ИПС "Әділет"

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 21 января 2016 года № 50 "Об утверждении Правил организации дуального обучения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 13422, опубликован 31 марта 2016 года в информационно-правовой системе "Әділет"), следующее изменение:

Правила организации дуального обучения, утвержденные указанным приказом, изложить в редакции согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту технического и профессионального образования Министерства образования и науки Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его копии в бумажном и электронном виде на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания;

4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства образования и науки Республики Казахстан;

5) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Департамент юридической службы Министерства образования и науки Республики Казахстан сведений об исполнений мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2), 3) и 4) настоящего пункта

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра образования и науки Республики Казахстан Суханбердиеву Э.А.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр образования и науки
Республики Казахстан

Е. Сагадиев

	Приложение к приказу Министра образования науки Республики Казахстан от 11 сентября 2018 года № 455
	Утверждены приказом Министра образования науки Республики Казахстан от 21 января 2016 года № 50

Правила организации дуального обучения

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие правила организации дуального обучения (далее – Правила) разработаны в соответствии с Трудовым кодексом Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года, подпунктом 46-12) статьи 5 Закона Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании" и определяют порядок организации дуального обучения.

Правила распространяются на учебные заведения реализующие образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования независимо от формы собственности и ведомственной подчиненности, учебные центры, предприятия (организации) участвующие в дуальном обучении.

2. В Правилах используются следующие основные понятия:

1) обучаемый – лицо, обучающееся в организации образования, реализующей образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования;

2) промежуточная аттестация обучающихся – процедура, проводимая с целью оценки качества освоения обучающимися содержания части или всего объема одного учебного предмета, одной учебной дисциплины и (или) модуля, а также профессиональных модулей в рамках одной квалификации после завершения их изучения;

3) образовательная программа – единый комплекс основных характеристик образования, включающий цели, результаты и содержание обучения, организацию образовательного процесса, способы и методы их реализации, критерии оценки результатов обучения;

4) присвоение квалификации – процедура подтверждения совокупности индивидуальных способностей, профессиональных знаний, умений и навыков, необходимых для выполнения работы в рамках соответствующего вида профессиональной деятельности по конкретной специальности;

5) уполномоченный орган в области образования – центральный исполнительный орган Республики Казахстан, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в области образования;

6) дуальное обучение – форма подготовки кадров, сочетающей обучение в организации образования с обязательными периодами производственного обучения и профессиональной практики на предприятии (в организации) с предоставлением рабочих мест и компенсационной выплатой обучающимся, при равной ответственности предприятия (организации), учебного заведения и обучающегося;

7) договор о дуальном обучении – письменное соглашение между обучающимся, предприятием (организацией), предоставляющим рабочее место для прохождения производственного обучения и профессиональной практики, и учебным заведением, регламентирующее условия и порядок прохождения производственного обучения и профессиональной практики;

8) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

9) профессиональная практика – вид учебной деятельности, направленной на закрепление теоретических знаний, умений, приобретение и развитие практических навыков и компетенций в процессе выполнения определенных видов работ, связанных с будущей профессиональной деятельностью;

10) профессиональная ориентация – предоставление информации и консультационной помощи обучаемому в реализации его прав в области образовательных и профессиональных возможностей, свободном и осознанном выборе профессии и места учебы в соответствии с профессиональными интересами, индивидуальными способностями и психофизиологическими особенностями;

11) предприятие (организация) – юридическое лицо или индивидуальный предприниматель, участвующее в дуальном обучении в соответствии с настоящими Правилами;

12) компенсационные выплаты – денежные выплаты, связанные с профессиональной подготовкой, переподготовкой и повышением квалификации работников или иных лиц, не состоящих в трудовых отношениях;

13) производственное обучение – обучение, направленное на приобретение теоретических знаний, практических умений обучающимися, на базе организаций образования и (или) предприятий (организаций);

14) учебная программа – программа, определяющая по каждому учебному предмету, каждой учебной дисциплине и (или) модулю содержание и объем знаний, умений, навыков и компетенций, подлежащих освоению;

15) учебное заведение – организация образования, реализующая образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования по дуальному обучению;

16) учебный центр – независимая форма собственности, реализующая образовательные программы дополнительного образования с обязательной организацией производственной практики;

17) учебный план – документ, регламентирующий перечень, последовательность, объем (трудоемкость) учебных предметов, учебных дисциплин и (или) модулей, профессиональной практики, иных видов учебной деятельности обучающихся соответствующего уровня образования и формы контроля;

18) наставник – квалифицированный работник предприятия (организации), владеющий технологиями производства или сферы услуг, осуществляющий руководство производственным обучением и профессиональной практикой;

19) слушатель – лицо, обучающееся в организации образования по образовательным программам дополнительного образования и подготовительного отделения.

3. Участники дуального обучения:

1) учебные заведения, реализующие образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования, независимо от форм собственности;

2) предприятия (организации), независимо от формы собственности;

3) обучаемый – студент (стажер), слушатель.

4. Обязательные компоненты дуального обучения:

1) договор о дуальном обучении;

2) рабочий учебный план дуального обучения, согласованный с организацией (предприятием);

3) учебные, рабочие места и (или) учебный производственный центр в предприятиях (организациях), оборудованные для реализации производственного обучения и профессиональной практики, либо учебно-производственные мастерские, учебные хозяйства, учебные полигоны в организациях образования, реализующих образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования;

4) наставники производственного обучения и профессиональной практики на предприятиях (в организациях).

Глава 2. Порядок организации дуального обучения

5. Дуальное обучение осуществляется в соответствии с договором о дуальном обучении.

6. Отбор на дуальное обучение ведется:

1) по результатам собеседования с обучающимися, изъявившими желание обучаться по дуальному обучению, проводимого предприятием (организацией);

2) по заявлениям граждан в произвольной форме.

7. Организация учебного процесса осуществляется в соответствии с рабочими учебными планами и программами, разработанными на основе соответствующих типовых учебных планов и программ, утвержденными учебным заведением и согласованными с предприятием (организацией).

8. Учебный процесс в организациях образования, реализующих образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования, включает теоретическое обучение в организациях образования, а также производственное обучение и профессиональную практику, выполняемые под руководством мастера производственного обучения, руководителя практики в учебно-производственных мастерских, учебных хозяйствах и на учебных полигонах, под руководством наставника, мастера производственного обучения, руководителя практики – на базе предприятий (организаций).

9. Формы, содержание и объем производственного обучения и профессиональной практики определяются на основании действующих образовательных программ по соответствующей специальности и квалификации.

10. Образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования с использованием дуального обучения предусматривают теоретическое обучение в организациях образования и не менее шестидесяти процентов производственного обучения, профессиональной практики на базе предприятия (организации).

11. График учебного процесса утверждается организацией образования и согласовывается с предприятием (организацией).

12. В период прохождения производственного обучения и профессиональной практики на обучаемого распространяются правила трудового распорядка предприятия в соответствии с требованиями Трудового кодекса Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года (далее - Трудовой кодекс).

13. За время прохождения производственного обучения и профессиональной практики обучаемый выполняет определенные функциональные обязанности, которые засчитываются в трудовой стаж обучаемого, и за это время допускается компенсационная выплата.

На лиц, проходящих производственное обучение и профессиональную практику, распространяются требования по безопасности и охране труда.

14. Компенсационная выплата обучаемому устанавливается по усмотрению предприятия (организации).

15. Лицам, сдавшим квалификационный экзамен, присваивается соответствующий уровень квалификации по конкретной специальности и выдается свидетельство (сертификат) о присвоении квалификации.

Организации образования, реализующие образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования, по итогам освоения обучающимися профессиональных модулей в рамках одной квалификации и (или) результатам промежуточной аттестации выдают свидетельство о профессиональной подготовке.

16. Промежуточная аттестация проводится учебным заведением, в которой формируется экзаменационная комиссия с привлечением наставников (не связанных с аттестуемым) и специалистов из предприятия (организации), участвующих в дуальном обучении.

17. Обучающемуся, прошедшему итоговую аттестацию по освоению образовательной программы технического и профессионального образования, присваивается рабочая квалификация (квалификации) и (или) квалификация "специалист среднего звена".

Обучающемуся, прошедшему итоговую аттестацию по освоению образовательной программы послесреднего образования, присваивается квалификация "прикладной бакалавр".

18. Обучаемому, прошедшему итоговую аттестацию выдается диплом государственного образца.

Глава 3. Функции участников процесса организации дуального обучения

19. Уполномоченный орган в области образования оказывает консультационную помощь по вопросам организации учебного процесса по дуальному обучению и иные полномочия в рамках дуального обучения.

20. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен" содействует заключению трехсторонних договоров о дуальном обучении, принимает участие в разработке учебно-методических материалов, образовательных учебных программ и планов с использованием дуального обучения, разрабатывает и реализует мероприятия по содействию в трудоустройстве выпускников, обучившихся по дуальному обучению, проводит мониторинг потребности субъектов предпринимательства в профессиональных кадрах, координирует работу региональных палат предпринимателей, осуществляет иные полномочия в рамках дуального обучения.

21. Учебное заведение:

1) создает необходимые условия для учебного процесса;

2) согласовывает с предприятием (организацией) учебные планы и программы для подготовки обучаемого по дуальному обучению;

3) реализует образовательные программы по дуальному обучению с учетом требований предприятия (организации);

4) ведет контроль за прохождением производственного обучения и профессиональной практики обучаемого в организации (предприятии);

5) проводит промежуточную и итоговую аттестацию в учебном заведении и принимает участие в квалификационном экзамене;

6) по согласованию с предприятием (организацией) направляет на стажировку инженерно-педагогических работников в предприятие (организацию);

7) содействует трудоустройству выпускников, обучившихся по дуальному обучению и подтвердивших свою квалификацию;

8) заключает трехсторонние договоры о дуальном обучении;

9) организации образования, реализующие образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования, по итогам освоения обучающимися профессиональных модулей в рамках одной квалификации и (или) результатам промежуточной аттестации выдают свидетельство о профессиональной подготовке.

22. Предприятие (организация):

1) работодатели в соответствии с законодательством Республики Казахстан об образовании предоставляют места для прохождения профессиональной практики, а также производственного обучения, создают безопасные условия и исполняют обязанности, предусмотренные договорами;

2) знакомится с материально-технической базой учебного заведения, с целью внесения рекомендаций по корректировки в учебный процесс;

3) содействует в укреплении материально-технической базы учебного заведения;

4) предоставляет заявки в региональную палату предпринимателей о предоставлении учебных, рабочих мест на предприятии (организации) по дуальному обучению;

5) участвует в разработке рабочих учебных планов и учебных программ учебного заведения, а также учебно-методических комплексов;

6) обеспечивает организацию проведения производственного обучения и (или) профессиональной практики на предприятии (в организации) в соответствии с образовательными программами, согласно заключенному договору;

7) обеспечивает обучаемого средствами индивидуальной защиты согласно инструкциям предприятия (организации) и инструментами, необходимыми для обучения;

8) предоставляет ученические, рабочие места в соответствии техникой безопасности;

9) закрепляет на основе договора о дуальном обучении за обучающимся наставника для осуществления руководства производственным обучением и (или) профессиональной практикой;

10) знакомит с условиями работы, нормативными правовыми актами, регулирующими данную сферу, условиями безопасности и охраны труда;

11) проводит все виды инструктажей, предусмотренные законодательством по охране труда, технике безопасности, и локальными документами предприятия (организации);

12) участвует в промежуточной и итоговой аттестации обучаемого;

13) по усмотрению предприятия (организации) обеспечивает компенсационной выплатой обучаемого, в соответствии с Трудовым кодексом и условиями договора о дуальном обучении;

14) при наличии вакансии рассматривает возможность трудоустройства выпускников, обучившихся по дуальному обучению и подтвердивших свою квалификацию;

15) проводит собеседование с абитуриентами, изъявившими желание обучаться по дуальному обучению;

16) заключает трехсторонние договоры о дуальном обучении.

23. Обучаемый:

1) знакомится с условиями работы, нормативными правовыми актами, регулирующими данную сферу, условиями безопасности и охраны труда;

2) соблюдает учебную и производственную дисциплину, правила внутреннего трудового распорядка, требования по охране труда и технике безопасности;

3) проходит полный курс обучения, установленный учебным планом;

4) ведет дневник о прохождении производственного обучения и профессиональной практики, предоставляет отчет наставнику о проделанной работе;

5) проходит промежуточную и итоговую аттестацию по завершению дуального обучения.

24. Местный исполнительный орган в области образования:

1) обеспечивает организацию подготовки квалифицированных рабочих кадров и специалистов среднего звена по дуальному обучению;

2) осуществляет мониторинг организации дуального обучения в регионе;

3) оказывает консультационную помощь по вопросам организации учебного процесса по дуальному обучению;

4) совместно с региональной палатой предпринимателей ведет работу по привлечению учебных заведений и содействует привлечению предприятий (организаций) в дуальное обучение;

5) совместно с региональными палатами предпринимателей содействует заключению договоров о дуальном обучении;

6) ведет мониторинг и содействует трудоустройству выпускников, обучившихся по дуальному обучению;

7) осуществляет иные полномочия в рамках дуального обучения.

25. Региональная палата предпринимателей:

1) принимает заявки со стороны предприятий (организаций), желающих принять участие в дуальном обучении, на предоставление учебных, рабочих мест на предприятии (в организации);

2) оказывает содействие по созданию учебных, рабочих мест по заявкам предприятий (организаций);

3) содействует заключению договоров о дуальном обучении;

4) регистрирует и ведет реестр договоров о дуальном обучении;

5) оказывает консультационную помощь по вопросам организации учебного процесса по дуальному обучению;

6) оказывает содействие обучению наставника от предприятия (организации) и осуществляет мониторинг закрепления наставников на предприятиях (в организациях);

7) содействует проведению квалификационного экзамена для выпускников, прошедшим дуальное обучение;

8) осуществляет согласование кандидатуры председателя и состава квалификационной комиссии, формируемого из числа представителей предприятий (организаций) и ассоциаций работодателей, при организации квалификационного экзамена;

9) осуществляет иные полномочия в области дуального обучения;

10) принимает участие в формировании государственного заказа по подготовке кадров.

26. Наставник:

1) с согласия непосредственного руководителя предприятия (организации), подключает для дополнительного обучения обучающегося других специалистов предприятия;

2) требует от обучающегося выполнения указаний по вопросам, связанным с производственной деятельностью;

3) ходатайствует перед руководством о создании условий, необходимых для нормальной трудовой деятельности своего подопечного;

4) требует рабочие отчеты у обучаемого, как в устной, так и в письменной форме;

5) вносит предложения о присвоении рабочего разряда и участвует в обсуждении профессиональной характеристики обучаемого;

6) участвует в обсуждении вопросов, связанных со служебной, общественной деятельностью обучаемого, вносит предложения непосредственному руководителю предприятия (организации), о его поощрении и применении мер дисциплинарного воздействия;

7) содействует обучаемому в ознакомлении с производственной деятельностью, корпоративной культурой и в последующем профессиональном развитии, закреплении профессиональной деятельности на рабочем месте;

8) обучает обучаемого практическим приемам и способам качественного выполнения должностных обязанностей и поручений;

9) обучает обучаемого в соответствии с рабочими учебными планами, согласованными с предприятием (организацией);

10) контролирует исполнение поручений, данных обучаемому;

11) выявляет и совместно устраняет ошибки, допущенные обучаемым, оказывает помощь в устранении имеющихся недостатков;

12) формирует ответственное отношение у обучаемого в исполнении своих профессиональных обязанностей, а также уважительное отношение к коллегам по работе;

13) воспитывает у обучаемого уважение к трудящимся, их труду и результатам труда, а также ответственное отношение к собственному труду;

14) представляет отзыв на обучаемого;

15) повышает свой уровень квалификации в области педагогических технологий.

27. Местные исполнительные органы, региональные палаты предпринимателей, учебные заведения, предприятия (организации) систематически проводят профессиональную ориентацию среди самозанятых, безработных и малообеспеченных групп населения, учащихся организаций среднего образования, по профессиональному ориентированию.

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Дуальды оқытуды ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 21 қаңтардағы № 50 бұйрығына (Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13422 болып тіркелген, "Әділет" нормативтік құқықтық актілерді ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2016 жылғы 31 наурызда жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Дуальды оқытуды ұйымдастыру қағидалары осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Техникалық және кәсіптік білім департаменті Қазақстан Республикасының заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін баспа және электронды түрде қазақ және орыс тілдерінде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін ресми жариялау үшін мерзімді баспа басылымдарына жолдауды;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

5) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министрі Э.А. Суханбердиеваға жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі

Е. Сағадиев

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 11 қыркүйектегі № 455 бұйрығына қосымша
	Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 21 қантардағы № 50 бұйрығымен бекітілген

Дуальды оқытуды ұйымдастыру қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы дуальды оқытуды ұйымдастыру қағидалары (бұдан әрі – Қағида) 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне, "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 46-12) тармақшасына сәйкес әзірленді және дуальды оқытудың ұйымдастыру тәртібін айқындайды.

Осы Қағида меншік нысанына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің білім беретін бағдарламаларын іске асыратын оқу орындарына, дуальды оқытуға қатысатын оқу орталықтарына, кәсіпорындарға (ұйымдарға) таратылады.

2. Осы Қағидада мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) білім алушы – техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымындағы білім алушы адам;

2) білім алушыларды аралық аттестаттау – білім алушылардың бір оқу сабағының, бір оқу пәнінің және (немесе) модульдің, сондай-ақ бір біліктілік шеңберінде кәсіптік модульдердің бір бөлігінің немесе бүкіл көлемінің мазмұнын, оларды зерделеп бітіргеннен кейінгі меңгеру сапасын бағалау мақсатында жүргізілетін рәсім;

3) білім беру бағдарламасы – оқытудың мақсатын, нәтижелері мен мазмұнын, білім беру процесін ұйымдастыруды және оларды іске асыру тәсілдері мен әдістерін, оқыту нәтижелерін бағалау өлшемшарттарын қамтитын білім берудің негізгі сипаттамаларының біртұтас кешені;

4) біліктілік беру – нақты мамандық бойынша тиісті кәсіптік қызмет түрінің шеңберінде жұмысты орындау үшін қажетті жеке қабілеттілік, кәсіптік білім, шеберлік пен дағдылар жиынтығын растау рәсімі;

5) білім беру саласындағы уәкілетті орган – білім беру саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органы;

6) дуальды оқыту – кәсіпорынның (ұйымның), оқу орнының және білім алушының тең жауапкершілігі кезінде білім беру ұйымындағы оқытуды білім алушыларға жұмыс орындарын ұсынып және өтемақы төлемін төлей отырып, кәсіпорындағы (ұйымдағы) өндірістік оқыту мен кәсіптік практиканың міндетті кезеңдерімен ұштастыратын кадрлар даярлау нысаны;

7) дуальды оқыту туралы шарт – өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту шарттары мен тәртібін регламенттейтін, білім алушы, өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту үшін жұмыс орнын ұсынатын кәсіпорын (ұйым) және оқу орны арасындағы жазбаша келісім;

8) еңбек функциясы – еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндеттерін шешуге бағыттталған өзара байланысты іс-қимыл жинағы;

9) кәсіптік практика – болашақ кәсіптік қызметпен байланысты белгілі бір жұмыс түрлерін орындау процесінде теориялық білімдерді, дағдыларды бекітуге, практикалық машықтар мен құзыреттерді иемденуге және дамытуға бағытталған оқу қызметінің түрі;

10) кәсіптік бағдар – білім алушының кәсіптік қызығушылықтарына, жеке қабілеттері мен психикалық-физиологиялық ерекшеліктеріне сәйкес білім беру және кәсіптік мүмкіндіктер саласында, кәсіп пен оқитын орнын еркін және саналы таңдау құқықтарын іске асыруына ақпараттар мен консультациялық көмек беру;

11) кәсіпорын (ұйым) – осы Қағидаға сәйкес дуальды оқытуға қатысатын заңды тұлға немесе жеке кәсіпкер;

12) өтемақы төлемдері – еңбек қатынастарында тұрмайтын жұмыскерлерді немесе басқа да адамдарды кәсіби даярлауға, қайта даярлауға және олардың біліктіліктерін арттыруға байланысты ақшалай төлемдер;

13) өндірістік оқыту – білім беру ұйымдарының және (немесе) кәсіпорындардың (ұйымдардың) базасында білім алушылардың теориялық білім алуына, практикалық машықтануына бағытталған оқыту;

14) оқу бағдарламасы – әрбір оқу сабағы, әрбір оқу пәні және (немесе) модуль бойынша меңгерілуге тиіс білімнің, машықтың, дағды мен біліктіліктің мазмұны мен көлемін айқындайтын бағдарлама;

15) оқу орны – дуальды оқыту бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымы;

16) оқу орталығы – өндірістік практиканы міндетті ұйымдастырумен қоса қосымша білім берудің білім беретін бағдарламаларын іске асыратын меншіктің тәуелсіз нысаны;

17) оқу жоспары – тиісті білім беру деңгейінде білім алушылардың оқу сабақтарының, оқу пәндерінің және (немесе) модульдердің, кәсіптік практиканың, өзге де оқу қызметі түрлерінің тізбесін, реттілігін, көлемін (еңбекті қажетсінуін) және бақылау нысандарын регламенттейтін құжат;

18) тәлімгер – кәсіпорынның (ұйымның) өндіріс немесе қызметтер көрсету саласы технологияларын меңгерген, өндірістік оқыту мен кәсіптік практикаға басшылықты жүзеге асыратын білікті жұмыскері;

19) тыңдаушы – қосымша білім беру немесе даярлық бөлімінің білім беру бағдарламалары бойынша білім беру ұйымдарында оқитын адам.

3. Дуальды оқытудың қатысушылары:

1) меншік нысанына қарамастан техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын оқу орындары;

2) меншік нысанына қарамастан кәсіпорындар (ұйымдар);

3) білім алушы – студент (тағылымдамашы), тыңдаушы.

4. Дуальды оқытудың міндетті компоненттері:

1) дуальды оқыту туралы шарт;

2) кәсіпорынмен (ұйыммен) келісілген дуальды оқытудың жұмыс оқу жоспары;

3) өндірістік оқытуды және кәсіптік практиканы іске асыру үшін жабдықталған оқу, жұмыс орындары және/немесе кәсіпорындардағы (ұйымдардағы) оқу-өндірістік орталық немесе өндірістік оқытуды іске асыру үшін оқу-өндірістік шеберханалар, зертханалар, колледждердегі оқу полигондары техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын оқу орындарында;

4) кәсіпорындарда (ұйымдарда) өндірістік оқытудың және кәсіптік практиканың білікті тәлімгерлері болып табылады.

2-тарау. Дуальды оқытуды ұйымдастыру тәртібі

5. Дуальды оқыту дуальды оқыту туралы шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

6. Дуальды оқытуға арналған іріктеу:

1) кәсіпорын (ұйым) өткізетін кадрларды даярлаудың дуальды бойынша білім алуға ниет білдірген білімалушылармен әңгімелесу нәтижелері бойынша;

2) еркін нысандағы азаматтардың өтініші бойынша жүргізіледі.

7. Дуальды оқыту шеңберінде оқу процесін ұйымдастыру оқу орны бекіткен және кәсіпорынмен (ұйыммен) келісілген, тиісті үлгілік оқу жоспарларының және бағдарламалар негізінде әзірленген оқу жоспарларына және бағдарламаларына сәйкес жүзеге асырылады.

8. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарындағы оқу процесі білім беру ұйымдарындағы теориялық оқытуды, сондай-ақ оқу-өндірістік шеберханаларда, оқу шаруашылықтары мен оқу полигондарында - өндірістік оқыту шеберінің, практика жетекшісінің басшылығымен, кәсіпорындар (ұйымдар) базасында тәлімгердің, өндірістік оқыту шеберінің, практика жетекшісінің басшылығымен орындалатын өндірістік оқыту мен кәсіптік практиканы қамтиды.

9. Өндірістік оқыту мен кәсіптік практиканың нысаны, мазмұны және көлемі тиісті мамандық пен біліктілік бойынша қолданыстағы білім беру бағдарламаларының негізінде айқындалады.

10. Дуальды оқыту пайдаланылатын техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары білім беру ұйымдарындағы теориялық оқытуды және кәсіпорын базасында кемінде алпыс пайыздық өндірістік оқытуды, практиканы көздейді.

11. Оқу процесінің кестесін білім беру ұйымы бекітеді және кәсіпорынмен (ұйыммен) келісіледі.

12. Өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту кезеңінде білім алушыға 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне (бұдан әрі – Еңбек кодексі) сәйкес кәсіпорынның еңбек тәртібі қағидасы қолданылады.

13. Білім алушы өндірістік оқыту мен практикадан өту уақытында білім алушының еңбек өтіліне есептелетін белгілі бір функционалдық міндеттерді орындайды және сол уақыт үшін өтемақы төлемі жүргізілуі рұқсат етіледі.

Өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өтетін адамдарға еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар қолданылады.

14. Кәсіпорынның (ұйымның) қалауына қарай білім алушыға өтемақы белгіленеді.

15. Біліктілік емтиханын тапсырған адамдарға нақты мамандық бойынша тиісті біліктілік деңгейі беріледі және біліктілік беру туралы куәлік (сертификат) беріледі.

Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары бір біліктілік шеңберінде кәсіптік модульдерді білім алушылардың меңгеру қорытындысы және (немесе) аралық аттестаттау нәтижелері бойынша кәсіптік даярлық туралы куәлік береді

16. Аралық аттестаттауды оқу орны өткізеді, ол үшін дуальды оқытуда қатысатын кәсіпорындардан (ұйымдардан) (тәлімгерлерді аттестаттаумен байланысты емес) мамандарды тарта отырып емтихан комиссиясы құрылады.

17. Техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламасын меңгеру бойынша қорытынды аттестаттаудан өткен білім алушыға жұмысшы біліктілігі және (немесе) "орта буын маманы" біліктілігі беріледі.

Орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламасын меңгеру бойынша қорытынды аттестаттаудан өткен білім алушыға "қолданбалы бакалавр" біліктілігі беріледі.

18. Қорытынды аттестаттаудан табысты өткенде білім алушы, мемлекеттік үлгідегі диплом беріледі.

3-тарау. Дуальды оқытуды ұйымдастыру процесіне қатысушылардың функциялары

19. Білім беру саласындағы уәкілетті орган дуальды оқыту бойынша оқу процесін ұйымдастыру мәселелері бойынша консультативті көмек көрсетеді және дуальды оқыту шеңберінде басқа да құзыреттеді жүзеге асырады.

20. "Атамекен" Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасы дуальды оқыту туралы үшжақты шарттар жасауға жәрдемдеседі, дуальды оқыту пайдаланумен оқу-әдістемелік материалдарды, оның ішінде мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын, білім беретін оқу бағдарламаларын және жоспарларын әзірлеуге қатысады, дуальды оқыту бойынша білім алған бітірушілерді жұмысқа орналастыруға жәрдемдесу жөніндегі іс-шараларды әзірлейді және іске асырады, кәсіпкерлік субъектілерінің кәсіби кадрларға қажеттіліктеріне мониторинг жүргізеді, өңірлік кәсіпкерлер палаталарының жұмысын үйлестіреді, дуальды оқыту шеңберінде өзге де құзыреттерді жүзеге асырады.

21. Оқу орны:

1) оқу процесіне қажетті жағдайлар туғызады;

2) кәсіпорындармен (ұйымдармен) дуальды оқыту бойынша білім алушыларды дайындау үшін оқу жоспарларын және бағдарламаларды келіседі;

3) кәсіпорындардың (ұйымдардың) талаптарын ескере отырып, дуальды оқыту бойынша білім беру бағдарламаларын іске асыруды қамтамасыз етеді;

4) кәсіпорындарда (ұйымдарда) білім алушылардың өндірістік оқытудан және кәсіптік практикадан өтуіне бақылау жүргізеді;

5) оқу орнында аралық және қорытынды аттестаттауды оқу орындарында өткізеді және біліктілікті тағайындау мен кәсіби дайындық деңгейін бағалауға қатысады;

6) кәсіпорынмен (ұйыммен) келісім бойынша кәсіпорынға (ұйымға) инженер-педагог жұмыскерлерді тағылымдамадан өтуге жібереді;

7) дуальды оқыту бойынша білім алған және өз біліктілігін растаған түлектерді жұмысқа орналастыруға көмек көрсетеді;

8) дуальды оқыту туралы үшжақты шарттарға қол қояды;

9) техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымы, білім алушының бір біліктілік шеңберінде кәсіби модульдарды игеру қорытындылары және (немесе) аралық аттестаттаудың нәтижелері бойынша кәсіптік даярлау туралы куәлік беріледі.

22. Кәсіпорын (ұйым):

1) жұмыс берушілер Қазақстан Республикасының білім туралы заңнамасына сәйкес кәсіптік практикадан, сондай-ақ өндірістік оқытудан өту үшін орындар ұсынады, қауіпсіз жағдайлар жасайды және шарттарда көзделген міндеттерді орындайды;

2) оқу процесіне түзету бойынша ұсынымдарды енгізу мақсатында оқу орнының материалдық-техникалық базасымен танысады;

3) оқу орнының материалдық-техникалық базасын нығайтуға жәрдемдеседі;

4) дуальды оқыту бойынша кәсіпорындарда оқу, жұмыс орындары туралы өңірлік палатаға өтінімдер береді;

5) оқу орындарының жұмыс оқу жоспарлары мен білім беретін оқу бағдарламаларын сондай-ақ оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге қатысады;

6) білім беру бағдарламаларына сәйкес кәсіпорында (ұйымда) өндірістік оқыту мен (немесе) кәсіптік практиканы өткізуді ұйымдастыруды келісімге сәйкес қамтамасыз етеді;

7) білім алушыны кәсіпорынның (ұйымның) нұсқаулықтарына, оқу үшін қажетті құралдарға сәйкес жеке қорғаныс заттарымен қамтамасыз етеді;

8) техникалық қауіпсіздік талаптарына сәйкес жабдықталған оқушы, жұмыс орындарын ұсынады;

9) дуальды оқыту туралы шарт негізінде кәсіпорын (ұйым) өндірістік оқыту мен (немесе) кәсіптік практикаға басшылықты жүзеге асыру үшін білім алушыға тәлімгерді бекітіп береді;

10) аталған саланы реттейтін жұмыс шарттарымен, нормативтік құқықтық актілермен, қауіпсіздік және еңбекті қорғау талаптарымен таныстырады;

11) еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі бойынша заңнамада және кәсіпорында (ұйымда) жергілікті құжаттар да көзделген барлық нұсқамалықтардың түрлерін жүргізеді;

12) білім алушының аралық және қорытынды аттестаттауға қатысады;

13) өз кәсіпорыны (ұйғарымы) бойынша Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне және дуальды оқыту туралы шарттың талаптарына сәйкес білім алушыларды еңбекке өтемақы төлемдерімен қамтамасыз етеді;

14) дуальды оқыту бойынша білім алған және өз біліктілігін растаған бітірушілерді бос орындар болған жағдайда жұмыс орындарымен қамтамасыз етуді қарастырады;

15) кадрларды даярлаудың дуальды оқыту бойынша білім алуға ниет білдірген талапкерлермен әңгімелесу өткізеді;

16) дуальды оқыту туралы үшжақты шарттарға қол қояды.

23. Білім алушы:

1) аталған саланы реттейтін жұмыс шарттарымен, нормативтік құқықтық актілермен, қауіпсіздік және еңбекті қорғау талаптарымен танысады;

2) оқу және өндірістік тәртіпті, ішкі еңбек тәртібі қағидаларын, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы бойынша талаптарды сақтайды;

3) оқу жоспарымен белгіленген көлемде толық оқу курсынан өтеді;

4) өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту туралы күнделік жүргізуді, жасалған жұмыс туралы тәлімгерге есеп ұсынады;

5) аралық аттестаудан және дуальды оқыту аяқталғаннан кейін қорытынды атестаттаудан өтеді.

24. Дуальды оқыту саласындағы жергілікті атқарушы орган:

1) дуальды оқыту бойынша білікті жұмысшы кадарлар мен орта буын мамандарын даярлауды ұйымдастыруды қамтамасыз етеді;

2) өңірде дуальды оқытуды ұйымдастыру мониторингін жүзеге асырады;

3) дуальды оқыту бойынша оқу процесін ұйымдастыру мәселелері бойынша консультациялық көмек көрсетеді;

4) өңірлік кәсіпкерлер палаталарымен бірлесіп дуальды оқытуға оқу орындарын тарту жұмысын жүргізеді және ұйымдарды (кәсіпорындарды) тартуға ықпал етеді;

5) өңірлік палатамен бірлесіп дуальды оқыту туралы шарттар жасауға жәрдем көрсетеді;

6) дуальды оқыту бойынша білім алған бітірушілерді жұмысқа орналастыру жөнінде мониторинг жүргізеді және жәрдемдеседі;

7) дуальды оқыту шеңберінде өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

25. Өңірлік кәсіпкерлер палатасы:

1) дуальды оқытуға қатысуға бойынша, кәсіпорында (ұйымдарда) оқу, жұмыс орындарын ұсынуға ниет білдірген кәсіпорындар (ұйымдар) тараптарынан өтінімдер қабылдайды;

2) кәсіпорындардың (ұйымдардың) өтініштері бойынша оқу орындарын оқушы, жұмыс орындарын құруға жәрдемдеседі;

3) дуальды оқыту туралы үшжақты шарт жасауға жәрдем көрсетеді;

4) дуальды оқыту туралы үшжақты шарттарды тіркейді және тізілімін жүргізеді;

5) дуальды оқыту бойынша оқу процесін ұйымдастыру мәселелері бойынша консультативтік көмек көрсетеді;

6) кәсіпорындарда (ұйымдарда) тәлімгерлерді бекітудің мониторингін қамтамасыз ету және тәлімгерлерді оқытуға жәрдем көрсетеді;

7) дуальды оқытуды оқыған бітірушілерге біліктілікті тағайындау мен біліктілікті беруді өткізуге жәрдемдеседі;

8) біліктілік емтиханын ұйымдастыруда кәсіпорындар өкілдерінің және жұмыс берушілер қауымдастығы қатарынан қалыптастырылатын кандидатураларды біліктілік комиссиясының төрағасы мен құрамын келісуді қамтамасыз етеді;

9) дуальды оқыту саласындағы өзге де өкілеттікті жүзеге асырады;

10) дуальды оқыту жүйесі бойынша мамандарды даярлау жөнінде мемлекеттік тапсырысты қалыптастыруға қатысады;

26. Тәлімгер:

1) тікелей басшының келісімімен білім алушыны қосымша білім алу үшін кәсіпорынның (ұйымның) басқа мамандарын тартады;

2) білім алушыдан өндірістік қызметке байланысты мәселелер бойынша нұсқаулардың орындалуын талап етеді;

3) өзінің қамқорлығындағы оқушының қолайлы еңбек қызметі үшін жағдайлар жасау туралы басшылық алдында өтініш жасайды;

4) білім алушыдан ауызша және жазбаша нысанда жұмыс есептерін талап етеді;

5) білім алушыға жұмысшы разрядын беру және оның кәсіби мінездемесін талқылауға қатысу туралы ұсыныс енгізеді;

6) білім алушының қызметтік, қоғамдық қызметіне байланысты мәселелерді талқылауға қатысуға, кәсіпорынның (ұйымның) оны көтермелеу, тәртіптік жазалау шараларын қолдану туралы тікелей басшыға ұсыныс жасайды;

7) білім алушыға өндірістік қызметпен, корпоративтік мәдениетпен танысуға және кейіннен кәсіби дамуына, жұмыс орнында кәсіби қызметті бекітуге жәрдемдеседі;

8) білім алушыны практикалық тәсілдерге және лауазымдық міндеттер мен тапсырмаларды сапалы орындау әдістеріне оқытады;

9) кәсіпорынмен (ұйыммен) келісілген жұмыс оқу жоспарына сәйкес білім алушыны оқытуды жүзеге асырады;

10) білім алушыға берілген тапсырмалардың орындалуына бақылайды;

11) білім алушы жіберген қателіктерді анықтауға және бірлесіп жоюға, бар кемшіліктерді жеңуге көмек көрсетеді;

12) білім алушының бойында өзінің кәсіби міндеттерін орындауға жауапты қарауға, сондай-ақ жұмыстағы әріптестеріне дұрыс қарым-қатынасты қалыптастырады;

13) білім алушыларды еңбек етушілерге, олардың еңбегіне және еңбек нәтижелеріне, сонымен қатар жеке еңбекке деген жауапты қатынасты құрметтеуге тәрбиелейді;

14) білім алушыға пікір жазады;

15) педагогикалық технологиялар саласында өз біліктілік денгейін көтереді.

27. Жергілікті атқарушы органдар, өңірлік кәсіпкерлер палаталары, оқу орындары, кәсіпорындар (ұйымдар) дуальды оқытуға тарту бойынша орта білім беру ұйымдардың оқушыларын, жұмыссыз және табысы төмен, өзін-өзі жұмыспен қамтитын халық тобымен жүйелі түрде кәсіптік бағдар жүргізеді.

О внесении изменения в приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 21 января 2016 года № 50 "Об утверждении Правил организации дуального обучения"