Об утверждении Порядка организации деятельности помещений для временно задержанных при дежурном по органу военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан и типовые правила внутреннего распорядка в них

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 11 мая 2023 года № 424. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 12 мая 2023 года № 32480

      В соответствии с подпунктом 7) пункта 1 статьи 9 Закона Республики Казахстан "Об органах военной полиции", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить Порядок организации деятельности помещений для временно задержанных при дежурном по органу военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан, согласно приложению 1 к настоящему приказу;

      2. Утвердить типовые правила внутреннего распорядка в них, согласно приложению 2 к настоящему приказу.

      3. Главному управлению военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан после его первого официального опубликования;

      3) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта, в течение десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

      4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на начальника Главного управления военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан.

      5. Настоящий приказ довести до должностных лиц в части, их касающейся.

      6. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр обороны
Республики Казахстан
Р. Жаксылыков

  Приложение №1 к приказу
Министр обороны
Республики Казахстан
от 11 мая 2023 года № 424

Порядок организации деятельности помещений для временно задержанных при дежурном по органу военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан и типовые правила внутреннего распорядка в них

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящий Порядок организации деятельности помещений для временно задержанных при дежурном по органу военной полиции Вооруженных Сил (далее - Порядок) определяет алгоритм приема, регистрации военнослужащих, водворяемых в помещение для временно задержанных, проведения личного досмотра, медицинского освидетельствования, фотографирования, а также перечень вещей, подлежащих изъятию.

Глава 2. Порядок приема, регистрации военнослужащих, водворяемых в помещения для временно задержанных, проведение личного досмотра, медицинского освидетельствования, а также перечень вещей, подлежащих изъятию

      2. Начальники органов военной полиции гарнизонов водворяют в помещение временно задержанных (далее ПВЗ) военнослужащих:

      1) находящихся в состоянии опьянения, - на срок не более трех часов со времени вытрезвления, удостоверенного медицинским работником;

      2) задержанных органами внутренних дел и военной полиции за нарушение общественного порядка, - на срок не более трех часов.

      3. Водворение в ПВЗ осуществляется круглосуточно.

      4. Началом срока задержания является тот час, с точностью до минуты, когда ограничение свободы задержанного военнослужащего стало реально, независимо от придания задержанному какого-либо процессуального статуса или выполнения формальных процедур.

      Сроки содержания в ПВЗ лиц и порядок их исчисления, определяются в соответствии с пунктом 209 Устава гарнизонной и караульной службы Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, утвержденного Указом Президента от 5 июля 2007 года № 364.

      5. После принятия решения о водворении военнослужащего в ПВЗ, военнослужащий суточного наряда дежурной части органа военной полиции, или иное должностное лицо, на которое решением начальника органа военной полиции, возложены обязанности по обеспечению режима в ПВЗ (далее - уполномоченное лицо) осуществляет следующие действия:

      1) принимает от должностного лица, осуществившего задержание, письменный рапорт с приложением всех имеющихся материалов;

      2) регистрирует факт водворения военнослужащего в ПВЗ в Книге учета лиц, доставленных в дежурную часть;

      3) в случае если выяснится неправомерность водворения военнослужащего, незамедлительно освобождает такого военнослужащего.

      Об освобождении неправомерно водворенного военнослужащего производится соответствующая запись в Книге доставленных.

      О факте неправомерного доставления незамедлительно докладывается начальнику органа военной полиции или лицу, его замещающему.

      6. Водворяемые военнослужащие, находящиеся при них вещи и документы, подвергаются досмотру, лицом одного пола с досматриваемым, а также в присутствии двух понятых того же пола. При отсутствии реальной возможности участия понятых в проведении личного досмотра и досмотра вещей, находящихся при физическом лице (в труднодоступной местности, ночное время суток, в условиях чрезвычайного или военного положения), они могут производиться без участия понятых с обязательным применением технических средств фиксации его хода и результатов.

      7. При досмотре подлежит изъятию:

      1) оружие, взрывчатые, ядовитые, отравляющие и пожароопасные вещества, наркотические средства, психотропные вещества, прекурсоры, спиртные напитки, перец, соль, зажигалки;

      2) шарфы, пояса, ремни, подтяжки, шнурки, галстуки, полотенца длинной более 50 сантиметров;

      3) стеклянная посуда, колющие, пилящие и режущие предметы;

      4) браслеты, портсигары, игральные карты, запонки, кольца, серьги, часы, ордена, медали, металлические предметы и ценности;

      5) духи, одеколон и иные изделия на спиртовой основе;

      6) фотоаппараты, видеокамеры, сотовые телефоны;

      7) деньги, ценные бумаги, ювелирные изделия.

      Уполномоченное лицо обеспечивает сохранность изъятых вещей до истечения срока задержания, после чего они возвращаются военнослужащему, за исключением предметов, являющихся орудием или непосредственным объектом правонарушения до решения вопроса по существу.

      Изъятые вещи хранятся в специально отведенных местах, исключающих их утрату.

      8. Перед водворением в ПВЗ водворяемый осматривается медицинским работником, о чем в книге задержанных производится соответствующая запись;

      9. При наличии жалоб на плохое самочувствие или признаков заболевания (травмы) у водворяемого, уполномоченное лицо обеспечивает вызов бригады скорой медицинской помощи.

      В неотложных случаях, при наличии угрозы для жизни водворяемого военнослужащего, при длительном отсутствии или невозможности прибытия бригады скорой медицинской помощи, уполномоченное лицо принимает меры к его срочной доставке в ближайшее военно-медицинское учреждение (организацию, подразделение), в местах где таковые отсутствуют в медицинскую организацию.

      Если по рекомендации работника бригады скорой медицинской помощи водворяемый военнослужащий нуждается в стационарном лечении, он направляется в медицинскую организацию (военный госпиталь, лазарет).

      10. Уполномоченное лицо с момента водворения в ПВЗ военнослужащего незамедлительно уведомляет о месте его нахождения командование воинской части, учреждения.

      11. Военнослужащие мужчины, помещенные в ПВЗ, размещаются отдельно от женщин военнослужащих.

      12. В случае смерти задержанного военнослужащего, уполномоченное лицо сообщает об этом начальнику органа военной полиции, надзирающему военному прокурору, а также командиру воинской части, который обязан в кратчайшие сроки известить ближайших родственников погибшего (умершего) и местные органы военного управления по месту жительства семьи или призыва покойного, вызывает скорую медицинскую помощь, для констатации факта смерти.

Глава 3. Режим содержания в ПВЗ

      13. В ПВЗ устанавливается режим, обеспечивающий соблюдение прав задержанных военнослужащих, исполнение ими своих обязанностей, а также выполнение задач, предусмотренных законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях.

      14. Содержание в ПВЗ задержанных осуществляется в соответствии с принципами законности, презумпции невиновности, равенства граждан перед законом, гуманизма, уважения чести и достоинства личности, нормами международного права и не должно сопровождаться действиями, имеющими целью причинение физических или нравственных страданий.

      15. Контроль за исполнением уполномоченным лицом требований правил при содержании военнослужащих в ПВЗ осуществляется начальником органа военной полиции.

Глава 4. Освобождение водворенных военнослужащих из ПВЗ

      16. Военнослужащие, водворенные в ПВЗ, подлежат незамедлительному освобождению при отпадении обстоятельств, послуживших основаниями для их задержания, либо по окончании срока задержания, установленного законодательством Республики Казахстан.

      17. Освобожденным военнослужащим возвращаются под расписку изъятые у них на хранение вещи, кроме тех, хранение которых является незаконным.

      18. При освобождении военнослужащему выдается справка о пребывании его в специальном помещении, по форме, согласно приложению к настоящему Порядку.

  Приложение № 2
к приказу

Типовые правила внутреннего распорядка помещений для временно задержанных

      1. Настоящие Типовые правила внутреннего распорядка помещений для временно задержанных определяют внутренний распорядок помещений для временно задержанных.

      2. Водворенный в ПВЗ военнослужащий в ночное время обеспечивается для индивидуального пользования спальным местом (скамья).

      3. Не более двух раз в час в ПВЗ выдается вода для питья.

      4. Помещение для временно задержанных, оборудование и мебель содержатся в чистоте.

      Влажная уборка ПВЗ проводится ежедневно с применением моющих и дезинфицирующих средств. Генеральная уборка проводится не реже 1 раза в неделю. Дезинфицирующие растворы хранятся в емкостях, имеющих маркировку с указанием названия средства, концентрацией раствора и даты его приготовления. Уборочный инвентарь для ПВЗ и туалетов маркируется по функциональному назначению и хранится отдельно в специально отведенном месте (помещении), оборудованному полками или стеллажами. По окончании уборки моется, дезинфицируется и просушивается. Дератизация и дезинсекция против грызунов и насекомых осуществляется специализированной организацией.

  Приложение
к Порядку организации
деятельности помещений
для временных задержанных
при дежурном по органу
военной полиции
Вооруженных Сил
и типовым правилам
внутреннего распорядка в них

СПРАВКА
об освобождении из специального помещения

      Выдана ________________________________________________________________
(Фамилия, имя, отчество (при его наличии)
в том, что он (она) в период времени с __час.__ мин. "__" _____ 20___ г. по ____ час.
____ мин. "___" _____ 20__г. был подвергнут административному задержанию
и находился в помещении для временно задержанных
_______________________________________________________________________
(название органа) руководитель органа военной полиции
_______________________________________________________________________
(Фамилия, имя, отчество (при его наличии), подпись)
"___" ________________ 20___ г.
М. П.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери полиция органы бойынша кезекші жанындағы уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлардың қызметін ұйымдастыру тәртібі және олардағы ішкі тәртіптеменің үлгілік қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2023 жылғы 11 мамырдағы № 424 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 12 мамырда № 32480 болып тіркелді

      "Әскери полиция органдары туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабы 1-тармағының 7) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери полиция органы бойынша кезекші жанындағы уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлардың қызметін ұйымдастыру Тәртібі бекітілсін, осы бұрығының 1 косымшаға сайкес;

      2. Нағыз бұйрықтың қосымшасына сәйкес, ішкі тәртіптеменің үлгілік қағидаларын бекітілі сін, осы бұрығының 2 косымшаға сайкес.

      2. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Әскери полициясы бас басқармасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты алғашқы ресми жарияланғанынан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

      3) алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жолдауды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әскери полициясы бас басқармасының бастығына жүктелсін.

      4. Осы бұйрық лауазымды адамдарға, оларға қатысты бөлігінде жеткізілсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрі
Р. Жаксылыков

  Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрі
2023 жылғы 11 мамырдағы
№ 424 Бұйрыққа
№1 қосымша

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери полиция органы бойынша кезекші жанындағы уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлардың қызметін ұйымдастыру тәртібі және олардағы ішкі тәртіптеменің үлгілік қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Қарулы Күштерінің әскери полиция органы бойынша кезекші жанындағы уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлардың қызметін ұйымдастыру тәртібі және олардағы ішкі тәртіптеменің үлгілік алгоритмы (бұдан әрі – Тәртіб) уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларға қамауға алынатын әскери қызметшілерді қабылдау, тіркеу, жеке толық тексеруді, медициналық куәландыруды жүргізу, фото түсіру, сондай-ақ алынуға жататын заттардың тізбе тәртібін анықтайды.

2-тарау. Уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларға қамауға алынатын әскери қызметшілерді қабылдау, тіркеу, жеке толық тексеруді, медициналық куәландыруды жүргізу тәртібі, сондай-ақ алынуға жататын заттардың тізбесі

      2. Әскери полиция гарнизондары органдарының бастықтары мыналарды уақытша ұсталған әскери қызметшілердің үй-жайына (бұдан әрі – УҰҮ) қамауға алады:

      1) масаң күйде болған адамдарды – медициналық қызметкер куәландырған мастығынан айығу уақытынан бастап үш сағаттан аспайтын мерзімге;

      2) қоғамдық тәртіпті бұзғаны үшін ішкі істер және әскери полиция органдары ұстаған адамдарды – үш сағаттан аспайтын мерзімге.

      3. УҰҮ-ге қамауға алу тәулік бойы жүзеге асырылады.

      4. Ұсталған адамға қандай да бір процестік мәртебенің берілуіне немесе өзге де формальды рәсімдердің орындалуына қарамастан, ұсталған әскери қызметшінің бостандығын шектеу нақты болған минутқа дейінгі дәлдікпен сол сағат ұстау мерзімінің басталуы болып табылады.

      УҰҮ-де адамдарды ұстау мерзімі және оны есептеу тәртібі Президенттің 2007 жылғы 5 шілдедегі № 364 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері, басқа да әскерлері мен әскери құралымдары гарнизондық және қарауылдық қызметтері жарғысының 209-тармағына сәйкес айқындалады.

      5. Әскери қызметшіні УҰҮ-ге қамауға алу туралы шешім қабылданғаннан кейін әскери полиция органының кезекші бөлімі тәуліктік нарядының әскери қызметшісі немесе әскери полиция органы бастығының шешімімен УҰҮ-де режимді қамтамасыз ету жөніндегі міндеттер жүктелген өзге де лауазымды адам (бұдан әрі – уәкілетті адам) мынадай әрекетті жүзеге асырады:

      1) ұстауды жүзеге асырған лауазымды адамнан барлық қолда бар материал қоса берілген жазбаша баянатты қабылдайды;

      2) әскери қызметшіні УҰҮ-ге қамауға алу фактісін Кезекші бөлімге жеткізілген адамдарды есепке алу кітабына тіркейді;

      3) егер әскери қызметшіні қамауға алудың заңсыздығы анықталған жағдайда мұндай әскери қызметшіні дереу босатады.

      Заңсыз қамауға алынған әскери қызметшіні босату туралы Жеткізілгендер кітабына тиісті жазба жасалады.

      Заңсыз жеткізу фактісі туралы әскери полиция органының бастығына немесе оның орнында болатын адамға дереу баяндалады.

      6. Қамауға алынатын әскери қызметшілер, олардағы заттар мен құжаттарды тексерілетін адаммен бір жыныстағы адам, сондай ақ сол жыныстағы 2 куәгер қатысу барысында толық тексеріледі,. Жеке толық және заттарын тексеріс жасауда куәгерлердің қатысу мүмкіндігі болмаған жағдайда (қол жеткізуі қыйын аумақта, түнгі тәулік уақытында, төтенше және әскери жағадайда), олар куәгерлердің қатысуынсыз, міндетті түрде техникалық тіркеу құралдары жолдары мен нәтежиелерін пайдалану арқылы жүргізуге болады.

      7. Толық тексеру кезінде мыналар алынуға жатады:

      1) қару, жарылғыш, улы, уландырғыш және өрт қаупі бар заттар, есірткі құралдары, психотроптық заттар, прекурсорлар, спирттік ішімдіктер, бұрыш, тұз, оттық;

      2) ұзындығы 50 сантиметрден асатын шарф, белбеу, белдік, аспабау, бау, галстук, сүлгі;

      3) шыны ыдыс, шаншатын, аралайтын және кесетін заттар;

      4) білезік, портсигар, ойын картасы, ілмек, сақина, сырға, сағат, ордендер, медальдар, металл заттар мен құндылықтар;

      5) спирт негізіндегі парфюмерия, одеколон және өзге де бұйымдар;

      6) фотоаппарат, бейнекамера, ұялы телефон;

      7) ақша, бағалы қағаздар, зергерлік бұйымдар.

      Уәкілетті адам ұстау мерзімі аяқталғанға дейін алынған заттардың сақталуын қамтамасыз етеді, одан кейін мәселе мәнісі бойынша шешілгенге дейін құқық бұзушылықтың құралы немесе тікелей объектісі болып табылатын заттарды қоспағанда, оларды әскери қызметшіге қайтарады.

      Алынған заттар олардың жоғалуына жол бермейтін арнайы бөлінген орындарда сақталады.

      8. УҰҮ-ге қамауға алу алдында медициналық қызметші ұсталған адамды тексеріп, сол жайлы сәйкес жазба жасалынады.

      9. Қамауға алынған адамның өзін нашар сезінуіне шағымы немесе науқастану (жарақаттану) белгілері бар болған кезде уәкілетті адам жедел медициналық көмек көрсету бригадасын шақыруды қамтамасыз етеді.

      Шұғыл жағдайда қамауға алынатын әскери қызметшінің өміріне қауіп төнген кезде жедел медициналық көмек көрсету бригадасы ұзақ уақыт болмаған немесе келуі мүмкін болмаған кезде уәкілетті адам оны жақын жердегі әскери-медициналық мекемеге (ұйымға, бөлімшеге), ондай орын болмаған жерде медициналық ұйымға жедел жеткізуге шаралар қабылдайды.

      Егер жедел медициналық көмек көрсету бригадасы қызметкерінің ұсынымы бойынша қамауға алынатын әскери қызметші стационарлық емдеуді қажет етсе, ол медициналық ұйымға (әскери госпитальға, лазаретке) жіберіледі.

      10. Уәкілетті адам әскери қызметшіні УҰҮ-ге қамауға алған сәттен бастап оның болатын орны туралы әскери бөлімнің, мекеменің қолбасшылығын дереу хабардар етеді.

      11. УҰҮ-ге орналастырылған ер әскери қызметшілер әйел әскери қызметшілерден бөлек орналастырылады.

      12. Ұсталған әскери қызметші қайтыс болған жағдайда уәкілетті адам бұл туралы әскери полиция органының бастығына , сондай-ақ қадағалаушы әскери прокурорға, барынша қысқа мерзімде қайтыс (мерт) болғанның жақын туыстарына, марқұмның отбасысының немесе шақырушысының тұрғын жері бойынша жергілікті әскери басқарма органдарына хабарлау, қайтыс болу фактісін анықтау үшін жедел медициналық көмекті шақыру үшін міндетті әскери бөлім командиріне хабарлайды.

3-тарау. УҰҮ-де ұстау режимі

      13. УҰҮ-де ұсталған әскери қызметшілердің құқықтарының сақталуын, олардың өз міндеттерін атқаруын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында көзделген міндеттердің орындалуын қамтамасыз ететін режим белгіленеді.

      14. УҰҮ-де ұсталған адамдарды ұстау заңдылық, кінәсіздік презумпциясы, азаматтардың заң алдындағы теңдігі, адамгершілік, жеке тұлғаның ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтеу қағидаттарына, халықаралық құқық нормаларына сәйкес жүзеге асырылады және күш көрсетіп қорлау немесе моральдық азап шектіру мақсатындағы әрекетпен қатар жүрмеуге тиіс.

      15. Уәкілетті адамның УҰҮ-де әскери қызметшілерді ұстау кезінде қағидалар талаптарын орындауын бақылауды әскери полиция органының бастығы жүзеге асырады.

4-тарау. Қамауға алынған әскери қызметшілерді УҰҮ-ден босату

      16. УҰҮ-ге қамауға алынған әскери қызметшілер оларды ұстауға негіз болған мән-жайлар жоққа шығарылған кезде не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген ұстау мерзімі аяқталған соң дереу босатылуға жатады.

      17. Босатылған әскери қызметшілерге сақтау заңсыз болып табылатын заттардан басқа, олардан сақтауға алынған заттар қолхатпен қайтарылады.

      18. Босатылған кезде әскери қызметшіге осы Тәртібі қосымшаға сәйкес нысан бойынша оның арнайы үй-жайда болғаны туралы анықтама беріледі.

  Бұйрыққа
№ 2 қосымша

Уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайдағы ішкі тәртіптеменің үлгілік қағидалары

      1. Уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайдағы нағыз ішкі тәртіптеменің үлгілік қағидалары уақытша ұсталғандардың ішкі тәртіптемесін анықтайды.

      2. УҰҮ-ге қамауға алынған әскери қызметші түнгі уақытта жеке пайдалану үшін жатын орынмен (орындықпен) қамтамасыз етіледі.

      2. УҰҮ-де сағатына екі реттен артық емес ішу үшін су беріледі.

      3. Уақытша ұсталған адамдарға арналған үй-жай, жабдық пен жиһаз таза ұсталады.

      УҰҮ-де сумен жуып-тазалау күн сайын жуу және дезинфекциялау құралдарын қолданумен жүргізіледі. Толық тазалау аптасына 1 реттен сиретпей жүргізіледі. Дезинфекциялық ерітінділер заттың атауы, ерітіндінің концентрациясы және оны дайындау күні көрсетілген таңбасы бар ыдыстарда сақталады. УҰҮ-ге және дәретханаға арналған жинап-тазалау жабдығы функционалдық мақсаты бойынша таңбаланады және сөрелермен және стеллаждармен жабдықталған арнайы бөлінген орында (үй-жайда) жеке сақталады. Жуып-тазалау аяқталғаннан кейін жуылады, дезинфекцияланады және кептіріледі. Кеміргіштер мен жәндіктерге қарсы дератизация мен дезинсекцияны арнайы ұйым жүзеге асырады.

  Қарулы Күштерінің әскери
полиция органы бойынша
кезекші жанындағы уақытша
ұсталғандарға арналған
үй-жайлардың қызметін
ұйымдастыру тәртібі және
олардағы ішкі тәртіптеменің
үлгілік қағидаларына
қосымша

Арнайы үй-жайдан босатылғаны туралы АНЫҚТАМА

      ___________________________________________________________________ берілді.

      (Тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)

      Ол 20_____ ж. "___" _______ ___сағ.___ мин. 20____ж. "___" ______ ____ сағ. ____ мин. дейінгі уақыт кезеңінде әкімшілік тұрғыдан ұсталып, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайда болды _____________________________

      (органның атауы) әскери полиция органының басшысы

      __________________________________________________________________________

      (Тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), қолы)

      20___ж. "___" ________________

      М.О.