Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 28)

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 27 февраля 2013 года № 79-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 марта 2013 года № 8359. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 2 апреля 2020 года № 119.

Сноска. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения РК от 02.04.2020 № 119 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии со статьей 125 Трудового Кодекса Республики Казахстан в целях установления сложности определенных видов работ, присвоения квалификационных разрядов рабочим и определения правильных наименований профессий рабочих, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 28).

2. Департаменту труда и социального партнерства (Сарбасов А. А.) в установленном законодательством порядке обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его официальное опубликование.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Егемберды Е. К.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

С. Абденов

Утвержден приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 27 февраля 2013 года № 79-ө-м

Единый тарифно-квалификационный
справочник работ и профессий рабочих (выпуск 28)
Раздел 1. Общие положения

1. Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС) (выпуск 28) состоит из разделов: "Производство стекловолокна, стекловолокнистых материалов, стеклопластиков, химических волокон и изделий из них".

2. Разряды работ установлены по их сложности без учета условий труда (за исключением экстремальных случаев, влияющих на уровень сложности труда и повышающих требования к квалификации исполнителя).

3. Тарифно-квалификационная характеристика каждой профессии имеет два раздела. Раздел "Характеристика работ" содержит описание работ, которые должен уметь выполнять рабочий. В разделе "Должен знать" содержатся основные требования, предъявляемые к рабочему в отношении специальных знаний, а также знаний положений, инструкций и других руководящих материалов, методов и средств, которые рабочий должен применять.

4. В тарифно-квалификационных характеристиках приводится перечень работ, наиболее типичных для данного разряда профессии рабочего. Этот перечень не исчерпывает всех работ, которые может и должен выполнять рабочий. В необходимых случаях работодатель с учетом специфики может разрабатывать дополнительные перечни работ, соответствующих по сложности их выполнения тем, которые содержатся в тарифно-квалификационных характеристиках профессий рабочих соответствующих разрядов.

5. Кроме работ, предусмотренных в разделе "Характеристика работ", рабочий должен выполнять работы по приемке и сдаче смены, уборке рабочего места, приспособлений, инструментов, а также по содержанию их в надлежащем состоянии, ведению установленной технической документации.

6. Наряду с требованиями к теоретическим и практическим знаниям, содержащимся в разделе "Должен знать", рабочий должен знать: правила по охране труда, производственной санитарии и противопожарной безопасности; правила пользования средствами индивидуальной защиты; требования, предъявляемые к качеству выполняемых работ (услуг), к рациональной организации труда на рабочем месте; виды брака и способы его предупреждения и устранения; производственную сигнализацию; требования по рациональной организации труда на рабочем месте.

7. Рабочий более высокой квалификации помимо работ, перечисленных в его тарифно-квалификационной характеристике присвоенного ему разряда, должен обладать знаниями, навыками и умением выполнять работы, предусмотренные тарифно-квалификационными характеристиками рабочих более низкой квалификации, а также руководитель рабочими более низких разрядов этой же профессии. В связи с этим работы, приведенные в тарифно-квалификационных характеристиках профессий более низких разрядов, в характеристике более высоких разрядов, как правило, не приводятся.

8. Данный выпуск ЕТКС предназначен для тарификации работ и присвоения квалификационных разрядов рабочим в организациях независимо от форм их собственности и организационно-правовых форм, где имеются производства и виды работ, указанные в настоящих разделах, кроме особо оговоренных случаев.

9. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих разработаны применительно к шестиразрядной тарифной сетке.

10. При заполнении документов, подтверждающих трудовую деятельность работника, а также при изменении тарифного разряда, наименование его профессии записывается в соответствии с ЕТКС.

11. В целях удобства пользования, ЕТКС предусматривает алфавитный указатель (приложении), содержащий наименования профессий рабочих, диапазон разрядов и нумерацию страниц.

12. Перечень наименований профессий рабочих, предусмотренных настоящим разделом "Производство стекловолокна, стекловолокнистых материалов, стеклопластиков, химических волокон и изделий из них", с указанием их наименований по действовавшему 28 выпуску ЕТКС, указан в редакции 1985 года.

Раздел 2. Производство стекловолокна, стекловолокнистых
материалов, стеклопластиков, химических волокон и изделий
из них

1. Аппаратчик изготовления армированных прессовочных материалов

Параграф 1. Аппаратчик изготовления армированных прессовочных

материалов, 3-й разряд

13. Характеристика работ:

выполнение отдельных стадий технологического процесса изготовления прессовочных, предварительно пропитанных материалов, армированных стекловолокном на специальных установках;

заправка установки, заливка пропиточной ванны связующим, заполнение дозатора сухими связующими;

ведение процесса пропитки связующими нитей, холстов, тканей;

наблюдение за пропиткой;

регулирование подачи пропитанных материалов (нитей, холстов, тканей) в сушильную камеру;

устранение обрывов;

чистка и смазка оборудования;

для пресс - материалов типа "премикс" подготовка смесителя к работе;

загрузка смесителя компонентами пресс - материалов в соответствии с рецептурой смеси;

соблюдение очередности загрузки компонентов;

перемешивание композиции в смесителе;

выгрузка готового материала.

14. Должен знать:

технологию производства пресс-материалов;

физико-химические свойства связующих;

технические условия или государственные стандарты на сырье, материалы и готовую продукцию;

устройство и принцип работы специальных установок.

Параграф 2. Аппаратчик изготовления армированных прессовочных

материалов, 4-й разряд

15. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления прессовочных, предварительно пропитанных и непропитанных материалов, армированных стекловолокном на специальных установках с полуавтоматическим регулированием технологического процесса;

пуск с пульта управления установки, наладка ее на оптимальный технологический режим, наблюдение за работой всех узлов установки;

регулирование согласно технологическому режиму дозировки сырья, температуры, давления и другие;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима, устранение неисправностей в работе оборудования;

отбор проб для анализа;

визуальный контроль качества готовой продукции;

учет готовой продукции;

запись показателей в производственный журнал.

16. Должен знать:

технологическую схему и технологию изготовления пресс - материалов;

устройство и принцип работы установки и контрольно- измерительных приборов;

правила подналадки обслуживаемого оборудования;

физико-химические свойства применяемого связующего;

технические условия на сырье, материалы и готовую продукцию;

правила отбора проб.

Параграф 3. Аппаратчик изготовления армированных прессовочных

материалов, 5-й разряд

17. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления прессовочных, предварительно пропитанных и непропитанных материалов, армированных стекловолокном на специальных установках, оборудованных приборами контроля и автоматического регулирования процесса в соответствии с рабочей инструкцией;

приведение установки в рабочее состояние, включение ее в работу и вывод ее на оптимальный технологический режим;

наблюдение за работой всех узлов конвейера, установки и систем автоматического контроля и регулирования технологических параметров;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима, устранение неисправностей в работе оборудования;

отбор проб для анализа;

контроль качества готовой продукции;

учет готовой продукции;

запись показателей в производственный журнал;

руководство аппаратчиками более низкой квалификации.

18. Должен знать:

технологическую схему и технологию изготовления пресс - материалов;

устройство и принцип работы установки, контрольно - измерительных приборов и систем автоматизации;

правила наладки и обслуживания оборудования;

физико-химические свойства сырья, материалов, используемых в технологическом процессе, и готовой продукции;

государственные стандарты на сырье, материалы и готовую продукцию;

правила отбора проб.

Параграф 4. Аппаратчик изготовления армированных прессовочных

материалов, 6-й разряд

19. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления прессовочных, предварительно пропитанных и непропитанных материалов, армированных стекловолокном на специальных установках, оборудованных приборами контроля, автоматического регулирования с дистанционным управлением технологического процесса;

дистанционный контроль и управление работой установки;

переключение работы установки на дистанционное управление;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима, устранение неисправностей в работе оборудования;

наблюдение за работой всех узлов конвейера, установки и систем автоматического и дистанционного контроля и регулирования, технологических параметров;

отбор проб для анализа;

контроль качества готовой продукции;

запись показателей в производственный журнал;

руководство аппаратчиками более низкой квалификации.

20. Должен знать:

технологическую схему и технологию изготовления пресс - материалов;

устройство и принцип работы установки, контрольно-измерительных приборов, систем автоматизации и дистанционного управления, правила наладки и обслуживания оборудования;

физико-химические свойства сырья, материалов, используемых в технологическом процессе, и готовой продукции;

технические условия или государственные стандарты на сырье, материалы и готовую продукцию;

правила отбора проб.

21. Требуется среднее специальное образование.

2. Аппаратчик изготовления нетканых стекловолокнистых материалов

Параграф 1. Аппаратчик изготовления нетканых стекловолокнистых

материалов, 4-й разряд

22. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления нетканых стекловолокнистых материалов на специальной установке с автоматическим управлением;

подготовка сырья к работе;

заправка рамки стеклонитью;

подготовка связующих растворов;

осуществление промежуточного контроля качества изделий (определение слоя нанесения связующего и другие);

наблюдение за приборами, регулирующими температурный режим сушки и полимеризации;

определение качественной характеристики связующего при помощи контрольно-измерительных приборов;

контроль качества готовых изделий;

ведение технологического журнала;

взвешивание и упаковка готовых изделий.

23. Должен знать:

технологическую схему изготовления нетканых материалов;

устройство установки;

температурный режим;

устройство и принцип работы приборов контроля и автоматического регулирования;

способы получения стеклонити;

правила определения процента нанесения связующего;

устройство аналитических весов и правила работы с ними.

3. Аппаратчик напыления стекловолокнистых материалов

Параграф 1. Аппаратчик напыления стекловолокнистых материалов,

3-й разряд

24. Характеристика работ:

ведение технологического процесса напыления стекловолокнистых материалов со связующими простых и средней сложности изделий и сложных изделий и конструкций под руководством аппаратчика более высокой квалификации на специальных агрегатах или установках, смонтированных на конвейерных линиях;

подготовка напылительной установки;

заправка емкостей связующим, промер толщины напыленного и прокатанного слоя при помощи измерительного инструмента;

подноска на рабочее место оснастки, шаблонов, пресс - форм с предварительно нанесенным на них разделительным слоем;

чистка и смазка установки после напыления, мытье емкостей, шлангов и напылительной установки.

25. Должен знать:

технологический процесс напыления;

приемы выполняемой работы; принцип действия и правила подготовки специальных агрегатов и напылительной установки;

физико-химические свойства применяемых материалов;

устройство и правила пользования измерительным инструментом.

26. Примеры работ:

1) выгородки, пластины, полотнища - напыление.

Параграф 2. Аппаратчик напыления стекловолокнистых материалов,

4-й разряд

27. Характеристика работ:

ведение технологического процесса напыления стекловолокнистых материалов со связующим сложных изделий, конструкций крупногабаритных изделий с повышенными требованиями под руководством аппаратчика более высокой квалификации на специальных агрегатах и установках, смонтированных на конвейерных линиях;

ручная подпрессовка и прикатка в особо сложных конструкциях;

наладка специальных агрегатов и напылительной установки.

28. Должен знать:

технологический процесс напыления;

устройство и правила наладки обслуживаемого оборудования;

процентное соотношение состава связующего;

государственные стандарты на готовые изделия;

правила определения готовности декоративного покрытия.

29. Примеры работ:

1) козырьки – напыление;

2) корпусы и палубы прогулочных лодок с плавными обводами напыление;

3) платформы - напыление.

Параграф 3. Аппаратчик напыления стекловолокнистых материалов,

5-й разряд

30. Характеристика работ:

ведение технологического процесса напыления стекловолокнистых материалов со связующими особо сложных конструкций, крупногабаритных изделий с повышенными требованиями на специальных агрегатах и установках, смонтированных на конвейерных линиях;

подбор специальных уплотнительных валиков в зависимости от конфигурации изделий для равномерного уплотнения напыленных слоев;

регулирование процесса напыления при помощи контрольно-измерительных приборов;

нанесение равномерного слоя смеси стекложгута со смолой;

предупреждение и устранение причин отклонения от технологического процесса;

запись показателей в производственный журнал;

участие в текущем и предупредительном ремонтах напылительных установок и специальных агрегатов;

руководство и координация работы аппаратчиков напыления более низкой квалификации.

31. Должен знать:

технологический процесс различных способов напыления (вертикального, потолочного, горизонтального и другие);

виды армирующих наполнителей;

влияние влажности и температуры на компоненты связующего;

сущность процесса полимеризации;

правила прикатки напыленных изделий;

технические условия на готовые изделия.

32. Примеры работ:

1) дейдвудные трубы, комингсы, надстройки, рубки, секции днищевые, секции корпуса, стабилизаторы – напыление;

2) корпуса палубы прогулочных лодок с углублениями и острыми выступами – напыление;

3) участки приливов тонкостенные и толстостенные с углублениями на изделиях - напыление.

4. Аппаратчик никелирования стеклоткани

Параграф 1. Аппаратчик никелирования стеклоткани, 4-й разряд

33. Характеристика работ:

ведение технологического процесса никелирования стеклоткани в специальном аппарате;

подготовка аппарата к работе;

приготовление растворов;

заправка стеклоткани в аппарат, подача растворов;

никелирование, промывка и сушка ткани;

установление скорости движения ткани и регулирование скорости в процессе работы;

обеспечение заданного режима работы аппарата;

контроль качества обработанной стеклоткани;

устранение неисправностей в работе оборудования;

ведение записи в производственном журнале.

34. Должен знать:

технологический процесс никелирования;

устройство аппарата для никелирования стеклотканей;

свойства сырьевых материалов и правила обращения с ними;

устройство и принцип работы приборов контроля;

правила контроля растворов;

устройство и правила обращения с аналитическими весами.

5. Аппаратчик обработки

Параграф 1. Аппаратчик обработки, 2-й разряд

35. Характеристика работ:

ведение технологического процесса термообработки помещений и разных конструкций (бортов, открытых частей палуб, надстроек, блоков и другие) под руководством аппаратчика обработки более высокой квалификации;

ведение технологического процесса термообработки простых деталей и изделий дельных вещей, деталей насыщения, рымов, уток, крышек и другие);

монтаж батарей, термопар, контрольно - измерительных приборов по технологии;

подготовка приспособлений и заглушек для отверстий;

профилактический осмотр оборудования.

36. Должен знать:

приемы термообработки, наименование и расположение основных конструкций по схеме;

основные сведения по термообработке конструкций;

технологический процесс подготовки конструкций под термообработку;

свойства стеклопластиков;

оборудование, применяемое при термообработке, и использование характеристик оборудования для соблюдения режима термообработки.

Параграф 2. Аппаратчик обработки, 3-й разряд

37. Характеристика работ:

ведение технологического процесса термообработки конструкций (бортов, открытых частей палуб, надстроек, блоков и другие);

проверка состояния теплоизоляции на поверхности конструкций термообработки;

крепление воздухопроводов к корпусу, к корпусному набору и деталям насыщения;

установка по схемам оборудования, приспособлений и контрольно – измерительных приборов;

монтаж и демонтаж оборудования;

ведение технологического процесса химической обработки полых стеклянных микросфер промывка, нейтрализация, регулирование температурного режима в ваннах;

составление химического раствора по рецепту;

наблюдение за температурой сушки обработанных микросфер;

отбор проб на анализ;

определение концентрации раствора до обработки и после обработки, процента выщелачиваемости и выхода продукта;

упаковка и маркировка готовой продукции;

текущий ремонт оборудования и его наладка.

38. Должен знать:

приемы термообработки конструкций;

правила монтажа и демонтажа обслуживаемого оборудования и приспособлений для термообработки изделий из стеклопластика, поролона и слоистых пластиков;

правила крепления изделий к корпусу, правила снятия характеристик работы оборудования и приборов;

технологию химической обработки полых стеклянных микросфер;

правила определения концентрации химических растворов;

температурный режим растворов при обработке и сушке полых микросфер;

технические условия на готовую продукцию.

Параграф 3. Аппаратчик обработки, 4-й разряд

39. Характеристика работ:

ведение двухступенчатого режима термообработки местного термостатирования и в специальных термокамерах;

руководство монтажом и демонтажом парокалориферных установок, воздуходувов, контрольно - измерительных приборов;

установка конструкций в термокамере;

ведение процесса термообработки стеклонити с помощью контрольно-измерительных приборов в соответствии с регламентами технологического процесса;

подача в камеру горячего воздуха с заданной температурой;

ведение записей в производственном журнале;

руководство аппаратчиками обработки более низкой квалификации;

ведение технологического процесса обработки стеклоленты водородом на специальной установке;

подготовка газовой рампы и установки к работе;

заправка стеклоленты в установку;

включение установки для нагрева;

регулирование газового режима работы;

перезаправка установки;

снятие диэлектрической характеристики обработанной ленты при помощи специальных приборов;

ведение записей показателей в производственном журнале;

ведение процесса термохимической обработки под руководством аппаратчика более высокой квалификации.

40. Должен знать:

технологию термообработки конструкций из стеклопластика, устройство и принцип работы термокамер, обслуживаемого оборудования и контрольно - измерительных приборов, правила снятия характеристик работы оборудования и приборов;

правила заполнения учетной документации;

правила контроля температуры материала конструкций (на поверхности) и воздуха в помещениях;

режим и условия термообработки;

устройство и принцип работы установки для обработки стеклоленты водородом, газовой рампы, газоразводной системы, запорной и регулирующей аппаратуры;

устройство приборов для определения диэлектрических характеристик полупроводников и правила пользования ими;

правила работы с горячими и вредными газами;

приемы обработки стеклоленты водородом.

Параграф 4. Аппаратчик обработки, 5-й разряд

41. Характеристика работ:

ведение процесса термохимической обработки и крашения стеклотканей и термообработки стеклонити на специальных агрегатах при помощи приборов контроля и автоматического регулирования;

регулирование скорости и правильности движения стеклоткани и температуры термообработки стеклонити;

наблюдение за работой съемников статического электричества, подачей аппрета, поддержанием заданного уровня в ваннах плюсовки и стабильностью его, за удалением продуктов сгорания и возгонки из электропечи и отработанного теплоносителя из сушилки, за качеством аппретированной стеклоткани.

42. Должен знать:

устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования;

основы технологии, термической и химической обработки стеклоткани и стеклонити;

правила регулирования процесса;

правила пользования и наладки контрольно измерительными приборами;

технические условия на вырабатываемую продукцию.

6. Аппаратчик получения полых микросфер

Параграф 1. Аппаратчик получения полых микросфер, 5-й разряд

43. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения стеклянных полых микросфер на газовых печах специальной конструкции;

регулирование температурного режима печей и разряжение в них при помощи электронного потенциометра и манометров;

наблюдение за технологическим процессом выработки микросфер по показаниям специальных приборов;

регулирование режима подачи фритты по секундомеру;

определение процента выхода микросфер;

профилактический осмотр технологического оборудования и устранение неисправностей;

запись в журнале показаний приборов, процента выхода микросфер, количества используемой фритты по установленной форме.

44. Должен знать:

устройство и принцип действия оборудования и механизмов;

технологический процесс получения стеклянных полых микросфер, правила пользования контрольно - измерительными приборами;

технические условия на вырабатываемую продукцию;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению.

7. Вязальщик

Параграф 1. Вязальщик, 4-й разряд

45. Характеристика работ:

ведение технологического процесса вязания и прошивки на вязально-прошивных и плоско-фанговых агрегатах;

заправка агрегата согласно технологическому расчету;

проверка исправности оборудования;

пуск и остановка оборудования;

наблюдение за ходом технологического процесса;

ликвидация обрывов ровингов и стеклонитей;

контроль и регулирование натяжения и плотности вязания, качества ровингов и стеклонитей;

устранение дефектов;

смена прошивных игл, правка игл;

съем наработанной продукции;

смена приемных валиков;

наблюдение за работой оборудования и за счетчиком метража;

обмахивание, чистка и смазывание трущихся поверхностей.

46. Должен знать:

устройство, взаимодействие и принцип работы основных механизмов агрегата, основные заправочные данные выработки нетканых материалов, правила заправки ровингов, прошивной стеклонити, причины обрывности и способы ее предупреждения, государственные стандарты или технические условия на вырабатываемую продукцию, график и правила ухода за оборудованием, приемы работы.

8. Изготовитель звукопоглощающих клиньев

Параграф 1. Изготовитель звукопоглощающих клиньев, 2-й разряд

47. Характеристика работ:

шлифовка полос из штапельного стекловолокна на станке; комплектовка звукопоглощающих клиньев по заданным размерам, склейка их согласно техническим условиям.

48. Должен знать:

рецептуру склеивающего состава;

приемы склейки звукопоглощающих клиньев.

9. Изготовитель стеклоблоков

Параграф 1. Изготовитель стеклоблоков, 3-й разряд

49. Характеристика работ:

изготовление стеклоблоков из стеклоткани на специальных станках;

приготовление клеевого раствора, просушка стеклоткани в термокамере, нарезка по шаблону заготовки; подготовка станка проверка исправности профилированных валиков, нагрев плиты и профилированного валика, установка нижней гребенки в пазы рамы, укладка на гребенку фольги и прокатка профилированным валиком, нанесение клея на гофрированную фольгу, установка верхней гребенки в пазы рамы, укладка на гребенку заготовки стеклоткани, прокатка профилированным валиком и прижим нагретой плитой, съем плиты и подготовка к следующей операции; проверка внешним осмотром качества стеклоблока, подача готового стеклоблока на термообработку.

50. Должен знать:

правила приготовления клеевого раствора;

технологический процесс изготовления стеклоблоков;

последовательность и приемы выполнения операций при склейке и гофрировании листов;

технические условия на готовый продукт.

10. Изготовитель стеклопластиковых гребных винтов

Параграф 1. Изготовитель стеклопластиковых гребных винтов, 2-й разряд

51. Характеристика работ:

размотка по шаблонам и нарезка стеклопластика для лопастей и гребных винтов;

приготовление смеси для пропитки стеклоткани по заданной рецептуре;

равномерное распределение связующего по стеклоткани вручную, не допуская воздушных пузырьков и подтеков связующих;

обработка стеклопластиковых изделий по 5 - 7 классу точности;

участие на испытаниях стеклопластиковых лопастей и гребных винтов на прочность;

нарезка стальных и латунных заготовок для окантовок стеклопластиковых лопастей;

обрубка заготовок зубилом вручную и пневматическими машинками;

изготовление стеклопластиковых изделий на прессах методом горячего прессования.

52. Должен знать:

приемы обработки, сборки и прессования простых стеклопластиковых деталей и узлов;

устройство различных типов гидравлических процессов;

наименование и назначение простого рабочего инструмента;

обозначение классов точности и чистоты обработки на чертежах;

свойства смол, ускорителей и стеклонаполнителей.

53. Примеры работ:

1) детали пресс - форм - чистка, промывка, протирка, продувка сухим воздухом;

2) клинья - предварительная обработка;

3) лопасти и винт пластмассовые - обрезка облоя, припиловка кромок и комля лопастей;

4) смесь для формовки армобетонных пресс - форм приготовление;

5) стеклоткани, пропитанные эпоксидной смолой, - разметка по шаблонам и нарезка заготовок для лопастей и гребных винтов;

Параграф 2. Изготовитель стеклопластиковых гребных винтов, 3-й разряд

54. Характеристика работ:

изготовление несложных изделий из стеклопластика методом горячего прессования;

установка пресс форм на прессе с выверкой, регулировкой и креплением;

укладка заготовок стеклопластика в пресс – формы;

раскрой с обрезкой таблеток лопастей по контуру, пригонка и установка металлических окантовок;

обработка стеклопластиковых изделий по 4 классу точности;

опиловка граней;

припиловка плоскостей и зачистка фигурных сложных контуров стеклопластиковых деталей по размерам и шаблонам;

пригонка и сборка гребных винтов, подготовка балансировочного станка и балансировка их под руководством изготовителя более высокой квалификации;

участие в составлении паспортов на геометрию и балансировку стеклопластиковых гребных винтов;

изготовление армобетонных пресс - форм и копиров;

приготовление смеси для заливки армобетонных пресс - форм по по заданной рецептуре;

разметка несложных изделий по шаблонам и по месту.

55. Должен знать:

технологический процесс прессования стеклопластиковых изделий разными методами;

технические условия на обработку деталей и сборку гребных винтов;

основные сведения о допусках и посадках собираемых узлов из деталей;

наименование и назначение сложного рабочего и измерительного инструмента;

назначение обрабатываемых деталей;

рецептуру пропиточного лака;

правила заливки армобетонных пресс - форм и копиров;

устройство и правила пользования такелажными и подъемно - транспортными средствами.

56. Примеры работ:

1) детали из стеклоткани, пропитанные эпоксидной смолой, прессование;

2) заготовки из стеклопластика – вырубка;

3) лаки - составление по рецептам для пропитки стеклоткани;

4) лопасти винтов - участие в замерах шагового положения;

5)лопасти стеклопластиковые - обработка и пригонка в ступицы;

6) смеси для заливки армобетонных пресс - форм и копиров составление по рецептам.

Параграф 3. Изготовитель стеклопластиковых гребных винтов, 4-й разряд

57. Характеристика работ:

обработка, припиловка и пригонка крупных и ответственных стеклопластиковых деталей и сложных узлов из стеклопластика по 3 - 4 классу точности;

пригонка лопастей в пазы ступицы с проверкой шагового положения;

участие в составлении паспорта на геометрию стеклопластикового гребного винта;

подготовка оснастки для балансировки винтов с проверкой на точность установки по контрольно - измерительным приборам;

участие в балансировке гребных винтов сложной конструкции - средних габаритов в пределах до 4 метров;

устранение дефектов, обнаруженных при сборке стеклопластиковых гребных винтов с фиксирующим шагом;

испытание изделий.

58. Должен знать:

технологию обработки стеклопластиковых деталей и сборку узлов;

физико-химические и технологические свойства материала из стеклопластика и сталей;

технические условия на установку, регулировку сборных металлических и стеклопластиковых узлов;

устройство, назначение и условия применения рабочего контрольно-измерительного инструмента при балансировке и испытаниях на прочность стеклопластиковых гребных винтов и обтекателей;

систему допусков и обработку деталей; составы смеси;

рецептуру для изготовления армобетонных пресс - форм, копиров и моделей;

способы предупреждения и устранения деформации стеклопластиковых деталей.

59. Примеры работ:

1) винты стеклопластиковые гребные - статическая балансировка в соответствии с техническими условиями и определение дебаланса;

2) детали винтов из стеклопластика сложные - обработка и соединение их с металлическими;

3) лопасти винтов - испытание их на прочность;

4) модели армобетонных пресс - форм – изготовление;

5) пресс-формы армобетонные - формовка, заливка и доводка до технических условий с изготовлением медных оформляющих скорлуп.

Параграф 4. Изготовитель стеклопластиковых гребных винтов, 5-й разряд

60. Характеристика работ:

изготовление сложных конфигураций деталей из стеклопластика методом прессования;

укладка стеклоткани, пропитанной эпоксидной смолой, в пресс - формы, установка металлической армировки;

обработка, припиловка крупных и ответственных стеклопластиковых деталей и сложных узлов по 2-3 классу точности;

статическая балансировка стеклопластиковых гребных винтов с фиксирующим шагом определения дебаланса, доведение уравновешивания стеклопластиковых гребных винтов до требований технических условий;

составление паспортов на геометрию винтов, устранение дефектов при сборке стеклопластиковых гребных винтов, обтекателей и других сложных узлов;

сборка лопастей с фланцами ВРШ на монтажных плитах с проверкой правильности затяжки шпилек до требуемого усилия по техническим условиям.

61. Должен знать:

конструкции и назначение изделий и узлов, изготовленных из стеклопластика;

оборудование, контрольно измерительные приборы, применяемые для прессования изделий из стеклопластика;

технологию обработки и сборки сложных деталей и узлов;

технические условия на поставку гребных винтов и других изделий в стеклопластиковом исполнении;

приемы сборки и регулировки пресс - форм;

режимы прессования;

меры предупреждения деформации стеклопластиковых деталей;

правила статической и динамической балансировки гребных винтов и их эксплуатационные данные;

технологию изготовления армобетонных пресс - форм и копиров.

62. Примеры работ:

1) балансиры - проверка по станине на точность установки;

2) винты гребные, крупные стеклопластиковые в пределах 6-8 метров - пригонка из стеклопластика лопастей в пазы ступиц и установка их в шаговом положении;

3) винты гребные стеклопластиковые с фиксирующим шагом статическое балансирование;

4) лопасти стеклопластиковые ВРШ - сборка, испытание и статическая балансировка их.

11. Изготовитель стеклопластиковых изделий намоткой

Параграф 1. Изготовитель стеклопластиковых изделий намоткой,

2-й разряд

63. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций по изготовлению изделий (труб, рештаков и другие) из стеклопластиков методом намотки;

заливка связующего в ванну;

отжим излишка связующего из изделий;

наблюдение за равномерным распределением нитей на дорне;

подготовка рабочей поверхности оправок для намотки (очистка, обезжиривание, нанесение на рабочие поверхности разделительных слоев);

приготовление смесей для разделительных слоев по заданной рецептуре.

64. Должен знать:

устройство намоточного станка;

принцип намотки изделий из стеклопластиков;

свойства стекловолокна, связующих и правила обращения с ними;

приемы работы; составы смесей.

Параграф 2. Изготовитель стеклопластиковых изделий намоткой,

3-й разряд

65. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления простых и средней сложности изделий (труб, рештаков и другие) из стеклопластиков методом намотки под руководством изготовителя более высокой квалификации;

заправка бобин стекложгута в подвижную каретку;

нанесение разделительного слоя на дорн;

намотка на дорны стекложгута или стеклоткани, пропитанных связующим;

пуск, регулирование и остановка намоточного станка;

наблюдение за правильной размоткой бобин стекложгута и качеством намотки;

учет сырья;

чистка м смазка трущихся частей станка.

66. Должен знать:

устройство намоточного станка;

приемы изготовления изделий из стеклопластиков методом намотки;

физико химические свойства применяемых материалов;

технические требования на сырье и готовую продукцию.

Параграф 3. Изготовитель стеклопластиковых изделий намоткой,

4-й разряд

67. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления простых и средней сложности изделий (труб, рештаков, штанг) из стеклопластиков методом намотки;

подготовка оборудования к работе - проверка исправности и наладка намоточного станка, камеры полимеризации, станка для вытягивания дорнов, механизмов резки и обработки изделий;

осуществление контроля за работой установки;

заправка шпулярника и блока нитеукладчика на станках без программного управления;

намотка изделий из стеклопластика при простых схемах армирования на станках без программного управления;

контроль и поддержание температуры связующего в пропиточной ванне;

расчет толщины наматывающего изделия в зависимости от применяемого материала и числа намотанных слоев;

мелкий ремонт в процессе работы;

расчет расхода сырья, полуфабрикатов и учет готовой продукции;

обслуживание станков с программным управлением под руководством изготовителя высшей квалификации;

руководство рабочими, обслуживающими станки без программного управления.

68. Должен знать:

технологический процесс намотки изделий различными способами, устройство и принцип работы оборудования;

правила настройки, устройство натяжителей и датчиков измерения натяжений, печей для разогрева лент при сухом способе намотки;

методику расчета толщины наматываемого изделия, операции по мелкому ремонту установки;

технические условия и государственные стандарты на сырье и готовую продукцию.

69. Примеры работ:

1) модели шпангоутов масштабные при тангенциальной намотке изготовление;

2) образцы масштабные и оболочки для проведения физико механических испытаний материала - изготовление методом намотки;

3) трубы и оболочки из стеклопластика (цилиндрические и конические без днищ) при простых схемах армирования - изготовление методом намотки.

Параграф 4. Изготовитель стеклопластиковых изделий намоткой,

5-й разряд

70. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления сложных изделий из стеклопластиков методом намотки;

установка крупногабаритных оправок в люнеты с выверкой и закреплением их;

заправка нитей на оправке при пуске станка и смене программ на станке с программным управлением;

контроль работы датчиков технологического режима;

натяжение стеклоленты;

установка датчиков; зарядка шпулярника и заправка нитей и лент в пропиточном тракте станков с программным управлением;

управление станком для намотки при путевой системе программного управления.

71. Должен знать:

технологический процесс намотки изделий различными способами на станках с программным управлением;

устройство станков для намотки с путевой и цифровой системой программного управления, разборных форм и оправок, датчиков контроля технологических параметров и принцип их действия;

правила регулирования технологических режимов намотки;

методику расчета количества витков в слое и количество слоев, наматываемых на изделия, для получения заданной толщины.

72. Примеры работ.

1) баллоны высокого давления - изготовление.

2) корпуса шахт и специальные контейнеры - изготовление.

3) трубы крупномасштабные и оболочки любых схем армирования цилиндрической и конической форм с днищами без набора и с набором как внутренним, так и наружным - изготовление.

Параграф 5. Изготовитель стеклопластиковых изделий намоткой,

6-й разряд

73. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления особо сложных изделий любой формы и назначения из стеклопластиков методом намотки на станках с программным управлением;

управление намоточным станком с программным управлением при ведении опытных работ в случае отсутствия программы на опытное изделие;

выполнение мелкого ремонта и профилактических работ в случае аварийной остановки станка с программным управлением (определение возможности запуска станка и выполнение работ по обеспечению этого запуска);

извлечение оправок из изделия кабестаном;

выверка и установка готовых изделий из стеклопластика на специальных станках для последующей обработки изделий;

настройка путевой системы станка с программным управлением;

осуществление процесса перехода с работы по цифровой программной системе на путевую программную систему;

управление кабестаном в процессе настройки его и дальнейшего режима извлечения оправки из изделия;

руководство рабочими, обслуживающими станки с программным управлением.

74. Должен знать:

кинематические и гидравлические схемы намоточного станка с программным управлением и кабестаном; неисправности систем и способы их устранения: устройство оборудования гидравлической системы и принцип ее работы; способы настройки станков по заданным углам и скоростям намотки; принцип работы программной системы.

75. Требуется среднее специальное образование.

12. Изготовитель фольгированных стеклоплит

Параграф 1. Изготовитель фольгированных стеклоплит, 3-й разряд

76. Характеристика работ:

резка фольгированных стеклоплит на полосы или стеклорогожки и фольги по заданным размерам;

комплектовка деталей различных размеров и конфигурации;

прошивка деталей вручную стеклонитью, сдача готовых деталей на контроль.

77. Должен знать:

правила резки стеклоплиты, стеклорогожки и фольги и комплектовки деталей из них;

технические требования к качеству стеклоплит;

способы прошивки стекломатов;

условия на фольгирование стеклоплиты и требования к их качеству.

13. Изолировщик световодов

Параграф 1. Изолировщик световодов, 4-й разряд

78. Характеристика работ:

приготовление изолирующих составов согласно рецептуре;

обмотка капроновой нитью полуфабриката (световода), надевание гибкой эластичной оболочки из раствора, разделка торцов гибких оболочек;

маркировка готовых изделий (световодов);

ведение записи показателей в технологическом журнале.

79. Должен знать:

приемы обработки световода изолирующим составом;

технологию сушки; свойства применяемых сырьевых материалов;

приемы маркировки световодов;

способы приготовления изолирующих составов и правила определения их концентрации;

правила пользования контрольными приборами и аналитическими весами.

14. Испытатель стекловолокнистых материалов и стеклопластиков

Параграф 1. Испытатель стекловолокнистых материалов и

стеклопластиков,3-й разряд

80. Характеристика работ:

испытание стекловолокнистых материалов, стеклопластиков и изделий из них на механическую и электрическую прочность, термическую устойчивость, ударостойкость, тепловую деформативность; определение плотности ткани по основе и утку, процент потерь при прокаливании, влажности волокна, линейной плотности нити, диаметра элементарного волокна, крутки нити, ширины и толщины ткани;

подготовка изделий к испытанию, проверка на герметичность, на гидравлическое давление, проверка прочности на разрыв и изгиб, прогонка метчиком втулок и проверка калибром на всю длину отверстия. Ведение записи результатов испытаний.

81. Должен знать:

основы технологического процесса производства испытываемых изделий, а также их виды и назначение;

государственные стандарты и технические условия на изделия, подлежащие испытанию;

устройство контрольно - измерительной аппаратуры и правила пользования ею;

условия отбора проб для испытаний и правила проведения испытаний.

Параграф 2. Испытатель стекловолокнистых материалов и

стеклопластиков, 4-й разряд

82. Характеристика работ:

испытание стекловолокнистых материалов, стеклопластиков и изделий из них, требующих особо высокой точности и специальных вычислений;

определение диаметра элементарного волокна под микроскопом, его линейной плотности, разрушающего напряжения нитей, адгезионной прочности методом трехскрещенных волокон, процента потерь при прокаливании, определение прочности, модуля упругости и коэффициента Пуассона стеклопластиков;

ведение журнала для регистрации результатов испытаний.

83. Должен знать:

основы технологического процесса производства испытываемых изделий, а также их виды и назначение;

действующие государственные стандарты и технические условия на изделия, подлежащие испытанию;

устройство контрольно - измерительных приборов (приспособлений) и правила пользования ими;

приемы работы; правила проведения испытаний;

методы статистической обработки результатов испытаний и методы обработки результатов испытаний с помощью специализированных устройств.

15. Контролер производства стекловолокна и стеклопластиков

Параграф 1. Контролер производства стекловолокна и стеклопластиков,

2-й разряд

84. Характеристика работ:

контроль режима работы (скоростей и другие) технологического оборудования (стеклопрядильных агрегатов, размоточно - крутильных машин, ткацких станков и так далее) в соответствии с технологическими регламентами, нормами, инструкциями;

контроль обрывности стеклонитей. Оформление установленной документации.

85. Должен знать:

основы технологического процесса производства продукции;

технологический регламент, действующие государственные стандарты, устройство контрольно-измерительных приборов (приспособлений) и правила пользования ими;

приемы работы.

Параграф 2. Контролер производства стекловолокна и стеклопластиков,

3-й разряд

86. Характеристика работ:

контроль качества сырья, материалов, полуфабрикатов и стеклоленты в соответствии с технологическими регламентами, инструкциями, техническими условиями и государственными стандартами;

оформление установленной документации на принятую и забракованную продукцию;

выявление причин брака.

87. Должен знать:

основы технологического процесса производства контролируемой продукции, технологические регламенты, пусковые записки, инструкции в части требований к качеству, действующие государственные стандарты и технические условия на контролируемые виды сырья, полуфабрикатов и стеклоленту, виды брака и причины его возникновения;

правила контроля и отнесения изделий к соответствующим сортам и группам качества;

устройство контрольно измерительных приборов (приспособлений) и правила пользования ими;

приемы работы.

Параграф 3. Контролер производства стекловолокна и стеклопластиков,

4-й разряд

88. Характеристика работ:

контроль качества готовой продукции в соответствии с технологическими регламентами, инструкциями, техническими условиями, государственными стандартами;

оформление установленной документации на принятую и забракованную продукцию;

выявление причин брака;

участие в проведении контрольных разбраковок готовой продукции;

руководство контролерами более низкой квалификации.

89. Должен знать:

основы технологического процесса производства контролируемой продукции; технологические регламенты, пусковые записки, инструкции в части требований к качеству, действующие государственные стандарты и технические условия на контролируемые готовые изделия;

виды брака и причины его возникновения;

правила контроля и отнесения изделий к соответствующим сортам и группам качества;

устройство контрольно-измерительных приборов (приспособлений) и правила пользования ими;

приемы работы.

Параграф 4. Контролер производства стекловолокна и стеклопластиков,

5-й разряд

90. Характеристика работ:

контроль технологического процесса, качества готовой продукции ответственного (специального) назначения в соответствии с технологическими регламентами, инструкциями, техническими условиями и государственными стандартами: на соответствие изделия заданной форме и конфигурации оправки, расчет площади и определение массы изделия; контроль качества сырья, полуфабрикатов; материалов и параметров по всем операциям технологического процесса;

проведение контрольных разбраковок готовой продукции специального назначения;

контроль и отбор образцов для приемо - сдаточных испытаний;

оформление установленной документации на принятую и забракованную продукцию;

выявление причин брака;

координация работ и руководство контролерами более низкой квалификации.

91. Должен знать:

основы технологического процесса производства контролируемой продукции;

технологические регламенты, инструкции, государственные стандарты и технические условия на контролируемые готовые изделия ответственного (специального) назначения;

правила контроля и отнесения изделий к соответствующим сортам и группам качества;

приемы работы; виды брака и причины его возникновения;

методы расчета площади и массы 1 кв. м изделия; дополнительные требования к качеству сырья, применяемого в изделиях специального назначения.

16. Контуровщик стеклопластиковых изделий

Параграф 1. Контуровщик стеклопластиковых изделий, 2-й разряд

92. Характеристика работ:

контуровка простых изделий из стеклопластика, композиционных и других материалов по отформованным рискам пневматическим, ручным режущим инструментом;

сортировка материала, подноска к рабочему месту;

проверка мерильным инструментом качества резки.

93. Должен знать:

физико-химические свойства стеклопластика;

правила пользования режущим и мерительным инструментом, приемы разметки и контуровки деталей простой конфигурации.

94. Примеры работ:

1) банки, бракеты, воздушные ящики, кницы, пластины, профили прямые, ребра жесткости, флагштоки - контуровка.

Параграф 2. Контуровщик стеклопластиковых изделий, 3-й разряд

95. Характеристика работ:

контуровка сложных изделий из стеклопластика и композиционных материалов;

контуровка материалов с помощью механизмов (станка, машины) и пневмоинструментов;

подготовка машины, станка, пневмоинструмента;

проверка исправности двигательных механизмов, установка и крепление режущего инструмента;

настройка приспособлений на контуровку материалов заданных размеров, подготовка и рассортировка материалов;

пуск оборудования;

распиловка и контуровка материалов на ленты на ленточной пиле, фрезами и дисками;

обработка изделий на сверловочных и шлифовальных машинах на заданные размеры;

наблюдение и регулирование скорости вращения дисков в зависимости от толщины и свойств материалов;

проверка мерительным инструментом качества резки;

съем материала и укладка, ведение учета выработки;

мелкий ремонт и наладка оборудования и оснастки.

96. Должен знать:

правила установки режущего инструмента и настройки механизмов на контуровку материалов заданных размеров;

правила чтения чертежей; приемы разметки изделий и материалов по чертежам и шаблонам;

правила пользования мерительным инструментом;

физико-химические свойства наполнителей.

97. Примеры работ:

1) материалы: блоки из пенопласта, пластины из стеклопластика, гитенакса, текстолита, пленочные материалы, рулоны бумаги контуровка;

2) изделия: выгородки, горловины, дельные вещи и мебель судовая, кнехты, комингсы дверей, корпуса и палубы, монтажные соединения при сборке корпуса на стапеле, набор сложной конфигурации, пиллерсы, рамка ветрового стекла, рубки и надстройки, рымы, трапы, утки, фундаменты под вспомогательные и главные двигатели, цистерны - контуровка.

Параграф 3. Контуровщик стеклопластиковых изделий, 4-й разряд

98. Характеристика работ:

контуровка ответственных конструкций сложной конфигурации из стеклопластика и композиционных материалов с заданной точностью при всех пространственных положениях и неудобных для работ местах, по чертежам, шаблонам и угломерам;

руководство бригадой контуровщиков.

99. Должен знать:

устройство станков и все типы режущего инструмента;

правила применения режущего инструмента для контуровки изделий из стеклопластика и других материалов;

кинематическую схему пневмоинструмента и оборудования;

допуски на сборочные работы;

требования, предъявляемые к непроницаемости корпуса и отсеков;

правила пользования мерительным инструментом.

100. Примеры работ:

1) клюзы якорные и палубные, корпуса обтекателей, кронштейны гребных валов, надстройки палубные, переборки, секции днищевые, бортовые, палубные фундаменты под главные двигатели и вспомогательные механизмы, спецустановки - контуровка.

17. Модельщик стеклопластиков

Параграф 1. Модельщик стеклопластиков, 3-й разряд

101. Характеристика работ:

изготовление простых моделей из стеклопластиков вручную по образцам и эскизам из формовочных масс (гипса и другие);

приготовление связующего и пропитка им стеклотканей или стекложгутов;

нанесение пропитанных стекломатериалов на модель;

полимеризация моделей;

съем моделей;

сборка моделей, подгонка, шлифовка, доводка до необходимых размеров;

ремонт моделей.

102. Должен знать:

методы изготовления простых моделей из стеклопластиков, режим полимеризации моделей, правила и приемы сборки, доводки, подгонки и ремонта простых моделей, правила пользования мерительным инструментом.

103. Примеры работ:

1) модели деталей тормозной будки, деталей бака и другие

Параграф 2. Модельщик стеклопластиков, 4-й разряд

104. Характеристика работ:

изготовление из стеклопластиков вручную моделей средней сложности с гладкими и сферическими поверхностями без выступающих частей из формовочных масс (гипса и другие) по чертежам, эскизам и образцам;

приготовление связующего и пропитка им стеклотканей или стекложгутов;

нанесение пропитанных стекломатериалов на первичную модель;

полимеризация моделей;

съем моделей из стеклопластиков с первичных моделей;

сборка моделей, подгонка, шлифовка, доводка до необходимых размеров;

ремонт моделей.

105. Должен знать:

методы изготовления моделей из стеклопластиков и формовочных масс средней сложности с гладкими и сферическими поверхностями без выступающих частей, режим полимеризации моделей, технические требования, предъявляемые к моделям;

правила и приемы сборки, доводки, подгонки и ремонта моделей;

правила пользования мерительным инструментом.

106. Примеры работ:

1) модели деталей прогулочной лодки, деталей кузова автобуса "Старт", кабины тепловоза, для судовой мебели - стулья, кресла и так далее.

Параграф 3. Модельщик стеклопластиков, 5-й разряд

107. Характеристика работ:

изготовление из стеклопластиков вручную сложных фасонных моделей средних размеров и крупных моделей средней сложности, имеющих выступающие части, расположенные в разных плоскостях, из формовочных масс (гипса и другие) по чертежам, эскизам и образцам;

приготовление связующего, пропитка им стеклотканей или стекложгутов;

нанесение пропитанных стекломатериалов на первичную модель;

полимеризация моделей;

съем моделей из стеклопластиков с первичных моделей;

сборка моделей, подгонка, шлифовка, доводка до необходимых размеров;

ремонт моделей.

108. Должен знать:

методы изготовления сложных фасонных моделей средних размеров и крупных моделей средней сложности, имеющих выступающие части, расположенные в разных плоскостях, из стеклопластиков и формовочных масс (гипса и другие);

основные свойства связующих, стеклотканей и стеклохолстов;

режим полимеризации моделей, технические требования, предъявляемые к моделям;

правила и приемы сборки, доводки, подгонки и ремонта моделей;

правила пользования мерительным инструментом.

109. Примеры работ:

1) модели корпуса прогулочной лодки, корпуса кабины тепловоза, баков сельскохозяйственного оборудования, для авиации и другие.

Параграф 4. Модельщик стеклопластиков, 6-й разряд

110. Характеристика работ:

изготовление из стеклопластиков вручную особо сложных и фасонных моделей, требующих особой точности по размерам, моделей художественных произведений с портретным сходством;

изготовление первичной модели из формовочных масс (гипса и другие) по чертежам, эскизам и образцам;

приготовление связующего и пропитка им стеклотканей или стекложгутов;

нанесение пропитанных стекломатериалов на первичную модель;

полимеризация моделей;

съем моделей из стеклопластиков с первичных моделей;

сборка особо сложных и фасонных моделей, требующих особой точности по размерам, моделей художественных произведений с портретным сходством, их подгонка, шлифовка, доводка до необходимых размеров;

ремонт моделей.

111. Должен знать:

методы изготовления особо сложных и фасонных моделей, требующих особой точности по размерам, моделей художественных произведений с портретным сходством из стеклопластиков и формовочных масс (гипса и другие);

основные свойства связующих стеклотканей и стеклохолстов, их применение и назначение;

режим полимеризации моделей;

технические требования, предъявляемые к моделям;

правила и приемы сборки, доводки, подгонки и ремонта моделей;

правила пользования мерительным инструментом.

112. Требуется среднее специальное образование.

113. Примеры работ.

1) модели тоннельного распылителя к самолету для сельскохозяйственной авиации.

18. Монтировщик стеклометаллизированной нити

Параграф 1. Монтировщик стеклометаллизированной нити, 3-й разряд

114. Характеристика работ:

укладка лент на планшет, отмер по размеру, приклеивание концов к планшету и металлизированной нити к ленте, перемотка ленты на гильзу, монтаж и упаковка в бумажные ленты контейнеров, упаковка лент в картонные коробки, в полиэтиленовые мешки и упаковка их в деревянные ящики.

115. Должен знать:

правила ведения процесса упаковки изделий металлизированной нити по всем переходам;

правила ухода за инструментами и приборами.

19. Наладчик оборудования в производстве стекловолокна и

стеклопластиков

Параграф 1. Наладчик оборудования в производстве стекловолокна и

стеклопластиков, 4-й разряд

116. Характеристика работ:

наладка отдельных узлов установок (камер мойки оснастки изделий, нанесения связующего, разделительного и декоративного покрытия, камеры полимеризации, напыления, резки стекложгута, тянущего устройства и другие), находящихся на конвейерных или поточных линиях, для изготовления стеклопластиковых изделий и конструкций общей площадью до 20 кв. м методами напыления или контактного и непрерывного формования;

наблюдение за работой установки, воздухомаслоочистителями и приспособлениями для передвижения оснастки;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования, мелкий ремонт оборудования, смена отдельных частей узлов;

чистка и смазка механизмов;

инструктаж рабочих, обслуживающих установки.

117. Должен знать:

технологическую схему установок;

кинематическую схему и схему механизмов ее узлов;

устройство, принцип работы, регулировки, наладки и ремонта установок;

физико - химические свойства стекложгута, смолы и предъявляемые к ним требования;

технологию изготовления стеклопластиковых изделий.

Параграф 2. Наладчик оборудования в производстве стекловолокна и

стеклопластиков, 5-й разряд

118. Характеристика работ:

наладка и профилактический осмотр стеклошариковых автоматов, стеклопрядильных агрегатов, машин типа получения стекловолокна способом раздува первичных волокон;

смена отдельных узлов, частей и форм;

регулировка обкатных барабанов, очка струн;

наладка и регулировка режущего автомата, подбор числа оборотов;

наладка и ремонт поворотных узлов с бобинодержателем, системы автоматизации, загрузочного устройства стеклошариков;

наладка отдельных узлов технологических установок (пропитки, приготовления пенополиуретана, пакетной укладки стеклоткани, вакуумного прессования, съема изделий, испытания корпусов наливом, окрасочного бокса и другие), расположенных на конвейерных линиях для изготовления стеклопластиковых изделий (конструкций) общей площадью свыше 20 кв. м методом пакетно - поперечной укладки с вакуумным прессованием;

регулирование уровня связующего, степени натяжения стекломатериалов;

контроль за работой вакуум - насосов и аппаратов по приготовлению пенополиуретана;

наблюдение за системами гидросъема изделий;

мелкий ремонт оборудования;

руководство ремонтными рабочими;

инструктаж рабочих, обслуживающих установки.

119. Должен знать:

устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования;

приемы наладки;

порядок проведения ремонта соответствующих механизмов и узлов;

слесарное дело и электротехнику в объеме, необходимом для самостоятельного выполнения ремонтных работ;

технологию изготовления изделий; параметры процесса и правила их регулирования.

Параграф 3. Наладчик оборудования в производстве стекловолокна и

стеклопластиков, 6-й разряд

120. Характеристика работ:

наладка и регулирование работы всех узлов технологических установок с программным управлением в производстве стеклопластиков (пропитки, изготовления армированных пресс - материалов, приготовления связующих и другие), расположенных на конвейерных линиях;

наладка и регулирование гидравлических прессов, работающих как в отдельном замкнутом технологическом цикле, так и в общем технологическом процессе;

текущий ремонт оборудования;

инструктаж рабочих, обслуживающих установки.

121. Должен знать:

кинематические и электрические схемы обслуживаемого оборудования; приемы наладки;

технологию изготовления изделий; технологические параметры процесса и правила их регулирования.

20. Обработчик заготовок из стекловолокна

Параграф 1. Обработчик заготовок из стекловолокна, 2-й разряд

122. Характеристика работ:

нанесение пластмассы на боковую и эпоксидной смолы на торцевую поверхность стекловолоконных заготовок;

обмотка проволочной и металлической сеткой при подготовке их к сушке;

загрузка заготовок в вакуумно-сушильную печь.

123. Должен знать:

правила и приемы нанесения эпоксидной смолы и пластмассы на заготовки;

правила обращения со стекловолокном;

приемы подготовки заготовок к сушке.

Параграф 2. Обработчик заготовок из стекловолокна, 3-й разряд

124. Характеристика работ:

приклеивание базовых стекол на боковые поверхности заготовки;

разметка заготовок;

распиловка заготовок по заданным размерам на механической пиле;

сушка заготовок в вакуумно-сушильной печи;

наблюдение за показателями приборов;

пропитка вручную торцов эпоксидным клеем;

термообработка торцов под инфракрасной лампой;

ведение записей в технологическом журнале.

125. Должен знать:

назначение и основные свойства стекловолокна;

состав эпоксидного клея и его свойства;

режимы сушки;

устройство и принцип работы механической пилы и вакуумно-сушильной печи.

Параграф 3. Обработчик заготовок из стекловолокна, 4-й разряд

126. Характеристика работ:

подготовка заготовок к пропитке на вакуумной установке;

приготовление клеящих композиций;

пропитка торцов заготовок эпоксидным клеем на установке вакуумной пропитки;

наблюдение за работой вакуумной установки;

приклеивание стекловолоконных элементов к деталям приборов.

127. Должен знать:

оптические свойства стекловолокна;

устройство и работу вакуумной установки;

назначение и химические свойства используемых клеящих композиций и реактивов;

правила чтения чертежей.

21. Окантовщик сепараторных пластин

Параграф 1. Окантовщик сепараторных пластин, 1-й разряд

128. Характеристика работ:

приготовление специальной мастики по заданному рецепту;

сортировка сепараторных пластин при механизированной выработке;

окантовка пластин, укладка в сушильный шкаф, регулирование температуры сушки.

129. Должен знать:

рецепт приготовления мастики; приемы окантовки пластин;

размеры пластин; устройство, принцип работы сушильного шкафа;

требования государственного стандарта к качеству сепараторных пластин;

выполнение окантовочных работ при ручном изготовлении сепараторных пластин.

Параграф 2. Окантовщик сепараторных пластин, 2-й разряд

130. Характеристика работ:

приготовление специальной мастики по заданному рецепту при производстве сепараторных пластин механизированным способом;

сортировка сепараторных пластин при механизированной выработке;

проведение механизированной резки, окантовка пластин, укладка в сушильный шкаф, регулировка температуры сушки.

131. Должен знать:

рецепт приготовления мастики;

приемы окантовки пластин; размеры пластин;

устройство механизма изготовления сепараторных пластин;

устройство, принцип работы сушильного шкафа;

требования государственного стандарта к качеству сепараторных пластин, приемы при выполнении окантовочных работ при механизированном изготовлении стеклохолста и механизированной резке.

22. Окрасчик изделий из стеклопластиков

Параграф 1. Окрасчик изделий из стеклопластиков, 2-й разряд

132. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций по окрашиванию вручную кистью, пульверизатором или краскопультом готовых стеклопластиковых изделий;

составление шпаклевочных масс и красильных растворов;

шпаклевка и окрашивание изделий;

покрытие изделий масляными и спиртовыми лаками.

133. Должен знать:

способы шпаклевки и окраски моделей и изделий из стеклопластиков, сорта лаков, красок, шпаклевки, основные цвета окраски моделей и изделий.

Параграф 2. Окрасчик изделий из стеклопластиков, 3-й разряд

134. Характеристика работ:

окрашивание вручную кистью, пульверизатором или краскопультом готовых стеклопластиковых изделий;

составление шпаклевочных масс и красильных растворов;

шпаклевка и окрашивание изделий;

окрашивание моделей графитом;

покрытие изделий масляными и спиртовыми лаками, спецсоставами, разделывание моделей под дерево и камни, приготовление составов с воспроизведением колера по заданному образцу.

135. Должен знать:

способы шпаклевки и окраски моделей и изделий из стеклопластиков, сорта лаков, красок, шпаклевки, рецептуру их приготовления, основные цвета окраски моделей и изделий;

приемы раскрашивания простых и сложных рисунков кистью или специальными приспособлениями.

23. Оператор изготовления ровинга

Параграф 1. Оператор изготовления ровинга, 3-й разряд

136. Характеристика работ:

намотка ровинга на машине;

установка бобин или других паковок со стеклонитью на рамку машин;

сбор нитей в пучок и заправка на наматывающий барабан;

пуск и останов машины;

наблюдение за качеством намотки ровинга;

ликвидация обрыва нитей;

замена и заправка бобин в процессе работы.

137. Должен знать:

устройство, принцип работы машины; требования к качеству намотки первичной нити на бобину;

правила намотки ровинга в паковку;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению.

Параграф 2. Оператор изготовления ровинга, 4-й разряд

138. Характеристика работ:

производство ровингов из высокомодульного и бесщелочного составов стекол для производства специальных изделий на автоматических и многоголовочных машинах;

установка бобины или других паковок со стеклонитью на размоточную рамку машины, оборудованную системой автоматического останова и натяжения нитей;

подклейка концов оборвавшихся нитей, замена и заправка бобин или других паковок в процессе работы.

139. Должен знать:

устройство автоматических и многоголовочных машин типа тростильно-мотальных и перемоточных для кордного волокна и принцип их работы;

устройство и принцип работы системы автоматического останова и натяжения нитей;

технические требования к качеству намотки первичной нити на бобину.

24. Оператор изготовления рулонно-конструкционных материалов

Параграф 1. Оператор изготовления рулонно-конструкционных материалов,

4-й разряд

140. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления пропитанного смолой или прошивочного рулонно-конструкционного материала на специальной установке;

заправка жгута;

регулирование при помощи контрольно-измерительных приборов режимов работы узлов установки: резального механизма, распыляющего устройства, насоса для подачи связующего состава, камеры формирования материала и отсосной камеры, вентилятора, механизма подачи подложечного материала, конвейера и другие;

наблюдение за процессом изготовления рулонно-конструкционных материалов;

исправление мелких неполадок, выявляемых в процессе работы.

141. Должен знать:

технологию изготовления рулонно-конструкционных материалов;

устройство установки;

правила и способы регулирования режима работы;

технические условия на готовые материалы;

правила пользования контрольно-измерительными приборами.

25. Оператор получения кварцевых стекловолокон

Параграф 1. Оператор получения кварцевых стекловолокон, 3-й разряд

142. Характеристика работ:

прием супертонкого и штапельного кварцевого стекловолокна с конвейера специальных установок (при наработке изделий специальных видов из супертонкого и штапельного стекловолокна, заправка стекловолокна с конвейера в формующее устройство);

выборка из нарабатываемого супертонкого и штапельного стекловолокна дефектных волокон, посторонних включений, корольков;

контроль качества получаемого стекловолокна, упаковка его в тару, маркировка;

сбор дефектных волокон при производстве супертонкого кварцевого стекловолокна и их упаковка;

систематическая очистка сетки приемного конвейера и отсасывающего фильтра от мелких волокон, уборка закрепленного рабочего места по окончании работ;

приготовление связующего, применяемого в процессе выработки штапельного кварцевого стекловолокна, и нанесение его на стекловолокно.

143. Должен знать:

устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования и правила безопасности работы на нем;

технологию получения супертонкого и штапельного кварцевого стекловолокна;

технические требования на волокно;

виды брака волокна;

причины, вызывающие брак, и способы их устранения;

состав связующего и способ его приготовления для штапельного кварцевого стекловолокна.

Параграф 2. Оператор получения кварцевых стекловолокон, 5-й разряд

144. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения супертонкого кварцевого стекловолокна способом огневой перетяжки кварцевых стержней в первичные волокна, расплава и раздува последних струей сгораемых газов, штапельного кварцевого стекловолокна способом огневого нагрева кварцевых стержней и раздува их струей сжатого воздуха на специальных установках, непрерывного кварцевого волокна заданной толщины (текса) на различных видах замасливателя способом огневого нагрева кварцевых стержней и вытяжки их в непрерывные волокна с помощью наматывающих механизмов специальных установок;

подготовка сырья (кварцевых стержней) к работе: отбраковка по внешним дефектам, заправка в кассету, последней - в подающий механизм установки;

расплав концов штабиков в зоне горелки плавления, оттяжка первичных волокон, заправка их в тянущий механизм;

регулировка шага для подачи первичных волокон в зону горелки раздува с помощью специального устройства (гребенки);

раздув первичных волокон дутьевым устройством в супертонкое волокно;

регулировка температуры горелки плавления и раздува путем изменения давления газов на пультах управления обеих горелок;

регулировка при помощи контрольно измерительных приборов режимов работы всех узлов установки: подачи штабиков в зону горелки плавления, скорости вытягивания первичных волокон, скорости перемещения конвейера, объема надуваемого и отсасываемого воздуха;

контроль за давлением воды и ее температурой в системе оборотного водоснабжения;

контроль за давлением сжатого воздуха при производстве штапельного кварцевого волокна;

при производстве непрерывных кварцевых волокон отбраковка сырья (кварцевых стержней) по внешним дефектам, заправка в кассету, последней - в подающий механизм установки;

расплав концов штабиков в зоне горелки плавления, оттяжка первичных волокон, заправка их в замасливающее устройство и на бобину наматывающего механизма;

регулировка температуры горелки плавления путем изменения давления газов на пульте управления, регулировка режимов подачи стержней в зону горелки плавления, контроль за давлением и температурой воды в системе оборотного водоснабжения;

подбор режимов работы установки в зависимости от качества получаемого сырья;

предупреждение и устранение мелких неисправностей в работе оборудования;

сбор и упаковка получаемых в процессе работы отходов кварцевых стержней, уборка оборудования и закрепленного рабочего места по окончании работы.

145. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования, газовой системы как самой установки, так и газовых постов, обеспечивающих газом установку;

свойства горючих и взрывоопасных газов; правила безопасной работы с ними;

свойства и технические требования на используемое сырье;

технологию получения супертонкого, кварцевого штапельного и непрерывного стекловолокон, технические условия на волокна;

виды брака, причины, вызывающие брак, и способы их устранения.

26. Оператор получения непрерывного стекловолокна

Параграф 1. Оператор получения непрерывного стекловолокна, 3-й разряд

146. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций при ведении технологического процесса получения непрерывного стекловолокна заданной толщины (текса) на удлиненной линии под руководством оператора более высокой квалификации;

подготовка бобин для намотки стекловолокна, установка их на бобинодержатели и снятие намотанных бобин;

отмотка нитей с каждой намотанной бобины, маркировка и подвешивание их на конвейер.

147. Должен знать:

принцип действия оборудования и механизмов;

технологические регламенты на вырабатываемую продукцию.

Параграф 2. Оператор получения непрерывного стекловолокна, 4-й разряд

148. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения непрерывного стекловолокна заданной толщины (текса) на различных видах замасливателя на удлиненной линии или при выполнении отдельных операций при получении стекловолокна общего назначения под руководством оператора более высокой квалификации;

ликвидация возникающих технологических нарушений и перерывов процесса вытягивания;

затравка элементарных волокон при технологических перерывах, увеличение цикла намотки за счет непрерывного снятия капель от оборвавшихся волокон в допускаемых пределах.

149. Должен знать:

принцип действия оборудования и механизмов;

технологические регламенты на вырабатываемую продукцию;

правила пользования контрольно - измерительными приборами.

Параграф 3. Оператор получения непрерывного стекловолокна, 5-й разряд

150. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения непрерывного стекловолокна общего назначения заданной толщины (текса) одно- и двухстадийным методами с применением различных видов замасливателя на стеклоплавильных сосудах, фильерных питателях или при выполнении отдельных операций при получении металлизированных, кремнеземных, высокомодульных нитей, нитей из 3-микронных стекловолокон, нитей для ткани Т-10, при обслуживании двухсотфильерных и более фильерных сосудов и питателей с одновременным вытягиванием стеклонити нескольких тексов под руководством оператора более высокой квалификации, а также тянутого изоляционного стекловолокна на специальной установке;

наладка и наблюдение за режимом работы оборудования, питателей визуально и по приборам;

регулирование режима работы сосудов и питателей, замасливающего устройства и вытягивающих механизмов при помощи контрольно - измерительных приборов;

включение и выключение питателей;

ликвидация возникающих технологических нарушений и перерывов процесса вытягивания;

наблюдение за установленными технологическими параметрами: скоростью вытягивания, уровнем и температурой фильерных сосудов и питателей по приборам;

контроль качества нити (конфигурации паковок, их чистоты и веса, склейки и толщины нити в тексах);

заправка элементарных волокон при технологических перерывах;

загрузка эрклеза в печь;

предупреждение и устранение мелких неисправностей в работе оборудования.

151. Должен знать:

устройство и принцип работы оборудования и механизмов;

технологию выработки непрерывного стекловолокна;

правила пользования контрольно - измерительными приборами;

технологические регламенты на вырабатываемую продукцию;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению;

правила включения и выключения питателей.

Параграф 4. Оператор получения непрерывного стекловолокна, 6-й разряд

152. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения металлизированных, кремнеземных, высокомодульных нитей, нитей из 3-микронных стекловолокон, нитей для ткани Т-10 одно- и двухстадийным методами с применением различных видов замасливателя на стеклоплавильных сосудах и фильерных питателях, при обслуживании двухсотфильерных и более фильерных сосудов с одновременным вытягиванием стеклонити нескольких тексов;

наладка и наблюдение за режимом работы оборудования, питателей визуально и по приборам;

ликвидация возникающих технологических нарушений и перерывов процесса вытягивания;

наблюдение за установленными технологическими параметрами: скоростью вытягивания, уровнем и температурой фильерных сосудов и питателей по приборам; контроль качества нити (конфигурации паковок, их чистоты и веса, склейки и толщины нити в тексах);

заправка элементарных волокон при технологических перерывах.

153. Должен знать:

устройство и принцип работы оборудования и механизмов;

технологию выработки непрерывного стекловолокна;

правила пользования контрольно - измерительными приборами и средствами автоматики;

технологические регламенты на вырабатываемую продукцию;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению;

правила включения и выключения питателей;

требуется среднее специальное образование.

27. Оператор получения оптического стекловолокна

Параграф 1. Оператор получения оптического стекловолокна, 2-й разряд

154. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения оптического стекловолокна на установках типа УНМ, СПН под руководством оператора более высокой квалификации;

загрузка заготовок стекла в дозаторы;

наблюдение за работой оборудования и показаниями приборов;

разрезка заготовок жгутов на необходимую длину;

контроль диаметра стекловолокна под микроскопом;

ведение записей в технологическом журнале.

155. Должен знать:

элементарные свойства оптического стекла и волокна;

марки заготовочного стекла;

устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования;

правила обращения со стекловолоконными изделиями.

Параграф 2. Оператор получения оптического стекловолокна, 3-й разряд

156. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения оптического стекловолокна на установках типа УНМ и СПН или на установках типа КН, ОС-108, Н2Б под руководством оператора более высокой квалификации;

наблюдение за загрузкой плавильных сосудов оптическим стеклом и его плавлением;

вывод стеклоплавильной печи на заданный температурный режим после ремонта печи или после установки нового плавильного сосуда;

расчет геометрических размеров волокна;

регулирование режимов работы установок;

перевод работы оборудования с одного технологического режима на другой.

157. Должен знать:

основные свойства оптического стекла и волокна;

устройство и правила настройки микроскопа;

правила перевода оборудования с одного технологического режима на другой;

правила вывода стеклоплавильной печи на температурный режим после ее ремонта;

методику расчета геометрических размеров волокна;

свойства и назначение замасливающих жидкостей;

устройство стеклоплавильных сосудов.

Параграф 3. Оператор получения оптического стекловолокна, 4-й разряд

158. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения оптического стекловолокна на установках типа КН, ОС-108, Н2Б и на других аналогичных установках с наладкой нитераскладчика;

установка и наладка бобины;

регулирование местоположения и натяжения нити;

выработка оптического стекловолокна из комплекта штабик – трубка;

установка и выверка комплекта относительно печи и вытяжного механизма и его закрепление.

159. Должен знать:

различные способы получения оптического волокна;

влияние технологических режимов на качество вырабатываемого волокна;

кинематические схемы обслуживаемого оборудования;

принцип автоматического поддержания уровней стекломассы в сосудах;

способы устранения закручивания нити;

свойства материалов, идущих на изготовление стеклоплавильных сосудов.

Параграф 4. Оператор получения оптического стекловолокна, 5-й разряд

160. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения оптического стекловолокна на установках типа НГЖ-3, СТ-45 и других аналогичных установках с автоматическим управлением;

получение стекловолоконных лент со строгим обеспечением регулярности укладки волокна и намотка преобразователей;

приклейка и резка лент и преобразователей;

предупреждение и устранение причин отклонения от установленных норм технологического режима;

ведение записей в производственном журнале.

161. Должен знать:

основы электротехники; принципы работы приборов автоматического регулирования;

назначение и взаимосвязь каждого из узлов и механизмов оборудования;

правила регулирования и наладки механической части оборудования.

28. Оператор получения стекловолокна каолинового состава

параграф 1. Оператор получения стекловолокна каолинового состава,

4-й разряд

162. Характеристика работ:

обслуживание узла волокнообразования специального агрегата по выработке высокоогнеупорного стекловолокна каолинового состава;

розжиг электродуговой печи;

наладка и смена различных устройств и частей электродуговой плавильной печи;

раздув струи расплава;

перепуск электродов выработочной части печи, извлечение обломков электродов из расплава;

слив остатков расплава после раздува;

очистка выработочной части печи от загустевшей массы расплава, регулирование и очистка различных механизмов и приспособлений электродуговой печи;

наблюдение за показателями приборов, регулирование натяжений сетки и скорости движения приемного конвейера;

выполнение работы по мелкому ремонту оборудования.

163. Должен знать:

технологическую схему обслуживаемого узла;

устройство, принцип работы основного и вспомогательного оборудования, контрольно - измерительных приборов, арматуры и схему коммуникаций;

физико-химические свойства высокоогнеупорного стекловолокна и изделий из него и смазочных материалов;

правила регулирования процесса.

Параграф 2. Оператор получения стекловолокна каолинового состава,

5-й разряд

164. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения высокоогнеупорного стекловолокна каолинового состава и изделий из него на специальном агрегате с дистанционным пультом управления в соответствии с технологической картой;

контроль за соблюдением технологического регламента, выходом продукции и качеством при помощи контрольно - измерительных приборов;

наблюдение за работой всего технологического оборудования обслуживаемого участка, температурным режимом сушки и работой газовых топок при помощи приборов;

при необходимости переход с автоматического управления электродуговой печью на ручное и обратно;

регулирование процесса подачи и загрузки сырья, узлов установки в зависимости от режима электродуговой печи с целью получения стабильной толщины и раскладки рулонного материала;

определение и корректирование по дозиметру количества связующего, вносимого в рулонный материал;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима, устранение неисправностей в работе оборудования всего комплекса силового электрооборудования и системы автоматического и ручного управления электродуговой печью;

координация работы обслуживающего персонала электродуговой печи, газовых топок, отделения приготовления связующего и приемного конвейера;

ведение записей в производственном журнале;

отбор проб для контроля производства, проведение контрольных анализов качества продукции на обслуживаемом участке;

расчеты количества потребного сырья, связующего и выхода продукта;

ремонт оборудования;

определение при помощи газоанализатора наличия угарного газа на участке.

165. Должен знать:

технологический процесс производства высокоогнеупорного стекловолокна каолинового состава и изделий из него;

устройство, принцип работы основного и вспомогательного оборудования, контрольно - измерительных приборов;

схему аппаратуры автоматического управления и коммуникаций;

физико химические свойства высокоогнеупорного стекловолокна и изделий из него, а также смазочных и других вспомогательных материалов, государственные стандарты и технические условия на сырье и готовую продукцию;

правила отбора проб и методику выполнения анализов.

29. Оператор получения стеклохолста одностадийным методом

Параграф 1. Оператор получения стеклохолста одностадийным методом,

4-й разряд

166. Характеристика работ:

ведение процесса получения стеклохолста одностадийным методом на конвейере установки;

регулирование режимов работы конвейерной линии, температуры в камере сушки и полимеризации, уровня связующего в ванне пропиточного конвейера, при получении полуфабриката для стеклопластика - наблюдение за дозатором подачи сухой смолы;

подача связующего определенной концентрации в пропиточный конвейер.

167. Должен знать:

технологию получения стеклохолста;

правила пользования контрольно - измерительными приборами;

правила регулирования режимов работы конвейерной линии;

технические условия на вырабатываемый стеклохолст.

30. Оператор получения штапельного стекловолокна

Параграф 1. Оператор получения штапельного стекловолокна, 3-й разряд

168. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций технологического процесса получения штапельного стекловолокна под руководством оператора более высокой квалификации;

наблюдение за работой приемно-формующего конвейера, сушильно полимеризационной камеры, образованием стеклохолста или стеклоплиты и равномерным распределением стекловолокна в них;

регулирование скорости движения конвейера;

чистка обслуживаемого оборудования.

169. Должен знать:

назначение оборудования и механизмов;

основы технологии выработки штапельного стекловолокна и изделий из него;

технические условия на вырабатываемую продукцию.

Параграф 2. Оператор получения штапельного стекловолокна, 4-й разряд

170. Характеристика работ:

ведение отдельных стадий получения штапельного, ультратонкого, супертонкого и микротонкого стекловолокна под руководством оператора более высокой квалификации;

наблюдение за показаниями приборов; за работой приемно-формующего конвейера, сушильно-полимеризационной камеры, образованием стеклохолста или стеклоплиты и равномерным распределением стекловолокна в них;

регулирование температурного режима и скорости движения конвейера;

чистка обслуживаемого оборудования.

171. Должен знать:

принцип работы оборудования и механизмов;

основы технологии выработки штапельного стекловолокна и изделий из него;

правила пользования контрольно-измерительными приборами;

технические условия на вырабатываемую продукцию.

Параграф 3. Оператор получения штапельного стекловолокна, 5-й разряд

172. Характеристика работ:

ведение процесса получения штапельного ультратонкого, супертонкого и микротонкого стекловолокна под руководством оператора более высокой квалификации;

наблюдение за работой фильерной пластины, показаниями приборов, образованием стекловолокна в камере волокнообразования, за работой приемно формующего конвейера, сушильно-полимеризационной камеры, образованием стеклохолста или стеклоплиты и равномерным распределением стекловолокна в них;

регулирование дутьевой головки, давления пара или воздуха, разогрева фильерной пластины, подачи смолы и сжатого воздуха, поступающих в шахту волокнообразования для пропитки стеклохолста или стеклоплиты смолой, температурного режима и скорости движения конвейера;

чистка обслуживаемого оборудования.

173. Должен знать:

устройство оборудования и механизмов; основы технологии выработки стекловолокна и изделий из него;

устройство контрольно-измерительных приборов и средств автоматики;

технические условия на вырабатываемую продукцию.

Параграф 4. Оператор получения штапельного стекловолокна, 6-й разряд

174. Характеристика работ:

ведение процесса получения штапельного, супертонкого, ультратонкого и микротонкого стекловолокон;

наблюдение за работой фильерной пластины, формированием стекловолокна, осаждением его в камере волокнообразования, за работой приемно - формующего конвейера, сушильно полимеризационной камеры, образованием стеклохолста или стеклоплиты и равномерным распределением стекловолокна в них, показаниями приборов;

регулирование дутьевой головки, давления пара или воздуха, разогрева фильерной пластины, подачи смолы и сжатого воздуха, поступающих в шахту волокнообразования для пропитки стеклохолста смолой, температурного режима и скорости движения конвейера;

предупреждение и устранение возможных неполадок в работе оборудования.

175. Должен знать:

устройство оборудования и механизмов;

технологию выработки штапельного стекловолокна и изделий из него;

кинематические и электрические схемы контрольно - измерительных приборов и средств автоматики;

технические условия на вырабатываемую продукцию и технологический регламент;

причины появления неполадок в работе оборудования и методы их устранения.

176. Требуется среднее специальное образование.

31. Оператор производства кремнеземных материалов

Параграф 1. Оператор производства кремнеземных материалов, 3-й разряд

177. Характеристика работ:

ведение технологического процесса производства кремнеземных материалов под руководством оператора более высокой квалификации;

химическая обработка кремнеземных изделий;

заправка ткани, нити, ленты в машину;

регулирование работы машины;

сращивание (соединение) ткани, нити, ленты для обеспечения непрерывного технологического процесса;

перемотка стеклонити на бобинажно-перемоточных машинах с одних видов паковок на другие, ликвидация обрывности;

составление раствора нужной концентрации, подача раствора в ванны машины, ведение процессов предварительной отмывки, обработки, мойки и сушки изделий на комплексе специального технологического оборудования;

ведение процесса термообработки материалов, розжиг газовой горелки;

передача готовой продукции на контроль.

178. Должен знать:

устройство, принцип действия комплекса технологического оборудования;

свойства кислот и правила работы с ними;

устройство и правила пользования контрольно-измерительными приборами, технические условия на вырабатываемую продукцию, технологические параметры кислотной обработки, отмывки и сушки материалов.

Параграф 2. Оператор производства кремнеземных материалов, 4-й разряд

179. Характеристика работ:

ведение технологического процесса производства кремнеземных материалов;

химическая обработка кремнеземных изделий;

заправка ткани, нити, ленты в машину;

регулирование работы машины;

сращивание (соединение) ткани, нити, ленты для обеспечения непрерывного технологического процесса;

перемотка стеклонити на бобинажно-перемоточных машинах с одних видов паковок на другие, ликвидация обрывности;

составление раствора нужной концентрации, подача раствора в ванны машины, ведение процессов предварительной отмывки, обработки, мойки и сушки изделий на комплексе специального технологического оборудования;

поддержание строго заданного технологического режима; скорости и времени обработки, уровня раствора в ванных, концентрации кислоты и температуры при помощи приборов контроля и автоматического регулирования;

ведение процесса термообработки материалов, розжиг газовой горелки;

передача готовой продукции на контроль;

руководство операторами более низкой квалификации.

180. Должен знать:

устройство, принцип действия комплекса технологического оборудования;

устройство и правила пользования контрольно-измерительными приборами;

технические условия на вырабатываемую продукцию;

технологические параметры кислотной обработки, отмывки и сушки материалов.

32. Оператор пульта управления электропечей

Параграф 1. Оператор пульта управления электропечей, 5-й разряд

181. Характеристика работ:

регулирование температуры электропечей с пульта управления в соответствии с заданным технологическим режимом;

наблюдение за показаниями приборов;

регулирование силы и напряжения тока и режимов работы электропечей;

замена приборов автоматического регулирования температуры;

включение и выключение электропечи.

182. Должен знать:

основы электротехники;

устройство пульта управления и электроприборов;

правила включения и выключения электропечей;

технологическую инструкцию по обслуживанию электропечи.

33. Оператор рыхлительно-щипательных машин

Параграф 1. Оператор рыхлительно-щипательных машин, 3-й разряд

183. Характеристика работ:

ведение процесса расщипывания и рыхления стекловолокна на щипальной машине;

распаковка тары, выборка волокна, резка стекловолокна на отрезки определенной длины, укладка в мешковину и относка к щипальным машинам;

пуск и останов машины;

настилание стекловолокна на питающую решетку, рыхление, укладка равномерным слоем;

чистка машины;

поддержание чистоты рабочего места.

184. Должен знать:

норму равномерной загрузки машины;

правила обращения с электроножом, способы правильного укладывания волокна на решетку, виды, требования государственных стандартов и технических условий и свойства стекловолокна, отправляемого для дальнейшей переработки;

требования, предъявляемые к качеству расщипанного волокна;

правила обращения со стекловолокном, приемы работы.

34. Оператор установки изготовления гофрированных листовых

стеклопластиков

Параграф 1. Оператор установки изготовления гофрированных листовых

стеклопластиков, 4-й разряд

185. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления гофрированного листового стеклопластика на специальной установке с электронным пультом управления под руководством оператора высшего разряда;

выполнение отдельных операций;

заправка установки, заливка пропиточной ванны связующим, ведение процесса пропитки нитей, холстов;

наблюдение за процессом пропитки;

обеспечение согласно технологическому режиму дозировки сырья, температуры, давления вакуума;

регулирование технологического процесса при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам анализов сырья;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

расчет расхода сырья и полуфабрикатов, учет выхода готовой продукции;

запись показателей в производственном журнале.

186. Должен знать:

технологическую схему производства гофрированных листовых стеклопластиков, принцип работы всех узлов установки;

способы и правила наладки установки на оптимальный технологический режим при помощи контрольно-измерительных приборов;

физико механические и технологические свойства применяемого сырья, полуфабрикатов и готовой продукции;

технические условия и государственные стандарты на сырье и готовую продукцию.

Параграф 2. Оператор установки изготовления гофрированных листовых

стеклопластиков, 5-й разряд

187. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления гофрированного листового стеклопластика на специальной установке с электронным пультом управления в соответствии с рабочей инструкцией;

контроль и координация работы всех узлов установки;

пуск установки с электронного пульта управления, наладка установки на оптимальный технологический режим;

обеспечение согласно технологическому режиму дозировки сырья, температуры, давления, вакуума;

регулирование технологического процесса при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам анализов сырья;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

расчет расхода сырья и полуфабрикатов, учет выхода готовой продукции;

запись показателей в производственный журнал;

руководство рабочими, обслуживающими установку.

188. Должен знать:

технологическую схему производства гофрированных листовых стеклопластиков;

правила пуска и останова всей установки;

принцип работы всех ее узлов;

способы и правила наладки установки на оптимальный технологический режим при помощи КИП;

физико механические и технологические свойства применяемого сырья, полуфабрикатов и готовой продукции;

технические условия и государственные стандарты на сырье и готовую продукцию.

35. Оператор установок изготовления стеклопластиковых конструкций

Параграф 1. Оператор установок изготовления стеклопластиковых

конструкций, 4-й разряд

189. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления стеклопластиковых конструкций на отдельных установках под руководством оператора высшего разряда;

подготовка оснастки, нанесение разделительного и декоративного покрытия, пропитка, укладка стеклоткани, камер полимеризации, гидросъем, заполнение отсеков пенополиуретаном, моечного и окрасочного бокса, испытание двигателя с гребным винтом, гидротормозом и другие;

регулирование технологического процесса при помощи контрольно - измерительных приборов и по результатам анализов сырья;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

устранение неисправностей в работе оборудования;

запись показателей в производственном журнале.

190. Должен знать:

технологию изготовления стеклопластиковых конструкций;

правила регулирования режима, технические условия и государственные стандарты на готовую продукцию, устройство оборудования;

физико-химические и технологические свойства применяемого сырья и полуфабрикатов;

правила обработки полученной информации.

Параграф 2. Оператор установок изготовления стеклопластиковых

конструкций, 5-й разряд

191. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления конструкций из стеклопластика на специальных установках с пультом управления, не оборудованных автоматикой;

контроль и координация работы всех узлов установки (подготовки оснастки, нанесения разделительного и декоративного покрытия, пропитки, укладки стеклоткани, камер полимеризации, гидросъема, заполнения отсеков пенополиуретаном, моечного и окрасочного боксов, испытания корпусов наливом и другие;

пуск установок с пульта управления;

регулирование технологического процесса при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам анализов сырья;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

устранение неисправностей в работе оборудования;

запись показателей в производственном журнале;

руководство операторами более низкой квалификации.

192. Должен знать:

технологию изготовления стеклопластиковых конструкций;

правила регулирования режима, технические условия и государственные стандарты на готовую продукцию, устройство оборудования;

физико-химические и технологические свойства применяемого сырья и полуфабрикатов;

методику разработки программ по указанным режимам;

правила обработки полученной информации.

Параграф 3. Оператор установок изготовления стеклопластиковых

конструкций, 6-й разряд

193. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления стеклопластиковых конструкций на агрегатах с программным управлением, оборудованным автоматикой;

контроль и координация работы всех узлов установки;

пуск установок с пульта управления;

регулирование технологического процесса при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам анализов сырья;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

устранение неисправностей в работе оборудования;

запись показателей в производственный журнал;

руководство операторами более низкой квалификации.

194. Должен знать:

технологию изготовления стеклопластиковых конструкций;

правила регулирования режима, технические условия и государственные стандарты на готовую продукцию;

устройство оборудования; физико-химические и технологические свойства применяемого сырья и полуфабрикатов;

методику разработки программ по указанным режимам;

правила обработки полученной информации;

принцип работы автоматических электронных мостов с различными типами регуляторов (трехпозиционные, электрическое регулирование с пневматическим, изотропным, реостатным задатчиками и другие).

195. Требуется среднее специальное образование.

36. Оплетчик стекложгутов

Параграф 1. Оплетчик стекложгутов,1-й разряд

196. Характеристика работ:

оплетка специальных рамок, предназначенных для сушки сепараторных пластин, сеткой из специальных ниток вручную.

197. Должен знать:

способы оплетки рамок, требования к качеству оплетки, технические условия на вырабатываемые изделия, приемы оплетки.

Параграф 2. Оплетчик стекложгутов, 2-й разряд

198. Характеристика работ:

оплетка специальных рамок, предназначенных для сушки сепараторных пластин, металлической проволокой на станках, или оплетка стекложгутов нитками и бумажной лентой на оплеточном станке;

раскладка и калибровка стекловолокна для жгутов;

наладка станка для оплетки жгутов различного назначения;

регулирование скорости вращения станка и шага оплетки. Заправка нити и бумажной ленты;

чистка и уход за станком.

199. Должен знать:

способы оплетки рамок;

требования к качеству оплетки;

устройство оплеточного станка; технические условия на вырабатываемые изделия;

приемы оплетки стекложгута.

37. Перемоточник стеклоткани

Параграф 1. Перемоточник стеклоткани, 3-й разряд

200. Характеристика работ:

подготовка стеклоткани к прошиву на вязально-прошивных машинах; распаковка рулонов стеклоткани, перемотка ее с деревянного валика на товарный валик (металлический), подача перемотанного рулона стеклоткани на вязально-прошивную машину для прошива, помощь вязальщице при заправке стеклоткани на транспортер прошивной машины;

промер стеклоткани на мерильном столе на отрезки определенной длины, соответствующие государственному стандарту и техническим условиям, перематывание с товарного валика на деревянный;

проверка качества стеклоткани по внешнему виду;

заготовка мешковины для упаковки;

упаковка стеклоткани, маркировка.

201. Должен знать:

общую схему технологического процесса дублирования и прошива стеклоткани;

устройство и работу мерительного стола; основные свойства стеклоткани;

требования, предъявляемые государственным стандартом к стеклоткани;

виды пороков стеклоткани;

правила промера стеклоткани на отрезки, соответствующие государственному стандарту, порядок заполнения маркировочных талонов;

приемы работ.

38. Плавильщик стекловолокна

Параграф 1. Плавильщик стекловолокна, 4-й разряд

202. Характеристика работ:

плавление шихты на электродуговой печи специального агрегата для выработки высокоогнеупорного стекловолокна каолинового состава;

распределение засыпной шихты по поверхности расплава в электродуговой печи с помощью гребка, ведение плавки шихты;

извлечение обломков электродов из расплава и загустевшей массы расплава, контроль гарнисажа печи, глубины расплава, перепуск электродов, очистка механизмов электропечи;

контроль за работой механизмов и коммуникаций печи и регулирование их работы;

определение готовности расплава к раздуву.

203. Должен знать:

режим плавки; технологический процесс плавления;

устройство и принцип работы оборудования электродуговой печи;

схему силового оборудования электродуговой печи;

правила управления печью;

характеристику сырьевых материалов, электродов;

правила безопасной работы.

39. Подклейщик стекловолокнистых материалов

Параграф 1. Подклейщик стекловолокнистых материалов, 3-й разряд

204. Характеристика работ:

ведение процесса подклеивания стекловолокнистых материалов;

наблюдение за работой подклеечного конвейера, равномерной подачей стеклоткани и пропиткой стеклоткани смолой;

регулирование скорости верхнего и нижнего транспортеров конвейера, температурного режима в сушильной камере;

регулирование работы узла автоматической резки плит;

предупреждение и устранение мелких неисправностей в работе оборудования.

205. Должен знать:

устройство и принцип работы обслуживаемого технологического оборудования;

требования к качеству готовой продукции;

приемы выполнения работ.

40. Прикатчик напыленных изделий

Параграф 1. Прикатчик напыленных изделий, 2-й разряд

206. Характеристика работ:

ведение технологического процесса равномерного уплотнения валиками напыленных слоев стекложгута на формах изделий небольших габаритов и простой конфигурации сложных изделий под руководством прикатчика более высокой квалификации;

определение толщины прикатанного слоя при помощи специального инструмента;

мытье и сушка валиков.

207. Должен знать:

номенклатуру напыляемых изделий, приемы прикатки, виды армирующих материалов, состав связующего.

208. Примеры работ:

1) крышка, секции плоские, слань, пластины - прикатка.

Параграф 2. Прикатчик напыленных изделий, 3-й разряд

209. Характеристика работ:

ведение технологического процесса равномерного уплотнения валиками напыленных слоев стекложгута на формах изделий сложной конфигурации;

подбор прикаточных валиков в зависимости от конфигурации изделий;

определение толщины прикатанного слоя при помощи специального инструмента;

устранение дефектов на напыленных конструкциях.

210. Должен знать:

номенклатуру напыляемых изделий, приемы прикатки, правила определения толщины прикатанного слоя;

влияние влажности и процентного содержания замасливателя на процесс прикатки и качество изделия.

211. Примеры работ:

1) корпуса мелких судов, корпуса обтекателей, палубы мелких судов, полотнища плоские, выгородки и другие - прикатка.

Параграф 3. Прикатчик напыленных изделий, 4-й разряд

212. Характеристика работ:

ведение технологического процесса равномерного уплотнения валиками напыленных слоев стекложгута на формах изделий особо сложной конфигурации;

вычерчивание несложных геометрических построений с простым сопряжением для контроля прикатки;

ручная подпрессовка в особо сложных конструкциях;

руководство прикатчиками более низкой квалификации.

213. Должен знать:

номенклатуру напыляемых изделий; свойства связующего; условия пропитки армирующих материалов; правила определения толщины прикатанного слоя; правила чтения чертежей.

214. Примеры работ:

1)Корпуса, рубки, надстройки, секции корпуса - прикатка.

41. Пропитчик

Параграф 1. Пропитчик, 1-й разряд

215. Характеристика работ:

пропитка сепараторных матиков связующим раствором под руководством пропитчика высшего разряда;

транспортировка пропитанных матиков в конвейер для сушки;

чистка оборудования от связующего.

216. Должен знать:

устройство и принцип работы обслуживаемого технологического оборудования;

требования к качеству готовой продукции;

приемы работы.

Параграф 2. Пропитчик, 2-й разряд

217. Характеристика работ:

приготовление связующего раствора;

пропитка сепараторных матиков связующим раствором с соблюдением правильного расположения волокон и подачи их на карусель;

транспортировка пропитанных матиков в конвейер для сушки;

обеспечение бесперебойной подачи связующего раствора. Наблюдение за качеством пропитки;

чистка оборудования от связующего.

218. Должен знать:

устройство и принцип работы обслуживаемого технологического оборудования;

свойства и способы приготовления связующего;

требования к качеству готовой продукции; приемы работы.

Параграф 3. Пропитчик, 3-й разряд

219. Характеристика работ:

подготовка пропиточного стола к работе, раскрой целлофана, укладка его на стол;

нанесение связующего равномерным слоем на нижний целлофан, укладка слоев стеклохолста на целлофан со связующим, нанесение связующего равномерным слоем на стеклохолст, укладка верхнего слоя целлофана и образование пакета при помощи механизмов или вручную.

220. Должен знать:

физико - химические свойства применяемых материалов и сырья; технические требования на сырье и готовую продукцию;

виды, причины брака и меры их устранения;

способы и технологию пропитки стеклохолста.

42. Раздельщик жгутов стекловолокна

Параграф 1. Раздельщик жгутов стекловолокна, 2-й разряд

221. Характеристика работ:

разделка и обработка жгутов вручную до заданных геометрических размеров по разметке, приготовление размачивающих растворов:

изготовление стандартных стекловолоконных изделий для передачи света;

изготовление и надевание оболочки на изготовляемые световоды.

222. Должен знать:

назначение и механические свойства жгутов и заготовок;

правила и приемы раскола и обработки жгутов, правила приготовления размачивающих растворов;

способы изготовления, правила и приемы надевания оболочек на световоды.

Параграф 2. Раздельщик жгутов стекловолокна, 3-й разряд

223. Характеристика работ:

разделка и обработка жгутов вручную до заданных геометрических размеров с предварительным подбором жгутов по соответствующим оптическим характеристикам;

приготовление клеящих композиций;

изготовление стандартных изделий для передачи изображения;

запись характеристик качества жгутов в технологическом журнале.

224. Должен знать:

оптические свойства и характеристики жгутов;

правила приготовления клеящих композиций и их свойства;

технические условия на жгуты;

устройство микрометра.

Параграф 3. Раздельщик жгутов стекловолокна, 4-й разряд

225. Характеристика работ:

разделка и обработка жгутов с помощью приспособлений на механических станках и приспособлениях до заданных геометрических размеров по разметке;

сборка световодов в блоки и пропитка их смолами;

изготовление световодов с малой разрешающей способностью из стекловолоконных лент;

маркировка световодов.

226. Должен знать:

назначение и устройство распиловочных станков и приспособлений;

зависимость фактических характеристик от характера укладки волокон в жгуте;

оптические свойства стекловолоконных лент, назначение и устройство микроскопа.

Параграф 4. Раздельщик жгутов стекловолокна, 5-й разряд

227. Характеристика работ:

разделка и обработка жгутов с помощью приспособлений на механических станках и приспособлениях до заданных геометрических размеров с предварительным подбором жгутов по соответствующим оптическим характеристикам;

изготовление нестандартных изделий из стекловолоконных элементов;

изготовление световодов с высокоразрешающей способностью из стекловолоконных лент;

изготовление различных изделий повышенной сложности.

228. Должен знать:

основные понятия об оптике световодов;

условия применения световодов в составе изделий;

зависимость свойств световодов от материала, свойств и вида волокна, от технологических режимов и приемов изготовления стекловолокна и изделий из него.

43. Размотчик стеклонити

Параграф 1. Размотчик стеклонити, 3-й разряд

229. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций под руководством размотчика более высокой квалификации при размотке стеклянной нити с бобин и первое кручение на размоточных машинах;

установка бобин на размоточных машинах на бобинодержатели;

ликвидация обрыва нити путем склейки;

смена отработанных бобин;

чистка машин, смазка колец.

230. Должен знать:

устройство размоточной машины;

правила обслуживания машины;

причины возникновения брака и обрывности;

приемы размотки нити.

Параграф 2. Размотчик стеклонити, 4-й разряд

231. Характеристика работ:

размотка стеклянной нити с бобин и первое кручение на размоточных машинах;

установка бобин на размоточных машинах на бобинодержатели и заправка нити на патрон;

ликвидация обрыва нити путем склейки;

смена отработанных бобин;

наблюдение за наработкой початка и качеством наработки;

замена бегунков;

съем и сдача готовой продукции.

232. Должен знать:

устройство размоточной машины;

конструкцию клеянки и правила ее обслуживания;

виды и свойства разматываемой стеклонити, виды брака при размотке, причины возникновения брака и обрывности, меры их предупреждения и снижения, нормы угаров, способы их сокращения, приемы размотки нити.

Параграф 3. Размотчик стеклонити, 5-й разряд

233. Характеристика работ:

размотка стеклянной нити с бобин и кручение на размоточно - крутильных машинах с автоматическим регулированием технологического процесса;

установка бобин на размоточных машинах на бобинодержатели и заправка нити на патрон;

ликвидация обрыва нити путем склейки;

смена отработанных бобин;

наблюдение за наработкой початка и качеством наработки;

чистка машины, смазка колец, замена бегунков, съем и сдача готовой продукции.

234. Должен знать:

назначение и устройство размоточно - крутильных машин с автоматическим регулированием технологического процесса;

технологические параметры заправки машины, конструкцию клеянки;

правила обслуживания машин, виды и свойства разматываемой стеклонити;

виды брака при размотке; причины возникновения брака и обрывности, меры их предупреждения и снижения, нормы угаров, способы их сокращения, приемы размотки нити, назначение и принцип действия системы автоматического регулирования технологического процесса;

правила управления машиной и пользования контрольно измерительными приборами;

режим ухода за оборудованием.

44. Раскладчик стекловолокна

Параграф 1. Раскладчик стекловолокна, 2-й разряд

235. Характеристика работ:

раскладка и растяжка на столах стекловолокна по заданной толщине слоя;

замер толщины разложенного слоя толщиномером;

резка заготовок для стекломатов по шаблону и транспортировка их на прошивку.

236. Должен знать:

правила раскладки и резки стекловолокна, устройство и принцип работы толщиномера.

Параграф 2. Раскладчик стекловолокна, 3-й разряд

237. Характеристика работ:

раскладка и растяжка на столах стекловолокна с точностью до 1 мм по заданной толщине слоя;

замер толщины разложенного слоя толщиномером;

резка заготовок для сепараторных пластин и опрыскивание их водой, доставка рамок, оплетенных нитками или проволокой;

раскладка заготовок на раму и транспортировка их на пропитку.

238. Должен знать:

правила раскладки, растяжки и резки стекловолокна, устройство и принцип работы толщиномера;

технические условия на стеклосепараторы.

45. Раскройщик стекловолокнистых материалов

Параграф 1. Раскройщик стекловолокнистых материалов, 1-й разряд

239. Характеристика работ:

раскрой стекловолокнистых материалов из рулона на полотнища определенной длины согласно картам раскроя с применением простого режущего инструмента (линейки, ножа, ножниц);

предварительная сушка стекломатериалов в сушильных камерах.

240. Должен знать:

приемы раскроя и размотки;

сорта стекломатериалов;

правила пользования шаблонами, линейкой, лекалами.

241. Примеры работ:

1) листы зашивок, крышки и другие изделия простой конфигурации, раскрой рулона стеклоткани для формования;

2) полосы стеклоткани для приформовок - раскрой.

Параграф 2. Раскройщик стекловолокнистых материалов, 2-й разряд

242. Характеристика работ:

раскрой стекловолокнистых материалов согласно картам раскроя по чертежам и шаблонам с применением режущего пневматического инструмента для изготовления несложных изделий, конструкций.

243. Должен знать:

назначение применяемого материала;

правила рационального раскроя стекломатериалов; приемы раскроя;

правила чтения простых чертежей;

правила хранения стекломатериалов.

244. Примеры работ:

1) корпус катера - раскрой стеклоткани;

2) переборка - раскрой стеклоткани;

3) приформовочные полосы под углом 45^о, 135^о - раскрой.

Параграф 3. Раскройщик стекловолокнистых материалов, 3-й разряд

245. Характеристика работ:

раскрой стекловолокнистых материалов из рулона или полотна стеклоткани для изготовления корпусных деталей сложной конфигурации по чертежам и шаблонам с плаза или снятым по месту с применением пневматического инструмента и ленточной пилы.

246. Должен знать:

правила чтения чертежей средней сложности; приемы раскроя, способы раскроя стекломатериалов, сроки годности хранения стекломатериалов, процент влажности стекломатериала;

технологию изготовления изделий из стеклопластиков.

247. Примеры работ:

1) выгородки, комингсы, лодки, надстройки, рубки, цистерны раскрой.

Параграф 4. Раскройщик стекловолокнистых материалов, 4-й разряд

248. Характеристика работ:

раскрой стекловолокнистых материалов и наполнителей (стекложгут, стекловата, стеклорогожка и другие) для особо сложных корпусных конструкций со снятием размеров по месту с применением соответствующего режущего инструмента;

составление карт рационального раскроя или схем рационального размещения полотен;

ведение учета расхода материалов, руководство раскройщиками более низкой квалификации и учет их работы;

249. Должен знать:

правила чтения сложных чертежей, приемы рационального раскроя, правила составления карт размещения полотен стеклоткани в пределах контура изделия (конструкции).

250. Примеры работ:

1) изделия сложные и крупногабаритные: корпуса и палубы, надстройки, секции днищевые - раскрой.

46. Резчик стекловолокнистых и стеклопластиковых материалов

Параграф 1. Резчик стекловолокнистых и стеклопластиковых материалов,

2-й разряд

251. Характеристика работ:

резка стекложгутов на пачки (диполи) заданного размера на маятниковых и фрезерных станках;

калибровка пачек;

укладка пачек в ящики и передача их на взвешивание;

мелкий ремонт и наладка станков;

обрезка кромок листового стеклопластика при помощи механического ножа, ножниц и других приспособлений.

252. Должен знать:

основные свойства стекложгутов и листовых стеклопластиков;

устройство станков для резки жгута и приспособлений для обрезки кромок листового стеклопластика;

приемы резки.

Параграф 2. Резчик стекловолокнистых и стеклопластиковых материалов,

3-й разряд

253. Характеристика работ:

резка стекложгута, листового стеклопластика, рулонного материала из каолинового состава;

при резке стекложгута на установке изготовления гофрированных листовых стеклопластиков - заправка шпулярника бобинами и дозатора тальком; установка узла резки на заданный режим; регулирование поступающего количества измельченного стекложгута и наблюдение за равномерным распределением его в стеклохолсте;

при резке листового стеклопластика при помощи ножа, ножниц и других приспособлений соблюдение заданных размеров листов, сортировка нарезанных листов, взвешивание и подача их на дальнейшую обработку;

при резке рулонного материала из каолинового состава - наблюдение за углом резки, регулирование поступления готовой продукции с приемного конвейера; определение технических характеристик рулонного материала с помощью приборов;

взвешивание продукции и ее упаковка;

взвешивание цилиндров, подбор их по весу, закрепление цилиндров в бобинодержателях, нарезка бобин, снятие фаски, срез стекловолокна с бобин, шлифовка бобин;

чистка оборудования и смазка трущихся частей.

254. Должен знать:

физико - химические свойства стекложгута и основные свойства стеклопластика и рулонного материала;

технические параметры непрерывной резки стекложгута и распределение его в стеклохолст;

устройство и принцип работы механизмов узла резки стекложгута, рулонного материала или приспособлений для резки листового стеклопластика;

правила регулирования механизма распределения стекложгута в стеклохолст;

технологические требования к стекложгуту и тальку рулонного материала из каолинового состава;

сортность и размеры листового стеклопластика;

требования, предъявляемые к качеству резки;

правила пользования мерительными инструментами.

47. Сборщик лент

Параграф 1. Сборщик лент, 2-й разряд

255. Характеристика работ:

сборка лент в определенной последовательности по определенным размерам, заполнение картонных коробочек галетами, сборка их в бандероли;

укладка галет из металлизированного стекловолокна в бумажные ленты согласно техническим условиям;

точная раскладка волокна на определенные количества диполей и сборка их в контейнеры, свертывание лент и сдача их на контроль.

256. Должен знать:

правила пользования измерительными приборами и их устройство;

технические условия на все виды комплектуемых изделий;

требования, предъявляемые к сборке лент, коробочек, бандеролей, контейнеров, технологию производства изделий из лент, их нормали, государственные стандарты на основные и вспомогательные материалы, идущие на изготовление лент.

48. Спекальщик стекловолокна

Параграф 1. Спекальщик стекловолокна, 2-й разряд

257. Характеристика работ:

ведение процесса спекания и отжима стекловолоконных заготовок под руководством спекальщика более высокой квалификации;

подготовка пресс - форм, пресс - печей и печей отжига. Наблюдение за работой приборов.

258. Должен знать:

температурные режимы спекания и отжига;

правила подготовки пресс - форм, пресс - печей отжига к работе;

назначение и основные сведения о пресс - формах, пресс - печах и печах отжига.

Параграф 2. Спекальщик стекловолокна, 3-й разряд

259. Характеристика работ:

ведение процесса спекания и прессования стекловолоконных заготовок в невакуумной пресс-печи;

отжиг стекловолоконных заготовок;

регулирование температурного режима;

контроль за бесперебойной работой оборудования по показаниям контрольно-измерительных приборов;

вытяжка фоконов из стекловолокнистых штабиков.

260. Должен знать:

устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования и контрольно-измерительных приборов;

технологический процесс спекания и прессования стекловолоконных заготовок;

физико-химические и технологические свойства спекаемых заготовок.

261. Примеры работ:

1) заготовки стекловолоконные для получения из них изделий диаметром до 60 мм - спекание, отжиг;

2) фоконы диаметром до 20 мм - вытяжка.

Параграф 3. Спекальщик стекловолокна, 4-й разряд

262. Характеристика работ:

ведение процесса спекания и прессования стекловолоконных заготовок в вакуумной печи;

контроль и регулирование параметров технологического режима;

ведение процесса прожига готовых изделий;

ведение записей в технологическом журнале.

263. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

правила регулирования процесса;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

виды брака и способы его предупреждения и устранения.

264. Примеры работ:

1) Заготовки стекловолоконные для получения из них изделий диаметром свыше 60 мм - спекание, отжиг;

2) пластины волоконно-оптические – прожиг;

3) фоконы диаметром свыше 20 мм - вытяжка.

Параграф 4. Спекальщик стекловолокна, 5-й разряд

265. Характеристика работ:

ведение процесса спекания световодов в специальных пресс - печах с программным управлением;

сборка образца в пресс – форме;

подготовка разделительного станка для резки;

резка изделий на малые образцы;

приготовление абразивного раствора для шлифовки;

подшлифовка торцов пластин.

266. Должен знать:

технологический процесс спекания;

устройство оборудования обслуживаемого участка;

зависимость качества готового изделия от режимов обработки;

основы вакуумной техники.

49. Съемщик оптических характеристик

Параграф 1. Съемщик оптических характеристик, 2-й разряд

267. Характеристика работ:

снятие оптических характеристик и проведение механических испытаний волоконно-оптических пластин и жгутов под руководством съемщика более высокой квалификации;

установка и закрепление изделий, фокусировка микроскопа на нужную поверхность изделия;

включение приборов и установок в сеть и выключение их;

запись оптических характеристик в паспорт изделия.

268. Должен знать:

назначение и применение световодов;

краткие механические и оптические характеристики стекловолоконных изделий;

принцип работы используемых приборов и установок.

269. Примеры работ:

1) жгуты, пластины - измерение размеров жил и прослоек;

2) жгуты - испытание на минимальный радиус;

3) жгуты, пластины - определение разрешения;

4) пластины - подсчет количества дефектов.

Параграф 2. Съемщик оптических характеристик, 3-й разряд

270. Характеристика работ:

снятие оптических характеристик и проведение механических испытаний волоконно-оптических пластин, жгутов и волокон;

поднастройка приборов и установок, используемых в работе;

выбор зоны измерения и расчет оптических характеристик;

определение цены деления окуляр - микрометра или сетки окуляра при смене объектива;

включение источников питания высокого напряжения.

271. Должен знать:

основы электротехники, геометрической оптики и оптики световодов;

устройство и правила поднастройки используемых приборов и установок.

272. Примеры работ:

1) волокна одножильные и многожильные - определение предела прочности;

2) жгуты и пластины - измерение общего и спектрального светопропускания;

3) пластины - измерение искажения изображения прямой линии;

4) пластины - измерение размера изображения прямой линии.

Параграф 3. Съемщик оптических характеристик, 4-й разряд

273. Характеристика работ:

снятие оптических характеристик с настройкой используемых приборов и установок по требуемым режимам;

установка и выверка изделий в приспособлениях;

определение вакуумной плотности и электрической прочности волоконно-оптических пластин;

осмотр, чистка и замена отдельных деталей галиевого течеискателя;

запись светового сигнала на фотопластинку и его расшифровка.

274. Должен знать:

способы проверки, установки и настройки оптических приборов и установок на заданную точность;

способы фотографирования изделий с помощью микроскопа;

основы фотометрии, принципиальные электрические схемы используемых приборов и установок.

275. Примеры работ:

1) жгуты и пластинки - определение индикатрисы светопропускания и разрешения в белом монохроматическом свете;

2) пластины - определение частотно - контрастных характеристик и структурного шума.

50. Съемщик стеклопластиковых и стекловолокнистых изделий

Параграф 1. Съемщик стеклопластиковых и стекловолокнистых изделий,

2-й разряд

276. Характеристика работ:

обслуживание группы размоточных или крутильных машин;

подготовка машин, тары, патронов, катушек к снятию съема;

снятие с веретен наработанных паковок;

насадка на веретена патронов и катушек;

отводка снятой стеклопряжи;

ликвидация обрывов, возникших при снятии съема, и пуск машины;

снятие подметок с веретен;

участие в заправке и перезаправке машины;

при необходимости помощь размотчику и крутильщику в смене ставки, ликвидации обрывов стеклопряжи и уходе за машиной;

смазка колец;

подготовка необходимых инструментов и приспособлений для съема с оснастки заполимеризованных стеклопластиковых изделий;

съем изделий с оснастки вручную или при помощи инструментов и приспособлений;

разборка и сборка несложных форм изделий, конструкций;

съем с конвейера, относка и укладка изделий из стекловолокна;

сортировка продукции по видам;

выявление дефектов продукции.

277. Должен знать:

ассортимент вырабатываемой стеклопряжи; правила снятия и заправки съемов, рабочие приемы размотчика или крутильщика, режим ухода за машиной;

правила пользования инструментом и приспособлениями для съема изделий (клинья, ломики);

приемы съема изделий;

технические условия на стеклопластиковые изделия;

правила хранения стеклопластиковых изделий;

ассортимент вырабатываемой продукции из стекловолокна;

государственные стандарты и технические условия на полуфабрикат и готовые изделия.

278. Примеры работ:

1) банки, бракеты, кнехты, листы, пластины, профили прямые, рымы, утки - съем с оснастки.

Параграф 2. Съемщик стеклопластиковых и стекловолокнистых изделий,

3-й разряд

279. Характеристика работ:

съем изделий с оснастки при помощи гидросъема или тельфера;

разборка и сборка сложных форм изделий, конструкций.

280. Должен знать:

приемы съема изделий, технические условия на съем изделий;

принцип действия систем гидросъема;

правила стропки и перемещения крупногабаритных изделий в стеллажи или стапель кондуктора.

281. Примеры работ:

1) выгородки, комингсы дверей, корпуса, палубы, рубки и надстройки, фундаменты, цистерны - съем с оснастки.

51. Ткач

Параграф 1. Ткач, 3-й разряд

282. Характеристика работ:

выработка простых стеклянных тканей, сеток и лент на челночных и бесчелночных ткацких и лентоткацких станках;

зарядка и смена челноков;

ликвидация обрывов основных и уточных нитей;

подклейка оборвавшихся нитей основы и заводка их в ламели, глазки галев и бердо;

ликвидация отрывов и разработка пороков ткани;

обработка станка после заправки основы;

выполнение других рабочих приемов, обеспечивающих непрерывность технологического процесса, качество продукции и экономичное использование сырья;

выполнение профилактических работ по предупреждению обрывности основных нитей и пороков ткани подклейка расщепления одиночных нитей, основы, сбор заработанного пуха в нити основы, ликвидация закрещенности;

регулирование натяжения нитей основы;

контроль качества поступивших основ и утка;

срезка ткани и установка товарного валика;

подклейка ткани к товарному валику;

установка уточных паковок на бесчелночных ткацких и лентоткацких станках;

контроль за установленным режимом и качеством чистки и смазки станков;

уход за рабочим местом, чистка и обмахивание станков.

283. Должен знать:

устройство ткацких и лентоткацких станков, работу и взаимодействие его отдельных узлов и механизмов;

ассортимент и заправку полотняного переплетения, пороки ткани и ленты, причины их возникновения, способы предупреждения и устранения;

определения класса тканей, линейную плотность нитей;

виды и нормы отходов и меры их сокращения;

рациональные рабочие приемы;

маршруты обслуживания ткацких станков.

284. Примеры работ:

1) сетки стеклянные строительные;

2) ткани стеклянные типа Т-23;

3) ленты стеклянные марки ЛЭСБ-0,25.

Параграф 2. Ткач, 4-й разряд

285. Характеристика работ:

выработка сложных стеклянных тканей, сеток и лент электротехнического, конструкционного и других назначений на челночных и бесчелночных ткацких и лентоткацких станках всех систем и конструкций с применением комплексных стеклянных крученых и малокрученых нитей и ровингов;

ликвидация обрывов основных и уточных нитей;

подклейка оборвавшихся нитей основы и заводка их в ламели, глазки галев и бердо;

ликвидация отрывов и разработка пороков ткани;

обработка станка после заправки основы;

выполнение работ по предупреждению обрывности основных нитей и пороков ткани;

регулирование натяжения нитей основы;

контроль качества основ и утка;

чистка и обмахивание станков;

руководство ткачами более низкой квалификации.

286. Должен знать:

устройство ткацких и лентоткацких станков, работу и взаимодействие его узлов и механизмов, ассортимент и заправочный расчет тканей и ленты;

виды переплетений и проборки;

требования, предъявляемые к стеклотканям и стеклолентам по внешнему виду;

физико-механические свойства стеклянных тканей и лент.

287. Примеры работ:

1) ткани стеклянные типа Т-13; Э3-200; Э3-250; Э-125;

2) ткани стеклянные из ровинга;

3) ткани стеклянные марки Э4/1-46;

4) ленты стеклянные марки ЛЭС-010, ЛЭС-0,15, ЛЭС-0,20, ЛЭСБ-0,10, ЛЭСБ-0,15, ЛЭСБ-0,20.

Параграф 3. Ткач, 5-й разряд

288. Характеристика работ:

выработка сложных стеклянных тканей и лент со специальными требованиями по государственному стандарту и техническим условиям из высокопрочных, кремнеземных, полых, кварцевых, металлизированных нитей, стеклянных тканей электротехнического и конструкционного назначения, вырабатываемых на бесчелночных ткацких станках, на станках "Рюти", оснащенных дополнительными устройствами по намотке утка, на станках с машинами Жаккарда, на прямых замасливателях, со сложными переплетениями: декоративных, многослойных, контурно - профильных, стеклопроволочных;

ликвидация отрывов и разработка пороков ткани;

устранение мелких разладок в работе челнока и ткацкого станка, смена отдельных галев, арката на станках с машинами Жаккарда-надвязка арката, контроль за последовательностью карт на призмах, восстановление раппорта переплетения согласно заправочному расчету и насечке карт;

руководство ткачами более низкой квалификации.

289. Должен знать:

устройство, взаимодействие узлов ткацких и лентоткацких станков, станков с машиной Жаккарда и контрольно профильных заготовок;

ассортимент, метод расчета заправочных параметров стеклянной нити;

виды переплетений, проборок;

пороки стеклолент и стеклотканей, причины их возникновения, способы предупреждения и устранения;

виды и нормы технологических потерь, меры их сокращения;

рациональные рабочие приемы, маршруты обслуживания оборудования.

290. Примеры работ:

1) ткани стеклянные типа А-1, А-2, ТСУ-8/3, Т, ЛА, КС-11-ЛА;

2) ткани стеклянные типа Э-25, Э-30, Э-60, Э-80, Э-100, Т-10, Т-14, Т-11;

3) ткани электроизоляционные толщиной от 0,025 до 0,18 мм;

4) ткани конструкционные сатинового переплетения;

5) ткани стеклянные авиационные;

6) ткани радиотехнические, фильтровальные;

7) ленты стеклянные марок КЛ-11, ЛФС-0,6, ЛСК-ВМ-0,1, ЛЭС-0,06х20-80, ЛЭС-0,08, ЛЭ-ВМП.

52. Укладчик стеклонити в изделия

Параграф 1. Укладчик стеклонити в изделия, 2-й разряд

291. Характеристика работ:

укладка стеклонитей в заготовки для простых изделий;

размачивание, распрямление и закрепление образца на установке;

приготовление компонентов для смачивающих растворов.

292. Должен знать:

назначение и принцип действия установки для укладки волокна, правила и приемы укладки стеклонитей в изделия.

293. Примеры работ:

1) заготовки, предназначенные для передачи света длиной до 1 м, изображения до 0,5 м - размачивание, распрямление, закрепление на установке, укладка.

Параграф 2. Укладчик стеклонити в изделия, 3-й разряд

294. Характеристика работ:

укладка стеклонитей в заготовки для изделий средней сложности;

приготовление смачивающих растворов и определение их концентрации;

регулирование подачи смачивающих растворов;

ведение записей в технологическом журнале;

пользование дистиллятором.

295. Должен знать:

оптические характеристики стекловолоконных изделий;

способы приготовления растворов и определение их концентрации;

назначение, устройство и принцип работы дистиллятора.

296. Примеры работ:

1) заготовки, предназначенные для передачи света длиной свыше 1 м и изображения свыше 0,5 м, - размачивание, распрямление, закрепление на установке, укладка.

Параграф 3. Укладчик стеклонити в изделия, 4-й разряд

297. Характеристика работ:

укладка стеклонитей в заготовки для сложных изделий;

наладка механизма для укладки стекловолокна;

обслуживание ионообменной установки для очистки воды;

регенерация ионообменной установки.

298. Должен знать:

зависимость качества заготовок от процесса укладки и геометрических размеров волокна, устройство ионообменной установки и способ ее регенерации;

правила наладки механизмов для укладки стекловолокна.

53. Установщик стеклоплавильных сосудов

Параграф 1. Установщик стеклоплавильных сосудов, 5-й разряд

299. Характеристика работ:

проверка качества изготовления стеклоплавильного платино - родиевого сосуда и зажимов токопроводов на герметичность, монтаж холодильника к печи, приготовление футеровочных смесей и материалов, монтаж и футеровка стеклоплавильного сосуда в каркасе электропечи;

установка электропечи на агрегат, подсоединение ее к трансформатору, сушка печи и ее наладка;

устранение нарушений работы печи в процессе ее эксплуатации;

демонтаж электропечей по окончании срока службы сосудов, сбор отработанных футеровочных материалов и помол их, отделение распыленной пластины.

300. Должен знать:

устройство и технические требования к стеклоплавильным сосудам, свойства керамических материалов;

инструкцию по монтажу электропечей;

правила пользования силовым электрооборудованием печи;

способы наладки работы электропечи.

Параграф 2. Установщик стеклоплавильных сосудов, 6-й разряд

301. Характеристика работ:

проверка качества изготовления стеклоплавильного платино - родиевого сосуда и зажимов токопроводов на герметичность, монтаж холодильника к печи, приготовление футеровочных смесей и материалов, монтаж и футеровка стеклоплавильного сосуда в каркасе электропечи;

установка электропечи на агрегат, подсоединение ее к трансформатору, сушка печи и ее наладка;

устранение нарушений работы печи в процессе ее эксплуатации;

демонтаж электропечей по окончании срока службы сосудов, сбор отработанных футеровочных материалов и помол их, отделение распыленной пластины;

монтаж, демонтаж, ремонт, установка, обслуживание холодильника и вывод высокопроизводительных 400 и более фильерных сосудов на рабочий режим;

монтаж стеклоплавильных сосудов для получения металлизированных, кремнеземных высокомодульных нитей, а также опытно - экспериментальных сосудов.

302. Должен знать:

устройство и технические требования к стеклоплавильным сосудам;

свойства керамических материалов;

инструкцию по монтажу электропечей;

правила пользования силовым электрооборудованием печи;

способы наладки работы электропечи.

При монтаже, демонтаже, ремонте, установке, обслуживании холодильника и выводе высокопроизводительных 400 и более фильерных сосудов на рабочий режим требуется среднее специальное образование.

54. Установщик фильерных пластин

Параграф 1. Установщик фильерных пластин, 4-й разряд

303. Характеристика работ:

смена фильерных пластин в процессе работы стеклоплавильных печей;

проведение подготовительных работ для смены фильерных пластин;

снятие отработанных и установка новых пластин.

304. Должен знать:

устройство стеклоплавильных печей;

правила подготовки и установки фильерных пластин на работающих печах.

55. Формовщик разделительных и декоративных слоев

Параграф 1. Формовщик разделительных и декоративных слоев,

2-й разряд

305. Характеристика работ:

подготовка рабочей поверхности оснастки для нанесения разделительных и декоративных покрытий (протирка, обезжиривание бензином);

нанесение разделительного и декоративного слоя заданной толщины на оснастку несложной конфигурации при помощи поролона, кисти, пульверизатора и спецустановки.

306. Должен знать:

приемы нанесения разделительного и декоративного покрытия;

состав и соотношение разделительных декоративных слоев;

требования, предъявляемые к качеству рабочей поверхности оснастки;

определение степени готовности разделительных и декоративных слоев;

правила пользования инструментом.

307. Примеры работ.

1) банки поперечные, выгородки, крышки, набор несложного корпуса, оснастка для изготовления пластины, палубы прогулочной лодки, профили угловые, тавровые, ящики аккумуляторные - нанесение разделительного и декоративного слоя.

Параграф 2. Формовщик разделительных и декоративных слоев, 3-й разряд

308. Характеристика работ:

подготовка рабочей поверхности оснастки для нанесения разделительных и декоративных слоев;

нанесение разделительного и декоративного слоя заданной толщины на оснастку сложной конфигурации с люлек и подмостей при помощи кисти, пульверизатора, спецустановки;

устранение дефектов на оснастке;

наладка и регулировка распылительного устройства.

309. Должен знать:

типы пульверизаторов;

приемы нанесения разделительного и декоративного слоя на оснастку с любого положения;

требования, предъявляемые к качеству поверхности оснастки;

определение степени готовности разделительного и декоративных слоев;

технические требования, предъявляемые к качеству продукции;

способы устранения дефектов на изделиях.

310. Примеры работ:

1) надстройки, оснастка для изготовления корпуса наружных и внутренних сосудов, палубы, рубки, фундаменты-нанесение разделительного и декоративного слоя.

56. Формовщик стеклопластиковых изделий

Параграф 1. Формовщик стеклопластиковых изделий, 1-й разряд

311. Характеристика работ:

формование стеклопластиковых изделий из композиционных материалов простой конфигурации контактным методом под руководством формовщика более высокой квалификации;

подготовка рабочей поверхности оснастки (очистка от грязи, остатков разделительного слоя, связующего, мытье оснастки);

предварительная пропитка стеклоткани вручную;

мытье горячей водой инструментов и посуды, применяемых при формовании;

сушка их в сушильном шкафу.

312. Должен знать:

порядок и приемы выполнения работ, назначение и состав связующего, виды стеклонаполнителей, назначение разделительного и декоративного слоев.

Параграф 2. Формовщик стеклопластиковых изделий, 2-й разряд

313. Характеристика работ:

формование простых стеклопластиковых изделий из композиционных материалов контактным методом или сложных изделий методами: контактным, вакуумного прессования с поперечной укладкой пакетов стеклоткани и гравитационным, под руководством формовщика более высокой квалификации;

приготовление смесей для разделительного декоративного покрытия по заданной рецептуре;

нанесение слоев на поверхность оснастки вручную и пистолетом;

приформовка несложного набора;

прикатка напыленного слоя на конструкцию несложной конфигурации под руководством прикатчика более высокой квалификации;

укладка стеклоткани на оснастку;

равномерное распределение связующего на стеклоткани вручную, не допуская воздушных пузырей и подтеков связующего;

разметка несложных изделий из стекломатериалов по шаблонам и по месту.

314. Должен знать:

процесс формования и приформовки изделия, назначение обжимного устройства при вакуумном формовании, свойства смол, ускорителей, катализаторов и стеклонаполнителей, соотношение разделительного и декоративного слоя, виды клеев (эпоксидных компаундов) и их применение, требования, предъявляемые к качеству поверхности оснастки;

правила определения степени готовности разделительных и декоративных слоев, технические условия на готовую продукцию, правила чтения несложных чертежей.

315. Примеры работ:

1) банки кормовые, воздушные ящики, киль, переборки, корпуса обтекателей, коробки, патрубки, полотнища плоские, корпуса прогулочных лодок, носовые, поперечные выгородки, профили угловые и тавровые, ветроловы, палубы прогулочных лодок и другие - формование контактным методом;

2) детали автомобилей, крышки, панели боковые, прокладки, усилители - формование контактным методом;

3) детали дельных вещей, втулки, направляющие, полки и уголки - формование контактным методом;

4) пластины, набор несложной стойки, ребра жесткости формование контактным методом;

5) секции днищевые, бортовые, палубные надстройки - формование контактным методом.

Параграф 3. Формовщик стеклопластиковых изделий, 3-й разряд

316. Характеристика работ:

формование сложных стеклопластиковых изделий из композиционных материалов методами контактным и вакуумного прессования, формование особо сложных и крупногабаритных изделий под руководством формовщика более высокой квалификации;

приготовление уплотнительной массы;

заделка непроницаемых соединений и проверка качества исполнения;

заформовка средней сложности изделий из металла и других материалов;

устранение дефектов формования (пузырей, впадин) после снятия изделия с оснастки;

разметка и раскрой предварительно пропитанного стекломатериала по чертежам и по месту;

прикатка напыленного слоя на конструкцию конфигурации средней сложности;

пропитка уложенного материала на гравитационной установке;

напыление несложных изделий;

при необходимости приготовление связующих вручную;

учет выработки;

руководство формовщиками более низкой квалификации.

317. Должен знать:

процесс формования и приформовки сложных стеклопластиковых изделий разными методами; устройство применяемой оснастки (стендов, матриц, пуансонов);

сущность процесса полимеризации;

правила определения толщины формуемого изделия в зависимости от армируемого материала;

правила чтения сложных чертежей;

назначение и принцип работы напылительной и гравитационной установок.

318. Примеры работ:

1) банки, образцы, переборки - напыление.

2) валы гребные до 250 мм - обформовка.

3) детали автомобилей (слепки, модели), детали крыльев, крыши, панели мотоотсеков, полы - формование.

4) детали кабины тепловозов и электровозов, детали кузова автобуса "Старт", катера; корпуса спасательных шлюпок, палубы, рубки, секции днищевые, ялы - формование контактным методом.

5) комингсы дверей, горловины, тамбуры шахты, кнехты, секции, бортовые палубные переборки, детали насыщения фундаментов приформовка.

6) корпуса спасательных шлюпок, катеров, ялов - формование методом вакуумного прессования.

7) корпуса обтекателей, набор сложной конфигурации, флоры, киль, стрингеры, балки фундаментов, секции, корпуса катеров, шлюпок, фундаменты под главные и вспомогательные двигатели, цистерны, мебель судовая, рубки, надстройки, днищевые оконечности, бортовые палубные надстройки, дельные вещи, стыковка секций и другие - формование контактным методом.

Параграф 4. Формовщик стеклопластиковых изделий, 4-й разряд

319. Характеристика работ:

формование особо сложных стеклопластиковых изделий из композиционных материалов с повышенными требованиями методами контактным, вакуумного прессования и другими;

нанесение разделительных и декоративных слоев на поверхность оснастки сложной конфигурации;

приформовка сложных и ответственных конструкций и изделий во всех пространственных положениях;

пропитка пакетов стеклоткани в условиях комплексной механизации;

изготовление по деревянным и гипсовым болванкам стеклопластиковой или полимерцементной оснастки;

прикатка и напыление конструкций сложной конфигурации;

подготовка к работе и работа на гравитационной и напылительной установках;

доводка изделий до необходимых размеров по техническим условиям, учет выработки;

руководство формовщиками более низкой квалификации.

320. Должен знать:

конструкции и наименования деталей и изделий из стеклопластика;

технологический процесс формования особо сложных изделий разными методами;

устройство оборудования; технические условия на готовую продукцию;

правила чтения особо сложных чертежей;

назначение узлов гравитационной и напылительной установки.

321. Примеры работ:

1) валы гребные свыше 250 мм – обформовка;

2) детали автомобилей, балки, кабины оснований, стойки боковые – формование;

3) заготовки для изделий на перфорированной матрице изготовление;

4) клюзы якорные, палубные, кронштейны гребных валов, дымовые трубы, мачты, фундаменты под главные и вспомогательные двигатели и спецустановки – приформовка;

5) корпуса судов, секции, надстройки, стыкование спецустановок, баки сельхозоборудования к самолету сельскохозяйственной авиации, емкости химаппаратуры - контактное формование;

6) корпуса и палуба - напыление и прикатка.

Параграф 5. Формовщик стеклопластиковых изделий, 5-й разряд

322. Характеристика работ:

формование вручную особо сложных и фасонных изделий, художественных изделий с портретным сходством, а также многотельных или тонкостенных деталей из стеклопластиков и композиционных материалов, имеющих глубокие труднодоступные части с соблюдением размеров по высокому классу точности методами напыления или контактного формования по моделям, формам или шаблонам в единичном или мелкосерийном производстве;

укладка стеклотканей, стеклохолстов или стекложгутов на модели, пропитка их связующим, ведение процесса полимеризации деталей или изделий;

при необходимости приготовление связующих;

наладка и мелкий ремонт напылительной и гравитационной установок;

определение расхода материалов при изготовлении изделий различными методами;

сборка отдельных частей деталей или изделий из дерева, пластмасс, металлов или без них;

подгонка, шпаклевка, зачистка поверхностей, при необходимости - полировка, доводка до необходимых размеров;

руководство формовщиками более низкой квалификации.

323. Должен знать:

технологический процесс изготовления изделий из стеклопластиков методами: контактного формования, гравитационного формования, вакуумного формования, напыления;

приемы формовки;

свойства связующих и способы их приготовления;

устройство узлов напылительной и гравитационной установок;

технические требования на готовые детали и изделия;

способы обеспечения необходимой плотности формования;

правила учета и расхода материалов.

324. Примеры работ:

1) баллоны воздушные – формование;

2) кабины автомобиля – формование;

3) крышки водогазонепроницаемые – формование;

4) палубы - изготовление методом напыления;

5) распылители самолетов сельскохозяйственной авиации формование.

Параграф 6. Формовщик стеклопластиковых изделий, 6-й разряд

325. Характеристика работ:

формование вручную опытных и экспериментальных изделий из стеклопластиков и композиционных материалов различными методами с применением специального и уникального формовочного оборудования, приспособлений и инструмента;

сборка, установка, стыкование при формовке сложных, крупногабаритных объемных секций, оболочек;

изготовление эталонов.

326. Должен знать:

конструкцию и кинематические схемы обслуживаемого оборудования;

технологическую схему процесса формования изделий из стеклопластиков;

физико-химические свойства сырья и материалов;

технические требования к качеству готовой продукции и применяемых материалов.

327. Требуется среднее специальное образование.

57. Аппаратчик вытяжки

Параграф 1. Аппаратчик вытяжки, 3-й разряд

328. Характеристика работ:

ведение технологического процесса вытяжки лески и щетины на вытяжных машинах в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка машин;

заправка лески, щетины через нитепроводящую систему, тянущие галеты на паковку или на мотовило;

замена сходящих прядильных бобин, ликвидация обрывов нити, съем наработанных паковок или мотков с мотовил, перевязка мотков;

относ вытянутой лески, щетины к весам;

контроль и регулирование скорости и кратности вытяжки;

наблюдение за качеством вытяжки и намотки лески, щетины, за состоянием нитепроводящей системы и тянущих галет;

сдача отходов.

329. Должен знать:

технологический процесс вытяжки лески, щетины и схему заправки нити;

устройство, принцип работы вытяжных машин;

ассортимент, физико-механические свойства лески и щетины;

требования, предъявляемые к качеству вытяжки;

технические условия на готовую продукцию;

правила регулирования скорости и кратности вытяжки;

правила ухода за оборудованием.

Параграф 2. Аппаратчик вытяжки, 4-й разряд

330. Характеристика работ:

ведение технологического процесса вытяжки и резки волокна на крючко-вытяжных механизмах прядильной машины, вытяжка волокна в жгуте или одиночными нитями на вытяжных машинах или станах штапельных агрегатов в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка оборудования;

заправка жгута в крючко-вытяжные механизмы прядильной машины;

установка шпуль с шелком в шпулярник, заправка одиночных нитей на галеты вытяжной машины;

заправка жгута со шпулярника или вытяжной машины в промывную ванну, на вытяжные станы, гофрировочную машину или камеру, камеру фиксации и резальную машину на штапельных агрегатах;

ликвидация обрывов одиночных нитей и жгута, намотов на вытяжные галеты, вальцы и другие вращающиеся части агрегата;

обеспечение взаимосвязанной работы смежных частей агрегата;

наблюдение за правильностью заправки нитей и жгута на машине и агрегате, кратностью вытяжки, числом шпуль в шпулярнике, качеством волокна;

контроль и регулирование температуры воды и теплоносителей в системе обогрева вытяжных галет и станов, обогревающих каналов; давления сжатого воздуха в системе обогрева, подачи пара в паровой канал, гофрировочную машину; циркуляции замасливателя; длины и скорости резки волокна;

отбор проб на анализ для контроля производства;

выявление неисправностей в работе оборудования и уход за ним;

запись в производственном журнале.

331. Должен знать:

технологический процесс вытяжки и резки волокна на крюко-вытяжных механизмах, получения штапельного волокна из одиночных нитей на штапельных агрегатах;

схему заправки нити и жгута; устройство, принцип работы крюко-вытяжного механизма прядильной машины, оборудования штапельных агрегатов, контрольно-измерительных приборов;

физико-механические показатели готового волокна;

требования, предъявляемые к волокну;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием;

правила отбора проб.

58. Аппаратчик измельчения и предсозревания

Параграф 1. Аппаратчик измельчения и предсозревания, 2-й разряд

332. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций технологического процесса измельчения на измельчителях периодического и непрерывного действия и предсозревания измельченной целлюлозы, на различном оборудовании в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка обслуживаемого оборудования и транспортных средств, переключение ножей и шайб измельчителей;

загрузка щелочной целллозы в измельчители периодического действия, выгрузка измельченной целлюлозы из измельчителей на транспортеры или в ящики предсозревания, прием целлюлозы с транспортеров в трубы или транспортеры процесса предсозревания, расстановка ящиков в камере предсозревания по партиям; передача щелочной целлюлозы после предсозревания на ксантогенирование;

уход за оборудованием.

333. Должен знать:

технологический процесс измельчения и предсозревания щелочной целлюлозы и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы оборудования измельчения и предсозревания, контрольно-измерительных приборов, подъемников, транспортеров и других транспортных средств;

физико-химические свойства щелочной целлюлозы и требования, предъявляемые к ней;

параметры технологического режима;

правила ухода за оборудованием.

Параграф 2. Аппаратчик измельчения и предсозревания, 3-й разряд

334. Характеристика работ:

ведение технологического процесса измельчения щелочной целлюлозы на измельчителях периодического и непрерывного действия и предсозревания измельченной целлюлозы на оборудовании периодического действия в соответствии с рабочей инструкцией;

контроль и регулирование температуры, времени и степени измельчения щелочной целлюлозы в измельчителях; влажности и температуры процесса предсозревания при помощи контрольно-измерительных приборов и данных анализа;

отбор проб на анализ для контроля производства;

учет количества полученной продукции и запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования;

мелкий ремонт оборудования.

335. Должен знать:

устройство, принцип работы измельчителей прерывного и непрерывного действия оборудования предсозревания измельченной целлюлозы;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

слесарное дело.

При ведении процесса измельчения и предсозревания на установках непрерывного действия или руководстве и координации работы подчиненных рабочих (при отсутствии аппаратчика мерсеризации) - 4-й разряд

59. Аппаратчик контактной выпарки

Параграф 1. Аппаратчик контактной выпарки, 3-й разряд

336. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций технологического процесса контактирования осадительной ванны с дымовыми газами в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка насосов;

подогрев мазута в запасном резервуаре, перекачка его в рабочие баки;

спуск конденсата и откачка его из конденсатного бачка;

чистка форсунок осадительной ванны;

контроль уровня мазута в баках при помощи контрольно-измерительных приборов;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования, мелкий ремонт его.

337. Должен знать:

технологический процесс контактирования и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы мазутных баков, насосов, контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему коммуникаций и арматуры;

физико-химические свойства технологического топлива и правила обращения с ним;

правила ухода за оборудованием; слесарное дело.

Параграф 2. Аппаратчик контактной выпарки, 4-й разряд

338. Характеристика работ:

ведение технологического процесса контактирования осадительной ванны с дымовыми газами в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка топок, дутьевых вентиляторов и другого обслуживаемого оборудования;

смена и чистка топливных форсунок;

контроль и регулирование температуры газов в топках, на входе и выходе из скруббера, газовоздушной смеси на выходе из топок и из скруббера, поступающего в топки мазута или газа; давления воздуха после вентиляторов и перед топками, газовоздушной смеси на выходе из скруббера; разряжения перед вентиляторами при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам анализов;

учет расхода топлива и запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования, мелкий ремонт его.

339. Должен знать:

технологический процесс контактирования и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы топок, скрубберов, дутьевых вентиляторов и другого обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием;

слесарное дело.

60. Аппаратчик ксантогенирования

Параграф 1. Аппаратчик ксантогенирования, 4-й разряд

340. Характеристика работ:

ведение технологического процесса ксантогенирования щелочной целлюлозы, алкоголятов в ксантогенаторах и реакторах под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

пуск, остановка ксантогенаторов, реакторов, холодильников, конденсаторов и другого обслуживаемого оборудования;

подготовка линии, реакторов, ксантогенаторов к приему алкоголята;

прием щелочной целлюлозы и сероуглерода в ксантогенаторы, водоспиртовых растворов в реакторы, выгрузка ксантогената целлюлозы в растворители, спуск реакционной массы из реакторов в фильтры;

контроль и регулирование температуры и вакуума процесса сульфидирования, отсоса паров сероуглерода при помощи контрольно-измерительных приборов;

уход за оборудованием;

отбор проб на анализ для контроля производства;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций, мелкий ремонт оборудования.

341. Должен знать:

технологический процесс ксантогенирования и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации ксантогенаторов, реакторов, холодильников, конденсаторов, коммуникаций, арматуры, контрольно-измерительных приборов;

физико-химические и технологические свойства щелочной целлюлозы, щелочей, спиртов, сероуглерода, ксантогенатов целлюлозы и спиртов;

требования, предъявляемые к ним;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием;

слесарное дело.

Параграф 2. Аппаратчик к сантогенирования, 5-й разряд

342. Характеристика работ:

ведение технологического процесса ксантогенирования щелочной целлюлозы и алкоголятов в соответствии с рабочей инструкцией;

прием сероуглерода в мерники и подача его в ксантогенаторы и реакторы;

расчет количества полупродуктов ксантогенатов по расчетным таблицам, определение окончания дозировки сероуглерода по остаточной щелочности;

регулировка охлаждения конденсатора при дозировке сероуглерода и отгонке бензола и определение влажности ксантогенатов.

343. Должен знать:

технологический процесс ксантогенирования и схему обслуживаемого участка;

условия получения хорошо фильтрующихся ксантогенатов;

устройство, принцип работы мерников сероуглерода;

правила выявления и устранения неисправностей в их работе;

методику расчета.

Параграф 3. Аппаратчик к сантогенирования, 6-й разряд

344. Характеристика работ:

ведение процесса ксантогенирования щелочной целлюлозы, растворения и дорастворения ксантогената целлюлозы; контроль за соблюдением параметров технологического режима при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам данных анализов;

наблюдение за загрузкой щелочной целлюлозы и дозированном щелочи и воды в аппараты;

набор сероуглерода в мерники, передача его в ксантогенатор;

расчет количества дозировки сероуглерода, щелочи и воды в зависимости от партии загружаемой щелочной целлюлозы и концентрации щелочи;

учет расхода сырья и выхода полупродукта;

руководство аппаратчиками низших разрядов участка.

345. Должен знать:

технологический процесс ксантогенирования щелочной целлюлозы, растворения к сантогената целлюлозы и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации загрузочных средств, мерников воды, щелочи и сероуглерода, растворителей, дорастворителей, коммуникаций, арматуры и контрольно-измерительных приборов;

физико-химические и технологические свойства щелочи, вискозного раствора и требования, предъявляемые к ним;

методику расчета количества дозируемых компонентов;

параметры технологического режима ксантогенирования и растворения и правила регулирования процессов.

61. Аппаратчик литья и рубки

Параграф 1. Аппаратчик литья и рубки, 4-й разряд

346. Характеристика работ:

ведение технологического процесса литья расплавленной смолы на литьевых машинах в ваннах по. сухому и мокрому способу литья и рубки жилки, ленты, чушки на рубильных машинах и станках в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка литьевых машин, открытие и закрытие литьевого вентиля, включение и выключение обогрева конусной части аппаратов; пуск, остановка рубильных машин и станков;

заправка ленты или жилки в литьевую ванну, тянущие вальцы, рубильную машину и станок;

дозирование расплавленной смолы по ковшам на литьевых машинах;

контроль и регулирование размера ленты и жилки, чистоты и температуры воды в литьевых ваннах, подачи ее в ванну; дозировки смолы по ковшам, времени охлаждения смолы на литьевых машинах, размера подачи ленты или жилки, степени и качества рубки, загрузки крошки и гранулята в бункер или аппараты, работы пневмотранспортных установок при помощи контрольно-измерительных приборов;

отбор проб на анализ для контроля производства;

учет расхода смолы, количества полученной крошки и гранулята и запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования;

мелкий ремонт оборудования и уход за ним.

347. Должен знать:

технологический процесс литья и рубки смолы, схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы литьевых машин и ванн, рубильных машин и станков и другого обслуживаемого оборудования;

физико-химические свойства расплавленной смолы, крошки и гранулята;

требования, предъявляемые к крошке и грануляту и технические условия;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

режим ухода за оборудованием; слесарное дело.

При ведении процесса только литья или рубки - 3-й разряд

62. Аппаратчик матирования смолы

Параграф 1. Аппаратчик матирования смолы, 3-й разряд

348. Характеристика работ:

ведение технологического процесса матирования смолы сухим и мокрым способами на различном оборудовании в соответствии с рабочей инструкцией;

взвешивание смолы, матирующих или красящих веществ;

загрузка в определенной пропорции смолы, матирующих или красящих веществ в аппарат;

выгрузка опудренной смолы в баки или тележки;

подготовка матирующих или красящих веществ, сушка и протирка их через сито;

расчет потребного количества матирующих веществ;

отбор проб на анализ для контроля производства;

ведение записей в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций, мелкий ремонт оборудования.

349. Должен знать:

технологический процесс матирования смолы, схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы аппаратов матирования и контрольно-измерительных приборов;

физико-химические свойства смолы, матирующих и красящих веществ, предъявляемые к ним требования, параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием;

слесарное дело.

63. Аппаратчик обезвоздушивания и фильтрации

Параграф 1. Аппаратчик обезвоздушивания и фильтрации, 3-й разряд

350. Характеристика работ:

ведение технологического процесса периодического действия смешивания, фильтрации и обезвоздушивания в баках прядильных растворов в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка обслуживаемого оборудования;

прием растворов в смесители, приемные передаточные и рабочие баки, передача растворов на фильтрацию и на прядение с помощью зубчатых насосов или сжатого воздуха;

дозирование раствора красителей, прядильного раствора в смесители;

установка баков с раствором на обезводушивание;

контроль и регулирование подачи высокоматированного прядильного раствора, температуры и циркуляции прядильного раствора в смесителях, уровня раствора в баках и смесителях, эвакуации воздуха из раствора, давления на фильтрпрессах и на линии передачи раствора на прядение;

отбор проб на анализ для контроля производства;

запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций, мелкий ремонт оборудования.

351. Должен знать:

технологический процесс смешения, фильтрации и обезвоздушивания в баках прядильного раствора, схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования и контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические и технологические свойства прядильного раствора;

требования, предъявляемые к нему;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием, слесарное дело.

При ведении процессов под руководством аппаратчика более высокой квалификации -2-й разряд

Параграф 2. Аппаратчик обезвоздушивания и фильтрации, 4-й разряд

352. Характеристика работ:

ведение технологического процесса обезвоздушивания прядильного вискозного раствора в тонком слое под вакуумом при непрерывном протекании его;

пуск, остановка эвакуаторов, гомогенизаторов, пароэжекторной установки;

прием вискозного раствора в приемные баки;

передача раствора на эвакуаторы, в гомогенизаторы, на фильтрацию и на прядение;

контроль и регулирование глубины вакуума и поступления раствора на эвакуатор; уровня раствора в гомогенизаторах и давления на линии передачи раствора на фильтрацию и прядение; давления пара, поступления и температуры входящей и уходящей воды на ступенях пароэжекторной установки;

контроль качества передаваемого прядильного раствора;

уход за оборудованием.

353. Должен знать:

технологический процесс обевоздушивания вискозного прядильного раствора на установках непрерывного обезвоздушивания;

принцип работы оборудования установки непрерывного обезвоздушивания и контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические и технологические свойства прядильного раствора и требования, предъявляемые к нему;

правила ухода за оборудованием.

Параграф 3. Аппаратчик обезвоздушивания и фильтрации

354. Характеристика работ:

ведение технологического процесса смешения, фильтрации и обезвоздушивания прядильных растворов в баках или на установках непрерывного обезводушивания;

контроль за выдерживанием параметров технологического процесса и координация работы рабочих вискозного погреба;

проверка качества передаваемого прядильного раствора, соблюдения графика перезарядки фильтрпрессов и чистки баков, качества промывки отработанного фильтровального материала, чистки баков и перезарядки фильтрпрессов;

расчет скорости фильтрации, количества раствора, подаваемого на эвакуаторы, и потребности фильтровального материала;

учет расхода приготовляемого раствора и фильтровального материала;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования вискозного погреба.

355. Должен знать:

технологический процесс обезвоздушивания, фильтрации прядильного раствора, промывки отработанного и заготовки нового фильтровального материала;

принцип работы оборудования всего обслуживаемого участка и контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему коммуникаций и арматуры;

требования, предъявляемые к прядильному раствору, перезарядке фильтрпрессов и качеству фильтровального материала;

методику расчета скорости фильтрации, количества подаваемого раствора на эвакуаторы и потребности фильтровального материала.

При ведении технологического процесса с одновременной координацией и руководстве работой рабочих, обслуживающих прерывное обезвоздушивание в баках - 4-й разряд

При ведении технологического процесса с одновременной координацией и руководстве работой рабочих, обслуживающих установки непрерывного обезвоздушивания - 5-й разряд

64. Аппаратчик обезвоживания

Параграф 1. Аппаратчик обезвоживания, 4-й разряд

356. Характеристика работ:

ведение технологического процесса обезвоживания и разделения концентрированных капролактамных растворов на установках дегидратации, дистилляции и ректификации в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка оборудования установок;

прием концентрированного капролактамного раствора на установку, передача получаемого капролактама в сборник хранения;

контроль и регулирование подачи азота, температуры и вакуума в установках, работы конденсаторов, холодильников, количества и качества поступающего раствора капролактама и выхода готового продукта при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам анализов;

отбор проб на анализ для контроля производства и ведение предусмотренных рабочей инструкцией анализов;

запись в производственном журнале;

учет количества поступающего и получаемого продукта;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

мелкий ремонт оборудования и уход за ним.

357. Должен знать:

технологический процесс обезвоживания и разделения концентрированных капролактамных растворов;

устройство, принцип работы оборудования, установок обезвоживания, дистилляции, ректификации, контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические свойства капролактамных растворов, технические условия и требования, предъявляемые к капролактаму;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

режим ухода за оборудованием;

слесарное дело;

правила отбора проб и методику анализов.

65. Аппаратчик переэтерификации

Параграф 1. Аппаратчик переэтерификации, 5-й разряд

358. Характеристика работ:

ведение технологического процесса переэтерификации расплава диметилтерефталата в расплав дигликольтерефталата в аппаратах переэтерификации в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка аппаратов и другого обслуживаемого оборудования;

прием расплава диетилтерефталата в аппарат, передача полученного дигликольтерефталата в аппарат поликонденсации, передача отогнанной смеси метанола и избыточного этиленгликоля из сборников в цех ректификации;

дозирование суспензии двуокиси титана и катализатора в аппарат;

контроль и регулирование температуры переэтерификации, давления при передаче расплава в аппараты поликонденсации, количества отогнанного метанола и избытка этиленгликоля, дозировки расплава диметилтерефталата и суспензии в аппарат, уровня динила в рубашке аппаратов, уровня масла в редукторах аппаратов;

отбор проб на анализ для контроля производства;

учет расхода расплава диметилтерефталата и суспензии; количество полученного дигликольтерефталата, отогнанного метанола и избыточного этиленгликоля и запись в производственном журнале;

расчеты расхода сырья и выхода полупродукта;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

мелкий ремонт оборудования и уход за ним.

359. Должен знать:

технологический процесс переэтерификации диметилтерефталата и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы аппаратов и другого обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов, назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические свойства диметилтерефталата, этиленгликоля, катализаторов, суспензии, дигликольтерефталата;

ГОСТы и технические условия на сырье;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием; слесарное дело.

66. Аппаратчик получения вискозного раствора

Параграф 1. Аппаратчик получения вискозного раствора, 4-й разряд

360. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения вискозных масс или растворов в вакуум-ксантатмешалках, аппаратах ВА, ксантогенаторах под руководством аппаратчика более высокого разряда;

пуск, остановка вакуум-ксантатмешалок, аппаратов ВА;

подготовка оборудования к загрузке;

прием резаной или щелочной целлюлозы, сероуглерода, щелочи и воды в вакуум-ксантатмешалки, аппараты ВА, передача вискозной массы или раствора в аппараты растворения и дорастворения или смесители;

контроль и регулирование температуры деструкции в аппаратах ВА, сульфидирования и растворения в аппаратах ВА и вакуум-ксантатмешалках;

наблюдение за поступлением целлюлозы, сероуглерода, щелочи и воды в аппараты; вакуумом в аппаратах, отсосов паров сероуглерода, не вступившего в реакцию, передачей вискозной массы или вискозного раствора из аппаратов;

отбор проб на анализ для контроля производства;

запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

мелкий ремонт оборудования;

уход за оборудованием.

361. Должен знать:

технологический процесс получения вискозной массы или вискозного раствора и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы аппаратов ВА, вакуум-ксантатмешалок и контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические и технологические свойства целлюлозы, щелочной целлюлозы, сероуглерода, щелочи, получаемого вискозного раствора и требования, предъявляемые к ним; параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

слесарное дело;

правила ухода за оборудованием.

Параграф 2. Аппаратчик получения вискозного раствора, 5-й разряд

362. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения вискозного раствора, дозирования сероуглерода в аппараты ВА, в ксантогенаторы, в вакуум-ксантатмешалки в соответствии с рабочей инструкцией;

набор сероуглерода в мерники и передача его в аппараты, вакуум-ксантатмешалки;

расчет и учет расхода сероуглерода;

выявление и устранение неисправностей в работе мерников и коммуникаций.

363. Должен знать:

технологический процесс получения вискозного раствора, дозирования сероуглерода и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы мерников сероуглерода и контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические и технологические свойства сероуглерода, требования, предъявляемые к нему;

методы выявления и устранения неисправностей в работе мерников;

методику расчетов.

Параграф 3. Аппаратчик получения вискозного раствора, 6-й разряд

364. Характеристика работ:

контроль за ходом технологического процесса получения вискозной массы или вискозного раствора в аппаратах ВА и вакуум-ксантатмешалках, растворения и дорастворения вискозной массы в растворителях и дорастворителях при обслуживании свыше 12 аппаратов ВА;

контроль за процессом загрузки целлюлозы, дозированием сероуглерода, щелочи и воды в аппараты ВА, вакуум-ксантатмешалки; за соблюдением параметров технологического процесса приготовления вискозной массы или раствора, процесса растворения вискозной массы и дорастворения ее при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам анализов;

расчет количества дозировки сероуглерода, щелочи и воды в зависимости от веса и качества загружаемой резаной или щелочной целлюлозы, концентрации щелочи и времени деструкции в аппаратах ВА;

учет расхода сырья и выхода полупродукта;

руководство и координация работы подчиненных рабочих.

365. Должен знать:

технологический процесс получения вискозной массы или вискозного раствора, растворения и дорастворения вискозной массы;

схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы вакуум-ксантатмешалок, аппаратов ВА, загрузочных средств, мерников, аппаратов растворения и дорастворения и контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические и технологические свойства вискозного раствора и требования, предъявляемые к нему;

методику расчета количества дозируемых компонентов и времени деструкции в аппаратах ВА;

параметры технологического режима получения вискозного раствора и правила регулирования процессов.

При ведении технологического процесса получения вискозного раствора и руководстве рабочими на участке с обслуживанием до 12 аппаратов ВА - 5-й разряд

67. Аппаратчик получения сероуглерода-сырца

Параграф 1. Аппаратчик получения сероуглерода-сырца, 3-й разряд

366. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций технологического процесса получения сероуглерода-сырца в ретортах под руководством аппаратчика высшего разряда;

пуск, остановка обслуживаемого оборудования;

выгрузка прокаленного древесного угля из сушилки в бункер, доставка к реторте и загрузка его в реторту, подача серы в реторту;

контроль и регулирование дозирования серы, природного или генераторного газа в реторты; температуры и давления в ретортах;

отбор проб на анализ для контроля производства;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

мелкий ремонт оборудования и уход за ним.

367. Должен знать:

технологический процесс получения сероуглерода-сырца в ретортах, схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы оборудования, контрольно-измерительных приборов на своем рабочем месте;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические и технологические свойства сырья, вспомогательных материалов, сероуглерода-сырца, требования, предъявляемые к ним;

ГОСТы и технические условия на сырье и готовую продукцию;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием;

слесарное дело.

Параграф 2. Аппаратчик получения сероуглерода-сырца, 4-й разряд

368. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения сероуглерода-сырца в ретортах в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка основного обслуживаемого оборудования;

контроль уровня конденсата в конденсаторах и передача сероуглерода-сырца на склад;

контроль и регулирование процесса получения сероуглерода-сырца в ретортах; температуры и давления на газоходах и в конденсаторах по контрольно-измерительным приборам;

отбор проб на анализ для контроля производства и ведение предусмотренных рабочей инструкцией анализов;

участие в работе по чистке реторт;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

мелкий ремонт оборудования и уход за ним.

369. Должен знать:

технологический процесс получения сероуглерода-сырца в ретортах, схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы реторт, конденсаторов, сушилок и контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические и технологические свойства сырья, материалов, сероуглерода-сырца;

требования, предъявляемые к ним ГОСТы и технические условия над сырье и готовую продукцию;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

слесарное дело; режим ухода за оборудованием;

правила отбора проб и методику анализов.

Параграф 3. Аппаратчик получения сероуглерода-сырца, 5-й разряд

370. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения сероуглерода-сырцаэлектротермическим методом в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка обслуживаемого оборудования;

загрузка, прокаленного древесного угля из сушилки в промежуточный бункер, доставка и перегрузка в электропечь, подача серы в электропечь;

контроль уровня конденсата в конденсаторах и передача сероуглерода-сырца на склад;

контроль и регулирование температуры и давления в электропечах, поступления орошаемой воды на конденсаторы и электроды, мощности, напряжения и силы тока, дозирования серы в электропечи;

отбор проб на анализ для контроля производства и ведение предусмотренных рабочей инструкцией анализов;

участие в работе по чистке электропечей;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

мелкий ремонт оборудования и уход за ним.

371. Должен знать:

технологический процесс получения сероуглерода-сырца электротермическим, методом;

схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования и контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические и технологические свойства сырья, материалов, сероуглерода-сырца;

требования, предъявляемые к ним, ГОСТы и технические условия на сырье и готовую продукцию;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

основы электротехники;

слесарное дело;

правила ухода за оборудованием;

правила отбора проб и методику анализов.

Параграф 4. Аппаратчик получения сероуглерода-сырца, 6-й разряд

372. Характеристика работ:

контроль за ходом технологического процесса получения сероуглерода-сырца на участке свыше 20 реторт или электротермическим методом, за выдерживанием параметров технологического режима, качеством серы, угля и сероуглерода при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам данных анализов;

расчет и учет расхода сырья и материала, количества полученного сероуглерода-сырца;

запись в производственном журнале;

контроль за чисткой реторт, электропечей;

руководство подчиненными рабочими.

373. Должен знать:

причины отклонения от норм технологического режима и способы устранения их;

методику расчета количества дозируемых сырья и других компонентов;

правила чистки реторт и электропечей.

При контроле за ходом технологического процесса получения сероуглерода-сырца, координации и руководстве рабочими участка, имеющего до 20 реторт, -5-й разряд

68. Аппаратчик приготовления прядильных растворов

Параграф 1. Аппаратчик приготовления прядильных растворов

374. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления прядильных растворов методом растворения различных видов сырья в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка аппаратов растворения и дорастворения, насосов и другого обслуживаемого оборудования;

дробление и опудривание ацетилцеллюлозы;

загрузка или прием сырья, полупродуктов, растворителей в аппараты;

передача прядильного раствора на смешение или фильтрацию;

набор в мерники раствора красителя или пасты двуокиси титана и дозирование их в аппараты дорастворения прядильного раствора;

контроль и регулирование температуры и давления прядильного раствора, количества дозируемых растворителей, красящих и матирующих растворов;

отбор проб на анализ и ведение анализов, предусмотренных рабочей инструкцией, расчет и учет расхода сырья, полупродуктов и количества полученного прядильного раствора;

запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

уход за оборудованием и мелкий ремонт его.

375. Должен знать:

технологический процесс приготовления прядильных растворов методом растворения и дорастворения сырья и полупродуктов;

схему обслуживаемого участка, ГОСТы и технические условия на сырье и растворители;

устройство, принцип работы и правила эскплуатации аппаратов растворения и дорастворения, дробилок, растирателей, насосов, контрольно-измерительных приборов, арматуры и коммуникаций; причины возникновения отклонений от технологического режима;

меры предупреждения и устранения; физико-химические свойства сырья, полупродукта, растворителей и полученного прядильного раствора;

требования, предъявляемые к ним;

методику расчета количества дозируемых сырья и растворителей; слесарное дело.

При выполнении отдельных операций процесса приготовления прядильных растворов - 2-й разряд

при ведении процесса приготовления прядильных растворов под руководством аппаратчика более высокого разряда - 3-й разряд

при ведении процесса приготовления прядильных растворов и руководстве подчиненными рабочими - 4-й разряд

69. Аппаратчик регенерации осадительной ванны

Параграф 1. Аппаратчик регенерации осадительной ванны, 3-й разряд

376. Характеристика работ:

прием осадительной ванны с прядильных машин и передачи регенерированной осадительной ванны на прядильные машины;

пуск и остановка насосов, обслуживаемого оборудования;

контроль и регулирование поступления и передачи осадительной ванны в приемных и напорных барках, температуры осадительной ванны в напорных барках, передачи растворов в отстойник и в напорные барки и работы оборудования при помощи контрольно-измерительных приборов;

отбор проб на анализ для контроля производства;

ведение записей в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования.

377. Должен знать:

технологический процесс регенерации осадительной ванны и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования;

контрольно-измеритеьных приборов, арматуры, коммуникаций, физико-химические свойства сырья и продукта;

правила отбора проб, параметры технологического режима;

правила ухода за оборудованием.

При выполнении отдельных операций технологического процесса регенерации осадительной ванны под руководством аппаратчика более высокого разряда - 2-й разряд

Параграф 2. Аппаратчик регенерации осадительной ванны, 4-й разряд

378. Характеристика работ:

ведение технологического процесса регенерации осадительной ванны путем выпаривания в выпарных аппаратах, фильтрации, растворения и добавления укрепляющих компонентов и кристаллизации сульфата натрия в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка подогревателей, фильтров, растворителей, выпарных аппаратов, горизонтальных четырехступенчатых и выпарных циркуляционных кристаллизаторов, центрифуг, сушильных агрегатов, упаковочных машин и другого обслуживаемого оборудования;

контроль и регулирование уровня, концентрации и температуры осадительной ванны, вакуума, давления и температуры пара, воды, плава по переходам при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам данных анализов;

проведение контрольных анализов, предусмотренных рабочей инструкцией;

упаковка сульфата натрия в мешки;

запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования.

379. Должен знать:

технологический процесс регенерации осадительной ванны, кристаллизации сульфата натрия и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации оборудования, контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические свойства осадительной ванны и укрепляющих компонентов;

параметры технологического режима;

правила ухода за оборудованием;

методику анализов.

Параграф 3. Аппаратчик регенерации осадительной ванны, 5-й разряд

380. Характеристика работ:

контроль за процессом регенерации осадительной ванны, кристаллизацией сульфата натрия из осадительной ванны и бесперебойным снабжением прядильных машин осадительной ванной;

руководством, подчиненными рабочими, занятыми обслуживанием аппаратов типа "Лурги" и всего участка кислотной станции;

пуск и остановка всего оборудования кислотной станции;

расчет добавок компонентов осадительной ванны по результатам химических анализов, расчет объема осадительной ванны, требуемой для прядения;

учет поступления и расхода сырья и материалов;

выявление и устранение неполадок в работе всего участка кислотной станции.

381. Должен знать:

технологический процесс регенерации осадительной ванны и кристаллизации сульфата натрия из осадительной ванны;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

методику расчета объема осадительной ванны для прядения и добавок компонентов.

70. Аппаратчик регенерации сероуглерода

Параграф 1. Аппаратчик регенерации сероуглерода, 4-й разряд

382. Характеристика работ:

ведение технологического процесса регенерации сероуглерода из парогазовой смеси в регенерационной установке под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

пуск и остановка оборудования регенерационной установки;

прием парогазовой смеси, передавливание сероуглерода в промежуточный склад и замер уровня в баках сероуглерода;

замена щелочи в колонках, откачка сероуглерода из шламовой ямы;

промывка смотровых фонарей, водоотделителя, щелочных и промывных колонок, линий схода сероуглерода;

контроль и регулирование давления парогазовой смеси, температуры и уровня воды в трубах регенерации сероуглерода, температуры и давления парогазовой смеси в холодильниках при помощи контрольно-измерительных приборов;

наблюдение за прохождением сероуглерода по колонкам, сливом конденсата и за работой приточно-вытяжной вентиляции;

отбор проб для контроля производства;

запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе холодильников, колонок и коммуникаций, мелкий ремонт оборудования и уход за ним.

383. Должен знать:

технологический процесс регенерации сероуглерода из парогазовой смеси и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы холодильников, колонок, контрольно-измерительных приборов, назначение и схему коммуникаций и арматуры; физико-химические свойства сероуглерода;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила передавливания сероуглерода в промежуточный склад;

правила ухода за оборудованием;

слесарное дело.

При обслуживании аппаратов отгонки сероуглерода на прядильно-отделочных агрегатах производства вискозного штапельного волокна-3-й разряд

Параграф 2. Аппаратчик регенерации сероуглерода, 5-й разряд

384. Характеристика работы:

ведение технологического процесса регенерации сероуглерода из парогазовой смеси на регенерационной установке; контроль и регулирование процесса регенерации сероуглерода;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования;

учет регенерированного сероуглерода и запись в производственном журнале;

руководство и координация работ подчиненных рабочих;

расчеты расхода щелочи и выхода сероуглерода.

385. Должен знать:

технологический процесс регенерации сероуглерода из парогазовой смеси и схему обслуживаемого участка;

правила контроля и регулирования технологического процесса;

физико-химические свойства сероуглерода и щелочи;

методику расчета расхода щелочи и выхода сероуглерода;

методы проведения профилактического осмотра оборудования.

71. Аппаратчик сушки волокна

Параграф 1. Аппаратчик сушки волокна, 3-й разряд

386. Характеристика работ:

ведение технологического процесса сушки различных видов химических волокон и щетины в сушилках тоннельного и ленточного типа в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка сушилок и другого обслуживаемого оборудования;

загрузка шелка, щетины в сушилки тоннельного типа, заправка жгута при сушке волокна в жгуте, выгрузка шелка, щетины из сушилки;

контроль и регулирование температуры и давления пара, температуры сушки по зонам, температуры и влажности в камере увлажнения, при помощи контрольно-измерительных приборов;

контроль и регулирование скорости транспортерных лент, толщины слоя штапельного волокна на ленте в сушилках ленточного типа;

наблюдение за продвижением тележек с шелком в камере, своевременной загрузкой и выгрузкой шелка;

отбор проб на анализ для контроля производства;

учет количества высушенного волокна и запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций, мелкий ремонт оборудования;

уход за оборудованием.

387. Должен знать:

технологический процесс сушки и увлажнения волокна, схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы сушилок и другого обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов, назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-механические свойства за высушенного и увлажненного волокна;

требования, предъявляемые к нему и технические условия на него;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием; слесарное дело.

При ведении технологического процесса сушки медноаммиачного и хлоринового волокна - 2-й разряд

Параграф 2. Аппаратчик сушки волокна, 4-й разряд

388. Характеристика работ:

ведение технологического процесса сушки, термостабилизации или вытяжки волокна в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка машин;

прием жгута в прядильной части агрегата, заправка его на барабаны сушилки, в антистатический ионизатор, в установку термостабилизации или горячей вытяжки, гофрировальную и резальную машину;

контроль и регулирование температуры в сушилке по зонам стабилизатора или машине горячей вытяжки при помощи щита управления и контрольно-измерительных приборов, скорости вращения барабанов и вальцев;

расчет скорости вращения барабанов и вальцев;

запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования;

мелкий ремонт оборудования и уход за ним.

389. Должен знать:

технологический процесс и схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы сушилки, установки термостабилизации, машин горячей вытяжки, гофрировальных и резальных машин, контрольно-измерительных приборов, щита управления, назначение и схему арматуры и коммуникаций на обслуживаемом участке;

физико-механические свойства волокна;

требования, предъявляемые к волокну; технические условия на волокно;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

слесарное дело;

правила ухода за оборудованием.

72. Аппаратчик утилизации отходов

Параграф 1. Аппаратчик утилизации отходов, 3-й разряд

390. Характеристика работ:

ведение технологического процесса утилизации отходов производства медноаммиачного волокна и сероуглерода методом выпаривания в шламовом аппарате или химической обработки в барках в соответствии с рабочей; инструкцией;

пуск и остановка обслуживаемого оборудования;

подача пара на шламовую установку выпарки сероуглерода, загрузка в барку прядильных отходов и шлама из шламового бака производства медноаммиачного волокна, подача умягченной воды и серной кислоты в барку, перемешивание вручную, слив сероуглерода из конденсатора на склад, передача регенерированной меди в производство, выгрузка шлама после утилизации и удаления его;

подготовка шламовых баков и аппаратов к приему шлама;

охлаждение шлама после утилизации в шламовом аппарате;

контроль и регулирование температуры, давления пара и сероуглерода на шламовом аппарате и конденсаторе, процесса утилизации отходов при помощи контрольно-измерительных приборов;

проверка количества шлама в аппарате;

отбор проб на анализ для контроля производства;

расчет потребного количества серной кислоты для утилизации;

учет количества полученного продукта и расхода серной кислоты;

запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

мелкий ремонт оборудования и уход за ним.

391. Должен знать:

технологический процесс утилизации отходов производства медноаммиачного волокна и сероуглерода методом выпаривания или химической обработки, схему обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования и контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические свойства сероуглерода, медного купороса, серной кислоты;

требования, предъявляемые к ним;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

слесарное дело;

правила ухода за оборудованием.

Параграф 2. Аппаратчик утилизации отходов, 4-й разряд

392. Характеристика работ:

ведение технологического процесса утилизации отходов производства штапельного волокна методом коагуляции и отделения полимера от растворителя в осадочном насосе и вибросите в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка обслуживаемого оборудования;

подача отработанного прядильного раствора из сборников, обессоленной воды или разбавленного раствора роданистого натрия в осадочный насос; отделение полимера от раствора роданистого натрия на вибросите; передача раствора роданистого натрия на выпарную установку, сбор отделенного полимера и удаление его;

замачивание фильтровальных полотен и отходов жгута в обессоленной воде,

фильтрация раствора роданистого натрия, освобожденного от полимера и отработанного прядильного раствора;

контроль и регулирование давления, уровня растворов, количества осажденных гранул полимера, количества и качества полученного раствора роданистого натрия; работы насосов, вибросита, фильтров при помощи контрольно-измерительных приборов и данных анализа;

отбор проб на анализ для контроля производства и проведение предусмотренных рабочей инструкцией анализов;

запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования;

уход за оборудованием и мелкий ремонт его.

393. Должен знать:

технологический процесс утилизации отработанных прядильных растворов методом коагуляции и отделения полимера от растворителя и схему обслуживаемого участка;

устройство оборудования, назначение и схему коммуникаций, арматуры, контрольно-измерительных приборов;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

физико-химические и технологические свойства прядильного раствора, роданистого, натрия и требования, предъявляемые к ним;

правила ухода за оборудованием;

слесарное дело.

73. Аппаратчик фиксации

Параграф 1. Аппаратчик фиксации, 2-й разряд

394. Характеристика работ:

ведение технологического процесса фиксации крутки шелка в камерах фиксации в соответствии с рабочей инструкцией;

загрузка шелка в камеру фиксации и регулирование температуры пара, влажности, времени фиксации крутки, работы вытяжной вентиляции, паропроводов при помощи контрольно-измерительных приборов;

учет количества шелка и запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе камеры фиксации;

уход за оборудованием.

395. Должен знать:

технологический процесс фиксации крутки шелка в камере фиксации;

устройство, принцип работы вытяжной вентиляции;

схему паропроводов, контрольно-измерительных приборов;

физико-механические свойства шелка;

требования, предъявляемые к шелку;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием.

Параграф 2. Аппаратчик фиксации, 3-й разряд

396. Характеристика работ:

ведение технологического процесса фиксации крутки шелка в автоклавах высокого давления в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка автоклавов, вакуум-насосов;

загрузка шелка в автоклав, выгрузка после фиксации;

контроль и регулирование вакуума, давления, Температуры и времени фиксации при помощи контрольно-измерительных приборов;

учет количества шелка и запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования;

мелкий ремонт его;

уход за оборудованием.

397. Должен знать:

технологический процесс фиксации шелка в автоклавах;

устройство, принцип работы автоклавов и другого обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов;

физико-механические свойства шелка;

требования, предъявляемые к шелку;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием;

слесарное дело.

Параграф 3. Аппаратчик фиксации, 4-й разряд

398. Характеристика работ:

ведение технологического процесса фиксации лавсанового технического и кордного волокна на однопроцессных машинах в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка машины, включение и выключение обогрева шахты;

установка шпуль с шелком в шпулярник машины, заправка нитей через натяжные устройства, панели самоостанова, тянущие вальцы в шахту фиксации и на шпули;

съем наработанной продукции;

контроль и регулирование правильности заправки нити, температуры и циркуляции воздуха в шахте, скорости намотки нити, правильности работы веретен при помощи контрольно-измерительных приборов;

наблюдение за качеством нитепроводящей гарнитуры, тянущих вальцов;

отбор проб на анализ для контроля производства;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования;

мелкий ремонт и уход за оборудованием.

399. Должен знать:

технологический процесс фиксации кордной нити и схему заправки;

устройство, принцип работы машины, контрольно-измерительных приборов;

физико-механические свойства технической кордной нити;

требования, предъявляемые к ней, и технические условия;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием;

слесарное дело.

74. Аппаратчик этиленгликолевой установки

Параграф 1. Аппаратчик этиленгликолевой установки, 4-й разряд

400. Характеристика работ:

ведение процесса обработки решеток плавильных агрегатов этиленгликолем с целью удаления полиамидного плава, промывки водой, чистки и продувки сжатым воздухом в соответствии с рабочей инструкцией;

подготовка этиленгликолевой установки к процессу обработки;

разборка плавильного агрегата, сборка его для обработки этиленгликолем и сборка к работе после обработки;

включение и выключение обогрева, подсоединение и отсоединение этиленгликолевой установки от прядильного агрегата;

пуск и остановка установки;

контроль и регулирование циркуляции этиленгликоля, температуры обогрева;

проверка качества обработки плавильного агрегата и герметичности сборки;

выявление и устранение неисправностей в работе этиленгликолевой установки, мелкий ремонт и уход за установкой.

401. Должен знать:

процесс ведения обработки этиленгликолем, промывки водой, чистки и продувки сжатым воздухом решеток плавильных агрегатов;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации этиленгликолевой установки;

состав и свойства этиленгликоля;

систему обогрева машины динилом, подачи азота и воздуха;

требования, предъявляемые к обработке решеток плавильных агрегатов;

правила регулирования процесса обработки решетки;

режим ухода за оборудованием;

слесарное дело.

75. Гарнитурщик химического прядения

Параграф 1. Гарнитурщик химического прядения, 1-й разряд

402. Характеристика работ:

обвязка фильтрпальцев фильтровальным материалом для прядильных машин в соответствии с рабочей инструкцией;

подготовка фильтровального материала и ниток;

уборка рабочего места.

403. Должен знать:

порядок и правила обвязки фильтрпальцев;

назначение фильтрматериалов и влияние правильной обвязки на качество выпускаемого волокна;

устройство гарнитуры.

Параграф 2. Гарнитурщик химического прядения, 2-й разряд

404. Характеристика работ:

разборка, обработка и сборка прядильной гарнитуры в соответствии с рабочей инструкцией;

погрузка деталей гарнитуры в барки, залив их растворами химикатов;

промывка горячей и холодной водой деталей прядильной гарнитуры и нитепроводящей системы;

продувка деталей гарнитуры сжатым воздухом и проверка герметичности сборки;

уход за рабочим местом.

405. Должен знать:

процесс обработки деталей прядильной гарнитуры и нитепроводящей системы;

порядок разборки и сборки гарнитуры;

устройство гарнитуры, назначение и взаимодействие ее частей;

устройство и работу манометров;

схему коммуникации холодной и горячей воды, сжатого воздуха;

требования, предъявляемые к качеству промывки и сборки прядильной гарнитуры;

режим ухода за рабочим местом.

Параграф 3. Гарнитурщик химического прядения, 3-й разряд

406. Характеристика работ:

проверка качества обработки деталей гарнитуры, качества сборки гарнитуры, плотности обвязки фильтрпальцев;

прием снятой с прядильной машины гарнитуры, выдача подготовленной;

обеспечение потребного количества гарнитуры;

учет расхода фильтрматериала, количества гарнитуры в мастерской и расчет его потребности;

руководство подчиненными рабочими.

407. Должен знать:

технологический процесс формования волокна на прядильных машинах;

правила и методы проверки качества обработки, сборки гарнитуры;

правила ведения учета;

график смены гарнитуры на машинах и методику расчета потребности гарнитуры.

76. Канализатор-траповщик

Параграф 1. Канализатор-траповщик, 2-й разряд

408. Характеристика работ:

чистка канализационных каналов и решеток в прядильных цехах и производственных тоннелях;

уборка пола под машинами, у машин и в проходах;

чистка ящиков из-под кислой рвани и отходов на прядильных машинах;

уборка грязи и мусора после чистки.

409. Должен знать:

систему канализации в цехе;

правила чистки и уборки.

77. Контролер-заправщик фильер

Параграф 1. Контролер-заправщик фильер, 3-й разряд

410. Характеристика работ:

контроль состояния фильер на прядильных машинах и стандартности прядения в соответствии с рабочей инструкцией;

выявление засоренных фильер, отключение засоренных фильер, совместно с прядильщиком, замена их на чистые и заправка прядильных мест;

отметка прядильных мест, на которых выявлены нарушения в стандартности прядения, заливка куличей и бобин, спряденных на этих местах как бракованных, запись в журнал.

411. Должен знать:

технологическую схему прядения волокна и схему заправки нити;

ассортимент вырабатываемой продукции;

устройство, принцип работы прядильной машины;

физико-химические свойства осадительной ванны, раствора на прядении и спряденного волокна;

требования, предъявляемые к волокну, и технические условия на него.

78. Контролер технологического процесса

Параграф 1. Контролер технологического процесса, 3-й разряд

412. Характеристика работ:

контроль выдерживания параметров технологического процесса (температуры, давления, вакуума, концентрации растворов, напряжения и другие), соблюдения стандартности схемы заправки, состояния гарнитуры прядильных машин, правильности намотки на паковки, соблюдения установленных размеров паковок и плотности намотки;

контроль метрического номера волокна, длины резки и неравномерности резки штапельного волокна, концентрации химических растворов, температуры и влажности в цехах;

контроль за чистотой емкостей, вагонов; за состоянием хранения сырья и химикатов на складах;

наблюдение и замеры скоростей рабочих органов машин (числа оборотов веретен, валов, барабанов, числа ударов батана на ткацких станках), простоев мест, обрывности, использования рабочего времени;

отбор бракованной продукции и предъявление ее рабочим; проб сырья и химикатов на анализ в соответствии с ГОСТами и техническими условиями;

маркировка и регистрация отобранных проб;

определение по результатам анализов пригодности сырья и химикатов для использования в производстве;

составление актов на неудовлетворительное состояние тары, упаковки и маркировки сырья и химикатов;

применение соответствующих приборов и инструментов для контроля и замеров (тахометров, секундомеров, шаблонов, квадратов и тому подобное);

запись результатов замеров или наблюдений в соответствующие карты или листы наблюдений по установленным формам;

простейшая статистическая обработка результатов замеров или наблюдений;

запись обработанных данных в журнал.

413. Должен знать:

ассортимент вырабатываемой продукции;

параметры технологического процесса и схемы заправки;

влияние состояния оборудования на качество продукции;

правила отбора проб сырья и химикатов;

порядок хранения сырья и химикатов на складах;

требования к качеству вырабатываемой продукции и виды пороков;

правила проведения наблюдений и замеров;

порядок заполнения карт наблюдений;

простейшую статистическую обработку материалов наблюдений и замеров (исчисление средних величин, группировки и так далее);

правила составления актов.

При проведении наблюдений за обрывностью нити и скорости кручения и перемотки нити -2-й разряд.

Параграф 2. Контролер технологического процесса, 4-й разряд

414. Характеристика работ:

проведение наблюдений и замеров, связанных с контролем производства с последующей обработкой и анализа данных, требующих повышенной квалификации, дачей заключений и выводов о работе обследуемого участка;

руководство контролерами более низких разрядов и инструктаж их;

отбор проб на анализ с записью всех параметров технологического процесса в момент отбора проб;

составление актов о выпуске брачной продукции.

415. Должен знать:

параметры технологического процесса;

устройство, принцип работы оборудования и контрольно-измерительных приборов на обследуемом участке;

методику наблюдений; способы их обработки, расчетов и анализов данных наблюдений;

правила отбора проб и составление актов.

79. Контролер-регулировщик насосиков

Параграф 1. Контролер-регулировщик насосиков, 3-й разряд

416. Характеристика работ:

контроль и регулировка прядильных насосиков в соответствии с рабочей инструкцией;

контроль подачи насосиков на прядильных машинах с предварительной проверкой засоренности фильер;

взвешивание отобранных проб;

наладка и регулировка насосиков с неправильной подачей прядильного раствора;

смена насосиков, шестерен, выявление и ликвидация подтеков прядильного раствора;

заправка прядильного места;

проверка оборотов насосного вала, верхних и нижних прядильных дисков, числа двойных ходов по секундомеру и тахометру, состояния шестерен, насосного вала, правильности сцепления насосиков с насосным валом;

приемка собранных насосиков, определение на стенде их подачи на масло; рассортировка насосиков по группам подачи, выдача насосиков на машины;

учет подачи раствора контролируемых насосиков и запись в картотеке насосиков и в журнале;

уход за рабочим местом.

417. Должен знать:

методы контроля и регулирования прядильных насосиков;

устройство дозирующих и напорных насосиков;

требования, предъявляемые к насосикам по давлению и подаче для каждого номера волокна;

технологическую схему прядения волокна;

устройство и правила работы на контрольном стенде;

устройство и принцип работы контрольно-измерительных приборов;

виды дефектов насосиков, насосного и дискового валов;

виды брака волокна, получаемые из-за неисправностей насосиков;

свойства масла, применяемого для контроля насосиков;

правила ведения учета подачи насосиков;

правила ухода за рабочим местом.

80. Крутильщик на вытяжных машинах

Параграф 1. Крутильщик на вытяжных машинах, 4-й разряд

418. Характеристика работ:

ведение технологического процесса вытяжки и кручения шелка на крутильно-вытяжных машинах всех систем в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка веретен и машин;

замена сходящих питающих паковок, заправка нити через нитепроводящую систему на крутильную паковку; снятие наработанной продукции;

ликвидация обрывов нити;

наблюдение за своевременным обеспечением рабочего места полуфабрикатом, за качеством заправленного шелка, за качеством вытяжки и кручения шелка, намотки крученого шелка на паковки, за состоянием нитепроводящей системы, вытяжных дисков, температурой в зоне горячей вытяжки, своевременной смазкой и чисткой машин;

уход за оборудованием.

419. Должен знать:

технологический процесс вытяжки и кручения шелка;

схему заправки нити;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации крутильно-вытяжных машин;

ассортимент, физико-механические свойства шелка;

требования, предъявляемые к качеству вытяжки, крутки и намотки шелка;

ГОСТы и технические условия на шелк;

виды брака шелка, причины возникновения брака и обрывности, меры предупреждения и устранения их;

правила ухода за оборудованием.

81. Крутильщик-сушильщик

Параграф 1. Крутильщик-сушильщик, 4-й разряд

420. Характеристика работ:

ведение технологического процесса сушки и крутки вискозного волокна на машинах непрерывного действия в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка веретен;

заправка нити на отделочные и сушильные цилиндры, шпулю, ликвидация обрывов нити и намотов, съем наработанной продукции;

наблюдение за правильностью заправки и раскладкой нити, температурой отделочных растворов, степенью нагрева сушильных цилиндров и установленной круткой, качеством выпускаемого волокна;

уход за оборудованием.

421. Должен знать:

технологический процесс непрерывного получения вискозного волокна и схему заправки нити;

устройство, принцип работы машин непрерывного действия;

физико-механические свойства волокна;

требования, предъявляемые к нему и к качеству нитепроводящих деталей;

технические условия на волокно;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием.

82. Намотчик химического волокна

Параграф 1. Намотчик химического волокна, 4-й разряд

422. Характеристика работ:

ведение технологического процесса намотки химических волокон в намоточной части прядильных машин в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка рабочих мест;

прием и заправка поступающей с прядильного места нити на бобину, ликвидация обрывов нити, съем или участие в съеме наработанного волокна;

обеспечение взаимосвязи работы намоточной части машины с прядильной частью;

наблюдение за схемой заправки нити через нитепроводящие детали, замасливающие шайбы и нитеводители; состоянием нитепроводящих деталей и гарнитуры, температурой и влажностью воздуха в намоточной части машины; качеством замасливателя и наработанного волокна;

контроль и регулирование циркуляции замасливателя, скорости приема нити на бобину;

соблюдение разгона съемов;

уход за оборудованием.

423. Должен знать:

технологический процесс намотки химических волокон и схему заправки нити;

устройство, принцип работы намоточной части прядильной машины;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

физико-механические свойства химических волокон;

требования, предъявляемые к волокну и к качеству нитепроводящих деталей;

технические условия на готовое волокно;

режим ухода за оборудованием.

При обслуживании намоточной части прядильных машин хлоринового волокна и прядильных машин типа "Гамель" ацетатного волокна - 3-й разряд.

83. Настильщик фильтрполотен

Параграф 1. Настильщик фильтрполотен, 1-й разряд

424. Характеристика работ:

настил промытых фильтрполотен и полотен из нового материала и ваты для фильтрпрессов в соответствии с рабочей инструкцией;

подготовка фильтрполотен к настилу, проверка и разбраковка промытых фильтрполотен, бракованных рваных полотен и сдача на склад;

заготовка полотен из нового материала в соответствии с размерами плит фильтрпрессов;

укладка заготовленных фильтрполотен в комплекты раздельно по прессам.

425. Должен знать:

порядок заготовки и правила настила фильтрполотен для каждой фильтрации;

требования, предъявляемые к качеству фильтровального материала.

При выполнении работ по приему и выдаче фильтрполотен, учету их и ведении записей в производственном журнале -2-й разряд

84. Обжигальщик прядильных деталей

Параграф 1. Обжигальщик прядильных деталей, 3-й разряд

426. Характеристика работ:

ведение процесса обжига деталей фильерных комплектов, насосиков, прядильных блоков в электропечах обжига; подогрева собранных фильерных комплектов и наружных фильерных оправ перед установкой на прядильную машину в электропечах подогрева в соответствии с рабочей инструкцией;

включение и выключение системы электрообжига и электроподогрева;

разборка снятых с машины фильерных комплектов и относка к электропечам обжига, загрузка деталей фильерных комплектов, насосиков, прядильных блоков в электропечь обжига, выгрузка их, чистка и продувка сжатым воздухом;

доставка готовых фильерных комплектов и оправ из фильерной мастерской и загрузка их в электропечи подогрева;

контроль и регулирование температуры обжига и подогрева в электропечах;

выявление и устранение неисправностей в работе электропечей, мелкий ремонт оборудования;

уход за оборудованием.

427. Должен знать:

технологический процесс обжига и подогрева деталей фильерных комплектов, насосиков, прядильных блоков;

устройство, принцип работы электропечей обжига и подогрева, контрольно-измерительных приборов;

требования, предъявляемые к деталям фильерных комплектов, прядильным насосикам и блокам;

температурный режим обжига и подогрева и правила его регулирования;

режим ухода за оборудованием;

методы устранения неисправностей в работе электропечей.

85. Оператор дистанционного пульта управления в производстве

химических волокон

Параграф 1. Оператор дистанционного пульта управления в производстве

химических волокон

428. Характеристика работ:

ведение технологического процесса на установках с автоматическим управлением с дистанционного пульта в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка облуживаемого оборудования;

загрузка сырья, материалов, полупродуктов, передача полупродуктов из одних аппаратов в другие, подача в аппараты реагентов, выгрузка готового продукта;

контроль и регулирование технологического процесса с центрального щита управления;

расчет и учет расхода сырья, материалов, полупродуктов, выхода готовой продукции;

проверка состояния обслуживаемых механизмов, профилактический осмотр и смазка их; контроль за показаниями контрольно-измерительных приборов;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

429. Должен знать:

технологический процесс на установках участка;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации оборудования автоматической установки, щита автоматического управления, арматуры, коммуникаций, контрольно-измерительных приборов на обслуживаемом участке;

физико-химические свойства сырья, реагентов, полупродуктов;

технические условия и требования, предъявляемые к сырью и готовому продукту;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

методику расчета сырья и выхода готового продукта;

правила сигнализации; элементы электротехники.

430. Условия тарификации:

- при получении вискозного прядильного раствора; получении и подготовке смолы к прядению; очистке отходящих газов сероуглеродного и вискозного производства; регенерации роданистого натрия - 6-й разряд - при регенерации капролактама, осадительной ванны производства вискозного волокна, очистке отходящих растворов, удалении избытка воды из растворителя и кристаллизации растворителя в производстве волокна нитрон; сушке капроновой смолы - 5-й разряд

86. Отделочник химических волокон

Параграф 1. Отделочник химических волокон, 2-й разряд

431. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций технологического процесса отделки растворами вискозного и синтетического шелка, медноаммиачного волокна на отделочных агрегатах и моечных машинах в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка агрегатов, машин;

загрузка шелка и выгрузка его на моечных машинах;

наблюдение за загрузкой шелка в барки на отделочных агрегатах;

установка тележек с нитью в агрегат, сопровождение их по зонам отделки и выкатывание;

прием жгута с прядильной машины, заправка его в отделочный проходной аппарат, пуск и остановка вальцов и передаточного барабана;

отбор проб на анализ для контроля производства;

заполнение паспортов и запись в производственном журнале;

уход за оборудованием.

432. Должен знать:

технологический процесс отделки шелка и волокна; устройство, принцип работы отделочных агрегатов, моечных машин, отделочных проходных аппаратов;

устройство крановых тележек, контрольно-измерительных приборов, назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические свойства шелка и волокна;

требования, предъявляемые к ним;

правила ухода за оборудованием.

Параграф 2. Отделочник химических волокон, 3-й разряд

433. Характеристика работ:

ведение технологического процесса отделки растворами вискозного синтетического шелка; медно-аммиачного волокна, отделки и вытяжки вискозного и синтетического штапельного волокна; отделки медноаммиачного волокна; запарки и промывки лески и щетины на различных видах отделочных агрегатов, моечных машинах в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка агрегатов;

прием жгута с прядильной части агрегата, заправка его в трубы регенерации и вытяжные вальцы или прием резаного волокна с резальной машины в отделочную часть на прядильно-отделочных агрегатах; загрузка лески, щетины в мотках или на шпулях в барки запаривания, моечные машины, в центрифуги для отжима; подача воды, острого пара, моечных растворов;

выгрузка лески, щетины из барок запаривания, моечных машин, центрифуг на помосты или передача на сушку;

контроль и регулирование уровня, температуры, давления, концентрации и циркуляции отделочных растворов, воды, давления пара; вакуума при отделке шелка; скорости отжимных валов и роликового транспортера при отделке штапельного волокна; времени запаривания и промывки лески и щетины при помощи контрольно-измерительных приборов и по результатам данных анализов;

обеспечение взаимосвязанной работы отделочной части с прядильной или сушильной на прядильно-отделочных агрегатах;

дозирование крепкой серной кислоты и олеинового мыла в рабочие ванны, учет расхода крепких растворов химикатов при отделке медноаммиачного волокна;

расчеты расхода отделочных растворов и замасливателя;

отбор проб лески, щетины на анализ для контроля производства;

запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования, мелкий ремонт его;

уход за оборудованием.

434. Должен знать:

технологический процесс отделки растворами шелка, штапельного волокна, запарки и промывки лески и щетины;

правила заправки жгута на вальцы и проводки через ванны;

устройство, принцип работы барок и моечных машин, центрифуг, контрольно-измерительных приборов в производстве лески и щетины, коммуникаций и арматуры;

параметры технологического режима;

правила контроля и регулирования процесса;

физико-химические свойства вискозного, синтетического штапельного волокна и шелка, лески и щетины, отделочных растворов и других компонентов;

виды брака при заправке и промывке лески и щетины, причины их возникновения, меры предупреждения и устранения;

методику расчета расхода отделочных растворов и замасливателя;

слесарное дело;

режим ухода за оборудованием.

При ведении технологического процесса отделки химических волокон и одновременном руководстве и координации работой отделочников капронового шелка - 4-й разряд

Параграф 3. Отделочник химических волокон, 4-й разряд

435. Характеристика работ:

ведение технологического процесса отделки вискозного кордного волокна на машинах непрерывного процесса в соответствии с рабочей инструкцией;

прием нити с прядильной части, заправка ее на отделочные ролики и передача в сушильно-крутильную часть машины;

ликвидация обрывов нити и намотов на ролики;

обеспечение взаимосвязи работы отделочной части машины с прядильной и сушильно-крутильной;

наблюдение за правильной заправкой и раскладкой нити, температурой и подачей отделочных растворов;

уход за оборудованием.

436. Должен знать:

технологический процесс отделки вискозного кордного волокна;

устройство, принцип работы машины непрерывного действия, контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические свойства кордного волокна;

требования, предъявляемые к кордному волокну;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

режим ухода за оборудованием.

87. Перезарядчик фильтрпрессов и диализаторов

Параграф 1. Перезарядчик фильтрпрессов и диализаторов, 3-й разряд

437. Характеристика работ:

перезарядка свечевых и рамных фильтров, фильтрпрессов и диализаторов в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка оборудования;

подготовка фильтров фильтрпрессов и диализаторов к разрядке; сбор и слив растворов с фильтров, фильтрпрессов и диализаторов, продувка фильтрпрессов сжатым воздухом;

снятие отработанного фильтровального материала, загрузка его в тележки или люльки;

чистка и промывка водой фильтров, фильтрпрессов и диализаторов;

зарядка чистым фильтровальным материалом;

доставка к фильтрам, прессам и диализаторам чистых фильтрматериалов и отвозка отработанных к моечным машинам;

в отделе приготовления отделочных растворов - промывка отработанных фильтрматериалов в моечной машине, отжим в центрифуге и транспортировка в сушилку;

в отделе фильтрации ацетатного волокна - транспортировка и загрузка отходов в растворитель; транспортировка и загрузка отработанных фильтрполотен в сушилку и выгрузка их из сушилки;

уход за рабочим местом;

ведение учета перезаряжаемого оборудования.

438. Должен знать:

технологический процесс фильтрации растворов; устройство фильтров, фильтрпрессов и диализаторов;

правила перезарядки их;

требования, предъявляемые к перезарядке фильтров, фильтрпрессов и диализаторов и к качеству фильтровального материала;

параметры технологического процесса фильтрации прядильных, отделочных растворов;

состав щелочи; приемы.

88. Перемотчик нити

Параграф 1. Перемотчик нити, 4-й разряд

439. Характеристика работ:

ведение технологического процесса перемотки нити из химических волокон с прядильных куличей, бобин, патронов и копе с целью выявления скрытых дефектов, полученных при формовании или кручении волокна, нанесения на нить замасливателя и создания транспортабельной паковки в соответствии с рабочей инструкцией;

смена питающей паковки и съем наработанной шпули, ликвидация обрывов и удаление дефектной нити с выводом узла на передний торец шпули;

обеспечение равномерного съема питающих и нарабатываемых паковок;

строгое соблюдение требований, предъявляемых ГОСТом к качеству нитей из химических волокон, плотности намотки и степени замасливания нити;

контроль за состоянием нитепроводящих деталей, замасловочных валиков и своевременная смена деталей, порезанных нитью;

контроль и регулирование уровня замасливателя в замасловочной системе, натяжение нити для получения плотности намотки по ГОСТу;

вклеивание номерков на патрон;

наблюдение за состоянием и работой всех механизмов обслуживаемой машины, натяжных и контрольно-очистительных приспособлений и узловязателей;

проверка поступающего волокна, нитей шпуль;

сбор и сдача угаров;

участие в приеме оборудования из ремонта;

чистка машины.

440. Должен знать:

назначение и технологический процесс перемотки нити из химических волокон;

устройство перемоточной машины, работу и взаимодействие ее основных механизмов;

виды, свойства и номера перерабатываемого волокна, нитей и требования, предъявляемые к качеству их перемотки;

пороки волокна, полученные при формовании, кручении;

методы удаления дефектной нити;

виды и нормы угаров;

правила регулирования натяжения и замасловки нити;

правила ухода за оборудованием.

89. Подготовщик бобин и куличей

Параграф 1. Подготовщик бобин и куличей, 2-й разряд

441. Характеристика работ:

подготовка крутильных бобин для намотки и перемотки шелка на крутильных и перемоточных машинах, прядильных бобин и куличей к отделке и перемотке в соответствии с рабочей инструкцией;

доставка бобин, одевание технического чулка на пустую или кислую бобину с шелком, кулич;

снятие чулок с бобин и куличей;

рассортировка чулок и пустых бобин;

одевание и закрепление крышек на крутильных бобинах и снятие их.

442. Должен знать:

назначение и правила одевания чулок, крышек, снятие их;

требования, предъявляемые к качеству подготовки бобин и куличей;

приемы работ.

90. Подготовщик кварцевого песка

Параграф 1. Подготовщик кварцевого песка, 1-й разряд

443. Характеристика работ:

подготовка кварцевого песка для зарядки фильерных комплектов, доставка его со склада, помол на мельнице, сбор отработанного кварцевого песка из фильерных комплектов, промывка водой, сдача на обработку азотной кислотой, просушка, рассортировка на фракции при помощи механического сита и магнита;

отбор вручную инородных частиц, не растворимых в азотной кислоте;

доставка подготовленного кварцевого песка на зарядку фильерных комплектов;

учет поступления и расхода кварцевого песка.

444. Должен знать:

назначение и фракции кварцевого песка;

требования, предъявляемые к нему при зарядке фильерных комплектов;

устройство, принцип работы мельницы, механического сита и приспособления для мойки;

приемы работ.

91. Подготовщик целлюлозы

Параграф 1. Подготовщик целлюлозы, 1-й разряд

445. Характеристика работ:

подготовка и смеска целлюлозы из кип разных варок на кругах смески или сортировочных столах;

пуск, остановка круга;

подбор кип целлюлозы по варкам и укладывание на круг смески или сортировочные столы, отбор с каждой кипы установленного количества листов целлюлозы и складывание их в стопки;

уход за оборудованием.

446. Должен знать:

назначение смески целлюлозы;

требования, предъявляемые к смеске и влияние смески целлюлозы на технологический процесс;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации кругов для смески;

режим ухода за оборудованием;

приемы работ.

Параграф 2. Подготовщик целлюлозы, 2-й разряд

447. Характеристика работ:

подготовка и резка листов целлюлозы на резальных машинах и агрегатах в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка обслуживаемого оборудования;

взвешивание целлюлозы;

подбор кип целлюлозы по варкам, подача установленного количества листов целлюлозы в резальную машину;

укладывание нарезанной целлюлозы в стопки;

наблюдение за работой пневмотранспорта при резке целлюлозы на резальных агрегатах;

наблюдение за качеством резки целлюлозы;

уход за оборудованием.

448. Должен знать:

назначение резки целлюлозы;

устройство, принцип работы резальных машин, резальных агрегатов и пневмотранспорта;

физико-химические и механические свойства целлюлозы;

требования, предъявляемые к ней;

приемы работ.

Параграф 3. Подготовщик целлюлозы, 3-й разряд

449. Характеристика работ:

контроль за процессом подготовки, смески и резки целлюлозы в соответствии с рабочей инструкцией;

руководство рабочими отдела подготовки целлюлозы;

расчет смески целлюлозы из отдельных партий;

обеспечение доставки целлюлозы со склада в заданном количестве от намеченных к смеске партий;

учет расхода целлюлозы и количества целлюлозы на смеске, резке и передаче на мерсеризацию или в аппараты "ВА";

наблюдение за работой пневмотранспорта;

обеспечение строгого режима кондиционирования влажности целлюлозы, выявление и устранение неисправностей в работе оборудования отдела подготовки целлюлозы.

450. Должен знать:

правила смески, резки целлюлозы;

технологический процесс приготовления вискозы;

устройство, принцип работы оборудования отдела подготовки целлюлозы и контрольно-измерительных приборов;

ГОСТы на целлюлозу;

требования, предъявляемые к подготовленной целлюлозе;

параметры и правила ведения процесса подготовки целлюлозы;

методику расчета смески целлюлозы.

92. Прессовщик химического волокна

Параграф 1. Прессовщик химического волокна, 4-й разряд

451. Характеристика работ:

прессование штапельного волокна на механических и гидравлических прессах в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка трамбовки и плиты прессования, перевод коробок пресса;

заготовка проволоки, ниток, подноска упаковочного материала к прессам и заправка его в коробку пресса;

обвязка кипы проволокой, выталкивание из коробки, зашивка, транспортировка к шахте, опускание кип в шахту и доставка к весам;

взвешивание кип, маркировка, транспортировка в склад и штабелевка;

наблюдение за поступлением волокна к прессу, временем наполнения коробки и плотностью прессования волокна; давлением масла на поршень, работой поворотного круга, ходом плунжера, работой гидро- и винтового насоса и заполнение сопроводительных документов;

выявление и устранение неисправностей в работе прессов, кранбалок, пневмотранспорта, мелкий ремонт оборудования и уход за ним;

учет упакованной продукции, отходов волокна и упаковочного материала.

452. Должен знать:

процесс прессования штапельного волокна и правила упаковки его;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации прессов, пневмотранспорта, контрольно-измерительных приборов и другого обслуживаемого оборудования;

ГОСТы и технические условия на волокно;

ассортимент продукции; методику определения кондиционного веса и правила заполнения документации на упакованную продукцию;

слесарное дело; правила ухода за оборудованием.

При прессовании штапельного волокна на механических прессах производительностью до 10 т в сутки - 3-й разряд.

93. Пресс-пакетчик

Параграф 1. Пресс-пакетчик, 3-й разряд

453. Характеристика работ:

запрессовка и распрессовка пакетов с шелком на пресс-пакетах в соответствии с рабочей инструкцией;

разгрузка шелка, поступающего с прядильных машин, и установка его по ассортиментом;

сборка кислого шелка в пакет, разборка пакета с шелком после промывки с погрузкой на сушильные тележки, люльки;

запрессовка и распрессовка пакета с шелком в пресс-пакете;

проверка качества запрессовки шелка в пакет на контрольном пункте;

транспортировка запрессованного пакета к агрегату и к месту распрессовки;

установка запрессованного пакета в агрегат;

уход за оборудованием.

454. Должен знать:

технологический процесс отделки шелка;

устройство, принцип работы отделочного агрегата, пресс-пакета, подъемников и контрольного пункта;

физико-химические свойства шелка; требования, предъявляемые к шелку; правила запрессовки и распрессовки шелка в пакеты;

правила ухода за оборудованием.

При выполнении вспомогательных работ (транспортировка пресс-пакетов к рабочему месту, разгрузка их, уход за оборудованием и другие) - 2-й разряд.

94. Прядильщик химического волокна

Параграф 1. Прядильщик химического волокна, 4-й разряд

455. Характеристика работ:

ведение технологического процесса формования медноаммиачного волокна на прядильных машинах, формования и намотки лески и щетины на трубах непрерывной полимеризации в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка прядильных мест;

заправка прядильных аппаратов, промывка воронок и направляющих дротов при формовании медноаммиачного волокна;

заправка струйки плава в охлаждающую водяную ванну и на прядильную бобину приемно-намоточной части машины, снятие наработанной продукции при формовании лески и щетины;

смена фильер, ликвидация обрывов;

наблюдение за температурой и концентрацией осадительной и охлаждающей ванны, качеством выпускаемого волокна;

запись в производственном журнале;

уход за оборудованием.

456. Должен знать:

технологический процесс формования волокна, лески, щетины; схему заправки обслуживаемого участка;

устройство, принцип работы прядильной машины, труб непрерывной полимеризации, контрольно-измерительных приборов;

свойства прядильных растворов, сформованных волокон, лески и щетины;

требования, предъявляемые к ним и технические условия на продукцию;

правила ухода за оборудованием.

При ведении технологического процесса формования медноаммиачного волокна на прядильных машинах со стороны второй ванны коагуляции и заправки жгутиков на общий транспортер -3-й разряд.

Параграф 2. Прядильщик химического волокна, 5-й разряд

457. Характеристика работ:

ведение технологического процесса формования ацетатных, вискозных и синтетических волокон и, лески по мокрому и сухому способам прядения на машинах для формования волокна и машинах непрерывного процесса различных систем в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка прядильных мест;

загрузка прядильных мест смолой и обработка азотом при формовании лески, заправка прядильных мест, ликвидация обрывов нити и засора фильер;

смена фильер, прядильной гарнитуры и нитепроводящих деталей, устранение подтеков прядильного раствора, съем продукции или участие в съеме;

обеспечение взаимосвязанной работы прядильной части машины с другими частями;

замер диаметра лески;

наблюдение за температурой, концентрацией и давлением прядильного раствора, схемой заправки нити, состоянием нитепроводящей системы, качеством сформованного волокна, подачей воздуха в шахту при сухом способе прядения, циркуляцией осадительной ванны при мокром способе прядения;

отбор проб и анализ их при формовании лески;

запись в производственном журнале;

уход за оборудованием.

458. Должен знать:

технологический процесс формования химических волокон, лески и схему заправки нити;

устройство, принцип работы прядильных машин;

параметры технологического режима формования волокна и лески и правила регулирования процесса;

свойства прядильных растворов и сформованных волокон, лески;

требования, предъявляемые к качеству волокна, лески и нитепроводящим деталям;

технические условия на волокно, леску;

режим ухода за оборудованием.

95. Пультовщик

Параграф 1. Пультовщик, 3-й разряд

459. Характеристика работ:

осуществление подъема, передвижения и опускания пресс-пакетов по баркам отделочного агрегата при помощи подъемного моста или крановой тележки с пульта управления в соответствии с графиком;

залив масла в сборные баки гидравлической станции;

включение насоса для подачи масла из сборного бака в напорные линии маслопроводов;

периодическое включение воздушного компрессора для пополнения запаса сжатого воздуха;

наблюдение за правильным захватом пакетов с шелком и правильной их посадкой;

осмотр вертикальных и горизонтальных цилиндров моста или канатов крановой тележки;

контроль и регулирование подачи отделочных растворов, давления масла и сжатого воздуха в пневмогидравлической станции при помощи контрольно-измерительных приборов с пульта управления;

ведение записи в производственном журнале;

уход за пультом управления и мелкий ремонт его.

460. Должен знать:

схему пневмогидравлической станции;

график загрузки пресс-пакетов в агрегат;

технологический процесс отделки шелка;

устройство, принцип работы отделочного агрегата, подъемного моста, крановой тележки, контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические свойства шелка;

требования, предъявляемые к нему; правила ухода за пультом управления.

96. Резчик целлофановой пленки

Параграф 1. Резчик целлофановой пленки, 3-й разряд

461. Характеристика работ:

резка целлофановой пленки на ленты определенной ширины в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка резальной машины;

заправка целлофановой пленки с питающего рулона в резальную машину и. на бобины;

замена сходящих питающих рулонов и заправка новых;

ликвидация обрывов пленки;

съем бобин с разрезанным целлофаном;

контроль и регулирование плотности намотки, чистоты торцов и скорости резки;

перезаправка машины на другие размеры резки пленки;

выписка паспортов на готовую продукцию;

уход за оборудованием.

462. Должен знать:

процесс резки целлофановой пленки и схему заправки ее в резальную машину;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации резальной машины;

параметры резки целлофановой пленки;

физико-химические свойства целлофановой пленки; виды брака пленки, зависящие от резчика, меры, предупреждения и устранения их;

режим ухода за оборудованием.

97. Резчик химического волокна

Параграф 1. Резчик химического волокна, 2-й разряд

463. Характеристика работ:

резка волокна в жгуте, в холсте или текстильных отходов на штапельки определенной длины на резальных станках в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка резального станка;

заправка жгута, холста, текстильных отходов в питатель резального станка или жгута в гофрировальную машину;

наблюдение за длиной резки штапельков и прохождением жгута через узлоуловитель, гофрировкой жгута; сортировка отходов, поступающих на резку;

уход за оборудованием.

464. Должен знать:

процесс резки жгута, холста или текстильных отходов на штапельки;

схему заправки в станок и гофрировальную машину;

устройство, принцип работы резальных станков и гофрировальных машин;

условия получения волокна определенной длины;

физико-механические свойства штапельного волокна и отходов волокна;

требования, предъявляемые к ним;

режим ухода за оборудованием.

Параграф 2. Резчик химического волокна, 3-й разряд

465. Характеристика работ:

резка волокна в жгуте (с предварительной гофрировкой или без гофрировки) на штапельки определенной длины на механических или гидравлических машинах в соответствии с рабочей инструкцией;

заправка жгута через компенсатор натяжения в гофрировальную машину, резальную машину;

контроль и регулирование степени извитости жгута, скорости гофрировки и резки, натяжения жгута, подачи мыловочного раствора или воды и сжатого воздуха наг резальную машину, длины и качества штапельков;

наблюдение за прохождением жгута через жгутопроводящие детали, в гофрировальной и резальной машинах, за исправностью ножей, делительных колес и своевременной сменой ножей;

чистка спускной трубы;

уход за оборудованием.

466. Должен знать:

процесс резки жгута на штапельки и схему заправки жгута в гофрировальную и резальную машину;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации механических и гидравлических резальных машин;

график замены ножей;

параметры технологического режима резки волокна и правила регулирования процесса;

физико-механические свойства штапельного волокна;

условия получения волокна нормальной извитости и длины;

требования, предъявляемые к нему;

причины намота жгута на ножевые диски, забивания спускной трубы и способы устранения этих причин;

слесарное дело;

режим ухода за оборудованием.

98. Рыхлительщик

Параграф 1. Рыхлительщик, 2-й разряд

467. Характеристика работ:

рыхление целлюлозы на щипальной машине;

рыхление штапельного волокна и отходов волокна на волчковой, концещипальной и других рыхлительных машинах в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка машины, пневмотранспорта;

распаковка кип, подача отдельных листов целлюлозы на машину;

равномерная подача отходов волокна на питатель волчковой или концещипальной машины;

съем наработанного холста или рыхленого волокна, передача на резку или упаковку;

сушка, взвешивание волокна;

контроль и регулирование плотности холста и качества рыхления волокна;

наблюдение за орошением и рыхлением целлюлозы;

уход за оборудованием.

468. Должен знать:

процесс рыхления волокна и целлюлозы;

устройство, принцип работы рыхлительных и щипальных машин и схему коммуникаций;

физико-механические свойства волокна, целлюлозы;

требования, предъявляемые к ним;

режим ухода за оборудованием.

Параграф 2. Рыхлительщик, 3-й разряд

469. Характеристика работ:

ведение процесса рыхления целлюлозы и волокна, резки, мойки, сушки отходов волокна и упаковки готового штапеля;

прием целлюлозы и, подбор партий смески;

обеспечение и своевременная передача разрыхленной целлюлозы на растворение;

контроль за работой пневмотранспорта;

выявление, устранение неисправностей в работе оборудования и мелкий ремонт его;

учет расхода целлюлозы, поступления отходов и выпуска готового штапельного волокна;

руководство рабочими более низкой квалификации.

470. Должен знать:

технологический процесс рыхления целлюлозы и волокна, резки, мойки, сушки и упаковки отходов волокна;

параметры технологического режима и правила регулирований процессов;

требования, предъявляемые к разрыхленной целлюлозе и волокну;

правила учета поступления и выхода продукции.

99. Сборщик прядильных блоков

Параграф 1. Сборщик прядильных блоков, 3-й разряд

471. Характеристика работ:

обработка и сборка прядильных блоков в соответствии с рабочей инструкцией;

доставка блоков и решеток из помещения печей обжига, продувка деталей сжатым воздухом;

отбраковка негодных деталей и замена их новыми;

установка подготовленного к работе насосика к блоку, проверка на герметичность;

выписка паспортов на готовые блоки.

472. Должен знать:

процесс обработки и сборки блоков;

устройство, принцип работы блоков;

правила их разборки и сборки;

методы ремонта и проверки блоков;

виды неисправностей и способы устранения;

виды брака волокна, получаемые из-за неисправностей блоков.

100. Сборщик прядильных насосиков

Параграф 1. Сборщик прядильных насосиков, 3-й разряд

473. Характеристика работ:

обработка и сборка прядильных насосиков в соответствии с рабочей инструкцией;

разборка насосиков, чистка, промывка и продувка сжатым воздухом всех деталей насосиков;

отбраковка негодных деталей и замена их новыми, несложный ремонт деталей насосика, смазка деталей;

комплектация прядильных машин насосиками после капитального ремонта.

474. Должен знать:

процесс обработки и сборки прядильных насосиков;

устройство, принцип работы насосиков;

правила разборки и сборки их;

виды неисправностей и способы их устранения;

нормы подачи раствора и плава насосиков и нормы отклонения от нормальной подачи;

виды брака волокна, получаемые из-за неисправностей насосиков.

101. Сменщик гарнитуры

Параграф 1. Сменщик гарнитуры, 3-й разряд

475. Характеристика работ:

смена прядильной гарнитуры и технологическая чистка прядильных машин под руководством рабочего более высокого разряда;

отправка снятой с машины прядильной гранитуры и нитепроводящих деталей в мастерскую и доставка чистых;

чистка и промывка машины от сульфата натрия и грязи;

проверка стандартности установки прядильной гарнитуры;

выявление и устранение подтеков прядильного раствора в гарнитуре;

уход за рабочим местом.

476. Должен знать:

правила и порядок смены прядильной гарнитуры и нитепроводящих деталей, технологической чистки и промывки машины;

устройство гарнитуры, назначение и взаимодействие ее частей;

виды брака волокна из-за дефектов нитепроводящих деталей и гарнитуры;

свойства вискозы, прядильных растворов, компонентов осадительных и пластификационных ванн;

правила ухода за рабочим местом.

Параграф 2. Сменщик гарнитуры,4-й разряд

477. Характеристика работ:

ведение процесса смены прядильной гарнитуры и технологической чистки машины;

руководство подчиненными рабочими и координация работы по смене гарнитуры и чистке машины;

контроль за ходом смены гарнитуры и технологической чистки;

слив осадительной ванны из корыт прядильных машин и вискозы с концов коллекторов;

чистка засоренных канализационных отводов на машинах;

обеспечение потребного количества гарнитуры, необходимой для замены на машинах: материалами и приспособлениями для чистки и промывки машины;

пополнение корыта машины осадительной ванной, прогон прядильных растворов через насосные стойки и червяки;

прием и сдача машины при смене гарнитуры и технологической чистке машин;

учет потребного количества сменяемой гарнитуры и нитепроводящих деталей и запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе гарнитуры;

мелкий ремонт.

478. Должен знать:

технологический процесс формования волокна;

устройство и принцип работы прядильных машин;

правила и порядок смены гарнитуры и технологической чистки машины;

правила слива и наполнения осадительной ванны в корыта, слива и прогона вискозы;

правила ведения учета;

методы выявления и устранения неисправностей в работе гарнитуры;

слесарное дело.

102. Сменщик прядильных блоков

Параграф 1. Сменщик прядильных блоков, 4-й разряд

479. Характеристика работ:

смена прядильного блока в соответствии с рабочей инструкцией;

подготовка прядильного места к смене блока, отсоединение системы динильного обогрева азотной линии, отсоединение крышки прядильной головки, подъем талью бункера и стояка, выемка блока, отсоединение от него прядильного насосика и плавильной решетки;

чистка рубашки прядильной головки;

доставка нового блока из мастерской;

подтягивание насосика, установка блока в рубашку, опускание бункера стояка;

подготовка прядильного места к пуску;

присоединение динильного обогрева к азотной линии, проверка прядильного места на герметичность путем спрессовывания азотом;

пуск прядильного места;

доставка снятого с машины блока и насосика к печам обжига;

учет сменных блоков и запись в производственном журнале.

480. Должен знать:

технологический процесс формования волокна;

устройство прядильной машины, назначение и устройство прядильных блоков, системы обогрева и азотной линии;

свойства теплоносителей, применяемых при обогреве блоков динила;

порядок разборки и сборки прядильного места при смене блоков, отсоединения и присоединения системы динильного обогрева;

правила обработки прядильных мест динилом;

виды брака волокна от неправильной и некачественной сборки прядильного места.

103. Ставильщик

Параграф 1. Ставильщик, 2-й разряд

481. Характеристика работ:

установка шпуль, бобин с шелком в шпулярник штапельных агрегатов в соответствии с рабочей инструкцией;

соединение отдельных нитей в жгут;

ликвидация обрывов нитей, срез намотов;

доставка шелка к шпулярнику, снятие сработанных шпуль или бобин со шпулярника и отвоз их;

наблюдение за сходом шелка, правильностью заправки нити и состоянием нитепроводящей системы;

разбор отходов по ассортименту и сдача их по весу;

уход за оборудованием.

482. Должен знать:

порядок установки шпуль или бобин в шпулярник, заправки нити через нитепроводящую систему и соединения отдельных нитей в жгут;

устройство шпулярника и требования, предъявляемые к состоянию нитепроводящей системы;

ассортимент шелка и требования, предъявляемые к его качеству;

правила ухода за оборудованием.

Параграф 2. Ставильщик, 3-й разряд

483. Характеристика работ:

установка катушек с кордной нитью в шпулярник ткацких станков на ходу станка при разгоне ставки и с остановкой станка при одновременной ставке; установка куличей в шпулярник сновальных машин в соответствии с рабочей инструкцией;

связывание нитей по стренгам на каретке или сшивке концов нитей на швейной машине; заправка нити на станок или сновальную машину;

заработка кромки ткани при одновременной ставке катушек;

обработка станка после заправки; заводка подрезов и отрывов основы и пуск станка;

участие в ликвидации обрывов основных нитей;

одевание куличей на манжеты;

контроль качества нитей и выставление из шпулярника бракованных катушек, оформление возврата катушек в крутильный цех;

доставка катушек с кордом и куличей к шпулярнику, отвоз пустых катушек и манжетов в установленное место;

снятие намотов со шпилек шпулярника; очистка манжетов от недолетов;

наблюдение за сходом нитей и состоянием нитепроводящей системы, количеством катушек, куличей в шпулярнике и правильной заправкой нитей на станок, сновальную машину;

сдача отходов;

уход за оборудованием.

484. Должен знать:

порядок установки катушек, куличей в шпулярник, проборки нитей в нитепроводник, сновальную машину;

устройство шпулярника;

требования, предъявляемые к состоянию нитепроводящей системы;

ассортимент шелка и виды пороков кордных нитей, ткани;

требования, предъявляемые к их качеству, заправочные данные по артикулам ткани и сновки;

правила ухода за оборудованием.

Параграф 3. Ставильщик, 4-й разряд

485. Характеристика работ:

при перезарядке станка - контроль правильности установки необходимого количества катушек в шпулярник, проборки нитей в планки шпулярника, нитесборника, заправки нитей в механизм подачи основы, основонаблюдатель, ремиз и бердо; расчет заправки нитей в нитесборник;

при ставке и подставке катушек - контроль правильной установки катушек в шпулярник и заправки нитей на станок;

контроль схода нитей в шпулярнике, наличия в шпулярнике паспортов на поставление катушки с нитью;

распределение пряжи по станкам, согласно крепости, партий и другим физико-механическим показателям и контроль за правильным использованием сырья и режимом его экономии;

руководство ставильщиками более низкой квалификации;

обеспечение ставильщиков шелком соответствующего номера и качества, без допуска в работу бракованных катушек;

распределение ставильщиков по участкам;

сдача станка помощнику мастера и ткачу на ходу, учет количества выполненных ставок и подставок и времени простоя станков из-за перезарядок станков, ставок и подставок катушек.

486. Должен знать:

правила заправки станка основой и заправочные данные по маркам ткани;

продолжительность схода нити с катушки;

правила организации разгона ставок, перезаправки станка и сдачи его помощнику мастера и ткачу;

методику расчета заправки нитей в нитесборник, учета простоев станков, расхода сырья и выполненных работ подчиненных ставильщиков.

104. Съемщик химического волокна

Параграф 1. Съемщик химического волокна, 3-й разряд

487. Характеристика работ:

съем наработанного волокна с прядильных машин в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка прядильных мест;

подготовка мишины к съему;

проверка чистоты и отсутствие подмотов волокна на бобинодержатели;

надевание пустых бобин на бобинодержатель, заправка нити на пустую бобину;

соблюдение скорости и стандартности заправки;

ликвидация обрывов нитей;

заготовка пустых бобин и раскладка их по машинам;

обеспечение своевременного снятия съема при соблюдении разгона съемов;

при необходимости - помощь прядильщикам в ликвидации обрывов нитей и в уходе за машиной.

488. Должен знать:

технологический процесс прядения и намотки волокна;

схему заправки нити; устройство, принцип работы прядильной машины;

время наработки съема, продолжительность его снятия;

правила снятия съема и заправки нового;

причины обрывности и виды брака шелка при снятии съема, меры предупреждения и устранения;

правила ухода за оборудованием.

105. Увлажняльщик волокна

Параграф 1. Увлажняльщик волокна, 2-й разряд

489. Характеристика работ:

ведение технологического процесса увлажнения кислого или промытого волокна в соответствии с рабочей инструкцией;

прием тележек или люлек с шелком из прядильного цеха или после отделки и отпуск волокна после увлажнения;

контроль и регулирование температуры и влажности при помощи контрольно-измерительных приборов;

отбор проб на анализ для контроля производства;

учет поступления, наличия, выдачи волокна и запись в производственном журнале;

уход за оборудованием.

490. Должен знать:

технологический процесс увлажнения волокна и правила регулирования процесса;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации подвесного конвейера, люлек или тележек, контрольно-измерительных приборов, арматуры и коммуникаций;

физико-химические свойства волокна;

требования, предъявляемые к волокну;

меры предупреждения и устранения брака;

режим ухода за оборудованием.

106. Фильерщик

Параграф 1. Фильерщик, 1-й разряд

491. Характеристика работ:

прием снятых с прядильных машин засоренных фильер; замена грязных фильер в фильерной мастерской на чистые; выдача прядильщикам чистых фильер и деталей в соответствии с ассортиментом вырабатываемого волокна;

учет полученных и выданных фильер и деталей, запись в производственном журнале.

492. Должен знать:

правила приема и выдачи фильер, разделение фильер в зависимости от ассортимента волокна;

виды брака фильер;

правила учета и ухода за оборудованием.

Параграф 2. Фильерщик, 2-й разряд

493. Характеристика работ:

обработка различных прядильных фильер растворами химикатов или обработка деталей фильерных комплектов в азотной кислоте и этиленгликоле в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск и остановка ультразвукового генератора, включение и выключение электрообогрева ванн для кипячения;

доставка деталей фильерных комплектов из отделения печей обжига в фильерную мастерскую;

разборка фильер, заливка фильер и деталей растворами химикатов или азотной кислотой и этиленгликолем, очистка от закоагулированного полимера, промывка умягченной водой в аппаратах, барках и продувка сжатым воздухом;

прокаливание или просушка фильер в сушильном шкафу или муфельной печи, разбраковка фильер;

подготовка фильтрматериала для фильер;

промывка кварцевого песка в азотной кислоте и в дистиллированной воде;

зарядка фильер и обертка их в целлофановую и папиросную бумагу;

учет обработанных фильер и деталей;

уход за оборудованием, инвентарем и приспособлениями фильерной мастерской.

494. Должен знать:

процесс разборки, обработки фильер и деталей;

устройство фильер, порядок разборки и зарядки их;

свойства химических веществ, применяемых при обработке фильер;

схему коммуникации горячей и холодной воды, сжатого воздуха, запорной арматуры;

устройство ультразвукового генератора, приспособлений для обработки фильер;

требования, предъявляемые к материалам, идущим на зарядку фильер;

виды брака фильер;

правила ухода за оборудованием, инвентарем и приспособлениями.

При обработке фильер на ультразвуковой установке или при обработке деталей фильерных комплектов в азотной кислоте или этиленгликоле - 3-й разряд

Параграф 3. Фильерщик, 3-й разряд

495. Характеристика работ:

ведение процесса разрядки и зарядки фильер, обработки их и деталей фильерных комплектов различными растворами химикатов или на ультразвуковой установке в соответствии с рабочей инструкцией;

контроль качества обработки фильер под микроскопом или с помощью часового проектора;

организация и руководство работой рабочих фильерной мастерской;

расчет приготовления растворов химикатов;

проверка при приеме смены наличия чистых зазаряженных фильер, грязных фильер, находящихся на промывке, и запасных фильер;

контроль хранения и выдачи фильер в производство;

уход за приборами фильерной мастерской.

496. Должен знать:

процесс разрядки и зарядки фильер, обработки их и деталей фильерных комплектов;

устройство фильер и ультразвуковой установки;

свойства химических веществ, применяемых при обработке;

заправку машин по метрическим номерам;

виды брака фильер; виды брака волокна, получаемого из-за загрязненных и деформированных отверстий в фильере;

устройство весов и микроскопов;

правила настройки и работы на них;

правила ухода за приборами.

При обработке фильер на ультразвуковой установке с одновременным руководством фильерщиками более низкой квалификации -4-й разряд

107. Формовщик целлофановой пленки

Параграф 1. Формовщик целлофановой пленки, 4-й разряд

497. Характеристика работ:

ведение технологического процесса отделки, крашения, сушки и намотки целлофановой пленки на агрегатах непрерывного процесса в соответствии с рабочей инструкцией;

пуск, остановка агрегата;

заправка пленки на валики отделочных и красильных барок, сушильные цилиндры и на шпулю; ликвидация обрывов пленки;

снятие наработанной продукции;

контроль и регулирование подачи и циркуляции отделочных и красильных растворов, давления и температуры поступающей воды в сушильные цилиндры, температуры сушки целлофановой пленки, синхронности вращения сушильных барабанов, намотки пленки на шпулю, правильности положения пленки при прохождении ее через валики и цилиндры агрегата при помощи контрольно-измерительных приборов;

отбор проб на анализ для контроля производства;

запись в производственном журнале;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования;

мелкий ремонт оборудования и уход за ним.

498. Должен знать:

технологический процесс отделки, крашения, сушки и намотки целлофановой пленки и схему заправки ее по агрегату;

устройство, принцип работы агрегата и другого обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов;

назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические свойства пленки;

требования, предъявляемые к пленке;

технические условия на пленку;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием;

слесарное дело.

При выполнении отдельных операций процесса отделки, крашения, сушки и намотки целлофановой пленки под руководством формовщика более высокой квалификации - 3-й разряд

Параграф 2. Формовщик целлофановой пленки, 5-й разряд

499. Характеристика работ:

ведение технологического процесса формования целлофановой пленки на агрегатах непрерывного процесса в соответствии с рабочей инструкцией;

подготовка агрегата к заправке, заправка фильеры, ликвидация засора и протирка фильер, перезарядка фильтрпресса;

контроль и регулирование подачи вискозного раствора дозирующим насосиком, подачи и циркуляции осадительной ванны при помощи контрольно-измерительных приборов;

наблюдение за ходом технологического процесса по всему агрегату;

руководство формовщиками более низкой квалификации.

500. Должен знать:

технологический процесс формования целлофановой пленки на агрегатах и схему заправки пленки;

устройство, принцип работы агрегата, контрольно-измерительных приборов, назначение и схему арматуры и коммуникаций;

физико-химические свойства и технологические свойства вискозного раствора;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса;

правила ухода за оборудованием.

108. Электроверетенщик

Параграф 1. Электроверетенщик, 2-й разряд

501. Характеристика работ:

разборка электроверетен, промывка их деталей в керосине, горячей воде, продувка сжатым воздухом;

уход за оборудованием, инвентарем и припособлениями электроверетенной мастерской.

502. Должен знать:

правила разборки электроверетен, обработки их деталей;

устройство электровертен; порядок разборки и промывки их;

режим ухода за оборудованием электроверетенной мастерской.

Параграф 2. Электроверетенщик, 3-й разряд

503. Характеристика работ:

проверка качества промывки деталей электроверетен, разбраковка их по степени изношенности и укомплектовка деталей веретен;

замена изношенных и негодных деталей, сборка электроверетен; контроль их на испытательном стенде; покраска электроверетен и лужение концов привода на них;

ликвидация аварийных остановов прядильной машины из-за электроверетен;

замена электроверетен и пускателей на машине; замена масла в электроверетенах; отбраковка и подгонка кружек на электроверетена;

проверка крепления электроверетен на машинах;

установка их по уровню и центру прядильного гнезда, подгонка прядильных кружек.

504. Должен знать:

порядок сборки электроверетен;

схему питания электрооборудования и пусковой аппаратуры;

правила подключения в сеть электроизмерительных приборов;

схему намотки статоров электроверетен и режим их пропитки и сушки;

виды неисправностей электроверетен и способы устранения их, причины выхода из строя электроверетен;

виды брака шелка, получаемые из-за неисправностей электроверетен;

устройство пусковой аппаратуры и пускателей; технические условия на электроверетена и пусковую аппаратуру.

Параграф 3. Электроверетенщик, 4-й разряд

505. Характеристика работ:

ведение процесса разборки, обработки, сборки электроверетен; контроль систем орошения гнезд, верхней и нижней герметизации, изоляции сети повышенной частоты на прядильных машинах;

руководство и координация рабочих электроверетенной мастерской;

ремонт переходных клеммных коробок;

анализ причин аварийности электроверетен;

учет вновь поступивших электроверетен, отремонтированных и смененных на машинах и запись в производственном журнале.

506. Должен знать:

процесс разборки, обработки, сборки и проверки электроверетен;

устройство электроверетен, пускателей и герметизированных гнезд;

виды неисправностей электроверетен и пускателей и способы их устранения;

схему сети повышенной частоты прядильной машины;

правила сдачи и приемки электоцентрифуг, гнезд и сети повышенной частоты после профилактического и капитального ремонтов прядильной машины.

Приложение к Единому тарифно-квалификационному справочнику работ и профессий рабочих (выпуск 28)

Алфавитный указатель профессий рабочих

№ п/п	Наименование профессий	Диапазон разрядов	Страница
1.	Аппаратчик вытяжки	3-4
2.	Аппаратчик изготовления армированных прессовочных материалов	3-6
3.	Аппаратчик изготовления нетканых стекловолокнистых материалов	4
4.	Аппаратчик измельчения и предсозревания	2-4
5.	Аппаратчик контактной выпарки	3-4
6.	Аппаратчик ксантогенирования	4-6
7.	Аппаратчик литья и рубки	3-4
8.	Аппаратчик матирования смолы	3
9.	Аппаратчик напыления стекловолокнистых материалов	3-5
10.	Аппаратчик никелирования стеклоткани	4
11.	Аппаратчик обезвоживания	4
12.	Аппаратчик обезвоздушивания и фильтрации	2-5
13.	Аппаратчик обработки	2-5
14.	Аппаратчик переэтерификации	5
15.	Аппаратчик получения вискозного раствора	4-6
16.	Аппаратчик получения полых микросфер	5
17.	Аппаратчик получения сероуглерода-сырца	3-6
18.	Аппаратчик приготовления прядильных растворов	2-4
19.	Аппаратчик регенерации осадительной ванны	2-5
20.	Аппаратчик регенерации сероуглерода	3-5
21.	Аппаратчик сушки волокна	2-4
22.	Аппаратчик утилизации отходов	3-4
23.	Аппаратчик фиксации	2-4
24.	Аппаратчик этиленгликолевой установки	4
25.	Вязальщик	4
26.	Гарнитурщик химического прядения гофрированных листовых стеклопластиков	1-3
27.	Изготовитель звукопоглощающих клиньев	2
28.	Изготовитель стеклоблоков	3
29.	Изготовитель стеклопластиковых гребных винтов	2-5
30.	Изготовитель стеклопластиковых изделий намоткой	2-6
31.	Изготовитель фольгированных стеклоплит	3
32.	Изолировщик световодов	4
33.	Испытатель стекловолокнистых материалов и стеклопластиков	3-4
34.	Канализатор-траповщик	2
35.	Контролер производства стекловолокна и стеклопластиков	2-5
36.	Контролер технологического процесса	2-4
37.	Контролер-заправщик фильер	3
38.	Контролер-регулировщик насосиков	3
39.	Контуровщик стеклопластиковых изделий	2-4
40.	Крутильщик на вытяжных машинах	4
41.	Крутильщик-сушильщик	4
42.	Модельщик стеклопластиков	3-6
43.	Монтировщик стеклометаллизированной нити	3
44.	Наладчик оборудования в производстве стекловолокна и стеклопластиков	4-6
45.	Намотчик химического волокна	3-4
46.	Настильщик фильтрполотен	1-2
47.	Обжигальщик прядильных деталей	3
48.	Обработчик заготовок из стекловолокна	2-4
49.	Окантовщик сепараторных пластин	1-2
50.	Окрасчик изделий из стеклопластиков	2-3
51.	Оператор дистанционного пульта управления в производстве химических волокон	5-6
52.	Оператор изготовления ровинга	3-4
53.	Оператор изготовления рулонно - конструкционных материалов	4
54.	Оператор получения кварцевых стекловолокон	3, 5
55.	Оператор получения непрерывного стекловолокна	3-6
56.	Оператор получения оптического стекловолокна	2-5
57.	Оператор получения стекловолокна каолинового состава	4-5
58.	Оператор получения стеклохолста одностадийным методом	4
59.	Оператор получения штапельного стекловолокна	3-6
60.	Оператор производства кремнеземных материалов	3-4
61.	Оператор пульта управления электропечей	5
62.	Оператор рыхлительно - щипательных машин	3
63.	Оператор установки изготовления гофрированных листовых стеклопластиков	4-5
64.	Оператор установок изготовления стеклопластиковых конструкций	4-6
65.	Оплетчик стекложгутов	1-2
66.	Отделочник химических волокон	2-4
67.	Перезарядчик фильтрпрессов и диализаторов	3
68.	Перемотчик нити	4
69.	Перемотчик стеклоткани	3
70.	Плавильщик стекловолокна	4
71.	Подготовщик бобин и куличей	2
72.	Подготовщик кварцевого песка	1
73.	Подготовщик целлюлозы	1-3
74.	Подклейщик стекловолокнистых материалов	3
75.	Прессовщик химического волокна	3-4
76.	Пресс-пакетчик	2-3
77.	Прикатчик напыленных изделий	2-4
78.	Пропитчик	1-3
79.	Прядильщик химического волокна	3-5
80.	Пультовщик	3
81.	Раздельщик жгутов стекловолокна	2-5
82.	Размотчик стеклонити	3-5
83.	Раскладчик стекловолокна	2-3
84.	Раскройщик стекловолокнистых материалов	1-4
85.	Резчик стекловолокнистых и стеклопластиковых материалов	2-3
86.	Резчик химического волокна	2-3
87.	Резчик целлофановой пленки	3
88.	Рыхлительщик	2-3
89.	Сборщик лент	2
90.	Сборщик прядильных блоков	3
91.	Сборщик прядильных насосиков	3
92.	Сменщик гарнитуры	3-4
93.	Сменщик прядильных блоков	4
94.	Спекальщик стекловолокна	2-5
95.	Ставильщик	2-4
96.	Съемщик оптических характеристик	2-4
97.	Съемщик стеклопластиковых и стекловолокнистых изделий	2-3
98.	Съемщик химического волокна	3
99.	Ткач	3-5
100.	Увлажняльщик волокна	2
101.	Укладчик стеклонити в изделия	2-4
102.	Установщик стеклоплавильных сосудов	5-6
103.	Установщик фильерных пластин	4
104.	Фильерщик	1-4
105.	Формовщик разделительных и декоративных слоев	2-3
106.	Формовщик стеклопластиковых изделий	1-6
107.	Формовщик целлофановой пленки	3-5
108.	Электроверетенщик	2-4

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (28-шығарылым) бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2013 жылғы 27 ақпандағы № 79-ө-м Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 07 наурызда № 8359 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 2 сәуірдегі № 119 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 02.04.2020 № 119 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 125-бабына сәйкес жұмыстардың белгілі бір түрлерінің күрделілігін белгілеу, жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру және кәсіптерінің дұрыс атауларын айқындау мақсатында БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (28-шығарылым) бекітілсін.

2. Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаменті (А.Ә. Сарбасов) осы бұйрықтың заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау вице-министрi Е.Қ. Егембердіге жүктелсiн.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

С. Әбденов

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2013 жылғы 27 ақпандағы № 79-ө-м бұйрығымен бекітілген

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің
бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (28-шығарылым)
1-бөлім. Жалпы ережелер

1. Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (бұдан әрі - БТБА) (28-шығарылымы): "Шыныталшық, шыныталшық материалдар, шыныпластик, химиялық талшық және солардан жасалатын бұйымдар өндірісі" бөлімінен тұрады.

2. Жұмыс разрядтары олардың күрделілігіне қарай, әдетте, еңбек жағдайлары ескерілмей белгіленген. Қажетті жағдайларда, еңбек жағдайлары (ауырлығы, зияндылы және тағы басқа) тиісті органдар бекітетін тарифтік ставкаларды белгілеу жолымен ескеріледі.

3. Әр кәсіп бойынша тарифтік-біліктілік сипаттаманың екі бөлімі бар. "Жұмыс сипаттамасы" бөлімі жұмысшы орындай білуге тиіс жұмыстардың сипаттамасын қамтиды. "Білуге тиіс" бөлімінде арнаулы білімге, сондай-ақ ережелерді, нұсқаулықтар мен басшы материалдарды, жұмысшы қолдануға тиісті әдістер мен құралдарды білуіне қатысты жұмысшыға қойылатын негізгі талаптар қамтылған.

4. Тарифтік-біліктілік сипаттамасында жұмысшы кәсібінің осы разрядына анағұрлым тән жұмыстардың тізбесі келтіріледі. Бұл тізбе жұмысшы орындай алатын және орындауға тиісті жұмыстардың барлығын қамти алмайды. Жұмыс беруші қажетті жағдайда, жұмыс ерекшелігін ескере отырып, тиісті разряд жұмысшылары кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамаларында қамтылған жұмыстарға сәйкес келетін жұмыстардың қосымша тізбесін әзірлей алады.

5. "Жұмыс сипаттамасы" бөлімінде көзделген жұмыстардан басқа, жұмысшы ауысымды қабылдау және тапсыру, жұмыс орнын, айлабұйымдарды, құралдарды жинастыру, сондай-ақ оларды тиісінше ұстау, белгіленген техникалық құжаттаманы жүргізу жөніндегі жұмыстарды орындауға тиіс.

6. "Білуге тиіс" бөлімінде қамтылған теориялық және практикалық білімдермен қатар, жұмысшы: еңбекті қорғау, өндірістік санитария мен өртке қарсы қауіпсіздік жөніндегі ереже мен нормаларды; жеке қорғану құралдарын пайдалану ережесін; орындалатын жұмыс (қызмет) сапасына қойылатын талаптарды; жарамсыздықтың түрлері мен оның алдын алу және жоюдың тәсілдерін; өндірістік дабылдатқышты; жұмыс орнында еңбекті ұтымды ұйымдастыру жөніндегі талаптарды білуге тиіс.

7. Біліктілігі анағұрлым жоғары жұмысшы өзінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында санамаланған жұмыстармен қатар, біліктілігі анағұрлым төмен жұмысшылардың тарифтік-біліктілік сипаттамасында көзделген жұмыстарды орындай білуге, сондай-ақ осы кәсіптегі разряды төмен жұмысшыларға басшылық жасай білуге тиіс. Осыған байланысты, анағұрлым төмен разряд кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында келтірілген жұмыстар, анағұрлым жоғары тарифтік-біліктілік сипаттамасында, әдетте келтірілмейді.

8. Тарифтік-біліктілік сипаттамалар ерекше айтылған жағдайлардан басқа, осы бөлімде көрсетілген өндірістер мен жұмыс түрлері бар ұйымдарда, меншік және ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, жұмыстарды тарифтеу және жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру кезінде қолданылады.

9. Тарифтік-біліктілік сипаттама алты разрядтық тарифтік кестеге орай әзірленді.

10. Қызметкердің еңбек қызметін растайтын құжаттарды толтырған кезде, сондай-ақ тарифтік разряды өзгерген кезде, оның кәсібінің атауы БТБА-ға сәйкес жазылады.

11. Қолданылуға ыңғайлы болу мақсатында, БТБА-да алфавиттік көрсеткіш қосымшасында көзделген, онда жұмысшылар кәсіптерінің атауы, разрядтардың диапазондары және беттердің нөмірленуі қарастырылған.

12. "Шыныталшық, шыныталшық материалдар, шыныпластик, химиялық талшық және солардан жасалатын бұйымдар өндірісі" бөлімінде қарастырылған жұмысшы кәсіптері атауларының, олардың БТБА 28-шығарылымы бойынша қолданыстағы атаулары көрсетілген тізбесі 1985 жылғы редакциясында берілген.

2-бөлім. Шыныталшық, шыныталшық материалдар, шыныпластик
және олардан жасалатын бұйымдар өндірісі

1. Армирленген престеу материалдарын дайындайтын аппаратшы

1. Армирленген престеу материалдарын дайындайтын аппаратшы, 3-разряд

13. Жұмыс сипаттамасы:

алдын ала сіңірмеленген, арнаулы қондырғыларда шыны талшығымен армирленген престеу материалдарын дайындау технологиялық процесінің жекелеген сатыларын орындау;

қондырғыға май құю, сіңірмелеу ваннасына байланыстырушы ерітіндіні құю, дозаторды құрғақ байланыстырушы ерітіндіге толтыру;

жіптерді, холстарды, маталарды байланыстырушымен сіңірмелеу процесін жүргізу;

сіңірмелеуді қадағалау;

кептіру камерасына сіңірмелеу материалдарының (жіптердің, холстардың, маталардың) берілуін реттеу;

үзіктерді жою;

жабдықты тазалау және майлау;

"Премикс" типтес прес – материалдарға арналған араластырғышты жұмысқа дайындау;

араластырғышты ерітінді рецептіне сәйкес пресс - материал компоненттерімен толтыру;

компоненттерді салу кезектілігін сақтау;

араластырғыштағы композицияны араластыру;

дайын материалды түсіру.

14. Білуге тиіс:

пресс-материалдар өндірісі технологиясын;

байланыстырғыштардың физикалық-химиялық қасиеттерін;

шикізатқа, материалдар мен дайын өнімге арналған техникалық шарттарды немесе мемлекеттік стандарттарды;

арнаулы қондырғылардың құрылымы мен жұмыс принципін.

Параграф 2. Армирленген престеу материалдарын дайындайтын аппаратшы, 4-разряд

15. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық процесі жартылай автоматты реттелетін арнаулы қондырғыларда шыны талшығымен армирленген, алдын ала сіңірмеленген және сіңірмеленбеген престеу материалдарын дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

қондырғыны басқару пультінен қосу, оны оңтайлы технологиялық режимге баптау, қондырғының барлық тораптарының жұмысын қадағалау;

технологиялық режимге сәйкес шикізат дозасын, температураны, қысымды және тағы басқа реттеу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқулардың алдын алу және оның себептерін жою, жабдық жұмысындағы ақауларды жою;

талдама үшін сынама іріктеу;

дайын өнімнің сапасын көзбен бақылау;

дайын өнімді есепке алу;

көрсеткіштерді өндірістік журналға жазу.

16. Білуге тиіс:

пресс-материалдарды дайындаудың технологиялық схемасын және дайындау технологиясын;

қондырғының және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

қызмет көрсететін жабдықты реттеу ережесін;

қолданылатын байланыстырғыштардың физикалық-химиялық қасиеттерін;

шикізатқа, материалдар мен дайын өнімге арналған техникалық шарттарды;

сынама іріктеу ережесін.

Параграф 3. Армирленген престеу материалдарын дайындайтын аппаратшы, 5-разряд

17. Жұмыс сипаттамасы:

жұмыс нұсқаулығына сәйкес процесті бақылау мен автоматты реттеу аспаптарымен жабдықталған арнаулы қондырғыларда шыны талшығымен армирленген, алдын ала сіңірмеленген және сіңірмеленбеген престеу материалдарын дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

қондырғыны жұмыс жағдайына келтіру, оны жұмысқа қосу және оңтайлы технологиялық режимге шығару;

конвейердің, қондырғының және технологиялық параметрлерді автоматты басқару мен реттеу жүйесінің барлық тораптарының жұмысын қадағалау;

технологиялық режим нормаларынан ауытқулардың алдын алу және оның себептерін жою, жабдық жұмысындағы ақауларды жою;

талдама үшін сынама іріктеу;

дайын өнімнің сапасын бақылау;

дайын өнімді есепке алу;

көрсеткіштерді өндірістік журналға жазу;

біліктілігі анағұрлым төмен аппаратшының жұмысына басшылық ету.

18. Білуге тиіс:

пресс-материалдарды дайындаудың технологиялық схемасын және дайындау технологиясын;

қондырғының, бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматтандыру жүйесінің құрылымы мен жұмыс принципін;

жабдықты реттеу және қызмет көрсету ережесін;

технологиялық процесте қолданылатын байланыстырғыштардың физикалық-химиялық қасиеттерін;

шикізатқа, материалдар мен дайын өнімге арналған техникалық шарттарды;

сынама іріктеу ережесін.

Параграф 4. Армирленген престеу материалдарын дайындайтын аппаратшы, 6-разряд

19. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық процесі қашықтықтан басқарылатын бақылау мен автоматты реттеу аспаптарымен жабдықтарған арнаулы қондырғыларда шыны талшығымен армирленген, алдын ала сіңірмеленген және сіңірмеленбеген престеу материалдарын дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

қондырғының жұмысын қашықтықтан бақылау және басқару;

қондырғының жұмысын қашықтықтан басқаруға ауыстыру;

технологиялық режим нормаларынан ауытқулардың алдын алу және оның себептерін жою, жабдық жұмысындағы ақауларды жою;

конвейердің, қондырғының және автоматты және қашықтықтан бақылау мен реттеу жүйелерінің барлық тораптарының жұмысын, технологиялық параметрлерін қадағалау;

талдама үшін сынама іріктеу;

дайын өнімнің сапасын бақылау;

көрсеткіштерді өндірістік журналға жазу;

біліктілігі анағұрлым төмен аппаратшының жұмысына басшылық ету.

20. Білуге тиіс:

пресс-материалдарды дайындаудың технологиялық схемасын және дайындау технологиясын;

қондырғының, бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматтандыру және қашықтықтан бақылау жүйесінің құрылымы мен жұмыс принципін;

жабдықты реттеу және қызмет көрсету ережесін;

технологиялық процесте қолданылатын байланыстырғыштардың физикалық-химиялық қасиеттерін;

шикізатқа, материалдар мен дайын өнімге арналған техникалық шарттарды;

сынама іріктеу ережесін.

21. Орта арнаулы білім талап етіледі.

2. Тоқылмаған шыны талшықты материалдарды дайындайтын аппаратшы

Параграф 1. Тоқылмаған шыны талшықты материалдарды дайындайтын аппаратшы, 4-разряд

22. Жұмыс сипаттамасы:

тоқылмаған шыны талшықты материалдарды дайындаудың технологиялық процесін автоматты басқарылатын арнаулы қондырғыда жүргізу;

шикізатты жұмысқа дайындау;

рамкаларды шыны жібімен толтыру;

байланыстырушы ерітінділерді дайындау;

өнім сапасын аралық бақылауды жүзеге асыру (салынған байланыстырушы қабатты анықтау және тағы басқа);

кептіру мен полимерлеудің температуралық режимін бақылайтын аспаптарды қадағалау;

бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен байланыстырушының сапалық сипаттамасын анықтау;

дайын өнімнің сапасын бақылау;

технологиялық журналды жүргізу;

дайын өнімді өлшеу және буып-түю.

23. Білуге тиіс:

тоқылмаған материалдарды дайындаудың технологиялық тәсілін;

қондырғының құрылымын; температура режимін;

бақылау және автоматы басқару аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

шыны жібін алудың тәсілдерін;

байланыстырушыны салу процентін анықтау ережесін;

талдау таразысының құрылымын және онымен жұмыс істеу ережесін.

3. Шыны талшықты материалдарды тозаңдату аппаратшысы

Параграф 1. Шыны талшықты материалдарды тозаңдату аппаратшысы, 3-разряд

24. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым және күрделігі орташа бұйымдар мен күрделі бұйымдарды байланыстырушылармен шыны талшықты материалдарды тозаңдатудың технологиялық процесін арнаулы агрегаттарда немесе конвейер желілерінде жабдықталған қондырғыларда біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

тозаңдатқыш қондырғыны дайындау;

сыйымдылықтарға байланыстырушыны толтыру, тозаңдатылған және жүргізілген қабаттың қалыңдығын өлшеу құралының өлшеу;

жұмыс орнына жабдықтарды, шаблондарды, оларға алдын ала бөлу қабаты салынған пресс-қалыптарды жеткізу;

қондырғыны тозаңдатудан кейін тазалау және майлау, ыдыстарды, шлангілер мен тозаңдатқыш жабдықты жуу.

25. Білуге тиіс:

тозаңдатудың технологиялық процесін;

орындалатын жұмыс жолдарын;

арнаулы агрегаттар мен тозаңдату қондырғысының жұмыс принципі мен оларды дайындау ережесін;

қолданылатын материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін;

өлшеу жабдығының құрылымы мен пайдалану ережесін.

26. Жұмыс үлгілері:

1) қоршамалар, пластиналар, тегістіктер – тозаңдату.

Параграф 2. Шыны талшықты материалдарды тозаңдату аппаратшысы, 4-разряд

27. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі бұйымдарды, жоғары талап қойылатын ірі габаритті бұйымдарды байланыстырушылармен шыны талшықты материалдарды тозаңдатудың технологиялық процесін арнаулы агрегаттарда немесе конвейер желілерінде жабдықталған қондырғыларда біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

ерекше күрделі құрылғыларды қолмен престемелеу және илектеу;

арнаулы агрегаттар мен тозаңдату қондырғысын баптау.

28. Білуге тиіс:

тозаңдатудың технологиялық процесін;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын және баптау ережесін;

байланыстырушы құрамының проценттік арасалмағын;

дайын өнімге арналған мемлекеттік стандарттарды;

декоративтік жабынның дайындығын анықтау ережесін.

29. Жұмыс үлгілері:

1) маңдайшалар – тозаңдату;

2) серуендеу қайықтарының корпустары мен палубалары – тозаңдату;

3) платформалар - тозаңдату.

Параграф 3. Шыны талшықты материалдарды тозаңдату аппаратшысы, 5-разряд

30. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым және күрделігі орташа бұйымдар мен күрделі бұйымдарды байланыстырушылармен шыны талшықты материалдарды тозаңдатудың технологиялық процесін арнаулы агрегаттарда немесе конвейер желілерінде жабдықталған қондырғыларда жүргізу;

тозаңдатылған қабатты біркелкі тығыздау үшін бұйымның конфигурациясына қарай арнаулы тығыздағыш валиктерді іріктеу;

тозаңдату процесін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен реттеу;

шыныжгут пен шайыр қоспасын біркелкі қабатпен түсіру;

технологиялық процестен ауытқудың алдын алу және оның себептерін жою;

көрсеткіштерді өндірістік журналға жазу;

арнаулы агрегаттар мен тозаңдату қондырғысын ағымдық және алдын ала жөндеуге қатысу;

біліктілігі анағұрлым төмен аппаратшының жұмысына басшылық жасау және үйлестіру.

31. Білуге тиіс:

әртүрлі тозаңдату тәсілдерінің (тік, төбелік, жазықтық және тағы басқа) технологиялық процесін;

ылғал мен температураның байланыстырушы компоненттеріне әсерін;

полимерлеу процесінің мәнін;

тозаңдатылған бұйымдарды әкелу ережесін;

дайын бұйымдарға арналған техникалық шарттарды.

32. Жұмыс үлгілері:

1) дейдвуд құбырлары, комингстер, қондырмалар, кеспелер, түп секциялары, корпус секциялары, стабилизаторлар – тозаңдату;

2) тереңдетілген серуен қайықтары корпусының палубалары – тозаңдату;

3) бұйымдардың қабырғасы жұқа және тереңдетілген учаскелері - тозаңдату.

4. Шыны талшықты никелдейтін аппаратшы

Параграф 1. Шыны талшықты никелдейтін аппаратшы, 4-разряд

33. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты никелдеу технологиялық процесін арнаулы аппарата жүргізу;

аппаратты жұмысқа дайындау;

ерітінді әзірлеу;

шыны талшықты аппаратқа салу, ерітінді қосу;

матаны никелдеу, шаю және кептіру;

матаның қозғалу жылдамдығын белгілеу және жұмыс процесінде жылдамдықты реттеу;

аппарат жұмысыныың берілген режимін қамтамасыз ету;

өңделген шыны талшықтың сапасын бақылау;

жабдық жұмысындағы ақауларды жою;

өндірістік журналға жазба жүргізу.

34. Білуге тиіс:

никелдеудің технологиялық процесін;

шыны талшықты никелдеуге арналған аппараттың құрылымын;

шикізат материалдарының қасиеттерін және олармен жұмыс істеу ережесін;

бақылау аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

ерітінділерді бақылау ережесін;

талдау таразыларының құрылымын және олармен жұмыс істеу ережесін.

5. Өңдеу аппаратшысы

Параграф 1. Өңдеу аппаратшысы, 2-разряд

35. Жұмыс сипаттамасы:

орынжайлар мен әртүрлі конструкцияларды (палубалардың, қондырманың, блоктардың борттарын, ашық бөліктерін және тағы басқа) термоөңдеу технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

іске жарамды заттардың қарапайым бөлшектері мен бұйымдарын термоөңдеу технологиялық процесін жүргізу;

батареяларды, термобуды, бақылау-өлшеу аспаптарын технология бойынша монтаждау;

айлабұйымдар мен саңылауларға арналған тығындарды дайындау;

жабдықты профилактикалық қарау.

36. Білуге тиіс:

термоөңдеу тәсілдерін, негізгі конструкциялардың атауын және тәсім бойынша орналасуын;

конструкцияларды термоөңдеу жөніндегі негізгі деректерді;

шыны пластик қассиеттерін;

термоөңдеу кезінде қолданылатын жабдықты және термоөңдеу режимін сақтау үшін жабдық сипаттамаларын пайдалануды.

Параграф 2. Өңдеу аппаратшысы, 3-разряд

37. Жұмыс сипаттамасы:

конструкцияларды (палубалардың, қондырманың, блоктардың борттарын, ашық бөліктерін және тағы басқа) термоөңдеу технологиялық процесін жүргізу;

термоөңделетін конструкцияның үстіндегі бетінің жылу изоляциясы жай-күйін тексеру;

ауа құбырын корпусқа, корпус жиынтығына және сіңірмелеу бөлшектеріне бекіту;

жабдықты, бақылау-өлшеу аспаптарын және айлабұйымдарды тәсім бойынша орнату;

жабдықты монтаждау және бөлшектеу;

жазық шыны микросфераларды химиялық өңдеу технологиялық процесін жүргізу, ванналардағы температура режимін бейтараптандыру, реттеу;

рецепт бойынша химиялық ерітіндіні жасау;

өңделген микросфераларды кептіру температурасын қадағалау;

талдамаға сынама алу;

ерітінді концентрациясын, өнімнің суалу және шығымдылық процентін өңдеуге дейін және кейін айқындау;

дайын өнімді буып-түю және таңбалау;

жабдықты ағымдық жөндеу және баптау.

38. Білуге тиіс:

шыны пластиктен жасалған конструкцияларды термоөңдеу технологиясын, термокамералардың, қызмет көрсететін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін, аспаптар мен жабдықтың жұмыс сипаттамасын түсіру ережесін;

негізгі конструкциялардың атауын және тәсім бойынша орналасуын;

контсрукцияларды термоөңдеу жөніндегі негізгі деректерді;

шыны пластик қассиеттерін;

термоөңдеу кезінде қолданылатын жабдықты оборудование, және термоөңдеу режимін сақтау үшін жабдық сипаттамаларын пайдалануды;

жартылай өткізгіштердің диэлектр сипаттамасын анықтауға арналған аспаптардың құрылымын және оларды пайдалану ережесін;

ыстық және зиянды газдармен жұмыс істеу ережесін;

шыны таспаны сутегімен өңдеудің жолдарын.

Параграф 3. Өңдеу аппаратшысы, 4-разряд

39. Жұмыс сипаттамасы:

жергілікті термостаттау және арнаулы термокамераларда термоөңдеудің екі сатылы режимін жүргізу;

бу калорифер қондырғыларын, ауа тарталаларын, бақылау-өлшеу аспаптарын монтаждауға және бөлшектеуге басшылық ету;

конструкцияларды термокамераға орналастыру;

шыны жібін термоөңдеу процесін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен технологиялық процесс регламентіне сәйкес жүргізу;

камераға берілген температурадағы ыстық ауаны беру;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

біліктілігі анағұрлым төмен аппаратшының жұмысына басшылық ету;

шыны таспаны арнаулы қондырғыда сутегімен өңдеудің технологиялық процесін жүргізу;

газды рампа мен қондырғыны жұмысқа дайындау;

шыны таспаны қондырғыға орнату;

қондырғыны қыздыруға қосу;

жұмыстың газ режимін реттеу;

қондырғыны қайта толтыру;

өңделген таспаның диэлектрлік сипаттамасын арнаулы аспаптардың көмегімен алу;

өндірістік журналға көрсеткіштер жазбасын жүргізу;

термохимиялық өңдеу процесін біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу.

40. Білуге тиіс:

шыны пластиктен жасалатын конструкцияларды термоөңдеу технологиясын, термокамералардың, қызмет көрсететін жабдықтар мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін, жабдықтар мен аспаптардың жұмыс сипаттамасын алу ережесін;

есеп құжаттамасын толтыру ережесін;

конструкция материалының (үстіңгі) және орынжайдағы ауаның температурасын бақылау ережесін;

термоөңдеу режимі мен шарттарын; шыны таспаны сутегімен өңдеуге арналған қондырғының, газды рампаның, газ тарату жүйесінің, жаппа және реттеу аппаратурасының құрылымы мен жұмыс принципін;

жартылай өткізгіштердің диэлектрлік сипаттамасын анықтауға арналған аспаптардың құрылымы мен оларды қолдану ережесін;

ыстық және зиянды газдармен жұмыс ережесін;

шыны таспаны сутегімен өңдеу жолдарын.

Параграф 4. Өңдеу аппаратшысы, 5-разряд

41. Жұмыс сипаттамасы:

шыны матаны өңдеу және бояу, шыны жіптерді арнаулы агрегаттарда бақылау және автоматы реттеу аспаптарының көмегімен термохимиялық өңдеу процесін жүргізу;

шыны матаның қозғалу жылдамдығы мен дұрыстығын, термоөңдеу температурасын реттеу;

статикалық электр түсіргіш жұмысын, аппреттің берілуін, ванналардағы берілген деңгейдің ұсталуын және тұрақтылығын, жану өнімдерінің электр пешінен, жұмысталған жылу жеткізушінің кептіргіштен әкетілуін, аппретирлендірілген шыны матаның сапасын қадағалау.

42. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы мен жұмыс принципін;

шыны мата мен шыны жібін термиялық және химиялық өңдеу негіздерін;

процесті реттеу ережесін;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану және баптау ережесін;

шығарылатын өнімге арналған техникалық шарттарды.

6. Бос қуыс микросфераларды алу аппаратшысы

Параграф 1. Бос қуыс микросфераларды алу аппаратшысы, 5-разряд

43. Жұмыс сипаттамасы:

бос қуыс микросфераларды арнаулы конструкциядағы газ пештерінде алудың технологиялық процесін жүргізу;

пештердің температуралық режимін реттеу және оларды электронды потенциометр мен манометрлердің көмегімен разрядтау;

микросфералардың шығымы процесін арнаулы аспаптардың көрсеткіштері бойынша қадағалау;

фриттың берілуін секундомер бойынша реттеу;

микросфералардың шығымы процентін анықтау;

технологиялық жабдықты алдын ала қарау және ақауларын жою;

көрсеткіштер журналына аспаптардың көрсеткіштерін, микросфералардың шығымы процентін, пайдаланылатын фриттың санын белгіленген нысан бойынша жазу.

44. Білуге тиіс:

жабдықтар мен тетіктердің құрылымы мен жұмыс принципін;

қуыс шыны микросфера алудың технологиялық процесін, бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесін;

шығарылатын өнімге арналған техникалық шарттарды;

ақаулардың шығу себептерін және олардың алдын алу және жою шараларын.

7. Тоқымашы

Параграф 1. Тоқымашы, 4-разряд

45. Жұмыс сипаттамасы:

тоқу-тігу және жазық-фангілі агрегаттарда тоқудың технологиялық процесін жүргізу;

агрегатты технологиялық есепке сәйкес толтыру;

жабдықтың жарамдылығын тексеру;

жабдықты қосу және тоқтату;

технологиялық процестің барысын қадағалау;

ровингтер мен шыны жіптердің үзіктерін жою;

тоқудың тығыздығы мен тартылуын, ровингтер мен шыны жіптердің сапасын бақылау және реттеу;

ақауларды жою;

тігу иенелерін ауыстыру, инелерді түзету;

жұмысталған өнімді түсіру;

қабылдау валиктерін ауыстыру;

жабдықтың жұмысы мен метраж есептеуішті қадағалау;

үйкелетін үстіңгі қабаттарды қағу, тазалау және майлау.

46. Білуге тиіс:

агрегаттың негізгі тетіктерінің құрылымын, өзара әрекетін және жұмыс принципін;

тоқыма емес материалдарды шығарудың негізгі деректерін;

ровингтерді, тігу шыны матасының, қою ережесін, үзік себептері мен оның алдын алу тәсілдерін;

шығарылатын өнімге арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

жабдықты баптаудың кестесі мен ережесін;

жұмыс тәсілдерін.

8. Дыбыс жұтушы сыналарды жасаушы

Параграф 1. Дыбыс жұтушы сыналарды жасаушы, 2-разряд

47. Жұмыс сипаттамасы:

штапельді шыны талшықтан жасалған жолақтарды станокта тегістеп жылтырату; дыбыс жұтушы сыналарды берілген өлшемдер бойынша жинақтау, оларды техникалық шарттарға сәйкес желімдеу.

48. Білуге тиіс:

желімделетін құрамның рецептурасын;

дыбыс жұтушы сыналарды желімдеу жолдарын.

9. Шыны блоктарды жасаушы

Параграф 1. Шыны блоктарды жасаушы, 3-разряд

49. Жұмыс сипаттамасы:

шыны матадан блоктарды арнаулы станоктарда жасау;

желім ерітіндісін дайындау, шыны матаны термокамерада кептіру, дайындаманы шаблон бойынша кесу; станокты дайындау, профильдендірілген валиктердің жарамдылығын, плитаның қызуын тексеру, төменгі тарақты рама пазасына орнату, тараққа фольганы орналастыру және валикпен жүргізу, бүрмеленген фольгағы желім салу, үстіңгі тарақты рама пазасына орнату, тараққа шыны мата дайындамасын қою, валикпен жүргізу және қызған плитамен қысу, плитаны түсіру және келесі операцияға дайындау; шыны блок сапасын сырттай тексеру, ыстық шыны блокты термоөңдеуге беру.

50. Білуге тиіс:

желім ерітіндісін дайындау ережесін;

шыны блоктарды дайындаудың технологиялық процесін;

парақтарды желімдеу және бүрмелеу кезіндегі операциялардың кезектілігі мен орындалу жолдарын;

дайын өнімге арналған техникалық шарттарды.

10. Шыны пластикті есу винттерін жасаушы

Параграф 1. Шыны пластикті есу винттерін жасаушы, 2-разряд

51. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктердің орауын жазу және қалақтар мен есу винттеріне арнап шаблон бойынша кесу;

шыны пластикті сіңірмелеуге арналған қоспаны берілген рецептура бойынша жасау;

байланыстырушыны шыны мата бойынша қолмен, ауа көбігі мен ағындарына жол бермей біркелкі бөліп салу;

шыны пластик бұйымдарды 5-7 дәлдік сыныбы бойынша өңдеу;

шыны мата қалақтары мен есу винттерінің беріктігін сынауға қатысу;

болат және латунь дайындамаларын шыны пластик қалақтарына арнап кесу;

дайындамаларды арамен қолмен және пневматикалық машинкалармен кесу;

шыны пластик бұйымдарды престерде ыстық престеу әдісімен жасау.

52. Білуге тиіс:

қарапайым шыны пластик бөлшектер мен тораптарды өңдеу, құрастыру және престеу жолдарын;

түрлі типтегі гидравликалық престердің құрылымын;

қарапайым жұмыс құралының атауы мен нысанын;

сызбалардағы дәлдік сыныбы мен өңдеу тазалығы белгілерін;

шайырларды, жылдамдатқыштардың және шыны толтырғыштардың қасиеттерін.

53. Жұмыс үлгілері:

1) пресс-қалып бөлшектері - тазалау, шаю, сүрту, құрғақ ауамен үрлеу;

2) сыналар – алдын ала өңдеу;

3) пласмасса қалақтар мен винттер - кесу, қалақтардың жиектерін өңдеу;

4) армобетон престерге арналған қоспалар - қалып жасау;

5) эпоксидті шайырмен сіңірмеленген шыны маталар - қалақтар мен есу винттеріне арнап шаблон бойынша белгілеу және кесу.

Параграф 2. Шыны пластикті есу винттерін жасаушы, 3-разряд

54. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктерден жасалған күрделі емес бұйымдарды ыстық престеу әдісімен жасау;

пресс-қалыптарды преске тексере, реттей және бекіте отырып орнату;

шыны пластик дайындамаларын пресс-қалыпқа салу;

шыны пластик бұйымдарды 4 дәлдік сыныбы бойынша өңдеу;

қырларын кесу;

шыны мата қалақтары мен есу винттерінің беріктігін сынауға қатысу;

болат және латунь дайындамаларын шыны пластик қалақтарына арнап кесу;

дайындамаларды арамен қолмен және пневматикалық машинкалармен кесу;

шыны пластик есу винттерінің геометрияы мен теңгерімділігіне арналған паспортты жасауға қатысу;

армо-бетонды пресс-қалыптар мен копирлерді жасау;

армо-бетонды пресс-қалыптарды құюға арналған қоспаны берілген рецептура бойынша әзірлеу;

күрделі емес бұйымдарды шаблондар бойынша орнында белгілеу.

55. Білуге тиіс:

шыны пластик бұйымдарды әртүрлі әдіспен престеудің технологиялық процесін;

бөлшектер мен тораптарды өңдеу, құрастыру және престеу жолдарын;

түрлі типтегі гидравликалық престердің құрылымын;

қарапайым жұмыс құралының атауы мен нысанын;

өңделетін бөлшектердің нысанын; сіңірмелеу лагінің рецептурасын;

армо-бетонды пресс-қалыптар мен копирлерді құю ережесін;

такелаж және көтеру-тасымалдау құралдарының құрылымын және пайдалану ережесін.

56. Жұмыс үлгілері:

1) эпоксидті шайырмен сіңірмеленген, шыны пластиктен жасалған бөлшектер – престеу;

2) шыны пластиктен жасалған дайындамалар – кесу;

3) лактар – шыны пластикті сіңірмелеуге арналған рецепт бойынша дайындау;

4) винт қалақтары – қадамдық жағдайын өлшеуге қатысу;

5) шыны пластик қалақтар - өңдеу және ступицаға жеткеру;

6) армо-бетонды пресс-қалыптар мен копирлерді құюға арналған қоспалар - рецепт бойынша жасау.

Параграф 3. Шыны пластикті есу винттерін жасаушы, 4-разряд

57. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктерден жасалған ірі және күрделі бөлшектер мен тораптарды 4 дәлдік сыныбы бойынша өңдеу, кесу және жеткеру;

қалақтарды ступица пазасына қадамдық жағдайын тексере отырып жеткеру;

шыны пластик есу винттерінің геометриясына арналған паспортты жасауға қатысу;

винттерді теңгермелеуге арналған жабдықты бақылау-өлшеу аспаптары бойынша дәлдігін тексере отырып дайындау;

конструкциясы күрделі 4 метрге дейінгі есу винттерін теңгермелеуге қатысу;

тіркемелі адымды шыны пластик есу винттерін құрастыру кезінде анықталған ақауларды жою;

бұйымдарды сынау.

58. Білуге тиіс:

шыны пластик бұйымдарды әртүрлі әдіспен престеудің технологиялық процесін;

бөлшектер мен тораптарды өңдеу, құрастыру және престеу жолдарын;

түрлі типтегі гидравликалық престердің құрылымын;

қарапайым жұмыс құралының атауы мен нысанын;

өңделетін бөлшектердің нысанын; сіңірмелеу лагінің рецептурасын;

армо-бетонды пресс-қалыптар мен копирлерді құю ережесін;

шыны пластик бөлшектердің деформацияларының алдын алу және жою тәсілдерін.

59. Жұмыс үлгілері.

1) шыны пластик есу винттері – техникалық шарттарға сәйкес статикалық теңгермелеу және дебалансты анықтау;

2) шыны пластиктен жасалған винттердің күрделі бөлшектері - өңдеу және оларды метал бөлшектермен қосу;

3) винт қалақтары – беріктігін сынау;

4) армобетонных пресс - қалыптар – жасау;

5) армобетонных пресс - қалыптар – қалыптау, құю және мыс қалыптаушы қабығына дейін техникалық шартттарға дейін жеткеру.

Параграф 4. Шыны пластикті есу винттерін жасаушы, 5-разряд

60. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктерден күрделі құрылғыларды престеу әдісімен жасау;

эпоксидті шайырмен сіңірмеленген шыны пластикті пресс-қалыпқа салу, метал армировканы орнату;

ірі және жауапты шыны пластик бөлшектер мен күрделі тораптарды 2-3 дәлдік сыныбы бойынша өңдеу, кесу;

шыны пластик есу винттері – техникалық шарттарға сәйкес статикалық теңгермелеу және дебалансты анықтау, шыны пластик есу винттерін техникалық шарт талаптарына дейін теңгермелеу;

винт геометриясына арналған паспортты жасау, шыны пластик есу винттерін, ағызбалар мен басқа да күрделі тораптарды құрастыру кезіндегі ақауларды жою;

қалақтарды ВРШ фланцыларымен монтаждау тақталарында шпилкаларының тартылу дұрыстығын техникалық шарттар бойынша талап етілетін шекке дейін тексере отырып құрастыру.

61. Білуге тиіс:

шыны пластик бұйымдарды әртүрлі әдіспен престеудің технологиялық процесін;

бөлшектер мен тораптарды өңдеу, құрастыру және престеу жолдарын;

түрлі типтегі гидравликалық престердің құрылымын;

қарапайым жұмыс құралының атауы мен нысанын;

өңделетін бөлшектердің нысанын;

сіңірмелеу лагінің рецептурасын;

армо-бетонды пресс-қалыптар мен копирлерді құю ережесін;

шыны пластик бөлшектердің деформацияларының алдын алу және жою тәсілдерін;

есу винттерін статикалық және динамикалық теңгермелеу ережесін және олардың пайдалану деректерін;

армо-бетонды пресс-қалыптар мен копирлерді құю технологиясын.

62. Жұмыс үлгілері:

1) балансирлер – қондырғының дәлдігін станина бойынша тексеру;

2) 6-8 метрге дейінгі шыны пластикті есу винттері – шыны пластик қалақтарды ступица пазасына жеткеру және оларды адымдық жағдайда орналастыру;

3) тіркелген адымды шыны пластикті есу винттері – теңгемелеу;

4) ВРШ шыны пластик қалақтары - құрастыру, сынау және статикалық теңгермелеу.

11. Шыны пластик бұйымдарды орап жасаушы

Параграф 1. Шыны пластик бұйымдарды орап жасаушы, 2-разряд

63. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен бұйымдар (құбырлар, рештактар мен тағы басқа) жасауды орау әдісімен орындау;

байланыстырушыны ваннаға құю;

артық байланыстырушыны бұйымнан сығып алу;

дорндағы жіптің біркелкі бөлінуін қадағалау;

орауға арналған түземенің жұмыс қабатын дайындау (тазалау, майсыздандыру, жұмыс қабатына бөлушы қабатты салу);

бөлуші қабатты берілген рецептура бойынша жасау.

64. Білуге тиіс:

орау станогының құрылымын; шыны пластиктен жасалған бұйымдарды орау принципін;

шыны талшықтың, байланыстырушының қасиеттерін және олармен жұмыс істеу ережесін;

жұмыс жолдарын; қоспаның құрамын.

Параграф 2. Шыны пластик бұйымдарды орап жасаушы, 3-разряд

65. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен бұйымдар (құбырлар, рештактар мен тағы басқа) жасаудың технологиялық процесін орау әдісімен біліктілігі анағұрлым жоғары ораушылының басшылығымен орындау;

шыны жгут бобиналарын жылжымалы кареткаға салу;

шыны жгут бобиналарының дұрыс орауын және оамам сапасын қадағалау;

шикізат есебін жүргізу;

станоктың үйкелетін бөліктерін тазалау және майлау.

66. Білуге тиіс:

орау станогының құрылымын; шыны пластиктен жасалған бұйымдарды жасау жолдарын;

қолданылатын материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін;

шикізатқа және дайын өнімге қойылатын техникалық талаптарды.

Параграф 3. Шыны пластик бұйымдарды орап жасаушы, 4-разряд

67. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен жасалған қарапайым және күрделілігі орташа бұйымдарды (құбырлар, рештактар мен тағы басқа) жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

жабдықты жұмысқа дайындау – орау станогының, полимерлеу камерасының, дорндарды тарту станогының, бұйымды кесу және өңдеу механизмдерінің жарамдылығын тексеру және баптау;

қондырғы жұмысын бақылау;

бағдарламалық басқарылмайтын станоктардың жіп салғышындағы шпулярник пен блока жіп орнату;

шыны пластиктен жасалған қарапайым және күрделілігі орташа бұйымдарды бағдарламалық басқарылмайтын станоктарда қарапайым армирлеу тәсімі кезінде орау;

сіңірмелеу ваннасындағы байланыстырғыштың температурасын бақылау және ұстап тұру;

қолданылатын материалға және оралған қабаттардың санына қарай оаралатын бұйымның қалыңдығын есептеу;

жұмыс процесіндегі ұсақ жөндеу;

шикізаттың, жартылай шикізаттың шығысын есептеу және дайын өнімнің есебін жүргізу;

станоктарға біліктілігі анағұрлым жоғары дайындаушының басшылығымен қызмет көрсету;

бағдарламалық басқарылмайтын станоктарға қызмет көрсетуші жұмысшыларды басқару.

68. Білуге тиіс:

бұйымдарды түрлі тәсілдермен ораудың технологиялық процесін;

жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін;

құрғақ орау тәсілі кезінде ауырлатқыштар мен ауырлық өлшеуіштерін, таспаны қыздыру пештерін баптау, реттеу ережесін;

оралатын бұйымның қалыңдығын есептеу әдістемесін, қондырғыны ұсақ жөндеу операцияларын;

шикізатқа және дайын өнімге қойылатын техникалық талаптарды.

69. Жұмыс үлгілері:

1) тангенциальді орау кезіндегі ауқымды шпангоут үлгілері – жасау;

2) материалды физикалық-механикалық сынау жүргізуге арналған көлемді үлгілер мен қабықтары – орау әдісімен жасау;

3) қарапайым армирлеу тәсімі кезіндегі шыны пластиктен жасалған құбырлар мен қабықтар - орау әдісімен жасау.

Параграф 4. Шыны пластик бұйымдарды орап жасаушы, 5-разряд

70. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен жасалған күрделі бұйымдарды орау әдісімен жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

ірі габаритті түземелерді люнеттерге тексере және бекіте отырып орнату;

станокты қосу және бағдарламалық басқарылатын станоктарды ауыстыру кезінде түземеге жіп салу;

технологиялық режим датчиктерінің жұмысын бақылау. Шыны таспаны тарту;

датчиктерді орнату, шпулярникті зарядтау және бағдарламалық басқарылатын станоктардың сіңірмелеу трактісіндегі жіптер мен таспаларды салу;

бағдарламалық басқару жүйесі кезінде орау станогын басқару.

71. Білуге тиіс:

бұйымдарды бағдарламалық басқарылатын станоктарда түрлі тәсілдермен ораудың технологиялық процесін;

бағдарламалық сандық басқару жүйесімен орауға арналған станоктардың құрылымын;

берілген қалыңдықты алу үшін қабаттағы орамның есебі мен қабат сандарын есептеу әдістемесін.

72. Жұмыс үлгілері:

1) жоғары қысымды баллондар – жасау;

2) шахта корпустары мен арнаулы контейнерлер – жасау;

3) цилиндр және кониялық үлгідегі жиынтықсыз, және сыртқы әрі ішкі жиынтығымен армирлеу тәсімді ірі көлемді құбырлар мен қабықтар - жасау.

Параграф 5. Шыны пластик бұйымдарды орап жасаушы, 6-разряд

73. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен жасалған ерекше күрделі кез келген нысандағы бұйымдарды орау әдісімен жасаудың технологиялық процесін бағдарламалық басқарылатын станоктарда жүргізу;

ірі габаритті түземелерді люнеттерге тексере және бекітке отырып орнату;

тәжірибелік бұйымға бағдарлама болмаған жағдайда, тәжірибе жұмыстарын жүргізген кезде бағдарламалық басқарылатын орау станоктарын басқару;

бағдарламалық басқарылатын станоктар авариялық тоқтап қалған жағдайда ұсақ жөндеу және алдын алу жұмыстарын (станокты қосу мүмкіндігін анықтау және осы қосуды қамтамасыз ету жұмыстарын атқару) орындау;

бұйымнан түземені кабестанмен алу;

шыны пластиктен жасалған дайын өнімдерді бұйымды одан әрі өңдеу үшін арнаулы станоктарда тексеру және орнату;

бағдарламалық басқарылатын станоктың жол жүйесін баптау;

сандық бағдарламалық басқару жүйесіндегі жұмысты жолдық бағдарламалық жүйеге асуысу процесін жүзеге асыру;

кабестанды баптау кезінде және бұйымнан түземені одан әрі алу режимі кезінде оны басқару;

бағдарламалық басқарылатын станоктарға қызмет көрсететін жұмысшыларға басшылық ету.

74. Білуге тиіс:

бағдарламалық және кабестанмен басқарылатын станоктың кинематикалық және гидравликалық жүйелерін;

жүйелердің ақауларын және оларды жою тәсілдерін;

гидравликалық жүйе жабдығының құрылымын және оның жұмыс принципін;

станоктарды берілген бұрыштар мен орау жылдардықтары бойынша баптау тәсілдерін;

бағдарламалық жүйенің жұмыс принципін.

75. Орта арнаулы кәсіптік білім талап етіледі.

12. Фольгаландырылған шыны тақталарын жасаушы

Параграф 1. Фольгаландырылған шыны тақталарын жасаушы, 3-разряд

76. Жұмыс сипаттамасы:

фольгаландырылған шыны тақталарын жолақтарға немесе шыны тіліктерге берілген мөлшер бойынша кесу;

түрлі мөлшердегі және конфигурациядағы бөлшектерді жинақтау;

бөлшектерді шыны жіппен қолмен тігу және дайын өнімдерді бақылауға тапсыру.

77. Білуге тиіс:

шыны тақталарын жолақтарға немесе шыны тіліктерге берілген кесу ережесін;

шыны тақта сапасына қойылатын техникалық талаптарды;

шыны маттарды тігу тәсілдерін;

шыны тақтаны фольгалауға және оның сапасына қойылатын шарттар мен талаптарды.

13. Жарық өткізгішті изоляциялаушы

Параграф 1. Жарық өткізгішті изоляциялаушы 4-разряд

78. Жұмыс сипаттамасы:

изоляциялаушы құрамды рецептураға сәйкес әзірлеу;

жартылай фабрикатты (жарық өткізгішті) капрон жіппен орау, ерітіндіден икемді эластик қабықты кигізу, икемді қабық ұштарын өңдеу;

дайын өнімдерді (жарық өткізгішті) таңбалау;

технологиялық журналға көрсеткіштерін жазуды жүргізу.

79. Білуге тиіс:

жарық өткізгішті изоляциялаушы құраммен өңдеу жолдарын;

кептіру технологиясын;

қолданылатын шикізат материалдарының қасиеттерін;

жарық өткізгішті таңбалау тәсілдерін;

изоляциялаушы құрамды әзірлеу тәсілдерін және олардың концентрациясын анықтау ережесін;

бақылау аспаптары мен талдау таразысын пайдалану ережесін.

14. Шыны талшықты материалдар мен шыны пластиктерді сынаушы

Параграф 1. Шыны талшықты материалдар мен шыны пластиктерді сынаушы, 3-разряд

80. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты материалдар мен шыны пластиктерді және олардан жасалған бұйымдардың механикалық және электрлік беріктігін, термиялық тұрақтылығын, соққыға беріктігін, жылу деформативтілігін сынау; негізі және арқауы бойынша матаның тығыздығын, шыңдау кезіндегі шығын процентін, талшықтың ылғалын, жіптің желілік тығыздығын, элементарлық талшықтың диаметрін, жіп орамын, матаның ені мен қалыңдығын анықтау;

бұйымды сынауға дайындау, герметикалықты, гидравликалық қысымын, үзіктегі және бүктемедегі беріктігін тексеру, втулканы белгілеуішпен жүріп өту және саңылаудың барлық ұзындығын калибрмен тексеру;

сынақ нәтижелерінің жазбасын жүргізу.

81. Білуге тиіс:

сыналатын бұйымдар өндірісінің технологиялық процесін, сондай-ақ олардың түрлері мен нысандарын;

сынауға жататын бұйымдарға арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

бақылау-өлшеу аппаратурасының құрылымы мен оны пайдалану ережесін;

сынау үшін сынама алу шарттарын және сынама жүргізу ережесін.

Параграф 2. Шыны талшықты материалдар мен шыны пластиктерді сынаушы, 4-разряд

82. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты материалдар мен шыны пластиктерді және олардан жасалған, ерекше жоғары дәлдік пен арнаулы есептерді талап ететін бұйымдарды сынау;

элементарлық талшықтың диаметрін, жіп орамын, матаның ені мен қалыңдығын шыныпластиктердің Пуассон коэффициентін анықтау;

сынақ нәтижелерін тіркеуге арналған журналды жүргізу.

83. Білуге тиіс:

сыналатын бұйымдар өндірісінің технологиялық процесс негіздерін, сондай-ақ олардың түрлері мен нысандарын;

сынауға жататын бұйымдарға арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

бақылау-өлшеу аппаратурасының (айлабұйымдарының) құрылымы мен оны пайдалану ережесін;

жұмыс тәсілдерін; сынама жүргізу ережесін;

сынақ нәтижелерін статистикалық өңдеу әдістері мен сынақ нәтижелерін арнаулы қондырғылардың көмегімен өңдеу әдістерін.

15. Шыны талшықты материалдар мен шыны пластик өндірісінің бақылаушысы

Параграф 1. Шыны талшықты материалдар мен шыны пластик өндірісінің бақылаушысы, 2-разряд

84. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық жабдықтың (шыны иіру агрегаттарының, жазу-орау машиналарының, тоқыма станок тарының және тағы басқа) жұмыс режимін (жылдамдығын және тағы басқа) технологиялық регламенттерге, нормаларға, нұсқаулықтарға сәйкес бақылау;

шыны жіптердің үзіктігін бақылау;

белгіленген құжаттаманы ресімдеу.

85. Білуге тиіс:

өнім өндірісінің технологиялық процесі негіздерін;

технологиялық регламентті, қолданыстағы мемлекеттік стандарттарды, бақылау-өлшеу аппаратурасының (айлабұйымдарының) құрылымы мен оны пайдалану ережесін;

жұмыс тәсілдерін.

Параграф 2. Шыны талшықты материалдар мен шыны пластик өндірісінің бақылаушысы, 3-разряд

86. Жұмыс сипаттамасы:

шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттар мен шыны таспаның сапасын технологиялық регламенттерге, нормаларға, нұсқаулықтарға сәйкес бақылау;

қабылданған және бракқа шығарылған өнімге арналған құжаттаманы ресімдеу;

брак себептерін анықтау.

87. Білуге тиіс:

бақыланатын өнім өндірісінің технологиялық процесі негіздерін;

технологиялық регламентті, іске қосу жазбаларын, сапаға қойылатын талаптар бөлігіндегі нұсқаулықтарды, бақыланатын өнімге, жартылай фабрикаттар мен шыны таспаға қойылатын қолданыстағы мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды, брак түрлерін және олардың пайда болу себептерін;

бақылау ережесін және бұйымдарды тиісті сұрыптар мен топтарға жатқызу ережесін;

бақылау-өлшеу аппаратурасының (айлабұйымдарының) құрылымы мен оны пайдалану ережесін;

жұмыс тәсілдерін.

Параграф 3. Шыны талшықты материалдар мен шыны пластик өндірісінің бақылаушысы, 4-разряд

88. Жұмыс сипаттамасы:

дайын өнімнің сапасын технологиялық регламенттерге, нормаларға, нұсқаулықтарға, мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарға сәйкес бақылау;

қабылданған және бракқа шығарылған өнімге арналған құжаттаманы ресімдеу;

брак себептерін анықтау;

дайын өнімді бақылау брактауға қатысу;

біліктілігі анағұрлым төмен бақылаушыларға басшылық ету.

89. Білуге тиіс:

бақыланатын өнім өндірісінің технологиялық процесі негіздерін;

технологиялық регламентті, іске қосу жазбаларын, сапаға қойылатын талаптар бөлігіндегі нұсқаулықтарды, бақыланатын дайын өнімге қойылатын қолданыстағы мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

брак түрлерін және олардың пайда болу себептерін;

бақылау ережесін және бұйымдарды тиісті сұрыптар мен топтарға жатқызу ережесін;

бақылау-өлшеу аппаратурасының (айлабұйымдарының) құрылымы мен оны пайдалану ережесін;

жұмыс тәсілдерін.

Параграф 4. Шыны талшықты материалдар мен шыны пластик өндірісінің бақылаушысы, 5-разряд

90. Жұмыс сипаттамасы:

жауапты (арнаулы) нысандағы дайын өнімнің сапасын технологиялық регламенттерге, нормаларға, нұсқаулықтарға, мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарға сәйкес: түземенің берілген нысан мен конфигурацияға сәйкестігін, бұйымның ауданы мен массасын анықтау есебін; шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттар сапасын, технологиялық процестің барлық операциялары бойынша материалдар мен параметрлерді бақылау;

арнаулы нысандағы дайын өнімді бақылама брактауды жүргізу;

қабылдау-тапсыру сынақтары үшін үлгі алу және бақылау;

қабылданған және бракқа шығарылған өнімге арналған құжаттаманы ресімдеу;

брак себептерін анықтау;

біліктілігі анағұрлым төмен бақылаушылардың жұмысын үйлестіру және басшылық ету.

91. Білуге тиіс:

бақыланатын өнім өндірісінің технологиялық процесі негіздерін;

арнаулы нысандағы бақыланатын дайын өнімге қойылатын технологиялық регламентті, іске қосу жазбаларын, сапаға қойылатын талаптар бөлігіндегі нұсқаулықтарды, қолданыстағы мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды; бақылау ережесін және бұйымдарды тиісті сұрыптар мен топтарға жатқызу ережесін;

брак түрлерін және олардың пайда болу себептерін;

1 кв. м. бұйымның ауданы мен массасын есептеу әдістерін;

арнаулы нысандағы бұйымдарға қолданылатын шикізаттың сапасына қойылатын қосымша талаптарды.

16. Шыны пластик бұйымдарды контурлаушы

Параграф 1. Шыны пластик бұйымдарды контурлаушы, 2-разряд

92. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен жасалған қарапайым бұйымдарды, композициялық және басқа да материалдарды пневматикалық, қолмен кесетін құралдармен контурлеу;

материалды сұрыптау, жұмыс орнына жеткізу;

кесу сапасын өлшеу құралымен тексеру.

93. Білуге тиіс:

шыны пластиктің физикалық-химиялық қасиеттерін;

кесу және өлшеу құралдарын пайдалану ережесін;

қарапайым конфигурациялы бөлшектерді белгі салу және контурлеу жолдарын.

94. Жұмыс үлгілері:

1) банкілер, бракеттер, әуе жәшіктері, кницылар, пластиналар, тік профильдер, қатты қырлар, флагштоктар – контурлеу.

Параграф 2. Шыны пластик бұйымдарды контурлаушы, 3-разряд

95. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен, композициялық материалдардан жасалған күрделі бұйымдарды контурлеу;

материалдарды механизмдердің (станоқтың, машинаның) және пневмоқұралдың көмегімен контурлеу;

қозғағыш механизмдердің жарамдылығын тексеру, кесуші құралды орнату және бекіту;

айлабұйымдарды берілген мөлшердегі материалдардың контурына қою, материалдарды дайындау және сұрыптау;

жабдықты қосу;

материалдарды таспалы арамен, фрезбен және дискімен кесу және контурлеу;

бұйымдарды бұрғылау және тегістеп жылтыратушы машиналарда берілген мөлшерге өңдеу;

материалдардың қалыңдығы мен қасиеттеріне қарай дискілердің айналу жылдамдығын қадағалау және реттеу;

кесу сапасын өлшеу құралымен тексеру;

материалды түсіру және жинау, өнім есебін жүргізу;

жабдық пен құралды ұсақ жөндеу және баптау.

96. Білуге тиіс:

кесуші құралды орнату және механизмдерді берілген мөлшердегі материал контурына қою ережесін;

сызбаны оқу ережесін;бұйымдар мен материалдарды сызба мен шаблондар бойынша белгі салу жолдарын;

өлшеу құралын пайдалану ережесін;

толтырғыштардың физикалық-химиялық қасиеттерін.

97. Жұмыс үлгілері.

1) материалдар: пенопластан жасалған блоктар, шыны пластиктен, гитенакстан, текстолиттен жасалған пластиналар, пленкалық материалдар, қағаз орамдары – контурлеу;

2) бұйымдар: қоршамалар, жарамды заттар мен кеме жиһазы, кнехтілер, есік комингстері, корпустар мен палубалар, корпусты стапельде құрастыру кезіндегі қосындылар, күрделі конфигурация жиынтықтары, пиллерстер, маңдайша шыны рамкасы, рубкалар мен қондырмалар, баспалақтар, арқаулар, көмекші және негізгі қозғағыш іргетастары, цистерналар - контурлеу.

Параграф 3. Шыны пластик бұйымдарды контурлаушы, 4-разряд

98. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен, композициялық материалдардан жасалған күрделі конфигурациялы жауапты конструкцияларды барлық кеңістік жағдайында және жұмысқа қолайсыз жерлерде берілген дәлдікпен, сызбалар, шаблондар мен бұрыш өлшеуіштер бойынша контурлеу;

контуршылар бриагадасын басқару.

99. Білуге тиіс:

станоктар мен кесуші құралдардың барлық үлгілерін;

шыны пластиктен, басқа да материалдардан жасалған бұйымдарды контурлеуге арналған кесуші құралды пайдалану ережесін;

пневмоқұрал мен жабдықтың құрастыру жұмыстарына арналған кинематикалық сызбасын;

корпус пен отсектердің тұтастығына қойылатын талаптарды;

өлшеу құралдарын пайдалану ережесін.

100. Жұмыс үлгілері:

1) зәкір және палуба клюздері, корпустары, есу винттерінің кронштейндері, палуба қондырмасы, аралық қабырғалар, еден секциялары, борттық, көмекші және негізгі қозғағыш асына қойылатын палубалық іргетастар, арнаулы қондырғылар - контурлеу.

17. Шыны пластиктерді үлгілеуші

Параграф 1. Шыны пластиктерді үлгілеуші, 3-разряд

101. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен қарапайым үлгілерді қалыптаушы массадан (гипстен және тағы басқа) үлгі және эскиздер бойынша жасау;

байланыстырғышты дайындау және шыны матаны немесе шыны жгутты сонымен сіңірмелеу;

сіңірмеленген шыны материалдарды үлгілерге салу;

үлгілерді полимерлеу;

үлгілерді алу;

үлгілерді құрастыру, жеткеру, жылтырату, қажетті мөлшерге жеткізу;

үлгілерді жөндеу.

102. Білуге тиіс:

шыны пластиктен қарапайым үлгілерді жасау әдістерін, үлгілерді полимерлеу режимін, қарапайым үлгілерді құрастыру, жеткеру және жөндеу ережесі мен жолдарын;

өлшеу құралын пайдалану ережесін.

103. Жұмыс үлгілері.

1) тежегіш будкасы бөлшектерінің, бак бөлшектерінің үлгілері және тағы басқа.

Параграф 2. Шыны пластиктерді үлгілеуші, 4-разряд

104. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен күрделігі орташа, тегіс және сфериялы, шығып тұратын бөліктері жоқ қабатты үлгілерді қалыптаушы массадан (гипстен және тағы басқа ) үлгі және эскиздер бойынша жасау;

байланыстырғышты дайындау және шыны матаны немесе шыны жгутты сонымен сіңірмелеу;

сіңірмеленген шыны материалдарды алғашқы үлгілерге салу;

үлгілерді полимерлеу;

шыны пластиктерден жасалған үлгілерді алғашқы үлгілерден алу;

үлгілерді құрастыру, жеткеру, жылтырату, қажетті мөлшерге жеткізу;

үлгілерді жөндеу.

105. Білуге тиіс:

шыны пластиктен күрделігі орташа, тегіс және сфериялы, шығып тұратын бөліктері жоқ қабатты үлгілерді жасау әдістерін;

үлгілерді полимерлеу режимін, үлгілерге қойылатын техникалық талаптарды;

үлгілерді құрастыру, жеткеру, және жөндеу ережесі мен жолдарын, өлшеу құралын пайдалану ережесін.

106. Жұмыс үлгілері:

1) серуен қайығы бөлшектерінің, "Старт" автобусы қорабы бөлшектерінің, тепловоз кабинасы қорабы бөлшектерінің, кеме жиһазына арналған үлгілер - орындықтар, креслолар және тағы басқа.

Параграф 3. Шыны пластиктерді үлгілеуші, 5-разряд

107. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен күрделі, фасонды үлгілерді, шығып тұратын бөліктері бар, түрлі жазықтыққа орналастырылған орташа мөлшердегі және ірі үлгілерді, қабатты үлгілерді қалыптаушы массадан (гипстен және тағы басқа) үлгі және эскиздер бойынша жасау;

байланыстырғышты дайындау және шыны матаны немесе шыны жгутты сонымен сіңірмелеу;

сіңірмеленген шыны материалдарды алғашқы үлгілерге салу;

үлгілерді полимерлеу;

шыны пластиктерден жасалған үлгілерді алғашқы үлгілерден алу;

үлгілерді құрастыру, жеткеру, жылтырату, қажетті мөлшерге жеткізу;

үлгілерді жөндеу.

108. Білуге тиіс:

шыны пластиктен күрделі, фасонды үлгілерді, шығып тұратын бөліктері бар, түрлі жазықтыққа орналастырылған орташа мөлшердегі және ірі үлгілерді, қабатты үлгілерді қалыптаушы массадан (гипстен және тағы басқа) үлгі және эскиздер бойынша жасау жасау әдістерін;

байланыстырғыштың, шыны мата мен шыны холстың негізгі қасиеттерін;

үлгілерді полимерлеу режимін, үлгілерге қойылатын техникалық талаптарды;

үлгілерді құрастыру, жеткеру, және жөндеу ережесі мен жолдарын, өлшеу құралын пайдалану ережесін.

109. Жұмыс үлгілері:

1) серуен қайығы корпусының, тепловоз кабинасы корпусының, ауылшаруашылығы жабдығы авиация бактарының үлгілері және тағы басқа.

Параграф 4. Шыны пластиктерді үлгілеуші, 6-разряд

110. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен мөлшері жағынан ерекше дәлдікті талап ететін, ерекше күрделі және фасонды үлгілерді, портреттік ұқсастығы бар көркем шығарма үлгілерін жасау;

алғашқы үлгілерді қалыптаушы массадан (гипстен және тағы басқа) үлгі және эскиздер бойынша жасау;

байланыстырғышты дайындау және шыны матаны немесе шыны жгутты сонымен сіңірмелеу;

сіңірмеленген шыны материалдарды алғашқы үлгілерге салу;

үлгілерді полимерлеу;

шыны пластиктерден жасалған үлгілерді алғашқы үлгілерден алу;

ерекше күрделі дәлдікті талап ететін, ерекше күрделі және фасонды үлгілерді, портреттік ұқсастығы бар көркем шығарма үлгілерін құрастыру, жеткеру, жылтырату, қажетті мөлшерге жеткізу;

үлгілерді жөндеу.

111. Білуге тиіс:

дәлдікті талап ететін, ерекше күрделі және фасонды үлгілерді, портреттік ұқсастығы бар көркем шығарма үлгілерін қалыптаушы массадан (гипстен және тағы басқа) үлгі және эскиздер бойынша жасау әдістерін;

байланыстырғыштың, шыны мата мен шыны холстың негізгі қасиеттерін, оларды қолдану нысанын;

үлгілерді полимерлеу режимін, үлгілерге қойылатын техникалық талаптарды; үлгілерді құрастыру, жеткеру, және жөндеу ережесі мен жолдарын, өлшеу құралын пайдалану ережесін.

112. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

113. Жұмыс үлгілері:

1) ауылшаруашылық авиациясына арналған тоннельдік тозаңдатқыш үлгілері.

18. Металдандырылған шыны жіпті монтаждаушы

Параграф 1. Металдандырылған шыны жіпті монтаждаушы, 3-разряд

114. Жұмыс сипаттамасы:

таспаларды планшеттерге төсеу, мөлшері бойынша өлшеп алу, ұштарын планшетке және металдандырылған жіпті таспаға жапсыру, таспаны гильзаға орау, қағаз таспаларды монтаждау және контейнерлерге буып-түю, таспаларды картон қораптарға, полиэтиленді қапшықтарға және ағаш жәшіктерге буып-түю.

115. Білуге тиіс:

металдандырылған жіп бұйымдарын барлық өтпелер буып-түю процесін жүргізу ережесін;

құралдар мен аспаптарды күту ережесін.

19. Шыны талшық және шыны пластик өндірісіндегі жабдықты баптаушы

Параграф 1. Шыны талшық және шыны пластик өндірісіндегі жабдықты баптаушы, 4-разряд

116. Жұмыс сипаттамасы:

жалпы ауданы 20 кв. м дейінгі, шыны пластик бұйымдар мен конструкцияларды тозаңдату немесе үздіксіз қалыптау әдісімен жасауға арналған конвейер немесе ағынды желілердегі қондырғылардың (бұйым құралдарын жуу камераларының, байлаыстырушыны салатын, бөлгі және декоративтік жабын, полимерлеу, тозаңдату, шыны жгутты кесу камерасының, тарту құралының және тағы басқа ) жекелеген тораптарын баптау;

қондырғының, ауамай тазалағыштың және құралды жылжытуға арналған айлабұйымдардың жұмысын қадағалау;

жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, жабдықты ұсақ жөндеу, тораптың жекелеген бөліктерін ауыстыру;

механизмдерді майлау және тазалау;

қондырғыларға қызмет көрсететін жұмысшыларға нұсқаулық беру.

117. Білуге тиіс:

қондырғылардың технологиялық сызбасын;

оның тораптарының кинематикалық сызбасын;

қондырғының құрылымын, жұмыс істеу, реттеу, баптау және жөндеу принципін;

шыны жгуттың, шайырдың физикалық-химиялық қасиеттерін және оларға қойылатын техникалық талаптарды;

шыны пластик бұйымдарды жасау технологиясын.

Параграф 2. Шыны талшық және шыны пластик өндірісіндегі жабдықты баптаушы, 5-разряд

118. Жұмыс сипаттамасы:

шыны шарлы автоматтарды, шыны тоқу агрегаттарын, алғашқы талшықты үрлеу тәсілімен шыны талшығын алу үлгісіндегі машиналарды баптау және профилактикалық қарау;

жекелеген бөлшектерді, бөліктер мен қалыптарды ауыстыру;

кесуші аппараты баптау және реттеу, айналыс санын белгілеу;

бобина ұстауышы бар бұрма тораптарды, автоматтандыру жүйесін, тиеу құрылғысын баптау және жөндеу;

жалпы ауданы 20 кв. м дейінгі, шыны пластик бұйымдар мен конструкцияларды жасауға арналған технологиялық қондырғылардың жекелеген тораптарын (сіңірмелеу, пенополиуретан дайындау, шыны матаны пакетке салу, вакуумді престеу, бұйымды түсіріп алу, корпусты құйып сынау, бояу боксын және тағы басқа) баптау;

байланыстырғыштың деңгейін, шыны материалдардың тартылу дәрежесін реттеу;

вакуум-насостар мен пенополиуретан жасау жөніндегі аппараттардың жұмысын бақылау;

бұйымды гидротүсіру жүйелерін қадағалау;

жабдықты ұсақ жөндеу;

жөндеу жұмысшыларын басқару;

қондырғыларға қызмет көрсетуші жұмысшыларға нұсқама беру.

119. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін;

баптау тәсілдерін;

тиісті механизмдер мен тораптарды жөндеу жүргізудің тәртібін;

слесарлық іс пен электротехниканы, жөндеу жұмыстарын жүргізуге қажетті көлемде;

бұйымдарды жасау технологиясын;

реттеу процесінің параметрлері мен ережесін.

Параграф 3. Шыны талшық және шыны пластик өндірісіндегі жабдықты баптаушы, 6-разряд

120. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшығын алу өндірісіндегі конвейер желілерінде орналастырылған бағдарламалық басқарылатын технологиялық қондырғылардың барлық тораптарын (сіңірмелеу, армирленген пресс-материалдарын дайындау, байланыстырғыштарды дайындау және тағы басқа) баптау;

тұйықталған технологиялық циклде, сондай-ақ жалпы технологическом процесте жұмыс істейтін гидравликалық престерді баптау және жөндеу;

жабдықты ағымдық жөндеу;

қондырғыларға қызмет көрсетуші жұмысшыларға нұсқама беру.

21. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың кинематикалық және электр сызбаларын;

баптау тәсілдерін;

бұйымдарды жасау технологиясын;

реттеу процесінің параметрлері мен ережесін.

20. Шыны талшықтан жасалған дайындамаларды өңдеуші

Параграф 1. Шыны талшықтан жасалған дайындамаларды өңдеуші, 2-разряд

122. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшық дайындамалардың бүйір жағына пластмассаны және сыртқы бетіне эпоксидті шайырды жағу;

оларды кептіруге дайындау кезінде сым және метал торшамен орау;

дайындамаларды вакуумді-кептіру пешіне салу.

123. Білуге тиіс:

пластмассаны және сыртқы бетіне эпоксидті шайырды дайындамаларға жағудың ережесі мен жолдарын;

шыны талшықпен жұмыс істеу ережесін;

дайындамаларды кептіруге әзірлеу жолдарын.

Параграф 2. Шыны талшықтан жасалған дайындамаларды өңдеуші, 3-разряд

124. Жұмыс сипаттамасы:

базалық шыныны дайындамалардың бүйір беттеріне жапсыру;

дайындамаларға белгі салу;

дайындамаларды механикалық арамен берілген мөлшер бойынша кесу;

дайындамаларды вакуумді-кептіру пешінде кептіру;

аспаптардың көрсетіштерін қадағалау;

сыртқы бетті эпоксидті желіммен сіңірмелеу;

сыртқы беттерді инфрақызыл шаммен термоөңдеу;

технологиялық журналға жазба жүргізу.

125. Білуге тиіс:

шыны талшықтың нысаны мен негізгі қасиеттерін;

эпоксидті желімнің құрамы мен оның қасиеттерін;

кептіру режимін;

механикалық араның және вакуумді-кептіру пешінің құрылымы мен жұмыс принципін.

Параграф 3. Шыны талшықтан жасалған дайындамаларды өңдеуші, 4-разряд

126. Жұмыс сипаттамасы:

дайындамаларды вакуумді қондырғыда сіңірмелеуге әзірлеу;

желімдеуші композицияларды жасау;

дайындамалардың сыртқы беттерін эпоксидті желіммен вакуумді сіңірмелеу қондырғысында сіңірмелеу;

вакуумді қондырғының жұмысын қадағалау;

шыны талшық элементтерін аспап бөлшектеріне желімдеу.

127. Білуге тиіс:

шыны талшықтың оптикалық қасиеттерін;

вакуумді қондырғының құрылымы мен жұмысын;

қолданылатын желімдеуші композициялар мен реактивтердің нысаны мен химиялық қасиеттерін;

сызбаны оқу ережесін.

21. Сепаратор пластиналарын жиектеуші

Параграф 1. Сепаратор пластиналарын жиектеуші, 1-разряд

128. Жұмыс сипаттамасы:

берілген рецепті бойынша арнаулы мастиканы жасау;

механикаландырылған өңдеу кезінде сепаратор пластиналарын сұрыптау;

пластиналарды жиектеу, кептіру шкафына салу, кептіру температурасын реттеу.

129. Білуге тиіс:

арнаулы мастиканы жасау рецептің;

пластиналарды жиектеу жолдарын; пластиналардың мөлшерін;

кептіру шкафының құрылымы мен жұмыс принципін;

сепаратор пластиналарының сапасына қойылатын мемлекеттік стандарт талаптарын;

сепаратор пластиналарын қолмен жасау кезіндегі жиектеу жұмыстарын орындауды.

Параграф 2. Сепаратор пластиналарын жиектеуші, 2-разряд

130. Жұмыс сипаттамасы:

сепаратор пластиналарын механикаландырылған тәсілмен өндіру кезінде берілген рецепті бойынша арнаулы мастиканы жасау;

механикаландырылған өңдеу кезінде сепаратор пластиналарын сұрыптау;

механикаландырылған есу, пластиналарды жиектеу, кептіру шкафына салу, кептіру температурасын реттеуді жүргізу.

131. Білуге тиіс:

мастиканы жасау рецептің;

пластиналарды жиектеу жолдарын;

пластиналардың мөлшерін;

сепаратор пластиналарын жасау механизмінің құрылымын;

кептіру шкафының құрылымы мен жұмыс принципін;

сепаратор пластиналарының сапасына қойылатын мемлекеттік стандарт талаптарын;

шыны холсты механикаландырылған тәсілмен жасау және кесу кезіндегі жиектеу жұмыстарын орындау жолдарын.

22. Шыны пластиктен жасалған бұйымдарды бояушы

Параграф 1. Шыны пластиктен жасалған бұйымдарды бояушы, 2-разряд

132. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен жасалған дайын бұйымдарды қолмен қылқаламмен, пульверизатормен немесе краскопультпен бояу кезіндегі жекелеген операцияларды орындау;

жақпа массалары мен бояушы ерітінділерді жасау;

бұйымдарды жақпалау және бояу;

бұйымдарды майлы және спиртті лактармен жабу.

133. Білуге тиіс:

шыны пластиктен жасалған үлгілер мен бұйымдарды жақпалау және бояу тәсілдерін;

лактардың, бояулардың, жақпалардың сұрыптарын;

үлгілер мен бұйымдарды қылқаламмен немесе арнаулы айлабұйыммен бояу жолдарын;

негізгі бояу түрлерін.

Параграф 2. Шыны пластиктен жасалған бұйымдарды бояушы, 3-разряд

134. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен жасалған дайын бұйымдарды қолмен кистімен, пульверизатормен немесе краскопультпен бояу;

жақпа массалары мен бояушы ерітінділерді жасау;

бұйымдарды графитпен бояу;

бұйымдарды майлы және спиртті лактармен;

арнаулы құраммен жабу, бұйымдарды ағаш және тас түріне келтіру, құрамды берілген үлгі бойынша колер араластыру отырып дайындау.

135. Білуге тиіс:

шыны пластиктен жасалған үлгілер мен бұйымдарды жақпалау және бояу тәсілдерін;

лактардың, бояулардың, жақпалардың сұрыптарын, қарапайым және күрделі суреттерді қылқаламмен немесе арнаулы айлабұйыммен бояу жолдарын.

23. Ровинг жасау операторы

Параграф 1. Ровинг жасау операторы, 3-разряд

136. Жұмыс сипаттамасы:

ровингті машинада орау;

бобиналарды немесе басқа да шыны жібі бар түймелерді машина рамкасына орнату;

жіпті бір бумаға жинау және ораушы барабанға салу;

машинаны іске қосу және тоқтату;

ровингтің оралу сапасын қадағалау;

жіп үзіктерін жою;

жұмыс процесінде бобиналарды ауыстыру.

137. Білуге тиіс:

машинаның құрылымы мен жұмыс принципін;

алғашқы жіпті бобинаға орау сапасына қойылатын талаптарды;

ровингті түймеге орау ережесін;

брактың шығу себептерін және оның алдын алу мен жою жолдарын.

Параграф 2. Ровинг жасау операторы, 4-разряд

138. Жұмыс сипаттамасы:

автоматтандырылған және көп тұғырлы машиналарды арнаулы бұйымдар өндіру үшін жоғары модульді және сілтісіз шыны құрамдарынан ровинг өндіру;

бобиналарды немесе басқа да шыны жібі бар түймелерді автоматты тоқтату мен жіп тарту жүйесімен жабдықталған машина рамкасына орнату;

үзілген жіп ұштарын желімдеу;

жұмыс процесінде бобиналарды немесе басқа да түймелерді ауыстыру.

139. Білуге тиіс:

кордты талшық алуға арналған тростильдік – орау және қайта орау үлгісіндегі атоматтандырылған және көп тұғырлы машиналардың құрылымын және олардың жұмыс принципін;

автоматты тоқтату мен жіп тарту жүйесінің құрылымын және олардың жұмыс принципін;

алғашқы жіпті бобинаға орау сапасына қойылатын талаптарды.

24. Рулонды-конструкциялық материалдарды жасау операторы

Параграф 1. Рулонды-конструкциялық материалдарды жасау операторы, 4-разряд

140. Жұмыс сипаттамасы:

шайырмен сіңірмеленген және тігу рулонды-конструкциялық материалдарды арнаулы қондырғыда жасау процесін жүргізу;

жгуты салу;қондырғы тораптарының; кесу механизмінің, тозаңдату құрылғысының, байланыстырушы құрамға арналған насостың, материалды қалыптау камерасы мен сору камерасының, желдеткіштің, төсеме материалды беру механизмінің, конвейердің және тағы басқа жұмыс режимін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен реттеу;

рулонды-конструкциялық материалдарды жасау процесін қадағалау;

жұмыс процесінде анықталатын ұсақ ақауларды түзету.

141. Білуге тиіс:

рулонды-конструкциялық материалдарды жасау технологиясын;

қондырғының құрылымын; жұмыс режимін реттеудің ережесі мен тәсілдерін;

дайын материалдарға арналған техникалық шарттарды;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесін.

25. Кварцты шыны талшығын алу операторы

Параграф 1. Кварцты шыны талшығын алу операторы, 3-разряд

142. Жұмыс сипаттамасы:

супер жіңішке және штапельді кварц шыны талшығын арнаулы қондырғы конвейерінен (супер жіңішке және штапельді кварц шыны талшығынан арнаулы бұйым түрлерін жасау кезінде, шыны талшықты конвейерден қалыптаушы құрылғыға салу) қабылдап алу;

жұмысталатын супер жіңішке және штапельді кварц шыны талшығынан талшық ақауларын, бөгде қосындыларды, іріктеу;

алынатын шыны талшықтың сапасын қадағалау, оны тараға салу, таңбалау;

супер жіңішке және штапельді кварц шыны талшығын өндіру кезінде ақау талшықтарды жинау;

қабылдаушы конвейер торшасын және сорғыш сүзгіні ұсақ талшықтардан, ұдайы тазартып отыру, бекітілген жұмыс орнын жұмыс соңында жинастыру;

штапельді кварц шыны талшығын әзірлеу барысында қолданылатын байланыстырғышты жасау, оны шыны талшыққа салу.

143. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін және онда жұмыс істеу қауіпсіздігін;

супер жіңішке және штапельді кварц шыны талшығын алу технологиясын;

талшыққа қойылатын техникалық талаптарды;

талшық брагының түрлерін;

бракты туындататын себептерді және оны жою жолдарын;

байланыстырғыштың құрамын және штапельді кварц шыны талшығын алу үшін оны жасау тәсілін.

Параграф 2. Кварцты шыны талшығын алу операторы, 3-разряд

144. Жұмыс сипаттамасы:

супер жіңішке кварц шыны талшығын арнаулы қондырғыларда кварц стерженьдерді алғашқы талшыққа отпен қайта тарту, соңғыларын жанған ағынымен балқыту және үрлеу тәсілімен, және штапельді кварц шыны талшығын арнаулы қондырғыларды кварц стерженьдерді отпен қыздыру және оларды қысымдалған ауа ағынымен үрлеу тәсілімен, берілген қалыңдықтағы үздіксіз кварц талшығын әртүрлі майлауышта кварц стерженьдерді отпен қыздыру және оларды арнаулы қондырғылардың ораушы механизмдерінің көмегімен.үздіксіз талшыққа созу тәсілімен алудың технологиялық процесін жүргізу;

шикізатты (кварц стерженьдерді) жұмысқа дайындау: сыртқы ақаулары бойынша бракка шығару, кассетаға, соңынан – қондырғының беру механизміне салу;

штабик ұштарын балқыту оттығы аумағында балқыту, алғашқы талшықты созу, оны тартушы механизмге іліктіру;

алғашқы талшықты оттық аумағына беру үшін арнаулы құрылғының (гребенканың) көмегімен адымды реттеу;

алғашқы талшықты үрлеу құрылғысымен супер жіңішке талшыққа үрлеу;

балқыту және үрлеу оттығының температурасын, екі оттықтың басқару пультіндегі қысымды өзгерту арқылы реттеу;

қондырғының барлық тораптарының жұмысын: штабиктердің балқыту оттығы аумағына берілуін, алғашқы талшықтың тартылу жылдамдығын, конвейердің ауысу жылдамдығын, үрленетін және сорылатын ауаның көлемін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен реттеу;

айналма су жүйесіндегі судың қысымын және температурасын бақылау;

штапельді кварц талшығын өндіру кезінде сығымдалған ауа қысымын бақылау;

үздіксіз кварц талшығын өндіру кезінде шикізатты (кварц стерженьдерін) сыртқы ақауы бойынша брактау, кассетаға, соңынан – қондырғының беру механизміне салу;

штабик ұштарын балқыту оттығы аумағында балқыту, алғашқы талшықты созу, оны майлаушы құрылғыға және орау механизмінің бобинасына іліктіру,

оттықтың балқыту температурасын басқару пултьтіндегі газдың қысымын өзгерту арқылы реттеу, стерженьдердің балқыту оттығының аумағына берілуін реттеу, айналма су жүйесіндегі судың қысымын және температурасын бақылау;

алынатын шикізаттың сапасына қарай қондырғының жұмыс режимін белгілеу;

жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақаулардың алдын алу және жөндеу;

жұмыс барысында алынатын қалдықты жинау және буып-түю, бекітілген жұмыс орнын жұмыс соңында жинастыру.

145. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың, жабдықтың газ жүйесі сияқты, газ қондырғысын газбен қамтамасыз ететін газ постыларының құрылымын;

ыстық және жарылыс қаупі бар газдардың қасиеттерін; олармен жұмыс қауіпсіздігі ережесін;

қолданылатын шикізатқа арналған техникалық талаптарды;

супер жіңішке, кварцты және үздіксіз шыны талшығын алу технологиясын, талшыққа арналған техникалық шарттарды;

брак түрлерін, бракты туындататын себептерді және оны жою жолдарын.

26. Үздіксіз шыны талшығын алу операторы

Параграф 1. Үздіксіз шыны талшығын алу операторы, 3-разряд

146. Жұмыс сипаттамасы:

берілген қалыңдықтағы үздіксіз шыны талшығын алудың технологиялық процесін ұзартылған желіде біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен жүргізу кезінде жекелеген операцияларды орындау;

шыны талшықты орауға арналған бобиналарды дайындау, оларды бобина ұстауышқа орнату және оралған бобиналарды алу;

оралған әр бобинадан жіпті жазып алу, таңбалау және оларды конвейерге асу.

147. Білуге тиіс:

механизмдер мен жабдықтың жұмыс принципін;

шығарылатын өнімге арналған технологиялық регламенттерді.

Параграф 2. Үздіксіз шыны талшығын алу операторы, 4-разряд

148. Жұмыс сипаттамасы:

берілген қалыңдықтағы үздіксіз шыны талшығын технологиялық процесін әртүрлі майлауыштарда ұзартылған желіде алудың немесе біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен жалпы нысандағы шыны талшығын алу кезінде жекелеген операцияларды орындау кезінде технологиялық процесті орындау;

туындайтын технологиялық жаңсақтықтар мен тарту процесінің үзілістерін жою;

технологиялық үзілістер кезінде элементарлық талшықтарды іліктіру, үзілген талшықтардан үздіксіз тамшы жинау есебінен орау циклін жол берілетін шекте көбейту.

149. Білуге тиіс:

жабдық пен механизмдердің жұмыс принципін;

шығарылатын өнімге арналған технологиялық регламенттерді;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесін.

Параграф 3. Үздіксіз шыны талшығын алу операторы, 5-разряд

150. Жұмыс сипаттамасы:

берілген қалыңдықтағы, жалпы нысандағы, шыны балқыту ыдыстарында, фильерлік қоректендіргіштерде әртүрлі майлауыштарды қолдана отырып бір және екі сатылы әдіспен үздіксіз шыны талшығын алу немесе металдандырылған, кремний топырақты, жоғары модульді жіптерді, 3 микронды шыны талшықтан жасалған жіптерді, Т-10 матаға арналған жіптерді, әртүрлі майлауыштарда ұзартылған желіде алудың немесе алудың технологиялық процесін арнаулы қондырғыда біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен орындау;

жабдықтың, қоректендіргіштердің жұмыс режимін көзбен аспаптар бойынша қадағалау;

ыдыстар мен қоректендіргіштердің, майлаушы құрылғы мен тарту механизмдерінің режимін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен реттеу;

қоректендіргіштерді іске қосу және ажырату;

тарту процесінде пайда болған технологиялық жаңсақтықтар мен үзілістерді жою;

белгіленген технологиялық параметрлерді: тарту жылдамдығын, фильерлік ыдыстар мен қоректендіргіштердің деңгейі мен температурасын аспаптар бойынша қадағалау;

жіптің (буып-түю конфигурациясын, олардың тазалығы мен салмағын, текстердегі жіптің желімделуі мен қалыңдығын) бақылау;

технологиялық үзіліс кезінде элементарлық талшықтарды іліктіру;

эрклезді пешке салу;

жабдық жұмысындағы ұсақ ақаулардың алдын алу және жою.

151. Білуге тиіс:

жабдық пен механизмдердің құрылымы мен жұмыс принципін;

үздіксіз шыны талшығын алу шығару технологиясын;

шығарылатын өнімге арналған технологиялық регламенттерді;

брактың шығу себептерін және олардың алдын алу шараларын;

қоректендіргіштерді іске қосу және ажырату ережесін.

Параграф 4. Үздіксіз шыны талшығын алу операторы, 6-разряд

152. Жұмыс сипаттамасы:

екіжүздік фильердерде және одан да көп фильерлік ыдыстарда бір мезгілде бірнеше текстердің шыны діптерін тарта отырып, шыны балқыту ыдыстарында, фильерлік қоректендіргіштерде әртүрлі майлауыштарды қолдана отырып бір және екі сатылы әдіспен үздіксіз шыны талшығын алу немесе металдандырылған, кремний топырақты, жоғары модульді жіптерді, 3 микронды шыны талшықтан жасалған жіптерді, Т-10 матаға арналған жіптерді алудың технологиялық процесін жүргізу;

жабдықтың, қоректендіргіштердің жұмыс режимін аспаптар бойынша қадағалау және баптау;

тарту процесінде пайда болған технологиялық жаңсақтықтар мен үзілістерді жою;

белгіленген технологиялық параметрлерді: тарту жылдамдығын, фильерлік ыдыстар мен қоректендіргіштердің деңгейі мен температурасын аспаптар бойынша қадағалау;

технологиялық үзіліс кезінде элементарлық талшықтарды іліктіру.

153. Білуге тиіс:

жабдық пен механизмдердің құрылымы мен жұмыс принципін;

үздіксіз шыны талшығын алу шығару технологиясын;

бақылау-өлшеу аспаптарын және автоматика құралдарын пайдалану ережесін;

шығарылатын өнімге арналған технологиялық регламенттерді;

брактың шығу себептерін және олардың алдын алу шараларын; қоректендіргіштерді іске қосу және ажырату ережесін;

орта кәсіптік білім талап етіледі.

27. Оптикалық шыны талшығын алу операторы

Параграф 1. Оптикалық шыны талшығын алу операторы, 2-разряд

154. Жұмыс сипаттамасы:

оптикалық шыны талшығын УНМ, СПН станоктарында алудың технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен жүргізу;

дозаторға дайындамаларды салу;

жабдықтың жұмысын және аспаптардың көрсеткіштерін қадағалау;

жгут дайындамаларын қажетті ұзындықпен кесу;

шыны талшықты диаметрін микроскоппен бақылау;

технологиялық журналда жазба жүргізу.

155. Білуге тиіс:

оптикалық шыны мен талшықтың элементарлық қасиеттерін;

дайындама шыны маркаларын;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін;

шыны талшықпен жұмыс істеу ережесін.

Параграф 2. Оптикалық шыны талшығын алу операторы, 3-разряд

156. Жұмыс сипаттамасы:

оптикалық шыны талшығын УНМ, СПН станоктарында немесе КН, ОС-108, Н2Б үлгісіндегі қондырғыларда алудың технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен жүргізу;

балқыту ыдыстарының оптикалық шынымен толтырылуын және оның балқуын қадағалау;

шыны балқыту пешін жөндеуден кейін немесе жаңа балқыту ыдысы орнатылғаннан кейін берілген температура режиміне шығару;

талшықты геометриялық мөлшерін есептеу;

қондырғының жұмыс режимін реттеу;

жабдық жұмысын бір технологиялық режимнен екіншісіне ауыстыру.

157. Білуге тиіс:

оптикалық шыны мен талшықтың негізгі қасиеттерін; микроскоптың құрылымын және баптау ережесін;

жабдықты бір технологиялық режимнен екіншісіне ауыстыру ережесін;

шыны балқыту пешін жөндеуден кейін берілген температура режиміне шығару ережесін;

талшықты геометриялық мөлшерін есептеу әдістемесін;

майлауыш сұйықтардың қасиеттері мен нысанын;

шыны балқыту ыдыстарының құрылымын.

Параграф 3. Оптикалық шыны талшығын алу операторы, 4-разряд

158. Жұмыс сипаттамасы:

оптикалық шыны талшығын УНМ, СПН станоктарында немесе КН, ОС-108 үлгісіндегі қондырғылар мен жіптаратқышы бар басқа да ұқсас қондырғыларда алудың технологиялық процесін жүргізу;

бобинаны орнату және баптау;

жіптің орналасуын және тартылуын реттеу;

штабик – трубка жиынтығындағы оптикалық шыны талшықты жасау;

пешке және тарту механизміне қатысты жиынтықты орнату, тексеру және оны бекіту.

159. Білуге тиіс:

оптикалық шыны талшығын алудың әртүрлі тәсілдерін;

технологиялық режимдердің шығарылатын талшықтың сапасына әсерін;

қызмет көрсететін жабдықтың кинематикалық схемасын;

шыны массасын ыдыстардағы деңгейін автоматты ұстап тұру принципін; жіптің оралуын жою тәсілдерін;

шыны балқыту ыдыстарын дайындауға кететін материалдардың қасиеттерін.

Параграф 4. Оптикалық шыны талшығын алу операторы, 5-разряд

160. Жұмыс сипаттамасы:

оптикалық шыны талшығын УНМ, СПН станоктарында немесе НГЖ-3, СТ-45 үлгісіндегі қондырғылар мен автоматы басқарылатын басқа да ұқсас қондырғыларда алудың технологиялық процесін жүргізу;

шыны талшығын таспаларын талшықты орау жүйелілігін қатаң қамтамасыз ете отырып алу және өзгерткіштерді орау;

таспалар мен өзгерткіштерді желімдеу және кесу;

белгіленген технологиялық режим нормаларынан ауытқушылықтардың алдын алу және оның себептерін жою;

өндірістік журналға жазба жүргізу.

161. Білуге тиіс:

электротехника негіздерін;

автомататты басқарылатын аспаптардың жұмыс принциптерін;

жабдықтың тораптары мен механизмдерінің әрқайсысының нысаны мен өзара байланысын;

жабдықтың механикалық бөлігін реттеу және баптау ережесін.

28. Каолин құрамды шыны талшығын алу операторы

Параграф 1. Каолин құрамды шыны талшығын алу операторы, 4-разряд

162. Жұмыс сипаттамасы:

каолин құрамды отқа төзімді төзімді шыны талшығын шығаратын арнаулы агрегаттың талшық жасау торабына қызмет көрсету;

электр доғалы балқыту пешінің әртүрлі құрылғылары мен бөліктерін баптау және ауыстыру;

балқыма ағынын үрлеу;

пештің өндіру бөлігінің электродтарын қайта жіберу, балқымадан электрод сынықтарын алу;

үрлегеннен кейін балқыма қалдығын ағызу;

пештің өндіру бөлігін қойылған балқыма массасынан тазарту, электр доғалы балқыту пешінің түрлі механизмдері мен айлабұйымдарын реттеу және тазарту;

аспаптардың көрсеткіштерін қадағалау, тордың тартылуы мен қабылдаушы конвейердің жылжу жылдамдығын реттеу;

жабдықты ұсақ жөндеу жұмыстарын орындау.

163. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың технологиялық схемасын;

негізгі және қосалқы жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының, арматура мен коммуникациялар схемасының құрылымы мен жұмыс принципін;

отқа төзімді төзімді шыны талшығы мен одан жасалған бұйымдардың, майлау материалдарының физикалық-химиялық қасиеттерін; процесті реттеу ережесін.

Параграф 2. Каолин құрамды шыны талшығын алу операторы, 5-разряд

164. Жұмыс сипаттамасы:

каолин құрамды отқа төзімді төзімді шыны талшығы мен одан жасалатын бұйымдарды қашықтықтан басқару пульті бар арнаулы агрегатта технологиялық картағы сәйкес алудың технологиялық процесін жүргізу;

технологиялық регламенттің сақталуын, өнімнің шығымы мен сапасын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау;

қызмет көрсететін учаскенің барлық технологиялық жабдығының жұмысын, кептірудің температуралық режимі мен газ оттықтарының жұмысын аспаптардың көмегімен қадағалау;

электр доғалы балқыту пешін қажет кезінде автоматты басқарудан қолмен және керісінше басқаруға көшіру;

шикізатты берілу және салыну процесін, қондырғы тораптарын тұрақты қалыңдық пен рулонды материал салымын алу үшін электр доғалы пештің режиміне қарай реттеу;

рулонды материалға салынатын байланыстырушының санын анықтау және дозиметр бойынша түзету;

технологиялық режим нормаларынан ауытқу себептерінің алдын алу, күштік электр жабдығы мен қолмен басқарылатын электр доғалы пештің барлық кешені жабдықтарының жұмысындағы ақауларды жою;

электр доғалы балқыту пешіне, газ оттықтарының, байланыстырушыны жасау бөлімі мен қабылдау конвейеріне қызмет көрсетуші персоналдың жұмысын үйлестіру;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

өндірісті бақылау үшін сынама алу, қызмет көрсететін учаскедегі өнім сапасына бақылау талдау жасау;

талап етілетін шикізаттың, байланыстырушының саны мен өнім шығымын есептеу;

жабдықты жөндеу;

учаскедегі түтінді газ болуын газоанализатор көмегімен анықтау.

165. Білуге тиіс:

каолин құрамды отқа төзімді төзімді шыны талшығы мен одан жасалатын бұйымдарды алудың технологиялық процесін;

негізгі және қосалқы жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

автоматты басқару аппаратурасы мен коммуникацияларының схемасын;

отқа төзімді төзімді шыны талшығы мен одан жасалатын бұйымдардың, сондай-ақ жағармай мен басқа да қосалқы материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін, шикізат пен дайын өнімге арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

сынама іріктеу ережесін және талдамаларды орындау әдістемесін.

29. Шыны холсты бір сатылы әдіспен алу операторы

Параграф 1. Шыны холсты бір сатылы әдіспен алу операторы, 4-разряд

166. Жұмыс сипаттамасы:

шыны холсты бір сатылы әдіспен қондырғы конвейерінде алу процесін жүргізу;

конвейер желісінің жұмыс режимін, кептіру және полимерлеу камерасындағы температураны, сіңірмелеу конвейерінің ваннасындағы байланыстырушының деңгейін реттеу, шыны пластикке арналған жартылай шикізатты алу кезінде – дозатормен құрғақ шайырдың берілуін қадағалау;

белгіленген концентрациядағы байланыстырушыны сіңірмелеу конвейеріне беру.

167. Білуге тиіс: шыны холсты алу технологиясын; бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесін;

конвейер желісінің жұмыс режимін реттеу ережесін;

шығарылатын шыны холстқа арналған техникалық шарттарды.

30. Штапельді шыны талшығын алу операторы

Параграф 1. Штапельді шыны талшығын алу операторы, 3-разряд

168. Жұмыс сипаттамасы:

штапельді шыны талшығын алудың технологиялық процесінің жекелеген операцияларын біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен орындау;

қабылдау-қалыптау конвейерінің, кептіру-полимерлеу камерасының жұмысын, шыны холст пен шыны тақтаның жасалуын және олардағы шыны талшығының біркелкі бөлінуін қадағалау;

конвейер қозғалысының жылдамдығын реттеу;

қызмет көрсететін жабдықты тазалау.

169. Білуге тиіс:

жабдық пен механизмдердің нысанын;

штапельді шыны талшығы мен олардан жасалатын бұйымдарды жасау технологиясын;

шығарылатын өнімге арналған техникалық шарттарды.

Параграф 2. Штапельді шыны талшығын алу операторы, 4-разряд

170. Жұмыс сипаттамасы:

штапельді ультра жіңішке, супер жіңішке және микрожіңішке шыны талшығын алудың технологиялық процесінің жекелеген операцияларын біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен орындау;

аспаптардың көрсеткіштерін, қабылдау-қалыптау конвейерінің, кептіру-полимерлеу камерасының жұмысын, шыны холст пен шыны тақтаның жасалуын және олардағы шыны талшығының біркелкі бөлінуін қадағалау;

конвейер температуралық режимі мен қозғалысының жылдамдығын реттеу;

қызмет көрсететін жабдықты тазалау.

171. Білуге тиіс:

жабдық пен механизмдердің жұмыс істеу принципін;

штапельді шыны талшығы мен олардан жасалатын бұйымдарды жасау технологиясы негіздерін;

шығарылатын өнімге арналған техникалық шарттарды.

Параграф 3. Штапельді шыны талшығын алу операторы, 5-разряд

172. Жұмыс сипаттамасы:

штапельді ультра жіңішке, супер жіңішке және микрожіңішке шыны талшығын алудың технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен орындау;

фильерлік пластинаның, аспаптардың көрсеткіштерін, қабылдау-қалыптау конвейерінің, кептіру-полимерлеу камерасының жұмысын, шыны холст пен шыны тақтаның жасалуын және олардағы шыны талшығының біркелкі бөлінуін қадағалау;

үрлеу мойнының жұмысын, будың немесе ауа қысымын, фильерлік пластинаның қызуын, шыны холсты немесе шыны тақтаны шайырмен сіңірмелеу үшін талшық жасау шахтасына шайыр мен қысымдалған ауаның берілуін, конвейердің температуралық режимі мен қозғалысының жылдамдығын реттеу;

қызмет көрсететін жабдықты тазалау.

173. Білуге тиіс:

жабдық пен механизмдердің құрылымын;

штапельді шыны талшығы мен олардан жасалатын бұйымдарды жасау технологиясы негіздерін;

бақылау-өлшеу аспаптарының, автоматика құралдарының құрылымын;

шығарылатын өнімге арналған техникалық шарттарды.

Параграф 4. Штапельді шыны талшығын алу операторы, 6-разряд

174. Жұмыс сипаттамасы:

штапельді ультра жіңішке, супер жіңішке және микрожіңішке шыны талшығын алудың технологиялық процесін жүргізу;

фильерлік пластинаның, аспаптардың көрсеткіштерін, қабылдау-қалыптау конвейерінің, кептіру-полимерлеу камерасының жұмысын, шыны холст пен шыны тақтаның жасалуын және олардағы шыны талшығының біркелкі бөлінуін, аспаптардың көрсеткіштерін қадағалау;

үрлеу мойнының жұмысын, будың немесе ауа қысымын, фильерлік пластинаның қызуын, шыны холсты немесе шыны тақтаны шайырмен сіңірмелеу үшін талшық жасау шахтасына шайыр мен қысымдалған ауаның берілуін, конвейердің температуралық режимі мен қозғалысының жылдамдығын реттеу;

жабдықтың жұмысындағы ықтимал ақаулардың алдын алу және жою.

175. Білуге тиіс:

жабдық пен механизмдердің құрылымын;

штапельді шыны талшығы мен олардан жасалатын бұйымдарды жасау технологиясын;

бақылау-өлшеу аспаптарының, автоматика құралдарының кинематикалық және электр схемаларын;

шығарылатын өнімге арналған техникалық шарттар мен технологиялық регламентті;

жабдықтың жұмысында ақаулардың пайда болуы себептерін және оларды жою әдістерін.

176. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

31. Кремний топырақты материалдар өндірісінің операторы

Параграф 1. Кремний топырақты материалдар өндірісінің операторы, 3-разряд

177. Жұмыс сипаттамасы:

кремнетопырақты материалдар өндірудің технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен жүргізу;

матаны, жіпті, таспаны машинаға салу;

машинаның жұмысын реттеу;

үздіксіз технологиялық процесті қамтамасыз ету үшін матаны, жіпті, таспаны жалғау (қосу);

бобиналы қайта орау машиналарында шыны жіпті паковканың бір түрінен екіншісіне қайта орау, үзіктерді жалғау;

қажетті концентрациядағы ерітіндіні жасау, оны машина ваннасына беру, бұйымды алдын ала шаю, өңдеу, жуу және кептіру процестерін арнаулы технологиялық жабдықта жүргізу;

материалдарды термоөңдеу процесін жүргізу, газ оттығын тұтату;

дайын өнімді бақылауға тапсыру.

178. Білуге тиіс:

технологиялық жабдық кешенінің құрылымын, жұмыс принципін;

қышқылдардың қасиеттерін және олармен жұмыс істеу ережесін;

бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен оларды пайдалану ережесін;

шығарылатын өнімге арналған техникалық шарттарды, материалды қышқылмен өңдеу, шаю және кептірудің технологиялық параметрлерін.

Параграф 2. Кремний топырақты материалдар өндірісінің операторы, 4-разряд

179. Жұмыс сипаттамасы:

кремнетопырақты материалдар өндірудің технологиялық процесін жүргізу;

кремнетопырақты бұйымдарды химиялық өңдеу;

матаны, жіпті, таспаны машинаға салу;

машинаның жұмысын реттеу;

үздіксіз технологиялық процесті қамтамасыз ету үшін матаны, жіпті, таспаны жалғау (қосу);

бобиналы қайта орау машиналарында шыны жіпті паковканың бір түрінен екіншісіне қайта орау, үзіктерді жалғау;

қажетті концентрациядағы ерітіндіні жасау, оны машина ваннасына беру, бұйымды алдын ала шаю, өңдеу, жуу және кептіру процестерін арнаулы технологиялық кешенінде жүргізу;

берілген технологиялық режимді; өңдеудің жылдамдығы мен уақытын, ванналардағы ерітіндінің деңгейін, қышқылдың концентрациясы мен температураны бақылау және автоматы реттеу аспаптарының көмегімен қатаң сақтау;

материалдарды термоөңдеу процесін жүргізу, газ оттығын тұтату;

дайын өнімді бақылауға тапсыру;

біліктілігі анағұрлым төмен операторлардың жұмысын басқару.

180. Білуге тиіс:

технологиялық жабдық кешенінің құрылымын, жұмыс принципін;

бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен оларды пайдалану ережесін;

шығарылатын өнімге арналған техникалық шарттарды;

материалды қышқылмен өңдеу, шаю және кептірудің технологиялық параметрлерін.

32. Электр пештерін басқару пультінің операторы

Параграф 1. Электр пештерін басқару пультінің операторы, 5-разряд

181. Жұмыс сипаттамасы:

электр пештерінің температурасын берілген технологиялық режимге сәйкес басқару пультінен реттеу;

аспаптардың көрсеткіштерін қадағалау;

токтың күші мен кернеуін және электр пештерінің жұмыс режимін реттеу;

температураны автоматты реттеу аспаптарын ауыстыру;

электр пештерін қосу және ажырату.

182. Білуге тиіс:

электротехника негіздерін;

басқару пультінің және электр аспаптарының құрылымын;

электр пештерін қосу және ажырату ережесін;

электр пештеріне қызмет көрсету жөніндегі технологиялық нұсқаулықты.

33. Қопсыту-түту машиналардың операторы

Параграф 1. Қопсыту-түту машиналардың операторы, 3-разряд

183. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшығын түту және қопсыту процесін түту машинасымен жүргізу;

тараны босату, талшықты іріктеу, шыны талшықты белгілі бір ұзындықтағы кесінділерге кесу, қапқа салу және түту машиналарына апару;

машинаны қосу және тоқтату;

шыны талшықты сіңірмелеу торшасына төсеу, қопсыту, біркелкі қабатпен салу;

машинаны тазалау;

жұмыс орнын таза ұстау.

184. Білуге тиіс:

машинаны біркелкі тиеу нормасын;

электр пышақпен жұмыс істеу ережесін, талшықты торшаға дұрыс салу тәсілдерін, түрлерін, мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарт талаптары мен одан әрі өңдеуге жіберілетін шыны талшықтың қасиеттерін;

түтілген талшық сапасына қойылатын талаптарды;

шыны талшықпен жұмыс істеу ережесін, жұмыс тәсілдерін.

34. Бүрмеленген парақ шыны пластиктерін жасау қондырғысының операторы

Параграф 1. Бүрмеленген парақ шыны пластиктерін жасау қондырғысының операторы, 4-разряд

185. Жұмыс сипаттамасы:

бүрмеленген парақ шыны пластиктерін электронды пультпен басқарылатын арнаулы қондырғыда жоғары разрядты оператордың басшылығымен жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

қондырғыны майлау, сіңірмелеу ваннасына байланыстырғышты құю, жіптерді, холстарды сіңірмелеу процесін жүргізу;

сіңірмелеу процесін қадағалау;

технологиялық режимге сәйкес шикізатты дозалауды, температураны, вакуум қысымын қамтамасыз етеді;

технологиялық процесті бақылау-өлшеу аспаптары мен шикізаттың талдау нәтижелері бойынша реттеу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқушылық себептерінің алдын алу және жою;

жабдық пен коммуникациялар жұмысындағы ақауларды жою;

шикізат пен жартылай фабрикаттардың жұмсалуын есептеу, дайын өнім шығымының есебін жүргізу;

өндірістік журналға көрсеткіштерді жазу.

186. Білуге тиіс:

бүрмеленген парақ шыны пластиктерін жасау өндірісінің технологиялық схемасын, қондырғының барлық тораптарының жұмыс принципін;

қондырғыны бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен оңтайлы технологиялық режимге баптау тәсілдері мен ережесін;

қолданылатын шикізаттың, жартылай фабрикаттар мен дайын өнімнің физикалық-механикалық және технологиялық қасиеттерін;

шикізатқа және дайын өнімге арналған техникалық шарттар мемлекеттік стандарттарды.

Параграф 2. Бүрмеленген парақ шыны пластиктерін жасау қондырғысының операторы, 5-разряд

187. Жұмыс сипаттамасы:

бүрмеленген парақ шыны пластиктерін электронды пультпен басқарылатын арнаулы қондырғыда жасаудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

қондырғының барлық тораптарының жұмысын бақылау және үйлестіру;

қондырғыны электронды басқару пультінен қосу және оңтайлы технологиялық режимге баптау;

технологиялық режимге сәйкес шикізатты дозалауды, температураны, вакуум қысымын қамтамасыз ету;

технологиялық процесті бақылау-өлшеу аспаптары мен шикізаттың талдау нәтижелері бойынша реттеу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқушылық себептерінің алдын алу және жою;

жабдық пен коммуникациялар жұмысындағы ақауларды жою;

шикізат пен жартылай фабрикаттардың жұмсалуын есептеу, дайын өнім шығымының есебін жүргізу;

өндірістік журналға көрсеткіштерді жазу;

қондырғыға қызмет көрсетуші жұмысшыларды басқару.

188. Білуге тиіс:

бүрмеленген парақ шыны пластиктерін жасау өндірісінің технологиялық схемасын;

барлық қондырғыны қосу және тоқтату ережесін;

барлық тораптарының жұмыс принципін;

қондырғыны бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен оңтайлы технологиялық режимге баптау тәсілдері мен ережесін;

қолданылатын шикізаттың, жартылай фабрикаттар мен дайын өнімнің физикалық-механикалық және технологиялық қасиеттерін;

шикізатқа және дайын өнімге арналған техникалық шарттар мемлекеттік стандарттарды.

35. Шыныпластик конструкцияларды жасау қондырғысының операторы

Параграф 1. Шыныпластик конструкцияларды жасау қондырғысының операторы, 4-разряд

189. Жұмыс сипаттамасы:

шыныпластик конструкцияларды жекелеген қондырғыларда жасаудың технологиялық процесін жоғары разрядты оператордың басшылығымен жүргізу;

жабдықты дайындау, бөлуші және декоративтік жабынды түсіру, сіңірмелеу, шыны матаны, полимерлеу камерасын, гидротүсіргіні жинау, бөліктерді, жуу және бояу боксын пенополиуретанмен толтыру, есу винті бар, гидротежегішті қозғағышты сынау және тағы басқа;

технологиялық процесті бақылау-өлшеу аспаптары мен шикізаттың талдау нәтижелері бойынша реттеу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқушылық себептерінің алдын алу және жою;

жабдық жұмысындағы ақауларды жою;

өндірістік журналға көрсеткіштерді жазу.

190. Білуге тиіс:

шыныпластик конструкцияларды жасау технологиялық технологиясын;

режимді реттеу ережесін, дайын өнімге арналған техникалық шарттар мен мемлекеттік стандарттарды, жабдықтың құрылымын;

қолданылатын шикізаттың, жартылай фабрикаттар мен дайын өнімнің физикалық-механикалық және технологиялық қасиеттерін;

алынған ақпаратты өңдеу ережесін.

Параграф 2. Шыныпластик конструкцияларды жасау қондырғысының операторы, 5-разряд

191. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен жасалатын конструкцияларды автоматпен жабдықталмаған, басқару пульті бар арнаулы қондырғыларда жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

қондырғының барлық тораптарының жұмысын үйлестіру және бақылау: жабдықты дайындау, бөлуші және декоративтік жабынды түсіру, сіңірмелеу, шыны матаны, полимерлеу камерасын, гидротүсіргіні жинау, бөліктерді, жуу және бояу боксын пенополиуретанмен толтыру, есу винті бар, гидротежегішті қозғағышты, корпусты құю арқылы сынау сынау және тағы басқа;

қондырғыны электронды басқару пультінен қосу;

технологиялық процесті бақылау-өлшеу аспаптары мен шикізаттың талдау нәтижелері бойынша реттеу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқушылық себептерінің алдын алу және жою;

жабдық жұмысындағы ақауларды жою;

көрсеткіштерді өндірістік журналға жазу;

біліктілігі анағұрлым төмен операторларға басшылық ету.

192. Білуге тиіс:

шыныпластик конструкцияларды жасау технологиялық технологиясын; режимді реттеу ережесін, дайын өнімге арналған техникалық шарттар мен мемлекеттік стандарттарды, жабдықтың құрылымын;

қолданылатын шикізаттың, жартылай фабрикаттардың физикалық-механикалық және технологиялық қасиеттерін;

көрсетілген режимдер бойынша бағдарлама әзірлеу әдістемесін;

алынған ақпаратты өңдеу ережесін.

Параграф 3. Шыныпластик конструкцияларды жасау қондырғысының операторы, 6-разряд

193. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиктен жасалатын конструкцияларды автоматпен жабдықталған, бағдарламалық басқарылатын арнаулы қондырғыларда жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

қондырғының барлық тораптарының жұмысын үйлестіру және бақылау;

қондырғыны басқару пультінен қосу;

технологиялық процесті бақылау-өлшеу аспаптары мен шикізаттың талдау нәтижелері бойынша реттеу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқушылық себептерінің алдын алу және жою;

жабдық жұмысындағы ақауларды жою;

көрсеткіштерді өндірістік журналға жазу;

біліктілігі анағұрлым төмен операторларға басшылық ету.

194. Білуге тиіс:

шыныпластик конструкцияларды жасау технологиялық технологиясын;

режимді реттеу ережесін, дайын өнімге арналған техникалық шарттар мен мемлекеттік стандарттарды, жабдықтың құрылымын;

қолданылатын шикізаттың, жартылай фабрикаттардың физикалық-механикалық және технологиялық қасиеттерін;

көрсетілген режимдер бойынша бағдарлама әзірлеу әдістемесін;

алынған ақпаратты өңдеу ережесін; әртүрлі типтегі реттеуіштері бар (үш позиционды, пневматикалық, изотроптық, реостатты задатчиктермен электрлі реттеу және тағы басқа) автоматты электр көпірлердің жұмыс принципін.

195. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

36. Шыны жгуттарды өруші

Параграф 1. Шыны жгуттарды өруші, 1-разряд

196. Жұмыс сипаттамасы:

сепаратор пластиналарын кептіруге арналған арнаулы рамкаларды арнаулы жіптерден қолмен торлап өру.

197. Білуге тиіс:

рамкаларды өру тәсілдерін, өрме сапасына қойылатын талаптарды, шығарылатын бұйымға қойылатын техникалық шарттарды, өру жолдарын.

Параграф 2. Шыны жгуттарды өруші, 2-разряд

198. Жұмыс сипаттамасы:

сепаратор пластиналарын кептіруге арналған арнаулы рамкаларды арнаулы жіптерден станоктарда метал сыммен өру немесе шыны жгуттарды жіппен және қағаз таспамен өру станогында өру;

жгуттарға арналған шыны талшығын бөліп жаю және калибрлеу;

станоктың айналу жылдамдығын және өрме адымын реттеу;

жіп пен қағаз таспаны салу;

станокті тазалау және күту.

199. Білуге тиіс:

рамкаларды өру тәсілдерін, өрме сапасына қойылатын талаптарды;

өру станогының құрылымын;

шығарылатын бұйымға қойылатын техникалық шарттарды, өру жолдарын.

37. Шыны матаны қайта ораушы

Параграф 1. Шыны матаны қайта ораушы, 3-разряд

200. Жұмыс сипаттамасы:

шыны матаны тоқу-тігу машиналарында тігуге дайындау; шыны мат орамын жазу, оны ағаш валиктен тауарлы валикке (метал) қайта орау, қайта оралған шыны мата орамын тоқу-тігу машиналарында тігуге беру; тоқымашыға шыны матаны тігу машинасының транспортеріне орналастыруға көмектесу;

шыны матаны өлшеу үстелінде мемлекеттік стандарт пен техникалық шарттарға сәйкес келетін белгілі бір ұзындықтағы кесінділерге өлшеу, тауарлы валиктен ағаш валикке қайта орау;

шыны матаның сапасын сыртқы түріне қарай тексеру;

буып түю үшін қаптарды дайындау;

шыны матаны буып-түю, таңбалау.

201. Білуге тиіс:

шыны матаны тігудің технологиялық процесінің жалпы схемасын;

өлшеу үстелінің құрылымы мен жұмысын;

шыны матаның негізгі қасиеттерін; шыны матаға мемлекеттік стандарт бойынша қойылатын талаптарды;

шыны мата ақауларының түрлерін; шыны матаны мемлекеттік стандартқа сәйкес келетін белгілі бір ұзындықтағы кесінділерге өлшеу ережесін,

таңбалау талондарын толтырудың тәртібін; жұмыс тәсілдерін.

38. Шыны талшығын балқытушы

Параграф 1. Шыны талшығын балқытушы, 4-разряд

202. Жұмыс сипаттамасы:

каолин құрамды отқа төзімді шыны талшығын жасауға арналған арнаулы агрегаттың электр доғалы пешінде шихтаны балқыту;

толтырма шихтаны электр доғалы пешінің балқыма бетінде тарақтың көмегімен таратып салу, шихтаны балқыту;

балқыма мен қойылған балқыма массасынан электрод сынықтарын алу, пештің гарнисажын, балқыма тереңдігін бақылау, электроды қатй жіберу, электр пеші механизмдерін тазарту;

пештің механизмдері мен коммуникацияларының жұмысын бақылау және реттеу;

балқыманың үрлеуге дайындығын анықтау.

203. Білуге тиіс:

балқыма режимін;

балқытудың технологиялық процесін;

электр доғалы пеш жабдығының құрылымы мен жұмыс принципін;

электр доғалы пештің күштік жабдығының схемасын;

пешті басқару ережесін;

шикізат материалдарының, электродтардың сипаттамасын;

қауіпсіз жұмыс ережесін.

39. Шыны талшық материалдарды жапсырушы

Параграф 1. Шыны талшық материалдарды жапсырушы, 3-разряд

204. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшық материалдарды жапсыру процесін жүргізу;

жапсыру конвейерінің жұмысын, шыны матаның біркелкі берілуін және шыны матаның шайырмен сіңірмеленуін қадағалау;

конвейердің үстіңгі және төменгі транспортерлерінің жылдамдығын, кептіру камерасындағы температура режимін реттеу;

тақтаны автоматты кесу торабының жұмысын реттеу;

жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақаулардың алдын алу және жою.

205. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін технологиялық жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды;

жұмысты орындау тәсілдерін.

40. Тозаңдатылған бұйымдарды жатықтаушы

Параграф 1. Тозаңдатылған бұйымдарды жатықтаушы, 2-разряд

206. Жұмыс сипаттамасы:

шыны жгуттың тозаңдатылған қабаттарын шағын габаритті бұйымдардың және қарапайым конфигурациялы күрделі бұйымдардың қалыптарында біркелкі тығыздау технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары жатықтаушының басшылығымен жүргізу;

жатықталған қабаттың қалыңдығын арнаулы құралдың көмегімен анықтау;

валиктерді жуу және кептіру.

207. Білуге тиіс:

тозаңдатылатын бұйымдар номенклатурасын, жатықтау тәсілдерін, армирлеу материалдарының түрлерін, байланыстырушының құрамын.

208. Жұмыс үлгілері:

1) қақпақтар,тегіс секциялар, слань, пластиналар - жатықтау.

Параграф 2. Тозаңдатылған бұйымдарды жатықтаушы ,3-разряд

209. Жұмыс сипаттамасы:

шыны жгуттың тозаңдатылған қабаттарын күрделі конфигурациялы бұйымдардың қалыптарында біркелкі тығыздау технологиялық процесін жүргізу;

бұйымның конфигурациясына қарай жатықтау валиктерін іріктеу;

жатықталған қабаттың қалыңдығын арнаулы құралдың көмегімен анықтау;

тозаңдатылған конструкциялардағы ақауларды жою.

210. Білуге тиіс:

тозаңдатылатын бұйымдар номенклатурасын, жатықтау тәсілдерін, жатықталған қабаттың қалыңдығын анықтау ережесін, майлауыштың ылғалдылығы мен проценттің құрамының жатықтау процесіне әсерін.

211. Жұмыс үлгілері.

1) шағын кеме корпустары, ақпа корпустары, шағын кеме палубасының корпустары, тегіс тақталар, қоршаулар және тағы басқа - жатықтау.

Параграф 3. Тозаңдатылған бұйымдарды жатықтаушы, 4-разряд

212. Жұмыс сипаттамасы:

шыны жгуттың тозаңдатылған қабаттарын ерекше күрделі конфигурациялы бұйымдардың қалыптарында біркелкі тығыздау технологиялық процесін жүргізу;

жатықтауды бақылау үшін қарапайым геометриялық құрылымдарды сызу;

ерекше күрделі конфигурацияларды қолмен жеткеріп престеу;

біліктілігі анағұрлым төмен жатықтаушыларды басқару.

213. Білуге тиіс:

тозаңдатылатын бұйымдар номенклатурасын;

байланыстырушының құрамын;

армирлеуші материалдарды сіңірмелеу шарттарын;

жатықталған қабаттың қалыңдығын анықтау ережесін;

сызбаларды оқу ережесін.

214. Жұмыс үлгілері:

1) корпустар, рубкалар, қондырмалар, секция корпустары - жатықтау.

41. Сіңірмелеуші

Параграф 1. Сіңірмелеуші, 1-разряд

215. Жұмыс сипаттамасы:

сепаратор матиктерін байланыстырушы ерітіндімен жоғары разрядты сіңірмелеушінің басшылығымен сіңірмелеу;

сіңірмеленген матиктерді кептіру үшін конвейерге тасымалдау;

жабдықты байланыстырушыдан тазарту.

216. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін технологиялық жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін;

дайын өнім сапасына қойылатын талаптарды; жұмыс тәсілдерін.

Параграф 2. Сіңірмелеуші, 2-разряд

217. Жұмыс сипаттамасы:

байланыстырушы ерітіндіні дайындау;

сепаратор матиктерін байланыстырушы ерітіндімен талшықтардың дұрыс орналасуын және олардың карусель берілуін сақтай отырып сіңірмелеу;

сіңірмеленген матиктерді кептіру үшін конвейерге тасымалдау;

байланыстырушы ерітіндіні үздіксіз берілуін қамтамасыз ету;

сіңірмелеу сапасын қадағалау;

жабдықты байланыстырушыдан тазарту.

218. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін технологиялық жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін;

байланыстырушының қасиеттерін және оны дайындау тәсілдерін;

дайын өнім сапасына қойылатын талаптарды;

жұмыс тәсілдерін.

Параграф 3. Сіңірмелеуші, 3-разряд

219. Жұмыс сипаттамасы:

сіңірмелеу үстелін жұмысқа дайындау, целлофанды пішу, оны үстелге салу;

байланыстырушыны жұқа қабатпен целлофанның төменгі бетіне салу, шыны холст қабаттарын байланыстырушы жағылған целлофанға салу, шыны холстқа байланыстырушыны біркелкі жағу, үстіңгі қабатты төсеу және механизмдердің көмегімен немесе қолмен пакет жасау.

220. Білуге тиіс:

қолданылатын материалдар мен шикізаттың физикалық-химиялық қасиеттерін;

шикізат пен дайын өнімге қойылатын техникалық талаптарды;

ақаудың түрлері мен себептерін және оларды жою шараларын;

шыны холсты сіңірмелеудің тәсілдері мен технологиясын.

42. Шыны талшығы жгуттарын жұмыстаушы

Параграф 1. Шыны талшығы жгуттарын жұмыстаушы, 2-разряд

221. Жұмыс сипаттамасы:

жгуттарды қолмен белгі бойынша берілген геометриялық өлшемге дейін жұмыстау және өңдеу, жұмсарту ерітінділерін дайындау;

жарықты өткізуге арналған стандарты шыны талшық бұйымдарын жасау;

жасалатын жарық өткізгішке қабықтарды кигізу.

222. Білуге тиіс:

жгуттар мен дайындамалардың нысаны мен механикалық қасиеттерін;

жгуттарды айыру және өңдеу ережесі мен тәсілдерін, жұмсарту ерітінділерін дайындау ережесін;

қабықтарды жасау және жарық өткізгішке кигізу ережесі мен тәсілдерін.

Параграф 2. Шыны талшығы жгуттарын жұмыстаушы, 3-разряд

223. Жұмыс сипаттамасы:

жгуттарды оптикалық сипаттамалары бойынша іріктей отырып, геометриялық өлшемге дейін қолмен жұмыстау және өңдеу;

желімдеуші композицияларды жасау;

суретті беруге арналған стандартты бұйымдарды жасау;

жгут сапасының сипаттамаларын технологиялық журналға жазу.

224. Білуге тиіс:

жгуттардың оптикалық қасиеттері мен сипаттамаларын;

желімдеуші композицияларды жасау ережесі мен олардың қасиеттерін;

жгуттарға арналған техникалық шарттарды;

микрометр құрылымын.

Параграф 3. Шыны талшығы жгуттарын жұмыстаушы, 4-разряд

225. Жұмыс сипаттамасы:

жгуттарды механикалық станоктардың айлабұйымдары мен айлабұйымдардың көмегімен, геометриялық өлшемге дейін белгі бойынша жұмыстау және өңдеу;

жарық өткізгіштерді блоктарға жинастыру және оларды шайырмен сіңірмелеу;

шыны талшық таспалардан өткізу қабілеті шағын жарық өткізгіштерді жасау;

жарық өткізгіштерді таңбалау.

226. Білуге тиіс:

аралап кесу станогы мен айлабұйымдардың нысаны мен құрылымын;

нақты сипаттаманың жгуттағы талшықтардың салыну сипатына тәуелділігін;

шыны талшық таспалардың оптикалық қасиеттерін, микроскоптың нысаны мен құрылымын.

Параграф 4. Шыны талшығы жгуттарын жұмыстаушы, 5-разряд

227. Жұмыс сипаттамасы:

жгуттарды оптикалық сипаттамалары бойынша іріктей отырып, механикалық станоктардың айлабұйымдары мен айлабұйымдардың көмегімен, геометриялық өлшемге дейін белгі бойынша жұмыстау және өңдеу;

шыны талшық элементтерінен стандартты емес бұйымдар жасау;

шыны талшық таспалардан өткізу қабілеті жоғары жарық өткізгіштерді жасау;

жоғары күрделі әртүрлі бұйымдарды жасау.

228. Білуге тиіс:

жарық өткізгіштер оптикасы туралы негізгі ұғымдарды;

жарық өткізгіштерді бұйымның құрамында пайдалану шарттарын;

жарық өткізгіш қасиеттерінің материалға, талшықтың түрі мен қасиетіне, технологиялық режимдер мен талшықтың және одан жасалатын бұйымның жасалу жолдарына тәуелділігін.

43. Шыны талшық орамын жазушы

Параграф 1. Шыны талшық орамын жазушы,3-разряд

229. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықтарды бобинадан жазу кезіндегі жекелеген операциядарды біліктілі анағұрлым жоғары жазушының басшылығымен орындау және және орауды жазу машиналарында бірінші айналымды жасау;

бобиналарды орауды жазу машиналарындағы бобина ұстауышқа орнату;

жіптің үзігін желімдеу арқылы жою;

өңделген бобиналарды ауыстыру;

машиналарды тазалау, сақиналарын майлау.

230. Білуге тиіс:

орауды жазу машиналарының құрылымын;

машинаға қызмет көрсету ережесін;

брактың және үзіктің туындау себептерін;

жіптің орауын жазу тәсілдерін.

Параграф 2. Шыны талшық орамын жазушы, 4-разряд

231. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықтарды бобинадан жазу және орауды жазу машиналарында бірінші айналымды жасау;

бобиналарды орауды жазу машиналарындағы бобина ұстауышқа орнату және жіпті патронға іліктіру;

жіптің үзігін желімдеу арқылы жою;

өңделген бобиналарды ауыстыру;

орамды және оның сапасын қадағалау;

жүгіртені ауыстыру;

дайын өнімді алу және тапсыру.

232. Білуге тиіс:

орауды жазу машиналарының құрылымын;

клеянканың құрылымын және оған қызмет көрсету ережесін;

жазылатын шыны жіптерінің түрі мен қасиеттерін, жазу кезіндегі брак түрлерін, причины брактың және үзіктің туындау себептерін, олардың алдын алу және азайту шараларын, оларды қысқарту нормаларын, жіпті жазу тәсілдерін.

Параграф 3. Шыны талшық орамын жазушы, 5-разряд

233. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықтарды бобинадан жазу және технологиялық процесті автоматы басқаратын айналдыру машиналарында орау;

бобиналарды орауды жазу машиналарындағы бобина ұстауышқа орнату және жіпті патронға іліктіру;

жіптің үзігін желімдеу арқылы жою;

өңделген бобиналарды ауыстыру;

орамды және оның сапасын қадағалау;

машинаны тазалау, сақиналарды майлау, жүгіртені ауыстыру;

дайын өнімді алу және тапсыру.

234. Білуге тиіс:

технологиялық процесті автоматы басқаратын айналдыру машиналарының құрылымы мен нысанын; машинаны толтырудың технологиялық параметрлерін, клеянканың құрылымын;

жазу кезіндегі брак түрлерін, причины брактың және үзіктің туындау себептерін, олардың алдын алу және азайту шараларын, оларды қысқарту нормаларын, жіпті жазу тәсілдерін;

технологиялық процесті автоматты реттеу жүйесінің нысаны мен жұмыс принципін;

машинаны басқару және бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесін;

жабдықты күтіп баптау режимін.

44. Шыны талшықты таратып салушы

Параграф 1. Шыны талшықты таратып салушы, 2-разряд

235. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты үстелдерде қабаттың берілген қалыңдығы бойынша таратып салу және созу;

салынған қабаттың қалыңдығын толщиномермен өлшеу;

шыны маттарға арналған дайындамаларды шаблон бойынша кесу және оларды тігуге тасымалдау.

236. Білуге тиіс:

шыны талшықты таратып салу және созу ережесін;

толщиномердің құрылымы мен жұмыс принципін.

Параграф 2. Шыны талшықты таратып салушы, 3-разряд

237. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты үстелдерде қабаттың берілген қалыңдығы бойынша 1 мм дейінгі дәлдікпен таратып салу және созу;

салынған қабаттың қалыңдығын толщиномермен өлшеу;

сепаратор платиналарына арналған дайындамаларды кесу және сумен бүрку, жіппен немесе сыммен торланған рамкаларды жеткізу;

дайындамаларды рамаға салу оларды сіңірмелеуге тасымалдау.

238. Білуге тиіс:

шыны талшықты таратып салу және созу ережесін, толщиномердің құрылымы мен жұмыс принципін;

шыны сепараторға арналған техникалық шарттарды.

45. Шыны талшықты материалдарды пішуші

Параграф 1. Шыны талшықты материалдарды пішуші, 1- разряд

239. Жұмыс сипаттамасы:

орамдағы шыны талшықты материалдарды қарапайым кесу құралын (линейканы, пышақты, қайшыны) пайдалана отырып, пішу картасына сәйкес белгілі бір ұзындықтағы полотноларға кесу;

шыны материалдарды кептіру камераларында алдын ала кептіру.

240. Білуге тиіс:

пішу және орауын жазу жолдарын;

шыны материал сұрыптарын шаблондарды, линейканы, лекалдарды пайдалану ережесін.

241. Жұмыс үлгілер:

1) тігу парақтары, қақпақтар мен басқа да қарапайым конфигурациялы бұйымдар, қалыптау шыны мата орамын пішу;

2) қалыпшаларға арналған шыны мата жолақтары - пішу.

Параграф 2. Шыны талшықты материалдарды пішуші, 2-разряд

242. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты материалдарды пішу картасына сәйкес чертеждар мен шаблондар бойынша пневматикалық кесу құралын қолдана отырып пішу.

243. Білуге тиіс:

қолданылатын материалдың нысанын; шыны материалдарды тиімді пішу ережесін; пішу тәсілдерін;

қарапайым чертеждерді оқу ережесін;

шыны материалдарды сақтау ережесін.

244. Жұмыс үлгілері:

1) қатер корпусы – шыны матаны пішу;

2) қайта іріктеу - шыны матаны пішу;

3) 45 ^о , 135 ^о бұрышты қалыптау жолақтары - пішу.

Параграф 3. Шыны талшықты материалдарды пішуші, 3-разряд

245. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты материалдардан күрделі конфигурациялы корпустық бөлшектерді плазадан немесе орнынан салынған чертеждар мен шаблондар бойынша пневматикалық кесу құралы мен таспалы араны қолдана отырып пішу.

246. Білуге тиіс:

күрделілігі орташа чертеждерді оқу ережесін;

пішу тәсілдерін;

шыны материалдарды пішу жолдарын, шыны материалдарды сақтаудың жарамдылық мерзімін, шыны материалдарды ылғалдылық процентін;

шыны пластиктерден бұйым жасау технологиясын.

247. Жұмыс үлгілері.

1) қоршаулар, комингстер, қайықтар, рубкалар, цистерналар – пішу.

Параграф 4. Шыны талшықты материалдарды пішуші, 4-разряд

248. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты материалдар мен ерекше күрделі корпустық конструкциялы толтырғыштарды (шыны жгут, шыны мақта, шынырогожка және тағы басқа) тиісті кесу құралын қолдана отырып пішу;

тиімді пішу картасын немесе ұтымды орналастыру схемасын жасау;

материалдар шығыстарының есебін жүргізу, біліктілігі анағұрлым төмен пішушілердің жұмысына басшылық ету және олардың жұмыс есебін жүргізу.

249. Білуге тиіс:

күрделі чертеждерді оқу ережесін;

тиімді пішу тәсілдерін, шыны мата полотносын бұйымның (конструкцияның) контуры шегінде орналастыру картасын жасау ережесін.

250. Жұмыс үлгілері:

1) күрделі және ірі габаритті бұйымдар: корпустар мен палубалар, қондырмалар, түп секциялары - пішу.

46. Шыны талшықты және шыны пластик материалдарды кесуші

Параграф 1. Шыны талшықты және шыны пластик материалдарды кесуші, 2-разряд

251. Жұмыс сипаттамасы:

шыны жгуттарды берілген мөлшердегі пачкаларға (диполиге) маятникті және фрезер станоктарында кесу;

пачкаларды калибрлеу;

пачкаларды жәшіктерге салу және оларды өлшеуге жіберу;

станоктарды ұсақ жөндеу және баптау;

шыны пластик табағының жиегін механикалық пышақтың, қайшының және басқа да айлабұйымдардың көмегімен кесу.

252. Білуге тиіс:

шыны жгуттар мен парақ шыны пластиктердің негізгі қасиеттерін;

жгуты кесуге арналған станоктар мен шыны пластик табағының жиегін кесетін айлабұйымдардың құрылымын;

кесудің жолдарын.

Параграф 2. Шыны талшықты және шыны пластик материалдарды кесуші, 3-разряд

253. Жұмыс сипаттамасы:

шыны жгуттарды, парақты каолин құрамды орама материалды кесу;

шыны жгуттарды бүрмеленген парақты шыны пластик жасау қондырғысында кесу кезінде – шпулярникті бобинамен, дозаторды талькпен жасақтау; кесу торабын берілген режимге баптау; келіп түскен ұнтақталған жгуты реттеу және оның шыны холста біркелкі салынуын қадағалау;

шыны пластикт пышақтың, қайшының және басқа да айлабұйымдардың көмегімен кесу кезінде парақтардың берілген мөлшерін сақтау, оларды өлшеу және одан әрі өңдеуге жіберу;

каолин құрамды орама материалды кесу кезінде – кесу бұрышын қадағалау, қабылдау конвейерінен дайын өнімнің түсуін реттеу; орама материалдың техникалық сипаттамаларын аспаптардың көмегімен анықтау;

дайын өнімді өлшеу және буып-түю;

цилиндрлерді өлшеу, оларды салмағына қарай іріктеу, цилиндрлерді бобина ұстауышқа бекіту, бобиналарды кесу, фаскіні алу, шыны талшығын бобинадан кесіп алу, бобиналарды жылтырату;

жабдықты тазалау және үйкелетін бөлшектерін майлау.

254. Білуге тиіс:

шыны жгуттың физикалық-химиялық қасиеттерін, шыны пластиктер мен орама материалдың негізгі қасиеттерін;

шыны жгутты үздіксіз кесудің техникалық параметрлерін және оны шыны холста біркелкі салуды;

шыны жгуттарды, орама материалды кесу торабының немесе парақты шыны пластикті кесуге арналған айлабұйымдардың құрылымы мен жұмыс принципін;

шыны жгутты холста біркелкі таратып салуды реттеу механизмін реттеу ережесін;

шыны жгутке және каолин құрамды орама материал талькіне қойылатын технологиялық талаптарды;

парақты шыны пластик сұрыптылығы мен мөлшерін;

кесу сапасына қойылатын талаптарды;

өлшеу құралдарын пайдалану ережесін.

47. Таспаларды құрастырушы

Параграф 1. Таспаларды құрастырушы, 2-разряд

255. Жұмыс сипаттамасы:

таспаларды белгі мөлшері бойынша белгілі бірізділікпен құрастыру, картон қораптарға галеттерді толтыру, оларды бандерольге құрастыру;

металданған шыны талшығынан жасалған галеттерді техникалық шарттарға сәйкес қағаз тапталарға салу;

талшықты дипольдердің белгілі бір санына дәлме дәл салу және оларды контейнерге құрастыру, таспаларды жинау және бақылауға тапсыру.

256. Білуге тиіс:

өлшеу аспаптарының құрылымын және оларды пайдалану ережесін; жинақталатын бұйымдардың барлық түрлеріне арналған техникалық шарттарды;

таспаларды, қораптарды, бандерольдерді контейнерлерді құрастыруға қойылатын талаптарды, олардың нормалиларын, таспа жасауға кететін негізгі және қосалқы материалдарға арналған мемлекеттік стандарттарды.

48. Шыны талшығын жентектеуші

Параграф 1. Шыны талшығын жентектеуші, 2-разряд

257. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты дайындамаларды жентектеу процесін біліктігі анағұрлым жоғары жентектеушінің басшылығымен жүргізу;

пресс - қалыптарды, пресс-пештерді және күйдіру пештерін дайындау;

аспаптардың жұмысын қадағалау.

258. Білуге тиіс:

жентектеу мен күйдірудің температуралық режимдерін;

пресс-қалыптарды, пресс-пештерді және күйдіру пештерін жұмысқа дайындау ережесін;

пресс-қалыптардың, пресс-пештердің және күйдіру пештерінің нысанын және олар туралы негізгі деректерді.

Параграф 2. Шыны талшығын жентектеуші, 3-разряд

259. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты дайындамаларды жентектеу және престеу процесін вакуумді емес пеште жүргізу;

шыны талшық дайындамаларын күйдіру;

температура режимін реттеу;

жабдықтың үздіксіз жұмыс істеуін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қадағалау;

шыны талшықты штабиктерден фокондарды суырып тарту.

260. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын және жұмыс принципін;

шыны талшықты дайындамаларды жентектеу және престеуді технологиялық процесін;

жентектелетін дайындамалардың физикалық-химиялық және технологиялық қасиеттерін.

261. Жұмыс үлгілері.

1) диаметрі 60 мм дейінгі бұйымдарды алуға арналған шыны талшық дайындамалары - жентектеу және күйдіру;

2) диаметрі 20 мм дейінгі фокондар – тарту.

Параграф 3. Шыны талшығын жентектеуші, 4-разряд

262. Жұмыс сипаттамасы:

шыны талшықты дайындамаларды жентектеу және престеу процесін вакуумді пеште жүргізу;

технологиялық режим параметрлерін бақылау және реттеу;

дайын өнімдерді күйдіру процесін жүргізу;

технологиялық журналға жазба жүргізу.

263. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын;

процесті реттеу ережесін;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды;

брактың түрлерін және оларды жою мен алдын алу тәсілдерін.

264. Жұмыс үлгілері.

1) диаметрі 60 мм жоғары бұйымдарды алуға арналған шыны талшық дайындамалары - жентектеу және күйдіру;

2) талшықты-оптикалық пластиналар – күйдіру;

3) диаметром 20 мм жоғары фокондар – тарту.

Параграф 4. Шыны талшығын жентектеуші, 5-разряд

265. Жұмыс сипаттамасы:

жарық өткізгіштерді бағдарламалық басқарылатын арнаулы пресс-пештерде жентектеу процесін жүргізу;

пресс-қалыпта үлгілерді құрастыру;

кесу үшін бөліп кесу станогын дайындау;

бұйымдарды ұсақ үлгілермен кесу;

жылтыратуға арналған абразивті ерітінді жасау;

пластина сыртқы бетін жылтырату.

266. Білуге тиіс:

жентектеудің технологиялық процесін;

қызмет көрсететін учаске қондырғысының құрылымын;

дайын өнім сапасының өңдеу режиміне тәуелділігін;

вакуумді техника негіздерін.

49. Оптикалық сипаттамаларды алушы

Параграф 1. Оптикалық сипаттамаларды алушы, 2-разряд

267. Жұмыс сипаттамасы:

оптикалық сипаттамаларды алу және талшықты-оптикалық пластиналар мен жгуттарды механикалық сынауды біліктілігі анағұрлым жоғары алушының басшылығымен жүргізу;

бұйымдарды орнату және бекіту, микроскопты бұйымның қажетті бетіне фокустеу;

аспаптар мен қондырғыларды желіге қосу және ажырату, оптикалық сипаттамаларды бұйымның паспортына жазу.

268. Білуге тиіс:

жарық өткізгіштердің нысаны мен қолданылуын;

шыны талшықты бұйымдардың қысқаша механикалық және оптикалық сипаттамаларын;

пайдаланылатын аспаптар мен қондырғылардың жұмыс принципін.

269. Жұмыс үлгілері:

1) жгуттар, пластиналар – арқаулары мен қабаттарының мөлшерін өлшеу;

2) жгуттар – ең төменгі радиуске сынау;

3) жгуттар, пластиналар – рұқсатты анықтау;

4) пластиналар – ақау санын есептеу.

Параграф 2. Оптикалық сипаттамаларды алушы, 3-разряд

270. Жұмыс сипаттамасы:

оптикалық сипаттамаларды алу және талшықты-оптикалық пластиналарды, жгуттар мен талшықтарды механикалық сынауды жүргізу;

жұмыста пайдаланылатын аспаптар мен қондырғыларды баптау;

өлшеу аумағын анықтау және оптикалық сипаттамаларды есептеу;

окуляр – микрометрдің немесе объективті ауыстыру кезінде окуляр торшасының бөлу адымын анықтау;

жоғары кернеулі қоректендіру көздерін ажырату.

271. Білуге тиіс:

электротехника, геометриялық оптика мен жарық өткізгіш оптика негіздерін;

пайдаланылатын аспаптар мен қондырғылардың құрылым мен баптау ережесін.

272. Жұмыс үлгілері:

1) бір өзекті және көп өзекті талшықтар – беріктік шегін анықтау;

2) жгуттар мен пластиналар – жалпы және спектральдік жарық өткізуін өлшеу;

3) пластиналар – тік сызық суретінің бұзылуын өлшеу;

4) пластиналар- тік сызық суретінің мөлшерін өлшеу.

Параграф 3. Оптикалық сипаттамаларды түсіруші, 4-разряд

273. Жұмыс сипаттамасы:

пайдаланылатын аспаптар мен қондырғыларды талап етілетін режимдер бойынша баптай отырып оптикалық сипаттамаларын алу;

бұйымдарды айлабұйымдарға орнату және тексеру;

талшықты оптикалық пластиналардың ваккумді тығыздығы мен электр беріктігін анықтау;

галийлі ағын іздеуіштің жекелеген бөлшектерін қарау, тазалау және ауыстыру;

жарық дабылын фотопластинкаға жазу және шешу.

274. Білуге тиіс:

аспаптар мен қондырғылардың берілген дәлдігін тексеру, белгілеу және баптау тәсілдерін;

бұйымдардың микроскоптың көмегімен суретке түсіру тәсілдерін;

фотометрия негіздерін, пайдаланылатын аспаптар мен қондырғылардың принципті электр схемаларын.

275. Жұмыс үлгілері:

1) жгуттар мен пластинкалар – жарық өткізу индикатристерін және монохроматикалық ақ жарықтағы рұқсатын анықтау;

2) пластиналар – жиілік-контраст сипаттамалары мен құрылымдық шуды анықтау.

50. Шыны талшық және шыны пластик бұйымдарды түсіріп алушылар

Параграф 1. Шыны талшық және шыны пластик бұйымдарды түсіріп алушылар, 2-разряд

276. Жұмыс сипаттамасы:

орауды жазатын немесе айналдыратын машина топтарына қызмет көрсету;

машиналарды, тараны, патрондар мен катушкаларды бұйымды алуға дайындау;

ұршықтан жұмысталған паковкаларды алу;

ұршыққа патрондар мен катушкаларды кигізу;

түсірілген шыны жіпті әкету;

түсіру кезінде пайда болған үзіктерді жою, машинаны іске қосу;

ұршықтан подметкаларды алу;

машинаға май құюға және қайталап құюға қатысу;

қажет кезінде жазып ораушы мен айналдырушыға ставкаларды ауыстыруға және машинаны күтіп-баптауға, шыны жіп үзігін жоюға көмектесу;

сақиналарды майлау;

полимерленген шыны пластика бұйымдары жабдығынан қажетті құралдар мен айлабұйымдарды түсіріп алуға дайындау;

бұйымдарды жабдықтан қолмен немесе құралдың, айлабұйымның көмегімен түсіру;

қарапайым бұйымдарды бөлшектеу және құрастыру;

шыны талшығынан жасалған бұйымдарды конвейерден алу, әкету және жинау;

өнімді түрі бойынша сұрыптау;

өнім ақауларын анықтау.

277. Білуге тиіс:

өндірілетін шыны жібінің ассортиментін;

өнімді алу және қою ережесін, ораушы мен айналдырушының жұмыс тәсілдерін, машинаны күту режимін;

бұйымды түсіріп алуға арналған құрал мен айлабұйымды (бұта, лом) пайдалану ережесін;

бұйымды түсіріп алу ережесін;

шыны пластик бұйымдарға арналған техникалық шарттарды; шыны пластик бұйымдарды сақтау ережесін;

шыны талшықтан жасалған өнім ассортиментін;

жартылай фабрикат пен дайын өнімге арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды.

278. Жұмыс үлгілері:

1) банкілер, бракеттер, кнехтылар, парақтар, пластиналар, тік профилдер, рымалар, уткілер – жабдықтан түсіріп алу.

Параграф 2. Шыны талшық және шыны пластик бұйымдарды түсіріп алушылар, 3-разряд

279. Жұмыс сипаттамасы:

бұйымдарды жабдықтан гидросъем немесе тельфердің көмегімен түсіріп алу;

бұйымдардың, конструкциялардың күрделі үлгілерін бөлшектеу және құрастыру.

280. Білуге тиіс:

бұйымдарды түсіріп алу жолдарын, бұйымдарды түсіріп алуға арналған техникалық шарттарды;

гидросъем жүйесінің жұмыс принципін;

ірі габаритті бұйымдарды ілмектеу және стеллаждарға немесе кондуктор стапеліне ауыстыру ережесін.

281. Жұмыс үлгілері:

1) қоршамалар, есік комингстері, корпустар, палубалар, рубкалар мен қондырғылар, іргетастар, цистерналар – жабдықтан түсіріп алу.

51. Тоқымашы

Параграф 1. Тоқымашы, 3-разряд

282. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым шыны матаны, торлар мен таспаларды қайықты және қайықсыз тоқыма және таспа тоқу станоктарында шығару;

қайықтарын зарядтау және ауыстыру;

негізгі және жанама жіптердің үзіктерін жою;

негіздің үзілген жіптерін желімдеу және оларды ламельдерге, галдар мен бердоға жапсыру;

қиындыны жою және мата ақауын өңдеу;

станокты негіз салынғаннан кейін өңдеу;

технологиялық процестің үздіксіз болуын, өнімнің сапасы мен шикізаттың үнемді пайдаланылуын қамтамасыз ететін жұмыс тәсілдерін орындау;

негізгі жіптердің үзілуінің және мата ақауларының алдын алу жұмыстарын орындау, жеке жіптің тарқатылуын желімдеу, жұмысталған түбітті негіз жібіне жинау, шатасуын болдырмау;

негіз жібінің тартылуын реттеу;

келіп түскен негіздер мен жанаманың сапасын бақылау;

матаны кесіп алу және тауар валигін орнату;

матаны тауарлы валикке желімдеу;

жанама паковкаларды қайықсыз тоқыма және таспа тоқу станоктарына орнату;

белгіленген режимді және станоктардың тазалау әрі майлау сапасын бақылау;

жұмыс орнын күту, тазалау және станоктарды баптау.

283. Білуге тиіс:

тоқыма және таспа тоқу станоктарының құрылымын, оның жекелеген тораптары мен механизмдерінің жұмысы мен өзара әрекетін;

полотно тоқу ассортиментін және мата мен таспа ақауларын, олардың туындау себептері мен алдын алу және жою тәсілдерін;

матаның сыныбын, жіптердің сызық тығыздығын анықтауды;

қалдықтың түрлері мен нормасын, және оны қысқарту жолдарын;

ұтымды жұмыс тәсілдерін; тоқыма станогына қызмет көрсету бағыттарын.

284. Жұмыс үлгілері:

1) шыны құрылыс торлары;

2) Т-23 үлгісіндегі шыны мата;

3) ЛЭСБ-0,25 маркалы шыны таспалар.

Параграф 2. Тоқымашы, 4-разряд

285. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі шыны матаны, торлар мен электротехникалық, конструкциондық және басқа да нысандардағы таспаларды барлық жүйелер мен конструкциялардағы қайықты және қайықсыз тоқыма және таспа тоқу станоктарында кешенді шыны бұрамалы және аз бұрамалы жіптер мен ровингтерді қолдана отырып шығару;

негізгі және жанама жіптердің үзіктерін жою;

негіздің үзілген жіптерін желімдеу және оларды ламельдерге, галдар мен бердоға жапсыру;

негізгі жіптердің үзілуінің және мата ақауларының алдын алу жұмыстарын орындау, жеке жіптің тарқатылуын желімдеу, жұмысталған түбітті негіз жібіне жинау, шатасуын болдырмау;

негіз жібінің тартылуын реттеу;

негіздер мен жанаманың сапасын бақылау;

станоктарды тазалау және баптау;

біліктілігі анағұрлым төмен тоқымашыларға басшылық ету.

286. Білуге тиіс:

тоқыма және таспа тоқу станоктарының құрылымын, оның жекелеген тораптары мен механизмдерінің жұмысы мен өзара әрекетін, мата мен таспалардың ассортиментін және салу есебін;

айқасу мен сызық тарту түрлерін;

сыртқы түріне қарай шыны мата мен шыны таспаға қойылатын талаптарды;

шыны мата мен таспаның физикалық-механикалық қасиеттерін.

287. Жұмыс үлгілері:

1) Т-13; Э3-200; Э3-250; Э-125 үлгісіндегі шыны маталар;

2) ровингтен жасалған шыны маталар;

3) Э4/1-46 маркалы шыны маталар;

4) ЛЭС-010, ЛЭС-0,15, ЛЭС-0,20, ЛЭСБ-0,10, ЛЭСБ-0,15, ЛЭСБ-0,20 маркалы таспалар.

Параграф 3. Тоқымашы, 5-разряд

288. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі шыны маталар мен мемлекеттік стандарт пен техникалық шарттар бойынша арнаулы талаптар қойылатын, жоғары берік, кремнитопырақ, кварцты, металданған жіптерден жасалған таспаларды, электротехникалық, конструкциондық және басқа да нысандардағы шыны маталарды барлық жүйелер мен конструкциялардағы, қайықсыз тоқыма және таспа тоқу станоктарында, қайықты орау жөніндегі қосымша құрылғысы бар "Рюти" станогында, Жаккард машинасы бар станоктарда, күрделі айқаспалы: декоративтік, көріп қабатты, контурлы-профильді, шыны сымды тікелей майлауыштарда шығару;

матаның үзіктері мен мата ақауларын жою;

қайықтың және тоқу станогының ұсақ ақауларын жою, жекелеген галдарды, Жаккард машинасы бар станоктардағы аркатты ауыстыру, призмалардағы карталардың кезектілігін бақылау, айқас тоқу раппортын есепке және картаға сәйкес қалпына келтіру;

біліктілігі анағұрлым төмен тоқымашыларға басшылық ету.

289. Білуге тиіс:

тоқыма және таспа тоқу станоктарының, Жаккард машинасы бар станоктардың құрылымын, оның жекелеген тораптары мен механизмдерінің жұмысы мен өзара әрекетін: мата жібін есептеу әдістемесін, ассортиментін, айқас тоқу түрлерін;

мата мен таспа ақауларын, олардың туындау себептері мен алдын алу және жою тәсілдерін;

технологиялық шығынның түрлері мен нормасын, оларды қысқарту шараларын; ұтымды жұмыс тәсілдерін;

тоқыма станогына қызмет көрсету бағыттарын.

290. Жұмыс үлгілері:

1). А-1, А-2, ТСУ-8/3, Т, ЛА, КС-11-ЛА үлгісіндегі шыны маталар;

2) Э-25, Э-30, Э-60, Э-80, Э-100, Т-10, Т-14, Т-11 үлгісіндегі шыны маталар;

3) 0,025-тен 0,18 мм дейінгі электр изоляциялау маталары;

4) сатин арқаулы конструкциондық маталар;

5) шыны авиациялық маталар;

6) радиотехникалық, сүзгілік маталар;

7) КЛ-11, ЛФС-0,6, ЛСК-ВМ-0,1, ЛЭС-0,06х20-80, ЛЭС-0,08, ЛЭ-ВМП маркалы шыны таспалар.

52. Шыны жіпті бұйымға төсеушілер

Параграф 1. Шыны жіпті бұйымға төсеушілер, 2-разряд

291. Жұмыс сипаттамасы:

шыны жіпті қарапайым бұйымдарға арналған дайындамаларға төсеу;

үлгіні сулау, түзеу және қондырғыға бекіту;

сулаушы ерітінділеріне арналған компоненттерді дайындау.

292. Білуге тиіс:

талшықты төсеуге арналған қондырғының нысанын және жұмыс принципін, шыны жіпті бұйымдарға төсеудің ережесі мен тәсілдерін.

293. Жұмыс үлгілері:

1) ұзындығы 1 м, суреті 0,5 м дейінгі жарықты беруге арналған дайындамалар - сулау, түзеу және қондырғыға бекіту, төсеу.

Параграф 2. Шыны жіпті бұйымға төсеушілер, 3-разряд

294. Жұмыс сипаттамасы:

шыны жіпті күрделілігі орташа бұйымдарға арналған дайындамаларға төсеу;

сулаушы ерітінділерді дайындау және оның концентрациясын анықтау;

сулаушы ерітінділердің берілуін реттеу;

технологическом журналға жазба жүргізу;

дистилляторды қолдану.

295. Білуге тиіс:

шыны талшықты бұйымдардың оптикалық сипаттамасын;

төсеуге арналған қондырғының нысанын және жұмыс принципін, шыны жіпті бұйымдарға төсеудің ережесі мен тәсілдерін.

296. Жұмыс үлгілері.

1) ұзындығы 1 м, суреті 0,5 м жоғары жарықты беруге арналған дайындамалар - сулау, түзеу және қондырғыға бекіту, төсеу.

Параграф 3. Шыны жіпті бұйымға төсеушілер, 4-разряд

297. Жұмыс сипаттамасы:

шыны жіпті күрделі бұйымдарға арналған дайындамаларға төсеу;

шыны талшықты төсеуге арналған механизмді баптау;

суды тазалауға арналған ион алмастыру қондырғысына қызмет көрсету;

ион алмастыру қондырғысын регенерациялау.

298. Білуге тиіс:

дайындама сапасының талшықтың төселу процесі мен геометриялық мөлшеріне тәуелділігін;

ион алмастыру қондырғысының құрылымын және оны регенерациялау тәсілдерін;

шыны талшықты төсеуге арналған механизмді баптау ережесін.

53. Шыны балқыту ыдыстарын орналастырушы

Параграф 1. Шыны балқыту ыдыстарын орналастырушы,5-разряд

299. Жұмыс сипаттамасы:

шыны балқытатын платина-родийлі ыдыстың жасалу сапасы мен ток өткізу қыспаларының герметикалылығын тексеру, тоңазытқышты пешке монтаждау, футерлеу ерітінділері мен материалдарын дайындау, шыны балқыту ыдысын электр пешінің каркасын монтаждау және футерлеу;

электр пешті агрегатқа орнату, оны трансформаторға қосу, пешті кептіру және баптау;

пайдалану процесінде пеш жұмысындағы ақауларды жою;

ыдыстардың пайдалану мерзімі өткенде электр пештерді демонтаждау, жұмысталған футерлеу материалдары мен олардың ұнтағын жинау, тозаңдатылған пластинаны бөліп алу.

300. Білуге тиіс:

шыны балқытатын ыдыстың құрылымы мен оларға қойылатын техникалық талаптарды, керамикалық материалдардың қасиеттерін;

электр пешін монтаждау жөніндегі нұсқаулықты;

пештің күштік электр жабдығын пайдалану ережесін;

электр пешті баптау тәсілдерін.

Параграф 2. Шыны балқыту ыдыстарын орналастырушы, 6-разряд

301. Жұмыс сипаттамасы:

шыны балқытатын платина-родийлі ыдыстың жасалу сапасы мен ток өткізу қыспаларының герметикалылығын тексеру, тоңазытқышты пешке монтаждау, футерлеу ерітінділері мен материалдарын дайындау, шыны балқыту ыдысын электр пешінің каркасына монтаждау және футерлеу;

электр пешті агрегатқа орнату, оны трансформаторға қосу, пешті кептіру және баптау;

пайдалану процесінде пеш жұмысындағы ақауларды жою;

ыдыстардың пайдалану мерзімі өткенде электр пештерді демонтаждау, жұмысталған футерлеу материалдары мен олардың ұнтағын жинау, тозаңдатылған пластинаны бөліп алу;

тоңазытқышты монтаждау, демонтаждау, жөндеу, орнату, қызмет көрсету және жоғары өнімді 400 және одан да көп фильерлік ыдыстарды жұмыс режиміне шығару;

металдандырылған, кремний топырақты жоғары модульдік жіптерді, сондай-ақ тәжірибелік-эксперименталдық ыдыстарды алуға арналған шыны балқыту ыдыстарын монтаждау.

302. Білуге тиіс:

шыны балқытатын ыдыстың құрылымы мен оларға қойылатын техникалық талаптарды, керамикалық материалдардың қасиеттерін;

электр пешін монтаждау жөніндегі нұсқаулықты;

пештің күштік электр жабдығын пайдалану ережесін;

электр пешті баптау тәсілдерін.

тоңазытқышты монтаждау, демонтаждау, жөндеу, орнату, қызмет көрсету және жоғары өнімді 400 және одан да көп фильерлік ыдыстарды жұмыс режиміне шығару кезінде орта арнаулы білім талап етіледі.

54. Фильерлік пластиналарды орнатушы

Параграф 1. Фильерлік пластиналарды орнатушы, 4-разряд

303. Жұмыс сипаттамасы:

шыны балқыту пештерінің жұмысы процесінде фильерлік пластиналарды ауыстыру;

фильерлік пластиналарды ауыстыру үшін дайындық жұмыстарын жүргізу;

жұмысталған пластиналарды алу және жаңасын орнату.

304. Білуге тиіс:

шыны балқыту пештерінің құрылымын және жұмыс істеп тұрған пештегі фильерлік пластиналарды дайындау және ауыстыру ережесін.

55. Бөлуші және декоративтік қабаттарды қалыптаушы

Параграф 1. Бөлуші және декоративтік қабаттарды қалыптаушы, 2-разряд

305. Жұмыс сипаттамасы:

бөлуші және декоративтік жабындарды қабаттарды салуға арналған жабдықтың жұмыс бетін дайындау (сүрту, бензинмен майсыздандыру);

бөлуші және декоративтік қабаттарды күрделі емес жабдыққа поролонның, қылқаламның, пульверизатордың және арнаулы қондырғының көмегімен берілген қалыңдықта жағу.

306. Білуге тиіс:

бөлуші және декоративтік жабындарды жағу тәсілдерін;

бөлуші және декоративтік қабаттардың құрамы мен арақатынасын;

жабдықтың жұмыс бетінің сапасына қойылатын талаптарды;

бөлуші және декоративтік қабаттардың дайындық деңгейін анықтауды;

құралды пайдалану ережесін.

307. Жұмыс үлгілері:

1) көлденең банкілер, қоршамалар, қақпақтар, күрделі емес корпус жиынтығы, пластина жасауға арналған жабдық, серуендеу қайығының палубасы, бұрыштық, таврлық профилдер, аккумулятор жәшіктері - бөлуші және декоративтік қабаттарды жағу.

Параграф 2. Бөлуші және декоративтік қабаттарды қалыптаушы, 3-разряд

308. Жұмыс сипаттамасы:

бөлуші және декоративтік жабындарды қабаттарды салуға арналған жабдықтың жұмыс бетін дайындау;

бөлуші және декоративтік қабаттарды күрделі жабдыққа тербелмеден және көпіршеден поролонның, қылқаламның, пульверизатордың және арнаулы қондырғының көмегімен берілген қалыңдықта жағу;

жабдықтағы ақауларды жою;

тозаңдату құрылғысын баптау және реттеу.

309. Білуге тиіс:

пульверизаторлардың түрлерін;

бөлуші және декоративтік жабындарды кез келген жағдайда жағу тәсілдерін;

жабдықтың жұмыс бетінің сапасына қойылатын талаптарды;

бөлуші және декоративтік қабаттардың дайындық деңгейін анықтауды;

өнімнің сапасына қойылатын техникалық талаптарды;

бұйымдағы ақауды жою жолдарын.

310. Жұмыс үлгілері:

1) қондырмалар, сыртқы және ішкі ыдыстардың корпусын жасауға арналған жабдықтар, палубалар, рубкалар, іргетастар - бөлуші және декоративтік қабаттарды жағу.

56. Шыны пластик бұйымдарды қалыптаушы

Параграф 1. Шыны пластик бұйымдарды қалыптаушы, 1-разряд

311. Жұмыс сипаттамасы:

композиционды материалдардан жасалған қарапайым конфигурациялы шыны пластик бұйымдарды біліктілігі анағұрлым жоғары қалыптаушының басшылығымен қалыптау;

жабдықтың жұмыс бетін дайындау (бөлуші қабат қалдығынан, байланыстырғыштан, ластан тазарту, жабдықты жуу);

шыны матаны алдын ала қолмен сіңірмелеу;

құралдар мен қалыптау кезінде қолданылатын ыдыстарды ыстық сумен жуу;

оларды кептіру шкафында кептіру.

312. Білуге тиіс:

жұмысты орындаудың тәртібі мен жолдарын, байланыстырғыштың нысаны мен құрамын, шыны толтырғыштың түрлерін, бөлуші және декоративтік қабаттардың нысанын.

Параграф 2. Шыны пластик бұйымдарды қалыптаушы, 2-разряд

313. Жұмыс сипаттамасы:

композиционды материалдардан жасалған қарапайым конфигурациялы шыны пластик бұйымдарды біліктілігі анағұрлым жоғары қалыптаушының басшылығымен контактілі әдіспен немесе күрделі бұйымдарды: контактілі, шыны мата пакеттерін көлденең салып вакуумды және гравитациялық пресстеу әдістерімен қалыптау;

бөлуші және декоративтік жабындарға арналған қоспаларды берілген рецепт бойынша дайындау;

жабдықтың бетіне қабаттарды қолмен немесе пистолетпен жағу;

күрделі емес жиынтықты қалыптау;

тозаңдатылған қабатты конструкцияға біліктілігі анағұрлым жоғары жеткізушінің басшылығымен жеткізу;

шыны матаны жабдыққа төсеу;

байланыстырғышты шыны матаға ауа көпіршігіне және байланыстырғыштың ағуына жол бермей, қолмен біркелкі тегістеп салу;

шыны материалдардан жасалған қарапайым бұйымдарды орнында шаблон бойынша белгілеу.

314. Білуге тиіс:

бұйымды қалыптау процесін және вакуумді қалыптау кезінде қысу құрылғысының нысанын, шайырдың, жылдамдатқыштың, катализаторлар мен шыны толтырғыштардың қасиеттерін, бөлуші және декоративтік жабындардың арақатынасын, желімдердің (эпоксидті компаундардың) түрлерін;

жабдық бетінің сапасына қойылатын талаптарды;

бөлуші және декоративтік қабаттардың дайындық деңгейін анықтау ережесін;

дайын өнімнің сапасына қойылатын техникалық талаптарды; қарапайым чертеждерді оқу ережесін.

315. Жұмыс үлгілері:

1) корм банкілері, ауа жәшіктері, киль, корпустар, қораптар, патрубкалар, тегіс полотнолар, серуендеу қайығының корпусы, тұмсық және көлденең қоршамалар, бұрыштық және таврлық профилдер, жел ұсатуыштар, серуендеу қайығының палубалары және тағы басқа - контактілі әдіспен қалыптау;

2) автомобиль бөлшектері, қақпақтар, бүйірлік панелдер, салмалар, күшейткіштер - контактілі әдіспен қалыптау;

3) іс заттарының бөлшектері, втулкалар, бағыттауыштар, полкалар мен бұрыштар - контактілі әдіспен қалыптау;

4) пластиналар, күрделі емес тіреу жиынтығы, қатаңдату қырлары - контактілі әдіспен қалыптау;

5) еден, борт секциялары, палуба қондырмалары - контактілі әдіспен қалыптау.

Параграф 3. Шыны пластик бұйымдарды қалыптаушы, 3-разряд

316. Жұмыс сипаттамасы:

композиционды материалдардан жасалған күрделі шыны пластик бұйымдарды контактілі және вакуумды және гравитациялық пресстеу әдістерімен қалыптау, ерекше күрделі және ірі габаритті бұйымдарды біліктілігі анағұрлым жоғары қалыптаушының басшылығымен қалыптау;

тығыздау массасын дайындау;

өткізбейтін қосындыларды бітеу және орындалу сапасын тексеру;

метаодан және басқа да материалдан жасалатын күрделілігі орташа бұйымдарды қалыптау;

бұйымды жабдықтан алғаннан кейін қалыптау ақауларын (көбіктерді, ойықтарды) жою;

алдын ала сіңірмеленген шыны материалды орнында чертеж бойынша белгілеу және пішу;

тозаңдатылған қабатты күрделілігі орташа конструкцияға жеткізу;

гравитациялық қондырғыға салынған материалды сіңірмелеу;

күрделі емес бұйымдарды тозаңдату;

қажет кезінде байланыстырғышты қолмен дайындау;

өнімді есепке алу;

біліктілігі анағұрлым төмен қалыптаушыларға басшылык ету.

317. Білуге тиіс:

күрделі шыны пластик бұйымдарды түрлі әдістермен қалыптау процесін;

қолданылатын жабдықтардың (стенділердің, матрицалардың, пуансондардың) құрылымын;

армирленетін материалға қарай қалыптанатын бұйымның қалыңдығын анықтау ережесін;

күрделі чертеждерді оқу ережесін;

тозаңдатушы және гравитациялық қондырғылардың нысаны мен жұмыс принципін.

318. Жұмыс үлгілері:

1) банкілер, үлгілер - тозаңдату.

2) 250 мм дейінгі есу валдары - қалыптау.

3) автомобиль бөлшектері (слепкалар, үлгілер), қанат, төбе бөлшектері, мотоотсек панельдері, едендер - қалыптау.

4) тепловоздар мен электровоз кабиналары, "Старт" автобусы қорабының бөлшектрі, катерлер, құтқару шлюпкаларының корпусы, палубалар, рубкалар, еден секциялары, ялдар - контактілі әдіспен қалыптау.

5) есік комингстері, мойындықтар, шахта тамбурлары, кнехтілер, секциялар, борт палуба қоршамалары, іргетас бөлшектері - қалыптау.

6) құтқару шлюпкаларының, катерлердің, ялдардың корпустары – вакуумді престеу тәсілімен қалыптау.

7) корпустар, күрделі конфигурация жиынтықтары, флоралар, кильдер, стрингерлер, іргетас балкалары, секциялар, катер, шлюпка корпустары, негізгі және қосалқы қозғағыш іргетастары, цистерналар, кеме жиһазы, рубкалар, қондырмалар, еден шеттері, борттық палуба қондырмалары, іс заттары, секция жіктері және тағы басқа - контактілі әдіспен қалыптау.

Параграф 4. Шыны пластик бұйымдарды қалыптаушы, 4-разряд

319. Жұмыс сипаттамасы:

композиционды материалдардан жасалған ерекше күрделі жоғары талап қойылатын шыны пластик бұйымдарды контактілі және вакуумды пресстеу және басқа да әдістерімен қалыптау;

күрделі жауапты конфигурациялы жабдыққа бөлуші және декоративтік қабаттарды жағу;

күрделі жауапты конструкциялар мен бұйымдарды барлық кеңістік жағдайларында қалыптау;

шыны мата пакеттерін кешенді механикаландыру жағдайларында сіңірмелеу;

ағаш және гипс тұлыптар бойынша шыны пластик немесе полимерцементті жабдық дайындау;

тозаңдату және гравитациялық қондырғыны жұмысқа дайындау және оларда жұмыс істеу;

бұйымдарды техникалық шарттар бойынша қажетті мөлшерге дейін жеткермелеу, өнім есебін жүргізу,

біліктілігі анағұрлым төмен қалыптаушыларға басшылық ету.

320. Білуге тиіс:

шыны пластиктен жасалатын бөлшектер мен бұйымдардың конструкциясы мен атауын;

ерекше күрделі шыны пластик бұйымдарды түрлі әдістермен қалыптаудың технологиялық процесін;

жабдықтың құрылымын; дайын өнімге арналған техникалық шарттарды;

ерекше күрделі чертеждерді оқу ережесін;

тозаңдатушы және гравитациялық қондырғылардың нысанын.

321. Жұмыс үлгілері:

1) 250 мм жоғары есу валдары - қалыптау.

2) автомобиль бөлшектері, балкалар, кабиналар, бүйір тіреулері - қалыптау;

3) перфорирленген матрицадағы бұйымдарға арналған дайындамалар- жасау;

4) зәкір, палуба клюздері, есу валдарының кронштейндері, түтін құбыры, мачталар, негізгі және қосалқы қозғағыш пен арнаулы қондырғы іргетастары – қалыптамалау;

5) кеме корпусы, секциялар, қондырмалар, арнаулы қондырғы жіктері, ауыл шаруашылығы авиациясы ұшағына арналған бактар, химаппаратура ыдыстары – контактілі қалыптау;

6) корпустар мен палуба – тозаңдату және жеткізу.

Параграф 5. Шыны пластик бұйымдарды қалыптаушы, 5-разряд

322. Жұмыс сипаттамасы:

ерекше күрделі және фасонды бұйымдарды, портреттік ұқсастығы бар көркем бұйымдарды, сондай-ақ шыны пластик пен композиционды материалдардан жасалған көп денелі және жұқа қабатты, қол жетуі қиын терең бөліктері бар бөлшектерді жоғары сынып дәлдігі мөлшерін сақтай отырып, тозаңдату немесе контактілі қалыптау әдістерімен, үлгі, қалып немесе шаблон бойынша жеке не ұсақ сериялы өнідірісте қолмен қалыптау;

шыны матаны, шыны холсты немесе шыны жгуты үлгіге салу, оларды байланыстырушымен сіңірмелеу, бөлшектерді немесе бұйымдарды полимерлеу процесін жүргізу;

қажет кезінде байланыстырғышты қолмен дайындау;

тозаңдату және гравитациялық қондырғыны жұмысқа дайындау және ұсақ жөндеу;

бұйымдарды түрлі әдіспен жасау кезіндегі материалдардың шығысын анықтау;

ағаштан, пластмассадан, металдан немесе оларсыз жасалған бөлшектер мен бұйымдардың жекелеген бөліктерін құрастыру;

үстіңгі қабатты жеткеру, тазалау, қажет кезінде - жалтырату, қажетті мөлшерге дейін жеткеру;

біліктілігі анағұрлым төмен қалыптаушыларға басшылық ету.

323. Білуге тиіс:

шыны пластиктен жасалатын бөлшектер мен бұйымдарды жасаудың: контактілі қалыптау, гравитациялық қалыптау, вакуумді қалыптау, тозаңдату технологиялық процесін;

қалыптау жолдарын;

тозаңдатушы және гравитациялық қондырғылардың құрылымын;

дайын өнімге арналған техникалық талаптарды;

қалыптаудың қажетті тығыздығын қамтамасыз ету тәсілдерін;

материалдардың есебі мен жұмсалу ережесін.

324. Жұмыс үлгілері:

1) ауа баллондары - қалыптау;

2) автомобиль кабиналары – қалыптау;

3) су, газ өткізбейтін қақпақтар - қалыптау;

4) палубалар – тозаңдату әдісімен жасау;

5) ауылшаруашылығы авиациясы ұшағының тозаңдатқыштары - қалыптау.

Параграф 6. Шыны пластик бұйымдарды қалыптаушы, 6-разряд

325. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластик пен композиционды материалдардан жасалған тәжірибелік және эксперименталдық бұйымдарды арнаулы және бірегей қалыптау жабдығын, айлабұйыимдар мен құралдарды қолдана отырып қолмен қалыптау;

күрделі, ірі габаритті көлемді секцияларды, қабықтарды қалыптау кезінде құрастыру, орнату, жігін қосу;

эталондарды жасау.

326. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен кинематикалық схемаларын; шыны пластиктен жасалған бұйымдарды қалыптау процесінің технологиялық схемасын; шикізат пен материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін; дайын өнімге арналған техникалық талаптарды;

327. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

57. Тарту аппаратшысы

Параграф 1. Тарту аппаратшысы, 3-разряд

328. Жұмыс сипаттамасы:

леска мен қылды жұмыс нұсқаулығына сәйкес Тарту машиналарына тартудың технологиялық процесін жүргізу;

машинаны іске қосу және тоқтату;

лесканы, қылды жіп өткізу жүйесі, тарту гадеті арқылы паковкаға немесе мотовилаға салу;

түйісетін бобиналарды ауыстыру, жіп үзіктерін жою, жұмысталған паковкаларды немесе орамдарды мотовилден алу, орамдарды байламдау;

тартылған лесканы, қылды таразыға апару;

тартудың жылдамдығын мен еселілігін бақылау;

лесканы, қылды тартудың және ораудың сапасын, жіп өткізу жүйесі мен тартушы галеттердің жай-күйін қадағалау;

қалдықтарды тапсыру.

329. Білуге тиіс:

лесканы, қылды тартудың технологиялық процесін және жіпті өткізу схемасын;

тарту машиналарының құрылымы мен жұмыс принципін;

леска мен қылдың ассортиментін, физикалық-механикалық қасиеттерін;

тарту сапасына қойылатын талаптарды;

дайын өнімге арналған техникалық шарттарды;

тартудың жылдамдығын мен еселілігін реттеу ережесін;

жабдықты күту ережесін.

Параграф 2. Тарту аппаратшысы, 4-разряд

330. Жұмыс сипаттамасы:

талшықты иіру машинасының ілмектеу-тарту механизмдерінде кесу мен тартудың технологиялық процесін жүргізу, талшықты тарту машиналарында жгутта немесе жекелеген жіппен, немесе штапельді агрегат стандарында жұмыс нұсқаулығына сәйкес тарту;

машинаны іске қосу және тоқтату;

жгутты иіру машинасының ілмектеу-тарту механизмдерінде салу;

түйісетін бобиналарды ауыстыру, жіп үзіктерін жою, жұмысталған паковкаларды немесе орамдарды мотовилден алу, орамдарды байламдау;

жекелеген жіп пен жгуттың үзіктерін, тарту галеттеріндегі, вальцылар мен агрегаттың басқа да айналма бөліктеріндегі оралма жіптерді жою;

агрегаттың қосалқы бөліктерінің өзара жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

жіптің және жгуттың машинаға және агрегатқа дұрыс салынуын, тарту еселілігі мен санын, шпулярниктегі шпуль санын, талшықтың сапасын қадағалау;

тарту галететір мен стандардың жылыту жүйесіндегі су мен жылу жеткізгіштердің температурасын, сығымдалған ауаның қысымын, будың бу арнасына, гофрлеу машинасына берілуін, майлауыш циркуляциясын, талшықтың ұзындығы мен кесу жылдамдығын бақылау;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу;

жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және оларды күтіп баптау;

өндірістік журналға жазба жазу.

331. Білуге тиіс:

талшықты иіру машинасының ілмектеу-тарту механизмдерінде кесу мен тартудың, талшықты тарту машиналарында жгут немесе жекелеген жіппен, немесе штапельді агрегат стандарында алудың технологиялық процесін;

жіп пен жгутты салу схемасын; иіру машинасының ілмектеу-тарту механизмдерінің, талшықты тарту машиналарының, штапельді агрегаттардың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін;

дайын талшықтың физикалық-механикалық көрсеткіштерін;

талшыққа қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

жабдықты күту ережесін, сынама алу ережесін.

58. Ұсақтау және жетілдіру аппаратшысы

Параграф 1. Ұсақтау және жетілдіру аппаратшысы, 2-разряд

332. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңді және үздіксіз жұмыс істейтін ұсақтауыштарда ұсақтаудың және ұсақталған целлюлозаны жетілдірудің технологиялық процесінің жекелеген операцияларын әртүрлі жабдықтарда жұмыс нұсқаулығына сәйкес орындау;

қызмет көрсететін жабдық пен тасымал құралдарын іске қосу, тоқтату және ұсақтауыштардың пышақтары мен шайбаларын қайта қосу;

сілтілі целлюлозаны кезеңді жұмыс істейтін ұсақтауыштарға салу, ұсақталған целлюлозаны ұсақтауыштан транспортерлерге немесе жетілдіру жәшіктеріне салу, целлюлозаны транспортерлерден құбырларға немесе жетілдіру жәшіктеріне қабылдап алу, жәшіктерді жетілдіру камерасына партиялары бойынша қою; сілтілі целлюлозаны жетілдірілгеннен кейін ксантогенирлеуге жіберу;

жабдықты күтіп баптау.

333. Білуге тиіс:

сілтілі целлюлозаны ұсақтаудың және ұсақталған целлюлозаны жетілдірудің технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

ұсақтау және жетілдіру жабдығының, бақылау-өлшеу аспаптарының, көтергіштердің, транспортерлер мен басқа да көлік құралдарының құрылымы мен жұмыс принципін;

сілтілі целлюлозаның физикалық-химиялық қасиеттері мен оларға қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлерін;

жабдықты күтіп баптау ережесін.

Параграф 2. Ұсақтау және жетілдіру аппаратшысы, 4-разряд

334. Жұмыс сипаттамасы:

сілтілі целлюлозаны кезеңді және үздіксіз жұмыс істейтін ұсақтауыштарда ұсақтаудың және ұсақталған целлюлозаны кезеңді жұмыс істейтін жабдықта жетілдірудің технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес орындау;

қызмет көрсететін жабдық пен тасымал құралдарын іске қосу, тоқтату;

температураны, сілтілі целлюлозаны ұсақтауыштарда ұсақтаудың уақыты мен деңгейін; жетілдіру процесінің ылғалдылығы мен температурасын бақылау-өлшеу аспаптарының және талдама дереуктерінің көмегімен бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін талдауға сынама іріктеу;

алынған өнім көлемінің есебін өндірістік журналға жазу;

жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу.

335. Білуге тиіс:

сілтілі целлюлозаны ұсақтауыштардың және ұсақталған целлюлозаны жетілдіру жабдығының құрылымы мен жұмыс принципін;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін; слесарлық істерді;

ұсақтау және жетілдіру процесін үздіксіз жұмыс істейтін қондырғыларда жүргізу кезінде немесе бағынысты жұмысшылардың жұмысын басқару және үйлестіру кезінде (мерсеризациялау аппаратшысы болмаса) - 4-разряд

59. Контактілі буландыру аппаратшысы

Параграф 1. Контактілі буландыру аппаратшысы, 3-разряд

336. Жұмыс сипаттамасы:

тұндыру ваннасын түтін газдарымен контактілеу технологиялық процесінің жекелеген операцияларын жұмыс нұсқаулығына сәйкес орындау;

насостарды қосу және тоқтату;

қосалқы резервуардағы мазуты жылыту және оны жұмыс бактеріне қайта айдау;

конденсаты түсіру және оны конденсат бачогынан ағызу;

тұндыру ваннасының форсункаларын тазалау;

бактардағы мазуттың деңгейін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақауларды анықтау және жою, оны ұсақ жөндеу.

337. Білуге тиіс:

контактілеудің технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

мазут бактарының, насостардың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін;

коммуникациялар мен арматураның нысаны мен схемасын;

отынның физикалық-химиялық қасиеттерін және олармен жұмыс істеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін; слесарь істерін.

Параграф 2. Контактілі буландыру аппаратшысы, 4-разряд

338. Жұмыс сипаттамасы:

тұндыру ваннасын түтін газдарымен контактілеу технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

оттықтарды, үрлеу желдеткіштері мен басқа да жабдықтарды қосу және тоқтату;

отын форсункаларын ауыстыру және тазалау;

оттықтағы газдың температурасын скрубберге кіру және шығу кезінде, газ ауа қоспасын оттық пен скрубберден шығу кезінде, оттыққа келіп түсетін мазут немесе газды; желдеткіштен кейінгі ауа қысымын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен және талдама нәтижелері бойынша бақылау және реттеу;

отынның шығысын есептеу және өндірістік журналға жазу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақауларды анықтау және жою. оны ұсақ жөндеу.

339. Білуге тиіс:

контактілеудің технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

оттықтардың, скрубберлердің, үрлеу желдеткіштері мен басқа да жабдықтардың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін;

коммуникациялар мен арматураның нысаны мен схемасын;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін; слесарь істерін.

60. Ксантогенирлеу аппаратшысы

Параграф 1. Ксантогенирлеу аппаратшысы, 4-разряд

340. Жұмыс сипаттамасы:

сілтілі целлюлозаны, алкоголяттарды ксантогенаторлар мен реакторларда ксантогенирлеудің технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

ксантогенаторларды, реакторларды, тоңазытқыштарды, конденсаторлар мен басқа да жабдықтарды қосу және тоқтату;

желілерді, реакторларды, ксантогенаторларды алкоголятты қабылдауға дайындау;

сілтілі целлюлоза мен күкіртті көміртегін ксантогенаторларға, сулы спирт ерітінділерін реакторларға қабылдау, целлюлоза ксантогенатын ерітінділерге салу, реакционды массаны реактордан сүзгілерге түсіру;

сульфидтеу процесінің температурасы мен вакуумын, күкірт көміртегі буларының сорып әкетілуін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу, циркуляциясын, талшықтың ұзындығы мен кесу жылдамдығын бақылау;

жабдықты күту;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу;

жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және оларды күтіп баптау, ұсақ жөндеу.

341. Білуге тиіс:

ксантогенирлеудің технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

ксантогенаторлардың, реакторлардың, тоңазытқыштардың, конденсаторлардың, коммуникациялардың, арматураның, бақылау-өлшеу аспаптары мен басқа да жабдықтардың құрылымын, жұмыс принципін және пайдалану ережесін;

сілтілі целлюлозаның, сілтілердің, спирттердің, күкірт көміртегінің, целлюлоза ксантогенаттарының физикалық-химиялық және технологиялық қасиеттерін; оларға қойылатын талаптарды;

технологиялық режима параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін; слесарь істерін.

Параграф 2. Ксантогенирлеу аппаратшысы, 5-разряд

342. Жұмыс сипаттамасы:

сілтілі целлюлозаны, алкоголяттарды ксантогенирлеудің технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

күкірт көміртегін өлшеуіштерге қабылдап алу және оны ксантогенаторлар мен реакторларға беру;

ксантогенат жартылай өнімі санын есеп кестесі бойынша есептеу, күкірт көміртегін дозалаудың аяқталуын сілтілік қалдығы бойынша анықтау;

күкірт көміртегін дозалау кезінде конденсатордың сууын және бензолдың әкетілуін реттеу, ксантогенаттардың ылғалдылығын анықтау.

343. Білуге тиіс:

ксантогенирлеудің технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

жақсы сүзілетін ксантогенатты алудың шарттарын;

күкірт көміртегін өлшеуіштердің құрылымы мен жұмыс принципін;

оның жұмысындағы ақауларды анықтау мен жою ережесін;

есептеу әдістемесін.

Параграф 3. Ксантогенирлеу аппаратшысы, 6-разряд

344. Жұмыс сипаттамасы:

сілтілі целлюлозаны ксантогенирлеу, целлюлоза ксантогенатын еріту және жеткеріп еріту процесін жүргізу;

технологиялық режим параметрлерінің сақталуын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен және талдау нәтижелері бойынша бақылау;

сілтілі целлюлозаның және дозаланған сілті мен судың аппараттарға салынуын қадағалау;

күкірт көміртегін өлшеуіштерге қабылдап алу және оны ксантогенаторлар мен реакторларға беру;

шикізаттың жұмсалуы мен жартылай өнім шығымын есепке алу;

төмен разрядты аппаратшыларға басшылық ету.

345. Білуге тиіс:

сілтілі целлюлозаны ксантогенирлеудің, целлюлоза ксантогенатын ерітудің технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

тиеу құралдарының, су өлшеуіштерінің, сілті мен күкірт көміртегінің, еріткіштердің, жеткеріп еріткіштердің, коммуникациялардың, арматураның, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

сілтінің, вискозды ерітіндінің физикалық-химиялық және технологиялық қасиеттері мен оларға қойылатын талаптарды;

дозаланатын компоненттердің санын есептеу әдістемесін;

ксантогенирлеу және еріту технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін.

61. Құю және кесу аппаратшысы

Параграф 1. Құю және кесу аппаратшысы, 4-разряд

346. Жұмыс сипаттамасы:

балқытылған шайырды құю машиналары мен ванналарында, арқауды, таспаны, чушканы кесу машиналары мен станоктарында құюдың құрғақ және сулы тәсілі бойынша құюдың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

құю машиналарын қосу және тоқтату, құйма вентильдерін ашу және жабу, аппараттың конусты бөлігін жылытуды қосу және ажырату; кесу машиналарын қосу және тоқтату;

таспаны немесе арқауды құю ваннасына, тарту вальцыларына, кесу машинасы мен станогына салу;

балқытылған шайырды құю машиналарының шөміштеріне дозалау;

таспаның немесе арқаудың мөлшерін, құю ванналарындағы судың тазалығы мен температурасын, оның ваннаға берілуін; шайырды құю машиналарының шөміштеріне дозалауды, шайырдың құю машиналарында салқындатылу уақытын, таспаның немесе арқаудың берілу мөлшерін, кесудің дәрежесі мен сапасын, қиқым мен грануляттың бункерге немесе аппараттарға тиелуін, пневмотасымалдау құралдарының жұмысын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу;

шайырдың жұмсалуын, алынған қиқым мен грануляттың санын есепке алу және өндірістік журналға жазу;

жабдық жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және күтіп баптау.

347. Білуге тиіс:

шайырды құю мен кесудің технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

құю машиналары мен ванналарының, кесу машиналары мен станоктарының және басқа да қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін;

балқытылған шайырдың, қиқым мен грануляттың физикалық-химиялық және технологиялық қасиеттері мен оларға қойылатын техникалық талаптарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау режимін;

слесарь ісін.

Құю мен кесу процесін жүргізу кезінде - 3-разряд

62. Шайырды күңгірттеу аппаратшысы

Параграф 1. Шайырды күңгірттеу аппаратшысы, 3-разряд

348. Жұмыс сипаттамасы:

шайырды әртүрлі жабдықта құрғақ және сулы тәсілмен күңгірттеудің технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

шайырды, күңгірттеуші және бояушы заттарды өлшеу;

шайырды, күңгірттеуші және бояушы заттардың белгілі бір пропорциясын аппаратқа салу;

опаланған шайырды бактарға немесе арбаларға түсіру;

күңгірттеуші және бояушы заттарды дайындау, оларды кептіру және електен өткізу;

қажетті күңгірттеуші және бояушы заттарды есептеу;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу.

349. Білуге тиіс:

шайырды күңгірттеудің технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

күңгірттеу аппараттары мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

шайырдың, күңгірттеуші және бояушы заттардың физикалық-химиялық қасиеттері мен оларға қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау режимін; слесарь ісін.

63. Ауасыздандыру және сүзу аппаратшысы

Параграф 1. Ауасыздандыру және сүзу аппаратшысы, 3-разряд

350. Жұмыс сипаттамасы:

тоқыма ерітінділерін бактарда кезеңдеп араластыру, сүзу және ауасыздандырудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

қызмет көрсететін жабдықты іске қосу және тоқтату;

ерітінділерді араластырғышқа, қабылдаушы және жіберуші жұмыс бактарына қабылдау, ерітіндіні сүзуге және тісті насостардың немесе сығындалған ауаның көмегімен иіруге жіберу;

бояушы ерітіндіні, иіру ерітіндісін араластырғышта дозалау;

ерітінді құйылған бактарды ауасыздандыруға қою;

жоғары күңгірттелген иіру ерітіндісінің берілуін, араластырғыштардағы иіру ерітіндісінің температурасы мен циркуляциясын, бактар мен араластырғыштағы ерітінді деңгейін, ерітіндіден ауаның шығарылуын, сүзгі престер мен ерітіндіні иіруге жіберу желісіндегі қысымды бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу.

351. Білуге тиіс:

тоқыма ерітінділерін иіру ерітіндісі бактарында араластыру, сүзу және ауасыздандырудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

қызмет көрсететін жабдықтың және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура және коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

иіру ерітіндісінің физикалық-химиялық қасиеттері мен оларға қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау режимін;

слесарь ісін.

Процестерді біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу кезінде - 2-разряд

Параграф 2. Ауасыздандыру және сүзу аппаратшысы, 4-разряд

352. Жұмыс сипаттамасы:

вискозды иіру ерітіндісін вакуумасында жұқа қабатпен үздіксіз өткізу кезіндегі ауасыздандырудың технологиялық процесін жүргізу;

эвакуаторларды, гомогенизаторларды, бу эжекторлы қондырғыны іске қосу және тоқтату;

вискозды ерітіндіні қабылдау бактарына қабылдау;

ерітіндіні эвакуаторларға, гомогенизаторларға сүзуге және иіруге жіберу;

вакуумнің тереңдігін және ерітіндінің эвакуаторға түсуін; гомогенизатордағы ерітіндінің деңгейі мен ерітіндіні иіруге жіберу желісіндегі қысымды; будың қысымын, түсуін, бу эжекторлы қондырғысы баспалдақтарындағы келетін және кететін судың температурасын бақылау және реттеу;

берілетін иіру ерітіндісінің сапасын бақылау;

жабдықты күтіп баптау.

353. Білуге тиіс:

вискозды иіру ерітіндісін вакуум астында жұқа қабатпен үздіксіз өткізу кезіндегі ауасыздандырудың технологиялық процесін;

үздіксіз ауасыздандыру жабдығының және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура және коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

иіру ерітіндісінің физикалық-химиялық қасиеттері мен оларға қойылатын талаптарды;

жабдықты күтіп баптау ережесін.

Параграф 3. Ауасыздандыру және сүзу аппаратшысы

354. Жұмыс сипаттамасы:

иіру ерітінділерін бактарда немесе үздіксіз ауасыздандыру қондырғыларында араластыру, сүзу және ауасыздандырудың технологиялық процесін жүргізу;

технологиялық процесс параметрлерінің сақталуын бақылау және вискозды жертөле жұмысын үйлестіру;

берілетін иіру ерітіндісінің сапасын, сүзгі престер қайта зарядтау және бактарды тазалау кестесінің сақталуын, жұмысталған сүзу материалын жуудың сапасын тексеру;

сүзу жылдамдығын, ерітінді мөлшерін, сүзу материалына қажеттілікті есептеу;

дайындалатын ерітіндінің және сүзу материалының шығысын есептеу;

вискозды жертөле жабдығының жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.

355. Білуге тиіс:

иіру ерітінділерін ауасыздандыру, сүзудің, жұмысталған сүзу материалын жуу және жаңасын жасаудың технологиялық процесін;

барлық қызмет көрсететін учаске жабдығының және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура және коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

иіру ерітіндісіне қойылатын талаптарды;

сүзу жылдамдығын, ерітінді мөлшерін, сүзу материалына қажеттілікті есептеу әдістемесін.

Технологиялық процесті бактарда үздіксіз ауасыздандыруға қызмет көрсетуші жұмысшылардың жұмысын үйлестіру және оларға басшылық етумен бір мезгілде жүргізу кезінде - 4-разряд

Технологиялық процесті үздіксіз ауасыздандыру қондырғыларына қызмет көрсетуші жұмысшылардың жұмысын үйлестіру және оларға басшылық етумен бір мезгілде жүргізу кезінде - 5-разряд

64. Сусыздандыру аппаратшысы

Параграф 1. Сусыздандыру аппаратшысы, 4-разряд

356. Жұмыс сипаттамасы:

концентрацияланған капролактамды ерітінділерді дегидратациялау, дистилляциялау және ректификациялау қондырғыларында сусыздандыру және бөлудің технологиялық процесін жұмыс нұсқамасына сәйкес жүргізу;

қондырғы жабдығын қосу және тоқтату;

концентрацияланған капролактамды ерітіндіні қондырғыға қабылдау, алынатын капролактамды сақтау жиынтығына жіберу;

азоттың берілуін, қондырғылардағы температура мен вакуумді, конденсаторлардың, тоңазытқыштардың жұмысын, келіп түсетін капролактам ерітіндісінің саны мен дайын өнімнің шығымын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен және талдау нәтижелері бойынша бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу және жұмыс нұсқаулығында көзделген талдауларды жүргізу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және оны баптау.

357. Білуге тиіс:

концентрацияланған капролактамды ерітінділерді сусыздандыру және бөлудің технологиялық процесін;

жабдықтың, сусыздандыру, дегидратациялау, дистилляциялау және ректификациялау қондырғыларының және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

капролактамды ерітінділердің физикалық-химиялық қасиеттерін;

капролактамға қойылатын техникалық шарттар мен талаптарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау режимін; слесарь ісін;

сынама алу және ережесі мен талдау әдістемесін.

65. Қайта этерификациялау аппаратшысы

Параграф 1. Қайта этерификациялау аппаратшысы, 5-разряд

358. Жұмыс сипаттамасы:

диметилтерефталат балқымасын дигликольтерефталат балқымасына қайта этерификациялаудың технологиялық процесін қайта этерификациялау аппараттарында жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

аппараттар мен басқа да қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

диметилтерефталат балқымасын аппаратқа қабылдау, алынған дигликольтерефталатты поликонденсациялау аппаратына беру, шығарылған метанол қоспасы мен артық этиленгликольді ректификациялау цехына жіберу;

екі қышқылды титан суспензиясы мен катализаторды аппаратқа дозалау, қайта этерификациялау температурасын, балқыманы поликонденсациялау аппаратына беру кезінде қысымды, шығарылған метанол артық этиленгликоль көлемін, диметилтерефталат балқымасы мен суспензияның аппаратқа дозалануын, аппарат тысындағы динил деңгейін, аппарат редукторындағы майдың деңгейін бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу және жұмыс нұсқаулығында көзделген талдауларды жүргізу;

диметилтерефталат балқымасы мен суспензия шығысының; алынған дигликольтерефталаттың, шығарылған метанол мен артық этиленгликол көлемнің есептеу, өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және оны баптау.

359. Білуге тиіс:

диметилтерефталат балқымасын қайта этерификациялаудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

аппараттар мен басқа да қызмет көрсететін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

диметилтерефталаттың, этиленгликольдің, катализатордың, суспензияның, дигликольтерефталаттың физикалық-химиялық қасиеттерін;

шикізатқа арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін;

слесарь ісін.

66. Вискозды ерітінді алу аппаратшысы

Параграф 1. Вискозды ерітінді алу аппаратшысы, 4-разряд

360. Жұмыс сипаттамасы:

вискозды массаны немесе ерітінділерді вакуум-ксантатмешалкаларда, ВА аппараттарында, ксантогенаторларда алудың технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

вакуум-ксантатмешалкаларды, ВА аппараттарын қосу және тоқтату;

жабдықты толтыруға дайындау;

кесілген немесе сілтілі целлюлозаны, күкірт көміртегін, сілті мен суды вакуум-ксантатмешалкаларға, ВА аппараттарына қабылдау, Вискозды массаны немесе ерітінділерді еріту немесе жеткеріп еріту аппаратына немесе араластырғышқа жіберу;

ВА аппараттарындағы деструкциялау, вакуум-ксантатмешалкаларға, ВА аппараттарындағы сульфидтеу және еріту температурасын қадағалау және реттеу;

целлюлозаның, күкірт көміртегінің, сілті мен судың аппараттарға түсуін; аппараттардағы вакуумді, күкірт көміртегінің реакцияға түспеген буының сорып алынуын, вискозды массаның немесе вискозды ерітіндінің аппараттардан берілуін қадағалау;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және оны баптау.

361. Білуге тиіс:

вискозды массаның немесе вискозды ерітіндісін алудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

вакуум-ксантатмешалкаларда, ВА аппараттары мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

целлюлозаның, сілтілі целлюлозаның, күкірт көміртегінің, сілтінің, алынатын вискозды ерітіндінің физикалық-химиялық қасиеттерін, және оларға қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін; слесарь ісін.

Параграф 2. Вискозды ерітінді алу аппаратшысы, 5-разряд

362. Жұмыс сипаттамасы:

вискозды ерітіндіні алудың, күкірт көміртегін вакуум-ксантатмешалкаларда, ВА аппараттарында, ксантогенаторларда дозалаудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

күкірт көміртегін өлшеуіштерге алу және оны вакуум-ксантатмешалкаларға, аппараттарға жіберу;

күкірт көміртегінің шығысын есептеу;

өлшеуіштер мен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.

363. Білуге тиіс:

вискозды ерітіндіні алудың, күкірт көміртегін дозалаудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

күкірт көміртегін өлшеуіштер мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

күкірт көміртегінің физикалық-химиялық қасиеттерін, және оларға қойылатын талаптарды;

өлшеуіш жұмысындағы ақауларды анықтау және жою әдістерін; есептеу әдістемесін.

Параграф 3. Вискозды ерітінді алу аппаратшысы, 6-разряд

364. Жұмыс сипаттамасы:

вискозды массаны немесе ерітіндіні алудың, күкірт көміртегін вакуум-ксантатмешалкаларда ВА аппараттарында, алудың, вискозды массаны еріткіштер мен жеткеріп еріткіштерде еріту және жеткеріп ерітудің технологиялық процесінің барысын 12-ден астам ВА аппараттарына қызмет көрсету кезінде бақылау;

целлюлозаны салу процесін, күкірт көміртегін, сілті мен суды ВА аппараттарына, вакуум – ксантатмешалкаларына дозалауды; вискозды массаны немесе ерітіндіні дайындаудың, вискозды массаны еріту және жеткеріп еріту технологиялық процесі параметрлерінің сақталуын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен және талдау нәтижелері бойынша бақылау және реттеу, күкірт көміртегін, сілті мен суды толтырылатын кесілген немесе сілтілі целлюлозаның салмағы мен сапасына, сілті концентрациясы мен ВА аппараттарындағы деструкциялаудың уақытына қарай есептеу;

шикізаттың шығысы мен жартылай өнімнің шығымын есепке алу;

қарамағындағы жұмысшылардың жұмысына басшылық ету және үйлестіру

365. Білуге тиіс:

вискозды массаны немесе вискозды ерітіндіні алудың, вискозды массаны еріткіштер мен жеткеріп еріткіштерде еріту және жеткеріп ерітудің технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

вакуум-ксантатмешалкалардың, ВА аппараттарының, тиеу құралдарының, өлшеуіштердің, еріту және жеткеріп еріту аппараттары мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

вискозды ерітіндінің физикалық-химиялық қасиеттерін, және оларға қойылатын талаптарды; дозаланатын компоненттердің саны мен ВА аппараттарындағы деструкциялаудың уақытын есептеу әдістемесін;

вискозды ерітінді алудың технологиялық режимі параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

Вискозды ерітінді алудың технологиялық процесін жүргізу және 12 ВА аппаратына қызмет көрсететін учаскедегі жұмысшыларға басшылық кезінде - 5-разряд

67. Күкірт көміртегі-шикізатын алу аппаратшысы

Параграф 1. Күкірт көміртегі-шикізатын алу аппаратшысы, 3-разряд

366. Жұмыс сипаттамасы:

реторттарда күкірт көміртегі-шикізатын алу технологиялық процесінің жекелеген операцияларын жоғары разрядты аппаратшының басшылығымен орындау;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

шоқталған ағаш көмірді кептіргіштен бункерге түсіру, ретортке жеткізу және оны ретортқа салу, ретортқа күкіртті салу;

күкірттің, табиғи немесе генераторлық газдың ретортаға дозалануын бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және оны баптау.

367. Білуге тиіс:

реторттарда күкірт көміртегі-шикізатын алу технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

жұмыс орнындағы жабдық пен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

шикізаттың, күкірт көміртегі-шикізатының, материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін, және оларға қойылатын талаптарды;

шикізатқа арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін;

сынама алу ережесін және талдау әдістемесін;

слесарь ісін.

Параграф 2. Күкірт көміртегі-шикізатын алу аппаратшысы, 4-разряд

368. Жұмыс сипаттамасы:

реторттарда күкірт көміртегі-шикізатын алу технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

конденсаторлардағы конденсаттың деңгейін бақылау және көміртегі-шикізатын қоймаға жіберу;

реторттарда күкірт көміртегі-шикізатын алу технологиялық процесін, газ жолдары мен конденсаторлардағы температура мен қысымды бақылау-өлшеу аспаптары бойынша бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу және жұмыс нұсқаулығында көзделген талдауларды жасау;

ретортты тазалау жұмысына қатысу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және оны баптау.

369. Білуге тиіс:

реторттарда күкірт көміртегі-шикізатын алу технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

жұмыс орнындағы жабдық пен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

шикізаттың, күкірт көміртегі-шикізатының, материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін, және оларға қойылатын талаптарды;

шикізатқа арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

слесарь ісін;

жабдықты күтіп баптау ережесін;

сынама алу ережесін және талдау әдістемесін.

Параграф 3. Күкірт көміртегі-шикізатын алу аппаратшысы, 5-разряд

370. Жұмыс сипаттамасы:

күкірт көміртегі-шикізатын электротермиялық әдіспен алу технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

шоқталған ағаш көмірді кептіргіштен аралық бункерге түсіру, электр пешке жеткізу және салу, электр пешке күкіртті салу;

конденсаторлардағы конденсаттың деңгейін бақылау және көміртегі-шикізатын қоймаға жіберу;

электр пештердегі температура мен қысымды, суландыратын судың конденсаторлар мен электродтарға түсуін, токтың қуатын, кернеуі мен күшін, электр пештегі күкірттің дозалануын бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу және жұмыс нұсқаулығында көзделген талдауларды жасау;

электр пештерді тазалау жұмысына қатысу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және оны баптау.

371. Білуге тиіс:

күкірт көміртегі-шикізатын электротермиялық әдіспен алудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

қызмет көрсететін жабдық пен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

шикізаттың, күкірт көміртегі-шикізатының, материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін, және оларға қойылатын талаптарды;

шикізатқа және дайын өнімге арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

электротехника негіздерін; слесарь ісін;

жабдықты күтіп баптау ережесін;

сынама алу ережесін және талдау әдістемесін.

Параграф 4. Күкірт көміртегі-шикізатын алу аппаратшысы, 6-разряд

372. Жұмыс сипаттамасы:

күкірт көміртегі-шикізатын 20 реторттан астам учаскеде немесе технологиялық режим параметрлерін, күкірттің, көмір мен күкірт көміртегі-шикізатының сапасын, бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен және талдау деректері бойынша сақтай отырып электротермиялық әдіспен алудың технологиялық процесі барысын бақылау;

шикізат пен материалдың шығысы мен күкірт көміртегі-шикізатының шығымын есептеу және есепке алу;

өндірістік журналға жазба жазу;

электр пештерінің, реторттардың тазалануын бақылау;

бағынысты жұмысшыларға басшылық ету.

373. Білуге тиіс:

технологиялық режим нормаларынан ауытқу себептерін және оларды жою тәсілдерін;

дозаланатын шикізат пен басқа да компоненттердің санын есептеу әдістемесін;

электр пештерін, реторттарды тазалау ережесін.

Күкірт көміртегі-шикізатын алудың технологиялық процесін бақылау және 20 реторттан астам учаскедегі жұмысшыларға басшылық ету және үйлестіру кезінде - 5-разряд

68. Иіру ерітінділерін жасау аппаратшысы

Параграф 1. Иіру ерітінділерін жасау аппаратшысы

374. Жұмыс сипаттамасы:

иіру ерітінділерін жасаудың технологиялық процесін әртүрлі шикізат түрлерін еріту әдісімен жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

еріту және жеткеріп еріту аппараттарын, насостар мен басқа да қызмет көрсететін жабдықты іске қосу және тоқтату;

ацетилцеллюлозаны жармалау және опалау;

шикізатты, жартылай өнімді, еріткіштерді аппараттарға салу;

иіру ерітінділерін араластыруға немесе сүзуге жіберу;

өлшеуіштерге бояушы ерітіндіні немесе титан қос қышқылын салу және оларды иіру ерітіндісін жеткеріп еріту аппараттарында дозалау;

иіру ерітіндісінің температурасы мен қысымын, дозаланатын еріткіштің, бояушы және күңгірттеуші ерітінділердің санын бақылау және реттеу;

талдауға сынама алу және жұмыс нұсқаулығында көзделген талдауларды жүргізу, шикізаттың, жартылай өнімнің жұмсалу және алынған иіру ерітіндісінің есептеу және есепке алу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және оны баптау.

375. Білуге тиіс:

иіру ерітінділерін шикізатты және жартылай өнімдерді еріту және жеткеріп еріту әдісімен алудың технологиялық процесін; және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

шикізатқа және еріткіштерге қойылатын мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

еріту және жеткеріп еріту аппараттарының, жармалағыштардың, уатқыштардың, насостар мен бақылау-өлшеу аспаптарының, арматура мен коммуникациялардың құрылымы мен жұмыс принципін, пайдалану ережесін;

технологиялық режимнен ауытқулардың пайда болу себептерін, олардың алдын алу және жою шараларын;

шикізаттың және жартылай өнімдердің, еріткіштер мен алынған иіру ерітінділерінің физикалық-химиялық қасиеттерін, және оларға қойылатын талаптарды;

дозаланатын шикізаттар мен ерітінділердің санын есептеу әдістемесін; слесарь ісін.

Иіру ерітінділерін дайындау процесінің жекелеген операцияларын орындау кезінде - 2-разряд

иіру ерітінділерін дайындау процесін анағұрлым жоғары разрядты аппаратшының басшылығымен орындау кезінде - 3-разряд

иіру ерітінділерін дайындау процесі орындау және бағынысты жұмысшыларға басшылық ету кезінде - 4-разряд

69. Тұндыру ваннасын регенерациялау аппаратшысы

Параграф 1. Тұндыру ваннасын регенерациялау аппаратшысы, 3-разряд

376. Жұмыс сипаттамасы:

иіру машиналарынан тұндыру ваннасын қабылдау және регенерацияланған тұндыру ваннасын иіру машиналарына жіберу;

насостарды, қызмет көрсететін жабдықты іске қосу және тоқтату;

тұндыру ваннасының қабылдау баркаларына келіп түсуін және жіберілуін, напорлы баркалардағы тұндыру ваннасының температурасын, ерітінділердің тұндырғыш пен напорлы баркаларға берілуін және жабдықтың жұмысын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін талдауға сынама алу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.

377. Білуге тиіс:

тұндыру ваннасын регенерациялаудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

қызмет көрсететін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының, арматура мен коммуникациялардың құрылымы мен жұмыс принципін;

шикізат пен өнімнің физикалық-химиялық қасиеттерін;

сынама алу ережесін, технологиялық режим параметрлерін;

жабдықты күтіп баптау ережесін.

Тұндыру ваннасын регенерацияладың жекелеген операцияларын анағұрлым жоғары разрядты аппаратшының басшылығымен орындау кезінде - 2-разряд

Параграф 2. Тұндыру ваннасын регенерациялау аппаратшысы, 4-разряд

378. Жұмыс сипаттамасы:

тұндыру ваннасын бу шығару аппараттарында буландыру, сүзу, еріту және бекітуші компоненттерді қосу және натрий сульфатын кристалдау жолымен регенерациялаудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

жылытқыштарды, сүзгілерді, еріткіштерді, буландыру аппараттарын, горизонтальдік төрт сатылы және буландырғыш циркуляционды кристаллизатрларды, центрифугаларды, кептіру агрегаттарын, буып-түю машиналары мен басқа да қызмет көрсететін жабдықты іске қосу және тоқтату;

тұндыру ваннасының деңгейін, концентрациясын, температурасын, ваккумды, судың, будың температурасы мен қысымын, өтпелерден өтуін жабдықтың жұмысын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен және талдау нәтижелері бойынша бақылау және реттеу;

жұмыс нұсқаулығында көзделген талдауларды жүргізу;

натрий сульфатын қаптарға буып-түю;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.

379. Білуге тиіс:

тұндыру ваннасын натрий сульфатын кристалдау жолымен регенерациялаудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

қызмет көрсететін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының, құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

тұндыру ваннасы мен бекітуші компонентердің физикалық-химиялық қасиеттерін;

технологиялық режим параметрлерін; жабдықты күтіп баптау ережесін;

талдау әдістемесін.

Параграф 3. Тұндыру ваннасын регенерациялау аппаратшысы, 5-разряд

380. Жұмыс сипаттамасы:

тұндыру ваннасын регенерациялау, натрий тұндыру ваннасынан сульфатын кристалдау процесін, иіру машиналарын тұндыру ваннасымен үздіксіз жабдықталуын бақылау. "Лурги" үлгісіндегі аппараттарға қызмет көрсетумен айналысатын және қышқыл стансасының барлық жұмысшыларына басшылық ету;

қышқыл стансасының барлық жабдығын іске қосу және тоқтату;

тұндыру ваннасы компоненттерінің қосылуын химиялық талдау нәтижелері бойынша есептеу, иіру үшін қажетті тұндыру ваннасы көлемін есептеу;

шикізат пен материалдардың түсімі мен шығысын есепке алу;

қышқыл стансасының барлық учаскесіндегі жұмыс ақауларын анықтау және жою.

381. Білуге тиіс:

тұндыру ваннасын регенерациялау, натрий тұндыру ваннасынан сульфатын кристалдаудың технологиялық процесін;

технологиялық режим параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

иіру үшін қажетті тұндыру ваннасы көлемін және компоненттер қоспасын есептеу әдістемесін.

70. Күкірт көміртегін регенерациялау аппаратшысы

Параграф 1. Күкірт көміртегін регенерациялау аппаратшысы, 4-разряд

382. Жұмыс сипаттамасы:

булы газ қоспасынан күкірт көміртегін регенерациялаудың технологиялық процесін регенерациялау қондырғысында біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

регенерациялау қондырғысын іске қосу және тоқтату;

булы газ қоспасын қабылдау, күкірт көміртегін аралық қоймаға айдау және күкірт көміртегі бактарындағы деңгейін өлшеу;

колонкалардағы сілтіні ауыстыру, күкірт көміртегін шлам шұңқырынан айдап шығару;

қарау фонарларын, суды бөлгішті, сілтілі және жуу колонкаларын, күкірт көміртегінің жүру желілерін жуу;

булы газ қоспасының қысымын, күкірт көміртегін регенерациялау құбырларындағы температура мен судың деңгейін, тоңазытқыштардағы булы газ қоспасының температурасы мен қысымын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

күкірт көміртегінің колонкалар бойынша өтуін, конденсаттың ағызылуын және ағынды-тарту желдеткішінің жұмысын қадағалау. Өндірісті бақылау үшін талдауға сынама алу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, оларды күтіп баптау.

383. Білуге тиіс:

булы газ қоспасынан күкірт көміртегін регенерациялаудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

тоңазытқыштардың, колонкалардың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

технологиялық режим параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін;

слесарь ісін.

Вискозды штапельді талшық өндірісінің иіру-өңдеу агрегаттарындағы күкірт көміртегін шығару аппараттарына қызмет көрсету кезінде - 3-разряд

Параграф 2. Күкірт көміртегін регенерациялау аппаратшысы, 5-разряд

384. Жұмыс сипаттамасы:

булы газ қоспасынан күкірт көміртегін регенерациялаудың технологиялық процесін регенерациялау қондырғысында жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

регенерацияланған күкірт көміртегін есепке алу және өндірістік журналға жазу;

бағынысты жұмысшылардың жұмысын үйлестіру және басшылық жасау;

сілтінің жұмсалуы мен күкірт көміртегінің шығымын есептеу.

385. Білуге тиіс:

булы газ қоспасынан күкірт көміртегін регенерациялаудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

технологиялық процесті бақылау мен реттеу ережесін;

күкірт көміртегі мен сілтінің физикалық-химиялық қасиеттерін;

сілтінің жұмсалуы мен күкірт көміртегінің шығымын есептеу әдістемесін;

жабдықты алдын ала қарауды жүргізу әдістерін.

71. Талшықты кептіру аппаратшысы

Параграф 1. Талшықты кептіру аппаратшысы, 3-разряд

386. Жұмыс сипаттамасы:

химиялық талшықтың және қылдың әртүрлі түрлерін тоннельді және таспалы үлгідегі кептіргіштерде кептірудің технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

кептіргіштер мен басқа да жабдықтарды іске қосу және тоқтату;

жібек пен қылды тоннельді үлгідегі кептіргіштерге салу, жгуттағы талшықты кептіру кезінде жгуты салу, жібек пен қылды кептіргіштен алу;

будың температурасы мен қысымын, аймақтар бойынша кептіру температурасын, ылғалдау камерасындағы температура мен ылғалды бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

транспортер ленталарының жылдамдығын, лентадағы штапельді талшық қабатының қалыңдығын бақылау және реттеу;

жібек тиелген арбалардың камерада қозғалуын, жібектің уақытылы салынуын және түсірілуін қадағалау;

өндірісті бақылау үшін талдауға сынама алу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, ұсақ жөндеу; жабдықты күтіп баптау.

387. Білуге тиіс:

талшықты кептіру және ылғалдаудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

кептіргіштің және басқа да қызмет көрсететін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін, арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

кептірілген және ылғалдандырылған талшықтың физикалық-механикалық қасиеттерін, және оған қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін; слесарь ісін.

Мыс аммиакты және хлоринді талшықты кептіру және ылғалдаудың технологиялық процесін жүргізу кезінде - 2-разряд

Параграф 2. Талшықты кептіру аппаратшысы, 4-разряд

389. Жұмыс сипаттамасы:

талшықты кептірудің, термотұрақтандырудың немесе тартудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

машиналарды іске қосу және тоқтату;

жгуты агрегаттың иіру бөлігіне қабылдау, оны кептіру барабанына, антистатикалық ионизаторға, термотұрақтандыру немесе ыстықтай тарту қондырғысына салу;

кептіргіштегі температураны стабилизатор аймақтары бойынша немесе ыстықтай тарту машинасындағы температураны басқару щитінің және бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

барабандар мен вальцілердің айналу жылдамдығын есептеу;

өндірістік журналға жазу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу; жабдықты күтіп баптау.

390. Білуге тиіс:

технологиялық процесті және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

кептіргіштің, стабилизатордың, ыстықтай тарту машинасының және басқа да қызмет көрсететін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін, қызмет көрсететін учаскедегі арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

талшықтың физикалық-механикалық қасиеттерін, және оған қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

слесарь ісін; жабдықты күтіп баптау ережесін.

72. Қалдықтарды кәдеге жарату аппаратшысы

Параграф 1. Қалдықтарды кәдеге жарату аппаратшысы, 3-разряд

391. Жұмыс сипаттамасы:

Мыс аммиакты талшық және күкірт көміртегі өндірісінің қалдықтарын шламды аппаратта буландыру немесе баркаларда химиялық өңдеу әдісімен кәдеге жаратудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

қызмет көрсететін жабдықты іске қосу және тоқтату;

буды күкірт көміртегі буландырудың қондырғысына беру, таркаға иіру қалдықтары мен мыс аммиакты талшық өндірісі шламды багінен шалм салу, жұмсартылған су мен күкіртті баркаға беру, қолмен араластыру, күкірт көміртегін конденсатордан қоймаға ағызу, регенерацияланған мысты өндіріске жіберу, кәдеге жаратылған шламды түсіру және оны жою;

шлам бактары мен аппараттарды шлам қабылдауға дайындау;

шлам аппаратында кәдеге жаратқаннан кейін шламды салқындату;

шлам аппараты мен конденсатордағы температураны, будың қысымы мен күкірт көміртегін, қалдықты кәдеге жарату процесін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

аппараттағы шламның санын тексеру;

өндірісті бақылау үшін талдауға сынама алу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, ұсақ жөндеу; жабдықты күтіп баптау.

392. Білуге тиіс:

мыс аммиакты талшық және күкірт көміртегі өндірісінің қалдықтарын кәдеге жаратудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

қызмет көрсететін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін, қызмет көрсететін учаскедегі арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

күкірт көміртегінің, мыс купоросының, күкірт қышқылының физикалық-механикалық қасиеттерін, және оған қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

слесарь ісін; жабдықты күтіп баптау ережесін.

Параграф 2. Қалдықтарды кәдеге жарату аппаратшысы, 4-разряд

393. Жұмыс сипаттамасы:

штапельді талшық өндірісінің қалдықтарын тұндыру насосында және виброелекте коагуляциялау және поллимерді еріткіштен ажырату әдісімен кәдеге жаратудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

қызмет көрсететін жабдықты іске қосу және тоқтату;

буды күкірт көміртегі буландырудың қондырғысына беру, таркаға иіру қалдықтары мен мыс аммиакты талшық өндірісі шламды багінен шалм салу, жұмсартылған су мен күкіртті баркаға беру, қолмен араластыру, күкірт көміртегін конденсатордан қоймаға ағызу, регенерацияланған мысты өндіріске жіберу, кәдеге жаратылған шламды түсіру және оны жою;

сүзгі полотнолары мен жгут қалдықтарын тұзсыздандырылған суда жұмсарту;

полимерден босатылған роданийлі натрийді және жұмысталған иіру ерітіндісін сүзу;

тұндырылған полимер гранулаларының қысымын, конденсатордағы температураны, будың қысымы мен күкірт көміртегін, қалдықты кәдеге жарату процесін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін талдауға сынама алу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдық жұмысындағы ақауларды анықтау және жою; жабдықты ұсақ жөндеу және күтіп баптау.

394. Білуге тиіс:

жұмысталған иіру ерітіндісін тұндыру насосында және виброелекте коагуляциялау және поллимерді еріткіштен ажырату әдісімен кәдеге жаратудың технологиялық процесін және қызмет көрсететін учаскенің схемасын;

жабдықтың құрылымын, бақылау-өлшеу аспаптарының, арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

технологиялық режим параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

иіру ерітіндісінің, роданийлі натрийдің физикалық-химиялық қасиеттерін, және оған қойылатын талаптарды;

жабдықты күтіп баптау ережесін;

слесарь ісін.

73. Фиксациялау аппаратшысы

Параграф 1. Фиксациялау аппаратшысы, 2-разряд

395. Жұмыс сипаттамасы:

жібек орамдарын фиксациялау камераларында фиксациялаудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

жібекті фиксациялау камерасына салу және буды, ылғалды, айналымның уақыты мен фиксацияны, тарту желдеткішінің, бу құбырының жұмысын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

жібектің санын есепке алу және өндірістік журналға жазу;

фиксациялау камерасының жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты күтіп баптау.

396. Білуге тиіс:

жібек орамдарын фиксациялау камераларында фиксациялаудың технологиялық процесін;

тарту желдеткішінің құрылымы мен жұмыс принципін;

бу құбырлары, бақылау-өлшеу аспаптарының схемасын;

жібектің физикалық-химиялық қасиеттерін, оған қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін.

Параграф 2. Фиксациялау аппаратшысы, 3-разряд

397. Жұмыс сипаттамасы:

жібек орамдарын жоғары қысымды автоклавтарда фиксациялаудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

автоклавовтарды, вакуум-насостарын іске қосу және тоқтату;

жібекті автоклавтарға салу және фиксациядан кейін алу;

фиксациялау уақытын және температураны бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

жібектің санын есепке алу және өндірістік журналға жазу;

фиксациялау камерасының жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты күтіп баптау.

398. Білуге тиіс:

жібек орамдарын автоклавтарда фиксациялаудың технологиялық процесін;

тарту желдеткішінің құрылымы мен жұмыс принципін;

бу құбырлары, бақылау-өлшеу аспаптарының схемасын;

жібектің физикалық-химиялық қасиеттерін, оған қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін.

Параграф 3. Фиксациялау аппаратшысы, 4-разряд

399. Жұмыс сипаттамасы:

лавсанды техникалық және кордты талшықты бір процесті машиналарда фиксациялаудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

машинаны іске қосу және тоқтату, шахтаны жылытуды қосу және ажырату;

жібекті шпульді машинаның шпулярнигіне орнату, тарту құрылғысы арқылы жіпті кигізу, тарту вальцыларын фиксациялау шахтасына және шпульге салу;

жұмысталған өнімді алу;

жіптің дұрыс салынуын, шахтадағы ауаның температурасы мен ауаның циркуляциясын, жіптің оралу жылдамдығын, ұршықтардың дұрыс жұмыс істеуін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

жіп өткізгіш гарнитураның, тарту вальцыларының сапасын қадағалау;

өндірісті бақылау үшін сынама алу;

жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және күтіп баптау.

400. Білуге тиіс:

кордты талшықты фиксациялаудың технологиялық процесін және өткізу схемасын;

машинаның, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін;

кордты жіптің жібектің физикалық-химиялық қасиеттерін, оған қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп баптау ережесін; слесарь істерін.

74. Этиленгликольді қондырғының аппаратшысы

Параграф 1. Этиленгликольді қондырғының аппаратшысы, 4-й разряд

401. Жұмыс сипаттамасы:

балқыту агрегаттарының торшаларын полиамидті балқыманы кетіру, сумен жуу, тазалау және сығымдалған ауамен үрлеу мақсатымен этиленгликольмен өңдеу процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

этиленгликолльді қондырғына өңдеу процесіне дайындау;

балқыту агрегатын бөлшектеу, этиленгликольмен өңдеу үшін оны құрастыру және өңдеуден кейін жұмысқа құрастыру;

жылытуды қосу және ажырату, этиленгликолльді қондырғыны иіру агрегатына қосу және ажырату;

қондырғыны қосу және тоқтату;

этиленгликоль циркуляциясын, жылыту температурасын бақылау және реттеу;

балқыту агрегатының өңдеу сапасын және құрастырудың герметикалығын тексеру;

қондырғының жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және күтіп баптау.

402. Білуге тиіс:

балқыту агрегаттарының торшасын сумен жуу, тазалау және сығымдалған ауамен үрлеу, этиленгликольмен өңдеуді жүргізу процесін;

этиленгликолльді қондырғының құрылымы мен жұмыс принципін, пайдалану ережесін;

этиленгликолльдің құрамы мен қасиеттерін;

машинаны динилмен жылыту жүйесін, азот пен ауаның берілуін;

балқыту агрегаттарының торшасын өңдеуге қойылатын талаптарды;

торшаны өңдеу процесін реттеу ережесін жабдықты күтіп баптау ережесін;

слесарь істерін.

75. Химиялық иіру гарнитуршысы

Параграф 1. Химиялық иіру гарнитуршысы, 1-разряд

403. Жұмыс сипаттамасы:

иіру машиналарына арналған сүзгі пальцыларын сүзгі материалымен жұмыс нұсқаулығына сәйкес орамдау;

сүзгі материалы мен жіпті дайындау;

жұмыс орнын жинастыру.

404. Білуге тиіс:

сүзгі пальцыларын сүзгі материалымен орамдаудың тәртібі мен ережесін;

сүзгі материалының нысанын және дұрыс орамдаудың шығарылатын талшық сапасына әсерін;

гарнитура құрылымын.

Параграф 2. Химиялық иіру гарнитуршысы, 2-разряд

405. Жұмыс сипаттамасы:

иіру гарнитурасын жұмыс нұсқаулығына бөлшектеу, өңдеу және құрастыру;

гарнитура бөлшектерін баркаларға салу, оларды химикат ерітінділерімен толтыру;

иіру гарнитурасы мен жіп өткізу жүйесі бөлшектерін ыстық және суық сумен шаю;

гарнитура бөлшектерін қысымдалған ауамен үрлеу және герметикалылығын тексеру;

жұмыс орнын күтіп баптау.

406. Білуге тиіс:

иіру гарнитурасы мен жіп өткізу жүйесі бөлшектерін өңдеу процесін;

гарнитура бөлшектерін бөлшектеу мен құрастырудың тәртібін;

гарнитураның құрылымын, нысанын және оның бөлшектерінің өзара әрекет етуін;

манометрдің құрылымы мен жұмысын;

суық және ыстық судың сығымдалған ауаның коммуникация схемасын;

иіру гарнитурасы жуу және құрастыру сапасына қойылатын талаптарды;

жұмыс орнын күтіп баптау режимін.

Параграф 3. Химиялық иіру гарнитуршысы, 3-разряд

407. Жұмыс сипаттамасы:

гарнитура бөлшектерінің өңделу сапасын, гарнитураның құрастырылу сапасын, сүзгі пальцыларының орамдалу тығыздығы тексеру;

иіру машинасынан алынған гарнитураны қабылдау, дайындалғанын беру;

гарнитураның қажетті санын қамтамасыз ету;

сүзгі материалының, шеберханадағы гарнитура санын есепке алу және оның қажеттілігін есептеу;

бағынысты жұмысшыларға басшылық ету.

408. Білуге тиіс:

иіру машиналарында талшықты қалыптастырудың технологиялық процесін;

гарнитураның өңделу сапасын, гарнитураның құрастырылуын тексеру ережесін және әдістерін;

есеп жүргізу ережесін;

машинадағы гарнитураны ауыстыру кестесін және гарнитура қажеттілігін есептеу әдістемесін.

76. Канализатор-трапшы

Параграф 1. Канализатор-трапшы, 2-разряд

409. Жұмыс сипаттамасы:

иіру цехары мен өндірістік тоннельдергі канализация арналары мен торшаларын тазалау;

машина асты еденін, машина жанын және өтпе жолдарды жинастыру;

иіру машиналарындағы қышқыл қиқымдар мен қалдық жәшіктерін тазалау;

тазалаудан кейінгі жинастыру.

410. Білуге тиіс:

цехтағы канализация жүйесін тазалау және жинау ережесін.

77. Фильерді бақылаушы-толтырушы

Параграф 1. Фильерді бақылаушы-толтырушы, 3-разряд

411. Жұмыс сипаттамасы:

иіру машиналарындағы фильердің жай-күйін және иірудің стандарттылығын жұмыс нұсқаулығына сәйкес бақылау;

кептелген фильерді анықтау және оларды тоқымашымен бірлесіп ажырату, олардың тазасына ауыстыру және иіру орындарына салу;

иіру стандарттылығы бұзылған иіру орындарын белгілеу, осы орындарда иірілген куличтер мен бобиналарды ақаулы ретінде шығару және журналға жазу.

412. Білуге тиіс:

талшықты иірудің технологиялық схемасын және жіпті салу схемасын;

өндірілетін өнімнің ассортиментін;

иіру машинасының құрылымын, жұмыс принципін;

тұндыру ваннасының, иіру ерітіндісінің және иірілген талшықтың физикалық-химиялық қасиеттерін;

талшыққа қойылатын талаптар мен техникалық шарттарды.

78. Технологиялық процесті бақылаушы

Параграф 1. Технологиялық процесті бақылаушы, 3-разряд

413. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық процесс параметрлерінің сақталуын (температураның, қысымның, вакуумның, ерітінді концентрациясының, кернеудің және тағы басқа), толтыру схемасы стандарттылығының сақталуын, иіру машиналары гарнитурасының жай-күйін, паковкаға дұрыс оралуын, паковканың мөлшері мен орам тығыздығының сақталуын бақылау;

талшықтың метрикалық нөмірін, штапельді талшықтың кесілу ұзындығы мен біркелкілігін, химиялық ерітінді концентрациясын, цехтардағы температура мен ылғалды бақылау;

ыдыстардың, вагондардың тазалығын, шикізат пен химикаттардың қоймаларды сақталуын бақылау;

машинаның жұмысшы органдарының жылдамдығын (ұршықтың, валдардың, барабан айналу санын, тоқыма станогындағы батанның ұру санын), тұрып қалуды, үзіктің болуын, жұмыс орнының пайдаланылуын қадағалау және өлшеу;

бракталған өнімді, шикізат пен химикат талдама сынамаларын іріктеу, мемлекеттік стандарттарға және техникалық шарттарға сәйкес талдауға жіберу және оны жұмысшыларға көрсету;

іріктелген сынаманы таңбалау;

талдау нәтижелері бойынша шикізат пен химикат жарамдылығын анықтау;

тараның, шикізат пен химикатты буып-түюдің және таңбалаудың жарамсыз жағдайына акті жасау;

бақылау және өлшеуге арналған тиісті аспаптар мен құралдарды (тахометрді, секундомерді, шаблонды, квадраттар және тағы басқа) пайдалану;

өлшеу және қадағалау нәтижелерін тиісті карталарға немесе белгіленген нысандағы қадағалау парақтарына жазу;

өлшеу және қадағалау нәтижелерін қарапайым статистикалық өңдеу;

өңделген деректерді журналға жазу.

414. Білуге тиіс:

өндірілетін өнімнің ассортиментін;

технологиялық процесс параметрлерін және толтыру схемасын;

жабдықтың жай-күйінің өнімнің сапасына әсерін;

химикат талдама сынамаларын іріктеу ережесін;

шикізат пен химикаттарды қоймаларда сақтау тәртібін;

өндірілетін өнімнің сапасына қойылатын талаптарды және ақау түрлерін;

өлшеу және қадағалауды жүргізу ережесін;

қадағалау карталарын толтырудың тәртібін;

өлшеу және қадағалау нәтижелерін қарапайым статистикалық өңдеуді (орташа шаманы, топтаманы есептеуді және тағы басқа );

акті жасау ережесін.

Жіптің үзігін және жіпті қайта ораудың жылдамдығын қадағалау кезінде - 2-разряд

Параграф 2. Технологиялық процесті бақылаушы, 4-разряд

415. Жұмыс сипаттамасы:

өндірісті бақылаумен байланысты қадағалаулар мен өлшеулерді жоғары біліктілікті талап ететін деректерді кейіннен өңдеп талдай отырып, тексерілетін учаскенің жұмысы туралы қорытынды бере отырып жүргізу;

біліктілігі анағұрлым төмен бақылаушыларға басшылық ету және нұсқама беру;

технологиялық процесс параметрлері жаза отырып, талдауға сынама іріктеу;

ақаулы өнім шығарылғаны туралы акті жасау.

416. Білуге тиіс:

технологиялық процесс параметрлерін;

тексерілетін учаскедегі жабдық пен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін;

қадағалау әдістемесін;

оларды өңдеудің, осы қадағалаудың есебі мен талдау тәсілдерін;

сынама алу және акті жасау ережесін.

79. Шағын насостарды бақылаушы-реттеуші

Параграф 1. Шағын насостарды бақылаушы-реттеуші, 3-разряд

417. Жұмыс сипаттамасы:

шағын иіру насостарын жұмыс нұсқаулығына сәйкес бақылау және реттеу;

иіру машиналарындағы шағын насостардың беруін фильер ластануын алдын ала тексере отырып бақылау;

іріктелген сынамаларды өлшеу;

иіру ерітіндісін дұрыс бермейтін шағын насостарды баптау және реттеу;

шағын насостарды, шестерняларды ауыстыру, иіру ерітіндісінің ағуын анықтау және жою;

иіру орнын толтыру;

насос валының, үстіңгі және астыңғы иіру дискілерінің айналымын, қос жүріс сандарын секундомер мен тахометр бойынша, шағын насостың насос валымен дұрыс жалғануын тексеру;

жиналған шағын насостарды қабылдау, олардың май беруін стендіде анықтау; шағын насостарды беру топтары бойынша сұрыптау, оларды машиналарға беру;

бақыланатын шағын насостардың ерітіндіні беруін есепке алу және шағын насостарды картотекаға және журналға жазу;

жұмыс орнын күтіп баптау.

418. Білуге тиіс:

шағын иіру насостарын бақылау және реттеу әдістерін;

дозалаушы және қысымды насос құрылымын; талшықтың әр нөміріне беру және қысымы бойынша шағын иіру насостарына қойылатын талаптарды;

талшықты иірудің технологиялық схемасын;

бақылау стендінің құрылымын және онда жұмыс істеу ережесін;

бақылау-өлшеу асапаптарының құрылымын, жұмыс принципін;

шағын насостардың, насос және дискі валдары ақауларының түрлерін;

шағын насостың жарамсыздығынан алынатын талшық ақауларының түрлерін;

шағын насостарды бақылау үшін қолданылатын майлардың қасиеттерін;

шағын насостардың беру есебін жүргізу ережесін;

жұмыс орнын күтіп баптау ережесін.

80. Тарту машиналарындағы айналдырушы

Параграф 1. Тарту машиналарындағы айналдырушы, 4-разряд

419. Жұмыс сипаттамасы:

жібекті барлық жүйедегі айналдыру-тарту машиналарында тарту және айналдырудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

ұршықтар мен машиналарды іске қосу және тоқтату;

қоректендіруші паковкаларды ауыстыру, жіпті өткізу жүйесі арқылы жіпті айналдыру паковкасына салу; жұмысталған өнімді алу;

жіп үзіктерін жою;

жұмыс орнының жартылай шикізатпен уақыты қамтамасыз етілуін, салынған жібектің сапасын, жібекті тарту және айналдыру сапасын, айналдырылған жібектік паковкаға оралуын, жіп өткізу жүйесінің, тарту дискілерінің жай-күйін, ыстық арту аумағындағы температураны, машиналардың уақытылы майлануы мен тазалануын қадағалау;

жабдықты күтіп ұстау.

420. Білуге тиіс:

жібекті тарту және айналдырудың технологиялық процесін;

жіпті салу схемасын;

айналдыру-тарту машиналарының құрылымын, жұмыс принципі мен пайдалану ережесін;

жібектің ассортиментін, физикалық-механикалық қасиеттерін;

жібекті тарту және айналдыру, орау сапасына қойылатын талаптарды;

жібекке арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды;

жібек брагының түрлерін, брактың және үзіктің пайда болу себептерін, олардың алдын алу және жою жолдарын;

жабдықты күтіп ұстау ережесін.

81. Айналдырушы-кептіруші

Параграф 1. Айналдырушы-кептіруші, 4-разряд

421. Жұмыс сипаттамасы:

вискозды талшықты үздіксіз жұмыс істейтін машиналарды кептіру мен айналдырудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

ұршықтарды іске қосу және тоқтату. Жіпті өңдеуші және кептіруші цилиндрлерге, шпульге салу, жіп пен орамның үзіктерін жою, жұмысталған өнімді алу;

жіптің салынуы мен орналасуы дұрыстығын, өңдеу ерітіндісінің температурасын, кептіру цилиндрлерінің қызу деңгейін және белгіленген айналдыруды, шығатын талшық сапасын қадағалау;

жабдықты күтіп ұстау.

422. Білуге тиіс:

вискозды талшықты үздіксіз алудың технологиялық процесін және жіпті салу схемасын;

үздіксіз жұмыс істейтін машинаның құрылымын, жұмыс принципін;

талшықтың физикалық-механикалық қасиеттерін;

жіпті өткізу жүйесіне қойылатын талаптарды;

талшыққа арналған техникалық шарттарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп ұстау ережесін.

82. Химиялық талшықты ораушы

Параграф 1. Химиялық талшықты ораушы, 4-разряд

423. Жұмыс сипаттамасы:

химиялық талшықты иіру машиналарының орау бөлігінде ораудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

жұмыс орындарын іске қосу және тоқтату;

иіру орнынан келіп түскен жіпті қабылдау және бобинаға салу, жіп үзіктерін жою, жұмысталған өнімді алу немесе жұмысталған талшықты алуға қатысу;

машинаның орау бөлігінің иіру бөлігімен өзара жұмысын қамтамасыз ету;

жіптің жіп өткізу жүйесі арқылы өткізілу схемасын, шайба мен жіпті өткізу жүйесін майлаушы бөлшектерді; жіпті өткізу жүйесі мен гарнитураның жай-күйін, машинаның орау бөлігіндегі ауаның температурасы мен ылғалдылығын; майлауыш пен жұмысталған талшықтың сапасын қадағалау;

майлауыштың циркуляциясын, жіптің бобинаға қабылдану жылдамдығын бақылау;

алу адымын сақтау, жабдықты күтіп ұстау.

424. Білуге тиіс:

химиялық талшықты үздіксіз алудың технологиялық процесін және жіпті салу схемасын;

иіру машиналарының орау бөлігінің машинаның құрылымын, жұмыс принципін;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

химиялық талшықтың физикалық-механикалық қасиеттерін;

талшыққа және жіпті өткізу жүйесінің сапасына қойылатын талаптарды;

талшыққа арналған техникалық шарттарды;

жабдықты күтіп ұстау режімін.

Хлоринді талшық иіру машиналарының және "Гамель" типті иіру машиналарының орай бөлігіне қызмет көрсету кезінде - 3-разряд

83. Сүзгі полотноларын төсеуші

Параграф 1. Сүзгі полотноларын төсеуші, 1-разряд

425. Жұмыс сипаттамасы:

жуылған сүзгі полотнолары мен жаңа материалдар мен мақтадан жасалған сүзгі престерге арналған полотноларды жұмыс нұсқаулығына сәйкес төсеу;

сүзгі полотноларын төсеуге дайындау, жуылған сүзгі полотноларын тексеру және бракка шығару, бракталған жыртық полотноларды қоймаға тапсыру;

жаңа материалдардан жасалған полотноларды сүзгі пресс тақталарының мөлшеріне сәйкес дайындау;

дайындалған сүзгі полотноларын престер бойынша жеке жиынтықтарға салу.

426. Білуге тиіс:

әр сүзгілеуге арналған сүзгі полотноларын жасау тәртібін және төсеу ережесін; сүзгі материалының сапасына қойылатын талаптарды.

Сүзгі полотноларын қабылдау және беру, оларды есепке алу және өндірістік журналға жазба жүргізу жөніндегі жұмыстарды орындау кезінде - 2-разряд.

84. Иіру бөлшектерін күйдіруші

Параграф 1. Иіру бөлшектерін күйдіруші, 3-разряд

427. Жұмыс сипаттамасы:

фильерлі жиынтықтардың, шағын насостардың, иіру блоктарының бөлшектерін электрмен күйдіру пештерінде күйдіру; жиналған фильерлі жиынтықтардың және сыртқы фильерлі оправаларды иіру машинасына орнату алдында электрмен қыздыру пештерінде қыздыру процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

электрмен күйдіру және электрмен қыздыру жүйесін қосу және ажырату;

машинадан алынған фильерлі жиынтықтардың бөлшектеу және электрмен күйдіру пештеріне апару, фильерлі жиынтықтардың, шағын насостардың, иіру блоктарының бөлшектерін электрмен күйдіру пештеріне салу, оларды түсіру, тазарту және сығымдалған ауамен үрлеу;

фильерлі жиынтықтардың дайын өнімін жеткізу және оны фильерлік шеберханадан жөнелту, электрмен қыздыру пештеріне салу;

электр пештердегі күйдіру және қыздыру температурасын бақылау және реттеу;

электр пештердің жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, жабдықты ұсақ жөндеу;

жабдықты күтіп ұстау.

428. Білуге тиіс:

фильерлі жиынтықтардың, шағын насостардың, иіру блоктарының бөлшектерін электрмен күйдіру қыздырудың технологиялық процесін;

электрмен күйдіру және электрмен қыздыру пештерінің, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін;

фильерлі жиынтықтардың, шағын насостардың, иіру блоктарының бөлшектеріне қойылатын талаптарды;

күйдіру және қыздыру температурасын және оны реттеу ережесін;

жабдықты күтіп ұстау режимін;

электр пештердің жұмысындағы ақауларды жою әдістерін;

85. Химиялық талшық өндірісіндегі қашықтықтан басқару пультінің операторы

Параграф 1. Химиялық талшық өндірісіндегі қашықтықтан басқару пультінің операторы

429. Жұмыс сипаттамасы:

автоматты басқару қондырғыларындағы технологиялық процесті жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

шикізатты, материалдарды, жартылай өнімді салу, жартылай өнімді бір аппараттан басқаларына жіберу, аппараттарға реагенттерді беру, дайын өнімді алу;

технологиялық процесті орталық басқару щитінен бақылау және реттеу;

шикізатты, материалдарды, жартылай өнімді, дайын өнім шығымын есептеу және есепке алу;

қызмет көрсететін жабдықтың жай-күйін тексеру, алдын ала қарау және оларды майлау; бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін бақылау;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.

430. Білуге тиіс:

учаске қондырғыларындағы технологиялық процесті;

қызмет көрсететін учаскедегі автоматы қондырғының, автоматты басқару щитінің, арматураның, коммуникациялардың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін, пайдалану ережесін;

шикізаттың, реагенттердің, жартылай өнімнің физикалық-химиялық қасиеттерін;

шикізат пен дайын өнімге қойылатын техникалық талаптарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

шикізат пен дайын өнімнің шығымын есептеу әдістемесін;

дабылдату ережесін; электротехника элементтерін.

Тарифтеу шарттары:

- вискозды иіру ерітіндісін алу; шайырды алу және иіруге дайындау; күкірт көміртегі мен вискозды өндірістің шықпа газдарын тазалау; роданий натрийін регенерациялау кезінде - 6-разряд - капролактамды, өндірістің тұндыру ваннасын регенерациялау, шықпа ерітінділерді тазарту, ерітіндіден артық суды алу және нитрон талшығы өндірісінде ерітіндіні кристалдау; капрон шайырды кептіру кезінде - 5-разряд

86. Химиялық талшықты өңдеуші

Параграф 1. Химиялық талшықты өңдеуші, 2-разряд

431. Жұмыс сипаттамасы:

вискозды және синтетикалық жібекті, мыс аммиакты талшықты өңдеу агрегаттары мен жуу машиналарында ерітіндімен өңдеудің технологиялық процесінің жекелеген операцияларын жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

агрегаттарды, машиналарды іске қосу және тоқтату;

жібекті салу және оны жуу машиналарына қою;

жекелеген агрегаттардағы баркаларға жібектің салынуын қадағалау;

жіп салынған арбаны агрегатқа орнату, оны өңдеу аумақтары бойынша алып жүру және шығару;

иіру машинасанан жгуты қабылдап алу, оны өңдеуші өтпе аппаратқа салу, вальцылар мен өткізу барабанын қосу және тоқтату;

өндірісті бақылау үшін сынама іріктеу;

паспорттарды толтыру және өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдықты баптап ұстау.

432. Білуге тиіс:

жібек пен талшықты өңдеудің технологиялық процесін;

жекелеген агрегаттар мен жуу машиналарының, өңдеуші өтпе аппараттардың құрылымын, жұмыс принципін; кранды арбаның, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, арматураның, коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

жібек пен талшықтың физикалық-химиялық қасиеттерін;

оларға қойылатын талаптарды; жабдықты күту ережесін.

Параграф 2. Химиялық талшықты өңдеуші, 3-разряд

433. Жұмыс сипаттамасы:

вискозды синтетикалық жібекті, мыс аммиакты талшықты ерітіндімен өңдеудің; вискозды және синтетикалық штапельді талшықты өңдеу мен тартудың; аммиакты талшықты өңдеудің леска мен қылды түрлі өңдеу агрегаттарында, жуу машиналарында булау мен жуудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

агрегаттарды іске қосу және тоқтату;

иіру машинасынан жгутты қабылдап алу, немесе кесілген талшықты кесу машинасынан иіру-өңдеу агрегатының өңдеуші бөлігіне қабылдау; орамдағы немесе шпульдегі леска мен қылды булау баркасына, жуу машинасына, сығу үшін ценрифугаға салу; суды, өткір буды, жуу ерітіндісін беру;

леска мен қылды булау баркасынан, жуу машинасынан, ценрифугадан түсіріп алу немесе кептіруге беру;

өңдеу ерітіндісінің деңгейін, температурасын, қысымын, концентрациясы мен циркуляциясын, жібекті өңдеу кезінде суды, бу қысымын, вакуумды; штапельді талшықты өңдеу кезінде сығу валдары мен роликті транспортердің жылдамдығын; леска мен қылды булау және жуудың уақытын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен және осы талдау нәтижелері бойынша бақылау және реттеу;

иіру-өңдеу агрегаттарының өңдеу бөлігінің иіру немесе кептіру бөліктерімен өзара жұмысын қамтамасыз ету;

күшті күкірт қышқылы мен олеинді сабынды жұмыс ванналарына дозалау, мыс аммиакты талшығын өңдеу кезінде химикат ерітінділердің жұмсалу есебін алу;

жекелеген өңдеу ерітінділері мен майлауыштың жұмсалуын есептеу;

өндірісті бақылау үшін леска мен қылды сынамасын іріктеу;

өндірістік журналға жазба жүргізу;

жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, оны ұсақ жөндеу;

жабдықты баптап ұстау.

434. Білуге тиіс:

жібекті, синтетикалық штапельді талшықты өңдеудің, леска мен қылды булау мен жуудың технологиялық процесін;

жгутты вальцыға өткізу және ванна арқылы өткізу ережесін;

леска мен қыл өндірісіндегі баркалардың, жуу машинасының, ценрифуга мен бақылау-өлшеу аспаптарының, арматураның, коммуникациялардың құрылымын, жұмыс принципін технологиялық режим параметрлерін;

процесті бақылау мен реттеу ережесін;

вискозды және синтетикалық штапельді талшық пен жібектің, леска мен қылдың, өңдеу ерітінділері мен басқа да компоненттердің физикалық-химиялық қасиеттерін;

леска мен қылды түрлі өңдеу агрегаттарында, жуу машиналарында булау мен жуу кезіндегі брактың түрлерін, олардың болу себептерін, алдын алу және жою шараларын;

өңдеу ерітінділері мен майлауыштың жұмсалуын есептеу әдістемесін;

слесарь ісін;

жабдықты күту режимін.

Химиялық талшықты өңдеудің технологиялық процесін капронды жібекті өңдеушілердің жұмысына басшылық ету және үйлестірумен бір мезгілде жүргізу кезінде -4-разряд

Параграф 3. Химиялық талшықты өңдеуші, 4-разряд

435. Жұмыс сипаттамасы:

вискозды корд талшығын үздіксіз процесс машиналарында өңдеудің технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

иіру бөлігінен жіпті қабылдау және оны өңдеу роликтеріне салу, машинаның кептіру-айналдыру бөлігіне беру;

жіп үзіктері мен роликтердегі орамды жою;

иіру-өңдеу агрегаттарының өңдеу бөлігінің иіру немесе кептіру бөліктерімен өзара жұмысын қамтамасыз ету;

жіптің дұрыс салынуы мен таратып бөлінуін, өңдеу ерітіндісінің температурасы мен берілуін қадағалау;

жабдықты баптап ұстау.

436. Білуге тиіс:

вискозды корд талшығын өңдеудің технологиялық процесін;

үздіксіз процесс машиналары мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін;

арматураның, коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

корд талшығының физикалық-химиялық қасиеттерін; корд талшығына қойылатын талаптарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күту режимін.

87. Сүзгі пресстер мен диализаторларды қайта зарядтаушы

Параграф 1. Сүзгі пресстер мен диализаторларды қайта зарядтаушы, 3-разряд

437. Жұмыс сипаттамасы:

свечалы және рамалық сүзгілерді, сүзгі пресстер мен диализаторларды жұмыс нұсқаулығына сәйкес қайта зарядтау;

жабдықты қосу және тоқтату;

сүзгі пресстер сүзгілері мен диализаторларды зарядтауға дайындау; сүзгі пресстер сүзгілері мен диализаторлардан ерітіндіні сығымдалған ауамен жинау және құйып алу;

жұмысталған сүзгі материалы налу, оны арбаға немесе люлькаларға тиеу;

сүзгі пресстер сүзгілері мен диализаторларды тазалау және сумен жуу;

таза сүзгі материалын салу;

таза сүзгі материалын сүзгі пресстер сүзгілері мен диализаторларға жеткізу және жұмысталғандарын жуу машинасына апару;

өңдеу ерітінділерін жасау бөлімінде – жұмысталған сүзгі материалын жуу машинасында жуу, центрифугада сығу және кептіргішке тасымалдау;

ацетаты талшықты сүзу бөлімінде – қалдықты тасымалдау және еріткішке салу; жұмысталған сүзгі полотноларын тасымалдау және кептіргішке салу, одан алу;

жұмыс орнын күтіп ұстау;

қайта зарядталатын жабдықтың есебін жүргізу.

438. Білуге тиіс:

ерітіндіні сүзудің технологиялық процесін;

сүзгілердің, пресстер сүзгілері мен диализаторлардың құрылымын;

оларды қайта зарядтау ережесін;

сүзгілердің, пресстер сүзгілері мен диализаторларды қайта зарядтауға және сүзгі материалының сапасына қойылатын талаптарды;

иіру, өңдеу ерітінділерін сүзудің технологиялық процесі параметрлерін;

сілтінің құрамын; жолдарын.

88. Жіпті қайта ораушы

Параграф 1. Жіпті қайта ораушы, 4-разряд

439. Жұмыс сипаттамасы:

химиялық талшықтан жасалған жіпті, талшықты қалыптастыру немесе орау кезінде болған жасарын ақауларды анықтау мақсатымен, иіру куличтерінен, бобинадан, патрондар мен копеден қайта ораудың, жіпке майлауыш қосудың және тасымалдау паковкасын жасаудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

қоректендіруші паковканы ауыстыру және жұмысталған наработанной шпульді алу, үзіктерді жою және жіп ақауын шпульдің алдыңғы сыртына шығара отырып жою;

қоректендіруші және жұмысталатын паковкалардың біркелкі алынуын қамтамасыз ету;

химиялық талшықтан жасалған жіптің сапасына қойылатын мемлекеттік стандарт талаптарын, ораудың тығыздығы мен жіптің майлану деңгейін қатаң сақтау;

жіп өткізу бөлшектерінің, майлау валиктерінің жай-күйін бақылау, жіп кескен бөлшектерін уақыты ауыстыру;

патрондарға нөмірлерді жапсыру;

қызмет көрсететін машинаның барлық механизмдерінің, тарту және бақылау-тазалау айлабұйымдары мен түйін тоқушылардың жұмысын және жай-күйін қадағалау;

келіп түскен талшықты, шпуль жіптерін тексеру;

угарды жинау және тапсыру;

жабдықты жөндеуден қабылдауға қатысу;

машинаны тазалау.

440. Білуге тиіс:

химиялық талшықтан жасалған жіпті қайта ораудың технологиялық процесі мен нысанын;

қайта орау машинасының құрылымын, оның негізгі механизмдерінің жұмысы мен өзара әрекетін;

қайта өңделетін талшықтың түрлерін, қасиеттері мен нөмірін және оларды қайта орау сапасына қойылатын талаптарды;

жіпті, талшықты қалыптастыру немесе орау кезінде болған жасарын ақауларды;

жіптік ақауын жою әдістерін;

угардың түрлері мен нормасын;

жіпті тарту мен байлауды реттеу ережесін;

жабдықты күту ережесін.

89. Бобиналар мен куличтерді дайындаушы

Параграф 1. Бобиналар мен куличтерді дайындаушы, 2-разряд

441. Жұмыс сипаттамасы:

айналдыру және қайта орау машиналарында жіпті орауға және қайта орауға арналған айналдыру бобиналарын, иіру боиналары мен куличтерді өңдеуге және қайта орауға жұмыс нұсқаулығына сәйкес дайындау;

бобиналарды жеткізу, техникалық қаптаманы бобинаға немесе қышқыл бобинаға, куличтерге жібекпен кигізу;

қаптаманы бобина мен куличтерден алу;

қаптама мен бос бобиналарды сұрыптау;

қақпақтарды айналдыру бобиналарына кигізу және алу.

442. Білуге тиіс:

қаптаманы, қақпақтың нысанын;

оларды кигізу мен алу ережесін;

бобина мен куличтерді дайындау сапасына қойылатын талаптарды; жұмыс тәсілдерін.

90. Кварцты құм дайындаушы

Параграф 1. Кварцты құм дайындаушы, 1-разряд

443. Жұмыс сипаттамасы:

фильерлік жиынтықтарды зарядтауға арналған кварцты құмды дайындау, оны қоймадан жеткізу, диірменде тарту, жұмысталған кварцты құмды фильерлік жиынтықтардан жинау, сумен жуу, азотты қышқылмен өңдеуге тапсыру, кептіру, механикалық елек пен магниттік көмегімен фракцияға сұрыптау;

азотты қышқылда ерімейтін бөгде заттарды қолмен іріктеп алу;

дайындалған кварцты құмды фильерлік жиынтықтарды зарядтауға жеткізу;

кварцты құмның келіп түсуі мен жұмсалуы есебін жүргізу.

444. Білуге тиіс:

кварцты құмның нысаны мен фракциясын;

фильерлік жиынтықтарды зарядтау кезінде оған қойылатын талаптарды;

диірменнің, механикалық електің, жууға арналған айлабұйымның құрылымын, жұмыс принципін;

жұмыстың тәсілдерін.

91. Целлюлозаны дайындаушы

Параграф 1. Целлюлозаны дайындаушы, 1-разряд

445. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі қайнатпа кипінен араластыру айналмасында немесе сұрыптау үстелінде целлюлозаны араластыру және дайындау;

айналманы қосу және тоқтату;

целлюлоза киптерін қайнатпа бойынша іріктеу және сұрыптау үстелінде салу, әр киптен белгіленген целлюлоза парағын алу және оларды қатарлап жинау;

жабдықты күтіп баптау.

446. Білуге тиіс:

целлюлоза қоспасының нысанын;

целлюлоза қоспасына қойылатын талаптарды және оның технологиялық процеске әсерін;

қоспаға арналған айналманың құрылымын, жұмыс принципін, пайдалану ережесін;

жабдықты күтіп ұстау режимін;

жұмыс тәсілдерін.

Параграф 2. Целлюлозаны дайындаушы, 2-разряд

447. Жұмыс сипаттамасы:

целлюлоза парағын алу кесу машиналарында және агрегаттарында жұмыс нұсқаулығына сәйкес дайындау және кесу;

айналманы қосу және тоқтату;

целлюлозаны өлшеу;

целлюлоза киптерін қайнатпа бойынша іріктеу және кесу машиналарына беру;

кесілген целлюлозаны қатарлап жинау;

целлюлозаны кесу машиналарында кесу кезінде пневмотранспорт жұмысын қадағалау;

целлюлозаның кесілу сапасын қадағалау;

жабдықты күтіп баптау.

448. Білуге тиіс:

целлюлозаны кесу нысанын; кесу машиналарының, агрегаттарының, пневмотранспорттың құрылымын, жұмыс принципін;

целлюлозаның физикалық-химиялық және механикалық қасиеттерін; оларға қойылатын талаптарды;

жұмыс тәсілдерін.

Параграф 3. Целлюлозаны дайындаушы, 3-разряд

449. Жұмыс сипаттамасы:

целлюлозаны дайындау, араластыру және кесу процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес бақылау;

целлюлозаны дайындау бөлімінің жұмысшыларын басқару;

жекелеген партиялардан целлюлоза қоспасын есептеу;

қоймадан партия қоспасында белгіленген целлюлоза көлемінің жеткізілуін қамтамасыз ету;

целлюлозаның шығысын және араластырудағы, кесудегі целлюлозаның және мерсерлеуге немесе "ВА" аппаратына берілудегі шығысын есепке алу;

пневмотранспорттың жұмысын қадағалау;

целлюлозаның ылғалдылығын кондиционерлеудің қатаң режимін қамтамасыз ету және целлюлоза дайындау бөлімі жабдығының жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.

450. Білуге тиіс:

целлюлозаны араластыру және кесу ережесін;

кесу машиналарының, агрегаттарының, пневмотранспорттың құрылымын, жұмыс принципін;

целлюлозаның физикалық-химиялық және механикалық қасиеттерін;

целлюлозаға арналған мемстандарттарды, оларға қойылатын талаптарды;

целлюлозаны дайындау процесін жүргізу параметрлері мен ережесін;

целлюлоза қоспасын есепке алу әдістемесін.

92. Химиялық талшықты престеуші

Параграф 1. Химиялық талшықты престеуші, 4-разряд

451. Жұмыс сипаттамасы:

штапельді талшықты механикалық және гидравликалық престерде жұмыс нұсқаулығына сәйкес престеу;

трамбовка мен престеу тақтасын қосу және тоқтату, пресс қорабын ауыстыру;

сымды, жіпті дайындау, буып түю материалын престерге жеткізу, оны пресс қорабына салу;

киптерді сыммен байламдау, қораптан итеріп шығару, тігу, шахтаға тасымалдау, кипті шахтаға түсіру және таразыға жеткізу;

киптерді өлшеу, таңбалау, қоймаға тасымалдау және қатарлап жинау;

талшықтың преске түсуін, қораптың толу уақытын және талшықтың престелу тығыздығын; поршеньдегі майдың қысымын, бұрма айналма жұмысын, плунжер жүрісін, гидро- және винтті насостың жұмысын, ілеспе құжаттардың толтырылуын қадағалау,

престердің, кранбалканың, пневмотранспорттың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, жабдықты ұсақ жөндеу және баптау;

буып түйілген өнімнің, талшық пен буып түю материалының қалдығын есепке алу.

452. Білуге тиіс:

штапельді талшықты престеу процесін және оны буып түю ережесін;

престердің, пневмотранспорттың, бақылау-өлшеу аспаптары мен қызмет көрсететін абсқа да жабдықтың құрылымы, жұмыс принципі мен пайдалану ережесін;

талшыққа арналған мемстандарттар мен техникалық шарттарды;

өнім ассортиментін;

кондициялық салмақты анықтау әдістемесін және буып түйілген өнімге құжаттама толтыру ережесін;

слесарь ісін; жабдықты баптау ережесін.

Штапельді талшықты өнімділігі тәулігіне 10 т механикалық престерде престеу кезінде - 3-разряд

93. Пресс-пакетші

Параграф 1. Пресс-пакетші, 3-разряд

453. Жұмыс сипаттамасы:

жібекті пакеттерді пресс-пакеттерде жұмыс нұсқаулығына сәйкес престемелеу;

иіру машиналарынан келіп түсетін жібекті түсіріп алу, оны ассортименті бойынша белгілеу,

қышқыл жібекті пакетке жинау, жібек салынған пакетті жуғаннан кейін кептіру арбаларына, люлькаларға тией отырып бөлшектеу;

жібекті пакеттерді пресс-пакеттерде престемелеу;

жібекті пакеттердіі престелу сапасын бақылау пунктінде тексеру. жібекті агрегатқа тасымалдау және оны престеу орнына жеткізу;

престелген пакетті агрегатқа орналастыру. Жабдықты күтіп баптау.

454. Білуге тиіс:

жібекті өңдеудің технологиялық процесін;

өңдеу агрегатының, пресс-пакеттің, көтергіштер мен бақылау пунктінің құрылымын, жұмыс принципін;

жібектің физикалық-химиялық қасиеттерін, оған қойылатын талаптарды;

жібекті пакеттерге престемелеу ережесін;

жабдықты баптау ережесін.

Қосалқы жұмыстарды атқару (пресс-пакеттерді жұмыс орнына тасымалдау, оларды түсіру, жабдықты баптау және тағы басқа) кезінде – 2-разряд

94. Химиялық талшықты иіруші

Параграф 1. Химиялық талшықты иіруші, 4-разряд

455. Жұмыс сипаттамасы:

мыс аммиакты талшықты иіру машиналарында қалыптаудың, леска мен қылды үздіксіз полимерлеу трубаларында қалыптау мен ораудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

иіру орындарын қосу және тоқтату;

иіру аппараттарын майлау, воронкалар мен бағыттаушы дроттарды жуу;

балқыма ағынын суытушы сулы ваннаға және машинаның қабыладу-орау бөлігінің иіру бобинасына бағыттау, леска мен қылды қалыптау кезінде жұмысталған өнімді алу;

фильерлерді ауыстыру, үзіктерді жою;

тұндыру және суыту ваннасының температурасы мен концентрациясын, шығарылатын талшықтың сапасын қадағалау;

өндірістік журналға жазба жазу;

жабдықты баптау.

456. Білуге тиіс:

талшықты, леска мен қылды қалыптаудың технологиялық процесін;

қызмет көрсететін учаскені майлау схемасын;

иіру машинасы мен қылды үздіксіз полимерлеу трубаларының құрылымын, жұмыс принципін;

иіру ерітіндісінің, қалыпталған талшықтың, леска мен қылдың қасиеттерін;

оларға қойылатын талаптар мен өнімге арналған техникалық шарттарды;

жабдықты күту ережесін.

Мыс аммиакты талшықты қалыптаудың технологиялық процесін екінші коагуляциялау ваннасы тарапынан жүргізу және жгуттарды жалпы транспортерге салу кезінде - 3-разряд

Параграф 2. Химиялық талшықты иіруші, 5-разряд

457. Жұмыс сипаттамасы:

ацетатты, вискозды және синтетикалық талшық пен лесканы талшықты қалыптау машиналарында және үздіксіз процесс машиналарында ылғалды және құрғақ тәсілдер бойынша қалыптаудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

иіру орындарын қосу және тоқтату;

иіру орындарына шайыр салу және лесканы қалыптау кезінде азотпен өңдеу, жіптің үзігі мен фильердің ластануын жою;

иіру аппараттарын майлау, воронкалар мен бағыттаушы дроттарды жуу;

балқыма ағынын суытушы сулы ваннаға және машинаның қабылдау-орау бөлігінің иіру бобинасына бағыттау, леска мен қылды қалыптау кезінде жұмысталған өнімді алу;

фильерлерді ауыстыру, үзіктерді жою;

тұндыру және суыту ваннасының температурасы мен концентрациясын, шығарылатын талшықтың сапасын қадағалау;

өндірістік журналға жазба жазу;

жабдықты баптау.

458. Білуге тиіс:

химиялық талшықты, лесканы қалыптаудың технологиялық процесін;

қызмет көрсететін учаскені майлау схемасын;

иіру машинасы мен қылды үздіксіз полимерлеу трубаларының құрылымын, жұмыс принципін;

иіру ерітіндісінің, қалыпталған талшықтың, леска мен қылдың қасиеттерін;

оларға қойылатын талаптар мен талшық пен лескаға арналған техникалық шарттарды;

жабдықты күту ережесін.

95. Пультші

Параграф 1. Пультші, 3-разряд

459. Жұмыс ситпаттамасы:

пресс-пакеттерді өңдеу агрегатының баркалары бойынша көтеру көпірінің немесе кранды арбаның көмегімен көтеруді, жылжытуды және түсіруді басқару пультінен кестеге сәйкес жүзеге асыру;

гидравликалық стансаның жинақтау багына май құю;

жинақтау багынан май құбырының желілеріне май беру үшін насосоты қосу;

сығымдалған ауа қорын толықтыру үшін ауа компрессорын кезеңдеп қосу;

жібекті пакеттің дұрыс қармалуын және дұрыс орналастырылуын қадағалау;

көпірдің немесе кранды арба канаттарының тік және жазық цилиндрлерін қарау;

өңдеу ерітіндісінің берілуін, пневмогидравликалық стансаның май қысымы мен ауа қысымын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен басқару пультінен бақылау және реттеу;

өндірістік журналға жазба жазу;

басқару пультін ұсақ жөндеу және баптау.

460. Білуге тиіс:

пневмогидравликалық стансаның схемасын;

пресс-пакеттерді агрегатқа салу кестесін;

жібекті өңдеудің технологиялық процесін;

көтеру көпірінің немесе кранды арбаның, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

жібектің физикалық-химиялық қасиеттерін оған қойылатын талаптарды;

басқару пультін күтіп баптау ережесін.

96. Целлофан пленканы кесуші

Параграф 1. Целлофан пленканы кесуші, 3-разряд

461. Жұмыс сипаттамасы:

целлофан пленканы таспаларға жұмыс нұсқаулығына сәйкес кесу;

кесу машинасын қосу және тоқтату;

целлофан пленканы қоректендіру орамынан кесу машинасына және бобинаға салу;

қоректендіру орамдарын ауыстыру және жаңасын орнату;

пленка үзіктерін жою;

кесілген целлофанды бобиналарды алу;

орамның тығыздығын, кесу жылдамдығы мен тазалығын бақылау;

машины пленка кесудің басқа өлшемдеріне ыңғайлау;

дайын өнімге паспорт жазу;

жабдықты күтіп баптау.

462. Білуге тиіс:

целлофан кесу және оны кесу машинасына салу схемасын;

кесу машинасының құрылымын, жұмыс принципін, пайдалану ережесін;

целлофан пленканы кесу параметрлерін;

целлофан пленканың физикалық-химиялық қасиеттерін;

пленканың кесушіден болатын ақауларын, олардың алдын алу және жою шараларын;

жабдықты күтіп баптау режимін

97. Химиялық талшықты кесуші

Параграф 1. Химиялық талшықты кесуші, 2-разряд

463. Жұмыс сипаттамасы:

жгуттағы, холстағы талшықты немесе текстиль қалдықтарын кесу станоктарында белгілі бір ұзындықтағы штапелькаларға жұмыс нұсқаулығына сәйкес кесу;

кесу машинасын қосу және тоқтату;

целлофан пленканы қоректендіру орамынан кесу машинасына және бобинаға салу;

қоректендіру орамдарын ауыстыру және жаңасын орнату;

штапелькалардың кесілу ұзындығын және жгуттың өтуін, оның бүрмеленуін қадағалау; кесуге түскен қалдықты сұрыптау;

жабдықты күтіп баптау.

464. Білуге тиіс:

жгутты, холсты немесе текстиль қалдығын штапелькаларға кесу процесін;

оларды станокқа және бүрмелеуші машинаға салу схемасын;

станоктың және бүрмелеуші машинаның құрылымын, жұмыс принципін;

белгі бір ұзындықтағы талшықты алу шарттарын;

штапельді талшықтың және талшық қалдығының физикалық-механикалық қасиеттерін, оларға қойылатын талаптарды;

жабдықты күтіп баптау режимін.

Параграф 2. Химиялық талшықты кесуші, 3-разряд

465. Жұмыс сипаттамасы:

жгуттағы талшықты (алдын ала бүрмелеп, немесе бүрмелемей) механикалық немесе гидравликалық машиналарда белгілі бір ұзындықтағы штапелькаларға жұмыс нұсқаулығына сәйкес кесу;

жгутты тарту компенсатор арқылы бүрмелеу машинасына, кесу машинасына салу;

жгуттың икемділік деңгейін, бүрмелеу және кесу жылдамдығын, жгуттың тартылуын, сабындау ерітіндісі мен қысымдалған ауаның кесу машинасына берілуін, штапелькалардың ұзындығы мен сапасын бақылау және реттеу;

жгуттың бүрмелеу, кесу машинасында жгут өткізу бөлшектері арқылы өтуін, пышақтың, бөлу дөңгелегінің жарамдылығын, пышақтардың уақытылы ауыстырылуын қадағалау;

түсіру трубасын тазалау;

жабдықты күтіп баптау.

466. Білуге тиіс:

жгутты штапелькаларға кесу процесін және бүрмелеу, кесу машинасына салу схемасын;

механикалық немесе гидравликалық кесу машинасының құрылымын, жұмыс принципін; пышақтарды ауыстыру кестесін;

талшықты кесу технологиялық процесінің параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

штапельді талшықтың физикалық-механикалық қасиеттерін;

қалыпты икемді және ұзындықтағы талшықты алу шарттарын, оларға қойылатын талаптарды;

жгуттың пышақ дискілерін оралуы, түсіру трубасының бітелуінің себептерін және бұларды жою тәсілдерін;

жабдықты күтіп баптау режимін

98. Қопсытушы

Параграф 1. Қопсытушы, 2-разряд

467. Жұмыс сипаттамасы:

целлюлозаны түту машинасында қопсыту;

штапельді талшықты және талшық қалдығын түту және өзге де қопсыту машиналарында жұмыс нұсқаулығына сәйкес қопсыту;

машинаны, пневмотранспорты қосу және тоқтату;

кипті босату, жекелеген целлюлоза парақтарын машинаға беру;

талшық қалдығын түту және қопсыту машиналарының қоректендіргішіне біркелкі беру;

жұмысталған холсты немесе қопсытылған талшықты кесуге немесе буып түюге беру;

талшықты кептіру және өлшеу;

холстың тығыздығы мен талшықтың қопсыту сапасын бақылау және реттеу;

целлюлозаның сулануы мен қопсытылуын қадағалау;

жабдықты күтіп баптау.

468. Білуге тиіс:

талшық пен целлюлозаны қопсыту процесін;

түту және өзге де қопсыту машиналарының құрылымын, жұмыс принципін және коммуникациялар схемасын;

талшық пен целлюлозаның физикалық-механикалық қасиеттерін, оларға қойылатын талаптарды;

жабдықты күтіп баптау режимін.

Параграф 2. Қопсытушы, 3-разряд

469. Жұмыс сипаттамасы:

целлюлоза мен талшықты қопсыту, талшық қалдығын кесу, жуу, кептіру және дайын өнімді буып түю процесін жүргізу;

целлюлозаны қабылдап алу және партиялар қоспасын іріктеу;

қопсытылған целлюлозаның ерітуге уақытылы берілуін қамтамасыз ету;

пневмотранспорттың жұмысын бақылау;

жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, оны ұсақ жөндеу;

целлюлозаның жұмсалуын, дайын штапельді талшықтың шығарылуын есепке алу;

біліктілігі анағұрлым төмен жұмысшыларға басшылық ету.

470. Білуге тиіс:

талшық пен целлюлозаны қопсытудың, талшық қалдығын кесу, жуу, кептіру және дайын өнімді буып түюдің технологиялық процесін;

талшықты кесу технологиялық процесінің параметрлері мен процесті реттеу ережесін;

қопсытылған целлюлоза мен талшыққа қойылатын талаптарды, дайын өнімнің түсуі мен шығымын есепке алу ережесін.

99. Иіру блоктарын құрастырушы

Параграф 1. Иіру блоктарын құрастырушы, 3-разряд

471. Жұмыс сипаттамасы:

иіру блоктарын жұмыс нұсқаулығына сәйкес өңдеу және құрастыру;

блоктар мен торшаларды күйдіру пештерінен жеткізу, сығымдалған ауамен үрлеу;

жарамсыз бөлшектерді бракка шығару және оларды жаңасымен ауыстыру;

жұмысқа дайындалған насосты блокқа орнату, герметикалылығын тексеру;

дайын блоктарға паспорт жазу.

472. Білуге тиіс:

блоктарды өңдеу және құрастыру процесін;

блоктардың құрылымын, жұмыс принципін, оларды бөлшектеу және құрастыру ережесін;

блоктарды жөндеу және тексеру әдістерін;

ақау түрлерін және оларды жою тәсілдерін;

блоктардың жарамсыздығынан болатын талшық брагының түрлерін.

100. Иіру насостарын құрастырушы

Параграф 1. Иіру насостарын құрастырушы, 3-разряд

473. Жұмыс сипаттамасы:

иіру насостарын жұмыс нұсқаулығына сәйкес өңдеу және құрастыру;

насостарды бөлшектеу, тазалау, жуу және оның барлық бөлшектерін сығымдалған ауамен үрлеу;

жарамсыз бөлшектерді бракка шығару және оларды жаңасымен ауыстыру, ұсақ жөндеу, бөлшектерін майлау;

күрделі жөндеуден кейін иіру машиналарын насостармен жинақтау.

474. Білуге тиіс:

иіру насостарын өңдеу және құрастыру процесін;

насостардың құрылымын, жұмыс принципін;

оларды бөлшектеу және құрастыру ережесін;

насостарды жөндеу және тексеру әдістерін;

ақау түрлерін және оларды жою тәсілдерін;

насостардың жарамсыздығынан болатын талшық брагының түрлерін.

101. Гарнитураны ауыстырушы

Параграф 1. Гарнитураны ауыстырушы, 3-разряд

475. Жұмыс сипаттамасы:

иіру гарнитурасын ауыстыру және иіру машиналарын жоғары разрядты жұмысшының басшылығымен технологиялық тазалау;

машинадан алынған иіру гарнитурасы мен жіп өткізу бөлшектерін шеберханаға жіберу және жаңасын жеткізу;

машинаны натрий сульфатынан және ластан тазарту және жуу;

иіру гарнитурасының стандарты орнатылуын тексеру;

гарнитурадағы иіру ерітіндісінің ағынын анықтау және жою;

жұмыс орнын күтіп ұстау.

476. Білуге тиіс:

иіру гарнитурасы мен жіп өткізу бөлшектерін ауыстырудың, машинаны технологиялық тазарту және жуу ережесі мен тәртібін;

гарнитураның құрылымы мен нысанын, өзге бөлшектермен өзара жұмыс әрекетін;

гарнитура мен жіп өткізу бөлшектерінің жарамсыздығынан болатын талшық брагының түрлерін;

вискоздың, иіру ерітіндісінің, тұндыру және пластификациондық ванна компоненттерінің қасиеттерін;

жұмыс орнын күтіп ұстау ережесін.

Параграф 2. Гарнитураны ауыстырушы, 4-разряд

477. Жұмыс сипаттамасы:

бағынысты жұмысшыларға басшылық ету, гарнитураны ауыстыру және машиналарды тазалау жөніндегі жұмысты үйлестіру;

гарнитураны ауыстыру және технологиялық тазалаудың барысын бақылау;

иіру машинасы астауларынан тұндыру ваннасын және коллектор соңынан вискозды ағызу;

машиналардағы ластанған кәріз бұрмаларын тазалау;

машиналарда ауыстыруға қажетті гарнитура санымен: машиналарды тазалауға қажетті материалмен және айлабұйыммен қамтамасыз ету;

машина астауларынан тұндыру ваннасымен толтыру, иіру ерітіндісін насос стойкалары мен червяктар арқылы өткізу;

гарнитураны ауыстыру және технологиялық тазалау кезінде машинаны қабылдау және тапсыру;

ауыстырылатын гарнитура мен жіп өткізу бөлшектерінің қажетті санын есептке алу және өндірістік журналға жазу;

гарнитураның жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

ұсақ жөндеу.

478. Білуге тиіс:

талшықты қалыптаудың технологиялық процесін;

иіру машиналарының құрылымы мен жұмыс принципін;

гарнитураны ауыстыру және технологиялық тазалаудың тәртібі мен ережесін;

тұндыру ваннасын астауларға толтыру мен ағызу, вискозды ағызу және өткізу ережесін;

есепті жүргізу ережесін;

гарнитураның жұмысындағы ақауларды анықтау және жою әдістерін;

слесарь ісін.

102. Иіру блоктарын ауыстырушы

Параграф 1. Иіру блоктарын ауыстырушы, 4-разряд

479. Жұмыс сипаттамасы:

иіру блоктарын жұмыс нұсқаулығына сәйкес ауыстыру;

иіру орнын блоктарды ауыстыруға дайындау, азотты желінің динильді қыздыру жүйесін ағыту, иіру қақпағын босату, бункер мен стоякты көтеру, блокты алу, одан иіру насосы мен балқыту торшасын ағытып алу;

иіру бөлшегінің қаптамасын тазалау;

шеберханадан жаңа блокты жеткізу;

насосты тарту, блокты қаптамаға орнату;

иіру орнын іске қосуға дайындау;

динильді қыздырманы азотты желіге қосу, азотпен престемелеу арқылы иіру орнының герметикалылығын тексеру;

иіру орнын іске қосу;

машинадан алынған блок пен насосты күйдіру пешіне жеткізу;

ауыстыру блоктарын есепке алу және өндірістік журналға жазу.

480. Білуге тиіс:

талшықты қалыптаудың технологиялық процесін;

иіру машиналарының құрылымын, иіру блоктарының, азотты желі мен қыздыру жүйесінің нысаны мен құрылымын; блоктарды қыздыру кезінде қолданылатын динилдің, жылу жеткізушілердің қасиеттерін;

блоктарды кезінде иіру орындарын динилмен өңдеу ережесін;

иіру орындарын жаңсақ және сапасыз құрастырудан болатын талшық брагінің түрлерін.

103. Орнатушы

Параграф 1. Орнатушы, 2-разряд

481. Жұмыс сипаттамасы;

шпульды, бобиналарды жібекпен штапельді агрегат шпулярнигіне жұмыс нұсқаулығына сәйкес орнату;

жекелеген жіптерді жгутқа біріктіру;

жіптің үзіктерін, орама қимасын жою;

жібекті шпулярникке жеткізу, жұмысталған шпульды немесе бобинаны шпулярниктен алу және оларды әкету;

жібектің түсуін, жіптің дұрыс салынуын, жіп өткізу жүйесінің дұрыстығын қадағалау;

қалдықты ассортимент бойынша іріктеу және салмағына қарай тапсыру;

жабдықты күтіп ұстау.

482. Білуге тиіс:

шпульды, бобиналарды шпулярникке орнатудың, жіптің дұрыс салынуын, жіптің өткізу жүйесіне берілуі мен жекелеген жіптерді жгутқа біріктірудің тәртібін;

шпулярниктің құрылымын және жіптің өткізу жүйесіне қойылатын талаптарды;

жібектің ассортименті мен оның сапасына қойылатын талаптарды;

жабдықты күтіп ұстау ережесін.

Параграф 2. Орнатушы, 3-разряд

483. Жұмыс сипаттамасы:

корд жіпті катушкаларды жүріп тұрған тоқыма станогы ставкалары айналым алған және станоктың ставкамен бір мезгілде тоқтаған кезінде, станок шпулярнигіне жұмыс нұсқаулығына сәйкес орнату;

жіптерді стренгілер бойынша кареткада немесе тігін машинасында жіп ұштарын тігу бойынша байламдау; жіпті станокқа немесе арқау шыбық машинасына салу;

мата жиегін катушкаларды бір мезгілде сала отырып өңдеу

станокты май құйғаннан кейін баптау; негіз қималары мен үзіктерін шиыру және станокты қосу;

негізгі жіптің үзіктерін жоюға қатысу;

куличтерді манжеттерге кигізу;

жіптің сапасын, бракқа шығарылған катушкалардың шпулярниктен алынуын бақылау, катушкалардың айналдыру цехына қайтарылуын ресімдеу. корд жіпті катушкалар мен куличтерді шпулярникке жеткізу, бос катушкалар мен манжеттерді белгіленген орынға әкету;

шпулярник шпилькаларынан орамдарды алу; манжеттерді тазарту;

жіптің түсуін және жіп өткізу жүйесінің жай-күйін, шпулярниктегі катушкалар мен куличтердің санын, жіптің станокқа немесе арқау шыбық машинасына салынуын қадағалау;

қалдықтарды тапсыру;

жабдықты күтіп ұстау.

484. Білуге тиіс:

катушкалар мен куличтерді шпулярникке орнатудың, жіптің жіп өткізу жүйесіне, арқау шыбық машинасына салыну тәртібін;

шпулярниктің құрылымын және жіптің өткізу жүйесіне қойылатын талаптарды;

оның сапасына қойылатын талаптарды; мата мен арқау артикулдары бойынша деректерді;

жабдықты күтіп ұстау ережесін.

Параграф 3. Орнатушы, 4-разряд

485. Жұмыс сипаттамасы:

станокты қайта зарядтау кезінде – қажетті катушкалар санының шпулярникке, жіп жігінің шпулярник планкісіне, дұрыс орнатылуын, жіптердің негіз беру механизміне салынуын, ремиз бен бердоны бақылау; жіптің жіп жинауышқа дұрыс берілу есептеу;

қатушкаларды салу және қою кезінде - катушкалардың шпулярникке дұрыс орнатылуын, және жіптің станокқа салынуын бақылау;

шпулярниктегі жіп түйісуін, шпулярникте жібі бар катушканы қоюға арналған паспорттың болуын бақылау;

иірмені станоктар бойынша беріктігіне, партияларына қарай және басқа да физикалық-механикалық көрсеткіштері бойынша таратып бөлу, шикізаттың дұрыс пайдаланылуын және оны үнемдеу режимін бақылау;

біліктілігі анағұрлым төмен орнатушыларға басшылық ету;

орнатушыларды тиісті нөмірлі және сапалы жібекпен, бракка шығарылған катушкаларға жол бермей қамтамасыз ету;

орнатушыларды учаскелер бойынша бөліп қою;

станокты жүріп тұрған кезінде шебердің көмекшісіне және тоқымашыға тапсыру, орындалған ставкалардың саны мен станоктардың қайта зарядталуы себепті тұрып қалу уақытының есебін алу.

486. Білуге тиіс:

станокты негізбен жабдықтау ережесін және мата маркалары бойынша деректерді;

жіптің катушкаға түсу ұзақтығын;

ставкалар мен станоктардың қайта зарядталуы, шебердің көмекшісіне және тоқымашыға тапсыру ережесін;

жіптің жіп жинауышқа дұрыс берілу есептеу, станоктардың тұрып қалу уақытын, шикізаттың жұмсалуы мен бағынысты орнатушылардың орындалған жұмысын есептеу әдістемесін.

104. Химиялық талшықты алушы

Параграф 1. Химиялық талшықты алушы, 3-разряд

487. Жұмыс сипаттамасы

жұмысталған талшықты иіру машиналарынан жұмыс нұсқаулығына сәйкес түсіріп алу;

иіру орындарын қосу және тоқтату;

машинаны түсіруге дайындау;

бобина ұстауыштарды талшық оралуының болмауын және тазалығын тексеру;

бос бобиналарды бобина ұстауышқа кигізу, жіпті бос бобинаға енгізу;

салудың жылдамдығы мен стандарттылығын сақтау,

жіп үзіктерін жою;

бос бобиналарды дайындау және оларды машиналар бойынша таратып салу;

түсірудің уақытылылығын қамтамасыз ету;

қажет кезінде – тоқымашыларға жіп үзіктерін жоюға және машинаны күтіп ұстауға көмектесу.

488. Білуге тиіс:

талшықты иіру мен ораудың технологиялық процесін;

жіпті өткізу схемасын;

иіру машинасының құрылымы мен жұмыс принципін;

түсіруді жұмыстау уақытын, оны түсірудің ұзақтығын;

алу және жаңасын салу ережесін;

түсіріп алу кезіндегі жібектің үзігі мен брагының себептерін, оның алдын алу және жою шараларын;

жабдықты күтіп ұстау ережесін.

105. Талшықты ылғалдаушы

Параграф 1. Талшықты ылғалдаушы, 2-разряд

489. Жұмыс сипаттамасы:

қышқыл және жуылған талшықты ылғалдатудың технологиялық процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

жібек салынған арбалар мен люлькаларды иіру цехынан немесе өңдеуден кейін қабылдап алу және ылғалдатудан кейін жіберу;

температура мен ылғалдылықты бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін талдауға сынама іріктеу;

талшықтың түсуін, болуын, берілуін есепке алу және өндірістік журналға жазу;

жабдықты күтіп ұстау.

490. Білуге тиіс:

талшықты ылғалдатудың технологиялық процесін және процесті реттеу ережесін;

аспалы конвейердің, люлькалардың немесе арбалардың, бақылау-өлшеу аспаптарының, арматура мен коммуникациялардың құрылымын, жұмыс принципі мен пайдалану ережесін;

талшықтың физикалық-химиялық қасиеттерін;

талшыққа қойылатын талаптарды;

брактың алдын алу және жою шараларын; жабдықты күтіп ұстау режимін.

106 Фильерші

Параграф 1. Фильерші, 1-разряд

491. Жұмыс сипаттамасы:

иіру машиналарынан алынған ластанған фильерлерді қабылдау, лас фильерлерді фильер шеберханасында тазасына ауыстыру; тоқымашыларға таза фильерлер мен бөлшектерді шығарылатын талшық ассортиментіне сәйкес беру;

алынған және берілген фильерлер мен бөлшектерді есебін алу және өндірістік журналға жазу.

492. Білуге тиіс:

фильерлерді қабылдау және беру ережесін, талшық ассортиментіне фильерлерді бөлуді;

фильер брагының түрлерін;

есеп және жабдықты күтіп ұстау ережесін.

Параграф 2. Фильерші, 2-разряд

493. Жұмыс сипаттамасы:

әртүрлі иіру фильерлерін химикат ерітінділерімен өңдеу немесе фильер жиынтығы бөлшектерін азотты қышқылда және этиленгликольде жұмыс нұсқаулығына сәйкес өңдеу;

ультрадыбысты генераторды қосу және тоқтату, қайнатуға арналған электрмен қыздыру ваннасын қосу және ажырату;

фильер жиынтығы бөлшектерін күйдіру пеші бөлімінен фильер шеберханасына жеткізу;

фильерді бөлшектеу, фильер мен бөлшектерге химикаттар немесе азотты қышқыл және этиленгликоль ерітіндісін құю, коагулирлендірілген полимерден тазарту, аппараттарда, баркаларда жұмсартылған сумен шаю және сығымдалған ауамен үрлеу;

фильерді кептіру шкафында немесе муфельді пеште қыздыру немесе кептіру, фильерлердің ақауын шығару;

фильерге арналған сүзгі материалды дайындау;

кварцты құмды азоты қышқылда және дистиллирлендірілген суда жуу;

фильерлерді зарядтау және оларды целлофан немесе папирос қағазына орау;

өңделген фильер мен бөлшектердің есебі;

фильер шеберханасы жабдығын, айлабұйымдарын күтіп ұстау.

494. Білуге тиіс:

фильер мен фильер жиынтығы бөлшектерін бөлшектеу, өңдеу процесін; фильер құрылымын, оларды бөлшектеу және зарядтау тәртібін; фильерді өңдеу кезінде қолданылатын химиялық заттардың қасиеттерін;

ыстық және суық су, сығымдалған ауа, тіреу арматурасы коммуникациялары схемасын;

ультрадыбысты генератордың, фильерді өңдеуге арналған айлабұйымдардың құрылымын; фильерлерді зарядтауға жұмсалатын материалдарға қойылатын талаптарды;

фильер брагының түрлерін; жабдықты, айлабұйымдарын күтіп ұстау ережесін.

Фильерді ультрадыбысты қондырғыда өңдеу және фильер жиынтығы бөлшектерін азотты қышқылда және этиленгликольде өңдеу кезінде - 3-разряд

Параграф 3. Фильерші, 4-разряд

495. Жұмыс сипаттамасы:

фильерлерді зарядтау және разрядтау, оларды және фильер жиынтығы бөлшектерін түрлі химикат ерітінділерімен немесе ультрадыбысты қондырғыда өңдеу процесін жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу. Фильерді өңдеу сапасын микроскоппен немесе сағаттық проектордың көмегімен бақылау;

фильер шеберханасы жұмысшыларының жұмысын ұйымдастыру және басшылық ету;

химикат ерітінділерін дайындау есебі;

ауысымды қабылдау кезінде зарядталған таза фильерлердің, жууда тұрған лас фильерлердің және қосалқы фильерлердің болуын тексеру;

фильерлердің сақталуын және өндіріске берілуін бақылау;

фильер шеберханасы жабдығын күтіп ұстау.

496. Білуге тиіс:

фильерлерді зарядтау және разрядтау, оларды және фильер жиынтығы бөлшектерін өңдеу процесін;

фильердің және ультрадыбысты қондырғыда құрылымын;

фильерді өңдеу кезінде қолданылатын химиялық заттардың қасиеттерін; машиналарды метрикалық нөмірі бойынша баптауды;

фильер брагының түрлерін; фильердегі лас және деформацияланған саңылаулардың себебінен алынатын талшық брагының түрлерін;

таразы мен микроскоп құрылымын, оларды баптау және жұмыс істеу ережесін; аспаптарды күтіп ұстау ережесін.

Біліктілігі анағұрлым төмен фильершілерге басшылық ете жүріп, фильерді ультрадыбысты қондырғыда өңдеу кезінде - 4-разряд

107. Целлофан пленканы қалыптаушы

Параграф 1. Целлофан пленканы қалыптаушы, 4-разряд

497. Жұмыс сипаттамасы:

целлофан пленканы өңдеудің, бояудың және кептіру мен ораудың технологиялық процесін үздіксіз процесс агрегаттарында жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

агрегаты қосу және тоқтату;

пленканы өңдеу және бояу баркаларының валиктеріне, кептіру цилиндрлерін шпулге кигізу; пленка үзіктерін жою;

жұмысталған өнімді алу;

өңдеу және бояу ерітінділерінің берілуі мен циркуляциясын, кептіру цилиндріне келетін судың температурасы мен қысымын, целлофан пленканы кептіру температурасын, кептіру барабандары айналуын, пленканың шпульге оралуын, валиктер мен агрегат цилиндрі арқылы өткен кезде пленканың дұрыс жазылуын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

өндірісті бақылау үшін талдауға сынама іріктеу;

өндірістік журналға жазу;

жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

жабдықты ұсақ жөндеу және күтіп ұстау.

498. Білуге тиіс:

целлофан пленканы өңдеудің, бояудың және кептіру мен ораудың технологиялық процесін, оны агрегатқа салудың схемасын;

агрегаттың және басқа да қызмет көрсететін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын және жұмыс принципін;

арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

пленканың физикалық-химиялық қасиеттерін, оған қойылатын талаптарды;

пленкаға арналған техникалық шарттарды;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп ұстау ережесін; слесарь ісін.

Целлофан пленканы өңдеу, бояу және кептіру мен орау процесінің жекелеген операцияларын біліктілігі анағұрлым жоғары қалыптаушының басшылығымен орындау кезінде - 3-разряд

Параграф 2. Целлофан пленканы қалыптаушы, 4-разряд

499. Жұмыс сипаттамасы:

целлофан пленканы қалыптаудың технологиялық процесін үздіксіз процесс агрегаттарында жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу;

агрегатты май құюға дайындау, фильерлерді салу, кептемені жою және фильерді сүрту, сүзгі прессті қайта зарядтау;

вискозды ерітіндінің дозалаушы насоспен берілуін, тұндыру ваннасының берілуі мен циркуляциясын бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау және реттеу;

тұтастай агрегат бойынша технологиялық процесс барысын қадағалау;

біліктілігі анағұрлым төмен қалыптаушыларға басшылық ету.

500. Білуге тиіс:

целлофан пленканы үздіксіз процесс агрегаттарында қалыптаудың технологиялық процесін және пленканы салу схемасын;

агрегаттың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін, арматура мен коммуникациялардың нысаны мен схемасын;

вискозды ерітіндінің физикалық-химиялық қасиеттерін;

технологиялық режим параметрлерін және процесті реттеу ережесін;

жабдықты күтіп ұстау ережесін.

108. Электр ұршықшы

Параграф 1. Электр ұршықшы, 2-разряд

501. Жұмыс сипаттамасы:

электр ұршықты бөлшектеу, оның бөлшектерін керосинде, ыстық суда жуу, сығымдалған ауамен үрлеу;

электр ұршық шеберханасының жабдығын, айлабұйымдарын күтіп ұстау.

502. Білуге тиіс:

электр ұршықты бөлшектеу, оның бөлшектерін өңдеу ережесін;

электр ұршықтың құрылымын, оларды бөлшектеу мен жуу ережесін;

электр ұршық шеберханасының жабдығын, айлабұйымдарын күтіп ұстау режимін.

Параграф 2. Электр ұршықшы, 3-разряд

503. Жұмыс сипаттамасы:

электр ұршық бөлшектерінің жуылу сапасын тексеру, оларды тозу дәрежесіне қарай брактау және ұршық бөлшектерінің жиынтықтау;

тозған және жарамсыз бөлшектерді ауыстыру, электр ұршықты құрастыру; оларды сынақ стендінде бақылау; электр ұршықты бояу және олардың жетек ұштарын қалайылау;

электр ұршықтың себебінен иіру машинасының авариялық тоқтауларын жою;

машинадағы электр ұршықтар мен қосқыштарды ауыстыру; электр ұршықтың майын ауыстыру; электр ұршықтың кружкаларын брактау және жетілдіру; машиналардағы электр ұршықтың бекітілуін тексеру; оларды иіру ұясының деңгейімен және ортасы бойынша орнату, иіру кружкаларын жетілдіру.

504. Білуге тиіс:

электр ұршықты құрастыру тәртібін;

электр жабдықтың және қосу аппаратурасының қоректендіру схемасын;

электрлі өлшеу аспаптарын желіге қосу ережесін;

электр ұршық статорларын орау схемасын және оларды кептіру мен сіңірмелеу режимін;

электр ұршықтың жарамсыздығы түрлерін және оларды жою тәсілдерін, электр ұршықтың істен шығу себептерін;

электр ұршықтың жарамсыздығы себепті алынған жібектің брак түрлерін;

қосу аппаратурасы мен қосқыштардың құрылымын;

электр ұршыққа және қосу аппаратурасы арналған техникалық шарттарды.

Параграф 3. Электр ұршықшы, 4-разряд

505. Жұмыс сипаттамасы:

электр ұршықты бөлшектеу, өңдеу және құрастыру процесін жүргізу; ұяларды суландыру, жоғарғы және төменгі герметизация жүйесін, иіру машиналарындағы жоғары жиілік желісін изоляциялауды бақылау;

электр ұршық шеберханасы жұмысшыларына басшылық ету және олардың жұмысын үйлестіру:

өтпелі клеммді қораптарды жөндеу;

электр ұршықтың авариясы себептерін талдау;

жаңадан келіп түскен, жөнделген және ауыстырылған машиналардағы электр ұршықтардың есебін жүргізу және өндірістік журналға жазу.

506. Білуге тиіс:

электр ұршықты бөлшектеу, өңдеу және құрастыру, тексеру процесін;

электр ұршықтың, қосқыштар мен герметизацияланған ұялардың құрылымын;

электр ұршықтың, қосқыштардың жарамсыздығы түрлерін және оларды жою тәсілдерін;

иіру машиналарындағы жоғары жиілік желісінің схемасын;

иіру машинасын профилактикалық және күрделі жөндеуден кейін электроцентрифугаларды, ұялар мен жоғары жиілік желісін тапсыру және қабылдау ережесін.

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығының (28-шығарылым) қосымшасы

Жұмысшылар кәсіптерінің алфавиттік сілтемесі

Р/с №	Кәсіптердің атаулары	Разряд диапазоны	Беті
1.	Тарту аппаратшысы	3-4	82
2.	Армирленген престеу материалдарын дайындайтын аппаратшы	3-6	3
3.	Тоқылмаған шыны талшықты материалдарды дайындайтын аппаратшы	4	6
4.	Ұсақтау және жетілдіру аппаратшысы	2-4	83
5.	Контактілі буландыру аппаратшысы	3-4	85
6.	Ксантогенирлеу аппаратшысы	4-6	86
7.	Құю және кесу аппаратшысы	3-4	88
8.	Шайырды күңгірттеу аппаратшысы	3	89
9.	Шыны талшықты материалдарды тозаңдату аппаратшысы	3-5	6
10,	Шыны талшықты никелдейтін аппаратшы	4	8
11	Сусыздандыру аппаратшысы	4	92
12.	Ауасыздандыру және сүзу аппаратшысы	2-5	89
13.	Өңдеу аппаратшысы	2-5	9
14.	Қайта этерификациялау аппаратшысы	5	93
15.	Вискозды ерітінді алу аппаратшысы	4-6	93
16.	Бос қуыс микросфераларды алу аппаратшысы	5	12
17.	Күкірт көміртегі-шикізатын алу аппаратшысы	3-6	96
18.	Иіру ерітінділерін жасау аппаратшысы	2-4	99
19.	Тұндыру ваннасың регенерациялау аппаратшысы	2-5	100
20.	Күкірт көміртегін регенерациялау аппаратшысы	3-5	102
21.	Талшықты кептіру аппаратшысы	2-4	103
22.	Қалдықтарды кәдеге жарату аппаратшысы	3-4	105
23.	Фиксациялау аппаратшысы	2-4	106
24.	Этиленгликольді қондырғының аппаратшысы	4	108
25.	Тоқымашы	4	13
26.	Химиялық иіру гарнитуршысы	1-3	109
27.	Дыбыс жұтушы сыналарды жасаушы	2	13
28.	Шыны блоктарды жасаушы	3	14
29.	Шыны пластикті есу винттерін жасаушы	2-5	14
30.	Шыны пластик бүйымдарды орап жасаушы	2-6	18
31.	Фольгаландырылған шыны тақталарын жасаушы	3	21
32.	Жарық өткізгішті изоляциялаушы	4	22
33.	Шыны талшық материалдарды сынаушы	3-4	22
34.	Канализатор-трапшы	2	110
35.	Шыны талшық өндірісінің бақылаушысы	2-5	23
36.	Технологиялық процесті бақылаушы	2-4	111
37.	Фильерді бақылаушы-толтырушы	5	111
38.	Шағын насостарды бақылаушы-реттеуші	3	113
39.	Шыны пластик бүйымдарды контурлаушы	2-4	25
40.	Тарту машиналарындағы айналдырушы	4	114
41.	Айналдырушы-кептіруші	4	114
42.	Шыны пластиктерді үлгілеуші	3-6	27
43.	Металдандырылған шыны жіпті монтаждаушы	3	30
44.	Шыны талшық және шыны пластик өндірісінде жабдықты баптаушы	4-6	30
45.	Химиялық талшықты ораушы	3-4	115
46.	Сүзгі полотноларын төсеуші	1-2	116
47.	Иіру бөлшектерін күйдіруші	3	116
48.	Шыны пластиктен жасалған дайындамаларды өңдеуші	2-4	32
49.	Сепаратор пластиналарын жиектеуші	1-2	34
50.	Шыны пластиктен жасалған бұйымдарды бояушы	2-3	35
51.	Химиялық талшық өндірісіндегі қашықтықтан басқару пультінің операторы	5-6	117
52.	Ровинг жасау операторы	3-4	35
53.	Рулонды-конструкциялық материалдарды жасау операторы	4	36
54.	Кварцты шыны талшығын алу операторы	3,5	37
55.	Үздіксіз шыны талшығын алу операторы	3-6	39
56.	Оптикалық шыны талшығын алу операторы	2-5	41
57.	Каолин қүрамды шыны талшығын алу операторы	4-5	43
58.	Шыны талшығын бір сатылы әдіспен алу операторы	4	45
59.	Штапельді шыны талшығын алу операторы	3-6	45
60.	Кремний топырақты материалдар өндірісінің операторы	3-4	47
61.	Электр пештерін басқару пультінің операторы	5	49
62.	Қопсыту-түту машиналардың операторы	3	49
63.	Бүрмеленген парақ шыны пластиктерін жасау қондырғыларын баптаушы	4-5	50
64.	Шыныпластик конструкцияларды жасау қондырғысының операторы	4-6	51
65.	Шыны жгуты өруші	1-2	5 5
66.	Химиялық талшықты өңдеуші	2-4	118
67.	Сүзгі пресстер мен диализаторларды қайта зарядтаушы	3	121
68.	Жіпті қайта ораушы	4	121
69.	Шыны талшық материалдарды жапсырушы	3	55
70	Шыны талшықты балқытушы	4	55
71.	Бобиналар мен куличтерді дайындаушы	2	122
72.	Кварцты қүм дайындаушы	1	123
73.	Целлюлозаны дайындаушы	1-3	123
74.	Шыны талшықты қайта ораушы	3	54
75.	Химиялық талшықты престеуші	3-4	125
76.	Пресс-пакетші	2-3	126
77.	Тозаңдатылған бұйымдарды жатықтаушы	2-4	56
78.	Сіңірмелеуші	1-3	57
79.	Химиялық талшықты иіруші	3-5	126
80.	Пультші	3	128
81.	Шыны талшығы жгуттарын жүмыстаушы	2-5	58
82.	Шыны талшық орамын жазушы	3-5	60
83.	Шыны талшықты таратып салушы	2-3	61
84.	Шыны талшықты материалдарды пішуші	1-4	62
85.	Шыны талшықты және шыны пластик материалдарды кесуші	2-3	64
86.	Химиялық талшықты кесуші	2-3	129
87.	Целлофан пленканы кесуші	3	129
88.	Қопсытушы	2-3	130
89.	Таспаларды қүрастырушы	2	65
90.	Иіру блоктарын қүрастырушы	3	132
91.	Иіру насостарын қүрастырушы	3	132
92.	Гарнитураны ауыстырушы	3-4	133
93.	Иіру блоктарын ауыстырушы	4	134
94.	Шыны талшықты жентектеуші	2-5	65
95.	Орнатушы	2-4	135
96.	Оптикалық сипаттамаларды түсіруші	2-4	67
97.	Шыны талшық және шыны пластик бүйымдарды түсіруші	2-3	69
98.	Химиялық талшықты алушы	3	137
99.	Тоқымашы	3-5	70
100.	Талшықты ылғалдаушы	2	137
101.	Шыны жіпті бұйымға төсеушілер	2-4	73
102.	Шыны балқыту ыдыстарын орналастырушы	5-6	74
103.	Фильерлік пластиналарды орнатушы	4	75
104.	Фильерші	1-4	138
105.	Бөлуші және декоративтік қабаттарды қалыптаушы	2-3	76
106.	Шыны пластик бұйымдарды қалыптаушы	1-6	77
107.	Целлофан пленканы қалыптаушы	3-5	140
108.	Электр ұршықшы	2-4	141