Об утверждении Положения "Об аттестации производственных объектов организации по условиям труда"

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 15 января 1998 г. N 2. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19.03.1998 г. N 486. Утратил силу - приказом Министра труда и социальной защиты населения РК от 3 ноября 2004г. N 251-п (V043227)

В соответствии со статьями 4,9 и 11 Конвенции Международной организации труда 148 Z960010_ "О защите трудящихся от профессионального риска, вызываемого загрязнением воздуха, шумом и вибрацией на рабочих местах", ратифицированной Указом Президента Республики Казахстан от 26 июня 1996 года, и пунктом 4.2 Генерального соглашения между Правительством Республики Казахстан, Федерацией профсоюзов Казахстана и республиканскими объединениями работодателей на 1998 год, приказываю:

1. Утвердить и ввести Положение "Об аттестации производственных объектов организации по условиям труда" с момента регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан (прилагается).
2. Установить с 1 апреля 1998 года предоставление льгот и компенсаций за вредные и опасные условия труда работникам на основе результатов аттестации производственных объектов по условиям труда через коллективный договор, в соответствии со Списками и Перечнями производств, работ, профессий и должностей с вредными и опасными условиями труда, за работу в которых устанавливается дополнительный отпуск, сокращенный рабочий день, дополнительное лечебно-профилактическое питание и т.д., предусмотренных законодательством Республики Казахстан.
3. Областным управлениям труда и социальной защиты населения и городов Акмолы и Алматы:
организовать необходимую разъяснительную работу среди трудовых коллективов и работодателей;
обеспечить контроль за исполнением настоящего Приказа в организациях независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности.
4. Признать утратившим силу приказ Министерства труда Республики Казахстан от 3 апреля 1992 г. N 26-П "О порядке проведения аттестации рабочих мест по условиям труда".

Министр

Положение
"Об аттестации производственных объектов
организации по условиям труда"

I. Общие положения

Настоящее Положение устанавливает порядок проведения обязательной аттестации производственных объектов* организации по травмобезопасности и по условиям труда лабораторными методами исследований.
Примечание.
Производственные объекты - цеха, участки, отделения, отдельно стоящие подразделения организации, занимающиеся выпуском, изготовлением продукции или имеющие какие-либо опасности и вредности.
1. Результаты аттестации используются в целях:
паспортизации организации на соответствие требованиям по охране труда;
установления коэффициента класса профессионального риска для определения страхового тарифа страхователя (работодателя) при страховании от несчастного случая и профессионального заболевания;
обоснования предоставления льгот и компенсаций работникам, занятым на работах с вредными и опасными условиями труда, в предусмотренном законодательством порядке для включения их в коллективный договор;
решения вопроса о связи заболевания с профессией при подозрении на профессиональное заболевание, установления диагноза профзаболевания. В том числе при решении споров, разногласий в судебном порядке;
рассмотрения вопроса о необходимости приостановления эксплуатации производственного объекта, изменении технологий, представляющих непосредственную угрозу жизни и здоровью работников;
планирования и проведения мероприятий по охране и условиям труда в организациях в соответствии с действующими нормативными правовыми документами;
составления отчетности о состоянии условий труда, льготах и компенсациях, предоставляемых за работу с вредными и опасными условиями труда;
ознакомления работников при приеме на работу с условиями труда, их влиянием на здоровье и необходимыми средствами индивидуальной защиты.
2. Сроки проведения аттестации устанавливаются организацией, исходя из изменения условий и характера труда, но не реже одного раза в 3 года с момента проведения последних измерений.
Внеочередной переаттестации подлежат производственные объекты после замены производственного оборудования, изменения технологического процесса, реконструкции средств коллективной защиты и др., а также по требованию органов Государственного надзора и контроля за охраной труда при выявлении нарушений проведения аттестации.
Аттестации не подлежат производственные объекты, находящиеся под землей (шахты, рудники, метрополитен).
3. Измерения параметров опасных и вредных производственных факторов проводятся лабораториями, получившими на это разрешение от региональных органов охраны и условий труда.
4. Для организации и проведения аттестации издается приказ, в соответствии с которым создается постоянно действующая аттестационная комиссия в составе председателя, членов и ответственного за составление, ведение, хранение документации по аттестации.
5. В состав аттестационной комиссии организации рекомендуется включать специалистов служб охраны труда, отдела труда и заработной платы, руководителей производственных объектов, медицинских работников, уполномоченных лиц по охране труда профессиональных союзов или трудового коллектива.
6. Аттестационная комиссия:
осуществляет методическое руководство и контроль за проведением работы на всех ее этапах;
формирует необходимую нормативно-справочную базу для проведения аттестации и организует ее изучение;
выявляет на основе анализа причин производственного травматизма наиболее травмоопасные участки, работы и оборудование;
составляет и готовит к утверждению перечень производственных объектов организации, имеющих опасные и вредные факторы производственной среды, исходя из характеристик технологического процесса, состава и технического состояния оборудования, применяемого сырья и материалов, данных ранее проводившихся замеров опасных и вредных производственных факторов, жалоб работников на условия труда;
составляет и утверждает график проведения аттестации на производственных объектах организации;
присваивает коды производственным объектам для проведения автоматизированной обработки результатов аттестации;
разрабатывает предложения по улучшению и оздоровлению условий труда;
вносит предложения о готовности производственных объектов к их сертификации на соответствие требованиям по безопасности труда.

II. Оценка условий труда

7. Оценка производственных факторов (физических, химических) по условиям труда производится на основании результатов замеров, полученных не менее чем на 10 основных рабочих местах обследуемого производственного объекта. Для зданий (помещений), имеющих площадь менее 100 м2, допускается проведение замеров на трех рабочих местах.
8. Замеры уровней производственных факторов проводятся по методикам, утвержденным в установленном порядке. Измерения физических, химических факторов должны выполняться в процессе работы в соответствии с технологическим регламентом при исправных средствах коллективной и индивидуальной зашиты и оформляться протоколами в соответствии с Альбомом форм медицинской документации (приложение к приказу Минздрава Республики Казахстан N 437 от 20.10.93 г. - форма N 330/у, 333/у, 335/у, 336/у и др.).
9. Оценка условий труда оформляется по форме 1 УТ (приложение 1).
Величина отклонения показателя фактического уровня исследуемого производственного фактора над допустимым (ПДК, ПДУ) в сторону превышения свидетельствует о наличии вредного(ых) производственного(ых) фактора(ов) в рабочей зоне.
Каждое наименование вредного производственного фактора соответствует одному классу профессионального риска. Суммарная величина не может быть выше всех имеющихся вредных факторов (7) и является показателем класса профессионального риска производственного объекта.

III. Оценка травмобезопасности

10. Оценка травмобезопасности производственных объектов проводится организациями самостоятельно, оформляется по форме 2 ТБ (приложение 2).
11. Травмобезопасность оценивается, исходя из класса профессионального риска, в зависимости от уровня травматизма и профессиональных заболеваний (раздел 1, форма 2 ТБ) и класса профессионального риска в зависимости от технического состояния безопасности оборудования, машин, механизмов (раздел 2, форма 2 ТБ).
12. Класс профессионального риска в зависимости от уровня травматизма определяется на основании среднего показателя (Коэффициента риска - Кр), рассчитанного по динамике производственного травматизма на производственном объекте за последние три года, предшествующие аттестации.
13. Класс профессионального риска в зависимости от технического состояния оборудования, машин, механизмов определяется, исходя из уровня сертификации обследуемых технических средств на производственном объекте.
Наличие сертификатов на каждое производственное оборудование, машины, механизмы, правильность ведения и соблюдения требований нормативных документов характеризует степень обеспечения безопасности труда, в этом случае класс профессионального риска считается минимальным.
Для оборудования, машин, механизмов, не имеющих сертификата установленного образца, оценка травмобезопасности может быть осуществлена на основании разработанных и согласованных с местными органами стандартизации и метрологии мероприятий по подготовке к сертификации.
При отсутствии указанных мероприятий органы государственного контроля и надзора рассматривают вопрос о необходимости приостановления эксплуатации оборудования, машин, механизмов или в целом производственного объекта, представляющего непосредственную угрозу жизни и здоровью работников.
При полном отсутствии сертификатов на все виды оборудования, машин, механизмов класс профессионального риска в зависимости от технического состояния оборудования, машин, механизмов производственного объекта оценивается по максимальной шкале.
14. Оценка травмобезопасности при наличии двух разных показателей классов профессионального риска по травмобезопасности устанавливается по наиболее высокому классу.

IV. Оформление Карты аттестации
по условиям и безопасности труда

15. Карта аттестации условий и безопасности труда (форма 3 КА, приложение 3) составляется на каждый аттестуемый производственный объект организации, в нее заносится оценка фактического состояния условий и безопасности труда, состоящая из оценок условий труда и травмобезопасности. Фактическая оценка условий труда устанавливается по наиболее высокому классу профессионального риска.
16. Аттестационная комиссия по результатам оценки фактического состояния условий и безопасности труда производственного объекта вносит рекомендации и предложения.
Эти предложения являются основанием для внесения в коллективный договор пункта об установлении льгот и компенсаций за вредные условия труда работающим (доплата к тарифной ставке, дополнительный отпуск, сокращенный рабочий день, бесплатная выдача молока, лечебно-профилактическое питание).
17. По рекомендациям аттестационной комиссии разрабатываются мероприятия по улучшению и оздоровлению условий труда в организации, по улучшению технологии, внедрению новой техники, применению средств индивидуальной и коллективной защиты, по охране, безопасности и организации труда.
18. На основании данных Карты аттестации по условиях и безопасности труда производственных объектов составляют Паспорт безопасности организации, утверждаемый региональными органами по условиям и охраны труда. Порядок и условия ведения Паспорта безопасности организации регулируются специальным положением.
19. Информация о результатах аттестации доводится до сведения каждого работника организации.
20. Документы аттестации являются материалами строгой отчетности и подлежат хранению в течение 45 лет.
21. Контроль за качеством проведения аттестации по условиям труда возлагается на Государственные региональные органы условий и охраны труда.
22. Ответственность за качество и своевременное проведение аттестации по условиям и охране труда несет работодатель.

Приложение 1
Форма 1 УТ

Условия труда

Оценка условий труда производственного объекта

_____________________________________________Код_____________________
Дата оценки________________________
_____________________________________________________________________
N N| Наименование |ПДК,ПДУ,|Фактич. |Величина | N протокола, |
п/п|производственного |доп. |уровень |отклонения|дата проведения|
|фактора, единицы |уровень |производ.| "+" |замера, |
|измерения | |фактора | |кем проведен(ы)|
___|__________________|________|_________|__________|замер(ы)_______|
1 |Вредные химические| | | | |
|вещества в воздухе| | | | |
|рабочей зоны,мг/м3| | | | |
| | | | | |
2 |Пыль | | | | |
|преимущественно | | | | |
|фиброгенного | | | | |
|действия, мг/м3 | | | | |
| | | | | |
3 |Вибрация, дВ | | | | |
| | | | | |
4 |Шум, дБА | | | | |
| | | | | |
5 |Излучения: | | | | |
|неионизирующие | | | | |
|мкВт/см2, Вт/см2, | | | | |
|Дж/см2; | | | | |
|ионизирующие | | | | |
|Зв/час, Зв | | | | |
| | | | | |
6 |Микроклимат | | | | |
|оС,%, м/сек | | | | |
| | | | | |
7 |Освещенность, | | | | |
|Е, лк | | | | |
|__________________|________|_________|__________|_______________|
|Класс профессионального риска - |
___|________________________________________________________________|

Председатель аттестационной комиссии___________________________(Ф.И.О.)

Члены аттестационной комиссии:_________________________________(Ф.И.О.)

ПОРЯДОК
заполнения формы 1 УТ

Графа "Наименование производственного фактора" - приводятся факторы (химические, физические), свойственные обследуемому производственному объекту. При отсутствии какого-либо фактора (с 1 по 7) в графе 5 делается отметка "нет".
Графа "ПДК, ПДУ, допустимый уровень" - приводятся значения гигиенических нормативов условий труда.
Графа "Фактический уровень производственного фактора" - указывается значение зафиксированных на производственном объекте фактических величин вредных производственных факторов, полученных на основании лабораторных методов исследований в период проведения аттестации.
Графа "Величина отклонения" - указываются величины превышения значений гигиенических нормативов вредных производственных факторов.
При отсутствии превышения ПДК и ПДУ, допустимой дозы по производственным факторам делается отметка - "норма".
Графа "N протокола, дата проведения замера, кем проведен замер" - указываются форма протокола, ее номер, число, месяц, год проведения замера, наименование лаборатории, проводившей этот (эти) замер(ы).
Графа "II. Класс профессионального риска" - проставляется суммарное значение всех зафиксированных величин отклонения.

Приложение 2
форма 2 ТБ

Травмобезопасность

Оценка травмобезопасности
________________________________________________Код__________________
(наименование производственного объекта)

Дата оценки_______________

1. Определение класса профессионального риска в зависимости от уровня травматизма
_____________________________________________________________________
NN | | Год | Средний |
п/п | Наименование |_____________________| показатель |
| | 1995 | 1996 | 1997 | |
____|_______________________|______|______|_______|_________________|
1 |Коэффициент риска Кр | | | | |
| | | | | |
2 |Класс профессионального| | | | |
|риска | __ | __ | __ | |
____|_______________________|______|______|_______|_________________|

2. Определение класса профессионального риска в зависимости от
технического состояния производственного оборудования, машин,
механизмов
_____________________________________________________________________
NN | Наименование: | Дата сертификации | Заключение |
п/п| оборудование | или наличия | комиссии |
| машины, | мероприятий по | |
| механизмы | подготовке к | |
| | сертификации | |
____|____________________|_____________________|____________________|
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
|____________________|_____________________|____________________|
|Класс профессионального риска |
____|_______________________________________________________________|

3. Класс профессионального риска по травматизму_________________

Председатель аттестационной комиссии_________________________________
Члены аттестационной комиссии:_______________________________________

Порядок заполнения формы 2 ТБ

Пункт 1. Определение класса профессионального риска в зависимости
от уровня жизни
Графа "Кр" рассчитывается по формуле:
Кр = (число травмированных + число погибших*) х 1000
-----------------------------------------------
среднесписочное число работающих

Примечание. Для расчета за каждый смертельный случай берется цифра 10.

Графа "Средний показатель" рассчитывается по формуле:
сумма Кр за три года
--------------------
3

Графа "Класс профессионального риска" - определяется согласно
шкалы Кр
_____________________________________________________
|Класс профессионального | Кр |
|риска травматизма | |
|__________________________|_________________________|
| 1 | 0,00-1,00 |
| 2 | 1,01-2,00 |
| 3 | 2,01-3,00 |
| 4 | 3,01-4,00 |
| 5 | 4,01-5,00 |
| 6 | 5,01-6,00 |
| 7 | 6,01 и выше |
|__________________________|_________________________|

Пункт 2. Определения класса профессионального риска в зависимости от технического состояния производственного оборудования, машин, механизмов
Графа "Дата сертификации или наличие мероприятий по подготовке к сертификации" - приводятся N технического паспорта или сертификата с датой регистрации или разработанные мероприятия для подготовки оборудования к получению сертификата в региональных органах стандартизации и метрологии. В случае отсутствия перечисленных документов делается отметка "нет".
Графа "Заключение комиссии" - делается отметка "соответствует" или "не соответствует" (оборудование, машины, механизмы требуемым нормативным актам по безопасности труда).
Графа "Класс профессионального риска" рассчитывается по нижеприведенной шкале
_____________________________________________________
| Класс |Уровень сертификации обследуемого |
| риска |оборудования машин, механизмов обследуемого|
| |производственного объекта (%) |
|________|___________________________________________|
| 1 | 100 - 85 |
| 2 | 85 - 75 |
| 3 | 74 - 65 |
| 4 | 64 - 55 |
| 5 | 54 - 45 |
| 6 | 44 - 35 |
| 7 | 34 и ниже |
|________|___________________________________________|

Пункт 3. Класс профессионального риска по травматизму -
проставляется прописью.

Приложение 3
Форма 3 КА

Утверждаю
_________________________
руководитель организации

"____" _________ ______г.

Карта аттестации по условиям и безопасности труда N ____________

1. Организация_______________________________________________________
2. Адрес организации_________________________________________________
3. Производственный объект_________________________Код_______________
4. Цех (отдел)_____________________________________Код_______________
5. Участок (бюро, сектор)__________________________Код_______________
6. Количество работающих_____________________________________________
7. Из них женщин_____________________________________________________
8. Категория персонала_______________________________________________
9. Оценка фактического состояния условий труда:
оценка условий труда____________________________________________
оценка травмобезопасности_______________________________________
10. Класс профессионального риска____________________________________
11. Рекомендации комиссии по улучшению условий и безопасности труда
_____________________________________________________________________
12. Предложения комиссии о предоставлении дополнительных льгот и
компенсаций за вредные условия труда:

Председатель аттестационной комиссии _________________________(Ф.И.О.)
Члены аттестационной комиссии:________________________________(Ф.И.О.)

Порядок
заполнения Карты аттестации по условиям
и безопасности труда

Карта аттестации является документом, содержащим сведения о фактических условиях труда в подразделениях организации.
При анализе материалов по состоянию условий труда для автоматизированной обработки результатов аттестации в Карте предусмотрена система кодирования.
В адресной части указывается полное наименование организации, отрасли (подотрасли) и территории.
П.3,4,5 - проставляются номер Карты, наименование и коды производства, цеха (отдела), участков (бюро, сектора) и заполняются в соответствии с имеющейся в организации системой кодирования.
П.6,7 - проставляется численность работающих по штатному расписанию (в скобках - фактическая численность за месяц, предшествовавший заполнению Карты).
П.8 - заполняется категория персонала
_____________________________________________________________________
Наименование | Код | Количество |
___________________________|__________|_____________________________|
Руководители | 1 | |
Специалисты | 2 | |
Другие служащие | 3 | |
Рабочие | 4 | |
___________________________|__________|_____________________________|

П.9 - заполняется на основе результатов, полученных при оценке по показателям вредных производственных факторов и по травмобезопасности (форма 1 УТ, форма 2 ТБ).
Перечень опасных и вредных факторов определяется в соответствии с государственным стандартом ГОСТ 12.0.003-74 "Опасные и вредные производственные факторы. Классификация" и отраслевыми особенностями производства.
П.10 - рассчитывается на основе оценки условий труда и оценки травмобезопасности.
П.11 - вносится перечень мероприятий, разработанных комиссией по аттестации и направленных на улучшение условий труда и сохранения здоровья работающих.
П.12 - вносятся предложения аттестационной комиссии о предоставлении льгот и компенсаций за вредные условия труда сокращенного рабочего дня, дополнительного отпуска, доплаты к тарифной ставке, выдаче бесплатного молока или лечебно-профилактического питания в соответствии со Списками, Перечнями, утвержденными государственными уполномоченными органами.
Контроль за заполнением Карт осуществляется ответственным работником организации.
Карта подписывается председателем и членами аттестационной комиссии.

Ұйымдардың өндірістік объектілерін еңбек жағдайлары бойынша аттестациялау туралы Ереже

Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің қаулысымен БЕКІТІЛГЕН 1998 жылғы 15 қаңтар N 2 Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 1998 жылғы 19 наурызда тіркелді. Тіркеу N 486. Күші жойылды - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2004 жылғы 3 қарашадағы N 251-ө (V043227) бұйрығымен.

"Жұмыс орындарындағы шулар мен дірілдерден ауаның ластануынан болған кәсіптік тәуекелден еңбекшілерді қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 1996 жылғы 26 маусымдағы Жарлығымен және Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан кәсіподақтары Федерациясы мен 1998 жылда жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктері арасындағы Бас келісімінің 4.2. тармағымен бекітілген Халықаралық еңбек ұйымының 148 Конвенциясының 4, 9, және 11 баптарына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:
1. Ұйымдардың өндірістік объектілерін еңбек шарты бойынша аттестациялау туралы Ереже бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы заңмен көзделген зиянды және қауіпті еңбек жағдайларына байланысты қосымша демалыс, қысқартылған жұмыс күні, қосымша емдеу және аурудың алдын-алу тамақтары берілетін өндірістердің, жұмыстардың, мамандықтар мен қызметтердің Тізімдері мен Тізбелеріне сәйкес, ұжымдық шарт арқылы, өндірістік объектілердің еңбек шарты бойынша өткізілген аттестация қорытындысы негізінде зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары үшін жұмыскерлерге 1998 жылдың 1 сәуірден бастап жеңілдіктер мен өтемақы белгіленсін.
3. Ақмола, Алматы қалалары мен облыстық еңбек және халықты әлеуметтік қорғау басқармалары:
- еңбек ұжымдары мен жұмыс берушілердің арасында қажетті түсіндіру жұмысын ұйымдастырсын;
- ведомостволық бағыныштылығы мен меншіктілік нысандарына қарамастан ұйымдарда осы бұйрықтың орындалуын бақылауды қамтамасыз етсін.
4. "Еңбек шарты бойынша жұмыс орындарын аттестациялауды өткізудің тәртібі туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек министрлігінің 1992 жылғы 3 сәуірдегі N 26-П бұйрығының күші жойылған деп танылсын.

Министр

I. Жалпы ережелер

Осы Ереже ұйымдардың өндірістік объектілерін қауіпсіздік және еңбек жағдайлары жағынан зерттеудің лабораториялық әдісімен міндетті түрде аттестациялаудың тәртібін белгілейді.
1. Аттестациялаудың нәтижелері:
ұйымдарды еңбекті қорғау жөніндегі талаптарға сай паспорттандыру;
сақтандырушыны (жұмыс берушіні) мертігуден және кәсіптік аурудан сақтандыру кезінде сақтандыру тарифін анықтау үшін кәсіптік тәуекелдік сыныбының коэффициентін белгілеу;
еңбек жағдайы қауіпті және зиянды жұмыстарда істейтін қызметкерлерге оларды ұжымдық шарттарға енгізу үшін заң белгілеген тәртіпте жеңілдіктер мен өтемдер беруге негіздеме;
кәсіптік ауруға ұшырағандығына күдік туған кезде аурудың кәсіппен байланысы туралы мәселені шешу, кәсіптік аурудың диагнозын қою, соның ішінде дауларды, тартыстарды сот тәртібінде шешу кезіндегі мәселелерді қарау;
қызметкерлердің өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін өндірістік объектілерді тоқтату, технологияларды өзгерту қажеттігі туралы мәселені қарау;
ұйымдарда еңбекті қорғау және еңбек жағдайы жөнінде заң нормаларына сәйкес шараларды жоспарлау және жүргізу;
еңбек жағдайы туралы, еңбек жағдайы қауіпті және зиянды жұмыстар үшін берілетін жеңілдіктер мен өтемдер туралы есеп жасау;
қызметкерді жұмысқа қабылдаған кезде оны еңбек жағдайымен, оның денсаулыққа әсерімен және қорғанудың жеке құралдарымен таныстыру.
________________
<*> - өндірістік объектілер - өнім өндіретін, шығаратын цехтар, учаскелер, бөлімшелер, ұйымның жеке тұрған бөлімшелері немесе денсаулыққа қауіп және зиян келтіретін бөлімшелер.

2. Аттестациялау мерзімдерін ұйымдар еңбек жағдайының және еңбек сипатының өзгеруіне сүйене отырып белгілейді, бірақ соңғы өзгеріс енгізілген сәттен бастап санағанда 3 жыл ішінде бір реттен сирек болмау керек.
Өндіріс жабдықтарын ауыстырғасын, технологиялық процестерін өзгерткесін, ұжымдық қорғану құралдарын және т.б. қайта жасағаннан кейін, сондай-ақ Мемлекеттік еңбекті қорғау және еңбек қадағалау органдарының талабы бойынша аттестация жүргізуде кемшіліктер болған жағдайда өндірістік объектілер кезектен тыс қайта аттестациялануға жатады.
Жер астындағы өндірістік объектілер (шахталар, рудниктер, метрполитендер) аттестациялануға жатпайды.
3. Қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың параметрлерін өлшеуді еңбекті қорғаудың және еңбек жағдайының аймақтық органдары осыған рұқсат берген лабораториялар жүргізеді.
4. Аттестациялауды ұйымдастыру және жүргізу үшін бұйрық шығарылып, соған сәйкес құрамында төрағасы, мүшелері және аттестациялау бойынша құжаттарды жасайтын, жүргізетін, сақтайтын жауапты адамы бар үнемі жұмыс істейтін аттестациялық комиссия құрылады.
5. Ұйымның аттестация жүргізу комиссиясының құрамына еңбекті қорғау қызметінің, еңбек және еңбекақы бөлімінің мамандарын, өндірістік объектілер басшыларын, медицина қызметкерлерін, кәсіптік одақтардың немесе еңбек ұжымдарының еңбекті қорғау жөніндегі уәкілетті адамдарын енгізу ұсынылады.
6. Аттестация жүргізу комиссиясы:
барлық кезеңдердегі жұмыстың жүргізілуіне әдістемелік жағынан басшылық жасап, бақылау жүргізеді;
аттестация жүргізу үшін қажетті нормативтік-анықтамалық база жасап, оны оқытуды ұйымдастырады;
анализ негізінде өндірістік жарақат алудың себептерін, барынша жарақат алу учаскелерін, жұмыстарды, жабдықтарды анықтайды;
өндірістік ортасының қауіпті және зиянды факторлары бар ұйымдардың өндірістік объектілерінің тізбелерін технологиялық процестердің сипатына, жабдықтардың құрамы мен технологиялық жағдайына, қолданылатын шикізат пен материалдарға, қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың бұрын жүргізілген өлшеулеріне, қызметкерлердің еңбек жағдайына жасаған шағымдарына сүйене отырып жасап, әзірлейді;
ұйымдардың өндірістік объектілеріне аттестация жүргізудің кестесін жасап, бекітеді;
аттестация нәтижелеріне автоматтандырылған өңдеу жүргізу үшін өндірістік объектілерге кодтар белгілейді;
еңбек жағдайын жақсарту және сауықтыру жөнінде ұсыныстар әзірлейді;
өндірістік объектілердің еңбек қауіпсіздігіне сәйкес сертификаттауға әзірлігі туралы ұсыныстар енгізеді.

II. Еңбек жағдайын бағалау

7. Өндірістік факторларды (физикалық, химиялық) еңбек жағдайы бойынша бағалау зерттелетін өндірістік объектінің кем дегенде 10 негізгі жұмыс орнына жүргізілген өлшем негізінде жүргізіледі. Ғимараттардың (құжыралардың) көлемі 100 текше метрден кем болғанда өлшем саны үш жұмыс орнына дейін жүргізілуге рұқсат етіледі.
8. Өндірістік объектілер деңгейін өлшеу белгіленген тәртіпте бекітілген әдістеме бойынша жүргізіледі, физикалық, химиялық факторларды өлшеу технологиялық регламентке сәйкес орындалуға, ал ұжымдық және жеке қорғану құралдары дұрыс болғанда медициналық құжаттаманың нысандары Альбомына сәйкес хаттама арқылы рәсімделуге тиіс (Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің 1993 ж. 20.10. N 437 бұйрығына қосымша - N 330/у, 333/у, 336/у және басқалар).
9. Еңбек жағдайын бағалау 1 ЕЖ нысаны бойынша (1 қосымша) рәсімделеді.
Зерттелетін өндірістік фактордың нақты деңгейінің көрсеткіші шектеулі ұйғарынды концентраттан, шектеулі ұйғарынды деңгейден (ШҰК, ШҰД) ауытқуы жұмыс аймағында зиянды өндірістік факторлардың бар екенін көрсетеді.
Зиянды өндірістік фактордың әрбір атауы кәсіптік тәуекелдіктің бір сыныбына сәйкес келеді. Қосынды ауқым кездесетін зиянды факторлардан аспауға тиіс (7) және өндірістік объектінің кәсіптік тәуекелдік сыныбының көрсеткіші болып саналады.

III. Жарақат алу қауіпсіздігін бағалау

10. Өндірістік объектілердің жарақаттану қауіпсіздігін бағалауды ұйымдар жеке жүргізеді, және ол жарақат қауіпсіздігінің 2 нысаны бойынша рәсімделеді (2 қосымша).
11. Жарақат алу қауіпсіздігі, жарақат алу, кәсіптік ауру деңгейіне қарай кәсіптік тәуекелдіктің сыныбына (1 бөлім, 2 ЖҚ нысаны) және жабдықтардың, машиналардың, тетіктердің қауіпсіздігінің техникалық жағдайына қарай кәсіптік тәуекелдік сыныбына (2 бөлім, 2 ЖҚ нысаны) сүйене отырып бағаланады.
12. Кәсіптік тәуекелдік сыныбы жарақат алу деңгейіне қарай өндірістік объектідегі аттестация жүргізілген жылдың алдындағы үш жыл ішіндегі өндірістік жарақат және кәсіптік ауру динамикасы бойынша есептелген орташа көрсеткіш негізінде анықталады.
13. Жабдықтардың, машиналардың, тетіктердің техникалық жағдайына қарай кәсіптік тәуекелдіктің сыныбы зерттелетін техникалық құралдардың өндірістік объектілерге сертификатталу деңгейіне сүйене отырып анықталады.
Әрбір жабдыққа, машинаға, тетікке сертификаттың болуы, нормативтік құжаттардың дұрыс жүргізілуі мен оған қойылатын талаптардың орындалуы еңбек қауіпсіздігінің қамтамасыз етілу дәрежесін сипаттайды, бұл ретте кәсіптік тәуекелдік сыныбы ең төменгі деп саналады.
Белгіленген үлгідегі сертификаты жоқ жабдықтар, машиналар, тетіктер үшін жарақат қауіпсіздігін бағалау жергілікті стандарттау және метрология органдарымен бірлесіп әзірленген және келісілген сертификаттауға әзірлік жөніндегі шаралар негізінде жүзеге асырылуы мүмкін.
Осы аталған шаралар болмаған жағдайда мемлекеттік бақылау және қадағалау органдары жабдықтарды, машиналарды, тетіктерді немесе қызметкерлердің өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін тұтас өндірістік объектілерді пайдалануды тоқтату қажеттігі туралы мәселені қарайды.
Жабдықтардың, машиналардың, тетіктердің барлық түріне сертификат түбірінен болмаған жағдайда өндірістік объектілердегі жабдықтардың, машиналардың, тетіктердің техникалық жағдайына қарай кәсіптік сыныбы барынша жоғары шкала бойынша бағаланады.
14. Жарақаттану қауіпсіздігі бойынша кәсіптік тәуекел сыныбының түрлі көрсеткіштері болған ретте жарақат қауіпсіздігін бағалау барынша жоғары көрсеткіш бойынша бағаланады.

IV. Еңбек жағдайы және еңбек қауіпсіздігі бойынша аттестациялау картасын рәсімдеу

15. Еңбек жағдайын және еңбек қауіпсіздігін аттестациялау картасы (АК N 3 нысаны, 3 қосымша) ұйымның аттесталатын әрбір өндірістік объектісіне жасалады, оған: еңбек жағдайы және еңбек қауіпсіздігі бағаларынан тұратын еңбек жағдайының және еңбек қауіпсіздігінің нақты жағдайының бағасы енгізіледі. Еңбек жағдайының нақты бағасы кәсіптік тәуекелдің жоғары сыныбы бойынша белгіленеді.
16. Аттестация жүргізу комиссиясы өндірістік объектінің еңбек жағдайының және еңбек қауіпсіздігінің нақты жай-күйін бағалау нәтижесі бойынша нұсқаулар мен ұсыныстар енгізеді.
Бұл ұсыныстар ұжымдық шартқа жұмыс істейтіндерге еңбек жағдайының зияндылығы үшін жеңілдіктер мен өтемдер (тарифтік ставкаға үстеме, қосымша демалыс, қысқартылған жұмыс күні, сүтті тегін беру, қосымша емдеу-алдын алу тағамдары) белгілеу туралы тармақ енгізуге негіз болады.
17. Аттестация жүргізу комиссиясының нұсқауы бойынша ұйымдарда еңбек жағдайын жақсарту және сауықтыру жөнінде, технологияларды жақсарту, жаңа техниканы енгізу, жеке және ұжымдық қорғану құралдарын пайдалану, еңбекті қорғау, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті ұйымдастыру жөнінде шаралар әзірленеді.
18. Өндірістік объектілердің еңбек жағдайы және еңбек қауіпсіздігі бойынша аттестаттау картасының деректері негізінде еңбекті қорғау және еңбек жағдайы аймақтық органдары бекітетін ұйымның қауіпсіздік паспорты жасалады. Ұйымның қауіпсіздік паспортын жүргізу тәртібі мен шартын арнайы Ереже реттейді.
19. Аттестация нәтижелері туралы ақпарат ұйымның әрбір қызметкеріне жеткізіледі.
20. Аттестациялау құжаттары қатаң есеп жүргізілетін материал болып саналады және ол 45 жылға дейін сақталуға тиіс.
21. Еңбек жағдайын аттестациялаудың сапасына бақылау жасау Мемлекеттік еңбекті қорғау және еңбек жағдайы аймақтық органына жүктеледі.
22. Еңбек жағдайы және еңбекті қорғау бойынша аттестация жүргізудің сапасына және оның уақытында жүргізілуіне жұмыс беруші.

1-қосымша
1 ЕЖ-нысаны

ЕҢБЕК ЖАҒДАЙЛАРЫ

Өндірістік объектілердің еңбек жағдайларын бағалау
___________________________________________ Коды _________________
Бағаланған күні _________________

___________________________________________________________________
NN| Өндірістік |ШҰК,ШҰД,|Өндіріс.| "+" |Өлшем жүргізіл.
п/| фактордың аты, | қосымша| фактор | ауытқу |күні, хаттама N,
п | бірлік өлшемі | деңгей |нақ.дең.| мөлшері|өлшем жүргізуші
__|___________________|________|________|________|________________
1 |Жұмыс аймағындағы | | | |
|ауадағы химиялық | | | |
|қауіпті заттар | | | |
| | | | |
2 |Артық фиброгендік | | | |
|іс-әрекеттегі | | | |
|шаң, мг/м3 | | | |
| | | | |
3 |Діріл, дБ | | | |
| | | | |
4 |Шу, дБА | | | |
| | | | |
5 |Сәулелендіру: | | | |
|иондалмайтын, | | | |
|мкВт/см ² , | | | |
|Вт/см ² , Дж/см ² ; | | | |
|иондалмайтын, | | | |
|3 в/час, 3в | | | |
| | | | |
6 |Микроклимат, | | | |
| ^о С, %, м/сек | | | |
| | | | |
7 |Жарықтандырылу, | | | |
|Е, лк | | | |
____________________________________________________________________
| Кәсіптік тәуекелдің жіктелімі
|
__|_________________________________________________________________

Аттестациялау комиссиясының төрағасы _____________________ (Ф.А.Ә.)

Аттестациялау комиссиясының мүшелері:_____________________ (Ф.А.Ә.)

1 ЕЖ нысанын толтырудың
ТӘРТІБІ

"Өндірістік факторлардың атауы" графасында - зерттелетін өндірістік объектіге тән факторлар (химиялық, физикалық) келтіріледі. Кез-келген бір фактор болмаған кезде (1 нен 7 дейін) 5 графада "жоқ" деген белгі жасалады.
"ШҰК, ШҰД, ұйғарынды деңгей" графасында - еңбек жағдайларының гигиеналық нормативтік мағыналары келтіріледі.
"Өндірістік фактордың нақты деңгейі" графасында - аттестация жүргізілген кездегі зерттелген лабораториялық әдістердің негізінде алынған зиянды өндірістік фактордың нақты көлемінің өндірістік объектіде тіркелген мағыналары көрсетіледі.
"Ауытқу көлемі" графасында - өндірістік факторлардың зиянды гигиеналық нормативтерінің асып түскен мағыналары көрсетіледі.
Өндірістік факторлар бойынша ШҰК және ШҰД асып түспесе "қалып" белгісі қойылады.
"Хаттаманың N, өлшем жүргізілген күні, өлшемді жүргізген адамдар" графасында - хаттаманың нысаны, оның нөмірі, өлшем жүргізілген жылы, күні, айы осы өлшемді(дерді) жүргізген лабораторияның атауы көрсетіледі.
"II. Кәсіптік тәуекелдің жіктелімі" графасында - барлық белгіленген ауытқу көлемінің жиынтық мағынасы жазылады.

2-қосымша
2 ЖҚ нысаны

ЖАРАҚАТ ҚАУІПСІЗДІГІ

Жарақат қауіпсіздігін бағалау

______________________________________________ Коды ______________
(өндірістік объектінің атауы)

Бағаланған күні ______________

1. Жарақат деңгейіне байланысты болатын кәсіптік тәуекелдің сыныбын анықтау
___________________________________________________________________
NN| | Жылы | Орташа
п/| Атауы |___________________|көрсеткіш
п | | 1995 | 1996 |1997 |
__|__________________________________|______|______|_____|_________
1 |Тік тәуекел коэффициенті | | | |
| | | | |
2 |Кәсіптік тәуекелдің жіктелімі | | | |
__|__________________________________|______|______|_____|__________

2. Өндірістік жабдықтардың, машиналардың, механизмдердің техникалық жай-күйіне байланысты кәсіптік тәуекелдің жіктелімін анықтау
____________________________________________________________________
NN | Жабдықтардың, | Сертификаттау мерзімі | Комиссияның
п/п| машиналардың, | немесе сертификаттауға | қорытындысы
| механизмдердің | дайындау жөніндегі |
| атаулары | шаралар |
___|__________________|_____________________________|_______________
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
___|__________________|_____________________________|_______________
| Кәсіптік тәуекелдің жіктелімі |
___|________________________________________________________________

3. Жарақаттану бойынша кәсіптік тәуекелдің жіктелімі ________

Аттестациялау комиссиясының төрағасы ________________________

Аттестациялау комиссиясының мүшелері ________________________

2 ТҚ нысанын толтырудың тәртібі

1-тармақ. Өмір деңгейіне байланысты кәсіптік тәуекелдің сыныбын анықтау
"Тк" графасы мына формула бойынша есептеледі:
(жарақаттанғандардың саны + қаза тапқандардың саны<*>) х 1000
Тк - _______________________________________________________
жұмыс жасаушылардың орташа тізімінің саны
<*> - әр кісі өлімі болған жағдай үшін есептеуге 10 саны алынады.

"Орташа көрсеткіш" графасы мына формула бойынша есептеледі:
Тк-ның үш жылғы сомасы
_________________________
3

"Кәсіптік тәуекелдік жіктелімі" графасы - Тк шкаласына сәйкес анықталады.

___________________________________________________________________
Жарақаттанудың кәсіптік | Тк
тәуекел сыныбы |
_______________________________________|___________________________
1 | 0,00 - 1,00
2 | 1,01 - 2,00
3 | 2,01 - 3,00
4 | 3,01 - 4,00
5 | 4,01 - 5,00
6 | 5,01 - 6,00
7 | 6,01 және жоғары
_______________________________________|___________________________

2-тармақ. Өндірістік жабдықтардың, машиналардың, механизмдердің техникалық жай-күйіне байланысты кәсіптік тәуекелдің жіктелімін анықтау
"Сертификатталған күн немесе сертификаттауға дайындық жөніндегі шаралар" графасында - техникалық паспорт, немесе сертификаттың тіркеу күнінің нөмірі, немесе аймақтық стандарттау және метрология аймақтарында сертификат алуға жабдықтарды дайындау үшін әзірленген шаралар келтіріледі. Көрсетілген құжаттар болмаған жағдайда "жоқ" белгісі қойылады.
"Комиссия қорытындысы" графасында - "сәйкес" немесе "сәйкес емес" (еңбек қауіпсіздігі бойынша нормативтік актілер талап ететін жабдықтар, машиналар, механизмдер) белгісі жазылады.
"Кәсіптік тәуекелдің жіктелімі" графасы - төмендегі шкала бойынша есептеледі:

___________________________________________________________________
Тәуекел | Зерттелінетін өндірістік объектілердің,
жіктелімі | зерттелінетін жабдықтарының, машиналарының,
| механизмдерінің сертификатталу деңгейі (%)
___________________|_______________________________________________
1 | 100 - 85
2 | 85 - 75
3 | 74 - 65
4 | 64 - 55
5 | 54 - 45
6 | 44 - 35
7 | 34 және төмен
___________________|_______________________________________________

3-тармақ. Жарақаттану бойынша кәсіптік тәуекел жіктелімі жазбаша жазылады.

3-қосымша
АК 3 нысаны

Бекітемін
____________________
Ұйымның басшысы
_____ж. "___"_______

ЕҢБЕК ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ЕҢБЕК ҚАУІПСІЗДІГІ БОЙЫНША АТТЕСТАЦИЯЛАУ КАРТАСЫ N ________

1. Ұйым ___________________________________________________________

2. Ұйымның мекен-жайы _____________________________________________

3. Өндірістік объект _____________________________ коды ___________

4. Цех (бөлім) ___________________________________ коды ___________

5. Учаске (бюро, сектор) _________________________ коды ___________

6. Жұмыс істейтіндер саны __________________________________

7. Олардың ішінде әйелдер __________________________________

8. Қызметкер санаты ________________________________________

9. Еңбек жағдайының нақты жай-күйінің бағасы:

еңбек жағдайының бағасы ____________________________

жарақаттану қауіпсіздігінің бағасы _________________

10. Кәсіптік тәуекел жіктелімі ___________________________________

11. Комиссияның еңбек жағдайын және қауіпсіздігін жақсарту жөніндегі нұсқамасы ______________________________________________

12. Комиссияның еңбек жағдайының зияндылығы үшін қосымша жеңілдіктер мен өтемдер беру туралы ұсынысы:

Аттестация жүргізу комиссиясының төрағасы __________ (Ф.А.Ә.)

Аттестациялау комиссиясының мүшелері: ______________ (Ф.А.Ә.)

Еңбек жағдайы және еңбек қауіпсіздігі бойынша аттестациялау картасын толтырудың
ТӘРТІБІ

Аттестация картасы ұйымның бөлімшелеріндегі нақты еңбек жағдайы туралы деректер жазылған құжат болып табылады;
Еңбек жағдайының жай-күйі жөніндегі материалдарды талдау барысында аттестация нәтижелерін автоматты түрде өңдеу үшін Картада кодтау жүйесі көзделген.
Адрестік бөлімде ұйымның, саланың (сала ішіндегі саланың) және аумақтың толық атауы көрсетіледі.
3,4,5 Т - Карта нөмірі, өндірістің, цехтың (бөлімнің), учаскенің (бюроның, сектордың) атауы мен коды қойылады және ұйымдағы кодтау жүйесіне сәйкес толтырылады.
6,7 Т - штаттық кесте бойынша жұмыс істейтін қызметкерлердің (жақшаның ішінде - Карта толтырардың алдындағы ай ішіндегі нақты саны) саны көрсетіледі.
8 Т - қызметкерлер санаты былайша толтырылады:
___________________________________________________________________
Атауы | Коды | Саны
_____________________________________________|__________|__________
Басшылар | 1 |
Мамандар | 2 |
Басқа қызметкерлер | 3 |
Жұмысшылар | 4 |
_____________________________________________|__________|__________

9 Т - зиянды өндірістік факторлар көрсеткіші мен жарақат қауіпсіздігі бойынша бағалау кезінде алынған нәтижелер негізінде толтырылады (1 ЕЖ нысаны, 2 ЖҚ нысаны).
Қауіпті және зиянды факторлардың тізбесі "Қауіпті және зиянды өндірістік факторлар. Жіктелім" деген ГОСТ 12.0.003.-74 мемлекеттік стандартқа және өндірістің салалық ерекшеліктеріне сәйкес анықталады.
10 Т - еңбек жағдайы мен еңбек жарақаты қауіпсіздігінің бағасы негізінде есептеледі.
11 Т - аттестациялау комиссиясы әзірлеген және еңбек жағдайын жақсарту мен жұмыс істейтіндердің денсаулығын сақтауға бағытталған шаралардың тізбесі енгізіледі.
12 Т - аттестациялау комиссиясының мемлекеттік уәкілетті органдар бекіткен Тізімдерге, Тізбелерге сәйкес еңбек жағдайының зияндылығы үшін қысқартылған күнге, қосымша демалысқа, тарифтік ставкаға қосылатын үстемеге, тегін берілетін сүтке немесе емдеу-алдын алу тағамдарына жеңілдіктер мен өтемдер беру туралы ұсынысы енгізіледі.
Картаның толтырылуына ұйымның жауапты қызметкері бақылау жасайды.
Картаға аттестациялау комиссиясының төрағасы мен мүшелері қол қояды.