Об утверждении научно обоснованных физиологических норм потребления продуктов питания

Приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 9 декабря 2016 года № 503. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 января 2017 года № 14674.

В соответствии с пунктом 2 статьи 18 Закона Республики Казахстан от 19 мая 2015 года "О минимальных социальных стандартах и их гарантиях", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые научно обоснованные физиологические нормы потребления продуктов питания.

2. Комитету по защите прав потребителей Министерства национальной экономики Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его копии в бумажном и электронном виде на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания;

4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства национальной экономики Республики.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра национальной экономики Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр
национальной экономики
Республики Казахстан	К. Бишимбаев

"СОГЛАСОВАН"

Министр здравоохранения

и социального развития

Республики Казахстан

__________ Т. Дуйсенова

3 декабря 2016 год

Приложение к приказу Министра национальной экономики Республики Казахстан от 9 декабря 2016 года № 503

Научно обоснованные физиологические нормы потребления
продуктов питания
1. Рациональные среднедушевые нормы потребления продуктов
питания

№	Группы продуктов	килограмм /год
Хлебопродукты в пересчете на муку, мука, крупы, бобовые (общее количество)		109
1.	Мука пшеничная высшего сорта и 1 сорта	9
2.	Хлеб ржаной	25
3.	Хлеб ржано-пшеничный	42
4.	Хлеб пшеничный (хлеб и сдобные булочки из муки пшеничной высшего сорта и 1 сорта)	28
5.	Макаронные изделия	2,4
6.	Крупа гречневая	7,4
7.	Крупа рисовая	8,4
8.	Крупа манная	4,3
9.	Крупа овсяная	4,3
10.	Крупа пшенная	4,3
11.	Крупа перловая	3,0
12.	Бобовые (бобы, горох, фасоль красная и белая, чечевица, нут, соя, маш, люпин)	2,4
13.	Картофель	100
Овощи и бахчевые (общее количество)		149
14.	Капуста (белокочанная, краснокочанная, брюссельская, пекинская, савойская цветная, брокколи, кольраби)	24
15.	Морковь	23
16.	Лук репчатый	16
17.	Огурцы	14
18.	Томаты	11
19.	Свекла	14
20.	Перец сладкий	8
21.	Зелень (петрушка, лук зеленый, укроп, салат листовой, кинза, шпинат, латук, сельдерей, щавель)	5
22.	Лук репчатый	3
23.	Овощи (баклажаны, кабачок, патиссоны, пастернак, цукини, редис, редька, репа, чеснок, горошек зеленый, включая консервированные и соленые)	10
24.	Тыква	7
25.	Арбуз (август-октябрь)	7
26.	Дыня (август-октябрь)	7
	Фрукты и ягоды (общее количество)	132
27.	Яблоки	50
28.	Слива, груша, абрикосы, персики, хурма, гранат	15
29.	Плоды суб - и тропические (апельсины, бананы, киви, мандарины, клементины, ананасы, авокадо, гуава, манго, маракуйя, папайя, грейпфрут)	28
30.	Лимон	3
31.	Сухофрукты	2
32.	Ягоды (виноград, вишня, черешня, смородина, малина, черника, клубника, земляника, ежевика, крыжовник, клюква, брусника, шиповник, облепиха)	8
33.	Сок плодово-ягодный	18
Мясо и мясопродукты (общее количество)		78,4
34.	Баранина	10
35.	Говядина	20
36.	Конина	15,5
37.	Свинина	5,5
38.	Субпродукты (печень, сердце, почки, легкие, мозги )	1.2
39.	Мясо птицы	16
40.	Колбасные изделия	11
Рыба и рыбопродукты (общее количество)		14
41.	Рыба свежая и свежемороженая	11
42.	Рыбные консервы	1,5
43.	Морепродукты, в том числе и морская капуста	1,8
44.	Яйца куриные, штук/год	265
	Молоко и молочные продукты (общее количество)	301
45.	Молоко коровье	45
46.	Молоко кобылье, верблюжье, козье	10
47.	Кумыс, шубат	20
48.	Кисломолочные жидкие продукты из коровьего молока	46
49.	Сметана	6
50.	Творог полужирный	10,1
51.	Сыр сычужный	5
52.	Масло коровье (жира животного > 75 %)	4,7
53.	Масло растительное	12
Сахар и кондитерские изделия (общее количество)		33
54	Сахар	17
55.	Кондитерские изделия	10
56.	Мед пчелиный	6
57.	Чай	1,1
58.	Кофе натуральный	0.35
59.	Какао порошок	0.35
60.	Дрожжи	0.16
61.	Лавровый лист	0.04
62.	Перец молотый	0.04
63.	Уксус	0.16
64.	Соль пищевая йодированная	1.5

Коэффициенты пересчета, применяемые для группы продуктов:

в муку - хлеб пшеничный (: 1,4), хлеб ржано-пшеничный (: 1,5); хлеб ржаной (: 1,6),

сухари (х 0,65) и макаронные изделия (х 0,98);

в помидоры или томатный сок - томатная паста (х 5,0);

в свежие фрукты - сухофрукты (х 5); в сахар - карамели (х 2), варенье и джем (: 1,4);

мед (: 1,6), торты, пирожные, печенье и др. (х 0,7); кондитерские изделия (х 0,2),

в молоко - сметана (х 5), творог (х 3,7), сыр (х 8,5),

масло сливочное (х 15 при содержании жира животного 75%);

в мясо - колбасные изделия (х 0.98); субпродукты 1-ой категории (х 0.5);

в рыбу - морепродукты (х 0,83).

2. Рациональные нормы потребления продуктов питания для
некоторых половозрастных групп мужского населения (дети,
подростки, пожилые) Республики Казахстан, килограмм/год

Наименование продуктов	Возрастные группы
	0-1 лет	1-3 лет	4-6 лет	7-10 лет	11-13 лет	14-17 лет	>63 лет
Хлебопродукты в пересчете на муку (общее количество)	44,9	57,23	73,62	85,89	102,28	122,71	94,06
Мука пшеничная 1 сорта	3.76	4.79	6.16	7.18	8.55	10.26	7.86
Хлеб ржаной	10.30	13.11	16.85	19.66	23.41	28.09	21.54
Хлеб ржано-пшеничный	17.30	22.02	28.31	33.03	39.33	47.19	36.18
Хлеб пшеничный	11.54	14.68	18.88	22.02	26.22	31.46	24.12
Макаронные изделия	0.99	1.26	1.62	1.89	2.25	2.70	2.07
Крупа гречневая	3.05	3.88	4.99	5.82	6.93	8.31	6.37
Крупа манная	1.77	2.25	2.90	3.38	4.03	4.83	3.70
Крупа овсяная	1.77	2.25	2.90	3.38	4.03	4.83	3.70
Крупа перловая	1.24	1.57	2.02	2.36	2.81	3.37	2.58
Крупа пшенная	1.77	2.25	2.90	3.38	4.03	4.83	3.70
Крупа рисовая	3.46	4.40	5.66	6.61	7.87	9.44	7.24
Бобовые (бобы, горох, фасоль красная и белая, чечевица, нут, соя, маш, люпин)	0.99	1.26	1.62	1.89	2.25	2.70	2.07
Картофель	41.20	52.43	67.42	78.65	93.63	112.36	86.14
Овощи и бахчевые (общее количество)	59,74	76,02	97,77	114,05	135,77	162,93	124,9
Капуста (белокочанная, краснокочанная, брюссельская, пекинская, савойская цветная, брокколи, кольраби)	9,89	12,58	16,18	18,87	22,47	26,97	20,68
Морковь	9.48	12.06	15.51	18.09	21.54	25.84	19.81
Лук репчатый	6.59	8.39	10.79	12.58	14.98	17.98	13.78
Огурцы свежие	5.77	7.34	9.44	11.01	13.11	15.73	12.06
Томаты свежие	4.53	5.77	7.42	8.65	10.30	12.36	9.48
Свекла	3.71	4.72	6.07	7.08	8.43	10.11	7.75
Перец сладкий	3.30	4.19	5.39	6.29	7.49	8.99	6.89
Зелень (петрушка, лук зеленый, укроп, салат листовой, кинза, шпинат, латук, сельдерей, щавель)	2.06	2.62	3.37	3.93	4.68	5.62	4.31
Лук репчатый	1.24	1.57	2.02	2.36	2.81	3.37	2.58
Овощи (баклажаны, кабачок, патиссоны, пастернак, цукини, редис, редька, репа, чеснок, горошек зеленый, включая консервированные и соленые)	4,53	5,77	7,42	8,66	10,31	12,35	9,48
Тыква	2.88	3.67	4.72	5.51	6.55	7.87	6.03
Арбуз, дыня	5,76	7,34	9,44	11,02	13,1	15,74	12,06
Фрукты и ягоды (общее количество)	55,19	70,26	90,33	105,39	125,44	150,58	115,42
Яблоки	20.60	26.22	33.71	39.33	46.82	56.18	43.07
Слива, груша, абрикосы, персики, хурма, гранат	6.18	7.87	10.11	11.80	14.04	16.85	12.92
Плоды суб- и тропические (апельсины, бананы, киви, мандарины, клементины, ананасы, авокадо, гуава, манго, маракуйя, папайя, грейпфрут)	12,36	15,72	20,22	23,59	28,08	33,72	25,85
Лимон	1.24	1.57	2.02	2.36	2.81	3.37	2.58
Сухофрукты	0.82	1.05	1.35	1.57	1.87	2.25	1.72
Ягоды (виноград, вишня, черешня, смородина, малина, черника, клубника, земляника, ежевика, крыжовник, клюква, брусника, шиповник, облепиха)	3,29	4,19	5,39	6,3	7,49	8,99	6,89
Сок плодово-ягодный	7.42	9.44	12.13	14.16	16.85	20.22	15.51
Мясо и мясные продукты (общее количество)	32,63	40,28	53,39	62,28	74,38	89,21	68,21
Баранина	4,16	5,29	6,80	7,94	9,45	11,34	8,69
Говядина	8,34	10,63	13,66	15,93	18,97	22,76	17,45
Конина	6,54	8,31	10,7	12,48	14,86	17,85	13,66
Свинина	2.28	2.90	3.73	4.35	5.18	6.21	4.76
Субпродукты 1-ой категории	0.48	0.61	0.78	0.91	1.09	1.30	1.00
Мясо птицы	6,55	8,33	10,71	12,50	14,88	17,85	13,69
Колбасные изделия	4.61	5.87	7.55	8.81	10.49	12.58	9.65
Рыба и морепродукты	5,86	6,98	8,48	10,47	12,47	14,96	11,48
Рыба свежая	4.51	5.74	7.38	8.61	10.25	12.30	9.43
Рыбные консервы	0.60	0.77	0.98	1.15	1.37	1.64	1.26
Капуста морская консервированная	0.75	0.95	1.23	1.43	1.70	2.04	1.57
Яйца куриные, штук/год	110	139	179	208	248	299	230
Молоко и молочные продукты (общее количество)	126,6	160,9	207,0	241,5	287,5	345,0	264,5
Молоко коровье, жирность 2.5%	18,43	23,45	30,15	35,17	41,87	50,25	38,52
Молоко кобылье, верблюжье, козье	4,23	5,39	6,93	8,09	9,63	11,55	8,86
Кисломолочные продукты жидкие, жирность 2.5%	27.06	34.44	30,76	35,89	42,72	51,26	39,30
Кумыс, шубат	-	-	13,53	15,78	18,79	22,55	17,29
Сметана, жирность 15%	2.71	3.44	4.43	5.17	6.15	7.38	5.66
Творог, жирность 9%	4.51	5.74	7.38	8.61	10.25	12.30	9.43
Сыр сычужный	2.06	2.62	3.37	3.93	4.68	5.62	4.31
Масло коровье (животного жира > 75 %)	1.94	2.46	3.17	3.70	4.40	5.28	4.05
Масло растительное	4.96	6.32	8.12	9.48	11.28	13.54	10.38
Сахар и кондитерские (общее количество)	13,11	16,67	21,44	25,02	29,71	35,74	27,39
Сахар	6,98	8,88	11,42	13,33	15,86	19,04	14,59
Кондитерские изделия	11,62	12,88	14,56	15,82	17,48	19,60	16,66
Мед пчелиный	2.41	3.06	3.94	4.59	5.47	6.56	5.03
Чай	0.45	0.58	0.74	0.87	1.03	1.24	0.95
Кофе натуральный	0.15	0.19	0.24	0.28	0.34	0.40	0.31
Какао порошок	0.15	0.19	0.24	0.28	0.34	0.40	0.31
Дрожжи	0.07	0.09	0.12	0.14	0.17	0.20	0.16
Лавровый лист	0.02	0.02	0.03	0.03	0.04	0.04	0.03
Перец молотый	0.02	0.02	0.03	0.03	0.04	0.04	0.03
Уксус	0.07	0.09	0.12	0.14	0.17	0.20	0.16
Соль пищевая йодированная	0.60	0.77	0.98	1.15	1.37	1.64	1.26

3. Рациональные нормы потребления продуктов питания для
мужчин в возрасте 18 лет и старше, занимающихся разной
степенью тяжести труда¹ в Республике Казахстан, килограмм/год

Наименование продуктов	Возрастные группы, интенсивность группы труда
	18-29 лет					30-63 лет
	I	II	III	IV	V	I	II	III	IV	V
Хлебопродукты в пересчете на муку (общее количество)	100,21	114,53	134,97	157,46	171,78	96,11	110,42	130,88	151,33	165,64
Мука пшеничная 1 сорта	8.38	9.57	11.28	13.16	14.36	8.04	9.23	10.94	12.65	13.85
Хлеб ржаной	22.94	26.22	30.90	36.05	39.33	22.00	25.28	29.96	34.64	37.92
Хлеб ржано-пшеничный	38.54	44.04	51.91	60.56	66.07	36.97	42.47	50.34	58.20	63.71
Хлеб пшеничный	25.69	29.36	34.61	40.37	44.04	24.64	28.31	33.56	38.80	42.47
Макаронные изделия	2.20	2.52	2.97	3.46	3.78	2.11	2.43	2.88	3.33	3.64
Крупа гречневая	6.79	7.76	9.15	10.67	11.64	6.51	7.48	8.87	10.25	11.22
Крупа манная	3.95	4.51	5.31	6.20	6.76	3.78	4.35	5.15	5.96	6.52
Крупа овсяная	3.95	4.51	5.31	6.20	6.76	3.78	4.35	5.15	5.96	6.52
Крупа перловая	2.75	3.15	3.71	4.33	4.72	2.64	3.03	3.60	4.16	4.55
Крупа пшенная	3.95	4.51	5.31	6.20	6.76	3.78	4.35	5.15	5.96	6.52
Крупа рисовая	7.71	8.81	10.38	12.11	13.21	7.39	8.49	10.07	11.64	12.74
Бобовые (бобы, горох, фасоль красная и белая, чечевица, нут, соя, маш, люпин)	2.20	2.52	2.97	3.46	3.78	2.11	2.43	2.88	3.33	3.64
Картофель	91.76	104.87	123.60	144.19	157.30	88.01	101.12	119.85	138.58	151.69
Овощи и бахчевые (общее количество)	133,04	152,05	179,21	209,09	228,08	127,6	146,63	173,39	197,93	219,95
Капуста (белокочанная, краснокочанная, брюссельская, пекинская, савойская цветная, брокколи, кольраби)	22,03	25,16	29,66	34,61	37,76	21,12	24,28	28,76	33,26	36,40
Морковь	21.10	24.12	28.43	33.16	36.18	20.24	23.26	27.57	31.87	34.89
Лук репчатый	14.68	16.78	19.78	23.07	25.17	14.08	16.18	19.18	22.17	24.27
Огурцы свежие	12.85	14.68	17.30	20.19	22.02	12.32	14.16	16.78	19.40	21.24
Томаты свежие	10.09	11.54	13.60	15.86	17.30	9.68	11.12	13.18	15.24	16.69
Свекла	8.26	9.44	11.12	12.98	14.16	7.92	9.10	10.79	12.47	13.65
Перец сладкий	7.34	8.39	9.89	11.54	12.58	7.04	8.09	9.59	11.09	12.13
Зелень (петрушка, укроп, салат листовой, кинза, шпинат, латук, сельдерей, щавель)	4.59	5.24	6.18	7.21	7.87	4.40	5.06	5.99	6.93	7.58
Лук зеленый	2.75	3.15	3.71	4.33	4.72	2.64	3.03	3.60	4.16	4.55
Овощи (кабачок, баклажаны, патиссоны, пастернак, цукини, редис, редька, репа, чеснок, горошек зеленый, включая консервированные и соленые	10,09	11,53	13,59	15,87	17,29	9,68	11,11	13,18	12,24	16,69
Тыква	6.42	7.34	8.65	10.09	11.01	6.16	7.08	8.39	9.70	10.62
Арбуз, дыня	12,84	14,68	17,3	20,18	22,02	12,32	14,16	16,78	19,4	21,24
Фрукты и ягоды (общее количество)	122,99	140,53	165,62	193,21	210,82	117,9	135,5	160,62	185,7	203,22
Яблоки	45.88	52.43	61.80	72.10	78.65	44.1	50.56	59.93	69.29	75.84
Слива, груша, абрикосы, персики, хурма, гранат	13.76	15.73	18.54	21.63	23.60	13.2	15.17	17.98	20.79	22.75
Плоды суб- и тропические (апельсины, бананы, киви, мандарины, клементины, ананасы, авокадо, гуава, манго, маракуйя, папайя, грейпфрут)	27,54	31,45	37,08	43,26	47,21	26,40	30,35	35,95	41,58	45,49
Лимон	2.75	3.15	3.71	4.33	4.72	2.64	3.03	3.60	4.16	4.55
Сухофрукты	1.84	2.10	2.47	2.88	3.15	1.76	2.02	2.40	2.77	3.03
Ягоды (виноград, вишня, черешня, смородина, малина, черника, клубника, земляника, ежевика, крыжовник, клюква, брусника, шиповник, облепиха)	7,34	8,39	9,89	11,53	12,58	7,04	8,09	9,59	11,09	12,14
Сок плодово-ягодный	16.52	18.88	22.25	25.96	28.31	15.84	18.20	21.57	24.94	27.30
Мясо и мясные продукты (общее количество)	72,66	83,10	97,87	114,19	124,58	69,70	80,08	94,91	109,75	120,26
Баранина	9,25	10,58	12,47	14,55	15,86	8,88	10,20	12,09	13,98	15,30
Говядина	18,59	21,24	25,03	29,20	31,86	17,83	20,49	24,28	28,07	30,72
Конина	14,57	16,65	19,63	22,9	24,99	13,96	16,06	19,03	22,01	24,08
Свинина	5.07	5.80	6.83	7.97	8.70	4.87	5.59	6.63	7.66	8.39
Субпродукты 1 –ой категории	1.06	1.22	1.43	1.67	1.82	1.02	1.17	1.39	1.61	1.76
Мясо птицы	14,58	16,67	19,64	22,91	24,99	13,99	16,07	19,04	22,02	24,11
Колбасные изделия	10.28	11.75	13.84	16.15	17.62	9.86	11.33	13.42	15.52	16.99
Рыба и морепродукты	12,23	13,96	16,45	19,12	20,95	11,7	13,47	15,96	18,45	20,20
Рыба свежая	10.05	11.48	13.53	15.79	17.22	9.64	11.07	13.12	15.17	16.61
Рыбные консервы	1.34	1.53	1.80	2.11	2.30	1.29	1.48	1.75	2.02	2.21
Капуста морская консервированная	1.67	1.91	2.25	2.62	2.86	1.60	1.84	2.18	2.52	2.76
Яйца куриные, штук/год	245	281	329	383	420	234	270	318	369	405
Молоко и молочные продукты (общее количество)	281,8	322,0	379,5	442,8	483,0	270,3	310,5	367,9	425,4	465,8
Молоко коровье, жирность 2.5%	41,04	46,90	55,27	64,48	70,35	39,36	45,22	53,60	61,97	67,83
Молоко кобылье, верблюжье, козье	9,43	10,78	12,71	14,83	16,17	9,05	10,40	12,32	14,25	15,60
Кисломолочные продукты жидкие, жирность 2.5%	41,87	47,84	56,39	65,78	71,76	40,16	46,14	54,68	63,22	69,20
Кумыс, шубат	18,41	21,05	24,80	28,94	31,57	17,66	20,29	24,05	27,81	30,44
Сметана, жирность 15%	6.03	6.89	8.12	9.47	10.33	5.78	6.64	7.87	9.10	9.97
Творог, жирность 9%	10.05	11.48	13.53	15.79	17.22	9.64	11.07	13.12	15.17	16.61
Сыр сычужный	4.59	5.24	6.18	7.21	7.87	4.40	5.06	5.99	6.93	7.58
Масло коровье (животного жира > 75 %)	4.31	4.93	5.81	6.78	7.39	4.14	4.75	5.63	6.51	7.13
Масло растительное	11.06	12.64	14.89	17.38	18.96	10.61	12.19	14.44	16.70	18.28
Сахар и кондитерские изделия (общее количество)	29,18	33,34	39,31	45,85	50,02	27,98	32,16	38,11	44,07	48,24
Сахар	15,54	17,76	20,94	24,42	26,64	14,91	17,13	20,30	23,47	25,69
Кондитерские изделия	17,29	18,76	20,86	23,17	24,64	16,86	18,34	20,44	22,54	24,01
Мед пчелиный	5.36	6.12	7.22	8.42	9.19	5.14	5.91	7.00	8.09	8.86
Чай	1.01	1.15	1.36	1.59	1.73	0.97	1.11	1.32	1.52	1.67
Кофе натуральный	0.33	0.38	0.44	0.52	0.57	0.32	0.36	0.43	0.50	0.55
Какао порошок	0.33	0.38	0.44	0.52	0.57	0.32	0.36	0.43	0.50	0.55
Дрожжи	0.17	0.19	0.22	0.26	0.28	0.16	0.18	0.22	0.25	0.27
Лавровый лист	0.04	0.04	0.05	0.06	0.06	0.04	0.04	0.05	0.06	0.06
Перец молотый	0.04	0.04	0.05	0.06	0.06	0.04	0.04	0.05	0.06	0.06
Уксус	0.17	0.19	0.22	0.26	0.28	0.16	0.18	0.22	0.25	0.27
Соль пищевая йодированная	1.34	1.53	1.80	2.11	2.30	1.29	1.48	1.75	2.02	2.21

Примечание:

¹Степень тяжести труда: I – очень легкая, II- легкая, III – умеренная, IV – тяжелая, V - очень тяжелая

4. Рациональные нормы потребления продуктов питания для
некоторых половозрастных групп женского населения (дети,
подростки, пожилые) в Республике Казахстан,
килограмм/год

Наименование продуктов	Возрастные группы
	0-1 лет	1-3 лет	4-6 лет	7-10 лет	11-13 лет	14-17 лет	>58 лет
Хлебопродукты в пересчете на муку (общее количество)	44.99	57.24	73.63	85.89	98.19	98.19	83.83
Мука пшеничная 1 сорта	3.76	4.79	6.16	7.18	8.21	8.21	7.01
Хлеб ржаной	10.30	13.11	16.85	19.66	22.47	22.47	19.19
Хлеб ржано-пшеничный	17.30	22.02	28.31	33.03	37.75	37.75	32.25
Хлеб пшеничный	11.54	14.68	18.88	22.02	25.17	25.17	21.50
Макаронные изделия	0.99	1.26	1.62	1.89	2.16	2.16	1.84
Крупа гречневая	3.05	3.88	4.99	5.82	6.65	6.65	5.68
Крупа манная	1.77	2.25	2.90	3.38	3.87	3.87	3.30
Крупа овсяная	1.77	2.25	2.90	3.38	3.87	3.87	3.30
Крупа перловая	1.24	1.57	2.02	2.36	2.70	2.70	2.30
Крупа пшенная	1.77	2.25	2.90	3.38	3.87	3.87	3.30
Крупа рисовая	3.46	4.40	5.66	6.61	7.55	7.55	6.45
Бобовые (бобы, горох, фасоль красная и белая, чечевица, нут, соя, маш, люпин)	0.99	1.26	1.62	1.89	2.16	2.16	1.84
Картофель	41.20	52.43	67.42	78.65	89.89	89.89	76.78
Овощи и бахчевые (общее количество)	46.57	59.24	76.19	88.87	101.6	101.6	86.76
Капуста (белокочанная, краснокочанная, брюссельская, пекинская, савойская цветная, брокколи, кольраби)	9,89	12,58	16,18	18,87	21,56	21,56	18,43
Морковь	9.48	12.06	15.51	18.09	20.67	20.67	17.66
Лук репчатый	6.59	8.39	10.79	12.58	14.38	14.38	12.28
Огурцы свежие	5.77	7.34	9.44	11.01	12.58	12.58	10.75
Томаты свежие	4.53	5.77	7.42	8.65	9.89	9.89	8.45
Свекла	3.71	4.72	6.07	7.08	8.09	8.09	6.91
Перец сладкий	3.30	4.19	5.39	6.29	7.19	7.19	6.14
Зелень (петрушка, укроп, салат листовой, кинза, шпинат, латук, сельдерей, щавель)	2.06	2.62	3.37	3.93	4.49	4.49	3.84
Лук зеленый	1.24	1.57	2.02	2.36	2.70	2.70	2.30
Овощи (кабачок, баклажаны, патиссоны, пастернак, цукини, редис, редька, репа, чеснок, горошек зеленый, включая консервированные и соленые	4,53	5,77	7,42	9,90	9,90	9,90	8,44
Тыква	2.88	3.67	4.72	5.51	6.29	6.29	5.37
Арбуз, дыня	5,76	7,34	9,44	11,02	12,58	12,58	10,74
Фрукты и ягоды (общее количество)	55.19	70.26	90.33	105.4	120.4	120.4	102.9
Яблоки	20.60	26.22	33.71	39.33	44.94	44.94	38.39
Слива, груша, абрикосы, персики, хурма, гранат	6.18	7.87	10.11	11.80	13.48	13.48	11.52
Плоды суб - и тропические (апельсины, бананы, киви, мандарины, клементины, ананасы, авокадо, гуава, манго, маракуйя, папайя, грейпфрут)	13,36	15,72	20,22	23,59	26,95	26,95	23,04
Лимон	1.24	1.57	2.02	2.36	2.70	2.70	2.30
Сухофрукты	0.82	1.05	1.35	1.57	1.80	1.80	1.54
Ягоды (виноград, вишня, черешня, смородина, малина, черника, клубника, земляника, ежевика, крыжовник, клюква, брусника, шиповник, облепиха)	3,29	4,19	5,39	6,30	7,19	7,19	6,14
Сок плодово-ягодный	7.42	9.44	12.13	14.16	16.18	16.18	13.82
Мясо и мясопродукты (общее количество)	32.63	41.52	53.39	62.29	71.2	71.2	60.8
Баранина	4,16	5,29	6,80	7,94	9,07	9,07	7,75
Говядина	8,34	10,63	13,66	15,93	18,21	18,21	15,55
Конина	6,54	8,31	10,7	12,48	14,28	14,28	12,18
Свинина	2.28	2.90	3.73	4.35	4.97	4.97	4.25
Субпродукты 1–ой категории	0.48	0.61	0.78	0.91	1.04	1.04	0.89
Мясо птицы	6,55	8,33	10,71	12,50	14,28	14,28	12,20
Колбасные изделия	4.61	5.87	7.55	8.81	10.07	10.07	8.60
Рыба и рыбопродукты	5.73	7.30	9.38	10.95	12.51	12.51	10.69
Рыба свежая	4.51	5.74	7.38	8.61	9.84	9.84	8.41
Рыбные консервы	0.60	0.77	0.98	1.15	1.31	1.31	1.12
Капуста морская консервированная	0.75	0.95	1.23	1.43	1.64	1.64	1.40
Яйца куриные, штук/год	110	139	179	208	241	241	204
Молоко, молочные продукты (общее количество)	126.6	160.9	207	241.5	275.9	275.9	235.8
Молоко коровье, жирность 2.5%	18,43	23,26	30,15	35,17	40,20	40,20	34,34
Молоко кобылье, верблюжье, козье	4,23	5,58	6,93	8,09	9,24	9,24	7,89
Кисломолочные продукты жидкие, жирность 2.5%	27.06	34.44	30,76	35,89	41,01	41,01	35,03
Кумыс, шубат	-	-	13,53	15,78	18,04	18,04	15,41
Сметана, жирность 15%	2.71	3.44	4.43	5.17	5.91	5.91	5.04
Творог, жирность 9%	4.51	5.74	7.38	8.61	9.84	9.84	8.41
Сыр сычужный	2.06	2.62	3.37	3.93	4.49	4.49	3.84
Масло коровье (животного жира >75 %)	1.94	2.46	3.17	3.70	4.22	4.22	3.61
Масло растительное	4.96	6.32	8.12	9.48	10.83	10.83	9.25
Сахар и кондитерские (общее количество)	13,11	16,67	21,44	25,02	28,59	28,59	24,41
Сахар	6,98	8,88	11,42	13,33	15,23	15,23	13,0
Кондитерские изделия	11,62	12,88	14,56	15,82	17,08	17,08	15,61
Мед пчелиный	2.41	3.06	3.94	4.59	5.25	5.25	4.48
Чай	0.45	0.58	0.74	0.87	0.99	0.99	0.84
Кофе натуральный	0.15	0.19	0.24	0.28	0.32	0.32	0.28
Какао порошок	0.15	0.19	0.24	0.28	0.32	0.32	0.28
Дрожжи	0.07	0.09	0.12	0.14	0.16	0.16	0.14
Лавровый лист	0.02	0.02	0.03	0.03	0.04	0.04	0.03
Перец молотый	0.02	0.02	0.03	0.03	0.04	0.04	0.03
Уксус	0.07	0.09	0.12	0.14	0.16	0.16	0.14
Соль пищевая йодированная	0.60	0.77	0.98	1.15	1.31	1.31	1.12

5. Рациональные нормы потребления продуктов питания для
женщин в возрасте 18 лет и старше, занимающихся разной
степенью тяжести труда¹ в Республике Казахстан,
килограмм/год

Наименование продуктов	Возрастные группы, интенсивность группы труда
	18-29 лет				30-58 лет
	I	II	III	IV	I	II	III	IV
Хлебопродукты в пересчете на муку (общее количество)	84.66	94.91	111.25	127.60	81.38	91.63	107.99	120.65
Мука пшеничная 1 сорта	7.08	7.93	9.30	10.67	6.80	7.66	9.03	10.09
Хлеб ржаной	19.38	21.72	25.47	29.21	18.63	20.97	24.72	27.62
Хлеб ржано-пшеничный	32.56	36.49	42.79	49.08	31.30	35.24	41.53	46.40
Хлеб пшеничный	21.71	24.33	28.52	32.72	20.87	23.49	27.69	30.94
Макаронные изделия	1.86	2.09	2.44	2.80	1.79	2.01	2.37	2.65
Крупа гречневая	5.74	6.43	7.54	8.65	5.52	6.21	7.32	8.18
Крупа манная	3.33	3.74	4.38	5.02	3.20	3.61	4.25	4.75
Крупа овсяная	3.33	3.74	4.38	5.02	3.20	3.61	4.25	4.75
Крупа перловая	2.33	2.61	3.06	3.51	2.24	2.52	2.97	3.31
Крупа пшенная	3.33	3.74	4.38	5.02	3.20	3.61	4.25	4.75
Крупа рисовая	6.51	7.30	8.56	9.82	6.26	7.05	8.31	9.28
Бобовые (бобы, горох, фасоль красная и белая, чечевица, нут, соя, маш, люпин)	1.86	2.09	2.44	2.80	1.79	2.01	2.37	2.65
Картофель	77.53	86.89	101.87	116.85	74.53	83.90	98.88	110.49
Овощи и бахчевые (общее количество)	87.61	98.18	115.1	132.1	84.23	94.8	111.7	124.8
Капуста (белокочанная, краснокочанная, брюссельская, пекинская, савойская цветная, брокколи, кольраби)	18,61	20,84	24,44	28,04	17,89	20,13	23,72	26,51
Морковь	17.83	19.99	23.43	26.88	17.14	19.30	22.74	25.41
Лук репчатый	12.40	13.90	16.30	18.70	11.93	13.42	15.82	17.68
Огурцы свежие	10.85	12.16	14.26	16.36	10.43	11.75	13.84	15.47
Томаты свежие	8.53	9.56	11.21	12.85	8.20	9.23	10.88	12.15
Свекла	6.98	7.82	9.17	10.52	6.71	7.55	8.90	9.94
Перец сладкий	6.20	6.95	8.15	9.35	5.96	6.71	7.91	8.84
Зелень (петрушка, укроп, салат листовой, кинза, шпинат, латук, сельдерей, щавель)	3.88	4.34	5.09	5.84	3.73	4.19	4.94	5.52
Лук репчатый	2.33	2.61	3.06	3.51	2.24	2.52	2.97	3.31
Овощи (кабачок, баклажаны, патиссоны, пастернак, цукини, редис, редька, репа, чеснок, горошек зеленый, включая консервированные и соленые)	8,53	10,56	11,19	12,84	8,20	9,24	10,89	12,15
Тыква	5.43	6.08	7.13	8.18	5.22	5.87	6.92	7.73
Арбуз, дыня	10,86	12,16	14,26	16,36	10,44	11,74	13,84	15,46
Фрукты и ягоды (общее количество)	103.9	116.4	136.5	156.6	99.9	112.4	132.5	148
Яблоки	38.76	43.45	50.94	58.43	37.27	41.95	49.44	55.24
Слива, груша, абрикосы, персики, хурма, гранат	11.63	13.03	15.28	17.53	11.18	12.58	14.83	16.57
Плоды суб- и тропические (апельсины, бананы, киви, мандарины, клементины, ананасы, авокадо, гуава, манго, маракуйя, папайя, грейпфрут)	23,27	26,05	30,55	35,05	22,37	25,15	29,65	33,13
Лимон	2.33	2.61	3.06	3.51	2.24	2.52	2.97	3.31
Сухофрукты	1.55	1.74	2.04	2.34	1.49	1.68	1.98	2.21
Ягоды (виноград, вишня, черешня, смородина, малина, черника, клубника, земляника, ежевика, крыжовник, клюква, брусника, шиповник, облепиха)	6,21	7,95	2,15	9,35	5,97	6,71	7,91	8,83
Сок плодово-ягодный	13.96	15.64	18.34	21.03	13.42	15.10	17.80	19.89
Мясо и мясопродукты (общее количество)	61.41	68.82	80.68	92.56	59.03	66.45	78.3	87.49
Баранина	7,81	8,76	10,28	11,79	7,52	8,46	9,97	11,15
Говядина	15,71	17,60	20,63	23,67	15,10	17,00	20,03	22,38
Конина	12,31	13,8	16,18	18,56	11,83	13,32	15,70	17,53
Свинина	4.29	4.81	5.63	6.46	4.12	4.64	5.47	6.11
Субпродукты 1 –ой категории	0.90	1.01	1.18	1.36	0.86	0.97	1.15	1.28
Мясо птицы	12,32	13,81	16,19	18,57	11,85	13,33	15,71	17,56
Колбасные изделия	8.68	9.73	11.41	13.09	8.35	9.40	11.07	12.37
Рыба и рыбопродукты	10.79	12.09	14.19	16.28	10.38	11.68	13.76	15.38
Рыба свежая	8.49	9.51	11.16	12.80	8.16	9.19	10.83	12.10
Рыбные консервы	1.13	1.27	1.49	1.71	1.09	1.22	1.44	1.61
Капуста морская консервированная.	1.41	1.58	1.85	2.13	1.36	1.53	1.80	2.01
Яйца куриные, штук/год	208	230	270	310	197	223	263	296
Молоко и молочные продукты (общее количество)	238	266.7	312.8	358.8	228.8	257.5	303.6	339.2
Молоко коровье, жирность 2.5%	34,67	38,86	45,56	52,26	33,33	37,52	44,22	49,41
Молоко кобылье, верблюжье, козье	7,97	8,93	10,47	12,01	7,66	8,62	10,16	11,36
Кисломолочные продукты жидкие, жирность 2.5%	35,37	39,64	46,48	53,31	34,00	38,27	45,11	50,41
Кумыс, шубат	15,56	17,44	20,44	23,45	14,96	16,84	19,84	22,17
Сметана, жирность 15%	5.09	5.71	6.69	7.68	4.90	5.51	6.50	7.26
Творог, жирность 9%	8.49	9.51	11.16	12.80	8.16	9.19	10.83	12.10
Сыр сычужный	3.88	4.34	5.09	5.84	3.73	4.19	4.94	5.52
Масло коровье (животного жира >75 %)	3.64	4.08	4.79	5.49	3.50	3.94	4.65	5.19
Масло растительное	9.34	10.47	12.28	14.08	8.98	10.11	11.91	13.31
Сахар и кондитерские изделия (общее количество)	24,66	27,64	32,40	37,16	23,70	26,68	31,44	35,13
Сахар	13,13	14,72	17,25	19,79	12,62	14,21	16,75	18,71
Кондитерские изделия	15,7	16,75	18,43	20,11	15,41	16,41	18,08	19,39
Мед пчелиный	4.53	5.07	5.95	6.82	4.35	4.90	5.77	6.45
Чай	0.85	0.96	1.12	1.29	0.82	0.92	1.09	1.22
Кофе натуральный	0.28	0.31	0.37	0.42	0.27	0.30	0.36	0.40
Какао порошок	0.28	0.31	0.37	0.42	0.27	0.30	0.36	0.40
Дрожжи	0.14	0.16	0.18	0.21	0.13	0.15	0.18	0.20
Лавровый лист	0.03	0.03	0.04	0.05	0.03	0.03	0.04	0.04
Перец молотый	0.03	0.03	0.04	0.05	0.03	0.03	0.04	0.04
Уксус	0.14	0.16	0.18	0.21	0.13	0.15	0.18	0.20
Соль пищевая йодированная	1.13	1.27	1.49	1.71	1.09	1.22	1.44	1.61

6. Характеристика энергетической и пищевой ценности
рекомендуемой суточной нормы потребления продуктового
набора рационального питания

Показатели	Количество
Энергия, килокалории	2760
Белковые калории, %	15
Белки всего, грамм	104
Белки животные, грамм	58
% животных белков от общего	55,8
Жировые калории, %	32,7
Жиры всего, грамм	100
Жиры растительные, грамм	46,2
% растительного жира от общего	46
НЖК, грамм	25,1
МНЖК, грамм	22,1
ПНЖК, грамм	24,8
Холестерин, миллиграмм	439
Углеводные калории %	52,2
Углеводы всего, грамм	360
Крахмал, грамм	221
Моно-дисахара, грамм	51
Пищевые волокна, грамм	38,6
% сахаров от общих углеводов	42
Витамин А (РЭ), микрограмм	1319
Витамин Е, миллиграмм	26
Витамин В-1, миллиграмм	1,5
Витамин В-2, миллиграмм	1,72
Витамин В-3 (ниацин), миллиграмм	18,6
Витамин С, миллиграмм	123
Фолат (фолиевая кислота), микрограмм	187
Кальций, миллиграмм	957
Магний, миллиграмм	457
Фосфор, миллиграмм	1756
Железо, миллиграмм	25
Цинк, миллиграмм	10
Селен, микрограмм	29,7
Йод, микрограмм	127

Расшифровка сокращенных слов: НЖК – насыщенные жирные кислоты;

МНЖК – мононенасыщенные жирные кислоты; ПНЖК – полиненасыщенные жирные кислоты;

РЭ – ретиноловый эквивалент.

7. Энергетическая и пищевая ценность рациональной нормы
суточного потребления продуктов в среднем на душу населения

Энергия и пищевые вещества	Энергетическая и пищевая ценность рекомендуемой нормы продуктового набора рационального питания 1,2	Плотность пищевых веществ в расчете на 1000 килокалорий
		Рекомендации ФАО/ВОЗ3 (ко всем группам населения)	Рекомендованные нормы продуктового набора рационального питания
Энергия, килокалории	2760
Белки всего, грамм	104	25-30	39 *
Жиры всего, грамм	100	16-39	36
Углеводы, грамм	360	140-190	130
НЖК, грамм	25,1	< 10	10
ПНЖК, грамм	24,8	0.5-0.9	0,99
Холестерин, миллиграмм	439	< 300 милиграмм/день	439 миллиграмм/день *
Пищевые волокна, грамм	38,6	8-20	20
Кальций, миллиграмм	957	250-400	347
Железо, миллиграмм	25	3.5-20	9,2
Цинк, миллиграмм	10,0	5-10	3,6 **
Йод, микрограмм	127	75	46,1 **
Витамин А (РЭ), микрограмм	1319	350-500	478
Витамин Е, миллиграмм	26	3,5-5	10 *
Фолат, микрограмм	187	150-200	67,9 **
Витамин В1 (тиамин), миллиграмм	1,5	0.5-0.8	0,6
Витамин В2 (рибофлавин), миллиграмм	1,72	0.6-0.9	0,7
Витамин В3 (ниацин), миллиграмм	18,6	6-10	7
Витамин С, миллиграмм	123	25-30	44,6*

Примечание:

¹С учетом потерь несъедобной части картофеля и овощей при их холодной кулинарной обработке

²С учетом потерь макронутриентов, витаминов и микроэлементов при термической обработке пищи

³Preparation and use of food-based dietary guidelines // Report of a joint FAO/WHO consultation.

Geneva – WHO. – 1998

* Содержание пищевых веществ относительно повышено

** Содержание пищевых веществ относительно лимитировано (за исключением йода и фолата).

8. Минимальные рациональные нормы потребления основных
продуктов питания для различных социальных групп
населения Республики Казахстан (килограмм/год)

Продукты питания	Все насе ление	в том числе
		Дети 0-13 лет	подростки 14-17 лет		трудоспособное население > 18 лет		пенсионеры и пожилые люди
			юноши	девочки	муж.	жен.
Мука пшеничная обогащенная 1 сорт	13	6.5	17.2	13.2	16.6	13.2	12.7
Хлеб из муки пшеничной обогащенной 1 сорта	70.7	39.6	91.7	70.2	88.6	70.2	69.3
Хлеб ржано- пшеничный	31.0	17.4	35.8	27.4	40.1	32.3	25.1
Хлеб ржаной	4.8	2.5	7.4	5.7	5.8	4.6	5.5
Макаронные изделия	4.4	3.5	5.4	4.2	5.2	4.1	4.0
Рис	8.5	6.5	10.7	8.2	10.3	8.2	7.9
Гречка	2	1.8	2.5	1.9	2.4	1.9	1.8
Крупа овсяная	2	1.8	2.5	1.9	2.4	1.9	1.8
Крупа манная	2	2.9	2.1	1.6	2.1	1.6	1.6
Горох	2	1.0	2.7	2.1	2.6	2.0	2.0
Картофель	95	66.5	110.9	84.9	117.9	94.1	85.3
Капуста белокочанная	25	13.6	32.8	25.2	31.6	25.0	24.5
Морковь	20	19.2	23.9	18.3	23.0	18.2	17.8
Лук	20	8.5	27.0	20.7	26.0	20.6	20.2
*Томаты	5	3.1	6.5	5.0	6.2	4.9	4.8
*Огурцы	5	3.1	6.5	5.0	6.2	4.9	4.8
Свекла	5	3.1	6.5	5.0	6.2	4.9	4.8
**Бахчевые культуры (арбуз)	10	4.7	12.7	9.7	12.8	9.7	11.4
Фрукты свежие (яблоки)	25	37.3	26.8	20.5	25.8	20.4	19.6
**Ягоды (виноград)	4.5	11.	4.1	3.1	3.9	3.1	2.9
Сухофрукты (курага)	0.5	1.7	0.5	0.4	0.4	0.3	0.3
Сахар	18	13.3	22.7	17.4	22.0	17.4	16.6
Говядина	15	12.3	19.5	14.9	17.4	13.9	14.3
Свинина	9	2.8	12.9	9.9	12.0	9.5	9.3
Баранина	6.3	5.7	7.8	6.0	7.3	5.8	6.0
Мясо птицы	5	4.6	6.2	4.7	5.8	4.6	4.6
Конина	3.2	1.6	4.5	3.4	4.0	3.2	3.2
Колбаса вареная	3	1.5	4.1	3.1	3.8	3.0	3.0
Субпродукты 1-ой категории (печень)	0.4	1.5	0.2	0.2	0.2	0.2	0.2
Судак свежий и/или свежемороженый	8.4	7.8	10.3	7.9	9.0	7.1	7.6
Молоко, литр	84.5	64.0	110.7	84.8	100.3	79.5	81.3
Сметана, 20 % жирности	3.2	2.8	3.9	3.0	3.7	2.9	3.1
Творог полужирный	4.9	4.4	5.9	4.5	5.6	4.5	4.8
Сыр сычужный	2.3	2.8	2.8	2.1	2.5	2.0	2.0
Масло сливочное	4.4	3.9	5.5	4.2	5.2	4.1	4.1
Яйца, штук	142	205	167	128	147	117	113
Масло подсолнечное	7	4.6	8.9	6.8	8.5	6.7	7.1
Маргарин	1.5	0.3	2.4	1.8	2.1	1.6	1.6
Майонез	0.5	0.04	0.77	0.59	0.72	0.57	0.56
Чай	0.67	0.28	0.91	0.69	0.87	0.69	0.67
Соль пищевая	2.19	0.92	3.00	2.30	2.89	2.29	2.21
Дрожжи	0.05	0.03	0.08	0.06	0.07	0.05	0.05
Специи	0.02	0	0.03	0.02	0.02	0.02	0.02

Примечание:

*томаты и огурцы - минимальный уровень потребления распределяется на пять месяцев (июнь-октябрь)

**арбузы, ягоды - минимальный уровень потребления распределяется на три месяца (август-октябрь)

9. Минимальные рациональные нормы потребления основных
продуктов питания для различных возрастных групп
мужского населения Республики Казахстан (килограмм/год)

Наименование продуктов	Возрастные группы (лет)
	0.5- 1.0	1-3	4-6	7-10	11-13	14-17	18-29	30-62	63+
Мука пшеничная обогащенная 1 сорта	1.55	3.51	6.33	10.98	12.43	17.18	16.92	16.30	13.64
Хлеб из муки пшеничной обогащенной 1 сорта	3.68	25.56	52.53	59.45	69.53	91.66	90.26	86.92	74.34
Хлеб ржано- пшеничный	0	15.58	20.72	26.91	29.51	35.8	40.89	39.27	26.96
Хлеб ржаной	0	0	2.63	4.98	5.63	7.39	5.86	5.64	5.91
Макаронные изделия	1.55	3.09	4.26	4.55	4.94	5.42	5.31	5.12	4.32
Рис	5.82	5.84	6.63	7.63	8.64	10.69	10.47	10.08	8.48
Гречка	1.55	1.70	1.86	1.94	2.18	2.45	2.40	2.31	1.93
Крупа овсяная	1.55	1.70	1.86	1.94	2.18	2.45	2.40	2.31	1.93
Крупа манная	3.66	3.27	3.04	2.48	2.55	2.13	2.09	2.01	1.70
Горох	0	0.7	1.14	1.53	1.72	2.67	2.62	2.52	2.13
Картофель	33.38	45.62	82.12	92.03	98.68	110.89	120.07	115.69	91.58
Капуста белокочанная	4.00	7.82	16.65	20.66	23.27	32.84	32.19	31.00	26.26
Морковь	19.10	19.08	20.17	20.65	22.02	23.93	23.46	22.59	19.11
Лук	2.13	2.69	5.41	14.99	20.49	27.03	26.49	25.51	21.65
*Томаты	1.55	1.92	3.50	4.51	5.10	6.47	6.32	6.08	5.12
*Огурцы	1.55	1.92	3.50	4.51	5.10	6.47	6.32	6.08	5.12
Свекла	1.55	1.92	3.50	4.51	5.10	6.47	6.32	6.08	5.12
**Бахчевые культуры (арбуз)	0	2.19	3.65	9.12	10.88	12.70	12.74	12.85	12.63
Фрукты свежие (яблоки)	58.22	42.07	37.84	30.72	26.11	26.80	26.26	25.28	20.98
**Ягоды (виноград)	27.18	12.50	8.04	5.53	4.38	4.06	3.97	3.83	3.09
Сухофрукты (курага)	4.16	2.31	0.81	0.70	0.63	0.53	0.37	0.35	0.27
Сахар	8.85	10.81	15.66	16.40	18.45	22.72	22.37	21.54	17.86
Говядина	8.83	10.41	14.10	14.95	16.92	19.47	17.67	17.12	15.35
Свинина	0	0	0	5.78	9.09	12.86	12.24	11.78	9.94
Баранина	5.24	5.40	5.92	6.28	6.96	7.80	7.40	7.13	6.46
Мясо птицы	4.23	4.35	4.86	5.12	5.62	6.19	5.86	5.65	4.95
Конина	0	0.77	1.86	2.48	3.51	4.48	4.11	3.95	3.46
Колбаса вареная	0	0.77	1.86	2.21	2.99	4.05	3.89	3.75	3.17
Субпродукты 1-ой категории (печень)	3.88	1.93	1.22	0.62	0.23	0.23	0.23	0.23	0.21
Судак свежий и/или свежемороженый	7.49	7.60	8.29	8.60	9.29	10.26	9.17	8.84	8.11
Молоко, литр	43.73	54.27	68.46	77.59	94.83	110.69	102.21	98.42	87.29
Сметана, 20 % жирности	2.33	2.70	3.04	3.22	3.51	3.91	3.78	3.64	3.34
Творог полужирный	4.08	4.24	4.66	4.88	5.36	5.89	5.75	5.54	5.14
Сыр сычужный	3.32	3.08	3.04	2.65	2.68	2.76	2.56	2.46	2.16
Масло сливочное	3.11	3.62	4.34	4.50	4.83	5.48	5.26	5.06	4.42
Яйца, штук	349.37	192.66	189.07	172.16	168.33	166.81	150.20	144.60	120.82
Масло подсолнечное	1.16	3.85	6.12	6.41	6.98	8.86	8.64	8.31	7.61
Маргарин	0	0	0	0.69	0.78	2.36	2.10	2.03	1.72
Майонез	0	0	0	0.11	0.12	0.77	0.73	0.70	0.60
Чай	0	0.19	0.27	0.41	0.64	0.91	0.89	0.85	0.72
Соль пищевая	0.38	0.57	0.85	1.18	1.91	3.00	2.94	2.83	2.37
Дрожжи	0	0.02	0.02	0.06	0.07	0.08	0.07	0.07	0.06
Специи	0	0	0	0	0.02	0.03	0.02	0.02	0.02

Примечание:

*томаты и огурцы - минимальный уровень потребления распределяется на пять месяцев (июнь-октябрь)

**арбузы, ягоды - минимальный уровень потребления распределяется на три месяца (август-октябрь)

10. Минимальные рациональные нормы потребления основных
продуктов питания для различных возрастных групп
женского населения Республики Казахстан
(килограмм/год)

Наименование продуктов	Возрастные группы (лет)
	0.5 - 1.0	1-3	4-6	7-10	11-13	14-17	18-29	30-57	58+
Мука пшеничная обогащенная 1 сорта	1.46	3.32	5.70	9.70	10.33	13.16	13.16	13.16	11.78
Хлеб из муки пшеничной обогащенной 1 сорта	3.46	24.21	47.32	52.51	57.79	70.20	70.20	70.20	64.20
Хлеб ржано- пшеничный	0	14.75	18.66	23.77	24.53	27.42	32.34	32.34	23.28
Хлеб ржаной	0	0	2.37	4.40	4.68	5.66	4.56	4.56	5.10
Макаронные изделия	1.46	2.93	3.84	4.02	4.11	4.15	4.13	4.13	3.73
Рис	5.47	5.53	5.97	6.74	7.18	8.19	8.15	8.15	7.32
Гречка	1.46	1.61	1.68	1.71	1.81	1.88	1.86	1.86	1.67
Крупа овсяная	1.46	1.61	1.68	1.71	1.81	1.88	1.86	1.86	1.67
Крупа манная	3.44	3.10	2.74	2.19	2.12	1.63	1.63	1.63	1.47
Горох	0	0.66	1.02	1.35	1.43	2.05	2.04	2.04	1.84
Картофель	31.39	44.06	73.98	81.28	82.01	84.93	94.06	94.06	79.09
Капуста белокочанная	3.76	7.41	15.00	18.25	19.34	25.15	25.04	25.04	22.68
Морковь	17.96	18.08	18.17	18.24	18.30	18.33	18.24	18.24	16.50
Лук	2.00	2.55	4.87	13.24	17.03	20.70	20.61	20.61	18.70
*Томаты	1.46	4.82	3.15	3.98	4.24	4.95	4.91	4.91	4.42
*Огурцы	1.46	4.82	3.15	3.98	4.24	4.95	4.91	4.91	4.42
Свекла	1.46	4.82	3.15	3.98	4.24	4.95	4.91	4.91	4.42
**Бахчевые культуры (арбуз)	0	1.82	3.15	7.96	8.48	9.71	9.66	9.66	10.14
Фрукты свежие (яблоки)	54.74	39.85	34.09	27.13	21.70	20.53	20.42	20.42	18.12
**Ягоды (виноград)	25.55	11.84	7.24	4.88	3.64	3.11	3.09	3.09	2.67
Сухофрукты (курага)	3.91	2.19	0.73	0.68	0.58	0.44	0.29	0.29	0
Сахар	8.32	10.24	14.11	14.48	15.33	17.40	17.40	17.40	15.42
Говядина	8.30	9.85	12.70	13.21	14.06	14.92	13.94	13.94	13.18
Свинина	0	0	0	5.11	7.55	9.85	9.52	9.52	8.58
Баранина	4.92	5.12	5.34	5.55	5.78	5.98	5.75	5.75	5.58
Мясо птицы	3.98	4.12	4.38	4.53	4.67	4.74	4.56	4.56	4.27
Конина	0	0.73	1.68	2.19	2.92	3.43	3.19	3.19	2.99
Колбаса вареная	0	0.73	1.68	1.95	2.48	3.10	3.03	3.03	2.74
Субпродукты 1 категории (печень)	3.65	1.82	1.09	0.55	0.18	0.18	0.18	0.18	0.18
Судак свежий и/или свежемороженый	7.03	7.19	7.47	7.60	7.72	7.87	7.14	7.14	6.99
Молоко, литр	41.12	51.39	61.68	68.53	78.81	84.77	79.50	79.50	75.38
Сметана, 20 % жирности	2.19	2.55	2.74	2.85	2.92	2.99	2.94	2.94	2.88
Творог полужирный	3.83	4.01	4.20	4.31	4.45	4.51	4.47	4.47	4.43
Сыр сычужный	3.12	2.92	2.74	2.34	2.23	2.12	1.99	1.99	1.86
Масло сливочное	2.92	3.43	3.91	3.98	4.01	4.20	4.09	4.09	3.81
Яйца, штук	328.50	182.50	170.33	152.08	139.92	127.75	116.80	116.80	104.33
Масло подсолнечное	1.09	3.65	5.51	5.66	5.80	6.79	6.72	6.72	6.57
Маргарин	0	0	0	0.61	0.65	1.81	1.64	1.64	1.48
Майонез	0	0	0	0.09	0.10	0.59	0.57	0.57	0.52
Чай	0	0.18	0.24	0.36	0.53	0.69	0.69	0.69	0.62
Соль пищевая	0.36	0.54	0.77	1.04	1.58	2.30	2.29	2.29	2.05
Дрожжи	0	0.02	0.02	0.05	0.05	0.06	0.05	0.05	0.05
Специи	0	0	0	0	0.02	0.02	0.02	0.02	0.02

Примечание:

*томаты и огурцы - минимальный уровень потребления распределяется на пять месяцев (июнь-октябрь)

**арбузы, ягоды - минимальный уровень потребления распределяется на три месяца (август - октябрь)

11. Химический состав и энергетическая ценность минимальных
рациональных норм потребления основных продуктов питания
для различных социальных групп населения
Республики Казахстан

Нутриенты	Все насе ление	в том числе
		Дети 0-13 лет	подростки 14-17 лет		трудоспособное население > 18 лет		пенсионеры и пожилые люди
			юноши	девочки	муж.	жен.
Энергия, килокалории	2175	1521	2755	2110	2646	2100	2052
Белки всего, граммы	76.0	55.5	96.7	74.1	91.7	72.8	71.5
Белки животные, граммы	38.9	32.6	49.9	38.2	45.4	36.0	36.7
Жиры всего, граммы	72.2	51.2	92.4	70.9	86.5	68.6	69.6
Жиры растительные, граммы	29.8	17.4	39.0	29.8	37.0	29.4	29.9
НЖК, граммы	25.7	19.8	32.8	25.1	30.4	24.1	24.4
МНЖК, граммы	20.6	14.7	26.7	20.4	24.6	19.5	19.7
ПНЖК, граммы	20.2	13.0	25.9	19.8	24.6	19.5	20.1
Холестерин, миллиграммы	247	248	298	229	270	215	213
Углеводы, граммы	300	205	378	289	369	293	279
Моно-, дисахариды, граммы	90	73	112	86	107	85	82
Пищевые волокна, граммы	10.4	8.9	12.9	9.9	12.3	9.8	9.5
Кальций, миллиграммы	597	476	760	582	706	560	561
Магний, миллиграммы	283	189	356	273	348	276	263
Фосфор, миллиграммы	1199	873	1485	1137	1420	1129	1095
Железо, миллиграммы	20.8	13.1	26.3	20.1	25.7	20.5	19.5
Цинк, миллиграммы	11.9	8.0	14.9	11.4	14.3	11.3	11.1
Йод, микрограммы	208	121	276	212	262	208	203
Селен, микрограммы	89	53	113	87	109	86	85
Витамин А, микрограммы (РЭ)	1143	1565	1286	985	1220	967	961
Фолат, микрограмм	438	288	556	426	541	429	416
Витамин Е, миллиграммы	18.6	12.3	23.6	18.1	23.0	18.3	18.0
Витамин В1, миллиграммы	1.67	1.05	2.13	1.63	2.07	1.65	1.58
Витамин В2, миллиграммы	1.55	1.25	1.98	1.51	1.86	1.47	1.46
Ниацин (НЭ), миллиграммы	30.0	21.2	37.8	29.0	36.4	29.0	27.8
Витамин В6, миллиграммы	2.07	1.47	2.55	1.95	2.54	2.02	1.9
Витамин С, миллиграммы	55	40	68	52	67	53	51

12. Химический состав и энергетическая ценность минимальных
рациональных норм потребления основных продуктов питания
для различных возрастных групп мужского населения

	Единица измерения	Возрастные группы (лет)
		0.5- 1.0	1-3	4-6	7-10	11-13	14-17	18-29	30-62	63+
Энергия	килокалории	920	1230	1715	1970	2220	2755	2700	2600	2200
Белки- всего в т.ч. белки животные	граммы	37.8 30.1	45.6 28.6	60.4 33.3	70.1 37.3	80.0 43.0	96.7 49.9	93.4 46.2	90.0 44.5	76.7 39.4
Жиры - всего в т.ч. жиры раститительные	граммы	33.6 5.0	43.1 13.7	56.3 21.4	64.6 24.9	73.2 27.4	92.4 39.0	88.1 37.7	84.9 36.3	74.7 32.1
НЖК	граммы	15.6	17.3	21.1	23.8	27.0	32.8	31.0	29.8	26.2
МНЖК	граммы	11.3	12.2	15.3	18.2	21.0	26.7	25.0	24.1	21.2
ПНЖК	граммы	5.1	10.5	15.8	17.7	19.6	25.9	25.0	24.1	21.6
Холестерин	миллиграммы	329	227	239	246	262	298	275	265	229
Углеводы - всего	граммы	112	161	237	272	305	378	377	363	300
в т.ч. моноди-сахара	граммы	64	63	80	84	93	112	109	105	88
Пищевые волокна	граммы	9.0	7.8	9.1	10.3	10.9	12.9	12.6	12.1	10.2
Кальций	миллиграммы	376	418	511	563	648	760	719	693	602
Магний	миллиграммы	104	151	211	250	287	356	354	341	282
Фосфор	миллиграммы	608	731	947	1090	1241	1485	1446	1393	1175
Железо	миллиграммы	5.4	9.9	15.4	18.2	20.7	26.3	26.2	25.2	20.9
Цинк	миллиграммы	4.5	6.3	9.0	10.6	12.1	14.9	14.5	14.0	11.9
Йод	микрограммы	83	91	122	147	198	276	267	257	218
Селен	микрограммы	19	36	62	75	87	113	111	107	91
Витамин А (РЭ)	микрограммы	2636	1714	1466	1241	1127	1286	1242	1197	1032
Фолат (витамин Вс)	микрограммы	145	213	338	390	439	556	551	531	447
Витамин Е	миллиграммы	4.6	10.0	15.1	16.8	18.5	23.6	23.4	22.6	19.3
Тиамин (витамин В1)	миллиграммы	0.52	0.76	1.14	1.46	1.70	2.13	2.11	2.03	1.70
Рибофлавин (витамин В2)	миллиграммы	1.09	1.08	1.33	1.46	1.64	1.98	1.89	1.82	1.57
Ниацин (витамин В3)	миллиграммы	13.8	17.2	22.9	27.3	31.0	37.8	37.1	35.7	29.9
Пиридоксин (витамин В6)	миллиграммы	0.95	1.16	1.63	1.92	2.14	2.55	2.58	2.49	2.04
Витамин С	миллиграммы	28	30	45	51	55	68	68	66	55

13. Химический состав и энергетическая ценность минимальных
рациональных норм потребления основных продуктов
питания, для различных возрастных групп женского
населения

	Единица измерения	Возрастные группы (лет)
		0.5- 1.0	1-3	4-6	7-10	11-13	14-17	18-29	30-57	58+
Энергия	килокалории	865	1165	1545	1740	1845	2110	2100	2100	1900
Белки - всего в т.ч. белки животные	граммы	35.7 28.3	43.0 27.0	54.5 30.0	61.9 32.9	66.6 35.8	74.1 38.2	72.8 36.0	72.8 36.0	66.3 34.0
Жиры - всего в т.ч. жиры раститительные	граммы	31.7 4.7	40.7 13.0	50.9 19.3	57.1 22.0	60.9 22.8	70.9 29.8	68.6 29.4	68.6 29.4	64.6 27.7
НЖК	граммы	14.7	16.4	19.0	21.0	22.4	25.1	24.1	24.1	22.6
МНЖК	граммы	10.6	11.6	13.8	16.1	17.4	20.4	19.5	19.5	18.2
ПНЖК	граммы	4.8	10.0	14.3	15.6	16.3	19.8	19.5	19.5	18.7
Холестерин	миллиграммы	310	215	215	217	218	229	215	215	198
Углеводы - всего	граммы	105	153	213	240	253	289	293	293	259
в т.ч. моноди - сахара	граммы	60	60	72	74	77	86	85	85	76
Пищевые волокна	граммы	8.5	7.4	8.2	9.1	9.1	9.9	9.8	9.8	8.7
Кальций	миллиграммы	353	396	460	497	538	582	560	560	518
Магний	миллиграммы	98	143	190	221	239	273	276	276	243
Фосфор	миллиграммы	572	693	853	963	1031	1137	1129	1129	1014
Железо	миллиграммы	5.1	9.4	13.8	16.1	17.2	20.1	20.5	20.5	18.0
Цинк	миллиграммы	4.2	5.9	8.1	9.3	10.0	11.4	11.3	11.3	10.2
Йод	микрограммы	79	87	110	130	165	212	208	208	188
Селен	микрограммы	18	34	56	67	73	87	86	86	79
Витамин А (РЭ)	микрограммы	2477	1624	1321	1096	936	985	967	967	890
Фолат (витамин Вс)	микрограммы	137	202	304	344	365	426	429	429	386
Витамин Е	миллиграммы	4.3	9.5	13.6	14.8	15.4	18.1	18.3	18.3	16.7
Тиамин (витамин В1)	миллиграммы	0.49	0.72	1.02	1.29	1.41	1.63	1.65	1.65	1.46
Рибофлавин (витамин В2)	миллиграммы	1.03	1.02	1.20	1.29	1.36	1.51	1.47	1.47	1.35
Ниацин (витамин В3)	миллиграммы	13.0	16.3	20.7	24.1	25.8	29.0	29.0	29.0	25.8
Пиридоксин (витамин В6)	миллиграммы	0.89	1.11	1.47	1.69	1.77	1.95	2.02	2.02	1.76
Витамин С	миллиграммы	27	29	41	45	46	52	53	53	47

Тамақ өнімдерін тұтынудың ғылыми негізделген физиологиялық нормаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2016 жылғы 9 желтоқсандағы № 503 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 13 қаңтарда № 14674 болып тіркелді.

"Ең төмен әлеуметтік стандарттар және олардың кепілдіктері туралы" 2015 жылғы 19 мамырдағы Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабының 2-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Тамақ өнімдерін тұтынудың ғылыми негізделген физиологиялық нормалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде орыс және қазақ тілдеріндегі оның көшірмелерінің қағаз және электрондық түрде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорынға жіберілуін;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерінің мерзімді баспа басылымдарында ресми жариялануға жіберілуін;

4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрі

Қ. Бишімбаев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Денсаулық сақтау және

әлеуметтік даму министрі

______________Т.Дүйсенова

2016 жылғы 13 желтоқсан

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2016 жылғы 9 желтоқсандағы № 503 бұйрығына қосымша

Тамақ өнімдерін тұтынудың ғылыми негізделген физиологиялық нормалары

1. Тамақ өнімдерін тұтынудың жан басына шаққандағы орташа тиімді нормалары

№	Өнімдер тобы	килограмм/жыл
Ұнға қайта есептегенде нан өнімдері, ұн, жармалар, бұршақ (жалпы саны)		109
1.	Бидай ұны, жоғары және 1- сұрып	9
2.	Қара бидай наны	25
3.	Қара бидай-бидай наны	42
4.	Бидай наны (нан және бидай ұнынан пісірілген тоқаш нан жоғары және 1- сұрып)	28
5.	Макарон өнімдері	2,4
6.	Қарақұмық жармасы	7,4
7.	Күріш жармасы	8,4
8.	Ұнтақ жарма	4,3
9.	Сұлы жармасы	4,3
10.	Тары жармасы	4,3
11.	Арпа жармасы	3,0
12.	Бұршақ (бұршақ, бұршақ, үрме бұршақ, қызыл және ақ, жасымық, ноқат, соя, маш, бөрібұршақ)	2,4
13.	Картоп	100
Көкөністер және бақша дақылдары (жалпы саны)		149
14.	Қырыққабат (ақ қауданды, қызыл қауданды, брюссель, пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби)	24
15.	Сәбіз	23
16.	Пияз	16
17.	Қияр	14
18.	Қызанақ	11
19.	Қызылша	14
20.	Тәтті бұрыш	8
21.	Аскөк (ақжелкен, жасыл пияз, аскөк, салат, жапырақты, кинза, саумалдық, латук, балдыркөк, қымыздық)	5
22.	Көк пияз	3
23.	Көкөністер (баклажан,кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)	10
24.	Асқабақ	7
25.	Қарбыз (тамыздан қазанға дейін және кейіннен басқа көкөністермен ауыстыру)	7
26.	Қауын (тамыздан қазанға дейін және кейіннен басқа көкөністермен ауыстыру)	7
Жемістер мен жидектер (жалпы саны)		132
27.	Алма	50
28.	Қара өрік, алмұрт, өрік, шабдалы, құрма, анар	15
29.	Суб - тропикалық (апельсин, банан, киви, мандариндер, клементиндер, ананастар, авокадо, гуава, манго, ананас, папайя, грейпфрут)	28
30.	Лимон	3
31.	Кептірілген жемістер	2
32.	Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)	8
33.	Жеміс-жидек шырындары	18
Ет және ет өнімдері (жалпы саны)		78,4
34.	Қой еті	12
35.	Сиыр еті	27
36.	Жылқы еті	5,5
37.	Шошқа еті	5,5
38.	Субөнімдер (бауыр, жүрек, бүйректер, миі)	1,2
39.	Құс еті	17
40.	Шұжық өнімдері	11
	Балық және балық өнімдері	14
41.	Жаңа ауланған және мұздатылған балық	11
42.	Консервіленген балық	1,5
43.	Теңіз өнімдері, оның ішінде теңіз қырыққабаты	1,8
44.	Тауық жұмыртқалары, дана, жыл	265
Сүт және сүт өнімдері (жалпы саны)		301
45.	Сиыр сүті	55
46.	Жылқы, түйе, ешкі сүті	10
47.	Қымыз, шұбат	20
48.	Сиыр сүтінен дайындалған ашытылған сұйық сүт өнімдері	46
49.	Қаймақ	6
50.	Жартылай майлы сүзбе	10,1
51.	Мәйек ірімшік	5
52.	Сиыр майы (жануар майы 75 %)	4,7
53.	Өсімдік майы	12
Қант және кондитерлік өнімдер (жалпы саны)		33
54.	Қант	17
55.	Кондитерлік өнімдер	10
56.	Ара балы	6
	Өзге де өнімдер	3,7
57.	Шай	1,1
58.	Табиғи кофе	0,35
59.	Ұнтақ какао	0,35
60.	Ашытқы	0,16
61.	Лавр жапырағы	0,04
62.	Ұнтақталған бұрыш	0,04
63.	Сірке суы	0,16
64.	Йодталған ас тұзы	1,5

Өнімдердің топтары үшін қолданылатын қайта есептеу коэффициенттері:

ұнға - бидай наны (: 1,4), қара бидай-бидай наны (: 1,5);

қара бидай наны (: 1,6), кептірілген нан (х 0,65) және макарон өнімдері (х 0,98);

қызанақ немесе томат шырынына - томат пастасы (х 5,0);

жаңа піскен жемістерге - кептірілген жемістер (х 5);

қантқа - карамельдер (х 2), тосап және джем (: 1,4); бал (: 1,6), кондитерлік өнімдер (х 0,2), торттар, тәтті тоқаштар, печенье және тағыда басқа (х 0,7);

сүтке - қаймақ (х 5), сүзбе (х 3,7), ірімшік (х 8,5) және сары май (х 15 жануарлар майы 75% кезінде);

етке - шұжық өнімдері (х 0.98); - субөнімдер 1 деңгей (х 0.5);

балыққа - теңіз өнімдері (х 0,83).

2. Қазақстан Республикасында ер адамдардың кейбір жыныс-жас топтары (балалар, жасөспірімдер, қарт адамдар) үшін тамақ өнімдерін тұтынудың тиімді нормалары, килограмм/жыл

Өнімдердің атауы	Жас мөлшері топтары
	0-1 жас	1-3 жас	4-6 жас	7-10 жас	11-13 жас	14-17 жас	63 жас
Ұнға қайта есептегенде нан өнімдері (жалпы саны)	44,9	57,23	73,62	85,89	102,28	122,71	94,06
Бидай ұны, жоғары және 1- сұрып	3,76	4,79	6,16	7,18	8,55	10,26	7,86
Қара бидай наны	10,30	13,11	16,85	19,66	23,41	28,09	21,54
Қара бидай-бидай наны	17,30	22,02	28.31	33.03	39.33	47.19	36.18
Бидай наны	11,54	14,68	18,88	22,02	26,22	31,46	24,12
Макарон өнімдері	0,99	1,26	1,62	1,89	2,25	2,70	2,07
Қарақұмық жармасы	3.05	3.88	4.99	5.82	6.93	8.31	6.37
Ұнтақ жарма	1.77	2.25	2.90	3.38	4.03	4.83	3.70
Сұлы жармасы	1.77	2.25	2.90	3.38	4.03	4.83	3.70
Арпа жармасы	1.24	1.57	2.02	2.36	2.81	3.37	2.58
Тары жармасы	1.77	2.25	2.90	3.38	4.03	4.83	3.70
Күріш жармасы	3.46	4.40	5.66	6.61	7.87	9.44	7.24
Бұршақ (бұршақ, бұршақ, үрме бұршақ, қызыл және ақ, жасымық, ноқат, соя, маш, бөрібұршақ)	0.99	1.26	1.62	1.89	2.25	2.70	2.07
Картоп	41.20	52.43	67.42	78.65	93.63	112.36	86.14
Көкөністер және бақша дақылдары (жалпы саны)	59,74	76,02	97,77	114,05	135,77	162,93	124,91
Қырыққабат (ақ қауданды, қызыл қауданды, брюссель, пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби)	9,89	12,58	16,18	18,87	22,47	26,97	20,68
Сәбіз	9.48	12.06	15.51	18.09	21.54	25.84	19.81
Пияз	6.59	8.39	10.79	12.58	14.98	17.98	13.78
Жаңа піскен қияр	5.77	7.34	9.44	11.01	13.11	15.73	12.06
Жаңа піскен қызанақ	4.53	5.77	7.42	8.65	10.30	12.36	9.48
Қызылша	3.71	4.72	6.07	7.08	8.43	10.11	7.75
Тәтті бұрыш	3.30	4.19	5.39	6.29	7.49	8.99	6.89
Аскөк (ақжелкен, жасыл пияз, аскөк, салат, жапырақты, кинза, саумалдық, латук, балдыркөк, қымыздық)	2.06	2.62	3.37	3.93	4.68	5.62	4.31
Көк пияз	1.24	1.57	2.02	2.36	2.81	3.37	2.58
Көкөністер (баклажан, кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)	4,53	5,77	7,42	8,66	10,31	12,35	9,48
Асқабақ	2.88	3.67	4.72	5.51	6.55	7.87	6.03
Қарбыз, қауын	5,76	7,34	9,44	11,02	13,1	15,74	12,06
Жемістер мен жидектер (жалпы саны)	55,19	70,26	90,33	105,39	125,44	150,58	115,42
Алма	20,60	26,22	33,71	39,33	46,82	56,18	43,07
Қара өрік, алмұрт, өрік, шабдалы, құрма, анар	6.18	7.87	10.11	11.80	14.04	16.85	12.92
Суб - тропикалық (апельсин, банан, киви, мандариндер, клементиндер, ананастар, авокадо, гуава, манго, ананас, папайя, грейпфрут)	12,36	15,72	20,22	23,59	28,08	33,72	25,85
Лимон	1.24	1.57	2.02	2.36	2.81	3.37	2.58
Кептірілген жемістер	0.82	1.05	1.35	1.57	1.87	2.25	1.72
Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)	3,29	4,19	5,39	6,3	7,49	8,99	6,89
Жеміс-жидек шырыны	7.42	9.44	12.13	14.16	16.85	20.22	15.51
Ет және ет өнімдері (жалпы саны)	32,63	40,28	53,39	62,28	74,38	89,21	68,21
Қой еті	4,16	5,29	6,80	7,94	9,45	11,34	8,69
Сиыр еті	8,34	10,63	13,66	15,93	18,97	22,76	17,45
Жылқы еті	6,54	8,31	10,7	12,48	14,86	17,85	13,66
Шошқа еті	2,28	2,90	3,73	4,35	5,18	6,21	4.76
Субөнім 1 деңгей	0.48	0.61	0.78	0.91	1.09	1.30	1.00
Құс еті	6,55	8,33	10,71	12,50	14,88	17,85	13,69
Шұжық (сиыр, жылқы)	4.61	5.87	7.55	8.81	10.49	12.58	9.65
Балық және теңіз өнімдері	5,86	6,98	8,48	10,47	12,47	14,96	11,48
Жаңа ауланған балық	4.51	5.74	7.38	8.61	10.25	12.30	9.43
Консервіленген балық	0.60	0.77	0.98	1.15	1.37	1.64	1.26
Консервіленген теңіз қырыққабаты	0.75	0.95	1.23	1.43	1.70	2.04	1.57
Тауық жұмыртқалары, дана/жыл	110	139	179	208	248	299	230
Сүт және сүт өнімдері - барлығы	126,6	160,9	207,0	241,5	287,5	345,0	264,5
Сиыр сүті, майлылығы 2,5%	18,43	23,45	30,15	35,17	41,87	50,25	38,52
Жылқы, түйе, ешкі сүті	4,23	5,39	6,93	8,09	9,63	11,55	8,86
Ашытылған сұйық сүт өнімдері, майлылығы 2,5%	27,06	34,44	30,76	35,89	42,72	51,26	39,30
Қымыз, шұбат	-	-	13,53	15,78	18,79	22,55	17,29
Қаймақ, майлылығы 15,0%	2,71	3,44	4,43	5,17	6,15	7,38	5,66
Сүзбе,майлылығы 9,0%	4,51	5,74	7,38	8,61	10,25	12,30	9,43
Мәйек ірімшік	2,06	2,62	3,37	3,93	4,68	5,62	4,31
Сиыр майы (жануар майы 75 %)	1,94	2,46	3,17	3,70	4,40	5,28	4,05
Өсімдік майы	4,96	6,32	8,12	9,48	11,28	13,54	10,38
Қант және кондитерлік өнімдер (жалпы саны)	13,11	16,67	21,44	25,02	29,71	35,74	27,39
Қант	6,98	8,88	11,42	13,33	15,86	19,04	14,59
Кондитерлік өнімдер	11,62	12,88	14,56	15,82	17,48	19,60	16,66
Ара балы	2,41	3,06	3,94	4,59	5,47	6,56	5,03
Өзге де өнімдер	1,53	1,95	2,50	2,92	3,50	4,16	3,21
Шай	0,45	0,58	0,74	0,87	1,03	1,24	0,95
Табиғи кофе	0,15	0,19	0,24	0,28	0,34	0,40	0,31
Ұнтақ какао	0,15	0,19	0,24	0,28	0,34	0,40	0,31
Ашытқы	0,07	0,09	0,12	0,14	0,17	0,20	0,16
Лавр жапырағы	0,02	0,02	0,03	0,03	0,04	0,04	0,03
Ұнтақталған бұрыш	0,02	0,02	0,03	0,03	0,04	0,04	0,03
Сірке суы	0,07	0,77	0,98	1,15	1,37	1,64	1,26
Йодталған ас тұзы	0,60	0,77	0,98	1,15	1,37	1,64	1,26

3. Қазақстан Республикасында әртүрлі дәрежелі ауыр жұмыспен айналысатын 18 және одан жоғары жастағы ер адамдар үшін тамақ өнімдерін тұтынудың тиімді нормалары

Өнімдердің атауы	Жас мөлшері топтары, еңбек топтарының қарқындылығы
	18-29 жас					30-63 жас
	I	II	III	IV	V	I	II	III	IV	V
Ұнға қайта есептегенде нан өнімдері (жалпы саны)	100,21	114,53	134,97	157,46	171,78	96,11	110,42	130,88	151,33	165,64
Бидай ұны, жоғары және 1- сұрып	8.38	9.57	11.28	13.16	14.36	8.04	9.23	10.94	12.65	13.85
Қара бидай наны	22.94	26.22	30.90	36.05	39.33	22.00	25.28	29.96	34.64	37.92
Қара бидай-бидай наны	38.54	44.04	51.91	60.56	66.07	36.97	42.47	50.34	58.20	63.71
Бидай наны	25.69	29.36	34.61	40.37	44.04	24.64	28.31	33.56	38.80	42.47
Макарон өнімдері	2.20	2.52	2.97	3.46	3.78	2.11	2.43	2.88	3.33	3.64
Қарақұмық жармасы	6.79	7.76	9.15	10.67	11.64	6.51	7.48	8.87	10.25	11.22
Ұнтақ жарма	3.95	4.51	5.31	6.20	6.76	3.78	4.35	5.15	5.96	6.52
Сұлы жармасы	3.95	4.51	5.31	6.20	6.76	3.78	4.35	5.15	5.96	6.52
Арпа жармасы	2.75	3.15	3.71	4.33	4.72	2.64	3.03	3.60	4.16	4.55
Тары жармасы	3.95	4.51	5.31	6.20	6.76	3.78	4.35	5.15	5.96	6.52
Күріш жармасы	7.71	8.81	10.38	12.11	13.21	7.39	8.49	10.07	11.64	12.74
Бұршақ (бұршақ, бұршақ, үрме бұршақ, қызыл және ақ, жасымық, ноқат, соя, маш, бөрібұршақ)	2.20	2.52	2.97	3.46	3.78	2.11	2.43	2.88	3.33	3.64
Картоп	91.76	104.87	123.60	144.19	157.30	88.01	101.12	119.85	138.58	151.69
Көкөністер және бақша дақылдары (жалпы саны)	133,04	152,05	179,21	209,09	228,08	127,6	146,63	173,39	197,93	219,95
Қырыққабат (ақ қауданды, қызыл қауданды, брюссель, пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби)	22,03	25,16	29,66	34,61	37,76	21,12	24,28	28,76	33,26	36,40
Сәбіз	21.10	24.12	28.43	33.16	36.18	20.24	23.26	27.57	31.87	34.89
Пияз	14.68	16.78	19.78	23.07	25.17	14.08	16.18	19.18	22.17	24.27
Жаңа піскен қияр	12.85	14.68	17.30	20.19	22.02	12.32	14.16	16.78	19.40	21.24
Жаңа піскен қызанақ	10.09	11.54	13.60	15.86	17.30	9.68	11.12	13.18	15.24	16.69
Қызылша	8.26	9.44	11.12	12.98	14.16	7.92	9.10	10.79	12.47	13.65
Тәтті бұрыш	7.34	8.39	9.89	11.54	12.58	7.04	8.09	9.59	11.09	12.13
Аскөк (ақжелкен, жасыл пияз, аскөк, салат, жапырақты, кинза, саумалдық, латук, балдыркөк, қымыздық)	4.59	5.24	6.18	7.21	7.87	4.40	5.06	5.99	6.93	7.58
Көк пияз	2.75	3.15	3.71	4.33	4.72	2.64	3.03	3.60	4.16	4.55
Көкөністер (баклажан, кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)	10,09	11,53	13,59	15,87	17,29	9,68	11,11	13,18	12,24	16,69
Асқабақ	6.42	7.34	8.65	10.09	11.01	6.16	7.08	8.39	9.70	10.62
Қарбыз, қауын	12,84	14,68	17,3	20,18	22,02	12,32	14,2	16,78	19,4	21,24
Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)	122,99	140,53	165,62	193,21	210,82	117,9	135,5	160,62	185,7	203,22
Алма	45.88	52.43	61.80	72.10	78.65	44.01	50.56	59.93	69.29	75.84
Қара өрік, алмұрт, өрік, шабдалы, құрма, анар	13.76	15.73	18.54	21.63	23.60	13.20	15.17	17.98	20.79	22.75
Суб - тропикалық (апельсин, банан, киви, мандариндер, клементиндер, ананастар, авокадо, гуава, манго, ананас, папайя, грейпфрут)	27,54	31,45	37,08	43,26	47,21	26,40	30,35	35,95	41,58	45,49
Лимон	2.75	3.15	3.71	4.33	4.72	2.64	3.03	3.60	4.16	4.55
Кептірілген жемістер	1.84	2.10	2.47	2.88	3.15	1.76	2.02	2.40	2.77	3.03
Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)	7,34	8,39	9,89	11,53	12,58	7,04	8,09	9,59	11,09	12,14
Жеміс-жидек шырыны	16.52	18.88	22.25	25.96	28.31	15.84	18.20	21.57	24.94	27.30
Ет және ет өнімдері (жалпы саны)	72,66	83,10	97,87	114,19	124,58	69,70	80,08	94,91	109,75	120,26
Қой еті	11.10	12.69	14.96	17.45	19.03	10.65	12.24	14.50	16.77	18.35
Сиыр еті	25.09	28.67	33.79	39.42	43.01	24.06	27.65	32.77	37.89	41.47
Жылқы еті	5.20	5.95	7.01	8.18	8.92	4.99	5.73	6.80	7.86	8.60
Шошқа еті	5.07	5.80	6.83	7.97	8.70	4.87	5.59	6.63	7.66	8.39
Субөнім 1 деңгей	1.06	1.22	1.43	1.67	1.82	1.02	1.17	1.39	1.61	1.76
Құс еті	15.60	17.83	21.01	24.51	26.74	14.96	17.19	20.37	23.56	25.79
Шұжық өнімдері	10.28	11.75	13.84	16.15	17.62	9.86	11.33	13.42	15.52	16.99
Балық және теңіз өнімдері	12,23	13,96	16,45	19,12	20,95	11,73	13,47	15,96	18,45	20,20
Жаңа ауланған балық	10.05	11.48	13.53	15.79	17.22	9.64	11.07	13.12	15.17	16.61
Консервіленген балық	1.34	1.53	1.80	2.11	2.30	1.29	1.48	1.75	2.02	2.21
Консервіленген теңіз қырыққабаты	1.67	1.91	2.25	2.62	2.86	1.60	1.84	2.18	2.52	2.76
Тауық жұмыртқалар, дана/жыл	245	281	329	383	420	234	270	318	369	405
Сүт және сүт өнімдері - барлығы	281,8	322,0	379,5	442,8	483,0	270,3	310,5	367,9	425,4	465,8
Сиыр сүті, майлылығы 2.5%	50.47	57.68	67.98	79.31	86.52	48.41	55.62	65.92	76.22	83.43
Жылқы, түйе, ешкі сүті	9,43	10,78	12,71	14,83	16,17	9,05	10,40	12,32	14,25	15,60
Ашытылған сұйық сүт өнімдері майлылығы 2.5%	41,87	47,84	56,39	65,78	71,76	40,16	46,14	54,68	63,22	69,20
Қымыз, шұбат	18,41	21,05	24,80	28,94	31,57	17,66	20,29	24,05	27,81	30,44
Қаймақ, майлылығы 15,0%	6.03	6.89	8.12	9.47	10.33	5.78	6.64	7.87	9.10	9.97
Сүзбе, майлылығы 9,0%	10.05	11.48	13.53	15.79	17.22	9.64	11.07	13.12	15.17	16.61
Мәйек ірімшік	4.59	5.24	6.18	7.21	7.87	4.40	5.06	5.99	6.93	7,58
Сиыр майы (жануар майы 75 %)	4.31	4.93	5.81	6.78	7.39	4.14	4.75	5.63	6.51	7.13
Өсімдік майы	11.06	12.64	14.89	17.38	18.96	10.61	12.19	14.44	16.70	18.28
Қант және кондитерлік өнімдер (жалпы саны)	29,18	33,34	39,31	45,85	50,02	27,98	32,16	38,11	44,07	48,24
Қант	15,54	17,76	20,94	24,42	26,64	14,91	17,13	20,30	23,47	25,69
Кондитерлік өнімдер	17,29	18,76	20,86	23,17	24,64	16,86	18,34	20,44	22,54	24,01
Ара балы	5.36	6.12	7.22	8.42	9.19	5.14	5.91	7.00	8.09	8.86
Өзге де өнімдер	3,43	3,90	4,58	5,38	5,85	3,30	3,75	4,47	4,26	5,64
Шай	1.01	1.15	1.36	1.59	1.73	0.97	1.11	1.32	1.52	1.67
Табиғи кофе	0.33	0.38	0.44	0.52	0.57	0.32	0.36	0.43	0.50	0.55
Ұнтақ какао	0.33	0.38	0.44	0.52	0.57	0.32	0.36	0.43	0.50	0.55
Ашытқы	0.17	0.19	0.22	0.26	0.28	0.16	0.18	0.22	0.25	0.27
Лавр жапырағы	0.04	0.04	0.05	0.06	0.06	0.04	0.04	0.05	0.06	0.06
Ұнтақталған бұрыш	0.04	0.04	0.05	0.06	0.06	0.04	0.04	0.05	0.06	0.06
Сірке суы	0.17	0.19	0.22	0.26	0.28	0.16	0.18	0.22	0.25	0.27
Йодталған ас тұзы	1.34	1.53	1.80	2.11	2.30	1.29	1.48	1.75	2.02	2.21

Ескертпе:

Еңбектің ауырлық дәрежесі: I – өте жеңіл, II - жеңіл, III – орташа, IV – ауыр, V - өте ауыр

4. Қазақстан Республикасында әйел адамдардың кейбір жыныс-жас аралық топтары (балалар, жасөспірімдер, қарт адамдар) үшін тамақ өнімдерін тұтынудың тиімді нормалары, килограмм/жыл

Өнімдердің атауы	Жас мөлшері топтары
	11-13 жас		1-3 жас		4-6 жас	7-10 жас	11-13 жас	14-17 жас	58 жас
Ұнға қайта есептегенде нан өнімдері (жалпы саны)	44.99		57.24		73.63	85.89	98.19	98.19	83.83
Бидай ұны, 1 – сұрып	3.76		4.79		6.16	7.18	8.21	8.21	7.01
Қара бидай наны	10.30		13.11		16.85	19.66	22.47	22.47	19.19
Қара бидай-бидай наны	17.30		22.02		28.31	33.03	37.75	37.75	32.25
Бидай наны	11.54		14.68		18.88	22.02	25.17	25.17	21.50
Макарон өнімдері	0.99		1.26		1.62	1.89	2.16	2.16	1.84
Қарақұмық жармасы	3.05		3.88		4.99	5.82	6.65	6.65	5.68
Ұнтақ жарма	1.77		2.25		2.90	3.38	3.87	3.87	3.30
Сұлы жармасы	1.77		2.25		2.90	3.38	3.87	3.87	3.30
Арпа жармасы	1.24		1.57		2.02	2.36	2.70	2.70	2.30
Тары жармасы	1.77		2.25		2.90	3.38	3.87	3.87	3.30
Күріш жармасы	3.46		4.40		5.66	6.61	7.55	7.55	6.45
Бұршақ (бұршақ, бұршақ, үрме бұршақ, қызыл және ақ, жасымық, ноқат, соя, маш, бөрібұршақ)	0.99		1.26		1.62	1.89	2.16	2.16	1.84
Картоп	41.20		52.43		67.42	78.65	89.89	89.89	76.78
Көкөністер және бақша дақылдары (жалпы саны)	46.57		59.24		76.19	88.87	101.6	101.6	86.76
Қырыққабат (ақ қауданды, қызыл қауданды, брюссель, пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби)	9,89		12,58		16,18	18,87	21,56	21,56	18,43
Сәбіз	9.48		12.06		15.51	18.09	20.67	20.67	17.66
Пияз	6.59		8.39		10.79	12.58	14.38	14.38	12.28
Жаңа піскен қияр	5.77		7.34		9.44	11.01	12.58	12.58	10.75
Жаңа піскен қызанақ	4.53		5.77		7.42	8.65	9.89	9.89	8.45
Қызылша	3.71		4.72		6.07	7.08	8.09	8.09	6.91
Тәтті бұрыш	3.30		4.19		5.39	6.29	7.19	7.19	6.14
Аскөк (ақжелкен, жасыл пияз, аскөк, салат, жапырақты, кинза, саумалдық, латук, балдыркөк, қымыздық)	2.06		2.62		3.37	3.93	4.49	4.49	3.84
Көк пияз	1.24		1.57		2.02	2.36	2.70	2.70	2.30
Көкөністер (баклажан,кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)	4,53		5,77		7,42	9,90	9,90	9,90	8,44
Асқабақ	2.88		3.67		4.72	5.51	6.29	6.29	5.37
Қарбыз, қауын	5,76		7,34		9,44	11,02	12,58	12,58	10,74
Жемістер мен жидектер, (жалпы саны)	55.19		70.26		90.33	105.4	120.4	120.4	102.9
Алма	20.60		26.22		33.71	39.33	44.94	44.94	38.39
Қара өрік, алмұрт, өрік, шабдалы, құрма, анар	6.18		7.87		10.11	11.80	13.48	13.48	11.52
Суб - тропикалық (апельсин, банан, киви, мандариндер, клементиндер, ананастар, авокадо, гуава, манго, ананас, папайя, грейпфрут)	13,36		15,72		20,22	23,59	26,95	26,95	23,04
Лимон	1.24		1.57		2.02	2.36	2.70	2.70	2.30
Кептірілген жемістер	0.82		1.05		1.35	1.57	1.80	1.80	1.54
Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)	3,29		4,19		5,39	6,30	7,19	7,19	6,14
Жеміс-жидек шырыны	7.42		9.44		12.13	14.16	16.18	16.18	13.82
Ет және ет өнімдері (жалпы саны)	32.63		41.52		53.39	62.29	71.2	71.2	60.8
Қой еті	4,16		5,29		6,80	7,94	9,07	9,07	7,75
Сиыр еті	8,34		10,63		13,66	15,93	18,21	18,21	15,55
Жылқы еті	6,54		8,31		10,7	12,48	14,28	14,28	12,18
Шошқа еті	2.28		2.90		3.73	4.35	4.97	4.97	4.25
Субөнім 1 деңгей	0.48		0.61		0.78	0.91	1.04	1.04	0.89
Құс еті	6,55		8,33		10,71	12,50	14,28	14,28	12,20
Шұжық (сиыр, жылқы)	4.61		5.87		7.55	8.81	10.07	10.07	8.60
Балық және теңіз өнімдері	5.73		7.30		9.38	10.95	12.51	12.51	10.69
Жаңа ауланған балық	4.51		5.74		7.38	8.61	9.84	9.84	8.41
Консервіленген балық	0.60		0.77		0.98	1.15	1.31	1.31	1.12
Консервіленген теңіз қырыққабаты	0.75		0.95		1.23	1.43	1.64	1.64	1.40
Тауық жұмыртқалары, дана/жыл	110		139		179	208	241	241	204
Сүт және сүт өнімдері - барлығы	126.6		160.9		207	241.5	275.9	275.9	235.8
Сиыр сүті, майлылығы 2,5%	18,43		23,26		30,15	35,17	40,20	40,20	34,34
Жылқы, түйе, ешкі сүті	4,23		5,58		6,93	8,09	9,24	9,24	7,89
Ашытылған сұйық сүт өнімдері, майлылығы 2,5%	27.06		34.44		30,76	35,89	41,01	41,01	35,03
Қымыз, шұбат	-		-		13,53	15,78	18,04	18,04	15,41
Қаймақ, майлылығы 15,0%	2.71		3.44		4.43	5.17	5.91	5.91	5.04
Сүзбе, майлылығы 9,0%	4.51		5.74		7.38	8.61	9.84	9.84	8.41
Мәйек ірімшік	2.06		2.62		3.37	3.93	4.49	4.49	3.84
Сиыр майы (жануар майы 75 %)	1.94		2.46		3.17	3.70	4.22	4.22	3.61
Өсімдік майы	4.96		6.32		8.12	9.48	10.83	10.83	9.25
Қант және кондитерлік өнімдер (жалпы саны)	13,11		16,67		21,44	25,02	28,59	28,59	24,41
Қант	6,98		8,88		11,42	13,33	15,23	15,23	13,0
Кондитерлік өнімдер	11,62		12,88		14,56	15,82	17,08	17,08	15,61
Ара балы	2.41		3.06		3.94	4.59	5.25	5.25	4.48
Өзге де өнімдер		1.53		1.95	2.5	2.92	3.34	3.34	2.86
Шай		0.45		0.58	0.74	0.87	0.99	0.99	0.84
Табиғи кофе		0.15		0.19	0.24	0.28	0.32	0.32	0.28
Ұнтақ какао		0.15		0.19	0.24	0.28	0.32	0.32	0.28
Ашытқы		0.07		0.09	0.12	0.14	0.16	0.16	0.14
Лавр жапырағы		0.02		0.02	0.03	0.03	0.04	0.04	0.03
Ұнтақталған бұрыш		0.02		0.02	0.03	0.03	0.04	0.04	0.03
Сірке суы		0.07		0.09	0.12	0.14	0.16	0.16	0.14
Йодталған ас тұзы		0.60		0.77	0.98	1.15	1.31	1.31	1.12

5. Қазақстан Республикасында әртүрлі дәрежелі ауыр жұмыспен айналысатын 18 және одан жоғары жастағы әйел азаматтар үшін тамақ өнімдерін тұтынудың тиімді нормалары

Өнімдердің атауы	Жас мөлшері топтары, еңбек топтарының қарқындылығы
	18-29 жас				30-58 жас
	I	II	III	IV	I	II	III	IV
Ұнға қайта есептегенде нан өнімдері (жалпы саны)	84.66	94.91	111.25	127.60	81.38	91.63	107.99	120.65
Бидай ұны, 1- сұрып	7.08	7.93	9.30	10.67	6.80	7.66	9.03	10.09
Қара бидай наны	19.38	21.72	25.47	29.21	18.63	20.97	24.72	27.62
Қара бидай-бидай наны	32.56	36.49	42.79	49.08	31.30	35.24	41.53	46.40
Бидай наны	21.71	24.33	28.52	32.72	20.87	23.49	27.69	30.94
Макарон өнімдері	1.86	2.09	2.44	2.80	1.79	2.01	2.37	2.65
Қарақұмық жармасы	5.74	6.43	7.54	8.65	5.52	6.21	7.32	8.18
Ұнтақ жарма	3.33	3.74	4.38	5.02	3.20	3.61	4.25	4.75
Сұлы жармасы	3.33	3.74	4.38	5.02	3.20	3.61	4.25	4.75
Арпа жармасы	2.33	2.61	3.06	3.51	2.24	2.52	2.97	3.31
Тары жармасы	3.33	3.74	4.38	5.02	3.20	3.61	4.25	4.75
Күріш жармасы	6.51	7.30	8.56	9.82	6.26	7.05	8.31	9.28
Бұршақ (бұршақ, бұршақ, үрме бұршақ, қызыл және ақ, жасымық, ноқат, соя, маш, бөрібұршақ)	1.86	2.09	2.44	2.80	1.79	2.01	2.37	2.65
Картоп	77.53	86.89	101.87	116.85	74.53	83.90	98.88	110.49
Көкөністер (баклажан,кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)	87.61	98.18	115.1	132.1	84.23	94.8	111.7	124.8
Қырыққабат (ақ қауданды, қызыл қауданды, брюссель, пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби)	18,61	20,84	24,44	28,04	17,89	20,13	23,72	26,51
Сәбіз	17.83	19.99	23.43	26.88	17.14	19.30	22.74	25.41
Пияз	12.40	13.90	16.30	18.70	11.93	13.42	15.82	17.68
Жаңа піскен қияр	10.85	12.16	14.26	16.36	10.43	11.75	13.84	15.47
Жаңа піскен қызанақ	8.53	9.56	11.21	12.85	8.20	9.23	10.88	12.15
Қызылша	6.98	7.82	9.17	10.52	6.71	7.55	8.90	9.94
Тәтті бұрыш	6.20	6.95	8.15	9.35	5.96	6.71	7.91	8.84
Аскөк (ақжелкен, жасыл пияз, аскөк, салат, жапырақты, кинза, саумалдық, латук, балдыркөк, қымыздық)	3.88	4.34	5.09	5.84	3.73	4.19	4.94	5.52
Көк пияз	2.33	2.61	3.06	3.51	2.24	2.52	2.97	3.31
Көкөністер (баклажан, кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)	8,53	10,56	11,19	12,84	8,20	9,24	10,89	12,15
Асқабақ	5.43	6.08	7.13	8.18	5.22	5.87	6.92	7.73
Қарбыз, қауын	10,86	12,16	14,26	16,36	10,44	11,74	13,84	15,46
Жемістер мен жидектер, (жалпы саны)	103.9	116.4	136.5	156.6	99.9	112.4	132.5	148
Алма	38.76	43.45	50.94	58.43	37.27	41.95	49.44	55.24
Қара өрік, алмұрт, өрік, шабдалы, құрма, анар	11.63	13.03	15.28	17.53	11.18	12.58	14.83	16.57
Суб - тропикалық (апельсин, банан, киви, мандариндер, клементиндер, ананастар, авокадо, гуава, манго, ананас, папайя, грейпфрут)	23,27	26,05	30,55	35,05	22,37	25,15	29,65	33,13
Лимон	2.33	2.61	3.06	3.51	2.24	2.52	2.97	3.31
Кептірілген жемістер	1.55	1.74	2.04	2.34	1.49	1.68	1.98	2.21
Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)	6,21	7,95	2,15	9,35	5,97	6,71	7,91	8,83
Жеміс-жидек шырыны	13.96	15.64	18.34	21.03	13.42	15.10	17.80	19.89
Ет және ет өнімдері (жалпы саны)	61.41	68.82	80.68	92.56	59.03	66.45	78.3	87.49
Қой еті	7,81	8,76	10,28	11,79	7,52	8,46	9,97	11,15
Сиыр еті	15,71	17,60	20,63	23,67	15,10	17,00	20,03	22,38
Жылқы еті	12,31	13,8	16,18	18,56	11,83	13,32	15,70	17,53
Шошқа еті	4.29	4.81	5.63	6.46	4.12	4.64	5.47	6.11
Субөнім 1 деңгей	0.90	1.01	1.18	1.36	0.86	0.97	1.15	1.28
Құс еті	12,32	13,81	16,19	18,57	11,85	13,33	15,71	17,56
Шұжық (сиыр, жылқы)	8.68	9.73	11.41	13.09	8.35	9.40	11.07	12.37
Балық және теңіз өнімдері	10.79	12.09	14.19	16.28	10.38	11.68	13.76	15.38
Жаңа ауланған балық	8.49	9.51	11.16	12.80	8.16	9.19	10.83	12.10
Консервіленген балық	1.13	1.27	1.49	1.71	1.09	1.22	1.44	1.61
Консервіленген теңіз қырыққабаты	1.41	1.58	1.85	2.13	1.36	1.53	1.80	2.01
Тауық жұмыртқалары, дана/жыл	208	230	270	310	197	223	263	296
Сүт және сүт өнімдері (жалпы саны)	238	266.7	312.8	358.8	228.8	257.5	303.6	339.2
Сиыр сүті, майлылығы 2,5%	34,67	38,86	45,56	52,26	33,33	37,52	44,22	49,41
Жылқы, түйе, ешкі сүті	7,97	8,93	10,47	12,01	7,66	8,62	10,16	11,36
Ашытылған сұйық сүт өнімдері, майлылығы 2,5%	35,37	39,64	46,48	53,31	34,00	38,27	45,11	50,41
Қымыз, шұбат	15,56	17,44	20,44	23,45	14,96	16,84	19,84	22,17
Қаймақ, майлылығы 15,0%	5.09	5.71	6.69	7.68	4.90	5.51	6.50	7.26
Сүзбе, майлылығы 9,0%	8.49	9.51	11.16	12.80	8.16	9.19	10.83	12.10
Үгітілген ірімшік	3.88	4.34	5.09	5.84	3.73	4.19	4.94	5.52
Сиыр майы (жануар майы 75 %)	3.64	4.08	4.79	5.49	3.50	3.94	4.65	5.19
Өсімдік майы	9.34	10.47	12.28	14.08	8.98	10.11	11.91	13.31
Қант және кондитерлік өнімдер (жалпы саны)	24,66	27,64	32,40	37,16	23,70	26,68	31,44	35,13
Қант	13,13	14,72	17,25	19,79	12,62	14,21	16,75	18,71
Кондитерлік өнімдер	15,7	16,75	18,43	20,11	15,41	16,41	18,08	19,39
Ара балы	4.53	5.07	5.95	6.82	4.35	4.90	5.77	6.45
Өзге де өнімдер	2.88	3.23	3.79	4.36	2.77	3.1	3.69	4.11
Шай	0.85	0.96	1.12	1.29	0.82	0.92	1.09	1.22
Табиғи кофе	0.28	0.31	0.37	0.42	0.27	0.30	0.36	0.40
Ұнтақ какао	0.28	0.31	0.37	0.42	0.27	0.30	0.36	0.40
Ашытқы	0.14	0.16	0.18	0.21	0.13	0.15	0.18	0.20
Лавр жапырағы	0.03	0.03	0.04	0.05	0.03	0.03	0.04	0.04
Ұнтақталған бұрыш	0.03	0.03	0.04	0.05	0.03	0.03	0.04	0.04
Сірке суы	0.14	0.16	0.18	0.21	0.13	0.15	0.18	0.20
Йодталған ас тұзы	1.13	1.27	1.49	1.71	1.09	1.22	1.44	1.61

Ескертпе:

Еңбектің ауырлық дәрежесі: I – өте жеңіл, II - жеңіл, III – орташа, IV – ауыр, V - өте ауыр

6. Тиімді тамақтану тағам ұсынылатын жиынтығының ұсынылатын тәуліктік тұтыну нормасының энергетикалық және тағамдық құндылығының сипаттамасы

Көрсеткіштер	Саны
Энергия, килокалория	2760
Ақуыз калорийі, %	15
Ақуыз барлығы, грамм	104
Жануарлар ақуызы, грамм	58
Барлығынан жануарлар ақуызының %	55,8
Май калорийі, %	32,7
Майлар барлығы, грамм	100
Өсімдік майлары, грамм	46,2
Барлығынан өсімдік майларының %	46
ҚМҚ, грамм	25,1
МҚМҚ, грамм	22,1
ПҚМҚ, грамм	24,8
Холестерин, миллиграмм	439
Көмірсу калорийі, %	52,2
Көмірсу барлығы, грамм	360
Крахмал, грамм	221
Моно-дисахар, грамм	51
Тағамдық талшықтар, грамм	38,6
Барлық көмірсудан қанттың %	42
А дәрумені (РЭ), микрограмм	1319
Е дәрумені, миллиграмм	26
В 1 дәрумені, миллиграмм	1,5
В 2 дәрумені, миллиграмм	1,72
В 3 дәрумені (ниацин), миллиграмм	18,6
С дәрумені, миллиграмм	123
Фолат (фолий қышқылы), микрограмм	187
Кальций, миллиграмм	957
Магний, миллиграмм	457
Фосфор, миллиграмм	1756
Темір, миллиграмм	25
Мырыш, миллиграмм	10
Селен, микрограмм	29,7
Йод, микрограмм	127

Қысқартылған сөздердің толық жазылуы: ҚМҚ – қаныққан май қышқылдары;

МҚМҚ – моноқанықпаған май қышқылдары; ПҚМҚ – полиқанықпаған май қышқылдары;

РЭ – ретинолды эквивалент.

7. Орта есеппен жан басына шаққандағы өнімнің тәуліктік тұтынудың тиімді нормасының энергетикалық және тағамдық құндылығы

Энергия және тағамдық заттар	Тиімді тамақтану тағам жиынтығының ұсынылатын нормасының энергетикалық және тағамдық құндылығы	1000 килокалорияға есептегенде заттардың тағамдық тығыздығы
		ФАО/ДСҰ3 ұсынымдары (халықтың барлық тобына)	Тиімді тамақтану тағам жиынтығының ұсынылған ең төменгі нормалары
Энергия, килокалория	2671
Ақуыз барлығы, грамм	104	25-30	39*
Майлар барлығы, грамм	100	16-39	36
Көмірсу, грамм	360	140-190	130
ҚМҚ	25,1	< 11	10
ПҚМҚ / МҚМҚ	24,8/25,1	0.5-0.9	0,99
Холестерин	439	< 300 миллиграмм/күн	439 миллиграмм/күн
Тағамдық талшықтар, грамм	38,6	8-20	20
Кальций, миллиграмм	957	250-400	347
Темір, милиграмм	25	3.5-20	9,2
Мырыш, миллиграмм	10,0	5-10	3,6**
Йод, микрограмм	127	75	46,1**
А дәрумені (РЭ), микрограмм	1319	350-500	478
Е дәрумені, миллиграмм	26	3.5-5.0	10*
Фолат, микрограмм	187	150-200	67,9**
В 1 дәрумені (тиамин), миллиграмм	1,5	0.5-0.8	0,6
В 2 дәрумені (рибофлавин), милиграмм	1,72	0.6-0.9	0,7
В 3 дәрумені (ниацин), миллиграмм	18,6	6-10	7
С дәрумені, миллигграмм	123	25-30	44,6*

Ескертпе:

¹ Картоп және көкөністердің суық аспаздық өңдеу кезінде желінбейтін бөлігіндегі шығынды ескере отырып

² Тамақты термиялық өңдеу кезінде макронутриенттер, дәрумендер мен микроэлементтер шығынын ескере отырып

³ Preparation and use of food-based dietary guidelines // Report of a joint FAO/WHO consultation.

– Geneva. – WHO. – 1998

* Тағамдық заттар құрамы салыстырмалы түрде көтерілген

** Тағамдық заттар құрамы салыстырмалы түрде лимиттелген (йод және фолатты қоспағанда)

8. Қазақстан Республикасының әртүрлі әлеуметтік топтары үшін негізгі тағам өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормалары (килограмм/жылына)

Өнімдері атауы	Барлық халық	Оның ішінде
		0-13 жас аралығындағы балалар	14-17 жас аралығындағы жасөспірімдер		18 жастан >еңбекке қабілетті халық		Зейнеткерлер және егде жастағы адамдар
			ұлдар	қыздар	ерлер	әйелдер
1-сұрыпты байытылған бидай ұны	13	6.5	17.2	13.2	16.6	13.2	12.7
1-сұрыпты байытылған бидай ұнынан пісірілген нан	70.7	39.6	91.7	70.2	88.6	70.2	69.3
Қара бидай наны	31.0	17.4	35.8	27.4	40.1	32.3	25.1
Қара нан	4.8	2.5	7.4	5.7	5.8	4.6	5.5
Макарон өнімдері	4.4	3.5	5.4	4.2	5.2	4.1	4.0
Күріш	8.5	6.5	10.7	8.2	10.3	8.2	7.9
Қарақұмық	2	1.8	2.5	1.9	2.4	1.9	1.8
Сұлы жармасы	2	1.8	2.5	1.9	2.4	1.9	1.8
Ұнтақ жарма	2	2.9	2.1	1.6	2.1	1.6	1.6
Бұршақ	2	1.0	2.7	2.1	2.6	2.0	2.0
Картоп	95	66.5	110.9	84.9	117.9	94.1	85.3
Аққауданды қырыққабат	25	13.6	32.8	25.2	31.6	25.0	24.5
Сәбіз	20	19.2	23.9	18.3	23.0	18.2	17.8
Пияз	20	8.5	27.0	20.7	26.0	20.6	20.2
*Қызынақ	5	3.1	6.5	5.0	6.2	4.9	4.8
*Қияр	5	3.1	6.5	5.0	6.2	4.9	4.8
Қызылша	5	3.1	6.5	5.0	6.2	4.9	4.8
*Бақша дақылдары (қарбыз)	10	4.7	12.7	9.7	12.8	9.7	11.4
Жаңа піскен жеміс (алма)	25	37.3	26.8	20.5	25.8	20.4	19.6
**Жидек (жүзім)	4.5	11.1	4.1	3.1	3.9	3.1	2.9
Кептірілген жемістер (өрік қағы)	0.5	1.7	0.5	0.4	0.4	0.3	0.3
Қант	18	13.3	22.7	17.4	22.0	17.4	16.6
Сиыр еті	15	12.3	19.5	14.9	17.4	13.9	14.3
Шошқа еті	9	2.8	12.9	9.9	12.0	9.5	9.3
Қой еті	6.3	5.7	7.8	6.0	7.3	5.8	6.0
Құс еті	5	4.6	6.2	4.7	5.8	4.6	4.6
Жылқы еті	3.2	1.6	4.5	3.4	4.0	3.2	3.2
Пісірілген шұжық	3	1.5	4.1	3.1	3.8	3.0	3.0
1- санаттағы субөнімдер (бауыр)	0.4	1.5	0.2	0.2	0.2	0.2	0.2
Жаңа ауланған және/немесе жаңа мұздатылған көксерке	8.4	7.8	10.3	7.9	9.0	7.1	7.6
Сүт, литр	84.5	64.0	110.7	84.8	100.3	79.5	81.3
Майлылығы 20% қаймақ	3.2	2.8	3.9	3.0	3.7	2.9	3.1
Жартылай майлы ірімшік	4.9	4.4	5.9	4.5	5.6	4.5	4.8
Мәйек ірімшік	2.3	2.8	2.8	2.1	2.5	2.0	2.0
Сары май	4.4	3.9	5.5	4.2	5.2	4.1	4.1
Жұмыртқа, дана	142	205	167	128	147	117	113
Қүнбағыс майы	7	4.6	8.9	6.8	8.5	6.7	7.1
Маргарин	1.5	0.3	2.4	1.8	2.1	1.6	1.6
Майонез	0.5	0.04	0.77	0.59	0.72	0.57	0.56
Шай	0.67	0.28	0.91	0.69	0.87	0.69	0.67
Астұзы	2.19	0.92	3.00	2.30	2.89	2.29	2.21
Ашытқы	0.05	0.03	0.08	0.06	0.07	0.05	0.05
Дәмдеуіштер	0.02	0	0.03	0.02	0.02	0.02	0.02

Ескертпе:

*томаттар мен қиярлар - ең төмен тұтыну деңгейі бес айға таратылып бөлінеді (маусым-қазан);

**қарбыздар, жидектер - ең төмен тұтыну деңгейі үш айға таратылып бөлінеді (тамыз-қазан).

9. Қазақстан Республикасы ерлерінің әртүрлі жас топтары үшін негізгі тамақ өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормалары (килограмм/жылына)

Өнімдері атауы	Жас топтары (жасы)
	0.5-1.0	1-3	4-6	7-10	11-13	14-17	18-29	30-62	63+
1-сұрыпты байытылған бидай ұны	1.55	3.51	6.33	10.98	12.43	17.18	16.92	16.30	13.64
1-сұрыпты байытылған бидай ұнынан пісірілген нан	3.68	25.56	52.53	59.45	69.53	91.66	90.26	86.92	74.34
Қара бидай наны	0	15.58	20.72	26.91	29.51	35.8	40.89	39.27	26.96
Қара нан	0	0	2.63	4.98	5.63	7.39	5.86	5.64	5.91
Макарон өнімдері	1.55	3.09	4.26	4.55	4.94	5.42	5.31	5.12	4.32
Күріш	5.82	5.84	6.63	7.63	8.64	10.69	10.47	10.08	8.48
Қарақұмық	1.55	1.70	1.86	1.94	2.18	2.45	2.40	2.31	1.93
Сұлы жармасы	1.55	1.70	1.86	1.94	2.18	2.45	2.40	2.31	1.93
Ұнтақ жарма	3.66	3.27	3.04	2.48	2.55	2.13	2.09	2.01	1.70
Бұршақ	0	0.7	1.14	1.53	1.72	2.67	2.62	2.52	2.13
Картоп	33.38	45.62	82.12	92.03	98.68	110.89	120.07	115.69	91.58
Ақ қауданды қырыққабат	4.00	7.82	16.65	20.66	23.27	32.84	32.19	31.00	26.26
Сәбіз	19.10	19.08	20.17	20.65	22.02	23.93	23.46	22.59	19.11
Пияз	2.13	2.69	5.41	14.99	20.49	27.03	26.49	25.51	21.65
*Қызынақ	1.55	1.92	3.50	4.51	5.10	6.47	6.32	6.08	5.12
*Қияр	1.55	1.92	3.50	4.51	5.10	6.47	6.32	6.08	5.12
Қызылша	1.55	1.92	3.50	4.51	5.10	6.47	6.32	6.08	5.12
*Бақша дақылдары (қарбыз)	0	2.19	3.65	9.12	10.88	12.70	12.74	12.85	12.63
Жаңа піскен жеміс (алма)	58.22	42.07	37.84	30.72	26.11	26.80	26.26	25.28	20.98
*Жидек (жүзім)	27.18	12.50	8.04	5.53	4.38	4.06	3.97	3.83	3.09
Кептірілген жеміс-жидектер (өрік қағы)	4.16	2.31	0.81	0.70	0.63	0.53	0.37	0.35	0.27
Қант	8.85	10.81	15.66	16.40	18.45	22.72	22.37	21.54	17.86
Сиыр еті	8.83	10.41	14.10	14.95	16.92	19.47	17.67	17.12	15.35
Шошқа еті	0	0	0	5.78	9.09	12.86	12.24	11.78	9.94
Қой еті	5.24	5.40	5.92	6.28	6.96	7.80	7.40	7.13	6.46
Құс еті	4.23	4.35	4.86	5.12	5.62	6.19	5.86	5.65	4.95
Жылқы еті	0	0.77	1.86	2.48	3.51	4.48	4.11	3.95	3.46
Пісірілген шұжық	0	0.77	1.86	2.21	2.99	4.05	3.89	3.75	3.17
1-санаттағы субөнімдер (бауыр)	3.88	1.93	1.22	0.62	0.23	0.23	0.23	0.23	0.21
Жаңа ауланған және/немесе жаңа мұздатылған көксерке	7.49	7.60	8.29	8.60	9.29	10.26	9.17	8.84	8.11
Сүт, литр	43.73	54.27	68.46	77.59	94.83	110.69	102.21	98.42	87.29
Майлылығы 20% қаймақ	2.33	2.70	3.04	3.22	3.51	3.91	3.78	3.64	3.34
Жартылай майы ірімшік	4.08	4.24	4.66	4.88	5.36	5.89	5.75	5.54	5.14
Мәйекті ірімшік	3.32	3.08	3.04	2.65	2.68	2.76	2.56	2.46	2.16
Сары май	3.11	3.62	4.34	4.50	4.83	5.48	5.26	5.06	4.42
Жұмыртқа, дана	349.37	192.66	189.07	172.16	168.33	166.81	150.20	144.60	120.82
Қүнбағыс майы	1.16	3.85	6.12	6.41	6.98	8.86	8.64	8.31	7.61
Маргарин	0	0	0	0.69	0.78	2.36	2.10	2.03	1.72
Майонез	0	0	0	0.11	0.12	0.77	0.73	0.70	0.60
Шай	0	0.19	0.27	0.41	0.64	0.91	0.89	0.85	0.72
Астұзы	0.38	0.57	0.85	1.18	1.91	3.00	2.94	2.83	2.37
Ашытқы	0	0.02	0.02	0.06	0.07	0.08	0.07	0.07	0.06
Дәмдеуіштер	0	0	0	0	0.02	0.03	0.02	0.02	0.02

Ескертпе:

азық-түлік себетінің құрылымы осы немесе өзге тағамның маусымдылығы ескеріле отырып түзетілед *томаттар мен қиярлар - ең төмен тұтыну деңгейі бес айға таратылып бөлінеді (маусым-қазан) **қарбыздар, жидектер - ең төмен тұтыну деңгейі үш айға таратылып бөлінеді (тамыз-қазан)

10. Қазақстан Республикасы әйелдерінің әртүрлі жас топтары үшін негізгі тағам өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормалары (килограмм/жылына)

Өнімдері атауы	Жас топтары (жасы)
	0.5- 1.0	1-3	4-6	7-10	11-13	14-17	18-29	30-57	58+
1- сұрыпты байытылған бидай ұны	1.46	3.32	5.70	9.70	10.33	13.16	13.16	13.16	11.78
1- сұрыпты байытылған бидай ұнынан пісірілген нан	3.46	24.21	47.32	52.51	57.79	70.20	70.20	70.20	64.20
Қара бидай наны	0	14.75	18.66	23.77	24.53	27.42	32.34	32.34	23.28
Қара нан	0	0	2.37	4.40	4.68	5.66	4.56	4.56	5.10
Макарон өнімдері	1.46	2.93	3.84	4.02	4.11	4.15	4.13	4.13	3.73
Күріш	5.47	5.53	5.97	6.74	7.18	8.19	8.15	8.15	7.32
Қарақұмық	1.46	1.61	1.68	1.71	1.81	1.88	1.86	1.86	1.67
Сұлы жармасы	1.46	1.61	1.68	1.71	1.81	1.88	1.86	1.86	1.67
Ұнтақ жарма	3.44	3.10	2.74	2.19	2.12	1.63	1.63	1.63	1.47
Бұршақ	0	0.66	1.02	1.35	1.43	2.05	2.04	2.04	1.84
Картоп	31.39	44.06	73.98	81.28	82.01	84.93	94.06	94.06	79.09
Ақ қауданды қырыққабат	3.76	7.41	15.00	18.25	19.34	25.15	25.04	25.04	22.68
Сәбіз	17.96	18.08	18.17	18.24	18.30	18.33	18.24	18.24	16.50
Пияз	2.00	2.55	4.87	13.24	17.03	20.70	20.61	20.61	18.70
*Қызынақ	1.46	4.82	3.15	3.98	4.24	4.95	4.91	4.91	4.42
*Қияр	1.46	4.82	3.15	3.98	4.24	4.95	4.91	4.91	4.42
Қызылша	1.46	4.82	3.15	3.98	4.24	4.95	4.91	4.91	4.42
*Бақша дақылдары (қарбыз)	0	1.82	3.15	7.96	8.48	9.71	9.66	9.66	10.14
Жаңа піскен жеміс (алма)	54.74	39.85	34.09	27.13	21.70	20.53	20.42	20.42	18.12
*Жидек (жүзім)	25.55	11.84	7.24	4.88	3.64	3.11	3.09	3.09	2.67
Кептірілген жеміс-жидектер(өрік қағы)	3.91	2.19	0.73	0.68	0.58	0.44	0.29	0.29	0
Қант	8.32	10.24	14.11	14.48	15.33	17.40	17.40	17.40	15.42
Сиыр еті	8.30	9.85	12.70	13.21	14.06	14.92	13.94	13.94	13.18
Шошқа еті	0	0	0	5.11	7.55	9.85	9.52	9.52	8.58
Қой еті	4.92	5.12	5.34	5.55	5.78	5.98	5.75	5.75	5.58
Құс еті	3.98	4.12	4.38	4.53	4.67	4.74	4.56	4.56	4.27
Жылқы еті	0	0.73	1.68	2.19	2.92	3.43	3.19	3.19	2.99
Пісірілген шұжық	0	0.73	1.68	1.95	2.48	3.10	3.03	3.03	2.74
1-санаттағы субөнімдер (бауыр)	3.65	1.82	1.09	0.55	0.18	0.18	0.18	0.18	0.18
Жаңа ауланған және/ немесе жаңа мұздатылған көксерке	7.03	7.19	7.47	7.60	7.72	7.87	7.14	7.14	6.99
Сүт, литр	41.12	51.39	61.68	68.53	78.81	84.77	79.50	79.50	75.38
Майлылығы 20 % қаймақ	2.19	2.55	2.74	2.85	2.92	2.99	2.94	2.94	2.88
Жартылай майлы ірімшік	3.83	4.01	4.20	4.31	4.45	4.51	4.47	4.47	4.43
Мәйектік ірімшік	3.12	2.92	2.74	2.34	2.23	2.12	1.99	1.99	1.86
Сары май	2.92	3.43	3.91	3.98	4.01	4.20	4.09	4.09	3.81
Жұмыртқа, дана	328.50	182.50	170.33	152.08	139.92	127.75	116.80	116.80	104.33
Қүнбағыс майы	1.09	3.65	5.51	5.66	5.80	6.79	6.72	6.72	6.57
Маргарин	0	0	0	0.61	0.65	1.81	1.64	1.64	1.48
Майонез	0	0	0	0.09	0.10	0.59	0.57	0.57	0.52
Шай	0	0.18	0.24	0.36	0.53	0.69	0.69	0.69	0.62
Астұзы	0.36	0.54	0.77	1.04	1.58	2.30	2.29	2.29	2.05
Ашытқы	0	0.02	0.02	0.05	0.05	0.06	0.05	0.05	0.05
Дәмдеуіштер	0	0	0	0	0.02	0.02	0.02	0.02	0.02

Ескертпе:

*томаттар мен қиярлар-ең төмен тұтыну деңгейі бес айға таратылып бөлінеді (маусым-қазан)

**қарбыздар, жидектер - ең төмен тұтыну деңгейі үш айға таратылып бөлінеді (тамыз-қазан)

11. Қазақстан Республикасы халқының әртүрлі әлеуметтік топтары үшін негізгі тағам өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормаларының химиялық құрамы мен энергетикалық құндылығы

Нутриенттер	Барлық халық	оның ішінде
		0-13 жас аралығындағы балалар	14-17 жас аралығындағы жасөспірімдер		18 жастан > еңбекке қабілетті халық		Зейнеткерлер және егде жастағы адамдар
			ұлдар	қыздар	ерлер	әйелдер
Энергия, килокалория	2175	1521	2755	2110	2646	2100	2052
Ақуыз барлығы, грамм	76.0	55.5	96.7	74.1	91.7	72.8	71.5
Жануарлар ақуызы, грамм	38.9	32.6	49.9	38.2	45.4	36.0	36.7
Майлар барлығы, грамм	72.2	51.2	92.4	70.9	86.5	68.6	69.6
Өсімдік майлары, грамм	29.8	17.4	39.0	29.8	37.0	29.4	29.9
ҚМҚ, грамм	25.7	19.8	32.8	25.1	30.4	24.1	24.4
МҚМҚ, грамм	20.6	14.7	26.7	20.4	24.6	19.5	19.7
ПҚМҚ, грамм	20.2	13.0	25.9	19.8	24.6	19.5	20.1
Холестерин, миллиграмм	247	248	298	229	270	215	213
Көмірсулар, грамм	300	205	378	289	369	293	279
монодисахаридтер, грамм	90	73	112	86	107	85	82
Тағамдық талшықтар, грамм	10.4	8.9	12.9	9.9	12.3	9.8	9.5
Кальций, миллиграмм	597	476	760	582	706	560	561
Магний, миллиграмм	283	189	356	273	348	276	263
Фосфор, миллиграмм	1199	873	1485	1137	1420	1129	1095
Темір, миллиграмм	20.8	13.1	26.3	20.1	25.7	20.5	19.5
Мырыш, миллиграмм	11.9	8.0	14.9	11.4	14.3	11.3	11.1
Йод, микрограмм	208	121	276	212	262	208	203
Селен, микрограмм	89	53	113	87	109	86	85
А дәрумені, микрограмм (РЭ)	1143	1565	1286	985	1220	967	961
Фолат, микрограмм	438	288	556	426	541	429	416
Е дәрумені, миллиграмм	18.6	12.3	23.6	18.1	23.0	18.3	18.0
В1 дәрумені, миллиграмм	1.67	1.05	2.13	1.63	2.07	1.65	1.58
В2 дәрумені, миллиграмм	1.55	1.25	1.98	1.51	1.86	1.47	1.46
Ниацин (НЭ), миллиграмм	30.0	21.2	37.8	29.0	36.4.	29.0	27.8
В6 дәрумені, миллиграмм	2.07	1.47	2.55	1.95	2.54	2.02	1.9
С дәрумені, миллиграмм	55	40	68	52	67	53	51

12. Ер адамдардың әртүрлі жас топтары үшін негізгі тағам өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормаларының химиялық құрамы мен энергетикалық құндылығы

	Өлшем бірлігі	Жас топтары (жасы)
		0.5- 1.0	1-3	4-6	7-10	11-13	14-17	18-29	30-62	63+
Энергия	ккал	920	1230	1715	1970	2220	2755	2700	2600	2200
Ақуыз – барлығы, оның ішінде жануарлардың ақуызы	грамм грамм	37.8 30.1	45.6 28.6	60.4 33.3	70.1 37.3	80.0 43.0	96.7 49.9	93.4 46.2	90.0 44.5	76.7 39.4
Майлар – барлығы, оның ішінде өсімдік майлары	грамм грамм	33.6 5.0	43.1 13.7	56.3 21.4	64.6 24.9	73.2 27.4	92.4 39.0	88.1 37.7	84.9 36.3	74.7 32.1
ҚМҚ	грамм	15.6	17.3	21.1	23.8	27.0	32.8	31.0	29.8	26.2
МҚМҚ	грамм	11.3	12.2	15.3	18.2	21.0	26.7	25.0	24.1	21.2
ПҚМҚ	грамм	5.1	10.5	15.8	17.7	19.6	25.9	25.0	24.1	21.6
Холестерин	миллиграмм	329	227	239	246	262	298	275	265	229
Көмірсулар барлығы	грамм	112	161	237	272	305	378	377	363	300
оның ішінде монодисахар	грамм	64	63	80	84	93	112	109	105	88
Тағамдық талшықтар	грамм	9.0	7.8	9.1	10.3	10.9	12.9	12.6	12.1	10.2
Кальций	миллиграмм	376	418	511	563	648	760	719	693	602
Магний	миллиграмм	104	151	211	250	287	356	354	341	282
Фосфор	миллиграмм	608	731	947	1090	1241	1485	1446	1393	1175
Темір	миллиграмм	5.4	9.9	15.4	18.2	20.7	26.3	26.2	25.2	20.9
Мырыш	миллиграмм	4.5	6.3	9.0	10.6	12.1	14.9	14.5	14.0	11.9
Йод	микрограмм	83	91	122	147	198	276	267	257	218
Селен	микрограмм	19	36	62	75	87	113	111	107	91
А дәрумені (РЭ)	микрограмм	2636	1714	1466	1241	1127	1286	1242	1197	1032
Фолат (Вс дәрумені)	микрограмм	145	213	338	390	439	556	551	531	447
Е дәрумені	миллиграмм	4.6	10.0	15.1	16.8	18.5	23.6	23.4	22.6	19.3
Тиамин (В1 дәрумені.)	миллиграмм	0.52	0.76	1.14	1.46	1.70	2.13	2.11	2.03	1.70
Рибофлавин (В2 дәрумені)	миллиграмм	1.09	1.08	1.33	1.46	1.64	1.98	1.89	1.82	1.57
Ниацин (В3 дәрумені)	миллиграмм	13.8	17.2	22.9	27.3	31.0	37.8	37.1	35.7	29.9
Пиридоксин (В6 дәрумені)	миллиграмм	0.95	1.16	1.63	1.92	2.14	2.55	2.58	2.49	2.04
С дәрумені	миллиграмм	28	30	45	51	55	68	68	66	55

13. Әйел адамдардың әртүрлі жас топтары үшін негізгі тағам өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормаларының химиялық құрамы мен энергетикалық құндылығы

	Өлшем бірлігі	Жас топтары (жасы)
		0.5- 1.0	1-3	4-6	7-10	11-13	14-17	18-29	30-57	58+
Энергия	ккал	865	1165	1545	1740	1845	2110	2100	2100	1900
Ақуыз - барлығы оның ішінде жануар ақуызы	грамм грамм	35.7 28.3	43.0 27.0	54.5 30.0	61.9 32.9	66.6 35.8	74.1 38.2	72.8 36.0	72.8 36.0	66.3 34.0
Майлар - барлығы оның ішінде өсімдік майлары	грамм грамм	31.7 4.7	40.7 13.0	50.9 19.3	57,1 22.0	60.9 22.8	70.9 29.8	68.6 29.4	68.6 29.4	64.6 27.7
ҚМҚ	грамм	14.7	16.4	19.0	21.0	22.4	25.1	24.1	24.1	22.6
МҚМҚ	грамм	10.6	11.6	13.8	16.1	17.4	20.4	19.5	19.5	18.2
ПҚМҚ	грамм	4.8	10.0	14.3	15.6	16.3	19.8	19.5	19.5	18.7
Холестерин	миллиграмм	310	215	215	217	218	229	215	215	198
Көмірсулар - барлығы	грамм	105	153	213	240	253	289	293	293	259
Оның ішінде монодисахар	грамм	60	60	72	74	77	86	85	85	76
Тағамдық талшықтар	грамм	8.5	7.4	8.2	9.1	9.1	9.9	9.8	9.8	8.7
Кальций	миллиграмм	353	396	460	497	538	582	560	560	518
Магний	миллиграмм	98	143	190	221	239	273	276	276	243
Фосфор	миллиграмм	572	693	853	963	1031	1137	1129	1129	1014
Темір	миллиграмм	5.1	9.4	13.8	16.1	17.2	20.1	20.5	20.5	18.0
Мырыш	миллиграмм	4.2	5.9	8.1	9.3	10.0	11.4	11.3	11.3	10.2
Йод	микрограмм	79	87	110	130	165	212	208	208	188
Селен	микрограмм	18	34	56	67	73	87	86	86	79
А дәрумені (РЭ)	микрограмм	2477	1624	1321	1096	936	985	967	967	890
Фолат (дәрумені Вс)	микрограмм	137	202	304	344	365	426	429	429	386
Е дәрумені	миллиграмм	4.3	9.5	13.6	14.8	15.4	18.1	18.3	18.3	16.7
Тиамин (В1 дәрумені)	миллиграмм	0.49	0.72	1.02	1.29	1.41	1.63	1.65	1.65	1.46
Рибофлавин (В2 дәрумені)	миллиграмм	1.03	1.02	1.20	1.29	1.36	1.51	1.47	1.47	1.35
Ниацин (В3 дәрумені)	миллиграмм	13.0	16.3	20.7	24.1	25.8	29.0	29.0	29.0	25.8
Пиридоксин (В6 дәрумені)	миллиграмм	0.89	1.11	1.47	1.69	1.77	1.95	2.02	2.02	1.76
С дәрумені	миллиграмм	27	29	41	45	46	52	53	53	47