Об утверждении профессионального стандарта "Швейное производство и моделирование одежды"

Приказ и.о. Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 30 декабря 2013 года № 456. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 мая 2014 года № 9399. Утратил силу приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 30 января 2023 года № 60.

Сноска. Утратил силу приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 30.01.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт "Швейное производство и моделирование одежды".

2. Комитету промышленности Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан (Касымбеков Б.А.) в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление на официальное опубликование в средствах массовой информации и информационно-правовой системе "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности Министра
индустрии и новых технологий
Республики Казахстан	А. Рау
"СОГЛАСОВАНО"
Министр труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
___________ Т. Дуйсенова
26 марта 2014 год

Утвержден приказом исполняющего обязанности Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 30 декабря 2013 года № 456

Профессиональный стандарт
"Швейное производство и моделирование одежды"
1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт "Швейное производство и моделирование одежды" (далее – ПС) определяет в области профессиональной деятельности требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников и предназначен для:

1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;

2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;

3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;

4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

2. Основными пользователями ПС являются:

1) выпускники организаций образования, работники;

2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;

3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;

4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

3. На основе ПС разрабатываются внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.

4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:

1) квалификация – степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;

2) квалификационный уровень/уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;

3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;

4) средства труда - средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;

5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;

6) трудовая функция – интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения в рамках конкретного вида трудовой деятельности;

7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

8) ПС – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации, компетенций, содержанию, качеству и условиям труда;

9) единица ПС – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;

10) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

11) компетенция – способность работника применять в профессиональной деятельности знания и умения;

12) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;

13) задача - совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;

14) отрасль – совокупность предприятий и организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;

15) отраслевая рамка квалификаций (далее – ОРК)- структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

16) национальная рамка квалификаций (далее - НРК)– структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;

17) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и профессиональных задач, выполняемых работником определенного вида трудовой деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

5. Вид экономической деятельности: 14 Производство одежды.

6. Область профессиональной деятельности: Швейное производство.

7. Основная цель области профессиональной деятельности: вышивание, раскрой, моделирование, изготовление лекал, пошив.

8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему профессиональному стандарту.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)
Параграф 1. Вышивальщица

9. Квалификационный уровень по ОРК: 2-4.

10. Возможные наименования должностей: вышивальщица.

11. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – вышивание изделий различного ассортимента.

12. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 2 к настоящему ПС.

13. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы вышивальщицы приведены в таблице 2 приложения 2 к настоящему ПС.

14. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые вышивальщицей, указан в таблице 3 приложения 2 к настоящему ПС.

15. Описание единиц ПС, выполняемых вышивальщицей, приведено в таблице 4 приложения 2 к настоящему ПС.

16. Требования к компетенциям вышивальщицы указаны в таблицах 5-7 приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2. Закройщик

17. Квалификационный уровень по ОРК: 3-4.

18. Возможные наименования должностей: закройщик.

19. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – раскрой текстильного материала.

20.Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 3 к настоящему ПС.

21. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы закройщика приведены в таблице 2 приложения 3 к настоящему ПС.

22. Перечень единиц ПС определяющий трудовые функции, выполняемые закройщиком, указан в таблице 3 приложения 3 к настоящему ПС.

23. Описание единиц ПС, выполняемых закройщиком, приведено в таблице 4 приложения 3 к настоящему ПС.

24. Требования к компетенциям закройщика указаны в таблицах 5-6 приложения 3 к настоящему ПС.

Параграф 3. Техник-технолог

25. Квалификационный уровень по ОРК: 4.

26. Возможные наименования должностей: техник-технолог.

27. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности –

организация производства швейных изделий высокого качества в соответствии с требованиями нормативной документации.

28. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 4 к настоящему ПС.

29. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога приведены в таблице 2 приложения 4 к настоящему ПС.

30. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые техником-технологом, указан в таблице 3 приложения 4 к настоящему ПС.

31. Описание единиц ПС, выполняемых техником-технологом, приведено в таблице 4 приложения 4 к настоящему ПС.

32. Требования к компетенциям техника-технолога указаны в таблице 5 приложения 4 к настоящему ПС.

Параграф 4. Модельер-конструктор

33. Квалификационный уровень по ОРК: 4.

34. Возможные наименования должностей: модельер-конструктор.

35. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – разработка модельной конструкции для изготовления изделия.

36. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 5 к настоящему ПС.

37. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы модельера-конструктора приведены в таблице 2 приложения 5 к настоящему ПС.

38. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые модельером-конструктором, указан в таблице 3 приложения 5 к настоящему ПС.

39. Описание единиц ПС, выполняемых модельером-конструктором, приведено в таблице 4 приложения 5 к настоящему ПС.

40. Требования к компетенциям модельера-конструктора указаны в таблице 5 приложения 5 к настоящему ПС.

Параграф 5. Модистка головных уборов

41. Квалификационный уровень по ОРК: 3-4.

42. Возможные наименования должностей: модистка головных уборов.

43. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – изготовление головных уборов.

44. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 6 к настоящему ПС.

45. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы модистки головных уборов приведены в таблице 2 приложения 6 к настоящему ПС.

46. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые модисткой головных уборов, указан в таблице 3 приложения 6 к настоящему ПС.

47. Описание единиц ПС, выполняемых модисткой головных уборов, приведено в таблице 4 приложения 6 к настоящему ПС.

48. Требования к компетенциям модистки головных уборов указаны в таблицах 5-7 приложения 6 к настоящему ПС.

Параграф 6. Портной

49. Квалификационный уровень по ОРК: 2-4.

50. Возможные наименования должностей: портной.

51. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – пошив моделей одежды по индивидуальным заказам, образцов-эталонов и опытных образцов изделий одежды различного назначения, разнообразных по конструктивному решению из натуральных, синтетических и смесовых тканей, трикотажных полотен.

52. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 7 к настоящему ПС.

53. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы портного приведены в таблице 2 приложения 7 к настоящему ПС.

54. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые портным, указан в таблице 3 приложения 7 к настоящему ПС.

55. Описание единиц ПС, выполняемых портным, приведено в таблице 4 приложения 7 к настоящему ПС.

56. Требования к компетенциям портного указаны в таблицах 5-7 приложения 7 к настоящему ПС.

Параграф 7. Швея

57. Квалификационный уровень по ОРК: 2-4.

58. Возможные наименования должностей: швея.

59. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – выполнение на машинах или вручную операций по пошиву изделий из различных материалов.

60. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 8 к настоящему ПС.

61. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы швеи приведены в таблице 2 приложения 8 к настоящему ПС.

62. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые швеей, указан в таблице 3 приложения 8 к настоящему ПС.

63. Описание единиц ПС, выполняемых швеей, приведено в таблице 4 приложения 8 к настоящему ПС.

64. Требования к компетенциям швеи указаны в таблицах 5-7 приложения 8 к ПС.

4. Разработчики ПС

65. Разработчиком ПС является Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан.

66. Лист согласования, экспертиза и регистрация ПС приведены в приложении 9 к настоящему ПС.

Приложение 1 к профессиональному стандарту "Швейное производство и моделирование одежды"

Таблица 1. Виды деятельности, профессии, квалификационные
уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1	Вышивание изделий различного ассортимента	вышивальщица	вышивальщица	2-4
2	Раскрой текстильного материала	закройщик	закройщик	3-4
3	Организация производства швейных изделий высокого качества в соответствии с требованиями нормативной документации	техник-технолог	техник-технолог	4
4	Разработка модельной конструкции для изготовления изделия	модельер-конструктор	модельер-конструктор	4
5	Изготовление головных уборов	модистка головных уборов	модистка головных уборов	3-4
6	Пошив моделей одежды по индивидуальным заказам, образцов-эталонов и опытных образцов изделий одежды различного назначения, разнообразных по конструктивному решению из натуральных, синтетических и смесовых тканей, трикотажных полотен.	портной	портной	2-4
7	Выполнение на машинах или вручную операций по пошиву изделий из различных материалов	швея	швея	2-4

Приложение 2 к профессиональному стандарту "Швейное производство и моделирование одежды"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7443 - Вышивальщица
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 46, раздел "Швейное производство" (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 493-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 декабря 201 года № 8232)
Профессия по ЕТКС	Вышивальщица (1-6 р.)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	1-2
3	3-4
4	5-6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы вышивальщицы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на швейных предприятиях
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний (справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Практический опыт или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования, но не ниже основного среднего.		не требуется
3	Практический опыт или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовка до одного года или обучение на предприятии)при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования или общего среднего образования без практического опыта.		не менее 1 года на 2 уровне
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		не менее 3 лет на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые вышивальщицей

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка материалов и соответствующих приспособлений
2	Вышивание изделий различного ассортимента
3	Проверка качества полученного образца

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых вышивальщицей

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Материалы	Дублирующий пресс	1-1) Подготовка материалов или дублирование
	Трафареты, мелки, карандаши	стол	1-2) Согласно трафарету намелка рисунка
2	Нитки для вышивания, материал	Трафарет, мелки, компьютерные программы	2-1) Вышивание изделий различного ассортимента
3	Система линеек, нормативные документы	Приспособления	3-1) Проверка качества вышивки

Таблица 5. Требования к компетенциям вышивальщицы 2-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в операции дублирования	Подготовить материалы и дублировать детали	Методы и параметры дублирования
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при намелке рисунка	Согласно трафарету произвести намелку рисунка	Требования к намелке деталей по соответствующим трафаретам

Таблица 6. Требования к компетенциям вышивальщицы 3-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в вышивании изделий	Вышивать на машинах или вручную на различных материалах особо сложных художественных, стилизованных, многоцветных и филейных узоров различных видов	Методы и приемы вышивания всех видов узоров и рисунков различными швами и видами техники; конструктивные особенности и правила эксплуатации применяемых машин.

Таблица 7. Требования к компетенциям вышивальщицы 4-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в проверке качества вышивки	Проверить качество вышивки	Основные показатели качества вышивки согласно техническим регламентам

Приложение 3 к профессиональному стандарту "Швейное производство и моделирование одежды"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	5146 - Работники, занятые индивидуальным пошивом и ремонтом одежды и обуви
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 46, раздел "Швейное производство" (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 493-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 декабря 201 года № 8232)
Профессия по ЕТКС	Закройщик
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	4
4	5-7

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы закройщика

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на швейных предприятиях
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний ( справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Практический опыт или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовка до одного года или обучение на предприятии)при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования или общего среднего образования без практического опыта.		не требуется
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы.		Не менее 3 лет на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые закройщиком

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подбор и подготовка материалов, проверка качества настила, устранение мелких неполадок
2	Раскрой швейных изделий
3	Проверка качества и укомплектовка кроя

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых закройщиком

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Текстильный материал	Приспособления	1-1) Подбор и подготовка материалов
	Текстильный материал	Приспособления	1-2) Проверка качества настила
	Оборудование	Раскройное оборудование	1-3)Включение раскройного оборудования
2	Крупные детали	Раскройное оборудование	2-1) Раскрой крупных деталей
	Мелкие детали	раскройное оборудование	2-2) Раскрой мелких деталей
3	Крой	Приспособления	3-1)Комплектование кроя
	Крой	Приспособления	3-2) Проверка качества кроя

Таблица 5. Требования к компетенциям закройщика
3-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в подборе и подготовке материалов к раскрою	Распознавание дефектов текстильных материалов	Свойства материалов
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в проверке качества настила	Производить настил согласно карте раскроя	Виды и способы настила тканей при раскрое, требования к настилу
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в устранении мелких неполадок оборудования	Устранять мелкие неполадки оборудований	Основные принципы работы применяемого оборудования с программным обеспечением
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в настилании	Производить раскрой при рациональном использовании материалов и норм расхода материалов на изделия	Технологию раскроя крупных деталей
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в раскрое отдельных деталей	Раскраивать мелкие детали	Требования к раскрою, режимы технологического раскроя мелких деталей
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в раскрое крупных деталей	Раскраивать мелкие детали	Требования к раскрою, режимы технологического раскроя мелкие детали
3-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при оценке качества выкроенной детали	Проверять качество раскроенной детали	Основные показатели качества выкроенных деталей; требования при комплектовании кроя

Таблица 6. Требования к компетенциям закройщика
4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в выполнении комплекса работ по пошиву особо сложных, высокохудожественных изделий одежды, требующих индивидуального моделирования. Участие в разработке новых моделей	Изготавливать сложные модели	Требования к технологии и прогрессивным методам конструирования одежды и раскроя материала

Приложение 4 к профессиональному стандарту "Швейное производство и моделирование одежды"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3111 – техник-технолог
Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих
Квалификационный уровень ОРК	Категории
Должность по КС	Техник-технолог
4	4

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию
и опыту работы техника-технолога

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на швейных предприятиях
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний (справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4.1	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт		Без предъявления требований к стажу работы
4.2	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт		Стаж работы в должности техника без категории не менее 2 лет

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые техником-технологом

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Формирование пакета материалов для изготовления изделий, оформление проектно-технической документации
2	Проектирование потоков и цехов по изготовлению швейных изделий, организация раскроя, организация рабочей деятельности швей, портных
3	Проверка качества обработанных деталей, узла и обработанного изделия,контроль за соблюдением требований охраны труда.

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых
техник-технологом

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Текстильный материал, крой	Лекала	1-1) Подбор и подготовка материалов для изготовления швейных изделий
	Текстильный материал, крой	Лекала, компьютерная программа	1-2) Проверка качества кроя
	Текстильный материал, крой	Швейное оборудование	1-3) Подготовка швейного оборудования( чистка, заправка)
2	Материал, крой	Швейное оборудование, нитки	2-1) Пошив отдельных деталей
	Полуфабрикаты	Швейное оборудование, нитки	2-2) Пошив отдельных узлов
	Полуфабрикаты	Швейное оборудование, нитки	2-3) Пошив готового изделия
3	Изделие	Приспособления	3-1) Проверка качества обработанной детали
	Изделие	Табель технического измерения	3-2) Проверка качества обработанного узла
	Изделие	Табель технического измерения	3-3) Проверка качества обработанного изделия

Таблица 5. Требования к компетенциям техника-технолога
4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в подборе и подготовке материала	Распознавать качество и дефекты текстильных материалов	Свойства текстильных материалов
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в проверке качества кроя	Распознавать дефектов кроя	Виды дефектов при раскрое
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в устранении мелких неполадок оборудования	Заправлять и устранять мелкие неполадки оборудования	Основные принципы работы раскройного и швейного оборудования
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в пошиве отдельных деталей	Технологически обрабатывать отдельные детали с применением швейного оборудования	Принципы работы швейных машин, вт.ч. автоматических и полуавтоматических; технологические режимы обработки отдельных деталей
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в пошиве отдельных узлов	Обрабатывать отдельные узлы согласно установленным технологическим режимам	Технологические режимы обработки отдельных узлов
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за пошив готового изделия	Технологически обрабатывать материал на оборудовании последнего поколения с программным обеспечением	Режимы обработки и монтаж готового изделия
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в проверке качества обработанной детали	Проверять качество обработанной детали	Основные показатели качества согласно техническим регламентам
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в проверке качества обработанного узла	Проверять качество обработанного узла	Основные показатели качества согласно техническим регламентам
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за выполнение поставленных задач в проверке качества обработанного изделия	Проверять качество обработанного готового изделия	Основные показатели качества согласно техническим регламентам

Приложение 5 к профессиональному стандарту "Швейное производство и моделирование одежды"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	2146 - Модельер-конструктор
Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей, специалистов и других служащих организаций
Квалификационный уровень ОРК	Категории
	Модельер-конструктор
4	4

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы модельера-конструктора

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на швейных предприятиях
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний (справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4.1	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт		Без предъявления требований к стажу работы
4.2	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт		Стаж работы в должности техника без категории не менее 2 лет

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые модельером-конструктором

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка по эскизам модели базовой конструкции изделия
2	Разработка модельной конструкции, изготовление комплекта лекал
3	Апробация путем изготовления опытного образца изделия

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых
модельером-конструктором

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Материал, эскизы	Приспособления	1-1) Разработка эскиза модели согласно перспективному направлению моды
	Инструменты( карандаши, бумага)	стол и приспособления	1-2) Построение базовой основы конструкции на основной размер-рост
2	Инструменты ( карандаши, бумага)	стол и приспособления	2-1) Разработка модельной конструкции изделия 2-2) Изготовление комплекта лекал
3	Материал	Приспособления	3-1) Изготовление опытных образцов изделий разных размеров-ростов

Таблица 5. Требования к компетенциям
модельера-конструктора 4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в разработке эскизов модели	Выполнять эскизы одежды в виде технического рисунка	Перспективное направление моды
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в построение базовой конструкции изделия	Строить базовую основу конструкции на изделие	Методы и методики построения конструкции, компьютерные программы
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в разработке модельной конструкции	Разработать модельную конструкцию	Свойства ткани, технологию обработки, методы и виды моделирования, компьютерные программы, САПР
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за изготовление комплекта лекал	Строить сложные модельные конструкции, разрабатывать комплект лекал ручным и с помощью компьютерных программ	Методы и приемы построения моделей сложных конструкций, изготовления лекал, компьютерные программы, САПР
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за выполнение поставленных задач в проверке качества готового изделия	Изготовить опытный образец изделия	Требования к качеству изделия, технологии обработки

Приложение 6 к профессиональному стандарту "Швейное производство и моделирование одежды"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	5146 - Работники, занятые индивидуальным пошивом и ремонтом одежды и обуви
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 46, раздел "Швейное производство" (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 493-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 декабря 201 года № 8232)
Профессия по ЕТКС	Модистка головных уборов (3-6 р.)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	3-4
4	5-6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы модистки головных уборов

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на швейных предприятиях
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний (справка форма 086) прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный Уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Практический опыт или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовка до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования или общего среднего образования без практического опыта.		не требуется
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы.		Не менее 3 лет на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые

функции, выполняемые модисткой головных уборов

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подбор и подготовка материалов, проверка качества сырья, устранение мелких неполадок применяемого оборудования
2	Изготовление головных уборов (раскрой, дублирование, пошив)
3	Проверка качества обработанного изделия

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых модисткой
головных уборов

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Материал, фурнитура	Приспособления	1-1): Подбор и подготовка материалов
	Материал, фурнитура	Приспособления	1-2) Проверка качества сырья
	Материал, фурнитура	оборудование	1-3) Заправка и установка мелких неполадок оборудования
2	Основной материал, дублирующие материалы, нитки	швейное оборудование и специальные формы (колодки)	2-1) Дублирование и соединение деталей
	Материал, фурнитура	Швейное оборудование	2-2) Пошив отдельных узлов
	Отдельные узлы Швейные нитки	Швейное оборудование	2-3) Пошив готового изделия
3	Изделие	Приспособления	3-1) Проверка качества обработанной детали
	Изделие Документ	Табель технического измерения	3-2) Проверка качества обработанного узла
			3-3) Проверка качества обработанного изделия

Таблица 5. Требования к компетенциям модистки головных
уборов 3-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при распознавании разновидностей материалов	Распознавать разновидности материалов	Свойства материалов
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при распознавании дефектов материалов и фурнитуры	Распознавать дефекты материалов и фурнитуры	Виды дефектов материалов
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при устранении мелких неполадок	Заправлять и устранять мелкие неполадки	Основные принципы работы применяемого оборудования, устройство обслуживаемых машин
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при технологическом сшивании и дублировании по формам изделия	Технологически сшивать и дублировать по формам изделие	Свойства текстильных и дублирующих материалов
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при технологическом обрабатывании отдельных узлов	Технологически обрабатывать отдельные узлы	Режимы технологической обработки отдельных узлов, методы и приемы изготовления головных уборов из различных материалов, последовательность выполнения операций
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение технологического проведения монтажа изделий	Технологически проводить монтаж изделия	Режимы технологической обработки всего изделия
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение проверки качества продублированных деталей	Проверять качество продублированной детали	Основные показатели качества обработанной детали
3-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение проверки качества обработанных узлов	Проверять качество обработанного узла	Основные показатели качества обработанного узла
3-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение проверки качества готовых изделий	Проверять качество готового изделия	Основные показатели качества обработанного изделия, причины возникновения дефектов и меры их предупреждения

Таблица 7. Требования к компетенциям модистки головных
уборов 4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за выполнение технологического проведения монтажа изделий сложных покроев	Технологически проводить монтаж изделия сложных покроев	Режимы технологической обработки всего изделия

Приложение 7 к профессиональному стандарту "Швейное производство и моделирование одежды"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7443 - Профессии рабочих швейной промышленности
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 46, раздел "Швейное производство" (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 493-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 декабря 201 года № 8232)
Профессия по ЕТКС	Портной (2-7)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-4
4	5-7

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы портного

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на швейных предприятиях
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний ( справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Практический опыт или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования, но не ниже основного среднего.		не требуется
3	Практический опыт или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовка до одного года или обучение на предприятии)при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования или общего среднего образования без практического опыта.		Не менее 1 год на 2 уровне
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы.		Не менее 3 лет на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые портным

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка качества кроя, устранение неполадок применяемого оборудования
2	Пошив моделей одежды по индивидуальным эскизам, образцов-эталонов и опытных образцов изделий одежды различного назначения, разнообразных по конструктивному решению из натуральных, синтетических и смесовых тканей
3	Проверка качества отшитых изделий, деталей, узлов

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых портным

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Крой, лекала	Приспособления	1-1) Проверка качества кроя
	Инструменты	Оборудование и приспособления	1-2) Устранение неполадок применяемого оборудования или приспособлений
2	Крой, полуфабрикаты	Швейное оборудование	2-1) Пошив отдельных деталей и узлов
	Полуфабрикаты	Швейное оборудование	2-2) Пошив моделей одежды по индивидуальным эскизам, образцов-эталонов и опытных образцов изделий одежды различного назначения
3	Система линеек, бумага, нормативные документы	Приспособления	3-1) Проверка качества отшитых изделий, деталей

Таблица 5. Требования к компетенциям портного 2-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение поставленных задач в проверке качества кроя	Проверять качество кроя	Требования к качеству кроя

Таблица 6. Требования к компетенциям портного 3-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение поставленных задач в наладке и испытанию технологического швейного оборудования	Наладить современное технологическое оборудование и приспособления	Принципы работы современного оборудования и средства малой механизации и машины с программным обеспечением
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение поставленных задач в разработке режимов изготовления изделий	Отшивать отдельные детали и узлы	Методы и приемы пошива, ремонта и влажно-тепловой обработки указанных швейных изделий

Таблица 7. Требования к компетенциям портного 4-го

квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат в пошиве изделия	Отшивать целое изделие, производить монтаж отдельных деталей и узлов	Технологию обработки деталей швейных изделий; виды и свойства применяемых материалов; устройство применяемых машин.
3-1)	Исполнительско- управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат в проверке качества изделий	Распознавать дефекты в обработанной детали, узле, готовом изделии	Требования к качеству изготовления изделий, соответствующие технические регламенты

Приложение 8 к профессиональному стандарту "Швейное производство и моделирование одежды"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7443 - Профессии рабочих швейной промышленности
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 46, раздел "Швейное производство" (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 493-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 декабря 201 года № 8232)
Профессия по ЕТКС	Швея (2-6)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-4
4	5-6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы швеи

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на швейных предприятиях
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний (справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Практический опыт или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования, но не ниже основного среднего.		Не требуется
3	Практический опыт или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовка до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования или общего среднего образования без практического опыта.		Не менее 1 года на 2 уровне
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы.		Не менее 3 лет на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые швеей

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка качества кроя, заправка и устранение неполадок применяемого оборудования
2	Выполнение на машинах или вручную операций по пошиву изделий из различных материалов
3	Проверка качества отшитых изделий, полуфабрикатов

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых швеей

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Крой	Приспособления	1-1) Проверка качества кроя
	Инструменты	Оборудование и приспособления	1-2) Заправка и устранение неполадок применяемого оборудования или приспособлений
2	Крой	Швейное оборудование	2-1) Пошив и обработка деталей
	Узлы	Швейное оборудование	2-2) Пошив и обработка узлов
	Готовое изделие	Швейное оборудование	2-3) Пошив и обработка всего изделия
3	Детали узлы, готовое изделие	Приспособления	3-1) Проверка качества деталей, узлов, готовых изделий

Таблица 5. Требования к компетенциям швеи 2-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в проверке качества кроя	Проверять качество кроя	Требования к качеству кроя, виды дефектов кроя
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в наладке и испытанию технологического швейного оборудования	Наладить современное технологическое оборудование и приспособления	Принципы работы современного швейного оборудования с программным управлением и средствами малой механизации
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в разработке режимов изготовления деталей	Технологически отшивать отдельные детали	Требования к качеству кроя, методы и приемы выполнения подготовительных и простейших операций; назначение и правила эксплуатации обслуживаемых машин; номера игл; правила закрепления нитей, смены шпуль, регулирования натяжения нитей и частоты строчки.

Таблица 6. Требования к компетенциям швеи 3-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение поставленных задач в изготовлении узлов	Технологически отшивать отдельные узлы	Виды и свойства материалов; устройство обслуживаемых машин; усовершенствованные методы обработки швейных изделий (АРМ)
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение поставленных задач в разработке режимов изготовления изделия	Технологически отшивать готовое изделие	Методы и приемы выполнения сложных операций; ассортимент швейных изделий, усовершенствованные технологии по обработке изделий (АРМ)
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение поставленных задач в проверке качества изделий	Распознавать дефекты в обработанной детали, узле, готовой продукции	Требования к качеству изготовленных деталей, узлов, готовых изделий, соответствующий технический регламент

Таблица 7. Требования к компетенциям швеи 4-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за выполнение поставленных задачв выполнении на машинах или вручную особо сложных операций по пошиву изделий из различных материалов	Технологически отшивать сложные модели	Методы и приемы выполнения особо сложных операций; конструктивные особенности обслуживаемых машин

Приложение 9 к профессиональному стандарту "Швейное производство и моделирование одежды"

Лист согласования

Название организации

Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Настоящий ПС зарегистрирован ________________________________________

Внесен в Реестр профессиональных стандартов регистрационный № _______

Письмо (протокол) № ___________ Дата ____________________

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің м.а 2013 жылғы 30 желтоқсандағы № 456 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 5 мамырда № 9399 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2023 жылғы 30 қаңтардағы № 60 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 30.01.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексінің 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса берілген "Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсібистандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Өнеркәсіп комитеті (Б.А. Қасымбеков) заңнамада белгіленген тәртіпте:

1) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрықтың мемлекеттік тіркелуін;

2) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің интернет-ресурсында осы бұйрықтың орналасуын қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.

5. Осы бұйрық оның алғаш рет ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Индустрия және жаңа технологиялар
министрінің міндетін атқарушы	А. Рау

"КЕЛІСІЛГЕН"

Қазақстан Республикасы

Еңбек және халықты әлеуметтік

қорғау министрі

______________ Т. Дүйсенова

2014 жылғы 26 наурыз

Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің міндетін атқарушының 2013 жылғы 30 желтоқсандағы № 456 бұйрығымен бекітілген

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу"
кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. "Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандарты (бұдан әрі – КС) кәсіби қызмет саласындағы біліктілік деңгейіне, құзыретіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды анықтайды және:

1) еңбек нарығының қазіргі заман қажеттілігіне жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға, кәсіби қызметтің мазмұнына бірыңғай талаптарды белгілеуге;

2) қызметкерлерді басқару саласында кең шеңбердегі міндеттерді шешуге;

3) білім беру стандарттарын, оқу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сонымен қатар тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;

4) кәсіби даярлықтарын бағалауды жүргізуге және мамандардың біліктілік сәйкестігін растауға арналған.

2. КС негізгі пайдаланушылары:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

2) ұйымдардың басшылары мен қызметкерлері, ұйымдардың қызметкерлерді басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықтарын бағалау және біліктілік сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

3. КС негізінде қызметтің, лауазымның, біліктілікті арттырудың, қызметкерлерді аттестаттаудың, еңбекті ынталандыру жүйесінің және т.б. функционалдық модельдеріне қатысты ішкі, корпоративтік стандарттары әзірленеді.

4. Осы КС-да келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) біліктілік – қызметкердің белгілі бір қызмет түрі шеңберінде еңбек міндеттерін сапалы орындауға дайын болу дәрежесі;

2) біліктілік деңгейі – орындалатын жұмыстардың күрделілігін, дербестігі мен жауапкершілігін сипаттайтын қызметкердің біліктілігіне (құзыреттеріне) қойылатын талаптар деңгейі;

3) еңбек мәні - белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталатын зат;

4) еңбек құралдары – қызметкердің еңбек мәнін бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдары;

5) еңбек қызметінің түрі – кәсіби қызмет саласының еңбек функцияларының тұтастай жиынтығынан және оларды орындауға қажетті құзыреттерден қалыптасқан құрамдас бөлігі;

6) еңбек функциясы – бизнес-үдеріс арқылы анықталатын және оларды еңбек қызметінің белгілі бір түрі шеңберінде орындау үшін қажетті құзыреттердің болуын көздейтін еңбек іс-қимылдарының біріктірілген және салыстырмалы түрде дербес жиынтығы;

7) кәсіби қызмет саласы – жалпы ықпалдасқан негізі (ұқсас және мақсаттылығы жақын объектілер, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) бар және оларды орындау үшін ұқсас құзыреттер мен еңбек функцияларының жинағын көздейтін саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;

8) КС – кәсіби қызметтің нақты саласындағы қызметкердің еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына және біліктілік деңгейіне, құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

9) КС бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, салыстырмалы түрде дербес және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасынан тұратын КС құрылымдық элементі;

10) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы теориялық білім мен практикалық дағдылар кешенін білуді талап ететін еңбек қызметінің түрі;

11) құзырет – қызметкердің еңбек қызметінде білімін, білігі мен тәжірибесін қолдану қабілеті;

12) лауазым – жұмыс берушінің лауазымдық өкілеттіліктер мен лауазымдық міндеттер шеңбері жүктелген құрылымдық бірлігі;

13) міндет - нақты бір еңбек мәндері мен құралдарын пайдалана отырып, еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимылдар жиынтығы;

14) сала - өнім шығаруда, өндіріс технологиясы, жұмыс істейтіндердің негізгі қорлары мен кәсіптік дағдыларында ортақ мақсаты бар кәсіпорындар мен ұйымдар жиынтығы;

15) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;

16) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;

17) функционалдық карта – еңбек қызметінің белгілі түрі қызметкерінің кәсіби қызметтің сол немесе өзге саласы шеңберінде орындайтын еңбек функциялары мен кәсіби міндеттерінің құрылымдалған сипаттамасы.

2. КС паспорты

5. Экономикалық қызметтің түрі: Тігін өндірісі және киімді модельдеу.

6. Кәсіби қызмет саласы: Тігін өндірісі.

7. Кәсіби қызмет саласының негізгі мақсаты: кестелеу, сызба үлгілерді пішу, модельдеу, дайындау, тігу.

8. Кәсіби қызмет түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілген.

3. Еңбек қызметі түрлерінің (кәсіптерінің) карточкалары
1-параграф. Кестеші

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 2-4.

10. Мүмкін болатын лауазым атауы:

кестеші.

11. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – түрлі ассортименттегі бұйымдарды кестелеу.

12. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС

2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

13. Кестешінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

14. Кестеші орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

15. Кестеші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

16. Кестешінің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 5-7-кестелерінде көрсетілген.

2-параграф. Тігіп пішуші

17. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 3-4.

18. Мүмкін болатын лауазым атауы:

тігіп пішуші.

19. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – тоқыма материалды пішу.

20. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

21. Тігіп пішушінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

22. Тігіп пішуші орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

23. Тігіп пішуші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

24. Тігіп пішушінің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 5-6-кестелерінде көрсетілген.

3-параграф. Техник-технолог

25. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 4.

26. Мүмкін болатын лауазым атауы:

техник-технолог.

27. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – жоғары сапалы тігін бұйымдары өндірісін нормативтік құжаттама талаптарына сәйкес ұйымдастыру.

28. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 4-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

29. Техник-технологтың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

30. Техник-технолог орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын

КС бірліктерінің тізбесі осы КС 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

31. Техник-технолог орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

32. Техник-технологтың құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 4-қосымшасының 5-6-кестелерінде көрсетілген.

4-параграф. Модельер-конструктор

33. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 4.

34. Мүмкін болатын лауазым атауы:

модельер-конструктор.

35. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – бұйымды дайындауға модельдік құрастырмаларды дайындау.

36. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 5-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

37. Модельер-конструктордың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 5-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

38. Модельер-конструктор орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 5-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

39. Модельер-конструктор орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 5-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

40. Модельер-конструктордың құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 5-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

5-параграф. Бас киім модашысы

41. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 3-4.

42. Мүмкін болатын лауазым атауы:

бас киім модашысы.

43. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – бас киім дайындау.

44. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС

6-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

45. Бас киім модашысының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 6-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

46. Бас киім модашысы орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 6-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

47. Бас киім модашысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 6-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

48. Бас киім модашысының құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 6-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

6-параграф. Тігінші

49. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 2-4.

50. Мүмкін болатын лауазым атауы:

тігінші.

51. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – табиғи, синтетикалық және аралас маталардан, тоқыма маталардан жеке тапсырыстар бойынша, эталон үлгілер, түрлі мақсаттағы киім бұйымдарының үлгілері бойынша конструктивтік тұрғыдан әртүрлі киім үлгілерін тігу.

52. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 7-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

53. Тігіншінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 7-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

54. Тігінші орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 7-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

55. Тігінші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 7-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

56. Тігіншінің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 7-қосымшасының 5-7-кестелерінде көрсетілген.

7-параграф. Тігуші

57. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 2-4.

58. Мүмкін болатын лауазым атауы:

тігуші.

59. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – машинада немесе қолмен түрлі материалдан бұйым тігу операцияларын орындау.

60. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 8-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

61. Тігушінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 8-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

62. Тігуші орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 8-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

63. Тігуші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 8-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

64. Тігушінің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 8-қосымшасының 5-7-кестелерінде көрсетілген.

4. КС әзірлеушілері

65. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі КС әзірлеушісі болып табылады.

66. Келісу парағы, КС сараптамасы мен тіркелуі осы КС 9-қосымшасында келтірілген.

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандартына 1-қосымша

Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері

Реттік №	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының бағыттары ескерілген кәсіп атауы	01-2005 Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ сәйкес біліктілік деңгейі
1	Түрлі ассортименттегі бұйымдарды кестелеу	Кестеші	Кестеші	2-4
2	Тоқыма материалды пішу	Тіріп пішуші	Киім пішуші	3-4
3	Жоғары сапалы тігін бұйымдары өндірісін нормативтік құжаттама талаптарына сәйкес ұйымдастыру	техник-технолог	техник-технолог	4
4	Бұйымды дайындауға модельдік құрастырмаларды дайындау	модельер-конструктор	модельер-конструктор	4
5	Бас киім дайындау	Бас киім модашысы	Бас киім модашысы	3-4
6	Жеке тапсырыстар бойынша, эталон үлгілер, табиғи, синтетикалық және аралас маталардан, тоқыма маталардан конструктивтік ьұрғыдан әр түрлі, түрлі мақсаттағы киім бұйымдарының үлгілері бойынша киім тігу	тігінші	тігінші	2-4
7	Машинада немесе қолмен түрлі материалдан бұйым тігу операцияларын орынай білу	тігуші	тігуші	2-4

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандартына 2-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7443 – кестеші
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	46-шығарылым, "Тігін өндірісі" (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы "24" желтоқсандағы № 493-ө-м бұйрығымен бекітілген)
БТБА бойынша кәсіп	Кестеші (1-6)
ҰБШ біліктілік деңгейі
2	1-2
3	3-4
4	5-6

2-кесте. Кестешінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Тігін кәсіпорындарындағы жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдердің жоқ болуы (086 нысан бойынша анықтама), ТҚ бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Практикалық тәжірибе немесе негізгі орта білімнен кем емес жалпы орта білімі болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемесі негізінде қысқа мерзімді курстар немесе корпоративті білім беру) не/немесе ересектерді қайта даярлау		Талап етілмейді
3	Практикалық тәжірибе не/немесе жалпы орта білім немесе негізгі орта білімнің негізінде техникалық және кәсіби білім немесе практикалық тәжірибесіз жалпы орта білім болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемелерінің негізінде бір жылға дейін кәсіби даярлау бағдарламалары бойынша курстар немесе корпоративті оқыту).		СБШ 2-деңгейінде кем дегенде 1 жыл
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) және практикалық тәжірибе.		СБШ 3-деңгейінде кем дегенде 3 жыл

3-кесте. Кестеші орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Материалдар мен тиісті құрылғыларды дайындау
2	Түрлі ассортименттегі бұйымды тігу
3	Алынған үлгінің сапасын тексеру

4-кесте. Кестеші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Материалдар	Қайталама престеу	1-1) Материалдарды дайындау немесе қосарлау
	Трафарет, бор, кқарындашы	үстел	1-2) Трафаретке сәйкес бормен суреттеу
2	Кестеге арналған жіптер, материал	Трафарет, бор, компьютерлік бағдарламалар	2-1) Түрлі ассортименттегі кестені тігу
3	Сызба жүйелері, нормативтік құжаттар	Құрылғылар	3-1) Кесте сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 2-біліктілік деңгейіндегі кестешінің құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Қосарлау операциясы кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Материалды дайындау және бөлшектерді қосарлау	Қосарлау әдістері мен параметрлері
1-2)	Суретті бормен сызу кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Трафаретке сәйкес суретті бормен салу	Тиісті трафареттер бойынша бормен сызуға қойылатын талаптар

6-кесте. СБШ бойынша 3-біліктілік деңгейіндегі кестешінің құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-1)	Бұйымдарды кестелеу кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Машиналарда немесе қолмен материалдарға аса күрделі көркем, түрлі түсті өрнектер тігіп салу	Түрлі өрнек пен сурет түрлерін түрлі тігіспен және техника түрімен тігу әдістері мен тәсілдерін білу; қолданылатын машиналардың конструктивтік ерекшеліктері мен пайдалану қағидасы

7-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі кестешінің құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
3-1)	Кесте сапасын тексеруде өз бетімен жоспарлауды және жуапкершілікті көздейтін басшының басқаруымен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Кестенің сапасын тексеру	Техникалық регламентке сәйкес кесте сапассының негізгі көрсеткіштері

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандартына 3-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	5146- Жеке іс тігумен және киім мен аяқ киімді жөндеумен айналысатын қызметкерлер
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	46-шығарылым, Тігін өндірісі (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы "24" желтоқсандағы № 493-ө-м бұйрығымен бекітілген)
БТБА бойынша кәсіп	Тігіп пішуші (4-7)
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтары
3	4-5
4	6-7

2-кесте. Тігіп пішушінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Тігін кәсіпорындарындағы жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдердің жоқ болуы (086 нысан бойынша анықтама), ТҚ бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Практикалық тәжірибе немесе жалпы орта білім немесе негізгі орта білімнің негізінде техникалық және кәсіби білім немесе практикалық тәжірибесіз жалпы орта білім болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемелерінің негізінде бір жылға дейін кәсіби даярлау бағдарламалары бойынша курстар немесе корпоративті оқыту).		Талап етілмейді
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) және практикалық тәжірибе.		СБШ 3-деңгейінде кем дегенде 3 жыл

3-кесте. Тігіп пішуші орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын

КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Материалды таңдау және дайындау, төсеме сапасын тексеру, шағын ақауларды жою
2	Тігін бұйымдарын пішу
3	Үлгінің сапасы мен жиынтықталуын тексеру

4-кесте. Тігіп пішуші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Тоқыма материал	Құрылғылар	1-1) Материалды таңдау және дайындау
	Тоқыма материал	Құрылғылар	1-2) Төсеме сапасын тексеру
	Жабдық	Пішу жабдығы	1-3) Пішу жабдығын іске қосу
2	Ірі бөлшектер	Пішу жабдығы	2-1) Ірі бөлшектерді пішу
	Ұсақ бөлшектер	Пішу жабдығы	2-2) Ұсақ бөлшектерді пішу
3	Пішім	Құрылғылар	3-1) Пішімнің жиынтықталуы
	Пішім	Құрылғылар	3-2) Пішім сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 3-біліктілік деңгейіндегі тігіп пішушінің

құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Материалды пішуге таңдау және дайындау кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Тоқыма материалдың ақауларын табу	Материалдың қасиеттері
1-2)	Төсем сапасын тексеру кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пішу картасына сәйкес төсеме салу	Пішу кезіндегі маталардың түрлері мен тәсілдері, төсемеге қойылатын талаптар
1-3)	Жабдықтың аздаған ақауларын жою кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтың аздаған ақауларын жою	Бағдарламалық жасақтамасы бар жабдықтың негізгі жұмыс істеу принциптері
2-1)	Төсеу кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Материалдарды және бұйымға жұмсалатын материал нормаларын ұтымды пайдаланумен пішу	Ірі бөлшектерді пішу технологиясы
3-1)	Жеке бөлшектерді пішу кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұсақ бөлшектерді пішу	Пішу талаптары, ұсақ бөлшектерді технологиялық пішу режимдері
2-2)	Ірі бөлшектерді пішу кезінде өз бетінше жоспарлауды және жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұсақ бөлшектерді пішу	Пішуге қойылатын талаптар, ұсақ бөлшектерді технологиялық пішу режимдері
3-2)	Пішілген бөлшек сапасын бағалау кезінде өз бетінше жоспарлауды және жуапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пішілген бөлшек сапасын тексеру	Пішілген бөлшектердің негізгі көрсеткіштері, пішуді жиынтықтау кезіндегі талаптар

6-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі тігіп пішушінің

құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-2)	Міндеттерді өз еркімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын, жеке модельдеуді қажет ететін киімнің аса күрделі, көркем бұйымдарын жасау, жаңа модельдерді әзірлеуге қатысу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Күрделі бұйымдарды дайындау	Киімді құрастыру мен материалды пішудің технологиялары мен озық әдістеріне қойылатын талаптар

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандартына 4-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3111 – техник-технолог
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	-
БТБА бойынша кәсіп	-
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтары
Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілердің лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
СБШ біліктілік деңгейі	Санаттар
КС бойынша лауазымы	техник-технолог
4	4

2-кесте. Техник-технологтың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Тігін кәсіпорындарындағы жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдердің жоқ болуы (086 нысан бойынша анықтама), ТҚ бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4.1	Техникалық және кәсіптік білімнің белгіленген біліктілік деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		Жұмыс өтiлiне талаптардың көрсетіліуіз
4.2	Техникалық және кәсіптік білімнің белгіленген біліктілік деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		Санатсыз техник лауазымында жұмыс өтілі кем дегенде 2 жыл

3-кесте. Техник-технолог орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС

бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Бұйымдарды дайындауға материалдар пакетін құрастыру, жобалық-техникалық құжаттаманы ресімдеу
2	тігін бұйымдарын дайындау цехтарын жобалау, пішуді ұйымдастыру, тігушілер, тігіншілердің жұмысын ұйымдастыру
3	Өңделген бөлшектердің, түйіндердің және өңделген бұйымның Сасаны тексеру, еңбек қорғау талаптарын сақтауды бақылау

4-кесте. Техник-технолог орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Тоқыма материал, пішім	Лекало	1-1) Тігін бұйымдарын дайындауға арналған материалды таңдау және дайындау
	Тоқыма материал, пішім	Лекало, компьютерлік бағдарлама	1-2) Пішім сапасын тексеру
	Тоқыма материал, пішім	Тігін жабдығы	1-3) Тігін жабдығын дайындау (тазалау, толтыру)
2	Материал, пішім	Тігін жабдығы, жіптер	2-1) Жеке бөлшектерді тігу
	Жартылай фабрикаттар	Тігін жабдығы, жіптер	2-2) Жеке түйіндерді тігу
	Жартылай фабрикаттар	Тігін жабдығы, жіптер	2-3) Дайын бұйымды тігу
3	Бұйым	Құрылғылар	3-1) Өңделген бөлшек сапасын тексеру
	Бұйым	Техникалық өлшеу табелі	3-2) Өңделген түйіннің сапасын тексеру
	Бұйым	Техникалық өлшеу табелі	3-3) Өңделген бұйымның сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі техник-технологтың құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Материалды таңдау және дайындау кезіндегі бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметінде	Тоқыма материалдың сапасы мен ақауларын табу	Тоқыма материалдың қасиеттері
1-2)	Пішу сапасын тексеру кезіндегі бағынышты қызметкерлердің міндет-терді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметінде	Пішу ақауларын табу	Пішу ақауларының түрлері
1-3)	Жабдықтың аздаған ақауларын жою кезіндегі бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметінде	Жабдықтың аздаған ақауларын жою және толтыру	Пішу және тігін жабдығының негізгі жұмыс істеу принциптері
2-1)	Жеке бөлшектерді тігу кезіндегі бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметінде	Тігін жабдығын қолданумен жеке бөлшектерді технологиялық өңдеу	Тігін машиналарының, оның ішінде автоматты және жартылай автоматты машиналардың жұмыс істеу принципі, жеке бөлшектерді өңдеудің технологиялық режимдері
2-2)	Жеке бөлшектерді тігу кезіндегі бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметінде	Белгіленген технологиялық режимдерге сәйкес жеке түйіндерді өңдеу	Жеке бөлшектерді өңдеудің технологиялық режимдері
3-1)	Өңделген бөлшектердің сапасын тексеру кезіндегі бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметінде	Өңделген бөлшектердің сапасын тексеру	Техникалық регламенттерге сәйкес негізгі сапа көрсеткіштері
3-2)	Өңделген түйіндердің сапасын тексеру кезіндегі бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметінде	Өңделген түйіндердің сапасын тексеру	Техникалық регламенттерге сәйкес негізгі сапа көрсеткіштері
2-3)	Міндеттерді өз еркімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын, дайын бұйымды тігу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет,	Бағдарламалық жасақтамасы бар соңғы буын жабдығында материалды технологиялық өңдеу	Дайын бұйымды өңдеу және құрастыру режимдері
3-3)	Міндеттерді өз еркімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын, өңделген бұйымның сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет,	Өңделген дайын бұйымның сапасын тексеру	Техникалық регламенттерге сәйкес негізгі сапа көрсеткіштері

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандартына 5-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	2146 - Модельер-конструктор
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	-
БТБА бойынша кәсіп	-
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтары
-	-
Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілердің лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
СБШ біліктілік деңгейі	Санаттар
Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілердің лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары
СБШ біліктілік деңгейі	Санаттар
	модельер-конструктор
4	4

2-кесте. Модельер-конструктордың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс

тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Тігін кәсіпорындарындағы жабдықталған және атестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдердің жоқ болуы (086 нысан бойынша анықтама), ТҚ бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4.1	Техникалық және кәсіптік білімнің белгіленген біліктілік деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		Жұмыс өтiлiне талаптардың көрсетіліуіз
4.2	Техникалық және кәсіптік білімнің белгіленген біліктілік деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		Санатсыз техник лауазымында жұмыс өтілі кем дегенде 2 жыл

3-кесте. Модельер-конструктор орындайтын еңбек функцияларын

анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Модель эскизі бойынша бұйымның базалық құрастырмасын дайындау
2	Модельдік құрастырманы әзірлеу, лекало жиынтығын дайындау
3	Бұйымның тәжірибелік үлгісін дайындау арқылы сынамалау

4-кесте. Модельер-конструктор орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Материал, эскиздер	Құрылғылар	1-1) Моданың перспективалы бағытына сәйкес модель эскизін әзірлеу
	Құрал-сайман (қарындаш, қағаз)	Үстел мен құрылғылар	1-2) Негізгі өлшем-бойға құрастырманың базалық негізін құру
2	Құрал-сайман (қарындаш, қағаз)	Үстел мен құрылғылар	2-1) Бұйымның модельдік құрастырмасын әзірлеу 2-2) Лекало жиынтығын дайындау
3	Материал	Құрылғылар	3-1) Түрлі өлшемді-бойлы бұйымдардың тәжірибелік үлгілерін дайындау

5-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі

модельер-конструктордың құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Модель эскиздерін әзірлеу кезіндегі бағынышты қызметкерлердің міндет-терді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметінде	Киім эскиздерін техникалық сурет түрінде орындау	Моданың перспективалы бағыты
1-2)	Бұйымның базалық құрастырмасын құру кезіндегі бағынышты қызметкерлердің міндет-терді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметінде	Құрастырманың бұйымға базалық негізін салу	Құрастырманы құру әдістері мен әдістемелері, компьютерлік бағдарламалар
2-1)	Модельдік құрастырма әзірлеу кезіндегі бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметінде	Модельдік құрастырманы әзірлеу	Матаның қасиеттері, өңдеу технологиясы, модельдеу әдістерімен түрлері компьютерлік бағдарламлар, АЖЖ
2-2)	Лекало кешенін дайындау үшін өз бетімен жоспарлауды және жауапкершілікті көздейтін басшының басқаруымен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Күрделі модельдік құрастырмаларды құру, қолдан және компьютерлік бағдарламалардың көмегімен лекало кешенін әзірлеу	Күрделі модельдік құрастырмаларды құру әдістері мен тәсілдері, лекало жасау, компьютерлік бағдарламалар, АЖЖ
3-1)	Дайын бұйымның сапасын тексеруде өз бетімен жоспарлауды және жауапкершілікті көздейтін басшының басқаруымен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұйымның сынамалы үлгісін дайындау	Бұйымның сапасына, өңдеу технологиясына қойылатын талаптар

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандартына 6-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	5146 - Жеке іс тігумен және киім мен аяқ киімді жөндеумен айналысатын қызметкерлер
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	46-шығарылым, Тігін өндірісі (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы "24" желтоқсандағы № 493-ө-м бұйрығымен бекітілген)
БТБА бойынша кәсіп	Бас киім модашысы (3-6)
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтары
3	3-4
4	5-6

2-кесте. Бас киім модашысының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Тігін кәсіпорындарындағы жабдықталған және атестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдердің жоқ болуы (086 нысан бойынша анықтама), ТҚ бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Практикалық тәжірибе немесе жалпы орта білім немесе негізгі орта білімнің негізінде техникалық және кәсіби білім немесе практикалық тәжірибесіз жалпы орта білім болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемелерінің негізінде бір жылға дейін кәсіби даярлау бағдарламалары бойынша курстар немесе корпоративті оқыту).		Талап етілмейді
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) және практикалық тәжірибе.		СБШ 3-деңгейінде 3 жыл

3-кесте. Бас киім модашысы орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын

КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Материалды таңдау және дайындау, заттың сапасын тексеру, қолданылатын жабдықтың шағын ақауларын жою
2	Бас киімдерді дайындау (пішу, тігу, қосарлау)
3	Өңделген бұйымның сапасын бақылау

4-кесте. Бас киім модашысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Материал, фурнитура	Құрылғылар	1-1): Материалды таңдау және дайында
	Материал, фурнитура	Құрылғылар	1-2) Заттың сапасын тексеру
	Материал, фурнитура	Жабдық	1-3) Жабдықтың шағын ақауларын анықтау, жою
2	Негізгі материал, қосарлау материалы, жіптер	Тігін жабдығы және арнайы қалыптары	2-1) Жеке бөлшектерді тігу және қосарлау
	Материал, фурнитура	Тігін жабдығы	2-2) жеке түйіндерді тігу
	Жеке түйіндер тігетін жіптер	Тігін жабдығы	2-3) Дайын бұйымды тігу
3	Бұйым	Құрылғылар	3-1) Өңделген бөлшектің сапасын тексеру
	Бұйым Құжат	Техникалық өлшеу табелі	3-2) Өңделген түйіннің сапасын тексеру
			3-3) Өңделген бұйымның сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 3-біліктілік деңгейіндегі бас киім модашысының

құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Материал түрлерін таңдау және дайындау таңдау және дайындау кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Материалдың түрлерін тани білу	Материалдың қасиеттерін білу
1-2)	Материалдар мен фурнитураның ақауларын тану кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Материалдар мен фурнитураның ақауларын тани білу	Ақау түрлерін тани білу
1-3)	Шағын ақауларды жою кезіндегі өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Шағын ақауларды жөндей алу	Қолданылатын жабдықтың негізгі жұмыс принципін білу
2-1)	Бұйым нысандары бойныша технологиялық тігу және қосарлау үшін жауапкершілікті, өз бетінше жоспарлауды кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұйым нысандары бойынша технологиялық тігу және қосарлау	Тоқыма және қосарлау материалдарының қасиеттері
2-2)	Жеке түйіндерді тоқу үшін жауапкершілікті, өз бетінше жоспарлауды кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жеке түйіндерді технологиялық өңдеп білу	Жеке түйіндерді технологиялық өңдеу режимдері, түрлі материалдан бас киім дайындау әдістері мен тәсілдері, операцияларды орындау реттілігі
2-3)	Бұйымды технологиялық монтаждау кезінде өз бетінше жоспарлауды және жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұйымды технологиялық құрастыруды білу	Бұйымды технологиялық өңдеу режимдерін білу
3-1)	Қосарланған бөлшек сапасын тексеру кезінде өз бетінше жоспарлауды және жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қосарланған бөлшек сапасын тексеріп білу	Өңделген бөлшектің негізгі сапалық көрсеткіштерін білу
3-2)	Өңделген түйін сапасын тексеру кезінде өз бетінше жоспарлауды және жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Өңделген түйіннің сапасын тексеріп білу	Өңделген түйіннің негізгі сапалық көрсеткіштерін білу
3-3)	Дайын бұйым сапасын тексеру кезінде өз бетінше жоспарлауды және жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Дайын бұйым сапасын тексеріп білу	Өңделген бұйымның негізгі сапалық көрсеткіштерін, ақаулардың пайда болу себептерін және олардың алдын алу шараларын білу

7-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі бас киім модашысының

құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-3)	Күрделі пішімді бұйымды монтаждауды технологиялық жүргізу үшін жауапкершілікті, бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз еркімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Күрделі пішімді бұйымды монтаждауды технологиялық жүргізу	Тұтас бұйымды технологиялық өңдеу режимдері

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандартына 7-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7443-Тігін өнеркәсібі жұмысшыларының кәсіптері
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	46-шығарылым, Тігін өндірісі (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы "24" желтоқсандағы № 493-ө-м бұйрығымен бекітілген)
БТБА бойынша кәсіп	Тігінші (2-7)
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтары
2	2
3	3-4
4	5-7

2-кесте. Тігіншінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне

қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Тігін кәсіпорындарындағы жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдердің жоқ болуы (086 нысан бойынша анықтама), ТҚ бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Практикалық тәжірибе немесе негізгі орта білімнен кем емес жалпы орта білімі болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемесі негізінде қысқа мерзімді курстар немесе корпоративті білім беру) не/немесе ересектерді қайта даярлау		Талап етілмейді
3	Практикалық тәжірибе немесе жалпы орта білім немесе негізгі орта білімнің негізінде техникалық және кәсіби білім немесе практикалық тәжірибесіз жалпы орта білім болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемелерінің негізінде бір жылға дейін кәсіби даярлау бағдарламалары бойынша курстар немесе корпоративті оқыту).		ҰБШ 2-деңгейінде кем дегенде 1 жыл
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) және практикалық тәжірибе.		ҰБШ 3-деңгейінде кем дегенде 3 жыл

3-кесте. Тігінші орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС

бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Пішу сапасын тексеру, қолданылатын жабдықтың ақауларын жою
2	Жеке тапсырыстар бойынша, эталон үлгілер, табиғи, синтетикалық және аралас маталардан, тоқыма маталардан конструктивтік тұрғыдан әр түрлі, түрлі мақсаттағы киім бұйымдарының үлгілері бойынша киім тігу
3	Тігілген бұйым, бөлшек, түйіндердің сапасын тексеру

4-кесте. Тігінші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Пішу, лекало	Құрылғы	1-1) Пішу сапасын тексеру
	Құрал-сайман	Жабдық пен құрылғы	1-2) Қолданылатын жабдықтың немесе құрылғының ақауларын жою
2	Пішу, жартылай фабрикаттар	Тігін жабдығы	2-1) Жеке бөлшектер мен түйіндерді тігу
	жартылай фабрикаттар	Тігін жабдығы	2-2) Жеке тапсырыстар бойынша, эталон үлгілер, табиғи, синтетикалық және аралас маталардан, тоқыма маталардан конструктивтік тұрғыдан әр түрлі, түрлі мақсаттағы киім бұйымдарының үлгілері бойынша киім тігу
3	Сызғыштар жүйесі, нормативтік құжаттар	Құрылғы	3-1) Тігілген бұйым, бөлшек, түйіндердің сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 2-біліктілік деңгейіндегі тігіншінің

құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Пішу сапасын тексеру кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пішу сапасын тексеру	Пішу сапасына қойылатын талаптар

6-кесте. СБШ бойынша 3-біліктілік деңгейіндегі тігіншінің құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-2)	Технологиялық тігін жабдығын ретке келтіру мен сынау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Заманауи технологиялық жабдық пен құрылғыны ретке келтіру	Жабдық пен кіші механизация құралдарының және бағдарламалық жасақтамасы бар заманауи жабдықтың жұмыс істеу принциптері
2-1)	Бұйымдарды дайындау режімдерін жасау кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жеке бөлшектер мен түйіндерді тігу	Тігу жолдарының, жөндеудің және ылғалды-жылы көрсетілген тігін бұйымдарын өңдеудің әдістері

7-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі тігіншінің

құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-2)	Міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын, бұйымды тігу нәтижесі үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Тұтас бұйымды тігу, жеке бөлшектер мен түйіндердің монтажын жасау	Тігін бұйымдарды өңдеу технологиямы, қолданылатын материалдардың түрлері мен қасиеттері, қолданылатын машиналардың құрылысы
3-1)	Міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын, бұйымның сапасын тексеру нәтижесі үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өңдеген бөлшектегі, түйіндегі, дайын бұйымдағы ақауларды тани білу	Бұйымды дайындау сапасына қойылатын талаптар, тиісті техникалық регламенттер

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандартына 8-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7443-Тігін өнеркәсібі жұмысшыларының кәсіптері
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	46-шығарылым, Тігін өндірісі (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы "24" желтоқсандағы № 493-ө-м бұйрығымен бекітілген)
БТБА бойынша кәсіп	Тігуші (2-6)
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтары
2	2
3	3-4
4	5-6

2-кесте. Тігушінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне

қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Тігін кәсіпорындарындағы жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдердің жоқ болуы (086 нысан бойынша анықтама), ТҚ бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Практикалық тәжірибе немесе негізгі орта білімнен кем емес жалпы орта білімі болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемесі негізінде қысқа мерзімді курстар немесе корпоративті білім беру) не/немесе ересектерді қайта даярлау		оқыту кезінде
3	Практикалық тәжірибе немесе жалпы орта білім немесе негізгі орта білімнің негізінде техникалық және кәсіби білім немесе практикалық тәжірибесіз жалпы орта білім болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемелерінің негізінде бір жылға дейін кәсіби даярлау бағдарламалары бойынша курстар немесе корпоративті оқыту).		ҰБШ 2-деңгейінде кем дегенде 1 жыл
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) және практикалық тәжірибе.		ҰБШ 3-деңгейінде 1 жыл

3-кесте. Тігуші орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС

бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Пішу сапасын тексеру, қолданылатын жабдықтың ақауларын жою және толтыру
2	Машиналарда немесе қолдан түрлі материалдардан бұйымдарды тігу операцияларын орындау
3	Тігілген бұйым, жартылай фабрикаттардың сапасын тексеру

4-кесте. Тігуші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Пішім	Құрылғы	1-1) Пішу сапасын тексеру
	Құрал-сайман	Жабдық пен құрылғы	1-2) Қолданылатын жабдықтың немесе құрылғының ақауларын жою және толтыру
2	Пішім	Тігін жабдығы	2-1) Бөлшектерді тігу мен өңдеу
	Түйіндер	Тігін жабдығы	2-2) Түйіндерді тігу мен өңдеу
	Дайын бұйым		2-3) Барлық бұйымды тігу және өңдеу
3	Бөлшектер, түйіндер, бұйым	Құрылғы	3-1) Дайын бұйым, бөлшек, түйіндердің сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 2-біліктілік деңгейіндегі тігушінің

құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Пішу сапасын тексеру кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пішу сапасын тексеру	Пішу сапасына қойылатын талаптар, пішім ақауларының түрлері
1-2)	Технологиялық тігін жабдығын ретке келтіру мен сынау кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Заманауи технологиялық жабдық пен құрылғыны ретке келтіру	Жабдық пен кіші механизация құралдарының және бағдарламалық жасақтамасы бар заманауи жабдықтың жұмыс істеу принциптері
2-1)	Бұйымдарды дайындау режимдерін әзірлеу кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жеке бөлшектерді технологиялық тігу	Пішу сапасына қойылатын талаптар, дайындық және қарапайым операцияларды орындау әдістері мен тәсілдері, қызмет көрсетілетін машиналарды пайдалану мақсаты мен қағидалары, ине нөмірлері, жіпті бекіту ережелері, шпульді ауыстыру, жіпті және тігіс жиілігін тартуды реттеу қағидалары

6-кесте. СБШ бойынша 3-біліктілік деңгейіндегі тігушінің

құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-2)	Түйіндерді дайындау кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жеке түйіндерді технологиялық тігу	Материалдардың түрлері мен қасиеттері, қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысы, тігін бұйымдарын өңдеудің жетілдірілген әдістері (АЖО)
2-3)	Бұйымдарды дайындау режимдерін әзірлеу кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Дайын бұйымды технологиялық тігу	Күрделі операцияларды орындау әдістері мен тәсілдері, тігін бұйымдарының ассортименті, бұйымдарын өңдеудің жетілдірілген әдістері (АЖО)
3-1)	Бұйым сапасын тексеру кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Өңделген бөлшек, түйін, дайын өнімдегі ақауларды тани білу	Дайындалған бөлшек, түйін, дайын бұйым сапасына қойылатын талаптар, тиісті техникалық регламент

7-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі тігушінің

құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-2)	Міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын, машиналарда немесе қолдан түрлі материалдардан бұйымдарды тігу операцияларын орындау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Күрделі модельдерді технологиялық тігу	Аса күрделі операцияларды орындау әдістері мен тәсілдері, қолданылатын машиналардың құрылысы

"Тігін өндірісі және киімді модельдеу" кәсіби стандартына 9-қосымша

Келісу парағы

Ұйымның атауы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі.

Осы КС зарегистрирован ____________________________________ тіркелді.

Кәсіби стандарттар тізбесіне ____________ тіркеу нөмірімен енгізілді.

Хат (хаттама) № ___________ Күні ____________________________________