тиіс:
қызмет ететін престеу жабдығының жұмыс принципі, оны күту ережелері;
пресс қысымын реттеу ережелері;
терілерді дымқылдату, салу және престеудің техникалық тәртібі;
терілерді престеу сапасын анықтау әдістері;
престеу жабдығын тазалау және майлау тәсілдері мен жиілігі.

Параграф 2. Киіз бұйымдары мен терілерді престеуші, 3-разряд

906. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес түрлі жүйедегі пресстерде бас киімдерді, киізді, киіз шеңберлерін престеу;
пресстер мен бақылау өлшеу аспаптарының дұрыстығын тексеру;
берілген бас киімдердің түрлерін престеу үшін пресс пішіндер мен дөңгелек тіреулерді іріктеу;
бұйымдардың белгілі өлшемдері мен түрлерін іріктеу, бұйымдарды пресске салу;
технологиялық процесстің барысын бақылау, бұйымдарға пресс қысымын, пресс пішіндері мен тақталардың қызу температурасын реттеу;
бұйымдарды пресстен шығару, бұйымдардың пішіндері мен тығыздығын бақылау;
бұйымдарды тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
907. Білуге тиіс:
қызмет ететін престеу жабдығы мен бақылау өлшеу аспаптарының құрылымы;
пресс қысымы мен пресс пішіндер мен тақталардың қызу температурасын реттеу ережелері;
престелетін бұйымдардың түрлері мен оларға қойылатын техникалық талаптар;
престеудің технологиялық тәртібі;
престеу сапасына қойылатын талаптар.

217. Терілерді дәрілеуші

Параграф 1. Терілерді дәрілеуші, 4-разряд

908. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес түрлі жүйедегі машиналар мен науаларда талшықтарға аударылу қабілеттігін бері үшін терінің қыл жамылғысын азотты пергидрамен дәрілеу;
терілерді дайындау;
терінің түріне, сапасына, өлшемі мен ақаулығына байланысты дәріні пайдалану деңгейі мен дәріленетін қыл жамылғысының биіктігін реттеу;
қажетті қоспалы дәрілі ерітіндіні әзірлеу;
терілерді ұзақ жату үшін белгілі тәртіппен бүктеу;
дәріленген мамықты немесе терілерді шығару, сығу және кептіру;
терілер мен мамықты белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
909. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
терілердің түрлері және олардың технологиялық қасиеттері;
дәрілеу мен кептірудің технологиялық тәртібі;
дәрілеу ерітіндісін әзірлеу тәртібі мен оның құрамдас бөліктерінің қасиеті, түкті дәрілеудің деңгейі мен биіктігін реттеу ережелері;
дәріленген терілердің қыл жамылғысына қойылатын талаптар, терілердің дәрілену және кептірілу сапасын анықтайтын әдістер;
қосылымды азот қышқылы мен азот тотығын пайдалану ережелері.

218. Киізді тегістеуші

Параграф 1. Киізді тегістеуші, 3-разряд

910. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі киізді тегістеушінің басшылығымен технологиялық тәртіпке сәйкес қосарлы ленталы машинада киізді тегістеу;
қосарлы ленталы машинаға киізді салу;
технологиялық процесстің барысын бақылау, киізді жіберу жылдамдығын реттеу;
киіз бен қалдықтарды тасымалдау;
қызмет ететін машинаның үйкелетін беттерін майлау.
911. Білуге тиіс:
қызмет ететін машинаның құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
киіздің түрлері;
киізді тегістеудің технологиялық тәртібі;
қызмет ететін машинаның үйкелетін беттерін майлау тәсілдері мен жиілігі.

Параграф 2. Киізді тегістеуші, 4-разряд

912. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес қосарлы ленталы машинада киізді тегістеу;
қажетті қалыңдықта киізді тегістеу үшін қызмет ететін машинаның ажыратқыштарын орнату;
технологиялық процесстің барысын бақылау, киізді тегістеу процесі кезінде машина ажыратқыштарын реттеу;
киізді тегістеу сапасын бақылау, сызықтық өлшемдерді жүйелі түрде тексеру;
тегістеу механизмінің жіберу пышақтары мен түрпілі шеңберлерін реттеу;
қалдықтардың есебін жүргізу;
қызмет ететін машинаны күту.
913. Білуге тиіс:
екі ленталы машинаның құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
киіздің түрлері;
оны тегістеудің технологиялық тәртібі;
киізді тегістеу сапасына қойылатын техникалық талаптар;
қызмет ететін машина мен тегістеу механизмін реттеу тәсілдері;
киізді тегістеу сапасын бақылау ережелері.

219. Киіз бұйымдарын жазушы

Параграф 1. Киіз бұйымдарын жазушы, 1-разряд

914. Жұмыс сипаттамасы:
бас киімді боялғаннан кейін қолдан жазу және тазарту;
бас киімдерді тасымалдау және бүктеу.
915. Білуге тиіс:
бас киімдерді жазу ережелері және оларды салу;
бас киімдердің сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Киіз бұйымдарын жазушы, 2-разряд

916. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес тіректі жазу станогында киіздеуден кейін аяқ киімдерді, дөңгелек үшбілікті машинада пішіндеу алдында бас киімдерді жазу;
жүннен басылған аяқ киімнің негізін қолдан алдын ала жазу, созу станогында негіздерді салу және белгіленген өлшемдерге дейін жазу, негізді шығару;
бас киімдерді ылғалдау және қызмет ететін машиналарға салу, иін сызығын ығыстырып, қайта салу жиілігі, қайта салулардың кезектесу жүйелігін өзгерту;
қызмет ететін машинаның жұмыс білігінің қысымын реттеу;
бас киімдер мен жүннен басылған аяқ киім негізінің пішінін, өлшемін, тегістігін, тығыздығын бақылау;
қызмет ететін машинаны күту.
917. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
киіз бұйымдарының түрлері;
киіз бұйымдарын жазудың технологиялық тәртібі;
киіз бұйымдарының сапасын бақылау ережелері.

Параграф 3. Киіз бұйымдарын жазушы, 3-разряд

918. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес киіз тегістеу шеңберлерін түрлі жүйедегі станоктарда және машиналарда және жазып сығу машиналарында киіздерді жазу;
соңғы пішіндер мен өлшемдерді жасау, киіз бұйымдарын қалыңдығы мен тығыздығы бойынша тегістеу;
қол бақылау өлшеу құрал саймандарын пайдалана отырып, киіз тегістеу шеңберлерін түрлері мен өлшемдері бойынша іріктеу;
киіз бұйымдарының берілген түрлерін өңдеу үшін қызмет ететін жабдықты қайта қосу;
киіз бұйымдарының сапасын бақылау және тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
919. Білуге тиіс:
қызмет ететін жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
киіз бұйымдарының түрлері және киіз бұйымдарын жазудың технологиялық тәртібі;
қолданылатын бақылау өлшеу аспаптарын пайдалану ережелері.

220. Киіз басушы

Параграф 1. Киіз басушы, 2-разряд

920. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес домалату машинасы мен тығыздау тақталарында жүннен басылған аяқ киімдер өндірісінде пласттарды, беттерді, конустарды алғаш киіздеу;
бұйымдарды домалату машиналары мен тығыздау тақталарына салу;
бұйымдарды дымқылдау деңгейі мен тақталардың қызу температурасын реттеу;
бұйымдарды домалату машиналары мен тығыздау тақталарынан шығару, оларды жазу және келесі өңдеуге жіберу;
қызмет ететін жабдықты күту.
921. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
жүннен басылған аяқ киімдер өндірісінде пласттардың, беттердің, конустардың қызметі мен оларға қойылатын техникалық талаптар;
алғашқы тығыздаудың технологиялық тәртібі.

Параграф 2. Киіз басушы, 3-разряд

922. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары дәрежелі киіз басушының басшылығымен технологиялық тәртіпке сәйкес түрлі жүйедегі домалату және киіздеу машиналарында бас киімдерді, жүннен басылған аяқ киімдерді, киіздер мен киізді тегістеу шеңберлерін киіздеу;
қызмет ететін машиналарға бұйымдарды салу, өңделетін бұйымдарды түзетуге, ауыстырып салуға, айналдыруға, тұтастыруға, қайталауға, дымқылдауға қатысу;
білік қысымын, тербеліс амплитудасы мен киізделетін тақталардың қызу температурасын, бұйымдардың дымқылдану деңгейін, оларды отырғызу шамасы мен тығыздығын реттеу;
бұйымдарды киіздеу сапасын бақылау, жұқарған жерлерді қалпына келтіру;
бұйымдарды қызмет ететін машинадан шығару және белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
923. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
киіз бұйымдарының түрлері;
оларға қойылатын техникалық талаптар;
киіздеудің технологиялық тәртібі;
киіз бұйымдарын киіздеудің сапасын анықтайтын әдістер.

Параграф 3. Киіз басушы 4-разряд

924. Жұмыс сипаттамасы:
түрлі жүйедегі домалату және киіздеу машиналарында бас киімдерді, жүннен басылған аяқ киімдерді, киіздер мен киізді тегістеу шеңберлерін киіздеу.
жүннен басылған аяқ киімдерді соңғы рет киіздеу.
киіз бұйымдарын түзету, ауыстырып салу, айналдыру, тұтастыру, қайталау, дымқылдау.
білік қысымын, тербеліс амплитудасы мен киізделетін тақталардың қызу температурасын, бұйымдардың дымқылдану деңгейін, оларды отырғызу шамасы мен тығыздығын реттеу.
бұйымдарды киіздеу сапасын бақылау, жұқарған жерлерді қалпына келтіру.
бұйымдарды қызмет ететін машинадан шығару және белгіленген орынға тасымалдау.
қызмет ететін жабдықты күту.
925. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
киіз бұйымдарының түрлері мен құрылымы, оларға қойылатын техникалық талаптар;
негіз жасау мен киіздеудің технологиялық тәртібі;
киіздеудің сапасын анықтайтын әдістер;
пайдаланылатын бақылау өлшеу аспаптарын пайдалану ережелер.

221. Аяқ киімдерді қалыптан шығарушы

Параграф 1. Аяқ киімдерді қалыптан шығарушы, 2-разряд

926. Жұмыс сипаттамасы:
жүннен басылған аяқ киімді қолдан қалыптан шығару;
аяқ киім дұрыстығын және олардағы және қалыптардағы бүлінулердің болмауын қадағалау;
аяқ киімдер мен қалыптарды тасымалдау, оларды белгілі тәртіппен орналастыру.
927. Білуі тиіс:
жүннен басылған аяқ киімдерді шығару ережелері;
оның пішінінің дұрыстығын анықтайтын әдістер мен тәртібі;
аяқ киімдер мен қалыптардың бүлінулерін анықтау тәсілдері.

Параграф 2. Аяқ киімдерді қалыптан шығарушы, 3-разряд

928. Жұмыс сипаттамасы:
жүннен басылған аяқ киімді қалыптағыш станогында қалыптан шығару.
станоктың дұрыстығын тексеру, берілген аяқ киім түрлеріне сәйкес оны жұмысқа дайындау.
жүннен басылған аяқ киімді қалыптағыш станогына салу, қалыпты жою, аяқ киім мен қалыпты станоктан шығару.
аяқ киім дұрыстығын және олардағы және қалыптардағы бүлінулердің болмауын қадағалау.
аяқ киімдер мен қалыптарды тасымалдау және орналастыру.
қалыптағыш станогын күту.
929. Білуге тиіс:
қалыптағыш станогының құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
ұйымдардың пішінінің дұрыстығын анықтайтын әдістер;
бүлінген аяқ киімдер мен қалыптарды анықтау.

222. Бас киімдерді қалыптаушы

Параграф 1. Бас киімдерді қалыптаушы, 3-разряд

930. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес түрлі жүйедегі қалыптау машиналарында қолдан береттерді қалыптау, бас киімдерді алдын ала қалыптау жұмыстарын орындау;
бас киімдерді түрлері, өлшемі мен түстері бойынша ажырату;
берілген өлшемдегі қалыптарды іріктеу және қыздыру;
булау қазанында бас киімдерді булау;
бас киімдерді қалыптау машиналарына салу және қалыптау барысын бақылау;
түрлері мен өлшеміне сәйкес бас киімдердің қалпақшалары мен жиектерін созу үшін қалыптау машиналарын реттеу;
кептіргіште қалыпқа келтірілген береттерді кептіру, қалыптау сапасын бақылау;
береттерді кептіргіштен шығару, оларды қалыптардан және жиек үтіктерінен шығару;
бас киімдерді белгіленген орынға тасымалдау;
қызмет ететін жабдықты күту.
931. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтардың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
бас киімдердің түрлері мен өлшемдері, олардың қалыпталуына қойылатын талаптар;
бас киімдердің қалыпталуы, булануына, кептірілуі мен үтіктелуінің технологиялық тәртібі;
бас киімдердің сапасына қойылатын талаптар;
бас киімдердің қалыпталу сапасын анықтайтын әдістер.

Параграф 2. Бас киімдерді қалыптаушы, 4-разряд

932. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық тәртіпке сәйкес түрлі жүйедегі қалыптау машиналарында немесе қолдан бас киімдерді соңғы рет қалыптау;
қалыптау машиналарына бас киімдерді салу, технологиялық процесстің барысын бақылау, бас киімдердің әр түрлері мен үлгілерін қалыптау үшін машиналарды реттеу;
үлгіге сәйкес ерлер бас киімдерінің жиектерін қалыптау;
үтікті белгіленген температураға дейін қыздыру, бас киімдердің жиектерін дымқылдау, бауларды салу және жиек шеттерін бұрмалау;
бас киімдерді булау және созу;
қажет болған жағдайда бас киімдерді желім ерітіндісінде өңдеу, қалыпталған бас киімдерді кептіру;
қолдан қалыптау үшін пішіндерді іріктеу;
бас киімдерді қалыптау машиналарынан шығару, қалыптау сапасын бақылау;
қызмет ететін жабдықты күту.
933. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтардың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
бас киімдердің түрлері мен өлшемдері, олардың қалыпталуына қойылатын талаптар;
бас киімдердің қалыпталуы мен булануының технологиялық тәртібі; қалыптау машинасының жұмысын реттеу ережелері;
бас киімдердің қалыпталу сапасын анықтайтын әдістер.

223. Қалыптаушы

Параграф 1. Қалыптаушы, 2-разряд

934. Жұмыс сипаттамасы:
түрлі жүйедегі қалыптау пресстерінде киізді иығындар дайындау;
қалыптың жұмысын реттеу;
киіз бұйымдарды қалыңдығы мен тазалығы бойынша кесу сапасын бақылау;
киіз бен дайын өнімді тасымалдау, салу;
қызмет ететін жабдықты күту.
935. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтардың құрылымы, оны пайдалану және күту ережелері;
киіз бен киіз бұйымдарының түрлерін анықтайтын әдістер.

Параграф 2. Қалыптаушы, 3-разряд

936. Жұмыс сипаттамасы:
түрлі жүйедегі қалыптау пресстерінде түрлі кескінді және өлшемді киіз тетіктерін дайындау;
қалыптың жұмысын реттеу;
кескіштерді, дайын үлгілерді, қалыптарды іріктеу;
киіз бұйымдарды қалыңдығы мен тазалығы бойынша кесу сапасын бақылау;
киіз бен дайын өнімді тасымалдау, салу;
қолданылатын жабдықты күту.
937. Білуге тиіс:
қолданылатын жабдықтар мен өлшеу аспаптарының құрылымы, оларды пайдалану және күту ережелері;
киіз бен киіз бұйымдарының түрлері;
қалып жұмысын реттеу ережелері.

11-бөлім. Тоқыма галантерея өндірісі

224. Батаншы

Параграф 1. Батаншы, 4-разряд

938. Жұмыс сипаттамасы:
батандарды, олардың бөлшектерін және лента тоқитын станоктардың челноктарын профилактикалық және ағымдағы жөндеу;
неғұрлым жоғары білікті батаншының басқаруымен орта және күрделі жөндеу кезінде, жаңа батондарды дайындау кезінде батандық шеберханада жекелеген ағаш шеберлігі жұмыстарын орындау.
939. Білуге тиіс:
пайдалану барысында батандар мен челноктардың сапасына қойылатын техникалық талаптарды;
батандардың ұсақ ақаулықтарының туындау себептерін, олардың алдын алу және жою тәсілдерін;
батандар мен челноктарды профилактикалық және ағымдағы жөндеу үшін құралдың құрылысы мен пайдалану ережесін;
батандармен өзара әрекеттестікте жұмыс істейтін лента тоқитын станоктардың жұмыс істеу қағидасын.

Параграф 2. Батаншы, 5-разряд

940. Жұмыс сипаттамасы:
лента тоқымашылықта жасалынатын бұйымдардың ассортиментіне сәйкес белгіленген топтар бойынша қарапайым геометриялық формалы жаңа батандар мен челноктарды сызулары мен үлгілері бойынша әзірлеу;
ағаштың сәйкес түрлерін таңдау, арнайы станоктар мен жабдықтарда батандар мен челноктардың барлық бөлшектерін дайындау және әзірлеу;
желім мен басқа материалдарды дайындау;
батандар мен челноктарды жинау, оларды қызмет көрсетілетін станоктарда орнату және өңдеу;
ақаулар тізімдемесіне сәйкес кесте бойынша батандарға орта және күрделі жөндеу орындау.
941. Білуге тиіс:
батандар мен оларға қосалқы бөлшектер дайындау үшін қолданылатын әр түрлі топтағы ағаштардың және басқа материалдардың қасиеттерін;
сызу бойынша қарапайым геометриялық формалы батандар мен челноктарды дайындау және жинау тәсілдерін;
бұйымдардың еніне байланысты топтар бойынша батандарға есептеулер орындау әдісін;
пайдалану барысында батандардың сапасына қойылатын талаптарды, ақаулықтардың туындау себептерін;
олардың алдын алу және жою тәсілдерін;
құрал-жабдықтың құрылысын, аспаптың, бақылау-өлшеу құралдарының және батандарды дайындау мен әзірлеу кезінде қолданылатын жабдықтарды пайдалану ережесін;
батандармен өзара әрекеттестікте жұмыс істейтін лента тоқитын станоктардың жұмыс істеу қағидасын.

Параграф 3. Батаншы, 6-разряд

942. Жұмыс сипаттамасы:
лента тоқымашылықта жасалынатын бұйымдардың ассортиментіне сәйкес белгіленген топтар бойынша қарапайым геометриялық формалы жаңа батандар мен челноктарды сызулары мен үлгілері бойынша әзірлеу;
ағаштың сәйкес түрлерінен батандар мен челноктардың барлық бөлшектерін дайындау;
челноктарды өңдеу, тегістеу және лактау.
943. Білуге тиіс:
батандар мен оларға қосалқы бөлшектер дайындау үшін қолданылатын әр түрлі топтағы ағаштардың және басқа материалдардың қасиеттерін, бірдейлендіру тобын ескерумен сызулар бойынша күрделі геометриялық формалы батандар мен челноктарды дайындау, жинау тәсілдерін;
батандарды пайдалану процесінде ақаулықтардың туындау себептерін;
олардың алдын алу және жою тәсілдерін.

225. Фестондар кесуші

Параграф 1. Фестондар кесуші, 4-разряд

944. Жұмыс сипаттамасы:
кесетін машинада бір уақытта шілтерлердің сапасын және дөңгелетуін бақылаумен контур бойынша шілтерлердің фестондарын кесу;
катушканы кесетін машинаға орнату, шілтерлерді машинаға салу үшін фестондарды қолмен кесу;
шілтерлердің фестондарын кесу сапасын, құралдардың көрсеткіштері бойынша шілтерлердің орауларының тығыздығын, ұзындығын бақылау;
фестондарды кесу дәлдігін реттеу, ақауларды анықтау, оларды жою және шілтерлердің ұштарын қосу;
шілтерлердің сортының мемлекеттік стандартқа сәйкестігін анықтау;
дайын өнімге этикеткаларды ресімдеу;
дайын өнімді түсіру және қалау;
машинаны тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
945. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін құрал-жабдықтың құрылысын және оның негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
шілтерлердің ассортиментін, фестондарды кесу, дайын өнімге этикеткаларды орау, маркалау және ресімдеу ережесін;
шілтерлерді ораудың белгіленген ұзындығын;
шілтерлердің сортын анықтау мен фестондарды кесуге мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды.

226. Тоқыма галантерея бұйымдарының тігушісі

Параграф 1. Тоқыма галантерея бұйымдарының тігушісі, 2-разряд

946. Жұмыс сипаттамасы:
қол жетегімен «Пантограф» машинасында әр түрлі маталар мен тюльде суреттерді тігу;
тігіс машиналарын матамен құю;
берілген сурет бойынша майланған жіптерімен инелердің қоюларын таңдау;
шпильдік штангаларды салу және алу;
үзілу жерін белгілеумен жіптердің үзілуін болдырмау;
инелерді жіптерден тазарту;
тігу сапасын бақылау, жіптердің ұштарын кесу;
тігілген матаны алуға қатысу;
инелермен және жіптермен катушкалармен автоматты таңдау және май құю;
дайындалған жіптерімен инелерді алу және оларды белгіленген тәртіпте тапсыру;
катушкаларды ауыстыру;
белгіленген ақауларды қарау, матаны немесе бұйымды кергіштерге салу, матаны жіптен тазарту, суретті қалпына келтіру;
инелер мен шпульдарды ауыстыру;
өнімді алу және тапсыру;
қызмет көрсетілетін машиналардың сүйкелетін беттерін тазарту және майлау және ұсақ ақаулықтарды жою.
947. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысын және олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекеттесуін;
матаның тоқылуларының, суреттерінің және оюларының ассортиментін, түрлерін;
қолданылатын жіптердің түрлерін, матаның номиналды тығыздығын, инелердің нөмірлерін, бұйымдардың сорттарын анықтау әдістерін;
қызмет көрсетілетін машиналарды тазарту және майлау тәсілдерін және кезеңділігін.

Параграф 2. Тоқыма галантерея бұйымдарының тігушісі, 3-разряд

948. Жұмыс сипаттамасы:
механикалық жетегімен екі жекенді «Пантограф» машинасында әр түрлі маталар мен тюльде суреттерді тігу, тігін машиналарында бұзылған оюларды тігу және 6-9 кластардың гардиналық машиналарынан гардиналық тюльде, тегіс матамақта тюльде, машиналардың матасында суретті толық қалпына келтіру, тегістейтін білікшеден, бридтан, бекітпенің әр түрлерінің үйіндісі мен тігістер мен жолдардың басқа түрлерінен тұратын тігілген матада қарапайым суреттерді кестелеп бұрынғы қалпына келтіру, челноктарды челноктық тігетін машиналардың челноктық механизміне қою;
маталарды кестелеуге дайындау және оларды қызмет көрсетілетін машинаға қою;
катушкаларды ауыстыру, жіптердің үзілуін жою, тереңдігін реттеу;
тігілетін бұйымдардың сапасын бағалау, май дақтарын кетіру;
матаны қарау, белгіленген ақауларын тексеру және бұзылған суретті қалпына келтіру тәсілін анықтау;
инелер мен шпульдарды ауыстыру, челноктарды шпульдармен толтыру;
челноктық тігетін машиналарда челноктарды ауыстыру, челноктық жіптердің созылуын реттеу;
тігілген матаны салуға, домалатуға және алуға қатысу.
949. Білуге тиіс:
қолданылатын құрал-жабдықтың құрылысын және оның механизмдерінің өзара әрекеттесуін;
суреттер мен оюлардың ассортиментін, түрлерін, тоқылуларын, матаның номиналды тығыздығын және қолданылатын жіптердің түстерін;
суреттерді тігуге мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды.

Параграф 3. Тоқыма галантерея бұйымдарының тігушісі, 4-разряд

950. Жұмыс сипаттамасы:
челноктық тігін автоматты машиналарда тоқыма матада, тюльда, маталарда әр түрлі суреттерді тігу, әр түрлі формалы және мөлшерлі қиықтардан, тегістейтін білікшеден, бридтан, бекітпенің әр түрлерінің үйіндісі мен тігістер мен жолдардың басқа түрлерінен тұратын тігілген матада қарапайым суреттерді кестелеп бұрынғы қалпына келтіру, тігін машиналарында тігу арқылы гардин тігетін және негіз тігетін машиналардан даналық бұйымдарда, гардиндық матада, гардиндық тюльде, шілтер бұйымдарда және шілтер матада бұзылған суреттерді қалпына келтіру;
берілген суретті тігу процесін, автоматты ауыстырып қосуды, карталарды ауыстырып қосуды қадағалау;
жіптердің үзілулерін болдырмау, катушкалардың орнын ауыстыру;
тігілетін бұйымдардың сапасын анықтау;
тігілген матаны алу, матаны домалатуды жүзеге асыру және өнімді белгіленген тәртіпте тапсыру;
матаны жіптерден тазарту;
суретті қалпына келтіру тәсілін анықтау;
сагреттелген машиналарды жұмыс істеу кезінде: агрегатқа орамды және тауарлық білікті орнату, қатты матаның сапасын бақылау;
ақауларды анықтау, мемлекеттік стандарттарға сәйкес сортын анықтау;
қолданылатын құрал-жабдыққа күтім жасау және кішігірім ақаулықтарды жою.
951. Білуге тиіс:
қолданылатын құрал-жабдықтың құрылысын, оларды пайдалану және күтім жасау ережесін;
карталарды ауыстыру тәсілдерін;
суреттердің түрлері мен олардың бұйымдарда орналасуын;
тоқылулар ассортименті мен түрлерін, бұйымдардың сортын анықтау әдістерін;
суреттерді тігуге мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды.

Параграф 4. Тоқыма галантерея бұйымдарының тігушісі, 6-разряд

952. Жұмыс сипаттамасы:
«Қозы», «тізбек» тігіндерімен және 32-ден 38 тонды жіптерге дейін қолданумен көсем портретінің бүкіл бетін тоқыма-тігін машиналарында көркем тігу;
көркем портреттен барельеф калькасына көшіру, графиттің көмегімен матаға барельеф түсіру;
үлгі – эталондарға сәйкес жіптерді іріктеп алу;
инелерді және шпульді алмастыру, жіптердің үзілулерін болдырмау, жіптердің созылуы мен жол жиілігін реттеу;
тоқыма-тігін машиналарын тазарту және майлау.
953. Білуге тиіс:
портретті көшіру және тігу техникасы мен тәсілдерін;
жіптердің түрлерін мен түстерін;
тігіс түрлерін, тоқыма-тігін машиналарының құрылысы мен пайдалану және оларға күтім жасау ережесін;
жіптердің созылуы мен жолдың жітілігін реттеу тәсілдерін;
жіптердің сызықтық тығыздығын, қолданылатын құрал-жабдықты тазалау және майлау тәсілдері мен кезеңділігін.

227. Тоқыма галантерея бұйымдарының тоқушысы

Параграф 1. Тоқыма галантерея бұйымдарының тоқушысы, 1-разряд

954. Жұмыс сипаттамасы:
баудан, мақта-мата және химиялық талшықтардан жіптен шаруашылық және шашқа арналған торларды тоқу;
шикізатты жұмысқа дайындау;
қабылданған үлгілерге және олардың сапасына қойылатын талаптарға сәйкес торларды тоқу;
дайын торларды тапсыру.
955. Білуге тиіс:
шикізаттың түрлері мен номиналдық сызықтық тығыздықты;
бұйымдардың белгіленген түрлерін және тоқу ережесін.

Параграф 2. Тоқыма галантерея бұйымдарының тоқушысы, 2-разряд

956. Жұмыс сипаттамасы:
волейбол, баскетбол, теннис торларын, футбол қақпаларына арналған торларды, мақта-мата, капрон баулардан және кордты жіптерден және баулардан қолмен істелетін қарапайым жабдықтарды тоқу.
берілген мөлшерлер бойынша қолданылатын материалды тасу және кесу, челноктарды орау.
түйіндердің созылу тығыздығын, ұяшықтардың түрлерін және мөлшерлерін, операцияларды орындаудың сапасы мен реттілігін сақтаумен торларды тоқу.
торларды тоқу кезінде бекіту үшін капрон жіптердің түйіндерін кесу және балқыту.
дайын өнімді қаттап салу және анықталған тәртіпте беру.
жұқа тақтайшаны арнайы жабдықта тоқу кезінде бекіту, жұқа тақтайшаның саңылауларына жіптер мен тігілген матаның бауларын тарту, ішектерді берілген мөлшерге дейін керу және оларды торға екі жақтан бекіту, сақиналарды дайындау және оларға коуштарды қою.
957. Білуге тиіс:
тоқылған торлардың ассортименті мен мөлшерлерін, оларды дайындау технологиясын;
ұяшықтардың формалары мен мөлшерлерін;
қолданылатын материалдардың қасиеттерін.

Параграф 3. Тоқыма галантерея бұйымдарының тоқушысы, 3-разряд

958. Жұмыс сипаттамасы:
баутоқитын, бахромды, айналымдық және әртүрлі жүйелер мен сыныптардың аграмантты машиналарында;
орамалдарды, шарфтарды, өңдеу төсемдерін және шикізаттың әр түрлі түрлерінен басқа бұйымдарды тоқу;
түсетін шикізаттың сапасын, тығыздығы мен түсі бойынша оны номинал ұзындық тығыздыққа сәйкестігін бақылау;
инелерді түзету, катушкаларды, инелерді, шпульдарды, бобиналарды, пластиналарды ауыстыру;
істелген тоқыма-галантереялық бұйымдарды алу;
есептегішті және орамалдың суреті өзгертуге арналған механизмдерді ауыстырып қою;
қолданылатын құрал–жабдықты жөндеуге беруге және оны жөндеуден қабылдауға қатысу;
қызмет көрсетілетін машиналарды тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
959. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысын және оларды пайдалану және күтім жасау ережесін;
өңделетін шикізаттың түрлерін және оның сапасына қойылатын талаптарды, дайындалатын бұйымдардың ассортименті мен реттейтін есептеулерді;
тоқылулардың түрлерін, тоқу тығыздығын реттеу ережесін;
дайындалатын бұйымдарға мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;
қызмет көрсетілетін құрал-жабдықты тазалау және майлау тәсілдері мен кезеңділігін.

Параграф 4. Тоқыма галантерея бұйымдарының тоқушысы, 4-разряд

960. Жұмыс сипаттамасы:
жаккардты аппаратпен гардин тоқитын машиналарда, әр түрлі класты негізтоқитын машиналарда қарапайым кестелі матаны және дана бұйымдарды (жапқыш, жамылғы, алаша және тағы басқа) тоқу, әртүрлі табиғи және химиялық талшықтардан негізтоқитын машиналарда тоқыма бауларды тоқу.
есептеулерге сәйкес қызмет көрсетілетін майларды реттеуге қатысу.
катушкалар мен навойларды ауыстыру, жіптердің үзілулерін болдырмау, бұйымдардың тығыздығын тексеру, тоқу раппортын сақтау.
жіптердің үзілушілігі мен дайындалатын бұйымдардың ақауларының алдын алу бойынша алдын алу жұмыстарын орындау.
инелерді ауыстыру және түзету, істелген өнімді түсіруге, құрал-жабдықты жөндеуден алуға қатысу.
инелерді үрлеу.
қызмет көрсетілетін машиналарды тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
961. Білуге тиіс:
тоқу машиналарының әр түрлі кластарының құрылысын, конструкциялық ерекшеліктері және пайдалану ережесін;
өңделетін шикізаттың түрлерін және оның сапасына қойылатын талаптарды;
тоқылулар түрлері, суреттері мен ені бойынша қызмет көрсетілетін машиналарды реттеудің есептеулерін, өңделетін шикізаттың түрлері мен сызықтық тармақтығын, шикізаттың, дайын өнімдердің және навойлардың сапасына қойылатын талаптарды;
негіздерді, кесу ұзындығын іріктеу ережесін және тоқыма-галантерея бұйымдарына мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;
қызмет көрсетілетін құрал-жабдықты тазалау және майлау тәсілдері мен кезеңділігін.

Параграф 5. Тоқыма галантерея бұйымдарының тоқушысы, 5-разряд

962. Жұмыс сипаттамасы:
екі жаккардты аппаратпен негізтоқитын машиналарда қарапайым күрделі суретті гардин матаны және дана бұйымдарды (жапқыш, жамылғы, алаша және тағы басқа) тоқу, талшықтардың әр түрлі түрлерінен күрделі тоқудағы және суретті шілтерлерді, көптарақты негізтоқитын машиналарда эластикалық тоқыма баулар мен эластикалық маталарды тоқу;
теңестіретін жабдықты реттеумен навойларды ауыстыру, технологиялық үздіксіздігін, шикізатты үнемді жұмсауды, мата мен бұйымдардың сапасын қамтамасыз ететін басқа жұмыстарды орындау;
жіп құрайтын жүйенің күйі қадағалау, инелерімен пластиналарды ауыстыру және оларды түзету;
аркаттың созылуын реттеу және үзілуін болдырмау;
істелген өнімді түсіруге, қызмет көрсетілетін машиналарды жөндеуге тапсыруға және одан алуға қатысу.
963. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысын, белгіленуі мен пайдалану ережесін;
қайта өңделетін шикізаттың түрлерін және қасиеттерін;
шикізаттың сапасына қойылатын талаптарды, тоқылулар түрлері, суреттері мен ені бойынша қызмет көрсетілетін машиналарды реттеудің есептеулерін және ассортиментін;
тоқыма-галантерея бұйымдарға мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;
қызмет көрсетілетін құрал-жабдықты тазалау және майлау тәсілдері мен кезеңділігін.

228. Қан жүретін тамырлардың протездерін гофрлеуші

Параграф 1. Қан жүретін тамырлардың протездерін гофрлеуші, 3-разряд

964. Жұмыс сипаттамасы:
гофрленген станокта қан жүретін тамырларды гофрлеу және оларды автоклавта жылу өңдеу;
түтіктерді-дайындауларды, вискозды жіптерді және оймамен металл оқтамаларды дайындау, өзекке түтік-дайындау, патронда өзекті бекіту, жіптерді өзектің оймасына сәйкес кигізу;
гофрленген станоктан өзекті түсіру және жылулық өңдеу үшін оны автоклавтарға салу, түтік-дайындаумен өзекті алу, жіптер мен гофрленген протезді суыту, алу;
гофрленген протездің сапасын бақылау;
қан жүретін тамырлардың гофрленген протездерін белгіленген тәртіпте тапсыру;
гофрленген станокты және автоклавты тазалау, сүйкелетін беттерін майлау.
965. Білуге тиіс:
гофрленген станоктың және автоклавтың құрылысы мен пайдалану ережесін;
оймасымен металл өзектерді және түтік-дайындаулардың түрлері мен мөлшерлерін;
қан жүретін гофрленген протездердің сапасына қойылатын талаптарды;
қызмет көрсетілетін құрал-жабдықты тазалау және майлау тәсілдері мен кезеңділігін.

229. Шілтерлерді кесуші

Параграф 1. Шілтерлерді кесуші, 1-разряд

966. Жұмыс сипаттамасы:
қосатын жіпті алып тастау арқылы шілтерлі матаны желеген ленталарға (жолақтарға) қолмен бөлу;
біркелкі созумен қосатын бірнеше жіптерді тарту;
жіптердің үзілулері мен тартылуларының алдын алу;
шілтерлердің шеттерін челноктық жіптерден тазарту;
бөлінген шілтерлерді орауларға байлау және оларды белгіленген тәртіпте тапсыру.
967. Білуге тиіс:
шілтерлердің түрлерін, артикулдары мен енін;
реттеу түрлері бойынша қосатын жіптердің орналасуын.

Параграф 2. Шілтерлерді кесуші, 2-разряд

968. Жұмыс сипаттамасы:
технологиялық режимге сәйкес бір уақытта өлшеумен және тауар білігіне ораумен бұзылатын машиналарда шілтерлі маталарды жекелеген ленталарға (жолақтарға) бөлу;
шілтерлі матаны дайындау, оны үзетін машинаға тиеу;
шілтерлі матаның еніне сәйкес бөлгіштерді орнату, біліктердің, жүктердің қозғалысын, қосатын жіптер мен матаның созылуларын реттеу;
шілтерлі матаны жекелеген ленталарға бөлудің сапасын бақылау;
бөлетін жіптердің тартулары мен үзілістерінің алдын алу;
жекелеген ленталарды тауарлық білікке орау сапасын бақылау;
тауарлық білікті түсіру және орнату, түсіру;
есептегіштің көрсеткіштері бойынша шілтерлердің метражын жазу;
ажырайтын машиналарды тазарту.
969. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін құрал-жабдықтың құрылысын, жұмыс істеу қағидасын және оның негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
шілтерлі матаның және шілтерлердің құрылымын, шілтерлердің артикулдары мен енін;
реттеу түрлері бойынша қосатын жіптердің орналасуын;
шілтерлерге қойылатын мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;
ажырайтын машиналарды тазалау тәсілдері мен кезеңділігін.

Параграф 3. Шілтерлерді кесуші, 3-разряд

970. Жұмыс сипаттамасы:
бір уақытта өлшеумен және олардың тауардың білікке ораумен әр түрлі тарқататын немесе электр балқытатын машиналарда шілтер матаны жекелеген ленталарға (жолақтарға) бөлу;
шілтер матаны қызмет көрсетілетін машинаға тиеу;
жолақтардың еніне сәйкес бөлгіштерді (электрпышақтарды) орнату, біліктердің, жүктердің қалпын, камерадағы температураны, қосатын жіптер мен матаның созылуларын реттеу;
шілтерлі ленталарды бөлу, тістерін кесу, жекелеген ленталарды тауарлық білікке бөлі мен ораудың сапасын, жұмыс кезінде бөлгіштердің (электрпышақтардың) қалпын, қызмет көрсетілетін машиналарда аспаптардың көрсеткіштерін бақылау;
қосатын жіптерді балқытудың температуралық режимдерін, қозғалыс жылдамдығын және балқыту сапасын сақтау;
есептегіштің көрсеткіштері бойынша метражды жазу;
дайын өнімді түсіру;
желдету қондырғысын қосу және жұмысын қадағалау.
971. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін құрал-жабдықтың құрылысын;
жұмыс істеу қағидасын және оның негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
шілтерлі матаның және шілтерлердің құрылымын, шілтерлердің (жолақтардың) ленталарының артикулдары мен енін;
жіптерді балқытудың температуралық режимдерін.

230. Шашақ жіп әзірлеуші

Параграф 1. Шашақ жіп әзірлеуші, 2-разряд

972. Жұмыс сипаттамасы:
шашақ жіп әзірлеу.
қызмет көрсетілетін машинаны тоқыма жіппен реттеу, катушкаларды ауыстыру, жүзді ұстағышқа салу және оны шашақ жіп түгінің қажетті биіктігін қамтамасыз ету үшін реттеу;
сымды тарту, сымымен катушкаларды және ұштарын бітеумен жетектік белдіктерді ауыстыру;
өнімнің сапасын бақылау және ақаулардың алдын алу мен жою бойынша шаралар қабылдау;
қызмет көрсетілетін машинаны тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
973. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін машинаның құрылысын және механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
қайта өңделетін шикізаттың, жартылай фабрикаттардың түрлерін және қасиеттерін және олардың сапасына қойылатын талаптарды;
шашақ жіптің сорттылығын анықтау әдістерін;
қызмет көрсетілетін құрал-жабдықты тазалау және майлау тәсілдері мен кезеңділігін.

231. Шілтерші

Параграф 1. Шілтерші, 2-разряд

974. Жұмыс сипаттамасы:
12-ге дейін жұп санымен коклюшкада берілген суретке сәйкес шілтер тоқу.
жұмыс суретті (кестені) жастыққа бекіту, раппорт істеген кезде суретті ауыстыру, суретке сәйкес жіптерді түйреуіштерге іліп қою.
тоқудың қарапайым элементтерімен қос техникамен шілтерлердің тоқу: тормен, мәскеу шарбақпен, 4-6-қос кішкене өрмекшілермен, түзу құрумен, фестондармен.
тоқылулардың есебімен ақ және түрлі түсті шілтерлерді және сурет бойынша өрулерді қарапайым элементтермен даярлау.
белгіленген тәртіпте істелген өнімді беру.
975. Білуге тиіс:
күрделі емес оюлы жұпты шілтерлер тоқудың техникасы мен тәсілдерін;
бір тоқу элементінен екіншісіне көшу, дайындалатын бұйымдардың мөлшерлері мен артикулдары;
берілген суретті орындау үшін жіптердің номиналды сызықтық тығыздығы мен жіптердің нормасын;
пайдаланатын құралдарды пайдалану ережесін.

Параграф 2. Шілтерші, 3-разряд

976. Жұмыс сипаттамасы:
12-ден 20-ға дейін жұп санымен коклюшкада берілген суретке сәйкес шілтер және даналап сатылатын шілтер бұйымдарды тоқу;
неғұрлым күрделі: сопақ, квадрат, бедерсіз бір түсті шарбақпен және кішкене ромбылармен, тормен, тіркесулермен, шалулармен және қарапайым тігістермен, кішкене өрмекшілермен, әр түрлі тоқудағы фестондармен шілтерлерді тоқу;
4 мм дейін және одан да көп ұяшық мөлшерімен филелік шілтерлі бұйымдар үшін қолмен тор тоқу.
977. Білуге тиіс:
көбірек күрделілермен үйлестіруде өрудің қарапайым элементтерімен жұп және тізбекті шілтерлерді тоқу техникасын;
дайындалатын бұйымдардың мөлшері мен ассортиментін;
тоқудың жұпты және тізбекті техникасының ұтымды әдістерін;
тігулердің орындау кезінде жіптерді үзу, бекіту және керу тәсілдерін;
шілтерлер үшін торлар мен түйіндер байлау тәсілдерін.

Параграф 3. Шілтерші, 4-разряд

978. Жұмыс сипаттамасы:
20-дан 30-ға дейін жұп санымен коклюшкада шілтерлерді және даналап сатылатын шілтер бұйымдарды тоқу.
шілтерлердің және шілтер бұйымдардың берілген суретіне сәйкес келесі тоқу элементтерімен жұп, тізбекті және жұп-тізбекті техникасымен тоқу: шалулармен және «жіппен» және «бұрымшамен» ширатпамен тура сызықты формаларда тоқу.
суретсіз ақ және гүлді шілтерлерді және суретпен шілтерлі шырмауларды, 4-6-жұпты өрмекшімен шалып тоқу, ширатпа түрінде екі жұптан гүлді ораумен тоқу.
3 мм дейін ұяшық мөлшерімен филелік шілтерлер мен шілтерлі бұйымдарға арналған торды қолмен тоқу.
979. Білуге тиіс:
тоқудың барлық элементтерімен жұпты, тізбекті және жұпты-тізбекті шілтерлер тоқудың техникасы мен тәсілдерін;
жіптерді қысқарту және қосу тәсілдерін;
селдір тоқулармен тігістерде және «жіппен» және «бұрымшамен» ширатпада жіптерді бекіту және үзу ережесін.

Параграф 4. Шілтерші, 5-разряд

980. Жұмыс сипаттамасы:
30-дан 40-қа дейін жұп санымен коклюшкада шілтерлерді және даналап сатылатын шілтер бұйымдарды тоқу;
өсімдік, геометриялық әр түрлі суреттерді және тоқудың әр түрлі элементтерімен өсімдік және геометриялық оюларды тоқу.
981. Білуге тиіс:
әр түрлі суретті шілтерлерді және даналап сатылатын шілтер бұйымдарды тоқу техникасы мен тәсілдерін;
жұптарды енгізу және шығару және оларды оюлап тігу ережесін.

Параграф 5. Шілтерші, 6-разряд

982. Жұмыс сипаттамасы:
40-тан 50-ге дейін жұп санымен коклюшкада шілтерлерді және даналап сатылатын шілтер бұйымдарды тоқу;
өсімдік, геометриялық суреттерді және жекелеген сюжетті формаларды қосумен, оюлар мен бұйымдардың жекелеген бөлшектерін тігумен жоғары көркем суретті тоқу.
983. Білуге тиіс:
шілтерлерді және даналап сатылатын шілтер бұйымдарды тоқу техникасы мен тәсілдерін;
суретті құраушы бөліктерге бөлу ережесін;
жұмыс суретін оюдың сюжеттік формаларына қоюды;
оюлар мен бұйымдардың жекелеген бөлшектерін тігуді.

Параграф 6. Шілтерші, 7-разряд

984. Жұмыс сипаттамасы:
50-ден жоғары жұп санымен бірегей, көрмеге қоятын шілтерлерді және даналап сатылатын шілтер бұйымдарды тоқу;
алтындатылған және күміс тәрізді жіптерді, маржан моншақты, жылтырақтарды, синтетикалық талшықты жіптерді әр түрлі материалдарды пайдаланумен өсімдік және геометриялық оюлы әр түрлі суреттерді, сюжеттік-тақырыптық суреттерді тоқу.
985. Білуге тиіс:
сюжеттік-тақырыптық суретті жоғары көркем шілтерлі тоқу техникасы мен тәсілдерін;
шілтерлер тоқу кезінде алтын және күміс тәрізді жіптерді тарту ерекшеліктері мен тәсілдерін;
шілтерге моншақты, жылтырақтарды және жекелеген әрлеу материалдарын енгізу кезінде жіптерді тоқу тәсілдерін;
жұптарды тоқу реттілігі және жастыққа коклюшканы салу ережесін.

232. Бауларды есуші

Параграф 1. Бауларды есуші, 3-разряд

986. Жұмыс сипаттамасы:
есу машиналарында және қолмен бұрымдық және фасондық бауларды есу;
бұрымды, бизаны, иірілген жіптен трунсаланы, әртүрлі және ұзындық тығыздықты жібекті алу;
жіппен немесе жібекпен бобиналарды бұраулық машинаға салу, бобиналарды ауыстыру;
баудың есілуі сапасын бақылау;
істелген өнімді түсіру және оны белгіленген тәртіпте тапсыру;
бау жіп жгуттарын, трунсалды немесе екі ұшынан ілмекке бизаны кигізу және белгіленген ұзындықты бауларды қолмен айналдыру;
дайын бауларды орауға жинау және сөрелерге қою;
айналдыру машинасын тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
987. Білуге тиіс:
есу машинасының құрылысы мен пайдалану ережесін және оның негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
өңделетін жіп пен жібектің түрлерін, қасиеттері мен номиналды сызықтық тығыздығын;
әрбір түр мен артикул бойынша ұзындық бірлігіне есулер санын;
реттеу деректерін, бауды алу және салу ережесін;
қолданылатын құрал-жабдықты тазалау мен майлау тәсілдерін және кезеңділігін.

233. «Пантограф» кесте тігетін машинасының машинисі

Параграф 1. «Пантограф» кесте тігетін машинасының машинисті, 4-разряд

988. Жұмыс сипаттамасы:
механикалық және қол жетектерімен «Пантограф» екі желкенді машиналарында әр түрлі мата мен тюльда күрделі емес суреттерді тігу;
қызмет көрсетілетін машинаны матамен тиеу, суреттің сызуын пантографтық тақтада орнату және бекіту;
түсетін жіптердің номиналды сызықтық тығыздық пен түсіне сәйкестігін тексеру;
сурет раппортын, инелердің жүру жүйеліліктерін, тығыздықтарын, мөлшерлерді және берілген суретке сәйкес қабулардың тереңдіктерін сақтау;
тігілетін бұйымның сапасын қамтамасыз ету;
кестелеп тігілген матаны алу;
орта және күрделі жөндеуден қызмет көрсетілетін машинаны қабылдауға қатысу, оны жөндеуден кейін дайындау;
инелік және челноктық жұқа тақтайшаларды қозғалысына сәйкес тігетін рамамен (пантографпен) басқару, жұмыс барысында шпильдік, фестондық және инелік механизмдерді қосу және сөндіру, механикалық және қол жетектерімен «Пантограф» машиналарында жұмыс кезінде-инелік және челноктық жіптердің созылуын реттеу мен сақтау;
қол жетегімен «Пантограф» машиналарында жұмыс істеу кезінде-белгілі созуды сақтаумен каретканың көмегімен жіптің ұзындығы қашықтығына мата арқылы инелерді беруді бір уақытта басқару кезінде рамаларды ауыстыру;
қызмет көрсетілетін машинаны тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
989. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысын және олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
тігілетін суреттердің сызуларын және олардың шартты белгілерін;
суреттердің раппорттарын, қабуларда тігу тығыздығын, инелердің нөмірлерін және олардың пайдалануын, қолданылатын жіптердің түстерін және сызықтық тығыздығын;
тігілген матаның және бұйымдардың сорттылығын анықтау тәсілдерін;
қолданылатын құрал-жабдықты тазалау мен майлау тәсілдерін және кезеңділігін.

Параграф 2. «Пантограф» кесте тігетін машинасының машинисті, 5-разряд

990. Жұмыс сипаттамасы:
механикалық және қол жетектерімен «Пантограф» екі желкенді машиналарында әр түрлі мата мен тюльда күрделі суреттерді тігу;
қызмет көрсетілетін машинаны матамен тиеу, суреттің сызуын пантографтық тақтада орнату және бекіту, түсетін жіптердің номиналды сызықтық тығыздық пен түсіне сәйкестігін тексеру;
сурет раппортын, инелердің жүру жүйеліліктерін, тығыздықтарын, мөлшерлерді және берілген суретке сәйкес қабулардың тереңдіктерін сақтау;
тігілетін бұйымның сапасын қамтамасыз ету;
кестелеп тігілген матаны алу;
орта және күрделі жөндеуден қызмет көрсетілетін машинаны қабылдауға қатысу, оны жөндеуден кейін дайындау;
қызмет көрсетілетін машинаны тазарту және сүйкелетін беттерін майлау;
қызмет көрсетілетін машинаға ұсақ жөндеу механизмдерін орындау.
991. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысын және олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
тігілетін суреттердің сызуларын және олардың шартты белгілерін, суреттердің раппорттарын;
қабуларда тігу тығыздығын, инелердің нөмірлерін және олардың пайдалануын, қолданылатын жіптердің түстерін және сызықтық тығыздығын;
тігілген матаның және бұйымдардың сорттылығын анықтау тәсілдерін, қолданылатын құрал-жабдықты тазалау мен майлау тәсілдерін және кезеңділігін.

234. Плунжерлік машинаның машинисі

Параграф 1. Плунжерлік машинаның машинисі, 6-разряд

992. Жұмыс сипаттамасы:
карталарды патрондау, кесу және суретшінің суретіне сәйкес плунжерлік машинада үлгілерді тігу бойынша жұмыстарды орындау;
суретші жасаған патрон-суретті зерттеу, және оны жөндеу;
картонды таңдап алу;
жаккардты картонда сурет салу және талшық түрін, тығыздықты және тоқылуды есепке ала отырып, оны кестелеуге арналған матаның үлгісіне түсіру;
кесілген карталарды тексеру;
автоматты кестелейтін машинаға карталарды қою, реттеу есебін және кестелейтін өндірісте жаңа суреттерді енгізулердің есебін жүргізу;
реттейтін карталарды көшіріп алу және бақылау;
кестелейтін автоматты машиналарға арналған жаккард карталардың коллекцияларын құрастыру.
993. Білуге тиіс:
қолданылатын құрал-жабдықтың құрылысы мен пайдалану ережесін;
тігілетін суреттердің сызуларын және шартты белгілерді;
суреттердің раппорттарын, қабуларда тігу тығыздығын, инелердің нөмірлерін және олардың пайдалануын;
суретті картонға салу тәсілдерін;
жаккардты картонның мөлшерін;
түрлері мен қасиеттерін;
жаккардты карталарды жинау және сақтау ережесін.

235. Бауға ұштарын толтырушы

Параграф 1. Бауға ұштарын толтырушы, 2-разряд

994. Жұмыс сипаттамасы:
автоматтың немесе қол штампының көмегімен бауға ұштарын толтыру, толтыратын машинада сапұстағыштарды бекіту;
бауды және нитронегізді реттеу, автоматты ацетонмен қанықтыру үшін резервуарды толтыру;
дайын бауларды транспортерден түсіру, ақау бауларды ақауға шығару;
пачкаларға дайын бауларды байластыру;
қызмет көрсетілетін машинаны тазарту және сүйкелетін беттерін майлау;
қол жетекті матрицаға металл ұштарды, бауды, металл бекіткішті, толтыратын машинаның матрицасына сапұстағыштарды толтыру.
995. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін құрал-жабдықтың құрылысы мен пайдалану ережесін;
баудың артикулдарын;
мөлшерін және ассортиментін, қолданылатын құрал-жабдыққа күтім жасау ережесін.

236. Тоқитын құрал-жабдықтың операторы

Параграф 1. Тоқитын құрал-жабдықтың операторы, 3-разряд

996. Жұмыс сипаттамасы:
әр түрлі конструкциялардың машиналарында бауларды, фалдарды, тоқыма бауды және талшықтардың әртүрлі түрлерінен шілтерлерді және эластөлшеулі жіптерді өру;
түсетін шикізаттың сапасын, оның номиналды ұзындық тығыздыққа сәйкестігін бақылау;
өру машинасына негіз жіптерді және тоқыма қабықты толтыру;
шпуль мен катушкаларды ауыстыру, жіптердің үзілулерін болдырмау, негіз жіптерді керуді және тоқыма қабықты реттеу;
шпульдарда жіптердің түйіндерін, қалың жерлерін, артық орауларын алып тастау;
өңделетін өнімнің сапасын тексеру, ұршықтардың және сорылатын аппараттың жұмысын қадағалау;
өнім өндірудің есептегіш көрсеткіштерін түсіру;
қызмет көрсетілетін машинаны жөндеуге қабылдауға және оны жөндеуден кейін дайындауға қатысу;
өру машиналарын тазарту және қағу.
997. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысы мен пайдалану ережесін және олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
өңделінетін бұйымдардың ассортиментін және реттеу есебін;
дайын өнімдердің сорттылығын анықтау әдістерін;
қолданылатын құрал-жабдыққа күтім жасау ережесін;
тазарту тәсілі мен кезеңділігін.

Параграф 2. Тоқитын құрал-жабдықтың операторы, 4-разряд

998. Жұмыс сипаттамасы:
өру машиналарында талшықтардың әртүрлі түрлерінен арнайы бауды өру;
түсетін шикізаттың сапасын, оның номиналды ұзындығының тығыздыққа сәйкес келуін бақылауы;
электрондық бағдарламалық басқарумен жабдықталғандардың немесе жаккард аппаратпен жабдықталған өру – басондық машиналарда шілтерлерді өру;
қызмет көрсетілетін машинаны реттеу;
өңделінетін өнімнің сапасын және шикізатты үнемді жұмсауды қамтамасыз ететін жұмыстың оңтайлы тәсілдерін қолданумен технологиялық процесті жүргізу;
жіптердің үзулерінің алдын алу бойынша профилактикалық жұмыстарды орындау.
999. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысын, жұмыс істеу қағидасын және олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
өңделінетін бұйымдардың ассортиментін және реттеу есебін;
қолданылатын шикізаттың сапасына қойылатын талаптарды.

237. Мата мен бұйымдарды ерітуші

Параграф 1. Мата мен бұйымдарды ерітуші, 2-разряд

1000. Жұмыс сипаттамасы:
көмкерістен кейін қалған синтетикалық талшықтардан бұйымдардың және жіптердің ұштарын, электр қыздырумен немесе электр дәнекерлеуішпен инемен матаны еріту;
кесу мөлшерін анықтау үшін бұйымдарды өлшеу, суретке және техникалық шарттарға сәйкес бұйымдарды тегістеу;
еріту сапасын, ақауларды алдын алу мақсатымен ине қызуын қадағалау;
ине қадамының мөлшерін және матаның қасиетіне байланысты еріту жылдамдығын реттеу;
табылған ақауларды жою.
1001. Білуге тиіс:
қолданылатын құрал-жабдықтың құрылысы мен жұмыс істеу қағидасын;
маталардың түрлерін және олардың қасиеттерін;
суретке және техникалық шарттарға сәйкес бұйымдарды еріту тәсілдерін.

238. Талшықты өңдеуші

Параграф 1. Талшықты өңдеуші, 3-разряд

1002. Жұмыс сипаттамасы:
қол тарақтармен капронды талшықты және жылқы қылын түту;
капронды, жылқы қылын, капрон мен қылдың қалдықтарын алу және өңдеуге дайындау: белгілі ұзындықты кесіктерге және қатарынан жинап қою, толық түзетуге жету үшін керосинмен сулау;
тарау алдында дайындалған капронды, жылқы қылын үстелге тасу және белгілі ұзындықпен айыру;
керосинді қолданумен капронды түту, капрон байламын, жылқы қылын орамдарға байлау және қолмен созып шығару;
капронды, жылқы қылын өңделінетін борттық матаның еніне сәйкес тиісті ұзындыққа дейін жеткізу, капронды, жылқы қылын «бұрандалы шегелерге» байластыру, дайын өнімнің ұшын кесу және тапсыру.
1003. Білуге тиіс:
капрон талшықты және ат қылын өңдеу тәсілдерін;
өңделетін шикізаттың түрлерін;
оның сапасына қойылатын талаптарды, шикізатты сұрыптау және іріктеу әдістерін;
дайын өнімді орау және тапсыру ережесін.

239. Матаны әшекейлеуші

Параграф 1. Матаны әшекейлеуші, 2-разряд

1004. Жұмыс сипаттамасы:
тоқыма талшықтардың әртүрлі түрлерінен маталарға трафаретпен даналап сатылатын бұйымдарды салу;
матаны столға жайып салу, трафареттердің сапасын тексеру және олардың ақауларын жою;
матаға жүйелі трафареттерді салу және қылқаламның немесе анжының көмегімен бұйымдарға өсімдік, геометриялық және басқа оюлардың суреттерімен әшекейлеу;
матада суреттің сәйкес келуін тексеру;
бұйымды жұмыс үстелден алу, оны кептіру және белгіленген тәртіпте беру.
1005. Білуге тиіс:
трафаретпен матада әшекейлеу тәсілдерін;
матаға трафареттер салу реттілігін, маталар мен бояулардың түрлерін және қасиеттерін;
даналап сатылатын бұйымдардың мөлшерлері мен артикулдарын;
матаны әшекейлеуге мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды.

Параграф 2. Матаны әшекейлеуші, 3-разряд

1006. Жұмыс сипаттамасы:
даналап сатылатын бұйымдарды салқын немесе ыстық батикпен контурмен әшекейлеу: орамалдарды, бас жаулықтарды, шарфтарды, мойын орамал және әртүрлі талшықтардан басқа маталарға таяқ - штифтілердің, білезіктердің, кішкене құбырлардың және басқа жабдықтардың көмегімен бір-екі жабындарға «бұршақ», «шотландиялық» түрлі суреттермен құю арқылы ірі формалы суреттермен суретшінің үлгісі бойынша әшекейлеу;
қажетті созуды сақтаумен матаны рамаға керу;
суреттің контурын тексеру, қажет болса оны жете салу;
матаның сапасын тексеру, берілген үлгі бойынша сәйкес түсті және өңді бояуларды таңдау және құрастыру;
әшекейленген бұйымдарды кептіру, рамадан алу және оларды белгіленген тәртіпте тапсыру.
1007. Білуге тиіс:
бір-екі жабындарға «бұршақ», «шотландиялық» түрлі суреттермен салқын немесе ыстық батикпен контурмен әшекейлеу орындаудың техникасын;
қолданылатын құралдарды пайдалану ережесін;
булау процесінде түсті өзгерту тәсілдерін.

Параграф 3. Матаны әшекейлеуші, 4-разряд

1008. Жұмыс сипаттамасы:
даналап сатылатын бұйымдарды: орамалдарды, бас жаулықтарды, шарфтарды, мойын орамал және ұсақ формалы өсімдік және геометриялық оюлармен суреттермен талшықтардан басқа маталарға, ұсақ және күрделі формаларды үйлестірумен контурмен немесе еркін жазумен, салқын немесе ыстық батикпен әшекейлеу;
шаблондардың көмегімен суреттің контурын қолмен салу немесе суреттің контурын тексеру, қажет болса, оны жет салу;
құрғақ анжымен құю, салу немесе жете өңдеу, сәйкес құралдардың көмегімен екі-үш және одан артық жабындарға бояулар салумен бұйымдарды әшекейлеу;
матада тоқыма ақаулары болған кезде - оларды суретті сәйкес толтыру арқылы жою.
1009. Білуге тиіс:
еркін жазумен, ұсақ формалы суреттермен салқын және ыстық батикпен;
өсімдік және геометриялық оюлармен ұсақ және ірі формаларды үйлестірумен матаны әшекейлеуді орындау техникасын.

Параграф 4. Матаны әшекейлеуші, 5-разряд

1010. Жұмыс сипаттамасы:
даналап сатылатын бұйымдарды: орамалдарды, бас жаулықтарды, шарфтарды, мойын орамал және «дақтан» үш және одан артық жабындарға жұмыс істеу кезінде өсімдік және тақырыптық оюлармен тоқыма талшықтардың әр түрлі түрлерінен маталарға еркін жазумен, салқын немесе ыстық батикпен әшекейлеу;
бұйымдарды жаппай шығару үшін жазудың барлық түрлерінің үлгі-көшірмелерін әзірлеу;
булаудан кейін бұйымдарды тіркеу.
1011. Білуге тиіс:
бұйымдарды әшекейлеудің әр түрлі тәсілдерін орындау техникасын;
матада суретті орындау реттілігін;
бояулардың көркем үйлесуін және суреттің формасын;
буландырудан кейін бұйымдарды қалпына келтіру тәсілдерін.

240. Жіптерді және тоқыма-галантереялық бұйымдарды желімдеп жапсырушы

Параграф 1. Жіптерді және тоқыма-галантереялық бұйымдарды желімдеп жапсырушы, 1-разряд

1012. Жұмыс сипаттамасы:
мата мен бөлшектерге желімді жағу және оларды фасондық картоншаларға жабыстыру, матаның бұрыштарын майыстыру, ер байлауыштары үшін ендірмелерді қолмен дайындау;
желім даярлау және пішілген бөлшектерді алу (қоспаларды);
дайын қоспаларды есептеу, оларды пачкаларға қаттап салу және байластыру, қораптарға салу және белгіленген тәртіпте тапсыру.
1013. Білуге тиіс:
дайын ендірмелердің белгіленуін және олар үшін қолданылатын маталардың дайын ендірмелердің түрлерін;
желімді даярлау түрлерін;
ендірмелердің сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Жіптерді және тоқыма-галантереялық бұйымдарды желімдеп жапсырушы, 2-разряд

1014. Жұмыс сипаттамасы:
матадан бөлшектерді фасондық картоншаларға жапсыру және жартылай автоматта ерлердің байлауыштары үшін ендірмелерді әзірлеу, өтетін аппаратта бір уақытта бояумен орау тоқыма бауына арналған жіптерді желімдеу;
қызмет көрсетілетін құрал-жабдықты жұмысқа дайындау;
желімді, крахмалды және бояғыш заттарды дайындау;
пішімді және шикізатты алу, оларды қызмет көрсетілетін құрал-жабдыққа тиеу;
технологиялық процесті, ерітінділердің концентрациясын бақылау;
жіптердің үзілулерін жою;
дайын өнімді түсіру, орау және белгіленген тәртіпте беру.
1015. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысын, жұмыс істеу қағидасын және олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
жабыстырылатын жіптердің сызықтық тығыздығын және қоюлар санын, дайын ендірмелердің белгіленуін және олар үшін қолданылатын маталардың дайын ендірмелердің түрлерін;
жабыстырылатын бұйымдардың түрлері бойынша ендірмелердің түрлерін, желімді;
крахмалды және бояғыш заттарды дайындау тәсілдерін;
бояудың, жабыстырудың және кептірудің технологиялық режимдерін.

241. Тоқыма-галантерея бұйымдарын термоөңдеуші

Параграф 1. Тоқыма-галантерея бұйымдарын термоөңдеуші, 2-разряд

1016. Жұмыс сипаттамасы:
үтіктеу-буландыру машинасында шашақ жіпті ылғалды-жылулық өңдеу процесін жүргізу, машинаның тіреулеріне, қыздырылған түтікке және қабылдау-орау механизміне шашақ жіпті салу;
бу беруді, талшықтың қасиетіне шашақ жіптің түріне байланысты қыздыру және ылғалдандыру деңгейін реттеу.
1017. Білуге тиіс:
қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысын және олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
бұйымдарды ылғалды, жылы орындарда өңдеудің температуралық режимін және ылғалдылық деңгейін.

Параграф 2. Тоқыма-галантерея бұйымдарын термоөңдеуші, 3-разряд

1018. Жұмыс сипаттамасы:
берілген технологиялық режимді сақтаумен үтіктеу-буландыру машинасында шілтерлерді және басқа тоқыма-галантереялық бұйымдарды үтіктеу процесін жүргізу;
тоқыма-галантереялық бұйымдарды тасу және оларды қызмет көрсетілетін машинаға тиеу, бу беруді, қыздыру және ылғалдандыру деңгейін реттеу;
өңделінетін бұйымдардың қозғалысын, бекітілген қысқыш білікті қадағалау, қайырылған жиектердің пайда болуын болдырмау;
ақауларды жою арқылы бұйымдардың сапасын бақылау;
сорттылықты анықтау, бұйымдарды түсіру және белгіленген жерге тасу;
қызмет көрсетілетін машинаны тазарту және майлау.
1019. Білуге тиіс:
үтіктеу-буландыру машинасының құрылысын және жұмыс істеу қағидасын, бұйымдарды өңдеудің температура-ылғалдық режимін;
өңделінетін бұйымдардың түрлерін;
ассортиментін және артикулдарын, шілтерлерді және басқа материалдарды үтіктеуге мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды, ілеспе құжаттаманы толтыру тәртібін.

242. Гүл өсіруші

Параграф 1. Гүл өсіруші, 1-разряд

1020. Жұмыс сипаттамасы:
дайындалған бөлшектерден гүлдердің сабақтарын дайындау;
сымды және басқа материалдардың тілмелерге кесу және оларды бояу, сапасын тексеру;
гүлдердің дайындалған жартылай фабрикаттарын белгіленген тәртіпте тексеру.
1021. Білуге тиіс:
гүлдерді әзірлеу үшін қарапайым бөлшектерді дайындау технологиясын;
қолданылатын материалдардың қасиеттерін және түрлерін;
сайманды пайдалану ережесін;
гүлдердің жартылай фабрикаттарын анықтау әдістерін.

Параграф 2. Гүл өсіруші, 2-разряд

1022. Жұмыс сипаттамасы:
матадан және басқа материалдардан сәндік гүлдерді, гүлдердің құрама бөліктерін жылулық өңдеусіз дайындау: аталығын, жапырақтарын, өзегін;
бөлшектерді өңдеуге және гүлдердің түстеріне байланыссыз жиектің бір, екі бөлшектерінен гүлді жинау;
сымды негізде шашақ жіптің кесінділерінен бұтақтар дайындау.
1023. Білуге тиіс:
гүлдерді дайындау технологиясын, қолданылатын материалдардың қасиеттерін, гүлдерді ресімдеу тәсілдерін;
дайындалатын заттардың ассортиментін;
гүлдерді дайындауға мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды.

Параграф 3. Гүл өсіруші, 3-разряд

1024. Жұмыс сипаттамасы:
жылумен өңдеуді пайдаланумен матадан және басқа материалдардан сәндік гүлдерді, өңдеу және үйлену тойы гүлдерін және гүл шоқтарын, үйлену тойы азагүлдерін, каркаста гүлдерді, жекелеген бөлшектерді көлеңкелік, көркем бояумен сәндік гүлдерді дайындау.
бояуларды құрастыру, бөлшектерді көркем бояу және жылулық өңдеу.
тоқу немесе жылумен өңдеу әдісімен гүлдердің аталығын, өзегін дайындау.
бөлшектерді өңдеуге байланыссыз пішудің үш және одан артық бөлшектерінің гүлдерін жинау.
бұтақтарды, гүл шоқтарын, азагүлдерді жинау.
1025. Білуге тиіс:
әр түрлі гүлдерді дайындау технологиясын, қолданылатын материалдардың және бояулардың қасиеттерін;
құрал-аспаптарды пайдалану ережесін;
гүлдер мен гүл шоқтарын көркем дайындау және ресімдеу тәсілдерін.

Параграф 4. Гүл өсіруші, 4-разряд

1026. Жұмыс сипаттамасы:
үйлену тойы тоқылған каркасында қалпақтар мен азагүлдерді, салттық бұйымдарды (кәрзеңкеде жасанды гүлдерден сәндік гүл шоқтары, азагүлдер және басқа);
каркасты тоқу, сәндік элементтерді дайындау;
тоқылған каркаста үйлену тойы қалпақтары мен азагүлдерін және салттық бұйымдардың құрамдас бөліктерін жинау.
1027. Білуге тиіс:
үйлену тойы және салттық бұйымдарды дайындау және жинау технологиясын;
әр түрлі каркастарды тоқу;
көркем дайындау және бұйымдарды ресімдеу тәсілдерін.

243. Қалыптаушы

Параграф 1. Қалыптаушы, 1-разряд

1028. Жұмыс сипаттамасы:
матадан және басқа материалдардан қолдық немесе механикалық штамптарда гүл бөлшектерінің сопақ, дөңгелек және басқа тармақтарын штамптап шығару;
штамптардың дұрыстығын және гүл бөлшектерін даярлауға арналған қолданылатын материалдардың сапасын тексеру;
штамптың қалпын орнату және реттеу;
дайындауларды белгіленген тәртіпте беру.
1029. Білуге тиіс:
штамптардың белгіленуін және жұмыс істеу қағидасын, оларға күтім жасау ережесін және оларды орнату тәсілдерін;
гүлдердің бөлшектерін штамптау тәсілдерін;
гүлдер дайындау үшін әзірлемелердің түрлерін;
қолданылатын материалдардың қасиеттерін.

Параграф 2. Қалыптаушы, 2-разряд

1030. Жұмыс сипаттамасы:
погондар, басқалар үшін теріден, картоннан қолдық және механикалық штамптарда ендірмелердің бөлшектерін штамптау;
штамптардың ақаусыздығын тексеру.
1031. Білуге тиіс:
штамптардың құрылысын, дайындаулардың түрлерін;
қолданылатын материалдардың қасиеттерін.

Параграф 3. Қалыптаушы, 3-разряд

1032. Жұмыс сипаттамасы:
кесетін престерде әр түрлі материалдардан гүлдің бөлшектерін штамптау;
штамптың қалпын биіктігі жағынан орнату және реттеу;
материалды штампқа төсеу, бөлшектерді кесу;
бөлшектердің кесілген тармақтарының сапасын, жиынтықтылығын бақылау.
1033. Білуге тиіс:
қолданылатын құрал-жабдықтың құрылысын және жұмыс істеу қағидасын, оны пайдалану ережесін;
түсетін материалдардың қасиеттерін және оларды пайдалану нормаларын, ұтымды көмкеру әдістерін;
бұйымдардың шабылатын бөлшектерінің түрлерін, мөлшерлерін және санын, олардың конфигурациясын;
материалдарға және кесілген бөлшектерге мемлекеттік стандарттардың талаптарын және техникалық шарттарды.

12-бөлім. Кендір жіп өндірісі

244. Жіп бұйымдарын әзірлеуші

Параграф 1. Жіп бұйымдарын әзірлеуші, 2-разряд

1034. Жұмыс сипаттамасы:
жабдықтардың көмегімен және қолмен жіптерді және шпагатты әзірлеу;
жіптерді бұрымға және бұрымдарды арқанға ширатып орау;
үзілулерін жою;
қоректенуші орауларын алмастыру, кіргізулерін жою;
қызмет көрсетілетін құрал-жабдыққа күтім жасау және сүйкелетін беттерін майлау.
1035. Білуге тиіс:
жіп бұйымдарының ассортиментін, оларға техникалық шарттарды;
дайын өнімнің ақауларын жою тәсілдерін және сапасына қойылатын талаптарды;
қолданылатын жабдықтарды реттеу ережесін;
сүйкелетін беттерін майлау және тазарту тәсілдерін және кезеңділігін.

245. Иірілген жіпті ораушы

Параграф 1. Иірілген жіпті ораушы, 2-разряд

1036. Жұмыс сипаттамасы:
сіңдіруден кейін иірілген жіпті орау;
иірілген жіп шумақтарын шпулярникқа орнату;
иірілген жіптің ұштатын тұлымдарға қосу және оларды катушкаға тиеу;
иірілген жіпті сіңірілетін құрам арқылы ванна арқылы өткізу;
иірілген жіптің созылуы мен сіңірілуін, сіңдіру құрамының температурасын бақылау;
оралған иірілген жібімен катушкаларды тасымалдау және жинау;
орау машинасын тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
1037. Білуге тиіс:
иірілген жіптің сызықтық тығыздығын;
сіңдірілген құрамды қыздыру температурасын және рецептурасын;
иірілген жіпті ораудың және сіңдірудің сапасына қойылатын талаптарды;
орау машинасын тазарту және майлау тәсілін және кезеңділігін.

246. Арқан машинасының операторы

Параграф 1. Арқан машинасының операторы, 3-разряд

1038. Жұмыс сипаттамасы:
неғұрлым жоғары білікті арқан машинасының операторының басқаруымен қолданыстағы техникалық шарттарға сәйкес арқан машинасында тұлымдарды, арқандарды табиғи және химиялық талшықтардан басқа есілген бұйымдарды құндақтау процесін жүргізу;
арқан машинасының шпулярнигінде иірілген жіппен, каболкамен катушкаларды ауыстыру;
шпулярниктің бөліп тұратын жұқа тақтайшаларына кішкене тесіктерге жіптерді өткізу;
тесік жерлердің алдын алу және иірілген жіптердің, каболканың үзілулерін болдырмау;
тұлымдардағы ілмектерді бітеу, оларды керуге арналған жабдыққа салу;
тұлымдарды ілмектерге кигізу және оларды лафетке тарту;
арқандарды және басқа ширатылған бұйымдарды құндақтауды қадағалау;
құндақтаудан кейін тұлымдардың ұштарындағы жіптерді алып тастау;
арқандарды және басқа бұралынған бұйымдарды машинаның ілмектерінен түсіру;
арқанның орамдарын басқа бұралынған бұйымдарды айлаққа жинау және салу;
айлақты байластыру, оны құрастырылатын станоктан түсіру және орау жеріне тасу;
қолданылатын құрал-жабдықты тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
1039. Білуге тиіс:
арқан машинасының құрылысын және оның тораптарының өзара әрекеттестігін;
талшықтардың түрлерін, иірілген жіптің, каболканың сызықтық тығыздығын;
арқандардың және басқа бұралынған бұйымдардың құрылымын, түрлері мен мөлшерлерін, олардың сапасына қойылатын талаптарды, жинау станогын реттеу;
арқандарды және басқа бұралынған бұйымдарды жинау;
оларды айлаққа салу ережесін;
қолданылатын құрал-жабдықты тазалау мен майлау тәсілдерін және кезеңділігін.

Параграф 2. Арқан машинасының операторы, 4-разряд

1040. Жұмыс сипаттамасы:
арқан машинасында тұлымдарды, арқандарды табиғи және химиялық талшықтардан басқа есілген бұйымдарды құндақтау процесін жүргізу;
регистрлерді, калибрлік тығындарды, чекмарьларды ауыстыру, шестерняларын таңдап алу;
регистрдің центрлес шеңберлері бойынша жіптің, каболканың дұрыс бөлінуін қамтамасыз ету;
тартатын-құндақтайтын машинаны, механикалық құндақтайтын арбаны басқару;
жіптер арқан машинасын қосу және үзіліп кеткен кезде тоқтату туралы сигналдарды беру;
иірілген жіптерді керу және тұлымдарды жете есу;
құндақтау алдында иірілген жіптерді тартатын-құндақтайтын машинаға кигізу;
иірілген жіптің, каболканың, бұрымдардың, арқандардың және басқа бұралынған бұйымдардың сапасын бақылау;
қолданылатын құрал-жабдықты тазарту және сүйкелетін беттерін айлау.
1041. Білуге тиіс:
арқан машинасының құрылысын және оның тораптарының өзара әрекеттестігін;
талшықтардың түрлерін;
иірілген жіптің, каболканың сызықтық тығыздығын, арқандардың және басқа бұралынған бұйымдардың құрылымын, түрлері мен мөлшерлерін, олардың сапасына қойылатын талаптарды, жинау станогын реттеу;
арқандарды және басқа бұралынған бұйымдарды жинау, оларды айлаққа салу ережесін;
қолданылатын құрал-жабдықты тазалау мен майлау тәсілдерін және кезеңділігін.

247. Арқан есетін және жіп машинасының операторы

Параграф 1. Арқан есетін және жіп машинасының операторы, 4-разряд

1042. Жұмыс сипаттамасы:
мемлекеттік стандарттарға және техникалық шарттарға сәйкес екінші рет есетін стационарлық арқан есетін, арқан тоқитын және жіп машиналарында табиғи және химиялық талшықтардан арқандарды, жіптерді және басқа есілетін заттарды құндақтау процесін жүргізу;
электротельфердің көмегімен және қолмен қоректенуші орауларды ауыстыру;
тұлымдарды қызмет көрсетілетін машинаның, арқанның, жіптің және басқа есілген бұйымдардың тізіміне ауырлық доңғалағына және машинаның қабылдайтын катушкасына реттеу;
калибрларды, төлкелерді, тізімдерді орнату және жасалынатын арқандардың, жіптердің және басқа бұралынған бұйымдардың мөлшерлеріне сәйкес алмалы-салмалы шестерняларды таңдау;
тұлымдардың, арқанның, жіптің үзілулерін болдырмау;
арқанды, жіпті және айлаққа басқа бұралынған бұйымдарды керуді және дұрыс құруын бақылау;
істелген бухтаны электротельфермен және қолмен түсіру;
бухтада ярлыкты байлау және бекіту;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
қызмет көрсетілетін машинаны тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
1043. Білуге тиіс:
екінші рет есетін арқан есетін;
арқан тоқитын және жіп машиналарының құрылысын, олардың жұмыс істеу қағидасын және механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
жасалынатын есілген бұйымдардың сапасына қойылатын талаптарды, электротельферді пайдалану және есілген бұйымдарды айлақтарға салу ережесін;
есілген бұйымдарға мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды, қалдықтардың түрлері мен нормаларын;
қызмет көрсетілетін машиналарды тазалау мен майлау тәсілдерін және кезеңділігін.

248. Жұмарлау-түту машинасының операторы

Параграф 1. Жұмарлау-түту машинасының операторы, 3-разряд

1044. Жұмыс сипаттамасы:
жұмарлау, жұмарлау-түту машиналарында кендір жіпті, кенафтың ұзын талшығын илеу, түту және эмульсиялау процесін жүргізу;
талшықты араластыру және оны машинаның қоректендірілетін төсеміне біркелкі төсеу, талшықты машина арқылы өткізу;
түрі мен сапасына байланысты талшыққа жағылатын эмульсия беруді реттеу;
қызмет көрсетілетін машинаның тарақ алаңы арқылы талшықтың дұрыс өтуін және лентаны орау аппаратымен ораудың дұрыстығын бақылау;
орамдарды қабылдау және оларды жатқызу үшін қаттап салу;
қызмет көрсетілетін машиналардың жұмыс органдарында орауларды болдырмау;
қызмет көрсетілетін машиналарды жөндеуден алуға қатысу, сүйкелетін беттерін тазарту және майлау.
1045. Білуге тиіс:
жұмарлау, жұмарлау-түту машиналарының құрылысын;
жұмыс істеу қағидасын және олардың механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
талшықтардың түрлерін және қоспалардың құрамын, талшықтың әрбір түрінің төсеміне қойылатын талаптарды;
технологиялық эмульсиялау режимін;
эмульсияның шығын нормаларын, қызмет көрсетілетін машиналарды тазалау мен майлау тәсілдерін және кезеңділігін.

249. Тоқитын құрал-жабдықтың операторы

Параграф 1. Тоқитын құрал-жабдықтың операторы, 3-разряд

1046. Жұмыс сипаттамасы:
тоқитын машиналарда толтырмаларды, бауларды дайындау процесін жүргізу;
иірілген жіппен катушкаларды дайындау және оларды технологиялық режимге сәйкес тоқитын машиналарға салу;
толтырмалар немесе баулардың дұрыс құруын қадағалау, жіберулердің алдын алу;
ваннаны толтырмаларды, бауларды сіңдіруге арналған құраммен толтыру;
толтырмалардың, баулардың бетінен ұштарын және ақаулы ілмектерді алып тастау;
дайын өнімді айлақтарға орау, айлақтарды түсіру;
тоқитын машиналарды тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
1047. Білуге тиіс:
тоқитын машиналардың құрылысын;
жұмыс істеу қағидасын және олардың механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
жасалынатын толтырмалардың, баулардың ассортиментін, жіптерді тоқыма машиналарға салу ережесін;
жіптің үзілушілігінің себептерін және олардың алдын алу мен жою бойынша шараларды, толтырмалардың, баулардың сапасына қойылатын талаптарды;
сіңдіру құрамының рецептурасын және сіңдірудің температуралық режимін;
тоқитын машиналарды тазалау мен майлау тәсілдерін және кезеңділігін.

250. Сіңдіру құрал-жабдығының операторы

Параграф 1. Сіңдіру құрал-жабдығының операторы, 2-разряд

1048. Жұмыс сипаттамасы:
сіңірілетін аппараттың бітіруші кішкене біліктерінен жіптердің, вицтердің шіруге қарсы және тотыққа қарсы құрамымен қабылдау процесін жүргізу;
сорылатын аппаратқа арба құру;
вицті, тұлымдарды орау;
вицті, тұлымдарды өлшеу және олардың сіңуін бақылау;
сіңірілетін аппараттың сорылатын механизмінің жұмысын қадағалау;
соратын білікшелерде орауларды болдырмау, вицтерде, тұлымдарда созуды бақылау;
вицтерді, тұлымдарды орау машиналарына тасу;
сіңдіру аппаратын тазарту.
1049. Білуге тиіс:
сіңдіру аппаратының құрылысын, жіптің сызықтық тығыздығын, вицтерді, тұлымдарды жинауға қойылатын талаптарды, вицтердің, тұлымдардың сапасын анықтау тәсілдерін;
сіңдіру аппаратын тазарту тәсілдері мен кезеңділігін.

Параграф 2. Сіңдіру құрал-жабдығының операторы, 3-разряд

1050. Жұмыс сипаттамасы:
неғұрлым жоғары білікті сіңдіру құрал-жабдығының операторының басқаруымен әр түрлі жүйелердің сіңдіру аппараттарында шіруге қарсы және тотыққа қарсы құрамымен вицтерді, өзекшелерді және арқандарды сіңдіру процесін жүргізу;
қазандықтарды сіңдіру құрамына толтыру;
жіптердің үзілулері мен оралуларын болдырмау;
сіңдірудің дұрыстығы мен біркелкілігін, қазандықтарда сіңдіру құрамының деңгейін бақылау;
сіңдірілетін бұйымдардың мөлшеріне байланысты сіңдіру процесін реттеу;
сіңдірілетін құрал-жабдықты тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
1051. Білуге тиіс:
сіңдірілетін құрал-жабдықтың құрылысын және механизмдерінің өзара әрекеттесуін, сіңдірудің технологиялық режимін;
сіңдіру құрамдарының рецептурасын, сіңдірілетін бұйымдардың сапасына қойылатын талаптарды;
сіңдіру құрал-жабдығын тазарту тәсілдері мен кезеңділігін.

Параграф 3. Сіңдіру құрал-жабдығының операторы, 4-разряд

1052. Жұмыс сипаттамасы:
әр түрлі жүйелердің сіңдіру аппараттарында шіруге қарсы және тотыққа қарсы құрамымен вицтерді, өзекшелерді және арқандарды сіңдіру процесін жүргізу;
сіңдірілетін бұйымдарды соратын барабандарға толтыру;
сіңдіру құрамын беруді, температуралық режимді, сіңдірудің қысу және жылдамдығын реттеу арқылы сіңдірілетін бұйымдарды сапалық сіңдіруді қамтамасыз ету;
сіңірілетін құрамдардың рецептурасын және ылғалды бұйымдардың салмағын бақылау;
технологиялық процестің үздіксіздігін қамтамасыз ету;
сіңдіруге арналған бұйымдармен айлақтарды сіңдіретін аппаратқа орнату;
сіңдіру аппаратының жұмысын қадағалау;
сіңірілген бұйымдарды айлақтарын дұрыс орауды бақылау, орауларды және үзілулерді жою;
сіңірілген бұйымдардың айлақтарын алу, оларды байлау және маркалау.
сіңірілген құрал-жабдықты тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
1053. Білуге тиіс:
сіңдіру аппаратының құрылысын;
вицтерді, өзекшелерді және арқандарды сіңдірудің технологиялық режимін;
сіңдіру құрамдарын дайындау рецептурасын, сіңдірілген вицтердің, өзекшелердің және арқандардың сапасына қойылатын талаптарды;
сіңірілген мемлекеттік бұйымдарға мемлекеттік стандарттарды.

251. Жіп иіретін машинаның операторы

Параграф 1. Жіп иіретін машинаның операторы, 3-разряд

1054. Жұмыс сипаттамасы:
қолданыстағы техникалық шарттарға сәйкес әр түрлі жүйелердің стационарлық жіп иіретін машиналарында табиғи және химиялық талшықтардан арқандарды, жіптерді және басқа есілген өнімдерді дайындау үшін жіптерді есу (құндақтау) процесін жүргізу;
иірілген жіпті, каболканы жіп иіретін машинаны тізімдеріне реттеу;
тұлымдардың мөлшерлеріне сәйкес калибрларды орнату;
мөлшерлемелердің дұрыс жіберілуін сақтаумен қоректендіретін орауларды ауыстыру;
иірілген жіптің, каболканың, тұлымның үзілулерін болдырмау;
жасалынатын тұлымдардың сапасын бақылау;
оралулардың, жуандатылған жерлердің алдын алу және жою;
иірілген жіпті керуді, тұлымдардың каболкасын және тұлымдардың орауыш тығыздықтарын реттеу;
істелген катушкаларды алу және бостарын орнату;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
жіп иіретін машинаны тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
1055. Білуге тиіс:
жіп иіретін машиналардың құрылысын және олардың негізгі механизмдерінің өзара әрекеттестігін;
иірілген жіптің, каболканың сызықтық тығыздығын, иірілген жіптердің құрылымын және оларға техникалық шарттарды;
жіп иіретін машиналарға май құю ережесін;
қалдықтардың түрлері мен нормаларын;
жіп иіретін машиналарды тазалау мен сүйкелетін беттерін майлау тәсілдерін және кезеңділігін.

252. Шайқалту машинасының операторы

Параграф 1. Шайқалту машинасының операторы, 2-разряд

1056. Жұмыс сипаттамасы:
шайқалту машинасында қысқа талшықты тазарту, қопсыту және араластыру процесін жүргізу;
қысқа талшықты машинаның қоректендіргіш транспортеріне немесе автоқоректендіргішке біркелкі тиеу;
талшықтың тарақты алаң арқылы дұрыс өтуін, эмульсиялайтын аппараттың дұрыс жұмыс істеуін және эмульсияны талшыққа дұрыс дағуды қадағалау;
транспортердің білікшелерінен талшықтың орауларын алу;
шайқалту машинасынан қалдықтарды алып тастау;
қызмет көрсетілетін машинаны тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
1057. Білуге тиіс:
шайқалту машинасының құрылысын, қысқа талшықтың түрлерін;
қоректендіргіш транспортеріне немесе автоқоректендіргішке талшықты араластыру және төсеу ережесін;
талшықты өңдеудің технологиялық режимін.

253. Қалдықтарды престеуші

Параграф 1. Қалдықтарды престеуші, 2-разряд

1058. Жұмыс сипаттамасы:
орау пресінде байламдарға қалдықтарды нығыздау;
қалдықтарды және орау материалдарды дайындау;
қалдықтарды және орау материалдарын өлшеу;
байламдарды нығыздау;
қалдықтардың әр түрлі түрлері мен сорттарын араластырудың алдын алу;
байламдарды бекіту, байламдарды таңбалау және анықталған орынға тасымалдау;
орау пресін тазарту және сүйкелетін беттерін майлау.
1059. Білуге тиіс:
орау пресінің құрылысын және жұмыс істеу қағидасын;
қалдықтардың түрлері мен сорттарын, бумалардың мөлшері мен салмағын;
ораудың сапасына қойылатын талаптарды;
орау материалдарының шығын нормаларын;
экспортқа жіберілетін жүктерді орау ережесін;
байламдарды маркалау тәртібін.

254. Талшықтарды дайындаушы

Параграф 1. Талшықтарды дайындаушы, 2-разряд

1060. Жұмыс сипаттамасы:
байлам сұйылтатын, жұмарлайтын, жұмарлау-түту, көлденең-түту, кендір жіп түту және түту машиналарда талшықтың барлық түрлерін қолмен дайындау;
талшықты жұмысшы орынға тасымалдау;
жинау арналған талшықты стеллаждарға салу, оны жылыту үшін жапқыштармен жабу.
1061. Білуге тиіс:
талшықтардың түрлерін, бір уыстың анықталған салмағын;
талшықты стеллаждарға салу ережесін және оны жабу тәсілдерін.

255. Сіңдіру құрамын дайындаушы

Параграф 1. Сіңдіру құрамын дайындаушы, 3-разряд

1062. Жұмыс сипаттамасы:
рецептураға сәйкес арқан жіпті, тұлымдарды, өзекшелерді және арқандарды сіңдіруге арналған шіруге қарсы және коррозияға қарсы құрамдар дайындау;
компоненттерді сорғымен ыдыстарға беру;
сіңірілетін құрамдарды пісіру;
бу температурасын және қысымды реттеу;
бактардан құрамдарды сіңдіру аппараттарының ванналарына беру және оның деңгейін бақылау;
химиялық талдауларға арналған сіңірілетін құрамдарды сұрыптау;
сорғылардың, бактардың және иіртүтіктердің ақаусыздығын тексеру;
құрам компоненттерімен ыдыстарды тасымалдау, тығынын алу және босаған ыдысты белгіленген жерге тасу;
резервуарлардың алаңдарын, бактарды, иіртүтіктерді тазарту және сорғыларды майлау.
1063. Білуі тиіс:
резервуарлардың, бактардың, иіртүтіктердің құрылысын, оларды пайдалану және күтім жасау ережесін;
ыдыстарды шіруге қарсы және коррозияға қарсы құрамдармен толтыру ережесін;
сіңдіру құрамдарының рецептурасын және дәнекерлеу технологиялық режимін.

13-бөлім. Мақта өндірісі

256. Мамық пен қалдықты сыпырушы

Параграф 1. Мамық пен қалдықты сыпырушы, 2-разряд

1064. Жұмыс сипаттамасы:
түткіш машиналардың астарындағы мамық пен қалдықтарды пневматикалы жүйемен немесе қолдан мерзімді сыпыру;
мамық пен қалдықтың жойылуын қадағалау;
мамық пен қалдықтарды түрлеріне байланысты қаптарға салу және белгіленген орынға тасымалдау.
1065. Білуге тиіс:
түтетін машиналардың астарындағы мамық пен қалдықтарды түтетін орындарды;
түтетін машиналардың айналып шығу маршрутын.

257. Мақтаны тиеуші

Параграф 1. Мақтаны тиеуші, 3-разряд

1066. Жұмыс сипаттамасы:
шикі мақтаны тиеу және оны тасымалдағышқа кейінгі өңдеуге жіберу сонымен қоса ағартылмаған мақтаны қолдан немесе гидромонитордың көмегімен ақаулығын анықтау;
сыртқы түріне қарап мақтаны ағартудың сапасын анықтау;
толықтай ағартылмаған мақтаны арнайы чандарға қайтадан өңдеуге тиеу;
транспортерге қызмет көрсету, чандарды тазарту.
1067. Білуге тиіс:
мақтаны тиеудің және ақаулығын анықтаудың ережесі;
ағартылған мақтаның сапасына қойылатын талаптар, ағартудың сапасын сыртқы түріне қарап анықтау тәсілі;
мақтаға қойылатын техникалы талаптар және мемлекеттік стандарттар;
транспортерді және гидромониторды эксплуатациялау ережесі және оларға күтім жасау.

258. Мақталарды кесуші

Параграф 1. Мақталарды кесуші, 2-разряд

1068. Жұмыс сипаттамасы:
мақтаның шеттерін қолдан немесе кесетін машинада кесу;
мақталарды техникалы талаптарға сәйкес бірнеше бөліктерге бөлу;
мақталарды стеллажға қою;
кесетін машинаның пышақтарын қайрау.
1069. Білуге тиіс:
кесетін машиналардың құрылымын, оларды эксплуатациялау және күтім жасау, мақтаның шеттерін кесу және қию ережелері;
мақталарды әзірлеуге техникалы талаптар;
өңделіп жатқан бөлшектердің ассортименті, мақталарды кесуде бөліктерді сызу.

259. Жуу-сығу агрегатының операторы

Параграф 1. Жуу-сығу агрегатының операторы, 3-разряд

1070. Жұмыс сипаттамасы:
мақтаны жуу-сығу агрегатында, кептіретін агрегатпен сагрегирлы агрегатта жуу, сығу, түту және кептіру процесін жүргізу;
ваннаға су толтыру және мақтаны салу;
суды мерзімді ауыстыру;
судың бекітілген деңгейін сақтау;
жуатын-сығатын агрегатқа мақтаны біркелкі жіберу және қолданылмаған мақтаны белгіленген орынға жеткізу;
мақтаның дұрыс сығылуын қамтамасыз ету;
автосіңдіргішке мақтаны біркелкі жіберілуін қамтамасыз ету;
жуылмаған мақтаны алып тастау.
1071. Білуге тиіс:
жуу-сығу агрегатының құрылымын, эксплуатациялау ережесін және оларға күтім жасау;
мақтаны жуудың, сығудың және кептірудің технологиялы режимі;
агрегатта мақтаны сығу тәсілдерін және автосіңдіргіштің жұмыс бөлшектерінің жылдамдығын реттеу;
мақтаны жууда қолданылатын материалдардың құрамы.

260. Қопсыту-түту агрегатының операторы

Параграф 1. Қопсыту-түту агрегатының операторы, 4-разряд

1072. Жұмыс сипаттамасы:
ағымдағы желіге кіретін қопсыту-түту агрегатында мақтаны және басқа компоненттердің қоспаларын алғашқы түту және тазарту процесін жүргізу;
сіңдіру-қоспалардың сіңдіретін торына мақтаны және басқа компоненттердің қоспаларын жаю;
біркелкі араласуды және мөлшерлеменің келісуін қамтамасыз ету;
агрегаттың қопсыту машиналарының және кенепсіз түту машиналарының толассыз қуат алуын;
машиналы агрегатта қоспаның қопсу және түтілу процесін және пневмотранспорттың жұмысын қадағалау;
машинаның астындағы қалдықтарды пневможүйенің көмегімен және қолдан мерзімді тазарту;
белгіленген кестеге сәйкес қызмет көрсетіліп жатқан машиналарға күтім жасау.
1073. Білуге тиіс:
қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың құрылымы;
эксплуатациялау ережені және оларға күтім жасау;
өңделуге түскен шикізаттың атауы, сорттау құрамы, қалдықтың шығу нормасы;
өңделіп жатқан шикізаттың сапасына қойылатын талаптар.

261. Түту-қатырмалау агрегатының операторы

Параграф 1. Түту-қатырмалау агрегатының операторы, 3-разряд

1074. Жұмыс сипаттамасы:
түту-қатырмалау агрегатында фильтрларды өңдеу кезінде түту және түтулерді және селдір матаны қатырмалау процесін жүргізу;
агрегаттарды жұмысқа дайындау: кенеппен түтетін машинаны толтыру, арнайы құрылғыға сүзбе тордың рулонын орнату және шеттерін тігу, тігетін машиналарды тиеу;
түтудің, мақтаны қалыптастыруға төсеудің, кесудің және фильтрлардың шеттерін таңбалаудың сапасын тексеру;
тігетін машинада пышақтың жұмыс істеуін тексеру;
түтілген және қатырмаланған мақтаның үзілуін ликвидациялау;
фильтрдың шеттерін түзету;
матадағы былғанған орындарды ликвидациялау;
өңделген фильтр рулондарын түсіру, үстелге қою, тауар реттеуішінің қысқышына тауар білекшесін орнату;
фильтрлардың жаңа рулонын салу;
матаның қиықтарын жинау және оларды қайта өңдеуге тапсыру.
1075. Білуге тиіс:
қызмет көрсетіліп жатқан агрегаттың құрылымы, эксплуатациялау ережесі және оларға күтім жасау;
фильтрларды өңдеу бойынша тиеудің негізгі параметрлері;
кенептің, тігетін жіптің сызықты қалыңдығын және түрі;
фильтрларға қойылатын мемлекеттік стандарттар және олардың сапасына қойылатын талаптар.

262. Ватилинді жапсырушы

Параграф 1. Ватилинді жапсырушы, 2-разряд

1076. Жұмыс сипаттамасы:
жоғары білікті ватилинді жапсырушының басшылығымен кептіретін-жапсыратын машинада астыңғы жағымен жапсыру және кептіру процесіне жүргізу;
бакқа желімді эмульсияны жапсыру, көбікті көпірту үшін механизмді қосу;
ватилинді қозғалмалы кілемінің барлық ауданына эмульсияны біркелкі жаю;
ватилиннің іліктерін және үзілулерін ликвидациялау;
ватилиннің жапсырмасының сапасын қадағалау;
қызмет көрсетіліп жатқан машинаны тазарту.
1077. Білуге тиіс:
қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың құрылымы, оларды эксплуатациялау және күтім жасау ережесі;
желімді эмульсияны жағудың нормасы;
дайын ватилиннің сапасына қойылатын талаптар;
ватилиннің іліктерін және үзіктерін ликвидациялау тәсілдері.

Параграф 2. Ватилинді жапсырушы, 3-разряд

1078. Жұмыс сипаттамасы:
кептіру-желімдеу машинасында ватилиннің үстіңгі жағын жапсыру және желімдеу процесіне кіріспе;
машинаны жұмысқа дайындау: компоненттерді чанға желімді эмульсияны қайнату үшін тиеу, буды жіберу және эмульсияны қайнату, әзірленген эмульсияны машинаға тасымалдау, машинаның кептіретін бөлігін жылыту;
кептіретін-желімді машинаның қозғалмалы сіңдіретін торына кенепті төсеу, оны аралыққа салу;
ватилинді қозғалмалы кілемінің барлық ауданына эмульсияны біркелкі жапсыру;
машинаның кептіретін бөлігіне түсетін жапсырылған кілемнің және айын ватилиннің сапасын бақылау;
ватилиннің іліктерін және үзілулерін ликвидациялау;
кептіретін бөлмедегі температураны реттеу; дайын өнімнің рулонын түсіру;
қуат беретін цилиндрді тазарту.
1079. Білуге тиіс:
қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың құрылымы, оларды эксплуатациялау және күтім жасау ережесі;
ватилиннің сапасына қойылатын талаптар, қозғалмалы кілемшеге желімді эмульсияны жағу нормасы;
желімді эмульсияны дайындау тәсілдері және рецептурасы;
кенептерді аралыққа тиеу тәсілдері, ватилиннің іліктерін және үзіктерін ликвидациялау;
дайын ватилинді түсіру, кептіру-желімдеу машинасы арқылы ватилиннің өту жылдамдығын реттеу ережесі;
ватилинді кептіру технологиялы режимі.

263. Мақтаны ораушы

Параграф 1. Мақтаны ораушы, 2-разряд

1080. Жұмыс сипаттамасы:
белгіленген салмақ бойынша мақтаны қолдан орау;
мақтаның қабатын жұмыс орнына әкелу, мемлекеттік стандарттарға сәйкес оларды жаю және ұсақ гірлерге бөлу;
мақтаны өлшеу және рулондайтын машинаның немесе жартылай автоматтың сіңдіретін үстеліне беру;
мақтаның ұсақ гірлерін кішкене науаларға тиеу және қол машинасының немесе жартылай автоматтың білікшесінің астына жеткізу;
мақтаның қораптары қалыптасуының процесін қадағалау;
таразының дұрыс жұмыс істеуін тексеру.
1081. Білуге тиіс:
қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың құрылымы, оларды эксплуатациялау және күтім жасау ережесі;
өңделіп жатқан мақтаның ассортименті, мақтаны орауға қойылатын мемлекеттік стандарттар;
техникалы талаптар және шарттар;
таразылармен пайдалану ережесі.

264. Мақтаны стерильдеуші

Параграф 1. Мақтаны стерильдеуші, 2-разряд

1082. Жұмыс сипаттамасы:
біліктілігі жоғары мақта стирильдеушінің басшылығымен қазандарда мақта өнімдерін стирильдеу процесін жүргізу;
қазандарды және арбаларды жұмысқа дайындау;
арматураны, өнімнің арбаға тиелгенің тексеру;
арбаларды жақындату және оларды қазандарға орнату;
қазандарды түсіру;
стерильденген мақта өнімін монорельс бойынша қатарларға ақаулығын табу үшін және бос арбаларды тиеуге жіберу;
қазандарды тазарту.
1083. Білуге тиіс:
қазандарды, бу қабылдағыштарды және оларға орнатылған арматураларды эксплуатациялау ережесі;
оларға күтім жасау ережелері;
мақтаны және мақта өнімдерін стирильдеу технологиялы режимі;
өңделіп жатқан өнімнің ассортименті және олардың мөлшері;
қазанға салынып жатқандардын да, стирильденген мақтаның орамының сапасына қойылатын талаптар;
қазандардағы будың қысым нормасы.

Параграф 2. Мақтаны стерильдеуші, 3-разряд

1084. Жұмыс сипаттамасы:
мақта өнімдерін қазанда стирильдеу процессін жүргізу;
қазандар мен арматураның дұрыс жұмыс істеуін қадағалау;
қазандарды тиеу және үрлеу;
азандарға бу жіберу;
ұзақ стирильдеудің, қазандардағы қызымның және температураның бекітілген технологиялы режимін қадағалау;
стирильдеу процесі аяқталғаннан кейін бу жіберу, қазандарды салқындату;
стирильдеу процессінің және стирильденген өнімнің мөлшеріне есеп жүргізу;
қазандарды тазарту.
1085. Білуге тиіс:
мақта өнімдерінің ассортименті, оның белгіленуі және бір уақытта қазанға тиелетін өнімнің мөлшері;
мақта өнімдерін стирильдеу технологиялы режимі;
қазандармен, бу қабылдауыштармен, арматурамен, құралдармен жұмыс істеу ережелері;
стирильденген мақтаның сапасына қойылатын талаптар.

265. Мақта фильтрлерін мөрлеуші

Параграф 1. Мақта фильтрлерін мөрлеуші, 4-разряд

1086. Жұмыс сипаттамасы:
мөрлейтін престерде мақта фильтрларын дайындау;
мақта төсемді білу;
мөрлейтін преске пышақты қолдан орнату, мақта фильтрлерін кесу;
кесілген мақта фильтрлерінің қорабын ақаулығын табу үшін үстелге беру;
мөрлейтін престің жұмысын, кесілген фильтрлердің сапасын қадағалау, престі икемдеу, реттеу және ағымдағы жөндеу жұмыстары;
қызмет көрсетіліп жатқан преске профилактикалы тексеру жасау, оны жөндеуге жіберуге және жөндеуден қабылдауға қатысу;
мақта қалдықтарын жинау және тапсыру;
қызмет көрсетіліп жатқан престі тазарту және сызылып жатқан беттерін майлау.
1087. Білуге тиіс:
қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың құрылымы, оларды эксплуатациялау және күтім жасау ережесі;
мақта фильтрлерін дайындау технологиялы процессі, мақта фильтрлерін әзірлеу;
өңделіп жатқан шикізаттың түрлері, мақта фильтрларына мемлекеттік стандарттар;
қызмет көрсетіліп жатқан престің ақаулықтарының алдын алу және жою тәсілдері;
престі жөндеу жұмыстарына тапсыру.

14-бөлім. Мата емес материалдар өндірісі

266. Ватинші

Параграф 1. Ватинші, 3-разряд

1088. Жұмыс сипаттамасы:
инемен тесетін агрегатта ватин шығару;
каркас матаны даярлау және толтыру;
түту машина шанабына жіпті салу;
конвейер инелеріне каркас матаны үздіксіз қадау;
ватиннің талшық қабатының біркелкі болуын бақылау;
ватинның дайын орамасын алу;
қоқыстардан тазалап, жұмыс істеп жатқан машиналарды қалыпқа келтіру.
1089. Білуге тиіс:
инемен тесетін агрегат құрылысын, механизмдер мен түйіндердің өзара әрекеттесуін;
оларды тазалап-қарау ережелерін, ватин мен каркас матасы сапасына қойылған талаптарды және агрегатты толтыру ережелерін білу;
қалған қоқыстардың түрлері;
нормасы мен оларды азайту шараларын.

267. Өсімдіктен жасалған киізді түйреуші

Параграф 1. Өсімдіктен жасалған киізді түйреуші, 2-разряд

1090. Жұмыс сипаттамасы:
инемен тесетін машинада киіз жасау;
қабақты талшық орамын толтыру, настиланы тегістеу;
марлямен қатырмаланған;
инеге ілуді бақылау;
төсеме үстелден талшықты түсіру, апару;
машинаны сүртіп-тазалау.
1091. Білуге тиіс:
қолданылып жатқан машинаның құрылысын, оны қолдану мен күтім ережелерін;
қабақты талшықтың түрлері мен қасиеттерін;
селдір матаның артикулын, талшық орамдарын орау және толтыру тәсілдерін.

268. Тоқу-тігу жабдығының операторы

Параграф 1. Тоқу-тігу жабдығының операторы, 4-разряд

1092. Жұмыс сипаттамасы:
әр түрлі тоқу-тігу жабдықтарында тоқымалы емес кенептерді шығару;
қызмет көрсетіліп жатқан машиналарды каркас кенеппен, шпуляникті тығырықпен толтыру;
тігу, жіптердің созылуы, тығырықтан (арқау өткізетін біліктен) каркас кенебінің және иірілген жіптің біркелкі түсу үрдісін бақылау;
машинада және шпулярниктен үзілген иірілген жіптерді алып тастау;
дайын болған кенепті түсіру, таңбалау;
белгіленген кесте бойынша машиналарды тазалау.
1093. Білуге тиіс:
берілген жабдықтың құрылысын, жұмыс істеу принциптері;
механизмдерінің өзара әрекеттесуі, оларды күту ережелерін;
тоқымалы емес кенептердің әр алуан түрлерін шығарудың технологиялық тәртібін;
тоқымалы емес кенептер сапасына қойылатын талаптарды;
иірімжіптердің (жіптер) сызықтық тығыздығын, каркас кенептің артикулын;
иірімжіптердің (жіптердің) үзілу себептерін және оның алдын алу тәсілдерін;
қоқыстардың түрлері, нормалары, оларды азайту шараларын.

269. Желімдеу жабдығының операторы

Параграф 1. Желімдеу жабдығының операторы, 3-разряд

1094. Жұмыс сипаттамасы:
қашықтықта бақылау пультымен талшықты алу технологиялық үрдісін жүргізу, тауар білікшеге жапсырылған кенепті айналдыру;
дәрежесі жоғарырақ жабыстыру жабдығының операторының қадағалауымен түту машиналарына және жапсыру жабдығының шығару бөлігіне қызмет көрсету;
түту машинасының автоқоректендірушісіне талшықтың біркелкі келіп отыруын, түту үрдісін, талшықты кенептің шығуын, кенеп ұзындығын көрсететін есептеуіш, жинақтаушының деңгейін қадағалау;
желілер, діріл қоректендіргіш, түту машиналары, айналдыру қондырғысының пульты жұмысын басқару;
талшық кенебінің үзілуін жою;
пышақтардың жұмыс істеуін қадағалау, тауар білікшесін көтерілу деңгейін реттеу;
дайын кенепті түсіру, өлшеу, орап салу, таңба қою;
кенепті дұрыс орауды бақылау, зертханалық сынақтарға үлгілер таңдау;
қолданылып жатқан қондырғыны тазалау.
1095. Білуге тиіс:
жабыстыру жабдығының құрылымын;
пайдалану мақсаты, механизмдерінің өзара әрекеттесуін, қолдану және күту ережелерін;
жабысқан кенепті жасау технологиялық үрдісін;
басқару пультының сызбасын және онымен жұмыс істеу ережелерін;
даяр болған кенепті түсіру тәсілдерін;
қайта өңделетін шикізат сапасына қойылатын талаптар мен оның түрлерін.

Параграф 2. Желімдеу жабдығының операторы, 4-разряд

1096. Жұмыс сипаттамасы:
жабыстыру жабдығының барлық түрлерінде талшықты кенепті құрғату үрдісін жүргізу;
жоғары білікті жабыстыру жабдығының операторының қадағалауымен кенепті жабыстыру;
сіңдіру машинасы және барлық шайқау жүйесін, кептіру камераларын (машиналары) жұмыс істеуге даярлау;
талшықтың, кептіргішке будың үздіксіз және біркелкі келуін, талшықты кенептің сіңдіру машинасы арқылы бүріккіш қондырғылы машинаға қалыпты түрде келуін және өтуін қадағалау, басқару пультындағы приборлардың көрсеткендерін бақылау;
сіңдіргіш машинаға байланыстырғыш құрамның келуін және бүріккіш қондырғыға ауаның келуін реттеу, кептіргіш машиналарындағы (камералардағы) және каландрлардағы температураны қадағалау;
талшықты кенептің үзілуінің және сіңдіру машина торшасының байланыстырғыш құраммен бітелуінің алдын алу;
талшықты кенептің тегістігін бақылау;
қолданылған байланыстырғыш құрамды төгу;
қолданылып жатқан жабдықты тазалау.
1097. Білуге тиіс:
сіңдіргіш машина құрылымы мен жұмыс істеу принципі, жабдықты қолдану және оны күту ережелерін;
кенепті жабыстыру, кептіру технологиялық тәртібін, қолданылып жатқан химиялық материалдардың қасиеттерін және байланыстырушы құрамның рецептурасын, бақылау пультында орналасқан бақылау-өлшеу құралдарының мақсаты мен құрылымын.

Параграф 3. Желімдеу жабдығының операторы, 5-разряд

1098. Жұмыс сипаттамасы:
жабыстыру жабдықтарының барлық түрлерінде талшықты кенепті жасау және жапсыру үрдісін жүзеге асыру;
жабдықты қосуға дайындау, жабыстыру жабдығының, бақылау-өлшеу құралдарының дұрыс істеуін тексеру;
жұмыс бактарына байланыстырғыш құрамды құюдың белгіленген ережелерге сай келуін бақылау;
басқару пультында орналасқан аспаптар көрсеткіштерін, кептіргішке будың келуін, кенептің дұрыс қозғалуын бақылау;
жабыстыру жабдығының барлық бөлімдерінің бірдей уақытта жұмыс істеуін жүзеге асыру және талшықты кенептің жапсырылуын бақылау.
1099. Білуге тиіс:
жабыстыру жабдығының барлық бөлімдерінің құрылымын, жұмыс істеу принципін және өзара әрекеттесуін;
оны қолдану және күту ережелерін;
шикізаттың, байланыстырғыш құрамның, электроэнергия, сығылған ауаның шығындарының шегін, талшықты кенепті жапсыру технологиялық тәртібін;
қолданылып жатқан химиялық материалдардың қасиеттерін және олармен жұмыс істеу ережелерін;
байланыстырғыш құрамның рецептурасы мен концентрациясын, талшықты материалға қойылатын талаптарды, қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың жұмысының бір уақытта болуын жүзеге асыруды.

270. Термобіріктіру жабдығының операторы

Параграф 1. Термобіріктіру жабдығының операторы, 5-разряд

1100. Жұмыс сипаттамасы:
бақылау пультымен термобіріктіру жабдығында тоқымалы емес кенептің термобірігу үрдісін жүргізу;
жабдықты қосуға дайындау, бақылау-өлшеу құралдарының және машина механизмдері мен түйіндерінің дұрыс жұмыс істеуін тексеру;
термобіріктіру жабдығын қажет материалдармен қамтамасыз етуге қатысу;
тоқымалы емес кенептің, тефлон және силикон таспаларының ұзындығы мен қалыңдығын, созылуы мен параллелдігін бақылау, айналдыру қондырғысы жұмысын және каландрларды қыздыру жүйесі жұмысын бақылау;
тоқымалы емес кенептің созылуы мен қозғалу жылдамдығын реттеу;
термобіріктіру үрдісін, май құю станциясының жұмысын, бақылау пультында орналасқан аспаптардың көрсеткіштерін бақылау;
суытуға ауа жіберілуін, май деңгейін, қысымды, температуралық режимді реттеу;
термобіріктіру жабдығын тазалау.
1101. Білуге тиіс:
термобіріктіру жабдығының механизмдерінің құрылымын, жұмыс істеу принципін және өзара әрекеттесуін, күту ережелерін;
тоқымалы емес кенепке қойылатын талаптарды, термобіріктірудің технологиялық тәртібін;
басқару пультында орналасқан басқару-өлшеу аспаптардың мақсаты мен жұмыс істеу принциптерін.

271. Түту-тоқу жабдығының операторы

Параграф 1. Түту-тоқу жабдығының операторы, 4-разряд

1102. Жұмыс сипаттамасы:
түту-тоқу жабдығының барлық түрлерінде тоқымалы емес кенептердің және ватиндарды жасау;
түту және тоқу үрдісін бақылау, білікше, тығырықтардан каркас кенебінің, жіптер мен иірілген жіптердің қалыпты түсіп отыруын, автоматты қуаттандырғышқа талшық қоспасының берілуін қадағалау;
түту машинасын толтыру немесе жабдықты кенеппен қамтамасыз ету;
шпулярникте тығырықтарды орналастыру, ауыстыру;
иірілген жіптердің және тарамдардың үзілуін тоқтату;
түту-тоқу жабдығын каркас кенеппен қамтамасыз ету;
инелер мен платиналарды алмастыру, инелерді түзеу;
даяр болған кенепті түсіру, өлшеу және таңба қою;
қызмет көрсетіліп жатқан жабдықты тазалау, оралып қалған тұстарын түзеу, қоқыстан тазалау.
1103. Білуге тиіс:
қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың механизмдерінің мақсатын, құрылымын, өзара әрекеттесуін;
қолдану ережелері мен күту шараларын;
тоқымалы емес кенептерді шығару технологиялық тәртібін, иірілген жіптің, кенептің сызықтық тығыздығын, каркас кенептің артикулын және түптеудің түрлерін;
иірілген жіппен қамтамасыз етудің ережелерін;
шығарылып жатқан өнімге техникалық шарттар;
тоқымалы емес кенептер және ватиндар сапасына қойылатын талаптар;
тоқымалы емес кенептер мен ватиндарды сорттарын анықтау әдістерін;
қоқыстардың түрлері мен шегі, оларды азайтудың амалдары.

272. Өсімдіктен жасалған киізді престеуші

Параграф 1. Өсімдіктен жасалған киізді престеуші, 3-разряд

1104. Жұмыс сипаттамасы:
өсімдіктен жасалған киізді механикалық және гидравликалық престерде белгіленген өлшемге және салмаққа сәйкес байламдарға престеу;
киіз бұйымдарды таспалық-пішу станоктарда кесу;
өсімдіктен жасалған киіз пластиналарын мемлекеттік стандарттарға сай жинақтау, орау, таңба қою;
салуға арналған ыдыс даярлау;
пышақтарды қайрау, қолданылып жатқан жабдықты сүртіп-тазалау.
1105. Білуге тиіс:
престер мен таспалы-пішу станоктардың құрылымын, қолданылу мақсатын, қолданылуын, оларды күту ережелерін;
престің шектік қысымын, өсімдіктен жасалған киізді орап салу және таңба қою ережелерін;
киіз бұйымдары сапасына қойылатын талаптар;
өсімдіктен жасалған бұйымдар мен пластиналарды жинақтау, белгілеу, орап салудың мемлекеттік стандарттарын.

273. Жабыстырушы

Параграф 1. Жабыстырушы, 2-разряд

1106. Жұмыс сипаттамасы:
тоқымалы емес кенепті, жасанды терінің теріс жағын, кілем және кілем бұйымдарын кептіру-жамау машинасында ерітіндімен жабыстыру;
тоқымалы емес кенептің, жасанды тері, кілем, кілем бұйымдарының машинаға берілуін, жабыстырушы ерітіндінің берілуін қадағалау;
жабыспай қалған тұстарды қолмен жөнге келтіру;
кептіру-жамау машинасына жабыстыру ерітіндісінің құйылуын бақылау;
шпулярниктерді тығырықтармен қамтамасыз ету, машинада және шпулярникте иірілген жіптің үзілгенін түзеу;
жабыстырылған кенеп пен бұйымдарды алып түсіру;
жұмыс істеп жатқан машиналарды тазалау.
1107. Білуге тиіс:
жұмыс істеп жатқан машиналардың құрылымын, қолдану және күту ережелерін;
кенеп пен бұйымдарды жабыстыру сапасына қойылатын талаптарды;
жабыстыру ерітіндісінің қасиеттерін, тоқымалы емес кенептің созылу және берілу ережелерін;
иірілген жіптің сызықтық тығыздығын, жұмыс істеп жатқан машиналарды тазалау тәсілдері мен тазалау жиілігін.

274. Термоорналастырушы

Параграф 1. Термоорналастырушы, 3-разряд

1108. Жұмыс сипаттамасы:
термоорналастырушы камераға талшықты негізді орналастыру;
жартылай өңделген өнім орамын орау қондырғысына орналастыру, құю жағына тігу, термоорналастырушы камераға ораманы беру;
термокамера температурасын, талшықты негіздің созылуын бақылау, орау қондырғысының жылдамдығын басқару;
техникалық талаптарға сай талшықты негізді орналастыруды бақылау;
даяр болған талшықты негіздің орамасын түсіру, өлшеу және таңбалау;
жұмыс істеген жабдықты тазалау.
1109. Білуге тиіс:
жұмыс істеп жатқан жабдықтың құрылымын, қолдану және оны күту ережелерін;
қолданылып жатқан бақылау-өлшеу құралдарының қолданылу мақсатын;
даяр болған талшықты негіздің сапасына қойылған талаптарды, оны орналастыруды бақылау әдістерін;
жабдықты тазалау тәсілдері мен тазалау жиілігін.

15-бөлім. Ау тоқу өндірісі

275. Ілмектер жасаушы

Параграф 1. Ілмектер жасаушы, 3-разряд

1110. Жұмыс сипаттамасы:
торларға арнап жоғарғы және төменгі ілмектер жасау;
арқан айлақтарын жұмыс орнына әкелу және ашу;
арқанды металл тіректер арқылы созу (крутканы түзеу);
арқанды өлшеу, арқанды кесу, қыспаққа алу;
жеке тұлымдар жасап, өру;
ілмектерге арқандарды өлшеу, оларды бөлек тұлымдарға бөлу, белгілі бір өлшемдегі ілмектер жасау.
1111. Білуге тиіс:
ілмектерді жасау жолдары, ілмектердің өлшемі, арқандардың атауы мен өлшемі;
жасалған ілмектер сапасына қойылатын талаптар.

276. Ау тоқыма өнімдерін бақылаушы

Параграф 1. Ау тоқыма өнімдерін бақылаушы, 2-разряд

1112. Жұмыс сипаттамасы:
даяр аутоқыма сапасын бақылау;
өлшеуіш машинада аудың ұзындығын, ұя көлемін өлшеу, аудың жалпақтығы бойынша ұя санау;
аудағы түйін қатарларының санын анықтау;
барлық даяр аутоқыма бұйымдарын қарап шығу, оларды түр-түрі бойынша қойып шығу;
аудағы табылған ақауларды есептеу, түрі мен ауда табылған ақаулары жазылған жапсырма толтыру;
ауларды таразыда өлшеу, нәтижелерін жазу;
аутоқыма өнімдерін тасу;
өлшеуіш машинаны тазалау, үйкелген жерлерін майлау.
1113. Білуге тиіс:
даяр аутоқыма бұйымдары түрлерін, оларды өлшеу ережелерін;
аудағы қатарларды анықтау тәсілдерін;
аутоқыма бұйымдарының ақауларын табу әдістерін;
жіпшелерде және аулардағы аққаулар түрлерін;
аутоқыма бұйымдарының сапасына қойылатын талаптарды, өлшеуіш машинаны тазалау тәсілдері мен тазалау жиілігін;
үйкелген жерлерін майлау тәсілдері мен жиілігін.

Параграф 2. Ау тоқыма өнімдерін бақылаушы, 3-разряд

1114. Жұмыс сипаттамасы:
аутоқыма бұйымдары сапасын жасалып жатқан кезде бақылау;
жіптердің қалыңдығы, аутоқыма бұйымдарының жалпақтығы мен ұялардың көлемінің техникалық шарттарға сәйкестігін тексеру;
аутоқыма бұйымдарын ұзынынан кесу дұрыстығын, түйіндердің пайда болу және тартуын, ұялардың қалыптасуының біркелкілігі мен аутоқыма бұйымдарының жөнделуін бақылау;
жіптердің созылуын бақылау;
аутоқыма бұйымдарында ақаулардың пайда болу себептерін табу;
жұмысшылар мен шебердің көмекшілеріне төменгі сапалы бұйымдарды қайтып беріп, жою үшін табылған ақауларды көрсету;
тапсырысқа сәйкес аутоқыма бұйымдарын шығару үшін кесте құру;
есеп кітапшасына бақылау нәтижелерін жазу.
1115. Білуге тиіс:
жасалып жатқан аутоқыма бұйымдарының түрлерін;
жіп қалыңдығын және аутоқыма бұйымдарына және жіп сапасына қойылған талаптарды, аутоқыма бұйымдарын жасауға техникалық шарттар, оларды өлшеу ережелерін;
аутоқыма және жіп ақаулары түрлерін;
оларды табу және жою тәсілдерін.

Параграф 3. Ау тоқыма өнімдерін бақылаушы, 4-разряд

1116. Жұмыс сипаттамасы:
дәрежесі төменірек аутоқыма бұйымдарын бақылаушы анықтаған түр-түрге бөлуді таңдап бақылау;
шеберге табылған ақауларды оларды жою үшін хабарлау;
тапсырыс берушілерден келіп түскен шағымдар мен арыздарды қарастыруға қатысу;
мемлекеттік стандарттарға сай емес аутоқыма бұйымдарының тіркеуге алу және акт рәсімдеу.
1117. Білуге тиіс:
даяр аутоқыма бұйымдарының түр-түрін, аутоқымаларға мемлекеттік стандарттар, аулардағы ақауларды табу әдістерін;
жасаудың барлық деңгейлердегі ақаулардың пайда болуының себептерін, аутоқыма ақауларының түрлерін;
оларды түрлерге бөлуді есепке алу тәртібін.

277. Торшаларды айналдырушы

Параграф 1. Торшаларды айналдырушы, 3-разряд

1118. Жұмыс сипаттамасы:
айналдыру, тростилді-айналдыру, габлирттайтын машиналарда табиғи және химиялық талшықтарды айналдыру;
айналдыруға келіп жатқан жіптердің қалыңдығы, қабат саны, айналу сапасын бақылау;
патрондар, гильзалар, орауыштарды тексеру;
қызмет көрсетіп жатқан машиналарды қажет заттармен қамтамасыз ету, орауыш, тығырықтарды ауыстыру;
жіптер мен жіпшелердің үзілген жерлерін түзеу;
айналдыру сапасына қойылған талаптары орындау;
қызмет көрсетіп жатқан машина бөліктеріне оралып қалған жіптерден тазарту;
ескірген жүгірткі, рогулькаларды ауыстыру, үзіліп қалған ілмектерді қайта ілу;
машинадан заттарын алу мен қамтамасыз етуге қатысу;
қоқыстарды жинау мен тапсыру;
қызмет көрсетіп жатқан машиналарды күту, машиналарды жөндеуден кейін қабылдау.
1119. Білуге тиіс:
айналдыру, тростилді-айналдыру, габлирттайтын машиналардың құрылымы;
қолданылуын, өңделіп жатқан жіпшелер мен жіптердің түрі, қалыңдығы, қабатын, айналудың шамасы мен бағыты, жіптердің үзілуінің алдын алу және үзілу деңгейін төмендету;
айналмаған жіпшелер мен жіптердің сапасына қойылатын талаптарды орындау;
айналдыру кезіндегі ақаулардың пайда болу себебі, оның алдын алу шараларын, оларды жоюды, ставкаларды қосуды, қоқыстар түрлері мен оларды азайту шараларын, қызмет көрсетіп жатқан машиналарды күту ережелерін.

278. Инелерді ораушы

Параграф 1. Инелерді ораушы, 1-разряд

1120. Жұмыс сипаттамасы:
инелерге жіптерді қолмен орау;
жіптердің ұштарын байлау;
инелерді қажет белгіленген орындарға тасымалдау.
1121. Білуге тиіс:
инелерге жіптерді қолмен орау тәсілдерін;
жіптердің қалыңдығы мен түрлерін.

Параграф 2. Инелерді ораушы, 2-разряд

1122. Жұмыс сипаттамасы:
инелерге жіптерді бекіту, жұмыс істеп жатқан машинаға орналастыру;
машинаны қосу, тоқтату, жұмысын бақылау;
тығырықтарды алмастыру;
оралған инелерді алып тастау, белгіленген жерге апару.
1123. Білуге тиіс:
жұмыс істеп жатқан машинаның құрылымын және жұмыс істеу принципін;
жіп қалыңдығын;
жұмыс істеп жатқан машинада жіптердің үзілу себептерін және оны тоқтатудың тәсілдерін.

279. Тарқату машинасының операторы

Параграф 1. Тарқату машинасының операторы, 2-разряд

1124. Жұмыс сипаттамасы:
тарқату машинасында барабаннан барабанға капрон торларды тарқату және жинау;
тарқату машинасына барабанды торлармен жеткізу;
тарқату машинасы кронштейндеріне дуал орнату;
машина нөмірі, жіп қалыңдығы, торлар түрлері көрсетілген жапсырмалар жасау;
торларды байлау, тарқату машиналардан барабандарды шешіп тастау, белгіленген жерге жеткізіп салу;
бакты сумен толтыру, торлары бар барабандарды салу, оларды бактан шығару;
созылмалы валдарға торларды салу;
торлардың созылыңқы валдар арқылы бір қалыпты өтуін бақылау. барабандарды аутоқыма машиналарға апару және оларды орналастыру.
1125. Білуге тиіс:
тарқату машинасының құрылымы мен қолданылуын;
капрон торлар түрлерін, жіптер қалыңдығын.

280. Созу машинасының операторы

Параграф 1. Созу машинасының операторы, 2-разряд

1126. Жұмыс сипаттамасы:
созу машинасында 1,9-дан 2,8-ге дейін жіптерден жасалған аутоқыма бұйымдарының ұяларын түзеп, түйіндерін созу;
аутоқыма бұйымдарын жеткізу;
ваннаға су толтырып, оны қыздыру;
ваннадан суды сору үшін насосты қосу;
аутоқыма бұйымдарының жиектерін темір шыбықтың ұзындығына сәйкес дайындау, шыбықты тараққа кигізу;
аутоқыманы шығырды қосқан кезде және жүк түсіретін платформаны ашқан кезде көтеру;
аутоқыма бұйымдарын ваннаға салу, ваннаға ыстық су құю, аутоқыма бұйымдарын тегістеу, оларды созу үрдісін бақылау;
аутоқыма бұйымының түріне қарай созу деңгейін анықтау, ваннадан суды төгіп тастау;
аутоқыма бұйымын шығару;
тарақтан шыбықты алып тастау, аутоқыма бұйымының жиегін шыбықтан алып тастау, байлау;
белгіленген жерге аутоқыма бұйымын жеткізу.
1127. Білуге тиіс:
созу машинасының қолданылу мақсатын, құрылымы, қолдану ережелерін;
аутоқыма бұйымдарының түрлерін, оларды созудың технологиясын;
созылған аутоқыма бұйымдары сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Созу машинасының операторы, 3-разряд

1128. Жұмыс сипаттамасы:
түйіндерді созу және 1,8 және одан төмен нөмірлі жіптерден өңделген ау өнімдерінің ұяларын түзету немесе оларға эквивалентті жібек, капронды нөмірлерін созатын машинада созу.
1129. Білуге тиіс:
ау өнімдерінің ассортименті, оларды созу технологиясын;
созылған ау өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар.

281. Ауларды ауыстырушы

Параграф 1. Ауларды ауыстырушы, 2-разряд

1130. Жұмыс сипаттамасы:
ауыстыратын машинада метал шыбықтарына ауларды жіптерден орнату;
ауларды, метал инелерді және шыбықтарды дайындау;
инелерді аудару, көзше арқылы жіптерді кигізу және ауларды және бөлшектерді орнату;
ауларды белгіленген орынға тасымалдау.
1131. Білуге тиіс:
ауыстыратын машинаның белгіленуі, құрылымы және эксплуатациялау ережесі;
аулардың ассортименті, ауыстырылған және созылған аулардың сапасына қойылатын талаптар.

282. Ау материалдарын дайындаушы

Параграф 1. Ау материалдарын дайындаушы, 1-разряд

1132. Жұмыс сипаттамасы:
ау кенебін ұзындығы бойынша бөлек ауларға кесу, түзу емес жиектерді кесу;
кенепті жұмыс орнына тасымалдау және оларды жаю;
берілген ұяшық санымен байланыстыратын жіпті созу немесе кесу;
аулардың ұяшықтарын теру, түзету және кесу;
ауларды созу және белгілеу үшін дайындау;
жиегі бойынша ауларды теру;
шпагатты шеңберге байлау;
ауларды байлау, жинау және белгіленген орынға тасымалдау.
1133. Білуге тиіс:
өңделіп жатқан аулардың ассортименті, ау материалдарын дайындау ережесі;
ау кенептерін кесу және жиектерді қалыптастыру, ұяшық пен жиекті теру.

Параграф 2. Ау материалдарын дайындаушы, 2-разряд

1134. Жұмыс сипаттамасы:
екі жарты ауды бір ауға байлау;
жарты ауларды тасымалдау, тоқуға дайындалған жарты аулардың өлшемін тексеру;
жіптерді орау, инелерден талап етілетін нөмірлер;
ауларды жазу, жиектерді түзету, ұяшықтарды жазу;
ұяшықтарды ілеспелі тоқу, ауларды орау және белгіленген орынға тасымалдау.
1135. Білуге тиіс:
өңделіп жатқан аулардың ассортименті;
жіптердің қалыңдығын, жіптердің және аулардың сапасына қойылатын талаптар;
байлау және ауларды түйіндерге байлау ережесі.

283. Ау өнімдерін жөндеуші

Параграф 1. Ау өнімдерін жөндеуші, 2-разряд

1136. Жұмыс сипаттамасы:
ау өнімдерін қарастыру және жыртылған жерлерін, тастап кетулерді қарау, қисық ұяларды түзету, жіптердің шеттерін қию;
инеге жіптерді орау;
басқа қалыңдықтағы жіптерді кесу, кесілген кенептерді жалғау;
капрон жіптерінен жасалған ау өнімдерін жөндеу кезінде су құйылған ваннаға ау өнімдерін салу;
жөндеу кезінде ау өнімдерін ілмешектерде тасымалдау;
ау өнімдерін жинау және белгіленген орынға тасымалдау.
1137. Білуге тиіс:
ау өнімдерін жөндеу тәсілдері және олардың ассортименті;
жіптерге және ау өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар.

284. Шпульдарды жөндеуші

Параграф 1. Шпульдарды жөндеуші, 2-разряд

1138. Жұмыс сипаттамасы:
ау тоқитын машиналарда қайық шпульдарын қарау;
ақаулы шпульдарды шпуль үстеліне тасымалдау;
қайық шпульдарын қарау және жөндеу түрлері бойынша сорттау;
шпульдардың ішкі жақтарын жіптердің қалдықтарынан тазарту;
қайықты металды шпульдарды дұрыстау және тегістеу;
шпульдардың айналасындағы майысқан орындарды түзету;
жиектерін үгіту және шпильдарды тегістеу;
жөнделген қайық шпульдарын ау тоқитын машиналарға тасымалдау.
1139. Білуге тиіс:
шпульдарды жөндеу тәсілдері;
ау тоқитын машиналардың классы бойынша шпульдардың өлшемі;
жөнделген шпульдардың сапасына қойылатын техникалы талаптар.

285. Ау тоқушы

Параграф 1. Ау тоқушы, 2-разряд

1140. Жұмыс сипаттамасы:
қолдан немесе калибрді пайдаланып жіптерден немесе шпагаттан белгіленген өлшемдегі және түзу формалы ауларды немесе аулау сайманының әртүрлі түрлерінің бөлшектерін тоқу;
өңделіп жатқан өнімнің сапасын бақылау.
1141. Білуге тиіс:
ау өнімдерін қолдан тоқу тәсілдері;
аулаудың аулы сайманының дайындауға қолданылатын материалдардың түрлері және құрамы.

Параграф 2. Ау тоқушы, 3-разряд

1142. Жұмыс сипаттамасы:
қисық формалы торлы кенептерді тоқу, тралды өнімдерді және пластиналарды белгіленген формадағы және өлшемдегі жіптен немесе шпагаттан тоқу.
1143. Білуге тиіс:
ау өнімдерін тоқу тәсілдері;
аулаудың ау саймандарын өңдеуге қолданылатын материалдардың түрлері және құрамы;
ау саймандарының ассортименті.

Параграф 3. Ау тоқушы, 4-разряд

1144. Жұмыс сипаттамасы:
аутоқитын машиналарда оралған жіптерден ауларды тоқу;
түскен жіптердің сапасын және қалыңдықтарын тексеру; технологиялы процесстің бағытын бақылау, негізгі және қайықты
жіптердің үзілулерін ликвидациялау, сапасыз шпульдарды ақаулыққа жатқызу, жіптердің ішкі ақауларын жою, негізгі жіптердің ұйысуларын ликвидациялауды реттеу, аулардағы шеткі, қалыңдаған жіптердің барлығын тексеру;
ау кенептерінің шеттерінің жіптерге дұрыс киілуін және аудан катушкаға жіптердің уақытылы оралуын тексеру;
ау кенебінің тоқылуының сапасын, олардың жұмсаруын және салуын бақылау;
ауа кенебіндегі жыртылған орындарды жөндеу;
ау кенебін берілген ұзындықта кесу, кесулерді орау, оларға биркаларды жапсыру;
орауларды кесу, қалдықтарды жинау және ұстаның көмекшісіне тапсыру;
ау тоқитын машинаның сызылған үстіңгі беттерін тазарту және майлау.
1145. Білуге тиіс:
ау тоқитын негізгі машиналардың құрылымы;
жұмыс мақсаты, өңделіп жатқан өнімдердің ассортименті, жіптердің қалыңдығын, жіптердің сапасына, қайықтарға, шпульдарға және дайын ау өнімдеріне қойылатын талаптар, негізгі және қайық жіптерінің үзілуінің себептері;
алдын алу және жоюдың тәсілдері;
ау өнімдерін тоқу кезіндегі қалдықтардың нормасы және оларды азайтудың шаралары;
ау тоқитын машиналарды тазарту және майлаудың тәсілдері және мерзімділігі.

16-бөлім. Қол тоқымашылығы

286. Кілем тоқушы

Параграф 1. Кілем тоқушы, 2-разряд

1146. Жұмыс сипаттамасы:
қарапайым түксіз, түкті кілемдерді және кілем-сумахтарды қолдан немесе жартылай механикалы кілем тоқитын станоктарда өңдеу;
алғашқы палас бөлігін дайындау және кілемдердің шеттерін дайындау;
түкті түйіндерді тоқу, түкті кілемдерді өңдеуде бекітетін жіпті төсеу және бекіту;
түкті түзету және кесу;
түксіз кілемдерді жасауда өрнектейтін жіптерді төсеу және бекіту;
шеткі палас бөлігін дайындау және кілемдерді түсіру;
жіптерді алу, қалдықтарды жинау және тапсыру;
өңделген кілем бөлігін орналастыру;
жіптің және кілемнің сапасын тексеру.
1147. Білуге тиіс:
қолмен және жартылай автоматты кілем тоқитын станоктардың жұмыс істеу мақсаты;
кілемдерді өңдеу бойынша операциялардың орындалу ережелері және бірізділігі;
тегістейтін өрмекті немесе бұрымды, кілемнің паласты бөлігін, жиектерін, түкті түйіндерді тоқу;
жіптерді төсеудің ережелері;
жіптердің бағытты қалыңдықтарын.
1148. Жұмыс үлгілері:
Кілемдерді өңдеу:
1) екі жақты түксіз санау техникасымен және шаблон бойынша өрнектеп орындалуы: геометриялы, жалпақ табиғи формалы, 6,0%, түстің ауысу көрсеткіштерімен, 6 түске дейін түс гаммасымен;
2) түксіз бір жақты ремизды өрнектеуішпен, 20,0% дейін өрнекті жолақты көрсеткіштерімен, жұмыс резминкасы 3 ке дейін;
3) түкті қалыңдығы 1 кв.м кілемге 120,0 мың түйіндерге дейін немесе өрнек түрімен: геометрикалы, жалпақ табиғи формалы, 19 %, дейін түстің ауысу көрсеткіштерімен, 6 түске дейін түс гаммасымен;
4) 25,0 % дейін ауыспалы түсті түкті геометриялы өрнектер, 5 түсті гаммалы;
5) 20,0% дейін түс көрсеткіштерімен сумахалар.

Параграф 2. Кілем тоқушы, 3-разряд

1149. Жұмыс сипаттамасы:
орташа күрделі түксіз, түкті кілемдерді және кілемді-сумахтарды қолдан немесе жартылай механикалы станоктарда өңдеу;
жүн арқаужіпті пайдаланып түкті кілемде өңдеу;
негізді созуды реттеу;
шашақтарды тоқу;
қызмет көрсетіліп жатқан станоктарды икемдеу.
1150. Білуге тиіс:
қолмен және жартылай механикалы кілем тоқитын станоктардың бөлек механизмдерінің құрылымы және өзара қарым-қатынас жасауы;
орындау техникасына байланысты кілемдерді өңдеу технологиялы процесі;
жіптердің белгіленуі және түрлері;
кілемдердің сапасын бақылау тәсілдері;
қызмет көрсетіліп жатқан станоктарды икемдеу.
1151. Жұмыс үлгілері:
Кілемдерді өңдеу:
1) түксіз екі жақты есептеу техникасының және шаблон бойынша өрнектеп орындау: геометрикалық, жалпақ формалы табиғи, 6,0% дан 9,0% дейін түстің ауысу көрсеткіштерімен, 5-8 түсті түстер гаммасымен, табиғи көлемді форма шешімімен, 17,0% дейін түстің ауысымдық көрсеткіштерімен, 10 түсті түстер гаммасымен;
2) түксіз бір жақты ремизді өрнекпен 20,0% дан 30,0% дейін өрнек жолақтарының көрсеткіштерімен, 4-6 дейін жұмыс ремиздерімен;
3) түксіз бір жақты - «номунд», 5-6 түстті түстер гаммасымен;
4) 1 кв.м түкті кілем қалыңдығы 120,0 дан 140,0 мыңға дейін немесе өрнек түрімен: геометрикалық, жалпақ формалы табиғи, 19,0% дан 28,0% дейін түстің ауысу көрсеткіштерімен, 6-8 түсті түстер гаммасымен, табиғи көлемді форма шешімімен, 18,0% дейін түстің ауысымдық көрсеткіштерімен, 8 түсті түстер гаммасымен;
5) түкті өрнек түрлерімен: 25,0% дан 30,0% дейін түс ауысымдық көрсеткіштерімен геометриялық, 5-7 түсті түстер гаммасымен, көлемді форма шешімімен өсімдікті, 19,0% дейін ауысымдық көрсеткіштерімен, 9 түске дейін түс гаммасымен;
6) 20,0% дан 24,0% дейін түс көрсеткіштерімен сумахалар.

Параграф 3. Кілем тоқушы, 4-разряд

1152. Жұмыс сипаттамасы:
күрделі түксіз, түкті кілемдерді және кілемді-сумахтарды қолдан немесе жартылай механикалы станоктарда өңдеу;
кілемдерде ақаулардың түсуінің алдын алу үшін профилактикалы жұмыстары жасау.
1153. Білуге тиіс:
кілемдерді өңдеу технологиялы процесі;
кілемдерді тиейтін есептері, кілемдердің ассортименті және олардың сапасына қойылатын талаптар;
түйіндерді тоқу тәсілдері және жиектерді өңдеу;
белгіленген қалыңдыққа сәйкес бекітетін арқаужіпті іріктеу;
қалдықтардың түрлері мен нормалары, оларды азайту шаралары.
1154. Жұмыс үлгілері:
Кілемдерді өңдеу:
1) түксіз екі жақты есептеу техникасының және шаблон бойынша өрнектеп орындау: геометрикалық, жалпақ формалы табиғи, 9,0% дан 13,0% дейін түстің ауысу көрсеткіштерімен, 6-9 түсті түстер гаммасымен, табиғи көлемді форма шешімімен, 17,0% дан 21,0% дейін түстің ауысымдық көрсеткіштерімен, 10-13 түсті түстер гаммасымен;
2) түксіз бір жақты ремизді өрнекпен 30,0% дан 40,0% дейін өрнек жолақтарының көрсеткіштерімен, 6-8 дейін жұмыс ремиздерімен;
3) 1 кв.м түкті кілем қалыңдығы 140,0 дан 170,0 мыңға дейін немесе өрнек түрімен: геометрикалық, жалпақ формалы табиғи, 28,0% дан 36,0% дейін түстің ауысу көрсеткіштерімен, 5-9 түсті түстер гаммасымен, табиғи көлемді форма шешімімен, 18,0% ден 24,0% дейін түстің ауысымдық көрсеткіштерімен, 9-12 түсті түстер гаммасымен;
4) түкті өрнек түрлерімен: 30,0% дан 34,0% дейін түс ауысымдық көрсеткіштерімен геометрикалық, 7-9 түсті түстер гаммасымен, көлемді форма шешімімен өсімдікті, 19,0% дан 24,0% дейін ауысымдық көрсеткіштерімен, 9-12 түске дейін түс гаммасымен;
5) 24,0% дан 30,0% дейін түс көрсеткіштерімен сумахалар.

Параграф 4. Кілем тоқушы, 5-разряд

1155. Жұмыс сипаттамасы:
өте күрделі түксіз, түкті кілемдерді және кілемді-сумахтарды қолдан немесе жартылай механикалы станоктарда өңдеу.
1156. Білуге тиіс:
кілемдерді өңдеу және бахроманы тоқу;
кілемдердің сапасын бақылау және сорттарын анықтау тәсілдері.
1157. Жұмыс үлгілері:
Кілемдерді өңдеу:
1) түксіз екі жақты есептеу техникасының және шаблон бойынша өрнектеп орындау: геометрикалық, жалпақ формалы табиғи, 13,0% дан жоғары түстің ауысу көрсеткіштерімен, 9 түсті түстер гаммасымен, табиғи көлемді форма шешімімен, 21,0% дан жоғары түстің ауысымдық көрсеткіштерімен, 13 түсті түстер гаммасымен;
2) түксіз бір жақты ремизді өрнекпен 40,0% дан көп өрнек жолақтарының көрсеткіштерімен, 8 ден көп жұмыс ремиздерімен;
3) 1 кв.м түкті кілем қалыңдығы 170,0 тен 340,0 мыңға дейін немесе өрнек түрімен: геометрикалық, жалпақ формалы табиғи, 36,0% дан астам түстің ауысу көрсеткіштерімен, 9 астам түсті түстер гаммасымен, табиғи көлемді форма шешімімен, 24,0% дан астам түстің ауысымдық көрсеткіштерімен, 12 астам түсті түстер гаммасымен;
4) кілемдер: варнилар, думилар, зиликалар, килимилар, яманилар;
5) түкті өрнек түрлерімен: 34,0% дан астам түс ауысымдық көрсеткіштерімен геометриялық, 9 дан астам түсті түстер гаммасымен, көлемді форма шешімімен өсімдікті, 24,0% дан астам ауысымдық көрсеткіштерімен, 12 жоғары түске дейін түс гаммасымен;
6) 30,0% дан жоғары түс көрсеткіштерімен сумахалар.

Параграф 5. Кілем тоқушы, 6-разряд

1158. Жұмыс сипаттамасы:
ерекше, сюжетті-тематикалы түксіз және түкті кілемдерді қол және жартылай автоматты станоктарда өңдеу.
1159. Білуге тиіс:
кілемдерді өңдеу технологиялы процесі;
гобеленді өнімдерді түптеу тәсілдері;
әртүрлі түпті өңделіп жатқан кілемдердің сапасына қойылатын талаптар.

287. Кілем жуушы

Параграф 1. Кілем жуушы, 4-разряд

1160. Жұмыс сипаттамасы:
қарапайым құрылғыларды пайдаланып кілемдерді қолдан немесе механизмдердің көмегімен бекітілген технологиялы режимге сәйкес кілемдерді жуу;
жуатын ерітінділерді дайындау;
кілемдерді аналогты техникалы көрсеткіштер (тығыздығы, түктің ұзындығы және тағы басқа) бойынша өндіріс алаңын оңтайлы пайдалануды есепке алып дайындау;
кілемдерді жуудың сапасын бақылау, кілемдерді сығу.
1161. Білуге тиіс:
кілемдердің ассортименті, кілемдерді жуу процесінің технологиялы режимі;
қолданылып жатқан химиялардың белгіленуі және құрамы;
жуатын ерітінділерді дайындау ережелері.

288. Арқаужіпті ораушы

Параграф 1. Арқаужіпті ораушы, 2-разряд

1162. Жұмыс сипаттамасы:
иірілген жіптерді орауға, папуштарға, әртүрлі құрылғылардың клубтарына орау;
иірілген жіптерді алу және оның сапасын бақылау;
жіптерді салу;
жіптердің үзілулерін ликвидациялау;
өңделген жіптерді алу;
қалдықтарды жинау және тапсыру.
1163. Білуге тиіс:
иірілген жіптерді орауға арналған құрылғының құрылымы және жұмыс мақсаты;
иірілген жіптердің ассортименті және оның сапасына қойылатын техникалы талаптар.

289. Иірілген жіптерді кесуші

Параграф 1. Иірілген жіптерді кесуші, 3-разряд

1164. Жұмыс сипаттамасы:
түкті кілемдерді өңдеу үшін жүн жіптерді белгілі кесіктерге бөлу;
жіптерді алу және оның сапасын бақылау;
жіптерді салу және созылуын реттеу;
пышақтарды қайрау, дайындалған жіптердің кесіктерін қоймаға тапсыру;
қалдықтарды жинау және тапсыру;
қолданылып жатқан жабдыққа күтім жасау.
1165. Білуге тиіс:
қолданылып жатқан жабдықтың құрылымы;
жіптердің белгіленуі және түрлері;
оның желілі қалыңдығы, жіптің сапасына қойылатын талаптар.

290. Бояу жағушы

Параграф 1. Бояу жағушы, 3-разряд

1166. Жұмыс сипаттамасы:
түксіз, түкті және түкті кілемдерді өңдеу үшін негізді қолдан дайындау;
көркем тоқыма өнімдерін өңдеу үшін мәнерлі негіз;
жіптерді алу және олардың сапасын бақылау;
бағалы таяқтарды тіреу, жіптерді салу;
негіздің сапасын бақылау;
жіптерді тартуды реттеу.
1167. Білуге тиіс:
кілем тоқитын станокта тоқу тәсілдері;
мәнерлі тоқылуын есептеу, жіптердің белгіленуі және түрлері;
олардың желілі қалыңдықтары, ремиздерді тоқу тәсілдері.

Параграф 2. Бояу жағушы, 4-разряд

1168. Жұмыс сипаттамасы:
ерекше көркем өнімдерді өңдеу үшін шикізаттың әртүрлі түрін пайдаланып қолдан жасалған мәнерлі тоқыма.
1169. Білуге тиіс:
өңделіп жатқан көркем өнімдердің ассортименті және қолданылып жатқан шикізаттың түрлері;
мәнерлі тоқыманың есебі.

291. Түктерді қырқушы

Параграф 1. Түктерді қырқушы, 4-разряд

1170. Жұмыс сипаттамасы:
қой қырқуға арналған машиналар тектес машинкамен кілемдердің түктерін қажет биіктікке дейін қырқу;
кілемдерді қырқудың сапасын бақылау;
машиналарды икемдеу;
кілемдерді тазарту, қалдықтарды жинау және тапсыру.
1171. Білуге тиіс:
машинкалардың құрылымы, түйіндердің өзара қарым-қатынасы және икемдеу тәсілдері;
кілемдердің ассортименті, олардың сапасына қойылатын талаптар;
түктің ұзындығын анықтау әдістемесі.

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің
бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына
(44-шығарылым) қосымша

Жұмысшылар кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

Р/с №	Мамандықтың атаулары	Разряд диапазоны	Беті
1	2	3	4
1.	Авербандшы	2-5	246
2.	Аппретирлеу аппаратшысы	3-5	2
3.	Бұйымдарды аудару аппаратшысы	3	266
4.	Булау аппаратшысы	1-4	5
5.	Одоноктарды булау аппаратшысы	2	251
6.	Каустификация аппаратшысы	3	198
7.	Піллә булау машина аппаратшысы	2	251
8.	Мерсерлеу аппаратшысы	2-4	7
9.	Матаны парафиндеу аппаратшысы	2	10
10.	Қосу аппаратшысы	3-4	10
11.	Қанықтыру аппаратшысы	3	12
12.	Иірімді, матаны және жайманы қайта қалпына келтіру және тұрақтандыру аппаратшысы	3	13
13.	Сепараторлау және флотация аппаратшысы	2-3	214
14.	Матаны жылумен өңдеу аппаратшысы	2-3	13
15.	Хлорлау және станнирлеу аппаратшысы	3-4	213
16.	Ылғалдау аппаратшысы	2	14
17.	Батаншы	4-6	299
18.	Бахрома шашақшы	1-3	15
19.	Киіз басушы	3-5	278
20.	Қалдықтарды пісіруге арналған химиялық құрамдарды пісіруші	3	236
21.	Аппретты қайнатушы	2,4	16
22.	Ватинші	3	342
23.	Велюрші	4	280
24.	Алау сыпырушы	2	17
25.	Қыл-қыбырды сыпырушы	2	17
26.	Мамық пен қалдықты сыпырушы	2	335
27.	Мақтаны тиеуші	3	336
28.	Суретті бедерлеуші	2-4	17
29.	Фестондар кесуші	4	301
30.	Қайысты созушы	4	198
31.	Тоқыма-галантерея бұйымдарының тігушісі	2-4, 6	302
32.	Тоқыма-галантерея бұйымдарының тоқушысы	1-5	305
33.	Трикотаж бұйымдарды, кенепті тоқушы	2-6	262
34.	Қан жүретін тамырлардың протездерін горфрлеуші	3	308
35.	Нақышшы	2-7	19
36.	Декатирлеуші	2-4	23
37.	Шілтерлерді кесуші	1-3	309
38.	Пісіруші	2-4	214
39.	Карталарды және орау материалдарын дайындаушы	2	25
40.	Химиялық ерітінділер мен бояуларды дайындаушы	2-4	25
41.	Касетаны салушы	2	199
42.	Ине-платиналық бұйымдарды құюшы	3	28
43.	Жібек шикізатын ылғалдаушы	2	28
44.	Сабындаушы	3	216
45.	Ширатылған жібекті булаушы	3	236
46.	Пілләларды булаушы	4	252
47.	Матаны булаушы	2-3	237
48.	Жүн бұйымдарын булаушы	3	216
49.	Ине тесуші агрегатты салушы	5	217
50.	Қондырғыны сабақтаушы	2-5	29
51.	Жіп бұйымдарын әзірлеуші	2	326
52.	Киіз бұйымдарының негізін дайындаушы	2-4	280
53.	Парафинді сақиналарды дайындаушы	2	32
54.	Ілмектер жасаушы	3	349
55.	Шашақ жіп әзірлеуші	2	310
56.	Білтелерді дайындаушы	2	283
57.	Каландрлаушы	3-4	33
58.	Пілләларды калибрлеуші	2	253
59.	Карбонизаторшы	3-4	218
60.	Кеттельші	4	267
61.	Қышқылдатушы	3	34
62.	Қышқылдатушы	3	283
63.	Кілемші	4-5	219
64.	Кілем тоқушы	2-6	357
65.	Пілләларды ораушы	4-5	253
66.	Пілләларды қоспалаушы	2	255
67.	Маталар мен трикотаж жаймасы үлгілері коллекциясын жинаушы	2-3	35
68.	Жинақтаушы	1-4	36
69.	Өнімді өлшеуді бақылаушы	1-4	38
70.	Сапаны бақылаушы	2-5	40
71.	Ау тоқыма өнімдерін бақылаушы	2-4	349
72.	Технологиялық процесті бақылаушы	3-4	45
73.	Суреттер мен карталарды көшіруші	2-5	47
74.	Бояушы	2-5	49
75.	Шілтерші	2-7	311
76.	Иіруші	2	53
77.	Торшаларды айналдырушы	3	351
78.	Бауларды есуші	3	313
79.	Пілләларды талдаушы зертханашы	3-4	255
80.	«Пантограф» кесте тігетін машинасының машинисі	4-5	314
81.	Домалату машинасының машинисі	2	284
82.	Басу машинасының машинисі	3	284
83.	Плунжерлік машинаның машинисі	6	316
84.	Жуу-кептіру-ширильді-тұрақтандыру желісінің машинисі	4-7	267
85.	Ратинирлеуші машинаның машинисі	2	221
86.	Кілем жуушы	4	361
87.	Дымқыл қалдықтарды жуушы	2	205
88.	Кенептерді жуушы	2	256
89.	Жүнді жуушы	3-5	222
90.	Жүнді жуушы	3	285
91.	Ораушы	2	53
92.	Жұмсартушы	2	237
93.	Бауға ұштарын толтырушы	2	316
94.	Одонколарды толтырушы	1	257
95.	Суреттерді бедерлеуші	1-2, 4	54
96.	Суреттерге үлгілерді салушы	4-6	224
97.	Түктеу рамаларын салушы	2	226
98.	Тістер мен ілмектерді теруші	2	270
99.	Суретті теруші	5	270
100.	Бағаларды теруші	3	247
101.	Негіздерді ораушы	3	248
102.	Өсімдіктен жасалған киізді түйреуші	2	347
103.	Суреттерді тегістеуші	3-7	55
104.	Матаны, жайманы, бұйымды ораушы	2-3	57
105.	Инелерді ораушы	1-2	351
106.	Иірілген жіпті ораушы	2	326
107.	Арқаужіпті ораушы	2	361
108.	Сүзгішті ораушы	3-4	153
109.	Белдік саптаушы	2	59
110.	Білікті кигізуші	2-3	59
111.	Аяқ киімді саптаушы	3-4	285
112.	Картаға белгі салушы	2-4	60
113.	Төсемші	2	61
114.	Талшық пен матаны өңдеуші	1-3	62
115.	Мақталарды кесуші	2	336
116.	Қалдықтарды өңдейтін агрегат операторы	3-4	154
117.	Түк жабдығының операторы	2-4	64
118.	Тоқу-тігу жабдығының операторы	4	343
119.	Үтіктеу-кептіру агрегатының операторы	3-4	66
120.	Тарақпен тарау жабдығының операторы	4	66
121.	Ширақжіп орау машинасының операторы	3-4	67
122.	Инемен тесу агрегатының операторы	5	226
123.	Инемен тесу қондырғысының операторы	4-5	68
124.	Арқан машинасының операторы	3-4	327
125.	Арқан есетін және жіп машинасының операторы	4	328
126.	Желімдеу жабдығының операторы	3-5	343
127.	Дөңгелек түтуші машина операторы	4	181
128.	Ширату қондырғысының операторы	3-5	70
129.	Таспа қондырғысының операторы	3-4	72
130.	Зығыр түтетін машина операторы	2-4	205
131.	Қоспаны механикалы түрде жіберу операторы	3-4	227
132.	Жуу-сығу агрегатының операторы	3	336
133.	Орау қондырғысының операторы	2-5	74
134.	Жұмарлау-түту машинасының операторы	3	329
135.	Айналдыру қондырғысының операторы	3-4	76
136.	Отпен шарпу қондырғысының операторы	2-4	78
137.	Қайта ширату машинасының операторы	3	228
138.	Баспа қондырғысының операторы	5-7	79
139.	Тоқитын құрал-жабдықтың операторы	3-4	317
140.	Тоқитын құрал-жабдықтың операторы	3	330
141.	Жуып-шаю қондырғысының операторы	2-4	82
142.	Сіңдіру құрал-жабдығының операторы	2-4	331
143.	Жіп иіретін машинаның операторы	3	332
144.	Мамықтау жабдығының операторы	3-4	286
145.	Жарамсыз орау тораптарының операторы	3	228
146.	Тарқату машинасының операторы	2	268
147.	Қопсыту-түту машинасының операторы	2-4	84
148.	Қопсыту-түту агрегатының операторы	4	154
149.	Қопсыту-түту агрегатының операторы	4	337
150.	Жайып салатын машина операторы	4	207
151.	Жайып салу машинасының операторы	3	239
152.	Иірілімжіп бөлу операторы	3	86
153.	Химиялық материалдарды бөлу операторы	4	87
154.	Тарау жабдығының операторы	3-4	240
155.	Қалпына келтіру-орау агрегатының операторы	4	87
156.	Созба қондырғысының операторы	3-4	88
157.	Тізіп-орау қондырғысының операторы	2-4	89
158.	Арқаушыбықты сіңдіріп сорғыш машина операторы	4	203
159.	Қырқу қондырғысының операторы	2-4	93
160.	Термобіріктіру жабдығының операторы	5	345
161.	Жіп есу қондырғысының операторы	2, 4	95
162.	Шайқалту машинасының операторы	2	333
163.	Созу машинасының операторы	2-3	268
164.	Түйіндегіш машинасының операторы	3-4	95
165.	Шөгеру жабдығының операторы	3	174
166.	Пішінге келтіру-орау машинасының операторы	3-4	271
167.	Кенеп созғыш машинаның операторы	3	203
168.	Түту-тоқу жабдығының операторы	4	346
169.	Түту-қатырмалау агрегатының операторы	3	338
170.	Тарау қондырғысының операторы	2-4	96
171.	Түту-ленталы агрегат операторы	4	204
172.	Тазалау машинасының операторы	3	183
173.	Кеңейту қондырғысының операторы	2-3	100
174.	Шлихталау қондырғысының операторы	3-5	101
175.	Электростатистикалық өңдеу операторы	3	288
176.	Мата мен бұйымдарды ерітуші	2	318
177.	Ағартушы	3-4	103
178.	Қайнатушы	3-4	105
179.	Піллә қалдықтарын қайнатушы	3	196
180.	Киіз бұйымдарын өңдеуші	1-4	288
181.	Талшық өңдеуші	2-5	208
182.	Талшық өңдеуші	3	318
183.	Түктерді өңдеуші	2-4	272
184.	Матаны өңдеуші	3-4	107
185.	Сығушы	2	109
186.	Кенептерді сығушы	2	257
187.	Матаны суытушы	1	241
188.	Барабандарды тараушы	3	109
189.	Пантографшы	3-5	110
190.	Суреттердің патроншысы	4-5	111
191.	Ленталарды қайта ораушы	2	230
192.	Негіздерді қайта ораушы	3-4	248
193.	Ауларды ауыстырушы	2	353
194.	Ұршықты тексеруші	3-4	112
195.	Айырманы тексеруші	3,5	113
196.	Орданы іріктеуші	2	114
197.	Ау материалдарын дайындаушы	1-2	354
198.	Шикізатты дайындаушы	1	241
199.	Жылтыратушы	2-4	114
200.	Шебердің көмекшісі	4-7	116
201.	Технологиялық жабдықтауды түзетуші	4	274
202.	Киіз бұйымдары мен терілерді престеуші	2-3	291
203.	Талшықтарды престеуші	3-4	128
204.	Дайын өнімдер мен қалдықтарды престеуші	2-4	129
205.	Молеттерді престеуші	2-5	131
206.	Қалдықтарды престеуші	2	160
207.	Қалдықтарды престеуші	2	334
208.	Өсімдіктен жасалған киізді престеуші	3	347
209.	Матаны престеуші	2-3	175
210.	Байлаушы	4	196
211.	Талшықтарды дайындаушы	2	334
212.	Сіңдіру құрамын дайындаушы	3	334
213.	Желіжіпті ширатып жалғаушы	2	133
214.	Сабақтаушы	2-4	133
215.	Оралған жіптерді байлаушы	1	259
216.	Жабыстырушы	2	264
217.	Ватилинді жапсырушы	2-3	338
218.	Шикізатты шаюшы-жуушы	3	242
219.	Техникалық шұғаларды тазартушы	4	231
220.	Өрт сөндіретін қолғаптарды ылғалдандырушы	3-4	210
221.	Терілерді дәрілеуші	4	292
222.	Иіруші	3-5	135
223.	Тарқатушы	1-3	138
224.	Қалдықтарды өңдеуші	2-3	139
225.	Шикізат өңдеуші	2-3	242
226.	Матаны әшекейлеуші	2-5	319
227.	Ракляшы	2-6	141
228.	Матаны жаюшы	2	204
229.	Киізді тегістеуші	3-4	292
230.	Түзетуші	1-2	143
231.	Авровтық негіздерді түзетуші	1, 3-4	249
232.	Киіз бұйымдарын жазушы	1-3	293
233.	Мақтаны ораушы	2	339
234.	Материалдар мен бұйымдарды кесуші	1-4	145
235.	Иірілген жіптерді кесуші	3	326
236.	Ау өнімдерін жөндеуші	2	355
237.	Шпульдарды жөндеуші	2	355
238.	Технологиялық жабдықты жөндеуші	1-5	149
239.	Дайын өнімді жаңғыртушы	2-4	154
240.	Дымқыл қалдықтарды жинақтаушы	2	212
241.	Киіз басушы	2-4	294
242.	Өнімді өткізуші	3	156
243.	Ау тоқушы	2-4	356
244.	Салушы	2-3	157
245.	Жіптерді және тоқыма-галантереялық бұйымдарды желімдеп жапсырушы	1-2	321
246.	Талшықты араластырушы	2-3	158
247.	Бояу жағушы	3-4	362
248.	Шикізатты, материалдар мен бұйымдарды сұрыптаушы	1-6	159
249.	Жуылмаған жүнді сұрыптаушы	3-5	176
250.	Қоюшы	1-3	164
251.	Мақтаны стерильдеуші	2-3	340
252.	Түктерді қырқушы	4	363
253.	Шұғашы	3-5	178
254.	Кептіруші	2-3	165
255.	Кептіруші (сабақтаушы)	3	167
256.	Қалдықтарды кептіруші	2-3	197
257.	Өлшем және бұйымдар есепшісі	2	167
258.	Аяқ киімдерді қалыптан шығарушы	2-3	296
259.	Иірімжіпті жинап алушы	3-4	168
260.	Кендірді, жайманы және бұйымдарды жинап алушы	1-3	170
261.	Шикі жібекті жинаушы	3	198
262.	Иірілген жіпті термоөңдеуші	2	243
263.	Тоқыма-галантерея бұйымдарын термоөңдеуші	2-3	322
264.	Термобасушы	4-5	274
265.	Термоорналастырушы	3	348
266.	Ызбашы	2	171
267.	Тоқымашы	2-6	171
268.	Технологиялық жабдықты қайраушы	2-4	180
269.	Біліктерді өңдеуші	2-5	182
270.	Шикізатты ылғалдаушы	2	244
271.	Ылғалды тауарды және иірімжіпті қолмен салушы-таңдаушы	2	185
272.	Трикотаж бұйымдарды жасаушы	3-4	210
273.	Бас киімдерді қалыптаушы	3-4	297
274.	Тоқыма бұйымдарын қалыптаушы	1-2	185
275.	Фотомеханикалық нақыштау суретшісі	4-5	186
276.	Гүл өсіруші	1-4	323
277.	Желдеткіш қондырғыларын тазалаушы	2-3	187
278.	Піллә сыдыруларын тазартушы	1	261
279.	Қондырғыны тазалаушы	2-4	188
280.	Матаны, бұйымды тазалаушы	1-2	190
281.	Түту аппараттарын тазалаушы-қайраушы	4-5	191
282.	Шөлмектерді тазалаушы	1	193
283.	Қимаүлгіші	3-5	193
284.	Баспа біліктерін тегістеуші	4	196
285.	Кенептерді тегістеуші	3	196
286.	Шлихталаушы	4-5	196
287.	Қалыптаушы	2-3	298
288.	Қалыптаушы	1-3	325
289.	Мақта фильтрлерін мөрлеуші	4	341
290.	Штапельдеуші	1-3	244
291.	Эмульсиялаушы	2	197