О внесении изменения в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 1 июля 2011 года № 68 "Об утверждении Инструкции по ведению бухгалтерского учета отдельными субъектами финансового рынка" и утверждении Инструкции по ведению бухгалтерского учета операций по страхованию и перестрахованию исламскими страховыми (перестраховочными) организациями и филиалами исламских страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 мая 2015 года № 83. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 июля 2015 года № 11653.

Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 22.11.2021 № 100 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 63) части второй статьи 15 Закона Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан", статьи 52-3 Закона Республики Казахстан "О страховой деятельности", подпунктом 1) пункта 6 статьи 20 Закона Республики Казахстан "О бухгалтерском учете и финансовой отчетности", Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

Сноска. Преамбула - в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 22.11.2021 № 100 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 1 июля 2011 года № 68 "Об утверждении Инструкции по ведению бухгалтерского учета отдельными субъектами финансового рынка" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7121, опубликованное 5 октября 2011 года в газете "Юридическая газета" № 144 (2134)) следующее изменение:

в Инструкции по ведению бухгалтерского учета отдельными субъектами финансового рынка, утвержденной указанным постановлением:

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. Настоящая Инструкция детализирует ведение бухгалтерского учета операций по размещению собственных денег во вклады, займы, ценные бумаги, производные инструменты, аффинированные драгоценные металлы, иностранную валюту, операций хеджирования, а также операций РЕПО и обратного РЕПО единым накопительным пенсионным фондом, добровольными накопительными пенсионными фондами (далее – накопительные пенсионные фонды), организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, страховыми (перестраховочными) организациями, исламскими страховыми (перестраховочными) организациями, обществами взаимного страхования, страховыми брокерами, профессиональными участниками рынка ценных бумаг, специальными финансовыми компаниями, акционерными инвестиционными фондами и микрофинансовыми организациями (далее – организация).

Действие глав 4, 7, 9, 10 и 11 настоящей Инструкции не распространяется на исламские страховые (перестраховочные) организации.".

2. Утвердить прилагаемую Инструкцию по ведению бухгалтерского учета операций по страхованию и перестрахованию исламскими страховыми (перестраховочными) организациями и филиалами исламских страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 2 - в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 22.11.2021 № 100 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Департаменту бухгалтерского учета (Рахметова С.К.) в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) совместно с Департаментом правового обеспечения

(Досмухамбетов Н.М.) государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление настоящего постановления на официальное опубликование в информационно-правовой системе "Әділет" республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан" в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

3) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Национального Банка Республики Казахстан после его официального опубликования.

4. Департаменту международных отношений и связей с общественностью (Казыбаев А.К.) обеспечить направление настоящего постановления на официальное опубликование в периодических печатных изданиях в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

5. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Галиеву Д.Т.

6. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Национального Банка	К. Келимбетов

Утверждена постановлением Правления Национального Банка Казахстана Республики Казахстан от 27 мая 2015 года № 83

Инструкция по ведению бухгалтерского учета операций по страхованию и перестрахованию исламскими страховыми (перестраховочными) организациями и филиалами исламских страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан

Сноска. Инструкция - в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 21.08.2023 № 63 (вводится в действие с 01.12.2023).

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция по ведению бухгалтерского учета операций по страхованию и перестрахованию исламскими страховыми (перестраховочными) организациями и филиалами исламских страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан (далее – Инструкция) разработана в соответствии с подпунктом 63) части второй статьи 15 Закона Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан", статьи 52-3 Закона Республики Казахстан "О страховой деятельности" (далее – Закон о страховой деятельности), подпунктом 1) пункта 6 статьи 20 Закона Республики Казахстан "О бухгалтерском учете и финансовой отчетности", международными стандартами финансовой отчетности и детализирует ведение бухгалтерского учета операций по страхованию и перестрахованию исламскими страховыми (перестраховочными) организациями и филиалами исламских страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан (далее – исламские страховые (перестраховочные) организации).

2. Допускается совершение дополнительных бухгалтерских записей, не противоречащих Инструкции, законодательству Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, Закону о страховой деятельности и международным стандартам финансовой отчетности.

Глава 2. Бухгалтерский учет операций по исламскому страхованию по методу распределения премии

Параграф 1. Бухгалтерский учет групп договоров исламского страхования с использованием подхода распределения премий

3. При первоначальном признании групп договоров исламского страхования:

1) в случае, если дата оплаты первого платежа от страхователя совпадает или наступает раньше даты начала периода страхового покрытия:

на сумму денег, принятых по договору исламского страхования, осуществляются следующие бухгалтерские записи:

на балансовых счетах:

	Дт	1010	Денежные средства в кассе
		1030	Денежные средства на текущих счетах
	Кт	3390 20	Обязательства по исламским договорам страхования;

на внебалансовых счетах на сумму премии по договору страхования:

	Дт	8770 01	Счет учета денежных средств клиентов по договорам исламского страхования
	Кт	8840 01	Обязательства по денежным потокам по договорам исламского страхования;

2) в случае, если дата начала периода страхового покрытия наступает ранее срока уплаты первого платежа от страхователя:

на сумму требований, подлежащих оплате по принятым договорам исламского страхования, осуществляются следующие бухгалтерские записи:

на балансовых счетах:

	Дт	1280 55	Страховые премии к получению по принятым договорам исламского страхования
	Кт	3390 20	Обязательства по исламским договорам страхования

на внебалансовых счетах на сумму премии по договору страхования:

	Дт	8840 08	Страховые премии по договорам исламского страхования
	Кт	8840 01	Обязательства по денежным потокам по договорам исламского страхования

при фактическом получении страховой премии:

на балансовых счетах:

	Дт	1010	Денежные средства в кассе
		1030	Денежные средства на текущих счетах
	Кт	1280 55	Страховые премии к получению по принятым договорам исламского страхования

на внебалансовых счетах:

	Дт	8770 01	Счет учета денежных средств клиентов по договорам исламского страхования
	Кт	8840 08	Страховые премии по договорам исламского страхования.

4. При возникновении обязательств по возникшим страховым убыткам осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8780 05	Расходы, связанные со страховой деятельностью по договорам исламского страхования
	Кт	8840 07	Обязательства по возникшим убыткам для исламских страховых организаций.

5. При осуществлении страховой организацией страховой выплаты страхователю (выгодоприобретателю) осуществляются следующие бухгалтерские записи:

1) на сумму страховой выручки по договору страхования:

	Дт	8840 01	Обязательства по денежным потокам по договорам исламского страхования
	Кт	8870 05	Страховая выручка (доход от исламского страхования);

2) на сумму подлежащих выплате денег:

	Дт	8840 07	Обязательства по возникшим убыткам для исламских страховых организаций
		8780 06	Страховые расходы по выплате
	Кт	8770 01	Счет учета денежных средств клиентов по договорам исламского страхования

и одновременно на балансовых счетах на сумму фактически выплачиваемых денег:

	Дт	3390 20	Обязательства по исламским договорам страхования
		1010	Денежные средства в кассе
	Кт	1030	Денежные средства на текущих счетах.

6. Для отражения рисковой поправки на нефинансовый риск осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8780 03	Страховые расходы в виде рисковой поправки на нефинансовый риск для исламских страховых организаций
	Кт	8840 02	Рисковая поправка на нефинансовый риск для исламских страховых организаций.

7. При признании доходов от уменьшения рисковой поправки на нефинансовый риск осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8840 02	Рисковая поправка на нефинансовый риск для исламских страховых организаций
	Кт	8870 03	Доход от уменьшения рисковой поправки на нефинансовый риск для исламских страховых организаций.

Параграф 2. Бухгалтерский учет групп договоров исламского страхования с использованием подхода распределения премий, при возникновении впоследствии обременения по ним

8. При изменении ожиданий в отношении будущих связанных денежных потоков, которые создают обременительную группу договоров исламского страхования:

1) корректировка рисковой поправки на нефинансовый риск, связанная с оценками будущих потоков денежных средств, отражается следующей бухгалтерской записью:

	Дт	8780 02	Страховые расходы в виде компонента убытка для исламских страховых организаций
	Кт	8850 05	Компонент убытка (по рисковой поправке на нефинансовый риск) для исламских страховых организаций;

2) признание компонента убытка в составе обязательств по денежным потокам по договорам исламского страхования по обременительной группе договоров отражается следующей бухгалтерской записью:

	Дт	8780 02	Страховые расходы в виде компонента убытка для исламских страховых организаций
	Кт	8840 03	Компонент убытка (по обязательствам по денежным потокам по договорам исламского страхования)".

Глава 3. Бухгалтерский учет операций по страхованию по общей модели оценки

Параграф 1. Бухгалтерский учет групп договоров исламского страхования, не являющихся обременительными

9. При первоначальном признании групп договоров исламского страхования осуществляются следующие бухгалтерские записи:

1) в случае, если дата оплаты первого платежа от страхователя совпадает или наступает раньше даты начала периода страхового покрытия:

на сумму денег, принятых по договору исламского страхования, осуществляются следующие бухгалтерские записи:

на балансовых счетах:

	Дт	1010	Денежные средства в кассе
		1030	Денежные средства на текущих счетах
	Кт	4040 19	Обязательства по исламским договорам страхования

на внебалансовых счетах на сумму премии по договору страхования:

	Дт	8770 01	Счет учета денежных средств клиентов по договорам исламского страхования
	Кт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
		8850 02	Маржа по договорам исламского страхования
		8850 03	Рисковая поправка на нефинансовый риск для исламских страховых организаций;

2) в случае, если дата начала периода страхового покрытия наступает ранее срока уплаты первого платежа от страхователя:

на сумму премии, подлежащих оплате по принятым договорам исламского страхования, осуществляются следующие бухгалтерские записи:

на балансовых счетах:

	Дт	1280 55	Страховые премии к получению по исламским договорам страхования
	Кт	4040 19	Обязательства по исламским договорам страхования

на внебалансовых счетах на сумму маржи по договорам страхования и рисковой поправки на нефинансовый риск:

	Дт	8840 08	Страховые премии по договорам исламского страхования
	Кт	8850 02	Маржа по договорам исламского страхования
		8850 03	Рисковая поправка на нефинансовый риск для исламских страховых организаций.

на внебалансовых счетах при фактическом получении страховой премии:

	Дт	8770 01	Счет учета денежных средств клиентов по договорам исламского страхования
	Кт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
		8840 08	Страховые премии по договорам исламского страхования

и одновременно на балансовых счетах:

	Дт	1010	Денежные средства в кассе
		1030	Денежные средства на текущих счетах
	Кт	1280 55	Страховые премии к получению по исламским договорам страхования.

10. При отражении влияния временной стоимости денег осуществляются следующие бухгалтерские записи:

1) на сумму финансовых расходов по наилучшей оценка ожидаемых денежных потоков:

	Дт	8780 07	Финансовые расходы по исламскому страхованию
	Кт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций;

2) на сумму финансовых расходов по марже за предусмотренные договором услуги:

	Дт	8780 07	Финансовые расходы по исламскому страхованию
	Кт	8850 02	Маржа по договорам исламского страхования.

11. При признании дохода от уменьшения рисковой поправки на нефинансовый риск осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8850 03	Рисковая поправка на нефинансовый риск для исламских страховых организаций.
	Кт	8870 03	Доход от уменьшения рисковой поправки на нефинансовый риск для исламских страховых организаций.

12. При признании дохода от амортизации маржи за предусмотренные договором услуги осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8850 02	Маржа по договорам исламского страхования
	Кт	8870 04	Доход от амортизации маржи по договорам исламского страхования.

13. При увеличении рисковой поправки на нефинансовый риск, которая относится к услугам будущих периодов, осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8850 02	Маржа по договорам исламского страхования
	Кт	8850 03	Рисковая поправка на нефинансовый риск для исламских страховых организаций.

14. При увеличении расчетных оценок приведенной стоимости будущих потоков денежных средств осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8850 02	Маржа по договорам исламского страхования
	Кт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций.

15. При изменении ожиданий в отношении будущих связанных денежных потоков, которые увеличивают будущую доходность, осуществляются следующие бухгалтерские записи:

1) при уменьшении рисковой поправки на нефинансовый риск, которая относится к услугам будущих периодов:

	Дт	8850 03	Рисковая поправка на нефинансовый риск для исламских страховых организаций
	Кт	8850 02	Маржа по договорам исламского страхования;

2) при уменьшении расчетных оценок приведенной стоимости будущих потоков денежных средств:

	Дт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
	Кт	8850 02	Маржа по договорам исламского страхования.

Параграф 2. Бухгалтерский учет групп договоров исламского страхования, не являющихся обременительными, при возникновении впоследствии обременения по ним

16. При изменении ожиданий в отношении будущих связанных денежных потоков договоров исламского страхования, учитываемых в соответствии с параграфом 2 настоящей главы, которые впоследствии создают обременительную группу договоров страхования:

1) на сумму в пределах остатков, числящихся на счете маржи за предусмотренные договором услуги, осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8850 02	Маржа по договорам исламского страхования
	Кт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
		8850 03	Рисковая поправка на нефинансовый риск для исламских страховых организаций;

2) корректировка рисковой поправки на нефинансовый риск, связанная с оценками будущих потоков денежных средств, отражается следующей бухгалтерской записью:

	Дт	8780 02	Страховые расходы в виде компонента убытка для исламских страховых организаций
	Кт	8840 04	Компонент убытка (по рисковой поправке на нефинансовый риск для исламских страховых организаций);

3) признание компонента убытка по наилучшей оценке, ожидаемых денежных потоков по обременительной группе договоров отражается следующей бухгалтерской записью:

	Дт	8780 02	Страховые расходы в виде компонента убытка для исламских страховых организаций
	Кт	8850 04	Компонент убытка (по наилучшей оценке ожидаемых денежных потоков) для исламских страховых организаций;

4) при отражении влияния временной стоимости денег компонента убытка, осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8780 07	Финансовые расходы по исламскому страхованию
	Кт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
		8850 04	Компонент убытка (по наилучшей оценке ожидаемых денежных потоков) для исламских страховых организаций.

Параграф 3. Бухгалтерский учет групп договоров исламского страхования, являющихся обременительными

17. Первоначальное признание групп договоров исламского страхования по обременительным группам договоров исламского страхования осуществляется на дату, когда данные группы становятся обременительными, при этом осуществляются следующие бухгалтерские записи:

на балансовых счетах при получении страховой премии от страхователя:

	Дт	1010	Денежные средства в кассе
		1030	Денежные средства на текущих счетах
	Кт	4040 19	Обязательства по исламским договорам страхования

на внебалансовых счетах на сумму премии по договору исламского страхования:

	Дт	8770 01	Счет учета денежных средств клиентов по договорам исламского страхования
	Кт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
		8850 03	Рисковая поправка на нефинансовый риск для исламских страховых организаций

и одновременно на сумму компонента убытка:

	Дт	8780 02	Страховые расходы в виде компонента убытка для исламских страховых организаций
	Кт	8850 04	Компонент убытка (по наилучшей оценке ожидаемых денежных потоков) для исламских страховых организаций
		8840 04	Компонент убытка (по рисковой поправке на нефинансовый риск для исламских страховых организаций).

18. При отражении влияния временной стоимости денег осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8780 07	Финансовые расходы по исламскому страхованию
	Кт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
		8850 04	Компонент убытка (по наилучшей оценке ожидаемых денежных потоков) для исламских страховых организаций.

19. При признании дохода от уменьшения рисковой поправки на нефинансовый риск осуществляются следующие бухгалтерские записи:

1) по компоненту убытка:

	Дт	8840 04	Компонент убытка (по рисковой поправке на нефинансовый риск для исламских страховых организаций)
	Кт	8870 02	Корректировка расходов по компоненту убытка для исламских страховых организаций;

2) по компоненту доходов:

	Дт	8850 03	Рисковая поправка на нефинансовый риск для исламских страховых организаций.
	Кт	8870 03	Доход от уменьшения рисковой поправки на нефинансовый риск для исламских страховых организаций.

Параграф 4. Бухгалтерский учет групп договоров исламского страхования, являющихся обременительными, которые впоследствии становятся необременительными

20. При изменении ожиданий в отношении будущих связанных денежных потоков, которые увеличивают будущую доходность договоров исламского страхования, учитываемых в соответствии с параграфом 4 настоящей главы, осуществляются следующие бухгалтерские записи:

1) на сумму в пределах ранее признанного компонента убытка:

	Дт	8850 04	Компонент убытка (по наилучшей оценке ожидаемых денежных потоков) для исламских страховых организаций
	Кт	8870 02	Корректировка расходов по компоненту убытка для исламских страховых организаций;

2) при признании маржи за предусмотренные договором услуги на сумму превышения ранее признанного компонента убытка:

	Дт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
	Кт	8850 02	Маржа по договорам исламского страхования.

Параграф 5. Бухгалтерский учет операций по страховым выплатам

21. При возникновении обязательств по возникшим страховым убыткам осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	8780 05	Расходы, связанные со страховой деятельностью по договорам исламского страхования
	Кт	8840 07	Обязательства по возникшим убыткам для исламских страховых организаций.

22. При осуществлении страховой организацией страховой выплаты страхователю (выгодоприобретателю) осуществляются следующие бухгалтерские записи:

1) по договорам исламского страхования, не являющимся обременительными, на сумму страховой выручки:

	Дт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
	Кт	8870 05	Страховая выручка (доход от исламского страхования)

на сумму подлежащих выплате денег:

	Дт	8840 07	Обязательства по возникшим убыткам для исламских страховых организаций
		8780 06	Страховые расходы по выплате
	Кт	8770 01	Счет учета денежных средств клиентов по договорам исламского страхования

и одновременно:

	Дт	8780 06	Страховые расходы по выплате
	Кт	8780 05	Расходы, связанные со страховой деятельностью по договорам исламского страхования;

2) по обременительной группе договоров исламского страхования (за исключением инвестиционных составляющих) на сумму страховой выручки:

	Дт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
	Кт	8870 05	Страховая выручка (доход от исламского страхования)

и одновременно на сумму подлежащей выплате (за исключением инвестиционных составляющих):

	Дт	8840 07	Обязательства по возникшим убыткам для исламских страховых организаций
		8780 06	Страховые расходы по выплате
		8850 04	Компонент убытка (по наилучшей оценке ожидаемых денежных потоков) для исламских страховых организаций
		8840 04	Компонент убытка (по рисковой поправке на нефинансовый риск для исламских страховых организаций)
	Кт	8770 01	Счет учета денежных средств клиентов по договорам исламского страхования

и одновременно:

	Дт	8780 06	Страховые расходы по выплате
	Кт	8780 05	Расходы, связанные со страховой деятельностью по договорам исламского страхования;

3) по договорам исламского страхования, которые впоследствии становятся необременительными на сумму страховой выручки по договорам исламского страхования (за исключением инвестиционных составляющих):

	Дт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
	Кт	8870 05	Страховая выручка (доход от исламского страхования);

на сумму восстановления убытков по группам обременительных договоров исламского страхования:

	Дт	8850 04	Компонент убытка (по наилучшей оценке ожидаемых денежных потоков) для исламских страховых организаций
	Кт	8870 02	Корректировка расходов по компоненту убытка для исламских страховых организаций;

4) при выплате инвестиционной составляющей по договорам исламского страхования:

	Дт	8850 01	Наилучшая оценка ожидаемых денежных потоков для исламских страховых организаций
	Кт	8770 01	Счет учета денежных средств клиентов по договорам исламского страхования

и одновременно на балансовых счетах на сумму фактически выплачиваемых денег:

	Дт	4040 19	Обязательства по исламским договорам страхования
	Кт	1010	Денежные средства в кассе
		1030	Денежные средства на текущих счетах".

Глава 4. Бухгалтерский учет операций, связанных с деятельностью исламской страховой организации

23. На сумму вознаграждения за управление исламским страховым фондом в виде части страховой премии и (или) части доходов, полученных от инвестирования средств исламского страхового фонда, осуществляются следующие бухгалтерские записи:

1) на балансовых счетах на сумму начисленного вознаграждения:

	Дт	1280 56	Требование исламской страховой организации к исламскому страховому фонду за управление фондом
	Кт	6280 45	Комиссионные доходы исламской страховой организации от управления исламским страховым фондом;

2) на балансовых счетах на сумму фактически выплаченных денег:

	Дт	1010	Денежные средства в кассе
		1030	Денежные средства на текущих счетах
	Кт	1280 56	Требование исламской страховой организации к исламскому страховому фонду за управление фондом;

3) на внебалансовых счетах на сумму фактически выплаченных денег:

	Дт	8790 04	Комиссионные расходы за управления исламским страховым фондом
	Кт	8770 01	Счет учета денежных средств клиентов по договорам исламского страхования".

Глава 5. Бухгалтерский учет денег, выданных исламской страховой организацией в связи с недостаточностью средств исламского страхового фонда

24. При получении от исламской страховой (перестраховочной) организации исламским страховым фондом денег, переданных в связи с недостаточностью средств исламского страхового фонда для исполнения обязательств по договорам исламского страхования с условием их возврата в будущем за счет денежных поступлений, осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	1280 57	Требование к исламскому страховому фонду в связи с недостаточностью средств исламского страхового фонда для исполнения обязательств по договорам исламского страхования
	Кт	4040 19	Обязательства по исламским договорам страхования
		3390 20	Обязательства по исламским договорам страхования.

25. При возврате денег исламским страховым фондом исламской страховой (перестраховочной) организации осуществляется следующая бухгалтерская запись:

	Дт	1010	Денежные средства в кассе
		1030	Денежные средства на текущих счетах.
	Кт	1280 57	Требование к исламскому страховому фонду в связи с недостаточностью средств исламского страхового фонда для исполнения обязательств по договорам исламского страхования".

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Қаржы нарығының жекелеген субъектілерінің бухгалтерлік есепті жүргізуі жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2011 жылғы 1 шілдедегі № 68 қаулысына өзгеріс енгізу және Қазақстан Республикасының бейрезидент-ислам сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және ислам сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының сақтандыру және қайта сақтандыру бойынша операцияларының бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 27 мамырдағы № 83 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 13 шілдеде № 11653 тіркелді.

Ескерту. Тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 22.11.2021 № 100 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 63) тармақшасына, "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 52-3-бабына, "Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 20-бабы 6-тармағының 1) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 22.11.2021 № 100 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. "Қаржы нарығының жекелеген субъектілерінің бухгалтерлік есепті жүргізуі жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2011 жылғы 1 шілдедегі № 68 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7121 тіркелген, 2011 жылғы 5 қазанда "Заң газеті" газетінде № 144 (1960) жарияланған) мынадай өзгеріс енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Қаржы нарығының жекелеген субъектілерінің бухгалтерлік есепті жүргізуі жөніндегі нұсқаулықта:

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Осы Нұсқаулық бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының, ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының (бұдан әрі – жинақтаушы зейнетақы қорлары), банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдардың, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, өзара сақтандыру қоғамдарының, сақтандыру брокерлерiнiң, бағалы қағаздар нарығының кәсiби қатысушыларының, арнайы қаржы компанияларының, акционерлік инвестициялық қорлардың және микроқаржы ұйымдарының (бұдан әрi – ұйым) меншiктi ақшаны салымдарға, заемдарға, бағалы қағаздарға, туынды құралдарға, тазартылған қымбат металдарға, шетел валютасына орналастыру операцияларының, хеджирлеу операцияларының, сондай-ақ РЕПО және керi РЕПО операцияларының бухгалтерлiк есебін жүргiзуді нақтылайды.

Осы Нұсқаулықтың 4, 7, 9, 10 және 11-тараулары исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына қолданылмайды.".

2. Қазақстан Республикасының бейрезидент-исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының сақтандыру және қайта сақтандыру жөніндегі операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі қоса беріліп отырған нұсқаулық бекітілсін.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 22.11.2021 № 100 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3. Бухгалтерлік есеп департаменті (Рахметова С.К.) заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) Құқықтық қамтамасыз ету департаментімен (Досмұхамбетов Н.М.) бірлесіп, осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Халықаралық қатынастар және жұртшылықпен байланыс департаменті (Қазыбаев А.Қ.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Д.Т. Ғалиеваға жүктелсін.

6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк
Төрағасы	Қ. Келімбетов

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 27 мамырдағы № 83 қаулысымен бекітілген

Қазақстан Республикасының бейрезидент-исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының сақтандыру және қайта сақтандыру бойынша операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулық

Ескерту. Тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 22.11.2021 № 100 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
Ескерту. Нұсқаулық жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.08.2023 № 63 (01.12.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының бейрезидент-исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының сақтандыру және қайта сақтандыру бойынша операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 63) тармақшасына, "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 52-3-бабына (бұдан әрі – Сақтандыру қызметі туралы заң), "Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 20-бабы 6-тармағының 1) тармақшасына, халықаралық қаржылық есептiлiк стандарттарына сәйкес әзiрлендi және Қазақстан Республикасының бейрезидент-исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының (бұдан әрі – исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары) сақтандыру және қайта сақтандыру бойынша операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізуін нақтылайды.

2. Нұсқаулыққа, Қазақстан Республикасының бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы заңнамасына, Сақтандыру қызметі туралы заңға және халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына қайшы келмейтiн қосымша бухгалтерлiк жазбалар жасауға жол берiледi.

2-тарау. Сыйлықақыны бөлу әдісі бойынша исламдық сақтандыру операцияларының бухгалтерлік есебі

1-параграф. Сыйлықақыны бөлу тәсілін пайдалана отырып, исламдық сақтандыру шарттары топтарының бухгалтерлік есебі

3. Исламдық сақтандыру шарттарының топтарын бастапқы тану кезінде:

1) егер сақтанушының бірінші төлемді төлеу күні сақтандырумен қамту кезеңі басталу күніне сәйкес келсе немесе ерте басталса:

исламдық сақтандыру шарты бойынша қабылданған ақша сомасына мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

баланстық шоттарда:

	Дт	1010	Кассадағы ақшалай қаражат
		1030	Ағымдағы шоттардағы ақшалай қаражат
	Кт	3390 20	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелер;

баланстан тыс шоттарда сақтандыру шарты бойынша сыйлықақы сомасына:

	Дт	8770 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің ақшалай қаражатын есепке алу шоты
	Кт	8840 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша ақша ағыны бойынша міндеттемелер;

2) егер сақтандырумен қамту кезеңінің басталу күні сақтанушының бірінші төлемді төлеу мерзімінен ерте басталса:

қабылданған исламдық сақтандыру шарттары бойынша төленуге тиіс талаптар сомасына мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

баланстық шоттарда:

	Дт	1280 55	Қабылданған исламдық сақтандыру шарттары бойынша алынатын сақтандыру сыйлықақысы
	Кт	3390 20	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелер

баланстан тыс шоттарда сақтандыру шарты бойынша сыйлықақы сомасына:

	Дт	8840 08	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақысы
	Кт	8840 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша ақша ағыны бойынша міндеттемелер

сақтандыру сыйлықақысын нақты алған кезде:

баланстық шоттарда:

	Дт	1010	Кассадағы ақшалай қаражат
		1030	Ағымдағы шоттардағы ақшалай қаражат
	Кт	1280 55	Қабылданған исламдық сақтандыру шарттары бойынша алынатын сақтандыру сыйлықақысы

баланстан тыс шоттарда:

	Дт	8770 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің ақшалай қаражатын есепке алу шоты
	Кт	8840 08	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақысы.

4. Туындаған сақтандыру шығыны бойынша міндеттемелер туындаған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8780 05	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру қызметіне байланысты шығыс
	Кт	8840 07	Исламдық сақтандыру ұйымдарының туындаған шығын бойынша міндеттемелері.

5. Сақтандыру ұйымы сақтанушыға (пайда алушыға) сақтандыру төлемін жүзеге асырған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

1) сақтандыру шарты бойынша сақтандыру түсімінің сомасына:

	Дт	8840 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша ақша ағыны бойынша міндеттемелер
	Кт	8870 05	Сақтандыру түсімі (исламдық сақтандырудан кіріс);

2) төленуге тиіс ақша сомасына:

	Дт	8840 07	Исламдық сақтандыру ұйымдарының туындаған шығын бойынша міндеттемелері
		8780 06	Төлем бойынша сақтандыру шығысы
	Кт	8770 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің ақшалай қаражатынын есепке алу шоты

және бір мезгілде баланстық шоттарда нақты төленетін ақша сомасына:

	Дт	3390 20	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелер
		1010	Кассадағы ақшалай қаражат
	Кт	1030	Ағымдағы шоттардағы ақшалай қаражат.

6. Қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзетуді көрсету үшін мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8780 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету түріндегі сақтандыру шығысы
	Кт	8840 02	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету.

7. Қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзетуді азайтудан кірісті тану кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8840 02	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету
	Кт	8870 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзетуді азайтудан кіріс.

2-параграф. Кейіннен ауыртпалық туындаған кезде сыйлықақыны бөлу тәсілін пайдалана отырып, исламдық сақтандыру шарттары топтарының бухгалтерлік есебі

8. Исламдық сақтандыру шарттарының ауыртпалық тобын құратын болашақ байланысты ақша ағынына қатысты күтулер өзгерген кезде:

1) тәуекелді түзетуді болашақ ақша ағынын бағалауға байланысты қаржылық емес тәуекелге түзету мынадай бухгалтерлік жазбамен көрсетіледі:

	Дт	8780 02	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы түріндегі сақтандыру шығысы
	Кт	8850 05	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы (қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету бойынша);

2) шарттардың ауыртпалық тобы бойынша исламдық сақтандыру шарттарының ақша ағындары бойынша міндеттемелер құрамындағы шығынның құрауышын тану мынадай бухгалтерлік жазбамен көрсетіледі:

	Дт	8780 02	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы түріндегі сақтандыру шығысы
	Кт	8840 03	Шығынның құрауышы (исламдық сақтандыру шарттары бойынша ақша ағыны бойынша міндеттемелер бойынша)".

3-тарау. Жалпы бағалау моделі бойынша сақтандыру операцияларының бухгалтерлік есебі

1-параграф. Ауыртпалықты болып табылмайтын исламдық сақтандыру шарттары топтарының бухгалтерлік есебі

9. Исламдық сақтандыру шарттарының топтарын бастапқы тану кезінде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

1) егер сақтанушының бірінші төлемді төлеу күні сақтандырумен қамту кезеңі басталу күніне сәйкес келсе немесе ертерек басталса:

исламдық сақтандыру шарты бойынша қабылданған ақша сомасына мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

баланстық шоттарда:

	Дт	1010	Кассадағы ақшалай қаражат
		1030	Ағымдағы шоттардағы ақшалай қаражат
	Кт	4040 19	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелер

баланстан тыс шоттарда сақтандыру шарты бойынша сыйлықақы сомасына:

	Дт	8770 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің ақшалай қаражатын есепке алу шоты
	Кт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
		8850 02	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржа
		8850 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету;

2) егер сақтандырумен қамту кезеңінің басталу күні сақтанушының бірінші төлемді төлеу мерзімінен ерте басталса:

қабылданған исламдық сақтандыру шарттары бойынша төленуге тиіс сыйлықақы сомасына мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

баланстық шоттарда:

	Дт	1280 55	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша алынатын сақтандыру сыйлықақысы
	Кт	4040 19	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелер

баланстан тыс шоттарда сақтандыру шарттары бойынша маржа сомасына және қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету сомасына:

	Дт	8840 08	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақысы
	Кт	8850 02	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржа
		8850 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету.

баланстан тыс шоттарда сақтандыру сыйлықақысын нақты алған кезде:

	Дт	8770 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің ақшалай қаражатын есепке алу шоты
	Кт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
		8840 08	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақысы

және бір мезгілде баланстық шоттарда:

	Дт	1010	Кассадағы ақшалай қаражат
		1030	Ағымдағы шоттардағы ақшалай қаражат
	Кт	1280 55	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша алынатын сақтандыру сыйлықақысы.

10. Ақшаның уақытша құнының әсерін көрсету кезінде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

1) күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау бойынша қаржылық шығыс сомасына:

	Дт	8780 07	Исламдық сақтандыру бойынша қаржылық шығыс
	Кт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау;

2) шартта көзделген қызмет үшін маржа бойынша қаржылық шығыс сомасына:

	Дт	8780 07	Исламдық сақтандыру бойынша қаржылық шығыс
	Кт	8850 02	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржа.

11. Қаржылық емес тәуекелге тәуекелдік түзетуді азайтудан кірісті тану кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8850 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету.
	Кт	8870 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзетуді азайтудан кіріс.

12. Шартта көзделген қызмет үшін маржаның амортизациясынан түсетін кірісті тану кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8850 02	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржа
	Кт	8870 04	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржаның амортизациясынан кіріс.

13. Болашақ кезеңдердің қызметіне жататын қаржылық емес тәуекелге тәуекелдік түзету ұлғайған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8850 02	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржа
	Кт	8850 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету.

14. Ақшалай қаражаттың болашақ ағынының келтірілген құнын есептік бағалары ұлғайған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8850 02	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржа
	Кт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау.

15. Болашақ кірісті арттыратын болашақ байланысты ақша ағынына қатысты күтулер өзгерген кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

1) болашақ кезеңдердің қызметіне жататын қаржылық емес нарыққа тәуекелдік түзету азайған кезде:

	Дт	8850 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету
	Кт	8850 02	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржа;

2) ақшалай қаражаттың болашақ ағынының келтірілген құнын есептік бағалары азайған кезде:

	Дт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
	Кт	8850 02	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржа.

2-параграф. Кейіннен олар бойынша ауыртпалық туындаған кезде ауыртпалық салынбаған исламдық сақтандыру шарттары топтарының бухгалтерлік есебі

16. Осы тараудың 2-параграфына сәйкес ескерілетін, кейіннен сақтандыру шарттарының ауыртпалық тобын құрайтын исламдық сақтандыру шарттарының болашақ байланысты ақша ағынына қатысты күтулер өзгерген кезде:

1) шартта көзделген қызмет үшін маржа шотында есептелетін қалдықтар шегіндегі сомаға мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8850 02	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржа
	Кт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
		8850 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету;

2) тәуекелі бар түзетуді болашақ ақшалай қаражат ағынын бағалауға байланысты қаржылық емес тәуекелге түзету мынадай бухгалтерлік жазбада көрсетіледі:

	Дт	8780 02	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы түріндегі сақтандыру шығысы
	Кт	8840 04	Шығынның құрауышы (исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету бойынша);

3) шарттардың ауыртпалық тобы бойынша күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау бойынша шығын құрауышын тану мынадай бухгалтерлік жазбада көрсетіледі:

	Дт	8780 02	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы түріндегі сақтандыру шығысы
	Кт	8850 04	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы (күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау бойынша);

4) ақшаның уақытша құнының шығынның құрауышына әсері көрсетілген кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8780 07	Исламдық сақтандыру бойынша қаржылық шығыс
	Кт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
		8850 04	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы (күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау бойынша).

3-параграф. Ауыртпалық салынған исламдық сақтандыру шарттары топтарының бухгалтерлік есебі

17. Исламдық сақтандыру шарттарының ауыртпалық салынған топтары бойынша исламдық сақтандыру шарттарының топтарын бастапқы тану осы топтар ауыртпалық салынған күні жүзеге асырылады, бұл ретте мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

сақтанушыдан сақтандыру сыйлықақысын алған кезде баланстық шоттарда:

	Дт	1010	Кассадағы ақшалай қаражат
		1030	Ағымдағы шоттардағы ақшалай қаражат
	Кт	4040 19	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелер

исламдық сақтандыру шарты бойынша сыйлықақы сомасына баланстан тыс шоттарда:

	Дт	8770 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің ақшалай қаражатын есепке алу шоты
	Кт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
		8850 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету

және бір мезгілде шығынның құрауышы сомасына:

	Дт	8780 02	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы түріндегі сақтандыру шығысы
	Кт	8850 04	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы (күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау бойынша)
		8840 04	Шығынның құрауышы (исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету бойынша).

18. Ақшаның уақытша құнының әсерін көрсету кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8780 07	Исламдық сақтандыру бойынша қаржылық шығыс
	Кт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
		8850 04	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы (күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау бойынша).

19. Қаржылық емес тәуекелге тәуекелдік түзетуді азайтудан түскен табысты тану кезінде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

1) шығынның құрауышы бойынша:

	Дт	8840 04	Шығынның құрауышы (исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету бойынша)
	Кт	8870 02	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы бойынша шығысты түзету;

2) кіріс құрауышы бойынша:

	Дт	8850 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету.
	Кт	8870 03	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзетуді азайтудан кіріс.

4-параграф. Ауыртпалық салынған, кейіннен ауыртпалық салынбайтын исламдық сақтандыру шарттары топтарының бухгалтерлік есебі

20. Осы тараудың 4-параграфына сәйкес ескерілетін, исламдық сақтандыру шарттарының болашақ кірістілігін ұлғайтатын болашақ байланысты ақша ағынына қатысты күтулер өзгерген кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

1) бұрын танылған шығынның құрауышы шегіндегі сомаға:

	Дт	8850 04	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы (күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау бойынша)
	Кт	8870 02	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы бойынша шығысты түзету;

2) шартта көзделген қызмет үшін маржа бұрын танылған шығынның құрауышынан асып кеткен сомаға танылған кезде:

	Дт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
	Кт	8850 02	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша маржа.

5-параграф. Сақтандыру төлемдері бойынша операциялардың бухгалтерлік есебі

21. Туындаған сақтандыру шығыны бойынша міндеттемелер туындаған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	8780 05	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру қызметіне байланысты шығыс
	Кт	8840 07	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін туындаған шығын бойынша міндеттемелер.

22. Сақтандыру ұйымы сақтанушыға (пайда алушыға) сақтандыру төлемін жүзеге асырған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

1) ауыртпалық болып табылмайтын исламдық сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру түсімінің сомасына:

	Дт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
	Кт	8870 05	Сақтандыру түсімі (исламдық сақтандырудан кіріс)

төленуге жататын ақша сомасына:

	Дт	8840 07	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін туындаған шығын бойынша міндеттемелер
		8780 06	Төлем бойынша сақтандыру шығысы
	Кт	8770 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің ақшалай қаражатын есепке алу шоты

және бір мезгілде:

	Дт	8780 06	Төлем бойынша сақтандыру шығысы
	Кт	8780 05	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру қызметіне байланысты шығыс;

2) исламдық сақтандыру шарттарының (инвестициялық құрамдас бөліктерді қоспағанда) ауыртпалық тобы бойынша сақтандыру түсімінің сомасына:

	Дт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
	Кт	8870 05	Сақтандыру түсімі (исламдық сақтандырудан кіріс)

және бір мезгілде төленуге тиіс сомаға (инвестициялық құрамдас бөліктерді қоспағанда):

	Дт	8840 07	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін туындаған шығын бойынша міндеттемелер
		8780 06	Төлем бойынша сақтандыру шығысы
		8850 04	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы (күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау бойынша)
		8840 04	Шығынның құрауышы (исламдық сақтандыру ұйымдары үшін қаржылық емес тәуекелге тәуекелді түзету бойынша)
	Кт	8770 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің ақшалай қаражатын есепке алу шоты

және бір мезгілде:

	Дт	8780 06	Төлем бойынша сақтандыру шығысы
	Кт	8780 05	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру қызметіне байланысты шығыс;

3) кейіннен исламдық сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру түсімінің сомасына (инвестициялық құрамдас бөліктерді қоспағанда) ауыртпалыққа айналатын исламдық сақтандыру шарттары бойынша:

	Дт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
	Кт	8870 05	Сақтандыру түсімі (исламдық сақтандырудан кіріс);

исламдық сақтандыру ауыртпалық шарттарының топтары бойынша шығынын қалпына келтіру сомасына:

	Дт	8850 04	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы (күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау бойынша)
	Кт	8870 02	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін шығынның құрауышы бойынша шығысты түзету;

4) исламдық сақтандыру шарттары бойынша инвестициялық құрамдас бөліктерді төлеу кезінде:

	Дт	8850 01	Исламдық сақтандыру ұйымдары үшін күтілетін ақша ағынын ең жақсы бағалау
	Кт	8770 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің ақшалай қаражатын есепке алу шоты

және бір мезгілде баланстық шоттарда нақты төленетін ақша сомасына:

	Дт	4040 19	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелер
	Кт	1010	Кассадағы ақшалай қаражат
		1030	Ағымдағы шоттардағы ақшалай қаражат".

4-тарау. Исламдық сақтандыру ұйымының қызметіне байланысты операциялардың бухгалтерлік есебі

23. Исламдық сақтандыру қорын басқарғаны үшін сақтандыру сыйлықақысының бір бөлігі және (немесе) исламдық сақтандыру қорының қаражатын инвестициялаудан алынған кіріс бөлігі түріндегі сыйақы сомасына мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:

1) баланстық шоттарда есептелген сыйақы сомасына:

	Дт	1280 56	Исламдық сақтандыру ұйымының қорды басқару үшін исламдық сақтандыру қорына қойылатын талабы
	Кт	6280 45	Исламдық сақтандыру қорын басқарудан исламдық сақтандыру ұйымының комиссиялық кірісі;

2) баланстық шоттарда нақты төленген ақша сомасына:

	Дт	1010	Кассадағы ақшалай қаражат
		1030	Ағымдағы шоттардағы ақшалай қаражат
	Кт	1280 56	Исламдық сақтандыру ұйымының қорды басқару үшін исламдық сақтандыру қорына қойылатын талабы;

3) нақты төленген ақша сомасына баланстан тыс шоттарда:

	Дт	8790 04	Исламдық сақтандыру қорын басқару үшін комиссиялық шығыс
	Кт	8770 01	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің ақшалай қаражатын есепке алу шоты".

5-тарау. Исламдық сақтандыру қоры қаражатының жеткіліксіздігіне байланысты исламдық сақтандыру ұйымы берген ақшаның бухгалтерлік есебі

24. Исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымынан исламдық сақтандыру қоры исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелерді орындау үшін олардың болашақта ақшалай түсімдер есебінен қайтарылуы талабымен исламдық сақтандыру қорының қаражатының жеткіліксіздігіне байланысты берілген ақшаны алған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	1280 57	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелерді орындау үшін исламдық сақтандыру қоры қаражатының жеткіліксіздігіне байланысты исламдық сақтандыру ұйымына қойылатын талап
	Кт	4040 19	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелер
		3390 20	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелер.

25. Исламдық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының исламдық сақтандыру қоры ақшаны қайтарған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:

	Дт	1010	Кассадағы ақшалай қаражат
		1030	Ағымдағы шоттардағы ақшалай қаражат.
	Кт	1280 57	Исламдық сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелерді орындау үшін исламдық сақтандыру қоры қаражатының жеткіліксіздігіне байланысты исламдық сақтандыру ұйымына қойылатын талап".