ИПС "Әділет"

В соответствии с подпунктом 15-1) статьи 5 Закона Республики Казахстан от 13 января 2012 года "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые:

1) учебную программу по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, по направлению "Энергоаудит", согласно приложению 1 к настоящему приказу;

2) учебную программу по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, осуществляющих экспертизу энергосбережения и повышения энергоэффективности, согласно приложению 2 к настоящему приказу;

3) учебную программу по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, по направлению "Энергоменеджмент", согласно приложению 3 к настоящему приказу;

4) учебный план курса по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, осуществляющих профессиональную деятельность в области энергоаудита, согласно приложению 4 к настоящему приказу;

5) учебный план курса по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров осуществляющих экспертизу энергосбережения и повышения энергоэффективности, согласно приложению 5 к настоящему приказу;

6) учебный план курса по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, осуществляющих профессиональную деятельность в области энергоменеджмента, согласно приложению 6 к настоящему приказу.

2. Комитету индустриального развития и промышленной безопасности Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан (Ержанов А.К.) обеспечить:

1) в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, направление его копии на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктом 1), 2) и 3) пункта 2 настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

по инвестициям и развитию

Республики Казахстан А. Исекешев

"СОГЛАСОВАН"

Министр образования и науки

Республики Казахстан

_____________ А.Саринжипов

12 мая 2015 года

Приложение 1
к приказу Министра
по инвестициям и развитию
Республики Казахстан
от 31 марта 2015 года № 404

Учебная программа по переподготовке и (или) повышению
квалификации кадров, по направлению "Энергоаудит"
1.Введение

1. В настоящее время, ключевой задачей деятельности предприятий и организаций в сфере энергосбережения является, в первую очередь, выполнение требований Закона Республики Казахстан от 13 января 2012 года "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности" (далее - Закон).

Одним из основных требований Закона является проведение энергетических обследований, разработка программ энергосбережения организации и реализация энергосберегающих мероприятий.

Выполнение требований закона невозможно без системного подхода к энергосбережению и без соответствующей профессиональной подготовки персонала в сфере энергетических обследований в организациях осуществляющих энергоаудит, так как в результате проводимых энергоаудитов определяется потенциал экономии энергии и энергоресурсов, экономические преимущества от внедрения различных предлагаемых мероприятий.

Учебная программа дает четкое представление о порядке проведения энергоаудита промышленных предприятий и объектов жилищно-коммунального хозяйства, последовательности действий при проведении энергоаудитов, необходимом приборном обеспечении, оформлении результатов выполненной работы.

2. Общая характеристика учебной программы

2. Цель программы:

Повышение профессионального уровня и компетенции слушателей в области энергетической эффективности оборудования и систем, использующих энергетические ресурсы, современного состояния уровня энергоэффективности на в топливно-энергетическом комплексе, отраслях промышленности, на транспорте, в агропромышленном комплексе, коммунально-бытовом секторе, правил и технологий проведения энергетических энергоаудитов, нормативных и перспективных показателей уровня энергоэффективности, методов и средств определения показателей энергетической эффективности, их подтверждения и соответствия нормативным значениям, нормативно-правовой базой организации работ по рациональному использованию и сбережению энергоресурсов, знакомство с методами и технологиями энергосбережения и повышения энергетической эффективности, включая использование возобновляемых источников энергии, формирование навыков проведения обследования объектов различного назначения с разработкой необходимых мероприятий и оформления документации, подготовка к выполнению производственно-управленческого вида профессиональной деятельности.

3. Задачи программы:

Сформировать представление об общих принципах разработки стратегии энергетического обследования, современной нормативной базе энергоэффективности, методах определения нормативных и перспективных показателей уровня энергоэффективности, методах подтверждения показателей энергетической эффективности и соответствия их нормативным значениям, современных и перспективных научно-обоснованных технологиях энергосбережения, контроля и повышения качества энергии, включая использование возобновляемых источников энергии;

Дать знания методики проведения энергетических обследований и оформления отчетной документации по их результатам; определения показателей энергетической эффективности электрооборудования и сетей; составления топливно-энергетических балансов; определения удельных расходов электроэнергии на единицу продукции; определения нормативных технологических потерь электроэнергии в электрических сетях;

Ознакомить слушателей с общими принципами проведения анализа потребления энергии с учетом оценки мероприятий по экономии энергопотребления.

Сформировать умение подготовки предложений слушателями по усовершенствованию производственного процесса, оборудования, технического обслуживания и функционирования оборудования.

4. Конечные результаты обучения:

В результате освоения программы по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, осуществляющих энергоаудит слушатель должен:

иметь представление о:

законодательной базе, являющейся основой политики энергосбережения;

энергоэффективных системах и решениях;

мерах, принятие которых необходимо для сокращения расходов энергоресурсов;

о совокупности правил, методов и технологий обеспечения энергетической эффективности;

знать:

нормативные и перспективные показатели энергетической эффективности;

методы и средства определения показателей энергетической эффективности;

современные и перспективные научно-обоснованные технологии энергосбережения;

нормативно-методическое обеспечение оценки уровня энергосбережения;

нормативную и техническую базу энергоаудита;

показатели качества электрической и тепловой энергии;

механизмы государственного регулирования и поддержки в области энергосбережения и повышения энергетической эффективности;

требования к программам в области энергосбережения и повышения энергетической эффективности;

уметь:

определять нормативные и анализировать перспективные показатели энергетической эффективности с помощью различных средств и методов;

проводить и оформлять результаты энергетических обследований (энергоаудита);

определять показатели качества электрической и тепловой энергии;

составлять энергетический паспорт зданий и сооружений;

выбирать и обосновывать методы или технологии энергосбережения и повышения энергетической эффективности;

выполнять заключение по энергетическому аудиту;

владеть навыками;

оценки показателей энергетической эффективности промышленного объекта;

ведения энергетического обследования и составления по его итогам отчета и заключения.

5. Целевая аудитория:

специалисты, осуществляющие профессиональную деятельность в области энергоаудита.

6. Требования к уровню подготовки слушателей:

наличие диплома о высшем или среднем специальном образовании по техническим специальностям;

стаж практической работы не менее 2 лет.

7. Срок подготовки:

Нормативная продолжительность освоения образовательной программы:

для курсов по переподготовке кадров – 120 часов

для курсов по повышению квалификации кадров – 72 часа

8. Форма обучения:

очная, для программы повышения квалификации допускается часть программы пройти дистанционно (не более 50 %) при обеспечении учебным центром требований к данному виду обучения.

3. Содержание учебной программы

9. Теоретическое обучение состоит из обязательного компонента и вариативного компонента. Перечень тем по выбору устанавливаются учебным центром самостоятельно в соответствии с запросами работодателей и потребностями рынка труда.

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, по направлению "Энергоаудит" согласно приложению к Учебной программе по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, по направлению "Энергоаудит".

4. Требования к организации учебного процесса и методам обучения и преподавания

10. Требования к слушателям:

Должны иметь представление о системном анализе при решении организационно-технических задач в области управления энергетическим хозяйством.

Не должны пропускать лекционные, практические и лабораторные занятия, а также входное и итоговое тестирование без письменного заявления и уведомления директора Учебного центра и согласия преподавателя.

Не должны пользоваться учебниками, конспектами и другими носителями информации во время итогового тестирования.

11. Требования к организации учебного процесса:

Образовательная программа содержит:

теоретическое обучение, включающее лекционный материал, практические занятия, практикум-стажировку, самостоятельную работу, тестирование.

Учебный процесс по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров завершается итоговой аттестацией (экзамен) в форме тестирования.

Учебно-методическое и информационное обеспечение учебного процесса должно гарантировать возможность качественного освоения слушателями образовательной программы. Реализация образовательной программы должна сопровождаться свободным доступом к информационным ресурсам, компьютерным технологиям, учебно-методической и научной литературе. Слушатели образовательной программы должны быть обеспечены всем необходим учебным материалом.

5. Методы обучения и преподавания

12. Лекции: обзорные, проблемные.

13. Практические занятия: работа в малых группах, дискуссии, презентации, обратная связь, анкетирование, индивидуальная работа с нормативными-правовыми актами, мультимедийными технологиями, технико-экономические расчеты по энергосберегающим проектам и мероприятиям.

14. Практикум стажировка: разработка программы энергоаудита, проведение документального и инструментального обследования объекта, выбор и работа с приборами инструментального контроля, подбор энергосберегающих мероприятий, подготовка отчета и заполнениезаключения по итогам проведенного обследования.

15. Самостоятельная работа слушателя: подготовка технических заданий, программ, презентаций, учебных проектов по энергоаудиту и энергоменеджменту, схем, рефератов, работа с мультимедийными средствами, анализ статей, библиографический поиск.

16. Итоговый контроль: тестирование по основным темам, а для курсов по переподготовке дополнительно зачет по практикуму-стажировке.

Приложение
к Учебной программе по переподготовке
и (или) повышению квалификации кадров,
по направлению "Энергоаудит"

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышению
квалификации кадров, по направлению "Энергоаудит"

№ п/п	Тема	Количество академических часов
		Переподготовка		Повышение квалификации
		Лекции	Практические занятия	Лекции	Практические занятия
1	2	3	4	5	6
1	Основы курса	2	0	2
2	Нормативно-правовая база энергосбережения и повышения энергетической эффективности. Нормативно правовые акты по энергоаудиту.	10	0	2
3	Основы проведения энергоаудита. Методология проведения энергоаудита	10	2	2	2
4	Методы расчета норм потребления энергоресурсов и нормативов потерь энергоносителей	8	6	4	4
5	Информационное обеспечение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности	4		4	0
6	Управление энергосбережением и повышением энергетической эффективности в соответствии с требованиями стандарта ISO 50001.	12	4	4	2
7	Системы менеджмента качества	0	0	4	0
8	Экономические вопросы энергоаудита	4	0	2	0
9	Общие подходы к разработке программ энергосбережения	4	0	4	0
10	Современные энергосберегающие технологии (с учетом отраслевых особенностей)	4	0	4	0
11	Разработка заключения и рекомендаций по выбору энергосберегающих мероприятий	4	2	2	2
12	Экспертиза энергосбережения и повышения энергоэффективности	6	0	4	0
13	Порядок и практика проведения энергетического обследование (практикум-стажировка)	0	18	0	0
14	Специализация программы. Вариативный компонент (определяется учебным центром)	12	6	16	6
	ИТОГО	80	38	54	16
15	Письменный экзамен	2		2
	Всего	120		72

Приложение 2
к приказу Министра
по инвестициям и развитию
Республики Казахстан
от 31 марта 2015 года № 404

Учебная программа
по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров,
осуществляющих экспертизу энергосбережения и повышения
энергоэффективности
1. Введение

1. В целях оценки энергоэффективности архитектурно-строительных и технических решений, связанных с использованием энергетических ресурсов и оптимизацией затрат потребителей на энергообеспечение, при строительстве зданий, строений, сооружений, а также при проведении их реконструкции, капитального ремонта необходимоэкспертное заключение эксперта.

Основной задачей экспертизы энергосбережения и повышения энергоэффективности является установление соответствия проектной (проектно-сметной) документации на строительство и реконструкцию зданий, строений и сооружений законодательству Республики Казахстан в области энергосбережения и повышения энергоэффективности.

Выполнение требований Закона невозможно без соответствующей профессиональной подготовки персонала в сфере экспертизы энергосбережения и повышения энергоэффективности в организациях осуществляющих экспертизу.

Учебная программа формирует у слушателей четкое представление об экспертизе, оценке энергоэффективности архитектурно-строительных и технических решений, методах оценки потребления энергоресурсов, способах коммерческого и технического учета энергоресурсов, законодательной базе энергосбережения и повышения энергоэффективности, оформлении результатов выполненной работы.

2. Общая характеристика учебной программы

2. Цель программы:

Цель программы - освоение слушателями основных положений законодательных и нормативных документов в сфереэнергосбережения и повышения энергоэффективности, формирование навыков проведения экспертизы архитектурно-строительных и технических решений и определения их соответствия законодательству Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности, подготовка к выполнению производственно-управленческого вида профессиональной деятельности.

3. Задачи программы:

Сформировать представление об общих принципах стратегии экспертизы энергосбережения и повышения энергоэффективности, современной нормативной базе энергоэффективности, методах определения нормативных и перспективных показателей энергоэффективности, методах подтверждения показателей энергетической эффективности и соответствия их нормативным значениям, современных и перспективных научно-обоснованных технологиях энергосбережения, контроля и повышения качества энергии, включая использование возобновляемых источников энергии.

Дать знания методик проведения экспертизы энергосбережения и повышения энергоэффективности строящихся и действующих объектов энергопотребления; оформления отчетной документации по результатам проведенной экспертизы; определения показателей энергетической эффективности электрооборудования и инженерных сетей; составления топливно-энергетических балансов; определения удельных расходов электроэнергии на единицу продукции; определения нормативных технологических потерь электроэнергии в электрических сетях, составления энергетических паспортов зданий.

4. Конечные результаты обучения:

В результате освоения программы по переподготовке или по повышению квалификации кадров, осуществляющих экспертизу энергосбережения и повышения энергоэффективности слушатель должен:

иметь представление о:

законодательной базе, являющейся основой политики энергосбережения и повышения энергоэффективности;

энергоэффективных системах и решениях;

мерах, принятие которых необходимо для сокращения расходов энергоресурсов;

о совокупности правил, методов и технологий обеспечения энергетической эффективности.

знать:

нормативные и перспективные показатели энергоэффективности, методы и средства определения показателей энергоэффективности;

современные и перспективные научно-обоснованные технологии энергосбережения;

нормативно-методическое обеспечение оценки уровня энергосбережения;

нормативную и техническую базу энергосбережения и повышения энергоэффективности;

требования поэнергосбережению и повышению энергоэффективности строящихся и действующих объектов энергопотребления.

уметь:

проводить и оформлять результаты энергетических обследований (энергоаудита) зданий и сооружений и их инженерных систем;

составлять энергетический паспорт зданий и сооружений;

выбирать и обосновывать методы или технологии энергосбережения и повышения энергетической эффективности;

выполнять заключение по экспертизе энергосбережения и повышения энергоэффективности.

владеть навыками:

оценки показателей энергетической эффективности промышленного объекта, проекта, зданий и сооружений;

ведения энергетического обследования зданий и сооружений и составления по его итогам отчета и заключения;

ведения экспертизы энергосбережения и повышения энергоэффективности.

5. Целевая аудитория: специалисты, осуществляющие профессиональную деятельность в области экспертизы энергосбережения и повышения энергоэффективности.

6. Требования к слушателям:

наличие диплома о высшем образовании по техническим специальностям в сфере энергетики и (или) в области архитектуры, градостроительства и строительства;

стаж практической работы не менее 5 лет.

7. Срок подготовки:

Нормативная продолжительность освоения образовательной программы:

для курсов по переподготовке кадров – 120 часов;

для курсов по повышению квалификации кадров – 72 часа.

8. Форма обучения: Очная, для программы повышения квалификации допускается часть программы пройти дистанционно (не более 50 %) при обеспечении учебным центром требований к данному виду обучения.

3. Содержание учебной программы

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, осуществляющих экспертизу энергосбережения и повышения энергоэффективности согласно приложению к Учебной программе по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, осуществляющих экспертизу энергосбережения и повышения энергоэффективности.

4. Требования к организации учебного процесса и методам
обучения и преподавания

10. Требования к слушателям:

11. Требования к организации учебного процесса:

Образовательная программа содержит: теоретическое обучение, включающее, лекционный материал, практические занятия; практикум-стажировку; самостоятельную работу; тестирование.

Учебный процесс по переподготовке и повышению квалификации завершается итоговой аттестацией (экзамен) в форме тестирования.

5. Методы обучения и преподавания

12. Лекции: обзорные, проблемные.

14. Практикум стажировка: сбор данных для проведения экспертизы, проведение экспертизы, выполнение энергетического паспорта здания, подбор энергосберегающих мероприятий, подготовка отчета и заполнение заключения по итогам проведенной работы.

15. Самостоятельная работа слушателя: подготовка презентаций, учебных проектов по экспертизе энергосбережения, паспортизации зданий, рефератов, работа с мультимедийными средствами, анализ статей, библиографический поиск.

Приложение к
Учебной программе по переподготовке и

(или) повышению квалификации кадров,

осуществляющих экспертизу энергосбережения

и повышения энергоэффективности

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышению
квалификации кадров, осуществляющих экспертизу энергосбережения
и повышения энергоэффективности

№ п/п	Наименование темы	Количество академических часов
		переподготовка		повышение квалификации
		Лекции	Практические занятия	Лекции	Практические занятия
1	2	3	4	5	6
1	Основы курса	2	0	2	0
2	Нормативно-правовая база энергосбережения и повышения энергетической эффективности. Нормативно правовые акты по экспертизе энергосбережения и повышения энергоэффективности.	4	0	4	0
3	Базовые дисциплины для проведения экспертизы энергосбережения и повышения энергоэффективности (обзорный курс)	20	0	0	0
4	Основы проведения энергоаудита. Методология проведения энергоаудита промпредприятий, зданий и сооружений	6	4	4	0
5	Методы расчета норм потребления энергоресурсов и нормативов потерь энергоносителей	8	4	4	4
6	Приборный учет ресурсов	2	2	2	0
7	Энергоменеджмент	4		4	0
8	Экономические аспекты энергосбережения и повышения энергоэффективности	4		4	0
9	Современные энергосберегающие технологии (с учетом отраслевых особенностей)	6		6	0
10	Разработка энергетического паспорта здания и рекомендаций по выбору энергосберегающих мероприятий	4		4	0
11	Экспертиза энергосбережения и повышения энергоэффективности	16		10	0
12	Порядок и практика проведения экспертизы энергосбережения (практикум-стажировка)	0	16	0	0
13	Специализация программы. Вариативный компонент (определяется учебным центром)	10	6	16	6
	ИТОГО	86	32	60	10
14	Письменный экзамен	2		2
	Всего	120		72

Приложение 3
к приказу Министра
по инвестициям и развитию
Республики Казахстан
от 31 марта 2015 года № 404

Учебная программа
по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, по
направлению "Энергоменеджмент"
1. Введение

1. Энергоменеджмент – это метод управления энергопотреблением и простой путь обеспечения энергоэффективности предприятия. Опыт показывает, что многие предприятия могут значительно снизить свои энергетические затраты, путем организации системы энергоменеджмента.

Внедрение энергоменеджмента может быть начато с оценки существующих возможностей и затем скорректировано в соответствии с новыми ресурсами и требованиями.

Энергоменеджмент является набором простых повторяющихся мероприятий: разработка энергетической политики, снятие и занесение данных по энергопотреблению и разработка энергетических бюджетов, разработка и внедрение мероприятий по энергосбережению, мониторинг энергопотребления, анализ существующих показателей, как основы для обновленных бюджетов, планирования новых энергосберегающих мероприятий.

Управление энергопотреблением невозможно без системного подхода к энергосбережению и без соответствующей профессиональной подготовки персонала, призванного внедрять энергоменеджмент на предприятиях. Энергоменеджеры на предприятиях должны в не только в совершенстве знать систему энергоменеджмента, но и основы энергоаудита, уметь составлять технические задания на проведение энергоаудита, осуществлять контроль за его ходом, принимать активное участие в разработке мероприятий по энергосбережению по результатам энергоаудита.

В рассматриваемом курсе представлены основные принципы системы энергоменеджмента, ее преимущества и действия, предпринимаемые для еҰ осуществления, также представлены вопросы нормирования потребления и потерь энергоресурсов и вопросы методологии энергоаудита, значительное место в программе занимают вопросы создания, внедрения и организации системы энергоменеджмента на предприятиях.

2. Общая характеристика учебной программы

2. Цель программы:

Подготовка специалистов, способных создать, реализовать, поддерживать, улучшать систему энергоменеджмента на предприятиях, которая позволяет организации выполнить свои обязательства по соблюдению энергетической политики, принимать меры, необходимые для повышения ее энергетической эффективности и продемонстрировать соответствие системы требованиям стандартов, сокращению финансовых затрат, выбросов парниковых газов и других воздействий на окружающую среду путем систематического управления энергией, а также проводить аудит системы энергоменеджмента, осуществлять контроль энергоаудита, проводимого специализированными организациями.

3. Задачи программы:

знакомство с требованиями к организации по созданию, реализации, поддержанию и улучшению системы энергоменеджмента;

овладение законодательной и нормативно-правовой базой энергоменеджмента;

формирование представлений об общих принципах разработки стратегии энергетического менеджмента в пределах организации;

знакомство с общими принципами энергосбережения при разработке продукции и технологических процессов для минимизации потерь и отходов;

овладение методами сбора информации по потреблению энергии на предприятии в целом, по подразделениям и оборудованию;

овладение методами нормирования потребления и потерь энергоресурсов;

овладение способами составления энергобалансов предприятия;

знакомство с общими принципами проведения анализа потребления энергии с учетом оценки мероприятий по экономии энергопотребления;

формирование умений подготовки предложений и разработки рекомендаций по усовершенствованию производственного процесса, оборудования, технического обслуживания и функционирования оборудования;

формирование представления по определению эффективности работы потребителей энергии, расчету критериев энергоэффективности;

формирование представлений об общих принципах проведения энергоаудитов;

формирование умений создания, внедрения и организации системы энергоменеджмента на предприятии.

4. Конечные результаты обучения:

В результате освоения программы по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, осуществляющих создание, внедрение и организацию системы энергоменеджмента слушатель должен:

иметь представление о:

законодательной базе, являющейся основой политики энергосбережения;

энергоэффективных системах и решениях;

мерах, принятие которых необходимо для сокращения расходов энергоресурсов;

совокупности правил, методов и технологий обеспечения энергетической эффективности;

системном анализе при решении организационно-технических задач в области управления энергетическим хозяйством.

знать:

нормативные и перспективные показатели энергетической эффективности;

методы и средства определения показателей энергетической эффективности;

современные и перспективные научно-обоснованные технологии энергосбережения;

нормативно-методическое обеспечение оценки уровня энергосбережения;

нормативную и техническую базу энергоаудита;

требования к программам в области энергосбережения и повышения энергетической эффективности.

уметь:

выбирать и обосновывать методы или технологии энергосбережения и повышения энергетической эффективности;

разрабатывать эффективные проектные решения, отвечающие требованиям энергосбережения;

объективно оценивать возможные положительные и отрицательные социальные, экономические, экологические и технические последствия принимаемых решений;

владеть навыками;

оценки показателей энергетической эффективности промышленного объекта;

контроля проведения энергетического обследования и оценки качества составления по его итогам отчета и заключения;

выполнения и организации работ по энергоменеджменту.

5. Целевая аудитория: специалисты предприятий осуществляющие создание, внедрение и организацию системы энергоменеджмента на предприятии, руководители высшего и среднего звена предприятий.

6. Требования к уровню подготовки слушателей:

наличие диплома о высшем образовании по техническим, технологическим и (или) экономическим специальностям;

стаж практической работы не менее 2 лет.

7.Срок подготовки:

Нормативная продолжительность освоения образовательной программы:

для курсов по переподготовке кадров – 120 часов;

для курсов по повышению квалификации кадров – 72 часа.

3. Содержание учебной программы

9. Теоретическое обучение состоит из обязательного компонента и вариативного компонента. Перечень тем по выбору устанавливается учебным центром самостоятельно в соответствии с запросами работодателей и потребностями рынка труда.

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, по направлению "Энергоменеджмент" согласно приложению к Учебной программе по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, по направлению "Энергоменеджмент".

4. Требования к организации учебного процесса и методам обучения и преподавания

10. Требования к слушателям:

11. Требования к организации учебного процесса:

Учебный процесс по переподготовке и (или) повышению квалификации завершается итоговой аттестацией (экзамен) в форме тестирования.

Слушатели образовательной программы должны быть обеспечены всем необходим учебным материалом.

5. Методы обучения и преподавания

12. Лекции: обзорные, проблемные.

14. Тренинг практика: практическая работа по созданию, внедрению и организации системы энергоменеджмента на предприятии, энергоанализ, определение показателей энергоэффективности, внутренний энергоаудит, мониторинг системы энергоменеджмента.

16. Итоговый контроль: тестирование по основным темам, а для курсов по переподготовке дополнительно зачет по тренинг практике.

Приложение к
Учебной программе переподготовке и (или)
повышению квалификации кадров,
по направлению "Энергоменеджмент"

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышению
квалификации кадров, по направлению "Энергоменеджмент"

№ п/п	Дисциплина	Количество академических часов
		Переподготовка		Повышение квалификации
		Лекции	Практические занятия	Лекции	Практические занятия
1	2	3	4	5	6
1	Введение. Цели, задачи, политика курса.	2	0	2	0
2	Энергоменеджмент и управление энергосбережением и повышением энергетической эффективности в соответствии с требованиями стандарта ISO 50001.	12	4	6	2
3	Законодательная и нормативно-правовая база энергоменеджмента и энергоаудита.	4		4	0
4	Международные Стандарты качества и ИСО 50001.Экологические и экономические аспекты энергосбережения.	8		4	0
5	СТ РК ИСО 50001-2012	6		2	0
6	Практика энергосбережения и повышения энергоэффективности. Основы энергоаудита.	8	4	4	2
7	Методы расчета норм потребления энергоресурсов и нормативов потерь энергоносителей	10	6	4	4
8	Информационное обеспечение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности и приборный учет ресурсов	4		2
9	Экономические вопросы энергоаудита и энергоменеджмента	4	4	4	4
10	Современные энергосберегающие технологии (с учетом отраслевых особенностей)	4		4
11	Общие подходы к разработке программ энергосбережения и повышения энергоэффективности	4		4
12	Тренинг практика по созданию, внедрению и организации системы энергоменеджмента на предприятии		16		0
13	Специализация программы. Вариативный компонент (определяется учебным центром)	12	6	12	6
	Всего	78	40	52	18
14	Письменный экзамен	2
	ИТОГО	120		72

Приложение 4
к приказу Министра
по инвестициям и развитию
Республики Казахстан
от 31 марта 2015 года № 404

Учебный план
курса по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров,
осуществляющих профессиональную деятельность в области
энергоаудита
Учебный план курса по переподготовке

№ п/п	Тема	Количество академических часов
№ п/п	Тема	Лекции	Практические занятия
1	2	3	4
1	Основы курса
1)	Цели и задачи курса. Основные разделы. Виды занятий. Содержание учебного курса. Конечные результаты. Анкетирование и тестирование слушателей.	2	0
	Итого:	2	0
2	Нормативно-правовая база в области энергосбережения и повышения энергоэффективности. Нормативно правовые акты по энергоаудиту.
1)	Закон Республики Казахстан "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности" (далее - Закон). Основные определения и понятия. Основные положения закона. Меры, направленные на обеспечение энергосбережения и повышения энергоэффективности.	2	0
2)	Требования Закона в части энергоаудита. Экспертиза энергосбережения и энергоэффективности. Государственный энергетический реестр. Государственная поддержка в сфере энергосбережения и повышения энергоэффективности.	2	0
3)	Общие сведения и структура нормативно-правовой и нормативно-технической базы энергосбережения в Казахстане.	2	0
4)	Нормативно правовые акты в области энергоаудита, нормирования энергоресурсов.	2	0
5)	Правила проведения энергоаудита и экспертизы энергосбережения.	2	0
	Итого:	10	0
3	Основы проведения энергоаудита. Методология проведения энергоаудита
1)	Основные задачи энергоаудита. Основные этапы энергоаудита. Задачи, решаемые на каждом этапе. Программа энергоаудита.	2
2)	Сбор исходной информации. Инструментальное обследование. Анализ результатов. Формирование заключения.	2
3)	Необходимость составления топливно-энергетических балансов. Виды балансов. Порядок составления. Методика сбора и анализа исходных данных по системам энергопотребления для составления энергетических балансов.	2
4)	Методология проведения энергоаудита промышленных предприятий. Уровни (виды) энергетического аудита.	2
5)	Особенности энергоаудита бюджетных организаций. Методология энергоаудита зданий, строений, сооружений. Структура и содержание отчета по энергоаудиту.	2
6)	Практикум по составлению программы энергоаудита, энергетического баланса.		2
	Итого:	10	2
4	Методы расчета норм потребления энергоресурсов и нормативов потерь энергоносителей
1)	О нормативах энергопотребления в Республики Казахстан. Нормы расхода топлива, энергоносителей.	1
2)	Нормы потерь электрической энергии.Нормативы технологических потерь электроэнергии. Методы расчета нормативов технологических потерь электроэнергии. Методы расчета нагрузочных потерь. Методы расчета условно-постоянных потерь. Методы расчета потерь, зависящих от погодных условий. Методы расчета потерь, обусловленных погрешностями системы учета электроэнергии. Методы расчета нормативных характеристик технологических потерь электроэнергии.	2	2
3)	Нормативы технологических потерь при передаче тепловой энергии. Расчет нормативов для тепловой сети по показателям: потери и затраты теплоносителей (пар, конденсат, вода); потери тепловой энергии в тепловых сетях теплопередачей через теплоизоляционные конструкции теплопроводов и с потерями и затратами теплоносителей (пар, конденсат, вода); затраты электрической энергии на передачу тепловой энергии. Нормативные энергетические характеристики тепловых сетей. Нормируемые тепловые потери. Структура и состав документации по расчетам и обоснованию нормативов технологических потерь при передаче тепловой энергии.	2	2
4)	Методы расчета нормативов удельных расходов топлива на отпущенную электрическую и тепловую энергию от тепловых электростанций. Физический метод, эксергетический метод. Собственные нужды теплоэлектроцентрали. Методы расчета нормативов удельных расходов топлива на отпущенную тепловую энергию от котельных. Собственные нужды котельных.	2	2
5)	Нормирование водопотребления. Удельные расходы и нормы водопотребления. Нормы потребности в воде для тепловых электрических станций и котельных. Нормирование удельного водопотребления населением и оценка неучтенных расходов систем водоснабжения.	1
	Итого:	8	6
5	Информационное обеспечение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности	4
1)	Структура информационного обеспечения мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности. Образовательные программы и информированность населения. Необходимость создания Государственной информационной системы в области энергосбережения и повышения энергоэффективности. Структура системы и содержащиеся в ней сведения.	2
2)	Приборы учета.Рекомендации по выбору приборов учета.Учет расхода электроэнергии. Приборный, расчетный и опытно-расчетный способы. Коммерческий и технический учет.Автоматизированные системы коммерческого учета электроэнергии (АСКУЭ). Структура системы. Основные функции. Автоматизированная система управления энергоснабжением (АСУЭ). Цели внедрения АСУЭ.	2
	Итого:	4	0
6	Управление энергосбережением и повышением энергетической эффективности в соответствии с требованиями стандарта ISO 50001.
1)	Базовые основы энергоменеджмента. Принципы организации энергоменеджмента. Требования к системе энергоменеджмента.	2
2)	Состояние мирового уровня энергоменеджмента, существующих и разрабатываемых стандартов энергоменеджмента, международные инструменты стимулирования энергосбережения. Требования международного стандарта по энергоменеджменту.	2
3)	Энергетическая политика.Планирование.Энергетический профиль (анализ фактического энергоиспользования). Базовое (исходное) использование энергии. Индикаторы (показатели) энергоэффективности. Правовые и другие требования. Цели, задачи и планы действий.	2
4)	Внедрение и эксплуатация.Оперативный контроль. Связь (обмен информацией). Проверка энергоэффективности. Мониторинг, измерения и анализ.	2
5)	Внутренний аудит. Несоответствия, поправки, предупреждения и совершенствования. Контроль отчетности (регистрации параметров). Проверка системы энергоменеджмента высшим руководством.	2
6)	Практическое создание, внедрение и организация системы энергоменеджмента.	2	4
	Итого:	12	4
7	Экономические вопросы энергоаудита	4	0
1)	Общие положения инвестиционного проектирования. Стадии разработки энергоэффективного проекта. Принципы функционирования энергосервисных компаний и их участие в формировании систем энергоменеджмента. Энергосервисные договора. Оценка эффективности инвестиционных проектов	1	0
2)	Бизнес-планирование.Финансово-экономические особенности разработки, расчета технико-экономической эффективности и реализации энергоэффективных проектов. Примеры расчетов технико-экономической эффективности мероприятий по энергосбережению в теплоэнергетике, электроснабжении, водоснабжении, в зданиях и сооружениях.	3	0
	Итого:	4	0
8	Общие подходы к разработке программ энергосбережения		0
1)	Методика разработки программ энергосбережения. Структура программы. Основные разделы. Определение мероприятий, включаемых в программу энергосбережения. План реализации программы. Ранжирование проектов программы.Требования к программам повышения энергоэффективности. Целевые показатели, сроки.	2
2)	Общие подходы к разработке муниципальных, региональных и отраслевых программ энергоэффективности. Особенности реализации программ энергоэффективности для бюджетных организаций. Общие подходы к разработке программы.	2
	Итого:	4	0
9	Современные энергосберегающие технологии (с учетом отраслевых особенностей)		0
1)	Энергоэффективные технологии добычи, транспортировки и переработки полезных ископаемых.Энергоэффективные технологии в энергетике. Энергоэффективные технологии в промышленности и жилищно-коммунальном хозяйстве. Примеры оборудования, технологий. Методы повышения энергетической эффективности технологических процессов, машин и оборудования.	2	0
2)	Возобновляемые источники энергии. Реализация проектов по возобновляемым источникам энергии. Комбинированные технологии. Автономные системы энергоснабжения на основе возобновляемых источников энергии.Гидро и геотермальная энергетика. Экологические вопросы при внедрении энергосберегающих технологий. "Чистые" угольные технологии. Снижение выбросов парниковых газов. Экологическая безопасность.	2	0
	Итого:	4	0
10	Разработка заключения и рекомендаций по выбору энергосберегающих мероприятий	4	2
1)	Структура заключения. Приложения. Особенности заполнения таблиц. Дополнительные таблицы. Потенциал энергосбережения. Базовые значения энергоэффективности. Количественная оценка потенциала энергосбережения.	2
2)	Разработка мероприятий по энергосбережению и их технико-экономическое обоснование. Типовые проекты энергосбережения в системах электроснабжения. Анализ их эффективности. Типовые проекты энергосбережения в системах теплоснабжения и водоснабжения. Методы анализа тепловой эффективности систем теплоснабжения и котельных. Типовые проекты энергосбережения в зданиях и сооружениях. Анализ их эффективности.	2	2
	Итого:	4	2
11	Экспертиза энергосбережения и повышения энергоэффективности
1)	Задачи экспертизы энергосбережения и повышения энергоэффективности. Порядок проведения экспертизы энергосбережения и повышения энергоэффективности.	2	0
2)	Оценка энергоэффективности архитектурно-строительных и технических решений. Требования законодательства Республики Казахстан в области энергосбережения и повышения энергоэффективности предъявляемые к проектным (проектно-сметным) документациям зданий, строений, сооружений. Оптимизация затрат на энергообеспечение при строительстве зданий, строений, сооружений.	2	0
3)	Задачи по энергоэффективности при реконструкции и модернизации зданий. Термомодернизация. Оценка энергоэффективности при проведении реконструкций, капитального ремонта зданий, строений, сооружений.	2	0
	Итого:	6	0
12	Порядок и практика проведения энергетического обследование -практикум-стажировка (определяется учебным центром самостоятельно).	0	18
13	Специализация программы. Вариативный компонент (определяется учебным центром самостоятельно)	12	6
	ИТОГО	80	38
14	Письменный экзамен	2
	Всего	120

Учебный планкурсапо повышению квалификации

№ п/п	Тема	Количество академических часов
№ п/п	Тема	Лекции	Практические занятия
1	2	3	4
1	Основы курса
1)	Цели и задачи курса. Основные разделы. Виды занятий. Содержание учебного курса. Конечные результаты. Анкетирование и тестирование слушателей.	2	0
	Итого:	2	0
2	Нормативно-правовая база энергосбережения и повышения энергетической эффективности. Нормативно правовые акты по энергоаудиту.
1)	Закон Республики Казахстан "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности". Требования Закона в части энергоаудита. Государственная поддержка в сфере энергосбережения и повышения энергоэффективности. Нормативно правовые акты в области энергоаудита, нормирования энергоресурсов.	2	0
	Итого:	2	0
3	Основы проведения энергоаудита. Методология проведения энергоаудита
1)	Методология проведения энергоаудита промышленных предприятий. Методология проведения энергоаудита зданий. Практические вопросы составления программ энергоаудита, энергетического баланса.	2	2
	Итого:	2	2
4	Методы расчета норм потребления энергоресурсов и нормативов потерь энергоносителей
1)	Нормированиепотребления энергоносителей.	2	2
2)	Нормирование потерь энергоносителей.	2	2
	Итого:	4	4
5	Информационное обеспечение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности	4
1)	Структура информационного обеспечения мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности. Образовательные программы и информированность населения. Необходимость создания Государственной информационной системы в области энергосбережения и повышения энергоэффективности. Структура системы и содержащиеся в ней сведения.	2
2)	Приборы учета.Рекомендации по выбору приборов учета.Учет расхода электроэнергии. Приборный, расчетный и опытно-расчетный способы. Коммерческий и технический учет.Автоматизированные системы коммерческого учета электроэнергии (АСКУЭ). Структура системы. Основные функции. Автоматизированная система управления энергоснабжением (АСУЭ). Цели внедрения АСУЭ.	2
	Итого:	4	0
6	Управление энергосбережением и повышением энергетической эффективности в соответствии с требованиями стандарта ISO 50001.
1)	Состояние мирового уровня энергоменеджмента, существующих и разрабатываемых стандартов энергоменеджмента, международные инструменты стимулирования энергосбережения.	2
2)	Практическое создание, внедрение и организация системы энергоменеджмента.	2	2
	Итого:	4	2
7	Системы менеджмента качества
1)	Системы менеджмента качества: опыт практического создания, внедрения и организации системы энергоменеджмента	4	0
	Итого:	4	0
8	Экономические вопросы энергоаудита	4	0
1)	Бизнес-планирование.Финансово-экономические особенности разработки, расчета технико-экономической эффективности и реализации энергоэффективных проектов. Примеры расчетов технико-экономической эффективности мероприятий по энергосбережению в теплоэнергетике, электроснабжении, водоснабжении, в зданиях и сооружениях.	2	0
	Итого:	2	0
9	Общие подходы к разработке программ энергосбережения		0
1)	Методика разработки программ энергосбережения. Структура программы. Основные разделы. Определение мероприятий, включаемых в программу энергосбережения. План реализации программы. Ранжирование проектов программы.Требования к программам повышения энергоэффективности. Целевые показатели, сроки.	2
2)	Общие подходы к разработке муниципальных, региональных и отраслевых программ энергоэффективности. Особенности реализации программ энергоэффективности для бюджетных организаций. Общие подходы к разработке программы.	2
	Итого:	4	0
10	Современные энергосберегающие технологии (с учетом отраслевых особенностей)		0
1)	Энергоэффективные технологии добычи, транспортировки и переработки полезных ископаемых. Энергоэффективные технологии в энергетике. Энергоэффективные технологии в промышленности и жилищно-коммунальном хозяйстве. Примеры оборудования, технологий. Методы повышения энергетической эффективности технологических процессов, машин и оборудования.	2	0
2)	Возобновляемые источники энергии. Реализация проектов по возобновляемым источникам энергии. Комбинированные технологии. Автономные системы энергоснабжения на основе возобновляемых источников энергии.Гидроигеотермальная энергетика. Экологические вопросы при внедрении энергосберегающих технологий. "Чистые" угольные технологии. Снижение выбросов парниковых газов. Экологическая безопасность.	2	0
	Итого:	4	0
11	Разработка заключения и рекомендаций по выбору энергосберегающих мероприятий	4	2
1)	Разработка мероприятий по энергосбережению и их технико-экономическое обоснование. Типовые проекты энергосбережения в системах электроснабжения. Анализ их эффективности. Типовые проекты энергосбережения в системах теплоснабжения и водоснабжения. Методы анализа тепловой эффективности систем теплоснабжения и котельных. Типовые проекты энергосбережения в зданиях и сооружениях. Анализ их эффективности.	2	2
	Итого:	4	2
12	Экспертиза энергосбережения и повышения энергоэффективности
1)	Оценка энергоэффективности архитектурно-строительных и технических решений. Требования законодательства Республики Казахстан в области энергосбережения и повышения энергоэффективности предъявляемые к проектным (проектно-сметным) документациям зданий, строений, сооружений.	2	0
2)	Задачи по энергоэффективности при реконструкции и модернизации зданий. Термомодернизация. Оценка энергоэффективности при проведении реконструкций, капитального ремонта зданий, строений, сооружений.	2	0
	Итого:	4	0
13	Специализация программы. Вариативный компонент (определяется учебным центром самостоятельно)	16	6
	ИТОГО	54	16
14	Письменный экзамен	2
	Всего	72

Приложение 5
к приказу Министра
по инвестициям и развитию
Республики Казахстан
от 31 марта 2015 года № 404

Учебный план курса по переподготовке и (или)повышению
квалификации кадровосуществляющих экспертизуэнергосбережения
и повышения энергоэффективности Учебный план курса по
переподготовке

№ п/п	Наименование темы	Количество академических часов
№ п/п	Наименование темы	Лекции	Практические занятия
1	2	3	4
1	Основы курса
1)	Цели и задачи курса. Основные разделы. Виды занятий. Содержание учебного курса. Конечные результаты. Анкетирование и тестирование слушателей.	2	0
	Итого:	2	0
2	Нормативно-правовая база энергосбережения и повышения энергетической эффективности. Нормативно правовые акты по экспертизе энергосбережения и повышения энергоэффективности.
1)	Закон Республики Казахстан "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности" (далее - Закон). Требования Закона в части экспертизы энергосбережения и энергоэффективности. Государственная поддержка в сфере энергосбережения и повышения энергоэффективности.	2
2)	Общие сведения и структура нормативно-правовой и нормативно-технической базы энергосбережения в Казахстане. Нормативно правовые акты в области экспертизы энергосбережения, нормирования энергоресурсов.	2
	Итого:	4	0
3	Базовые дисциплины для проведения экспертизы энергосбережения и повышения энергоэффективности (обзорный курс)		0
1)	Основы электротехники и электроэнергетики	4
2)	Основы теплотехники и теплоэнергетики	4
3)	Основы жилищно-коммунального хозяйства. Основы отопления, вентиляции и кондиционирования	6
4)	Основы строительной теплотехники. Свойства строительных материалов	4
5)	Автоматизация систем инженерных систем зданий, строений и сооружений	2	0
	Итого:	20	0
4	Основы проведения энергоаудита. Методология проведения энергоаудита промпредприятий, зданий и сооружений
1)	Основные задачи энергоаудита. Основные этапы энергоаудита. Задачи, решаемые на каждом этапе. Программа энергоаудита. Сбор исходной информации. Инструментальное обследование. Анализ результатов. Формирование заключения.	2	2
2)	Методология проведения энергоаудита промышленных предприятий. Уровни (виды) энергетического аудита. Особенности энергоаудита бюджетных организаций.	2
3)	Методология энергоаудита зданий, строений, сооружений. Структура и содержание отчета по энергоаудиту.	2	2
	Итого:	6	4
5	Методы расчета норм потребления энергоресурсов и нормативов потерь энергоносителей
1)	О нормативах энергопотребления в Республики Казахстан. Нормы расхода топлива, энергоносителей.	2
2)	Нормы потерь электрической энергии. Методы расчета нормативов технологических потерь электроэнергии.	2
3)	Нормативы технологических потерь при передаче тепловой энергии. Нормативные энергетические характеристики тепловых сетей. Нормируемые тепловые потери.	2	2
4)	Методы расчета нормативов удельных расходов топлива на отпущенную электрическую и тепловую энергию от тепловых электростанций. Методы расчета нормативов удельных расходов топлива на отпущенную тепловую энергию от котельных. Собственные нужды котельных. Нормирование водопотребления. Удельные расходы и нормы водопотребления	2	2
	Итого:	8	4
6	Приборный учет ресурсов
1)	Приборный учет потребления энергоресурсов. Автоматизированные системы коммерческого учета электроэнергии и автоматизированная система управления энергоснабжением	2	2
	Итого:	2	2
7	Энергоменеджмент
1)	Базовые основы энергоменеджмента. Принципы организации энергоменеджмента. Требования к системе энергоменеджмента.Энергетическая политика.Планирование.	2	0
2)	Энергетический профиль (анализ фактическогоэнергоиспользования). Базовое (исходное) использование энергии. Индикаторы (показатели) энергоэффективности. Правовые и другие требования. Цели, задачи и планы действий.	2	0
	Итого:	4	0
8	Экономические аспекты энергосбережения и повышения энергоэффективности
1)	Экономические аспекты энергосбережения. Экономическая эффективность инвестиционных проектов. Бизнес-планирование.	2	0
2)	Финансово-экономические особенности разработки технико-экономического обоснования энергоэффективных мероприятий. Примеры технико-экономического обоснования типовых энергоэффективных мероприятий.	2	0
	Итого:	4	0
9	Современные энергосберегающие технологии (с учетом отраслевых особенностей)
1)	Энергоэффективные технологии добычи, транспортировки и переработки полезных ископаемых.Энергоэффективные технологии в энергетике. Энергоэффективные технологии в промышленности и жилищно-коммунальном хозяйстве.	2	0
2)	Зарубежный опыт внедрения энергосбережения и повышения энергоэффективности. Экологические аспекты внедрения энергосбережения и энергосберегающих технологий. Модернизация жилищно-коммунального хозяйства. Внедрение возобновляемых источников энергии	2	0
3)	Примеры оборудования, технологий. Методы повышения энергетической эффективности технологических процессов, машин и оборудования.	2	0
	Итого:	6	0
10	Разработка энергетического паспорта здания и рекомендаций по выбору энергосберегающих мероприятий
1)	Разработка энергетического паспорта здания.	2
2)	Методы анализа эффективности и выбора энергосберегающих мероприятий	2
	Итого:	4	0
11	Экспертиза энергосбережения и повышения энергоэффективности
1)	Оценка энергоэффективности архитектурно-строительных и технических решений	2
2)	Оптимизация затрат на энергообеспечение при строительстве зданий, строений, сооружений	2
3)	Оценка энергоэффективности при проведении реконструкций, капитального ремонта зданий, строений, сооружений	4
4)	Оценка энергоэффективности инженерных систем, энергопотребляющего оборудования	2
5)	Методика проведения экспертизы энергосбережения энергопотребляющего оборудования объектов в гражданских зданиях	2
6)	Методика проведения экспертизы энергосбережения проетной документации. Методика проведения экспертизы энергосбережения действующих объектов.	4
	Итого:	16	0
12	Порядок и практика проведения экспертизы энергосбережения (практикум-стажировка)	0	16
13	Специализация программы. Вариативный компонент (определяется учебным центром)	10	6
	ИТОГО	86	32
14	Письменный экзамен	2
	Всего	120

Учебный план курса поповышению квалификации

№ п/п	Наименование темы	Количество академических часов
		повышение квалификации
		Лекции	Практические занятия
1	2	3	4
1	Основы курса
1)	Цели и задачи курса. Основные разделы. Виды занятий. Содержание учебного курса. Конечные результаты. Анкетирование и тестирование слушателей.	2	0
	Итого:	2	0
2	Нормативно-правовая база энергосбережения и повышения энергетической эффективности. Нормативно правовые акты по экспертизе энергосбережения и повышения энергоэффективности.
1)	Закон Республики Казахстан "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности". Требования Закона в части экспертизы энергосбережения и энергоэффективности. Государственная поддержка в сфере энергосбережения и повышения энергоэффективности.	2
2)	Общие сведения и структура нормативно-правовой и нормативно-технической базы энергосбережения в Казахстане. Нормативно правовые акты в области экспертизы энергосбережения, нормирования энергоресурсов.	2
	Итого:	4	0
3	Основы проведения энергоаудита. Методология проведения энергоаудита промпредприятий, зданий и сооружений
1)	Методология проведения энергоаудита промышленных предприятий. Уровни (виды) энергетического аудита. Особенности энергоаудита бюджетных организаций.	2
2)	Методология энергоаудита зданий, строений, сооружений. Структура и содержание отчета по энергоаудиту.	2
	Итого:	4
4	Методы расчета норм потребления энергоресурсов и нормативов потерь энергоносителей
1)	Нормы потерь электрической энергии. Методы расчета нормативов технологических потерь электроэнергии.	2	2
2)	Нормативы технологических потерь при передаче тепловой энергии. Нормативные энергетические характеристики тепловых сетей. Нормируемые тепловые потери.	2	2
	Итого:	4	4
5	Приборный учет ресурсов
1)	Приборный учет потребления энергоресурсов. Автоматизированные системы коммерческого учета электроэнергии и автоматизированная система управления энергоснабжением	2
	Итого:	2	0
6	Энергоменеджмент
1)	Базовые основы энергоменеджмента. Принципы организации энергоменеджмента. Требования к системе энергоменеджмента.Энергетическая политика.Планирование.	2	0
2)	Энергетический профиль (анализ фактическогоэнергоиспользования). Базовое (исходное) использование энергии. Индикаторы (показатели) энергоэффективности. Правовые и другие требования. Цели, задачи и планы действий.	2	0
	Итого:	4	0
7	Экономические аспекты энергосбережения и повышения энергоэффективности
1)	Экономические аспекты энергосбережения. Экономическая эффективность инвестиционных проектов. Бизнес-планирование.	2	0
2)	Финансово-экономические особенности разработки технико-экономического обоснования энергоэффективных мероприятий. Примеры технико-экономического обоснования типовых энергоэффективных мероприятий.	2	0
	Итого:	4	0
8	Современные энергосберегающие технологии (с учетом отраслевых особенностей)
1)	Энергоэффективные технологии добычи, транспортировки и переработки полезных ископаемых.Энергоэффективные технологии в энергетике. Энергоэффективные технологии в промышленности и жилищно-коммунальном хозяйстве.	2	0
2)	Зарубежный опыт внедрения энергосбережения и повышения энергоэффективности. Экологические аспекты внедрения энергосбережения и энергосберегающих технологий. Модернизация жилищно-коммунального хозяйства. Внедрение возобновляемых источников энергии	2	0
3)	Примеры оборудования, технологий. Методы повышения энергетической эффективности технологических процессов, машин и оборудования.	2	0
	Итого:	6	0
9	Разработка энергетического паспорта здания и рекомендаций по выбору энергосберегающих мероприятий
1)	Разработка энергетического паспорта здания.	2
2)	Методы анализа эффективности и выбора энергосберегающих мероприятий	2
	Итого:	4	0
10	Экспертиза энергосбережения и повышения энергоэффективности
1)	Оценка энергоэффективности архитектурно-строительных и технических решений. Оптимизация затрат на энергообеспечение при строительстве зданий, строений, сооружений	2
2)	Оценка энергоэффективности при проведении реконструкций, капитального ремонта зданий, строений, сооружений	2
3)	Оценка энергоэффективности инженерных систем, энергопотребляющего оборудования	2
4)	Методика проведения экспертизы энергосбережения энергопотребляющего оборудования объектов в гражданских зданиях	2
5)	Методика проведения экспертизы энергосбережения проетной документации. Методика проведения экспертизы энергосбережения действующих объектов.	2
	Итого:	10	0
11	Специализация программы. Вариативный компонент (определяется учебным центром)	10	6
	ИТОГО	60	10
12	Письменный экзамен	2
	Всего	72

Приложение 6
к приказу Министра
по инвестициям и развитию
Республики Казахстан
от 31 марта 2015 года № 404

Учебный план
курса по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров,
осуществляющих профессиональную деятельность в области
энергоменеджмента
Учебный план курса по переподготовке

№ п/п	Дисциплина	Количество академических часов
№ п/п	Дисциплина	Лекции	Практические занятия
1	2	3	4
1	Введение. Цели, задачи, политика курса.	2	0
	Итого:	2	0
2	Энергоменеджмент и управление энергосбережением и повышением энергетической эффективности в соответствии с требованиями стандарта ISO 50001.
1)	ISO 50001анализ опыта США и ЕС. История развития и современное состояние системы энергоменеджмента в Казахстане	2	0
2)	Основы энергоменеджмента. Область действия и правовые требования. Цели и задачи ISO 50001.	2	0
3)	Энергопланирование, внедрение и эксплуатация, проверка энергоэффективности.	2	2
4)	Практическое создание, внедрение и организация системы энергоменеджмента.	2	2
5)	Опыт внедрения системы энергоменеджмента на предприятиях топливно - энергетического комплекса Казахстана.	2	0
6)	Основы бизнес-планирования. Энергосервисные компании и их функции. Управление проектами	2	0
	Итого:	12	4
3	Законодательная и нормативно-правовая база энергоменеджмента и энергоаудита.
1)	Закон Республики Казахстан "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности". Нормативно правовых актов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности.	2	0
2)	НТД в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	2	0
	Итого:	4	0
4	Международные Стандарты качества ISO 50001..Экологические и экономические аспекты энергосбережения.
1)	Система менеджмента качества. Стандарт ISO 9001.	2	0
2)	Стандарт ISO 18000	2	0
3)	Стандарт ISO14000	2	0
4)	Экологические и экономические аспекты энергосбережения.	2	0
	Итого:	8	0
5	СТ РК ISO 50001-2012
1)	Цели, задачи и структура стандарта.	2	0
2)	Общие требования, ответственность руководителя, Энергетическая политика. Планирование, внедрение и эксплуатация.	2	0
3)	Внутренний аудит. Несоответствия, поправки, предупреждения и совершенствования. Контроль отчетности (регистрации параметров). Проверка системы энергоменеджмента высшим руководством.	2	0
	Итого:	6	0
6	Практика энергосбережения и повышения энергоэффективности. Основы энергоаудита.
1)	Основные задачи и этапы энергоаудита.	2
2)	Разработка технического задания на проведение энергоаудита. Методология проведения энергетического аудита.	2
3)	Документальное и инструментальное обследование.	2
4)	Содержание заключения энергоаудита и процесса приемки отчета. Примеры технико-экономического обоснования типовых энергоэффективных мероприятий.	2	4
	Итого:	8	4
7	Методы расчета норм потребления энергоресурсов и нормативов потерь энергоносителей
1)	О нормативах энергопотребления в РК. Нормы расхода топлива, энергоносителей.	2
2)	Нормы потерь электрической энергии. Нормативы технологических потерь электроэнергии. Методы расчета нормативов технологических потерь электроэнергии. Методы расчета нагрузочных потерь. Методы расчета условно-постоянных потерь. Методы расчета потерь, зависящих от погодных условий. Методы расчета потерь, обусловленных погрешностями системы учета электроэнергии. Методы расчета нормативных характеристик технологических потерь электроэнергии.	2	2
3)	Нормативы технологических потерь при передаче тепловой энергии. Расчет нормативов для тепловой сети по показателям: потери и затраты теплоносителей (пар, конденсат, вода); потери тепловой энергии в тепловых сетях теплопередачей через теплоизоляционные конструкции теплопроводов и с потерями и затратами теплоносителей (пар, конденсат, вода); затраты электрической энергии на передачу тепловой энергии. Нормативные энергетические характеристики тепловых сетей. Нормируемые тепловые потери. Структура и состав документации по расчетам и обоснованию нормативов технологических потерь при передаче тепловой энергии.	2	2
4)	Методы расчета нормативов удельных расходов топлива на отпущенную электрическую и тепловую энергию от тепловых электростанций. Физический метод, эксергетический метод. Собственные нужды теплоэлектроцентрали. Методы расчета нормативов удельных расходов топлива на отпущенную тепловую энергию от котельных. Собственные нужды котельных.	2	2
5)	Нормирование водопотребления. Удельные расходы и нормы водопотребления. Нормы потребности в воде для тепловых электрических станции и котельных. Нормирование удельного водопотребления населением и оценка неучтенных расходов систем водоснабжения.	2	2
	Итого:	10	6
8	Информационное обеспечение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности и приборный учет ресурсов
1)	Структура информационного обеспечения мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности. Образовательные программы и информированность населения. Необходимость создания Государственной информационной системы в области энергосбережения и повышения энергоэффективности. Структура системы и содержащиеся в ней сведения.	2	0
2)	Приборы учета. Рекомендации по выбору приборов учета. Учет расхода электроэнергии. Приборный, расчетный и опытно-расчетный способы. Коммерческий и технический учет. Автоматизированные системы коммерческого учета электроэнергии (АСКУЭ). Структура системы. Основные функции. Автоматизированная система управления энергоснабжением (АСУЭ). Цели внедрения АСУЭ.	2	0
	Итого:	4	0
9	Экономические вопросы энергоаудита и энергоменеджмента
1)	Общие положения инвестиционного проектирования. Стадии разработки энергоэффективного проекта. Принципы функционирования энергосервисных компаний и их участие в формировании систем энергоменеджмента. Энергосервисные договора. Оценка эффективности инвестиционных проектов	2	2
2)	Бизнес-планирование. Финансово-экономические особенности разработки, расчета технико-экономической эффективности и реализации энергоэффективных проектов. Примеры расчетов технико-экономической эффективности мероприятий по энергосбережению в теплоэнергетике, электроснабжении, водоснабжении, в зданиях и сооружениях.	2	2
	Итого:	4	4
10	Современные энергосберегающие технологии (с учетом отраслевых особенностей)	4
1)	Энергоэффективные технологии добычи, транспортировки и переработки полезных ископаемых.Энергоэффективные технологии в энергетике. Энергоэффективные технологии в промышленности и жилищно-комунальном хозяйстве. Примеры оборудования, технологий. Методы повышения энергетической эффективности технологических процессов, машин и оборудования.	2	0
2)	Возобновляемые источники энергии. Реализация проектов по возобновляемым источникам энергии. Комбинированные технологии. Автономные системы энергоснабжения на основе возобновляемых источников энергии. Гидро и геотермальная энергетика. Экологические вопросы при внедрении энергосберегающих технологий. "Чистые" угольные технологии. Снижение выбросов парниковых газов. Экологическая безопасность.	2	0
	Итого:	4	0
11	Общие подходы к разработке программ энергосбережения и повышения энергоэффективности
1)	Методика разработки программ энергосбережения. Структура программы. Основные разделы. Определение мероприятий, включаемых в программу энергосбережения. План реализации программы. Ранжирование проектов программы. Требования к программам повышения энергоэффективности. Целевые показатели, сроки.	2
2)	Общие подходы к разработке муниципальных, региональных и отраслевых программ энергоэффективности. Особенности реализации программ энергоэффективности для бюджетных организаций. Общие подходы к разработке программы.	2
	Итого:	4	0
12	Тренинг практика по созданию, внедрению и организации системы энергоменеджмента на предприятии		16
13	Специализация программы. Вариативный компонент (определяется учебным центром)	12	6
	Всего	78	40
14	Письменный экзамен	2
	ИТОГО	120

Учебный план курса по повышению квалификации

№ п/п	Дисциплина	Количество академических часов
№ п/п	Дисциплина	Лекции	Практические занятия
1	2	3	4
1	Введение. Цели, задачи, политика курса.	2	0
	Итого:	2	0
2	Энергоменеджмент и управление энергосбережением и повышением энергетической эффективности в соответствии с требованиями стандарта ISO 50001.
1)	Практическое создание, внедрение и организация системы энергоменеджмента.	2	2
2)	Опыт внедрения системы энергоменеджмента на предприятиях топливно - энергетического комплекса Казахстана.	2	0
3)	Основы бизнес-планирования. Энергосервисные компании и их функции. Управление проектами	2	0
	Итого:	6	2
3	Законодательная и нормативно-правовая база энергоменеджмента и энергоаудита.
1)	Закон Республики Казахстан "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности". Номративно правовых актов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности.	2	0
2)	НТД в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	2	0
	Итого:	4	0
4	Международные Стандарты качества и ISO 50001. Экологические и экономические аспекты энергосбережения.
1)	Система менеджмента качества. Стандарт ISO 9001.	2	0
2)	Стандарт ISO 18000 и Стандарт ISO14000. Экологические и экономические аспекты энергосбережения.	2	0
	Итого:	4	0
5	СТ РК ISO 50001-2012
1)	Цели, задачи и структура стандарта. Планирование, внедрение и эксплуатация. Внутренний аудит. Несоответствия, поправки, предупреждения и совершенствования. Контроль отчетности (регистрации параметров). Проверка системы энергоменеджмента высшим руководством.	2	0
	Итого:	2	0
6	Практика энергосбережения и повышения энергоэффективности. Основы энергоаудита.
1)	Методология проведения энергетического аудита.	2
2)	Содержание заключения энергоаудита и процесса приемки отчета. Примеры технико-экономического обоснования типовых энергоэффективных мероприятий.	2	2
	Итого:	4	2
7	Методы расчета норм потребления энергоресурсов и нормативов потерь энергоносителей
1)	Методы расчета нормативов технологических потерь электроэнергии. Методы расчета нагрузочных потерь. Методы расчета условно-постоянных потерь. Методы расчета потерь, зависящих от погодных условий. Методы расчета потерь, обусловленных погрешностями системы учета электроэнергии. Методы расчета нормативных характеристик технологических потерь электроэнергии.	2	2
2)	Нормативы технологических потерь при передаче тепловой энергии. Расчет нормативов для тепловой сети по показателям: потери и затраты теплоносителей (пар, конденсат, вода); потери тепловой энергии в тепловых сетях теплопередачей через теплоизоляционные конструкции теплопроводов и с потерями и затратами теплоносителей (пар, конденсат, вода); затраты электрической энергии на передачу тепловой энергии. Нормативные энергетические характеристики тепловых сетей. Нормируемые тепловые потери. Структура и состав документации по расчетам и обоснованию нормативов технологических потерь при передаче тепловой энергии.	2	2
	Итого:	4	4
8	Информационное обеспечение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности и приборный учет ресурсов
1)	Приборы учета. Рекомендации по выбору приборов учета. Учет расхода электроэнергии. Приборный, расчетный и опытно-расчетный способы. Коммерческий и технический учет. Автоматизированные системы коммерческого учета электроэнергии (АСКУЭ). Структура системы. Основные функции. Автоматизированная система управления энергоснабжением (АСУЭ). Цели внедрения АСУЭ.	2	0
	Итого:	2	0
9	Экономические вопросы энергоаудита и энергоменеджмента
1)	Общие положения инвестиционного проектирования. Стадии разработки энергоэффективного проекта. Принципы функционирования энергосервисных компаний и их участие в формировании систем энергоменеджмента. Энергосервисные договора. Оценка эффективности инвестиционных проектов	2	2
2)	Бизнес-планирование. Финансово-экономические особенности разработки, расчета технико-экономической эффективности и реализации энергоэффективных проектов. Примеры расчетов технико-экономической эффективности мероприятий по энергосбережению в теплоэнергетике, электроснабжении, водоснабжении, в зданиях и сооружениях.	2	2
	Итого:	4	4
10	Современные энергосберегающие технологии (с учетом отраслевых особенностей)	4
1)	Энергоэффективные технологии добычи, транспортировки и переработки полезных ископаемых. Энергоэффективные технологии в энергетике. Энергоэффективные технологии в промышленности и жилищно комунальном хозяйстве. Примеры оборудования, технологий. Методы повышения энергетической эффективности технологических процессов, машин и оборудования.	2	0
2)	Возобновляемые источники энергии. Реализация проектов по возобновляемым источникам энергии. Комбинированные технологии. Автономные системы энергоснабжения на основе возобновляемых источников энергии. Гидро и геотермальная энергетика. Экологические вопросы при внедрении энергосберегающих технологий. "Чистые" угольные технологии. Снижение выбросов парниковых газов. Экологическая безопасность.	2	0
	Итого:	4	0
11	Общие подходы к разработке программ энергосбережения и повышения энергоэффективности
1)	Методика разработки программ энергосбережения. Структура программы. Основные разделы. Определение мероприятий, включаемых в программу энергосбережения. План реализации программы. Ранжирование проектов программы. Требования к программам повышения энергоэффективности. Целевые показатели, сроки.	2
2)	Общие подходы к разработке муниципальных, региональных и отраслевых программ энергоэффективности. Особенности реализации программ энергоэффективности для бюджетных организаций. Общие подходы к разработке программы.	2
	Итого:	4	0
12	Специализация программы. Вариативный компонент (определяется учебным центром)	12	6
	Всего	52	18
13	Письменный экзамен	2
	ИТОГО	72

"Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" 2012 жылғы 13 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңының 5-бабының 15-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырғандарға:

1) осы бұйрыққа 1–қосымшаға сәйкес, "энергия аудиті" біліктілігі бойынша кадрларды қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жөніндегі оқу бағдарламасы;

2) осы бұйрыққа 2–қосымшаға сәйкес, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасын жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жөніндегі оқу бағдарламасы;

3) осы бұйрыққа 3–қосымшаға сәйкес, "энергия менеджменті" біліктілігі бойынша кадрларды қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жөніндегі оқу бағдарламасы;

4) осы бұйрыққа 4–қосымшаға сәйкес, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасын жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жөніндегі оқу жоспары бекітілсін;

5) осы бұйрыққа 5–қосымшаға сәйкес, "энергия аудиті" мамандығы бойынша қызмет істейтін кадрларды қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жөніндегі оқу жоспары бекітілсін;

6) осы бұйрыққа 6–қосымшаға сәйкес, энергия менеджменті саласындағы мамандық бойынша қызмет істейтін кадрларды қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жөніндегі оқу жоспары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Индустриялық даму және өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті (А.Қ. Ержанов):

1) осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіпте Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспа басылымдарына және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесіне ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы бұйрықтың 2-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының
Инвестициялар және даму министрі	Ә. Исекешев
"КЕЛІСІЛГЕН"
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі
______________ А. Сәрінжіпов
2015 жылғы 12 мамыр

Қазақстан Республикасы
Инвестициялар және даму министрінің
2015 жылғы 31 наурыздағы
№ 404 бұйрығына
1-қосымша

"Энергия аудиті" бағыты бойынша кадрларды қайта даярлау
және (немесе) біліктіліктерін арттыру жөніндегі
оқу бағдарламасы
1. Кіріспе

1. Қазіргі уақытта энергия үнемдеу саласындағы кәсіпорындар мен ұйымдардың шешуші міндеті, бірінші кезекте, "Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" 2012 жылғы 13 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - Заң) талаптарын орындау болып табылады.

Заңның негізгі талаптарының бірі энергетикалық зерттеулер өткізу, энергия үнемдеу бағдарламаларын әзірлеу, энергия үнемдеу іс-шараларын ұйымдастыру және іске асыру болып табылады.

Өткізілетін энергия аудиттері нәтижесінде энергияны және энергия ресурстарын үнемдеу әлеуеті, ұсынылатын әртүрлі іс-шаралар енгізуден болатын экономикалық артықшылықтар айқындалатындықтан, энергия үнемдеуге арналған жүйелік тәсілсіз және энергия аудитін жүзеге асыратын ұйымдарда энергетикалық зерттеулер саласындағы персоналдың тиісті кәсіби дайындығынсыз заң талаптарының орындалуы мүмкін емес.

Оқу бағдарламасы өнеркәсіп кәсіпорындары мен тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы объектілерінің энергия аудитін өткізу тәртібі, энергия аудиттерін өткізген кездегі әрекеттер жүйелілігі, қажетті аспаптық қамтамасыз ету, орындалған жұмыс нәтижелерінің ресімделгені туралы анық ұғым береді.

2. Оқу бағдарламасының жалпы сипаттамасы

2. Бағдарламаның мақсаты:

Энергетикалық ресурстарды, отын-энергетика кешенінде, өнеркәсіп салаларында, көлікте, агроөнеркәсіп кешенінде, коммуналдық-тұрмыстық секторда энергия тиімділігі деңгейінің заманауи жай-күйін, энергия тиімділігі деңгейлерінің нормативтік және перспективалы көрсеткіштерін, энергетикалық тиімділік көрсеткіштерін, олардың нормативтік мәндерге, энергия ресурстарын ұтымды пайдалану және үнемдеу бойынша жұмыстарды ұйымдастырудың нормативтік-құқықтық базасына сәйкестігін және расталуын анықтау, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру әдістерімен және технологияларымен таныстыру әдістері мен құралдарын пайдаланатын жабдықтар мен жүйелердің энергетикалық тиімділігі саласындағы тыңдаушылардың кәсіби деңгейі мен біліктіліктерін арттыру, жаңарнтылатын энергия көздерін пайдалануды, қажетті іс-шараларды әзірлей және құжаттаманы ресімдей отырып әртүрлі мақсаттағы объектілерді зерттеу дағдыларын қалыптастыруды, кәсіби қызметтің өндірістік-басқару түрін орындауға дайындықты қоса алғанда.

3. Бағдарламаның міндеттері:

Жаңартылатын энергия көздерін қоса алғанда, энергетикалық зерттеу стратегияларын әзірлеудің жалпы қағидаттары, энергия тиімділігінің нормативтік базасы, энергия тиімділігі деңгейлерінің нормативтік және перспективалы көрсеткіштері, энергетикалық тиімділік көрсеткіштерін және олардың нормативтік мәндерге сәйкестігін растау әдістері, энергия үнемдеудің, энергия сапасын бақылау және арттырудың заманауи және перспективалық ғылыми-негізделген технологиялары туралы түсінік қалыптастыру;

Энергетикалық зерттеулер өткізу және олардың нәтижелері бойынша есептік құжаттаманы рәсімдеу әдістемелері; электр жабдығы мен желілерінің энергетикалық тиімділік көрсеткіштерін анықтау; отын-энергетикалық теңгерімдерді құрастыру; өнім бірлігіне есептегенде электр энергиясының меншікті шығындарын анықтау; электр желілеріндегі электр энергиясының нормативтік технологиялық кемлерін анықтау білімін беру;

Тыңдаушыларды энергия тұтынуды үнемдеу бойынша іс-шараларды бағалауды ескере отырып, энергия тұтынуға талдау өткізудің жалпы қағидаттарымен таныстыру.

Тыңдаушылардың өндірістік процесті, жабдықты, жабдыққа техникалық қызмет көрсетуді және жұмыс істеуін жетілдіру бойынша ұсыныстар дайындай білуін қалыптастыру.

4. Оқытудың түпкі нәтижелері:

Тыңдаушы энергия аудитін жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерін арттыру бойынша бағдарламаны меңгеру нәтижесінде:

энергия үнемдеудің негізгі саясаты болып табылатын заңнамалық база;

энергия тиімді жүйелер мен шешімдер;

энергия ресурстарының шығындарын азайту үшін қажетті қабылданған іс-шаралар;

энергия тиімділігін қамтамасыз ету қағидалары, әдістері мен технологияларының жиынтығы туралы түсінігі болуға;

энергетикалық тиімділіктің нормативтік және перспективалы көрсеткіштерін;

энергетикалық тиімділік көрсеткіштерін анықтау әдістері мен құралдарын;

энергия үнемдеудің заманауи және перспективалы ғылыми-негізделген технологияларын;

энергия үнемдеу деңгейін бағалауды нормативтік-әдістемелік қамтамасыз етуді;

энергия аудитінің нормативтік және техникалық базасын;

электр және жылу энергиясының сапа көрсеткіштерін;

энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті арттыру саласындағы мемлекеттік реттеу және қолдау тетіктерін;

энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бағдарламаларға қойылатын талаптарды білуге;

әртүрлі құралдар мен әдістер арқылы энергия тиімділігінің нормативтік және перспективалы көрсеткіштерін талдай және анықтай;

энергетикалық зерттеулер (энергия аудиті) өткізе және нәтижелерін ресімдей;

электр және жылу энергиясының сапа көрсеткіштерін анықтай;

ғимараттар мен имараттардың энергетикалық паспортын құрастыра;

энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті арттыру әдістерін немесе технологияларын таңдай және негіздей;

энергетикалық аудит бойынша қорытындыны орындай алуға;

өнеркәсіптік объектінің энергетикалық тиімділік көрсеткіштерін бағалау;

энергетикалық зерттеу өткізу және оның қорытындылары бойынша есеп және қорытынды құрастыру дағдыларын меңгеруге тиіс.

5. Мақсаттылы аудитория:

Энергия аудиті саласында кәсіби қызметті жүзеге асыратын мамандар.

6. Тыңдаушылар дайындығының деңгейіне қойылатын талаптар:

техникалық мамандықтар бойынша жоғары немесе орта арнаулы білімі туралы дипломның болуы;

практикалық жұмыс өтілі кемінде 2 жыл.

7. Даярлық мерзімі:

Білім беру бағдарламасын нормативтік меңгеру ұзақтығы:

кадрларды қайта даярлау курстары үшін – 120 сағат.

кадрлардың біліктілігін арттыру курстары үшін – 72 сағат.

8. Оқыту нысаны:

күндізгі, біліктілікті арттыру бағдарламасы үшін, оқу орталығы аталған оқыту түріне қойылатын талаптарды қамтамасыз ететін кезде бағдарламаның жартысын қашықтан өтуге жол беріледі (50 %-дан артық емес).

3. Оқу бағдарламасының мазмұны

9. Теориялық оқу міндетті құрауыштан және өзгермелі құрауыштан тұрады. Тақырыптар тізбесін таңдау бойынша оқу орталығы дербес жұмыс берушілердің сұраныстарына және еңбек нарығының қажеттіліктеріне сәйкес белгілейді.

Кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерін арттыру жөніндегі курстың тақырыптық жоспары "Энергия аудиті" бағыты бойынша Кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерін арттыру жөніндегі оқу бағдарламасына қосымшаға сәйкес "Энергия аудиті" бағыты бойынша.

4. Оқу процесін ұйымдастыруға және оқыту және сабақ беру
әдістеріне қойылатын талаптар

10. Тыңдаушыларға қойылатын талаптар:

Энергетика шаруашылығын басқару саласында ұйымдастырушылық-техникалық міндеттерді шешкен кезде жүйелік талдау туралы түсінігі болуға тиіс.

Лекция, практикалық және зертханалық сабақтарды, сондай-ақ жазбаша өтінішсіз және Оқу орталығы директорын хабардар етпей және оқытушының келімісінсіз кіру және қорытынды тестілеуді өткізіп алмауға тиіс.

Қорытынды тестілеу уақытында оқулықтарды, конспектілерді және басқа да ақпараттық тасығыштарды пайдаланбауға тиіс.

11. Оқу процесін ұйымдастыруға қойылатын талаптар:

Оқу бағдарламасында:

Лекция материалын, практикалық сабақтарды, практикум-тағылымдаманы, өзінджік жұмысты, тестілеуді қамтитын теориялық оқу жазылады.

Кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерін арттыру жөніндегі оқу процесі тестілеу нысанындағы қорытынды аттестаттаумен (емтихан) аяқталады.

Оқу процесін оқу-әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз ету тыңдаушылардың білім бағдарламасын сапалы меңгеру мүмкіндігіне кепілдік беруге тиіс. Білім бағдарламасын іске асыру ақпараттық ресурстарға, оқу-әдістемелік және ғылыми әдебиетке еркін қолжетімділікпен сүйемелденуге тиіс. Білім беру бағдарламасын тыңдаушылар барлық қажетті оқу материаллымен қамтамасыз етілуге тиіс.

5. Оқыту және сабақ беру әдістері

12. Лекциялар: шолу жасалатын, проблемалық.

13. Практикалық сабақтар: шағын топтардағы жұмыс, пікірталастар, тұсаукесерлер, кері байланыс, сауалнама жүргізу, нормативтік-құқықтық актілермен, мультимедиялық технологиялармен жеке жұмыс, энергия үнемдеу жобалары және іс-шаралары бойынша техникалық-экономикалық есептеулер.

14. Практикум-тағылымдама: энергия аудиті бағдарламаларын әзірлеу, объектінің құжаттамалық және аспаптық зерттеуін өткізу, аспаптық бақылау құралдарымен жұмыс және таңдау, энергия үнемдеу іс-шараларын іріктеп алу, есепті дайындау және өткізілген зерттеу қорытындылары бойынша қорытынды толтыру.

15. Тыңдаушының өзіндік жұмысы: энергия аудиті және энергия менеджменті бойынша техникалық тапсырмалар, бағдарламалар, тұсаукесерлер, сызбанұсқалар, рефераттар дайындау, мультимедиялық құралдармен жұмыс, мақалаларды талдау, библиографиялық іздестіру.

16. Қорытынды бақылау: негізгі тақырыптар бойынша тестілеу, ал қайта даярлау курстары үшін практикум-тағылымдама бойынша қосымша сынақ.

Кадрларды қайта даярлау және (немесе)
біліктіліктерін арттыру жөніндегі
оқу бағдарламасына қосымша,
"Энергия аудиті" бағыты бойынша

Кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерін арттыру
жөніндегі курстың тақырыптық жоспары, "Энергия аудиті"
бағыты бойынша

р/с №	Тақырыбы	Академиялық сағаттар саны
		Қайта даярлау		Біліктілікті арттыру
		Лекциялар	Практикалық сабақтар	Лекциялар	Практикалық сабақтар
1	2	3	4	5	6
1	Курс негіздері	2	0	2
2	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттырудың нормативтік-құқықтық базасы. Энергия аудиті бойынша нормативтік-құқықтық актілер.	10	0	2
3	Энергия аудитін өткізу негіздері. Энергия аудитін өткізу әдіснамасы	10	2	2	2
4	Энергия ресурстарын тұтыну нормаларын және энергия тасымалдағыштардың кему нормативтерін есептеу әдістері	8	6	4	4
5	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша іс-шараларды ақпараттық қамтамасыз ету	4		4	0
6	ISO 50001 стандартының талаптарына сәйкес энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру басқармасы.	12	4	4	2
7	Сапа менеджменті жүйелері	0	0	4	0
8	Энергия аудитінің экономикалық мәселелері	4	0	2	0
9	Энергия үнемдеу бағдарламаларын әзірлеуге арналған жалпы тәсілдер	4	0	4	0
10	Заманауи энергия үнемдеу технологиялары (салалық ерекшеліктерді ескере отырып)	4	0	4	0
11	Энергия үнемдеу іс-шараларын таңдау бойынша қорытындылар және ұсынымдар әзірлеу	4	2	2	2
12	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы	6	0	4	0
13	Энергетикалық зерттеу өткізу тәртібі және практикасы (практикум-тағылымдама)	0	18	0	0
14	Бағдарламаны мамандандыру. Өзгермелі құрауыш (оқу орталығы айқындайды)	12	6	16	6
	БАРЛЫҒЫ	80	38	54	16
15	Жазбаша емтихан	2		2
	Жиынтығы	120		72

Қазақстан Республикасы
Инвестициялар және даму министрінің
2015 жылғы 31 наурыздағы
№ 404 бұйрығына
2-қосымша

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша
кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі
оқу бағдарламасы
1. Кіріспе

1. Ғимараттарды, құрылыстар мен имараттарды салған кезде, сондай-ақ оларға қайта жаңарту, күрделі жөндеу жүргізген кезде энергиямен қамтамасыз етуге жұмсалатын тұтынушылардың шығындарын оңтайландырумен және энергетикалық ресурстарды пайдалануға байланысты сәулет-құрылыс және техникалық шешімдердің энергия тиімділігін бағалау мақсатында, сарапшының сараптамалық қорытындысы қажет.

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде жобалардың ведомстводан тыс кешенді сараптамасының басты міндеті ғимараттарды, құрылыстар мен имараттарды салуға және қайта жаңартуға арналған жобалық (жобалық-сметалық) құжаттаманың энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкестігін белгілеу болып табылады.

Заңның талаптарын орындау сараптаманы жүзеге асыратын ұйымдарда энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы саласындағы персоналдың тиісті кәсіби дайындығысыз мүмкін емес.

Оқу бағдарламасы тыңдаушыларда сәулет-құрылыс және техникалық шешімдердің энергия тиімділігін сараптау, бағалау, энергия ресурстарының тұтынылуын бағалау әдістері, энергия ресурстарын коммерциялық және техникалық есепке алу тәсілдері, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру заңнамалық базасы, орындалған жұмыстар нәтижелерін рәсімдеу туралы айқын түсінік қалыптастырады.

Типтік оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы "__" ______ № __ бұйрығымен бекітілген "Оқу орталықтарының қызмет ету ережелерінің" 5-тармағына сәйкес әзірленді.

2. Оқу бағдарламасының жалпы сипаттамасы

2. Бағдарламаның мақсаты:

Бағдарламаның мақсаты – тыңдаушылардың энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы заңнамалық және нормативтік құжаттардың негізгі ережелерін меңгеруі, сәулет-құрылыс және техникалық шешімдерге сараптама жүргізу және олардың энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкестігін айқындау дағдыларын қалыптастыру, кәсіби қызметтің өндірістік-басқару түрін орындауға дайындау.

3. Бағдарламаның міндеттері:

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы стратегиясының жалпы қағидаттары, энергия тиімділігінің заманауи нормативтік базасы, энергия тиімділігінің нормативтік және перспективалық көрсеткіштерін айқындау әдістері, энергетикалық тиімділік көрсеткіштерін растау және олардың нормативтік мәндерге сәйкестігін растау, жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды қоса алғанда, энергия үнемдеудің, энергия сапасын бақылау және арттырудың ғылыми негізделген заманауи және перспективалық технологиялары туралы түсінік қалыптастыру;

Салынып жатқан және қолданыстағы энергия тұтынатын объектілердің энергия тиімділігін арттыру және сараптама өткізу әдістемелерінен; өткізілген сараптама нәтижелері бойынша есептік құжаттаманы ресімдеуден; электр жабдығының және инженерлік желілердің энергетикалық тиімділік көрсеткіштерін айқындаудан; отын-энергетикалық баланстар құрастырудан; өнім бірлігіне шаққандағы электр энергиясының меншікті шығындарын айқындаудан; электрлік желілерде электр энергиясының нормативтік технологиялық кемулерін айқындаудан, ғимараттардың энергетикалық паспорттарын құрастырудан білім беру;

Тыңдаушыларды энергия тұтынуды үнемдеу бойынша іс-шаралардың бағалануын ескере отырып, энергия тұтынуға талдау жүргізудің жалпы қағидаттарымен таныстыру;

Тыңдаушылардың өндірістік процесті, жабдықты, техникалық қызмет көрсетуді және жабдықтың жұмыс істеуін жетілдіру бойынша ұсыныстар дайындай білуін қалыптастыру;

Құрылыс және инженерлік шешімдердің энергия тиімділігін және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкестігін бағалау үшін ғимараттар мен инженерлік жүйелердің энергия аудитін жүргізе білуді қалыптастыру.

4. Оқытудың түпкілікті нәтижелері

энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саясатының негізі болып табылатын заңнамалық база;

энергия тиімді жүйелер мен шешімдер;

қолданылуы энергия ресурстарының шығындарын азайту үшін қажетті шаралар;

энергетикалық тиімділікті қамтамасыз ету ережелері, әдістері мен технологияларының жиынтығы туралы түсінігі болуға;

энергетикалық тиімділіктің нормативтік және перспективалық көрсеткіштері, энергетикалық тиімділік көрсеткіштерін айқындау әдістері мен құралдары;

энергия үнемдеудің ғылыми негізделген заманауи және перспективалық технологиялары;

энергия үнемдеу деңгейін бағалауды нормативтік-әдістемелік қамтамасыз ету;

энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттырудың нормативтік және техникалық базасы;

энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік реттеу және қолдау тетіктері;

салынып жатқан және қолданыстағы энергия тұтынатын объектілердің энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша талаптары туралы білуге;

әртүрлі әдістер мен құралдар арқылы энергетикалық тиімділіктің нормативтік және перспективалық көрсеткіштерін анықтай және талдай;

ғимараттар мен имараттардың және олардың инженерлік жүйелерінің энергетикалық тексеру (энергия аудиті) өткізе және нәтижелерін ресімдей;

ғимараттар мен имараттардың энергетикалық паспортын құрастыра;

энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті арттыру әдістері мен технологияларын таңдай және негіздей;

энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы бойынша қорытындыны орындай алуға.

өнеркәсіптік объектінің, жобаның, ғимараттар мен имараттардың энергетикалық тиімділік көрсеткіштерін бағалау;

ғимараттар мен имараттарға энергетикалық тексеріс жүргізу және оның нәтижелері бойынша есеп және қорытынды жасау.

энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыруға сараптама жүргізу дағдыларын меңгеруге тиіс.

5. Мақсаттылы аудитория: энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыруды сараптау саласындағы кәсіби қызметті жүзеге асыратын мамандар.

6. Тыңдаушыларға қойылатын талаптар:

энергетика саласындағы және (немесе) сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы техникалық мамандықтар бойынша жоғары білімі туралы дипломының болы;

практикалық жұмыс өтілі кемінде 5 жыл;

7. Дайындау мерзімі:

Білім беру бағдарламасын меңгерудің нормативтік ұзақтығы:

кадрларды қайта даярлау жөніндегі курстар үшін – 120 сағат;

кадрлардың біліктілігін арттыру жөніндегі курстар үшін – 72 сағат.

8. Оқыту нысаны: Күндізгі, біліктілікті арттыру бағдарламасы үшін оқу орталығы аталған оқыту түріне қойылатын талаптарды қамтамасыз ететін кезде бағдарламаның жартысын (бірақ 50 %-дан көп емес) қашықтықтан өтуге рұқсат етіледі.

3. Оқу бағдарламасының мазмұны

9. Теоретиялық оқыту міндетті құрауыштан және вариациялық құрауыштан тұрады. Тақырыптар тізбесін таңдау бойынша оқу орталығы жұмыс берушілердің сұраныстары мен еңбек нарығының қажеттіліктеріне сәйкес дербес белгілейді.

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде құрылыс жобаларының ведомстводан тыс кешенді сараптамасын жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі курстың тақырыптық жоспары энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі оқу бағдарламасының қосымшасына сәйкес.

4. Оқу процесін ұйымдастыруға оқыту және сабақ беру
әдістеріне қойылатын талаптар

10. Тыңдаушыларға қойылатын талаптар:

Энергетикалық шаруашылықты басқару саласындағы ұйымдастырушылық-техникалық міндеттерді шешкен кезде жүйелік талдау туралы түсінігі болуға тиіс;

Лекциялық, практикалық және зертханалық сабақтарды, сондай-ақ кіру және қорытынды тестілеуді жазбаша өтінішсіз және Оқу орталығының директорын хабардар етпей және оқытушының келісімінсіз өткізіп алмауға тиіс;

Қорытынды тестілеу уақытында оқулықтарды, конспектілерді және басқа да ақпарат тасымалдағыштарды пайдаланбауға тиіс.

11. Оқу процесін ұйымдастыруға қойылатын талаптар:

Білім беру бағдарламасында жазылған: лекциялық материалды, практикалық сабақтарды қамтитын теориялық оқыту; практикум-тағылымдама; өзіндік жұмыс; тестілеу.

Қайта даярлау және біліктілігін арттыру бойынша оқу процесі тестілеу түріндегі қорытынды аттестаттаумен (емтихан) аяқталады.

Оқу процесін оқу-әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз ету тыңдаушылардың білім беру бағдарламасын сапалы меңгеру мүмкіндігіне кепілдік беруге тиіс. Білім беру бағдарламасын іске асыру ақпараттық ресурстарға, компьютерлік технологияларға, оқу-әдістемелік және ғылыми әдебиетке еркін қол жеткізумен сүйемелденуге тиіс. Білім беру бағдарламасының тыңдаушылары барлық қажетті оқу материалымен қамтамасыз етілуге тиіс.

5. Оқыту және сабақ беру әдістері

12. Лекциялар: шолу, проблемалық.

13. Практикалық сабақтар: шағын топтардағы жұмыс, пікірталастар, тұсаукесерлер, кері байланыс, сауалнама жүргізу, нормативтік құқықтық актілермен, мультимедиялық технологиялармен жасалатын жеке жұмыс, энергия үнемдеу жобалары мен іс-шаралары және т.с.с. бойынша техникалық-экономикалық есептеулер.

14. Практикум тағылымдама: сараптама өткізу үшін деректер жинау, сараптама өткізу, ғимараттың энергетикалық паспортын орындау, энергия үнемдеу іс-шараларын іріктеу, есеп дайындау және жүргізілген жұмыс нәтижелері бойынша қорытындыларды толтыру.

15. Тыңдаушының өзіндік жұмысы: энергия үнемдеу сараптамасы, ғимараттарды паспорттандыру, рефераттар бойынша тұсаукесерлер, оқу жобаларын дайындау, мультимедиялық құралдармен жұмыс, мақалаларды талдау, библиографиялық іздестіру.

16. Қорытынды бақылау: негізгі тақырыптар бойынша тестілеу, ал қайта даярлық курстары бойынша қосымша практикум-тағылымдама бойынша сынақ.

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін
арттыру бойынша кадрларды қайта даярлау
және біліктілігін арттыру жөніндегі
оқу бағдарламасына
қосымша

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде
кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі
курстың тақырыптық жоспары

р/с №	Тақырып атауы	Академиялық сағаттар саны
		қайта даярлау		біліктілікті арттыру
		Лекциялар	Практикалық сабақтар	Лекциялар	Практикалық сабақтар
1	2	3	4	5	6
1	Курс негіздері	2	0	2	0
2	Энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділіктің нормативтік құқықтық базасы. Энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті сараптау бойынша нормативтік құқықтық актілер.	4	0	4	0
3	Энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікке сараптама өткізуге арналған базалық пәндер (шолу курсы)	20	0	0	0
4	Энергия аудитін өткізу негіздері. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың, ғимараттар мен имараттардың энергия аудитін өткізу әдіснамасы	6	4	4	0
5	Энергия ресурстарын тұтыну нормаларын және энергия тасымалдағыштардың кему нормативтерін есептеу әдістері	8	4	4	4
6	Ресурстарды аспаптық есепке алу	2	2	2	0
7	Энергия менеджменті	4		4	0
8	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігінің экономикалық аспектілері	4		4	0
9	Энергия үнемдегіш заманауи технологиялар (салалық ерекшеліктер ескеріле отырып)	6		6	0
10	Энергия үнемдеу іс-шараларын таңдау бойынша ғимараттар мен имараттардың энергетикалық паспортын әзірлеу	4		4	0
11	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігінің сараптамасы	16		10	0
12	Энергия үнемдеуге сараптама жүргізу тәртібі және практикасы (практикум-тағылымдама)	0	16	0	0
13	Бағдарламаны мамандандыру. Вариациялық құрауыш (оқу орталығы айқындайды)	10	6	16	6
	ЖИЫНТЫҒЫ	86	32	60	10
14	Жазбаша емтихан	2		2
	Барлығы	120		72

Қазақстан Республикасы
Инвестициялар және даму министрінің
2015 жылғы 31 наурыздағы
№ 404 бұйрығына
3-қосымша

"Энергия менеджменті" бағыты бойынша кадрларды
қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі
оқу бағдарламасы
1. Кіріспе.

1. Энергия менеджменті – бұл энергия тұтынуды басқару әдісі және кәсіпорынның энергия тиімділігін қамтамасыз етудің қарапайым жолы. Тәжірибе көптеген кәсіпорындардың энергия менеджменті жүйесін ұйымдастыру арқылы өздерінің энергетикалық шығындарын айтарлықтай азайта алатындығын көрсетеді.

Энергия менеджментін енгізу қолда бар мүмкіндіктерді бағалаудан басталуы және кейін жаңа ресурстар мен талаптарға сәйкес бағытын дұрыстауы мүмкін.

Энергия менеджменті кәдімгі қайталанатын іс-шаралар жинағы болып табылады: энергетикалық саясатты әзірлеу, энергия тұтыну бойынша деректерді алу және енгізу және энергетикалық бюджеттерді әзірлеу; энергия үнемдеу жөніндегі іс-шараларды әзірлеу және енгізу; энергия тұтыну мониторингі; жаңартылған бюджеттерге арналған негіздер ретінде қолданыстағы көрсеткіштерді талдау, энергия үнемдейтін жаңа іс-шараларды жоспарлау.

Кәсіпорындарда энергия менеджментін енгізуге шақырылған персоналдың тиісті кәсіби дайындығынсыз және энергия үнемдеуге арналған жүйелік тәсілсіз энергия тұтынуды басқару мүмкін емес. Кәсіпорындардағы энергия менеджерлері энергия менеджменті жүйесін ғана емес, сонымен бірге энергия аудитінің негіздерін жетік білуге, энергия аудитін өткізуге арналған техникалық тапсырмаларды құрастыра білуге, оның барысын бақылауды жүзеге асыруға, энергия аудиті нәтижелері бойынша іс-шаралар әзірлеуге белсенді атсалысуға тиіс.

Қарастырылып отырған курста энергия менеджменті жүйесінің негізгі қағидаттары, оны жүзеге асыру үшін қолданылатын оның басымдықтары мен іс-қимылдары берілген, сондай-ақ энергия ресурстарын тұтынуды және кемуін нормалау мәселелері және энергия аудитінің әдіснамалық мәселелері ұсынылған, бағдарламада кәсіпорындарда энергия менеджменті жүйесін құру, енгізу және ұйымдастыру мәселелері маңызды орын алады.

2. Оқу бағдарламасының жалпы сипаттамасы

2. Бағдарламаның мақсаты:

Кәсіпорындарда ұйымға энергетикалық саясатты сақтау, оның энергетикалық тиімділігін арттыру үшін қажетті шаралар қолдану бойынша өзінің міндеттемелерін орындауға және жүйенің стандарттар талаптарына сәйкестігін көрсетуге, энергияны жүйелік басқару арқылы қоршаған ортаға шығарылатын парникті газдар шығарындыларын және басқа да әсерлерді, қаржылық шығындарды азайтуға, сондай-ақ энергия менеджменті жүйесінің аудитін жүргізуге, мамандандырылған ұйымдар өткізетін энергия аудитінің бақылауын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін энергия менеджменті жүйесін құруға, іске асыруға, қолдауға, жақсартуға қабілетті мамандарды даярлау.

3. Бағдарламаның міндеттері:

энергия менеджменті жүйесін құру, іске асыру, ұстау және жақсарту бойынша ұйымға қойылатын талаптармен таныстыру;

энергия менеджментінің заңнамалық және нормативтік құқықтық базасын меңгеру;

ұйым шегінде энергетикалық менеджмент стратегиясын әзірлеудің жалпы қағидаттары туралы түсінік қалыптастыру;

кемулер мен қалдықтарды барынша азайту үшін өнімдер мен технологиялық процестерді әзірлеген кезде энергия үнемдеудің жалпы қағидаттарымен танысу;

жалпы кәсіпорында, бөлімшелер және жабдық бойынша энергия тұтыну жөніндегі ақпаратты жинау әдістерін меңгеру;

энергия ресурстарын тұтынуды және кемуін нормалау әдістерін меңгеру;

кәсіпорынның энергия баланстарын құрастыру тәсілдерін меңгеру;

энергия тұтынуды үнемдеу бойынша іс-шаралардың бағалануын ескере отырып, энергия тұтынуға талдау жүргізудің жалпы қағидаттарымен танысу;

тыңдаушылардың өндірістік процесті, жабдықты, техникалық қызмет көрсетуді және жабдықтың жұмыс істеуін жетілдіру бойынша ұсыныстар дайындай білуін қалыптастыру;

энергия тұтынушылардың жұмыс тиімділігін анықтау, энергия тиімділік критерийлерін есептеу бойынша түсінік қалыпастыру;

энергия аудиттерін өткізудің жалпы қағидаттары туралы түсінік қалыптастыру;

кәсіпорындарда энергия менеджменті жүйесін құра, енгізе және ұйымдастыра білуді қалыпастыру.

4. Оқытудың түпкілікті нәтижелері

Энергия менеджменті жүйесін құру, енгізу және ұйымдастыруды жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлау немесе біліктілігін арттыру жөніндегі бағдарламаны меңгеру нәтижесінде тыңдаушы:

энергия үнемдеу саясатының негізі болып табылатын заңнамалық база;

энергия тиімді жүйелер мен шешімдер;

қолданылуы энергия ресурстарының шығындарын азайту үшін қажетті шаралар;

энергетикалық тиімділікті қамтамасыз ету ережелері, әдістері мен технологияларының жиынтығы;

энергетикалық шаруашылықты басқару саласындағы ұйымдастырушылық-техникалық міндеттерді шешу кезіндегі жүйелік талдау туралы түсінігі болуға;

энергетикалық тиімділіктің нормативтік және перспективалық көрсеткіштерін;

энергетикалық тиімділдік көрсеткіштерін айқындау әдістері мен құралдарын;

энергия үнемдеудің ғылыми негізделген заманауи және перспективалы технологиялары;

энергия үнемдеу деңгейін бағалауды нормативтік-әдістемелік қамтамасыз ету;

энергия аудитінің нормативтік және техникалық базасы;

энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік реттеу және қолдау тетіктері;

энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті арттыру саласындағы бағдарламаларға қойылатын талаптар туралы білуге;

әртүрлі құралдар мен әдістер арқылы энергетикалық тиімділдіктің нормативтік және перспективалы көрсеткіштерін айқындай және талдай;

энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті арттыру әдістерін немесе технологияларын таңдауй және негіздей;

энергия үнемдеу талаптарына сай келетін тиімді жобалау шешімдерін әзірлей;

қабылданатын шешімдердің оң және теріс әлеуметтік, экономикалық, экологиялық және техникалық ықтимал салдарларын әділ бағалай алуға.

өнеркәсіптік объектінің энергетикалық тиімділік көрсеткіштерін бағалау;

энергетикалық тексеру және оның нәтижелері бойынша есеп және қорытынды жасау сапасына бағалау жүргізуді бақылау;

энергия менеджменті бойынша жұмыстарды орындау және ұйымдастыру дағдыларын меңгеруге тиіс.

5. Мақсаттылы аудитория: кәсіпорындарда энергия менеджменті жүйесін құруды, енгізу және ұйымдастыруды жүзеге асыратын кәсіпорындар мамандары, кәсіпорындардың жоғары және ортаңғы топ басшылары.

6. Тыңдаушыларды дайындау деңгейіне қойылатын талаптар:

техникалық, технологиялық және (немесе) экономикалық мамандықтар бойынша жоғары білімі туралы дипломының болуы;

практикалық жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;

7. Дайындау мерзімі:

Білім беру бағдарламасын меңгерудің нормативтік ұзақтығы:

кадрларды қайта даярлау жөніндегі курстар үшін – 120 сағат;

кадрлардың біліктілігін арттыру жөніндегі курстар үшін – 72 сағат.

3. Оқу бағдарламасының мазмұны

9. Теориялық оқыту міндетті құрауыштан және вариациялық құрауыштан тұрады. Тақырыптар тізбесін таңдау бойынша оқу орталығы жұмыс берушілердің сұраныстары мен еңбек нарығының қажеттіліктеріне сәйкес дербес белгілейді.

"Энергия менеджменті" біліктілігі бойынша кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі курстың тақырыптық жоспары "Энергия менеджменті" бағыты бойынша кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі оқу бағдарламасының қосымшасына сәйкес.

4. Оқу процесін ұйымдастыруға оқыту және сабақ беру әдістеріне
қойылатын талаптар

10. Тыңдаушыларға қойылатын талаптар:

Энергетикалық шаруашылықты басқару саласында ұйымдастырушылық-техникалық міндеттерді шешу кезінде жүйелік талдау туралы түсінігі болуға тиіс;

11. Оқу процесін ұйымдастыруға қойылатын талаптар:

5. Оқыту және сабақ беру әдістері

12. Лекциялар: шолу, проблемалық.

14. Тренинг практика: кәсіпорында энергия менеджменті жүйелерін құру, енгізу және ұйымдастыру бойынша практикалық жұмыс, энергия тиімділік көрсеткіштерін энергиялық талдау, айқындау, ішкі энергия аудиті, энергия менеджменті жүйесінің мониторингі және т.с.с..

15. Тыңдаушының өзіндік жұмысы: энергия аудиті және энергия менеджменті бойынша техникалық тапсырмалар, бағдарламалар, тұсаукесерлер, оқу жобаларын, сызбанұсқалар, рефераттар дайындау, мультимедиялық құралдармен жұмыс, мақалаларды талдау, библиографиялық іздестіру.

16. Қорытынды бақылау: негізгі тақырыптар бойынша тестілеу, ал қайта даярлық курстары бойынша қосымша тренинг практика бойынша сынақ.

Кадрларды қайта даярлау және (немесе)
біліктілігін арттыру жөніндегі оқу
бағдарламасына қосымшасы
"Энергия менеджменті" бағыты бойынша

Кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерін
арттыру жөніндегі курстың тақырыптық жоспары,
"Энергия менеджменті" бағыты бойынша

р/с №	Пән	Академиялық сағаттар саны
		Қайта даярлық		Біліктілікті арттыру
		Лекциялар	Практикалық сабақтар	Лекциялар	Практикалық сабақтар
1	2	3	4	5	6
1	Кіріспе. Курстың мақсаттары, міндеттері, саясаты.	2	0	2	0
2	Энергия менеджменті және ISO 50001 стандартының талаптарына сәйкес энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыруды басқару.	12	4	6	2
3	Энергия менеджментінің және энергия аудитінің заңнамалық және нормативтік құқықтық базасы.	4		4	0
4	Халықаралық сапа және ИСО 50001 стандарттары. Энергия үнемдеудің экологиялық және экономикалық аспектілері.	8		4	0
5	ҚР СТ ИСО 50001-2012	6		2	0
6	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру практикасы. Энергия аудит негіздері.	8	4	4	2
7	Энергия ресурстарын тұтыну нормаларын және энергия тасымалдағыштардың кему нормативтерін есептеу әдістері	10	6	4	4
8	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша іс-шараларды ақпараттық қамтамасыз ету және ресурстарды аспаптық есепке алу	4		2
9	Энергия аудитінің және энергия менеджментінің экономикалық мәселелері	4	4	4	4
10	Энергия үнемдегіш заманауи технологиялар (салалық ерекшеліктер ескеріле отырып)	4		4
11	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бағдарламаларын әзірлеуге арналған жалпы тәсілдер	4		4
12	Кәсіпорындарда энергия менеджменті жүйесін құру, енгізу және ұйымдастыру бойынша тренинг практика		16		0
13	Бағдарламаны мамандандыру. Вариациялық құрауыш (оқу орталығы айқындайды)	12	6	12	6
	Барлығы	78	40	52	18
14	Жазбаша емтихан	2
	ЖИЫНТЫҒЫ	120		72

Қазақстан Республикасы
Инвестициялар және даму министрінің
2015 жылғы 31 наурыздағы
№ 404 бұйрығына
4-қосымша

Энергия аудиті саласындағы кәсіби қызметті жүзеге асыратын
кадрларды қайта даярлау жөніндегі курстың (семинардың)
оқу жоспары
Қайта даярлау курсының оқу жоспары

р/с №	Тақырып атауы	Академиялық сағаттар саны
		қайта даярлық
		Лекция лар	Практикалық сабақтар
1	2	3	4
1	Курстың негіздері
1)	Курстың мақсаттары мен міндеттері. Негізгі бөлімдері. Сабақтар түрі. Оқу курсының мазмұны. Түпкілікті нәтижелер. Тыңдаушыларға сауалнама жүргізу және тестілеу.	2	0
	Барлығы:	2	0
2	Энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті арттырудың нормативтік құқықтық базасы. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы бойынша нормативтік құқықтық актілер.
1)	"Энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті арттыру туралы" ҚР Заңы. Заңның энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті сараптау бөлігіндегі талаптары. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдау.	2
2)	Қазақстандағы энергия үнемдеудің нормативтік құқықтық және нормативтік-техникалық базасының жалпы мәліметтері және құрылымы. Энергия үнемдеуді сараптау, энергия ресурстарын нормалау саласындағы нормативтік құқықтық актілер.	2
	Барлығы:	4	0
3	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасын өткізуге арналған базалық пәндер (шолу курсы)		0
1)	Электрлік техника және электр энергетикасының негіздері	4
2)	Жылу техникасы және жылу энергетикасының негіздері	4
3)	Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықтарының негіздері. Жылыту, желдету және ауа баптау негіздері.	6
4)	Құрылыс жылу техникасының негіздері. Құрылыс материалдарының негіздері.	4
5)	Ғимараттардың, құрылыстар мен имараттардың инженерлік жүйелерін автоматтандыру.	2	0
	Барлығы:	20	0
4	Энергия аудитін өткізу негіздері. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың, ғимараттар мен имараттардың энергия аудитін өткізу әдіснамасы.
1)	Энергия аудитінің негізгі міндеттері. Энергия аудитінің негізгі кезеңдері. Әр кезеңде шешілетін міндеттер. Энергия аудитінің бағдарламасы. Бастапқы ақпаратты жинау. Аспаптық зерттеу. Нәтижелерді талдау. Қорытынды жасау.	2	2
2)	Өнеркәсіптік кәсіпорындардың энергия аудитін өткізу әдіснамасы. Энергетикалық аудит деңгейлері (түрлері). Бюджеттік ұйымдардың энергия аудитінің ерекшеліктері.	2
3)	Ғимараттар, құрылыстар, имараттардың энергия аудитінің әдіснамасы. Энергия аудиті бойынша есептің құрылымы және мазмұны.	2	2
	Барлығы:	6	4
5	Энергия ресурстарын тұтыну нормаларын және энергия тасымалдағыштардың кему нормативтерін есептеу әдістері
1)	Қазақстан Республикасындағы энергия тұтыну нормативтері туралы. Отынның, энергия тасымалдағыштардың шығын нормалары.	2
2)	Электр энергиясының кему нормалары. Электр энергиясының технологиялық кемулер нормативтерін есептеу әдістері.	2
3)	Жылу энергиясын берген кездегі технологиялық кемулер нормативтері. Жылу желілерінің нормативтік энергетиалық сипаттамалары.	2	2
4)	Жылу электр стансаларынан жіберілетін электр және жылу энергиясына жұмсалатын отынның меншікті шығындарының нормативтерін есептеу әдістері. От қазандықтарынан жіберілетін жылу энергиясына жұмсалатын отынның меншікті шығындарының нормативтерін есептеу әдістері. От қазандықтарының жеке қажеттіліктері. Судың тұтынылуын нормалау. Суды тұтынудың меншікті шығындары мен нормалары.	2	2
	Барлығы:	8	4
6	Ресурстарды аспаптық есепке алу
1)	Энергия ресурстарының тұтынылуын аспаптық есепке алу. Электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйелері және энергиямен жабдықтауды басқарудың автоматтандырылған жүйесі.	2	2
	Барлығы:	2	2
7	Энергия менеджменті
1)	Энергия менеджментінің базалық негіздері. Энергия менеджментін ұйымдастыру қағидаттары. Энергия менеджменті жүйесіне қойылатын талаптар. Энергетикалық саясат. Жоспарлау.	2	0
2)	Энергетикалық профиль (нақтылы энергия пайдаланылуын талдау). Энергияны базалық (бастапқы) пайдалану. Энегия тиімділігінің индикаторлары (көрсеткіштері). Құқықтық және өзге талаптар. Әрекет ету мақсаттары, міндеттері мен жоспарлары.	2	0
	Барлығы:	4	0
8	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттырудың экономикалық аспектілері
1)	Энергия үнемдеудің экономикалық аспектілері. Инвестициялық жобалардың экономикалық тиімділігі. Бизнес-жоспарлау.	2	0
2)	Энергия тиімді іс-шаралардың техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеудің қаржылық-экономикалық ерекшеліктері. Типтік энергия тиімді іс-шараларды техникалық-экономикалық негіздеу үлгілері.	2	0
	Барлығы:	4	0
9	Энергия үнемдейтін заманауи технологиялар (салалық ерекшеліктері ескерілген)
1)	Пайдалы қазбаларды өндіру, тасымалдау және қайта өңдеудің энергия тиімді технологиялары. Энергетикадағы энергия тиімді технологиялар. Өнеркәсіптегі және ТКШ-дағы энергия тиімді технологиялар.	2	0
2)	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыруды енгізудің шетелдік тәжірибесі. Энергия үнемдейтін және энергия тиімділігін арттыратын технологияларды енгізудің экологиялық аспектілері. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты үлгілендіру. Жаңартылатын энергия көздерін енгізу.	2	0
3)	Жабдықтар, технологиялар үлгілері. Технологиялық процестердің, машиналар мен жабдықтардың энергетикалық тиімділігін арттыру әдістері.	2	0
	Барлығы:	6	0
10	Ғимараттың паспортын және энергия үнемдеу іс-шараларын таңбау бойынша ұсынымдар әзірлеу
1)	Ғимараттың энергетикалық паспортын әзірлеу.	2
2)	Энергия үнемдеу іс-шараларының тиімділігін талдау және таңдау әдістері	2
	Барлығы:	4	0
11	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы
1)	Сәулет-құрылыс және техникалық шешімдердің энергия тиімділігін бағалау	2
2)	Ғимараттарды, құрылыстарды, имараттарды салған кезде энергиямен қамтамасыз етуге жұмсалатын шығындарды оңтайландыру	2
3)	Ғимараттар, құрылыстар, имараттарға қайта жаңарту, күрделі жөндеу жүргізген кезде энергия тиімділігін бағалау	4
4)	Инженерлік жүйелердің, энергия тұтынатын жабдықтың энергия тиімділігін бағалау	2
5)	Азаматтық ғимараттарда энергия тұтынатын жабдықтың энергия тұтынуына сараптама өткізу әдістемесі	2
6)	Жобалық құжаттаманың энергия үнемдеуіне сараптама өткізу әдістемесі. Қолданыстағы объектілердің энергия үнемдеуіне сараптама өткізу әдістемесі.	4
	Барлығы:	16	0
12	Энергия үнемдеуге сараптама өткізу тәртібі мен практикасы (практикум-тағылымдама)	0	16
13	Бағдарламаны мамандандыру. Вариациялық құрауыш (оқу орталығы айқындайды)	10	6
	БАРЛЫҒЫ	86	32
14	Жазбаша емтихан	2
	Барлығы	120

Біліктілігін арттыру жөніндегі оқу курстың жоспары

р/с №	Тақырып атауы	Академиялық сағаттар саны
р/с №	Тақырып атауы	Лекциялар	Практикалық сабақтар
1	2	3	4
1	Курстың негіздері
1)	Курстың мақсаттары мен міндеттері. Негізгі бөлімдері. Сабақтар түрі. Оқу курсының мазмұны. Түпкілікті нәтижелер. Тыңдаушыларға сауалнама жүргізу және тестілеу.	2	0
	Барлығы:	2	0
2	Энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті арттырудың нормативтік құқықтық базасы. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы бойынша нормативтік құқықтық актілер.
1)	"Энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті арттыру туралы" ҚР Заңы. Заңның энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті сараптау бөлігіндегі талаптары. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдау.	2
	Барлығы:	4	0
3	Энергия аудитін өткізу негіздері. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың, ғимараттар мен имараттардың энергия аудитін өткізу әдіснамасы
1)	Өнеркәсіптік кәсіпорындардың энергия аудитін өткізу әдіснамасы. Энергетикалық аудит деңгейлері (түрлері). Бюджеттік ұйымдардың энергия аудитінің ерекшеліктері.	2
	Барлығы:	2	2
4	Энергия ресурстарын тұтыну нормаларын және энергия тасымалдағыштардың кему нормативтерін есептеу әдістері
1)	Энергия тасығыштың тұтыну нормалауы	2	2
2)	Энергия тасығыштың шығын нормалауы	2	2
	Барлығы:	4	4
5	Ресурстарды аспаптық есепке алу
1)	Энергия ресурстарының тұтынылуын аспаптық есепке алу. Электр энергиясын есепке алудың автоматтандырылған жүйелері және энергиямен жабдықтаудың автоматтандырылған жүйесі.	2
	Барлығы:	2	0
6	Энергия менеджменті
1)	Энергия менеджментінің базалық негіздері. Энергия менеджментін ұйымдастыру қағидаттары. Энергия менеджменті жүйесіне қойылатын талаптар. Энергетикалық саясат. Жоспарлау.	2	0
2)	Энергетикалық профиль ((нақтылы энергия пайдаланылуын талдау). Энергияны базалық (бастапқы) пайдалану. Энегия тиімділігінің индикаторлары (көрсеткіштері). Құқықтық және өзге талаптар. Әрекет ету мақсаттары, міндеттері мен жоспарлары.	2	0
	Барлығы:	4	0
7	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттырудың экономикалық аспектілері
1)	Энергия үнемдеудің экономикалық аспектілері. Инвестициялық жобалардың экономикалық тиімділігі. Бизнес-жоспарлау.	2	0
2)	Энергия тиімді іс-шаралардың техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеудің қаржылық-экономикалық ерекшеліктері. Типтік энергия тиімді іс-шаралардың техникалық-экономикалық үлгілері.	2	0
	Барлығы:	4	0
8	Энергия үнемдейтін заманауи технологиялар (салалық ерекшеліктері ескерілген)
1)	Пайдалы қазбаларды өндіру, тасымалдау және қайта өңдеудің энергия тиімді технологиялары. Энергетикадағы энергия тиімді технологиялар. Өнеркәсіптегі және ТКШ-дағы энергия тиімді технологиялар.	2	0
2)	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыруды енгізудің шетелдік тәжірибесі. Энергия үнемдейтін және энергия тиімділігін арттыратын технологияларды енгізудің экологиялық аспектілері. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты үлгілендіру. Жаңартылатын энергия көздерін енгізу.	2	0
3)	Жабдықтар, технологиялар үлгілері. Технологиялық процестердің, машиналар мен жабдықтардың энергетикалық тиімділігін арттыру әдістері.	2	0
	Барлығы:	6	0
9	Ғимараттың энергетикалық паспортын және энергия үнемдеу іс-шараларды таңдау бойынша ұсынымдар әзірлеу
1)	Ғимараттың энергетикалық паспортын әзірлеу.	2
2)	Энергия үнемдеу іс-шараларының тиімділігін талдау және таңдау әдістері.	2
	Барлығы:	4	0
10	Энергия үнемде және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы
1)	Сәулет-құрылыс және техникалық шешімдердің энергия тиімділігін бағалау. Ғимараттар, құрылыстар, имараттарды салған кезде энергиямен қамтамасыз етуге жұмсалатын шығындарды оңтайландыру.	2
2)	Ғимараттарға, құрылыстарға, имараттарға қайта жаңарту, күрделі жөндеу жүргізген кезде энергия тиімділігін бағалау.	2
3)	Инженерлік жүйелердің, энергия тұтынатын жабдықтың энергия тиімділігін бағалау.	2
4)	Азаматтық ғимараттарда энергия тұтынатын жабдықтың энергия үнемдеуіне сараптама өткізу әдістемесі.	2
5)	Жобалық құжаттаманың энергия үнемдеуіне сараптама өткізу әдістемесі. Қолданыстағы объектілердің энергия үнемдеуіне сараптама өткізу әдістемесі.	2
	Барлығы:	10	0
11	Бағдарламаны мамандандыру. Вариациялық құрауыш (оқу орталығы айқындайды)	10	6
	ЖИЫНТЫҒЫ	60	10
12	Жазбаша емтихан	2
	Барлығы	72

Қазақстан Республикасы
Инвестициялар және даму министрінің
2015 жылғы 31 наурыздағы
№ 404 бұйрығына
5-қосымша

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасын
жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлау және (немесе)
біліктіліктерін арттыру жөніндегі курстың оқу жоспары
Қайта даярлау жөніндегі курстың оқу жоспары

р/с №	Тақырыптың атауы	Академиялық сағаттар саны
р/с №	Тақырыптың атауы	Лекциялар	Практикалық сабақтар
1	2	3	4
1	Курс негіздері
1)	Курстың мақсаттары мен міндеттері. Негізгі бөлімдер. Сабақ түрлері. Оқу курсының мазмұны. Түпкі нәтижелер. Тыңдаушыларға сауалнама жүргізу және тестілеу	2	0
	Жиынтығы:	2	0
2	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттырудың нормативтік-құқықтық базасы. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасының нормативтік-құқықтық актілері
1)	"Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан әрі - Заң). Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы бөлігіндегі Заңның талаптары. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдау.	2
2)	Қазақстандағы энергия үнемдеудің нормативтік-құқықтық және нормативтік-техникалық базасының жалпы мәліметтері және құрылымы. Энергия үнемдеу сараптамасы, энергия ресурстарын нормалау саласындағы нормативтік құқықтық актілер.	2
	Жиынтығы:	4	0
3	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасын өткізуге арналған базалық пәндер (шолу курсы)		0
1)	Электрлік техника және электрлік энергетика негіздері	4
2)	Жылу техникасының және жылу энергетикасының негіздері	4
3)	Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының негіздері. Жылыту, желдету және ауа баптау негіздері	6
4)	Құрылыс жылу техникасының негіздері. Құрылыс материалдарының қасиеттері	4
5)	Ғимараттардың, құрылымдар мен имараттардың инженерлік жүйелерін автоматтандыру	2	0
	Жиынтығы:	20	0
4	Энергия аудитін өткізу негіздері. Өнеркәсіп кәсіпорындарының, ғимараттар мен имараттардың энергия аудитін өткізу әдіснамасы
1)	Энергия аудитінің негізгі міндеттері. Энергия аудитінің негізгі кезеңдері. Әрбір кезеңде шешілетін міндеттер. Энергия аудитінің бағдарламасы. Бастапқы ақпаратты жинау. Аспаптық зерттеу. Нәтижелерді талдау. Қорытынды жасау.	2	2
2)	Өнеркәсіп кәсіпорындарының энергия аудитін өткізу әдіснамасы. Энергетикалық аудит дегейлері (түрлері). Бюджеттік ұйымдардың энергия аудитінің ерекшеліктері.	2
3)	Ғимараттардың, құрылымдардың, имараттардың энергия аудитінің әдіснамасы. Энергия аудиті бойынша есептің құрылымы мен мазмұны.	2	2
	Жиынтығы:	6	4
5	Энергия ресурстарын тұтыну нормаларын және энергия тасымалдағыштардың кему нормативтерін есептеу әдістері
1)	Қазақстан Республикасындағы энергия тұтыну нормативтері туралы. Отын, энергия тасымалдағыштар шығынының нормалары.	2
2)	Электр энергиясының кему нормалары. Электр энергиясының технологиялық кему нормативтерін есептеу әдістері.	2
3)	Жылу энергиясын беру кезіндегі технологиялық кему нормативтері. Жылу желілерінің нормативтік энергетикалық сипаттамалары. Нормаланатын жылу кемулері.	2	2
4)	Жылу электр стансаларынан жіберілетін электр және жылу энергиясына жұмсалатын отынның меншікті шығын нормативтерін есептеу әдістері. От қазандықтарынан жіберілген жылу энергиясына жұмсалатын отынның меншікті шығын нормативтерін есептеу әдістері. От қазандықтарының жеке қажеттіліктері. Суды тұтынуды нормалау. Суды тұтынудың меншікті шығындары мен нормалары	2	2
	Жиынтығы:	8	4
6	Ресурстарды аспаптық есепке алу
1)	Энергия ресурстарын тұтынуды аспаптық есепке алу. Электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйелері және энергиямен жабдықтауды басқарудың автоматтандырылған жүйесі	2	2
	Жиынтығы:	2	2
7	Энергия менеджменті
1)	Энергия менедментінің базалық негіздері. Энергия менеджментін ұйымдастыру қағидаттары. Энергия менеджменті жүйесіне қойылатын талаптар. Энергетикалық саясат. Жоспарлау.	2	0
2)	Энергетикалық профиль (энергияның нақты пайдаланылуына жасалатын талдау). Энергияны базалық (бастапқы) пайдалану. Энергия тиімділік индикаторлары (көрсеткіштері). Құқықтық және өзге талаптар. Мақсаттар, міндеттер және әрекет ету жоспарлары.	2	0
	Жиынтығы:	4	0
8	Энергия үнемдеудің және энергия тиімділігін арттырудың экономикалық жайттары
1)	Энергия үнемдеудің экономикалық жайттары. Инвестициялық жобалардың экономикалық тиімділігі. Бизнес-жоспарлау.	2	0
2)	Энергия тиімді іс-шаралардың техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеудің қаржылық-экономикалық ерекшеліктері. Типтік энергия тиімді іс-шаралардың техникалық-экономикалық негіздемесінің үлгілері.	2	0
	Жиынтығы:	4	0
9	Заманауи энергия үнемдеу технологиялары (салалық ерекшеліктерді ескере отырып)
1)	Пайдалы қазбаларды өндіру, тасымалдау және өңдеудің энергия тиімді технологиялары. Энергетикадағы энергия тиімді технологиялар. Өнеркәсіптегі және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығындағы энергия тиімді технологиялар.	2	0
2)	Энергия үнемдеуді енгізудің және энергия тиімділігін арттырудың шетелдік тәжірибесі. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыруды енгізудің экологиялық жайттары. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын түрлендіру. Жаңартылатын энергия көздерін енгізу	2	0
3)	Жабдықтардың, технологиялардың үлгілері. Технологиялық процестердің, машиналар мен жабдықтардың энергетикалық тиімділігін арттыру әдістері.	2	0
	Жиынтығы:	6	0
10	Ғимараттың энергетикалық паспортын әзірлеу және энергия үнемдеу іс-шараларын таңдау бойынша ұсынымдар
1)	Ғимараттың энергетикалық паспортын әзірлеу.	2
2)	Энергия үнемдеу іс-шараларын таңдау және тиімділігін талдау әдістері	2
	Жиынтығы:	4	0
11	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы
1)	Сәулет-құрылыс және техникалық шешімдердің энергия тиімділігін бағалау	2
2)	Ғимараттарды, құрылымдарды, имараттарды салған кезде энергиямен қамтамасыз етуге жұмсалатын шығындарды оңтайландыру	2
3)	Ғимараттардың, құрылымдардың, имараттардың жаңартуын, күрделі жөндеуін жүргізген кезде энергия тиімділігін бағалау	4
4)	Инженерлік жүйелердің, энергия тұтынатын жабдықтың энергия тиімділігін бағалау	2
5)	Азаматтық ғимараттарда энергия тұтынатын жабдықтың энергия үнемдеуіне сараптама өткізу әдістемесі	2
6)	Жобалық құжаттамамен энергия үнемдеу сараптамасын өткізу әдістемесі. Қолданыстағы объектілердің энергия үнемдеу сараптамасын өткізу әдістемесі.	4
	Жиынтығы:	16	0
12	Энергия үнемдеу сараптамасын өткізу тәртібі және практикасы (практикум-тағылымдама)	0	16
13	Бағдарламаны мамандандыру. Өзгермелі құрауыш (оқу орталығы айқындайды)	10	6
	Жиынтығы	86	32
14	Жазбаша емтихан	2
	Барлығы	120

Біліктілікті арттыру жөніндегі курстың оқу жоспары

р/с №	Тақырыптың атауы	Акдемиялық сағаттар саны
		біліктілікті арттыру
		Лекциялар	Практикалық сабақтар
1	2	3	4
1	Курстың негіздері
1)	Курстың мақсаттары мен міндеттері. Негізгі бөлімдер. Сабақ түрлері. Оқу курсының мазмұны. Түпі нәтижелер. Тыңдаушыларға сауалнама жүргізу және тестілеу.	2	0
	Жиынтығы:	2	0
2	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттырудың нормативтік-құқықтық базасы. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы бойынша нормативтік-құқықтық актілер.
1)	"Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңы. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы бөлігіндегі Заңның талаптары. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдау.	2
2)	Қазақстанда нормативтік-құқықтық және нормативтік-техникалық энергия үнемдеу базаының жалпы мәліметтері және құрылымы. Энергия үнемдеу сараптамасы, энергия ресурстарын нормалау саласындағы нормативтік-құқықтық актілер.	2
	Жиынтығы:	4	0
3	Энергия аудитін өткізу негіздері. Өнеркәсіп кәсіпорындарының, ғимараттар мен имараттардың энергия аудитін өткізу әдіснамасы
1)	Өнеркәсіп кәсіпорындарының энергия аудитін өткізу әдіснамасы. Энергетикалық аудит деңгейлері (түрлері). Бюджеттік ұйымдардың энергия аудитінің ерекшеліктері.	2
2)	Ғимараттардың, құрылымдардың, имараттардың энергия аудитінің әдіснамасы. Энергия аудиті бойынша есептің құрылымы мен мазмұны.	2
	Жиынтығы:	4
4	Энергия ресурстарын тұтыну нормаларын және энергия тасымалдағыштардың кему нормативтерін есептеу әдістері
1)	Электр энергиясының кему нормалары. Электр энергиясының технологиялық кему нормативтерін есептеу әдістері.	2	2
2)	Жылу энергиясын беру кезіндегі технологиялық кему нормативтері. Жылу желілерінің нормативтік энергетикалық сипаттамалары. Нормаланатын жылу кемулері.	2	2
	Жиынтығы:	4	4
5	Ресурстарды аспаптық есепке алу
1)	Энергия ресурстарын тұтынуды аспаптық есепке алу. Электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйелері және энергиямен жабдықтауды басқарудың автоматтандырылған жүйесі	2
	Жиынтығы:	2	0
6	Энергия менеджменті
1)	Энергия менеджментінің базалық негіздері. Энергия менеджментін ұйымдастыру қағидаттары. Энергия менеджменті жүйесіне қойылатын талаптар. Энергетикалық саясат. Жоспарлау.	2	0
2)	Энергетикалық профиль (энергияның нақты пайдаланылуына жасалатын талдау). Энергияны базалық (бастапқы) пайдалану. Энергия тиімділік индикаторлары (көрсеткіштері). Құқықтық және өзге талаптар. Мақсаттар, міндеттер және әрекет ету жоспарлары.	2	0
	Жиынтығы:	4	0
7	Энергия үнемдеудің және энергия тиімділігін арттырудың экономикалық жайттары
1)	Энергия үнемдеудің экономикалық жайттары. Инвестициялық жобалардың экономикалық тиімділігі. Бизнес-жоспарлау.	2	0
2)	Энергия тиімді іс-шаралардың техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеудің қаржылық-экономикалық ерекшеліктері. Типтік энергия тиімді іс-шаралардың техникалық-экономикалық негіздемесінің үлгілері.	2	0
	Жиынтығы:	4	0
8	Заманауи энергия үнемдеу технологиялары (салалық ерекшеліктерді ескере отырып)
1)	Пайдалы қазбаларды өндіру, тасымалдау және өңдеудің энергия тиімді технологиялары. Энергетикадағы энергия тиімді технологиялар. Өнеркәсіптегі және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығындағы энергия тиімді технологиялар.	2	0
2)	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыруды енгізудің шетелдік тәжірибесі. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыруды енгізудің экологиялық жайттары. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын түрлендіру. Жаңартылатын энергия көздерін енгізу.	2	0
3)	Жабдықтар, технологиялар үлгілері. Технологиялық процестердің, машиналар мен жабдықтардың энергетикалық тиімділігін арттыру әдістері.	2	0
	Жиынтығы:	6	0
9	Ғимараттың энергетикалық паспортын әзірлеу және энергия үнемдеу іс-шараларын таңдау бойынша ұсынымдар
1)	Ғимараттың энергетикалық паспортын әзірлеу.	2
2)	Энергия үнемдеу іс-шараларының тиімділігін талдау және таңдау әдістері	2
	Жиынтығы:	4	0
10	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру сараптамасы
1)	Ғимараттарды, құрылымдарды, имараттарды салған кезде энергиямен қамтамасыз етуге жұмсалатын шығындарды оңтайландыру	2
2)	Ғимараттардың, құрылымдардың, имараттардың жаңартуын, күрделі жөндеуін жүргізген кезде энергия тиімділігін бағалау	2
3)	Инженерлік жүйелердің, энергия тұтынатын жабдықтың энергия тиімділігін бағалау	2
4)	Азаматтық ғимараттарда энергия тұтынатын жабдықтың энергия үнемдеуіне сараптама өткізу әдістемесі	2
5)	Жобалық құжаттамамен энергия үнемдеу сараптамасын өткізу әдістемесі. Қолданыстағы объектілердің энергия үнемдеу сараптамасын өткізу әдістемесі.	2
	Жиынтығы:	10	0
11	Бағдарламаны мамандандыру. Өзгермелі құрауыш (оқу орталығы айқындайды)	10	6
	ЖИЫНТЫҒЫ	60	10
12	Жазбаша емтихан	2
	Барлығы	72

Қазақстан Республикасы
Инвестициялар және даму министрінің
2015 жылғы 31 наурыздағы
№ 404 бұйрығына
6-қосымша

Энергия менедженті саласында кәсіби қызметті жүзеге асыратын
кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерін арттыру
жөніндегі курстың оқу жоспары
Қайта даярлау жөніндегі курстың оқу жоспары

р/с №	Пән	Академиялық сағаттар саны
р/с №	Пән	Лекциялар	Практикалық сабақтар
1	2	3	4
1	Кіріспе. Курстың мақсаттары, міндеті, саясаты.	2	0
	Жинтығы:	2	0
2	Энергия менеджменті және ISO 50001 стандартының талаптарына сәйкес энергия үнемдеуді және энергетикалық тиімділікті арттыруды басқару.
1)	ISO 50001 АҚШ және ЕО тәжірибесін талдау. Қазақстандағы энергия менеджменті жүйесінің даму тарихы және заманауи жай-күйі	2	0
2)	Энергия менеджментінің негіздері. Қолданылу саласы және құқықтық талаптар. ISO 50001 мақсаттары мен міндеттері.	2	0
3)	Энергия жоспарлау, енгізу және пайдалану, энергия тиімділігін тексеру.	2	2
4)	Энергия менеджменті жүйесін практикалық құру, енгізу және ұйымдастыру.	2	2
5)	Қазақстанның отын-энергетикалық кешені кәсіпорындарында энергия менеджментін енгізу тәжірибесі.	2	0
6)	Бизнес-жоспарлау негіздері. Энергия сервисі компаниялары және олардың функциялары. Жобалармен басқару	2	0
	Жиынтығы:	12	4
3	Энергия менеджментінің және энергия аудитінің заңнамалық және нормативтік-құқықтық базасы.
1)	"Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңы. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы нормативтік-құқықтық актілер.	2	0
2)	"Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңы. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы НҚА.	2	0
	Жиынтығы:	4	0
4	ISO 50001. Халықаралық Сапа стандарттары. Энергия үнемдеудің экологиялық және экономикалық жайттары.
1)	Сапа менеджменті жүйесі. ISO 9001 стандарты.	2	0
2)	ISO 18000 стандарты	2	0
3)	ISO14000 стандарты	2	0
4)	Энергия үнемдеудің экологиялық және экономикалық жайттары	2	0
	Жиынтығы:	8	0
5	ҚР СТ ISO 50001-2012
1)	Стандарттың мақсаттары, міндеттері және құрылымы.	2	0
2)	Жалпы талаптар, басшының жауапкершілігі, Энергетикалық саясат. Жоспарлау, енгізу және пайдалану	2	0
3)	Ішкі аудит. Сәйкессіздіктер, түзетулер, ескертулер және жетілдіру. Есептілікті бақылау (параметрлерді тіркеу). Жоғарғы басшылықтың энергия менеджменті жүйесін тексеруі	2	0
	Жиынтығы:	6	0
6	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру практикасы. Энергия аудитінің негіздері
1)	Энергия аудитінің негізгі міндеттері мен кезеңдері.	2
2)	Энергия аудитін өткізу үшін техникалық тапсырма әзірлеу. Энергетикалық аудитті өткізу әдіснамасы	2
3)	Құжаттамалық және аспаптық зерттеу	2
4)	Энергия аудиті қорытындысының және есепті қабылдау процесінің мазмұны. Типтік энергия тиімді іс-шаралардың техникалық-экономикалық үлгілері	2	4
	Жиынтығы:	8	4
7	Энергия ресурстарын тұтыну нормаларын және энергия тасымалдағыштардың кему нормативтерін есептеу әдістері
1)	Қазақстан Республикасындағы энергия тұтыну нормативтері туралы. Отын, энергия тасымалдағыштар шығынының нормалары.	2
2)	Электр энергиясының кему нормалары. Электр энергиясының технологиялық кему нормативтері. Электр энергиясының технологиядық кему нормативтерін есептеу әдістері. Жүктеу кемулерін есептеу әдістері. Шартты-тұрақты кемуді есептеу әдістері. Ауа райы жағдайларына байланысты кемулерді есептеу әдістері. Электр энергиясын есепке алу жүйесінің қателіктерімен қамтамасыз етілген кемуді есептеу әдістері. Электр энергиясының технологиялық кемуінің нормативтік сипаттамаларын есептеу әдістері	2	2
3)	Жылу энергиясын беру кезіндегі технологиялық кему нормативтері. Көрсеткіштер бойынша жылу желііне арналған нормативтерді есептеу: жылу тасымадалғыштардың кемулері мен шығындары (бу, шық, су); жылу өткізгіштердің жылу оқшаулағыш құрастырылымдары арқылы және жылу тасымалдағыштардың (бу, шық, су) кемуімен және шығындарымен жылу өткізгіштердің жылу желілеріндегі жылу энергиясының кемулері; жылу энергиясын беруге жұмсалатын электр энергиясының шығындары. Жылу желілерінің нормативтік энергетикалық сипаттамалары. Нормаланатын жылу кемулері. Жылу энергиясын берген кездегі технологиялық кему нормативтерін есептеу және негіздеу жөніндегі құжттаманың құрылымы және құрамы	2	2
4)	Жылу электр стансаларынан жіберілген электр және жылу энергиясна жұмсалатын отынның меншікті шығындарының нормативтерін есептеу әдістері. Физикалық әдіс, эксергетикалық әдіс. Жылу-электр орталықтарының жеке қажеттіліктері. От қазандықтарынан жіберілген жылу энергиясына жұмсалатын отынның меншікті шығын нормативтерін есептеу әдістері. От қазандықтарының жеке қажеттіліктері	2	2
5)	Суды тұтынуды нормалау. Суды тұтынудың меншікті шығындары мен нормалары. Жылу-электр стансалары мен от қазандықтарына арналған суды тұтыну нормалары. Тұрғындардың меншікті суды тұтынуын нормалау және сумен жабдықтау жүйелерінің ескерілмеген шығындарын бағалау	2	2
	Жиынтығы:	10	6
8	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша іс-шараларды ақпараттық қамтамасыз ету және ресурстарды аспаптық есепке алу
1)	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша іс-шараларды ақпараттық қамтамасыз ету құрылымы. Білім беру бағдарламалары және тұрғындардың хабардар болуы. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында мемлекеттік ақпараттық жүйе құру қажеттілігі. Жүйе құрылымы және онда жазылған мәліметтер	2	0
2)	Аспаптық есепке алу. Есепке алу аспаптарын таңдау боынша ұсынымдар. Электр энергияының шығынын есепке алу. Аспаптық, есептік және тәжірибелік-есепке алу тәсілдері. Коммерциялық және техникалық есепке алу. Электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйелері (ЭКЕАЖ). Жүйе құрылымы. Негізгі функциялар. Энергиямен жабдықтауды басқарудың автоматтандырылған жүйесі (ЭЖБАЖ). ЭЖБАЖ енгізу мақсаттары	2	0
	Жиынтығы:	4	0
9	Энергия аудитінің және энергия менеджментінің экономикалық мәселелері
1)	Инвестициялық жобалаудың жалпы ережелері. Энергия тиімді жобаны әзірлеу кезеңдері. Энергия сервисі компанияларының жұмыс істеу қағидаттары және олардың энергия менеджменті жүйелерін қалыптастыруға қатысулары. Энергия сервисінің шарттары. Инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалау	2	2
2)	Бизнес-жоспарлау. Энергия тиімді жобаларды әзірлеуді, техникалық-экономикалық тиімділігін есептеудіңжәне іске асырудың қаржылық-экономикалық ерекшеліктері. Жылу энергетикасында, электрмен жабдықтауда, умен жабдықтауда, ғимараттар мен имараттарда энергия үнемдеу бойынша іс-шаралардың техникалық-экономикалық тиімділігін есептеу үлгілері	2	2
	Жиынтығы:	4	4
10	Заманауи энергия үнемдеу технологиялары (салалық ерекшеліктерді ескере отырып)	4
1)	Пайдалы қазбаларды өндіру, тасымалдау және өңдеудің энергия тиімді технологиялары. Энергетикадағы энергия тиімді технологиялар. Өнеркәсіптегі және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығындағы энергия тиімді технологиялар. Технологиялық процестердің, машиналар мен жабдықтардың энергетикалық тиімділігін арттыру әдістері.	2	0
2)	Жаңартылатын энергия көздері. Жаңартылаатын энергии көздері бойынша жобаларды іске асыру. Құрамдастырылған технологиялар. Жаңартылатын энергия көздері негізіндегі энергиямен жабдықтаудың автономды жүйелері. Гидро және геотермалды энергетика. Энергия үнемдегіш технологияларды енгізу кезіндегі экологиялық мәселелер. "Таза" көмір технологиялары. Парникті газдардың шығарындыларын азайту. Экологиялық қауіпсіздік	2	0
	Жиынтығы:	4	0
11	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бағдарламаларын әзірлеуге арналған жалпы тәсілдер
1)	Энергия үнемдеу бағдарламаларын әзірлеу әдістемесі. Бағдарлама құрылымы. Негізгі бөлімдер. Энергия үнемдеу бағдарламасына қосылатын іс-шараларды айқындау. Бағдарламаны іске асыру жоспары. Бағдарлама жобаларын тазарту. Энергия тиімділігін арттыру бағдарламаларына қойылатын талаптар. Мақсаттылы көрсеткіштер, мерзімдері	2
2)	Муниципалды, өңірлік және салалық энергия тиімділігі бағдарламаларын әзірлеуге арналған жалпы тәсілдер. Бюджеттік ұйымдар үшн энергия тиімділігі бағдарламаларын іске асыру ерекшеліктері. Бағдарламаны әзірлеуге арналған жалпы тәсілдер	2
	Жиынтығы:	4	0
12	Кәсіпорында энергия менеджменті жүйесін құру, енгізу және ұйымдастыру бойынша тренинг практика		16
13	Бағдарламаны мамандандыру. Өзгермелі құрауыш (оқу орталығы айқындайды)	12	6
	Барлығы	78	40
14	Жазбаша емтихан	2
	ЖИЫНТЫҒЫ	120

Біліктілікті арттыру жөніндегі курстың оқу жоспары

р/с №	Пән	Акдемиялық сағаттар саны
р/с №	Пән	Лекциялар	Практикалық сабақтар
1	2	3	4
1	Кіріспе. Курстың мақсаттары, міндеттері саясаты.	2	0
	Жиынтығы:	2	0
2	Энергия менеджменті және ISO 50001 стандартының талаптарына сәйкес энергия үнемдеуді және энергетикалық тиімділікті арттыруды басқару.
1)	Энергия менеджменті жүйесін практикалық құру, енгізу және ұйымдастыру.	2	2
2)	Қазақстанның отын-энергетикалық кешені кәсіпорындарында энергия менеджментін енгізу тәжірибесі.	2	0
3)	Бизнес-жоспарлау негіздері. Энергия сервисі компаниялары және олардың функциялары. Жобалармен басқару	2	0
	Жиынтығы:	6	2
3	Энергия менеджментінің және энергия аудитінің заңнамалық және нормативтік-құқықтық базасы
1)	"Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңы. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы нормативтік-құқықтық актілер	2	0
2)	"Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңы. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы НҚА	2	0
	Жиынтығы:	4	0
4	ISO 50001. Халықаралық Сапа стандарттары. Энергия үнемдеудің экологиялық және экономикалық жайттары
1)	Сапа менеджменті жүйесі. ISO 9001 стандарты	2	0
2)	ISO 18000 стандарты және ISO14000 стандарты Энергия үнемдеудің экологиялық және экономикалық жайттары	2	0
	Жиынтығы:	4	0
5	ҚР СТ ISO 50001-2012
1)	Стандарттың мақсаттары, міндеттері және құрылымы. Жоспарлау, енгізу және пайдалану. Ішкі аудит. Сәйкессіздіктер, түзетулер, ескертулер және жетілдіру. Есептілікті бақылау (параметрлерді тіркеу). Жоғарғы басшылықтың энергия менеджменті жүйесін тексеруі	2	0
	Жиынтығы:	2	0
6	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру практикасы. Энергия аудитінің негіздері
1)	Энергетикалық аудитті өткізу әдіснамасы.	2
2)	Энергия аудиті қорытындысының және есепті қабылдау процесінің мазмұны. Типтік энергия тиімді іс-шаралардың техникалық-экономикалық үлгілері	2	2
	Жиынтығы:	4	2
7	Энергия ресурстарын тұтыну нормаларын және энергия тасымалдағыштардың кему нормативтерін есептеу әдістері
1)	Электр энергиясының кему нормалары. Электр энергиясының технологиялық кему нормативтері. Электр энергиясының технологиядық кему нормативтерін есептеу әдістері. Жүктеу кемулерін есептеу әдістері. Шартты-тұрақты кемуді есептеу әдістері. Ауа райы жағдайларына байланысты кемулерді есептеу әдістері. Электр энергиясын есепке алу жүйесінің қателіктерімен қамтамасыз етілген кемуді есептеу әдістері. Электр энергиясының технологиялық кемуінің нормативтік сипаттамаларын есептеу әдістері.	2	2
2)	Жылу энергиясын беру кезіндегі технологиялық кему нормативтері. Көрсеткіштер бойынша жылу желііне арналған нормативтерді есептеу: жылу тасымадалғыштардың кемулері мен шығындары (бу, шық, су); жылу өткізгіштердің жылу оқшаулағыш құрастырылымдары арқылы және жылу тасымалдағыштардың (бу, шық, су) кемуімен және шығындарымен жылу өткізгіштердің жылу желілеріндегі жылу энергиясының кемулері; жыылу энергиясын беруге жұмсалатын электр энергиясының шығындары. Жылу желілерінің нормативтік энергетикалық сипаттамалары. Нормаланатын жылу кемулері. Жылу энергиясын берген кездегі технологиялық кему нормативтерін есептеу және негіздеу жөніндегі құжттаманың құрылымы және құрамы.	2	2
	Жиынтығы:	4	4
8	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша іс-шараларды ақпараттық қамтамасыз ету және ресурстарды аспаптық есепке алу
1)	Есепке алу аспаптары. Есепке алу аспаптарын таңдау бойынша ұсынымдар. Электр энергиясының шығынын есепке алу. Аспаптық, есептеу және тәжірибелік-есептеу тәсілдері. Коммерциялық және техникалық есепке алу. Электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйелері (ЭКЕАЖ). Жүйе құрылымы. Негізгі функциялар. Энергиямен жабдықтауды басқарудың автоматтандырылған жүйесі (ЭЖБАЖ). ЭЖБАЖ енгізу мақсаттары	2	0
	Жиынтығы:	2	0
9	Энергия аудитінің және энергия менеджментінің экономикалық мәселелері
1)	Инвестициялық жобалаудың жалпы ережелері. Энергия тиімді жобаны әзірлеу кезеңдері. Энергия сервисі компанияларының жұмыс істеу қағидаттары және олардың энергия менеджменті жүйелерін қалыптастыруға қатысулары. Энергия сервисінің шарттары. Инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалау	2	2
2)	Бизнес-жоспарлау. Энергия тиімді жобаларды әзірлеуді, техникалық-экономикалық тиімділігін есептеудіңжәне іске асырудың қаржылық-экономикалық ерекшеліктері. Жылу энергетикасында, электрмен жабдықтауда, умен жабдықтауда, ғимараттар мен имараттарда энергия үнемдеу бойынша іс-шаралардың техникалық-экономикалық тиімділігін есептеу үлгілері	2	2
	Жиынтығы:	4	4
10	Заманауи энергия үнемдеу технологиялары (салалық ерекшеліктерді ескере отырып)	4
1)	Пайдалы қазбаларды өндіру, тасымалдау және өңдеудің энергия тиімді технологиялары. Энергетикадағы энергия тиімді технологиялар. Өнеркәсіптегі және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығындағы энергия тиімді технологиялар. Технологиялық процестердің, машиналар мен жабдықтардың энергетикалық тиімділігін арттыру әдістері	2	0
2)	Жаңартылатын энергия көздері. Жаңартылаатын энергии көздері бойынша жобаларды іске асыру. Құрамдастырылған технологиялар. Жаңартылатын энергия көздері негізіндегі энергиямен жабдықтаудың автономды жүйелері. Гидро және геотермалды энергетика. Энергия үнемдегіш технологияларды енгізу кезіндегі экологиялық мәселелер. "Таза" көмір технологиялары. Парникті газдардың шығарындыларын азайту. Экологиялық қауіпсіздік	2	0
	Жиынтығы:	4	0
11	Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бағдарламаларын әзірлеуге арналған жалпы тәсілдер
1)	Энергия үнемдеу бағдарламаларын әзірлеу әдістемесі. Бағдарлама құрылымы. Негізгі бөлімдер. Энергия үнемдеу бағдарламасына қосылатын іс-шараларды айқындау. Бағдарламаны іске асыру жоспары. Бағдарлама жобаларын тазарту. Энергия тиімділігін арттыру бағдарламаларына қойылатын талаптар. Мақсаттылы көрсеткіштер, мерзімдері	2
2)	Муниципалды, өңірлік және салалық энергия тиімділігі бағдарламаларын әзірлеуге арналған жалпы тәсілдер. Бюджеттік ұйымдар үшн энергия тиімділігі бағдарламаларын іске асыру ерекшеліктері. Бағдарламаны әзірлеуге арналған жалпы тәсілдер	2
	Жиынтығы:	4	0
12	Бағдарламаны мамандандыру. Өзгермелі құрауыш (оқу орталығы айқындайды)	12	6
	Барлығы	52	18
13	Жазбаша емтихан	2
	ЖИЫНТЫҒЫ	72

Об утверждении учебных программ и планов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности

Учебная программа по переподготовке и (или) повышениюквалификации кадров, по направлению "Энергоаудит"1.Введение

2. Общая характеристика учебной программы

3. Содержание учебной программы

4. Требования к организации учебного процесса и методам обучения и преподавания

5. Методы обучения и преподавания

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышениюквалификации кадров, по направлению "Энергоаудит"

Учебная программапо переподготовке и (или) повышению квалификации кадров,осуществляющих экспертизу энергосбережения и повышенияэнергоэффективности1. Введение

2. Общая характеристика учебной программы

3. Содержание учебной программы

4. Требования к организации учебного процесса и методамобучения и преподавания

5. Методы обучения и преподавания

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышениюквалификации кадров, осуществляющих экспертизу энергосбереженияи повышения энергоэффективности

Учебная программапо переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, понаправлению "Энергоменеджмент"1. Введение

2. Общая характеристика учебной программы

3. Содержание учебной программы

4. Требования к организации учебного процесса и методам обучения и преподавания

5. Методы обучения и преподавания

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышениюквалификации кадров, по направлению "Энергоменеджмент"

Учебный планкурсапо повышению квалификации

Учебный план курса поповышению квалификации

Учебный план курса по повышению квалификации

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы оқу бағдарламалары мен жоспарларын бекіту туралы

"Энергия аудиті" бағыты бойынша кадрларды қайта даярлаужәне (немесе) біліктіліктерін арттыру жөніндегіоқу бағдарламасы1. Кіріспе

2. Оқу бағдарламасының жалпы сипаттамасы

3. Оқу бағдарламасының мазмұны

4. Оқу процесін ұйымдастыруға және оқыту және сабақ беруәдістеріне қойылатын талаптар

5. Оқыту және сабақ беру әдістері

Кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерін арттыружөніндегі курстың тақырыптық жоспары, "Энергия аудиті"бағыты бойынша

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойыншакадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегіоқу бағдарламасы1. Кіріспе

2. Оқу бағдарламасының жалпы сипаттамасы

3. Оқу бағдарламасының мазмұны

4. Оқу процесін ұйымдастыруға оқыту және сабақ беруәдістеріне қойылатын талаптар

5. Оқыту және сабақ беру әдістері

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігіндекадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегікурстың тақырыптық жоспары

"Энергия менеджменті" бағыты бойынша кадрлардықайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегіоқу бағдарламасы1. Кіріспе.

2. Оқу бағдарламасының жалпы сипаттамасы

3. Оқу бағдарламасының мазмұны

4. Оқу процесін ұйымдастыруға оқыту және сабақ беру әдістерінеқойылатын талаптар

5. Оқыту және сабақ беру әдістері

Кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерінарттыру жөніндегі курстың тақырыптық жоспары,"Энергия менеджменті" бағыты бойынша

Энергия аудиті саласындағы кәсіби қызметті жүзеге асыратынкадрларды қайта даярлау жөніндегі курстың (семинардың)оқу жоспарыҚайта даярлау курсының оқу жоспары

Біліктілігін арттыру жөніндегі оқу курстың жоспары

Біліктілікті арттыру жөніндегі курстың оқу жоспары

Біліктілікті арттыру жөніндегі курстың оқу жоспары

Учебная программа по переподготовке и (или) повышению
квалификации кадров, по направлению "Энергоаудит"
1.Введение

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышению
квалификации кадров, по направлению "Энергоаудит"

4. Требования к организации учебного процесса и методам
обучения и преподавания

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышению
квалификации кадров, осуществляющих экспертизу энергосбережения
и повышения энергоэффективности

Учебная программа
по переподготовке и (или) повышению квалификации кадров, по
направлению "Энергоменеджмент"
1. Введение

Тематический план курса по переподготовке и (или) повышению
квалификации кадров, по направлению "Энергоменеджмент"

"Энергия аудиті" бағыты бойынша кадрларды қайта даярлау
және (немесе) біліктіліктерін арттыру жөніндегі
оқу бағдарламасы
1. Кіріспе

4. Оқу процесін ұйымдастыруға және оқыту және сабақ беру
әдістеріне қойылатын талаптар

Кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерін арттыру
жөніндегі курстың тақырыптық жоспары, "Энергия аудиті"
бағыты бойынша

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша
кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі
оқу бағдарламасы
1. Кіріспе

4. Оқу процесін ұйымдастыруға оқыту және сабақ беру
әдістеріне қойылатын талаптар

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде
кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі
курстың тақырыптық жоспары

"Энергия менеджменті" бағыты бойынша кадрларды
қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі
оқу бағдарламасы
1. Кіріспе.

4. Оқу процесін ұйымдастыруға оқыту және сабақ беру әдістеріне
қойылатын талаптар

Кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктіліктерін
арттыру жөніндегі курстың тақырыптық жоспары,
"Энергия менеджменті" бағыты бойынша

Энергия аудиті саласындағы кәсіби қызметті жүзеге асыратын
кадрларды қайта даярлау жөніндегі курстың (семинардың)
оқу жоспары
Қайта даярлау курсының оқу жоспары