Правила эксплуатации внутренних водных путей, открытых для судоходства

Утверждены приказом Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 21 июня 1995 г. N 130. Зарегистрированы в Министерстве юстиции Республики Казахстан 6.09.95 г. N 86. Утратили силу - приказом и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 05.08.2005г. N 260-I

Извлечение из приказа и.о. Министра транспорта
и коммуникаций РК от 05.08.2005г. N 260-I

"В соответствии с Законом Республики Казахстан "О нормативных правовых актах" и в целях приведения ведомственного нормативного правового акта в соответствие с законодательством Республики Казахстан, ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Признать утратившим силу Правила эксплуатации внутренних водных путей, открытых для судоходства, утвержденное приказом Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 21 июня 1995 г. N 130...
3. Настоящий приказ вводится в действие со дня подписания.

И.о.Министра".
-------------------------------------------------------------------

На основании Постановления Кабинета Министров Республики Казахстан от 19.08.94 г. N 931 P940931_ "О порядке отнесения водных путей к категории судоходных" приказываю:
1. Утвердить "Правила эксплуатации внутренних водных путей открытых для судоходства", согласно приложению.
2. Ввести в действие "Правила эксплуатации внутренних водных путей открытых для судоходства" после регистрации в установленном порядке.

Министр

Приложение
к приказу Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 21 июня 1995 г. N 130

Правила эксплуатации
внутренних водных путей,
открытых для судоходства

1. Общие положения

1.1. Правила эксплуатации внутренних водных путей, открытых для судоходства, именуемые далее ПЭВВП, разработаны на основании Статьи 70 Водного кодекса Республики Казахстан, Постановлений Кабинета Министров Республики Казахстан от 19 августа 1994 года N 931 "О порядке отнесения водных путей к категории судоходных" и от 21.12.94 г. N 1429 P941429_ "Об утверждении Положения о Государственных внутренних водных путях Республики Казахстан", "Правил предотвращения от загрязнения внутренних морских и территориальных вод Республики Казахстан".
1.2. Действие настоящих ПЭВВП распространяются на внутренние водные пути, открытые для судоходства согласно Перечня, утвержденного Постановлением Кабинета Министров Республики Казахстан от 19 августа 1994 года N 931 и расположенные на них сооружения (шлюзы, плотины, мосты, переправы, судоподъемники, дамбы, причалы, водозаборы, водосбросы, аварийно-ремонтные заграждения, воздушные и подводные переходы).
1.3. Настоящие ПЭВВП разрабатываются, утверждаются и вводятся в действие Министерством транспорта и коммуникаций Республики Казахстан и являются обязательными для всех предприятий, организаций и физических лиц независимо от их ведомственной принадлежности и форм собственности на основании Закона "О транспорте в Республике Казахстан".
1.4. ПЭВВП соответствуют разделу 3. Внутренние водные пути и путевые сооружения "Правил технической эксплуатации речного транспорта", утвержденных Министерством транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
1.5. Регулирование пользования внутренними водными путями для нужд судоходства осуществляется Департаментом водного транспорта Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
1.6. Государственный контроль за содержанием водных путей, безопасностью плавания судов на них осуществляется Главной инспекцией безопасности судоходства и мореплавания.
1.7. Использование водных путей для целей судоходства должно согласовываться с органами государственной санитарно-эпидемиологической службой.

2. Содержание внутренних водных путей

2.1. Содержание в судоходном состоянии внутренних водных путей и путевых сооружений обеспечивается предприятиями путевого хозяйства или их подразделениями.
2.2. Содержание внутренних водных путей может передаваться другим хозяйствующим субъектам приказом Министерством транспорта и коммуникаций при наличии разрешения Государственного комитета Республики Казахстан по государственному имуществу.
2.3. Управление предприятиями путевого хозяйства, а также надзор за содержанием внутренних водных путей другими хозяйствующими субъектами осуществляется Департаментом водного транспорта Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
2.4. Выполнение контроля за содержанием внутренних водных путей предприятиями путевого хозяйства и другими хозяйствующими субъектами осуществляется Главной инспекцией безопасности судоходства и мореплавания Департамента водного транспорта Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан путем регулярных обязательных инспекторских осмотров пути (не менее 2-х раз в навигацию). Организация инспекторских осмотров возлагается на предприятие, осуществляющее содержание данного участка водных путей.
2.5. Содержание внутренних водных путей должно обеспечивать безопасное движение судов и составов при минимальных затратах.
2.6. Разработка лимитирующих перекатов земснарядами должна производиться только по планам русловых партий, не допуская просадки русла реки.
Исключение из данного правила устанавливается Департаментом водного транспорта Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан, по согласованию с Комитетом по водным ресурсам Республики Казахстан.
2.7. За пользование государственными водными путями Республики Казахстан юридическими и физическими лицами, в том числе иностранными, уплачиваются платежи в порядке и размерах, определяемых Кабинетом Министров Республики Казахстан и межправительственными соглашениями.
2.8. Судовладельцы обязаны принимать меры по экологически безопасному плаванию судов, недопущению загрязнения с судов водной среды хозяйственно-фекальными, подславневыми (льяльными) водами, мусором, нефтью, нефтепродуктами и другими вредными для здоровья людей и живых ресурсов в водоемах.
2.9. Контроль выполнения судовладельцами "Правил по предотвращению загрязнения с судов внутреннего плавания" осуществляет Морской и Речной Регистр Республики Казахстан, органы Министерства экологии и биоресурсов и комитета по водным ресурсам при Кабинете Министров Республики Казахстан.
Владельцы судов обязаны соблюдать требования СанПиН N 4630-88 "Охрана поверхностных вод от загрязнения" в водоемах 1 и 2 категории водопользования, а также "Правила по предотвращению загрязнения с судов внутреннего плавания" Морского и Речного Регистра Республики Казахстан.

3. Габариты внутренних водных путей

3.1. На внутренних водных путях предприятиями путевого хозяйства или хозяйствующими субъектами, которым преданы государственные водные пути на содержание, гарантируются габариты судового хода (глубина, ширина, радиус закругления его оси).
3.2. Гарантированные габариты судового хода по глубине и ширине не устанавливаются как минимальные, так и дифференцированные, в зависимости от фактического уровня воды.
3.3. Перечень водных путей с гарантированными габаритами, величины минимальных гарантированных габаритов судового хода и судоходных уровней, при которых поддерживаются указанные габариты, утверждаются Департаментом водного транспорта Министерства

транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.

3.4. Длина, ширина, надводный габарит, осадка и скорость судов,

составов и других плавучих средств должны соответствовать

техническим данным водного пути и искусственных сооружений.

3.5. Соотношение габаритов судов (составов) и водного пути:

3.5.1. Минимальные запасы воды, см, под днищем на реках и каналах.

______________________________________________________________________

! Для всех судов

!----------------------------------------------------

Глубина, см ! при песчаном и ! при каменистом

! галечном грунте ! грунте

---------------------------------------------------------------------

Менее 150 10 15

150-300 15 20

Более 300 20 25

Примечание: 1. Значения запасов показывают разницу между

объявленной глубиной на лимитирующем участке и наибольшей осадкой

судна на стоянке.

2. При прохождении лимитирующих по глубине участков

судоводители должны учитывать явление просадки и принимать меры для

ее уменьшения путем снижения скорости судна или привлечения

вспомогательного буксировщика; при недостаточности этих мер - путем

соответствующего уменьшения осадки (загрузки).

3.5.2. Запасы воды под днищем в шлюзах.

_____________________________________________________________________

Глубина заложения !Запас воды на пороге в шлюзе, см

порога, см ! каменном или бетонном

---------------------------------------------------------------------

До 100 -

Свыше 100 -

До 250 25

Свыше 250 40

3.5.3. Запасы по ширине и длине шлюза.

В шлюзе шириной до 10 м запас между бортом судна (по наибольшей ширине) и стенкой шлюза должен быть 0,2 м со стороны каждого борта шлюза шириной до 18 м - соответственно 0,4 м, свыше 18 м - 0,5 м.
Длина одиночного судна (состава) при прохождении шлюза должна быть меньше полезной длины его камеры: в шлюзе длиной до 50 м - на 1 м длиной от 51 до 100 м - на 2 м, от 101 до 150 м - на 4 м, от 151 до 210 м - на 6 м и в шлюзе длиной свыше 210 м - на 10 м.
3.6. Подмостовые габариты судоходных пролетов, которые определяются по ширине расстоянием между внутренними гранями опор или устоев при наинизшем судоходном уровне (с учетом конструкции подводной части) и по высоте - возвышением нижнего пояса пролетного строения моста над расчетным (по нормам проектирования подмостовых габаритов на судоходных и сплавных реках и основным требованиям к расположению мостов судоходным уровнем воды должны устанавливаться проектирующей организацией в соответствии с действующими нормами проектирования подмостовых габаритов и утверждаться Департаментом водного транспорта Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан по согласованию с предприятиями путевого хозяйства и Главной инспекцией безопасности судоходства и мореплавания (для мостов с криволинейным очертанием нижнего пояса габариты устанавливаются от нижней точки криволинейной части пояса).
3.6.1. В таком же порядке устанавливаются и утверждаются габариты (включая и глубину заложения) для трубопроводов, подводных кабелей воздушных переходов.

4. Навигационное ограждение
внутренних водных путей

4.1. Навигационное ограждение внутренних водных путей предназначено для создания безопасных условий плавания судов и обеспечения сохранности искусственных сооружений на внутренних водных путях.
4.2. Содержание Навигационного ограждения внутренних водных путей заключается в проведении работ по выставлению и обслуживанию навигационных знаков и огней, проведении промерных, тральных и дноочистительных работ, а также информации судоводителей о состоянии и изменении путевых условий.
4.2.1 На внутренних водных путях общего пользования названные работы выполняются работниками предприятий путевого хозяйства или хозяйствующих субъектов, которым содержание пути передано приказом Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
4.2.2. Устройство и содержание знаков (стационарных и плавучих) и огней судоходной сигнализации на железнодорожных, автодорожных, коммунальных и наплавных мостах, подводных и воздушных переходах, водозаборах и водовыпусках, предназначенных для их сохранности и создания безопасных условий плавания судов, производятся владельцами этих искусственных сооружений в соответствии с пунктами 9, 10 "Положения о Государственных внутренних водных путях Республики Казахстан".
4.2.3. Устройство и содержание навигационного ограждения на водных подходах и акваториях портов, причалов, затонов, рейдов и других участках водных путей необщего пользования производятся организациями и предприятиями, в пользовании которых находятся эти акватории и участки водных путей.
4.2.4. Ответственность за надлежащее содержание в рабочем состоянии навигационного ограждения и знаков (стационарных и плавучих), перечисленных в п. 4.2.2. и 4.2.3, возлагается на администрацию предприятий и владельцев в пользовании которых находятся эти акватории, искусственные сооружения и участки водных путей.
4.2.5. Работы, указанные в п. 4.2.2. и 4.2.3. могут быть выполнены предприятиями путевого хозяйства на основании договоров.
4.3. Номенклатура навигационных знаков, их назначение, вид и окраска сигнальных щитов, цвет и характер огней определяется действующим Стандартом ГОСТ 26600-85 "Знаки и огни навигационные внутренних водных путей" общие технические условия.
4.4. Навигационные огни на береговых и плавучих знаках должны действовать при горизонтальной освещенности, составляющей не менее 40-100 лк, что соответствует середине гражданских сумерек (при положении Солнца на 3 град ниже горизонта).
Навигационные огни на сооружениях должны действовать от захода до восхода Солнца.
4.5. Сроки действия средств навигационного ограждения устанавливаются Департаментом водного транспорта Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
4.6. Запрещается пользоваться сигнальными знаками водного пути (щитами, бакенами, поплавками, буями и т.д.) для ошвартовки или вывода судов или плавучих средств, повреждать эти знаки или делать их непригодными для использования по назначения.
4.7. Если судно или плавучее средство переместило или повредило сигнальный знак водного пути, судоводитель должен немедленно известить об этом ближайшие компетентные органы пути и составить акт, который должен быть отправлен в Главную инспекцию безопасности судоходства и мореплавания.
4.8. Каждый судоводитель должен немедленно извещать ближайшие компетентные органы путевого хозяйства о всех случаях неисправности действия замеченных на сигнальных знаках пути (потухший огонь, перемещение бакена, буя, повреждение знака и т.д.).
4.9. Предприятия путевого хозяйства составляют акты на все случаи повреждения ограждения внутренних водных путей и направляют их в Главную инспекцию безопасности судоходства и мореплавания.
4.10. Судовладельцы обязаны возместить нанесенный ущерб государственным предприятиям путевого хозяйства или хозяйствующим субъектам, которым содержание водных путей передано приказом Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
4.11. Расследование случаев нарушения Правил эксплуатации внутренних водных путей, открытых для судоходства производится Главной инспекцией безопасности судоходства и мореплавания на основании "Положения о классификации и учете транспортных происшествий на внутренних водных путях Республики Казахстан. #
5. Искусственные гидротехнические сооружения

5.1. Эксплуатация гидротехнических сооружений должна обеспечивать безопасность судоходства и исправность гидротехнических сооружений в соответствии с "Правилами технической эксплуатации судоходных гидротехнических сооружений".
5.2. Пропуск судов, составов и других плавучих средств через шлюзы внутренних судоходных путей определяется настоящими Правилами.
5.2.1. Организация движения флота при его подходе к границам судоходных шлюзов, подготовка судов, составов и других плавучих средств к пропуску через судоходные шлюзы осуществляется судовладельцами.
5.2.2. Основой организации пропуска судов, составов и других плавучих средств через судоходные шлюзы является заявка на шлюзование, поданная вахтенному начальнику шлюза.
5.2.3. Пропуск пассажирских, грузопассажирских судов и других судов, работающих по расписанию, планируется согласно расписанию их движения.
5.2.4. Пропуск остального флота обеспечивается согласно времени подачи заявок по следующей очередности:
первая очередь - нефтеналивные составы и танкеры с грузом 1 класса или его остатками, суда со взрывчатыми и отравляющими веществами, рыбодобывающие и приемно-транспортные суда;
вторая очередь - спецобъекты и суда технического флота;
третья очередь - сухогрузные самоходные суда и толкаемые составы, нефтеналивные составы и танкеры с грузом I-II классов;
четвертая очередь - сухогрузные буксируемые составы.
Во всех случаях суда, следующие на ликвидацию аварий, пропускаются через шлюз вне очереди.
5.2.5. Вахтенный персонал шлюзов обязан обеспечивать пропуск судов строго в порядке установленной очередности, передавать на суда распоряжения и информации, касающиеся пропуска флота и условий плавания на подходах к шлюзам.
5.2.6. Совместное шлюзование судов разрешается в следующем порядке:
пассажирские и грузопассажирские суда с сухогрузными судами (составами) и судами технического флота;
танкеры и нефтеналивные составы с грузами (или их остатками) любого класса;
танкеры и нефтеналивные составы с грузами (или их остатками) III-IV классов с сухогрузными судами и и составами.
При совместном шлюзовании заход и расстановка судов в камере шлюза, а также противопожарные режимные мероприятия осуществляются согласно требованиям "Правил пожарной безопасности на нефтеналивных судах". На сухогрузных судах при совместном шлюзовании с нефтеналивными судами заходят в шлюз последними и устанавливаются в камере таким образом, чтобы у них на траверзе не было других судов.
5.2.7. Расстановка судов на рейдах в ожидании шлюзования должна производиться пол указанию диспетчера порта с учетом обеспечения безопасного прохода к шлюзу шлюзующихся судов в порядке их очередности.
5.2.8. При подходе к границе шлюза вахтенные начальники судов запрашивают по УКВ радиосвязи у начальника вахты шлюза указания о порядке шлюзования.
5.2.9. Разрешение на заход судов в подходные каналы и постановку причальным станкам дает начальник вахты шлюза.
5.2.10. Начальник вахты шлюза обязан:
- руководить движением судов, составов и других плавучих средств в границах шлюза (дальние светофоры);
- руководить расстановкой судов, составов и других плавучих средств у причальных стенок и в камере шлюза с учетом оптимального использования полезной площади камеры шлюза, безопасности, метеорологических условий, а также указаний пунктов 5.2.4. и 5.2.6. настоящих Правил;
- объявлять очередность захода судов, составов и других плавучих средств в камеру шлюза, перехода из камеры в камеру и выхода из шлюза;
- начинать процесс шлюзования (маневрирования рабочими воротами, затворами) только после окончания швартовки всех шлюзующихся судов, составов и других плавучих средств и получения оповещения об этом от вахтенных начальников судов по УКВ радиосвязи или установленным звуковым сигналам;
- начинать заполнение камеры шлюза с забором воды из верхнего подходного канала только после окончания швартовки судов, находящихся у причальной стенки шлюза в верхнем бьефе;
- в случае зависания судна или обрыва швартовых в процессе шлюзования, а также при заклинивании входящего в шлюз судна плавающим льдом, принимать меры по предотвращению аварии, предусмотренные оперативной инструкцией;
- информировать вахтенных начальников шлюзуемых судов об идущих и отстаивающихся в подходных каналах судах, составах и других плавучих средствах, а также о неисправностях и изменениях в обстановке пути, временно выставленных знаках и т.п. в подходных каналах.
5.2.11. Распоряжения начальника вахты шлюза, касающиеся расстановки судов, составов, других плавучих средств у причальных стенок шлюзов, порядка шлюзования и расстановки в камере шлюза, обязательны для выполнения вахтенными начальниками всех без исключения судов, которые обязаны подтвердить получение этих распоряжений по УКВ радиосвязи и подачей звукового сигнала "Я Вас понял".
Если вахтенный начальник судна считает полученное распоряжение невыполнимым (из-за маневренных особенностей судна или состава), то должен поставить об этом в известность начальника вахты шлюза и не предпринимать никаких действий до принятия согласованного решения.
5.2.12. Все суда с взрывчатыми или отравляющими веществами заходят в шлюзы без остановки у причальных стенок.
5.2.13. Подход судов, составов и других плавучих средств к причальным стенкам шлюза разрешается только при зеленом сигнале дальнего светофора.
5.2.14. Вход судов, составов и других плавучих средств в камеру шлюза, переход из одной камеры в другую (многоступенчатые шлюзы) и выход из камеры разрешается только при зеленом сигнале входного (выходного) светофора и оповещении начальником вахты шлюза вахтенных начальников судов по УКВ радиосвязи (при отсутствии на судах УКВ радиостанции - по громкоговорящей связи) об очередности входа и выхода.
5.2.15. Отсутствие сигнала на светофоре является запрещающим сигналом (соответствующим красному свету). В этом случае судно может продолжать движение только с разрешения начальника вахты шлюза, оформленного записью в вахтенных журналах шлюза и судна.
5.2.16. При шлюзовании вахтенные начальники судов обязаны:
до захода в шлюз в обязательном порядке проверить действие рулевого управления и ДАУ, наличие воздуха в пусковых баллонах главных двигателей и надежность закрепления якорей, о чем сделать запись в вахтенном журнале и доложить начальнику вахты шлюза по УКВ радиосвязи о готовности судна к шлюзованию;
проходить шлюз с уложенными мачтами (в тех шлюзах, где это диктуется высотными габаритными размерами); проводить плавучие краны только с уложенными стрелами;
держать постоянную связь по УКВ радиостанции с начальником вахты шлюза;
заходить в шлюз с минимальной скоростью, при движении с которого обеспечивается достаточная управляемость и остановка судна в месте, указанном для его швартовки, при этом на водоизмещающихся судах, имеются два и более главных двигателей, один из них во всех случаях запустить на режим заднего малого хода в момент прохода носовой частью судна (состава) створа ворот шлюза;
сообщить начальнику вахты шлюза по УКВ радиостанции или установленным сигналом об окончании швартовки судна в камере.
5.2.17. При шлюзовании капитан судна обязан учитывать условия прохождения данного шлюза, опыт и умение штурманов и при необходимости (особенно при движении со стороны верхнего бьефа) лично принимать управление на себя или поручить это первому штурману.
Все члены экипажа шлюзующихся судов, составов и других плавучих средств, несущие вахту, обязаны находиться на своих штатных местах.
5.2.18. При расстановке в камере шлюза суда, составы и другие плавучие средства должны находиться в пределах стопсигналов, ограничивающих полезную длину камеры.
5.2.19. В многоступенчатых шлюзах разрешается встречное шлюзование судов и составов. К встречному шлюзованию допускаются одиночные суда и составы всех типов, проходящие по габаритным размерам с установленными согласно пункту 1.4. настоящих Правил запасами, кроме нефтеналивных судов с грузом I и II классов или их остатками и судов с взрывчатыми отравляющими веществами. Решение о проведении встречного шлюзовании очередности перехода судов и составов из одной камеры в другую принимает начальник вахты шлюза.
5.2.20. К шлюзованию допускаются только технически исправные суда и составы с данными, соответствующими требованиям пункта 1.4. настоящих Правил.
К шлюзованию не допускаются:
нефтеналивные суда, имеющие утечку нефтепродуктов;
суда с неподнятыми якорями, с якорями , на которых находятся посторонние предметы (тросы, проволока и др.), волочащимися цепями и тросами;
суда с выступающими за габариты борта поврежденными элементами корпуса или надстройки, частью груза или другими предметами.
Ответственность за достоверность информации о техническом состоянии судов, составов и других плавучих средств и их готовности к шлюзованию несут вахтенные начальники судов.
5.2.21. О всех случаях утери якорей, рулей, насадок, гребных, винтов падения в канал или камеру сорванных кнехтов и других крупногабаритных деталей в границах канала или шлюза вахтенные начальники судов обязаны немедленно сообщать начальнику вахты шлюза.
5.2.22. При движении в подходных каналах шлюзов запрещается взаимный обгон судов и составов всех видов, кроме обгона скоростными судами.
5.2.23. Швартовка судов у причальных стенок и в камере шлюза должна производиться соответствующими швартовными канатами. Суда длиной более 30 м. должны швартоваться по одному борту.
Вахтенные начальники судов обеспечивают надежную швартовку судов за специальные причальные устройства и безопасную их стоянку во время шлюзования.
При швартовке за причальные тумбы камер шлюзов вахтенный персонал шлюза обязан принимать швартовы с судов и плотов, надежно закреплять их на тумбах, а в случае необходимости переносить их с тумбы на тумбу. Швартовка за плавучие рамы осуществляется вахтенным персоналом судов.
5.2.24. Запрещается:
швартовка за конструкции и другие предметы, не предназначенные для этой цели;
использование плавучих рымов для гашения инерции движения судов;
заход в подходные каналы и стоянки у причальных стенок шлюза судам и составам транспортного флота, которым не требуется шлюзование;
остановка судов у причальной стенки в ожидании окончания встречного шлюзования ближе промежуточного светофора, а там, где нет, - ближе стоп-сигнала;
подход и швартовка судов у напорных дамб;
производство погрузочно-разгрузочных работ судов транспортного флота в пределах подходных каналов и у причальных стенок шлюза без согласования с руководством шлюза;
стоянка судов и составов на якорях в границах причальных стенок шлюзов и вблизи бетонных креплений берегов (отдача якорей в указанных местах допускается только в исключительных случаях, когда остановка судна другим способом невозможна, а дальнейшее движение угрожает аварией);
производство швартовных испытаний судов у береговых откосов и берегов в границах гидроузлов за исключением специально отведенных и соответствующе оборудованных мест;
выход пассажиров и членов команд судов на территорию шлюза во время шлюзования (за исключением аварийных ситуаций или для эвакуации больных);
включение и работа на судах радиовещательных громкоговорящих установок;
при пользовании прожекторами на подходах и в камере шлюза освещение рубки судов и помещения пульта управления шлюза;
сбрасывание за борт шлака и мусора;
нанесение надписей и прочих меток на поверхности стен шлюза, палы, причальные стенки.
5.2.25. В случае нарушения настоящих Правил, а также повреждения гидротехнических сооружений начальник вахты шлюза имеет право запретить дальнейшее движение судна до получения письменного объяснения капитана судна об обстоятельствах и причинах допущения нарушений.
Одновременно начальник вахты шлюза обязан немедленно доложить руководству района гидротехнических сооружений и ближайщей судоходной инспекции о происшедшем нарушении.
5.3. Шлюзование маломерного флота производится только вместе с большими судами.
Ошвартовка маломерных судов производится у борта больших судов.
Нахождение людей в маломерных судах запрещается.

6. Повреждение внутреннего водного пути

6.1. Посадка судов на мель. Препятствия.
6.1.1. Судоводитель севшего на мель или затонувшего судна или расчленившегося состава должен известить об этом в кратчайший срок ближайшие предприятия путевого хозяйства, а также органы охраны природы, если при этом происходит загрязнение вод или прибрежной полосы принимает меры по предотвращению загрязнения. Судоводитель или один из членов экипажа севшего на мель или затонувшего судна должен оставаться на борту или поблизости от места аварии до момента получения от компетентных органов разрешения покинуть свое место.
6.1.2. Если судно, состав или другое плавучее средство сели на мель или затонули в фарватере или поблизости от него, судоводителем этого судна или состава должен, за исключением тех случаев, когда в этом явно нет необходимости, в кратчайший срок и с соблюдением обязательства поднять сигналы, предусмотренные Правилами плавания по внутренним судоходным путям, предупредить приближающиеся суда и составы в соответствующих местах и на достаточном расстоянии от места аварии, для того, чтобы эти суда и составы могли своевременно принять необходимые меры.
6.1.3. Когда судно, состав или другое плавучее средство теряет какой-либо предмет, в результате чего может возникнуть препятствие и опасность для судоходства, судоводитель должен немедленно известить об этом ближайщие предприятия путевого хозяйства, а также органы охраны природы, если этот предмет является источником загрязнения, указав как можно точнее место, где потерян предмет. Он обязан, кроме того, по мере возможности, отметить это место вехой.
6.1.4. Когда судну или составу встречается неизвестное препятствие, загромождающее водный путь, судоводитель должен немедленно известить об этом ближайшие предприятия путевого хозяйства, указав как можно точнее место, где было обнаружено препятствие.
6.1.5. Если находящееся на мели или затонувшее судно, состав или другое плавучее средство, или потерянный судном, составом предмет полностью или частично загромождает или угрожает загромоздить фарватер судовладелец судна, состава или другого плавучего средства должен принять все меры для освобождения фарватера в кратчайщий срок.
6.1.6. Каждый судоводитель, находящийся поблизости от судна, состава или другого плавучего средства, потерпевшего аварию, связанную с опасностью для людей или создавшую угрозу загромождения фарватера обязан, поскольку это совместимо с безопасностью его собственного судна, немедленно оказать помощь.

"Кеме қатынасы үшiн ашылған iшкi су жолдарын пайдалану Ережесiн" бекiту жөнiнде БҰЙРЫҚ

Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар Министрлiгi 1995 жылғы 21 маусымдағы N 86 Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 1995 жылғы 6 қыркүйек тіркелді. Тіркеу N 86. Күші жойылды - ҚР Көлiк және коммуникациялар министрінің м.а. 2005 жылғы 5 тамыздағы N 260 бұйрығымен

ҚР Көлiк және коммуникациялар министрінің м.а. 2005.08.05. N 260 бұйрығынан үзінді:

"Нормативтік құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес және ведомстволық нормативтік құқықтық актіні Қазақстан Республикасы заңнамасымен сәйкестікке келтіру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. "Кеме қатынасы үшін ашылған ішкі су жолдарын пайдалану ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникациялар министрінің 1995 жылғы 21 маусымдағы N 130 бұйрығымен бекітілген, Әділет министрлігінде 1995 жылғы 6 қыркүйекте 86 нөмірмен тіркелген Кеме қатынасы үшін ашылған ішкі су жолдарын пайдалану ережесінің күші жойылды деп танылсын.
2. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Су көлігі департаменті (Б.Қ.Уандықов) заңнамада белгіленген тәртіппен Кеме қатынасы үшін ашылған ішкі су жолдарын пайдалану ережесінің күші жойылды деп тану туралы Қазақстан Республикасы Әділет министрлігін хабардар етсін.
3. Осы бұйрық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Министрдің
міндетін атқарушы

Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1994 жылғы 19.08. N 931 "Iшкi су жолдарын кеме қатынасының санатына енгiзу тәртiбi туралы" қаулысының негiзiнде бұйырамын:
1. Қосымшамен берiлген "Кеме қатынасы үшiн ашылған iшкi су жолдарын пайдалану Ережесi" бекiтiлсiн.
2. "Кеме қатынасы үшiн ашылған iшкi су жолдарын пайдалану Ережесi" белгiленген тәртiппен тiркелгеннен кейiн күшiне енгiзiлсiн.

Министр

Қазақстан Республикасы
Көлiк және коммуникациялар
министрiнiң
1995 ж. "___"____________
N _________ бұйрығына
Қосымша

Кеме қатынасы үшiн ашылған iшкi су жолдарын
пайдалану Ережесi

I. Жалпы Ережелер

1.1. Кеме қатынасы үшiн ашылған iшкi су жолдарын пайдалану Ережелерi, бұдан былай IСЖПЕ деп аталады, ол Қазақстан Республикасы Су кодексiнiң 70-бабының, Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1994 жылғы 19 тамыздағы N 931 "Iшкi су жолдары кеме қатынасының санатына енгiзу тәртiбi туралы", 1994 ж. 21.12. N 1429 "Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк iшкi су жолдарының Ережесiн бекiту жөнiндегi", "Қазақстан Республикасы iшкi теңiз және аумақтық сулардың ластануын болдырмай Ережелерiнiң" негiзiнде әзiрлендi.
1.2. Осы IСЖПЕ-нiң күшi Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1994 жылғы 19 тамыздағы N 931 қаулысымен бекiтiлген Тiзiмге сәйкес кеме қатынасы үшiн ашылған iшкi су жолдарына және олар орналасқан ғимараттарға (шлюздар, плотиналар, көпiрлер, өткелдер, кеме көтергiштер, дамбалар, айлақтар, су қоймалары, авариялық-жөндеу қоршаулары, әуе және су асты өткелдерге) жарамды.
1.3. Осы IСЖПЕ Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiмен әзiрленедi, бекiтiледi және күшiне енгiзiледi және "Қазақстан Республикасындағы Көлiк туралы" Заңның негiзiнде барлық кәсiпорындар, ұйымдар және жеке тұлғалар үшiн олардың ведомстволық қатыстылығы мен меншiк нысандарына қарамай мiндеттi болып табылады.
1.4. IСЖПЕ Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiмен бекiтiлген "Өзен көлiгiн техникалық пайдалану Ережелерiнiң" N 3 Iшкi су жолдары және жол ғимараттары тарауына сәйкес келедi.
1.5. Кеме қатынасының мұқтажы үшiн iшкi су жолдарын пайдалануды реттеу Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң Су көлiгi Департаментiмен жүзеге асырылады.
1.6. Iшкi су жолдарын күтiп ұстауға, оларда кемелердiң қауiпсiз жүруiне Мемлекеттiк бақылау жасау кеме қатынасы мен теңiзде жүзу қауiпсiздiгiнiң Бас инспекциясымен жүзеге асырылады.
1.7. Кеме қатынасының мақсаттары үшiн iшкi су жолдарын пайдалану санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң мемлекеттiк органдарымен келiсiлуi тиiс.

2. Iшкi су жолдарын күтiп ұстау

2.1. Iшкi су жолдары мен жол ғимараттарын кеме қатынасының халiнде ұстау жол шаруашылығы кәсiпорындарымен немесе олардың бөлiмшелерiмен қамтамасыз етiледi.
2.2. Iшкi су жолдарын ұстау Қазақстан Республикасының мемлекеттiк мүлкi жөнiндегi мемлекеттiк комитеттiң рұқсатын ала отырып, Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң бұйрығымен басқа шаруашылық субъектiлерге тапсырылуы мүмкiн.
2.3. Жол шаруашылығы кәсiпорындарын басқару, сондай-ақ басқа шаруашылық субъектiлердiң iшкi су жолдарын күтiп ұстауына бақылау жасау Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң Су көлiгi Департаментiмен жүзеге асырылады.
2.4. Жол шаруашылығы кәсiпорындарының және басқа шаруашылық субъектiлердiң iшкi су жолдарын күтiп ұстауына бақылау жасау Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгi Су көлiгi Департаментiнiң кеме қатынасы мен теңiзде жүзу қауiпсiздiгi Бас инспекциясымен жолды жүйелi түрде инспекторлық қарау арқылы (навигацияда екi реттен кем емес) жүзеге асырылады.
2.5. Iшкi су жолдарын күтiп ұстау өте аз шығынмен кемелер мен құрамдардың қауiпсiз қозғалысын қамтамасыз етуге тиiс.
2.6. Жер снарядтарымен шектеулi қазу өзен сағаларының қайырылуынан болдырмай, тек сағалық партиялардың жоспарлары бойынша ғана әзiрленуi тиiс.
Бұл ережеден басқа өзгешелiктер Қазақстан Республикасының су ресурстары жөнiндегi Комитеттiң келiсiмi бойынша Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгi Су көлiгi Департаментiмен белгiленедi.
2.7. Заңды және жеке тұлғалардың, соның iшiнде шетелдiктердiң Қазақстан Республикасының мемлекеттiк iшкi су жолдарын пайдаланғаны үшiн Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiмен және үкiметаралық келiсiмдерiмен анықталатын тәртiпте және мөлшерде төлемдер алынады.
2.8. Кеме иелерi кемелер жүзуiнiң экологиялық қауiпсiздiгi, су ортасын кемелердiң шаруашылық-фекальдық, слань асты (льялдық) сулармен, қоқыспен, мұнаймен, мұнай өнiмдерi және басқа адам өмiрi мен су қоймаларындағы тiршiлiкке зиянды заттармен ластануын болдырмау жөнiндегi шараларды қабылдауға мiндеттi.
2.9. Кеме иелерiнiң "Iшкi жүзулерде кемелердiң ластауын болдырмау жөнiндегi Ережелердi" орындау бақылауды Қазақстан Республикасы Теңiз және Өзен Регистрi, Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң жанындағы су ресурстары жөнiндегi комитетi және Экология және биоресурстар министрлiгi органдары жүзеге асырады.
Кеме иелерi СанПиН N 4630-88 "Су беттерiн ластанудан қорғау", сондай-ақ Қазақстан Республикасы Теңiз және Өзен Регистрiнiң "Кемелердiң iшкi жүзулерiнде ластауды болдырмау Ережелерiнiң" талаптарын 1 және 2 санатты су пайдалану қоймаларында сақтауға мiндеттi.

3. Iшкi су жолдарының габариттерi

3.1. Iшкi су жолдарында мемлекеттiк су жолдарының күтiп ұсталуы тапсырылған жол шаруашылығы кәсiпорындарымен немесе шаруашылық субъектiлерiмен су жүрiсiнiң габариттерi (тереңдiгi, енi, оның осiнiң айналу радиусы) кепiлденедi.
3.2. Су жүрiсiнiң тереңдiгi мен енi бойынша кепiлденген габариттерi судың нақты деңгейiне байланысты ең аз ретiнде де дифференциальды ретiнде де белгiленедi.
3.3. Кепiлдi габариттерi бар су жолдарының тiзiмi, аталмыш габариттер ұсталатын кеме жолдары мен кеме жолдары деңгейiнiң кепiлдi габариттерiнiң ең аз өлшемi Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгi Су көлiгi Департаментiмен бекiтiледi.
3.4. Ұзындығы, енi, су үстi габаритi, кемелердiң, құрамдардың және басқа жүзу құралдарының батымдылығы мен жылдамдығы су жолдары мен жасанды ғимараттардың техникалық өлшемдерiне сәйкес болуы тиiс.
3.5. Кемелер (құрамдар) мен су жолдары габариттерiнiң бiр-бiрiне қатыстылығы:
3.5.1. Өзен мен арналар түбiнiң ең аз су қорлары, см.
________________________________________________________________
Тереңдiгi, см | Барлық кемелер үшiн
|_______________________________________________
| Құнды және галкалы | Тасты грунтта
| грунтта |
________________________________________________________________
150-ден кем емес| 10 | 15
150-300 | 15 | 20
300-ден артық | 20 | 25
________________________________________________________________
Ескерту: 1. Қорлардың мәнi шектеулi учаскедегi жарияланған тереңдiк пен кеме тұрағының ең үлкен батымдылығының арасындағы айырманы көрсетедi.
2. Тереңдiгi бойынша шектелген учаскелерден өткен кезде кеме иелерi қайырлану деген нәрсенi ескеруi және кеме жылдамдығын төмендету немесе қосымша буксирлеушiнi қатыстыру жолымен оны азайту үшiн шаралар қабылдауы тиiс; бұл шаралар жеткiлiксiз болған кезде - тиiстi батымдылық (тиеу) азайтылады.
3.5.2. Шлюздар түбiндегi су қорлары
________________________________________________________________
Табалдырық тереңдiгi | Шлюз табалдырығындағы су қорлары,
см | см тасты немесе бетонды
_______________________________________________________________
100-ге дейiн | -
100-ден аса | -
250-ге дейiн | 25
250-ден аса | 40
________________________________________________________________
3.5.3. Шлюздiң енi мен ұзындық қорлары
Енi 10 м дейiнгi шлюздегi кеме борты мен шлюз қабырғаларының арасы әрбiр борт жағынан 0,2 м, енi 18 м дейiнгi шлюзде 0,5 м болуы тиiс.
Шлюздан өту кездегi жалғыз кеменiң ұзындығы оның камерасының пайдалы ұзындығынан кем болуы тиiс: ұзындығы 50 м дейiнгi шлюзде - 1м, ұзындығы 51-ден - 100 дейiнгiде - 2 м, 101-ден 150 м дейiнгiде - 4 м, 151-ден 210 м дейiнгiде - 6м және ұзындығы 210 ден артық шлюздарда - 10 м болады.
3.6. Тiректiң немесе кеме жолдарының ең аз деңгейiндегi тұрақтың iшкi қырларының (кiрме бөлiгiнiң конструкциясын ескере отырып) арасындағы енi бойынша және биiктiгi бойыншакөпiр құрылысы аралығының төменгi белдiгiнiң есептiк (кеме қатынасы мен ағызбалы өзендерде көпiр габариттерiн жобалау қалыптары бойынша және көпiрлердi жайғастырудың негiзгi талаптары бойынша) су жолдары деңгейiнен жоғарлығының ара қашықтығымен анықталатын кеме жүрiсiнiң көпiр аралық габариттерiн жобалаудың пәрмендi қалыптарына сәйкес жобалау ұйымдарымен белгiленедi және жол шаруашылығы кәсiпорындары мен кеме қатынасы мен теңiзде жүзу қауiпсiздiгi (төменгi белдiгi қисайған жиектi көпiрлер үшiн габариттер белдiктiң қисайған бөлiгiнiң ең төменгi нүктесiнен белгiленедi). Бас инспекциясының келiсiмi бойынша Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң Су көлiгi Департаментiмен бекiтiледi.
3.6.1. Осындай тәртiппен труба құбырлары, су асты кабельдерi, ауа өткелдерi үшiн габариттер (берiлген тереңдiктi қоса есептегенде) белгiленедi және бекiтiледi.

4. Iшкi су жолдарының навигациялық қоршаулары

4.1. Iшкi су жолдарының навигациялық қоршаулары кемелердiң қауiпсiз жүзу жағдайларын құру үшiн және iшкi су жолдарында жасанды ғимараттардың сақталуын қамтамасыз ету үшiн арналған.
4.2. Iшкi су жолдарының навигациялық қоршауларының күтiп ұсталуы навигациялық белгiлер мен оттарды қою және қызмет көрсету, өлшеу, тральды және тереңдiк тазалау жұмыстарын жүргiзуден, сондай-ақ жол жағдайларының күйi мен өзгеруi туралы кеме иелерiнiң ақпарларынан тұрады.
4.2.1. Жалпы пайдаланымдағы iшкi су жолдарында аталған жұмыстар Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң бұйрығымен жолдың күтiп ұсталуы тапсырылған шаруашылық субъектiлермен немесе жол шаруашылығы кәсiпорындарының қызметкерлерiмен орындалады.
4.2.2. Темiр жол, автожол, коммунальды және қалқымалы көпiрлерде, су асты және әуе өткелдерiнде, су жинау және су шығаруда оларды сақтау мен кемелердiң қауiпсiз жүзу жағдайын құруға арналған қондырғылардың және кеме қатынасындағы белгiлер мен оттардың күтiп ұсталуы "Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк iшкi су жолдары туралы Ереженiң" 9,10 тармақтарына сәйкес осы жасанды ғимараттардың иелерiмен жүргiзiледi.
4.2.3. Судың кiрме жолдары мен кемежай алаңында, айлақтарда, затондарда, рейдтер мен басқа жалпылық емес пайдаланымдағы су жолдары учаскелерiндегi навигациялық қоршаулар мен қондырғылар осы алаңдар мен су жолдарының учаскелерiн пайдаланатын ұйымдар және кәсiпорындармен күтiп ұсталады.
4.2.4. 4.2.2. және 4.2.3. тармақтарда тiзiлген навигациялық қоршаулар мен белгілердi тиiстi жұмыс қалпында сақтау үшiн жауапкершiлiк осы алаңдар, жасанды ғимараттар мен су жолдарының учаскелерi пайдаланымына берiлетiн кәсiпорындар мен иеленушiлерге жүктеледi.
4.2.5. 4.2.2. және 4.2.3. тармақтарда көрсетiлген жұмыстар шарттар негiзiнде жол шаруашылығы кәсiпорындарымен орындалуы мүмкiн.
4.3. Навигациялық белгiлердiң номенклатурасы, олардың тағайындылығы, сигнал қалқандарының түрi мен бояуы, оттардың түсi мен сипаттамасы пәрмендi стандарт Мемст 26600-85 "Iшкi су жолдарының навигациялық белгiлерi мен оттары" Жалпы техникалық жағдайлармен анықталады.
4.4. Жағалық және жүзу белгiлерiндегi навигациялық оттар кесесiнен жарық түсiрген кезде азаматтық кешқұрымға сәйкес келетiн (Күннiң горизонттан 3 градус төмен болған кезiнде) 40-100 лк кем емес құраммен жарық түсiруi тиiс.
Ғимараттардағы навигациялық оттар Күннiң батысынан шығысына дейiн жарық беруi тиiс.
4.5. Навигациялық қоршау құралдарының әсер ету мерзiмi Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгi Су көлiгi Департаментiмен белгiленедi.
4.6. Швартовка жасау немесе кемелердi шығару үшiн су жолдары сигнал белгiлерiн (қалқандарын, бакендерiн, қалқыларын, буйларын және т.б.) пайдалануға тыйым салынады, осы белгiлердi зақымдауға немесе өз мақсатымен оларды пайдалануды жарамсыз ету.
4.7. Егер кеме немесе жүзу құралы су жолының сигнал белгiсiн зақымдаса немесе орнын ауыстырса кеме иесi жедел түрде бұл жөнiнде жолдағы құзырлы органды хабардар етуi және акт құрастырып, оны кеме қатынасы мен теңiзде жүзу қауiпсiздiгiнiң Бас инспекциясына жөнелтуi тиiс.
4.8. Әрбiр кеме иесi жолдағы сигнал белгiлерiндегi iс-әрекеттерде байқалған барлық зақымдану жайлары туралы (сөнген от, бакеннiң, буйдың ауысуы, белгiнiң зақымдануы және т.б.) жақын арадағы жол шаруашылығы құзырлы органдарына жедел түрде хабарлауға тиiстi.
4.9. Жол шаруашылығы кәсiпорындары iшкi су жолдары қоршауларының барлық iстен шығу жағдайларына акт жасайды және оларды кеме қатынасы және теңiзде жүзу қауiпсiздiгi Бас инспекциясына жiбередi.
4.10. Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң бұйрығымен су жолдарының күтiп ұсталуы тапсырылған жол шаруашылығы немесе шаруашылық субъектiлердiң мемлекеттiк кәсiпорындарына келтiрiлген шығынды өтеу кеме иелерiнiң мiндетiне.
4.11. Кеме қатынасы үшiн ашылған Iшкi су жолдарын пайдалану Ережелердiң бұзылған жағдайында "Қазақстан Республикасының iшкi су жолдарында көлiк оқиғаларын тiркеу мен топтау туралы ереженiң" негiзiнде кеме қатынасы мен теңiзде жүзу қауiпсiздiгi Бас инспекциясымен зерттеу жүргiзiледi.

5. Жасанды гидротехникалық ғимараттар

5.1. Гидротехникалық ғимараттарды пайдалану "Кеме қатынасындағы гидротехникалық ғимараттарды техникалық пайдалану Ережелерiне" сәйкес кеме қатынасының қауiпсiздiгi мен гидротехникалық ғимараттардың жарамдылығын қамтамасыз етуi тиiс.
5.2. Iшкi кеме қатынасы жолдарының шлюздары арқылы кемелердi, құрамдарды және басқа жүзу құралдарын өткiзу осы Ережемен анықталады.
5.2.1. Кеме қатынасы шлюздерiнiң шекарасына жақындаған кезде флот қозғалысын ұйымдастыру, кемелердi, құрамдарды және басқа жүзу құралдарын кеме қатынасы шлюздары арқылы өткiзуге дайындау кеме иелерiмен жүзеге асырылады.
5.2.2. Кеме қатынасының шлюздары арқылы кемелердi, құрамдарды және басқа жүзу құралдарын өткiзуге ұйымдастырудың негiзi - шлюздың вахталық бастығының атына жазылған шлюздану өтiнiшi болып табылады.
5.2.3. Кесте бойынша жұмыс iстейтiн жолаушы, жүкжолаушы кемелердi және басқа кемелердi өткiзу олардың қозғалыс кестелерiне сәйкес жоспарланады.
5.2.4. Қалған фотоларды өткiзу мына кезекпен өтiнiш берiлген уақытқа сәйкес қамтамасыз етiледi:
бiрiншi кезек - 1 сыныпты жүгi немесе оның қалдықтары бар танкерлер және мұнай құятын құрамдар, қопарылғыш және уланғыш заттар бар кемелер, балық айлайтын және қабылдау-көлiк кемелерi.
екiншi кезек - арнайы объектiлер және техникалық флот кемелерi;
үшiншi кезек - құрғақ жүктi өздiгiнен жүзетiн кемелер және сүйремелi құрамдар, мұнай құю құрамдары мен 1-2 сыныпты жүктерi бар танкелер;
төртiншi кезек - құрғақ жүктi буксирленетiн құрамдар.
апаттарды жоюға бара жатырған кемелер, барлық жағдайларда да, шлюз арқылы кезексiз өткiзiледi.
5.2.5. Шлюздардың вахталық персоналдары кезекпен белгiленген қатаң тәртiпте кемелердi өткiзудi, кемелерге флотты өткiзу мен шлюздарға кiру кезiнде жүзi ережелерiне қатысты өкiмдер мен ақпарларды тапсыруды қамтамасыз етуге мiндеттi.
5.2.6. Кемелердiң бiрлесiп шлюздануы мына тәртiпте рұқсат етiледi:
жолаушы және құрғақ жүктi кемелi жүкжолаушы кемелерi (құрамдармен) және техникалық флот кемелерi;
кез келген сыныпты жүктерi бар (немесе олардың қалдықтарымен) мұнай құю құрамдары және танкелер;
III-IV сыныпты жүктерi (немесе оның қалдықтары), құрғақ жүктi кемелерi мен құрамдары бар мұнай құю құрамдары мен танкелер.
Шлюз камерасында бiрлесiп шлюздау кезiнде кемелердi кiргiзу мен жайғастыру, сондай-ақ өртке қарсы тәртiп шаралары "Мұнай құю кемелерiндегi өрт қауiпсiздiгiнiң Ережелерiнiң" талаптарына сәйкес жүзеге асырылады. Мұнай құю кемелерiмен құрғақ жүк кемелерiнiң бiрлесiп шлюздануы кезiнде камбузды, пештi және ашық оттары тұтатуға тыйым салынады.
Жолаушы жедел кемелер басқа кемелермен бiрлесiп шлюздануы кезiнде шлюзге соңынан кiредi және камерада тұрған кезiнде траверза жағынан басқа кемелер тұрмайтындай болып орналасады.
5.2.7. Шлюздануды күтiп тұрған рейдтегi кемелердi орналастыру шлюздануға кезекте тұрған кемелердiң шлюзға қауiпсiз кiруiн ескере отырып, кемежай диспетчерiнiң көрсетуi бойынша жүргiзiледi.
5.2.8. Шлюз шекарасына жақындаған кезде кемелердiң вахта бастықтары радио байланысының УҚТ бойынша шлюздың вахта бастығынан шлюздану тәртiбi туралы нұсқаулар сұрайды.
5.2.9. Кiру арналарына және айлақ станкаларына орналасуға рұқсатты шлюздың вахта бастығы бередi.
5.2.10. Шлюз вахта бастығының мiндеттерi:
- кемелердiң, құрамдар мен басқа жүзу құралдарының шлюз шекараларындағы қозғалысын басқарады (қашықтағы светофорлар);
- айлақ қабырғаларында және шлюз камерасында кемелердiң, құрамдар мен басқа жүзу құралдарының орналасуын шлюз камерасының пайдалы ауданын тиiмдi қолдануды, метеорологиялық жағдайларды, сондай-ақ осы Ережеде көрсетiлген
5.2.4. және 5.2.6. тармақтардың нұсқауларын ескере отырып басқарады.
- кемелердiң, құрамдар мен басқа жүзу құралдарының шлюз камерасына кiруiн, бiр камерадан екiншi камераға өтуiн және шлюздан шығуын жариялайды;
- шлюзданатын барлық кемелердiң, құрамдардың және басқа жүзу құралдарының швартовкалануы аяқталған соң және бұл жөнiнде радио байланысы УҚТ немесе белгiленген дыбыс сигналдары бойынша вахта бастықтары жариялағаннан соң ғана шлюздану процесстерiн бастайды;
- жоғарғы бъефтегi шлюздың айлық қабырғаларында орналасқан кемелердiң швартовкалануы аяқталғаннан соң ғана шлюз камерасының жоғарғы кiрме арнадан сумен толтырылуын бастайды;
- шлюздану процесi кезiнде кеменiң iлiнiп қалуы немесе швартовкылардың үзiлiп қалуы жағдайларында, сондай-ақ шлюзға кiрердегi кеменiң қалқыған мұзға сыналанып қалған кезiнде жедел нұсқауларда қарастырылған апаттарды болдырмау шараларын қабылдайды.
- шлюзданатын кемелердiң вахта бастықтарын кiрме арналарында келе жатырған және тұрғызылған кемелер, құрамдар және басқа жүзу құралдары, сондай-ақ жол жағдайының өзгерiстерi мен iстен шығулары туралы, кiрме арналарындағы уақытша қойылған белгiлер және т.б. туралы хабардар етедi.
5.2.11. Шлюз айлық қабырғаларындағы кемелердi, құрамдарды, басқа жүзу құралдарын орналастыруға, шлюздану тәртiбi мен шлюз камерасында орналастыруға қатысты шлюз вахта бастығының өкiмдерiн барлық кемелердiң вахта бастықтары орындауға мiндеттi, әрi олар осы өкiмдердi алғанын радио байланысы УҚТ немесе "Мен Сiздi түсiндiм" деген дыбыс сигналы арқылы растауға мiндеттi.
Егер кеменiң вахта бастығы алынған өкiмдi орындалмайды деп есептесе (кеменiң немесе құрамның маневрлiк ерекшелiктерiне байланысты) онда ол бұл жөнiнде шлюз вахтасы бастығына хабарлауы және келiсiлген шешiм қабылданғанға дейiн ешқандай әрекет жасамауы тиiс.
5.2.12. Қопарылғыш және улы заттары бар барлық кемелер айлақ қабырғаларына тоқтаусыз шлюзға кiредi.
5.2.13. Шлюздың айлақ қабырғаларына кемелердiң, құрамдардың және басқа жүзу құралдарының кiруi қашық светофорда жасыл сигнал болған кезде ғана рұқсат етiледi.
5.2.14. Кемелердiң, құрамдар мен басқа жүзу құралдарының шлюз камерасына, бiр камерадан басқа камераға (көп табалдырықты шлюздар) кiруi және камерадан шығуы кiру светофорының жасыл сигналында ғана және шлюз вахта бастығының радио байланысы УҚТ (қатты сөйлеу байланысы бойынша кемелерде радио байланысы УҚТ жоқ болған кезде кезiнде) бойынша кiру және шығу кезектерi жөнiнде кемелердiң вахта бастығына хабарлауы арқылы ғана рұқсат етiледi.
5.2.15. Светофорда сигналдың жоқ болуы тыйым салу сигналы (қызыл түрде тиiстi) болып табылады. Бұл жағдайда шлюздың вахта бастығының шлюз бен кеменiң вахта журналында ресiмделiп жазылған рұқсаты арқылы ғана кеме қозғалысы жалғастыруына болады.
5.2.16. Шлюздану кезiндегi кеме вахта бастықтарының мiндеттерi:
шлюзға кiрер алдында мiндеттi түрде руль басқару және ДАБ iс-әрекетiн, бас қозғалтқыштардағы жiберу баллондарында ауа барлығын және зәкiр бекiтiлуiнiң мықтылығын тексередi, әрi ол туралы вахта журналына жазады және кеменiң шлюздануға дайындығы туралы радио байланысының УҚТ бойынша шлюз вахта бастығына хабарлайды;
шлюзды жиналған мачталармен (жоғары габариттiк өлшемдермен басқарылатын шлюздарда) өту; жиналған стрелалармен жүзу крандарын өткiзу;
шлюздың вахта бастығымен радио байланысы УҚТ бойынша тұрақты хабарласып тұрады;
қозғалыс кезiнде жеткiлiктi басқарылуы және кеменiң швартовкалануы көрсетiлген орында тоқтауы қамтамасыз етiлетiн ең аз жылдамдықпен шлюзға кiредi, бұл жағдайда екi немесе одан көп бас қозғалтқыштары бар кемелерде олардың бiреуi кез келген жағдайда шлюз қақпасының босағасынан кеменiң (құрамның) мұрын жағымен өткен мезетiнде кейiнгi шағын жүрiс тәртiбiне қойылады;
шлюздың вахта бастығына радио байланысы УҚТ немесе белгiленген сигналдар бойынша камерадағы кеме швартовкалануының аяқталғаны жөнiнде хабарлайды.
5.2.17. Шлюздану кезiнде кеменiң капитаны осы шлюздан өту жағдайларын, штурмандардың тәжiрибесi мен iскерлiгiн және қажет болуына қарай (әсiресе жоғарғы бъеф жағындағы қозғалыс кезiнде) басқаруды жеке басына қабылдайды немесе осыны бiрiншi штурманға тапсырады.
Шлюзданатын кемелердiң, құрамдар мен вахтадағы басқа жүзу құралдарының барлық экипаж мүшелерi өздерiнiң штаттық орындарында болуға мiндеттi.
5.2.18. Кемелер, құрамдар және басқа жүзу құралдары шлюз камераларында орналастырылу кезiнде камераның пайдалы ұзындығын шектейтiн стопсигналдар шеңберiнде болуы тиiс.
5.2.19. Көп табалдырықты шлюздарда кемелер мен құрамдардың қарама-қарсылық шлюздануына рұқсат етiлген. Қарама-қарсылық шлюздануға I және II сыныпты жүктерi немесе олардың қалдықтары бар мұнай құю кемелерiн және қопарылғыш және улы заттары бар кемелердi қоспағанда осы Ереженiң
1.4. тармағына сәйкес белгiленген қорлармен габариттiк көлемдер бойынша өтетiн барлық түрдегi құрамдар мен жалғыз кемелер жiберiледi. Қарама-қарсылық шлюздануды жүргiзу мен кемелер мен құрамдардың бiр камерадан басқаға өту кезегi туралы шешiмдi шлюз вахта бастығы қабылдайды.
5.2.20. Шлюздануға осы Ереженiң 1.4. тармағының талаптарына сәйкес мәлiметтi техникалық жарамды кемелер мен құрамдар ғана жiберiледi.
Шлюздануға мыналар жiберiлмейдi:
мұнай өнiмдерi тесiлiп ағып тұрған мұнай құю кемелерi;
зәкiрлерi көтерiлмеген, зәкiрлерiнде бөгде заттар бар (тростар, сымдар және басқа заттар), сүйретiлген цептерi мен тростары бар кемелер.
корпустың немесе қондырманың зақымдалған элементтерi, жүк бөлiгi немесе басқа заттары борт габаритiнен шығып тұратын кемелер.
кемелердiң, құрамдардың және басқа жүзу құралдарының техникалық қалпы және олардың шлюздануға дайындығы туралы ақпараттардың дұрыстығына жауапкершiлiк кемелердiң вахта бастығына жүктеледi.
5.2.21. Зәкiрдiң, рульдiң сұғындырманың өсу винттерiнiң, арнаға құлаған немесе арна жиегiндегi немесе шлюздағы жұлынған кнехтiлер мен басқа iрi габариттi бөлшектердiң барлық жоғалған жағдайлары туралы кемелердiң вахта бастықтары жедел түрде шлюз вахта бастығына хабарлауға мiндеттi.
5.2.22. Шлюздардың кiрме арналарында қозғалу кезiнде жедел кемелердiң қуып жетуiн қоспағанда, барлық түрдегi кемелер мен құрамдардың өзара бiрiн-бiрi қуып жетуiне тыйым салынған.
5.2.23. Айлақ қабырғалары мен шлюз камерасында кемелердiң швартовтануы тиiстi швартовтау арқандарымен жасалуы тиiс. Ұзындығы 30 м артық кемелер бiр бортымен ғана швартовтануы тиiс.
Кемелердiң вахта бастықтары шлюздану кезiнде кемелердiң арнайы айлақ қондырғыларында мықты швартовтануын және олардың қауiпсiз тұруын қамтамасыз етуi тиiс.
Шлюздардың айлақ тумбаларына швартовтануы кезiнде шлюздың вахта персоналдары кемелер мен плоттардың швартовкыларын қабылдауы, оларды тумбаларға мықтап бекiтуге, ал қажет болғанда оларды тумбадан тумбаға көшiруi тиiс. Жүзу рамаларына швартовтау кемелердiң вахта персоналдарымен жүзеге асырылады.
5.2.24. Мыналарға тыйым салынған:
швартовтану мақсатына арналмаған конструкциялар мен басқа заттарды швартовтау;
кемелер қозғалысының инерциясын төмендету үшiн жүзу рымдарын пайдалану;
шлюздану қажет болмайтын көлiк флотының құрамдары мен кемелерге шлюздың айлақ қабырғаларына тұруға және кiрме арналарына кiруге;
кемелердiң аралық светофорға, ол жоқ жерде сигналына жақын қарама-қарсы шлюзданудың аяқталуын күтiп айлақ қабырғаларында аялдауына;
қысым дамбаларының жанына кемелердiң кiруi мен швартовтануы;
шлюз басшылығымен келiсiлмей көлiк флоты кемелерiнiң кiрме арналардың шеңберу мен айлақ қабырғаларында тиеу-түсiру жұмыстарын жүргiзуге;
шлюздардағы айлақ қабырғаларының жиегi мен жағалардағы бетон бекiнiстерiнiң жанында кемелер мен құрамдардың зәкiрге тұруына (аталмыш жерлерде зәкiр тастау өте ерекше жағдайларда ғана болады, мысалы кеменiң тоқтауы басқа әдiспен мүмкiн болмағанда, ал бұдан әрi қозғалу апатқа ұшырататын болса);
арнайы бөлiнген және тиiстi түрде жабдықталған орындарды қоспағанда құлама жағалар мен гидротораб жиегiндегi жарғаларда кемелердiң швартовты сынақтарын жүргiзу;
шлюздану кезiнде кемелердiң жолаушылары мен команда мүшелерiнiң шлюз аймағына шығуына (апат жағдайлары немесе ауруларды құтқаруды қоспағанда);
кемелерге радиохабарларының қатты сөйлеу қондырғыларын қосу мен жұмыс жасау;
шлюз камерасы мен кiрмелерде прожекторларды пайдалану кезiнде кемелердiң рубкалары мен шлюзды пульттiк басқару жайларына жарық түсiру;
қоқым мен шлакты борт сыртына тастау;
шлюз қабырғаларының, палдық және айлақ қабырғаларының бетiне жазу мен басқа белгiлердi салуға;
5.2.25. Осы Ережелердiң , сондай-ақ гидротехникалық ғимараттардың бұзылған жағдайында шлюз вахта бастығының кеме капитанынан бұзылу жасалған себептер мен жағдайлары жөнiнде жазбаша түсiнiктеме алғанға дейiн кеменiң одан әрi қозғалуына тыйым салуға құқығы бар.
Сонымен қатар, шлюз вахта бастығы гидротехникалық ғимарат ауданы басшыларына және ең жақын кеме қатынасы инспекциясына болған бұзылулар туралы жедел түрде мәлiмдеуге мiндеттi.
5.3. Шағын өлшемдi флоттардың шлюздануы тек қана үлкен кемелермен бiрге жүргiзiледi.
Шағын кемелердiң швартовтануы үлкен кемелердiң бортында жүзеге асырылады.

6. Iшкi су жолдарының зақымдануы.

6.1. Кемелердi қайраңға отырғызу. Кедергiлер.
6.1.1. Қайраңға отырған немесе суға батқан кеменiң немесе бөлшектенген құрамның кеме иесi, егер бұл жағдайда судың жағалық жиектерi ластанған болса бұл жөнiнде қысқа мерзiм iшiнде жақын арадағы жол шаруашылығы кәсiпорындарына, сондай-ақ табиғат қорғау органдарына хабарлауы және ластануды болдырмау жөнiнде шаралар қабылдауы тиiс. Қайраңға отырған немесе суға батқан кеменiң иесi немесе экипаж мүшелерiнiң бiрi құзырлы органдардан өз орнын босатуға рұқсат алған мезетке дейiн бортта немесе апат болған жерге жақын жерде қалуы тиiс.
6.1.2. Егер кеме, құрам немесе басқа жүзу құралдары қайраңға отырса, фарватерде немесе оған жақын жерде суға батқан болса, бұл қажет болмаған жағдайларды қоспағанда, осы кеменiң немесе құрамның иесi қысқа мерзiм iшiнде iшкi су жолдарында жүзу Ережелерiнде қарастырылған сигнал көтеру мiндеттерiн сақтай отырып, жақындаған кемелер мен құрамдарды тиiстi жерлерде және апат болған жерден қашықтау жерде, бұл кемелер мен құрамдар дер кезiнде тиiстi шаралар қабылдай алуы үшiн оларды ескертуi тиiс.
6.1.3. Кеме, құрам немесе басқа жүзу құралы қандай да бiр затты жоғалтса, егер бұл зат ластану көзi болып табылса, соның нәтижесiнде кеме қатынасы үшiн қауiп туындауы мүмкiн болғанда кеме иесi жедел түрде бұл жөнiнде жақын арадағы жол шаруашылығы кәсiпорындарын, сондай-ақ табиғат қорғау органдарын зат жатырған жердi дәл көрсетiп, хабарлауға мiндеттi. Бұдан басқа ол мүмкiндiгiне қарай осы орынды қадамен белгiлеуi тиiс.
6.1.4. Егер кеме немесе құрам су жолдарында ыбырсыған белгiсiз кедергiлердi кезектiрсе кеме иесi бұл жөнiнде жедел түрде жақын арадағы жол шаруашылығы кәсiпорындарына кедергiнiң дәл орнын көрсете отырып, хабарлауға мiндеттi.
6.1.5. Егер қайраңда қалған немесе батқан кеме, құрам немесе басқа жүзу құралы, немесе кемемен құраммен жоғалтылған зат толық немесе жартылай фарватердi ыбырсытса, онда кеме, құрам немесе басқа жүзу құралының иесi қысқа мерзiм iшiнде фарватердi босатудың барлық шараларын қабылдауы тиiс.
6.1.6. Адамдар үшiн қауiптi немесе фарватердiң ыбырсуына әкелiп соғатын апатқа ұшыраған кемеге, құрамға немесе басқа жүзу құралына жақын арадағы әрбiр кеме иесi, өзiнiң меншiктi кемесiне қауiп төнетiн болғандықтан жедел түрде көмек көрсетуге тиiс.