Стандарт бухгалтерского учета 22 Доходы и расходы банков

Утвержден Приказом Департамента методологии бухгалтерского учета и аудита Министерства финансов Республики Казахстан от 12 декабря 1997 г. N 79 зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 07.02.1998 г. за № 449 Утратил силу - приказом Министра финансов Республики Казахстан № 503 от 22.11.2001г.

                   Извлечение из приказа Министра

       финансов Республики Казахстан № 503 от 22.11.2001г.
     
     "1. Признать утратившим силу приказ Департамента методологии 
бухгалтерского учета и аудита Министерства финансов Республики Казахстан 
от 12 декабря 1997 года № 79 "Об утверждении стандартов бухгалтерского 
учета"...
     
     Министр"
--------------------------------------------------------------------------
     
                       Цель и сфера действия

     1. Данный стандарт распространяется на банки при определении
ими доходов и расходов.


      2. Данный стандарт определяет методы классификации, раскрытия определенных статей, с тем, чтобы обеспечить последовательность предоставления банками отчетов о результатах финансово-хозяйственной деятельности и сопоставимость их с финансовыми отчетами банка за предыдущие периоды и с финансовыми отчетами других банков. Классификация и описание доходов и расходов, возникающих в результате обычной деятельности и чрезвычайных ситуаций, а также метод учета изменений в учетных оценках, изменений в учетной политике и корректировки существенных ошибок определяется стандартом бухгалтерского учета N 3, утвержденным постановлением Национальной комиссии Республики Казахстан по бухгалтерскому учету от 13 ноября 1996 г. N 3.
      3. Данный стандарт дополняет Стандарты Бухгалтерского Учета, утвержденные уполномоченным органом.

                Оценка и признание доходов (расходов)

      4. Признание операционных и прочих доходов (расходов) производится в соответствии со стандартом бухгалтерского учета N 5 "Доход", утвержденным Постановлением Национальной комиссии Республики Казахстан по бухгалтерскому учету от 13 ноября 1996 г. N 3.
      5. Доход в виде вознаграждения (интереса) признается в тех случаях, когда:
      1) существует вероятность поступления в банк экономической выгоды, связанной с совершением сделки;
      2) сумма дохода может быть оценена с большой степенью достоверности.
      6. Расход в виде вознаграждения (интереса) признается в тех случаях, когда в соответствии со сделкой у банка возникают расходы за пользование деньгами контрагента.
      7. Доход (расход) в виде вознаграждения (интереса) признается на основе временного соотношения, которое учитывает реальный доход (расход) от актива (обязательства).
      8. Доходы и расходы банка признаются с учетом всех основополагающих принципов бухгалтерского учета в соответствии со статьей 5 Указа Президента Республики Казахстан, имеющего силу Закона, "О бухгалтерском учете".
      9. Начисление доходов и расходов банка за текущий месяц, оплата которых будет произведена в следующие месяцы, производится в конце текущего месяца.
      10. Доходы и расходы, возникающие из нижеперечисленных операций, определяются на нетто основе:
      1) выбытия ценных бумаг, предназначенных для продажи, и изменения в их балансовой стоимости;
      2) дилинговых операций с иностранной валютой и драгоценными металлами;
      3) выбытия ценных бумаг, годных для продажи, ценных бумаг, удерживаемых до погашения, и инвестиций в капитал.
      11. Когда возникает неопределенность относительно возможности получения сумм, уже включенных в доход, неполученная сумма или сумма, получение которой невозможно, признается как корректировка первоначально признанной суммы дохода.
      12. Банк проводит классификацию своих активов и определяет сумму необходимых провизий против них на условиях, определенных Национальным Банком Республики Казахстан.
      13. Когда появляется уверенность относительно того, что банк не будет оплачивать или использовать суммы уже включенных в расход, эта сумма признается как корректировка первоначально признанной суммы расхода.
      14. Возврат сумм ранее списанных активов возмещает статьи, за счет которых произошло списание этих активов.
      15. Доходные и расходные статьи не зачитывают взаимно в отчете о результатах финансово-хозяйственной деятельности, за исключением тех, которые связаны с хеджами и активами и обязательствами, которые были взаимно зачтены.

                   Состав доходов и расходов банка

      16. Доходы банка учитываются в тенге на основе метода начисления и состоят из:
      1) доходов по выданным кредитам, депозитам, форвардным, лизинговым операциям, операциям с ценными бумагами;
      2) доходов по счетам иностранных корреспондентов, комиссии по

переводам, аккредитивам и другим банковским услугам;
     3) дивидендов по паям, акциям и другим ценным бумагам;
     4) платы от клиентов за расчетное и кассовое обслуживание,
возмещение клиентами телеграфных (почтовых) и других расходов;
     5) доходов от купли-продажи ценных бумаг, годных для продажи, с
учетом переоценки;
     6) доходов от купли-продажи и переоценки иностранной валюты и
ценных бумаг, предназначенных для продажи;
     7) платы за другие услуги, оказанные банком, в том числе за
инкассацию;
     8) доходов от продаж других активов банка;
     9) суммы возмещений понесенных банком расходов;
     10) доходов прошлых периодов, выявленных в отчетном периоде
(вследствие вскрытия ошибок прошлых лет), с учетом доначисленных за
прошлые годы, востребованных, излишне уплаченных банком клиентам в
прошлые годы;
     11) сумм, поступивших от сотрудников банка в возмещение
неустойки, уплаченной банком по их вине;
     12) сумм, полученных от применения других санкций;
     13) поступлений от сдачи в аренду имущества, принадлежащего
банку;
     14) прочих доходов, полученных банком;
     15) доходов от чрезвычайных ситуаций.
     17. Расходы банка учитываются в тенге на основе метода
начисления и состоят из:


      1) расходов по полученным кредитам, депозитам, форвардным, лизинговым операциям, операциям с ценными бумагами;
      2) платежей за услуги других банков по расчетно-кассовому обслуживанию;
      3) комиссионных по услугам и корреспондентским отношениям;
      4) почтовых и телеграфных и других расходов по операциям клиентов;
      5) расходов от купли-продажи ценных бумаг, годных для продажи, с учетом переоценки;
      6) расходов от купли-продажи и переоценки иностранной валюты и ценных бумаг, предназначенных для продажи;
      7) расходов за оказанные другими лицами различные услуги;
      8) убытков от продажи других активов банка;
      9) расходов, понесенных при продаже данных активов;
      10) сумм возмещений расходов других лиц по операциям банка;
      11) расходов прошлых периодов, выявленных в отчетном периоде (вследствие вскрытия ошибок прошлых лет), с учетом доначисленных за прошлые годы, излишне уплаченных банку клиентами в прошлые годы;
      12) различных расходов, связанных с обеспечением деятельности банка, включая, но не ограничиваясь:
      - расходы на оплату труда работников банка, включая различные доплаты;
      - расходы на оплату очередных (ежегодных) и дополнительных отпусков (компенсация за неиспользованный отпуск) в соответствии с законодательством;
      - выплаты работникам банка, высвобождаемым в связи с его реорганизацией, сокращением численности работников;
      - оплата в соответствии с законодательством учебных отпусков работникам, предоставляемых работникам, успешно обучающимся в вечерних, заочных высших и средних специальных учебных заведениях, в заочной аспирантуре, в вечерних (сменных) и заочных общеобразовательных школах, а также поступающим в аспирантуру;
      - расходы на подготовку кадров;
      - оплата труда работников, не состоящих в штате банка за выполнение ими работ по заключенным договорам гражданско-правового характера, включая договор подряда, если расчеты с работником производятся непосредственно самим банком;
      - оплата в соответствии с законодательством за работу в выходные дни, в сверхурочное время;
      - оплата за время вынужденного прогула или выполнение нижеоплачиваемой работы в случаях, предусмотренных законодательством;
      - вознаграждения за изобретения и рационализаторские предложения;
      - отчисления на страхование;
      - амортизационные отчисления по основным фондам, износ по нематериальным активам;
      - расходы по эксплуатации служебных зданий, оборудования,

инвентаря банка, включая затраты на проведение всех видов ремонта;
     - плата за отопление, освещение, содержание пожарной и
сторожевой охраны;
     - создание провизий в соответствии с классификацией активов и
внебалансовых обязательств банка;
     13) расходов по изготовлению, приобретению и пересылке бланков,
в том числе бланков строгой отчетности, магнитных лент, расходных
материалов для вычислительной техники, бумаги, упаковочных
материалов;
     14) расходов по приобретению, ремонту, реставрации сумок,
мешков для перевозки и хранения ценностей и документов;
     15) расходов по перевозке и хранению денег, ценностей,
банковских документов, а также других услуг сторонних организаций,
связанных с осуществлением основной деятельности банка;
     16) подъемных, расходов по организационному набору работников;
     17) расходов на гарантийный ремонт и обслуживание основных
средств, используемых для осуществления уставной деятельности
банков, оплаты услуг связи и вычислительных центров;
     18) канцелярских, почтово-телеграфных, операционных,
командировочных расходов, связанных с производственной
деятельностью;
     19) оплаты консультационных, информационных и аудиторских
услуг;
     20) представительских расходов, связанных с деятельностью
банка: расходов по проведению официального приема представителей
других организаций, включая иностранные; оплаты услуг переводчиков,
не состоящих в штате банка; посещений культурно-зрелищных
мероприятий, а также буфетного и прочего обслуживания во время
деловых переговоров;
     21) расходов на содержание служебного автотранспорта и
компенсации за использование для служебных поездок личного
автотранспорта;
     22) налогов, сборов, таможенных пошлин и других обязательных
отчислений;
     23) стоимости услуг товарных, фондовых, валютных бирж, включая
брокерские, дилерские, маркетинговые услуги;


      24) выплат работникам банка районных коэффициентов и

коэффициентов за работу в пустынных, безводных и высокогорных
местностях, производимых в соответствии с существующим
законодательством;
     25) расходов, связанных с выпуском и распространением акций,
облигаций и других ценных бумаг (приобретение бланков ценных бумаг,
типографские расходы, уплата комиссионного вознаграждения другому
банку за распространение ценных бумаг и др.);
     26) страхования имущества, кредитов и различных рисков банка,
если страховые платежи не подлежат обязательному возврату по
окончании срока страхования;
     27) расходов на рекламу;
     28) штрафов, пени, неустоек и иных санкций к уплате;
     29) прочих расходов;
     30) расходов от чрезвычайных ситуаций.
     18. Вложения и изъятия акционеров в собственный капитал не
признаются доходами и расходами банка.

                       Дата вступления в силу

     19. Данный стандарт вступает в силу с 1 января 1998 г.
     
      
      


Бухгалтерлiк есептiң 22 стандарты Банктердiң кiрiстерi мен шығыстары

Бұйрық Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң Бухгалтерлiк есеп және аудит әдiстемелiк Департаментi 1997 жылғы 12 желтоқсан N 79 Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 1998 жылғы 7 ақпан N 449 тіркелді. Күші жойылды - ҚР Қаржы министрінің 2001 жылғы 22 қарашадағы N 503 бұйрығымен.

                    МАҚСАТЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН САЛАСЫ
      1. Осы стандарт банктерге олардың кiрiстерi мен шығыстарын анықтағанда қолданылады.
      2. Осы стандарт банктердiң қаржы-шаруашылық қызметiнiң нәтижелерi туралы есептi ұсынудың ретiн қамтамасыз етуге және оларды банктiң өткен кезеңдердегi қаржылық есептерiмен және басқа банктердiң қаржылық есептерiмен салыстыру үшiн белгiлi бiр статьяларды жiктеу әдiстерiн белгiлейдi. Күнделiктi қызмет нәтижесiнде және ерекше жағдайларда туындайтын кiрiстер мен шығыстарды жiктеу және сипаттау, сондай-ақ есептеу бағаларындағы өзгерiстердi, есептеу саясатындағы және жiберiлген елеулi қателiктердi түзетудiң есеп жүргiзу әдiстерi Қазақстан Республикасының Бухгалтерлiк есеп жөнiндегi ұлттық комиссиясының 1996 жылғы 13 қарашадағы N 3 қаулысымен бекiтiлген бухгалтерлiк есептiң N 3 стандартында белгiленедi.
      3. Осы стандарт уәкiлеттi органдар бекiткен Бухгалтерлiк Есептiң Стандарттарын толықтырады.

               КIРIСТЕРДI (ШЫҒЫСТАРДЫ) БАҒАЛАУ ЖӘНЕ ТАНУ

      4. Қазақстан Республикасының Бухгалтерлiк есеп жөнiндегi ұлттық комиссиясының 1996 жылғы 13 қарашадағы N 3 қаулысымен бекiтiлген бухгалтерлiк есептiң N 5 "Кiрiс" Стандартына сәйкес операциялар және басқа да кiрiстердi (шығыстарды) тану жүзеге асырылады.
      5. Сыйақы (мүдде) түрiндегi кiрiс мынадай жағдайларда танылады:
      1) жасалған мәмiлеге байланысты банкке экономикалық пайданың тиiмдiлiгi байқалса;
      2) кiрiс сомасы аса жоғары сенiмдiлiкпен бағаланатын болса.
      6. Банк мәмiлеге сәйкес контрагенттiң ақшаларын пайдаланғаны үшiн туындайтын шығыстары болған жағдайда, сыйақы (мүдде) түрiндегi шығыстары танылады.
      7. Активтен (мiндеттемеден) болатын нақты кiрiстi (шығысты) есептейтiн уақытша арақатынас негiзiнде сыйақы (мүдде) түрiндегi кiрiс (шығыс) болып танылады.
      8. Банктiң кiрiстерi мен шығыстары Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Бухгалтерлiк есеп туралы" Заң күшi бар Жарлығының 5-бабына сәйкес бухгалтерлiк есептiң барлық негiзгi қағидаларын ескере отырып танылады.
      9. Банк ағымдағы айдың кiрiстерi мен шығыстарын есептегенде, келесi айлардың төлемдерiн ағымдағы айдың соңында жасайтын болады.
      10. Төменде аталған операциялардан туындайтын кiрiстер мен шығыстар нетто негiзiнде белгiленедi:
      1) сатуға арналған бағалы қағаздардың есептен шығарылуы және де олардың баланстық құнындағы өзгерiстер;
      2) шетелдiк валютамен және бағалы металдармен дилингтiк операциялар;
      3) сатуға жарамды бағалы қағаздардың есептен шығарылуы, өтеуге дейiн ұсталатын және де капиталға бағытталған инвестициялар.
      11. Кiрiске жатқызылған соманы алу мүмкiндiгiне қатысты белгiсiздiк туындаған жағдайда, оны алу мүмкiн болмағанда, алғашқы танылған кiрiс сомасы түзету болып саналады, алынбаған сома немесе оны алу мүмкiн болмағанда, кiрiс сомасының алғашқы танылғаны да түзету сияқты қабылданады.
      12. Банк өз активтерiн жiктейдi және соған орай Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi белгiлеген шарттар негiзiнде қажеттi провизиялар сомасын белгiлейдi.
      13. Банктiң шығыс сомасына жатқызылған соманы төлеуге немесе пайдалануға қатысты сенiмдiлiгi болған кезде, ол сома алғашқы шығын ретiнде танылған сомаға түзету сияқты болып танылады.
      14. Бұрынғы есептен шығарылған активтердiң сомасын қайтару, сол активтердi есептен шығару есебiнен болған статьялардың орнын толықтырады.
      15. Қаржы-шаруашылық қызметтiң нәтижелерi туралы есепте кiрiс пен шығыс статьялары өзара есептесiлмейдi, олардың өзара есептескендерiнен басқалары хедж бен активтер және мiндеттемелерге байланысты өзара есептелетiн болады.

                 БАНК КIРIСТЕРI МЕН ШЫҒЫСТАРЫНЫҢ ҚҰРАМЫ

      16. Банктiң кiрiстерi есептеу әдiсi негiзiнде теңгемен есептеледi және мыналардан:
      1) берiлген кредиттер, депозиттер, форвардтық, лизингтiк операциялар, бағалы қағаздармен операциялар бойынша кiрiстерден;
      2) шетелдiк корреспонденттiк шоттар, аударымдар бойынша комиссиялық алымдардан, аккредитивтер мен басқа да банктiк қызметтер бойынша кiрiстерден;
      3) жарна, акциялар және басқа да бағалы қағаздар бойынша дивидендтерден;
      4) есеп айырысу және кассалық қызмет көрсету үшiн клиенттерден

алынатын төлемдерден, клиенттердiң телеграф (почта) және басқа да 
шығындарын өндiруден;
     5) қайта бағалауды ескере отырып, сатуға жарамды бағалы қағаздарды 
сатып алу-сатудан түсетiн кiрiстерден;
     6) сатылуға арналған шетел валютасы мен бағалы қағаздарды сатып
алу-сатудан және қайта бағалаудан болатын кiрiстерден;
     7) банктерге, сонымен бiрге инкассация үшiн де көрсетiлетiн
қызметтен түсетiн төлемдерден;
     8) банктiң басқа да активтерiн сатудан түсетiн кiрiстерден;
     9) банктiң шеккен шығындарының өтемiнен түсетiн сомадан;
     10) өткен жылдар үшiн үстеп есептелiнетiн, талап етiлетiн,
банктiң клиентке өткен жылдардағы артық төлеген төлемдерiнен келетiн
кiрiстерден;
     11) банктiң банк қызметкерлерiнiң кiнәсінен төленген тұрақсыздық
айыппұлын олардан өндiрiп алудан түсетiн сомадан;
     12) басқа да санкцияларды қолданудан алынған сомадан;
     13) банк иелiгiндегi мүлiктi жалға беруден алынатын түсiмдерден;
     14) банктiң алған басқа табыстарынан;
     15) төтенше жағдайлардан болатын кiрiстерден құралады.
     17. Банктiң шығысы есептеу әдiсi негiзiнде теңгемен есептеледi
және мыналардан:


      1) алынған кредиттер, депозиттер бойынша, форвардтық, лизингтiк операциялар, бағалы қағаздармен операциялар бойынша шығыстардан;
      2) есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөнiндегi басқа банктердiң қызметi үшiн төлемдерден;
      3) қызмет көрсету жөнiндегi комиссиялық алымдар мен корреспонденттiк қатынастардан;
      4) клиенттердiң операциялар бойынша почта мен телеграф және басқа да шығындарынан;
      5) сатуға жарамды бағалы қағаздарды қайта бағалауды ескере отырып, сатып алу-сатудан болатын шығыстардан;
      6) сатуға арналған шетел валютасы мен бағалы қағаздарды сатып алу-сатудан және қайта бағалаудан болатын шығыстардан;
      7) басқа да адамдарға әр түрлi қызмет көрсетуден болған шығындардан;
      8) банктiң басқа да активтерiн сатудан болған шығындардан;
      9) осы активтердi сатқанда болатын шығындардан;
      10) банк операциялары бойынша басқа да адамдардың шығындардың өтеу сомасынан;
      11) есеп берiп отырған кезеңде анықталған (өткен жылдар қателiктерiн анықтаудың нәтижесiнде), өткен жылдарда банкке артық төлегендерiнен, өткен жылдар үшiн үстемелеп есептелгендердi қосқанда клиенттердiң банкке артық төлегендерiнен болған шығындардан;
      12) банк қызметiн қамтамасыз етуге байланысты әр түрлi шығындарды қосқанда, бiрақ онымен ғана шектелмей;
      - банк қызметкерлерiнiң еңбек ақысын төлеуге, әр түрлi үстеме төлемдердi қоса алғанда шығындардан;
      - кезектi (жыл сайынғы) және қосымша демалыстарға (пайдаланылмаған демалыс үшiн өтем төлеу) заңға сәйкес төлем жасау шығындарынан;
      - банктiң қайта құрылуына, қызметкерлер санының қысқартылуына байланысты оның босатылатын қызметкерлерiне төленетiн төлемдерден;
      - жоғары және орта арнаулы оқу орындарында кешкi, сырттай оқуды үлгiлi оқитын, сырттай аспирантурада, жалпы бiлiм беретiн кешкi (ауысымдық) және сырттай оқитын мектептерде, сондай-ақ аспирантураға түсетiн қызметкерлерге заңға сәйкес берiлетiн оқу демалыстарына төленетiн төлемдерден;
      - кадрлар даярлауға жұмсалатын шығындардан;
      - банктiң штатына енгiзiлмеген қызметкерлердiң азаматтық-құқықтық сипаттағы, мердiгерлiк шарттарды қоса, жасасылған шарттары бойынша, егер қызметкерлермен есеп айырысуды тiкелей банк өзi жасайтын болса, олардың орындаған жұмыстарына төленетiн төлем ақыларынан;
      - демалыс күндерi, жұмыстан тыс уақыттағы жұмыстары үшiн заңға сәйкес төленетiн төлемдерден;
      - заңда көзделгендей, жұмыста ерiксiз болмаған уақыты үшiн немесе ақысы төмен жұмыстарды орындағаны үшiн төленетiн төлемдерден;
      - өнертапқыштық пен жаңашылдық ұсыныстары үшiн төленетiн сыйақылардан;
      - сақтандыруға жасалатын аударымдар;
      - негiзгi қорлар бойынша амортизациялық аударымдар, материалдық емес активтер бойынша тозғандарын;
      - әкiмшiлiк үйлердi, құрал-жабдықтарды, банк мүкәммалдарын пайдаланудың, жөндеудiң барлық түрлерiн жүргiзуге жұмсалатын шығындар бойынша шығындардан;
      - жылуға, жарыққа, өрт пен қорғау күзетiн ұстауға жұмсалатын төлемдерден;
      - банктiң активтерi мен баланстан тыс мiндеттемелерiн жiктеуге сәйкес провизиялар құрудан қалыптасады;
      13) бланктер әзiрлеу, сатып алу және жiберу бойынша шығындар, сонымен бiрге мұқият есептегi бланктер, магниттiк таспалар, есептеу техникасына жұмсалатын материалдар, қағаздар, буып-түю материалдарына жұмсалатын шығындардан;
      14) құндылықтар мен құжаттарды тасымалдау мен сақтауға арналған сумкалар мен қапшықтарды сатып алу, жөндеу, жаңарту бойынша шығындардан;
      15) ақшаны, құндылықтарды, банктiк құжаттарды тасымалдау мен сақтау бойынша, сондай-ақ банктiң негiзгi қызметiн жүзеге асыруға байланысты өзге мекемелердiң басқа да қызметтерi бойынша шығындардан;
      16) қызметкерлердi жұмысқа жұмылдырып, көшiрiп алуға жұмсалатын шығындардан;
      17) банктердiң жарғылық қызметiн жүзеге асыру үшiн пайдаланылатын негiзгi құрал-жабдықтарды кепiлдi жөндеу мен қызмет көрсетуге, байланыс пен есептеу орталықтарының қызметiне төлемдерге жұмсалатын шығындардан;
      18) өндiрiстiк қызметке байланысты кеңсе, почта-телеграф,

операциялық, iссапар шығындарынан;
     19) кеңес беру, ақпараттық және аудиторлық қызметке төлем жасаудан;
     20) банк қызметiне байланысты өкiлдiктерге жұмсалатын шығындар: басқа 
ұйымдардың, шетелдiктердiң де өкiлдерiмен ресми қабылдау өткiзу жөнiнде 
шығындар; банктiң штатында жоқ аудармашылардың қызметiне төлем жасау; 
iскерлiк келiссөздер жүргiзу кезiнде мәдени ойын-сауық шараларына, 
сондай-ақ буфет пен басқа да қызметтерге жұмсалатын шығындардан;
     21) қызметтiк автокөлiктер ұстауға және меншiк автокөлiктерiн 
қызметтiк сапарларға пайдаланғаны үшiн өтемдерге жұмсалатын шығындардан;
     22) салықтар, алымдар, кедендiк баж және басқа да мiндеттi 
аударымдардан;
     23) тауар, қор, валюта биржасы қызметiнiң, брокерлiк, дилерлiк, 
маркетингтiк те қызметтер құнын төлеуден;
     24) банк қызметкерлерiне аудандық коэффициенттер мен шөлдi, сусыз 
және биiк таулы жерлерде қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жүргiзiлетiн 
өтемдерден;
     25) акциялар, облигациялар және басқа да бағалы қағаздар шығаруға 
байланысты (бағалы қағаздардың бланкiлерiн сатып алу, типографиялық 
шығындар, бағалы қағаздарды және т.б. таратқандары үшiн басқа банкке 
комиссиялық сыйақы төлеу) шығындардан;
     26) егер сақтандыру төлемдерiнiң сақтандыру мерзiмi аяқталған соң 
мiндеттi түрде қайтарылуы тиiс болғанда, мүлiктi, кредит пен банктiң әр 
түрлi тәуекелдерiн сақтандырудан;
     27) жарнамаға жұмсалатын шығындардан;
     28) айыппұлдар, өсiмпұлдар, тұрақсыздық өсiмпұлдары мен басқа да 
санкцияларға жасалатын төлемдерден;
     29) басқа да шығындардан;
     30) төтенше жағдайлар шығындарынан құралады.
     18. Акционерлердiң өз капиталын салым ретiнде салуы мен алуы банктiң 
кiрiсi мен шығыстары болып танылмайды.

                       КҮШIНЕ ЕНГIЗIЛЕТIН КҮНI

     19. Осы стандарт 1998 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшiне енедi.