О ратификации Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Китайской Народной Республики о предотвращении опасной военной деятельности

Закон Республики Казахстан от 11 июня 2004 года N 560

Ратифицировать Соглашение между Правительством Республики Казахстан и Правительством Китайской Народной Республики о предотвращении опасной военной деятельности, совершенное в Пекине 23 декабря 2002 года.

Президент
Республики Казахстан

Соглашение
между Правительством Республики Казахстан и
Правительством Китайской Народной Республики
о предотвращении опасной военной деятельности

Правительство Республики Казахстан и Правительство Китайской Народной Республики (далее именуемые Сторонами),
подтверждая свое стремление к поддержанию и развитию добрососедских, дружественных отношений, укреплению взаимного доверия и сотрудничества между вооруженными силами обеих стран,
основываясь на принципах взаимного уважения суверенитета и территориальной целостности, невмешательства во внутренние дела государств Сторон, равноправия и взаимного доверия,
будучи убежденными в необходимости предотвращения опасной военной деятельности и разрешения мирными надлежащими средствами вызываемых опасной военной деятельностью инцидентов,
основываясь на подписанном 26 апреля 1996 года Соглашении между Республикой Казахстан, Кыргызской Республикой, Российской Федерацией, Республикой Таджикистан и Китайской Народной Республикой об укреплении доверия в военной области в районе границы,
стремясь обеспечить безопасность персонала (техники) своих вооруженных сил и гражданского населения и объектов при осуществлении ими деятельности вблизи друг от друга в мирное время,
согласились о нижеследующем:

Статья 1. Термины и определения

В настоящем Соглашении используются следующие термины и определения:
1. "Опасная военная деятельность" означает действия персонала (техники) вооруженных сил государств Сторон в пограничном районе в мирное время, совершаемые в силу форс-мажорных обстоятельств или непреднамеренно, которые могут привести к человеческим жертвам или материальному ущербу государства другой Стороны или привести к напряженности в отношениях между государствами Сторон.
2. "Вооруженные силы" означают: для Республики Казахстан - Вооруженные Силы Республики Казахстан (включая Пограничную службу Комитета национальной безопасности Республики Казахстан); для Китайской Народной Республики - Народно-освободительная армия Китая.
3. "Персонал" означает любого военнослужащего или служащего вооруженных сил государств Сторон.
4. "Техника" означает любой корабль, самолет или наземное средство вооруженных сил государств Сторон.
5. "Корабль" означает любой боевой корабль или вспомогательное судно вооруженных сил государств Сторон.
6. "Самолет" означает любой военный летательный аппарат вооруженных сил государств Сторон, исключая космические аппараты.
7. "Наземное средство" означает любую предназначенную для использования на суше технику вооруженных сил государств Сторон.
8. "Лазер" означает любой источник интенсивного когерентного высоконаправленного электромагнитного излучения в видимом, инфракрасном или ультрафиолетовом диапазонах, которое основано на вынужденном излучении электронов, атомов или молекул.
9. "Район особого внимания" означает взаимно определяемый Сторонами район, в котором присутствует персонал (техника) вооруженных сил, где наиболее вероятно возникновение инцидента или имеет место таковое, и где Сторонами предпринимаются меры в соответствии с настоящим Соглашением.
10. "Создание помех системам управления" означает такие действия, которые затрудняют, прерывают или ограничивают работу средств и систем передачи сигналов и информации, обеспечивающих управление персоналом (техникой) вооруженных сил государств Сторон.
11. "Форс-мажорные обстоятельства" означает чрезвычайные обстоятельства, которые не могут быть предусмотрены или предотвращены какими-либо мероприятиями. Например, вызванные аварийными ситуациями, болезнью членов соответствующего персонала или же природными катаклизмами.
12. "Боевые стрельбы" означает проведение вооруженными силами государств Сторон стрельб из стрелкового оружия, орудий, пуски ракет.
13. "Гражданское население" означает любое гражданское лицо, находящееся в приграничной зоне и не входящее в состав вооруженных сил государств Сторон.
14. "Объекты" означает здания, сооружения, средства связи, транспорт, объекты сельскохозяйственной деятельности и другие объекты инфраструктуры гражданского назначения, не являющиеся техникой вооруженных сил государств Сторон.

Статья 2. Основные принципы предотвращения опасной
военной деятельности

1. Стороны считают предотвращение опасной военной деятельности, виды которой определены Статьей 3 настоящего Соглашения, главным в реализации настоящего Соглашения.
2. В интересах обеспечения взаимной безопасности персоналу вооруженных сил государств Сторон следует проявлять осторожность при деятельности, осуществляемой им вблизи друг от друга.
3. Персонал вооруженных сил государств Сторон предпринимает эффективные меры безопасности для избежания опасной военной деятельности и вызываемых ею последствий в ходе повседневной деятельности войск (передвижение войск, учения, боевые стрельбы, полеты самолетов и др.).
4. В случае возникновения инцидентов, вызванных опасной военной деятельностью, Стороны принимают меры для обеспечения их нераспространения и прекращения, не прибегая к угрозе силой или ее применению, и путем консультаций решают эти инциденты.

Статья 3. Виды опасной военной деятельности

В интересах взаимной безопасности персонал вооруженных сил государств Сторон предпринимает необходимые меры, направленные на предотвращение следующих видов опасной военной деятельности:
1. Вхождение персонала (техники) вооруженных сил государства одной Стороны в пределы территории государства другой Стороны, совершаемое в силу форс-мажорных обстоятельств или по другим непреднамеренным причинам.
2. Применение лазера одной из Сторон таким образом, когда его излучение может причинить вред персоналу, гражданскому населению, технике и объектам государства другой Стороны.
3. Затруднение действий персонала (техники) вооруженных сил государства одной Стороны в районе особого внимания таким образом, когда это может причинить вред персоналу или гражданскому населению либо нанести ущерб технике и объектам государства другой Стороны.
4. Создание помех сетям управления, которые могут привести к причинению вреда персоналу или гражданскому населению либо нанесению ущерба технике и объектам государства другой Стороны.

Статья 4. Порядок действий при вхождении в пределы
территории государства другой Стороны

1. Если в силу форс-мажорных обстоятельств или по другим непреднамеренным причинам, персонал (техника) вооруженных сил государства одной из Сторон может войти или вошел (вошла) в пределы территории государства другой Стороны, то персонал вооруженных сил государства любой из Сторон, первым обнаруживший такую ситуацию:
а) принимает усилия для установления связи и уведомления персонала вооруженных сил государства другой Стороны об обстоятельствах создавшейся ситуации;
б) запрашивает (передает) соответствующие указания.
2. Когда персонал (техника) вооруженных сил государства одной из Сторон может войти или вошел (вошла) в пределы территории государства другой Стороны, то персонал, осуществляющий вхождение (персонал, управляющий техникой), в зависимости от сложившихся обстоятельств предпринимает меры для того, чтобы избежать вхождение или покинуть территорию, или следовать в место, назначенное персоналом вооруженных сил государства другой Стороны.
3. По прибытии персонала государства одной Стороны в назначенное место ему:
а) предоставляется возможность как можно быстрее связаться с аппаратом военного атташе при посольстве или консульскими властями своей страны;
б) предоставляются надлежащие условия пребывания и обеспечивается сохранность техники;
в) оказывается помощь в ремонте его техники в целях облегчения его выхода за пределы территории, а также в осуществлении самого выхода в возможно короткие сроки;
г) расходы по пребыванию персонала, сохранности и ремонту техники, а также расходы по оплате услуг, связанных с обеспечением выхода персонала (техники) за пределы территории государства, осуществляются за счет средств Стороны, персонал (техника) которой вошел (вошла) в пределы территории государства другой Стороны.

Статья 5. Порядок действий при использовании лазера

1. Когда персонал вооруженных сил государства одной Стороны, находясь вблизи персонала (техники) вооруженных сил государства другой Стороны, намеревается применить лазер и это применение может причинить вред персоналу или гражданскому населению либо нанести ущерб технике вооруженных сил и объектам государства другой Стороны, персонал вооруженных сил государства Стороны, намеревающийся применить лазер, предпринимает шаги для уведомления об этом соответствующего персонала вооруженных сил государства другой Стороны. В любом случае персонал вооруженных сил государства Стороны, намеревающийся применить лазер, принимает надлежащие меры безопасности.
2. В случае, если персонал вооруженных сил государства одной Стороны считает, что применение лазера персоналом вооруженных сил государства другой Стороны может причинить вред ему и гражданскому населению либо нанести ущерб технике или объектам его государства, он предпринимает меры для установления связи и уведомления персонала вооруженных сил государства другой Стороны с целью прекращения такого применения. В случае, если персонал вооруженных сил государства Стороны, получивший такое уведомление, действительно применяет лазер вблизи указанного в уведомлении района, он проводит выяснение соответствующих обстоятельств. Если применение им лазера действительно может причинить вред персоналу, гражданскому населению, технике и объектам государства другой Стороны, он прекращает такое применение.
3. Уведомления о применении лазера осуществляются в порядке, предусмотренном в Приложении к настоящему Соглашению, являющемуся неотъемлемой частью настоящего Соглашения.

Статья 6. Порядок действий в районах особого внимания

1. В интересах обеспечения более высокого уровня безопасности каждая из Сторон может предложить другой Стороне договориться об определении какого-либо района в качестве района особого внимания.
Договаривающаяся Сторона может либо согласиться с этим предложением либо отклонить его. В случае согласия Сторон заключается соглашение.
2. Персонал вооруженных сил государств Сторон, присутствующий в определенном районе особого внимания, устанавливает и поддерживает связь в соответствии с Приложением к настоящему Соглашению и предпринимает любые другие меры, которые могут быть в дальнейшем согласованы Сторонами с тем, чтобы предотвратить опасную военную деятельность и урегулировать любые инциденты, которые могут возникнуть вследствие такой деятельности.
3. Каждая из Сторон вправе прекратить действие договоренности в отношении определенного района особого внимания. Сторона, намеревающаяся использовать это право, предоставляет другой Стороне своевременное уведомление о таком намерении, включающее дату и время прекращения действия такой договоренности, по каналу связи, предусмотренному в пункте 3 Статьи 9 настоящего Соглашения.

Статья 7. Порядок действий для прекращения помех
сетям управления

1. Когда персонал вооруженных сил государства одной Стороны, находясь вблизи от персонала (техники) вооруженных сил государства другой Стороны, обнаруживает помехи своим сетям управления, которые могут причинить вред ему и гражданскому населению или нанести ущерб его технике и объектам, он информирует об этом соответствующий персонал вооруженных сил государства другой Стороны, если он полагает, что данные помехи вызываются персоналом (техникой) вооруженных сил государства этой Стороны.
2. В случае, если персонал вооруженных сил государства Стороны, получивший такую информацию, устанавливает, что эти помехи сетям управления действительно вызваны его действиями, то он незамедлительно предпринимает меры с целью прекращения таких помех.

Статья 8. Порядок действий при проведении боевых
стрельб

1. Персонал вооруженных сил государства Стороны, проводящей боевые стрельбы, принимает меры по недопущению случайного попадания пуль, снарядов, ракет на территорию государства другой Стороны и нанесения ущерба ее персоналу, гражданскому населению, технике и объектам.
2. В случае, если персонал вооруженных сил государства одной из Сторон обнаружит, что боевые стрельбы, проводимые другой Стороной, нанесли ущерб его персоналу, гражданскому населению, технике и объектам, то им предпринимаются меры для уведомления об этом другой Стороны.
3. Возобновление боевых стрельб осуществляется после принятия надлежащих мер безопасности.
4. После завершения боевых стрельб сторона, осуществлявшая боевые стрельбы, принимает меры к возмещению ущерба, нанесенного в результате опасной военной деятельности.

Статья 9. Порядок обмена информацией

1. В целях выполнения положений настоящего Соглашения вооруженные силы государств Сторон устанавливают и поддерживают связь, как это предусмотрено в Приложении к настоящему Соглашению.
2. Вооруженные силы государств Сторон своевременно обмениваются соответствующей информацией о случаях опасной военной деятельности или инцидентах, которые могут возникнуть вследствие такой деятельности, а также по другим вопросам, относящимся к настоящему Соглашению.
3. Генеральный штаб Вооруженных Сил Республики Казахстан предоставляет указанную в пункте 2 настоящей статьи информацию через аппарат военного атташе при Посольстве Китайской Народной Республики в Республике Казахстан. Генеральный штаб Народно-освободительной армии Китая предоставляет такую информацию через аппарат военного атташе при Посольстве Республики Казахстан в Китайской Народной Республике.

Статья 10. Права и обязанности Сторон

1. Настоящее Соглашение не затрагивает прав и обязательств Сторон по другим действующим между ними соглашениям и договоренностям, а также соглашениям и договоренностям Сторон с другими государствами.
2. Настоящее Соглашение не направлено против какой-либо третьей стороны. Если инцидент, подпадающий под действие настоящего Соглашения, произойдет в пределах территории соседней страны государства одной из Сторон, то эта Сторона имеет право консультироваться с этой страной относительно принятия надлежащих мер.
3. Возмещение ущерба, возникшего в результате опасной военной деятельности, подпадающей под действие настоящего Соглашения, осуществляется в соответствии с общепризнанными принципами и нормами международного права.

Статья 11. Встречи и консультации

1. Не позднее чем через год со дня вступления в силу настоящего Соглашения представители Сторон встретятся, чтобы рассмотреть претворение в жизнь его положений, а также возможные пути обеспечения более высокого уровня безопасности своих вооруженных сил.
2. Впоследствии подобные встречи будут проводиться один раз в два года, если при необходимости Стороны не согласуют проведение экстренных встреч.

Статья 12. Вступление в силу настоящего Соглашения

1. Настоящее Соглашение вступает в силу с даты получения последнего письменного уведомления о выполнении Сторонами внутригосударственных процедур, необходимых для его вступления в силу. Действие настоящего Соглашения с Приложением к нему может быть прекращено одной из Сторон через шесть месяцев после письменного уведомления об этом другой Стороны.
2. По взаимной договоренности Сторон в настоящее Соглашение могут вноситься изменения и дополнения, которые оформляются отдельными протоколами, являющимися неотъемлемыми частями настоящего Соглашения. Указанные протоколы вступят в силу в порядке, предусмотренном для настоящего Соглашения.
3. В случае возникновения споров и разногласий при толковании или применении положений настоящего Соглашения, Стороны будут решать их путем взаимных консультаций и переговоров.

Совершено в городе Пекине 23 декабря 2002 года в двух экземплярах, каждый на казахском, китайском и русском языках, причем все тексты имеют одинаковую силу. В случае возникновения разногласий в толковании положений настоящего Соглашения, Стороны будут обращаться к тексту на русском языке.

За Правительство За Правительство
Республики Казахстан Китайской Народной Республики

Приложение к Соглашению между
Правительством Республики Казахстан и
Правительством Китайской Народной Республики о
предотвращении опасной военной деятельности

Порядок установления и поддержания связи

1. С целью осуществления настоящего Соглашения вооруженные силы государств Сторон обеспечивают, при необходимости, все условия для установления и поддержания связи между:
а) соответствующими командующими, присутствующими в районе особого внимания;
б) командирами ¹ соответствующих кораблей, экипажей самолетов, наземных средств, сухопутных частей или подразделений;
в) командирами экипажей самолетов государства одной Стороны и пунктов управления и контроля воздушного движения государства другой Стороны.

__________________
¹ командир - означает лицо уполномоченное командовать кораблем, самолетом, наземным средством, сухопутной частью или подразделением

2. В целях установления радиосвязи используются, в зависимости от обстоятельств, следующие частоты:
а) между самолетами государств Сторон либо между самолетами государства одной Стороны и пунктом управления и контроля воздушного движения государства другой Стороны - в УКВ диапазоне на частоте 128,5 МГц (124,0 МГц и 130,0 МГц - запасные), либо в KB диапазоне на частоте 7390,0 кГц (5040,0 кГЦ - запасная); после установления первоначального контакта рабочий обмен осуществляется на частоте 128,5 МГц либо 7390,0 кГц;
б) между пограничными кораблями государств Сторон и между пограничным кораблем и берегом - в УКВ диапазоне на частоте 48,6 МГц или в KB диапазоне на частоте 4500,0 кГц;
в) между пограничным кораблем государства одной Стороны и самолетом государства другой Стороны - в УКВ диапазоне на частоте 128,5 МГц (124,0 МГц и 130,0 МГц - запасные), после установления первоначального контакта рабочий обмен осуществляется на частоте 128,5 МГц;
г) между наземными средствами, сухопутными частями и подразделениями вооруженных сил государств Сторон - в УКВ диапазоне на частоте 46,1 МГц (47,9 МГц - запасная) или в KB диапазоне на частоте 4503,0 кГц (6915,0 кГц - запасная);
д) при осуществлении радиосвязи в УКВ диапазоне применяется метод амплитудной или частотной модуляции; в KB диапазоне применяется верхняя боковая полоса.
3. Для установления связи используются следующие позывные:

__________________________________________________________________
Корабль Республики Казахстан - !Корабль Китайской Народной
монарх !Республики - тюлень (хайбао)
!
Самолет Республики Казахстан - !Самолет Китайской Народной
крыло !Республики - сокол (сюнъин)
!
Пункт управления и контроля !Пункт управления и контроля
воздушного движения Республики !воздушного движения Китайской
Казахстан - бригадир !Народной Республики - тайшань
!
Сухопутная часть или !Сухопутная часть или
подразделение Республики !подразделение Китайской Народной
Казахстан - фактор !Республики - земля (дади)
__________________________________________________________________

4. Стороны признают, что отсутствие радиосвязи способно увеличить опасность для персонала (техники) их вооруженных сил, вовлеченного в инцидент в результате опасной военной деятельности. Персонал вооруженных сил государств Сторон, участвующий в таких инцидентах:
а) при невозможности установления радиосвязи с персоналом государства другой Стороны или при наличии радиосвязи, но отсутствии возможности быть понятым принимает усилия по осуществлению связи с помощью сигналов, содержащихся в Таблице дополнительных сигналов настоящего Приложения;
б) при невозможности установления связи с персоналом вооруженных сил государства другой Стороны предпринимаются меры к установлению связи с другими частями своих вооруженных сил, а те, в свою очередь, принимают меры по установлению связи с персоналом вооруженных сил государства другой Стороны с целью разрешения инцидента.
5. Связь между кораблями и связь между кораблем и берегом государств Сторон осуществляется с использованием сигналов и фраз, предусмотренных в Международном своде сигналов 1965 года. Связь между самолетами осуществляется с использованием сигналов и фраз, предназначенных для перехватчика и перехваченного воздушного судна и содержащихся в Приложении 2 (Правила полетов) к Конвенции о международной гражданской авиации (Чикагской конвенции) 1944 года. В дополнение могут быть использованы сигналы и фразы, содержащиеся в Таблице дополнительных сигналов настоящего Приложения.
6. Когда самолеты вооруженных сил государств Сторон входят в визуальный контакт между собой, их экипажи прослушивают частоты 128,5 МГц (124,0 МГц и 130,0 МГц - запасные). Если экипажам самолетов необходимо обменяться информацией, но связь на общем языке установить невозможно, то предпринимаются попытки передать основную информацию и подтвердить прием переданных указаний путем использования фраз или визуальных сигналов, указанных в пункте 5 настоящего Приложения.

Таблица дополнительных сигналов

___________________________________________________________________
А. Значение !В. Визуальный сигнал! С. ! D. !Е. Соответст-
сигнала (фразы) ! для самолета !фразы!Произ- !вующие ответные
! ! ! шение !действия
________________!____________________!_____!_______!_______________

1. Вы находитесь Днем и ночью: пере- "Close Клоус ту Перехватывае-
в непосредствен- хватывающий самолет, to тэритори мый самолет
ной близости к следуя параллельным terri- отворачивает
нашей государст- курсом на безопасном tory" от государст-
венной террито- интервале на травер- венной грани-
рии зе перехватываемого цы
самолета, покачивает
с крыла на крыло,
выполняет через рав-
ные промежутки вре-
мени редкие мигания
аэронавигационными
огнями, затем нес-
колько раз выполняет
"змейку" в горизон-
тальной плоскости с
отворотами в обе
стороны приблизи-
тельно на 10 ^о
от линии полета

2. Вы вошли в Днем и ночью: пере- "Terri- Тэритори Перехватывае-
пределы нашей хватывающий самолет, tory эентэрд мый самолет
государственной следуя параллельным entered" следует
территории курсом на траверзе указаниям пе-
перехватываемого рехватываю-
самолета, покачи- щего самолета
вает с крыла на
крыло, выполняет
через равные проме-
жутки времени час-
тые мигания аэрона-
вигационными огнями,
одновременно пока-
чивает с крыла на
крыло, затем выпол-
няет доворот в гори-
зонтальной плоскости
с креном 15-20 ^о
в сторону пере-
хватываемого самоле-
та. Сближение осу-
ществляется с прини-
жением или с превы-
шением по высоте
10-15 метров с ве-
личающей осторожнос-
тью, но не ближе,
чем размах крыльев.
Повторять до тех пор,
пока перехватываемый
самолет не подтвер-
дит получение сиг-
нала или не будет
установлен радиокон-
такт

3. Мне нужно Днем и ночью: само- "Request Риквэст Перехватываю-
совершить лет выполняет пов- landing" Лэндинг щий самолет
посадку торяющиеся частые оказывает
мигания аэронави- помощь перех-
гационными огнями и ватываемому
выпускает включенные самолету
фары с одновременным
покачиванием с крыла
на крыло, затем
плавное выполнение
"змейки" в верти-
кальной плоскости

4. Прошу устано- Днем и ночью невоз- "Radio Рэдио Подтверждает-
вить радиосвязь можно установить contakt" контакт ся запраши-
на частоте 128,5 связь на частоте вающему само-
МГц или 124,0 128,5 МГЦ или 124,0 лету, кораб-
МГц, или 130,0 МГц, или 130,0 МГЦ лю, пункту
МГц самолет выполняет управления и
непрерывное чередо- контроля воз-
вание длинного и душного дви-
короткого миганий жения прием
аэронавигационными сигнала дан-
огнями при покачи- ной фразой.
вании с крыла на После уста-
крыло новления
контакта пе-
рейти на час-
тоту 128,5 МГц

5. Мой самолет Нет "Radio Рэдио Самолет и
предлагает вашему contakt" контакт корабль уста-
кораблю установи- навливают
ть радиоконтакт радиоконтакт
на частоте, путем обмена
128,5 МГц или данной фра-
124,0 МГц, зой, оба пе-
или 130,0 МГц реходят на
частоту 128,5
МГц для
осуществления
радиосвязи

6. Я испытываю Нет "Stop Стоп Выясняются
опасный уровень interfe- интер- обстоятельст-
помех своей сети rence" фирэнс ва и, в слу-
управления, чае необходи-
(фраза передает- мости, прек-
ся на частоте ращаются
установления любые дейст-
контакта) вия, которые
могут вызвать
опасные
помехи

7. Планируемое Нет "Laser Лэйзер Принимаются
мною применение danger" дэнджер надлежащие
лазера может меры для пре-
создать опасность дотвращения
в данном районе, причинения
(фраза передается вреда персо-
на частоте уста- налу или на-
новления контак- несения
та) ущерба
технике

8. Я испытываю Нет "Stop Стоп Выясняются
опасный уровень laser" лэйзер обстоятельст-
лазерного облуче- ва и, в слу-
ния, (фраза чае необходи-
передается на мости, прек-
частоте установ- ращается лю-
ления контакта) бое примене-
ние лазера,
которое может
причинить
вред персона-
лу или нанес-
ти ущерб
технике
___________________________________________________________________

Копия верна: Советник
Международно-правового
Департамента МИД РК

Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Қытай Халық Республикасының Үкiметi арасындағы қауiптi әскери қызметтi болғызбау туралы келiсiмдi бекiту туралы

Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 11 маусымдағы N 560 Заңы

Пекинде 2002 жылғы 23 желтоқсанда жасалған Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Қытай Халық Республикасының Үкiметi арасындағы қауiптi әскери қызметтi болғызбау туралы келiсiм бекiтiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Қазақстан Республикасының Үкiметi мен
Қытай Халық Республикасының Үкiметi арасындағы
Қауiптi әскери қызметтi болдырмау туралы
Келісім

Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Қытай Халық Республикасының Yкiметi (бұдан әpi Тараптар деп аталатын)
өздерiнiң тату көршiлiк, достық қарым-қатынастарын қолдауға және дамытуға, екi ел қарулы күштерi арасындағы өзара сенiм бiлдiру мен ынтымақтастықты нығайтуға ұмтылыстарын растай отырып,
егемендiк пен аумақтық тұтастықты өзара құрмет тұту, Тараптар мемлекеттерiнiң iшкi iстерiне араласпау, тең құқық және өзара сенiм бiлдiру қағидаттарын негiзге ала отырып,
қауiптi әскери қызметтен, жанжалдардан туындайтын қауiптi әскери қызметтi болдырмау және оларды тиiстi бейбiт құралдармен шешу қажеттiгiне сенiм бiлдiре отырып,
1996 жылғы 26 сәуiрде қол қойылған Қазақстан Республикасы, Қырғыз Республикасы, Ресей Федерациясы, Тәжiкстан Республикасы және Қытай Халық Республикасы арасындағы Шекара ауданында әскери саладағы сенiмдi нығайту туралы келiсiмдi негiзге ала отырып,
бейбiт уақытта олардың бiр-бiрiне жақын жерлерде қызметiн жүзеге асыруы кезiнде өз қарулы күштерi қызметшiлерiнiң (техникасының) тұрғылықты халықты және объектiлердi қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге ұмтыла отырып, төмендегiлер туралы келiстi:

1-бап. Терминдер мен айқындамалар

Осы Келiсiмде мынадай терминдер мен айқындамалар пайдаланылады:
1. "Қауiптi әскери қызмет" адамдардың құрбан болуына немесе екiншi Тарап мемлекетiнiң материалдық шығындарына әкелiп соқтыруы немесе Тараптар мемлекеттерi арасындағы қарым-қатынастың шиеленiсуiне әкелiп соқтыруы мүмкiн күтпеген жағдайларға байланысты немесе абайсыз жасалатын, бейбiт уақытта шекара ауданындағы Тараптар қарулы күштерi қызметшiлерiнiң (техникасының) iс-қимылын бiлдiредi.
2. "Қарулы күштерi" Қазақстан Республикасы үшiн - Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi (Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiн қоса); Қытай Халық Республикасы үшiн - Қытай халық азаттық армиясы.
3. "Қызметшiлер" Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң кез келген әскери қызметшiсiн немесе қызметшiсiн бiлдiредi.
4. "Техника" Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң кез келген кемесiн, ұшағын немесе жер бетiнде жүретiн құралын бiлдiредi.
5. "Кеме" Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң кез келген жауынгерлiк кемесiн немесе көмекшi кемесiн бiлдiредi.
6. "Ұшақ" ғарыштық аппараттарды қоспағанда, Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң кез келген әскери ұшу аппаратын бiлдiредi.
7. "Жер бетiнде жүретiн құрал" Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң құрлықта пайдалануға арналған кез келген техникасын бiлдiредi.
8. "Лазер" электрондардың, атомдардың немесе молекулалардың мәжбүрлi сәуле шығаруына негiзделген инфрақызыл немесе ультракүлгiн диапазондардағы кез келген қарқынды когеренттi жоғары бағытталған электромагниттi сәуле шығару көзiн бiлдiредi.
9. "Ерекше назар аударылатын аудан" қарулы күштердiң қызметшiлерi (техникасы) орналасқан, жанжал туындауы неғұрлым ықтимал немесе ондай жағдай орын алған және Тараптар ол жерде осы Келiсiмге сәйкес шаралар қабылдайтын, Тараптар өзара айқындайтын ауданды бiлдiредi.
10. "Басқару жүйесiне кедергi жасау" Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң қызметшiлерiне (техникасына) басшылық жасауды қамтамасыз ететiн дабылдар және ақпараттар беру құралдары мен жүйелерiнiң жұмыс iстеуiн қиындататын, тоқтататын немесе шектейтiн iс-қимылдарды бiлдiредi.
11. "Күтпеген жағдайлар" көзделуi немесе қандай да бiр iс-шаралармен алдын алу мүмкiн емес төтенше жағдайларды бiлдiредi. Мәселен, авариялық жағдайлардан, тиiстi қызметшiлер мүшесiнiң науқастануынан немесе табиғи апатты құбылыстардан туындаған жағдайлар.
12. "Жауынгерлiк атыстар" Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң атыс қаруынан, зеңбiректен оқ атуын, зымыран ұшыруын бiлдiредi.
13. "Азаматтық халық" шекара аймағында тұратын және Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң құрамына кiрмейтiн кез келген азаматтық адамды бiлдiредi.
14. "Объектiлер" Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң техникасы болып табылмайтын ғимаратты, құрылыстарды, байланыс, көлiк құралдарын, ауыл шаруашылығы қызметiнiң объектiлерiн және азаматтық мақсаттағы инфрақұрылымның басқа да объектiлерiн бiлдiредi.

2-бап. Қауiптi әскери қызметтi болдырмаудың негiзгi
қағидаттары

1. Тараптар осы Келiсiмдi iске асыруда түрлерi осы Келiсiмнің 3-бабында айқындалған қауiптi әскери қызметтi болдырмауды басты мақсат деп санайды.
2. Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң қызметшiсi өзара қауiпсiздiктi қамтамасыз ету мүддесiмен олардың бiр бiрiне жақын жерде жүзеге асыратын қызметi кезiнде сақтық танытуы қажет.
3. Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi қауiптi әскери қызметтi және әскердің күнделiктi қызметi (әскерлердiң қозғалысы, оқу-жаттығу жауынгерлiк атыстар, ұшақтардың ұшуы және т.б.) барысында туындайтын салдарларды болдырмау үшiн тиiмдi қауiпсiздiк шараларын алдын ала қабылдайды.
4. Қауiптi әскери қызметтен болатын жанжалдар туындаған жағдайда Тараптар күш көрсетудi немесе оны қолдануды болдырмай, олардың таралмауын және тоқтатуды қамтамасыз ету үшiн шаралар қабылдайды және мұндай жанжалдарды консультациялар арқылы шешедi.

3-бап. Қауiптi әскери қызметтiң түрлерi

Өзара қауiпсiздiк мүдделерiнде Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi қауiптi әскери қызметтiң мынадай түрлерiн болдырмауға бағытталған қажеттi шараларды алдын ала қабылдайды:
1. Бiр Тарап мемлекетiнiң қарулы күштерi қызметшiлерiнiң (техникасының) күтпеген жағдайларға байланысты немесе басқа да абайсыз себептер бойынша жасалатын екiншi Тарап мемлекетi аумағының шегiне кіруі.
2. Тараптардың бiрi лазердi, оның сәуле шығаруы екiншi Тарап мемлекетiнiң қызметшiлерiне, азаматтық халқына, техникасы мен объектiлерiне зиян келтiруi мүмкiн етiп қолдануы.
3. Ерекше назар аударылатын аудандағы екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерi қызметшiлерiнiң (техникасы) iс-қимылының екiншi Тарап мемлекетiнiң қызметшiлерi мен азаматтық халқына зиян келтiруi не оның техникасы мен объектiлерiне нұқсан келтiруi мүмкiн болатындай қиындауы.
4. Екiншi Тарап мемлекетiнiң қызметшiлерi мен азаматтық халқына зиян келтiруге не техникасы мен объектiлерiне нұқсан келтiруге әкеп соғатындай басқару желiлерiне кедергi жасау.

4-бап. Екiншi Тарап мемлекетi аумағының шегiне кiру
кезiндегi iс-қимыл тәртiбi

1. Егер күтпеген жағдайларға байланысты немесе басқа да абайсыз себептер бойынша бiр Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi (техникасы) екiншi Тарап мемлекетi аумағының шегiне кiруi мүмкiн немесе кiрген болса, онда осындай жағдайды бiрiншi анықтаған кез келген Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi:
а) байланыс орнату және қалыптасқан жағдайдың мән-жайлары туралы екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерiн хабардар ету үшiн күш-жiгер жұмсайды;
б) тиiстi нұсқауды сұратады (бередi).
2. Бiр Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi екiншi Тарап мемлекетi аумағының шегiне кiруi мүмкiн немесе кiрген болса, онда қалыптасқан жағдайға қарай кiрудi жүзеге асырған қызметшiлер (техниканы басқарушы қызметшiлер) кiрудi болдырмау немесе аумақты тастап шығу немесе екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi белгiлеген орынға бару үшiн шаралар қабылдайды.
3. Бiр мемлекетiнiң қызметшiлер белгiленген орынға келiсiмен оларға:
а) елшілік жанындағы әскери атташе аппаратымен немесе өз елiнiң консулдық өкiметiмен мүмкiндiгiнше жылдам байланысуына мүмкiндiк берiледi;
б) болуының тиiстi жағдайлары жасалады және техниканың сақталуы қамтамасыз етiледi;
в) олардың аумақ шегiнен шығуын жеңiлдету мақсатында олардың техникасын жөндеуге, сондай-ақ мүмкiндiгiнше қысқа мерзiмде аумақты тастап шығуды жүзеге асыруына көмек көрсетедi;
г) қызметшiлерiнiң болуы, техниканың сақталуы мен жөнделуi жөнiндегi шығыстар, сондай-ақ қызметшiлерiнiң (техниканың) мемлекет аумағы шегiнен шығуын қамтамасыз етумен байланысты қызметтерге ақы төлеу жөнiндегi шығыстар қызметшiлерi (техникасы) екiншi Тарап мемлекетi аумағының шегiне кiрген Тарап қаражаттары есебiнен жүзеге асырылады.

5-бап. Лазердi қолдану кезiндегi iс-қимыл тәртiбi

1. Бiр Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiсiне (техникасына) жақын жерде бола тұра лазер қолдануға ниеттенсе және бұл қолдану екiншi Тарап мемлекетiнiң қызметшiлерiне, азаматтық халқына зиян келтiретiн болса не қарулы күштер техникасы мен объектiлерiне нұқсан келтiретiн болса, лазер қолдануға ниеттенген Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiсi ол туралы екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң тиiстi қызметшiлерiн хабардар ету үшiн алдын ала шаралар қолданады. Кез келген жағдайда лазер қолдануға ниеттенген Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi тиiстi қауiпсiздiк шараларын қабылдайды.
2. Егер Тараптардың бiрi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi лазер қолдануы оған немесе азаматтық халыққа зиян келтiруi не оның техникасы мен мемлекет объектiлерiне нұқсан келтiруi мүмкiн деп санаған жағдайда, ол осындай қолданысты тоқтату мақсатында екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерiмен байланыс орнату және хабардар ету үшiн алдын ала шаралар қабылдайды. Егер осындай хабарлама алған Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiсi лазердi хабарламада көрсетiлген ауданға жақын жерде нақты қолданған жағдайда, ол тиiстi мән-жайларды анықтауды жүргiзедi. Егер оның лазердi қолдануы екiншi Тарап мемлекетi қызметшiлерiне, азаматтық халқына, техникасы мен объектiлерiне нақты зиян келтiруi мүмкiн болса, ол осындай қолдануды тоқтатады.
3. Лазер қолдану туралы хабарлама осы Келiсiмнiң ажырамас бөлiгi болып табылатын осы Келiсiмге қосымшада көзделген тәртiппен жүзеге асырылады.

6-бап. Ерекше назар аударылатын аудандардағы
iс-қимыл тәртiбi

1. Тараптардың әрқайсысы қауiпсiздiктiң неғұрлым жоғары деңгейiн қамтамасыз ету мүдделерiнде екiншi Тарапқа кез келген ауданды ерекше назардағы аудан ретiнде айқындау туралы уағдаласуды ұсынуы мүмкiн.
Уағдаласушы Тарап осы ұсыныстармен не келiседi, не бас тартады. Тараптар келiскен жағдайда келiсiм жасалады.
2. Айқындалған ерекше назардағы ауданда болатын Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi осы Келiсiмнiң қосымшаларына сәйкес байланыс орнатады және оны қолдайды, сондай-ақ осындай қызметтiң салдарынан туындауы мүмкiн қауiптi әскери қызметтi болдырмау және кез келген жанжалды реттеу үшiн кейiнiрек Тараптар келiсуi мүмкiн кез келген басқа да шараларды алдын ала қабылдайды.
3. Тараптың әрқайсысы айқындалған ерекше назар аударылатын ауданға қатысты уағдаластықтың қолданылуын тоқтатуға құқылы. Осы құқықты пайдалануға ниет бiлдiрген Тарап екiншi Тарапқа осындай уағдаластықтың қолданысын тоқтату күнi мен уақытын қоса алғанда, осындай ниетi туралы уақтылы хабарламаны осы Келiсiмнiң 9-бабының 3-тармағында көзделген байланыс арнасы бойынша бередi.

7-бап. Басқару желiлерiне кедергi келтiрудi тоқтату
үшiн iс-қимыл жасау тәртiбi

1. Бiр Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiсiне (техникасына) жақын жерде бола тұрып, оған және азаматтық халқына зиян келтiруi немесе оның техникасы мен объектiлерiне нұқсан келтiруi мүмкiн, өздерiнiң басқару желiлерiне кедергiлердi анықтағанда, егер ол осы кедергiлер осы Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерiнен (техникасынан) болған деп жорамалдаса, ол туралы екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң тиiстi қызметшiлерiне хабарлайды.
2. Егер осындай ақпаратты алған Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi осы басқару желiлерiне кедергiлер шынында да оның iс-қимылынан туындағанын анықтаған жағдайда, ол осындай кедергiлердi тоқтату мақсатында дереу алдын ала шаралар қабылдайды.

8-бап. Жауынгерлiк атыстар жүргiзу кезiнде
iс-қимыл жасау тәртiбi

1. Жауынгерлiк атыстарды жүргiзетiн Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi екiншi Тарап мемлекетiнiң аумағына оқтардың, снарядтардың, зымырандардың кездейсоқ түсуiне және оның қызметшiлерiне, азаматтық халқына, техникасы мен объектiлерiне нұқсан келтiруге жол бермеу жөнiнде шаралар қабылдайды.
2. Егер бiр Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерi екiншi Тарап жүргiзетiн жауынгерлiк атыстар оның қызметшiлерiне, азаматтық халқына, техникасы мен объектiлерiне нұқсан келтiргенiн анықтаған жағдайда, онда ол бұл туралы екiншi Тарапты хабардар ету үшiн алдын ала шаралар қабылдайды.
3. Жауынгерлiк атыстарды қайта жүргiзу тиiстi қауiпсiздiк шаралары қабылданғаннан соң жүзеге асырылады.
4. Жауынгерлiк aтыстap тоқтатылғаннан кейiн, жауынгерлiк атысты жүргiзген тарап қауiптi әскери қызметi барысында туындалған нұқсанды өтеу үшiн шаралар қабылдайды.

9-бап. Ақпарат алмасу тәртiбi

1. Осы Келiсiмнiң ережелерiн орындау мақсатында Тараптар мемлекеттерiнiң қарулы күштерi осы Келiсiмнiң қосымшасында көзделгенiндей байланысты орнатады және қолдайды.
2. Тараптар мемлекеттерiнiң қарулы күштерi осындай қызметтiң салдарынан туындауы мүмкiн қауiптi әскери қызметтер немесе жанжалдар туралы, сондай-ақ осы Келiсiмге қатысты басқа да мәселелер бойынша тиiстi ақпаратты уақтылы алмасады.
3. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Бас штабы осы баптың 2-тармағында көрсетiлген ақпаратты Қазақстан Республикасындағы Қытай Халық Республикасының Елшiлiгi жанындағы әскери атташе аппараты арқылы бередi. Қытай Халық-азаттық армиясының Бас штабы осындай ақпаратты Қытай Халық Республикасындағы Қазақстан Республикасының Елшiлiгi жанындағы әскери атташе аппараты арқылы бередi.

10-бап. Тараптардың құқықтары мен мiндеттерi

1. Осы Келiсiм Тараптардың арасында, және Тараптар мен басқа мемлекеттер арасында қолданылып жүрген басқа да келiсiмдер мен уағдаластықтар құқықтары мен мiндеттемелерiн қозғамайды.
2. Осы Келiсiм қандай да бiр үшiншi Тарапқа қарсы бағытталмаған. Егер осы Келiсiмнiң қолданыс аясына жататын жанжал бiр Тараптың көршiлес елi аумағының шегiнде болса, онда бұл Тараптың осы елмен тиiстi шаралар қабылдауға қатысты консультация жүргiзуге құқығы бар.
3. Осы Келiсiмiнiң қолданыс аясына жататын қауiптi әскери қызмет нәтижесiнде туындаған зиянды өтеу халықаралық құқықтың жалпыға бiрдей қабылданған қағидаттары мен нормаларына сәйкес жүзеге асырылады.

11-бап. Кездесулер және консультациялар

1. Осы Келiсiм күшiне енген күнiнен бастап бiр жылдан кешiктiрмей Тараптардың өкiлдерi оның ережелерiн iске асыру, сондай-ақ өз қарулы күштерiнiң қауiпсiздiгiн неғұрлым жоғары деңгейде қамтамасыз етудiң ықтимал жолдарын қарастыру үшiн кездеседi.
2. Бұдан әрi осындай кездесулер, егер қажет болған кезде Тараптар шұғыл кездесулер өткiзудi келiспесе, екi жылда бiр рет өткiзiлетiн болады.

12-бап. Осы Келiсiмнiң күшiне енуi

1. Осы Келiсiм оның күшiне енуi үшiн қажеттi мемлекетiшiлiк рәсiмдердi Тараптардың орындағандығы туралы соңғы жазбаша хабарлама алынған күнiнен бастап күшiне енедi. Осы Келiсiмнiң оған қосымшасымен бiрге қолданысын Тараптардың бiрi бұл туралы екiншi Тарапқа жазбаша хабарлағаннан кейiн алты айдан соң тоқтата алады.
2. Тараптардың өзара уағдаластығы бойынша осы Келiсiмге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлуi мүмкiн, олар осы Келiсiмнiң ажырамас бөлiгi болып табылатын жеке хаттамалармен ресiмделедi. Көрсетiлген хаттамалар осы Келiсiм үшiн көзделген тәртiппен күшiне енедi.
3. Осы Келiсiмнің ережелерiн түсiндiру немесе қолдану кезiнде даулар мен келiспеушiлiктер туындаған жағдайда, Тараптар оларды өзара консультациялар және келiссөздер арқылы шешедi.

Пекин қаласында 2002 жылы желтоқсан айының 23 жұлдызында қабылданды, әрқайсысы қазақ, қытай және орыс тiлдерiнде екi данада жасалды, және барлық мәтiннiң күшi бiрдей. Осы Келiсiмнің ережелерiн түсiндiруде келiспеушiлiктер туындаған жағдайда, Тараптар орыс тiлiндегi мәтiнге жүгiнедi.

Қазақстан Республикасының Қытай Халық Республикасының
Үкiметi үшiн Үкiметi үшiн

Қазақстан Республикасының Yкiметi мен
Қытай Халық Республикасының Yкiметi
арасындағы Қауiптi әскери қызметтi
болдырмау туралы келiсiмге
қосымша

Байланыс орнату және оны қолдау тәртiбi

1. Осы Келiсiмдi жүзеге асыру мақсатында Тараптар мемлекетiнiң қарулы күштерi, қажет болған кезде мыналардың:
а) ерекше назар аударылатын ауданда болатын тиiстi қолбасшылар;
б) тиiстi кемелердiң, ұшақтар экипаждарының, жер бетiнде жүретiн құралдардың, құрлық бөлiмдерiнiң немесе бөлiмшелерiнiң командирлерi ¹ ;
в) бiр Тарап ұшақтары экипаждарының командирi мен екiншi Тараптың әуе қозғалысын басқару және бақылау пункттерiнiң командирлерi арасындағы байланысты орнату және оны қолдау үшiн барлық жағдайды қамтамасыз етедi.
________________________
¹ командир - кемеге, ұшаққа, жер бетiнде жүретiн құралдарына, құрлық бөлiмдерiне немесе бөлiмшелерiне қолбасшылық етуге уәкiлеттi адамды бiлдiредi

2. Радиобайланыс орнату мақсатында жағдайға қарай мынадай жиiлiктер пайдаланылады:
а) Тараптар мемлекеттерiнiң ұшақтары арасында не бiр Тарап мемлекетiнiң ұшақтары мен екiншi Тараптың әуе қозғалысын басқару және бақылау пункттерiнiң арасында - УҚТ диапазонында 128,5 МГц, (124,0 МГц, 130,0 МГц - қосалқы), не ҚТ диапазонында 7390,0 кГц (5040,0 кГц - қосалқы) жиiлiгiнде; алғашқы байланысты орнатқаннан кейiн жұмыс алмасуы 128,5 МГц не 7390,0 кГц жиiлiгiнде жүзеге асырылады;
б) Тараптар мемлекеттерiнiң шекара кемелерi арасында және шекара кемесi мен жағалау арасында - УҚТ диапазонында 48,6 МГц немесе ҚТ диапазонында 4500,0 кГц жиiлiгiнде;
в) Бiр Тарап мемлекетiнiң шекара кемесi мен екiншi Тарап мемлекетiнiң ұшағы арасында - УҚТ диапазонында 128,5 МГц (124,0 МГц, 130,0 МГц - қосалқы); алғашқы байланысты орнатқаннан кейiн жұмыс алмасуы 128,5 МГц жиiлiгiнде жүзеге асырылады;
г) жер бетiнде жүретiн құралдар немесе Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң құрлық бөлiмшелерi арасында - УҚТ диапазонында 46,1 МГц (47,9 МГц - қосалқы) жиiлiгiнде немесе ҚТ диапазонында 4503,0 кГц (6915,0 кГц - қосалқы) жиiлiгінде;
д) УҚТ диапазонында радиобайланысты жүзеге асыру кезеңде амплитуда немесе жиiлiк модуляция әдiсi қолданылады; ҚТ диапазонында жоғары бүйiрдегi белдеу қолданылады.
3. Байланыс орнату үшiн мынадай шақыру белгiлерi қолданылады:
__________________________________________________________________
Қазақстан Республикасының | Қытай Халық Республикасының
кемесi - монарх | кемесi - итбалық (Хайбао)
__________________________________________________________________
Қазақстан Республикасының | Қытай Халық Республикасының
ұшағы - крыло | ұшағы - сұңқар (Сюнъин)
__________________________________________________________________
Қазақстан Республикасының әуе | Қытай Халық Республикасының әуе
қозғалысын басқару және бақылау| қозғалысын басқару және бақылау
пунктi - бригадир | пунктi - Тайшань
__________________________________________________________________
Қазақстан Республикасының | Қытай Халық Республикасының
құрлық бөлiмi немесе бөлiмшесi | құрлық бөлiмi немесе бөлiмшесi -
- фактор | жер (Дади)
__________________________________________________________________

4. Тараптар радиобайланыстың болмауы олардың қауiптi әскери қызметi нәтижесiнде жанжалға тартылған қарулы күштерi қызметшiлерi (техникасы) үшiн қауiп-қатердi ұлғайтуға қабiлеттi екенiн мойындайды. Осындай жанжалға қатысатын Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнің қызметшiлерi:
а) екiншi Тарап мемлекетiнiң қызметшiлерiмен радиобайланысты орнату мүмкiн болмаған жағдайда немесе радиобайланыс болғанымен, түсiнiсу мүмкiндiгi болмаған жағдайда осы Қосымшаның Қосымша белгiлер кестесiнде қамтылған белгiлердiң көмегiмен байланысты жүзеге асыру жөнiнде күш-жiгер жұмсайды;
б) екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерiмен байланыс орнату мүмкiн болмаған жағдайда өз қарулы күштерiнің басқа да бөлiмдерiмен байланыс орнатуға алдын ала шаралар қабылдайды, ал олар, өз кезегiнде жанжалды шешу мақсатында екiншi Тарап мемлекетi қарулы күштерiнiң қызметшiлерiмен байланыс орнату жөнiнде шаралар қабылдайды.
5. Тараптардың кемелерi арасындағы байланыс және кеме мен жағалау арасындағы байланыс 1965 жылғы Халықаралық белгiлер жиынтығында көзделген белгiлер мен сөз тiркестерiн пайдалану арқылы жүзеге асырылады. Ұшақтар арасындағы байланыс ұстап алушы және ұстап алынған әуе кемесi үшiн белгiленген және 1944 жылғы Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенциясының (Чикаго конвенциясы) 2-қосымшасында (Ұшу ережесi) қамтылған белгiлер мен сөз тiркестерiн пайдалану арқылы жүзеге асырылады. Қосымша ретiнде осы Ереженің Қосымша белгiлер кестесiнде қамтылған белгiлер мен сөз тiркестерi пайдаланылуы мүмкiн.
6. Тараптар мемлекеттерi қарулы күштерiнiң ұшақтары өздерiнiң арасында көрiнетiн байланысқа түскенде, олардың экипаждары 128,5 МГц (124,0 МГц, 130,0 МГц - қосалқы) жиiлiгiн тыңдайды. Егер ұшақ экипаждарына ақпарат алмасу қажет болып, бiрақ ортақ тiлде байланыс орнату мүмкiн болмағанда, онда осы Қосымшаның 5-тармағында көрсетiлген сөз тiркестерiн немесе көрiнетiн белгiлердi пайдалану арқылы негiзгi ақпаратты беруге немесе берiлген нұсқауларды қабылдағанын растауға әрекет жасайды.

Қосымша белгiлер кестесi

___________________________________________________________________
А. Белгiлер |В. Ұшақ үшiн көзбен | С. Сөз |Д. Айтылуы|E. Тиiстi
(сөз тiркес.| шолу белгiсi |тiркестерi| | жауапты
терi) мәнi | | | |iс-қимылдар
___________________________________________________________________
1. Сiз бiз. Күндiз және түнде: "Closse to Клоус ту Ұсталынатын
дiң мемле. ұстаушы ұшақ ұстап territory" тэритори Ұшақ мем.
кеттiк аума. алынатын ұшақпен лекеттiк
ғымызға қатар бағытта шекарадан
тiкелей қауiпсiз аралықта, бұрылып
жақындықта. бiр қанаттан екiншi кетедi
сыз қанатқа тербеледi,
бiрдей уақыт аралы.
ғында аэронавигация.
лық оттармен сирек
жыпықтауды орындай.
ды, содан соң көл.
денең жазықтықта
екi жағына да ұшу
сызығынан шамамен
10 ⁰ бұрылыстармен
бiрнеше рет
"ирелеңдеудi"
орындайды

2. Сiз бiз. Күндiз және түнде: "Territory Тэритори Ұсталынған
дiң мемле. ұстаушы ұшақ ұстап entered" энтэрд ұшақ ұстап
кеттiк ау. алынатын ұшақпен алушы
мағымыздың қатар бағытта қа. ұшақтың
шегiне уiпсiз аралықта, бiр нұсқауымен
кiрдіңіз қанаттан екiншi қа. жүреді.
натқа тербеледi,
бiрдей уақыт аралы.
ғында аэронавига.
циялық оттармен
сирек жыпықтауды
орындайды, бiр мез.
гiлде бiр қанаттан
екiншi қанатқа шай.
қалады, содан соң
көлденең жазықтықта
ұсталынатын ұшақ
жағына 15-20 ⁰ қиғаш.
тықпен айналуды
орындайды. Жақындасу
аса сақтықпен, бiрақ
қанаттардың өрiсiнен
жақын емес, 10 - 15
метрлiк биiктiкте
төмендеумен немесе
жоғарылаумен жүзеге
асырылады. Ұсталынған
ұшақ белгi алғанын
растағанға дейiн
немесе радиобайланыс
орнатылғанға дейiн
қайталансын.

3. Маған Күндiз және түнде: "Request Риквэст Ұстап алушы
қону қажет ұшақ аэронавигация. landing" Лэндинг ұшақ ұста.
лық оттармен жиi лынған
қайталанатын жыпық. ұшаққа
тауларды орындайды көмек
және бiр қанаттан көрсетедi.
бiр қанатқа тербеле
отырып, бiр мезгiлде
жағылған шамдарын
шығарады, одан кейiн
тiк жазықта "ире.
леңдеудi" баяу
орындайды.

4. Радио. Күндiз де түнде де "Radio Рэдио Сұратушы
байланысты 128,5 МГц немесе contact" контакт ұшаққа, ке.
128,5 МГц 124,0 МГц немесе меге, әуе
немесе 124,0 130,0 МГц жиiлiкте қозғалысын
МГц, немесе байланыс орнату мүм. басқару
130,0 МГц кiн емес, ұшақ бiр және бақы.
жиілікте қанатынан екiншi лау пунктi.
орнатуды қанатына тербеле не осы сөз
сұраймын отырып, аэронавига. тiркесi
циялық оттарын ұзақ белгiсiнiң
және қысқа жыпықтау. қабылдануы
ларды кезек-кезек расталады.
үзiксiз орындайды. Байланыс
орнатылған.
нан кейiн
радиобай.
ланысты
жүзеге
асыру үшiн
128,5 МГц
жиiлiгiне
көшу керек.

5. Менiң Жоқ "Radio Рэдио Ұшақ пен
ұшағым contact" контакт кеме осы
сiздiң сөз тiрке.
кемеңiзге сiн алмасу
128,5 МГц жолымен
немесе радиобайла.
124,0 МГц, ныс орната.
немесе ды, екеуi
130,0 МГц де радио.
жиiлiгiнде байланысты
радиобайла. жүзеге
ныс орнату. асыру үшiн
ды ұсынады 128,5 МГц
жиiлiгiне
көшедi.

6. Мен Жоқ "Stop Стоп ин. Мән-жайлар
өзiмнiң interfe. терфирэнс анықталады
басқару rence" және қажет
желiлерiмде болған жағ.
қауiптi ке. дайда қа.
дергiлер уiптi ке.
деңгейiн дергiлер
байқаймын туғызатын
(сөз тiркесi кез келген
орнатылған iс-қимылдар
жиiлiкте тоқтатылады.
берiледi)

7. Мен жос. Жоқ "Laser Лэйзер Қызметшi.
парлаған danger" дэнджер лерге, аза.
лазердi қол. маттық ха.
дану осы ау. лыққа зиян
данда қауiп немесе тех.
тудыруы мүм. никаға нұқ.
кiн (сөз сан келтi.
тiркесi ор. рудi бол.
натылған дырмау үшiн
жиiлiкте тиiстi
берiледi) шаралар
қабылданады.

8. Мен қа. Жоқ "Stop Стоп Мән-жайлар
уiптi лазер. laser" лэйзер анықталады
лік сәуле. және қажет.
лендiру дең. тi жағдайда
гейiн бай. қызметшi.
қаймын (сөз лерге, аза.
тіркесі ор. маттық ха.
натылған лыққа зиян
жиiлiкте немесе тех.
берiледi) ника мен
объектi.
лерге нұқсан
келтiруi
мүмкiн ла.
зердiң кез
келгенiн
қолдану
тоқтатылады.
__________________________________________________________________