Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 49)

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 25 января 2021 года № 16. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 2 февраля 2021 года № 22149

В соответствии с подпунктом 16-1) статьи 16 Трудового кодекса Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 49) согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту труда и социального партнерства Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Департамент юридической службы Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Признать утратившим силу приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 29 октября 2012 года № 415-ө-м "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 49)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 8103, опубликован в газете "Казахстанская правда" от 11 сентября 2013 года № 271 (27545).

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого вице-министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Сарбасова А. А.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

С. Шапкенов

СОГЛАСОВАН
Министерство образования и науки
Республики Казахстан

СОГЛАСОВАН
Министерство индустрии и
инфраструктурного развития
Республики Казахстан

Приложение к приказу Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 25 января 2021 года № 16

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 49)

Глава 1. Введение

1. Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 49) (далее ЕТКС выпуск 49) содержит работы по:

производству мясных продуктов;

переработке птицы и кроликов;

маслодельному, сыродельному и молочному производству;

костеперерабатывающему и клеевому производству.

2. ЕТКС (выпуск 49) разработан Министерством труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.

3. Тарифно-квалификационные характеристики применяются при тарификации работ и присвоении квалификационных разрядов рабочим в организациях независимо от формы их собственности и организационно-правовых форм, где имеются производства и виды работ, указанные в настоящем ЕТКС (выпуск 49).

Глава 2. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих по разрядам на работы по производству мясных продуктов

Параграф 1. Оператор автоматической линии производства сосисок, 6 разряд

4. Характеристика работ:

ведение процесса производства сосисок на автоматической линии;

наблюдение за работой нагнетателя фарша, агрегата формования, автомата ориентации и раскладки фарша, технологического блока (камеры обжарки, варки, охлаждения), технологического конвейера, оборудования по автоматической упаковке фарша в сосиски, системы охлаждения, гидроприводных механизмов, контрольно-измерительных приборов и средств автоматики;

регулирование параметров технологического режима;

наладка отдельных машин и аппаратов линии.

5. Должен знать:

устройство и порядок наладки работы машин и аппаратов автоматической линии производства сосисок;

схемы и порядок обслуживания паровых, водяных, воздушных и других коммуникаций;

принцип действия системы контрольно-измерительных приборов и автоматики

виды и физико-химические свойства применяемого сырья и технологические режимы его обработки;

государственные стандарты на сосиски.

Параграф 2. Аппаратчик производства альбумина, 4 разряд

6. Характеристика работ:

ведение процесса производства альбумина в сушильных башнях под руководством аппаратчика производства альбумина более высокой квалификации;

выполнение работ по подготовке обслуживаемого оборудования к работе и используемого сырья к процессу производства альбумина;

дефибрирование крови, регулирование нагрева газовых топок;

чистка форсунок, дисков;

смазка оборудования.

7. Должен знать:

технологический процесс сушки альбумина и порядок его регулирования;

порядок подготовки обслуживаемого оборудования к работе и используемого сырья к процессу производства альбумина;

нормы выхода и сортность альбумина.

Параграф 3. Аппаратчик производства альбумина, 6 разряд

8. Характеристика работ:

ведение процесса производства альбумина в сушильных башнях;

проверка рабочего состояния сушильной башни, калорифера и подготовка их к работе;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов поступления крови в сушильную башню, а также температурного режима и давления в сушильной башне;

наблюдение за процессом сушки при производстве альбумина в соответствии с требованиями технологического процесса;

пуск и остановка насосов, вентиляторов, шнека и фильтр – встряхивателя;

выгрузка альбумина в тару;

смена дисков и форсунок сушильных башен.

9. Должен знать:

устройство, принцип работы, порядок наладки, регулирования оборудования, работающего под давлением, и устранение неполадок в его работе;

технологический процесс сушки альбумина;

физико-химические свойства перерабатываемого сырья (крови, сыворотки, плазмы);

требования, предъявляемые к используемому сырью;

нормы выхода и сортность альбумина.

10. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

11. При ведении процесса производства альбумина с пульта управления на дисковых распылительных сушильных башнях производительностью 300 и более литров испаренной влаги в час – 7 разряд.

Параграф 4. Беконщик, 3 разряд

12. Характеристика работ:

зачистка остатков эпидермиса и загрязнений свиных полутуш;

выгрузка бекона из чана, укладка в штабеля на стекание;

подготовка упаковочного материала и бирок;

закладка соленых тампонов в полость лопаточной кости;

протирка свиных полутуш полотенцем;

заворачивание бекона в упаковочный материал, зашивание тюка, прикрепление бирок и обвязка кулей, укладка бекона в штабеля.

13. Должен знать:

технологическую инструкцию по обработке и упаковке бекона;

нормы расхода упаковочных материалов.

Параграф 5. Беконщик, 4 разряд

14. Характеристика работ:

обработка бекона - отрезание ножом передних и задних ног, вырезка лопаточной кости;

опиловка механической пилой остистых отростков поясничных позвонков и головок ребер на полутушах, прессование, заливка рассолом;

наблюдение за процессом посола, контроль качества;

смена ленточных полотен на пилах по мере их затупления, правка ножей.

15. Должен знать:

анатомическое строение свиных туш;

технологическую инструкцию по разделке и обработке бекона.

Параграф 6. Беконщик, 5 разряд

16. Характеристика работ:

ведение процесса производства бекона;

разделка полутуши на ее основных участках: замякотка и вырубка хребта секачом, отделение ножом шейных позвонков и удаление грудной кости;

соблюдение нормативов выхода бекона.

17. Должен знать:

требования, предъявляемые к сырью для производства бекона;

технологическую инструкцию и стандарты на разделку бекона;

анатомическое строение свиных туш;

порядок пользования применяемым инструментом.

Параграф 7. Беконщик, 6 разряд

18. Характеристика работ:

ведение процесса производства бекона методом шприцевания по схеме введения уколов с соблюдением точности дозировки шприцовочного рассола и температурного режима;

соблюдение установленного угла и глубины введения иглы при шприцевании, наблюдение за уровнем давления в системе;

осмотр разделанных полутуш, удаление полутуш с неправильной разделкой, а также не соответствующих требованиям стандарта для производства бекона;

составление посолочной смеси согласно технологической инструкции по разделке бекона с соблюдением точной дозировки компонентов и особых санитарных условий;

обеспечение вкуса, аромата, цвета продукции;

сборка, чистка шприца и шлангов.

19. Должен знать:

требования, предъявляемые к сырью для производства бекона методом шприцевания;

порядок определения качества сырья по внешним признакам;

анатомическое строение свиных туш;

расположение и строение мышц и кровеносных сосудов;

способы приготовления и порядок дозировки посолочной смеси;

порядок работы с оборудованием, работающим под давлением.

Параграф 8. Аппаратчик производства бульонных кубиков, 4 разряд

20. Характеристика работ:

ведение процесса производства бульонных кубиков: варки мяса, изготовления массы, прессования и штамповки бульонных кубиков;

измельчение мяса на волчке, варка в котлах, регулирование подачи пара и температурного режима;

составление массы для бульонных кубиков, сушка в шкафу, измельчение полученной массы на дробилке;

составление массы для штамповки: взвешивание сухой массы, соли, сахара, глютамината и ароматизированного жира;

прессование массы;

наблюдение за выходом бульонных кубиков из матрицы пресса.

21. Должен знать

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

технологические режимы производства бульонных кубиков;

требования, предъявляемые к качеству используемого мяса;

рецептуру массы для бульонных кубиков;

государственные стандарты на бульонные кубики.

Параграф 9. Аппаратчик производства бульонных кубиков, 5 разряд

22. Характеристика работ:

ведение процесса гидролиза сырья в реакторах для выработки бульонных кубиков;

нейтрализация, обработка углем, фильтрация и выпаривание бульонов до заданной концентрации;

регулирование по контрольно-измерительным приборам режимов обработки сырья.

23. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

физико-химические свойства используемого сырья, режимы его обработки;

схемы расположения паровых, воздушных и водяных коммуникаций;

порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами.

Параграф 10. Обработчик ветсанбрака, 4 разряд

24. Характеристика работ:

просмотр и обработка ветеринарных конфискатов по указанию ветеринарного врача;

удаление абсцессов, вырубка или вырезание пораженных частей туши, съемка шкур с эмбрионов;

уборка конфискатов в тару и подача в специальные люки (спуски);

соблюдение требований безопасности при работе с патологическим материалом во избежание заражения работника и окружающих.

25. Должен знать:

анатомическое строение туш скота всех видов, качественное отличие мышечной, жировой и соединительной ткани;

основные сочленения костной системы и расположение внутренних органов;

приемы и порядок пользования секачами и ножами.

Параграф 11. Обработчик ветсанбрака, 5 разряд

26. Характеристика работ:

выполнение всех операций по обработке трупов или туш больных животных, допущенных ветеринарным надзором на техническую переработку;

снятие шкуры, выемка внутренностей, разрубка на части, загрузка в вагонетки или тачки и подача на дальнейшую переработку;

обрядка шкур после снятия их с трупов или туш больных животных;

ведение процесса консервирования шкур павших и больных животных;

дезинфекция и консервирование шкур с учетом установленных сроков дезинфекции их при различных заболеваниях животных;

приготовление дезинфицирующих смесей или растворов по установленным рецептам;

хлорирование сточных вод в отстойнике и спуск в канализацию.

27. Должен знать:

анатомическое строение туш скота всех видов;

приемы и способы предупреждения производственных пороков шкур при их снятии;

способы консервирования и дезинфекции шкур при заболеваниях животных;

рецептуру и порядок приготовления консервирующих и дезинфицирующих смесей и растворов

порядок личной и производственной профилактики при обработке трупов или туш больных животных;

порядок пользования, виды и способы правки и заточки инструмента.

Параграф 12. Обвальщик мяса, 3 разряд

28. Характеристика работ:

обвалка туш, полутуш, четвертин, частей туши, голов скота;

отделение мышечной, жировой и соединительной тканей от костей при обвалке обрубов, разделке свиных туш на копчености под руководством обвальщика мяса более высокой квалификации;

заточка и правка применяемых ножей.

29. Должен знать:

основные сведения об анатомическом строении туш, сочленении костей скелета;

принцип действия и порядок заточки и правки применяемых ножей.

Параграф 13. Обвальщик мяса, 4 разряд

30. Характеристика работ:

обвалка туш и частей туши одного вида скота;

отделение мышечной, жировой и соединительной тканей с грудной, крестцовой кости;

срезание мяса, шпика со свиных туш и полутуш;

обвалка свиных голов.

31. Должен знать:

сведения об анатомическом строении туш, сочленении костей скелета и расположении мышечной, жировой и соединительной тканей одного вида скота;

нормативы выходов обвального мяса и шпика;

порядок пользования защитными приспособлениями.

Параграф 14. Обвальщик мяса, 5 разряд

32. Характеристика работ:

обвалка туш и частей туш скота всех видов:

разделывание вручную или на механических пилах туш, полутуш, четвертин на части (отрубы) для обвалки мяса;

отделение мышечной, жировой и соединительной тканей от костей при обвалке задних ножек, лопаток, филея, шеек, коробок, включая вырезку межреберного мяса и голов крупного рогатого скота;

разделывание свиных туш и полутуш на копчености вручную и дисковыми ножами с приданием формы отдельным частям согласно требованиям, установленным государственным стандартом.

33. Должен знать:

анатомическое строение туш, сочленения костей скелета и расположение мышечной, жировой и соединительной тканей всех видов скота;

нормативы выходов мяса, копченостей;

устройство и принцип работы механических пил и дисковых ножей.

34. При разделывании свиных туш и туш крупного рогатого скота на полуфабрикаты и колбасные изделия вручную и ленточными пилами с приданием формы отдельным частям согласно, требованиям установленным государственным стандартом - 6 разряд.

Параграф 15. Засольщик мяса и мясопродуктов, 4 разряд

35. Характеристика работ:

ведение процесса посола мяса и шпика для колбасного производства посолочной смесью или рассолом вручную, в мешалках и посолочных агрегатах;

составление посолочной смеси и приготовление рассола по заданной рецептуре;

дозирование посолочной смеси в мешалку;

натирка шпика солью или заливка рассолом;

наблюдение за процессом перемешивания, равномерностью посола мяса и шпика;

перекладка мяса и шпика в процессе посола, укладка в тару, чаны или штабеля;

измельчение мяса на волчке.

36. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

способы и рецептуры приготовления посолочной смеси и рассола, дозировку их в зависимости от производственного назначения мяса и мясопродуктов;

сроки и режимы посола;

признаки готовности продукта после посола.

37. При выполнении работ по посолу мяса, шпика и мясопродуктов под руководством засольщика мяса и мясопродуктов более высокой квалификации – 2 разряд.

Параграф 16. Засольщик мяса и мясопродуктов, 5 разряд

38. Характеристика работ:

ведение процесса посола свинокопченостей и языков;

составление рассола по рецептуре, подбор сырья по установленным кондициям и размерам, шприцевание через кровеносную систему, уколами в мышечную ткань или на многоигольчатых шприцах с дозировкой по весу;

натирка посолочной смесью, укладка в чаны, прессование и заливка рассолом;

массирование мяса;

контроль качества посола, перекладка языков и полуфабрикатов в процессе посола;

посол мясопродуктов на механизированных линиях;

чистка, сборка шприца, шлангов, массирующих аппаратов.

39. Должен знать:

устройство и порядок работы оборудования для шприцевания и массирования;

требования, предъявляемые к сырью для производства свинокопченостей;

анатомическое расположение мышц и кровеносных сосудов;

способы приготовления и дозировки посолочной смеси.

40. При выполнении работ по посолу свинокопченостей и языков под руководством засольщика мяса и мясопродуктов более высокой квалификации – 3 разряд.

Параграф 17. Распиловщик мясопродуктов, 4 разряд

41. Характеристика работ:

подбор и подготовка сырья для фасованного мяса, блочных мясопродуктов, рагу, супового набора и других мясокостных полуфабрикатов под руководством распиловщика мясопродуктов более высокой квалификации;

распиливание, нарезка сортовых отрубов и частей туш (при комбинированной разделке), пищевой кости для изготовления фасованного мяса, рагу, супового набора и других мясокостных полуфабрикатов;

установка режущего полотна в распиловочный станок, опробование его работы, разборка его механизмов.

42. Должен знать:

устройство и принцип действия распиловочного станка;

порядок подбора и подготовки сырья для фасования мясопродуктов; государственные стандарты на мясокостные полуфабрикаты и фасованное мясо;

порядок установки режущего полотна в распиловочный станок.

43. При выполнении работ по распиловке рядовой кости – 3 разряд.

Параграф 18. Распиловщик мясопродуктов, 5 разряд

44. Характеристика работ:

подбор и подготовка сырья для фасованного мяса, блочных мясопродуктов, рагу, супового набора и других мясокостных полуфабрикатов;

распиливание (разруб) мясных туш всех видов (полутуш, четвертин) на сортовые отрубы с соблюдением государственных стандартов розничного разруба и норм выходов по сортам;

расчленение туш, полутуш, четвертин на основные отрубы перед распиловкой;

наладка, опробование и регулирование распиловочного станка, правка, заточка режущего полотна;

наблюдение за исправным состоянием ограждающих устройств.

45. Должен знать:

конструкцию и порядок наладки распиловочного станка;

анатомическое строение туш скота всех видов;

государственные стандарты розничного сортового разруба мясных туш;

порядок подбора и подготовки сырья для фасования мясопродуктов;

государственные стандарты на мясокостные полуфабрикаты и фасованное мясо.

Параграф 19. Резчик мясопродуктов, 2 разряд

46. Характеристика работ:

резка мяса, мясопродуктов или жира вручную: разрезание жилованного мяса, шпика, бекона, сырых и бланшированных субпродуктов (печень, почки, языки и другие.) на куски, ломтики или полосы установленных размеров для консервов;

зачистка, отделение пленок, остатков бахромы, срезка шкуры с полос при резке шпика и бекона.

47. Должен знать:

порядок резки и измельчения мясопродуктов.

Параграф 20. Резчик мясопродуктов, 3 разряд

48. Характеристика работ:

измельчение мяса или жира скота на волчке или мясорезке;

загрузка мяса или жира в приемный бункер обслуживаемой машины по спускам или вручную;

наблюдение за работой машины и поступлением кусков мяса или жира на измельчение и измельченного продукта в тару, предупреждение попадания в мясопродукты посторонних предметов и костей;

подача мяса или жира к машине и уборка измельченного продукта;

промывание и охлаждение жира перед измельчением;

срезание шкурки со шпика на машине, зачистка его от соли, прирезей мяса и шкурки, разрезание шпика на полосы (пластины), измельчение его на шпикорезке и на куттере.

49. Должен знать:

порядок эксплуатации, разборки и сборки волчков, мясорезки и шпикорезки;

назначение отдельных решеток с различным диаметром отверстий;

сортность и свойства мяса или жира скота различных видов.

50. При резке шпика вручную для высших сортов колбас – 4 разряд.

Параграф 21. Расфасовщик мясопродуктов, 2 разряд

51. Характеристика работ:

завертывание порций мяса и мясопродуктов в целлофан, пергамент или бумагу;

подготовка этикеток, упаковочных материалов и тары;

упаковка, перевязывание упакованных порций мяса и мясопродуктов шпагатом или заклейка пакетов;

укладка фасованного мяса, полуфабрикатов и кулинарных изделий в тару;

заполнение и укладка ярлыков в тару, упаковка и пломбирование тары;

укладка мясопродуктов в металлические формы по сортам и видам для замораживания, уплотнение и накрывание крышкой.

52. Должен знать:

виды изготовляемых полуфабрикатов и порядок упаковки мясопродуктов при расфасовке;

порядок укладки мясопродуктов в металлические формы для замораживания.

Параграф 22. Расфасовщик мясопродуктов, 3 разряд

53. Характеристика работ:

подбор порций мяса и мясопродуктов при соблюдении правильного соотношения костей и мяса;

подача мясопродуктов на ленту транспортера для резки их на порции, заполнение лотков, подача их на конвейер упаковки и взвешивания;

взвешивание порций и подача на завертку (упаковку), наклеивание этикеток на тару;

загрузка и выгрузка из морозилок, выемка замороженных блоков из форм, упаковка их в короба (контейнеры) с загрузкой в холодильник и укладкой в штабель.

54. Должен знать:

устройство и принцип действия весов;

порядок подбора порций мяса и мясопродуктов по назначению;

порядок упаковки блоков;

порядок устранения мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

55. При выполнении работ по фасовке мясопродуктов на поточно-механизированных линиях – 4 разряд.

Параграф 23. Аппаратчик термической обработки мясопродуктов, 3 разряд

56. Характеристика работ:

ведение процессов обжарки, варки, копчения, запекания и сушки колбасных изделий в варочных котлах, автокоптилках, обжарочных, пароварочных, коптильных и сушильных камерах под руководством аппаратчика термической обработки мясопродуктов более высокой квалификации;

загрузка рам с колбасными изделиями в камеры или варочные котлы, выгрузка готовых изделий и передача их на последующую стадию обработки;

проверка правильности подвешивания колбасных изделий на рамы для исправления обнаруженных дефектов;

подача топлива в топки, розжиг и регулирование температуры в них, выгрузка и уборка золы.

57. Должен знать:

принцип действия обслуживаемого оборудования;

режимы варки, обжарки, копчения колбасных изделий;

ассортимент вырабатываемых мясопродуктов;

порядок загрузки и выгрузки колбасных изделий.

Параграф 24. Аппаратчик термической обработки мясопродуктов, 4 разряд

58. Характеристика работ:

варка мяса и субпродуктов для студня, зельца и субпродуктовых колбас;

загрузка сырья в котел (варочный аппарат), регулирование температурного режима, снятие с поверхности бульона топленого жира, измельчение вареного сырья вручную или на волчке, фильтрация и упаривание бульона;

ведение процесса вторичной варки измельченных мясопродуктов в котле (варочном аппарате);

разлив студня в формы или подача в разливочный аппарат;

составление фарша по рецептуре, варка, прессование и подача зельца на охлаждение;

наполнение кишечной оболочки (пузырей) фаршем зельца;

варка рулета из рубца;

приготовление белкового стабилизатора и других видов продукции;

сдача колбасных изделий после охлаждения в экспедицию для реализации и хранения;

ведение процесса запекания колбасных изделий, мясных хлебов, паштетов, буженины, карбонатов и других мясопродуктов в ротационных, шкафных, электрических или газовых печах, укладка сырья (фарша) в формы, регулирование температуры в печах, определение готовности мясопродуктов;

выгрузка мясопродуктов из печей и передача их на охлаждение и упаковку;

периодическая чистка и промывка технологического оборудования в процессе работы при изготовлении различных видов изделий;

ведение процесса бланширования и обжаривания мясопродуктов в котлах и на плитах;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов давления пара и температурного режима;

передача продукта на дальнейшую обработку в консервное производство;

ведение процесса термической обработки условно годного мяса и субпродуктов в закрытых аппаратах, работающих под давлением в санитарных бойнях;

регулирование температуры и давления в аппарате;

загрузка сырья и выгрузка готовой продукции, охлаждение ее и укладка в тару;

включение и опробование обслуживаемого оборудования.

59. Должен знать:

технические условия на готовую продукцию;

качественные признаки, свойства и ассортимент обрабатываемого сырья;

режимы варки, запекания и обработки мясопродуктов в зависимости от вида изделий;

способы определения готовности мясопродукта;

ассортимент вырабатываемых колбасных изделий;

устройство и порядок эксплуатации оборудования, работающего под давлением;

назначение и режимы термической обработки условно годного сырья (туши, органы).

Параграф 25. Аппаратчик термической обработки мясопродуктов, 5 разряд

60. Характеристика работ:

ведение процессов обжарки, варки, копчения, запекания и сушки колбасных изделий в термоагрегатах, варочных котлах, автокоптилках, обжарочных, пароварочных, коптильных и сушильных камерах;

ведение процесса копчения тушек и мяса птицы в коптильных камерах;

загрузка сырья и выгрузка готового продукта из камеры и направление его на охлаждение;

регулирование температурного режима, наблюдение за продолжительностью технологического процесса и определение готовности продукта органолептически и с помощью приборов.

61. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

порядок регулирования температурного режима;

способы определения готовности мясопродуктов;

технические условия на мясопродукты;

назначение и порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

схемы и порядок обслуживания паровых, водяных и воздушных коммуникаций.

Параграф 26. Аппаратчик термической обработки мясопродуктов, 6 разряд

62. Характеристика работ:

ведение технологического процесса термической обработки колбасных изделий высшего сорта в термокамерах и термоагрегатах;

обеспечение с помощью средств автоматики и контрольно-измерительных приборов выполнения технологических режимов по заданной программе, контроль и поддержание температурно-влажностных режимов в соответствии с программой;

обеспечение бесперебойной работы оборудования, предупреждение и устранение причин отклонения от нормального технологического режима;

контроль показателей качества колбасных изделий, ее соответствия нормативно-технической документации;

обслуживание контрольно-измерительных приборов, дымогенераторов, периодическая их чистка;

соблюдение санитарно-гигиенического режима в термокамерах и термоагрегатах.

63. Должен знать:

конструкцию обслуживаемого оборудования и порядок его наладки;

устройство и принцип действия применяемых контрольно-измерительных приборов,

способы выявления и устранения неполадок в работе отдельных узлов;

схемы и порядок обслуживания паровых, воздушных и водяных коммуникаций;

рецептуру колбасных изделий высшего сорта;

физико-химические свойства используемого сырья;

параметры технологических процессов.

Параграф 27. Обработчик мясных туш, 3 разряд

64. Характеристика работ:

сухая и мокрая обработка туш на линиях переработки скота и при подготовке сырья для колбасного, мясоконсервного производства, производства мясных полуфабрикатов;

удаление побитостей и кровоподтеков, срезка пленок и бахромок, обезжиривание туш в соответствии с технологической инструкцией;

отделение хвоста или курдюка;

промывка туш (полутуш) в моечных машинах, из шланга или гидрощетками, удаление остатков воды на туше;

подрезка становой жилы, подготовка шпагата, подвязка петлей шеи и передних ног;

наложение клейм по упитанности на туши (полутуши);

осмотр туш (полутуш, четвертин), срезание ветеринарных и сортовых клейм, недопуская излишних отходов мяса.

65. Должен знать:

требования технологической инструкции по зачистке, сухой и мокрой обработке мясных туш;

порядок пользования инструментом - ножами, мусатами.

Параграф 28. Жиловщик мяса и субпродуктов, 2 разряд

66. Характеристика работ:

поджиловка бланшированных языков: подрезка жилистых частей с боков, удаление остатков кожицы, сухожильной связки с боков и нижней стороны языка, бахромок и загрязнений, прощупывание с целью обнаружения посторонних предметов и патологических изменений;

поджиловка печени: разборка, осмотр и удаление остатков пленок, желчных протоков, кровеносных сосудов и пораженных частей бланшированной печени;

разборка вареного мяса и субпродуктов для колбасного и кулинарного производств.

67. Должен знать:

порядок поджиловки и зачистки субпродуктов;

места расположения жировой, мышечной и соединительной тканей;

порядок жиловки и разборки мяса и субпродуктов.

Параграф 29. Жиловщик мяса и субпродуктов, 3 разряд

68. Характеристика работ:

жиловка мяса и субпродуктов скота всех видов, резание на куски установленного размера и разборка жилованного мяса по сортам с соблюдением нормативов и выходов;

отделение сухожилий, пленок, крупных кровеносных сосудов, жира, остатков костей и хрящей;

удаление шкурки при жиловке беконных срезок и со шпика;

укладывание в тару мяса и субпродуктов, отжилованных жира, хрящей, сухожилий, пленок и отходов.

69. Должен знать:

анатомическое строение мышечной, соединительной и жировой тканей;

требования технологической инструкции по жиловке и разборке мяса;

качественные признаки мяса от различных частей туш и субпродуктов и их производственное назначение.

70. При выделении мяса для полуфабрикатов (длиннейшей мышцы, котлетного мяса, полуфабриката для отбивания) грудинки, жиловке кусков мяса для копченостей - 4 разряд.

Параграф 30. Аппаратчик установки для отделения мяса от кости, 5 разряд

71. Характеристика работ:

ведение процесса отделения прирези мякотных тканей от кости после ручной обвалки на прессах периодического и непрерывного действия и в аппаратах с применением растворов поваренной соли;

контроль параметров технологического процесса (температуры, давления и другое.);

определение и анализ выходов продукции после окончания процесса;

проверка работы оборудования, выявление и устранение неисправностей.

72. Должен знать:

устройство и принцип работы оборудования, работающего под давлением, применяемых контрольно-измерительных приборов;

параметры технологического режима отделения прирези мякотных тканей от кости;

требования, предъявляемые к качеству продукции, полученной после отделения мяса от кости.

Параграф 31. Изготовитель мясных полуфабрикатов, 4 разряд

73. Характеристика работ:

подбор крупнокусковых мясных полуфабрикатов для производства натуральных порционных, мелкокусковых и панированных мясных полуфабрикатов на механизированных линиях или вручную;

подготовка крупнокусковых мясных полуфабрикатов для изготовления бифштексов, ромштексов, шницелей, антрекотов, филе и натуральных отбивных котлет из корейки свиной, телячьей, бараньей и тому подобные;

подбор и подготовка сырья для мелкокусковых мясных полуфабрикатов, нарезка мяса для бефстроганова, поджарки, гуляша, шашлыка и тому подобное.

74. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

свойства мяса различных видов скота;

назначение частей туш для выработки натуральных полуфабрикатов;

установленные размеры порций и требования технологической инструкции по производству полуфабрикатов.

Параграф 32. Оператор автомата по производству полуфабрикатов, 2 разряд

75. Характеристика работ:

выполнение работ по изготовлению рубленых полуфабрикатов: котлет, фарша, бифштексов, фрикаделек и пельменей на автомате по производству полуфабрикатов;

подача и укладывание лотков на транспортер автомата, отбраковка полуфабрикатов с дефектами, подравнивание их на стыках лотков;

снятие лотков с полуфабрикатами с транспортера;

укладывание лотков с пельменями на рамы, этажерки (тележки) и подача на заморозку;

укладывание фарша, бифштексов, фрикаделек и лотков с полуфабрикатами в тару (ящики, коробки) с соблюдением технологических требований к упаковке и транспортировке продукции;

подача тары с продукцией в экспедицию или холодильник.

76. Должен знать:

принцип действия оборудования по изготовлению рубленных полуфабрикатов;

требования, предъявляемые к укладке и упаковке разных видов полуфабрикатов и применяемой таре;

порядок загрузки сырья в автоматы.

Параграф 33. Оператор автомата по производству полуфабрикатов, 4 разряд

77. Характеристика работ:

ведение процесса формования рубленых полуфабрикатов (котлет, фарша, бифштексов, пельменей, фрикаделек) на автоматах и автоматических линиях по производству полуфабрикатов с производительностью выпуска котлет свыше 4000 штук в час, пельменей - свыше 600 килограмм в час;

регулирование работы автомата или линии, обеспечение равномерного поступления фарша, панировочных сухарей, подачи лотков;

наблюдение за правильной дозировкой, панировкой и формованием полуфабрикатов в зависимости от вида изготавливаемой продукции;

регулирование подачи холода.

78. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к формованию всего ассортимента полуфабрикатов;

способы недопущения и устранения брака формования полуфабрикатов;

требования, предъявляемые к укладке и упаковке полуфабрикатов и применяемой таре.

79. При работе на автоматах и автоматических линиях с производительностью выпуска котлет до 4000 штук в час и пельменей - до 600 килограмм в час - 3 разряд.

Параграф 34. Изготовитель искусственной колбасной оболочки, 3 разряд

80. Характеристика работ:

изготовление искусственной колбасной оболочки вручную;

нарезка заготовок вручную и их склейка;

приготовление клея и проверка его качества;

контроль показателей качества искусственной оболочки в соответствии с требованиями нормативно-технической документации.

81. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству искусственной колбасной оболочки;

порядок приготовления клея.

Параграф 35. Изготовитель искусственной колбасной оболочки, 4 разряд

82. Характеристика работ:

изготовление склеенной искусственной колбасной оболочки на машине;

укрепление бобины с пленкой в бобинодержателе;

подготовка клея и заправка его в машину;

проверка работы машины на холостом ходу;

наблюдение за работой машины;

контроль показателей качества оболочки в соответствии с нормативно-технической документацией;

укладка оболочки в тару;

выявление и устранение мелких неисправностей в работе машины.

83. Должен знать:

устройство и принцип работы узлов обслуживаемой машины;

требования, предъявляемые к качеству искусственной колбасной оболочки;

методы устранения мелких неисправностей в работе машины.

Параграф 36. Кормач, 1 разряд

84. Характеристика работ:

выполнение работ по приему, обслуживанию и уходу за скотом под руководством кормача более высокой квалификации: подготовка материалов и составление краски для маркировки скота, сбор шерсти линьки, стрижка холки и челки.

85. Должен знать:

способы приготовления краски и сбора шерсти линьки.

Параграф 37. Кормач, 2 разряд

86. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций по обслуживанию и уходу за скотом под руководством кормача более высокой квалификации;

нанесение номера или установленного маркировочного знака на животных при приемке.

87. Должен знать:

порядок и приемы маркировки животных.

Параграф 38. Кормач, 3 разряд

88. Характеристика работ:

выполнение работ по обслуживанию и уходу за скотом;

перегон скота от места выгрузки или приемки с пастбища;

перегон скота при сортировке, подаче на весы и после взвешивания;

размещение скота по загонам, привязывание и отвязывание в стойлах, смена подстилки;

наблюдение за исправностью автопривязей и цепей;

транспортировка или подача кормов, подготовка их (измельчение, запаривание и тому подобное) и раздача в кормушки по установленным нормам;

поение скота, наблюдение за исправностью водопровода и автопоилок, подгон скота к месту водопоя, подвозка и подноска воды, и розлив в поилки;

выгон скота на пастбище;

скирдование сена;

наблюдение за состоянием здоровья скота по заключению ветврача и по указанию приемщика скота, изоляция больного и слабого скота и передача его в санитарную бойню или карантин;

промывка и дезинфекция загонов, помещений, эстакад, пандусов, канализационных трапов, оборудования и инвентаря;

разгрузка вагонов и автогужевого транспорта со скотом;

очистка вагонов, сбор и вывоз навоза, выгрузка из вагонов оборудования, кормов в установленное место, прессование сена, измерение температуры скота;

доение коров.

89. Должен знать:

требования, предъявляемые к уходу за скотом и обеспечению его сохранности;

технику и режим (сроки и нормы) кормления и поения скота;

повадки скота при перегонах и стойловом содержании, внешние признаки заболевания и слабости скота;

порядок измерения температуры скота;

порядок прессования и скирдования сена.

Параграф 39. Разборщик субпродуктов, 1 разряд

90. Характеристика работ:

отделение сухожилий от пленок, разборка сухожилий по сортам, промывка их, подвязка на шпагат для сушки или укладка в тару;

отделение губ и остатков шкуры у глаз и рогов крупного рогатого скота и пятачков свиных голов;

вырезка из ушей металлических бирок;

раскладка на листы (лотки) мозгов, языков и других субпродуктов для замораживания;

снятие, обработка и сборка сердечных сумок и пленок.

91. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству субпродуктов;

порядок снятия, обработки и сборки сердечных сумок и пленок.

Параграф 40. Разборщик субпродуктов, 2 разряд

92. Характеристика работ:

зачистка всех видов субпродуктов;

навешивание ливеров на рамы (крючки, вешалки);

уборка конфискатов со стола разборки внутренностей;

подача в люк спуска субпродуктов, кишок или укладка в тару (тележку);

подача воды, регулирование температуры;

промывка субпродуктов в барабане или чанах (ваннах, баках);

загрузка и выгрузка субпродуктов;

подготовка оборудования к работе, включение и опробование его;

заточка и правка ножей, подготовка тары.

93. Должен знать:

принцип действия обслуживаемого оборудования;

режимы обработки субпродуктов;

порядок загрузки и выгрузки субпродуктов;

способы точки и правки ножей.

Параграф 41. Разборщик субпродуктов, 3 разряд

94. Характеристика работ:

промывка голов скота вручную (в ваннах), удаление кровяных сгустков, загрязнений, остатков шкуры;

выемка мозгов, укладывание в тару; вырезание глаз и подглазного жира;

промывка языков, отделение калтыка и подъязычного мяса;

ведение процесса чистки языков в центрифуге;

разборка, обезжиривание ливеров, вымени, мясной обрези;

подвешивание и освобождение рубца от содержимого, отделение летошек и сычугов, обезжиривание и освобождение их от содержимого с одновременной промывкой;

подача желудков в люк спуска или укладка в тару;

разборка, освобождение от содержимого с одновременной промывкой и обезжиривание желудков свиней и мелкого рогатого скота;

подача субпродуктов к рабочему месту.

95. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

режимы обработки субпродуктов по их видам;

анатомическое строение внутренних органов скота.

Параграф 42. Аппаратчик термической обработки субпродуктов, 4 разряд

96. Характеристика работ:

ведение процесса шпарки (опалки) слизистых и шерстных субпродуктов на поточно-механизированных линиях или на отдельных машинах;

загрузка субпродуктов, контроль качества их обработки и поддержание установленных температурных режимов;

промывка и очистка субпродуктов после термической обработки в барабане, центрифуге, съемка копыт с ног, опалка и зачистка остатков шерсти и сгоревшего эпидермиса;

подготовка оборудования и тары.

97. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

температурные режимы шпарки, опалки и обработки шерстных и слизистых субпродуктов;

требования, предъявляемые к качеству обработки субпродуктов всех видов;

порядок подготовки обслуживаемого оборудования к работе.

Параграф 43. Аппаратчик утилизации конфискатов, 5 разряд

98. Характеристика работ:

ведение процесса тепловой обработки непищевых отходов и конфискатов на утилизационных установках в санитарных бойнях;

ведение процессов стерилизации, варки и сушки непищевых отходов и конфискатов и регулирование по показаниям контрольно-измерительным приборам температурного режима и давления (вакуума);

соблюдение установленной продолжительности обработки непищевых отходов и конфискатов;

выгрузка продукции (кормовой шквары) и слив жира;

соблюдение порядка безопасности при переработке сырья от туш больных животных.

99. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации оборудования, работающего под давлением;

режимы тепловой обработки пищевых отходов и конфискатов.

Параграф 44. Аппаратчик обработки крови, 4 разряд

100. Характеристика работ:

процесса дефибринирования крови на дефибринираторах разных конструкций или вручную;

ведение процесса тонкого измельчения цельной крови на машине или стабилизация с применением химических веществ;

подача крови в бункер машины;

пуск и остановка насоса, дефибриниратора, машины;

процеживание крови через металлическую сетку, отделение фибрина и передача фибрина и крови на дальнейшую переработку;

ведение процесса сепарирования дефибринированной или стабилизированной крови на сепараторах различных типов;

соблюдение равномерной подачи продукта на сепараторы, регулирование температурного режима сепарирования, числа оборотов барабана сепаратора и подачи крови с целью недопущения процесса гемолиза;

контроль процесса сепарирования крови и направление продуктов сепарирования на дальнейшее использование для пищевых, медицинских и технических целей;

периодическая разборка, чистка и промывка сепараторов, дефибринираторов и сборка трубопроводов для подачи сепарируемых продуктов;

приготовление консервирующих или стабилизирующих растворов под руководством аппаратчика обработки крови более высокой квалификации;

сбор пищевой или технической крови в емкости;

подача пищевой крови к месту выдержки;

наклеивание номерков на бидоны, сборники;

дезинфекция используемого инвентаря и оборудования.

101. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав крови;

технологию и режимы дефибринирования, консервирования и стабилизации крови;

назначение продуктов сепарирования крови для производства пищевой продукции и медицинских препаратов;

режимы процесса сепарирования;

физико-химические и биологические свойства крови и продуктов сепарирования;

порядок сборки и разборки сепараторов.

Параграф 45. Аппаратчик обработки крови, 5 разряд

102. Характеристика работ:

ведение процесса обработки пищевой крови и кровепродуктов (сыворотки, плазмы, форменных элементов) на линиях переработки крови, включающих кровяные сепараторы, ультрафильтрационные установки, сушилки, аппараты для замораживания, дефибринираторы, насосы, вакуум - сборники и разборные трубопроводы;

наблюдение и регулирование работы оборудования и процесса обработки пищевой крови и кровепродуктов для обеспечения установленных показателей по качеству и нормам выходов получаемых кровепродуктов;

контроль качества собранной крови;

передача пищевой крови и кровепродуктов на дальнейшую переработку по объему и удельному весу;

приготовление растворов стабилизаторов крови по установленной дозировке с соблюдением температурного режима;

промывка и дезинфекция оборудования и инвентаря с соблюдением установленных режимов температуры, концентрации дезинфицирующих растворов и времени обработки дезрастворами.

103. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

физико-химические свойства крови и кровепродуктов;

требования, предъявляемые к качеству кровяной пищевой сыворотки и плазмы;

нормы выходов крови, кровепродуктов и нормы расхода стабилизаторов крови;

методы консервирования и хранения крови и кровепродуктов;

порядок обескровливания животных при сборе пищевой крови;

санитарные порядки и порядок направления крови и кровепродуктов на пищевые цели.

Параграф 46. Аппаратчик обработки крови, 6 разряд

104. Характеристика работ:

ведение процесса сбора и первичной обработки пищевой крови на установке, работающей в автоматическом режиме управления;

подготовка системы автоматики к работе установки;

приготовление концентрированного раствора дезинфектанта и перекачивание его с помощью насоса в резервуар;

наблюдение за работой установки;

передувка крови в баки блока выдержки в ручном режиме управления работой установки;

передача крови на дальнейшую переработку;

промывка и санитарная обработка кровесборников, баков и трубопроводов.

105. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

технологическую инструкцию по обработке крови;

способы приготовления дезинфицирующих растворов;

порядок передувки крови в баки блока выдержки в ручном режиме управления работой установки.

Параграф 47. Боец скота, 2 разряд

106. Характеристика работ;

выполнение работ на отдельных простейших операциях при убое и перерабатывании свиней, крупного и мелкого рогатого скота;

наклеивание бумажного ветеринарного номера на тушу, голову и ливер всех видов скота;

снятие цепей со шкур скота после механической съемки шкур и подача их к месту фиксации;

заточка и правка ножей.

107. Должен знать:

технологическую инструкцию по убою и перерабатыванию скота и свиней;

порядок пользования применяемым инструментом;

виды и способы заточки и правки ножей.

108. Примеры работ:

1) свиньи - отделение ушей;

2) скот крупный рогатый - сбор ушного волоса, разрезание калтыка, удаление каныги, промывка головы из шланга, продвижение крови по желобу к месту ее спуска;

переливание крови из тазиков в желоб;

3) скот мелкий рогатый - отделение путового сустава.

Параграф 48. Боец скота, 3 разряд

109. Характеристика работ:

выполнение работ на отдельных простых операциях при убое и перерабатывании свиней, крупного и мелкого рогатого скота;

подгон скота к боксу или месту оглушения;

фиксация цепью шкур скота при механической съемке;

включение и опробование механизмов в работе.

110. Должен знать:

свойства мышечной, жировой, соединительной тканей и кожного покрова;

сочленение костей скелета;

порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

производственные пороки при убое и переработке скота.

111. Примеры работ:

1) свиньи - окольцевание головы, съемка шкуры с передних и задних конечностей, подрезание мышц вокруг кроны (гузенки);

подрезание подъязычной мышцы без отделения языка от головы с оставлением его на трахее, подрезание головы и навешивание на крюк;

подкатывание туш к шпарильному чану;

подъем туш после шпарки на подвесной путь элеватором, лебедкой или талью;

обнажение сухожилий задних ног, вставка разног;

перевешивание туш, отделение передних и задних конечностей, опаливание свиных туш газовыми горелками, опаливание остатков щетины на тушах газовыми горелками или паяльными лампами после опаливания в печах;

2) скот крупный рогатый - разрезание мышц по хребту вдоль остистых отростков позвоночного столба;

растяжка туш, отделение вымени и пениса;

выворачивание языка для ветеринарного осмотра;

вырезка языка и калтыка;

3) скот мелкий рогатый – обескровливание;

наложение лигатуры;

разрезание шкуры на задних конечностях и заделка сухожилий;

съемка шкуры с задних и передних ног;

отделение пищевода от трахеи с завязыванием его, перевешивание туш для передачи на разделку, подвешивание туши на рамы, люльки или люстры с сортировкой по упитанности.

Параграф 49. Боец скота, 4 разряд

112. Характеристика работ:

выполнение работ на отдельных операциях средней сложности при убое и перерабатывании свиней, крупного и мелкого рогатого скота;

оглушение, наложение путовых цепей и подъем оглушенного животного с помощью подъемных механизмов на путь обескровливания;

поддувка туш скота сжатым воздухом;

выемка почек и почечного жира из туш крупного рогатого скота и свиней;

разборка внутренностей крупного рогатого скота на конвейере в убойном цехе;

опиливание или обрубка рогов у крупного и мелкого рогатого скота; и опробование работы оборудования конвейеров;

обескровливание туш свиней и мелкого рогатого скота.

113. Должен знать:

анатомическое строение перерабатываемого вида скота;

расположение внутренних органов;

порядок и способы предупреждения производственных пороков при убое и переработке скота.

114. Примеры работ:

1) свиньи - разрезание грудной кости, фиксация туш при снятии шкуры лебедкой, снятие шкуры с туши,;

предупреждение и устранение задиров мышц и жира, выделение крупона из снятой шкуры после ее мездрения,

разрез мышц по хребту вдоль остистых отростков позвоночного столба, загрузка туш в шпарильный чан,

очистка туш от щетины после ошпаривания, от обгоревшего эпидермиса и промывание их;

нанесение контура крупона;

полная обработка поросят в шкуре;

2) скот крупный рогатый - отделение пищевода от трахеи, наложение лигатуры, отделение головы и навешивание на крюк,

пересадка туш на путь забеловки;

освобождение задних ног от путовых цепей и их возврат;

забеловка ахилловых сухожилий, разрезание шкуры хвоста;

мышц вокруг проходника, отделение путового сустава, сухожилий, цевок, фиксация туши, наблюдение за снятием, предупреждение и устранение возможных задиров жира и мышц при механической съемке шкур;

освобождение туш от фиксации, включение и выключение обслуживаемых агрегатов;

разруб лонного сращения.

Параграф 50. Боец скота, 5 разряд

115. Характеристика работ:

выполнение работ на отдельных сложных операциях при убое и перерабатывании свиней, крупного и мелкого рогатого скота и всего комплекса операций по убою и перерабатыванию одного из видов скота.

116. Должен знать:

анатомическое строение перерабатываемых видов скота;

технологический процесс комплекса операций по убою и перерабатыванию одного из видов скота.

117. Примеры работ:

1) свиньи - разрез шкуры по белой линии живота, отделение межсосковой части от шкуры,

снятие шкуры с боков и пахов туш, с грудной и брюшной частей с внутренней стороны конечностей, распиловка или разрубка,

шпарка и опаливание туш в опалочных печах, газовыми горелками, паяльными лампами, окончательное снятие шкуры вручную;

2) скот крупный рогатый - оглушение, обескровливание, разрезание шкуры по белой линии живота, снятие шкуры с внутренней стороны задних и передних конечностей, задней части туши, шеи, с головы, распиливаниеили разрубание грудной кости;

3) скот мелкий рогатый - снятие шкуры с лопаток, с брюшной или грудной части туши, с боков и пахов, с огузка;

4) окончательное снятие шкуры вручную, выемка внутренностей на конвейерах и стационарных столах.

Параграф 51. Боец скота, 6 разряд

118. Характеристика работ:

выполнение работ на отдельных особо сложных операциях при убое и перерабатывании свиней, крупного и мелкого рогатого скота и всего комплекса операций по убою и перерабатыванию всех видов скота на обслуживаемых линиях, санитарных бойнях и тому подобное.

119. Должен знать:

анатомическое строение скота всех видов;

технологический процесс комплекса операций по убою и перерабатыванию всех видов скота;

устройство обслуживаемых линий, санитарных боен;

основы анатомии и физиологии животных.

120. Примеры работ:

1) свиньи - снятие шкуры с предплечий и лопаток, выемка внутренностей;

2) скот крупный рогатый - снятие шкуры с брюшной и грудной части и боков, с пахов, предплечий, лопаток и бедер, окончательное снятие шкуры вручную;

3) выемка внутренностей на конвейерных и стационарных столах, распиливание или разрубка туш на продольные половины.

Параграф 52. Изготовитель лайки, 1 разряд

121. Характеристика работ:

развязывание пучков пленки, загрузка их в чан (ванну) с водой для промывки от соли и для замачивания;

очистка пленки от загрязнений и остатков жира;

растяжка пленки на шаблонах до установленного размера и развешивание для просушки;

расправливание высушенной лайки;

транспортировка пленки к рабочему месту.

122. Должен знать

признаки готовности лайки к растяжке;

порядок растяжки пленки на шаблонах.

Параграф 53. Изготовитель лайки, 2 разряд

123. Характеристика работ:

ведение процесса дубления пленки;

приготовление раствора серной кислоты для дубления;

загрузка пленки в растворы, выгрузка на стол для стекания;

разборка лайки на сорта по длине и цвету и укладка в пачки;

подравнивание бахромы высушенной лайки, связывание ее в пачки;

учет количества с указанием сортности.

124. Должен знать:

свойства применяемых химикатов;

рецептуру и порядок составления растворов;

признаки сортности лайки;

порядок разборки лайки на сорта.

Параграф 54. Аппаратчик производства смазочного масла, 4 разряд

125. Характеристика работ:

ведение процесса обезвоживания жиров при производстве смазочного масла путем сушки в вакуум-сушильном аппарате с мешалкой;

загрузка жира, регулирование температуры и подачи пара по приборам; пуск и остановка мешалки;

перекачивание жира в охлаждающий чан;

слив охлажденного жира для кристаллизации;

ведение процесса кристаллизации и прессования жира;

регулирование и поддержание температурного режима охлаждения жира;

подача кристаллического жира под пресс, регулирование параметров процесса прессования;

разгрузка пресса, слив отпрессованного жира и передача на нейтрализацию;

фильтрация масла;

смазка механизмов обслуживаемого оборудования.

126. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации оборудования, работающего под давлением;

технологические режимы обезвоживания, кристаллизации и прессования жиров;

порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

государственные стандарты на смазочное масло.

Параграф 55. Аппаратчик производства смазочного масла, 5 разряд

127. Характеристика работ:

ведение процесса производства смазочного масла на дистилляционной аппаратуре;

перегонка минерального масла на фракции, обработка фракций серной кислотой и щелочью;

отбеливание, нейтрализация и фильтрация масла;

составление смеси масла с жиром в установленных пропорциях;

подготовка и подача материалов к рабочему месту.

128. Должен знать:

технологическую инструкцию и государственные стандарты на смазочное масло.

Параграф 56. Приемщик скота, 4 разряд

129. Характеристика работ:

выполнение всех операций по приему скота по весу и качеству мяса под руководством приемщика скота более высокой квалификации;

размещение скота по загонам, поение скота;

проверка состояния маркировки скота и при необходимости его маркировка;

ритмичная и бесперебойная подача скота на убой;

проверка соответствия наличия голов в поступивших партиях приемосдаточным документам;

сортировка свиней, подсвинков и поросят по способам технологической обработки (со снятием шкуры, без снятия шкуры, со снятием крупона);

выполнение всего комплекса работ, связанных с приемом и предубойным содержанием скота в соответствии с порядком приема и сдачи скота по весу и качеству мяса и технологическими инструкциями.

130. Должен знать:

порядок приемки и сдачи скота по весу и качеству мяса;

технологическую инструкцию по приему, предубойному содержанию, убою и переработке скота;

государственный стандарт на живой скот и мясо;

повадки скота при перегонах и стойловом содержании;

внешние признаки заболеваний и слабости скота;

порядок измерения его температуры.

Параграф 57. Приемщик скота, 5 разряд

131. Характеристика работ:

прием скота на базах предубойного содержания;

сортировка скота по видам, категориям упитанности, полу и возрасту;

сортировка свиней по способам обработки, определение прижизненных повреждений и пороков кожного покрова;

взвешивание скота, оформление приемосдаточных документов, ведение первичного учета по приему и направлению скота на переработку;

выявление и изоляция больного и слабого скота при приеме;

распределение работы между рабочими бригады по приеме и уходу за скотом.

132. Должен знать:

государственные стандарты на живой скот;

основы зоотехники и ветеринарии;

способы предупреждения травматизма скота;

виды прижизненных повреждений и пороков кожного покрова (укусы, роговины, свищи и других) и внешние признаки заболевания и слабости скота;

методы предотвращения падежа слабого скота;

технику и режим (сроки и нормы) кормления и поения скота;

порядок ухода за скотом и его повадки при перегонах и стойловом содержании;

порядок учета скота и оформления отчетных документов.

Параграф 58. Обработчик рогов, 2 разряд

133. Характеристика работ:

загрузка рогов в котел (чан, бак, ванну), регулирование подачи пара, шпарка по установленному режиму;

выгрузка рогов и снятие роговой оболочки со стержней;

обрезка и промывка стержней;

укладка в тару роговых оболочек и стержней и подача на дальнейшую обработку.

134. Должен знать:

температурные режимы обработки рогов.

135. При ведении процесса обработки рогов в котлах, работающих под давлением - 3 разряд.

Параграф 59. Оператор автомата по производству вареных колбас, 5 разряд

136. Характеристика работ:

ведение процесса формования батонов колбас с упаковкой в искусственную оболочку с закреплением алюминиевыми скрепками;

подготовка автомата по производству вареных колбас к работе: заправка искусственной колбасной оболочки, маркировочной ленты, засыпка в накопитель скрепок;

проверка работы автомата на холостом ходу;

контроль за работой автомата, равномерной подачей фарша, плотностью формования батонов, укладкой батонов колбасы на рамы, навешиванием паспортов на загруженную раму с указанием вида продукции, времени изготовления, отправкой ее на термическую обработку.

137. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

ассортимент и рецептуру колбасных изделий;

государственные стандарты и технические условия на вареные колбасы и искусственную колбасную оболочку.

138. При выполнении работ под руководством оператора автомата по производству вареных колбас более высокой квалификации - 4 разряд.

Параграф 60. Изготовитель натуральной колбасной оболочки, 1 разряд

139. Характеристика работ:

выполнение работ по обработке кишок на операциях дополнительной зачистки вручную свиных и бараньих черев, говяжьих кругов после обезжиривания на машине;

разбор кишок после замочки.

140. Должен знать:

порядок и способы обработки кишков.

Параграф 61. Изготовитель натуральной колбасной оболочки, 2 разряд

141. Характеристика работ:

выполнение работ по обработке кишок всех видов скота на операциях;

вязка кишок в пучки или пачки с установленным количеством узлов и указанием их калибра;

надувание кишок для сушки;

дополнительная зачистка кишок вручную после шлямовки на машине;

выгрузка из тары соленого кишечного сырья, промывка его в рассоле и укладка по сортам и калибрам в соответствии с товарными отметками;

при обработке кишок свиней - замочка черев и разборка их после замочки;

при обработке бараньих кишок - замочка черев и разборка их после замочки, промывка и освобождение синюг от содержимого; обработка кругов.

142. Должен знать:

порядок и способы обработки кишков.

Параграф 62. Изготовитель натуральной колбасной оболочки, 3 разряд

143. Характеристика работ:

выполнение работ по обработке кишок на операциях;

промывка и освобождение от содержимого черев и выворачивание кишок (черев, кругов, синюг) всех видов скота, полная обработка пузырей, съемка серозной оболочки (пленок) с синюг;

при обработке кишок крупного рогатого скота - промывание и освобождение от содержимого, удаление слизистой оболочки (шлямовка) кругов, толстых черев и синюг на машине и вручную;

полная обработка проходников и пищеводов (пикал);

при обработке свиных кишок - измерение длины (метровка) черев, отделение от брыжейки гузенок и кудрявок, промывание, освобождение от содержимого и полная обработка кудрявок.

при обработке бараньих кишок - разборка синюг и кругов, удаление слизистой оболочки (шлямовка) синюг на машине и вручную, измерение длины (метровка) черев;

отделение от брыжейки гузенок, полная обработка гузенок;

комплектование и упаковка всех видов кишок в соответствии с заказами;

подготовка кишечной оболочки для колбасного производств (замачивание, промывание);

обработка кишечного жира (удаление из жира обрезок кишок, мяса, загрязнений и так далее);

включение, опробование оборудования.

144. Должен знать:

порядок и способы обработки кишков, эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 63. Изготовитель натуральной колбасной оболочки, 4 разряд

145. Характеристика работ:

выполнение всего комплекса операций по разборке оток и обработке всех видов кишок одного из видов скота в готовый фабрикат;

отделение черев от брыжейки;

шлямовка черев всех видов скота на машине или вручную;

посол кишок всех видов скота, подготовка соли и посолочного инвентаря;

раскладка кишок после посола с учетом по сортам и калибрам;

при обработке кишок крупного рогатого скота - обезжиривание черев и кругов на машинах и вручную, измерение длины концов черев и кругов, полная обработка синюг;

при обработке кишок свиней - обезжиривание глухарок;

при обработке бараньих кишок - обезжиривание синюг;

при подготовке оболочек для колбасного производства - калибровка, выявление дефектов и нарезка по установленной длине в зависимости от вида и сорта вырабатываемых колбасных изделий;

прием всех видов оболочки для фарша по количеству и качеству;

отбор средних проб и определение правильности оформления сопроводительных документов по сортности и категорийности оболочек для фарша;

включение, опробование и регулирование оборудования

146. Должен знать:

способы выполнения всего комплекса операций при обработке кишок;

технологические требования, предъявляемые к оболочкам для фаршей различных видов вырабатываемых колбасных изделий;

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 64. Изготовитель натуральной колбасной оболочки, 5 разряд

147. Характеристика работ:

выполнение всего комплекса операций по разборке оток и обработке кишок всех видов скота в готовый фабрикат;

сортировка и калибровка кишок (продувание их воздухом), проверка качества обезжиривания, выявление и учет порезов, выработки кишок по сортам;

комплектование и упаковка всех видов кишок разных видов скота по специальным заказам в соответствии с требованиями нормативной документации (выгрузка пучков кишок из посолочной тары, удаление остатков соли, разборка по сортам и калибрам;

подсол;

укладывание в тару с учетом количества, уплотнением и оформлением бирок с отметкой о количестве пучков кишок по сортам и калибрам и маркировкой тары после упаковки);

подготовка инструмента, инвентаря, тары;

проверка исправности водопровода и воздухопровода.

148. Должен знать:

нормативы на кишечное сырье и готовый фабрикат всех видов кишок;

признаки прижизненных пороков и производственных дефектов кишок и способы их выявления;

приемы и способы обработки кишок.

Параграф 65. Аппаратчик производства пищевых жиров, 4 разряд

149. Характеристика работ:

ведение процесса производства пищевых жиров под руководством аппаратчика производства пищевых жиров более высокой квалификации на установках непрерывного действия;

ведение процесса производства жиров из шквары в открытых паровых котлах и вертикальных автоклавах;

обработка шквары подсушкой в вакуум - горизонтальных котла

подготовка сырья для производства костного жира, дробление кости;

проверка готовности котлов к работе, исправности прокладок, крышек, подвесных путей и стрелок;

составление актов на некачественное сырье;

фасовка и упаковка топленого пищевого жира на автоматах и линиях.

150. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству жира-сырца различных видов и кости;

государственные стандарты на пищевые жиры;

порядок подготовки используемого сырья, способы дробления костей;

порядок обработки шквары.

Параграф 66. Аппаратчик производства пищевых жиров, 5 разряд

151. Характеристика работ:

ведение процесса производства пищевых жиров на установках непрерывного действия, в автоклавах, открытых и других видах котлов с паровым, огневым или водяным обогревом с подбором сырья;

регулирование по контрольно-измерительным приборам подачи воды и пара;

поддерживание установленных технологией температурного режима и продолжительности обработки;

периодическое перемешивание жировой массы при помощи механической мешалки или веслом вручную;

контроль качества продукции по результатам химических анализов

соблюдение нормативов выхода и сортности топленого жира;

ведение процесса очистки жира методом отстаивания;

слив очищенного жира в накопители.

152. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

способы установления температурного режима производства пищевых жиров из различных видов сырья;

требования, предъявляемые к используемому сырью, государственные стандарты на пищевые жиры;

порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

устройство и схему расположения паровых, водяных и жировых коммуникаций;

порядок обслуживания оборудования, работающего под давлением.

Параграф 67. Аппаратчик производства пищевых жиров, 6 разряд

153. Характеристика работ:

ведение процесса производства пищевых жиров на установках непрерывного действия и в вакуум – котлах;

подготовка аппаратуры к работе;

подбор жира-сырца;

регулирование работы машин и аппаратов, входящих в установку непрерывного действия, вакуум - котлов с многофазным технологическим циклом;

ведение процессов обезвоживания сырья, разваривания, упаривания, сушки и так далее;

слив и перекачивание жира, выгрузка шквары;

периодический контроль качества жира по данным лабораторных анализов и органолептически;

составление партий топленого жира;

разборка и сборка аппаратуры;

соблюдение установленных нормативов выхода и сортности жира.

154. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

устройство и схемы управления аппаратурой, работающей под давлением;

порядок регулирования температуры и давления;

виды и свойства жира-сырца;

государственные стандарты на пищевые жиры.

155. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 68. Изготовитель кожмягчителя, 3 разряд

156. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления кожмягчителя;

измельчение поджелудочной железы на волчке и высушенного кожмягчителя на перплексе;

смешивание измельченной поджелудочной железы с опилками и сульфатом аммония после сушки;

затаривание измельченного кожмягчителя, взвешивание и сдача на склад (экспедицию);

подача к рабочему месту и просеивание опилок

157. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и материалов;

рецептуру и государственные стандарты на готовую продукцию

порядок затаривания кожмягчителя, взвешивания и сдачи на склад.

Параграф 69. Обработчик шкур, 2 разряд

158. Характеристика работ:

промывание под душем безнавальных шкур с шерстной и мездровой сторон на тележках-козлах или столах;

удаление крови и грязи скребками под душем;

укладывание навальных шкур на стеллажи для размачивания навала и подача их к месту его удаления;

промывка шерстной и мездровой сторон шкур под душем после удаления навала.

159. Должен знать:

режимы и порядок обработки навальных и безнавальных шкур.

Параграф 70. Обработчик шкур, 3 разряд

160. Характеристика работ:

обрядка свиных шкур после обработки на мездрильной машине, удаление бахромок или оставшихся прирезей;

промывка шкур в барабанах;

загрузка шкур в барабаны и выгрузка из них;

навешивание шкур на тележки-козлы для стекания;

подготовка барабанов к работе;

сортировка шкур по навальности.

161. Должен знать:

устройство и порядок работы обслуживаемого оборудования и механизмов;

требования, предъявляемые к промывке шкур.

Параграф 71. Обработчик шкур, 4 разряд

162. Характеристика работ:

обрядка шкур крупного и мелкого рогатого скота: удаление прирезей мяса, жира, бахромок;

сбор и укладка прирезей в тару;

отделение лап и хвостов от овчин и козлин;

удаление навала со шкур вручную стругом (косой) или навалосгоночным рубанком;

выполнение работ по приему шкур после снятия их с туш скота;

расстилание шкур на столе, просмотр, определение и учет производственных дефектов шкур всех видов скота;

оценка качества снятых шкур.

163. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству подготовки шкур для дальнейшей обработки;

порядок пользования ручным инструментом;

виды производственных дефектов шкур;

санитарные требования к сбору и обработке пищевого сырья.

Параграф 72. Обработчик шкур, 5 разряд

164. Характеристика работ:

ведение процесса сгонки навала со шкур на навалосгоночной машине;

подача шкур к рабочему месту;

заправка шкур под вальцы машины;

обработка шкур;

подготовка машины к работе, чистка и смазка ее механизмов

165. Должен знать:

конструкцию и порядок работы обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству шкур, предназначенных для дальнейшей обработки.

Параграф 73. Засольщик шкур, 3 разряд

166. Характеристика работ:

разборка штабелей шкур после посола, нанесение клейм на шкуры под контролем ветеринарного специалиста, подсчет, составление весовой ведомости по видам и сортам;

встряхивание шкуры, освобождение от соли и подача к месту упаковки (сдачи);

свертывание шкуры в пакет ("в рыбку"), подвеска шкур для сушки, ведение процесса сушки и снятие шкур после сушки;

подсортировка шкур по видам на основании записей в бирках;

укладка шкур раздельно по видам кожевенного и мехового сырья и способам консервирования в тюки (пачки) с перевязыванием их веревкой пересыпание шкур смесью соли и антисептиками, привязывание бирок, нанесение клейм под контролем ветеринарного специалиста;

подготовка краски и маркировка шкур.

167. Должен знать

виды и сортность шкур;

порядок укладки, разборки штабелей и сушки шкур;

требования государственных стандартов по укладке шкур;

виды кожевенного и мехового сырья;

основы консервирования и признаки бактериального разложения шкур;

нормы укладки шкур в тюки

168. При разборке штабелей овечьих и других шкур без подсортировки – 2 разряд.

Параграф 74. Засольщик шкур, 5 разряд

169. Характеристика работ:

ведение процесса консервирования шкур путем посола поваренной солью вручную или с применением оборудования для механизированного сухого посола;

дезинфекция шкур;

равномерное распределение консервирующей смеси и дезраствора при мокросоленом способе консервирования и втирание их при кислотно-солевом способе по всей мездряной поверхности шкуры с учетом различной толщины шкуры на разных участках;

приготовление консервирующей смеси и дезраствора определенной концентрации по установленной рецептуре на механическом измельчителе и в смесителях;

наблюдение за процессом консервирования шкур по результатам лабораторного анализа (проверка содержания влаги и окиси алюминия в кожевой ткани, водородный показатель водной вытяжки и температуры сваривания кожевой ткани при консервировании кислотно-солевым способом, влаги и поваренной соли при мокросоленом способе консервирования);

подсол шкур после тузлукования

170. Должен знать:

способы консервирования шкур всех видов;

состав, методы приготовления и нормы расхода консервирующих смесей и дезрастворов;

свойства кожевенного и мехового сырья, признаки готовности сырья после консервирования

порядок комплектования штабелей и упаковки кожсырья в тюки;

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемых механизмов;

порядок обращения и меры предосторожности при работе с консервирующими смесями и ядовитыми веществами

171. При выполнении работ по комплектованию штабелей шкур - 4 разряд.

Параграф 75. Тузлуковщик шкур, 3 разряд

172. Характеристика работ:

подача тележек и стеллажей со шкурами к месту загрузки, загрузка шкур в барабаны, чаны с помощью механизмов или вручную;

выгрузка тузлукованных шкур из барабанов, чанов, навешивание шкур на козлы или установка стеллажей для стекания;

дробление соли;

посыпание шкур тонким слоем соли;

загрузка соли в солерастворитель.

173. Должен знать:

принцип действия обслуживаемого оборудования;

виды шкур;

нормы загрузки шкур в барабаны, чаны.

Параграф.76. Тузлуковщик шкур, 5 разряд

174. Характеристика работ:

ведение процесса консервирования шкур скота различных видов тузлукованием в чанах, подвесных и противоточных шнековых барабанах;

приготовление и подкрепление консервирующего раствора, перекачка его в барабаны, чаны для тузлукования и отработанного тузлука на регенерацию;

регенерация отработанного тузлука;

подготовка к работе оборудования солерастворителей, барабанов, чанов

175. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

рецептуру консервирующего раствора;

технологические режимы тузлукования шкур скота различных видов;

физико-химические свойства консервирующего раствора;

устройство и схемы расположения водяных и рассольных коммуникаций;

способы регенерации отработанного тузлука;

признаки готовности сырья после тузлукования.

Параграф 77. Сортировщик шкур, 6 разряд

176. Характеристика работ

выполнение работ по сортировке шкур скота всех видов в парном и консервированном виде в соответствии с действующими стандартами, расстил на сортировочном столе и осмотр шкур с обеих сторон, выявление и учет прижизненных и производственных пороков;

определение шерстности овчин, размера и веса шкур;

комплектование партий шкур, упаковка в тюки и отгрузка;

маркировка шкур, тюков, составление весовой ведомости, разбор штабелей шкур, сдача шкур по отгрузочным документам на склад получателя.

177. Должен знать:

виды прижизненных и производственных пороков шкур скота всех видов;

государственные стандарты на кожевенное и меховое сырье всех видов скота;

способы обработки и методы консервирования шкур всех видов скота;

показатели качества обработки и консервирования шкур.

178. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование

179. При выполнении работ по приему шкур после снятии их с туш: расстил шкур на столе, просмотр, определение и учет производственных дефектов шкур всех видов скота - 3 разряд.

Параграф 78. Мездрильщик шкур, 5 разряд

180. Характеристика работ:

ведение процесса снятия прирезей мяса и жира с парных шкур всех видов и развесов;

заправка шкур в обслуживаемую машину и прием из нее шкур после обработки;

обеспечение полного удаления прирезей мяса и жира с мездряной стороны шкуры без повреждения кожевой ткани;

наблюдение за состоянием ножевых валов;

расстил шкур на столе или колоде, срезание ножом, подходкой, косой или тупиком прирезей мяса и жира для пищевых целей и складирование их в тару;

сбор прирезей мяса и жира с подразделением на пищевые и технические цели;

укладка шкур на тележку и передача их на последующую обработку;

пуск, настройка и регулирование работы обслуживаемой машины в зависимости от толщины обрабатываемых шкур;

заточка и правка применяемого инструмента.

181. Должен знать

устройство и принцип действия обслуживаемой машины;

свойства шкур в зависимости от вида, пола и возраста скота;

порядок обработки шкур;

признаки пороков шкур, причины их образования и способы устранения;

санитарные требования к обработке пищевого сырья.

Параграф 79. Аппаратчик производства технической продукции, 2 разряд

182. Характеристика работ:

сбор технического сырья с различных участков мясожирового производства, доставка его к месту складирования;

предварительная сортировка сырья по видам и назначению

183. Должен знать:

порядок эксплуатации транспортных средств;

виды технического сырья и порядок его сортировки.

Параграф 80. Аппаратчик производства технической продукции, 3 разряд

184. Характеристика работ:

сортировка технического сырья по содержанию жира;

измельчение сырья на машинах различных конструкций;

загрузка измельченного сырья в аппараты с соблюдением последовательности и необходимых пропорций в загрузке различных видов сырья;

загрузка кости - паренки в ковш элеватора или непосредственно в бункер сушильного аппарата;

пуск, остановка, чистка и смазка обслуживаемого оборудования.

185. Должен знать

номенклатуру и характеристику технического сырья;

порядок сортировки и загрузки технического сырья в зависимости от вида и направления его на дальнейшую переработку

порядок смазки обслуживаемого оборудования.

Параграф 81. Аппаратчик производства технической продукции, 4 разряд

186. Характеристика работ:

ведение процесса производства вареных кормов из технического сырья в открытых котлах с паровым или огневым обогревом;

ведение процесса производства сухих кормов, кровяной муки, пенообразователей и других видов продукции в вакуумных котлах;

подбор сырья;

регулирование подачи пара или огневого обогрева;

ведение процесса варки и стерилизации сырья по установленному режиму, а также процесса коагуляции и сушки крови;

пуск и остановка мешалки;

слив и перекачка технического жира и бульона в отстойники и сборники;

просеивание технической продукции, затаривание, взвешивание и сдача на склад;

соблюдение норм выхода и сортности готовой продукции.

187. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации оборудования, работающего под давлением;

порядок подбора и состав технического сырья, технологические режимы его переработки;

порядок регулирования подачи пара или огневого обогрева.

Параграф 82. Аппаратчик производства технической продукции, 5 разряд

188. Характеристика работ:

ведение процесса выделения жира и шквары на шнековых прессах непрерывного действия при выработке мясокостной муки;

равномерная подача жировой шквары на прессование;

регулирование по контрольно-измерительным приборам температурного режима и процесса прессования;

подача отпрессованной шквары на дробление и сбор жира в отстойники;

ведение процесса выработки костной муки подготовка к работе оборудования;

проверка оборудования и коммуникаций для транспортировки жира и костной муки;

регулирование режимов работы автоклавов, оборудования для очистки жира, агрегатов для сушки и измельчения обезжиренной кости;

соблюдение нормативов выхода и сортности костной муки и жира.

189. Должен знать:

устройство и порядок обслуживания оборудования, работающего под давлением;

схемы управления паровыми, воздушными, водяными и другими коммуникациями;

назначение применяемых контрольно-измерительных приборов и автоматики;

виды и свойства перерабатываемой кости; технологические режимы прессования шквары, производства костных жиров, сушки и измельчения кости;

государственные стандарты на техническую продукцию.

Параграф 83. Аппаратчик производства технической продукции, 6 разряд

190. Характеристика работ:

ведение процесса производства мясной, кровяной, мясокостной муки, пенообразователя и других видов продукции из технического сырья в аппаратах закрытого типа (вакуумные котлы) с многофазным технологическим циклом, в аппаратах с автоматическим управлением, в автоклавах, диффузорах, шнековых обезвоживателях, на линиях непрерывного действия;

регулирование режима работы вакуумных котлов, вакуум-насосов и мешалок, подачи пара в тепловые аппараты;

ведение процесса обезвоживания сырья, разваривания, стерилизации, гидролиза, сушки и так далее;

соблюдение графиков загрузки сырья;

слив и перекачивание жира, выгрузка шквары или кости;

соблюдение нормативов выходов и сортности технической продукции.

191. Должен знать:

конструкцию обслуживаемого оборудования;

порядок обслуживания установок, работающих под давлением;

схемы и порядок управления паровыми, воздушными и водяными коммуникациями;

порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

виды и свойства используемого сырья;

технологические режимы переработки технического сырья;

государственные стандарты на техническую продукцию.

192. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

193. При обезвоживании и разделении на фракции технической продукции на центрифугах периодического действия с автоматическим регулированием их скоростей и при одновременном обслуживании свыше 8 вакуум - горизонтальных котлов в смену - 7 разряд.

Параграф 84. Просевальщик технической продукции, 3 разряд

194. Характеристика работ:

просеивание, очистка от металлопримесей, расфасовка и упаковка альбумина, мясокостной, кровяной муки и других видов технической продукции вручную, на ситах-буратах и на элеваторах, оборудованных механизмами для просеивания, транспортировки и взвешивания технической продукции;

получение и подача к рабочему месту упаковочных материалов;

наполнение тары просеянной технической продукцией и ее маркировка;

пуск, наблюдение за работой сит-буратов, просеивателей, элеваторов, транспортеров и другого оборудования;

проверка качества просеивания;

укладка упакованной продукции в штабель и бункера;

чистка и смазка механизмов оборудования.

195. Должен знать:

устройство и принцип действия просеивающих механизмов и транспортирующих установок;

порядок просеивания, упаковки, взвешивания и маркировки технической продукции в зависимости от ее видов, сортов и назначения;

свойства и качественные признаки просеянной технической продукции;

государственные стандарты на техническую продукцию.

Параграф 85. Аппаратчик химической обработки технического сырья, 4 разряд

196. Характеристика работ:

ведение процесса химической обработки шерстного технического сырья различных видов для удаления шерсти (волоса) в аппаратах, барабанах, котлах и так далее;

регулирование работы оборудования;

проверка качества обработки сырья;

приготовление раствора каустической соды;

проверка концентрации раствора и поддержание ее на уровне, установленном технологической инструкцией;

нейтрализация сырья после щелочной обработки;

загрузка и выгрузка сырья и раствора;

смазка механизмов обслуживаемого оборудования.

197. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

технологический режим обработки шерстного технического сырья;

свойства применяемых химикатов и шерстного сырья различных видов;

порядок загрузки и выгрузки сырья различных видов и применяемых растворов, способы проверки концентрации растворов;

порядок смазки механизмов обслуживаемого оборудования.

Параграф 86. Оператор линии приготовления фарша 5 разряд

198. Характеристика работ:

ведение процесса измельчения мороженых мясных блоков; приготовление фарша для колбасных изделий на поточно-механизированных линиях;

проверка исправности всех машин линии дозаторов для пряностей, соли, воды, агрегатов тонкого измельчения мяса, тензометрических весов, машин для перемешивания составных частей фарша и насосов для передачи фарша в шприцовочный цех;

загрузка сырья, пряностей и других;

пуск и остановка оборудования;

регулирование работы линии и смазка ее машин.

199. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

виды и сорта мяса;

рецептуру колбасных изделий;

требования, предъявляемые к качеству применяемого сырья, компонентам фарша, режимы их обработки;

государственные стандарты и технические условия на фарш.

200. При ведении процесса приготовления фарша для сырокопченых колбас - 6 разряд.

Параграф 87. Составитель фарша, 4 разряд

201. Характеристика работ:

ведение процесса подготовки и составления фарша для колбасных изделий путем обработки сырья в фаршемешалке или куттере;

загрузка измельченного мяса, шпика, грудинки и другого сырья для соответствующего вида и сорта колбас в соответствии с рецептурой;

наблюдение за процессом перемешивания;

выгрузка готового фарша из фаршемешалки или куттера и подача на дальнейшую обработку;

контроль за равномерным распределением компонентов в фарше и соблюдением режима обработки его в соответствии с требованиями технологической инструкции;

составление фарша для котлет, пирожков и пельменей: прием и подача к рабочему месту мяса, субпродуктов, пряностей и других соответствующих компонентов;

измельчение мяса, субпродуктов, подготовка хлеба и пряностей;

дозирование компонентов фарша по рецептуре и загрузка в фаршемешалку;

наблюдение за процессом перемешивания;

передача готового фарша на последующую производственную стадию (формовку);

включение и опробование технологического оборудования.

202. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

ассортимент котлет, пельменей, пирожков;

рецептуру приготовления фарша для различных видов колбасных изделий и других полуфабрикатов;

качественные признаки сырья и соответствующих компонентов фарша;

последовательность и нормы загрузки соответствующих компонентов фарша в фаршемешалку и куттер;

режимы перемешивания фарша в зависимости от его назначения.

Параграф 88. Составитель фарша, 5 разряд

203. Характеристика работ:

составление фарша и паштетной массы для консервов, расчет и подбор сырья по рецептуре в соответствии с ассортиментом изготавливаемых консервов;

обработка мясопродуктов на куттерах, в фаршемешалках и паштетопротирочных машинах;

последовательная загрузка сырья и компонентов (фарша, масла, жира, специй, пряностей и тому подобное) в соответствующие машины;

наблюдение за работой обслуживаемых машин и соблюдение соответствующих режимов обработки;

выгрузка фарша и паштетной массы из куттеров, фаршемешалок и паштетопротирочных машин с укладкой в тару;

соблюдение норм расхода сырья и компонентов.

204. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

государственные стандарты и технические условия на составленный фарш и паштетную массу;

рецептуру, режимы обработки и качественные признаки сырья и компонентов фарша и паштетной массы.

Параграф 89. Составитель фарша, 6 разряд

205. Характеристика работ:

ведение процесса составления фарша для колбасных изделий, фрикаделек и эмульсий для сосисок на поточно-механизированных линиях;

расчет необходимого количества различных видов сырья, основных и вспомогательных компонентов для составления фарша;

подбор сырья в соответствии с рецептурой и ассортиментом изделий из фарша;

контроль за соблюдением технологических режимов обработки фарша (степенью измельчения сырья, куттерования и перемешивания) на волчках, куттерах и в мешалках поточно-механизированных линий;

соблюдение норм расхода сырья.

206. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

технические условия на изделия из фарша;

ассортимент, рецептуру изделий из фарша;

физико-химические свойства и качественные признаки мяса, шпика и применяемых компонентов (по видам, свойствам, сортам, степени измельчения и тому подобное);

методы рационального использования сырья на вырабатываемые виды изделий из фарша.

207. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 90. Обработчик волоса, шерсти и щетины, 3 разряд

208. Характеристика работ:

выдергивание со свиных туш хребтовой щетины;

сортировка хребтовой щетины и ушного волоса, связывание их в пучки;

сбор и первичная обработка волоса, щетины - шпарки и шерсти;

подача хвостов скота всех видов к рабочему месту, очистка их от репья;

отмачивание и промывка хвостов крупного рогатого скота от навала вручную в чане с водой, стрижка волоса и укладывание его ровным слоем на сетки;

подпаривание хвостов мелкого рогатого скота и снятие с них шерсти;

промывка щетины - шпарки вручную в чане;

сушка волоса, щетины - шпарки и шерсти в сушилках непрерывного действия;

раскладывание на рамы, загрузка в сушилку;

регулирование работы сушилки;

выгрузка высушенного сырья, упаковка, взвешивание, маркировка и сдача на склад.

209. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

порядок сбора и обработки, режимы сушки волоса, щетины - шпарки и шерсти;

порядок упаковки, взвешивания, маркировки сырья и сдачи на склад.

Параграф 91. Изготовитель струн, 1 разряд

210. Характеристика работ:

связывание отдельных концов кишечных полос в одну нить, скрутка шпагата в несколько полос, вязка петель из веревки при выполнении вспомогательных операций по изготовлению жильных струн всех видов из кишок животных.

211. Должен знать:

требования, предъявляемые к обработке концов кишечных полос;

порядок и способы скрутки шпагата в полосы и вязки петель из веревки.

Параграф 92. Изготовитель струн, 2 разряд

212. Характеристика работ:

формирование технической сшивки (струны) для сшивания жильных струн;

комплектование пачек струн по сортам;

упаковка и маркировка струн всех видов;

вязка и окраска узлов струн;

вязка пучков струн с учетом их количества.

213. Должен знать:

порядок формирования технической сшивки и окраски узлов жильных струн для соответствующего сорта жильной струны;

способы вязки узлов и пучков струн.

Параграф 93. Изготовитель струн, 3 разряд

214. Характеристика работ:

промывание кишок животных в воде, разборка и размотка пучков кишок в одну нить, заливка промытых и разобранных кишок водным раствором аммиака для набухания;

химическая обработка технической сшивки для изготовления музыкальных, теннисных жильных струн и технической сшивки;

кольцевание музыкальных и теннисных жильных струн на ручном кольцевальном устройстве;

перевязывание колец нитками;

шлифование технических сшивок на шлифовальном станке;

затачивание концов технических сшивок на конус на заточных станках;

разрезание технических сшивок на две части в соответствии с установленным калибром (диаметром);

измерение калибра технических сшивок микрометром;

транспортировка кишков;

опробование работы кольцевального устройства.

215. Должен знать:

порядок подготовки кишок для изготовления жильных струн;

устройство и порядок пользования ручным кольцевальным устройством, шлифовальными и заточными станками;

способы кольцевания струн;

технические условия, установленные на калибры технических сшивок;

размеры конусов технических сшивок;

приемы шлифования технических сшивок;

требования, предъявляемые к материалам, применяемым для шлифования технических сшивок.

Параграф 94. Изготовитель струн, 4 разряд

216. Характеристика работ:

очистка кишок на шлямовочной машине от загрязнений, остатков мышечной и серозной оболочек, разрезание кишок по длине, отделение правой и левой полос с недопущением неровностей (извилин, выхватов и бахромчатости) для изготовления музыкальных, теннисных жильных струн, требующих повышенной подготовки полуфабрикатов;

укладка нарезанных полос в тару;

наладка машины.

217. Должен знать:

порядок и способы очистки и резки кишок на полосы;

качественные признаки и свойства кишечного сырья;

порядок укладки нарезанных полос в тару;

устройство и порядок наладки шлямовочной машины.

Параграф 95. Изготовитель струн, 5 разряд

218. Характеристика работ:

формирование музыкальных и теннисных жильных струн;

сортировка кишечных полос по длине, цвету, плотности стенок, заданному диаметру;

подвязка петель и скручивание на обслуживаемой машине;

двукратное окуривание струн серой;

обезжиривание водными растворами каустической соды, спирта-ректификата и пергидролью;

нейтрализация струн путем замачивания в аммиачном растворе, отбеливание и спиртование;

надевание струн на колышки деревянных рам для сушки, скручивание их на машине и периодическое подкручивание;

проверка качества струн по цвету, плотности, форме, на наличие бугорков и трещин;

проверка диаметра струн микрометром, промасливание струн;

калибровка и кольцевание струн на электронно-механических машинах;

контроль навивки;

наладка обслуживаемых машин.

219. Должен знать:

порядок формирования кишечных полос;

порядок химической обработки музыкальных и теннисных жильных струн;

порядок пользования таблицами стандартов для определения сорта и назначения жильных струн;

устройство и порядок наладки электронно-механических машин для калибровки и кольцевания музыкальных и теннисных жильных струн.

Параграф 96. Изготовитель струн, 6 разряд

220. Характеристика работ:

ведение процесса навивания на музыкальные жильные струны серебряной, медной проволоки, шелка на навивочных станках;

натягивание струн на рамы перед навивкой;

подтягивание струн по мере ослабления;

закрепление вытянутых струн;

шлифование музыкальных и теннисных жильных струн на шлифовальных станках для придания струнам цилиндрической формы с гладкой поверхностью заданного калибра и точности обработки;

шлифование и полирование музыкальных и теннисных жильных струн наждачной бумагой, шкуркой и полотном и натирание их мелом;

изготовление замков из шелка и крепление концов музыкальных и теннисных жильных струн;

отрезание петель и передача жильных струн на сортировку;

проверка диаметра жильных струн микрометром;

наладка обслуживаемого оборудования.

221. Должен знать:

технические условия на музыкальные и теннисные жильные струны;

требования, предъявляемые к качеству шелка, серебряной или медной проволоки и материалам, применяемым для шлифования и полирования музыкальных и теннисных жильных струн;

устройство и способы наладки навивочных и шлифовальных станков;

приемы шлифования и полирования музыкальных и теннисных жильных струн.

Параграф 97. Контролер струн и сшивок, 6 разряд

222. Характеристика работ:

контроль качества музыкальных, теннисных жильных струн и технических сшивок по совокупности показателей и по соответствию их государственным стандартам и техническим условиям;

сплошной или выборочный контроль качества полуфабрикатов и сырья, используемых в процессе изготовления музыкальных и теннисных жильных струн и технических сшивок, по стадиям их обработки;

выявление дефектов сырья, полуфабрикатов и готовой продукции в процессе их обработки;

прием кишечного сырья.

223. Должен знать:

государственные стандарты и технические условия на кишечное сырье, музыкальные и теннисные жильные струны, технические сшивки;

технологические процессы обработки музыкальных и теннисных жильных струн, и технических сшивок.

Параграф 98. Аппаратчик коагулирования шляма, 4 разряд

224. Характеристика работ:

снятие слизистой оболочки (шляма) со свиной черевы в сборник, отцеживание воды, снятие жира, загрузка шляма в емкость, включение острого пара:

периодическое помешивание, охлаждение, транспортировка блоков со шлямом к весам, взвешивание, транспортировка в морозильную камеру;

сушка вымытых блоков в сушилке.

225. Должен знать:

технологию изготовления шляма коагулированнного;

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 99. Обработчик колбасных изделий, 2 разряд

226. Характеристика работ:

осмотр колбасных изделий на рамах и укладка их в тару;

отбор изделий, не соответствующих требованиям государственного стандарта;

откатывание рам с отсортированной продукцией;

удаление частей батонов колбасных изделий с наплывом фарша, пустотами и завертывание обрезанных концов батонов колбасных изделий в пергаментную бумагу с завязыванием шпагатом;

осмотр колбасных хлебов, копченостей (ветчина в форме, рулет и другие);

завертывание в пергамент и подача готовой продукции в экспедицию;

обработка колбасных изделий защитными покрытиями и подвешивание их на этажерку или транспортер для сушки.

227. Должен знать:

признаки брака и несоответствия колбасных изделий требованиям государственных стандартов;

способы обработки колбасных изделий защитными покрытиями, признаки готовности их после сушки.

Параграф 100. Обработчик колбасных изделий, 3 разряд

228. Характеристика работ:

подготовка батонов сырокопченых, полукопченых, варенокопченых колбас к отгрузке: перевешивание колбас в сушильных камерах, удаление плесени с поверхности батонов колбас;

подача тары (ящики, коробки) к рабочему месту, взвешивание тары;

укладка колбасных изделий в тару и их взвешивание;

нарезание бумаги по установленному размеру, прокладывание бумаги внутри тары;

упаковка колбасных изделий в тару, укладывание в штабель.

229. Должен знать:

порядок упаковки и подготовки сырокопченых, полукопченых и варенокопченых колбас к отгрузке;

требования, предъявляемые к таре.

Параграф 101. Формовщик колбасных изделий, 1 разряд

230. Характеристика работ:

размотка, перемотка шпагата в клубки, подготовка бирок и нарезание отрезков ниток шпагата для вязки колбасных изделий.

231. Должен знать:

сорта шпагата и ниток;

размеры кусков шпагата, ниток и порядок подготовки ниток;

зависимости от сорта колбасных изделий.

Параграф 102. Формовщик колбасных изделий, 2 разряд

232. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций в процессе формования колбасных изделий методом шприцевания под руководством формовщика колбасных изделий более высокой квалификации;

надевание оболочки на цевку для наполнения фаршем;

подпетливание копченостей.

233. Должен знать:

виды и размеры оболочек и порядок их применения для вырабатываемых колбасных изделий;

порядок подпетливания копченостей.

Параграф 103. Формовщик колбасных изделий, 3 разряд

234. Характеристика работ:

формование колбасных изделий путем наполнения оболочки фаршем на шприцах методом шприцевания и на автоматах под руководством формовщика колбасных изделий более высокой квалификации;

перевязывание батонов или колец колбасных изделий для придания формы, необходимой плотности набивки и длины батона в соответствии с установленными для каждого вида колбасных изделий способами вязки, товарными отметками и нормами расхода;

перекручивание оболочки с фаршем для сосисок, сарделек и отдельных видов колбасных изделий;

накалывание (штриковка) батонов с целью удаления воздуха;

навешивание колбасных изделий и копченостей на палки и подвешивание их на рамы или в автокоптилки;

приготовление венгерского сала;

подбор сырья, доставка его на обработку;

зачистка и обрезка пластов шпика, придание определенной формы, натирка шпика перцем, передача на копчение;

подпетливание, навешивание на палки, рамы и укладывание в тару.

235. Должен знать:

порядок подбора сырья, доставки его на обработку;

технические условия на колбасные изделия.

Параграф 104. Формовщик колбасных изделий, 4 разряд

236. Характеристика работ:

формование колбасных изделий путем наполнения оболочки фаршем на вакуум - шприцах и автоматах с соблюдением необходимой плотности наполнения и норм расхода оболочки и фарша;

установка и смена цевок;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов давления и разряжения на вакуум – шприцах;

изготовление рулетов, балыков и шеек.

237. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемых автоматов, вакуу шприцов;

требования, предъявляемые к качеству и плотности наполнения оболочки фаршем в зависимости от размера оболочки и сорта колбасных изделий;

нормы расхода оболочки и фарша.

Параграф 105. Формовщик колбасных изделий, 5 разряд

238. Характеристика работ:

формование колбасных изделий путем наполнения оболочки фаршем на вакуум - шприцах и автоматах с соблюдением необходимой плотности наполнения и норм расхода оболочки;

полное изготовление фаршированных колбас, копченостей и штучных изделий (ветчины в форме, буженины, карбоната и других);

осмотр сырья, обрезание бахромок, обработка пряностями, удаление кости и хрящей;

нарезание на пласты шпика и измельчение его по размерам в зависимости от сорта изделий, подготовка языков, свинины, телятины, говядины, яиц, масла и тому подобное;

формование колбасы, надевание оболочки;

плотное свертывание и вязка;

укладка в форму, передача на варку и дальнейшую обработку;

соблюдение норм выхода готовой продукции.

239. Должен знать:

качественные признаки и виды используемого сырья;

порядок подбора полуфабрикатов для фарширования (формования) слоеных и других колбас, копченостей и штучных изделий;

технические условия на колбасные изделия и нормы выхода колбасных изделий.

Параграф 106. Сборщик эндокринно-ферментного сырья, 3 разряд

240. Характеристика работ:

отделение и сбор эндокринных желез, ферментного сырья, выемка глазных яблок, спинного мозга, семенников, гипофиза и другого сырья для производства медицинских препаратов;

препарирование сырья: очистка от пленок и прирезей жира, укладка в тару, консервирование химическим методом или подача на заморозку;

промывка изъятых глазных яблок убойных животных теплой водой или в перфорированном барабане, вскрытие глазных яблок и изъятие стекловидной жидкости без примесей крови, хрусталика и воды;

раскладка сырья на противни лотки или тазики;

загрузка и выгрузка эндокринно-ферментного сырья из морозильных камер;

упаковка эндокринного и другого сырья после замораживания и сдача в камеры холодильника для хранения, отгрузки или переработки;

заточка и правка ножей.

241. Должен знать:

виды ферментного, специального сырья и эндокринных желез, их расположение у животных;

порядок отделения, препарирования и консервирования, обеспечивающие сохранение активности сырья.

Параграф 107. Сборщик эпителия, 3 разряд

242. Характеристика работ:

снятие эпителия с языков крупного рогатого скота вручную в стерильных боксах;

отбор языков, пригодных для снятия эпителия, доставка их в отделение обработки, промывка и зачистка с помощью различных приспособлений, подача на стол конвейера;

подготовка конвейера к работе и пуск его, включение бактерицидных ламп, регулирование подачи теплой воды в различные приспособления;

фиксация языков на барабане и установка их на конвейер;

снятие обработанных языков с конвейера и укладка их в тару.

243. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству языков и эпителия;

устройство, порядок эксплуатации и санитарной обработки обслуживаемого оборудования.

Параграф 108. Сборщик эпителия, 4 разряд

244. Характеристика работ:

снятие эпителия с языков крупного рогатого скота на конвейерной линии;

сбор эпителия в банки с консервирующей средой, герметическая закупорка банок;

взвешивание и установка банок в холодильный шкаф;

сборка, заточка дискового ножа при помощи специального точильного устройства.

245. Должен знать:

нормы выхода эпителия, режимы обработки языков и эпителия.

Глава 3. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих по разрядам на работы по переработке птицы и кроликов

Параграф 109. Аппаратчик регенерации воскомассы, 3 разряд

246. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления и регенерации воскомассы в котлах с паровым и водяным обогревом;

подача обработанной загрязненной воскомассы в котел, разогревание и перемешивание воскомассы;

очистка расплавленной воскомассы от загрязнений на центрифуге, передача чистой воскомассы в ванны хранения или воскования, чистка и мойка центрифуги;

подача и измельчение воскомассы вручную, загрузка ее в котел, разогревание воскомассы до требуемой температуры и определение параметров готовности ее для воскования тушек, передача готовой воскомассы в ванны хранения или воскования;

регулирование подачи воды или пара в котел;

измерение температуры готовой воскомассы.

247. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

технологию процесса приготовления и регенерации воскомассы;

физико-химические свойства воскомассы;

назначение воскомассы и технологический режим ее приготовления.

Параграф 110. Аппаратчик регенерации воскомассы, 4 разряд

248. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления и регенерации воскомассы в аппаратах с автоматическим управлением температурного режима, а также уровня наполнения ванн воскомассой;

регулирование подачи измельченной воскомассы на расплавление в аппараты с паровым или водяным обогревом, регулирование подачи пара или воды;

контроль температуры воскомассы и других параметров технологического режима по показаниям контрольно-измерительных приборов;

перекачивание с помощью насосов готовой воскомассы в ванны хранения или воскования;

выполнение работ по регенерации воскомассы, снятой с тушек методом естественного осаждения или центрифугирования, с целью очистки ее от загрязнений;

подача отработанной воскомассы на регенерацию вручную или транспортером;

наблюдение за процессом очистки;

передача чистой воскомассы в ванны хранения или воскования;

подготовка оборудования к ремонту и прием его из ремонта.

249. Должен знать:

технологию процесса приготовления и регенерации воскомассы;

устройство, принцип действия и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

физико-химические свойства и назначение воскомассы.

Параграф 111. Приемщик яиц, 4 разряд

250. Характеристика работ:

прием яиц от сдатчиков по количеству и качеству;

отбор 10 процентов единиц упаковки от каждой категории яиц из общего количества их в партии;

определение категории и качества яиц по показателям, предусмотренным технической документацией: состоянию скорлупы и воздушной камеры, качеству белка и желтка, массе яиц;

количественное определение пищевых неполноценных яиц, технического брака;

проверка качества упаковки, маркировки, состояния тары.

251. Должен знать:

требования, предъявляемые к пищевым куриным яйцам; порядок приемки яиц и методы проверки их качества;

виды пищевого и технического брака яиц;

порядок заполнения и оформления необходимых документов.

Параграф 112. Изготовитель перопуховых изделий, 3 разряд

252. Характеристика работ:

набивка наволочек для подушек и одеял перопуховым наполнителем на автоматах и полуавтоматах с дозированием установленной массы;

предварительное взвешивание наволочек;

установка на дозирующих автоматах массы наполнителя согласно наименованиям (артикулам) подушек, одеял и массы наволочек;

контроль за работой дозирующих автоматов, регулирование баланса весов в процессе работы;

передача подушек и одеял на зашивание;

зашивание открытого края наволочки и встрачивание тканевого ярлыка на универсальных швейных машинах;

наблюдение за работой пневматического устройства подачи перопухового наполнителя в дозирующие автоматы и наволочки;

чистка набитых подушек и одеял специальными щеточными машинами и вручную;

завязывание узлов в местах обрыва ниток;

упаковка подушек и одеял в тканевые мешки: связывание подушек и одеял, укладка их в мешки, зашивание мешка на швейной машине, маркировка мешка;

укладка упакованных подушек и одеял в штабеля;

устранение мелких неполадок в работе оборудования.

253. Должен знать:

устройство, принцип работы, порядок эксплуатации и регулировки пневматического оборудования, весов-автоматов, швейных машин и машин для чистки изделий;

приемы и методы выполнения технологических операций;

технические условия на перопуховые изделия.

Параграф 113. Изготовитель перопуховых изделий, 4 разряд

254. Характеристика работ:

выполнение работ по изготовлению пуховых, полупуховых и перовых одеял;

крепление и натяжка одеял на раму на специальном столе;

равномерное распределение наполнителя по площади одеяла;

простегивание одеял на стегальных автоматах по трафарету-копиру или на специальной стегальной машине по рисунку;

наблюдение за правильностью строчки и симметричностью выполняемого рисунка, ликвидация обрыва нити, смена шпуль, регулирование натяжения нити и частоты строчки;

снятие одеял с рамы;

простегивание матрацев иглой со шпагатом, прикрепление в местах прокола кнопок;

равномерное распределение наполнителя по всей площади матраца.

255. Должен знать:

устройство, порядок регулирования и мелкого ремонта стегальных машин и автоматов;

приемы и порядок натяжения одеял на раму;

способы применения трафаретов различной сложности;

приемы выполнения рисунка для простегивания одеял;

технические условия на перопуховые изделия.

Параграф 114. Составитель перопуховой смеси, 4 разряд

256. Характеристика работ:

ведение технологического процесса составления наполнителя для перопуховых изделий из различных видов перопухового сырья в весовых соотношениях, установленных рецептурами;

обеспечение с помощью средств автоматики, контрольно-измерительных приборов соблюдения технологических режимов и бесперебойной работы оборудования поточно-механизированной линии, предупреждение и устранение причин отклонения от установленного технологического режима;

расчет весовых соотношений отдельных компонентов наполнителей по видам полуфабрикатов;

взвешивание отдельных компонентов наполнителя на весах-автоматах и на мостовых весах.

257. Должен знать:

устройство и принцип работы весов, весов-автоматов, мостовых весов;

способы органолептического определения качества всех видов перопухового сырья, полуфабрикатов;

рецептуру наполнителей для подушек всех артикулов;

технические условия на наполнитель для перопуховых изделий; устройство вентиляторов подачи полуфабрикатов;

схему движения полуфабрикатов от питателей-наполнителей до весов или смесителей;

программы составления наполнителей для перопуховых изделий, задаваемые с пульта управления.

Параграф 115. Машинист перопухообрабатывающих машин, 4 разряд

258. Характеристика работ:

ведение процесса обработки перопухового сырья на машинах, предназначенных для мойки, сушки, обеспыливания и измельчения сырья;

обеспечение с помощью средств автоматики, контрольно-измерительных приборов технологических режимов и бесперебойной работы машин, их подналадка и мелкий ремонт;

загрузка перопухового сырья вручную или с помощью механизмов;

приготовление растворов моющих средств и антистатика, подача их в машины с помощью дозаторов или вручную;

мойка и прополаскивание перопухового сырья, регулирование режимов мойки, температуры и концентрации раствора, параметров работы жидкостного модуля;

выполнение работ по частичному обезвоживанию перопухового сырья;

сушка и дезинфекция перопухового сырья, контроль за массой его загрузки, давлением пара, временем ввода и количеством антистатика и антисептика в сушилке, продолжительностью сушки;

обеспыливание перопухового сырья;

контроль и регулирование режимов работы фильтрационных установок;

чистка и освобождение фильтров от пыли;

транспортировка отходов в отделение технической продукции;

измельчение крупного пера всех видов птицы, соблюдение режимов измельчения, чистка машин и оборудования;

затаривание в мешки обработанного пера и пуха с применением механизмов и вручную;

укладка затаренных мешков в штабель или передача на дальнейшую обработку.

259. Должен знать:

классификацию перопухового сырья по видам и составу;

устройство, принцип действия пероочистительной, моечной, сушильной и рубильной машин различных типов, камер обеспыливания, применяемых контрольно-измерительных приборов, вентиляторов и пневмопроводов;

порядок пуска и остановки обслуживаемого оборудования;

состав и способ приготовления моющих растворов;

приемы регулирования силы воздушного потока при обеспыливании сырья и его транспортировке.

Параграф 116. Машинист перопухообрабатывающих машин, 5 разряд

260. Характеристика работ:

ведение технологического процесса сортировки перопухового сырья на сортировочных машинах различных конструкций;

подача сырья в приемные цилиндры машины;

регулирование скорости воздушного потока в машине при помощи дроссельной заслонки вентилятора или подвижной стенки в зависимости от вида и физико-химических показателей сырья;

доведение сырья при необходимости до стандартной влажности;

определение конца процесса сортировки;

периодическая чистка оборудования от остатков пера и пыли;

подналадка и мелкий ремонт сортировочной машины.

261. Должен знать:

устройство и порядок подналадки сортировочных машин;

классификацию перопухового сырья по видам и составу;

приемы регулирования скорости воздушного потока при разделении сырья;

режимы технологического процесса сортировки перопухового сырья и рабочую инструкцию;

физико-механические и физико-химические свойства перопухового сырья;

требования, предъявляемые к качеству получаемого после сортировки полуфабриката подкрылка, пуха, перопуха и пера.

Параграф 117. Сушильщик перопухового сырья, 4 разряд

262. Характеристика работ:

ведение процесса сушки пера в сушилках различных типов

обезвоживание, прополаскивание и отжим пера на центрифугах;

подноска и загрузка пера в сушилку;

контроль и регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов температурного режима сушки пера, качества сушки, работы вентиляционных установок сушилки и обеспечения выхода пера стандартной влажности, без повреждений стержня и мягкой части пера и пуха;

определение органолептически момента окончания сушки в зависимости от вида и товарного качества перопухового сырья;

раскладка пера на конвейерной ленте (сетке) ровным слоем, очистка пера от посторонних примесей и крупного пера;

выгрузка сухого пера с помощью вентилятора в сборник;

затаривание в мешки просушенного пера вручную и укладка наполненных мешков в штабель

263. Должен знать:

устройство и принцип работы сушилок и вспомогательного оборудования;

виды пера и его товарные свойства

технологию процесса сушки пера и пуха;

способы определения окончания процесса сушки пера и пуха.

Параграф 118. Приемщик перопухового сырья, 4 разряд

264. Характеристика работ:

прием от сдатчиков партий перопухового сырья по количеству и качеству в соответствии с действующей нормативно-технической документацией на перопуховое сырье;

оформление приемного акта и ведение учета по сырью;

сортировка перопухового сырья по видам (куриное, гусиное, утиное, подкрылок), по содержанию (мясное перо, пух и подкрылок);

подбор партии сырья для направления его на переработку

265. Должен знать:

требования, предъявляемые к перопуховому сырью;

порядок приема сырья и методы проверки его качества;

устройство влагомера и порядок пользования им;

порядок заполнения и оформления необходимых документов.

Параграф 119. Оператор линии по обработке перопухового сырья, 3 разряд

266. Характеристика работ:

обслуживание вакуумных кабин поточно-механизированной линии по обработке перопухового сырья;

наблюдение за сигнальным устройством вакуумных кабин по наполнению мешков готовым отсортированным пухом, пером, подкрылком и отходами сортировки;

выгрузка мешков из кабин, завязывание, взвешивание, маркировка мешков по видам перопухового полуфабриката и подача их на дальнейшую обработку;

контроль за качеством готового полуфабриката;

подача отходов к месту складирования;

проверка работы вакуумных кабин, выявление и устранение их неисправностей.

267. Должен знать:

принцип работы поточно-механизированной линии;

устройство вакуумных кабин, вентиляторов подачи пуха, пера и отходов;

схему движения сырья от машин поточно-механизированной линии к вакуумным кабинам;

классификацию перопухового сырья по видам и составу;

требования, предъявляемые к качеству перопухового сырья.

Параграф 120. Оператор линии по обработке перопухового сырья, 4 разряд

268. Характеристика работ:

ведение процесса обработки пера и пуха с пульта управления на поточно-механизированной линии;

обеспечение с помощью средств автоматики, контрольно-измерительных приборов, программных карт соблюдения технологических режимов и бесперебойной работы машин и оборудования поточно-механизированной линии;

подналадка машин и оборудования в процессе работы;

предупреждение и устранение причин отклонения от установленного технологического режима.

269. Должен знать:

устройство поточно-механизированной линии по обработке перопухового сырья;

порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

порядок подналадки машин линии;

способы выявления и устранения неполадок в работе отдельных видов обслуживаемого оборудования;

физико-химические свойства используемого сырья;

требования, предъявляемые к качеству обработанного пера и пуха.

Параграф 121. Обработчик кроликов, 2 разряд

270. Характеристика работ:

ведение процесса обработки тушек кроликов - очистка тушек от волоса и загрязнений;

удаление трахеи, побитостей и кровоподтеков;

зачистка шейного разреза, остатков клоаки;

смыв с тушек остатков крови и шерсти.

271. Должен знать:

порядок обработки тушек кроликов;

государственные стандарты на обработанные тушки кроликов.

Параграф 122. Обработчик кроликов, 3 разряд

272. Характеристика работ:

выполнение работ по обработке тушек кроликов на конечных операциях для придания им товарного вида, отделение головы, конечностей на машинах различных конструкций, формовка тушек вручную;

при формовке тушек - прокол ножом грудной клетки и закладывание передних ног тушки в разрез грудной клетки, соединение задних ног через прокол в скакательном суставе с одновременным выворачиванием ног к внешней стороне тушки;

навешивание кроликов на конвейер.

273. Должен знать:

государственные стандарты на тушки кроликов;

приемы формовки тушек кроликов для придания им требуемого товарного вида.

Параграф 123. Обработчик кроликов, 4 разряд

274. Характеристика работ:

ведение процесса убоя и обработки кроликов на конвейерной линии;

оглушение кроликов вручную или электроаппаратами различных систем;

убой кроликов на машинах путем вскрытия сонных артерий или отделения головы;

забеловка и снятие шкурок "трубкой": круговой разрез шкурки вокруг скакательных суставов задних ног тушки, продольный разрез по внутренней стороне голени скакательных суставов задних ног, вдоль нижней стороны хвоста;

стягивание шкурки с одновременным подрезанием ее в местах жировых отложений;

нутровка и ливеровка тушек кроликов: разрез тушки по белой линии до грудной кости, отделение пищевода, кишечника, желудка, мочевого и желчного пузырей, подрезание диафрагмы, удаление сердца, легких, а также печени с одновременной вырезкой поражений;

сбор ливера в тазики (противни);

заточка и правка ножей.

275. Должен знать:

устройство, принцип действия и порядок эксплуатации механических устройств по убою и обездвиживанию кроликов;

основы анатомии кроликов;

технические условия на убой кроликов и первичную обработку шкурок;

приемы нутровки, ливеровки и съема шкурок кроликов;

способы заточки и правки ножей.

Параграф 124. Сушильщик шкурок кроликов, 4 разряд

276. Характеристика работ:

сушка обезжиренных шкурок кроликов на правилках;

выравнивание и раскручивание концов шкурок по мере их высыхания;

контроль качества сырья и поддержание влажностно-температурного режима сушки;

определение органолептическим путем окончания процесса сушки;

съем высохших шкурок с правилок;

штемпелевание шкурок штампом организаций;

передача высохших шкурок на сортировку и упаковку.

277. Должен знать:

технологию и температурный режим сушки шкурок кроликов;

органолептические признаки определения окончания процесса сушки шкурок кроликов;

порядок ведения процесса сушки шкурок кроликов;

установленный порядок маркировки шкурок кроликов.

Параграф 125. Сортировщик шкурок кроликов, 5 разряд

278. Характеристика работ:

сортировка шкурок кроликов на меховые и пуховые по качеству волосяного покрова, состоянию мездры и эластичности на сорта;

выявление наличия пороков шкурок и их размеров;

определение площади шкурки по мездре путем замера ее длины и ширины обхвата;

распределение шкурок по сортам в соответствии с государственными стандартами и по их назначению;

маркировка шкурок;

ведение установленного учета готовой продукции.

279. Должен знать:

государственные стандарты на шкурки кроликов меховые, невыделанные;

признаки сортности и брака шкурок кроликов.

Параграф 126. Мездрильщик шкурок кроликов, 4 разряд

280. Характеристика работ:

очистка острым ножом или металлической косой оставшихся на мездре шкурок кроликов жира и прирезей мяса, недопущение порезов шкурки и снятия пленки с мездры;

удаление остатков хрящей;

передача шкурок на дальнейшую обработку;

натягивание шкурки на правилки мехом внутрь;

закрепление гвоздями шкурки на задних лапах и губах.

281. Должен знать:

порядок и приемы мездрения шкурок кроликов.

282. При выполнении работы по натягиванию шкурок на правилки - 3 разряд.

Параграф 127. Изготовитель полуфабрикатов из мяса птицы, 3 разряд

283. Характеристика работ:

ведение процесса распиловки тушек птицы для фасовки;

распиловка тушек на части с помощью дискового ножа или ленточной пилы;

укладка порций расфасованного мяса на ленточный транспортер или на стол для передачи на взвешивание и упаковку;

регулирование оборудования.

284. Должен знать:

устройство и порядок пользования механизмами для распиловки тушек птицы;

анатомическое строение тушки птицы;

порядок распиловки тушек птицы для фасовки.

Параграф 128. Изготовитель полуфабрикатов из мяса птицы, 4 разряд

285. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления полуфабрикатов из мяса птицы на линии с использованием специальных приспособлений и вручную;

отделение частей тушки птицы в соответствии с требованиями технологии;

укладка отдельных частей тушки в емкость или на ленточный транспортер для подачи их на расфасовку и упаковку;

соблюдение требований технологической инструкции по отделению частей мяса от тушки;

изготовление отбивных котлет из мяса птицы вручную: подноска к рабочему месту обваленного мяса - куриного филе, промывка его в холодной воде, укладка на стол;

вырезка котлеты в соответствии с техническими требованиями; взвешивание котлет с доведением их до весовой нормы;

отделение оставшегося филейного мяса от косточек, закладка его в тазики для приготовления куриных рубленных котлет.

286. Должен знать:

анатомическое строение птицы;

порядок отделения частей тушки для изготовления полуфабрикатов;

технологию процесса производства куриных отбивных котлет.

Параграф 129. Приготовитель кулинарных изделий из мяса птицы и кроликов, 2 разряд

287. Характеристика работ:

подготовка тушек птицы и кроликов для изготовления кулинарных изделий;

подача тушек к рабочему месту;

контроль качества обработки тушек и удаление остатков пера, шерсти, внутренних органов, промывка тушек в проточной воде и формование в соответствии с технологической инструкцией;

подготовка рассола;

укладка тушек в корзины, загрузка корзин в емкости для посола, выгрузка корзин после посола;

завертка тушек в целлофан и закрепление шпагатом или металлическим зажимом.

288. Должен знать:

технические условия на готовую продукцию и нормативы выходов готовой продукции;

приемы придания тушкам птицы и кроликов требуемого товарного вида.

Параграф 130. Приготовитель кулинарных изделий из мяса птицы и кроликов, 4 разряд

289. Характеристика работ:

ведение процессов жарки-запекания и варки тушек птицы и кроликов;

подготовка котлов или пароварочных камер для варки, печей для запекания, жарения тушек: подача пара в котел или пароварочную камеру, включение в электрическую сеть, наполнение котла водой, кипячение воды, наполнение противней жиром и установка на плиту;

загрузка котлов или пароварочных камер, укладка тушек на противни и загрузка печей;

периодический слив использованного жира и чистка противней;

съем жира с поверхности бульона после варки;

регулирование подачи пара и температурного режима жарки и варки;

определение готовности продукта;

выгрузка готовых тушек и раскладка их для остывания;

укладка остывших вареных тушек, противней с жареными или запеченными тушками в оборотную тару, на многоярусные тележки и отправка в камеру охлаждения.

290. Должен знать:

устройство, принцип действия и порядок эксплуатации ротационных печей, пароварочных камер и котлов;

технологическую инструкцию о производстве вареных, жареных, запеченных тушек птицы и кроликов, температурные режимы их жарки и варки;

признаки готовности тушек птицы и кроликов после варки, жарки и запекания;

анатомическое строение мышечной ткани тушек птицы и кроликов.

Параграф 128. Сортировщик тушек птицы и кроликов, 3-й разряд

291. Характеристика работ:

подбор в соответствии с государственными стандартами количества тушек птицы по их видам, упитанности и одинаковому весу для группового взвешивания и упаковки данной группы тушек в один ящик;

групповое взвешивание тушек птицы и кроликов;

расчет скидки на естественную убыль мяса птицы и кроликов при охлаждении, замораживании и хранении в зависимости от их вида, способов обработки и характера упаковки в соответствии с утвержденными нормативами;

заполнение ярлыка данными в соответствии с государственными стандартами.

292. Должен знать:

государственные стандарты на мясо птицы и кроликов;

приемы правильного подбора тушек птицы и кроликов одинакового веса, точного взвешивания отобранных партий;

методы расчета скидок на естественную убыль мяса птицы и кроликов;

порядок заполнения ярлыка данными в соответствии с государственными стандартами.

Параграф 129. Сортировщик тушек птицы и кроликов, 5-й разряд

293. Характеристика работ:

сортировка охлажденных или остывших тушек птицы и кроликов по упитанности и качеству обработки;

определение, путем осмотра, категории мяса птицы и кроликов в соответствии с государственными стандартами на мясо птицы и по техническим условиям на мясо кроликов;

выявление наличия дефектов обработки: неполного обескровливания, порывов кожного покрова, пеньковатости, кровоподтеков, ссадин, травматических повреждений, слущивания эпидермиса, некачественного туалета и так далее;

маркировка тушек птицы электроклеймением;

регулирование прибора для электроклеймения.

294. Должен знать:

требования, предъявляемые к упитанности и качеству обработки тушек птицы и кроликов;

технологическую инструкцию по обработке птицы и кроликов;

признаки дефектов обработки тушек птицы и кроликов.

Параграф 130. Обработчик птицы, 2 разряд

295. Характеристика работ:

ведение процесса обработки тушек птицы для придания им товарного вида, проверка качества обработки;

у полупотрошеных тушек - промывка полости рта и очищение клюва от корма и крови, ног от загрязнений, известковых наростов и наминов; у потрошеных тушек - удаление остатков внутренних органов, закрепление ног или головы тушки птицы в пазах подвески, обеспечение надежности навешивания

296. Должен знать:

порядок обработки тушек птицы для придания им товарного вида;

порядок навешивания тушек птицы на конвейер для их дальнейшей обработки.

Параграф 131. Обработчик птицы, 3 разряд

297. Характеристика работ:

ведение процессов формовки и упаковки тушек птицы в пакеты и ящики;

при формовке потрошеных тушек - заправка кожи шеи под крыло, прижатие крыльев к бокам;

полупотрошеных тушек сухопутной птицы - прижатие шеи с головой к туловищу, крыльев к бокам, ног к груди;

полупотрошеных тушек водоплавающей птицы - вывертывание крыльев в суставах предплечья, ног в заплюсневых суставах;

раскрытие пакетов, вкладывание в них сформованных тушек с помощью упаковочного устройства, вакуумирование упаковки и наложение скрепок или клейкой ленты на горловину пакета;

укладка тушек птицы в ящики.

298. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации оборудования, входящего в состав линии упаковки тушек птицы и субпродуктов;

государственные стандарты на мясо птицы и кроликов;

риемы формовки и способы упаковки тушек птицы в емкости.

Параграф 132. Обработчик птицы, 4 разряд

299. Характеристика работ:

ведение процесса обработки тушек птицы: обслуживание транспортера для подачи птицы на убой, навешивание тушек птицы на конвейер обработки, удаление перового покрова с тушек всех видов птицы, воскомассы с водоплавающей птицы вручную и на перощипальных машинах различных конструкций;

подготовка линии к работе: подача воды в ванны тепловой обработки и регулирование режимов обработки в зависимости от вида и возраста птицы, пуск и остановка линии, проверка оборудования и при необходимости регулирование его работы в течение смены;

выявление и устранение причин, вызывающих ухудшение качества продукции и снижение производительности линии;

полное или частичное потрошение тушек птицы: отделение головы, разрезание кожи шеи, отделение шеи, вырезание клоаки, продольный разрез брюшной полости, извлечение и удаление внутренних органов и кишечника из полости тушек, отделение сердца, печени, желудка и желчного пузыря, обработка желудков и снятие кутикулы на машине, отделение и обработка ног вручную и на машине;

периодическая правка ножа.

300. Должен знать:

устройство, принцип действия и порядок эксплуатации машин, входящих в состав линии обработки птицы на участках первичной обработки и потрошения;

процесс обработки тушек птицы;

режимы тепловой обработки птицы в зависимости от ее вида и возраста;

краткие сведения по анатомии тушек птицы;

требования к качеству потрошения и полупотрошения.

Параграф 133. Обработчик птицы, 5 разряд

301. Характеристика работ:

ведение процесса убоя всех видов птицы вручную различными способами (внутренним, наружным односторонним, наружным двусторонним) и вскрытием кровеносных сосудов ножом или ножницами и на автомате;

при внутреннем способе убоя - фиксация головы птицы, с помощью ножниц перерезание в полости рта кровеносных сосудов;

при наружном одностороннем способе убоя - перерезание с помощью ножа кожи, яремной вены, ветвей сонной и лицевой артерий;

при наружном двустороннем способе убоя - прокалывание ножом кожи на 10 миллиметров ниже ушной мочки, разрезание одновременно правой и левой артерий и яремной вены с образованием сквозного отверстия для вытекания крови;

при убое птицы на автомате - контроль качества убоя, при необходимости – ручной убой для максимального обескровливания тушки.

302. Должен знать:

устройство, принцип действия и порядок эксплуатации автомата для убоя птицы;

приемы убоя птицы; требования, предъявляемые к качеству птицы после убоя.

Параграф 134. Обвальщик тушек птицы, 4 разряд

303. Характеристика работ:

ведение процесса обвалки тушек птицы;

снятие кожи с тушек птицы;

отделение ножом основной массы мышечной и соединительной тканей от костей тушек птицы;

зачистка костей от остатков мяса;

взвешивание тазиков с мясом и отправка в холодильную камеру;

сбрасывание костей в сборник в процессе обвалки и вывоз их из цеха по мере накопления.

304. Должен знать:

анатомическое строение и расположение мышечной, жировой и соединительной тканей тушек птицы;

приемы обвалки тушек птицы;

нормы выхода мяса при обвалке

Параграф 135. Меланжист, 3 разряд

305. Характеристика работ:

разбивание яиц, освобождение их содержимого от скорлупы и разделение белка от желтка вручную с помощью яйцеразбивального и желткоделительного приборов;

выливание содержимого яйца (не более двух) в отдельную чашку или в желткоотделитель;

проверка качества содержимого яиц по внешнему виду и запаху с выделением брака (окраска, кровяные включения, тумак, малая или большая присушка, зеленая гниль);

при обнаружении недоброкачественного яйца - слив технического брака в специальную емкость, немедленная замена приборов на стерилизованные и дезинфекция рук;

слив доброкачественной яичной массы из чашки в емкости;

сбрасывание скорлупы в сборник.

306. Должен знать:

технологическую инструкцию по разбиванию и извлечению яичной массы;

виды и признаки пищевых неполноценных яиц и технического брака;

требования, предъявляемые к качеству пищевых яиц и яичного меланжа.

Параграф 136. Меланжист, 4 разряд

307. Характеристика работ:

ведение процесса разбивания яиц и извлечения яичной массы для производства меланжа на яйцеразбивальных машинах различных конструкций

при необходимости разделение содержимого яйца на белок и желток;

наблюдение за наполнением емкостей и работой машины;

определение качества содержимого яйца по цвету, запаху и другим внешним признакам, а также чистоты разделения на белок и желток;

слив недоброкачественной яичной массы в отдельную емкость, замена чашек и разбивального ножа на чистые;

извлечение из яиц посторонних примесей;

пуск и остановка машины в начале, в конце и в течение смены в момент замены чашек с некачественной яичной массой на чистые;

санитарная обработка машины, разборка узлов разбивания и разделения, чистка, мойка и стерилизация их в автоклавах.

308. Должен знать:

устройство, принцип действия и порядок эксплуатации яйцеразбивальных машин;

виды и признаки пищевых неполноценных яиц и технологического брака;

требования, предъявляемые к качеству пищевого яйца и яичного меланжа.

Параграф 137. Приемщик-сортировщик живой птицы и кроликов, 3 разряд

309. Характеристика работ:

прием живой птицы и кроликов на переработку по количеству, массе, упитанности из приемного отделения;

недопущение травматических повреждений птицы и кроликов, приема непросиженной птицы, а также с грязным и мокрым оперением;

сортировка принятой птицы по возрасту, видам, однородности птицы по размерам и плотности оперения для установления соответствующих технологических режимов обработки птицы и работы оборудования поточно-механизированных линий;

обеспечение бесперебойной работы конвейерных линий в цехе убоя и обработки птицы и кроликов в заданном ритме;

ведение установленного учета.

310. Должен знать:

государственные стандарты на живую птицу и кроликов;

требования, предъявляемые к качеству принимаемой птицы и порядок ведения установленного учета.

Параграф 138. Приемщик-сортировщик живой птицы и кроликов, 5 разряд

311. Характеристика работ:

прием от сдатчиков живой птицы, кроликов по количеству, массе, упитанности, полу, возрасту, качеству;

отбраковка по внешним признакам некондиционной птицы и кроликов по весу, а также птицы и кроликов больных или с травматическими повреждениями;

составление (группировка) партий птицы и кроликов и отправка их на убой;

взвешивание тары;

сверка накладных, данных маркировки на таре;

ведение установленного учета и оформление приемо-сдаточных документов.

312. Должен знать:

инструкцию о порядке проведения закупок (сдачи-приема) скота, птицы и кроликов;

требования, предъявляемые к качеству принимаемой птицы и кроликов;

основные признаки заболевания или травматизма птицы и кроликов;

порядок ведения установленного учета и оформления приемо-сдаточных документов;

устройство обслуживаемых весов и способы их регулирования.

Параграф 139. Изготовитель зубочисток, 2 разряд

313. Характеристика работ:

комплексное выполнение работ по изготовлению зубочисток: подбор крупного или махового пера по установленному размеру, связывание его в пачки, обрезка опахала механическими ножницами;

отделение нижней прозрачной части стержня пера, предварительное пропаривание его и шлифование в барабане;

вырубка зубочисток на прессе по установленным размерам;

сортировка и укладка зубочисток в целлофановые пакеты по количеству и размерам, заклейка пакетов и вкладывание в них маркировочных ярлыков;

стерилизация упакованных зубочисток в автоклаве, их загрузка и выгрузка.

314. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

способы и порядок подбора, шлифовки и штамповки пера для изготовления зубочисток;

требования, предъявляемые к чистоте шлифовки пера для изготовления зубочисток;

порядок упаковки и маркировки зубочисток;

режимы стерилизации зубочисток в автоклаве.

Глава 4. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих по разрядам на работы по маслодельному, сыродельному и молочному производству

Параграф 140. Аппаратчик производства плавленого сыра, 3 разряд

315. Характеристика работ:

ведение процесса плавления сырной массы в открытых котлах;

прием сырной массы, загрузка котла, наблюдение за процессом плавления сырной массы;

определение готовности плавленой сырной массы, передача ее на расфасовку.

316. Должен знать:

состав и свойства плавленого сыра;

основы технологии производства различных видов плавленых сыров;

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и плавленого сыра.

Параграф 141. Аппаратчик производства плавленого сыра, 4 разряд

317. Характеристика работ:

ведение процесса плавления сырной массы в аппаратах различных типов под вакуумом, а также в агрегате для измельчения и плавления сырной массы;

регулирование режима плавления по контрольно-измерительным приборам;

определение окончания процесса плавления, разгрузка аппарата (агрегата), направление расплавленной сырной массы на расфасовку;

участие в разборке и сборке оборудования.

318. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и свойства плавленого сыра;

технологию производства различных видов плавленых сыров;

возможные пороки плавленого сыра, зависящие от качества плавления;

назначение и типы применяемых контрольно-измерительных приборов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и плавленого сыра;

нормы расхода используемых сырья и материалов.

Параграф 142. Изготовитель мороженого, 3 разряд

319. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления мороженого на мороженицах различного типа;

получение сырья, подготовка компонентов смеси, составление смеси мороженого по установленной рецептуре;

подогрев смеси в заготовительных ваннах;

регулирование, подача пара для подогрева, плавление масла на маслоплавилках;

наблюдение за перекачиванием смеси на пастеризацию;

пастеризация смеси, фильтрация и охлаждение;

сборка мороженицы и подготовка льдосоляной ванны;

загрузка мороженицы смесью и ее взбивание;

определение взбитости смеси и перекладывание ее в гильзы или формы;

передача расфасованного мороженого в закалочную камеру или эскимогенератор;

контроль веса мороженого;

подготовка наколочного автомата карусельного эскимогенератора к работе;

установка кассет с палочками в наколочный автомат;

регулирование работы наколочного автомата, устранение мелких неполадок в его работе;

участие в завертке и упаковке мороженого;

установка гильз с мороженым в окоренки (кадки) и набивка их льдосоляной смесью;

сдача мороженого.

320. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

технологию производства мороженого;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

рецептуру и порядок составления смеси для мороженого различных видов;

свойства применяемых видов сырья и материалов;

требования, предъявляемые к качеству применяемого сырья и мороженого.

321. При выработке мороженого с гомогенизацией, тортов, пирожных - 4 разряд.

Параграф 143. Глазировщик мороженого и сырков, 2 разряд

322. Характеристика работ:

ведение процесса глазировки мороженого и сырков;

подноска бачка с глазурью и лотков с мороженым;

погружение мороженого в глазурь;

подготовка мороженого для завертки;

систематическое перемешивание и подогрев глазури;

выгрузка форм с сырками из рассольной холодильной ванны и отогрев в воде;

выемка сырков из форм и подготовка для завертки.

323. Должен знать:

основы технологии глазировки мороженого или сырков;

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования при глазировке мороженого или сырков;

нормы расхода глазури.

Параграф 144. Закальщик мороженого, 3 разряд

324. Характеристика работ:

ведение процесса закаливания мороженого;

прием мороженого в лотках, гильзах и коробках и размещение его по ассортименту в закалочной камере или в рассольной ванне;

контроль температурного режима в закалочной камере или в рассольной ванне по контрольно-измерительным приборам и регулирование времени закалки мороженого;

укладка расфасованного мороженого в контейнеры и пломбировка;

ведение первичного учета;

передача мороженого на реализацию или в экспедицию;

съем снега с батарей охлаждения в камерах.

325. Должен знать:

основы технологии производства и закалки мороженого;

порядок укладки и хранения мороженого в камере;

требования, предъявляемые к температурному режиму закалочной камеры и рассольной ванны.

Параграф 145. Оператор линии производства мороженого, 3 разряд

326. Характеристика работ:

ведение отдельных операций технологического процесса производства мороженого;

подготовка палочек и кассет для работы палочко - забивного автомата;

отбраковка и удаление нестандартных порций из ячеек транспортера;

регулирование захвата механических держателей;

наблюдение за приемкой мороженого на ленточный транспортер, правильностью и точностью укладки порций на ленточный транспортер и в заверточную машину, равномерностью поступлений и температурой глазировочной смеси;

прием обратимых производственных отходов в гильзы, ушаты и направление их через обратную линию в накопительную емкость;

загрузка автоматических устройств вафлями, конусами, рожками, стаканчиками, кассетированными палочками и другими наполнителями.

327. Должен знать:

принцип действия и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования линии производства мороженого;

основы технологии производства мороженого;

требования, предъявляемые к качеству полуфабрикатов и мороженого;

порядок ведения отдельных операций технологического процесса производства мороженого.

Параграф 146. Оператор линии производства мороженого, 4 разряд

328. Характеристика работ:

ведение процессов закаливания фасованного мороженого в закалочной камере, автоматической упаковки фасованного мороженого различных размеров и форм, наполнения вафельных рожков и стаканчиков на поточно-механизированных и автоматических линиях;

ведение технологического процесса производства мороженого на поточно-механизированных и автоматических линиях под руководством оператора линии производства мороженого более высокой квалификации;

измерение с помощью дисплея температурного режима закаливания;

регулирование скорости конвейера в соответствии с показаниями индикатора производительности дозировочного автомата и производительности закаливания;

наблюдение за работой автоматического пневмомолотка и отделением порций от поддонов;

зарядка магазина кассетированными палочками и обеспечение бесперебойной работы палочко-забивного автомата;

контролирование правильности завертки и упаковки фасованного мороженого;

санитарная обработка закалочной камеры и поддонов конвейера с помощью передвижной электрической моечной установки и электрощетки с душевой установкой.

329. Должен знать:

технологию производства мороженого;

устройство обслуживаемого оборудования поточно-механизированных и автоматических линий, принцип действия линий и способы устранения неисправностей в их работе;

влияние температурных режимов на качество мороженого;

требования, предъявляемые к качеству полуфабрикатов и используемых вспомогательных материалов;

свойства различных упаковочных материалов.

Параграф 147. Оператор линии производства мороженого, 5 разряд

330. Характеристика работ:

ведение технологического процесса производства мороженого на поточно-механизированных и автоматических линиях;

контролирование наполнения бункера мороженым, работы дозировочных автоматов, качества используемых вспомогательных материалов, полуфабрикатов и готового мороженого с отбраковкой нестандартных единиц;

замена и обслуживание сменных формовочных насадок (экструдеров);

регулирование скорости линии, дозировки смеси мороженого, подачи глазури, температуры в скороморозильной камере;

обслуживание автоматических устройств;

обеспечение равномерной подачи мороженого на формовочные устройства, в фасовочно-упаковочные автоматы и закалочную камеру;

контролирование массы порций.

331. Должен знать:

устройство и кинематические схемы обслуживаемых линий;

технологию производства мороженого и свойства фасуемой продукции;

способы регулирования обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству мороженого;

допустимые нормы потерь мороженого, полуфабрикатов и используемых материалов в процессе расфасовки и закаливания мороженого;

способы устранения неисправностей в работе оборудования.

Параграф 148. Машинист вакуум - упаковочной машины, 4 разряд

332. Характеристика работ:

упаковка сыра на вакуум - упаковочных машинах различного типа под вакуумом в мешочки из полимерной пленки;

приемка полимерной пленки, разрезка и изготовление мешочков или приемка готовых мешочков;

тепловая обработка сыра;

контроль за режимами обсушки сыра, облучение помещения обсушки бактерицидными лампами;

отбор сыров с достаточно обсушенным корковым слоем для упаковки их в пленку, недопущение к упаковке сыров с увлажненной поверхностью;

подготовка к работе вакуум - упаковочной машины;

создание необходимого вакуума;

регулирование режима упаковки по контрольно-измерительным приборам, обеспечение необходимого разрежения с целью качественной упаковки сыра;

укладка сыра на стеллажи;

контроль за процессом созревания сыра;

соблюдение необходимых режимов созревания сыра;

проверка герметичности упаковки, переупаковка сыра в случае необходимости.

333. Должен знать:

устройство и порядок обслуживания вакуум - упаковочных машин для упаковки сыра в пленку;

основы технологии производства твердых сыров;

условия и температурные режимы созревания твердых сыров;

требования, предъявляемые к вкусу и внешнему виду твердых сыров, качеству различных видов пленки для упаковки.

Параграф 149. Вафельщик, 3 разряд

334. Характеристика работ:

выпечка вафель в туннельных конвейерных полуавтоматических печах и вафельных стаканчиков и рожков на автоматах и полуавтоматах с газовым и электрическим обогревом;

наполнение тестом бункера;

смазка форм маслом;

включение и выключение печи, автомата, полуавтомата и наблюдение за выпечкой;

снятие вафель и укладка в тару;

сдача готовой продукции по весу.

335. Должен знать:

технологию изготовления вафельных изделий;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

устройство оборудования по выпечке вафельных изделий и порядок его эксплуатации

336. При выпечке вафель на плоских электропрессах – 2 разряд.

Параграф 150. Аппаратчик производства топленого масла, 2 разряд

337. Характеристика работ:

подготовка котлов к работе;

наполнение котлов водой и нагревание воды;

загрузка котлов маслом, поступившим на перетопку;

приготовление эмали;

запаривание или покрытие эмалью бочек;

наполнение бочек топленым маслом, укупоривание их и откатывание в маслохранилище;

сбор оттопок;

укладка в ящики пергаментных или целлофановых пакетов для упаковки в них топленого масла.

338. Должен знать:

основные свойства масла-сырца и топленого масла;

основы технологии производства топленого масла;

требования, предъявляемые к упаковке масла;

назначение моющих и дезинфицирующих растворов.

Параграф 151. Аппаратчик производства топленого масла, 4 разряд

339. Характеристика работ:

ведение технологического процесса производства топленого масла;

приемка, взвешивание и сортировка масла-сырца;

составление партий масла для перетопки;

загрузка масла в плавитель, наблюдение за плавлением, регулирование температуры плавления, выдержка расплавленного масла в ванне-плавителе;

сепарирование и промывание плазмы масла;

подогрев и пастеризация расплавленного жира, выдержка при температуре пастеризации, орошение его при необходимости горячей водой, направление отделившейся плазмы на обработку;

проверка готовности топленого масла по пробе на осветление;

при производстве топленого масла способом сепарирования пастеризация масла после плавления, очищение от механических примесей, сепарирование с одновременной подачей горячей воды;

направление при необходимости промежуточного продукта в ванны для выдержки, периодическое перемешивание его во время выдержки, регулирование требуемого температурного режима;

повторное сепарирование для окончательного отделения влаги и белка;

направление топленого масла на охлаждение, регулирование температурного режима охлаждения, наблюдение за фасовкой масла;

сбор и обработка осадка, образующегося при переработке сливочного масла;

наблюдение за условиями хранения топленого масла;

разборка и сборка оборудования;

отгрузка топленого масла, оформление документов;

ведение учета и отчетности.

340. Должен знать:

состав и физико-химические свойства топленого масла;

технологию производства топленого масла;

возможные пороки топленого масла и методы их предупреждения;

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и топленого масла;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

порядок ведения учета и отчетности.

Параграф 152. Изготовитель казеина, 3 разряд

341. Характеристика работ:

ведение процесса производства казеина;

наполнение ванн обезжиренным молоком;

приготовление кислой сыворотки и введение ее в обезжиренное молоко;

при выработке сычужного казеина - приготовление растворов хлористого кальция и свертывающего фермента, внесение их в обезжиренное молоко;

заквашивание молока;

определение готовности сгустка органолептически, обработка его;

постановка, тепловая обработка и охлаждение зерна, слив сыворотки;

промывка казеина, обезвоживание путем прессования или центрифугирования;

дробление казеина-сырца на волчке или казеинотерке;

сушка казеина-сырца в сушилках разного типа;

охлаждение казеина;

сортировка сухого казеина, подготовка его к отгрузке;

разборка и сборка оборудования.

342. Должен знать:

состав и свойства обезжиренного молока и казеина;

технологию производства технического и пищевого казеина;

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и казеина.

Параграф 153. Изготовитель казеина, 4 разряд

343. Характеристика работ:

ведение процесса производства казеина-сырца на поточно-механизированной линии;

подготовка установок линии к работе;

приемка обезжиренного молока, доведение его до требуемой для коагуляции температуры;

подготовка рабочего раствора коагулянта;

обслуживание коагулятора непрерывного действия и установки для непрерывной промывки казеина-сырца;

отделение воды, ведение процесса обезвоживания казеина-сырца с использованием прессов;

определение готовности казеина-сырца по данным анализов;

передача казеина-сырца на дальнейшую переработку или упаковка его для отгрузки, ведение учета и отчетности.

344. Должен знать:

устройство и порядок обслуживания оборудования поточно-механизированной линии по производству казеина-сырца;

состав и свойства обезжиренного молока и казеина;

технологию производства казеина-сырца;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и казеина-сырца;

порядок ведения учета и отчетности.

Параграф 154. Оператор в производстве раствора казеинатов и казецитов, 4 разряд

345. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления казеинатов и казецитов натрия;

дозирование сырья, составление смесей по заданным соотношениям компонентов;

введение растворов гидроокиси натрия или смесей лимоннокислых солей в соответствии с расчетным количеством, перемешивание раствора;

определение величины водородный показатель растворов казеината или казецитов натрия посредством водородного метра;

контроль за качеством раствора;

направление растворов казенатов или казецитов натрия через коллоидную мельницу в ванну для нагревания и перемешивания высоковязкого продукта;

наблюдение и регулирование температуры раствора казеинатов или казецитов натрия перед подачей его на дальнейшую переработку (сушку);

разборка и сборка оборудования.

346. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

технологию производства растворов казеинатов и казецитов натрия;

состав и физико-химические свойства используемого сырья;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

назначение и порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами.

Параграф 155. Мастер производства цельномолочной и кисломолочной продукции, 5 разряд

347. Характеристика работ:

ведение процесса производства пастеризованного молока, кисломолочной продукции, творога, сырково-творожных изделий, сметаны и других продуктов при выработке до 10 тысяч тонн в год;

учет количества и качества поступающего сырья (молока, сливок, масла и других.);

распределение сырья по видам производства в зависимости от его качества;

расчет добавления обезжиренного молока или сливок и нормализация молока;

контроль за приготовлением производственных заквасок для вырабатываемых видов продукции и раствора сычужного фермента для творога;

расчет потребности заквасок и внесение их в молоко или сливки;

изготовление производственных заквасок при необходимости;

при выработке творога регулирование температурного режима процесса сквашивания молока и обработка сгустков творога до готовности; ведение процесса прессования творога;

при выработке диетической продукции (кефир, ряженка, простокваша и другие) регулирование температурного режима в термостатной и хладостатной камерах по контрольно-измерительным приборам, процесса сквашивания, охлаждения и определение готовности созревания диетической продукции по лабораторным анализам;

участие в маркировке затаренной продукции и ее отгрузке; оформление необходимой документации;

учет расхода молока, сливок, основных и вспомогательных материалов, химикатов.

348. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и физико-химические свойства молока и вырабатываемых молочных продуктов;

технологию производства цельномолочных продуктов, творога, творожных изделий и сметаны;

назначение и типы применяемых контрольно-измерительных приборов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и цельномолочной, кисломолочной продукции;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

порядок ведения учета и отчетности.

349. В организациях по первичной обработке молока, отгружающих охлажденное молоко в организации на дальнейшую переработку - 4 разряд.

350. При выработке цельномолочной и кисломолочной продукции свыше 10 тысяч тонн в год - 6 разряд.

Параграф 156. Изготовитель сметаны, 3 разряд

351. Характеристика работ:

ведение процесса производства сметаны;

наполнение ванн сливками и внесение заквасок;

наблюдение за процессом сквашивания сметаны;

доведение сметаны до заданной жирности;

протирка сметаны на машине или вручную;

при выработке восстановленной сметаны - подготовка смеси молока и свежих жирных сливок или масла согласно заданной рецептуре;

пастеризация смеси в ваннах, гомогенизация и заквашивание закваской на чистых культурах;

обработка сгустка, нормализация сверхжирными сливками;

отбор проб для проведения лабораторного анализа;

наполнение кадок (фляг) сметаной;

передача сметаны на расфасовку или в камеры хранения.

352. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

технологию производства различных видов сметаны;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и сметаны;

назначение и способы приготовления моющих и дезинфицирующих растворов.

Параграф 157. Изготовитель сметаны, 4 разряд

353. Характеристика работ:

ведение процесса производства сметаны на автоматизированной линии;

наполнение вертикальных танков пастеризованными сливками;

внесение закваски при помощи насосов, дозаторов;

расчет нормы закваски в зависимости от ее активности, температуры и продолжительности сквашивания;

наблюдение за процессом сквашивания сметаны по приборам;

проверка содержания жира в заквашенных сливках и дополнительная их нормализация;

подготовка молочно-белковой основы из обезжиренного молока путем сквашивания его чистыми культурами;

отбор проб для проведения лабораторного анализа;

наполнение кадок (фляг) сметаной;

передача сметаны на расфасовку или в камеру хранения.

354. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

технологию производства различных видов сметаны;

принцип работы приборов автоматики;

нормы расхода молока, масла, закваски и вспомогательных материалов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и сметаны;

способы расчета нормы закваски;

порядок отбора проб сметаны для проведения анализа.

Параграф 158. Мастер производства сухого обезжиренного молока и заменителя цельного молока, 5 разряд

355. Характеристика работ:

ведение технологического процесса производства сухого обезжиренного молока и заменителя цельного молока при выработке до 2000 тонн в год;

учет поступающих сырья, компонентов, материалов и сортировка их по качеству на основе лабораторных анализов;

расчет, подготовка и введение компонентов требуемой дозировки;

контроль стадий технологического процесса производства сухого обезжиренного молока и заменителя цельного молока;

обеспечение нормального режима работы вакуум-аппаратов, распылительных сушилок и другого оборудования;

оценка качества сухого обезжиренного молока и заменителя цельного молока;

ведение учета расхода используемых сырья и материалов.

356. Должен знать:

состав и физико-химические свойства молока;

технологию производства сухого обезжиренного молока и заменителя цельного молока;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья, сухого обезжиренного молока и заменителя цельного молока;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования, применяемых контрольно-измерительных приборов;

порядок ведения учета и отчетности.

357. При выработке сухого обезжиренного молока и заменителя цельного молока свыше 2000 тонн в год – 6 разряд.

Параграф 159. Аппаратчик производства сухих молочных продуктов, 3 разряд

358. Характеристика работ:

ведение процесса сушки молока и молочных продуктов на вальцовой сушилке производительностью до 250 килограмм испаренной влаги в час;

проверка качества молока, молочных продуктов и подготовка их к сгущению;

подготовка оборудования к работе;

сгущение молока, молочных продуктов и перекачивание их в ванну или танк;

введение компонентов требуемой дозировки, смешивание;

подача подсгущенного молока, молочных продуктов (смеси) в питательный резервуар вальцовой сушилки;

регулирование образования пленки сухого молочного продукта на поверхности вальцов по контрольно-измерительным приборам;

наблюдение за снятием пленки сухого молочного продукта и подачей ее на размол;

регулирование размола сухого молочного продукта и подготовка тары для его упаковки, сдача сухого молочного продукта в камеру хранения и участие в отгрузке его на базу или потребителям;

очистка вальцов от подгоревших остатков сгущенного молока;

разбора и сборка оборудования.

359. Должен знать:

устройство и порядок обслуживания вальцовой сушилки и мельницы для размола сухого молока;

основы технологии производства сгущенного молока и сухих молочных продуктов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья, сухих молочных продуктов и их упаковке;

нормы расхода используемого сырья;

назначение и типы применяемых контрольно-измерительных приборов;

технологическую схему обслуживаемого участка.

Параграф 160. Аппаратчик производства сухих молочных продуктов, 4 разряд

360. Характеристика работ:

ведение процесса сушки молока и молочных продуктов (сыворотки и пахты) на вальцовой сушилке производительностью свыше 250 килограмм испаренной влаги в час, на распылительной сушилке производительностью до 250 килограмм испаренной влаги в час, а также сушка казеина на сушилках различного типа;

проверка рабочего состояния сушилок и подготовка их к работе;

сгущение цельного или обезжиренного молока, сыворотки в вакуум-аппарате и перекачивание продукта в ванну или танк;

при необходимости, введение компонентов требуемой дозировки, смешивание;

регулирование по контрольно-измерительным приборам образования пленки сухого молочного продукта на поверхности вальцов путем изменения подачи молочного продукта и пара;

наблюдение за снятием пленки сухого молочного продукта с вальцовой сушилки и регулирование его размола;

поддержание температурного режима сушки, давления пара, числа оборотов распыляющего диска сушилки по контрольно-измерительным приборам;

наблюдение за подачей сухого молочного продукта из сушилки шнеком в емкость для хранения;

оценка качества сухого молочного продукта;

участие в подготовке тары, упаковке и сдаче сухого молочного продукта в камеру хранения.

361. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

состав и физико-химические свойства молока и молочных продуктов;

технологию производства сгущенного молока и сухих молочных продуктов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья, сухих молочных продуктов и их упаковке;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

назначение и типы контрольно-измерительных приборов;

технологическую схему обслуживаемого оборудования.

Параграф 161. Аппаратчик производства сухих молочных продуктов, 5 разряд

362. Характеристика работ:

ведение процесса сушки молока, сыворотки и других жидких продуктов (раствора казеинатов, казецитов, заменителя цельного молока и другие) на распылительных сушилках различных типов производительностью свыше 250 килограмм испаренной влаги в час;

проверка рабочего состояния распылительной установки и подготовка ее к работе;

при необходимости введение различных компонентов требуемой дозировки;

ведение технологического процесса смешивания;

наблюдение за процессом сгущения молока или молочной смеси и регулирование поступления сгущенного молока или молочной смеси на распылительную сушилку;

поддержание температурного режима сушки, давления пара, числа оборотов распыляющего диска сушилки по контрольно-измерительным приборам;

наблюдение за подачей сухого молочного продукта из сушилки шнеком в емкость для хранения

оценка качества сухого молочного продукта;

разборка, чистка и сборка распыляющего диска.

363. Должен знать

состав и физико-химические свойства молока;

технологию производства сгущенного, сухого молока и молочных продуктов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и сухих молочных продуктов;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

устройство, принцип действия, порядок эксплуатации и способы устранения неисправностей в работе распылительных сушилок различных типов, применяемых контрольно-измерительных приборов;

технологическую схему обслуживаемого участка;

технологический режим и порядок регулирования процесса сушки.

Параграф 162. Оператор в производстве кисломолочных и детских молочных продуктов, 5 разряд

364. Характеристика работ:

ведение технологического процесса выработки кисломолочных и детских молочных продуктов на поточно-механизированных линиях с пульта управления;

наполнение молоком резервуаров, автоматическое регулирование процесса пастеризации и охлаждения молока до температуры сквашивания;

определение по расчетным формулам количества бактериальной закваски, компонентов, молочно-витаминных концентратов и внесение их в молоко в зависимости от вида продукта; контроль по приборам автоматического контроля за процессом сквашивания и созревания, кислотностью и другими параметрами в соответствии с требованиями технологической инструкции;

регулирование подачи смеси в резервуар или пластинчатый охладитель для охлаждения продуктов и подача продукции на розлив.

365. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и физико-химические свойства цельного и обезжиренного молока;

технологию производства кисломолочных и детских молочных продуктов резервуарным способом, бактериальных заквасок, компонентов и молочно-витаминных концентратов.

Параграф 163. Аппаратчик производства кисломолочных и детских молочных продуктов, 3 разряд

366. Характеристика работ:

ведение процесса производства кисломолочных продуктов (кефира, ацидофилина, простокваши и другие) термостатным способом;

прием из аппаратного отделения (цеха) пастеризованного молока и доведение его до температуры сквашивания;

определение количества закваски по расчетным формулам технологической инструкции;

внесение бактериальной закваски в молоко в зависимости от вида продукта (кефира, ацидофилина, простокваши и другие.), а при производстве сладкой продукции - внесение в молоко сахарного сиропа;

проверка по данным лабораторных анализов готовности сквашенного молока;

регулирование подачи заквашенного молока на разлив;

ведение процесса созревания кисломолочных продуктов в термостатной и хладостатной камерах;

прием кисломолочной продукции после расфасовки и размещение ее в термостатной камере;

контроль за соблюдением температурного режима в термостатной камере и готовностью продукта по контрольно-измерительным приборам;

передача продукции в хладостат;

контроль за охлаждением продукции в хладостате и передача ее по мере созревания в экспедицию.

367. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

основные физико-химические свойства молока;

технологию производства кисломолочных продуктов и бактериальных заквасок;

назначение и типы применяемых контрольно-измерительных приборов;

нормы расхода используемого сырья и материалов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и кисломолочных, детских молочных продуктов;

порядок ведения учета и отчетности.

Параграф 164. Аппаратчик производства кисломолочных и детских молочных продуктов, 4 разряд

368. Характеристика работ:

ведение процесса производства кисломолочных продуктов (кефира, ацидофилина и другие.) резервуарным способом, а также детских молочных смесей и казеиновых лечебных препаратов;

наполнение емкостей пастеризованным и охлажденным до температуры сквашивания молоком;

определение количества бактериальной закваски по расчетным формулам технологической инструкции;

внесение бактериальной закваски в молоко в зависимости от вида продукта;

перемешивание заквашенного молока в резервуарах, наблюдение за температурой созревания и кислотностью продукта;

регулирование по приборам автоматического контроля подачи охлаждающей смеси в рубашку танков или в пластинчатый охладитель для охлаждения продуктов;

проверка по лабораторным анализам готовности сквашенного молока;

регулирование подачи продуктов на розлив;

приготовление растворов применяемых компонентов и молочно-витаминных концентратов в зависимости от вида получаемого продукта, высокотемпературная тепловая обработка сырья и компонентов;

заквашивание и сквашивание молочной смеси специально подобранными чистыми культурами ацидофильной палочки;

внесение компонентов или молочно-витаминных концентратов в сквашенную молочную смесь при строгом соблюдении санитарно-гигиенических режимов, перемешивание полученной смеси с компонентами до получения однородной консистенции продукта;

ведение процессов гомогенизации, стерилизации детских молочных продуктов, а также других операций в соответствии с требованиями специальной рецептуры;

оценка качества кисломолочных и детских молочных продуктов и подготовка их к сдаче.

369. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и физико-химические свойства цельного и обезжиренного молока;

технологию производства кисломолочных продуктов резервуарным способом, детских молочных продуктов, казеиновых лечебных препаратов и бактериальных заквасок.

Параграф 165. Маслодел, 2 разряд

370. Характеристика работ:

слив молока и сливок в приемные ванны;

разрезка пергамента по шаблону или на специальной машине;

сборка картонных коробок, заправка коробок или ящиков пергаментом;

маркировка коробок или ящиков;

при выработке масла в маслоизготовителях периодического действия - наполнение маслоизготовителя сливками вручную;

подноска коробок или ящиков к месту их заполнения;

относка заполненных коробок или ящиков;

заклеивание коробок или забивка ящиков с маслом;

транспортировка коробок или ящиков в камеру;

при выработке топленого масла - загрузка ванн маслом, предназначенным для перетопки;

приготовление эмали, покрытие эмалью бочек или подготовка специальных вкладышей;

заправка бочек или ящиков вкладышами или пакетами;

составление моющих и дезинфицирующих растворов.

371. Должен знать:

основные свойства сливочного и топленого масла;

основные требования, предъявляемые к упаковке масл

назначение и состав моющих и дезинфицирующих растворов.

Параграф 166. Маслодел, 3 разряд

372. Характеристика работ:

ведение процесса производства масла в маслоизготовителях периодического действия;

подготовка маслоизготовителя к наполнению;

наполнение маслоизготовителя сливками, наблюдение за их сбиванием, слив пахты;

промывка при необходимости масляного зерна;

обработка масляного зерна, регулирование температурного режима обработки;

расчет количества недостающей влаги, нормализация масла по влаге, дальнейшая обработка до готовности;

выемка масла из маслоизготовителя с помощью специальных приспособлений или вручную;

заполнение ящиков маслом, выравнивание поверхности масла;

взвешивание заполненных ящиков;

транспортировка ящиков с маслом в камеру.

373. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и свойства сливок и масла;

технологию производства сливочного масла;

требования, предъявляемые к качеству масла.

Параграф 167. Маслодел, 4 разряд

374. Характеристика работ:

ведение процесса производства сливочного масла на поточных линиях различных типов и в маслоизготовителях непрерывного действия;

регулирование режима пастеризации, дезодорации и маслообразования, правильности работы машин, аппаратов по контрольно-измерительным приборам;

сепарирование сливок, регулирование уровня сливок в промежуточных баках и накопительных ваннах по показаниям приборов;

регулирование режимов поступления сливок, их сбивания, обработки, промывки масляного зерна по контрольно-измерительным приборам;

наблюдение за состоянием и работой маслоизготовителя, устранение неисправностей;

приготовление смеси наполнителей, внесение смеси или других компонентов;

поваренной соли, бактериальной закваски;

проверка качества изготовления масла;

наблюдение за равномерным наполнением ящиков маслом, контроль веса, смена ящиков;

подготовка масла к отгрузке.

375. Должен знать:

устройство оборудования по выработке масла;

состав и физико-химические свойства молока, сливок и масла;

технологию производства всех видов сливочного масла;

назначение и типы применяемых контрольно-измерительных и регулирующих приборов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и масла.

Параграф 168. Маслодел-мастер, 5 разряд

376. Характеристика работ:

руководство ведением процесса производства сливочного масла на поточных линиях различных типов и в маслоизготовителях периодического и непрерывного действия при выработке масла до 500 тонн в год;

учет поступающего сырья, сортировка по качеству на основе лабораторных анализов и органолептически;

контроль всех стадий технологического процесса производства сливочного масла;

обеспечение нормального режима работы оборудования;

руководство работой по отгрузке масла, оформление необходимых документов;

наблюдение за условиями хранения масла в камерах;

оценка качества масла;

ведение учета и отчетности.

377. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

требования, предъявляемые к качеству масла.

378. При выработке масла свыше 500 тонн в год - 6 разряд.

379. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 169. Оператор расфасовочно-упаковочного автомата, 4 разряд

380. Характеристика работ:

ведение процесса расфасовки и упаковки плавленой сырной массы и мороженого на расфасовочно-упаковочных автоматах;

загрузка бункера дозирующего устройства продуктом;

заправка автомата вафлями, глазурью, палочками, фольгой, бумагой, этикетками, клеем;

контроль: точности дозировки продукта путем периодического взвешивания на весах;

качества продукта и упаковки; правильности накопления палочек;

закалки, оттаивания и глазировки продукта;

отбраковка нестандартных по объему, весу, количеству и качеству порций продукта;

регулирование поступления продукта в бункер дозатора и синхронности взаимодействия всех устройств автомата;

устранение мелких неполадок в работе оборудования;

пуск и остановка автомата;

освобождение бункера и дозатора от остатков продукта;

разборка и смазка оборудования.

381. Должен знать:

устройство расфасовочно-упаковочных автоматов;

основные свойства фасуемой продукции;

требования, предъявляемые к качеству фасовки и оформлению упаковки продукции;

порядок регулирования дозаторов на заданный объем, вес, количество;

допустимые нормы потерь продукции и упаковочных материалов в процессе фасовки;

меры и способы устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

382. При работе на расфасовочно – упаковочном полуавтомате - 3 разряд.

Параграф 170. Оператор расфасовочно-упаковочного автомата, 5 разряд

383. Характеристика работ:

ведение процесса расфасовки и упаковки молочных продуктов в полимерную тару на расфасовочно-упаковочном автомате;

установление бункера и дозатора и подключение трубопровода для подачи массы продукта на расфасовку и упаковку;

зарядка автомата фольгой и полистирольной лентой;

установление на автомате фокуса фотоэлемента по контрольной отметке на фольге;

регулирование формирования коробочек, их заполнения и обрезки ленты;

включение и выключение узлов автомата, регулирование дозатора в зависимости от консистенции поступающей массы;

периодический контроль веса коробочек и качества упаковки;

устранение мелких неполадок в работе автомата;

регулирование синхронной работы фасовочно-упаковочного автомата в поточной линии производства молочных продуктов.

384. Должен знать:

основы технологии производства фасуемых молочных продуктов;

требования, предъявляемые к фасовке готового продукта;

устройство и порядок обслуживания расфасовочно-упаковочного автомата, порядок устранения мелких неисправностей в работе автомата;

нормы потерь продукции в процессе расфасовки;

нормы расхода упаковочных материалов.

Параграф 171. Аппаратчик производства жидкого заменителя цельного молока, 4 разряд

385. Характеристика работ:

ведение процесса пастеризации обезжиренного молока или смеси его с молочной сывороткой или пахтой:

регулирование поступления обезжиренного молока или его смеси, давления и температуры процесса пастеризации по контрольно- измерительным приборам в соответствии с заданным режимом пастеризации и охлаждения;

смешивание пастеризованного обезжиренного молока или его смеси с определенным количеством расплавленного жира, фосфатидных концентратов, витаминов и антибиотиков, гомогенизация смеси или эмульгирование ее и охлаждение;

определение по данным лабораторного анализа соответствия жидкого заменителя цельного молока техническим условиям (государственным стандартам), розлив его во фляги или цистерны;

участие в разборке, устранении неисправностей в работе и сборке обслуживаемого оборудования.

386. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и физические свойства обезжиренного молока, пахты, сыворотки;

технологию производства заменителя цельного молока;

назначение и типы применяемых контрольно-измерительных приборов, требования, предъявляемые к качеству и нормы расхода используемого сырья и компонентов.

Параграф 172. Изготовитель творога, 3 разряд

387. Характеристика работ:

ведение процесса выработки творога;

наполнение ванн молоком, доведение до температуры заквашивания;

заквашивание молока и внесение ферментов;

наблюдение за готовностью сгустка, резка его, обработка до готовности калье;

выгрузка калье в мешочки или на сточный стол;

отпрессовка творога и охлаждение его в различных охладителях;

передача творога на расфасовку или укладка в кадки;

ведение процесса выработки творожной массы;

приемка творога, наполнителей и специй;

дозировка компонентов по установленной рецептуре и составление смеси;

загрузка смеси в месильную машину

наблюдение за работой месильной машины;

укладка готовой массы в кадки или передача на расфасовку.

388. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и физико-химические свойства молока;

технологию производства творога или творожной массы;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

рецептуру и порядок составления смеси творога с наполнителями и специями;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья, творога и его упаковке;

назначение и способы приготовления моющих и дезинфицирующих растворов.

Параграф 173. Изготовитель творога, 4 разряд

389. Характеристика работ:

ведение процесса выработки творога на поточной механизированной линии и на всех видах оборудования периодического и непрерывного действия;

регулирование поступления сгустка в сепаратор или творогоизготовитель;

наблюдение за ритмичной работой сепаратора или творогоизготовителя, степенью обезвоживания обезжиренного творога, отделением сухих веществ от сыворотки;

определение готовности творога органолептически и по данным лабораторных анализов;

подача творога и сливок в дозатор-смеситель или в вальцовочную и месильную машины и творогоохладитель;

наблюдение за охлаждением продукта и передача на расфасовку или на реализацию;

при производстве зернового творога - наполнение ванн молоком, внесение закваски, хлористого кальция и сычужного фермента;

наблюдение за сквашиванием молока и определение готовности сгустка органолептически и по данным лабораторного анализа;

разрезка и обработка сгустка;

промывка и обезвоживание зерна, приготовление и внесение наполнителей;

взвешивание и маркировка творога.

390. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и физико-химические свойства молока;

технологию производства творога;

способы приготовления и внесения наполнителей;

порядок взвешивания и маркировки творога.

Параграф 174. Изготовитель творога, 5 разряд

391. Характеристика работ:

ведение процесса выработки творога на автоматизированной линии с пульта управления, обеспечение с помощью средств автоматики и контрольно-измерительных приборов выполнения технологических режимов образования сгустка, прессования, охлаждения и других видов работ по заданной программе;

обеспечение бесперебойной работы агрегатов и аппаратуры, входящих в линию;

регулирование температуры обработки сгустка, содержания влаги в твороге, режимов перемешивания сгустка;

контроль за кислотностью сгустка по приборам;

предупреждение и устранение причин отклонения от нормального технологического режима;

подготовка к обеспечению циркуляционной санитарной обработки оборудования линии.

392. Должен знать:

устройство автоматизированной линии по выработке творога;

технологию, микробиологические и биохимические основы производства творога;

принципы действия технологического оборудования;

устройство и порядок эксплуатации применяемых контрольно-измерительных приборов;

устройство схем питания электрооборудования;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и творога.

Параграф 175. Оператор линии розлива молока и молочной продукции в бутылки, 4 разряд

393. Характеристика работ:

ведение процесса розлива молока и молочной продукции: кефира, ряженки, ацидофилина, жидких детских молочных продуктов и тому подобное в стеклянные бутылки;

обеспечение работы моющих, дозирующих, наполняющих, укупоривающих и других механизмов;

контроль за соблюдением норм расхода молока и молочной продукции, вспомогательных материалов и моющего раствора;

наблюдение за правильностью наполнения и укупорки бутылок;

своевременное выявление и устранение причин, вызывающих ухудшение качества молока и молочной продукции и снижение производительности линии розлива молока и молочной продукции в бутылки, неполадки в работе механизмов, превышение норм расхода сырья и материалов;

разборка и сборка оборудования.

394. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

технологические режимы процесса мойки бутылок;

порядок ведения процесса розлива молока и молочной продукции в бутылки и укупорки их;

требования, предъявляемые к молоку и молочной продукции;

нормы расхода используемых сырья и вспомогательных материалов;

назначение и порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

основы производства жидких молочных продуктов и детских молочных продуктов.

Параграф 176. Аппаратчик производства молочного сахара, 4 разряд

395. Характеристика работ:

ведение процесса производства молочного сахара: кристаллизата, сырца, пищевого, рафинированного, фармакопейного;

очистка исходной сыворотки от молочного жира и казеиновой пыли;

коагуляция и выделение белков различными способами;

ведение процесса сгущения молочной сыворотки путем выпаривания в вакуум-аппаратах различного типа до определенной концентрации сухих веществ;

контроль и регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов параметров работы вакуум-аппарата;

очистка молочной сыворотки на стадии сгущения;

рафинация очищенной сыворотки при производстве пищевого молочного сахара;

контроль процесса кристаллизации лактозы;

наблюдение за процессом центрифугирования кристаллизата, направление кристаллов сахара на сушку;

контролирование процесса сушки сахара, определение готовности продукта;

размол молочного сахара на молотковой мельнице;

растворение сахара-сырца при производстве рафинированного и фармокопейного молочного сахара;

получение раствора необходимой концентрации, рафинация и фильтрация его, сгущение и дальнейшая обработка с целью получения кристаллов требуемых размеров;

участие в упаковке готового продукта, передаче на склад;

участие в разборке и сборке оборудования

396. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

технологию производства различных видов молочного сахара;

состав и физико-химические свойства молочной сыворотки, кристаллизата, сахара-сырца, пищевого, рафинированного, фармакопейного молочного сахара;

назначение и типы применяемых контрольно-измерительных приборов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и произведенного молочного сахара;

нормы расхода используемых сырья и материалов.

Параграф 177. Оператор молокохранилища, 4 разряд

397. Характеристика работ:

регулирование поступления в емкости молокохранилища молока и сливок из приемного и аппаратного отделений с помощью сигнализаторов уровня;

контроль температурного режима молока, уровня наполнения танков с помощью приборов автоматического контроля;

нормализация молока по расчетным формулам обезжиренным молоком или сливками;

автоматическое управление перемешиванием молока и сливок

управление дистанционными клапанами с автоматическим приводом при передаче молока на дальнейшую переработку или розлив;

учет поступления молока и сливок по качеству и количеству.

398. Должен знать:

состав и физико-химические свойства молока;

режим хранения молока и сливок;

схему молокопроводов;

устройство и принцип действия приборов и средств автоматизации молокохранилища и порядок управления ими;

порядок ведения учета и отчетности;

режимы мойки обслуживаемого оборудования;

назначение и способы приготовления моющих растворов.

Параграф 178. Оператор автоматической линии производства молочных продуктов, 5 разряд

399. Характеристика работ:

ведение процесса приема, охлаждения, очистки, нормализации, сепарирования, тепловой обработки и хранения используемого сырья с пульта управления в определенной последовательности по заданной программе;

ведение процесса сгущения, гомогенизации, смешения компонентов, стерилизации, сушки, охлаждения молочных продуктов и других работ, предусмотренных технологией, в автоматическом режиме с пульта управления;

подготовка контрольно-измерительных приборов, приборов автоматики и пульта управления к работе;

вывод технологического оборудования на холостой и рабочий режимы;

контроль и регулирование необходимых параметров процесса сепарирования сливок;

ведение процесса санитарной обработки оборудования автоматической линии производства молочных продуктов по заданной программе;

оценка качества молочных продуктов по данным лабораторных анализов.

400. Должен знать:

технологию производства сухого и сгущенного молока, сухих детских молочных продуктов, молока стерилизованного;

принципы действия технологического оборудования;

устройство автоматической системы управления процессом производства молочных продуктов;

порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов;

схемы питания электрооборудования;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и молочных продуктов.

Параграф 179. Приемщик молочной продукции, 3 разряд

401. Характеристика работ:

прием вторичного сырья молочной продукции в разные емкости, слив в цистерны, бочки и другую тару с взвешиванием, замером;

оформление документов на отгрузку.

402. Должен знать:

основные физико-химические свойства вторичного сырья;

порядок приема и слива;

государственные стандарты на вторичное сырье молочной продукции.

Параграф 180. Приемщик молочной продукции, 4 разряд

403. Характеристика работ:

прием молочной продукции по весу или счету;

подготовка склада к приемке продукции или полуфабрикатов молочной продукции;

проверка исправности и чистоты оборудования приемного цеха;

разборка продукции или полуфабрикатов по поставщикам, кислотности, кондиции;

передача на весы;

слив;

подключение шланга к оборудованию для перекачивания молока, доставляемого в цистернах;

передача молока и сливок в производственные цеха для переработки;

хранение продукции;

наблюдение за размещением продукции по камерам, ее группировкой по категориям груза и дате выработки;

регулирование температуры и влажности воздуха на складе;

оформление актами веса тары и зачисток творога, сметаны, сыра, масла и других продуктов;

отпуск продукции в экспедицию или непосредственно потребителю

контроль состояния упаковки и маркировки;

ведение учета, отчетности и составление актов на недостачу веса и некондиционность сырья

404. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству молока, сливок, творога, сметаны и других молочных продуктов;

приемы обнаружения пороков молочной продукции;

государственные стандарты на упаковку и маркировку;

порядок хранения молочных продуктов и нормы складирования по видам продукции и упаковки;

порядок ведения учета и отчетности.

Параграф 181. Оператор автомата по розливу молочной продукции в пакеты и пленку, 4 разряд

405. Характеристика работ:

ведение процесса розлива молока, сливок, кисломолочных и детских молочных продуктов в бумажные пакеты и пакеты из полимерной пленки;

подготовка пакетоизготовительного и разливочно-укупорочного автоматов к работе, заправка автомата бумажной лентой со специальным покрытием или полимерной пленкой, установка маркировочного штампа, проверка уровня чернил во флаконе и заполнение его свежими чернилами;

подключение молокопровода к автомату;

прием порожних корзин, установка их на укладочный стол автомата, снятие наполненных пакетами корзин со стола автомата на транспортер;

наблюдение за правильностью изготовления и склейкой наполненных пакетов;

контроль уровня молока, температуры нагревателя продольного шва, веса и качества пакетов, правильности нанесения даты на пакеты.

406. Должен знать:

устройство пакетоизготовительного и разливочно-укупорочного автоматов и способы устранения неисправностей в их работе;

свойства молока и молочных продуктов;

технологию склеивания бумажных пакетов и пакетов из полимерной пленки и требования, предъявляемые к качеству материалов, идущих на их изготовление;

нормы потерь молочной продукции и расхода бумаги или полимерной пленки.

Параграф 182. Аппаратчик охлаждения молочных продуктов, 4 разряд

407. Характеристика работ:

ведение процесса охлаждения сгущенного молока с сахаром, кофе со сгущенным молоком и кристаллизации молочного сахара;

проверка рабочего состояния вакуум-кристаллизаторов или ванн-охладителей;

регулирование подачи холодной воды;

создание разрежения и поддержание необходимого вакуума в вакуум-охладительных-установках;

контроль и регулирование процесса охлаждения молока;

определение момента внесения затравки и других добавок (сорбиновой и аскорбиновой кислот и солей-стабилизаторов), внесение их в продукт;

наблюдение за перемешиванием сгущенного молока, кофе (какао) со сгущенным молоком в процессе кристаллизации;

определение готовности продукта по данным лабораторного анализа;

проведение стандартизации готового продукта;

направление охлажденного продукта на расфасовку.

408. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

основы технологии производства сгущенного молока и других молочных консервов;

порядок ведения процесса кристаллизации лактозы при охлаждении;

требования, предъявляемые государственными стандартами и технологической инструкцией к процессу охлаждения сгущенного молока, кофе (какао) со сгущенным молоком и их консистенции;

назначение и типы применяемых контрольно-измерительных приборов.

Параграф 183. Аппаратчик восстановления молока, 3 разряд

409. Характеристика работ:

ведение процесса восстановления молока на машинах различных типов

подача сухого молока шнеком или через воронку в машины вертикального и горизонтального типа;

регулирование поступления воды;

перемешивание смеси мешалками различной конструкции или растворение сухого молока при циркуляции с помощью центробежного насоса;

передача восстановленного молока в приемную ванну, очистка от грубых нерастворившихся комочков, охлаждение и подача в танки для выдержки

контроль плотности и вязкости восстановленного молока;

определение по данным лабораторного анализа окончания процесса восстановления молока;

подача восстановленного молока на пастеризацию;

разборка и сборка оборудования.

410. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и свойства молока;

технологию восстановления молока;

требования, предъявляемые к качеству сухого и восстановленного молока.

411. При ведении процесса восстановления молока на автоматизированной линии - 4 разряд.

Параграф 184. Мастер производства молочного сахара, 5 разряд

412. Характеристика работ:

ведение процесса производства молочного сахара различных видов;

обеспечение необходимого режима работы оборудования;

ведение учета и отчетности;

отгрузка молочного сахара, оформление необходимых документов по отгрузке.

413. Должен знать:

технологию производства различных видов молочного сахара

состав и физико-химические свойства молочной сыворотки, кристаллизата, сахара-сырца, пищевого, рафинированного и фармакопейного молочного сахара;

устройство обслуживаемого оборудования;

порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и молочного сахара;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

порядок ведения учета и отчетности.

Параграф 185. Брынзодел, 3 разряд

414. Характеристика работ:

ведение процесса выработки брынзы из пастеризованного молока с применением бактериальных заквасок;

нормализация молока, подготовка к свертыванию (нагревание смеси, внесение закваски, химикатов, свертывающего фермента);

наблюдение за процессом свертывания молока;

определение готовности сгустка органолептически;

разрезка сгустка, постановка и вымешивание зерна;

контроль за обезвоживанием зерна и нарастанием кислотности сыворотки;

удаление части сыворотки;

подготовка формовочного стола и рамы;

перекладывание сырной массы на стол, распределение зерна ровным слоем, не допуская комкования;

укладка щита, прессование сырной массы, поддержание определенного температурного режима прессования;

разрезка пласта на бруски определенного размера, охлаждение их водой;

размещение брусков брынзы в бассейне с рассолом, посыпание верхнего слоя солью;

периодическое перемещение и переворачивание брусков брынзы;

контроль за концентрацией и температурой рассола в процессе посолки и качеством брынзы;

подготовка деревянных бочек, рассола требуемой концентрации;

укладка брусков брынзы в бочки, посыпание рядов брынзы солью, заливание рассолом;

контроль процесса созревания, доливание при необходимости рассола;

слив рассола из бочки;

взвешивание брынзы;

фильтрация, обновление рассола;

упаковка, маркировка, отгрузка брынзы в бочках.

415. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

технологию производства брынзы;

состав и основные свойства молока и брынзы;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и брынзы;

нормы расхода используемых сырья и материалов.

Параграф 186. Брынзодел-мастер, 4 разряд

416. Характеристика работ:

ведение процесса выработки брынзы из пастеризованного молока с применением бактериальных заквасок;

учет и контроль поступающего сырья, сортировка по качеству и сыропригодности на основе лабораторных анализов и органолептически;

проведение расчетов нормализации молока по жиру;

расчет необходимого количества бактериальной закваски, химикатов и фермента;

изготовление при необходимости бактериальной закваски;

контроль за процессом свертывания смеси;

определение готовности сгустка, резка его, постановка и вымешивание зерна, удаление части сыворотки, определение готовности зерна;

участие в перекладывании сырной массы на формовочный стол, прессовании и разрезке пласта на бруски;

наблюдение за процессом посолки брусков брынзы в бассейне;

контроль за технологическими параметрами процесса посолки, созревания брынзы;

оценка качества брынзы, подготовка к отгрузке;

ведение учета и отчетности.

417. Должен знать:

технологию производства брынзы;

состав и физико-химические свойства молока и брынзы;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и брынзы;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

порядок ведения учета и отчетности.

Параграф 187. Аппаратчик производства заквасок, 4 разряд

418. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления производственных заквасок из лабораторных заквасок чистых культур;

стерилизация посуды и другого инвентаря, применяемого при выработке производственной закваски;

пастеризация и охлаждение сырья;

заквашивание сырья, наблюдение за температурой заквашивания по контрольно-измерительным приборам и готовностью закваски;

направление пробы закваски в лабораторию на бактериальный анализ и определение кислотности;

передача закваски по назначению для производства различных видов продукции;

составление моющего раствора заданной концентрации.

419. Должен знать:

основы микробиологии кисломолочных продуктов, масла и сыра, технологию их производства;

технологическую инструкцию по приготовлению производственных заквасок и требования, предъявляемые к закваскам.

Параграф 188. Оператор в производстве заквасок, 5 разряд

420. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления производственной закваски и мойки оборудования автоматических линий с пульта управления;

пастеризация и охлаждение сырья, использование лабораторных заквасок при заквашивании сырья, наблюдение за температурой сквашивания по контрольно-измерительным приборам и готовностью закваски;

направление пробы закваски в лабораторию на бактериальный анализ и определение кислотности;

передача закваски по назначению для производства различных видов продукции;

составление моющего раствора заданной концентрации.

421. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

основы микробиологии кисломолочных продуктов, масла и сыра и технологию их производства;

технологическую инструкцию по приготовлению производственных заквасок и требования, предъявляемые к закваскам;

назначение и порядок приготовления моющих и дезинфицирующих растворов;

назначение и порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами.

Параграф 189. Изготовитель сычужного порошка и пищевого пепсина, 4 разряд

422. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения сычужного фермента методом экстракции и пищевого пепсина методом автолиза;

охлаждение, фильтрация экстракта, внесение по расчету соли и соляной кислоты;

отстаивание и уплотнение высола, самопрессование его в мешочках, центрифугирование и сушка;

размол сычуга (пепсина) на шаровой мельнице до состояния пудры, просеивание;

перемешивание порошка с высушенной и просеянной солью;

доведение продукта до стандартной активности путем добавления соли и тщательного перемешивания.

423. Должен знать:

технологию производства сычужного фермента и пищевого пепсина;

состав и физико-химические свойства используемого сырья;

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

порядок обращения с кислотами;

требования, предъявляемые к сычужному порошку и пищевому пепсину.

Параграф 190. Фризерщик, 4 разряд

424. Характеристика работ:

ведение процесса фризерования (насыщения воздухом) смеси мороженого на фризерах непрерывного действия;

установка фильтра на молокопроводе;

включение фризера и загрузка его смесью мороженого;

регулирование сбивания смеси, температурного режима фризера и скороморозильных аппаратов по контрольно-измерительным приборам, проверка готовности мороженого органолептически;

обеспечение равномерной подачи мороженого на расфасовочный (дозировочный) автомат и в скороморозильный аппарат, а также синхронной работы автоматов поточной линии;

прием взбитой смеси в гильзы и ушаты;

передача мороженого в ушатах на мелкую расфасовку, в генераторные формы или в закалочную камеру;

при необходимости участие в завертке и упаковке расфасованного мороженого;

контроль веса порций;

устранение неисправностей в работе оборудования;

разборка обслуживаемого оборудования. Ведение учета и отчетности.

425. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

способы устранения неисправностей в его работе;

технологию производства мороженого;

требования, предъявляемые к качеству мороженого;

порядок ведения учета и отчетности.

426. При работе на фризерах периодического действия – 3 разряд.

Параграф 191. Фризерщик, 5 разряд

427. Характеристика работ:

ведение процесса фризерования с автоматическим регулированием и поддержанием параметров смеси мороженого на поточно-механизированных и автоматических линиях, оснащенных полуавтоматическими и автоматическими фризерами со сменными насадками (экструдерами) с пульта управления;

заполнение промежуточных емкостей с поплавковыми регуляторами и мешалками смесью мороженого в соответствии с производственной программой;

определение взбитости мороженого по эталону;

регулирование подачи воздуха;

обеспечение равномерной подачи мороженого в формовочные устройства, фасовочно-упаковочные автоматы и в закалочную (скороморозильную) камеру;

обеспечение синхронной работы оборудования поточно-механизированных и автоматических линий с помощью электромеханических и электронных синхронизаторов;

оттаивание фризеров.

428. Должен знать:

устройство и кинематические схемы обслуживаемых линий;

технологический процесс производства мороженого;

основные положения нормативно-технической документации по производству мороженого;

устройство электромеханических и электронных синхронизаторов, применяемых контрольно-измерительных приборов и автоматики;

порядок определения взбитости мороженого.

Параграф 192. Коптильщик колбасного сыра, 2 разряд

429. Характеристика работ:

ведение процесса копчения колбасного сыра в коптильных камерах;

загрузка рам с батонами сыра в коптильные камеры;

подача топлива в топки, регулирование температурного режима копчения;

определение окончания процесса копчения по внешнему виду и структуре батонов сыра;

выгрузка рам с батонами сыра из коптильных камер и направление их на охлаждение

уборка золы из топок.

430. Должен знать:

устройство коптильной камеры;

основы технологии производства колбасного сыра;

возможные пороки колбасного сыра, зависящие от процесса копчения.

Параграф 193. Сыродел, 2 разряд

431. Характеристика работ:

подача фляг с молоком к весам;

слив молока в приемные ванны;

слив части сыворотки из сырных ванн при ручном удалении

укладка брусков сырной массы в формы при образовании и разрезке пласта в сырных ваннах;

сепарирование подсырной сыворотки;

транспортировка форм с сыром к прессам, а отпрессованного сыра в солильное помещение;

транспортировка сыров на тележках при осуществлении операций по уходу за сыром;

подготовка сыров для отгрузки;

маркировка ящиков;

обертывание сыров бумагой, укладка их в ящики.

432. Должен знать:

основные свойства молока и сыра;

основы технологии производства сыров;

основные порядок ухода за различными видами сыра;

назначение и состав моющих и дезинфицирующих средств;

порядок упаковки.

Параграф 194. Сыродел, 3 разряд

433. Характеристика работ:

ведение процесса производства нежирного сыра;

наполнение ванн обезжиренным молоком и пахтой в установленной пропорции;

внесение закваски, растворов свертывающего фермента и химикатов;

наблюдение за процессом свертывания;

определение готовности сгустка;

разрезка сгустка, постановка, обработка зерна;

сливание сыворотки;

посолка сыра в зерне в соответствии с технологической инструкцией;

формование сыра;

проведение самопрессования, прессование сыра в соответствии с технологическими инструкциями

при формовании сыра в бочки - плотная набивка их зерном, прессование;

перемещение сыра в солильное отделение, посолка сыра в рассоле;

уход за нежирным сыром во время созревания, при упаковке или без упаковки сыров в пленку;

переворачивание, обтирка, мойка сыров;

маркировка и парафинирование сыров;

заливание поверхности сыра, сформованного в бочки, парафиновой смесью;

взвешивание, упаковка, подготовка к отгрузке.

434. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и свойства обезжиренного молока, пахты и сыра;

технологию производства различных видов нежирных сыров;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и сыра;

нормы расхода используемых сырья и материалов.

Параграф 195. Сыродел, 4 разряд

435. Характеристика работ:

ведение процесса производства жирного сыра в ваннах, сыроизготовителях;

подготовка оборудования к работе;

регулирование жирности смеси перед свертыванием;

внесение закваски, растворов свертывающего фермента и химикатов, доведение смеси до необходимой температуры свертывания;

наблюдение за процессом свертывания, определение готовности сгустка;

разрезка сгустка, постановка и обработка зерна, второе нагревание

удаление сыворотки, регулирование молочнокислого процесса, частичная посолка сырной массы в зерне, вымешивание сырного зерна;

передача готового зерна с сывороткой на формование при переливном способе формования;

образование и подпрессовка пласта при формовании сыра в ваннах, участие в разрезке пласта и укладка брусков сырной массы в формы при формовании вручную;

контроль за процессом самопрессования и прессования сыра, передачей его в солильное отделение.

436. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и основные свойства молока и сыра;

технологию производства сыров;

возможные пороки сыра и методы их предупреждения;

назначение и порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными и регулирующими приборами;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и сыра.

Параграф 196. Сыродел-мастер, 5 разряд

437. Характеристика работ:

руководство ведением процесса производства сыра при выработке сыра до 300 тонн в год в ваннах (котлах), сыроизготовителях;

учет поступающего сырья;

сортировка молока по качеству и определение его пригодности для выработки сыра на основе лабораторных анализов и органолептики;

расчет нормализации молока по содержанию жира и белка и определение необходимого количества бактериальной закваски, химикатов, свертывающего фермента;

при необходимости изготовление бактериальной закваски;

контроль за процессом обработки сгустка и сырного зерна в ваннах, сыроизготовителях;

определение готовности сырного зерна перед формованием;

контроль за процессом формования и прессования сыра;

периодическая проверка активной кислотности сыра индикаторным методом;

взвешивание и передача сыра в солильное отделение;

контроль качества мойки оборудования, форм, инвентаря;

ведение учета и отчетности;

участие в оценке качества сыров.

438. Должен знать:

состав и физико-химические свойства молока и сыра;

технологию производства сыров;

возможные пороки сыра и методы их предупреждения;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и сыра;

нормы расхода используемых сырья и материалов;

порядок ведения учета и отчетности.

439. При выработке сыра свыше 300 тонн в год – 6 разряд.

440. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 197. Мойщик сыра, 2 разряд

441. Характеристика работ:

укладка сыров на стеллажи контейнера или на стационарные стеллажи:

периодическое переворачивание и перемещение сыров на стеллажах в процессе созревания;

мойка сыров в ваннах щетками, обсушка сыров, мойка стеллажей и полок;

обтирка сыров в процессе созревания;

перемещение сыров в камеры с другим температурно-влажностным режимом;

при производстве плавленых сыров - освобождение сычужных сыров от упаковки, обработка сыров с целью удаления парафинового покрытия, поврежденной корки, трещин, цифр маркировки, гнилостных колодцев;

мойка сыров и обработка их подогретой и заквашенной сывороткой;

передача на дальнейшую обработку.

442. Должен знать:

состав и свойства сыров;

основы технологии производства сыров;

порядок ухода за сычужными сырами;

требования, предъявляемые к сычужным сырам.

Параграф 198. Мойщик сыра, 3 разряд

443. Характеристика работ:

мойка и обсушка сыров на машинах разного типа, регулирование температурного режима воды и воздуха по контрольно-измерительным приборам;

мойка крупных сыров (швейцарский, советский и другие) вручную;

мойка стеллажей на специальных машинах;

уход за твердыми и мягкими сычужными сырами в процессе созревания их в камерах;

периодическое подсаливание крупных сыров, обработка их щетками;

наблюдение за образованием слизи при созревании мягких сыров, растирание ее, перетирание увлажненной салфеткой;

прокалывание при необходимости головок сыра при уходе за сыром рокфор, зачистка при обильном развитии плесени, удаление слизи, завертывание сыров в пергамент или фольгу;

упаковка сыров в ящики перед отгрузкой.

444. Должен знать:

состав и свойства сыров;

основы технологии производства сыров;

порядок ухода за различными видами сыров;

нормы убыли при созревании сыров;

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

назначение и типы применяемых контрольно-измерительных приборов;

требования, предъявляемые к упаковке сыров.

Параграф 199. Прессовщик сыра, 3 разряд

445. Характеристика работ:

ведение процесса прессования мелких сыров на прессах различных конструкций, кроме туннельных пневматических прессов;

подача или транспортировка формованных сыров от формовочных аппаратов, отделителей сыворотки или сырных ванн к прессам;

маркировка, завертывание сыров в салфетки или серпянки при прессовании в обычных формах;

сборка форм с перфорированными металлическими или пластмассовыми вставками;

определение необходимого режима прессования мелких сыров в зависимости от кислотности, влажности и температуры сырной массы, поступающей на прессование;

контроль, регулирование давления в процессе прессования по контрольно-измерительным приборам;

наблюдение за характером уплотнения сыра;

перепрессовка мелких сыров в соответствии с технологическими инструкциями по видам сыров, распрессовка их и проверка качества прессования;

подготовка и подналадка прессов к работе;

взвешивание сыров, доставка их в солильное отделение.

446. Должен знать:

состав и свойства различных видов мелких сыров;

технологию производства мелких сыров;

требования, предъявляемые к процессу прессования и качеству мелких сыров;

устройство обслуживаемых прессов, применяемых контрольно-измерительных приборов;

возможные пороки мелкого сыра, зависящие от качества прессования.

Параграф 200. Прессовщик сыра, 4 разряд

447. Характеристика работ:

ведение процесса прессования крупных сыров на прессах различных конструкций, а также мелких сыров на туннельных пневматических прессах;

подготовка прессов к работе;

определение режима прессования сыров в зависимости от кислотности, влажности и температуры сырной массы, поступающей на прессование;

прокалывание крупных сыров для удаления оставшейся сыворотки;

перепрессовка сыров в соответствии с технологическими инструкциями, распрессовка их и проверка качества прессования;

наладка прессов.

448. Должен знать:

состав и свойства различных видов крупных и мелких сыров;

технологию производства крупных и мелких сыров;

требования, предъявляемые к процессу прессования и качеству сыров;

возможные пороки сыра, зависящие от качества прессования;

устройство и кинематическую схему обслуживаемых прессов;

способы и порядок их наладки.

Параграф 201. Сыросол, 3 разряд

449. Характеристика работ:

ведение процесса посолки мелких сычужных сыров;

приемка сыров после прессования, проверка качества сыров;

размещение сыров в бассейнах с рассолом, в контейнерах или без контейнеров;

соблюдение технологических режимов посолки;

приготовление рассола, пастеризация, охлаждение, осветление, поддержание требуемой температуры, концентрации и кислотности рассола, осуществление его циркуляции или перемешивания, фильтрация рассола;

при посолке в рассоле без контейнеров - размещение сыров в один, два, три ряда, покрытие выступающей из рассола поверхности сыра серпянкой, смачиваемой рассолом.

450. Должен знать:

технологию производства и посолки мелких сыров;

состав и физико-химические свойства сыров;

возможные пороки, зависящие от качества посолки,

методы их предупреждения и устранения;

порядок приготовления рассола;

нормы убыли сыров при их посолке;

основы учета.

Параграф 203. Сыросол, 4 разряд

451. Характеристика работ:

ведение процесса посолки крупных сычужных сыров;

посыпание солью закрытых серпянкой верхних полотен сыра, периодическое перевертывание головок сыра;

обмывание отдельных видов крупных сыров солевым раствором, перевертывание, укладка на чистые круги после посолки сыров в бассейнах и обсушка их;

подсаливание сыров в процессе созревания, обработка щетками для просаливания;

поддержание требуемых параметров рассола, обновление его.

452. Должен знать:

технологию производства и посолки крупных сыров;

состав и физико-химические свойства сыров;

возможные пороки сыра, зависящие от качества его посолки и дальнейшего созревания, методы их предупреждения и устранения;

требования, предъявляемые к технологическим параметрам рассола;

нормы убыли сыров при их посолке и созревании;

порядок ведения учета и отчетности.

Параграф 203. Формовщик сыра, 2 разряд

453. Характеристика работ:

вязка батонов колбасного сыра для придания им соответствующей формы и плотности набивки;

навешивание батонов на палки и подвешивание их на рамы;

передача батонов на копчение;

транспортировка к рабочему месту оболочки для колбасного сыра и шпагата.

454. Должен знать:

способ вязки колбасного сыра в соответствии с установленной формой и размером батонов;

нормы расхода шпагата.

Параграф 204. Формовщик сыра, 3 разряд

455. Характеристика работ:

ведение процесса формования сыра из пласта или насыпью;

подготовка форм, установка их на тележку-стол, тележку или передача к месту формования транспортером;

подготовка формовочного аппарата к работе;

прием сырного зерна, равномерное его распределение для образования пласта одинаковой высоты;

удаление сыворотки, подпрессовка пласта;

контроль за давлением по манометру и регулировка его;

разрезка сырного пласта ножевой рамой, разрезка его в поперечном направлении при опускании двери;

съем брусков сыра с пластины аппарата, укладка в формы;

промывка пластин, сборка аппарата;

при формовании сыра насыпью подготовка вибролотка, отделителя сыворотки или полуавтомата для формования,

включение насоса для откачивания сыворотки;

заполнение форм индивидуально или групповым способом через разливочное распределительное устройство, подача и съем форм при обслуживании полуавтомата;

ведение процесса формования сырной массы в оболочку на шприцах различной конструкции с соблюдением необходимой плотности набивки массы в оболочку;

прием плавленой сырной массы и заряжение шприца;

подготовка оборудования к работе;

установка и смена цевок;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов давления и разряжения на вакуум – шприцах;

передача батонов колбасного сыра на вязку.

456. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и основные свойства сыра;

технологию процесса формования различных видов сыров;

возможные пороки сыра, зависящие от качества его формования;

требования, предъявляемые к качеству и плотности набивки сырной массы в оболочку;

нормы расхода оболочки и сырной массы.

Параграф 205. Аппаратчик нанесения полимерных и парафиновых покрытий на сыры, 2 разряд

457. Характеристика работ:

ведение процесса парафинирования колбасного сыра;

подготовка, измельчение полимерно-парафинового сплава и загрузка его в парафинер;

нагрев сплава до требуемой температуры;

подготовка колбасного сыра к парафинированию, обрезка, навешивание на рейки;

парафинирование батонов сыра при установленной температуре, подвешивание реек с батонами для обсушки.

458. Должен знать:

устройство и порядок обслуживания парафинеров;

состав и свойства колбасного сыра;

основы технологии производства плавленого сыра;

требования, предъявляемые к парафинированию колбасного сыра.

Параграф 206. Аппаратчик нанесения полимерных и парафиновых покрытий на сыры, 3 разряд

459. Характеристика работ:

ведение процесса парафинирования сычужных сыров и нанесения полимерных покрытий с помощью аппаратов (машин) различного типа;

подготовка композиции каркасного слоя покрытия, перемешивание, фильтрация, введение в аппарат (машину) для нанесения покрытия;

отбор сыров для нанесения парафинового сплава или полимерного покрытия;

термическая обработка поверхности сыров перед нанесением покрытия, обсушка;

маркировка сыров перед парафинированием или нанесением защитного слоя покрытия;

укладка сыров на держатели парафинера или аппаратов (машин) для нанесения покрытия;

допарафинирование непокрытых парафиновым сплавом мест вручную;

при нанесении каркасного слоя после процесса нанесения композиции – обсушка сыров в специальной машине;

укладка сыров, покрытых парафиновым сплавом или полимерным покрытием, на стеллажи контейнера.

460. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и свойства сыра, парафиновых сплавов и полимерных покрытий;

основы технологии производства сыра;

требования, предъявляемые к парафинированию и нанесению парафиновых и полимерных покрытий на различные виды сыров;

порядок маркировки сыров.

Параграф 207. Сыродел по созреванию сыров, 4 разряд

461. Характеристика работ:

ведение процесса созревания сыров;

приемка сыров после прессования, проверка качества прессования;

контроль за процессом посолки сыра, поддержание необходимых технологических режимов посолки;

руководство работами по укладке, мойке, обтирке, переворачиванию, парафинированию сыров, упаковке их в пленку;

контроль созревания в камерах с различным температурным и влажностным режимом;

регулирование режима созревания сыров в соответствии с показаниями контрольно-измерительных приборов;

участие в оценке качества сыров;

руководство упаковкой сыров в ящики перед отгрузкой.

462. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

состав и основные свойства сыра;

технологию производства вырабатываемых сыров и ухода за ними;

возможные пороки сыра, возникающие в процессе его созревания, и методы их предупреждения

нормы убыли сыров при созревании;

требования, предъявляемые к качеству сыра.

Параграф 208. Сыродел мастер по созреванию сыров, 5 разряд

463. Характеристика работ:

руководство ведением процесса созревания сыра при выработке сыра до 300 тонн в год;

руководство процессом посолки и хранения сыра;

контроль качества сыра, поступающего в солильное отделение после прессования;

оценка качества сыров;

подготовка партии сыров к отгрузке, оформление необходимых документов;

определение убыли сыров при созревании по действующим нормам;

ведение учета и отчетности.

464. Должен знать:

состав и физико-химические свойства молока и сыра;

технологию производства и созревания различных сыров;

возможные пороки сыра и методы их предупреждения и устранения в процессе производства и созревания;

требования, предъявляемые к качеству сыров;

нормы убыли сыров при созревании;

порядок ведения учета и отчетности.

465. При выработке сыра свыше 300 тонн в год – 6 разряд.

466. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Глава 5. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих по разрядам на работы по костеперерабатывающему и клеевому производству

Параграф 209. Размольщик (мельник) кости – паренки, 4 разряд

467. Характеристика работ:

ведение процесса размола (измельчения) кости - паренки на шаровых мельницах с последующем просеиванием;

регулирование степени измельчения сухой кости - паренки по результатам ситового анализа;

устранение причин отклонений от заданной степени измельчения;

равномерная и бесперебойная загрузка шаровых мельниц с помощью транспортирующих устройств и разгрузка с помощью пневмотранспортных установок;

контроль за работой транспортирующих устройств.

468. Должен знать:

устройство шаровых мельниц;

требования, предъявляемые к качеству сырья (паренки), идущего на размол, и к качеству продукта (костяной муки);

требования, предъявляемые к качеству помола кости - паренки;

порядок определения влажности, наличия примесей и тонины помола костяной муки.

Параграф 210. Аппаратчик газового консервирования, 4 разряд

469. Характеристика работ:

ведение процесса консервирования клеевого и желатинового бульонов путем обработки их сернистым ангидридом или сернистой кислотой, перекисью водорода в газовочных аппаратах и установках под руководством аппаратчика газового консервирования более высокой квалификации;

подготовка серных печей и газовочных аппаратов к работе;

ведение процесса получения сернистого ангидрида путем сжигания серы в серных печах;

подача сернистого ангидрида и упаренных бульонов в газовочные аппараты;

своевременный слив отработанных бульонов и передача их на последующие стадии производства;

отбор проб и проведение анализов;

определение степени обработки бульонов по показаниям контрольно-измерительных приборов;

подготовка оборудования к ремонту.

470. Должен знать:

технологический процесс получения сернистого ангидрида;

режимы консервирования в зависимости от концентрации бульонов;

физико-химические свойства клея и желатина;

технологический процесс обработки бульонов путем консервирования.

Параграф 211. Аппаратчик газового консервирования, 5 разряд

471. Характеристика работ:

ведение процесса консервирования клеевого и желатинового бульонов путем обработки их сернистым ангидридом, сернистой кислотой, перекисью водорода в газовочных аппаратах и установках;

определение режима консервирования в зависимости от качественных показателей консервантов и бульонов;

расчет и приготовление необходимого количества серы, сернистой кислоты и перекиси водорода;

регулирование режимов работы серных печей, подачи упаренных бульонов и сернистого ангидрида в газовочные аппараты;

проверка наличия сернистого ангидрида в баллоне, масла в испарителе, воды в бачке насыщения;

замена баллонов по мере расходования сернистого ангидрида;

контроль температуры, давления и скорости поступления газа и других параметров технологического режима по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам проводимых анализов;

обеспечение своевременного слива обработанных бульонов;

устранение причин отклонений от норм технологического режима;

прием оборудования из ремонта;

проверка исправности оборудования, коммуникаций, состояния контрольно-измерительных приборов и защитных приспособлений.

472. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации, приема из ремонта обслуживаемого оборудования;

нормы расхода серы, сернистого газа;

режимы консервирования в зависимости от концентрации бульонов;

способы контроля температуры, давления и скорости поступления газа;

устройство и порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами.

Параграф 212. Загрузчик (выгрузчик) диффузоров, 3 разряд

473. Характеристика работ:

загрузка и выгрузка диффузоров вручную или с помощью механизмов;

проверка и опробирование работы загрузочных транспортных механизмов элеваторов, моечного барабана, узкоколейки, поворотных кругов и вагонеток;

проверка готовности диффузоров к загрузке шротом;

наблюдение за равномерным распределением шрота на транспортере и распределение его по диффузорам в зависимости от назначения (на выработку клея и желатина);

выгрузка кости - паренки из диффузоров в рельсовые вагонетки или напольные тележки.

474. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

ассортимент используемого сырья, нормы и периодичность загрузки шрота;

расположение и нумерацию диффузоров;

требования, предъявляемые к качеству шрота и кости - паренки в зависимости от их назначения.

Параграф 213. Просевальщик (рассевальщик), 3 разряд

475. Характеристика работ:

ведение процесса просеивания (рассеивания) и сортировки отходов шрота на ситах-буратах периодического действия;

подготовка и опробование оборудования;

регулирование подачи отходов шрота в сита-бураты;

контроль качества просеивания (рассеивания) и равномерной загрузки оборудования;

упаковка азотистых отходов в тару с последующей укладкой их в штабель;

передача крупных частей шрота на повторную полировку;

разборка, сборка, очистка и смена ситовых поверхностей;

чистка и смазка механизмов;

устранение мелких неисправностей в работе оборудования.

476. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

порядок просеивания (рассеивания) отходов шрота;

требования, предъявляемые к качеству азотистых отходов.

Параграф 214. Аппаратчик сушки клея и желатина, 5 разряд

477. Характеристика работ:

ведение процесса сушки клея и технического желатина в сушилках различных типов;

регулирование загрузки, размещения и перегонки вагонеток с клеем и техническим желатином в сушилках;

наблюдение и регулирование по контрольно-измерительным приборам температурного режима сушки, концентрации и толщины слоя клеевой галерты, работы вентиляционных устройств сушилки и калориферов;

определение относительной влажности воздуха и температуры по зонам сушильного аппарата, определение равномерности просушки плиток клея и технического желатина;

определение окончания процесса сушки по данным лабораторного анализа;

учет клея, находящегося в сушильных каналах, по сортности;

при необходимости загрузка сушильных камер вагонетками с клеем и техническим желатином, выгрузка сухого клея, газирование сернистым газом сушильных каналов;

устранение неисправностей в работе оборудования.

478. Должен знать:

устройство и принцип работы сушилок различного типа, применяемых контрольно-измерительных приборов и вспомогательного оборудования;

режим процесса сушки в зависимости от физико-химических свойств клея, технического желатина и атмосферных условий; государственные стандарты на клей и желатин;

порядок устранения мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

479. При ведении процесса сушки гранулированного и чешуйчатого клея под руководством аппаратчика сушки клея и желатина более высокой квалификации – 4 разряд.

Параграф 215. Съемщик клея, 3 разряд

480. Характеристика работ:

съем плиток клея и технического желатина с желатинизационных столов и из форм и подача их на сушку;

съем плиток клея с рамок, сеток и полок после сушки и их упаковка;

сортировка плиток клея и технического желатина по цвету, размеру, форме и влажности;

упаковка плиток клея и технического желатина в тару по сортам;

подача упакованной продукции к рабочему месту, зашивание мешков, навешивание бирок и этикеток.

481. Должен знать:

государственные стандарты на клей и технический желатин;

способы сортировки клея и технического желатина по сортам, внешнему виду;

порядок съема и укладки готовой продукции;

размер сеток для сушки клея и технического желатина;

порядок ремонта рамок для сушки клея и технического желатина, и натяжения шпагата.

482. При выполнении работ по подготовке сеток для сушки клея и технического желатина, зашиванию кулей и подвязыванию бирок - 2 разряд.

483. При выполнении работ по наклейке этикеток и подсчету плиток клея - 1 разряд.

Параграф 216. Приемщик сырья для клея, 4 разряд

484. Характеристика работ:

приемка кости или мягкого сырья в производство;

проверка качества и количества сырья, определение вида степени засоренности сырья;

разгрузка сырья из автомашин с помощью подъемно-транспортных устройств;

транспортировка сырья к месту назначения;

отбор неклеедающего сырья и посторонних предметов;

подготовка инструмента и оборудования к работе;

разгрузка сырья из автомашин вручную, транспортировка кости в бункер.

485. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

виды сырья и государственные стандарты на него;

порядок разгрузки сырья из автомашин.

Параграф 217. Аппаратчик производства казеинового клея, 4 разряд

486. Характеристика работ:

ведение процесса составления казеинового клея на аппаратах периодического действия под руководством аппаратчика производства казеинового клей более высокой квалификации;

подготовка компонентов клея: казеина, фтористого натрия, извести - пушонки, медного купороса;

определение степени их измельчения и влажности, взвешивание и загрузка в аппараты в строго установленном порядке;

выгрузка готовой продукции, затаривание, взвешивание и этикетировка;

ведение записи в рецептурном журнале;

осмотр и подготовка к работе элеваторов, смесителей, аэрозольтранспортеров и вентиляционных систем;

чистка и смазка оборудования;

487. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования:

физико-химические свойства сырья для производства казеинового клея (казеина, керосин, фтористого натрия, извести - пушонки, медного купороса) готовой продукции;

качественные показатели казеинового клея;

рецептуру составления казеинового клея;

государственные стандарты на казеиновый клей.

Параграф 218. Аппаратчик производства казеинового клея, 5 разряд

488. Характеристика работ:

ведение процесса дробления казеина на дробильном агрегате периодического действия;

подбор сырья для производства казеинового клея;

определение сортности казеина по установленным внешним признакам;

расчет количества казеина, необходимого для составления данного вида клея;

отбор казеина необходимой сортности, влажности и помола в зависимости от марки клея;

подготовка к работе вибротранспортера дробильной машины, циклона, центрифугала и смазка их механизмов

равномерная подача казеина в дробильный агрегат пневмотранспортером или вручную;

проведение ситового анализа измельченного казеина;

подача казеина на дальнейшую переработку;

обеспечение работы дробильного агрегата.

489. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации дробильного агрегата;

физико-химические свойства казеина;

внешние признаки сортности казеина;

виды, назначение, порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

требования, предъявляемые к качеству используемого сырья и степени его измельчения.

Параграф 219. Аппаратчик производства казеинового клея, 6 разряд

490. Характеристика работ:

ведение процесса составления казеинового клея на аппарат периодического действия;

расчет количества компонентов клея, взвешивание и подача их в аппараты в строго установленном порядке аэрозольтранспортерами или вручную;

наблюдение за процессом составления клея и соблюдение рационального использования сырья и материалов;

определение продолжительности и регулирование процесса смешивания клея;

наблюдение за ритмичной работой оборудования.

491. Должен знать:

конструкцию обслуживаемого оборудования;

физико-химические свойства сырья для производства казеинового клея (казеина, керосина, фтористого натрия, извести - пушонки, медного купороса) и готовой продукции;

качественные показатели казеинового клея всех марок;

рецептуру составления казеинового клея и порядок расчета его компонентов;

режимы смешивания компонентов казеинового клея;

государственные стандарты на казеиновый клей.

Параграф 220. Прессовщик коллагенового жгута, 3 разряд

492. Характеристика работ:

ведение технологического процесса жгутования коллагеновой массы на червячном прессе;

регулирование и наблюдение за равномерной подачей коллагеновой массы в червячном прессе;

укладка непрерывно движущегося жгута, выходящего из червячного пресса, в поллитировочные корзины в виде спирали;

управление поворотно-укладывающим устройством;

проверка, опробование и подготовка всех систем пресса и поворотно-укладывающего устройства и вспомогательного оборудования перед началом работы;

контроль за температурой и диаметром жгута массы на выходе ее из червячного пресса;

маркировка каждой партии коллагеновой массы;

выгрузка корзин с укладывающего устройства и передача их на последующие стадии обработки;

подготовка оборудования к ремонту, прием из ремонта.

493. Должен знать:

назначение процессов формования коллагеновой массы;

режимы технологического процесса жгутования коллагеновой массы;

физико-химические свойства коллагеновой массы;

устройство, принцип действия, порядок обслуживания и эксплуатации обслуживаемого оборудования;

параметры качества коллагеновой массы для маркировки и указания диаметра оболочки.

Параграф 221. Аппаратчик созревания оболочки, 3 разряд

494. Характеристика работ:

ведение процесса созревания оболочки с целью выравнивания влажности водорода и химического взаимодействия коллагена с дубильными веществами по всей поверхности оболочки в камере созревания;

подача бобин с оболочкой в камеру при помощи транспортных средств, размещение их по партиям, видам и срокам созревания;

установление режима увлажнения оболочки;

регулирование бесперебойной и равномерной подачи воды и воздуха в камеру по показаниям контрольно-измерительных приборов в соответствии с технологическими режимами;

обслуживание аппарата по распылению воды;

периодические замеры технологических параметров созревания оболочки;

отбор проб;

определение готовности оболочки органолептически и по данным лабораторных анализов;

сортировка оболочки для составления производственных партий по размерам, ассортименту и видам обработки;

отбраковка созревшей оболочки с классификацией по видам брака.

495. Должен знать:

технологию ведения процесса созревания оболочки и его режимы;

физико-химические свойства оболочки;

устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов;

порядок эксплуатации транспортных средств;

стандартные нормы влажности оболочки;

методы установления готовности созревания оболочки;

способы регулирования режимов увлажнения оболочки.

Параграф 222. Аппаратчик сушки кости-паренки 4 разряд

496. Характеристика работ.

ведение процесса сушки кости-паренки в сушильных барабанах непрерывного действия.

равномерное распределение кости-паренки в приемных бункерах; регулирование подачи кости-паренки в сушильный барабан.

регулирование по контрольно-измерительным приборам температурного режима процесса сушки.

наблюдение за работой шнековых транспортеров, сушильного барабана, электромагнита элеватора.

проверка сушильного агрегата, наличия ограждений и защитных приспособлений.

очистка приемных бункеров, шнековых транспортеров и элеватора от посторонних предметов.

пуск и выключение в определенной последовательности оборудования сушильного агрегата.

соблюдение норм выхода и контроль качества выпускаемой продукции.

497. Должен знать:

устройство и принцип работы сушильного агрегата;

технологический режим процесса сушки кости-паренки;

порядок определения влажности в сухой паренке;

порядок пользования применяемых контрольно-измерительными приборами;

методы устранения дефектов в работе обслуживаемого оборудования;

государственные стандарты на кость-паренку.

Параграф 223. Аппаратчик производства силикатного клея, 3 разряд

498. Характеристика работ:

ведение процесса варки силикатного клея во вращающихся или стационарных автоклавах под руководством аппаратчика производства силикатного клея более высокой квалификации;

регулирование подачи воды и пара, загрузки силикатного сырья в автоклавы;

слив клея в сборники;

перекачка клея насосом на сливную станцию и в железнодорожные цистерны;

слив клея на сливной станции в бочки.

499. Должен знать:

принцип действия стационарных и вращающихся автоклавов;

схему паровых и водяных коммуникаций и трубопроводов для силикатного клея;

порядок работы на аппаратах, находящихся под давлением;

требования, предъявляемые к качеству силикатного клея.

Параграф 224. Аппаратчик производства силикатного клея, 5 разряд

500. Характеристика работ:

ведение процесса варки силикатного клея во вращающихся или стационарных автоклавах;

составление расчета компонентов клея;

регулирование подачи воды, пара и загрузка силикатного сырья в автоклавы;

систематический отбор и проверка концентрации силикатного клея;

перекачка клея насосом в сборники на сливную станцию и в железнодорожные цистерны;

ведение сменного технологического журнала;

проверка исправности аппаратуры, оборудования, измерительных приборов, инструмента и устранение их мелких неисправностей;

подготовка специальных смазочных материалов.

501. Должен знать:

устройство стационарных и вращающихся автоклавов;

порядок работы на аппаратах, работающих под давлением;

государственный стандарт на силикатный клей;

порядок устранения мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

Параграф 225. Машинист фильтр-пресса, 4 разряд

502. Характеристика работ:

ведение технологического процесса фильтрации и гомогенизации коллагеновой массы на гидравлическом фильтр - прессе с целью удаления механических загрязнений, неразволокненных остатков спилка и увеличения вязкости массы под руководством машиниста фильтр-пресса более высокой квалификации;

подготовка оборудования к работе;

подача коллагеновой массы на опрокидывающее устройство фильтр-пресса;

загрузка цилиндров фильтр-пресса коллагеновой массой;

регулирование режимов обработки массы по показаниям контрольно-измерительных приборов;

пуск и остановка оборудования, чистка и смазка его;

подготовка оборудования к ремонту, прием его из ремонта.

503. Должен знать:

технологию, режимы и порядок регулирования процессов фильтрации и гомогенизации коллагеновой массы;

принцип действия и порядок эксплуатации технологического оборудования, работающего под давлением.

Параграф 226. Машинист фильтр-пресса, 5 разряд

504. Характеристика работ:

ведение технологического процесса фильтрации и гомогенизации коллагеновой массы на гидравлическом фильтр - прессе с целью удаления механических загрязнений, неразволокненных остатков спилка и увеличения вязкости массы;

регулирование и наблюдение за равномерной загрузкой цилиндров фильтр-пресса, подачей коллагеновой массы по трубопроводу в фильтровальное устройство;

контроль за степенью очистки и вязкости массы;

обслуживание и регулирование режимов работы всех узлов и механизмов фильтр-пресса и контрольно-измерительных приборов в процессе работы;

определение и устранение возможности причин отклонений в процессе фильтрации и гомогенизации массы от технологического режима.

505. Должен знать:

технологию процессов фильтрации и гомогенизации коллагеновой массы;

физико-химические свойства коллагеновой массы;

устройство, порядок обслуживания и эксплуатации технологического оборудования, работающего под давлением.

Параграф 227. Аппаратчик производства костного клея, 4 разряд

506. Характеристика работ:

едение процесса извлечения клеедающих веществ в диффузионных аппаратах периодического действия под руководством аппаратчика производства костного клея более высокой квалификации;

установка диффузоров на определенный график работы;

загрузка и выгрузка диффузоров;

определение окончания процесса диффузии и полноты извлечения клеедающих веществ;

подача клеевых бульонов в бульоносборники;

проверка работы оборудования.

507. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов;

схему расположения паровых, водяных и бульонных коммуникаций;

порядок загрузки и выгрузки диффузоров;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции.

Параграф 228. Аппаратчик производства костного клея, 6 разряд

508. Характеристика работ:

ведение процесса извлечения клеедающих веществ в диффузионных аппаратах периодического действия по заданному технологическому режиму;

подбор необходимой схемы диффузии;

регулирование параметров технологического процесса в соответствии с заданным режимом по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования.

509. Должен знать:

конструкцию обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов;

параметры технологического процесса извлечения клеедающих веществ и порядок его регулирования;

свойства белкового сырья;

порядок выявления и устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

Параграф 229. Сортировщик кости, 3 разряд

510. Характеристика работ:

сортировка кости по анатомическим признакам и по назначению, отбраковка нежелатинодающей кости с удалением посторонних предметов из сырья, поступающего с помощью транспортера; недопущение попадания в дробильные машины металла и других неклеедающих предметов;

подготовка инструмента и транспортера к работе, смазка подшипников;

наблюдение за поступлением кости на транспортерную ленту и за работой транспортеров;

пуск и остановка транспортеров.

511. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации дробильного агрегата;

способы сортировки кости;

признаки клеедающего сырья;

технологическую инструкцию по обработке кости;

технические условия на сортируемую кость.

Параграф 230. Машинист разволакнивающей машины, 4 разряд

512. Характеристика работ:

ведение процесса разволакнивания спилка с целью получения тонкой пленки коллагеновых волокон на разволакнивающей машине;

равномерная подача измельченного спилка на рабочие органы машины;

регулирование режимов обработки по показаниям контрольно-измерительных приборов;

контроль за степенью разволакнивания и температурой спилка;

органолептическая оценка качества разволокненного сырья;

определение и устранение возможных причин отклонения процесса разволакнивания от технологических параметров;

обслуживание бункеров-накопителей;

контроль за выгрузкой разволокненного спилка в тележки в определенных весовых пропорциях;

взвешивание тележек, маркировка партий, подача на холодильник;

пуск и остановка оборудования, подготовка его к ремонту и прием из ремонта.

513. Должен знать:

технологический процесс разволакнивания спилка и его назначение;

требования, предъявляемые к используемому сырью, и органолептические показатели готового разволокненного спилка;

режимы разволакнивания;

устройство, принцип действия и порядок эксплуатации основного и вспомогательного оборудования.

Параграф 231. Просевальщик фтористого натрия и извести-пушонки, 3 разряд

514. Характеристика работ:

ведение процесса просеивания фтористого натрия и извести - пушонки на центрифугах;

предварительное измельчение фтористого натрия на дробильных машинах;

подготовка, проверка технологического оборудования и устранение мелких неполадок в его работе;

подноска фтористого натрия и извести, подача в элеватор;

пуск центрифуги;

подача просеянного фтористого натрия и извести пневмотранспортером или элеватором в приемные бункера;

ведение ситового анализа;

контроль качества просеивания по результатам ситового анализа.

515. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации просеивающих механизмов и транспортирующих установок;

свойства и качественные признаки фтористого натрия и извести - пушонки;

государственные стандарты на фтористый натрий и известь - пушонку;

порядок ведения ситового анализа.

Параграф 232. Аппаратчик производства мездрового клея, 4 разряд

516. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления и обработки бульонов мездрового клея на аппаратах периодического и непрерывного действия под руководством аппаратчика производства мездрового клея более высокой квалификации;

регулирование подачи сырья, воды и пара в варочные аппараты;

ведение процесса варки бульонов фракционным методом;

периодический слив жира в жиросборник, определение окончания варки по результатам проводимых анализов;

перекачка бульонов на очистку;

ведение процесса очистки бульонов на фильтр-прессах и сепараторах;

приготовление раствора сернокислого цинка для консервирования;

наблюдение за процессом консервирования бульонов;

периодический отбор проб;

определение концентрации бульонов;

перекачка бульонов на последующие стадии обработки;

осмотр и подготовка оборудования к работе;

стерилизация или химическая обработка оборудования и бульоносборников;

соблюдение норм расхода сырья, материалов, пара, воды и электроэнергии.

517. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

физико-химические свойства используемого сырья;

режим технологического процесса приготовления и обработки бульонов мездрового клея;

качественные показатели бульонов мездрового клея, причины их порчи и способы предупреждения и устранения порчи;

норму расхода сернокислого цинка и режим консервирования бульонов мездрового клея в зависимости от концентрации жидкого клея.

Параграф 233. Аппаратчик производства мездрового клея, 5 разряд

518. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления и обработки бульонов мездрового клея на аппаратах периодического и непрерывного действия из различного сырья;

подготовка сырья, рецептурный расчет компонентов клея;

регулирование загрузки сырья в аппараты;

контроль температуры, давления, продолжительности, скорости подачи компонентов клея, а также концентрации бульонов и других параметров технологического режима по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам проводимых анализов;

периодический слив жира после варки и сепарирования и подача жира в отделение очистки;

подготовка оборудования к ремонту и прием его из ремонта;

обеспечение выхода стандартной продукции.

519. Должен знать:

конструкцию обслуживаемого оборудования;

физико-химические свойства клеедающего сырья и компонентов мездрового клея;

способы контроля параметров технологического режима производства мездрового клея;

нормы расхода сырья и компонентов мездрового клея;

государственные стандарты на мездровый клей;

порядок подготовки обслуживаемого оборудования к ремонту и приема его из ремонта.

Параграф 234. Полировщик шрота, 4 разряд

520. Характеристика работ:

ведение процесса сухой или мокрой полировки шрота;

регулирование равномерной подачи шрота в полировочные и калибровочные барабаны, азотистых отходов в ситобураты, а также давления и температуры воды;

наблюдение за работой полировочных и калибровочных барабанов, транспортеров, элеваторов, отстойников;

проверка исправности механизмов и опробование оборудования;

включение полировочных барабанов, транспортеров, элеваторов;

выгрузка обезжиренной кости из экстракторов с равномерной подачей ее на транспортеры.

521. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

свойства используемого сырья и требования, предъявляемые к качеству полированного шрота.

Глава 3. Алфавитный указатель профессий

522. Алфавитный указатель профессий рабочих приведен в приложении к ЕТКС (выпуск 49).

Приложение к Единому тарифно-квалификационному справочнику работ и профессий рабочих (выпуск 49)

Алфавитный указатель профессий рабочих

№ п/п	Наименование профессии	Диапазон разрядов	страница
1	2	3	4
Производство мясных продуктов
1.	Оператор автоматической линии производства сосисок	6	3
2.	Аппаратчик производства альбумина	4-6	4
3.	Беконщик	3-6	5
4.	Аппаратчик производства бульонных кубиков	4-5	7
5.	Обработчик ветсанбрака	4-5	7
6.	Обвальщик мяса	3-5	8
7.	Засольщик мяса и мясопродуктов	4-5	10
8.	Распиловщик мясопродуктов	4-5	11
9.	Резчик мясопродуктов	2-3	12
10.	Расфасовщик мясопродуктов	2-3	13
11.	Аппаратчик термической обработки мясопродуктов	3-6	14
12.	Обработчик мясных туш	3	16
13.	Жиловщик мяса и субпродуктов	2-3	17
14.	Аппаратчик установки для отделения мяса от кости	5	18
15.	Изготовитель мясных полуфабрикатов	4	18
16.	Оператор автомата по производству полуфабрикатов	2-4	19
17.	Изготовитель искусственной колбасной оболочки	3-4	20
18.	Кормач	1-3	21
19.	Разборщик субпродуктов	1-3	22
20.	Аппаратчик термической обработки субпродуктов,	4	23
21.	Аппаратчик утилизации конфискатов	5	24
22.	Аппаратчик обработки крови	4-6	24
23.	Боец скота	2-6	26
24.	Изготовитель лайки	1-2	29
25.	Аппаратчик производства смазочного масла	4-5	30
26.	Приемщик скота	4-5	31
27.	Обработчик рогов	2	32
28.	Оператор автомата по производству вареных колбас	5	33
29.	Изготовитель натуральной колбасной оболочки	1-5	33
30.	Аппаратчик производства пищевых жиров	4-6	36
31.	Изготовитель кожмягчителя	3	37
32.	Обработчик шкур	2-5	38
33.	Засольщик шкур	3-5	39
34.	Тузлуковщик шкур	3-5	41
35.	Сортировщик шкур	6	41
36.	Мездрильщик шкур	5	42
37.	Аппаратчик производства технической продукции	2-6	43
38.	Просевальщик технической продукции	3	45
39.	Аппаратчик химической обработки технического сырья	4	46
40.	Оператор линии приготовления фарша	5	47
41.	Составитель фарша	4-6	47
42.	Обработчик волоса, шерсти и щетины	3	49
43.	Изготовитель струн	1-6	49
44.	Контролер струн и сшивок	6	52
45.	Аппаратчик коагулирования шляма	4	53
46.	Обработчик колбасных изделий	2-3	54
47.	Формовщик колбасных изделий	1-5	54
48.	Сборщик эндокринно-ферментного сырья	3	56
49.	Сборщик эпителия	3-4	57
Переработка птицы и кроликов
50.	Аппаратчик регенерации воскомассы	3-4	57
51.	Приемщик яиц	4	59
52.	Изготовитель перопуховых изделий	3-4	59
53.	Составитель перопуховой смеси	4	60
54.	Машинист перопухообрабатывающих машин	4-5	61
55.	Сушильщик перопухового сырья	4	62
56.	Приемщик перопухового сырья	4	63
57.	Оператор линии по обработке перопухового сырья	3-4	63
58.	Обработчик кроликов	2-4	64
59.	Сушильщик шкурок кроликов	4-5	66
60.	Сортировщик шкурок кроликов	5	66
61.	Мездрильщик шкурок кроликов	4	67
62.	Изготовитель полуфабрикатов из мяса птицы	3-4	67
63.	Приготовитель кулинарных изделий из мяса птицы и кроликов	2-4	68
64.	Сортировщик тушек птицы и кроликов	3-5	69
65.	Обработчик птицы	2-5	70
66.	Обвальщик тушек птицы	4	72
67.	Меланжист	3	72
68.	Приемщик-сортировщик живой птицы и кроликов	3-5	73
69.	Изготовитель зубочисток	2	74
Маслодельное, сыродельное и молочное производства
70.	Аппаратчик производства плавленого сыра	3-4	75
71.	Изготовитель мороженого	3	76
72.	Глазировщик мороженого и сырков	2	77
73.	Закальщик мороженого	3	77
74.	Оператор линии производства мороженого	3-5	78
75.	Машинист вакуум - упаковочной машины	4	79
76.	Вафельщик	3	80
77.	Аппаратчик производства топленого масла	2-4	81
78.	Изготовитель казеина	3-4	82
79.	Оператор в производстве раствора казеинатов и казецитов,	4	83
80.	Мастер производства цельномолочной и кисломолочной продукции	5	84
81.	Изготовитель сметаны	3-4	85
82.	Мастер производства сухого обезжиренного молока и заменителя цельного молока	5	86
83.	Аппаратчик производства сухих молочных продуктов	3-5	87
84.	Оператор в производстве кисломолочных и детских молочных продуктов		89
85.	Аппаратчик производства кисломолочных и детских молочных продуктов	3-4	90
86	Маслодел	3-4	91
87.	Маслодел мастер	5	93
88.	Оператор расфасовочно-упаковочного автомата	4-5	94
89.	Аппаратчик производства жидкого заменителя цельного молока	4	95
90.	Изготовитель творога	3-5	96
91.	Оператор линии розлива молока и молочной продукции в бутылки	4	98
92.	Аппаратчик производства молочного сахара	4	99
93.	Оператор молоко хранилища	4	99
94.	Оператор автоматической линии производства молочных продуктов	5	100
95.	Приемщик молочной продукции	3-4	101
96.	Оператор автомата по розливу молочной продукции в пакеты и пленку	4	102
97.	Аппаратчик охлаждения молочных продуктов	4	102
98.	Аппаратчик восстановления молока	3	103
99.	Мастер производства молочного сахара	5	104
100.	Брынзодел	3	104
101.	Брынзодел-мастер	4	105
102.	Аппаратчик производства заквасок	4	106
103.	Оператор в производстве заквасок	5	106
104.	Изготовитель сычужного порошка и пищевого пепсина	4	107
105.	Фризерщик	4-5	107
106.	Коптильщик колбасного сыра	2	109
107.	Сыродел	2-5	109
108.	Сыродел-мастер	5	111
109.	Мойщик сыра	2-3	112
110.	Прессовщик сыра	3-4	113
111.	Сыросол	3-4	114
112.	Формовщик сыра	2-3	115
113.	Аппаратчик нанесения полимерных и парафиновых покрытий на сыры	2-3	116
114.	Сыродел по созреванию сыров	4-5	117
115.	Сыродел-мастер по созреванию сыров	5	118
Костеперерабатывающее и клеевое производства
116.	Размольщик (мельник) кости пареньки	4	119
117.	Аппаратчик газового консервирования	4-5	119
118.	Загрузчик (выгрузчик) диффузоров	3	120
119.	Просевальщик (рассевальщик)	3	121
120.	Аппаратчик сушки клея и желатина	5	121
121.	Съемщик клея	3	122
122.	Приемщик сырья для клея	4	123
123.	Аппаратчик производства казеинового клея	4-6	123
124.	Прессовщик коллагенового жгута	3	125
125.	Аппаратчик созревания оболочки	3	125
126.	Аппаратчик сушки кости-паренки	4	126
127.	Аппаратчик производства силикатного клея	3-5	127
128.	Машинист фильтр-пресса	4-5	128
129.	Аппаратчик производства костного клея	4-6	129
130.	Сортировщик кости	3	130
131.	Машинист разволакнивающей машины	4	130
132.	Просевальщик фтористого натрия и извести-пушонки	3	131
133.	Аппаратчик производства мездрового клея,	4-5	131
134.	Полировщик шрота	4	133

Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (49-шығарылым) бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 25 қаңтардағы № 16 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 2 ақпанда № 22149 болып тіркелді

Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы Еңбек кодексінің 16-бабының 16-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (49-шығарылым) бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министірлігінде ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтер ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (49-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 29 қазанда № 415-ө-м бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 8103 болып тіркелген, 2013 жылдың 11 қыркүйектегі № 209 (28148) "Егемен Қазақстан" газетінде жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау бірінші вице-министрі А.Ә. Сарбасовқа жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі

С. Шапкенов

КЕЛІСІЛДІ

Қазақстан Республикасы

Білім және ғылым министрлігі

КЕЛІСІЛДІ

Қазақстан Республикасы

Индустрия және инфрақұрылымдық

даму министрлігі

Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі 2021 жылғы 25 қаңтардағы № 16 бұйрығына қосымша

Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (49-шығарылым)

1-тарау. Кіріспе

1. Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (49-шығарылым) (бұдан әрі – БТБА (49-шығарылым):

ет өнімдері өндірісі;

құс және қоян өңдеу;

май жасау, ірімшік жасау және сүт өндірісі;

сүйек өңдеу және желім өндірісі бойынша жұмыстарды қамтиды.

2. БТБА-ны (49-шығарылым) Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі әзірлеген.

3. Тарифтік-біліктілік сипаттамалар осы БТБА-да (49-шығарылым) көрсетілген өндірістер мен жұмыс түрлері бар ұйымдардың меншік нысанына және ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, олардағы жұмыстарды тарификациялаған және жұмысшыларға біліктілік разрядтарын белгілеген кезде қолданылады.

2-тарау. Ет өнімдерінің өндірісі жұмыстарына арналған разрядтар бойынша жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамалары

1-параграф. Автоматты сосиска өндіру желілерінің операторы, 6 разряд

4. Жұмыс сипаттамасы:

автоматты желіде сосиска өндіру процесін жүргізу;

фарш айдамалағыштың, формалау агрегатының, фаршқа бағдар беру және қалау автоматының, технологиялық блоктың (қуыру, пісіру, салқындату камералары), технологиялық конвейердің, фаршты сосискаға автоматты орау жөніндегі жабдықтың, салқындату жүйесінің, гидрожетекті тетіктердің, бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика құралдарының жұмысын қадағалау;

технологиялық режим параметрлерін реттеу;

жекелеген машиналар мен желі аппараттарын баптау.

5. Білуге тиіс:

сосиска өндіру автоматты желісі машиналары мен аппараттарының құрылысы және жұмысын баптау тәртібі;

бу, су, ауа және өзге де коммуникациялардың схемасы және қызмет көрсету тәртібі;

бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика жүйесінің қолдану принципі;

қолданылатын шикізаттың түрлері және физикалық-химиялық қасиеттері және оны баптаудың технологиялық режимдері;

сосискалардың мемлекеттік стандарттары.

2-параграф. Альбумин өндіру аппаратшысы, 4-разряд

6. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті альбумин өндіру аппаратшысының басшылығымен кептіру башняларында альбумин өндіру процесін жүргізу;

альбумин өндіру процесіне қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысына және пайдаланылатын шикізатты дайындау жөніндегі жұмысты орындау;

қанды дефибринирлеу, газ оттығының қызуын реттеу;

форсункаларды, дискілерді тазарту;

жабдықты майлау.

7. Білуге тиіс:

альбумин кептірудің технологиялық процесі және оны реттеудің тәртібі;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа және альбумин өндіру процесіне пайдаланылатын шикізатты дайындау тәртібі;

альбуминнің шығым нормалары мен сортаменті.

3-параграф. Альбумин өндіру аппаратшысы, 6-разряд

8. Жұмыс сипаттамасы:

кептіру башняларында альбумин өндіру процесін жүргізу;

кептіру башняларының, калорифердің жұмыс күйін тексеру және оларды жұмысқа дайындау;

қанның кептіргіш башняларға түсуін, сондай-ақ кептіру башняларындағы температуралық режимді және қысымды бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша реттеу;

альбумин өндіру кезінде кептіру процесін технологиялық процесс талаптарына сай қадағалау;

сорғылардың, желдеткіштердің, шнектер мен сүзгі сілкілегіштерді іске қосу және тоқтату;

альбуминді ыдысқа толтыру;

кептіру башняларындағы дискілер мен форсункаларды ауыстыру.

9. Білуге тиіс:

қысыммен істейтін жабдықтардың құрылысы, жұмыс істеу принципі, баспау, реттеу тәртібі;

оның жұмысындағы ақаулықтарды жою;

альбумин кептірудің технологиялық процесі, өңделетін шикізаттың (қан, іріткі, плазма) физикалық-химиялық қасиеттері;

қолданылатын шикізатқа қойылатын талаптар;

альбуминнің шығу нормалары мен сұрыптылығы.

10. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

11. Өнімділігі сағатына 300 және одан да жоғары литр буланған ылғалды дискілі тозаңдатып-кептіру мұнараларында басқару пультімен альбумин өндіру процесін жүргізуде - 7-разряд.

4-параграф. Беконшы, 3-разряд

12. Жұмыс сипаттамасы:

шошқа тұтас етіндегі эпидермис және лас қалдықтарды тазалау;

күспектен беконды түсіру, штабельдерге ағызу үшін қалау;

орау материалын және биркаларды дайындау;

тұзды тампондарды жауырын сүйегінің қуысына қою;

шошқа тұтас етін сүлгімен сүрту;

беконды орайтын материалға орау, тюкті тігу, биркаларды бекіту және қапшықтарды байлау, беконды штабельдерге қалау.

13. Білуге тиіс:

бекон өңдеу және орау жөніндегі технологиялық нұсқаулықты;

орайтын материалдардың шығын нормалары.

5-параграф. Беконшы, 4-разряд

14. Жұмыс сипаттамасы:

беконды өңдеу - алдыңғы және артқы аяқтарын пышақпен кесу, жауырып сүйегін кесу;

тұтас етті, бел омыртқалары мен қабырға бастарындағы өткір өсімдерді механикалық арамен аралау, сығымдау, тұздық құю;

тұздау процесін қадағалау, сапасын бақылау;

арадағы таспалы тістерін өткірлігіне қарай ауыстыру, пышақты түзету.

15. Білуге тиіс:

шошқа тұтас еттің анатомиялық құрылымы;

беконды бөлу және өңдеу жөнінде технологиялық нұсқаулық.

6 - параграф. Беконшы, 5-разряд

16. Жұмыс сипаттамасы:

бекон өндіру процесін жүргізу;

тұтас еттің негізгі бөліктерінен бөлу: арқасын кескішпен кесу, мойын омыртқаларын пышақпен бөлу және кеуде сүйегін алып тастау;

беконның шығу нормасын сақтау.

17. Білуге тиіс:

бекон өндіруге арналған шикізатқа қойылатын талаптар;

беконды бөлудің технологиялық нұсқаулығы мен стандарттары;

шошқа тұтас еттің анатомиялық құрылымы;

қолданылатын құрылғыларды пайдалану тәртібі.

7-параграф. Беконшы, 6-разряд

18. Жұмыс сипаттамасы:

шприцтеу тұздығы мен температуралық режим мөлшерін дәл сақтай отырып екпелерді енгізу схемасы бойынша шприцтеу әдісімен бекон өндіру процесін жүргізу;

шприцтеу кезінде белгіленген бұрышты және ине сұғудың тереңдігін сақтау, жүйедегі қысым деңгейін сақтау;

бөлінген тұтас еттің байқау, дұрыс осылмаған, сондай-ақ бекон өндіру стандарты талаптарына сай емес тұтас етің құрту;

бекон осудың технологиялық нұсқаулығына сәйкес компоненттерді дәл мөлшерін және ерекше санитарлық жағдайларды сақтай отырып тұздық қоспасын жасау;

өнімнің дәмін, иісін, түсін қамтамасыз ету;

шприц пен шлангіні құрастыру, тазалау.

19. Білуге тиіс:

шприцтеу әдісімен бекон өндіруге арналған шикізатқа қойылатын талаптар;

сыртқы түріне қарай шикізаттың сапасын айқындау тәртібі;

шошқа тұтас еттің анатомиялық құрылымы;

бұлшық еттері мен қан тамырларының орналасуы мен құрылымы;

тұздық қоспасын жасау тәсілдері мен мөлшерлеу тәртібі;

қысыммен істейтін жабдықтың жұмыс тәртібі.

8-параграф. Бульонды текшелерді өндіру аппаратшысы, 4-разряд

20. Жұмыс сипаттамасы:

ет пісіру, масса жасау, сорпа кубиктерді сығымдау және штампылау тәрізді бульонды кубиктерді өндіру процесін жүргізу;

етті зырылдауықпен ұсақтау, қазандықта пісіру, бу жіберу және температуралық режимді реттеу;

сорпа кубиктер үшін массаны жасау, шкафта кептіру, алынған массаны ұсатқышта ұсату;

штампылау үшін массаны жасау: құрғақ массаны, тұз, қант, глютаминат және хош иісті майды өлшеу;

массаны сығымдау;

сығымдау матрицадан жасалған сорпа кубиктердің шығуын қадағалау.

21. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылымы және пайдалану тәртібі;

сорпа кубиктерді өндірудің технологиялық режимі;

пайдаланылатын еттің сапасына қойылатын талаптар;

сорпа кубиктер массасының рецептурасы;

сорпа кубиктердің мемлекеттік стандарттары.

9-параграф. Бульонды текшелерді өндіру аппаратшысы, 5-разряд

22. Жұмыс сипаттамасы:

сорпа кубиктерді өңдеуге арналған реакторларды шикізат гидролизі процесін жүргізу;

көмірмен бейтараптандыру, өңдеу, берілген концентрацияға дейін бульондарды булау және сүзгілеу;

шикізатты өңдеу режимін бақылау-өлшеу аспаптары бойынша реттеу.

23. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

қолданылатын шикізаттың физикалық-химиялық қасиеттері, оны өңдеу режимдері;

бу, ауа және су коммуникацияларының орналасу схемалары;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану тәртібі.

10-параграф. Ветеринарлық санитарлық ақауларды өңдеуші, 4-разряд

24. Жұмыс сипаттамасы:

ветеринарлық дәрігердің көрсетуі бойынша ветеринарлық конфискаттарды байқау және өңдеу;

абсцесстерді алып тастау, тұтас еттің зақымданған жерлерін кесу немесе аралау, эмбриондардан теріні алу;

конфискаттарды ыдысқа жинау және арнайы люктарға жіберу;

қызметкерлерге және айналасындағыларға жұқтырмау мақсатында патологиялық материалдармен жұмыс кезінде қауіпсіздік талаптарын сақтау.

25. Білуге тиіс:

малдың барлық түрінің тұтас еттің анатомиялық құрылымы бұлшық ет, май және біріктіретін тінтердің сапалық ерекшеліктері;

сүйек жүйесін негізгі мүшелеу және ішкі органдарының орналасуы;

кескіштер мен пышақтарды пайдалану жолдары мен тәртібі.

11-параграф. Ветеринарлық санитарлық ақауларды өңдеуші, 5-разряд

26. Жұмыс сипаттамасы:

ветеринарлық қадағалаумен техникалық өңдеуге жіберілетін ауру малдардың өліктерін немесе тұтас еттің өңдеу жөніндегі барлық операцияларды орындау;

терісін сыпыру, ішкі құрылысын шығару, бөліктерге бөлу, вагоншаларға немесе арбаларға салу және одан әрі өңдеуге жіберу;

ауру малдардың өліктерінен немесе тұтас еттің терісін алғаннан кейін қайта кигізу;

өлген және ауру малдардың терісін консервілеу процесін жүргізу;

түрлі мал ауруларында зарарсыздандырудың белгіленген мерзімдерін ескере отырып теріні зарарсыздандыру және консервілеу;

белгіленген рецептілер бойынша зарарсыздандыру қоспасын немесе ерітінді жасау;

тұндырғыштардағы ағын суларды хлорлау және кәрізге жіберу.

27. Білуге тиіс:

барлық түрдегі малдың тұтас еттің анатомиялық құрылымы;

теріні сыдыруда өндіру кемшіліктерінің алдын алу тәсілдері мен жолдары;

малдың ауруында теріні консервілеу және зарарсыздандыру тәсілдері;

консервілейтін және зарарсыздандыру қоспалары мен ерітінділерін жасау рецептурасы мен тәртібі,

ауру малдың өліктерін немесе тұтас еттің өңдеудегі жеке және өндірістік профилактикасы тәртібі;

аспапты пайдалану тәртібі, түрлері мен түзету және қайрау тәсілдері.

12-параграф. Ет ажыратушы, 3-разряд

28. Жұмыс сипаттамасы:

тұтас еттің, жартылай тұтас еттің, ширегін, тұтас еттің бөліктерін, малдың басын ажырату;

анағұрлым жоғары білікті ет ажыратушының басшылығымен ет кесектерін ажырату, шошқа тұтас еттерің ыстауға бөлу кезінде бұлшық еті, май және біріктіретін тіндерді сүйектен ажырату;

қолданылатын пышақтарды қайрау және түзету.

29. Білуге тиіс:

тұтас еттің анатомиялық құрылымы туралы, скелет сүйектерін мүшелеу туралы негізгі мәліметтер;

қолданылатын пышақтарды қолдану принципі мен қайрау және түзету тәртібі.

13-параграф. Ет ажыратушы, 4-разряд

30. Жұмыс сипаттамасы:

малдың бір түрінің тұтас ет пен тұтас еттерінің бөліктерін ажырату;

бұлшық ет, май және біріктіретін тінтерді сегізкөз сүйектерін бөлу;

шошқа тұтас, жартылай етті, шпикті кесу;

шошқалардын бастарын ажырату.

31. Білуге тиіс:

малдың бір түрінің тұтас етің анатомиялық құрылымы, скелет сүйектерін мүшелеу және бұлшық ет, май және біріктіретін тінтердің орналасуы туралы мәліметтер;

ажырататын ет пен шпиктің шығу нормативтері;

қорғау құрылғыларын пайдалану тәртібі.

14-параграф. Ет ажыратушы, 5-разряд

32. Жұмыс сипаттамасы:

малдың барлық түрінің тұтас еттің және тұтас еттің бөліктерін ажырату;

ет ажырату үшін тұтас еттің, жартылай етті, төрттен бір бөлігін қолмен немесе механикалық аралармен бөлу;

қабырға арасындағы ет пен ірі қара малдың бастарын қоса алғанда, артқы аяқтарын, қабырғаларын, филесін, мойындарын, коробкаларын ажыратқанда бұлшық ет, май және біріктіретін майларды сүйегінен ажырату;

мемлекеттік стандарттарда белгіленген талаптарға сәйкес қолмен және дискілік пышақтармен жекелеген бөліктеріне форма бере отырып шошқа тұтас етін мен жартылай тұтас етін ыстауға бөлу.

33. Білуге тиіс:

малдың барлық түрінің тұтас етің, скелет сүйектерін мүшелеудің анатомиялық құрылымы және бұлшық ет, май және біріктіретін тінтердің орналасуы;

ет, ысталатын еттің шығу нормативтері;

механикалық аралар мен дискілік пышақтардың құрылымы мен жұмыс принципі.

34. Мемлекеттік стандарттарда белгіленген талаптарға сәйкес жекелеген бөліктеріне форма бере отырып қолмен және таспалық арамен жартылай фабрикаттар мен шұжық өнімдеріне шошқа тұтас етің мен ірі қара мал тұтас етің бөлуде - 6-разряд.

15-параграф. Ет және ет өнімдерін тұздаушы, 4-разряд

35. Жұмыс сипаттамасы:

шұжық өнімдеріне арналған ет пен шпикті тұз қоспасы немесе тұздықпен қолмен, араластырғыш және тұздау агрегаттарында тұздау процесін жүргізу;

берілген рецептура бойынша тұз қоспасын жасау және тұздық дайындау;

тұз қоспасын араластырғышта мөлшерлеу;

шпикті тұзбен ысқылау немесе тұздық құю;

ет пен шпиктің тұздығын араластыру процесін, біркелкілігін қадағалау;

ет пен шпикті тұздау процесінде араластырып отыру, ыдысқа, күбілерге немесе штабельдерге салу;

етті зырылдауықпен майдалау.

36. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

тұздау қоспасы мен тұздықты дайындау тәсілдері мен рецептуралары, ет және ет өнімдерінің өндірістік мақсатына байланысты оларды мөлшерлеу;

тұздау мерзімі мен режимдері;

тұздан кейін өнімнің дайындық белгілері.

37. Анағұрлым жоғары білікті ет және ет өнімдерін тұздаушының басшылығымен ет, шпик және ет өнімдерін тұздау жөніндегі жұмыстарды орындауда - 2-разряд.

16-параграф. Ет және ет өнімдерін тұздаушы, 5-разряд

38. Жұмыс сипаттамасы:

ысталған шошқа етін және тілін тұздау процесін жүргізу;

берілген рецептура бойынша тұздық жасау, берілген кондиция және мөлшер бойынша шикізат іріктеу, жүйесі арқылы, бұлшық етке уколмен немесе салмағына қарай мөлшерлей отырып көп инелі шприцтермен шприцтеу;

тұз қоспасымен ысқылау, күбілерге қалау, тұздықпен сығымдау және құю;

етті массалау;

тұздықтың сапасын бақылау, тілі мен жартылай фабрикаттарды тұздау процесінде айналдырып отыру;

ет өнімдерін механизацияланған желілерде тұздау;

шприцті, шлангілерді, массалайтын аппараттарды тазалау, жинау.

39. Білуге тиіс:

шприцтеу және массалауға арналған жабдықтың құрылысы мен жұмыс тәртібі;

шошқаның ысталған етін өндіруге арналған шикізатқа қойылатын талаптар;

бұлшық еттері мен қан тамырларының анатомиялық орналасуы;

тұз қоспасын әзірлеу және мөлшерлеу тәсілдері.

40. Анағұрлым жоғары білікті ет және ет өнімдерін тұздаушының басшылығымен шошқаның ысталған еті мен тілін тұздау жөніндегі жұмыстарды орындауда – 3-разряд.

17-параграф. Ет өнімдерін арамен кесуші, 4-разряд

41. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті ет өнімдерін кесушінің басшылығымен оралған ет, блокты ет өнімдері, рагу, сорпалық жиынтық және өзге де ет сүйекті жартылай фабрикаттарға арналған шикізатты іріктеу және дайындау;

оралған ет, блокты ет өнімдері, рагу, сорпалық жиынтық және өзге де ет сүйекті жартылай фабрикаттарға арналған шикізат жасау үшін сұрыптық кесінділер мен тұтас еттің бөліктерін аралау, кесу;

кесетін төсемді кесетін станокқа орнату, оның жұмысын сынамалау, оның тетіктерін бөлшектеу.

42. Білуге тиіс:

кесетін станоктың құрылысы және қолдану принципі;

ет өнімдерін орауға арналған шикізатты іріктеу және дайындау тәртібі;

ет сүйек жартылай фабрикаттары мен оралған еттің мемлекеттік стандарттары;

кесетін төсемді кесетін станокқа орнату тәртібі.

43. Қатар сүйекті кесу жөніндегі жұмыстарды орындауда – 3-разряд.

18-параграф. Ет өнімдерін арамен кесуші, 5-разряд

44. Жұмыс сипаттамасы:

оралған ет, блокты ет өнімдері, рагу, сорпалық жиынтық және өзге де ет сүйекті жартылай фабрикаттарға арналған шикізатты іріктеу және дайындау;

барлық сұрыптағы ет тұтас еттің (жартылай еттің, төрттен бір бөлігін) бөлшектеп кесудің мемлекеттік стандарттарын және сұрпы бойынша шығу нормаларын сақтай отырып сұрыптамалық кесінділерге кесу (аралау);

арамен кесерден алдын тұтас еттін, жартылай еттің, төрттен бір бөліктерін негізгі бөліктерге мүшелеу;

кесетін станокты баптау, сынамалау және ерттеу, кесетін төсемді түзету, қайрау;

қоршайтын құрылғылардың жарамдылығын қадағалау.

45. Білуге тиіс:

кесетін станоктың құрылымы мен баптау тәртібі;

мал тұтас етің барлық түрінің анатомиялық құрылымы;

тұтас еттің сұрыптап бөлшектеп кесудің мемлекеттік стандарттары;

ет өнімдерін орауға арналған шикізатты іріктеу және дайындау тәртібі;

ет сүйек жартылай фабрикаттар мен оралған еттің мемлекеттік стандарттары.

19-параграф. Ет өнімдерін кесуші, 2-разряд

46. Жұмыс сипаттамасы:

ет, ет өнімдері немесе майды қолмен кесу: ет, шпик, бекон, шикі және бланширленген ішек-қарындарды (бауыр, бүйрек, тіл және тағы басқа) бөлшектерге, тіліктерге немесе консервілеу үшін белгіленген мөлшерде жолақтарға кесу;

тазалау, пленкадан, шашақ қалдықтарынан тазарту, бөлу, шпик және бекон кесу кезінде жолақ терілерді кесу.

47. Білуге тиіс:

ет өнімдерін кесу және бөлшектеу тәртібі.

20-параграф. Ет өнімдерін кесуші, 3-разряд

48. Жұмыс сипаттамасы:

малдың еті мен майын зырылдауықта немесе ет кескіште майдалау;

ет немесе майды ашық қызмет көрсететін машинаның қабылдағыш бункеріне түсулер бойынша немесе қолмен салу;

машинаның жұмысын және ет немесе май бөліктерінің ұсақтауға түсуін және ұсақталған өнімнің ыдысқа түсуін қадағалау, ет өнімдерін бөтен заттың түсуінің алдын алып отыру;

ет немесе майды машинаға жіберу және майдаланған өнімді жинау;

майды майдалаудан алдын шаю және мұздату;

шпиктегі теріні машинамен кесу, оны тұздан, ет және тері кесінділерінен тазарту, шпикті жолақтарға кесу, оны шпик кескіште және куттерде майдалау.

49. Білуге тиіс:

волчоктарды, ет кескіштер мен шпик кескіштерді пайдалану, бөлшектеу және жинау тәртібі;

саңылау диаметрі түрлі жекелеген торлардың қызметі;

түрлі мал еті немесе майының сұрыптылығы және қасиеті.

50. Жоғары сұрыпты шұжықтарды қолмен шпикке кесуде – 4-разряд.

21-параграф. Ет өнімдерін ораушы, 2-разряд

51. Жұмыс сипаттамасы:

ет және ет өнімдерін порцияларға бөліп целлофанға, пергаментке немесе қағазға орау;

этикеткаларды, орайтын материалдарды және ыдысты дайындау;

ет пен ет өнімдерінің оралған порцияларын шпагатпен орау, байлау немесе пакеттерді желімдеу;

оралған етті, жартылай фабрикаттар мен кулинарлық өнімдерді ыдысқа қалау;

жапсырмаларын толтыру және ыдысқа қалау, орау және ыдыстарды пломбалау;

мұздату үшін ет өнімдерін сұрыптау және түрі бойынша металл формаларға қалау, тығыздау, қақпақпен жабу.

52. Білуге тиіс:

жасалатын жартылай фабрикаттардың түрлері және ет өнімдерін орау кезіндегі орау тәртібі;

ет өнімдерін мұздатуға арналған металл формаларға қалау тәртібі.

22-параграф. Ет өнімдерін ораушы, 3-разряд

53. Жұмыс сипаттамасы:

ет және ет өнімдері порцияларын сүйек пен етті қатынасын дұрыс сақтай отырып, іріктеу;

ет өнімдерін транспортер таспасына порцияларға кесу үшін жіберу, лотоктарды толтыру, орау және өлшеу конвейеріне жіберу;

порцияларды өлшеу және орауға жіберу, этикеткаларды ыдысқа жапсыру;

мұздатқышқа салу және түсіру, мұздатылған блоктарды формалардан алу, оларды тоңазытқыштарға сала отырып қораптарға орау.

54. Білуге тиіс:

таразының құрылысы және қолдану принципі;

ет және ет өнімдері порцияларын міндеті бойынша іріктеу тәртібі;

блоктарды орау тәртібі;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ұсақ кемшіліктерді жою тәртібі.

55. Ағынды механизацияланған желілердегі ет өнімдерін орау жөніндегі жұмыстарды орындауда – 4-разряд.

23-параграф. Ет өнімдерін термиялық өңдеу аппаратшысы, 3-разряд

56. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті ет өнімдерін термиялық өңдеу аппаратшысының басшылығымен шұжық өнімдерін пісіру қазандықтарында, автоыстағыштарда, қуыру, бумен пісіру, ыстау және кептіру камераларында қуыру, пісіру, ыстау, қыздырып пісіру және кептіру процестерін жүргізу;

шұжық өнімдері бар рамалармен камераларды немесе пісіру қазандықтарын толтыру, даяр өнімдерді түсіру және оларды одан әрі өңдеуге жіберу;

табылған ақаулықтарды жөндеу үшін шұжық өнімдерін рамаларға дұрыс ілінуін тексеру;

оттыққа отын жіберу, тұтандыру және ондағы температураны реттеу, күлді түсіру және жинау.

57. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс істеу принципі;

шұжық өнімдерін пісіру, қуыру, ыстау режимдері;

өңделетін ет өнімдерінің түр-түрі;

шұжық өнімдерін тиеу және түсіру тәртібі.

24-параграф. Ет өнімдерін термиялық өңдеу аппаратшысы, 4-разряд

58. Жұмыс сипаттамасы:

сілкіме, зельц және ішек-қарыннан жасалатын шұжық үшін етті және ішек-қарынды пісіру;

шикізатты қазандыққа (пісіру аппаратына) салу, температуралық режимді реттеу, сорпа бетіндегі ерітілген майды алу, пісірілген шикізатты қолмен немесе зырылдауықпен ұсақтау, сорпаны сүзгілеу және булау;

ұсақталған ет өнімдерін қазандықта (пісіру аппаратында) қайта пісіру процесін жүргізу;

сілікпені қалыптарға құю немесе құятын аппаратқа жіберу;

рецептура бойынша фарш жасау, зельцті пісіру, сығымдау және салқындатуға жіберу;

ішекті зельц фаршымен толтыру;

қарыннан орама пісіру;

ақуыз тұрақтандырғышы мен өнімнің өзге де түрлерін әзірлеу;

шұжық өнімдерін салқындатқаннан кейін экспедицияға іске асыруға және сақтауға тапсыру;

шұжық өнімдерін, етті нандарды, паштеттерді, қақталған шошқа етін, карбонаттарды және өзге де ет өнімдерін ротациялық, шкафтық, электр немесе газ пештерінде қыздырып пісіру процесін жүргізу, шикі етті (фаршты) қалыптарға қалау, пештердегі температураны реттеу, ет өнімдерінің даярлығын айқындау;

ет өнімдерін пештерден түсіру және оларды салқындатуға және орауға жіберу;

түрлі өнімдерді дайындаудағы процесте технологиялық жабдықтарды кезеңімен тазалау және шаю;

ет өнімдерін қазандықтарда және плитада бланширлеу және қуыру процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптардың көрсеткіштері бойынша бу қысымы мен температуралық режимді реттеу;

консерві жасау үшін одан әрі өңдеуге өнімді жіберу;

санитарлық қасапханаларда қысыммен істейтін жабық аппараттарда шартты жарамды ет және ішек-қарындарды термиялық өңдеу процесін жүргізу;

аппараттағы температура мен қысымды реттеу;

шикізат толтыру және даяр өнімді түсіру, оны салқындату және ыдысқа қалау;

қызмет көрсететін жабдықтарды іске асыру және сынамалау.

59. Білуге тиіс:

даяр өнімге техникалық шарттар;

өңделетін шикізаттың сапалық қасиеттері, белгілері мен түр-түрі;

ет өнімдерін оның түріне қарай қыздырып пісіру және өңдеу, пісіру режимдері;

ет өнімдерінің даярлығын айқындау тәсілдері;

өңделетін шұжық өнімдерінің түр-түрі;

қысыммен істейтін жабдықтың құрылымы және пайдалану тәртібі;

шартты жарамды шикі еттің (тұтас еттің, органдардың) термиялық өңдеу қызметі мен режимі.

25-параграф. Ет өнімдерін термиялық өңдеу аппаратшысы, 5-разряд

60. Жұмыс сипаттамасы:

термоагрегаттарда, пісіру қазандықтарында, автоыстағыштарда, қуырғыш, бумен пісіретін, ыстайтын және кептіретін камераларда шұжық өнімдерін қуыру, пісіру, ыстау және қыздырып пісіру процестерін жүргізу;

ұша және құс етін ыстайтын камераларда ыстау процесін жүргізу;

шикізатты камераға толтыру және даяр өнімді түсіру және оны салқындатуға жіберу;

температуралық режимді реттеу, технологиялық процестің ұзақтығын қадағалау және өнімнің даярлығын органолептикалық түрде және аспаптың көмегімен айқындау.

61. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

температуралық режимді реттеу тәртібі;

ет өнімдерінің дайындығын айқындау тәсілдері;

ет өнімдерінің техникалық шарттары;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі мен пайдалану тәртібі;

бу, су және ауа коммуникацияларының схемалары мен қызмет көрсету тәртібі.

26-параграф. Ет өнімдерін термиялық өңдеу аппаратшысы, 6-разряд

62. Жұмыс сипаттамасы:

термокамералар мен термоагрегаттарда жоғары сұрыпы шұжық өнімдерін термиялық өңдеудің технологиялық процесін жүргізу;

автоматика және бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен берілген бағдарлама бойынша технологиялық режимдерді орындауды қамтамасыз ету, бағдарламаға сәйкес температуралық-ылғалдылық режимін ұстап отыру және бақылау;

жабдықтың үздіксіз істеуін қамтамасыз ету, қалыпты технологиялық режимнен ауытқу себептерін жою;

шұжық өнімдерінің сапалық көрсеткішін, оның нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкестігін бақылау;

бақылау-өлшеу аспаптарына, түтін генераторларына қызмет көрсету, оларды ұдайы тазалап отыру;

термокамералар мен термоагрегаттардағы санитарлық-гигиеналық режимді қадағалау.

63. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы және оны баптау тәртібі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен қолдану принципі;

жекелеген тораптардың жұмысын анықтау және жою тәсілдері;

бу, ауа және су коммуникацияларының схемалары мен қызмет көрсету тәртібі;

жоғары сұрыпты шұжық өнімдерінің рецептурасы;

қолданылатын шикізаттың физикалық-химиялық қасиеттері;

технологиялық процестердің параметрлері.

27-параграф. Ет тұшаларын өңдеуші, 3-разряд

64. Жұмыс сипаттамасы:

мал өңдеу желілеріндегі тұтас еттің және шұжық, ет консервілеу өндірісі, жартылай ет фабрикаттары өндірісі үшін шикізат дайындауда құрғақтай және сулап өңдеу;

қаны шыққан, ұрылған жерлерін алып тасау, пленкалар мен жиектерін кесу, тұтас еттің технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес майсыздандыру; құйрығын немесе құйрық майын бөлу;

тұтас еттің жуу машинасында, шлангіден немесе гидрощеткалармен жуу, тұтас еттің су қалдықтарын құрғату;

стандық сіңірді кесіп тастау, шпагатты дайындау, мойын және алдыңғы аяқтарын түйіндеп байлау;

тұтас еттің семіздігіне қарай таңба жасау;

тұтас етті қадағалау, ветеринарлық және сұрыптамалық таңбаларды артық ет кетірмей кесіп тастау.

65. Білуге тиіс:

тұтас етің құрғақтай және сулап өңдеу жөніндегі технологиялық нұсқаулық талаптары;

пышақ, мусаттарды қолдану тәртібі.

28-параграф. Етті сіңірден және ішек-қарыннан ажыратушы, 2-разряд

66. Жұмыс сипаттамасы:

буланған тілдерді сіңірден ажырату: жандарының сіңірлі бөліктерін кесу, қабық қалдықтарын, жандарындағы және тілінің астыңғы жақтарындағы сіңірлерді, шашақтары мен таза емес жерлерін алып тастау; бөтен заттар мен патологиялық өзгерістерді табу мақсатында ұстап қарау;

бауырдағы сіңірді алу: буланған бауырдың қабық қалдықтарын, өт тармақтарын, қан тамырлары мен зақымданған жерлерін бөлшектеу, қарау және алып тастау;

шұжық және кулинарлық өндіруге арналған пісірілген ет мен ішек-қарынды бөлшектеу.

67. Білуге тиіс:

ішек-қарынды тазалау және сіңірлеуді тазарту тәртібі;

май, бұлшық ет және біріктіру ткані орналасу жерлері;

ет және ішек-қарынды сіңірлеу және бөлшектеу тәртібі.

29-параграф. Етті сіңірден және ішек-қарыннан ажыратушы, 3-разряд

68. Жұмыс сипаттамасы:

барлық мал түрлерінің еттері мен ішек-қарындарындағы сіңірден ажырату, белгіленген мөлшермен кесектеп кесу және сіңірден ажыратылған етті сұрыбына қарай нормативтер мен шығуын сақтай отырып бөлшектеу;

сіңірлерді, қабықтарын, ірі қан тамырларын, май, сүйек мен шеміршек қалдықтарын ажырату;

бекон бөліктері мен шпикті сіңірден ажырату кезінде терінің алып тастау;

ет пен ішек-қарынды, сіңірден ажыратылған майды, шеміршекті, сіңірлерді, қабықтары мен қалдықтарын ыдысқа салу.

69. Білуге тиіс:

бұлшық ет, біріктіретін және майлы тінтердің анатомиялық құрылысы;

етті сіңірден ажырату және бөлшектеудің технологиялық нұсқаулықтары;

ұша және ішек-қарынның түрлі бөліктеріндегі еттің сапалы белгілері мен олардың өндірістік қызметі.

70. Жартылай фабрикат етін (ұзын бұлшық еттерді, котлета етін, жартылай фабрикаттарды) ысталған ет бөлшектерін ұрғылау, кеуде тұсын, сіңірден ажырату үшін етті ажыратуда - 4-разряд.

30-параграф. Етті сүйектен ажырату аппаратшысы, 5-разряд

71. Жұмыс сипаттамасы:

жұмсақ тіндерді сүйектен кесіп ажырату процесін үздіксіз және кезеңімен істейтін сығымдағыштарда және аппараттарда ас тұзын пайдалана отырып жүргізу;

технологиялық процес параметрлерін (температура, қысым және тағы басқа) бақылау;

процес аяқталғаннан кейін өнімнің шығуын анықтау және талдау;

жабдық жұмысын тексеру, ақаулықтарды анықтау және жою.

72. Білуге тиіс:

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын, қысыммен істейтін жабдықтардың құрылымы және жұмыс істеу принципі;

жұмсақ тінтерді сүйектен кесіп ажыратудың технологиялық режим параметрлері;

етті сүйектен ажыратқаннан кейін алынған өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

31-параграф. Жартылай ет фабрикаттарын жасаушы, 4-разряд

73. Жұмыс сипаттамасы:

механизацияланған желілерде немесе қолмен табиғи порциялық, ұсақ бөлшекті және аунатылған жартылай ет фабрикаттарын өндіру үшін ірі бөлшекті жартылай ет фабрикаттарын іріктеу;

бифштекс, ромштекс, шницель, антрекот, филе және шошқа, бұзау, қойдың төс етінен жаншылған табиғи котлета жасау үшін ірі бөлшекті жартылай ет фабрикаттарды дайындау;

ұсақ бөлшектелген жартылай ет фабрикаттары үшін шикізат іріктеу және дайындау, бефстроганы, қуыру, гуляш, кәуап үшін етті кесу.

74. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

түрлі мал етінің қасиеттері;

табиғи жартылай фабрикаттар жасау үшін тұтас еттің бөліктерінің қызметі;

белгіленген порция өлшемдері және жартылай фабрикаттар өндіру жөніндегі технологиялық нұсқаулық талаптары.

32-параграф. Жартылай фабрикаттар өндіру жөніндегі автомат операторы, 2-разряд

75. Жұмыс сипаттамасы:

ұсақталған жартылай фабрикаттар: котлета, фарш, бифштекс, фрикаделька және түшпара жасау жөніндегі жұмыстарды жартылай фабрикаттар өндіру жөніндегі автоматта орындау;

лотоктарды автомат транспортеріне жіберу және қалау, кемісі бар жартылай фабрикаттарды іріктеу, лоток жіктерін біркелкілеу:

жартылай фабрикатты лотоктарды транспортерден алу;

түшпара салынған лотоктарды рамаларға, этажеркаларға қалау және мұздатуға жіберу;

фарш, бифштекс, фрикаделька және жартылай фабрикаттары бар лотоктарды ыдысқа (жәшіктерге, қораптарға) өнім орау және тасымалдаудың технологиялық талаптарын сақтай отырып қалау;

өнімі бар ыдысты экспедицияға немесе тоңазытқышқа жіберу.

76. Білуге тиіс:

ұсақталған жартылай фабрикаттар жасау жөніндегі жабдықтың жұмыс істеу принципі;

жартылай фабрикаттардың түрлерін және қолданылатын ыдысты қалауға және орауға қойылатын талаптар;

шикізатты автоматқа салу тәртібі.

33-параграф. Жартылай фабрикаттар өндіру жөніндегі автомат операторы, 4-разряд

77. Жұмыс сипаттамасы:

сағатына 4000 данадан жоғары котлет, 600 килограмм тұшпара жасайтын өнімділіктегі жартылай фабрикат өндіру жөніндегі автоматтар мен автоматты желілерде ұсақталған жартылай фабрикаттар котлет, фарш, бифштекс, фрикаделька және тұшпара формалау процесін жүргізу;

автомат немесе желілердің жұмысын реттеу, фарш, аунатылатын нанның біркелкі жіберілуін, лотоктың жіберілуін қамтамасыз ету;

жасалатын өнімнің түріне қарай жартылай фабрикаттардың дұрыс мөлшерленуін, аунатылуын және формалануын қадағалау;

суық жіберуді реттеу.

78. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және қолдану принципі;

жартылай фабрикаттардың түр-түрін формалауға қойылатын талаптар;

жартылай фабрикаттарды формалауда кемшіліктерге жол бермеу және жою тәсілдері;

жартылай фабрикаттарды орау және қолданылатын ыдысқа салу және орауға қойылатын талаптар.

79. Сағатына 4000 данаға дейін котлета, 600 килограмм дейін түшпара жасайтын өнімділіктегі жартылай фабрикат өндіру жөніндегі автоматтар мен автоматты желілердегі жұмыста - 3-разряд.

34-параграф. Жасанды шұжық қабығын жасаушы, 3-разряд

80. Жұмыс сипаттамасы:

жасанды шұжық қабатын қолмен жасау;

дайындамаларды қолмен кесу және оларды желімдеу;

желім жасау және оның сапасын тексеру;

нормативтік-техникалық құжаттама талаптарына сәйкес жасанды қабықтың сапа көрсеткіштерін бақылау.

81. Білуге тиіс:

жасанды шұжық қабығының сапасына қойылатын талаптар;

желім жасау тәртібі.

35-параграф. Жасанды шұжық қабығын жасаушы, 4-разряд

82. Жұмыс сипаттамасы:

желімделген жасанды шұжық қабығын машинада жасау;

пленкалы бобиндерді бобин ұстағышта бекіту;

желім дайындау және онымен машинаны толтыру;

бос машинаны жүргізіп тексеру;

машинаның жұмысын қадағалау;

нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкес қабықтың сапа көрсеткіштерін бақылау;

қабықты ыдысқа қалау;

машинаның жұмысындағы ұсақ ақаулықтарды анықтау және жою.

83. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін машинаның құрылысы және тораптарының жұмыс істеу принципі;

жасанды шұжық қабығының сапасына қойылатын талаптар;

машинаның жұмысындағы ұсақ ақаулықтарды жою әдістері.

36-параграф. Жемдеуші, 1-разряд

84. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті жемдеушінің басшылығымен мал қабылдау, қызмет көрсету және күтім жасау жөніндегі жұмыстарды орындау: малды таңбалау үшін материалдарды дайындау және бояу жасау, түлеген жүнін жинау, холка және кекілін қию.

85. Білуге тиіс:

бояу дайындау тәсілдері мен түлеген жүнді жинау тәсілдері.

37-параграф. Жемдеуші, 2-разряд

86. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті жемдеушінің басшылығымен мал қабылдау, қызмет көрсету және күтім жасау жөніндегі жекелеген операцияларды орындау;

малды қабылдаған кезде нөмір немесе белгіленген таңбалау белгісін жағу.

87. Білуге тиіс:

малды таңбалау тәртібі мен тәсілдері.

38-параграф. Жемдеуші, 3-разряд

88. Жұмыс сипаттамасы:

малға қызмет көрсету және күтім жасау жөніндегі жұмыстарды орындау;

малды жайылымнан түсірген немесе қабылдаған жерінен айдау;

сұрыптау, таразыға жіберу және өлшегеннен кейін малды айдау;

малды ашық қораға орналастыру, тұратын орындарына байлау және ажырату, төсенішін ауыстыру;

автоарқан және шынжырдың жарамдылығын қадағалау;

жем тасымалдау немесе жіберу, оларды дайындау (бөлшектеу, булау және тағы басқа) және белгіленген нормалар бойынша ақырларға бөлу;

малды суғару, су құбырлары мен автосуғарғыш жарамдылығын қадағалау, суатқа малды айдау, суды алып келу және жақындату, суаттарға құю;

малды жайылымға шығару;

пішен маялау;

мал дәрігерінің қорытындысы және мал қабылдап алушының көрсеткіштері бойынша малдың саулығын қадағалау, ауру және әлсіз малды оқшаулау және оны санитарлық қасапханаға немесе карантинге жіберу;

ашық қораларды, орынжайларды, эстакадаларды, пандустарды, кәріз траптарды, жабдықтар мен керек-жарақтарды шаю және зарарсыздандыру;

мал артқан вагондардан және автокөліктерден малды түсіру; көңді жинау және шығару, вагондардағы жабдықтарды, жемдерді белгіленген жеріне түсіру, пішен сығымдау, малдың температурасын өлшеу;

сиырларды сауу.

89. Білуге тиіс:

малдың күтіміне және оны сақтауды қамтамасыз етуге қойылатын талаптар;

малды суару және жемдеу техникасы мен режимі (мерзімі, нормалары);

малды айдағанда және тұрған жерінде мінез-құлқы, мал ауырғанда және әлсізденгендегі сыртқы белгілері;

малдың температурасын өлшеу тәртібі;

пішен сығымдау және маялау тәртібі.

39-параграф. Ішек-қарын аршушы, 1-разряд

90. Жұмыс сипаттамасы:

сіңірлерді пленкасынан ажырату, сіңірлерді сұрыпына қарай ажырату, оларды шаю, кептіру үшін шпагатқа байлау немесе ыдысқа қалау;

ірі қара малдың және шошқа басының көзі мен мүйізінің айналасындағы тері қалдықтарын және көзін ажырату;

құлақтарындағы металл белгілерді кесіп алу;

жаймаларға (лотоктарға) миын, тілі және өзге де ішек-қарын мүшелерін мұздатуға қою;

жүрек қалтасы мен пленкасын шешу, өңдеу және жинау.

91. Білуге тиіс:

ішек-қарынның сапасына қойылатын талаптар;

жүрек қалтасы мен пленканы шешу, өңдеу және жинау тәртібі.

40-параграф. Ішек-қарын аршушы, 2-разряд

92. Жұмыс сипаттамасы:

ішек-қарынның барлық түрін тазалау;

өкпе-бауырларды жақтауларға (ілмек, киім ілгіш) ілу;

ішкі құрылысын аршу үстелінен конфискаттарды жинау;

ішек-қарынды, ішектерді ашық люкқа жіберу немесе ыдысқа (арбаға) қалау;

су жіберу, температураны реттеу;

ішек-қарынды барабанда немесе күбіде (ванналарда, бактерде) шаю;

ішек-қарынды тиеу және түсіру;

жабдықты жұмысқа дайындау, іске қосу және сынамалау;

пышақтарды қайрау, ыдысты дайындау.

93. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың қолдану принципі;

ішек-қарынды өңдеу режимдері;

ішек-қарынды тиеу және түсіру тәртібі;

пышақтарды қайрау және түзету тәсілдері.

41-Параграф. Ішек-қарын аршушы, 3-разряд

94. Жұмыс сипаттамасы:

малдың басын (ванналарда) қолмен шаю, ұйыған қан, ластықтардан, тері қалдықтарынан тазарту;

миын алу, ыдысқа салу, көзін және көзінің айналасындағы майды кесіп алу;

тілдерді жуу, қалтығын және тілінің астындағы етті бөлу;

центрифугада тілді тазалау процесін жүргізу;

өкпе-бауыр, желінін, ет кесінділерін бөлу, майсыздандыру;

үлкен қарынның ішіндегісін босату, ұлтабарды ұйқы безден ажырату, майсыздандыру және ішіндегісін жуып тазарту;

ашық люкқа асқазанын жіберу немесе ыдысқа қалау;

шошқа мен ұсақ қара малдың асқазанын аршу, ішіндегісін алып тазарту және майсыздандыру;

ішек-қарынды жұмыс орнына жіберу.

95. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

ішек-қарынды оның түрлеріне қарай өңдеу режимі;

малдың ішкі құрылысының анатомиялық құрылымы.

42-параграф. Ішек-қарынды термиялық өңдеу аппаратшысы, 4-разряд

96. Жұмыс сипаттамасы:

шырышты және жүнді ішек-қарынды ағынды механизацияланған машиналарда жидіту (ашыту) процесін жүргізу;

ішек-қарынмен толтыру, оларды өңдеу сапасын бақылау және белгіленген температуралық режимді ұстап отыру;

барабанда, центрифугада термиялық өңдегеннен кейін ішек-қарынды шаю және тазалау, тұяқтарын ажырату, жүн қалдықтары мен күйген эпидермисті жидіту және тазалау;

жабдықтар мен ыдыстарды дайындау.

97. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

жүн және шырышты ішек-қарынды жидіту, күйдіру және өңдеудің температуралық режимдері;

барлық түрдегі ішек-қарындарды өңдеу сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа дайындау тәртібі.

43-параграф. Конфискаттарды кәдеге жарату аппаратшысы, 5-разряд

98. Жұмыс сипаттамасы:

санитарлық қасапханалардағы кәдеге жарату құрылғыларында тағамдық емес қалдықтар мен конфискаттарды жылумен өңдеу процестерді жүргізу. тағамдық емес қалдықтар мен конфискаттарды зарарсыздандыру;

пісіру және кептіру процестерін жүргізу және температуралық режим мен қысымды (вакуум) бақылау-өлшеу аспаптардың көрсеткіштері бойынша реттеу;

тағамдық емес қалдықтар мен конфискаттарды өңдеудің белгіленген ұзақтығын сақтау;

өнімді (азықтық шыжық) түсіру және майды төгу;

ауру малдардың тұтас еттің шикізатты өңдеуде қауіпсіздік тәртібін сақтау.

99. Білуге тиіс:

қысыммен істейтін жабдықтың құрылымы мен пайдалану тәртібі;

тағамдық қалдықтар мен конфискаттарды жылумен өңдеу режимі.

44-параграф. Қан өңдеу аппаратшысы, 4-разряд

100. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі құрылымды дефибринираторларда немесе қолмен қонды дефибринирлеу процесін жүргізу;

сұйылтылмаған қанды машинада ұсату процесін жүргізу немесе химиялық заттарды қолдана отырып тұрақтандыру;

қанды машина бункеріне жіберу;

сорғыны, дефибриниаторды, машинаны іске қосу және тоқтату;

металл тор арқылы қанды тазарту, фибринді бөлу және фибрин мен қанды одан әрі өңдеуге жіберу;

түрлі үлгідегі сепараторларда дефибринирленген немесе тұрақтандырылған қанды өткізу процесін жүргізу;

өнімнің сепараторға біркелкі жіберілуін қадағалау, өткізудің температуралық режимін, сепаратор барабаны айналымының санын, және гемолиз процесін болдырмау мақсатында қан жіберуді реттеу;

қан өткізу процесін бақылау және тағам, медициналық және техникалық мақсаттар үшін өнімдерді одан әрі пайдалануға өткізуге жіберу;

сепараторларды, дефибринираторларды кезеңімен бөлшектеу, тазалау және шаю және өткізілетін өнімдерді жіберу үшін құбыржолдарды құрастыру;

анағұрлым жоғары білікті қан өңдеу аппаратшысының басшылығымен консервіленетін немесе тұрақтандырылатын ерітінділерді әзірлеу;

тағам немесе техникалық қанды ыдысқа жинау;

ұсталатын орынға тағамдық қанды жіберу;

бидондарға, жинағыштарға нөмірлерді желімдеу;

қолданылатын инвентарьды және жабдықтарды зарарсыздандыру.

101. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

қан құрамы;

қанды дефибринирлеу, консервілеу және тұрақтандыру технологиясы мен режимі;

тағам өнімдері мен медициналық заттарды өндіруге арналған қан өткізу өнімдерінің қызметі;

өткізу процесінің режимі;

қан мен өткізу өнімдерінің физика-химиялық және биологиялық қасиеті;

сепараторларды құрастыру және бөлшектеу тәртібі.

45-параграф. Қан өңдеу аппаратшысы, 5-разряд

102. Жұмыс сипаттамасы:

қан сепараторларынан, ультрафильтрациялық құрылымнан, кептіргіштерден, тоңазытуға арналған аппараттардан, дефибринираторлардан, вакуум-жинағыштардан және бөлшектенген құбыржолдардан тұратын қан өңдеу желісіндегі тағамдық қан және қан өнімдерін (іріткілер, плазмалар, формалық элементтерді) өңдеу процесін жүргізу;

тағамдық қан және қан өнімдерін алынатын қан өнімдерінің сапасы мен шығыс нормалары бойынша белгіленген көрсеткіштерді қамтамасыз ету үшін жабдықтардың жұмысын және өңдеу процесін қадағалау және реттеу;

жиналған қанның сапасын бақылау;

тағамдық қан мен қан өнімдерін көлемі мен салмағына қарай одан әрі өңдеуге жіберу;

температуралық режимді сақтай отырып белгіленген мөлшерлеме бойынша қан тұрақтандыру ерітінділерін әзірлеу;

белгіленген температура режимін, зарарсыздандыратын ерітінділердің концентрациясын және зарарсыздандыратын ерітінділерді өңдеу уақытын сақтай отырып жабдықтар мен керек-жарақтарды шаю және зарарсыздандыру.

103. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

қан және қан өнімдерінің физикалық-химиялық қасиеттері;

тағамдық іріткі мен плазманың сапасына қойылатын талаптар;

қан, қан өнімдерінің шығу нормалары мен қанды тұрақтандыру шығынының нормасы;

қан өнімдерін консервілеу және сақтау әдістері;

тағамдық қан жинау кезінде жануарлардың қанын шығару тәртібі;

қан және қан өнімдерін тағамдық мақсаттарға жіберудің санитарлық тәртібі.

46-параграф. Қан өңдеу аппаратшысы, 6-разряд

104. Жұмыс сипаттамасы:

басқарудың автоматты режимінде жұмыс істейтін құрылғыда тағамдық қанды жинау және бастапқы өңдеу процесін жүргізу;

автоматика жүйесін құрылғы жұмысына дайындау;

дезинфектанттың қойылтылған ерітіндісін дайындау және оны сорғының көмегімен резервуарға айдау;

құрылғының жұмысын қадағалау;

қанды блок бактарына құрылғы жұмысын басқарудың қол режимінде айдау;

қанды одан әрі өңдеуге жіберу;

қан жинағыштарды, бактар мен құбыржолдарды шаю және санитарлық өңдеу.

105. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

қанды өңдеу жөніндегі технологиялық нұсқаулық;

зарарсыздандыратын ерітінділерді дайындау тәсілдері,

басқарудың қол режимінде блок бактарына қанды жіберу тәртібі.

47-параграф. Қасапшы, 2-разряд

106. Жұмыс сипаттамасы:

шошқа, ірі және ұсақ малды сою және өңдеудегі қарапайым операциялық жұмыстарды орындау;

барлық малдың тұтас етке, басына және өкпе-бауырына қағаз ветеринарлық нөмірді жапсыру;

теріні механикалық түрде алғаннан кейін малдың терісін шынжырдан алу және оларды қатыратын жерге жіберу;

пышақтарды қайрау және түзету.

107. Білуге тиіс:

малдар мен шошқаны сою және өңдеу жөніндегі технологиялық нұсқаулы;

қолданылатын аспапты пайдалану тәртібі;

пышақты қайрау және түзету түрлері мен тәсілдері.

108. Жұмыс үлгілері:

1) шошқалар – құлақтарын ажырату;

2) ірі қара мал – құлақтағы жүнді жинау, кылтықтарын кесу, каныгасын алып тастау, шлангімен басын шаю, қанды науамен оның құйылатын жеріне жіберу;

тазиктерден қанды науаға құйып алу;

3) ұсақ мал – буынымен ажырату.

48-параграф. Қасапшы, 3-разряд

109. Жұмыс сипаттамасы:

шошқаны, ірі және ұсақ қара малды сойғанда және өңдегенде жекелеген қарапайым жұмыстарды орындау;

малды боксқа немесе есінен тандыратын жерге айдап келу;

малдың терісін механикалық түрде ажыратарда шынжырмен қатырып байлау;

механизмдерді іске қосу және жұмысқа сынамалау.

110. Білуге тиіс:

бұлшық, май, жабыстырып тұратын тінтердің және тері қабатының қасиеттері;

скелет сүйектерді мүшелеу;

қызмет көрсетілетін жабдықты пайдалану тәртібі;

малды сою және өңдеудегі өндірістік кемшіліктер.

111. Жұмыс үлгілері:

1) шошқалар – басын сақиналау, алдыңғы және артқы тұяқтарының терісін алу, басының айналасындағы бұлшық еттерді кесу;

кеңірдегінде қалдырып, басынан тілді ажыратпай тілінің астындағы етті кесу;

ұшаны жидітетін күбіге алып келу;

элеватормен, шығырмен немесе тальмен аспалы жолға жидіткеннен кейін тұтас етті көтеру;

артқы аяқтарының сіңірлерін алу, аяғын ажыратып қою;

тұтас етті қайта ілу; алдыңғы және артқы аяқтарын ажырату, шошқа тұтас етің газ оттығымен жидіту, пеште үйіткеннен кейін тұтас етің жүндерінің қалдықтарын газ оттығымен немесе жидіту шамымен үйіту;

2) ірі қара мал – бұлшық еттерін омыртқаның қылтықты қалдықтарын бойлай арқасымен кесу;

тұтас етті созғылау, емшегі мен еркек мал мүшесін сылып алып тастау;

ветеринарлық қарау үшін тілін шығару;

тілі мен қалтығын кесу;

3) ұсақ қара мал – қанын шығару;

лигатура салу;

артқы аяқтарындағы теріні сылып тастау және сіңірлерін ажырату;

алдыңғы және артқы аяқтарының терісін алу;

кеңірдегін байлап өңешін алу, осуға жіберу үшін тұтас етті өлшеу тұтас етті рамаларға, арбаларға немесе шамдарға семіздігіне қарай отырып ілу.

49-параграф. Қасапшы, 4-разряд

112. Жұмыс сипаттамасы:

шошқаларды, ірі және ұсақ қара малды сою және өңдеуде орташа күрделіктегі жекелеген жұмыстарды орындау;

көтергіш механизмдердің көмегімен есінен танған малды қанын шығару жолына қою және көтеру;

мал тұтас етің күйдіретін ауамен үрлеу;

ірі қара мал тұтас етімен шошқаның бүйректері мен бүйрек асты майын ажыратып алу;

ірі қара малдың іш құрылыстарын қасап цехындағы конвейерде бөлшектеу;

ірі және ұсақ қара малдың мүйіздерін кесу немесе аралау конвейер жабдықтарының іске қосу және жұмысын сынамалау;

шошқа тұтас етімен ұсақ қара малдың тұтас етінің қанын шығару.

113. Білуге тиіс:

өңделетін малдың түрінің анатомиялық құрылымы;

іш құрылыс органдарының орналасуы;

малды сою және өңдеуде болатын өндірістік кемшіліктердің алдын алу.

114. Жұмыс үлгілері:

1) шошқалар – кеуде сүйегін кесу, терісін шығырмен алу кезінде тұтас етті бекіту, теріні тұтас еттен алу;

бұлшықет пен майды болдырмау және жою, шелден кейін алынған теріден жарма бөлу;

омыртқаның сүйекті өсінділерінің бойымен жотаға қарай бұлшық етті кесу тұтас етті шпарильдік күбіге салу;

тұтас етті құрғатқаннан кейін қылдан тазару, күйіп кеткен эпидермис және оларды шаю;

жарманың контурына жағу;

торайларды терісімен толықтай өңдеу;

2) ірі қара мал – өңешін кеңірдегінен айыру, лигатура жасау, бұлшық еттерін омыртқаның қылтықты қалдықтарын бойлай арқасымен кесу;

тұтас етті бітеу жолына ауыстыру;

артқы аяқтарды жол тізбектерінен босату және оларды қайтару;

ахиллалық сіңірлерді бітеу, құйрықтың терісін кесу;

сіңірлер, цевок, тұтас етті бекіту, алуды бақылау, теріні механикалық түсіру кезінде май мен бұлшықеттердің ықтимал артуын алдын алу және жою;

қызмет көрсетілетін агрегаттарды іске қосу және тоқтату;

рулонды тұтас жерлерін кесу.

50-параграф. Қасапшы, 5-разряд

115. Жұмыс сипаттамасы:

шошқаларды, ірі және ұсақ қара малды сою және өңдеуде және малдың бір түрін сою және өңдеу жөніндегі операциялар кешенін орындау кезінде жекелеген күрделі операцияларды орындау.

116. Білуге тиіс:

малдың өңделетін түрінің анатомиялық құрылымы;

малдың бір түрін сою және өңдеу жөніндегі операциялар кешенінің технологиялық процесі.

117. Жұмыс үлгілері:

1) шошқалар – қарнындағы ақ сызық бойынша терісін кесу; емшектерінің аралығындағы бөлікті терісінен айыру;

ұшаның екі жамбасынан, аяқтарының арасынан, кеуде және қарын бөліктерінен, тұяқтарының ішкі жақтарынан терісін сыпыру;

ұшаларды жидіту пешінде, газ оттықтарымен, жидіту шамдарымен жидіту және үйіту, теріні тазалап қолмен сылып тастау;

2) ірі қара мал – есінен тандыру, қанын шығару, қарнындағы ақ сызықпен теріні кесу, тұтас етінің артқы және алдыңғы тұяқтарының ішкі жағының, артқы жақтарының, мойнының, басының терісін алу, кеуде тұсын аралау немесе кесу;

3) ұсақ қара мал – жауырын терісін, кеуде немесе көкірек тұсынан, жандарының және бұттарының терісін алу;

4) теріні тазалап алып тастау, конвейерлер мен стационарлық үстелдерде іш құрылыстарын шығару.

51-параграф. Қасапшы, 6-разряд

118. Жұмыс сипаттамасы:

шошқаларды, ірі және ұсақ қара малды және малдың барлық түрін сою және өңдеу жөніндегі операциялар кешенін қызмет көрсететін желілерде, санитарлық қасапханаларда және тағы басқа сою және өңдеудегі ерекше күрделі операцияларды орындау.

119. Білуге тиіс:

барлық малдың түрінің анатомиялық құрылымын;

малдың барлық түрін сою және өңдеу жөніндегі операциялар кешенінің технологиялық процесі;

қызмет көрсетілетін желілердің, санитарлық қасапханалардың құрылысы;

малдың анатомиясы мен физиологиясы негіздері.

120. Жұмыс үлгілері

1) шошқалар – иық алды жерлері мен жауырындарының терісін алу, іш құрылыстарын шығару;

2) ірі қара мал – кеуде және көкірек бөліктерінің, жамбастарының, жандарының, жауырын және сандарының терісін алу, қолмен терісін тазалап алу;

3) конвейерлер мен стационарлық үстелдерде іш құрылыстарын шығарып тазалау, тұтас етті көлденең екіге бөлу немесе аралау.

52-параграф. Лайка жасау, 1-разряд

121. Жұмыс сипаттамасы:

пленка будаларын шешу, тұзын шаю үшін суы бар күбіні толтыру;

пленканы ластықтар мен май қалдықтарынан тазарту;

пленканы белгіленген мөлшерге дейін шаблондарда созу және кептіру үшін ілу;

кептірілген лайканы түзету;

пленканы жұмыс орнына тасымалдау.

122. Білуге тиіс:

лайканы созуға дайындау белгілері,

пленканы шаблондарда созу тәртібі.

53-параграф. Лайка жасау, 2-разряд

123. Жұмыс сипаттамасы:

пленканы илеу процесін жүргізу;

илеуге арналған күкірт қышқылы ерітіндісін дайындау;

ерітіндіге пленка тиеу, ағызу үшін үстелге түсіру;

лайканы ұзындығы және түсі бойынша сұрыптарға бөлу және пәшкелеп қалау;

кептірілген лайка жиегін тегістеу, оларды пачкаға орап байлау;

сұрыптылығын көрсете отырып санын есептеу.

124. Білуге тиіс:

қолданылатын химикаттардың қасиеті;

ерітінді жасау рецептурасы мен тәртібі;

лайканың сұрыптау белгілері;

лайканы сұрыпқа бөлу тәртібі.

54-параграф. Майлайтын май өндіру аппаратшысы, 4-разряд

125. Жұмыс сипаттамасы:

вакууммен араластырып кептіру аппаратында кептіру арқылы майлайтын майды өндіру кезінде майларды сусыздандыру процесін жүргізу;

май толтыру, температура мен будың жіберілуін аспаптар арқылы қадағалау;

араластырғышты іске қосу және тоқтату;

салқындататын күбіге майды айдау;

салқындатылған майды кристалдау үшін құю;

майды кристалдау және сығымдау процесін жүргізу;

майды салқындатудың температуралық режимін реттеу және ұстап отыру;

сығымдағышпен кристалл майды жіберу, сығымдау процесі параметрлерін реттеу;

сығымдағышты босату, сығымдалған майды төгу және бейтараптандыруға жіберу;

майды сүзгілеу;

қызмет көрсетілетін механизмдерді майлау.

126. Білуге тиіс:

қысыммен жұмыс істейтін жабдықтардың құрылымы және пайдалану тәртібі;

майларды сусыздандыру, кристалдау және сығымдаудың технологиялық режимі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану тәртібі;

майлайтын майдың мемлекеттік стандарттары.

55-параграф. Майлайтын май өндіру аппаратшысы, 5-разряд

127. Жұмыс сипаттамасы:

дистилляциялық аппаратурада майлайтын майды өндіру процесін жүргізу;

фракциядағы минералды майды айдау, күкірт қышқылы мен сілті фракцияларын өңдеу;

майды ағарту, бейтараптандыру, сүзгілеу;

май мен тоң май қоспасын белгіленген пропорцияда жасау;

жұмыс орнына материалдарды дайындау және жіберу.

128. Білуге тиіс:

майлайтын майдың технологиялық нұсқаулығы мен мемлекеттік стандарттары.

56-параграф. Мал қабылдаушы, 4-разряд

129. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті мал қабылдаушының басшылығымен малды салмағына және етінің сапасына қарай қабылдау жөніндегі барлық операцияларды орындау;

малды ашық қораларға орналастыру, малды суару;

малды таңбалау жағдайын және қажеттігінше оның таңбаларын тексеру;

малды үздіксіз және бір қалыпты қасапханаға жіберіп отыру;

малдың басын түскен партияның қабылдау құжаттарына сәйкестігін тексеру;

шошқаларды, арқа торайлар мен торайларды технологиялық өңдеу тәсілдері (терісін алып, терісін алмай, крупонды алып) бойынша сұрыптау;

малдың салмағы мен сапасы бойынша малды қабылдау және тапсыру және технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес малды қабылдау және сою алдында ұстауға байланысты барлық жұмыстар кешенін орындау тәртібі.

130. Білуге тиіс:

еттің салмағына және сапасына қарай малды қабылдау және тапсыру тәртібі;

малды қабылдау, союдан алдын ұстау және өңдеудің технологиялық нұсқаулықтары;

тірі малдың және еттің мемлекеттік стандарттары;

айдау және ашық қорада ұстауда малдың мінез-құлқын;

малдың аурулары мен әлсіздігінің сыртқы белгілері;

оның температурасын өлшеу тәртібі.

57-параграф. Мал қабылдаушы, 5-разряд

131. Жұмыс сипаттамасы:

союдан алдын ұстау базаларында малды қабылдау;

малды түріне, семіздігіне, жынысы мен жасына қарай сұрыптау;

шошқаларды өңдеу тәсілдері бойынша сұрыптау, алған зақымдары мен терісіндегі кемшіліктерді айқындау;

малды өлшеу, қабылдау-тапсыру құжаттарын ресімдеу; малды өңдеуге қабылдау және жіберудің бастапқы есебін жүргізу;

қабылдар алдында ауру және әлсіз малды анықтау және оқшаулау;

мал қабылдау және күту жөніндегі бригада жұмысшыларының арасындағы жұмысты бөлу.

132. Білуге тиіс:

тірі малдың мемлекеттік стандарттары;

зоотехника және ветеринария негіздері;

малдың жарақаттануының алдын алу тәсілдері;

малдың терісіндегі зақымдықтар (тістелген жерлері, құрт жеген жерлері) мен кемшіліктердің түрлері, және ауру және әлсіз малдың сыртқы белгілері;

әлсіз малдың құлауының алдын алу әдістері;

малды жемдеу және суару техникасы мен режимі (мерзімі мен нормалары);

малды күту тәртібі және оны айдағанда және ашық қорада ұстағандағы мінезін;

малды есептеу және есептік құжаттарды ресімдеу тәртібі.

58-параграф. Мүйіз өңдеуші, 2-разряд

133. Жұмыс сипаттамасы:

мүйіздерді қазандыққа (күбі, бак, ванналарды) салу, бу жіберуді, жидітуді белгіленген режим бойынша реттеу;

мүйізді түсіру және мүйіз қабатын өзекшесінен алу;

өзекшелерін кесу және шаю;

мүйіз қабаттары мен өзекшелерді ыдысқа салу және одан әрі өңдеуге жіберу.

134. Білуге тиіс:

мүйізді өңдеудің температуралық режимдері.

135. Қысыммен істейтін қазандықтарда мүйіз өңдеу процесін жүргізуде - 3-разряд.

59-параграф. Пісірілген шұжық өндіру автоматының операторы, 5-разряд

136. Жұмыс сипаттамасы:

алюминий бекіткіштермен бекітіп, жасанды қабықпен орай отырып шұжық батондарын формалау процесін жүргізу;

пісірілген шұжық өндіру автоматын жұмысқа дайындау:

жасанды шұжық қабатын, таңбалау таспасын салу, жинақтағышқа бекіткіштерді салу;

автоматын жұмысын бос жүрісте тексеру;

автомат жұмысын, фарштың біркелкі берілуін, батондарды формалаудың тығыздығын, батон шұжықтарды рамаларға қалай отырып, толтырылған рамаларға өнімнің түрін, әзірлеу уақытын көрсетіп паспорттарының ілінуін, оның термиялық өңдеуге жіберілуін бақылау.

137. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

шұжық өнімдерінің түр-түрі мен рецептурасы;

пісірілген шұжық және жасанды шұжық қабықтарының мемлекеттік стандарттары мен техникалық шарттары.

138. Анағұрлым жоғары білікті пісірілген шұжық өндіру жөніндегі автоматтың операторының басшылығымен жұмыстарды орындаудың кезінде - 4-разряд.

60-параграф. Табиғи шұжық қабығын жасаушы, 1-разряд

139. Жұмыс сипаттамасы:

машинамен майсыздандырғаннан кейін шошқа және қой ішектерін, сиырдың қарындарын қолмен қосымша тазалау операцияларында ішекті өңдеу жұмыстарын орындау;

жібітіп ішекті бөлу.

140. Білуге тиіс:

ішектерді өңдеу тәртібі мен тәсілдері.

61-параграф. Табиғи шұжық қабығын жасаушы, 2-разряд

141. Жұмыс сипаттамасы:

малдың барлық түрінің ішектерін өңдеу жөніндегі операциялардағы жұмыстарды орындау;

ішектерді белгіленгендей байлап, олардың калибрін көрсете отырып бумалап немесе пачкалап байлау;

ішектерді кептіру үшін үрлеу;

машинада тазалағаннан кейін ішектерді қолмен қосымша тазалау;

тұздалған ішек шикізатын түсіру, тұздықта жуу және туарлық белгілеріне сәйкес сұрыбы және калибрі бойынша қалау;

шошқаның ішектерін өңдеуде – ішектерді суға салып бөлу;

қойдың ішектерін өңдеуде – ішектерді суға батырып қойып, бөлу, көк бауырдың ішіндегісін тазалап, шаю, қарындарды өңдеу.

142. Білуге тиіс:

ішектерді өңдеу тәртібі мен тәсілдері.

62-параграф. Табиғи шұжық қабығын жасаушы, 3-разряд

143. Жұмыс сипаттамасы:

ішекті өңдеудегі операциялар жөніндегі жұмыстарды орындау;

малдың барлық түрінің ішектерін (аш ішек, тоқ ішек, қарын) айналдыру және ішіндегісін шайып, тазарту, қуықтарды өңдеу, көк қарынның сыртқы қабығын алу;

ірі қара малдың ішектерін өңдегенде – қарынның ішіндегісін шайып, тазалау, тоқ ішек пен талақтың шырышты қабығын машинамен және қолмен алып тастау;

тоқ ішекті және ас қорыту мүшелерін толықтай тазалау;

шошқа ішектерін өңдегенде – аш ішектің ұзындығын өлшеу, ұлтабар және кудрявканы қырыққабат ажырату, ішіндегісін шайып, тазарту және кудрявкаларды толықтай тазарту;

қой ішегін өңдегенде – көк бауыр мен қарынды бөлу, көк бауырдың шырышты қабығын машинамен және қолмен алып тастау;

аш ішектің ұзындығын өлшеу, қырық қабатты гузенкадан ажырату, гузенканы толықтай өңдеу;

тапсырысқа сәйкес ішектің барлық түрін жинақтап, орау;

ішек қабығын шұжық өндіру үшін дайындау (суға салып қою, шаю);

ішек майын өңдеу (ішектің кесіндісінен майды, етті, ластықтарды ажырату);

жабдықтарды іске қосу, сынамалау.

144. Білуге тиіс:

ішекті өңдеу тәртібі мен тәсілдері, қызмет көрсетілетін жабдықты пайдалану.

63-параграф. Табиғи шұжық қабығын жасаушы, 4-разряд

145. Жұмыс сипаттамасы:

малдың барлық түрінің ішектерін даяр фабрикатқа бөлу және өңдеу жөніндегі операциялар кешенінің барлығын орындау;

аш ішекті қырық қабаттан бөлу;

малдың барлық түрінің ішегін машинамен немесе қолмен тазалау;

малдың барлық түрінің ішегін тұздау, тұз және тұздайтын керек-жарақтарды дайындау;

тұздағаннан кейін ішекті сұрыбы және калибрі бойынша бөлу;

ірі қара малдың ішегін өңдеуде – аш ішектер мен қарынды машинамен және қолмен майсыздандыру, ішектің ұштарын және қарынды өлшеу, талақты толықтай өңдеу;

шошқа ішегін өңдеуде – глухаркалардың майын алып тастау;

қой ішегін өңдегенде – талақтың майын алу;

шұжық өндірісі үшін қабық дайындағанда – шұжық өнімдерін калибрлеу, бүлінген жерлерін табу, түрі мен сұрыбына қарай белгіленген ұзындық бойынша кесу;

фарш үшін саны және сапасына қарай қабықтың барлық түрін қабылдау;

фарш үшін қабықтың сұрыбы және санатына қарай орта сынамаларды іріктеу және ілеспе құжаттарды ресімдеудің дұрыстығын айқындау;

жабдықты іске қосу, сынамалау және реттеу.

146. Білуге тиіс:

ішекті өңдеудегі операциялар кешенін орындаудың тәсілдері;

өңделетін шұжық өнімдерінің барлық түрінің фаршына арналған қабыққа қойылатын технологиялық талаптар;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы мен пайдалану тәртібі.

64-параграф. Табиғи шұжық қабығын жасаушы, 5-разряд

147. Жұмыс сипаттамасы:

малдың барлық түрінің ішектерін даяр фабрикатқа бөлу және өңдеу жөніндегі операциялар кешенінің барлығын орындау;

ішектерді сұрыптау және калибрлеу (ауамен үрлеу), майсыздандыру сапасын тексеру, кесінділерді анықтау және есептеу; ішектерді сұрыбы бойынша өңдеу;

нормативтік құжаттама талаптарына сәйкес арнайы тапсырыс бойынша малдың барлық түрінің ішектерін жинақтау және орау (тұздау ыдысынан ішек орамаларын түсіру, тұз қалдықтарынан арылту, сұрыбы және калибрлері бойынша бөлу;

тұздау;

санына қарай ыдысқа салу, орағаннан кейін орамдардың саны туралы белгісі бар биркаларды ресімдеп сұрыбы және калибрі бойынша және ыдыстың таңбалануы бойынша ыдысқа қалау);

аспаптарды, керек-жарақты, ыдысты дайындау;

су құбырлары мен ауа құбырларының жарамдылығын тексеру.

148. Білуге тиіс:

ішек шикізаты және даяр фабрикаттың нормативтері;

ішектің алдын болған кемістері мен өндірістік ақаулары белгілері және оларды анықтау тәсілдері;

ішек өңдеу жолдары мен тәсілдері.

65-параграф. Тағамдық май өндіру аппаратшысы, 4-разряд

149. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті тағамдық май өндіру аппаратшысының басшылығымен тағамдық май өндіру процесін үздіксіз жұмыс істейтін құрылғыларда жүргізу;

ашық бу қазандықтарында және тік автоклавтарда шыжықтан май өндіру процесін жүргізу;

шыжықты вакуумды көлденең қазандықтарда кептіріп өңдеу;

сүйек майын өндіру үшін шикізат дайындау, сүйекті майдалау;

қазандықтың жұмысқа дайындығын, төсемдердің, қақпақтардың, аспалы жолдар мен сілтегіштердің жарамдылығын тексеру;

сапасыз шикізатқа актілер жасау;

қыздырылған тағамдық майды автоматтар мен желілерде бөлшектеу және орау.

150. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

түрлі шикі майлар мен сүйектердің сапасына қойылатын талаптар;

тағамдық майдың мемлекеттік стандарттары;

қолданылатын шикізат дайындау тәртібі, сүйекті ұсату тәсілдері;

шұжық өңдеу тәртібі.

66-параграф. Тағамдық май өндіру аппаратшысы, 5-разряд

151. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз істейтін құрылғыларда, автоклавтарда, ашық және өзге де бу, отын немесе сумен қызатын қазандықтардың түрлерінде шикізатты іріктей отырып тағамдық май өндіру процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптары арқылы су мен будың жіберілуін қадағалау;

температуралық режим мен өңдеу ұзақтығын орнатылған технологиямен ұстап отыру;

май массасын механикалық араластырғыш немесе ескекпен қолмен жиі-жиі араластырып отыру;

химиялық талдау нәтижелері бойынша өнім сапасын бақылау;

ерітілген майдың шығу нормативтері мен сұрыптылығын сақтау;

тұндыру әдісі арқылы майды тазалау процесін жүргізу;

тазаланған майды жинақтағыштарға құю.

152. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылымы және пайдалану тәртібі;

түрлі шикізаттан жасалған тағамдық майларды өндірудің температуралық режимін белгілеудің тәсілдері;

қолданылатын шикізатқа қойылатын талаптар, тағамдық майдың мемлекеттік стандарттары;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану тәртібі;

бу, су және май коммуникациялардың құрылымы және орналасу тәсілі;

қысыммен жұмыс істейтін жабдықтарға қызмет көрсету тәртібі.

67-параграф. Тағамдық май өндіру аппаратшысы, 6-разряд

153. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз істейтін құрылымдар мен вакуум қазандықтарда тағамдық май өндіру процесін жүргізу;

аппаратураны жұмысқа дайындау;

шикі майды іріктеу;

үздіксіз жұмыс істейтін құрылғыға кіретін машиналар мен аппараттардың, көп фазалы технологиялық циклдегі вакуум қазандықтардың жұмысын реттеу;

шикізатты сусыздандыру, пісіру, булау, кептіру және тағы басқа процестерін жүргізу;

майды құю және қайта айдау, шыжықты түсіру;

зертхана талдаулары деректері бойынша және органолептикалық түрде сапасын кезеңімен бақылау;

қыздырылған май партиясын құрастыру;

аппаратураны бөлшектеу және құрастыру;

майдың шығу нормативтері мен сұрыбын сақтау.

154. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

қысыммен жұмыс істейтін аппаратураның құрылымы және басқару схемасы;

температура және қысымды реттеу тәртібі;

шикі май түрлері мен қасиеті;

тағамдық майдың мемлекеттік стандарттары.

155. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

68-параграф. Тері жұмсартқыш жасаушы, 3-разряд

156. Жұмыс сипаттамасы:

тері жұмсартқыш жасау процесін жүргізу;

ұйқы безін волчокта және кептірілген тері жұмсартқышты перплексте ұсақтау;

ұсақталған ұйқы безіне үгінділерді және кептірілгеннен кейін аммоний сульфатымен араластыру;

ұсақталған тері жұмсартқышты ыдысқа салу, қоймаға (экспедиция) өлшеп, тапсыру;

жұмыс орнына жіберу және үгіндіні електен өткізу.

157. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

қолданылатын шикізат пен материалдардың сапасына қойылатын талаптар;

даяр өнімнің рецептурасы мен мемлекеттік стандарттары;

тері жұмсартқышты ыдысқа салу, қоймаға өлшеп, тапсыру тәртібі.

69-параграф. Тері өңдеуші, 2-разряд

158. Жұмыс сипаттамасы:

терінің жүн және ажыратылған жақтарын арбада немесе үстелде себізгі астында шаю;

себізгіде қан және ластықтарды қырып алып тастау;

теріні үйінділерді жібіту стеллаждарына қалау және оларды алып тастайтын жерлерге жіберу;

үйіндіні алып тастағаннан кейін терінің жүн және ажыратылған жағын душпен шаю.

159. Білуге тиіс:

үйінді және үйінді емес терілерді өңдеу режимі мен тәртібі.

70-параграф. Тері өңдеуші, 3-разряд

160. Жұмыс сипаттамасы:

шошқа терісін ажырату машинасында өңдегеннен кейін кигізу, шашақтарын немесе қалған кесінділерді алып тастау;

терілерді барабандарда шаю;

терілерді барабандарға тиеу және оларды түсіру;

суын ағызу үшін арбаларға терілерді іліп қою;

барабандарды жұмысқа дайындау;

үйінділігіне қарай терілерді сұрыптау.

161. Білуге тиіс:

қызмет көрсету жабдықтары мен механизмдерінің құрылысы және жұмыс тәртібі;

тері шаюға қойылатын талаптар.

71-параграф. Тері өңдеуші, 4-разряд

162. Жұмыс сипаттамасы:

ірі және ұсақ мал терісін кигізу: ет, май, шашақ кесінділерін алып тастау;

кесінділерді ыдысқа жинау және қалау;

қой және ешкі терісі табандары мен құйрығын бөлу;

терідегі үйіндіні қол жоңғысымен немесе үйінді тиегіш сүргілермен алып тастау;

мал тұтас еттінің теріні алып тастағаннан кейін қабылдау жөніндегі жұмыстарды орындау;

теріні үстелге жаю, қарау, малдың барлық түрінің терісінің өндірістік ақаулықтарын айқындау және есептеу;

шешілген терілердің сапасын бағалау.

163. Білуге тиіс:

одан әрі өңдеу үшін тері дайындау сапасына қойылатын талаптар;

қол аспабын пайдалану тәртібі;

терінің өндірістік кемшіліктерінің түрлері;

тағамдық шикізатты жинау және өңдеудің санитарлық талаптар.

72-параграф. Тері өңдеуші, 5-разряд

164. Жұмыс сипаттамасы:

үйінділеу машинасында теріні үйінділеу процесін жүргізу;

теріні жұмыс орнына жіберу;

машинаны біліктеу астына терілерді толтыру;

тері өңдеу;

машинаны жұмысқа дайындау, оның механизмдерін тазалау және майлау.

165. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы және жұмыс тәртібі;

одан әрі өңдеуге арналған тері сапасына қойылатын талаптар.

73-параграф. Тері тұздаушы, 3-разряд

166. Жұмыс сипаттамасы:

тұздағаннан кейін тері штабельдерін бөлшектеу, ветеринар маманның бақылауымен теріге таңба басу, түрі және сұрыбына қарай салмағы бойынша ведомості жасау;

теріні сілкілеп, тұздан арылту және оны орайтын (қабылдау) жерге жіберу;

терілерді пакетке орау ("балыққа"), кептіру үшін теріні ілу теріні кептіру және кептіргеннен кейін теріні алу процесін жүргізу;

биркалардағы жазбалардың негізінде түрлері бойынша терілерді сұрыптау;

теріні былғары шикізатының түріне қарай бөліп және оларды жіппен байлап теңдерге (бумаларға) консервілеу тәсілімен қалау;

ветеринар маманның бақылауымен теріге тұз қоспасын және антисептиктер себу, белгі жасау;

сырды дайындау және теріні таңбалау.

167. Білуге тиіс:

терінің түрлері мен сұрыптылығы;

штабельдерді қалау, бөлшектеу және теріні кептіру тәртібі;

теріні қалау жөніндегі мемлекеттік стандарттардың талаптары;

былғары және терілік шикізаттың түрлері;

теріні консервілеу негіздері мен бактериялық бүліну белгілері;

теріні теңге қалау нормалары.

168. Қой және өзге де терілерді сұрыптаусыз бөлшектеу кезінде - 2 - разряд.

74-Параграф. Тері тұздаушы, 5 разряд

169. Жұмыс сипаттамасы:

теріні қолмен ас тұзымен тұздау жолымен немесе механикаландырылған құрғақ тұздауға арналған жабдықтарды қолдана отырып консервілеу процесін жүргізу;

терілерді дезинфекциялау;

консервілеудің cулы тұздалған тәсілі кезінде консервілейтін қоспа мен дезрастворды біркелкі бөлу және оларды қышқыл-тұздық тәсілі кезінде терінің барлық шелді беті бойынша әр түрлі учаскелерде терінің қалыңдығын ескере отырып сүрту;

механикалық ұсақтағышта және араластырғыштарда белгіленген рецептура бойынша консервілейтін қоспаны және белгілі бір концентрациядағы дезрастворды дайындау;

зертханалық талдау нәтижелері бойынша терілерді консервілеу процесін қадағалау (тері тініндегі ылғал мен алюминий тотығының құрамын, суды сору сутегінің көрсеткіші және қышқыл-тұздық тәсілмен консервілеу кезінде тері тінінің пісіру температурасын, ылғал және консервілеу тәсілі кезінде ас тұзын тексеру);

тұздалғаннан кейін терілерді тұздау.

170. Білуі тиіс:

барлық терілерді консервілеу тәсілдері;

консервілейтін қоспалар мен дезрастворлардың құрамы, дайындау әдістері және шығыс нормалары;

былғары және үлбір шикізатының қасиеттері, консервілеуден кейінгі шикізаттың дайындық белгілері;

қатарларды жинақтау және тері шикізатын түктерге орау тәртібі;

қызмет көрсетілетін механизмдердің құрылысы мен пайдалану тәртібі;

консервілейтін қоспалармен және улы заттармен жұмыс істеген кезде жұмыс істеу тәртібі және сақтық шаралары.

171. Тері қатарларын жинақтау жөніндегі жұмыстарды орындау кезінде - 4 -разряд.

75-параграф. Тері тұздаушы, 3-разряд

172. Жұмыс сипаттамасы:

тері салынған арбалар мен стеллаждарды тиеу, орнына жіберу, терілерді барабандарға, күбілерге механизмдердің көмегімен немесе қолмен салу;

тұздықталған терілерді барабандардан, күбілерден түсіру, терілерді ілу немесе сорғызуға арналған сөрелерге орнату;

тұзды уату;

теріге жұқалап тұз себу;

тұзды тұз еріткішке салу.

173. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықты қолдану принципі;

терінің түрлері;

барабандарға, күбілерге тиеу нормалары.

76-параграф. Тері тұздықтаушы, 5-разряд

174. Жұмыс сипаттамасы:

күбілерде, ілмелі және сорғытатын шнекті барабандарда мал терісін тұздықтау арқылы консервілеу процесін жүргізу;

консервілейтін ерітіндіні әзірлеу және бекіту, оны тұздықтау барабандарына, күбілерге және өңделген тұздықты қалпына келтіруге айдау;

өңделген тұздықты қалпына келтіру;

жабдықтардың тұз еріткіштерді, барабандар, күбілерді жұмысқа дайындау.

175. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

консервілеуші ерітіндінің рецептурасы;

түрлі мал терісін тұздықтаудың технологиялық режимі;

консервілегіш ерітіндінің физикалық-химиялық қасиеті;

су және тұздық коммуникациясының құрылысы және орналасу схемасы;

пайдаланылған тұздықты регенерациялау тәсілдері;

тұздықтағаннан кейін шикізаттың даяр болу белгілері.

77-параграф. Теріні сұрыптаушы, 6-разряд

176. Жұмыс сипаттамасы:

қолданыстағы стандарттарға сәйкес консервіленген түрде малдың барлық түрінің терісін сұрыптау жұмыстарын орындау, сұрыптау үстеліне төсеу және терінің екі жағын да қарау, терідегі болған және өндірістік кемшіліктерін анықтау және есепке алу;

ой терісінің жүнділігін, мөлшерін және салмағын айқындау;

тері партияларын жинақтау, тюктарға орау және түсіру;

терілерді, тюктарды таңбалау, салмақтық ведомостілерін жасау, тері штабельдерін бөлу, түсіру құжаттары бойынша алушының қоймасына тапсыру.

177. Білуге тиіс:

барлық мал терісінің болған және өндірістік кемшіліктерінің түрлері;

малдың барлық түрінің былғары және тері шикізатының мемлекеттік стандарттары;

малдың барлық түрінің терісін өңдеу және консервілеу тәсілдері мен әдістері;

тері өңдеу және консервілеу сапасы көрсеткіштері.

178. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

179. Ұшадан сылып алғаннан кейін теріні қабылдау жөніндегі жұмыстарды орындауда: теріні үстелге жаю, қарау, малдың барлық түрінің терісіндегі өндірістік кемшіліктерді айқындау және есептеуде - 3-разряд.

78-параграф. Теріні шелдеуші, 5-разряд

180. Жұмыс сипаттамасы:

барлық аша тұяқтылардың етін және майын осу процесін жүргізу;

қызмет көрсетілетін машинаға тері толтыру және өңдегеннен кейін теріні қабылдау;

ет және май кесінділерін теріні зақымдамай шелдейтін жағынан толық алып тастауды қамтамасыз ету;

пышақ біліктердің өтуін қадағалау;

теріні үстелде немесе колодаға төсеу, тағамдық мақсаттағы ет пен май кесінділерін пышақпен, подходкамен, шалғымен немесе тупикпен кесу, және оларды ыдысқа салу;

ет және май кесінділерін тағамдық және техникалық мақсаттарға бөле отырып жинау;

теріні арбаға қалау және оны одан әрі өңдеуге жіберу;

өңделетін терінің қалыңдығына қарай қызмет көрсететін машинаны іске қосу, теңшеу және реттеу;

қолданылатын аспапты қайрау және түзету.

181. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін машинаның құрылысы және қолданыс принципі;

малдың түріне, жынысына және жасына қарай қасиеті;

тері өңдеу тәртібі;

тері кемшін жерлері белгілері, олардың пайда болу себептері мен жою тәсілдері;

тағамдық шикізатты өңдеудің санитарлық талаптары.

79-параграф. Техникалық өнім өндіру аппаратшысы, 2-разряд

182. Жұмыс сипаттамасы:

май және тоң майды өндірудің түрлі учаскесіндегі техникалық шикізат құрастыру, оны қоймалайтын жерге жеткізу;

шикізатты түрлері мен қызметіне қарай алдын-ала сұрыптау.

183. Білуге тиіс:

көлік құралдарын пайдалану тәртібі;

техникалық шикізат түрлері және оны сұрыптау тәртібі.

80-параграф. Техникалық өнім өндіру аппаратшысы, 3-разряд

184. Жұмыс сипаттамасы:

майдың құрамына қарай техникалық шикізатты сұрыптау;

түрлі құрылымдағы машиналарда шикізатты бөлшектеу;

түрлі шикізат тиеуде кезектілік пен қажетті пропорцияларды сақтай отырып ұсақталған шикізатты аппараттарға тиеу;

элеватор шөмішіне немесе тікелей кептіру аппаратының бункеріне сүйектерді тиеу;

қызмет көрсетілетін жабдықты іске қосу, тоқтату, тазалау және майлау.

185. Білуге тиіс:

техникалық шикізат номенклатурасы мен сипаттамасы;

түріне және одан әрі өңдеуге жіберілуіне қарай техникалық шикізатты сұрыптау және тиеу тәртібі;

қызмет көрсетілетін жабдықты майлау тәртібі.

81-параграф. Техникалық өнім өндіру аппаратшысы, 4-разряд

186. Жұмыс сипаттамасы:

бу немесе отынмен қызатын ашық қазандықтарда техникалық шикізаттан жасалған пісірілген жем өндіру процесін жүргізу;

құрғақ жем, қан ұны, көбік жасағыштар мен өзге де өнімдерді вакуум қазандықтарда өндіру процесін жүргізу;

шикізат іріктеу;

бу немесе отын қыздырғышты жіберуді реттеу;

шикізатты пісіру және зарарсыздандыру процесін, сондай-ақ қанды ұйыту және кептіру процесін белгіленген режим бойынша жүргізу;

араластырғышты іске қосу және тоқтату;

техникалық май мен бульонды тұндырғыштар мен жинағыштарға құю және айдау;

техникалық өнімді електен өткізу, ыдысқа салу, өлшеу және қоймаға тапсыру;

даяр өнімнің шығу нормалары мен сұрыптылығын сақтау.

187. Білуге тиіс:

қысыммен істейтін жабдықтың құрылымы мен пайдалану тәртібі;

техникалық шикізат іріктеу тәртібі мен құрамы, оны өңдеудің технологиялық режимдері;

бу немесе отынмен қызуын жіберуді реттеу тәртібі.

82-параграф. Техникалық өнім өндіру аппаратшысы, 5-разряд

188. Жұмыс сипаттамасы:

ет-сүйек ұнын өңдеуде үздіксіз жұмыс істейтін шнек сығымдағышта май мен шыжық бөліп шығару процесін жүргізу;

май шыжықты сығымдауға біркелкі жіберу;

температуралық режимді және престеу процесін бақылау – өлшеу аспаптары бойынша реттеу;

сығымдалған шыжықты уатуға жіберу және майды тұндырғышта жинау;

сүйек ұнын өңдеу процесін жүргізу;

жабдықты жұмысқа дайындау;

май мен сүйек ұнын тасымалдауға арналған жабдықтар мен коммуникацияларды тексеру;

майдан тазартуға арналған автоклавтарды, жабдықтардың, майсыз сүйекті кептіру және ұсақтауға арналған агрегаттардың жұмыс режимін реттеу;

сүйек ұны мен майдың шығу нормативтері мен сұрыптылығын сақтау.

189. Білуге тиіс:

қысыммен істейтін жабдықтардың құрылымы мен қызмет көрсету тәртібі;

бу, ауа, су және өзге де коммуникацияларды басқару схемасы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика қызметі, өңделетін сүйектің түрлері мен қасиеттері;

шыжық сығымдаудың, сүйек майларын өндіру, сүйекті кептіру және ұсақтаудың технологиялық режимдері;

техникалық өнімнің мемлекеттік стандарттары.

83-параграф. Техникалық өнім өндіру аппаратшысы, 6-разряд

190. Жұмыс сипаттамасы:

көп фазалы технологиялық циклдағы жабық түрдегі аппараттарда (вакуум қазандығы), автоматты басқарудағы аппараттарда, автоклавтарда, диффузорларда, шнекті сусыздандырғыштарда, үздіксіз істейтін желілерде техникалық шикізаттан жасалатын ет, қан, ет-сүйек ұнын, көбік жасағыштар және өзге де өнімнің түрлерін өндіру процесін жүргізу;

вакуум қазандықтардың, вакуум сорғылардың және араластырғыштардың жұмысын;

будың жылу аппараттарына жіберілу режимін реттеу;

шикізатты сусыздандыру, пісіру, зарарсыздандыру, гидролиз, кептіру процесін жүргізу;

шикізатпен толтыру кестесін сақтау;

майды төгу және айдау, шыжықты немесе сүйекті түсіру;

техникалық өнімнің шығу нормативтері мен сұрыптылығын сақтау.

191. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

қысыммен істейтін құрылғыларға қызмет көрсету тәртібі;

бу, ауа және су коммуникацияларының схемасы мен басқару тәртібі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану тәртібі;

қолданылатын шикізаттың түрлері мен қасиеті;

техникалық шикізатты өңдеудің технологиялық режимі;

техникалық өнімнің мемлекеттік стандарттары.

192. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

193. Жылдамдықтарын автоматты түрде реттейтін кезеңімен істейтін және ауысымына 8 көлденең вакуум қазандықта бір уақытта қызмет көрсететін центрифугаларда техникалық өнімді сусыздандыру және фракцияларға бөлу кезінде - 7-разряд.

84-параграф. Техникалық өнімді елеуші, 3-разряд

194. Жұмыс сипаттамасы:

металл қоспаларын елеу, тазарту, альбуминді, ет сүйекті, қан ұнын және өзге де техникалық өнімді қолмен, елек бураттарда, элеваторларда, техникалық өнімді елеу, тасымалдау және өлшеуге арналған жабдықталған механизмдерде ашу және орау;

орау материалдарын жұмыс орнынан алу және жіберу;

еленген техникалық өнімнің ыдысын толтыру және оны таңбалау;

елек бураттарды, елегіштерді, элеваторларды, транспортерлерді және өзге де жабдықтарды іске қосу, жұмысын қадағалау;

елеу сапасын тексеру;

оралған өнімді штабельге және бункерге қалау;

жабдық тетіктерін тазалау және майлау.

195. Білуге тиіс:

елеу тетіктері мен тасымалдайтын құрылғылардың құрылғысы және қолдану принципі;

техникалық өнімнің түріне, сұрыбына және қызметіне қарай елеу, орау, өлшеу және таңбалау тәртібі;

еленген техникалық өнімнің қасиеті және сапалық белгілері;

техникалық өнімнің мемлекеттік стандарттары.

85-параграф. Техникалық шикізатты химиялық өңдеу аппаратшысы, 4-разряд

196. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі жүнді техникалық шикізаттарды химиялық өңдеу процесін аппараттарда, барабандарда, қазандықтарда және тағы басқа жүргізу;

жабдықтың жұмысын реттеу;

шикізатты өңдеу сапасын тексеру;

каустикалық сода ерітіндісін дайындау;

ерітінді концентрациясын тексеру және технологиялық нұсқаулықта белгіленген деңгейде оны ұстап отыру;

сілтілік өңдегеннен кейін шикізатты бейтараптандыру;

шикізат пен ерітіндіні тиеу және түсіру;

қызмет көрсетілетін механизмдерді майлау.

197. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

жүнді техникалық шикізатты өңдеудің технологиялық режимі;

қолданылатын химикаттар мен түрлі жүнді шикізаттың қасиеті, түрлі шикізаттар мен қолданылатын ерітінділерді тиеу және түсіру тәртібі;

ерітінді концентрациясын тексеру тәсілдері;

қызмет көрсетілетін механизмдерді майлау тәртібі.

86-параграф. Фарш әзірлеу желісінің операторы, 5-разряд

198. Жұмыс сипаттамасы:

мұздатылған ет блоктарын ұсақтау процесін жүргізу; механизацияланған ағынды желілерде шұжық өнімдері үшін фарш жасау;

желідегі машиналардың дәмдеуіштер, тұз, су, етті ұсақтау агрегаттарының, тензометриялық таразылардың, фарштың құрамдас бөліктерін араластыруға арналған машиналардың және фаршты шприцтеу цехына жіберуге арналған сорғылардың жарамдылығын тексеру;

шикізат, дәмдеуіш және тағы басқа салу;

жабдықты іске қосу және тоқтату;

желі жұмысын реттеу және машинаны майлау.

199. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

еттің түрлері мен сұрыптары;

шұжық өнімдерінің рецептурасы;

қолданылатын шикізат, фарш компоненттерінің сапасына қойылатын талаптар, оларды өңдеу режимдері;

фарштың мемлекеттік стандарттары мен техникалық шарттары.

200. Шикі ысталған шұжықтың фаршын жасау процесін жүргізуде - 6 - разряд.

87-параграф. Фарш жасаушы, 4-разряд

201. Жұмыс сипаттамасы:

фарш араластырғышта немесе куттерде шикізатты өңдеу арқылы шұжық өнімдеріне арналған фаршын әзірлеу және жасау процесін жүргізу;

шұжықтың тиісті түрі және сұрыбына арналған майдаланған ет, шпик, кеудесі мен өзге де шикізатты рецептураға сәйкес салу;

араластыру процесін қадағалау;

даяр фаршты фарш араластырғыштан немесе куттерден түсіру және одан әрі өңдеуге жіберу;

фарштың құрамдас бөлігінің біркелкі бөлінуін және оны өңдеу режимінің технологиялық нұсқаулық талаптарына сәйкес сақталуын бақылау;

котлета, бәліш және түшпара фаршын жасау: етті, ішек-қарын, дәмдеуіш және өзге де тиісті компоненттерді жұмыс орнына жіберу;

ет, ішек-қарынды майдалау, нан мен дәмдеуіштерді дайындау;

фарш компоненттерін рецептура бойынша мөлшерлеу және фарш араластырғышқа салу;

араластыру процесін қадағалау;

даяр фаршты кейінгі өндірістік сатыға (формаға) жіберу;

технологиялық жабдықты іске қосу және сынамалау.

202. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы мен қолдану принципі;

котлеталардың, бәліштердің, түшпаралардың түр-түрі;

шұжық өнімдері және өзге де жартылай фабрикаттарды түрлеріне арналған фарш жасау рецептурасы;

шикізат және фарштың тиісті компоненттерінің сапалық белгілері;

фарштың тиісті компоненттерін фарш араластырғышқа және куттерге салу кезектілігі мен нормасы;

фарш араластырудың режимі.

88-параграф. Фарш жасаушы, 5-разряд

203. Жұмыс сипаттамасы:

консервілеуге арналған фарш және паштет массасын жасау, жасалатын консервілердің түріне қарай рецептура бойынша шикізат іріктеу және есептеу;

куттерлерде, фарш араластырғышта және паштет езу машинасында ет өнімдерін өңдеу;

шикізат және компоненттерді (фарш, май, дәмдеуіштер) тиісті машиналарға кезектетіп салу;

қызмет көрсетілетін машиналардың жұмысын қадағалау және өңдеудің тиісті режимдерін сақтау;

фарш және паштет массасын куттерлерден, фарш араластырғыштан және паштет езетін машиналардан ыдысқа қалай отырып түсіру;

шикізат және компоненттердің шығу нормасының сақталуы.

204. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылысы және қолдану принципі;

жасалған фарш және паштет массасының мемлекеттік стандарттары мен техникалық шарттары;

шикізат және фарш өңдеу режимі және паштет массасы компоненттерінің сапалық белгілері.

89-параграф. Фарш жасаушы, 6-разряд

205. Жұмыс сипаттамасы:

шұжық өнімдерінің, фрикаделькалар мен сосиска эмульсиясына арналған фаршты ағын механикалық желілерде жасау процесін жүргізу;

фарш жасау үшін шикізаттың, негізгі және қосалқы компоненттердің түрлеріне қажетті санын есептеу;

фарштан жасалатын өнімдердің рецептурасы және түр-түріне сәйкес шикізатты іріктеу;

зырылдамаларда, куттерлерде және механизацияланған ағын желілерінің араластырғыштарында фарш өңдеу технологиялық режимдерінің сақталуын бақылау;

шикізат шығымы нормаларын сақтау.

206. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы және қолдану принципі;

фарштан жасалатын өнімдердің техникалық шарттары;

фарштан жасалатын өнімнің түр-түрі, рецептурасы;

ет, шпик және қолданылатын компоненттердің физикалық-химиялық қасиеттері мен сапалық белгілері;

фарштан жасалатын өнімдердің түрлеріне шикізатты оңтайлы пайдалану әдістері.

207. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

90-параграф. Шаш, жүн және қыл өңдеуші, 3-разряд

208. Жұмыс сипаттамасы:

шошқа тұтас етінің жон терісіндегі қылды алу;

жон тері қылы мен құлақ жүндерін сұрыптау, оларды бумаға байлау;

шаш, қыл және жүнді жинап, бастапқы өңдеу;

барлық малдың құйрықтарын жұмыс орнына жіберу; оларды тазалау;

ірі қара малдың құйрықтарын қолмен суы бар күбіде сулау және шаю; шашын қию және оларды біркелкі етіп торға жаю;

ұсақ малдың құйрығын булау және олардың жүнін алу қылды қолмен күбіде жуу;

үздіксіз істейтін кептіргіштерде шаш, қыл және жүнді кептіру;

рамаларға жаю, кептіргішке салу;

кептіргіштің жұмысын реттеу;

кептірілген шикізатты түсіру, өлшеу, таңбалау және қоймаға тапсыру.

209. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылысы;

шаш, қыл және жүнді жинау, өңдеу тәртібі, кептіру режимі;

шикізатты орау, өлшеу, таңбалау және қоймаға тапсыру тәртібі.

91-параграф. Шек жасаушы, 1-разряд

210. Жұмыс сипаттамасы:

малдың ішектерінен барлық түрдегі шек жасау жөніндегі қосалқы операцияларды орындауда ішек жолдарының жекелеген ұштарын бір жіпке байлау, бірнеше қатардан шпагат иіру, жіптен түйін орау.

211. Білуге тиіс:

ішек жолақтарының ұштарын өңдеуге қойылатын талаптар;

шпагатты жолақтарға иіру және жіптен түйін жасау тәртібі мен тәсілдері.

92-параграф. Шек жасаушы 2-разряд

212. Жұмыс сипаттамасы:

жолақ шектерді тігу үшін техникалық тігуді қалыптастыру;

шек орамаларын сұрыбы бойынша жинақтау;

барлық түрдегі шектерді орау және таңбалау;

шек жолақтарын орау және бояу;

санына қарай шектерді орау.

213. Білуге тиіс:

жолақ шектердің тиісті сұрыбы үшін жолақ шек орамдарын техникалық тігу және бояуды қалыптастыру тәртібі;

шек орамдары мен бумаларын орау тәсілдері.

93-параграф. Шек жасаушы, 3-разряд

214. Жұмыс сипаттамасы:

малдың ішегін сумен шаю, ішек орамдарын бөлу және бір жіппен орау, ажыратылған және шайылған ішектерді ісіру үшін аммиак ерітіндісін құю;

музыкалық, теннистік жолақ шектер жасау және техникалық тігу үшін техникалық тігуді химиялық өңдеу;

жолақ шектерді қолмен сақиналау құрылғысымен музыкалық және теннистік жолақ шектерді сақиналау;

сақиналарды жіппен байлау;

тегістеу станогында техникалық тігісті тегістеу;

техникалық тігіс ұштарын конусқа қайрау станоктарында қайрау;

белгіленген калибрге (диаметрге) сәйкес техникалық тігісті екі бөлікке бөлеу;

техникалық тігіс калибрін микрометрмен өлшеу;

ішектерді тасымалдау;

сақиналау құрылғысының жұмысын сынамалау.

215. Білуге тиіс:

жолақ шектер жасау үшін ішектерді дайындау тәртібі;

қолмен сақиналау құрылғысының, тегістеу және қайрау станоктарының құрылысы мен пайдалану тәртібі;

шектерді сақиналау тәсілдері;

техникалық тігіс калибрлеріне белгіленген техникалық шарттар;

техникалық тігіс конустарының мөлшері;

техникалық тігісті тегістеу жолдары;

техникалық тігісті тегістеуде қолданылатын материалдарға қойылатын талаптар.

94-параграф. Шек жасаушы, 4-разряд

216. Жұмыс сипаттамасы:

ішектерді ластықтан тазалау машинасында ластықтан, қалдықтардан тазалау, ұзындығына қарай ішекті кесу, жоғары дайындықты талап ететін жартылай фабрикаттардан жасалған музыкалық және теннистік жолақ шектер жасау үшін тегістеп оң және сол жағын ажырату;

кесілген жолақтарды ыдысқа қалау;

машинаны баптау.

217. Білуге тиіс:

ішектерді тазалау және жолаққа кесу тәртібі мен тәсілдері;

ішек шикізатының сапалы белгілері мен қасиеттері;

кесілген жолақтарды ыдысқа қалау тәртібі;

тазалау машинасының құрылысы мен баптау тәртібі.

95-параграф. Шек жасаушы, 5-разряд

218. Жұмыс сипаттамасы:

музыкалық және теннистік жолақ шектер жасау;

ұзындығы, түсі, тығыздығы, берілген диаметріне қарай ішек жолақтарын сұрыптау;

қызмет көрсетілетін машинада түйін түю және иіру;

шектерді күкіртпен екі қайталап күкірттеу;

каустикалық сода, спирт-ректификат және пергидроль су ерітінділерімен майсыздандыру;

аммиак ерітінділерінде сулау жолымен жолақтарды бейтараптандыру, ағарту және спирттеу;

ағаш кептіру рамаларына шектерді кигізу, оларды машинамен иіру және кезеңімен иіріп отыру;

түсіне, тығыздығына, нысанына қарай, дөңестер мен жарықтардың болуына қарай шектердің сапасын тексеру;

шек диаметрін микрометрмен тексеру, шекті майлау;

шекті электронды-механикалық машинада калибрлеу және сақиналау;

орауды бақылау;

қызмет көрсетілетін машиналарды баптау.

219. Білуге тиіс:

ішек жолақтарын жасау тәртібі;

музыкалық және теннистік жолақ шектерді химиялық өңдеу тәртібі;

жолақ шектердің сұрыбын және қызметін айқындау үшін стандарт кестелерді пайдалану тәртібі;

музыкалық және теннистік жолақ шектерді калибрлеу және сақиналау үшін электронды-механикалық машиналарының құрылысы мен баптау тәртібі.

96-параграф. Шек жасаушы, 6-разряд

220. Жұмыс сипаттамасы:

күміс, мыс сым, жібек музыкалық жолақ шектерді орау станоктарында орау процесін жүргізу;

ораудан алдын рамаларға шектерді тарту;

босауына қарай шектерді тартып отыру;

созылған шектерді бекіту;

берілген калибрлердің тегіс беті және цилиндр формалы шектерді дәлдеу үшін тегістеу станоктарында музыкалық және теннистік жолақ шектерді тегістеу;

музыкалық және теннистік жолақ шектерді зімпара қағазбен, терімен және матамен тегістеп, жылтырату және бормен ысқылау;

жібектен құлып жасау және музыкалық және теннистік жолақ шектердің ұшын бекіту;

жолақ шектердің түйіндерін кесу және сұрыптауға жіберу;

шек диаметрін микрометрмен тексеру;

қызмет көрсетілетін жабдықты баптау.

221. Білуге тиіс:

музыкалық және теннистік шектердің техникалық шарттары;

музыкалық және теннистік шектерді тегістеуге және жылтыратуда қолданылатын жібек, күміс немесе мыс сымның сапасына қойылатын талаптар;

орау және тегістеу станоктарының құрылысы мен баптау тәсілдері;

музыкалық және теннистік шектерді тегістеу және жылтырату жолдары.

97-параграф. Шек және тігісті бақылаушы, 6-разряд

222. Жұмыс сипаттамасы:

музыкалық, теннистік шектердің көрсеткіштердің жиынтығы және олардың мемлекеттік стандарттар және техникалық шарттарға сәйкестігі бойынша техникалық тігістің сапасын бақылау;

музыкалық және теннистік шектер мен техникалық тігістер жасау процесінде, оларды өңдеу сатысы бойынша пайдаланылатын жартылай фабрикаттар мен шикізаттың сапасын тұтастай немесе ішінара бақылау;

шикізат, жартылай фабрикат және даяр өнімнің ақаулықтарын оларды өңдеу процесінде анықтау;

ішек шикізатын қабылдау.

223. Білуге тиіс:

ішек шикізаты, музыкалық және теннистік шектерге, техникалық тігістерге мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттар;

музыкалық және теннистік шектер мен техникалық тігістерді өңдеудің технологиялық процестері.

98-параграф. Шлям ұйыту аппаратшысы, 4-разряд

224. Жұмыс сипаттамасы:

шошқа черевасынан шырышты қабатты жинағышқа шешу, суды тазарту, майын алу, шлямды ыдысқа салу, қатты буды қосу;

шлямды блоктарды араластырып отыру, салқындату, таразыға тасымалдау, өлшеу, тоңазытқыш камераға тасымалдау;

жуылған блоктарды кептіргіште кептіру.

225. Білуге тиіс:

ұйытылған шлямды жасау технологиясы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы мен пайдалану тәртібі.

99-параграф. Шұжық өнімдерін өңдеуші, 2-разряд

226. Жұмыс сипаттамасы:

рамаларда шұжық өнімдерін қадағалау және оларды ыдысқа салу;

мемлекеттік стандарт талаптарына сай емес өнімдерді іріктеу;

іріктелген өнімді рамаға жіберу;

шұжық өнімдері батондарының фаршпен, бос қапталған бөліктерін алып тастау және шұжық өнімдері батондарының кесілген ұштарын пергаменттік қағазға шпагатпен байлай отырып орау;

шұжық нандарын, ысталған еттерді (формадағы ветчинаны, рулетті және тағы басқа) байқау;

даяр өнімді пергаментке орау және экспедицияға жіберу;

шұжық өнімдерін қорғау қабатымен өңдеу және оларды этажеркаға немесе кептіру транспортерімен өлшеу.

227. Білуге тиіс:

шұжық өнімдерінің ақау және мемлекеттік стандарттарға сәйкестік белгілері;

шұжық өнімдерін қорғау қабаттарымен өңдеу тәсілдері, оларды кептіргеннен кейін дайын болу белгілері.

100-параграф. Шұжық өнімдерін өңдеуші, 3-разряд

228. Жұмыс сипаттамасы:

шикілей ысталған, жартылай ысталған, пісіріп ысталған шұжықтардың батондарын жіберуге дайындау: кептіру камераларында өлшеу, шұжық батондарының бетіндегі көгерген жерлерін алып тастау;

ыдысты (жәшіктерді, қораптарды) жұмыс орнына жіберу, ыдысты өлшеу;

шұжық өнімдерін ыдысқа қалау және оларды өлшеу;

белгіленген мөлшер бойынша қағаз кесу, қағазды ыдыстың арасына салу;

шұжық өнімдерін ыдысқа салу, қатарға салу.

229. Білуге тиіс:

шикілей ысталған, жартылай ысталған және пісіріп ысталған шұжықтарды тиеуге орау және дайындау тәртібі;

ыдысқа қойылатын талаптар.

101-параграф. Шұжық өнімдерін формалаушы, 1-разряд

230. Жұмыс сипаттамасы:

шұжық өнімдерін байлауға арналған шпагатты айналдыру, қайта орау және жіп кесінділерін кесу.

231. Білуге тиіс:

шпагат және жіп сұрыптары;

шпагат, жіп кесінділерінің мөлшері және шұжық өнімдерінің сұрыбына қарай жіп дайындау тәртібі;

шұжық өнімдерінің сұрыптарына байланысты.

102-параграф. Шұжық өнімдерін формалаушы, 2-разряд

232. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті шұжық өнімдерін формалаушының басшылығымен шприцтеу әдісімен шұжық өнімдерін формалау процесіндегі жекелеген операцияларды орындау;

фаршпен толтыру үшін жіп орауышқа қабат кигізу;

ысталған өнімдерді түйіндеу.

233. Білуге тиіс:

өңделетін шұжық өнімдері қабықтарының түрлері және мөлшері және пайдалану тәртібі;

ысталған өнімдерді түйіндеу тәртібі.

103-параграф. Шұжық өнімдерін формалаушы, 3-разряд

234. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті шұжық өнімдерін формалаушының басшылығымен шприцтеу әдісімен шприцтерде фарш қабығын толтыру арқылы шұжық өнімдерін формалау;

әрбір шұжық өніміне белгіленген байлау тәсілі, тауар белгісі және шығу нормасына сәйкес форма беру, толтырудың қажетті тығыздығы және батон ұзындығы үшін шұжық өнімдерінің батондары немесе сақиналарын байлау;

сосискаға, сарделькаларға және шұжық өнімдерінің жекелеген түрлеріне арналған фаршы бар қабықты айналдырып байлау;

ауаны шығару мақсатында батондарды тесу;

шұжық өнімдері мен ысталған өнімдерді таяқтарға ілу, және оларды рамаларға немесе автоыстағыштарға ілу;

венгер салосын жасау;

шикізат іріктеу, оны өңдеуге жеткізу;

шпик пластын тазалау және кесу, белгілі форма беру, шпикті бұрышпен ыстау, ыстауға жіберу;

таяқтарға, рамаларға ілмектеу, ілу, және ыдысқа салу.

235. Білуге тиіс:

шикізат іріктеу тәртібі, оны өңдеуге жеткізу;

шұжық өнімдерінің техникалық шарттары.

104-параграф. Шұжық өнімдерін формалаушы, 4-разряд

236. Жұмыс сипаттамасы:

вакуум щприцтерде және автоматтарда толтырудың қажетті тығыздығы және қабығы мен фарштың шығу нормасын сақтай отырып фарш толтыру арқылы шұжық өнімдерін формалау;

жіп орауыш орнату және ауыстыру;

қысым және босаған бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша вакуум шприцтерде реттеу;

рулет, балық және мойнын жасау.

237. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін автоматтардың, вакуум-шприцтердің құрылысы мен пайдалану тәртібі;

шұжық өнімдерінің мөлшері және сұрыбына қарай фаршпен толтыру тығыздығы және сапасына қойылатын талаптар;

қабығы мен фарштың шығу нормасы.

105-параграф. Шұжық өнімдерін формалаушы, 5-разряд

238. Жұмыс сипаттамасы:

вакуум щприцтерде және автоматтарда толтырудың қажетті тығыздығы және қабығы мен фарштың шығу нормасын сақтай отырып фарш толтыру арқылы шұжық өнімдерін формалау;

фаршталған шұжық, ысталған өнім және даналаған өнімдерді (формадағы ветчина, буженина, карбонат және тағы басқа) толық жасау;

шикізатты қарау, шашақтарын кесу, дәмдеуіштермен өңдеу, сүйегі мен сіңірлерін алып тастау;

шпикті пластарға кесу және оны өнімнің сұрыбына қарай мөлшері бойынша ұсақтау, тілін, шошқа етін, бұзау етін, сиыр етін, жұмыртқаны, майда және тағы басқа дайындау;

шұжықты формалау, қабығын кигізу,

толық орау және байлау;

формаға қалау, пісіруге және одан әрі өңдеуге жіберу;

даяр өнімнің шығу нормасын сақтау.

239. Білуге тиіс:

қолданылатын шикізаттың сапалық белгілері мен түрлері;

қабатты шұжықтар және өзге де шұжықтар, ысталған өнімдер мен даналаған өнімдердің фарштауға жартылай фабрикаттар іріктеу тәртібі;

шұжық өнімдерінің техникалық шарттары мен шұжық өнімдерінің шығу нормалары.

106-параграф. Эндокринді-ферменттік шикізат жинаушы, 3-разряд

240. Жұмыс сипаттамасы:

эндокриндік темір, ферменттік шикізатты бөлу және жинау, көзін, миын, ұрық безін, гипофизін және медициналық заттар өндіру үшін өзге де шикізатты ойып алу;

шикізат жинау: майдың пленкасы мен кесінділерін тазалау, ыдысқа салу, химиялық әдіспен консервілеу немесе мұздатуға жіберу;

сойылған малдың алынған көзін жылы сумен немесе перфорирленген барабанда жуу, көзін аршу және қан, көз жанары мен су қоспасынан шыны тәріздес сұйықтықты тазарту;

шикізатты лоток немесе шараларға салу;

мұздату камераларынан эндокринді-ферменттік шикізатты салу және түсіру;

эндокриндік және өзге де шикізатты мұздатылғаннан кейін орау, сақтау, түсіру немесе өңдеуге арналған тоңазытқыш камераларына орау және тапсыру;

пышақтарды қайрау және түзету.

241. Білуге тиіс:

ферменттік, арнайы шикізат және эндокриндік темір түрлері, олардың орналасуы;

шикізаттың белсенділігін сақтауды қамтамасыз ететін бөлу, препараттау және консервілеу тәртібі.

107-параграф. Эпителий жинаушы, 3-разряд

242. Жұмыс сипаттамасы:

ірі қара малдың тілінен зарарсыздандыру бокста эпителий алу;

эпителий алуға жарамды тілді іріктеу, оларды өңдеу бөлімшелеріне жеткізу, түрлі құрылғылар арқылы жуу және тазарту, конвейер үстеліне жіберу;

конвейерді жұмысқа дайындау және оны іске қосу, бактерицидті шамды іске қосу, жылы судың түрлі құрылғыларға жіберілуін реттеу;

тілдерді барабанда бекіту және оларды конвейерге орнату;

өңделген тілдерді конвейерден алу және оны ыдысқа салу.

243. Білуге тиіс:

тіл және эпителийдің сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсетілетін жабдықты пайдалану және санитарлық өңдеу тәртібі.

108-параграф. Эпителий жинаушы, 4-разряд

244. Жұмыс сипаттамасы:

ірі қара малдың тілінен желілік конвейерлерде эпителий алу;

консервілеу банкісіне эпителий жинау, банкаларды герметикалық түрде жабу;

банкаларды өлшеу және тоңазыту шкафына орнату;

арнайы қайрау құрылғысы арқылы дискілік пышақты жинау, қайрау.

245. Білуге тиіс:

эпителийдің шығу нормасы, тіл және эпителий өңдеу режимдері.

3-тарау. Құс және қоян өңдеу өндірісінің жұмыстарына арналған разрядтар бойынша жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамалары

109-параграф. Балауыз массасын регенерациялау аппаратшысы, 3-разряд

246. Жұмыс сипаттамасы:

бумен сумен қызатын қазандықтарда балауыз массасын әзірлеу және регенерациялау процесін жүргізу;

өңделген ластанған балауыз массаны қазандыққа жіберу, балауыз массаны қыздыру және араластыру;

балқытылған балауыз массаны ластықтардан центрифугада тазалау, таза балауыз массаны сақтау немесе балауыздау үшін бұлауға жіберу, центрифуганы тазалау және жуу;

балауыз массасын жіберу және ұсақтау, оны қазандыққа салу, балауыз массаны талап етілген температураға дейін қыздыру және тұтас еттерді балауыздауға арналған даярлық параметрлерін айқындау, даяр балауыз массаны сақтау немесе балауыздау бұлауына жіберу;

су немесе будың қазандыққа жіберілуін реттеу;

даяр балауыз массасының температурасын өлшеу.

247. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

балауыз массасын әзірлеу және регенерациялау процесінің технологиясы;

балауыз массасының физикалық-химиялық қасиеттері;

балауыз массасының қызметі және оны әзірлеудің технологиялық режимі.

110-параграф. Балауыз массасын регенерациялау аппаратшысы, 4-разряд

248. Жұмыс сипаттамасы:

температуралық режимді автоматты басқарылатын аппараттарда балауыз массасын әзірлеу және регенерациялау процесін жүргізу, сондай-ақ бұлауды балауыз массасы деңгейін толтыру;

ұсақталған балауыз массасын бу немесе сумен қызатын аппараттарға балқытуға ұсақталған балауыз массасын жіберуді реттеу, су немесе бу жіберуді реттеу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша балауыз массасының температурасы мен өзге де технологиялық режим параметрлерін бақылау;

даяр балауыз массасын сақтау немесе балауыздау бұлауларына сорғылардың көмегімен айдау;

тұтас етті табиғи тұндыру немесе центрифугалау әдісімен алынған балауыз массасын оларды ластықтан тазарту мақсатында регенерациялау жөніндегі жұмыстарды орындау;

өңделген балауыз массаны қолмен немесе транспортермен регенерациялауға жіберу;

тазарту процесін қадағалау;

сақтау немесе балауыз бұлауларға балауыз массасын таза балауыз масса жіберу;

жабдықтарды жөндеуге жіберу және жөндеуден қабылдап алу.

249. Білуге тиіс:

балауыз массасын әзірлеу және регенерациялау процесінің технологиясы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы, қолдану принципі және пайдалану тәртібі;

балауыз массасының физикалық-химиялық қасиеті және қызметі.

111-параграф. Жұмыртқа қабылдаушы, 4-разряд

250. Жұмыс сипаттамасы:

тапсырушылардан жұмыртқаларды санына және сапасына қарай қабылдап алу;

жұмыртқаның әрбір санатынан олардың партиясының жалпы санынан 10 пайыз орау бірліктерін іріктеу;

техникалық құжаттамада көзделген көрсеткіштер бойынша жұмыртқаның санатын және сапасын айқындау: қабығының және ауа камерасының жағдайы, ақуыз және сарыуыз сапасын, жұмыртқа массасын;

тағамдық толық емес жұмыртқаны, техникалық ақаулықтарын сандық айқындау;

ыдысқа орау, таңбалау сапасын, жағдайын тексеру.

251. Білуге тиіс:

тағамдық тауық жұмыртқаға қойылатын талаптары;

жұмыртқа қабылдау тәртібі және олардың сапасын тексеру әдістері;

жұмыртқаның тағамдық және техникалық ақаулық түрлері;

қажетті құжаттарды толтыру және ресімдеу тәртібі.

112-параграф. Қауырсын түбіт бұйым жасаушы, 3-разряд

252. Жұмыс сипаттамасы:

берілген массаны мөлшерлей отырып автоматтар мен жартылай автоматтарда қауырсын түбіт толтырғыштармен жастық және көрпе тыстарын толтыру;

тыстарды алдын ала өлшеу;

жастықтардың, көрпе және тыс массаларының атауларына (артикулдарына) сәйкес мөлшерлеу автоматтарында толықтырған массасын орнату;

мөлшерлегіш автоматтардың жұмысын бақылау, жұмыс процесінде таразы балансын реттеу;

жастық және көрпелерді тігуге жіберу;

тыстың ашық жағын тігу және әмбебап тігу машиналарында мата жапсырманы қайыптап тігу;

қауырсын түбіт толтырғыштарды мөлшерлегіш автоматтарға және тыстарға жіберудің пневматикалық құрылғысының жұмысын қадағалау;

толтырылған жастықтар мен көрпелерді арнайы щеткелі машиналармен және қолмен тазалау;

жіп үзілген жерінен түйін жасау;

жастықтар мен көрпелерді мата қаптарға орау: көрпе және жастықтарды байластыру, оларды қаптарға қалау; тігін машинасында қапты тігу, қапты таңбалау;

оралған жастықтар мен көрпелерді штабельге қалау;

жабдықтардың жұмысындағы ұсақ ақаулықтарды жою;

253. Білуге тиіс:

пневматикалық жабдықтардың, таразы автоматтардың, тігін машиналары мен бұйымдарды тазалау машиналарының құрылысы, жұмыс принципі, пайдалану және ерттеу тәртібі;

технологиялық операцияларды орындау тәсілдері мен әдістері;

қауырсын түбіт бұйымдардың техникалық шарттары.

113-параграф. Қауырсын түбіт бұйым жасаушы, 4-разряд

254. Жұмыс сипаттамасы:

түбіт, жартылай түбіт және қауырсын көрпе жасау жөніндегі жұмыстарды орындау;

көрпелерді рамаларға арнайы үстелде бекіту және созу;

көрпенің бойына толтырғышты біркелкі етіп бөлу;

көрпелерді қабу автоматында трафарет көшірме бойынша немесе арнайы қабу машинасында сурет бойынша қабу;

дұрыс қабылуын және орындалатын суреттің симметриялығын қадағалау, жіптің үзілген жерін жалғау, шпульді ауыстыру, жіптің созылуын және тігу жиілігін реттеу;

рамадан көрпені алу;

матрацтарды шпагат инемен қабу, түйреген жерлерге кнопка бекіту;

матрацтың барлық жеріне толтырғышты біркелкі етіп бөлу.

255. Білуге тиіс:

қабу машиналары мен автоматтардың құрылысы, реттеу және ұсақ жөндеу тәртібі;

көрпелерді рамаларға салу тәсілдері мен тәртібі;

түрлі күрделіктегі трафареттерді пайдалану тәсілдері;

көрпе қабу суреттерін орындау тәсілдері;

қауырсын түбіт көрпе жасаудың техникалық шарттары.

114-параграф. Қауырсын түбіт қоспа жасаушы, 4-разряд

256. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі қауырсын түбіт шикізаттан жасалған қауырсын түбіт бұйымдарға арналған толтырудың белгіленген рецептуралық салмақтық ара қатынаста технологиялық процесін жүргізу;

автоматика, бақылау-өлшеу аспаптары арқылы ағынды механизацияланған желі жабдықтарының технологиялық режимдерінің сақталуын және үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

жартылай фабрикаттардың түрлері бойынша толтырғыштардың жекелеген компоненттерінің салмақтық ара қатынасын есептеу;

автомат таразыларда толтырғыштың жекелеген компоненттерін өлшеу.

257. Білуге тиіс:

таразылардың, автомат таразылардың құрылымы және жұмыс істеу принципі;

барлық қауырсын түбіт шикізаттар, жартылай фабрикаттардың сапасын органолептикалық түрде айқындау тәсілдері, барлық артикул жастықшаларын толтырғыш рецептурасы;

қауырсын түбіт бұйымдар үшін толтырғыштың техникалық шарттары;

жартылай фабрикаттар жіберу желдеткіштерінің құрылымы;

жартылай фабрикаттардың қоректену толтырғыштардан таразыға дейінгі немесе араластырғыштарға дейінгі қозғалысы схемасы;

басқару пультынан берілетін қауырсын түбіт бұйымдардың толтырғыштарын жасау бағдарламалары.

115-параграф. Қауырсын түбіт өңдеу машинасының машинисі, 4-разряд

258. Жұмыс сипаттамасы:

шикізатты жууға, кептіруге, шаңнан арылтуға және ұсақтауға арналған машиналарда қауырсын түбіт шикізаттарын өңдеу процесін жүргізу;

автоматика, бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен машиналардың технологиялық режимін және үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету, оларды баптау және ұсақ жөндеу;

қауырсын түбіт шикізатты қолмен немесе механизмдердің көмегімен салу;

жуатын заттар мен антистатик ерітінділерін жасау, оларды мөлшерлегіштердің көмегімен немесе қолмен машиналарға салу;

қауырсын түбіт шикізатты жуу және шаю, жуу режимін, температураны және ерітінді концентрациясын, сұйық модульдың жұмыс істеу параметрлерін реттеу;

қауырсын түбіт шикізатты ішінара құрғату жөніндегі жұмыстарды орындау;

қауырсын түбіт шикізатты кептіру және дезинфекциялау, оны салу массасын, будың қысымын, іске қосу уақыты және кептіргіштегі антистатик және антисептиктің санын, кептіру ұзақтығын бақылау;

қауырсын түбіт шикізатты тозаңнан арылту;

сүзгілеу құрылғыларының жұмыс режимін бақылау және реттеу;

фильтрлерді тозаңнан тазарту және босату;

техникалық өнім бөліміне қалдықтарды тасымалдау;

құстың барлық түрінің ірі қауырсындарын ұсақтау, ұсақтау режимін сақтау, машиналар мен жабдықтарды тазалау;

өңделетін қауырсын мен түбітті механизмдерді пайдаланып және қолмен қаптарға салу;

салынған қаптарды штабельге қалау немесе одан әрі өңдеуге жіберу.

259. Білуге тиіс:

қауырсын түбіт шикізаттың түрі және құрамы бойынша сыныптауышы;

түрлі үлгідегі қауырсын тазалағыш, жуу, кептіру және кесу машиналарының, тозаңнан арылту камераларының, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының, желдеткіштер мен пневмосымдардың құрылысы, қолдану принципі;

қызмет көрсетілетін жабдықты іске қосу және тоқтату тәртібі;

жуатын ерітінділердің құрамы және жасау тәсілі;

шикізатты тозаңнан арылту және оны тасымалдау кезінде ауа ағынының күшін реттеу тәсілдері.

116-параграф. Қауырсын түбіт өңдеу машинасының машинисі, 5-разряд

260. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі құрылымдағы сұрыптау машиналарында қауырсын түбіт шикізатты сұрыптаудың технологиялық процесін жүргізу;

машиналардың қабылдау цилиндрлеріне шикізат жіберу;

шикізаттың түріне және физикалық-химиялық көрсеткіштеріне қарай желдеткіштің дроссельді қалқалағышының немесе жылжымалы қабырғасының көмегімен машинада ауа ағынының жылдамдығын реттеу;

шикізатты қажеттігіне қарай стандартты ылғалдыққа жеткізу;

сұрыптау процесінің аяқталғанын айқындау;

жабдықтарды қауырсын және тозаң қалдықтарынан кезеңімен тазарту;

сұрыптау машинасы баптау және ұсақ жөндеу.

261. Білуге тиіс:

сұрыптау машиналарының құрылымы және баптау тәртібі;

қауырсын түбіт шикізатының түріне және құрамына қарай сыныпталуын;

шикізатты бөлуде ауа ағынының жылдамдығын реттеу тәсілдері;

қауырсын түбіт шикізатты және жұмыс нұсқаулықтарын сұрыптаудың технологиялық процесінің режимдері;

қауырсын түбіт шикізаттың физикалық-механикалық және физикалық-химиялық қасиеттері;

қолтық асты, түбіт, қауырсын түбіт және қауырсынды сұрыптағаннан кейін алынған жартылай фабрикаттардың сапасына қойылатын талаптар.

117-параграф. Қауырсын түбіт шикізат кептіруші, 4-разряд

262. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі үлгідегі кептіргіштерде қауырсын кептіру процесін жүргізу;

центрифугалардағы қауырсынның суын шығару, шаю және сығып шығару;

қауырсынды кептіргішке алып бару және толтыру;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қауырсынды кептірудің температуралық режимін, кептіру сапасын, өзекшесін және жұмсақ бөлігіне зақым келтірмей кептіргіш желдеткіш құрылымдарының жұмысын бақылау, реттеу және стандартты ылғалдық қауырсынның шығуын қамтамасыз ету;

қауырсын түбіт шикізаттың түріне және тауарлық сапасына қарай кептірудің аяқталу сәтін органолептикалық түрде айқындау;

қауырсынды конвейер таспада біркелкі етіп салу, қауырсынды бөгде қоспалар мен ірі қауырсындардан тазарту;

желдеткіштің көмегімен жинағыштарға құрғақ қауырсынды түсіру;

ептірілген қауырсынды қолмен қаптарға салу және толтырылған қаптарды штабельге қалау.

263. Білуге тиіс:

кептіргіштер мен қосалқы жабдықтардың құрылымы және жұмыс істеу принципі;

қауырсын түрлері және оның тауарлық қасиеттері;

қауырсын және түбітті кептірудің технологиялық процесі;

қауырсын мен түбітті кептіру процесінің аяқталғанын айқындау тәсілдері.

118-параграф. Қауырсын түбіт шикізатты қабылдаушы, 4-разряд

264. Жұмыс сипаттамасы:

қауырсын түбіт шикізаттың қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттамасына сәйкес қауырсын түбіт шикізатын санына және сапасына қарай партия қабылдаушылардан қабылдап алу;

қабылдау актісін ресімдеу және шикізат есебін жүргізу;

қауырсын түбіт шикізатын (тауық, қаз, үйрек) түріне және мазмұнына (қауырсын, ет, түбіт) қарай сұрыптау;

өңдеуге жіберу үшін шикізат партияларын іріктеу.

265. Білуге тиіс:

қауырсын түбіт шикізатына қойылатын талаптар;

шикізат қабылдау тәртібі және оның сапасын тексеру әдістері;

ылғалдық өлшегіш құрылымы және оны пайдалану тәртібі;

қажетті құжаттарды толтыру және ресімдеу тәртібі.

119-параграф. Қауырсын түбіт шикізатын өңдеу желісінің операторы, 3-разряд

266. Жұмыс сипаттамасы:

қауырсын түбіт шикізатты өңдеудің механизацияланған ағын желісінің вакуумды кабиналарына қызмет көрсету;

қаптарды даяр сұрыпталған түбітпен, қауырсынмен және қалдықтарымен толтыру жөніндегі вакуумды кабиналардың дабыл қаққыш құрылғыларын қадағалау;

кабиналардан қаптарды түсіру, байлау, өлшеу, қаптарды қауырсын түбіт жартылай фабрикаттардың түрлері бойынша таңбалау және оларды одан әрі өңдеуге жіберу;

даяр жартылай фабрикат сапасын бақылау;

қоймалау орнына қалдықтарды жіберу;

вакуум кабиналардың жұмысын тексеру, олардың ақаулықтарын анықтау және жою.

267. Білуге тиіс:

ағынды механизацияланған желінің жұмыс істеу принципі;

түбіт, қауырсын және қалдықтарды жіберетін желдеткіштердің, вакуумды кабиналардың құрылысы;

вакуумды кабиналарға ағынды механизацияланған желілердің машиналарынан шикізатты жылжыту схемасы;

түрлері мен құрамы бойынша түптеу шикізатының жіктелуі;

түбіт қауырсын шикізатының сапасына қойылатын талаптар.

120-параграф. Қауырсын түбіт шикізатын өңдеу желісінің операторы, 4-разряд

268. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды механизацияланған желіні басқару пультімен түбіт және қауырсынды өңдеу процесін жүргізу;

ағынды механизацияланған желі машиналары мен жабдықтарының технологиялық режимдері мен үздіксіз істеуін автоматика, бақылау-өлшеу аспаптарының, бағдарламалық карталардың көмегімен қамтамасыз ету;

машиналар мен жабдықтарды жұмыс процесінде баптау;

белгіленген технологиялық режимнен ауытқудың алдын алу және себептерін жою.

269. Білуге тиіс:

түбіт қауырсын шикізатын өңдеу жөніндегі ағынды механизацияланған желінің құрылысы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану тәртібі;

желі машиналарын баптау тәртібі;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жекелеген түрлерінің жұмысындағы ақаулықтарды анықтау және жою тәсілдері;

қолданылатын шикізаттың физикалық-химиялық қасиеті;

түбіт және қауырсынның сапасына қойылатын талаптар.

121-параграф. Қоян өңдеуші, 2-разряд

270. Жұмыс сипаттамасы:

қоян ұшасының етің өңдеу процесін жүргізу: ұшасын жүннен және ластықтан тазарту;

ұрылған жерлерін, өңешін, қанмен бүлінген жерлерін алып тастау;

мойынының кесілген жерін, клоак қалдықтарын тазалау;

ұшадағы қан және жүн қалдықтарын жуу.

271. Білуге тиіс:

қоян ұшасын өңдеу тәртібі;

қоянның өңделген ұшасын етке мемлекеттік стандарттар.

122-параграф. Қоян өңдеуші, 3-разряд

272. Жұмыс сипаттамасы:

тауарлық түр беру үшін соңғы операцияларда қоян ұшасын өңдеу жөніндегі жұмыстарды орындау, түрлі конструкциядағы машиналарда аяқтарын, басын ажырату, тұшаларды қолмен формалау;

ұшаларды формалауда – көкірек клеткасын пышақпен тесу және ұшасының алдыңғы аяқтарын көкірек клеткасының кесігіне салу, артқы аяқтарын ұшасының сыртқы жағына аяғын аудара отырып секіру буынының арасына біріктіру;

қояндарды конвейерлерге ілу.

273. Білуге тиіс:

қоян ұшасының мемлекеттік стандарттары;

қоян ұшасының тауарлық түр беру үшін формалау тәсілдері.

123-параграф. Қоян өңдеуші, 4-разряд

274. Жұмыс сипаттамасы:

конвейер желіде қоян сою және өңдеу процесін жүргізу;

түрлі жүйедегі электр аппараттармен немесе қолмен қояндарды есеңгірету;

қояндарды машинада ұйқы артерияларын кесіп немесе басын бөлу жолымен сою;

түтікшемен теріні ағарту және шешу: ұшасының артқы аяқтарының секіру буынының айналасындағы теріні дөңгелетіп кесу, артқы аяқтарының секіру буындарының ішкі жағын, құйрығының төменгі жақтарын қиықтап кесу;

теріні бір уақытта майлы жерлерін кесе отырып созғылау;

қоян тұшаларын нутрлау және ливерлеу: көкірек сүйегіне дейін ақ сызығы бойынша тұшаны кесу, анатын, ішектерін, асқазанын, қуық және өт жолдарын ажырату, диафрагмасын кесу, жүрегін, өкпесін, сондай-ақ бауырын алып тастау;

өкпе-бауырды шараға жинау;

пышақтарды қайрау және түзету.

275. Білуге тиіс:

қоянды сою және матап тастау жөніндегі механикалық құрылғылардың құрылымы, қолдану принципі және пайдалану тәртібі;

қоян анатомиясының негіздері;

қоян сою және теріні бастапқы өңдеудің техникалық шарттары;

қоян терісін нутрлау, ливерлеу және шешу тәсілдері;

пышақтарды қайрау және түзету тәсілдері.

124-параграф. Қоян терісін кептіруші, 4-разряд

276. Жұмыс сипаттамасы:

қоянның майсыздандырылған терісін түзеткіштерде кептіру;

кебуіне қарай терінің шеттерін тегістеу және ширату;

шикізат сапасын бақылау және кептірудің ылғалдық температуралық режимін ұстап отыру;

кептірудің аяқталғанын органолептикалық түрде айқындау;

кептірілген терілерді түзеткіштерден алу;

ұйым мөртабандарымен терілерді мөрлеу;

кептірілген терілерді сұрыптауға және орауға жіберу.

277. Білуге тиіс:

қоян терілерін кептірудің технологиялық режимі және технологиясы;

қоян терілерін кептіру процесінің аяқталғанын айқындау белгілері;

қоян терілерін кептіру процесін жүргізудің тәртібі;

қоян терісін таңбалаудың белгіленген тәртібі.

125-параграф. Қоян терісін сұрыптаушы, 5-разряд

278. Жұмыс сипаттамасы:

қоян терісінің жүнді қабатының сапасы, шелдеу жағдайы және сұрып жұмсақтығына қарай тері және түбітін сұрыптау;

тері кемшіліктерін және олардың мөлшерін анықтау;

тері мөлшерін оның ұзындығы мен еніне қарай өлшеу жолымен шелдеу бойынша айқындау;

теріні мемлекеттік стандарттарға сәйкес және олардың қызметі бойынша сұрыптары бойынша бөлу;

терілерді таңбалау;

даяр өнімнің белгіленген есебін жүргізу.

279. Білуге тиіс:

түбіт, өңделмеген қоян терілерінің мемлекеттік стандарттары;

қоян терісінің сұрыптылығы және кемшілік белгілері.

126-параграф. Қоян терісін шелдеуші, 4-разряд

280. Жұмыс сипаттамасы:

қоянның терісінде қалған май және ет кесінділерін өткір пышақпен немесе металл орақпен тазалау, теріні және шелден пленкасын кесіп алмау;

сіңір қалдықтарын алып тастау;

терілерді одан әрі өңдеуге жіберу;

теріні түзеткіштерге жүнін ішіне қарай кигізу;

артқы аяқтарындағы және еріндеріндегі теріні шегемен бекіту.

281. Білуге тиіс:

қоян терісін шелдеу тәртібі мен жолдары.

282. Теріні түзеткіштерге кигізу жөніндегі жұмыстарды орындауда – 3-разряд.

127-параграф. Құс етінен жартылай фабрикат жасаушы, 3-разряд

283. Жұмыс сипаттамасы:

оралатын құс етін аралап кесу процесін жүргізу;

дискілік пышақ немесе таспалы араның көмегімен тұшаларды бөліктерге бөлу;

оралған етті таспалы транспортерлерге немесе өлшеу және орау үстеліне жіберу үшін порцияларға қалау;

жабдықтарды реттеу;

284. Білуге тиіс:

құс тұшасын аралап кесу механизмдерінің құрылымы және пайдалану тәртібі;

құс тұшасының анатомиялық құрылымы;

оралатын құс тұшасын аралап кесу тәртібі.

128-параграф. Құс етінен жартылай фабрикат жасаушы, 4-разряд

285. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы құрылғыларды пайдалана отырып және қолмен құс етінен жартылай фабрикаттар жасау процесін жүргізу;

құс тұшасын технология талаптарына сәйкес бөліктерге бөлу;

ұшаның жекелеген бөліктерін ыдысқа немесе орауға жіберу үшін таспалы транспортерге салу;

етті бөліктерге бөлу жөніндегі технологиялық нұсқаулық талаптарын сақтау;

құс етінен қолмен жаншылған котлета жасау: жұмыс орнына аунатылған етті тауық филесін апару, суық сумен шаю, үстелге қою;

техникалық талаптарға сәйкес котлеталарды кесу;

котлеталарды салмағына қарай нормаға жеткізіп өлшеу; қалған филе етін сүйектен ажырату; тауық етінен котлета жасау үшін оны тазикке салу.

286. Білуге тиіс:

құстың анатомиялық құрылымы;

жартылай фабрикаттар жасау үшін ұша бөліктерін бөлу тәртібі;

тауық етінен котлет жасау процесінің технологиясы.

129-параграф. Құс және қоян етінен кулинарлық өнім жасаушы, 2-разряд

287. Жұмыс сипаттамасы:

кулинарлық өнімдер жасау үшін құс және қоян ұшаларын дайындау;

ұшаларды жұмыс орнына жіберу;

ұша өңдеу сапасын бақылау және қауырсын, жүн, ішкі органдарының қалдықтарын алып тастау, ағып жатқан суға тұшаны жуу, технологиялық нұсқаулыққа сәйкес формалау;

тұздық жасау;

ұшаларды кәрзеңкелерге қалау, тұздайтын ыдыстарға кәрзеңкелерді салу, тұздалғаннан кейін кәрзеңкелерді түсіру;

ұшаларды целлофандарға орау және шпагатпен немесе металл қыстырғышпен бекіту;

288. Білуге тиіс:

даяр өнімнің техникалық шарттары және шығу нормасы;

құс және қоян ұшаларына тауарлық түр беру тәсілдері.

130-параграф. Құс және қоян етінен кулинарлық өнім жасаушы, 4-разряд

289. Жұмыс сипаттамасы:

құс және қоян ұшаларын қуыру-пісіру және қыздырып пісіру процестерін жүргізу;

ұшаларды қыздырып пісіру, қуыруға арналған пештерді, пісіруге арналған қазандықтар мен бумен пісіретін камераларды дайындау: қазандыққа немесе бумен пісіретін камераға бу жіберу, электр желісіне қосу, қазандықты сумен толтыру, суды қайнату, табаларды маймен толтыру және плиталарға орнату;

қазандықтарды немесе бумен пісіретін камераларды тиеу, ұшаларды табаларға салу және пештерге салу;

пайдаланылған майды кезеңімен ағызып алу және табаларды тазалау;

сорпа бетіндегі майды қалқып алып отыру;

қуыру және пісірудің температуралық режимін және будың жіберілуін реттеу;

өнімнің дайындығын айқындау;

даяр ұшаларды түсіру және оларды салқындатуға қою;

пісіп салқындатылған ұшаларды, қуырылған немесе пісірілген ұшалары бар табаларды айналма ыдыстарға, көп ярусты арбаға салу және салқындату камерасына жіберу.

290. Білуге тиіс:

ротациялық пештердің, бумен пісіретін камералар мен қазандықтардың құрылымы, қолдану принципі және пайдалану тәртібі;

құс және қоянның піскен, қуырылған, қыздырып пісірілген ұшаларын өндіру туралы технологиялық нұсқаулықты және қуыру және пісіру температуралық режимі;

пісіргеннен, қуырылғаннан, қыздырып пісірілгеннен кейін құс және қоян тұшаларының даяр болу белгілері;

құс және қоян ұшаларының бұлшық еттерінің анатомиялық құрылымы.

128-параграф. Құс және қоян ұшасын сұрыптаушы, 3-разряд

291. Жұмыс сипаттамасы:

топтап өлшеу және бір топтағы ұшаларды бір жәшікке орау үшін олардың түрлері, семіздігі және салмақтарының бірдейлігіне қарай құс ұшаларының санын мемлекеттік стандарттарға сәйкес іріктеу;

құстар мен қояндардың ұшаларын топтап өлшеу;

құс және қоян еттерін олардың түріне, өңдеу тәсіліне және орау сипатына қарай белгіленген нормативтерге сәйкес салқындату, мұздату және сақтау кезінде табиғи шығын беруін есептеу;

мемлекеттік стандарттарға сәйкес деректермен жапсырмаларды толтыру.

292. Білуге тиіс:

құс және қоян етінің мемлекеттік стандарттары;

бірдей салмақтағы құс және қоян

ұшаларын дұрыс іріктеу, іріктелген партияларды дәл өлшеу жолдары;

құс және қоян етінің табиғи шығынын есептеу әдістері;

мемлекеттік стандарттарға сәйкес деректермен жапсырмаларды толтыру тәртібі.

129-параграф. Құс және қоян ұшасын сұрыптаушы, 5-разряд

293. Жұмыс сипаттамасы:

құс және қоянның салқындатылған немесе мұздап қалған ұшаларын семіздігіне және өңдеу сапасына қарай сұрыптау;

құс етінің мемлекеттік стандарттарына сәйкес және қоян етінің техникалық шарттары бойынша құс және қоян етін байқау жолымен, санатына қарай айқындау;

өңдеу ақаулықтарын анықтау: толық қанын шығару, тері қабатының жыртығы, кендірлігі, қан бүлдірген жерлері, сыдырылған жерлері, жарақат алған жерлері, эпидермис белгілері, сапасыз туалет және тағы басқа;

құс ұшасын электр таңбалаумен таңбалау;

электрмен таңбалау аспаптарын реттеу.

294. Білуге тиіс:

құс және қоян ұшаларын өңдеуге және семіздігіне қойылатын талаптар;

құс және қоянды өңдеу жөніндегі технологиялық нұсқаулықтар;

құс және қоян ұшаларын өңдеу белгілері.

130-параграф. Құс өңдеуші, 2-разряд

295. Жұмыс сипаттамасы:

құс ұшасына тауарлық түр беру үшін өңдеу процесін жүргізу, өңдеу сапасын тексеру;

жартылай ақтарылған ұшаларда – ауыз қуысын шаю, тұмсығын қан мен жемнен, аяғын ластықтан тазарту; ақтарылған тұшаларда – ішкі органдардың қалдықтарын алып тастау, құс ұшасының аяқтарын немесе басын ілу паздарына бекіту, мықтап ілуді қамтамасыз ету.

296. Білуге тиіс:

құс ұшаларын оларға тауарлық түр беру үшін өңдеу тәртібі;

құс ұшаларын конвейерге одан әрі өңдеуге ілу тәртібі.

131-параграф. Құс өңдеуші, 3-разряд

297. Жұмыс сипаттамасы:

құс ұшаларын пакеттерге және жәшіктерге формалау және орау процестерін жүргізу;

ақтарылған ұшаларды формалауда – мойын терісін қанатының астына салу;қанаттарын жандарына қыстыру;

құрлықтағы құстың жартылай ақтарылған ұшаларында – мойынын басымен көкірегіне, қанаттарын жандарына, аяқтарын көкіректеріне қыстыру;

суда жүзетін құстардың жартылай ақтарылған ұшаларында – қанаттарын иық буындарына, аяқтарын табан буындарына айналдырып қыстыру;

пакеттерді ашу, орау құрылғылардың көмегімен формаланған ет ұшаларды салу, орамаларды вакуумдау және пакеттің мойына қыстырғыштар немесе жабысқақ таспа салу;

құс ұшасын жәшіктерге салу.

298. Білуге тиіс:

құс ұшасы мен ішек-қарындарын орау желісінің құрамына кіретін жабдықтың құрылымы мен пайдалану тәртібі;

құс және қоян етінің мемлекеттік стандарттары;

құс ұшасын ыдыстарға орау тәсілдері мен формалау жолдары.

132-параграф. Құс өңдеуші, 4-разряд

299. Жұмыс сипаттамасы:

құс ұшаларын өңдеу процесін жүргізу: союға құстарды жіберу транспортеріне қызмет көрсету, құс ұшаларын өңдеу конвейеріне ілу, барлық түрдегі құстардың ұшасынан қауырсын қабатын; суда жүзетін құстың балауыз массасын қолмен және қауырсын жұлатын түрлі құрылымдағы машиналарда алып тастау;

желілерді жұмысқа дайындау: жылумен өңдеу бұлауларына су жіберу және құстың түріне және жасына қарай өңдеу режимін реттеу, желіні іске қосу және тоқтату; жабдықты тексеру және қажеттігіне қарай ауысым барысында оның жұмысын реттеу;

өнім сапасын нашарлататын және желі өнімділігін төмендететін себептерді анықтау және жою;

құс ұшаларын толықтай немесе ішінара ақтару: басын ажырату, мойын терісін кесіп алу, мойнын бөлу, клоагын кесу, құрсағын кесу, ішкі органдарын мен ішек-қарынын ұшадан шығару және жою, жүрегін, бауыр, асқазан және өт қалтасын ажырату;

асқазанын өңдеу және кутикуласын машинамен алу;

аяқтарын ажырату және қолмен және машинамен өңдеу;

пышақты кезеңімен түзетіп отыру.

300. Білуге тиіс:

бастапқы өңдеу және ақтару учаскелерінде құсты өңдеу желісінің құрамына кіретін машиналардың құрылымы, қолдану принципі және пайдалану тәртібі;

құс ұшасын өңдеу процесі;

түріне және жасына қарай құсты жылумен өңдеу режимдері;

құс ұшаларының анатомиясы жөніндегі қысқаша мәліметтер;

ақтару және жартылай ақтару сапасына қойылатын талаптар.

133-параграф. Құс өңдеуші, 5-разряд

301. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі тәсілдермен (ішкі, сыртқы бір жақты, сыртқы екі жақты) қолмен және қан тамырларын пышақпен немесе қайшымен және автоматта қиып құстың барлық түрін сою процесін жүргізу;

ішкі тәсілмен союда – құстың басын қатыру, ауыз қуысындағы қан тамырларын қайшының көмегімен кесу;

союдың бір жақты сыртқы тәсілінде – теріні пышақтың көмегімен кесу, қан тамырлары, каротид және бет артерияларының тармақтары;

союдың екі жақты сыртқы тәсілінде – құлағынан 10 миллиметрге төмен терінің пышақпен кесу, бір уақытта оң және сол артерияларын және мойынтұрық тамырды кесіп қан ағу үшін саңылау қалдыру;

құсты автоматпен союда – сою сапасын бақылау, қажеттігіне қарай – ұшаның барынша қанын ағызу үшін қолмен сою.

302. Білуге тиіс:

құс союға арналған автоматтың құрылысы, қолдану принципі және пайдалану тәртібі;

сойғаннан кейін құстың сапасына қойылатын талаптар.

134-параграф. Құс ұшасын ажыратушы, 4-разряд

303. Жұмыс сипаттамасы:

құс ұшасын ажырату процесін жүргізу;

құс ұшасының терісін алу;

пышақпен құс ұшасы сүйегінен бұлшық ет және біріктіру тінтерінің негізгі массасын ажырату;

ет қалдықтарының сүйегін ажырату;

еті бар тазиктерді өлшеу және тоңазыту камераларына жіберу;

ажырату процесінде сүйектерді жинағыштарға салып және цехтан жиналуына қарай шығарып отыру.

304. Білуге тиіс:

құс ұшасының анатомиялық құрылысы мен бұлшық ет, май және біріктіру тінтерінің орналасуы;

құс ұшасын ажырату тәсілдері;

ажырату кезінде еттің шығу нормалары.

135-параграф. Меланжшы, 3-разряд

305. Жұмыс сипаттамасы:

жұмыртқаны жару, жұмыртқа жаратын және сарыуызын бөлетін аспаптардың көмегімен қолмен қабығының ішіндегісін босату және ақуызды сарыуызынан бөлу;

жұмыртқаның ішіндегісін жеке ыдысқа немесе сарыуыз бөлгішке салу;

жұмыртқаның ішіндегісін сыртқы түріне және иісіне қарау жарамсыздарын (түрі, қан араласқан, тумак, кіші немесе үлкен құрғаған жерлері, көгерген жері бар) алып сапасын тексеру;

жарамсыз жұмыртқаны – техникалық жарамсызын арнайы ыдысқа құю, аспаптарды дереу ауыстыру және қолды зарарсыздандыру;

жарамды жұмыртқа массасын ыдыстарға құю;

қабығын жинағышқа салып отыру.

306. Білуге тиіс:

жұмыртқа массасын жару және ажыратудың технологиялық нұсқаулығы;

тағамдық толық емес жұмыртқалардың және техникалық жарамсыздықтың түрі және белгісі;

тағамдық жұмыртқалар мен жұмыртқа меланжының сапасына қойылатын талаптар.

139-параграф. Меланжшы, 4-разряд

307. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі құрылымдағы жұмыртқа ажырататын машиналарда меланж өндіруге арналған жұмыртқа массасын ажырату және жұмыртқа жару процесін жүргізу;

қажеттігіне қарай жұмыртқаның ішіндегісін ақуыз және сарыуызға бөлу;

машина сыйымдылығын толтыру мен жұмысын қадағалау;

жұмыртқаның ішіндегісінің сапасын түсіне, иісіне және өзге де сыртқы белгілеріне қарай, сондай-ақ ақуыз және сарыуызға бөлу тазалығын айқындау;

жұмыртқаның жарамсыз массасын жеке ыдысқа құю, шыныаяқтарды және жаратын пышақтарды тазасына ауыстырып отыру;

жұмыртқадан бөгде қоспаларды ажырату;

машинаны сапасыз жұмыртқа массасы бар шыны аяқтарды тазасына ауыстыру кезінде ауысымның басында, ортасында және аяғында іске қосу және тоқтату;

машинаны санитарлық өңдеу, жару және бөлу тораптарын бөлшектеу, тазалау, жуу және автоклавтарда зарарсыздандыру.

308. Білуге тиіс:

жұмыртқа ажыратын машинаның құрылысы, қолдану принципі және пайдалану тәртібі;

жарамсыз жұмыртқалар мен технологиялық ақаулықтың түрлері және белгілері;

тағамдық жұмыртқа мен жұмыртқа меланжының сапасына қойылатын талаптар.

137-параграф. Тірі құс және қояндарды қабылдаушы-сұрыптаушы 3-разряд

309. Жұмыс сипаттамасы:

тірі құс пен қоянды қабылдау бөлімшесінен санына, массасына, семіздігіне қарай өңдеуге қабылдау;

жарақаттанған құс және қоянды, балапандарын басып шықпаған құсты, сондай-ақ лас және су қауырсынды құстарды қабылдамау;

құс өңдеудің тиісті технологиялық режимдерін белгілеу және ағынды механизацияланған желілердің жұмысы үшін мөлшеріне және қауырсынының тығыздығына қарай жасы, түрі, біркелкілігі бойынша қабылданған құсты сұрыптау;

құс және қоянды берілген ритмде сою және өңдеу цехындағы конвейер желісінің үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

белгіленген есепті жүргізу.

310. Білуге тиіс:

тірі құс және қоянның мемлекеттік стандарттары;

қабылданатын құстың және қоянның сапасына қойылатын талаптар;

және белгіленген есепті жүргізу тәртібі.

138-параграф. Тірі құс және қояндарды қабылдаушы-сұрыптаушы, 5-разряд

311. Жұмыс сипаттамасы:

тірі құс пен қоянды тапсырушылардан санына, массасына, семіздігіне, сапасына қарай өңдеуге қабылдап алу;

жарамсыз құстар мен қояндарды сыртқы белгілеріне қарай салмағы бойынша, сондай-ақ жарақаттанған ауру құстар мен қояндарды шығарып тастау;

құс және қоян партияларын топтастыру және оларды союға жіберу;

ыдыстарды өлшеу;

накладнойларды, ыдыстағы таңбалау деректерін тексеру;

белгіленген есепті жүргізу және қабылдау-тапсыру құжаттарын ресімдеу.

312. Білуге тиіс:

мал, құс және қоянды сатып алу (қабылдау-тапсыру) жүргізу тәртібі туралы нұсқаулық;

қабылданатын құстар мен қояндардың сапасына қойылатын талаптар;

құстар мен қояндардың негізгі ауру және жарақаттану белгілері;

белгіленген есепті жүргізу және қабылдау-тапсыру құжаттарды ресімдеу тәртібі;

қызмет көрсететін таразылардың құрылымы және оларды реттеу тәсілдері.

139-параграф. Тіс тазалағыш жасаушы, 2-разряд

313. Жұмыс сипаттамасы:

тіс тазалайтын жасау жөніндегі жұмыстарды кешенді орындау: белгіленген мөлшер бойынша ірі немесе қауырсынын іріктеу, оларды пачкаға орау, желпуішті механикалық қайшымен кесу;

қауырсын өзекшесінің төменгі мөлдір бөлігін бөлу, оны алдын ала булау және барабанда тегістеу;

сығымдағышта тіс тазалайтынды белгіленген мөлшер бойынша кесу;

тіс тазалайтынды целлофан пакетке саны және мөлшері бойынша сұрыптау және қалау, пакеттерді желімдеу және оларға таңбалау жапсырмаларды жапсыру;

оралған тіс тазалағыштарды автоклавта зарарсыздандыру, оларды тиеу және түсіру.

314. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылымы;

тіс тазалағыш жасау үшін қауырсынды іріктеу, тегістеу және штампылау тәсілдері мен тәртібі;

тіс тазалағыштар жасауға арналған қауырсынды тазалап тегістеуге қойылатын талаптар;

тіс тазалағышты орау және таңбалау тәртібі;

тіс тазалағыштарды автоклавта зарарсыздандыру.

4-тарау. Май жасау, ірімшік жасау және сүт өндірістерінің жұмыстарына арналған разрядтар бойынша жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамалары

140-параграф. Балқытылған ірімшік өндіру аппаратшысы, 3-разряд

315. Жұмыс сипаттамасы:

ірімшік массасын ашық қазандықтарда балқыту процесін жүргізу;

ірімшік массасын қабылдау, қазандықты толтыру, ірімшік массасын балқыту процесін қадағалау;

балқытылған ірімшік массасының дайындығын айқындау, оны орауға жіберу.

316. Білуге тиіс:

балқытылған ірімшік құрамы мен қасиеті;

балқытылған ірімшіктің түрлерін өндіру технологиясының негіздері;

қызмет көрсетілген жабдықтардың құрылысы және пайдалану тәртібі;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормалары;

қолданылатын шикізат пен балқытылған шикізаттың сапасына қойылатын талаптар.

141-параграф. Балқытылған ірімшік өндіру аппаратшысы, 4-разряд

317. Жұмыс сипаттамасы:

ірімшік массасын вакуумдағы түрлі үлгідегі аппараттарда, сондай-ақ ірімшік массасын ұсақтау және балқыту агрегатында балқыту процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптары бойынша балқыту режимін реттеу;

балқыту процесінің аяқталуын айқындау, аппараттан түсіру, балқытылған ірімшік массасын орауға жіберу;

жабдықты бөлшектеуге және құрастыруға қатысу.

318. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

балқытылған ірімшіктің құрамы мен қасиеті;

балқытылған ірімшіктің түрлерін өндіру технологиясы;

балқыту сапасына байланысты балқытылған ірімшіктің ықтимал кемшіліктері;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі және үлгілері;

қолданылатын шикізат және балқытылған ірімшіктің сапасына қойылатын талаптар;

шикізаттар мен материалдардың шығу нормасы.

142-параграф. Балмұздақ дайындаушы, 3-разряд

319. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі үлгідегі балмұздақ жасағыштарда балмұздақ жасау процесін жүргізу;

шикізат алу, қоспа компоненттерін дайындау, белгіленген рецепт бойынша балмұздақ қоспасын жасау;

дайындау бұлауларында қоспаны қыздыру;

буды реттеу, қыздыру үшін буды жіберу, майды май балқытқышта балқыту;

қоспаны пастерлеуге айдауды қадағалау;

қоспаны пастерлеу, сүзгілеу және салқындату;

балмұздақ жасағышты құрастыру және мұз-тұзды бұлауды дайындау;

балмұздақ жасағышқа қоспа салу және оны араластыру;

қоспаның араласқанын айқындау және оны гильзаларға немесе формаларға салу;

оралған балмұздақты жетілдіру камерасына немесе эскимогенераторға жіберу;

балмұздақтың салмағын бақылау;

аспалы эскимогенераторды жұмысқа дайындау;

таяқшасы бар кассеталарды автоматқа орнату;

автомат жұмысын реттеу, жұмысындағы ұсақ кемшіліктерді реттеу;

алмұздақты орауға қатысу;

балмұздағы бар гильзаларды кеспектерге орнату және оларға мұз-тұз қоспа қосу;

балмұздақты тапсыру.

320. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

балмұздақ жасау технологиясы;

қолданылатын шикізат пен материалдардың шығу нормасы;

түрлі балмұздақ қоспаларының рецептурасы мен жасау тәртібі;

қолданылатын шикізат және материал түрлерінің қасиеті;

қолданылатын шикізат және балмұздақтың сапасына қойылатын талаптар.

321. Балмұздақты гомогендеу, торт, тәтті нан жасауда – 4-разряд.

143-параграф. Балмұздақ және тәтті ірімшік глазурлеуші, 2-разряд

322. Жұмыс сипаттамасы:

балмұздақ және тәтті ірімшікті қант шәрбәттау процесін жүргізу;

қант шәрбәті салынған бөшкелерді және балмұздақ салынған лотоктарды апару;

балмұздақты қант шәрбәтіне салу;

балмұздақты орауға дайындау;

қант шәрбәтін әлсін-әлсін араластырып тұру және қыздыру;

тұзды тоңазытқыш бұлаудан тәтті ірімшік салынған формаларды алу және суда қыздыру;

тәтті ірімшіктерді формаларынан түсіру және орауға дайындау.

323. Білуге тиіс:

балмұздақ немесе тәтті ірімшікті қант шәрбәттәу технологиясының негіздері;

балмұздақ немесе тәтті ірімшікті қант шәрбәттәудің қызмет көрсететін жабдықтың құрылысы мен пайдалану тәртібі;

қант шәрбәттәу нормасы.

144-параграф. Балмұздақ жетілдіруші, 3-разряд

324. Жұмыс сипаттамасы:

балмұздақ жетілдіру процесін жүргізу;

балмұздақты лотоктарда, гильзаларда және қораптарда қабылдау және оны түр-түрімен жетілдіру камерасында немесе тұздайтын бұлауда орналастыру;

жетілдіру камерасында немесе тұздайтын бұлауда бақылау-өлшеу аспаптары бойынша температуралық режимді бақылау және балмұздақ жетілдіру уақытын реттеу;

оралған балмұздақты контейнерлерге салу және пломбалау;

бастапқы есептеуді жүргізу;

балмұздақты сатуға немесе экспедицияға жіберу;

камералардағы салқындату батареясындағы қарды алу.

325. Білуге тиіс:

балмұздақ өндіру және жетілдіру технологиясының негіздері;

балмұздақты камераға қалау және сақтау тәртібі;

жетілдіру камерасындағы және тұздау бұлауындағы температуралық режимге қойылатын талаптар.

145-параграф. Балмұздақ өндіру желісінің операторы, 3-разряд

326. Жұмыс сипаттамасы:

балмұздақ өндірудің технологиялық процесінің жекелеген операцияларын жүргізу;

таяқша кіргізу автоматының жұмысына таяқшалар мен кассеталарды дайындау;

транспортер жәшіктерінен стандартты емес порцияларды іріктеп шығару;

механикалық ұстағыштардың ұстауын реттеу;

балмұздақты таспалы транспортерге қабылдауды, порциялардың таспалы транспортерге және орайтын машинаға дұрыс және дәл қалануын, біркелкі түсуін және глазурлеу қоспасының температурасын қадағалау;

қалған өндірістік қалдықтарды гильзаларға қабылдау және оларды жинақтау ыдысына қайта желі арқылы жіберу;

автоматты құрылғыларға вафли, конус, рожок, стакан, кассеталы таяқшалар және өзге де толтырғыштар салу.

327. Білуге тиіс:

балмұздақ өндіру желісі қызмет көрсетілетін жабдықты қолдану принципі мен пайдалану тәртібі;

балмұздақ өндіру технологиясының негіздері;

жартылай фабрикаттар мен балмұздақтың сапасына қойылатын талаптар;

балмұздақ өндірудің технологиялық процесінің жекелеген операцияларын жүргізу тәртібі.

146-параграф. Балмұздақ өндіру желісінің операторы, 4-разряд

328. Жұмыс сипаттамасы:

жетілдіру камерасында оралған балмұздақты жетілдіру, түрлі мөлшердегі және формадағы оралған балмұздақты автоматты орау, вафли рожоктар мен стакандарды ағынды механизацияланған және автоматты желілерде толтыру процестерін жүргізу;

анағұрлым жоғары білікті балмұздақ өндіру желісі операторының басшылығымен ағынды механизацияланған және автоматты желілерде балмұздақ өндірудің технологиялық процесін жүргізу;

жетілдірудің температуралық режимін дисплей көмегімен өлшеу;

мөлшерлеу автоматының өнімділігі және жетілдіру өнімділігі индикаторларының көрсеткіштеріне сәйкес конвейер жылдамдығын реттеу;

автоматты пневмобалғаның жұмысын және порциялардың поддондарынан бөлінуін қадағалау;

дүкенді кассеталанған таяқшалармен зарядтау және таяқшалы-қағу автоматының үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

дұрыс орауды және оралған балмұздақ орауды бақылау;

жетілдіру камерасын және конвейер поддонын жылжымалы электр жуатын құрылғының және душ құрылғылы электрощетканың көмегімен санитарлық өңдеу.

329. Білуге тиіс:

балмұздақ өндіру технологиясы;

ағынды механизацияланған және автомат желілердің қызмет көрсететін жабдықтарының құрылысы, желінің жұмыс істеу принципі мен ақаулықтарды жою тәсілдері;

балмұздақ сапасына температуралық режимдердің әсері;

жартылай фабрикаттар мен қолданылатын қосалқы материалдардың сапасына қойылатын талаптар;

түрлі орау материалдардың қасиеті.

147-параграф. Балмұздақ өндіру желісінің операторы, 5-разряд

330. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды механизацияланған және автоматты желілерде балмұздақ өндірудің технологиялық процесін жүргізу;

бункерді балмұздақпен толтыруды, мөлшерлегіш автоматтардың жұмысын, қолданылатын қосалқы материалдардың сапасын және даяр балмұздақты стандартты емес бірліктерді іріктей отырып бақылау;

алмаспалы формалық ұштамаларды ауыстыру және қызмет көрсету;

желі жылдамдығын, балмұздақ қоспасын мөлшерлеуді, тез мұздататын камерадағы температураны реттеу;

автоматты құрылғыларға қызмет көрсету;

балмұздақтың формалау құрылғыларына, орайтын автоматтар мен жетілдіру камерасына біркелкі жіберілуін қамтамасыз ету;

порция массасын бақылау.

331. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін желілердің құрылысы мен кинематикалық схемасы;

балмұздақ өндіру технологиясы мен оралатын өнімнің қасиеттері;

қызмет көрсетілетін жабдықты реттеу тәсілдері;

балмұздақтың сапасына қойылатын талаптар;

орау және жетілдіру процесінде балмұздақтың, жартылай фабрикаттардың және қолданылатын материалдардың шекті нормалары;

жабдықтың жұмысындағы ақаулықтарды жою тәсілдері.

148-параграф. Вакууммен орайтын машинаның машинисі, 4-разряд

332. Жұмыс сипаттамасы:

ірімшікті полимерлік пленкадан жасалған қапшықтарға түрлі үлгідегі вакууммен орайтын машиналарда орау;

полимерлік пленканы қабылдау, қапшықтарды кесу және дайындау немесе даяр қапшықтарды қабылдау;

ірімшікті жылумен өңдеу;

ірімшікті кептіру режимін бақылау, кептіретін орынжайды бактерицидті шамдармен сәулелендіру;

пленкамен орау үшін қабаты жеткілікті мөлшерде кептірілген ірімшіктерді іріктеу, беті ылғал ірімшіктердің оралуын болдырмау;

вакууммен орайтын машинаны жұмысқа дайындау;

қажетті вакуум жасау;

бақылау-өлшеу аспаптары бойынша орау режимін реттеу, сапалы орау мақсатында қажетінше ірімшікті сиректетуді қамтамасыз ету;

ірімшікті стелажға салу;

ірімшіктің пісу процесін бақылау;

ірімшікті жетілдірудің қажетті режимін сақтау;

ораманың герметикалығын тексеру, қажетінше ірімшікті қайта орау.

333. Білуге тиіс:

ірімшікті пленкамен орау үшін вакууммен орайтын машиналардың құрылысы және қызмет көрсету тәртібі;

қатты ірімшік өндіру технологиясының негіздері;

қатты ірімшікті жетілдірудің шарттары және температуралық режимі;

қатты ірімшіктердің дәміне және сыртқы түріне, орайтын пленканың түрлерінің сапасына қойылатын талаптар.

149-параграф. Вафли жасаушы, 3-разряд

334. Жұмыс сипаттамасы:

туннельді конвейерлік жартылай автоматтарда вафли және газбен және электрмен қыздырылатын автоматтар мен жартылай автоматтарда вафли стакандар мен рожоктар пісіру;

бункерді қамырға толтыру;

формаларға май жағу;

пештерді, автоматты, жартылай автоматты іске қосу және тоқтату, пісірілуін бақылау;

вафлилерді алу және ыдысқа салу;

даяр өнімді салмағына қарай тапсыру.

335. Білуге тиіс:

вафли өнімдерін жасау технологиясы;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

вафли өнімдерін пісіру жөніндегі жабдықтың құрылысы және пайдалану тәртібі.

336. Жазық электр сығымдағыштарда вафли пісіруде – 2-разряд.

150-параграф. Ерітілген май өндіру аппаратшысы, 2-разряд

337. Жұмыс сипаттамасы:

қазандықтарды жұмысқа дайындау;

қазандықтарды сумен толтыру және суды қыздыру;

қазандықтарды қайта ерітуге түсетін маймен толтыру;

эмальды дайындау;

бөшкелерді булау немесе эмаль жағу;

бөшкелерді ерітілген маймен толтыру, оларды жабу және май сақтау қоймасына домалатып апару;

ерітілген майды жинау;

ерітілген майды орау үшін пергаментті немесе целлофан пакеттерді жәшіктерге қалау.

338. Білуге тиіс:

шикі май және ерітілген майдың негізгі қасиеттері;

ерітілген май өндіру технологиясының негіздері;

май орауға қойылатын талаптар;

жуатын және дезинфекциялайтын ерітінділердің қызметі.

151-параграф. Ерітілген май өндіру аппаратшысы, 4-разряд

339. Жұмыс сипаттамасы:

ерітілген май өндірудің технологиялық процесін жүргізу;

шикі майды қабылдап алу, өлшеу және сұрыптау;

еріту майының партияларын жасау;

майды балқытқышқа толтыру, балқытуды қадағалау, балқыту температурасын реттеу, балқытылған майды балқыту бұлауында ұстау;

май плазмасын сепарирлеу және шаю;

балқытылған майды қыздыру және пастерлеу, пастерлеу температурасында ұстау, қажеттігіне қарай оны суландыру, бөлінген плазманы өңдеуге жіберу;

ерітілген майдың дайындығын ағарту сынамасы бойынша тексеру;

ерітілген май өндіруде балқытылғаннан кейін майды сепарирлеу тәсілімен пастерлеу, механикалық қоспалардан тазарту, бір уақытта ыстық су бере отырып сепарирлеу;

қажеттігіне қарай аралық өнімді ұстау бұлауына жіберу, ұстау уақытында оны кезеңімен араластыру, талап етілетін температуралық режимді реттеу;

түпкілікті ылғал және ақуыз бөлу үшін қайталама сепарирлеу;

ерітілген майды салқындатуға жіберу, салқындатудың температуралық режимін реттеу, майды орауды қадағалау;

сары май өңдеуде пайда болатын шөкпені жинау және өңдеу;

ерітілген майды сақтау шарттарын қадағалау;

жабдықты бөлшектеу және құрастыру;

ерітілген майды тиеу, құжаттарын ресімдеу;

есептеу және есептілік жүргізу.

340. Білуге тиіс:

ерітілген майдың құрамы мен физикалық-химиялық қасиеті;

ерітілген май өндіру технологиясы;

ерітілген майдың ықтимал кемшіліктері мен олардың алдын алу әдістері;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы мен пайдалану тәртібі;

қолданылатын шикізат және ерітілген майдың сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

есептеу және есептілік жүргізу тәртібі.

152-параграф. Казеин дайындаушы, 3-разряд

341. Жұмыс сипаттамасы:

казеин өндіру процесін жүргізу;

бұлауларды майы алынған сүтпен толтыру;

қышқыл іріткі жасау және оны майы алынған сүтке салу;

ұлтабар казеин өңдеуде – хлорлы кальций және ірітетін фермент ерітінділерін жасау, оны майы алынған сүтке салу;

сүтті ұйыту;

ұюын органолептикалық тәсілмен айқындау, оны өңдеу;

дәнді салу, жылумен өңдеу және салқындату, іріткіні төгу;

казеинді шаю, сығымдау немесе центрифугалау жолымен сусыздандыру;

шикі казеинді волчокта немесе казеин ысқышта уату;

шикі казеинді түрлі үлгідегі кептіргіштерде кептіру;

казеинді салқындату;

құрғақ казеинді сұрыптау, оны тиеуге дайындау;

жабдықты бөлшектеу және құрастыру.

342. Білуге тиіс:

майы алынған сүт және казеиннің құрамы мен қасиеті;

техникалық және тағамдық казеин өндіру технологиясы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану тәртібі;

қолданылатын шикізат және материалдың шығу нормалары;

қолданылатын шикізат және казеиннің сапасына қойылатын талаптар.

153-параграф. Казеин дайындаушы, 4-разряд

343. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды механизацияланған желідегі шикі казеин өндіру процесін жүргізу;

желі құрылғыларын жұмысқа дайындау;

майы алынған сүтті қабылдап алу, ұйыту үшін талап етілетін температураға дейін жеткізу;

ұйытқыштың жұмыс ерітіндісін дайындау;

үздіксіз істейтін ұйытқышқа және шикі казеинді үздіксіз шаю құрылғыларына қызмет көрсету;

суды бөлу, сығымдағышты пайдаланып шикі казеиннің суын бөлу процесін жүргізу;

шикі казеиннің даяр болғандығын талдау деректері бойынша айқындау;

шикі казеинді өңдеуге жіберу немесе оны жіберу үшін орау, есептілік және есептеуді жүргізу.

344. Білуге тиіс:

шикі казеин өндіру жөніндегі ағынды механизацияланған желі жабдықтарының құрылысы және қызмет көрсету тәртібі;

майы алынған сүт және казеиннің құрамы мен қасиеті;

шикі казеин өндіру технологиясы;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

қолданылатын шикізат және шикі казеиннің сапасына қойылатын талаптар;

есептілік және есептеуді жүргізу тәртібі.

154-параграф. Казеинат және казецит ерітіндісін өндіру операторы, 4-разряд

345. Жұмыс сипаттамасы:

казеинат және натрий казецит дайындау процесін жүргізу;

шикізатты мөлшерлеу, қоспаларды компоненттердің берілген ара қатынасы бойынша жасау;

натрий гидро тотығы ерітінділерін немесе лимон қышқылы тұзы қоспаларын есептеу санына сәйкес салу, ерітінділерді араластыру;

казеинат немесе натрий казециті ерітінділерін рН-мер сутегінің көрсеткіші арқылы сутегінің көрсеткішінің көлемін айқындау;

ерітінді сапасын бақылау;

казеинат немесе натрий казециті ерітінділерін қыздыру және араластыру бұлауына коллоидті диірмен арқылы жіберу;

казеинат немесе натрий казециті ерітінділері температурасын одан әрі өңдеуге жіберуден алдын қадағалау және реттеу;

жабдықтарды бөлшектеу және құрастыру.

346. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

казеинат немесе натрий казециті ерітінділерін өндіру технологиясы;

қолданылатын шикізаттың құрамы және физикалық-химиялық қасиеттері;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі және пайдалану тәртібі.

155-параграф. Қаймағы алынбаған және қышқыл сүт өнімдерін өндіру шебері, 5-разряд

347. Жұмыс сипаттамасы:

жылына 10 мың тоннаға дейін пастерленген сүт, қышқыл сүт өнімдерін, сүзбе, ірімшік-сүзбе заттарын, қаймақ және өзге де өнімдер өндіру процесін жүргізу;

түсетін шикізаттың (сүт, кілегей, май және тағы басқа) санын және сапасын есептеу:

шикізатты сапасына қарай өндіру түрлеріне бөлу;

майы алынған сүтті немесе кілегейді қосуды есептеу және сүтті қалпына келтіру;

өнімнің өңделетін түрлері және сүзбеге ұлтабар фермент ерітіндісі үшін өндірістік ұйытқы жасауды бақылау;

ұйытқы қажеттігін есептеу және оны сүтке немесе кілегейге қосу;

қажеттігіне қарай өндірістік ұйытқы дайындау;

сүзбе дайындауда сүт ұйыту процесінің температуралық режимін реттеу және сүзбенің қобын дайын болғанша өңдеу; сүзбені сығымдау процесін жүргізу;

диеталық өнім өндіруде термостатты және суықстатты камераларда бақылау-өлшеу аспаптары бойынша ұйыту, салқындату процесінің температуралық режимін реттеу және зертханалық талдаулар бойынша диеталық өнімнің жетілуін айқындау;

ыдысқа салынған өнімді таңбалауға және оны артуға қатысу; қажетті құжаттарды ресімдеу;

сүт, кілегей, негізгі және қосалқы материалдардың, химикаттардың шығу нормасын есептеу.

348. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

сүт және өңделетін сүт өнімдерінің құрамы мен физикалық-химиялық қасиеттері;

қаймағы алынбаған өнімдерді, сүзбе, сүзбе өнімдерін және қаймақ өндіру технологиясы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі мен үлгілері;

қолданылатын шикізат және қаймағы алынбаған сүт, қышқыл сүт өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

есептеу және есептілік жүргізу тәртібі.

349. Салқындатылған сүтті одан әрі басқа ұйым өңдеуге жіберетін бастапқы өңдеу ұйымдарында - 4-разряд.

350. Жылына 10 мың тоннадан артық қаймағы алынбаған сүт және қышқыл сүт өнімдерін өңдеуде - 6-разряд.

156-параграф. Қаймақ дайындаушы, 3-разряд

351. Жұмыс сипаттамасы:

қаймақ өндіру процесін жүргізу;

бұлауларды кілегеймен толтыру және ұйытқы салу;

қаймақты ұйыту процесін қадағалау;

қаймақты берілген майлылыққа дейін жеткізу;

қаймақты машинамен немесе қолмен айналдару;

қалпына келтірілген қаймақты өңдеуде – сүт қоспасын және майлы кілегейді немесе майды берілген рецептураға сәйкес дайындау;

қоспаны бұлауда пастерлеу, гомогендеу және таза дақылдарда ұйытқымен ұйыту;

қоюын өңдеу, аса майлы кілегейді қалпына келтіру;

зертханалық талдау жүргізуде сынама алу;

кеспектерді (флягаларды) қаймақпен толтыру;

қаймақты орауға немесе сақтау камерасына жіберу.

352. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылысы;

түрлі қаймақ өндіру технологиясы;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

қолданылатын шикізат және қаймақтың сапасына қойылатын талаптар;

жуатын және дезинфекциялайтын ерітінділердің қызметі және дайындау тәсілдері.

157-параграф. Қаймақ дайындаушы, 4-разряд

353. Жұмыс сипаттамасы:

қаймақ өндіру процесін автоматтандырылған желілерде жүргізу;

танкілерді пастерленген кілегеймен толтыру;

сорғылардың, мөлшерлегіштердің көмегімен ұйытқы салу;

ұйытқының белсенділігіне, температурасына және ұзақтығына қарай ұйыту нормасын есептеу;

қаймақты ұйыту процесін аспаптар бойынша қадағалау;

ұйытылған қаймақтағы майдың құрамын тексеру және оларды қосымша қалпына келтіру;

дәнді дақылдармен ұйыту арқылы майы алынған сүттен жасалған сүт-ақуыз негізін дайындау;

зертханалық талдау жүргізу үшін сынама алу;

кеспектерді (фляга) қаймақпен толтыру;

қаймақты орауға немесе сақтау камерасына жіберу.

354. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

түрлі қаймақ түрлерін өндірудің технологиясы;

автоматика аспаптарының жұмыс істеу принципі;

сүт, май, ұйытқы және қосалқы материалдардың шығу нормасы;

қолданылатын шикізат және қаймақтың сапасына қойылатын талаптар;

ұйытқы нормасын есептеу тәсілдері;

талдау жүргізу үшін қаймақтан сынама алу тәртібі.

158-параграф. Құрғақ майы алынған сүт және қаймағы алынбаған сүт ауыстырғышты өндіру шебері, 5-разряд

355. Жұмыс сипаттамасы:

жылына 2000 тоннаға дейін өңдеуде құрғақ майы алынған сүт және қаймағы алынбаған сүт ауыстырғыш өндірудің технологиялық процесін жүргізу;

түсетін шикізат, компоненттерді, материалдарды есептеу және зертханалы талдау негізінде сапасы бойынша сұрыптау;

талап етілетін мөлшерлеме компоненттерін есептеу, дайындау және салу;

құрғақ майы алынған сүт және қаймағы алынбаған сүт ауыстырғыш өндірудің технологиялық процесінің сатыларын бақылау;

вакуум аппараттардың, шашатын кептіргіштердің және өзге де жабдықтардың қалыпты жұмыс режимін қамтамасыз ету;

құрғақ майы алынған сүт және қаймағы алынбаған сүт ауыстырғыштың сапасын бағалау;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу есебін жүргізу.

356. Білуге тиіс:

сүттің құрамы және физикалық-химиялық қасиеттері;

құрғақ майы алынған сүт және қаймағы алынбаған сүт ауыстырғыш өндірудің технологиясы;

құрғақ майы алынған сүт және қаймағы алынбаған сүт ауыстырғыштың, қолданылатын шикізаттың сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптардың құрылысы және қолдану принципі;

есептеу және есептілік жүргізу тәртібі.

357. Жылына 2000 тоннадан артық құрғақ майы алынған сүт және қаймағы алынбаған сүт ауыстырғыш өндіруде - 6-разряд.

159-параграф. Құрғақ сүт өнімін өндіру аппаратшысы, 3-разряд

358. Жұмыс сипаттамасы:

сағатына булану ылғалдығының өнімділігі 250 киллограмға дейін білікті кептіргіште сүт және сүт өнімін кептіру процесін жүргізу;

сүт, сүт өнімдерінің сапасын тексеру, оларды қоюлатуға дайындау;

жабдықты жұмысқа дайындау;

сүт, сүт өнімдерін қоюлату және оларды бұлаулауға немесе танкке айдау;

талап етілетін мөлшерлеу компоненттерін енгізу, араластыру;

қоюлатылған сүт, сүт өнімдерін (қоспасын) білікті кептіргіштің қоректендіру резервуарларына жіберу;

құрғақ сүт өнімдерінің білік беттерінде пленканың пайда болуын бақылау-өлшеу аспаптары бойынша реттеу;

құрғақ сүт өнімдерінің пленкасын алуды және оны ұсақтауға жіберуді қадағалау;

құрғақ сүт өнімдерін тартуды реттеу және оны орауға ыдысты дайындау, құрғақ сүт өнімдерін сақтау камерасына тапсыру, оны базаға немесе тұтынушыларға тиеуге қатысу;

қоюлатылған сүт қалдықтарынан біліктерді тазарту;

жабдықты бөлшектеу және құрастыру.

359. Білуге тиіс:

білік кептіргіштердің және құрғақ сүт тарту диірменінің құрылымы мен қызмет көрсету тәртібі;

құрғақ сүт және құрғақ сүт өнімдерін өндіру технологиясының негіздері;

пайдаланылатын шикізаттың, құрғақ сүт өнімдерінің және оларды ораудың сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізаттың шығу нормасы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі және үлгілері;

қызмет көрсетілетін учаскенің технологиялық схемасы.

160-параграф. Құрғақ сүт өнімін өндіру аппаратшысы, 4-разряд

360. Жұмыс сипаттамасы:

сағатына булану ылғалдығының өнімділігі 250 килограмнан асатын білікті кептіргіште, сағатына буланған ылғалдың 250 килограмға дейінгі өнімділікпен тозаңдату кептіргішінде сүт және сүт өнімін кептіру процесін жүргізу, сондай-ақ түрлі үлгідегі кептіргіштерде казеинді кептіру;

кептіргіштердің жұмыс жағдайын тексеру және оларды жұмысқа дайындау;

қаймағы алынбаған сүтті, іріткіні вакуум аппараттарда қоюлату және өнімді бұлауға немесе танкке айдау;

қажеттігіне қарай, талап етілетін мөлшерлеме компоненттерін енгізу, араластыру;

білік бетіндегі құрғақ сүт өнімінің пленканың пайда болуын сүт өнімін мен бу жіберу өзгеруі жолымен бақылау-өлшеу аспаптары бойынша реттеу;

білікті кептіргіштен сүт өнімі пленкасын алуды қадағалау және оны тартуды реттеу;

кептірудің температуралық режимін, бу қысымын, кептіргіштің тозаңдату дискісінің айналу санын бақылау-өлшеу аспаптары бойынша ұстап отыру;

құрғақ сүт өнімін кептіргіштен шнекпен сақтау ыдысына жіберілуін қадағалау;

құрғақ сүт өнімінің сапасын бағалау;

ыдысты дайындауға, орауға және сақтау камерасына құрғақ сүт өнімін тапсыруға қатысу.

361. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы және пайдалану тәртібі;

сүт және сүт өнімдерінің құрамы мен физикалық-химиялық қасиеттері;

қоюлатылған сүт және құрғақ сүт өнімдерін өндіру технологиясы;

қолданылатын шикізат, құрғақ сүт өнімдерінің сапасына және оларды орауға қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормалары;

бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі және үлгілері;

қызмет көрсетілетін жабдықтың технологиялық схемасы.

161-параграф. Құрғақ сүт өнімін өндіру аппаратшысы, 5-разряд

362. Жұмыс сипаттамасы:

сағатына булану ылғалдығының өнімділігі 250 килограмнан асатын білікті кептіргіште сүтті, іріткіні және өзге де сұйық өнімдерді (казеинат, казецит ерітінділерін, қаймағы алынбаған сүт ауыстырғыш және тағы басқа) өнімін кептіру процесін жүргізу;

тозаңдату құрылғысының жұмыс жағдайын тексеру және оны жұмысқа дайындау;

қажеттігіне қарай талап етілетін мөлшерлеме компоненттерін енгізу;

араластырудың технологиялық процесін жүргізу;

сүт немесе сүт қоспасын қоюлату процесін қадағалау және қоюлатылған сүт немесе сүт қоспасының тозаңдату кептіргішіне түсуін реттеу;

кептірудің температуралық режимін, бу қысымын, кептіргіштің тозаңдату дискісінің айналу санын бақылау-өлшеу аспаптары бойынша ұстап отыру;

кептіргіштен құрғақ сүт өнімінің сақтау ыдысына шнекпен жіберілуін қадағалау;

құрғақ сүт өнімі сапасын бағалау;

шашу дискісін бөлшектеу, тазалау және құрастыру.

363. Білуге тиіс:

сүттің құрамы және физикалық-химиялық қасиеті;

қоюлатылған, құрғақ сүт және сүт өнімдерінің технологиясы;

қолданылатын шикізат және құрғақ сүт өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормалары;

түрлі үлгідегі шашатын кептіргіштердің, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы, қолдану принципі, пайдалану тәртібі және жұмысындағы ақаулықтарды жою тәсілдері;

қызмет көрсетілетін учаскенің технологиялық схемасы;

кептірудің процесінің технологиялық режимі мен реттеу тәртібі.

162-параграф. Қышқыл сүт және балалар сүт өнімдерін өндіру операторы, 5-разряд

364. Жұмыс сипаттамасы:

қышқыл сүт және балалар сүт өнімдерін басқару пультынан ағынды механизацияланған желілерде өндірудің технологиялық процесін жүргізу;

резервуарларды сүтке толтыру, сүтті пастерлеу және ұйыту температурасына дейін салқындату процесін автоматты түрде реттеу;

бактериалды ұйытқы, компоненттерді, сүт дәруменді концентраттардың санын есептеу формуласы бойынша айқындау және өнімнің түріне қарай сүтке құю; технологиялық нұсқаулық талаптарына сәйкес ұйыту және жетілдіру процесін, қышқылдығын және өзге де параметрлерін автоматты бақылау аспабы бойынша бақылау;

қоспаны резервуарға немесе өнімді салқындату үшін пластиналық салқындатқышқа жіберуді реттеу және құюға жіберу.

365. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

қаймағы алынбаған және майы алынған сүттің құрамы мен физикалық-химиялық қасиеті;

қышқыл сүт және балалар сүт өнімдерін резервуарлық тәсілімен, бактериалдық ұйытқы, компоненттерді, сүт дәруменді концентраттарды өндіру технологиясы.

163-параграф. Қышқыл сүт және балаларға арналған сүт өнімдерін өндіру аппаратшысы, 3-разряд

366. Жұмыс сипаттамасы:

қышқыл сүт өнімдерін (айран, ацидофиллин, қатық және тағы басқа) термостатты тәсілмен өндіру процесін жүргізу;

пастерленген сүтті аппаратты бөлімшеден (цех) қабылдау және ұйыту температурасына жеткізу;

ұйытқы санын технологиялық нұсқаулықтың есептеу формуласы бойынша айқындау;

сүтке өнімнің түріне қарай (айран, ацидофилин, қатық) бактериалды ұйытқы салу, тәтті өнім өндіруде – сүтке қант сиробын құю;

ұйытылған сүттің дайындығын зертханалық талдау деректері бойынша тексеру;

ұйытылған сүтті құюға жіберуді реттеу;

қышқыл сүт өнімдерін термостатты және салқындату статты камераларда қыздыру процесін жүргізу;

қышқыл сүт өнімдерін орағаннан кейін қабылдау және оны термостатты камераға орналастыру;

термостатты камерада температуралық режимнің сақталуын және өнімнің дайындығын бақылау-өлшеу аспаптар бойынша бақылау;

өнімді салқындату статына жіберу;

өнімді салқындату статында салқындатуды бақылау және оның қызуына қарай экспедицияға жіберу.

367. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

сүттің негізгі физикалық-химиялық қасиеттері;

қышқыл сүт өнімдері мен бактериалдық ұйытқы өндіру технологиясы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі мен үлгілері;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

қолданылатын шикізат және қышқыл сүт, балалардың сүт өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар;

есептеу және есептілік жүргізу тәртібі.

164-параграф. Қышқыл сүт және балаларға арналған сүт өнімдерін өндіру аппаратшысы, 4-разряд

368. Жұмыс сипаттамасы:

қышқыл сүт өнімдерін (айран, ацидофилин) резервуарлық тәсілмен, сондай-ақ балалардың сүт қоспалары мен казеинді емдеу заттарын өндіру процесін жүргізу;

ыдыстарды пастерленген және ұйыту температурасына дейін салқындатылған сүтпен толтыру;

технологиялық нұсқаулықтардың есептеу формулалары бойынша бактериалды ұйыту санын айқындау;

сүтке өнімнің түріне қарай бактериалды ұйытқы салу;

ұйытылған сүтті резервуарларда араластыру, өнімнің қызу температурасын және қышқылдығын қадағалау;

салқындататын қоспаны танк тыстарына жіберуді автоматты бақылау аспаптары бойынша немесе өнімді салқындатуға арналған пластиналық салқындатқышты реттеу;

ұйытылған сүттің дайындығын зертханалық талдау бойынша тексеру;

өнімді құюға жіберуді реттеу;

қолданылатын компоненттердің және сүт дәруменді концентраттарды алынатын өнімнің түріне қарай әзірлеу, шикізат және компоненттерін жоғары температурада жылумен өңдеу;

сүт қоспасын арнайы таңдалған таза дақылды ацидофильді таяқшалармен ұйыту;

ұйытқы қоспасына компоненттерді немесе сүт дәруменді концентраттарды санитарлық-гигиеналық режимді қатаң сақтай отырып салу, алынған қоспаны компоненттермен өнімнің біркелкі консистенциясына дейін араластыру;

балалардың сүт өнімдерін гомогендеу, стерилдеу процестерін, сондай-ақ арнайы рецептура талаптарына сәйкес өзге де операцияларды жүргізу;

қышқыл сүт және балалардың сүт өнімдерінің сапасын бағалау, және оларды тапсыруға дайындау.

369. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы;

қаймағы алынбаған сүт пен майы алынған сүттің құрамы мен физикалық-химиялық қасиеті;

қышқыл сүт өнімдерін, балалар сүт өнімдерін, казеинді емдік заттарды және бактериалдық ұйытқыларды резервуарлық тәсілмен өндіру технологиясы.

165-параграф. Май дайындаушы, 2- разряд

370. Жұмыс сипаттамасы:

қабылдау бұлауларына сүт және кілегей құю;

пергаментті шаблон бойынша немесе арнайы машинада кесу;

картон қораптарды құрастыру, қораптарды немесе жәшіктерді пергаментпен толтыру;

қораптар мен жәшіктерді таңбалау;

кезеңімен істейтін май жасағыштарда май өңдеуде – май жасағышқа кілегейді қолмен толтыру;

қораптарды немесе жәшіктерді толтыру орнына әкелу;

толтырылған қораптарды немесе жәшіктерді алып кету;

май салған қораптарды желімдеу немесе жәшіктерді қағу;

қораптарды немесе жәшіктерді камераға тасымалдау;

ерітілген май өңдеуде – ерітуге арналған бұлауға май салу;

эмаль дайындау, бөшкелерге эмаль жағу немесе арнайы жапсырмалар дайындау;

бөшкелерді немесе жәшіктерді жапсырмалар немесе пакеттермен толтыру;

жуатын және дезинфекциялайтын ерітінділер жасау.

371. Білуге тиіс:

сары және ерітілген майдың негізгі қасиеттері;

майды орауға қойылатын негізгі талаптар;

жуатын және дезинфекциялау ерітінділерінің арналуы мен құрамы.

166-параграф. Май дайындаушы, 3-разряд

372. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңімен істейтін май жасағыштарда май өндіру процесін жүргізу;

май жасағышты толтыруға дайындау;

май дайындағышты кілегеймен толтыру, оларды араластыруды қадағалау, пахтаны төгу;

май дәнін қажеттігіне қарай шаю;

май дәнін өңдеу, өңдеудің температуралық режимін реттеу;

жетпейтін ылғал мөлшерін есептеу, майдың ылғалын қалыпқа келтіру, одан әрі дайын болғанша өңдеу;

арнайы құрылғылардың көмегімен немесе қолмен май дайындағыштан майды түсіру;

жәшіктерді маймен толтыру, майдың бетін тегістеу;

толтырылған жәшіктерді өлшеу;

майы бар жәшіктерді камераға тасымалдау.

373. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

кілегей және майдың құрамы және қасиеті;

сары май өндірудің технологиясы;

майдың сапасына қойылатын талаптар.

167-параграф. Май дайындаушы, 4-разряд

374. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі үлгідегі ағынды механизацияланған желілерде және үздіксіз істейтін май дайындағыштарда сары май өндіру процесін жүргізу;

пастерлеу, иіссіздендіру режимін және майдың пайда болуын машиналардың, аппараттарының дұрыс істеуін бақылау-өлшеу аспаптары бойынша реттеу;

кілегейді бөлу, кілегейдің түсу деңгейін аралық бактар мен жинау хауыздарында бақылау-өлшеу аспаптары бойынша реттеу;

кілегейдің түсуі, оларды араластыру, өңдеу, май дәнін шаю режимін бақылау-өлшеу аспаптары бойынша реттеу;

май дайындағыштың жағдайын және жұмыс істеуін қадағалау, ақаулықтарын жою;

толтырғыштардың қоспасын әзірлеу, қоспа немесе өзге де компоненттер;

тұз, бактериалды ұйытқы салу;

май жасау сапасын тексеру;

жәшіктердің бірдей толуын қадағалау, салмағын бақылау, жәшіктерді ауыстыру.

майды түсіруге дайындау.

375. Білуге тиіс:

май өңдеу жабдықтарының құрылысы;

сүттің, кілегей және майдың құрамы және физикалық-химиялық қасиеті;

сары майдың барлық түрлерін өндіру технологиясы;

қолданылатын бақылау-өлшеу және реттеу аспаптарының қызметі мен үлгілері;

пайдаланылатын шикізат және майдың сапасына қойылатын талаптар.

168-параграф. Май дайындаушы шебер, 5-разряд

376. Жұмыс сипаттамасы:

жылына 500 тоннаға дейін май өндіруде кезеңімен және үздіксіз істейтін түрлі үлгідегі май дайындағыштар мен ағынды желілерде сары май өндіру процесін жүргізуді басқару;

түсетін шикізатты есептеу, зертханалық талдаулар негізінде және органолептикалық тәсілмен сапасы бойынша сұрыптау;

сары май өндірудің технологиялық процесінің барлық сатысында бақылау;

жабдықтардың қалыпты жағдайда жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

май тиеу жөніндегі жұмысты басқару, қажетті құжаттарды ресімдеу;

камераларда май сақтау шарттарын қадағалау;

майдың сапасын бағалау;

есептеу және есептілік жүргізу.

377. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылысы;

қолданылатын шикізат пен материалдардың шығу нормалары;

майдың сапасына қойылатын талаптар.

378. Жылына 500 тоннадан артық май өндіруде - 6-разряд.

379. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

169-параграф. Салу-орау автоматының операторы, 4-разряд

380. Жұмыс сипаттамасы:

балқытылған ірімшік массасын және балмұздақты салу-орау автоматында салу және орау процесін жүргізу;

мөлшерлегіш құрылғының бункерін өнімге толтыру;

автоматқа вафли, қант шәрбәті, таяқшалар, фольга, қағаз, заттаңба, желім салу;

таразыда кезеңімен өлшеу жолымен мөлшерлеу дәлдігін, өнімнің және орау сапасын;

таяқшалардың дұрыс жинақталуын;

өнімнің еруі және глазурлеуін бақылау;

стандартты емес өнім порцияларының көлемі, салмағы, саны және сапасын іріктеу;

мөлшерлегіш бункеріне өнімнің түсуін және автоматтың барлық құрылғысының өзара іс-әрекетінің синхрондығын реттеу;

жабдық жұмысындағы ұсақ ақаулықтарды жою;

автоматты іске қосу және тоқтату;

бункерді және мөлшерлегішті өнім қалдықтарынан тазарту;

жабдықтарды бөлшектеу және майлау.

381. Білуге тиіс:

орау-салу автоматтарының құрылысы;

оралатын өнімнің негізгі қасиеттері;

өнімді орау және орамын безендіру сапасына қойылатын талаптар;

мөлшерлегішті берілген көлемге, салмақ, санға реттеу тәртібі;

орау процесінде өнімнің және орау материалдарының шығу нормалары;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы кемшіліктерді жою шаралары мен тәсілдері.

382. Жартылай орау-салу автоматында жұмыс істегенде – 3-разряд.

170-параграф. Салу-орау автоматының операторы, 5-разряд

383. Жұмыс сипаттамасы:

сүт өнімдерін полимерлік ыдысқа салу-орау автоматында салу және орау процесін жүргізу;

мөлшерлегіш және бункерді орау-салу өнімі массасын жіберу үшін құбыржолдарды іске қосу;

автоматты фольгамен және полистироль таспамен зарядтау;

фотоэлемент фокусты автоматта бақылау белгісі бойынша фольгаға орнату;

қорапшаларды қалыптастыруды, оларды толтыру және таспа кесуді реттеу;

автомат тораптарын іске қосу және тоқтату, түсетін масса консистенциясына қарай мөлшерлегішті реттеу;

қорапшалардың салмағын және орау сапасын кезеңімен бақылау;

автомат жұмысындағы ұсақ ақаулықтарды жою;

сүт өнімдерін өндірудің ағынды желісіндегі салу-орау автоматының синхронды жұмысын реттеу.

384. Білуге тиіс:

сүт өнімдерді өндіру технологиясының негіздері;

даяр өнімді орауға қойылатын талаптар;

салу-орау автоматының құрылысы және қызмет көрсету тәртібі;

автоматтың жұмысындағы ұсақ ақаулықтарды жою тәртібі;

орау материалдарының шығу нормалары.

171-параграф. Сұйық қаймағы алынбаған сүт ауыстырғыш өндіру аппаратшысы, 4-разряд

385. Жұмыс сипаттамасы:

майы алынған сүт немесе қоспаны сүт іріткісімен немесе пахтамен пастерлеу процесін жүргізу;

майы алынған сүттің немесе оның қоспасының түсуін, пастерлеу қысымы мен температурасын пастерлеу және салқындату режиміне сәйкес реттеу;

пастерленген майы алынған сүтті немесе оның қоспасын балқытылған майдың, фосфатидті концентраттар мен антибиотиктердің белгілі бір мөлшерін араластыру, қоспаны гомогендеу немесе оны эмульгирлеу және салқындату;

зертханалық талдау деректері бойынша қаймағы алынбаған сүтті сұйық ауыстырғышының техникалық шарттарына (мемлекеттік стандарттар) сәйкес айқындау, оны флягаларға немесе цистерналарға құю;

қызмет көрсетілетін жабдықты бөлшектеуге, жұмысындағы ақаулықтарды жоюға және құрастыруға қатысу.

386. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

майы алынған сүттің, пахта, іріткінің құрамы мен физикалық қасиеті;

тұтас сүт ауыстырғыш өндіру технологиясы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі мен үлгілері, қолданылатын шикізат және компоненттерінің сапасына қойылатын талаптар мен шығу нормасы.

172-параграф. Сүзбе дайындаушы, 3-разряд

387. Жұмыс сипаттамасы:

сүзбе өңдеу процесін жүргізу;

бұлауды сүтке толтыру, ұйыту температурасына дейін жеткізу;

сүтті ұйыту және фермент салу;

қоюының дайын болуын қадағалау, калье дайын болғанға дейін өңдеу;

кальені қалталарға немесе үстелге түсіру;

сүзбені сығымдау және түрлі салқындатқыштарда оны салқындату. сүзбені орауға жіберу немесе кеспекке қалау;

сүзбе массасын өңдеу процесін жүргізу;

сүзбені, толықтырғыштар мен дәмдеуіштерді қабылдап алу;

компоненттерін белгілі рецептура бойынша мөлшерлеу және қоспа дайындау;

қоспаны араластырғыш машинаға салу;

араластырғыш машинаның жұмысын қадағалау;

даяр массаны кеспекке салу немесе оны орауға жіберу.

388. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылысы;

сүттің құрамы және физикалық-химиялық қасиеті;

сүзбе немесе сүзбе массасын өңдеу технологиясы;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

толықтырғышпен және дәмдеуіштермен сүзбе қоспасының рецептурасы мен жасау тәртібі;

қолданылатын шикізат, сүзбенің және оны орау сапасына қойылатын талаптар;

жуатын және дезинфекциялайтын ерітінділердің қызметі және әзірлеу тәсілдері.

173-параграф. Сүзбе дайындаушы, 4-разряд

389. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңімен және үздіксіз істейтін жабдықтардың барлық түрінде және ағын механизацияланған желіде сүзбе өңдеу процесін жүргізу;

қоюының сепараторға немесе сүзбе жасағышқа түсуін реттеу;

сепаратордың немесе сүзбе жасағыштың жүйелі жұмыс істеуін, майы алынған сүзбенің суын бөлуді, іріткіден құрғақ заттардың бөлінуін қадағалау;

сүзбенің даяр болғандығын органолептикалық тәсілмен және зертханалық талдау деректері бойынша айқындау

сүзбені және кілегейді мөлшерлегіш араластырғышқа немесе білікті және араластыру машинасына және сүзбе салқындатқышқа жіберу;

өнімнің салқындауын қадағалау және оны орауға немесе сатуға жіберу;

дәнді сүзбе жасауда – бұлауға сүт толтыру, ұйытқы, хлористі кальций және ұлтабар ферментін салу;

сүттің ұюын қадағалау және қоюының дайын болуын органолептикалық тәсілмен және зертханалық талдау деректері бойынша айқындау;

қоюын бөлу және өңдеу;

дәнді шаю және майын алу, толықтырғыштар жасау және салу;

сүзбені өлшеу және таңбалау.

390. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылысы;

сүттің құрамы және физикалық-химиялық қасиеті;

сүзбе өндіру технологиясы;

толықтырғыш жасау және салу тәсілі;

сүзбе өлшеу және таңбалау тәртібі.

174-параграф. Сүзбе дайындаушы, 5-разряд

391. Жұмыс сипаттамасы:

басқару пультімен істейтін автоматталған желіде сүзбе өңдеу процесін жүргізу, қою пайда болудың технологиялық режимдерін, сығымдау, салқындату және берілген бағдарлама бойынша өзге де жұмыстарды орындауды автоматика құралдары мен бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен қамтамасыз ету;

желіге кіретін агрегаттар мен аппаратураның үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

қоюды өңдеу температурасын, сүзбедегі ылғалды, араластыру режимін реттеу;

аспаптар бойынша қою қышқылын бақылау;

қалыпты технологиялық режимнен ауытқу себептерінің алдын алу және жою;

желі жабдықтарын циркулярлық санитарлық өңдеуді қамтамасыз етуге дайындау.

392. Білуге тиіс:

сүзбе өңдеу жөніндегі автоматталған желі құрылғысы;

сүзбе өндірудің технологиясы, микробиологиялық және биохимиялық негіздері;

технологиялық жабдықтың жұмыс істеу тәртібі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы және пайдалану тәртібі;

электр жабдықтарды қоректендіру құрылысы;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы

қолданылатын шикізат және сүзбенің сапасына қойылатын талаптар.

175-параграф. Сүт және сүт өнімдерін бөтелкелерге құю желісінің операторы, 4-разряд

393. Жұмыс сипаттамасы:

сүт және сүт өнімдерін: айран, қатық, ацидофилин, сұйық балалар сүт өнімдерін шыны бөтелкелерге құю процесін жүргізу;

жуатын, мөлшерлейтін, толтыратын, бекітетін тетіктердің жұмысын қамтамасыз ету;

сүт және сүт өнімдерін, қосалқы материалдар мен жуатын ерітінділердің шығу нормасын бақылау;

бөтелкелердің дұрыс толтырылуын және бекітілуін қадағалау;

сүт және сүт өнімдерінің сапасын нашарлататын, сүт және сүт өнімдерін бөтелкелерге құю желісінің өнімділігін төмендететін себептерді, тетіктердің жұмысындағы ақаулықтарды, шикізат және материалдардың шығу нормасын арттыратын себептерді уақытылы анықтау және жою;

жабдықтарды бөлшектеу және құрастыру.

394. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылысы;

бөтелке жуу процесінің технологиялық режимдері;

сүт және сүт өнімдерін бөтелкелерге құю және оларды бекіту процесін жүргізу тәртібі;

сүт және сүт өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және қосалқы материалдардың шығу нормасы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі мен пайдалану тәртібі;

сұйық сүт өнімдері мен балалар сүт өнімдерін өндіру негіздері.

176-параграф. Сүт қантын өндіру аппаратшысы, 4-разряд

395. Жұмыс сипаттамасы:

сүт қантын өндіру процесін жүргізу: кристаллдау, шикі зат, тағамдық, рафинирлеу, фармокопейлік;

сүт майынан және казеинді тозаңнан бастапқы іріткіні тазарту;

түрлі тәсілдермен ақуыздарды ұйыту және бөлу;

сүт іріткісін құрғақ заттардың белгілі бір концентрациясына дейін түрлі үлгідегі вакуум аппараттарда булау жолымен қоюлату процесін жүргізу;

вакуум аппараттардың жұмыс істеу параметрлерін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша бақылау және реттеу;

сүт іріткісін қоюлату сатысында тазарту;

тағамдық сүт қантын өндіруде тазаланған іріткіні рафинадтау;

лактозаны кристалдау процесін бақылау;

кристаллизатты центрифугалау процесін қадағалау, қант кристалдарын кептіруге жіберу;

антты кептіру процесін бақылау, өнімнің даярлығын айқындау;

сүт қантын балға диірменінде уату;

рафинадталған және фармокопейлік сүт қантын өндіруде шикі қантты еріту;

қажетті концентрацияда ерітінді алу, рафинадтау және сүзгілеу, талап етілетін мөлшердегі кристалдарды алу мақсатында қоюлату және одан әрі өңдеу;

даяр өнімді орауға қатысу, оны қоймаға жіберу;

жабдықты бөлшектеуге және құрастыруға қатысу.

396. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

сүт қантының түрлерін өндіру технологиясы;

сүт іріткісінің, кристаллизаттың, шикі қанттың, тағамдық, рафинадталған, фармокопейлік сүт қантының құрамы мен физикалық-химиялық қасиеттері;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі және үлгілері;

қолданылатын шикізат және өндірілген сүт қантының сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы.

177-параграф. Сүт қоймасы операторы, 4-разряд

397. Жұмыс сипаттамасы:

деңгей сигнализаторларының көмегімен сүт және кілегейдің қабылдағыш және аппараттық бөлімшеден сүт қоймасының ыдыстарына түсуін реттеу;

автоматты бақылау аспаптарының көмегімен сүттің температуралық режимін, танктердің толтырылу деңгейін бақылау;

сүтті есептеу формуласы бойынша майы алынған сүт немесе кілегеймен қалпына келтіру;

сүт және кілегейді араластыруды автоматты басқару;

сүтті одан әрі өңдеуге немесе құюға жіберуде автоматты жетекті қашықтық клапандарын басқару;

сүт және сүт өнімдерінің сапасы және санына қарай түсуін есептеу.

398. Білуге тиіс:

сүттің құрамы және физикалық-химиялық қасиеті;

сүт және кілегейді сақтау режимі;

сүт құбыржолдарының схемасы;

аспаптар мен сүт қоймасын автоматтандыру құралдарының құрылысы және қолдану принципі және оларды басқару тәртібі;

есептілік және есептеу жүргізу тәртібі;

қызмет көрсетілетін жабдықтарды жуу режимдері;

жуатын ерітінділердің қызметі және жасау тәсілдері.

178-параграф. Сүт өнімдерін автоматты өндіру желісінің операторы, 5-разряд

399. Жұмыс сипаттамасы:

берілген бағдарлама бойынша белгілі бір кезектілікте басқару пультынан қолданылатын шикізатты қабылдау, салқындату, тазалау, қалпына келтіру, сепараттау, жылумен өңдеу және сақтау процесін жүргізу;

басқару пультынан автоматты режимде сүт өнімдерін қоюлату, гомогендеу, компоненттерін араластыру, стерилдеу, кептіру, салқындату және өзге де технологияда көзделген жұмыстар процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптарын, автоматика аспаптарын және басқару пультын жұмысқа дайындау;

технологиялық жабдықтарды бос және жұмыс режиміне шығару;

кілегейді сепараттау процесіне қажетті параметрлерді бақылау және реттеу;

сүт өнімдерін өндірудің автоматты желі жабдықтарын санитарлық өңдеу процесін берілген бағдарлама бойынша жүргізу;

зертханалық талдау деректері бойынша сүт өнімдерінің сапасын бағалау.

400. Білуге тиіс:

құрғақ және қоюлатылған сүт, құрғақ балалар сүт өнімдерін, стерилденген сүт өнімдерін өндіру технологиясы;

технологиялық жабдықтардың қызмет ету тәртібі;

сүт өнімдерін өндіру процесін автоматты басқару жүйесі құрылысы;

қызмет көрсетілетін жабдықтарды және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану тәртібі;

электр жабдықтарын қоректендіру тәсілдері;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

қолданылатын шикізат және сүт өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар.

179-параграф. Сүт өнімдерін қабылдаушы, 3-разряд

401. Жұмыс сипаттамасы:

сүт өнімдерін қайталама шикізатты түрлі ыдыстарға қабылдау, цистерналарға, бөшкелерге және өлшенген ыдысқа құю;

тиеу құжаттарын ресімдеу.

402. Білуге тиіс:

қайталама шикізаттың негізгі физикалық-химиялық қасиеті;

қабылдау және құю тәртібі;

сүт өнімдерінің қайталама шикізатының мемлекеттік стандарттары.

180-параграф. Сүт өнімдерін қабылдаушы, 4-разряд

403. Жұмыс сипаттамасы:

сүт өнімдерін салмағына немесе есебіне қарай қабылдау;

сүт өнімдері жартылай фабрикаттарын немесе өнімдерді қабылдауға қойманы дайындау;

қабылдау цехындағы жабдықтардың жарамдылығын және тазалығын тексеру;

өнімдерді немесе жартылай фабрикаттарды жеткізушілері, қышқылдығы, кондициясы бойынша бөлу;

таразыға жіберу;

құю;

цистерналарда жеткізілетін сүтті айдауға арналған жабдыққа шлангі жалғау;

өңдеуге арналған өндірістік цехтарға сүт және кілегейді жіберу;

өнімді сақтау;

өнімді камера бойынша орналастырылуын, оны жүктің санаты және өндіру күніне қарай топтастырылуын қадағалау;

қоймадағы температураны және ауаның ылғалдығын реттеу;

ыдыс салмағын және сүзбе, қаймақ, ірімшік, май және өзге де өнімдерді тазарту актілерін ресімдеу;

өнімді экспедицияға немесе тікелей тұтынушыға жіберу;

орау және таңбалау жағдайын қадағалау;

салмағының жетпеуіне және шикізатты кондициясына жетпеуіне акті, есептілік жүргізу және актілер жасау.

404. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

сүт, кілегей, сүзбе, қаймақ және өзге де сүт өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар,

сүт өнімдерінің ақауларын анықтау тәсілдері;

орау және таңбалаудың мемлекеттік стандарттары;

сүт өнімдерін сақтау тәртібі және өнім және орау түрлері бойынша қоймалау нормалары;

есеп және есептілікті жүргізу тәртібі.

181-параграф. Сүт өнімдерін пакеттерге және пленкаға құю автоматының операторы, 4-разряд

405. Жұмыс сипаттамасы:

сүтті, кілегейді, қышқыл сүт және балалар сүт өнімдерін қағаз пакеттерге және полимер пленка пакеттерге құю процесін жүргізу;

пакет жасайтын және құятын бекітетін автоматтарды жұмысқа дайындау, автоматқа арнайы қабаты немесе полимер пленкасы бар қағаз таспа салу, таңбалайтын штампы орнату, сия деңгейін флаконда тексеріп отыру және оған жаңа сия құйып отыру;

сүт құбыржолын автоматқа қосу;

бос кәрзеңкелерді қабылдау, оларды автоматтың қалайтын үстеліне орнату, пакетке толтырылған кәрзеңкелерді автомат үстелінен транспортерге алу;

толтырылған пакеттер жасау және желімдеуді қадағалау;

сүт деңгейін, қыздырғыш температурасын, пакеттерге күннің дұрыс жазылуын бақылау.

406. Білуге тиіс:

пакет жасайтын және құятын бекітетін автоматтардың құрылысы және олардың жұмысындағы ақаулықтарды жою тәсілдері;

сүт және сүт өнімдерінің қасиеті;

қағаз пакеттерді және полимер пакеттерді желімдеу технологиясы және дайындауға жіберілетін материалдардың сапасына қойылатын талаптар;

сүт өнімдерінің, қағаз немесе полимер пленканың шығу нормасы.

182-параграф. Сүт өнімдерін салқындату аппаратшысы, 4-разряд

407. Жұмыс сипаттамасы:

қанты бар қоюлатылған сүтті, қоюлатылған сүті бар кофені салқындату және сүтті қантты кристалдау процесін жүргізу;

вакуум кристаллизаторларының немесе салқындатқыш бұлаулардың жұмыс жағдайын тексеру;

суық су беруді реттеу;

вакууммен салқындату құрылғыларында қажетті вакуумды сирету және ұстап отыру;

сүтті салқындату процесін бақылау және реттеу;

қоспаларды (сорбит және аскорбин қышқылы және стабилизатор тұздарды) салу сәтін айқындау, оларды өнімге қосу;

қоюлатылған сүтті, қоюлатылған сүтті кристаллдау процесінде араластыруды қадағалау;

зертханалық талдау деректері бойынша өнімнің дайындығын айқындау;

даяр өнімді стандарттауды жүргізу;

салқындатылған өнімді орамынан аршуға жіберу.

408. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

қоюлатылған сүт және өзге де сүт консервілерін өндіру технологиясының негіздері;

салқындату кезінде лактозаны кристалдау процесін жүргізу тәртібі;

қоюлатылған сүтті, қоюлатылған сүтті кофені (какао) салқындату және олардың консистенцияларын салқындату процесінің мемлекеттік стандарттары мен технологиялық нұсқаулығы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі мен үлгілері.

183-параграф. Сүтті қалпына келтіру аппаратшысы, 3-разряд

409. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі үлгідегі машиналарда сүтті қалпына келтіру процесін жүргізу;

шнек немесе құйғыш арқылы құрғақ сүтті көлденең және тік машиналарға жіберу;

судың түсуін реттеу;

түрлі құрылымдағы араластырғышта қоспаны араластыру немесе құрғақ сүтті орталықтан тебетін сорғының көмегімен айналу кезінде еріту;

қалпына келтірілген сүтті қабылдағыш бұлауға жіберу, ерімеген түйіршіктерді тазалау, салқындату және тұндыру үшін танкілерге жіберу;

қалпына келтірілген сүттің тығыздығы мен тұтқырлығын бақылау;

сүтті қалпына келтіру процесінің аяқталуын зертханалық талдау деректері бойынша айқындау;

қалпына келтірілген сүтті пастерлеуге жіберу;

жабдықты бөлшектеу және құрастыру.

410. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдық құрылымы;

сүтті құрамы және қасиеті;

сүтті қалпына келтіру технологиясы;

құрғақ және қалпына келтірілген сүттің сапасына қойылатын талаптар.

411. Автоматталған желіде сүтті қалпына келтіру процесін жүргізуде - 4-разряд.

184-параграф. Сүтті қант өндіру шебері, 5-разряд

412. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі сүтті қант өндіру процесін жүргізу;

жабдықтың жұмысына қажетті режимді қамтамасыз ету;

есептеу және есептілікті жүргізу;

сүтті қантты түсіру, түсіру жөніндегі қажетті құжаттарды ресімдеу.

413. Білуге тиіс:

сүтті қанттың түр-түрін өндіру технологиясы;

сүт іріткісінің, кристаллизаттың, шикі қанттың, тағамдық, рафинадталған және фармокопейлік сүтті қанттың құрамы және физикалық-химиялық қасиеті;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын қолдану тәртібі;

қолданылатын шикізат және сүтті қанттың сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

есептеу және есептілік жүргізу тәртібі.

185-параграф. Тұзды ірімшік жасаушы, 3-разряд

414. Жұмыс сипаттамасы:

бактериалды ұйытқыны қолдана отырып пастерленген сүттен брынза жасау процесін жүргізу;

сүтті бір қалыпқа келтіру, ұйытуға дайындау (қоспаны қыздыру, ұйытқы салу, химикаттар, ұйытатын фермент);

сүтті ұйыту процесін қадағалау;

қоюлығын органолептикалық түрде айқындау;

қоюын кесу, орнату және араластыру;

дәннің суын алуды және іріткі қышқылдығының өсуін бақылау;

іріткі бөлігін алып тастау;

формалау үстелін және рамаларды дайындау;

ірімшік массасын үстелге қою, дәнді біркелкі етіп жаю;

қалқан қалау, ірімшік массасын сығымдау, сығымдаудың белгілі бір температуралық режимін ұстап отыру;

белгілі бір мөлшерге дейін брусоктарға пластарды бөлу, оларды сумен салқындату;

тұзды ірімшікті тұздығы бар бассейнге орналастыру, бетіне тұз себу;

тұзды ірімшікті кезеңімен араластыру және аударып қою;

тұздау концентрациясы және температурасын тұздау процесінде және сапасын бақылау;

ағаш бөшкелерді, тұздықты талап етілетін концентрацияға дейін дайындау;

тұзды ірімшік бөліктерін бөшкелерге қалау, тұз себу, тұздық құю;

жетілу процесін бақылау, қажеттігіне қарай тұздық құю;

бөшкеден тұздықты төгу;

тұзды ірімшікті өлшеу;

тұздықты сүзгілеу, жаңарту;

тұзды ірімшікті бөшкелерге қалау, таңбалау, тиеу.

415. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

тұзды ірімшік өндіру технологиясы;

сүт және тұзды ірімшіктің құрамы және негізгі қасиеті;

пайдаланылатын шикізат пен тұзды ірімшіктің сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат пен материалдардың шығу нормасы.

186-параграф. Тұзды ірімшік жасаушы шебер, 4-разряд

416. Жұмыс сипаттамасы:

бактериалды ұйытқыны қолдана отырып пастерленген сүттен брынза жасау процесін жүргізу;

түсетін шикізатты есептеу және бақылау, зертханалық талдау негізінде және органолептикалық түрде сапасы мен жарамдылығы бойынша сұрыптау;

сүтті майы бойынша қалпына келтіру есептерін жүргізу;

бактериалды ұйытқы, химикат және ферменттің қажетті санын есептеу;

бактериалды ұйытқыны қажетінше жасау;

қоспаны ұйыту процесін бақылау;

қоюының дайындығын айқындау, оны кесу, дәнді салу және араластыру, іріткі бөлігін алып тастау, дәннің дайындығын айқындау;

формалау үстеліне ірімшік массасын айналдырып қоюға, сығымдауға және пластыны кесуге қатысу;

тұзды ірімшікті бассейнде тұздау процесін қадағалау;

тұздау процесінің технологиялық параметрлерін, тұзды ірімшіктің жетілуін бақылау;

тұзды ірімшіктің сапасын бағалау, тиеуге дайындау;

есептеу және есептілікті жүргізу.

417. Білуге тиіс:

тұзды ірімшік өндіру технологиясы;

сүт және тұзды ірімшіктің құрамы мен физикалық-химиялық қасиеті;

қолданылатын шикізаттың және тұзды ірімшіктің сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы;

есептеу және есептілік жүргізу тәртібі.

187-параграф. Ұйытқы өндіру аппаратшысы, 4-разряд

418. Жұмыс сипаттамасы:

таза дақылды зертханалық ұйытқылардан өндірістік ұйытқы жасау процесін жүргізу;

өндірістік ұйытқы өндіруде қолданылатын ыдысты және өзге де керек-жарақты стерилдеу;

шикізатты пастерлеу және салқындату;

шикізатты ұйыту, ұйытудың температурасын бақылау-өлшеу аспаптары бойынша және ұйытқының дайын болуын қадағалау;

ұйытқыны бактериалды талдауға зертханаға жіберу және қышқылдығын айқындау;

өнімнің түрлерін өндіру үшін ұйытқыны қызметіне қарай жіберу;

берілген концентрацияда жуатын ерітіндіні жасау.

419. Білуге тиіс:

сүт қышқылы өнімдері, май және ірімшік микробиология негіздері;

өндірістік ұйытқы жасау жөніндегі технологиялық нұсқаулықтар мен ұйытқыға қойылатын талаптар.

188-параграф . Ұйытқы өндіру операторы, 5-разряд

420. Жұмыс сипаттамасы:

басқару пультынан автоматты желі өндірістік ұйытқы жасау және жабдықтарды жуу процесін жүргізу;

шикізатты пастерлеу және салқындату, зертханалық ұйытқыларды шикізатты ұйытуда пайдалану, ұйыту температурасын бақылау-өлшеу аспаптары бойынша және ұйытқының дайын болуын қадағалау;

ұйытқы сынамасын зертханаға бактериалдық талдауға жіберу және қышқылдығын анықтау;

өнімнің түрлерін өндіру үшін ұйытқыны қызметі бойынша жіберу;

берілген концентрацияда жуатын ерітіндіні құрастыру.

421. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылысы;

қышқыл сүт өнімдердің, май және ірімшік микробиологиясы негіздері және оларды өндірудің технологиясы;

өндірістік ұйытқы жасау жөніндегі технологиялық нұсқаулықтар және ұйытқыға қойылатын талаптар;

жуатын және дезинфекциялайтын ерітінділердің қызметі және дайындау тәртібі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі мен пайдалану тәртібі.

189-параграф. Ұлтабар ұнтақ және тағамдық пепсин жасаушы, 4-разряд

422. Жұмыс сипаттамасы:

экстракция әдісімен ұлтабар фермент және автолиз әдісімен тағамдық пепсин алу технологиялық процесін жүргізу;

экстрактіні салқындату, сүзгілеу, есеп бойынша тұз және тұз қышқылын салу;

ұздықты тұндыру, тығыздау, оны қапта сығымдау, центрифугалау және кептіру;

ұнтақ болғанша шар диірменде ұлтабарды (пепсин) ұсату, елеу;

ұнтақты кептірілген және еленген тұзға араластыру;

тұз сала отырып және мұқият араластырып өнімді стандартты белсенділікке жеткізу.

423. Білуге тиіс:

ұлтабар фермент және тағамдық пепсин өндіру технологиясы;

қолданылатын шикізаттың құрамы және физикалық-химиялық қасиеті;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану тәртібі;

қышқылды тұтыну тәртібі;

ұлтабар ұнтақ пен тағамдық пепсинге қойылатын талаптар.

190-параграф. Фризерлеуші, 4-разряд

424. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз істейтін фризерлерде балмұздақ қоспасын фризерлеу (ауа толтыру) процесін жүргізу;

сүт құбыржолдарына сүзгі орнату;

фризерді іске қосу және оған балмұздақ қоспасын салу;

қоспаны араластыруды, фризердің және тез мұздататын аппараттардың температуралық режимін бақылау-өлшеу аспаптары бойынша реттеу, балмұздақтың дайын болуын органолептикалық тәсілмен тексеру;

балмұздақтың ораудан алу аппаратына және тез мұздататын аппаратқа біркелкі жіберілуін, сондай-ақ ағын желісі автоматтарының синхронды жұмысын қамтамасыз ету;

араластырылған қоспаны гильзаларға және құлақшаларға жіберу;

балмұздақты ұсақ орау құлақшаларына, генераторлық формаларға немесе жетілдіру камераларына жіберу;

қажеттігіне қарай оралмаған балмұздақты орауға қатысу;порциялардың салмағын бақылау;

әрбір порция салмағын өлшеу;

жабдықтың жұмысындағы кемшіліктерді жою;

қызмет көрсетілетін жабдықты бөлшектеу;

есептеу және есептілік жүргізу.

425. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылысы;

оның жұмысындағы ақаулықтарды жою тәсілдері;

балмұздақ өндіру технологиясы;

балмұздақтың сапасына қойылатын талаптар;

есептеу және есептілік жүргізу тәртібі.

426. Кезеңімен істейтін фризерлерде жұмыс істегенде – 3-разряд.

191- параграф. Фризерлеуші, 5-разряд

427. Жұмыс сипаттамасы:

басқару пульті бар алмаспалы ұштамалы (экструдер) жартылай автоматтармен және автоматты фризерлермен жарақталған ағынды механизацияланған және автоматты желілерде балмұздақ қоспасы параметрлерін автоматты түрде реттеп және ұстай отырып, фризерлеу процесін жүргізу;

өндірістік бағдарламаға сәйкес балмұздақ қоспасын реттегіштер және араластырғышы бар аралық ыдыстарды толтыру;

эталон бойынша балмұздақтың араласуын айқындау;

ауаның жіберілуін реттеу;

балмұздақты формалау құрылғыларына, орау автоматтары мен жетілдіру (тез мұздататын) камераларына біркелкі етін жіберілуін қамтамасыз ету;

электромеханикалық және электронды синхронизаторлардың көмегімен ағынды-механизацияланған және автоматты желілердің жабдықтарын синхронды жұмысын қамтамасыз ету;

фризерлерді еріту.

428. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін желілердің құрылысы және кинематикалық схемасы;

балмұздақ өндірудің технологиялық процесі;

балмұздақ өндіру жөніндегі нормативтік-техникалық құжаттамасының негізгі тәртібі;

электромеханикалық және электронды синхронизаторлардың, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматиканың құрылымы;

балмұздақтың араласуын айқындау тәртібі.

192-параграф. Шұжықты ірімшік ыстаушы, 2-разряд

429. Жұмыс сипаттамасы:

шұжық ірімшігін ыстау камераларында ыстау процесін жүргізу;

ыстау камераларына ірімшік батоны бар раманы салу;

пештерге отын салу, ыстаудың температуралық режимін реттеу;

ыстау процесінің аяқталуын сыртқы түріне қарап және ірімшік батонының құрылымына қарай анықтау;

ыстау камераларынан ірімшік батонын түсіру және оларды салқындатуға жіберу;

пештің күлін алу.

430. Білуге тиіс:

ыстау камерасының құрылысы;

шұжық ірімшігін өндіру технологиясының негіздері;

шұжық ірімшігінің сапасына қойылатын талапта шұжық ірімшігінің ыстау процесіне байланысты болатын кемшіліктері.

193-параграф. Ірімшік жасаушы, 2-разряд

431. Жұмыс сипаттамасы:

сүті бар флягаларды таразыға жіберу;

сүтті қабылдау бұлауларына құю;

іріткіні қолмен алып тастай отырып ірімшік бұлауларынан іріткінің бөлігін төгу;

ірімшік бұлауларында пластының пайда болуы және кесу кезінде ірімшік массасын формаларға қалау;

ірімшік іріткісін сепараттау;

ірімшік салынған формаларды сығымдағыштарға тасымалдау, ал сығымдалған ірімшікті тұздау бөлімшесіне жіберу;

ірімшікті ұстау операцияларын жүзеге асыруда ірімшіктерді арбамен тасымалдау;

ірімшіктерді тиеуге дайындау;

жәшіктерді таңбалау;

ірімшіктерді қағазбен орау, оларды жәшіктерге салу.

432. Білуге тиіс:

сүт және ірімшіктің негізгі қасиеттері;

ірімшік өндіру технологиясының негіздері;

түрлі ірімшікті ұстаудың негізгі тәртібі;

жуатын және дезинфекциялайтын құралдардың қызметі және құрамы;

орау тәртібі.

194-параграф. Ірімшік жасаушы, 3-разряд

433. Жұмыс сипаттамасы:

майсыз ірімшік өндіру процесін жүргізу;

бұлауларды белгіленген пропорцияда сүтпен және пахтамен толтыру;

ұйытқы, ұйытатын фермент және химикат салу;

ұйыту процесін қадағалау;

қоюлануын айқындау;

қоюлықты кесу, қойылым, астықты өңдеу;

іріткіні төгу;

ірімшікті дәнде технологиялық нұсқаулыққа сәйкес тұздау;

ірімшікті формалау;

өздігінен сығымдалуды жүргізу, ірімшікті технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес сығымдау;

ірімшікті бөшкелерге формалауда – дәнді тығыздап салу, сығымдау;

ірімшікті тұздау бөлімшесіне орналастыру, ірімшікті тұздықта тұздау;

жетілдіру, орау немесе ірімшікті пленкаға орау кезінде майсыз ірімшікті ұстау;

ірімшікті аудару, ысқылау, жуу;

ірімшікті таңбалау және парафиндеу;

бөшкелерге формаланған ірімшіктің бетіне парафин қоспасын құю;

өлшеу, орау, тиеуге дайындау.

434. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

майы алынған сүт, пахта және ірімшіктің құрамы мен қасиеті;

майсыз ірімшік өндіру технологиясы;

қолданылатын шикізат және ірімшіктің сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормасы.

195-параграф. Ірімшік жасаушы, 4-разряд

435. Жұмыс сипаттамасы:

бұлауларда, ірімшік жасағыштарда майлы ірімшік өндіру процесін жүргізу;

жабдықтарды жұмысқа дайындау;

бұлауларды немесе ірімшік жасағыштарды сүтке толтыру;

ұйытудан алдын қоспаның майлылығын реттеу;

ұйытқы, ұйытатын фермент ерітінділері мен химикаттарды салу, қоспаны ұйытудың қажетті температурасына жеткізу;

ұйыту процесін қадағалау;

дайын болуын айқындау. Іріткіні алып тастау, қышқыл сүт процесін реттеу, ірімшік массасын дәнде ішінара тұздау, ірімшік дәнін араластыру;

формалаудың құю тәсілімен іріткісі бар дайын дәнді формалауға жіберу;

бұлауларда ірімшікті формалауда пластының пайда болуы және сығымдау, пластыны кесуге қатысу және ірімшік массасын формаларға қолмен қалау;

ірімшіктің өздігінен сығымдалу және сығымдау процесін, оны тұздау бөлімшесіне жіберуді бақылау.

436. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

сүт және ірімшіктің құрамы және негізгі қасиеттері;

шикізат өндіру технологиясы;

ірімшікте болатын кемшіліктер мен олардың алдын алу әдістері;

қолданылатын бақылау-өлшеу және реттейтін аспаптардың қызметі және пайдалану тәртібі;

қолданылатын шикізат және ірімшіктің сапасына қойылатын талаптар.

196-параграф. Ірімшік жасаушы шебер, 5-разряд

437. Жұмыс сипаттамасы:

жылына 300 тоннаға дейін ірімшік өндіретін ірімшік өндіру процесін бұлауларда, ірімшік дайындағыштарда жүргізуді басқару;

түсетін шикізатты есептеу;

сүтті сапасына қарай сұрыптау және зертханалық талдаулар негізінде және органолептикалық тәсілмен ірімшіктің жарамдылығын айқындау;

сүтті май және ақуыз құрамына қарай қалпына келтіру және бактериалдық ұйытқы, химикат, ұйытатын ферменттің қажетті мөлшерін айқындау;

қажет болғанда бактериалдық ұйытқы дайындау;

бұлауларда, ірімшік дайындағыштарда ірімшік әнін өңдеу процесін бақылау;

формалаудан алдын ірімшік дәнінің дайындығын айқындау;

ірімшікті формалау және сығымдау процесін бақылау;

ірімшіктің белсенді қышқылдығын индикаторлық әдіспен кезеңімен тексеру;

ірімшікті өлшеу және тұздау бөлімшесіне жіберу;

жабдықтарды, формаларды, керек-жарақтарды жуу сапасын бақылау;

есептеу және есептілік жүргізу;

ірімшіктің сапасын бағалауға қатысу.

438. Білуге тиіс:

сүт пен ірімшіктің құрамы мен физикалық-химиялық қасиеттері;

ірімшік өндіру технологиясы;

ірімшікте болатын кемшіліктер мен олардың алдын алу әдістері;

қолданылатын шикізат және ірімшіктің сапасына қойылатын талаптар;

қолданылатын шикізат және материалдардың шығу нормалары;

есептеу және есептілікті жүргізу тәртібі.

439. Жылына 300 тоннадан артық ірімшік өңдеуде – 6-разряд.

440. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

197-параграф. Ірімшік жуушы, 2-разряд

441. Жұмыс сипаттамасы:

ірімшікті контейнер стеллажына немесе стационарлық стеллаждарға қалау;

жетілдіру процесінде стеллаждардағы ірімшікті кезеңімен ауыстырып отыру;

ірімшікті бұлаула щеткамен жуу, кептіру, стеллаждар мен сөрелерді жуу;

жетілдіру процесінде ірімшікті ысқылау;

ірімшікті температуралық-ылғалдық режимі басқа камераларға ауыстыру;

балқытылған ірімшік өндіруде – ұлтабар ірімшіктерді орауын ашу, парафин қабатын, зақым келген қабығын, жарықтарын, таңбалау сандарын, іріген жерлерін жою үшін ірімшікті өңдеу;

ірімшікті жуу және оны қыздырылған және ұйытылған іріткімен өңдеу;

оларды одан әрі өңдеуге жіберу.

442. Білуге тиіс:

ірімшіктің құрамы мен қасиеті;

ірімшік өндіру технологиясының негіздері;

ұлтабар ірімшікті ұстау тәртібі;

ұлтабар ірімшікке қойылатын талаптар.

198-параграф. Ірімшік жуушы, 3-разряд

443. Жұмыс сипаттамасы:

ірімшікті түрлі үлгідегі машиналарда жуу және кептіру, су және ауа температурасын бақылау-өлшеу аспаптары бойынша реттеу;

ірі ірімшіктерді (швейцарлық, кеңестік және тағы басқа) қолмен жуу;

стеллаждарды арнайы машиналарда жуу;

қатты және ұлтабар ірімшіктерді камераларда жетілдіру процесінде ұстау ірі ірімшіктерді кезеңімен тұздап отыру, оларды щеткамен өңдеу;

жұмсақ ірімшіктерді жетілдіру кезінде қоймалжың заттың пайда болуын қадағалап отыру, оны сүрту, ылғал салфеткамен сүрткілеу;

қажет болғанда рокфор ірімшігінің ұштарын шаншу, көгерген жерлері көбейіп кеткенде тазалау, қоймалжыңын алып тастау, ірімшікті пергаментке немесе фольгаға орау;

тиеуден алдын ірімшіктерді жәшіктерге салу.

444. Білуге тиіс:

ірімшіктің құрамы және қасиеті,

ірімшік өндіру технологиясының негіздері;

ірімшіктің түрлерін ұстап отыру тәртібі;

ірімшікті жетілдірудегі шығу нормасы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану тәртібі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі және үлгілері;

ірімшік орауға қойылатын талаптар.

199-параграф. Ірімшік сығымдаушы, 3-разряд

445. Жұмыс сипаттамасы:

туннельді пневматикалық сығымдағыштан басқа түрлі құрылымдағы сығымдағыштарда ұсақ ірімшіктерді сығымдау процесін жүргізу;

формаланған ірімшіктерді формалағыш аппараттардан, іріткі бөлгіштерден немесе ірімшік бұлаулардан жіберу немесе тасымалдау;

қалыпты формаларда сығымдауда ірімшіктерді салфеткаларға немесе серпянкаларға таңбалау, орау;

сығымдауға түсетін ірімшік массасын қышқылдығына, ылғалдығына және температурасына қарай қажетті режимін айқындау;

перфорирленген металл немесе пластмасса қосындылармен формаларды құрастыру;

бақылау-өлшеу аспаптары бойынша сығымдау процесіндегі қысымды бақылау, реттеу;

ірімшікті тығыздау сипатын қадағалау;

ірімшік түрлеріне қарай технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес ұсақ ірімшіктерді қайта сығымдау;

сығымдағыштарды жұмысқа дайындау және баптау;

ірімшіктерді өлшеу, оларды тұздау бөлімшесіне жеткізу.

446. Білуге тиіс:

ұсақ ірімшіктердің құрамы мен түрлерінің қасиеті;

ұсақ ірімшік өндіру технологиясы;

ұсақ ірімшікті сығымдау процесіне және сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсетілетін сығымдағыштардың, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы;

сығымдау сапасына байланысты ұсақ ірімшікте болатын кемшіліктер.

200-параграф. Ірімшік сығымдаушы, 4-разряд

447. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі құрылымдағы сығымдағыштарда ірі ірімшіктерді, сондай-ақ ұсақ ірімшіктерді туннельді пневматикалық сығымдағышта сығымдау процесін жүргізу;

сығымдағыштарды жұмысқа дайындау;

сығымдауға түсетін ірімшік массасын қышқылдығына, ылғалдығына, температурасына қарай сығымдау режимін айқындау;

қалған іріткі қалдықтарын алып тастау үшін ірі ірімшіктерді тесу;

технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес ірімшікті қайта сығымдау, оларды сығымнан алу және сығымдау сапасын тексеру;

сығымдағыштарды баптау.

448. Білуге тиіс:

ірі және ұсақ ірімшіктердің құрамы мен түрлерінің қасиеті;

ірі және ұсақ ірімшік өндіру технологиясы;

ірімшікті сығымдау және сапасына қойылатын талаптар;

сығымдау сапасына байланысты ірімшікте болатын кемшіліктер;

қызмет көрсетілетін сығымдағыштардың құрылысы және кинематикалық схемасы;

оларды баптау тәсілдері мен тәртібі.

201-параграф. Ірімшік тұздаушы, 3-разряд

449. Жұмыс сипаттамасы:

ұсақ ұлтабар ірімшік тұздау процесін жүргізу;

сығымдаудан кейін ірімшікті қабылдап алу, ірімшіктің сапасын тексеру;

тұздықты бассейндерге, контейнерлерге немесе контейнерсіз ірімшікті орналастыру;

тұздаудың технологиялық режимін сақтау;

тұздық әзірлеу, пастерлеу, салқындату, ағарту, талап етілетін температураны ұстап отыру, тұздықты концентрациялау және қышқылдау; оны циркуляциялау немесе араластыруды жүзеге асыру; тұздықты сүзгілеу;

контейнерсіз тұздауда – ірімшікті бір, екі, үш қатарға орналастыру, ірімшіктің тұздықтан шығып тұрған жерлерін серпянка, тұздық жағу.

450. Білуге тиіс:

ұсақ ірімшік өндіру және тұздау технологиясы;

ірімшіктің құрамы және физикалық-химиялық қасиеттері;

тұздаудың сапасына байланысты болатын кемшіліктер;

олардың алдын алу және жою әдістері;

тұздық әзірлеу тәртібі;

ірімшікті тұздауда кететін шығын нормасы;

есептеу негіздері.

203-параграф. Ірімшік тұздаушы, 4-разряд

451. Жұмыс сипаттамасы:

ірі ұлтабар ірімшік тұздау процесін жүргізу;

ірімшіктің жоғарғы жағын жабық серпянкамен тұздау, ірімшіктің басын кезеңімен араластырып отыру;

тұзды ерітіндімен ірі ірімшіктердің жекелеген түрлерін жуу, араластыру, бассейндерде ірімшікті тұздағаннан кейін таза дөңгелектерге қалау және оларды кептіру;

жетілдіру процесінде ірімшіктерді тұздау, тұздау үшін щеткамен өңдеу;

тұздықтың талап етілетін параметрлерін қолдау, оны жаңарту.

452. Білуге тиіс:

ірі ірімшік өндіру және тұздау технологиясы;

ірімшіктің құрамы және физикалық-химиялық қасиеттері;

тұздаудың сапасына және одан әрі жетілдіруге байланысты болатын кемшіліктер;

олардың алдын алу және жою әдістері, тұздықтың технологиялық параметрлеріне қойылатын талаптар;

ірімшікті тұздауда және жетілдіруде кететін шығын нормалары;

есептеу және есептілік жүргізу тәртібі.

203-параграф. Ірімшік формалаушы, 2-разряд

453. Жұмыс сипаттамасы:

шұжық ірімшігін оларға тиісті форма беру және тығыз салу үшін батондарды байлау;

батондарды таяқшаларға және рамаларға ілу;

батондарды ыстауға жіберу;

шұжық ірімшігін және шпагат қабығын жұмыс орнына тасымалдау.

454. Білуге тиіс:

шұжық ірімшігін батондардың белгіленген формасына және мөлшеріне сәйкес байлау тәсілі;

шпагаттың шығын нормасы.

204-параграф. Ірімшік формалаушы, 3-разряд

455. Жұмыс сипаттамасы:

пластылы ірімшікті формалау немесе үйінділеу процесін жүргізу;

формаларды дайындау, оларды арба үстелге орнату немесе формалайтын жерге транспортермен жіберу;

формалау аппаратын жұмысқа дайындау;

ірімшік дәнін қабылдау, біркелкі биіктіктегі пласты пайда болуы үшін оны біртегіс етіп жаю;

іріткіні алып тастау, пластыны сығымдау;

манометр бойынша қысымды бақылау және оны реттеу;

пышақ рамасымен ірімшік пластысын кесу, есікті жібергенде көлденең бағытта кесу;

пластиналарды шаю, аппаратты құрастыру;

ірімшік брусоктарын аппарат пластинасынан алу, формаларға қалау;

ірімшікті үйінділеп формалауда діріл балғасын, іріткіні ажыратқышты немесе формалау жартылай автоматын дайындау;

іріткіні тартатын сорғыны іске қосу;

формаларды жекелеп немесе топтау тәсілімен таратып құю құрылғысы арқылы толтыру, жартылай автоматқа қызмет көрсетуде формаларды жіберу және түсіру;

қабыққа масса толтырудың қажетті тығыздығын сақтай отырып түрлі құрылымдағы шприцтермен ірімшік массасын формалау процесін жүргізу;

балқытылған ірімшік массасын қабылдау және шприцті зарядтау;

жабдықтарды жұмысқа дайындау;

күпшектерді орнату және ауыстыру;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қысымды және вакуум шприцтердегі зарядтың аяқталуын реттеу;

шұжық ірімшігінің батондарын байлауға жіберу.

456. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

ірімшіктің құрамы және негізгі қасиеттері;

түрлі ірімшікті формалау процесінің технологиясы;

формалаудың сапасына байланысты болатын ірімшіктің кемшіліктері;

ірімшік массасын қабыққа толтыру сапасына және тығыздығына қойылатын талаптар;

қабық және ірімшік массасының шығу нормасы.

205-параграф. Ірімшікке полимерлік және парафин қабат жағу аппаратшысы 2-разряд

457. Жұмыс сипаттамасы:

шұжықты ірімшікті парафиндеу процесін жүргізу;

полимерлік-парафин балқыма дайындау, ұсақтау және парафинерді толтыру;

талап етілетін температураға дейін балқыманы қыздыру;

шұжықты ірімшікті парафиндеуге дайындау, кесу, рейкаларға ілу;

ірімшік батондарын белгіленген температурада парафиндеу, кептіру үшін батонды рейкаларды ілу.

458. Білуге тиіс:

парафинерлердің құрылымы және қызмет көрсету тәртібі;

шұжықты ірімшіктің құрамы мен қасиеті;

балқытылған ірімшік өндіру технологиясының негіздері;

шұжықты ірімшікті парафиндеуге қойылатын талаптар.

206-параграф. Ірімшікке полимерлік және парафин қабат жағу аппаратшысы, 3-разряд

459. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі үлгідегі аппараттардың көмегімен ұлтабар ірімшігін парафиндеу және полимер қабат жағу процесін жүргізу;

каркас қабат жағу композициясын дайындау, араластыру, сүзгілеу, қабат жағу аппаратына салу;

парафин балқымасын немесе полимер қабатты жағу үшін ірімшіктерді іріктеу;

қабатты жағудан алдын ірімшіктердің сыртын термиялық өңдеу, кептіру;

ірімшіктерді парафиндеуден алдын немесе қорғау қабатын жағудан алдын таңбалау;

ірімшікті қабат жағу үшін парафинер немесе аппараттардың ұстағыштарына қалау;

парафин балқымасы жағылмаған жерлерді қолмен парафиндеу;

композиция жағу процесінен кейін каркас қабат жағуда – ірімшіктерді арнайы машинада кептіру;

парафин балқыма немесе полимер қабат жағылған ірімшіктерді контейнер стеллаждарына қалау.

460. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

ірімшіктің, парафин балқыманың және полимерлік қабаттың құрамы және қасиеті;

ірімшік өндіру технологиясының негіздері;

түрлі ірімшік түрлеріне парафин және полимер қабат жағуға қойылатын талаптар;

ірімшіктерді таңбалау тәртібі.

207-параграф. Ірімшікті жетілдіру жөніндегі ірімшік жасаушы, 4-разряд

461. Жұмыс сипаттамасы:

ірімшікті жетілдіру процесін жүргізу;

сығымдаудан кейін ірімшікті қабылдау, сығымдау сапасын тексеру;

ірімшікті тұздау процесін бақылау, тұздаудың қажетті технологиялық режимді қолдау;

ірімшікті қалау, жуу, ысқылау, айналдыру, парафиндеу жөніндегі жұмыстарды, оларды пленкаға орауды басқару;

түрлі температуралық және ылғалды режимді камераларда жетілдіруді бақылау;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштеріне сәйкес ірімшікті жетілдіру режимін реттеу;

ірімшіктің сапасын бағалауға қатысу;

ірімшіктерді тиеуден алдын жәшіктерге орауды басқару.

462. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

ірімшіктің құрамы мен негізгі қасиеттері;

өндірілетін ірімшік өндіру технологиясы, жетілдіру процесінде;

туындайтын ірімшікте болатын кемшіліктер;

жетілдіруде ірімшіктің шығу нормасы;

ірімшіктің сапасына қойылатын талаптар.

208-параграф. Ірімшікті жетілдіру жөніндегі ірімшік жасаушы шебер 5-разряд

463. Жұмыс сипаттамасы.

жылына 300 тоннаға дейін ірімшік өндіруде ірімшікті жетілдіру процесін жүргізу;

ірімшікті тұздау және сақтау процесін басқару;

сығымдаудан кейін тұздау бөлімшесіне түсетін ірімшік сапасын бақылау;

ірімшік сапасын бағалау;

ірімшік партияларын тиеуге дайындау, қажетті құжаттарды ресімдеу;

қолданыстағы нормалар бойынша ірімшікті жетілдіруде шығынын айқындау;

есептеу және есептілік жүргізу.

464. Білуге тиіс:

сүт және ірімшіктің құрамы мен физикалық-химиялық қасиеттері;

түрлі ірімшік өндіру мен жетілдіру технологиясы;

ірімшікте болатын кемшіліктер мен өндіру және жетілдіру кезінде олардың алдын алу және жою әдістері;

ірімшіктің сапасына қойылатын талаптар;

жетілдіру кезінде ірімшіктің шығу нормасы;

есеп және есептілік жүргізу тәртібі.

465. Жылына 300 тоннадан артық ірімшік өндіруде – 6 - разряд.

466. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

5 - тарау. Сүйек өңдеу және желім өндірістерінің жұмыстарына арналған разрядтар бойынша жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамалары

209-параграф. Буланған сүйекті тартушы (диірменші), 4-разряд

467. Жұмыс сипаттамасы:

шар диірмендерде кейіннен елей отырып буланған сүйекті тарту (ұсақтау) процесін жүргізу;

елеу талдамасының нәтижелері бойынша буланған сүйекті ұсақтау деңгейін реттеу;

ұсақтаудың берілген деңгейінен ауытқу себептерін жою;

тасымалдайтын құрылғылардың көмегімен шар диірменін біркелкі және үздіксіз толтырып отыру және пневмокөлік құрылғыларының көмегімен түсіру;

тасымалдаушы құрылғылардың жұмысын бақылаушы.

468. Білуге тиіс:

шар диірменінің құрылымы;

тартуға кететін шикізаттың сапасына және өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

буланған сүйек тарту сапасына қойылатын талаптар;

сүйек ұнының ылғалдығын, қоспаны және тартуды айқындау тәртібі.

210-параграф. Газбен консервілеу аппаратшысы, 4-разряд

469. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті газбен консервілеу аппаратшысының басшылығымен күкірт ангидридімен немесе күкірт қышқылымен сутегі тотығымен газ аппараттарда және құрылғыларда өңдеу арқылы желім және желатин сорпаларды консервілеу процесін жүргізу;

күкірт пештер мен газды аппараттарды жұмысқа жіберу;

күкірт пештерінде күкіртті жағу арқылы күкіртті ангидрид алу процесін жүргізу;

күкірт ангидриді мен буланған сорпаларды газ аппараттарына жіберу;

өңделген бульондарды уақытылы құю және өндірістік кейінгі сатысына жіберу;

сынама алу және талдау жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша бульондарды өңдеу дәрежесін айқындау;

ремонтқа дайындайтын құрылғы.

470. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы мен пайдалану тәртібі,күкірт ангидридін алудың технологиялық процесі;

бульондарды концентрациялауға байланысты консервілеу режимдері;

желім және желатиннің физикалық-химиялық қасиеті;

консервілеу жолымен бульон өңдеудің технологиялық процесі.

211-параграф. Газбен консервілеу аппаратшысы, 5-разряд

471. Жұмыс сипаттамасы:

күкірт ангидридімен немесе күкірт қышқылымен сутегі тотығымен газ аппараттарда және құрылғыларда өңдеу арқылы желім және желатин бульондарды консервілеу процесін жүргізу;

консерванттар мен бульондардың сапалық көрсеткіштеріне байланысты консервілеу режимін айқындау;

күкірт, күкірт қышқылы және сутегі тотығының қажетті мөлшерін есептеу және әзірлеу;

күкірт пештерінің режимін, буланған бульон және күкірт ангидридін газ аппараттарына жіберу режимін реттеу;

баллондағы күкірт ангидридін, булағыштағы майды, қанықтыру бачогындағы суды тексеріп отыру;

күкірт ангидридінің бітуіне қарай баллондарды ауыстыру;

газдың температурасын, қысымын және түсу жылдамдығын және өзге де технологиялық режимдердің өзге де параметрлерін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері және жүргізілетін талдаулардың нәтижелері бойынша бақылау;

өңделген бульондардың уақытылы құйылуын қамтамасыз ету;

технологиялық режим нормаларынан ауытқу себептерін жою;

жөндеуден жабдықты қабылдау;

жабдықтың, коммуникациялардың, бақылау-өлшеу аспаптары мен қорғану құрылғыларының жағдайын тексеру.

472. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы және пайдалану тәртібі, жөндеуден қабылдау;

күкірт, күкірт газының шығу нормасы;

бульонның концентрациясына байланысты консервілеу режимдері;

газ температурасы, қысымы мен жылдамдығын бақылау тәсілдері;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы мен пайдалану тәртібі.

212-параграф. Диффузорларды тиеуші (түсіруші), 3-разряд

473. Жұмыс сипаттамасы:

диффузорларды қолмен немесе механизмдердің көмегімен тиеу және түсіру;

элеваторлардың, жуу барабандарының, тар теміртабандардың, айналмалы дөңгелектер мен вагоншалардың тиейтін көлік механизмдерінің жұмысын тексеру және сынамалау;

диффузорларды шрот тиеуге дайындығын тексеру;

шротты транспортерге біркелкі таратылуын қадағалау және оны диффузорлар бойынша қызметіне қарай (желім және желатин өңдеуге) бөлу;

буланған сүйекті диффузорлардан рельсті вагоншаларға немесе арбаларға түсіру.

474. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

пайдаланылатын шикізаттың сұрыптауы, шрот тиеу нормалары мен кезеңділігі;

диффузорлардың орналасуы және нөмерленуі;

қызметіне қарай буланған сүйек пен шроттың сапасына қойылатын талаптар.

213-параграф. Елеуші, 3-разряд

475. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңімен істейтін елек бураттарда шрот қалдықтарын елеу және сұрыптау процесін жүргізу;

жабдықтарды дайындау және сынамалау;

шрот қалдықтарын елек бураттарға жіберуді реттеу;

жабдықты елеу сапасын және біркелкі салуды бақылау;

азот қалдықтарын кейіннен штабельге қалай отырып ыдысқа орау;

шроттың ірі бөліктерін қайталап жылтыратуға жіберу;

елек бетін бөлшектеу, құрастыру, тазалау және ауыстыру;

механизмдерді тазалау және майлау;

жабдық жұмысындағы ұсақ ақаулықтарды жою.

476. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымы;

шрот қалдықтарын елеу тәртібі;

азот қалдықтарының сапасына қойылатын талаптар.

214-параграф. Желім және желатин кептіру аппаратшысы, 5-разряд

477. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі үлгідегі кептіргіштерде желім және техникалық желатин кептіру процесін жүргізу;

кептіргіштердегі желім және техникалық желатині бар вагоншаларды толтыру, орналастыру және жарысуын реттеу;

желім галертасы қабатын кептіру, концентрациясын және қалыңдығының температуралық режимін, кептіргіштердің желдеткіш құрылғылары мен калориферлерінің жұмысын бақылау-өлшеу аспаптары бойынша қадағалау және реттеу;

кептіру аппаратының аймақтары бойынша ауаның салыстырмалы ылғалдығын және температураны айқындау, желім және техникалық желатин плиткаларын біртегіс кебуін айқындау;

кептіру процесінің аяқталғанын зертханалық талдау деректері бойынша айқындау;

кептіргіш арналардағы желімді сұрыбына қарай есептеу;

кептіру камераларына қажетіне қарай желім және техникалық желатині бар вагоншалар салу; құрғақ желімді түсіру, кептіргіш арналарды күкірт газымен газдау;

жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтарды жою.

478. Білуге тиіс:

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен қосалқы жабдықтардың түрлі үлгідегі кептіргіштердің құрылымдары мен жұмыс істеу принципі;

желімнің, техникалық желатиннің және атмосфералық жағдайларының физикалық-химиялық қасиетіне байланысты кептіру процесінің режимін;

желім және желатиннің мемлекеттік стандарттары, қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ұсақ кемшіліктерді жою тәртібі.

479. Анағұрлым жоғары білікті желім және желатин кептіру аппаратшысының басшылығымен түйіршіктелген және қабыршақталған желімді кептіру процесін жүргізуде - 4-разряд.

215-параграф. Желім түсіруші, 3-разряд

480. Жұмыс сипаттамасы:

желім плиткалары мен техникалық желатинді желатиндейтін үстелден және формалардан түсіру, және оны кептіруге жіберу;

желім плиткаларын рамалардан, торшалардан және сөрелерден кептіргеннен кейін түсіру және оларды орау;

желім плиталарын және техникалық желатинді түсіне, мөлшеріне, формасына және ылғалдығына қарай сұрыптау;

желім плиталарын және техникалық желатинді сұрыптаулары бойынша ыдысқа орау;

оралған өнімді жұмыс орнына жіберу, қаптарды тігу, биркалар мен этикеткаларды жапсыру.

481. Білуге тиіс:

желім және техникалық желатиннің мемлекеттік стандарттары;

желім мен техникалық желатинді сұрыптары, сыртқы түрі бойынша сұрыптау тәсілдері;

даяр өнімді түсіру және қалау тәртібі;

желім және техникалық желатинді кептіруге арналған торлардың мөлшері;

желім және техникалық желатин кептіру рамкаларын жөндеу және шпагатты тарту тәртібі.

482. Желім және техникалық желатин кептіру торшаларын дайындау, қанарларды тігу және биркаларды байлау жөніндегі жұмыстарды орындауда - 2-разряд.

483. Этикеткаларды жапсыру және желім плиткаларын есептеу жөніндегі жұмыстарды орындауда – 1-разряд.

216-параграф. Желім шикізатын қабылдаушы, 4-разряд

484. Жұмыс сипаттамасы:

сүйек немесе жұмсақ шикізатты өндіріске қабылдау;

шикізат сапасы мен санын тексеру, шикізаттың ластану деңгейінің түрін айқындау;

көтергіш-көлік құрылғысының көмегімен автомашиналардан шикізатты түсіру;

шикізатты жеткізу орнына тасымалдау;

желім шикізатын және бөгде заттарды іріктеу;

аспапты және жабдықтарды жұмысқа дайындау;

автомашиналардан шикізатты қолмен түсіру, сүйектерді бункерлерге тасымалдау.

485. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдық құрылымы;

шикізат түрлері және олардың мемлекеттік стандарттары;

шикізатты автомашинадан түсіру тәртібі.

217-параграф. Казеин желімін өндіру аппаратшысы, 4-разряд

486. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті казеин желімін өндіру аппаратшысының басшылығымен кезеңімен істейтін аппараттарда казеин желімін жасау процесін жүргізу;

желім компоненттерін дайындау: казеин, фтористі натрий, әк, мыс купоросы;

оларды ұсақтау және ылғалдық дәрежесін айқындау, өлшеу және аппараттарға қатаң белгіленген тәртіпте салу;

даяр өнімді алу, ыдысқа салу, өлшеу және этикетка жапсыру;

рецепторлық журналда жазба жүргізу; элеваторлардың, араластырғыштардың, аэрозольтранспортерлер мен желдеткіш жүйелерін қарау және жұмысқа дайындау;

жабдықты тазалау және майлау;

шикізат және материалдарды оңтайлы пайдалануды қамтамасыз ету.

487. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

казеин желімін (казеин, керосин, фтористі натрий, әк, мыс купоросы) өндіруге арналған шикізаттың және даяр өнімнің химиялық қасиеті;

казеин желімінің сапалық көрсеткіші;

казеин желімін жасау рецептурасы;

казеин желімінің мемлекеттік стандарттары.

218-параграф. Казеин желімін өндіру аппаратшысы, 5-разряд

488. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңімен істейтін уату агрегатында казеинді уату процесін жүргізу;

казеин желімін өндіруге арналған шикізатты іріктеу;

белгіленген сыртқы белгілеріне қарай казеин желімінің сұрыптауы;

желімнің аталған түрін жасау үшін қажетті казеин мөлшерін есептеу;

казеиннің қажетті сұрыптылығын, ылғалдығын және уатылуын желімнің маркасына қарай іріктеу;

уату машинасының діріл транспортерін, циклонды, центрифугалды жұмысқа дайындау және олардың тетіктерін майлау;

казеинді уату агрегатына пневмотранспортермен немесе қолмен біркелкі жіберу;

уатылған казеинге талдау жүргізу;

казеинді одан әрі өңдеуге жіберу;

уату агрегатының жұмысын қамтамасыз ету.

489. Білуге тиіс:

уату агрегатының құрылысы және пайдалану тәртібі;

казеиннің физикалық-химиялық қасиеті;

казеиннің сұрыптау сыртқы белгілері;

бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері, қызметі, пайдалану тәртібі;

пайдаланылатын шикізаттың сапасы мен оның уатылу дәрежесіне қойылатын талаптар.

219-параграф. Казеин желімін өндіру аппаратшысы, 6-разряд

490. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңімен істейтін агрегаттарда казеинді желім жасау процесін жүргізу;

желім компоненттерінің мөлшерін есептеу, өлшеу және қатаң белгіленген тәртіпте аппараттарға аэротранспортермен немесе қолмен жіберу;

желім жасау процесін қадағалау және шикізат және материалдарды оңтайлы пайдаланылуын сақтау;

желім араластыру процесінің ұзақтығын айқындау және реттеу;

жабдықтың бірқалыпты жұмыс істеуін қадағалау.

491. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

казеин желімін (казеин, керосин, фтористі натрий, әк, мыс купоросы) өндіруге арналған шикізаттың және даяр өнімнің физикалық-химиялық қасиеті;

барлық маркадағы казеин желімінің сапалық көрсеткіштері;

казеин желімін жасау рецептурасы және оның компоненттерін есептеу тәртібі;

казеинді желімнің компоненттерін араластырудың режимі;

казеин желімінің мемлекеттік стандарттары.

220-параграф. Коллагенді жгутты сығымдаушы, 3-разряд

492. Жұмыс сипаттамасы:

ирек сығымдағышта коллаген массаны жгуттаудың технологиялық процесін жүргізу;

коллагенді массаның ирекше сығымдағышта біркелкі жіберілуін реттеу және қадағалау;

ирекше сығымдағыштан үздіксіз шығып отыратын жгутты спираль тәрізді поллитирлейтін кәрзеңкелерге қалау;

бұрып қалайтын құрылғыны басқару

сығымдағыш және бұрып қалайтын құрылғының және қосалқы жабдықтар жүйесін жұмыс басталардан алдын тексеру, сынамалау және дайындау;

жгут массасын ирекше сығымдағыштан шығардағы температурасы мен диаметрін бақылау;

коллаген массасының әрбір партиясын таңбалау;

кәрзеңкелерді қалайтын құрылғылардан түсіру және оларды өңдеудің кейінгі сатыларына жіберу;

жабдықты жөндеуге дайындау, жөндеуден қабылдау.

493. Білуге тиіс:

коллаген массасын формалау процестерінің қызметі;

коллаген массаны жгуттаудың технологиялық процесс режимдері;

коллагенді массаның химия-физикалық қасиеті

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы, қолдану принципі, қызмет көрсету және пайдалану тәртібі;

таңбалауға арналған коллаген массасы сапасының мен қабықша диаметрлерін көрсетудің параметрлері.

221-параграф. Қабықшаны жетілдіру аппаратшысы, 3-разряд

494. Жұмыс сипаттамасы:

илейтін заттары бар коллагеннің сутегінің көрсеткіші ылғалдығын теңестіру және химиялық әсер етуі мақсатында жетілдіру камерасындағы қабаттың беті бойынша қабықшаны жетілдіру процесін жүргізу;

көлік құралдары арқылы камераларға қабықшасы бар бобиндерді жіберу, оларды партиялары, жетілдіру түрлері және мерзімдері бойынша орналастыру;

қабықшаны ылғалдандыру режимін белгілеу;

технологиялық режимдерге сәйкес бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша камераға үздіксіз және біркелкі су және ауа жіберілуін реттеу;

су шашу жөніндегі аппаратқа қызмет көрсету;

қабықшаны жетілдірудің технологиялық параметрлерін кезеңімен өлшеу;

сынама алу;

қабықшаның дайындығын органолептикалық түрде және зертханалық талдау деректері бойынша айқындау;

өңдеудің мөлшері, түр-түрі және түрлері бойынша өндірістік партияларды құрастыру үшін қабықшаларды сұрыптау;

ақаудың түрі бойынша сыныптауышқа сәйкес қабықшаның жетілуін іріктеу.

495. Білуге тиіс:

қабықшаның жетілу процесін жүргізудің технологиясы және оның режимі;

қабықшаның физикалық-химиялық қасиеті;

қызмет көрсетілетін жабдықтар мен қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы, жұмыс істеу принципі;

көлік құралдарын пайдалану тәртібі;

қабықшаның стандартты ылғалдық нормасы;

қабықшаның жетілу дайындығын анықтау әдістері;

қабықшаны ылғалдандыру режимдерін реттеу тәсілдері.

222-параграф. Қайнатылған сүйекті кептіру аппаратшысы, 4-разряд

496. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз істейтін кептіру барабандарында қайнатылған сүйектерді кептіру процесін жүргізу;

қайнатылған сүйектерді қабылдағыш бункерлерге біркелкі етіп тарату; сүйектерді кептіру барабанына жіберілуін реттеу;

кептіру процесінің технологиялық режимін бақылау-өлшеу аспаптары бойынша реттеу;

шнекті транспортерлердің, кептіру барабандарының, элеватор электромагнитінің жұмысын қадағалау;

кептіру агрегатын, қоршаулар мен қорғау құрылғыларын тексеру;

қабылдағыш бункерлерді, шнекті транспортерлерді және элеваторларды бөгде заттардан тазарту;

кептіру агрегаты жабдықтарын іске қосу және белгілі бір кезектілікте тоқтату;

шығарылатын өнімнің шығу нормаларын қадағалау және сапасын бақылау.

497. Білуге тиіс:

кептіру агрегатының құрылымы және жұмыс істеу принципі;

қайнатылған сүйектерді кептіру процесінің технологиялық режимі;

құрғақ будағы ылғалдықты айқындау тәртібі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану тәртібі;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ақаулықтарды жою әдістері;

қайнатылған сүйектің мемлекеттік стандарттары.

223-параграф. Силикатты желім өндіру аппаратшысы, 3-разряд

498. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті силикат желім өндіру аппаратшысының басшылығымен айналып тұратын немесе стационарлық автоклавтарда силикат желім пісіру процесін жүргізу;

су және будың баруын, силикат желімнің автоклавтарға жіберілуін реттеу;

желімді жинағыштарға құю;

желімді құю станцияларына сорғымен және теміржол цистерналарына айдау;

құю станцияларындағы желімді бөшкелерге құю.

499. Білуге тиіс:

стационарлық және айналып тұратын автоклавтарды қолдану принципі;

силикат желімге арналған бу және су коммуникациялары мен құбыржолдарының схемасы;

қысыммен істейтін аппараттардың жұмыс істеу тәртібі;

силикат желімнің сапасына қойылатын талаптар.

224-параграф. Силикатты желім өндіру аппаратшысы, 5-разряд

500. Жұмыс сипаттамасы:

айналып тұратын немесе стационарлық автоклавтарда силикат желім пісіру процесін жүргізу;

желім компоненттерінің есебін жасау;

су, бу беруді реттеу және силикатты шикізатты автоклавтарға салу;

силикатты желім концентрациясын жүйелі түрде іріктеу және тексеру;

желімді құю станцияларындағы жинағыштарға және теміржол цистерналарына сорғымен айдау;

ауыспалы технологиялық журнал жүргізу;

аппаратураны, жабдықтарды, өлшеу аспаптарын, құралдардың жарамдылығын тексеру және олардағы ұсақ кемшіліктерді жою;

арнайы майлау материалдарын дайындау.

501. Білуге тиіс:

стационарлық және айналып тұратын автоклавтардың құрылымы;

қысыммен істейтін аппараттарда жұмыс істеу тәртібі;

силикат желімнің мемлекеттік стандарты;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақаулықтарды жоюдың тәртібі.

225-параграф. Сүзгі сығымдағыш машинисі, 4-разряд

502. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті сүзгі сығымдағыш машинисінің басшылығымен механикалық ластықтарды, кесіндінің сүйретілмей қалған қалдықтарын және массаның жабысқақтығын көбейту мақсатында гидравликалық сүзгі сығымдағышта коллаген массаны сүзгілеу және гомогендеудің технологиялық процесін жүргізу;

жабдықты жұмысқа дайындау;

коллаген массаны сүзгі сығымдағыштың аударатын құрылғысына жіберу;

сүзгі сығымдағыш цилиндрлерін коллаген массамен толтыру;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша масса өңдеу режимін реттеу;

жабдықты іске қосу және тоқтату;

жабдықты жөндеуге дайындау, оны жөндеуден қабылдап алу.

503. Білуге тиіс:

коллаген массаны сүзгілеу және гомогендеу процесстерін реттеу технологиясы, режимі және тәртібі;

қысыммен істейтін технологиялық жабдықты қолдану принципі мен пайдалану тәртібі.

226-параграф. Сүзгі сығымдағыш машинисі, 5-разряд

504. Жұмыс сипаттамасы:

ханикалық ластықтарды, кесіндінің сүйретілмей қалған қалдықтарын және массаның жабысқақтығын көбейту мақсатында гидравликалық сүзгі сығымдағышта коллаген массаны сүзгілеу және гомогендеудің технологиялық процесін жүргізу;

цилиндрлерді сүзгі құрылғыларына біркелкі толтыруды, құбыржол бойынша сүзгілеу құрылғысына коллаген массаны жіберуді реттеу және қадағалау;

массаның тазалық деңгейі мен жабысқақтығын бақылау;

сүзгі сығымдағыштар мен бақылау-өлшеу аспаптарының барлық тораптары мен тетіктерінің жұмысын реттеу;

массаны сүзгілеу және гомогендеу процесінде технологиялық режимнен ықтимал ауытқу себептерін айқындау және жою.

505. Білуге тиіс:

коллаген массаны сүзгілеу және гомогендеу процесстерін реттеу технологиясы;

коллаген массаның физикалық-химиялық қасиеті;

қысыммен істейтін технологиялық жабдықты қолдану принциіпі мен пайдалану тәртібі.

227-параграф. Сүйек желімін өндіру аппаратшысы, 4-разряд

506. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті сүйек желімін өндіру аппаратшысының басшылығымен кезеңімен істейтін диффузионды аппараттарда желім зат алу процесін жүргізу;

белгілі бір жұмыс кестесіне диффузорлар орнату;

диффузорларды салу және түсіру;

диффузия процесінің аяқталғанын және желім заттарды алудың болғандығын айқындау;

желім бульондарын бульон жинағыштарға жіберу;

жабдық жұмысын тексеру.

507. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдық және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы;

бу, су және бульонды коммуникациялардың орналасу схемасы;

диффузорларды салу және түсіру тәртібі;

даяр өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

228-параграф. Сүйек желімін өндіру аппаратшысы, 6-разряд

508. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңімен істейтін диффузионды аппараттарда желім зат алу процесін берілген технологиялық режим бойынша жүргізу;

диффузияның қажетті тәсімін іріктеу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша және талдау нәтижелері бойынша берілген режимдерге сәйкес технологиялық процесс параметрлерін реттеу;

жабдық жұмысындағы ақаулықтарды анықтау және жою.

509. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы;

желім заттарды алудың технологиялық процесінің параметрлері мен реттеу тәртібі;

ақуыз шикізатының қасиеті;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ақаулықтарды анықтау және жою тәртібі.

229-параграф. Сүйек сұрыптаушы, 3-разряд

510. Жұмыс сипаттамасы:

сүйекті анатомиялық белгілері және қызметі бойынша сұрыптау, транспортердің көмегімен түсетін шикізаттан бөгде заттарды алып тастап, желатин бермейтін сүйекті іріктеу; уату машиналарына металл және өзге де желімделмейтін заттардың түсуін болдырмау;

аспап пен транспортерді жұмысқа дайындау, ішпектерді майлау;

сүйектің транспортерлік таспаға түсуін және транспортердің жұмысын қадағалау;

транспортерлерді іске қосу және тоқтату.

511. Білуге тиіс:

уату агрегатының құрылымы және пайдалану тәртібі;

сүйекті сұрыптау тәсілдері;

желімделмейтін шикізаттың белгілері;

сүйек өңдеу жөніндегі технологиялық нұсқаулықтар;

сұрыпталатын сүйектің техникалық шарттары.

230-параграф. Сүйрейтін машинаның машинисі, 4-разряд

512. Жұмыс сипаттамасы:

сүйрейтін машинада коллагенді жұқа талшық пленкасын алу мақсатында кесікті сүйреу процесін жүргізу;

ұсақталған кесікті машинаның жұмыс органдарына біркелкі етіп жіберу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша өңдеу режимдерін реттеу;

кесікті сүйрету дәрежесін және температурасын бақылау;

сүйретілген шикізаттың сапасын органолептикалық түрде бағалау;

сүйрету процесінің технологиялық параметрлерден ауытқудың ықтимал себептерін айқындау және жою;

жинақтағыш бункерлерге қызмет көрсету;

сүйретілген кесікті белгілі салмақ пропорциясында арбаларға салуды бақылау;

арбаларды өлшеу, партияларды таңбалау, тоңазытқышқа жіберу;

жабдықты іске қосу және тоқтату, оны жөндеуге дайындау және жөндеуден қабылдау.

513. Білуге тиіс:

кесіндіні сүйретудің технологиялық процесі және оның қызметі;

қолданылатын шикізатқа қойылатын талаптар, және даяр сүйретілген кесіндінің органолептикалық көрсеткіштері;

сүйрету режимдері;

негізгі және қосалқы жабдықтарды қолдану принципі және пайдалану тәртібі.

231-параграф. Фторидті натрий және кесек әк елеуші, 3-разряд

514. Жұмыс сипаттамасы:

фторидті натрий және кесек әкті центрифугада елеу процесін жүргізу;

фторидті натрийді уату машиналарында алдын ала уату;

технологиялық жабдықты дайындау, тексеру және оның жұмысындағы ұсақ кемшіліктерді жою;

фторидті натрий мен әкті апару, элеваторға жіберу;

центрифуганы іске қосу;

еленген фторидті натрий мен әкті пневмотранспортермен немесе элеватормен қабылдау бункерлеріне жіберу;

елеу талдамасын жүргізу;

елеу талдамасы нәтижелері бойынша елеу сапасын бақылау.

515. Білуге тиіс:

елеу механизмдері мен тасымалдайтын құрылғылардың құрылымы және пайдалану тәртібі;

фторидті натрий және кесек әк қасиеттері мен сапалық белгілері;

фторидті натрий және кесек әктің мемлекеттік стандарттары;

елеу талдамасын жүргізу тәртібі.

232-параграф. Шелдеу желімін өндіру аппаратшысы, 4-разряд

516. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті шелдеу желімін өндіру аппаратшысының басшылығымен кезеңімен және үздіксіз істейтін шелдеу желімі бульондарын жасау және өңдеу процесін жүргізу;

шикізат, су және буды пісіру аппараттарына жіберілуін реттеу;

бульондарды фракциялық әдіспен пісіру процесін жүргізу;

майды май жинағышқа кезеңімен құйып отыру, жүргізілген талдамалардың нәтижелері бойынша пісірудің аяқталғанын айқындау;

бульондарды тазалауға айдау;

сүзгі сығымдағыштар мен сепараторларда бульон тазалау процесін жүргізу;

күкірт қышқылы мен қалайы ерітіндісін консервілеу үшін әзірлеу;

бульондарды консервілеу процесін қадағалау;

кезеңімен сынама жасау;

бульон концентрациясын айқындау;

бульондарды өңдеудің кейінгі сатысына айдау;

жабдықты қарау және жұмысқа дайындау;

жабдықтар мен бульон жинағыштарды зарарсыздандыру немесе химиялық өңдеу;

шикізат, материалдарды, бу, су және электр энергиясының шығу нормаларын сақтау.

517. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы, пайдаланылатын шикізаттың физикалық-химиялық қасиеті;

шелдеу желімі бульондарын жасау және өңдеудің технологиялық процесінің режимі;

шелдеу желімі бульондарының сапалық көрсеткіштері;

олардың бұзылуының себептері мен бұзылудың алдын алу және жою тәсілдері;

күкірт қышқылды қалайының шығу нормалары мен сұйық желімнің концентрациясына байланысты шелдеу желімі бульондарын консервілеу режимі.

233-параграф. Шелдеу желімін өндіру аппаратшысы, 5-разряд

518. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңімен және үздіксіз істейтін түрлі шикізаттан жасалған шелдеу желімі бульондарын жасау және өңдеу процесін жүргізу;

шикізат, желім компоненттерінің рецептуралық есептерін дайындау;

шикізатты аппараттарға салуды реттеу;

желім компоненттерінің температурасын, қысымын, ұзақтығын, жылдамдығын, сондай-ақ бульон концентрациясы мен өзге де технологиялық режим параметрлерін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша және жүргізілген талдаулардың нәтижелері бойынша бақылау;

пісіргеннен және сепарирлегеннен кейін майды кезеңімен құю және майды тазалау бөлімшесіне жіберу;

жабдықтарды жөндеушілерге дайындау және оны жөндеуден қабылдап алу;

стандартты өнімнің шығуын қамтамасыз ету.

519. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы;

желім шикізатының және шелдеу желімі компоненттерінің физикалық-химиялық қасиеті;

шелді желім өндірісінің технологиялық режимінің парамерлерін бақылауды орнату;

шикізат және шелдеу желімі компоненттерінің шығу нормалары;

шелдеу желімінің мемлекеттік стандарттары;

қызмет көрсететін жабдықтарды жөндеуге дайындау және жөндеуден қабылдап алу тәртібі.

234-параграф. Шротты жылтыратушы, 4-разряд

520. Жұмыс сипаттамасы:

шротты құрғақтай және сулап жылтырату процесін жүргізу;

шротты жылтырату және калибрлеу барабандарына, азотты қалдықтарды елек бураттарға біркелкі жіберуді, сондай-ақ су қысымы мен температурасын реттеу;

жылтырату және калибрлеу барабандарының, транспортерлердің, элеваторлардың, тұндырғыштардың жұмысын қадағалау;

жабдықтарды сынау және механизмнің қателігін тексеру;

жылтырату барабандарын, транспортерлерді, элеваторларды іске қосу;

майсыздандырылған сүйектерді экстракторлардан транспортерлерге біркелкі етіп жібере отырып түсіру.

521. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы және пайдалану тәртібі;

қолданылатын шикізаттың қасиеті және жылтыратылған шроттың сапасына қойылатын талаптар.

3-тарау. Жұмысшы кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

522. Жұмысшы кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші (49-шығарылымы) БТБА-ға қосымшада көрсетілген.

Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік- біліктілік анықтамалығына (49-шығарылым) қосымша

Жұмысшылар кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

Р/с №	Кәсіптердің атауы	Разряд диапазоны	Беті
1	2	3	4
Ет өнімдерінің өндірісі
1.	Автоматты сосиска өндіру желісінің операторы	6	3
2.	Альбумин өндіру аппаратшысы	4-6	4
3.	Беконшы	3-6	5
4.	Бульон кубиктерін өндіру аппаратшысы	4-5	6
5.	Ветеринарлық санитарлық ақауларды өңдеуші	4-5	7
6.	Ет ажыратушы	3-5	8
7.	Ет және ет өнімдерін тұздаушы	4-5	10
8.	Ет өнімдерін арамен кесуші	4-5	11
9.	Ет өнімдерін кесуші	2-3	12
10.	Ет өнімдерін ораушы	2-3	12
11.	Ет өнімдерін термиялық өңдеу аппаратшысы	3-6	13
12.	Ет тұшаларын өңдеуші	3	16
13.	Етті сіңірден және ішек-қарыннан ажыратушы	2-3	16
14.	Етті сүйектен ажырату қондырғысы аппаратшысы	5	18
15.	Жартылай ет фабрикаттарын жасаушы	4	19
16.	Жартылай фабрикаттар өндіру жөніндегі автомат операторы	2-4	19
17.	Жасанды шұжық қабығын жасаушы	3-4	20
18.	Жемдеуші	1-3	20
19.	Ішек-қарын аршушы	1-5	21
20.	Ішек-қарынды термиялық өңдеу аппаратшысы	4	23
21.	Конфискаттарды кәдеге жарату аппаратшысы	5	23
22.	Қан өңдеу аппаратшысы	4-6	23
23.	Қасапшы	2-6	26
24.	Лайка жасау	1-2	29
25.	Майлайтын май өндіру аппаратшысы	4-5	30
26.	Мал қабылдаушы	4-5	30
27.	Мүйіз өңдеуші	2	32
28.	Пісірілген шұжық өндіру автоматының операторы	5	32
29.	Табиғи шұжық қабық жасаушы	1-5	32
30.	Тағамдық май өндіру аппаратшысы	4-6	35
31.	Тері жұмсартқыш жасаушы	3	37
32.	Тері өңдеуші	2-5	37
33.	Тері тұздаушы	3	38
34.	Тері тұздықтаушы	3-5	40
35.	Теріні сұрыптаушы	6	40
36.	Теріні шелдеуші	5	41
37.	Техникалық өнім өндіру аппаратшысы	2-6	42
38.	Техникалық өнімді елеуші	3	44
39.	Техникалық шикізатты химиялық өңдеу аппаратшысы	4	45
40.	Фарш әзірлеу желісінің операторы	5	45
41.	Фарш жасаушы	4-6	46
42.	Шаш, жүн және қыл өңдеуші	3	48
43.	Шек жасаушы	1-6	48
44.	Шек және тігісті бақылаушы	6	51
45.	Шлям ұйыту аппаратшысы	4	51
46.	Шұжық өнімдерін өңдеуші	2-3	52
47.	Шұжық өнімдерін формалаушы	2-5	53
48.	Эндокринді-ферменттік шикізат жинаушы	3	55
49.	Эпителий жинаушы	3-4	55
Құс және қоян өңдеу
50.	Балауыз массасын регенерациялау аппаратшысы	3-4	56
51.	Жұмыртқа қабылдаушы	4	57
52.	Қауырсын түбіт бұйым жасаушы	3-4	58
53.	Қауырсын түбіт қоспа жасаушы	4	59
54.	Қауырсын түбіт өңдеу машинасының машинисі	4-5	60
55.	Қауырсын түбіт шикізат кептіруші	4	61
56.	Қауырсын түбіт шикізатты қабылдаушы	4	62
57.	Қауырсын түбіт шикізатын өңдеу желісінің операторы	3-4	62
58.	Қоян өңдеуші	2-4	63
59.	Қоян терісін кептіруші	4	64
60.	Қоян терісін сұрыптаушы	5	65
61.	Қоян терісін шелдеуші	4	65
62.	Құс етінен жартылай фабрикат жасаушы	3-4	66
63.	Құс және қоян етінен кулинарлық өнім жасаушы	2-4	66
64.	Құс және қоян ұшасын сұрыптаушы	3-5	68
65.	Құс өңдеуші	2-5	69
66.	Құс ұшасын ажыратушы	4	70
67.	Меланжшы	3-4	71
68.	Тірі құс және қояндарды қабылдаушы-сұрыптаушы	3-5	72
69.	Тіс тазалағыш жасаушы	2	73
Май жасау, ірімшік жасау және сүт өндірісі
70.	Балқытылған ірімшік өндіру аппаратшысы	3-4	74
71.	Балмұздақ дайындаушы	3	74
72.	Балмұздақ және тәтті ірімшік глазурлеуші	2	75
73.	Балмұздақ жетілдіруші	3	76
74.	Балмұздақ өндіру желісінің операторы	3-5	76
75.	Вакууммен орайтын машинаның машинисі	4	78
76.	Вафли жасаушы	3	79
77.	Ерітілген май өндіру аппаратшысы	2-4	79
78.	Казеин дайындаушы	3-4	80
79.	Казеинат және казецит ерітіндісін өндіру операторы	4	82
80.	Қаймағы алынбаған және қышқыл сүт өнімдерін өндіру шебері,	5	82
81.	Қаймақ дайындаушы	3	83
82.	Құрғақ майы алынған сүт және қаймағы алынбаған сүт ауыстырғыш өндіру шебері,	5	84
83.	Құрғақ сүт өнімін өндіру аппаратшысы	3-5	85
84.	Қышқыл сүт және балалар сүт өнімдерін өндіру операторы	5	87
85.	Қышқыл сүт және балаларға арналған сүт өнімдерін өндіру аппаратшысы,	3-4	88
86.	Май дайындаушы	3-4	90
87.	Май дайындаушы шебер	5	91
88.	Салу-орау автоматының операторы	4-5	92
89.	Сұйық қаймағы алынбаған сүт ауыстырғыш өндіру аппаратшысы,	4	93
90.	Сүзбе дайындаушы	3-5	94
91.	Сүт және сүт өнімдерін бөтелкелерге құю желісінің операторы	4	96
92.	Сүт қантын өндіру аппаратшысы	4	96
93.	Сүт қоймасы операторы	4	97
94.	Сүт өнімдерін автоматты өндіру желісінің операторы	5	98
95.	Сүт өнімдерін қабылдаушы	3-4	98
96.	Сүт өнімдерін пакеттерге және пленкаға құю автоматының операторы	4	99
97.	Сүт өнімдерін салқындату аппаратшысы	4	100
98.	Сүтті қалпына келтіру аппаратшысы	3	101
99.	Сүтті қант өндіру шебері	5	101
100.	Тұзды ірімшік жасаушы	3	102
101.	Тұзды ірімшік жасаушы шебер	4	103
102.	Ұйытқы өндіру аппаратшысы	4	103
103.	Ұйытқы өндіру операторы	5	104
104.	Ұлтабар ұнтақ және тағамдық пепсин жасаушы	4	104
105.	Фризерлеуші	4-5	105
106.	Шұжықты ірімшік ыстаушы	2	106
107.	Ірімшік жасаушы	2-4	106
108.	Ірімшік жасаушы шебер	5	108
109.	Ірімшік жуушы	2-3	109
110.	Ірімшік сығымдаушы	3-4	110
111.	Ірімшік тұздаушы	3-4	111
112.	Ірімшік формалаушы	2-3	112
113.	Ірімшікке полимерлік және парафин қабат жағу аппаратшысы	2-3	114
114.	Ірімшікті жетілдіру жөніндегі ірімшік жасаушы	4-5	115
115.	Ірімшікті жетілдіру жөніндегі ірімшік жасаушы шебер	5	115
Сүйек өңдеу және желім өндірісі
116.	Буланған сүйекті тартушы (диірменші)	4	116
117.	Газбен консервілеу аппаратшысы	4-5	116
118.	Диффузорларды тиеуші (түсіруші)	3	118
119.	Елеуші	3	118
120.	Желім және желатин кептіру аппаратшысы	5	119
121.	Желім түсіруші	3	119
122.	Желім шикізатын қабылдаушы	4	120
123.	Казеин желім өндіру аппаратшысы	4-6	120
124.	Коллагенді жгутты сығымдаушы	3	122
125.	Қабықшаны жетілдіру аппаратшысы	3	123
126	Қайнатылған сүйекті кептіру аппаратшысы	4	124
127.	Силикатты желім өндіру аппаратшысы	3-5	124
128.	Сүзгі сығымдағыш машинисі	4-5	125
129.	Сүйек желімін өндіру аппаратшысы	4-6	126
130.	Сүйек сұрыптаушы	3	127
131.	Сүйрейтін машинаның машинисі	4	128
132.	Фторидті натрий және кесек әк елеуші	3	128
133.	Шелдеу желімін өндіру аппаратшысы	4-5	129
134.	Шрот жылтыратушы	4	130