ИПС "Әділет"

Об утверждении Методики расчета нормативов энергопотребления

Приказ Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 15 декабря 2022 года № 717. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 15 декабря 2022 года № 31136.

В соответствии с подпунктом 6-15) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Методику расчета нормативов энергопотребления.

2. Комитету индустриального развития Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр индустрии
и инфраструктурного развития
Республики Казахстан

К. Ускенбаев

"СОГЛАСОВАН"
Министерство сельского хозяйства
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство информации
и общественного развития
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство юстиции
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство науки
и высшего образования
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Генеральная прокуратура
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Агентство по защите
и развитию конкуренции
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство здравоохранения
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство труда
и социальной защиты
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство обороны
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство финансов
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Агентство Республики Казахстан
по регулированию и развитию
финансового рынка

"СОГЛАСОВАН"
Министерство культуры и спорта
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Агентство Республики Казахстан
по делам государственной службы

"СОГЛАСОВАН"
Министерство просвещения
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство торговли и интеграции
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство иностранных дел
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Агентство по стратегическому
планированию и реформам
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Агентство Республики Казахстан
по противодействию коррупции

"СОГЛАСОВАН"
Министерство по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Комитет национальной безопасности
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство цифрового развития, инноваций
и аэрокосмической промышленности
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство внутренних дел
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство энергетики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство экологии, геологии
и природных ресурсов
Республики Казахстан

Утвержден приказом
Министра индустрии
и инфраструктурного развития
Республики Казахстан
от 15 декабря 2022 года № 717

Примечание ИЗПИ!
Методика предусмотрена в редакции приказа и.о. Министра промышленности и строительства РК от 25.09.2024 № 332 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Методика расчета нормативов энергопотребления

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Методика расчета нормативов энергопотребления разработана в соответствии с подпунктом 6-15) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности" и применяется в целях определения нормативов энергопотребления для государственных учреждений, субъектов квазигосударственного сектора, промышленных и производственных процессов.

2. Настоящая Методика определяет подходы по расчету нормативов энергопотребления для государственных учреждений, субъектов квазигосударственного сектора, промышленных и производственных процессов.

3. Основные понятия, используемые в настоящей Методике:

1) Государственный энергетический реестр (далее – ГЭР) – систематизированный свод информации о субъектах Государственного энергетического реестра;

2) субъекты ГЭР – индивидуальные предприниматели и юридические лица, потребляющие энергетические ресурсы в объеме, эквивалентном тысяче пятистам и более тонн условного топлива в год, а также государственные учреждения, субъекты квазигосударственного сектора и естественных монополий;

3) субъекты квазигосударственного сектора – государственные предприятия, товарищества с ограниченной ответственностью, акционерные общества, в том числе национальные управляющие холдинги, национальные холдинги, национальные компании, учредителем, участником или акционером которых является государство, а также дочерние, зависимые и иные юридические лица, являющиеся аффилиированными с ними в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан;

4) государственное учреждение – некоммерческая организация, созданная государством и содержащаяся только за счет бюджета или бюджета (сметы расходов) Национального Банка Республики Казахстан, если дополнительные источники финансирования не установлены законами Республики Казахстан, для осуществления управленческих, социально-культурных или иных функций некоммерческого характера.

Глава 2. Расчет нормативов энергопотребления государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора

4. Нормативы энергопотребления рассчитываются в отношении государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора, которые распределяются по нижеуказанным видам деятельности в соответствии с "Национальным классификатором Республики Казахстан НК РК 03-2019" утвержденного приказом исполняющего обязанности Председателя Комитета технического регулирования и метрологии Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 22 февраля 2019 года № 68-од "О некоторых вопросах стандартизации":

1) научные исследования и разработки;

2) прочая профессиональная, научная и техническая деятельность;

3) ветеринарная деятельность;

4) государственное управление и оборона, обязательное социальное обеспечение;

5) образование;

6) деятельность в области здравоохранения;

7) предоставление социальных услуг с обеспечением проживания;

8) предоставление социальных услуг без обеспечения проживания;

9) деятельность в области творчества, искусства и развлечений;

10) деятельность библиотек, архивов, музеев и прочая деятельность в области культуры;

11) деятельность в области спорта, организации отдыха и развлечений.

5. Нормативы энергопотребления государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора рассчитываются с обязательным учетом:

1) критериев климатического районирования Республики Казахстан согласно Своду Правил Республики Казахстан 2.04-01-2017 утвержденного приказом Комитета по делам строительства и жилищно–коммунального хозяйства Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 20 декабря 2017 года № 312-НҚ "Строительная климатология";

2) типов отопления (централизованное, автономное);

3) типов энергетического ресурса.

6. Для определения норматива энергопотребления государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора рассчитывается удельный расход энергетических ресурсов на единицу отапливаемой площади зданий государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора.

7. Удельный расход энергетических ресурсов на единицу отапливаемой площади рассчитывается по следующей формуле:

N_orm = n/A,

где,

N_orm – удельный расход энергетических ресурсов на единицу отапливаемой площади (соответствующая единица измерения);

n – объем энергетического ресурса (тепловая энергия - Гигакалорий, уголь каменный - тонна, газ природный – метр кубический, электроэнергия - киловатт-час);

А – отопливаемая площадь помещения (квадратный метр).

8. В целях определения нормативов энергопотребления государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора используются фактические данные по удельному расходу энергетических ресурсов на единицу отапливаемой площади государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора.

9. В рамках анализа данных ГЭР по видам деятельности государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора, климатического районирования, типов отопления, типов энергетических ресурсов, объемов энергетических ресурсов и отопливаемых площадей помещений определяется среднее значение удельного расхода энергетических ресурсов на единицу отапливаемой площади, которое будет являться нормативом энергопотребления государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора:

N_orm_ср = (N_orm1 + N_orm2 + ... N_orm_х )/N,

где,

N_ormср – среднее значение удельного расхода энергетических ресурсов на единицу отапливаемой площади;

N_orm1,2...х – удельный расход энергетических ресурсов на единицу отапливаемой площади государственного учреждения и субъекта квазигосударственного сектора;

N – количество государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора.

Глава 3. Расчет нормативов энергопотребления для промышленных и производственных процессов

10. Нормативы энергопотребления рассчитываются для промышленных и производственных процессов, которые распределяются по нижеуказанным видам деятельности в соответствии с "Национальным классификатором Республики Казахстан НК РК 03-2019" утвержденного приказом исполняющего обязанности Председателя Комитета технического регулирования и метрологии Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 22 февраля 2019 года № 68-од "О некоторых вопросах стандартизации":

1) горнодобывающая промышленность и разработка карьеров:

добыча сырой нефти и природного газа;

добыча прочих полезных ископаемых;

обрабатывающая промышленность;

2) производство кокса и продуктов нефтепереработки:

производство продуктов нефтепереработки);

3) производство продуктов химической промышленности:

производство промышленных газов;

производство прочих основных неорганических химических веществ;

производство удобрений и азотосодержащих соединений;

производство удобрений;

производство азотосодержащих соединений;

производство пластмасс в первичных формах;

производство красок, лаков и аналогичных покрытий, типографской краски и мастик;

производство других химических продуктов;

производство искусственных и синтетических волокон;

4) производство прочей не металлической минеральной продукции:

производство стекла и изделий из стекла;

производство огнеупорных изделий;

производство цемента;

производство извести и строительного гипса;

производство сборных железобетонных и бетонных конструкций и изделий;

производство силикатного кирпича;

производство изделий из асбестоцемента и волокнистого цемента;

5) металлургическая промышленность:

производство чугуна, стали и ферросплавов;

производство чугуна, стали и ферросплавов);

производство труб, трубок, полых профилей, фитингов из стали;

производство благородных (драгоценных) металлов;

производство алюминия;

производство свинца, цинка и олова;

производство меди;

производство прочих цветных металлов;

производство сурьмы и ртути);

6) производство прочего электрического оборудования;

7) производство электроэнергии:

производство электроэнергии тепловыми электростанциями;

производство электроэнергии прочими электростанциями;

производство электроэнергии гидроэлектростанциями;

снабжение паром, горячей водой и кондиционированным воздухом;

передача тепловой энергии;

6) деятельность сухопутного и трубопроводного транспорта:

деятельность трубопроводного транспорта.

11. В качестве нормативов энергопотребления промышленных и производственных процессов принимается удельный расход топливно-энергетических ресурсов на производство единицы продукции, за исключением следующих видов экономической деятельности:

1) производство электроэнергии:

производство электроэнергии тепловыми электростанциями;

производство электроэнергии прочими электростанциями;

производство электроэнергии гидроэлектростанциями);

снабжение паром, горячей водой и кондиционированным воздухом;

передача тепловой энергии;

деятельность сухопутного и трубопроводного транспорта;

деятельность трубопроводного транспорта.

12. Удельный расход топливно-энергетических ресурсов на производство единицы продукции рассчитывается по следующей формуле:

N_orm = n/ВП,

где,

N_orm – удельный расход топливно-энергетических ресурсов на производство единицы продукции;

n – объем топливно-энергетических ресурсов (тонн условного топлива);

ВП – количество выпущенной продукции (тонна/ метр кубический).

Расчет нормативов энергопотребления промышленных и производственных процессов по виду экономической деятельности:

1) производство электроэнергии:

производство электроэнергии тепловыми электростанциями;

производство электроэнергии прочими электростанциями;

производство электроэнергии гидроэлектростанциями.

В качестве норматива энергопотребления принимается максимальная нагрузка (мощность/расход) собственных нужд (СН) электростанции от суммарной нагрузки (от установленной мощности/расхода станции).

Максимальная нагрузка собственных нужд электростанции рассчитывается одним из двух способов:

1) как медианное почасовых значений за период при наличии системы учета потребления электроэнергии;

2) по формуле путем суммирования установленной мощности отдельных приемников собственных нужд, умноженной на коэффициенты спроса:

Sс.н.max=S₁*К_с₁ + S₂ К_с₂+…+S_n К_с_n

где,

Sс.н.max – сумма установленной мощности отдельных приемников собственных нужд, умноженной на коэффициенты спроса;

S₁, S₂…S_n – приемники собственных нужд электростанции;

К_с1, К_с2…К_сn - коэффициент спроса приемников собственных нужд, учитывающий использование установленной мощности и одновременность их работы.

Коэффициенты спроса приемников собственных нужд (К_с)

Наименование приемника	Коэффициент спроса
Освещение открытое распределительное устройство (ОРУ):
при одном	0,5
при нескольких	0,35
Освещение помещений	0,6-0,7
Охлаждение трансформаторов	0,8-0,85
Компрессоры	0,4
Зарядно-подзарядные устройства	0,12
Электроподогрев выключателей и электроотопление	1,0

Расход электроэнергии на собственные нужды тепловых электростанций зависит от типа и единичной мощности агрегатов, установленных на электростанции, а также от типа топлива и способа его сжигания.

1) снабжение паром, горячей водой и кондиционированным воздухом:

передача тепловой энергии.

В качестве норматива энергопотребления принимаются нормативы часовых тепловых потерь (плотности теплового потока) через тепловую изоляцию для тепловых сетей.

Определение часовых тепловых потерь при среднегодовых условиях работы тепловой сети по нормам тепловых потерь осуществляется раздельно для подземного и надземного способа прокладки трасс по подающему (1) и обратному (2) трубопроводам для каждого из участков по формулам:

где,

- тепловые потери при среднегодовых условиях работы тепловой сети;

– усредненный расход сетевой воды в подающей линии на выходе из теплоподготовительной установки, килограмм/секунду (тонна/час) ;

– усредненный расход подпиточной воды, килограмм/секунду (тонна/час) ;

– усредненные температуры воды в начале и конце подающего трубопровода на участке, градусов Цельсия;

– усредненные температуры воды в начале и конце обратного трубопровода на участке, градусов Цельсия;

c – удельная теплоемкость сетевой воды, принимается равной 4,19×103 Джоуль/( килограмм × градусов Цельсия) или 1 килокалорий/( килограмм × градусов Цельсия).

1) деятельность сухопутного и трубопроводного транспорта:

деятельность трубопроводного транспорта.

В качестве норматива энергопотребления принимается расход электроэнергии на основное, вспомогательное оборудование и собственные нужды, участвующее в транспортировке нефти с учетом производительности нефтеперекачивающей станции.

Расход электроэнергии непосредственно на работу основного оборудования на одну нефтеперекачивающую станцию, рассчитывается по следующей формуле:

где,

- расход электроэнергии непосредственно на работу насосных агрегатов нефтеперекачивающей станции, тысяч киловатт *час/год;

Q - заданная часовая производительность нефтепровода, метр кубический/час;

Н₁ - потери напора на перекачку нефти по магистральному нефтепроводу, при расчетном диаметре Др, метр;

Н₂ - потери напора на перекачку нефти по подводящим трубопроводам и в коммуникациях нефтеперекачивающих станций, метр;

К=1,03 - коэффициент запаса, учитывающий потери напора на дросселирование потока нефти по нефтепроводу, включая потери при переходных процессах;

r – плотность нефти, тонна/ метр кубический;

g – ускорение свободного падения;

ƞ н - коэффициент полезного действия насосов;

ƞ э - коэффициент полезного действия электродвигателей.

Расход электроэнергии на нужды вспомогательного производства и собственные нужды нефтеперекачивающей станции, рассчитывается по следующей формуле:

W_об = К_з*N_вп*t_вп + К_з* N_сн*_tсн,

где,

W_об - расход электроэнергии на нужды вспомогательного производства и собственные нужды нефтеперекачивающей станции;

К_з - коэффициент загрузки оборудования;

N_вп, N_сн - суммарная мощность одновременно работающего оборудования, кВт;

t_вп, t_сн - продолжительность работы оборудования, часы.

Энергия тұтыну нормативтерін есептеу әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2022 жылғы 15 желтоқсандағы № 717 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 15 желтоқсанда № 31136 болып тіркелді.

"Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 6-15) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Энергия тұтыну нормативтерін есептеу әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің Индустриялық даму комитеті:

1) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі

К. Ускенбаев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ауыл шаруашылығы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Әділет министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ғылым және жоғары білім министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Бас прокуратурасы

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Денсаулық сақтау министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Қорғаныс министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Қаржы нарығын реттеу

және дамыту агенттігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Мәдениет және спорт министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Мемлекеттік қызмет істері агенттігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Оқу-ағарту министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Сауда және интеграция министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Сыртқы істер министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Стратегиялық жоспарлау

және реформалар агенттігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Сыбайлас жемқорлыққа

қарсы іс-қимыл агенттігі

(Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет)

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Төтенше жағдайлар министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық қауіпсіздік комитеті

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Цифрлық даму, инновациялар және

аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ішкі істер министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Экология, геология және

табиғи ресурстар министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Энергетика министрлігі

Қазақстан Республикасының
Индустрия және
инфрақұрылымдық
даму министрінің
2022 жылғы 15 желтоқсандағы
№ 717 Бұйрығымен
бекітілген

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Әдістеме жаңа редакцияда көзделген – ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрінің м.а. 25.09.2024 № 332 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Энергия тұтыну нормативтерін есептеу әдістемесі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Энергия тұтыну нормативтерін есептеу әдістемесі "Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 6-15) тармақшасына сәйкес әзірленді және мемлекеттік мекемелер, квазимемлекеттік сектор субъектілері, өнеркәсіптік және өндірістік процестер үшін энергия тұтыну нормативтерін айқындау мақсатында қолданылады.

2. Осы Әдістеме мемлекеттік мекемелер, квазимемлекеттік сектор субъектілері, өнеркәсіптік және өндірістік процестер үшін энергия тұтыну нормативтерін есептеу жөніндегі тәсілдерді айқындайды.

3. Осы Әдістемеде қолданылатын негізгі ұғымдар:

1) Мемлекеттік энергетикалық тізілім (бұдан әрі – МЭТ) – Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері туралы жүйелі ақпарат жинағы;

2) Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері – жылына мың бес жүз және одан да көп тонна шартты отынға баламалы көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар, сондай-ақ мемлекеттік мекемелер, квазимемлекеттік сектор және табиғи монополиялар субъектілері;

3) квазимемлекеттік сектор субъектілері – мемлекеттік кәсіпорындар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, акционерлік қоғамдар, оның ішінде құрылтайшысы, қатысушысы немесе акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқарушы холдингтер, ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес олармен үлестес болып табылатын еншілес, тәуелді және өзге де заңды тұлғалар;

4) мемлекеттік мекеме – егер қаржыландырудың қосымша көздері Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленбесе, коммерциялық емес сипаттағы басқарушылық, әлеуметтік-мәдени немесе өзге де функцияларды жүзеге асыру үшін мемлекет құрған және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджеті немесе бюджеті (шығыстар сметасы) есебінен ғана ұсталатын коммерциялық емес ұйым.

2-тарау. Мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің энергия тұтыну нормативтерін есептеу

4. Энергия тұтыну нормативтері "Стандарттаудың кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті төрағасының міндетін атқарушының 2019 жылғы 22 ақпандағы № 68-НҚ бұйрығымен бекітілген "ҚР ҰЖ 03-2019 Қазақстан Республикасының ұлттық жіктеуішіне" сәйкес төменде көрсетілген қызмет түрлері бойынша бөлінетін мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілеріне қатысты есептеледі:

1) ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер;

2) өзге де кәсіптік, ғылыми және техникалық қызмет;

3) ветеринариялық қызмет;

4) мемлекеттік басқару және қорғаныс, міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету;

5) білім;

6) денсаулық сақтау саласындағы қызмет;

7) тұруды қамтамасыз ете отырып, әлеуметтік қызметтер көрсету;

8) тұрғылықты жерін қамтамасыз етпей әлеуметтік қызметтер көрсету;

9) шығармашылық, өнер және ойын-сауық саласындағы қызмет;

10) кітапханалардың, мұрағаттардың, мұражайлардың қызметі және мәдениет саласындағы өзге де қызмет;

11) спорт, демалыс және ойын-сауық ұйымдастыру саласындағы қызмет.

5. Мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің энергия тұтыну нормативтері міндетті түрде ескеріле отырып есептеледі:

1) "Құрылыс климатологиясы" Қазақстан Республикасы инвестициялар және даму министрлігінің Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитетінің 2017 жылғы 20 желтоқсандағы № 312-НҚ бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Қағидалар Жинағы 2.04-01-2017 сәйкес Қазақстан Республикасының климаттық аудандастыру өлшемшарттары;

2) жылыту түрлері (орталықтандырылған, дербес);

3) энергетикалық ресурстың түрлері.

6. Мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің энергия тұтыну нормативін айқындау үшін мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілері ғимараттарының жылытылатын алаңының бірлігіне энергетикалық ресурстардың үлестік шығысы есептеледі.

7. Жылытылатын аудан бірлігіне энергия ресурстарының үлестік шығыны мынадай формула бойынша есептеледі:

Norm = n/A,

мұнда,

Norm – жылытылатын аудан бірлігіне (тиісті өлшем бірлігі) энергетикалық ресурстардың үлестік шығыны;

n – энергетикалық ресурстың көлемі (жылу энергиясы – Гигакалория, тас көмір –тонна, табиғи газ - текше метр , электр энергиясы - киловатт*сағат);

А – бөлменің жылытылатын ауданы (шаршы метр).

8. Мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің энергия тұтыну нормативтерін айқындау мақсатында мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жылытылатын алаңының бірлігіне энергетикалық ресурстардың үлестік шығысы бойынша нақты деректер пайдаланылады.

9. Мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілері қызметінің түрлері, климаттық аудандастыру, жылыту түрлері, энергетикалық ресурстардың түрлері, энергетикалық ресурстардың көлемі және үй-жайлардың жылытылатын алаңдары бойынша МЭТ деректерін талдау шеңберінде мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің энергия тұтыну нормативі болып табылатын жылытылатын алаңның бірлігіне шаққандағы энергетикалық ресурстардың үлестік шығысының орташа мәні айқындалады:

Norm_ср = (Norm₁ + Norm₂ + ... Norm_х )/N,

мұнда,

Normcp – жылытылатын аудан бірлігіне энергия ресурстарының үлестік шығынының орташа мәні;

Норма1,2...X – мемлекеттік мекеменің және квазимемлекеттік сектор субъектісінің жылытылатын алаңының бірлігіне энергетикалық ресурстардың үлестік шығыны;

N – мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің саны.

3-тарау Өнеркәсіптік және өндірістік процестер үшін энергия тұтыну нормативтерін есептеу

10. Энергия тұтыну нормативтері "Стандарттаудың кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті төрағасының міндетін атқарушының 2019 жылғы 22 ақпандағы № 68-НҚ бұйрығымен бекітілген "ҚР ҰЖ 03-2019 Қазақстан Республикасының ұлттық жіктеуішіне" сәйкес төменде көрсетілген қызмет түрлері бойынша бөлінетін мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілеріне қатысты есептеледі:

1) тау-кен өнеркәсібі және карьерлерді қазу:

шикі мұнай және табиғи газ өндіру;

басқа пайдалы қазбаларды өндіру;

өңдеу өнеркәсібі;

2) кокс және мұнай өңдеу өнімдерін өндіру:

мұнай өңдеу өнімдерін өндіру);

3) химия өнеркәсібі өнімдерін өндіру:

өнеркәсіптік газдар өндірісі;

басқа да негізгі бейорганикалық химиялық заттарды өндіру;

тыңайтқыштар мен құрамында азот бар қосылыстар өндірісі;

тыңайтқыштар өндірісі;

құрамында азот бар қосылыстар өндірісі;

бастапқы формадағы пластмасса өндірісі;

бояулар, лактар және ұқсас жабындар, типографиялық бояулар мен мастикалар өндірісі;

басқа химиялық өнімдерді өндіру;

жасанды және синтетикалық талшықтар өндірісі;

4) өзге де металл емес минералды өнімдер өндірісі:

шыны және шыныдан жасалған бұйымдар өндірісі;

отқа төзімді бұйымдар өндірісі;

цемент өндірісі;

әк және құрылыс гипс өндірісі;

құрама темір-бетон және бетон конструкциялары мен бұйымдарын өндіру;

силикат кірпіш өндірісі;

асбестцементтен және талшықты цементтен жасалған бұйымдар өндірісі;

5) металлургия өнеркәсібі:

шойын, болат және ферроқорытпа өндірісі;

шойын, болат және ферроқорытпа өндірісі);

құбырлар, түтіктер, қуыс профильдер, болаттан жасалған фитингтер өндірісі;

асыл (бағалы) металдар өндірісі;

алюминий өндірісі;

қорғасын, мырыш және қалайы өндірісі;

мыс өндірісі;

басқа түсті металдар өндірісі;

сурьма және сынап өндірісі);

6) басқа да электр жабдықтарын өндіру;

7) электр энергиясын өндіру:

жылу электр станцияларының электр энергиясын өндіру;

басқа электр станцияларының электр энергиясын өндіруі;

су электр станцияларының электр энергиясын өндіру;

бумен, ыстық сумен және кондиционерленген ауамен жабдықтау;

жылу энергиясын беру;

6) құрлық және құбыржол көлігінің қызметі:

құбыр көлігінің қызметі.

11. Өнеркәсіптік және өндірістік процестердің энергия тұтыну нормативтері ретінде экономикалық қызметтің мынадай түрлерін қоспағанда, өнім бірлігін өндіруге отын-энергетикалық ресурстардың үлестік шығысы қабылданады:

1) электр энергиясын өндіру:

жылу электр станцияларының электр энергиясын өндіру;

басқа электр станцияларының электр энергиясын өндіруі;

су электр станцияларының электр энергиясын өндіруі);

бумен, ыстық сумен және кондиционерленген ауамен жабдықтау;

жылу энергиясын беру;

құрлық және құбыржол көлігінің қызметі;

құбыр көлігінің қызметі.

12. Өнім бірлігін өндіруге арналған отын-энергетикалық ресурстардың үлес шығыны мынадай формула бойынша есептеледі:

Norm = n/ВП,

мұнда,

Norm – өнім бірлігін өндіруге арналған отын-энергетикалық ресурстардың үлестік шығыны;

n – отын-энергетикалық ресурстардың көлемі (шартты отынның тоннасы);

ВП – шығарылған өнім саны (тонна/ текше метр).

Экономикалық қызмет түрі бойынша өнеркәсіптік және өндірістік процестердің энергия тұтыну нормативтерін есептеу:

1) электр энергиясын өндіру:

жылу электр станцияларының электр энергиясын өндіру;

басқа электр станцияларының электр энергиясын өндіруі;

су электр станцияларының электр энергиясын өндіруі.

Энергия тұтыну нормативі ретінде жиынтық жүктемеден (станцияның белгіленген қуаты/шығысынан) электр станциясының өз қажеттіліктерінің (ӨҚ) ең жоғары жүктемесі (қуаты/шығысы) қабылданады.

Электр станциясының өз қажеттіліктерінің максималды жүктемесі екі тәсілдің бірімен есептеледі:

1) электр энергиясын тұтынуды есепке алу жүйесі болған кезде кезеңдегі сағаттық мәндердің медианасы ретінде;

2) Жеке қажеттіліктердің жекелеген қабылдағыштарының белгіленген қуатын сұраныс коэффициенттеріне көбейту жолымен формула бойынша:

Sс.н.max=S1*Кс1 + S2 Кс2+…+Sn Ксn

мұнда,

Sс.н.max – жеке қажеттіліктердің жекелеген қабылдағыштарының белгіленген қуатының сұраныс коэффициенттеріне көбейтілген сомасы;

S₁, S₂…S_n – электр станциясының өз қажеттіліктерін қабылдағыштар;

К_с1, К_с2…К_сn... – белгіленген қуатты пайдалануды және олардың бір мезгілде жұмыс істеуін ескеретін өз қажеттіліктерін қабылдағыштардың сұраныс коэффициенті.

Өз қажеттіліктерін қабылдағыштардың сұраныс коэффициенттері (Кс)

Қабылдағыштың атауы	Сұраныс коэффициенті
ОРУ жарықтандыру:
біреуімен	0,5
бірнеше	0,35
Үй-жайларды жарықтандыру	0,6-0,7
Трансформаторларды салқындату	0,8-0,85
Компрессорлар	0,4
Зарядтау-қайта зарядтау құрылғылары	0,12
Ажыратқыштарды электрмен жылыту және электрмен жылыту	1,0

Жылу электр станцияларының өз қажеттіліктеріне электр энергиясын тұтыну электр станциясында орнатылған қондырғылардың түріне және бірлік қуатына, сондай-ақ отынның түріне және оны жағу әдісіне байланысты.

1) бумен, ыстық сумен және кондиционерленген ауамен жабдықтау:

жылу энергиясын беру

Энергия тұтыну нормативі ретінде жылу желілері үшін жылу оқшаулағышы арқылы сағаттық жылу шығыны (жылу ағынының тығыздығы) нормативтері қабылданады.

Жылу желісінің орташа жылдық жұмыс жағдайлары кезінде сағаттық жылу ысыраптарын жылу ысыраптарының нормалары бойынша айқындау формулалар бойынша учаскелердің әрқайсысы үшін берілетін (1) және кері (2) құбырлар бойынша трассаларды төсеудің жерасты және жер үсті тәсілі үшін бөлек жүзеге асырылады:

мұнда,

- жылу желісінің орташа жылдық жұмыс жағдайындағы жылу шығыны

- жылу дайындау қондырғысынан шығатын жеткізу желісіндегі желілік судың орташа шығыны, килограмына/ секундінің (тонна / сағат)

- қоректендіру суының орташа шығыны, килограмына/ секундінің (тонна / сағат)

- жеткізу құбырының басында және соңында судың орташа температурасы, градус Цельсий

- кері құбырдың басында және соңында судың орташа температурасы, градус Цельсий

C - желілік судың меншікті жылу сыйымдылығы, 4,19×103 Джоуль/( килограмына × градус Цельсий) немесе 1 килокалорий /( килограмына × градус Цельсий) деп қабылданады.

Экономикалық қызмет түрі бойынша өнеркәсіптік және өндірістік процестердің энергия тұтыну нормативтерін есептеу

1) құрлық және құбыржол көлігінің қызметі:

құбыр көлігінің қызметі.

Энергия тұтыну нормативі ретінде мұнай айдау станциясының өнімділігін ескере отырып, мұнайды тасымалдауға қатысатын негізгі, қосалқы жабдыққа және өз мұқтаждарына электр энергиясының шығысы қабылданады.

Бір мұнай айдау станциясына негізгі жабдықтың жұмысына тікелей электр энергиясының шығыны мынадай формула бойынша есептеледі:

мұнда,

- мұнай айдау станциясының сорғы агрегаттарының жұмысына тікелей электр энергиясының шығыны, мың киловатт*сағат /жыл;

Q - мұнай құбырының берілген сағаттық өнімділігі, текше метр /сағат;

Н1 - магистральдық мұнай құбыры арқылы мұнайды айдау қысымының жоғалуы, есептік диаметрі Др, метр;

Н2 - мұнайды жеткізу құбырлары мен коммуникациялары арқылы мұнайды айдау қысымының жоғалуы, метр;

К=1,03-өтпелі процестердегі шығындарды қоса алғанда, мұнай құбыры бойынша мұнай ағынын дроссельдеуге қысым шығынын ескеретін қор коэффициенті;

r – мұнайдың тығыздығы, тонна / текше метр;

g – ауырлық күшінің үдеуі;

ƞ н – сорғылардың тиімділігі;

ƞ э – электр қозғалтқыштарының тиімділігі.

Қосалқы өндірістің қажеттіліктеріне және мұнай айдау станциясының өз қажеттіліктеріне электр энергиясының шығыны мынадай формула бойынша есептеледі:

W_об = К_з*N_вп*t_вп + К_з* N_сн*t_сн,

мұнда,

W_ob – қосалқы өндіріс қажеттіліктеріне және мұнай айдау станциясының өз қажеттіліктеріне электр энергиясын тұтыну;

K_з – жабдықты жүктеу коэффициенті;

N_вп, N_сн – бір мезгілде жұмыс істейтін жабдықтың жиынтық қуаты, киловатт;

t_вп, t_сн – жабдықтың жұмыс ұзақтығы, сағат.