Об утверждении плана по управлению пастбищами и их использованию в 2020-2021 годы на территории Кордайского района

Решение Кордайского районного маслихата Жамбылской области от 1 июля 2020 года № 69-11. Зарегистрировано Департаментом юстиции Жамбылской области 16 июля 2020 года № 4682. Утратило силу решением Кордайского районного маслихата Жамбылской области от 12 августа 2022 года № 27-7

Сноска. Утратило силу решением Кордайского районного маслихата Жамбылской области от 12.08.2022 № 27-7 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

В соответствии со статьей 6 Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан" и подпунктом 1) статьи 8 Закона Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года "О пастбищах" районный маслихат РЕШИЛ:

1. Утвердить план по управлению пастбищами и их использованию в 2020-2021 годы на территории Кордайского района, согласно приложению.

2. Контроль за исполнением настоящего решения возложить на постоянную комиссию районного маслихата по вопросам социально-общественного развития, неправительственных организаций и общественных объединений, обеспечения общественного правопорядка, экологии, природопользования и административно-территориального состава, по рассмотрению проектов договоров о выкупе земельного участка, вопросам сферы промышленности, энергетики, строительства, сельского хозяйства.

3. Настоящее решение вступает в силу со дня государственной регистрации в органах юстиции и вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель сессии
Кордайского районного маслихата	Б. Әлімбет
Секретарь Кордайского
районного маслихата	Р. Нурсипатов

Приложение к решению Кордайского районного маслихата от 1 июля 2020 года № 69-11

Введение

Кордайский район расположен на юго-восточной части Жамбылской области, с северной и восточной стороны граничит с землями Алматинской области, с западной стороны с Шуским районом Жамбылской области и с южной стороны с землями Кыргызской Республики. Районный центр-село Кордай.

Общая площадь территории района составляет 898 421 гектара. Используемые земли сельскохозяйственного назначения приведены в нижней таблице.

Состав земель сельскохозяйственного назначения на 01 ноября 2019 года.

	Общая площадь, гектар	Пашня	Многолетние насаждения		Сенокосы		Пастбища			Всего сельскохозяйственное угодья	Прочие земли
			всего	в том числе сады	всего	улучшенные	всего	В том числе
								улучшенные	обводненные
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Всего земель	605438	135392	685	514	9090	31	452015	39091	419582	597181	8257

Основное направление хозяйствующих субъектов северной части района - животноводство, а так же дополнительной отраслью является производство зерновых культур на богарных пахотных землях, кроме этого-выращивание лошадей и крупно рогатый скот мясного и молочного направления. В южной частив основном занимаются выращиванием овощных, зерновых и других культур на орошаемой пашне и производится крупно рогатый скот мясного и молочного направления.

Развитие животноводства занимает особое место в полном обеспечении продовольствием нашей страны и основой этого является рациональное и эффективное использование естественных пастбищных земель.

Для землепользователей и собственников рациональное использование естественных пастбищ, предотвращение их деградации, принятия мер по улучшению пастбищных земель, является одним из основных задач и направлений.

По геоботаническому состоянию района рельефная поверхность земли формируется горной, предгорной и степной зоной из четырех видов почвы. А именно: темно-каштановые, светло-каштановые суглинки, обыкновенные северные сероземы и северные светлые сероземы. По оврагам рек и родников в полугидроморфных почвах часто встречаются такие злаковые сорта растительности как: ползучий безостый, луговая тонкий, камыш обыкновенный и разнотравные растительности как: шалфей пустынный, тысячалистник обыкновенный, простой цикорий, восточный папоротник, красноголовый клевер и земляниковый клевер. Вокруг земель постоянного обитания широко распространены сорняки, в том числе котовник мелкоцветной, василҰк и солодка обыкновенная. Широко распространены типчаковые пастбища, которые встречаются во всех видах рельефа земли, в том числе малосмытых черно-каштановых и болотистых черно-каштановых почвах. Видны модификации типчаково-разнотравия, типчаково-разнообразных эфимеров, типчаково-покрытых пыреем травипокрытые пыреем-растительности перистого ковыля, пыреев-разнотравия-полыни.

Типчаковые пастбища являются доминантом, основным видом пастбищных земель. Доминант-обыкновенный ковыль. Субдоминанты-разнообразные травянистые растительности: душица обыкновенная, зверобой шероховатый, восточный папоротник, ровный папоротник, обыкновенная сирень (горец спорышевидный), обыкновенный красноцвет, василҰк оттопыренный ихондрилла ситниковидная. Проектный охват почвы растительным покровом составляет 70-75%. Высота ковылей и разнотравия 15-50 сантиметр, хондрилл ситниковидных 5-15 сантиметр. Структура растительного покрова-одноярусная. Масса летней сухой продукции составляет в среднем 4,6-6,9 центнер с гектара. Типчаковые, ковыльные пастбища в зависимости от употребления провианта, фуража, предназначенные для выпаса всех видов скота, являются весенне-летне-осенними видами пастбищных земель. Годовой выпас скота осуществляется в сезонные периоды.

Большое влияние на климатическое состояние района имеет близкое расположение горных массивов Шу-Или. В зимние периоды влиянием азиатского циклона преобладают ветра с северо-восточного направления, периодичностью повтора от 30 до 60%. В последствии этих ветровых осадков средняя зимняя температура воздуха составляет -7 -100С.

Весенний период отличается неустойчивым теплым температурным режимом. Возможны повторы последних морозных дней во второй половине апреля и в начале мая месяцах.

Средняя долгота неморозного периода составляет 140-180 дней. Лето жаркое, длительность составляет 120-140 дней. Высокая температура воздуха приходит на сухой летний период. Средняя температура июля месяца составляет +24,5 +25,50С.

Уровень средних дождевых осадков ниже-300 мм.

В настоящее время в районе насчитывается 12 281 голов лошадей, крупно рогатый скот 81 481 голов, мелький скот 405 116 голов, где для них созданы 10 ветеринарных пункта, 5 биотермические ямы, 4 бойни, 2 убойных площадки и 34 мест для купок.

Кордайский район образован из территории земель 19 сельских округов.

Сведения о ветеринарно-санитарных объектах

№	Наименование округов	Ветеринарные пункты	Биотермические ямы	Бойни	Убойные площадки	Купки
1	2	3	4	5	6	7
1	Алгинский	1
2	Аухаттинксий	1
3	Беткайнарский		1	1		2
4	Жамбылский					1
5	Кененский	1	1	1		1
6	Какпатаский		1			1
7	Каракемерский	1	1	1	1	3
8	Карасайский					2
9	Карасуский					1
10	Касыкский		1			3
11	Кордайский	1		1		2
12	Масанчинский					1
13	Ногайбайский	1				10
14	Отарский	1				1
15	Сарыбулакский	1				1
16	Сортобинский
17	Степнойский				1
18	Сулуторский	1				3
19	Улкен Сулуторский	1				2
	Всего:	10	5	4	2	34

Данные о числености поголовья сельскохозяйственных животных и скота

№	Наименование округов	Вид скота	Поголовье скота
1	2	3	4
1	Алгинский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	612
		Мелкий скот	7781
		Лошади	121
	Всего:		8514
	Алгинский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	1330
		Мелкий скот	5425
		Лошади	339
	Всего:		7094
	Итого:		15608
2	Аухаттинский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	1615
		Мелкий скот	8104
		Лошади	120
	Всего:		9839
	Аухаттинский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	3474
		Мелкий скот	10315
		Лошади	700
	Всего:		14489
	Итого:		24328
3	Беткайнарский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	3668
		Мелкий скот	15355
		Лошади	531
	Всего:		19554
	Беткайнарский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	875
		Мелкий скот	12195
		Лошади	211
	Всего:		13281
	Итого:		32835
4	Жамбылский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	3839
		Мелкий скот	6147
		Лошади	333
	Всего:		10319
	Жамбылский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	556
		Мелкий скот	15362
		Лошади	173
	Всего:		16091
	Итого:		26410
5	Кененский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	1510
		Мелкий скот	13810
		Лошади	465
	Всего:		15785
	Кененский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	2178
		Мелкий скот	24210
		Лошади	670
	Всего:		27058
	Итого:		42843
6	Какпатаский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	1050
		Мелкий скот	4599
		Лошади	179
	Всего:		5828
	Какпатасский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	1700
		Мелкий скот	13629
		Лошади	227
	Всего:		15556
	Итого:		21384
7	Каракемерский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	3419
		Мелкий скот	8425
		Лошади	345
	Всего:		12189
	Каракемерский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	2326
		Мелкий скот	25172
		Лошади	934
	Всего:		28432
	Итого:		40621
8	Карасайский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	2746
		Мелкий скот	9150
		Лошади	1010
	Всего:		12906
	Карасайский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	516
		Мелкий скот	3497
		Лошади	245
	Всего:		4258
	Итого:		17164
9	Карасуйский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	2751
		Мелкий скот	6748
		Лошади	420
	Всего:		9919
	Карасуйский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	463
		Мелкий скот	14356
		Лошади	35
	Всего:		14854
	Итого:		24773
10	Касыкский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	1870
		Мелкий скот	9765
		Лошади	451
	Всего:		12086
	Касыкский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	19
		Мелкий скот	1468
		Лошади	31
	Всего:		1518
	Итого:		13604
11	Кордайский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	1383
		Мелкий скот	10444
		Лошади	562
	Всего:		12389
	Кордайский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	17937
		Мелкий скот	44140
		Лошади	200
	Всего:		62277
	Итого:		74666
12	Масанчинский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	3107
		Мелкий скот	3359
		Лошади	327
	Всего:		6793
	Масанчинский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	825
		Мелкий скот	14082
		Лошади	143
	Всего:		15050
	Итого:		21843
13	Ногайбайский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	1096
		Мелкий скот	14399
		Лошади	686
	Всего:		16181
	Ноғайбайский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	4495
		Мелкий скот	17917
		Лошади	459
	Всего:		22875
	Итого:		39052
14	Отарский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	1344
		Мелкий скот	17870
		Лошади	236
	Всего:		19450
	Отарский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	141
		Мелкий скот	2350
		Лошади	155
	Всего:		2646
	Итого:		22096
15	Сарыбулакский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	2952
		Мелкий скот	8975
		Лошади	104
	Всего:		12031
	Сарыбулакский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	1706
		Мелький скот	10460
		Лошади	98
	Всего:		12264
	Итого:		24295
16	Сортобинский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	3578
		Мелкий скот	1993
		Лошади	450
	Всего:		6021
	Сортобинский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	439
		Мелкий скот	4547
		Лошади	113
	Всего:		5099
	Итого:		11120
17	Степновский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	1387
		Мелкий скот	5520
		Лошади	166
	Всего:		7073
	Степновский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	316
		Мелкий скот	1194
		Лошади	10
	Всего:		1520
	Итого:		8593
18	Сулуторский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	1333
		Мелкий скот	10549
		Лошади	157
	Всего:		12039
	Сулуторский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	728
		Мелкий скот	5643
		Лошади	513
	Всего:		6884
	Итого:		18923
19	Улкен Сулуторский сельский округ по частному сектору	Крупный рогатый скот	1441
		Мелкий скот	12176
		Лошади	208
	Всего:		13825
	Улкен Сулуторский сельский округ по крестьянскому хозяйству	Крупный рогатый скот	756
		Мелкий скот	3985
		Лошади	154
	Всего:		4895
	Итого:		18720
	По району		498878

Сведения о формировании поголовья сельскохозяйственных животных

№	Наименование округов	Верблюды, голов	Лощади, голов	Крупный рогатый скот, голов	Мелкий скот, голов
1	2	3	4	5	6
1	Алгинский	-	1181	1895	14732
2	Аухаттинский	-	772	3622	21377
3	Беткайнарский	-	1075	4090	29364
4	Жамбылский	-	367	2043	18746
5	Кененский	-	2018	3452	38006
6	Какпатаский	-	523	1316	26232
7	Каракемерский	-	2240	3395	33056
8	Карасайский	-	1975	2711	22298
9	Карасуйский	-	416	1955	20951
10	Касыкский	-	386	1782	5677
11	Кордайский	-	356	3696	27790
12	Масанчинский	-	600	3275	21580
13	Ногайбайский	-	1377	6066	44911
14	Отарский	-	260	900	17710
15	Сарыбулакский	-	362	3481	19421
16	Сортобинский	-	556	3389	6853
17	Степнойский	-	194	1871	10237
18	Сулуторский	-	1500	2516	25000
19	Улкен Сулуторский	-	680	2000	21165
	Всего:		16838	53455	425106

Общее количество скважин в зонах обслуживания сельских округов, в зависимости от состояния обводнения пастбищ на территории района, составляет -113 единиц, в том числе 20 из них находятся в экспулатации, 70 не в рабочем состоянии и 23 нуждаются в ремонте.

Вместе с тем, в Каракемерском, Карасайском, Карасуйском, Жамбылском, Алгинском, Степновском, Сулуторском, Улкен Сулуторском и Ногайбайском сельских округах для водопоя используются горные водные источники и речные воды.

Информация о колодцах

№	Наименование округов	Общее количество скважин	В том числе
			Эксплатируются	Не в рабочем состоянии	Требует ремонта
1	2	3	4	5	6
1	Алгинский
2	Аухаттинский	31	10	21
3	Беткайнарский
4	Жамбылский
5	Кененский	21	2	19
6	Какпатаский	3		3
7	Каракемерский
8	Карасайский
9	Карасуйский
10	Касыкский
11	Кордайский	9	3	6
12	Масанчинский
13	Ногайбайский
14	Отарский
15	Сарыбулакский	4	1	3
16	Сортобинский
17	Степновский
18	Сулуторский	23			23
19	Улкен Сулуторский	22	4	18
	Всего:	113	20	70	23

О формировании по головья сельскохозяйственных животных для выпаса на отгонных пастбищах: В настоящее время в районе имеется 577 216 гектаров пастбищных угодии и общее количество животных состовляет 498878.

Пастбищные угодия находящиеся в государственной собствености, расположенные на территории сельских округов, должны быть использованы для обеспечения содержания и выпаса поголовья скота, сельскохозяйственных животных (дойных коров) имеющихся уместного населения.

Особенности выпаса сельскохозяйственных животных на культурных и аридных пастбищах: Для выпаса прочего поголовья скота, учитывая сезонные периоды года, предлагается использование отгонных выпасных и аридных пастбищных земель. Предлагается обеспечение и использование отгонных пастбищных угодии населенными пунктами Алга, Кокадыр, Музбел, Жамбыл и Алжан ана в отгонном участке "Какпатас", населенными пунктами Степное и Калгуты, также отгонного участка "Какпатас", для села Беткайнар использование пастбищ Согандинской горной зоны, для населенных пунктов Какпатас, Бериктас, Сарыбулак и Кайнар - отгонного участка "Жайсан", для села Отар - отгонных участков "Анырахай", "Копа", для села Сортобе - отгонный участок "Кунбатыс", для населенных пунктов Аухатты, Кызылсай и Байтерек - отгонный животноводческий участок "Каскасу". Также, население села Улкен Сулутор и села Сулутор должны использовать отгонные участки "Киндиктас" и "Ой-Жайлау", пастбищные земли на участке "Арпатектр".

Сведения о сервитуттах для прогона скота: На территории района по земельному балансу числятся скотопрогоны и площадки общей площадью 5415,0 гектаров, в том числе 4349,0 гектаров пастбищи 1066,0 гектаров прочих земель. В разрезе сельских округов скотопрогоны рассположены в следующих площадях:

- Кененский сельский округ, всего-188,0 га, в том числе 113,0 га пастбищ, 75,0 га прочих земель;

- Какпатаский сельский округ, всего-1346,0 га, в том числе 1091,0 га пастбищ, 255,0 гектар прочих земель;

- Карасайский сельский округ, всего-157,0 га, в том числе 125,0 га пастбищ, 32,0 га прочих земель;

- Карасуйскийсельский округ, всего-55,0 га пастбищ;

- Масанчинский сельский округ, всего-362,0 га пастбищ;

- Отарский сельский округ, всего-1804,0 га, в том числе 1190,0 га пастбищ, 614,0 га прочих земель;

- Сарыбулакский сельский округ, всего-179,0 га пастбищ;

- Сортобинский сельский округ, всего-34,0 га пастбищ;

- Сулуторский сельский округ, всего-420,0 га пастбищ;

- Улкен Сулуторский сельский округ, всего-870,0 га, в том числе 780,0 га пастбищ, 90,0 га прочих земель.

Настоящий план регулирует общественные отношения, связанные с рациональным использованием пастбищ, и направлен на улучшение состояния пастбищ и их инфраструктуры, предотвращение процессов деградации пастбищ района.

План подготовлен отделом земельных отношений акимата Кордайского района, на основе Закона Республики Казахстан О пастбищах", Земельного кодекса. Предлагается для руководства и применения в практической работе акимам сельских округов, руководителям и специалистам отрасли сельского хозяйства. План по управлению пастбищами и их использование на территории Кордайского района действителен на 2020-2021 годы включительно.

Календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных по Кордайскому району

	Март, апрель	Май, июнь, июль, август, сентябрь	Октябрь, ноябрь
Использование пастбищ вокруг населенных пунктов	-
Использование пастбищ отгонного животноводства		-
Использование пастбищ вокруг населенных пунктов			-

План по управлению пастбищами и их использованию по Кордайскому району на 2020-2021 годы

Қордай ауданы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2020-2021 жылдарға арналған жоспарын бекіту туралы

Жамбыл облысы Қордай аудандық мәслихатының 2020 жылғы 1 шілдедегі № 69-11 шешімі. Жамбыл облысының Әділет департаментінде 2020 жылғы 16 шілдеде № 4682 болып тіркелді. Күші жойылды - Жамбыл облысы Қордай аудандық мәслихатының 2022 жылғы 12 тамыздағы № 27-7 шешімімен

Ескерту. Күші жойылды - Жамбыл облысы Қордай аудандық мәслихатының 12.08.2022 № 27-7 (алғашқы ресми жарияланған күннен бастап қолданысқа енгізіледі) шешімімен.

"Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңының 6 бабына және "Жайылымдар туралы" Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы Заңының 8 бабының 1) тармақшасына сәйкес аудандық мәслихат ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Қордай ауданы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2020-2021 жылдарға арналған жоспары қосымшаға сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешімнің орындалуын қадағалау аудандық мәслихаттың әлеуметтік қоғамдық дамуы, үкіметтік емес ұйымдар мен қоғамдық бірлестіктері, қоғамдық құқық тәртібін қамтамасыз ету, экология, табиғатты пайдалану, әкімшілік аумақтық құрылым, жер учаскесін сатып алу туралы шарттар жобаларын қарау, өнеркәсіп салаларын, энергетиканы, құрылысты, ауыл шаруашылығы мәселелері жөніндегі тұрақты комиссиясына жүктелсін.

3. Осы шешім әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді және оны алғаш ресми жариялағаннан күннен күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қордай аудандық
мәслихат сессиясының төрағасы	Б. Әлімбет
Қордай аудандық
мәслихатының хатшысы	Р. Нурсипатов

Қордай аудандық мәслихатының 2020 жылғы 1 шілдедегі № 69-11 шешіміне қосымша

КІРІСПЕ

Қордай ауданы Жамбыл облысының оңтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан және солтүстігі мен шығысында Алматы облысымен, батысында Жамбыл облысының Шу ауданымен және оңтүстігінде Қырғызстан Республикасының жерлерімен шектеседі. Аудан орталығы-Қордай ауылы.

Ауданның жалпы жер көлемі 898421 гектар жерді құрайды. Ауыл шаруашылығы мақсатында пайдаланылатын жер көлемі төмендегі кестеде көрсетілген.

Ауыл шаруашылығы жерлерінің 2019 жылғы 1 қарашадағы құрамы.

	Жалпы ауданы, гектар	Егістік	Көпжылдық екпелер		Шабындық		Жайылым			Жалпы ауыл шаруашылығы жерлері	Бөгде жерлер
			барлығы	оның ішінде бақтар	барлығы	жақсартылған	барлығы	оның ішінде
								Жақсар тылған	суландырылған
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Барлық жерлер	605438	135392	685	514	9090	31	452015	39091	419582	597181	8257

Ауданның солтүстік бөлігінің шаруашықтарының басым бағыты-мал шаруашылығы, қосымша саласы ретінде айдалмалы жерлерде дәнді дақылдар өндірумен айналысады, сонымен қатар сүтті-етті ірі қара мал мен жылқы өсіріледі. Оңтүстік бөлігінде суармалы егістік жерлерде бақша және өзге де дақылдар өнідірілуімен қатар, сүтті-етті бағыттағы ірі қара мал өсіріледі.

Еліміздің азық-түлікпен толық қамтамасыз ету міндетін орындауда мал шаруашылығын дамыту айырықша орын алатын болса, оның негізі-табиғи жайылымдарды тиімді және ұтымды пайдалану болып табылады.

Жер пайдаланушылар мен меншік иелері үшін табиғи жайылымдарды тиімді пайдалану, жайылымның тозуын болдырмай, жақсарту шараларын жүзеге асыруға қажетті іс-шаралардың бірі болып табылады.

Аудан көлеміндегі жайылымдардың геоботаникалық жай-күйі бойынша жер бедері таулы, тау бөктері мен далалық зонасының топырағы төрт түрлі болып келеді. Олар: қара-қоңыр түсті, ашық-қоңыр түсті, кәдімгі солтүстік сұр топырағы мен солтүстік ашық сұрт опырағы. Өзендер мен бұлақтар аңғарларында жартылай гидроморфты топырақта астық тұқымдастары көптеп кездеседі: жатаған бидайық, шалғын қоңырбасы, кәдімгі қамыс және алуан шөпті өсімдіктер: шөлдік шалфей, кәдімгі мыңжапырақ, кәдімгі цикорий, шығыс қазтабаны, қызыл басбеде және бүлдірген беде. Тұрғылықты жерлердің маңында арамшөптер кең таралған, соның ішінде торғай көкбасгүлкекіре, кәдімгі ақмия. Бетегелі жайылымдар кең таралған болып келеді және жербедерінің барлық түрлерінде, қара-қызғылт карбонатты аз шайылған және қара-қызғылт сазды топырақта кездеседі. Бетегелі-алуаншөпті, бетегелі-алуан шөпті-эфемерлі, бетегелі-қияқты-алуан шөпті түрлермен және қияқты-алуан шөпті-бетегелі, қияқты-алуан шөпті-жусанды модификациялармен көрінеді.

Бетегелі жайылымдар негізгі басым болып келетін жайылым түрі болып табылады. Доминант-кәдімгі бетеге. Субдоминанттар-әртүр лішөптесінді өсімдіктер: киікоты, бұдыр шәйқурай, шығыс қазтабаны, түзу қазтабан, кәдімгі жұпаргүл (киікшөп), нағыз қызылбояу, тарбиған гүлкекіре және толық қияқөлең. Топырақтың өсімдік жабынымен жобалық қамтылуы 70-75%. Бетеге мен алуан шөптердің биіктігі 15-50 сантиметр, қияқтың биіктігі 5-15 сантиметр. Өсімдіктер жабынының құрылымы бірярусты.

Құрғақ өнімнің жаздық жалпы массасы 4,6-6,9 центнер гектарына. Азықтық массаның желіну есебіне байланысты бетегелі жайылымдар малдың барлық түрін жаюға арналған көктемдік-жаздық-күздік жайылым түріне жатқызылады. Мал жаю жылы кезеңде іске асырылады.

Ауданның климаттық жағдайына Шу-Іле тауларының орналасуы үлкен әсерін тигізеді. Қысқы мерзімде азиялық циклонның әсерінен қайталануы 30 дан 60 % аралықты құрайтын солтүстік-шығыс бағыттан соғатын жел басымдыққа ие. Осының салдарынан аудан территориясының қысы суық және орташа ауа температурасы -7-100С құрайды.

Көктемгі уақыт тұрақсыз жылы режиммен ерекшеленеді. Соңғы аязды уақыт сәуір айының екінші жартысы мен мамыр айының басында қайталануы мүмкін. Аязсыз уақыттың орташа ұзақтығы 140-180 күнді құрайды. Жазы ыстық, ұзақтығы 120-140 күнді құрайды. Ауаның жоғары температурасы құрғақ ауа райымен қатар келеді. Шілде айының орташа температурасы +24,5 +25,50С құрайды.

Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері -300 мм-ден төмен.

Қазіргі таңда, аудан бойынша жылқы 12281 бас, ірі қара мал 81481 бас, уақ мал 405116 басты құрайды және аталған малдарға арналған барлығы 10 ветеринарлық ғимарат, 5 биотермиялық шұңқырлар, 4 қасапхана, 2 мал сою орындары және 34 мал тоғыту орны бар.

Қордай ауданы 19 ауылдық округ аумағының жерінен құралған.

Ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы мәлімет

№	Аудан округтері	Ветеринарлық ғимарат	Биотермиялық шұңқырлар	Қасапхана	Мал сою алаңдары	Тоғытпалар
1	2	3	4	5	6	7
1	Алға	1
2	Ауқатты	1
3	Бетқайнар		1	1		2
4	Жамбыл					1
5	Кенен	1	1	1		1
6	Қақпатас		1			1
7	Қаракемер	1	1	1	1	3
8	Қарасай					2
9	Қарасу					1
10	Қасық		1			3
11	Қордай	1		1		2
12	Масаншы					1
13	Ноғайбай	1				10
14	Отар	1				1
15	Сарыбұлақ	1				1
16	Сортөбе
17	Степное				1
18	Сұлутөр	1				3
19	Үлкен Сұлутөр	1				2
	Барлығы:	10	5	4	2	34

Ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер

№	Ауылдық округ атауы	Мал түрі	Мал басы
1	2	3	4
1	Алға ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	612
		Уақ мал	7781
		Жылқы	121
	Барлығы:		8514
	Алға ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	1330
		Уақ мал	5425
		Жылқы	339
	Барлығы:		7094
	Жалпы:		15608
2	Ауқатты ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	1615
		Уақ мал	8104
		Жылқы	120
	Барлығы:		9839
	Ауқатты ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	3474
		Уақ мал	10315
		Жылқы	700
	Барлығы:		14489
	Жалпы:		24328
3	Бетқайнар ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	3668
		Уақ мал	15355
		Жылқы	531
	Барлығы:		19554
	Бетқайнар ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	875
		Уақ мал	12195
		Жылқы	211
	Барлығы:		13281
	Жалпы:		32835
4	Жамбыл ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	3839
		Уақ мал	6147
		Жылқы	333
	Барлығы:		10319
	Жамбыл ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	556
		Уақ мал	15362
		Жылқы	173
	Барлығы:		16091
	Жалпы:		26410
5	Кенен ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	1510
		Уақ мал	13810
		Жылқы	465
	Барлығы:		15785
	Кенен ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	2178 24210 670
		Уақ мал
		Жылқы
	Барлығы:		27058
	Жалпы:		42843
6	Қақпатас ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	1050
		Уақ мал	4599
		Жылқы	179
	Барлығы:		5828
	Қақпатас ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	1700
		Уақ мал	13629
		Жылқы	227
	Барлығы:		15556
	Жалпы:		21384
7	Қаракемер ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	3419
		Уақ мал	8425
		Жылқы	345
	Барлығы:		12189
	Қаракемер ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	2326
		Уақ мал	25172
		Жылқы	934
	Барлығы:		28432
	Жалпы:		40621
8	Қарасай ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	2746
		Уақ мал	9150
		Жылқы	1010
	Барлығы:		12906
	Қарасай ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	516
		Уақ мал	3497
		Жылқы	245
	Барлығы:		4258
	Жалпы:		17164
9	Қарасу ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	2751
		Уақ мал	6748
		Жылқы	420
	Барлығы:		9919
	Қарасу ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	463
		Уақ мал	14356
		Жылқы	35
	Барлығы:		14854
	Жалпы:		24773
10	Қасық ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	1870
		Уақ мал	9765
		Жылқы	451
	Барлығы:		12086
	Қасық ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	19
		Уақ мал	1468
		Жылқы	31
	Барлығы:		1518
	Жалпы:		13604
11	Қордай ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	1383
		Уақ мал	10444
		Жылқы	562
	Барлығы:		12389
	Қордай ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	17937
		Уақ мал	44140
		Жылқы	200
	Барлығы:		62277
	Жалпы:		74666
12	Масаншыауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	3107
		Уақ мал	3359
		Жылқы	327
	Барлығы:		6793
	Масаншыауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	825
		Уақ мал	14082
		Жылқы	143
	Барлығы:		15050
	Жалпы:		21843
13	Ноғайбай ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	1096
		Уақ мал	14399
		Жылқы	686
	Барлығы:		16181
	Ноғайбай ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	4495
		Уақ мал	17917
		Жылқы	459
	Барлығы:		22875
	Жалпы:		39052
14	Отар ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	1344
		Уақ мал	17870
		Жылқы	236
	Барлығы:		19450
	Отар ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	141
		Уақ мал	2350
		Жылқы	155
	Барлығы:		2646
	Жалпы:		22096
15	Сарыбұлақ ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	2952
		Уақ мал	8975
		Жылқы	104
	Барлығы:		12031
	Сарыбұлақ ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	1706
		Уақ мал	10460
		Жылқы	98
	Барлығы:		12264
	Жалпы:		24295
16	Сортөбе ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	3578
		Уақ мал	1993
		Жылқы	450
	Барлығы:		6021
	Сортөбе ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	439
		Уақ мал	4547
		Жылқы	113
	Барлығы:		5099
	Жалпы:		11120
17	Степное ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	1387
		Уақ мал	5520
		Жылқы	166
	Барлығы:		7073
	Степное ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	316
		Уақ мал	1194
		Жылқы	10
	Барлығы:		1520
	Жалпы:		8593
18	Сұлутөр ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	1333
		Уақ мал	10549
		Жылқы	157
	Барлығы:		12039
	Сұлутөр ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	728
		Уақ мал	5643
		Жылқы	513
	Барлығы:		6884
	Жалпы:		18923
19	ҮлкенСұлутөр ауылдық округі жеке шаруашылық бойынша	Мүйізді ірі қара	1441
		Уақ мал	12176
		Жылқы	208
	Барлығы:		13825
	Үлкен Сұлутөр ауылдық округі шаруа қожалықтары бойынша	Мүйізді ірі қара	756
		Уақ мал	3985
		Жылқы	154
	Барлығы:		4895
	Жалпы:		18720
	Аудан бойынша		498878

Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын қалыптастыру туралы мәліметтер

№	Ауылдық округ атауы	Түйе, бас	Жылқы, бас	Ірі қара мал, бас	Уақ мал, бас
1	2	3	4	5	6
1	Алға	-	1181	1895	14732
2	Ауқатты	-	772	3622	21377
3	Бетқайнар	-	1075	4090	29364
4	Жамбыл	-	367	2043	18746
5	Кенен	-	2018	3452	38006
6	Қақпатас	-	523	1316	26232
7	Қаракемер	-	2240	3395	33056
8	Қарасай	-	1975	2711	22298
9	Қарасу	-	416	1955	20951
10	Қасық	-	386	1782	5677
11	Қордай	-	356	3696	27790
12	Масаншы	-	600	3275	21580
13	Ноғайбай	-	1377	6066	44911
14	Отар	-	260	900	17710
15	Сарыбұлақ	-	362	3481	19421
16	Сортөбе	-	556	3389	6853
17	Степное	-	194	1871	10237
18	Сұлутөр	-	1500	2516	25000
19	Үлкен Сұлутөр	-	680	2000	21165
	Барлығы:		16838	53455	425106

Жайылымдарды суландыру жағдайына байланысты аудан аумағындағы ауыл округтері бойынша жалпы құдықтардың саны-113, оның ішінде жұмыс істейтіні-20, жұмыс істемейтіні -70, жөндеуді қажет ететіні - 23.

Сонымен қатар, Қаракемер, Қарасай, Қарасу, Жамбыл, Алға, Степное, Сұлутөр, Үлкен Сұлутөр және Ноғайбай ауыл округтерінде таулардың ағын суы және қайнарлардың сулары пайдаланылып отыр.

Құдықтар туралы мәлімет

№	Ауылдық округ атауы	Құдықтардың жалпы саны	Соның ішінде
			Жұмыс істейтіні	Жұмыс істемейтіні	Жөндеуді қажет ететіні
1	2	3	4	5	6
1	Алға
2	Ауқатты	31	10	21
3	Бетқайнар
4	Жамбыл
5	Кенен	21	2	19
6	Қақпатас	3		3
7	Қаракемер
8	Қарасай
9	Қарасу
10	Қасық
11	Қордай	9	3	6
12	Масаншы
13	Ноғайбай
14	Отар
15	Сарыбұлақ	4	1	3
16	Сортөбе
17	Степное
18	Сұлутөр	23			23
19	Үлкен Сұлутөр	22	4	18
	Барлығы	113	20	70	23

Шалғайдағы жайылымдарда жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын қалыптастыру туралы: Қазіргі таңда аудан бойынша барлығы 577216 гектар жайылым алқаптары бар және жалпы мал басының саны 498878 басты құрайды. Ауылдық елді мекендердің аумағы шегінде орналасқан, мемлекет меншігіндегі жайылымдар жергілікті халықтың ауыл шаруашылығы жануарларының (сауын) мал басын ұстау бойынша мұқтаждығын қанағаттандыру үшін пайдаланылуы қажет.

Екпе және аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері: Өзге де мал бастарын жаю үшін жыл мезгілін ескере отырып, шалғайда екпе және аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ұсынылады. Алға, Көкадыр, Мұзбел, Жамбыл және Әлжан ана ауылдарына "Қақпатас" шалғай жайылымын, Степное және Қалғұты ауылдарына "Қақпатас" шалғай жайылымын, Бетқайнар ауылына Соғанды таулы аумағындағы жайылымдарын, Қақпатас, Беріктас, Сарыбұлақ және Қайнар ауылдарына"Жайсан" шалғай жайылымын, Отар ауылына "Аңырақай", "Қопа" шалғай жайылымдарын, Сортөбе ауылына "Күнбатыс" жайылымын, Ауқатты, Қызылсай және Бәйтерек ауылдарына "Қасқасу" жайылымын, Үлкен Сұлутөр және Сұлутөр ауылдарына "Кіндіктас" және "Ой-Жайлау" шалғай жайылымдарын, "Арпатектір" учаскесіндегі жайылмадарын пайдаланулары қажет.

Малды айдап өтуге арналған сервитуттар туралы мәліметтер: Аудан аумағында жер есебі бойынша 5415,0 га, оның ішінде 4349,0 га жайылым және 1066,0 га бөгде жерлерде мал айдау жолдары орналасқан. Ауылдық округтер бойынша мал айдау жолдарының орналасуы төмендегідей:

- Кенен ауылдық округі 188,0 га, соның ішінде 113,0 га жайылым, 75,0 га бөгде жерлер;

- Қақпатас ауылдық округі 1346,0 га, соның ішінде 1091,0 га жайылым, 255,0 га бөгде жерлер;

- Қарасай ауылдық округі бойынша 157,0 га, соның ішінде 125,0 га жайылым, 32,0 га бөгде жерлер;

- Қарасу ауылдық округі 55,0га жайылым;

- Масаншы ауылдық округі 362,0га жайылым; - Отар ауылдық округі 1804,0 га, соның ішінде 1190,0га жайылым, 614,0га бөгде жерлер;

- Сарыбұлақ ауылдық округі 179,0 га жайылым;

- Сортөбе ауылдық округі 34,0 га жайылым;

- Сұлутөр ауылдық округі 420,0 га жайылым;

- Үлкен Сұлутөр ауылдық округі 870,0 га, соның ішінде 780,0га жайылым, 90,0 га бөгде жерлер.

Осы іс-шара жайылымдарды ұтымды пайдалануға байланысты, қоғамдық қатынастарды реттейді және аудандағы жайылымдар мен олардың инфрақұрылымын, жай-күйін жақсартуға, жайылымдардың тозу процестерін болғызбауға бағытталған.

Іс-шара, Қазақстан Республикасының "Жайылымдар туралы" Заңының, Жер кодексінің негіздерінде, Қордай ауданы әкімдігінің жер қатынастары бөлімі тарапынан дайындалды. Ауылдық округ әкімдеріне ауылшаруашылық саласының басшылары мен мамандарына басшылыққа алу үшін және күнделікті жұмысқа қолдануға ұсынылады.Қордай ауданы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі іс-шара жоспары 2020-2021 жылдар бойына арналып қолданылады.

Қордай ауданында ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі

	Наурыз, сәуір	Мамыр, маусым, шілде, тамыз, қыркүйек	Қазан, қараша
Елді мекен маңындағы жайылымдарды пайдалану	-
Шалғайдағы жайылым жерлерді пайдалану		-
Елді мекен маңындағы жайылымдарды пайдалану			-

Қордай ауданы бойынша 2020-2021 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану туралы жоспары