Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к кладбищам и объектам похоронного назначения"

Приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 26 февраля 2015 года № 138. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 8 апреля 2015 года № 10646. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 19 августа 2021 года № ҚР ДСМ-81.

      Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 19.08.2021 № ҚР ДСМ-81 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с пунктом 6 статьи 144 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемые Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к кладбищам и объектам похоронного назначения".

      2. Комитету по защите прав потребителей Министерства национальной экономики Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа его направление на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и в информационно-правовой системе "Әділет";

      3) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра национальной экономики Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Министр


национальной экономики


Республики Казахстан

Е. Досаев

      "СОГЛАСОВАН"

      Министр здравоохранения и социального

      развития Республики Казахстан

      ________________________ Т. Дуйсенова

      "___" ____________ 2015 год



  Утвержден
приказом Министра
национальной экономики
Республики Казахстан
от 26 февраля 2015 года № 138

Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к
кладбищам и объектам похоронного назначения"
Глава 1. Общие положения

      Сноска. Заголовок главы 1 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.07.2020 № ҚР ДСМ-78/2020 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      1. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к кладбищам и объектам похоронного назначения" (далее - санитарные правила) определяют санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации кладбищ, организации захоронения и перезахоронения трупов, а также объектов похоронного назначения.

      2. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

      похоронное бюро, бюро-магазины похоронного обслуживания - объекты, по реализации товаров и оказания услуг для проведения траурных обрядов;

      кладбище - территория, специально выделенная для захоронения трупов;

      кладбищенский период - время, в течение которого завершаются процессы минерализации трупов;

      погребение (похороны) - обрядовые действия по захоронению тела (останков) умершего в землю (могилу, склеп) или преданию огню (кремации) с захоронением урны с прахом (пеплом) в могилу, склеп в соответствии с волеизъявлением покойного, вероисповеданием, обычаями и традициями, не противоречащими санитарным, природоохранным, градостроительным и иным правилам и нормам;

      останки - неразложившиеся остатки трупа.

Глава 2. Санитарно-эпидемиологические требования к проектированию и вводу в эксплуатацию кладбищ, объектов похоронного назначения

      Сноска. Заголовок главы 2 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.07.2020 № ҚР ДСМ-78/2020 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      3. Не допускается размещать кладбища на территориях:

      1) первого и второго поясов зон санитарной охраны источников водоснабжения и минеральных источников;

      2) первой зоны санитарной охраны курортов;

      3) затапливаемых, подверженных оползням и обвалам, заболоченных участках;

      4) на берегах водоемов I и II категории, используемых населением для хозяйственно-бытовых нужд, купания и других культурно-оздоровительных мероприятий;

      5) стационарно неблагополучных пунктов по сибирской язве;

      6) с мощностью эффективной дозы гамма-излучения превышающей

      мощность дозы на открытой местности более чем на 0,2 микроЗиверт в час.

      4. Кладбища размещаются на расстоянии, считая от ограждения кладбищ:

      1) не менее 300 метров – до первых жилых и общественных зданий, спортивно-оздоровительных и санаторно-курортных зон;

      2) не менее 1000 метров – до источника питьевого водоснабжения населения с подтверждением достаточности расстояния расчетами поясов зон санитарной охраны водоисточника и времени фильтрации.". Расстояние до первых жилых и общественных зданий, спортивно-оздоровительных и санаторно-курортных зон для закрытых кладбищ составляет не менее 100 метров.

      Сноска. Пункт 4 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.07.2020 № ҚР ДСМ-78/2020 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      5. Размер санитарно-защитной зоны для закрытых кладбищ не сокращается по истечении кладбищенского периода.

      6. Общая площадь захоронения принимается из расчета 65-70 процентов от общей площади кладбища.

      7. Месторасположение участка для кладбища и его размеры предусматриваются в проекте планировки и застройки населенного пункта с учетом возможности использования территории кладбища непосредственно после его закрытия под устройство парка или сада.

      8. Похоронные бюро, бюро-магазины похоронного обслуживания размещаются в отдельно стоящих зданиях на расстоянии не менее 50 метров от жилых и общественных зданий.

      9. Территория кладбища и входы в здания похоронного обслуживания обеспечиваются урнами для сбора мусора, площадками для мусоросборников с подъездами к ним.

      Площадки для мусоросборников ограждаются и имеют твердое покрытие.

      10. Размер от дна могилы до уровня стояния грунтовых вод принимается из расчета не менее 0,5 метров.

      11. Перезахоронение допускается при отсутствии особо опасных инфекционных заболеваний (сибирская язва, конго-крымская геморрагическая лихорадка и другие) у умерших людей в течение двух первых недель с момента погребения в последующем не ранее трех лет в песчаных грунтах не ранее одного года и наличии санитарно-эпидемиологического заключения.

      12. Могила в случае извлечения останков дезинфицируется и засыпается землей, а останки из могил переносятся в ящиках с крышкой, гроб укладывается в ящик и переносится на новое место. При повреждении (не сохранности) гроба, в котором производилось захоронение, остатки гроба сжигаются в специально отведенных местах.

      13. Лица, занимающиеся перезахоронением:

      прививаются против столбняка и сибирской язвы;

      обеспечиваются специальной одеждой и специальной обувью, средствами индивидуальной защиты (резиновые сапоги, резиновые рукавицы, респиратор или марлевая повязка, закрывающая рот и нос, комбинезон).

      14. Стирка и обезвреживание специальной одежды в домашних условиях не допускается, а инструмент, применяемый при производстве работ не выносится за пределы кладбища.

      15. Специальная одежда и обувь по окончании работ по эксгумации подвергаются очистке и дезинфекции в отведенных местах или сжигаются. Марлевые повязки после окончания работ по эксгумации сжигаются.

      16. Транспорт после перевозки эксгумированных останков подлежит дезинфекции.

      17. Погребение умерших людей от инфекций неясной этиологии и особо опасных инфекций совершаются в оцинкованных, герметически запаянных гробах.

      18. При переносе кладбищ и захоронений проводится рекультивация территорий (участков). Не используется грунт с ликвидируемых мест захоронений для планировки жилой территории.

      19. В случаях обнаружения при проведении строительных работ ранее неизвестных захоронений, проводится перезахоронение останков трупа и рекультивация территории.

      20. Территории кладбищ используются по истечении двадцати лет с момента его переноса. Территория в этих случаях используется только под зеленые насаждения.

      21. В случае угрозы завоза и распространения инфекционных заболеваний, на религиозных объектах вводятся ограничительные мероприятия и обеспечивается соблюдение усиленного санитарно-дезинфекционного режима в соответствии с требованиями согласно приложению 1 к настоящим Санитарным правилам.

      Сноска. Санитарные правила дополнены пунктом 21 в соответствии с приказом Министра здравоохранения РК от 05.07.2020 № ҚР ДСМ-78/2020 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

  Приложение 1
Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические требования
к кладбищам и объектам
похоронного назначения"

Санитарно-эпидемиологические требования к санитарно-дезинфекционному режиму на религиозных объектах на период введения ограничительных мероприятий, в том числе карантина

      Сноска. Санитарные правила дополнены приложением 1 в соответствии с приказом Министра здравоохранения РК от 05.07.2020 № ҚР ДСМ-78/2020 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      1. На религиозных объектах (далее – объект) назначается ответственное лицо за проведением наблюдения за персоналом культовых зданий (сооружений) с проведением опроса состояния и осуществлением термометрии.

      2. В целях недопущения распространения инфекции персонал с проявлениями острых респираторных инфекций (повышенная температура, кашель, насморк) и других инфекционных заболеваний направляется для обследования.

      3. Администрация объекта организует обеспечение персонала культовых зданий (сооружений) достаточным запасом одноразовых медицинских масок, а также дезинфицирующими салфетками, кожными антисептиками для обработки рук, дезинфицирующими средствами.

      4. В религиозных объектах обеспечивается ношение масок и медицинских перчаток персоналом и священнослужителями.

      5. Доступ прихожан в культовые здания (сооружения) допускается при обязательном наличии масок и медицинских перчаток.

      6.  Входные двери в культовые здания (сооружениях) должны быть открытыми.

      7.  Для обработки рук посетителей, на видном и доступных местах (у входа, в санитарных узлах, в помещениях для проведения богослужений, в комнатах для омовения и предназначенных для распространения предметов религиозного назначения) устанавливаются кожные антисептики, санитайзеры.

      8. Совершение молитв в культовых зданиях (сооружениях) осуществляется с участием общего количества людей не более 30 человек, при соблюдении дистанции не менее 1,5 м.

      9. Проведение религиозных обрядов осуществляется при участии не более 30 человек.

      10.  Коллективные богослужения, религиозные обряды, церемонии и собрания в культовых зданиях (сооружениях) и на отведенной им территории, в местах поклонения, в учреждениях и помещениях религиозных объединений, жилищах и объектах общественного питания не проводятся.

      11. В комнатах, отведенных для совершения религиозных ритуалов обеспечивается соблюдение санитарно-гигиенических норм.

      12. Для обеспечения оптимальных условий температуры и влажности воздуха проводится ревизия (очистка, мойка, дезинфекция, замена фильтров) систем вентиляции и кондиционирования воздушной среды.

      13. В течение суток проводится регулярное проветривание всех помещений продолжительностью не менее 15 минут с кратностью не менее 5 раз в день.

      14. С целью регулярного обеззараживания воздуха в местах скопления посетителей применяются бактерицидные лампы (используются в отсутствии посетителей и персонала) и (или) рециркуляторов воздуха (разрешается использовать в присутствии людей).

      15. В помещениях культовых зданий (сооружений) проводится ежедневная уборка с применением дезинфицирующих средств. Все виды работ с дезинфицирующими средствами следует выполнять во влагонепроницаемых герметичных перчатках.

      16. Для проведения дезинфекции применяются дезинфицирующие средства, зарегистрированные в установленном порядке и разрешенные к применению, в инструкциях по применению которых указаны режимы обеззараживания объектов при вирусных инфекциях, со следующей кратностью: санитарные узлы (пол, санитарно-техническое оборудование, в том числе вентили кранов, спуск бачков унитаза) и перила обрабатываются 3 раза в день.

"Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 26 ақпандағы № 138 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 8 сәуірде № 10646 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 19 тамыздағы № ҚР ДСМ-81 бұйрығымен

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 19.08.2021 № ҚР ДСМ-81 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасы Кодексінің 144-бабының 6-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған "Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитет заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;

      3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруын қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күннен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының


Ұлттық экономика министрі

Е. Досаев

      "КЕЛІСІЛГЕН"

      Қазақстан Республикасы

      Денсаулық сақту және әлеуметтік даму министрі

      _____________Т.Дүйсенова

      2015 жыл 2 наурыз



  Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
2015 жылғы 26 ақпандағы
№ 138 бұйрығымен бекітілген

"Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалар
1-тарау. Жалпы ережелер

      Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.07.2020 № ҚР ДСМ-78/2020 бұйрығымен.

      1. "Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) зираттарды пайдалануға және күтіп ұстауға, мәйіттерді жерлеуді және қайта жерлеуді ұйымдастыруға сондай-ақ жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды айқындайды.

      2. Осы санитариялық қағидаларда мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:

      жерлеу бюросы, жерлеу қызметін көрсететін бюро-дүкендер – азалы рәсімдер жүргізу үшін тауарлар өткізу және қызмет көрсету жөніндегі объектілер;

      зират – мәйіттерді жерлеу үшін арнайы бөлінген аумақ;

      зираттық кезең – мәйіттерді минералдау процестері аяқталатын уақыт;

      көму (жерлеу) – санитариялық, табиғатты қорғау, қала құрылысы және өзге де қағидалар мен нормаларға қайшы келмейтін, қайтыс болған адамның тілегіне, діни сеніміне, әдет-ғұрыпқа және салт-дәстүрге сәйкес қайтыс болған адамның денесін (сүйегін) жерге (қабірге, табытқа) жерлеу немесе сүйегі (күлі) бар урнаны қабірге, табытқа жерлеу арқылы отқа жағу (кремациялау) бойынша әдет-ғұрып әрекеттері;

      сүйек – мәйіттің шірімеген қалдықтары.

2-тарау. Зираттарды, жерлеу мақсатындағы объектілерді жобалауға және пайдалануға беруге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.07.2020 № ҚР ДСМ-78/2020 бұйрығымен.

      3. Зираттарды мынадай:

      1) сумен жабдықтау көздері мен минералды бұлақтарды санитариялық қорғану аймақтарының бірінші және екінші белдеулерінің;

      2) курортттарды санитариялық қорғанудың бірінші аймағының;

      3) су басатын, сырғымаларға және құламаларға бейім, батпақты учаскелерге;

      4) шаруашылық-тұрмыстық қажеттілік, шомылу және басқа да мәдени-сауықтыру іс-шаралары үшін халық пайдаланатын І және ІІ санаттағы су қоймаларының жағалауларында;

      5) күйдіргі бойынша стационарлық қолайсыз пункттерін;

      6) гамма-сәуленің тиімді дозасының қуаты ашық жерлерде доза қуатынан сағатына 0,2 микроЗиверттен асатын аумақтарда орналастыруға жол берілмейді.

      4. Зираттар зираттың қоршауынан есептегенде:

      1) бірінші тұрғын және қоғамдық ғимараттарға, спорттық-сауықтыру және санаторлық-курорттық аймақтарға дейін – кемінде 300 метр;

      2) су көзін санитариялық қорғау аймақтарының белдеулері мен сүзу уақытын есептеулерімен арақашықтықтың жеткіліктілігін растай отырып, халықты ауызсумен жабдықтау көзіне дейін – кемінде 1000 метр қашықтықта орналастырылады. Жабық зираттар үшін бірінші тұрғын және қоғамдық ғимараттарға, спорттық-сауықтыру және санаторлық-курорттық аймақтарға дейінгі қашықтық кемінде 100 метр болады.

      Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.07.2020 № ҚР ДСМ-78/2020 бұйрығымен.

      5. Жабық зираттарға арналған санитариялық қорғау аймағының көлемі зираттық кезең аяқталғаннан кейін де қысқартылмайды.

      6. Жерлеудің жалпы алаңы зираттың жалпы алаңының 65-70 пайызы қабылданады.

      7. Зиратқа арналған учаскенің тұрған орны және оның көлемі елді мекенді жоспарлау және салу жобасында зират аумағын тікелей ол жабылғаннан кейін саябақ немесе бақ салуға пайдалану мүмкіндігін ескере отырып көзделеді.

      8. Жерлеу бюролары, жерлеу қызметін көрсететін бюро-дүкендер тұрғын және қоғамдық ғимараттардан кемінде 50 метр қашықтықта бөлек тұрған ғимараттарға орналастырылады.

      9. Зират аумағы және жерлеу қызметін көрсететін ғимараттарға кіреберістер қоқыс жинауға арналған урналармен, қоқыс жинағыштарға өту жолы бар алаңдармен қамтамасыз етіледі.

      Қоқыс жинағыштарға арналған алаңдар қоршалады және қатты жабыны болады.

      10. Қабір түбінен жер асты сулары тұратын деңгейге дейін кемінде 0,5 метр есебінен қабылданады.

      11. Қайтыс болған адамдарда аса қауіпті инфекциялық ауру (күйдіргі, конго-қырым геморрагиялық қызбасы және басқалары) болмаған жағдайда, жерленген сәтінен бастап алғашқы екі апта ішінде кейіннен үш жылдан ерте емес, құмдауыт жерлерде бір жылдан ерте емес және санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы болған жағдайда қайта жерлеуге жол беріледі.

      12. Сүйек алынған жағдайда қабір дезинфекцияланады және топырақ себіледі, ал қабірден алынған сүйек қақпақты жәшіктерде тасымалданады, табыт жәшікке салынады және жаңа орынға тасымалданады. Жерлеу жүргізілген табыт зақымданған (сақталмаған) жағдайда, табыттың қалдықтары арнайы бөлінген орындарда өртеледі.

      13. Қайта жерлеумен айналысатын адамдар:

      сіреспеге және күйдіргіге қарсы егіледі;

      арнайы киіммен және аяқ киіммен, жеке қорғаныш құралдарымен (резеңке етік, резеңке қолғап, респиратор немесе ауыз бен мұрынды жабатын дәке таңғыш, комбинезон) қамтамасыз етіледі.

      14. Арнайы киімді үй жағдайларында жууға және залалсыздандыруға жол берілмейді, ал жұмыс жүргізу кезінде қолданылатын құрал зираттан тыс шығарылмайды.

      15. Арнайы киім және арнайы аяқ киім эксгумация бойынша жұмыс аяқталғаннан кейін арнайы бөлінген орындарда тазартылуға және дезинфекциялануға жатады немесе өртеледі. Дәке таңғыштар эксгумация бойынша жұмыс аяқталғаннан кейін өртеледі.

      16. Эксгумацияланған қалдықтарды тасымалдағаннан кейін көлік дезинфекциялануға жатады.

      17. Этиологиясы белгісіз инфекциялардан және аса қауіпті инфекциялардан қайтыс болған адамдарды жерлеу мырышталған, тұмшаланып дәнекерленген табыттарда жүргізіледі.

      18. Зиратты және қабірлерді көшіру кезінде аумақтарды (учаскелерді) рекультивациялау жүргізіледі. Тұрғын үй аумағын жоспарлау үшін қабірлердің жойылатын орындарының топырақтары пайдаланылмайды.

      19. Құрылыс жұмыстарын жүргізу кезінде бұрын белгісіз болған қабірлер анықталған жағдайларда мәйіттің сүйектерін қайта көму және аумақты рекультивациялау қажет.

      20. Зираттардың аумағы оны көшірген сәттен бастап жиырма жыл өткен соң пайдаланылады. Аумақ бұл жағдайларда тек жасыл көшеттер үшін ғана пайдаланылады.

      21. Инфекциялық аурулардың әкеліну және таралу қаупі төнген жағдайда діни объектілерде шектеу іс-шаралары енгізіледі және осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес талаптарға сай күшейтілген санитариялық-дезинфекциялық режимді сақтау қамтамасыз етіледі.

      Ескерту. Қағида 4-тармақпен толықтырылды – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.07.2020 № ҚР ДСМ-78/2020 бұйрығымен.

  Зираттарға және жерлеу
мақсатындағы объектілерге
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
1-қосымша

Шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантин енгізу кезеңінде діни объектілерде санитариялық-дезинфекциялық режимге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      Ескерту. Қағида 1-қосымшамен толықтырылды – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.07.2020 № ҚР ДСМ-78/2020 бұйрығымен.

      1. Жұмыс берушінің қалауы бойынша айқындалатын осы Тәртіпте көзделмеген кәсіпорындарда Діни объектілерде (бұдан әрі - объект) ғибадат үйлеріндегі (ғимараттарындағы) COVID-19 таралуының алдын алу жөніндегі қосымша шаралар.

      2. Инфекцияның таралуының алдын алу мақсатында жіті респираторлық инфекциялар (жоғары температура, жөтел, тұмау) және басқа да инфекциялық аурулар белгілері бар персонал қарап-зерттеу үшін жіберіледі.

      3. Объектінің әкімшілігі ғибадат ғимараттарының (құрылыстарының) персоналын бір рет қолданылатын медициналық маскалардың жеткілікті қорымен, сондай-ақ қолды өңдеуге арналған дезинфекциялық құралдармен, тері антисептиктерімен, дезинфекциялық құралдармен қамтамасыз етуді ұйымдастырады.

      4. Діни объектілерде персонал мен діни қызметшілердің маска және медициналық қолғап кию қамтамасыз етіледі.

      5. Діни ғимараттарға (ғимараттарға) келушілерге кіруге міндетті түрде маскалар мен медициналық қолғаптар болған жағдайда жол беріледі.

      6. Діни ғимараттарға (құрылыстарға) кіретін есіктер ашық болуы тиіс.

      7. Келушілердің қолдарын өңдеу үшін көрінетін және қолжетімді жерлерде (кіреберісте, санитариялық тораптарда, құдайға құлшылық етуге арналған үй-жайларда, дәрет алуға арналған және діни мақсаттағы заттарды таратуға арналған бөлмелерде) тері антисептиктері, санитайзерлер орнатылады.

      8. Діни ғимараттарда (құрылыстарда) дұға жасау кемінде 1,5 м қашықтықты сақтай отырып, адамдардың жалпы санының 30 адамнан аспайтын қатысуымен жүзеге асырылады.

      9. Діни жораларды 30 адамнан аспайтын адамдардың қатысуымен өткізумен шектеледі.

      10. Ғибадат ғимараттарында (құрылыстарында) және оларға бөлінген аумақта, ғибадат ету орындарында, діни бірлестіктердің мекемелері мен үй-жайларында, тұрғын үйлерде және қоғамдық тамақтандыру объектілерінде ұжымдық құдайға құлшылық ету, діни жоралар, рәсімдер мен жиналыстар өткізілмейді.

      11. Діни жораларды жасауға бөлінген бөлмелерде санитариялық-гигиеналық нормалардың сақталуы қамтамасыз етіледі.

      12. Ауа температурасы мен оның ылғалдылығының оңтайлы жағдайларын қамтамасыз ету үшін желдету және ауаны баптау жүйелеріне тексеру (тазалау, жуу, дезинфекциялау, сүзгілерді ауыстыру) жүргізіледі.

      13. Тәулік ішінде күніне кемінде 5 рет жиілікпен ұзақтығы кемінде 15 минут барлық үй-жайларды тұрақты желдету жүргізіледі.

      14. Келушілер көп жиналатын жерлерде ауаны тұрақты зарарсыздандыру мақсатында бактерицидті шамдар (келушілер мен қызметкерлер болмаған кезде пайдаланылады) және (немесе) ауа рециркуляторлары (адамдар болғанда пайдалануға рұқсат етіледі) қолданылады.

      15. Ғибадат ғимараттарының (құрылыстарының) үй-жайларында дезинфекциялау құралдарын қолдана отырып, күн сайын тазалау жүргізіледі. Дезинфекциялау құралдарымен жұмыстың барлық түрлерін ылғал өткізбейтін герметикалық қолғаптармен орындау керек.

      16. Дезинфекция жүргізу үшін белгіленген тәртіппен тіркелген және қолдануға рұқсат етілген дезинфекциялау құралдары қолданылады, оларды қолдану жөніндегі нұсқаулықтарда вирустық инфекциялар кезінде объектілерді зарарсыздандыру режимдері көрсетілген, мынадай жиілікпен: санитариялық тораптар (еден, санитариялық-техникалық жабдықтар, оның ішінде крандардың вентильдері, унитаз бөшкелерін түсіру) және баспалдақтар күніне 3 рет өңделеді.