Об утверждении профессиональных стандартов в области космической деятельности

Приказ Министра оборонной и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан от 19 декабря 2018 года № 216/НҚ. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 21 декабря 2018 года № 17994

      В соответствии с пунктом 2-1 статьи 117 Трудового кодекса Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить:

      1) профессиональный стандарт "Управление космическими аппаратами космической системы дистанционного зондирования Земли" согласно приложению 1 к настоящему приказу;

      2) профессиональный стандарт "Прием и обработка данных дистанционного зондирования Земли из космоса" согласно приложению 2 к настоящему приказу;

      3) профессиональный стандарт "Проектирование космических аппаратов и космических систем" согласно приложению 3 к настоящему приказу;

      4) профессиональный стандарт "Эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры" согласно приложению 4 к настоящему приказу.

      2. Аэрокосмическому комитету Министерства оборонной и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства оборонной и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан после его официального опубликования;

      4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра оборонной и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр оборонной и
аэрокосмической промышленности
Республики Казахстан 		Б. Атамкулов

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан
"__" _____________2018 года

  Приложение 1
к приказу Министра
оборонной и аэрокосмической
промышленности
Республики Казахстан
от 19 декабря 2018 года
№ 216/НҚ

Профессиональный стандарт "Управление космическими аппаратами космической системы дистанционного зондирования Земли"

Глава 1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт "Управление космическими аппаратами космической системы дистанционного зондирования Земли" устанавливает квалификационные требования к специалисту, к его навыкам, умениям и компетенциям в области профессиональной деятельности по управлению космическими аппаратами космической системы дистанционного зондирования Земли.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) квалификация – степень готовности работника, его знаний, умений и навыков к качественному выполнению конкретных трудовых функций;

      2) уровень квалификации – совокупность требований к уровню подготовки и компетенции работника, дифференцируемой по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности. Уровень квалификации соответствует уровню и содержанию дескрипторов национальной и отраслевых рамок квалификаций;

      3) космическая система – совокупность функционально-взаимосвязанных орбитальных и наземных технических средств, предназначенных для решения задач в космическом пространстве;

      4) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

      5) научная организация труда – процесс совершенствования организации труда, основанный на научных и практических достижениях в области организации труда;

      6) дистанционное зондирование Земли из космоса – процесс получения информации о поверхности и недрах Земли путем наблюдения и измерения из космического пространства собственного и отраженного излучения элементов суши, океана и атмосферы;

      7) космическая система дистанционного зондирования Земли - система, предназначенная для сбора пространственных данных о поверхности и структуре поверхности Земли, описания характера и временной изменчивости естественных природных параметров и явлений, природных ресурсов, окружающей среды, а также антропогенных факторов и образований в целях решения научных, социально-экономических, экологических и оборонных задач посредством космических съемок;

      8) управление космическими аппаратами космической системы дистанционного зондирования Земли – эксплуатация космических летательных аппаратов, предназначенных для дистанционного зондирования Земли из космоса;

      9) космический аппарат космической системы дистанционного зондирования Земли – техническое устройство, предназначенное для вывода в космическое пространство с целью исследования и (или) использования космического пространства;

      10) профессиональная подгруппа – совокупность профессий, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;

      11) профессиональный стандарт – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда;

      12) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

      13) профессиональная группа – совокупность профессиональных подгрупп, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

      14) компетенция – способность работника применять знания, умения и опыт в профессиональной и трудовой деятельности;

      15) отраслевая рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли.

      3. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:

      1) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      2) КС – квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 года № 201-ө-м (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7755);

      3) КА КС ДЗЗ – космический аппарат космической системы дистанционного зондирования Земли.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Наименование профессионального стандарта: "Управление космическими аппаратами космической системы дистанционного зондирования Земли".

      5. Цель разработки профессионального стандарта: Установление квалификационных требований к специалисту, к его навыкам, умениям и компетенциям в области профессиональной деятельности по управлению КА КС ДЗЗ.

      6. Краткое описание профессионального стандарта: Управление КА КС ДЗЗ включает обеспечение штатного режима функционирования КА КС ДЗЗ.

      7. Основная группа: Специалисты среднего уровня квалификации в сфере физических и инженерных направлений деятельности, специалисты в области естественных и инженерных наук, руководители организаций и их структурных подразделений (служб).

      Профессиональная группа: техники и операторы по обслуживанию электронно-вычислительной машины и различных компьютерных устройств, техники в сфере физических и инженерных направлений деятельности, инженеры и специалисты родственных профессий, руководители специализированных (производственно-эксплуатационных) подразделений (служб), руководители организаций.

Глава 3. Карточки профессий

      8. Перечень профессий:

      1) техник по телекоммуникационным системам – 4 уровень квалификации по ОРК;

      2) инженер – 5 уровень квалификации по ОРК;

      3) ведущий инженер по техническому обслуживанию – 6 уровень квалификации по ОРК;

      4) главный инженер – 7 уровень квалификации по ОРК;

      5) генеральный конструктор – 8 уровень квалификации по ОРК.

      Карточки профессий приводятся в приложении к настоящему профессиональному стандарту.

  Приложение
к профессиональному стандарту
"Управление космическими аппаратами
космической системы дистанционного
зондирования Земли"

Карточки профессий

Карточка профессии "Техник по телекоммуникационным системам"

Код профессии

3114

Наименование профессии

Техник по телекоммуникационным системам

Уровень квалификации по ОРК

4

Уровень квалификации по КС

без категории, II категория, I категория

Уровень профессионального образования

Техническое и профессиональное образование, практический опыт. Курсы повышения квалификации (желательно).

Трудовая функция
Обслуживание и обеспечение штатной работы приемопередающих устройств, а также компьютерного парка и программного обеспечения

Умения и навыки:
1. Выполнение стандартных практических заданий.
2. Монтаж/демонтаж оборудования приемопередающих устройств, обеспечение радиосвязи.
3. Умение читать чертежи, схемы, техническую документацию.
4. Работать с программным обеспечением общего и специального назначения.
5. Применять справочные материалы.
6. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.
7. Практические типовые навыки действий в нештатной ситуации.
8. Самостоятельный поиск информации, необходимой для решения поставленных профессиональных задач.
9. Владеть навыками программирования, монтажа и обслуживания аппаратно-программного обеспечения.
10. Решать различные практические и управленческие задачи, требующих самостоятельного анализа рабочих ситуаций.
11. Обеспечение штатной работы компьютерного парка и программного обеспечения.
12. Обеспечение штатного процесса приема-передачи телеметрии и телекоманд.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 13 декабря 2016 года № 795 "Об определении национальных операторов космических систем и признании утратившим силу постановления Правительства Республики Казахстан от 31 мая 2012 года № 721 "Об определении национальных операторов космических систем, а также их задач и функций".
3. Совместный приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 20 июня 2016 года № 511 и Министра обороны Республики Казахстан от 27 июня 2016 года № 313 "Об утверждении Правил планирования космических съемок, получения, обработки и распространения данных дистанционного зондирования Земли из космоса национальным оператором космической системы дистанционного зондирования Земли" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14113).
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
5. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
6. Знания в области радиотехники, электроники и телекоммуникации, вычислительной техники и программного обеспечения, компьютерного моделирования.
7. Справочные материалы по тематике работы, основные методы выполнения работ, терминологию, применяемую в специальной и справочной литературе, рабочих инструкциях, действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
8. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности.
9. Принцип действия приемопередающих устройств.
10. Основы программирования.

Требования к личностным компетенциям

Самостоятельность.
Дисциплинированность.
Ответственность.
Способность обучаться, приобретать новые знания, навыки и умения.
Лояльность корпоративной культуре предприятия.
Работать в команде.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

2149

Инженер

Карточка профессии "Инженер"

Код профессии

2149

Наименование профессии

Инженер

Уровень квалификации по ОРК

5

Уровень квалификации по КС

без категории, II категория, I категория

Уровень профессионального образования

Техническое и профессиональное образование, практический опыт. После среднее образование, практический опыт. Высшее образование. Курсы повышения квалификации (желательно).

Трудовая функция 1
Составление плана съемок КА КС ДЗЗ путем оценки осуществимости съемки

Умения и навыки:
1. Самостоятельный поиск информации, необходимой для решения поставленных профессиональных задач.
2. Владеть навыками оценки осуществимости съемки.
3. Применять современные программные средства.
4. Навыки составления планов дистанционного зондирования космическими аппаратами.
5. Разрабатывать предложения по результатам анализа.
6. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.
7. Решать практические задачи на основе анализа данных КА КС ДЗЗ.

Знания:
1. Знания в области планирования миссии КА КС ДЗЗ, управления космическими аппаратами, радиотехники, электроники и телекоммуникации, вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования.
2. Справочные материалы по тематике работы, основные методы выполнения работ, терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, рабочих инструкциях, действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
3. Знание технического английского языка.

Трудовая функция 2
Анализ динамики полета КА КС ДЗЗ

Умения и навыки:
1. Самостоятельный поиск информации, необходимой для решения поставленных профессиональных задач.
2. Навыки анализа динамики полета КА КС ДЗЗ.
3. Применять современные программные средства.
4. Разрабатывать предложения по результатам анализа.
5. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.
6. Организация и решение задач технологического характера.

Знания:
1. Знания в области управления КА КС ДЗЗ, анализа динамики полета КА КС ДЗЗ.
2. Справочные материалы по тематике работы, основные методы выполнения работ, терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, рабочих инструкциях, действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
3. Знание технического английского языка.

Трудовая функция 3
Обеспечение штатного режима полета КА КС ДЗЗ

Умения и навыки:
1. Самостоятельный поиск информации, необходимой для решения поставленных профессиональных задач.
2. Владеть навыками управления полетом КА КС ДЗЗ.
3. Применять современные программные средства.
4. Разрабатывать предложения по результатам анализа.
5. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.
6. Организация и решение задач технологического характера.

Знания:
1. Знания в области управления КА КС ДЗЗ, анализа динамики полета КА КС ДЗЗ.
2. Справочные материалы по тематике работы, основные методы выполнения работ, терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, рабочих инструкциях, действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
3. Знание технического английского языка.

Требования к личностным компетенциям

Самостоятельность.
Дисциплинированность.
Ответственность.
Способность обучаться, приобретать новые знания, навыки и умения.
Лояльность корпоративной культуре предприятия.
Самоконтроль.
Самоорганизация.
Инициативность.
Работать в команде.
Управленческая способность.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

2145

Ведущий инженер по техническому обслуживанию

Карточка профессии "Ведущий инженер по техническому обслуживанию"

Код профессии

2145

Наименование профессии

Ведущий инженер по техническому обслуживанию

Уровень квалификации по ОРК

6

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование. Курсы повышения квалификации.

Трудовая функция
Организация и контроль работ по управлению КА КС ДЗЗ

Умения и навыки:
1. Интерпретировать полученные данные.
2. Делать выводы и заключения, выбирать методики анализа данных, соответствующих поставленным целям.
3. Обобщать полученные данные.
4. Подготавливать предложения по совершенствованию процесса управления КА КС ДЗЗ.
5. Применять справочные материалы.
6. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.

Знания:
1. Знания в области планирования миссии КА КС ДЗЗ, управления КА КС ДЗЗ, анализа динамики полета КА КС ДЗЗ.
2. Знание дисциплин естественнонаучного и математического цикла.
3. Физические принципы, используемые при дистанционном зондировании Земли.
4. Назначение и параметры программного обеспечения для управления КА КС ДЗЗ.
5. Методики анализа информации.
6. Знание технического английского языка.
7. Основы системы менеджмента качества.
8. Нормативные документы, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
9. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности.
10. Основы психологии.

Требования к личностным компетенциям

Самодисциплина.
Самоконтроль.
Самоорганизация.
Самообучение.
Исполнительские, аналитические способности.
Инициативность.
Ответственность.
Управленческие способности.
Лояльность корпоративной культуре предприятия.
Работать в команде.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

1229

Главный инженер

Карточка профессии "Главный инженер"

Код профессии

1229

Наименование профессии

Главный инженер

Уровень квалификации по ОРК

7

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование. Курсы повышения квалификации.

Трудовая функция
Анализ и прогноз жизнедеятельности КА КС ДЗЗ

Умения и навыки:
1. Умение рационально организовывать труд, самостоятельно оценивать результаты деятельности, формировать цели рабочей группы, распределять задачи и координировать выполнение поставленных задач, передавать опыт и оказывать помощь сотрудникам, анализировать полученную информацию, выделять в ней главное, создавать на ее основе новые знания.
2. Вести самостоятельно или в составе группы научный поиск, используя специальные средства и методы получения новых знаний.
3. Применять справочные материалы.
4. Навыки координации деятельности по отдельным направлениям, самостоятельной работы, выработки конструктивных решений, получать и обрабатывать информацию из различных источников, работать в информационно-коммуникационном пространстве.
5. Проводить компьютерное моделирование, расчеты с использованием программных средств общего и специального назначения.
6. Разрабатывать планы работ, применять передовой опыт эксплуатации КА КС ДЗЗ.
7. Анализировать риски, проводить работы в соответствии с техническим заданием, нормативно-технической документацией.
8. Представлять материалы, готовить к публикации научные статьи и оформлять технические отчеты.

Знания:
1. Знания в области планирования миссии КА КС ДЗЗ, управления КА КС ДЗЗ, анализ динамики полета КА КС ДЗЗ.
2. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла.
3. Принципы, используемые при дистанционном зондировании Земли.
4. Знания в области делового администрирования, управления проектами.
5. Методики анализа информации.
6. Знание технического английского языка.
7. Основы системы менеджмента качества.
8. Нормативные документы, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
9. Знание научной организации труда.

Требования к личностным компетенциям

Формирование командной работы.
Самообучение.
Самоконтроль.
Оперативность.
Исполнительские, аналитические способности.
Инициативность.
Ответственность.
Системное мышление.
Управленческие способности.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

1210

Генеральный конструктор

Карточка профессии "Генеральный конструктор"

Код профессии

1210

Наименование профессии

Генеральный конструктор

Уровень квалификации по ОРК

8

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование, практический опыт. Курсы повышения квалификации.

Трудовая функция
Анализ и оценка работы предприятия по управлению КА КС ДЗЗ

Умения и навыки:
1. Определение стратегии развития предприятия, управление сложными производственными, научными процессами.
2. Взаимодействие со смежными предприятиями и предприятиями кооперации и другими организациями отрасли.
3. Умение рационально организовывать труд, самостоятельно оценивать результаты деятельности, формировать цели рабочей группы, распределять задачи и координировать выполнение поставленных задач, передавать опыт и оказывать помощь сотрудникам, анализировать полученную информацию, выделять в ней главное, создавать на ее основе новые знания.
4. Вести самостоятельно или в составе группы научный поиск, используя специальные средства и методы получения новых знаний.
5. Применять справочные материалы.
6. Навыки координации деятельности по отдельным направлениям, самостоятельной работы, выработки конструктивных решений, получать и обрабатывать информацию из различных источников, работать в информационно-коммуникационном пространстве.
7. Проводить компьютерное моделирование, расчеты с использованием программных средств общего и специального назначения.
8. Разрабатывать планы работ, применять передовой опыт по управлению КА КС ДЗЗ.
9. Анализировать риски, проводить работы в соответствии с техническим заданием, нормативно-технической документацией.
10. Представлять материалы, готовить к публикации научные статьи и оформлять технические отчеты.


Знания:
1. Знания в области делового администрирования, управления персоналом.
2. Знание дисциплин естественнонаучного и математического цикла.
3. Физические принципы, используемые при дистанционном зондировании Земли.
4. Назначение и параметры КА КС ДЗЗ.
5. Методики анализа информации.
6. Знание технического английского языка.
7. Основы системы менеджмента качества.
8. Нормативные документы, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
9. Научная организация труда.
10. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности.
11. Основы управления персоналом.
12. Основы психологии.

Требования к личностным компетенциям

Формирование командной работы.
Эффективная коммуникация.
Самоконтроль.
Самоорганизация.
Исполнительские, аналитические способности.
Инициативность.
Ответственность.
Управленческие способности.
Системное мышление.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

-

Технические данные профессионального стандарта

Разработано

Акционерное общество "Национальная компания "Қазақстан Ғарыш Сапары"

Номер версии и год выпуска

Версия 2, 2017 год

Дата ориентировочного пересмотра

2020 год

  Приложение 2
к приказу Министра
оборонной и аэрокосмической
промышленности
Республики Казахстан
от 19 декабря 2018 года
№ 216/НҚ

Профессиональный стандарт "Прием и обработка данных дистанционного зондирования Земли из космоса"

Глава 1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт "Прием и обработка данных дистанционного зондирования Земли из космоса" устанавливает квалификационные требования к специалисту, к его навыкам, умениям и компетенциям профессиональной деятельности в области приема и обработки данных дистанционного зондирования Земли из космоса.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) квалификация – степень готовности работника, его знаний, умений и навыков к качественному выполнению конкретных трудовых функций;

      2) уровень квалификации – совокупность требований к уровню подготовки и компетенции работника, дифференцируемой по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности. Уровень квалификации соответствует уровню и содержанию дескрипторов национальной и отраслевых рамок квалификаций;

      3) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

      4) научная организация труда – процесс совершенствования организации труда, основанный на научных и практических достижениях в области организации труда;

      5) дистанционное зондирование Земли из космоса – процесс получения информации о поверхности и недрах Земли путем наблюдения и измерения из космического пространства собственного и отраженного излучения элементов суши, океана и атмосферы;

      6) информационные продукты дистанционного зондирования Земли из космоса – данные дистанционного зондирования Земли из космоса, подготовленные в соответствии с потребностями пользователей или заранее определенным уровнем обработки, предназначенные или представляемые для распространения;

      7) первичные данные дистанционного зондирования Земли из космоса – необработанные данные, получаемые непосредственно от аппаратуры дистанционного зондирования Земли из космоса и передаваемые на наземные средства приема информации по радиоканалу в виде электромагнитных сигналов или доставляемые на Землю с использованием фотопленки, электронных и иных носителей информации;

      8) предварительная (стандартная) обработка первичных данных дистанционного зондирования Земли из космоса – геометрическая и радиометрическая коррекция первичных данных дистанционного зондирования Земли из космоса аппаратно-программными средствами, а также приведение полученных изображений к стандартной или заданной картографической проекции;

      9) космическая система дистанционного зондирования Земли – система, предназначенная для сбора пространственных данных о поверхности и структуре поверхности Земли, описания характера и временной изменчивости естественных природных параметров и явлений, природных ресурсов, окружающей среды, а также антропогенных факторов и образований в целях решения научных, социально-экономических, экологических и оборонных задач посредством космических съемок;

      10) данные дистанционного зондирования Земли из космоса – первичные данные, полученные непосредственно с космического аппарата дистанционного зондирования Земли, а также материалы, полученные в результате их предварительной обработки (радиометрической и геометрической коррекции);

      11) прием данных дистанционного зондирования Земли из космоса – процесс регистрации сигналов с космических аппаратов дистанционного зондирования Земли и их преобразование в электронные файлы, а также сохранение на различных носителях информации;

      12) обработка данных дистанционного зондирования Земли из космоса – процесс применения алгоритмов преобразования дистанционного зондирования Земли из космоса для получения математико-картографических моделей поверхности Земли с целью их дальнейшего использования в различных целях, а также дальнейшее получение сведений для составления различных тематических карт;

      13) деятельность по дистанционному зондированию Земли из космоса – эксплуатация космических и наземных средств дистанционного зондирования Земли из космоса, прием, регистрация, хранение, обработка и распространение данных дистанционного зондирования Земли из космоса;

      14) профессиональная подгруппа – совокупность профессий, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;

      15) профессиональный стандарт – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда;

      16) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

      17) профессиональная группа – совокупность профессиональных подгрупп, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

      18) компетенция – способность работника применять знания, умения и опыт в профессиональной и трудовой деятельности;

      19) отраслевая рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

      20) тематическое дешифрирование – анализ материалов аэро- и космических съемок с целью извлечения из них информации о поверхности Земли, составление тематических карт на основе данных дистанционного зондирования Земли из космоса;

      21) фотограмметрическая обработка - совокупность технологических процессов, связанных с преобразованием метрической и фотометрической информации фотограмметрического снимка в геометрическую и семантическую информацию об объекте фотограмметрической съемки.

      3. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:

      1) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      2) КС – квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 года № 201-ө-м (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7755);

      3) ДЗЗ – дистанционное зондирование Земли из космоса.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Наименование профессионального стандарта: "Прием и обработка данных дистанционного зондирования Земли из космоса".

      5. Цель разработки профессионального стандарта: Установление квалификационных требований к специалисту, к его навыкам, умениям и компетенциям в области профессиональной деятельности по приему и обработке ДЗЗ, определение требований к подготовке и переподготовке кадров, основы для их оценки и аттестации.

      6. Краткое описание профессионального стандарта: Прием и обработка данных ДЗЗ включает в себя обеспечение штатного режима работы оборудования по приему данных ДЗЗ и непосредственно прием, первичную (радиометрическую и геометрическую коррекцию) и фотограмметрическую, тематическую обработку данных ДЗЗ.

      7. Основная группа: Специалисты среднего уровня квалификации в сфере физических и инженерных направлений деятельности, специалисты в области естественных и инженерных наук, руководители организаций и их структурных подразделений (служб).

      Профессиональная группа: техники и операторы по обслуживанию электронно-вычислительной машины и различных компьютерных устройств, инженеры и специалисты родственных профессий, руководители специализированных (производственно-эксплуатационных) подразделений (служб), руководители организаций.

Глава 3. Карточки профессий

      8. Перечень профессий:

      1) техник-программист – 4 уровень квалификации по ОРК;

      2) инженер – 5 уровень квалификации по ОРК;

      3) ведущий инженер по техническому обслуживанию – 6 уровень квалификации по ОРК;

      4) главный инженер – 7 уровень квалификации по ОРК;

      5) генеральный конструктор – 8 уровень квалификации по ОРК.

      Карточки профессий приводятся в приложении к настоящему профессиональному стандарту.

  Приложение
к профессиональному стандарту
"Прием и обработка данных
дистанционного зондирования
Земли из космоса"

Карточки профессий

Карточка профессии "Техник-программист"

Код профессии

3122

Наименование профессии

Техник-программист

Уровень квалификации по ОРК

4

Уровень квалификации по КС

без категории, II категория , I категория

Уровень профессионального образования

Техническое и профессиональное образование, практический опыт. Курсы повышения квалификации (желательно).

Трудовая функция
Обеспечение штатного функционирования аппаратно-программного обеспечения процесса приема и обработки данных ДЗЗ

Умения и навыки:
1. Выполнение стандартных практических заданий.
2. Самостоятельный поиск информации, необходимой для решения поставленных профессиональных задач.
3. Умение читать чертежи, схемы, техническую документацию.
4. Монтаж/демонтаж, сборка компьютерного оборудования, настройка корпоративной сети.
5. Работать с программным обеспечением общего и специального назначения.
6. Владеть навыками программирования, а также монтажа и обслуживания, аппаратно-программного обеспечения.
7. Применять справочные материалы.
8. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.

Знания:
1. Знания в области управления базами данных, программировании.
2. Справочные материалы по тематике работы, основные методы выполнения работ, терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, рабочих инструкциях, действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
3. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности.

Требования к личностным компетенциям

Самостоятельность.
Дисциплинированность.
Способность к самообучению.
Ответственность.
Работать в команде.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

2149

Инженер

Карточка профессии "Инженер"

Код профессии

2149

Наименование профессии

Инженер

Уровень квалификации по ОРК

5

Уровень квалификации по КС

без категории, II категория , I категория

Уровень профессионального образования

Техническое и профессиональное образование, практический опыт. Послесреднее образование, практический опыт. Высшее образование. Курсы повышения квалификации (желательно).

Трудовая функция
Прием и первичная (стандартная), фотограмметрическая обработка данных ДЗЗ, а также дешифрирование данных ДЗЗ

Умения и навыки:
1. Самостоятельный поиск информации, необходимой для решения поставленных профессиональных задач.
2. Применять современные программные средства.
3. Навыки радиометрической и геометрической коррекции данных ДЗЗ.
4. Разрабатывать предложения по результатам анализа.
5. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.
6. Фотограмметрическая обработка данных ДЗЗ.
7. Дешифрирование данных ДЗЗ.

Знания:
1. Знания в области первичной (стандартной) обработки данных ДЗЗ.
2. Справочные материалы по тематике работы, основные методы выполнения работ, терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, рабочих инструкциях, действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
3. Знание технического английского языка.

Требования к личностным компетенциям

Самостоятельность.
Работать в команде.
Систематизация знаний и навыков.
Самообучение.
Дисциплинированность.
Ответственность.
Лояльность корпоративной культуре предприятия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

2145

Ведущий инженер по техническому обслуживанию

Карточка профессии "Ведущий инженер по техническому обслуживанию"

Код профессии

2145

Наименование профессии

Ведущий инженер по техническому обслуживанию

Уровень квалификации по ОРК

6

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование. Курсы повышения квалификации.

Трудовая функция
Сопровождение работ по приему и обработке данных ДЗЗ

Умения и навыки:
1. Интерпретировать полученные данные.
2. Применять современные программные средства для анализа данных ДЗЗ.
3. Делать выводы и заключения, выбирать методики анализа данных, соответствующих поставленным целям.
4. Обобщать полученные данные.
5. Подготавливать предложения по совершенствованию процесса обработки данных ДЗЗ.
6. Применять справочные материалы.
7. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.

Знания:
1. Знания в области обработки данных ДЗЗ.
2. Знание в области естественнонаучного и математического направления.
3. Физические принципы, используемые при ДЗЗ.
4. Назначение и параметры программного обеспечения для управления космическими аппаратами космической системы ДЗЗ.
5. Методики анализа информации.
6. Знание технического английского языка.
7. Основы системы менеджмента качества.
8. Нормативные документы, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
9. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности.
10. Основы психологии.

Требования к личностным компетенциям

Самодисциплина.
Самоконтроль.
Самоорганизация.
Самообучение.
Исполнительские, аналитические способности.
Инициативность.
Ответственность.
Управленческие способности.
Лояльность корпоративной культуре предприятия.
Работать в команде.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

1229

Главный инженер

Карточка профессии "Главный инженер"

Код профессии

1229

Наименование профессии

Главный инженер

Уровень квалификации по ОРК

7

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование. Курсы повышения квалификации.

Трудовая функция
Координация работ по приему и обработке данных ДЗЗ

Умения и навыки:
1. Умение рационально организовывать труд.
2. Самостоятельно оценивать результаты деятельности.
3. Формировать цели рабочей группы.
4. Распределять задачи и координировать выполнение поставленных задач.
5. Передавать опыт и оказывать помощь сотрудникам.
6. Анализировать полученную информацию, выделять в ней главное, создавать на ее основе новые знания.
7. Вести самостоятельно или в составе группы научный поиск, используя специальные средства и методы получения новых знаний.
8. Применять справочные материалы.
9. Навыки координации деятельности по отдельным направлениям, самостоятельной работы, выработки конструктивных решений.
10. Получать и обрабатывать информацию из различных источников.
11. Работать в информационно-коммуникационном пространстве.
12. Проводить компьютерное моделирование, расчеты с использованием программных средств общего и специального назначения.
13. Разрабатывать планы работ.
14. Применять передовой опыт эксплуатации космических аппаратов космической системы ДЗЗ.
15. Анализировать риски.
16. Проводить работы в соответствии с техническим заданием, нормативно-технической документацией.
17. Представлять материалы, готовить к публикации научные статьи и оформлять технические отчеты.


Знания:
1. Знания в области обработки данных ДЗЗ.
2. Знание дисциплин естественнонаучного и математического цикла, принципы, используемые при ДЗЗ.
3. Знания делового администрирования и в области управления (менеджмента).
4. Методика анализа информации.
5. Знание технического английского языка.
6. Основы системы менеджмента качества.
7. Нормативные документы, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
8. Научная организация труда.

Требования к личностным компетенциям

Формирование командной работы.
Самостоятельность.
Самоорганизация.
Оперативность.
Исполнительские, аналитические способности.
Ответственность.
Управленческие способности.
Синтез профессиональных знаний и опыта.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

1210

Генеральный конструктор

Карточка профессии "Генеральный конструктор"

Код профессии

1210

Наименование профессии

Генеральный конструктор

Уровень квалификации по ОРК

8

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование, практический опыт. Курсы повышения квалификации.

Трудовая функция
Анализ и оценка работы предприятия по приему и обработке данных ДЗЗ

Умения и навыки:
1. Определение стратегии развития предприятия, управление сложными производственными, научными процессами.
2. Взаимодействие со смежными предприятиями и предприятиями кооперации и другими организациями отрасли.
3. Умение рационально организовывать труд.
4. Самостоятельно оценивать результаты деятельности.
5. Формировать цели рабочей группы.
6. Распределять задачи и координировать выполнение поставленных задач.
7. Передавать опыт и оказывать помощь сотрудникам.
8. Анализировать полученную информацию, выделять в ней главное, создавать на ее основе новые знания.
9. Вести самостоятельно или в составе группы научный поиск, используя специальные средства и методы получения новых знаний.
10. Применять справочные материалы.
11. Навыки координации деятельности по отдельным направлениям, самостоятельной работы, выработки конструктивных решений.
12. Получать и обрабатывать информацию из различных источников.
13. Работать в информационно-коммуникационном пространстве
14. Проводить компьютерное моделирование, расчеты с использованием программных средств общего и специального назначения.
15. Разрабатывать планы работ.
16. Применять передовой опыт эксплуатации космических аппаратов космической системы ДЗЗ.
17. Анализировать риски.
18. Проводить работы в соответствии с техническим заданием, нормативно-технической документацией.
19. Представлять материалы, готовить к публикации научные статьи и оформлять технические отчеты.


Знания:
1. Знания в области ДЗЗ, физических принципов, используемых при ДЗЗ.
2. Знания в области назначения и параметров программного обеспечения для приема и обработки данных ДЗЗ.
3. Методы обработки результатов ДЗЗ.
4. Знание делового администрирования, в области управления (менеджмента) персоналом.
5. Знание дисциплин естественнонаучного и математического цикла.
6. Методика анализа информации. 7. Знание технического английского языка.
8. Основы системы менеджмента качества.
9. Нормативные документы, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
10. Научная организация труда.
11. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности.
12. Основы психологии.

Требования к личностным компетенциям

Формирование командной работы.
Самоорганизация.
Исполнительские, аналитические способности.
Управленческие способности.
Синтез профессиональных знаний и опыта.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

-

Технические данные профессионального стандарта

Разработано

Акционерное общество "Национальная компания "Қазақстан Ғарыш Сапары"

Номер версии и год выпуска

Версия 2, 2017 год

Дата ориентировочного пересмотра

2020 год

  Приложение 3
к приказу Министра
оборонной и аэрокосмической
промышленности
Республики Казахстан
от 19 декабря 2018 года
№ 216/НҚ

Профессиональный стандарт "Проектирование космических аппаратов и космических систем"

Глава 1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт "Проектирование космических аппаратов и космических систем" устанавливает квалификационные требования к специалисту, к его навыкам, умениям и компетенциям в области профессиональной деятельности по проектированию космических аппаратов и космических систем.

      Профессиональный стандарт предназначен для:

      выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, уточнения квалификационных требований с учетом появления новых технологий и потребностей рынка труда;

      регулирования взаимодействия трудовой сферы и сферы профессионального образования работников;

      регламентации требований для разработки образовательных стандартов, программ подготовки, повышения квалификации и профессиональной переподготовки работников;

      регламентации требований для оценки компетенций работников при аттестации и сертификации персонала;

      решения широкого круга задач в области управления персоналом, создания систем качества, мотивации и стимулирования труда, обеспечения конкурентоспособности национальной продукции и другие.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) квалификация – степень готовности работника, его знаний, умений и навыков к качественному выполнению конкретных трудовых функций;

      2) уровень квалификации – совокупность требований к уровню подготовки и компетенции работника, дифференцируемой по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности. Уровень квалификации соответствует уровню и содержанию дескрипторов национальной и отраслевых рамок квалификаций;

      3) космический аппарат – техническое устройство, предназначенное для вывода в космическое пространство с целью исследования и (или) использования космического пространства;

      4) космическая система – совокупность функционально-взаимосвязанных орбитальных и наземных технических средств, предназначенных для решения задач в космическом пространстве;

      5) условия труда – условия оплаты, нормирования труда, выполнения трудовых обязанностей, режима рабочего времени и времени отдыха, порядок совмещения профессий (должностей), расширения зон обслуживания, выполнения обязанностей временно отсутствующего работника, безопасности и охраны труда, технические, производственно-бытовые условия, а также иные по согласованию сторон условия труда;

      6) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

      7) научная организация труда – процесс совершенствования организации труда, основанный на научных и практических достижениях в области организации труда;

      8) профессиональная подгруппа – совокупность профессий, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;

      9) профессиональный стандарт – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда;

      10) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

      11) профессиональная группа – совокупность профессиональных подгрупп, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

      12) конструкторская документация – документы, содержащие необходимые данные для разработки, изготовления, контроля, эксплуатации, ремонта и утилизации изделия;

      13) компетенция – способность работника применять знания, умения и опыт в профессиональной и трудовой деятельности;

      14) профессиональная задача – нормативное представление о действиях, связанных с реализацией трудовой функции и достижением необходимого результата в определенной области профессиональной деятельности с использованием конкретных предметов и средств труда;

      15) отраслевая рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

      16) трехмерное моделирование – моделирование объекта в трехмерном пространстве с помощью компьютерного программного обеспечения.

      3. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:

      1) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      2) КА – космический аппарат;

      3) КД – конструкторская документация;

      4) КС – квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 года № 201-ө-м (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7755).

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Наименование профессионального стандарта: "Проектирование космических аппаратов и космических систем".

      5. Цель разработки профессионального стандарта: Описание компетенций, необходимых при проектировании КА и космических систем. Применение в качестве основы для определения требований к подготовке и переподготовке кадров, основы для их оценки и аттестации.

      6. Краткое описание профессионального стандарта: Проектирование КА и космических систем включает создание конкурентоспособных КА, космических систем и их составных частей с применением современных методов и средств проектирования, конструирования, расчетов, математического, физического и компьютерного моделирования.

      7. Основная группа: Специалисты в области естественных и инженерных наук, руководители организаций и их структурных подразделений (служб).

      Профессиональная группа: Инженеры и специалисты родственных профессий, руководители специализированных (производственно-эксплуатационных) подразделений (служб), руководители организаций.

Глава 3. Карточки профессий

      8. Перечень профессий:

      1) инженер-конструктор – 5 уровень квалификации по ОРК;

      2) ведущий инженер по техническому обслуживанию – 6 уровень квалификации по ОРК;

      3) главный инженер – 7 уровень квалификации по ОРК;

      4) генеральный конструктор – 8 уровень квалификации по ОРК.

      Карточки профессий приводятся в приложении к настоящему профессиональному стандарту.

  Приложение
к профессиональному
стандарту "Проектирование
космических аппаратов
и космических систем"

Карточки профессий

Карточка профессии "Инженер-конструктор"

Код профессии

2145

Наименование профессии

Инженер-конструктор

Уровень квалификации по ОРК

5

Уровень квалификации по КС

без категории, II категория, I категория

Уровень профессионального образования

Техническое и профессиональное образование, практический опыт. Послесреднее образование, практический опыт. Высшее образование. Курсы повышения квалификации (желательно).

Трудовая функция 1
Выполнение работы
в соответствии с техническим заданием и научно-исследовательскими работами

Умения и навыки:
1. Рационально организовывать свой труд, самостоятельно оценивать результаты своей деятельности, владеть навыками самостоятельной работы, в том числе при проведении научно-исследовательской работы.
2. Получать и обрабатывать информацию из различных источников, анализировать полученную информацию, выделять в ней главное, создать на ее основе новые знания.
3. Владеть персональным компьютером.
4. Работать с программным обеспечением общего и специального назначения.
5. Вести самостоятельно или в составе группы научный поиск, используя специальные средства и методы получения новых знаний.
6. Применять знания естественнонаучного и математического цикла, а также практический опыт при проведении научных исследований.
7. Анализировать состояние и перспективы развития как космической системы в целом, так и ее отдельных составных частей.
8. Обрабатывать и анализировать результаты научно-исследовательской работы, находить элементы новизны в разработке.
9. Проводить анализ патентной чистоты разрабатываемых объектов профессиональной деятельности.
10. Представлять материалы для оформления патентов, готовить к публикации научные статьи и оформлять технические отчеты.
11. Применять справочные материалы.
12. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.


Знания:
1. Основы проектирования, конструирования и производства КА.
2. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла.
3. Правовые основы инженерной деятельности.
4. Знание технического английского языка.
5. Основы метрологии, стандартизации и сертификации.
6. Основы устройства КА и космической системы.
7. Основы патентоведения.
8. Основы проектирования сложных систем.
9. Основы системы менеджмента качества.
10. Нормативные документы, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
11. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности.
12. Основы психологии.

Трудовая функция 2
Разработка проектов КА, космических систем и их составных частей

Умения и навыки:
1. Использовать базовые положения математики, естественных, гуманитарных и экономических наук при решении профессиональных задач.
2. Применять справочные материалы.
3. Работать в информационно-коммуникационном пространстве, проводить компьютерное моделирование, расчеты с использованием программных средств общего и специального назначения.
4. Разрабатывать последовательность решения поставленной задачи с использованием технологий на базе системного подхода.
5. Систематизировать свой опыт для передачи знаний другим работникам.
6. Проводить анализ патентной чистоты разрабатываемых объектов профессиональной деятельности.
7. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.

Знания:
1. Основы проектирования, конструирования и производства КА.
2. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла.
3. Основные параметры, являющиеся базовыми условиями проекта.
4. Методы и этапы проектирования, принципы построения физических и математических моделей, их применимости к конкретным процессам и элементам.
5. Основы системы автоматизированного проектирования.
6. Основы устройства КА и космической системы.
7. Основы проведения технико-экономического и функционально-стоимостного анализа.
8. Знание технического английского языка.
9. Основы системы менеджмента качества.
10. Нормативные документы, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
11. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности.
12. Основы психологии.

Трудовая функция 3
Разработка проектной конструкторской документации и сопровождение процесса изготовления КА, космических систем и их составных частей.

Умения и навыки:
1. Применять передовой инженерный опыт при создании новых образцов космической техники.
2. Работать с современными системами автоматизированного проектирования и системами электронного документооборота.
3. Работать с доступными источниками информации и базами данных.
4. Выполнять трехмерное компьютерное моделирование.
5. Проводить математическое моделирование разрабатываемых составных частей КА и космической системы с использованием методов системного подхода и современных программных продуктов для прогнозирования поведения, оптимизации и изучения функционирования составных частей КА и космической системы с учетом используемых материалов, ожидаемых рисков и возможных отказов.
6. Проводить проектно-конструкторские работы в соответствии с техническим заданием, нормативно-техническим документациям и требованиями технологичности изготовления и сборки.
7. Применять справочные материалы.
8. Обосновывать предлагаемые технические решения
9. Применять основные методы контроля изготовления разрабатываемых объектов.
10. Анализировать отклонения от проектной конструкторской и рабочей КД, технических требований.
11. Разрабатывать и согласовывать извещения об изменении КД.
12. Систематизировать свой опыт для передачи знаний другим работникам.
13. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.


Знания:
1. Основы проектирования, конструирования и производства КА.
2. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла.
3. Техническое задание на КА и космические системы, а также на их составные части.
4. Технология изготовления КА и его составных частей.
5. Назначение, основные элементы и принципы действий разрабатываемой конструкции, технические требования, предъявляемые к ней.
6. Основные технические характеристики и возможности производственного оборудования.
7. Знание специализации производственных участков и структурных подразделений.
8. Современные системы автоматизированного проектирования, системы трехмерного моделирования и электронного документооборота.
9. Знание технического английского языка.
10. Основы системы менеджмента качества.
11. Технологии информационной поддержки изделия.
12. Нормативные документы, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
13. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности.
14. Основы психологии.

Требования к личностным компетенциям

Самостоятельность.
Ответственность.
Самодисциплина.
Самоорганизация.
Инициативность.
Работать в команде.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

2145

Ведущий инженер по техническому обслуживанию

Карточка профессии "Ведущий инженер по техническому обслуживанию"

Код профессии

2145

Наименование профессии

Ведущий инженер по техническому обслуживанию

Уровень квалификации по ОРК

6

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование. Курсы повышения квалификации.

Трудовая функция
Сопровождение процесса подготовки и проведения испытаний КА, космических систем и их составных частей, анализ результатов испытаний, анализ и оценка работы КА, космических систем и их составных частей в процессе эксплуатации.

Умения и навыки:
1. Разрабатывать программы и методики проведения испытаний составных частей КА и космической системы.
2. Применять современные программные средства для анализа результатов испытаний.
3. Получать данные с контрольно-измерительных приборов, интерпретировать их.
4. Разрабатывать предложения по результатам анализа дефектов и несоответствий КД.
5. Владеть методами выявления дефектов и анализа их последствий.
6. Разрабатывать и согласовывать извещения об изменении КД.
7. Интерпретировать показатели эксплуатационно-технических характеристик составных частей КА и космической системы.
8. Применять данные по результатам эксплуатации КА и космической системы.
9. Анализировать опыт разработки и эксплуатации аналогичных изделий космической техники.
10. Делать выводы и заключения, выбирать методики анализа данных, соответствующих поставленным целям.
11. Обобщать полученные данные.
12. Подготавливать предложения по совершенствованию составных частей КА и космической системы.
13. Применять справочные материалы.
14. Применять средства индивидуальной защиты при проведении испытаний.
15. Навыки создавать и редактировать тексты профессионального назначения.


Знания:
1. Основы проектирования, конструирования и производства КА.
2. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла.
3. Основы устройства КА и космической системы и их составных частей.
4. Техническое задание на КА и космические системы, а также их составные части.
5. Условия эксплуатации проектируемых составных частей КА и космической системы.
6. Назначение и параметры оборудования для проведения испытаний.
7. Программные средства, применяемые для выполнения анализа результатов испытаний.
8. Регламенты проведения испытаний.
9. Физические принципы, используемые при испытаниях для имитации условий реальной эксплуатации.
10. Методы обработки результатов испытаний.
11. Физические и механические характеристики разработанных составных частей КА и космической системы.
12. Принципы работы и условия эксплуатации разработанных составных частей КА и космической системы.
13. Методики анализа информации.
14. Современные системы автоматизированного проектирования, системы трехмерного моделирования и электронного документооборота.
15. Знание технического английского языка.
16. Основы системы менеджмента качества.
17. Технологии информационной поддержки изделия.
18. Нормативные документы, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
19. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности
20. Основы психологии.

Требования к личностным компетенциям

Эффективная коммуникация
Самодисциплина.
Исполнительские, аналитические способности.
Инициативность.
Ответственность.
Работать в команде.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

1229

Главный инженер

Карточка профессии "Главный инженер"

Код профессии

1229

Наименование профессии

Главный инженер

Уровень квалификации по ОРК

7

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование. Курсы повышения квалификации.

Трудовая функция 1
Координация работ по разработке анализа миссии/определение потребностей. Координация работ по предварительному проектированию (эскизный проект) КА, космических систем и их составных частей. Координация процесса разработки детального проектирования (Рабочего проекта).

Умения и навыки:
1. Координировать по отдельным направлениям научно-исследовательскую деятельность.
2. Рационально организовывать свой труд, самостоятельно оценивать результаты своей деятельности, владеть навыками самостоятельной работы, в том числе при проведении научно-исследовательской работы.
3. Формировать цели рабочей группы, распределять задачи и координировать выполнение поставленных задач.
4. Предлагать конструктивные решения.
5. Передавать опыт сотрудникам.
6. Получать и обрабатывать информацию из различных источников, анализировать полученную информацию, выделять в ней главное, создавать на ее основе новые знания.
7. Работать в информационно-коммуникационном пространстве, проводить компьютерное моделирование, расчеты с использованием программных средств общего и специального назначения.
8. Вести самостоятельно или в составе группы научный поиск, используя специальные средства и методы получения новых знаний.
9. Разрабатывать планы работ по конструированию составных частей КА и космической системы и координировать работу по их выполнению.
10. Применять передовой инженерный опыт при создании новых образцов космической техники.
11. Работать с современными системами автоматизированного проектирования и системами электронного документооборота.
12. Выполнять трехмерное компьютерное моделирование.
13. Проводить математическое моделирование разрабатываемых составных частей КА и космической системы с использованием методов системного подхода и современных программных продуктов для прогнозирования поведения, оптимизации и изучения функционирования составных частей КА и космической системы с учетом используемых материалов, ожидаемых рисков и возможных отказов.
14. Проводить проектно-конструкторские работы в соответствии с техническим заданием, нормативно-техническим документациям и требованиями технологичности изготовления и сборки.
15. Обрабатывать и анализировать результаты научно-исследовательской работы, находить элементы новизны в разработке.
16. Проводить анализ патентной чистоты разрабатываемых объектов профессиональной деятельности.
17. Представлять материалы для оформления патентов, готовить к публикации научные статьи и оформлять технические отчеты.
18. Применять справочные материалы.


Знания:
1. Основы проектирования, конструирования и производства КА.
2. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла.
3. Техническое задание на КА и космические системы, а также их составные части.
4. Основные параметры, являющиеся базовыми условиями проекта.
5. Методы и этапы проектирования, принципы построения физических и математических моделей, их применимости к конкретным процессам и элементам.
6. Назначение, основные элементы и принципы действий разрабатываемой конструкции, технические требования, предъявляемые к ней.
7. Знание технического английского языка.
8. Основы метрологии, стандартизации и сертификации.
9. Устройство КА и космической системы и их составных частей.
10. Основы патентоведения.
11. Основы проектирования сложных систем.
12. Технологии информационной поддержки изделий.
13. Технический регламент, межгосударственные, национальные, отраслевые стандарты и стандарты организации.
14. Основные технические характеристики и возможности производственного оборудования.
15. Основы охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности, электробезопасности.
16. Научная организация труда.
17. Основы системы менеджмента качества.
18. Основы управления персоналом. 19. Основы психологии.

Трудовая функция 2
Сопровождение процесса изготовления КА, космических систем и их составных частей. Сопровождение процесса подготовки и проведения испытаний КА, космических систем и их составных частей, анализ результатов их испытаний

Умения и навыки:
1. Разрабатывать планы работ и координировать их выполнение.
2. Обосновывать предлагаемые технические решения.
3. Применять основные методы контроля изготовления разрабатываемых объектов.
4. Анализировать отклонения от проектной конструкторской и рабочей КД, технических требований.
5. Разрабатывать и согласовывать извещения об изменении КД.
6. Разрабатывать планы, программы и методики проведения испытаний КА и космической системы, их составных частей.
7. Разрабатывать и согласовывать предложения по результатам анализа дефектов и несоответствий КД.
8. Получать данные с контрольно-измерительных приборов, и интерпретировать их.
9. Владеть методами выявления дефектов и анализа их последствий.
10. Применять справочные материалы.

Знания:
1. Знание экономических основ производственной (управленческой) деятельности.
2. Основы проектирования, конструирования и производства КА.
3. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла.
4. Устройство КА и космической системы и их составных частей.
5. Технология изготовления КА и его составных частей.
6. Основные технические характеристики и возможности производственного оборудования.
7. Основные технологические операции для изготовления разрабатываемой конструкции.
8. Специализация производственных участков и структурных подразделений.
9. Условия эксплуатации проектируемых составных частей КА и космической системы.
10. Физические принципы, используемые при испытаниях для имитации условий реальной эксплуатации.
11. Назначение и параметры оборудования для проведения испытаний.
12. Программные средства, применяемые для выполнения анализа результатов испытаний.
13. Регламенты проведения испытаний.
14. Методы обработки результатов испытаний.
15. Технологии информационной поддержки изделия.
16. Научная организация труда.
17. Основы системы менеджмента качества.
18. Знания принципов управления персоналом.

Требования к личностным компетенциям

Формирование командной работы.
Эффективная коммуникация.
Самодисциплина.
Инициативность.
Ответственность.
Управленческие способности.
Работать в команде.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

1210

Генеральный конструктор

Карточка профессии "Генеральный конструктор"

Код профессии

1210

Наименование профессии

Генеральный конструктор

Уровень квалификации по ОРК

8

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование, практический опыт. Курсы повышения квалификации.

Трудовая функция
Анализ и оценка работы КА, космических систем и их составных частей в процессе эксплуатации

Умения и навыки:
1. Определять стратегии развития предприятия (специальное конструкторско-технологическое бюро космической техники).
2. Управлять сложными производственными и научными процессами.
3. Взаимодействовать со смежными предприятиями и предприятиями кооперации и другими организациями отрасли.
4. Организовывать работу по проектированию КА и космической системы.
5. Участвовать в разработке и реализации текущих и долгосрочных программ в сфере космической деятельности РК.
6. Планировать и организовывать проведения опытно-конструкторских работ по созданию космических систем и комплексов.
7. Делать выводы и заключения, выбирать методики анализа данных, соответствующих поставленным целям.
8. Анализировать опыт разработки и эксплуатации аналогичных изделий космической техники.
9. Подготавливать предложения по совершенствованию КА, космической системы и их составных частей.
10. Применять справочные материалы.


Знания:
1. Принципы управления персоналом.
2. Экономические основы производственной (управленческой) деятельности.
3. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла.
4. Основы проектирования, конструирования и производства КА.
5. Физические и механические характеристики разработанных составных частей КА и космической системы.
6. Принципы работы и условия эксплуатации разработанных составных частей КА и космической системы.
7. Устройство КА, космической системы и их составных частей.
8. Методики анализа информации.
9. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
10. Постановление Правительства Республики Казахстан от 13 декабря 2016 года № 795 "Об определении национальных операторов космических систем и признании утратившим силу постановления Правительства Республики Казахстан от 31 мая 2012 года № 721 "Об определении национальных операторов космических систем, а также их задач и функций".
11. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
12. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
13. Справочные материалы по тематике работы
14. Основные методы выполнения работ, терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, инструкциях, действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
15. Технология изготовления КА и его составных частей.
16. Основные технологические операции для изготовления разрабатываемой конструкции.
17. Научная организация труда.
18. Основы системы менеджмента качества.

Требования к личностным компетенциям

Формирование командной работы.
Эффективная коммуникация.
Самодисциплина.
Самоорганизация.
Инициативность.
Управленческие способности.
Работать в команде.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

-

Технические данные профессионального стандарта

Разработано

Акционерное общество "Национальная компания "Қазақстан Ғарыш Сапары"

Номер версии и год выпуска

Версия 2, 2017 год

Дата ориентировочного пересмотра

2020 год

  Приложение 4
к приказу Министра
оборонной и аэрокосмической
промышленности
Республики Казахстан
от 19 декабря 2018 года
№ 216/НҚ

Профессиональный стандарт "Эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры"

Глава 1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт "Эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры", определяет требования к уровню квалификации, компетенции, содержанию, качеству и условиям труда работников (специалистов) в области космической деятельности.

      Профессиональный стандарт предназначен для:

      выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, уточнения квалификационных требований с учетом появления новых технологий и потребностей рынка труда;

      регулирования взаимодействия трудовой сферы и сферы профессионального образования работников (специалистов) космической отрасли;

      регламентации требований для разработки образовательных стандартов, программ подготовки, повышения квалификации и профессиональной переподготовки специалистов;

      регламентации требований для оценки компетенций работников при аттестации и сертификации персонала космической отрасли;

      решения широкого круга задач в области управления персоналом, создания систем качества, мотивации и стимулирования труда, обеспечения конкурентоспособности национальной продукции и другие.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) квалификация – степень готовности работника, его знаний, умений и навыков к качественному выполнению конкретных трудовых функций;

      2) уровень квалификации – совокупность требований к уровню подготовки и компетенции работника, дифференцируемой по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности. Уровень квалификации соответствует уровню и содержанию дескрипторов национальной и отраслевых рамок квалификаций;

      3) космическая головная часть – совокупность полезного груза, головного обтекателя с переходным отсеком и разгонного блока;

      4) ракета космического назначения – совокупность ракеты – носителя с космической головной частью;

      5) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

      6) наземная космическая инфраструктура – технические объекты, предназначенные для выполнения одной или нескольких функций: транспортирование, хранение, приведение и содержание в установленных готовностях, техническое обслуживание, подготовка и пуск ракеты космического назначения, проведение телеметрических и траекторных измерений на активном участке полета ракеты космического назначения, а также их обеспечение;

      7) космический ракетный комплекс – совокупность ракеты-носителя и технических средств, сооружений, технологического оборудования и коммуникаций, обеспечивающих прием, хранение, подготовку к пуску и пуск ракеты-носителя с космическим аппаратом;

      8) ракетно-космическая техника – ракета-носитель, ступени ракеты-носителя, разгонные блоки, головные обтекатели, другие возможные составные части ракет космического назначения, космические аппараты;

      9) эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры – техническое обслуживание, ремонт, поддержание исправного технического состояния, обеспечение готовности к применению по назначению, обеспечение подготовки и запуска спутников и космических кораблей, пассажирских и грузовых перевозок в космическом пространстве. Для случаев создания/модернизации объектов ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры космического ракетного комплекса дополнительно должны быть учтены мероприятия стадий жизненного цикла продукции (изделий ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры): проектирование, изготовление опытных образцов, испытания, поставка в эксплуатирующую организацию, ввод в эксплуатацию, автономные, комплексные, межведомственные испытания опытных и серийных образцов изделий ракетно-космической техники и составных частей наземной космической инфраструктуры, ремонты/доработки, реконструкция, модернизация;

      10) профессиональная подгруппа – совокупность профессий, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;

      11) профессиональная задача – нормативное представление о действиях, связанных с реализацией трудовой функции и достижением необходимого результата в определенной области профессиональной деятельности;

      12) профессиональный стандарт – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда;

      13) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

      14) профессиональная группа – совокупность профессиональных подгрупп, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

      15) компетенция – способность работника применять знания, умения и опыт в профессиональной и трудовой деятельности;

      16) отраслевая рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

      3. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:

      1) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      2) КС – квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 года № 201-ө-м (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7755);

      3) НКИ – наземная космическая инфраструктура;

      4) РКК – ракетно-космический комплекс;

      5) КРК – космический ракетный комплекс;

      6) РКН – ракета космического назначения;

      7) РКТ – ракетно-космическая техника;

      8) ЭД – эксплуатационная документация;

      9) СЧ – составные части;

      10) ЗНС – заправочно-нейтрализационная станция.

      11) ЗИП – запчасти и принадлежности;

      12) РН – ракета-носитель;

      13) ТК – технический комплекс;

      14) СК – стартовый комплекс;

      15) ОПО – опасные производственные объекты;

      16) ОКР – опытно-конструкторские работы.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Наименование профессионального стандарта: "Эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры".

      5. Цель разработки профессионального стандарта: Установление требований к уровню квалификации, компетенции, содержанию, качеству и условиям труда работников (специалистов), в области профессиональной деятельности по эксплуатации РКТ техники и объектов НКИ.

      6. Краткое описание профессионального стандарта: Эксплуатация РКТ и объектов НКИ – обеспечение и поддержание исправного технического состояния, надежной и безаварийной эксплуатации объектов НКИ и ракетно-космических средств РКТ, обеспечение подготовки и запуска спутников и космических кораблей, пассажирских и грузовых перевозок в космическом пространстве.

      7. Основная группа: Специалисты среднего уровня квалификации в сфере физических и инженерных направлений деятельности, специалисты в области естественных и инженерных наук, руководители организаций и их структурных подразделений (служб).

      Профессиональная группа: Техники в сфере физических и инженерных направлений деятельности, инженеры и специалисты родственных профессий, руководители специализированных (производственно-эксплуатационных) подразделений (служб), руководители организаций.

Глава 3. Карточки профессий

      8. Перечень профессий:

      1) техник-механик – 4 уровень квалификации по ОРК;

      2) инженер по наладке и испытаниям – 5 уровень квалификации по ОРК;

      3) ведущий инженер по техническому обслуживанию – 6 уровень квалификации по ОРК;

      4) главный инженер по техническому обслуживанию – 7 уровень квалификации по ОРК;

      5) главный конструктор по техническому обслуживанию – 8 уровень квалификации по ОРК;

      Карточки профессий приводятся в приложении к настоящему профессиональному стандарту.

  Приложение
к профессиональному стандарту
"Эксплуатация ракетно-космической
техники и объектов наземной
космической инфраструктуры"

Карточки профессий

Карточка профессии "Техник-механик"

Код профессии

3115

Наименование профессии

Техник-механик

Уровень квалификации по ОРК

4

Уровень квалификации по КС

без категории, II категория, I категория

Уровень профессионального образования

Техническое и профессиональное образование, практический опыт. Курсы повышения квалификации (желательно).

 
Трудовая функция 1
Наладка, настройка, регулировка, автономные испытания и проверка на функционирование оборудования систем и агрегатов на штатных объектах НКИ и РКТ, а также выполнение штатных операций на системах и агрегатах объектов НКИ и РКТ по подготовке СЧ РКН и проведению пуска РКН.

Умения и навыки:
1. Выполнение стандартных практических заданий в известной ситуации.
2. Умение пользоваться инструментами и принадлежностями ЗИП, измерительными приборами.
3. Умение пользоваться средствами индивидуальной защиты.
4. Умение читать чертежи, схемы, техническую документацию.
5. Практические навыки работы на закрепленном за ним оборудовании.
6. Навыки действовать в сложных производственных и/или в аварийных ситуациях.
7. Умение наладки, настройки, регулировки, автономные испытания систем и агрегатов на штатных объектах НКИ и РКТ.
8. Проверка на функционирование оборудования систем и агрегатов на штатных объектах НКИ и РКТ.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
3. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
5. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
6. Справочные материалы по тематике работы.
7. Основные методы выполнения работ.
8. Терминологию, применяемую в специальной, эксплуатационной и справочной литературе, рабочих инструкциях (ЭД).
9. Действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
10. Основы технологии эксплуатируемых систем и агрегатов.
11. Основные технические характеристики, конструктивные особенности, назначение и принципы работы оборудования.
12. Методы осмотра оборудования и обнаружения дефектов.
13. Методы и средства измерения параметров, характеристик и данных режима работы оборудования.

Трудовая функция 2
Поддержание исправного состояния оборудования, систем и агрегатов объектов НКИ и РКТ путем проведения технических обслуживаний и ремонтов, а также выполнение послепусковых ремонтно-регламентных работ по восстановлению исправного и работоспособного технического состояния оборудования, систем и агрегатов штатных РКТ и НКИ.

Умения и навыки:
1. Выполнение стандартных практических заданий в известной ситуации.
2. Умение пользоваться инструментами и принадлежностями ЗИП, измерительными приборами.
3. Умение пользоваться средствами индивидуальной защиты.
4. Умение читать чертежи, схемы, техническую документацию.
5. Практические навыки работы на закрепленном за ним оборудовании.
6. Навыки действовать в сложных производственных и/или, в аварийных ситуациях.
7. Навыки поддержания исправного состояния оборудования, систем и агрегатов объектов НКИ и РКТ путем проведения технических обслуживаний и ремонтов.
8. Умение выполнения после пусковых ремонтно-регламентных работ по восстановлению исправного и работоспособного технического состояния оборудования, систем и агрегатов штатных РКТ и НКИ.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
3. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
5. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
6. Справочные материалы по тематике работы.
7. Основные методы выполнения работ.
8. Знание терминологии, применяемой в специальной, эксплуатационной и справочной литературе, рабочих инструкциях (ЭД).
9. Действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
10. Основы технологии эксплуатируемых систем и агрегатов.
11. Основные технические характеристики, конструктивные особенности, назначение и принципы работы оборудования.
12. Методы осмотра оборудования и обнаружения дефектов.
13. Методы и средства измерения параметров, характеристик и данных режима работы оборудования.
14. Знание организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов (ОПО) в составе объектов НКИ.
15. Знание принципов устройства, взаимодействия составных частей агрегатов, систем, объектов комплекса, организации эксплуатации технических и технологических систем НКИ, РКТ.

Требования к личностным компетенциям

Лояльность корпоративной культуре предприятия.
Дисциплинированность.
Способность обучаться, приобретать новые знания, навыки и умения.
Самостоятельность.
Планирование собственной деятельности, исходя из поставленной руководителем задачи.
Индивидуальная ответственность за выполнение порученного задания.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

2149

Инженер по наладке и испытаниям

Карточка профессии "Инженер по наладке и испытаниям"

Код профессии

2149

Наименование профессии

Инженер по наладке и испытаниям

Уровень квалификации по ОРК

5

Уровень квалификации по КС

без категории, II категория, I категория

Уровень профессионального образования

Техническое и профессиональное образование, практический опыт. После среднее образование, практический опыт. Высшее образование. Курсы повышения квалификации (желательно).

Трудовая функция 1
Поддержание систем и агрегатов в исправном техническом состоянии, планирование и проведение технических обслуживаний (регламентов) согласно организационно-распорядительных документов и ЭД, а также организация и укомплектование рабочих мест, предусмотренных ЭД, в соответствии с требованиями охраны труда и промышленной безопасности.

Умения и навыки:
1. Эксплуатация и испытания технических и технологических систем объектов НКИ, РКТ по направлениям:
системы подготовки СЧ РН на ТК (СК),
системы управления,
стартовое оборудование,
заправочное оборудование,
криогенное оборудование и холодильная техника,
газоснабжение,
электроснабжение,
системы связи,
системы сбора и обработки информации, в соответствии со штатным закреплением.
2. Умение организовывать и выполнять следующие работы: проведение экспериментальных работ по освоению новых изделий РКТ и объектов НКИ, внедрению их в эксплуатацию, проведение испытаний готовых изделий.
3. Навыки организации технического обслуживания изделий РКТ, организация и контроль соблюдения технологической дисциплины и правильной эксплуатации технологического оборудования.
4. Умения разработки предложений по повышению надежности изделий РКТ.
5. Организация эксплуатации и эксплуатация систем и агрегатов на штатных РКТ и объектах НКИ согласно ЭД.
6. Оформление заявок на материально-техническое обеспечение, пополнение ЗИП, поверку средств измерений.
7. Умение организовать и укомплектовать рабочие места, предусмотренные ЭД, в соответствии с требованиями охраны труда и промышленной безопасности.
8. Организация и контроль подготовки подчиненного эксплуатационного персонала (техники, слесари, операторы и др.).
9. Навыки организации действий в сложных производственных ситуациях и/или аварийных ситуациях.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
3. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
5. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
6. Справочные материалы по тематике работы.
7. Основные методы выполнения работ.
8. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, производственных инструкциях.
9. Действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
10. Бакалавры и специалисты по направлениям подготовки:
космическая техника и технологии (5B074600);
авиационная и ракетно-космическая техника (5В071400*, 5В071800*, 5В074300*, 160400**)
стандартизация, метрология и сертификация (050732).
11. Знание основ и принципов эксплуатации технических и технологических систем объектов НКИ и РКТ.
12. Знание основ организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов (ОПО) в составе НКИ, практический опыт.
13. Дополнительные знания, полученные на курсах повышения квалификации, подтвержденные сертификатами.
14. Знания, полученные в системе планового обучения (подготовки) персонала в масштабе эксплуатирующей организации и отрасли.

 
Трудовая функция 2
Планирование и подготовка систем и агрегатов объектов НКИ и РКТ к штатным работам согласно ЭД (подготовка к работе с СЧ РКН, РКН), а также руководство деятельностью подчиненного эксплуатационного персонала, контроль выполнения ими выполняемых работ в соответствии сЭД и требованиями безопасности и охраны труда и промышленной безопасности.

Умения и навыки:
1. Эксплуатация и испытания технических и технологических систем объектов НКИ, РКТ по направлениям:
системы подготовки СЧ РН на ТК (СК),
системы управления,
стартовое оборудование,
заправочное оборудование,
криогенное оборудование и холодильная техника,
газоснабжение,
электроснабжение,
системы связи,
системы сбора и обработки информации, в соответствии со штатным закреплением.
2. Умение организовывать и выполнять следующие работы: проведение экспериментальных работ по освоению новых изделий РКТ и объектов НКИ, внедрению их в эксплуатацию, проведение испытаний готовых изделий.
3. Организация технического обслуживания изделий РКТ, организация и контроль соблюдения технологической дисциплины и правильной эксплуатации технологического оборудования.
4. Разработка предложений по повышению надежности изделий РКТ.
5. Навыки организации действий в сложных производственных ситуациях и/или аварийных ситуациях.
6. Руководство деятельностью подчиненного эксплуатационного персонала, контроль выполнения ими выполняемых работ в соответствии с ЭД и требованиями безопасности и охраны труда и промышленной безопасности.
7. Организация взаимодействия и взаимодействие с организациями-разработчиками и организациями-производителями объектов НКИ и РКТ, смежными подразделениями эксплуатирующей организации. Контроль работ, выполняемых организациями промышленности.
8. Планирование и подготовка систем и агрегатов объектов НКИ и РКТ к штатным работам согласно ЭД (подготовка к работе с СЧ РКН, РКН).
9. Выполнение, контроль и документальное оформление штатных работ на закрепленных системах и агрегатах объектов НКИ и РКТ.
10. Подготовка, выполнение и документальное оформление после пусковых работ по восстановлению исправного состояния оборудования систем и агрегатов штатных объектов НКИ.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
3. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
5. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
6. Справочные материалы по тематике работы.
7. Основные методы выполнения работ.
8. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, производственных инструкциях.
9. Действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
10. Бакалавры и специалисты по направлениям подготовки:
космическая техника и технологии (5B074600);
авиационная и ракетно-космическая техника (5В071400*, 5В071800*, 5В074300*, 160400**)
стандартизация, метрология и сертификация (050732).
11. Знание основ и принципов эксплуатации технических и технологических систем объектов НКИ и РКТ.
12. Знание основ организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов (ОПО) в составе НКИ, практический опыт.
13. Дополнительные знания, полученные на курсах повышения квалификации, подтвержденные сертификатами.
14. Знания, полученные в системе планового обучения (подготовки) персонала в масштабе эксплуатирующей организации и отрасли.
15. Практический опыт эксплуатации изделий объектов НКИ и РКТ.
16. Основы документальной и технической подготовки оборудования систем и агрегатов штатных объектов НКИ и РКТ к проведению технических освидетельствований, автономных и комплексных испытаний, проверок на функционирование.

Требования к личностным компетенциям

Умение систематизировать свой опыт для передачи знаний другим работникам.
Ориентированность на командную работу.
Организаторские способности.
Коммуникабельность.
Организованность.
Самообучение.
Ответственность за решение поставленных задач.
Дисциплинированность.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

2145

Ведущий инженер по техническому обслуживанию

Карточка профессии "Ведущий инженер по техническому обслуживанию"

Код профессии

2145

Наименование профессии

Ведущий инженер по техническому обслуживанию

Уровень квалификации по ОРК

6

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование. Курсы повышения квалификации.

 
Трудовая функция 1
Планирование, организация и контроль эксплуатации и эксплуатация систем и агрегатов на объектах НКИ и РКТ согласно ЭД, а также контроль организации рабочих мест, предусмотренных ЭД, в соответствии с требованиями охраны труда и промышленной безопасности.

Умения и навыки:
1. Эксплуатация и испытания технических и технологических систем объектов НКИ, РКТ.
2. Организация и руководство работниками, выполняющими работы, описанные выше.
3. Приемка отчетных технических материалов, в том числе по договорам ОКР.
4. Согласование и организация выполнения программно-методических документов.
5. Анализ результатов испытаний и подготовка проектов решений по результатам испытаний.
6. Ведение эксплуатационной, отчетной документации и служебной переписки.
7. Практические навыки ориентации и пользования нормативными документами в служебной деятельности.
8. Умение применять полученные знания и навыки в практической служебной деятельности.
9. Умение правильно планировать и организовывать своҰ служебное время.
10. Умение правильно ориентироваться в сложной производственной обстановке.
11. Навыки практической работы на объектах НКИ и РКТ.
12. Планирование, организация и контроль поддержания систем и агрегатов в исправном техническом состоянии, планирование технических обслуживаний (регламентов) согласно организационно-распорядительных документов ЭД.
13. Оформление сводных заявок на материально-техническое обеспечение, пополнение ЗИП, поверку средств измерений.
14. Умение руководить деятельностью подчиненного эксплуатационного персонала, контролировать выполнения ими выполняемых работ в соответствии с ЭД и требованиями безопасности и охраны труда.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
3. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
5. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
6. Справочные материалы по тематике работы, основные методы выполнения работ.
7. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, рабочих инструкциях.
8. Действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
9. Магистр (на основе освоенной программы бакалавриата), практический опыт эксплуатации изделий Объектов НКИ и РКТ.
10. Знание принципов устройства, взаимодействия составных частей агрегатов, систем, объектов комплекса, организации эксплуатации технических и технологических систем НКИ, РКТ.
11. Знание организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов (ОПО) в составе объектов НКИ.

Трудовая функция 2
Организация и контроль подготовки подчиненного эксплуатационного персонала (инженеры II и I категории). Планирование и организация взаимодействия и взаимодействие с организациями-разработчиками и организациями-производителями объектов НКИ и РКТ при ведении рекламационной работы, проведении доработок (модернизаций), испытаний. Взаимодействие по направлению авторского и технического надзора с предприятиями-разработчиками, изготовителями, а также со специализированными организациями. Контроль работ, выполняемых организациями промышленности.

Умения и навыки:
1. Навыки анализа результатов испытаний и подготовки решений по результатам испытаний.
2. Планирование и организация работ по техническому диагностированию и продлению назначенных показателей ресурса.
3. Эксплуатация и испытания технических и технологических систем объектов НКИ, РКТ.
4. Организация и руководство работниками, выполняющими работы, описанные выше.
5. Приемка отчетных технических материалов, в том числе по договорам ОКР.
6. Согласование и организация выполнения программно-методических документов.
7. Анализ результатов испытаний и подготовка проектов решений по результатам испытаний.
8. Ведение эксплуатационной, отчетной документации и служебной переписки.
9. Практические навыки ориентации и пользования нормативными документами в служебной деятельности.
10. Умение применять полученные знания и навыки в практической служебной деятельности.
11. Умение правильно планировать и организовывать своҰ служебное время.
12. Умение правильно ориентироваться в сложной производственной обстановке.
13. Навыки практической работы на объектах НКИ и РКТ.
14. Оформление технических решений, технических заданий, ведение технической переписки. Оформление и согласование актов (технических документов) по результатам работ, выполненных сторонними организациями.
15. Проведение комплексного анализа в ходе взаимодействия со смежными подразделениями эксплуатирующей организации при решении обще объектовых задач.
16. Приемка технических отчетных материалов по договорам, отчетных материалов по ОКР. Анализ, оформление замечаний и предложений.
17. Разработка предложений по совершенствованию системы управления эксплуатацией объектов НКИ и РКТ (в соответствии со своим направлением деятельности).
18. Разработка проектов организационно-распорядительных документов и локальных актов работодателя по направлению своей деятельности, представление на согласование.

Знания:
1. Знание принципов устройства, взаимодействия составных частей агрегатов, систем, объектов комплекса, организации эксплуатации технических и технологических систем НКИ, РКТ.
2. Справочные материалы по тематике работы, основные методы выполнения работ.
3. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, рабочих инструкциях.
4. Действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
5. Магистр (на основе освоенной программы бакалавриата), практический опыт эксплуатации изделий объектов НКИ и РКТ.
6. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
7. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
8. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
9. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
10. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
11. Знание организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов (ОПО) в составе объектов НКИ.

Трудовая функция 3
Планирование, организация и контроль подготовки, выполнения и документального оформления после пусковых работ по восстановлению исправного состояния оборудования систем и агрегатов (объектов НКИ и РКТ в целом). Участие в разработке и реализации текущих и долгосрочных программ в сфере космической деятельности РК в соответствии со своим направлением деятельности, а также в разработке, согласование и организация выполнения программно-методических документов.

Умения и навыки:
1. Планирование, организация и контроль проведения технических освидетельствований, автономных и комплексных испытаний, проверок на функционирование систем и агрегатов (объектов НКИ и РКТ в целом).
2. Планирование, организация и контроль подготовки систем и агрегатов Объектов НКИ и РКТ к штатным работам согласно ЭД (подготовка к работе с СЧ РКН, РКН).
3. Эксплуатация и испытания технических и технологических систем объектов НКИ, РКТ.
4. Организация и руководство работниками, выполняющими работы, описанные выше.
5. Приемка отчетных технических материалов, в том числе по договорам ОКР.
6. Согласование и организация выполнения программно-методических документов.
7. Анализ результатов испытаний и подготовка проектов решений по результатам испытаний.
8. Ведение эксплуатационной, отчетной документации и служебной переписки.
9. Практические навыки ориентации и пользования нормативными документами в служебной деятельности.
10. Умение применять полученные знания и навыки в практической служебной деятельности.
11. Умение правильно планировать и организовывать своҰ служебное время.
12. Умение правильно ориентироваться в сложной производственной обстановке.
13. Навыки практической работы на объектах НКИ и РКТ.
14. Выполнение, контроль и документальное оформление штатных работ на закрепленных системах и агрегатах объектов НКИ и РКТ.
15. Формирование и представление необходимой отчетности и статистических данных по результатам эксплуатации и испытаний систем, агрегатов (объектов НКИ и РКТ в целом).

Знания:
1. Основы штатных работ на закрепленных системах и агрегатах объектов НКИ и РКТ.
2. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
3. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
5. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
6. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
7. Справочные материалы по тематике работы, основные методы выполнения работ.
8. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, рабочих инструкциях.
9. Действующие отраслевые стандарты и технические условия по направлению деятельности.
10. Магистр (на основе освоенной программы бакалавриата), практический опыт эксплуатации изделий Объектов НКИ и РКТ.
11. Знания, полученные в системе планового обучения (подготовки) персонала в масштабе эксплуатирующей организации и отрасли.
12. Знание принципов устройства, взаимодействия составных частей агрегатов, систем, объектов комплекса, организации эксплуатации технических и технологических систем НКИ, РКТ.
13. Знание организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов (ОПО) в составе объектов НКИ.
14. Знания основ оформления сводных заявок на материально-техническое обеспечение, пополнение ЗИП, поверку средств измерений.

Требования к личностным компетенциям

Формирование корпоративной культуры предприятия.
Личная ответственность за выполнение работы.
Формирование командной работы.
Коммуникабельность.
Организованность.
Самодисциплина.
Самоконтроль.
Исполнительские, аналитические способности.
Инициативность.
Ответственность.
Работать в команде.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

1229

Главный инженер

Карточка профессии "Главный инженер"

Код профессии

1229

Наименование профессии

Главный инженер

Уровень квалификации по ОРК

7

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование. Курсы повышения квалификации.

 
Трудовая функция 1
Планирование, организация и контроль поддержания объектов НКИ и РКТ в исправном техническом состоянии. Планирование технических обслуживаний (регламентов), текущих и капитальных ремонтов, технического диагностирования, продления назначенных показателей ресурса, согласно организационно-распорядительных документов и ЭД. А также организация обучения подготовки и переподготовки эксплуатационного персонала подразделения (объекта).

Умения и навыки:
1. Руководство эксплуатацией и испытаниями объектов НКИ и РКТ, составных частей КРК.
2. Приемка отчетных материалов по договорам ОКР.
3.Разработка, согласование и организация выполнения программно-методических документов.
4. Анализ результатов испытаний и подготовка решений по результатам испытаний.
5. Оптимизация выполнения производственных (технологических, эксплуатационных) процессов.
6. Участие в разработке и реализации текущих и долгосрочных программ в сфере космической деятельности организации/предприятия и отрасли.
7. Участие в опытно-конструкторских работах по созданию космических систем и комплексов.
8. Умение организовать системный подход в решении вопросов испытательной деятельности.
9. Навыки управления производством (эксплуатацией) объектов КРК, эксплуатирующими подразделениями.
10. Планирование, организация и контроль деятельности подразделения (подразделений, объекта в целом) по эксплуатации объектов НКИ и РКТ согласно ЭД, организационно-распорядительных и нормативных документов.
11. Материально-техническое обеспечение, обеспечение пополнения ЗИП, поверки средств измерений объектов НКИ и РКТ.
12. Контроль организации рабочих мест, предусмотренных ЭД, в соответствии с требованиями охраны труда и промышленной безопасности.
13. Организация обучения подготовки и переподготовки эксплуатационного персонала подразделения (объекта).
14. Организация подготовки и комиссионное осуществление допуска персонала подразделения (объекта) к самостоятельной работе на закрепленной технике.
15. Обеспечение выполнения персоналом подразделения (объекта) работ в соответствии с ЭД, требованиями безопасности, охраны труда и нормативных документов.
16. Организация и обеспечение проведения аттестации рабочих мест подразделения (объекта).

Знания:
1. Профессиональные знания в сфере космической отрасли по конструкции, принципу действия, организации эксплуатации и испытаниям РКТ и объектов НКИ, физических основ технологических процессов.
2. Знание организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов (ОПО) в составе объектов НКИ.
3. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
4. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
5. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
6. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
7. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
8. Справочные материалы по тематике работы, методы выполнения работ.
9. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе.
10. Действующие отраслевые стандарты, технические регламенты и технические условия по направлению деятельности.
11. Теория и практика управления производством (эксплуатацией).
12. Теория и практика управленческой деятельности.
13. Знание физических основ и принципов действия эксплуатируемого оборудования.
14. Знание порядка организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов и охраны труда.
15. Знание экономических основ производственной (управленческой) деятельности.
16. Основы штатных работ на закрепленных системах и агрегатах объектов НКИ и РКТ.

Трудовая функция 2
Планирование и обеспечение взаимодействия с организациями-разработчиками и организациями-производителями объектов НКИ и РКТ по всем направлениям эксплуатации и испытаний. Взаимодействие по направлению авторского и технического надзора с предприятиями-разработчиками, изготовителями, а также со специализированными организациями. Организация работ, выполняемых организациями промышленности.

Умения и навыки:
1. Организация эксплуатации и испытаний РКТ, технических и технологических систем и объектов НКИ, в масштабе подразделения и предприятия.
2. Руководство эксплуатацией и испытаниями объектов НКИ и РКТ, составных частей КРК.
3. Приемка отчетных материалов по договорам ОКР.
4.Разработка, согласование и организация выполнения программно-методических документов.
5. Анализ результатов испытаний и подготовка решений по результатам испытаний.
6. Оптимизация выполнения производственных (технологических, эксплуатационных) процессов.
7. Участие в разработке и реализации текущих и долгосрочных программ в сфере космической деятельности организации/предприятия и отрасли.
8. Участие в опытно-конструкторских работах по созданию космических систем и комплексов.
9. Умение организовать системный подход в решении вопросов испытательной деятельности.
10. Навыки управления производством (эксплуатацией) объектов КРК, эксплуатирующими подразделениями.
11. Участие в работе комиссии по испытаниям и вводу в эксплуатацию объектов НКИ и РКТ. Выработка проектов решений по результатам испытаний.
12. Согласование технических решений, технических заданий, ведение технического делопроизводства. Подписание/утверждение актов (технических документов) по результатам работ, выполненных сторонними организациями.
13. Взаимодействие со смежными подразделениями (объектами) организации и/или сторонних организаций.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
3. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
5. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
6. Справочные материалы по тематике работы, методы выполнения работ.
7. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе.
8. Действующие отраслевые стандарты, технические регламенты и технические условия по направлению деятельности.
9. Теория и практика управления производством (эксплуатацией).
10. Теория и практика управленческой деятельности.
11. Знание физических основ и принципов действия эксплуатируемого оборудования.
12. Знание порядка организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов и охраны труда.
13. Знание экономических основ производственной (управленческой) деятельности.
14. Знание основных требований нормативных документов по организации эксплуатации и испытаний изделий РКТ и объектов НКИ в масштабах подразделения/предприятия.

Трудовая функция 3
Организация приемки технических отчетных материалов по договорам, отчетных материалов по ОКР. Анализ, обобщение замечаний и предложений, формирование решения для вышестоящего руководства. Организация разработки проектов организационно-распорядительных документов и локальных актов работодателя по направлению своей деятельности, представление на утверждение.

Умения и навыки:
1. Участие в разработке, согласование и организация выполнения программно-методических документов.
2. Руководство эксплуатацией и испытаниями объектов НКИ и РКТ, составных частей КРК.
3. Приемка отчетных материалов по договорам ОКР.
4. Анализ результатов испытаний и подготовка решений по результатам испытаний.
5. Оптимизация выполнения производственных (технологических, эксплуатационных) процессов.
6. Участие в разработке и реализации текущих и долгосрочных программ в сфере космической деятельности организации/предприятия и отрасли.
7. Участие в опытно-конструкторских работах по созданию космических систем и комплексов.
8. Умение организовать системный подход в решении вопросов испытательной деятельности.
9. Навыки управления производством (эксплуатацией) объектов КРК, эксплуатирующими подразделениями.
10. Подача предложений по совершенствованию системы управления эксплуатацией объектов НКИ и РКТ (в соответствии со своим направлением деятельности).

Знания:
1. Профессиональные знания в сфере космической отрасли по конструкции, принципу действия, организации эксплуатации и испытаниям РКТ и объектов НКИ, физических основ технологических процессов.
2. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
3. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
5. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
6. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
7. Справочные материалы по тематике работы, методы выполнения работ.
8. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе,
9. Действующие отраслевые стандарты, технические регламенты и технические условия по направлению деятельности.
10. Теория и практика управления производством (эксплуатацией).
11. Теория и практика управленческой деятельности.
12. Знание физических основ и принципов действия эксплуатируемого оборудования.
13. Знание порядка организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов и охраны труда.
14. Знание экономических основ производственной (управленческой) деятельности.
15. Знание физических принципов работы и взаимодействия закрепленного оборудования в масштабе подразделения, предприятия, технологии работ на КРК.

 
Требования к личностным компетенциям

Аналитические способности.
Инициативность.
Корпоративное лидерство.
Работать в команде.
Самоорганизация.
Стратегическое мышление.
Стратегическое планирование.
Умение поддерживать дисциплину в подразделении.
Управленческие способности.
Эффективная коммуникация.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

1210

Генеральный конструктор

Карточка профессии "Генеральный конструктор"

Код профессии

1210

Наименование профессии

Генеральный конструктор

Уровень квалификации по ОРК

8

Уровень квалификации по КС

без категории

Уровень профессионального образования

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование, практический опыт. Курсы повышения квалификации.

Трудовая функция 1
Руководство производственной, хозяйственной и финансово-экономической деятельностью предприятия (крупного объекта НКИ, в том числе опасных производственных объектов) по эксплуатации и испытаниям РКТ и объектов НКИ, согласно ЭД, организационно-распорядительных и нормативных документов.

Умения и навыки:
1. Принятие решений по результатам испытаний.
2. Определение стратегии развития предприятия (КРК, объекта НКИ), управление сложными производственными, научными процессами.
3. Взаимодействие со смежными предприятиями и предприятиями кооперации и другими организациями отрасли.
4. Организация эксплуатации и испытаний объектов НКИ, РКТ (КРК в целом, СК, ТК, ЗНС).
5. Участие в разработке и реализации текущих и долгосрочных программ в сфере космической деятельности РК.
6. Планирование и организация проведения опытно-конструкторских работ по созданию космических систем и комплексов.
7. Определение технической политики предприятия, ее обеспечение и реализация.
8. Руководство поддержанием объектов НКИ и РКТ в исправном техническом состоянии.
9. Планирование подготовки КРК (объектов НКИ) к проведению штатных работ по обеспечению запусков космических аппаратов.
10. Умение принимать меры по обеспечению и укомплектованности организации квалифицированными кадрами.

Знания:
1. Знание нормативных документов по организации эксплуатации и испытаний изделий РКТ и объектов НКИ в масштабах отрасли.
2. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
3. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
5. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
6. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
7. Терминология, применяемая в космической отрасли и справочной литературе.
8. Действующие отраслевые стандарты, технические регламенты и технические условия по направлению деятельности.
9. Теория и практика управления организацией (предприятием).
10. Теория и практика управленческой деятельности.
11. Знание порядка организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов и охраны труда.
12. Теория и практика экономической деятельности.
13. Специалист (бакалавр, магистр, доктор PhD) на основе освоенной программы высшего (полного) образования.

Трудовая функция 2
Возглавляет (участвует) комиссию по автономным (комплексным) испытаниям, приему и вводу в эксплуатацию объектов КРК (РКТ, НКИ). А также взаимодействие с организациями-разработчиками и организациями-производителями объектов НКИ и РКТ по стратегическим направлениям развития предприятия (КРК, объекта НКИ), эксплуатации и испытаний.

Умения и навыки:
1. Принятие мер и обеспечение создания безопасных и благоприятных для жизни и здоровья условий труда.
2. Принятие решений по результатам испытаний.
3. Определение стратегии развития предприятия (КРК, объекта НКИ), управление сложными производственными, научными процессами.
4. Взаимодействие со смежными предприятиями и предприятиями кооперации и другими организациями отрасли.
5. Организация эксплуатации и испытаний объектов НКИ, РКТ (КРК в целом, СК, ТК, ЗНС).
6. Участие в разработке и реализации текущих и долгосрочных программ в сфере космической деятельности РК.
7. Планирование и организация проведения опытно-конструкторских работ по созданию космических систем и комплексов.
8. Умение взаимодействовать с заказчиками услуг, предоставляемых КРК (объектом НКИ).

Знания:
1. Знание физических принципов работы и взаимодействия оборудования предприятия в масштабе технологии работ на КРК.
2. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
3. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
5. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
6. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
7. Терминология, применяемая в космической отрасли и справочной литературе.
8. Действующие отраслевые стандарты, технические регламенты и технические условия по направлению деятельности.
9. Теория и практика управления организацией (предприятием).
10. Теория и практика управленческой деятельности.
11. Знание порядка организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов и охраны труда.
12. Теория и практика экономической деятельности.
13. Специалист (бакалавр, магистр, доктор PhD) на основе освоенной программы высшего (полного) образования.
14. Синтез профессиональных знаний и опыта в космической сфере деятельности и смежных областях.

Трудовая функция 3
Участие в планировании, разработке и реализации текущих и долгосрочных программ в сфере космической деятельности РК в соответствии со своим направлением деятельности. Утверждение планов развития предприятия / организации. Руководство разработкой проектов организационно-распорядительных документов и локальных актов работодателя, направленных на эффективное применение по назначению объектов НКИ и РКТ.

Умения и навыки:
1.Определение направлений модернизации, повышения конкурентных характеристик РКТ, объектов НКИ.
2. Принятие решений по результатам испытаний.
3. Определение стратегии развития предприятия (КРК, объекта НКИ), управление сложными производственными, научными процессами.
4. Взаимодействие со смежными предприятиями и предприятиями кооперации и другими организациями отрасли.
5. Организация эксплуатации и испытаний объектов НКИ, РКТ (КРК в целом, СК, ТК, ЗНС).
6. Участие в разработке и реализации текущих и долгосрочных программ в сфере космической деятельности РК.
7. Планирование и организация проведения опытно-конструкторских работ по созданию космических систем и комплексов.
8. Руководство разработкой проектов организационно-распорядительных документов и локальных актов работодателя, направленных на эффективное применение по назначению объектов НКИ и РКТ.

Знания:
1. Знания о построении кооперативных систем деятельности и взаимодействия, методологии управления макроэкономическими и макросоциальными системами.
2. Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности".
3. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 838 "Об утверждении Правил согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности".
4. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129).
5. Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
6. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 506 "Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11892).
7. Терминология, применяемая в космической отрасли и справочной литературе.
8. Действующие отраслевые стандарты, технические регламенты и технические условия по направлению деятельности.
9. Теория и практика управления организацией (предприятием).
10. Теория и практика управленческой деятельности.
11. Знание порядка организации безопасной эксплуатации опасных производственных объектов и охраны труда.
12. Теория и практика экономической деятельности.
13. Специалист (бакалавр, магистр, доктор PhD) на основе освоенной программы высшего (полного) образования.
14. Знание экономических основ управления производственной деятельности и управления персоналом.
15. Методики анализа информации.

Требования к личностным компетенциям

Аналитические способности.
Инициативность.
Корпоративное лидерство.
Работать в команде.
Самоорганизация.
Стратегическое мышление.
Стратегическое планирование.
Умение поддерживать дисциплину в подразделении.
Управленческие способности.
Эффективная коммуникация.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

-

Технические данные профессионального стандарта

Разработано

Акционерное общество "Совместное Казахстанско-Российское предприятие "Байтерек"

Номер версии и год выпуска

Версия 2, 2017год

Дата ориентировочного пересмотра

2020 год


Ғарыш қызметі саласындағы кәсіптік стандарттарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2018 жылғы 19 желтоқсандағы № 216/НҚ бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 21 желтоқсанда № 17994 болып тіркелді

      2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 117-бабының 2-1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Мыналар:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес "Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараттарын басқару" кәсіптік стандарты;

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес "Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректерін қабылдау және өңдеу" кәсіптік стандарты;

      3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес "Ғарыш аппараттары мен ғарыш жүйелерін жобалау" кәсіптік стандарты;

      4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес "Зымыран-ғарыш техникасы мен жерүсті ғарыш инфрақұрылымының объектілерін пайдалану" кәсіптік стандарты бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің Аэроғарыш комитеті:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оны ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      3) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін, оны Қазақстан Республикасы Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      4) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтер беруді қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі вице-министріне жүктелсiн.

      4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрі 		Б. Атамқұлов

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Еңбек және халықты

      әлеуметтік қорғау министрлігі

      2018 жылғы "___" __________

  Қазақстан Республикасы
Қорғаныс және аэроғарыш
өнеркәсібі министрінің
2018 жылғы 19 желтоқсандағы
№ 216/НҚ бұйрығына
1-қосымша

"Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараттарын басқару" кәсіптік стандарты

Тарау 1. Жалпы ережелер

      1. "Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараттарын басқару" кәсіптік стандарты Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараттарын басқару бойынша кәсіптік қызмет саласындағы маманға, оның дағдыларына, біліктеріне және құзыреттеріне қойылатын біліктілік талаптарды белгілейді.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) біліктілік – нақты еңбек функцияларын сапалы орындауға жұмыскер дайындығының, оның білімі, машықтары және дағдыларының дәрежесі;

      2) біліктілік деңгейі – еңбек іс-қимылдарының күрделілігі, стандартты еместігі, жауапкершілігі және дербестілігі өлшемдеріне қарай сараланатын жұмыскердің даярлық деңгейіне және құзыреттілігіне қойылатын талаптардың жиынтығы. Біліктілік деңгейі ұлттық және салалық біліктілік шеңберлері дескрипторларының деңгейіне және мазмұнына сәйкес келеді;

      3) ғарыш жүйесі – ғарыш кеңістігіндегі міндеттерді шешуге арналған функционалдық-өзара байланысты орбиталық және жерүсті техникалық құралдарының жиынтығы;

      4) еңбек функциясы – еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндетін шешуге бағытталған өзара байланысқан іс-қимылдар жиынтығы;

      5) еңбекті ғылыми ұйымдастыру – еңбекті ұйымдастыру саласында ғылыми және практикалық жетістіктерге негізделген еңбекті ұйымдастыруды жетілдіру процесі;

      6) Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау – ғарыш кеңістігінен құрлық, мұхит және атмосфера элементтерінің өзіндік және шағылысқан сәулеленуін байқау мен өлшеу арқылы Жер беті мен қойнауы туралы ақпарат алу процесі;

      7) Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесі – ғарыш түсірілімдері арқылы ғылыми, әлеуметтік-экономикалық, экологиялық және қорғаныс міндеттерін шешу мақсатында Жер беті және жер беті құрылымы туралы кеңістіктік деректерді жинауға, жаратылыстық табиғи параметрлер мен құбылыстардың, табиғи ресурстардың, қоршаған ортаның, сондай-ақ антропогендік факторлар мен түзілімдердің сипаттамасын және уақытша құбылмалылығын сипаттауға арналған жүйе;

      8) Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараттарын басқару – Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау үшін бағытталған ғарыштық ұшу аппараттарын пайдалану;

      9) Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараты – ғарыш кеңістігін зерттеу және (немесе) пайдалану мақсатында ғарыш кеңістігіне шығаруға арналған техникалық құрылғы;

      10) кәсіби кіші топ – еңбек функцияларының тұтас жиынтығынан және оларды орындауға қажетті құзыреттіліктерден қалыптасқан кәсіптер жиынтығы;

      11) кәсіптік стандарт – кәсіби қызметтің нақты саласында біліктілік деңгейіне және құзыреттілікке, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

      12) кәсіп – арнайы даярлық нәтижесінде игерілген және білім туралы тиісті құжаттармен расталатын белгілі бір білімді, машықтарды және практикалық дағдыларды талап ететін адамның еңбек қызметі кәсіптерінің негізгі түрі;

      13) кәсіби топ – ортақ интеграциялық негізі (ұқсас немесе бір-біріне жақын міндет, объектілер, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) бар және еңбек функциялары мен оларды орындау үшін құзыреттіліктердің ұқсас жиынтығын көздейтін кәсіби кіші топтардың жиынтығы;

      14) құзыреттілік – жұмыскердің кәсіби және еңбек қызметінде білімін, машықтарын және тәжірибесін қолдану қабілеті;

      15) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

      2) БА – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы № 201-ө-м бұйрығымен бекітілген Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7755 болып тіркелген);

      3) ЖҚЗ ҒЖ ҒА – Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараты.

Тарау 2. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараттарын басқару".

      5. Кәсіптік стандартты әзірлеу мақсаты: Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараттарын басқару бойынша кәсіптік қызмет саласындағы маманға, оның дағдыларына, біліктеріне және құзыреттіліктеріне қойылатын біліктілік талаптарды белгілеу.

      6. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: ЖҚЗ ҒЖ ҒА-ны басқару ЖҚЗ ҒЖ ҒА-ның штаттық тәртіпте жұмыс істеуін қамтамасыз етуді қамтиды.

      7. Негізгі топ: Физикалық және инженерлік қызмет бағыттары саласындағы біліктілік деңгейі орташа мамандар, табиғи және инженерлік ғылымдар саласының мамандары, ұйымдардың және олардың құрылымдық бөлімшелерінің (қызметтерінің) басшылары.

      Кәсіптік топ: Электрондық есептеу машинасына және әртүрлі компьютерлік құрылғыларға қызмет көрсету бойынша техниктер мен операторлар, физикалық және инженерлік қызмет бағыттары саласындағы біліктілік деңгейі орташа мамандар, инженерлер мен тектес кәсіптер мамандары, мамандандырылған (өндірістік-пайдалану) бөлімшелердің (қызметтердің) басшылары, ұйым басшылары.

Тарау 3. Кәсіптер карточкалары

      8. Кәсіптер тізбесі:

      1) телекоммуникациялық жүйелер бойынша техник – СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейі;

      2) инженер – СБШ бойынша 5-біліктілік деңгейі;

      3) техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер – СБШ бойынша 6-біліктілік деңгейі;

      4) бас инженер – СБШ бойынша 7-біліктілік деңгейі;

      5) бас конструктор – СБШ бойынша 8-біліктілік деңгейі.

      Кәсіптер карточкалары осы кәсіптік стандартқа қосымшада көрсетілген.

  "Жерді қашықтықтан
зондтау ғарыш жүйесінің
ғарыш аппараттарын басқару"
кәсіптік стандартына
қосымша

Кәсіптер карточкалары

"Телекоммуникациялық жүйелер бойынша техник" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

3114

Кәсіп атауы

Телекоммуникациялық жүйелер бойынша техник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

4

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз, II санат, I санат

Кәсіби білім деңгейі

Техникалық және кәсіби білім, практикалық тәжірибе. Біліктілікті арттыру курстары (мүмкіндігінше).

Еңбек функциясы
Қабылдау-тапсыру құрылғыларына, сондай-ақ бағдарламалық қамтылымның және компьютерлік парктің қызмет көрсету және штаттық жұмысын қамтамасыз ету.

Біліктері және дағдылары:
1. Стандарттық практикалық тапсырмаларды орындау.
2. Қабылдап-тапсыру құрылғыларының жабдықтарын жөндеу/ қайта жөндеу, радиобайланыспен қамтамасыз ету.
3. Сызбаларды, схемаларды, техникалық құжаттаманы оқи білу.
4. Жалпы және арнайы мақсаттағы бағдарламалық қамтылыммен жұмыс істеу.
5. Анықтамалық материалдарды қолдану.
6. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.
7. Штаттан тыс жағдайда қызметтің практикалық және үлгілік дағдылары.
8. Қойылған кәсіптік міндеттемелерді шешу үшін қажетті ақпаратты өз бетінше іздеу.
9. Бағдарламалау, аппараттық-бағдарламалық қамтылымды жөндеу және қызмет көрсету дағдыларын меңгеру.
10. Жұмыс жағдайларын өз бетінше талдауды қажет ететін әртүрлі үлгілік практикалық міндеттемелерді шешу.
11. Бағдарламалық қамтылымның және компьютерлік парктің штаттық жұмысын қамтамасыз ету.
12. Телеметрияны және телекомандаларды қабылдау-тапсырудың штаттық процесін қамтамасыз ету.

Білімі:
1. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Ғарыш жүйелерінің ұлттық операторларын айқындау және "Ғарыш жүйелерінің ұлттық операторларын, сондай-ақ олардың міндеттері мен функцияларын айқындау туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 31 мамырдағы № 721 қаулысының күші жойылды деп тану туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 13 желтоқсандағы № 795 қаулысы.
3. "Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесі ұлттық операторының ғарыш түсірілімдерін жоспарлау, Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректерін алу, өңдеу және тарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2016 жылғы 20 маусымдағы № 511 және Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2016 жылғы 27 маусымдағы № 313 бірлескен бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14113 болып тіркелген).
4. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
5. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
6. Радиотехника, электроника және телекоммуникация, есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, компьютерлік модельдеу саласындағы білім.
7. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар, жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері, арнайы және анықтамалық әдебиеттерінде, жұмыс нұсқаулықтарында қолданылатын терминология, қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар және техникалық талаптар.
8. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.
9. Қабылдап-тапсыру құрылғыларының әрекет ету қағидалары.
10. Бағдарламалаудың негіздері.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Дербестік.
Тәртіптілік.
Жауапкершілік.
Оқуға, жаңа білім, біліктер және дағдылар алуға қабілеттілік.
Кәсіпорынның корпоративтік мәдениетіне ниеттілік.
Командада жұмыс істеу.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

2149

Инженер

"Инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

2149

Кәсіп атауы

Инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

5

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз, II санат, I санат

Кәсіби білім деңгейі

Техникалық және кәсіби білім, практикалық тәжірибе. Ортаданкейінгібілім, практикалықтәжірибе. Жоғарыбілім. Біліктілікті арттыру курстары (мүмкіндігінше).

1-еңбек функциясы
Түсірілімнің жүзеге асырылуын бағалау арқылы ЖҚЗ ҒЖ ҒА түсірілімдер жоспарын құру

Біліктері және дағдылары:
1. Қойылған кәсіптік міндеттемелерді шешу үшін қажетті ақпаратты өз бетінше іздеу.
2. Түсірілімнің мүмкіндігін бағалау дағдыларын меңгеру.
3. Қазіргі заманғы бағдарламалық құралдарды қолдану.
4. Ғарыш аппараттарының қашықтықтан зондтау жоспарларын құру дағдылары.
5. Талдау нәтижелері бойынша ұсыныстар әзірлеу.
6. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.
7. ЖҚЗ ҒЖ ҒА деректерін талдау негізінде практикалық міндеттемелерді шешу.

Білімі:
1. ЖҚЗ ҒЖ ҒА-ның миссиясын жоспарлау, ғарыш аппараттарын басқару, радиотехника, электроника және телекоммуникация, есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, математикалық және компьютерлік модельдеу саласындағы білімдер.
2. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар, жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері, арнайы және анықтамалық әдебиеттерде, жұмыс нұсқаулықтарында қолданылатын терминология, қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар және техникалық талаптар.
3. Техникалық ағылшын тілін білу.

2-еңбек функциясы
ЖҚЗ ҒЖ ҒА ұшуының динамикасын талдау

Біліктері және дағдылары:
1. Қойылған кәсіптік міндеттемелерді шешу үшін қажетті ақпаратты өз бетінше іздеу.
2. ЖҚЗ ҒЖ ҒА ұшу динамикасын талдау дағдылары.
3. Қазіргі заманғы бағдарламалық құралдарды қолдану.
4. Талдау нәтижелері бойынша ұсыныстар әзірлеу.
5. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.
6. Технологиялық сипаттамасы бар тапсырмаларды ұйымдастыру және шешу.

Білімі:
1. ЖҚЗ ҒЖ ҒА басқару, ЖҚЗ ҒЖ ҒА ұшу динамикасын талдау саласындағы білімдер.
2. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар, жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері, арнайы және анықтамалық әдебиеттерде, жұмыс нұсқаулықтарында қолданылатын терминология, қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар және техникалық талаптар.
3. Техникалық ағылшын тілін білу.

3-еңбек функциясы
ЖҚЗ ҒЖ ҒА ұшуының штаттық тәртібін қамтамасыз ету

Біліктері және дағдылары:
1. Қойылған кәсіптік міндеттемелерді шешу үшін қажетті ақпаратты өз бетінше іздеу.
2. ЖҚЗ ҒЖ ҒА ұшуын басқару дағдыларын меңгеру.
3. Қазіргі заманғы бағдарламалық құралдарды қолдану.
4. Талдау нәтижелері бойынша ұсыныстар әзірлеу.
5. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.
6. Технологиялық сипаттамасы бар тапсырмаларды ұйымдастыру және шешу.

Білімі:
1. ЖҚЗ ҒЖ ҒА басқару саласындағы білімдер, ЖҚЗ ҒЖ ҒА ұшу динамикасын талдау.
2. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар, жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері, арнайы және анықтамалық әдебиеттерде, жұмыс нұсқаулықтарында қолданылатын терминология, қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар және техникалық талаптар.
3. Техникалық ағылшын тілін білу.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Дербестік.
Тәртіптілік.
Жауапкершілік.
Оқуға, жаңа білім, біліктер және дағдылар алуға қабілеттілік.
Кәсіпорынның корпоративтік мәдениетіне ниеттілік.
Өзін-өзі бақылау.
Өз жұмысын ұйымдастыра білу.
Ынталылық.
Командада жұмыс істеу.
Басқарушылық қабілеті.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

2145

Техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер

"Техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

2145

Кәсіп атауы

Техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім. Біліктілікті арттыру курстары.

Еңбек функциясы
ЖҚЗ ҒЖ ҒА басқару жөніндегі жұмыстарды ұйымдарстыру және бақылау

Біліктері және дағдылары:
1. Алынған деректерді түсіндіру.
2. Қойылған мақсаттарға сәйкес деректерді талдау әдістемесін таңдау, қорытынды мен тұжырымдарды жасау.
3. Алынған деректерді жиынтықтау.
4. ЖҚЗ ҒЖ ҒА басқару процесін жетілдіру жөніндегі ұсыныстарды дайындау.
5. Анықтамалық материалдарды қолдану.
6. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.

Білімі:
1. ЖҚЗ ҒЖ ҒА-ның миссиясын жоспарлау, ЖҚЗ ҒЖ ҒА басқару, ЖҚЗ ҒЖ ҒА ұшу динамикасын талдау саласындағы білімдер.
2. Жаратылыстану ғылымы және математикалық цикл пәндерін білу.
3. Жерді қашықтықтан зондтауда қолданылатын физикалық қағидаттар.
4. ЖҚЗ ҒЖ ҒА басқару үшін бағдарламалық қамтылымның мәндері және параметрлері.
5. Ақпаратты талдау әдістемелері.
6. Техникалық ағылшын тілін білу.
7. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері.
8. Нормативтік құжаттар, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйымның стандарттары.
9. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.
10. Психология негіздері.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Тәртіптілік.
Өзін-өзі бақылау.
Өз жұмысын ұйымдастыра білу.
Өз бетінше оқу.
Орындаушылық, талдамалық қабілеттілік.
Ынталылық.
Жауапкершілік.
Басқару қабілеттілігі.
Кәсіпорынның корпоративтік мәдениетіне ниеттілік.
Командада жұмыс істеу.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

1229

Бас инженер

"Бас инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

1229

Кәсіп атауы

Бас инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

7

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім, практикалық тәжірибе. Біліктілікті арттыру курстары.

Еңбек функциясы
ЖҚЗ ҒЖ ҒА тіршілік етуін талдау және болжамдау

Біліктері және дағдылары:
1. Жұмысын тиімді ұйымдастыра білу, қызмет нәтижелерін өздігінен бағалау, жұмыс тобының мақсатын қалыптастыру, қойылған міндеттемелерді бөлу мен орындауды үйлестіру, қызметкерлерге тәжірибе беру және көмек көрсету, алған ақпаратты талдау, ондағы бастыларын бөлу, оның негізінде жаңа білім жасау.
2. Жаңа білім алудың әдістемесін және арнайы құралдарын пайдалана отырып, өзі немесе топ құрамында ғылыми ізденіс жүргізу.
3. Анықтамалық материалдарды қолдану.
4. Жекелеген бағыттар бойынша қызметті үйлестіру, өздігінен жұмыс істеу, құрылымдық шешім қалыптастыру, әртүрлі дереккөздерінен ақпаратты алу мен өңдеу, ақпараттық-коммуникациялық кеңістікте жұмыс істеу.
5. Компьютерлік модельдеуді, жалпы және арнайы бағдарламалық құралдарды пайдалану арқылы есептеуді жүзеге асыру.
6. Жұмыс жоспарын әзірлеу, ЖҚЗ ҒЖ ҒА пайдаланудың озық тәжірибесін қолдану.
7. Тәуекелді талдау, жұмыстарды техникалық тапсырмаға, нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкес жүргізу.
8. Материалдарды дайындау, жариялауға ғылыми мақалаларды дайындау және техникалық есептемелерді ресімдеу.


Білімі:
1. ЖҚЗ ҒЖ ҒА-ның миссиясын жоспарлау, ЖҚЗ ҒЖ ҒА басқару, ЖҚЗ ҒЖ ҒА ұшу динамикасын талдау саласындағы білімдер.
2. Жаратылыстану ғылымы және математикалық цикл пәндерін білу.
3. Жерді қашықтықтан зондтауда қолданылатын физикалық қағидаттар.
4. Іскерлік әкімшілік ету, жобаларды басқару салаларындағы білімдер.
5. Ақпаратты талдау әдістемелері.
6. Техникалық ағылшын тілін білу.
7. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері.
8. Нормативтік құжаттар, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйымның стандарттары.
9. Еңбекті ғылыми ұйымдастыру.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Командалық жұмысты қалыптастыру.
Өз бетінше оқу.
Өзін-өзі бақылау.
Шапшаңдық.
Орындаушылық, талдамалық қабілеттілік.
Ынталылық.
Жауапкершілік.
Жүйелік ойлау.
Басқару қабілеттілігі.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

1210

Бас конструктор

"Бас конструктор" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

1210

Кәсіп атауы

Бас конструктор

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

8

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім, практикалық тәжірибе. Біліктілікті арттыру курстары.

Еңбек функциясы
ЖҚЗ ҒЖ ҒА басқаратын кәсіпорын жұмысын талдау және бағалау

Біліктері және дағдылары:
1. Кәсіпорынның даму стратегиясын анықтау, күрделі өндірістік ғылыми процестерді басқару.
2. Бір-бірімен байланысатын кәсіпорындармен және кооперация кәсіпорындарымен және саланың басқа ұйымдарымен өзара әрекет ету.
3. Жұмысын тиімді ұйымдастыра білу, қызмет нәтижелерін өздігінен бағалау, жұмыс тобының мақсатын қалыптастыру, қойылған міндеттемелерді бөлу мен орындауды үйлестіру, қызметкерлерге тәжірибе беру және көмек көрсету, алған ақпаратты талдау, ондағы бастыларын бөлу, оның негізінде жаңа білім жасау.
4. Жаңа білім алудың әдістемесін және арнайы құралдарын пайдалана отырып, өзі немесе топ құрамында ғылыми ізденіс жүргізу.
5. Ақпараттық материалдарды пайдалану.
6. Жекелеген бағыттар бойынша қызметті үйлестіру, өздігінен жұмыс істеу, құрылымдық шешім қалыптастыру, әртүрлі дереккөздерден ақпарат алу және өңдеу, ақпараттық-коммуникациялық кеңістікте жұмыс істеу.
7. Компьютерлік модельдеуді, жалпы және арнайы бағдарламалық құралдарды пайдалану арқылы есептеуді жүзеге асыру.
8. Жұмыс жоспарын әзірлеу, ЖҚЗ ҒЖ ҒА пайдаланудың озық тәжірибесін қолдану.
9. Тәуекелді талдау, жұмыстарды техникалық тапсырмаға, нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкес жүргізу.
10. Материалдарды дайындау, жариялауға ғылыми мақалаларды дайындау және техникалық есептемелерді ресімдеу.


Білімі:
1. Іскерлік әкімшілік ету, персоналды басқару салаларында білімдер.
2. Жаратылыстану ғылымы және математикалық цикл пәндерін білу.
3. Жерді қашықтықтан зондтауда қолданылатын физикалық қағидаттар.
4. ЖҚЗ ҒЖ ҒА мәндері және параметрлері.
5. Ақпаратты талдау әдістемелері.
6. Техникалық ағылшын тілін білу.
7. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері.
8. Нормативтік құжаттар, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйымның стандарттары.
9. Еңбекті ғылыми ұйымдастыру.
10. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.
11. Персоналды басқару негіздері.
12. Психология негіздері.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Командалық жұмысты қалыптастыру.
Тиімді коммуникация.
Өзін-өзі бақылау.
Өз жұмысын ұйымдастыру.
Орындаушылық, талдамалық қабілеттілік.
Ынталылық.
Жауапкершілік.
Басқару қабілеттілігі.
Жүйелік ойлау.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

-

Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

Әзірлеген

"Қазақстан Ғарыш Сапары" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамы

Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы

2-нұсқа, 2017 жыл

Қайта қараудың болжалды күні

2020 жыл

  Қазақстан Республикасы
Қорғаныс және аэроғарыш
өнеркәсібі министрінің
2018 жылғы 19 желтоқсандағы
№ 216/НҚ бұйрығына
2-қосымша

"Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректерін қабылдау және өңдеу" кәсіптік стандарты

Тарау 1. Жалпы ережелер

      1. "Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректерін қабылдау және өңдеу" кәсіптік стандарты Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің деректерін қабылдау және өңдеу саласындағы маманға, оның дағдыларына, біліктеріне және құзыреттіліктеріне қойылатын біліктілік талаптарды белгілейді.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) біліктілік – нақты еңбек функцияларын сапалы орындауға жұмыскер дайындығының, оның білімі, машықтары және дағдыларының дәрежесі;

      2) біліктілік деңгейі – еңбек іс-қимылдарының күрделілігі, стандартты еместігі, жауапкершілігі және дербестілігі өлшемдеріне қарай сараланатын жұмыскердің даярлық деңгейіне және құзыреттілігіне қойылатын талаптардың жиынтығы. Біліктілік деңгейі ұлттық және салалық біліктілік шеңберлері дескрипторларының деңгейіне және мазмұнына сәйкес келеді;

      3) еңбек функциясы – еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндетін шешуге бағытталған өзара байланысқан іс-қимылдар жиынтығы;

      4) еңбекті ғылыми ұйымдастыру – еңбекті ұйымдастыру саласында ғылыми және тәжірибелік жетістіктерге негізделген еңбекті ұйымдастыруды жетілдіру процесі;

      5) Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау – ғарыш кеңістігінен құрлық, мұхит және атмосфера элементтерінің өзіндік және шағылысқан сәулеленуін бақылау мен өлшеу арқылы Жер беті туралы ақпарат алу процесі;

      6) Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау ақпараттық өнімдері – пайдаланушының қажеттіліктеріне немесе алдын ала белгіленген өңдеу деңгейіне сәйкес таратуға тағайындалған немесе ұсынылған Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректері;

      7) Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау алғашқы деректері – Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау аппаратурасынан алынатын және электрмагниттік сигналдар түрінде радиоарна бойынша ақпаратты қабылдағыш жерүсті құралдарына тарайтын немесе фотоүлдір, электрондық және басқа ақпарат тасымалдаушыларын пайдалану арқылы жеткізілетін өңделмеген деректер;

      8) Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау алғашқы деректерін алдын ала (стандарттық) өңдеу – аппараттық-бағдарламалық құралдармен Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау алғашқы деректерін геометриялық және радиометриялық түзету, сондай-ақ алынған суреттерді стандарттық немесе белгіленген картографиялық кескінге келтіру;

      9) Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесі – ғарыш түсірілімдері арқылы ғылыми, әлеуметтік-экономикалық, экологиялық және қорғаныс міндеттерін шешу мақсатында Жер беті және жер беті құрылымы туралы кеңістіктік деректерді жинауға, жаратылыстық табиғи параметрлер мен құбылыстардың, табиғи ресурстардың, қоршаған ортаның, сондай-ақ антропогендік факторлар мен түзілімдердің сипаттамасын және уақытша құбылмалылығын сипаттауға арналған жүйе;

      10) Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректері – Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтаудың ғарыш аппаратынан тікелей алынған алғашқы деректер, сондай-ақ оларды алдын ала өңдеу (радиометрлік және геометриялық түзету) нәтижесінде алынған материалдар;

      11) Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректерін қабылдау – Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш аппараттарынан сигналдарды қабылдау процесі және оларды электрондық файлдарға өзгерту, сондай-ақ әртүрлі ақпарат тасымалдаушыларына сақтау;

      12) Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректерін өңдеу – әртүрлі мақсаттарда кейінгі пайдалану, сондай-ақ әртүрлі тақырыптық карталарды құру үшін мәліметтерді алу мақсатында Жер бетінің математикалық картографиялық үлгілерін алу үшін Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтауды өзгерту алгоритмдерін қолдану процесі;

      13) Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау қызметі – ғарыш және жерүсті Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау құралдарын пайдалану, Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректерін қабылдау, тіркеу, сақтау, өңдеу және тарату;

      14) кәсіби кіші топ – еңбек функцияларының тұтас жиынтығынан және оларды орындауға қажетті құзыреттіліктерден қалыптасқан кәсіптер жиынтығы;

      15) кәсіптік стандарт – кәсіби қызметтің нақты саласында біліктілік деңгейіне және құзыреттілікке, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

      16) кәсіп – арнайы даярлық нәтижесінде игерілген және білім туралы тиісті құжаттармен расталатын белгілі бір білімді, машықтарды және практикалық дағдыларды талап ететін адамның еңбек қызметі кәсіптерінің негізгі түрі;

      17) кәсіптік топ – ортақ интеграциялық негізі (ұқсас немесе бір-біріне жақын міндет, объектілер, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) бар және еңбек функциялары мен оларды орындау үшін құзыреттіліктердің ұқсас жиынтығын көздейтін кәсіби кіші топтардың жиынтығы;

      18) құзыреттілік – жұмыскердің кәсіби және еңбек қызметінде білімін, машықтарын және тәжірибесін қолдану қабілеті;

      19) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;

      20) тақырыптық шифрді шығарып оқу – Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректері негізінде Жер беті туралы ақпаратты алу, тақырыптық карталарды құру мақсатында аэро- және ғарыш түсірілімдерінің материалдарын талдау;

      21) фотограмметриялық өңдеу – фотограмметриялық түсірілімнің метрлік және фотометрлік ақпаратын фотограмметриялық түсірілім объектісі туралы геометриялық және семантикалық ақпаратқа өзгертумен байланысты технологиялық процесстердің жиынтығы.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) СБШ–салалық біліктілік шеңбері;

      2) БА – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы № 201-ө-м бұйрығымен бекітілген Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7755 болып тіркелген);

      3) ЖҚЗ – Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау.

Тарау 2. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Жерді қашықтықтан зондтау деректерін қабылдау және өңдеу".

      5. Кәсіптік стандартты әзірлеу мақсаты: Жерді қашықтықтан зондтау деректерін қабылдау және өңдеу бойынша кәсіптік қызмет саласындағы маманға, оның дағдыларына, біліктеріне және құзыреттіліктеріне қойылатын біліктілік талаптарды белгілеу, мамандарды даярлау және қайта даярлау талаптарын анықтау, оларды бағалау және аттестаттау үшін негіз.

      6. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: ЖҚЗ ғарыш жүйесінің деректерін қабылдау және өңдеу– ЖҚЗ деректерін қабылдау бойынша жабдықтардың штаттық тәртіпте жұмыс істеуін қамтамасыз етуді және ЖҚЗ деректерін қабылдау, алғашқы (радиометриялық және геометриялық түзетулер) және фотограмметриялық, тематикалық өңдеуді қамтиды.

      7. Негізгі топ: Физикалық және инженерлік қызмет бағыттары саласындағы біліктілік деңгейі орташа мамандар, табиғи және инженерлік ғылымдар саласының мамандары, ұйымдардың және олардың құрылымдық бөлімшелерінің (қызметтерінің) басшылары.

      Кәсіптік топ: Электрондық есептеу машинасына және әртүрлі компьютерлік құрылғыларға қызмет көрсету жөніндегі техниктер мен операторлар, инженерлер мен тектес кәсіптер мамандары, мамандандырылған (өндірістік-пайдалану) бөлімшелерінің (қызметтерінің) басшылары, ұйымдардың басшылары.

Тарау 3. Кәсіптер карточкалары

      8. Кәсіптер тізбесі:

      1) техник-бағдарламашы – СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейі;

      2) инженер – СБШ бойынша 5-біліктілік деңгейі;

      3) техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер – СБШ бойынша 6-біліктілік деңгейі;

      4) бас инженер – СБШ бойынша 7-біліктілік деңгейі;

      5) бас конструктор – СБШ бойынша 8-біліктілік деңгейі.

      Кәсіптер карточкалары осы кәсіптік стандартқа қосымшада көрсетілген.

  "Жерді ғарыштан қашықтықтан
зондтау деректерін
қабылдау және өңдеу"
кәсіптік стандартына
қосымша

Кәсіптер карточкалары

"Техник-бағдарламашы" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

3122

Кәсіп атауы

Компьютерлік құрылғыларға қызмет көрсету бойынша техник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

4

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз, II санат, I санат

Кәсіби білім деңгейі

Техникалық және кәсіби білім, практикалық тәжірибе. Біліктілікті арттыру курстары (мүмкіндігінше).

Еңбек функциясы
ЖҚЗ деректерін қабылдау және өңдеу процесінің аппараттық-бағдарламалық қамтылымның штаттық жұмыс істеуін қамтамасыз ету

Біліктері және дағдылары:
1. Стандарттық практикалық тапсырмаларды орындау.
2. Қойылған кәсіптік міндеттемелерді шешу үшін қажетті ақпаратты өз бетінше іздеу.
3. Сызбаларды, схемаларды, техникалық құжаттаманы оқи білу.
4. Компьютерлік жабдықтарды жөндеу/қайта жөндеу, жинақтау, корпоративтік желіні күйге келтіру.
5. Жалпы және арнайы мақсаттағы бағдарламалық қамтылыммен жұмыс істеу.
6. Бағдарламалау, сондай-ақ жөндеу және қызмет көрсету, аппараттық-бағдарламалық қамтылым дағдыларын меңгеру.
7. Анықтамалық материалдарды қолдану.
8. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.

Білімі:
1. Деректер базасын басқару, бағдарламалау саласындағы білім.
2. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар, жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері, арнайы және анықтамалық әдебиеттерінде, жұмыс нұсқаулықтарында қолданылатын терминология, қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар және техникалық талаптар.
3. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Дербестік.
Тәртіптілік.
Өз бетімен оқуға қабілеттілік.
Жауапкершілік.
Командада жұмыс істеу.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

2149

Инженер

"Инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

2149

Кәсіп атауы

Инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

5

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз, II санат, I санат

Кәсіби білім деңгейі

Техникалық және кәсіби білім, практикалық тәжірибе. Ортадан кейінгі білім, практикалық тәжірибе. Жоғары білім. Біліктілікті арттыру курстары (мүмкіндігінше).

Еңбек функциясы
ЖҚЗ деректерін қабылдау және алғашқы (стандарттық), фотограмметриялық өңдеу, сондай-ақ ЖҚЗ деректерінің шифрін ашу.

Біліктері және дағдылары:
8. Қойылған кәсіптік міндеттемелерді шешу үшін қажетті ақпаратты өз бетінше іздеу.
9. Қазіргі заманғы бағдарламалық құралдарды қолдану.
10. ЖҚЗ деректерін радиометрикалық және геометрикалық түзету дағдылары.
11. Талдау нәтижелері бойынша ұсыныстар әзірлеу
12. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.
13. ЖҚЗ деректерін фотограмметриялық өңдеу.
14. ЖҚЗ деректерінің шифрін ашу.

Білімі:
4. Қашықтықтан зондтау деректерін алғашқы (стандарттық) өңдеу саласындағы білім.
5. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар, жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері, арнайы және анықтамалық әдебиеттерінде, жұмыс нұсқаулықтарында қолданылатын терминология, қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар және техникалық талаптар.
6. Техникалық ағылшын тілін білу.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Дербестік.
Командада жұмыс істеу.
Білімді және дағдыларды жүйелеу.
Өз бетімен оқу.
Тәртіптілік.
Жауапкершілік.
Кәсіпорынның корпоративтік мәдениетіне ниеттілік.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

2145

Техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер

"Техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

2145

Кәсіп атауы

Техникалық қызмет көрсету жөніндегі жетекші инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім. Біліктілікті арттыру курстары.

Еңбек функциясы
ЖҚЗ деректерін қабылдау және өңдеу жұмыстарын сүйемелдеу

Біліктері және дағдылары:
7. Алынған деректерді түсіндіру.
8. ЖҚЗ деректерін талдау үшін қазіргі заманғы бағдарламалық құралдарды қолдану.
9. Қойылған мақсаттарға сәйкес деректерді талдау әдістемелігін таңдау, қорытынды және тұжырымдама жасау.
10. Алынған деректерді жиынтықтау.
11. ЖҚЗ деректерін өңдеу әдістемелігін жетілдіру жөнінде ұсыныстар дайындау.
12. Анықтамалық материалдарды қолдану.
13. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.

Білімі:
11. ЖҚЗ негіздері.
12. Жаратылыстану ғылымы және математикалық бағыттар саласындағы білімдер.
13. ЖҚЗ қолданылатын физикалық қағидаттары.
14. ЖҚЗ ғарыш жүйесінің ғарыш аппараттарын басқару үшін бағдарламалық қамтылымның мәндері және параметрлері.
15. Ақпаратты талдау әдістемелері.
16. Техникалық ағылшын тілін білу.
17. Сапа менеджменті жүйесі негіздері.
18. Нормативтік құжаттар, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйымның стандарттары.
19. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.
20. Психология негіздері.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Тәртіптілік.
Өзін-өзі бақылау.
Өз жұмысын ұйымдастыра білу.
Өз бетінше оқу.
Орындаушылық, талдамалық қабілеттілік.
Ынталылық.
Жауапкершілік.
Басқарушылық қабілеттілік.
Кәсіпорынның корпоративтік мәдениетіне ниеттілік.
Командада жұмыс істеу.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

1229

Бас инженер

"Бас инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

1229

Кәсіп атауы

Бас инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

7

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім, практикалық тәжірибе. Біліктілікті арттыру курстары.

Еңбек функциясы
ЖҚЗ деректерді қабылдау және өңдеу жұмыстарын үйлестіру

Біліктері және дағдылары:
9. Жұмысын тиімді ұйымдастыруды білу.
10. Қызмет нәтижелерін өздігінен бағалау.
11. Жұмыс тобының мақсатын қалыптастыру.
12. Қойылған міндеттемелерді бөлу мен орындауды үйлестіру.
13. Қызметкерлерге тәжірибе беру және көмек көрсету.
14. Алынған ақпаратты талдау, оның ішінде бастысын айқындау, оның негізінде жаңа білім дайындау.
15. Жаңа білім алудың әдістемесін және арнайы құралдарын пайдалана отырып, өзі немесе топ құрамында ғылыми ізденіс жүргізу.
16. Анықтамалық материалдарды қолдану.
17. Бөлек бағыттар бойынша қызметті үйлестіру, өздігінен жұмыс істеу, құрылымдық шешім қалыптастыру дағдылары.
18. Әртүрлі дереккөздерінен ақпаратты алу мен өңдеу.
19. Ақпараттық-коммуникациялық кеңістікте жұмыс істеу.
20. Компьютерлік модельдеуді, жалпы және арнайы бағдарламалық құралдарды пайдалану арқылы есептеуді жүзеге асыру.
21. Жұмыс жоспарын әзірлеу.
22. ЖҚЗ ғарыш аппараты пайдаланудың озық тәжірибесін қолдану.
23. Тәуекелді талдау.
24. Техникалық тапсырмаға, нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкес жұмыстарды жүргізу.
25. Материалдарды дайындау, жариялауға ғылыми мақалаларды дайындау және техникалық есептемені рәсімдеу.


Білімі:
10. ЖҚЗ деректерін өңдеу саласындағы білімдер.
11. Жаратылыстану ғылымы және математикалық цикл пәндерін білу, ЖҚЗ қолданылатын физикалық қағидаттар.
12. Іскерлік әкімшілік ету және басқару (менеджмент) облыстарында білімдер.
13. Ақпаратты талдау әдістемелері.
14. Техникалық ағылшын тілін білу.
15. Сапа менеджменті жүйесі негіздері.
16. Нормативтік құжаттар, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйымның стандарттары.
17. Еңбекті ғылыми ұйымдастыру.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Командалық жұмысты қалыптастыру.
Дербестік.
Өз жұмысын ұйымдастыру.
Шапшаңдық.
Орындаушылық, талдамалық қабілеттілік.
Жауапкершілік.
Басқарушылық қабілеттілік.
Кәсіби білімі мен тәжірибесін синтездеу.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

1210

Бас конструктор

"Бас конструктор" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

1210

Кәсіп атауы

Бас конструктор

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

8

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім, практикалық тәжірибе. Біліктілікті арттыру курстары.

Еңбек функциясы
ЖҚЗ деректерін қабылдау және өңдеу кәсіпорнының жұмысын талдау және бағалау

Біліктері және дағдылары:
1. Кәсіпорынның даму стратегиясын анықтау, күрделі өндірістік ғылыми процестерді басқару.
2. Бір-бірімен байланысатын кәсіпорындармен және кооперация кәсіпорындарымен және саланың басқа да ұйымдармен өзара әрекет ету.
3. Жұмысын тиімді ұйымдастыруды білу.
4. Қызмет нәтижелерін өздігінен бағалау.
5. Жұмыс тобының мақсатын қалыптастыру.
6. Қойылған міндеттемелерді бөлу мен орындауды үйлестіру.
7. Қызметкерлерге тәжірибе беру және көмек көрсету.
8. Алынған ақпаратты талдау, оның ішінде бастысын айқындау, оның негізінде жаңа білім дайындау.
9. Жаңа білім алудың әдістемесін және арнайы құралдарын пайдалана отырып, өзі немесе топ құрамында ғылыми ізденіс жүргізу.
10. Анықтамалық материалдарды қолдану.
11. Бөлек бағыттар бойынша қызметті үйлестіру, өздігінен жұмыс істеу, құрылымдық шешім қалыптастыру дағдылары.
12. Әртүрлі дерек көздерінен ақпаратты алу мен өңдеу.
13. Ақпараттық-коммуникациялық кеңістікте жұмыс істеу.
14. Компьютерлік модельдеуді, жалпы және арнайы бағдарламалық құралдарды пайдалану арқылы есептеуді жүзеге асыру.
15. Жұмыс жоспарын әзірлеу.
16. ЖҚЗ ғарыш аппаратын пайдаланудың озық тәжірибесін қолдану.
17. Тәуекелді талдау.
18. Техникалық тапсырмаға, нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкес жұмыстарды жүргізу.
19. Материалдарды дайындау, жариялауға ғылыми мақалаларды дайындау және техникалық есептемені ресімдеу.


Білімі:
13. ЖҚЗ саласындағы білімдер, ЖҚЗ қолданылатын физикалық қағидаттар.
14. ЖҚЗ деректерін қабылдау және өңдеу үшін бағдарламалық қамтылымның мәндері және параметрлері.
15. ЖҚЗ нәтижелерін өңдеу әдістері.
16. Іскерлік әкімшілік ету және басқару (менеджмент) облыстарында білімдер.
17. Жаратылыстану ғылымы және математикалық цикл пәндерін білу.
18. Ақпаратты талдау әдістемесі.
19. Техникалық ағылшын тілін білу.
20. Сапа менеджменті жүйесі негіздері.
21. Нормативтік құжаттар, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйымның стандарттары.
22. Еңбекті ғылыми ұйымдастыру.
23. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.
24. Психология негіздері.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Командалық жұмысты қалыптастыру.
Өз жұмысын ұйымдастыру.
Орындаушылық, талдамалық қабілеттілік.
Басқарушылық қабілеттілік.
Кәсіби білімі мен тәжірибесін синтездеу.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

-

Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

Әзірлеген

"Қазақстан Ғарыш Сапары" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамы

Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы

2-нұсқа, 2017 жыл

Қайта қараудың болжалды күні

2020 жыл

  Қазақстан Республикасы
Қорғаныс және аэроғарыш
өнеркәсібі министрінің
2018 жылғы 19 желтоқсандағы
№ 216/НҚ бұйрығына
3-қосымша

"Ғарыш аппараттары мен ғарыш жүйелерін жобалау" кәсіби стандарты

Тарау 1. Жалпы ережелер

      1. "Ғарыш аппараттары мен ғарыш жүйелерін жобалау" кәсіби стандарты ғарыш аппараттары мен ғарыш жүйелерін жобалау бойынша кәсіптік қызмет саласындағы маманға, оның дағдыларына, біліктеріне және құзыреттеріне қойылатын біліктілік талаптарды белгілейді.

      Кәсіби стандарт:

      кәсіптік қызмет мазмұнына бірыңғай талаптарды жасау, жаңа технологиялардың пайда болуы мен еңбек нарығының қажеттілігін есепке ала отырып, біліктілік талаптарды анықтау;

      қызметкерлердің еңбек саласы мен кәсіптік білімі саласындағы өзара іс-қимылды реттеу;

      қызметкерлердің білім беру стандарттарын, даярлау, біліктілікті арттыру және кәсіптік қайта даярлау бағдарламаларын әзірлеу үшін талаптарды регламенттеу;

      персоналды аттестаттау мен сертификаттау кезінде қызметкерлердің құзыретін бағалау үшін талаптарды регламенттеу;

      персоналды басқару, еңбектің сапасы, уәждемесі мен ынталандыру жүйесін жасау, ұлттық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету саласында міндеттерді кең көлемде шешуге және басқаларға арналған.

      2. Осы кәсіби стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) біліктілік – нақты еңбек функцияларын сапалы орындауға жұмыскер дайындығының, оның білімі, машықтары және дағдыларының дәрежесі;

      2) біліктілік деңгейі – еңбек іс-қимылдарының күрделілігі, стандартты еместігі, жауапкершілігі және дербестілігі өлшемдеріне қарай сараланатын жұмыскердің даярлық деңгейіне және құзыреттілігіне қойылатын талаптардың жиынтығы. Біліктілік деңгейі ұлттық және салалық біліктілік шеңберлері дескрипторларының деңгейіне және мазмұнына сәйкес келеді;

      3) ғарыш аппараты – ғарыш кеңістігін зерттеу және (немесе) пайдалану мақсатында ғарыш кеңістігіне шығаруға арналған техникалық құрылғы;

      4) ғарыш жүйесі – ғарыш кеңістігіндегі міндеттерді шешуге арналған функционалдық-өзара байланысты орбиталық және жерүсті техникалық құралдарының жиынтығы;

      5) еңбек жағдайлары – еңбекке ақы төлеу, еңбекті нормалау, еңбек міндеттерін орындау, жұмыс уақыты мен тынығу уақытының режимі жағдайлары, кәсіптерді (лауазымдарды) қоса атқару, қызмет көрсету аймақтарын кеңейту, жұмыста уақытша болмаған жұмыскердің міндеттерін атқару, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау тәртібі, техникалық, өндірістік-тұрмыстық жағдайлар, сондай-ақ тараптардың келісуі бойынша өзге де еңбек жағдайлары;

      6) еңбек функциясы – еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндетін шешуге бағытталған өзара байланысқан іс-қимылдар жиынтығы;

      7) еңбекті ғылыми ұйымдастыру – еңбекті ұйымдастыру саласында ғылыми және практикалық жетістіктерге негізделген еңбекті ұйымдастыруды жетілдіру процесі;

      8) кәсіби кіші топ – еңбек функцияларының тұтас жиынтығынан және оларды орындауға қажетті құзыреттіліктерден қалыптасқан кәсіптер жиынтығы;

      9) кәсіби стандарт – кәсіби қызметтің нақты саласында біліктілік деңгейіне және құзыреттілікке, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

      10) кәсіп – арнайы даярлық нәтижесінде игерілген және білім туралы тиісті құжаттармен расталатын белгілі бір білімді, машықтарды және практикалық дағдыларды талап ететін адамның еңбек қызметі кәсіптерінің негізгі түрі;

      11) кәсіптік топ – ортақ интеграциялық негізі (ұқсас немесе бір-біріне жақын міндет, объектілер, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) бар және еңбек функциялары мен оларды орындау үшін құзыреттіліктердің ұқсас жиынтығын көздейтін кәсіби кіші топтардың жиынтығы;

      12) конструкторлық құжаттама – бұйымды әзірлеу, даярлау, бақылау, пайдалану, жөндеу және қайта өңдеу үшін керек деректері бар құжаттар;

      13) құзыреттілік – жұмыскердің кәсіби және еңбек қызметінде білімін, машықтарын және тәжірибесін қолдану қабілеті;

      14) кәсіби міндет – еңбек функциясын іске асырумен және кәсіби қызметінің анықталған саласындағы қажетті нәтижеге қол жеткізумен байланысты әрекеттері туралы нормативтік ұсынысы;

      15) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;

      16) үш өлшемді үлгілеу – көлемді объектілерді бейнелеу үшін арналған әдістер мен компьютерлік бағдарламалық қамтылымның жиынтығы.

      3. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

      2) ҒА – ғарыш аппараты;

      3) КҚ – конструкторлық құжаттама;

      4) БА – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы № 201-ө-м бұйрығымен бекітілген Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7755 болып тіркелген).

Тарау 2. Кәсіби стандарттың паспорты

      4. Кәсіби стандарттың атауы: "Ғарыш аппараттары мен ғарыш жүйелерін жобалау".

      5. Кәсіби стандартты әзірлеу мақсаты: Ғарыш аппараттары мен ғарыш жүйелерін жобалау кезінде қажетті құзыреттіліктер сипаттамасы. Кадрлар даярлау және қайта даярлау, оларды бағалау және аттестаттау талаптарын анықтау негізінде қолданылады.

      6. Кәсіби стандарттың қысқаша сипаттамасы: Ғарыш аппараттары мен ғарыш жүйелерін жобалау қазіргі заманғы әдістер мен жобалау, құрастыру, есептеу, математикалық, физикалық және компьютерлік модельдеу құралдарын қолдана отырып, бәсекеге қабілетті ғарыш аппараттарын, ғарыш жүйелерін және олардың құрамдас бөліктерін құрастыруды қамтиды.

      7. Негізгі топ: Табиғи және инженерлік ғылымдар саласының мамандары, ұйымдардың және олардың құрылымдық бөлімшелерінің (қызметтерінің) басшылары.

      Кәсіптік топ: Инженерлер мен тектес кәсіптер мамандары, мамандандырылған (өндірістік-пайдалану) бөлімшелерінің (қызметтерінің) басшылары.

Тарау 3. Кәсіптер карточкалары

      8. Кәсіптер тізбесі:

      1) инженер-конструктор – СБШ бойынша 5-біліктілік деңгейі;

      2) техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер – СБШ бойынша 6-біліктілік деңгейі;

      3) бас инженер – СБШ бойынша 7 -біліктілік деңгейі;

      4) бас конструктор – СБШ бойынша 8-біліктілік деңгейі.

      Кәсіптер карточкалары осы кәсіби стандартқа қосымшада көрсетілген.

  "Ғарыш аппараттары мен
ғарыш жүйелерін жобалау"
кәсіби стандартына
қосымша

Кәсіптер карточкалары

"Инженер-конструктор" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

2145

Кәсіп атауы

Инженер-конструктор

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

5

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз, II санат, I санат

Кәсіби білім деңгейі

Техникалық және кәсіби білім, практикалық тәжірибе. Орта білімнен кейінгі білім, практикалық тәжірибе. Жоғары білім. Біліктілікті арттыру курстары (мүмкіндігінше).

1-еңбек функциясы
Жұмыстарды техникалық тапсырмаға және ғылыми-зерттеу жұмыстарға сәйкес орындау

Біліктері және дағдылары:
1. Өз жұмысын тиімді ұйымдастыру, өз қызметінің нәтижелерін өзі бағалау, өз жұмысының, оның ішінде ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу кезінде дағдыларына ие болу.
2. Әртүрлі дереккөздерінен ақпарат алу және өңдеу, алған ақпаратты талдау, ондағы бастыларды бөліп, оның негізінде жаңа білім жасау.
3. Дербес компьютерді меңгеру.
4. Жалпы және арнайы мақсаттағы бағдарламалық қамтылыммен жұмыс істеу.
5. Арнайы құралдар мен жаңа білім алудың әдістерін пайдалана отырып, өзі немесе топ құрамында ғылыми ізденіс жүргізу.
6. Жаратылыстану және математикалық цикл білімдерін, сондай-ақ ғылыми зерттеулер жүргізу кезінде практикалық тәжірибені пайдалану.
7. Ғарыш жүйесінің тұтас, сондай-ақ оның жекелеген құрамдас бөліктерінің жай-күйі мен дамуының келешегін талдау.
8. Ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелерін өңдеу және талдау, зерттемелерден жаңашылдық элементтерін табу.
9. Кәсіптік қызметтің әзірленетін объектілерінің патенттік тазалығына талдау жүргізу.
10. Патенттерді ресімдеу үшін материалдарды ұсыну, ғылыми мақалаларды жариялауға дайындау және техникалық есептемелерді ресімдеу.
11. Анықтамалық материалдарды қолдану.
12. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.


Білімі:
1. ҒА жобалау, құрастыру және өндірісінің негіздері.
2. Жаратылыстану және математикалық цикл пәндері.
3. Инженерлік қызметтің құқықтық негіздері.
4. Техникалық ағылшын тілін білу.
5. Метрология, стандарттау және сертификаттау негіздері.
6. ҒА және ғарыш жүйесі құрылысының негіздері.
7. Патенттеу негіздері.
8. Күрделі жүйелерді жобалау негіздері.
9. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері.
10. Нормативтік құжаттар, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйым стандарттары.
11. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.
12. Психология негіздері.

2-еңбек функциясы
Ғарыш аппараттарының, ғарыш жүйелерінің және олардың құрамдас бөліктерінің жобаларын әзірлеу

Біліктері және дағдылары:
1. Кәсіптік міндеттерді шешу кезінде математика, жаратылыстану, гуманитарлық және экономикалық ғылымдардың негізгі ережелерін пайдалану.
2. Анықтамалық материалдарды қолдану.
3. Ақпараттық-коммуникациялық кеңістікте жұмыс істеу, жалпы және арнайы мақсаттағы бағдарламалық қамтылымды пайдалана отырып компьютерлік үлгілеу, есептеулер жүргізу.
4. Жүйелік көзқарас базасындағы технологияларды пайдалана отырып, қойылған міндеттерді шешудің реттілігін әзірлеу.
5. Басқа қызметкерлерге білімін беру үшін өз тәжірибесін жүйелеу.
6. Кәсіптік қызметтің әзірленетін объектілерінің патенттік тазалығына талдау жүргізу.
7. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.

Білімі:
1. ҒА жобалау, құрастыру және өндірісінің негіздері.
2. Жаратылыстану және математикалық цикл пәндері.
3. Жобаның базалық шарттары болып табылатын негізгі параметрлер.
4. Жобалау әдістері мен кезеңдері, физикалық және математикалық үлгілерді құру, оларды нақты процестер мен элементтерге қолданушылық қағидаттары.
5. Автоматтандырылған жобалау жүйесінің негіздері.
6. ҒА және ғарыш жүйесі құрылысының негіздері.
7. Техникалық-экономикалық және функционалдық-бағалық талдауды өткізу негіздері.
8. Техникалық ағылшын тілін білу.
9. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері.
10. Нормативтік құжаттар, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйым стандарттары.
11. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.
12. Психология негіздері.

3-еңбек функциясы
Жобалау-конструкторлық құжаттаманы әзірлеу және ғарыш аппараттарын, ғарыш жүйелерін және олардың құрамдас бөліктерін жасау процесін сүйемелдеу.

Біліктері және дағдылары:
1. Ғарыш техникасының жаңа үлгілерін жасау кезінде алдыңғы озық инженерлік тәжірибені қолдану.
2. Қазіргі заманғы автоматтандырылған жобалау жүйелерімен және электрондық құжат айналымы жүйелерімен жұмыс істеу.
3. Қолжетімді ақпарат көздерімен және деректер базасымен жұмыс істеу.
4. Үш өлшемді компьютерлік үлгілеуді орындау.
5. Қолданыстағы материалдарды, күтілетін тәуекелдерді және мүмкін болатын бас тартуларды есепке ала отырып, ҒА мен ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерінің жай-күйін болжау, оңтайландыру және жұмыс істеуін зерттеу үшін жүйелік көзқарас әдістері мен қазіргі заманғы бағдарламалық өнімдерді пайдалана отырып, әзірленетін ҒА мен ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерін математикалық үлгілеуді жүргізу.
6. Техникалық тапсырмаға, нормативтік-техникалық құжаттамаға және дайындау мен жинақтаудың технологиялық талаптарына сәйкес жобалық-конструкторлық жұмыстар жүргізу.
7. Анықтамалық материалдарды қолдану.
8. Ұсынылатын техникалық шешімдерді негіздеу.
9. Әзірленетін объектілерді даярлауда бақылаудың негізгі әдістерін қолдану.
10.Жобалық конструкторлық және жұмыстық КҚ, техникалық талаптардан ауытқуды талдау.
11.КҚ өзгерістері туралы хабарламаларды әзірлеу және келісу.
12.Басқа қызметкерлерге білімін беру үшін өз тәжірибесін жүйелеу.
13.Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.


Білімі:
1. ҒА жобалау, құрастыру және өндірісінің негіздері.
2. Жаратылыстану және математикалық цикл пәндері.
3. ҒА және ғарыш жүйесіне, сондай-ақолардың құрамдас бөлігіне техникалық тапсырма.
4. ҒА мен оның құрамдас бөліктерін дайындау технологиясы.
5. Әзірленудегі конструкцияның мақсаты, негізгі элементтері және іс-қимылының қағидаттары, оған қойылатын техникалық талаптар.
6. Өндірістік жабдықтың негізгі техникалық сипаттамалары мен мүмкіндіктері.
7. Өндірістік учаскелер мен құрылымдық бөлімшелерді мамандандыруды білу.
8. Қазіргі заманғы автоматтандырылған жобалау жүйелері, үш өлшемді үлгілеу мен электрондық құжат айналымының жүйелері.
9. Техникалық ағылшын тілін білу.
10. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері.
11. Бұйымды ақпараттық қолдау технологиясы.
12. Нормативтік құжаттар, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйым стандарттары.
13. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.
14. Психология негіздері.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Дербестік.
Жауапкершілік.
Өзін-өзі бақылау.
Өз жұмысын ұйымдастыра білу.
Ынталылық.
Командада жұмыс істеу.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

2145

Техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер

"Техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

2145

Кәсіп атауы

Жетекші инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе.Жоғары оқу орнынан кейінгі білім. Біліктілікті арттыру курстары.

Еңбек функциясы
Ғарыш аппараттарын, ғарыш жүйелерін және олардың құрамдас бөліктерін дайындау және сынаудан өткізу процестерін сүйемелдеу, сынау нәтижелерін талдау және пайдалану барысында ғарыш аппараттарының, ғарыш жүйелерінің және олардың құрамдас бөліктерінің жұмысын талдау мен бағалау.

Біліктері және дағдылары:
1. ҒА және ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерін сынау бағдарламалары мен әдістемелерін әзірлеу.
2. Сынақ нәтижелерін талдау үшін қазіргі заманғы бағдарламалық құралды қолдану.
3. Бақылау-өлшеу аспаптарынан мәліметтер алу, оларды түсіндіру.
4. КҚ ақаулықтары мен сәйкессіздігін талдау нәтижелері бойынша ұсыныстар әзірлеу.
5. Ақаулықтарды анықтау және олардың салдарын талдау әдістерін меңгеру.
6. КҚ өзгерістері туралы хабарламаларды әзірлеу және келісу.
7. ҒА және ғарыш жүйесі құрамдас бөліктерінің пайдалану-техникалық сипаттамасының көрсеткіштерін түсіндіру.
8. ҒА және ғарыш жүйесін пайдалану нәтижелері бойынша деректерді қолдану.
9. Ғарыш техникасының ұқсас бұйымдарын дайындау мен пайдалану тәжірибесін талдау.
10. Қойылған мақсаттарға сәйкес келетін деректерді талдау әдістемелерін таңдау, тұжырымдар мен қорытындылар жасау.
11. Алынған деректерді жиынтықтау.
12. ҒА және ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерін жетілдіру жөнінде ұсыныстар дайындау.
13. Анықтамалық материалдарды қолдану.
14. Сынақ жүргізу кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолдану.
15. Кәсіптік мақсаттағы мәтіндерді құру және редакциялау дағдылары.

Білімі:
1. ҒА жобалау, құрастыру және өндірісінің негіздері.
2. Жаратылыстану және математикалық цикл пәндері.
3. ҒА мен ғарыш жүйесінің және олардың құрамдас бөліктерінің құрылысының негіздері.
4. ҒА және ғарыш жүйесіне, сондай-ақ олардың құрамдас бөлігіне техникалық тапсырма.
5. ҒА және ғарыш жүйесінің жобаланатын құрамдас бөліктерін пайдалану шарттары.
6. Сынақ өткізу үшін жабдықтың мақсаты мен параметрлері.
7. Сынақ нәтижелерін талдауды орындау үшін қолданатын бағдарламалық құралдар.
8. Сынақ өткізу регламенттері.
9. Нақты пайдалану жағдайларын ұқсастыру үшін сынақ кезінде пайдаланылатын физикалық қағидаттар.
10. Сынақ нәтижелерін өңдеу әдістері.
11. Жасалған ҒА және ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерінің физикалық және механикалық сипаттамасы.
12. Жасалған ҒА және ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерінің жұмыс істеу және пайдалану шарттарының қағидаттары.
13. Ақпаратты талдау әдістемелері.
14. Қазіргі заманғы автоматтандырылған жобалау жүйелері, үш өлшемді үлгілеу мен электрондық құжат айналымының жүйелері.
15. Техникалық ағылшын тілін білу.
16. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері.
17. Бұйымды ақпараттық қолдау технологиясы.
18. Нормативтік құжаттар, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйым стандарттары.
19. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.
20. Психология негіздері.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Тиімді коммуникация.
Өзін-өзі бақылау.
Орындаушылық, талдамалық қабілеті.
Ынталылық.
Жауапкершілік.
Командада жұмыс істеу.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

1229

Бас инженер

"Бас инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

1229

Кәсіп атауы

Бас инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

7

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім. Біліктілікті арттыру курстары.

1- еңбек функциясы
Миссияны талдауды дайындау бойынша үйлестіру жұмыстары/ мұқтаждықты анықтау. ҒА ҒЖ және олардың құрамдас бөлігін алдын ала жобалау (эскиз жобасы) жөніндегі жұмыстарды үйлестіру. Әзірлеу процесін толық жобалауды (Жұмыс жобасын) үйлестіру.

Біліктері және дағдылары:
1. Жекелеген бағыттар бойынша ғылыми-зерттеу қызметтерін үйлестіру.
2. Өз жұмысын тиімді ұйымдастыру, өз қызметінің нәтижелерін өзі бағалау, өз жұмысының, оның ішінде ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу кезінде дағдыларына ие болу.
3. Жұмыс тобының мақсатын қалыптастыру, қойылған міндеттерді бөлу және орындалуын үйлестіру.
4. Конструктивтік шешімдер ұсыну.
5. Қызметкерлерментәжірибе алмасу.
6. Әртүрлі дереккөздерінен ақпарат алу және өңдеу, алған ақпаратты талдау, ондағы бастыларын бөліп, оның негізінде жаңа білім жасау.
7. Ақпараттық-коммуникациялық кеңістікте жұмыс істеу, жалпы және арнайы мақсаттағы бағдарламалық қамтылымды пайдалана отырып компьютерлік үлгілеу, есептеулер жүргізу.
8. Арнайы құралдар мен жаңа білім алудың әдістерін пайдалана отырып, өзі немесе топ құрамында ғылыми ізденіс жүргізу.
9. ҒА және ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерін құрастыру бойынша жұмыс жоспарын әзірлеу және олардың орындалуын үйлестіру.
10. Ғарыш техникасының жаңа үлгілерін жасау кезінде алдыңғы озық инженерлік тәжірибені қолдану.
11. Қазіргі заманғы автоматтандырылған жобалау жүйелерімен және электрондық құжат айналымы жүйелерімен жұмыс істеу.
12. Үш өлшемді компьютерлік үлгілеуді орындау.
13. Қолданыстағы материалдарды, күтілетін тәуекелдерді және мүмкін болатын бас тартуларды есепке ала отырып, ҒА мен ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерінің жай-күйін болжау, оңтайландыру және жұмыс істеуін зерттеу үшін жүйелік көзқарас әдістері мен қазіргі заманғы бағдарламалық өнімдерді пайдалана отырып, әзірленетін ҒА мен ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерін математикалық үлгілеуді жүргізу.
14. Техникалық тапсырмаға, нормативтік-техникалық құжаттамаға және дайындау мен жинақтаудың технологиялық талаптарына сәйкес жобалық-конструкторлық жұмыстар жүргізу.
15. Ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелерін өңдеу және талдау, зерттемелерден жаңашылдық элементтерін табу.
16. Кәсіптік қызметтің әзірленетін объектілерінің патенттік тазалығына талдау жүргізу.
17. Патенттерді ресімдеу үшін материалдарды ұсыну, ғылыми мақалаларды жариялауға дайындау және техникалық есептемелерді ресімдеу.
18. Анықтамалық материалдарды қолдану.

Білімі:
1. ҒА жобалау, құрастыру және өндірісінің негіздері.
2. Жаратылыстану және математикалық цикл пәндері.
3. ҒА және ғарыш жүйесіне, сондай-ақ олардың құрамдас бөлігіне техникалық тапсырма.
4. Жобаның базалық шарттары болып табылатын негізгі параметрлер.
5. Жобалау әдістері мен кезеңдері, физикалық және математикалық үлгілерді құру, оларды нақты процестер мен элементтерге қолданушылық қағидаттары.
6. Әзірленудегі конструкцияның мақсаты, негізгі элементтері және іс-қимылының қағидаттары, оған қойылатын техникалық талаптар.
7. Техникалық ағылшын тілін білу.
8. Метрология, стандарттау және сертификаттау негіздері.
9. ҒА мен ғарыш жүйесінің және олардың құрамдас бөліктерінің құрылысы.
10. Патенттану негіздері.
11. Күрделі жүйелерді жобалау негіздері.
12. Бұйымды ақпараттық қолдау технологиясы.
13. Техникалық регламент, мемлекетаралық, ұлттық, салалық стандарттар және ұйым стандарттары.
14. Өндірістік жабдықтың негізгі техникалық сипаттамалары мен мүмкіндіктері.
15. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігінің негіздері.
16. Еңбекті ғылыми ұйымдастыру.
17. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері.
18. Персоналды басқару негіздері.
19. Психология негіздері.

2- еңбек функциясы
ҒА және ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін әзірлеу процестерін сүйемелдеу. ҒА және ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерінің сынауын дайындау және өткізу процесін сүймелдеу, олардың сынау нәтижелерін талдау.

Біліктері және дағдылары:
1. Жұмыс жоспарын әзірлеп, олардың орындалуын үйлестіру.
2. Ұсынылатын техникалық шешімдерді негіздеу.
3. Әзірленетін объектілерді даярлауда бақылаудың негізгі әдістерін қолдану.
4. Жобалық конструкторлық және жұмыстық КҚ, техникалық талаптардан ауытқуды талдау.
5. КҚ өзгерістері туралы хабарламаларды әзірлеу және келісу.
6. ҒА және ғарыш жүйесін, олардың құрамдас бөліктерін сынау жоспарын, бағдарламасынжәне әдістемесін әзірлеу.
7. КҚ ақаулықтары мен сәйкессіздігін талдау нәтижелері бойынша ұсыныстар әзірлеу және келісу.
8. Бақылау-өлшеу аспаптарынан мәліметтер алу, оларды түсіндіру.
9. Ақаулықтарды анықтау және олардың салдарын талдау әдістерін меңгеру.
10. Анықтамалық материалдарды қолдану.

Білімі:
1. Өнеркәсіптік (басқару) қызметінің экономикалық негіздерін білу.
2. ҒА жобалау, құрастыру және өндірісінің негіздері.
3. Жаратылыстану және математикалық цикл пәндері.
4. ҒА мен ғарыш жүйесінің және олардың құрамдас бөліктерінің құрылысы.
5. ҒА мен оның құрамдас бөліктерін дайындау технологиясы.
6. Өндірістік жабдықтың негізгі техникалық сипаттамалары мен мүмкіндіктері.
7. Жасалатын конструкцияны дайындау үшін негізгі технологиялық операциялар.
8. Өндірістік учаскелер мен құрылымдық бөлімшелерді мамандандыру.
9. ҒА және ғарыш жүйесінің жобаланатын құрамдас бөліктерін пайдалану шарттары.
10. Нақты пайдалану жағдайларын ұқсастыру үшін сынақ кезінде пайдаланылатын физикалық қағидаттар.
11. Сынақ өткізу үшін жабдықтың мақсаты мен параметрлері.
12. Сынақ нәтижелерін талдауды орындау үшін қолданатын бағдарламалық құралдар.
13. Сынақ өткізу регламенттері.
14. Сынақ нәтижелерін өңдеу әдістері.
15. Бұйымды ақпараттық қолдау технологиясы.
16. Еңбекті ғылыми ұйымдастыру.
17. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері.
18. Персоналды басқару қағидаттарын білу.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Командалық жұмысты қалыптастыру.
Тиімді коммуникация.
Өзін-өзі бақылау.
Ынталылық.
Жауапкершілік.
Басқару қабілеті.
Командада жұмыс істеу.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

1210

Бас конструктор

"Бас конструктор" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

1210

Кәсіп атауы

Бас конструктор

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

8

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім, практикалық тәжірибе. Біліктілікті арттыру курстары.

 
Еңбек функциясы
Пайдалану барысында ғарыш аппараттарының, ғарыш жүйелерінің және олардың құрамдас бөліктерінің жұмысын талдау және бағалау.

Біліктері және дағдылары:
1. Кәсіпорынның (ғарыш техникасының арнайы конструкторлық-технологиялық бюросы) даму стратегиясын айқындау.
2. Күрделі өндірістік және ғылыми процестерді басқару.
3. Бір-бірімен байланысатын кәсіпорындармен және кооперация кәсіпорындарымен және саланың басқа ұйымдарымен өзара әрекет ету.
4. ҒА және ғарыш жүйесін жобалау бойынша жұмысты ұйымдастыру.
5. ҚР ғарыш қызметі саласындағы ағымдағы және ұзақ мерзімдегі бағдарламаларды әзірлеуге және іске асыруға қатысу.
6. Ғарыш жүйелері мен кешендерін құру бойынша тәжірибе-конструкторлық жұмыстарды жүргізуді жоспарлау және ұйымдастыру.
7. Қойылған мақсаттарға сәйкес келетін деректерді талдау әдістемелерін таңдау, тұжырымдар мен қорытындылар жасау.
8. Ғарыш техникасының ұқсас бұйымдарын дайындау мен пайдалану тәжірибесін талдау.
9. ҒА, ғарыш жүйесін және олардың құрамдас бөліктерін жетілдіру жөнінде ұсыныстар дайындау.
10. Анықтамалық материалдарды қолдану.


Білімі:
1. Персоналды басқару қағидаттары.
2. Өнеркәсіптік (басқару) қызметінің экономикалық негіздері.
3. Жаратылыстану және математикалық цикл пәндері.
4. ҒА жобалау, құрастыру және өндірісінің негіздері.
5. Әзірленген ҒА және ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерінің физикалық және механикалық сипаттамасы.
6. Жасалған ҒА және ғарыш жүйесінің құрамдас бөліктерінің жұмыс істеу және пайдалану шарттарының қағидаттары.
7. ҒА мен ғарыш жүйесінің және олардың құрамдас бөліктерінің құрылысы.
8. Ақпаратты талдау әдістемелері.
9. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
10. "Ғарыш жүйелерінің ұлттық операторларын айқындау және "Ғарыш жүйелерінің ұлттық операторларын, сондай-ақ олардың міндеттері мен функцияларын айқындау туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 31 мамырдағы № 721 қаулысының күші жойылды деп тану туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 13 желтоқсандағы № 795 қаулысы.
11. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
12. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
13. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар.
14. Жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері, арнайы және анықтамалық әдебиеттерде, жұмыс нұсқаулықтарында қолданылатын терминология, қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар және техникалық талаптар.
15. ҒА мен оның құрамдас бөліктерін дайындау технологиясы.
16. Жасалатын конструкцияны дайындау үшін негізгі технологиялық операциялар.
17. Еңбекті ғылыми ұйымдастыру.
18. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Командалық жұмысты қалыптастыру.
Тиімді коммуникация.
Өзін-өзі бақылау.
Өзін-өзі ұйымдастыру.
Ынталылық.
Басқару қабілеті.
Командада жұмыс істеу.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

-

Кәсіби стандарттың техникалық деректері

Әзірлеген

"Қазақстан Ғарыш Сапары" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамы

Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы

2-нұсқа, 2017 жыл

Қайта қараудың болжалды күні

2020 жыл

  Қазақстан Республикасы
Қорғаныс және аэроғарыш
өнеркәсібі министрінің
2018 жылғы 19 желтоқсандағы
№ 216/НҚ бұйрығына
4-қосымша

"Зымыран-ғарыш техникасы мен жерүсті ғарыш инфрақұрылымының объектілерін пайдалану" кәсіби стандарты

Тарау 1. Жалпы ережелер

      1. "Зымыран-ғарыш техникасы мен жерүсті ғарыш инфрақұрылымының объектілерін пайдалану" кәсіби стандарты ғарыш қызметі саласындағы қызметкерлердің (мамандардың) біліктілік деңгейіне, құзыреттілігіне, мазмұнына, еңбек сапасы мен жағдайына қойылатын талаптарды айқындайды.

      Кәсіби стандарт:

      кәсіби қызмет мазмұнына қойылатын бірыңғай талаптарды әзірлеуге, еңбек нарығының жаңа технологиялары мен қажеттіліктерінің пайда болуын еске ала отырып, біліктілік талаптарын нақтылау;

      ғарыш саласындағы қызметкерлердің (мамандардың) еңбек саласы мен кәсіби білім беру саласының өзара әрекеттесуін реттеу;

      мамандардың білім беру стандарттарын, даярлау бағдарламаларын, біліктілігін арттыру және кәсіби қайта даярлауын әзірлеуге арналған талаптарды регламенттеу;

      персоналды аттестаттау және сертификаттау кезінде ғарыш саласындағы қызметкерлердің құзыреттілігін бағалауға арналған талаптарын регламенттеу;

      персоналды басқару саласындағы міндеттердің кең шеңберін шешуге, еңбек сапасының, ұлттық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін, уәждемесі мен ынталандыруының жүйелерін және басқаларды құруды қамтамасыз етуге арналған.

      2. Осы кәсіби стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) біліктілік – нақты еңбек функцияларын сапалы орындауға жұмыскер дайындығының, оның білімі, машықтары және дағдыларының дәрежесі;

      2) біліктілік деңгейі – еңбек іс-қимылдарының күрделілігі, стандартты еместігі, жауапкершілігі және дербестілігі өлшемдеріне қарай сараланатын жұмыскердің даярлық деңгейіне және құзыреттілігіне қойылатын талаптардың жиынтығы. Біліктілік деңгейі ұлттық және салалық біліктілік шеңберлері дескрипторларының деңгейіне және мазмұнына сәйкес келеді;

      3) ғарыштық бас бөлік – пайдалы жүк, аралық бөлікпен бірге ағыстатқыштың және екпiндеткiш блоктың жиынтығы;

      4) ғарыштық мақсаттағы зымыран – тасымалдағыш зымыран мен ғарыштық бас бөліктің жиынтығы;

      5) еңбек функциясы – еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндетін шешуге бағытталған өзара байланысқан іс-қимылдар жиынтығы;

      6) жерүсті ғарыш инфрақұрылымы – бір немесе бірнеше функцияларды орындау үшін арналған техникалық объектілері: тасымалдау, сақтау, белгіленген дайындықтарға келтіру және ұстау, техникалық қызмет көрсету, зымыран ғарыш кешенін дайындау және іске қосу, зымыран-ғарыш техникасы ұшуының белсенді телімінде телеметриялық және траекториялық өлшемдер жүргізу, сондай-ақ оларды қамтамасыз ету;

      7) зымыран-ғарыш кешені – ғарыш аппараты бар тасымалдағыш зымыранының қабылдауын, сақтауын, іске қосуға дайындауы мен іске қосуын қамтамасыз ететін тасымалдағыш зымыранның және техникалық құралдарының, ғимараттарының, технологиялық жабдықтары мен коммуникацияларының жиынтығы;

      8) зымыран-ғарыш техникасы – тасымалдағыш зымыран, тасымалдағыш зымыранның сатылары, екпiндеткiш блоктары, ағыстатқыштары, ғарыштық мақсаттағы зымырандардың басқа да ықтимал құрама бөліктері, ғарыш аппараттары;

      9) зымыран-ғарыш техникасы және жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану – ғарыш кеңістігінде техникалық дұрыс жағдайды, мақсатты қолдануға дайындықты қамтамасыз ету, спутниктердің және ғарыш кемелерінің дайындықтары мен ұшыруларын қамтамасыз ету, жолаушылар мен жүк тасымалына техникалық қызмет көрсету, жөндеу және сүйемелдеу. Зымыран-ғарыш техникасы объектілері мен ғарыш зымыран кешенінің жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерін құру/жетілдіру жағдайында қосымша өнімнің (зымыран-ғарыш техникасы өнімдері мен жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілері) өмірлік цикл сатыларының іс-шараларына көңіл қойылу керек: жобалау, тәжірибелік үлгілер әзірлеу, сынаулар, қолданатын ұйымға тасымалдау, зымыран-ғарыш техникасы мен жерүсті ғарыш инфрақұрылымының құрама бөліктері өнімдерінің тәжірибелік және сериялық үлгілерін автономдық, кешенді, ведомствоаралық сынаулар, жөндеу/пысықтау, қайта құру, жетілдіру;

      10) кәсіби кіші топ – еңбек функцияларының тұтас жиынтығынан және оларды орындауға қажетті құзыреттіліктерден қалыптасқан кәсіптер жиынтығы;

      11) кәсіби міндет – еңбек функциясын іске асырумен және кәсіби қызметтің белгілі бір саласында қажетті нәтижеге қол жеткізумен байланысты әрекеттер туралы нормативтік түсінік;

      12) кәсіби стандарт – кәсіби қызметтің нақты саласында біліктілік деңгейіне және құзыреттілікке, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

      13) кәсіп – арнайы даярлық нәтижесінде игерілген және білім туралы тиісті құжаттармен расталатын белгілі бір білімді, машықтарды және практикалық дағдыларды талап ететін адамның еңбек қызметі кәсіптерінің негізгі түрі;

      14) кәсіптік топ – ортақ интеграциялық негізі (ұқсас немесе бір-біріне жақын міндет, объектілер, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) бар және еңбек функциялары мен оларды орындау үшін құзыреттіліктердің ұқсас жиынтығын көздейтін кәсіби кіші топтардың жиынтығы;

      15) құзыреттілік – жұмыскердің кәсіби және еңбек қызметінде білімін, машықтарын және тәжірибесін қолдану қабілеті;

      16) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы.

      3. Осы кәсіптік стандартта мына қысқартулар қолданылады:

      1) СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

      2) БА – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы № 201-ө-м бұйрығымен бекітілген Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7755 болып тіркелген);

      3) ЖҒИ – жерүсті ғарыш инфрақұрылымы;

      4) ЗҒК – зымыран-ғарыш кешені;

      5) ҒЗК– ғарыш зымыран кешені;

      6) ҒМЗ – ғарыштық мақсаттағы зымыран;

      7) ЗҒТ – зымыран-ғарыш техникасы;

      8) ПҚ – пайдалану құжаттамасы;

      9) ҚБ – құрама бөліктер;

      10) ҚББ – құю-бейтараптандыру бекеті;

      11) ҚБКЖ – құрама бөліктер және керек-жарақтар;

      12) ТЗ – тасымалдағыш зымыран;

      13) ТК – техникалық кешен;

      14) СК – старттық кешен;

      15) ӨҚО – өндірістік қауіпті объектілер;

      16) ТКЖ – тәжірибе-конструкторлық жұмыстар.

Тарау 2. Кәсіби стандарттың паспорты

      4. Кәсіби стандарттың атауы: "Зымыран-ғарыш техникасы мен жерүсті ғарыш инфрақұрылымының объектілерін пайдалану".

      5. Кәсіби стандартты әзірлеу мақсаты: Зымыран-ғарыш техникасы мен жерүсті ғарыш инфрақұрылымының объектілерін пайдалану бойынша кәсіптік қызмет саласында қызметкерлердің (мамандардың) еңбек біліктілігі, құзыреті, мазмұны, сапасы мен жағдайының деңгейіне талаптар орнату.

      6. Кәсіби стандарттың қысқаша сипаттамасы: Зымыран-ғарыш техникасы мен жерүсті ғарыш инфрақұрылым объектілерін пайдалану – ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ-ның зымыран-ғарыш қаражаттарының дұрыс техникалық жағдайын, сенімді және апатсыз пайдалануын қамтамасыз ету және қолдау, ғарыш кеңістігінде спутниктер мен ғарыш кемелерінің, жолаушы және жүк тасымалының дайындығы мен ұшырылуын қамтамасыз ету.

      7. Негізгі топ: Физикалық және инженерлік қызмет бағыттары саласындағы біліктілік деңгейі орташа мамандар, табиғи және инженерлік ғылымдар саласының мамандары, ұйымдардың және олардың құрылымдық бөлімшелерінің (қызметтерінің) басшылары.

      Кәсіптік топ: физикалық және инженерлік қызмет бағыттары саласындағы техниктер, инженерлер мен тектес кәсіптер мамандары, мамандандырылған (өндірістік-пайдалану) бөлімшелердің (қызметтердің) басшылары, ұйым басшылары.

Тарау 3. Кәсіптер карточкалары

      8. Кәсіптер тізбесі:

      1) техник-механик – СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейі;

      2) Жөндеу және сынақтау бойынша инженер – СБШ бойынша 5-біліктілік деңгейі;

      3) техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер – СБШ бойынша 6-біліктілік деңгейі;

      4) Бас инженер - СБШ бойынша 7-біліктілік деңгейі;

      5) Бас конструктор – СБШ бойынша 8-біліктілік деңгейі.

      Кәсіптер карточкалары осы кәсіби стандартқа қосымшада көрсетілген.

  "Зымыран-ғарыш техникасы
мен жерүсті ғарыш
инфрақұрылымының
объектілерін пайдалану"
кәсіби стандартына
қосымша

Кәсіптер карточкалары

"Техник-механик" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

3115

Кәсіп атауы

Техник-механик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

4

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз, II санат, I санат

Кәсіби білім деңгейі

Техникалық және кәсіби білім, практикалық тәжірибе. Біліктілікті арттыру курстары (мүмкіндігінше).

1-еңбек функциясы
Штаттық ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінде жүйелер мен агрегаттар жабдықтарының жұмыс істеуіне автономдық сынақтау және тексеру, реттеу, күйге келтіру және жөндеуді жүргізу, сондай-ақ ҚБ РКН дайындау және ЗҒТ іске қосуын жүргізу бойынша ЗҒТ жүйелері мен агрегаттарында және ЖҒИ объектілерінде штаттық операцияларын орындау.

Біліктері және дағдылары:
1. Белгілі жағдаятта стандартты практикалық тапсырмалар орындау.
2. ҚБКЖ саймандары мен құралдарын, өлшеу аспаптарын пайдалана білу.
3. Жеке қорғау құралдарын пайдалана білу.
4. Сызбалар, схемалар, техникалық құжаттамасын оқи білу.
5.Өзіне бекітілген құрылғыларда жұмыс істеу практикалық дағдылары.
6. Апаттық және/не өндірістік қиын жағдайларда әрекет ету дағдылары.
7. Штаттық ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінде жүйелер мен агрегаттар жабдықтарының жұмыс істеуіне автономдық сынақтау және тексеру, реттеу, күйге келтіру және жөндеуді жүргізу дағдылары.
8. ЖҒИ және ЗҒТ штаттық объектілерінде жабдықтардың жүйелері мен агрегаттарының жұмыс істеуін тексеру.

Білімі:
1. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
4. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
5. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
6. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар.
7. Жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері
8. Арнайы және анықтамалық әдебиетінде, жұмыс нұсқамаларында қолданылатын терминологиясы (ПҚ).
9. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен техникалық талаптар.
10. Қолданылатын жүйелер мен агрегаттар технологияларының негіздері.
11. Негізгі техникалық сипаттамалары, сындарлы ерекшеліктері, арнаулы, жұмыс қағидаттары және жабдықты пайдалану ережелері.
12. Жабдықты тексеру және ақаулықтарды айқындау әдістері.
13. Жабдықтың жұмыс істеу режимінің параметрлерін, сипаттамалары мен деректерін өлшеудің әдістері мен құралдары.

2-еңбек функциясы
Техникалық қызмет көрсетулерін жүргізу жолымен штаттық ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінде жүйелер мен агрегаттар жабдықтарының түзу қалпын ұстауды қолға алу, сондай-ақ штаттық ЗҒТ ЗҒТ жүйелері мен агрегаттары жабдықтарының түзу қалпын қалпына келтіру бойынша іске қосудан кейінгі жұмыстарын орындау.

Біліктері және дағдылары: 1. Белгілі жағдаятта стандартты практикалық тапсырмалар орындау.
2. ҚБКЖ саймандары мен құралдарын, өлшеу аспаптарын пайдалана білу.
3. Жеке қорғау құралдарын пайдалана білу.
4. Сызбалар, схемалар, техникалық құжаттамасын оқи білу.
5. Өзіне бекітілген құрылғыларда жұмыс істеу практикалық дағдылары.
6. Апаттық және/не өндірістік қиын жағдайларда әрекет ету дағдылары.
7. Техникалық қызмет көрсетулерін жүргізу жолымен штаттық ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінде жүйелер мен агрегаттар жабдықтарының түзу қалпын ұстауды қолға алу.
8. Штаттық ЗҒТ ЗҒТ жүйелері мен агрегаттары жабдықтарының түзу қалпын қалпына келтіру бойынша іске осудан кейінгі жұмыстарын орындау дағдылары.

Білімі:
1. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
4. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
5. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
6. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар.
7. Жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері
8. Арнайы, эксплуатация және анықтамалық әдебиетінде, жұмыс нұсқамаларында (ПҚ) қолданылатын терминологияны білу.
9. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен техникалық талаптар.
10. Қолданылатын жүйелер мен агрегаттар технологияларының негіздері.
11. Негізгі техникалық сипаттамалары, сындарлы ерекшеліктері, арнаулы, жұмыс қағидаттары және жабдықты пайдалану ережелері.
12. Жабдықты тексеру және ақаулықтарды айқындау әдістері.
13. Жабдықтың жұмыс істеу режимінің параметрлерін, сипаттамалары мен деректерін өлшеудің әдістері мен құралдары.
14. ЖҒИ құрамында қауіпті өндірістік объектілерін (ӨҚО) қауіпсіз пайдалануды ұйымдастырудың негіздерін білу.
15. Агрегаттардың, жүйелердің, кешен объектілерінің құрама бөліктерінің, ЖҒИ, ЗҒТ жүйелерінің техникалық және технологиялық пайдалануын ұйымдастыруының өзара әрекеттесу, құрылым қағидаларын білу.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Кәсіпорынның корпоративтік мәдениетіне бейімділігі.
Тәртіптілік.
Оқуға, жаңа білім, біліктер және дағдылар алуға қабілеттілік.
Дербестік.
Басшының қойған міндеттемесіне сәйкес өз қызметін жоспарлау.
Міндеттелген тапсырманы орындауға жеке жауапкершілік.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

2149

Жөндеу және сынақтау бойынша инженер

"Жөндеу және сынақтау бойынша инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

2149

Кәсіп атауы

Жөндеу және сынақтау бойынша инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

5

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз, II санат, I санат

Кәсіби білім деңгейі

Техникалық және кәсіби білім, практикалық тәжірибе. Ортадан кейінгі білім, практикалық тәжірибе. Жоғары білім. Біліктілікті арттыру курстары (мүмкіндігінше).

 
1-еңбек функциясы
Жүйелер мен агрегаттарды түзу техникалық қалпында ұстау, ПҚ ұйымдастырушылық-жарлықшы құжаттарына сәйкес техникалық қызмет көрсетулерін (регламенттерді) жоспарлау және жүргізу, сондай-ақ еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес, ПҚ-мен қарастырылған жұмыс орындарын ұйымдастыру.

Біліктері және дағдылары:
1. Мына бағыттар бойынша ЖҒИ, ЗҒИ объектілерінің техникалық және технологиялық жүйелерін пайдалану және сынақтау:
ТК (СК)-да ҚБ РН дайындау жүйесі,
басқару жүйесі,
старттық жабдық құралы,
май құю жабдығы,
криогенді жабдық және тоңазытуға арналған техника,
газбен жабдықтау,
электрмен жабдықтау,
байланыс жүйелері,
ақпаратты жинау және өңдеу жүйесі.
2. Мына жұмыстарды ұйымдастыра және орындау білу: ЗҒТ жаңа бұйымдарын игеру және оларды пайдалануға енгізу бойынша эксперименталды жұмыстар жүргізу, дайын бұйымдардың сынақтарын жүргізу;
3. ЗҒТ бұйымдарына техникалық қызмет көрсетулерін ұйымдастыру, технологиялық тәртіпті ұстану және технологиялық жабдықты дұрыс пайдалану.
4. ЗҒТ бұйымдарының сенімділігін арттыру бойынша ұсыныстар әзірлеу.
5. Пайдалануды ұйымдастыру және ПҚ-ға сәйкес штаттық ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінде жүйелер мен агрегаттарды пайдалану.
6. Материалдық-техникалық қызмет көрсетуіне, ҚБКЖ толтыруына, өлшеу құралдарын тексеруге өтінімдер ресімдеу.
7. Еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес, ПҚ-мен қарастырылған жұмыс орындарын ұйымдастыру дағдылары.
8. Бағынышты пайдаланушылық персоналын (техник, темір ұстасы және басқалары) дайындауды ұйымдастыру және бақылау.
9. Апаттық және/не өндірістік қиын жағдайларда әрекет ету дағдылары.


Білімі:
1. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
4. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
5. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
6. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар.
7. Жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері.
8. Арнайы және анықтамалық әдебиетінде, жұмыс нұсқамаларында қолданылатын терминология.
9. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттары мен техникалық талаптары.
10. Бакалаврлар мен дайындау бағыттар бойынша мамандар:
-ғарыштық техника және технологиялары (5B074600);
-авиациялық және зымыран-ғарыш техникасы (5В071400*, 5В071800*, 5В074300*, 160400**);
-стандарттау, метрология және сертификаттау (050732).
11. ЖҒИ, ЗҒТ техникалық және технологиялық пайдалануының негіздерін білу.
12. ЖҒИ құрамында қауіпті өндірістік объектілерін (ӨҚО) қауіпсіз пайдалануды ұйымдастырудың негіздерін білу, практикалық тәжірибе.
13. Жеке жағдайларда орташа кәсіби білімін алумен немесе орташа (толық) жалпы білім беру базасында ықтимал.
14. Пайдаланушы ұйым мен сала масштабында персоналды жоспарлы оқыту (дайындау) жүйесінде алған білімдер.

 
2-еңбек функциясы
ПҚ-ға сәйкес ЗҒТ жүйелері мен агрегаттарын және ЖҒИ объектілерін штаттық жұмыстарына жоспарлау және дайындау (ҚБЗҒТ, ЗҒТ-мен жұмыстарына дайындау), сондай-ақ бағынышты пайдаланушылық персоналының қызметін басқару, олармен ПҚ және еңбек қауіпсіздігі мен қорғауының талаптарына сәйкес орындалатын жұмыстарының орындалуын бақылау.

Біліктері және дағдылары:
1. Мына бағыттар бойынша ЖҒИ, ЗҒИ объектілерінің техникалық және технологиялық жүйелерін пайдалану және сынақтау:
ТК (СК)-да ҚБ РН дайындау жүйесі,
басқару жүйесі,
старттық жабдық құралы,
май құю жабдығы,
криогенді жабдық және тоңазытуға арналған техника,
газбен жабдықтау,
электрмен жабдықтау,
байланыс жүйелері,
ақпаратты жинау және өңдеу жүйесі.
2. Мына жұмыстарды ұйымдастыра және орындау білу: ЗҒТ жаңа бұйымдарын игеру және оларды пайдалануға енгізу бойынша экспериментальді жұмыстарын жүргізу, дайын бұйымдардың сынақтарын жүргізу;
3. ЗҒТ бұйымдарына техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру, технологиялық тәртіпті ұстану және технологиялық жабдықты дұрыс пайдалану.
4. ЗҒТ бұйымдарының сенімділігін арттыру бойынша ұсыныстар әзірлеу.
5. Технологиялық тәртіпті ұстануды және технологиялық жабдықты дұрыс пайдалануды бақылау. Апаттық жағдайларда әрекет ету дағдылары.
6. Бағынышты пайдаланушылық персоналының қызметін басқару, олармен ПҚ және еңбек қауіпсіздігі мен қорғауының талаптарына сәйкес орындалатын жұмыстарының орындалуын бақылау.
7. Өзара әрекеттесуді ұйымдастыру және ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінің ұйымдар-әзірлеушілерімен және ұйымдар-өндірушілерімен, пайдаланатын ұйымның бір-бірімен байланысты бөлімшелерімен өзара әрекеттесуі. Өнеркәсіптің ұйымдастырушыларымен орындалатын жұмыстарды бақылау.
8. ПҚ-ға сәйкес ЗҒТ жүйелері мен агрегаттарын және ЖҒИ объектілерін штаттық жұмыстарына жоспарлау және дайындау (ЗҒТ ҚБ, ЗҒТ-мен жұмыстарына дайындау).
9. Бекітілген ЗҒТ жүйелері мен агрегаттарында және ЖҒИ объектілерінде штаттық жұмыстарын орындау, бақылау және құжаттық рәсімдеу.
10. Штаттық ЗҒТ жүйелері мен агрегаттары жыбдықтарының түзу қалпын қалпына келтіру бойынша іске қосудан кейінгі жұмыстарын дайындау, орындау және құжаттық рәсімдеу.

Білімі:
1. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
4. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
5. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
6. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар.
7. Жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері.
8. Арнайы және анықтамалық әдебиетінде, жұмыс нұсқамаларында қолданылатын терминология.
9. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттары мен техникалық талаптары.
10. Бакалаврлар мен дайындау бағыттар бойынша мамандар:
ғарыштық техника және технологиялары (5B074600);
авиациялық және зымыран-ғарыш техникасы (5В071400*, 5В071800*, 5В074300*, 160400**);
стандарттау, метрология және сертификаттау (050732).
11. ЖҒИ, ЗҒТ техникалық және технологиялық пайдалануының негіздерін білу.
12. ЖҒИ құрамында қауіпті өндірістік объектілерін (ӨҚО) қауіпсіз пайдалануды ұйымдастырудың негіздерін білу, практикалық тәжірибе.
13. Біліктілік арттыру курстарында алынған сертификаттармен расталған қосымша білімдер.
14. Пайдаланушы ұйым мен сала масштабында персоналды жоспарлы оқыту (дайындау) жүйесінде алған білімдер.
15. ЖҒИ және ЗҒТ объектілерінің өнімдерін пайдаланудың практикалық тәжірибесі.
16. Техникалық куәландыруларын, автономдық және кешенді сынақтарын, жұмыс істеуге тексеруін жүргізуге штаттық ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінің жүйелері мен агрегаттарының жабдықтарын құжаттамалық және техникалық дайындау.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Өз тәжірибесін басқа қызметкерлерге беру үшін жүйелендіре білу.
Командалық жұмысқа бағыттылығы.
Ұйымдастыру қабілеттілігі.
Коммуникабельділік.
Ұйымшылдық.
Кәсіптілік (кәсіби құзыреттілігі).
Өз бетінше оқу.
Қойылған міндеттердің шешілуіне жауапкершілік.
Тәртіптілік.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

2145

Техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер

"Техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

2145

Кәсіп атауы

Техникалық қызмет көрсету бойынша жетекші инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім. Біліктілікті арттыру курстары.

1-еңбек функциясы
ПҚ-ға сәйкес штаттық ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінде жүйелер мен агрегаттарды пайдалануды жоспарлау, ұйымдастыру мен бақылауы және пайдалануы, сондай-ақ еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес, ПҚ-мен қарастырылған жұмыс орындарын ұйымдастыруды бақылау.

Біліктері және дағдылары:
1. ЖҒИ, ЗҒИ объектілерінің техникалық және технологиялық жүйелерін пайдалану және сынақтау.
2. Жоғарыда сипатталған жұмыстарды орындайтын қызметкерлерді ұйымдастыру және басшылық ету.
3. Есептік техникалық материалдарын, соның ішінде ТКЖ шарттары бойынша қабылдау.
4. Бағдарламалықәдістемелік құжаттарының орындалуын келісу және ұйымдастыру.
5. Сынақтар нәтижелерін талдау және сынақ нәтижелері бойынша шешімдер жобаларын дайындау.
6. Пайдаланушы, есептік құжаттамасын және қызметтік хат алмасуларын жүргізу.
7. Қызмет жұмысы кезінде нормативтік құжаттарды бағыттау және қолдану практикалық дағдылары.
8. Практикалық қызметтік жұмыс барысында алған білімдер мен дағдыларды қолдана білу.
9. Өзінің қызметтік уақытын дұрыс жоспарлау және ұйымдастыра білу.
10. Ауыр өндірістік жағдайда дұрыс әрекет ете білу.
11. ЖҒИ және ЗҒТ объектілерінде практикалық дағдалары.
12. Жүйелер мен агрегаттарды түзу техникалық қалпында ұстауды жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау, ПҚ ұйымдастырушылық-жарлықшы құжаттарына сәйкес техникалық қызмет көрсетулерін (регламенттерді) жоспарлау.
13. Материалдық-техникалық қызмет көрсетуіне, ҚБКЖ толтыруына, өлшеу құралдарын тексеруге өтінімдер рәсімдеу.
14. Бағынышты пайдаланушылық персоналының қызметін басқару, олармен ПҚ және еңбек қауіпсіздігі мен қорғауының талаптарына сәйкес орындалатын жұмыстарының орындалуын бақылауға басшылық ету іскерлігі.

Білімі:
1. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
4. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
5. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
6. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар.
7. Арнайы және анықтамалық әдебиетінде, жұмыс нұсқамаларында қолданылатын терминология.
8.Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен техникалық талаптар.
9. Магистр (бакалавриаттың игерілген бағдарламасы негізінде), ЗҒТ бұйымдары мен ЖҒИ объектілерін пайдаланудың практикалық тәжірибесі.
10. ЖҒИ, ЗҒТ техникалық және технологиялық жүйелерінің пайдалану ұйымдастырудың құрылымын, құрама бөліктерінің, жүйелердің, кешен объектілерінің өзара әрекеттесу принциптерін білу.
11. ЖҒИ құрамында қауіпті өндірістік объектілерін (ӨҚО) қауіпсіз пайдалануды ұйымдастырудың негіздерін білу.

2-еңбек функциясы
Бағынышты пайдаланушылық персоналын (IIжәнеI санаттағы инженерлер) дайындауды ұйымдастыру және бақылау. Өзара әрекеттесуді жоспарлау мен ұйымдастыру және ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінің ұйымдар-әзірлеушілерімен және ұйымдар-өндірушілерімен рекламациялық жұмыстарын жүргізу барысында өзара әрекеттесуі, пысықтау (жетілдіруді), сынақтарды жүргізу. Кәсіпорындар-әзірлеушілермен, даярлаушылармен, сондай-ақ мамандандырылған ұйымдармен авторлық және техникалық қадағалау бағыты бойынша өзара әрекеттесу. Өнеркәсіптің ұйымдастырушыларымен орындалатын жұмыстарды бақылау.

Біліктері және дағдылары:
1. Сынақтар нәтижелерін талдау және сынақтар нәтижелері бойынша шешімдер дайындау.
2. Техникалық диагностикалау және ресурстың тағайындалған көрсеткіштерін ұзарту бойынша жұмыстарды жоспарлау және ұйымдастыру.
3. ЖҒИ, ЗҒИ объектілерінің техникалық және технологиялық жүйелерін пайдалану және сынақтау.
4. Жоғарыда сипатталған жұмыстарды орындайтын қызметкерлерді ұйымдастыру және басшылық ету.
5. Есептік техникалық материалдарын, соның ішінде СБШ шарттары бойынша қабылдау.
6. Бағдарламалықәдістемелік құжаттарының орындалуын келісу және ұйымдастыру.
7. Сынақтар нәтижелерін талдау және сынақ нәтижелері бойынша шешімдер жобаларын дайындау.
8. Пайдаланушы, есептік құжаттамасын және қызметтік хат алмасуларын жүргізу.
9. Қызмет жұмысы кезінде нормативтік құжаттарды бағыттау және қолдану правктикалық дағдылары.
10. Практикалық қызметтік жұмыс барысында алған білімдер мен дағдыларды қолдана білу.
11. Өзінің қызметтік уақытын дұрыс жоспарлау және ұйымдастыра білу.
12. Ауыр өндірістік жағдайда дұрыс әрекет ете білу.
13. ЖҒИ және ЗҒТ объектілерінде практикалық дағдалары.
14. Техникалық шешімдерін, техникалық тапсырмаларды рәсімдеу, техникалық хат алмасуларды жүргізу. Шеткі ұйымдармен орындалған жұмыстардың нәтижелері бойынша актілерді (техникалық құжаттарды) рәсімдеу және келісу.
15. Жалпы объектілік міндеттерін шешу барысында пайдаланылатын ұйымның шектес бөлімшелерімен өзара әрекеттесу барысында кешенді талдау өткізу.
16. Шарттар, ТКЖ бойынша есептік материалдары бойынша техникалық есептік материалдарын қабылдау. Ескертулер мен ұсыныстарды талдау, рәсімдеу.
17. ЖҒИ объектілерін және ЗҒТ пайдаланудың басқару жүйесін жетілдіру бойынша ұсыныстарды әзірлеу (өз қызметі бағытына сәйкес).
18. Өз қызметінің бағыты бойынша ұйымдастырушылық-басқарушы құжаттар мен жұмыс берушінің жергілікті актілерінің жобаларын әзірлеу, келісуге ұсыну.

Білімі:
1. ЖҒИ, ЗҒТ техникалық және технологиялық жүйелерінің құрылымын, агрегаттарының, жүйелерінің, құрама бөліктерінің, кешен объектілерінің өзара әрекеттесу, пайдалануды ұйымдастырудың принциптерін білу.
2. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар.
3. Арнайы және анықтамалық әдебиетінде, жұмыс нұсқамаларында қолданылатын терминология.
4. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен техникалық талаптар.
5. Магистр (бакалавриаттың игерілген бағдарламасы негізінде), ЗҒТ бұйымдары мен ЖҒИ объектілерін пайдаланудың практикалық тәжірибесі.
6. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
7. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
8. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
9. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
10. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
11. ЖҒИ құрамында қауіпті өндірістік объектілерін (ӨҚО) қауіпсіз пайдалануды ұйымдастырудың негіздерін білу.

3-еңбек функциясы
Жүйелер мен агрегаттардың техникалық куәландыруларын, автономдық және кешенді сынақтарын, жұмыс істеуге тексеруін жүргізуді жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау ( тұтастай ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерін қамтиды). Өз қызметі бағытына сәйкес ҚР ғарыш қызметі саласындағы ағымдағы және ұзақ мерзімді бағдарламаларды әзірлеуге және іске асырылуына қатысу, сондай-ақ бағдарламалық-әдістемелік құжаттарын әзірлеуге, келісуге және ұйымдастыруға қатысу.

Біліктері және дағдылары:
1. Жүйелер мен агрегаттардың техникалық куәландыруларын, автономдық және кешенді сынақтарын, жұмыс істеуге тексеруін жүргізуді жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау ( тұтастай ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерін қамтиды).
2. ПҚ-ға сәйкес ЗҒТ жүйелері мен агрегаттарын және ЖҒИ объектілерін штаттық жұмыстарына жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау (ЗҒТ ҚБ, ЗҒТ-мен жұмыстарына дайындау).
3. ЖҒИ, ЗҒИ объектілерінің техникалық және технологиялық жүйелерін пайдалану және сынақтау.
4. Жоғарыда сипатталған жұмыстарды орындайтын қызметкерлерді ұйымдастыру және басшылық ету.
5. Есептік техникалық материалдарын, соның ішінде ТКЖ шарттары бойынша қабылдау.
6. Бағдарламалықәдістемелік құжаттарының орындалуын келісу және ұйымдастыру.
7. Сынақтар нәтижелерін талдау және сынақ нәтижелері бойынша шешімдер жобаларын дайындау.
8. Пайдаланушы, есептік құжаттамасын және қызметтік хат алмасуларын жүргізу.
9. Қызмет жұмысы кезінде нормативтік құжаттарды бағыттау және қолдану практикалық дағдылары.
10. Практикалық қызметтік жұмыс барысында алған білімдер мен дағдыларды қолдана білу.
11. Өзінің қызметтік уақытын дұрыс жоспарлау және ұйымдастыра білу.
12. Ауыр өндірістік жағдайда дұрыс әрекет ете білу.
13. ЖҒИ және ЗҒТ объектілерінде практикалық дағдалары.
14. Бекітілген ЗҒТ жүйелері мен агрегаттарында және ЖҒИ объектілерінде штаттық жұмыстарын орындау, бақылау және құжаттық рәсімдеу.
15. Жүйелер мен агрегаттар жабдықтарының түзу қалпын қалпына келтіру бойынша іске қосудан кейінгі жұмыстарын жоспарлау, ұйымдастыру және дайындауды, орындалуы мен құжаттық рәсімдеуін бақылау (тұтастай ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерін қамтиды).

Білімі:
1. Бекітілген ЗҒТ жүйелері мен агрегаттарында және ЖҒИ объектілерінде штаттық жұмыстар негіздері.
2. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
4. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
5. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
6. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
7. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар, жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері.
8. Арнайы және анықтамалық әдебиетінде, жұмыс нұсқамаларында қолданылатын терминология.
9. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен техникалық талаптар.
10. Магистр (бакалавриаттың игерілген бағдарламасы негізінде), ЗҒТ бұйымдары мен ЖҒИ объектілерін пайдаланудың практикалық тәжірибесі.
11. Пайдаланушы ұйым мен сала масштабында персоналды жоспарлы оқыту (дайындау) жүйесінде алған білімдер.
12. ЖҒИ, ЗҒТ техникалық және технологиялық жүйелерінің құрылымын, агрегаттарының, жүйелерінің, құрама бөліктерінің, кешен объектілерінің өзара әрекеттесу, пайдалануды ұйымдастырудың принциптерін білу.
13. ЖҒИ құрамында қауіпті өндірістік объектілерін (ӨҚО) қауіпсіз пайдалануды ұйымдастырудың негіздерін білу.
14. Материалдық-техникалық қызмет көрсетуіне, ҚБКЖ толтыруына, өлшеу құралдарын тексеруге өтінімдер ресімдеу негіздерін білу.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Кәсіпорынның корпоративтік мәдениетіне қалыптастыру.
Жұмысты орындауға жеке жауапкершілігі.
Командалық жұмысты қалыптастыру.
Коммуникабельділік.
Ұйымшылдық.
Тәртіптілік.
Өзін-өзі бақылау.
Орындаушылық, талдау қабілеттіліктері.
Белсенділік.
Жауапкершілік.
Командада жұмыс жасау.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

1229

Бас инженер

"Бас инженер" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

1229

Кәсіп атауы

Бас инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

7

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім. Біліктілікті арттыру курстары.

1-еңбек функциясы
ЖҒИ мен ЗҒТ объектілерінің дұрыс техникалық күйін қолдауды жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау. Бөлімшенің жүйелері мен агрегаттарын түзу техникалық қалпында ұстауды жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау, ПҚ ұйымдастырушылық-жарлықшы құжаттарына сәйкес техникалық қызмет көрсетулерін (регламенттерді) жоспарлау. Сондай-ақ құрылымның пайдаланушылық персоналын (объектіні) дайындауды ұйымдастыру және бақылау.

Біліктері және дағдылары:
1. ЗҒТ, ЖҒИ объектілерінің техникалық және технологиялық жүйелер тобын пайдалану және сынақтауды ұйымдастыру.
2. ТКЖ шарттары бойынша есептік техникалық материалдарын қабылдау.
3. Бағдарламалықәдістемелік құжаттарының орындалуын келісу және ұйымдастыру.
4. Сынақ нәтижелерін талдау және сынақ нәтижелерін жалпылау.
5. Өнеркәсіптік (технологиялық, пайдалану) процестерді орындауды оңтайландыру.
6. Ғарыш қызметі саласында ағымдағы және ұзақ мерзімді бағдарламаларды әзірлеуге және іске асыруға қатысу.
7. Ғарыш жүйелері мен кешендерін құру бойынша тәжірибе-конструкторлық жұмыстарға қатысу.
8. Сынақ қызметі мәселелерін шешуде жүйелік ыңғай ұйымдастыра білу.
9. ҒЗК объектілерін өндіруді (қолдануды) пайданатын бөлімшелерді басқару дағдылары.
10. ПҚ-ға, ұйымдастырушылықбасқарушы және нормативтік құжаттарына сәйкес штаттық ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерін пайдалану бойынша құрылымның (құрылымдардың, объектінің тұтасымен) қызметін жоспарлау, ұйымдастыру мен бақылау.
11. Материалдық-техникалық қамтамасыз ету, ҚБКЖ толтыруын қамтамасыз ету, ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінің өлшеу құралдарын тексеру.
12. Еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес, ПҚ-мен қарастырылған жұмыс орындарын ұйымдастыруды бақылау.
13. Құрылымның пайдаланушылық персоналын (объектілерін) дайындауды ұйымдастыру және бақылау.
14. Құрылым (объектінің) персоналының бекітілген техникада өзіндік жұмысқа рұқсатнамасын дайындауды және коммиссиялық жүзеге асыруды ұйымдастыру.
15. Құрылымның (объектінің) персоналымен ПҚға, қауіпсіздік, еңбекті қорғау және нормативтік құжаттарына сәйкес жұмыстарын орындауды қамтамасыз ету.
16. Құрылымның (объектінің) жұмыс орындарына аттестаттау өткізуді ұйымдастыру және қамтамасыз ету.

Білімі:
1. Конструкция, іс-қимыл қағидаттары, ҒЗТ және ЖҒИ объектілерін пайдалану және сынауды ұйымдастыру, технологиялық процестердің физикалық негіздері бойынша ғарыш қызметінің аясындағы кәсіптік білім.
2. ЖҒИ құрамында қауіпті өндірістік объектілерін (ӨҚО) қауіпсіз пайдалануды ұйымдастырудың негіздерін білу.
3. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
4. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
5. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
6. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
7. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
8. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдары.
9. Жұмыстарды орындаудың негізгі әдістері, арнайы және анықтамалық әдебиетінде, жұмыс нұсқамаларында қолданылатын терминологиясы.
10. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттары мен техникалық талаптары.
11. Өндірісті (пайдалануды) басқарудың теориясы мен практикасы.
12. Басқарушылық қызметі қағидаттарының теориясы мен практикасы.
13. Пайдалану жабдығы қолданысының физикалық негіздері мен қағидаттарын білу.
14. Қауіпті өндірістік объектілері мен еңбекті қорғаудың қауіпсіз пайдалануын ұйымдастыру тәртібін білу.
15. Өндірістік (басқарушылық) қызметінің экономикалық негіздерін білу.
16. ЖҒИ және ЗҒТ объектілерінің бекітілген жүйелер мен агрегаттарындағы штаттық жұмыстарының негіздері.

2-еңбек функциясы
ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінің әзірлеуші-ұйымдар және өндіруші-ұйымдармен жарнамалық жұмыстарын жүргізу барысын жоспарлау және өзара әрекеттесу, бөлімшеге бекітілген жабдықтарда пысықтау (жетілдіруді), сынақтарды жүргізу. Әзірлеуші-кәсіпорындармен, даярлаушылармен, сондай-ақ мамандандырылған ұйымдармен авторлық және техникалық қадағалау бағыты бойынша өзара әрекеттесу. Өнеркәсіптік ұйымдар орындайтын жұмыстарды ұйымдастыру.

Біліктері және дағдылары:
1. ЗҒТ, ЖҒИ объектілерінің техникалық және технологиялық жүйелер тобын пайдалану және сынақтауды ұйымдастыру.
2. ЗҒТ, ЖҒИ объектілері, ҒЗК құрама бөліктерін пайдалану және сынақтауды басқару.
3. ТКЖ шарттары бойынша есептік материалдарды қабылдау.
4. Бағдарламалықәдістемелік құжаттарының орындалуын келісу және ұйымдастыру.
4. Сынақ нәтижелерін талдау және сынақ нәтижелерін жалпылау.
6. Өндірістік (технологиялық, пайдаланушылық) процестерінің орындалуын оңтайландыру.
7. Ғарыш қызметі саласында ағымдағы және ұзақ мерзімді бағдарламаларды әзірлеуге және іске асыруға қатысу.
8. Ғарыштық жүйелері мен кешендерін құру бойынша тәжірибеконструкторлық жұмыстарына қатысу.
9. Сынақ қызметі мәселелерін шешуде жүйелік ыңғай ұйымдастыра білу.
10. ҒЗК объектілерін өндіруді (қолджануды) пайданатын бөлімшелерді басқару дағдылары.
11. Сынақтау және пайдалануға енгізу жөніндегі комиссиясына қатысу. Сынақтау нәтижелері бойынша шешімдер жобаларын жасап шығару.
12. Техникалық шешімдерді, техникалық тапсырмаларды рәсімдеу, хат алмасуларды келісу. Шеткі ұйымдармен орындалған жұмыстардың нәтижелері бойынша актілерді (техникалық құжаттарды) жүргізу және келіссөздер жүргізу.
13. Ұйымның және/немесе шеткі ұйымдардың шектес бөлімшелерімен (объектілерімен) өзара әрекеттесуін қамтамасыз ету.

Білімі:
1. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
4. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
5. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
6. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдары.
7. Арнайы және анықтамалық әдебиетінде қолданылатын терминология.
8. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттары мен техникалық талаптары.
9. Өндірісті (пайдалануды) басқарудың теориясы мен практикасы.
10. Басқарушылық қызметі қағидаттарының теориясы мен практикасы.
11. Пайдалану жабдығы қолданысының физикалық негіздері мен қағидаттарын білу.
12. Қауіпті өндірістік объектілері мен еңбекті қорғаудың қауіпсіз пайдалануын ұйымдастыру тәртібін білу.
13. Өндірістік (басқарушылық) қызметінің экономикалық негіздерін білу.
14. Бөлімшелер/кәсіпорындар масштабында ҒЗТ және ЖҒИ объектілерін пайдалану және сынауды ұйымдастыру бойынша нормативтік құжаттардың негізгі талаптарын білу.

3-еңбек функциясы
Шарттар бойынша техникалық есептік материалдарды, ТКЖ бойынша есептік материалдарды қабылдауды ұйымдастыру. Жоғарғы басшылыққа, Ескертулер мен ұсыныстарды талдау, жинақтау, шешімді қалыптастыру. Өз қызметінің бағыты бойынша ұйымдастырушылық-басқарушы құжаттары мен жұмыс берушінің жергілікті актілерінің жобаларын әзірлеу, келісуге ұсыну.

Біліктері және дағдылары:
1. Бағдарламалықәдістемелік құжаттарының орындалуын келісу және ұйымдастыру.
2. ЗҒТ, ЖҒИ объектілері, ҒЗК құрама бөліктерін пайдалану және сынақтауды басқару.
3. ТКЖ шарттары бойынша есептік материалдарын қабылдау.
4. Сынақ нәтижелерін талдау және сынақ нәтижелерін жалпылау.
5. Өндірістік (технологиялық, пайдаланушылық) процестерінің орындалуын оңтайландыру.
6. Ғарыш қызметі саласында ағымдағы және ұзақ мерзімді бағдарламаларды әзірлеуге және іске асыруға қатысу.
7. Ғарыштық жүйелері мен кешендерін құру бойынша тәжірибеконструкторлық жұмыстарына қатысу.
8. Сынақ қызметі мәселелерін шешуде жүйелік ыңғай ұйымдастыра білу.
9. ҒЗК объектілерін өндіруді (қолджануды) пайданатын бөлімшелерді басқару дағдылары.
10. ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ-ны пайдаланудың басқару жүйесін жетілдіру бойынша ұсыныстар беру (өз қызметі бағытына сәйкес).

Білімі:
1. Конструкция, іс-қимыл қағидаттары, ҒЗТ және ЖҒИ объектілерін пайдалану және сынауды ұйымдастыру, технологиялық процестердің физикалық негіздері бойынша ғарыш қызметінің аясындағы кәсіптік білім.
2. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
4. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
5. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
6. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
7. Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдары.
8. Арнайы және анықтамалық әдебиетінде қолданылатын терминологиясы.
9. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттары мен техникалық талаптары.
10. Өндірісті (пайдалануды) басқарудың теориясы мен практикасы.
11. Басқарушылық қызметінің теориясы мен практикасы.
12. Пайдалану жабдығы қолданысының физикалық негіздері мен қағидаттарын білу.
13. Қауіпті өндірістік объектілері мен еңбекті қорғаудың қауіпсіз пайдалануын ұйымдастыру тәртібін білу.
14. Өндірістік (басқарушылық) қызметінің экономикалық негіздерін білу.
15. Бөлімшелер, кәсіпорындар, ҒЗК жұмысы технологиялары масштабында бекітілген жабдықтар жұмыс істеу және өзара әрекеттесу физикалық қағидаттарын білу.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Аналитикалық қабілеттіліктері.
Белсенділік.
Корпоративтік көшбасшылық.
Командада жұмыс жасау.
Өзін-өзі ұйымдастыра білу.
Стратегиялық ойлау.
Стратегиялық жоспарлау.
Бөлімшеде тәртіптің сақталуын қамтамасыз ете білу.
Басқарушылық қабілеттіліктері.
Тиімді коммуникация.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

1210

Бас конструктор

"Бас конструктор" кәсібінің карточкасы

Кәсіп коды

1210

Кәсіп атауы

Бас конструктор

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

8

БА бойынша біліктілік деңгейі

санатсыз

Кәсіби білім деңгейі

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім, практикалық тәжірибе. Біліктілікті арттыру курстары.

 
1-еңбек функциясы
ПҚ-ға, ұйымдастырушылықбасқарушы және нормативтік құжаттарына сәйкес ЗҒТ-ны және ЖҒИ объектілерін пайдалану және сынау бойынша кәсіпорынның (ЖҒИ ірі объектісінің, соның ішінде қауіпті өндірістік объектілерінің) өндірістік, шаруашылық және қаржылықэкономикалық қызметін басқару.

Біліктері және дағдылары:
1. Сынақтар нәтижелері бойынша шешімдер қабылдау.
2. Кәсіпорынның (ҒЗК, ЖҒИ объектісінің) даму стратегиясын анықтау, күрделі өндірістік, ғылыми процестерін басқару.
3. Шектес кәсіпорындармен және кооперация кәсіпорындары және саланың басқа да ұйымдармен өзара әрекеттесу.
4. ЖҒИ, ЗҒТ (ҒЗК тұтасымен, СК, ТК, ҚББ) объектілерін пайдалану мен сынақтауын ұйымдастыру.
5. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы ағымдағы және ұзақ мерзімді бағдарламаларын әзірлеуге және іске асыруға қатысу.
6. Ғарыш жүйелері мен кешендерін құру бойынша тәжірибеконструкторлық жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру.
7. Кәсіпорынның техникалық саясатын және оны іске асыруын анықтау.
8. ЖҒИ объектілерін және ЗҒТ түзу техникалық қалпында ұстауды басқару.
9. ҒЗК (ЖҒИ объектілерін) ғарыш аппараттарын жіберуді қамтамасыз ету бойынша штаттық жұмыстарын өткізуге дайындауды жоспарлау.
10. Ұйымды білікті мамандармен қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдау іскерлігі.

Білімі:
1. Сала масштабында ҒЗТ өнімдерін және ЖҒИ объектілерін пайдалану және сынауды ұйымдастыру бойынша нормативтік құжаттарды білу.
2. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
4. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
5. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
6. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
7. Ғарыш саласында және анықтамалық әдебиетінде қолданылатын терминология.
8. Қолданыстағы салалық стандарттары, қызмет бағыты бойынша техникалық регламенттері мен техникалық жағдайлары.
9.Ұйымды (кәсіпорынды) басқару теориясы мен практикасы.
10. Басқарушылық қызметінің теориясы мен практикасы.
11. Қауіпті өндірістік объектілері мен еңбекті қорғаудың қауіпсіз пайдалануын ұйымдастыру тәртібін білу.
12. Экономикалық қызметінің теориясы мен практикасы.
13. Маман (бакалавр, магистр, PhD докторы) , жоғары (толық) білімінің игерілген бағдарламасы негізінде.

 
2-еңбек функциясы
Автономдық (кешенді) сынақтар, ҒЗК (ЗҒТ, ЖҒИ) объектілерін пайдалануға қабылдау және енгізу бойынша комиссиясын басқарады (қатысады). Сондай-ақ пайдалану және сынақтау кәсіпорындарын ҒЗК (ЖҒИ объектісін) дамытудың стратегиялық бағыттары бойынша ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінің әзірлеуші-ұйымы және өндіруші-ұйымымен өзара әрекеттесу.

Біліктері және дағдылары:
1. Өмір сүру және денсаулық үшін қауіпсіз және қолайлы еңбек жағдайын жасау бойынша шаралар қолдану және қамтамасыз ету.
2. Сынақтар нәтижелері бойынша шешімдер қабылдау.
3. Кәсіпорынның (ҒЗК, ЖҒИ объектісінің) даму стратегиясын анықтау, күрделі өндірістік, ғылыми процестерін басқару.
4. Шектес кәсіпорындармен және кооперация кәсіпорындары және саланың басқа да ұйымдармен өзара әрекеттесу.
5. ЖҒИ, ЗҒТ (ҒЗК тұтасымен, СК, ТК, ҚББ) объектілерін пайдалану мен сынақтауын ұйымдастыру.
6. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы ағымдағы және ұзақ мерзімді бағдарламаларын әзірлеуге және іске асыруға қатысу.
7. Ғарыш жүйелері мен кешендерін құру бойынша тәжірибеконструкторлық жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру.
8. ҒЗК (ЖҒИ объектісімен) ұсынылатын қызмет көрсетулердің тапсырыс берушілермен өзара әрекеттесе білу.

Білімі:
1. ҒЗК технологиялық жұмыс масштабында бекітілген жабдықтардың жұмыс істеуі және әрекеттесуі физикалық қағидаттарын білу.
2. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
4. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
5. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
6. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
7. Ғарыш саласында және анықтамалық әдебиетінде қолданылатын терминология.
8. Қолданыстағы салалық стандарттары, қызмет бағыты бойынша техникалық регламенттері мен техникалық жағдайлары.
9. Ұйымды (кәсіпорында) басқару теориясы мен практикасы.
10. Басқарушылық қызметінің теориясы мени практикасы.
11. Қауіпті өндірістік объектілері мен еңбекті қорғаудың қауіпсіз пайдалануын ұйымдастыру тәртібін білу.
12. Экономикалық қызметінің теориясы мен практикасы.
13. Маман (бакалавр, магистр, PhD докторы) , жоғары (толық) білімінің игерілген бағдарламасы негізінде.
14. Ғарыш саласы қызметінде және ұқсас салада кәсіптік білім мен тәжірибе синтезі.

3-еңбек функциясы
Өз қызметі бағытына сәйкес Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы ағымдағы және ұзақ мерзімді бағдарламаларды жоспарлауға, әзірлеуге және іске асыруға қатысу. Кәсіпорынның/ұйымның даму жоспарларын бекіту. ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінің арнаулы тиімді пайдалануға бағытталған ұйымдастырушылық-басқарушы құжаттары мен жұмыс берушінің жергілікті актілерінің жобаларын әзірлеуді басқару.

Біліктері және дағдылары:
1. ЖҒИ объектілері мен ЗҒТ объектілерінің бәсекелес сипаттамаларын арттыру, жетілдіру бағыттарын анықтау.
2. Сынақтар нәтижелері бойынша шешімдер қабылдау.
3. Кәсіпорынның (ҒЗК, ЖҒИ объектісінің) даму стратегиясын анықтау, күрделі өндірістік, ғылыми процестерін басқару.
4. Шектес кәсіпорындармен және кооперация кәсіпорындары және саланың басқа да ұйымдармен өзара әрекеттесу.
5. ЖҒИ, ЗҒТ (ҒЗК тұтасымен, СК, ТК, ҚББ) объектілерін пайдалану мен сынақтауын ұйымдастыру.
6. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы ағымдағы және ұзақ мерзімді бағдарламаларын әзірлеуге және іске асыруға қатысу.
7. Ғарыш жүйелері мен кешендерін құру бойынша тәжірибеконструкторлық жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру.
8. ЖҒИ мен ЗҒТ объектілерінің арнаулы тиімді пайдалануға бағытталған ұйымдастырушылық-басқарушы құжаттары мен жұмыс берушінің жергілікті актілерінің жобаларын әзірлеуді басқару.

Білімі:
1. Қызметте кооперативті жүйелерді құру мен өзара әрекеттестіру қабілеті және макроэкономикалық пен макроәлеуметтік жүйелерді басқару әдіснамасы.
2. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы.
3. "Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш объектілерін ұшыру, сондай-ақ оны одан тыс жерлерде ғарыш қызметіне қазақстандық қатысушылар жүзеге асыратын жағдайда ұшыру туралы шешімдерді келісу және қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 838 Қаулысы.
4. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
5. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
6. "Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектiлерi мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11892 болып тіркелген).
7. Ғарыш саласында және анықтамалық әдебиетінде қолданылатын терминология.
8. Қолданыстағы салалық стандарттары, қызмет бағыты бойынша техникалық регламенттері мен техникалық жағдайлары.
9.Ұйымды (кәсіпорында) басқару теориясы мен практикасы.
10. Басқарушылық қызметінің теориясы мени практикасы.
11. Қауіпті өндірістік объектілері мен еңбекті қорғаудың қауіпсіз пайдалануын ұйымдастыру тәртібін білу.
12. Экономикалық қызметінің теориясы мен практикасы.
13. Маман (бакалавр, магистр, PhD докторы) , жоғары (толық) білімінің игерілген бағдарламасы негізінде.
14. Өндірістік қызметтің экономикалық негіздерін білу және персоналды басқару.
15. Ақпаратты талдау әдісі.

Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар

Аналитикалық қабілеттіліктері.
Белсенділік.
Корпоративтік көшбасшылық.
Командада жұмыс жасау.
Өзін-өзі ұйымдастыра білу.
Стратегиялық ойлау.
Стратегиялық жоспарлау.
Бөлімшеде тәртіптің сақталуын қамтамасыз ете білу.
Басқарушылық қабілеттіліктері.
Тиімді коммуникация.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс

-

Кәсіпби стандарттың техникалық деректері

Әзірлеген

"Бәйтерек" Қазақстан-Ресей бірлескен кәсіпорны" акционерлік қоғамы

Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы

2 нұсқа, 2017 жыл

Қайта қараудың болжалды күні

2020 жыл