Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 55)

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 4 октября 2021 года № 366. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 8 октября 2021 года № 24663

В соответствии с подпунктом 16-1) статьи 16 Трудового кодекса Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 55) согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту труда и социального партнерства Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Департамент юридической службы Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Признать утратившим силу приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 января 2013 года № 23-ө-м "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 55)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 8296).

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого вице-министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Сарбасова А.А.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр труда и социальной защиты населения Республики Казахстан С. Шапкенов

"СОГЛАСОВАН"
Министерство образования и науки
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство индустрии
и инфраструктурного развития
Республики Казахстан

Приложение к приказу Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 4 октября 2021 года № 366

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 55)

Глава 1. Введение

1. Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (далее – ЕТКС (выпуск 55) содержит профессии и работы по:

печатному процессу;

брошюровочно-переплетным и отделочным процессам;

шрифтовому производству;

полиграфическому производству (общие профессии);

формному процессу полиграфического производства.

2. ЕТКС (выпуск 55) разработан Министерством труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.

3. Тарифно-квалификационные характеристики применяются при тарификации работ и присвоении квалификационных разрядов рабочим в организациях независимо от формы их собственности и организационно-правовых форм, где имеются производства и виды работ, указанные в настоящем ЕТКС.

Глава 2. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих по разрядам на работы по печатному процессу

Параграф 1. Накладчик на печатных машинах, 1 разряд

4. Характеристика работ:

накладывание листов бумаги, жести и иных материалов на накладную доску печатной машины с выравниванием по переднему и боковому упорам при печатании работ в одну-две краски;

выполнение под руководством накладчика на печатных машинах более высокой квалификации работ по подготовке материалов, печатных форм и машины к печатанию;

установка и регулирование бокового упора;

смывание валиков, чистка печатной машины.

5. Должен знать:

сорта и форматы печатных бумаги жести;

технические требования, предъявляемые к печатным бумагам и жести;

назначение процессов приводки и приладки печатных форм;

устройство и назначение основных узлов;

порядок обслуживания печатной машины.

Параграф 2. Накладчик на печатных машинах, 2 разряд

6. Характеристика работ:

накладывание листов бумаги, жести и иных материалов на накладную доску печатной машины с выравниванием по переднему и боковому упорам при печатании многокрасочных и высокохудожественных работ.

7. Должен знать:

особенности приводки и приладки форм для многокрасочной печати.

Параграф 3. Накладчик на печатных машинах, 3 разряд

8. Характеристика работ:

накладывание и накалывание оттисков денежных изделий на графейки формы по меткам на металлографских машинах, снятие отпечатанных листов с графеек формы и укладывание в угольник, перекладывание прокладной бумагой;

регулирование приводки графеечного аппарата;

смена вишеров и регулирование вишерного устройства;

сверка качества отпечатанных листов с утвержденным образцом или подписным листом;

накладывание бумаги на накладную доску печатной машины при печатании многокрасочных оттисков деколи.

9. Должен знать:

влияние вспомогательных операций (увлажнения, сушки, прессования) на качество металлографской печати;

приемы регулирования вишерного устройства;

особенности накладывания листов на металлографских машинах;

паспорта рисунков деколи.

Параграф 4. Печатник печатно-высекального автомата, 2 разряд

10. Характеристика работ:

выполнение работ по печатанию и высечке кроя складных коробок с художественным рисунком и этикеток на печатно-высекальных автоматах под руководством печатника печатно-высекального автомата более высокой квалификации;

зарядка рулонов и заправка картона или бумаги в автомат;

смывание валиков красочной системы;

прием кроя коробки с проверкой качества, отсчет контрольной пачки от каждого рулона;

сталкивание пачек и измерение их по высоте контрольной пачки, укладка пачек в штабели;

чистка и смазка печатно-высекального автомата.

11. Должен знать:

технологические процессы подготовки форм к печатанию;

технические требования, предъявляемые к качеству применяемой бумаги, картона и красок.

Параграф 5. Печатник печатно-высекального автомата, 3 разряд

12. Характеристика работ:

выполнение работ по высечке и печатанию крон складных коробок с художественным рисунком на печатно-высекальных автоматах под руководством печатника печатно-высекального автомата более высокой квалификации;

зарядка рулона;

заправка картона или бумаги в автомат;

смывание валиков красочной системы;

участие в приводке форм и изготовлении декеля и деревянных штампов.

13. Должен знать:

форматы этикеток;

приемы регулирования бумагопроводящей системы печатно-высекального автомата;

порядок смазки печатно-высекального автомата.

Параграф 6. Печатник печатно-высекального автомата, 4 разряд

14. Характеристика работ:

печатание и высечка кроя складных коробок с художественным рисунком на печатно-высекальных автоматах несложной конструкции;

перестановка штампа и гравированных валов;

регулирование печатающих аппаратов, положения штамповальной головки, механизмов подачи бумажного полотна и иных механизмов;

составление краски в соответствии с оригиналом;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

15. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к гравированным формам и стальным штампам;

сорта и свойства применяемой бумаги, картона и красок;

приемы регулирования печатно-высекального автомата.

Параграф 7. Печатник печатно-высекального автомата, 5 разряд

16. Характеристика работ:

высечка и печатание кроя складных коробок с художественным рисунком на печатно-высекальных автоматах сложной конструкции, натяжка и приводка форм, изготовление декеля;

установка и изготовление деревянных штампов;

регулирование печатающих аппаратов, штампа, механизмов подачи бумажного полотна и иных механизмов;

составление краски в соответствии с оригиналом;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

17. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к стереотипным формам и деревянным штампам;

печатные и колористические свойства красок и их взаимодействие с бумагой и картоном;

приемы приводки и приправки форм;

приемы регулирования печатно-высекального автомата.

Параграф 8. Печатник брайлевской печати, 3 разряд

18. Характеристика работ:

приправка и печатание с наборных рельефных форм с иллюстрациями и без иллюстраций на прессах и тигельных машинах с ручным накладом листов;

крепление матриц в металлической раме;

накладывание листов бумаги и приемка оттисков с проверкой качества;

устранение неполадок в работе, чистка и смазка тигельной машины.

19. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к печатной форме и применяемым материалам;

сорта и свойства применяемых бумаг;

приемы приводки и приправки форм брайлевской печати;

приемы регулирования прессов и тигельных машин.

Параграф 9. Печатник брайлевской печати, 4 разряд

20. Характеристика работ:

приправка и печатание с наборных рельефных форм с иллюстрациями и без иллюстраций на тигельных автоматах;

подготовка самонаклада;

устранение неполадок в работе тигельного автомата.

21. Должен знать:

приемы регулирования тигельного автомата.

Параграф 10. Печатник диаграммной продукции, 3 разряд

22. Характеристика работ:

выполнение под руководством печатника диаграммной продукции более высокой квалификации работ по приладке формы и печатанию диаграммной продукции всех видов на диаграммных ротационных машинах всех типов;

установка рулонов и проводка бумаги;

регулирование печатных, перфорационных и иных устройств;

наполнение красочных аппаратов краской;

смывание валиков и форм;

снятие намотанных рулонов и пачек;

укладка рулонов в короба.

23. Должен знать:

основы технологического процесса изготовления печатных форм;

принцип работы перфорационных аппаратов;

варианты развертки печатных форм и перфорационных аппаратов;

чтение чертежей диаграмм;

технические требования, предъявляемые к качеству печати;

основные понятия о допусках диаграммной продукции.

Параграф 11. Печатник диаграммной продукции, 4 разряд

24. Характеристика работ:

ведение процессов приладки формы и печатания несложной диаграммной продукции, в том числе на скоростемерной бумаге, в одну-две ленты, на диаграммных ротационных машинах всех типов;

осевая приводка рулонов, печатных форм и перфорационного аппарата;

приводка строк и часовых цифр относительно диаграмм;

установка и выверка раскатных и накатных валиков;

регулирование натиска, механизмов разрезки, намотка диаграмм и пневматических устройств;

устранение неполадок обслуживаемого оборудования в процессе работы.

25. Должен знать:

устройство диаграммных ротационных машин;

структуру и виды диаграммных бумаг;

состав и свойства применяемых флексографских и типографских красок;

технические требования, предъявляемые к качеству применяемой технологической оснастки;

приемы регулирования ротационной машины по чертежу диаграммной ленты.

Параграф 12. Печатник диаграммной продукции, 5 разряд

26. Характеристика работ:

ведение процессов приладки формы и печатания сложной диаграммной продукции:

диаграмм в дюймовом измерении, многоканальных;

диаграмм двух параметровых, на теплочувствительной и электротермической бумаге, в две-три краски, со сложными видами перфорации;

складывающихся диаграмм с зигзагообразной фальцовкой на диаграммных ротационных машинах всех типов;

регулирование диаграммной ротационной машины при переходе с метрического шага на дюймовый и при переходе на зигзагообразную фальцовку.

27. Должен знать:

устройство и принцип действия диаграммных ротационных машин;

технические требования, предъявляемые к бумаге со специальным покрытием;

основные сведения о параметрах обработки печатных форм, в том числе фотополимерных, и перфорационных аппаратов;

особенности технологического процесса изготовления печатных форм для двух параметровых диаграмм и диаграмм со сложными видами перфорации;

методы контроля основных параметров диаграмм и оснастки с помощью универсального и специального измерительного инструмента.

Параграф 13. Печатник плоской печати, 2 разряд

28. Характеристика работ:

выполнение под руководством печатника плоской печати более высокой квалификации работ по приладке и печатанию на однокрасочных малоформатных (54х70 сантиметров включительно) офсетных машинах изданий со штриховыми и растровыми иллюстрациями одно- и многокрасочными (подготовка машины и материалов к печатанию, участие в приладке формы, зарядка самонаклада, смазка машины, прием оттисков с проверкой качества, разгрузка приемного устройства) по подготовке форм к печатанию;

наблюдение за работой, обслуживание всех видов офсетных машин;

прием оттисков и тетрадей с проверкой качества;

разгрузка приемного устройства;

прессование и упаковка тетрадей.

29. Должен знать:

принцип образования печатающих и пробельных элементов в плоской печати;

сорта, форматы и технические требования, предъявляемые к применяемой бумаге и техническим тканям, к отпечатанным оттискам, в том числе к продукции строгой отчетности и сфальцованным тетрадям;

паспорта рисунков и технические условия на деколь;

порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 14. Печатник плоской печати, 3 разряд

30. Характеристика работ:

выполнение под руководством печатника плоской печати более высокой квалификации работ по приладке и печатанию:

на однокрасочных малоформатных офсетных машинах высокохудожественных работ, изделий особо строгого учета, содержащих гильоширные и орнаментальные элементы, приемка оттисков с проверкой качества;

на одно- и двухкрасочных полноформатных (60 х 90 сантиметров и выше) офсетных машинах изданий с иллюстрациями - штриховыми с крупными графическими деталями, растровыми до 40 линиатур на сантиметр;

на однокрасочных полноформатных машинах изданий с иллюстрациями - штриховыми с тонкими графическими деталями, растровыми с линиатурой выше 40 линиатур на сантиметр;

на рулонных и листовых четырех красочных офсетных машинах малого формата работ, содержащих иллюстрации штриховые с крупными и мелкими графическими деталями, растровые с различной линиатурой;

выполнение под руководством печатника плоской печати более высокой квалификации работ по приладке и печатанию на газетных многорулонных агрегатах газет и журналов;

выполнение под руководством печатника плоской печати более высокой квалификации работ по выработке фототипной формы любой сложности;

составление краски в соответствии с оригиналом, подготовка и приладка форм, изготовление проб;

накладывание листов бумаги на накладную доску печатной машины, подготовка бумаги к печатанию;

подготовка зарядного устройства;

подготовка и зарядка рулонов бумаги.

31. Должен знать:

форматы изданий;

сорта применяемой бумаги и ассортимент красок;

технические требования, предъявляемые к офсетному резинотканевому полотну, красочным и увлажняющим валикам, печатной форме и применяемым материалам;

технологический процесс изготовления фототипных и электрографических форм любой сложности.

Параграф 15. Печатник плоской печати, 4 разряд

32. Характеристика работ:

приладка и печатание на малоформатных офсетных машинах: работ, содержащих иллюстрации (штриховые с крупными графическими деталями и растровые с линиатурой до 40 линиатур на сантиметр однокрасочные и многокрасочные с раздельным расположением красочных элементов или с наложением не более двух красок), фоновые плашки и заливки;

установка и приладка формы, установка резинотканевого полотна;

регулирование красочного и увлажняющего аппаратов, зарядка самонаклада;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

выполнение совместно с печатником плоской печати более высокой квалификации работ по приладке и печатанию:

на двухкрасочных полноформатных офсетных машинах - изданий с иллюстрациями штриховыми с мелкими графическими деталями, растровыми с линиатурой выше 40 линиатур на сантиметр, а также картографических изданий;

на одно- и двухкрасочных полноформатных офсетных машинах, четырех красочных офсетных машинах малого формата - многокрасочных и высокохудожественных работ;

на четырех- и шести красочных листовых полноформатных офсетных машинах, рулонных четырех- и более красочных машинах среднего и большого форматов - изданий различной сложности;

на рулонных, листовых четырех красочных машинах малого формата - высокохудожественных многоцветных работ;

на двух-, четырех- и шестикрасочных листовых офсетных машинах изделий:

работ со сложными градационными переходами, многокрасочных работ с одновременной печатью металлизированными красками, сплошных насыщенных фоновых работ, работ с тонкими графическими деталями гильоширного и орнаментального характера;

растровых работ с линиатурой растра до 60 линиатур на сантиметр, а также изделий с одновременной печатью нумерации при количестве аппаратов до сорока пяти на печатном листе;

подготовка зарядного устройства, подготовка и зарядка рулонов на высокоскоростных многорулонных агрегатах.

33. Должен знать:

технологический процесс изготовления форм плоской печати негативным и позитивным способами копирования;

принцип воспроизведения полутоновых и многокрасочных оригиналов в плоской печати;

рецепты применяемых растворов;

условия акклиматизации бумаги;

цеховые условия и их влияние на процесс печатания;

приемы регулирования малоформатных офсетных машин.

34. Примеры работ:

приладка и печатание на офсетных малоформатных машинах:

1) газеты;

2) деколь;

3) документы сопроводительные (бандероли, макулатурные знаки, накладные и иное);

4) арты географические, топографические и специальные с размером рисунка до 47 х 108 сантиметров в 1-6 красках;

5) марки;

6) обложки, форзацы;

7) плакаты;

8) продукция книжно-журнальная;

9) произведения нотные (ноты для ударных инструментов, массовых песен и иное).

Параграф 16. Печатник плоской печати, 5 разряд

35. Характеристика работ:

приладка и печатание на малоформатных офсетных машинах:

однокрасочных работ со штриховыми и растровыми иллюстрациями с линиатурой выше 40 линиатур на сантиметр, а также многокрасочных работ со штриховыми и растровыми иллюстрациями;

приладка и печатание на одно-, двух-, четырех и шести красочных полноформатных офсетных машинах работ, содержащих иллюстрации (штриховые с крупными графическими деталями и растровые с линиатурой до 40 линиатур на сантиметр - однокрасочные и многокрасочные с раздельным расположением красочных элементов или с наложением не более двух красок), фоновые плашки и заливки;

установка декеля офсетного цилиндра;

приладка и печатание на однокрасочных офсетных машинах всех форматов работ, содержащих иллюстрации (штриховые с мелкими графическими деталями и растровые с линиатурой выше 40 линиатур на сантиметр - однокрасочные и многокрасочные с наложением более двух красок), сложные дуплексы, сплошной легкий фон или частичный, но насыщенный;

приладка и печатание на однокрасочных малоформатных офсетных машинах работ со сложным сочетанием цветов и градационных переходов, с тонкими графическими деталями гильоширного и орнаментального характера, сплошных фоновых работ;

приладка и печатание на рулонных четырех красочных офсетных машинах малого формата работ, содержащих иллюстрации штриховые с крупными деталями и растровые с линиатурой до 40 линиатур на сантиметр;

выполнение совместно с печатником более высокой квалификации работ по приладке и печатанию:

на одно-, двухкрасочных полноформатных машинах художественно репродукционных работ на технических тканях;

на четырех красочных офсетных машинах специальнойизделий со сложным сочетанием цветов;

на шести красочных листовых полноформатных и четырех- и более красочных рулонных офсетных машинах среднего и большого форматов работ различной сложности;

на газетных ротационных многорулонных агрегатах газет и журналов на двух-, четырех- и шести красочных листовых офсетных машинах изделий;

высокохудожественных работ со сложными градационными переходами; работ, содержащих мелкие графические детали по всей площади печатного листа;

растровых работ с линиатурой растра выше 61 линиатур на сантиметр, а также изделий с одновременной печатью нумерации при количестве аппаратов свыше сорока пяти на печатном листе.

36. Должен знать:

технологический процесс изготовления биметаллических печатных форм;

элементы цветоведения (понятие о цветовом анализе и синтезе);

печатные и колористические свойства красок и их взаимодействие с бумагой и техническими тканями;

порядок смешения красок;

особенности приводки и печатания многокрасочных работ;

особенности подготовки и приемы регулирования однокрасочных малоформатных офсетных машин;

порядок приладки и печатания на газетных рулонных агрегатах;

денситометрические методы контроля.

37. Примеры работ:

приладка и печатание на листовых офсетных полноформатных одно-, двух- и четырех красочных машинах:

1) вклейки, обложки, форзацы, этикетки;

2) карты географические, топографические и специальные с размером рисунка до 47 х 108 сантиметров в 1-6 красок;

3) плакаты;

4) продукция книжно-журнальная;

5) произведения нотные;

6) сетки защитные, подводки для документов строгого учета;

приладка и печатание на листовых офсетных малоформатных и полноформатных машинах:

1) деколь;

2) документы строгого учета (свидетельства, грамоты);

3) иллюстрации в уникальные издания;

4) марки;

5) открытки;

6) плакаты;

7) пособия наглядные;

8) продукция книжно-журнальная;

9) произведения нотные;

10) сетки защитные на документах строгого учета;

11) этикетки;

приладка и печатание на офсетных рулонных четырех красочных машинах малого формата:

1) продукция книжно-журнальная;

2) этикетки.

Параграф 17. Печатник плоской печати, 6 разряд

38. Характеристика работ:

приладка и печатание на малоформатных офсетных машинах многокрасочных высокохудожественных работ;

приладка и печатание на двух-, четырех- и шести красочных полноформатных офсетных машинах работ, содержащих иллюстрации (штриховые с мелкими графическими деталями и растровые с линиатурой выше 40 линиатур на сантиметр - однокрасочные и многокрасочные с наложением более двух красок), сложные дуплексы, сплошной легкий фон или частичный, но насыщенный;

приладка и печатание на офсетных листовых машинах всех типов высокохудожественных многокрасочных работ с большим количеством красок, сложным сочетанием цветов и градационных переходов;

сплошных фоновых работ с выворотной печатью текста;

работ с тонкими графическими деталями гильоширного и орнаментального характера;

выполнение совместно с печатником более высокой квалификации работ по приладке и печатанию на двух-, четырех- и шести красочных листовых офсетных машинах особо сложных марок с факсимильной точностью изображения, изделий, содержащих более трех красок с одновременной печатью нумерации и изделий с использованием люминорных красок;

приладка и печатание на рулонных четырех красочных машинах малого формата работ, содержащих иллюстрации (штриховые с мелкими графическими деталями и растровые с линиатурой выше 40 линиатур на сантиметр), а также высокохудожественных работ;

приладка и печатание на рулонных четырех и более красочных машинах среднего и большого форматов работ различной сложности;

приладка и печатание продукции на газетных рулонных агрегатах;

печатание с фототипных форм любой сложности на офсетных машинах различных типов;

увлажнение, сушка и установка формы в обслуживаемую машину;

регулирование натиска, получение пробного оттиска;

выработка формы (дополнительное увлажнение и дубление);

составление краски в соответствии с оригиналом;

подготовка бумаги.

39. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к фототипным формам и нумерационным аппаратам;

режимы обжига керамических изделий;

порядок изменения красок при обжиге;

приемы регулирования ролевых, а также одно-, двух- и четырех красочных полноформатных офсетных машин;

устройство и принцип действия механизмов малоформатных офсетных машин.

40. Примеры работ:

приладка и печатание на листовых офсетных двух- и четырех красочных машинах:

1) открытки;

2) плакаты;

3) пособия наглядные;

4) продукция книжно-журнальная;

5) этикетки;

приладка и печатание на офсетных машинах всех типов:

1) деколь;

2) документы строгого учета (аккредитивы, свидетельства, чеки);

3) издания высокохудожественные;

4) иллюстрации в энциклопедические, редкие специальные и уникальные издания;

5) карты географические, топографические и специальные с размером рисунка до 47х108 сантиметров в семь и более красок;

6) марки;

7) портреты;

8) репродукции с музейных картин;

9) сетки защитные, подводки на документах строгого учета;

приладка и печатание на офсетных рулонных многокрасочных машинах:

1) газеты;

2) книжно-журнальная продукция.

Параграф 18. Печатник плоской печати, 7 разряд

41. Характеристика работ:

приладка и печатание книжно-журнальных и иллюстрационных работ на листовых многокрасочных офсетных машинах, оснащенных электронными системами управления и контроля;

приладка и печатание газетно-журнальной и книжной продукции на рулонных многокрасочных офсетных машинах, оснащенных электронными системами управления и контроля;

регулирование блоков настройки красочного и увлажняющего аппаратов;

считывание печатной формы;

регулирование блока настройки приводки;

приладка и печатание на двух-, четырех и шести красочных листовых офсетных машинах изделий:

высокохудожественных работ со сложными градационными переходами, многокрасочных работ с одновременной печатью металлизированными красками, сплошных насыщенных фоновых работ, работ с тонкими графическими деталями гильоширного и орнаментального характера, а также печать изделий с одновременной печатью нумерации при количестве аппаратов до 45 на печатном листе.

42. Должен знать:

основные принципы теории автоматического регулирования технологических процессов;

особенности конструкции красочного и увлажняющего аппаратов, оснащенных блоками автоматического регулирования;

устройство анализатора печатной формы;

печатные и колористические свойства металлизированных и люминорных красок.

43. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 19. Печатник плоской печати, 8 разряд

44. Характеристика работ:

приладка и печатание высокохудожественных работ на листовых многокрасочных офсетных машинах, оснащенных электронными системами управления и контроля;

приладка и печатание продукции, к качеству которой предъявляются повышенные требования, на рулонных многокрасочных офсетных машинах, оснащенных электронными системами управления и контроля;

приладка и печатание на двух-, четырех и шести красочных листовых офсетных машинах изделий:

работ, содержащих мелкие графические детали по всей площади печатного листа, растровых работ с линиатурой растра выше 60 линиатур на сантиметр, имеющих особо сложную приводку, а также печатание изделий в три и более краски с одновременной печатью нумерации при количестве аппаратов более 45 на печатном листе, печатание изделий с использованием люминофорных красок.

45. Должен знать:

особенности регулирования рулонных многокрасочных офсетных машин, оснащенных системами автоматического управления и контроля.

46. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 20. Печатник высокой печати, 2 разряд

47. Характеристика работ:

выполнение под руководством печатника высокой печати более высокой квалификации работ по подготовке форм, приправке и печатанию на плоскопечатных машинах большого, среднего и малого форматов с текстовых наборных, стереотипных (гартовых, пластмассовых, резиновых) и фотополимерных форм без клише, с форм, содержащих одно- и многокрасочные штриховые и растровые клише (подготовка машины и материалов к печатанию, зарядка самонаклада, накладывание и приемка оттисков с проверкой качества, разгрузка приемного устройства);

наблюдение за работой, обслуживание ротационных рулонных машин, приемка тетрадей с проверкой качества, прессование и упаковка тетрадей на паковально-обжимных прессах и приемно-прессующих устройствах.

48. Должен знать:

технологический процесс изготовления наборных, стереотипных (гартовых, пластмассовых, резиновых) и фотополимерных форм;

варианты спуска полос;

виды декелей, сорта, форматы и технические требования, предъявляемые к применяемым бумагам и техническим тканям, к отпечатанным оттискам, в том числе денежным изделиям и продукции строгой отчетности, и сфальцованным тетрадям;

особенности приводки, приправки и печатания на плоскопечатных машинах высокой печати большого, среднего и малого форматов;

порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 21. Печатник высокой печати, 3 разряд

49. Характеристика работ:

подготовка наборной, стереотипной и иллюстрационной форм к печатанию;

выверка роста стереотипов и клише;

крепление стереотипов и клише на подставки различных видов;

спуск полос;

расчет полей издания;

подборка и раскладка пробельного материала;

выверка линии полос;

заключка, смазка и обтирка формы;

разбор пробельного материала;

получение сводки и сверки под руководством печатника плоской печати более высокой квалификации;

приправка и печатание на тигельных и малых (до 54 х 70 сантиметров - включительно) плоскопечатных машинах без самонаклада:

с текстовых наборных и стереотипных форм без клише;

с форм, содержащих клише - штриховые (однокрасочные и многокрасочные с раздельным расположением красочных элементов или с наложением не более двух красок) и растровые (с линиатурой до 34 линиатур на сантиметр одно- и многокрасочные) с плашек;

приправка и печатание с нумерацией на малых билетопечатных машинах со стереотипных форм;

установка формы;

подготовка и установка нового декеля;

проверка накатных валиков;

установка нумераторов (на билетопечатных машинах);

приводка и приправка формы;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

чистка и смазка билетопечатной машины;

печатание ручным способом или на плоскопечатном станке с гравюры на филигранную бумагу керамическими красками;

выполнение под руководством печатника плоской печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию;

на ротационных листовых и одно-, двухрулонных машинах формата 60х92 сантиметра и выше с текстовых гартовых, пластмассовых стереотипов и фотополимерных форм без клише, с форм, содержащих клише, - штриховые (с крупными графическими деталями) и растровые (с линиатурой до 34 линиатур на сантиметр);

на плоскопечатных машинах формата 90 х 120 сантиметров - с текстовых наборных и стереотипных гартовых форм без клише, с форм, содержащих штриховые и растровые клише, одно- и многокрасочные;

на плоскопечатных машинах большого, среднего и малого формата высокохудожественных однокрасочных и многокрасочных растровых работ, редких специальных и уникальных изданий, высокохудожественных текстовых работ, изделий особо строгого учета, содержащих гильоширные и орнаментальные элементы;

накладывание и прием оттисков с проверкой качества;

подготовка зарядного устройства, подготовка и зарядка рулонов бумаги (на газетных ротационных агрегатах);

подготовка к печатанию форм, набранных на языках с системой письма особых графических форм;

получение с этих форм сводки и сверки совместно с печатником плоской печати более высокой квалификации.

50. Должен знать:

типографскую систему измерений;

виды шрифтов, пробельного материала и заключек;

форматы изданий;

нормы раскладки;

порядок спуска полос;

варианты фальцовки;

принцип воспроизведения однокрасочных полутоновых оригиналов в высокой печати;

приемы обкладки, заключки, приводки и приправки печатной формы;

технические требования, предъявляемые к печатной форме, применяемым материалам и валикам печатной машины, к изделиям штанглаза;

порядок печатания продукции строгой отчетности;

свойства бумаги;

состав и номера красок;

приемы работы на приводном станке;

приемы регулирования нумерационных аппаратов (на малых билетопечатных машинах);

способы нанесения краски на гравюры;

порядок хранения гравюр и филигранной бумаги;

особенности подготовки, приводки, приправки и печатания на ротационных листовых и одно-, двухрулонных машинах;

отличительные признаки графики языков с системой языка особых графических форм;

особенности восточных спусков полос.

51. Примеры работ:

приправка и печатание на тигельных и малых плоскопечатных машинах без самонаклада:

1) билеты пригласительные;

2) газеты;

3) иллюстрации штриховые;

4) продукция квитанционно-бланочная (в том числе изделия особо строгого учета - без нумерации);

5) продукция книжно-журнальная;

6) продукция листовочная бюллетени, плакаты, объявления;

7) обложки, титулы, форзацы;

8) этикетки;

приправка и печатание на малых билетопечатных машинах:

билеты (с нумерацией) – автобусные, трамвайные, троллейбусные, ленточные.

Параграф 22. Печатник высокой печати, 4 разряд

52. Характеристика работ:

получение сводки и сверки;

установка формы в плоскопечатную машину;

подготовка бумаги и краски;

предварительная приводка формы;

выравнивающая приправка под стереотип;

получение пробных оттисков;

приправка и печатание на тигельных и малых плоскопечатных машинах без самонаклада:

с форм, содержащих клише - штриховые (многокрасочные с мелкими графическими деталями, требующие точной приводки и совмещения красок), растровые (однокрасочные с линиатурой выше 34 линиатур на сантиметр) и дуплексы;

с гальваностереотипных форм, состоящих из гильоширных и орнаментальных элементов;

приправка и печатание на средних (выше 54 х 70 сантиметров до 70 х 92 сантиметров включительно) и больших (выше 70 х 92 сантиметров до 84 х 108 сантиметров включительно) плоскопечатных машинах и автоматах:

с текстовых наборных, стереотипных (гартовых, пластмассовых, резиновых) и фотополимерных форм без клише;

с форм, содержащих клише – штриховые (однокрасочные и многокрасочные с раздельным расположением красочных элементов или с наложением не более двух красок) и растровые (с линиатурой до 34 линиатур на сантиметр, одно и многокрасочные);

с плашек, с пластмассовых и резиновых форм бланочной продукции строгого учета и специального назначения с нумерацией;

приправка и печатание с нумерацией и без нумерации на билетопечатных ротационных машинах и автоматах со стереотипных резиновых и пластмассовых форм;

приправка и печатание на малых (формата 42 х 59,5 сантиметров) однорулонных газетных ротационных машинах с текстовых стереотипных форм без клише и содержащих клише - штриховые (с крупными графическими деталями) и растровые (с линиатурой до 34 линиатур на сантиметр);

приводка форм многокрасочной печати с совмещением красочных элементов;

изготовление вырезок и приправка иллюстрационных форм;

корректирование тона краски в красочном аппарате машины;

подготовка противоотмарочного аппарата;

установка нумераторов;

подготовка самонаклада;

ведение процесса нумерации;

устранение неполадок в работе;

выполнение совместно с печатником высокой печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию:

на ротационных листовых и одно-, двухрулонных машинах формата 60 х 92 сантиметров и выше с текстовых гартовых и пластмассовых стереотипных и фотополимерных форм с клише - штриховыми (с мелкими графическими деталями), растровыми (с линиатурой выше 34 линиатур на сантиметр), а также с текстовых гартовых и пластмассовых стереотипных и фотополимерных форм без клише (при печатании редких и специальных изданий);

на плоскопечатных машинах формата 90 х 120 сантиметров - высокохудожественных однокрасочных и многокрасочных растровых работ, редких специальных и уникальных изданий, высокохудожественных текстовых работ, изделий особо строгого учета, содержащих гильоширные и орнаментальные элементы;

на плоскопечатных машинах с форм, состоящих из мелких графических элементов, нумерации на изделиях при количестве аппаратов двадцать и более на печатном листе;

на ротационных листовых машинах нумерации на денежных изделиях и документах строгого учета;

на двухкрасочных плоскопечатных машинах - с форм различной сложности;

подготовка к печатанию форм, набранных на языках с системой письма особых графических форм;

получение с этих форм сводки и сверки совместно с печатником высокой печати более высокой квалификации;

подготовка зарядного устройства;

подготовка и зарядка рулонов (на газетных ротационных высокоскоростных агрегатах).

53. Должен знать:

структуру и электростатические заряды бумаги и способы их устранения;

методы и технические приемы силовой приправки;

эталоны красок, их печатные и колористические свойства;

принцип воспроизведения многоцветных оригиналов в высокой печати;

технические требования, предъявляемые к клише для многокрасочной печати;

допуски на совмещение красок;

методы предупреждения отпарывания при печатании;

артикулы фона, печатаемого на билетах;

порядок контроля нумерации билетов в соответствии с ведомостью заказа;

принцип работы нумерационных аппаратов;

отличительные признаки графики языков с системой письма особых графических форм;

особенности восточных спусков полос;

приемы регулирования тигельных и малых плоскопечатных машин;

особенности подготовки машин, приводки, приправки и печатания на двухкрасочных плоскопечатных машинах.

54. Примеры работ:

приправка и печатание на тигельных и малых плоскопечатных машинах без самонаклада:

1) гравюры;

2) грамоты;

3) документы строгого учета (паспорта, удостоверения и иное);

4) изделия квитанционно-бланочные и книжно-билетные (особо строгого учета);

5) иллюстрации растровые однокрасочные;

6) обложки (в том числе и на технических тканях для паспортной документации);

7) продукция книжно-журнальная;

8) сетки защитные, подводки, прописи на документах строгого учета;

9) этикетки;

приправка и печатание на средних и больших плоскопечатных машинах и автоматах:

1) афиши;

2) газеты;

3) иллюстрации штриховые;

4) обложки, титулы, форзацы (в том числе обложки без нумерации на технических тканях для документов строгого учета);

5) продукция квитанционно-бланочная и книжно-билетная (в том числе без нумерации, с наличием простейших сеток, подводок и иное);

6) продукция книжно-журнальная;

7) продукция листовочная: бюллетени, плакаты, объявления;

приправка и печатание на билетопечатных автоматах и ротационных машинах:

1) билеты абонементные (спортивно-зрелищные мероприятия и иное);

2) квитанции;

3) ленты скоростемерные;

приправка и печатание на малых однорольных газетных ротационных машинах:

газеты.

Параграф 23. Печатник высокой печати, 5 разряд

55. Характеристика работ:

получение сводки и сверки, предварительная приводка форм, набранных на языках с системой письма особых графических форм;

приправка и печатание на тигельных и малых плоскопечатных машинах без самонаклада с иллюстрационных растровых форм многокрасочных работ;

приправка и печатание на средних и больших плоскопечатных машинах и автоматах:

с форм, содержащих клише - штриховые (многокрасочные с мелкими графическими деталями, требующие точной приводки и совмещения красок), растровые (однокрасочные с линиатурой выше 34 линиатур на сантиметр) и дуплексы;

с гальваностереотипных форм, состоящих из гильоширных и орнаментальных элементов;

с текстовых форм без клише, а также содержащих штриховые и растровые клише, набранных на языках с системой письма особых графических форм;

приправка и печатание на плоскопечатных машинах однокрасочных формата 90 х 120 сантиметров и двухкрасочных:

с текстовых наборных и гартовых, пластмассовых стереотипных и фотополимерных форм без клише;

с форм, содержащих клише - штриховые (однокрасочные и многокрасочные с раздельным расположением красочных элементов или с наложением не более двух красок) и растровые (однокрасочные с линиатурой до 34 линиатур на сантиметр), с плашек;

с гальваностереотипных форм, состоящих из гильоширных и орнаментальных элементов;

приправка и печатание на ротационных листовых и одно-, двухрулонных (формата 59,5 х 84 сантиметров и выше) машинах с текстовых гартовых и пластмассовых стереотипных и фотополимерных форм без клише;

с форм, содержащих клише - штриховые (с крупными графическими деталями) и растровые (с линиатурой до 34 линиатур на сантиметр), с плашек;

с резиновых форм бланочной продукции строгого учета и специального назначения с нумерацией, подборка комплектов;

приводка форм и регулирование фальцаппарата обслуживаемой машины;

приправка под стереотип;

крепление стереотипов на формном цилиндре;

ведение процесса нумерации и фальцовки;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

выполнение совместно с печатником высокой печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию на газетных ротационных многорулонных агрегатах;

на плоскопечатных машинах большого и двойного форматов второй нумерации (на лицевой или оборотной стороне листа) на изделиях, документации строгого учета;

на ротационных листовых машинах нумерации на денежных изделиях и документах строгого учета.

56. Должен знать:

особенности приводки, приправки и печатания многокрасочных работ на плоскопечатных машинах и автоматах;

элементы цветоведения (понятие о цветовом анализе и синтезе);

методы выполнения всех видов силовых приправок;

технические требования к стереотипам для печатания на ротационных машинах, валикам, рулонной бумаге и краскам, к гальваностереотипным формам и нумерационным аппаратам, применяемым при печатании специальной изделий;

приемы регулирования больших и средних плоскопечатных машин и автоматов;

устройство, принцип действия механизмов тигельных и малых плоскопечатных машин;

особенности подготовки, приводки, приправки и печатания на газетных ротационных многорулонных агрегатах.

57. Примеры работ:

приправка и печатание на тигельных и малых плоскопечатных машинах без самонаклада:

1) документы строгого учета (на бумагах ручного отлива после металлографской печати);

2) каталоги;

3) марки;

4) продукция изобразительная в 3-4 краски, а также однокрасочная для редких и специальных изданий и дуплексы для уникальных изданий:

иллюстрации, открытки, портреты, репродукции с картин;

5) проспекты;

приправка и печатание на средних и больших плоскопечатных машинах и автоматах:

1) документы строгого учета (без нумерации, паспорта, аккредитивы и иное);

2) знаки денежные;

3) иллюстрации растровые однокрасочные;

4) конверты и открытки с марками;

5) обложки (в том числе обложки на технических тканях для документов строгого учета);

6) продукция квитанционно-бланочная и книжно-билетная (изделия особо строгого учета);

7) продукция книжно-журнальная (словари, научно-технические справочники и иное);

8) этикетки;

приправка и печатание на плоскопечатных (однокрасочных формата 90х120 сантиметра и двухкрасочных) и ротационных листовых машинах:

1) афиши;

2) продукция квитанционно-бланочная и книжно-билетная (изделия особо строгого учета без нумерации);

3) продукция книжно-журнальная;

4) продукция листовочная - бюллетени, плакаты, объявления;

5) титулы, форзацы;

приправка и печатание на ротационных рулонных машинах:

1) газеты;

2) продукция бланочная;

3) продукция книжно-журнальная.

Параграф 24. Печатник высокой печати, 6 разряд

58. Характеристика работ:

приправка и печатание на средних и больших плоскопечатных машинах и автоматах:

с иллюстрационных растровых форм многокрасочных работ; редких и специальных изданий;

приправка и печатание на плоскопечатных машинах - однокрасочных формата 90 х 120 сантиметров и двухкрасочных:

с форм, содержащих клише - штриховые (многокрасочные, требующие точной приводки и совмещения красок), растровые (однокрасочные с линиатурой выше 34 линиатур на сантиметр) и дуплексы;

с особо сложных гальваностереотипных форм, состоящих из гильоширных и орнаментальных элементов;

с иллюстрационных растровых форм многокрасочных работ;

редких и специальных изданий;

приправка и печатание на ротационных листовых одно-, двухрулонных (формата 59,5 х 84 сантиметров и выше) машинах с форм, содержащих клише - штриховые (с мелкими графическими деталями) и растровые (с линиатурой выше 34 линиатур на сантиметр);

редких и специальных изданий;

приправка и печатание на плоскопечатных машинах нумерации на изделиях при количестве аппаратов до двадцати на печатном листе;

печатание газет на газетных ротационных многорулонных агрегатах;

приводка формы;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

59. Должен знать:

методы приводки и приправки стереотипных форм на ротационных агрегатах;

приемы регулирования плоскопечатных однокрасочных (формата 90 х 120 сантиметра) и двухкрасочных машин, устройство, принцип действия механизмов средних и больших плоскопечатных машин и автоматов.

60. Примеры работ:

приправка и печатание на средних и больших плоскопечатных машинах и автоматах:

1) каталоги;

2) продукция изобразительная в 3-4 краски, а также однокрасочная для редких и специальных изданий и дуплексы для уникальных изданий:

иллюстрации, открытки, портреты, репродукции с картин, линогравюры;

3) проспекты;

4) энциклопедии;

приправка и печатание на плоскопечатных однокрасочных (формата 90 х 120 сантиметров) и двухкрасочных машинах:

1) документы строгого учета (паспорта и иное);

2) знаки денежные;

3) иллюстрации растровые одно- и многокрасочные;

4) каталоги;

5) продукция книжно-журнальная;

6) продукция квитанционно-бланочная и книжно-билетная (изделия особо строгого учета с нумерацией);

7) проспекты;

приправка и печатание на ротационных машинах:

1) каталоги, проспекты;

2) продукция книжно-журнальная;

3) энциклопедические издания;

приправка и печатание на газетных ротационных многорулонных агрегатах:

газеты.

Параграф 25. Печатник высокой печати, 7 разряд

61. Характеристика работ:

приправка и печатание на плоскопечатных машинах с форм, состоящих из мелких графических элементов, нумерации на изделиях при количестве аппаратов двадцать и более на печатном листе;

приправка и печатание на ротационных листовых машинах нумерации на денежных изделиях и документах строгого учета.

62. Должен знать:

особенности печатания нумерации на изделиях.

63. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 26. Печатник высокой печати, 8 разряд

64. Характеристика работ:

приправка и печатание на плоскопечатных машинах большого и двойного формата с особо сложных гальваностереотипных форм, состоящих из гильоширных и орнаментальных элементов, второй нумерации (на лицевой или оборотной стороне печатного листа) на изделиях и документах строгого учета.

65. Должен знать:

особенности приводки формы при печатании второй нумерации при условии совпадения "номер в номер" с первой нумерацией на иной стороне листа.

66. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 27. Печатник по жести, 3 разряд

67. Характеристика работ:

приладка и печатание на жести на трехкрасочных печатно-лакировально-сушильных агрегатах с управлением агрегатом с электропульта, с зарядкой самонаклада стеллажами жести, обшивкой валиков увлажняющего аппарата под руководством печатника по жести более высокой квалификации;

чистка обслуживаемого оборудования.

68. Должен знать:

принцип образования печатающих и пробельных элементов в плоской печати;

форматы этикеток;

сорта применяемой жести и номера красок;

технические требования, предъявляемые к офсетной резине и иным резиновым полотнам, к красочным и увлажняющим валикам;

устройство и порядок работы на электропульте.

Параграф 28. Печатник по жести, 4 разряд

69. Характеристика работ:

приладка и печатание на жести на печатно-лакировально-сушильных агрегатах сплошных фоновых работ белилами, красками "под золото" и иное;

составление красочных, лаковых и эмалевых смесей;

управление агрегатом с электропульта;

ведение процесса сушки;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

70. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к печатной форме и применяемым материалам;

рецепты применяемых растворов, порядок составления красочных, эмалевых и лаковых смесей.

Параграф 29. Печатник по жести, 5 разряд

71. Характеристика работ:

приладка и печатание на жести на литографских и офсетных машинах работ, содержащих рисунки (с крупными графическими деталями – однокрасочные и многокрасочные с раздельным и совмещенным расположением красочных элементов), заливки;

приладка и печатание на жести на литографских машинах работ со сложным слиянием цветов, большим количеством тонких графических элементов, сплошных фоновых работ;

натягивание офсетной резины с суконной прокладкой на офсетный цилиндр, обтягивание декеля печатного цилиндра, обтягивание подушки увлажняющего аппарата;

регулирование красочного и увлажняющего аппаратов, самонаклада;

подготовка краски и жести;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

контролирование температурного режима работы печей при прокалке (обжиге) и сушке листов жести после печатания;

регулирование установки для сушки оттисков на жести инфракрасным излучением;

чистка и смазка обслуживаемой машины.

72. Должен знать:

технологический процесс изготовления форм плоской печати негативным и позитивным способом кодирования;

элементы цветоведения (понятие о цветовом анализе и синтезе);

эталоны красок, их печатные и колористические свойства и взаимодействие с жестью;

порядок смешения красок;

особенности приводки и печатания многокрасочных работ;

допуски на совмещение красок.

Параграф 30. Печатник по жести, 6 разряд

73. Характеристика работ:

приладка и печатание на жести на офсетных машинах высокохудожественных работ со сложным слиянием цветов, большим количеством тонких графических элементов, сплошных фоновых работ;

приладка, печатание и лакирование на жести на трехкрасочных печатно-лакировально-сушильных агрегатах;

регулирование красочного, лакировального и увлажняющего аппаратов;

сушка;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

74. Должен знать:

технологический процесс изготовления биметаллических офсетных форм;

особенности печатания на жести способом "мокрое по мокрому";

устройство и принцип действия механизмов обслуживаемых машин и агрегатов;

приемы регулирования литографских и офсетных машин и печатно-лакировально-сушильных агрегатов.

Параграф 31. Бронзировщик, 1 разряд

75. Характеристика работ:

припудривание печатных листов-оттисков металлическими порошками из бронзы и алюминия, а также оттисков деколи керамическими порошками вручную;

смахивание, сушка и очистка печатных оттисков от излишнего порошка;

приемка печатных листов и укладывание их в стабилизатор.

76. Должен знать:

свойства применяемых металлических порошков и грунтов;

технические требования, предъявляемые к печатным оттискам.

Параграф 32. Бронзировщик, 2 разряд

77. Характеристика работ:

припудривание оттисков металлическими порошками из бронзы и алюминия, а также оттисков деколи свинцовыми керамическими порошками на бронзировальных машинах;

проверка работы машины;

наполнение камеры припудривающим порошком;

регулирование щеточного механизма и транспортирующих устройств;

устранение неполадок в работе;

смазка машины.

78. Должен знать:

принцип работы обслуживающих машин;

рецептуру металлических порошков;

приемы регулирования бронзировальной машины;

порядок смазки.

Параграф 33. Бронзировщик, 3 разряд

79. Характеристика работ:

припудривание оттисков декалькомании золотосодержащими свинцовыми керамическими порошками на пудровальных машинах;

выявление и устранение неисправностей в работе пудровальных машин и их регулирование.

80. Должен знать:

устройство и порядок регулирования обслуживаемых пудровальных машин;

технологический процесс изготовления декалькомании;

рецепты и свойства золотосодержащих порошков.

Параграф 34. Печатник металлографской печати, 4 разряд

81. Характеристика работ:

выполнение совместно с печатником металлографской печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию изделий на ротационных металлографских машинах глубокой печати, смывание и чистка машины;

подготовка бумаги и зарядка самонаклада прокладочной бумагой;

подготовка приемного устройства;

заправка вишерного полотна.

82. Должен знать:

основы ротационной металлографской печати;

требования, предъявляемые к качеству форм, бумаги, краски и валикам;

устройство основных узлов ротационной металлографской машины глубокой печати и порядок ухода за ними.

Параграф 35. Печатник металлографской печати, 5 разряд

83. Характеристика работ:

выполнение совместно с печатником более высокой квалификации работ по приправке и печатанию ответственных изделий на ротационных металлографских машинах глубокой печати;

смазка машины;

зарядка самонаклада печатной бумагой (изделиями);

зарядка краски в красочные аппараты.

84. Должен знать:

состав и свойства применяемых материалов;

устройство самонакладов и приемы их регулирования;

особенности подготовки к печати различных по красочности ротационных металлографских машин глубокой печати.

Параграф 36. Печатник металлографской печати, 6 разряд

85. Характеристика работ:

выполнение совместно с печатником металлографской печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию ответственных изделий на ротационных металлографских машинах глубокой печати;

подготовка машины к печати;

смывание вишерного полотна, форм, декелей, подушек, ракелей стирающего вала;

регулирование подачи красок и листовыводящего устройства.

86. Должен знать:

печатные и колористические свойства красок;

устройство основных узлов ротационной металлографской машины глубокой печати и приемы их регулирования.

Параграф 37. Печатник металлографской печати, 7 разряд

87. Характеристика работ:

приправка и печатание на ротационных металлографских машинах глубокой печати ответственных изделий в одну краску;

регулирование гидравлической системы, стирающего устройства, механизмов для подогрева формного цилиндра и форм, предварительного снятия краски;

ведение процесса печатания;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

88. Должен знать:

особенности печатания изделий на бумагах с локальным знаком;

устройство и принцип действия механизмов ротационных металлографских машин глубокой печати.

89. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 38. Печатник металлографской печати, 8 разряд

90. Характеристика работ:

приправка и печатание на ротационных металлографских машинах глубокой печати изделий в две и более краски.

91. Должен знать:

особенности приводки и приправки многокрасочных работ на ротационных металлографских машинах глубокой печати.

92. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 39. Печатник орловской печати, 3 разряд

93. Характеристика работ:

выполнение под руководством печатника орловской печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию на машинах орловской печати;

участие в подготовке машины, печатных форм и материалов к печатанию;

прием оттисков с проверкой качества, разгрузка приемного устройства;

участие в смывании, смазке и чистке машины орловской печати.

94. Должен знать:

технологический процесс орловской печати;

технические требования, предъявляемые к применяемой бумаге, отпечатанным оттискам и печатным формам;

порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 40. Печатник орловской печати, 4 разряд

95. Характеристика работ:

выполнение совместно с печатником орловской печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию на многокрасочных машинах орловской печати с электронным программным управлением изделий орловским, высоким офсетным способом печати с одновременным печатанием офсетным способом печати или способом "Интаглиосет";

подготовка бумаги к зарядке самонаклада;

наблюдение за работой самонаклада и приемного устройства;

разгрузка приемного устройства, оформление сдаточной документации.

96. Должен знать:

технологию печатания высоким офсетным способом на многокрасочных машинах орловской печати;

приемы регулирования самонаклада и листовыводного устройства;

технические требования, предъявляемые к применяемым материалам и валикам печатной машины.

Параграф 41. Печатник орловской печати, 5 разряд

97. Характеристика работ:

выполнение совместно с печатником более высокой квалификации работ по приправке и печатанию на машинах орловской печати без шаблонов и с шаблонами;

установка форм и шаблонов;

участие в приправке;

регулирование самонаклада и листовыводного устройства;

смазка машины орловской печати;

выполнение совместно с печатником орловской печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию на многокрасочных машинах орловской печати с электронным программным управлением изделий орловским, высоким офсетным способом печати с одновременным печатанием офсетным способом печати или способом "Интаглиосет";

подготовка машины к печати;

загрузка красочных аппаратов;

смазка, смывание машины.

98. Должен знать:

особенности подготовки к печати машины орловской печати;

технические требования, предъявляемые к применяемым материалам и шаблонам, к качеству печати;

приемы регулирования листопроводящей системы;

схемы смазки машины орловской печати.

Параграф 42. Печатник орловской печати, 6 разряд

99. Характеристика работ:

приправка и печатание на многокрасочных машинах орловской печати без шаблонов; подготовка машины к печати;

регулирование подачи краски;

ведение процесса печатания;

устранение неполадок в работе;

выполнение совместно с печатником орловской печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию на многокрасочных машинах орловской печати с электронным программным управлением изделий орловским, высоким офсетным способом печати или способом "Интаглиосет";

установка и приводка форм, шаблонов, офсетных пластин;

изготовление декелей;

контроль качества печати и устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

100. Должен знать:

методы приводки и приправки форм;

печатные и колористические свойства красок;

элементы цветоведения (понятие о цветовом анализе и синтезе).

Параграф 43. Печатник орловской печати, 7 разряд

101. Характеристика работ:

приправка и печатание на многокрасочных машинах орловской печати с шаблонами;

регулирование узлов машины.

102. Должен знать:

особенности многокрасочной печати с шаблонами;

приемы регулирования многокрасочной машины орловской печати.

103. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 44. Печатник орловской печати, 8 разряд

104. Характеристика работ:

приправка и печатание на многокрасочных машинах орловской печати с электронным программным управлением изделий орловским, высоким офсетным способом печати с одновременным печатанием офсетным способом печати или печатанием способом "Интаглиосет".

105. Должен знать:

особенности регулирования многокрасочных машин орловской печати с программным управлением.

106. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 45. Печатник глубокой печати, 2 разряд

107. Характеристика работ:

выполнение под руководством печатника глубокой печати более высокой квалификации работ по подготовке форм к печатанию, наблюдение за работой, обслуживание листовых и рулонных машин глубокой печати;

прием оттисков и тетрадей с проверкой качества;

зарядка самонаклада;

разгрузка приемного устройства;

прессование и упаковка тетрадей.

108. Должен знать:

принципы образования печатающих и пробельных элементов в глубокой печати;

сорта, форматы и технические требования, предъявляемые к применяемой бумаге, отпечатанным оттискам и сфальцованным тетрадям;

порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 46. Печатник глубокой печати, 3 разряд

109. Характеристика работ:

перевод рисунка с медного клише на желатиновые валики;

подготовка клише и валиков;

составление и нанесение краски на клише;

печатание;

ретушь рисунка;

выполнение под руководством печатника глубокой печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию однокрасочных и многокрасочных тоновых и штриховых работ с раздельным и совмещенным расположением красок на листовых и рулонных одно-, двухсекционных машинах глубокой печати;

зарядка самонаклада или рулонов бумаги;

заполнение красочного ящика краской;

смена и разметка декельного картона;

чистка и смазка обслуживаемой машины.

110. Должен знать:

технологический процесс изготовления формы для однокрасочной глубокой печати;

форматы изданий;

сорта применяемой бумаги и номера красок;

свойства, способы применения и порядок хранения лакокрасочных материалов.

Параграф 47. Печатник глубокой печати, 4 разряд

111. Характеристика работ:

печатание на машинах глубокой печати специального назначения декоративных рисунков керамическими красками;

установка гравированного и печатного валов;

составление, фильтрация и загрузка краски в красочный ящик;

регулирование уровня и вязкости краски, печатного вала;

заточка и установка ракеля;

смывание красочных валиков;

установка и снятие рулонов бумаги;

устранение неполадок в работе, сушка обслуживаемой машины;

выполнение совместно с печатником глубокой печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию высокохудожественных изданий на листовых и рулонных одно- и двухсекционных машинах, работ по приправке и печатанию на рулонных многосекционных машинах глубокой печати;

проводка бумажного полотна;

участие в регулировании фальцаппарата и сушильных устройств;

подготовка зарядного устройства, подготовка и зарядка рулонов бумаги на высокоскоростных многорольных агрегатах.

112. Должен знать:

принцип воспроизведения текста и иллюстраций в глубокой печати;

технологический процесс изготовления форм для многокрасочной глубокой печати;

рецепты и способы составления керамических красок;

процесс приводки и приправки печатных форм на рулонных многосекционных машинах глубокой печати;

основные свойства и технические требования, предъявляемые к материалам, применяемым на машинах глубокой печати специального назначения и ролевых многосекционных машинах.

Параграф 48. Печатник глубокой печати, 5 разряд

113. Характеристика работ:

приводка, приправка и печатание на листовых, рулонных одно-, двухсекционных машинах глубокой печати однокрасочных и многокрасочных тоновых и штриховых работ с раздельным и совмещенным расположением красок;

установка формы или формного цилиндра, клапанов и упоров;

подготовка бумаги и краски;

регулирование красочного аппарата, фальцаппарата и сушильного устройства;

установка и смена ракеля;

регулирование печатного цилиндра и устройства для автоматического регулирования приводки;

изготовление вырезок и приправка форм;

определение тона краски в зависимости от сорта бумаги и характера формы;

затягивание резинового полотна;

сушка и фальцовка;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

выполнение совместно с печатником глубокой печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию на рулонных многосекционных машинах глубокой печати.

114. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству печатных форм;

печатные и колористические свойства красок и их взаимодействие с бумагой;

элементы цветоведения (понятие о цветовом анализе и синтезе);

условия акклиматизации бумаги;

цеховые условия и их влияние на качество печати;

требования, предъявляемые к заточке ракеля;

методы и технические приемы силовой приправки;

устройство и принцип действия механизмов машин глубокой печати, порядок их регулирования.

Параграф 49. Печатник глубокой печати, 6 разряд

115. Характеристика работ:

приводка, приправка и печатание на листовых, рулонных одно-, двухсекционных машинах глубокой печати высокохудожественных работ;

приводка, приправка форм и печатание на рулонных многосекционных машинах глубокой печати;

подготовка бумаги и краски;

сушка и фальцовка;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

выполнение совместно с печатником глубокой печати более высокой квалификации работ по приправке и печатанию марочных работ с перфорацией и высокохудожественных работ на рулонных многосекционных марочных машинах глубокой и металлографской печати.

116. Должен знать:

приемы приводки форм многокрасочной печати на рулонных многосекционных машинах глубокой печати;

порядок составления красок;

устройство и принцип действия механизмов ролевых многосекционных машин, приемы их регулирования.

Параграф 50. Печатник глубокой печати, 7 разряд

117. Характеристика работ:

приводка, приправка и печатание тоновых и штриховых работ на рулонных многосекционных марочных машинах глубокой и металлографской печати.

118. Должен знать:

особенности регулирования рулонных многосекционных марочных машин глубокой и металлографской печати.

119. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 51. Печатник глубокой печати, 8 разряд

120. Характеристика работ:

приводка, приправка и печатание марочных работ с перфорацией и высокохудожественных работ на рулонных многосекционных марочных машинах глубокой и металлографской печати.

121. Должен знать:

особенности приводки марочных работ, печатаемых одновременно с перфорацией на гуммированных бумагах;

технические требования, предъявляемые к перфорационным аппаратам, и приемы их регулирования.

122. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 52. Переводчик форм глубокой печати, 4 разряд

123. Характеристика работ:

перевод пигментных копий "сухим" и "мокрым" способами для форм, изготовляемых по однопроцессному методу;

обмер, разметка, протирка, обезжиривание и промывка поверхности цилиндра;

приготовление растворов;

разметка и проявление копий;

сушка пигментных копий;

контроль качества копий с помощью лупы и контрольно-измерительной линейки;

регулирование, чистка и смазка переводных станков.

124. Должен знать:

принцип обработки печатающих и пробельных элементов в глубокой печати;

назначение растра;

состав пигментной бумаги;

технические требования, предъявляемые к качеству формных цилиндров, пигментных копий и материалов;

состав и порядок приготовления растворов;

режимы проявления;

основные сведения о печатном процессе.

Параграф 53. Переводчик форм глубокой печати, 5 разряд

125. Характеристика работ:

перевод копий для форм, изготовляемых по двух процессному методу, форм многокрасочной печати и способу "дуплекс".

126. Должен знать:

принцип воспроизведения многоцветных оригиналов и оригиналов по способу "дуплекс";

особенности перевода форм для многокрасочной печати.

Параграф 54. Печатник трафаретной печати, 2 разряд

127. Характеристика работ:

приладка и печатание с трафаретных печатных форм любой сложности на ручном станке с помощью ракеля;

проверка комплектов трафаретных форм перед печатью;

установка формы на ручном станке;

получение пробного оттиска на тиражном изделии;

составление краски и нанесение ее на форму;

выполнение работ по приладке и печатанию на машине трафаретной печати под руководством печатника трафаретной печати более высокой квалификации;

прием продукции после печатания на машине трафаретной печати.

128. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к печатной форме, используемым материалам;

условия их подготовки к печати.

Параграф 55. Печатник трафаретной печати, 3 разряд

129. Характеристика работ:

приладка и печатание с трафаретных печатных форм на однокрасочном полуавтомате;

проверка комплектов трафаретных форм с учетом печати на полуавтомате;

установка формы и приводка;

получение пробного оттиска на тиражном изделии;

выбор оптимального режима работы однокрасочного полуавтомата;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

приладка и печатание с трафаретных печатных форм оттисков на гуммированной бумаге (сдвижная деколь), а также печать изделий различной конфигурации на станках с вакуумным удержанием запечатываемого материала;

приладка и печатание с трафаретных печатных форм на ручном станке на полимерных основах элементов карт, условных знаков и шрифтов;

нанесение на оттиски специального клея.

130. Должен знать:

свойства печатных красок, технологический процесс печатания на однокрасочном полуавтомате, приемы его регулирования;

печатные и колористические свойства красок и их взаимодействие с используемыми материалами.

Параграф 56. Печатник трафаретной печати, 4 разряд

131. Характеристика работ:

приладка и печатание с трафаретных форм на многокрасочном полуавтомате;

проверка комплектов трафаретных форм с учетом многокрасочной печати;

установка и приводка формы;

получение пробного оттиска на тиражном изделии;

выбор оптимального режима работы, устранение неполадок в работе многокрасочного полуавтомата;

приладка и печатание с трафаретных печатных форм на многокрасочном полуавтомате на полимерных основах условных знаков топографических и специальных карт, шрифтов, одно- и многокрасочных изображений.

132. Должен знать:

порядок смешения красок;

технологический процесс печатания и приемы регулирования работы многокрасочного полуавтомата.

Параграф 57. Печатник флексографской печати, 3 разряд

133. Характеристика работ:

печатание этикеточной продукции на бумаге в одну-две краски на машинах флексографской печати, предназначенных для печатания на бумаге;

установка и приладка печатных форм;

установка рулона и заправка машины флексографской печати бумагой;

заливка красочных ящиков краской;

чистка и смазка машины;

регулирование печатного аппарата;

ведение процесса намотки отпечатанной продукции в рулон;

снятие рулона;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

выполнение под руководством печатника флексографской печати более высокой квалификации работ по печатанию на бумаге водно-спиртовыми красками на четырех- и шести красочных универсальных машинах флексографской печати.

134. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к печатным формам;

рецепты и свойства используемых красок;

способы корректирования цвета краски в соответствии с оригиналом;

сорта и свойства применяемой бумаги;

приемы регулирования машины флексографской печати.

Параграф 58. Печатник флексографской печати, 4 разряд

135. Характеристика работ:

печатание этикеточной продукции на синтетических материалах и фольге независимо от количества красок, а также на бумаге в три и более красок на машинах флексографской печати, предназначенных для печатания на бумаге;

печатание этикеточной продукции на бумаге водно-спиртовыми красками на четырех- и шести красочных универсальных машинах флексографской печати;

регулирование приводки;

ведение процесса намотки;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

выполнение совместно с печатником флексографской печати более высокой квалификации работ по печатанию на различных материалах лаковыми и пигментированными красками на четырех- и шести красочных универсальных машинах флексографской печати.

136. Должен знать:

состав и свойства лаковых красок;

печатные свойства запечатываемых материалов;

приемы регулирования машины флексографской печати.

Параграф 59. Печатник флексографской печати, 5 разряд

137. Характеристика работ:

печатание этикеточной продукции любой сложности на различных материалах на четырех- и шести красочных универсальных машинах флексографской печати;

регулирование печатных аппаратов, сушильных и охлаждающих устройств, размоточно-намоточного аппарата и резального устройства;

управление машиной флексографской печати с электропульта;

ведение процессов сушки, охлаждения, резки и намотки в бобины;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

138. Должен знать:

элементы "Дветоведения" (понятие о цветовом анализе и синтезе);

порядок обработки синтетических материалов для взятия зарядов статического электричества;

режимы печатания, сушки и охлажления на пленках и фольге;

приемы регулирования машины флексографской печати.

Параграф 60. Печатник флексографской печати, 6 разряд

139. Характеристика работ:

печатание этикеточной продукции на различных материалах на многокрасочных машинах флексографской печати, оснащенных электронными системами управления и контроля;

регулирование блоков и систем машины с использованием электронных устройств.

140. Должен знать:

особенности регулирования многокрасочных машин флексографской печати, оснащенных электронными системами автоматического управления и контроля.

Параграф 61. Оператор цифровой печати, 7 разряд

141. Характеристика работ:

ведение процесса печатания на цифровых офсетных машинах малого формата;

установка гибкой пленки со светочувствительным слоем на формный цилиндр;

установка резинотканевого полотна;

включение и разогрев цифровой офсетной машины, загрузка самонаклада (установка рулона);

вывод информации из компьютерной сети в соответствии с заказом;

комбинирование цифрового массива;

наблюдение за процессом печатания и работой красочного аппарата;

контроль качества и разгрузка приемного устройства;

настройка и калибровка машины.

142. Должен знать:

технологию подготовки электронного макета издания, устройство и принцип регулирования цифровых офсетных машин;

программное обеспечение для проведения процесса печатания;

требования, предъявляемые к качеству печатных оттисков и методы контроля продукции.

143. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 62. Печатник эстампа, 4 разряд

144. Характеристика работ:

приладка и печатание эстампов в одну краску или несколько с несложным совмещением с оригинальных форм, выполненных художником на гладком литографском камне тушью методом заливки или толстым штрихом, а также на корешковом литографском камне методом несложной тушевки;

травление и перекатка форм;

получение пробных оттисков;

составление красок;

приладка и печатание эстампов в одну и несколько красок с оригинальных форм, выполненных художником на линолеуме;

приправка и печатание эстампов в несколько красок (до пяти) с оригинальных форм-гравюр, выполненных художником и имеющих несложные тоновые переходы;

приправка и печатание эстампов в одну краску с оригинальных форм, выполненных художником техникой офорта;

составление черной краски.

145. Должен знать:

принцип образования печатающих и пробельных элементов в высокой, плоской и глубокой печати;

номера красок;

технологию приготовления черных красок;

виды формных материалов;

виды эстампной, литографской и офсетной бумаги;

порядок сушки и хранения готовых оттисков и авторских форм;

приемы регулирования печатного станка.

Параграф 63. Печатник эстампа, 5 разряд

146. Характеристика работ:

приладка и печатание эстампов в несколько красок со сложным совмещением с оригинальных форм, выполненных художником на корешковом камне карандашом и тушовкой, содержащих большие фоновые плашки;

приправка и печатание эстампа в пять и более красок с оригинальных форм-гравюр, выполненных художником и содержащих несложные тоновые переходы, требующие одностороннего раската;

приправка и печатание эстампов в одну краску с оригинальных форм, выполненных художником техникой офорта и акватинта, с проведением работ по затяжке, натамповке, протирке и тонировке формы, а также выполненных сухой иглой без применения затяжки и натамповки.

147. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к эстампным бумагам;

элементы цветоведения (понятия о цветовом анализе и синтезе);

порядок наложения красок при печатании;

порядок затяжки и нанесения бликов на форму;

технику шлифовки досок и особенности материалов, используемых для офортных досок;

особенности и назначение папок, используемых при ручной печати гравюр.

Параграф 64. Печатник эстампа, 6 разряд

148. Характеристика работ:

приладка и печатание эстампов в одну и несколько красок с оригинальных форм, выполненных художником на литографском камне тонкой карандашной тушовкой или размывкой с большими тоновыми платками с раскатом;

перевод на литографский камень высокохудожественных работ, выполненных размывкой тушью и тушовкой карандашом с большим диапазоном тональностей;

приправка и печатание эстампов в одну и более красок с оригинальных форм-гравюр, выполненных художником тонкими резными линиями штрихами, имеющих сложные тоновые переходы и требующих двухстороннего раската;

приправка и печатание эстампов в одну и несколько красок с оригинальных форм, выполненных художником любой техникой (офорт, акватинта, меццо-тинто, сухая игла, резцовая гравюра и иное), с проведением работ по затяжке, натамповке, протирке и тонировке форм;

приправка и печатание эстампов с форм, выполненных сухой иглой с применением затяжки и натамповки;

изготовление и приклейка вырезок;

изготовление валиков, необходимых для печатания с различных гравюр;

составление красок всех цветов и оттенков;

исправление механических повреждений на оригинальных формах;

проведение совместно с художником всех видов пробо-оригинальных работ.

149. Должен знать:

технологию составления красок всех цветов и оттенков;

свойства красок и их взаимодействие с бумагой;

технологический процесс травления и гравировки авторских форм;

рецепты вальцмассы для изготовления валиков;

приемы изготовления ворсовых валиков;

порядок пользования гравировальным инструментом;

способы ручной печати без помощи станка.

Глава 3. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих
по разрядам на работы по брошюровочно-переплетным и отделочным процессам

Параграф 1. Машинист алфавитной машины, 2 разряд

150. Характеристика работ:

высечка отдельных страниц книжного блока со счетом определенного количества листов для каждой буквы и одновременной или последующей печатью алфавитной дорожки на алфавитных машинах всех типов, установка формы и регулирование их механизмов;

ведение процесса печати;

контроль качества готовой продукции.

151. Должен знать:

технологию изготовления записных и алфавитных книжек;

технические требования, предъявляемые к полуфабрикатам;

технические условия на изготовление изделий с алфавитом;

приемы регулирования алфавитных машин.

Параграф 2. Печатник-тиснильщик, 1 разряд

152. Характеристика работ:

выполнение работ по подготовке переплетных крышек к тиснению и отделка крышек после тиснения на станках и вручную.

153. Должен знать:

приемы грунтовки и чистки крышек после тиснения;

приемы регулирования обслуживаемого станка для чистки.

154. Примеры работ:

1) крышки переплетные и изделия картонажного производства–грунтовка;

2) формы-штампы нанесение краски с помощью валика.

Параграф 3. Печатник-тиснильщик, 2 разряд

155. Характеристика работ:

блинтовое тиснение и печатание тертыми красками на изделиях белового и картонажного производства, этикетках на ручных и полуавтоматических прессах;

укрепление и приправка формы-штампа;

установка накатных и передаточного валиков;

регулирование подачи краски при печатании на полуавтоматических прессах;

чистка и смазка пресса;

выполнение подготовительных работ при сложных видах тиснения, а также при тиснении на позолотных ротационных автоматах.

156. Должен знать:

виды тиснения и печати на крышках и этикетках;

технические требования, предъявляемые к штампам и приемы их установки;

режимы тиснения;

технические требования, предъявляемые к применяемым полуфабрикатам и качеству печати;

приемы регулирования позолотных прессов.

157. Примеры работ:

1) крышки переплетные – грунтовка, раскрой и настил на крышки фольги, чистка после тиснения золотом, светофолью, фольгой, поталью;

2) папки, крышки и изделия белового и картонажного производства массового выпуска – блинтовое тиснение и печатание;

3) этикетки – блинтовое тиснение и печатание.

Параграф 4. Печатник-тиснильщик, 3 разряд

158. Характеристика работ:

блинтовое тиснение и печатание тертыми красками на переплетных крышках книг, художественных изделиях белового и картонажного производства, этикетках на ручных и полуавтоматических прессах;

печатание в одну и несколько красок без совмещения на тигельных машинах;

рельефное (конгревное) тиснение без высечки этикеток на ручных и полуавтоматических прессах;

укрепление матриц, установка и приправка формы-штампа;

установка размеров в соответствии с форматом изделий;

накладывание и снятие изделий;

проверка качества печати или тиснения;

устранение неполадок в работе, чистка и смазка обслуживаемых тигельной машины и прессов;

выполнение под руководством печатника-тиснильщика высшей квалификации работ по тиснению и печатанию переплетных крышек на позолотных ротационных автоматах.

159. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к штампам и матрицам для рельефного тиснения, краскам;

приемы регулирования тигельной машины;

порядок эксплуатации и обслуживания позолотных ротационных автоматов.

160. Примеры работ:

блинтовое тиснение и печатание:

1) грамоты (правительственные);

2) крышки переплетные;

3) папки и крышки беловых и картонажных изделий художественные;

рельефное тиснение:

1) этикетки.

Параграф 5. Печатник-тиснильщик, 4 разряд

161. Характеристика работ:

тиснение красочной и металлической фольгой, светофолью, а также рельефное (конгревное) тиснение (бескрасочное или с печатным материалом) на переплетных крышках книг, художественных изделиях белового и картонажного производства, на ручных и полуавтоматических прессах;

тиснение фольгой обрезов книжных блоков: шлифование привертки блоков, тиснение фольгой;

тиснение фольгой, а также рельефное тиснение с высечкой этикеток на ручных и полуавтоматических прессах и облаточных машинах;

печатание в несколько красок с совмещением на тигельных машинах;

печатание и тиснение всех видов на автоматических прессах;

изготовление матриц для рельефного (конгревного) тиснения;

выклейка печатных валиков для красочного печатания;

установка размеров в соответствии с форматом изделия;

регулирование подачи фольги, давления, высоты рельефа, толщины красочного слоя, температуры нагрева штампа;

проверка качества тиснения;

устранение неполадок в процессе работы обслуживаемого оборудования.

162. Должен знать:

основные свойства применяемых материалов грунта, фольги, тертых красок, технических тканей и их заменителей;

температурный режим нагрева штампа и время тиснения;

приемы регулирования автоматических прессов и облаточных машин.

163. Примеры работ:

тиснение фольгой:

1) детали художественных коробок из бархата, шелковых тканей, замши, кожи и их заменителей;

2) крышки переплетные;

3) папки и крышки беловых и картонажных изделий художественные;

рельефное тиснение:

1) открытки сувенирные и адреса с конгревным тиснением и тиснением фольгой;

2) папки и крышки беловых и картонажных изделий массового выпуска;

3) удостоверения с барельефом.

Параграф 6. Печатник-тиснильщик, 5 разряд

164. Характеристика работ:

тиснение рельефное или фольгой на крышках для высокохудожественных и энциклопедических изданий на ручных и полуавтоматических прессах;

тиснение фольгой и рельефное на автоматических прессах с полной наладкой и регулированием автомата;

тиснение золотом на переплетных крышках и папках из ледерина на ручных, полуавтоматических и автоматических прессах;

печатание и тиснение всех видов работ на позолотных ротационных автоматах с полной наладкой и регулированием.

165. Должен знать:

виды матриц для рельефного тиснения и способы их подготовки;

основные свойства кожи, бархата, замши, шелка и иных материалов, используемых для оформления художественных изданий;

рецепты и порядок применения жидких и сухих грунтов;

приемы регулирования прессов.

166. Примеры работ:

тиснение фольгой:

1) грамоты (правительственные);

2) крышки переплетные с барельефом и сюжетным рисунком;

3) крышки переплетные энциклопедических, высокохудожественных изданий;

4) крышки, изготовленные из переплетных материалов на различной основе с полимерным покрытием;

5) обложки обрезные паспортной документации;

6) папки наградные и юбилейные из кожи, замши, бархата, шелка;

рельефное тиснение:

1) крышки переплетные;

2) открытки высокохудожественные сувенирные с конгревным тиснением и тиснением фольгой в несколько прогонов, требующим точного совмещения с элементами, отпечатанными различными способами печати;

3) папки наградные и юбилейные из кожи, замши, бархата, шелка и ледерина;

4) папки и крышки беловых и картонажных изделий художественные.

Параграф 7. Печатник-тиснильщик, 6 разряд

167. Характеристика работ:

тиснение золотом и рельефное на крышках из кожи для высокохудожественных изделий по заданной композиции на ручных, полуавтоматических и автоматических прессах;

золочение обреза визитных карточек;

подбор краски, грунта для различных материалов в соответствии с макетом;

набор и наклеивание набранных строк, орнамента или штампа на картон;

установка украшения в штампы в соответствии с применяемыми материалами и грунтами;

определение температуры нагрева;

проверка качества тиснения и печати.

168. Должен знать:

технические и режимные условия при работе с золотом;

взаимодействие золота с грунтами и основой применяемых материалов;

технологический процесс изготовления сусального золота для переплетных работ;

приемы регулирования автоматического пресса.

169. Примеры работ:

тиснение золотом:

1) переплетные крышки кожаные;

2) удостоверение орденское.

Параграф 8. Машинист блокообрабатывающего агрегата, 3 разряд

170. Характеристика работ:

выполнение подготовительных работ по обработке корешка книжных блоков на блокообрабатывающем агрегате;

заправка марли, каптала и бумаги в секции блокообрабатывающего агрегата;

заливка клея в клеевой аппарат;

чистка и смазка блокообрабатывающего агрегата.

171. Должен знать:

технологические операции обработки корешка книжных блоков;

технические требования, предъявляемые к применяемым материалам (бумаге, капталу, марле, клею), качеству книжных блоков, поступающих на обработку.

Параграф 9. Машинист блокообрабатывающего агрегата, 5 разряд

172. Характеристика работ:

обработка корешка книжных блоков на блокообрабатывающем агрегате;

наладка и регулирование механизмов блокообрабатывающего агрегата при переходе на обработку книжных блоков иного формата и объема;

установка и регулирование зажимов транспортера, секций кругления, кашировки, подачи марли, каптально-бумажной, обжимного и прокатывающего устройств;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

обработка книжных блоков на блокообрабатывающем агрегате с резальной секцией;

установка и регулирование зажимов транспортера, секций заклейки корешка, обрезки блоков с трех сторон, закраски обреза и сушки;

наладка и регулирование механизмов блокообрабатывающего агрегата при переходе на обработку книжных блоков иного объема и формата.

173. Должен знать:

технологию брошюровочно-переплетных процессов;

технические требования, предъявляемые к качеству обработанных книжных блоков;

способы контроля качества книжных блоков;

основные требования, предъявляемые к применяемым материалам и растворам клея;

приемы регулирования основных узлов блокообрабатывающего агрегата.

Параграф 10. Брошюровщик, 1 разряд

174. Характеристика работ:

прием, проверка качества, сталкивание, прессование и упаковка полуфабрикатов со станков, выполняющих брошюровочные операции;

выполнение отдельных операций брошюровки вручную;

фальцовка листов в один сгиб с разборкой и без разборки, со счетом и сталкиванием, обандероливание;

резка сгибов (петель) тетрадей и удаление долей листа;

вкладка в книги и изделия отдельных деталей;

комплектование блоков бланочной и беловой продукции;

оклеивание корешков блоков бумагой или тканью;

наколка-проколка оттисков для последующей более точной их обработки;

сталкивание на станке, выполняющем брошюровочные операции, бумаги и отпечатанных листов;

биговка бумаги и картона всех видов;

фальцовка и склеивание вручную пакетов и стандартных почтовых конвертов (без марок);

изготовление, счет и обандероливание конвертов;

изготовление пакетов из целлофана без печати.

175. Должен знать:

виды брошюровочных операций и их назначение;

стандартные форматы бумаги и составные элементы книги;

приемы сталкивания, разрезки и фальцовки листов, комплектования блоков;

характеристику основных материалов, применяемых в процессе брошюровки;

технические требования, предъявляемые к полуфабрикатам и готовой продукции;

приемы роспуска, фальцовки, намазки и склеивания конвертов.

176. Примеры работ:

1) бланки, блокноты – комплектование вкладкой и подборкой;

2) иллюстрации, чертежи, опечатки в книги и брошюры – вкладка;

3) оттиски этикеток, конвертов – наколка;

4) плакаты – подборка, обандероливание и упаковка;

5) продукция беловая и обложки – биговка;

6) продукция беловая, обложки, форзацы, чертежи – фальцовка.

Параграф 11. Брошюровщик, 2 разряд

177. Характеристика работ:

выполнение под руководством машиниста автоматической линии по изготовлению книг работ на механизированных автоматических поточных линиях по изготовлению книг, брошюр и журналов, машинах в агрегатах, выполняющих брошюровочные операции;

подкладывание и накладывание со сталкиванием и проверкой качества полуфабрикатов на транспортер или в секции оборудования, а также приемка с проверкой качества полуфабрикатов и готовых изделий, наблюдение за работой применяемого оборудования;

выполнение отдельных операций брошюровки;

сталкивание бумаги и отпечатанных листов вручную;

фальцовка и перефальцовка листов;

приклеивание несложных деталей, отпечатанных отдельно от текста, к наружным или внутренним страницам тетради;

изготовление форзацев с коленкоровым фальцем (прошивным);

комплектование вручную специальной изделий с нумерацией и книжно-журнальных изданий на вкладочном автомате;

окантовка тетрадей;

покрытие блоков обложкой обыкновенное;

выполнение комплекса операций по брошюровке книжно-журнальных изданий;

фальцовка листов;

приклеивание и вклеивание деталей, отпечатанных отдельно от текста;

комплектование вкладкой или подборкой;

покрытие блоков обложкой;

комплектование многолистных карт с подборкой по тонам и наклеиванием на ткань;

изготовление вручную конвертов разных форматов из высококачественных сортов бумаги с цветными тонкими подкладками и иным художественным оформлением, с высечкой заготовок на прессах и без высечки заготовок;

счет и обандероливание конвертов;

регулирование пресса;

изготовление вручную специальных конвертов с вырезкой заготовок вручную по шаблону;

комплектование художественных и сувенирных почтовых наборов;

изготовление пакетов из целлофана с печатью.

178. Должен знать:

виды операции, выполняемые на механизированных и автоматических поточных линиях, машинах и агрегатах;

порядок эксплуатации применяемого оборудования;

технические требования, предъявляемые к полуфабрикатам;

порядок спуска полос для ручной фальцовки;

порядок приклеивания форзацев, иллюстраций;

способы скрепления блоков книг и брошюр;

типы в виды переплетных крышек и обложек;

условные знаки и допуски при монтаже географических карт;

основные свойства применяемых материалов;

стандарты на конверты;

требования, предъявляемые к комплектованию художественных сувенирных наборов;

приемы регулирования высекального пресса.

179. Примеры работ:

1) брошюры, журналы, книги – участие в изготовлении на автоматических, механизированных поточных линиях, машинах и агрегатах;

2) брошюры, книги и изделия с нумерацией – комплектование вкладкой и подборкой;

3) документация паспортная – фальцовка в один сгиб;

4) изделия без нумерации на бумагах с локальным и водяным знаком – комплектование;

5) календари перекидные – разделение блоков после заклейки, сверление отверстий в блоках;

6) книги-ширмы – наклейка страниц на картон;

7) обложки обрезные паспортной документации – биговка;

8) тетради, бланки, квитанционные книги, блоки документных книжек – окантовка;

9) тетради и иллюстрации – фальцовка в один сгиб и более;

10) форзацы, иллюстрации, чертежи – приклейка.

Параграф 12. Брошюровщик, 3 разряд

180. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций брошюровки вручную;

приклеивание иллюстраций на паспарту и стержень;

приклеивание плюра;

покрытие блоков обложкой в роспуск;

приклеивание сложных элементов на обрезную обложку для изданий.

181. Должен знать:

технологический процесс брошюровки и переплета книг;

свойства материалов, применяемых при брошюровке художественных изданий.

182. Примеры работ:

1) атласы, альбомы в бумажной обложке - полное изготовление;

2) документация паспортная - фальцовка в несколько сгибов;

3) издания подарочные, юбилейные, факсимильные, энциклопедические - выполнение отдельных операций;

4) изделия с нумерацией на бумагах с локальным и водяным знаком - комплектование.

Параграф 13. Брошюровщик, 4 разряд

183. Характеристика работ:

выполнение комплекса операций по брошюровке художественных изданий и изготовлению сигнальных экземпляров;

фальцовка листов;

вклеивание элементов оформления;

комплектование листов;

покрытие блоков обложкой;

обрезка блоков на одноножевых резальных машинах.

184. Должен знать:

свойства материалов, применяемых при брошюровке художественных изданий;

порядок эксплуатации;

приемы регулирования одноножевых резальных машин.

Параграф 14. Машинист фальцевальных машин, 2 разряд

185. Характеристика работ:

фальцовка отпечатанных листов иллюстраций, чертежей, форзацев и иной продукции на кассетно-ножевых машинах малого формата и иных малоформатных фальцевальных машинах;

установка и регулирование самонаклада, боковых упоров, транспортных тесем, фальцаппарата, приемного устройства в соответствии с количеством сгибов и видом фальцовки;

сталкивание, подсчет и упаковка сфальцованной продукции;

устранение неполадок в работе;

чистка и смазка малоформатной фальцевальной машины;

фальцовка и склейка лотерейных билетов на фальцевально-склеечной машине под руководством машиниста фальцевальных машин более высокой квалификации.

186. Должен знать:

назначение основных деталей книги;

порядок основных спусков полос при различных видах фальцовки;

приемы регулирования малоформатной фальцевальной машины.

Параграф 15. Машинист фальцевальных машин, 3 разряд

187. Характеристика работ:

фальцовка отпечатанных листов на одинарных ножевых, кассетных и кассетно-ножевых фальцевальных машинах;

установка и регулирование самонаклада, транспортных тесем, устройства бокового равнения листа, фальцаппарата, приемного устройства, устройства для термонитей и иных механизмов в соответствии с форматом, количеством сгибов и видом фальцовки;

сталкивание, подсчет и упаковка сфальцованных тетрадей;

устранение неполадок в работе фальцевальной машины;

фальцовка иллюстраций и вкладка тетради в разъем сфальцованной картины, фальцовка обложки и вкладка внутренних листов в обложку документных книжек для изделий с контролем последовательности нумерации на фальцевальной машине;

подготовка фальцевальной машины к работе;

зарядка самонакладов, регулирование присосов, подачи воздуха, отделяющих щеток, прижима транспортных тесем выводного устройства, фальцевальной кассеты и иных механизмов фальцевальной машины в соответствии с форматом, количеством сгибов, видом фальцовки и плотностью бумаги картины и листа;

сталкивание, счет и упаковка вложенных листов;

устранение неполадок в работе, чистка и смазка фальцевальной машины;

фальцовка обрезной отпечатанной обложки с наклеенным титулом и форзацем изделий на биговально-фальцевальной машине;

установка и регулирование самонаклада, выравнивателя, ширины и глубины бига, ширины фальца, приемного стола и иных механизмов фальцевальной машины в соответствии с форматом изделий;

ведение процесса биговки и фальцовки обложки;

проверка качества продукции;

устранение неполадок в работе, чистка и смазка фальцевальной машины;

фальцовка, заклейка и перфорация лотерейных билетов на фальцевально-заклеечно-перфорационных машинах под руководством машиниста фальцевальных машин более высокой квалификации;

фальцовка конвертов, вкладка в них сфальцованных лотерейных билетов, склейка конверта с лотерейным билетом, перфорация, скрепление металлическим блочком на фальцевально-вкладочной и склеечно-конвертирующей машине под руководством машиниста фальцевальных машин более высокой квалификации.

188. Должен знать:

национальные стандарты на форматы бумаг;

варианты спуска полос и фальцовки;

технические требования, предъявляемые к сфальцованным тетрадям и иллюстрациям, изделиям, лотерейным билетам, и способы контроля качества фальцовки;

режимы прессования тетрадей;

приемы регулирования основных узлов фальцевальной машины.

Параграф 16. Машинист фальцевальных машин, 4 разряд

189. Характеристика работ:

фальцовка отпечатанных листов на двойных ножевых фальцевальных машинах с резальным устройством;

установка ножей и регулирование резального устройства;

фальцовка отпечатанных листов высокохудожественных, энциклопедических, юбилейных, подарочных изданий, отпечатанных титульных листов, паспортной документации на ножевых, кассетных и кассетно-ножевых фальцевальных машинах, в том числе с термонитевым устройством;

фальцовка обрезной отпечатанной обложки с наклеенным титулом или форзацем паспортной документации на биговально-фальцевальной машине;

фальцовка, заклейка и перфорация лотерейных билетов на фальцевально-заклеечно-перфорационных машинах, а также фальцовка и заклейка лотерейных билетов на фальцевально-склеечных машинах;

установка и регулирование самонаклада, фальцаппарата, механизма заклейки и перфорации, проверка качества продукции, оформление документации.

190. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к разрезке листов;

особенности регулирования самонаклада при фальцовке листов большого формата;

приемы регулирования резального устройства.

Параграф 17. Машинист фальцевальных машин, 5 разряд

191. Характеристика работ:

фальцовка отпечатанных внутренних листов паспортной документации, трудовых книжек на кассетных, ножевых и кассетно-ножевых фальцевальных машинах, комбинированная многосгибная фальцовка карт;

фальцовка конвертов, вкладка лотерейных билетов, склейка конвертов с лотерейными билетами, перфорация, пробивка отверстий, скрепление металлическим блочком на фальцевально-вкладочной и склеечно-конвертирующей машине;

установка и регулирование всех механизмов машины;

контроль качества продукции;

оформление документации.

192. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству фальцовки изделий и к обработке лотерейных билетов.

Параграф 18. Машинист тетрадных агрегатов, 2 разряд

193. Характеристика работ:

выполнение подготовительных работ по изготовлению школьных тетрадей на тетрадных агрегатах;

приготовление наборов для всех видов разлиновок;

заполнение красочных ванн;

заправка проволоки в швейные аппараты;

установка ножей;

установка рулонов писчей, промокательной и обложечной бумаги;

приемка, подсчет и сортировка тетрадей;

контроль качества;

чистка и смазка тетрадного агрегата.

194. Должен знать:

виды изделий, изготовленных на тетрадных агрегатах;

назначение приправки форм;

номера проволоки;

приемы установки ножей и заправки проволоки в швейные аппараты;

виды брака.

Параграф 19. Машинист тетрадных агрегатов, 3 разряд

195. Характеристика работ:

изготовление школьных тетрадей на линовально-фальцевальных машинах без шитья и вкладка промокательной бумаги, установка линовальных наборов в машину;

приправка форм;

установка ножей и размеров для нарезки бумаги на формат и фальцовки;

устранение неполадок в работе линовально-фальцевальных машин.

196. Должен знать:

технологический процесс изготовления тетрадей;

приемы приправки форм;

технические требования, предъявляемые к материалам и готовой продукции;

приемы регулирования основных узлов линовально-фальцевальных машин.

Параграф 20. Машинист тетрадных агрегатов, 4 разряд

197. Характеристика работ:

изготовление школьных тетрадей на тетрадных агрегатах без резальной секции;

установка наборов, линующих и красочных валиков в линовально-фальцевальную машину;

установка размеров для резки на формат и фальцовки;

установка швейных аппаратов;

ведение процесса линовки, печатания обложки, резки на формат, подборки и фальцовки;

контроль качества, регулирование обслуживаемой машины.

198. Должен знать:

сорта и печатные свойства бумаг;

национальные стандарты на тетради;

приемы регулирования основных узлов тетрадного агрегата.

Параграф 21. Машинист тетрадных агрегатов, 5 разряд

199. Характеристика работ:

изготовление школьных тетрадей на тетрадных агрегатах с резальной секцией;

установка ножей для обрезки тетрадей с трех сторон;

заточка ножей;

регулирование резальной секции.

200. Должен знать:

приемы заточки ножей и регулирования резальной секции тетрадного агрегата.

Параграф 22. Машинист крытвенной машины, 3 разряд

201. Характеристика работ:

покрытие блоков печатных изданий обложкой (обыкновенное и вроспуск) на крытвенной машине;

установка по шкалам и регулирование форматных упоров, устройств поворотного стола, обжима, самонаклада обложки и иных механизмов в соответствии с форматом и объемом блока;

устранение неполадок в работе;

чистка и смазка крытвенной машины.

202. Должен знать:

виды крытья;

технологический процесс крытья брошюр обложкой;

свойства бумаги и клеев, применяемых при покрытии;

требования, предъявляемые к качеству применяемых полуфабрикатов и готовых брошюр;

приемы регулирования крытвенной машины.

Параграф 23. Машинист приклеечной машины, 2 разряд

203. Характеристика работ:

приклеивание форзацев, иллюстраций и частей листа к тетрадям на приклеечном полуавтомате;

регулирование отступа корешка форзаца от корешкового сгиба тетради, ширины и толщины слоя намазки клеем;

сталкивание и подсчет готовых склеек;

устранение неполадок в работе;

чистка и смазка приклеечного полуавтомата;

вставка календарного блока в жестяную окантовку на полуавтомате под руководством машиниста приклеечного полуавтомата более высокой квалификации;

подготовка используемых материалов и приклеечного полуавтомата к работе.

204. Должен знать:

виды приклеек;

основные свойства применяемых материалов;

технические требования, предъявляемые к качеству полуфабрикатов;

требования, предъявляемые к качеству жестяной окантовки;

приемы регулирования приклеечного полуавтомата и порядок эксплуатации полуавтомата для окантовки календаря.

Параграф 24. Машинист приклеечной машины, 3 разряд

205. Характеристика работ:

приклейка форзацев, иллюстраций и частей листа к тетрадям, вкладка листа или картины в лист, а также листа в картину на приклеечном автомате;

установка и регулирование присосов самонаклада, щипцов, каретки, выравнивателя, прижима пресса, блокировки и иных узлов в соответствии с форматом и толщиной тетради;

загрузка самонаклада тетрадями и форзацами;

проверка, подсчет и упаковка готовых склеек;

устранение неполадок в работе;

чистка и смазка приклеечного автомата;

вставка календарного блока в жестяную окантовку на приклеечном полуавтомате;

загибка окантовки;

регулирование узлов приклеечного полуавтомата;

окантовка тетрадей, а также корешка книжных блоков бесшвейного скрепления или блоков, состоящих из тетрадей, скрепленных термонитями, бумагой или тканью на окантовочном автомате;

установка и регулирование загрузочного устройства по формату тетради, самонаклада и головки окантовочного автомата по толщине тетради;

зарядка самонаклада и окантовочной ленты;

заливка клея;

сталкивание и счет тетрадей;

склеивание тонких бумаг для декоративных изделий на приклеечном полуавтомате;

установка и регулирование натяжения нитей самонаклада, фиксирующих игл, приспособления для отсчета листов и иных механизмов;

зарядка самонаклада бумагой;

съем полуфабрикатов;

контроль качества склеивания;

чистка и смазка обслуживаемого оборудования.

206. Должен знать:

виды брошюровочных операций и их назначение;

технологию склейки тонкой бумаги и окантовки;

технологический процесс изготовления календарей;

свойства применяемых материалов;

приемы регулирования приклеечного автомата.

Параграф 25. Машинист приклеечной машины, 4 разряд

207. Характеристика работ:

приклеивание форзацев, иллюстраций и частей листа к тетрадям энциклопедических, высокохудожественных, уникальных изданий на приклеечном автомате;

наклейка отпечатанных листов титула на обрезные обложки документных книжек:

удостоверений "Ветеран труда", переселенческих билетов, водительских удостоверений и иных изделий с промазкой клеем всей площади обложки и обжимом в прессах;

выравнивание давления, толщины клеевого слоя;

установки размеров и транспортирующей системы на различные форматы обложки;

ведение процесса наклейки;

регулирование механизмов клеемазального аппарата и подачи листа;

контроль качества склеивания;

чистка и смазка приклеечного автомата;

окантовка тетрадей с одновременным приклеиванием форзаца на приклеечном автомате.

208. Должен знать:

рецепты применяемых клеев;

приемы регулирования приклеечного автомата.

Параграф 26. Машинист при клеечной машины, 5 разряд

209. Характеристика работ:

наклейка отпечатанных листов титула или форзаца на обрезные обложки изделий (паспортной документации) на титульно-приклеечной машине с промазкой клеем всей площади обложки и обжимом в прессах.

210. Должен знать:

приемы регулирования механизмов и режимы работы титульно-приклеечной машины.

Параграф 27. Машинист оклеечно-каптальной машины, 3 разряд

211. Характеристика работ:

оклейка корешков книжных блоков бумагой и приклейка каптала на оклеечно-каптальных машинах без самонаклада;

заправка бумаги и каптала в секции;

заливка клея в клеевой аппарат;

регулирование бумажно-каптальной и клеевой секции, прижимного полотна, зажимов транспортера и поворотного стола приемного устройства;

подналадка оклеечно-каптальной машины;

устранение неполадок в работе;

чистка и смазка машины.

212. Должен знать:

принцип работы и приемы регулирования основных узлов оклеечно-каптальной машины;

технологию брошюровочно-переплетных процессов;

технические требования, предъявляемые к бумаге, капталу, клею, качеству обработанных блоков;

способы контроля качества блоков;

устройство, приемы регулирования основных узлов оклеечно-каптальной машины.

Параграф 28. Машинист оклеечно-каптальной машины, 4 разряд

213. Характеристика работ:

оклейка корешков книжных блоков бумагой и приклейка каптала на оклеечно-каптальных машинах с самонакладом;

зарядка и регулирование самонаклада;

наладка всех узлов машины.

214. Должен знать:

устройство оклеечно-каптальной машины;

приемы регулирования самонаклада;

порядок проверки и способы наладки механизмов машины на точность работы.

Параграф 29. Машинист подборочно-швейной машины, 3 разряд

215. Характеристика работ:

комплектование блоков различных форматов и объемов на листоподборочной машине в 18-30 секций под руководством машиниста более высокой квалификации;

установка и регулирование самонаклада тетрадей, подборочного и ускорительного транспортеров, щипцов, упорных прутьев, присосов и крючков в соответствии с форматом и объемом блока;

устранение неполадок в работе обслуживаемой машины;

чистка и смазка машины;

подборка комплектов открыток различных форматов и объемов на листоподборочной машине в 16 секций под руководством машиниста подборочно-швейной машины более высокой квалификации.

216. Должен знать:

элементы книги;

виды комплектов открыток;

технические требования, предъявляемые к качеству тетрадей, открыток и комплектования открыток;

приемы регулирования основных узлов листоподборочной машины;

сорта бумаги, применяемые для печатания открыток;

форматы открыток;

приемы регулирования открыткоподборочной машины.

Параграф 30. Машинист подборочно-швейной машины, 4 разряд

217. Характеристика работ:

комплектование блоков различных форматов и объемов и шитье на подборочно-швейной машине в 12 секций;

комплектование блоков различных форматов и объемов, подборок различных форматов плакатов, открыток, репродукций на листоподборочных машинах в 12-30 секций без шитья;

наладка синхронной работы подборочного и ускорительного транспортеров машины;

установка и регулирование швейных аппаратов;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

218. Должен знать:

технологию брошюровочных процессов;

технические требования, предъявляемые к качеству комплектования продукции и шитья блоков;

требования, предъявляемые к применяемой проволоке;

приемы регулирования основных узлов листоподборочной машины.

Параграф 31. Машинист подборочно-швейной машины, 5 разряд

219. Характеристика работ:

комплектование блоков энциклопедических, словарных и высокохудожественных изданий большого формата и объема на двух спаренных листоподборочных машинах;

наладка синхронной работы обслуживаемой машины;

устранение неполадок в процессе работы;

комплектование книжных блоков на листоподборочных машинах, оснащенных электронными устройствами;

комплектование подборок листов-бланков форм строгой отчетности с печатью нумерации и скреплением подборок на листовых коллаторах;

подборка бесконечных формуляров с печатью нумерации на стапельном коллаторе.

220. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству комплектования блоков энциклопедических, словарных и высокохудожественных изданий;

приемы наладки двух спаренных листоподборочных машин;

основы электроники и приемы наладки листоподборочных машин, оснащенных электронными устройствами;

требования к качеству комплектования и скрепления книжной продукции;

приемы регулирования основных узлов коллатора и нумерационных барабанов.

Параграф 32. Машинист каландра, 2 разряд

221. Характеристика работ:

каландрирование отпечатанных листов игральных карт под руководством машиниста каландра более высокой квалификации;

подготовка обслуживаемой машины к работе;

регулирование приемного стола и выводного транспортера;

наблюдение за качеством каландрирования;

сталкивание готовой продукции;

гренирование открытых писем, обложек, суперобложек, форзацев и иных видов продукции на гренировальной машине;

нагрев каландров;

укладывание продукции на накладную доску машины;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

222. Должен знать:

свойства используемой бумаги;

сорта игральных карт;

технические требования, предъявляемые к качеству каландрирования;

приемы регулирования приемного стола и выводного транспортера.

Параграф 33. Машинист каландра, 3 разряд

223. Характеристика работ:

каландрирование отпечатанных листов игральных карт;

регулирование прижимных валов, самонаклада, механизма проводки бумаги через каландр;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

224. Должен знать:

режимы каландрирования в зависимости от сорта игральных карт;

приемы регулирования механизмов обслуживаемой машины.

Параграф 34. Машинист автомата по изготовлению обрезных обложек, 3 разряд

225. Характеристика работ:

склеивание тоновой бумаги с техническими тканями на автомате по изготовлению обрезных обложек;

установка размерной шестерни на различные форматы обложек;

заправка рулонов бумаги и технической ткани в автомат;

регулирование механизмов подачи технической ткани, бумаги, прессовых валиков, клеевого аппарата и механизма режущих ножей.

226. Должен знать:

концентрацию клеев для различных видов технических тканей;

виды переплетно-технических тканей;

технические требования, предъявляемые к обложкам;

конструкцию автомата по изготовлению обрезных обложек и приемы его регулирования.

Параграф 35. Машинист резальных машин, 2 разряд

227. Характеристика работ:

размотка и разрезка на листы ролевой бумаги, технических тканей, разрезка-подрезка картона на ручных и механизированных резальных станках;

разметка материалов по шаблону на формат раскроя;

перемотка;

разрезка (рубка);

разрезка листов бумаги с отпечатанными рисунками и комплектование рисунков на изделие;

разрезание ролевой бумаги на многорольных листорезальных машинах под руководством машиниста резальных машин более высокой квалификации;

подкатка рулонов к резальной машине;

зарядка рулонов;

приемка, съем нарезанной бумаги, подсчет и укладывание на стеллаж;

чистка и смазка резальной машины.

228. Должен знать:

структуру и порядок раскроя переплетных материалов;

технические требования, предъявляемые к раскрою и резке листов бумаги;

приемы сталкивания и подсчета нарезанной бумаги;

виды брошюровочных и переплетных операций и их назначение;

общую классификацию бумаги, картона и переплетных тканей;

порядок эксплуатации листорезальных машин.

Параграф 36. Машинист резальных машин, 3 разряд

229. Характеристика работ:

разрезка и подрезка бумаги, технических тканей, картона в отпечатанной продукции соответственно на одноножевой, листорезальной, бобинорезальной и картонорезальной машинах;

укладка столкнутых листов на стол одноножевой машины и приталкивание их к затлу;

разметка линии разреза и установка затла на формат разрезки;

установка ножей, размера и шага подачи полос картона при разрезке на части;

установка рулонов бумаги отпечатанной продукции и тканей;

разметка продукции для разрезки по заданному размеру;

снятие бобин и их упаковка;

сталкивание и укладка разрезанного картона;

устранение неполадок в процессе работы одноножевых, листорезальных, бобинорезальных и картонорезальной машин;

чистка и смазка машин;

раскрой технических тканей и их заменителей по утвержденным макетам с изготовлением шаблонов;

раскрой бумаги и картона по утвержденным макетам с учетом направления по волокну и соблюдения норм отходов.

230. Должен знать:

виды стандартных форматов бумаг;

технические требования, предъявляемые к листовой бумаге;

марки и толщину картона;

свойства целлофана и порядок обращения с ним;

артикулы, фоны и защитные сетки по разновидностям продукции;

сорта тканей, марли и иных материалов, поступающих для разрезки, и технические требования, предъявляемые к ним;

порядок раскроя тканей, бумаги и картона с учетом направления по волокну и максимального использования площади материала;

приемы регулирования одноножевой, листорезальной, бобинорезальной и картонорезальной машин.

231. Примеры работ:

1) бумага ролевая - разрезка на листорезальных машинах;

2) картон - разрезка на полосы и части на картонорезальных машинах;

3) листы бумаги и картона (не для печати), переплетные технические ткани - разрезка и подрезка на одноножевых машинах;

4) листы картона с печатью билетов с фоновой сеткой, игральных карт - разрезка на полосы и части на картонорезальных машинах;

5) продукция, отпечатанная на целлофане, бумага для денежных знаков и диаграммные бумаги - разрезка рулонов с намоткой в бобины на бобинорезальных машинах;

6) технические ткани, марля, пластмасса, бумага без покрытий и со специальными покрытиями (парафином, краской и иное) и отпечатанная продукция - разрезка рулонов на бобинорезальных машинах с намоткой.

Параграф 37. Машинист резальных машин, 4 разряд

232. Характеристика работ:

разрезка и подрезка бумаги, отпечатанной продукции со сталкиванием и выравниванием по меткам, а также технических тканей на одноножевых машинах;

разрезка, обрезка и подрезка бланочных билетов с раскладкой по наименованиям и нумерации, книг, журналов и беловых изделий на одноножевых и трехножевых машинах;

установка боковых ножей, смена планки, затла и деревянной колодки по формату обрезки;

правка ножей;

установка и регулирование ножей;

комплектование продукции по наименованиям в порядке нумерации;

поперечная и долевая разрезка бумаги на листорезальных четырех рулонных, семи рулонных машинах;

регулирование скорости машин;

изменение формата;

замена ножей;

контроль точности разрезки и оттеночности бумаги;

устранение неполадок в работе обслуживаемой резальной машины.

233. Должен знать:

форматы книжных блоков, брошюр и журналов после обрезки;

установленные нормы на высоту привертки;

схемы спуска полос для ручной и машинной фальцовки и способы определения верной стороны;

последовательность резки;

необходимые допуски на точность резки;

технические требования к качеству разрезки изделий строгого учета и с нумерацией;

приемы правки и заточки ножей;

приемы регулирования основных узлов трех ножевой машины.

234. Примеры работ:

1) брошюры, книги, журналы, квитанции, календари и беловые изделия - обрезка с 3-х сторон на одноножевых и трех ножевых машинах;

2) бумага - поперечная и долевая разрезка на листорезальных семи рулонных машинах;

3) бумага для печати и линовки, отпечатанные листы текста, обложек, форзацев, бланков, открыток, плакатов, карт и билетов строгого учета разрезка и подрезка на одноножевых машинах;

4) продукция диаграммная, в том числе отпечатанная на специальных видах бумаг - перемотка с одновременной разрезкой на перемоточно-резальных станках;

5) картон - разрезка на полосы и части на картонорезальных автоматах без наладки автомата.

Параграф 38. Машинист резальных машин, 5 разряд

235. Характеристика работ:

разрезка и подрезка продукции, требующей высокой точности исполнения, отпечатанной на бумагах с водяным и локальным знаками, отпечатанных листов высокохудожественной изобразительной продукции на одноножевых и трех ножевых машинах;

разрезка и подрезка отпечатанной продукции и блоков на одно- и трех ножевых автоматах, разрезка картона на картонорезальных автоматах, наладка автоматов;

обрезка особо сложных энциклопедических, высокохудожественных изданий, а также сигнальных экземпляров этих изданий на трех ножевых резальных машинах.

236. Должен знать:

требования, предъявляемые к режиму работы обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству многокрасочных изданий;

допуски на готовые изделия;

приемы наладки и регулирования резальных автоматов.

237. Примеры работ:

1) вклейки в энциклопедические и редкие издания репродукций с картин, мелкие этикетки и карты, художественные маркировавные открытки и репродукции на ледерине;

2) изделия денежных знаков, денежно-вещевой лотереи, паспортная документация.

Параграф 39. Машинист книговставочной машины, 2 разряд

238. Характеристика работ:

выполнение подготовительных работ по вставке в переплетную крышку книжных блоков на книговставочном автомате;

заливка клея в клеевой аппарат;

подача блоков в загрузочный желоб или самонаклад, поправка вставленных блоков;

чистка и смазка книговставочного автомата.

239. Должен знать:

виды и способы вставки книг;

технические требования, предъявляемые к применяемым материалам, крышкам и обработанным книжным блокам.

Параграф 40. Машинист книговставочной машины, 3 разряд

240. Характеристика работ:

вставка в переплетную крышку книжных блоков на книговставочном полуавтомате;

установка и регулирование загрузочного желоба, подавателя блока, выравнивателя и блокировочного устройства в соответствии с форматом и объемом блока;

контроль качества и вставленных блоков;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

вставка в переплетную книжку книжных блоков энциклопедических и высокохудожественных изданий на книговставочном автомате под руководством машиниста книговставочной машины более высокой квалификации.

241. Должен знать:

технологический процесс обработки книжных блоков;

свойства применяемых материалов (бумаги, клеевых растворов);

приемы регулирования книговставочного полуавтомата.

Параграф 41. Машинист книговставочной машины, 4 разряд

242. Характеристика работ:

вставка в переплетную крышку книжных блоков на книговставочном автомате;

наладка и регулирование механизмов книговставочного автомата при переходе на вставку книг иного объема и формата;

установка и регулирование самонаклада крышек, механизма подачи и транспортировки блоков, механизмов перемещения клеевых валиков, механизма подъема книг над крылом транспортера и вывода вставленных книг;

контроль качества вставленных блоков;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

243. Должен знать:

основы технологии брошюровочно-переплетных процессов;

технические требования, предъявляемые к качеству готовых книг;

приемы регулирования основных узлов книговставочного автомата.

Параграф 42. Машинист автоматической линии по изготовлению книг, 3 разряд

244. Характеристика работ:

обслуживание секции заклеивания и сушки или секции обжима корешка книжного блока автоматической линии по изготовлению книг;

наладка и регулирование механизмов секций при переходе на обработку блоков иного формата и объема;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

245. Должен знать:

технологический процесс изготовления книг различными способами;

технические требования, предъявляемые к качеству блоков и клеев;

порядок регулирования механизмов секций заклеивания и сушки или обжима блоков.

Параграф 43. Машинист автоматической линии по изготовлению книг, 4 разряд

246. Характеристика работ:

обработка корешка книжных блоков и вставка блоков в переплетную крышку;

обжим и штриховка готовых книг на автоматической линии по изготовлению книг совместно с машинистом автоматической линии по изготовлению книг высшей квалификации;

наладка и регулирование механизмов вставочной машины при переходе на вставку книг иного формата и объема;

установка и регулирование узлов подачи крышек и блоков, механизмов перемещения клеевых аппаратов и валиков, подъема и вывода вставленных книг;

обслуживание одной из секций в автоматической линии по изготовлению книг:

обрезки блоков с трех сторон, кругления и кашировки, оклеечно-каптальной, вставки блоков в переплетную крышку;

наладка и регулирование механизмов обслуживаемой секции при переходе на обработку блоков иного формата и объема;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

247. Должен знать:

основы технологии брошюровочно-переплетных процессов;

свойства применяемых материалов при вставке;

технические требования, предъявляемые к материалам (бумаге, картону, марле и клею), к качеству блоков, крышек и вставленных книг;

порядок регулирования основных узлов вставочной машины, механизмов секций обрезки, кругления и каширования блоков, оклеечно-каптальной и вставочной.

Параграф 44. Машинист автоматической линии по изготовлению книг, 5 разряд

248. Характеристика работ:

обслуживание секций автоматической линии по изготовлению книг по обработке корешка книжных блоков, вставке блоков в переплетную крышку, обжиму и штриховке готовых книг совместно с машинистом автоматической линии по изготовлению книг высшей квалификации;

наладка и регулирование механизмов круглильно-кашировальной, оклеечно-каптальной и вставочной машин, а также штриховально-обжимного пресса при переходе на обработку книжных блоков иного формата и объема.

249. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству полуфабрикатов, изготавливаемых на обслуживаемых машинах;

порядок регулирования механизмов круглильно-кашировальной, оклеечно-каптальной и вставочной машин, штриховально-обжимного пресса.

Параграф 45. Машинист автоматической линии по изготовлению книг, 6 разряд

250. Характеристика работ:

обработка корешка книжных блоков и вставка в переплетную крышку, обжим и штриховка готовых книг на автоматической линии по изготовлению книг, а также проведение наладочных работ на всех машинах, входящих в линию;

перестановка механизмов обслуживаемых машин при переходе на изготовление книг иного формата и объема;

установка и регулирование зажимов транспортера, механизмов кругления, каширования, подачи марли, каптально-бумажной секции, обжимного и прокатывающего устройства;

разборка и сборка всех узлов, проверка и доводка частей и деталей обслуживаемых машин;

заточка режущего инструмента;

проведение необходимых расчетов при настройке обслуживаемого оборудования;

участие в проведении профилактических осмотров, проверок, ремонта обслуживаемого оборудования по системе планово-предупредительного ремонта.

251. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству полуфабрикатов при всех операциях, проводимых на автоматической линии;

устройство и конструктивные особенности машин, входящих в автоматическую линию по изготовлению книг;

порядок проверки и настройки их на точность работы.

Параграф 46. Машинист автомата для завертывания книг в суперобложку, 3 разряд

252. Характеристика работ:

завертывание крышек книг в суперобложку и комплектов открыток в обложку на автомате;

подготовка автомата для завертывания книг в суперобложку к работе;

наладка и регулирование колодок самонаклада суперобложек, механизмов подачи и раскрывания книг, механизмов подачи комплекта открыток, вывода книг и комплекта открыток на приемное устройство, температуры нагрева в соответствии с характером суперобложки;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

контроль качества готовой продукции;

чистка и смазка автомата для завертывания книг в суперобложку.

253. Должен знать:

порядок эксплуатации и регулирования механизмов автомата для завертывания книг в суперобложку;

технологический процесс завертывания книг в суперобложку и комплектов открыток в обложку;

технические требования, предъявляемые к бумаге для суперобложки.

Параграф 47. Машинист машины для вкладки книг в футляры, 2 разряд

254. Характеристика работ:

изготовление футляров и вкладка книг в футляры на обслуживаемой машине под руководством машиниста машины для вкладки книг в футляры более высокой квалификации;

загрузка книг в машину для вкладки книг в футляры;

зарядка самонаклада кроем футляров;

заливка клея в клеевые ванны;

участие в регулировании механизмов обслуживаемой машины.

255. Должен знать:

принцип работы обслуживаемой машины;

свойства применяемых материалов;

технические требования, предъявляемые к применяемым полуфабрикатам.

Параграф 48. Машинист машины для вкладки книг в футляры, 4 разряд

256. Характеристика работ:

изготовление футляров и вкладка книг в футляры на машине для вкладки книг в футляры;

установка и регулирование самонакладов книг и кроя футляров;

регулирование механизмов проводки кроя футляров;

формирования футляров, клеевого аппарата и вывода вложенных в футляр книг;

наладка и регулирование механизмов обслуживаемой машины при переходе на вкладку книг иного формата и объема;

устранение неполадок в работе машины.

257. Должен знать:

устройство машины для вкладки книг в футляры;

технические требования, предъявляемые к качеству вкладки книг в футляры;

приемы регулирования основных узлов обслуживаемой машины и порядок их наладки.

Параграф 49. Машинист конвертной машины, 3 разряд

258. Характеристика работ:

изготовление конвертов на конвертных машинах;

установка рулонов бумаги в конвертную машину, приправка печатной формы;

зарядка самонаклада полуфабрикатами;

наполнение клеевого аппарата клеем и красочного аппарата краской;

печатание, высечка и склеивание конвертов;

наладка работы конвертной машины в соответствии с форматом конвертов и плотностью бумаги;

наблюдение за работой клеемазального аппарата и механизмов фальцовки;

проверка качества, счет, обандероливание и упаковка конвертов в пачки;

прием и сдача полуфабрикатов и конвертов строгой отчетности;

устранение неполадок в работе, чистка и смазка конвертной машины.

259. Должен знать:

процесс изготовления конвертов;

порядок установки и приправки печатных форм;

свойства печатной краски;

свойства применяемых клеев и бумаги;

приемы регулирования конвертных машин;

порядок обращения с продукцией строгой отчетности.

Параграф 50. Машинист конвертной машины, 4 разряд

260. Характеристика работ:

изготовление художественных конвертов на листовых и рулонных конвертных машинах;

изготовление художественных конвертов под руководством машиниста конвертной машины более высокой квалификации на скоростных рулонных ротационных конвертных машинах с электронными контрольно-счетными устройствами;

наладка обслуживаемых машин, подналадка скоростных рулонных ротационных конвертных машин;

выявление неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

261. Должен знать:

устройство конвертных листовых и рулонных ротационных конвертных машин;

способы регулирования обслуживаемых машин;

свойства применяемых печатных красок и клеев.

Параграф 51. Машинист конвертной машины, 5 разряд

262. Характеристика работ:

изготовление художественных конвертов на скоростных рулонных ротационных конвертных машинах с электронными контрольно-счетными устройствами;

установка запечатанного рулона бумаги в зарядное устройство, проводка бумажного полотна, заправка клеевых аппаратов обандероливающей секции;

наладка и регулирование размоточного механизма, устройства для автоматического контроля положения полотна обандероливающего механизма, узлов форматной резки и обрезки уголков, узлов транспортировки заготовок, секции гуммирования клапанов конвертов, сушки, бигования, фальцования, электронных контрольно-счетных и блокирующих устройств;

контроль качества конвертов;

устранение неполадок в процессе работы.

263. Должен знать:

устройство скоростных рулонных ротационных конвертных машин;

последовательность включения узлов и секций скоростной рулонной ротационной конвертной машины в рабочий режим;

приемы регулирования всех узлов машины.

Параграф 52. Машинист крышкоделательной машины, 3 разряд

264. Характеристика работ:

покрытие переплетных крышек корешком на крышкоделательных машинах;

загрузка секций картонными сторонками, корешковым материалом и отставом;

регулирование узлов подачи картона и отстава, механизмов ножей, загибки и заделки краев, каландрирующего и клеемазального;

изготовление цельнокрытых и составных переплетных крышек на крышкоделательных машинах под руководством машиниста крышкоделательной машины более высокой квалификации;

установка рулонов ткани, отстава;

загрузка секций картонными сторонками;

заливка клея в клеевой аппарат;

устранение неполадок в работе;

чистка и смазка крышкоделательной машины.

265. Должен знать:

технологический процесс изготовления составных и цельнокрытых переплетных крышек;

классификацию переплетных крышек;

технические требования, предъявляемые к применяемым материалам и готовым крышкам;

приемы регулирования крышкоделательной машины.

Параграф 53. Машинист крышкоделательной машины, 4 разряд

266. Характеристика работ:

изготовление цельнокрытых и составных переплетных крышек на крышкоделательных машинах без самонаклада;

наладка и регулирование механизмов машины при переходе на изготовление крышек различных видов и форматов;

установка и регулирование узлов подачи картона и отстава, загибки и заделки краев, каландрирующего, клеемазального и пневматического устройств;

загрузка заготовок наружного материала;

устранение неполадок в работе крышкоделательной машины;

изготовление цельнокрытых переплетных крышек на крышкоделательных автоматах под руководством машиниста крышкоделательной машины более высокой квалификации;

загрузка секций картоном, обложками;

заливка клея в клеевой аппарат;

устранение неполадок в работе;

чистка и смазка крышкоделательного аппарата.

267. Должен знать:

основы технологии брошюровочно-переплетных процессов;

порядок раскроя переплетных материалов;

основные требования, предъявляемые к материалам, используемым при изготовлении переплетных крышек;

приемы регулирования крышкоделательных машин и автоматов.

Параграф 54. Машинист крышкоделательной машины, 5 разряд

268. Характеристика работ:

изготовление цельнокрытых и составных переплетных крышек (в том числе крышек, изготовленных из поливинилхлорида, бумвинила и иное, цельнобумажных крышек с припрессованной пленкой) на крышкоделательных машинах с самонакладом;

наладка и регулирование крышкоделательной машины при переходе на изготовление крышек различных видов и форматов;

изготовление составных переплетных крышек, печать красками по корешку и сторонке на крышкоделательных машинах с печатной приставкой;

наладка и регулирование красочного аппарата, установка штампов;

контроль качества печати;

установка механизмов угловых ножей, продольной и поперечной загибки материала, заделки краев, каландрирующего, клеемазального и пневматического устройств;

покрытие крышек обложкой на крышкоделательной машине;

наладка и регулирование механизмов машины при переходе на изготовление крышек различных видов и форматов;

установка и регулирование самонакладов обложек и крышек, механизма загибки обложек и иных механизмов;

устранение неполадок в работе машины;

установка и регулирование узлов подачи картона, отстава и обложек (из различных материалов), каретки, самонаклада обложек (из различных материалов).

269. Должен знать:

принцип построения таблицы для установки механизмов крышкоделательной машины в зависимости от формата издания;

приемы регулирования самонакладов и иных механизмов машины.

Параграф 55. Машинист крышкоделательной машины, 6 разряд

270. Характеристика работ:

изготовление цельнокрытых переплетных крышек на крышкоделательных автоматах;

наладка и регулирование автомата при изготовлении крышек различных видов и форматов;

установка и регулирование узлов подачи картона, обложек из различных материалов.

271. Должен знать:

устройство и конструктивные особенности крышкоделательного автомата;

приемы регулирования механизмов автомата.

Параграф 56. Машинист лакировально-гуммировальной машины, 2 разряд

272. Характеристика работ:

лакирование отпечатанной продукции на лакировально-гуммировальных машинах формата до 102 х 126 сантиметров, а также гуммирование марок и иной продукции на лакировально-гуммировальных машинах всех типов под руководством машиниста лакировально-гуммировальной машины более высокой квалификации;

заливка лака и клея в ванну;

установка механизмов приемки листов и иных механизмов, зарядка самонаклада;

чистка, смывание и смазка лакировально-гуммировальной машины.

273. Должен знать:

назначение процессов лакирования и гуммирования;

технические требования, предъявляемые к применяемым материалам и полуфабрикатам;

свойства смазочных материалов;

порядок обращения с печатными оттисками и способы их сохранности.

Параграф 57. Машинист лакировально-гуммировальной машины, 3 разряд

274. Характеристика работ:

лакирование отпечатанной красочной продукции (обложек, марок, открыток, художественных репродукций и этикеточно-упаковочной продукции) на лакировально-гуммировальных машинах формата до 102 х 126 сантиметров;

гуммирование марок и иной продукции на лакировально-гуммировальных машинах всех типов;

лакирование отпечатанной продукции на крупногабаритных (формата 1З0 х 130 сантиметров) лакировально-гуммировальных машинах под руководством машиниста лакировально-гуммировальной машины более высокой квалификации;

подготовка и установка декеля;

регулирование сушильного устройства, толщины слоя лака и клея на оттиске, подачи воздуха и его температуры;

составление лака и клея;

устранение неполадок в работе лакировально-гуммировальной машины.

275. Должен знать:

свойства лаков и клея;

порядок их применения с учетом характера продукции;

методы контроля качества лакирования и гуммирования;

приемы регулирования механизмов лакировально-гуммировальной машины.

Параграф 58. Машинист лакировально-гуммировальной машины, 4 разряд

276. Характеристика работ:

лакирование высокохудожественной продукции: обложек, марок, открыток, репродукций с музейных картин, отпечатанных на ледерине и иных технических тканях, мелованных фототипных и пластифицированных бумагах на лакировально-гуммировальных машинах формата до 102 х 126 сантиметров;

лакирование всех видов продукции на крупногабаритных (формата 130 х 130 сантиметров) лакировально-гуммировальных машинах;

лакирование отпечатанной высокохудожественной продукции на крупногабаритных лакировально-гуммировальных машинах под руководством машиниста лакировально-гуммировальной машины более высокой квалификации;

приладка, регулирование двойного пневматического самонаклада;

наблюдение за работой инфракрасных ламп и вентиляторов;

установка дугьевых сопл, охлаждающего устройства и приемки на формат лакируемой продукции на крупногабаритных лакировально-гуммировальных машинах.

277. Должен знать:

особенности нанесения лаковых покрытий на ледерин и высокосортные специальные виды бумаг;

приемы регулирования механизмов крупногабаритных лакировально-гуммировальных машин.

Параграф 59. Машинист лакировально-гуммировальной машины, 5 разряд

278. Характеристика работ:

лакирование высокохудожественной продукции, к которой предъявляются повышенные требования (марки, маркированные открытки и иное) на крупногабаритных лакировально-гуммировальных машинах.

279. Должен знать:

особенности лакирования высокохудожественных изделий.

Параграф 60. Машинист автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования, 3 разряд

280. Характеристика работ:

участие в изготовлении тетрадей для нот и альбомов для рисования на автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования;

контроль процесса подборки тетрадей в пачки, их обандероливания и качества;

подготовка рулонов бандеролей и установка их в секции;

наблюдение за работой механизмов подачи тетрадей от резальной секции на обандероливание;

наладка и регулирование клеевого аппарата;

чистка и смазка обслуживаемого оборудования.

281. Должен знать:

технологический процесс изготовления тетрадей для нот и альбомов для рисования;

национальные стандарты на готовую продукцию;

приемы регулирования узлов подборочно-обандероливающей секции.

Параграф 61. Машинист автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования, 4 разряд

282. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления тетрадей для нот и альбомов для рисования на автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования совместно с машинистом автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования более высокой квалификации;

подготовка и установка рулонов бумаги;

ведение процесса линовки, резки бумаги на формат;

подбор листов и обложки;

установка и регулирование механизмов зарядной секции, линующих, красочных и отжимных валиков;

бесшвейное скрепление и окантовка корешка блоков бумагой, марлей или технической тканью;

установка размеров для резки на формат бумаги и тетрадей;

заточка режущего инструмента;

участие в устранении неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

283. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к применяемым материалам;

устройство и приемы регулирования отдельных узлов машин, входящих в автоматическую линию по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования.

Параграф 62. Машинист автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования, 5 разряд

284. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления тетрадей для нот и альбомов для рисования на автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования без резальной секции и секции для их обандероливания;

заправка рулонов бумаги;

установка швейных аппаратов, их наладка и регулирование;

заправка проволоки в швейные аппараты;

контроль шитья тетрадей;

установка красочных валиков, приводка и приправка форм для печати обложки;

участие в проведении профилактических осмотров и ремонта обслуживаемого оборудования.

285. Должен знать:

устройство, принципиальные схемы и взаимодействие механизмов автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования;

приемы регулирования основных узлов автоматической линии;

технические требования, предъявляемые к печатной форме;

национальные стандарты на применяемые материалы.

Параграф 63. Машинист автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования, 6 разряд

286. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления тетрадей для нот и альбомов для рисования на автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования с резальной секцией и секцией обандероливания;

установка ножей для резки бумаги и изделий на формат;

регулирование зажимов транспортера и механизмов рабочих секций;

установка печатных валиков;

проведение наладочных работ на всех секциях и узлах автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования;

контроль качества продукции.

287. Должен знать:

конструкцию автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования;

устройство и конструктивные особенности;

порядок проверки и настройки на точность работы обслуживаемого оборудования.

Параграф 64. Нумеровщик, 1 разряд

288. Характеристика работ:

нумерация ручным нумератором конторско-канцелярских изделий с предварительным набором знаков, их приводкой и приправкой;

укрепление в головке нумератора набора или клише;

приправка и печатание;

проверка правильности нумерации.

289. Должен знать:

назначение приправки;

требования, предъявляемые к печатной краске и качеству нумерации;

кегли шрифтов.

290. Примеры работ:

нумерация:

1) квитанции;

2) книги конторские;

3) ленточки;

4) талоны;

5) чеки;

6) ярлыки.

Параграф 65. Нумеровщик, 2 разряд

291. Характеристика работ:

нумерация ручным нумератором и на нумерационном станке документов и работ строгой отчетности с предварительным набором знаков, их приводкой и приправкой;

подпечатка к основному тексту отдельных слов или знаков с подгоном тона краски;

прием и сдача бумаги по счету;

чистка, смазка и регулирование нумерационного станка.

292. Должен знать:

гарнитуры шрифтов;

порядок работы с документацией строгой отчетности;

приемы регулирования нумерационных аппаратов.

293. Примеры работ:

нумерация:

1) профсоюзные билеты, сборники и иное;

2) карты морские и специальные форматом 75х100 сантиметров и более на бумаге массой 120-160 грамм;

3) книги квитанционно-бланочные и иные изделия строгой отчетности.

Параграф 66. Нумеровщик, 3 разряд

294. Характеристика работ:

нумерация на станках, прессах и вручную обычным способом и контроттиском денежных изделий, облигаций, лотерейных билетов, паспортной и орденской документации с предварительным набором знаков, их приводкой и приправкой;

проверка правильности нумерации;

оформление сопроводительной документации;

прием и сдача бумаги, полуфабрикатов и готовых изделий со счетом в установленном порядке.

295. Должен знать:

свойства бумаг с локальным знаком;

приемы наладки и регулирования нумерационных станков и прессов.

Параграф 67. Перфораторщик, 1 разряд

296. Характеристика работ:

перфорирование (просечка) на перфорационных станках бумаги, блоков книг, брошюр, журналов для образования линий отрыва или последующего скрепления спиралями;

установка штампа;

устранение неполадок в работе;

чистка и смазка перфорационного станка.

297. Должен знать:

виды перфорируемых изделий;

варианты перфорации и способы их образования;

технические требования, предъявляемые к перфорации.

Параграф 68. Перфораторщик, 3 разряд

298. Характеристика работ:

перфорирование отпечатанных марок и марочных блоков на перфорационных машинах и станках всех видов со счетом;

выявление брака предыдущих операций;

установка шага подачи листа в соответствии с форматом изделия;

расчет рашкетов для наколки;

перфорация, счет и контроль продукции;

регулирование перфорационного станка.

299. Должен знать:

приемы счета продукции;

виды брака;

приемы регулирования перфорационного станка.

Параграф 69. Машинист на припрессовке пленки, 2 разряд

300. Характеристика работ:

выполнение работ по припрессовке пленки (ламинирование) на припрессовочной машине под руководством машиниста на припрессовке пленки более высокой квалификации;

прием оттисков с проверкой их качества;

участие в подготовке припрессовочной машины к работе;

чистка и смазка машины.

301. Должен знать:

порядок эксплуатации припрессовочной машины и ее обслуживания.

Параграф 70. Машинист на припрессовке пленки, 3 разряд

302. Характеристика работ:

припрессовка пленки (ламинирование) к изоизданиям, обложкам, этикеточной продукции на припрессовочной машине под руководством машиниста на припрессовке пленки более высокой квалификации;

размотка рулона и регулирование подачи пленки с рулона;

разрезка пленки после припрессовки;

заливка лака в ванну и предварительное регулирование системы подачи лака.

303. Должен знать:

технологический процесс припрессовки пленки к отпечатанной продукции;

основные требования, предъявляемые к применяемым материалам.

Параграф 71. Машинист на припрессовке пленки, 4 разряд

304. Характеристика работ:

припрессовка пленки (ламинирование) к изоизданиям, картографическим изданиям и обложкам на при прессовочной машине;

наладка и регулирование механизмов при прессовочной машины при переходе на припрессовку пленки к полиграфической продукции различных форматов и видов;

регулирование температуры и толщины слоя лака;

контроль качества припрессовки;

устранение неполадок в работе при прессовочной машины.

305. Должен знать:

приемы регулирования механизмов при прессовочной машины;

технические требования, предъявляемые к качеству готовой продукции.

Параграф 72. Машинист вкладочно-швейно-резального агрегата, 3 разряд

306. Характеристика работ:

комплектование и шитье брошюр, журналов и специальной изделий на вкладочно-швейной машине с ручным накладом тетрадей на транспортер;

регулирование узлов машины при переходе на шитье продукции иного формата и объема;

установка и регулирование швейных аппаратов, поводков транспортирующей цепи, выводного устройства и блок-контактов;

устранение неполадок в работе;

чистка и смазка вкладочно-швейной машины.

307. Должен знать:

технологию изготовления брошюр;

технические требования, предъявляемые к применяемым полуфабрикатам, материалам, сшитым брошюрам, журналам и специальным изделиям;

номера проволоки и требования, предъявляемые к ней в зависимости от характера скрепляемых изделий;

приемы регулирования вкладочно-швейной машины.

Параграф 73. Машинист вкладочно-швейно-резального агрегата, 4 разряд

308. Характеристика работ:

комплектование и шитье брошюр, журналов и специальной изделий на вкладочно-швейной машине с самонакладом;

регулирование узлов машины при переходе на шитье продукции иного формата и объема;

установка и регулирование самонакладов - раскрывателей тетрадей и обложки.

309. Должен знать:

конструкцию и приемы регулирования самонакладов - раскрывателей.

Параграф 74. Машинист вкладочно-швейно-резального агрегата, 5 разряд

310. Характеристика работ:

комплектование, шитье и обрезка с трех сторон брошюр и журналов, паспортной документации, документных книжек на вкладочно-швейно-резальном агрегате;

наладка и регулирование толстомера, гладильных угольников, автоблокировочного устройства, узла обрезки и иных механизмов в соответствии с форматом и объемом изделия;

устранение неполадок в работе;

правка ножей, чистка и смазка вкладочно-швейно-резального агрегата.

311. Должен знать:

форматы изданий после обрезки и установленные допуски;

приемы регулирования основных узлов вкладочно-швейно-резального агрегата;

технику заточки и правки ножей.

Параграф 75. Машинист линовальной машины, 2 разряд

312. Характеристика работ:

выполнение подготовительных работ по линовке бумаги для тетрадей и изделий белового производства на рулонных и листовых линовальных машинах;

составление наборов для всех видов разлиновок бумаги;

зарядка рулонов и самонаклада бумагой;

заливка краски в красочный аппарат;

сталкивание листов бумаги;

чистка и смазка линовальных машин.

313. Должен знать:

виды разлиновок и составление наборов для них;

технические требования, предъявляемые к применяемым бумаге и краскам.

Параграф 76. Машинист линовальной машины, 3 разряд

314. Характеристика работ:

линовка бумаги всеми видами разлиновок для тетрадей и изделий белового производства на рулонных и листовых линовальных машинах;

установка линовальных наборов, резиновых валиков, размера рубки бумаги;

устранение неполадок в работе;

регулирование линовальной машины.

315. Должен знать:

свойства применяемых бумаг и краски;

технические требования, предъявляемые к качеству линовки;

приемы регулирования линовальной машины.

Параграф 77. Машинист швейных машин и автоматов, 2 разряд

316. Характеристика работ:

шитье книжно-журнальной, беловой и картонажной продукции втачку и внакидку на одно аппаратных проволокошвейных машинах;

установка и наладка швейных аппаратов при переходе на иные форматы и виды шитья;

регулирование подачи проволоки;

накладывание тетрадей и шитье.

317. Должен знать:

составные элементы книг, брошюр и журналов;

виды шитья в соответствии с характером изделия;

технические требования, предъявляемые к полуфабрикатам и сшитым изделиям;

приемы регулирования проволокошвейной машины.

Параграф 78. Машинист швейных машин и автоматов, 3 разряд

318. Характеристика работ:

шитье беловой продукции на ниткошвейных и всех видов продукции на многоаппаратных проволокошвейных машинах;

установка и наладка швейных аппаратов, накладного стола, транспортера, самонаклада и иных механизмов проволокошвейной машины в соответствии с объемом и форматом издания;

накладывание тетрадей;

контроль качества шитья;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

319. Должен знать:

технологические операции по изготовлению и обработке книжных блоков;

виды и способы скрепления книжных блоков;

технические требования, предъявляемые к применяемым материалам (проволоке, ниткам, марле);

приемы регулирования проволокошвейной машины.

Параграф 79. Машинист швейных машин и автоматов, 4 разряд

320. Характеристика работ:

шитье книжно-журнальной продукции и документных книжек на ниткошвейных машинах и автоматах, а также проведение наладочных работ на них;

шитье документных книжек на многоаппаратных проволокошвейных машинах;

наладка самонаклада и механизмов для контроля подачи тетрадей и объема сшиваемых блоков;

разборка и сборка всех узлов обслуживаемого оборудования;

проверка и доводка частей и деталей;

участие в проведении профилактических осмотров, проверок, ремонта обслуживаемого оборудования по системе планово-предупредительного ремонта.

321. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству сшитых блоков;

устройство, принцип действия в конструктивные особенности ниткошвейных машин и автоматов, приемы их регулирования;

порядок проверки и настройки.

Параграф 80. Машинист швейных машин и автоматов, 5 разряд

322. Характеристика работ:

шитье книжно-журнальной и альбомной продукции на ниткошвейных автоматах с электронным программным управлением;

ввод данных о формате, объеме сшиваемого блока, режиме работы;

включение оповещения о нарушении технологического режима, открытии ограждения.

323. Должен знать:

конструктивные особенности ниткошвейных автоматов с электронным программным управлением;

особенности конструкции самонаклада, клеевого аппарата, работающих по программе;

основы электроники.

Параграф 81. Машинист агрегата бесшвейного скрепления, 4 разряд

324. Характеристика работ:

бесшвейное скрепление и окантовка корешка книжных блоков бумагой, марлей или технической тканью на станках бесшвейного скрепления;

бесшвейное скрепление и покрытие книжных блоков обложкой на агрегатах бесшвейного скрепления без подборочной секции;

установка и регулирование узла загрузки, фрезы, самонаклада обложки и иных механизмов в соответствии с форматом и объемом издания;

устранение неполадок в работе;

чистка и смазка обслуживаемого оборудования;

комплектование, бесшвейное скрепление, покрытие обложкой и обрезка с трех сторон брошюр на агрегатах бесшвейного скрепления с подборочной секцией совместно с машинистом агрегата бесшвейного скрепления более высокой квалификации;

наладка и регулирование самонакладов тетрадей, резальной секции, транспортирующих и приемного устройств в соответствии с объемом и форматом издания;

замена и правка ножей;

контроль качества обрезки брошюр и правильности счета готовой продукции.

325. Должен знать:

технологию изготовления брошюр способом бесшвейного скрепления;

виды крытья и технологию обработки книжных блоков;

технические требования, предъявляемые к применяемым полуфабрикатам, материалам и готовой продукции;

свойства применяемых материалов;

приемы регулирования агрегата бесшвейного скрепления;

порядок регулирования самонакладов тетрадей, резальной секции, транспортирующих и приемного устройств.

Параграф 82. Машинист агрегата бесшвейного скрепления, 5 разряд

326. Характеристика работ:

комплектование, бесшвейное скрепление и окантовка корешка книжных блоков бумагой, марлей или технической тканью, а также комплектование, бесшвейное скрепление и покрытие книжных блоков обложкой на агрегатах бесшвейного скрепления с подборочной секцией;

установка и регулирование самонаклада тетрадей;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

327. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству комплектования книжных блоков;

приемы регулирования подборочной секции агрегата бесшвейного скрепления.

Параграф 83. Машинист агрегата бесшвейного скрепления, 6 разряд

328. Характеристика работ:

комплектование, бесшвейное скрепление, покрытие обложкой и обрезка с трех сторон брошюр различных объемов и форматов на агрегатах бесшвейного скрепления, а также проведение наладочных работ на секциях агрегата;

перестановка и регулирование самонакладов тетрадей и обложки, секции фрезерования и торшонирования корешка, клеевой секции, секции обрезки и иных механизмов в соответствии с объемом и форматом издания;

разборка и сборка узлов, проверка и доводка частей и деталей агрегатов бесшвейного скрепления;

проведение необходимых расчетов при настройке обслуживаемого оборудования;

участие в проведении профилактических осмотров, проверок и ремонта обслуживаемого оборудования по системе планово-предупредительного ремонта;

контроль качества готовой продукции.

329. Должен знать:

устройство и конструктивные особенности всех секций и узлов машин, входящих в агрегат бесшвейного скрепления;

порядок проверки и настройки их на точность.

Параграф 84. Переплетчик, 1 разряд

330. Характеристика работ:

прием с проверкой качества полуфабрикатов со станков, выполняющих переплетные операции;

выполнение отдельных переплетных операций по изготовлению книг, папок, беловых и бланочных изделий.

331. Должен знать:

виды операций, выполняемые переплетным станком;

технологические операции по изготовлению книг, переплетных крышек, папок, беловых и бланочных изделий;

технические требования, предъявляемые к применяемым материалам и полуфабрикатам.

332. Примеры работ:

1) бумага и картон - склеивание;

2) изделия беловые - закраска обрезов;

3) календари отрывные - заклейка и сушка;

4) клапаны, карманы, карандашники, блочки - приклеивание или крепление к папкам, блокам и иным изделиям;

5) книги, беловые и бланочные изделия - вставка в футляры;

6) крышки переплетные - каландрирование;

7) крышки книг - выгибка шпации;

8) материал корешковый, обложки, крышки, карты - намазка клеем на клеемазальных машинах и вручную;

9) наборы типа "подарок первокласснику" - комплектование;

10) папки - выклейка бумагой;

11) пачки листов бумаги - заклейка для последующей обработки;

12) рамки для репродукций - разметка и набивка ушек;

13) репродукции художественные - отделка.

Параграф 85. Переплетчик, 2 разряд

333. Характеристика работ:

выполнение под руководством машиниста автоматической линии по изготовлению книг работ на механизированных и автоматических поточных линиях по изготовлению книг, машинах и агрегатах, выполняющих переплетные операции;

подкладывание и накладывание со сталкиванием и проверкой качества полуфабрикатов на транспортер или в секцию оборудования, а также приемка с проверкой качества полуфабрикатов и готовых изделий, наблюдение за работой обслуживаемого оборудования;

выполнение отдельных переплетных операций по изготовлению книг, папок, беловых и бланочных изделий;

выполнение комплекса операций по изготовлению простых по оформлению бланочных и беловых изделий;

заклейка и окантовка корешка блока, наклейка обложки.

334. Должен знать:

виды операций, выполняемых механизированными и автоматическими поточными линиями, обслуживаемыми машинами и агрегатами;

порядок эксплуатации обслуживаемого оборудования;

приемы регулирования станка для кругления корешка блока и автоматов для штриховки книг;

режимы кругления корешка блока в зависимости от объема и плотности бумаги;

виды беловых изделий;

технологический процесс изготовления составных переплетных крышек и вставки блоков.

335. Примеры работ:

1) брошюры, журналы, книги - участие в изготовлении на автоматических, механизированных поточных линиях, машинах и агрегатах, выполняющих переплетные операции;

2) блоки - заклейка, разъединение после заклейки, раскладка и цодборка головки, обжим и кругление корешка, закраска обрезов, наклейка каптала и полоски бумаги на корешок, приклейка ленточки-закладки (ляссе), поправка блоков, вставленных на переплетной машине;

3) блоки к блокнотам (запасные) - полное изготовление;

4) картины в рамке - закрепление подрамника;

5) клапаны, карманы, игровые поля - изготовление;

6) книги штриховка на переплетном автомате и станке;

7) книжки записные, общие тетради в обрезном переплете - покрытие технической тканью;

8) книжки зачетные, пропуска и удостоверения в жестком переплете без фаски с прямым углом - полное изготовление;

9) книжки квитанционные в обложке с окантовкой - полное изготовление;

10) крышки переплетные - покрытие корешком и обложкой;

11) крышки (составные переплетные) - полное изготовление;

12) сторонки картонные - спуск фаски и обрезка углов;

13) шестидневки (открытые) - полное изготовление;

14) блоки книг, брошюр, беловых изделий - скрепление спиралями вручную.

Параграф 86. Переплетчик, 3 разряд

336. Характеристика работ:

выполнение отдельных переплетных операций по изготовлению книг, папок и беловых изделий;

выполнение комплекса операций по изготовлению сложных по оформлению беловых и бланочных изделий, заготовка применяемых материалов;

заклейка и закругление корешка блока;

изготовление крышек с круглым углом, мягкой прокладкой и фаской;

вставка блока в крышку.

337. Должен знать:

типы переплетных крышек;

технологический процесс изготовления цельнокрытых переплетных крышек, пропусков и удостоверений с мягкой прокладкой;

особенности вставки книжных блоков большого формата;

технические требования, предъявляемые к применяемым полуфабрикатам, материалам и готовой продукции;

приемы регулирования блококашировального станка.

338. Примеры работ:

1) альбомы массовые для фотографий, черчения и иное в переплетах с кантом, крытых технической тканью - полное изготовление;

2) блоки книг, брошюр, журналов, беловых изделий - скрепление спиралями на переплетном полуавтомате;

3) блоки книг высокохудожественных, энциклопедических изданий - заклейка, обжим и кругление корешка, закраска обреза, наклейка лен точки - закладки (ляссе);

4) блоки книг массовых изданий - вставка в переплетную крышку вручную;

обработка корешка блока на переплетном станке: заклейка, сушка, кругление, кашировка, приклейка полоски бумаги и каптала;

5) блокноты настольные - полное изготовление;

6) издания высокохудожественные с иллюстрациями на паспарту - заклейка корешка блока с предварительной промазкой проколов, полная обработка блоков сигнальных и выставочных экземпляров;

7) картины - натяжка и закрепление на подрамнике вручную и на станке;

8) книги конторские в составном переплете с кантом - полное изготовление;

9) кожа - шерфовка;

10) крышки цельнокрытые полное изготовление;

11) папки для нот полное изготовление;

12) папки с клапанами и завязками - полное изготовление;

13) папки обрезные - выклейка бумагой с отпечатанным текстом и нумерацией;

14) пропуски и удостоверения из технических тканей с мягкой прокладкой, фаской и круглым углом - полное изготовление;

15) шестидневки закрытые с мягкой прокладкой - полное изготовление.

Параграф 87. Переплетчик, 4 разряд

339. Характеристика работ:

выполнение отдельных переплетных операций по изготовлению книг;

выполнение комплекса операций по изготовлению переплетных крышек и беловых изделий массового выпуска с самостоятельной заготовкой материалов;

раскрой и разрезка материалов для крышек, в том числе из шелка и бархата, закраска обреза.

340. Должен знать:

технологический процесс обработки блоков и изготовления переплетных крышек;

технические требования, предъявляемые к качеству сшитых блоков и материалам (шелку, бархату);

приемы раскроя переплетных материалов, в том числе шелка, бархата, заменителей кожи, с учетом направления волокна и нитей основы.

341. Примеры работ:

1) альбомы, крытые шелком и бархатом - полное изготовление;

2) блоки книг художественных изданий - вставка в переплетную крышку вручную;

3) бювары - полное изготовление;

4) макеты беловых изделий и настольных игр - полное изготовление;

5) папки адресные - полное изготовление;

6) папки-портфели на шелке и сатине с клапанами и карманами - полное изготовление;

7) папки с клапанами для репродукций различных форматов, футляры для высокохудожественных изданий (обклейные, составные) - полное изготовление;

8) переплетные крышки цельнокрытые из переплетных материалов на различной основе с полимерным покрытием - изготовление;

9) переплетные крышки (массовые) - полное изготовление.

Параграф 88. Переплетчик, 5 разряд

342. Характеристика работ:

изготовление художественных переплетных крышек и беловых изделий из кожи, бархата и шелка с самостоятельной заготовкой материалов, торшонированием и золочением обреза;

изготовление макетов переплетных крышек для массовых изданий и сигнальных экземпляров;

фальцовка и комплектование тетрадей;

приклейка форзацев и иллюстраций;

обрезка блоков на одноножевых машинах;

заклейка и кругление корешка блоков;

изготовление крышек;

вставка блока в крышку, прессование.

343. Должен знать:

технологический процесс выполнения брошюровочных и переплетных операций;

виды и свойства клея;

способы его применения в зависимости от характера переплетных материалов и операций;

технические приемы торшонирования и золочения обреза блока;

приемы раскроя кожи.

344. Примеры работ:

полное изготовление:

1) книжки записные на кольцах в переплетных крышках из кожи с клапанами и карманами, пропуска и удостоверения из кожи;

2) макеты переплетных крышек;

3) переплетные крышки из кожи, бархата и шелка (художественные, подарочные, юбилейные и факсимильные издания, атласы и альбомы);

4) футляры художественные.

Параграф 89. Переплетчик, 6 разряд

345. Характеристика работ:

изготовление художественных переплетных крышек из кожи, бархата и шелка с подбором материалов по цвету и составлением мозаичных рисунков.

346. Должен знать:

технические приемы оформления книжных изданий и беловых изделий;

технологические режимы тиснения (бескрасочного, фольгой, рельефного);

технические требования, предъявляемые к материалам для тиснения и золочения;

приемы регулирования всех видов оборудования, применяемого при раскрое переплетных материалов, изготовлении переплетных крышек, тиснении и золочении.

347. Примеры работ:

полное изготовление:

1) билеты именные с факсимильной подписью;

2) макеты художественных переплетных крышек;

3) переплетные крышки мозаичные;

4) переплетные крышки особо художественных редких изданий;

5) папки подносные художественные.

Параграф 90. Машинист вырубально-упаковочного агрегата, 3 разряд

348. Характеристика работ:

упаковка игральных карт в колоды на обслуживаемом автомате, работающем самостоятельно (вне вырубально-упаковочного агрегата);

установка рулона бумаги для первичной упаковки;

зарядка багажника кроем коробок;

регулирование механизмов формирования коробки, подачи колод в коробку в соответствии с количеством листов в колоде, заклейки коробки и механизмов сушильной камеры;

упаковка колод игральных карт в пачки на обслуживаемом автомате, работающем самостоятельно (вне вырубально-упаковочного агрегата);

установка печатной формы;

зарядка рулонов бумаги;

регулирование печатного, резального и клеевого аппаратов;

чистка и смазка обслуживаемых автоматов;

упаковка колод в пачки;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

выполнение подготовительных работ по вырубке и подборке колод игральных карт на обслуживаемом автомате, работающем самостоятельно (вне вырубально-упаковочного агрегата) или встроенном в вырубально-упаковочный агрегат;

зарядка самонаклада, расстановка упоров и иные работы по регулированию листопроводящей системы;

удаление отходов вырубки игральных карт на вырубально-упаковочном агрегате.

349. Должен знать:

сорта и свойства применяемых материалов;

технические требования, предъявляемые к печатной продукции;

принципиальные основы процессов склеивания и флексографской печати;

приемы регулирования обслуживаемых автоматов;

приемы регулирования листопроводящей системы вырубально -упаковочного автомата.

Параграф 91. Машинист вырубально-упаковочного агрегата, 4 разряд

350. Характеристика работ:

вырубка и подборка колод игральных карт на обслуживаемом автомате, работающем самостоятельно (вне вырубально-упаковочного агрегата);

приводка вырубного штампа;

регулирование самонаклада, листопроводящей системы, механизма подборки вырубленной колоды;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

вырубка, подборка и упаковка колод игральных карт на вырубально-упаковочном агрегате под руководством машиниста более высокой квалификации.

351. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству вырубных штампов;

приемы регулирования обслуживаемого автомата;

основные принципы агрегатирования автоматов по вырубке игральных карт, упаковке карт в колоды и колод в пачки.

Параграф 92. Машинист вырубально-упаковочного агрегата, 5 разряд

352. Характеристика работ:

вырубка, подборка и упаковка колод игральных карт на вырубально-упаковочном агрегате, регулирование проводящей системы агрегата и узлов агрегата по циклограмме.

353. Должен знать:

порядок и приемы регулирования механизмов и узлов вырубально-упаковочного агрегата по циклограмме.

Глава 4. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих
по разрядам на работы по шрифтовому производству

Параграф 1. Резчик деревянного шрифта, 1 разряд

354. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций по обработке и отделке деревянного шрифта различных графических основ и гарнитур, орнаментов и украшений;

пропитка и протирка шрифта;

сортировка болванок.

355. Должен знать:

породы древесины, применяемые для изготовления шрифтовой продукции;

дозировку компонентов пропитывающего состава;

кегли шрифтов;

устройство приспособлений для протирки.

Параграф 2. Резчик деревянного шрифта, 2 разряд

356. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций по изготовлению, обработке и отделке деревянного шрифта различных графических основ и гарнитур, а также орнаментов и украшений.

357. Должен знать:

начертание гарнитур;

типографскую систему измерения;

виды дефектов древесины, имеющиеся в деревянных шрифтах;

виды брака шрифта;

порядок построения очка литеры;

способы составления шаблонов для разметки очка литеры;

способы разрезки рисунков и орнаментов;

порядок пользования применяемым инструментом;

сорта стеклянной бумаги;

устройство шлифовального станка.

358. Примеры работ:

1) заготовки - разметка по шаблону контуров очка литер;

2) шрифт - отделка, опиловка контуров очка литер, подправка и зачистка надфилем;

3) разборка и раскладка литер по кеглю, государственному стандарту, алфавиту и языку;

4) шлифовка очка на шлифовальном станке.

Параграф 3. Резчик деревянного шрифта, 3 разряд

359. Характеристика работ:

выполнение отдельных сложных операций по изготовлению, обработке и отделке деревянного шрифта различных графических основ и гарнитур, орнаментов и украшений;

установка и смена пуансонов в штамповом прессе;

регулирование, чистка и смазка штампового пресса и циркульных пил.

360. Должен знать:

технические условия на деревянную шрифтовую продукцию;

пуансоны для штамповки углов;

приемы регулирования штамповых прессов;

порядок применения пил для распиловки деревянных шрифтов.

361. Примеры работ:

1) шрифт - опиловка кромки после разметки очка;

2) прорезка акцентов и сигнатуры;

3) снятие фаски с торцов и со стороны очка;

4) распиловка заготовок по кеглю и по ширине знака;

5) штамповка углов знак.

Параграф 4. Резчик деревянного шрифта, 4 разряд

362. Характеристика работ:

выполнение отдельных особо сложных операций по изготовлению и обработке деревянных заготовок и шрифта различных графических основ и гарнитур, орнаментов и украшений.

363. Должен знать:

типы концевых фрез и копировальных игл;

порядок применения инструмента для резьбы и обработки деревянного шрифта;

порядок применения измерительного инструмента, приспособлений и приборов для заточки инструмента.

364. Примеры работ:

1) шрифт - обрезка обзолов;

2) подрезка недофрезерованных углов знака;

3) фрезеровка сторон литеры по кеглю и ширине, торцов и плоскостей под размеры роста;

4) фрезеровка очка знака на гравировальных машинах и фрезерном станке.

Параграф 5. Юстировщик, 5 разряд

365. Характеристика работ:

тиснение пуансоном очка стальных или медных матриц кегля 16 пунктов и выше на специальном прессе и юстировка матриц;

придание параллельности сторонам матрицы;

выверка и подгонка по росту;

проверка косины, провеса и правильности положения очка;

юстировка матриц, полученных гальванопластическим способом;

пробная отливка шрифтовой продукции на ручном отливном станке;

наладка специального пресса на заданную глубину давления;

смена и заточка резцов;

проверка качества матриц.

366. Должен знать:

типографскую систему измерения;

гарнитуры шрифтов;

порядок применения инструмента и приспособлений для юстировки матриц, измерительного инструмента и приборов;

приемы регулирования оборудования, применяемого при изготовлении матриц;

технические требования, предъявляемые к матрицам.

Параграф 6. Юстировщик, 6 разряд

367. Характеристика работ:

тиснение пуансоном очка стальных или медных матриц кегля до 16 пунктов на специальном прессе и юстировка матриц;

юстировка матриц, полученных гальванопластическим способом;

пробная отливка шрифтовой продукции на ручном отливном станке;

наладка специального пресса на заданную глубину давления;

смена и заточка резцов;

проверка качества матриц и пуансонов.

368. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к пуансонам для изготовления шрифтолитейных матриц;

свойства металлов и марки стали, применяемой для изготовления матриц.

Параграф 7. Комплектовщик шрифтовой продукции, 1 разряд

369. Характеристика работ:

комплектование пробельного материала и линеек по видам и размерам и их упаковка.

370. Должен знать:

виды, размеры и назначение пробельного материала и линеек;

приемы комплектования, упаковки и маркировки пачек.

Параграф 8. Комплектовщик шрифтовой продукции, 2 разряд

371. Характеристика работ:

комплектование типографского шрифта кегля выше 16 пунктов основных начертаний русской и латинской графических основ в соответствии с утвержденными государственными стандартами и таблицами комплектования;

упаковка скомплектованной продукции;

маркировка пачек;

подбор шрифтов и иных наборных материалов согласно заказам.

372. Должен знать:

типографскую систему измерения;

виды шрифтов алфавитов на русской и латинской графических основах;

национальные стандарты на типографские шрифты;

виды линеек и пробельных материалов;

порядок раскладки гранок для комплектования шрифтовой продукции;

приемы комплектования шрифта, таблицы комплектования;

приемы упаковки и маркировки пачек;

порядок ведения документации по оформлению заказов.

Параграф 9. Комплектовщик шрифтовой продукции, 3 разряд

373. Характеристика работ:

комплектование типографского шрифта любой сложности кегля до 16 пунктов различных графических основ в соответствии с утвержденными национальными стандартами и таблицами комплектования.

374. Должен знать:

виды шрифтов особых графических форм.

Параграф 10. Отделывальщик шрифтовой продукции, 2 разряд

375. Характеристика работ:

шлифовка и рихтовка латунных линеек;

рубка линеек, шпон и шпаций.

376. Должен знать:

назначение и национальные стандарты на линейки, шпоны и шпации;

типографскую систему измерения;

порядок пользования применяемыми режущими и измерительными инструментом и приспособлениями.

Параграф 11. Отделывальщик шрифтовой продукции, 3 разряд

377. Характеристика работ:

вальцовка латунных линеек;

распиловка линеек с системной проверкой;

приводка и строжка линеек;

срезка роста и наводка очка;

строжка и протяжка гартовых линеек;

отделка рукописного шрифта всех кеглей;

заточка резцов, регулирование, чистка и смазка используемых станков.

378. Должен знать:

национальный стандарт на рукописные шрифты;

технические условия на линейки и рукописный шрифт;

порядок приводки линеек;

приемы заточки резцов и регулирования используемых станков.

Параграф 12. Отделывальщик шрифтовой продукции, 4 разряд

379. Характеристика работ:

отделка после отливки на отделочных станках и вручную шрифтов всех кеглей на русской и латинской графических основах, украшений и орнаментов;

срезка роста, шлифование, подчистка шрифтов.

380. Должен знать:

национальные стандарты и технические условия на типографские шрифты;

порядок приводки шрифтов;

состав и свойства гартометалла.

Параграф 13. Отделывальщик шрифтовой продукции, 5 разряд

381. Характеристика работ:

отделка после отливки на отделочных станках и вручную шрифтов особых графических форм (армянская, хинди и иное), серийных орнаментов;

382. Должен знать:

виды шрифтов особых графических форм;

рисунки орнаментов и технические требования, предъявляемые к ним.

Параграф 14. Гравер шрифта, 4 разряд

383. Характеристика работ:

изготовление путем ручного или машинного гравирования стальных пуансонов шрифтов и орнаментов кегля от 16 пунктов и выше с литер, рисунка и фотоотпечатка с изменением и без изменения размеров против оригинала;

прорисовывание фотоотпечатков;

установка гравировальной машины на заданный коэффициент уменьшения;

ручная и термическая обработка пуансонов;

проверка с использованием микроскопа качества пуансонов и матриц;

заточка резцов и подготовка гравировального инструмента;

чистка и смазкагравировальной машины;

гравирование на пластине из типографского сплава шрифтов и орнаментов кегля от 16 пунктов и выше для изготовления матриц гальванопластическим способом;

напаивание и гравирование акцентов на гартовых литерах;

исправление крючком пуансонов и цифр нумерационных колес;

изготовление вручную латунных, медных и цинковых шаблонов шрифтов, алфавиты которых построены на русской и латинской графических основах, а также орнаментов для последующего изготовления пуансонов и матриц;

перевод рисунков на пластину путем накалывания контура очка стальной шпилькой;

прорисовка контура;

выпиливание очка и опиловка надфилями контуров шаблона;

сверление отверстий в очке;

разметка и наклейка на металлическую пластину.

384. Должен знать:

национальные стандарты на типографские шрифты;

типографскую систему измерения;

порядок построения шрифтов;

приемы рисования и черчения карандашом и тушью;

технологию изготовления пуансонов и матриц и технические требования, предъявляемые к ним;

марки стали, технологию термической обработки;

приемы регулирования гравировальных машин;

порядок пользования применяемыми измерительными инструментом и приборами.

Параграф 15. Гравер шрифта, 5 разряд

385. Характеристика работ:

изготовление путем ручного или машинного гравирования стальных пуансонов шрифтов и орнаментов кегля от 10 до 14 пунктов;

гравирование на пластине из типографского сплава шрифтов и орнаментов кегля до 14 пунктов для изготовления с них матриц гальванопластическим способом;

изготовление вручную латунных, медных и цинковых шаблонов шрифтов особых графических форм (армянская, хинди и иное).

386. Должен знать:

виды шрифтов особых графических форм;

технические требования, предъявляемые к пуансонам.

Параграф 16. Гравер шрифта, 6 разряд

387. Характеристика работ:

изготовление путем ручного или машинного гравирования стальных пуансонов шрифтов и орнаментов кегля от 5 до 9 пунктов, а также шрифтов особых графических форм всех кеглей, гербовых печатей и нумерационных колес;

расчет пантографа и различных фрез для гравировальной машины;

наладка гравировальной машины.

388. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к пуансонам для шрифтов специального назначения;

приемы регулирования гравировальной машины.

Глава 5. Тарифно-квалификационные характеристики общих профессий
рабочих по разрядам на работы по полиграфическому производству

Параграф 1. Акклиматизатор, 1 разряд

389. Характеристика работ:

акклиматизация печатной и гуммированной бумаги малого формата (до 54 x 70 сантиметров) в акклиматизационных установках с помощью специальных приспособлений и путем укрытия: зарядка акклиматизационной установки бумагой или ее подвешивание;

контроль работы акклиматизационной установки;

снятие бумаги, разбор ее по узору и укладка в штабели, подача бумаги к резательной машине.

390. Должен знать:

приемы зарядки акклиматизационной установки бумагой;

порядок подвешивания бумаги.

Параграф 2. Акклиматизатор, 2 разряд

391. Характеристика работ:

акклиматизация печатной и гуммированной бумаги среднего и большого формата.

392. Должен знать:

порядок направления волокон бумаги;

режимы акклиматизации.

Параграф 3. Отливщик валиков, 2 разряд

393. Характеристика работ:

проведение работ по отливке желатино-глицериновых, крахмально-магниевых, поливинилхлоридных красочных валиков для печатных машин под руководством отливщика валиков более высокой квалификации;

смываниекраски с валика;

срезание вальцмассы и хлоромагниевой массы ручным или механическим способом;

очистка и намотка на стержень увлажненной марли и шпагата;

чистка и смазка литейных форм.

394. Должен знать:

способы подготовки литейных форм к отливке валиков;

порядок хранения валиков и литейных форм;

порядок пользования приспособлениями вальцеварки.

Параграф 4. Отливщик валиков, 3 разряд

395. Характеристика работ:

отливка красочных валиков для печатных машин механическим или ручным способом;

подготовка и расплавление желатино-глицериновой вальцмассы;

изготовление смеси для отливки крахмально-магниевых валиков;

подготовка вальцмассы к задубливанию;

подготовка поливинилхлоридной массы;

подготовка литейных форм;

отливка и выемка валиков после охлаждения;

обработка валиков для окончательного задубливания;

раздубливание задубленной вальцмассы;

шлифование поверхности резиновых валиков.

396. Должен знать:

технологический процесс отливки желатино-глицериновых и крахмально-магниевых валиков;

рецептуру поливинилхлоридной массы и вальцмассы, крахмально-магниевой смеси, задубленной вальцмассы;

режимы отливки, задубливания и раздубливания вальцмассы;

состав и способ приготовления смазки для литейных форм;

технические требования, предъявляемые к качеству валиков.

Параграф 5. Отливщик валиков, 4 разряд

397. Характеристика работ:

составление рецептов вальцмассы из различных видов сырья (желатина, глицерина, хлористого магния, поливинилхлорида, крахмала и иных) для отливки передаточных формных валиков многокрасочной орловской печати;

изготовление вальцмассы с корректировкой состава до установленных констант с соблюдением повышенных требований к однородности массы;

обработка отливных аппаратов специальным смазочным составом для придания валикам зеркальной поверхности, обеспечивающей точное совмещение красок и передачу всех печатающих элементов на форму;

отливка валиков;

выемка валиков из отливных аппаратов и их охлаждение;

отделка и контроль качества валиков.

398. Должен знать:

свойства применяемых материалов;

рецепты вальцмассы;

технологический процесс изготовления валиков;

назначение формных валиков в орловской многокрасочной печати и особенности их изготовления;

порядок регулирования и наладки применяемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству валиков.

Параграф 6. Оператор красочной станции, 3 разряд

399. Характеристика работ:

обслуживание краскохранилища для черных и цветных ротационных красок и красочной станции под руководством оператора красочной станции более высокой квалификации;

наблюдение за паропроводящей системой и линией сжатого воздуха;

контроль заполнения резервуаров краской, циркуляции краски, температурного режима;

запись показаний контрольно-измерительных приборов;

чистка резервуаров.

400. Должен знать:

эталоны ротационных печатных красок;

устройство, назначение и допустимые нагрузки приспособлений для перемещения грузов;

принцип работы и устройство насосов;

назначение применяемых контрольно-измерительных приборов;

порядок наполнения резервуаров краской;

порядок чистки резервуаров.

Параграф 7. Оператор красочной станции, 4 разряд

401. Характеристика работ:

обслуживание краскохранилища для черных и цветных газетных красок и красочной станции;

контроль давления в системах подачи краски и питания краской резервуаров;

корректирование печатных свойств ротационных печатных красок.

402. Должен знать:

свойства печатных красок;

технические требования к корректирующим веществам;

порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

устройство систем подачи краски и питания краской резервуаров;

схему и расположение паропроводов.

Параграф 8. Колорист, 3 разряд

403. Характеристика работ:

оценка колористических свойств краски без корректировки ее цветового тона путем сопоставления оттисков, отпечатанных на тиражной бумаге, с эталонным образцом;

приладка, приправка, печатание, чистка и смазка пробопечатного станка.

404. Должен знать:

основы технологии различных способов печати;

свойства красок;

порядок обращения с образцами красок и оттисками;

приемы регулирования пробопечатных станков.

Параграф 9. Колорист, 4 разряд

405. Характеристика работ:

составление красок для печатания тиража в соответствии с цветом, оттенком и интенсивностью красок в оригинале без корректировки печатных свойств краски;

выбор триады красок и определение количественного соотношения исходных красок;

изготовление шкальных и совмещенных оттисков для проверки соответствия цветового тона краски утвержденному образцу;

составление красок для глубокой печати в соответствии с цветом эталона;

разбавление краски растворителями с целью понижения ее консистенции;

корректирование краски после печатания тиража;

наблюдение за работой оборудования станции централизованной подачи краски на печатные машины;

оценка колористических свойств и цветового тона краски путем сопоставления оттисков, отпечатанных на тиражной бумаге, с эталонным образцом;

корректирование цветового тона краски в соответствии с эталонным образцом;

подбор и составление красок по заданной рецептуре для печатания оттисков деколи;

расчет компонентов, необходимых для составления красок;

ведение процесса обработки красителей для получения тона и свойств красок, необходимых для печатания оттисков деколи;

контроль работы краскотера.

406. Должен знать:

свойства сухих пигментов, связующих и печатных красок;

эталоны цветных красок;

рецептуру и технологию составления печатных красок;

основы технологии глубокой печати;

устройство и порядок эксплуатации оборудования станции;

технологию обработки красителей и технические требования, предъявляемые к краскам.

Параграф 10. Колорист, 5 разряд

407. Характеристика работ:

составление печатных красок для печатания тиража в соответствии с цветовым тоном эталона, подготовка красок в соответствии с печатно-техническими свойствами в зависимости от свойств тиражной бумаги, характера воспроизводимой продукции, условий печатания тиража;

выбор исходных красок из имеющегося ассортимента красок и определение количественного соотношения их для получения требуемого цвета;

корректирование цветового тона;

изготовление оттисков составленных красок.

408. Должен знать:

состав печатных красок;

назначение и свойства их компонентов;

технологические режимы изготовления красок для всех видов печати;

технические требования, предъявляемые к краскам;

технологические особенности печатного процесса всех способов печати;

требования, предъявляемые к вспомогательным веществам;

понятие о денситометрических нормах печатания;

порядок пользования денситометром, атласом цветов системы смешения и красочной системой.

Параграф 11. Колорист, 6 разряд

409. Характеристика работ:

составление и подготовка красок по цветовому тону и печатно-техническим свойствам для печатания высокохудожественных работ, денежных изделий и картографических изданий, требующих высокой точности воспроизведения;

составление рецептов красок по шкальным оттискам, корректирование цвета для обеспечения идентичности качества оттисков при печатании повторных тиражей.

410. Должен знать:

основы технологии способов печати;

основы цветоведения;

свойства и технические характеристики наиболее распространенных печатных красок.

Параграф 12. Счетчик, 1 разряд

411. Характеристика работ:

счет бумаги, картона, полуфабрикатов и готовой печатной продукции нестрогого учета вручную и при помощи счетной машины;

прием и выдача полуфабрикатов печатной продукции и печатных материалов на рабочие места, сдача в кладовую или отправка;

сталкивание, упаковка и распаковка полуфабрикатов и готовой печатной продукции;

заполнение накладной и оформление соответствующей приемо-сдаточной документации;

счет листовой печатной продукции (кроме денежных изделий) со сталкиванием, накалыванием на иглы точно в установленную метку.

412. Должен знать:

виды бумаги, картона, полуфабрикатов печатной продукции и технические требования, предъявляемые к их качеству;

приемы сталкивания, наколки, завязывания и упаковки изделий;

влияние качества накалывания на иглы на печать;

порядок резки и перфорации;

порядок работы на счетной машине;

порядок оформления приемо-сдаточной документации.

Параграф 13. Счетчик, 2 разряд

413. Характеристика работ:

счет бумаги, картона, различных полуфабрикатов и готовой печатной продукции строгого учета вручную и при помощи счетной машины;

сталкивание, прием и выдача на рабочие места, сдача в кладовую или отправка полуфабрикатов и готовой печатной продукции;

счет оттисков с макулатурным знаком;

прием и выдача, сортировка оттисков;

подсчет непригодных оттисков и комплектование в пачки;

сдача оттисков для уничтожения в соответствии с действующей инструкцией;

контроль качества оттисков при сдаче продукции в иные цехи;

счет листовой бумаги для печатания денежных изделий со сталкиванием, накалыванием на иглы точно в установленную метку и оформлением накладной.

414. Должен знать:

порядок обращения с печатными материалами, полуфабрикатами, готовыми изделиями, браком и отходами печатной продукции строгой отчетности;

порядок ведения учета, отчетности и оформления приемо-сдаточной документации.

Параграф 14. Счетчик, 3 разряд

415. Характеристика работ:

счет со сталкиванием бумаги для печати денежных изделий, специальной изделий, паспортной документации, облигаций, лотерейных билетов;

счет полуфабрикатов и готовых печатных изделий строгого учета и художественных изделий вручную и при помощи счетно-денежной машины с электронным устройством;

учет брака полуфабрикатов и готовой печатной продукции с машин, проверка срыва бумаги на целостность листа и упаковка брака.

416. Должен знать:

приемы счета, виды и способы упаковки печатной продукции;

свойства бумаг с локальным знаком;

устройство, порядок эксплуатации и регулирования узлов счетно-денежных машин.

Параграф 15. Счетчик, 4 разряд

417. Характеристика работ:

счет со сталкиванием полуфабрикатов и готовых изделий, денежных изделий, специальной изделий, паспортной документации, облигаций, лотерейных билетов и марок вручную и при помощи счетно-денежной машины с электронным устройством.

418. Должен знать:

приемы счета;

способы упаковки особо ответственных изделий;

устройство, порядок эксплуатации и регулирования счетно-денежных машин.

Параграф 16. Контролер полуфабрикатов и готовой продукции, 2 разряд

419. Характеристика работ:

сортировка, контроль, приемка и отбраковка согласно государственным стандартам, техническим условиям и технологическим инструкциям полуфабрикатов книжно-журнальных изданий, готовой продукции беловых и картонажных изделий, бумаги, картона, ледерина, технических тканей, квитанционно-бланочных изделий и продукции строгой отчетности;

выявление и погашение бракованных листов или экземпляров, подбор образцов, счет вручную и на счетной машине, вязка и упаковка контролируемых изделий;

распределение брака по видам печати в паспорт-накладку;

контроль качества печати, нумерации на печатных машинах и принятие мер к предотвращению брака;

ведение записи в книге брака или карте контроля;

проверка качества упаковки и маркировки продукции;

контрольная проверка изделий нестрогого учета, упакованных в пачки;

проверка правильности оформления паспорта-накладки, качества упаковки и целостности пломб.

420. Должен знать:

приемы сортировки, счета и упаковки контролируемых изделий;

национальные стандарты и технические условия на материалы и контролируемую продукцию, технологию ее изготовления и виды брака;

виды упаковки и способы вязки пачек;

допуски по операциям.

421. Примеры работ:

1) билеты строгой отчетности - сортировка, счет и обандероливание;

2) билеты бланковые - сверка нумерации и проверка качества;

3) блоки книг, брошюр и журналов - потетрадный контроль;

4) бумага гуммированная - сортировка;

5) бумага, полуфабрикаты и готовая продукция строгой отчетности - контроль со счетом;

6) газеты - контроль;

7) изделия квитанционно-бланочные - контроль;

8) изделия беловые и картонажные (тетради, блокноты, коробки) - контроль;

9) крышки переплетные и папки - контроль;

10) оттиски деколи - сортировка;

11) продукция картографическая - сортировка;

12) продукция книжно-журнальная массовых изданий (готовая) - контроль;

13) продукция книжно-журнальная, афиши, плакаты - полистный контроль;

14) пропуски, удостоверения - контроль;

15) чеки, ярлыки - контроль.

Параграф 17. Контролер полуфабрикатов и готовой продукции, 3 разряд

422. Характеристика работ:

сортировка, контроль, приемка и отбраковка согласно государственным стандартам, техническим условиям и технологическим инструкциям высокохудожественных книжно-журнальных, художественно-репродукционных изданий, иллюстраций, открыток, продукции строгой отчетности и сложных квитанционно-бланочных изделий, марок массового выпуска;

контрольная проверка изделий строгого учета, упакованных в пачки;

проверка правильности оформления паспорта-накладки, качества упаковки, целостности пломб и количества сотен;

отбор контролируемых изделий по партиям, проверка адресов, указанных на посылках;

обандероливание, пломбирование и оформление соответствующих надписей на посылках, сдача посылок на почту и для отправки специальной связью;

сверка изделий с описью;

контроль правильности комплектования шрифтовой продукции по утвержденным таблицам комплектования и количества комплектов согласно заказу и спецификации;

контроль качества отлитых линеек и пробельных материалов в соответствии с действующими государственными стандартами и техническими условиями, их отбраковка.

423. Должен знать:

национальные стандарты и технические условия на контролируемые материалы и продукцию;

порядок актирования контролируемой продукции;

номенклатуру изделий;

особенности различных видов печати;

технологию брошюровочно-переплетных операций;

типографскую систему измерения;

шрифты всех графических основ и форм;

национальные стандарты на шрифты;

виды линеек и пробельного материала;

таблицы комплектования;

виды брака линеек и пробельного материала.

424. Примеры работ:

1) альбомы высокохудожественные, атласы - контроль;

2) билеты, продукция специального назначения с нумерацией, пропуска, удостоверения, квитанции специальной отчетности - контроль;

3) грамоты, дипломы, аккредитивы, свидетельства об актах гражданского состояния, сберкнижки и иное - контроль полуфабрикатов;

4) иллюстрации, открытки многокрасочные, художественные, марки-полистный контроль;

5) многолистные карты и плакаты - контроль;

6) линейки и пробельный материал - контроль;

7) листы строгой отчетности - контроль счета;

8) продукция картографическая (несложная типа топографических и специальных карт) - полистный контроль;

9) продукция книжно-журнальная (готовая) высокохудожественных изданий - контроль;

10) продукция шрифтовая - контроль качества комплектования;

11) формы печатные книжно-журнальных изданий - контроль.

Параграф 18. Контролер полуфабрикатов и готовой продукции, 4 разряд

425. Характеристика работ:

сортировка и контроль полуфабрикатов и готовой продукции:

денежных изделий, чеков, облигаций, паспортной документации, трудовых книжек, билетов денежно-вещевой лотереи и марок специального выпуска;

выявление и погашение бракованных листов или экземпляров, подбор образцов, счет вручную и на счетной машине, вязка и упаковка изделий в соответствии с действующей инструкцией;

распределение брака по видам печати в паспорт-накладку;

контроль и отбор образцов для сортировки сложной картографической и иной высокохудожественной многокрасочной продукции;

контроль качества сортировки и упаковки готовой продукции;

контроль качества всех видов шрифтов и орнаментов после их отливки или ручного изготовления по рисунку, кеглю, росту, чистоте очка и иным показателям в соответствии с действующими государственными стандартами или техническими условиями;

изъятие бракованной продукции;

контроль качества печати и размеров диаграммной продукции различных видов (лент, дисков, складывающихся лент);

принятие мер по предупреждению брака;

контроль качества негативов и позитивов микрофиш и микрофильмов научно-технических и патентных материалов в соответствии с действующими государственными стандартами и техническими условиями.

426. Должен знать:

технологический процесс изготовления изделий, картографической продукции, микрофиш и микрофильмов;

национальные стандарты и технические условия на контролируемую продукцию;

основы картографии;

технологический процесс изготовления шрифтов;

виды и причины брака шрифтовой продукции;

породы древесины и ее дефекты, недопустимые в деревянных литерах;

порядок пользования применяемым измерительным инструментом и приспособлениями.

427. Примеры работ:

1) денежные изделия, облигации, паспортная документация, трудовые книжки, билеты денежно-вещевой лотереи, марки специального выпуска - сортировка и контроль;

2) негативы, позитивы микрофиш и микрофильмов научно-технических и патентных материалов - контроль качества;

3) продукция картографическая (сложная типа атласа мира) - полистный контроль;

4) шрифты всех видов - контроль качества.

Параграф 19. Контролер полуфабрикатов и готовой продукции, 5 разряд

428. Характеристика работ:

проверка качества контрольных приводных для отливки шрифтов, пуансонов и матриц по кеглю, росту, толщине, линии шрифта, косине, чистоте очка и иным показателям;

выявление причин и принятие мер по предупреждению брака на шрифтолитейных машинах;

проверка качества печатных форм для печатания картографической продукции на всех стадиях их изготовления.

429. Должен знать:

виды брака матриц и пуансонов;

методы устранения причин брака в отливке шрифтовой продукции.

Параграф 20. Машинист выборочной машины, 3 разряд

430. Характеристика работ:

выборка отпечатанной продукции из прокладной бумаги на выборочной машине под руководством машиниста выборочной машины более высокой квалификации;

подготовка выборочной машины к работе;

сталкивание и накладка бумаги на стапельную тележку;

загрузка стапельных тележек с бумагой;

наблюдение за работой приемного стапеля для прокладной и тиражной бумаги и их регулирование;

выгрузка прокладной и тиражной бумаги из приемных стапелей.

431. Должен знать:

технические требования к выборке отпечатанной продукции;

порядок эксплуатации выборочной машины.

Параграф 21. Машинист выборочной машины, 4 разряд

432. Характеристика работ:

выборка отпечатанной продукции из прокладной бумаги на выборочной машине;

подготовка выборочной машины к работе, регулирование фотоэлемента, вакуума, самонакладов и транспортно-выводной системы, листосталкивающего устройства;

установка и регулирование устройств выборочной машины при изменении формата изделий;

регулирование узлов выборочной машины;

устранение неполадок в работе выборочной машины.

433. Должен знать:

устройство, принцип действия и порядок регулирования механизмов выборочной машины;

приемы регулирования электронных устройств;

порядок эксплуатации выборочной машины;

технические условия на отпечатанную продукцию.

Параграф 22. Приемщик-отправитель, 2 разряд

434. Характеристика работ:

подбор бирок, перечней полиграфической продукции и накладных, а также сверка грузовых мест по каждому маршруту;

приемка груза по перечню, сопровождение груза, рассортировка, сдача на железнодорожных станциях согласно документации, контроль разгрузки груза на станции;

поэкземплярный подсчет газет и журналов;

раскладка по адресам;

контрольный подсчет стандартных пачек газет и журналов;

получение и разбор отправительной документации;

прием пачек и мешков с транспортера, отметка об их приеме в перечнях груза и подсчет грузовых мест по маршрутам, раскладка груза согласно документации;

контроль погрузки на транспортные средства и правильности отсчета пачек газет и журналов;

подбор, комплектование полуфабрикатов и готовой продукции, в том числе продукции строгого учета, микрофиш и микрофильмов, и отправление в смежные цехи и экспедицию с оформлением необходимой отправительной документации.

435. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к отправляемой продукции;

приемы счета продукции;

порядок разгрузки и складирования груза;

порядок оформления отправительной документации;

порядок раскладки груза по адресам;

порядок погрузки груза на транспортные средства.

Параграф 23. Приемщик на машинах и агрегатах, 2 разряд

436. Характеристика работ:

прием с проверкой качества оттисков на жести с печатных машин;

смывание валиков и резины;

выполнение работ по обслуживанию печатной машины под руководством печатника по жести;

прием шрифтовой продукции с отливных машин;

установка шрифтовой продукции в гранки по кеглю и стандарту и перемещение гранок на контроль;

прием шрифтовой продукции после проведения контроля, взвешивание и перемещение ее в комплектовочное отделение и кладовую;

раскладка шрифтовой продукции в соответствии со стандартом;

учет принятой шрифтовой продукции.

437. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству печати на жести;

виды шрифтовой продукции;

маркировочные знаки;

порядок ведения учетной документации;

порядок перемещения и взвешивания шрифтовой продукции;

технологические операции, выполняемые печатной машиной или агрегатом;

методы работы на приемном устройстве.

Параграф 24. Машинист адресовальной машины, 2 разряд

438. Характеристика работ:

набор текста адресов отправительных документов и штамповка стенселей на штамповочной адресовальной машине;

печатание адресов на печатной адресовальной машине;

подбор штампованных стенселей в заданном порядке с укладкой в специальные ящики и установкой ящиков в шкаф;

регулирование, чистка и смазка штамповочной адресовальной машины.

439. Должен знать:

терминологию плана направления почты;

латинский алфавит;

приемы регулирования штамповочной адресовальной машины.

Параграф 25. Машинист упаковочной машины, 2 разряд

440. Характеристика работ:

обвязывание пачек книг шпагатом и закрепление петли металлической скобой на упаковочных станках;

обвязывание книг полиэтиленовой лентой и закрепление петли с помощью термоустройства на упаковочных машинах;

подготовка упаковочного станка к работе;

заправка шпагата, стальной, полиэтиленовой ленты;

регулирование системы проводки шпагата, ножей, загибателей скобообразующего устройства, термоустройства;

контроль качества упаковки пачек книг.

441. Должен знать:

технологический процесс упаковки пачек книг;

порядок эксплуатации и регулирования упаковочного станка.

Параграф 26. Машинист упаковочной машины, 3 разряд

442. Характеристика работ:

упаковка пачек книг в бумагу, коробочный картон, термоусадочную пленку на упаковочной машине;

подготовка упаковочной машины к работе;

установка рулона бумаги, коробочного картона, термоусадочной пленки;

наладка и регулирование клеевого аппарата, механизмов упаковки пачек книг и резки бумаги;

наклеивание ярлыка;

подкладывание книг в упаковочную машину, устранение неполадок в работе упаковочной машины, контроль качества упаковки;

чистка и смазка машины;

упаковка продукции в термоусадочную пленку на упаковочном автомате под руководством машиниста упаковочной машины более высокой квалификации;

прием упакованных пачек книг с проверкой качества упаковки, обжим пачек на компостере.

443. Должен знать:

технологический процесс упаковки книг на упаковочной машине;

технические требования, предъявляемые к применяемым материалам;

порядок эксплуатации и регулирования механизмов упаковочной машины.

Параграф 27. Машинист упаковочной машины, 4 разряд

444. Характеристика работ:

упаковка денежных изделий в термоусадочную пленку на упаковочном автомате;

подготовка упаковочного автомата к работе, заправка пленки, загрузка денежных изделий в упаковочный автомат;

ведение процесса упаковки;

устранение неполадок в работе упаковочной машины.

445. Должен знать:

технологический процесс упаковки денежных изделий;

технические требования, предъявляемые к качеству упаковки;

устройство, порядок эксплуатации упаковочного автомата.

Параграф 28. Наладчик полиграфического оборудования, 3 разряд

446. Характеристика работ:

наладка, регулирование, демонтаж и монтаж несложных полиграфических станков;

демонтаж и монтаж несложных полиграфических станков;

слесарная обработка деталей несложных полиграфических станков;

проверка работы несложных полиграфических станков.

447. Должен знать:

устройство и порядок эксплуатации, наладки, проверки на точность и работы на обслуживаемых станках;

паспорт обслуживаемого станка;

порядок чтения чертежей.

448. Примеры работ:

1) станки типа биговального, заклеечного, клеемазального, штриховального, картонорубильного - наладка;

2) машины типа одноаппаратной проволокошвейной - наладка.

Параграф 29. Наладчик полиграфического оборудования, 4 разряд

449. Характеристика работ:

наладка и регулирование сложных полиграфических станков, несложных полиграфических машин и полуавтоматов;

демонтаж и монтаж узлов, проверка и доводка частей и деталей полиграфического оборудования;

заточка режущего инструмента;

проведение необходимых расчетов при настройке полиграфического оборудования;

опробование полиграфического оборудования после наладки;

участие в проведении профилактических осмотров, проверок, ремонтов полиграфического оборудования по системе планово-предупредительного ремонта.

450. Должен знать:

устройство и конструктивные особенности, систему управления и порядок обслуживания полиграфического оборудования;

паспортные данные обслуживаемого полиграфического оборудования;

порядок чтения чертежей;

порядок наладки обслуживаемого станка, работы на нем и проверки на точность;

порядок заточки режущего инструмента;

порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами.

451. Примеры работ:

1) автоматы типа форзац приклеечного, окантовочного - наладка;

2) машины типа бронзировальной, листорезальной, одноножевой резальной, многоаппаратной проволокошвейной, тигельной печатной легкого типа, проявочной, центрифуги, для припрессовки пленки, бобинорезальной, упаковочной - наладка;

3) полуавтоматы типа позолотного, печатно-позолотного, трафаретной печати - наладка;

4) станки типа корректурного, верстально-корректурного, офсетного переводного, офсетного пробопечатного, пробопечатного для фотополимерных форм, контактно-копировального, пневматической копировальной рамы, установки для вымывания фотополимерных форм - наладка.

Параграф 30. Наладчик полиграфического оборудования, 5 разряд

452. Характеристика работ:

наладка и регулирование особо сложных полиграфических станков, сложных машин, автоматов и полуавтоматов, имеющих сложную кинематическую схему.

453. Должен знать:

кинематические схемы и порядок проверки на точность обслуживаемого оборудования;

основные технологические и механические свойства металлов;

систему допусков и посадок;

параметры обработки деталей особо сложных полиграфических станков;

основы оптики, светотехники и электроники.

454. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

455. Примеры работ:

1) машины типа бесшвейного скрепления, вкладочно-швейной, книго-вставочной, листоподборочной, ниткошвейной, подборочно-швейной, трехножевой резальной, фальцевальных малого формата, одноножевой резальной с программным управлением, офсетных печатных листовых однокрасочных малого формата, картонорезальной, упаковочной - наладка;

2) аппараты фоторепродукционные горизонтальные двухкомнатные - наладка.

Параграф 31. Наладчик полиграфического оборудования, 6 разряд

456. Характеристика работ:

наладка и регулирование особо сложных полиграфических машин, полуавтоматов и автоматов, выполняющих большое количество полиграфических операций.

457. Должен знать:

устройство, принцип действия и конструктивные особенности особо полиграфический сложных машин, полуавтоматов и автоматов;

порядок проверки и настройки их на точность работы.

458. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

459. Примеры работ:

1) автоматические поточные линии по изготовлению книг, брошюр и журналов - наладка;

2) автоматы типа крышкоделательного (работающего на листовых или рулонных кроющих материалах), вкладочно-швейно-резального, ниткошвейного, плоскопечатного - наладка;

3) агрегаты типа блокообрабатывающего, бесшвейного скрепления, газетного (печатного) - наладка;

4) машины типа ротационных высокой, офсетной (за исключением машин, указанных в разделе "Примеры работ" 5 разряда) глубокой, флексографской, орловской и металлографской печати, плоскопечатные высокой печати;

фальцевальные трех- и четырех сгибные машины - наладка;

5) лазерные гравировальные автоматы для изготовления форм офсетной печати - наладка.

Параграф 32. Наладчик полиграфического оборудования, 7 разряд

460. Характеристика работ:

наладка и регулирование сложного формного, печатного и брошюровочно-переплетного оборудования, оснащенного микропроцессорной техникой;

диагностирование управляющих систем оборудования с помощью специальных тестовых программ.

461. Должен знать:

принцип построения систем управления оборудованием на базе микропроцессорной техники;

функциональные и структурные схемы программирующих контроллеров, микро- и мини электронно-вычислительной машины;

основы программирования;

способы введения технологических и тестовых программ;

методы настройки систем с целью получения заданных статических и динамических характеристик.

462. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

463. Примеры работ:

1) листовые машины офсетной и глубокой печати, оснащенные электронными системами управления и контроля - наладка;

2) четырех красочные офсетные пробопечатные станки - наладка;

3) листосчетные машины - наладка;

4) специальные печатные машины высокой, офсетной и глубокой печати для печатания ценных бумаг - наладка.

Параграф 33. Наладчик полиграфического оборудования, 8 разряд

464. Характеристика работ:

комплексная наладка, регулирование особо сложного и уникального формного, печатного и брошюровочно-переплетного оборудования, оснащенного микропроцессорной техникой и объединенного в систему;

выполнение восстановительных ремонтных работ;

диагностирование с помощью специальных стендов управляющих систем особо сложного и уникального формного, печатного и брошюровочно-переплетного оборудования, оснащенного микропроцессорной техникой и объединенного в систему;

анализ, систематизация отказов в работе технологического оборудования и разработка рекомендаций по их устранению.

465. Должен знать:

методы комплексной наладки и регулирования технологического оборудования;

основы теории автоматического регулирования технологических процессов.

466. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

467. Примеры работ:

1) автоматизированные системы переработки текста и черно-белых иллюстраций - наладка;

2) автоматические поточные линии по изготовлению книг, оснащенные электронными системами управления и контроля - наладка;

3) рулонные машины офсетной и глубокой печати, оснащенные электронными системами управления и контроля - наладка;

4) специальные печатные машины орловской и металлографской печати для печатания ценных бумаг - наладка.

Параграф 34. Препаратор, 1 разряд

468. Характеристика работ:

выполнение вспомогательных работ на операциях с применением химикалиев;

очистка от загрязнений поверхности пластин из различных материалов механическим и химическим путем, установка их в стеллажи;

зарядка материалами обслуживаемых аппаратов, приспособлений, устройств;

подготовка растворов;

составление простейших растворов и препаратов (из одного-двух компонентов);

зарядка дуговых фонарей и иных источников света;

зарядка кассеты фотоаппарата;

полив прозрачных основ растворами;

чистка стекол при изготовлении форм.

469. Должен знать:

характеристику и свойства материалов, применяемых в производстве;

порядок обращения с химической лабораторной посудой;

порядок взвешивания на технических весах;

порядок пользования применяемыми инструментом и приспособлениями.

Параграф 35. Препаратор, 2 разряд

470. Характеристика работ:

взвешивание и увлажнение вишерной ткани до установленного процента влажности на специальном станке;

заготовка материалов (вишерные подушки, бумага, ткань, сукно, материалы для декеля);

варка олифы без проведения испытаний по определению ее качества в процессе варки;

расчет шихты и сиккативов;

чистка котла;

заготовка топлива и шихты.

471. Должен знать:

виды применяемых материалов и порядок их раскроя;

маркировку тканей и их заменителей;

порядок определения процента влажности ткани;

общие сведения о металлографской печати;

свойства сиккативов и олифы;

режимы варки олифы;

технические требования, предъявляемые к качеству олифы для литографских красок, применяемых для печатания декалькомании.

Параграф 36. Препаратор, 3 разряд

472. Характеристика работ:

составление растворов для обработки фотоматериалов (проявителей, фиксажных растворов, растворов для химического ослабления и иное), очувствления пигментной бумаги, серебрения цилиндров, травления клише и форм глубокой печати и иных процессов, удаления металлографских красок со стирающих валов печатных машин;

контроль удельного веса и концентрации составляемых препаратов;

корректирование составляемых растворов по результатам химического анализа;

испытания бумаги и переплетных материалов по установленным методикам на излом, продавливаемость, проклейку, массу квадратного метра, деформацию, формат, косину;

измерение толщины бумаги;

определение примесей в бумаге;

испытания материалов по установленным методикам (вальцмассы, смолки, сиккативов, олифы, клея, растворителей, крахмала, декстрина, глицерина, желатина, пигментов, лаков, тертых красок);

отбор проб для анализа;

наблюдение за относительной влажностью и температурой воздуха в цехах и сортировка бумаги по качеству;

приготовление вспомогательных материалов и растворов (смолок, сургучей, резинатов, сиккативов, хлорного железа, состава для крахмальных валиков) по установленной рецептуре и технологии;

ведение записи по исследуемым материалам;

варка олифы с проведением испытаний по определению ее качества в процессе варки;

приготовление оксидированной олифы;

смешение составных олифы глифталевых, олифстирольных и иных по установленной рецептуре;

чистка оттисков деколи на специальных машинах после припудривания;

накладывание оттисков деколи в машину, раскатывание оттисков после чистки;

укладывание в стопки и стеллажи;

подготовка машины для чистки оттисков деколи к работе, чистка и смазка.

473. Должен знать:

назначение изготовляемых материалов и растворов;

технические условия и национальные стандарты на бумагу;

способы определения направления бумажного волокна и нитей основы;

порядок работы с приборами для испытания бумаг, материалов, определения удельного веса и плотности растворов;

порядок взвешивания на аналитических весах;

проведение элементарных расчетов;

порядок измерения кислотности растворов на потенциометре;

технологию смешения и режим варки различных видов олифы;

показатели качества олифы;

методику проведения испытаний по определению качества олифы;

способ приготовления раствора хлорного железа;

устройство и порядок эксплуатации машины для чистки оттисков деколи и тигельной машины.

Параграф 37. Препаратор, 4 разряд

474. Характеристика работ:

испытания материалов: кислот, щелочей и солей, льняного и машинного масел, смол, электролитов, гарта и металлов;

испытания волокнистых материалов и бумаги всех видов на прозрачность и изгиб, зольность, белизну, сопротивление выщипыванию, гладкость;

отбор проб бумаги, волокнистых материалов;

сортировка бумаги с проверкой качества водяного знака.

475. Должен знать:

основы аналитической химии;

порядок отбора проб бумаги;

способы проверки качества водяного знака;

порядок пользования приборами для испытания материалов.

Параграф 38. Прессовщик, 2 разряд

476. Характеристика работ:

прессование на механических, пневматических и гидравлических прессах тетрадей, книжных блоков и книг, укладывание их в каретку;

снятие кареток с пресса и установка на транспортер;

распрессовка тетрадей, книжных блоков и книг;

чистка, смазка, регулирование пресса;

прессование на ручном отжимном гидравлическом прессе листов бумаги до заданной деформации после увлажнения;

укладывание листов в пресс;

перекладывание остатков бумаги прессшпаном или металлическими пластинами;

снятие листов после прессования;

оформление приемо-сдаточной документации.

477. Должен знать:

порядок укладки тетрадей, блоков и книг в прессы;

назначение и режимы прессования;

устройство каретки и транспортирующего механизма;

порядок выполнения операций металлографской печати;

приемы регулирования давления в гидравлических прессах и время их выдержки под давлением;

технические требования, предъявляемые к используемой бумаге.

Параграф 39. Прессовщик, 3 разряд

478. Характеристика работ:

прессование на гидравлических прессах листов денежных изделий, отпечатанных на металлографских машинах;

проверка применяемых пресса, компрессора, электропогрузчика;

укладывание листов денежных изделий в пресс и выемка после прессования с помощью электропогрузчика;

подача их после прессования на рабочие места.

479. Должен знать:

приемы регулирования гидравлического пресса;

порядок пользования и приемы регулирования электропогрузчика.

Параграф 40. Машинист сортировочного автомата, 4 разряд

480. Характеристика работ:

сортировка, счет и обандероливание денежных изделий на сортировочном автомате под руководством машиниста сортировочного автомата более высокой квалификации;

подготовка сортировочного автомата к работе, зарядка и регулирование рулона с лентой для обандероливания, заливка клея в клеевой аппарат;

устранение неполадок в работе обандероливающей секции;

проверка качества обандероливания;

вязка пачек, установка и обжим пломб;

гашение брака;

чистка и смазка сортировочного автомата.

481. Должен знать:

технологический процесс обработки денежных изделий на сортировочном автомате и вручную;

технические требования, предъявляемые к качеству и обандероливанию денежных изделий;

устройство, порядок эксплуатации сортировочного автомата и регулирования обандероливающей секции.

Параграф 41. Машинист сортировочного автомата, 5 разряд

482. Характеристика работ:

сортировка, счет и обандероливание денежных изделий на сортировочном автомате;

подготовка сортировочного автомата к работе, зарядка самонаклада тиражной и заменной бумагой;

регулирование подачи воздуха, транспортно-выводной системы и узлов обандероливающего механизма;

устранение неполадок в работе сортировочного автомата;

проверка качества сортировки;

регистрация вида и количества брака на сопроводительной документации.

483. Должен знать:

устройство, порядок эксплуатации и регулирования узлов сортировочного автомата.

Параграф 42. Выборщик, 1 разряд

484. Характеристика работ:

выборка вручную отпечатанной продукции нестрогого учета из прокладной бумаги, укладывание в угольник со сталкиванием;

заполнение документации по установленному порядку;

сталкивание прокладной бумаги;

передача отпечатанной продукции и прокладной бумаги для счета.

485. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к выполняемой операции;

порядок обращения с отпечатанной продукцией и ее разновидности.

Параграф 43. Выборщик, 2 разряд

486. Характеристика работ:

выборка вручную отпечатанной продукции строгого учета и художественных изделий из прокладной бумаги;

укладывание в угольник со сталкиванием строго по меткам, контрольным полям в одну сторону, не допуская смазывания печати.

487. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к выполняемой операции;

порядок обращения с отпечатанной продукцией и ее разновидности.

Параграф 44. Выборщик, 3 разряд

488. Характеристика работ:

выборка вручную отпечатанных листов денежных изделий, специальной изделий и марок из прокладной бумаги.

489. Должен знать:

порядок обращения с отпечатанной продукцией и ее разновидности.

Параграф 45. Сборщик штемпелей, 1 разряд

490. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций по сборке каучуковых штемпелей;

сборка штемпелей;

наклейка штемпелей на деревянную или металлическую основу;

крепление ручек;

подбор готовых штемпелей по заказам и передача их на контроль;

резка вулканизированных колец для календарей.

491. Должен знать:

документацию заказчика;

порядок расположения колец на календаре;

назначение штемпелей;

виды и свойства клея.

492. Примеры работ:

сборка:

1) календари с резиновыми кольцами;

2) печати круглые и треугольные;

3) штампы любых размеров.

Параграф 46. Сборщик штемпелей, 2 разряд

493. Характеристика работ:

выполнение комплекса операций по сборке каучуковых штемпелей (печатей, штампов и иное);

распиловка деревянных заготовок для ручек и основ на циркулярной пиле;

окраска мест распиловки и сверление гнезд в основах на сверлильном станке, регулирование и наладка станков;

резка вулканизированных форм на отдельные штемпели с подборкой по эскизам заказчика;

контроль качества вулканизации;

комплектование штемпелей по заказам.

494. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству вулканизации;

порядок комплектования штемпелей;

порядок работы на циркулярной пиле и сверлильном станке.

Параграф 47. Электрофотограф, 3 разряд

495. Характеристика работ:

изготовление текстовых и штриховых копий на бумаге на электрорепродукционных аппаратах;

подготовка аппарата к работе;

зарядка селеновой пластины;

экспонирование;

приготовление проявляющего состава;

проявление изображения;

корректура изображения на селеновой пластине, перенос на бумагу и закрепление его различными способами;

промывание селеновой пластины.

496. Должен знать:

принцип действия обслуживаемых электрорепродукционных аппаратов;

основы электрографии;

технические требования, предъявляемые к селеновым пластинам, проявителю, бумаге и копии;

режимы экспонирования, проявления и закрепления изображения на бумаге.

Параграф 48. Электрофотограф, 4 разряд

497. Характеристика работ:

изготовление печатных форм с текстовых и штриховых оригиналов на электрорепродукционных аппаратах;

перенос изображения с пластины на фольгу, бумагу с гидрофильным покрытием и иной формный материал;

корректура формы;

закрепление изображения на форме различными способами;

обработка формы;

устранение неисправностей в работе электрорепродукционного аппарата.

498. Должен знать:

устройство обслуживаемых электрорепродукционных аппаратов;

технологию закрепления изображения на формном материале;

технические требования, предъявляемые к качеству печатной формы.

Параграф 49. Электрофотограф, 5 разряд

499. Характеристика работ:

изготовление копий и печатных форм с оригиналов, содержащих полутоновые и растровые изображения;

изготовление копий на бумаге с микрофильмов или бесконечных формуляров с электронно-вычислительной машины, на электрорепродукционных аппаратах;

проявление тоновых изображений;

подбор пленки или бесконечных формуляров по кратности и склеивание их;

зарядка электрорепродукционного аппарата кассетой с микрофильмом или рулоном с бесконечным формуляром;

выбор режима экспонирования;

зарядка бумаги, копирование.

500. Должен знать:

устройство электрорепродукционных аппаратов, в том числе аппаратов с автоматическими (для копирования на обеих сторонах листа, подборки и иное)устройствами;

принцип воспроизведения полутоновых оригиналов;

виды и линиатуру растров;

особенности обработки форм с растровым и полутоновым изображением;

основы электроники;

технические требования, предъявляемые к микрофильмам, бесконечным формулярам с электронно-вычислительной машины, кратности изменения масштабов.

Глава 6. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих
по разрядам на работы по формным процессам полиграфического производства

Параграф 1. Вулканизаторщик печатных форм, 2 разряд

501. Характеристика работ:

выполнение подготовительных работ по вулканизации печатных форм;

приготовление матричной массы и прессование матриц с металлических штампов или набора;

установка матриц в сушильный шкаф.

502. Должен знать:

состав и пропорцию компонентов матричной массы;

режимы прессования матриц и технические требования, предъявляемые к матрицам.

Параграф 2. Вулканизаторщик печатных форм, 3 разряд

503. Характеристика работ:

вулканизация печатных форм на ручном прессе;

выверка клише по индикаторному ростомеру;

прессование матриц, отделка очка матриц, сушка;

снятие эластичных оттисков с матриц и проверка их качества;

вулканизация печатных форм;

регулирование, чистка и смазка прессов.

504. Должен знать:

свойства каучука;

технические требования, предъявляемые к эластичным оттискам, и методы оценки их качества;

режим вулканизации печатных форм.

Параграф 3. Вулканизаторщик печатных форм, 4 разряд

505. Характеристика работ:

прессование матриц и вулканизация печатных форм на гидравлическом вулканизационном прессе;

расчет необходимого давления при прессовании;

определение необходимой температуры и времени прессования;

выверка эластичных форм по индикаторному ростомеру;

шлифование эластичных форм.

506. Должен знать:

способы расчета необходимого давления на форму;

порядок пользования применяемой контрольно-измерительной аппаратурой;

приемы регулирования гидравлического вулканизационного пресса.

Параграф 4. Вулканизаторщик печатных форм, 5 разряд

507. Характеристика работ:

выполнение комплекса операций по изготовлению резиновых печатных форм для печатания продукции строгого учета;

прессование матриц;

вулканизация и шлифование печатных форм;

монтаж печатных форм в соответствии с технологической картой.

508. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к продукции строгого учета;

порядок пользования технологической картой на изготовление продукции строгого учета;

приемы регулирования станков по обработке и отделке печатных форм.

Параграф 5. Гравер печатных форм, 3 разряд

509. Характеристика работ:

выполнение "заливок" и "отмазок" по "бледным" на диапозитивах (пластик) и формах крупномасштабных карт, исправление корректурных замечаний на негативах, монтажах позитивов, печатных формах и позитивах постоянного хранения;

гравирование и наколотка пуансонами металлических печатей для сургуча, пломбиров и плашек для компостера с предварительной разметкой знаков и текста на заготовках.

510. Должен знать:

принцип образования печатающих и пробельных элементов в плоской и высокой печати;

стандарт шрифтов на русской и латинской графических основах;

пуансоны шрифтов и различных знаков;

порядок расположения текста на площади заготовки;

принципы и способы "заливок" и "отмазок" на диапозитивах (пластик);

условные знаки карт и их изображение на цветных оттисках;

назначение кислот и условия их применения при гравировании;

порядок работы с гравировальным инструментом, штангенциркулем, микрометром.

Параграф 6. Гравер печатных форм, 4 разряд

511. Характеристика работ:

корректирование путем гравирования на фрезерном станке и вручную несложных штриховых и растровых клише, фотополимерных, стереотипных и литоофсетных форм;

удаление лишних и восстановление недостающих элементов изображения;

усиление и ослабление тона;

восстановление пробельных элементов биметаллических форм;

гравирование на металле, дереве, линолеуме, резине и иных материалах вручную несложных работ с крупными деталями изображений, с увеличением или уменьшением по чертежам, эскизам, рисункам и образцам.

512. Должен знать:

принцип воспроизведения штриховых, полутоновых, одно и многоцветных оригиналов в соответствии со способом печати;

технические требования, предъявляемые к качеству штриховых и растровых клише, стереотипных и литоофсетных форм, формным материалам;

способы расчета для построения надписей, рисунков, чертежей и текста заданного содержания;

технику нанесения отдельных подписей и условных знаков на печатную форму;

условные топографические знаки;

основные сведения о процессах приправки и печатания;

технику заточки и доводки гравировального инструмента;

назначение копиров и трафаретов.

513. Примеры работ:

корректирование форм:

1) клише штриховые и растровые с линиатурой до 36 линиатур на сантиметр для однокрасочной и многокрасочной печати;

2) формы гальваностереотипные текстовые с иллюстрациями штриховыми и растровыми с линиатурой до 36 линиатур на сантиметр для однокрасочной и многокрасочной печати;

3) формы литоофсетные текстовые с иллюстрациями штриховыми и растровыми до 36 линиатур на сантиметр для однокрасочной и многокрасочной печати;

4) формы литоофсетные штриховые несложных карт;

5) формы фотополимерные высокой печати любой сложности;

гравирование вручную:

1) знаки двойные;

2) знаки нотные (блоки) и текст, крупные по масштабу;

3) линейки, плашки различных начертаний;

4) рисунки с крупными деталями изображений;

5) шрифты без отсечек свыше 3 миллиметров.

Параграф 7. Гравер печатных форм, 5 разряд

514. Характеристика работ:

корректирование путем гравирования на станке и вручную сложных штриховых и растровых клише, гальваностереотипных, металлографских и литоофсетных форм, гибких форм на микроцинке для высокой печати, монометаллических и биметаллических форм плоской печати, форм глубокой печати;

выполнение "заливок" и "отмазок" по "бледным" на диапозитивах (пластик), формах мелкомасштабных, специальных и сложных справочных карт;

исправление корректурных замечаний на рабочих позитивах, печатных формах и позитивах постоянного хранения с нанесением новых условных знаков и шрифтов сложных рисунков;

нанесение координатной сетки на форму контура;

гравирование вручную на металле, дереве, линолеуме, резине и иных материалах работ с мелкими штриховыми деталями, с увеличением или уменьшением изображения по чертежам, эскизам, рисункам и образцам;

проверка качества изготовления машинных и оригинальных форм художественных и марочных работ для всех способов печати на всех операциях их изготовления с доводкой по техническим условиям и государственным стандартам путем гравирования и иными способами;

учет бракованных форм по видам брака.

515. Должен знать:

принципы и способы графического построения художественных фигур, сложных рисунков, шрифтов и надписей на выпуклых и вогнутых поверхностях;

технику рисования и черчения на металле;

процесс печатания и тиснения на бумаге, картоне и различных тканях;

технические требования, предъявляемые к гальваностереотипам и формам глубокой печати;

требования, предъявляемые к формам для различных способов печати;

особенности приводки и приправки форм для многокрасочной печати;

допуски на совмещение красок;

порядок наложения печатных красок;

начертание картографических шрифтов;

принципы и способы "заливок", "отмазок" на диапозитивах (пластик).

516. Примеры работ:

корректирование форм:

1) клише растровые с линиатурой свыше 36 линиатур на сантиметр для однокрасочной и многокрасочной печати;

2) формы гальваностереотипные с растровыми иллюстрациями с линиатурой свыше 36 линиатур на сантиметр для однокрасочной и многокрасочной печати;

3) формы литоофсетные сложных карт;

4) формы литоофсетные с гильоширными и орнаментальными изображениями, а также растровыми иллюстрациями с линиатурой свыше 36 линиатур на сантиметр для однокрасочной и многокрасочной печати;

5) формы стереотипные и гальваностереотипные с гильоширными и орнаментальными изображениями;

6) формы глубокой печати;

7) формы текстовые на микроцинке;

8) формы плоской печати;

гравирование вручную:

1) знаки (блоки) и текст, мелкие по масштабу;

2) орнаменты художественные с крупными деталями рисунка;

3) работы конгревные с простым графическим рисунком - линейки и плашки различных начертаний, а также шрифты;

4) рисунки с мелкими деталями изображений;

5) шрифты без отсечек от 1,5-3 миллиметров;

6) шрифты с отсечками свыше 3 миллиметров.

Параграф 8. Гравер печатных форм, 6 разряд

517. Характеристика работ:

корректирование путем гравирования вручную форм глубокой печати для высокохудожественных одно- и многокрасочных работ, требующих большой репродукционной точности;

гравирование на металле, дереве, линолеуме и иных материалах вручную высокохудожественных работ, работ, требующих факсимильного воспроизведения, а также творческое выполнение граверных работ по заданному содержанию;

изготовление субтитровых материалов;

гравирование цинковых шаблонов;

выполнение работ на пантографе;

травление клише различными кислотами;

обработка штемпелей матриц и отложений для глубокой и высокой печати;

возвышение матриц специальными сплавами;

проверка качества изготовления машинных и оригинальных форм денежных изделий и паспортной документации для всех способов печати на всех операциях их изготовления и нумерационных аппаратов всех систем с доводкой по техническим условиям и государственным стандартам путем гравирования и иными способами;

учет бракованных форм по видам брака;

выполнение работ по подготовке клише из разных материалов (цинк, медь, латунь) для механического и физико-химического субтитрования 35 миллиметров и 16 миллиметров фильмокопий;

исправление недостатков травления на матрицах;

расчистка клише согласно оригиналу;

внесение поправок в вытравленные шрифты;

рубка пластин на отдельные клише на прессах;

сменаштампов;

снятие заусенцев с клише;

подборка клише в соответствии с техпаспортом;

упаковка их по частям фильма;

выполнение "заливок" по абрису на пластиковых диапозитивах и формах научно-справочных карт и карт фундаментальных атласов.

518. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству многокрасочных форм глубокой печати;

требования, предъявляемые к печатным формам для денежных изделий;

свойства металлов, применяемых для клише;

технологию изготовления субтитровых оригиналов и травления клише;

технику гравирования букв на металле;

назначение граверного инструмента и штампов;

геометрические размеры на клише;

устройство и порядок эксплуатации прессов.

519. Примеры работ:

гравирование вручную:

1) гравюры (технические и репродукционные);

2) орнаменты высокохудожественные с мелкими деталями и большой насыщенностью рисунка;

3) работы конгревные со сложными рисунками и работы с портретным сходством (барельеф и иное);

4) рисунки, требующие портретного сходства;

5) шрифты с отсечками до 3 миллиметров;

6) шрифты без отсечек до 1,5 миллиметров.

Параграф 9. Гравер печатных форм, 7 разряд

520. Характеристика работ:

гравирование вручную оригинальных штемпелей для гербовых печатей, сертификатов, чеков и паспортной документации;

работа на пантографе.

521. Должен знать:

технику расчетов при работе на пантографе;

особенности гравирования оригинальных штемпелей для гербовых печатей, ценных бумаг.

522. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 10. Гравер печатных форм, 8 разряд

523. Характеристика работ:

гравирование вручную оригинальных штемпелей для денежных изделий, марок (в том числе с портретами и сложным по композиции рисунком) и облигаций.

524. Должен знать:

особенности гравирования оригинальных штемпелей для денежных изделий;

основы композиции рисунка.

525. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 11. Копировщик печатных форм, 3 разряд

526. Характеристика работ:

выполнение отдельных работ по изготовлению копий и печатных форм под руководством копировщика печатных форм более высокой квалификации;

изготовление контрольных светокопий;

работа на копировальной раме:

регулирование вакуума, осветителей, освещенности на стекле;

экспонирование, копирование, чистка и смазка рамы;

проявление копии на ручных, полуавтоматических и автоматических установках.

527. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству монтажей, предварительно очувствленным пластинам или иным светочувствительным материалам;

порядок обращения с ними и условия их хранения.

Параграф 12. Копировщик печатных форм, 4 разряд

528. Характеристика работ:

изготовление пигментной копии;

изготовление голубых и иных светокопий для картографических работ на бумаге, на металле и прозрачных основах, на бессеребряных слоях;

изготовление несложных форм плоской офсетной печати путем позитивного и негативного копирования с применением различных копировальных слоев:

экспонирование, проявление, обработка и термообработка копии в полуавтоматических, автоматических процессорах и вручную, отделка формы, контроль качества формы;

изготовление несложных фотополимерных печатных форм:

подготовка пластины, экспонирование, проявление, сушка, облучение, корректура, контроль качества формы.

529. Должен знать:

принцип воспроизведения штриховых, полутоновых однокрасочных и многокрасочных оригиналов;

принцип образования печатающих и пробельных элементов во всех видах печати;

технологический процесс копирования штриховых и растровых копий для одноцветной и многоцветной репродукции;

технологические особенности копировального процесса при негативном и позитивном способах копирования;

режимы экспонирования в зависимости от качества негатива и позитива, свойств светочувствительных слоев, величины освещенности;

способы контроля качества копии;

технологический процесс изготовления фотополимерных форм и технические требования, предъявляемые к ним;

требования, предъявляемые к применяемым материалам;

режимы работы на формном оборудовании;

штифтовую систему приводки;

технические требования, предъявляемые к прозрачным основам, металлическим основам, негативам и диапозитивам;

состав и свойства растворов;

порядок пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами.

530. Примеры работ:

1) копии для изготовления клише;

2) копии голубые и иные для картографического производства;

3) копии для фирменных знаков на жести, латуни, никеле, шлифованном алюминии;

4) копии пигментные для глубокой печати;

5) формы плоской печати (штриховые с крупными штрихами и растровые с линиатурой до 40 линиатур на сантиметр);

6) формы высокой печати фотополимерные (штриховые с крупными штрихами, шрифтами кегл 12 пункт и выше и растровые с линиатурой растра до 40 линиатур на сантиметр).

Параграф 13. Копировщик печатных форм, 5 разряд

531. Характеристика работ:

изготовление пигментных копий для многокрасочных работ;

изготовление позитивов (негативов) на бессеребряных слоях контактным копированием на пластике, силикатном или органическом стекле с применением точечных или линейных растров различной линиатуры (или без растра);

совмещенное изготовление позитивов путем последовательной копировки элементов содержания топографических карт на одну пластину с предварительной сборкой их на просмотровом столе;

изготовление пресс-бланков для сухого перевода изображения (текста, условных знаков);

изготовление совмещенных позитивов (негативов) на бессеребряных слоях двух и более оригиналов;

изготовление растровых (свыше 60 линиатур на сантиметр) фоновых диапозитивов крашением в массе;

изготовление растровых и фоновых диапозитивов (негативов) на предварительно очувствленной пластине;

изготовление голубых или иных цветных копий на стекле или пластике крашением в массе;

изготовление сложных форм плоской печати на предварительно очувствленных алюминиевых пластинах путем позитивного или негативного копирования с применением различных копировальных слоев;

изготовление сложных фотополимерных печатных форм высокой печати;

изготовление форм плоской офсетной печати с расчетом и копированием на копировально-множительных машинах, регулирование копировально-множительной машины с программным управлением;

изготовление фототипной формы на стекле;

подготовка стеклянной пластины, нанесение подслоя, составление светочувствительной композиции и нанесение ее на пластину, сушка, определение выдержки в зависимости от характера негатива, экспонирование, проявление, сушка;

изготовление формы флексографской печати;

экспонирование оборотной стороны пластины, натягивание вакуумной пленки, экспонирование изображения, промывка, сушка, заключительное экспонирование для полимеризации пластины.

532. Должен знать:

технологический процесс изготовления форм плоской печати с применением предварительно очувствленных пластин на алюминиевой основе;

технологические режимы изготовления форм флексографской печати;

расчет копировок на любое число на копировально-множительных машинах;

принципы получения изображения при контактном копировании;

технические требования, предъявляемые к негативам для фототипной печати, режимы сушки и копирования;

принципы крашения поверхности основы;

требования, предъявляемые к точности совмещения отдельных элементов карт;

условные знаки различных топографических и специальных карт и их графическую точность;

приемы регулирования копировально-множительной машины;

технологический процесс изготовления проекционных растров-копий;

методы: декапирования стекла, чернения поверхности основы;

вытравления из незадубленных мест чернящих (красящих) веществ;

корректуры путем соединения непрозрачных и прозрачных линий;

определения оптической плотности непрозрачных линий;

режимы экспонирования в зависимости от линиатуры растра и иных факторов;

процесс склейки вытравленных пластин;

методы контроля.

533. Примеры работ:

1) позитивы (негативы) штриховых и заливочных элементов крупномасштабных, мелкомасштабных и топографических карт;

2) позитивы штриховые совмещенные;

3) позитивы штриховые, изготовленные с применением контактных точечных или линейных растров различных линиатур (гидрография + площади водных пространств, контур + площади кварталов населенных пунктов и иное);

4) растры-копии прямоугольные и круглые до 40 линиатур на сантиметр;

5) формы плоской офсетной печати монометаллические (штриховые не с крупными штрихами и растровые с линиатурой до 40 линиатур на сантиметр);

6) формы плоской офсетной печати, изготовленные с расчетом и копированием на копировально-множительных машинах;

7) формы плоской офсетной печати (штриховые с мелкими штрихами и растровые с линиатурой свыше 40 линиатур на сантиметр);

8) формы высокой печати фотополимерные (штриховые с мелкими деталями, шрифтами до 10 пунктов);

9) формы стандартных марок;

10) формы топографических и специальных карт;

11) формы фототипные для печати на плоскопечатных машинах;

12) флексографские формы печати на гибких упаковочных материалах и картоне.

Параграф 14. Копировщик печатных форм, 6 разряд

534. Характеристика работ:

изготовление проекционных растров-копий с линиатурой свыше 40 линиатур на сантиметр на стекле "СВВ" путем копирования с оригинального (гравированного) растра;

получение цветопробы на аналоговых копировальных установках;

выполнение технологических операций по изготовлению сложных монометаллических печатных форм способом позитивного и негативного копирования;

изготовление особо сложных форм плоской печати с тончайшими графическими элементами гильоширного и орнаментального насыщения на алюминиевых пластинах для многокрасочной печати путем негативного или позитивного копирования с применением различных копировальных слоев.

535. Должен знать:

особенности металлографской печати;

требования, предъявляемые к деформации бумаги с гуммированным и специальным слоем;

допуски на совмещение элементов изображения при многокрасочной печати;

порядок наложения красок;

требования, предъявляемые к качеству готовых форм;

методы контроля.

536. Примеры работ:

1) растры-копии прямоугольные и круглые свыше 40 линиатур на сантиметр;

2) формы плоской печати на монометаллических пластинах;

3) формы фототипные для ротационной офсетной печати;

4) формы плоской печати для справочных карт масштаба 1:1 000 000 и карт с иллюстрациями.

Параграф 15. Копировщик печатных форм, 7 разряд

537. Характеристика работ:

изготовление особо сложных форм плоской печати для специальной изделий с составлением программы и копированием на автоматической копировально-множительной машине;

изготовление особо сложных фотополимерных печатных форм на основе твердых композиций шрифтовым методом для специальных изделий.

538. Должен знать:

основы программирования;

особенности шрифтового метода изготовления фотополимерных печатных форм.

539. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

540. Примеры работ:

формы для печатания денежных изделий и ценных бумаг.

Параграф 16. Гальванотипист, 3 разряд

541. Характеристика работ:

снятие гальваническим путем медного, никелевого или хромового слоя с отработанных форм;

оксидирование и травление формных пластин;

очистка от загрязнений и химическая обработка пластин;

закрепление пластин в зажимах и загрузка их в гальваническую ванну;

составление, фильтрование и корректировка электролита для травления и оксидирования пластин, снятия металлопокрытий;

ведение процесса электролиза;

контроль режима электролиза по приборам;

чистка гальванических ванн, штоков и анодов;

выполнение работ по подготовке матриц для получения гальванических отложений;

подрезка, графитирование и опиловка ребер матриц;

покрытие оборота матриц защитным лаком или воском.

542. Должен знать:

принцип образования печатающих и пробельных элементов соответственно в плоской и высокой печати;

технические требования, предъявляемые к качеству формных пластин, матриц, металлопокрытиям;

основы электролиза;

состав электролита для оксидирования и снятия металлопокрытия с формных пластин;

рецептуру растворов;

режимы работы гальванических ванн, технические требования;

порядок работы с применяемыми электроизмерительными приборами.

Параграф 17. Гальванотипист, 4 разряд

543. Характеристика работ:

ведение процесса гальванического покрытия (никелирования и меднения) формных пластин и пластин из алюминиевой фольги, цилиндров;

выбор режима ведения процесса;

ведение процесса электролиза;

серебрение цилиндров вручную;

обезжиривание, декапирование и промывка формных пластин или цилиндров перед нанесением металлопокрытий;

закрепление формных пластин в зажимах и загрузка их в гальваническую ванну;

установка формного цилиндра в гальваническую ванну;

составление, фильтрование и корректирование электролита для никелирования и меднения формных пластин или меднения формных цилиндров;

расчет площади, подлежащей покрытию металлом;

комплексная подготовка формных пластин для плоской печати;

обезжиривание, декапирование, электрохимическое зернение, оксидирование пластин и наполнение анодной пленки, восстановление рабочей поверхности формных пластин из алюминиевой фольги электрохимическим зернением;

промывание поверхностей после покрытия металлом.

544. Должен знать:

технологический процесс изготовления формных цилиндров глубокой печати;

принцип образования печатающих и пробельных элементов в глубокой печати;

технические требования, предъявляемые к формным пластинам плоской печати или формным цилиндрам глубокой печати, поступающим для покрытия металлом, к качеству металлических покрытий;

состав электролита для никелирования и меднения;

рецепты растворов;

режим работы гальванических ванн;

вредные примеси в электролитах и их влияние на гальванические покрытия;

способы удаления вредных примесей из электролита;

порядок управления электрооборудованием гальванических ванн.

Параграф 18. Гальванотипист, 5 разряд

545. Характеристика работ:

ведение процесса гальванического покрытия (хромирования) формных цилиндров глубокой печати, форм орловской печати, металлографских и стереотипных форм;

снятие хромового слоя с формных цилиндров гальваническим путем;

ведение гальванического покрытия (меднения) формных цилиндров глубокой печати на автоматических гальванических установках с программным управлением;

получение железных, медных и никелевых гальванических отложений с матриц и штемпелей для орловской, металлографской и высокой печати;

выполнение комплекса операций по изготовлению полиметаллических пластин для изготовления форм плоской печати;

подготовка основы пластин из углеродистой стали или алюминия;

обезжиривание, декапирование пластин;

цинкование, никелирование, меднение, хромирование и сушка пластин;

выполнение комплекса операций по изготовлению несложных биметаллических форм плоской печати на предварительно очувствленных или неочувствленных полиметаллических пластинах;

очувствление пластин, изготовление копий (экспонирование, проявление на автоматических и полуавтоматических установках или вручную);

химическое или термическое дубление копировального слоя;

корректура копии;

подготовка копий к травлению;

химическое травление на автоматических, полуавтоматических установках или в гальванических ваннах или анодное травление в гальванических ваннах;

удаление задубленного слоя с пробельных элементов формы;

обработка пробельных и печатающих элементов;

нанесение слоя краски;

нанесение защитного слоя коллоида.

546. Должен знать:

технологические процессы изготовления гальванопластических стереотипов, наращивания медных слоев на формные цилиндры глубокой печати на автоматических гальванических установках с программным управлением, изготовления полиметаллических пластин, биметаллических офсетных печатных форм;

принцип воспроизведения текстовых и иллюстрационных черно-белых и многоцветных оригиналов в плоской, высокой и глубокой печати;

способы дополнительного дубления копировального слоя, химического и анодного травления на биметаллических формах;

основы гальванопластики;

составы электролитов для хромирования, меднения и анодного травления;

способы корректирования и рецепты растворов;

режимы работы автоматических или полуавтоматических установок и гальванических ванн;

необходимые расчеты по гальванотехнике;

приемы регулирования применяемого оборудования.

Параграф 19. Гальванотипист, 6 разряд

547. Характеристика работ:

выполнение комплекса операций по изготовлению сложных биметаллических форм плоской печати на предварительно очувствленных или неочувствленных полиметаллических пластинах;

выполнение комплекса операций по нанесению на полиметаллические пластины гальванического покрытия и изготовлению на них сложных биметаллических форм плоской печати;

изготовление пластин, копирование, обработка форм;

получение гальванических отложений с матриц для сложных по оформлению печатных изданий;

выполнение комплекса операций по гальваническому покрытию нумерационных колес, получению железных, медных и никелевых гальванических отложений с оригинальных штемпелей и возвышенных оригинальных матриц.

548. Должен знать:

особенности копирования с применением различных копировальных слоев из синтетических материалов, желатина, камеди;

режимы процесса копирования в зависимости от характера продукции, применяемых материалов и цеховых условий;

технику корректуры негативов, диапозитивов, копий, формных пластин и печатных форм;

методы копирования с применением контактных растров;

методы контроля качества изображений на печатной форме.

Параграф 20. Гальванотипист, 7 разряд

549. Характеристика работ:

выполнение комплекса операций по изготовлению особо сложных оригинальных форм высокой, плоской, металлографской печати для печатания высокохудожественных специальных изделий.

550. Должен знать:

методы контроля качества изображений на печатной форме;

технику корректуры особо сложных печатных форм.

551. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 21. Оператор по изготовлению гильошей, 4 разряд

552. Характеристика работ:

создание несложных гильоширных элементов по эскизам художника с применением компьютерных технологий.

553. Должен знать:

технические возможности применяемого оборудования и приемы работы на нем;

программное обеспечение для создания гильоширных элементов.

Параграф 22. Оператор по изготовлению гильошей, 5 разряд

554. Характеристика работ:

создание усложненных гильоширных элементов по эскизам художника, а также создание собственных композиций с применением компьютерных технологий.

555. Должен знать:

основы технологической настройки применяемого оборудования.

Параграф 23. Оператор по изготовлению гильошей, 6 разряд

556. Характеристика работ:

создание оригинальных гильоширных элементов по эскизам художника, образцам заказчика, а также создание собственных дизайнерских разработок с применением компьютерных технологий.

557. Должен знать:

основы операционной системы применяемого основного и вспомогательного оборудования;

особенности изготовления микротекстов для создания оригинальных гильоширных элементов;

порядок архивирования.

558. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 24. Оператор по изготовлению гильошей, 7 разряд

559. Характеристика работ:

создание оригинальных гильоширных композиций по эскизам художника, образцам заказчика, собственных сложных дизайнерских разработок с применением компьютерных технологий;

монтаж гильоширных элементов.

560. Должен знать:

программное обеспечение для создания сложных композиций, собственных дизайнерских разработок;

порядок монтажа гильоширных элементов.

561. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 25. Оператор по изготовлению гильошей, 8 разряд

562. Характеристика работ:

создание сложных композиций в многокрасочном исполнении с использованием микротекстов, элементов, содержащих скрытое изображение, специализированных растров, фильтров для создания гильоширных элементов и композиций повышенной степени защищенности с применением компьютерных технологий.

563. Должен знать:

программное обеспечение для создания сложных оригинальных композиций;

технологические требования, предъявляемые к сложным гильоширным элементам с повышенной степенью защищенности;

особенности архивирования элементов;

методы монтажа гильоширных элементов.

564. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 26. Гильошир, 4 разряд

565. Характеристика работ:

создание сеток и бордюров по образцам на пробных пластинах и нанесение их на формные пластины из меди, стекла и иных материалов на гильоширных машинах (плоских, рельефных и прямолинейных);

нанесение горизонтальных, вертикальных и перекрещивающихся линий на прямолинейной машине;

грунтовка пластин для нанесения гильошей;

участие в создании несложных деталей оригинальных штемпелей;

регулирование гильоширных машин.

566. Должен знать:

приемы регулирования основных узлов простых гильоширных машин;

способы грунтовки;

технологию изготовления оригинальных штемпелей.

Параграф 27. Гильошир, 5 разряд

567. Характеристика работ:

создание сеток, розеток, бордюров, корро и ассюре по эскизам художника, образцам альбома и собственной композиции на пробных пластинах и нанесение их на формные пластины из меди, стекла и иных материалов на гильоширных машинах (плоских, рельефных и прямолинейных) без использования дополнительных приборов;

участие в создании сложных деталей оригинальных штемпелей;

регулирование гильоширных машин.

568. Должен знать:

приемы регулирования гильоширных машин всех систем;

состав и свойства грунтов.

Параграф 28. Гильошир, 6 разряд

569. Характеристика работ:

создание контуров и плотностей рисунков гильошей как по эскизам художника, так и собственной композиции на пробных пластинах и нанесение их на формные пластины из меди, стекла и иных материалов на гильоширных машинах различных конструкций с применением сеточного, овального и иных приборов;

расчет и установка гильоширной машины на выполнение заданной композиции;

участие в создании особо сложных деталей оригинальных штемпелей.

570. Должен знать:

технику работы с сетчатым, овальным и иными приборами;

методы расчета заданной композиции с применением формул.

571. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 29. Гильошир, 7 разряд

572. Характеристика работ:

создание контуров и плотностей рисунков гильошей для однокрасочной репродукции по эскизам художника, образцам из альбома и собственной композиции и нанесение их на формные пластины из различных материалов на автоматических гильоширных машинах.

573. Должен знать:

особенности работы на гильоширных автоматических машинах.

574. Требуетсятехническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 30. Гильошир, 8 разряд

575. Характеристика работ:

создание контуров и плотностей рисунков гильошей для многокрасочной репродукции по эскизам художника и собственной композиции и нанесение их на формные пластины из различных материалов на автоматических гильоширных машинах.

576. Должен знать:

приемы регулирования гильоширных автоматических машин.

577. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 31. Пробист плоской печати, 2 разряд

578. Характеристика работ:

перевод изображения с филигранной бумаги на изделия;

выполнение отдельных операций по изготовлению офсетных форм под руководством пробиста плоской печати более высокой квалификации.

579. Должен знать:

приемы прокатки и снятия филигранной бумаги;

технические требования, предъявляемые к отпечатанным надписям;

методы предупреждения брака при переводе изображения.

Параграф 32. Пробист плоской печати, 3 разряд

580. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций по изготовлению литоофсетных форм;

получение жирных оттисков на переводной бумаге с оригинальных форм, выполненных на литографском камне или металлических пластинах;

расстановка оттисков и наколка их на папку, перевод рисунка с жирных оттисков на литографский камень или металлическую пластину;

изготовление лепков деколи путем получения оттиска с оригинальной формы на пробопечатном станке;

установка оригинальной формы на талер станка и ее смывание;

выполнение отдельных операций по переводу рисунков под руководством пробиста плоской печати более высокой квалификации;

составление переводной краски;

проверка работы пробопечатного станка;

исправление дефектов формы;

регулирование, чистка и смазка станка.

581. Должен знать:

форматы изданий;

нормы раскладки полос;

типографскую систему измерений;

принцип образования печатающих и пробельных элементов в плоской печати;

технические требования, предъявляемые к переводным бумагам, краскам и жирным оттискам;

специальную терминологию и знаки, встречающиеся при выполнении особых видов работ (нот, карт);

характеристику формных материалов и требования, предъявляемые к подготовке их поверхности;

назначение применяемого инструмента и порядок пользования им;

способы корректуры форм;

порядок тиснения лепков, сохранения пунктиров и гравировок;

технические требования, предъявляемые к деколи;

порядок обслуживания пробопечатного станка.

Параграф 33. Пробист плоской печати, 4 разряд

582. Характеристика работ:

получение пробных оттисков (в одну краску и совмещенных) с машинных форм однокрасочной и многокрасочной печати на пробопечатном станке;

подготовка станка к работе;

установка декеля, контроль правильности установки талеров;

определение требуемого давления;

подготовка увлажняющего и красочного аппаратов;

подготовка материалов и формы;

установка передних и боковых упоров;

проверка работы пробопечатного станка и устранение неполадок в его работе;

перекатка и отделка форм;

гидрофобизация пробельных элементов;

гидрофобизация печатающих элементов;

нанесение краски;

получение пробных оттисков;

нанесение на форму защитного коллоида;

сушка формы;

печатание несложных изданий на офсетном пробопечатном станке;

получение пробных оттисков с оригинальных форм для многокрасочной печати совместно с пробистом плоской печати более высокой квалификации;

контроль качества пробных оттисков с использованием тест-объектов и денситометра.

583. Должен знать:

технологический процесс изготовления литоофсетных форм любым способом;

технические требования, предъявляемые к печатным формам, валикам и материалам, оттискам деколи;

свойства печатных бумаг, печатных и переводных красок;

рецепты растворов для обработки печатных форм;

элементы картографии;

свойства керамических красок и их растворителей;

приемы работы на денситометре;

приемы регулирования офсетного пробопечатного станка.

584. Примеры работ:

1) оттиски редакционные с размером рисунка до 45 х 60 сантиметров включительно;

2) оттиски пробные - с машинных форм однокрасочной и многокрасочной печати;

3) работы малотиражные с размером рисунка до 45 х 60 сантиметров включительно;

4) работы однокрасочные.

Параграф 34. Пробист плоской печати, 5 разряд

585. Характеристика работ:

получение пробных оттисков в нормализованных условиях с оригинальных и машинных форм для работ с простыми штриховыми и декоративными элементами, подписями, фоновыми плашками для одно- и многокрасочной печати, однокрасочных растровых работ, дуплексов, многокрасочных штриховых работ с раздельным расположением красок или с наложением не более двух красок для получения смешанных тонов;

перевод рисунка деколи с оригинального камня на бумагу и с бумаги на камень с обработкой и прижиганием рисунка газовой горелкой;

получение пробных оттисков;

припудривание оттисков краской;

расчет дозы красок при подборе цвета;

составление паспорта рисунка;

печатание оттисков для редакционной корректуры карт и малотиражных работ на пробопечатном станке;

впечатывание "специальные нагрузки" в оттиски изданных карт.

586. Должен знать:

принцип воспроизведения многоцветных оригиналов;

способы корректуры негативов, диапозитивов и форм;

ассортимент печатных красок;

порядок наложения красок при печатании, способы смешения их;

нормы оптических плотностей красок.

587. Примеры работ:

1) оттиски пробные деколи;

2) оттиски пробные с форм до и после корректуры;

3) оттиски пробные с машинных форм для специальной изделий, марок, маркированных открыток, конвертов и высокохудожественных работ (вклейки в энциклопедические издания, атласы и иное);

4) оттиски редакционные с размером рисунка до 45 х 105 сантиметров включительно;

5) работы малотиражные с размером рисунка выше 45 х 60 сантиметров;

6) работы многокрасочные.

Параграф 35. Пробист плоской печати, 6 разряд

588. Характеристика работ:

получение пробных оттисков в нормализованных условиях с оригинальных форм для сложных работ с мелкими графическими деталями, фоновых работ с тонким выворотным шрифтом, многоцветных растровых работ, высокохудожественных многокрасочных работ со сложным цветоделением, большим количеством градационных переходов, с передачей фактуры оригинала;

изготовление переводов для машинных форм путем размножения оригинальных рисунков;

восстановление недостающих штрихов и изображений в оригинальной форме;

ведение библиотеки оригинальных форм.

589. Должен знать:

основы цветоведения (понятие о цветовом анализе и синтезе);

требования, предъявляемые к качеству оттисков-дубликатов постоянного хранения;

порядок эксплуатации многокрасочных пробопечатных станков, оснащенных системами измерения и контроля пробной печати;

принцип устройства и эксплуатации установок для получения цветопробы.

590. Примеры работ:

1) оттиски-дубликаты постоянного хранения карт всех масштабов;

2) оттиски на винипрозе, ледерине и иное;

3) оттиски пробные с оригинальных форм мелкомасштабных карт, атласов, многокрасочных художественных этикеток, грамот и иное;

4) оттиски редакционные с размером рисунка выше 45 х 105 сантиметров.

Параграф 36. Пробист высокой печати, 2 разряд

591. Характеристика работ:

снятие корректурных оттисков с набора, нотных досок, комплектов шрифта и стереотипов на корректурно-печатных станках всех систем;

закрепление стереотипов на формном цилиндре или установка гранок, полос набора или комплектов шрифта на талере корректурно-печатного станка;

заготовка бумаги, краски и иных материалов;

выверка красочного аппарата и печатного цилиндра;

регулирование, чистка и смазка станка;

перевод рисунков с граверных досок и валиков на бумагу вручную и на машинах;

определение пригодности бумаги для печатания;

проверка качества приготовленной мастики;

определение годности гравировальных досок и валиков машины для перевода рисунков;

печатание на корректурно-печатных станках малотиражных бланочных работ.

592. Должен знать:

типографскую систему измерения;

отличительные признаки шрифтов различных гарнитур;

виды пробельных материалов и линеек;

варианты спуска полос;

общие сведения о процессах и печатания;

технические требования, предъявляемые к краске, бумаге, мастике и иным материалам и оттискам;

приемы регулирования корректурно-печатных станков.

Параграф 37. Пробист высокой печати, 3 разряд

593. Характеристика работ:

снятие пробных оттисков с клише после углубления, корректурного и чистого травления и фотополимерных форм для однокрасочной печати;

изготовление шаблона для закрытия краев клише;

накатывание краски на клише и смывание ее после получения оттиска;

изготовление силовой приправки, смывание пластин и валиков;

чистка и смазка корректурно-печатного станка;

печатание на корректурно-печатных станках малотиражных текстовых работ;

снятие корректурных оттисков с набора, комплектов шрифтов системы письма особых графических форм.

594. Должен знать:

принцип воспроизведения штриховых и полутоновых оригиналов в высокой печати;

технические требования, предъявляемые к качеству клише;

номера и состав красок;

сорта и свойства бумаг;

общие сведения о процессе изготовления форм высокой печати;

приемы регулирования корректурно-печатного станка;

отличительные признаки графики языков с системой письма особых графических форм.

Параграф 38. Пробист высокой печати, 4 разряд

595. Характеристика работ:

снятие пробных и шкальных оттисков с клише после углубления, корректурного травления и фотополимерных форм для многокрасочной печати;

составление краски нужного цветового тона;

печатание на корректурно-печатных станках несложных сеток, текста и малотиражных работ с переменой нумерации, литер, серий, строк;

получение оттисков на мелованной бумаге, оттисков на прозрачных пленках для текстовых форм офсетной и глубокой печати, корректурных оттисков с форм энциклопедических и высокохудожественных изданий, насыщенных клише, с различными вариантами спуска полос.

596. Должен знать:

принцип воспроизведения многоцветных оригиналов;

требования, предъявляемые к качеству клише и фотополимерных форм для многокрасочной печати;

порядок смешения и наложения красок при печати;

особенности приправки и печатания многокрасочных работ;

приемы регулирования вакуумно-вибрационного станка для получения оттисков с набора.

Параграф 39. Пробист высокой печати, 5 разряд

597. Характеристика работ:

печатание на корректурно-печатных станках многокрасочных работ, насыщенных сетками, линейками ассюре и иными гильоширными и орнаментальными печатающими элементами, а также с клише и фотополимерных форм высокохудожественных и музейных работ.

598. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству форм, содержащих гильоширные и орнаментальные элементы, а также к фотополимерным формам и клише высокохудожественных и музейных работ;

системы нумерационных аппаратов и приемы их регулирования.

Параграф 40. Оператор электронных автоматов по изготовлению форм высокой печати, 4 разряд

599. Характеристика работ:

изготовление клише на цинковых, магниевых, пластмассовых пластинах и иных материалах с черно-белых штриховых оригиналов-позитивов (фотографий, рисунков, оттисков текстовой печати) без изменения масштаба на электронно-гравировальных автоматах;

подготовка и закрепление пластины и оригинала в автомате;

установка линиатуры и масштаба гравирования;

выбор, установка, регулирование и закрепление резца в соответствии с характером оригинала и формным материалом;

настройка автомата по видам тени и света в соответствии с заданной линиатурой, контрастностью оригинала и назначением клише (непосредственно печатание, матрицирование);

обработка клише с помощью специальных приспособлений;

смазка и чистка обслуживаемой машины;

изготовление на электронно-гравировальных автоматах мелорельефных приправок на специальной фольге;

изготовление форм с черно-белых и цветных текстовых и штриховых оригиналов на электронно-искровых автоматах;

определение режима работы автомата в зависимости от качества оригинала и вида работы;

подбор светофильтров;

ретушь изготовленной формы.

600. Должен знать:

принцип воспроизведения штриховых одно- и многоцветных оригиналов в высокой печати;

принцип образования печатающих и пробельных элементов в электронно-искровом автомате;

спектральную характеристику светофильтров;

технические требования, предъявляемые к качеству оригиналов для воспроизведения на электронно-гравировальном автомате и электронно-искровом автомате, формным материалам, качеству штриховых клише и печатных форм;

элементы светотехники, оптики и электроники;

основные сведения о процессах приправки и высокой печати.

Параграф 41. Оператор электронных автоматов по изготовлению форм высокой печати, 5 разряд

601. Характеристика работ:

изготовление клише на цинковых, магниевых, пластмассовых пластинах и иных материалах с черно-белых полутоновых оригиналов-позитивов (фотографий, рисунков) без изменения и с изменением масштаба на электронно-гравировальных автоматах.

602. Должен знать:

принцип воспроизведения черно-белых полутоновых оригиналов в высокой печати;

технические требования, предъявляемые к качеству растровых клише для однокрасочной печати;

особенности травления растровых клише;

способы устранения простейших неполадок в работе электронно-гравировального автомата.

Параграф 42. Оператор электронных автоматов по изготовлению форм высокой печати, 6 разряд

603. Характеристика работ:

изготовление клише на пластмассовых, алюминиевых, магниевых и цинковых пластинах, на фотопленках и иных материалах с цветных прозрачных и непрозрачных полутоновых и штриховых оригиналов (фотографий, рисунков и иное) без изменения и с изменением масштаба на электронно-гравировальных автоматах;

настройка автомата по трем краскам в соответствии с избранной триадой;

регулирование обслуживаемой машины в соответствии с цветами и контрастностью оригиналов;

настройка электронно-гравировального автомата по черной краске;

удаление заусениц и проведение дополнительной корректуры;

участие в наладке электронно-гравировального автомата.

604. Должен знать:

понятие о цветовом анализе и синтезе;

методы цветокорректуры;

технологию травления клише для цветных репродукций;

технические требования, предъявляемые к качеству клише для многокрасочной печати;

приемы настройки электронно-гравировального автомата.

Параграф 43. Отделывальщик клише, 3 разряд

605. Характеристика работ:

отделка и крепление клише на неметаллические подставки;

распиливание и рубка пластин на отдельные клише;

выявление пробельных мест в штриховых и снятие фацета на фацетном станке у растровых клише;

сверление отверстий;

подготовка подставок;

крепление клише на подставки;

обрезка досок;

торцевание подставок;

чистка и смазка обслуживаемых станков;

заточка фрез и резцов.

606. Должен знать:

принцип воспроизведения штриховых и полутоновых оригиналов в высокой печати;

особенности отделки штриховых и растровых клише;

основные свойства металлов, сплавов, пород дерева и иных материалов, применяемых для изготовления клише и подставок;

приемы заточки фрез и резцов;

приемы регулирования фацетного, фрезерного, сверлильного и строгального станков.

Параграф 44. Отделывальщик клише, 4 разряд

607. Характеристика работ:

отделка комбинированных клише, а также клише, представляющих сложные монтажи обложек, вкладок для многокрасочной печати;

вырезка уголков на клише и "окошек" для текста;

фрезерование пробелов и фона растровых клише;

отделка растровых клише для изготовления с них гальваностереотипов.

608. Должен знать:

основные принципы многокрасочной печати;

особенности отделки клише для многокрасочной печати;

допуски на совмещение красок.

Параграф 45. Травильщик клише, 2 разряд

609. Характеристика работ:

выполнение подготовительных работ по травлению клише;

контроль и ретушь копии;

закрывание оборотной стороны копии кислотоупорными лаками;

очерчивание контрольных шкал и меток-крестов, нагревание, выпрямление и охлаждение копии;

составление травящих растворов по рецептам;

смывание краски и эмали с клише;

чистка травильных машин и ванн;

травление стеклянных пластин, металлических форм и пластиковых фотоформ для повторного их использования.

610. Должен знать:

основные принципы травления штриховых и растровых клише;

характеристику применяемых материалов и растворов;

устройство и порядок эксплуатации травильных машин и ванн.

Параграф 46. Травильщик клише, 4 разряд

611. Характеристика работ:

травление штриховых клише для однокрасочной печати с крупными штриховыми элементами и рисунком, выполненным в свободной манере;

пробное печатание;

внесение корректурных исправлений;

травление и чернение фирменных знаков с крупными и мелкими штриховыми элементами;

травление субтитров матриц для дубляжа кинофильмов.

612. Должен знать:

принцип воспроизведения штриховых оригиналов в высокой печати;

типографскую систему измерения;

технические требования, предъявляемые к краске и иным применяемым материалам;

рецепты применяемых растворов;

режимы травления штриховых клише;

основные сведения о процессе печатания.

Параграф 47. Травильщик клише, 5 разряд

613. Характеристика работ:

травление клише для однокрасочной печати - штриховых с мелкими штриховыми элементами и растровых с линиатурой до 54 линиатур на сантиметр на машинах эмульсионного травления и вручную;

травление клише для многокрасочной печати - штриховых с вычисткой на копиях и растровых до 48 линиатур на сантиметр для изданий типа несложных обложек, плакатов рекламного характера и иное.

614. Должен знать:

принцип воспроизведения полутоновых и многоцветных оригиналов в высокой печати;

виды и линиатуру растров;

режимы травления растровых клише и клише для многокрасочной печати;

общие сведения о процессах гравирования;

режимы эмульсионного травления;

принцип работы машины эмульсионного травления.

Параграф 48. Травильщик клише, 6 разряд

615. Характеристика работ:

травление клише для однокрасочной печати с линиатурой свыше 54 линиатур на сантиметр и до 54 линиатур на сантиметр для особо ответственных изданий, высокохудожественных альбомов, юбилейных монографий и иное;

травление клише для многокрасочной печати с линиатурой свыше 48 линиатур на сантиметр и до 48 линиатур на сантиметр - для художественных изданий;

травление растровых клише для однокрасочной печати с линиатурой свыше 54 линиатур на сантиметр и клише для многокрасочной печати на машинах эмульсионного травления;

изготовление типоофсетных форм на латуни, меди для работ;

корректура клише для многокрасочной печати.

616. Должен знать:

режимы травления клише для многокрасочной печати;

принцип воспроизведения многоцветных оригиналов;

основы цветоведения (понятие о цветовом анализе и синтезе);

порядок смешения красок;

сорта бумаг для иллюстрационной и многокрасочной печати;

устройство и порядок регулирования основных узлов машин эмульсионного травления.

Параграф 49. Корректор, 2 разряд

617. Характеристика работ:

подчитка всех видов литературы;

внесение исправлений в оттиски в соответствии с оригиналом и техническими порядками набора под руководством корректора более высокой квалификации;

читка слепому наборщику простого текста с незначительным содержанием знаков и слов на иностранных и национальных языках, текста с различной терминологией, цифровых материалов и формул.

618. Должен знать:

русский, национальный и латинский алфавиты;

порядок орфографии и пунктуации русского текста;

типографскую систему измерений;

стандартные корректурные знаки;

отличительные признаки шрифтов различных гарнитур;

технический порядок набора текста;

азбуку и марбургскую систему написания по брайлю;

написание формул по брайлю.

619. Примеры работ:

читка слепому наборщику:

1) литература общественно-политическая и научно-популярная;

2) литература художественная (проза, стихи, драматические произведения);

3) учебники по математике для начальных классов;

4) учебники по литературе, истории, географии, анатомии, ботанике и иное.

Параграф 50. Корректор, 3 разряд

620. Характеристика работ:

корректура текста, содержащего отдельные иностранные слова, цифровой материал, незначительные выделения шрифтом иного начертания (курсив, полужирный) и разрядкой;

внесение исправлений в соответствии с оригиналом и техническими порядками набора;

читка слепому наборщику сложного текста, сложных цифровых материалов, таблиц, выводов и нот.

621. Должен знать:

стандарты шрифтов;

технические порядок набора текста, таблиц, выводов, форм акциденции;

порядок орфографии и пунктуации национальных языков;

математические и химические знаки;

ноты и порядок их написания по брайлю;

особенности электронного набора.

622. Примеры работ:

корректура текста:

1) таблицы канцелярского типа;

2) формы акциденции малые и афишно-плакатные;

читка слепому наборщику:

1) литература шахматно-шашечная;

2) орфографические словари, кодексы, буквари;

3) пособия учебные на иностранных языках, иностранные словари;

4) произведения музыкальные для различных инструментов с текстом и без текста (ноты);

5) учебники по алгебре, геометрии, химии, физике;

6) учебники на национальных языках.

Параграф 51. Корректор, 4 разряд

623. Характеристика работ:

корректура текста, содержащего небольшое количество специальной терминологии, различные шрифтовые выделения (прописные буквы, курсив светлый и полужирный, прямой полужирный и жирный) и нешрифтовые выделения (разрядка, втяжка, ступенчатый набор);

корректура оттисков с брайлевского (рельефного) набора, содержащего простой текст с незначительным количеством цифровых материалов, слов на языках, алфавиты которых построены на латинской графической основе, а также текста с различной технической терминологией.

624. Должен знать:

начертание шрифтов различных гарнитур и графических форм;

порядок книжно-журнальной и газетной верстки.

625. Примеры работ:

1) газеты типа районных, а также газеты предприятий и организаций;

2) произведения общественно-политической, научно-популярной, сельскохозяйственной, художественной и детской литературы, стихи;

3) свидетельства страховые, афишно-плакатные формы акциденции, таблицы канцелярского типа.

Параграф 52. Корректор, 5 разряд

626. Характеристика работ:

корректура текста, содержащего большое количество специальной терминологии, шрифты нескольких алфавитов, а также химические, астрономические и иные знаки, сокращенные обозначения, однострочные математические и химические формулы, знаки фонетической транскрипции, шрифты более двух начертаний в одной строке, иностранный текст;

контрольная читка шкал, сводок и подписного листа перед печатью акцидентно-бланочных работ, малых и афишно-плакатных форм акциденции;

сверка сводки с машины со сводкой с обкладки, сверка с подписной корректурой при печатании офсетным и глубоким способами печати книжно-журнальной, изобразительной продукции;

корректура оттисков с брайлевского набора, содержащего сложный текст со значительным количеством слов на иностранных и национальных языках, сложных цифровых материалов, формул, нот и иное;

корректура оттисков нот и текста, а также сверка нотного набора с рукописью автора и замена знаков в наборе, несложных музыкальных произведений с наличием текста на национальных языках, с алфавитом, построенным на русской и латинской графических основах;

проверка качества расчленительной ретуши по исходным картографическим материалам и правильности исправления по издательской корректуре на негативах.

627. Должен знать:

математические, химические, астрономические и иные знаки, применяемые при сложном наборе;

порядок нотописи;

особенности нотописи для различных музыкальных произведений;

шрифты на латинской, греческой и особых графических основах;

порядок спуска полос;

техническую спецификацию издательств и документацию к корректуре;

порядок написания нот, математических, физических, химических и иных знаков по брайлю;

системы разграфки и условные знаки топографических и специальных карт;

изображение условных знаков на цветных оттисках;

макеты заливок и расчленительной ретуши;

начертание картографических шрифтов.

628. Примеры работ:

1) больничные листки, художественные конверты;

2) газеты федерального и регионального уровней;

3) несложная картографическая продукция;

4) литература учебно-методическая, драматические произведения;

5) таблицы книжно-журнальные, учебники по физике, химии, математике до девятого класса, несложная научно-техническая литература;

6) шахматно-шашечная литература.

Параграф 53. Корректор, 6 разряд

629. Характеристика работ:

корректура текста сложных видов литературы (содержащих математические, химические, физические и иные знаки), а также всех видов литературы на иностранных языках;

сверка сводок с форм, оттисков после монтажа с корректурой издательства, подписанной в печать;

корректура оттисков с нот и текста, а также сверка нотного набора с рукописью автора и замена знаков в наборе сложных музыкальных произведений;

корректура оттисков-дубликатов постоянного хранения по качеству штриха и содержанию.

630. Должен знать:

порядок пользования справочной литературой и словарями;

шрифты особых графических форм;

требования, предъявляемые к качеству печатных форм, тиражных оттисков и оттисков-дубликатов постоянного хранения;

порядок наложения красок при печати;

принцип образования цвета при сочетании заливок и сеток различных линиатур.

631. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

632. Примеры работ:

1) оттиски с офсетных форм лотерейных билетов, высокохудожественных работ типа "Атлас анатомии человека", "Палех";

2) сложная картографическая продукция;

3) таблицы "Брадиса", учебники по физике, математике, химии для средних технических и высших учебных заведений, учебники по электронике, ракетной технике, сложная научно-техническая литература, иностранные и энциклопедические словари.

Параграф 54. Комплектовщик форм, 2 разряд

633. Характеристика работ:

комплектование цинкографских клише по заказам в соответствии с макетом;

комплектование печатных форм по заказам;

прием, просмотр, упаковка и передача для хранения.

634. Должен знать:

классификацию клише;

приемы и порядок их упаковки;

технические требования, предъявляемые к качеству клише, печатных форм;

номенклатуру и условные знаки карт;

классификацию шрифтов, карт по масштабам.

Параграф 55. Комплектовщик форм, 3 разряд

635. Характеристика работ:

комплектование негативов и позитивов по масштабам, номенклатурам и отдельным тиражам, их прием, просмотр и учет;

комплектование оригиналов карт по заказам;

комплектование форм по заказам и краскам;

комплектование диапозитивов основного текста и дубликатов по заказам;

комплектование оригинала выправленных гранок по страницам;

комплектование диапозитивов, светокопий по заказам в соответствии со страницами оригинала для издательств;

проверка комплектности, качества;

упаковка, сдача на смежный участок;

комплектование оригинала и светокопий для читки по заказам.

636. Должен знать:

систему разграфки топографических и специальных карт;

технические требования, предъявляемые к качеству негативов, позитивов и печатных форм.

Параграф 56. Наборщик вручную, 2 разряд

637. Характеристика работ:

раскомплектование набора всех видов;

выборка, рассортировка и раскладка по местам хранения пробельного материала и линеек, а также передача в переплавку всех видов ручного и машинного набора;

разбор в шрифткассы форм акциденции и текстового набора с различными шрифтовыми выделениями (курсив, полужирный и иное);

подсыпка в шрифткассы, чистка касс.

638. Должен знать:

типографскую систему измерения;

отличительные признаки шрифтов различных гарнитур;

виды пробельных материалов и линеек;

группы наборных орнаментов;

состав типографского сплава;

схему шрифткасс и систему хранения наборных материалов;

устройство и порядок эксплуатации приборов для чистки шрифткасс.

639. Примеры работ:

разбор:

1) формы акциденции;

2) формы набора газет;

3) формы набора социально-экономической, художественной, общественно-политической, научно-популярной литературы.

Параграф 57. Наборщик вручную, 3 разряд

640. Характеристика работ:

набор и правка текста, содержащего незначительные выделения шрифтом иного начертания (курсив, полужирный) и разрядкой, цифровой материал;

набор вручную или разверстка строк, набранных на наборных строкоотливных машинах, и правка форм акциденции, состоящих из строк набора и линеек, не требующих сложного расчета, и форм, состоящих только из вертикальных или только из горизонтальных линеек;

разбор в шрифткассы табличного и формульного набора, а также текстового, содержащего шрифты различных алфавитов и большое количество математических, химических, астрономических и иных знаков и сокращенных обозначений;

подборка корректурных оттисков;

комплектование гранок набора перед правкой;

замена строк при правке гранок строкоотливного набора.

641. Должен знать:

порядок орфографии и пунктуации;

технический порядок разметки текстовых оригиналов;

технический порядок набора текста и малых форм акциденции;

стандартные корректурные знаки, математические и химические знаки;

сокращенные обозначения метрических мер;

латинский и греческий алфавиты.

642. Примеры работ:

набор и правка:

1) газеты;

2) гранки и полосы набора общественно-политической, сельскохозяйственной, художественной и детской литературы, стихов, колонок цифр;

3) малые формы акциденции: пригласительные билеты, накладные, программы, счета, анкеты, заявления, справки, конверты, ярлыки, билеты на городской транспорт, в кино, театры, стадионы;

разбор:

1) формы набора технической литературы, иностранных и технических словарей, реферативных журналов;

2) формы табличного и формульного набора.

Параграф 58. Наборщик вручную, 4 разряд

643. Характеристика работ:

набор и правка текста, содержащего специальную терминологию, незначительное количество математических, химических, астрономических и иных знаков и однострочных формул без подключек, а также различные шрифтовые выделения (прописные, курсив светлый и полужирный, прямой полужирный и жирный) и нешрифтовые выделения (ступенчатый набор, разрядка, втяжка);

набор вручную или разверстка строк, набранных на наборных строкоотливных машинах, и правка форм акциденции, состоящих из строк набора и линеек, требующих сложного расчета и содержащих таблицы, а также выводов и таблиц канцелярского типа;

комплектование гранок набора перед версткой;

замена строк при правке полос строкоотливного набора.

644. Должен знать:

технические порядок набора стихотворного текста и драматических произведений;

порядок расчета таблиц;

графические методы и технические приемы оформления форм акциденции;

технические порядок газетной верстки и подготовки форм к печати.

645. Примеры работ:

набор и правка:

1) выводы;

2) гранки и полосы набора научно-популярной, учебно-методической литературы, драматических произведений, стихов со ступенчатой строкой, сносок, колонтитулов, заголовков, журнальных и газетных объявлений;

3) малые формы акциденции: пригласительные билеты, накладные, банковские чеки, счета, ордера, платежные поручения, разные штемпели и треугольные печати;

4) таблицы канцелярские;

5) фирменные бланки.

Параграф 59. Наборщик вручную, 5 разряд

646. Характеристика работ:

набор и правка текста, содержащего шрифты различных гарнитур и алфавитов, а также насыщенного химическими и астрономическими знаками, сокращенными обозначениями, однострочными математическими и химическими формулами и знаками фонетической транскрипции;

набор и правка текста на иностранных языках (европейских), книжно-журнальных таблиц, афишно-плакатных и книжно-журнальных форм акциденции;

несложные виды верстки;

разверстка журнальных таблиц, набранных на наборных строкоотливных машинах;

правка набора выводов, отлитого на буквоотливных машинах;

замена строк при правке полос строкоотливного набора с разрубкой и вставкой несложных и специальных знаков;

правка сводок и сверок в машине.

647. Должен знать:

национальные алфавиты;

шрифты на латинской и греческой графических основах;

порядок набора и правки книжно-журнальных таблиц;

технические требования, предъявляемые к машинному набору и клише;

техническую документацию к верстке;

технические порядок книжно-журнальной верстки;

стандарты оформления книжно-журнальной продукции.

648. Примеры работ:

набор и правка:

1) акциденция афишно-плакатная: афиши, плакаты;

2) акциденция книжно-журнальная: обложки, титулы;

3) билеты железнодорожные;

4) гранки и полосы текста научно-технической и справочной литературы, иностранных, технических и энциклопедических словарей, учебников по физике, химии, математике и грамматике;

5) круглые печати;

6) листки больничные;

7) свидетельства актов гражданского состояния;

8) свидетельства страховые;

9) таблицы книжно-журнальные, таблицы-схемы:

верстка:

1) газеты типа районных;

2) набор книжно-журнальный в одну колонку.

Параграф 60. Наборщик вручную, 6 разряд

649. Характеристика работ:

набор и правка формул;

сложные виды верстки;

набор и правка форм особо строгого учета;

набор и правка текста, комплектование гранок и верстка на иностранных языках с системой письма особых графических форм;

правка в машине сводок и сверок высокохудожественных изданий.

650. Должен знать:

шрифты особых графических форм;

графические методы и технические приемы оформления книжно-журнальной и газетной продукции;

основные сведения о многокрасочной печати;

основные схемы спуска полос при печати на плоских и ротационных машинах.

651. Примеры работ:

набор и правка:

1) атласы с монографией;

2) национальные печати;

3) набор формульный;

4) паспортная документация;

5) словари энциклопедические (типа геологического, математического, политехнического);

6) ценные бумаги (аккредитивы, акции, казначейские обязательства, сертификаты, облигации, страховые полисы и иное);

7) энциклопедии;

верстка:

1) газеты федерального и регионального уровней;

2) набор книжно-журнальный в одну колонку с оборкой клише и многоколонная верстка, высокохудожественных изданий.

Параграф 61. Отливщик, 3 разряд

652. Характеристика работ:

отливка из типографского сплава линеек, реглетов, шпонов и пломб всех размеров на пробельно-линеечных отливных машинах всех систем;

установка отливной формы в машину и шага транспортирующего механизма;

регулирование температуры сплава, подачи воды и масла, поршневого давления;

отделка и проверка качества готовой продукции;

устранение неполадок оборудования в процессе работы;

регулирование, чистка и смазка машины.

653. Должен знать:

типографскую систему измерения;

виды и назначение линеек, реглетов и шпонов;

режимы отливки пробельных материалов и линеек;

состав типографского сплава;

приемы регулирования пробельно-линеечных отливных машин.

Параграф 62. Отливщик, 4 разряд

654. Характеристика работ:

отливка бабашек, квадратов и шпаций на отливных автоматах;

снятие и протирка головки отливного автомата;

лакировка отливной формы и котла;

чистка мундштука;

проверка качества сплава;

регулирование температуры сплава и воды;

снятие изгари;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования;

регулирование, чистка и смазка отливного автомата.

655. Должен знать:

виды и назначение бабашек, квадратов и шпаций;

технические требования, предъявляемые к качеству отливаемых материалов;

монотипную систему измерения.

Параграф 63. Отливщик, 5 разряд

656. Характеристика работ:

отливка набора всех групп сложности на буквоотливных автоматах всех систем;

перемена гарнитуры и кегля шрифта;

установка рамы;

замена сет-клина;

установка формата;

приводка линии шрифта, меж буквенных пробелов и иное;

отливка шрифта кегля выше 7 пунктов и несложных орнаментов на отливных машинах всех систем;

установка машин на отливку шрифта нужного начертания и кегля;

проверка качества отливки;

выполнение операций приводки по чертежам или контрольным приводным литерам;

регулирование механизмов буквоотливных автоматов.

657. Должен знать:

национальный стандарт на монотипные шрифты;

русский, латинский и национальный алфавиты;

порядок приводки шрифта;

технический порядок набора;

приемы регулирования основных узлов машин для отливки шрифта и набора.

Параграф 64. Отливщик, 6 разряд

658. Характеристика работ:

отливка шрифта кегля до 7 пунктов, рукописного шрифта, гартовых стереотипов, свинцовых болванок, цифровых и литерных колес к нумерационным аппаратам, сложных орнаментов;

заточка и установка резцов в отделывательном аппарате и на головке универсальных машин;

отливка набора всех групп сложности и шрифтов особых графических форм.

659. Должен знать:

приемы заточки и установки резцов в отделывательном аппарате и на головке универсальных машин;

методы корректирования сплава;

технологический процесс изготовления и юстировки всевозможных матриц;

шрифты особых графических форм.

Параграф 65. Шлифовщик литоофсетных форм, 3 разряд

660. Характеристика работ:

шлифование и зернение пластин и литографских камней на шлифовальных машинах, станках и вручную;

приготовление растворов;

удаление краски и коллоидов с литоофсетных форм;

обезжиривание новых и бывших в употреблении пластин или литографского камня;

проверка работы шлифовальных машин и станков;

выбор режима зернения;

промывка и сушка пластины;

контроль качества готовой продукции.

661. Должен знать:

виды формных материалов и технические требования, предъявляемые к ним;

виды абразивных материалов и их назначение;

способы обработки различных формных материалов перед зернением;

состав и свойства применяемых растворов;

режимы зернения;

виды брака при зернении и способы его устранения;

приемы регулирования шлифовальных станков.

Параграф 66. Наборщик на машинах, 3 разряд

662. Характеристика работ:

набор на машинах брайлевского набора текста с незначительным содержанием слов на иностранных и национальных языках, простых цифровых материалов.

663. Должен знать:

русский, национальный и латинский алфавиты;

порядок орфографии и пунктуации;

марбургскую систему написания по брайлю;

технические порядок разметки текстовых оригиналов для брайлевского набора.

664. Примеры работ:

набор:

1) литература научно-популярная;

2) литература художественная (проза, стихи, драматические произведения);

3) учебники по математике для начальных классов;

4) учебники по литературе, истории, географии, анатомии, ботанике.

Параграф 67. Наборщик на машинах, 4 разряд

665. Характеристика работ:

набор текста с различной технической терминологией, цифровыми материалами и формулами на машинах брайлевского набора;

изготовление матриц брайлевского текста на наборном рельефно-точечном автомате и электронно-механической наборной машине;

ввод программы, установка пластин жести под штамп;

снятие готовой матрицы.

666. Должен знать:

порядок написания формул по брайлю;

приемы регулирования машины для брайлевского набора;

устройство и принцип действия наборного рельефно-точечного автомата и электронно-механической наборной машины.

667. Примеры работ:

набор:

1) буквари;

2) литература общественно-политическая;

3) учебники по математике, физике, химии для неполной средней школы;

4) учебники по грамматике.

Параграф 68. Наборщик на машинах, 5 разряд

668. Характеристика работ:

набор на наборно-программирующих машинах текста, содержащего шрифты различных гарнитур и алфавитов, специальную терминологию и незначительное количество математических, химических, физических, астрономических и иных знаков и однострочных формул;

проверка работы механизмов машины;

заправка бумажной ленты;

установка формата или задание программы признаков набора (формат, интерлиньяж, кегл, гарнитура);

набор (кодирование) строк текста;

устранение неполадок в процессе работы;

чистка и смазка машины;

набор на машинах брайлевского набора текста со значительным количеством слов на иностранных и национальных языках, сложных цифровых материалов.

669. Должен знать:

технический порядок разметки текстовых оригиналов;

систему кодов;

технический порядок набора и кодирования;

методы правки корректуры и верстки в перфоленте;

типографскую систему измерений;

систему измерений для наборно-программирующих машин;

стандарты корректурных знаков и гарнитуры шрифтов;

технические требования, предъявляемые к качеству бумажной ленты для кодирования набора;

устройство и принцип действия наборно-программирующей машины и машины для брайлевского набора;

порядок написания формул и нот по брайлю.

670. Примеры работ:

набор на наборно-программирующих машинах:

1) газеты;

2) социально-экономическая, художественная, детская, научно-популярная литература;

3) учебники по литературе, экономике, медицине;

4) формы акциденции;

набор на машинах брайлевского набора:

1) литература шахматно-шашечная;

2) пособия учебные на иностранных языках, иностранные словари;

3) произведения музыкальные для различных инструментов;

4) словари орфографические, кодексы;

5) учебники для начальной и средней школы на иностранных и национальных языках;

6) учебники для средней школы по алгебре, геометрии, химии, физике.

Параграф 69. Наборщик на машинах, 6 разряд

671. Характеристика работ:

набор текста, насыщенного математическими, химическими, физическими, астрономическими знаками, формулами, сокращенными обозначениями;

набор выводов, таблиц на наборно-программирующих машинах и машинах брайлевского набора;

набор текста на языках с системой письма особых графических форм на наборно-программирующих машинах.

672. Должен знать:

математические, химические, астрономические и иные знаки, применяемые при сложном наборе;

шрифты особых графических форм и их расположение на клавиатуре и в раме;

технический порядок расчета и набора таблиц, выводов, формул;

систему кодов брайля на иностранных языках;

порядок написания математических, физических, химических формул;

устройство и принцип действия работы наборно-программирующих машин и машин брайлевского набора;

порядок регулирования работы основных узлов машины и устранения неполадок в процессе работы.

673. Примеры работ:

набор на наборно-программирующих машинах:

1) таблицы, формулы;

2) журналы реферативные типа "Химия", "Физика", "Вычислительная математика";

3) издания словарно-энциклопедические;

4) социально-экономическая, художественная, детская, научно-популярная и техническая литература;

5) учебники на восточных и африканских языках с системой письма особых графических форм;

6) учебники по физике, химии, математике, грамматике;

набор на машинах брайлевского набора:

1) выводы, таблицы, формулы;

2) учебные пособия для высших и средних учебных заведений;

3) художественная и техническая литература на иностранных языках.

Параграф 70. Монтажист, 3 разряд

674. Характеристика работ:

монтаж негативов и диапозитивов по макету на различных прозрачных основах для однокрасочной печати изданий без мелких текстовых вставок типа плакатов, а также сверстанных текстовых полос фотонабора;

подбор и проверка размеров негативов или диапозитивов;

выверка, очерчивание и подрезка полей по формату;

расчерчивание плана монтажа на прозрачной основе по макету;

разметка основы;

установка и закрепление на основе негативов или диапозитивов текста и иллюстраций, шкалы оперативного контроля печатного процесса;

нанесение меток для контроля приводки, резки листов и фальцовки;

контроль, окантовка монтажей и наклеивание паспорта, снятие с монтажных основ позитивов (негативов) топографических карт и раскладка их по номенклатурам;

демонтаж отработанной флексографской формы, монтаж флексографской формы, обезжиривание металлического вала и формы, упаковка готовой формы;

изготовление программного оригинала для лазерного гравировального автомата по изготовлению форм офсетной печати.

675. Должен знать:

варианты спуска полос, характеристику и свойства прозрачных основ и иных материалов, применяемых при монтаже;

технические требования, предъявляемые к качеству валов флексографских печатных форм, текстовых, штриховых и растровых негативов и диапозитивов;

приемы изготовления монтажей для фотокерамики;

основы технологии плоской и глубокой печати;

принцип работы копировальной рамы;

свойства применяемых материалов.

Параграф 71. Монтажист, 4 разряд

676. Характеристика работ:

монтаж негативов и диапозитивов по макету или монтаж диапозитивов полос, а также монтаж нескольких полос издания, полученных в выводных устройствах, для однокрасочной и многокрасочной печати изданий;

монтаж с вывороткой в две краски;

расчерчивание плана монтажа для многокрасочных работ;

проверка совмещений отдельных элементов;

монтаж флексографских печатных форм;

крепление двухсторонней липкой лентой;

установка флексографской формы;

контроль качества установки формы.

677. Должен знать:

принцип воспроизведения многоцветных оригиналов в плоской и глубокой печати;

допуски на совмещение красок для печати многокрасочных изданий;

принцип размножения изображений на копировально-множительной машине;

технические порядки книжно-журнальной верстки;

требования, предъявляемые к применяемым материалам;

порядок оформления книжной продукции;

типографскую систему измерения и перевода в метрическую;

технологический процесс изготовления флексографских печатных форм и их приладки.

Параграф 72. Монтажист, 5 разряд

678. Характеристика работ:

монтаж негативов и диапозитивов на различных прозрачных основах для многокрасочных изданий с мелкими деталями изображений;

монтаж негативов и диапозитивов для печати с вывороткой на три и более краски, а также монтаж негативов и диапозитивов встык;

монтаж текстовых и иллюстрационных форм для печати продукции с учетом последующего впечатывания текста;

монтаж форм для печати топографических, специальных карт и денежных изделий;

измерение линейных размеров изображений и размеров рамок топографических карт;

доведение деформированных изображений до теоретических размеров;

монтаж сложных флексографских форм с использованием компьютерной техники;

верстка и правка газетного текста, отпечатанного на наборно-печатающих машинках.

679. Должен знать:

технологический процесс воспроизведения цветных оригиналов;

способы корректуры негативов и диапозитивов;

порядок наложения красок при печатании;

систему разграфки и условные знаки топографических и специальных карт;

технологический процесс издания карт;

таблицы для определения размеров рамок трапеций топографических карт;

технологический процесс изготовления флексографских печатных форм и принцип работы электронного устройства для монтажа этих форм.

Параграф 73. Нотогравер, 5 разряд

680. Характеристика работ:

гравирование и наколотка пуансонами вручную на свинцовых досках знаков нотного текста, буквенных обозначений и слов на языках, шрифты которых построены на русской и латинской графических основах;

очистка досок;

расчет и разметка досок по формату издания;

расчет расположения нотоносцев внутри полосы и деления нотоносцев на такты;

расчет расположения текстов, знаков нотного текста, буквенных обозначений и слов;

расчет ранжира;

гравирование нотоносцев с помощью растра;

переписка нотного оригинала в обратном отражении;

наколотка пуансонами вручную текста нотных знаков и темповых обозначений;

гравирование штихелем вручную штилей, вязок, копштрихов, легат, крещенд и иное;

выравнивание доски после наколотки;

внесение исправлений после корректуры;

заточка и доводка гравировального инструмента.

681. Должен знать:

нотную графику;

музыкальную грамоту и терминологию;

порядок расчета и разметки оригинала на заданный формат;

форматы издаваемых музыкальных произведений;

пуансоны шрифтов русского и латинского алфавитов всевозможных начертаний и кеглей и расположение их на колодках;

особенности расположения текста для голоса соответственно музыкальному сопровождению;

технику работы с гравировальным инструментом;

технику заточки и доводки гравировального инструмента.

682. Примеры работ:

формы музыкальных произведений оригинальные: голосов для инструментов, симфонического и духовного оркестров и оркестра народных инструментов, романсов, сборников песен, фортепьянных произведений и произведений для всевозможных инструментов в сопровождении фортепьяно.

Параграф 74. Нотогравер, 6 разряд

683. Характеристика работ:

гравирование и наколотка пуансонами вручную на свинцовых досках знаков сложного нотного текста, буквенных обозначений и слов на языках, шрифты которых построены по системе письма особых графических форм, а также чертежей, схем и рисунков.

684. Должен знать:

пуансоны шрифтов особых графических форм (армянская, грузинская, хинди и иное) и их расположение на колодках.

685. Примеры работ:

формы музыкальных произведений оригинальные: дирекционов, квартетов, квинтетов, клавиров, концертов, партитур, песен и романсов с текстом на грузинском, армянском языках, хинди, секстетов, чертежей и рисунков для музыкальной литературы.

Параграф 75. Нотографик, 3 разряд

686. Характеристика работ:

набор и изготовление нотного оригинала несложных музыкальных произведений по рукописи автора: голосов для инструментов духового оркестра, произведений из цикла детской школы, песен для детей младшего возраста в сопровождении фортепьяно;

нанесение буквенных обозначений и слов на русском и латинском языках;

расчет и разметка листа бумаги с сеткой под нотоносцы;

вычерчивание нотоносцев на такты и расположение знаков нотного такта, вязок легат, крещенд и иное;

нанесение знаков нотного текста краской с помощью пуансонов;

вычерчивание вязок, легат, крещенд, штилей и иное чертежным и специальным инструментом;

внесение исправлений после корректуры.

687. Должен знать:

нотную графику;

музыкальную орфографию и терминологию;

форматы издаваемых музыкальных произведений и порядок расчета и разметки оригинала на заданный формат;

особенности расположения текста для голоса соответственно музыкальному сопровождению;

корректурные знаки;

пуансоны музыкальных знаков и расположение их на колодках (кассах);

пуансоны шрифтов русского и латинского алфавитов всевозможных начертаний и кеглей;

свойства бумаги и красок, применяемых для нанесения и наводки нотного текста;

размеры и назначение применяемых сеток;

приемы работы с чертежным инструментом для нотографических работ.

Параграф 76. Нотографик, 4 разряд

688. Характеристика работ:

набор и изготовление нотного оригинала усложненных музыкальных произведений по рукописи автора: голосов для народных инструментов и инструментов симфонического оркестра легкого исполнения, фортепьянных произведений для исполнения в две и четыре руки и на двух фортепьяно и иное;

нанесение буквенных обозначений и слов на русском и латинском языках, а также на национальных языках, шрифты которых построены на русской и латинской графических основах;

расчет и нанесение дополнительных вспомогательных знаков.

689. Должен знать:

музыкальную грамоту;

пуансоны алфавитов на русской и латинской графических основах и их расположение на колодках (кассах).

Параграф 77. Нотографик, 5 разряд

690. Характеристика работ:

набор и изготовление нотного оригинала сложных музыкальных произведений по рукописи автора: голосов для инструментов симфонического оркестра с большим количеством аккордов, вязок с двойным делением;

произведений для различных инструментов в сопровождении фортепьяно;

произведений для баяна, гармоники, гитары и иных народных инструментов, ансамблей для этих инструментов, песен, романсов, хоровых партитур и иное;

нанесение буквенных обозначений и текстов на иностранных языках;

расчет и внесение дополнительного нотного текста: пальцев, педалей, звездочек, сносок и иное.

691. Должен знать:

наилучшее композиционное решение расположения нотоносцев и музыкального текста на полосе оригинала сложных музыкальных произведений;

расчет аранжировки при одновременной игре нескольких инструментов.

Параграф 78. Нотографик, 6 разряд

692. Характеристика работ:

набор и изготовление нотного оригинала особо сложных музыкальных произведений по рукописи автора: дирекционов, квартетов, квинтетов, концертов, клавиров, партитур, фортепьянных академических произведений, учебников по гармонии, песен и романсов с текстом на языках грузинском, армянском, хинди.

693. Должен знать:

порядок ввода играющих инструментов и вывода неиграющих инструментов во всех видах партитур;

порядок подстановки нот по ранжиру в сложных делениях;

пуансоны шрифтов системы письма особых графических форм и их расположение на колодках.

Параграф 79. Оператор по изготовлению форм офсетной печати, 5 разряд

694. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления форм офсетной печати для однокрасочной репродукции на лазерном гравировальном автомате с пульта управления;

подготовка автомата к работе;

установка оригинал-макета, программного оригинала и формной пластины в автомате;

настройка автомата на запись штрихового и полутонового изображений;

визуальная оценка оригинала, выбор соответствующей кривой градационной передачи;

запись пробного изображения;

обработка формы офсетной печати.

695. Должен знать:

устройство лазерного гравировального автомата;

принцип образования печатающих и пробельных элементов в автомате;

основы лазерной техники;

технические требования, предъявляемые к качеству монтажа и градационным характеристикам оригиналов для гравирования, формным пластинам и готовым формам офсетной печати;

методы контроля качества готовой продукции и устройство применяемых приборов.

Параграф 80. Оператор по изготовлению форм офсетной печати, 6 разряд

696. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления форм офсетной печати для многокрасочной репродукции на лазерном гравировальном автомате с пульта управления;

ведение процесса изготовления форм офсетной печати по технологии "компьютер - печатная форма".

697. Должен знать:

конструкцию лазерного гравировального автомата, электронной системы "компьютер - печатная форма";

особенности основных способов репродукционной техники при воспроизведении цветных оригиналов;

принципы цветоделения и особенности градационной и цветоделительной ретуши диапозитивов;

принципы цветоделительного маскирования;

технические требования, предъявляемые к качеству оригиналов и градационным характеристикам цветоделенных диапозитивов и монтажей, к комплекту формных цилиндров и готовому комплекту печатных форм;

способы контроля качества и корректуры печатной формы.

698. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 81. Ретушер,2 разряд

699. Характеристика работ:

техническая ретушь (отмазка полей и удаление пятен) негативов и диапозитивов для черно-белой репродукции, а также оригиналов, отпечатанных типографским способом.

700. Должен знать:

принцип получения фотографического изображения;

свойства ретушерной краски и способы ее нанесения;

назначение применяемого инструмента.

Параграф 82. Ретушер, 3 разряд

701. Характеристика работ:

ретушь: штриховых негативов и диапозитивов для многоцветной репродукции с раздельными расположениями красочных элементов;

ретушь растровых и полутоновых негативов и диапозитивов для черно-белой и дуплекс-репродукции с крупными деталями рисунка и резкими градационными переходами тона;

ретушь текстовых диапозитивов и негативов с восстановлением (поправкой) отдельных букв и знаков;

ретушь нотных оригиналов с восстановлением волосных штрихов нотных знаков;

расчленительная ретушь негативов несложных карт;

выполнение "заливок" и "отмазок" по "бледным", а также с использованием съемных слоев на негативах и позитивах крупномасштабных карт.

702. Должен знать:

принцип образования печатающих и пробельных элементов по способам печати;

технические требования, предъявляемые к качеству негативов и диапозитивов при различных способах печати;

сорта фотопленки;

рецепты растворов и их применение при ретуши;

основы растровой фотографии;

методы контроля фотографических изображений по градационной шкале;

условные знаки топографических и специальных карт и их изображение на цветных оттисках;

макеты "заливок" и расчленительной ретуши.

Параграф 83. Ретушер,4разряд

703. Характеристика работ:

ретушь: растровых и полутоновых негативов и диапозитивов для многоцветной репродукции с резкими градационными переходами тона и несложным цветоделением;

черно-белой и дуплексрепродукции с мелкими деталями рисунка и мягкими переходами тона;

штриховых негативов и диапозитивов для многоцветной репродукции с совмещением красочных элементов;

выкрывание негативов для комбинированных работ (сетка, штрих);

расчленительная ретушь негативов топографических карт с прорезкой рисунка;

нарезка координатной сетки на негативах контура или гравировальных основах по "бледному" изображению контура;

справление позитивов и диапозитивов с нанесением отдельных условных знаков, шрифтов, нотных знаков в соответствии с корректурой.

704. Должен знать:

принцип воспроизведения полутоновых многоцветных оригиналов;

технические требования, предъявляемые к качеству цветоделенных негативов и диапозитивов;

технику прорезки рисунка, а также нанесения подписей и отдельных знаков на негативах, позитивах и формах;

допуски на совмещение красок;

начертание картографических шрифтов;

принцип изготовления гравировальных основ и назначение применяемого инструмента.

Параграф 84. Ретушер, 5 разряд

705. Характеристика работ:

ретушь: растровых и полутоновых негативов и диапозитивов для многоцветной репродукции со сложным цветоделением, требующим значительной проработки полутонов, черно-белой и дуплексрепродукции высокохудожественных работ (вклейки в энциклопедические и иные издания, марки);

штриховых негативов и диапозитивов для многоцветной репродукции с тонкими графическими элементами рисунка, с художественными орнаментами, виньетками, требующими прорисовки;

проведение заливочных работ и "отмазка" сеток на негативах сложных карт;

расчленительная ретушь мелкомасштабных карт.

706. Должен знать:

методы цветокорректуры;

построение атласа ретушера;

элементы цветоведения (понятие о цветовом анализе и синтезе);

номера и эталоны печатных красок;

порядок наложения красок при многокрасочной печати.

Параграф 85. Ретушер, 6 разряд

707. Характеристика работ:

выполнение всех видов ретушерных работ на негативах и диапозитивах высокохудожественных работ для многоцветной репродукции с оригиналов, исполненных в любой манере, с точным соблюдением фактуры оригинала (медицинские атласы, репродукции произведений живописи и графики, художественные издания, морские атласы и иное), а также работ со сложным цветоделением, большой гаммой полутонов, требующих особо тщательной проработки деталей, с применением цветокорректирующих масок;

выполнение всех видов ретушерных работ на негативах и диапозитивах, требующих проработки при помощи аэрографа.

708. Должен знать:

методы определения качества негативов и диапозитивов по контрольным шкалам с использованием денситометра;

спектральную характеристику светофильтров.

709. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 86. Ретушер, 7 разряд

710. Характеристика работ:

выполнение всех видов ретушерных работ на негативах и диапозитивах изделий (денежные изделия);

ценные бумаги – сертификаты, аккредитивы, акции, страховые полисы, казначейские обязательства, облигации;

чековые и сберегательные книжки, марки, паспортная документация и иное).

711. Должен знать:

методы определения качества негативов и диапозитивов продукции.

712. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 87. Стереотипер, 2 разряд

713. Характеристика работ:

подготовка формы и матричного материала к матрицированию;

спуск и раскладка полос;

обкладка, заключка и выверка форм;

увлажнение матричного картона;

полив каучуком и нанесение графита на листы пластмассового материала;

подготовка картонных матриц к отливке, склеивание и проклеивание матриц картоном.

714. Должен знать:

форматы изданий;

варианты спуска двух, четырех и восьми полос;

нормы раскладки;

типографскую систему измерения;

виды пробельного материала;

технические требования, предъявляемые к набору и клише;

свойства материалов из пластмасс.

Параграф 88. Стереотипер, 4 разряд

715. Характеристика работ:

выполнение отдельных операций по изготовлению стереотипов из типографского сплава;

прессование матриц на ручных, механических и гидравлических прессах;

контроль качества подготовки формы и материалов к матрицированию;

получение сводки формы;

расчет необходимого давления на форму;

проверка уровня воды в водомерных стеклах, температуры прессовых плит;

отливка стереотипов на ручных, полуавтоматических и автоматических станках и заливка клише в стереотипы;

склеивание и проклеивание матриц картоном;

зачистка оборота клише;

изгибание по требуемому радиусу;

припаивание ножек;

проверка работы обслуживаемого станка;

контроль технологических режимов отливки и прессования матриц;

никелирование клише и стереотипов из типографского сплава;

обезжиривание, травление и промывка клише и стереотипов;

закрепление их в зажимах и загрузка в гальваническую ванну;

подсчет площади, подлежащей покрытию металлом;

выбор режима ведения процесса;

составление и фильтрование электролита для никелирования клише и стереотипов;

контроль гальванического процесса;

приготовление растворов для обработки и обработка стереотипов и клише после никелирования;

чистка гальванических ванн, штоков и анодов;

отделка стереотипов на ростовых, фрезерных, фацетно-торцовых специальных и универсальных станках и вручную штихелем, стамеской и иным специальным инструментом;

обрезка приливов;

обработка по росту;

фрезерование пробельных участков и строгание боковых граней на используемых ставках;

восстановление печатающих элементов напайкой;

высверливание ошибочных и впайка нужных литер и знаков;

выверка и крепление клише на подставках и стереотипах из типографского сплава;

отливка и отделка подставок под клише и нотных досок;

устранение неполадок в работе применяемого оборудования;

чистка и смазка обслуживаемых станков.

716. Должен знать:

технологический процесс изготовления матриц из картона и стереотипов из типографского сплава;

методы контроля форм и порядок пользования контрольно-измерительной аппаратурой;

способы определения необходимого давления на форму;

режимы матрицирования (влажность, давление, температура);

состав и свойства типографского сплава;

режимы отливки стереотипов;

варианты фальцовки в ротационных машинах и схемы спуска стереотипов;

порядок закрепления ротационных стереотипов на формных цилиндрах;

состав электролита для никелирования стереотипов и клише;

рецепты растворов и режимы работы гальванических ванн при покрытиях для различной тиражности;

технические требования, предъявляемые к качеству металлопокрытий;

влияние вредных примесей в электролитах на гальванические осадки и способы их удаления;

элементы гальвано- и электротехники;

порядок управления электрооборудованием ванн;

приемы регулирования прессов для прессования матриц, станков для отливки стереотипов, ростовых, фрезерных и фацетно-торцовых станков, циркульных и дисковых пил, применяемых при отделке стереотипов.

717. Примеры работ:

1) матрицы картонные - прессование;

2) подставки под клише - отливка и отделка;

3) стереотипы - закрепление клише;

4) стереотипы и клише - никелирование;

5) стереотипы из типографского сплава - отделка;

6) стереотипы (плоские и ротационные) - отливка.

Параграф 89. Стереотипер, 5 разряд

718. Характеристика работ:

выполнение комплекса операций по изготовлению стереотипов из типографского сплава и пластмасс, гальванопластических стереотипов для печатания массовых изданий, а также выполнение отдельных сложных операций;

подготовка форм и матричного материала для матрицирования;

прессование матриц из картона, пластмасс, воска и свинца на ручных, механических и гидравлических прессах;

выколачивание матриц вручную;

изготовление матричной папки;

отливка стереотипов из типографского сплава и прессование пластмассовых стереотипов на используемых станках и прессах различных типов;

получение гальваноотложений с матриц и металлических литер;

отделение гальваноотложения от матрицы, подготовка его к заливке и заливка сплавом;

отделка стереотипов на используемых станках и вручную;

корректура стереотипов (высверливание ошибочных и впайка нужных литер и знаков);

рихтование гальваностереотипов;

хромирование стереотипов из типографского сплава, гальваностереотипов и клише;

составление, фильтрование и корректирование электролита для получения гальванопластических отложений и хромирования;

приготовление растворов;

ведение процесса электролиза;

выявление и исправление дефектов гальваноотложений и металлопокрытий;

устранение неполадок в работе применяемого оборудования;

чистка и смазка обслуживаемых станков;

заливка гальваноотложения сплавом;

отделение гальваноотложений от матрицы;

выколачивание оборотной стороны;

загибка углов;

обработка пробельных мест смесью мела с декстрином;

горячее подлуживание, смазываниефлюсом и заливка сплавом в специальных прессах;

выполнение комплекса операций по прессованию матриц из картона для гальванопластических стереотипов.

719. Должен знать:

технологический процесс изготовления матриц и получения гальваноотложений с матриц из пластмасс, воска, свинца и с металлических литер;

принципы гальванопластики;

состав электролита для хромирования и получения медных гальваноотложений;

режимы работы гальванованн;

необходимые расчеты по гальванотехнике.

720. Примеры работ:

1) гальваноотложения с матриц - получение в гальванованне;

2) стереотипы гальванопластические - заливка и отделка;

3) стереотипы гальванопластические - рихтовка;

4) матрицы для гальванопластических стереотипов - прессование;

5) стереотипы - хромирование;

полное изготовление:

1) стереотипы гальванопластические для многокрасочной печати без совмещения красочных элементов;

2) стереотипы гальванопластические, содержащие иллюстрации с линиатурой до 34 линиатур на сантиметр или крупные графические элементы;

3) стереотипы из пластмасс;

4) стереотипы из типографского сплава.

Параграф 90. Стереотипер, 6 разряд

721. Характеристика работ:

выполнение комплекса операций по изготовлению гальванопластических стереотипов для работ, содержащих растровые изображения с высокой линиатурой или тонкие графические элементы, а также отдельных операций по изготовлению гальванопластических стереотипов для специальной изделий, энциклопедических и высокохудожественных изданий;

составление групповых штемпелей из отдельных матриц или стереотипов и врезка отдельных элементов в штемпели.

722. Должен знать:

принцип воспроизведения полутоновых и многоцветных оригиналов в высокой печати;

технологический процесс изготовления гальваноклише;

допуски на совмещение красок;

порядок подготовки и ведения гальванопроцесса для всех видов металлопокрытий в высокой печати.

723. Примеры работ:

1) стереотипы гальванопластические для специальнойизделий (денежные изделия, паспорта, свидетельства, акты гражданского состояния) - заливка и отделка;

полное изготовление:

1) гальваноклише;

2) печати гербовые каучуковые и штампы для правительственных органов;

3) стереотипы гальванопластические для многокрасочной печати с совмещением красочных элементов;

4) стереотипы гальванопластические, содержащие иллюстрации с линиатурой выше 34 линиатур на сантиметр или мелкие графические элементы.

Параграф 91. Травильщик форм глубокой печати, 4 разряд

724. Характеристика работ:

травление штриховых и текстовых форм ручным и машинным способами;

проверка качества пигментной копии перед обмазкой;

нанесение меток карандашом и линий рейсфедером;

обмазка кистью и сушка;

ознакомление с оригиналом, монтажом диапозитивов и пигментной копией;

составление растворов для травления по рецептуре;

смываниеи отделка текстовых форм;

снятие ореолов с вытравленной текстовой формы;

проверка и чистка травильного станка и машины.

725. Должен знать:

принцип образования печатающих и пробельных элементов в глубокой печати;

технические требования, предъявляемые к качеству пигментной копии, переведенной на формный цилиндр, к применяемым материалам, к качеству текстовых и штриховых форм глубокой печати;

состав растворов для травления;

режимы травления;

приемы регулирования травильной машины.

Параграф 92. Травильщик форм глубокой печати, 5 разряд

726. Характеристика работ:

травление форм для однокрасочной печати с тоновыми иллюстрациями и смешанных ручным и машинным способом;

ознакомление с оригиналом, монтажом и пигментной копией;

нанесение меток карандашом и линий рейсфедером;

обмазка кистью и сушка;

исправление дефектов на форме гравированием;

местное ослабление формы шлифованием углем и наждачной бумагой.

727. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к качеству полутоновых диапозитивов;

свойства растворов для травления;

методы контроля концентрации растворов и порядок их корректировки;

методы определения глубины травления печатных форм в зависимости от характера диапозитива, краски, бумаги;

характеристику материалов и инструмента, применяемых для корректуры, и порядок работы с ними;

требования, предъявляемые к качеству отделки формных цилиндров и печатных форм;

особенности травления форм при двухпроцессном методе их изготовления.

728. Примеры работ:

формы для печати книжно-журнальной продукции в одну краску с тоновыми иллюстрациями.

Параграф 93. Травильщик форм глубокой печати, 6 разряд

729. Характеристика работ:

травление форм для однокрасочной печати высокохудожественных работ, форм для многокрасочной и двухкрасочной (дуплекс) печати ручным и машинным способом;

устранение дефектов форм подтравливанием.

730. Должен знать:

принцип воспроизведения многоцветных оригиналов в глубокой печати;

технические требования, предъявляемые к качеству цветоделенных диапозитивов;

колористические свойства печатных красок;

состав и свойства растворов кислотоупорных лаков и иных материалов, применяемых для корректирования форм;

особенности травления форм для многокрасочной печати.

731. Примеры работ:

1) формы для печати в одну краску высокохудожественных альбомов, юбилейных монографий, репродукций с музейных картин;

2) формы для печати способом дуплекс и для многокрасочной печати;

3) формы марок.

Параграф 94. Полировщик формных цилиндров глубокой печати, 3 разряд

732. Характеристика работ:

выполнение операций по полировке поверхности основного медного слоя цилиндров и "тиражной рубашки";

сборка цилиндра на удлинители и установка на полировальный станок, подготовка материалов к полировке, полировка, установка цилиндра на пирамиду, выверка диаметра цилиндра микрометром.

733. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству поверхности медной основы формного цилиндра и "медной рубашки";

размеры формных цилиндров;

характеристику и состав полировальных паст.

Параграф 95. Оператор электронных гравировальных автоматов по изготовлению форм глубокой печати, 5 разряд

734. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления форм глубокой печати для однокрасочной репродукции с текстовых и иллюстрационных (штриховых и тоновых) оригиналов на электронном гравировальном автомате с пульта управления или с использованием компьютера;

подбор, подготовка и закрепление формного цилиндра в автомате;

обработка поверхности цилиндра;

смена резца и настройка анализирующего и гравирующего устройства;

обеспечение бесперебойной работы автомата;

изготовление с монтажа диапозитивов копий оригиналов;

определение качества копии оригинала и измерение оптической плотности в участках светов, полутонов и теней;

техническая ретушь копии оригинала;

установка просмотровогоцилиндра и закрепление на нем копии оригинала;

настройка анализирующей и гравирующей систем по данным измерений копии оригинала;

контроль работы электронно-гравировального автомата и измерительных приборов.

735. Должен знать:

устройство электронного гравировального автомата;

принципы работы с компьютером;

принципы образования печатающих и пробельных элементов в автомате;

основы электроники;

технические требования, предъявляемые к качеству монтажа и градационным характеристикам диапозитивов и оригиналов для гравирования, к формному цилиндру и к готовой печатной форме;

способы контроля качества форм глубокой печати.

Параграф 96. Оператор электронных гравировальных автоматов по изготовлению форм глубокой печати, 6 разряд

736. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления форм глубокой печати для многокрасочной репродукции на электронном гравировальном автомате с пульта управления или с использованием компьютера.

737. Должен знать:

конструкцию электронного гравировального автомата;

особенности основных способов репродукционной техники при воспроизведении цветных оригиналов;

принципы цветоделения и особенности градационной и цветоделительной ретуши диапозитивов;

принципы цветоделительного маскирования;

технические требования, предъявляемые к качеству оригиналов и градационным характеристикам цветоделенных диапозитивов и монтажей, к комплекту формных цилиндров и к готовому комплекту гравированных печатных форм;

способы контроля качества и корректуры гравированной печатной формы.

738. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 97. Наборщик на наборно-строкоотливных машинах, 4 разряд

739. Характеристика работ:

набор вручную матричных строк заголовков, объявлений, афиш и иных видов крупнокегельного текста и отливка строк на строкоотливной крупнокегельной машине;

установка набранной строки в машину;

отливка строк;

устранение неполадок в работе машины;

регулирование, чистка и смазкамашины.

740. Должен знать:

порядок орфографии и пунктуации;

типографскую систему измерения;

стандарты корректурных знаков и шрифтов;

состав типографского сплава;

технический порядок набора;

приемы регулирования машин для крупнокегельного набора.

Параграф 98. Наборщик на наборно-строкоотливных машинах, 5 разряд

741. Характеристика работ:

набор на наборно-строкоотливных машинах и отливка с перфоленты на наборно-строкоотливных автоматах текста, содержащего шрифты различных гарнитур и алфавитов, а также специальную терминологию, математические, химические, астрономические и иные знаки и однострочные формулы;

набор строк для форм акциденции и таблиц всех видов;

набор сводок и сверок;

набор вручную.

742. Должен знать:

национальные алфавиты;

технические порядок разметки текстовых оригиналов;

режимы отливки строк;

стандарты шрифтов и сплавов для наборных строкоотливных машин;

систему кодов на наборных строкоотливных автоматах;

устройство и порядок эксплуатации наборно-строкоотливных машин и автоматов.

743. Примеры работ:

набор:

1) газеты;

2) произведения социально-экономической, художественной, детской, научно-популярной литературы;

3) учебники по литературе, экономике, медицине.

Параграф 99. Наборщик на наборно-строкоотливных машинах, 6 разряд

744. Характеристика работ:

набор на наборно-строкоотливных машинах и отливка с перфоленты на наборно-строкоотливных автоматах текста, насыщенного математическими, химическими, физическими, астрономическими знаками и сокращенными обозначениями;

набор выводов и формул.

745. Должен знать:

математические, химические, астрономические и иные знаки, применяемые при сложном наборе;

приемы регулирования основных узлов наборно-строкоотливных машин и автоматов.

746. Примеры работ:

набор:

1) журналы реферативные типа "Химия", "Физика", "Вычислительная математика";

2) издания словарно-энциклопедические;

3) произведения социально-экономической, художественной, детской, научно-популярной, технической литературы, учебники, газеты на языках с системой письма особых графических форм;

4) учебники по физике, химии, математике, грамматике.

Параграф 100. Трафаретчик, 3 разряд

747. Характеристика работ:

изготовление резным способом вручную несложных трафаретных печатных форм для печатания текстовых и иллюстрационных работ с крупными элементами изображения;

получение с оригинала "абриса" на кальке;

вырезание трафарета на специальном материале;

покрытие трафарета клеящим составом и сцепление его с капроновым, нейлоновым или металлическим ситом;

обработка формы;

натяжение сетки на раму;

подбор красок в соответствии с оригиналом;

пробное печатание.

748. Должен знать:

технологию изготовления трафаретных печатных форм;

порядок смешениякрасок для получения нужного цвета;

основные принципы печатания с трафаретных форм.

Параграф 101. Трафаретчик, 4 разряд

749. Характеристика работ:

изготовление трафаретных печатных форм путем позитивного копирования при непосредственном нанесении различных копировальных слоев на капроновые, нейлоновые или металлические сетки;

просмотр диапозитивов;

натяжение сита, нанесение на него светочувствительного слоя;

сушка, отделка и корректура формы;

проверка работы копировальной рамы;

изготовление трафаретных печатных форм при пигментном способе нанесения изображения на сито;

подрезка целлулоида и нанесение на него воскового слоя;

копирование монтажа диапозитивов;

проявление копии;

отделка и корректура формы;

изготовление резным способом вручную трафаретных печатных форм для текстовых и иллюстрационных работ с мелкими штриховыми изображениями.

750. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к диапозитивам;

процесс копирования;

особенности копировального процесса на различных копировальных слоях и формных материалах;

режимы экспозиции в зависимости от особенностей диапозитива, характера светочувствительного слоя и иных факторов;

состав и свойства применяемых растворов;

приемы регулирования копировального оборудования.

Параграф 102. Трафаретчик, 5 разряд

751. Характеристика работ:

изготовление трафаретных печатных форм, требующих точного воспроизведения, любым способом (резным, непосредственным, пигментным);

выбор способа изготовления печатной формы в зависимости от характера оригинала;

изготовление комбинированных печатных форм для точной передачи творческого замысла и почерка художника;

подбор и изготовление светочувствительного слоя в зависимости от номера сетки, характера оригинала, тиража;

определение оптимальной толщины светочувствительного слоя для каждого данного оригинала и нанесение слоя на сетку;

подбор линиатуры растра к данному номеру сетки;

определение экспозиции при растровых работах;

изменение, в случае необходимости, масштаба рисунка или отдельных фрагментов рисунка оригинала.

752. Должен знать:

технологию изготовления трафаретных форм разными способами (резным, непосредственным, пигментным);

технологический процесс копирования растровых диапозитивов на пигментную бумагу;

основы графики и живописи;

технологический процесс изготовления диапозитивов и ретуши их.

Параграф 103. Фотограф, 3 разряд

753. Характеристика работ:

изготовление фотоотпечатков со штриховых и растровых негативов;

составление проявителя и фиксажа;

определение плотности негатива;

подбор фотобумаги соответственно плотности и градации негатива;

изготовление пробного отпечатка;

определение времени экспозиции;

печатание с негатива на фотобумагу;

проявление и закрепление отпечатка;

контроль качества отпечатка;

подбор отпечатков по заказам;

подготовка пленки, зарядка кассет и обработка фотоматериалов на проявочных установках и автоматах, контроль качества и подбор текстовых диапозитивов, микрофиш и микрофильмов.

754. Должен знать:

технику фотопечатания;

рецепты проявляющего и закрепляющего растворов;

технические требования, предъявляемые к негативу и фотоотпечаткам, микрофишам и микрофильмам, качеству текстовых диапозитивов;

устройство проявочных установок и автоматов, порядок их эксплуатации;

характеристику и свойства применяемых материалов.

Параграф 104. Фотограф, 4 разряд

755. Характеристика работ:

изготовление текстовых, штриховых, полутоновых и растровых негативов и диапозитивов для черно-белой репродукции при всех способах печати и изготовление негативов и диапозитивов без масок для двухкрасочной репродукции;

подбор и проверка качества оригиналов;

проверка работы фотоаппарата;

определение растрового расстояния, числа и размера диафрагмы, времени экспозиции и условий обработки растровых негативов и диапозитивов, а также времени экспозиции и условий обработки штриховых и полутоновых негативов и диапозитивов;

съемка фотоаппаратом;

обработка негативов и диапозитивов;

контактное изготовление негативов и диапозитивов для черно-белой и цветной репродукции;

изготовление всех видов негативов и диапозитивов с применением контактных растров при съемке фотоаппаратом;

изготовление картографических подписей и наименований на специальных фотонаборных установках;

изготовление негативов с оригиналов (страниц книг, журналов) фотоаппаратом, зарядка кассеты, выбор режима экспонирования, экспонирование и обработка пленки;

изготовление штриховых и растровых негативов для фотоотпечатков;

изготовление текстовых диапозитивов с набора;

проверка качества полос набора, выколотка, забрызгивание краской, зачистка очка;

установка набора в фотоустановку и фотографирование;

проявление пленки.

756. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к оригиналам для высокой, плоской и глубокой печати, к оригиналам топографических и специальных карт и к набору;

принцип получения фотографического изображения;

режимы экспозиции, проявления и фиксирования в зависимости от оригинала, применяемого фотоматериала и гарнитур шрифтов;

классификацию и свойства фотографических слоев;

рецепты растворов;

принцип воспроизведения полутоновых оригиналов;

виды и линиатуру растров;

техническую характеристику применяемых материалов;

методы ретуши негативов и диапозитивов;

методы контроля фотографических изображений по контрольным шкалам и денситометру;

приемы регулирования фотоаппаратов.

Параграф 105. Фотограф, 5 разряд

757. Характеристика работ:

изготовление полутоновых и растровых негативов для двухкрасочной репродукции, градационных масок для черно-белой репродукции, штриховых негативов и диапозитивов для цветной репродукции;

съемка с оригиналов способом высоких светов;

контактное изготовление негативов и диапозитивов для картографических работ и цветной репродукции глубокой печати;

изготовление негативов (диапозитивов) на щелевом микрофотокопировальном аппарате с оригиналов (чертежей, позитивов, прозрачных пленок);

определение времени экспозиции и режима обработки негативов и диапозитивов для дуплекса, штриховой цветной репродукции, топографических и специальных карт;

изготовление одноцветных микродиапозитивов для топографических и специальных карт, иной картографической продукции на стекле или пластике крашением нитропленки в массе;

изготовление микронегативов (микродиапозитивов) для топографических карт контактным способом на черно-белых фотоматериалах.

758. Должен знать:

принцип воспроизведения оригиналов для цветной репродукции;

спектральную характеристику светофильтров, элементы сенситометрии и фотоматериаловедения;

варианты и технику градационного маскирования;

порядок выбора светофильтров;

определение кратности светофильтров и расчет экспозиции за фильтрами;

расчетный метод растровой съемки;

приемы регулирования фоторепродукционных и микрофотокопировальных аппаратов;

особенности фотографирования с нотонаборных досок.

Параграф 106. Фотограф, 6 разряд

759. Характеристика работ:

изготовление полутоновых и растровых негативов и диапозитивов для цветной репродукции, цветокорректирующих и градационных масок;

изготовление негативов и диапозитивов со съемкой на репродукционных фотоаппаратах и фотоувеличителях-цветоделителях, оборудованных специальными контрольными оптическими и фотоэлектронными устройствами, приспособлениями, приборами и приставками;

съемка с цветных негативов и диапозитивов, а также в музеях и картинных галереях;

съемка с люминесцентных оригиналов;

изготовление негативов и диапозитивов топографических и специальных карт, контактных растров различных линиатур;

изготовление микронегативов (микродиапозитивов) и микрофильмов для топографических и специальных карт, иной картографической продукции проекционным и контактными способам и на цветных и черно-белых фотоматериалах (кроме микронегативов, микродиапозитивов для топографических карт контактным способом на черно-белых фотоматериалах);

изготовление многоцветных (с совмещением) микродиапозитивов для топографических и специальных карт, иной картографической продукции на стекле или пластике крашением нитропленки в массе;

размножение различных работ на фотомножительных аппаратах;

изготовление негативов и диапозитивов и перенесение изображений на фарфор;

подготовка изделий к обжигу в лидорях.

760. Должен знать:

элементы цветоведения;

основы цветоделения;

принцип и способы градационного и цветоделительного маскирования;

технические требования, предъявляемые к оригиналам и фотоформам, способы их контроля;

составление программы экспонирования;

особенности травления тоновых клише для цветной репродукции;

устройство и принцип действия оборудования и специальных оптических приборов для особых видов съемки (вариомат, оптические приставки для выкопировки многослойных цветных изображений);

методы определения теоретических размеров рамок топографических карт по таблицам;

свойства красок и флюсов, применяемых в фотокерамике.

Параграф 107. Фотограф, 7 разряд

761. Характеристика работ:

съемка со сложных рисунков гильошей на стеклянных пластинах;

съемка с цветных эскизов, со сложных оригиналов изделий в проходящем и отраженном свете и изготовление негативов и диапозитивов.

762. Должен знать:

особенности фотосъемки изделий и изготовление негативов и диапозитивов.

763. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 108. Оператор фотонаборных автоматов и систем, 5 разряд

764. Характеристика работ:

ведение процесса получения диапозитивов (позитивов) текста на фотонаборных электронных установках электронно-механического типа, лазерных установках;

установка формата, кегля, подготовка пленки, зарядка кассеты, закрепление кассеты в обслуживаемой машине, определение оптимальной экспозиции, установка шрифтоносителей;

установка перфоленты или дискеты в считывающее устройство, обработка фотопленки (фотобумаги), устранение неполадок в процессе работы, подбор диапозитивов (позитивов) текста в соответствии с оригиналом и корректурой;

чистка и смазка фотонаборного автомата;

ведение процесса получения диапозитивов текста на лазерном экспонирующем устройстве с последующим автоматическим экспонированием и химической обработкой фотоматериала;

зарядка кассеты, закрепление кассеты в устройстве;

ввод программ;

установка дискет в дисковод;

подача необходимых команд экспонирования;

ведение процесса получения корректурных оттисков на фотокорректурных установках.

765. Должен знать:

схему и устройство фотонаборной электронной установки;

порядок эксплуатации, настройки оптических приборов;

основы программирования;

систему кодов;

характеристику и свойства фотоматериалов, растворов для обработки фотоматериалов;

технические порядок разметки оригиналов;

типографскую систему измерений, кегли, гарнитуры шрифтов;

технические требования, предъявляемые к качеству текстовых диапозитивов и способы их денситометрического контроля;

методы устранения основных неполадок в работе обслуживаемой машины.

Параграф 109. Оператор фотонаборных автоматов и систем, 6 разряд

766. Характеристика работ:

ведение процесса получения диапозитивов (позитивов) текста на фотонаборной электронной установке с электронно-лучевой трубкой или лазерным устройством с пульта управления;

распечатка программы на алфавитно-цифровом печатающем устройстве с вводом программ для передачи информации и установкой шрифта в соответствии с языком, на котором будет произведен набор (русская, латинская и иные основы);

обеспечение бесперебойной работы установки;

изготовление откорректированной программы;

выявление и устранение ошибок, допущенных наборщиком при задании постоянных признаков набора;

получение диапозитивов текста;

верстка книжно-журнального и газетного набора на видеотерминальном устройстве.

767. Должен знать:

устройство и блок-схему фотонаборной электронной установки;

основы программирования, электроники и наборного дела;

раскладку клавиатуры и порядок работы на ней;

систему двоичного и восьмеричного исчисления;

адреса программ при работе на обслуживаемой машине;

принцип действия видеотерминального устройства;

технические порядок набора и верстки, техническую документацию к верстке;

приемы сложного графопостроения, растрового экспонирования;

простейшие неисправности в работе фотонаборной электронной установки и способы их устранения.

768. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 110. Оператор фотонаборных автоматов и систем, 7 разряд

769. Характеристика работ:

ведение процесса получения диапозитивов сверстанного текста на фотонаборной системе по переработке электронного набора;

ввод программ, контроль правильности записи информации в системе;

вывод текста на лазерный принтер и фотонаборный автомат;

наблюдение за работой системы и обеспечение ее бесперебойной работы.

770. Должен знать:

устройство фотонаборной системы по переработке электронного набора;

программы верстки книг, журналов, газет;

методы работы на персональных компьютерах и считывающих устройствах;

методы записи на магнитную пленку.

771. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 111. Фотоцинкограф, 5разряд

772. Характеристика работ:

выполнение комплекса операций по изготовлению штриховых и растровых клише с негативов, переданных по каналам связи;

копирование, травление клише, получение пробных оттисков, гравирование клише, отделка и крепление клише на подставке;

выполнение комплекса операций по изготовлению фирменных знаков с рельефным изображением из различных металлов;

подготовка пластин: нанесение светочувствительного слоя;

копирование, травление, покрытие слоем цинка, никеля или нитроэмалью;

лакировка.

773. Должен знать:

принцип воспроизведения оригиналов по каналам связи;

технические требования, предъявляемые к изображениям, полученным по каналам связи;

порядок эксплуатации цинкографского оборудования;

технологический процесс изготовления фирменных знаков;

рецепты используемых растворов;

режимы травления.

Параграф 112. Фотоцинкограф, 6 разряд

774. Характеристика работ:

комплексное выполнение операций по изготовлению штриховых и растровых клише для одноцветной и многоцветной репродукции;

изготовление негативов и диапозитивов;

копирование, травление клише, получение пробных оттисков, гравирование клише, отделка, крепление клише на подставке;

приготовление рабочих растворов;

регулирование фотоцинкографского оборудования всех видов.

775. Должен знать:

типографскую систему измерения;

принцип воспроизведения штриховых и полутоновых одноцветных и многоцветных оригиналов;

элементы цветоведения, виды и линиатуру растров;

спектральную характеристику светофильтров и фотослоев и технические требования, предъявляемые к ним;

рецепты и условия хранения применяемых растворов;

режимы процессов на всех операциях изготовления клише;

методы корректуры негативов и диапозитивов;

технические требования, предъявляемые к качеству выполнения операций и пробных оттисков при многокрасочной печати, к бумаге и иным применяемым материалам;

номера и состав красок, порядок их смешения;

приемы регулирования фото аппарата, копировальных рам, копировально-множительных машин, травильных машин и иного фотоцинкографского оборудования;

условия применения специальных приспособлений (призм, растров, диапозитивных приставок и иное).

Параграф 113. Хромолитограф, 5 разряд

776. Характеристика работ:

изготовление оригинальных форм для однокрасочной и несложной многокрасочной печати путем нанесения изображений на плюр, желатин, переводную бумагу, литографский камень или металлические пластины;

ознакомление с оригиналом рисунка и подготовка формного материала;

разложение оригинала на краски;

расчет расположения различных элементов рисунка на формном материале;

изменение тональности рисунка в зависимости от требований производства;

составление паспорта рисунков и подбор тона краски;

контроль пробных оттисков и первой партии оттисков деколей.

777. Должен знать:

принцип образования печатающих и пробельных элементов в плоской печати;

форматы изданий;

типографскую систему измерений;

гарнитуры шрифтов;

принцип графического оформления книжно-журнальных изданий и акцидентных работ;

технику рисования и черчения;

технические требования, предъявляемые к литографскому камню и металлическим пластинам, переводным бумагам и краскам;

рецепты применяемых растворов;

свойства керамических красок.

Параграф 114. Хромолитограф, 6 разряд

778. Характеристика работ:

изготовление комплекта оригинальных форм для многокрасочной печати путем нанесения изображений на плюр, желатин, переводную бумагу, литографский камень или металлические пластины.

779. Должен знать:

принцип воспроизведения многоцветных оригиналов;

элементы цветоделения (понятие о цветовом анализе и синтезе);

основные элементы графики и живописи;

основные сведения о цветной печати;

режимы обжига керамических изделий и поведение красок при обжиге.

Параграф 115. Оператор выводных устройств, 6 разряд

780. Характеристика работ:

получение и контроль информации по электронной сети или с помощью внешнего носителя, обработка полученной информации в растровом процессоре, вывод информации на фотопленку или формный материал;

обработка экспонированного материала, контроль полученной фотоформы или печатной формы;

технологическая подготовка и настройка выводного устройства и процессора для обработки экспонированного материала, техническое обслуживание устройств.

781. Должен знать:

технические возможности и основы технологической настройки обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к формам представления исходной информации;

технические требования, предъявляемые к полученным фотоформам или печатным формам.

782. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Параграф 116. Оператор электронного набора и верстки, 5 разряд

783. Характеристика работ:

набор, правка и верстка текста, содержащего различные шрифтовые и нешрифтовые выделения, шрифты различных гарнитур и алфавитов, специальную терминологию, математические, химические, физические, астрономические и иные знаки, однострочные формулы на системах электронного набора с видеоконтрольными устройствами;

набор и правка указанного выше текста на системах электронного набора с видеоконтрольными устройствами с учетом особенностей кодирования по брайлю;

подготовка обслуживаемого оборудования к работе, ввод параметров набора, набор, правка, ввод графических элементов, верстка, распечатка текста на принтере, запись файлов на внешние носители информации, работа в компьютерной сети.

784. Должен знать:

принципы действия основного и вспомогательного оборудования и приемы работы на нем;

технические порядок разметки оригиналов, элементы дизайна;

технические порядок набора, правки и верстки;

типографскую систему измерения, корректурные знаки и гарнитуры шрифтов;

компьютерную терминологию, применяемое программное обеспечение для набора и верстки текста;

способы получения корректурных копий на принтерах, информации из баз данных и вывода информации по сети и на внешние носители.

785. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

786. Примеры работ:

набор и правка:

1) газеты;

2) социально-экономическая, художественная, детская, научно-популярная литература;

3) учебники по литературе, экономике, медицине;

4) формы акциденции;

верстка:

1) книжно-журнальный, газетный текст в несколько колонок с линейками и простыми рамками, выворотками до 3 различных форматов на полосе, с оборкой клише;

2) рекламная продукция.

Параграф 117. Оператор электронного набора и верстки, 6 разряд

787. Характеристика работ:

набор, правка и верстка текста, насыщенного математическими, химическими, физическими, астрономическими знаками, формулами, сокращенными обозначениями, а также текста на языках с системой письма особых графических форм;

ввод сложных элементов оформления на системах электронного набора с видеоконтрольными устройствами;

набор и правка указанного выше текста на системах электронного набора с видеоконтрольными устройствами с учетом особенностей кодирования по брайлю;

набор выводов, таблиц.

788. Должен знать:

математические, химические, астрономические и иные знаки, применяемые при сложном наборе;

шрифты особых графических форм;

технический порядок расчета и набора таблиц, выводов, формул;

порядок применения программного обеспечения для набора и верстки текста указанной выше сложности.

789. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

790. Примеры работ:

набор и правка:

1) журналы реферативные типа "Химия", "Физика", "Вычислительная математика";

2) издания словарно-энциклопедические;

3) социально-экономическая, детская, научно-популярная, техническая литература;

4) учебники на восточных и африканских языках с системой письма особых графических форм;

5) учебники по физике, химии, математике, грамматике;

верстка:

1) книжно-журнальный, газетный текст, насыщенный сложными элементами оформления (элементы различной конфигурации, строки и блоки по диагонали), с наличием более 3 различных форматов на полосе;

2) многокрасочные массовые издания и рекламная продукция.

Параграф 118. Оператор электронного набора и верстки, 7 разряд

791. Характеристика работ:

верстка и монтаж многокрасочных книжно-журнальных изданий, рекламных полос в газетах со сложными элементами оформления;

обработка и корректирование иллюстраций, шрифтовое и графическое оформление изданий на системах электронного набора с видеоконтрольными устройствами;

подготовка обслуживаемого оборудования к работе;

верстка, получение корректурных копий;

запись файлов на внешние носители информации.

792. Должен знать:

технический порядок верстки книжно-журнальных, газетных и рекламных изданий;

современное программное обеспечение обработки текстовой и изобразительной информации;

требования, предъявляемые к исходной информации;

способы создания графических элементов.

793. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

794. Примеры работ:

верстка:

1) высокохудожественные альбомы по искусству;

2) многокрасочные иллюстрированные журналы;

3) многокрасочные рекламные газетные полосы;

4) подарочные и юбилейные издания;

5) ценные бумаги и банкнотные изделия.

Параграф 119. Оператор электронного цветоделения, 5 разряд

795. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления откорректированных фотоформ для однокрасочной репродукции и репродукции дуплекс на монохроматическом сканере;

предварительная визуальная оценка и сканирование оригинала;

корректирование градационной характеристики в соответствии со свойствами оригинала и условиями полиграфического воспроизведения;

вывод изображения на фотопленку и ее обработка.

796. Должен знать:

технические возможности и основы технологической настройки основного и вспомогательного оборудования;

технические требования, предъявляемые к оригиналам и готовым фотоформам, методы их контроля;

основы технологии полиграфического производства.

797. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

798. Примеры работ:

изготовление фотоформ:

1) однокрасочные репродукции;

2) репродукции дуплекс.

Параграф 120. Оператор электронного цветоделения, 6 разряд

799. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления цветоделенных откорректированных фотоформ для массовых многокрасочных изданий на электронных системах или цветоделителях-цветокорректорах;

технологическая настройка и подготовка основного и вспомогательного оборудования к работе;

оценка сложности оригинала и выбор режима сканирования и коррекции изображения с учетом характера оригинала и условий полиграфического воспроизведения;

промежуточный контроль результатов цветоделения с помощью видеоконтрольного устройства или цифровой цветопробы;

вывод изображения на фотопленку и ее обработка;

контроль полученных фотоформ на соответствие техническим требованиям и условиям дальнейшего полиграфического воспроизведения.

800. Должен знать:

технические возможности и основы технологической настройки основного и вспомогательного оборудования;

технические требования, предъявляемые к оригиналам и цветоделенным фотоформам;

способы цветовой, градационной и частотной коррекции изображения для получения фотоформ, обеспечивающих оптимальное полиграфическое воспроизведение оригинала;

программное обеспечение для проведения сканирования оригиналов и коррекции изображения массовых многокрасочных изданий;

методы работы в электронной сети и записи на внешние носители.

801. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

802. Примеры работ:

изготовление фотоформ:

1) афиши;

2) детская литература;

3) многокрасочные газеты;

4) многокрасочная упаковочная продукция;

5) настенные календари;

6) плакаты;

7) рекламная продукция;

8) учебники.

Параграф 121. Оператор электронного цветоделения, 7 разряд

803. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления цветоделенных откорректированных фотоформ для художественных изданий на электронных системах или цветоделителях-цветокорректорах.

804. Должен знать:

программное обеспечение для проведения сканирования и коррекции изображений художественных многокрасочных изданий.

805. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

806. Примеры работ:

изготовление фотоформ:

1) календари;

2) проспекты;

3) художественные и многокрасочные издания;

4) этикеточная и рекламная продукция.

Параграф 122. Оператор электронного цветоделения, 8 разряд

807. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления цветоделенных откорректированных фотоформ для высокохудожественных изданий, требующих высшей точности воспроизведения на электронных системах или цветоделителях-цветокорректорах.

808. Должен знать:

возможности программного обеспечения для обработки цветных оригиналов высокохудожественных изданий.

809. Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

810. Примеры работ:

изготовление фотоформ:

1) иллюстрации для энциклопедических и редких специальных изданий;

2) репродукции с музейных картин.

Глава 7. Алфавитный указатель профессий рабочих

811. Алфавитный указатель профессий рабочих приведен в приложении к ЕТКС (выпуск 55).

	Приложение к Единому тарифно-квалификационному справочнику работ и профессий рабочих
	(выпуск 55)

Алфавитный указатель профессий рабочих

№ п/п	Наименование профессий	Диапазон разрядов	страница
Печатные процессы
1.	Накладчик на печатных машинах	1-3	3
2.	Печатник печатно-высекального автомата	2-5	4
3.	Печатник брайлевской печати	3-4	6
4.	Печатник диаграммной продукции	3-5	7
5.	Печатник плоской печати	2-8	9
6.	Печатник высокой печати	2-8	16
7.	Печатник по жести	3-6	27
8.	Бронзировщик	1-3	29
9.	Печатник металлографской печати	4-8	30
10.	Печатник орловской печати	3-8	32
11.	Печатник глубокой печати	2-8	34
12.	Переводчик форм глубокой печати	4-5	38
13.	Печатник трафаретной печати	2-4	39
14.	Печатник флексографской печати	3-6	41
15.	Оператор цифровой печати	7	43
16.	Печатник эстампа	4-6	43
Брошюровочно-переплетные и отделочные процессы
17.	Машинист алфавитной машины	2	45
18.	Печатник-тиснильщик	1-6	46
19.	Машинист блокообрабатывающего агрегата	3; 5	50
20.	Брошюровщик	1-4	51
21.	Машинист фальцевальных машин	2-5	55
22.	Машинист тетрадных агрегатов	2-5	57
23.	Машинист крытвенной машины	3	59
24.	Машинист приклеечной машины	2-5	60
25.	Машинист оклеечно-каптальной машины	3-4	62
26.	Машинист подборочно-швейной машины	3-5	63
27.	Машинист каландра	2-3	64
28.	Машинист автомата по изготовлению обрезных обложек	3	65
29.	Машинист резальных машин	2-5	65
30.	Машинист книговставочной машины	2-4	69
31.	Машинист автоматической линии по изготовлению книг	3-6	70
32.	Машинист автомата для завертывания книг в суперобложку	3	73
33.	Машинист машины для вкладки книг в футляры	2; 4	73
34.	Машинист конвертной машины	3-5	74
35.	Машинист крышкоделательной машины	3-6	75
36.	Машинист лакировально-гуммировальной машины	2-5	78
37.	Машинист автоматической линии по изготовлению тетрадей для нот и альбомов для рисования	3-6	80
38.	Нумеровщик	1-3	82
39.	Перфораторщик	1; 3	83
40.	Машинист на припрессовке пленки	2-4	84
41.	Машинист вкладочно-швейно-резального агрегата	3-5	85
42.	Машинист линовальной машины	2-3	87
43.	Машинист швейных машин и автоматов	2-5	87
44.	Машинист агрегата бесшвейного скрепления	4-6	89
45.	Переплетчик	1-6	91
46.	Машинист вырубально-упаковочного агрегата	3-5	96
Шрифтовое производство
47.	Резчик деревянного шрифта	1-4	98
48.	Юстировщик	5-6	98
49.	Комплектовщик шрифтовой продукции	1-3	100
50.	Отделывальщик шрифтовой продукции	2-5	101
51.	Гравер шрифта	4-6	103
Полиграфическое производство(общие профессии)
52.	Акклиматизатор	1-2	105
53.	Отливщик валиков	2-4	109
54.	Оператор красочной станции	3-4	110
55.	Колорист	3-6	110
56.	Счетчик	1-4	111
57.	Контролер полуфабрикатов и готовой продукции	2-5	111
58.	Машинист выборочной машины	3-4	113
59.	Приемщик-отправитель	2	117
60.	Приемщик на машинах и агрегатах	2	120
61.	Машинист адресовальной машины	2	121
62.	Машинист упаковочной машины	2-4	121
63.	Наладчик полиграфического оборудования	3-8	122
64.	Препаратор	1-4	123
65.	Прессовщик	2-3	125
66.	Машинист сортировочного автомата	4-5	126
67.	Выборщик	1-3	131
68.	Сборщик штемпелей	1-2	136
69.	Электрофотограф	3-5	140
Формные процессы полиграфического производства
70.	Вулканизаторщик печатных форм	2-5	142
71.	Гравер печатных форм	3-8	143
72.	Копировщик печатных форм	3-7	147
73.	Гальванотипист	3-7	149
74.	Оператор по изготовлению гильошей	4-8	151
75.	Гильошир	4-8	152
76.	Пробист плоской печати	2-6	154
77.	Пробист высокой печати	2-5	158
78.	Оператор электронных автоматов по изготовлению форм высокой печати	4-6	159
79.	Отделывальщик клише	3-4	163
80.	Травильщик клише	2; 4-6	165
81.	Корректор	2-6	166
82.	Комплектовщик форм	2-3	169
83.	Наборщик вручную	2-6	171
84.	Отливщик	3-6	172
85.	Шлифовщик литоофсетных форм	3	174
86.	Наборщик на машинах	3-6	176
87.	Монтажист	3-5	179
88.	Нотогравер	5-6	183
89.	Нотографик	3-6	185
90.	Оператор по изготовлению форм офсетной печати	5-6	185
91.	Ретушер	2-7	187
92.	Стереотипер	2; 4-6	188
93.	Травильщик форм глубокой печати	4-6	190
94.	Полировщик формных цилиндров глубокой печати	3	194
95.	Оператор электронных гравировальных автоматов по изготовлению форм глубокой печати	5-6	196
96.	Наборщик на наборно-строкоотливных машинах	4-6	197
97.	Трафаретчик	3-5	199
98.	Фотограф	3-7	199
99.	Оператор фотонаборных автоматов и систем	5-7	201
100.	Фотоцинкограф	5-6	204
101.	Хромолитограф	5-6	206
102.	Оператор выводных устройств	6	207
103.	Оператор электронного набора и верстки	5-7	208
104.	Оператор электронного цветоделения	5-8	209

Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (55-шығарылым) бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 4 қазандағы № 366 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 8 қазанда № 24663 болып тіркелді

2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 16-бабының 16-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (55-шығарылым) бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министірлігінде ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтер ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (55-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2013 жылғы 21 қаңтардағы № 23-ө-м бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8296 болып тіркелген) күші жойылды деп танылсын.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау бірінші вице-министрі А.Ә. Сарбасовқа жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі

С. Шапкенов

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Білім және ғылым министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Индустрия және инфрақұрылымдық

даму министрлігі

Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі 2021 жылғы 4 қазандағы № 366 бұйрығына қосымша

Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (55-шығарылым)

1-тарау. Кіріспе

1. Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (бұдан әрі – БТБА (55-шығарылым)):

баспа процесінің;

брошюралау-түптеу және өңдеу процесінің;

қаріп өндірісінің;

полиграфиялық өндірістің (жалпы кәсіптер);

полиграфиялық өндірістің формалы процесінің кәсіптері мен жұмыстарын қамтиды.

2. БТБА-ны (55-шығарылым) Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі әзірлеген.

3. Тарифтік-біліктілік сипаттамалар осы БТБА-да көрсетілген өндірістер мен жұмыс түрлері бар ұйымдардың меншік нысанына және ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, олардағы жұмысшылардың жұмыстарын тарификациялаған және біліктілік разрядтарын белгілеген кезде қолданылады.

2-тарау. Баспа процесінің жұмыстарына арналған разрядтар бойынша жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамалары

1-параграф. Баспа машиналарында салушы, 1-разряд

4. Жұмыс сипаттамасы:

бір-екі бояулы баспа жұмыстары кезінде алдыңғы және бүйір таяныштар бойынша тегістеумен баспа машинасының салу тақтасына қағаз парақтарын, қаңылтыр және өзге материалдарды салу;

біліктілігі жоғары баспа машинасындағы салушының басшылығымен материалдарды, баспа материалдары мен машиналарды басуға даярлау жұмыстарын орындау;

бүйір таянышты орнату және реттеу;

білікшелерді жуу, баспа машиналарын тазарту.

5. Білуге тиіс:

қаңылтыр баспа қағаздарының сорттары мен форматтары;

баспа қағаздары мен қаңылтырға қойылатын техникалық талаптар;

баспа формаларын жеткізу мен түзеу процестерінің міндеті;

негізгі тораптардың құрылысы мен міндеті;

баспа машинасына қызмет көрсету тәртібі.

2-параграф. Баспа машиналарында салушы, 2-разряд

6. Жұмыс сипаттамасы:

көп бояулы басу және жоғары көркемдік жұмыстар кезінде алдыңғы және бүйір таяныштар бойынша тегістеумен баспа машинасының салу тақтасына қағаз парақтарын, қаңылтырды және өзге материалдарды салу.

7. Білуге тиіс:

көп бояулы баспаға арналған формаларды жеткізу мен түзеудің ерекшеліктері.

3-параграф. Баспа машиналарында салушы, 3-разряд

8. Жұмыс сипаттамасы:

ақша бұйымдарының бедерлерін металлографика машиналарында белгілер бойынша формалардың графейкаларына салу, форма графейкаларынан басылған парақтарды түсіру және бұрыштамаға салу, төсеме қағазбен қайта салу;

графеялық аппараттың жеткізуін реттеу;

вишерлерді ауыстыру және вишерлік құрылғыларды реттеу;

басылған парақтардың сапасын бекітілген үлгімен немесе қол қойылған парақпен салыстыру;

декольдің көп бояулы бедерлерін басу кезінде баспа машиналарының салу тақталарына қағазды салу.

9. Білуге тиіс:

қосалқы операциялардың (ылғалдандыру, кептіру, престеу) металлографика баспасының сапасына әсері;

вишер құрылғыларын реттеу жолдары;

металлографика машиналарына парақтарды салу ерекшеліктері;

деколь суреттерінің паспорттары.

4-параграф. Басу-ойып жазу автоматының баспашысы, 2-разряд

10. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары басу-ойып жазу автоматы баспашысының басшылығымен басу-ойып жазу автоматтарында көркемдік суреті мен затбелгісі бар салмалы қораптардың пішімдерін басу және шауып жазу бойынша жұмыстарды орындау;

орамаларды зарядтау және картонды немесе қағазды автоматтарға толтыру;

бояу жүйесінің білікшелерін жуу;

қорап пішімдерінің сапасын тексеріп қабылдау, әр бір орамадан бақылау дестелерін санап шығару;

дестелерді түйістіру және оларды бақылау дестелерінің биіктігі бойынша өлшеу, дестелерді қатарлап салу;

басу-ойып жазу автоматын тазалау және майлау.

11. Білуге тиіс:

формаларды басуға дайындаудың технологиялық процесі;

қолданылатын қағаздың, картонның және бояудың сапасына қойылатын техникалық талаптар.

5-параграф. Басу-ойып жазу автоматының баспашысы, 3-разряд

12. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары басу-ойып жазу автоматы баспашысының басшылығымен басу-ойып жазу автоматтарында көркемдік суреті мен затбелгісі бар салмалы қораптардың пішімдерін басу және ойып жазу бойынша жұмыстарды орындау;

буманы зарядтау;

картонды немесе қағазды автоматтарға толтыру;

бояу жүйесінің білікшелерін жуу;

формаларды жеткізуге және декель мен ағаш штампыларын жасауға қатысу.

13. Білуге тиіс:

затбелгі форматтары;

басу-ойып жазу автоматының қағазды өткізгіш жүйесін реттеу жолдары;

басу-ойып жазу автоматын майлау тәртібі.

6-параграф. Басу-ойып жазу автоматының баспашысы, 4-разряд

14. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі емес конструкциялы басу-ойып жазу автоматтарында көркемдік суреті бар салмалы қораптардың пішімін басу және ойып жазу;

штампыларды және ойылған біліктерді ауыстырып қою;

баспа аппараттарын, штампылау қалпақшаларының қалпын, қағаз төсемдерін беру механизмін және өзге механизмдерді реттеу;

түпнұсқаға сәйкес бояуларды құрастыру;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою.

15. Білуге тиіс:

оюланған формаларға және болат штампыларға қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын қағаздың, картон мен бояудың сорттары мен қасиеті;

басу-ойып жазу автоматын реттеу жолдары.

7-параграф. Басу-ойып жазу автоматының баспашысы, 5-разряд

16. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі конструкциялы басу-ойып жазу автоматтарында көркемдік суреті бар салмалы қораптардың пішімін басу және ойып жазу, формаларды керу және жеткізу, декелді жасап шығару;

ағаш штампыларды орнату және жасап шығару;

баспа аппараттарын, штампыны қағаз төсемдерді беру механизімін және өзге механизмдерді реттеу;

түпнұсқаға сәйкес бояуларды жасау;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтарды жою.

17. Білуге тиіс:

стереотипті формалар мен ағаш штампыларға қойылатын техникалық талаптар;

бояулардың басу және колористикалық қасиеті және олардың қағазбен және картонмен өзара әрекеттесуі;

формаларды жеткізу және түзеу жолдары;

басу шекіп жазу автоматтарын реттеу жолдары.

8-параграф. Брайль баспасының баспашысы, 3-разряд

18. Жұмыс сипаттамасы:

парақтарды қолмен сала отырып, престер мен тигель машиналарында иллюстрациялы және иллюстрациясыз теретін рельефті формаларда түзету және басу;

металл рамасында матрицаларды бекіту;

қағаз парақтарын салу және сапасын тексере отырып бедерлерді қабылдау;

жұмыстағы ақауларды жою, тигель машиналарын тазарту және майлау.

19. Білуге тиіс:

баспа формалары мен қолданылатын материалдарға қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын қағаздардың сорттары мен қасиеті;

брайль баспасының формаларын жеткізу және түзеу жолдары;

престерді және тигель машиналарын реттеу жолдары.

9-параграф. Брайль баспасының баспашысы, 4-разряд

20. Жұмыс сипаттамасы:

тигель автоматтарында иллюстрациялы және иллюстрациясыз теретін рельефті формалардан түзету және басу;

өздігінен салуды дайындау;

тигель автомат жұмысындағы ақауларды жою.

21. Білуге тиіс:

тигель автоматын реттеу жолдары.

10-параграф. Диаграммалы өнім баспашысы, 3-разряд

22. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігіжоғары диаграммалы өнім баспашысының басшылығымен барлық типтегі диаграммалы ротациялық машинада форманы үйлестіру және басу бойынша жұмыстарды орындау;

орамаларды орнату және қағаздарды өткізу;

баспа, перфорация және өзге құрылғыларды реттеу;

бояу аппараттарын бояумен толтыру;

білікшелер мен формаларды жуу;

оралған орамалар мен будаларды түсіру;

орамаларды қораптарға салу.

23. Білуге тиіс:

баспа формаларын шығарудың технологиялық процесінің негіздері;

перфорация аппараттарының жұмыс істеу принципі;

баспа формалары мен перфорациялы аппараттарын қашау түрлері;

диаграмма сызбаларын оқу;

баспа сапасына қойылатын техникалық талаптар;

диаграмма өнімдерін шектеу туралы негізгі түсінік.

11-параграф. Диаграммалы өнім баспашысы, 4-разряд

24. Жұмыс сипаттамасы:

форманы үйлестіру және күрделі емес диаграммалы өнімді, оның ішінде жылдам өлшегіш қағазда, бір-екі лентаға, барлық типтегі диаграммалы ротациялық машиналарда басу процесін жүргізу;

орамаларды, баспа формалары мен перфорациялы аппараттарды осьтік жеткізу;

диаграммаларға қатысты жолдар мен сағат цифрларын жеткізу;

домалатылған және дөңгелетілген білікшелерді орнату және салыстырып тексеру;

тегершіктерді, кесу механизмдерін реттеу, диаграммалар мен пневматикалық құрылғыларды орау;

жұмыс процесінде қызмет көрсететін жабдықтардағы ақауды жою.

25. Білуге тиіс:

диаграммалы ротациялық машиналардың құрылғысы;

диаграммалы қағаздардың құрылымы мен түрлері;

қолданылатын флексографиялық және типографиялық бояулардың құрамы мен қасиеті;

қолданылатын технологиялық жарақтардың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

диаграммалы лентаның сызбасы бойынша ротациялық машиналарды реттеу жолдары.

12-параграф. Диаграммалы өнім баспашысы, 5-разряд

26. Жұмыс сипаттамасы:

формаларды үйлестіру және күрделі диаграммалы өнімді:

дюйм өлшеміндегі, көп арналы диаграммаларды;

күрделі перфорация түрі бар екі-үш бояуда жылу сезгіш және электр термиялық қағазда екі параметрлі диаграммаларды;

барлық типтегі диаграммалы ротациялық машиналарда ирек тәрізді бүктемесі бар, салынатын диаграммаларды басу процесін жүргізу;

метрлік қадамнан дюймді қадамға көшкен кезде және ирек тәрізді бүктеуге көшкен кезде диаграммалы ротациялық машинаны реттеу.

27. Білуге тиіс:

диаграммалы ротациялық машиналардың құрылғысы мен қызмет ету принципі;

арнайы жабыны бар қағазға қойылатын техникалық талаптар;

баспа формаларын, оның ішінде фотополимер және перфорациялы аппараттарды өңдеу параметрлері туралы негізгі мәліметтер;

екі параметрлі диаграммаларға және күрделі перфорация түрлері бар диаграммаларға арналған баспа формаларын жасаудың технологиялық процесінің ерекшеліктері;

диаграммалардың негізгі параметрлерін бақылау және әмбебап және арнайы өлшегіш құралдың көмегімен жарақтандыру әдістері.

13-параграф. Жазық баспа баспашысы, 2-разряд

28. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігіжоғары жазық баспа баспашысының басшылығымен бір бояулы шағын форматты (54 х 70 сантиметрді қоса алғанда) офсетті машиналарда бір және көп бояулы штрихты және растрлы иллюстрациясы бар басылымдарды үйлестіру және басу бойынша (машина мен материалдарды басуға дайындау, формаларды үйлестіруге қатысу, өздігінен салғыштарды зарядтау, машиналары майлау, сапасын тексеріп бедерлерді қабылдау, қабылдағыш құрылғыны түсіру), формаларды басуға дайындау бойынша жұмыстарды орындау;

жұмысты қадағалау, офсетті машиналардың барлық түріне қызмет көрсету;

сапасын тексеріп бедерлер мен дәптерлерді қабылдау;

қабылдағыш құрылғыны түсіру;

дәптерлерді престеу және буып түю.

29. Білуге тиіс:

жазық баспада басу және тақыр элементтердің пайда болу принципі;

қолданылатын қағаздың және техникалық маталардың, басылған бедерлердің, оның ішінде қатаң есептегі өнімдердің және бүктелген дәптерлердің, сорттары, форматтары және қойылатын техникалық талаптар;

суреттердің паспорттары және декольға қойылатын техникалық шарттар;

қызмет көрсететін жабдықтарды пайдалану тәртібі.

14-параграф. Жазық баспа баспашысы, 3-разряд

30. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары жазық баспа баспашысының басшылығымен:

бір бояулы шағын форматты офсетті машиналарда жоғары көркемдік жұмыстарды, гильоширлік және оюлы элементтері бар аса қатаң есептегі бұйымдарды, бедерлерді сапасын тексеріп қабылдау;

бір және екі бояулы шағын форматты (60 х 90 сантиметрден және жоғары) офсетті машиналарда ірі графикалық бөлшектері бар штрихты, сантиметрге 40 линиатура дейінгі растрлы иллюстрациясы бар басылымдарды;

бір бояулы толық форматты машиналарда жіңішке графикалық бөлшектері бар штрихты, линиатурасы сантиметрге 40 линиатура жоғары растрлы иллюстрациясы бар басылымдарды;

шағын форматты орама және парақты төрт бояулы офсетті машиналарда ірі және ұсақ графикалық бөлшектері бар штрихты, әртүрлі линиатурасы бар растрлы иллюстрациясы бар жұмыстарды үйлестіру және басу;

біліктілігі жоғары жазық баспа баспашысының басшылығымен газетті көп орама агрегаттарда газет пен журналдарды үйлестіру және басу;

біліктілігі жоғары жазық баспа баспашысының басшылығымен күрделілігі әртүрлі фототипті формаларды дайындау бойынша жұмыстарды орындау;

түпнұсқаға сәйкес бояуларды жасау, формаларды дайындау және үйлестіру, сынамаларды жасап шығару;

баспа машинасының салу тақтасына қағаз парақтарын салу, қағаздарды баспаға дайындау;

зарядтау құрылғысын дайындау;

қағаз орамаларын дайындау және зарядтау.

31. Білуге тиіс:

басылым форматтары;

қолданылатын қағаздардың сорттары мен бояулардың түржиыны;

офсетті резеңке-маталы төсемге, бояйтын және ылғалдайтын білікшелерге, баспа формаларына және қолданылатын материалдарға қойылатын техникалық талаптар;

күрделілігі әртүрлі фототипті және электр графикалық формалардың технологиялық процесі.

15-параграф. Жазық баспа баспашысы, 4-разряд

32. Жұмыс сипаттамасы:

шағынформатты офсетті машиналарда: иллюстрациясы (бояу элементтері бөлек орналасқан немесе екі бояудан артық жағумен бір бояулы және көп бояулы ірі графикалық бөлшектері бар және линиатурасы сантиметрге 40 линиатура дейінгі штрихты), бедерсіз плашкалар және құймалар бар жұмыстарды үйлестіру және басу;

формаларды орнату және үйлестіру, резеңке-маталы төсемді орнату;

бояғыш және ылғалдағыш аппараттарды реттеу, өздігінен салғыштарды зарядтау;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтарды жою;

біліктілігі жоғары жазық баспа баспашысының басшылығымен бірлесіп:

бір бояулы толық форматты офсетті машиналарда ұсақ графикалық бөлшектері бар штрихты, линиатурасы сантиметрден 40 линиатура жоғары растрлы иллюстрациясы бар басылымдарды, сондай-ақ картографиялық басылымдарды;

бір, екі бояулы толық форматты офсетті машиналарда, төрт бояулы шағын форматты офсетті машиналарда көп бояулы және жоғары көркемдік жұмыстарды;

төрт және алты және одан артық бояулы парақты толық форматты офсетті машиналарда, орама төрт және одан артық бояулы орташа және үлкен форматты машиналарда күрделілігі әртүрлі басылымдарды;

орама, парақты төрт және одан артық бояулы толық форматты офсетті машиналарда жоғары көркемдік көп түсті жұмыстарды;

екі, төрт, алты бояулы парақты офсетті машиналарда бұйымдарды:

күрделі градациялық көшулері бар жұмыстар, бір уақытта металдандырған бояулары бар көп бояулы жұмыстар, тұтастай қанық фонды жұмыстар, гильоширлі және оюлы сипаттағы жіңішке графикалық бөлшектері бар жұмыстар;

сантиметрге 60 линиатура дейінгі растрлы жұмыстар, сондай-ақ баспа парағында аппараттардың саны қырық беске дейін болған кезде бір уақытта нөмірлеуді басумен бұйымдарын үйлестіру және басу бойынша жұмыстарды орындау;

зарядтау құрылғысын әзірлеу, жоғары жылдамдықты көп орама агрегаттарда орамаларды әзірлеу және зарядтау.

33. Білуге тиіс:

негативті және позитивті көшіру жолдарымен жазық баспа формаларын жасап шығарудың технологиялық процесі;

жазық баспада жартылай тонды және көп бояулы түпнұсқаларды шығару принципі;

қолданылатын ерітінділердің рецепттері;

қағаздардың икемделу шарттары;

цех жағдайы және оның басу процесіне әсері;

шағын форматты офсетті машиналарды реттеу жолдары.

34. Жұмыс үлгілері:

офсетті шағын форматты машиналарда үйлестіру және басу:

1) газеттер;

2) деколь;

3) ілеспе (бандерольдер, макулатуралық белгілер, жүкқұжаттар және өзге) құжаттар;

4) сурет өлшемі 47 х 108 сантиметрге дейін 1-6 бояуда географиялық, топографиялық және арнаулы карталар;

5) маркалар;

6) қаптамалар, форзацтар;

7) плакаттар;

8) кітап-журнал өнімі;

9) ноталық шығармалар (ұру аспаптарына, бұқаралық өлеңдерге жәнеөзге арналған ноталар).

16-параграф. Жазық баспа баспашысы, 5-разряд

35. Жұмыс сипаттамасы:

шағын форматты офсетті машиналарда:

сантиметрге 40 линиатура жоғары линиатурасы бар штрихты және растрлы иллюстрациялы бір бояулы жұмыстарды, сондай-ақ штрихты және растрлы иллюстрациялы көп бояулы жұмыстарды үйлестіру және басу;

бір, екі, төрт, алты бояулы толық форматты офсетті машиналарда иллюстрациясы (бояу элементтері бөлек орналасқан немесе екі бояудан артық жағылатын ірі графикалық бөлшектері бар және сантиметрге 40 линиатура жоғары линиатурасы бар бір бояулы және көп бояулы штрихты) бедерсіз плашкалар және құймалар бар жұмыстарды үйлестіру және басу;

офсетті цилиндр декелін орнату;

бір бояулы барлық форматты офсетті машиналарда иллюстрациясы (бояу элементтері бөлек орналасқан немесе екі бояудан артық жағылатын ұсақ графикалық бөлшектері және линиатурасы сантиметрге 40 линиатура жоғары бір бояулы және көп бояулы штрихты), күрделі дуплекстері, тұтастай жеңіл немесе ішінара, бірақ қанық фоны бар жұмыстарды үйлестіру және басу;

бір бояулы шағын форматты офсетті машиналарда түстер күрделі үйлескен және градациялық ауысатын, гильоширлік және оюлы сипаттағы жіңішке графикалық бөлшектері бар жұмыстарды, тұтастай фон жұмыстарын үйлестіру және басу;

шағын форматты офсетті машиналарда ірі графикалық бөлшектері бар төрт бояулы штрихты, линиатурасы сантиметрге 40 линиатура дейінгі растрлы иллюстрациясы бар жұмыстарды үйлестіру және басу;

біліктілігіжоғары жазық баспа баспашысының басшылығымен бірлесіп:

бір, екі бояулы толық форматты машиналарда техникалық маталарда көркемдік репродукциялық жұмыстарды;

төрт бояулы офсетті машиналарда түстері күрделі үйлесетін арнайы бұйымдарды;

алты бояулы парақты толық форматты және төрт және одан артық бояулы орама орташа және үлкен форматты офсетті машиналарда күрделілігі әртүрлі жұмыстарды;

газетті ротациялық көп орама агрегаттарда газет пен журналдарды және екі, төрт және алты бояулы парақты офсетті машиналарда бұйымдарды;

күрделі градациялық ауысулары бар жоғары көркемдік жұмыстарды баспа парағының барлық алаңы бойынша ұсақ графикалық бөлшектері бар жұмыстарды;

линиатурасы сантиметрге 61 линиатура жоғары растрлы жұмыстарды, сондай-ақ баспа парақта аппараттар саны қырық бестен артық болған кезде бір уақытта нөмірлеуді басып бұйымдарды үйлестіру және басу бойынша жұмыстарды орындау.

36. Білуге тиіс:

биметаллды баспа формаларын жасап шығарудың технологиялық процесі;

түс тану элементтері (түсті талдау және синтезі туралы түсінік);

бояулардың басу және колористикалық қасиеті және қағазбен және техникалық маталармен өзара әрекеттесуі;

бояуларды араластыру тәртібі;

көп бояулы жұмыстарды жеткізу және басу ерекшеліктері;

бір бояулы шағын форматты офсетті машиналарды даярлау ерекшеліктері және реттеу жолдары;

газетті орама агрегаттарда үйлестіру және басу тәртібі;

бақылаудың денситометр әдісі.

37. Жұмыс үлгілері:

бір, екі, төрт бояулы парақты толық форматты офсетті машиналарда үйлестіру және басу:

1) жапсырмалар, қаптамалар, форзацтар, затбелгілер;

2) сурет өлшемі 47 х 108 сантиметрге дейін 1-6 бояулы географиялық, топографиялық және арнайы карталар;

3) плакаттар;

4) кітап-журнал өнімдері;

5) ноталар шығару;

6) қатаң есептегі құжаттарға арналған қорғау торлары, жиектер;

парақты офсетті шағын форматты және толық форматты машиналарда үйлестіру және басу:

1) деколь;

2) қатаң есептегі құжаттар (куәліктер, грамоталар);

3) бірегей басылымдағы иллюстрация;

4) маркалар;

5) ашық хаттар;

6) плакаттар;

7) көрнекілік құралдар;

8) кітап-журнал өнімдері;

9) ноталар шығару;

10) қатаң есептегі құжаттарға арналған қорғау торлары;

11) затбелгілер;

төрт бояулы орама шағын форматты офсетті машиналарда үйлестіру және басу:

1) кітап-журнал өнімдері;

2) затбелгілер.

17-параграф. Жазық баспа баспашысы, 6-разряд

38. Жұмыс сипаттамасы:

шағын форматты офсетті машиналарда көп бояулы жоғары көркемдік жұмыстарды үйлестіру және басу;

толық форматты офсетті екі, төрт және алты бояулы машиналарда иллюстрациясы (екі бояудан артық жағылатын ұсақ графикалық бөлшектері бар штрихты және линиатурасы сантиметрге 40 линиатура жоғары растрлы - бір бояулы және көп бояулы), күрделі дуплекстері, тұтастай жеңіл немесе ішінара, бірақ қанық реңі бар жұмыстарды үйлестіру және басу;

барлық типтегі офсетті парақты машиналарда көп бояуы, түстері күрделі үйлесетін және градациялық ауысуы бар жоғары көркемдік көп бояулы жұмыстарды үйлестіру және басу;

мәтінді теріс баса отырып, тұтастай рең жұмыстарын; гильоширлік және оюлы сипаттағы жіңішке графикалық бөлшектері бар жұмыстарды үйлестіру және басу;

біліктілігі жоғары баспашымен бірлесіп екі, төрт және алты бояулы парақты офсетті машиналарында бейнелеудің факсимильді дәлдігімен аса күрделі маркаларды, үш бояудан тұратын бұйымдарды, люминарлы бояуды пайдаланумен бір уақытта нөмірлеуді және бұйымдарды үйлестіру және басу жұмыстарын орындау;

форматты төрт бояулы орама шағын машиналарда иллюстрациялы (ұсақ графикалық бөлшектері бар штрихты және линиатурасы сантиметрге 40 линиатура жоғары растрлы), сондай-ақ жоғары көркемдік жұмыстарды үйлестіру және басу;

орташа және үлкен форматты орама төрт және одан артық бояулы машиналарда күрделілігі әртүрлі жұмыстарды үйлестіру және басу;

газетті орама агрегаттарда өнімдерді үйлестіру және басу;

әртүрлі типті офсетті машиналарда кез келген күрделі фототиптік формалардан басу;

ылғалдау;

кептіру және қызмет көрсететін машинаға орнату;

тегеуіріндерді реттеу;

сынама бедерді алу;

формаларды өңдеу (қосымша ылғалдау және илеу);

түпнұсқаға сәйкес бояуларды құрастыру;

қағазды дайындау.

39. Білуге тиіс:

фототиптік формаларға және нөмірлеу аппараттарына қойылатын техникалық талаптар;

керамикалық бұйымдарды күйдіру режимдері;

күйдіру кезінде бояулардың өзгеру жолдары;

рольді, сондай-ақ бір, екі және төрт бояулы шағын форматты офсетті машиналарды реттеу;

шағын форматты офсетті машиналардың құрылғысы және қызмет принциптері.

40. Жұмыс үлгілері:

екі төрт бояулы парақты офсетті машиналарда үйлестіру және басу:

1) ашық хаттар;

2) плакаттар;

3) көрнекі құралдар;

4) кітап-журнал өнімдері;

5) затбелгілер;

барлық типтегі офсетті машиналарда үйлестіру және басу:

1) деколь;

2) қатаң есептегі құжаттар (аккредитивтер, куәліктер, чектер);

3) жоғары көркемдік басылымдар;

4) энциклопедиялық, сирек, арнайы және бірігей басылымдардың иллюстрациясы;

5) сурет өлшемі 47 х 108 сантиметрге дейін жеті және одан артық бояулы географиялық, топографиялық және арнайы карталар;

6) маркалар;

7) портреттер;

8) мұражай суреттеріндегі репродукциялар;

9) қатаң есептегі құжаттарға арналған қорғау торлары, жиектер;

көп бояулы офсетті орама машиналарда үйлестіру және басу:

1) газеттер;

2) кітап-журнал өнімдері.

18-параграф. Жазық баспа баспашысы, 7-разряд

41. Жұмыс сипаттамасы:

басқару мен бақылаудың электронды жүйелерімен жарақталған парақты көп бояулы офсетті машиналарда кітап-журналды және иллюстрациялы жұмыстарды үйлестіру және басу;

басқару мен бақылаудың электронды жүйелерімен жарақталған орама көп бояулы офсетті машиналарда газет-журнал және кітап өнімдерін үйлестіру және басу;

бояу және ылғалдау аппараттарының теңшеу блоктарын реттеу;

форма баспаларын есептеу;

жеткізуді теңшеу блоктарын реттеу;

екі, төрт және алты бояулы парақты офсетті машиналарда бұйымдарды:

градациялық ауысымдары бар жоғары көркемдік жұмыстарды, металдандырылған бояулармен бір уақытта басатын көп бояулы жұмыстарды, тұтастай қанық рең жұмыстарын, гильоширлік және оюлы сипаттағы жіңішке графикалық бөлшектері бар жұмыстарды, сондай-ақ баспа парағында аппараттар саны 45 дейін болған кезде бір уақытта нөмірлеуді баса отырып, бұйымдарды басу жұмыстарын үйлестіру және басу.

42. Білуге тиіс:

технологиялық процесті автоматтық реттеу теориясының негізгі принципі;

автоматтық реттеу блоктарымен жарақталған бояу және ылғалдаушы аппараттар конструкциясының ерекшеліктері;

баспа формалары анализаторларының құрылғысы;

металдандырылған және люминарлы бояулардың басу және колористикалық қасиеті.

43. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

19-параграф. Жазық баспа баспашысы, 8-разряд

44. Жұмыс сипаттамасы:

басқару және бақылаудың электронды жүйелерімен жарақтандырылған парақты офсетті көп бояулы машиналарда жоғары көркемдік жұмыстарды үйлестіру және басу;

басқару және бақылаудың электронды жүйелерімен жарақтандырылған орама көп бояулы офсетті машиналарда сапасына көп талап қойылатын өнімдерді үйлестіру және басу;

екі, төрт, алты бояулы офсетті машиналарда бұйымдарды:

басу парағының тұтас алаңы бойынша ұсақ графикалық бөлшектерді қамтитын жұмыстарды, аса күрделі жетегі бар растр линиатурасы сантиметрге 60 линиатура жоғары растрлы жұмыстарды, сондай-ақ баспа парағында 45-тен артық аппарат саны болған кезде бір уақытта нөмірлеуді басумен үш және одан артық бояулы бұйымдарды басу жұмыстарын, люминофорлы бояуларды қолдана отырып бұйымдарды басуды.

45. Білуге тиіс:

автоматты басқару және бақылау жүйелерімен жарақтандырылған орама көп бояулы офсетті машиналарды реттеудің ерекшеліктері.

46. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

20-параграф. Жоғары баспа баспашысы, 2-разряд

47. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары баспа баспашысының басшылығымен формаларды дайындау, клишесіз мәтінді теру және стереотипті (гартты, пластмассалы, резеңкелі) және фотополимерлі формалардан және бір-көп бояулы штрихты және растрлы клишесі бар форматтардан үлкен, орташа және шағын жазық баспа машиналарында түзету және баспа жұмыстарын (машина мен материалдарды басуға дайындау, өздігінен салғышты зарядтау, сапасын тексере отырып, бедерлерді салу және қабылдау, қабылдау құрылғысын түсіру) орындау;

жұмысты қадағалау, ротациялы орама машиналарға қызмет көрсету, сапасын тексере отырып дәптерлерді қабылдау, дәптерлерді орау-қысу престерінде және қабылдау-престеу құрылғыларында престеу және буып-түю.

48. Білуге тиіс:

теру, стереотипті (гартты, пластмассалы, резеңкелі) және фотополимерлі формаларды жасап шығарудың технологиялық процесі;

жолақтарды түсіру түрлері;

сорттар, форматтар және қолданылатын қағаздарға және техникалық маталарға, басылған бедерлерге, оның ішінде ақша бұйымдары мен қатаң есептегі өніміне, бүктелген дәптерлерге қойылатын техникалық талаптар;

үлкен, орташа және шағын форматты жоғары баспаны жазық баспа машиналарында жеткізудің, түзеудің және басудың ерекшеліктері;

қызмет көрсететін жабдықты пайдалану тәртібі.

21-параграф. Жоғары баспа баспашысы, 3-разряд

49. Жұмыс сипаттамасы:

теру, стереотипті және иллюстрациялы формаларды басуға дайындау;

стереотиптер мен клишенің өсімін салыстырып тексеру;

стереотиптер мен клишелерді әртүрлі тіреуіштерге бекіту;

жолақтарды түсіру;

басылым өрісін есептеу;

тақыр материалды іріктеу және жайып салу;

жолақ сызықтарын салыстырып тексеру;

формаларды бекіту, майлау және сүрту;

тақыр материалды талдау;

біліктілігі жоғары жазық баспа баспашысының басшылығымен мәліметтерді алу және салыстырып тексеру;

өздігінен салғышы жоқ тигельді және шағын (54 х 70 сантиметрге дейін қоса) жазық баспа машиналарында түзеу және басу:

клишесі мәтінді теру және стереотип формаларынан;

клишесі бар штрихты (бояу элементтері бөлек орналасқан бір бояулы және көп бояулы немесе екеуден артық емес бояуды жағумен) және растрлы плашкадан (линиатурасы сантиметрге 34 линиатура дейінгі бір және көп бояулы) формадан;

плашкалардан түзету және басу;

стереотипті формалардан шағын билет басатын машиналарда нөмірлеп түзету және басу;

формаларды орнату;

жаңа декельді дайындау және орнату;

домалатқыш білікшелерді тексеру;

нумераттарды орнату (билет басу машиналарында);

формаларды жеткізу және түзеу;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою;

билет басатын машиналарды тазарту және майлау;

қол әдісімен немесе жазық баспа станогында оймадан керамика бояуларымен өрнекті қағазға басу;

біліктілігі жоғары жазық баспа баспашысының басшылығымен түзеу және басу жұмыстарын орындау;

60 х 92 сантиметр және одан жоғары форматты ротациялық парақты және бір-екі орамды машиналарда - клишесіз мәтінді гартты, пластмассалы стереотипті және фотополимер формалардан, клишесі бар, штрихты (ірі графикалық бөлшектермен) және растрлы (линиатурасы сантиметрге 34 линиатура дейінгі) формалардан;

90 х 120 сантиметр форматты жазық баспа машиналарда - клишесіз мәтінді теру және стереотипті гартты формалардан, клишесі бар бір және көп бояулы штрихты әрі растрлы формалардан;

үлкен, орташа, шағын форматты жазық баспа машиналарда жоғары көркемдік бір бояулы және көп бояулы растрлы жұмыстарды, сирек кездесетін арнайы және бірегей басылымдарды, жоғары көркемдік мәтін жұмыстарын, гильоширлі және ою элементтері бар аса қатаң есептегі бұйымдарды орындау;

сапасын тексере отырып, бедерді салу және қабылдау;

заряд құрылғысын дайындау, қағаз орамдарын дайындау және зарядтау (газет ротациялық агрегаттарында);

ерекше графикалық формалардың жазу жүйесі тілдерінде терілген формаларды басуға даярлау;

бұл формалардың мәліметтерін алу және біліктілігі жоғары жазық баспа баспашысымен бірлесіп салыстырып тексеру.

50. Білуге тиіс:

өлшеудің типографиялық жүйесі;

қаріптердің, тақыр материал мен саңылаулардың түрлері;

басылым форматтары;

орналасу нормалары;

жолақтарды түсіру тәртібі;

бүктеу түрлері;

жоғары баспада бір бояулы жартылай тонды түпнұсқаларды шығару тәртібі;

баспа формасын айналдыру қоршау, бекіту, жиектеу және түзеу жолдары;

баспа формаларына, қолданылатын материалдар мен баспа машиналарының білікшелеріне, штанглаз бұйымдарына қойылатын техникалық талаптар;

қатаң есептілік өнімдерін басу тәртібі;

қағаздық қасиеті;

жетек станогындағы жұмыстардың жолдары;

нөмірлеу аппараттарын реттеу жолдары (шағын билет басу машиналарында);

оймаларға бояу жағу жолдары;

оймаларды және өрнекті қағаздарды сақтау тәртібі;

ротациялы парақты және бір-екі орау машиналарды дайындау, жеткізу, түзеу және басу ерекшеліктері;

ерекше графикалық формалардың тілдер жүйесі бар графикалық тілдердің айрықшалық белгілері;

жолақтардың шығыс түсірулерінің ерекшеліктері.

51. Жұмыс үлгілері:

өздігінен салғыш тигель және шағын жазық баспа машиналарында түзету және басу:

1) шақыру билеттері;

2) газеттер;

3) штрихты иллюстрация;

4) квитанция-бланк өнімдері (оның ішінде, ерекше қатаң есептегі бұйымдар - нөмірленбеген);

5) кітап-журнал өнімдері;

6) парақты өнімдер: бюллетендер, плакаттар, хабарландырулар;

7) қаптамалар, титулдер, форзацтар;

8) затбелгілер;

шағын билет басатын машиналарда түзету және басу:

билеттер (нөмірленген) - автобус, трамвай, троллейбусқа арналған, ленталы.

22-параграф. Жоғары баспа баспашысы, 4-разряд

52. Жұмыс сипаттамасы:

мәліметтер мен салыстырмаларды алу;

жазық машинаға формаларды орнату;

қағаздар мен бояуларды дайындау;

формаларды алдын ала жеткізу;

стереотип бойынша тегістеу түзету;

сынама бедерлерді алу;

өздігінен салғыш тигел және шағын жазық баспа машиналарында:

клишесі бар - штрихты (дәл жеткізуді және бояуды араластыруды қажет ететін, ұсақ графикалық бөлшектері бар көп бояулы), растрлы (линиатурасы сантиметрге 34 линиатура жоғары бір бояулы) және дуплексті формалардан;

гильошир және ою-өрнекті элементтерден құралатын гальваникалық стереотипті формалардан түзету және басу;

орташа (54 х 70 сантиметрден 70 х 92 сантиметрге дейін қоса алғанда) және үлкен (70 х 92 сантиметрден 84 х 108 сантиметрге дейін қоса алғанда) жазық баспа машиналары мен автоматтарында:

клишесіз - мәтінді теру, стереотипті (гартты, пластмассалы, резеңкелі) және фотополимер формалардан;

клишесі бар - штрихты (бояу элементтері бөлек орналасқан бір бояулы және көп бояулы немесе екеуден артық емес бояуды жағумен) және растрлы (линиатурасы сантиметрге 34 линиатура дейінгі бір және көп бояулы) формалардан;

плашкалардан, қатаң есептегі және арнайы мақсаттағы нөмірленген бланк өнімдерінің пластмассалы және резеңкелі формаларынан түзету және басу;

билет басатын ротациялық машиналарда және стереотипті резеңке және пластмасса формаларының автоматтарында түзеу және нөмірлеумен және нөмірлеусіз басу;

бір рулонды газеттік ротациялық шағын (42 х 59,5 сантиметр форматындағы) машиналарда клишесі жоқ мәтіндік стереотипті формалардан және клишесі бар – штрихтік (ірі графикалық детальдары бар) және растрлы (линиатурасы сантиметрге 34 линиатура дейін болтын) формалардан түзеу және басу;

бояу элементтерін араластыра отырып көп бояулы баспа формаларын жеткізу;

кесінділерді жасау және иллюстрациялы формаларды түзету;

машинаның бояу аппаратында бояу тондарын түзеу;

ластануға қарсы аппаратты дайындау;

нумераторды орнату;

өздігінен салғышта дайындау;

нөмірлеу процесін жүргізу;

жұмыстағы ақаулықтарды жою;

біліктілігі жоғары баспа баспашысының басшылығымен бірігіп түзету және басу жұмыстарын орындау:

60 х 92 сантиметр және жоғары форматты ротациялық парақты және бір-екі орамды машиналарда клишесі бар штрихты (ұсақ графикалық бөлшектермен), растрлы (линиатурасы сантиметрге 34 линиатура жоғары болатын) мәтінді гартты және пластмассалы стереотипті әрі фотополимер формаларынан, сондай-ақ клишесіз мәтінді гартты және пластмассалы стереотипті әрі фотополимер формаларынан;

90 х 120 сантиметр форматты жазық баспа машиналарында – жоғары көркемдік бір бояулы және көп бояулы растр жұмыстарын, сирек кездесетін арнайы және бірегей басылымдарды, жоғары көркемдік мәтін жұмыстарын, гильоширлі және ою элементтері бар аса қатаң есептегі бұйымдарды орындауды;

жазық баспа машиналарында ұсақ графикалық элементтерден тұратын формалардан басу парағында жиырма және одан артық аппараттар болған кезде бұйымдарды нөмірлеуді;

ротациялық парақты машиналарда ақша бұйымдары мен қатаң есеп жүргізу құжаттарын нөмірлеуді;

екі бояулы жазық баспа машиналарында - күрделілігі әртүрлі формадан түзету және басу жұмыстарын орындау;

ерекше графикалық формалардың жазба жүйесінің тілдеріне терілген формаларды басуға дайындау;

жоғары білікті жоғары баспа баспашысымен бірлесіп осы формалардан жинақтау мен салыстырмалар алу;

заряд құрылғысын дайындау;

орамдарды дайындау және зарядтау (газетті ротациялық жоғары жылдамдықты агрегаттарда).

53. Білуге тиіс:

қағаздың құрамын және электростатикалық зарядтары;

күшпен түзетудің әдістері мен техникалық жолдары;

бояу эталондары, олардың бояу және колористикалық қасиеті;

жоғары баспада көп түсті түпнұсқаларды шығару принципі;

көп бояулы баспаға арналған клишеге қойылатын техникалық талаптар;

бояуларды араластыруға шектеулер;

басу кезінде былғанудың алдын алу әдістері;

билеттерге басылатын фонның артикулдары;

тапсырыс ведомосына сәйкес билеттердің нөмірленуін бақылау тәртібі;

нөмірлеу аппараттарының жұмыс істеу принципі;

ерекше графикалық формалардың жазба жүйесі бар тілдер графикасының ерекшелік белгілері;

жолақтардың шығыс түсірулерінің ерекшеліктері;

тигель және шағын жазық баспа машиналарын реттеу жолдары;

машиналарды дайындаудың, екі бояулы жазық баспа машиналарын жеткізу, түзеу және басу ерекшеліктері.

54. Жұмыс үлгілері:

өздігінен салғыш тигель және шағын жазық баспа машиналарда түзету және басу:

1) оймалар;

2) грамоталар;

3) қатаң есеп жүргізілетін құжаттар (төлқұжаттар, жеке куәлік және өзге);

4) квитанция-бланк және кітап-билет бұйымдары (аса қатаң есеп жүргізілетін);

5) бір бояулы растрлы иллюстрациялар;

6) қаптамалар (оның ішінде төлқұжаттың құжаттамаға арналған техникалық матада);

7) кітап-журнал өнімі;

8) қатаң есептегі құжаттарға арналған қорғау торлар, жиектер, жазбалар;

9) затбелгілер;

орташа және үлкен жазық баспа машиналары мен автоматтарда түзету және басу:

1) афишалар;

2) газеттер;

3) штрихты иллюстрациялар;

4) қаптамалар, титулдер, форзацтар (оның ішінде қатаң есептегі құжаттарға арналған техникалық маталардағы нөмірленбеген қаптамалар);

5) квитанция-бланк және кітап-билет өнімдері (оның ішінде қарапайым торлар, жиектер және өзге нөмірсіз);

6) кітап-журнал өнімдері;

7) парақты өнімдер: бюллетеньдер, плакаттар, хабарландырулар;

билет басатын автоматтар мен ротациялық машиналарда түзету және басу:

1) абонемент билеттері (спорт-ойын-сауық іс-шаралары және өзге);

2) квитанциялар;

3) жылдамдық өлшегіш ленталар;

шағын бір рольді газетті ротациялық машиналарда түзету және басу:

газеттер.

23-параграф. Жоғары баспа баспашысы, 5-разряд

55. Жұмыс сипаттамасы:

мәліметтер мен салыстырмаларды алу, ерекше графикалық форманың жазба жүйесі бар тілдерде терілген формаларды алдын ала жиектеу;

тигель және шағын жазық баспа машиналарында өздігінен салғышсыз иллюстрациялы растрлы формаларынан көп бояулы жұмыстарды түзету және басу;

орташа және үлкен жазық баспа машиналары мен автоматтарда:

клишесі бар - штрихты (дәл жеткізуді және бояу араластыруды талап ететін ұсақ графикалық бөлшектері бар көп бояулы), растрлы (линиатурасы сантиметрге 34 линиатура жоғары бір бояулы) және дуплексті формалардан;

гильошир және ою-өрнекті элементтерден құралатын гальваникалық стереотипті формалардан;

клишесіз, сондай-ақ ерекше графикалық формалар жазбасының жүйесі бар тілдерде терілген штрихты және растрлы клише бар мәтін формаларын түзету және басу;

90 х 120 сантиметр форматты жазық баспа машиналарында бір бояулы және екі бояулы:

клишесіз мәтін теру және гартты, пластмассалы стереотипті және фотополимер формаларынан;

клишесі бар - штрихты (бояу элементтері бөлек орналасқан бір бояулы және көп бояулы немесе екі бояудан артық жағу), растрлы (линиатурасы сантиметрден 34 линиатура жоғары бір бояулы) формалардан, плашкалардан;

гильошир және ою-өрнекті элементтерден құралатын гальваникалық стереотипті формалардан түзету және басу;

ротациялық парақтарда және бір-екі орам (59,5 х 84 сантиметр және жоғары форматты) машиналарында клишесіз дайын мәтінді және пластмассалы стереотипті және фотополимер формалардан;

клишесі бар - штрихты (ірі графикалық бөлшектері бар) және растрлы (линиатурасы сантиметрге 34 линиатура дейінгі) формалардан, плашкалардан;

нөмірленген қатаң есептегі және арнайы мақсаттағы бланк өнімдерінің резеңкелі формаларынан түзету және басу, жиынтықтарды іріктеу;

формаларды жеткізу және қызмет көрсетілетін машиналардың бүктеу аппараттарын реттеу;

стереотип бойынша түзеу;

формалы цилиндрге стереотиптерді бекіту;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақаулықты жою;

жоғары білікті жоғары баспа баспашысымен бірлесіп газетті ротациялық көп орамды агрегаттарда түзету және басу бойынша;

үлкен және қос форматты жазық баспа машиналарында бұйымдарды,қатаң есептегі құжаттарды (парақтың оң немесе теріс жағы) екінші рет нөмірлеу;

ротациялық парақтау машиналарында ақша бұйымдары мен қатаң есептегі құжаттарды нөмірлеу жұмыстарын орындау.

56. Білуге тиіс:

жазық баспа машиналары мен автоматтарда көп бояулы жұмыстарды жеткізу, түзеу және басу ерекшеліктері;

түс тану элементтері (түсті талдау және синтез туралы түсінік);

күшпен түзетудің барлық түрлерін орындау әдісі;

ротациялық машиналарда басуға арналған стереотиптерге, білікшелерге, орама қағаздар мен бояуларға, арнаулы бұйымдарды басу кезінде қолданылатын гальваникалық стереотип формаларына және нөмірлеу аппараттарына қойылатын техникалық талаптар;

үлкен және орташа жазық баспа машиналары мен автоматтарды реттеу жолдары;

тигель және шағын жазық баспа машиналары механизмдері қызметінің принципі;

газетті ротациялық көп орама агрегаттарды дайындау, жеткізу, түзеу және басу ерекшеліктері.

57. Жұмыс үлгілері:

өздігінен салынғышсыз тигель және шағын жазық баспа машиналарында түзету және басу:

1) қатаң есептегі құжаттар (металлографиялы баспадан кейін қолдан құйылған қағаздарда);

2) каталогтар;

3) маркалар;

4) 3-4 бояулы ойлап тапқыш өнімдер, сондай-ақ сирек және арнайы бұйымдарға арналған бір бояулы және бірегей бұйымдарға арналған дуплекстер; иллюстрациялар, ашық хаттар, портреттер, суреттердегі репродукциялар;

5) проспекттер;

орташа және үлкен жазық баспа машиналары мен автоматтарда түзету және басу:

1) қатаң есептегі құжаттар (нөмірсіз, төлқұжаттар, аккредитивтер және өзге);

2) ақша белгілері;

3) бір бояулы растрлы иллюстрациялар;

4) маркасы бар конверттер мен ашық хаттар;

5) қаптамалар (оның ішінде қатаң есептегі құжаттарға арналған техникалық маталардағы нөмірленбеген қаптамалар);

6) квитанция-бланк және кітап-билет өнімдері (ерекше қатаң есептегі бұйымдар);

7) кітап-журнал өнімдері (сөздіктер, ғылыми-техникалық анықтамалықтар және өзге);

8) затбелгілер;

жазық баспа (90 х 120 сантиметр форматты бір бояулы және екі бояулы) және ротациялық парақтау машиналары:

1) афишалар;

2) квитанция-бланк өнімдері (нөмірленбеген ерекше қатаң есептегі бұйымдар);

3) кітап-журнал өнімдері;

4) парақты өнімдер - бюллетендер, плакаттар, хабарландырулар;

5) қаптамалар, форзацтар;

ротациялы орама машиналарда түзету және басу:

1) газеттер;

2) бланк өнімдері;

3) кітап-журнал өнімдері.

24-параграф. Жоғары баспа баспашысы, 6-разряд

58. Жұмыс сипаттамасы:

орташа және үлкен жазық баспа машиналарында: көп бояулы жұмыстардың;

сирек және арнайы басылымдардың иллюстрациялы растрлы формадан түзету және басу;

90 х 120 сантиметр форматты бір бояулы және екі бояулы жазық баспа машиналарда:

клишесі бар штрихты (көп бояулы дәл жеткізуді және бояуараластыруды талап ететін), растрлы (линиатурасы сантиметрге 34 линиатура жоғары бір бояулы) және дуплекс формалардан;

гильошир және оюлы элементтерден тұратын күрделі гальваникалық стереотипті формалардан;

көп бояулы жұмыстардың;

сирек және арнайы бұйымдардың иллюстрациялы растрлы формадан түзету және басу;

ротациялық парақты бір, екі орама (59,5 х 84 сантиметр форматты және жоғары) машиналарда клишесі бар штрихты (ұсақ графикалық бөлшектері бар) және растрлы (линиатурасы сантиметрге 34 линиатура жоғары);

сирек және арнайы басылымдар формасынан түзету және басу;

баспа парақтарында аппарат саны жиырмаға дейін болған кезде бұйымдарына жазық баспа машиналарында нөмірлеуді түзету және басу;

газетті ротациялық көп орама агрегаттарда газеттерді басу;

формаларды жеткізу;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою.

59. Білуге тиіс:

ротациялық агрегаттарда стереотипті формаларды жеткізу және түзеу әдістері;

бір бояулы (90 х 120 сантиметр форматты) және екі бояулы жазық баспа машиналарды реттеу жолдары;

орташа және үлкен жазық баспа машиналары мен автоматтар механизмінің қызмет ету принципі.

60. Жұмыс үлгілері:

орташа және үлкен жазық баспа машиналары мен автоматтарда түзету және басу:

1) каталогтар;

2) 3-4 бояулы ойлап тапқыш өнімдер, сондай-ақ сирек және арнайы бұйымдарға арналған бір бояулы және бірегей бұйымдарға арналған дуплекстер:

иллюстрациялар, ашық хаттар, портреттер, суреттердегі репродукциялар, линогравюрлер;

3) проспектілер;

4) энциклопедиялар;

бір бояулы (90 х 120 сантиметр форматты) және екі бояулы жазық баспа машиналарда түзету және басу:

1) қатаң есептегі құжаттар (төлқұжаттар және өзге);

2) ақша белгілері;

3) растрлы бір және көп бояулы иллюстрациялар;

4) каталогтар;

5) кітап-журнал өнімдері;

6) квитанция-бланк және кітап-билет өнімдері (нөмірленбеген ерекше қатаң есептегі бұйымдар);

7) проспекттер;

ротациялық машиналарда түзету және басу:

1) каталогтар, проспекттер;

2) кітап-журнал өнімдері;

3) энциклопедиялық басылым;

газетті ротациялық көп орама агрегаттарда түзету және басу:

газеттер.

25-параграф. Жоғары баспа баспашысы, 7-разряд

61. Жұмыс сипаттамасы:

жазық баспа машиналарында ұсақ графикалық элементтерден құралатын формалардан, баспа парақтарында аппарат саны жиырма және одан артық болған кезде бұйымдарына нөмірлеуді түзету және басу;

ротациялық парақтау машиналарында ақша бұйымдары мен қатаң есептегі құжаттарға нөмірлеуді түзету және басу.

62. Білуге тиіс:

бұйымдарға нөмірлеуді басу ерекшеліктері.

63. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

26-параграф. Жоғары баспа баспашысы, 8-разряд

64. Жұмыс сипаттамасы:

үлкен және қос форматты жазық баспа машиналарында гильошир және оюлы элементтерден тұратын күрделі гальваникалық стереотипті формалардан, бұйымдарда мен қатаң есептегі құжаттарда екінші нөмірлеуді (баспа парағының оң немесе теріс жағында) түзету және басу.

65. Білуге тиіс:

бірінші нөмірлік белгілердің парақтың екінші жағына "нөмірдің нөмірге" дәл түсу шартымен екінші нөмірлеуді басу кезінде формаларды жеткізу ерекшеліктері.

66. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

27-параграф. Қаңылтырдың үстіне басушы, 3-разряд

67. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігіжоғары қаңылтырдың үстіне басушының басшылығымен агрегатты электр пульттан басқара отырып, өздігінен салғышты қаңылтыр стеллаждарымен толтырып, ылғалдаушы аппаратты білікшемен қаптап үш бояулы басу-лактау-кептіру агрегаттарында қаңылтырға үйлестіру және басу; қызмет көрсететін жабдықтарды тазалау.

68. Білуге тиіс:

жазық баспада басу және тақыр элементтердің пайда болу принципі;

затбелгілер форматтары;

қолданылатын қаңылтырлардың сорттары мен бояулардың нөмірлері;

офсетті резеңкеге және өзгерезеңкелі төсемдерге, бояйтын және ылғалдайтын білікшелерге;

электр пульттің құрылғысы және жұмыс істеу тәртібі.

28-параграф. Қаңылтырдың үстіне басушы, 4-разряд

69. Жұмыс сипаттамасы:

басу-лактау-кептіру агрегаттарында тұтастай рең жұмыстарын әкпен, "алтын түсті" және өзге бояулармен қаңылтырға үйлестіру және басу;

бояу, лак және эмаль қоспаларын құрастыру;

электр пульттан агрегатты басқару;

кептіру процесін жүргізу;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою.

70. Білуге тиіс:

баспа формаларына және қолданылатын техникалық талаптарға қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын ерітінділердің рецепттері;

бояу, эмаль және лак қоспаларын құрастыру.

29-параграф. Қаңылтырдың үстіне басушы, 5-разряд

71. Жұмыс сипаттамасы:

литографты және офсетті машиналарда суреттері (ірі графикалық бөлшектері - бояу элементтері бөлек және араласып орналасқан бір бояулы және көп бояулы), құймалары бар жұмыстарды үйлестіру және басу;

литографты машиналарда түстердің күрделі үйлесуі, көп графикалық элементтері бар жұмыстарды, тұтастай рең жұмыстарды үйлестіру және басу;

офсетті резеңкені мауыт астармен офсетті цилиндрге тарту, ылғалдаушы аппараттың жастықшасын керу;

бояйтын және ылғалдайтын аппараттарды, өздігінен салғышты реттеу;

бояулар мен қаңылтырларды даярлау;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою;

басудан кейін қаңылтыр парақтарын қыздыру (күйдіру) және кептіру кезінде пеш жұмысының температуралық режимін бақылау;

инфрақызыл сәулелендірумен қаңылтырда бедерлерді кептіру үшін қондырғыларды реттеу;

қызмет көрсетілетін машиналарды тазарту және майлау.

72. Білуге тиіс:

жазық баспа формаларын негативті және позитивті кодтау тәсілімен жасап шығарудың технологиялық процесі;

түс тану элементтері (түсті талдау және синтезі туралы түсінік);

бояудың эталондары, олардың басу және колористикалық қасиеті және қаңылтырмен өзара әрекеті;

бояуларды араластыру тәртібі;

көп бояулы жұмыстарды жеткізу және басу ерекшеліктері;

бояуларды араластыруға қойылатын шек.

30-параграф. Қаңылтырдың үстіне басушы, 6-разряд

73. Жұмыс сипаттамасы:

офсетті машиналарда түстер күрделі үйлесетін, көп жіңішке графикалық элементтері бар жоғары көркемдік жұмыстарды, тұтастай рең жұмыстарын қаңылтырға үйлестіру және басу;

үш бояулы басу-лактау-кептіру агрегаттарында қаңылтырға үйлестіру, басу және лактау;

бояу, лактау және ылғалдау аппараттарын реттеу;

кептіру;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою.

74. Білуге тиіс:

биметаллды офсетті формаларды жасап шығарудың технологиялық процесі;

"дымқылды дымқылға" тәсілімен қаңылтырға басу ерекшеліктері;

қызмет көрсетілетін машиналар мен агрегаттардың құрылғысы және механизмдерінің қызмет принциптері;

литографты және офсетті машиналарды және басу-лактау-кептіру агрегаттарын реттеу жолдары.

31-параграф. Қоламен зерлеуші, 1-разряд

75. Жұмыс сипаттамасы:

баспа парақтары-бедерлерін қола және алюминий металл ұнтақтарымен, сондай-ақ қолмен деколь бедерлерін керамикалық ұнтақтармен опалау;

баспа бедерлерін артық ұнтақтан қағу, кептіру және тазарту;

баспа парақтарын қабылдау және оларды стабилизаторға салу.

76. Білуге тиіс:

қолданылатын металл ұнтақтары мен топырақтың қасиеті;

баспа бедерлеріне қойылатын техникалық талаптар.

32-параграф. Қоламен зерлеуші, 2-разряд

77. Жұмыс сипаттамасы:

қоламен зерлеу машиналарында баспа парақтары-бедерлерін қола және алюминий металл ұнтақтарымен, сондай-ақ қолмен деколь бедерлерін керамикалық ұнтақтармен опалау;

машинаның жұмысын тексеру;

камераны опалау ұнтақтарымен толтыру;

щетка механизмдерін және тасымалдаушы құрылғыларды реттеу;

жұмыстағы ақауларды жою;

машинаны майлау.

78. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін машиналардың жұмыс істеу принципі;

металл ұнтақтарының рецептурасы;

қоламен зерделеу машиналарын реттеу жолдары;

майлау тәртібі.

33-параграф. Қоламен зерлеуші, 3-разряд

79. Жұмыс сипаттамасы:

опалау машиналарында декалькомания бедерлерін құрамында алтын бар қорғасынды керамикалы ұнтақтармен опалау;

опалау машиналарының жұмысындағы ақаулықты анықтау және жою, оларды реттеу.

80. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін опалау машиналарының құрылғысы және реттеу тәртібі;

декалькомания шығарудың технологиялық процесі;

құрамында алтын бар ұнтақтардың рецепттері мен қасиеті.

34-параграф. Металлографиялы баспаның баспашысы, 4-разряд

81. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігіжоғары металлографиялы баспаның баспашысымен бірлесіп терең баспаның ротациялық металлографиялы машиналарда бұйымдарды түзету және басу бойынша жұмыстарды орындау, машиналарды жуу және тазарту;

қағазды дайындау және өздігінен салғышты төселетін қағаздармен зарядтау;

қабылдағыш құрылғыны дайындау;

вишер төсемін толтыру.

82. Білуге тиіс:

ротациялық металлографиялы баспасының негіздері;

формалардың, қағаздың, бояу мен білікшенің сапасына қойылатын талаптар;

терең баспаның ротациялық металлографиялы машиналары негізгі тораптарының құрылғысы және оларды күту тәртібі.

35-параграф. Металлографиялы баспаның баспашысы, 5-разряд

83. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігіжоғары баспашымен бірлесіп терең баспаның ротациялық металлографиялы машиналарында бұйымдарды түзету және басу бойынша жұмыстарды орындау;

машиналарды майлау;

өздігінен салғышты басатын қағазбен (бұйымдармен) зарядтау;

бояуларды бояу аппараттарына зарядтау.

84. Білуге тиіс:

қолданылатын материалдардың құрамы мен қасиеті;

өздігінен салғыштың құрылғысы және оларды реттеу жолдары;

терең баспаның бояуы бойынша әртүрлі ротациялық металлографиялы машиналарын басуға дайындау ерекшеліктері.

36-параграф. Металлографиялы баспаның баспашысы, 6-разряд

85. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігіжоғары металлографиялы баспаның баспашысымен бірлесіп терең баспаның ротациялық металлографиялы машиналарында жауапты бұйымдарын түзету және басу бойынша жұмыстарды орындау;

машиналарды басуға дайындау;

вишер төсемін, формаларды, декельдерді, жастықшаларды, жуылатын біліктің ракельдерін жуу;

бояулардың берілуін және парақ шығару құрылғыларын реттеу.

86. Білуге тиіс:

бояудың басу және колористикалық қасиеті;

терең баспаның ротациялық металлографиялы машиналарының негізгі тораптарының құрылғысы және оларды реттеу жолдары.

37-параграф. Металлографиялы баспаның баспашысы, 7-разряд

87. Жұмыс сипаттамасы:

терең баспаның ротациялық металлографиялы машиналарында жауапты бұйымдарды бір бояуда түзету және басу;

формалы цилиндрді және формаларды қыздыруға арналған гидравликалық жүйені, жуғыш құрылғыны, бояуды алдын ала түсіруді реттеу;

басу процесін жүргізу;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою.

88. Білуге тиіс:

бұйымдарды жергілікті белгілері бар қағаздарда басу ерекшеліктері;

терең баспаның ротациялық металлография машиналары механизмдерінің құрылғысы және қызмет ету принципі.

89. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

38-параграф. Металлографиялы баспаның баспашысы, 8-разряд

90. Жұмыс сипаттамасы:

терең баспаның ротациялық металлографиялы машиналарында бұйымдарды бір және одан артық бояуда түзету және басу.

91. Білуге тиіс:

терең баспаның ротациялық металлографиялы машиналарында көп бояулы жұмыстарды жеткізу және түзету ерекшеліктері.

92. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

39-параграф. Орлов баспасының баспашысы, 3-разряд

93. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары орлов баспасының баспашысының басшылығымен орлов баспасы машинасында түзету және басу бойынша жұмыстарды орындау;

машиналарды, баспа формалары мен материалдарды басуға дайындауға қатысу;

сапасын тексеріп, бедерлерді қабылдау;

қабылдағыш құрылғыны түсіру;

орлов баспасы машинасын жууға, майлауға және тазартуға қатысу.

94. Білуге тиіс:

орлов баспасының технологиялық процесі;

қолданылған қағазға, басылған бедерлерге және баспа форматтарына қойылатын техникалық талаптар;

қызмет көрсетілетін жабдықтарды пайдалану тәртібі.

40-параграф. Орлов баспасының баспашысы, 4-разряд

95. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары орлов баспасының баспашысының басшылығымен электронды бағдарламалық басқарылатын көп бояулы машиналарда офсетті тәсілімен немесе "Интаглиосет" тәсілімен бір уақытта басып, орлов, жоғары офсетті тәсілдермен бұйымдарды түзету және басу жұмыстарын орындау;

қағазды өздігінен салғыштарға зарядтауға дайындау;

өздігінен салғыштың және қабылдағыш құрылғының жұмысын қадағалау;

қабылдағыш құрылғыны түсіру, тапсыру құжаттамасын рәсімдеу.

96. Білуге тиіс:

орлов баспасының көп бояулы машиналарында жоғары офсетті тәсілмен басу технологиясы;

өздігінен салғыштар мен парақ шығарғыш құрылғыларды реттеу жолдары;

қолданылатын материалдар мен баспа машиналарының білікшелеріне қойылатын техникалық талаптарды.

41-параграф. Орлов баспасының баспашысы, 5-разряд

97. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары баспашымен бірлесіп орлов баспасының машинасында шаблонсыз және шаблондармен түзету және басу жұмыстарын орындау;

формалар мен шаблондарды орнату;

түзетуге қатысу;

өздігінен салғыш және қағаз шығарғыш құрылғыларын реттеу;

орлов баспасы машинасын майлау;

біліктілігі жоғары орлов баспасының баспашысының басшылығымен электронды бағдарламалық басқарылатын көп бояулы машиналарда офсетті тәсілімен немесе "Интаглиосет" тәсілімен бір уақытта басып, орлов, жоғары офсетті тәсілдермен бұйымдарды түзету және басу жұмыстарын орындау;

машиналарды басуға дайындау;

бояу аппараттарын тиеу;

машинаны майлау, жуу.

98. Білуге тиіс:

орлов баспасының машинасын басу жұмыстарына дайындаудың ерекшеліктері;

қолданылатын материалдар мен шаблондарға, басу сапасына қойылатын техникалық талаптар;

парақ өткізу жүйелерін реттеу жолдары;

орлов баспасы машинасын майлаудың сызбасы.

42-параграф. Орлов баспасының баспашысы, 6-разряд

99. Жұмыс сипаттамасы:

орлов баспасының көп бояулы машиналарында шаблонсыз түзету және басу;

машиналарды басуға дайындау;

бояуды беруді реттеу;

басу процесін жүргізу;

жұмыстағы ақауларды жою;

біліктілігі жоғары орлов баспасының баспашысының басшылығымен электронды бағдарламалық басқарылатын көп бояулы машиналарда офсетті тәсілмен немесе "Интаглиосет" тәсілімен бір уақытта басып, орлов, жоғары офсетті тәсілмен бұйымдарын түзету және басу жұмыстарын орындау;

формаларды, шаблондарды, офсетті пластиналарды орнату және жеткізу;

декельдерді жасап шығару;

баспа сапасын бақылау және қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою.

100. Білуге тиіс:

формаларды жеткізу және түзеу әдістері;

боялардың басу және колористикалық қасиеті;

түс тану элементтері (түсті талдау және синтез туралы түсінік).

43-параграф. Орлов баспасының баспашысы, 7-разряд

101. Жұмыс сипаттамасы:

шаблондары бар орлов баспасының көп бояулы машиналарында түзету және басу;

машина тораптарын реттеу.

102. Білуге тиіс:

шаблондары бар көп бояулы баспаның ерекшеліктері;

орлов баспасының көп бояулы машиналарын реттеу жолдары.

103. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

44-параграф. Орлов баспасының баспашысы, 8-разряд

104. Жұмыс сипаттамасы:

электронды бағдарламалық басқарылатын орлов баспасының көп бояулы машинасында офсетті тәсілімен немесе "Интаглиосет" тәсілімен бір уақытта басып, орлов, жоғары офсетті бұйымдарды түзету және басу жұмыстарын орындау.

105. Білуге тиіс:

электронды бағдарламалық басқарылатын орлов баспасының көп бояулы машинасын реттеудің ерекшеліктері.

106. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

45-параграф. Терең баспа баспашысы, 2-разряд

107. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігіжоғары терең баспа баспашысының басшылығымен формаларды басуға дайындау жұмыстарын орындау, жұмысты қадағалау, терең баспаның парақтау және орама машиналарына қызмет көрсету;

сапасын тексеріп, бедерлер мен дәптерлерді қабылдау;

өздігінен салғышты зарядтау;

қабылдағыш құрылғыны түсіру;

дәптерлерді престеу және буып-түю.

108. Білуге тиіс:

терең баспада басу және тақыр элементтерінің пайда болу принциптері;

қолданылатын қағаздың, басылған бедерлердің және бүктемеленген дәптерлердің сорттары, форматтары және қойылатын техникалық талаптар.

46-параграф. Терең баспа баспашысы, 3-разряд

109. Жұмыс сипаттамасы:

суретті мыс клишеден желатин білікшелеріне аудару;

бояуды жасау және клишеге жағу;

басу;

суретті ретуштеу;

біліктілігіжоғары терең баспа баспашысының басшылығымен терең баспаның парақтау және орама бір-екі секциялы машиналарында бояулар бөлек және аралас орналастырып, бір бояулы және көп бояулы тонды әрі штрихты жұмыстарды түзету және басу бойынша жұмыстарды орындау;

өздігінен салғышты немесе қағаз орамаларын зарядтау;

бояу жәшіктерін бояумен толтыру;

декель картондарын ауыстыру және белгілеу;

қызмет көрсетілетін машинаны тазарту және майлау.

110. Білуге тиіс:

бір бояулы терең баспаға арналған формаларды шығарудың технологиялық процесі;

басылым форматтары;

қолданылатын қағаздардың сорттары мен бояулардың нөмірлері;

лак-бояу материалдарының қасиеті, қолдану жолдары және сақтау тәртібі.

47-параграф. Терең баспа баспашысы, 4-разряд

111. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы мақсатты терең баспа машиналарында керамикалық бояулары бар декоративтік суреттерді басу;

оймалау және басу біліктерін қондыру;

бояуды жасау, сүзгілеу және бояу жәшігіне тиеу;

бояудың деңгейін және созылымдылығын, баспа білігін реттеу;

ракельді қайрау және орнату;

бояу білікшелерін жуу;

қағаз орамаларын орнату және түсіру;

жұмыстағы ақауларды жою;

қызмет көрсетілетін машинаны кептіру;

біліктілігі жоғары терең баспа баспашысымен бірлесіп парақтау және орама бір-екі секциялы машиналарда жоғары көркемдік жұмыстарды түзету және басу;

терең баспаның орама көп секциялы машиналарында түзету және басу бойынша жұмыстарды орындау;

қағаз төсемін өткізу;

бүктеу аппараттары мен кептіру құрылғыларын реттеуге қатысу;

зарядтау құрылғысын дайындау, жоғары жылдамдықты көп рольді агрегаттарға арналған қағаз орамаларын зарядтау.

112. Білуге тиіс:

терең баспада мәтін және иллюстрация шығару принципі;

көп бояулы терең баспаға арналған формаларды шығарудың технологиялық процесі;

керамикалық бояулардың рецепттері және жасау жолдары;

терең баспаның орама көп секциялы машиналарында баспа формаларын түзету және басу процесі;

арнайы мақсаттағы терең баспа машиналары мен рольді көп секциялы машиналарда қолданылатын материалдардың негізгі қасиеті және қойылатын техникалық талаптар.

48-параграф. Терең баспа баспашысы, 5-разряд

113. Жұмыс сипаттамасы:

терең басудың парақтау, орама бір-екі секциялы машиналарда бояуларды бөлек және араластыра орналастырып, бір бояулы және көп бояулы тонды және штрихты жұмыстарды жеткізу, түзеу және басу;

формаларды немесе формалы цилиндрді, клапандар мен таяныштарды орнату;

қағаз бен бояуды дайындау;

бояу аппаратын, бүктеу аппаратын және кептіргіш құрылғыларды реттеу;

ракельді орнату және ауыстыру;

баспа цилиндрін реттеу және жеткізуді автоматты реттеуге арналған құрылғыларды реттеу;

кесінділерді жасап шығару және формаларды түзету;

қағаздың сортына және форманың сипатына қарай бояудың тонын айқындау;

резеңке төсемді тарту;

кептіру және бүктеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою;

біліктілігі жоғары терең баспа баспашысымен бірлесіп терең баспаның орама көп секциялы машиналарында түзету және басу бойынша жұмыстарды орындау.

114. Білуге тиіс:

баспа формаларының сапасына қойылатын техникалық талаптар;

бояулардың басу және колористік қасиеттері және қағазбен өзара әрекеттесуі;

түс тану элементтері (түсті талдау және синтез элементтері туралы түсінік);

қағаздың икемделу шарттары;

цех жағдайы және оның басу сапасына әсері;

ракельді қайрауға қойылатын талаптар;

күшпен түзетудің әдістері мен техникалық жолдары;

терең баспа машиналары механизмдерінің құрылғысы және қызмет ету принциптері, оларды реттеу тәртібі.

49-параграф. Терең баспа баспашысы, 6-разряд

115. Жұмыс сипаттамасы:

терең баспаның парақтау, орама бір-екі секциялы машиналарында жоғары көркемдік жұмыстарды жеткізу, түзету және басу;

терең баспаның орама көп секциялы машиналарда формаларды жеткізу,түзету және басу;

қағаз бен бояуды дайындау;

кептіру және бүктеу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақаулықты жою;

біліктілігіжоғары терең баспа баспашысымен бірлесіп перфорациясы бар маркалау жұмыстарын, терең және металлды графика баспасының орама көп секциялы маркалау машинасында жоғары көркемдік жұмыстарды түзету және басу.

116. Білуге тиіс:

терең баспаның орама көп секциялы машиналарында көп бояулы басу формаларының жеткізу жолдары;

бояуларды жасау тәртібі;

рольді көп секциялы машиналар механизмдерінің құрылғысы және қызмет ету принципі, оларды реттеу жолдары.

50-параграф. Терең баспа баспашысы, 7-разряд

117. Жұмыс сипаттамасы:

терең және металды графика баспасының орама көп секциялы маркалау машиналарында тонды әрі штрихты жұмыстарды жеткізу, түзету және басу.

118. Білуге тиіс:

терең және металды графика баспасының орама көп секциялы маркалау машиналарын реттеу ерекшеліктері.

119. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

51-параграф. Терең баспа баспашысы, 8-разряд

120. Жұмыс сипаттамасы:

терең және металды графика баспасының орама көп секциялы маркалау машиналарында перфорациясы бар маркалау жұмыстарын және жоғары көркемдік жұмыстарды жеткізу, түзету және басу.

121. Білуге тиіс:

гуммаланған қағаздарда бір уақытта перфорациямен басылатын маркалау жұмыстарын жеткізу ерекшеліктері;

перфорация аппараттарына қойылатын техникалық талаптар және оларды реттеу жолдары.

122. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

52-параграф. Терең баспа формаларын аударушы, 4-разряд

123. Жұмыс сипаттамасы:

бір процесті әдіс бойынша жасалатын формаларға арналған "құрғақтай" және "сулы" тәсілдермен пигменттік көшірмелерді аудару;

цилиндр бетін өлшеу, белгілеу, ысқылау, майсыздандыру және шаю;

ерітінділер жасау;

көшірмелерді белгілеу және шығару;

пигментті көшірмелерді кептіру;

лупа және бақылау-өлшеу сызғыштары арқылы көшірмелердің сапасын бақылау;

аудару станоктарын реттеу, тазалау және майлау.

124. Білуге тиіс:

терең баспадағы басып шығаратын және ашық орын элементтерін өңдеу принципі;

пигментті қағаз құрамы;

формалы цилиндрлердің, пигментті көшірмелер мен материалдардың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

шығару режимі;

баспалық процесс туралы негізгі мәліметтер.

53-параграф. Терең баспа формаларын аударушы, 5-разряд

125. Жұмыс сипаттамасы:

екі процесті әдіс, көп бояулы баспа формалары және "дуплекс" тәсілі бойынша жасалатын формаларға арналған көшірмелерді аудару.

126. Білуге тиіс:

көп түсті түпнұсқалар мен "дуплекс" тәсілі бойынша түпнұсқаларды шығару принципі;

көп бояулы баспаға арналған формаларды аудару ерекшеліктері.

54-параграф. Трафаретті баспа баспашысы, 2-разряд

127. Жұмыс сипаттамасы:

ракельдің көмегімен қол станогында күрделілігі әртүрлі трафаретті баспа формаларынан үйлестіру және басу;

басу алдында трафаретті формалардың жиынтығын тексеру;

формаларды қол станогында орнату;

тиражды бұйымда сынама бедерді алу;

бояуларды құрастыру және оны формаға жағу;

біліктілігіжоғары трафаретті баспа баспашысының басшылығымен трафарет баспасы машинасында үйлестіру және басу жұмыстарын орындау;

трафаретті баспа машинасында басудан кейін өнімді қабылдау.

128. Білуге тиіс:

баспа формаларына, қолданылатын материалдарға қойылатын техникалық талаптар;

оларды баспаға дайындау шарттары.

55-параграф. Трафаретті баспа баспашысы, 3-разряд

129. Жұмыс сипаттамасы:

бір бояулы жартылай автоматтарда трафаретті баспа формаларынан үйлестіру және басу;

жартылай автоматтарда басуды ескере отырып, трафаретті формаларды жиынтығын тексеру;

жеткізу және формаларды орнату;

тиражды бұйымда сынама бедерлерді алу;

бір бояулы жартылай автоматтың тиімді жұмыс режимін таңдау;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою;

трафаретті баспа формаларынан бедерлерді гуммирленген қағазда (қозғалмалы деколь) үйлестіру және басу, жапсырып жабылатын материалды вакуумды ұстайтын станокта әртүрлі конфигурациялы бұйымдарды басу;

қол станогында трафаретті баспа формалардан полимерлі негіздегі карталардың элементтерін, шартты белгілер мен қаріптерді үйлестіру және басу;

бедерлерге арнайы желімді жағу.

130. Білуге тиіс:

басу бояуларының қасиеттері, бір бояулы жартылай автоматта басудың технологиялық процесі, оны реттеу жолдары;

бояулардың басу және колористік қасиеті және олардың қолданылатын материалдармен өзара әрекеттесуі.

56-параграф. Трафаретті баспа баспашысы, 4-разряд

131. Жұмыс сипаттамасы:

трафаретті формалардан көп бояулы жартылай автоматқа үйлестіру және басу;

көп бояуды ескере отырып, трафаретті формалардың жиынтығын тексеру;

жеткізу және формаларды орнату;

тиражды бұйымда сынама бедерді алу;

жұмыстың тиімді режимін таңдау;

көп бояулы жартылай автомат жұмысында ақауларды жою;

көп бояулы жартылай автоматта трафаретті баспа формаларынан полимер негіздерінде топографиялық және арнайы карталарды, қаріптерді, бір және көп бояулы бейнелерді үйлестіру және басу.

132. Білуге тиіс:

бояуларды араластыру тәртібі;

басудың технологиялық процесі және көп бояулы жартылай автоматтың жұмысын реттеудің жолдары.

57-параграф. Флексография баспасының баспашысы, 3-разряд

133. Жұмыс сипаттамасы:

қағазда басуға арналған флексография баспасының машиналарында бір-екі бояулы қағазда затбелгілік өнімдерді басу;

баспа формаларын орнату және үйлестіру;

флексография баспасының машиналарына ораманы орнату және қағазды толтыру;

бояу жәшіктерін бояумен толтыру;

машинаны тазарту және майлау;

басу аппараттарын реттеу;

басылған өнімді орамаға орау процесін жүргізу;

ораманы түсіру;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақаулықты жою;

біліктілігі жоғары флексография баспасы баспашысының басшылығымен флексографиялық баспаның төрт және алты бояулы әмбебап машиналарында су-спирт бояулармен қағазға басу бойынша жұмыстарды орындау.

134. Білуге тиіс:

баспа формаларына қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын бояулардың рецепті мен қасиеттері;

түпнұсқаға сәйкес бояудың түсін түзеу әдістері;

қолданылатын қағаздың сорттары мен қасиеттері;

флексография баспасының машиналарын реттеу жолдары.

58-параграф. Флексография баспасының баспашысы, 4-разряд

135. Жұмыс сипаттамасы:

бояудың санына қарамай синтетикалық материалдар мен фольгада, сондай-ақ үш және одан артық бояулы қағазда қағазды басуға арналған флексография баспасының машиналарында затбелгілік өнімді басу;

флексография баспасының төрт және алты бояулы әмбебап машиналарында су-спиртті бояулармен қағазда затбелгілік өнімдерді басу;

жеткізуді реттеу;

орау процесін жүргізу;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою;

біліктілігі жоғары флексография баспасы баспашысымен бірлесіп флексография баспасының төрт және алты бояулы әмбебап машиналарында әртүрлі материалдарға лак және пигменттелген бояуларды басу бойынша жұмыстарды орындау.

136. Білуге тиіс:

лак бояуларының құрамы мен қасиеттері;

жапсырып жабылатын материалдарын басу қасиеттері;

флексография баспасының машинасын реттеу жолдары.

59-параграф. Флексография баспасының баспашысы, 5-разряд

137. Жұмыс сипаттамасы:

флексография баспасының төрт және алты бояулы әмбебап машиналарында әртүрлі материалдарға күрделілігі әртүрлі затбелгілік өнімді басу;

баспа аппараттарын, кептіру және салқындату құрылғыларын, тарқату-орау аппараттарын және кесу құрылғыларын реттеу;

флексография баспасының машиналарын электр пульттан басқару;

кептіру, салқындату, кесу және орауыштарға орау процесін жүргізу;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою.

138. Білуге тиіс:

түс тану элементтері "Дветоведения" (түсті талдау және синтез туралы түсінік);

статикалық электр зарядын алу үшін синтетикалық материалдарды өңдеу тәртібі;

пленкалар мен фольгаларда басу, кептіру және салқындату режимдері;

флексография баспасының машинасын реттеу жолдары.

60-параграф. Флексография баспасының баспашысы, 6-разряд

139. Жұмыс сипаттамасы:

басқару мен бақылаудың электронды жүйелерімен жарақтандырылған флексография баспаларының көп бояулы машиналарында әртүрлі материалдарға затбелгілік өнімдерді басу;

электр құрылғыларды пайдаланумен машиналардың блоктары мен жүйелерін реттеу.

140. Білуге тиіс:

автоматты басқару мен бақылаудың электронды жүйелерімен жарақтандырылған флексография баспасының көп бояулы машиналарын реттеудің ерекшеліктері.

61-параграф. Цифрлық баспа операторы, 7-разряд

141. Жұмыс сипаттамасы:

шағын форматты цифрлы офсетті машиналарда басу процесін жүргізу;

формалы цилиндрге жарық сезгіш қабатты иілгіш пленканы орнату;

резеңке мата төсемін орнату;

цифрлы офсетті машиналарды қосу және қыздыру, (орамды орнату);

тапсырысқа сәйкес компьютерлік желіден ақпаратты шығару;

цифрлік массивті құрамдау;

басу процесін және бояу аппараттарының жұмысын қадағалау;

сапаны бақылау және қабылдағыш құрылғыны түсіру;

машинаны теңшеу және калибрлеу.

142. Білуге тиіс:

басылымның электронды макетін даярлау технологиясы, цифрлы офсетті машиналардың құрылғысы мен реттеу принциптері;

басу процесін жүргізу үшін бағдарламалық қамтамасыз ету;

баспа бедерлеріне қойылатын талаптар және өнімді бақылау әдістері.

143. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

62-параграф. Эстамп баспашысы, 4-разряд

144. Жұмыс сипаттамасы:

суретші құю әдісімен немесе қалың штрихпен литографиялық таста сиямен, сондай-ақ күрделі емес сиялау әдісімен түпті литографиялық таста орындаған түпнұсқа формалардан бір немесе күрделі араласпаған эстамптарды үйлестіру және басу;

формаларды күйдірмелеу және домалату;

сынама бедерлерді алу;

бояуларды құрастыру;

суретші линолеумде орындаған түпнұсқа формалардан бір және бірнеше бояулы эстамптарды үйлестіру және басу;

суретші орындаған және күрделі емес тон ауысымдары бар түпнұсқа фомалардан-оймалардан бірнеше бояулы (беске дейін) эстамптарды түзету және басу;

суретші офорт техникасымен орындаған түпнұсқа формалардан бір бояулы эстамптарды түзету және басу;

қара бояуды жасау.

145. Білуге тиіс:

жоғары, жазық, және терең баспада басу және тақыр элементтердің пайда болу принципі;

бояулардың нөмірлері;

қара бояуларды дайындау технологиясы;

формалы материалдардың түрлері;

эстампты, литографты және офсетті қағаздардың түрлері;

дайын бедерлер мен авторлық формаларды кептіру және сақтау тәртібі;

басу станогын реттеу жолдары.

63-параграф. Эстамп баспашысы, 5-разряд

146. Жұмыс сипаттамасы:

суретші үлкен рең плашкалары бар қарындашпен және сиялаумен түпті таста орындаған түпнұсқа формалардан күрделі араласқан бірнеше бояулы эстамптарды үйлестіру және басу;

суретші орындаған және бір жақты жазуды қажет ететін күрделі емес тон ауысымдары бар түпнұсқа формалар-оймалардан бес және одан артық бояулы эстамптарды түзету және басу;

суретші формаларды керу, тығындау, сүрту және рең беру жұмыстарын жүргізіп, офорт және акватинта техникасымен орындаған, сондай-ақ керу ментығындауды қолданбай құрғақ инемен орындаған түпнұсқа формалардан бір бояулы эстамптарды түзету және басу.

147. Білуге тиіс:

эстамп қағаздарына қойылатын техникалық талаптар;

түс тану элементтері (түсті талдау және синтез туралы түсінік);

басу кезінде бояуларды салу тәртібі;

формаға бликтерді керу және жағу тәртіптері;

тақталарды ажарлау және офорт тақталарына қолданылатын материалдардың ерекшеліктері;

оймаларды қолмен басу кезінде пайдаланылатын папкалардың ерекшеліктері мен міндеті.

64-параграф. Эстамп баспашысы, 6-разряд

148. Жұмыс сипаттамасы:

суретші жіңішке қарындаштық сиялаумен немесе жаза отырып үлкен тонды плакаттармен шаюмен литографиялық таста орындаған түпнұсқа формалардан бір және бірнеше бояулы эстамптарды үйлестіру және басу;

сиямен шау және үндестілігі үлкен диапазонды қарындашпен орындалған жоғары көркемдік жұмыстарды литографиялық тасқа көшіру;

суретші күрделі тон ауысымдары бар және екі жақты жазуды қажет ететін жіңішке кесік сызық штрихтармен орындаған түпнұсқа форма-оймалардан бір және одан артық бояулы эстамптарды үйлестіру және басу;

суретші формаларды керу, тығындау, сүрту және рең беру жұмыстарын жүргізіп, кез келген техникамен (офорт, акватинта, меццо-тинто, құрғақ ине, кесіп оймалау және өзге) орындаған бір және бірнеше бояулы эстамптарды үйлестіру және басу;

кернеуді және тығындауды қолдана отырып, құрғақ инелермен орындалған формалардан эстамптарды түзету және басу;

кесінділерді жасау және жапсыру;

әртүрлі оймалардан басу үшін қажетті білікшелерді жасау;

барлық түстегі және реңкті бояуларды құрастыру;

түпнұсқа формаларда механикалық бұзылуларды жөндеу;

суретшімен бірлесіп сынама-түпнұсқалардың барлық жүргізу.

149. Білуге тиіс:

барлық түстегі және реңкті бояуларды құрастырудың технологиясы;

қасиеттердің бояулары және олардың қағазбен өзара әрекеттесуі;

авторлық формаларды күйдірмелеудің және оймалаудың технологиялық процесі;

білікшелерді жасау үшін вальцмассаның рецепттері;

түкті білікшелерді жасау жолдары;

оймалау құралдарын пайдалану тәртібі;

станоктың көмегінсіз қолмен басу жолдары.

3-тарау. Брошюралау-түптеу және өңдеу процесі жұмыстарына арналған разрядтар бойынша жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамалары

1-параграф. Алфавитті машинаның машинисі, 2-разряд

150. Жұмыс сипаттамасы:

барлық типтегі алфавитті машиналарда әрбір әріп және алфавит жолын бір уақытта немесе одан әрі басу үшін парақтардың белгілі санын есептеп кітап блоктарының жекелеген беттерін ойып жазу, формаларды орнату және олардың механизмдерін реттеу;

басу процесін жүргізу;

дайын өнімнің сапасын бақылау.

151. Білуге тиіс:

жазба және алфавитті кітапшаларды жасап шығарудың технологиясы;

жартылай дайын өнімдерге қойылатын техникалық талаптар;

алфавиті бар бұйымдарды шығаруға қойылатын техникалық шарттар;

алфавитті машиналарды реттеу жолдары.

2-параграф. Баспашы-өрнек салушы, 1-разряд

152. Жұмыс сипаттамасы:

мұқаба қаптамасын өрнектеуге дайындау жұмыстарын орындау және қаптаманы өрнектегеннен кейін станокта және қолмен өңдеу.

153.Білуге тиіс:

өрнектеуден кейін қаптамаларды сырлау және тазалау жолдары;

тазалауға арналған қызмет көрсетілетін станоктарды реттеу жолдары.

154. Жұмыс үлгілері:

1) мұқаба қаптамалар және картонажды өндіріс бұйымдар – сырлау;

2) формалар-штампылар - білікшенің көмегімен бояулар жағу.

3-параграф. Баспашы-өрнек салушы, 2-разряд

155. Жұмыс сипаттамасы:

қол және жартылай автоматты престерде ақ және картонажды өндіріс бұйымдарына блинтті өрнектеу және езілген бояумен басу;

форма-штамптарды бекіту және түзету;

орама және беріліс білікшелерін орнату;

жартылай автоматты престерде басу кезінде бояулардың берілуін реттеу;

престерді тазалау және майлау;

өрнектеудің күрделі түрі кезінде, сондай-ақ алтын жалатқыш ротациялық автоматтарда өрнектеу кезінде дайындық жұмыстарын орындау.

156. Білуге тиіс:

қаптамалар мен затбелгілерге өрнек салу және басу түрлері;

штамптарға қойылатын техникалық талаптар және оларды орнату жолдары;

өрнектеу режимдері;

қолданылатын дайын өнімдер мен басу сапасына қойылатын техникалық талаптар;

алтын жалату престерін реттеу жолдары.

157. Жұмыс үлгілері:

1) мұқаба қаптамасы – сырлау, фольганың қаптамасын пішу және төсеу, алтынмен, светофольмен, фольгамен, потальмен өрнектелгеннен кейін тазалау;

2) папкалар, массалық шығарылымның ақ және картонаж өндірісі қаптамалары мен бұйымдары – блинтті өрнек салу және басу;

3) затбелгілер – блинтті өрнек салу және басу.

4-параграф. Баспашы-өрнек салушы, 3-разряд

158. Жұмыс сипаттамасы:

қол және жартылай автоматты престерде кітаптардың, ақ және картонажды өндірістің көркемдік бұйымдарының мұқаба қаптамасына блинтті өрнек салу және езілген бояумен басу;

тигель машиналарында қоспасыз бір және бірнеше бояуға басу;

қол және жартылай автоматты престерде затбелгілерді кеспей рельефті (конгревті) өрнек салу;

матрицаларды бекіту, форма-штамптарды орнату және түзету;

формат бұйымдарына сәйкес өлшемдерді орнату;

бұйымдарды салу және түсіру;

басу және өрнек салу сапасын тексеру;

жұмыстағы ақауларды жою, қызмет көрсетілетін тигель машиналары мен престерді тазалау және майлау;

біліктілігіжоғары баспашы-өрнек салушының басшылығымен алтын жалатқыш ротациялық автоматтарда мұқаба қаптамасына өрнек салу және басу бойынша жұмыстарды орындау.

159. Білуге тиіс:

рельефті өрнектеу үшін штамптар мен матрицаларға, бояуларға қойылатын техникалық талаптар;

тигель машиналарын реттеу жолдары;

алтын жалатқыш ротациялық автоматтарды пайдалану және қызмет көрсету тәртібі.

160. Жұмыс үлгілері:

блинтті өрнектеу және басу:

1) грамоталар (үкіметтік);

2) мұқаба қаптамалары;

3) көркемдік ақ және картонаж бұйымдарының папкалары мен қаптамалары;

рельефті өрнек салу:

1) затбелгілер.

5-параграф. Баспашы-өрнек салушы, 4-разряд

161. Жұмыс сипаттамасы:

қол және жартылай автоматты престерде кітаптардың, ақ және картонажды өндірістің көркемдік бұйымдарының мұқаба қаптамасына бояу және металды фольгамен, светофольмен өрнек салу, сондай-ақ рельефті (конгревті) өрнектеу (бояусыз немесе басу материалымен);

кітап блоктарының кесінділерін фольгамен өрнектеу: блоктарды ажарлау, фольгамен өрнек салу;

қол және жартылай автоматты престерде және жабыстыру машиналарында фольгамен өрнек салу, сондай-ақ затбелгілерді ойып жаза отырып рельефті өрнектеу;

тигель машиналарында араластыра отырып бірнеше бояуға басу;

автомат престерде барлық түрді басу және өрнек салу;

рельефті (конгревті) өрнек салу үшін матрицалар жасау;

көркем басу үшін баспа білікшелерін алып тастау;

бұйым форматына сәйкес өлшемдерді орнату;

фольганы беруді, қысымды рельеф биіктігін, бояу қабатының қалыңдығын, штамптың қызу температурасын;

өрнек салу сапасын тексеру;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмыс процесінде ақауларды жою.

162. Білуге тиіс:

қолданылатын материалдардың:

сырлардың, фольганың, езілген бояулардың, техникалық маталар мен жасанды былғарының негізгі қасиеттері;

штампты қыздырудың температуралық режимі және өрнек салу уақыты;

автоматты престер мен жабыстыру машиналарын реттеу жолдары.

163. Жұмыс үлгілері:

фольгамен өрнек салу:

1) барқыттан, жібек маталардан, күдеріден, былғары мен жасанды былғарыдан жасалған көркемдік қораптардың бөлшектері;

2) мұқаба қаптамалары;

3) ақ және картонажды көркемдік бұйымдардың папкалары мен қаптамалары;

рельефті өрнек салу:

1) конгревті және фольгамен өрнектелген кәдесый және атаулы ашық хаттар;

2) массалық шығарылымдағы ақ және картонажды бұйымдардың папкалары мен қаптамалары;

3) барельефі бар куәліктер.

6-параграф. Баспашы-өрнек салушы, 5-разряд

164. Жұмыс сипаттамасы:

қол және жартылай автоматты престерде жоғары көркемдік және энциклопедиялық басылымдарға арналған қаптамаларда рельефті немесе фольгамен өрнек салу;

автоматты толық үйлестіружәне реттеумен автоматты престерде фольгамен және рельефті өрнек салу;

қол, жартылай автоматты және автоматты престерде ледериннен жасалған мұқаба қаптамасы мен папкаларды алтынмен өрнектеу;

толық үйлестіружәне реттеумен алтын жалатқыш ротациялық автоматтарда жұмыстың барлық түрін басу және өрнек салу.

165. Білуге тиіс:

рельефті өрнектеуге арналған матрицалардың түрлері және оларды дайындау жолдары;

былғарының, барқыттың, күдерінің, жібектің және көркемдік басылымдарды рәсімдеу үшін пайдаланылатын өзгематериалдардың негізгі қасиеті;

сұйық және құрғақ топырақтың рецепттері және қолдану тәртіптері;

престерді реттеу жолдары.

166. Жұмыс үлгілері:

фольгамен өрнек салу:

1) грамоталар (үкіметтік);

2) барельефі мен сюжетті суреті бар мұқаба қаптамалары;

3) энциклопедиялық, жоғары көркемдік басылымдардың мұқаба қаптамалары;

4) полимерлі жабаны бар түрлі негіздегі өрілген материалдардан жасалған қақпақтар;

5) паспорт құжаттамасының кесінді тыстары;

6) былғарыдан, күдеріден, барқыттан, жібектен жасалған марапаттау және мерейтой папкалары;

рельефті өрнектеу:

1) мұқаба қаптамасы;

2) басудың әртүрлі жолдарымен басылған элементтердің араласуын қажет ететін бірнеше иілген конгревті және фольгамен өрнектелген жоғары көркемдік кәдесый ашық хаттары;

3) былғарыдан, күдеріден, барқыттан, жібек пен ледериннен жасалған марапаттау және мерейтой папкалары;

4) ақ және картонажды көркемдік бұйымдардың папкалары мен қаптамалары.

7-параграф. Баспашы-өрнек салушы, 6-разряд

167. Жұмыс сипаттамасы:

қол, жартылай автоматты және автоматты престерде берілген композиция бойынша жоғары көркемдік бұйымдарға арналған былғарыдан жасалған қаптамаларда алтынмен және рельефті өрнектеу;

визит карточкаларының жиектерін алтындату;

макетке сәйкес әртүрлі материалдар үшін бояуды, сырды іріктеу;

терілген жолдарды, оюды немесе штампты картонға теру және жапсыру;

қолданылатын материалдар мен сырларға сәйкес штампқа әшекейлерді орнату;

қыздыру температурасын айқындау;

өрнек салу және сырлау сапасын тексеру.

168. Білуге тиіс:

алтынмен жұмыс жасаған кезде техникалық және режим шарттары;

алтынның сырмен және қолданылатын материалдардың негізімен өзара әрекеттесуі;

түптеу жұмыстары үшін бекалтындарды жасаудың технологиялық процесі;

автоматты престерді реттеу жолдары.

169. Жұмыс үлгілері:

алтынмен өрнек салу:

1) былғары мұқаба қаптамасы;

2) орден куәліктері.

8-параграф. Блок өңдеуші агрегаттың машинисі, 3-разряд

170. Жұмыс сипаттамасы:

блок өңдеуші агрегаттарда кітап блоктарын өңдеу бойынша дайындық жұмыстарын орындау;

мәрліні, капталды және қағазды блок өңдеуші агрегаттың секцияларына толтыру;

желімді желім аппараттарына құю;

блок өңдеуші агрегаттарды тазарту және майлау.

171. Білуге тиіс:

кітап блоктарының түбіршектерін өңдеудің технологиялық операциялары;

қолданылатын материалдарға (қағазға, капталға, мәрліге, желімге), өңдеуге келіп түсетін кітап блоктарының сапасына қойылатын техникалық талаптар.

9-параграф. Блок өңдеуші агрегаттың машинисі, 5-разряд

172. Жұмыс сипаттамасы:

блок өңдейтін агрегаттарда кітап блоктарының түбіршектерін өңдеу;

өзге форматқа және көлемге кітап блоктарын өңдеуге көшу кезінде блок өңдеуші агрегаттардың механизмдерін үйлестіру және реттеу;

тасымалдағыш қысқаштарды, дөңгелету секцияларын, каширлеуді, мәрліні беру, каптал-қағаз, қысқаш және илемдеу жабдықтарын орнату әрі реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою;

кескіш секциясы өңдейтін агрегатта кітап блоктарын өңдеу;

тасымалдағыштың қысқаштарын, түбіршектерді желімдеудің секцияларын, блоктарды үш жақтан кескіштерді, кесіндіні бояғыштарды және кептіргіштерді орнату және реттеу;

өзге көлем мен форматты кітап блоктарын өңдеуге көшу кезінде блок өңдеуші агрегаттардың механизмдерін үйлестіру және реттеу.

173. Білуге тиіс:

брошюралау-түптеу процестерінің технологиясы;

өңделген кітап блоктарының сапасына қойылатын техникалық талаптар;

кітап блоктарының сапасын бақылау жолдары;

қолданылатын материалдар және желім ерітінділеріне қойылатын негізгі талаптар;

блок өңдеуші агрегаттардың негізгі тораптарын реттеу жолдары.

10-параграф. Брошюра жасаушы, 1-разряд

174. Жұмыс сипаттамасы:

брошюра жасау операцияларын орындайтын станоктардан жартылай фабрикаттарды қабылдау, сапасын тексеру, түйістіру, престеу және буып-түю;

қолмен брошюра жасаудың жекелеген операцияларын орындау;

парақтарды ажыратып және ажыратпай, есептеп және түйістіре отырып, бір иінге бүктеу, бандерольдау;

дәптерлердің иіндерін (ілмектерді) кесу және парақтардың үлесін жою;

кітаптарға және бұйымдарға жекелеген бөлшектерді салу;

бланк блоктары мен ақ өнімдерді жиынтықтау;

блоктардың түбіршектерін қағазбен немесе матамен жабыстыру;

бедерлерді одан әрі дәл өңдеу үшін оларды түйреу-тесу;

брошюра жасау операцияларын орындайтын станокта қағаздар мен баспа парақтарын түйістіру;

қағаздар мен картонның барлық түрдегі биговкасы;

пакеттер мен стандартты почта конверттерін (маркасыз) қолмен бүктеу және жабыстыру;

конверттерді жасау, есептеу және бандерольдау;

целлофаннан пакет жасау, мөрсіз.

175. Білуге тиіс:

брошюра жасау операцияларының түрлері және оның міндеті;

қағаздың стандартты форматтары және кітаптың құрама элементтері;

парақтарды түйістіру, кесу және бүктеу жолдары, блоктарды жинақтау;

брошюра жасау процесінде қолданылатын негізгі материалдардың сипаттамасы;

жартылай дайын өнімдерге және дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар;

конверттерді тарату, бүктеу, жағу және жапсыру жолдары.

176. Жұмыс үлгілері:

1) бланктер, блокноттар – салу және іріктеп алумен жинақтау;

2) иллюстрациялар, сызбалар, кітаптарға және брошюраларға басу – салу;

3) затбелгілердің, конверттердің бедерлері – түйреу;

4) плакаттар – іріктеу, бандерольдеу және буып-түю;

5) ақ өнімдері және тыстар – биговка;

6) ақ өнімдері, тыстар, форзацтар, сызбалар – бүктеу.

11-параграф. Брошюра жасаушы, 2-разряд

177. Жұмыс сипаттамасы:

кітаптар шығару жөніндегі автоматты желілер машинисінің басшылығымен кітаптар, брошюралар мен журналдар шығару жөніндегі механикаландырған автоматты ағынды желілерде, брошюра жасау операцияларын орындайтын машиналарда, агрегаттарда жұмыстарды орындау;

жартылай дайын өнімдерді түйістіріп және сапасын тексеріп тасымалдағышқа немесе жабдықтардың секциясына төсеу және салу, сондай-ақ жартылай өнімдер мен дайын бұйымдардың сапасын тексеріп қабылдау, қолданылатын жабдықтардың жұмысын қадағалау;

брошюра жасаудың жекелеген операцияларын орындау;

қолмен қағаздарды және басылған парақтарды түйістіру;

парақтарды бүктеу және қайта бүктеу;

мәтіннен бөлек басылған күрделі емес бөлшектерді дәптердің сыртқы немесе ішкі бетіне жабыстыру;

коленкорлы фальцты (тігілген) форзацтарды жасап шығару;

арнайы бұйымдарды нөмірлеумен қолмен және кітап-журнал басылымдарын салу автоматтарында жинақтау;

дәптерлерді жиектеу;

блоктарды қарапайым қаптамалармен жабу;

кітап-журнал бұйымдарын брошюралау бойынша операциялар кешенін орындау;

парақтарды бүктеу;

мәтіннен жеке басылған бөлшектерді желімдеу және жапсыру;

салумен және іріктеумен жинақтау;

блоктарды қаптамамен жабу;

көп парақты карталарды тондары бойынша іріктеп және маталарға желімдеп жинақтау;

түсті жіңішке астарлары бар және өзгекөркемдік рәсімделген жоғары сапалы сортты қағаздардан жасалған әртүрлі форматты конверттерді, престерде ойып жазылған дайындамаларды және ойып жазылмаған дайындамаларды қолмен жасау;

конверттерді санау және бандерольдау;

престі реттеу;

шаблондар бойынша қолмен дайындамаларды кесіп, арнайы конверттерді жасау;

көркемдік және сувенирлік пошта жиынтықтарын жинақтау;

мөрлі целлофаннан пакеттер жасау.

178. Білуге тиіс:

механикаландырған және автоматты ағынды желілерде, машиналар мен агрегаттарда орындалған операциялардың түрлері;

қолданылатын жабдықтарды пайдалану тәртібі;

жартылай дайын өнімдерге қойылатын техникалық талаптар; қолмен бүктеуге арналған жолақтарды түсіру тәртібі;

форзацтарды, иллюстрацияларды жабыстыру тәртібі;

кітап блоктары мен брошюраларды бекіту жолдары;

түптеу қақпақшалары мен қаптамаларының типтері мен түрлері;

географиялық карталарды монтаждау кезіндегі шартты белгілер мен шектеулер;

қолданылатын материалдардың негізгі қасиеті;

конверттерге арналған стандарттар;

көркемдік сувенирлік жиынтықтарға қойылатын талаптар;

ойып жазу процесін реттеу жолдары.

179. Жұмыс үлгілері:

1) брошюралар, журналдар, кітаптар – автоматты, механикаландырған ағынды желілерде, машиналар мен агрегаттарда жасауға қатысу;

2) нөмірленген брошюралар, кітаптар мен бұйымдар – салумен және іріктеумен жинақтау;

3) паспорттық құжаттама – бір иінге бүктеу;

4) жергілікті және субелгілері бар қағаздардағы нөмірсіз бұйымдар – жинақтау;

5) ауыстырмалы күнтізбелік – блоктарда жабыстырғаннан, тесіктерді бұрғылағаннан кейін блоктарды ажырату;

6) кітаптар-кермелер – картондарға беттерді жабыстыру;

7) паспорттық құжаттамалардың кесік тыстары – биговка;

8) дәптерлер, бланкілер, квитанциялық кітаптар, құжаттамалық кітаптардың блоктары;

9) дәптерлер мен иллюстрациялар – бір және одан артық иінге бүктеу;

10) форзацтар, иллюстрациялар, сызбалар – жабыстыру.

12-параграф. Брошюра жасаушы, 3-разряд

180. Жұмыс сипаттамасы:

брошюра жасаудың жекелеген операцияларын қолмен орындау;

иллюстрацияларды паспортқа және өзекшелерге жабыстыру;

плюрды жабыстыру;

блоктарды тыспен тарата жабу;

бұйымдарға арналған кесік тыстарына күрделі элементтерді жабыстыру.

181. Білуге тиіс:

брошюралау және кітаптарды түптеудің технологиялық процесі;

көркемдік бұйымдарды брошюралау кезінде қолданылатын материалдардың қасиеті.

182. Жұмыс үлгілері:

1) қағазды тыстағы атластар, альбомдар – толық жасау;

2) паспорттық құжаттамалар – бірнеше иіндерге бүктеу;

3) сыйлық, мерейтой, факсимильді, энциклопедиялық бұйымдар - жекелеген операцияларды орындау;

4) жергілікті және сәуле белгілері бар қағаздарда нөмірленген бұйымдар.

13-параграф. Брошюра жасаушы, 4-разряд

183. Жұмыс сипаттамасы:

көркемдік басылымдарды брошюралау және сигналды нұсқаларын дайындау бойынша операциялар кешенін орындау;

парақтарды бүктеу;

рәсімдеу элементтерін жабыстыру;

парақтарды жинақтау;

блоктарды қаптамамен жабу;

бір пышақты кескіш машиналарда блоктарды кесу.

184. Білуге тиіс:

көркемдік басылымдарды брошюралау кезінде қолданылатын материалдардың қасиеті;

пайдалану тәртіптері;

бір пышақты кескіш машиналарды реттеу жолдары.

14-параграф. Бүктеу машинасының машинисі, 2-разряд

185. Жұмыс сипаттамасы:

шағын форматты кассета-пышақ машиналарында және өзге шағын форматты бүктеу машиналарында иллюстрациялардың, сызбалардың, форзацтар мен өзге өнімдердің басылған парақтарын бүктеу;

өздігінен салғышты, бүйір таяныштарын, тасымалдағыш таспаларды, бүктеу аппараттарын, қабылдағыш құрылғыларды иіндердің санына және бүктеу түріне сәйкес орнату және реттеу;

бүктелген өнімдерді түйістіру, есептеу және буып-түю;

жұмыстағы ақауларды жою;

шағын форматты бүктеу машиналарын тазалау және майлау;

біліктілігі жоғары бүктеу машиналар машинасының басшылығымен бүктеу-жапсыру машиналарында лотерея билеттерін бүктеу және жапсыру.

186. Білуге тиіс:

кітаптардың негізгі бөлшектерінің міндеті;

түрлі бүктеу кезінде жолақтардың негізгі түсірулердің негізгі тәртіптері;

шағын форматты бүктеу машиналарын реттеу жолдары.

15-параграф. Бүктеу машинасының машинисі, 3-разряд

187. Жұмыс сипаттамасы:

басылған парақтарды бір пышақты, кассеталы және кассета-пышақты бүктеу машиналарында бүктеу;

форматқа, иіндердің саны мен бүктеу түрлеріне сәйкес өздігінен салғыштарды, тасымалдағыш таспаларды, парақтарды бүйірлеп тегістеудің құрылғысын, бүктеу аппараттарын, қабылдағыш құрылғыларды, терможіптер мен өзге механизмдерді орнату және реттеу;

бүктелген дәптерлерді түйістіру, есептеу және буып-түю;

бүктеу машиналары жұмысындағы ақауларды жою;

бүктеу машиналарында нөмірлену жүйелілігін бақылай отырып, иллюстрацияларды бүктеу және дәптерлерді бүктелген суреттерден ажыратып салу, қаптаманы бүктеу және ішкі парақтарды бұйымдары үшін құжаттама кітапшаларының қаптамасына салу;

бүктеу машиналарын жұмысқа дайындау;

өздігінен салғыштарды зарядтау;

сурет пен парақ қағаздарының форматына, иін санына, бүктеу түрлеріне және тығыздығына сәйкес сорғыларды, ауаның берілуін, бөлгіш щеткаларды, шығару құрылғыларының тасымалдағыш таспаларын қысуды, бүктеу машиналарының өзгемеханизмдерін реттеу;

салынған парақтарды түйістіру, есептеу және буып-түю;

бүктеу машиналарының жұмысындағы ақауларды жою, тазарту және майлау;

биговальды-бүктеу машиналарында жабыстырылған титул және бұйымдарының форзацтары бар басылған кесінді қаптамаларды бүктеу;

бұйымның форматына сәйкес өздігінен салғыштарды, түзеткіштерді, бигтің ені мен тереңдігін, бүктеу енін, қабылдағыш үстелді және бүктеу машиналарының өзгемеханизмдерін орнату және бекіту;

қаптаманы биговкалау және бүктеу процестерін жүргізу;

өнімнің сапасын тексеру;

бүктеу машиналарының жұмысындағы ақауларды жою, тазарту және майлау;

біліктілігі жоғары бүктеу машиналар машинасының басшылығымен бүктеу-жапсыру-перфорациялау машиналарында лотерея билеттерін бүктеу, жапсыру және перфорациялау;

біліктілігі жоғары бүктеу машиналар машинасының басшылығымен бүктеу-салу және желімдеу-конверттеу машиналарында конверттерді бүктеу, оларға бүктелген лотерея билеттерін салу, лотерея билеті бар конвертті желімдеу, перфорациялау, металл блокшаларымен бекіту.

188. Білуге тиіс:

қағаз форматтарына қойылатын ұлттық стандарттар;

жолақтарды түсіру және бүктеу түрлері;

бүктелген дәптерлер мен иллюстрацияларға, бұйымдарға, лотерея билеттеріне қойылатын техникалық талаптар және бүктеу сапасын бақылау жолдары;

дәптерлерді престеу режимдері;

бүктеу машиналарының негізгі тораптарын реттеу жолдары.

16-параграф. Бүктеу машинасының машинисі, 4-разряд

189. Жұмыс сипаттамасы:

кескіш құрылғысы бар қосарлы пышақты бүктеу машиналарында басылған парақтарды бүктеу;

кескіш құрылғылардың пышақтарын орнату және реттеу;

пышақты, кассеталы және кассета-пышақты машиналарда, оның ішінде терможіпті құрылғысы бар жоғары көркемдік, энциклопедиялық, мерейтой, сыйлық басылымдарының басылған парақтарын, басылған титул парақтарын, паспортты құжаттамаларды бүктеу;

биговальды-бүктеу машиналарында жапсырылған титул немесе паспортты құжаттама форзацтары бар басылған кесінді қаптамаларды бүктеу;

бүктеу-жапсыру-перфорациялау машиналарында лотерея билеттерін бүктеу, жапсыру және перфорациялау, сондай-ақ, бүктеу-желімдеу машиналарында лотерея билеттерін бүктеу және жапсыру;

өздігінен салғышты, бүктеу аппараттарын, жапсыру және перфорациялау механизмдерін орнату және реттеу, өнімнің сапасын тексеру, құжаттаманы рәсімдеу.

190. Білуге тиіс:

парақтарды кесуге қойылатын техникалық талаптар;

үлкен форматты парақтарды бүктеу кезінде өздігінен салғыштарды реттеудің ерекшеліктері;

кескіш құрылғыларды реттеу жолдары.

17-параграф. Бүктеу машинасының машинисі, 5-разряд

191. Жұмыс сипаттамасы:

пышақты, кассеталы және кассета-пышақты машиналарда паспортты құжаттамалардың, еңбек кітапшаларының басылған ішкі парақтарын бүктеу, карталарды құрамды көп иінді құрамдау;

бүктеу-салу және желімдеу-конверттеу машиналарында конверттерді бүктеу, бүктелген лотерея билеттерін салу, лотерея билеті бар конвертті желімдеу, перфорациялау, металл блокшаларымен бекіту;

машиналардың механизмдерін орнату және реттеу;

өнім сапасын бақылау;

құжаттамаларды рәсімдеу.

192. Білуге тиіс:

бұйымдардың сапасына және лотерея билеттерін өңдеуге қойылатын техникалық талаптар.

18-параграф. Дәптер агрегатының машинисі, 2-разряд

193. Жұмыс сипаттамасы:

дәптерлі агрегаттарда мектеп дәптерлерін шығару жасау бойынша дайындық жұмыстарын орындау;

сызғылардың барлық түріне арналған жинақтарды дайындау;

бояу ванналарын толтыру;

тігін аппараттарына сымдарды толтыру;

пышақтарды орнату;

жазатын, сорғыш және тыстау қағаздарын орнату;

дәптерлерді қабылдау, есептеу және сұрыптау;

сапасын бақылау;

дәптер агрегаттарын тазалау және майлау.

194. Білуге тиіс:

дәптерлі агрегаттарда жасалған бұйымдардың түрлері;

формаларды түзетудің міндеттері;

сымдардың нөмірлері;

тігін аппараттарына пышақтарды орнату және сымдарды толтыру жолдары;

ақау түрлері.

19-параграф. Дәптер агрегатының машинисі, 3-разряд

195. Жұмыс сипаттамасы:

сызу-бүктеу машиналарында тігінсіз мектеп дәптерлерін жасау және сорғыш қағазды салу, сызу жинақтарын машиналарға орнату;

формаларды түзету жолдары;

пышақтарды қағаздарды кесуге арналған өлшемдерді форматқа және бүктеуге орнату;

сызу-бүктеу машиналарының жұмысындағы ақауларды жою.

196. Білуге тиіс:

дәптерлерді дайындаудың технологиялық процесі;

формаларды түзету жолдары;

материалдар мен дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар;

сызу-кесу машиналарының негізгі тораптарын реттеу жолдары.

20-параграф. Дәптер агрегатының машинисі, 4-разряд

197. Жұмыс сипаттамасы:

кесу секциясыз дәптер агрегаттарында мектеп дәптерлерін жасау;

сызу-кесу машиналарына сызу және бояу білікшелерінің жинақтарын орнату;

форматқа және бүктеуге кесу үшін өлшемдерді орнату;

тігін аппараттарын орнату;

сызу, басу, қаптау, форматқа кесу, іріктеу және бүктеу процесін жүргізу;

сапаны бақылау, қызмет көрсетілетін машинаны реттеу.

198. Білуге тиіс:

қағаздың сорттары мен басу қасиеттері;

дәптерлерге қойылатын ұлттық стандарттар;

дәптер агрегаттарының негізгі тораптарын реттеу жолдары.

21-параграф. Дәптер агрегатының машинисі, 5-разряд

199. Жұмыс сипаттамасы:

кесу секциясы бар дәптер агрегаттарында мектеп дәптерлерін жасау;

дәптерлерді үш жақтан кесу үшін пышақтарды орнату;

пышақтарды қайрау;

кесу секцияларын реттеу.

200. Білуге тиіс:

пышақтарды қайрау жолдары және дәптер агрегаттарының кесу секцияларын реттеу жолдары.

22-параграф. Жабу машинасының машинисі, 3-разряд

201. Жұмыс сипаттамасы:

жабу машиналарында баспа баспаларын (қарапайым және таратып) тыспен жабу;

блоктың форматы мен көлеміне сәйкес форматты таяныштарды шәкілдер бойынша, бұрылыс үстелінің құрылғысын, қысу, өздігінен салғыш және өзгемеханизмдерді орнату және реттеу;

жұмыстағы ақауларды жою;

жабу машиналарын тазарту және майлау.

202. Білуге тиіс:

жабу түрлері;

брошюраларды тыспен жабудың технологиялық процесі;

жабу кезінде қолданылатын қағаздар мен желімдердің қасиеті;

қолданылатын жартылай дайын өнімдердің және дайын брошюралардың сапасына қойылатын талаптар;

жабу машиналарын реттеу жолдары.

23-параграф. Желімдеу машинасының машинисі, 2-разряд

203. Жұмыс сипаттамасы:

жабыстырғыш жартылай автоматтарында дәптерлерге форзацтарды, иллюстрацияларды және парақ бөлігін жабыстыру;

дәптердің түбіршектерінің иінінен түбіршек форзацтарының бос жерін, енін реттеу және қабаттың қалыңдығына желім жағу;

дайын жапсырмаларды түйістіру және есептеу;

жұмыстағы ақаулықтарды жою;

жабыстырғыш жартылай автоматтарды тазарту және майлау;

біліктілігі жоғары жабыстырғыш жартылай автоматтары машинисінің басшылығымен күнтізбелік блокты қаңылтырмен жиектеуге салу;

пайдаланылатын материалдарды және жабыстырғыш жартылай автоматты жұмысқа дайындау.

204. Білуге тиіс:

жабыстыру түрлері;

қолданылатын материалдардың негізгі қасиеті;

жартылай дайын өнімнің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

қаңылтырмен жиектеу сапасына қойылатын талаптар;

жабыстырғыш жартылай автоматтарды реттеу жолдары және күнтізбекті жиектеуге арналған жартылай дайын өнімдерін пайдалану жолдары.

24-параграф. Желімдеу машинасының машинисі, 3-разряд

205. Жұмыс сипаттамасы:

жабыстыру автоматында форзацтарды, иллюстрациялар мен парақтардың бөліктерін дәптерлерге жабыстыру, парақты немесе суретті параққа, сондай-ақ парақты суретке салу;

дәптерлердің форматы мен қалыңдығына сәйкес өздігінен салғыштың сорғыларын, қысқыштарын, кареткаларын, тегістегіштерін, престі қысуды, блоктауды және өзгетораптарды орнату және реттеу;

дайын жабыстырмаларды тексеру, есептеу және буып-түю;

жұмыстағы ақаулықты жою;

жабыстырғыш автоматтарын тазарту және майлау;

жабыстырғыш жартылай автоматтарында күнтізбелік блокты қаңылтыр жиектеуге салу;

жиектерді бүктеу;

жабыстырғыш жартылай автоматтың тораптарын реттеу;

жиектеу автоматтарында дәптерлерді, сондай-ақ тігінсіз бекітілген кітап блоктарының немесе терможіптермен, қағазбен немесе матамен бекітілген блоктардың түбіршектерін жиектеу;

тиеу құрылғыларын дәптердің, өздігінен салғыштың және жиектеу автоматтарының қаптамаларын дәптердің форматы қалыңдығы бойынша орнату және реттеу;

өздігінен салғышты және жиектеу ленталарын зарядтау;

желімді құю;

дәптерлерді түйістіру және есептеу;

жабыстырғыш жартылай автоматтарда декоративтік бұйымдар үшін жұқа қағаздарды жабыстыру;

өздігінен салғыштардың тарту жіптерін, белгілейтін инелердің, парақтар мен өзгемеханизмдерді есептеуге арналған құрылғыларды орнату және реттеу;

өздігінен салғышты қағазбен зарядтау;

жартылай дайын өнімдерді түсіру;

желімдеу сапасын бақылау;

қызмет көрсетілетін жабдықтарды тазарту және майлау.

206. Білуге тиіс:

брошюралау операцияларының түрлері мен олардың міндеттері;

жұқа қағазбен желімдеу және жиектеу технологиясы;

күнтізбеліктерді дайындаудың технологиялық процесі;

қолданылатын материалдардың қасиеті;

жабыстыру автоматтарын реттеу жолдары.

25-параграф. Желімдеу машинасының машинисі, 4-разряд

207. Жұмыс сипаттамасы:

жабыстырғыш автоматтарда энциклопедиялық, жоғары көркемдік, бірегей басылымдардың дәптерлеріне форзацтарды, иллюстрациялар мен парақтың бөліктерін жабыстыру:

құжаттамалық кітапшаларының кесінді қаптамаларына басылған титул парағын жабыстыру:

"Еңбек ардагері" куәліктерінің, көшіп-қону билеттерінің, жүргізуші куәліктерінің және өзге бұйымтыстарының барлық алаңын желімдеп және престерде қыса отырып;

қысымды, желім қабатының қалыңдығын тегістеу;

тыстың әртүрлі форматтарына өлшемдерді және тасымалдағыш жүйелерді орнату;

жабыстыру процесін жүргізу;

желім жағу аппараттарының және парақ беру механизмін реттеу;

желімдеу сапасын бақылау;

жабыстыру автоматын тазарту және майлау;

жабыстырғыш автоматтарда форзацтарды бір уақытта желімдеп дәптерлерді жиектеу.

208. Білуге тиіс:

қолданылатын желімдердің рецепттері;

жабыстырғыш автоматтарды реттеу жолдары.

26-параграф. Желімдеу машинасының машинисі, 5-разряд

209. Жұмыс сипаттамасы:

титул-жабыстыру машиналарында, барлық алаңын желімдеп және престерде қыса отырып, бұйымдардың (паспорттық құжаттама) кесінді тыстарыбасылған титул парағын немесе форзацтарды жабыстыру.

210. Білуге тиіс:

механизмдерді реттеудің жолдары және титул-жабыстыру машиналарының жұмыс істеу режимдері.

27-параграф. Желімдеу-каптал машинасының машинисі, 3-разряд

211. Жұмыс сипаттамасы:

өздігінен салғышсыз желімдеу-каптал машиналарында кітап блоктарының түбіршектерін қағазбен желімдеу және капталды жапсыру;

қағаздар мен капталдарды секцияға толтыру;

желім аппараттарына желімдерді құю;

қағаз-каптал мен желім секцияларын, қысу төсемдерін, қысқаш тасымалдағыштары мен қабылдағыш құрылғылардың бұрылыс үстелін реттеу;

желімдеу-каптал машиналарын үйлестіру;

жұмыстағы ақаулықтарды жою;

машиналарды тазарту және майлау.

212. Білуге тиіс:

желімдеу-каптал машиналарының негізгі тораптарының жұмыс істеу принципі және реттеу жолдары;

брошюралау-түптеу процесінің технологиясы;

қағазға, капталға, желімге, өңделген блоктың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

блоктардың спасын бақылаудың әдістері;

желімдеу-каптал машиналарының негізгі тораптарын реттеу жолдары.

28-параграф. Желімдеу-каптал машинасының машинисі, 4-разряд

213. Жұмыс сипаттамасы:

өздігінен салғышы бар желімдеу-каптал машиналарында кітап блоктарының түбіршектерін қағазбен желімдеу және капталды жапсыру;

өздігінен салғыштарды зарядтау және реттеу;

машиналардың барлық тораптарын үйлестіру.

214. Білуге тиіс:

желімдеу-каптал машиналарының құрылғысы;

өздігінен салғышты реттеу жолдары;

машина механизмдерін жұмыстың дәлдігіне тексеру тәртібі және үйлестіру тәсілдер.

29-параграф. Іріктеу-тігу машинасының машинисі, 3-разряд

215. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігіжоғары машинистің басшылығымен 18-30 секцияда парақты іріктеу машиналарында әртүрлі форматты және көлемді блоктарды жинақтау;

блоктың форматы мен көлеміне сәйкес дәптерлердің өздігінен салғыштарды, іріктеу және жылдамдатқыш тасымалдағыштарды, қысқыштарды, таяныш талшықтарын, сорғылар мен ілгектерді орнату және реттеу;

қызмет көрсетілетін машиналардың жұмысындағы ақаулықтарды жою;

машиналарды тазарту және майлау;

біліктілігі жоғары іріктеу-тігу машинасы машинисінің басшылығымен 16 секциялы парақты іріктеу машиналарында әртүрлі форматты мен көлемді ашық хаттар жинақтарын іріктеу.

216. Білуге тиіс:

кітаптардың элементтерін;

ашық хат жинақтарының түрлері;

дәптерлердің, ашық хаттардың сапасына және ашық хаттарды жинақтау түрлеріне қойылатын техникалық талаптар;

парақты іріктеу машиналарының негізгі тораптарын реттеу жолдары;

ашық хаттарды басу үшін қолданылатын қағаздың сорттары;

ашық хаттардың форматы;

ашық хат іріктеу машиналарын реттеу жолдары.

30-параграф. Іріктеу-тігу машинасының машинисі, 4-разряд

217. Жұмыс сипаттамасы:

12 секциялы іріктеу-тігу машиналарында әртүрлі форматты және көлемді блоктарды жинақтау және тігу;

12-30 секциялы тігінсіз парақты іріктеу машиналарында әртүрлі форматтар мен көлемді, әртүрлі форматты плакаттарды, ашық хаттарды, репродукцияларды іріктеулерді жинақтау;

машинаның іріктеу және жылдамдатқыш тасымалдағыштардың синхронды жұмыстарын үйлестіру;

тігін аппараттарын орнату және реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтарды жою.

218. Білуге тиіс:

брошюралау процестерінің технологиясы;

өнімдерді жинақтаудың және блоктарды тігу сапасына қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын сымдарға қойылатын талаптар;

парақты іріктеу машиналарының негізгі тораптарын реттеу жолдары.

31-параграф. Іріктеу-тігу машинасының машинисі, 5-разряд

219. Жұмыс сипаттамасы:

қос буланған парақты машиналарда үлкен форматты және көлемді энциклопедиялық, сөздік және жоғары көркемдік басылымдардың блоктарын жинақтау;

қызмет көрсетілетін машиналардың синхронды жұмысын үйлестіру;

жұмыс процесіне ақаулықтарды жою;

электр жабдықтарымен жарақталған парақты іріктеу машиналарында кітап блоктарын жинақтау;

парақты коллаторларда нөмірлеуді басумен және іріктеулерді бекітумен қатаң есептегі парақтар-бланктер формаларын іріктеуді жинақтау;

стапельді коллаторда нөмірлерді басумен сансыз формулярларды іріктеу.

220. Білуге тиіс:

энциклопедиялық, сөздікі және жоғары көркемдік басылымдардың блоктарын жинақтаудың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

қос буланған парақты іріктеу машиналарын үйлестіру жолдары;

электр техника негіздері және электр құрылғыларымен жарақтандырылған парақты іріктеу машиналарын үйлестіру жолдары;

кітап өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар;

коллатордың негізгі тораптарын және нөмірленген барабандарды реттеудің жолдары.

32-параграф. Каландр машинисі, 2-разряд

221. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігіжоғары каландр машинисінің басшылығымен ойын карталарының басылған парақтарын каландрирлеу;

қызмет көрсетілетін машиналарды жұмысқа дайындау;

қабылдау үстелін және шығару тасымалдағышын реттеу;

каландрирлеу сапасын бақылау;

дайын өнімді түйістіру;

гренирлеу машиналарында ашық хаттарды, қаптамаларды, ерекше қаптамаларды, форзацтар мен өзгетүрлерін гренирлеу;

каландрларды қыздыру;

өнімді машинаның салғыш тақтасына салу;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою.

222. Білуге тиіс:

пайдаланылатын қағаздың қасиеті;

ойын карталардың сорттары;

каландрирлеу сапасына қойылатын техникалық талаптар;

қабылдау үстелін және шығару транспортерін реттеу жолдары.

33-параграф. Каландр машинисі, 3-разряд

223. Жұмыс сипаттамасы:

ойын карталарының баспа парақтарын каландрирлеу;

қысатын біліктердің, өздігінен салғыштарды, қағаздарды каландр арқылы қағаздарды өткізу механизмдерін реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмыстағы ақауларды жою.

224. Білуге тиіс:

ойын карталарының сорттарына қарай каландирлеу режимдері;

қызмет көрсетілетін машиналардың механизмдерін реттеу жолдары.

34-параграф. Кесінді тыстарды дайындау автоматының машинисі, 3-разряд

225. Жұмыс сипаттамасы:

кесінді тыстарды дайындау автоматында тон қағаздарын техникалық маталармен жабыстыру;

тыстардың әртүрлі форматын өлшемдік тістегершіктеріне орнату;

орама қағаздарды және техникалық маталарды автоматтарға тиеу;

техникалық матаны, қағазды, пресс білікшелерін, желім аппараттары механизмдерін және кесу пышақтарының механизмдерін реттеу.

226. Білуге тиіс:

техникалық матаның әртүрлі түріне арналған желімдердің концентраты;

түптеме техникалық маталардың түрлері;

қаптамаларға қойылатын техникалық талаптар;

кесінді тыстарды жасау жөніндегі автоматтың конструкциясы және оны реттеу жолдары.

35-параграф. Кесу машинасының машинисі, 2-разряд

227. Жұмыс сипаттамасы:

қол және механикаландырылған кесу станоктарында парақтарға орама қағаздарды, техникалық маталарды тарқату және кесу, картонды кесу және қысқарта кесу;

пішу форматына шаблондар бойынша материалдарды өлшеу;

орау;

кесу (шабу);

басылған суреттері бар парақтарды кесу және суреттерді бұйымдарға жинақтау;

біліктілігі жоғары кесу машинасының машинисінің басшылығымен көп рольді парақ кескіш машиналарда рольді қағаздарды кесу;

орамдарды кескіш машиналарға әкелу;

орамдарды зарядтау;

кескіш қағаздарды қабылдау, түсіру, есептеу және сөреге салу;

кескіш машиналарды тазалау және майлау.

228. Білуге тиіс:

түптеу материалдарының құрылымы және пішу тәртібі;

парақ қағаздарын пішуге және кесуге қойылатын техникалық талаптар;

кесетін қағаздарды түйістіру және есептеу жолдары;

брошюралау және түптеу операциялардың түрлері және олардың міндеті;

қағаздың, матаның және түптеу маталарының жалпы сипаттамасы;

парақ кескіш машиналарды пайдалану тәртібі.

36-параграф. Кесу машинасының машинисі, 3-разряд

229. Жұмыс сипаттамасы:

бір пышақты, парақ кескіш, тығырық кескіш және картон кескіш машиналарда басылған өнімге сәйкестендіріп қағаздарды, техникалық маталарды, картонды кесу және қысқарта кесу;

түйіскен парақтарды бір пышақты машина үстеліне салу және оларды затлға итеру;

кесу сызығын өлшеу және кесу форматына затлды орнату;

бөліктерге кесу кезінде пышақтарды, өлшемдерді, картон жолақтарын беру қадамдарын орнату;

басылған өнім мен матаның қағаз орамаларын орнату;

берілген өлшем бойынша кесу үшін өнімдерді өлшеу;

иіршіктерді түсіру және оларды буып-түю;

кесілген картонды түйістіру және салу;

бір пышақты, парақ кескіш, иіршік кескіш және картон кескіш машиналардың жұмыс процесіндегі ақауларды жою;

машиналарды тазалау және майлау;

шаблондарды дайындай отырып, бекітілген макеттер бойынша техникалық маталар мен оларды ауыстырғыштарды пішу;

талшықтар бойынша бағытты ескере отырып және қолдық нормаларын сақтай отырып бекітілген макеттер бойынша қағаз бен картонды пішу.

230. Білуге тиіс:

қағаздың стандартты форматының түрлері;

парақты қағаздарға қойылатын техникалық талаптар;

маркалар және картонның қалыңдығы;

целлофанның қасиеті және оны пайдалану тәртібі;

артикулдар, фондар және өнімдердің түрлілігі бойынша қорғау торлары;

матаның сорттары, мәрлілер және кесуге келіп түсетін өзгематериалдар және оларға қойылатын техникалық талаптар;

талшықбойынша бағытты ескере отырып, маталарды, қағаз бен картонды пішу және материалдың алаңын барынша пайдалану тәртібі;

бір пышақты, парақ кескіш, тығырық кескіш пен картон кескіш машиналарын реттеу жолдары.

231. Жұмыс үлгілері:

1) рольдік қағаздар - парақты кескіш машиналарда кесу;

2) картон - картон кескіш машиналарда жолақтарға және бөліктерге кесу;

3) қағаздар мен картонның (басуға келмейтін) парақтары, түптеме техникалық маталар - бір пышақты машиналарда кесу және қысқарта кесу;

4) рең торы бар билеттерді басумен картонның, ойын карталарының парақтары - картон кескіш машиналарда жолақтар мен бөліктерге кесу;

5) целлофанда басылған өнім, ақшалай белгілерге арналған қағаздар және диаграммалық қағаздар - иіршік кескіш машиналарда иіршіктерге ораумен орамаларды кесу;

6) техникалық маталар, мәрлі, пластмасса, жабынсыз және арнайы жабыны бар қағаздар (парафинмен, бояумен және өзге) және басылған өнімдер - оралатын тығырық кескіш машиналарында орамаларды кесу.

37-параграф. Кесу машинасының машинисі, 4-разряд

232. Жұмыс сипаттамасы:

бір пышақты машиналарда белгілер бойынша түйістіріліп және тегістеліп, басылған өнімнің қағаздарын, сондай-ақ техникалық маталарды кесу және қысқарта кесу;

бір пышақты және үш пышақты машиналарда атаулары және нөмірленуі бойынша бөліп салынған бланк билеттерін, кітаптарды, журналдар мен ақ бұйымдарды кесу, ою және қысқарта кесу;

кесінді форматы бойынша бүйір пышақтарын орнату, планкаларды, затла мен ағаш қалыптарын ауыстыру;

пышақтарды түзету;

пышақтарды орнату және реттеу;

нөмірлеу тәртібімен атаулары бойынша өнімдерді жинақтау;

парақ кескіш төрт орама, жеті орама машиналарда қағаздарды көлденең және бөлшектеп кесу, машиналардың жылдамдығын реттеу;

форматты өзгерту;

пышақтарды ауыстыру;

кесу дәлдігін және қағаздың реңдігін бақылау;

қызмет көрсетілетін кескіш машиналардың жұмысындағы ақауларды жою.

233. Білуге тиіс:

кесуден кейін кітап блоктарының, брошюралар мен журналдардың форматтары;

нормаларды приветка биіктігіне орнату;

қолмен және машинамен бүктеу үшін жолақтарды түсіру тәсімі және дұрыс жағын айқындау жолдары;

кесудің жүйелілігі;

кесудің дәлдігіне қойылатын қажетті шектеулер;

қатаң есептегі және нөмірленген бұйымдарды кесу сапасына қойылатын техникалық тараптар;

пышақтарды түзету және қайрау жолдары;

үш пышақты машиналардың негізгі тораптарын реттеу жолдары.

234. Жұмыс үлгілері:

1) брошюралар, кітаптар, журналдар, квитанциялар, күнтізбеліктер мен ақ бұйымдары - бір пышақты және үш пышақты машиналарда 3 жақтан кесу;

2) қағаздар - парақ кескіш жеті орама машиналарында көлденең және бөлшектеп кесу;

3) басу мен сызуға, мәтіннің басылған парақтарына, тыстарға, форзацтарға, бланктерге, ашық хаттарға, плакаттарға, карталар мен қатаң есептегі билеттерге арналған қағаздар – бір пышақты машиналарда кесу және қысқарта кесу;

4) диаграммалық, оның ішінде қағаздардың арнаулы түрлерінде басылған өнімдер - орау-кесу станоктарында бір уақытта кесумен орау;

5) картон - автоматты баптамай картон кескіш автоматтарда жолақтар мен бөліктерге кесу.

38-параграф. Кесу машинасының машинисі, 5-разряд

235. Жұмыс сипаттамасы:

бір пышақты және үш пышақты машиналарда мөлдір және жергілікті белгісі бар қағаздарда басылған орындаулардың жоғары дәлдігін қажет ететін өнімдерді, жоғары көркемдік шығармашылық өнімдердің басылған парақтарын кесу және қысқарта кесу;

бір-үш пышақты автоматтарда басылған өнімдер мен блоктарды кесу және қысқарта кесу, картон кескіш автоматтарда картонды кесу, автоматтарды үйлестіру;

үш пышақты кесу машиналарында ерекше күрделі энциклопедиялық, жоғары көркемдік басылымдарды, сондай-ақ осы басылымдардың сигналдық экземплярын кесу.

236. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілген жабдықтардың жұмыс режиміне қойылатын талаптар;

көп бояулы басылымдардың сапасына қойылатын талаптар;

дайын бұйымдарға рұқсатнама;

кесу автоматтарында үйлестіру және реттеу жолдары.

237. Жұмыс үлгілері:

1) суреттерден репродукциялардың энциклопедиялық және сирек басылымдардың жапсырмалары, ұсақ затбелгілер мен карталар, көркемдік маркаланған ашық хаттар және ледериндегі репродукциялар;

2) ақша белгілерінің, ақша-зат лотереясының бұйымдары, паспорттық құжаттамалар.

39-параграф. Кітап салғыш машинаның машинисі, 2-разряд

238. Жұмыс сипаттамасы:

кітап салғыш автоматта кітап блоктарының мұқаба қаптамасын салу жөніндегі дайындық жұмыстарды орындау;

желімдеу аппараттарына желімді құю;

блоктарды тиеу науасына немесе өздігінен салғыштарға беру, салынған блоктарды түзету;

кітап салғыш автоматты тазарту және майлау.

239. Білуге тиіс:

кітаптарды салу түрлері мен жолдары;

қолданылатын материалдарға, қақпақтар мен өңделген кітап блоктарына қойылатын талаптарды.

40-параграф. Кітап салғыш машинаның машинисі, 3-разряд

240. Жұмыс сипаттамасы:

кітап салғыш жартылай автоматта кітап блоктарының мұқаба қалыптарын салу;

блоктың форматы мен көлеміне сәйкес тиегіш науаны, блокты берушіні тегістеу және блоктау құрылғысын орнату;

блоктардың сапасын және салынуын бақылау;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақаулықты жою;

біліктілігі жоғары кітап салғыш машина машинисінің басшылығымен энциклопедиялық және жоғары көркемдік басылымдарды кітап блоктарының түптеме кітапшаларына салу.

241. Білуге тиіс:

кітап блоктарын өңдеудің технологиялық процесі;

қолданылатын материалдардың (қағаздардың, желімді ерітінділердің) қасиеті;

кітап салғыш жартылай автоматтарды реттеу жолдары.

41-параграф. Кітап салғыш машинаның машинисі, 4-разряд

242. Жұмыс сипаттамасы:

кітап салғыш автоматта кітап блоктарының мұқаба қаптамаларын салу;

өзге көлемді және форматты кітаптарды салуға көшу кезінде кітапқа салу автоматының механизмдерін үйлестіру және реттеу;

қаптамаларды өздігінен салғыштарды, беру механизмін және блоктарды тасымалдағыш механизмдерін, желім білікшелерін ауыстыру механизмдерін, кітаптарды транспортер канатына көтеру және салынған кітаптарды шығару механизмін орнату және реттеу;

салынған блоктарды бақылау;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтарды жою.

243. Білуге тиіс:

брошюралау-түптеу процестерінің негізгі технологиясы;

дайын кітаптардың сапасына қойылатын талаптар;

кітап салғыш автоматтардың негізгі тораптарын реттеу жолдары.

42-параграф. Кітаптарды дайындау жөніндегі автоматтық желілердің машинисі, 3-разряд

244. Жұмыс сипаттамасы:

кітаптарды дайындау жөніндегі автоматты желілердің желімдеу және кептіру секцияларына немесе кітап блогының түбін қысу секцияларына қызмет көрсету;

өзге формат және көлем блоктарын өңдеуге көшу кезінде секциялардың механизмдерін үйлестіру және реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою.

245. Білуге тиіс:

әртүрлі тәсілдермен кітаптарды дайындаудың технологиялық процесі;

блок пен желімнің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

желімдеу және кептіру секцияларының немесе блоктарды қысу механизмдерін реттеу тәртібі.

43-параграф. Кітаптарды дайындау жөніндегі автоматтық желілердің машинисі, 4-разряд

246. Жұмыс сипаттамасы:

кітап блоктарының түбіршектерін өңдеу және блоктарды мұқаба қаптамасына салу;

біліктілігі жоғары кітаптарды дайындау жөніндегі автоматты желілердің машинисімен бірлесіп кітаптарды дайындау жөніндегі автоматты желілерде дайын кітаптарды қысу және штрихтау;

өзге форматты және көлемді кітаптарды салуға көшу кезінде салмалы машинаның механизмдерін үйлестіру және реттеу;

қаптамалар мен блоктарды беру тораптарын, желім аппараттары мен білікшелерін ауыстырып көшіру, салынған кітаптарды көтеру және шығару механизмдерін орнату және реттеу;

кітаптарды дайындау бойынша автоматтық желілерде секциялардың біреуіне қызмет көрсету:

блоктарды үш жақтан кесу, домалату және каширлеу, жапсыру-капталдау, блоктарды мұқаба қаптамасына салу;

өзге формат және көлем блоктарын өңдеуге көшу кезінде қызмет көрсететін секциялардың механизмдерін үйлестіру және реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою.

247. Білуге тиіс:

брошюралау-түптеу процестерінің негізге технологиясы;

салу кезінде қолданылатын материалдардың қасиеті;

материалдарға (қағазға, картонға, мәрлі мен желімге), блоктың сапасына, қаптамалар мен салынған кітаптарға қойылатын техникалық талаптар;

салу машиналарының негізгі тораптарының, кесу секцияларының механизмдерін реттеу және жапсыру-капталдау әрі салмалы блоктарды домалату әрі каширлеу тәртібі.

44-параграф. Кітаптарды дайындау жөніндегі автоматтық желілердің машинисі, 5-разряд

248. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары кітаптарды дайындау жөніндегі кітаптарды дайындау жөніндегі автоматты желілердің машинисімен бірлесіп кітап блоктарының түбіршектерін өңдеу, блоктарды мұқаба қаптамасына салу, дайын кітаптарды қысу және штрихтау бойынша кітаптарды дайындау жөніндегі автоматты желілердің секцияларына қызмет көрсету;

өзге форматты және көлемді кітап блоктарын өңдеуге көшу кезінде дөңгелету-каширлеу, жапсыру-капталдау және салмалы машиналарды, сондай-ақ штрихтау-қысу престерін үйлестіру және реттеу.

249. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін машиналарда жасалатын жартылай дайын өнімнің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

дөңгелету-каширлеу, жапсыру-капталдау және салмалы машиналарды, штрихтау-қысу престерін реттеу.

45-параграф. Кітаптарды дайындау жөніндегі автоматтық желілердің машинисі, 6-разряд

250. Жұмыс сипаттамасы:

кітап блоктарының түбіршектерін өңдеу және блоктарды мұқаба қаптамасына салу, дайын кітаптарды қысу және штрихтау бойынша кітаптарды дайындау жөніндегі автоматты желілердің секцияларына қызмет көрсету, сондай-ақ желіге кіретін барлық машиналарға үйлестіру жұмыстарын жүргізу;

өзге форматты және көлемді кітап блоктарын өңдеуге көшу кезінде қызмет көрсететін машиналардың механизмдерін ауыстырып қою;

тасымалдағыштың қысқаштарын, дөңгелету, каширлеу механизмдерін, марлі беру, каптал-қағаз секцияларын, қысатын және дөңгелететін құрылғыларын орнату және реттеу;

барлық тораптарды бөлшектеу және құрастыру, қызмет көрсетілетін машиналардың бөліктері мен бөлшектерін тексеру;

кесетін құралды қайрау;

қызмет көрсетілетін жабдықты теңшеу кезінде қажетті есептерді жүргізу;

алдын алу тексерулерін, жоспарлы-алдын ала жөндеу жүйесі бойынша қызмет көрсететін жабдықтарда жөндеулерді жүргізуге қатысу.

251. Білуге тиіс:

автоматты желілерде жүргізілетін барлық операциялар кезінде жартылай дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар;

кітаптар шығару бойынша автоматты желілерге кіретін машиналардың құрылғысы және конструктивті ерекшеліктері;

оларды жұмыстың дәлдігіне тексеру және теңшеу.

46-параграф. Кітаптарды ерекше тысқа орау автоматының машинисі, 3-разряд

252. Жұмыс сипаттамасы:

автоматта кітаптардың мұқабасын ерекше тысқа және ашық хаттарды тысқа орау;

кітаптарды ерекше тысқа орау автоматының машинасын жұмысқа дайындау;

ерекше тыстарды өздігінен салу қалыптарын, кітаптарды беру және ашу механизмдерін, ашық хат жиынтықтарын беру, кітаптар мен ашық хат жиынтықтарын қабылдағыш құрылғыларға шығару механизмдерін, ерекше тыстың сипатына сәйкес қыздырудың температурасын үйлестіру және реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою;

дайын өнімнің сапасын бақылау;

кітаптарды ерекше тысқа орау автоматын тазарту және майлау.

253. Білуге тиіс:

кітаптарды ерекше тысқа орау автоматының механизмдерін пайдалану және реттеу тәртібі;

кітаптарды ерекше тысқа және ашық хат жиынтықтарын тысқа ораудың технологиялық процесі;

ерекше тысқа арналған қағазға қойылатын техникалық талаптар.

47-параграф. Кітаптарды футлярларға салу машинасының машинисі, 2-разряд

254. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары кітаптарды футлярларға салу машинасы машинисінің басшылығымен футлярларды жасау және қызмет көрсетілетін машиналарда кітаптарды футлярларға салу;

кітаптарды кітап салғыш футлярларға салу үшін машинаға тиеу;

өздігінен салғышты футлярлар пішімдерімен зарядтау;

қызмет көрсетілетін машиналардың механизмдерін реттеуге қатысу.

255. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін машиналардың жұмыс істеу принципі;

қолданылатын материалдардың қасиеті;

қолданылатын жартылай дайын өнімдерге қойылатын техникалық талаптарды.

48-параграф. Кітаптарды футлярларға салу машинасының машинисі, 4-разряд

256. Жұмыс сипаттамасы:

футлярларды жасау және кітаптарды футлярларға салу машинасында кітаптарды кітап салғыш футлярларға салу;

кітаптарды өздігінен салғыштарды және футлярлардың пішімдерін орнату және реттеу;

футляр пішімдерін өткізу механизмдерін реттеу;

футлярларды, желім аппараттарын қалыптастыру және футлярға салынған кітаптарды шығаруды реттеу;

өзге форматты және көлемді кітаптарды салуға көші кезінде қызмет көрсетілетін машиналардың механизмдерін үйлестіру және реттеу;

машинаның жұмысындағы ақаулықтарды жою.

257. Білуге тиіс:

кітаптарды футлярларға салу машинасының құрылғысы;

кітаптарды футлярларға салу сапасына қойылатын техникалық талаптар;

қызмет көрсетілетін машиналардың негізгі тораптарын реттеу жолдары және оны үйлестіру тәртібі.

49-параграф. Конверт машинасының машинисі, 3-разряд

258. Жұмыс сипаттамасы:

конверт машиналарында конверттерді жасау;

конверт машиналарына орама қағаздарды орнату, баспа формасын түзету;

өздігінен салғышты жартылай дайын өнімдермен зарядтау;

желім аппараттарын желіммен және бояу аппараттарын бояумен толтыру;

конверттерді басу, ойып жазу және жабыстыру;

конверттердің форматы мен қағаздың тығыздығына қарай конверт машинасының жұмысын үйлестіру;

желім жағу аппараттары мен бүктеу механизмдерінің жұмысын бақылау;

сапасын тексеру, есептеу, конверттерді будаларға бандерольдау және буып-түю;

қатаң есептегі жартылай дайын өнімдер мен конверттерді қабылдау және тапсыру;

жұмыстағы ақаулықты жою, конверт машинасын тазарту және майлау.

259. Білуге тиіс:

конверттерді дайындау процесі;

баспа формаларын орнату және түзету тәртібі;

басу бояуының қасиеті;

қолданылатын желімдер мен қағаздардың қасиеті;

конверт машиналарын реттеу жолдары;

қатаң есептегі өнімдерді пайдалану жолдары.

50-параграф. Конверт машинасының машинисі, 4-разряд

260. Жұмыс сипаттамасы:

парақты және орама конверт машиналарында көркемдік конверттерді жасау;

біліктілігі жоғары конверт машинасының машинисі басшылығымен электрлі бақылау-есептеу құрылғылары бар орама ротациялық конверт машиналарында көркемдік конверттерді жасау;

қызмет көрсетілетін машиналарды үйлестіру, жылдамдықты орама ротациялық конверт машиналарды жөндеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтарды анықтау.

261. Білуге тиіс:

конвертті парақты және орама ротациялық машиналардың құрылғысы;

қызмет көрсетілетін машиналарды реттеу жолдары;

қолданылатын басу бояулары мен желімдердің қасиеті.

51-параграф. Конверт машинасының машинисі, 5-разряд

262. Жұмыс сипаттамасы:

электрлі бақылау-есептеу құрылғылары бар орама ротациялық конверт машиналарында көркемдік конверттерді жасау;

желімделген орама қағазды зарядтау құрылғысына орнату, қағаз төсемін өткізу, бандерольдау секциясының желімдеу аппараттарын толтыру;

тарқату механизмін, бандерольдау механизмінің төселетін қалпын автоматты бақылауға арналған құрылғыларды, форматты кесу және бұрыштарды кесу тораптарын, дайындамаларды тасымалдау тораптарын, конверт клапандарын гуммирлеу секциясын, кептіруді, жүгіртуді, бүктеуді, электронды бақылау-есептеу және блоктау құрылғысын үйлестіру және реттеу;

конвертердің сапасын бақылау;

жұмыс процесінде ақаулықтарды бақылау.

263. Білуге тиіс:

жылдамдықты орама ротациялық конверт машиналарының құрылғысы;

жылдамдықты орама ротациялық конверт машиналарының тораптары мен секцияларын жұмыс режиміне жүйелеп қосу;

машиналардың барлық тораптарын реттеу жолдары.

52-параграф. Қаптама жасайтын машинаның машинисі, 3-разряд

264. Жұмыс сипаттамасы:

қаптама жасайтын машиналарда мұқаба қаптамасын жабу;

секцияларды картонды жақтармен, түбіршек материалдармен және қалдықтармен тиеу;

картон мен қалдықты беру тораптарын, пышақ, шеттерін бүгу және өңдеу, каландрирлеу және желім жағу механизмдерін реттеу;

біліктілігі жоғары қаптама жасайтын машинаның машинисінің басшылығымен қаптама жасайтын машиналарда тұтас жабатын және құрама түптеу қаптамаларын жасау;

матамен, қалдықтың орамасын орнату;

секцияларды картонды жақтармен тиеу;

желім аппараттарына желімді құю;

жұмыстағы ақауларды жою;

қаптама жасайтын машиналарды тазарту және майлау.

265. Білуге тиіс:

құрама және тұтас жабатын түптеу қаптамаларын жасаудың технологиялық процесі;

мұқаба қаптамасының сыныптамасы;

қолданылатын материалдар мен дайын қаптамаларға қойылатын техникалық талаптар;

қаптама жасайтын машинаның реттеу жолдары.

53-параграф. Қаптама жасайтын машинаның машинисі, 4-разряд

266. Жұмыс сипаттамасы:

өздігінен салғышсыз қаптама жасайтын машиналарда тұтастай жабатын және құрама мұқаба қаптамаларын жасау;

әртүрлі түрдегі және форматты қаптамаларды жасауға көшу кезінде механизмдерді үйлестіру және реттеу;

картон мен қалдықты беру тораптарын, шеттерді бүктеу және өңдеу, каландрирлеуші, желім жағушы және пневматикалық құрылғыларды орнату және реттеу;

сыртқы материалдардың дайындамаларын тиеу;

қаптама жасайтын материалдардың жұмысындағы ақауларды жою;

біліктілігі жоғары қаптама жасайтын машинаның машинисінің басшылығымен қаптама жасайтын автоматтарда тұтас жабатын мұқаба қаптамасын жасау;

секцияларға картондарды, тыстарды тиеу;

желім аппараттарына желімді құю;

жұмыстағы ақауларды жою;

қаптама жасайтын аппараттарды тазалау және майлау.

267. Білуге тиіс:

брошюралау-түптеу процестерінің негізгі технологиясы;

түптеу материалдарын пішудің тәртібі;

түптеу материалдарын жасау кезінде пайдаланылатын материалдарға қойылатын негізгі талаптар;

қаптама жасайтын машиналар мен автоматтарды реттеудің жолдары.

54-параграф. Қаптама жасайтын машинаның машинисі, 5-разряд

268. Жұмыс сипаттамасы:

өздігінен салғыштары бар қаптама жасайтын машиналарда тұтастай жабатын және құрама мұқаба қаптамаларын (оның ішінде поливинилхлоридтен, бумвинилдан және өзге жасалған қақпақтарды, престелген пленкасы бар тұтастай қағаз қақпақтарын) жасау;

әртүрлі түрдегі және форматты қаптамаларды жасау кезінде қаптама жасайтын машиналарды үйлестіру және реттеу;

басу қосымшасы бар қаптама жасайтын машиналарда құрама мұқаба қаптамаларын жасау, түбіршек және жақ бойынша бояулармен басу;

бояу аппараттарын үйлестіру және реттеу, штамптарды орнату;

басу сапасын бақылау;

бұрышты пышақтарды, материалдардың бойлық және көлденең бүктеулерін, шеттерді өңдеулерді, каландрирлеуші, желім жағушы және пневматикалық құрылғыларды орнату;

қаптама жасайтын машиналарда қаптамаларды тыстармен жабу;

алуан түрлі және форматты қақпақтарды жасаған кезде машинаның механизмдерін үйлестіру және реттеу;

тыстар мен қақпақтарды бүктеу механизмдері мен өзге механизмдерді орнату және реттеу;

машинаның жұмысындағы ақаулықтарды жою;

картонды, қалдықтар мен тыстарды (әртүрлі материалдардан), кареткаларды, қаптамаларды өздігінен салғыштарды (әртүрлі материалдардан) беру тораптарын орнату және реттеу.

269. Білуге тиіс:

басылымның форматына қарай қаптама жасайтын машиналардың механизмдерін орнату үшін таблицаларды құру принципі;

өздігінен салғыштарды және өзгемеханизмдерді реттеу жолдары.

55-параграф. Қаптама жасайтын машинаның машинисі, 6-разряд

270. Жұмыс сипаттамасы:

қаптама жасайтын автоматтарда тұтастай жабатын мұқаба қаптамаларын жасау;

әртүрлі және форматты қаптамаларды жасау кезінде автоматты үйлестіру және реттеу;

әртүрлі материалдардан жасалған картондарды, тыстарды беру тораптарын орнату және реттеу.

271. Білуге тиіс:

қаптама жасайтын автоматтың құрылғысы мен конструктивтік ерекшеліктері;

автомат механизмдерін реттеу жолдары.

56-параграф. Лактау-гуммирлеу машинасының машинисі, 2-разряд

272. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары лактау-гуммирлеу машинасының машинисінің басшылығымен басылған өнімдерді форматы 102 х 126 сантиметрге дейін лактау-гуммирлеу машиналарында лактау, сондай-ақ барлық типтегі лактау-гуммирлеу машиналарында маркалар мен өзге өнімдерді гуммирлеу;

лак пен желімді ваннаға құю;

парақтарды қабылдау механизмдері мен өзгемеханизмдерді орнату, өздігінен салғыштарды зарядтау;

лактау-гумирлеу машиналарын тазалау, жуу және майлау.

273. Білуге тиіс:

лактау және гуммирлеу процестерінің міндеті;

қолданылатын материалдар мен жартылай дайын өнімдерге қойылатын техникалық талаптар;

майлау материалдардың қасиеті;

баспа бедерлерін қолдану тәртібі мен оларды сақтау жолдары.

57-параграф. Лактау-гуммирлеу машинасының машинисі, 3-разряд

274. Жұмыс сипаттамасы:

форматы 102 х 126 сантиметрге дейін (тыстарды, маркаларды, ашық хаттарды, көркемдік репродукциялар мен затбелгілік буып-түю өнімдерін) лактау-гуммирлеу машиналарында басылған бояу өнімдерінлактау;

барлық типтегі лактау-гуммирлеу машиналарында маркалар мен өзге өнімдерді гуммирлеу;

біліктілігіжоғары лактау-гуммирлеу машинасының машинисінің басшылығымен басылған өнімдерді ірі габаритті (форматы 130 х 130 сантиметр) лактау-гуммирлеу машинасында лактау;

декелді даярлау және орнату;

кептіргіш құрылғыларды, лак қабатының қалыңдығын және бедердегі желімді, ауаны беру және оның температурасын реттеу;

лак пен желімді құрастыру;

лактау-гуммирлеу машиналарының жұмысындағы ақаулықтарды жою.

275. Білуге тиіс:

лак пен желімнің қасиеттері;

өнімнің сипаттамасын ескере отырып, оларды қолдану тәртібі;

лактау және гуммирлеу сапасын бақылау әдістері;

лактау-гуммирлеу машиналарының механизмдерін реттеу жолдары.

58-параграф. Лактау-гуммирлеу машинасының машинисі, 4-разряд

276. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары көркемдік өнімдерді: форматы 102 х 126 сантиметрге дейін лактау-гуммирлеу машиналарында тыстарды, маркаларды, ашық хаттарды, музей суреттерінен репродукцияларды ледеринде және өзге техникалық матада, мелованды фототиптік және пластифицирленген қағаздарда лактау;

ірі габаритті (форматы 130 х 130 сантиметр болатын) лактау-гуммирлеу машиналарында өнімдердің барлық түрлерін лактау;

біліктілігі жоғары лактау-гуммирлеу машинасы машинисінің басшылығымен ірі габаритті лактау-гуммирлеу машиналарында басылған жоғары көркемдік өнімдерін лактау;

қосарлы пневматикалық өздігінен салғышты үйлестіру, реттеу;

инфрасәулелердің лампалары мен желдеткіштерінің жұмысын қадағалау;

доғалы соплоларды, салқындатқыш құрылғыларды орнату және ірі габаритті лактау-гуммирлеу машиналарында лактайтын өнімге қабылдау.

277. Білуге тиіс:

ледеринге және қағаздың жоғары сортты арнайы түрлеріне лак жабындыларын жағу ерекшеліктері;

ірі габаритті лактау-гуммирлеу машиналарында механизмдерді реттеу жолдары.

59-параграф. Лактау-гуммирлеу машинасының машинисі, 5-разряд

278. Жұмыс сипаттамасы:

ірі габаритті лактау-гуммирлеу машиналарында жоғары талап қойылатын бұйымдарының жоғары көркемдік өнімдерін (маркалар, маркаланған ашық хаттар және өзге) лактау.

279. Білуге тиіс:

жоғары көркемдік бұйымдарын лактаудың ерекшеліктері.

60-параграф. Ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасау жөніндегі автоматты желілердің машинисі, 3-разряд

280. Жұмыс сипаттамасы:

ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығару жөніндегі автоматты желілерде ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығаруға қатысу;

дәптерлерді будаға іріктеу, оларды бандерольдау процесін және сапасын бақылау;

бандероль орамаларын дайындау және оларды секцияға орнату;

дәптерлерді кесу секциясынан бандерольдауға беру механизмінің жұмысын қадағалау;

желім аппараттарын үйлестіру және реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтарды тазалау және майлау.

281. Білуге тиіс:

ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығарудың технологиялық процесі;

дайын өнімге қойылатын ұлттық стандарттар;

іріктеу-бандерольдау секцияларының тораптарын реттеу жолдары.

61-параграф. Ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасау жөніндегі автоматты желілердің машинисі, 4-разряд

282. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығару жөніндегі автоматты желілердің машинисімен бірлесіп ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығару жөніндегі автоматты желілерде ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығарудың процесін жүргізу;

қағаз орамаларын дайындау және орнату;

форматқа қағаз кесу, сызу процесін жүргізу;

парақтар мен қаптамаларды іріктеу;

зарядтау секциясының, сызатын, бояйтын және қысатын білікшелердің механизмдерін орнату және реттеу;

блоктардың түбіршектердің мәрлімен немесе техникалық матамен тігіссіз бекіту;

қағаз бен дәптерлерді форматқа кесу үшін өлшемдерін орнату;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жоюға қатысу.

283. Білуге тиіс:

қолданылатын материалдарға қойылатын техникалық талаптар;

ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығару жөніндегі автоматты желілерге кіретін машиналардың жекелеген тораптарының құрылғысы және реттеу жолдары.

62-параграф. Ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасау жөніндегі автоматты желілердің машинисі, 5-разряд

284. Жұмыс сипаттамасы:

кесу секциясыз және оларды бандерольдау секциясы бар ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығару жөніндегі автоматты желілерде ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығарудың процесін жүргізу;

қағаз орамаларын толтыру;

тігін аппараттарын орнату, оларды үйлестіру және реттеу;

сымдарды тігін аппараттарына толтыру;

дәптерлерді тігуді бақылау;

бояу білікшелерін орнату, қаптаманы басуға арналған формаларды жеткізу және түзету;

қызмет көрсетілетін жабдықтарға алдын ала тексеру және жөндеу жүргізуге қатысу.

285. Білуге тиіс:

ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығару жөніндегі автоматты желілердің құрылғысы;

принципті тәсімдері мен механизмдердің өзара әрекеттесу жолдары;

баспа формасына қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын материалдардың ұлттық стандарты.

63-параграф. Ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасау жөніндегі автоматты желілердің машинисі, 6-разряд

286. Жұмыс сипаттамасы:

кесу секциясы және бандерольдау секциясы бар ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығару жөніндегі автоматты желілерде ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығарудың процесін жүргізу;

қағаздар мен бұйымдарды форматқа кесу үшін пышақтарды орнату;

тасымалдағыштардың қысқаштарын және жұмыс секциялары механизмдерін реттеу;

басу білікшелерін орнату;

ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығару жөніндегі автоматты желілердің барлық секциялары мен тораптарында үйлестіру жұмыстарын жүргізу;

өнімнің сапасын бақылау.

287. Білуге тиіс:

ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасап шығару жөніндегі автоматты желілердің конструкциясы;

құрылғысы және конструкциялық ерекшеліктері;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмыстарды дәлдікке тексеру және теңшеу тәртібі.

64-параграф. Нөмірлеуші, 1-разряд

288. Жұмыс сипаттамасы:

белгілерді алдын ала тере отырып, оларды жеткізу және түзете отырып конторлы-кеңселік бұйымдарды қолмен нөмірлеу;

нөмірлегіштің қалпақшасында теру немесе клишені бекіту;

түзету және басу;

нөмірлеудің дұрыстығын тексеру.

289. Білуге тиіс:

түзетулердің міндеті;

баспа бояуына және нөмірлеу сапасына қойылған талаптар;

қаріптердің кегілдері.

290. Жұмыс үлгілері:

нөмірлеу:

1) квитанция;

2) контор кітаптары;

3) ленталар;

4) талондар;

5) чектер;

6) жапсырмалар.

65-параграф. Нөмірлеуші, 2-разряд

291. Жұмыс сипаттамасы:

белгілерді алдын ала тере отырып, оларды жеткізу және түзете отырып, қатаң есептегі құжаттарды және жұмысты қолмен және нөмірлеу станогында нөмірлеу;

бояу тонын келтіре отырып, негізгі мәтінге жекелеген сөздер мен белгілерді басу;

қағаздарды есептеп қабылдау және тапсыру;

нөмірлеу станогын тазалау, майлау және реттеу.

292. Білуге тиіс:

қаріптердің гарнитуралары;

қатаң есептегі құжаттамалармен жұмыс істеу жолдары;

нөмірлеу аппараттарын реттеу жолдары.

293. Жұмыс үлгілері:

нөмірлеу:

1) кәсіподақ билеттері, жинақтар және өзге;

2) массасы 120-160 грамм қағазда форматы 75 х 100 сантиметр және одан артық теңіз және арнаулы карталар;

3) квитанция-бланк кітаптары және қатаң есептегі өзге бұйымдар.

66-параграф. Нөмірлеуші, 3-разряд

294. Жұмыс сипаттамасы:

белгілерді алдын ала тере отырып, оларды жеткізу және түзете отырып, станоктарда, престерде және қолмен қарапайым тәсілмен және бақылау бедерлеумен ақша бұйымдарын, облигацияларды, лотерея билеттерін, паспорт және орден құжаттамаларын нөмірлеу;

нөмірлеудің дұрыстығын тексеру;

ілеспе құжаттамаларды рәсімдеу;

белгіленген тәртіппен есептей отырып, қағаздарды, жартылай дайын өнімдер мен дайын бұйымдарды қабылдау және тапсыру.

295. Білуге тиіс:

жергілікті белгілері бар қағаздардың қасиеті;

нөмірлеу станоктары мен престерді үйлестіру және реттеу жолдары.

67-параграф. Перфораторлаушы, 1-разряд

296. Жұмыс сипаттамасы:

кесу сызығы пайда болу немесе одан кейін бекіту үшін перфораторлау станоктарында қағаздарды, кітап блоктарын, брошюраларды, журналдарды перфораторлау (кесу);

штампты орнату;

жұмыстағы ақауларды жою;

перфораторлау станоктарын тазарту және майлау.

297. Білуге тиіс:

перфораторлайтын бұйымдардың түрлері;

перфораторлаудың түрлері және олардың пайда болу жолдары;

перфораторлауға қойылатын техникалық талаптар.

68-параграф. Перфораторлаушы, 3-разряд

298. Жұмыс сипаттамасы:

перфораторлау машиналары мен станоктарында, есептеумен басылған маркалары мен маркалы блоктарды перфораторлау;

алдыңғы операциялардың ақауларын анықтау;

бұйымның форматына сәйкес парақтардың берілу қадамын белгілеу;

түйреуге арналған рашкеттерді есептеу;

перфораторлау, өнімді есептеу және бақылау;

перфораторлау станогын реттеу.

299. Білуге тиіс:

өнімді есептеу жолдары;

ақау түрлері;

перфораторлау станогын реттеу жолдары.

69-параграф. Пленканы престеу машинисі, 2-разряд

300. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары пленканы престеумашинисінің басшылығымен престеу машинасында пленкаларды престеу (ламинирлеу) бойынша жұмыстарды орындау;

бедерлерсапасын тексере отырып, оларды қабылдау;

престеу машиналарын жұмысқа дайындауға қатысу;

машинаны тазалау және майлау.

301. Білуге тиіс:

престеу машиналарын пайдалану және оған қызмет көрсетудің тәртібі.

70-параграф. Пленканы престеу машинисі, 3-разряд

302. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары пленканы престеу машинисінің басшылығымен престеу машинасында изобасылымдарға, қаптамаларға, затбелгілік өнімге пленкаларды престеу (ламинирлеу);

орамды тарқату және орамнан пленкаларды беруді реттеу;

престеуден кейін пленкаларды кесу;

лакты ваннаға құю және лакты беру жүйесін алдын ала реттеу.

303. Білуге тиіс:

басылған өнімге пленкаларды престеудің технологиялық процесі;

қолданылатын материалдарға қойылатын негізгі талаптар.

71-параграф. Пленканы престеу машинисі, 4-разряд

304. Жұмыс сипаттамасы:

престеу машинасында изобасылымдарға, картографиялық басылымдарға және қаптамаларға пленкаларды престеу (ламинирлеу);

түрлі және әртүрлі форматты полиграфиялық өнімдерге пленкаларды престеуге көшу кезінде престеу машиналарының механизмдерін үйлестіру және реттеу;

лактың температурасын және қабатының қалыңдығын реттеу;

престеу сапасын бақылау;

престеу машинасының жұмысындағы ақаулықтарды жою.

305. Білуге тиіс:

престеу машиналарының механизмдерін реттеу жолдары;

дайын өнімсапасына қойылатын техникалық талаптар.

72-параграф. Салу-тігу-кесу агрегатының машинисі, 3-разряд

306. Жұмыс сипаттамасы:

тасымалдағыштарға дәптерлерді қолмен сала отырып, салу-тігу машиналарында брошюраларды, журналдар мен арнайы бұйымдарды жинақтау және тігу;

өзге форматта және көлемде өнімдерді тігуге көшу кезінде машиналардың тораптарын реттеу;

тігін аппараттарын, тасымалдаушы тізбектің шылбырын, шығару құрылғылары мен блок-контакты орнату және реттеу;

жұмыстағы ақауларды жою;

салу-тігу машиналарын тазарту және майлау.

307. Білуге тиіс:

брошюраларды дайындау технологиясы;

қолданылатын жартылай дайын бұйымдарға, материалдарға, тігілген брошюраларға, журналдарға және арнайы басылымдарға қойылатын техникалық талаптар;

сымдардың нөмірлері және бекітілетін бұйымдардың сипаттамасына қарай қойылатын талаптар;

салу-тігу машиналарын реттеу жолдары.

73-параграф. Салу-тігу-кесу агрегаттарының машинисі, 4-разряд

308. Жұмыс сипаттамасы:

өздігінен салғыштары бар салу-тігу машинада брошюраларды, журналдар мен арнайы бұйымдарды жинақтау және тігу;

өзге форматта және көлемде өнімді тігуге көшу кезінде машиналардың тораптарын реттеу;

дәптерлер мен қаптамаларды өздігінен салғыштарды-ашқыштарды орнату және реттеу.

309. Білуге тиіс:

өздігінен салғыштарды-ашқыштардың конструкциясы және реттеу жолдары.

74-параграф. Салу-тігу-кесу агрегаттарының машинисі, 5-разряд

310. Жұмыс сипаттамасы:

салу-тігу-кесу агрегаттарында брошюралар мен журналдарды, паспорттық құжаттамаларды, құжаттама кітапшаларды жинақтау, тігу және үш жақтан кесу;

бұйымның форматы мен көлеміне сәйкес қалыңдық өлшегішті, тегістегіш бұрыштамаларды, автоблоктау құрылғыларын, кесу тораптары мен өзге механизмдерін үйлестіру және реттеу;

жұмыстағы ақауларды жою;

пышақтарды түзету, салу-тігу-кесу агрегатты тазарту және майлау.

311. Білуге тиіс:

кесуден кейін басылымдардың форматтары және қойылған шектеулер;

салу-тігу-кесу агрегаттарының негізге тораптарын реттеу жолдары;

пышақтарды қайрау және түзету техникасы.

75-параграф. Сызу машинасының машинисі, 2-разряд

312. Жұмыс сипаттамасы:

орама және парақты сызу машиналарында дәптерлерге арналған қағаздарды және ақ өнімдерінің бұйымдарын сызу бойынша дайындық жұмыстарын орындау;

сызу қағаздарының барлық түріне арналған жиынтықтарды құрастыру;

орама мен өздігінен салғыштарды қағазбен толтыру;

бояу аппараттарына бояуларды құю;

қағаз парақтарын түйістіру;

сызу машиналарын тазарту және майлау.

313. Білуге тиіс:

сызғылардың түрлерін және оларға жиынтықтарды жасау;

қолданылатын қағаздар мен бояуларға қойылатын техникалық талаптар.

76-параграф. Сызу машинасының машинисі, 3-разряд

314. Жұмыс сипаттамасы:

орама және парақты сызу машиналарында дәптерлерге арналған қағаздарды және ақ өнімдерінің бұйымдарын сызу;

сызу жиынтықтарын, резеңке білікшелерді, қағазды шабу өлшемдерін орнату;

жұмыстағы ақаулықтарды жою;

сызу машиналарын реттеу.

315. Білуге тиіс:

қолданылатын қағаздар мен бояуларды қолдану қасиеттері;

сызу сапасына қойылатын техникалық талаптар;

сызу машиналарын реттеу жолдары.

77-параграф. Тігін машинасы мен автоматтарының машинисі, 2-разряд

316. Жұмыс сипаттамасы:

бір аппаратты сымдау-тігу машиналарында кітап-журнал, ақ және картонажды өнімдерді жамау салып және жамап тігу;

өзге форматтарға және тігу түрлеріне көшкен кезде тігін аппараттарын орнату және үйлестіру;

сымдардың берілуін реттеу;

дәптерлерді салу және тігу.

317. Білуге тиіс:

кітаптардың, брошюралар мен журналдардың құрама элементтері;

бұйымның сипаттамасына сәйкес тігіннің түрлері;

жартылай дайын өнімдерге және тігілген бұйымдарға қойылатын техникалық талаптар;

сымдау-тігу машиналарын реттеу жолдары.

78-параграф. Тігін машинасы мен автоматтарының машинисі, 3-разряд

318. Жұмыс сипаттамасы:

көп аппаратты сымдау-тігу машиналарында тігінжіпте және өнімнің барлық түрлерінде ақ өнімін тігу;

басылымның көлемі мен форматына сәйкес тігін аппараттарын, салу үстелін, тасымалдағышты, өздігінен салғышты және сымдау-тігу машиналарының өзге механизмдерін орнату және үйлестіру;

дәптерлерді салу;

тігу сапасын бақылау;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың ақауларын жою.

319. Білуге тиіс:

кітап блоктарын жасау және өңдеу бойынша техникалық операциялар;

кітап блоктарын бекіту түрлері мен жолдары;

қолданылатын материалдарға (сымдарға, жіптерге, мәрліге) қойылатын техникалық талаптар;

сымдау-тігу машиналарын реттеу жолдары.

79-параграф. Тігін машинасы мен автоматтарының машинисі, 4-разряд

320. Жұмыс сипаттамасы:

тігінжіп машиналары мен автоматтарында кітап-журнал өнімдері мен құжаттамалық кітапшаларды тігу, сондай-ақ оларға үйлестіру жұмыстарын жүргізу;

көп аппаратты сымдау-тігу машиналарында құжаттамалық кітапшаларын тігу;

дәптердің берілуін және тігілетін блоктардың көлемін бақылау үшін механизмдерді және өздігінен салғышты үйлестіру;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың барлық тораптарын бөлшектеу және құрастыру;

бөлшектер мен бөліктерді тексеру және жетілдіру;

жоспарлы-ескерту жөндеуінің жүйесі бойынша қызмет көрсетілетін жабдықтарды алдын ала қарауларға, тексерулерге, жөндеуге қатысу.

321. Білуге тиіс:

тігілген блоктарға қойылатын техникалық талаптар;

тігінжіп машиналары мен автоматтарының құрылғысы, қызмет принциптері, конструктивтік ерекшеліктері, оларды реттеу жолдары;

тексеру және теңшеу тәртіптері.

80-параграф. Тігін машинасы мен автоматтарының машинисі, 5-разряд

322. Жұмыс сипаттамасы:

электронды бағдарламалық басқарылатын тігінжіп автоматтарында кітап-журнал және альбом өнімдерін тігу;

тігілетін блоктың жұмыс режимі, көлемі, форматытуралы деректерді енгізу;

технологиялық режимнің бұзылуы, қоршаулардың ашылуы туралы хабарлар ету.

323. Білуге тиіс:

электронды бағдарламалық басқаратын тігінжіп автоматтарының конструктивтік ерекшеліктері;

бағдарлама бойынша жұмыс істейтін өздігінен салғыш, желім аппараттары конструкциясының ерекшеліктері;

электрониканың негіздері.

81-параграф. Тігінсіз бекіту агрегатының машинисі, 4-разряд

324. Жұмыс сипаттамасы:

тігінсіз бекіту станоктарында кітап блоктарын қағазбен, мәрлімен немесе техникалық матамен тігінсіз бекіту және түбіршектерін жиектеу;

іріктеу секциясыз тігінсіз бекіту агрегаттарында кітап блоктарын тыспен тігінсіз бекіту және жабу;

басылымның форматы мен көлеміне сәйкес тиеу тораптарын фрезаларды, тысты өздігінен салғышты және өзгемеханизмдерді орнату және реттеу;

жұмыстағы ақауларды жою;

қызмет көрсетілетін жабдықтарды тазарту және майлау;

біліктілігі жоғары тігінсіз бекіту агрегатының машинисімен бірлесіп іріктеу секциясы бар тігінсіз бекіту агрегаттарында брошюраларды жинақтау, тігінсіз бекіту, тыспен жабу және үш жақтан кесу;

басылымның көлемі мен форматына сәйкес дәптерлерді өздігінен салғыштарды, кесу секцияларын, тасымалдағыш және қабылдағыш құралдарды үйлестіру және реттеу;

пышақтарды ауыстыру және түзету;

брошюраларды кесу сапасын және дайын өнімді есептеудің дұрыстығын бақылау.

325. Білуге тиіс:

тігінсіз бекіту тәсілімен брошюраны жасаудың технологиясы;

кітап блоктарын пішудің түрлері және кітап блоктарын өңдеудің технологиясы;

қолданылатын жартылай дайын өнімдерге, материалдарға және дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар;

қолданыстағы материалдардың қасиеті;

тігінсіз бекіту агрегатын реттеу жолдары;

дәптерлердің өздігінен салғыштарын, кесу секцияларын, тасымалдағыш және қабылдағыш құлдарын реттеу тәртібі.

82-параграф. Тігінсіз бекіту агрегатының машинисі, 5-разряд

326. Жұмыс сипаттамасы:

кітап блоктарын жинақтау, түбіршектерін қағазбен, мәрлімен немесе технологиялық матамен тігінсіз бекіту және жиектеу, сондай-ақ іріктеу секциясы бар тігінсіз бекіту агрегаттарында кітап блоктарының тыстарын тігінсіз бекіту және жабу;

дәптердің өздігінен салғыштарын орнату және реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою.

327. Білуге тиіс:

кітап блоктарын жинақтау сапасына қойылатын техникалық талаптар;

тігінсіз бекіту агрегаттарының іріктеу секцияларын реттеу жолдары.

83-параграф. Тігінсіз бекіту агрегатының машинисі, 6-разряд

328. Жұмыс сипаттамасы:

тігінсіз бекіту агрегаттарында әртүрлі көлемде және форматта брошюраларды жинақтау, тігінсіз бекіту, тыспен жабу және үш жағынан кесу, секциялы агрегаттарда үйлестіру жұмыстарын жүргізу;

дәптерлер мен қаптамаларды өздігінен салғыштарды, фрезерлеу секцияларын ауыстыру әрі реттеу және басылымның көлемі мен форматына сәйкес түбіршекті, желім секцияларын, кесу және өзге механизмдерді бедерлеу;

тораптарды бөлшектеу және құрастыру, тігінсіз бекіту агрегаттарының бөліктері мен бөлшектерін тексеру және жетілдіру;

қызмет көрсетілетін жабдықтарды теңшеу кезінде қажетті есептеулерді жүргізу;

жоспарлы-ескерту жөндеу жүргізу бойынша қызмет көрсетілетін жабдықтарды алдын ала қарау, тексерулер және жөндеулер жүргізуге қатысу;

дайын өнімнің сапасын бақылау.

329. Білуге тиіс:

тігінсіз бекіту агрегаттарына кіретін машиналардың барлық секциялары мен тораптарының құрылғысы мен конструктивтік ерекшеліктері;

дәлдікке теңшеудің және тексерудің тәртібі.

84-параграф. Түптеуші, 1-разряд

330. Жұмыс сипаттамасы:

түптеу операцияларын орындайтын станоктардан жартылай дайын өнімдердің сапасын тексере отырып қабылдау;

кітаптарды, папкаларды, ақ және бланк бұйымдарын жасау бойынша жекелеген түптеу операцияларын орындау.

331. Білуге тиіс:

түптеу станоктарында орындалатын операциялардың түрлері;

кітаптарды, мұқаба қаптамаларын, папкаларды, ақ және бланк бұйымдарын жасаудың технологиялық операциялары;

қолданылатын материалдар мен жартылай дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар.

332. Жұмыс үлгілері:

1) қағаз бен картон - жапсыру;

2) ақ бұйымдары - кесінділерді бояу;

3) күнтізбеліктер, жыртылмалы - жабыстыру және кептіру;

4) клапандар, қалталар, қарындаштар, блокшалар - папкаларға, блоктарға және өзге бұйымдарға жапсыру немесе бекіту;

5) кітаптар, ақ және бланк бұйымдары - футлярларға салу;

6) мұқаба қаптамалар - каландрирлеу;

7) кітаптардың қаптамалары - шпацияны ию;

8) түбіршек материалы, тыстар, қаптамалар, карталар - желім жағу машиналарында және қолмен желім жағу;

9) "бірінші сынып оқушысына сыйлық" типтегі жиынтық - жинақтау;

10) папкалар - қағазбен алып тастау;

11) қағаз парақтарының будасы - бұдан кейін өңдеу үшін желімдеу;

12) репродукцияларға арналған рамалар - құлақшаларды белгілеу және толтыру;

13) көркемдік репродукциялар - өңдеу.

85-параграф. Түптеуші, 2-разряд

333. Жұмыс сипаттамасы:

кітаптарды жасау жөніндегі автоматтық желілер машинисінің басшылығымен кітаптарды жасау жөніндегі механикаландырылған және автоматты ағын желілеріндегі, түптеу операцияларын орындайтын машиналар мен агрегаттардағы жұмыстарды орындау;

жартылай дайын өнімдерді түйістіре отырып және сапасын тексеріп тасымалдағышқа немесе жабдықтардың секциясына төсеу және салу, сондай-ақ жартылай дайын өнімдер мен дайын бұйымдардың сапасын тексеріп қабылдау, қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысын қадағалау;

кітаптарды, папкаларды, ақ және бланк бұйымдарын жасау бойынша жекелеген түптеу операцияларын орындау;

рәсімделуі қарапайым бланк және ақ бұйымдарды жасау бойынша операциялар кешенін орындау;

блок түбіршегін жапсыру және жиектеу, тысты жапсыру.

334. Білуге тиіс:

механикаландырылған және автоматты ағын желілерінде, қызмет көрсетілетін машиналар мен агрегаттарда орындалатын операциялардың түрлері;

қызмет көрсетілетін жабдықтарды пайдалану тәртібі;

блок түбіршектерін дөңгелетуге арналған станоктарды және кітаптарды штрихтауға арналған автоматтарды реттеу жолдары;

қағаздың көлемі мен тығыздығына қарай блоктың түбіршегін дөңгелету режимі;

ақ бұйымдардың түрлері;

құрама мұқаба қаптамасын жасау және блоктарды салудың технологиялық процестері.

335. Жұмыс үлгілері:

1) брошюралар, журналдар, кітаптар - түптеу операцияларын орындайтын автоматты, механикаландырылған желілерді, машиналар мен агрегаттарда жасауға қатысу;

2) блоктар - желімдеу, желімдеуден кейін ажырату, қаптамаларды таратып салу және іріктеу, түбіршектерді қысу және дөңгелету, кесінділерді бояу, түбіршектерге каптал мен жазық қағазды жапсыру, ленталық бет-белгіні (ляссе) жапсыру, түптеу машиналарына салынған блоктарды түзету;

3) блокноттарға (қосалқы) арналған блоктар - толық жасау;

4) рамадағы сурет - кергіштерді бекіту;

5) клапандар, қалталар, ойын алаңдары - жасау;

6) кітаптар - түптеу автоматтары мен станоктарында штрихтау;

7) кесінді түптеудегі жазба кітапшалары, жалпы дәптерлер - техникалық матамен жабу;

8) фаскасыз тік бұрышты қатты түптемедегі сынақ кітапшалары, рұқсатнамалар және куәліктер - толық жасау;

9) жиектелген қаптамадағы квитанциялық кітапшалар - толық жасау;

10) мұқаба қаптамалары - түбіршекпен және қаптамамен жабу;

11) қаптамалар (құрама түптеу) - толық жасау;

12) картонды жақтар - фасканы түсіру және бұрыштарды кесу;

13) алты күндіктер (ашық) - толық жасау;

14) кітаптардың, брошюралардың, ақ бұйымдардың блоктары - шиыршықтармен қолмен бекіту.

86-параграф. Түптеуші, 3-разряд

336. Жұмыс сипаттамасы:

кітаптарды, папкаларды және ақ бұйымдарды жасау жөніндегі жекелеген түптеу операцияларын орындау;

рәсімделуі күрделі ақ және бланк бұйымдарын жасау бойынша операциялар кешенін орындау, қолданылатын материалдарды дайындау;

блоктың түбіршегін желімдеу және дөңгелету;

дөңгелек бұрышы, жұмсақ астары мен фаскасы бар түбіршектерді жасау;

блоктарды қаптамаға салу.

337. Білуге тиіс:

мұқаба қаптамаларының типтері;

тұтастай жабылатын мұқаба қаптамаларын, жұмсақ астары бар рұқсатнамалар мен куәліктерді жасаудың технологиялық процесі;

үлкен форматты кітап блоктарын салудың ерекшеліктері;

жартылай дайын өнімдерге, материалдар мен дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар;

блокты каширлеу станоктарын реттеу жолдары.

338. Жұмыс үлгілері:

1) кантпен түптелген, техникалық матамен жабылған фотографияларға, сызуға және өзге арналған массалық альбомдар - толық жасау;

2) кітаптардың, брошюралардың, журналдардың, ақ бұйымдарының блоктары - түптеу жартылай автоматта шиыршықтармен бекіту;

3) кітаптардың, жоғары көркемдік, энциклопедиялық басылымдардың блоктары - түбіршекті желімдеу, қысу және дөңгелету, кесінділерді бояу, ленталық бет-белгілерді (ляссе) жапсыру;

4) массалық басылым кітаптарының блоктары - мұқаба қаптамаларын қолмен салу;

түптеу станогында блок түбіршектерін өңдеу: желімдеу, кептіру, дөңгелету, каширлеу, жазу қағаздары мен капталды жапсыру;

5) үстел үсіне қойылатын блокноттар - толық жасау;

6) паспартуда иллюстрациялары бар жоғары көркемдік басылымдар - тесіктерді алдын ала сылаумен блок түбіршектерін желімдеу, блоктардың сигнал беру және көрме даналарын толық өңдеу;

7) суреттер - кергіштерді қолмен және станокта керу және бекіту;

8) канатты құрама түптеудегі контора кітаптары - толық жасау;

9) былғары - шерфтау;

10) тұтастай жабылатын қаптамалар - толық жасау;

11) ноталарға арналған папкалар - толық жасау;

12) клапандары мен байламдары бар папкалар - толық жасау;

13) кесінді папкалар - мәтіні басылған және нөмірленген қағазды алып тастау;

14) техникалық матадан жасалған, жұмсақ астары, фаскасы және дөңгелек бұрышы бар рұқсатнамалар мен куәліктер;

15) жұмсақ астары бар жабық алты күндіктер - толық жасау.

87-параграф. Түптеуші, 4-разряд

339. Жұмыс сипаттамасы:

кітаптарды жасап шығару бойынша жекелеген түптеу операцияларын орындау;

материалдарды өздігінен дайындай отырып, массалық шығарылымдағы мұқаба қаптамалары мен ақ бұйымдарды жасау бойынша жекелеген операцияларды орындау;

қаптамаларға арналған, оның ішінде жібек мен барқыттан жасалған материалдарды бояу және кесу.

340. Білуге тиіс:

блоктарды өңдеудің және мұқаба қаптамаларын жасаудың технологиялық процестері;

тігілген блоктар мен материалдардың (жібек, барқыт) сапасына қойылатын техникалық талаптар;

талшықтар мен жіп негіздерінің бағытын ескере отырып, түптеу материалдарын, оның ішінде жібекті, барқытты, жасанды былғарыны пішу жолдары.

341. Жұмыс үлгілері:

1) жібекпен және барқытпен жабылған альбомдар - толық жасау;

2) жоғары көркемдік басылым кітаптарының блоктары - қолмен түптеу қақпақшасына салу;

3) бюварлар - толық жасау;

4) ақ бұйымдар мен үстел үстіне қоятын ойындардың макеттері - толық жасау;

5) адрестік папкалар - толық жасау;

6) клапандары мен қалталары бар жібекпен және сәтенмен қапталған папкалар-портфельдер;

7) әртүрлі форматты репродукцияларға арналған клапанды папкалар, жоғары көркемдік басылымдарға арналған футлярлар (жабыстырылған, құрама) - толық жасау;

8) полимерлі жабыны бар әртүрлі негіздегі түптеу материалдарынан жасалған тұтастай жабылған түптеу қақпақшалары - жасау;

9) мұқаба қаптамалары (массалық) - толық жасау.

88-параграф. Түптеуші, 5-разряд

342. Жұмыс сипаттамасы:

өздігінен материалдарды дайындап, кесіндіні торшондап және алтын жалатып, былғарыдан, барқыт пен жібектен жасалған көркемдік мұқаба қаптамалары мен ақ бұйымдарды жасау;

массалық басылымдар мен сигналды даналарға арналған мұқаба қаптамаларының макеттерін жасау;

дәптерлерді бүктеу және жинақтау;

форзацтар мен иллюстрацияларды жапсыру;

бір пышақты машиналарда блоктарды кесу;

блок түбіршектерін желімдеу және дөңгелету;

қаптамаларды жасау;

блокты қаптамаға салу, престеу.

343. Білуге тиіс:

брошюралау және түптеу операцияларын орындаудың технологиялық процесі;

желімнің түрлері мен қасиеті;

түптеу материалдары мен операциялардың сипаттамасына қарай оларды қолдану жолдары;

блок кесіндісін торшондау және алтын жалатудың техникалық жолдары;

былғарына пішу жолдары.

344. Жұмыс үлгілері:

толық жасау:

1) клапандары мен қалталары бар былғарыдан жасалған түптеу қақпақшаларындағы сақиналардағы жазба кітапшалары, былғарыдан жасалған рұқсатнама мен куәліктер;

2) мұқаба қаптамаларының макеттері;

3) былғарыдан, барқыт пен жібектен жасалған мұқаба қаптамалары (көркемдік, сыйлықты, мерейтой мен факсимильді басылымдар, атластар мен альбомдар);

4) көркемдік футлярлар.

89-параграф. Түптеуші, 6-разряд

345. Жұмыс сипаттамасы:

материалдарды түсі бойынша іріктеп және мозайкалы суреттерді құрастыра отырып, былғарыдан, барқыт пен жібектен жасалған көркемдік мұқаба қаптамаларын жасау.

346. Білуге тиіс:

кітап басылымдары мен ақ бұйымдарды рәсімдеуді техникалық жолдары;

өрнек салудың (бояусыз, фольгамен, рельефті) технологиялық режимі;

өрнек салу және алтын жалату үшін материалдарға қойылатын техникалық талаптар;

түптеу материалдарын пішу кезінде қолданылатын жабдықтардың барлық түрлерін реттеудің, мұқаба қаптамасын жасау, өрнек салу және алтын жалату жолдары.

347. Жұмыс үлгілері:

толық жасау:

1) факсимильді қол қойылған атаулы билеттер;

2) көркемдік мұқаба қаптамасының макеттері;

3) мозайкалы мұқаба қаптамалары;

4) ерекше көркемдік сирек басылымдардың мұқаба қаптамалары;

5) сый көркемдік папкалар.

90–параграф. Шабу-буып-түю агрегатының машинисі, 3-разряд

348. Жұмыс сипаттамасы:

өздігінен жұмыс істейін (шабу-буып-түю агрегаттарынан тыс) қызмет көрсетілетін автоматта колодаға ойын карталарын буып-түю;

алғашқы буып-түю үшін қағаз орамасын орнату;

багажникті қораптардың пішімдерімен зарядтау;

колодадағы парақтардың санына сәйкес қораптарды қалыптастыру, колодаларды қораптарға беру механизмдерін, қораптарды желімдеу және кептіру механизмдерін реттеу;

өздігінен жұмыс істейтін (шабу-буып-түю агрегаттарынан тыс) қызмет көрсетілетін автоматта ойын карталары колодаларын будаға буып-түю;

баспа формасын орнату;

қағаз орамасын зарядтау;

басу, кесу және желімдеу аппараттарын реттеу;

қызмет көрсетілетін автоматтарды тазарту және майлау;

колодаларды будаларға буып-түю;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою;

өздігінен жұмыс істейтін (шабу-буып-түйю агрегаттарынан тыс) немесе шабу-буып-түю агрегатына салынған қызмет көрсетілетін автоматта ойын карталарының колодаларын шабу және іріктеу бойынша дайындық жұмыстарын орындау;

өздігінен салғышты зарядтау, таяныштарды орналастырып қою және парақ өткізгіш жүйелерді реттеу бойынша өзгежұмыстар;

шабу-буып-түю агрегаттарында агрегаттарында ойын карталарының кесінді қалдықтарын жою.

349. Білуге тиіс:

қолданылатын агрегаттардың сорттары мен қасиеті;

басу өніміне қойылатын техникалық талаптар;

жабыстыру және флексография баспасы процестерінің принципті негіздері;

қызмет көрсетілетін автоматтарды реттеу жолдары;

шабу-буып-түю автоматының парақ өткізгіш жүйелерді реттеу жолдары.

91-параграф. Шабу-буып-түю агрегатының машинисі, 4-разряд

350. Жұмыс сипаттамасы:

өздігінен жұмыс істейтін (шабу-буып-түю агрегаттарынан тыс) қызмет көрсетілетін автоматта ойын карталарының колодаларын шабу және іріктеу;

шабу штампын жеткізу;

өздігінен салғышты, парақ өткізгіш жүйені, шабылған колоданы іріктеу механизмін реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою;

біліктілігі жоғары машинистің басшылығымен шабу-буып-түю агрегатында ойын карталарының колодаларын шабу, іріктеу және буып-түю.

351. Білуге тиіс:

шабылған штампылардың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

қызмет көрсетілетін автоматты реттеу жолдары;

ойын карталарын шабу, карталарды колодаға және колоданы будаға буып-түю бойынша автоматтарды агрегаттаудың негізгі принципі.

92-параграф. Шабу-буып-түю агрегатының машинисі, 5-разряд

352. Жұмыс сипаттамасы:

шабу-буып-түю агрегатында ойын карталарының колодаларын шабу, іріктеу және буып-түю, циклограмма бойынша агрегаттың өткізгіш жүйесі мен агрегат тораптарын реттеу.

353. Білуге тиіс:

циклограмма бойынша шабу-буып-түю агрегатының механизмдері мен тораптарын реттеу тәртібі мен жолдары.

4-тарау. Қаріп өндірісі жұмыстарына арналған разрядтар бойынша жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамалары

1-параграф. Ағаш қаріпті кесуші, 1-разряд

354. Жұмыс сипаттамасы:

әртүрлі графика негізіндегі ағаш қаріптерді және гарнитураларды, оюлар мен әшекейлерді өңдеу бойынша жекелеген операцияларды орындау;

қаріпті сіңдіру және сүрту;

болванкаларды сұрыптау.

355. Білуге тиіс:

қаріп өнімін жасауға қолданылатын ағаштардың тұқымы;

сіңдіретін құрам компоненттерінің мөлшері;

қаріптердің кегілдері;

сүртуге арналған аспаптардың құрылғысы.

2-параграф. Ағаш қаріпті кесуші, 2-разряд

356. Жұмыс сипаттамасы:

әртүрлі графикалық негіздегі ағаш қаріптер мен гарнитураларды, сондай-ақ оюлар мен әшекейлерді жасау жөніндегі жекелеген операцияларды орындау.

357. Білуге тиіс:

гарнитураларды сызу;

өлшеудің типографты жүйесі;

ағаш қаріптерінде бар ағаш ақауларының түрлері;

қаріп ақауының түрлері;

литер ұяшығын құрастыру тәртібі;

литер ұяшығын өлшеуге арналған шаблондарды жасау жолдары;

суреттер мен орнаменттерді кесу жолдары;

қолданылатын құралды пайдалану тәртібі;

шыны қағаздың сорттары;

ажарлау станогының құрылғысы.

358. Жұмыс үлгілері:

1) дайындамалар - литер очкосы контурының шаблондары бойынша белгілеу;

2) қаріп - литер очкосы контурының өңдеу, егелеу, түзету және надфильмен тазалау;

3) литерлердікегіл, мемлекеттік стандарт, алфавит және тілбойынша бөлшектеу және таратып салу;

4) ажарлағыш станокта ұяшықты ажарлау.

3-параграф. Ағаш қаріпті кесуші, 3-разряд

359. Жұмыс сипаттамасы:

әртүрлі графикалық негіздегі ағаш қаріптер мен гарнитураларды, сондай-ақ оюлар мен әшекейлерді жасау жөніндегі жекелеген күрделі операцияларды орындау;

штампылау престе пуансондарды орнату және ауыстыру;

штамп престері мен циркульді араларды реттеу, тазалау және майлау.

360. Білуге тиіс:

ағаштан жасалған қаріп өніміне қойылатын техникалық шарттар;

бұрыштарды штампылауға арналған пуансондар;

штампылау престерін реттеу жолдары;

ағаш қаріптерді аралау үшін араларды қолдану тәртібі.

361. Жұмыс үлгілері:

1) қаріп - ұяшықты өлшегеннен кейін шеттерін аралау;

2) акценттер мен сигнатураларды кесу;

3) шетжақтардан және очко жағынан фаскаларды түсіру;

4) дайындамаларды кегіл және белгі ені бойынша аралау;

5) белгі бұрыштарын штампылау.

4-параграф. Ағаш қаріпті кесуші, 4-разряд

362. Жұмыс сипаттамасы:

ағаш дайындамаларын және әртүрлі графика негізіндегі қаріптер мен гарнитураларды, оюлар мен әшекейлерді жасау бойынша ерекше күрделі жекелеген операцияларды орындау.

363. Білуге тиіс:

шеткі фрезалар мен көшіру инелерінің типтері;

бұрауға арналған құралды қолдану және ағаш қаріпті өңдеу тәртібі;

өлшегіш құралды, қайрауға арналған құрылғылар мен аспаптарды қолдану тәртібі.

364. Жұмыс үлгілері:

1) қаріп - обзолдарды кесу;

2) белгілердің фрезерленбеген бұрыштарын кесу;

3) литердің жақтарын кегіл және ені, шетжақтары және ұзындық өлшемінің жазықтығы бойынша фрезерлеу;

4) ойма машиналары мен фрезерлі станоктарда белгінің ұяшығын фрезерлеу.

5-параграф. Дәлдеуші, 5-разряд

365. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы престе 16 тармақты және жоғары болат немесе мыс кегілдің ұяшықтарын пуансонмен өрнектеу және матрицаларды түзету;

матрицаның жақтарына параллельдікті беру;

ұзындығы бойынша салыстыру және келтіру;

ұяшықтың қисықтығын, салмақ асыруын және дұрыс қалпын тексеру;

гальванопластикалық тәсілмен алынған матрицаларды дәлдеу;

төгетін қол станогында қаріп өнімдерін сынама төгу;

қысымының берілген тереңдігіне арнайы престі үйлестіру;

кескіштерді ауыстыру және қайрау;

матрицалардың сапасын тексеру.

366. Білуге тиіс:

өлшеудің типографтық жүйесі;

қаріп гарнитуралары;

матрицаларды дәлдеуге арналаған құралдар мен құрылғыларды, өлшегіш құралдар мен аспаптарды қолдану тәртібі;

матрицаларды дайындау кезінде қолданылатын жабдықтарды реттеу жолдары;

матрицаларға қойылатын техникалық талаптар.

6-параграф. Дәлдеуші, 6-разряд

367. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы престе 16 тармаққа дейін болат немесе мыс кегілдің ұяшықтарын пуансонмен өрнектеу және матрицаларды түзету;

гальванопластикалық тәсілмен алынған матрицаларды түзету;

төгетін қол станогында қаріп өнімдерін сынама төгу;

қысымының берілген тереңдігіне арнайы престі үйлестіру;

кескіштерді ауыстыру және қайрау;

матрицалар мен пуансондардың сапасын тексеру.

368. Білуге тиіс:

қаріп құю матрицаларын жасау үшін пуансондарға қойылатын техникалық талаптар;

матрицаларды жасау үшін қолданылатын металдың қасиеті және болат маркасы.

7-параграф. Қаріп өнімін жинақтаушы, 1-разряд

369. Жұмыс сипаттамасы:

бос материалды және сызғыштарды түрлері және өлшемдері бойынша жинақтау және оларды буып-түю.

370. Білуге тиіс:

бос материал мен сызғыштардың түрлері мен өлшемдері және міндеті;

жинақтау, буып-түю және будаларды таңбалау жолдары.

8-параграф. Қаріп өнімін жинақтаушы, 2-разряд

371. Жұмыс сипаттамасы:

бекітілген ұлттық стандарттар мен жинақтау таблицаларына сәйкес орыс және латын графикасы негіздерінің негізгі сызбаларының 16 тармағынан жоғары кегілдің типографтық қаріптерін жинақтау;

жинақталған өнімді буып-түю;

будаларды буып-түю;

тапсырыстарға сәйкес қаріптер мен өзге теру материалдарын іріктеу.

372. Білуге тиіс:

өлшеудің типографты жүйесі;

орыс және латын графикасы негізіндегі алфавит қаріптерінің түрлері;

типографты қаріптерге қойылатын ұлттық стандарттар;

сызғыштар мен бос материалдардың түрлері;

қаріп өнімдерін жинақтау үшін гранкаларды таратып салу тәртібі;

қаріпті жинақтау жолдары, жинақтау кестелері;

будаға буып-түю және таңбалау жолдары;

тапсырыстарды рәсімдеу бойынша құжаттамаларды жүргізу жолдары.

9-параграф. Қаріп өнімін жинақтаушы, 3-разряд

373. Жұмыс сипаттамасы:

бекітілген ұлттық стандарттар мен жинақтау таблицаларына сәйкес әртүрлі графика негіздерінің 16 тармағына дейін кез келген күрделі кегілде типографтық қаріптерді жинақтау.

374. Білуге тиіс:

ерекше графикалық формадағы қаріптердің түрлері.

10-параграф. Қаріп өнімін өңдеуші, 2-разряд

375. Жұмыс сипаттамасы:

латун сызғыштарын ажарлау және түзету;

сызғыштарды, шпондар мен шпацияларды шабу.

376. Білуге тиіс:

сызғыштардың, шпондар мен шпациялардың міндеті және ұлттық стандарттары;

өлшеудің типографиялық жүйесі;

қолданылатын кескіш және өлшегіш құралдар мен аспаптарды пайдалану тәртібі.

11-параграф. Қаріп өнімін өңдеуші, 3-разряд

377. Жұмыс сипаттамасы:

латун сызғыштарын созғылау;

жүйелі тексере отырып, сызғыштарды аралау;

сызғыштарды жеткізу және сүргілеу;

очоктің ұзындығын қиып алу және оны туралау;

гарт сызғыштарын сүргілеу және тарту;

барлық кегілді қолжазба қаріпін өңдеу;

кескіштерді қайрау, пайдаланылатын станоктарды реттеу, тазалау және майлау.

378. Білуге тиіс:

қолжазба қаріптің ұлттық стандарттары;

сызғыштар мен қолжазба қаріпке қойылатын техникалық шарттары;

сызғыштарды жеткізу тәртібі;

кескіштерді қайрау және пайдаланылатын станоктарды реттеу жолдары.

12-параграф. Қаріп өнімін өңдеуші, 4-разряд

379. Жұмыс сипаттамасы:

өңдеу станоктарында төгуден кейін және қолмен орыс және латын графикасы негізіндегі қаріптердің барлық кегілдерін, әшекейлер мен оюларды өңдеу;

ұзындықты кесу, қаріптерді ажарлау және есептеу.

380. Білуге тиіс:

типографты кәріптерге арналған ұлттық стандарттары мен қойылатын техникалық шарттарды;

қаріптерді жеткізу тәртібі;

гартметаллдың құрамы мен қасиеті.

13-параграф. Қаріп өнімін өңдеуші, 5-разряд

381. Жұмыс сипаттамасы:

өңдеу станоктарында және қолмен төгуден кейін ерекше графика формасындағы қаріптерді(армян, хинди және өзге), сериялық оюларды өңдеу.

382. Білуге тиіс:

ерекше графика формасындағы қаріптердің түрлері;

оюдың суреттері және оларға қойылатын техникалық талаптар.

14-параграф. Қаріпті оюшы, 4-разряд

383. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен немесе машинамен ою жолымен 16 тармақтан бастап және одан жоғары қаріптердің болатты және оюлардың кегіл пуансондарын литерден, суреттен және фотокескіннен түпнұсқасына қарсы өлшемдерді өзгертіп және өзгертпей жасау;

фотокескіндерін суреттеу;

ойма машиналарын азайтудың берілген коэффициентіне орнату;

пуансондарды қолмен және термиялық өңдеу;

микроскопты пайдалана отырып, пуансондар мен матрицаларын сапасын тексеру;

кескіштерді қайрау және ойма құралдарын дайындау;

ойма машиналарын тазалау және майлау;

гальванопластикалық тәсілмен матрицаларды дайындау үшін 16 тармақтан бастап және одан жоғары қаріптер мен оюлардың кегілдерін типографтық қорытпалардан жасалған пластинада ою;

гартты литерлерде акценттерді дәнекерлеу және ою;

ілгекпен пуансондар мен нөмірлеу доңғалақтарының цифрлерін түзету;

қолмен қаріптердің латунды, мыс және қалайы шаблондарды, орыс және латын графикаларының негізінде жасалған алфавитті, сондай-ақ пуансондар мен матрицалар дайындауға арналған оюларды жасау;

контур ұяшығын болат шпилькамен қыздыру жолымен пластинаға суреттерді ауыстыру;

контурды суреттеу;

ұяшықты аралау және шаблондар контурын надфильдермен егеу;

ұяшық тесіктерін бұрғылау;

металл пластиналарды өлшеу және жапсыру.

384. Білуге тиіс:

типографтық қаріптерге қойылатын ұлттық стандарттар;

өлшеудің типографтық жүйесі;

қаріптерді құрастыру тәртібі;

қарындашпен және сиямен салу және сызу жолдары;

пуансондар мен матрицаларды дайындау технологиясы және оларға қойылатын техникалық талаптар;

болат маркасы, термиялық өңдеу технологиясы;

ойма машиналарын реттеу жолдары;

қолданылатын құралдар мен аспаптарды пайдалану тәртібі.

15-параграф. Қаріпті оюшы, 5-разряд

385. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен немесе машинамен ою жолымен кегіл қаріптері мен оюлардың 10-нан 14 тармаққа дейін болатты пуансондарын жасау;

гальванопластикалық тәсілдермен матрицаларды дайындау үшін 16 және одан жоғары тармақтарда кегіл қаріптері мен оюларды типографтық қорытпалардан жасалған пластинада ою;

қолмен ерекше графикалық формадағы (армян, хинди және өзге) қаріптердің латунды, мыс және қалайы шаблондарын жасау.

386. Білуге тиіс:

ерекше графикалық формадағы қаріптердің түрлері;

пуансондарға қойылатын техникалық талаптар.

16-параграф. Қаріпті оюшы, 6-разряд

387. Жұмыс сипаттамасы:

қол немесе машиналы оймалау жолымен қаріптердің болат пуансондарын және 5-тен 9-ға дейінгі тармақтар кегілдің оюларын, сондай-ақ барлық кегілдердің ерекше графикалық формалы қаріптерін, гербті мөрлер мен нөмірлеу доңғалақтарын жасау;

ойма машиналарына арналған пантографты және әртүрлі фрезаларды есептеу;

ойма машиналарын үйлестіру.

388. Білуге тиіс:

арнайы мақсаттағы қаріптерге арналған пуансондарға қойылатын техникалық талаптар;

ойма машиналарын реттеу жолдары.

5-тарау. Полиграфиялық өндірістің жұмыстарына арналған разрядтар бойынша жалпы жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамалары

1-параграф. Бейімдеуші, 1-разряд

389. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы құрылғылар арқылы және жасыру жолымен бейімдеу құрылғысында шағын форматты (54 х 70 сантиметрге дейінгі) баспа және гуммирленген қағазды бейімдеу:бейімдеу құрылғысын қағазбен немесе оны іліп қойып зарядтау;

бейімдеу құрылғысының жұмысын бақылау;

қағазды алу, оны айшық бойынша бөлшектеу және штабельге қалау, қағазды кесетін машинаға жіберу.

390. Білуге тиіс:

бейімдеу құрылғысын қағазбен зарядтау жолдары;

қағазды іліп қою тәртібі.

2-параграф. Бейімдеуші, 2-разряд

391. Жұмыс сипаттамасы:

орташа және үлкен форматтағы баспа және гуммирленген қағазды бейімдеу.

392. Білуге тиіс:

қағаз талшықты бағыттау тәртібі;

бейімдеу режимдері.

3-параграф. Білікше құюшы, 2-разряд

393. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары білікше құюшының басшылығымен баспа машиналарына арналған желатинді-глицерин, крахмалды-магний, поливинилхлоридті бояу біліктерін құю жөніндегі жұмысты жүргізу;

білікшеден бояуды жуу;

білік массасын және хлормагний массасын қолмен немесе механикалық тәсілмен кесу;

ылғалданған дәке және шпагат тазалау және өзекшесіне орау;

құю формасын тазалау және майлау.

394. Білуге тиіс:

құю формаларын білікшелерін құюға дайындау жолдары;

білікшелер мен құю формаларын сақтау тәртібі;

білікше қайнату құрылғыларын пайдалану тәртібі.

4-параграф. Білікше құюшы, 3-разряд

395. Жұмыс сипаттамасы:

баспа машиналарына арналған механикалық тәсілмен немесе қолмен бояу білікшелерін құю;

желатин-глицерин білік массасы дайындау және балқыту;

крахмал-магний білікшелерін құюға арналған қоспа жасау;

білік массасын илеуге дайындау;

поливинилхлоридті массаны дайындау;

құю формаларын дайындау;

салқындатудан кейін білікшелерді құю және алу;

түпкілікті илеуге арналған біліктерді өңдеу;

иленген білік массасын илемдеу;

резина білікшелердің бетін тегістеу.

396. Білуге тиіс:

желатин-глицерин және крахмал-магний білікшелерді құюдың технологиялық процесі;

поливинилхлоридті масса және білікше массаның, крахмалды-магний қоспасының, иленген білікше массасының рецептурасы;

білікше массасын құю, илеу және илеуден шығару режимдері;

құю формаларына арналған майламалардың құрамы және дайындау тәсілі;

білікшелердің сапасына қойылатын техникалық талаптар.

5-параграф. Білікше құюшы, 4-разряд

397. Жұмыс сипаттамасы:

көп бояулы орловбасылымының жіберетін қалыптық білікшелерін құюға арналған шикізаттың (желатин, глицерин, хлорлы магний, поливинилхлорид, крахмал және өзге) түрлерінен жасалған формалы білікше массасының рецептілерін жасау;

массаның біркелкілігінің жоғарылатылған талаптарын сақтай отырып белгіленген константаларға дейін құрамды түзете отырып, білікше массасын жасау;

бояуларды дәл ауыстыруды және басылатын элементтерді қалыпқа жіберуді қамтамасыз ететін білікшеге айнадай бет беру үшін арнайы майлайтын құрамды құю аппараттарын өңдеу;

білікшелерді құю;

құю аппараттарынан білікшелерді алу және оларды салқындату;

білікшелерді өңдеу және сапасын бақылау.

398. Білуге тиіс:

қолданылатын материалдардың қасиеті;

білік массасының рецептілері;

білікше жасаудың технологиялық процесі;

орловкөп бояулы басылымындағы формалы білікшелерінің қызметі және оларды жасаудың ерекшеліктері;

қолданылатын жабдықты реттеу және үйлестіру тәртібі;

білікше сапасына қойылатын талаптар.

6-параграф. Бояу станциясының операторы, 3-разряд

399. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары бояу станциясының операторының басшылығымен қара және түсті ротациялық бояулар мен бояу станцияларына арналған бояу қоймасына қызмет көрсету;

сығымдалған ауаның бу өткізетін жүйесі және желісін қадағалау;

резервуарларды бояумен толтыру, бояудың айналымын, температуралық режимін бақылау;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерінің толтырылуын бақылау;

резервуарларды тазалау.

400. Білуге тиіс:

ротациялық баспа бояуларының эталондары;

жүкті жылжытуға арналған құрылғылардың құрылысы, қызметі және рұқсат берілетін жүктемесі;

сорғылардың жұмыс істеу принциптері мен құрылғысы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі;

резервуарларды бояумен толтыру тәртібі;

резервуарларды тазалау тәртібі.

7-параграф. Бояу станциясының операторы, 4-разряд

401. Жұмыс сипаттамасы:

қара және түсті газет бояулары мен бояу станцияларына арналған бояу қоймасына қызмет көрсету;

резервуарларға бояу жіберу және бояумен толтыру жүйесіндегі қысымды бақылау;

ротациялық баспа бояуларының баспалық қасиеттерін түзету.

402. Білуге тиіс:

баспалық бояулардың қасиеттері;

түзетілетін заттарға техникалық талаптар;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану тәртібі;

резервуарларға бояу жіберу және бояумен толтыру құрылғысы;

бу өткізгіштердің тәсімдері мен орналасуы.

8-параграф. Бояу үйлестіруші, 3-разряд

403. Жұмыс сипаттамасы:

эталонды үлгімен тиражды басылып шыққан қағаздағы бедерлерді салыстыру жолымен оның түс реңкін түзетпей, бояудың үйлесу қасиетін бағалау;

үйлестіру, түзету, басып шығару, сынақ басып шығару станогын тазалау және майлау.

404. Білуге тиіс:

баспаның түрлі жолдары технологиясының негіздері;

бояулардың қасиеті;

бояулар мен бедерлердің үлгілерін ұстау тәртібі;

сынақ басып шығару станоктарын реттеу жолдары.

9-параграф. Бояу үйлестіруші, 4-разряд

405. Жұмыс сипаттамасы:

бояудың баспалық қасиетін түзетпей түпнұсқада бояулардың түсіне, реңкіне және қанықтығына сәйкес тираж басып шығаруға арналған бояу құрастыру;

үштік бояу таңдау және бастапқы бояулардың сандық қатынасын айқындау;

бояудың түсті тонының бекітілген үлгіге сәйкестігін тексеруге арналған шкалалық және біріктірілген бедер жасау;

эталонның түсіне сәйкес терең басып шығаруға арналған бояу құрастыру;

бояуды оның құрамын төмендету мақсатында еріткіш қосу;

тиражды басып шығарудан кейін бояуды түзету;

баспа машиналарына арналған бояуды орталықтандырылған жіберу станциялары жабдықтарының жұмысын қадағалау;

эталонды үлгімен тиражды басылып шыққан қағаздағы бедерлерді салыстыру жолымен оның түс реңкін және бояудың үйлесу қасиетін бағалау;

эталондық үлгіге сәйкес бояу тонының түсін түзету;

деколь бедерлерін басып шығаруға арналған берілген рецептура бойынша бояуларды іріктеу және құрастыру;

бояу құрастыруға қажетті компоненттерді есептеу;

деколь бедерлерін басып шығаруға қажетті бояудың тоны мен қасиетін алу үшін бояғыштарда өңдеу процесін жүргізу;

бояу кетіргіштің жұмысын бақылау.

406. Білуге тиіс:

құрғақ пигменттердің, байланыстыратын және басып шығаратын бояулардың қасиеті;

түсті бояулардың эталондары;

терең печаттау технологиясының негізі;

баспа бояуларының рецептурасы мен құрастыру технологиясы;

станция жабдықтарының құрылысы мен пайдалану тәртібі;

бояғыштарды өңдеу технологиясы мен бояуға қойылатын техникалық талаптар.

10-параграф. Бояу үйлестіруші, 5-разряд

407. Жұмыс сипаттамасы:

эталонның түсті тонына сәйкес тираж баспасына арналған баспа бояуларын құрастыру, тираж қағазының қасиетіне, өндірілетін өнімнің сипатына, тираж басылымының шарттарына байланысты баспалық-техникалық қасиеттеріне сәйкес бояуларды дайындау;

қолда бар бояу түрлерінен бастапқы бояуларды іріктеу және қажет түсті алу үшін олардың ара салмағын айқындау;

тон түсін түзету;

құрастырылған бояудың бедерлерін жасау.

408. Білуге тиіс:

баспа бояуының құрамы;

олардың компоненттерінің қасиеті және қызметі;

баспалардың барлық түрлеріне арналған бояуларды әзірлеудің технологиялық режимдері;

бояуларға қойылатын техникалық талаптар;

баспаның барлық жолдарын басып шығару процесінің технологиялық ерекшеліктері;

қосымша заттарға қойылатын талаптар;

басып шығарудың денситометриялық нормалары туралы ұғым;

денситометрді, түстерді араластыру жүйесі және бояу жүйесі атласын пайдалану тәртібі.

11-параграф. Бояу үйлестіруші, 6-разряд

409. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары дәлдіктегі қайта молықтыруды талап ететін жоғары көркемдік жұмыстарды, ақша бұйымдарын және картографиялық басылымдарды басып шығаруға арналған түсті тон және баспа-техникалық қасиеттері бойынша бояуларды құрастыру және дайындау;

шкалалық бедерлер бойынша бояу рецептілерін құрастыру, қайталама тираждарды басып шығару кезінде бедер сапасының ұқсастығын қамтамасыз ету үшін түстерді түзету.

410. Білуге тиіс:

баспа жолдары технологиясының негіздері;

түс тану негіздері;

көпшілік баспа бояуларының қасиеттері мен техникалық сипаттамалары.

12-параграф. Есепші, 1-разряд

411. Жұмыс сипаттамасы:

қағазды, картонды, жартылай фабрикаттар мен баспалық қатаң бақылаудағы даяр өнімді қолмен және есептеу машинасының көмегімен есептеу;

баспа өнімдері жартылай фабрикаттарын және баспалық материалдарды жұмыс орындарына қабылдау және тапсыру, қоймаға тапсыру немесе жөнелту;

жартылай фабрикаттар мен даяр басылған өнімді жіберу, орау және орамын ашу;

жүкқұжаттарын толтыру және тиісті қабылдау-тапсыру құжаттамасын ресімдеу;

парақтық баспа өнімдерін (ақшалай бұйымдардан өзге) жіберіп, бекітілген белгіге инемен түйрей отырып есептеу.

412. Білуге тиіс:

қағаздың, картонның, баспа өнімдерінің жартылай фабрикаттарының түрлері мен олардың сапасына қойылатын техникалық талаптары;

бұйымды жіберу, түйреу, байлау және орау жолдары;

инеге түйреу сапасының баспаға әсері;

кесу және перфорациялау тәртібі;

есептеу машинасында жұмыс істеу тәртібі;

қабылдау-тапсыру құжаттамасын ресімдеу тәртібі.

13-параграф. Есепші, 2-разряд

413. Жұмыс сипаттамасы:

қағазды, картонды, түрлі қатаң есептегі жартылай фабрикаттарды және даяр баспа өнімін қолмен және есептеу машинасының көмегімен есептеу;

жұмыс орындарына ығыстыру, қабылдау және беру, жартылай фабрикаттар мен даяр баспа өнімін қоймаға тапсыру немесе жөнелту;

макулатуралық белгілі бедерлерді есептеу;

бедерлерді қабылдау және беру, сұрыптау;

жарамсыз бедерлерді есептеу және қораптарға жинақтау;

қолданыстағы нұсқаулыққа сәйкес жою бедерлерін тапсыру;

өнімді өзге цехтарға тапсыру кезіндегі бедер сапасын бақылау;

ақша ұйымдарын басуға арналған парақтық қағазды түйістіріп, бекітілген белгіге белгіленген белгіге дәл инемен түйрей отырып және жүкқұжатпен ресімдей отырып, есептеу.

414. Білуге тиіс:

баспалық материалдарды, жартылай фабрикаттарды, даяр бұйымдарды, қатаң есептегі баспалық өнімдердің жарамсыздарын және қалдықтарын ұстау тәртібі;

есептеу, есептілігі мен қабылдау-тапсыру құжаттамасын ресімдеуді жүргізу тәртібі.

14-параграф. Есепші, 3-разряд

415. Жұмыс сипаттамасы:

ақшалай бұйымдарды, арнайы бұйымдарды, төлқұжаттық құжаттамаларын, облигацияларды, лотерея билеттерін басуға арналған қағазды түйістіріп есептеу;

қатаң бақылаудағы жартылай фабрикаттар мен даяр баспа бұйымдарын және көркемөнер бұйымдарын қолмен және электронды құрылғылы ақша есептеу машинасының көмегімен есептеу;

жартылай фабрикаттар мен даяр баспа өнімдері ақауын есептеу, қағаз кедергілерін парақтың тұтастығына қарай тексеру және жарамсыздарын орау.

416. Білуге тиіс:

баспа өнімдерін есептеу жолдары, орау түрлері мен жолдары;

жергілікті белгісі бар қағаздың қасиеттері;

ақша есептеу торабы машинасының құрылысы, пайдалану және реттеу тәртібі.

15-параграф. Есепші, 4-разряд

417. Жұмыс сипаттамасы:

жартылай фабрикаттар мен ақшалай бұйымдарды, дайын бұйымдарды, арнайы бұйымдарды, төлқұжаттық құжаттамаларын, облигацияларды, лотерея билеттерін басуға арналған қағазды түйістіріп қолмен және электронды құрылғылы ақша есептеу машинасының көмегімен есептеу.

418. Білуге тиіс:

есептеу жолдары;

ерекше жауапты бұйымдарды орау жолдары;

ақша есептеу машинасының құрылысы, пайдалану және реттеу тәртібі.

16-параграф. Жартылай фабрикаттар мен даяр өнімді бақылаушы, 2-разряд

419. Жұмыс сипаттамасы:

ұлттық стандарттарға, техникалық шарттарға және технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес кітап-журнал басылымдарының жартылай фабрикаттарын, таза жазылған және картонаждық бұйымдарды, қағазды, картонды, дедеринді, техникалық маталарды, квитанциялық-бланкалық бұйымдар мен қатаң есептіліктегі өнімдерді сұрыптау, бақылау, қабылдап алу және іріктеу;

іріктелген парақтарды немесе даналарын анықтау және жою, үлгілерін таңдау, қолмен және есептеу машинасында есептеу, бақыланатын бұйымдарды өру және орау;

баспа түрлерібойынша ақауларды паспорт - жапсырмаға бөлу;

баспа машиналарындағы баспаның сапасын, нөмірленуін бақылау және ақауларды жою шараларын қабылдау;

ақау кітапшасында немесе бақылау картасындажазбаны жүргізу;

өнімді орау және таңбалау сапасын тексеру;

қорапқа оралған еркін есептеу бұйымдарын түпкілікті тексеру;

паспорт жапсырманы ресімдеудің дұрыстығын, орам сапасын және пломбалардың бүтіндігін тексеру.

420. Білуге тиіс:

бақыланатын бұйымдарды сұрыптау, есептеу және орау жолдары;

материалдар мен бақыланатын өнімнің ұлттық стандарттары мен техникалық шарттары, оны жасау технологиясы мен ақау түрлері;

буып-түюді орау түрлері мен өру жолдары;

операциялар бойынша шектеулер.

421. Жұмыс үлгілері:

1) қатаң бақылаудағы билеттер - сұрыптау, есептеу және бандерольдеу;

2) бланктік билеттер - нөмірлерін салыстырып тексеру және сапасын тексеру;

3) кітап, брошюра және журнал блоктары - дәптер бойынша бақылау;

4) гуммирленген қағаз - сұрыптау;

5) қатаң бақылаудағы қағаз, жартылай фабрикаттар және даяр өнім - есептеп бақылау;

6) газеттер - бақылау;

7) квитанциялық-бланкілік бұйымдар - бақылау;

8) таза жазылған және картонды бұйымдар (дәптерлер, блокноттар, қораптар) - бақылау;

9) беттеу қақпақтары мен папкалар - бақылау;

10) деколь бедерлері - сұрыптау;

11) картографиялық өнім - сұрыптау;

12) бұқаралық басылымдардың кітап-журнал (даяр) өнімдері - бақылау;

13) кітап-журнал өнімі, афишалар, плакаттар - парақ бойынша бақылау;

14) рұқсатнамалар, куәліктер - бақылау;

15) чектер, ярлыктар - бақылау.

17-параграф. Жартылай фабрикаттар мен даяр өнімді бақылаушы, 3-разряд

422. Жұмыс сипаттамасы:

ұлттық стандарттарға, техникалық шарттарға және технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес жоғары көркемдік кітап-журнал, көркем-репродукциялық басылымдарды, иллюстрацияларды, ашық хаттарды, қатаң бақылаудағы өнімдер мен күрделі квитанциялық-бланкілік бұйымдарын, жаппай шығарылым маркаларын сұрыптау, бақылау, қабылдау және іріктеу;

қораптарға оралған қатаң есептегі бұйымдарды түпкілікті тексеру;

паспорт жапсырманы ресімдеудің дұрыстығын, орау сапасын, пломбаның бүтіндігін және жүздіктің сапасын тексеру;

бақыланатын бұйымдарды партиялары бойынша іріктеу, посылкаларда көрсетілген мекенжайларын тексеру;

посылкаларды бандерольдау, пломбылау және тиісті жазуларын ресімдеу, посылкаларды поштаға және арнайы байланыспен жіберу үшін тапсыру;

бұйымдарды тізіммен салыстырып тексеру;

тапсырыс және айрықшалығына сәйкес жинақтаудың бекітілген кестелері және жинақ саны бойынша шрифтілік өнімді жинақтаудың дұрыстығын тексеру;

қолданыстағы ұлттық стандарттарға және техникалық шарттарға сәйкес құйылған сызғыштар мен ашық жер материалдарының сапасын бақылау, оларды іріктеп шығару.

423. Білуге тиіс:

бақыланатын материалдар мен өнімнің ұлттық стандарттары мен техникалық шарттары;

бақыланатын өнімді актілеу тәртібі;

бұйымдардың номенклатурасы;

баспа түрлерінің ерекшеліктері;

брошюралық-беттеу операцияларының технологиясы;

өлшеудің типографиялық жүйесі;

барлық графикалық негіздер мен қалып қаріптері;

қаріптердің ұлттық стандарттары;

сызғыш және ашық жер материалының түрлері;

жинақтау кестесі;

сызғыш және ашық жер материалы жарамсыздық түрлері.

424. Жұмыс үлгілері:

1) жоғары көркемдік альбомдар - бақылау;

2) билеттер, нөмірленген арнайы белгіленген өнімдер, рұқсатнамалар, куәліктер, арнайы есептегі квитанциялар - бақылау;

3) грамоталар, дипломдар, аккредитивтер, азаматтық ахуал актілері туралы куәліктер, жинақтау кітапшалары - жартылай фабрикаттарды бақылау;

4) иллюстрациялар, көп бояулы ашықхаттар, көркем маркалар - парақ бойынша бақылау;

5) көп парақты карталар мен плакаттар - бақылау;

6) сызғыштар мен ашық жер материалдары - бақылау;

7) қатаң есептегі парақтар - есепті бақылау;

8) картографиялық (топографиялық және арнайы карта үлгісіндегі күрделі емес) өнім - парақ бойынша бақылау;

9) жоғары көркемдік (даяр) кітап-журнал өнімдері - бақылау;

10) қаріптік өнім - жинақтау сапасын бақылау;

11) кітап-журнал бұйымдарының баспалық қалыптары - бақылау.

18-параграф. Жартылай фабрикаттар мен даяр өнімді бақылаушы, 4-разряд

425. Жұмыс сипаттамасы:

жартылай өнімдері мен даяр өнімдерді:

ақша бұйымдарын, чектерді, облигацияларды, төлқұжаттық құжаттаманы, еңбек кітапшаларын, ақшалай-заттай лотерея билеттері мен арнайы шығарылған маркаларды сұрыптау және бақылау;

іріктелген парақтарды немесе даналарын анықтау және жою, үлгілерін таңдау, қолмен және есеп машинасында есептеу, қолданыстағы нұсқаулыққа сәйкес бұйымдарды өру және орау;

жапсырма - төлқұжатқа баспа түрлері бойынша жарамсыздарын бөлу;

күрделі картографиялық және өзгежоғары көркемдік көп бояулы өнімді сұрыптауға арналған үлгілерді бақылау және іріктеу;

даяр өнімді сұрыптау және орау сапасын бақылау;

қолданыстағы ұлттық стандарттарға немесе техникалық шарттарға сәйкес суреті, кегілді, бойы, көзінің тазалығы және өзгекөрсеткіштері бойынша оларды құйғаннан және қолмен жасағаннан кейін қаріптер мен оюлардың барлық түрінің сапасын бақылау;

жарамсыздыққа шығарылған өнімді алу;

түрлі диаграммалық өнім (таспа, дискілер, қатталатын таспалар) мөлшері мен баспа сапасын бақылау;

ақаулықтардың алдын алу шараларын қабылдау;

қолданыстағы ұлттық стандарттар мен техникалық шарттарға сәйкес ғылыми-техникалық және патенттік материал микрофиш және микрофильмдері негативтері мен позитивтерінің сапасын бақылау.

426. Білуге тиіс:

бұйымдарды, картографиялық бұйымдарды, микрофиштер мен микрофильмдер жасаудың технологиялық процесі;

бақыланатын өнімнің ұлттық стандарттары мен техникалық шарттары;

картография негіздері;

қаріптер жасаудың технологиялық процесі;

қаріптік жарамсыз өнімнің түрлері мен себептері;

ағаш жыныстары мен оның ағаш литерлерде жіберілетін ақаулықтары;

қолданылатын өлшеу аспаптары мен құрылғыларды пайдалану тәртібі.

427. Жұмыс үлгілері:

1) ақша бұйымдары, облигациялар, төлқұжаттық құжаттама, еңбек кітапшалары, ақшалай-заттай лотерея билеттері, арнайы шығарылған маркалар - сұрыптау және бақылау;

2) ғылыми-техникалық және патенттік материалдардың микрофиш және микрофильм негативтері, позитивтері - сапасын бақылау;

3) картографиялық (әлем атласының күрделі үлгісі) өнім - парақ бойынша бақылау;

4) барлық түрдегі қаріптер - сапасын бақылау.

19-параграф. Жартылай фабрикаттар мен даяр өнімді бақылаушы, 5-разряд

428. Жұмыс сипаттамасы:

қаріптерді, пуансондарды және матрицаларды құюға арналған бақылау жеткізудің сапасын кегіл, бойы, қалыңдығы, қаріп жолы, көзінің тазалығы және өзгекөрсеткіштер бойынша тексеру;

қаріп құятын машиналардағы ақаулардың себептерін анықтау және алдын алу жөніндегі шараларды қабылдау;

картографиялық өнімді басып шығаруға арналған баспалық қалыптардың сапасын оларды жасаудың барлық сатысында тексеру.

429. Білуге тиіс:

матрицалар мен пуансондардағы ақау түрлері;

қаріптік өнімді құюдағы ақау себептерін жою әдістері.

20-параграф. Іріктеу машинасының машинисі, 3-разряд

430. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары іріктеу машинасының машинисінің басшылығымен іріктеу машинасында төсеніш қағаздан жасалған басылып шыққан өнімді іріктеу;

іріктеу машинасын жұмысқа дайындау;

стапельді арбаға қағазды итеріп салу және қалау;

қағаз артқан стапельді арбаны толтыру;

төсеніш және тираждық қағазға арналған қабылдау стапелінің жұмысын қадағалау және оларды реттеу;

қабылдау стапельдерінен төсеніш және тираждық қағазды түсіру.

431. Білуге тиіс:

басылып шыққан өнімді іріктеуге техникалық талаптар;

іріктеу машиналарын пайдалану тәртібі.

21-параграф. Іріктеу машинасының машинисі, 4-разряд

432. Жұмыс сипаттамасы:

төсеніш қағазынан жасалған басылып шыққан өнімді іріктеу машинасында іріктеу;

іріктеу машинасын жұмысқа дайындау, фотоэлементтерді, өзі салатын және көлік шығару жүйесін, парақ шығарып тастайтын құрылғыны реттеу;

бұйымның форматын өзгерту кезінде іріктеу машинасы құрылғысын орнату және реттеу;

іріктеу машинасы тораптарын реттеу;

іріктеу машинасының жұмысындағы бұзушылықтарды жою.

433. Білуге тиіс:

іріктеу машинасы механизмдерінің құрылысы, қолдану принципі мен реттеу тәртібі;

электронды құрылғыларды реттеу жолдары;

іріктеу машинасын пайдалану тәртібі;

басып шығарылған өнімнің техникалық шарттары.

22-параграф. Қабылдаушы-жөнелтуші, 2-разряд

434. Жұмыс сипаттамасы:

полиграфиялық өнімді және үстемелердің биркасын, тізбесін таңдау, сондай-ақ әрбір бағыт бойынша жүк орындарын салыстырып тексеру;

жүкті тізбе бойынша қабылдап алу, жүкті алып жүру, сұрыптаудан алу, темір жол станцияларында құжаттамаға сәйкес тапсыру, жүкті станцияда түсіруді бақылау;

газеттер мен журналдарды даналап есептеу;

мекенжайлар бойынша қалау;

газет пен журналдардың стандартты бумаларын түпкілікті есептеу;

жөнелту құжаттамасын алу және тарату;

транспортерден бумалар мен қаптарды қабылдау;

жүк тізбесінде оларды қабылдап алу туралы белгілеу және жүк орындарын бағыт бойынша есептеу, жүкті құжаттамаға сәйкес қалау;

жүкті көлік құралдарын тиелуінің және газет пен журнал бумалары есептелуінің дұрыстығын бақылау;

жартылай фабрикаттар мен даяр өнімді, оның ішінде қатаң бақылаудағы, микрофиштер мен микрофильмдерді таңдау, жинақтау және аралас цехтарға және қажетті жөнелту құжаттамасын ресімдей отырып экспедицияға жөнелту.

435. Білуге тиіс:

жөнелтілетін өнімге қойылатын техникалық талаптар;

өнімді есептеу жолдары;

жүкті түсіру және қоймалау тәртібі;

жөнелту құжаттамасын ресімдеу тәртібі;

жүкті мекенжайларға тарату тәртібі;

көлік құралдарына арналған жүкті тиеу тәртібі.

23-параграф. Машиналар мен агрегаттарда қабылдаушы, 2-разряд

436. Жұмыс сипаттамасы:

баспа машиналарынан бедерлердің сапасын қаңылтырға тексере отырып қабылдау;

біліктер мен резинаны шаю;

қаңылтыр жөніндегі баспашының басшылығымен баспа машиналарына қызмет көрсету жөніндегі жұмыстарды орындау;

қаріптік өнімді құю машинасынан қабылдау;

қаріптік өнімді кегіл және стандарт бойынша гранкаларға орнату және гранкаларды бақылауға жылжыту;

бақылау жүргізгеннен кейін қаріптік өнімді қабылдау, оны жинақтау бөлімшесіне және қоймаға жіберу;

қаріптік өнімді стандартқа сәйкес қалау;

қабылданған қаріптік өнімді есептеу.

437. Білуге тиіс:

қаңылтырға арналған баспа сапасына қойылатын техникалық талаптар;

қаріптік өнім түрлері;

таңбалау белгілері;

есептеу құжаттамасын жүргізу тәртібі;

қаріптің өнімді жылжыту және өлшеу тәртібі;

баспа машинасы немесе агрегат орындайтын технологиялық операциялар;

қабылдау құрылғысында жұмыс істеу әдістері.

24-параграф. Мекенжайға жіберу машинасының машинисі, 2-разряд

438. Жұмыс сипаттамасы:

жіберілетін құжаттардың мекенжайларының мәтінін теру және стенсельдерді қалыптап мекенжайға жіберу машинасында қалыптау;

баспа мекенжай машинасында мекенжайын басу;

қалыпталған стенсельдерді берілген тәртіпте арнайы жәшіктерге қалап және жәшіктерді шкафтарға орната отырып таңдау;

қалыптайтын мекенжайға жіберу машинасын реттеу, тазалау және майлау.

439. Білуге тиіс:

поштаны жіберу жоспарының терминологиясы;

латын әліпбиі;

қалыптайтын мекенжайға жіберу машинасын реттеу жолдары.

25-параграф. Орау машинасының машинисі, 2-разряд

440. Жұмыс сипаттамасы:

кітап бумаларын шпагатпен орап байлау және орау станоктарында металл қапсырмамен түйінді бекіту;

кітаптарды полиэтилен таспамен орап байлау және орау машиналарында термоқұрылғының көмегімен түйінді бекіту;

орау станоктарын жұмысқа дайындау;

шпагатты, болат, полиэтилен таспаны толтыру;

шпагат, пышақ, қапсырма жасайтын құрылғыларды игіш, термоқұрылғы жүйелерін реттеу;

кітап бумаларының оралу сапасын бақылау.

441. Білуге тиіс:

кітап бумаларын ораудың технологиялық процесі;

орау станоктарын пайдалану және реттеу тәртібі.

26-параграф. Орау машинасының машинисі, 3-разряд

442. Жұмыс сипаттамасы:

кітап бумаларын қағазға, қорап картонға, термоотырғызу пленкасына орау машинасында орау;

орау машинасын жұмысқа дайындау;

қағаз орамын, қорап картонды, термоотырғызу пленкасын орнату;

желім аппаратын, кітап бумаларын орау және қағаз кесу механизмдерін үйлестіру және реттеу;

ярлык жапсыру;

кітаптарды орау машинасына қалау, орау машинасының жұмысындағы ақаулықтарды жою, орау сапасын бақылау;

машинаны тазалау және майлау;

біліктілігіжоғары орау машинасы машинисінің басшылығымен орау автоматында термоорау пленкасы өнімін орау;

орау сапасын тексере отырып кітаптың оралған бумасын қабылдап алу, буманы компостерде қысу.

443. Білуге тиіс:

орау машинасындағы кітаптарды ораудың технологиялық процесі;

қолданылатын материалдарға қойылатын техникалық талаптар;

орау машинасы механизмдерін пайдалану және реттеу тәртібі.

27-параграф. Орау машинасының машинисі, 4-разряд

444. Жұмыс сипаттамасы:

ақша бұйымдарын орау автоматында термоотырғызу пленкасына орау;

орау автоматын жұмысқа дайындау, пленка толтыру, ақша бұйымдарын орау автоматына жіберу;

орау процесін жүргізу;

орау машинасының жұмысындағы ақаулықтарды жою.

445. Білуге тиіс:

ақша бұйымдарын ораудың технологиялық процесі;

орау сапасына қойылатын техникалық талаптар;

орау автоматының құрылысы, пайдалану тәртібі.

28-параграф. Полиграфиялық жабдықтарды баптаушы, 3-разряд

446. Жұмыс сипаттамасы:

полиграфиялық күрделі емес станоктарды үйлестіру, реттеу, бөлшектеу және монтаждау;

күрделі емес полиграфиялық станоктарды бөлшектеу және монтаждау;

күрделі емес полиграфиялық станоктардың бөлшектерін слесарлық өңдеу;

күрделі емес полиграфиялық станоктардың жұмысын тексеру.

447. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін станоктардың құрылысы және пайдалану, жұмыс істеуін және дәлдігін тексеру тәртібі;

қызмет көрсетілетін станоктардың төлқұжаты;

сызбаларды оқу тәртібі.

448. Жұмыс үлгілері:

1) биговальды, жапсыратын, желім жағатын, штрихтайтын, картон кесетін станоктар - үйлестіру;

2) бір аппаратты сым тоқитын үлгідегі машиналар - үйлестіру.

29-параграф. Полиграфиялықжабдықтарды баптаушы,4-разряд

449. Жұмыс сипаттамасы:

полиграфиялық күрделі станоктарды, күрделі емес полиграфиялық машиналар мен жартылай автоматтарды үйлестіру, реттеу;

полиграфиялық станоктарды тораптарын бөлшектеу және монтаждау, бөліктері мен бөлшектерін тексеру және жетілдіру;

кесетін аспапты қайрау;

полиграфиялық жабдықты теңшеу кезінде қажетті есептерді жүргізу;

баптағаннан кейін полиграфиялық жабдықты сынамалау;

жоспарлық-сақтандыру жөндеу жүйесі бойынша полиграфиялық жабдықты профилактикалық байқау, тексеру, жөндеу жүргізуге қатысу.

450. Білуге тиіс:

полиграфиялық жабдықтың құрылысы және конструкциялық ерекшеліктері, басқару жүйесі және қызмет көрсету тәртібі;

қызмет көрсетілетін полиграфиялық жабдықтың төлқұжаттық деректері;

сызба оқу тәртібі;

қызмет көрсетілетін станокты үйлестіру тәртібі, жұмыс істеу және дәлдігін тексеру;

кесетін аспапты қайрау тәртібі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану тәртібі.

451. Жұмыс үлгілері:

1) форза желімдеу, жиектеу үлгісіндегі автоматтар - үйлестіру;

2) қола құю, парақ кесетін, бір пышақты кесетін, көп аппаратты сым тоқитын, жеңіл үлгідегі тигельді баспа, шығаратын, центрифугалы, пленкалы сығымдауға арналған, бобин кесетін, орайтын үлгідегі машиналар - үйлестіру;

3) алтын жалатылған, алтын жалатылған баспалық, трафареттік баспа жартылай автоматтары - үйлестіру;

4) фотополимерлік қалыптағы, контактілік-көшірмелік, пневматикалық көшірмелеу рамасына арналған корректуралық, беттеу-корректуралық, офсеттік аудару, офсеттік сынау-баспалық, үлгідегі станоктар, фотополимерлік қалыпты шаюға арналған құрылғылар - үйлестіру.

30-параграф. Полиграфиялық жабдықтарды баптаушы, 5-разряд

452. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі кинематикалық тәсімді ерекше күрделі полиграфиялық станоктарды, күрделі машиналарды, автоматтар мен жартылай автоматтарды үйлестіру және реттеу.

453. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың кинематикалық тәсімі және дәлдігін тексеру тәртібі;

негізгі технологиялық және механикалық металл қасиеттері;

шектеулер мен отырғызу жүйесі;

ерекше күрделі полиграфиялық станоктардың бөлшектерін өңдеу параметрлері;

оптика, жарық техникасы және электроника негіздері.

454. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

455. Жұмыс үлгілері:

1) тікпей бекітетін, қосымша тігетін, кітап үстемелейтін, парақ іріктейтін, жіппен тігетін, іріктеп тігетін, үш пышақты кесетін, кіші форматты бүктейтін, бағдарламалық басқарылатын бір пышақты кесетін, кіші форматты парақты бір бояулы офсеттік, картон кесетін, орайтын үлгідегі машиналар - үйлестіру;

2) фоторепродукциялық көлденең екі бөлмелі аппараттар - үйлестіру.

31-параграф. Полиграфиялық жабдықтарды баптаушы, 6-разряд

456. Жұмыс сипаттамасы:

көп мөлшерде полиграфиялық операциялар орындайтын ерекше күрделі полиграфиялық машиналарды, жартылай автоматтар мен автоматтарды үйлестіру және реттеу.

457. Білуге тиіс:

ерекше полиграфиялық күрделі машиналардың, жартылай автоматтар мен автоматтардың құрылысы;

қолдану принципі және конструкциялық ерекшеліктері.

458. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

459. Жұмыс үлгілері:

1) кітап, брошюра және журнал жасау жөніндегі автоматты ағынды желілер - үйлестіру;

2) қақпақ жасайтын (парақ және орам пішу материалдарында жұмыс істейтін), қосымша тігетін-кесетін, жіппен тігетін, тегіс басатын үлгідегі автоматтар - үйлестіру;

3) блок өңдейтін, тікпей бекітетін, газеттік (баспалық) агрегаттар - үйлестіру;

4) ротациялық жоғары, офсеттік, терең, флексографиялық, орлов және металлографиялық басылым, жоғары баспалы тегіс басатын үлгідегі машиналар (5-разрядтағы "Жұмыс үлгілері" бөлімінде көрсетілген машиналарды есептемегенде);

үш және төрт жерден иетін бүктейтін машиналар - үйлестіру;

5) офсеттік баспа қалыптарын жасауға арналған лазерлік гравирленген автоматтар - үйлестіру.

32-параграф. Полиграфиялық жабдықтарды баптаушы, 7-разряд

460. Жұмыс сипаттамасы:

микропроцессорлық техникамен жабдықталған күрделі формалы, баспалық және брошюралық-беттеу жабдықтарын үйлестіру және реттеу;

арнайы тестілік бағдарламалардың көмегімен басқаратын жабдық жүйелерін диагностикалау.

461. Білуге тиіс:

микропроцессорлық техника базасындағы жабдықтарды басқаружүйелерін құру принципі;

бағдарлайтын контроллерлердің, микро және мини электронды есептеуіш машинасының функционалды және құрылымдық тәсімдері;

бағдарлау негіздері;

технологиялық және тестік бағдарламаларды енгізу жолдары;

статикалық және динамикалық сипаттамаларды алу мақсатында жүйелерді теңшеу әдістері.

462. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

463. Жұмыс үлгілері:

1) басқару және бақылау электронды жүйелермен жарақталған офсеттік және терең баспа парақтық машиналары - үйлестіру;

2) офсеттік төрт бояулы сынау баспалық станоктар - үйлестіру;

3) парақ есептеу машиналары - үйлестіру;

4) жоғары, офсеттік және терең арнайы баспалық машиналар - үйлестіру.

33-параграф. Полиграфиялық жабдықтарды баптаушы, 8-разряд

464. Жұмыс сипаттамасы:

жүйеге біріктірілген микропроцессорлық техникамен жабдықталған ерекше күрделі және бірегей жабдықтарды формалық, баспалық және брошюралық-беттеу жабдықтарын кешенді үйлестіру, реттеу;

қалпына келтіру жөндеу жұмыстарын орындау;

жүйеге біріктірілген микропроцессорлық техникамен жабдықталған ерекше күрделі және бірегей жабдықтарды формалық, баспалық және брошюралық-беттеу жабдықтарын басқарылатын жүйедегі арнайы стенділердің көмегімен диагностикалау;

технологиялық жабдықтардың жұмысын талдау, тоқтап қалуын жүйелеу және оларды жою жөнінде ұсынымдар әзірлеу.

465. Білуге тиіс:

технологиялық жабдықты кешенді үйлестіру және реттеу әдістері;

технологиялық процестерді автоматты реттеу теориясының негіздері.

466. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

467. Жұмыс үлгілері:

1) мәтінді және қара-ақ иллюстрацияларды қайта өңдеудің автоматтандырылған жүйелері - үйлестіру;

2) басқару және бақылаудың электронды басқару жүйелерімен жабдықталған кітап жасау жөніндегі автоматты ағынды желілер - үйлестіру;

3) басқару және бақылау электронды жүйелермен жабдықталған офсеттік және терең баспалық орама машиналар - үйлестіру;

4) құнды қағаздарды басуға арналған орловжәне металлографиялық басылымның арнайы баспа машиналары - үйлестіру.

34-параграф. Препараторшы, 1-разряд

468. Жұмыс сипаттамасы:

операциялардағы химикалийлерді пайдалана отырып қосымша жұмыстарды орындау;

түрлі материалдардан жасалған пластиналардың бетін механикалық және химиялық жолмен ластықтан тазарту, оларды стеллаждарға орнату;

қызмет көрсетілетін аппараттарды, құрылғылардың материалдарын зарядтау;

ерітінділерді дайындау;

жай ерітінділер мен (бір-екі компоненттерден) препараттарды құрастыру;

доғалық фонарлар мен өзгежарық көздерін зарядтау;

фотоаппарат кассеталарын зарядтау;

ерітінділерді тұнық құрамаларға құю;

қалып жасау кезінде шыныларын тазалау.

469. Білуге тиіс:

өндірісте қолданылатын материалдардың сипаттамасы мен қасиеті;

химиялық зертханалық ыдысты ұстау тәртібі;

техникалық таразыларда өлшеу тәртібі;

қолданылатын аспаптар мен құрылғыларды пайдалану тәртібі.

35-параграф. Препараторшы, 2-разряд

470. Жұмыс сипаттамасы:

вишерлік матаны ылғалдықтың белгіленген пайызына дейін арнайы станокта өлшеу және ылғалдау;

материалдарды (вишерлік жастықтар, қағаз, мата, шұға, декельге арналған материал) дайындау;

олифаны сынау жасамай оның сапасын пісіру процесінде айқындау бойынша пісіру;

шикіқұрам мен сиккативтерді есептеу;

қазандық тазалау;

жылу және шикіқұрам дайындау.

471. Білуге тиіс:

қолданылатын материалдардың түрлері мен оларды пішудің тәртібі;

матаның және оларды ауыстырғыштардың маркалары;

матаның ылғалдық пайызын айқындау тәртібі;

металлографиялық басылым туралы жалпы мәліметтер;

сиккативтер мен олифаның қасиеттері;

олифаны қайнату режимдері;

декалькомания басып шығаруда қолданылатын литографиялық бояуға арналған олифаның сапасына қойылатын техникалық талаптар.

36-параграф. Препараторшы, 3-разряд

472. Жұмыс сипаттамасы:

фотоматериалдарды (айқындағыштар, фиксажды ерітінділер, химиялық әлсіретуге арналған ерітінділер және өзге) өңдеуге, пигментті қағазды сезімталдандыру, цилиндрлерді күмістету, клишені және терең басылым қалыптарын және өзгепроцестерді, баспа машиналарының кетіретін біліктерінен металлографиялық бояуларды кетіруге арналған ерітінділерді жасау;

жасалатын препараттардың ара салмағы мен концентрациясын бақылау;

химиялық талдау нәтижелері бойынша құралатын ерітінділерді түзету;

қағазды және беттеу материалдарын бекітілген әдістеме бойынша сыну, қысылу, желімдеу, шаршы метр массасы, деформациялану, формат, қисаюын сынау;

қағаздың қалыңдығын өлшеу;

қағаздағы қоспаны айқындау;

бекітілген әдістеме бойынша материалдарды (білік массасын, шайыр, сиккатив, олифа, желім, еріткіш, крахмал, декстрин, глицерин, желатин, пигмент, лак, езілген бояу) сынау;

талдауға сынама алу;

цехтардағы ауаның салыстырмалы ылғалдығы мен температурасын қадағалау және қағазды сапасы бойынша сұрыптау;

қосымша материалдар мен ерітінділерді (шайыр, сургуч, резинат, сиккатив, хлорлы темір, крахмалды біліктердің құрамы) берілген технологиялар және рецептура бойынша дайындау;

зерттелетін материалдар бойынша жазбаны жүргізу;

олифаны пісіру процесінде оның сапасын айқындау арқылы сынама жүргізіп пісіру;

оксидтелген олифаны дайындау;

олифаның құрамын глифталийлі, олифтстирольды және басқаларын белгіленген рецептура бойынша араластыру;

опалағаннан кейін арнайы машиналарды деколь бедерлерін тазалау;

деколь бедерлерін машинаға қалау, бедерлерін тазалағаннан кейін илеу;

үйінді мен стеллаждарға қалау;

тазалауға арналған машиналардың деколь бедерлерін жұмысқа дайындау, тазалау және майлау.

473. Білуге тиіс:

жасалатын материалдар мен ерітінділердің қызметі;

қағазға арналған техникалық шарттар мен ұлттық стандарттар;

қағаз талшықтарын және жіп негіздерін айқындау жолдары;

қағазды, материалдарды сынауға, ерітінділердің ара салмағы мен тығыздығын айқындауға арналған аспаптармен жұмыс істеу тәртібі;

талдау таразыларында өлшеу тәртібі;

қарапайым есептерді жүргізу;

ерітіндінің қышқылдығын потенциометрде өлшеу тәртібі;

түрлі олифаны араластыру технологиясы мен пісіру режимі;

олифа сапасының көрсеткіштері;

олифа сапасын айқындау жөніндегі сынамаларды жүргізу әдістемесі;

хлорлы темір ерітіндісін дайындау тәсілі;

деколь және тигельді машина бедерлерін тазалауға арналған машиналардың құрылысы мен пайдалану тәртібі.

37-параграф. Препараторшы, 4-разряд

474. Жұмыс сипаттамасы:

материалдарды сынау:қышқыл, сілті мен тұз, зығыр және машина майы, шайыр, электролит, гарт және металлдарды;

түрлі талшықты материалдар мен қағаздың тегістігін және иілгіштігін, ақтығын сынамалау;

қағаздан, талшық материалдардан сынама алу;

су белгісімен сапасын тексере отырып қағазды сұрыптау.

475. Білуге тиіс:

талдау химиясының негіздері;

қағаздан сынама алу тәртібі;

су белгісі сапасын тексеру жолдары;

материалдарды сынауға арналған аспаптарды пайдалану тәртібі.

38-параграф. Престеуші, 2-разряд

476. Жұмыс сипаттамасы:

дәптерлерді, кітап блоктары мен кітаптардың механикалық, пневматикалық және гидравликалық престерде престеу, оларды кареткаға қалау;

кареткаларды престен алу және транспортерге орнату;

дәптерлерді, кітап блоктарын және кітаптарды престен алу;

престерді тазалау, майлау, реттеу;

парақтарын ылғалданғаннан кейін берілген өзгеріске дейін сығымдағыш гидравликалық престе қолмен престеу;

парақтарды престерге қалау;

қағаз қалдықтарын прессшпанмен немесе металл пластинамен қайта қалау;

престегеннен кейін парақтарды алу;

қабылдау-тапсыру құжаттамасын ресімдеу.

477. Білуге тиіс:

дәптерлерді, блоктар мен кітаптарды престерге қалау тәртібі;

престеу қызметі мен режимдері;

каретка және тасымалданатын механизм құрылғысы;

металлографиялық басылым операцияларын орындау тәртібі;

гидравликалық престердегі қысымды реттеу жолдары және оларды қысымда ұстау уақыты;

пайдаланатын қағазға қойылатын техникалық талаптар.

39-параграф. Престеуші, 3-разряд

478. Жұмыс сипаттамасы:

металлографиялық машинада басылып шыққан ақшалай бұйымдардың парақтарын гидравликалық престерде престеу;

қолданылатын престі, компрессорды, электр тиегішті тексеру;

ақша бұйымдары парақтарын преске қалау және электр тиегіш көмегімен престеуден кейін алу;

оларды жұмыс орындарында престегеннен кейін беру.

479. Білуге тиіс:

гидравликалық престі реттеу жолдары;

электр тиегішті пайдалану тәртібі мен реттеу жолдары.

40 - параграф. Сұрыптау автоматының машинисі, 4-разряд

480. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі жоғары сұрыптау автоматы машинисінің басшылығымен сұрыптау автоматында ақшалай бұйымдарды сұрыптау, есептеу және бандерольдау;

сұрыптау автоматын жұмысқа дайындау, бандерольдауға арналған таспа орамын реттеу, желімді желімдеу аппаратына құю;

бандерольдайтын секцияның жұмысындағы ақаулықтарды жою;

бандерольдардың сапасын тексеру;

бумаларды орау, пломба орнату және сығу;

ақауды жою;

сұрыптау автоматын тазалау және майлау.

481. Білуге тиіс:

ақшалай бұйымдарды сұрыптау автоматында және қолмен өңдеудің технологиялық процесі;

ақшалай бұйымдардың сапасына және бандерольдауға қойылатын техникалық талаптар;

сұрыптау автоматын пайдалану және бандерольдайтын секцияны реттеу тәртібі.

41-параграф. Сұрыптау автоматының машинисі, 5-разряд

482. Жұмыс сипаттамасы:

сұрыптау автоматында ақшалай бұйымдарды сұрыптау, есептеу және бандерольдау;

сұрыптау автоматын жұмысқа дайындау, өзі қалағышты тираждық және ауыстыратын қағазбен зарядтау;

бандерольдайтын механизмнің ауа жіберуін, көлік шығару жүйесі мен тораптарын реттеу;

сұрыптау автоматының жұмысындағы ақауларды жою;

сұрыптау сапасын тексеру;

ілеспе құжаттаманың түрлерін және ақау санын тіркеу.

483. Білуге тиіс:

сұрыптау автоматы тораптарының құрылысы, пайдалану және реттеу тәртібі.

42-параграф Таңдаушы, 1-разряд

484. Жұмыс сипаттамасы:

төсеніш қағаздан жасалған қатаң есептелмей басылған өнімді қолмен іріктеу, бұрыштыққа түйістіріп қалау;

құжаттаманы белгіленген тәртіп бойынша толтыру;

төсеніш қағазды түйістіру;

басылған өнім мен төсеніш қағазды есептеуге жіберу.

485. Білуге тиіс:

орындалатын операцияға қойылатын техникалық талаптар;

басылып шыққан өнімді ұстау тәртібі мен оның түрлері.

43-параграф. Таңдаушы, 2-разряд

486. Жұмыс сипаттамасы:

төсеніш қағаздан жасалған қатаң есептеліп басылған өнімді және көркемөнер бұйымдарын қолмен іріктеу;

бұрыштыққа белгілер, бір жағына қарай бақылау жолы бойынша басылымды жағып жібермей, түйістіріп қалау.

487. Білуге тиіс:

орындалатын операцияға қойылатын техникалық талаптар;

басылып шыққан өнімді ұстау тәртібі мен оның түрлері.

44-параграф. Таңдаушы, 3-разряд

488. Жұмыс сипаттамасы:

төсеніш қағаздан жасалған ақша бұйымдарын, арнайы бұйымдар мен маркалардың басылып шыққан парақтарын қолмен іріктеу.

489. Білуге тиіс:

басылып шыққан өнімді ұстау тәртібі мен оның түрлері.

45-параграф. Штемпель құрастырушы, 1-разряд

490. Жұмыс сипаттамасы:

каучук штемпельдерді құрастыру жөніндегі жекелеген операцияларды орындау;

штемпельдерді құрастыру;

ағаш немесе металл негізге штемпельдерді желімдеу;

тұтқаларын бекіту;

даяр штемпельдерді тапсырыс бойынша іріктеу және оларды бақылауға жіберу;

күнтізбеге арналған вулканизацияланған сақиналарды кесу.

491. Білуге тиіс:

тапсырыс берушінің құжаттамасы;

күнтізбедегі сақиналардың орналасу тәртібі;

штемпельдердің қызметі;

желімнің түрлері мен қасиеті.

492. Жұмыс үлгілері:

құрастыру:

1) резина сақиналы күнтізбелер;

2) дөңгелек және үш бұрышты мөртабандар;

3) түрлі мөлшердегі мөрлерді құрастыру.

46-параграф. Штемпель құрастырушы, 2-разряд

493. Жұмыс сипаттамасы:

каучук штемпельдерді (мөртабандар, мөрлер және өзге) құрастыру жөніндегі операциялар кешенін орындау;

ағаш тұтқа дайындамаларын және негіздерді циркулярлы арамен аралау;

ұяшықтарды негізінен аралау орнын бояу және бұрғылау станогында бұрғылау, станоктарды реттеу және үйлестіру;

тапсырыс берушінің эскиздері бойынша вулканизацияланған қалыптарды іріктей отырып, жекелеген штемпельдерге кесу;

вулканизациялау сапасын бақылау;

штемпельдерді тапсырыс бойынша жинақтау.

494. Білуге тиіс:

вулканизациялау сапасына қойылатын талаптар;

штемпельдерді жинақтау тәртібі;

циркулярлы арамен және бұрғылау станогында жұмыс істеу тәртібі.

47-параграф. Электрофотограф, 3-разряд

495. Жұмыс сипаттамасы:

қағаздағы мәтіндік және штрихтық көшірмелерін электр репродукциялық аппараттарда жасау;

аппаратты жұмысқа дайындау;

селенді пластинаны зарядтау;

экспонирлеу;

айқындайтын құрамды жасау;

бейнесін айқындап шығару;

селенді пластинадағы бейнені түзету, қағазға аудару және түрлі тәсілдермен бекіту;

селенді пластинаны шаю.

496. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін электр репродукциялық аппараттардың жұмыс істеу принципі;

электрография негіздері;

селенді пластинаға, айқындап шығарғышқа, қағаз және көшірмелерге қойылатын техникалық талаптар;

бейнені қағазға экспонирлеу, анықтап шығару және бекіту режимдері.

48-параграф. Электрофотограф, 4-разряд

497. Жұмыс сипаттамасы:

электр репродукциялық аппараттарда мәтіндік және штрих түпнұсқалардан баспалық қалыптар жасау;

суретті пластинадан гидрофильді қапталған фольгаға, қағазға және өзгеформалы материалға ауыстыру;

қалыпты түзету;

суретті қалыпқа түрлі тәсілдермен бекіту;

қалыпты өңдеу;

электр репродукциялық аппараттағы ақаулықтарды жою.

498. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін электр репродукциялық аппараттардың құрылғысы;

формалы материалдағы суретті бекіту технологиясы;

баспалық қалыптың сапасына қойылатын техникалық талаптар.

49-параграф. Электрофотограф, 5-разряд

499. Жұмыс сипаттамасы:

жартылай тонды және растрлы бейнелі түпнұсқалардың көшірмелерін және баспалық қалыптарды жасау;

микрофильмдердің көшірмесін қағазға немесе шексіз формулярлардың көшірмесін электронды есептеуіш машинасына электррепродукциялық аппараттарда жасау;

тондық бейнелерді шығару;

пленкаларды немесе шексіз формулярлардың еселігін таңдау және оларды желімдеу;

электррепродукциялық аппаратты микрофильмі бар кассетамен немесе шексіз формулярды орамамен зарядтау;

экспонирлеу режимін таңдау;

қағазды зарядтау, көшірмелеу.

500. Білуге тиіс:

электррепродукциялық аппараттардың, оның ішінде автомат құрылғылармен (парақтың екі жағында көшіру, іріктеу үшін) аппараттардың құрылғысы;

жартылай тондарды шығару принципі;

растр түрлері және линиатурасы;

растрлы және жартылай суретті қалыптарды өңдеу ерекшеліктері;

электроника негіздері;

микрофильмдерге, шексіз электронды есептеуіш машина формулярларына, масштаб өзгерту еселігіне қойылатын техникалық талаптар.

6-тарау. Полиграфиялық өндірістің формалы процесінің жұмыстарына арналған разрядтар бойынша жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамалары

1-параграф. Баспа формаларын вулканизациялаушы, 2-разряд

501. Жұмыс сипаттамасы:

баспалық формаларды вулканизациялау жөніндегі дайындық жұмыстарын орындау;

матрицалық масса дайындау және матрицаларды металл штампылардан немесе жиынтықтан сығымдау;

матрицаларды кептіру шкафтарына орнату.

502. Білуге тиіс:

матрицалық массаның құрамы және компоненттерінің пропорциясы;

матрицаларды сығымдау режимі мен матрицаларға қойылатын техникалық талаптар.

2-параграф. Баспа формаларын вулканизациялаушы, 3-разряд

503. Жұмыс сипаттамасы:

баспалық формаларды қол пресінде вулканизациялау;

индикаторлық биіктік өлшегіш бойынша клишені шығару;

матрицаларды престеу, матрица көздерін өңдеу, кептіру;

матрицалардан эластикалық бедерлерді шешу және олардың сапасын тексеру;

баспалық формаларды вулканизациялау;

престерді реттеу, тазалау және майлау.

504. Білуге тиіс:

каучук қасиеті;

эластикалық бедерлерге қойылатын техникалық талаптар және олардың сапасын бағалау әдістері;

баспалық формаларды вулканизациялау режимі.

3-параграф. Баспа формаларын вулканизациялаушы, 4-разряд

505. Жұмыс сипаттамасы:

гидравликалық вулканизациялау пресінде матрицаларды престеу және баспалық формаларды вулканизациялау;

престеу кезіндегі қажетті қысымды есептеу;

престеудің қажетті температурасы мен уақытын айқындау;

индикаторлық биіктік өлшегіш бойынша эластикалық формаларды тексеру;

эластикалық формаларды тегістеу.

506. Білуге тиіс:

формаға қажетті қысымды есептеудің жолдары;

қолданылатын бақылау-өлшеу аппаратурасын пайдалану тәртібі;

гидравликалық вулканизациялау пресін реттеу жолдары.

4-параграф. Баспа формаларын вулканизациялаушы, 5-разряд

507. Жұмыс сипаттамасы:

қатаң есептегі өнімді басуға арналған резина басылым формаларын жасау жөніндегі операция кешенін орындау;

матрицаларды престеу;

басылым формаларын вулканизациялау және тегістеу;

технологиялық картаға сәйкес баспа формаларын монтаждау.

508. Білуге тиіс:

қатаң есептегі өнімге қойылатын техникалық талаптар;

қатаң есептегі өнім жасауға арналған технологиялық картаны пайдалану тәртібі;

өңдеу және баспа қалыптарын өңдеу жөніндегі станоктарды реттеу жолдары.

5-параграф. Баспалық формаларды оюшы, 3-разряд

509. Жұмыс сипаттамасы:

ірі масштабты карталардың диапозитивтері (пластикті) мен қалыптарында "құймаларды" және "жақпаларды" орындау, негативтердегі, позитивтердің монтажындағы, баспа қалыптары мен тұрақты сақтау позитивтеріндегі корректуралық ескертпелерді түзету;

дайындамаларда белгілер мен мәтінді алдын ала белгілей отырып, сургуч, пломбирлер және компостерге арналған плашкалар үшін металл мөртабандарды ою және пуансондарды өрнектеу.

510. Білуге тиіс:

тегіс және жоғары басылымның басып шығаратын және ашық жер элементтерінің пайда болу принциптері;

орыс және латын графикалық негіздегі қаріптер стандарты;

түрлі белгілер мен қаріптердің пуансондары;

дайындама алаңшасындағы мәтіннің орналасу тәртібі;

диапозитивтердегі (пластикалар) "құймалар" мен "жақпа" принциптері мен жолдары;

картаның шартты белгілері мен олардың түсті бедерлердегі бейнелері;

қышқылдың қызметі және оларды оюда пайдалану шарттары;

ою аспабымен, штангенциркульмен, микрометрмен жұмыс істеу тәртібі.

6-параграф. Баспалық формаларды оюшы, 4-разряд

511. Жұмыс сипаттамасы:

фрезерлік станокта және қолмен күрделі емес штрихті және растрлы клише, фотополимерлік, стереотиптік және литоофсеттік қалыптарды ою жолымен түзету;

бейнелеудегі артық элементтерді жою және жетіспейтінін қалпына келтіру;

тонды күшейту және төмендету;

биметалл формалардың ашық жер элементтерін қалпына келтіру;

металға, ағашқа, линолеумге, резинаға және өзгематериалдарға қолмен ірі бөлшек бейнелерін салып, күрделі емес жұмыстары, сызбалар, эскиздер, суреттер мен үлгілер бойынша ою.

512. Білуге тиіс:

баспа тәсіліне сәйкес штрихті, жартылай тонды, бір және көп түсті түпнұсқаларды шығару принципі;

штрихты, растрлы клише, стереотиптік және литоофсеттік формалардың, формалы материалдардың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

берілген мазмұндағы жазбаларды, суреттерді, сызбалар мен мәтінді құрастыруды есептеудің жолдары;

баспалық формаларға жекелеген қолжазбалар мен шартты белгілерді қою техникасы;

шартты топографиялық белгілер;

түзету және басып шығару процестері туралы негізгі мәліметтер;

ою аспабын қайрау және жетілдіру техникасы;

көшірмелер мен трафареттердің қызметі.

513. Жұмыс үлгілері:

қалыптарды түзету:

1) бір түсті және көп түсті баспаға арналған линиатурасы 36 линиатурасантиметрге дейінгі штрихты және растрлы клише;

2) бір түсті және көп түсті баспаға арналған линиатурасы 36 линиатура сантиметрге дейінгі штрихты иллюстрациялар және растрлы гальваностереотипті мәтіндік қалыптар;

3) бір түсті және көп түсті баспаға арналған линиатурасы 36 линиатурасантиметрге дейінгі штрихты иллюстрациялар және растрлы литоофсеттік мәтіндік қалыптар;

4) күрделі емес карталардың литоофсеттік шртихты қалыптары;

5) кез келген күрделіктегі жоғары баспалы фотополимерлік қалыптарды түзету;

қолмен ою:

1) екі жақты белгілер;

2) масштаб бойынша ноталық (блоктар) және мәтіндік белгілер;

3) түрлі кескіндегі сызғыштар, плашкалар;

4) ірі бейнелі бөлшектерімен суреттер;

5) 3 миллиметрден жоғары бөлінбейтін қаріптер.

7-параграф. Баспалық формаларды оюшы, 5-разряд

514. Жұмыс сипаттамасы:

станокта және қолмен күрделі штрихті және растрлы клише, гальваностереотиптік, металлографиялық және литоофсеттік формаларды, жоғары баспаға арналған микромырыш икемді формаларды, тегіс баспа монометаллдық және биметалл қалыптарды, терең баспалық қалыптарды ою жолымен түзету;

диапозитивтерде (пластика), ұсақ масштабты, арнайы және күрделі карта қалыптарында "құймаларды" және "жақпаларды" "бозғылт" түс бойынша орындау;

жұмыс позитивтерінде, баспа қалыптарында және тұрақта сақталатын позитивтерде жаңа шартты белгілерді және күрделі сурет қаріптерін жаза отырып, түзету ескертпелері жасау;

контур қалыбына координат торын салу;

металға, ағашқа, линолеумге, резинаға және өзгематериалдарға қолмен ұсақ штрихты бөлшек бейнелерін салып, күрделі емес жұмыстарды, сызбалар, эскиздер, суреттер мен үлгілер бойынша ою;

техникалық шарттарға және ұлттық стандарттар бойынша ою және өзге тәсілдермен жетілдіре отырып барлық операцияларда баспаның барлық жолдарыне арналған көркем және маркалы жұмыстардың машина және түпнұсқалық формаларын жасау сапасын тексеру;

ақау түрлері бойынша ақаулы қалыптарды есептеу.

515. Білуге тиіс:

шығыңқы және ойық беттерде көркем фигуралар, күрделі суреттер, қаріптер мен жазбаларды графикалық жасау принциптері мен жолдары;

металға сурет салу және сызу техникасы;

қағазға, картонға және түрлі маталарға басу және ою процесі;

гальваностереотиптер мен терең баспалы қалыптарға қойылатын техникалық талаптар;

көп түсті баспаға арналған келтіру және түзету ерекшеліктері;

бояудың араластыру шектеулері;

баспа бояуларын жағу тәртібі;

картографиялық қаріптерді жазу;

диапозитивтерде (пластиктер) "құйма" және "жақпа" жолдары мен принциптері.

516. Жұмыс үлгілері:

қалыптарды түзету:

1) бір түсті және көп түсті баспаға арналған 36 линиатура сантиметрге дейінгі растрлы линиатуралы клише;

2) бір түсті және көп түсті баспаға арналған 36 линиатура сантиметрге дейінгі линиатуралы растрлы иллюстрациялар және гальваностереотипті қалыптар;

3) күрделі карталардың литоофсеттік қалыптары;

4) бір түсті және көп түсті баспаға арналған гильоширлік және орнаметтік суретті, сантиметрге 36 линиатура жоғары линиатуралы растрлы иллюстрацияларымен литоофсеттік қалыптар;

5) гильоширлік және орнаменттік суреті бар стереотиптік және гальваностереотиптік қалыптар;

6) терең баспа қалыптары;

7) микроцинктегі мәтіндік қалыптар;

8) тегіс баспалық қалыптар;

қолмен ою:

1) масштабы бойынша майда белгілер (блоктар) мен мәтін;

2) ірі суретті көркем орнаменттер;

3) жай графикалық суретті конгрев жұмыстары - түрлі кескіндегі сызғыштар мен плашкалар, сондай-ақ қаріптер;

4) майда деталді бейнелі суреттер;

5) 1,5-3 миллиметрсіз бөлінбейтін қаріптер;

6) 3 миллиметрден жоғары бөлінетін қаріптер.

8-параграф. Баспалық формаларды оюшы, 6-разряд

517. Жұмыс сипаттамасы:

үлкен репродукциялық дәлдікті талап ететін бір және көп бояулы жұмыстарға арналған терең баспа қалыптарын қолмен ою арқылы түзету;

факсимильді өндіруді талап ететін жұмыстарды, жоғары көркемдік жұмыстарды қолмен металға, ағашқа, линолеумге және өзгематериалдарға ою, сондай-ақ берілген мазмұндағы граверлік жұмыстарды шығармашылық жолымен орындау;

субтитрлік материалды жасау;

мырыш шаблондарды ою;

пантографта жұмыс орындау;

клишені түрлі қышқылдармен өңдеу;

терең және жоғары баспаға арналған матрица штемпельдері мен шөгінділерін өңдеу;

матрицаларды арнайы балқымалармен жоғарылату;

техникалық шарттарға және ұлттық стандарттар бойынша ою және өзге тәсілдермен жетілдіре отырып барлық операцияларда баспаның барлық жолдарыне арналған ақшалай бұйымдар мен төлқұжаттық құжаттама машина және түпнұсқалық қалыптарын жасау сапасын тексеру;

жарамсыздықтың түрлері бойынша жарамсыз қалыптарды есептеу;

35 миллиметр және 16 миллиметр фильм көшірмелерін механикалық және физикалық-химиялық субтитрлеуге арналған түрлі материалдардан (мырыш, мыс, латунь) жасалған клишені дайындау жөніндегі жұмыстарды орындау;

матрицалардағы өңдеу ақаулықтарын түзету;

түпнұсқаға сәйкес клишені тазарту;

өңделген қаріптерге түзетулер енгізу;

престердегі жекелеген клишелерге пластина кесу;

штампыларды ауыстыру;

клишелердегі қылтанақтарды алу;

техпаспортқа сәйкес клишелер таңдау;

оларды фильм бөлшектері бойынша орау;

ғылыми-анықтамалық карталар мен фундаментальды атлас карталарының пластикті диапозитивтері мен қалыптарында абрис бойынша "құймаларды" орындау.

518. Білуге тиіс:

терең баспалы көп бояулы формалардың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

ақшалай бұйымдардың баспалық формаларына қойылатын талаптар;

клишеге қолданылатын металдың қасиеттері;

субтитрлік түпнұсқалар жасау мен клише өңдеу технологиясы;

металға әріптерді ою техникасы;

оятын аспаптар мен штампылардың қызметі;

клишенің геометриялық өлшемдері;

престердің құрылысы мен пайдалану тәртіптері.

519. Жұмыс үлгілері:

қолмен ою:

1) гравюралар (техникалық және репродукциялық);

2) ұсақ бөлшекті және қанық суретті жоғары көркемдік орнаменттер;

3) күрделі суреттермен конгревті жұмыстар және портреттік ұқсастық жұмыстары (барельеф және өзге);

4) портреттік ұқсастықты талап ететін суреттер;

5) 3 милиметрге дейін бөлінбейтін қаріптер;

6) 1,5 миллиметрден жоғары бөлінетін қаріптер.

9-параграф. Баспалық формаларды оюшы, 7-разряд

520. Жұмыс сипаттамасы:

елтаңбалық мөртабандарға, сертификаттарға, чектер мен төлқұжаттық құжаттамаларға арналған түпнұсқалық штемпельдерді қолмен ою;

пантографта жұмыс істеу.

521. Білуге тиіс:

пантографта жұмыс істеу кезінде есептеу техникасы;

елтаңбалық мөртабандарға, құнды қағаздарға арналған түпнұсқалық штемпельдер ою ерекшеліктері.

522. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

10-параграф. Баспалық формаларды оюшы, 8-разряд

523. Жұмыс сипаттамасы:

ақшалай бұйымдардың, маркалардың (оның ішінде портреттермен және композициясы бойынша күрделі суреттермен) және облигациялардың түпнұсқалық штемпельдерін қолмен ою.

524. Білуге тиіс:

ақшалай бұйымдардың түпнұсқалық штемпельдерін ою ерекшеліктері;

сурет композициясы негіздері.

525. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

11-параграф. Баспалық формаларды көшірмелеуші, 3-разряд

526. Жұмыс сипаттамасы:

Біліктілігі жоғары баспалық формаларды көшірмелеушінің жетекшілігімен көшірме және баспалық қалыптар жасау жөніндегі жекелеген жұмыстарды орындау;

бақылау жарық көшірмелерін жасау;

көшіру рамасында жұмыс істеу:

вакуумды, жарық берушілерді, шынымен жарықтануын реттеу:

экспонирлеу, көшірмелеу, раманы тазалау және майлау;

көшірмелерді қол, жартылай автоматты және автоматты құрылғыларда шығару.

527. Білуге тиіс:

монтаждардың, алдын ала сезімталдандырылған пластиналарға немесе өзгежарық сезгіш материалдардың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

оларды ұстау тәртібі мен сақтау шарттары.

12-параграф. Баспалық формаларды көшірмелеуші, 4-разряд

528. Жұмыс сипаттамасы:

пигментті көшірме жасау;

қағазда, металда және мөлдір негізде, күміссіз қабатта картография жұмыстарына арналған көгілдір және өзгежарық көшірмелерін жасау;

түрлі көшірмелеу қабаттарын пайдалана отырып позитивті және негативті көшірмелеу арқылы тегіс офсетті баспаның күрделі емес қалыптарын жасау:

көшірмелерді жартылай автоматтарда, автоматты процессорларда және қолмен экспонирлеу, шығару, өңдеу және термоөңдеу, қалыбын өңдеу, форманың сапасын бақылау;

күрделі емес фотополимерлік баспалық формалар жасау:

пластина дайындау, экспонирлеу, шығару, кептіру, сәулелендіру, түзету, қалып сапасын бақылау.

529. Білуге тиіс:

штрихты, жартылай тонды бір бояулы және көп бояулы түпнұсқаларды шығару принципі;

баспаның барлық түрлеріндегі басып шығаратын және ашық жол элементтерінің пайда болу принципі;

бір бояулы және көп бояулы репродукцияларға арналған штрихты және растрлы көшірмелерінің технологиялық процесі;

көшірудің негативтік және позитивтік жолдарынде көшірмелеу процесінің технологиялық ерекшеліктері;

негатив пен позитивтің, жарық сезгіш қабатының қасиетіне, жарықталғандық көлеміне байланысты экспонирлеу режимі, көшірме сапасын бақылау жолдары;

көшірме сапасын бақылауәдістері;

фотополимерлік қалыптар жасаудың технологиялық процесі мен оларға қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын материалдарға қойылатын талаптар;

формалы жабдықтардағы жұмыс режимі;

жеткізудің штифті жүйесін;

мөлдір негіздерге, металл негіздерге, негативтер мен диапозитивтерге қойылатын техникалық талаптар;

ерітінділердің құрамы мен қасиеті;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану тәртібі.

530. Жұмыс үлгілері:

1) клише жасау көшірмелері;

2) картографиялық өндіріске арналған көгілдір және өзге көшірмелер;

3) қаңылтыр, латунь, никель, тегістелген алюминий фирмалық белгілерге арналған көшірмелер;

4) көгілдір баспаға арналған пигментті көшірмелер;

5) тегіс баспа қалыптары (ірі штрихты және линиатурасы сантиметрге 40 линиатураға дейінгі растрлы);

6) тегіс баспа фотополимерлік қалыптары (ірі штрихты, 12 пунктті кегіл қаріптерімен және линиатурасы сантиметрге 40 линиатура дейінгі растрлы).

13-параграф. Баспалық формаларды көшірмелеуші, 5-разряд

531. Жұмыс сипаттамасы:

көп бояулы жұмыстарға арналған пигментті көшірме жасау;

түрлі линиатурадағы (растрсыз) нүктелік немесе желілік растрларды пайдалана отырып пластикте, силикатты немесе органикалық шыныда контактілік көшірмелеумен күміссіз қабаттарда позитив (негатив) жасау;

бір пластинаға алдын ала оларды байқау үстелінде құрастыра отырып, топографиялық карта мазмұны элементтерін кейіннен көшіру арқылы бірге жасау;

бейнені (мәтінді, шартты белгілерді) құрғақтай аудару үшін пресс-бланкі жасау;

екі және одан да көп түпнұсқалардың күміссіз қабаттарында біріктірілген позитивтер жасау;

растрлы фондық диапозитивтерді (сантиметрге 60 линиатурадан жоғары) массада бояй отырып, жасау;

алдын ала сезімталдандырылған пластинада растрлы және фондық диапозитивтер (негативтер) жасау;

көгілдір немесе өзге түрлі көшірмелерді шыныда немесе боялған пластикте жасау;

түрлі көшірмелеу қабаттарын пайдалана отырып, позитивті және негативті көшірмелеу арқылы тегіс баспаның күрделі қалыптарын жасау;

жоғары баспалық фотополимерлік күрделі қалып жасау;

көшіргіш-көбейткіш машиналарда есептеп және көшіре отырып тегіс офсеттік баспа қалыптарын жасау, бағдарламалық басқарылатын көшіргіш-көбейткіш машинаны реттеу;

шыныдан фотоүлгілік қалып жасау;

шыны пластина дайындау, астыңғы қабатты жағу, жарық сезгіш композициялар құрастыру және оны пластинаға жағу, кептіру, негатив сипатына байланысты ұстауды айқындау, экспонирлеу, шығару, кептіру;

флексографиялық баспа қалыбын жасау;

пластинаның екінші жағын экспонирлеу, вакуумды пленканы тарту, суретті экспонирлеу, шаю, кептіру, пластинаны полимерлеуге арналған қорытынды экспонирлеу.

532. Білуге тиіс:

алюминий негіздегі алдын ала сезімталдандырылған пластиналарды пайдалана отырып тегіс баспа қалыптарын жасаудың технологиялық процесі;

флексографиялық баспа қалыптарын жасаудың технологиялық режимдері;

көшіргіш-көбейткіш машиналарда көшірмелердің кез келген санының есебі;

контактілік көшірмелеу кезінде сурет шығару принциптері;

фотоүлгілік баспа негативтеріне қойылатын техникалық талаптар, кептіру және көшіру режимдері;

негіз бетін бояу принциптері;

картаның жекелеген элементтерді ауыстыру дәлдігіне қойылатын талаптар;

түрлі топографиялық және арнайы карталарының шартты белгілері мен олардың графикалық дәлдігі;

көшіру-көбейту машинасын реттеу жолдары, проекциялық растр-көшірме жасаудың технологиялық процесі, шыныны декапирлеу, негіз беттерін қарайту әдістері;

иленген жерлерден қарайған (боялған) заттарды шығарып тастау;

мөлдір және мөлдір емес желілерді біріктіру арқылы түзету;

мөлдір емес желілердің оптикалық тығыздығын айқындау;

растр және өзге факторлардың линиатурасына байланысты экспонирлеу режимдері;

өңделген пластиналарды желімдеу процесі;

бақылау әдістері.

533. Жұмыс үлгілері:

1) ірі масштабты, ұсақ масштабты және топографиялық карталардың штрихты және құю элементтерінің позитивтері (негативтері);

2) штрихты біріктірілген позитивтер;

3) контактілі нүктелік немесе желілік түрлі линиатурадағы растрларды пайдалана отырып жасалған штрихты позитивтер (гидрография + су кеңістігі алаңдары, контур + елді мекен кварталдарының алаңдары және өзгелер);

4) тік бұрышты және дөңгелек сантиметрге 40 линиатура дейінгі растр-көшірмелер;

5) монометалл тегіс офсеттік баспа қалыптары ( ірі емес штрихты және линиатурасы сантиметрге 40 линиатураға дейінгі растрлық);

6) көшіргіш-көбейткіш машиналарда есептеумен және көшірумен жасалған тегіс офсеттік баспа қалыптары;

7) тегіс офсеттік баспа қалыптары (ұсақ штрихты және линиатурасы сантиметрге 40 линиатурадан жоғары растрлық);

8) фотополимерлік жоғары баспалық қалыптар (ұсақ бөлшекті штрихты, 10 п-ға дейінгі шрифтермен);

9) стандартты маркадағы қалыптар;

10) топографиялық және арнайы карта қалыптары;

11) тегіс басатын машиналарда басуға арналған фотоүлгідегі қалыптар;

12) икемді орау материалдары мен картондағы баспаның флексографиялық қалыптары.

14-параграф. Баспалық формаларды көшірмелеуші, 6-разряд

534. Жұмыс сипаттамасы:

түпнұсқалық (ойылған) растрдан көшіру арқылы "СВВ" шыныда линиатурасы сантиметрге 40 линиатура жоғары проекциялық растр-көшірмелер жасау;

ұқсас көшірмелеу құрылғыларында түс сынамасын алу;

позитивті және негативті көшіру тәсілімен күрделі монометалл баспа формаларын жасау жөніндегі технологиялық операцияларды орындау;

түрлі көшіру қабаттарын пайдалана отырып, негативті және позитивті көшіру арқылы көп бояулы баспаға арналған алюминий пластиналарда гильоширлік және орнаментальды қанықтырудың жіңішкерек графикалық элементтері бар тегіс баспаның ерекше күрделі қалыптарын жасау.

535. Білуге тиіс:

металлографиялық баспа ерекшеліктері;

қағазды гуммирлеу және арнайы қабатының бұзылуына қойылатын талаптар;

көп бояулы баспада сурет элементтерін ауыстырудың шектеулері;

бояу жағу тәртібі;

даяр қалыптардың сапасына қойылатын талаптар, бақылау әдістері.

536. Жұмыс үлгілері:

1) тік бұрышты және дөңгелек сантиметрге 40 линиатура жоғары растр-көшірмелер;

2) монометалликалық пластиналарда тегіс баспа қалыптары;

3) ротациялық офсетті баспаға арналған фотоүлгілік қалыптар;

4) масштабы 1:1 000 000 анықтамалық карталар мен иллюстрациялы карталарға арналған тегіс баспа қалыптары.

15-параграф. Баспалық формаларды көшірмелеуші, 7-разряд

537. Жұмыс сипаттамасы:

бағдарламасын құрастырып және көшіргіш-көбейткіш автоматты машинада көшіре отырып, арнайы бұйымдарға арналған тегіс баспаның ерекше күрделі формаларын жасау;

арнайы бұйымдарға арналған шрифтілік әдіспен қатты композициялардың негізінде ерекше күрделі фото полимерлік баспалық қалыптар жасау.

538. Білуге тиіс:

бағдарламалау негіздері;

фото полимерлік баспалық қалыптар жасау шрифтілік әдісінің ерекшеліктері.

539. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

540. Жұмыс үлгілері:

ақшалай бұйымдар мен құнды қағаздарды басып шығаруға арналған қалыптар.

16-параграф. Гальванотипист, 3-разряд

541. Жұмыс сипаттамасы:

өңделген қалыптардан мыс, никель немесе хром қабатты шешу;

қалыптық пластиналарды оксидтеу және өңдеу;

пластиналарды ластықтан тазалау және химиялық өңдеу;

пластиналарды қысқыштарға бекіту және гальваникалық бұлауларды толтыру;

пластиналарды өңдеу және оксидтеуге арналған электролит құрастыру, сүзгілеу және түзету, металл қабатын алу;

электролиз процесін жүргізу;

электролиз режимін аспаптар бойынша бақылау;

гальвандық бұлауларды, штоктар мен анодтарды тазалау;

гальваникалық шөгінді алуға арналған матрицалар дайындау жөніндегі жұмыстарды орындау;

матрица қабырғаларын кесу, графиттеу және аралау;

матрица айналымына қорғау лагын немесе балауыз жағу.

542. Білуге тиіс:

басып шығаратын және бос орын элементтерін тиісінше тегіс және жоғары баспада құру принципі;

формалы пластиналарға, матрицаларға, металл жабындарының сапасына қойылатын техникалық талаптар;

электролиз негіздері;

формалы пластиналардан металл қабатын алу және оксидтеуге арналған электролит құрамы;

ерітінді рецептурасы;

гальваникалық бұлауларды жұмыс істеу режимі, техникалық талаптар;

қолданылатын электролиздік аспаптармен жұмыс істеу тәртібі.

17-параграф. Гальванотипист, 4-разряд

543. Жұмыс сипаттамасы:

алюминий фольга, цилиндрден жасалған пластиналар мен формалы пластиналардың гальваникалық қаптау (никельдеу, мыстау) процесін жүргізу;

процесс жүргізу режимін таңдау;

электролиз процесін жүргізу;

цилиндрлерді қолмен күмістеу;

металл қабат жағудың алдында формалы пластиналар немесе цилиндрлерді майсыздандыру, декапирлеу және шаю;

формалы пластиналарды қысқыштарға бекіту және гальваникалық бұлауды толтыру;

гальваникалық бұлауға формалы цилиндрді орнату;

формалы пластиналарды немесе формалы цилиндрлерді мыстау және никельдеуге арналған электролит құрастыру, сүзгілеу және түзету;

металмен қаптауға жататын алаңды есептеу;

тегіс баспаға арналған формалы пластиналарды кешенді дайындау;

пластиналарды майсыздандыру, декапирлеу, электрохимиялық түйіршіктеу және анод қабатты толтыру, алюминий фольгадан жасалған формалы пластиналардың жұмыс бетін электрохимиялық түйіршіктеу арқылы қалпына келтіру;

бетін металмен қаптағаннан кейін шаю.

544. Білуге тиіс:

терең баспа формалы цилиндрлер жасаудың технологиялық процесі;

терең баспадағы басып шығаратын және орын қалдыратын элементтердің пайда болу принципі;

металмен қаптауға түсетін тегіс баспа формалы пластиналарына және формалы цилиндрлеріне қойылатын техникалық талаптар;

никельдеу және мыстауға арналған электролит құрамы;

ерітінді рецептілері;

гальваникалық бұлау жұмысының режимі;

электролиттердегі зиянды қоспалар мен олардың гальваникалық қабатқа әсері;

электролиттен жасалған зиянды қоспаларды жою жолдары;

гальваникалық бұлау электр жабдығын басқару тәртібі.

18-параграф. Гальванотипист, 5-разряд

545. Жұмыс сипаттамасы:

терең баспа формалы цилиндрлерін, орлов басылымы қалыптарын, металлографиялық және стереотипті қалыптарды гальваникалық қаптау (хромдау) процесін жүргізу;

формалы цилиндрлерден хром қабатын гальваникалық жолмен шешу;

терең басылым формалы цилиндрлерінің гальваникалық қабатын (мыстау) бағдарламалық басқарылатын гальваникалық құрылғыларда жүргізу;

орловтық, металлографиялық және жоғары басылымға арналған матрицалар мен штемпельдерден темір, мыс және никель гальваникалық шөгінділер алу;

көміртекті болаттан немесе алюминийден жасалған пластиналарды негіздерін дайындау;

пластиналарды майсыздандыру, декапирлеу;

пластиналарды қалайылау, никельдеу, мыстау, хромдау және кептіру;

тегіс басылымның күрделі емес биметалл қалыптарын жасау үшін алдын ала полиметалл пластиналарда операциялар кешенін орындау;

пластиналарды жандандыру, көшірмелерін жасау (экспонирлеу, автоматты және жартылай автоматты құрылғыларда немесе қолмен шығару);

көшірілген қабатты химиялық немесе термиялық илеу;

көшірмелерді түзету;

автоматты, жартылай автоматты құрылғыларда немесе гальваникалық бұлауларда химиялық өңдеу немесе гальваникалық бұлауда анодты өңдеу;

қалыптың ашық жер элементтерінен иленген қабатын жою;

ашық жер және басылып шығатын элементтерді өңдеу;

бояу қабатын жағу;

коллоид қорғау қабатын жағу.

546. Білуге тиіс:

бағдарламалық басқарылатын автоматты гальвандық құрылғыларда гальванопластикалық таптаурындар жасау, терең баспа формалы цилиндрлеріне мыс қабат өсірудің, полиметалл пластиналар жасау, биметалл офсеттік баспа қалыптарын жасаудың технологиялық процестері;

тегіс, жоғары және терең баспадағы мәтіндік және иллюстрациялы қара-ақ және көп түсті түпнұсқаларды шығару принципі;

биметалл қалыптарда көшіру қабатын, химиялық және анодты өңдеудің қосымша өңдеу жолдары;

гальванопластика негіздері;

электролиттерді хромдау, мыстау және анодтық өңдеу құрамы;

ерітінді рецептісін түзету жолдары;

автоматты немесе жартылай автоматты құрылғыларда және гальваникалық бұлаулардың жұмыс режимі;

гальванотехника бойынша қажетті есептеулер;

қолданылатын жабдықты реттеу жолдары.

19-параграф. Гальванотипист, 6-разряд

547. Жұмыс сипаттамасы:

алдын-ала жандандырылған немесе жандандырылмаған полиметалды пластиналарда тегіс баспақтың күрделі биометалды пішімдерін дайындау бойынша операциялар кешенін орындау;

полиметалды пластиналарға гальваникалық қабатты төсеу және олардың үстінде тегіс баспақтың биометалды пішімдерін дайындау бойынша операциялар кешенін орындау;

пластиналар жасау, қалыптарды көшірмелеу, өңдеу;

күрделі баспалық басылымдарды ресімдеу жөніндегі матрицалардан гальваникалық шөгінділер алу;

нөмірленген дөңгелектерді гальваникалық қаптау, түпнұсқа штемпельдерден және жоғарылатылған түпнұсқалық матрицалардан темір, мыс және никель гальваникалық шөгінді алу жөніндегі операциялар кешенін орындау.

548. Білуге тиіс:

синтетикалық материалдардан, желатиннен, камедиден жасалған түрлі көшірме қабаттарын пайдалана отырып көшірмелеу ерекшеліктері;

қолданылатын материалдардың және цех жағдайлары өнімдерінің сипатына байланысты көшірмелеу процесінің режимдері;

негативтерді, диапозитивтерді, көшірмелерді, формалы пластиналар мен баспалық қалыптарды түзету техникасы;

контактілік ерітінділерді пайдалана отырып көшірмелеу әдістері;

басылым қалыбындағы суреттердің сапасын бақылау әдістері.

20 - параграф. Гальванотипист, 7 разряд

549. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары көркемдік арнайы бұйымдарын басып шығаруға арналған жоғары, тегіс, металлографиялық баспаның ерекше күрделі түпнұсқалық қалыптарын жасау жөніндегі кешен операцияларын орындау.

550. Білуге тиіс:

баспа қалыбындағы суреттің сапасын бақылау әдістері;

ерекше күрделі баспалық қалыптарды түзету техникасы.

551. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

21-параграф. Гильош дайындау жөніндегі оператор, 4-разряд

552. Жұмыс сипаттамасы:

компьютерлік технологияны пайдалана отырып суретшінің эскиздері бойынша күрделі емес гильоширлік элементтер жасау.

553. Білуге тиіс:

қолданылатын жабдықтардың техникалық ерекшеліктері және оларда жұмыс істеу жолдары;

гильоширлік элементтер жасауға арналған бағдарламалық қамсыздандыру.

22-параграф. Гильош дайындау жөніндегі оператор, 5-разряд

554. Жұмыс сипаттамасы:

компьютерлік технологияны пайдалана отырып суретшінің эскиздері бойынша күрделендірілген гильоширлік элементтер жасау, сондай-ақ жеке композициялар жасау.

555. Білуге тиіс:

қолданылатын жабдықтарды технологиялық теңшеу негіздері.

23-параграф. Гильош дайындау жөніндегі оператор, 6-разряд

556. Жұмыс сипаттамасы:

компьютерлік технологияны пайдалана отырып суретшінің эскиздері, тапсырыс берушінің үлгілері бойынша түпнұсқалық гильоширлік элементтер жасау, сондай-ақ жеке дизайнерлік әзірлемелер жасау.

557. Білуге тиіс:

қолданылатын негізгі және қосалқы жабдықтың операциялық жүйесі негіздері;

түпнұсқалық гильоширлік элементтер жасауға арналған микромәтіндер жасаудың ерекшеліктері;

мұрағаттау тәртібі.

558. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

24-параграф. Гильош дайындау жөніндегі оператор, 7-разряд

559. Жұмыс сипаттамасы:

компьютерлік технологияны пайдалана отырып суретшінің эскиздері, тапсырыс берушінің үлгілері бойынша түпнұсқалық гильоширлік элементтер жасау, сондай-ақ жеке дизайнерлік әзірлемелер жасау;

гильоширлік элементтерді монтаждау.

560. Білуге тиіс:

күрделі композициялар, жеке дизайнерлік әзірлемелер жасауды бағдарламалық қамсыздандыру;

гильоширлік элементтерді монтаждау тәртібі.

561. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

25-параграф. Гильош дайындау жөніндегі оператор, 8-разряд

562. Жұмыс сипаттамасы:

компьютерлік технологияны пайдалана отырып гильоширлік элементтер мен жоғарылатылған дәрежедегі композициялар жасау үшін жасырын бейнеден, мамандандырылған растрдан, сүзгілерден тұратын микромәтіндерді, элементтерді пайдалана отырып көп бояулық орындауда күрделі композициялар жасау.

563. Білуге тиіс:

күрделі түпнұсқалық композициялар жасауға арналған бағдарламалық қамсыздандыру;

қорғалудың жоғарылатылған дәрежедегі күрделі гильоширлік элементтеріне қойылатын технологиялық ерекшеліктері;

элементтерді мұрағаттау ерекшеліктері;

гильоширлік элементтерді монтаждау әдістері.

564. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

26-параграф. Гильошир, 4-разряд

565. Жұмыс сипаттамасы:

сынамалық пластиналарда үлгілер бойынша торлар мен бордюрлер жасау және оларды гильоширлі (тегіс, рельефтік, тік сызықты) машиналарда мыстан, шыныдан және өзге материалдардан жасалған формалы пластиналарға жағу;

тік сызықты машинада көлденең, тігінен және айқасатын сызықтар жасау;

гильош жағуға арналған пластиналарды грунттау;

түпнұсқалық штемпельдердегі күрделі емес бөлшектер жасауға қатысу;

гильоширлі машинаны реттеу.

566. Білуге тиіс:

қарапайым гильоширлі машинаның негізгі тораптарын реттеу жолдары;

грунттау жолдары;

түпнұсқалық штемпель жасау технологиясы.

27-параграф. Гильошир, 5-разряд

567. Жұмыс сипаттамасы:

сынама пластиналарда суретшінің эскиздері, альбом үлгілері және жеке композициялары бойынша шілтер, розеткалар, бордюрлар, корро және ассюре жасау және қосымша аспаптарды пайдаланбай мыстан, шыныдан және өзге материалдардан жасалған формалы пластиналарға оларды гильотинді машиналарда (тегіс, рельефтік және тіке сызықты) жағу;

түпнұсқалық штемпельдердің күрделі бөлшектерін жасауға қатысу;

гильоширлік машинаны реттеу.

568. Білуге тиіс:

барлық жүйедегі гильоширлік машиналарды реттеу жолдары;

грунт құрамы мен қасиеті.

28-параграф. Гильошир, 6-разряд

569. Жұмыс сипаттамасы:

сынамалы пластиналарда суретшінің эскиздері, жеке композициялары бойынша гильоширлік сурет контурлары мен тығыздығын жасау және шілтер, сопақша және өзге аспаптарды пайдалана отырып, оларды түрлі конструкцияларының гильоширлі машиналарында мыстан, шыны және өзге материалдардан жасалған формалы пластиналарға жағу;

берілген композицияны орындауға арналған гильоширлі машиналарды есептеу және орнату;

түпнұсқалық штемпельдердің ерекше күрделі бөлшектерін жасауға қатысу.

570. Білуге тиіс:

шілтерлі, сопақша және өзге аспаптармен жұмыс істеу техникасы;

формулаларды пайдалана отырып берілген композицияны есептеу әдістері.

571. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

29-параграф. Гильошир, 7-разряд

572. Жұмыс сипаттамасы:

альбомдағы және жеке композициядағы суретшінің эскиздері, үлгілері бойынша бір бояулы репродукцияларына арналған гильоширлік суреттердің контурлары мен тығыздығын жасау және автоматты гильоширлік машиналарда түрлі материалдардан жасалған қалыптық пластиналарға оларды жағу.

573. Білуге тиіс:

гильоширлік автоматты машиналарда жұмыс істеу ерекшеліктері.

574. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

30-параграф. Гильошир, 8-разряд

575. Жұмыс сипаттамасы:

суретшінің эскиздері және жеке композиция көп бояулы репродукцияларына арналған гильоширлі сурет контурлары мен тығыздығын жасау және автоматты гильоширлік машинада түрлі материалдардан жасалған формалы пластиналарға оларды жағу.

576. Білуге тиіс:

гильоширлік автоматты машиналарды реттеу жолдары.

577. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

31-параграф. Жазық баспа сынаушысы, 2-разряд

578. Жұмыс сипаттамасы:

кескінді әшекейлі қағаздан бұйымға көшіру;

біліктілігі жоғары жазық баспа сынаушысының басшылығымен офсет формаларын дайындау жөнінде жекелеген операцияларды орындау.

579. Білуге тиіс:

әшекейлі қағазды илемдеу және түсіру жолдары;

басылған жазбаларға қойылатын техникалық талаптар;

кескінді көшіру кезінде ақаудың алдын алу әдістері.

32-параграф. Жазық баспа сынаушысы, 3-разряд

580. Жұмыс сипаттамасы:

литоофсет формаларын дайындау жөнінде жекелеген операцияларды орындау;

литография тасында немесе металл пластиналарында орындалған түпнұсқа формалардан көшіру қағазында майлы бедерлерді алу;

бедерлерді орналастырып қою, суретті майлы бедерден литография тасына немесе металл пластиналарға көшіру;

сынау-баспалық станоктарында түпнұсқа формадан бедерді алу жолымен деколь жапсырмаларын дайындау;

түпнұсқа форманы станоктың талеріне қондыру және оны жуу;

біліктілігі жоғары жазық баспа сынаушысының басшылығымен суреттерді көшіру бойынша жекелеген операцияларды орындау;

көшіру бояуын жасау;

сынау-баспалық станоктың жұмысын тексеру;

форманың ақауларын түзету;

станокты реттеу, тазалау және майлау.

581. Білуге тиіс:

басылым форматы;

жолақтарды орналастырып қою нормалары;

өлшеудің типографиялық жүйесі;

жазық баспада басу және проблемалы элементтердің пайда болу принциптері;

көшіргіш қағаздарға, бояулар мен майлы бедерлерге қойылатын техникалық талаптар;

ерекше жұмыс түрлерін (ноталар, карталар) орындаған кезде кездесетін арнаулы терминдер мен белгілер;

формалыматериалдардың сипаттамасы және олардың бетін дайындауға қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын құралдың міндеті және оларды пайдалану тәртібі;

форманы түзету жолдары;

жапсырмаларды өрнектеу, үзік сызықтар мен оймаларды сақтау тәртібі;

декольға қойылатын техникалық талаптар;

сынау-баспалық станокқа қызмет көрсету тәртібі.

33-параграф. Жазық баспа сынаушысы, 4-разряд

582. Жұмыс сипаттамасы:

сынау-баспалық станогында бір бояулы және көп бояулы баспаның машина формасынан сынама бедерлерді (бір және араласқан бояуға) алу;

станокты жұмысқа дайындау;

декельді қондыру, талерлердің дұрыс орнатылғанын бақылау;

қажетті қысымды айқындау;

ылғалдаушы және бояйтын аппараттарды даярлау;

материалдар мен формаларды даярлау;

алдыңғы және бүйірлі таяныштарды орнату;

сынау-баспалық станоктардың жұмысын тексеру және оның жұмысындағы ақауларды жою;

формаларды қайта домалату және өңдеу;

проблемалық элементтерді гидрофобизациялау;

басатын элементтерді гидрофобизациялау;

бояу жағу;

сынама бедерлерді алу;

формаға қорғау коллоидті жағу;

формаларды кептіру;

офсетті сынау-баспалық станогында күрделі емес басылымдарды басу;

біліктілігі жоғары жазық баспа сынаушысымен бірігіп көп бояулы баспаға түпнұсқа формалардан сынама бедерлерді алу;

тест-объектілер мен денситометрді пайдалана отырып сынама бедерлердің сапасын бақылау.

583. Білуге тиіс:

кез келген тәсілмен литоофсет формларын дайындаудың техникалық процесі:

баспа формаларына, білікшелер мен материалдарға, деколь бедеріне қойылатын техникалық талаптар;

басу қағаздарының, басу және көшіру бояуларының қасиеті;

баспа формаларын өңдеуге арналған ерітінділердің рецепті;

картография элементтері;

керамикалық бояулардың және оларды еріткіштердің қасиеті;

денситометрде жұмыс істеу жолдары;

офсетті сынау-баспалық станогын реттеу жолдары.

584. Жұмыс үлгілері:

1) сурет өлшемі 45 х 60 сантиметрді қоса алғанда редакциялық бедерлер;

2) сынау бедерлері - бір бояулы және көп бояулы басудың машина формасынан;

3) сурет өлшемі 45 х 60 сантиметрді қоса алғанда шағын тиражды жұмыстар;

4) бір бояулы жұмыстар.

34-параграф. Жазық баспа сынаушысы, 5-разряд

585. Жұмыс сипаттамасы:

боялаулардың бөлек орналастырып немесе араласқан тонды алу үшін екеуден артық емес бояу жағып, бір-көп бояулы баспалар, бір бояулы растр жұмыстары, дуплекстер, көп бояулы жұмыстар үшін қарапайым штрихты және декоративтік элементтермен, қолжазбалармен, бедерсіз плашкалармен жұмыс істеуге арналған түпнұсқалы және машиналы формалардан қалыпты жағдайларда сынама бедерлерді алу;

деколь суретін түпнұсқалық тастан қағазға және суретті өңдеп және газ жанарғымен күйдіріп қағаздан тасқа көшіру;

сынама бедерлерді алу;

бедерлерді бояумен опалау;

түсті таңдау кезінде бояулардың дозасын есептеу;

сурет паспортын жасау;

сынау-баспалық станогында карталарды редакциялық түзету және шағын тиражды жұмыстар үшін бедерлерді басу;

шығарылған карталардың бедерлеріне "арнайы жүктемелерді" басу.

586. Білуге тиіс:

көп түсті түпнұсқаларды қайта жасау принциптері;

негативтерді, диапозитивтер мен формаларды түзеу жолдары;

басу бояуларының түржиыны;

басу кезінде бояуларды жағу тәртібі, оларды араластыру жолдары;

бояулардың оптикалық тығыздығы.

587. Жұмыс үлгілері:

1) декольдің сынама бедерлері;

2) формалардың түзеуге дейін және кейін сынама бедерлері;

3) арнайы бұйымдарға, маркаларға, маркалы ашық хаттарға, конверттерге және жоғары көркемдік жұмыстарға арналған машиналы формалардан сынама бедерлер (энциклопедиялық басылымдарға, атластарға қосымша бет және өзге) жапсырмалар;

4) сурет мөлшері 45 х 105 сантиметрді қоса алғанда редакциялы бедерлер;

5) сурет мөлшері 45 х 60 сантиметрді артық шағын тиражды жұмыстар;

6) көп бояулы жұмыстар.

35-параграф. Жазық баспа сынаушысы, 6-разряд

588. Жұмыс сипаттамасы:

ұсақ графикалық бөлшектермен күрделі жұмыстарға арналған, жіңішке айналмалы қаріппен бедерсіз жұмыстарға арналған, көп түсті растр жұмыстары, күрделі түс аужыратумен, көп градациялық ауысымдармен, түпнұсқаның фактурасын тапсырумен жоғары көркемдік көп бояулы жұмыстарға арналған түпнұсқалы формадан қалыпты жағдайларда сынама бедерлерді алу;

түпнұсқалы суреттерді көбейту жолымен машиналы форма үшін ауыстыруларды жасау;

түпнұсқалы формада жетіспейтін штрихтар мен кескіндерді қалпына келтіру;

түпнұсқалы формалардың кітапханасын жүргізу.

589. Білуге тиіс:

түс тану негіздері (түсті талдау және синтезі туралы түсінік);

тұрақты сақталатын бедер-телқұжаттарының сапасына қойылатын талаптар;

өлшеу жүйесімен жарақтандырылған көп бояулы сынау-баспалық станоктарды пайдалану тәртібі және сынама баспаны бақылау;

түс сынамаларын алу үшін қондырғылардың құрылғысы және пайдалану принципі.

590. Жұмыс үлгілері:

1) барлық масштабтағы тұрақты сақтау картасының бедер-телқұжаттары;

2) винипроздағы, ледериндегі және өзге бедерлер;

3) ұсақ масштабты карталардың, атластардың, көп бояулы көркемдік этикеткалардың, грамоталардың және өзге түпнұсқалы формалардан сынама бедерлер;

4) сурет өлшемі 45 х 105 сантиметрден артық редакциялық бедерлер.

36-параграф. Жоғары баспа сынаушысы, 2-разряд

591. Жұмыс сипаттамасы:

барлық жүйедегі түзету басу станоктарында түзету бедерлерін теруден, ноталық тақталардан, қаріп жинақтарынан және стереотиптерден алу;

формалыцилиндрлердегі стереотиптерді бекіту немесе қаріп жиектерін, теру жолдарын немесе жинақтарын түзету басу станогының талеріне бекіту;

қағазды, бояу және өзге материалдарды дайындау;

бояу аппаратын және баспа цилиндрін тексеру;

станоктарды реттеу, тазалау және майлау;

ою тақтайларынан және білікшелерінен суреттерді қағазға қолмен және машинада аудару;

басуға арналған қағаздың жарамдылығын айқындау;

дайындалған жақпаның сапасын тексеру;

аз тиражды бланкілік жұмыстарды түзету басу станоктарында басып шығару.

592. Білуге тиіс:

өлшеудің типографиялық жүйесі;

түрлі гарнитурадағы қаріптерді айырмашылық белгілері;

ашық орын материалдары мен сызық түрлері;

жол түсіру нұсқалары;

процестер мен басу туралы жалпы мәліметтер;

бояуға, жақпаға, қағазға және өзге материалдар мен бедерлерге қойылатын техникалық талаптар;

түзету тасу станоктарын реттеу жолдары.

37-параграф. Жоғары баспа сынаушысы, 3-разряд

593. Жұмыс сипаттамасы:

бір бояулы баспаға арналған клишеден фотополимерлік формаларды тереңдетіп, түзетіп және тазалап өңдегеннен кейін сынамалық бедерлерді шешу;

клише жиектерін жабуға арналған шаблон жасау;

клишеге бояу жағу және оны бедер алып болғаннан кейін жуу;

күшпен түзетпе жасау, пластиналар мен білікшелерді жуу;

түзету-басу станогын тазалау және майлау;

аз тиражды мәтіндік жұмыс түзету-басу станоктарында теру;

ерекше графикалық форма жазу жүйесінің қаріп жинақтарынан түзету бедерлерін алу.

594. Білуге тиіс:

жоғары баспадағы қаріптік және жартылай тонды түпнұсқаларды шығару принципі, клишенің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

бояу нөмірлері мен құрамы;

қағаздың қасиеті және сұрыптары;

жоғары баспа формаларын жасау процесі туралы жалпы мәліметтер, түзету басу станогын реттеу жолдары;

ерекше графикалық формаларды жазу жүйесімен тіл графикаларының айырмашылық белгілері.

38-параграф. Жоғары баспа сынаушысы, 4-разряд

595. Жұмыс сипаттамасы:

көп бояулы баспаға арналған клишеден фотополимерлік формаларды тереңдетіп, түзетіп және тазалап өңдегеннен кейін сынама және шкала бедерлерін шешу;

қажет тондағы түсті құрастыру;

нөмірлерін, литер, серия, жолдарын ауыстыра отырып, түзету-басу станоктарында күрделі емес торшаларды, мәтінді және аз тиражды жұмыстарды басып шығару;

жол түсірудің түрлі нұсқаларымен клишемен қанықтырылған, энциклопедиялық және жоғары көркемдік басылым формаларынан түзету бедерлерін, офсеттік және терең баспа мәтіндік формаларына арналған мөлдір пленкадан, борланған қағаздан бедер алу.

596. Білуге тиіс:

көп түсті түпнұсқаларды шығару принципі;

көп бояулы баспаға арналған клише мен фотополимерлік формалардың сапасына қойылатын талаптар;

басу кезінде бояуларды жылжыту және жағу тәртібі;

көп бояулы баспаны түзету және басу ерекшеліктері;

терулерден бедерлерді алу үшін вакуумды-діріл станогын реттеу жолдары.

39-параграф. Жоғары баспа сынаушысы, 5-разряд

597. Жұмыс сипаттамасы:

торлармен, ассюре сызғыштарымен және өзге гильоширлі және өрнектеп басатын элементтерімен қанықтырылған көп бояулы жұмыстарды, сондай-ақ клишеден және фотополимерлік формалардан жоғары көркемдік және мұрағат жұмыстарын түзету басу станоктарында басу.

598. Білуге тиіс:

гильоширлі және өрнектеп басатын элементтері бар формалардың сапасына, сондай-ақ жоғары көркемдік және мұрағат жұмыстарының клишесі мен фотополимерлік формаларына қойылатын талаптар;

нөмірлі аппараттардың жүйесі және оларды реттеу жолдары.

40 - параграф. Жоғары басылым формаларын жасау жөніндегі электронды автомат операторы, 4-разряд

599. Жұмыс сипаттамасы:

электронды ою автоматтарында масштабын өзгертпей штрихты ақ-қара түпнұсқа позитивті (фотографиялар, суреттер, мәтіндік баспа бедерлері) мырыш, магний, пластмасса пластиналар мен өзге материалдарда клише жасау;

пластина мен түпнұсқаны автоматқа бекіту және дайындау;

ою линиатурасы мен масштабын орнату;

түпнұсқа және формалы материалдың сипатына сәйкес кескішті таңдау, орнату, реттеу және бекіту;

берілген линиатураға, түпнұсқаның контрастылығына және клише қызметіне (тікелей басу, матрицалау) сәйкес көлеңке және жарық түрлері бойынша автоматты теңшеу;

арнайы құрылғылар арқылы клишені өңдеу;

қызмет көрсетілетін машинаны майлау және тазалау;

арнайы фольгадағы бор рельфтік түзетулерді электронды ою автоматтарында жасау;

ақ-қара және түсті мәтіндік және штрихты түпнұсқалардан электронды жалынды автоматтарда формалар жасау;

түпнұсқаның сапасына және жұмыстың түріне қарай автоматтың жұмыс режимін айқындау;

жарық сүзгісін таңдау;

дайын формалар ретушы.

600. Білуге тиіс:

штрихты бір және көп түсті түпнұсқаларды жоғары басылымда шығару принципі, электронды жарық автоматындағы басатын және азат жол элементтерінің пайда болу принципі;

жарық сүзгілерінің спектрлік сипаттамасы;

электронды ою автоматында және электронды жалынды автоматта шығаруға арналған түпнұсқалардың, формалы материалдардың, штрихты клише және басылым формаларының сапасына қойылатын техникалық талаптар;

жарық техникасы, оптика және электроника элементтері;

түзету және жоғары басылым процестері туралы негізгі мәліметтер.

41-параграф. Жоғары басылым формаларын жасау жөніндегі электронды автомат операторы, 5-разряд

601. Жұмыс сипаттамасы:

электронды ою автоматтарында масштабын өзгертпей және өзгертіп штрихты ақ-қара түпнұсқа позитивті (фотографиялар, суреттер) мырыш, магний, пластмасса пластиналар мен өзге материалдарда клише жасау.

602. Білуге тиіс:

жартылай тонды ақ-қара түпнұсқаларды жоғары басылымда шығару принципі;

бір бояулы баспаға арналған растрлы клишенің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

растрлы клишені өңдеу ерекшеліктері;

электронды ою автоматының жұмысындағы қарапайым ақаулықтарды жою жолдары.

42-параграф. Жоғары басылым формаларын жасау жөніндегі электронды автомат операторы, 6-разряд

603. Жұмыс сипаттамасы:

электронды ою автоматтарында масштабын өзгертпей және өзгертіп штрихты ақ-қара түпнұсқа позитивті (фотографиялар, суреттер) пластмасса, алюминий, магний пластиналарда, фотопленкада және өзге түсті мөлдір және мөлдір емес жартылай тонды және штрихты түпнұсқаларда материалдарда клише жасау;

таңдалған триадаға сәйкес үш бояу бойынша автоматты теңшеу;

түпнұсқалардың түстеріне және контрастылығына сәйкес қызмет көрсетілетін машинаны реттеу;

электронды ою автоматын қара бояу бойынша теңшеу;

қылтанақтарды жою және қосымша түзету жүргізу;

электронды ою автоматын үйлестіруге қатысу.

604. Білуге тиіс:

түстердің анализі және синтезі туралы ұғым;

түс түзету әдістері;

түсті репродукцияларға арналған клишені өңдеу технологиясы;

көп бояулы баспаға арналған клишенің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

электронды ою автоматын теңшеу жолдары.

43-параграф. Клише өңдеуші, 3-разряд

605. Жұмыс сипаттамасы:

металл емес тұғырға клишені өңдеу және бекіту;

пластиналарды жекелеген клишелерге аралау және кесу;

каріптік клишеде азат жолдарды анықтау және растрлы клишедегі фацетті фацеттік станокта шешу;

саңылау тесу;

тұғыр дайындау;

тұғырларға клишені бекіту;

тақтай кесу;

тұғырларды кесу;

қызмет көрсетілетін станоктарды тазалау және майлау;

фрездер мен кескіштерді қайрау.

606. Білуге тиіс:

жоғары баспада қаріптік және жартылай тонды түпнұсқаларды шығару принципі;

қаріптік және растрлы клишені өңдеу ерекшеліктері;

клише және тұғыр жасауда қолданылатын металдың, қорытпалардың, ағаш жыныстары мен өзге материалдардың негізгі қасиеттері;

фрез және кескіш қайрау жолдары;

фацетті, фрезерлік, бұрғылау және сүргілеу станоктарын реттеу жолдары.

44-параграф. Клише өңдеуші, 4-разряд

607. Жұмыс сипаттамасы:

көп бояулы баспаға арналған мұқабаларды, құрама клишені, сондай-ақ жапсырмалардың күрделі монтажын көрсететін клишелерді өңдеу;

мәтінге арналған клише бұрыштарын және "терезелерін" кесу;

растрлы клише ашық жолдары мен фонын фрезерлеу;

гальваностереотиптер жасауға арналған растрлы клишені өңдеу.

608. Білуге тиіс:

көп бояулы баспаның негізгі принциптері;

көп бояулы баспаға арналған клише өңдеу ерекшеліктері;

бояуларды ауыстыру шектері.

45-параграф. Клишелерді күйдірмелеуші, 2-разряд

609. Жұмыс сипаттамасы:

клишелерді күйдірмелеу бойынша дайындық жұмыстарын орындау;

көшірмелерді бақылау және ретуштеу;

көшірмелердің айналмалы жағын қышқылға төзімді лактармен жабу;

бақылау шәкілдері мен белгі кресттерін сызу, көшірмелерді қыздыру, түзету және салқындату;

рецепт бойынша күйдіру ерітінділерін жасау;

клишеден бояулар мен эмальды жуу;

күйдіру машиналары мен ванналарды тазарту;

шыны пластиналарды, металлды формалар мен пластикалық фото формаларды, оларды қайта пайдалану үшін күйдірмелеу.

610. Білуге тиіс:

штрихты және растрлы клишелерді күйдірмелеудің негізгі принциптері;

қолданылатын материалдар мен растрлардың сипаттамасы;

күйдірмелеу машиналары мен ванналардың құрылғысы және пайдалану тәртібі.

46-параграф. Клишелерді күйдірмелеуші, 4-разряд

611. Жұмыс сипаттамасы:

ірі штрихты элементтері және еркін үлгіде орындалған суреттері бар бір бояулы баспаға арналған штрихты клишелері күйдірмелеу;

байқау үшін басу;

корректуралық түзетулерді енгізу;

ірі және ұсақ штрихты элементтері бар фирмалық белгілерді күйдірмелеу және сызу;

кинофильмдердің дубляжы үшін матрицалардың субтитрлерін күйдірмелеу.

612. Білуге тиіс:

жоғары баспада штрихты түпнұсқаларды шығару принципі;

өлшеудің типографиялық жүйесі;

бояуларға және қолданылатын өзге материалдарға қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын ерітінділердің рецепттері;

штрих клишелерін күйдірмелеу режимдері;

басу процесі туралы негізгі мәліметтерді.

47-параграф. Клишелерді күйдірмелеуші, 5-разряд

613. Жұмыс сипаттамасы:

эмульсиялық өңдеу машиналарында және қолмен бір бояулы - ұсақ штрихті элементтері бар штрихті және линиатурасы сантиметрге 54 линиатура дейінгі растрлы баспаға арналған клишені өңдеу;

күрделі емес мұқабалар, жарнамалық сипаттағы плакаттар және өзге сияқты басылымдар үшін көп бояулы - көшірмелерде тазартумен штрихті және сантиметрге 48 линиатура дейінгі растрлы баспаға арналған клишелерді өңдеу.

614. Білуге тиіс:

жоғары басудағы жартылай тонды және көп түсті түпнұсқаларды шығару принципі;

растрлардың түрлері мен линиатуралары;

растрлы клишелер мен көп баспаға арналған клишелерді күйдірмелеу режимі;

оймалау процесі туралы жалпы мәліметтер;

эмульсиялық күйдірмелеу режимдері;

эмульсиялық күйдірмелеу машиналарының жұмыс принципі.

48-параграф. Клишелерді күйдірмелеуші, 6-разряд

615. Жұмыс сипаттамасы:

аса жауапты басылымдар, жоғары көркемдік альбомдар, мерейтой монографиялары және өзге үшін линиатурасы сантиметрге 54 линиатура жоғары және сантиметрге 54 линиатура дейінгі бір бояулы баспаға арналған клишені күйдірмелеу;

көркемдік басылымдар үшін линиатурасы сантиметрге 48 линиатурадан жоғары және сантиметрге 48 линиатура дейін көп бояулы баспаға арналған клишені күйдіру;

эмульсиялық күйдірмелеу машиналарында сантиметрге 54 линиатурадан жоғары бір бояулы баспаға арналған растрлы клишені және көп бояулы баспаға арналған клишені күйдірмелеу;

жұмысы үшін жездегі, мыстағы офсет типтік формаларды дайындау;

көп бояулы баспаға арналған клишелерді түзету.

616. Білуге тиіс:

көп бояулы баспаға арналған клишені күйдірмелеу режимдері;

көп түсті түпнұсқаларды шығару принципі;

түс тану негіздері (түсті талдау және синтездеу негіздері);

бояуларды араластыру тәртібі;

безендіру және көп бояулы басуға арналған қағаздың сорттары;

эмульсиялық күйдірмелеу машиналарының құрылғысын және негізгі тораптарын реттеу тәртібі.

49-параграф. Корректор, 2-разряд

617. Жұмыс сипаттамасы:

әдебиеттің барлық түрін оқу;

біліктілігі жоғары корректордың жетекшілігімен бедерлерге түпнұсқаға және әріп терудің техникалық тәртіптеріне сәйкес түзетулер енгізу;

зағип әріп терушіге шет және ұлттық тілдерде көлемді емес мазмұндағы белгілерді және сөздерді, түрлі терминологиялық мәтінді, сандық материалдар мен формулаларды оқып беру.

618. Білуге тиіс:

орыс, ұлттық және латын әліпбилері;

орыс мәтінінің орфографиясы мен пунктуациясы;

типографиялық өлшеу жүйесі;

стандартты түзету белгілері;

түрлі гарнитурадағы қаріптердің айырмашылық белгілері;

мәтінді терудің техникалық тәртібі;

брайль бойынша жазу әліппесі мен марбург жүйесі;

брайль бойынша формулалардың жазылуы.

619. Жұмыс үлгілері:

зағип әріп терушіге оқып беру:

1) қоғамдық-саяси және ғылыми-кең тараған әдебиет;

2) көркем әдебиет (проза, өлеңдер, драмалық шығармалар);

3) бастауыш сыныптарға арналған математика оқулықтары;

4) әдебиет, тарих, география, анатомия, ботаника және өзге оқулықтар.

50-параграф. Корректор, 3-разряд

620. Жұмыс сипаттамасы:

жекелеген шетел сөздерінен тұратын, сандық материал, елеусіз өзге кескіндегі шрифтімен (курсив, жартылай қанық) бөлінген мәтінді түзету;

түпнұсқаға және терудің техникалық тәртібіне сәйкес түзетулер енгізу;

зағип әріп терушіге күрделі мәтінді, күрделі сандық материалдарды, кестелерді, қорытындылар мен ноталарды оқып беру.

621. Білуге тиіс:

қаріп стандарттары;

мәтінді, кесте, қорытындылар, акциденция формаларын терудің техникалық тәртібі;

ұлттық тілдердің орфографиясы мен пунктуация тәртіптері, математикалық және химиялық белгілер;

ноталар және оларды брайль бойынша жазудың тәртібі;

электронды терудің ерекшеліктері.

622. Жұмыс үлгілері:

мәтінді түзету:

1) кеңселік үлгідегі кестелер;

2) кіші және афишалық-плакатты акциденция формалары;

зағип терушіге оқып беру:

1) шахмат-шашка туралы әдебиет;

2) орфографиялық сөздіктер, кодекстер, әліппелер;

3) шет тілдердегі оқулықтар, шет тіл сөздіктері;

4) мәтінді және мәтінсіз түрлі аспаптарға арналған музыкалық шығармалар (ноталар);

5) алгебра, геометрия, химия, физика оқулықтары;

6) ұлттық тілдердегі оқулықтар.

51-параграф. Корректор, 4-разряд

623. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы азғантай терминологиядан, қаріптік түрлі бөлінген (бас әріптер, ашық түстегі және жартылай қалың, түзу жартылай қалың және қалың курсив) және шрифтімен бөлінген (сиректетіп терілген, тартылған, сатылап терілген) мәтінді түзету;

шағын сандық материалы бар қарапайым мәтін, әліпбиі латын графикасына негізделген тілдердегі сөздерден, сондай-ақ түрлі техникалық терминологиялы мәтіннен тұратын брайлерлік (рельефті) теру бедерлерін түзету.

624. Білуге тиіс:

түрлі гарнитура қаріптері мен графикалық формалардың жазылуы;

кітап-журнал және газет беттеу тәртібі.

625. Жұмыс үлгілері:

1) аудандық үлгідегі, сондай-ақ кәсіпорындар мен ұйымдардың газеттері;

2) қоғамдық-саяси, ғылыми-көпшілік, ауыл шаруашылығы туралы, көркем және балалар әдебиеті, өлеңдер;

3) сақтандыру куәліктері, афишалық-плакаттық акциденция формалары, кеңселік үлгідегі кестелер.

52-параграф. Корректор, 5-разряд

626. Жұмыс сипаттамасы:

үлкен мөлшерде арнайы терминологиядан, бірнеше әліпби қаріптерінен тұратын, сондай-ақ химиялық, астрономиялық және өзге қысқартылған белгілері, бір жолды математикалық және химиялық формулалары, фонетикалық транскрипция белгілері, бір жолда екі белгіден артық қаріптер тұратын мәтіннен, шет тілдегі мәтіндерді түзету;

акциденттік-бланкілік жұмыстарды, шағын және афишалық-плакат акциденция формаларын басудан алдын шкалаларды, мәліметтерді және қол қоятын парақты қайталап оқып беру;

кітап-журнал, бейнелеу өнім басылымы офсеттік және терең жолдарымен басып шығару кезінде машина мәліметтерін қоршау мәліметтерімен, жазылған түзетпелермен салыстырып тексеру;

ноталардан тұратын брайлерлік теру бедерлерін түзету,әжептәуір сандық материалы бар күрделі мәтін, шет тіл және ұлттық тілдердегі сөздерден, күрделі сандық материалдардан, формулалардан;

ноталар мен мәтін бедерлерін түзету, сондай-ақ автор қолжазбаларының ноталық жиынтығын және жиынтықтағы белгілерді, ұлттық тілдегі мәтіні бар, орыс және латын графикалық негізде құралған әліпбиі бар күрделі емес музыкалық шығармаларды ауыстыру;

бөлшектейтін ретушь сапасын бастапқы картографиялық материалдар бойынша және негативтердегі баспа корректурасы бойынша түзетулердің дұрыстығын тексеру.

627. Білуге тиіс:

күрделі жиынтықта қолданылатын математикалық, химиялық, астрономиялық және өзге белгілер;

нота жазу тәртібі;

түрлі музыкалық шығармаларға арналған нота жазу ерекшеліктері;

латын, грек және ерекше графикалық негіздердегі қаріптер;

жолақ түсіру тәртібі;

техникалық баспа айрықшалықтары мен корректура құжаттамасы;

нота, математикалық, физикалық, химиялық және өзге брайль бойынша белгілерді жазудың тәртібі;

топографиялық және арнайы карталарды сызу жүйесі мен шартты белгілері;

түсті бедерлердегі шартты белгілерді бейнелеу;

құймалар мен бөлшектейтін ретушь макеттері;

картографиялық қаріптердің сызылуы.

628. Жұмыс үлгілері:

1) еңбекке жарамсыздық парақтары, көркем конверттер;

2) федералды және өңірлік деңгейлердегі газеттер;

3) күрделі емес картографиялық өнім;

4) оқу-әдістемелік әдебиет, драмалық шығармалар;

5) кітап-журнал кестелері, тоғызыншы сыныпқа дейінгі физика, химия, математика оқулықтары, күрделі емес ғылыми-техникалық әдебиет;

6) шахмат-шашка туралы әдебиет.

53-параграф. Корректор, 6-разряд

629. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі күрделі (математикалық, химиялық, физикалық және өзге белгілерден тұратын) әдебиет, шет тілдердегі барлық әдебиет мәтіндерін түзету;

басылымға қол қойылған баспа түзетуімен монтаждағаннан кейін формалы қорытындыларды, бедерлерді салыстырып тексеру;

ноталар мен мәтін бедерлерін түзету, сондай-ақ автор қолжазбасымен ноталар жиынтығын салыстырып тексеру және күрделі музыкалық шығармалар жиынтығындағы белгілерді ауыстыру;

тұрақты сақталынатын бедер телнұсқаларды штрих сапасына және мазмұнына қарай түзету.

630. Білуге тиіс:

анықтамалық әдебиет және сөздіктерді қолдану тәртібі;

ерекше графикалық форма қаріптері;

тұрақты сақталатын баспалық формалардың, тираждық бедерлер мен бедер телнұсқалардың сапасына қойылатын талаптар;

басып шығару кезінде бояу жағу тәртібі;

түрлі линиатурадағы құймалар мен торшаларды құрастыру кезінде түстердің пайда болу принципі.

631. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

632. Жұмыс үлгілері:

1) лотерея билеттерінің офсеттік формаларының, "Адам анатомиясы атласы", "Палех" үлгісіндегі жоғары көркемдік жұмыстардың бедерлері;

2) күрделі картографиялық өнім;

3) "Брадис" кестесі, орта техникалық және жоғары оқу орындарына арналған физика, математика, химия оқулықтары, электроника, ракеталық техника оқулықтары, күрделі ғылыми-техникалық әдебиет, шет тіл және энциклопедиялық сөздіктер.

54-параграф. Қалып жинақтаушы, 2-разряд

633. Жұмыс сипаттамасы:

макетке сәйкес тапсырыс бойынша мырыш клишені жинақтау;

тапсырыс бойынша баспалық қалыптарды жинақтау;

қабылдау, қарау, орау және сақтауға орау.

634. Білуге тиіс:

клише сыныптауышын, оларды қабылдау және орау жолдары мен тәртібі;

клише, баспалық қалыптардың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

картаның номенклатурасы мен шартты белгілері;

масштабтар бойынша қаріп, карта сыныптауышы.

55-параграф. Қалып жинақтаушы, 3-разряд

635. Жұмыс сипаттамасы:

масштабтар, номенклатура және жекелеген тираждар бойынша негативтер мен позитивтерді жинақтау, оларды қабылдау, қарау және есептеу;

карта түпнұсқаларын тапсырыс бойынша жинақтау;

қалыптарды тапсырыс және бояулары бойынша жинақтау;

негізгі мәтін және телнұсқалық диапозитивтерді тапсырыс бойынша жинақтау;

түзетілген гранкалардың түпнұсқаларын беттері бойынша жинақтау;

басылымға арналған түпнұсқа беттеріне сәйкес диапозитивтерді, жарық көшірмелерін тапсырыс бойынша жинақтау;

жинақталуын, сапасын тексеру;

орау, аралас учаскеге тапсыру;

тапсырыс бойынша тазартуға арналған түпнұсқамен жарық көшірмесін жинақтау.

636. Білуге тиіс:

топографиялық және арнайы карталарды бағанға бөлу жүйесі;

негативтердің, позитивтер мен баспалық қалыптардың сапасына қойылатын техникалық талаптар.

56-параграф. Қолмен теруші, 2-разряд

637. Жұмыс сипаттамасы:

барлық түрдегі жиынтықтарды жинақтан шығару;

азат жол материалдары мен сызғыштарды сақтау орындары бойынша іріктеу, сұрыптан шығару және қалау, сондай-ақ қолмен және машинамен терудің барлық түрін қайта балқытуға жіберу;

түрлі қаріптік белгілері бар (курсив, жартылай қалың) мәтіндік теру мен акциденция формаларын шрифткассаға бөлшектеу;

шрифт кассаға үстемелеп салу, кассаны тазарту.

638. Білуге тиіс:

өлшеудің типографиялық жүйесі;

түрлі гарнитурадағы қаріптердің айырмашылық белгілері;

азат жол материалдары мен сызғыш түрлері;

жиынтық орнаменттерінің топтары;

типографиялық балқыту құрамы;

шрифткассалардың тәсімі мен теру материалдарын сақтау жүйесі;

шрифткассаларды тазартуға арналған аспаптардың құрылымы мен пайдалану тәртібі.

639. Жұмыс үлгілері:

бөлшектеу:

1) акциденция формалары;

2) газет теру формалары;

3) әлеуметтік-экономикалық, көркем, қоғамдық-саяси, ғылыми-көпшілік әдебиеттерді теру формалары.

57-параграф. Қолмен теруші, 3-разряд

640. Жұмыс сипаттамасы:

басқаша жазу (курсив, жартылай қалың) қаріпімен елеусіз бөлінген және сиректетіп терілген мәтінді, сандық материалды теру және түзету;

теру жол құю машиналарында терілген жолдарды қолмен теру немесе сиретіп теру, күрделі есептеуді қажет етпейтін теру және сызу жолдарынан тұратын акциденция формаларын және тігінен немесе тек көлденеңінен тұратын формаларды түзету;

кестелік және формулалық теру, сондай-ақ түрлі әліпби қаріптерінен және көп мөлшерде математикалық, химиялық, астрономиялық және өзге белгілер мен қысқартылған белгілерден тұратын мәтіндік шрифткассаны бөлшектеу;

түзету бедерлерін таңдау;

түзетуден алдын теру шектерін жиынтықтау;

жол құятын жиынтық шектерін түзету кезінде жолдарды ауыстыру.

641. Білуге тиіс:

орфография және пунктуация тәртібі;

мәтіндік түпнұсқаларды белгілеудің техникалық тәртібі;

мәтінді және кіші акциденция формаларын терудің техникалық тәртібі;

стандартты түзету белгілері, математикалық және химиялық белгілер;

метрикалық шаралардың қысқартылған белгілеулері;

латын және грек әліпбиі.

642. Жұмыс үлгілері:

теру және түзету:

1) газеттер;

2) қоғамдық-саяси, ауыл шаруашылығы, көркем және балалар әдебиеті, өлеңдер, сан бағандарын терудің шектері мен жолдары;

3) акциденцияның кіші формалары: шақыру билеттері, жапсырмалар, бағдарламалар, есептер, анкеталар, өтініштер, анықтамалар, конверттер, ярлыктар, қала көлігінің, кино, театр, стадион билеттері;

бөлшектеу:

1) техникалық әдебиет, шет тіл және техникалық сөздіктер, реферативті журналдарды теру формалары;

2) кесте және формулаларды теру формалары.

58-параграф. Қолмен теруші, 4-разряд

643. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы терминологиядан, математикалық, химиялық, астрономиялық және өзге белгілерден және бұғанасыз бір жолды формулалардан, сондай-ақ түрлі қаріптік белгілеулер (бас әріппен, ашық және жартылай қалың, тура жартылай қалың және қалың курсивтер) және қаріптік емес белгілеулерден (сатылық теру, сиретіп теру, жиып теру) тұратын мәтінді теру және түзету;

теретін жол құятын машиналарда терілген жолдарды қолмен теру немесе сиретіп теру, және күрделі есептеуді талап ететін және кестеден тұратын теру жолдары мен сызғыштардан тұратын акциденция формаларын, сондай-ақ кеңселік үлгідегі қорытындылар мен кестелерді түзету;

беттеуден алдын теру шектерін жиынтықтау;

жол құйып теру жолдарын түзету кезінде жолдарды ауыстыру.

644. Білуге тиіс:

өлең жолдары мен драмалық шығармаларды терудің техникалық тәртібі;

кестелерді есептеудің тәртібі;

акциденция формаларын ресімдеудің графикалық әдістері мен техникалық жолдары;

газет беттеу және формаларды баспаға дайындаудың техникалық тәртіптері.

645. Жұмыс үлгілері:

теру және түзету:

1) қорытындылар;

2) ғылыми-көпшілік, оқу-әдістемелік әдебиет, драмалық шығармаларды, саты жолдардан тұратын өлеңдерді, сілтемелерді, колонтитулдарды, тақырыптарды, журнал және газет хабарландыруларын терудің шектері мен жолдары;

3) акциденцияның кіші формалары:шақыру билеттері, жапсырмалар, банк чектері, есептер, ордерлер, төлем тапсырмалары, түрлі штемпельдер мен үш бұрышты мөрлер;

4) кеңсе кестелері;

5) фирмалық бланкілер.

59-параграф. Қолмен теруші, 5-разряд

646. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі гарнитура қаріптері мен әліпбилерден, сондай-ақ химиялық және астрономиялық белгілермен қанықтырылған, қысқартылған белгілермен, бір жолды математикалық және химиялық формулалар мен фонетикалық транскрипция белгілерінен тұратын мәтінді теру және түзету;

шет тілдердегі (еуропалық) мәтіндерді, кітап-журнал кестелерін, афишалық-плакаттық және кітап-журналдық акциденция формалары мәтіндерін теру және түзету;

беттеудің күрделі емес түрлері;

жол құятын машиналарда терілген журнал кестелерін бөлу;

әріп құятын машиналарда құйылған шықпа жиынтықтарын түзету;

жол құю жиынтықтарын түзету кезінде күрделі емес және арнайы белгілерді бөлшектеп және қоса отырып жолдарды ауыстыру;

правка сводок и сверок в машине.

647. Білуге тиіс:

ұлттық әліпбилер;

латын және грек графикалық негіздегі қаріптер;

кітап-журнал кестелерін теру және түзету тәртібі;

машинамен теру және клишеге қойылатын техникалық талаптар;

беттеу техникалық құжаттамасы;

кітап-журнал беттеудің техникалық тәртібі;

кітап-журнал өнімдерін ресімдеудің стандарттары.

648. Жұмыс үлгілері:

теру және түзету:

1) афишалық-плакатты акциденция: афишалар, плакаттар;

2) кітап-журнал акциденциясы: мұқабалар, титулдар;

3) теміржол билеттері;

4) ғылми-техникалық және анықтамалық әдебиет, шет тілдер, техникалық және энциклопедиялық сөздіктердің, физика, химия, математика және грамматика оқулықтары мәтіндерінің шектері мен жолдары;

5) дөңгелек мөртабандар;

6) еңбекке жарамсыздық парақтары;

7) азаматтық ахуал актілерінің куәліктері;

8) сақтандыру куәліктері;

9) кітап-журнал кестелері, кестелер-тәсімдер;

беттеу:

1) аудандық үлгідегі газеттер;

2) бір бағанға кітап-журнал жиынтығы.

60-параграф. Қолмен теруші, 6-разряд

649. Жұмыс сипаттамасы:

формулаларды теру және түзету;

беттеудің күрделі түрлері;

ерекше қатаң есептегі формаларды теру және түзету;

мәтінді теру және түзету, гранкаларды жиынтықтау және ерекше графикалық формалы жазу жүйесімен шет тілдерде жазылған мәтінді беттеу;

жоғары көркем басылымдарды жинақтау және салыстырып тексеру машинасында түзету.

650. Білуге тиіс:

ерекше графикалық форма қаріптері;

кітап-журнал және газет өнімдерін ресімдеудің графикалық әдістері мен техникалық жолдары;

көп бояулы басылым туралы негізгі мәліметтер;

тегіс және ротациялық машиналарда басып шығару кезінде түсірудің негізгі тәсімдері.

651. Жұмыс үлгілері:

теру және түзету:

1) монографиялық атластар;

2) мемлекеттік мөртабандар;

3) формулалық жиынтық;

4) төлқұжаттық құжаттама;

5) энциклопедиялық сөздіктер (геологиялық, математикалық, политехникалық үлгідегі);

6) құнды қағаздар (аккредитивтер, акциялар, қазынашылық міндеттемелер, сертификаттар, облигациялар, сақтандыру полистері және өзге);

7) энциклопедиялар;

беттеу:

1) федералды және өңірлік деңгейдегі газеттер;

2) клише жиегімен бір бағанда кітап-журнал теру және жоғары көркем басылымдарын көпбағаналы беттеу.

61-параграф. Құюшы, 3-разряд

652. Жұмыс сипаттамасы:

барлық жүйедегі ашық жол сызғышты құю машиналарында барлық мөлшердегі сызғыштарды, реглеттер, шпондар мен пломбаларды типографиялық қорытпалардан құю;

машинаға құю формасын және тасымалдайтын механизм қадамын орнату;

балқу температурасын, су және май жіберу, поршенді қысымды реттеу;

дайын өнімнің сапасын өңдеу және тексеру;

жұмыс процесіндегі жабдықтардың ақаулықтарын жою;

машинаны реттеу, тазалау және майлау.

653. Білуге тиіс:

өлшеудің типографиялық жүйесін;

сызғыш, реглет және шпон түрлері мен қызметі;

ашық жол материалдары мен сызғыштарын құю режимі;

типографиялық балқыма құрамы;

ашық жол сызғышты құю машинасын реттеу жолдары.

62-параграф. Құюшы, 4-разряд

654. Жұмыс сипаттамасы:

құю автоматтарында бабашка, тік төрт бұрыш және шпация құю;

құю автоматының қақпағын шешу және ысқылау;

құю формасы мен қазандықты лактау;

мундштук тазалау;

балқыма сапасын тексеру;

балқыма және су температурасын реттеу;

күйгенін алу;

қызмет көрсетілетін жабдық жұмысындағы ақаулықтарды жою;

құю автоматын реттеу, тазалау және майлау;

655. Білуге тиіс:

бабашкалардың, төртбұрыштар мен шпациялардың түрі мен қасиеті;

құйылатын материалдардың, моноүлгілік өлшеу жүйесінің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

өлшеудің моноүлгілік жүйесі.

63-параграф. Құюшы, 5-разряд

656. Жұмыс сипаттамасы:

барлық жүйедегі әріп құятын автоматтарда барлық күрделілік топтарының жиынтығын құю;

қаріп гарнитурасы мен кегілдерін ауыстыру;

рама орнату;

сет-клинді ауыстыру;

формат орнату;

қаріп сызығын, әріптердің арасындағы ашық жерлерін және өзге жеткізу;

барлық жүйедегі құю машиналарында 7 тармақтан жоғары кегіл қаріпін және күрделі емес орнаменттерді құю;

қажетті кескінге қаріпті және кегілді құю машиналарын орнату;

құю сапасын тексеру;

сызба немесе бақылау жетек литерлер бойынша жетек операцияларын орындау;

әріп құятын автомат механизмдерін реттеу.

657. Білуге тиіс:

моноүлгілік қаріптердің ұлттық стандарты;

орыс, латын және ұлттық әліпбилер;

қаріпті жетілдіру тәртібі;

терудің техникалық тәртібі;

қаріп құю және теруге арналған машиналардың негізгі тораптарын реттеу жолдары.

64-параграф. Құюшы, 6-разряд

658. Жұмыс сипаттамасы:

7 тармаққа дейін кегіл қаріптерін, қолжазба қаріптерін, гартты стереотиптерді, қорғасын болванкаларды, сандық және литерлік дөңгелектерді нөмірленген аппараттарға, күрделі орнаменттерді құю;

өңдейтін аппаратқа және әмбебап машиналардың қалпақтарына кескіштерді орнату және қайрау;

барлық күрделі топтық теру және ерекше графикалық формадағы қаріптерді құю.

659. Білуге тиіс:

өңдейтін аппаратқа және әмбебап машиналардың қалпақтарына кескіштерді орнату және қайраудың жолдары;

балқыма түзету әдістері;

барлық мүмкін матрицалар жасау және түзетудің технологиялық процесі;

ерекше графикалық формадағы қаріптер.

65-параграф. Литоофсетті формаларды ажарлаушы, 3-разряд

660. Жұмыс сипаттамасы:

ажарлау машиналарында, станоктарда және қолмен пластиналар мен литографиялық тастарды ажарлау және түйіршіктеу;

ерітінділерді даярлау;

литоосфестті формалардан бояулар мен коллоидты жою;

жаңа және бұрын қолданылған пластиналарды немесе литографиялық тасты майсыздандыру;

ажарлау машиналары мен станоктардың жұмысын тексеру;

түйіршіктеу режимін таңдау;

пластиналарды жуу және кептіру;

дайын өнімнің сапасын бақылау.

661. Білуге тиіс:

формалы материалдардың түрлері мен оларға қойылатын техникалық талаптар;

абразивтік материалдардың түрлері мен олардың міндеті;

түйіршіктеу алдында әртүрлі формалы материалдарды өңдеудің жолдары;

қолданылатын ерітінділердің құрамы мен қасиеттері;

түйіршіктеу режимдері;

түйіршіктеу кезіндегі ақаудың түрлері және оларды жою жолдары;

ажарлағыш станоктарды реттеу жолдары.

66-параграф. Машинамен теруші, 3-разряд

662. Жұмыс сипаттамасы:

шет тілдер және ұлттық тілдердегі елеусіз сөздер мәтінін, жай сандық материалдарды брайльдік теру машинасында теру.

663. Білуге тиіс:

орыс, ұлттық және латын әліпбилері;

орфография және пунктуация тәртіптері;

брайль бойынша марбург жазу жүйесі;

брайльдік теруге арналған мәтіндік түпнұсқаларды белгілеудің техникалық тәртібі.

664. Жұмыс үлгілері:

теру:

1) ғылыми көпшілік әдебиет;

2) көркем әдебиет (проза, өлеңдер, драмалық шығармалар);

3) бастауыш сыныптарға арналған математика оқулықтары;

4) әдебиет, тарих, география, анатомия, ботаника оқулықтары.

67-параграф. Машинамен теруші, 4-разряд

665. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі техникалық терминологиялы, сандық материалдары және формулалары бар мәтіндерді брайльдік теру машинасында теру;

рельефті-нүктелік автоматта және электронды-механикалық теру машинасында брайльдік мәтін матрицаларын жасау;

бағдарламаны енгізу, штампыға қаңылтыр пластина орнату;

дайын матрицаны шешу.

666. Білуге тиіс:

брайль бойынша формулалар жазу тәртібі;

брайльдік теруге арналған машиналарды реттеу жолдары;

рельефті-нүктелік автоматты теру және электронды-механикалық теру машинасының құрылысы және жұмыс істеу принципі.

667. Жұмыс үлгілері:

теру:

1) әліппелер;

2) қоғамдық-саяси әдебиет;

3) толық емес орта мектепке арналған математика, физика, химия оқулықтары;

4) грамматика оқулықтары.

68-параграф. Машинамен теруші, 5-разряд

668. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі гарнитуралар мен әліпби қаріптерінен, арнайы терминологиядан тұратын және математикалық, химиялық, физикалық, астрономиялық және өзге белгілері және бір жолдық формулалары бар мәтінді теретін бағдарламалық машиналарда теру;

машина механизмдерінің жұмысын тексеру;

қағаз таспамен толтыру;

теру белгілерінің тапсырмасын (формат, интерлиньяж, кегіл, гарнитура) немесе форматын орнату;

мәтін жолдарын теру (кодтау);

жұмыс процесіндегі ақауларды жою;

машинаны тазалау және майлау;

брайльдік теру машинасында шет тілдер мен ұлттық тілдегі мәтіндерді, күрделі сандық материалдарды теру.

669. Білуге тиіс:

мәтіндік түпнұсқаларды белгілеудің техникалық тәртібі;

код жүйесі;

теру және кодтаудың техникалық тәртібі;

перфотаспаға түзету және беттеу, түзету әдістері;

өлшеудің типографиялық жүйесі;

теретін бағдарламалық машиналарға арналған өлшеу жүйесі;

түзету белгілерінің стандарттары мен қаріп гарнитуралары;

теруді кодтауға арналған қағаз таспаның сапасына қойылатын техникалық талаптар;

теру бағдарламалық машиналар мен брайльдік теру машинасының құрылымы мен әрекет ету принципі;

брайль бойынша формулалар мен ноталар жазу тәртібі.

670. Жұмыс үлгілері:

теретін бағдарламалық машиналарда теру:

1) газеттер;

2) әлеуметтік-экономикалық, көркем, балалар, ғылыми көпшілік әдебиеті;

3) әдебиет, экономика, медицина оқулықтары;

4) акциденция формалары;

брайльдік теру машиналарында теру:

1) шахмат-шашка туралы әдебиет;

2) шет тілдердегі оқулықтар, шет тіл сөздіктері;

3) түрлі аспаптарға арналған музыкалық шығармалар;

4) орфографиялық сөздіктер, кодекстер;

5) шет тілдер және ұлттық тілдердегі бастауыш және орта мектеп оқулықтары;

6) орта мектепке арналған алгебра, геометрия, химия, физика оқулықтары.

69-параграф. Машинамен теруші, 6-разряд

671. Жұмыс сипаттамасы:

математикалық, химиялық, физикалық, астрономиялық белгілермен, формулалармен, қысқартылған белгілермен қанықтырылған мәтіндерді теру;

қорытындыларды, кестелерді теретін бағдарламалық машиналар мен брайльдік теру машиналарында теру;

ерекше графикалық формада жазу жүйесімен тілдердегі мәтінді бағдарламалық теретін машиналарда теру.

672. Білуге тиіс:

күрделі теруде қолданылатын математикалық, химиялық, астрономиялық және өзге белгілер;

ерекше графикалық формадағы қаріптер мен оларды клавиатурада және рамада орналасуы;

кестелерді, қорытындыларды, формулаларды есептеу және терудің техникалық тәртібі;

шет тілдердегі брайль кодтарының жүйесі;

математика, физика, химия формулаларын жазу тәртібі;

бағдарламалық теру машиналары мен брайльдік теру машиналарының құрылымы мен әрекет ету принциптері;

машинаның негізгі тораптарының жұмысын реттеу тәртібі және жұмыс процесіндегі ақаулықтарды жою.

673. Жұмыс үлгілері:

бағдарламалық теру машиналарында теру:

1) кестелер, формулалар;

2) реферативтік үлгідегі "Химия", "Физик", "Есептеу математикасы" журналдары;

3) сөздіктер - энциклопедиялық басылымдар;

4) әлеуметтік-экономикалық, көркем, балалар, ғылыми көпшілік және техникалық әдебиеті;

5) ерекше графикалық формадағы жазу жүйесімен шығыс және африка тілдеріндегі оқулықтар;

6) физика, химия, математика, грамматика оқулықтары;

брайльдік теру машиналарында теру:

1) қорытындылар, кестелер, формулалар;

2) жоғары және орта оқу орындарына арналған оқулықтар;

3) шет тілдердегі көркем және техникалық әдебиет.

70-параграф. Монтажшы, 3-разряд

674. Жұмыс сипаттамасы:

плакат үлгісіндегі ұсақ мәтіндік қосымшаларсыз шығарылымның бір бояулы баспасына, фотожиынтықтың мәтіндік жолақтарына арналған түрлі мөлдір негіздердегі макет бойынша негативтер мен диапозитивтерді монтаждау;

негативтердің немесе диапозитивтердің өлшемдерін таңдау және тексеру;

формат бойынша ақ жолдарды тексеру, сызу және кесу;

монтаждау жоспарын мөлдір негіздегі макет бойынша сызу;

негізді белгілеу;

негативтер немесе диапозитивтер негізіндегі мәтін мен иллюстрацияларды, баспа процесін шұғыл бақылау шкаласын орнату және бекіту;

парақтар мен бүктемелерді жетілдіру, кесуді бақылауға арналған белгілер жасау;

төлқұжаттарды монтаждауды бақылау, жиектеу және желімдеу, топографиялық карта позитивтерінің (негативтерінің) монтажды негіздерін шешу және номенклатура бойынша оларды қалау;

өңделген флексографиялық форманы монтаждан алу, флексографиялық форманы монтаждау, металл білік пен форманы майсыздандыру, даяр форманы орау;

офсеттік баспа формаларын жасау жөніндегі лазерлік оятын автоматқа арналған бағдарламалық түпнұсқа жасау.

675. Білуге тиіс:

жолақ түсіру нұсқалары, монтаждауда қолданылатын мөлдір негіздер мен өзге материалдардың сипаттамасы және қасиеттері;

флексографиялық баспалық форма біліктеріне, штрихты және растрлы негативтер мен диапозитивтердің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

фотокерамикаға арналған монтаж жасау жолдары;

тегіс және терең баспа технологиясы негіздері;

көшірмелеу рама жұмысының принциптері, қолданылатын материалдардың қасиеті.

71-параграф. Монтажшы, 4-разряд

676. Жұмыс сипаттамасы:

негативтер мен диапозитивтерді макет бойынша монтаждау немесе жолақ диапозитивтерін монтаждау, сондай-ақ бір бояулы және көп бояулы баспаға арналған шығару құрылғыларында алынған бірнеше жолақтарды монтаждау;

екі бояуға айналдыратын монтаж;

көп бояулы жұмыстарды монтаждау жоспарын сызу;

жекелеген элементтердің алмауын тексеру;

баспа флексографиялық формаларын монтаждау;

екі жақты жабысатын таспамен бекіту;

флексографиялық форманы орнату;

форма орнату сапасын бақылау.

677. Білуге тиіс:

тегіс және терең басылымда көп түсті түпнұсқаларды шығару принципі;

көп бояулы басылымдарды басып шығаруға арналған бояуларды ауыстыру шектері;

суреттерді көшіргіш-көбейткіш машинада көбейту принципі;

кітап-журнал беттеудің техникалық тәртібі;

қолданылатын материалдарға қойылатын талаптар;

кітап өнімдерін ресімдеу тәртібі;

өлшеу және метрикалық аударудың типографиялық жүйесі;

флексографиялық баспа формаларын жасаужәне оларды үйлестірудің технологиялық процесі.

72-параграф. Монтажшы, 5-разряд

678. Жұмыс сипаттамасы:

ұсақ сурет бөлшектері бар көп бояулы басылымдарға арналған түрлі мөлдір негіздердегі негативтер мен диапозитивтерді монтаждау;

үш және одан да көп бояуға айналдыратын баспаға арналған негативтер мен диапозитивтерді монтаждау, сондай-ақ негативтер мен диапозитивтерді ұшпа-ұш монтаждау;

кейіннен мәтінді басып шығаруды ескере отырып өнімді басуға арналған мәтіндік және иллюстрациялық формаларын монтаждау;

топографиялық, арнайы карталары мен ақшалай бұйымдарды басып шығаруға арналған формаларды монтаждау;

желілік сурет өлшемдері мен топографиялық карта рамкалары өлшемдерін өлшеу;

бұзылған суреттерді теориялық өлшемдерге дейін жеткізу;

компьютерлік техниканы пайдалана отырып күрделі флексографиялық формаларды монтаждау;

теретін-басып шығаратын машинкада басылған газет мәтінін беттеу және түзету.

679. Білуге тиіс:

түсті түпнұсқаларды шығарудың технологиялық процесі;

негативтер мен диапозитивтерді түзету жолдары;

басып шығару кезінде бояу жағу тәртібі;

жол сызу жүйесі мен топографиялық және арнайы карталардың шартты белгілері;

карта басылымдарының технологиялық процесі;

топографиялық карта трапециялары рамкаларының өлшемдерін айқындауға арналған кестелер;

флексографиялық баспа формаларын жасаудың технологиялық процесі мен осы формаларды монтаждауға арналған электронды құрылғының жұмыс істеу принципі.

73-параграф. Нота оюшы, 5-разряд

680. Жұмыс сипаттамасы:

қаріптері орыс және латын графикалық негізінде құрылған тілдердегі ноталық мәтін белгілерін, әріп белгілерін және сөздерді қорғасын тақтайларда қолмен ою және пуансондармен қолмен түйреу;

тақтайларды тазарту;

басылым форматы бойынша тақтайды есептеу және белгілеу;

нота ұстағыштарды жолақ ішінде орналасуын және нота ұстағыштарды тактілерге бөлуді есептеу;

мәтіндердің, ноталық мәтін белгілерінің, әріптік белгілердің және сөздердің орналасуын есептеу;

ранжир есептеу;

растр арқылы нота ұстағыштарды ою;

кері бейнедегі ноталық түпнұсқаны қайта жазу;

ноталық белгілердің мәтінін және темптік белгілерді қолмен пуансондармен түйреу;

штихельмен штильдерді, байлауларды, копштрихтарды, легатолар, крещендтерді қолмен ою;

тақтаны түйрегеннен кейін тегістеу;

түзеткеннен кейін түзету енгізу;

ою аспабын қайрау және жетілдіру.

681. Білуге тиіс:

нота графикасы;

музыкалық білім және терминологияны;

берілген форматқа түпнұсқаны есептеу және белгілеу тәртібі;

басылып шығатын музыкалық шығармалардың форматтары;

ықтимал кескіндер мен кегіл орыс және латын әліпбиі қаріптерінің пуансондары мен олардың қалыпта орналасуы;

музыкалық сүйемелдеуге тиісінше дауыс мәтінінің орналасу ерекшеліктері;

ою аспабымен жұмыс істеу техникасы;

ою аспабын қайрау және жетілдіру техникасы.

682. Жұмыс үлгілері:

түпнұсқалық музыкалық шығарма формалары: аспаптарға, симфоникалық және үрмелі оркестр және халық аспаптары оркестріне арналған дауыстар, романс, ән, фортепьянолы шығармалар мен фортепьяно сүйемелдеуімен барлық мүмкін аспаптарға арналған шығарма жинақтарының формалары.

74-параграф. Нота оюшы, 6-разряд

683. Жұмыс сипаттамасы:

қаріптері ерекше графикалық форма жазу, сондай-ақ сызбалар, тәсімдер мен суреттер жүйесі бойынша құрылған тілдердегі ноталық мәтін белгілерін, әріп белгілерін және сөздерді қорғасын тақтайларда қолмен ою және пуансондармен қолмен түйреу.

684. Білуге тиіс:

ерекше графикалық формадағы қаріп пуансондары (армян, грузин, үнді және өзге) және олардың қалыпта орналасуы.

685. Жұмыс үлгілері:

түпнұсқалық музыкалық шығарма формалары: дирекцион, квартет, квинтет, клавир, концерт, партитура, мәтіндері грузин, армян, үнді тілдеріндегі әндер мен романстар, секстет, музыкалық шығармаларға арналған сызбалар мен суреттердің формалары.

75-параграф. Нотографшы, 3-разряд

686. Жұмыс сипаттамасы:

автор қолжазбасы бойынша күрделі емес музыкалық шығармалардың:

үрмелі оркестр аспаптарына, балалар мектебі циклынан шығармаларға, кіші жастағы балаларға арналған фортепьяно сүйемелдеуімен әндерге арналған дауыстардың ноталық түпнұсқасын теру және жасау;

орыс және латын тілдеріндегі әріп белгілері мен сөздерді жазу;

тор қағазды нота ұстағышқа есептеу және белгілеу;

нота ұстағыштарды тактыларға сызу және ноталық такты белгілерінің, легато байлауларын, крещендо және өзге орналасуы;

пуансондар арқылы бояумен нота мәтіні белгілерін жазу;

байлауларды, легато, крещендо, штильдерді және өзге сызбалық және арнайы аспаппен сызу;

түзеткеннен кейін түзетулерді енгізу.

687. Білуге тиіс:

ноталық графиканы;

музыкалық орфография мен терминологияны;

басылып шығатын музыкалық шығармалардың форматтары мен түпнұсқаны берілген форматқа есептеу және белгілеу тәртібі;

дауысты музыкалық сүйемелдеуге сәйкес орналастыру ерекшеліктері;

түзету белгілері;

музыкалық белгілердің пуансондары және олардың қалыптарда (кассаларда) орналасуы;

барлық мүмкін кескіндер мен кегіл орыс және латын әліпбилері қаріптерінің пуансондары;

нота мәтінің жазу және көздеуде қолданылатын қағаз бен бояудың қасиеті;

нотографиялық жұмыстарға арналған сызба аспабымен жұмыс істеу жолдары.

76-параграф. Нотографшы, 4-разряд

688. Жұмыс сипаттамасы:

автор қолжазбасы бойынша күрделендірілген музыкалық шығармалардың ноталық түпнұсқасын теру және жасау: халық аспаптарына және жеңіл орындалатын симфониялық оркестр аспаптарына, екі және төрт қолмен және екі фортепьянода ойналатын фортепьянолық шығармаларға арналған дауыстардың;

қаріптері орыс және латын графикалық негізіне құрылған орыс және латын, сондай-ақ ұлттық тілдердегі әріп белгілері мен сөздерді жазу;

қосымша қосалқы белгілерді есептеу және белгілеу.

689. Білуге тиіс:

музыкалық білім;

орыс және латын графикалық негіздегі әліпби пуансондары мен олардың қалыптарда (кассаларда) орналасуы.

77-параграф. Нотографшы, 5-разряд

690. Жұмыс сипаттамасы:

автор қолжазбасы бойынша күрделі музыкалық шығармалардың ноталық түпнұсқасын теру және жасау:көп аккордтан тұратын симфониялық оркестр аспаптарына, екі рет бөлінген байлауларға арналған дауыстардың;

фортепьяноның сүйемелдеуімен түрлі аспаптарға арналған шығармалардың;

баян, гармоника, гитара және өзге халық аспаптарына арналған шығармалардың, осы аспаптарға арналған ансамбльдердің, әндердің, романстар, хор партитуралары мен өзге;

шет тілдердегі әріп белгілері мен мәтіндерді жазу;

қосымша нота мәтінін есептеу және белгілеу: саусақтарды, педальдарды, жұлдызшаларды, сілтемелер мен өзге.

691. Білуге тиіс:

күрделі музыкалық шығармалардың түпнұсқа жолағында нота ұстағыштар мен музыкалық мәтіннің орналасуының ең дұрыс композициялық шешімі;

бір уақытта бірнеше аспаптардың ойнайтын аранжировканы есептеу.

78-параграф. Нотографшы, 6-разряд

692. Жұмыс сипаттамасы:

автордың қолжазбасы бойынша ерекше күрделі музыкалық шығармалардың:дирекциондар, квартеттер, квинтеттер, концерттер, клавирлер, партитуралар, фортепьянолық академиялық шығармалар, гармония оқулықтары, грузин, армян, үнді тілдеріндегі әндер мен романстардың ноталық түпнұсқаларын теру және жасау.

693. Білуге тиіс:

партитураның барлық түрлерінде ойнайтын аспаптарды енгізу және ойнамайтын аспаптарды шығару тәртібі;

күрделі бөлшектердегі ранжира бойынша нотаны қою тәртібі;

ерекше графикалық формадағы қаріптер пуансондары мен олардың қалыптарда орналасуы.

79-параграф. Офсеттік басылым формаларын жасау жөніндегі оператор, 5-разряд

694. Жұмыс сипаттамасы:

бір бояулы репродукцияларға арналған офсеттік басылым формаларын пультпен басқарылатын лазерлік ою автоматында жасау процесін жүргізу;

автоматты жұмысқа дайындау;

түпнұсқа макетті, бағдарламалық түпнұсқаны және формалы пластинаны автоматқа орнату;

автоматы штрихты және жартылай тонды бейнелерді жазуға теңшеу;

түпнұсқаны көзбен бағалау, тиісті қисық градациялық жіберуді таңдау;

сынамалық бейнені жазу;

офсеттік баспа формаларын өңдеу.

695. Білуге тиіс:

лазерлік ою автоматының құрылысы;

басатын және азат жол элементтерінің автоматта пайда болу принципі;

лазерлік техника негіздері;

ою, офсеттік баспа формалы пластиналары мен даяр формаларына арналған монтаждау және градациялық сипаттамаларының сапасына қойылатын техникалық талаптар;

даяр өнімнің сапасын бақылау әдістері мен қолданылатын аспаптардың құрылысы.

80-параграф. Офсеттік басылым формаларын жасау жөніндегі оператор, 6-разряд

696. Жұмыс сипаттамасы:

пультпен басқарылатын лазерлік ою автоматта көп бояулы репродукцияларға арналған офсеттік баспа формаларын жасау процесін жүргізу;

"компьютер-баспалық форма" технологиясы бойынша офсеттік басылым формаларын жасау процесін жүргізу.

697. Білуге тиіс:

лазерлік ою автоматтың, "компьютер-баспалық форма" электронды жүйе конструкциясы;

түсті түпнұсқаларды шығару кезінде репродукциялық техниканың негізгі жолдарынің ерекшеліктері;

диапозитивтердің градациялық және түс бөлетін ретуштарының ерекшеліктері мен түс ажырату принциптері;

түс ажыратуды маскалау принциптері;

түс бөлетін диапозитивтері мен монтаждардың түпнұсқаларының және градациялық сипаттамаларының, формалыцилиндрлер кешені мен баспалық формалардың даяр кешенінің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

баспалық формалардың сапасын бақылау және түзету жолдары.

698. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

81-параграф. Ретушер, 2-разряд

699. Жұмыс сипаттамасы:

қара-ақ репродукция, сондай-ақ типографиялық әдіспен басылған түпнұсқалар үшін негативтер мен диапозитивтерді техникалық (жолдарды бояу және дақтарды кетіру) ретуштеу.

700. Білуге тиіс:

фотографиялық кескінді алу принципі;

ретушерлік бояу қасиеті және оны жағу жолдары;

қолданылатын құралдың міндеті.

82-параграф. Ретушер, 3-разряд

701. Жұмыс сипаттамасы:

ретуштеу: бояу элементтері бөлек орналастырылған көп түсті репродукцияға арналған негативті және диапозитивті штрихтерді;

суреттің ірі бөлшектерімен және тондардың күрт градациялық ауысымдары бар қара-ақ және дуплекс-репродукция үшін растрлы және жартылай тонды негативті және диапозитивтерді ретуштеу;

жекелеген әріптер мен белгілерді қалыпқа келтіре отырып (түзетіп) мәтінді диапозитивтер мен негативтерді ретуштеу;

нота белгілерінің түкті штрихтарын қалпына келтіре отырып, нота түпнұсқаларын ретуштеу;

күрделі емес карталардың негативтерін бөліп-бөліп ретуштеу;

"құймаларды" және "бозғылт" бойынша "жақпаларды", сондай-ақ түсіру қабатын ірі масштабты карталардың негативтері мен позитивтеріне пайдаланумен орындау.

702. Білуге тиіс:

басу жолдары бойынша басылатын және проблемалық элементтердің пайда болу принциптері;

әртүрлі басу жолдары кезінде негативтер мен диапозитивтерге қойылатын техникалық талаптар;

фотопленка сорттары;

ерітінділердің рецепттері және оларды ретуштеу кезінде қолдану;

растрлы фотография негіздері;

градациялық шәкіл бойынша фотографиялық кескінді бақылау әдістері;

топографиялық және арнайы карталардың шартты белгілері және түсті бедерлердегі олардың кескіндері;

"құймалар" және бөліп-бөліп ретуштеудің макеті.

83-параграф. Ретушер, 4-разряд

703. Жұмыс сипаттамасы:

ретуштеу: тонның күрт градациялық ауысуымен және күрделі емес түс ажыратумен көп түсті репродукцияға;

суреттің ұсақ бөлшектері бар және тонның ақырын ауысуымен қара-ақ және дуплекс-репродукцияға арналған растрлы және жартылай тонды негативтер мен диапозитивтерді;

бояу элементтерін араластыра отырып, көп түсті репродукцияға арналған штрихты негативтер мен диапозитивтерді ретуштеу;

құрамды жұмыстарға (тор, штрих) негативтерді жабу;

сурет тіле отырып, топографиялық карталардың бөліп-бөліп ретуштеу;

контурдың негативтерінде немесе контурдың "бозғылт" кескіні бойынша оюланған негізде координатты торларды кесу;

түзетуге сәйкес жекелеген шартты белгілерді, қаріптерді, нота белгілерін қоя отырып, позитивтер мен диапозитивтерді түзету.

704. Білуге тиіс:

жартылай тонды көп түсті түпнұсқаларды шығару принципі;

түс ажырату негативтері мен диапозитивтерінің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

суретті тілу, негативтерге, позитивтерге және формаларға қолжазбаларды қою техникасы;

бояуларды араластыруға шектеулер;

картографиялық қаріптер сызықтары;

оюланған негіздерді жасау принципі және қолданылатын құралдың міндеті.

84-параграф. Ретушер, 5-разряд

705. Жұмыс сипаттамасы:

ретуштеу: жартылай тондарды едәуір жетілдіруді талап ететін түс ажырату күрделі көп түсті репродукцияға, жоғары көркемдік жұмыстардың (энциклопедиялық және өзге басылымдарға қосымша, маркалар) қара-ақ және дуплекс-репродукцияға арналған растрлы және жартылай тонды негативтер мен диапозитивтерді;

анықтап салуды қажет ететін суреттің жұқа графикалық элементтері, көркемдік оюлары, тәждері бар көп түсті репродукцияға арналған штрихты негативтер мен дипазитивтерді ретуштеу;

құю жұмыстарын жүргізу және торларды күрделі карталардың негативтеріне "жағу";

ұсақ масштабты карталарды бөліп-бөліп ретуштеу.

706. Білуге тиіс:

түсті түзеу әдістері;

атлас ретушерді салу; түс тану элементтерін (түсті талдау және синтезі туралы түсінік);

басу бояуларының нөмірлері мен эталондары;

көп бояулы баспа кезінде бояуларды жағу тәртібі.

85-параграф. Ретушер, 6-разряд

707. Жұмыс сипаттамасы:

фактура түпнұсқаларын (медициналық атластар, кескіндемелер мен графикалар туындыларының репродукциясы, көркемдік басылымдар, теңіз атластары және өзге) дәл сақтай отырып, кез келген үлгіде орындалған түпнұсқалардан көп түсті репродукцияға арналған жоғары көркемдік жұмыстардың негативтері мен позитивтерінде ретушерлік жұмыстардың барлық түрін, сондай-ақ түс түзеу маскаларын қолдана отырып, бөлшектерді аса жетілдіруді талап ететін күрделі түс ажырату, жартылай тонның үлкен гаммасы бар жұмыстарды орындау;

аэрографтың көмегімен жетілдіруді талап ететін негативтер мен диапозитивтерде ретушерлік жұмыстардың барлық түрін орындау.

708. Білуге тиіс:

денситометрді пайдалана отырып, бақылау шкалалары бойынша негативтер мен диапозитивтердің сапасын айқындау әдістері;

жарықсүзігінің спектрлі сипаттамасы.

709. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

86-параграф. Ретушер, 7-разряд

710. Жұмыс сипаттамасы:

бұйымдардың (ақша бұйымдары) негативтері мен диапозитивтерінде ретуш жұмыстарының барлық түрлерін орындау;

бағалы қағаздар – сертификаттар, аккредиттер, акциялар, сақтандыру полистері, қазыналық міндеттемелер, облигациялар;

чек және жинақтау кітапшалары, маркалар, паспорттық құжаттамалар және өзге).

711. Білуге тиіс:

өнімдердің негативтері мен диапозитивтерінің сапасын айқындау әдістері.

712. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

87-параграф. Стереотипер, 2-разряд

713. Жұмыс сипаттамасы:

форма мен матрица материалдарын матрицалауға даярлау;

жолақтарды түсіру және жайып салу;

формаларды айналдыра қоршау, аяқтау және тексеру;

матрицалы картонды ылғалдау;

пластмасса материалдың табақтарына каучук қою және графит жағу;

картонды матрицаларды құюға, жабыстыруға және даярлау және матрицаларды картонмен жапсырып тастау.

714. Білуге тиіс:

басылым форматтары;

екі, төрт және сегіз жолақты түсіру түрлері;

жайып салу нормалары;

өлшеудің типографиялық жүйесі;

пробельді материалдар түрлері;

теру мен клишеге қойылатын техникалық талаптар;

пластмассадан жасалған материалдардың қасиеттері.

88-параграф. Стереотипер, 4-разряд

715. Жұмыс сипаттамасы:

типографиялық қорытпадан стереотиптерді дайындау бойынша жекелеген операцияларды орындау;

қол, механикалық және гидравликалық престерде матрицаларды престеу;

формалар мен материалдарды матрицалауға даярлау сапасын бақылау;

форманың мәліметтерін алу;

формаға қажетті қысымды есептеу;

су өлшеу шыныларында судың деңгейін, пресс плиталарының температурасын тексеру;

стереотиптерді қол, жартылай автоматты және автоматты станоктарға құйып алу және клишені стереотиптерге құю;

матрицаларды картонмен желімдеу және жапсырып қою;

клише айналымын тазалау;

қажетті радиус бойынша иілту;

пышақтарды дәнекерлеу;

қызмет көрсетілетін станоктың жұмысын тексеру;

құйып алудың технологиялық режимін және матрицаларды престеуді бақылау;

типографиялық қорытпадан жасалған клише мен стереотиптерді никельдеу;

майсыздандыру;

қысқыштармен бекіту және гальваникалық ванналарға тиеу;

металмен жабылатын алаңды есептеу;

процесті жүргізу режимін таңдау;

клише мен стереотиптерді никелдеу үшін электролитті құру және сүзгілеу;

гальваникалық прессті бақылау;

өңдеу үшін ерітінділер даярлау және никельдегеннен кейін стереотиптер мен клишелерді өңдеу;

гальваникалық ванналарды, штоктар мен анодтарды тазарту;

стереотиптерді өсетін, фрезерлі, фацетті-шетжақты арнайы және әмбебап станоктарда және қолмен штихелмен, қашаумен және өзге арнаулы құралдармен өңдеу;

құйылмаларды кесу;

өсімі бойынша өңдеу;

қолданылатын станоктарда тақыр учаскелерді фрезерлеу және бүйір қырларын сүргілеу;

басу элементтерін дәнекерлеумен қайта қалпына келтіру;

қате кеткен литерлер мен белгілерді бұрғылап тастау және қажеттерін дәнекерлеу;

клишені салыстырып тексеру және тіреуіштер мен типографиялық қорытпадан жасалған стереотиптерге бекіту;

клише мен нота тақталарының тіреуіштері құю және өңдеу;

қолданылатын жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтарды жою;

қызмет көрсетілетін станоктарды тазарту және майлау.

716. Білуге тиіс:

картоннан жасалатын матрицалар мен типографиялық қорытпадан жасалатын стереотиптерді дайындаудың технологиялық процесі;

формаларды бақылау әдісі және бақылау-өлшеу аппаратураларын қолдану тәртібі;

формаға қажетті қысымды айқындау жолдары;

матрицалау (ылғалдылық, қысым, температура) режимдері;

типографиялық қорытпаның құрамы мен қасиеттері;

стереотиптері құю режимдері;

ротациялы машиналарда бүктеу түрлері және стереотиптерді түсіру жүйесі;

стереотиптер мен клишені никельдеу үшін электролит құрамы;

ерітінділердің рецепті және әртүрлі тираждықты жабу кезінде гидравликалық ванналардың жұмыс режимі;

металл жабындыларының сапасына қойылатын техникалық талаптар;

электролиттегі гальваникалық шөгінділерге зиянды қоспалардың әсер және оларды жою жолдары;

галивано- және электртехникаларының элементтері;

ванналардың электр жабдықтарын басқару тәртібі;

матрицаларды престеу үшін престерді, стереотиптерді құю үшін станоктарды, өсетін, фрезерлі және фацетті-шетжақты станоктарды, стереотиптерді өңдеу кезінде қолданылатын циркульді және дискілі араларды реттеу жолдары.

717. Жұмыс үлгілері:

1) картонды матрицалар - престеу;

2) клише астындағы тіреуіштер - құю және өңдеу;

3) стереотиптер - клишені бекіту;

4) стереотиптер мен клишелер - никельдеу;

5) типографиялық қорытпадан жасалған стереотиптер - өңдеу;

6) стереотиптер (жазық және ротациялы) - құю.

89-параграф. Стереотипер, 5-разряд

718. Жұмыс сипаттамасы:

типографиялық қорытындыдан стереотиптерді, бұқаралық басылымды басу үшін гальванопластикалық стереотиптерді дайындау бойынша операциялар кешенін орындау, сондай-ақ жекелеген күрделі операцияларды орындау;

матрицалау үшін формалар мен матрицалық материалдарды даярлау;

қол, механикалық және гидравликалық престерде картоннан, пластмассадан, балауыздан және қорғасыннан жасалған матрицаларды престеу;

матрицаларды қолмен қағып-соғу;

матрицалық папкалар дайындау;

типографиялық қорытпалардан жасалған стереотиптерді құю және әртүрлі типті станоктар мен престерде пластмассалы стереотиптерді престеу;

матрицалар мен металды литерден гальваникалық шөгінділерді алу;

гальваникалық шөгінділерді матрицалардан бөлу, оларды құюға даярлау және қорытпамен құю;

стереотиптерді қолданылатын станоктарда және қолмен бөлу;

стереотиптерді түзету (қате кеткен литерлер мен белгілерді бұрғылап тастау және қажеттерін дәнекерлеу);

гальваникалық стереотиптерді тегістеу;

типографиялық қорытпадан жасалған стереотиптерді, гальваникалық стереотиптер мен клишелерді хромдау;

гальванопластикалық шөгінділерді алу үшін электролитті жасау, сүзгілеу әрі түзеу және хромдау;

ерітінділерді дайындау;

электролиз процесін жүргізу;

гальваникалық шөгінділер мен металл жабындыларының ақауларын анықтау және түзету;

қолданылатын жабдықтардың жұмысындағы ақауларды жою;

қызмет көрсетілетін станоктарды тазарту және майлау;

гальваникалық шөгінділерді қорытпамен толтыру;

матрицалардан гальваникалық шөгінділерді бөлу;

кері жағын қағып-соғу;

бұрыштарды бүгу;

тақыр жерлерді декстридті бор қоспасымен өңдеу;

арнайы престерде ыстықтай сулау, флюс жағу және қорытпалар құю;

гальванопластикалық стереотиптер үшін картоннан жасалған матрицаларды престеу жөнінде операциялар кешенін орындау.

719. Білуге тиіс:

матрицалардың дайындаудың техникалық процестері және пластмассадан, балауыздан, қорғасыннан және металлды литерден жасалған матрицалардан гальваникалық шөгінділерді алу;

гальваноплатика принциптері;

хромдау үшін электролиттің құрамын және мыс гальваникалық шөгінділерді алу;

гальваникалық ванналардың жұмыс режимі;

гальваникалық техника бойынша қажетті есептеулер.

720. Жұмыс үлгілері:

1) матрицалардан гальваникалық шөгінділер - гальваникалық ваннада алу;

2) гальванопластикалық стереотиптер - құю және бөлу;

3) гальванопластикалық стереотиптер - түзету;

4) гальванопластикалық стереотиптерге арналған матрицалар - престеу;

5) стереотиптер - хромдау.

толық дайындау:

1) бояу элементтерін араластырмай көп бояулы басу үшін гальванопластикалық стереотиптер;

2) линиатурасы сантиметрге 34 линиатура дейінгі немесе ірі графикалық элементтері бар гальванопластикалық стереотиптер;

3) пластмассадан жасалған стереотиптер;

4) типографиялық қорытпадан жасалған стереотиптер.

90-параграф. Стереотипер, 6-разряд

721. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары линиатурасы немесе жұқа графикалық элементтері бар растрлы бейнелері бар жұмыстар үшін гальванопластикалық стереотиптерді дайындау бойынша операциялар кешенін орындау, сондай-ақ арнайы бұйымдар, энциклопедиялық және жоғары көркемдік басылымдар үшін гальванопластикалық стереотиптерді дайындау бойынша жекелеген операциялар орындау;

жекелеген матрицалардан немесе стереотиптерден топтық штемпельдер жасау және жекелеген элементтерді штемпельдерге кесу.

722. Білуге тиіс:

жоғары басуда жартылай тонды және көп түсті түпнұсқаларды шығару принципі;

гальваникалық клишелерді дайындаудың технологиялық процесі;

бояуларды араластыруға шектеулер;

жоғары басудағы металл жабындыларың барлық түрі үшін гальваникалық процесті даярлай және жүргізу тәртібі.

723. Жұмыс үлгілері:

1) арнайы бұйымдарға арналған гальванопластикалық стереотиптер (ақша бұйымдары, паспорттар, куәліктер, азаматтық жағдай актілері) - құю және өңдеу;

толық дайындау:

1) гальваникалық клише;

2) каучукты гербті мөрлер және үкіметтік органдарға арналған штампылар;

3) бояу элементтері араласқан көп бояулы басуға арналған арналған гальванопластикалық стереотиптер;

4) линиатурасы сантиметрден 34 линиатурадан жоғары немесе ұсақ графикалық элементтері бар гальванопластикалық стереотиптер.

91-параграф. Терең баспа формаларын күйдірмелеуші, 4-разряд

724. Жұмыс сипаттамасы:

штрихты және мәтінді формаларды қолмен және машиналық әдіспен күйдірмелеу;

сылау алдында пигментті көшірменің сапасын тексеру;

белгілерді қарындашпен және сызықтарды рейсфедермен белгілеу;

жаққышпен сылау және кептіру;

диапозитивтің түпнұсқасымен, монтажымен және пигментті көшірмелермен танысу;

рецептура бойынша күйдіру үшін ерітінділерді жасау;

мәтінді формаларды жуу және өңдеу;

күйдірмеленген мәтінді формадан жиектерді түсіру;

күйдірмелеу станоктары мен машиналарын тексеру және тазалау.

725. Білуге тиіс:

терең баспада басатын және тақыр элементтердің пайда болу принциптері;

формалы цилиндрге аударылған пигментті көшіргіштердің, қолданылатын материалдарға, мәтінді және штрихты форманың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

күйдірмелеуге арналған ерітіндінің құрамы;

күйдірмелеу режимдері;

күйдірмелеу машиналарын реттеу жолдары.

92-параграф. Терең баспа формаларын күйдірмелеуші, 5-разряд

726. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен және машиналық әдіспен тонды безендірілген және араластырылған бір бояулы баспаға арналған формаларды күйдірмелеу;

түпнұсқамен, монтажбен және пигментті көшірмемен танысу;

белгілерді қарындашпен және сызықтарды рейсфедермен белгілеу;

жаққышпен сылау және кептіру;

формадағы ақауларды оймалаумен түзету;

формаларды ажарлағыш көмірмен және зімпара қағазбен жұмсарту.

727. Білуге тиіс:

жартылай тонды диапозитивтерге қойылатын техникалық талаптар;

күйдірмелеуге арналған ерітінділердің қасиеті;

ерітіндіні концентрациялауды бақылау әдісі және оларды түзету тәртібі;

диапозитивтердің, бояудың, қағаздың сипатына қарай баспа формаларын күйдірмелеу тереңдігін айқындау әдістері;

түзеуде қолданылатын материалдар мен құралдың сипаттамасы және олармен жұмыс істеу тәртібі;

формалы цилиндрлер мен баспа формаларын өңдеу сапасына қойылатын талаптар;

формаларды, оларды екіпайызда дайындау кезінде күйдірмелеу ерекшеліктері.

728. Жұмыс үлгілері:

тонды безендірілген бір бояулы кітап-журнал өнімдерін басуға арналған формалар.

93-параграф. Терең баспа формаларын күйдірмелеуші, 6-разряд

729. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен және машиналық әдіспен жоғары көркемдік жұмыстардың бір бояулы баспаға арналған формаларын, көп бояулы және екі бояулы (дуплекс) баспаға арналған формаларды күйдірмелеу;

күйдірмелеу кезінде формадағы ақауларды жою.

730. Білуге тиіс:

терең баспада көп түсті түпнұсқаларды шығару принципі;

түс ажырату диапозитивтері сапасына қойылатын техникалық талаптар;

баспа бояуларының колористі қасиеті;

формаларды түзеуге қолданылатын қышқылға төзімді және өзге материалдардың ерітінділерінің құрамы мен қасиеті;

көп бояулы баспаға арналған күйдірмелеу формаларының ерекшеліктері.

731. Жұмыс үлгілері:

1) жоғары көркемдік альбомдарды, мерейтой монографияларын, мұражай суреттерінің репродукцияларын бір бояулы басуға арналған формалар;

2) дуплекс тәсілімен және көп бояулы басуға арналған формалар;

3) маркалардың формалары.

94-параграф. Терең баспа формалық цилиндрлерін жылтыратушы, 3-разряд

732. Жұмыс сипаттамасы:

цилиндрдің негізгі мыс қабатының бетін және "тираж қабатын" жылтырату жөніндегі операцияларды орындау;

цилиндрді ұзартқыштарға құрастыру және жылтырату станогына орнату, материалды жылтыратуға дайындау, цилиндрді пирамидаға орнату, цилиндр диаметрін микрометрмен тексеру.

733. Білуге тиіс:

цилиндрдің негізгі мыс қабатының бетін және "мыс қабатының" сапасына қойылатын талаптар;

формалыцилиндрлердің өлшемдері;

жылтырату пасталарының сипаттамалары мен құрамы.

95-параграф. Терең басылым формаларын жасау жөніндегі электронды ою автоматтарының операторы, 5-разряд

734. Жұмыс сипаттамасы:

пультпен басқарылатын немесе компьютерді пайдаланып электронды ою автоматында мәтіндік және иллюстрациялық (штрихты және тонды) бір бояулы репродукцияларға арналған терең басылым формаларын жасау процесін жүргізу;

формалы цилиндрді автоматқа таңдау, дайындау және бекіту;

цилиндр бетін өңдеу;

талдау және ою құрылғысының кескішін ауыстыру және теңшеу;

автоматтың үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

түпнұсқа монтаждан көшірмелері диапозитивтерін жасау;

түпнұсқа сапасын айқындау және жарық, жартылай тон және көлеңке учаскелерінде оптикалық тығыздығын өлшеу;

түпнұсқа көшірмелерінің техникалық ретушы;

қарау цилиндрін орнату және оған түпнұсқа көшірмесін орнату;

түпнұсқа көшірмелерін өлшеу деректері бойынша талдау және ою жүйелерін теңшеу;

электронды ою автоматы мен өлшеу аспаптарының жұмысын бақылау.

735. Білуге тиіс:

электронды ою автоматының құрылысы;

компьютермен жұмыс істеу принципі;

автоматта басатын және азат жолдың пайда болу принциптері;

электроника негіздері;

оюға арналған диапозитивтер мен түпнұсқаларды монтаждау және градациялық сипаттамаларының сапасына, формалы цилиндрлерге және даяр баспа формаларға қойылатын техникалық талаптар;

терең баспа формаларының сапасын бақылау жолдары.

96-параграф. Терең басылым формаларын жасау жөніндегі электронды ою автоматтарының операторы, 6-разряд

736. Жұмыс сипаттамасы:

пультпен басқарылатын немесе компьютерді пайдаланып электронды ою автоматында көп бояулы репродукцияларға арналған терең басылым формаларын жасау процесін жүргізу.

737. Білуге тиіс:

электронды ою автоматының конструкциясы;

түсті түпнұсқаларды шығаруда репродукциялық техниканың негізгі жолдарынің ерекшеліктері;

диапозитивтер градациялық және түс ажырату ретуштарының түс айыру принциптер мен ерекшеліктері;

түс айырудың маскалау принциптері;

түс айыру диапозитивтері мен монтаждарының түпнұсқалары мен градациялық сипаттамаларының сапасына, формалық цилиндрлердің жинағына және даяр ойылған баспа формаларына қойылатын техникалық талаптар;

ойылған басылым формаларының сапасын бақылау және түзету жолдары.

738. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

97-параграф. Теру-жол құю машиналарында теруші, 4-разряд

739. Жұмыс сипаттамасы:

тақырыптардың, хабарландыру, афишалар мен ірі кегіл мәтінінің матрицалық жолдарын қолмен теру және жол құю ірі кегіл машинасында жолдарды құю;

терілген жолды машинаға орнату;

машинаның жұмысындағы ақаулықтарды жою;

машинаны реттеу, тазалау және майлау.

740. Білуге тиіс:

орфография және пунктуация тәртібі;

өлшеудің типографиялық жүйесі;

түзету белгілері мен қаріп стандарттары;

типографиялық балқыту құрамы;

терудің техникалық тәртібі;

ірі кегіл теру машинасын реттеу жолдары.

98-параграф. Теру-жол құю машиналарында теруші, 5-разряд

741. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі гарнитура қаріптері мен әліпбилерден, сондай-ақ арнайы терминологиядан, математикалық, химиялық, астрономиялық және өзге бір қатарлы формулалардан тұратын мәтінді теру-жол құю машиналарда теру және теру-жол құю машиналарда перфолентадан құю;

барлық түрдегі акциденциялар мен кесте формаларына арналған жолдарды теру;

қорытындылар мен салыстырып тексерулерді теру;

қолмен теру.

742. Білуге тиіс:

ұлттық әліпбилер, мәтіндік түпнұсқаларды белгілеудің техникалық шарттары;

жол құю режимі;

теру жол құю машиналарына арналған қаріптер мен балқыма стандарттары;

теру жол құю автоматтарының кодтар жүйесі;

теру жол құю машиналары мен автоматтарының құрылғысы мен пайдалану тәртібі.

743. Жұмыс үлгілері:

теру:

1) газеттер;

2) әлеуметтік-экономикалық, көркем, балалар, ғылыми көпшілік әдебиеті;

3) әдебиет, экономика, медицина оқулықтары.

99-параграф. Теру-жол құю машиналарында теруші, 6-разряд

744. Жұмыс сипаттамасы:

математикалық, химиялық, астрономиялық белгілерден және қысқартылған белгілерден тұратын мәтінді теру-жол құю машиналарда теру және теру-жол құю машиналарда перфолентадан құю;

қорытындылар мен формулаларды теру.

745. Білуге тиіс:

күрделі теруде қолданылатын математикалық, химиялық, астрономиялық және өзге белгілер;

теру жол құю машиналары мен автоматтарының негізгі тораптарын реттеу жолдары.

746. Жұмыс үлгілері:

теру:

1) "Химия", "Физика", "Есептеу математикасы" үлгісіндегі реферативтік журналдар;

2) сөздік-энциклопедиялық басылымдар;

3) әлеуметтік-экономикалық, көркем, балалар, ғылыми көпшілік, техникалық әдебиет шығармалары, оқулықтар, ерекше графикалық формадағы жазу жүйесімен тілдердегі газеттер;

4) физика, химия, математика, грамматика оқулықтары.

100-параграф. Трафаретші, 3-разряд

747. Жұмыс сипаттамасы:

мәтінді және бейнелеудің ірі элементтері бар басуға арналған күрделі емес баспа формаларын қолмен кесу әдісімен дайындау;

түпнұсқадан "абристі" калька бойынша алу;

арнайы материалда трафарет кесу;

трафаретті желімделетін құраммен жабу және оны капрон, нейлон немесе металл електерімен іліктіру;

формаларды өңдеу;

торларды рамаларға керу;

түпнұсқаға сәйкес бояуларды іріктеу;

байқау үшін басу.

748. Білуге тиіс:

трафаретті баспа формаларын дайындаудың технологиясы;

қажетті түсті алу үшін бояуларды араластыру тәртібі;

трафаретті формадан басудың негізгі принциптері.

101-параграф. Трафаретші, 4-разряд

749. Жұмыс сипаттамасы:

әртүрлі көшіргіш қабаттарды капрон, нейлон немесе металл електеріне тікелей жағу кезінде позитивті көшіру жолымен трафаретті баспа формаларын дайындау;

диапозитивтерді қайта қарау;

електерді керу, оған жарық сезгіш қабатты жағу;

формаларды кептіру, өңдеу және түзету;

көшіргіш рамалардың жұмысын тексеру;

елекке кескінді пигментті тәсілмен жағу кезінде трафаретті баспа формаларын дайындау;

целлулоидті кесу және оған балауыз қабатын жағу;

диапозитивтердің монтажын көшірмелеу;

көшірмелерді көрсету;

формаларды өңдеу және түзету;

ұсақ штрихты кескіндері бар мәтінді және безендіру жұмыстарына арналған трафаретті баспа формаларын қолмен кесу әдісімен дайындау.

750. Білуге тиіс:

диапозитивтерге қойылатын техникалық талаптар;

көшіру процесі;

әртүрлі көшіргі қабаттардағы және формалардағы, материалдардағы көшіру процестерінің ерекшеліктері;

диапозитивтің ерекшеліктеріне, жарық сезгіш қабаттың және өзге факторлардың сипатына қарай экспозиция режимдері;

қолданылатын растарлардың құрамы мен қасиеті;

көшіргі жабдықтарын реттеу жолдары.

102-параграф. Трафаретші, 5-разряд

751. Жұмыс сипаттамасы:

кез келген әдіспен (кесу, тікелей, пигментті) тура шығаруды талап ететін трафаретті баспа формаларын дайындау;

түпнұсқаның сипатына қарай баспа формаларын дайындаудың жолдарын таңдау;

суретшінің шығармашылық пікірін және қолтаңбасын дәл жеткізу үшін құрамды баспа формаларын дайындау;

тордың нөміріне, сипатына, түпнұсқасына, тиражына қарай жарық сезгіш қабатты таңдау және дайындау;

әрбір берілген түпнұсқа үшін жарық сезгіш қабаттың тиімді қалыңдығын айқындау және торға қабат жағу;

аталған тордың нөміріне растрдың линиатурасын іріктеу;

растрлы жұмыстар кезінде экспозицияны айқындау;

қажетіне болған жағдайда суреттің масштабын немесе түпнұсқа суретінің жекелеген фрагменттерін өзгерту.

752. Білуге тиіс:

әртүрлі әдіспен (кесу, тікелей, пигментті) трафаретті формаларды дайындау технологиясы;

пигментті қағазға растрлы диапозитивтерді көшірудің технологиялық процесі;

графика мен сурет өнерінің негіздері;

диапозитивтерді дайындаудың және оларды ретуштеудің технологиялық процесі.

103-параграф. Фотограф, 3-разряд

753. Жұмыс сипаттамасы:

штрихты және растрлы негативтерден фотокескіндерді дайындау;

айқындауыштар мен фиксажды құрастыру;

негативтің тығыздығын айқындау;

негативтің тығыздығы мен градациясына сәйкес фотоқағазды таңдау;

сынама басуды дайындау;

экспозиция уақытын айқындау;

негативтен фотоқағазға басып шығару;

басуды айқындау және бекіту;

басып шығарудың сапасын;

басып шығаруды тапсырыс бойынша іріктеу;

пленканы дайындау, кассеталарды толтыру және айқындауыш қондырғылар мен автоматтарда фото материалдарды өңдеу, мәтінді диапозитивтерді, микрофиштер мен шағын фильмдерді іріктеу және сапасын бақылау.

754. Білуге тиіс:

фотобаспа техникасы;

айқындаушы және бекітуші ерітінділердің рецепттері;

негативке және фотобаспаларға, микрофиштер мен шағын фильмдерге, мәтінді диапозитивтерге қойылатын техникалық талапты;

айқындауыш қондырғылар мен автоматтардың құрылғысы, оларды пайдалану тәртібі;

қолданылатын материалдардың сипаттамасы мен қасиеті.

104-параграф. Фотограф, 4-разряд

755. Жұмыс сипаттамасы:

екі бояулы репродукция үшін маскасыз басудың және негативтер мен диапозитивтер дайындаудың барлық жолдары кезінде қара-ақ репродукция үшін мәтінді, штрихты, жартылай тонды және растрлы негативтер мен диапозитивтер дайындау;

түпнұсқа сапасын таңдау және тексеру;

фотоаппарат жұмысын тексеру;

растрлы қашықтықты, санды және диафрагма өлшемін, экспозиция уақытын және растрлы негативтер мен диапозитивтерді өңдеу шарттарын, сондай-ақ экспозиция уақытын және штрихты және жартылай автоматты негативтер мен диапозитивтердің шарттарын айқындау;

фотоаппаратпен түсіру;

негативтер мен диапозитивтерді өңдеу;

қара-ақ және түсті репродукциялар үшін негативтер мен диапозитивтерді контактылы дайындау;

фотоаппаратпен түсіру кезінде контакт растрларын қолдана отырып, негативтер мен диапозитивтердің барлық түрлерін жасап шығару;

картографиялық жазбаларды және арнайы фото теру қондырғыларында атауларды жасау;

фотоаппаратпен түпнұсқадан (кітап беттерінен, журналдардан) негативтерді жасап шығару, кассеталарды толтыру, жарықтандыру режимін таңдау;

фотокескіндер үшін штрихты және растрлы негативтерді жасап шығару;

теруден мәтінді диапозитивтерді дайындау;

теру жолақтарының сапасын тексеру, шаншып тесу, бояу бүрку, көзілдірікті тазалау;

теруді фото қондырғыға қондыру және фотоға түсіру;

пленканы айқындау.

756. Білуге тиіс:

жоғары, жазық және терең баспа үшін түпнұсқаға, топографиялық және арнайы карталардың түпнұсқасына және теруге қойылатын техникалық талаптар;

фотографиялық бейнені алу принципі;

қолданылатын фото материал мен қаріптің гарнитураларына қарай экспозиция, айқындау және тіркеу режимдері;

фотографиялық қабаттардың сыныптауышы мен қасиеті;

ерітінділердің рецепттері;

жартылай тонды түпнұсқаны шығару принципі;

растрлардың түрлері мен линиатурасы;

қолданыстағы материалдардың техникалық сипаттамасы;

негативтер мен диапозитивтерді реуштеу әдісі;

бақылау шәкілдері мен денситометр бойынша фотографиялық бейнені бақылау әдістері;

фотоаппараттарды реттеу жолдары.

105-параграф. Фотограф, 5-разряд

757. Жұмыс сипаттамасы:

екі бояулы репродукция үшін жартылай тонды және растрлы негативтерді, ақ-қара репродукция үшін градациялық маскалар, түсті репродукция үшін штрихты негативтер мен диапозитивтерді дайындау;

жоғары жарықтандыру тәсілімен түпнұсқаларды түсіру;

картографиялық жұмыстар және терең баспаның түсті репродукциясы үшін негативтер мен диапозитивтерді контактылы дайындау;

түпнұсқалардан (сызбалардан, позитивтерден, мөлдір пленкалардан саңылаулы шағын фото көшіргіш аппараттарда негативтерді (диапозитивтерді) дайындау;

дуплекс, штрихты түсті репродукция, топографиялық және арнайы карталар үшін негативтер мен диапозитивтердің өңдеудің экспозиция уақытын және режимін айқындау;

массада нитропленканы бояумен шыны немесе пластикада топографиялық және арнайы карталар, өзге картографиялық өнім үшін бір түсті шағын диапозитивтерді дайындау;

ақ-қара фото материалдарда контакт тәсілімен топографиялық карталар үшін шағын негативтерді (шағын диапозитивтерді) дайындау.

758. Білуге тиіс:

түсті репродукция үшін түпнұсқаларды шығару принципі;

жарық сүзгілердің спектрлі сипаттамасы, сенситометрия элементтері және фотоматериалтану;

градациялық маскалаудың варианттары мен техникасы;

жарық сүзгілерін таңдау тәртібі;

жарық сүзгілерінің қысқалығын айқындау және сүзгілерді экспозициялауды есептеу;

растрлы түсірулердің есептеу әдісі;

фото репродукция және шағын фото көшіргі аппараттарын реттеу жолдары;

нота теру тақталарынан фотоға түсіру ерекшеліктері.

106-параграф. Фотограф, 6-разряд

759. Жұмыс сипаттамасы:

түсті репродукция, түсті түзеу және градациялық маскалар үшін жартылай тонды және растрлы негативтер мен диапозитивтерді дайындау;

репродукциялы фото аппараттарда және арнайы бақылау оптикалық және фото электронды қондырғылармен, қондырғылармен, аспаптармен және тіреуіштермен жабдықталған фото түс үлкейткіш бөлгіштерде түсірілген негативтер мен диапозитивтерді дайындау;

түсті негативтер мен диапозитивтерден, сондай-ақ мұражайлардан және сурет галереясынан түсіру;

люминесценттік түпнұсқадан түсіру;

топографиялық және арнайы карталардың, әртүрлі контактілі растрлардың негативтері мен диапозитивтерін дайындау;

түсті және ақ-қара фото материалдарда (ақ-қара фото материалдарда байланыстыру әдісімен топографиялық карталар үшін шағын негативтермен, шағын диапозитивтерден өзгесы) проекциялық және байланыстыру әдісімен топографиялық және арнайы карталар, өзге картографиялық өнім үшін шағын негативтерді (шағын диапозитивтерді) және шағын фильмдерді дайындау;

массада нитропленканы бояумен шыны немесе пластикада топографиялық және арнаулы карталар, өзге картографиялық өнім үшін көп түсті (араласқан) шағын диапозитивтерді дайындау;

фото көбейткіш аппараттарда әртүрлі жұмыстарды көбейту;

негативтер мен диапозитивтерді дайындау және бейнені фарфорға көшіру;

лидорларда бұйымдарды күйдіруге дайындау.

760. Білуге тиіс:

түс тану элементтері;

түс ажырату негіздері;

градациялық және түс бөліп бүркемелеу принципі және жолдары;

түпнұсқалар мен фото формаларға қойылатын техникалық талаптар, оларды бақылау жолдары;

жарықтандыру бағдарламасын құрастыру;

түсті репродукцияға арналған тон клишесін күйдірмелеу ерекшеліктері;

түсірудің ерекше түрлеріне (вариомат, көп қабатты түсті кескіндерге арналған оптикалық тіреуіштер) арналған жабықтар мен арнаулы оптикалық аспаптардың құрылғысы және қызмет принциптері;

таблицалар бойынша топографиялық карта рамаларының теоретикалы өлшемдерін айқындау әдістері;

фото керамикада қолданылатын бояулар мен флюстердің қасиеті.

107-параграф. Фотограф, 7-разряд

761. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластиналарда гильоштың күрделі суреттерін түсіру;

түсті эскиздерден, күрделі түпнұсқалардан өтетін және шағылысқан жарықта бұйымдарын түсіру және негативтер мен диапозитивтерді дайындау.

762. Білуге тиіс:

бұйымдарды фотоға түсіру ерекшеліктері және негативтер мен диапозитивтерді дайындау.

763. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

108-параграф. Фототеру автоматтары мен жүйелерінің операторы, 5-разряд

764. Жұмыс сипаттамасы:

электронды механикалық үлгідегі фототеру электронды құрылғыларында, лазерлік құрылғыларда мәтін диапозитивтерін (позитивтер) алу процесін жүргізу;

формат, кегіл орнату, пленка дайындау, кассета зарядтау, қызмет көрсетілетін машинаға кассета бекіту, оңтайлы экспозицияны айқындау, қаріп жеткізгіштер орнату;

перфотаспа немесе дискеттерді есептейтін құрылғыға орнату, фотопленканы (фотоқағаз) өңдеу, жұмыс процесіндегі ақаулықтарды жою, түпнұсқаға және түзетуге сәйкес мәтін диапозитивтерін (позитивтер) таңдау;

фототеру автоматын тазалау және майлау;

лазерлік экспонирлеу құрылғыларында кейіннен автоматты экспонирлеу және фотоматериалды химиялық өңдей отырып, мәтін диапозитивін алу процесін жүргізу;

кассетаны зарядтау, кассетаны құрылғыға бекіту;

бағдарламаны енгізу;

дискеттерді дисководқа орнату;

экспонирлеудің қажетті командаларын беру;

фототүзету құрылғыларында түзету бедерлерін алу процесін жүргізу.

765. Білуге тиіс:

фототеру электронды құрылғысының тәсімі мен құрылысы;

оптикалық аспаптарды пайдалану, теңшеу тәртібі;

бағдарламалау негіздері;

код жүйелері;

фотоматериалдардың, фотоматериалдарды өңдеу ерітінділерінің сипаттамалары мен қасиеті;

түпнұсқаларды белгілеудің техникалық тәртібі;

қаріп гарнитурасының, кегіл, типографиялық өлшеу жүйесі;

мәтіндік диапозитивтердің сапасына қойылатын техникалық талаптар және оларды денситометриялық бақылау жолдары;

қызмет көрсетілетін машинаның жұмысындағы негізгі ақаулықтарды жою әдістері.

109-параграф. Фототеру автоматтары мен жүйелерінің операторы, 6-разряд

766. Жұмыс сипаттамасы:

электронды сәулелік түтікшелі немесе пультпен басқарылатын лазерлік құрылғы фототеру электронды құрылғысында мәтін диапозитивтерін (позитивтер) алу процесін жүргізу;

бағдарламаны әліпбилік сандық басатын құрылғыда ақпаратты беруге арналған бағдарламаны енгізе және теру жүргізілетін тілге (орыс, латын және өзге тілдер) сәйкес қаріпті орната отырып, бағдарламаны басып шығару;

үздіксіз орнату жұмысын қамтамасыз ету;

түзетілген бағдарламаны дайындау;

терудің тұрақты белгілері тапсырмасы кезінде теруші жіберген қателерді анықтау және жою;

мәтін диапозитивтерін алу;

кітап журнал және газет теруді бейнетерминалды құрылғыда беттеу.

767. Білуге тиіс:

электронды фототеру құрылғысының құрылымы мен блок тәсімі;

бағдарламалау, электроника және теру ісінің негіздері;

клавиатураны тарату және онда жұмыс істеу тәртібі;

екіжақты және сегізжақты есептеу жүйесі;

қызмет көрсетілетін машинада жұмыс істеу кезіндегі бағдарламалардың мекенжайлары;

бейнетерминал құрылғысының жұмыс істеу принципі;

беттеудің техникалық құжаттамасы;

күрделі баған құру, растрлы экспонирлеу жолдары;

фототеру электронды құрылғы жұмысындағы қарапайым ақаулықтар және оларды жою жолдары.

768. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

110-параграф. Фототеру автоматтары мен жүйелерінің операторы, 7-разряд

769. Жұмыс сипаттамасы:

электронды теруді қайта өңдеу жөніндегі фототеру жүйесіндегі басылған мәтін диапозитивтерін алу процесін жүргізу;

бағдарламаларды енгізу, жүйедегі ақпаратты жазу дұрыстығын бақылау;

мәтінді лазерлік принтерге және фототеру автоматына шығару;

жүйенің жұмысын қадағалау және оның үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету.

770. Білуге тиіс:

электронды теруді қайта өңдеу жөніндегі фототеру жүйесінің құрылысы;

кітап, журнал, газеттерді беттеу бағдарламалары;

жеке компьютерлер мен есептейтін құрылғыларда жұмыс істеу әдістері;

магниттік пленкаға жазу әдістері.

771. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

111-параграф. Фотоцинкограф, 5-разряд

772. Жұмыс сипаттамасы:

байланыс арналары бойынша берілген негативтерден штрихты және растрлы клише дайындау жөнінде операциялар кешенін орындау;

клишені көшіру, күйдірмелеу, сынама бедерлер алу, клишелерді оймалау, тіреуіште клишені өңдеу және бекіту;

әртүрлі металдардан рельеф кескіні бар фирмалық белгілерді дайындау жөнінде операциялар кешенін орындау;

пластиналарды даярлау:жарық сезгіш қабатты жағу;

көшіру, күйдірмелеу, цинк, никель немесе нитроэмаль қабатын жабу;

лактау.

773. Білуге тиіс:

байланыс арналары бойынша түпнұсқаларды шығару принципі;

байланыс арналары бойынша алынған кескіндерге қойылатын техникалық талаптар;

цинкография жабдықтарын пайдалану тәртібі;

фирмалық белгілерді дайындаудың техникалық процестері;

қолданылатын растарлардың рецепттері;

күйдірмелеу режимдері.

112-параграф. Фотоцинкограф, 6-разряд

774. Жұмыс сипаттамасы:

бір бояулы және көп бояулы репродукцияға арналған штрихты және растрлы клише дайындау жөнінде операцияларды кешенді орындау;

негативтер мен диапозитивтерді дайындау;

көшіру, клишені күйдірмелеу, сынама бедерлерді алу, клишені оймалау, тіреуіште клишені өңдеу, бекіту;

жұмыс ерітінділерін даярлау;

барлық түрдегі фото цинкография жабдықтарын реттеу.

775. Білуге тиіс:

өлшеудің типографиялық жүйесі;

штрихты және жартылай тонды бір бояулы әрі көп бояулы түпнұсқаларды шығару принципі;

түс тану элементтері, растрлардың түрлері мен линиатурасы;

жарық сүзгілері мен фото қабаттардың спектрлі сипаттамасы және оларға қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын ерітінділердің рецепттері мен сақтау шарттары;

клише дайындаудың барлық операцияларында процесс режимі;

негативтер мен диапозитивтерді түзеу әдісі;

көп бояулы баспа кезінде операциялардың орындалу және сынама бедерлерінің сапасына, қағазға және қолданылатын өзге материалдарға қойылатын техникалық талаптар;

бояулардың нөмірлері мен құрамы, оларды араластыру тәртібі;

фото аппаратын, көшіргі рамаларды, көшіргіш-көбейткіш машиналарды, күйдірмелеу машиналарды және өзге фото цинкография жабдықтарын реттеу жолдары;

арнайы құрылғыларды (призмаларды, растрларды, диапозитивті тіреулерді және өзге) қолдану шарттары.

113-параграф. Хромолитограф, 5-разряд

776. Жұмыс сипаттамасы:

кескіндерді плюраға, желатинге аударма қағазға, литографиялық тасқа немесе металл пластиналарына жағу жолымен бір бояулы және көп бояулы баспаға арналған түпнұсқалы формаларды дайындау;

суреттің түпнұсқасымен танысу және формала материалдарды дайындау;

түпнұсқаны бояуларға ажырату;

формалық материалда суреттің әртүрлі элементтерінің орналасуын есептеу;

өндірістің талабына қарай суреттің тонын өзгерту;

суреттің паспортын құрастыру және бояу тонын іріктеу;

сынама бедерлерді және деколь бедерлерінің бірінші партиясын бақылау.

777. Білуге тиіс:

жазық баспада басу және тақыр элементтердің пайда болу принципі;

басылым форматтары;

өлшеудің типографиялық жүйесі;

қаріптердің гарнитурлері;

кітап-журнал басылымдары мен акцидентті жұмыстарды графикалық рәсімдеу принципі;

сурет салу және сызу техникасы;

литографиялық тасқа және металл пластиналарына, аударма қағаздар мен бояуларға қойылатын техникалық талаптар;

қолданылатын растрлардың рецепттері;

керамика бояларының қасиеті.

114-параграф. Хромолитограф, 6-разряд

778. Жұмыс сипаттамасы:

кескіндерді плюраға, желатинге аударма қағазға, литографиялық тасқа немесе металл пластиналарына жағу жолымен көп бояулы баспаға арналған түпнұсқалы формаларды дайындау.

779. Білуге тиіс:

көп бояулы түпнұсқаларды шығару принципі;

түс ажырату элементтері (түсті талдау және синтезі туралы түсінік);

графика мен сурет өнерінің негізгі элементтері;

түсті баспа туралы негізгі мәліметтер:

керамикалық бұйымдарды күйдіру режимі және күйдіру кезінде бояуларды жүргізу.

115-параграф. Шығарушы құрылғылардың операторы, 6-разряд

780. Жұмыс сипаттамасы:

электронды желі бойынша немесе сыртқы жеткізгіш бойынша ақпарат алу және бақылау, растрлы процессорда алынған ақпаратты өңдеу, ақпаратты немесе формалы материалды фотопленкаға шығару;

экспонирленген материалды өңдеу, алынған фотоформалар немесе баспа формаларын бақылау;

экспонирленген материалды өңдеуге арналған шығарушы құрылғылар мен процессорды технологиялық дайындау және теңшеу, құрылғыларға техникалық қызмет көрсету.

781. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың техникалық ерекшеліктері мен технологиялық теңшеу негіздері;

бастапқы ақпаратты беру формаларына қойылатын талаптар;

алынған фотоформаларға немесе баспалық формаларға қойылатын техникалық талаптар.

782. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

116-параграф. Электронды теру және беттеу операторы, 5-разряд

783. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі қаріптік және қаріптік емес бөлулерден, түрлі гарнитуралық қаріптер мен әліпбилерден, арнайы терминологиядан, математикалық, химиялық, физикалық, астрономиялық және де өзге белгілерден, бейне бақыланатын құрылғылары бар электронды жинақ жүйелеріндегі бір жолды формулалардан тұратын мәтінді теру, түзету және беттеу;

брайль бойынша кодтау ерекшеліктерін ескере отырып, бейне бақылайтын құрылғылары бар электронды теру жүйесіндегі жоғарыда көрсетілген мәтінді теру және түзету;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа дайындау, теру параметрлерін енгізу, графикалық элементтерді теру, түзету, енгізу, принтерде мәтінді шығару, беттеу, сыртқы ақпарат жеткізгішке файлдарды жазу, компьютер желісінде жұмыс істеу.

784. Білуге тиіс:

негізгі және қосалқы жабдықтардың әрекет ету принциптері және оларда жұмыс істеу жолдары;

түпнұсқаларды белгілеу техникалық тәртібі, дизайн элементтері;

теру, түзету және беттеу техникалық тәртіптері;

қаріптерді өлшеудің типографиялық жүйесі, түзету белгілері және гарнитурасы;

компьютерлік терминологияны, мәтін теруге және беттеуге арналған қолданылатын бағдарламалық қамсыздандыру;

принтерлерде түзетілген көшірмелерін, деректер базасынан ақпарат алу және желі бойынша және сыртқы жеткізгіштерге ақпарат шығару жолдары.

785. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

786. Жұмыс үлгілері:

теру және түзету:

1) газеттер;

2) әлеуметтік-экономикалық, көркем, балалар, ғылыми көпшілік әдебиет;

3) әдебиет, экономика, медицина оқулықтары;

4) акциденция формалары;

беттеу:

1) 3-ке дейінгі жолақты түрлі форматтағы, клише жиегімен сызғышты және қарапайым рамкалы бірнеше бағаналы кітап-журнал, газет мәтіні;

2) жарнамалық өнім.

117-параграф. Электронды теру және беттеу операторы, 6-разряд

787. Жұмыс сипаттамасы:

математикалық, химиялық, физикалық, астрономиялық белгілерден, формулалардан, қысқартылған белгілерден тұратын мәтінді, сондай-ақ ерекше графикалық формадағы жазу жүйесімен тілдердегі мәтінді теру, түзету және беттеу;

бейне бақылайтын құрылғылары бар электронды теру жүйелерінде ресімдеудің күрделі элементтерін енгізу;

брайль бойынша кодтау ерекшеліктерін есепке ала отырып, бейне бақылайтын құрылғылары бар электронды теру жүйелеріндегі жоғарыда көрсетілген мәтінді теру және түзету;

қорытындыларды, кестелерді теру.

788. Білуге тиіс:

күрделі теруде қолданылатын математикалық, химиялық, астрономиялық және өзге белгілер;

ерекше графикалық форма қаріптері;

кестелерді, қорытындыларды, формулаларды есептеу және терудің техникалық тәртібі;

жоғарыда аталған мәтінді теру және беттеуге арналған бағдарламалық қамсыздандыруды қолдану тәртібі.

789. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

790. Жұмыс үлгілері:

теру және түзету:

1) "Химия", "Физика", "Есептеу математикасы" реферативтік үлгідегі журналдар;

2) сөздіктер-энциклопедиялық басылымдар;

3) әлеуметтік-экономикалық, балалар, ғылыми көпшілік, техникалық әдебиет;

4) ерекше графикалық формалар жүйесімен шығыс және африка тілдеріндегі оқулықтар;

5) физика, химия, математика, грамматика оқулықтары;

беттеу:

1) 3-тен көп жолақты түрлі форматтағы ресімдеудің (түрлі конфигурациялы элементтер, диагональ бойынша жолдар мен блоктар) күрделі элементтерімен қанықтырылған кітап-журнал, газет мәтіні;

2) көп бояулы бұқаралық басылымдар мен жарнамалық өнім.

118-параграф. Электронды теру және беттеу операторы, 7-разряд

791. Жұмыс сипаттамасы:

көп бояулы кітап-журнал басылымдарын, ресімдеудің күрделі элементтерімен газеттердегі жарнамалық жолдарды беттеу және монтаждау;

иллюстрацияларды өңдеу және түзету, бейнебақылау құрылғыларымен электронды теру жүйесіндегі басылымдарды қаріптік және графикалық ресімдеу;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа дайындау;

түзетілген көшірмелерді алу;

сыртқы ақпарат жеткізгіштерге файл жазу.

792. Білуге тиіс:

кітап-журнал, газет және жарнамалық басылымдарды беттеудің техникалық тәртібі;

мәтіндік және бейнелі ақпарат өңдеуді заманауи бағдарламалық қамтамасыз ету;

шығыс ақпаратына қойылатын талаптар;

графикалық элементтер жасау жолдары.

793. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

794. Жұмыс үлгілері:

беттеу:

1) өнер жөніндегі жоғары көркемдік альбомдар;

2) көп бояулы иллюстрациялы журналдар;

3) көп бояулы жарнамалық газет жолдары;

4) сыйлық және мерейтойлық басылымдар;

5) құнды қағаздар мен банкнот бұйымдар.

119-параграф. Электронды түс ажырату операторы, 5-разряд

795. Жұмыс сипаттамасы:

монохроматикалық сканерде бір бояулы репродукцияларға және дуплекс репродукциясына арналған түзетілген фотоформалар жасау процесін жүргізу;

алдын ала көзбен бағалау және түпнұсқаны сканирлеу;

түпнұсқа қасиеттеріне және полиграфиялық шығару шарттарына сәйкес градациялық сипаттаманы түзету;

бейнені фотопленкаға шығару және оны өңдеу.

796. Білуге тиіс:

негізгі және қосалқы жабдықтардың техникалық мүмкіндіктері мен технологиялық теңшеу негіздері;

түпнұсқаға және даяр фотоформаларға қойылатын техникалық талаптар, оларды бақылау әдістері;

полиграфиялық өндіріс технологиясының негіздері.

797. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

798. Жұмыс үлгілері:

фотоформа жасау:

1) бір бояулы репродукциялар;

2) дуплекс репродукциясы.

120-параграф. Электронды түс ажырату операторы, 6-разряд

799. Жұмыс сипаттамасы:

электронды жүйелерде немесе түс ажыратқыш-түс түзеткіштерде көпшілік көп бояулы басылымдарға арналған түстері ажыратылған түзетілген фотоформа жасау процесін жүргізу;

негізгі және қосалқы жабдықтарды жұмысқа технологиялық теңшеу және дайындау;

түпнұсқа күрделілігін бағалау және түпнұсқа сипатын және полиграфиялық шығару шарттарын есепке ала отырып, бейнені сканирлеу және түзету режимін таңдау;

бейне бақылау құрылғысы немесе сандық түс сынамалау арқылы түс ажырату нәтижелерін аралық бақылау;

кескінді фотопленкаға шығару және оны өңдеу;

техникалық талаптарға және одан әрі полиграфиялық шығару шарттарына сәйкес алынған фотоформаларды бақылау.

800. Білуге тиіс:

негізгі және қосалқы жабдықтардың техникалық мүмкіндіктері және технологиялық теңшеу негіздері;

түпнұсқалар мен түстері ажыратылған фотоформаларға қойылатын техникалық талаптар;

түпнұсқаны оңтайлы полиграфиялық шығаруды қамтамасыз ететін фотоформалар алуға арналған бейнелерді түсті, градациялық және жиілік түзету жолдары;

көпшілік көп бояулы басылымдардың түпнұсқаларын сканирлеу және бейнелерін түзетуді жүргізуге арналған бағдарламалық қамсыздандыру;

электронды желіде жұмыс істеу әдістері мен сыртқы жеткізгіш жазбалары.

801. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

802. Жұмыс үлгілері:

фотоформа жасау:

1) афишалар;

2) балалар әдебиеті;

3) көп бояулы газеттер;

4) көп бояулы орайтын өнім;

5) қабырға күнтізбесі;

6) плакаттар;

7) жарнамалық өнім;

8) оқулықтар.

121-параграф. Электронды түс ажырату операторы, 7-разряд

803. Жұмыс сипаттамасы:

электронды жүйелерде немесе түс ажыратқыштар-түс түзеткіштерде көркем басылымдарға арналған түстері ажыратылған түзетілген фотоформа жасау процесін жүргізу.

804. Білуге тиіс:

көркем көп бояулы басылымдардың бейнелерін сканирлеу және түзету жүргізуге арналған бағдарламалық қамсыздандыру.

805. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

806. Жұмыс үлгілері:

фотоформалар жасау:

1) күнтізбелер;

2) проспектілер;

3) көркем және көп бояулы басылымдар;

4) этикетка және жарнамалық өнім.

122-параграф. Электронды түс ажырату операторы, 8-разряд

807. Жұмыс сипаттамасы:

электронды жүйелерде немесе түс ажыратқыштар-түс түзеткіштерде жоғары дәлдікте шығаруды талап ететін жоғары көркем басылымдарға арналған түстері ажыратылған түзетілген фотоформалар жасау процесін жүргізу.

808. Білуге тиіс:

жоғары көркемдік басылымдардың түсті түпнұсқаларын өңдеуге арналған бағдарламалық қамсыздандыру мүмкіндіктері.

809. Техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

810. Жұмыс үлгілері:

фотоформа жасау:

1) энциклопедиялық және сирек арнайы басылымдарға арналған иллюстрациялар;

2) мұрағат картиналарынан репродукциялар.

7-тарау. Жұмысшы кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

811. Жұмысшы кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші БТБА-ға (55-шығарылым) қосымшада көрсетілген.

Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына (55-шығарылым) қосымша

Жұмысшылар кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

р/с №	Кәсіп атаулары	Разряд диапазоны	Беті
Баспа процесі
1.	Баспа машиналарында салушы	1-3	3
2.	Басу-ойып жазу автоматының баспашысы	2-5	4
3.	Брайль баспасының баспашысы	3-4	6
4.	Диаграммалы өнім баспашысы	3-5	7
5.	Жазық баспа баспашысы	2-8	9
6.	Жоғары баспа баспашысы	2-8	16
7.	Қаңылтырдың үстіне басушы	3-6	26
8.	Қоламен зерлеуші	1-3	28
9.	Металлографиялы баспаның баспашысы	4-8	29
10.	Орлов баспасының баспашысы	3-8	31
11.	Терең баспаның баспашысы	2-8	34
12.	Терең баспа формаларын аударушы	4-5	37
13.	Трафаретті баспабаспашысы	2-4	38
14.	Флексография баспасының баспашысы	3-6	40
15.	Цифрлық баспа операторы	7	42
16.	Эстамп баспашысы	4-6	42
Брошюралау-түптеу және өңдеу процесі
17.	Алфавитті машинаның машинисі	2	44
18.	Баспашы-өрнек салушы	1-6	45
19.	Блок өңдеуші агрегаттың машинисі	3; 5	49
20.	Брошюра жасаушы	1-4	50
21.	Бүктеу машинасының машинисі	2-5	54
22.	Дәптер агрегатының машинисі	2-5	56
23.	Жабу машинасының машинисі	3	58
24.	Желімдеу машинасының машинисі	2-5	58
25.	Желімдеу-каптал машинасының машинисі	3-4	61
26.	Іріктеу-тігу машинасының машинисі	3-5	62
27.	Каландр машинисі	2-3	63
28.	Кесінді тыстарды дайындау автоматының машинисі	3	64
29.	Кесу машинасының машинисі	2-5	65
30.	Кітап салғыш машинаның машинисі	2-4	68
31.	Кітаптарды дайындау жөніндегі автоматтық желілердің машинисі	3-6	69
32.	Кітаптарды ерекше тысқа орау автоматының машинисі	3	72
33.	Кітаптарды футлярларға салу машинасының машинисі	2; 4	72
34.	Конверт машинасының машинисі	3-5	73
35.	Қаптама жасайтын машинаның машинисі	3-6	74
36.	Лактау-гуммирлеу машинасының машинисі	2-5	77
37.	Ноталарға және сурет салу альбомдарына арналған дәптерлерді жасау жөніндегі автоматты желілердің машинисі	3-6	79
38.	Нөмірлеуші	1-3	81
39.	Перфораторлаушы	1; 3	82
40.	Пленканы престеу машинисі	2-4	83
41.	Салу-тігу-кесу агрегатының машинисі	3-5	84
42.	Сызу машинасының машинисі	2-3	85
43.	Тігін машинасы мен автоматтарының машинисі	2-5	86
44.	Тігінсіз бекіту агрегатының машинисі	4-6	88
45.	Түптеуші	1-6	90
46.	Шабу-буып-түю агрегатының машинисі	3-5	95
Қаріп өндірісі
47.	Ағаш қаріпті кесуші	1-4	97
48.	Дәлдеуші	5-6	97
49.	Қаріп өнімін жинақтаушы	1-3	99
50.	Қаріп өнімін өңдеуші	2-5	100
51.	Қаріпті оюшы	4-6	102
Полиграфиялық өндірістің (жалпы кәсіптері)
52.	Бейімдеуші	1-2	104
53.	Білікшеле құюшы	2-4	108
54.	Бояу станциясының операторы	3-4	108
55.	Бояу үйлестіруші	3-6	109
56.	Есепші	1-4	110
57.	Жартылай фабрикаттар және дайын өнімді бақылаушы	2-5	110
58.	Іріктеу машинасының машинисі	3-4	111
59.	Қабылдаушы-жөнелтуші	2	116
60.	Машиналар мен агрегаттарда қабылдаушы	2	118
61.	Мекенжайға жіберу машинасының машинисі	2	119
62.	Орау машинасының машинисі	2-4	120
63.	Полиграфиялық жабдықтарды баптаушы	3-8	121
64.	Препараторшы	1-4	122
65.	Престеуші	2-3	123
66.	Сұрыптау автоматының машинисі	4-5	125
67.	Таңдаушы	1-3	130
68.	Штемпель құрастырушы	1-2	135
69.	Электрофотограф	3-5	138
Полиграфиялық өндірістің формалы процесі
70.	Баспа формаларын вулканизациялаушы	2-5	140
71.	Баспалық формаларды оюшы	3-8	142
72.	Баспалық формаларды көшірмелеуші	3-7	146
73.	Гальванотипист	3-7	148
74.	Гильош дайындау жөніндегі оператор	4-8	150
75.	Гильошир	4-8	151
76.	Жазық баспа сынаушысы	2-6	153
77.	Жоғары баспа сынаушысы	2-5	156
78.	Жоғары басылым формаларын жасау жөніндегі электронды автомат операторы	4-6	157
79.	Клише өңдеуші	3-4	161
80.	Клишелерді күйдірмелеуші	2; 4-6	163
81.	Корректор	2-6	164
82.	Қалып жинақтаушы	2-3	167
83.	Қолмен теруші	2-6	169
84.	Құюшы	3-6	171
85.	Литоосфетті формаларды ажарлаушы	3	173
86.	Машинамен теруші	3-6	174
87.	Монтажшы	3-5	177
88.	Нота оюшы	5-6	182
89.	Нотографшы	3-6	183
90.	Офсеттік басылым формаларын жасау жөніндегі оператор	5-6	184
91.	Ретушер	2-7	185
92.	Стереотипер	2; 4-6	186
93.	Терең баспа формаларын күйдірмелеуші	4-6	188
94.	Терең баспа формалы цилиндрлерін жылтыратушы	3	192
95.	Терең басылым формаларын жасау жөніндегі электронды ою автоматтарының операторы	5-6	194
96.	Теру-жол құю машиналарында теруші	4-6	196
97.	Трафаретші	3-5	197
98.	Фотограф	3-7	197
99.	Фототеру автоматтары мен жүйелерінің операторы	5-7	200
100.	Фотоцинкограф	5-6	203
101.	Хромолитограф	5-6	205
102.	Шығарушы құрылғылардың операторы	6	206
103.	Электронды теру және беттеу операторы	5-7	207
104.	Электронды түс ажырату операторы	5-8	209