Об утверждении Правил оформления, выдачи, замены, сдачи, изъятия и уничтожения свидетельства о рождении

Приказ Министра юстиции Республики Казахстан от 29 июня 2023 года № 429. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 30 июня 2023 года № 32952.

В соответствии с подпунктом 1) статьи 28 Закона Республики Казахстан "О документах, удостоверяющих личность" и с Положением о Министерстве юстиции Республики Казахстан, утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 октября 2004 года № 1120, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила оформления, выдачи, замены, сдачи, изъятия и уничтожения свидетельства о рождении.

2. Департаменту регистрационной службы и организации юридических услуг Министерства юстиции Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа;

2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства юстиции Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра юстиции Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр юстиции Республики Казахстан

А. Ескараев

Утвержден приказом Министр юстиции Республики Казахстан от 29 июня 2023 года № 429

Правила
оформления, выдачи, замены, сдачи, изъятия и уничтожения свидетельства о рождении

Глава 1. Общие положения

1. Правила оформления, выдачи, замены, сдачи, изъятия и уничтожения свидетельства о рождении (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 1) статьи 28 Закона Республики Казахстан "О документах, удостоверяющих личность" и определяют порядок оформления, выдачи, замены, сдачи, изъятия и уничтожения свидетельства о рождении.

2. Свидетельство о рождении – документ, удостоверяющий личность физического лица, свидетельствующий о государственной регистрации факта его рождения.

3. Свидетельство о рождении является документом, удостоверяющим личность физического лица, согласно приложению 1 к настоящим Правилам, до получения одного из следующих документов – удостоверения личности гражданина Республики Казахстан, паспорта гражданина Республики Казахстан, удостоверения лица без гражданства либо заграничного паспорта.

Глава 2. Порядок оформления и выдачи свидетельства о рождении

4. В случае, если за государственной регистрацией рождения ребенка обратились не родители, а другие лица (далее - заинтересованные лица), то этими лицами представляется документ, удостоверяющий личность заявителя, а также документ, подтверждающий его полномочия на регистрацию рождения ребенка.

5. В случае смерти, болезни или невозможности по иным причинам родителям ребенка либо одному из них подать заявление – заинтересованные лица или администрация медицинской организации, в которой находилась мать при рождении ребенка, не позднее трех рабочих дней со дня рождения ребенка обращаются с заявлением о государственной регистрации рождения ребенка (далее – заявление о рождении) в любой регистрирующий орган на территории Республики Казахстан в письменной форме по желанию заявителя либо в электронном виде посредством портала "электронное правительство".

6. При рождении ребенка за пределами Республики Казахстан, заявление о рождении ребенка оформляется родителями либо другими заинтересованными лицами в загранучреждения Республики Казахстан не позднее двух месяцев со дня его рождения.

7. При рождении мертвого ребенка, заявление о рождении не позднее одного рабочего дня с момента родов оформляется ответственным должностным лицом медицинской организации.

8. При государственной регистрации двух или более детей заявление о рождении подается в отношении каждого отдельно.

9. Представление заявления о государственной регистрации рождения ребенка не требуется при осуществлении государственной регистрации рождения ребенка через проактивную услугу по выбору заявителя в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственных услугах".

10. В селах, поселках, сельских округах аким села, поселка, сельского округа производит прием документов на государственную регистрацию рождения детей граждан, проживающих на территории соответствующего села, поселка, сельского округа, и передачу их в соответствующий регистрирующий орган района или города областного значения для государственной регистрации рождения и внесения сведений в государственную базу данных о физических лицах в сроки, предусмотренные Кодексом Республики Казахстан "О браке (супружестве) и семье" (далее – Кодекс), также выдачу и вручение свидетельств, при необходимости справок о рождении.

11. В случае родов вне медицинской организации, в том числе и на дому, медицинское свидетельство о рождении оформляется в соответствии с документами, удостоверяющими личность матери, ответственным медицинским работником организации родовспоможения, куда она обратилась после родов.

12. В случаях рождения ребенка в медицинской организации и отсутствия документов, удостоверяющих личность матери, в момент государственной регистрации факта рождения фамилия, имя, отчество (при его наличии) матери заполняются согласно медицинскому свидетельству о рождении, в котором имеется отметка о том, что сведения о матери записаны с ее слов.

13. В дальнейшем сведения о матери ребенка в запись акта о рождении дополняются в порядке, предусмотренном Кодексом.

14. В случае отсутствия медицинского свидетельства о рождении государственная регистрация рождения ребенка осуществляется на основании копии решения суда об установлении факта рождения.

15. Рождение найденного, брошенного (отказного) ребенка регистрируется по заявлению органов внутренних дел, органа, осуществляющего функции по опеке или попечительству, администрации организации образования или медицинской организации, в которую помещен ребенок, не позднее семи суток со дня обнаружения, отказа или оставления.

К заявлению прилагается протокол или акт, составленный органом внутренних дел или органом, осуществляющим функции по опеке или попечительству, с указанием времени, места и обстоятельств, при которых ребенок был найден; документ, выданный медицинской организацией, подтверждающий возраст и пол найденного ребенка и другие персональные сведения о ребенке.

16. В случае оставления ребенка неизвестной матерью, администрация медицинской организации составляет протокол в присутствии двух свидетелей. При государственной регистрации рождения протоколы прилагаются к заявлению должностного лица медицинской организации о регистрации брошенного (отказного) ребенка.

17. Государственная регистрация рождения ребенка, зачатого в течение брака (супружества) и родившегося после смерти отца или расторжения брака (супружества), либо признания брака (супружества) недействительным, производится на общих основаниях, если со дня смерти отца или расторжения брака (супружества) либо признания его недействительным прошло не более двухсот восьмидесяти дней.

18. Государственная регистрация рождения ребенка, достигшего одного года и более, производится регистрирующим органом на основании заключения о государственной регистрации рождения ребенка, достигшего возраста одного года и более по форме, согласно приложению 6 к Правилам организации государственной регистрации актов гражданского состояния, внесения в них изменений, исправлений, дополнений, аннулирования и восстановления актов гражданского состояния, утвержденными приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 25 февраля 2015 года № 112 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10764) (далее – Правила организации государственной регистрации актов гражданского состояния).

19. По достижении ребенком совершеннолетия государственная регистрация рождения производится по его письменному заявлению.

20. Государственная регистрация рождения ребенка, родившегося в экспедициях и отдаленных местностях, а также во время нахождения матери на морском, речном, воздушном судне или в поезде, производится в любом регистрирующем органе по желанию родителей либо одного из них.

В таких случаях местом рождения ребенка указывается административно-территориальная единица, где производится государственная регистрация рождения ребенка.

21. Отец и мать, состоящие в браке (супружестве) между собой, записываются родителями ребенка в книге записей рождений по заявлению любого из них. Основанием для такой записи является свидетельство о заключении брака (супружества).

22. Лица, состоящие в браке (супружестве) и давшие свое согласие в письменной форме на применение вспомогательных репродуктивных методов и технологий, в случае рождения у них ребенка в результате применения этих методов записываются его родителями в книге записей актов о рождении.

В случае рождения ребенка согласно договору суррогатного материнства, супруги записываются его родителями в книге записей актов о рождении.

23. При регистрации рождения ребенка в случаях, если брак (супружество) между родителями расторгнут, признан судом недействительным или супруг умер, но с момента расторжения брака (супружества), признания его недействительным или смерти супруга прошло не более двухсот восьмидесяти дней, сведения о матери вносятся на основании медицинского свидетельства о рождении или копии решения суда об установлении факта рождения, сведения об отце ребенка – на основании свидетельства или актовой записи о заключении или расторжении брака (супружества), свидетельства или актовой записи о смерти отца.

24. В случае рождения ребенка в течение двухсот восьмидесяти дней с момента расторжения брака (супружества), признания его недействительным или с момента смерти супруга матери ребенка отцом ребенка может быть признан бывший супруг матери, если не доказано иное.

Если мать ребенка заявляет, что отцом ребенка является не ее супруг либо бывший супруг, отцовство в отношении ребенка устанавливается по правилам, предусмотренным пунктом 5 статьи 47 или статьей 48 Кодекса, при наличии письменного заявления об этом самой матери и отца ребенка либо супруга, бывшего супруга. В случае отсутствия такого заявления, данный вопрос решается в судебном порядке.

Согласие супруга или бывшего супруга родившей женщины на установление отцовства от другого лица не обязательно при наличии подтверждающего документа о проведении оперативно-розыскных мероприятий, выданного органом внутренних дел, или о вступлении в законную силу решения суда о признании его безвестно отсутствующим или недееспособным.

25. В случае письменного признания лицом, не являющимся супругом родившей женщины, и при письменном согласии ее мужа отцом ребенка при регистрации рождения записывается данное лицо.

26. В случае, если родители ребенка не состоят в браке (супружестве) между собой, сведения о матери вносятся на основании документов, указанных в пункте 1 статьи 187 Кодекса.

Сведения об отце в актовой записи о государственной регистрации рождения в данном случае вносятся:

1) по основаниям, указанным в пункте 1 статьи 192-1 Кодекса, в случае, если отцовство устанавливается одновременно с государственной регистрацией рождения ребенка;

2) по заявлению матери, не состоящей в браке (супружестве), если отцовство не установлено.

Фамилия отца ребенка в книге записей рождений записывается по фамилии матери, имя и отчество отца ребенка – по ее указанию. Внесенные сведения не являются препятствием для решения вопроса об установлении отцовства.

По желанию матери сведения об отце ребенка в запись акта о рождении могут не вноситься;

3) по заявлению лица, признавшего себя отцом ребенка, при наличии согласия на это матери ребенка.

Сведения о матери вносятся на основании документов, указанных в пункте 1 статьи 187 Кодекса, сведения об отце записываются по указанию этого лица.

В дальнейшем при несогласии матери ребенка с внесенными в запись акта о рождении сведениями об отце ребенка исправления производятся в порядке, предусмотренные Кодексом.

27. Если при регистрации рождения заявителем изъявляется желание указать национальную принадлежность родителей, то в записи акта о рождении ребенка национальность родителей – граждан Республики Казахстан – указывается в соответствии с национальностью, указанной в документах, удостоверяющих личность граждан Республики Казахстан.

28. Сведения о национальной принадлежности родителя, являющегося иностранцем, указываются в соответствии с его заграничным паспортом.

При отсутствии в заграничном паспорте иностранца сведений о национальности последняя может быть определена в соответствии с документом, выданным компетентным органом иностранного государства, гражданином которой он является.

29. Свидетельство о рождении содержит следующие сведения:

1) фамилия, имя, отчество (при его наличии), дата и место рождения ребенка;

2) дата составления и номер актовой записи;

3) индивидуальный идентификационный номер;

4) фамилии, имена, отчества (при их наличии), национальность родителей, если указана в документах, удостоверяющих личность;

5) гражданство родителей;

6) место государственной регистрации (наименование регистрирующего органа);

7) дата выдачи свидетельства о рождении;

8) наименование регистрирующего органа, выдавшего документ.

30. Свидетельство о рождении заполняется на казахском или русском языке.

31. Сведения о родителях ребенка заполняются согласно документам, удостоверяющим их личность.

32. В случае отсутствия документов, удостоверяющих личность родителей, в момент государственной регистрации рождения ребенка сведения о родителях ребенка заполняются согласно сведениям информационной системы актов гражданского состояния (далее – ИС ЗАГС).

33. Формы актовых записей, свидетельств и справок о государственной регистрации актов гражданского состояния в электронной форме и на бумажном носителе утверждены приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 12 января 2015 года № 9 "Об утверждении форм актовых записей, свидетельств и справок о государственной регистрации актов гражданского состояния в электронной форме и на бумажном носителе" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10173).

34. После проверки документов, поступивших на государственную регистрацию рождения ребенка, сведения о регистрации рождения ребенка вносятся в ИС ЗАГС.

35. После государственной регистрации рождения ребенка в ИС ЗАГС распечатывается актовая запись в двух экземплярах и формируется свидетельство о рождении. На основании актовой записи о рождении оформляется свидетельство о рождении, при необходимости выдается справка о рождении (при отсутствии гербовых бланков свидетельств).

36. Свидетельства и справки о рождении выдаются после государственной регистрации актов гражданского состояния лицам, в отношении которых совершена актовая запись, в электронной форме или по их желанию на бумажном носителе.

37. Свидетельство, справка о рождении, выданные в электронной форме, удостоверяются посредством электронной цифровой подписи начальника регистрирующего органа, выдавшего документ.

38. Свидетельство, справка о рождении, выданные на бумажном носителе, скрепляются подписью начальника регистрирующего органа, гербовой печатью регистрирующего органа, выдавшего документ.

39. Свидетельство, справка о рождении за пределами Республики Казахстан, скрепленные подписью должностного лица загранучреждения Республики Казахстан и гербовой печатью загранучреждения Республики Казахстан, выдавшего документ, выдаются на бумажном носителе.

40. Свидетельство о рождении ребенка, родившегося мертвым, не выдается. В отношении ребенка, родившегося мертвым, выдается справка о государственной регистрации мертворожденного ребенка.

Глава 3. Порядок замены, сдачи, изъятия и уничтожения свидетельства о рождении

41. В случае утери или непригодности для использования первичного свидетельства о рождении на бумажном носителе на основании актовой записи регистрирующими органами, загранучреждением Республики Казахстан выдается повторное свидетельство о рождении.

42. Для получения повторного свидетельства о рождении лицами, в отношении которых совершена актовая запись (за исключением новорожденных) или их уполномоченными представителями представляются документы в соответствии с Правилами организации государственной регистрации актов гражданского состояния.

43. При наличии в ИС ЗАГС записи акта о рождении повторное свидетельство о рождении выдается в течение 3 (три) рабочих дней с момента поступления необходимых документов в регистрирующий орган.

При отсутствии в ИС ЗАГС актовой записи срок оказания услуги продлевается не более чем на 15 (пятнадцать) календарных дней, с уведомлением услугополучателя в течение 3 (три) календарных дней.

44. Повторное свидетельство о рождении выписывается в точном соответствии с актовыми записями. Названия местностей указываются в точном соответствии с существовавшим административно-территориальным делением, а местом государственной регистрации – регистрирующий орган, обслуживающий эту местность по существующему административному делению.

На выдаваемых повторных свидетельствах на первой странице сверху указывается "Повторное".

45. Повторные свидетельства о рождении на детей до шестнадцатилетнего возраста выдаются родителям, опекунам, усыновителям (удочерителям), попечителям и администрации детских учреждений, в которых дети находятся на воспитании.

На детей старше шестнадцати лет, но не достигших восемнадцати лет и не получивших документ, удостоверяющий личность, выдаются повторные свидетельства в присутствии одного из родителей либо опекуна, усыновителя (удочерителя) при предоставлении ими документа, удостоверяющего личность.

46. Родителям повторные свидетельства о рождении детей, в отношении которых они лишены родительских прав, до их восстановления не выдаются.

Факт лишения родительских прав регистрирующим органом проверяется путем проверки актовой записи о рождении, находящейся в архиве на хранении.

47. В случае выдачи повторного свидетельства о рождении, предыдущий бланк свидетельства является недействительным, о чем проводится отметка в базе данных о физических лицах.

48. В случае непригодности для использования свидетельства о рождении и невозможности идентификации данных о родившемся и родителях, свидетельство о рождении является недействительным и подлежит сдаче в регистрирующий орган и замене.

49. Изъятие свидетельства о рождении осуществляется должностными лицами органов предварительного следствия, дознания, а также должностными лицами в ходе административного производства и оформления утраты гражданства

50. Об уничтожении свидетельств о рождении составляется акт по форме, согласно приложению 2 к настоящим Правилам, в котором указываются серия, номер и дата уничтоженного свидетельства о рождении и наименование регистрирующего органа, выдавшего данное свидетельство.

51. Для уничтожения свидетельств о рождении согласно приказу руководителя регистрирующего органа, в котором уничтожаются свидетельства о рождении, создается комиссия, которая формируется из числа сотрудников регистрирующего органа в составе не менее трех человек.

52. Акт по форме подписывается членами комиссии и утверждается руководителем регистрирующего органа, в котором уничтожается свидетельство о рождении.

	Приложение 1 к Правилам оформления, выдачи, замены, сдачи, изъятия и уничтожения свидетельства о рождении
	Форма
	"Утверждаю"

Свидетельство о рождении

	Приложение 2 к Правилам оформления, выдачи, замены, сдачи, изъятия и уничтожения свидетельства о рождении
	Форма
	"Утверждаю" __________________________ руководитель регистрирующего органа ___________________________ Ф.И.О. (при его наличии) "___" __________ 20 __года

Акт уничтожения свидетельств о рождении

Мы, нижеподписавшиеся, в составе:

1._________________________________

(должность) Ф.И.О. (при его наличии)

2._________________________________

(должность) Ф.И.О. (при его наличии)

3._________________________________

(должность) Ф.И.О. (при его наличии)

составили настоящий акт о том, что уничтожили свидетельства о рождении № ___.

Приложение: копии уничтоженных свидетельств о рождении.

____________________________________

подпись, Ф.И.О. (при его наличии)

___________________________________

подпись, Ф.И.О. (при его наличии)

___________________________________

подпись, Ф.И.О. (при его наличии)

Исполнитель: Ф.И.О. (при его наличии)

Туу туралы куәлікті ресімдеу, беру, ауыстыру, тапсыру, алып қою және жою қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2023 жылғы 29 маусымдағы № 429 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 30 маусымда № 32952 болып тіркелді

"Жеке басты куәландыратын құжаттар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 28-бабының 1) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі туралы ережеге сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Туу туралы куәлікті ресімдеу, беру, ауыстыру, тапсыру, алып қою және жою қағидаларын бекіту туралы талаптар бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Тіркеу қызметі және заң қызметін ұйымдастыру департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Әділет вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйырық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Әділет министрі

А. Ескараев

Қазақстан Республикасы Әділет министрі 2023 жылғы 29 маусымдағы № 429 Бұйрықпен бекітілген

Туу туралы куәлікті ресімдеу, беру, ауыстыру, тапсыру, алып қою және жою қағидаларын бекіту

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Туу туралы куәлікті ресімдеу, беру, ауыстыру, тапсыру, алып қою және жою қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Жеке басты куәландыратын құжаттар туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 28-бабының 1) тармақшасына сәйкес әзірленді және туу туралы куәліктерді ресімдеу, беру, ауыстыру, тапсыру, алып қою және жою тәртібін белгілейді.

2. Туу туралы куәлік – жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын, оның туу фактісінің мемлекеттік тіркелгенін куәландыратын құжат.

3. Туу туралы куәлік мынадай құжаттардың бірін – Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігін, Қазақстан Республикасы азаматының паспортын, азаматтығы жоқ адамның куәлігін не шетелдік паспортты алғанға дейін осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжат болып табылады.

2-тарау. Туу туралы куәлікті ресімдеу және беру тәртібі

4. Егер баланың тууын мемлекеттік тіркеуге ата-аналары емес, басқа адамдар (бұдан әрі – мүдделі адамдар) өтініш жасаса, онда осы адамдар өтініш берушінің жеке басын куәландыратын құжатты, сондай-ақ баланың тууын тіркеуге оның өкілеттігін растайтын құжатты ұсынады

5. Баланың тууын мемлекеттік тіркеу үшін ата-аналар, олардың біреуі, ал олар қайтыс болған, науқастанған немесе өтініш беруге өзге себептермен мүмкіндігі болмаған жағдайда – мүдделі адамдар немесе бала туған кезде анасы жатқан медициналық ұйымның әкімшілігі бала туған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей баланың тууын мемлекеттік тіркеу туралы өтінішпен (бұдан әрі – туу туралы өтініш) Қазақстан Республикасының аумағындағы кез келген тіркеуші органға өтініш берушінің қалауы бойынша жазбаша нысанда не "электрондық үкімет" порталы арқылы электрондық түрде жүгінеді.

6. Бала Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде туған жағдайда баланың тууы туралы өтінішті ата-аналары не басқа да мүдделі адамдар Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелеріне оның туған күнінен бастап екі айдан кешіктірмей беруге тиіс.

7. Бала өлі туған жағдайда медициналық ұйымның жауапты лауазымды адамы туу туралы өтінішті босанған кезден бастап бір жұмыс күнінен кешіктірмей ресімдейді.

8. Екі немесе одан да көп баланы мемлекеттік тіркеу кезінде туу туралы өтініш әрқайсысына қатысты жеке беріледі.

9. "Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес өтініш берушінің таңдауы бойынша проактивті көрсетілетін қызмет арқылы баланың тууын мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыру кезінде баланың тууын мемлекеттік тіркеу туралы өтініш беру талап етілмейді.

10. Ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде ауылдың, кенттің, ауылдық округтің әкімі тиісті ауылдың, кенттің, ауылдық округтің аумағында тұратын азаматтар балаларының тууын мемлекеттік тіркеуге құжаттарды қабылдауды және тууды мемлекеттік тіркеу мен жеке тұлғалар туралы мемлекеттік дерекқорға мәліметтер енгізу үшін оларды "Неке (ерлі – зайыптылық) және отбасы туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (бұдан әрі – Кодекс) көзделген мерзімдерде ауданның немесе облыстық маңызы бар қаланың тиісті тіркеуші органына беруді, сондай-ақ туу туралы куәліктерді, қажет болған кезде анықтамаларды беруді және табыс етуді жүргізеді.

11. Медициналық ұйымнан тыс жерде, оның ішінде үйде босанған жағдайда, туу туралы медициналық куәлікті ол босанғаннан кейін жүгінген босандыру ұйымының жауапты медицина қызметкері анасының жеке басын куәландыратын құжаттарға сәйкес ресімдейді.

12. Бала медициналық ұйымда туған және анасының жеке басын куәландыратын құжаттары болмаған жағдайларда туу фактісін мемлекеттік тіркеу кезінде анасының тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда) туу туралы медициналық куәлікке сәйкес толтырылады, онда анасы туралы мәліметтер оның сөздерінен жазылғандығы туралы белгі болады.

13. Бұдан әрі баланың анасы туралы мәліметтер туу туралы акт жазбасына Кодексте көзделген тәртіппен толықтырылады.

14. Туу туралы медициналық куәлік болмаған жағдайда баланың тууын мемлекеттік тіркеу туу фактісін анықтау туралы сот шешімінің көшірмесі негізінде жүзеге асырылады.

15. Тауып алынған, тастанды (бас тартылған) баланың тууы ішкі істер органдарының, қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органның, білім беру ұйымы әкімшілігінің немесе бала орналастырылған медициналық ұйымның өтініші бойынша тауып алынған, бас тартылған немесе қалдырылған күннен бастап жеті тәуліктен кешіктірілмей тіркелуге тиіс.

Өтінішке бала табылған уақытты, жерді және мән-жайларды көрсете отырып, ішкі істер органы немесе қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын орган жасаған хаттама немесе акт; табылған баланың жасы мен жынысын растайтын медициналық ұйым берген құжат және бала туралы басқа да дербес мәліметтер қоса беріледі.

16. Баланы белгісіз ана тастап кеткен жағдайда медициналық ұйымның әкімшілігі екі куәгердің қатысуымен хаттама жасайды. Тууды мемлекеттік тіркеу кезінде хаттамалар медициналық ұйымның лауазымды адамының тасталған (бас тартылған) баланы тіркеу туралы өтінішіне қоса беріледі.

17. Некеде тұрған (ерлі-зайыпты болған) кезде бойға біткен және әкесі қайтыс болғаннан кейін немесе неке (ерлі-зайыптылық) бұзылғаннан кейін не неке (ерлі-зайыптылық) жарамсыз деп танылғаннан кейін туған баланың тууын мемлекеттік тіркеу, егер әкесі қайтыс болған немесе неке (ерлі-зайыптылық) бұзылған не ол жарамсыз деп танылған күннен бастап екі жүз сексен күннен аспаса, жалпы негіздерде жүргізіледі.

18. Бір жасқа толған және одан асқан баланың тууын мемлекеттік тіркеуді тіркеуші орган Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2015 жылғы 25 ақпандағы № 112 бұйрығымен бекітілген Азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеуді ұйымдастыру, оларға өзгерістер, түзетулер, толықтырулар енгізу, азаматтық хал актілерінің күшін жою және қалпына келтіру қағидаларына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10764 болып тіркелді) (бұдан әрі - Азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеуді ұйымдастыру қағидалары) 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бір жасқа толған және одан асқан баланың тууын мемлекеттік тіркеу туралы қорытындының негізінде жүргізеді.

19. Бала кәмелетке толған соң тууды мемлекеттік тіркеу оның жазбаша өтініші бойынша жүргізіледі.

20. Экспедицияларда және шалғай жерлерде, сондай-ақ анасының теңіз, өзен, әуе кемесінде немесе пойызда болған уақытында туған баланың тууын мемлекеттік тіркеу ата-анасының не олардың біреуінің қалауы бойынша кез келген тіркеуші органда жүргізіледі.

Мұндай жағдайларда баланың туған жері ретінде баланың тууын мемлекеттік тіркеу жүргізілетін әкімшілік-аумақтық бірлік көрсетіледі.

21. Бір-бірімен некеде тұрған (ерлі-зайыпты болған) әкесі мен анасы туу туралы жазбалар кітабына олардың кез келгенінің өтініші бойынша баланың ата-аналары болып жазылады. Мұндай жазбаға неке қию (ерлі-зайыпты болу) туралы куәлік негіз болып табылады.

22. Некеде тұрған (ерлі-зайыпты болған) және қосалқы репродуктивтік әдістер мен технологияларды қолдануға өз келісімін жазбаша нысанда берген адамдарда осы әдістерді қолдану нәтижесінде бала туған жағдайда олар туу туралы актілер жазбасының кітабына оның ата-аналары болып жазылады.

Суррогат ана болу шартына сәйкес бала туылған жағдайда ерлі-зайыптылар туу туралы актілер жазбасының кітабына оның ата-аналары болып жазылады.

23. Бала тууды тіркеу кезінде, егер ата-аналарының арасында неке (ерлі-зайыптылық) бұзылған, сот оны жарамсыз деп таныған немесе жұбайы қайтыс болған жағдайда, бірақ неке (ерлі-зайыптылық) бұзылған, ол жарамсыз деп танылған немесе жұбайы қайтыс болған кезден бастап екі жүз сексен күннен астам уақыт өтпесе, анасы туралы мәліметтер туу туралы медициналық куәліктің немесе туу фактісін анықтау туралы сот шешімінің көшірмесі негізінде, баланың әкесі туралы мәліметтер неке қию (ерлі-зайыптылық) немесе некені (ерлі-зайыптылықты) бұзу туралы куәліктің немесе акт жазбасының, әкесінің қайтыс болуы туралы куәліктің немесе акт жазбасының негізінде енгізіледі.

24. Бала неке (ерлі-зайыптылық) бұзылған, ол жарамсыз деп танылған немесе бала анасының жұбайы қайтыс болған кезден бастап екі жүз сексен күн ішінде туған жағдайда, егер өзгеше дәлелденбесе, анасының бұрынғы жұбайы баланың әкесі болып танылуы мүмкін.

Егер баланың анасы өзінің жұбайы не бұрынғы жұбайы баланың әкесі емес деп мәлімдесе, баланың әкесі баланың өз анасының және әкесінің не жұбайының, бұрынғы жұбайының бұл туралы жазбаша өтініші болған кезде Кодекстің 47-бабының 5-тармағында немесе 48-бабында көзделген қағидалар бойынша анықталады. Мұндай өтініш болмаған жағдайда бұл мәселе сот тәртібімен шешіледі.

Босанған әйелдің жұбайының немесе бұрынғы жұбайының басқа адамның әке болуын анықтауға келісімі ішкі істер органы берген, жедел-іздестіру іс-шаралары жүргізілгені туралы немесе соттың оны хабар-ошарсыз кеткен немесе әрекетке қабілетсіз деп танығаны туралы заңды күшіне енген шешімі туралы растайтын құжат болған кезде міндетті емес.

25. Босанған әйелдің жұбайы болып табылмайтын адам жазбаша мойындаған жағдайда және оның күйеуінің жазбаша келісімі болған кезде тууды тіркеу кезінде баланың әкесі болып осы адам жазылады.

26. Егер баланың ата-анасы бір-бірімен некеде тұрмаған (ерлі-зайыпты болмаған) жағдайда анасы туралы мәліметтер Кодекстің 187-бабының 1-тармағында көрсетілген құжаттардың негізінде енгізіледі.

Бұл жағдайда тууды мемлекеттік тіркеу туралы акт жазбасына әкесі туралы мәліметтер:

1) Кодекстің 192-1-бабының 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша, егер әке болу баланың тууын мемлекеттік тіркеумен бір мезгілде анықталатын жағдайда;

2) егер әке болу анықталмаса, некеде тұрмаған (ерлі-зайыпты болмаған) анасының өтініші бойынша енгізіледі.

Тууды жазу кітабында баланың әкесінің тегі анасының тегі бойынша, баланың әкесінің аты мен әкесінің аты оның нұсқауы бойынша жазылады. Енгізілген мәліметтер әке болуды анықтау туралы мәселені шешуге кедергі болып табылмайды.

Баланың әкесі туралы мәліметтер анасының қалауы бойынша туу туралы акт жазбасына енгізілмеуі мүмкін;

3) өзін баланың әкесімін деп мойындаған адамның өтініші бойынша баланың анасының келісімі болған кезде енгізіледі.

Анасы туралы мәліметтер осы Кодекстің 187-бабының 1-тармағында көрсетілген құжаттардың негізінде енгізіледі, әкесі туралы мәліметтер осы адамның көрсетуі бойынша жазылады.

Бұдан әрі баланың анасы туу туралы актіге енгізілген баланың әкесі туралы мәліметтер мен келіспеген кезде түзетулер Кодексте көзделген тәртіппен жүргізіледі.

27. Егер тууды тіркеу кезінде өтініш беруші ата-аналарының ұлттық тиесілігін көрсетуге ниет білдірсе, онда баланың тууы туралы акт жазбасында ата-аналарының – Қазақстан Республикасы азаматтарының ұлты Қазақстан Республикасы азаматтарының жеке басын куәландыратын құжаттарда көрсетілген ұлтына сәйкес көрсетіледі.

28. Шетелдік болып табылатын ата-анасының ұлттық тиесілігі туралы мәліметтер оның шетелдік паспортына сәйкес көрсетіледі.

Шетелдіктің шетелдік паспортында ұлты туралы мәліметтер болмаған кезде ол өзі азаматы болып табылатын шет мемлекеттің құзыретті органы берген құжатқа сәйкес айқындалуы мүмкін.

29. Туу туралы куәлік мынадай мәліметтерді қамтиды:

1) баланың тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда), туған күні және жері;

2) акт жазбасының жасалған күні және нөмірі;

3) жеке сәйкестендіру нөмірі;

4) егер жеке басын куәландыратын құжаттарда көрсетілген болса, ата-аналарының тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда), ұлты;

5) ата-аналарының азаматтығы;

6) мемлекеттік тіркеу орны (тіркеуші органның атауы);

7) туу туралы куәліктің берілген күні;

8) құжатты берген тіркеуші органның атауы.

30. Туу туралы куәліктер қазақ немесе орыс тілінде толтырылады.

31. Баланың ата-аналары туралы мәліметтер олардың жеке басын куәландыратын құжаттарға сәйкес толтырылады.

32. Ата-аналардың жеке басын куәландыратын құжаттар болмаған жағдайда баланың тууын мемлекеттік тіркеу кезінде баланың ата-аналары туралы мәліметтер азаматтық хал актілерінің ақпараттық жүйесінің (бұдан әрі – АХАЖ АЖ) мәліметтеріне сәйкес толтырылады.

33. Электрондық нысандағы және қағаз жеткізгіштегі азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеу туралы акт жазбаларының, куәліктер мен анықтамалардың нысандары "Азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеу туралы электрондық және қағаз жеткізгіштегі акт жазбаларының, куәліктер мен анықтамалардың нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2015 жылғы 12 қаңтардағы № 9 бұйрығымен бекітілді (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10173 болып тіркелді).

34. Баланың тууын мемлекеттік тіркеуге түскен құжаттарды тексергеннен кейін баланың тууын тіркеу туралы мәліметтер АХАЖ АЖ - ға енгізіледі.

35. Баланың тууын АХАЖ АЖ-да мемлекеттік тіркегеннен кейін акт жазбасы екі данада басып шығарылады және туу туралы куәлік қалыптастырылады. Туу туралы акт жазбасының негізінде туу туралы куәлік ресімделеді, қажет болған жағдайда туу туралы анықтама беріледі (куәліктердің елтаңбалық бланкілері болмаған кезде).

36. Туу туралы куәліктер мен анықтамалар азаматтық хал актілері мемлекеттік тіркелгеннен кейін өздеріне қатысты акт жазбасы жасалған адамдарға электрондық нысанда немесе олардың қалауы бойынша қағаз жеткізгіште беріледі.

37. Электрондық нысанда берілген туу туралы куәлік, анықтама құжатты берген тіркеуші орган бастығының электрондық цифрлық қолтаңбасы арқылы куәландырылады.

38. Қағаз жеткізгіште берілген туу туралы куәлік, анықтама тіркеуші орган бастығының қолымен, құжатты берген тіркеуші органның елтаңбалық мөрімен бекітіледі.

39. Қазақстан Республикасынан тысқары жерлердегі туу туралы куәлік, анықтама құжатты берген Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемесі лауазымды адамының қолтаңбасымен және Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемесінің елтаңбалық мөрімен бекітілген қағаз жеткізгіште беріледі.

40. Өлі туған баланың туу туралы куәлігі берілмейді. Өлі туған балаға қатысты өлі туған баланы мемлекеттік тіркеу туралы анықтама беріледі.

3-тарау. Туу туралы куәлікті ауыстыру, тапсыру, алып қою және жою тәртібі

41. Қағаз жеткізгіштегі туу туралы бастапқы куәлік жоғалған немесе пайдалануға жарамсыз болған жағдайларда тіркеуші органдар, Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелері акт жазбасының негізінде туу туралы қайталама куәлік береді.

42. Акт жазбасы жасалған адамдар (жаңа туған балаларды қоспағанда) немесе олардың уәкілетті өкілдері туу туралы қайталама куәлікті алу үшін Азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеуді ұйымдастыру қағидаларына сәйкес құжаттар ұсынады.

43. АХАЖ АЖ-да тіркелген туу туралы акт болған кезде туу туралы қайталама куәлік тіркеуші органға қажетті құжаттар келіп түскен кезден бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде беріледі.

АХАЖ АЖ-да акт жазбасы болмаған кезде қызмет көрсету мерзімі көрсетілетін қызметті алушыны күнтізбелік 3 (үш) күн ішінде хабардар ете отырып, күнтізбелік 15 (он бес) күннен аспайтын мерзімге ұзартылады.

44. Туу туралы қайталама куәлік акт жазбаларымен дәлме-дәл сәйкестендіріліп жазылады. Жергілікті жерлердің атауы сол кездегі әкімшілік-аумақтық бөлініске дәлме-дәл сәйкестендіріліп көрсетіледі, ал мемлекеттік тіркеу орны ретінде қазіргі әкімшілік бөлініс бойынша осы жерде қызмет көрсеткен тіркеуші орган көрсетіледі.

Қайталап берілетін туу туралы куәліктердің бірінші бетінің жоғарғы жағында "Қайталама" деп көрсетіледі.

45. Он алты жасқа дейінгі балалардың туу туралы қайталама куәліктері ата-аналарына, қорғаншыларына, бала асырап алушыларына, қамқоршыларына және балалар тәрбиеленіп жатқан балалар мекемелерінің әкімшіліктеріне беріледі.

Он алты жастан асқан, бірақ он сегіз жасқа толмаған және жеке басын куәландыратын құжат алмаған балаларға қайталама куәліктер ата-аналарының бірінің не қорғаншысының, бала асырап алушысының қатысуымен олар жеке басын куәландыратын құжатты ұсынған кезде беріледі.

46. Өздеріне қатысты ата-ана құқықтарынан айырылған ата-аналарға балалардың тууы туралы қайталама куәліктері құқықтары қалпына келтірілгенге дейін берілмейді.

Ата-ана құқықтарынан айыру фактісін тіркеуші орган архивте сақтауда тұрған туу туралы акт жазбасын тексеру арқылы тексереді.

47. Туу туралы қайталама куәлік берілген жағдайда куәліктің бұрынғы бланкісі жарамсыз болып табылады, ол туралы жеке тұлғалар туралы дерекқорда белгі жасалады.

48. Туу туралы куәлік пайдалануға жарамсыз болған және туған бала және ата-аналары туралы деректерді сәйкестендіру мүмкін болмаған жағдайларда туу туралы куәлік жарамсыз болып табылады және тіркеуші органға тапсырылуға және ауыстыруға тиіс.

49. Туу туралы куәлікті алып қоюды алдын ала тергеу, анықтау органдарының лауазымды адамдары, сондай-ақ лауазымды адамдар әкімшілік іс жүргізу және азаматтықты жоғалтуды ресімдеу барысында жүзеге асырады.

50. Туу туралы куәліктерді жою туралы осы Қағидаға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша акт жасалады, онда жойылған туу туралы куәліктердің сериясы, нөмірі мен күні және осы куәлікті берген тіркеуші органның атауы көрсетіледі.

51. Туу туралы куәліктерді жою үшін туу туралы куәліктер жойылатын тіркеуші орган басшысының бұйрығына сәйкес комиссия құрылады, ол тіркеуші органның қызметкерлері қатарынан кемінде үш адамы бар құрамда қалыптастырылады.

52. Актіге комиссия мүшелері қол қояды және оны туу туралы куәліктер жойылатын тіркеуші органның басшысы бекітеді.

Туу туралы куәлікті беру, ресімдеу, ауыстыру, тапсыру, алып қою және жою қағидаларына 1-қосымша

Нысан

"Бекітемін"

Туу туралы куәлік

Туу туралы куәлікті беру, ресімдеу, ауыстыру, тапсыру, алып қою және жою қағидаларына 2- қосымша

Нысан

	"Бекітемін"
	_________________________
	тіркеуші органның басшысы
	_________________________
	Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)
	20__ жылы "____"_________

Туу туралы куәліктерді жою актісі

Біз, төменде қол қоюшылар, мынадай құрамда:

1.___________________________________

(лауазымы) Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)

2.___________________________________

(лауазымы) Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)

3.___________________________________

(лауазымы) Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)

№ __ туу туралы куәліктердің жойылғаны туралы осы актіні жасадық.

Қосымша: жойылған туу туралы куәліктердің көшірмелері.

_______________________________

қолы, Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)

_______________________________

қолы, Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)

_______________________________

қолы, Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)

Орындаушы: тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда)