О ратификации Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Республики Болгария о взаимном поощрении и защите инвестиций

Закон Республики Казахстан от 15 мая 2001 года N 202

Ратифицировать Соглашение между Правительством Республики Казахстан и Правительством Республики Болгария о взаимном поощрении и защите инвестиций, совершенное в Софии 15 сентября 1999 года.

Президент
Республики Казахстан

Соглашение *
между Правительством Республики Казахстан
и Правительством Республики Болгария
о взаимном поощрении и защите инвестиций

*(Вступило в силу 20 августа 2001 года - Бюллетень международных
договоров РК, 2002 г., N 3, ст. 29)

Примечание РЦПИ. См. Протокол о внесении изменений в Соглашение между Правительством
Республики Казахстан и Правительством Республики Болгария о взаимном поощрении и защите инвестиций

Правительство Республики Казахстан и Правительство Республики Болгария, именуемые в дальнейшем "Договаривающиеся Стороны",
желая укреплять взаимовыгодное экономическое сотрудничество,
стремясь поощрять и создавать благоприятные условия для осуществления инвестиций инвесторов одной Договаривающейся Стороны на территории другой Договаривающейся Стороны на основе равноправия и взаимной выгоды,
признавая, что поощрение и взаимная защита инвестиций в соответствии с настоящим Соглашением способствует деловой инициативе в этой области,
договорились о нижеследующем:

Статья 1
Определения

Для целей настоящего Соглашения:
1. Термин "инвестиции" означает любой вид вложений, инвестированных инвестором одной Договаривающейся Стороны на территории другой Договаривающейся Стороны, при условии, что эти инвестиции были осуществлены в соответствии с законодательством последнего и охватывает, в частности, но не исключительно:
а) движимое и недвижимое имущество и другие связанные с ним имущественные права и реальные обеспечения в виде ипотеки, залога и другие;
б) акции, вклады (паи), облигации и другие формы участия в обществах или в иных юридических лицах, зарегистрированных в соответствии с законодательством каждой из Договаривающихся Сторон;
в) кредиты, права требования по денежным средствам и другие права, имеющие экономическую ценность;
г) права интеллектуальной собственности, включая авторское право и подобные ему права, патенты, лицензии, промышленные образцы, товарные знаки, знаки обслуживания, наименования мест происхождения, технологические процессы, ноу-хау и гуд вилл;
д) права на осуществление хозяйственной деятельности, представленные в соответствии с законодательством каждой из Договаривающихся Сторон, включая права на изучение, разведку, добычу и разработку природных ресурсов.
Дальнейшее изменение формы инвестиции, в которой они были осуществлены, не влияет на их квалификацию в качестве инвестиций при условии, что такое изменение не противоречит законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой были осуществлены инвестиции.
2. Термин "доходы" означает средства получаемые в результате инвестиций, как прибыль, дивиденды, проценты, вознаграждение за управление предприятием и другие средства, получаемые в соответствии с законодательством каждой из Договаривающейся Сторон.
3. Термин "инвестор" означает в отношении каждой из Договаривающихся Сторон:
- физическое лицо, являющееся гражданином одной из Договаривающихся Сторон, в соответствии с ее действующим законодательством;
- любую компанию, организацию или ассоциацию, с правом юридического лица или без него, созданную в соответствии с законодательством государств каждой из Договаривающихся Сторон и находящуюся на ее территории.
4. Термин "территория" означает территорию под суверенитетом Республики Казахстан, с одной стороны, и Республики Болгария, с другой стороны, включая территориальное море, а также и континентальный шельф и исключительную экономическую зону, над которыми соответствующее государство осуществляет суверенные права и юрисдикцию в соответствии с международным правом.

Статья 2
Поощрение и защита инвестиций

1. Каждая из Договаривающихся Сторон поощряет и защищает на своей территории инвестиции инвесторов другой Договаривающейся Стороны и допускает такие инвестиции в соответствии со своим законодательством.
2. Каждая из Договаривающихся Сторон гарантирует в соответствии со своим законодательством полную защиту инвестиций инвесторов другой Договаривающейся Стороны.
3. Доходы от инвестиций, а в случае повторного инвестирования (реинвестирования) - доходы от повторного инвестирования (реинвестиции), пользуются такой же защитой, как и первоначальные инвестиции.
4. Каждая из Договаривающихся Сторон будет благоприятно рассматривать в соответствии со своим законодательством вопросы, касающиеся въезда, пребывания, работы и движения на своей территории граждан другой Договаривающейся Стороны, осуществляющих инвестиционную деятельность.

Статья 3
Правовой режим инвестиций

1. Каждая из Договаривающихся Сторон будет предоставлять инвестициям, осуществленным на ее территории инвесторами другой Договаривающейся Стороны, и деятельности, связанной с инвестициями, справедливый и равноправный режим, исключающий меры дискриминационного характера, которые могли бы помешать управлению и распоряжению инвестициями.
2. Указанный в пункте 1 настоящей Статьи режим является не менее благоприятным, чем тот, который предоставляется инвестициям и деятельности, связанной с инвестициями, своих собственных инвесторов или инвесторов любого третьего государства.
3. Каждая из Договаривающихся Сторон оставляет за собой право определять отрасли и сферы деятельности, в которых допускаются ограничения или исключения относительно деятельности иностранных инвесторов. Любое новое исключение однако будет применяться только к инвестициям, осуществленным после вступления в силу упомянутого исключения.
4. Режим наибольшего благоприятствования, предоставляемый положениями пункта 2 настоящей Статьи не распространяется на преимущества, которые Договаривающаяся Сторона предоставляет или предоставит в будущем в связи с:
а) участием в существующем или будущем таможенном союзе, зоне свободной торговли, экономических сообществах или других подобных институтах;
б) соглашениями об устранении двойного налогообложения или другими соглашениями по налоговым вопросам.
5. Реинвестирование доходов пользуется таким же режимом, как и первоначальная инвестиция.

Статья 4
Возмещение ущерба

Договаривающаяся Сторона, на территории которой был нанесен ущерб инвестициям другой Договаривающейся Стороны в результате войны или другого вооруженного конфликта, введения чрезвычайного положения или иных подобных обстоятельств, предоставляет таким инвесторам режим не менее благоприятный, чем режим, который она предоставляет инвесторам любого третьего государства при возмещении понесенного ими в результате вышеуказанных обстоятельств ущерба.

Статья 5
Экспроприация

1. Инвестиции инвесторов одной из Договаривающихся Сторон, осуществленные на территории другой Договаривающейся Стороны, не могут быть экспроприированы или национализированы, за исключением случаев, когда такие меры принимаются для особо важных нужд государства, в установленном законом порядке, не являются дискриминационными и сопровождаются выплатой незамедлительной и адекватной компенсации.
Те же самые условия будут применяться также при трансформации инвестиций в общественную собственность, при передаче их под общественный контроль, а также при каждом ограничении или изъятии прав собственности инвесторов каждой из Договаривающихся Сторон путем суверенных мер, которые по своим последствиям равняются национализации.
2. Компенсация должна соответствовать рыночной стоимости национализируемых инвестиций, непосредственно до вступления в силу акта национализации, выплачивается без задержки и включает годовые проценты равняющиеся 12-месячной процентной ставке (LIBOR) за соответствующую свободно конвертируемую валюту, в которой инвестиции осуществлены до момента выплаты, либо с согласия инвестора в любой другой валюте. Любое снижение стоимости в результате публичного объявления изъятия не будет приниматься ввиду определения размера полагающейся компенсации. Выплата этой компенсации подлежит свободному переводу в страну инвестора.

Статья 6
Перевод платежей, связанных с инвестициями

1. Каждая из Договаривающихся Сторон разрешает инвесторам другой Договаривающейся Стороны после выполнения ими всех налоговых обязательств беспрепятственный перевод платежей в связи с инвестициями и в частности:
а) сумм первоначального капиталовложения и дополнительных сумм для поддерживания или увеличения инвестиций;
б) доходов от инвестиций;
в) сумм, полученных инвестором в результате полной или частичной ликвидации инвестиций;
г) сумм необходимых для выплаты расходов, вытекающих из функционирования инвестиций, как выплаты займов, выплаты патентных взносов, оплаты других расходов;
д) компенсаций в соответствии со статьями 4 и 5 настоящего Соглашения;
е) заработной платы и других вознаграждений, получаемых гражданами другой Договаривающейся Стороны за работы и услуги, выполняемые в связи с инвестициями, осуществленными на территории первой Договаривающейся Стороны, в размере и порядке, предусмотренном ее законодательством;
ж) платежей, вытекающих при решении инвестиционного спора.
2. Перевод платежей, указанных в пункте 1 настоящей Статьи, производится без задержки, при условии уплаты налогов и других обязательных платежей, в соответствии с национальным законодательством государств в свободно конвертируемой валюте по действующей на день перевода валютному курсу той Договаривающейся Стороны, на территории которой инвестиции осуществлены.
3. В соответствии с законодательством государств каждой из Договаривающихся Сторон, всем переводам, которые являются предметом настоящей Статьи будет предоставлен режим не менее благоприятный, чем переводам, сделанными инвесторами любого третьего государства.

Статья 7
Суброгация

1. Если Договаривающаяся Сторона производит платеж своему инвестору на основе договора гарантии или страхования, заключенного в связи с инвестициями, другая Договаривающаяся Сторона признает передачу первой Договаривающейся Стороне прав и обязательств, принадлежащих инвестору. Договаривающаяся Сторона, к которой перешли права инвестора, имеет такие же права, как и инвестор, с оговоркой в отношении обязательств инвестора, связанных с застрахованными таким образом инвестициями.
2. В случае суброгации, предусмотренной пунктом 1 настоящей Статьи, инвестор не может предъявлять требования, если он не уполномочен Договаривающейся Стороной.

Статья 8
Споры между Договаривающимися Сторонами

1. Споры между Договаривающимися Сторонами относительно толкования или применения настоящего Соглашения разрешаются по возможности путем переговоров между Договаривающимися Сторонами.
2. Если спор между Договаривающимися Сторонами не может быть разрешен таким образом в течение шести месяцев с момента начала переговоров, то по требованию любой из Договаривающихся Сторон он может быть передан на рассмотрение в третейский суд.
3. Такой третейский суд создается для каждого конкретного случая следующим образом: в течение трех месяцев с момента получения просьбы об арбитраже каждая из Договаривающихся Сторон назначает одного члена суда. Эти два члена избирают гражданина третьего государства, который после одобрения Договаривающимися Сторонами назначается Председателем суда. Председатель третейского суда должен быть назначен в течение двух месяцев с момента назначения двух других членов суда.
4. Если в указанные в пункте 3 настоящей Статьи сроки необходимые назначения не были произведены, то, при отсутствии иной договоренности, каждая из Договаривающихся Сторон может обратиться к Председателю Международного суда с просьбой произвести такие назначения. Если Председатель является гражданином одной из Договаривающихся Сторон или по каким-либо иным причинам не может выполнить указанную функцию, просьба произвести необходимые назначения может быть обращена к Вице-Председателю Международного суда. Если Вице-Председатель является гражданином одной их Договаривающихся Сторон или также не может выполнить указанную функцию, просьба произвести необходимые назначения может быть обращена к следующему за ним по старшинству члену Международного суда, который не является гражданином ни одной из Договаривающихся Сторон.
5. Председатель и члены третейского суда должны быть гражданами государств, с которыми обе Договаривающиеся Стороны поддерживают дипломатические отношения.
6. Третейский суд принимает свое решение на основе положений настоящего Соглашения, а также общепризнанных принципов и норм международного права. Он выносит свое решение большинством голосов. Такое решение является окончательным и обязательным для обеих Договаривающихся Сторон. Суд определяет порядок своей работы самостоятельно.
7. Каждая из Договаривающихся Сторон несет расходы, связанные с деятельностью назначенного ею члена суда и своим представительством в арбитражном процессе. Расходы, связанные с деятельностью председателя суда, и прочие расходы Договаривающиеся Стороны несут на равных долях.

Статья 9
Споры между Договаривающейся Стороной и инвестором Государства
Второй Договаривающейся Стороны

1. Споры между инвестором одной из Договаривающихся Сторон и другой Договаривающейся Стороной, касающиеся ее обязательства согласно настоящему Соглашению и возникающие в связи с осуществлением инвестиций инвестора первой Договаривающейся Стороны, разрешаются по возможности путем переговоров.
2. Если таким образом спор не будет разрешен в течение шести месяцев с момента его возникновения, он может быть передан на рассмотрение в компетентный суд или арбитраж Договаривающейся Стороны, на территории которой инвестиции осуществлены.
3. Споры на основании Статей 5 и 6 настоящего Соглашения могут быть переданы на рассмотрение в третейский суд "ad-hoc" в соответствии с Арбитражным регламентом Комиссии Организации Объединенных Наций по международному торговому праву (UNCITRAL) или в случае присоединения обеих Договаривающихся Сторон к Вашингтонской Конвенции от 18 марта 1965 г. "О разрешении споров, касающихся инвестиций между государствами и гражданами других государств", в Международный центр решения споров по инвестициям, при условии, что инвестор не воспользовался правом предъявить иск в соответствии с пунктом 2 настоящей Статьи.
Для этой цели любая Договаривающаяся Сторона должна декларировать свое согласие на применение вышеупомянутой международной арбитражной процедуры.
4. Третейский суд принимает свое решение на основе законодательства той Договаривающейся Стороны, на территории которой инвестиции осуществлены, положений настоящего Соглашения, а также общепризнанных принципов и норм международного права.
5. Решение третейского суда является окончательным и обязательным для обеих Сторон в споре и выполняется в соответствии с национальным законодательством Договаривающейся Стороны, на территории которой инвестиции осуществлены.
6. Каждая из Договаривающихся Сторон несет расходы, связанные с деятельностью назначенного ею члена суда и своим представительством в арбитражном процессе, а расходы, связанные с деятельностью председателя суда, и прочие расходы Договаривающиеся Стороны несут в равных долях.
7. Договаривающаяся Сторона, являющаяся стороной спора, не может на любой стадии третейской процедуры или выполнения решения суда ссылаться на факт, что инвестором получено в результате договора страхования возмещение, охватывающее весь или часть причиненного убытка.

Статья 10
Консультации

Каждая из Договаривающихся Сторон может предложить другой Договаривающейся Стороне провести консультации по вопросам, касающимся толкования или применения настоящего Соглашения. Другая Договаривающаяся Сторона предпримет необходимые меры по проведению этих консультаций.

Статья 11
Применение

Положения настоящего Соглашения, с момента его вступления в силу, распространяются и на инвестиции, осуществленные с 16 декабря 1991 года.

Статья 12
Заключительные положения

1. Настоящее Соглашение подлежит ратификации и вступит в силу по истечении тридцати дней с даты обмена ратификационными грамотами и будет действовать в течение пятнадцати лет.
2. Если ни одна из Договаривающихся Сторон не уведомит в письменной форме другую Договаривающуюся Сторону по крайней мере за двенадцать месяцев до истечения первоначального срока о своем намерении прекратить действие настоящего Соглашения, его действие автоматически продлевается на очередные пятилетние сроки.
3. В отношения инвестиций, осуществленных до даты прекращения действия настоящего Соглашения, положения Статей 1-11 настоящего Соглашения будут оставаться в силе в течение дальнейших десяти лет с даты прекращения его действия.
4. В настоящее Соглашение могут быть внесены поправки по письменному соглашению между Договаривающимися Сторонами. Любая поправка должна войти в силу, если каждая из Договаривающихся Сторон известила другую Договаривающуюся Сторону, что она отрегулировала все собственные формальности, препятствующие введению в силу такой поправки.

Совершено в г. София 15 сентября 1999 года в двух подлинных экземплярах на казахском, болгарском и русском языках, причем все тексты имеют одинаковую силу. В случае возникновения споров по поводу толкования настоящего Соглашения Договаривающиеся Стороны будут использовать текст Соглашения на русском языке.

За Правительство За Правительство
Республики Казахстан Республики Болгария

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Болгария Республикасы Үкіметінің арасындағы инвестицияларды өзара көтермелеу және қорғау туралы келісімді бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2001 жылғы 15 мамыр N 202-II

     РҚАО-ның ескертуі. ҚР Үкіметінің 1999 жылғы 14 қыркүйектегі N 1403 
                        Қаулысын - Келісімді бекіту туралы Қаулысын 
                        қараңыз.  

P991403_

  
     
     Софияда 1999 жылғы 15 қыркүйекте жасалған Қазақстан Республикасының 
Үкіметі мен Болгария Республикасы Үкіметінің арасындағы инвестицияларды 
өзара көтермелеу және қорғау туралы келісім бекітілсін. 
     
     
     Қазақстан Республикасының 
             Президенті 
     
         Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Болгария Республикасы 
         Үкіметінің арасындағы Инвестицияларды өзара көтермелеу және 
                                қорғау туралы 
                                   Келісім* 
     
        2001 жылғы 20 тамыздан бастап күшіне енді - ҚР халықаралық 
               шарттары бюллетені, 2002 ж., N 3, 29-құжат. 

Бұдан әрi "Уағдаласушы Тараптар" деп аталатын Қазақстан

Республикасының Yкiметi мен Болгария Республикасының Yкiметi,
     өзара тиiмдi экономикалық ынтымақтастықты нығайтуды тiлей отырып, 
     бiр Уағдаласушы Тарап инвесторларының басқа Уағдаласушы Тараптың 
аумағында инвестицияларын көтермелеуге және жасауға оларды жүзеге 
асыруы үшiн тең құқықтық және өзара пайда негiзiнде жағдайларға ұмтыла 
отырып, 
     осы Келiсiмге сәйкес инвестицияларды көтермелеу мен өзара қорғаудың 
осы саладағы iскерлiк бастамашылыққа жағдай тудыратынын мойындай отырып,
     төмендегi туралы келісті: 
     
                                 1-бап
                               Анықтамалар
     Осы Келiсiмнiң мақсаты үшiн:

1. "Инвестициялар" термині төмендегілер қамтылған жағдайда, бірақ олармен шектелмей, бiр Уағдаласушы Тарап инвесторының басқа Уағдаласушы Тараптың аумағында инвестицияландырылған салымдарының кез келген түрiн бiлдiредi және бұл инвестициялар соңғысының заңдарына сәйкес жүзеге асуы шарт:
а) жылжымалы және жылжымайтын мүлiк пен оған байланысты басқа да мүлiктiк құқықтар және ипотека, кепiл және басқалар түрiндегi нақты қамтамасыз етулер;
б) акциялар, салымдар (пайлар), облигациялар және қоғамдарға немесе Уағдаласушы Тараптардың әрбiрiнiң заңдарына сәйкес тiркелген өзге де заңды тұлғаларға қатысудың басқа да нысандары;
в) несиелер, ақша қаражаттары бойынша талап ету құқықтары мен экономикалық құндылығы бар басқа да құқықтар;
г) авторлық құқық пен оған ұқсас құқықтарды қоса алғанда интеллектуалдық меншiк құқықтары, патенттер, лицензиялар, өнеркәсiптiк үлгiлер, тауар таңбалары, қызмет көрсету таңбалары, шығу жерлерiнiң атаулары, технологиялық процестер, ноу-хау және гудвилл;
д) табиғат ресурстарының зерделеуге, барлауға, өндiру мен игеруге арналған құқықтарды қоса алғанда Уағдаласушы Тараптардың әрбiрiнiң заңдарына сәйкес берiлген шаруашылық қызметiн жүзеге асыруға арналған құқықтар.
Өздерiнің аумағында инвестициялар жасалған Уағдаласушы Тараптың заңдарына қайшылық туындамаған жағдайда инвестициялар нысандарының кейінгі өзгеруі оларды инвестициялар ретiне тануға ықпал етпейдi.
2. "Кiрiстер" деген термин табыс, дивидендтер, өсiмдер, кәсiпорынды басқарғаны үшін сыйақы сияқты инвестициялардың нәтижесiнде алынатын қаражатты және Уағдаласушы Тараптардың әрбiрiнiң заңдарына сәйкес алынатын басқа да қаражатты бiлдiредi.
3. "Инвестор" деген термин Уағдаласушы Тараптардың әрбiрiне қатысты:
- Уағдаласушы Тараптардың бiрiнiң оның қолданылып жүрген заңдарына сәйкес азаматы болып табылатын жеке тұлғаны;
- Уағдаласушы Тараптардың әрбiрiнiң мемлекеттерiнiң заңдарына сәйкес құрылған заңды тұлға құқығы бар немесе жоқ және оның аумағындағы кез келген компанияны, ұйымды немесе ассоциацияны бiлдiредi.
4. "Аумақ" термині, бiр жағынан Қазақстан Республикасының егемендігіндегі аумақты, екiншi жағынан Болгария Республикасының егемендiгiндегi аумақты, тиiстi мемлекеттің егемендi құқықтары мен халықаралық құқыққа сәйкес юрисдикциясының жүзеге асуымен қамтылған аумақтық теңiзді, сондай-ақ континентальдік шельфті және айрықша экономикалық аймақты қоса алғанда бiлдiредi.

                                 2-бап

Инвестицияларды көтермелеу және қорғау

1. Уағдаласушы Тараптардың әрбiрi өз аумағында Уағдаласушы Тарап инвесторларының инвестицияларын көтермелейдi, қорғайды және мұндай инвестицияларға өзiнің заңдарына сәйкес жол бередi.
2. Уағдаласушы Тараптардың әрбiрі өзiнiң заңдарына сәйкес Уағдаласушы Тарап инвесторларының инвестицияларын толық қорғалу кепiлдiгiн бередi.
3. Инвестициялардан түскен кiрiстер, ал екiншi рет инвестицияланған жағдайда (қайта инвестициялау) - екiншi рет инвестициялауда (қайта инвестициялау) түскен кiрiстер бастапқы инвестицияға секiлдi дәл сондай қорғауды пайдаланады.
4. Уағдаласушы Тараптардың әрбiрi өз заңдарына сәйкес өзiнiң аумағындағы басқа Уағдаласушы Тараптың инвестициялық қызметтi жүзеге асырушы азаматтарының келуi, болуы, жұмысы мен жүрiп-тұруына қатысты мәселелердi қолайлы түрде қарайтын болады.

                                 3-бап

Инвестициялардың құқықтық режимi

1. Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы өзiнің аумағында басқа Уағдаласушы Тараптың инвесторлары жасаған инвестицияларға және инвестицияларға байланысты қызметке инвестицияларды басқару мен оларға иелiк етуге кедергi келтiруi мүмкiн кемсiтушiлiк сипаттағы шараларды болдырмайтын әдiл де, тең құқықтық режим беретiн болады.
2. Осы Баптың 1-тармағында көрсетiлген режим, өз инвесторларының немесе кез келген үшіншi мемлекеттiң инвесторларының инвестицияларына байланысты инвестициялары мен қызметiне берiлетiн қолайлы режимнен кем болып табылмайды.
3. Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы шетелдiк инвесторлардың қызметiне қатысты шектеу немесе ерекшелiкке жол берiлетiн қызметтiң салалары мен аяларын айқындау құқығын өзiнде қалдырады. Алайда, кез келген жаңа ерекшелiк жоғарыда айтылған ерекшелiк күшiне енгеннен кейін жасалған инвестицияларға ғана қолданылатын болады.
4. Осы Баптың 2-тармағының ережелерiмен берiлетiн мейлiнше қолайлы жағдай режимi Уағдаласушы Тарап беретін немесе болашақта беретiн артықшылықтарға мына жағдайларда қолданылмайды:
а) қазiргi немесе болашақтағы кеден одағына қатысу, еркiн сауда

аймағына, экономикалық қоғамдастықтарға немесе осы секiлдi басқа да 
институттарға қатысу;
     б) қос салық салуды жою туралы келiсiмдерге немесе салық мәселелерi 
жөнiндегi басқа да келiсiмдерге қатысу. 
     5. Кiрiстердi қайта инвестициялауға қатысты бастапқы инвестицияларға 
секiлдi режимдi қолданылады. 
                                 4-бап
                              Залалды өтеу
     Басқа Уағдаласушы Тарап инвесторларының инвестицияларына аумағында 
соғыстың немесе басқа да қарулы жанжалдың, төтенше жағдай енгiзудiң 
немесе осы секiлдi өзге де жағдаяттардың нәтижесiнде залал келтiрiлген 
уағдаласушы Тарап мұндай инвесторларға жоғарыда аталған жағдаяттардың 
нәтижесiнде оларға келтiрiлген залалдарын өтеу кезiнде кез келген үшiншi 
мемлекеттiң инвесторларына берілетiн режимнен кем емес қолайлы режим 
береді.
                                 5-бап
                             Экспроприация 

Уағдаласушы Тараптардың бiрiнiң инвесторларының басқа Уағдаласушы Тараптың аумағында жүзеге асырған инвестициялары, заңда белгiленген тәртiппен мемлекеттiң аса маңызды мұқтаждықтары үшiн қолданылатын, кемсiтушiлiк болып табылмайтын және дереу төлем мен тиiстi өтем жағдайларды қоспағанда, экспроприациялануы немесе мемлекет меншігіне айналуы мүмкiн емес;
Дәл сол шарттар инвестицияларды қоғамдық меншiкке трансформациялау кезiнде де, оларды қоғамдық бақылауға беру кезiнде де, сондай-ақ өзiнiң салдары бойынша мемлекет меншігіне айналдырумен тең Уағдаласушы Тараптар әрқайсысының инвесторларының меншiк құқықтарын егемендi шаралар арқылы кез келген шектеу немесе тоқтату кезiнде де қолданылатын болады.
Осы өтемдi төлеу инвестордың елiне еркiн аударуға жатады.

                                 6-бап

Инвестицияларға байланысты төлемдердi аудару

1. Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы басқа Уағдаласушы Тараптың инвесторларына олар барлық салықтық мiндеттемелердi орындағаннан кейiн инвестицияларға байланысты және атап айтқанда мынадай төлемдердi кедергісiз аударуға рұқсат етедi:
а) бастапқы күрделi салым сомалары және инвестицияларды қолдауға немесе ұлғайтуға арналған қосымша сомалар;
б) инвестициялардан түсетiн кiрiстер;
в) инвестицияларды толық немесе iшiнара жоюы нәтижесiнде инвестордың алған сомалары;
г) займдарды, патенттік жарналарды, басқа да жұмсалымдарды төлеу ретінде инвестициялардың қызмет етуінен туындайтын шығыстарды төлеуге арналған қажетті сомалар;
д) осы Келiсiмнiң 4 және 5-баптарына сәйкес өтемдер;
е) басқа Уағдаласушы Тарап азаматтарының бiрiншi Уағдаласушы Тараптың аумағында жүзеге асырылған инвестицияларға байланысты орындалатын жұмыстары мен қызмет көрсетулері үшін оның заңдарында көзделген мөлшерде және тәртіпте алатын еңбекақысы мен басқа да сыйақылары;
ж) инвестициялық дауды шешу кезiнде туындайтын төлемдер.
2. Осы Баптың 1-тармағында көрсетiлген төлемдердi аудару аумағында инвестиция жасалған Уағдаласушы Тараптың аудару күніндегі Валюта бағамы бойынша еркін аударылатын валютада мемлекеттердiң ұлттық заңдарына сәйкес, салықтар мен басқа да мiндеттi төлемдер төленген жағдайда кiдiрiссiз жүзеге асырылады.
3. Уағдаласушы Тараптар әрқайсысы мемлекеттерiнiң заңдарына сәйкес осы Баптың тақырыбы болып табылатын барлық аударуларға кез келген үшiншi мемлекет инвесторларының аударуларына жасалғаннан кем емес қолайлы режим бередi.

                                 7-бап



                               Суброгация

1. Егер Уағдаласушы Тарап өзiнiң инвесторына төлемдi инвестицияларға байланысты жасалған кепiлдiк немесе сақтандыру шартының негiзiнде жүргiзетiн болса, басқа Уағдаласушы Тарап бiрiншi Уағдаласушы Тарапқа инвестордың құқықтар мен мiндеттемелерiн берудi таниды. Инвестордың құқықтары өзiне көшкен Уағдаласушы Тарап инвестор секiлдi осындай түрде сақтандырылған инвестицияларға байланысты инвестордың міндеттемелеріне қатысты ескерiлген дәл сол құқықтарға ие болады.
2. Осы баптың 1-тармағында көзделген суброгация жағдайында, егер оған Уағдаласушы Тарап уәкiлеттiк бермесе инвестор талаптар қоя алмайды.

                                 8-бап

Уағдаласушы Тараптардың арасындағы даулар

1. Уағдаласушы Тараптардың арасындағы осы Келiсiмдi түсiндiруге немесе қолдануға қатысты даулар Уағдаласушы Тараптардың арасында мүмкiндiгiнше келiссөздер жүргiзу арқылы шешiледi.
2. Егер Уағдаласушы Тараптардың арасындағы дау келiссөздер жүргiзу басталған сәттен бастап алты айдың ішiнде мұндай түрде шешiлмейтiн болса, онда Уағдаласушы Тараптардың кез келгенiнiң талап ету бойынша ол төрелiк сотының қарауына берiлуi мүмкiн.
3. Мұндай төрелiк соты әрбiр нақты жағдайға қатысты мынадай түрде құрылады: төрелiк туралы өтiнiштi алған сәттен бастап үш ай ішiнде Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы соттың бiр мүшесiн тағайындайды. Осы екi мүше үшiншi мемлекеттiң азаматын сайлайды, ол Уағдаласушы Тараптардың мақұлдауынан кейiн соттың төрағасы болып тағайындалады. Төрелiк сотының төрағасы соттың басқа екi мүшесiн тағайындаған сәттен бастап екi айдың ішiнде тағайындалуы тиiс.
4. Егер осы Баптың 3-тармағында көрсетiлген мерзiмде қажеттi тағайындаулар жасалмаған болса, онда өзге уағдаластық болмаған жағдайда, Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы Халықаралық соттың төрағасына мұндай тағайындауларды жасау жөнiнде өтiнiш жасай алады. Егер Төраға Уағдаласушы Тараптардың бiрiнiң азаматы болып табылса, немесе әлдебiр өзге себептер бойынша көрсетiлген функцияны орындай алмайтын болса, қажетті тағайындау жасау жөнiндегi өтiнiш Халықаралық соттың Вице-Төрағасына жасалуы мүмкiн. Егер Вице-Төраға Уағдаласушы Тараптардың бiрiнiң азаматы болып табылса, немесе көрсетiлген функцияны орындай алмайтын болса, қажетті тағайындау жасау жөнiндегi өтiнiш Халықаралық соттың Уағдаласушы Тараптардың азаматы болып табылмайтын ағалығы бойынша келесi мүшесiне жасалуы мүмкiн.
5. Төрелiк соттың Төрағасы мен мүшелерi Уағдаласушы Тараптардың екеуi де дипломатиялық қатынасты ұсынатын мемлекеттердiң азаматтары болуы тиiс.
6. Төрелiк сот өз шешiмiн осы Келiсiм ережелерiнiң, сондай-ақ халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттарымен басым дауыспен енгiзедi. Мұндай шешiм түпкiлiктi және екi Уағдаласушы Тарап үшiн мiндеттi болып табылады. Сот өз жұмысының тәртiбiн дербес айқындайды.
7. Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы өзiнiң соттың мүшесiн тағайындау қызметiне және төрелiк процесiндегi өзiнiң өкiлдiгiне байланысты шығыстарды көтередi. Уағдаласушы Тараптар сот төрағасының қызметіне байланысты және басқа да шығыстарды тең үлестік негізде көтереді.

                                 9-бап

Уағдаласушы Тарап пен Екiншi Уағдаласушы Тарап
Мемлекет инвесторының арасындағы даулар

1. Уағдаласушы Тараптардың бiрiнiң инвесторы мен басқа Уағдаласушы Тараптың осы Келiсiмге сәйкес оның мiндеттемелерiне қатысты және бiрiншi Уағдаласушы Тарап инвесторының инвестицияларды жүзеге асыруына байланысты туындайтын даулар мүмкiндiгiнше келiссөздер арқылы шешiледi.
2. Дау осы түрде оның туындау сәтiнен бастап алты айдың ішiнде шешiлмейтiн болса, онда ол аумағында инвестициялар жүзеге асырылған Уағдаласушы Тараптың құзыреттi сотының немесе төрелiгiнiң қарауына берiлуi мүмкiн.
3. Осы Келiсiмнiң 5 және 6-баптарының негiзiнде даулар Бірiккен Ұлттар Ұйымының Халықаралық сауда құқығы жөнiндегi комиссиясының Төрелiк регламентiне сәйкес (UNСINRАL) "ad-hoc" төрелiк соттың қарауына немесе Уағдаласушы Тараптардың екеуi "Мемлекеттер мен басқа мемлекеттер азаматтарының арасындағы Инвестицияларға қатысты дауларды шешу туралы" 1995 жылғы 18 наурыздағы Вашингтон Конвенциясына қосылуы жағдайында, инвестор осы Баптың 2-тармағына сәйкес талап қою құқығын пайдаланбауы шартында Инвестициялар бойынша дауларды шешу жөніндегі халықаралық орталығына берiлуi мүмкiн.
Осы мақсатта кез келген Уағдаласушы Тарап жоғарыда аталған халықаралық төрелiк рәсiмiн қолдануға өздерінiң келiсiмiн мәлiмдеуi тиiс.
4. Төрелiк сот өз шешiмi аумағында инвестициялар жүзеге асырылған Уағдаласушы Тараптың заңдарының, осы Келiсiмнiң ережелерiнiң, сондай-ақ жалпыға бірдей танылған халықаралық құқықтың қағидаттары мен нормаларының негiзiнде қабылдайды.
5. Төрелiк соттың шешiмi түпкiлiктi және екi Тарап үшiн дауда мiндетті болып табылады және аумағында инвестициялар жүзеге асырылған Уағдаласушы Тараптың ұлттық заңдарына сәйкес орындалады.
6. Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы өзі тағайындаған сот мүшесінің қызметiне және төрелiк процестегi өзiнiң өкiлдiгiне байланысты шығыстарды көтереді, ал сот төрағасының қызметiне байланысты және өзге де шығыстарды Уағдаласушы Тараптар тең үлестерде көтередi.
7. Даудың тарабы болып табылатын Уағдаласушы Тарап төрелiк

рәсiмнiң немесе соттың шешiмiн орындаудың кез келген сатысында инвесторға 
келтiрiлген залалдың бүкiл немесе бiр бөлiгiн қамтитын сақтандыру шартының 
негiзiнде алу өтем фактiсiне сүйене алмайды.
                                 10-бап
                             Консультациялар
     Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы басқа Уағдаласушы Тарапқа осы 
Келiсiмдi түсiндiруге немесе қолдануға қатысты мәселелер бойынша 
консультациялар өткізудi ұсына алады. Басқа Уағдаласушы Тарап осы 
консультацияларды өткiзу жөнiнде қажеттi шаралар қолданады.
                                 11-бап
                               Қолданылуы
     Осы Келiсiмнiң ережелерi ол күшiне енген сәтiнен 1991 жылдың 16 
желтоқсанынан бастап жүзеге асырылған инвестицияларға да қолданылады.
                                 12-бап
                            Қорытынды ережелер

1. Осы Келiсiм бекiтуге жатады және бекiту грамоталарымен алмасу күнінен отыз күн өткен соң күшiне енедi және он бес жыл бойы қолданылатын болады.
2. Егер Уағдаласушы Тараптардың бiрде-бiрi басқа Уағдаласушы Тарапқа бастапқы мерзiм өткенге дейiн осы Келiсiмнiң қолданылуын тоқтату жөнiндегi өзiнiң ниетi туралы кемiнде он екi ай бұрын жазбаша түрде хабарламаса, оның қолданылуы өздiгінен келесi бес жылдық мерзiмдерге ұзартылады.
3. Осы Келiсiмнiң қолданылуын тоқтату күнiне дейiн жүзеге асырылған инвестицияларға қатысты осы Келiсiмнiң 1-11-баптарының ережелерi, оның қолданылуын тоқтату күнiнен бастап одан арғы он жыл бойы күшiнде қалатын болады.
4. Осы Келiсiмге уағдаласушы Тараптардың арасындағы жазбаша келiсiм бойынша түзетулер енгізiлуi мүмкiн. Кез келген түзету Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы басқа Уағдаласушы Тарапқа мұндай түзетудi күшiне енгiзуге кедергi келтiретiн өзiнiң барлық рәсімдерін реттегенiн

хабарлағанда күшiне енуi тиiс.
     София қаласында 1999 жылғы 15 қыркүйекте екi түпнұсқа данада қазақ, 
болгар және орыс тiлдерiнде жасалды және де барлық мәтiндердің күші 
бiрдей. Осы Келiсiмдi түсiндiруге байланысты даулар туындаған жағдайда 
Уағдаласушы Тараптар Келiсiмнiң орыс тiлiндегi мәтiнiн пайдаланатын болады.
     
     
     Мамандар:
       Қасымбеков Б.А. 
       Багарова Ж.А.