У.с. - приказом Министерства образования и науки РК от 4 июня 2001 года N 422 ~V011530 Об утверждении и введении в действие "Положения о порядке присуждения ученых степеней и присвоения ученых званий"

Постановление Государственного аттестационного комитета Республики Казахстан от 12 мая 1996 г. N 194-а Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 10.06.1996 г. за N 174

В целях обеспечения единства требований к соискателям ученых степеней и ученых званий в рамках проводимой государственной политики в области аттестации научных и научно-педагогических кадров высшей квалификации, отвечающей особенностям тенденций и перспектив развития науки, техники, культуры и образования, рекомендациям Конвенций о признании учебных курсов, дипломов о высшем образовании, ученых степеней в государствах региона Европы (Париж, 1979 г.) и в государствах Азии и Тихого океана (Бангкок, 1983 г.) ПОСТАНОВЛЯЮ:
1. Утвердить новое "Положение о порядке присуждения ученых

степеней и присвоения ученых званий".

2. Ввести в действие с 1 июля 1996 года новое "Положение о

порядке присуждения ученых степеней и присвоения ученых званий".

3. Признать утратившим силу с 1 июля 1996 года Приказ ВАК при

Кабинете Министров Республики Казахстан от 19 апреля 1993 года N

62-Ж "О введении в действие "Положения о порядке присуждения ученых

степеней и присвоения ученых званий".

Председатель

П О Л О Ж Е Н И Е

о порядке присуждения ученых степеней и

присвоения ученых званий

I. Общие принципы

1. Настоящее Положение устанавливает порядок присуждения ученых степеней доктора наук и кандидата наук, а также присвоения ученых званий профессора и доцента по соответствующим специальностям.
Ученые степени могут присуждаться, а ученые звания - присваиваться лицам, которые имеют глубокие профессиональные знания и достижения в определенной отрасли науки и в научно-педагогической деятельности.
2. Ученая степень доктора наук присуждается Государственным аттестационным комитетом (ГАК) Республики Казахстан на основании ходатайства диссертационного совета, принятого после оценки итогов выполнения программы докторской подготовки и публичной защиты диссертации соискателем, имеющим ученую степень кандидата наук, и с учетом заключения соответствующего экспертного совета ГАК Республики Казахстан.
Ученая степень кандидата наук присуждается диссертационным советом на основании оценки итогов выполнения программы кандидатской подготовки и публичной защиты диссертации соискателем, имеющим высшее образование или степень магистра наук. Решение диссертационного совета о присуждении ученой степени кандидата наук вступает в силу после его утверждения ГАК Республики Казахстан.
В случае установления нарушений требований настоящего Положения ГАК Республики Казахстан имеет право отменять решения диссертационных советов.
3. Ученое звание профессора присваивается ГАК Республики Казахстан работникам высших учебных заведений, научных и приравненных к ним организаций по представлению ученых (научно-технических) советов с учетом заключений соответствующих экспертных советов ГАК Республики Казахстан.
4. Ученое звание доцента присваивается ГАК Республики Казахстан работникам высших учебных заведений по представлению ученых советов высших учебных заведений с учетом заключений соответствующих экспертных советов ГАК Республики Казахстан.
5. ГАК Республики Казахстан осуществляет оценку соответствия деятельности в области аттестации научно-педагогических кадров ученых (научно-технических) советов организаций, приравненных к научным учреждениям предъявляемым требованиям, а также отдельных (негосударственных) высших учебных заведений, имеющих установленные лицензии от соответствующих министерств, ведомств, и по итогам этой оценки предоставляет им права на возбуждение ходатайств о присвоении соискателям ученых званий.
6. Докторам наук и кандидатам наук выдаются дипломы, а профессорам и доцентам - аттестаты установленного образца по соответствующим специальностям.

II. Требования к подготовке соискателей ученых степеней

7. Соискатели ученой степени доктора наук (докторанты) должны выполнить программу, включающую:
прохождение стажировки (с отрывом или без отрыва от основной деятельности) для освоения новых методов и научных достижений в соответствующей отрасли наук или специальности в ведущих отечественных или зарубежных научных и учебных центрах;
представление результатов собственных научных исследований по актуальной тематике в виде докторской диссертации, основные положения которой опубликованы в соответствующих научных изданиях.
Кроме того, если докторская диссертация подготовлена по другой специальности по сравнению с кандидатской, то соискатель должен сдать кандидатский экзамен по новой специальной дисциплине.
8. Соискатели ученой степени кандидата наук должны выполнить программу, включающую:
изучение, освоение и сдачу кандидатских экзаменов и зачетов по соответствующим курсам (дисциплинам);
представление результатов собственных научных исследований по актуальной тематике в виде кандидатской диссертации, основные положения которой опубликованы в соответствующих научных изданиях.
9. Программы подготовки соискателей ученых степеней разрабатываются соответствующими диссертационными советами, согласовываются с министерствами и ведомствами по подчиненности организации, в которых созданы эти советы, и утверждаются ГАК Республики Казахстан.
10. В целях обеспечения благоприятных условий для международного признания дипломов об ученых степенях, присуждаемых в Республике Казахстан, указанные программы подготовки соискателей ученых степеней разрабатываются и регулярно обновляются с учетом требований и стандартов, предъявляемых к подготовке соискателей сопоставимых ученых степеней в ведущих зарубежных научных, учебных центрах.
11. На период до введения указанных программ подготовки соискателей ученых степеней действуют следующие требования:
соискатель ученой степени кандидата наук должен сдать кандидатские экзамены по философии, иностранному языку, специальной дисциплине, а также зачет по информатике;
соискатель, имеющий высшее образование, не соответствующее отрасли науки, по профилю которой подготовлена диссертация, сдает дополнительный кандидатский экзамен по общенаучной дисциплине применительно к данной отрасли науки;
порядок проведения кандидатских экзаменов определяется специальной инструкцией ГАК Республики Казахстан;
типовые программы кандидатских экзаменов разрабатываются ведущими в соответствующей отрасли науки высшими учебными заведениями и научно-исследовательскими институтами и утверждаются ГАК Республики Казахстан;
удостоверение о сдаче кандидатского экзамена действительно в течение десяти лет.

III. Требования к диссертациям

12. Диссертация на соискание ученой степени доктора наук должна быть научным квалификационным трудом, в котором либо изложены полученные на основании выполненных автором фундаментальных исследований научные результаты, совокупность которых можно квалифицировать как новое крупное достижение в развитии соответствующего научного направления, либо результаты решения на основе разработанных автором новых теоретических положений крупной приоритетной социально-экономической, гуманитарной или политической проблемы, либо результаты разработки на основе предложенных автором новых научных положений определенных видов техники и технологий, имеющих важное значение для технологического развития экономики страны.
13. Диссертация на соискание ученой степени кандидата наук должна быть научным квалификационным трудом, в котором либо содержится решение приоритетной теоретической задачи, имеющей существенное значение для соответствующей отрасли знаний, либо осуществлены научно обоснованные технические, экономические, технологические или другие социально значимые разработки, обеспечивающие решение важных приоритетных прикладных задач.
14. Диссертация на соискание ученой степени оформляется в виде специально подготовленной рукописи.
Диссертация должна быть написана единолично, содержать совокупность полученных автором новых и достоверных научных результатов и положений по разработке актуальной темы, выдвигаемых для публичной защиты, иметь внутреннее единство и свидетельствовать о личном вкладе автора в науку.
Предложенные автором новые решения должны быть строго аргументированы и критически оценены по сравнению с ранее известными.
В диссертации, имеющей прикладное значение, должны приводиться сведения о практическом использовании полученных автором научных результатов, а в диссертации, имеющей теоретическое значение, - рекомендации по использованию научных выводов.
В Республике Казахстан написание диссертации и ее публичная защита может осуществляться на государственном или официально употребляемом русском языке.
Оформление диссертации должно соответствовать требованиям, предъявляемым к научным работам, направляемым в печать.
Документация по защите диссертаций представляется в ГАК Республики Казахстан на государственном или официально употребляемом русском языке.
15. Темы диссертаций, как правило, должны быть связаны с планами основных научно-исследовательских работ организаций, в первую очередь, с разработкой национальных государственных программ, а также целевых республиканских и региональных научных и научно-технических программ и утверждены учеными (научно-техническими) советами организаций для каждого соискателя персонально.
16. Основные научные результаты диссертации должны быть опубликованы в научных изданиях по перечню, утверждаемому ГАК Республики Казахстан.
К опубликованным работам, отражающим основные научные результаты диссертации, приравниваются предварительные патенты на изобретения, промышленные образцы, патенты на изобретения, полезные модели и промышленные образцы, официальные удостоверения авторов, алгоритмы, зарегистрированные в установленном порядке; рукописи работ, депонированные в учреждениях государственной системы научно-технической информации и аннотированные в научных журналах; препринты, опубликованные тезисы докладов, сделанных на международных и республиканских научных съездах, конференциях, симпозиумах и семинарах.
17. При написании диссертации соискатель обязан давать ссылки на авторов и источники, откуда он заимствует материалы или отдельные результаты.
В случае использования чужого материала без ссылки на автора и источник диссертация снимается с рассмотрения вне зависимости от прохождения без ее права ее повторной защиты.

IV. Диссертационные советы

18. Диссертационные советы являются основным звеном государственной системы аттестации научных и научно-педагогических кадров высшей квалификации в части присуждения ученых степеней и создаются ГАК Республики Казахстан в широко известных своими достижениями в соответствующей отрасли знаний государственных и имеющих лицензии на образовательную деятельность частных высших учебных заведениях, научных и приравненных к ним организациях на основании ходатайств соответствующих министерств и ведомств.
Диссертационные советы несут ответственность за качество и объективность экспертизы диссертаций и оценки итогов выполнения соискателями соответствующих программ подготовки, обоснованность принимаемых решений и призваны обеспечить высокий уровень требований при аттестации.
Порядок формирования и организации работы диссертационного совета определяется Положением о диссертационном совете, утверждаемом ГАК Республики Казахстан.
19. ГАК Республики Казахстан регулярно контролирует и анализирует деятельность диссертационных советов, в необходимых случаях пересматривает их сеть и персональный состав с учетом изменений Номенклатуры специальностей научных работников и других обстоятельств.
При установлении нарушений требований настоящего Положения и Положения о диссертационном совете ГАК Республики Казахстан может временно приостановить деятельность диссертационного совета или полностью упразднить его.
20. Диссертационные советы проводят работу под руководством ГАК Республики Казахстан, по вопросам текущей деятельности подведомственны руководителям организаций, в которых они созданы, и пользуются печатями этих организаций. Руководители организаций несут ответственность за обеспечение необходимых условий работы диссертационных советов.
21. Обеспечение государственных организаций средствами, необходимыми для рецензирования диссертаций, оплаты труда официальных оппонентов и ученых секретарей диссертационных советов, печатания авторефератов, осуществляется за счет республиканского бюджета через ГАК Республики Казахстан в установленном порядке. Оплата прочих расходов, связанных с рассмотрением и защитой диссертаций, возлагается на организации, в которых созданы диссертационные советы.

V. Организация работы диссертационных советов

22. Организация, в которой выполнена диссертационная работа, но отсутствует диссертационный совет по специальности диссертации, в течение 2-х месяцев после обращения соискателя направляет в соответствующий диссертационный совет:
материалы предварительной оценки итогов выполнения соискателем ученой степени соответствующей программы подготовки;
заключение на представленную диссертацию, отражающее конкретное личное участие автора в получении результатов, изложенных в диссертации, степень достоверности результатов проведенных исследований, их новизну, внутреннее единство и направленность на решение актуальной проблемы, теоретической или прикладной задачи, полноту изложения материалов диссертации в работах, опубликованных автором. В заключении следует указать специальность, по которой выполнена диссертация.
Руководитель организации несет ответственность за качество, объективность и сроки подготовки материалов указанной предварительной экспертизы.
23. Диссертационный совет принимает материалы предварительной экспертизы диссертации, итогов выполнения соискателем соответствующей программы подготовки к предварительному рассмотрению при наличии документов по перечню, установленному ГАК Республики Казахстан.
Процедура рассмотрения материалов предварительной экспертизы диссертации и итогов выполнения соискателем соответствующей программы подготовки в диссертационном совете устанавливается Положением о диссертационном совете.
24. Руководителям научных организаций, вузов и их заместителям не разрешается защищать диссертации в диссертационных советах по месту их основной работы.
Руководящим работникам аппарата органов государственной власти не разрешается защищать диссертации в диссертационных советах организаций, подведомственных органу, в котором работает соискатель.
25. В случаях, когда диссертация выполнена на стыке специальностей, не по всем из которых диссертационному совету предоставлено право проведения защиты диссертаций, ГАК Республики Казахстан для организации разовой защиты дает соответствующее разрешение и вводит в его состав необходимое количество докторов наук по отсутствующей специальности.
26. Диссертационный совет принимает документы соискателя к рассмотрению и устанавливает срок защиты диссертации не позднее чем через два месяца для кандидатской и три месяца для докторской диссертации ( без учета периода летних отпусков) со дня приема документов или в те же сроки представляет соискателю мотивированное письменное заключение об отказе в приеме диссертации к защите.
27. С разрешения диссертационного совета должны быть напечатаны авторефераты диссертаций на правах рукописи объемом до двух печатных листов для докторской и одного печатного листа - для кандидатской диссертации. Если автореферат написан на казахском языке, то дается резюме на русском и английском языках, если на русском, то, соответственно, - на казахском и английском языках (резюме не входит в объем автореферата).
В автореферате должны быть изложены основные идеи и выводы диссертации, показаны вклад автора в проведенные исследования, новизна, теоретическая и практическая значимость результатов исследований. Автореферат диссертации печатается типографским способом или на множительных аппаратах в количестве, определяемом диссертационным советом и рассылается не позднее чем за месяц до защиты диссертации. Список адресатов, которым необходимо направить автореферат, определяет диссертационный совет, принявший диссертацию к защите. В этот список включаются ГАК Республики Казахстан, диссертационные советы по профилю диссертации, заинтересованные организации, ведущие ученые и члены диссертационного совета.
Перечень организаций, которым обязательно рассылаются авторефераты, устанавливается ГАК Республики Казахстан.
28. Порядок рассмотрения материалов предварительной экспертизы итогов выполнения соискателем программы соответствующей подготовки и защиты диссертаций с грифами "Для служебного пользования" определяется отдельной инструкцией ГАК Республики Казахстан.
29. Один экземпляр диссертации и два экземпляра автореферата передаются в библиотеку организации, в которой функционирует диссертационный совет, не позднее чем за месяц до защиты и хранятся там на правах рукописи.
30. Диссертационные советы назначают по диссертации официальных оппонентов из числа компетентных ученых в данной отрасли науки.
По докторской диссертации назначаются три официальных оппонента - доктора наук, при этом только один (в исключительных случаях - два) из них должен быть членом диссертационного совета, где проходит защита.
По кандидатской диссертации назначаются два официальных оппонента, из которых один должен быть доктором наук, а второй - доктором или кандидатом наук, при этом один из них должен быть членом диссертационного совета, где проходит защита.
31. Официальными оппонентами не могут быть члены Пленума, Президиума, сотрудники аппарата ГАК Республики Казахстан, председатели, заместители председателей и ученые секретари экспертных и диссертационных советов, в которых рассматривается диссертация, научные руководители и консультанты соискателя, соавторы соискателя по опубликованным работам по теме диссертации, а также работники ведущих организаций и руководители организаций, где выполнялась диссертация или работают соискатель и его научный руководитель (консультант).
Назначение члена экспертного совета официальным оппонентом может производиться только с согласия совета и по решению руководства ГАК Республики Казахстан.
32. Официальные оппоненты представляют диссертационному совету письменный отзыв на диссертацию, отражающий актуальность избранной темы, степень обоснованности научных положений, выводов и рекомендаций, сформулированных в диссертации, их достоверность и новизну, внутреннее единство и направленность на решение приоритетной проблемы, теоретических или прикладных задач, а также содержащий вывод о степени соответствия диссертации требованиям настоящего Положения. Копии отзывов официальных оппонентов вручаются соискателю не позднее чем за десять дней до защиты диссертации.
Диссертационный совет вправе вернуть отзыв официальному оппоненту для переработки, если он не соответствует указанным требованиям, или заменить официального оппонента. Если диссертационный совет вернул отзыв официального оппонента или заменил официального оппонента, то он устанавливает новый срок защиты в соответствии с требованиями настоящего Положения.
Официальный оппонент несет ответственность за объективность и качество подготовленного им отзыва, а также за соблюдение установленного диссертационным советом срока его представления.
33. Диссертационные советы назначают по диссертациям ведущие организации, широко известные своими достижениями в соответствующей отрасли науки и экономики страны.
Сноска. Ведущими организациями для докторской диссертации должны быть, как правило, организации, в которых работают доктора наук по специальности защищаемой диссертации.
В отзыве ведущей организации отражается объективная оценка полученных автором диссертации результатов, указываются имеющиеся в работе недостатки. В отзыве должны обязательно содержаться конкретные рекомендации по использованию результатов и выводов диссертации.
Отзыв ведущей организации утверждается ее руководителем или его заместителем, которые несут персональную ответственность за качество и объективность отзыва.
Копия отзыва ведущей организации вручается соискателю не позднее чем за десять дней до защиты диссертации.
Диссертационный совет вправе вернуть отзыв ведущей организации на доработку, если он не соответствует указанным требованиям, или заменить ведущую организацию, установив новый срок защиты в соответствии с требованиями настоящего Положения.
34. По желанию соискателя диссертационный совет должен назначить защиту диссертации и при отрицательных отзывах официальных оппонентов и ведущей организации.
35. Защита докторской диссертации может проводиться не ранее, чем через два месяца, а кандидатской - не ранее, чем через месяц после опубликования работ соискателя, отражающих основные научные результаты диссертации.
Основные опубликованные по диссертации работы представляются соискателем в диссертационный совет. Полнота изложения в них материалов диссертации определяется диссертационным советом в процессе предварительной экспертизы диссертации.
36. Заседание диссертационного совета считается правомочным, если в его работе принимают участие не менее двух третей его состава, при обязательном участии не менее трех докторов наук по каждой специальности защищаемой докторской диссертации и не менее двух докторов наук по каждой специальности защищаемой кандидатской диссертации. Решение диссертационного совета по вопросу присуждения ученой степени считается положительным, если за него проголосовало более половины членов списочного состава совета.
37. Публичная защита диссертации должна носить характер научной дискуссии и проходить в обстановке высокой требовательности, принципиальности и соблюдения норм научной этики, при этом обстоятельному анализу должны подвергаться достоверность и обоснованность всех выводов и рекомендаций научного и практического характера, содержащихся в диссертации.
Официальные оппоненты обязаны присутствовать на публичной защите. Разрешается проведение защиты докторской диссертации в отсутствие по уважительной причине только одного из официальных оппонентов, давшего по диссертации положительный отзыв. В этом случае на заседании диссертационного совета полностью оглашается отзыв отсутствующего оппонента.
38. Процедура проведения заседания диссертационного совета при обсуждении итогов выполнения соискателем соответствующей программы подготовки и защите диссертации, включая порядок тайного голосования и работы счетной комиссии, устанавливается Положением о диссертационном совете.
После тайного голосования в случае положительного решения по результатам защиты диссертации диссертационный совет принимает заключение об аттестации соискателя ученой степени открытым голосованием.
В заключении приводятся:
оценка результатов выполнения соискателями ученых степеней соответствующих программ подготовки;
заключение по диссертации, отражающее актуальность избранной темы, новизну и достоверность результатов проведенных исследований, их внутреннее единство и направленность на решение приоритетной проблемы, теоретических или прикладных задач, полноту изложения материалов диссертации в опубликованных автором работах;
вывод о степени соответствия итогов выполнения соответствующей программы подготовки соискателя и его диссертации требованиям настоящего Положения.
39. В случае положительного решения по результатам защиты диссертации второй экземпляр диссертации в несброшюрованном виде вместе с авторефератом и двумя экземплярами учетной карточки диссертации установленного образца направляется для микрофильмирования и госрегистрации в Казахский государственный научно-исследовательский институт научно-технической информации (КазгосИНТИ) в течение недели.
Диссертационный совет в месячный срок после защиты диссертации направляет в ГАК Республики Казахстан первый экземпляр диссертации и аттестационное дело соискателя. Второй экземпляр аттестационного дела соискателя хранится в диссертационном совете в течение десяти лет. Оформление аттестационных дел соискателей производится в порядке, устанавливаемым ГАК Республики Казахстан.
При отрицательном решении диссертационного совета по результатам защиты диссертации соискателю возвращаются все документы за исключением одного экземпляра диссертации и автореферата, стенограммы заседания и решения по голосованию, которые хранятся в совете в течение десяти лет и могут быть направлены на основании запроса по месту повторной защиты.
Об отрицательном решении диссертационного совета письменно сообщается в ГАК Республики Казахстан в месячный срок со дня проведения защиты.
40. Диссертация, по результатам которой диссертационный совет вынес отрицательное решение, может быть представлена к повторной защите в переработанном виде не ранее, чем через год после вынесения отрицательного решения. При тех же условиях может быть представлена к повторной защите диссертация, если отрицательное решение по ней было вынесено ГАК Республики Казахстан. Разрешение ГАК Республики Казахстан на повторную защиту не требуется. При повторной защите состав официальных оппонентов должен быть полностью заменен.

VI. Рассмотрение аттестационных дел соискателей
ученых степеней в ГАК Республики Казахстан

41. Контроль за уровнем подготовки соискателей ученых степеней, их диссертаций, работой диссертационных советов, а также обеспечение единства требований при аттестации на присуждение ученых степеней осуществляется экспертными советами ГАК Республики Казахстан.
Экспертный совет несет ответственность за качество и объективность своего заключения по аттестационным делам соискателей ученых степеней.
Если экспертным советом установлено, что экспертиза при защите диссертации в диссертационном совете проведена некачественно или решение диссертационного совета недостаточно аргументировано, то экспертный совет может направить диссертацию вместе с аттестационным делом на дополнительное рассмотрение вопроса об их соответствии требованиям настоящего Положения в другой диссертационный совет.
Процедура проведения заседания диссертационного совета при рассмотрении диссертации, направленной на дополнительное заключение, устанавливается Положением о диссертационном совете.
Если заключение диссертационного совета, принятое согласно пункту 38 настоящего Положения, недостаточно аргументировано, экспертный совет вправе возвратить его в диссертационный совет для доработки. В этом случае участие соискателя в заседании диссертационного совета необязательно.
В необходимых случаях экспертный совет приглашает на свое заседание соискателей, руководителей диссертационных советов, в которых проходила защита диссертации или проводилось ее коллективное рецензирование, официальных оппонентов, научных руководителей (консультантов), а также представителей ведущей организации.
При расхождении мнений экспертного совета и диссертационного совета, где проводилась защита диссертации или ее коллективное рецензирование, окончательное решение принимает Президиум ГАК Республики Казахстан.
Соискатель имеет право ознакомиться со всеми материалами своего аттестационного дела (кроме проекта заключения экспертного совета и заключения спецэксперта) после принятия по нему решения ГАК Республики Казахстан.
Порядок работы экспертных советов определяется Положением об экспертном совете, утверждаемым ГАК Республики Казахстан.
42. Сроки рассмотрения диссертаций и аттестационных дел по присуждению ученой степени доктора и кандидата наук в ГАК Республики Казахстан не должны превышать шести и трех месяцев соответственно (без учета периода летних отпусков членов экспертных советов).
При особых обстоятельствах, требующих проведения дополнительных экспертиз диссертаций и оценки аттестационных дел в более длительные сроки, вопрос о продлении этих сроков решается по каждому конкретному делу ГАК Республики Казахстан. О причинах продления сроков экспертизы и оценки аттестационных дел ставится в известность диссертационный совет, где проходила защита диссертации.
43. Исправления в диссертации и документах аттестационного дела недостатков, выявленных диссертационным советом или ГАК Республики Казахстан в процессе рассмотрения, без разрешения не допускаются.
Соискатель вправе снять диссертацию с рассмотрения на любом этапе ее прохождения - в диссертационном совете до начала тайного голосования, а в ГАК Республики Казахстан - до принятия решения о присуждении ученой степени доктора наук или утверждения решения диссертационного совета о присуждении ученой степени кандидата наук.
44. Решение диссертационного совета или ГАК Республики Казахстан о снятии диссертации с рассмотрения по письменному заявлению соискателя является окончательным. После снятия диссертации с рассмотрения она может быть представлена к защите как новая работа не ранее чем через год.

VII. Присвоение ученых званий

45. Ученое звание профессора присваивается:
докторам наук, работающим в вузах, со стажем научной и научно-педагогической работы не менее десяти лет, читающим лекции на высоком методическом и научном уровне, имеющим после защиты диссертации опубликованные научные труды и учебно-методические пособия, эффективно используемые в педагогической практике, или подготовившим не менее двух кандидатов наук;
докторам наук, работающим в научных и приравненных к ним организациях, со стажем научной и научно-педагогической работы не менее десяти лет, имеющим после защиты опубликованные научные труды, представляющие решение приоритетных теоретических или прикладных задач, а также подготовившим не менее двух кандидатов наук.
Ученое звание профессора может быть присвоено в виде исключения:
народным, заслуженным артистам, заслуженным деятелям Республики Казахстан в области искусства, работающим по своей специальности в высших учебных заведениях не менее 15 лет, имеющим ученое звание доцента, опубликованные научные труды, отличающиеся новизной, учебно-методические пособия, эффективно используемые в педагогической практике, и подготовившим не менее 3-х лауреатов (дипломантов) международных конкурсов;
тренерам, имеющим звание "Заслуженный тренер Республики Казахстан", стаж тренерской и научно-педагогической работы по своей специальности не менее 15 лет, ученое звание доцента, опубликованные научные труды, отличающиеся новизной, учебно-методические пособия, эффективно используемые в педагогической практике, и подготовившим после присвоения им ученого звания доцента спортсменов высшей квалификации (чемпионов, призеров Олимпийских игр и чемпионатов мира);
кандидатам наук - доцентам, успешно работающим руководителями (ректорами, проректорами) высших учебных заведений не менее пяти лет со стажем научной и научно-педагогической работы не менее 10 лет, читающим лекции по основным дисциплинам на высоком научно-методическом уровне, имеющим после защиты диссертации опубликованные научные труды, представляющие решения приоритетных теоретических или прикладных задач, и не менее одного единолично написанного учебника, рекомендованного Министерством образования Республики Казахстан в качестве учебника для высших учебных заведений, или самостоятельно подготовившим не менее двух кандидатов наук.
46. Ученое звание доцента присваивается кандидатам наук, работающим в высших учебных заведениях, со стажем научной и научно-педагогической работы не менее пяти лет, имеющим после защиты диссертации опубликованные научные труды, отличающиеся новизной, учебно-методические пособия, эффективно используемые в педагогической практике.
Ученое звание доцента может быть присвоено в виде исключения:
народным, заслуженным артистам, заслуженным деятелям Республики Казахстан в области искусства, работающим по своей специальности в высших учебных заведениях не менее 5 лет, имеющим опубликованные научные труды, отличающиеся новизной, учебно-методические пособия, эффективно используемые в педагогической практике, и подготовившим не менее 2-х лауреатов (дипломантов) международных или республиканских конкурсов;
тренерам, имеющим звание "Заслуженный тренер Республики Казахстан", стаж тренерской научно-педагогической работы по своей специальности не менее 10 лет, опубликованные научные труды, отличающиеся новизной, учебно-методические пособия, эффективно используемые в педагогической практике, и подготовившим спортсменов высокой квалификации (чемпионов Всемирных универсиад, чемпионов мира среди студентов, призеров первенств мира, Азиатских игр).
47. Ходатайство перед ученым (научно-техническим) советом о присвоении ученого звания может возбуждаться по инициативе соискателя с учетом мнения коллектива кафедры, отдела и т.д.
48. Решение совета о представлении к присвоению ученого звания принимается тайным голосованием.
Заседание совета считается правомочным, если в его работе принимает участие не менее двух третей его списочного состава. Решение по вопросу присвоения ученого звания считается положительным, если за него проголосовало более половины членов списочного состава совета.
Документы по присвоению ученых званий, перечень которых устанавливается ГАК Республики Казахстан, представляются в Комитет на государственном или официально употребляемом русском языке.
49. Аттестационные дела по присвоению ученого звания профессора рассматриваются в ГАК Республики Казахстан в срок не более четырех месяцев, а доцента - не свыше двух месяцев (без учета периода летних отпусков членов экспертных советов).
При особых обстоятельствах, требующих проведения экспертизы дел в более длительные сроки, вопрос о продлении этих сроков решается по каждому конкретному делу ГАК Республики Казахстан.

VIII. Нострификация аттестационных документов и переаттестация
научных и научно-педагогических работников

50. Нострификация (приравнивание) документов о присуждении ученых степеней или присвоении ученых званий, выданных научным и научно-педагогическим работникам - гражданам Республики Казахстан в других государствах, с которыми Республикой Казахстан заключены договоры (соглашения) о признании эквивалентности ученых степеней или ученых званий, проводится ГАК Республики Казахстан по ходатайству организации, где работает соискатель, или по его заявлению с представлением документов по перечню, устанавливаемому ГАК Республики Казахстан.
В отдельных случаях дипломы о присуждении ученых степеней и аттестаты о присвоении ученых званий, выданные научным и научно-педагогическим работникам - гражданам Республики Казахстан в других государствах, с которыми Республикой Казахстан заключены договора об углублении интеграции в экономической и гуманитарной областях признаются без легализации.
51. Переаттестация научных и научно-педагогических работников - граждан Республики Казахстан, имеющих ученые степени или ученые звания, которые присуждены или присвоены им государствах, с которыми Республикой Казахстан не заключены договоры (соглашения) о признании эквивалентности ученых степеней или ученых званий, проводится ГАК Республики Казахстан по ходатайству организации, где работает соискателей, или по его заявлению с представлением документов по перечню, устанавливаемому ГАК Республики Казахстан.
Соответствие ученых степеней Doctor of Sсiеnсе, Doctor of Рhilоsорfу, ученых званий Рrоfеssоr, Associate Рrоfеssоr, других зарубежных ученых степеней и званий принятым в Республике Казахстан ученым степеням доктора или кандидата наук, ученым званиям профессора или доцента устанавливается в порядке указанной выше переаттестации.

IХ. Оформление и выдача дипломов и аттестатов

52. Решение о присуждении соискателю ученой степени кандидата наук вступает в силу с даты решения диссертационного совета после его утверждения ГАК Республики Казахстан. Решение о присуждении соискателю ученой степени доктора наук вступает в силу с даты принятия решения ГАК Республики Казахстан о присуждении этой степени.
Присвоение соискателям ученых званий профессора, доцента датируется днем принятия соответствующих решений ГАК Республики Казахстан.
53. Лицам, утратившим диплом доктора или кандидата наук, либо аттестат профессора или доцента ГАК Республики Казахстан, могут быть выданы дубликаты с новыми порядковыми номерами.
В случае изменения фамилии, имени, отчества заявителя дипломы и аттестаты на новые не обмениваются, а дубликаты в этом случае выдаются в полном соответствии с ранее выданными дипломами и аттестатами.
Порядок оформления и выдачи дипломов и аттестатов, а также их дубликатов устанавливается ГАК Республики Казахстан в соответствии с его компетенцией.

Х. Лишение (восстановление) ученых степеней
и ученых званий

54. В тех случаях, когда ученые степени присуждены или ученые звания присвоены ошибочно лицам, работы которых не имеют ценности для науки и практики, а также при установлении плагиата или научной недобросовестности, они могут быть лишены этих степеней и званий ГАК Республики Казахстан в соответствии с его компетенцией, как правило, на основании ходатайств диссертационных советов, где состоялись защиты диссертаций, или ученых (научно-технических) советов, возбуждавших ходатайства о присвоении ученых званий.
55. Лицам, которые были лишены ученых степеней или ученых званий, эти степени и звания могут быть, при наличии к тому достаточных оснований, восстановлены ГАК Республики Казахстан в соответствии с его компетенцией, как правило, на основании ходатайств диссертационных или ученых (научно-технических) советов, возбуждавших ранее ходатайства о лишении их этих ученых степеней и ученых званий.
В случае, требующих учета особых обстоятельств, в том числе при прекращении деятельности указанных советов, вопросы о возбуждении ходатайств о лишении (восстановлении) ученой степени или ученого звания рассматриваются, как правило, другими советами по поручению ГАК Республики Казахстан.
Заседание совета считается правомочным, если в его работе принимает участие не менее двух третей его списочного состава. Решение совета о лишении (восстановлении) ученой степени или ученого звания считается принятым, если за него в результате тайного голосования проголосовало более половины членов списочного состава совета.
Рассмотрение вопросов об обоснованности присуждения ученых степеней и присвоения ученых званий, решения по которым были приняты свыше десяти лет назад, органами аттестации не проводится.
56. Материалы о лишении (восстановлении) ученых степеней и ученых званий рассматриваются Президиумом ГАК Республики Казахстан.
Процедуры рассмотрения вопросов о лишении и восстановлении ученых степеней и ученых званий устанавливаются ГАК Республики Казахстан в соответствии с его компетенцией.

ХI. Рассмотрение апелляций

57. На решения диссертационных советов по вопросам присуждения (восстановления или лишения) ученых степеней учреждениями, организациями, соискателями и другими лицами могут быть поданы апелляции (обжалования решений) в диссертационные советы по месту защиты диссертации и в ГАК Республики Казахстан не позднее двухмесячного срока со дня вынесения решений.
Заключение диссертационного совета и другие материалы по рассмотрению апелляции в 10-дневный срок после заседания диссертационного совета направляется в ГАК Республики Казахстан.
58. Решения по апелляциям, поданным на решения диссертационных советов по вопросам присуждения (восстановления или лишения) ученых степеней, принимает ГАК Республики Казахстан с учетом материалов рассмотрения апелляций диссертационными советами и заключений экспертных советов ГАК Республики Казахстан.
59. На решения Президиума ГАК Республики Казахстан по вопросам присуждения (восстановления или лишения) ученых степеней и присвоения (восстановления или лишения) ученых званий могут быть поданы апелляции руководству ГАК Республики Казахстан не позднее двухмесячного срока со дня вынесения решений.
Апелляции на указанные решения Президиума ГАК Республики Казахстан, а также на решения по вопросам переаттестации научных и научно-педагогических работников рассматриваются в двухмесячный срок апелляционной комиссией, создаваемой по приказу Председателя ГАК

Республики Казахстан.

Заключение апелляционной комиссии рассматривается и

утверждается Председателем ГАК Республики Казахстан и является

окончательным.

60. Вопросы, требующие учета особых обстоятельств, не

предусмотренных настоящим Положением, решаются Президиумом и

руководством ГАК Республики Казахстан.

Положение согласовано:

1. Миннауки - Академия наук

2. Минобразование

3. Минздрав

4. Минфин

5. Минэкономики

6. Минюст

Ғылыми дәрежелер беру және ғылыми атақтар беру тәртiбi туралы ЕРЕЖЕ

Қаулы Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк Аттестациялық комитетi 1996 жылғы 12 мамыр N 194-а Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 1996 жылғы 10 маусымда N 174 тіркелді. Күші жойылды - ҚР Білім және ғылым Министрінің 2001 жылғы 4 маусымдағы N 422 бұйрығымен. ~V011530

"Ғылыми дәрежелер мен ғылыми

атақтар беру ретiн анықтайтын

ЕРЕЖЕЛЕРДI" бекiту және күшiне

ендiру туралы

Ғылым, техника, мәдениет және бiлiм беру салаларын жетiлдiру болашақтарына, ерекшелiктерiне және оқулық курстарды, жоғары бiлiм, ғылыми дәрежелер туралы дипломдарды Еуропа (Париж, 1979 ж.) және Азия мен Тынық мұхит (Бангкок, 1983 ж.) мемлекеттерiнде мойындау туралы Конвенциялардың ұсыныстарына жауап беретiн ғылыми және ғылыми-педагог мамандарды аттестациялауды бiрыңғай мемлекеттiк саясат жүргiзу, сондай-ақ ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтарға iзденушiлерге қойылатын талаптардың бiрлiгiн сақтау мақсатында қаулы етемiн:
1. Жаңа "Ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтар беру ретiн анықтайтын ЕРЕЖЕЛЕР" бекiтiлсiн.
2. Жаңа "Ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтар беру ретiн анықтайтын ЕРЕЖЕЛЕР" 1996 жылдың 1-шi шiлдесiнен күшiне енсiн.
3. Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетi жанындағы ЖАК-ның 1993 жылдың 19 сәуiрiндегi N 62-ж "Ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтар беру ретiн анықтайтын ЕРЕЖЕЛЕРДI" күшiне ендiру туралы бұйрығы 1996 жылдың 1-шi шiлдесiнен күшiн жойды деп саналсын.

Төраға

"БЕКIТЕМIН"

Қазақстан Республикасы

МАК-тың Төрағасы

______________________

1996 жылғы __ мамыр

Ғылыми дәрежелер беру мен ғылыми атақтар беру
тәртiбi туралы

ЕРЕЖЕ

I. Жалпы принциптерi

1. Осы ереже тиiстi мамандықтар бойынша ғылым докторы және ғылым кандидаты ғылыми дәрежесiн беру, сондай-ақ профессор және доцент ғылыми атақтарын беру тәртiбiн белгiлейдi.
Ғылыми дәрежелер, сондай-ақ ғылыми атақтар терең кәсiби бiлiмi бар, әрi ғылымның белгiлi бiр саласында және ғылыми-педагогтiк қызметте жетiстiктерге қол жеткiзген адамдарға берiледi.
2. Ғылым докторы ғылыми дәрежесiн ғылым кандидаты ғылыми дәрежесi бар iзденушiнiң докторлық даярлық бағдарламасын орындауы мен көпшiлiк алдында қорғаған диссертациясының нәтижелерiн бағалағаннан кейiн диссертациялық кеңес қабылдаған өтiнiштiң негiзiнде, әрi Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк Аттестациялық комитетi (МАК) тиiстi сарапшы кеңесiнiң қорытындысын ескере отырып, Қазақстан Республикасының МАК-ы бередi.
Ғылым кандидаты ғылыми дәрежесiн жоғары бiлiмi немесе ғылым магистрi дәрежесi бар iзденушiнiң кандидаттық даярлық бағдарламасын орындау нәтижелерi мен көпшiлiк алдында қорғаған диссертациясын бағалаудың негiзiнде диссертациялық кеңес бередi. Диссертациялық кеңестiң ғылым кандидаты ғылыми дәрежесiн беру туралы шешiмi оны Қазақстан Республикасының МАК-ы бекiткеннен кейiн күшiне енедi.
Осы Ереже талаптарының бұзылғаны анықталған жағдайда Қазақстан Республикасы МАК-ның диссертациялық кеңестердiң шешiмдерiн жоюға құқығы бар.
3. Профессор ғылыми атағын жоғары оқу орындарының, ғылыми және соларға теңестiрiлген ұйымдардың қызметкерлерiне ғылыми (ғылыми-техникалық) кеңестердiң ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы МАК-ы тиiстi сарапшы кеңестерiнiң қорытындыларын ескере отырып, Қазақстан Республикасының МАК-ы бередi.
4. Доцент ғылыми атағын жоғары оқу орындарының қызметкерлерiне жоғары оқу орындары ғылыми кеңестерiнiң ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы МАК-ы тиiстi сарапшы кеңестерiнiң қорытындыларын ескере отырып, Қазақстан Республикасының МАК-ы бередi.
5. Қазақстан Республикасының МАК-ы ғылыми мекемелерге теңестiрiлген ұйымдардың, сондай-ақ тиiстi министрлiктерден, ведомстволардан алған белгiленген үлгiдегi лицензиялары бар жекелеген (мемлекеттiк емес) жоғары оқу орындарының ғылыми (ғылыми техникалық) кеңестерiнiң ғылыми-педагог кадрларды аттестациялау саласындағы қызметiне баға берудi жүзеге асырады, әрi оларға осы баға берудiң нәтижелерi бойынша iзденушiлерге ғылыми атақтар беру жөнiнде өтiнiш жасау құқығын бередi.
6. Ғылыми докторлары мен ғылым кандидаттарына тиiстi мамандықтар бойынша белгiленген үлгiдегi дипломдар, ал профессорлар мен доценттерге - аттестаттар тапсырылады.

II. Ғылыми дәреже iзденушiлердiң даярлығына
қойылатын талаптар

7. Ғылым докторы ғылыми дәрежесiн iзденушiлер (докторанттар):
өздерiнiң тиiстi ғылым немесе мамандық саласында жаңа әдiстер мен ғылыми жетiстiктердi игеру үшiн отандық немесе шетелдiк жетекшi ғылыми және оқу орталықтарында тағлымдамадан (негiзгi қызметiнен қол үзiп немесе қол үзбей) өтуiн;
өзектi тақырыптама бойынша негiзгi қағидалары тиiстi ғылыми басылымдарда жарияланған докторлық диссертация түрiндегi дербес ғылыми зерттеулерiнiң нәтижелерiн ұсынуын қамтитын бағдарламаны орындауға тиiс.
Сонымен қатар, егер кандидаттықпен салыстырғанда докторлық диссертация басқа мамандық бойынша даярланған болса, онда iзденушi жаңа арнаулы пән бойынша кандидаттық емтихан тапсыруға тиiс.
8. Ғылым кандидаты ғылыми дәрежесiн iзденушiлер:
тиiстi курстарды (пәндердi) зерделеп, меңгерiп, солар бойынша кандидаттық емтихандар мен зачеттарды тапсыруды;
өзектi тақырыптама бойынша негiзгi қағидалары тиiстi ғылыми басылымдарда жарияланған кандидаттық диссертация түрiндегi дербес ғылыми зерттеулерiнiң нәтижелерiн ұсынуды қамтитын бағдарламаны орындауға тиiс.
9. Ғылыми дәреже iзденушiлердi даярлау бағдарламалардың тиiстi диссертациялық кеңестер әзiрлеп, бұларды осы кеңестердi құрған ұйымдар бағынатын министрлiктермен және ведомстволармен келiсiп алады, содан кейiн оларды Қазақстан Республикасының МАК-ы бекiтедi.
10. Қазақстан Республикасында берiлетiн ғылыми дәреже жөнiндегi дипломдардың халықаралық ауқымда танылуы үшiн қолайлы жағдайлар туғызылуын қамтамасыз ету мақсатында ғылыми дәреже iзденушiлердi даярлаудың аталған бағдарламалары шетелдердiң жетекшi ғылыми орталықтарында деңгейлес ғылыми дәреже iзденушiлердi даярлауға қойылатын талаптар мен стандарттар ескерiлiп әзiрленедi және үнемi жаңартылып отырады.
11. Ғылыми дәреже iзденушiлердi даярлаудың аталған бағдарламалары енгiзiлгенге дейiнгi кезеңде мынадай талаптар қолданылады:
ғылым кандидаты ғылыми дәрежесiн iзденушi философиядан, шет тiлiнен, арнайы пәннен кандидаттық емтихандар, сондай-ақ ақпараттамадан зачет тапсырады;
әзiрлеген диссертация бейiнi жағынан ғылым саласына сәйкес келмейтiн жоғары бiлiмi бар iзденушi осы ғылым саласына қатысты жалпы ғылыми пән бойынша қосымша кандидаттық емтихан тапсырады;
кандидаттық емтихандар өткiзудiң тәртiбi Қазақстан Республикасының МАК-ының арнаулы нұсқаулығымен айқындалады;
кандидаттық емтихандардың бiрүлгi бағдарламаларын тиiстi ғылым саласындағы жетекшi жоғары оқу орындары мен ғылыми-зерттеу институттары әзiрлеп, Қазақстан Республикасының МАК-ы бекiтедi;
кандидаттық емтихан тапсырғаны туралы куәлiк он жыл бойына жарамды.

III. Диссертацияларға қойылатын талаптар

12. Ғылым докторы ғылыми дәрежесiн алуға арналған диссертация ғылыми бiлiктi еңбек болуға тиiс, онда яки автор орындаған iргелi зерттеулердiң негiзiнде алынған, жиынтығын тиiстi ғылыми бағытты дамытудағы жаңа iрi жетiстiк ретiнде бағалауға болатын ғылыми нәтижелер, яки iрi әрi басым әлеуметтiк-экономикалық, гуманитарлық немесе саяси проблеманың автор әзiрлеген жаңа теориялық қағидаларының негiзiнде алынған шешiмнiң нәтижелерi, яки ел экономикасының технологиялық дамуы үшiн зор маңызы бар техника мен технологиялардың белгiлi бiр түрлерiнiң автор ұсынған жаңа ғылыми қағидаларының негiзiнде жасалған әзiрлеменiң нәтижелерi баяндалуға тиiс.
13. Ғылым кандидаты ғылыми дәрежесiн алуға арналған диссертация ғылыми бiлiктi еңбек болуға тиiс, онда яки бiлiмнiң тиiстi саласы үшiн елеулi маңызы бар басым теориялық мiндеттiң шешiмi болуға, яки маңызды қолданбалы басым мiндеттердiң шешiмiн қамтамасыз ететiн ғылыми негiзделген техникалық, экономикалық, технологиялық немесе басқа да әлеуметтiк мәндi әзiрлемелер жүзеге асырылуға тиiс.
14. Ғылыми дәреже алуға арналған диссертация арнайы дайындалған қолжазба түрiнде ресiмделедi.
Диссертацияны iзденушiнiң жеке өзi жазуға тиiс, онда көпшiлiк алдында қорғауға ұсынылған, өзектi тақырыпты игеру барысында автор алған жаңа әрi анық ғылыми нәтижелер мен қағидалардың жиынтығы қамтылуға, ол iштей сабақтасып жатуға және автордың ғылымға қосқан жеке үлесiн куәландыратын болуға тиiс.
Автордың ұсынған жаңа шешiмдерi бойынша дәлелдi болуы, әрi бұрыннан белгiлi шешiмдермен салыстыра отырып, сын тұрғысынан бағалануы керек.
Қолданбалы мәнi бар диссертацияда автор алған ғылыми нәтижелердiң практикада қолданылуы туралы мәлiметтердiң келтiрiлуi, ал теориялық мәнi бар диссертацияда ғылыми тұжырымдарды пайдалану жөнiнде ұсыныстар болуы қажет.
Қазақстан Республикасында диссертациялардың жазылуы мен көпшiлiк алдында қорғалуының мемлекеттiк немесе ресми қолданыстағы орыс тiлiнде жүзеге асырылуы мүмкiн.
Диссертациялардың ресiмделуi баспасөзге жiберiлетiн ғылыми жұмыстарға қойылатын талаптарға сәйкес болуы қажет.
Диссертациялар қорғау жөнiндегi құжаттама Қазақстан Республикасының МАК-ына мемлекеттiк немесе ресми қолданыстағы орыс тiлiнде тапсырылады.
15. Диссертациялардың тақырыптары, әдетте, ұйымдардың негiзгi ғылыми-зерттеу жұмыстарының жоспарларымен, ең алдымен, ұлттық мемлекеттiк бағдарламаларды, сондай-ақ республикалық және аймақтық нысаналы ғылыми және ғылыми-техникалық бағдарламаларды әзiрлеумен байланысты болуға, әрi оларды ұйымдардың ғылыми (ғылыми-техникалық) кеңестерi әрбiр iзденушi үшiн дербес бекiтiп беруге тиiс.
16. Диссертациялардың негiзгi ғылыми нәтижелерi Қазақстан Республикасының МАК-ы бекiткен тiзбе бойынша ғылыми басылымдарда жариялануы керек.
Диссертацияның негiзгi ғылыми нәтижелерiн бейнелейтiн жарияланған жұмыстарға өнертабысқа, өнеркәсiптiк үлгiлерге алдын ала берiлген патенттер, өнертабысқа, пайдалы модельдер мен өнеркәсiптiк үлгiлерге берiлген патенттер, авторлардың ресми куәлiктерi, белгiленген тәртiппен тiркелген алгоритмдер; мемлекеттiк ғылыми-техникалық ақпарат жүйесiнiң мекемелерiнде сақтауға алынған және ғылыми журналдарда түсiнiктемелер берiлген жұмыстардың қолжазбалары, препринттер, халықаралық және республикалық ғылыми съездерде, конференцияларда, симпозиумдар мен семинарларда жасалған баяндамалардың жарияланған тезистерi теңестiрiледi.
17. Диссертациясын жазған кезде iзденушi өзi материалдарын немесе жекелеген нәтижелерiн алып отырған авторларға және мәнбелерге сiлтемелер жасауға мiндетi.
Авторын және мәнбесiн көрсетпей бөтен материалдарды пайдаланған жағдайда, талқыдан өтуiнiң қай тұсында екенiнен қарамастан, диссертация қараудан алынады, әрi қайталап қорғау құқығынан айырылады.

IV. Диссертациялық кеңестер

18. Диссертациялық кеңестер ғылыми дәрежелер беру жөнiнде жоғары бiлiктi ғылыми және ғылыми-педагог кадрларды аттестациялаудың мемлекеттiк жүйесiндегi негiзгi буын болып табылады және оларды тиiстi бiлiм саласында өзiнiң жетiстiктерiмен кеңiнен танылған мемлекеттiк және бiлiм беру саласындағы қызметке лицензиялары бар жеке жоғары орындарында, ғылыми және соларға теңестiрiлген ұйымдарда тиiстi министрлiктер мен ведомстволардың өтiнiштерiнiң негiзiнде Қазақстан Республикасының МАК-ы құрады.
Диссертациялық кеңестер диссертацияларға жасалған сараптаулардың және iзденушiлердiң тиiстi даярлық бағдарламаларын орындау нәтижелерiне берiлген бағалардың сапасы мен объективтiлiгi, қабылданған шешiмдерiнiң негiздiлiгi үшiн жауап бередi және аттестациялау кезiнде жоғары талапшылдық деңгейiн қамтамасыз етуге мiндеттi.
Диссертациялық кеңестi жасақтау мен оның қызметiн ұйымдастыру тәртiбi Қазақстан Республикасының МАК-ы бекiтетiн Диссертациялық кеңес туралы ережемен анықталады.
19. Қазақстан Республикасының МАК-ы диссертациялық кеңестердiң қызметiн үнемi бақылап, саралап отырады, қажет болған жағдайларда Ғылыми қызметкерлер мамандықтары номенклатурасының өзгеруiн және басқа жағдаяттарды ескере отырып, олардың желiсi мен дербес құрамын қайта қарайды.
Осы Ереже мен Диссертациялық кеңес туралы ереже талаптарының бұзылғаны анықталған жағдайда Қазақстан Республикасының МАК-ы диссертациялық кеңестiң жұмысын уақытша тоқтата тұрады немесе оны толығымен таратып жiбере алады.
20. Диссертациялық кеңестер Қазақстан Республикасы МАК-ының басшылығымен жұмыс жүргiзедi, ағымдағы қызметiнiң мәселелерi жөнiнен өздерi iшiнде құрылған ұйымдардың басшыларына қарасты болады, әрi осы ұйымдардың мөрлерiн пайдаланады. Ұйымдардың басшылары диссертациялық кеңестердiң жұмысына қажеттi жағдайлар туғызылуы үшiн жауап бередi.
21. Мемлекеттiк ұйымдарды диссертацияларды рецензиялауға, ресми оппоненттер мен диссертациялық кеңестердiң ғылым хатшыларының еңбегiне ақы төлеуге, авторефераттарды бастыруға қажеттi қаражатпен қамтамасыз ету белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасының МАК-ы арқылы республикалық бюджеттiң есебiнен қамтамасыз етiледi. Диссертацияларды қарау мен қорғауға байланысты бұдан басқа да шығыстарды төлеу диссертациялық кеңестердi құрған ұйымдардың өздерiне жүктеледi.

V. Диссертациялық кеңестердiң жұмысын
ұйымдастыру

22. Диссертациялық жұмыс орындалған ұйым өзiнде диссертацияның мамандығы бойынша диссертациялық кеңес болмаған жағдайда, iзденушi өтiнiш жасағаннан кейiнгi 2 айдың iшiнде тиiстi диссертациялық кеңеске:
ғылыми дәреже iзденушiнiң тиiстi даярлық бағдарламасын орындау қорытындыларын алдын-ала бағалау материалдарын;
ұсынылған диссертацияға берiлген диссертацияда баяндалған нәтижелердiң алынуына автордың жеке өзiнiң нақтылы қатысуын, жүргiзiлген зерттеулер нәтижелерiнiң анықтығы деңгейiн, оның жаңалығын, iшкi сабақтастығы мен өзектi проблеманы, теориялық немесе қолданбалы мiндеттi шешуге бағытталуын, автор жариялаған жұмыстарда диссертация материалдардың толық баяндалуын бейнелейтiн қорытындыны жiбередi. Қорытындыда диссертация орындалған мамандық көрсетiлуi керек.
Ұйымның басшысы осы аталған алдын ала сараптаудың сапасы, объективтiлiгi және дайындау мерзiмi үшiн жауап бередi.
23. Диссертациялық кеңес диссертацияны алдын ала сараптау материалдарын, iзденушiнiң тиiстi даярлық бағдарламасын орындау қорытындыларын алдын ала қарауға Қазақстан Республикасының МАК-ы белгiлеген тiзбе бойынша құжаттары болған жағдайда қабылдап алады.
Диссертациялық кеңесте диссертацияны алдын ала сараптау материалдары мен iзденушiнiң тиiстi даярлық бағдарламасын орындау қорытындыларын қараудың рәсiмi Диссертациялық кеңес туралы ережеде белгiленедi.
24. Ғылыми ұйымдардың, жоғары оқу орындарының басшылары мен олардың орынбасарларына өздерiнiң негiзгi жұмыс орындарындағы диссертациялық кеңестерге диссертациялар қорғауға рұқсат етiлмейдi.
Мемлекеттiк өкiмет органдары аппаратының басшы қызметкерлерiне өздерi жұмыс iстейтiн органға қарасты ұйымдардағы диссертациялық кеңестерде диссертациялар қорғауға рұқсат етiлмейдi.
25. Диссертация бiрнеше мамандықтардың тоғысында орындалған, әрi диссертациялық кеңеске олардың бәрiнен бiрдей диссертация қорғату құқығы берiлмеген жағдайда, Қазақстан Республикасының МАК-ы бiр жолғы қорғауды ұйымдастыру үшiн тиiстi рұқсат бередi және кеңестiң құрамына болмай отырған мамандықтар бойынша ғылым докторларының қажеттi санын енгiзедi.
26. Диссертациялық кеңес iзденушiнiң құжаттарын қарауға қабылдап алады және құжаттарды қабылдап алған күннен (жазғы демалыс кезеңiн есепке алмай) бастап, кандидаттық диссертация үшiн екi айдан, ал докторлық диссертация үшiн үш айдан кешiктiрмей диссертация қорғау мерзiмiн белгiлейдi немесе сол мерзiмде iзденушiге диссертацияны қорғауға қабылдаудан бас тартатыны жөнiнде дәлелдi жазбаша қорытынды бередi.
27. Диссертациялық кеңестiң рұқсатымен докторлық диссертация бойынша екi баспа табаққа, ал кандидаттық диссертация бойынша бiр баспатабаққа дейiнгi көлемде диссертациялардың қолжазба құқығындағы авторефераттары бастырылып шығарылуға тиiс. Егер автореферат қазақ тiлiнде жазылса, онда оған орыс және ағылшын тiлдерiнде түйiндеме, ал орыс тiлiнде жазылса, онда тиiсiнше қазақ және ағылшын тiлдерiнде түйiндеме жасалады (түйiндеме автореферат көлемiне енгiзiлмейдi).
Авторефератта диссертацияның негiзгi идеялары мен тұжырымдары баяндалып, автордың жүргiзiлген зерттеулерге қосқан үлесi, зерттеулер нәтижелерiнiң жаңалығы, теориялық және практикалық мәндiлiгi көрсетiлуге тиiс. Диссертацияның авторефераты баспахана тәсiлiмен немесе көбейткiш аппараттарда диссертациялық кеңес белгiлеген санда бастырылып, диссертация қорғаудың алдында бiр айдан кешiктiрiлмей таратылады. Автореферат жiберiлуге тиiс адресаттар тiзiмiн диссертацияны қорғауға қабылдап алған диссертациялық кеңес анықтайды. Бұл тiзiмге Қазақстан Республикасының МАК-ы, диссертацияның бейiнiне орайлас диссертациялық кеңестер, мүдделi ұйымдар, жетекшi ғылымдар мен диссертациялық кеңес мүшелерi енгiзiледi.
Авторефераттар мiндеттi түрде жiберiлуге тиiс ұйымдардың тiзбесiн Қазақстан Республикасының МАК-ы белгiлейдi.
28. Iзденушiнiң "Қызмет бабында пайдалану үшiн" белгiсi бар тиiстi даярлық бағдарламасын орындау қорытындыларын алдын ала сараптау материалдарын қарау мен диссертация қорғаудың тәртiбi Қазақстан Республикасының МАК-ның жеке нұсқаулығымен айқындалады.
29. Диссертацияның бiр данасы мен авторефераттың екi данасы қорғау алдында бiр айдан кешiктiрiлмей диссертациялық кеңес жұмыс iстейтiн ұйымдағы кiтапханаға тапсырылып, онда қолжазба құқығында сақталады.
30. Диссертациялық кеңестер диссертация бойынша ғылымның осы саласындағы бiлiктi ғалымдардың iшiнен ресми оппоненттер тағайындайды.
Докторлық диссертация бойынша үш ресми оппонент - ғылым докторлары тағайындалады, бұл ретте олардың бiреуi (айрықша жағдайларда - екеуi) ғана қорғау өткiзiлетiн диссертациялық кеңестiң мүшесi болуға тиiс.
Кандидаттық диссертация бойынша екi ресми оппонент тағайындалады, олардың бiреуi ғылым докторы, ал екiншiсi - ғылым докторы немесе кандидаты болуға тиiс, бұл ретте олардың бiреуi қорғау өткiзiлетiн кеңестiң мүшесi болуға тиiс.
31. Қазақстан Республикасының МАК-ы Пленумның, Төралқасының мүшелерi, аппаратының қызметкерлерi, диссертация қаралып отырған сарапшы және диссертациялық кеңестердiң төрағалары, төрағаларының орынбасарлары және ғалым хатшылары, iзденушiнiң ғылыми жетекшілерi мен консультанттары, iзденушiнiң диссертация тақырыбы бойынша жарияланған жұмыстарына бiрге автор болған адамдар, сондай-ақ жетекшi ұйымдардың қызметкерлерi және диссертация орындалған немесе iзденушi мен оның ғылыми жетекшiсi (консультанты) iстейтiн ұйымдардың басшылары ресми оппоненттер бола алмайды.
Сарапшы кеңестiң мүшесi ресми оппонент болып кеңестiң келiсiмiн және Қазақстан Республикасының МАК-ы басшылығының шешiмi бойынша ғана тағайындалады.
32. Ресми оппоненттер диссертациялық кеңесте алынған тақырыптың өзектiлiгiн, диссертацияда қорытылған ғылыми қағидалардың, тұжырымдар мен ұсыныстардың негiздiлiгi мен деңгейiн, олардың анықтығы мен жаңалығын, iшкi сабақтастығы мен басым проблемаларды, теориялық немесе қолданбалы мiндеттердi шешуге бағытталуын, бiлдiретiн, сондай-ақ диссертацияның осы Ереже талаптарына сәйкестiгi дәрежесiне байланысты тұжырымы бар диссертация жөнiндегi жазбаша пiкiрiн бередi. Ресми оппоненттер пiкiрлерiнiң көшiрмелерi диссертация қорғаудан кемiнде он күн бұрын iзденушiге тапсырылады.
Диссертациялық кеңес ресми оппонентке белгiленген талаптарға сай келмеген жағдайда, пысықтауы үшiн пiкiрiн қайтарып беруге немесе ресми оппоненттi ауыстыруға хақылы. Егер диссертациялық кеңес ресми оппоненттiң пiкiрiн қайтарып берсе немесе ресми оппоненттi ауыстырса, онда ол осы Ереженiң талаптарына сәйкес қорғаудың жаңа мерзiмiн белгiлейдi.
Ресми оппонент дайындаған пiкiрiнiң объективтiлiгi мен сапалылығы үшiн, сондай-ақ оны табыс етудiң диссертациялық кеңес белгiлеген мерзiмiнiң сақталуы үшiн жауап бередi.
33. Диссертациялық кеңестер диссертациялар бойынша ғылым мен ел экономикасының тиiстi салаларында өздерiнiң жетiстiктерiмен кеңiнен танылған жетекшi ұйымдарда тағайындайды.*
* - Докторлық диссертациялар бойынша жетекшi ұйымдар,
әдетте, қорғалатын диссертация мамандығы жөнiнен
ғылым докторлары жұмыс iстейтiн ұйым болуға тиiс.

Жетекшi ұйымның пiкiрiнде диссертация авторы алған нәтижелерге объективтi баға берiледi, жұмыста орын алған кемшiлiктер атап көрсетiледi. Пiкiрде мiндеттi түрде диссертацияның нәтижелерi мен тұжырымдарын пайдалану жөнiнде нақтылы ұсыныстар болуға тиiс.
Жетекшi ұйымның пiкiрiн оның басшысы немесе басшысының орынбасары бекiтедi, олар пiкiрдiң сапасы мен объективтiлiгi үшiн дербес жауап бередi.
Жетекшi ұйым пiкiрiнiң көшiрмесi диссертация қорғау алдында кемiнде он күн бұрын iзденушiге табыс етiледi.
Диссертациялық кеңес жетекшi ұйымның пiкiрiн, егер ол белгiленген талаптарға сай келмесе, дәйектеу үшiн қайтаруға немесе осы Ереженiң талаптарына сәйкес қорғаудың жаңа мерзiмiн белгiлей отырып, жетекшi ұйымды ауыстыруға хақылы.
34. Ресми оппоненттер де және жетекшi ұйым да терiс пiкiр бергенiне қарамастан, диссертациялық кеңес iзденушi тiлек бiлдiрсе, диссертация қорғауға тағайындауға тиiс.
35. Iзденушiнiң диссертацияның негiзгi ғылыми нәтижелерiн бейнелейтiн жұмыстары жарияланғаннан кейiн докторлық диссертация қорғау екi айдан, ал кандидаттық диссертация қорғау бiр айдан ерте өткiзiлуге тиiс емес.
Диссертация бойынша жарияланған негiзгi жұмыстарды iзденушi диссертациялық кеңеске ұсынады. Бұларда диссертация материалдарының толық баяндалуын диссертацияны алдын ала сараптау барысында диссертациялық кеңес анықтайды.
36. Диссертациялық кеңес отырысы, егер оның жұмысына құрамының кемiнде үштен екiсi қатысқан жағдайда, әрi қорғалатын докторлық диссертацияның әр мамандығы бойынша кемiнде үш ғылым докторы және қорғалатын кандидаттық диссертацияның әр мамандығы бойынша кемiнде екi ғылым докторы мiндеттi түрде қатысса, құқықты болып саналады.
Диссертациялық кеңестiң ғылыми дәреже беру мәселесi жөнiндегi шешiмi, егер оны жақтап кеңес құрамының тiзiмдегi мүшелерiнiң жартысынан астамы дауыс берсе он шешiм болып саналады.
37. Диссертацияны көпшiлiк алдында қорғау ғылыми пiкiрсайыс сипатында болуға тиiс, әрi жоғары талапшылдық, принципшiлiк және ғылыми этика нормаларын сақтау жағдайында өткiзiлуге тиiс, бұл ретте диссертация баяндалған ғылыми және практикалық сипаттағы барлық тұжырымдар мен ұсыныстардың анықтығы мен негiздiлiгi барынша байыпты тұрғыдан талдануы керек.
Көпшiлiк алдында қорғауға ғылыми оппоненттер мiндеттi түрде қатысуға тиiс. Докторлық диссертация қорғауды өткiзуге диссертация жөнiнде оң пiкiр берген ресми оппоненттердiң бiреуi ғана дәлелдi себеппен қатыса алмай қалғанда, рұқсат етiледi. Мұндай жағдайда диссертациялық кеңеске қатыса алмаған оппоненттiң пiкiрi толығымен жария етiледi.
38. Iзденушiнiң тиiстi даярлық бағдарламасын орындау қорытындысын талқылау және диссертация қорғау кезiндегi диссертациялық кеңес отырысын өткiзу рәсiмiн, соның iшiнде жасырын дауыс беру мен санақ комиссиясы жұмысының тәртiбiн Диссертациялық кеңес туралы ереже белгiлейдi.
Жасырын дауыс беруден кейiн диссертация қорғау нәтижелерi бойынша оң шешiм қабылданған жағдайда диссертациялық кеңес ашық дауыс беру арқылы ғылыми дәреже iзденушiнi аттестациялау туралы қорытынды шығарады.
Қорытындыда:
ғылыми дәреже iзденушiлердiң тиiстi даярлық бағдарламаларын орындау нәтижелерiне берiлген баға;
алынған тақырыптың өзектiлiгiн, жүргiзiлген зерттеу нәтижелерiнiң жаңалығы мен анықтығын, олардың iшкi сабақтастығы мен басым проблеманы, теориялық немесе қолданбалы мiндеттердi шешуге бағытталуын, автор жариялаған жұмыстарды диссертация материалдарының толық баяндалуын бейнелейтiн диссертация жөнiндегi қорытынды;
iзденушiнiң тиiстi даярлық бағдарламасын орындау нәтижелерi мен оның диссертациясының осы Ереже талаптарына сәйкестiгiнiң деңгейi туралы тұжырым келтiрiледi.
39. Диссертация қорғау нәтижелерi бойынша оң шешiм қабылдаған жағдайда, диссертацияның екiншi данасы түптелмеген күйiнде авторефератпен және диссертацияның белгiленген үлгiдегi есеп кәртішкесiнiң екi данасымен бiрге шағын фильмге түсiру және мемлекеттiк тiркеу үшiн бiр апта iшiнде Қазақ мемлекеттiк ғылыми-техникалық ақпарат ғылыми-зерттеу институтында (ҚазмемГТАИ) жiберiлдi.
Диссертациялық кеңес диссертация қорғалғаннан кейiн бiр ай мерзiм iшiнде Қазақстан Республикасының МАК-ына диссертацияның бiрiншi данасы мен iзденушiнiң аттестациялық iсiн жiбередi. Iзденушiнiң аттестациялық iсiнiң екiншi данасы он жыл бойы диссертациялық кеңесте сақталады. Iзденушiлердiң аттестациялық iстерiн ресiмдеу Қазақстан Республикасының МАК-ы белгiлеген тәртiппен жүргiзiледi.
Диссертация қорғау нәтижелерi бойынша диссертациялық кеңес терiс шешiм шығарған ретте iзденушiге диссертацияның бiр данасы мен авторефераттан, отырыс стенограммасы мен дауыс беру бойынша шешiммен басқа барлық құжаттар қайтарылады, қалдырылғандары кеңесте он жыл бойы сақталады және сұрау салуға орай қайталап қорғау орнына жiберiлуi мүмкiн.
Диссертациялық кеңестiң терiс шешiмi туралы Қазақстан Республикасының МАК-ына қорғау өткiзiлген күннен кейiн бiр ай мерзiмде жазбаша хабарланады.
40. Нәтижелерi бойынша диссертациялық кеңес терiс шешiм шығарған диссертация терiс шешiм шығарылған күннен бастап, бiр жыл өткеннен кейiн ғана өңделген күйiнде қайталап қорғауға ұсынылуы мүмкiн, Диссертация бойынша терiс шешiмді Қазақстан Республикасының МАК-ы шығарған болса, ол қайталап қорғауға нақ осындай шарттармен ұсынылуы мүмкiн. Қайталап қорғауға Қазақстан Республикасының МАК-ының рұқсаты талап етiлмейдi. Қайталап қорғау кезiнде ресми оппоненттер құрамы толығымен ауыстырылуға тиiс.

VI. Қазақстан Республикасының МАК-ында ғылыми дәреже
iзденушiлердiң аттестациялық iстерiн қарау

41. Ғылыми дәреже iзденушiлердiң даярлығының, олардың диссертацияларының деңгейiне, диссертациялық кеңестердiң жұмысына бақылау жасауды, сондай-ақ ғылыми дәрежелер беруге аттестациялау кезiнде қойылатын талаптардың бiрлiгiн қамтамасыз етудi Қазақстан Республикасы МАК-ның сарапшы кеңестерi жүзеге асырады.
Сарапшы кеңес ғылыми дәреже iзденушiлердiң аттестациялық iстерi жөнiндегi өз қорытындысының сапасы мен объективтiлiгi үшiн жауап беретiн болады.
Егер сарапшы кеңес диссертация қорғау кезiнде диссертациялық кеңесте сараптаманың сапасыз жүргiзiлгенiн немесе диссертациялық кеңес шешiмiнiң жеткiлiктi дәлелденбегенiн анықтайтын болса, онда сарапшы кеңес диссертацияны аттестациялық iсiмен бiрге бұлардың осы Ереже талаптарына сәйкестiгi туралы мәселенi қайта қарату үшiн басқа диссертациялық кеңеске жiбере алады.
Диссертациялық кеңестiң қосымша қорытынды беруге жiберiлген диссертацияны қарау кезiндегi отырысын өткiзудiң рәсiмiн Диссертациялық кеңес туралы ереже белгiлейдi.
Диссертациялық кеңестiң осы Ереженiң 38-тармағына сәйкес қабылдаған қорытындысы жеткiлiктi дәлелденбесе, онда сарапшы кеңес пысықтау үшiн оны диссертациялық кеңеске қайтаруға хақылы. Мұндай жағдайда iзденушiнiң диссертациялық кеңестiң отырысына қатысуы шарт емес.
Қажеттi жағдайларда сарапшы кеңес өзiнiң отырыстарына iзденушiлердi, диссертация қорғау өткiзiлген немесе оны ұжымдық рецензиялау жүргiзiлген диссертациялық кеңестердiң басшыларын, ресми оппоненттердi, ғылыми жетекшiлердi (консультанттарды), сондай-ақ жетекшi ұйымның өкiлдерiн шақырады.
Сарапшы кеңес пен диссертация қорғау өткiзiлген немесе оны ұжымдық рецензиялау жүргiзiлген диссертациялық кеңестердiң пiкiрлерi үйлеспеген ретте, түпкiлiктi шешiмдi Қазақстан Республикасының МАК-ының төралқасы қабылдайды.
Iзденушiнiң өзiнiң аттестациялық iсiнiң (сарапшы кеңес қорытындысының жобасы мен арнаулы сарапшының қорытындысынан басқа) барлық материалдарымен бұл жөнiнде Қазақстан Республикасының МАК-ы шешiм қабылдағаннан кейiн танысуға құқығы бар. Сарапшы кеңестердiң жұмыс тәртiбiн Қазақстан Республикасының МАК-ы бекiтетiн Сарапшы кеңес туралы ереже айқындайды.
42. Қазақстан Республикасының МАК-ында ғылым докторы және кандидаты ғылыми дәрежесiн беру жөнiндегi диссертациялар мен аттестациялық iстердi қарау мерзiмi тиiсiнше алты және үш айдан (сарапшы кеңес мүшелерiнiң жазғы демалыс кезеңiн есепке алмағанда) аспауға тиiс.
Диссертацияларға қосымша сараптау жүргiзу және аттестациялық iстерге баға беру үшiн неғұрлым ұзақ мерзiмдi талап ететiн ерекше жағдайларда осы мерзiмдердi ұзарту туралы мәселенi әрбiр нақтылы iс бойынша Қазақстан Республикасының МАК-ы шешедi. Сараптау мен аттестациялық iстерге баға бару мерзiмiнiң ұзартылу себептерi туралы диссертация қорғау өткiзiлген диссертациялық кеңес хабардар етiледi.
43. Диссертация мен аттестациялық iстер құжаттарындағы диссертациялық кеңестермен Қазақстан Республикасының МАК-ы қарау барысында анықтаған кемшiлiктердi олардың рұқсатынсыз түзетуге жол берiлмейдi.
Iзденушi диссертацияны оның қаралуының кез келген кезеңiнде диссертациялық кеңесте жасырын дауыс беру басталғанға дейiн, ал Қазақстан Республикасының МАК-ында - ғылым докторы ғылыми дәрежесiн беру туралы шешiм қабылдағанға немесе диссертациялық кеңестiң ғылым кандидаты ғылыми дәрежесiн беру туралы шешiм бекiтiлгенге дейiн қараудан алуға хақылы.
44. Диссертациялық кеңестiң немесе Қазақстан Республикасының МАК-ының iзденушiнiң жазбаша өтiнiшi бойынша диссертациялық қараудан алып тастау туралы шешiмi түпкiлiктi болып табылады. Диссертация қараудан алынғаннан кейiн ол жаңа жұмыс ретiнде қорғауға бiр жыл өткеннен соң ғана ұсыныла алады.

VII. Ғылыми атақтар беру

45. Профессор ғылыми атағы:
кемiнде он жыл ғылыми және ғылыми-педагогтiк жұмыс стажы бар, жоғары әдiстемелiк және ғылыми деңгейде лекциялар оқитын, диссертация қорғағаннан кейiн жарияланған ғылыми еңбектерi мен педагогтiк практикада тиiмдi пайдаланылып жүрген оқу-әдiстемелiк құралдары бар немесе кемiнде екi ғылым кандидатын даярлаған жоғары оқу орындарында істейтiн ғылым докторларына;
кемiнде он жыл ғылыми және ғылыми-педагогтiк жұмыс стажы бар, диссертация қорғағаннан кейiн жарияланған, басым теориялық немесе қолданбалы мiндеттердiң шешiмiн ұсына алатын ғылыми еңбектерi бар, сондай-ақ кемiнде екi ғылым кандидатын даярлаған ғылыми және соларға теңестiрiлген ұйымдарда iстейтiн ғылым докторларына берiледi.
Профессор ғылыми атағы айрықшылық ретiнде:
жоғары оқу орындарында өз мамандығы бойынша кемiнде 15 жыл iстейтiн, доцент ғылыми атағы, жаңашылдығымен көзге түсетiн жарияланған ғылыми еңбектерi, педагогтiк практикада тиiмдi пайдаланылып жүрген оқу-әдiстемелiк құралдары бар, әрi халықаралық конкурстардың кемiнде 3 лауреатын (дипломантын) даярлаған Қазақстан Республикасының халық артистерiне, еңбек сiңiрген артистерiне, өнер саласындағы еңбек сiңiрген қайраткерлерiне;
өз мамандығы бойынша кемiнде 15 жыл жаттықтырушылық және ғылыми-педагогтiк жұмыс стажы, доцент ғылыми атағы, жаңашылдығымен көзге түсетiн жарияланған ғылыми еңбектерi, педагогтiк практикада тиiмдi пайдаланылып жүрген оқу-әдiстемелiк құралдары бар, әрi өзiне доцент ғылыми атағы берiлгеннен кейiн бiлiктiлiгi жоғары спортшылар (Олимпиадалық ойындардың және әлем чемпионаттарының чемпиондарын, жүлдегерлерiн) даярлаған "Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген жаттықтырушысы" атағы бар жаттықтырушыларға;
кемiнде он жыл ғылыми және ғылыми-педагогтiк жұмыс стажымен кемiнде бес жыл жоғары оқу орындарының басшысы (ректорлары, проректорлары) болып ойдағыдай жұмыс iстеп келе жатқан, негiзгi пәндер бойынша жоғары ғылыми-әдiстемелiк деңгейде лекциялар оқитын, диссертация қорғағаннан кейiн басым теориялық немесе қолданбалы мiндеттердiң шешiмiн ұсына алатын жарияланған ғылыми еңбектерi бар, әрi жоғары оқу орындары үшiн Қазақстан Республикасының Бiлiм министрлiгi оқулық ретiнде ұсынған, өзi ғана жазған кемiнде бiр оқулығы бар немесе өздiгiнен кемiнде екi ғылым кандидаты даярлаған ғылым кандидаттары - доценттерге берiледi.
46. Доцент ғылыми атағы кемiнде бес жыл ғылыми және ғылыми-педагогтiк жұмыс стажымен жоғары оқу орындарында iстейтiн, диссертация қорғағаннан кейiн жаңашылдығымен көзге түсетiн жарияланған ғылыми еңбектерi, педагогтiк практикада тиiмдi пайдаланылып жүрген оқу-әдiстемелiк құралдары бар ғылым кандидаттарына берiледi.
Доцент ғылыми атағы айрықшылық ретiнде:
жоғары оқу орындарында өз мамандығы бойынша кемiнде бес жыл iстейтiн, жаңашылдығымен көзге түсетiн ғылыми еңбектерi, педагогтiк практикада тиiмдi пайдаланылып жүрген оқу-әдiстемелiк құралдары бар, әрi халықаралық немесе республикалық конкурстардың кемiнде 2 лауреатын (дипломантын) даярлаған Қазақстан Республикасының халық артистерiне, еңбек сiңiрген артистерiне, өнер саласындағы еңбек сiңiрген қайраткерлерiне;
өз мамандығы бойынша кемiнде он жыл жаттықтырушылық және ғылыми-педагогтiк жұмыс стажы, жаңашылдығымен көзге түсетiн жарияланған ғылыми еңбектерi, педагогтiк практикада тиiмдi пайдаланылып жүрген оқу-әдiстемелiк құралдары бар, әрi бiлiктiлiгi жоғары спортшылар (Бүкiл дүниежүзiлiк универсиадалардың чемпиондарын, студенттер арасынан әлем чемпиондарын, әлем бiрiншiлiктерiнiң, Азия ойындарының чемпиондарын) даярлаған "Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген жаттықтырушысы" атағы бар жаттықтырушыларға берiледi.
47. Ғылыми атақ беру туралы ғылыми (ғылыми-техникалық) кеңестiң алдында кафедра, бөлiм ұжымдарының және т.б. пiкiрлерi ескерiле отырып, iзденушiнiң өз ыждаhатымен өтiнiш жасалуы мүмкiн.
48. Кеңестiң ғылыми атақ беруге ұсыну туралы шешiмi жасырын дауыс беру жолымен қабылданады.
Кеңестiң отырысы, егер оның жұмысына тiзiмдегi құрамының кемiнде үштен екiсi қатысқан жағдайда, құқықты болып саналады. Ғылыми атақ беру мәселесi жөнiндегi шешiм, егер оны жақтап кеңес құрамының тiзiмдегi мүшелерiнiң жартысынан астамы дауыс берсе оң саналады.
Ғылыми атақ беру жөнiндегi тiзбесiн Қазақстан Республикасының МАК-ы белгiлейтiн құжаттар Комитетке мемлекеттiк немесе ресми қолданыстағы орыс тiлiнде ұсынылады.
49. Профессор ғылыми атағын беру жөнiндегi аттестациялық iстер Қазақстан Республикасының МАК-ында төрт айдан аспайтын, ал доцент атағы бойынша екi айдан аспайтын мерзiмде (сарапшы кеңес мүшелерiнiң жазғы демалыс кезеңдерiн есепке алусыз) қаралады.
Iстерге неғұрлым ұзақ мерзiмде сараптау жүргiзу талап етiлетiн айрықша жағдайларда бұл мерзiмдердi ұзарту туралы шешiмдi әрбiр нақты iс бойынша Қазақстан Республикасының МАК-ы қабылдайды.

VIII. Аттестациялық құжаттарды нострификациялау мен ғылыми
және ғылыми-педагог кадрларды қайта аттестациялау

50. Қазақстан Республикасы ғылыми дәрежелердiң немесе ғылыми атақтардың сайма-сайлығын тану туралы шарттар (келiсiмдер) жасасқан басқа мемлекеттерде Қазақстан Республикасының азаматтары - ғылыми және ғылыми-педагог қызметкерлер алған ғылыми дәрежелер беру немесе ғылыми атақтар беру туралы құжаттарды нострификациялауды (теңестiрудi) iзденушi iстейтiн ұйым немесе Қазақстан Республикасының МАК-ы белгiлеген тiзбе бойынша құжаттарын ұсына отырып, iзденушiнiң өзi берген өтiнiшке орай Қазақстан Республикасының МАК-ы жүргiзедi.
Жекелеген жағдайларда Қазақстан Республикасының азаматтары ғылыми және ғылыми-педагог қызметкерлерге Қазақстан Республикасының экономикалық және гуманитарлық салалардағы интеграцияны тереңдету туралы шарттар жасасқан басқа мемлекеттерге табысталған ғылыми дәреже беру туралы дипломдар және ғылыми атақтар беру туралы аттестаттар қайталап растаусыз-ақ танылады.
51. Қазақстан Республикасы ғылыми дәрежелердiң немесе ғылыми атақтардың сайма-сайлығын тану туралы шарттар (келiсiмдер) жасаспаған мемлекеттерде берiлген немесе алынған ғылыми дәрежелерi немесе ғылыми атақтары бар Қазақстан Республикасының азаматтары - ғылыми және ғылыми-педагог қызметкерлердi қайтадан аттестациялауды iзденушi iстейтiн ұйым немесе Қазақстан Республикасының МАК-ы белгiлеген тiзбе бойынша құжаттарын ұсына отырып, iзденушiнiң өзi берген өтiнiшке орай Қазақстан Республикасының МАК-ы жүргiзедi.
Doctor of Sсiеnсе, Doctor of Philosopy ғылыми дәрежелерiне, Рrоfеssоr, Associate Professor ғылыми дәрежелерiне, шер елдердiң басқа да ғылыми дәрежелерi мен атақтарына Қазақстан Республикасында қабылданған ғылым докторы немесе кандидаты ғылыми дәрежелерiнiң, профессор немесе доцент ғылыми атақтарының сәйкестiгi жоғарыда аталған қайта аттестациялау тәртiбiмен белгiленедi.

IХ. Дипломдар мен аттестаттарды ресiмдеу және табыстау

52. Iзденушiге ғылым кандидаты ғылыми дәрежесiн беру туралы шешiм диссертациялық кеңес шешiм шығарған мезгiлден бастап, оны Қазақстан Республикасының МАК-ы бекiткеннен кейiн күшiне енедi. Iзденушiге ғылым докторы ғылыми дәрежесiн беру туралы шешiм Қазақстан Республикасының МАК-ы осы дәреженi беру туралы шешiм қабылдаған мезгiлден бастап күшiне енедi.
Iзденушiлерге профессор, доцент ғылыми атақтарының берiлуi Қазақстан Республикасының МАК-ы тиiстi шешiм қабылдаған мезгiлден есептеледi.
53. Ғылым докторы немесе кандидатының дипломын не болмаса профессордың немесе доценттiң аттестатын жоғалтқан адамдарға Қазақстан Республикасының МАК-ы жаңа рет нөмiрлерi бар дубликаттар бере алады.
Өтiнiш берушiнiң тегi, аты, әкесiнiң аты өзгерген жағдайда дипломдар мен аттестаттар жаңасына ауыстырылмайды, мұндай жағдайда дубликаттар толығымен бұрын табысталған дипломдар мен аттестаттарға сәйкес берiледi.
Дипломдар мен аттестаттарды, сондай-ақ олардың дубликаттарын ресiмдеу мен табыстау тәртiбiн өз құзыретiне сәйкес Қазақстан Республикасының МАК-ы белгiлейдi.

Х. Ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтардан айыру
(оларды қалпына келтiру)

54. Ғылыми дәрежелер немесе ғылыми атақтар жаңсақтықпен жұмыстарының ғылым мен практика үшiн құндылығы жоқ адамдарға берiлген, сондай-ақ олардың көшiрiп алғаны немесе ғылыми қиянат жасағаны анықталған жағдайда, Қазақстан Республикасының МАК-ы өз құзыретiне сәйкес, әдетте, диссертациялар қорғалған диссертациялық кеңестердiң немесе ғылыми атақтар беру туралы өтiнiш жасаған ғылыми (ғылыми-техникалық) кеңестердiң өтiнiштерiнiң негiзiнде оларды бұл дәрежелерi мен атақтарынан айыра алады.
55. Ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтарынан айырылған адамдардан осы дәрежелерi мен атақтарын Қазақстан Республикасының МАК-ы өз құзыретiне сәйкес, әдетте, бұрын осы ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтардан айыру туралы өтiнiш жасаған диссертациялық немесе ғылыми (ғылыми-техникалық) кеңестердiң өтiнiштерiнiң негiзiнде, егер бұл үшiн жеткiлiктi негiздер болған жағдайда, қалпына келтiруi мүмкiн.
Айрықша жағдайларды ескеру талап етiлетiн, соның iшiнде аталған кеңестер қызметiн доғарған ретте ғылыми дәрежеден немесе ғылыми атақтан айыру (қалпына келтiру) туралы өтiнiштер берiлген мәселелер, әдетте, Қазақстан Республикасы МАК-ының тапсыруымен басқа кеңестерде қаралады.
Кеңестiң отырысы, егер оның жұмысына тiзiмдегi құрамының кемiнде үштен екiсi қатысқан жағдайда, құқықты болып саналады. Ғылыми дәрежеден немесе ғылыми атақтан айыру (қалпына келтiру) туралы кеңестiң шешiмi, егер жасырын дауыс берудiң нәтижесiнде кеңес құрамының тiзiмдегi мүшелерiнiң жартысынан астамы оны жақтап шықса, қабылданған болып саналады.
Аттестациялау органдары он жылдан астам уақыт бұрын шешiм қабылданған ғылыми дәрежелер беру мен ғылыми атақтар берудiң негiздiлiгi туралы мәселелердi қарамайды.
56. Ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтардан айыру (қалпына келтiру) туралы материалдарды Қазақстан Республикасы МАК-ының Төралқасы қарайды.
Ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтардан айыру және оларды қалпына келтiру туралы мәселелердi қарау рәсiмiн өз құзыретiне сәйкес Қазақстан Республикасының МАК-ы белгiлейдi.

ХI. Аппеляцияларды қарау

57. Диссертациялық кеңестердiң ғылыми дәрежелер беру (қалпына келтiру немесе айыру) мәселелерi жөнiндегi шешiмдерiне мекемелер, ұйымдар, iзденушiлер және басқа тұлғалар диссертация қорғалған жердегi диссертациялық кеңестерге және Қазақстан Республикасының МАК-ына шешiмдер шығарылған күннен бастап, екi ай мерзiмнен кешiктiрмей аппеляциялар (шешiмдерге шағым) бере алады.
Диссертациялық кеңестiң қорытындысы мен аппеляцияны қарау жөнiндегi басқа да материалдар диссертациялық кеңестiң отырысынан кейiн 10 күн мерзiмде Қазақстан Республикасының МАК-ына жiберiледi.
58. Диссертациялық кеңестердiң ғылыми дәрежелер беру (қалпына келтiру немесе айыру) мәселелерi жөнiндегi шешiмдерiне берiлген аппеляциялар бойынша шешiмдi диссертациялық кеңестердiң аппеляцияларды қараған материалдары мен Қазақстан Республикасының МАК-ы сарапшы кеңестердiң қорытындыларын ескере отырып, Қазақстан Республикасының МАК-ы қабылдайды.
59. Қазақстан Республикасының МАК-ы Төралқасының ғылыми дәрежелер беру (қалпына келтiру немесе айыру) және ғылыми атақтар беру (қалпына келтiру немесе айыру) мәселелерi жөнiндегi шешiмдерiне Қазақстан Республикасының МАК-ына шешiмдер шығарылған күннен бастап екi айдан кешiктiрмей аппеляция беруге болады.
Қазақстан Республикасының МАК-ы Төралқасының осы аталған шешiмдерiне, сондай-ақ ғылыми және ғылыми-педагог кадрлары қайта аттестациялау мәселелерi жөнiндегi шешiмдерiне берiлген аппеляцияларды Қазақстан Республикасының МАК-ы Төрағасының бұйрығы бойынша құрылған аппеяциялық

комиссия екi ай мерзiмде қарайды.

Аппеляциялық комиссияның қорытындысын Қазақстан Республикасы МАК-ының

Төрағасы қарап, бекiтедi және ол түпкiлiктi шешiм болып табылады.

60. Осы Ережеде көзделмеген айрықша жағдайларды ескеру талап етiлетiн

мәселелердi Қазақстан Республикасы МАК-ының Төралқасы мен басшылығы шешедi.

Ереже мыналармен келiсiлдi:

1. Ғылым министрлiгi - Ғылым академиясы

2. Бiлiм министрлiгi

3. Денсаулық сақтау министрлiгi

4. Қаржы министрлiгi

5. Экономика министрлiгi

6. Әдiлет министрлiгi