ИПС "Әділет"

Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

      1. В Уголовный кодекс Республики Казахстан от 16 июля 1997 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., N 15-16, ст. 211; 1998 г., N 16, ст. 219; N 17-18, ст. 225; 1999 г., N 20, ст. 721; N 21, ст. 774; 2000 г., N 6, ст. 141; 2001 г., N 8, ст. 53, 54; 2002 г., N 4, ст. 32, 33; N 10, ст. 106; N 17, ст. 155; N 23-24, ст. 192; 2003 г., N 15, ст. 137; N 18, ст. 142; 2004 г., N 5, ст. 22; N 17, ст. 97; N 23, ст. 139; 2005 г., N 13, ст. 53; N 14, ст. 58; N 21-22, ст. 87; 2006 г., N 2, ст. 19; N 3, ст. 22; N 5-6, ст. 31; N 8, ст. 45):
      в статье 343 :
      заголовок после слова "дознание" дополнить словом ", эксперта";
      абзац первый части второй после слов "дознание", "расследования" дополнить соответственно словами ", эксперта", ", проведением судебной экспертизы".

2. В Уголовно-процессуальный кодекс Реcпублики Казахстан от 13 декабря 1997 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., N 23, ст. 335; 1998 г., N 23, ст. 416; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 6, ст. 141; 2001 г., N 8, ст. 53; N 15-16, ст. 239; N 17-18, ст. 245; N 21-22, ст. 281; 2002 г., N 4, ст. 32, 33; N 17, ст. 155; N 23-24, ст. 192; 2003 г., N 18, ст. 142; 2004 г., N 5, ст. 22; N 23, ст. 139; N 24, ст. 153, 154, 156; 2005 г., N 13, ст. 53; N 21-22, ст. 87; N 24, ст. 123; 2006 г., N 2, ст. 19; N 5-6, ст. 31):
1) по всему тексту слова "образцов для исследования", "образцов для экспертного исследования", "образцы для экспертного исследования" заменить соответственно словами "образцов", "образцы";

      2) в статье 84:
      в части второй:
      слова "обращать внимание участников следственного или судебного действия" заменить словами "обращать их внимание";

слова "обнаружении, закреплении и изъятии предметов или документов, при" заменить словами "оказании содействия в собирании, исследовании и оценке доказательств и";

после слов "основных свойств исследование" дополнить словами ", за исключением сравнительных,";

в части третьей слова "для обнаружения, закрепления и изъятия доказательств" заменить словами "для оказания содействия в собирании, исследовании и оценке доказательств";

3) в статье 242:
в части четвертой слова "не входят в компетенцию эксперта" заменить словами "предмету судебной экспертизы";

в части шестой слова "компетенции эксперта" заменить словами "предмету судебной экспертизы";

4) пункт 5) части первой статьи 244 изложить в следующей редакции:
"5) с разрешения следователя присутствовать при производстве экспертизы, давать объяснения эксперту, за исключением случаев, препятствующих производству экспертизы. При удовлетворении органом, ведущим уголовный процесс, ходатайства о присутствии при производстве экспертизы потерпевший, подозреваемый, обвиняемый извещаются о месте и времени производства экспертизы. В этом случае участие органа, ведущего уголовный процесс, обязательно. Неявка извещенного лица не препятствует производству экспертизы;".

      3. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 июля 1999 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., N 18, ст. 644; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 10, ст. 244; 2001 г., N 8, ст. 52; N 15-16, ст. 239; N 21-22, ст. 281; N 24, ст. 338; 2002 г., N 17, ст. 155; 2003 г., N 10, ст. 49; N 14, ст. 109; N 15, ст. 138; 2004 г., N 5, ст. 25; N 17, ст. 97; N 23, ст. 140; N 24, ст. 153; 2005 г., N 5, ст. 5; N 13, ст. 53; N 24, ст. 123; 2006 г., N 2, ст. 19; Закон Республики Казахстан от 5 июня 2006 г. "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам создания регионального финансового центра города Алматы", опубликованный в газетах "Егемен Қазақстан" 9 июня 2006 г. и "Казахстанская правда" 10 июня 2006 г.):
      1) в статье 41:
      в части третьей:
      слово "эксперта," исключить;

дополнить предложением следующего содержания:
"Участие эксперта при предыдущем рассмотрении данного дела в качестве эксперта не является основанием для его отвода, кроме случаев, когда экспертиза производится повторно ввиду возникшего сомнения в правильности его заключения.";

2) часть первую статьи 42 после слова "эксперт," дополнить словом "специалист,";

3) часть вторую статьи 64 после слов "процессуальных действий" дополнить словами ", протоколами судебных заседаний, отражающими ход и результаты процессуальных действий,";

4) дополнить статьями 91-1, 91-2, 91-3 следующего содержания:
"Статья 91-1. Получение образцов

      1. Судья вправе получить образцы, в том числе отображающие свойства живого человека, трупа, животного, вещества, предмета, если их исследование имеет значение для дела.
      2. К образцам относятся также пробы материалов, веществ, сырья, готовой продукции.
      3. О получении образцов выносится мотивированное определение, в котором должны быть указаны: лицо, которое будет получать образцы; лицо (организация), у которого следует получить образцы; какие именно образцы и в каком количестве должны быть получены; когда и к кому должно явиться лицо для получения у него образцов; когда и кому должны быть представлены образцы после их получения.
      4. Образцы могут быть получены судьей лично, а при необходимости - с участием врача или другого специалиста, если это не сопряжено с обнажением лица противоположного пола, у которого берутся образцы, и не требует особых профессиональных навыков. В иных случаях образцы могут быть получены по поручению судьи врачом или другим специалистом.
      5. Правом получения образцов обладают судья, эксперт, врач или другой специалист.
      6. В случаях, когда получение образцов является частью экспертного исследования, оно может быть произведено экспертом.
      7. Образцы могут быть получены у сторон, а также у третьих лиц.
      8. Судья вызывает к себе лицо, знакомит его под расписку с определением о получении образцов, разъясняет ему и иным лицам, участвующим в данном процессуальном действии, их права и обязанности.
      9. Судья лично или с участием специалиста производит необходимые действия, получает образцы, упаковывает их и опечатывает.
      10. Результаты получения образцов фиксируются в протоколе процессуального действия (судебного заседания), в котором описываются действия, предпринятые для получения образцов, в той последовательности, в которой они производились, примененные при этом научно-исследовательские и другие методы и процедуры, а также сами образцы.

Статья 91-2. Получение образцов врачом или другим специалистом, а также экспертом

      1. Судья направляет к врачу или другому специалисту лицо, у которого должны быть получены образцы, а также определение с соответствующим поручением. В определении должны быть указаны права и обязанности всех участников данного процессуального действия.
      2. Врач или другой специалист по поручению судьи производит необходимые действия и получает образцы. Образцы упаковываются и опечатываются, после чего вместе с официальным документом, составленным врачом или другим специалистом, направляются судье.
      3. В процессе исследования экспертом могут быть изготовлены экспериментальные образцы, о чем он сообщает в заключении.
      4. Судья вправе присутствовать при изготовлении таких образцов, что отражается в составляемом им протоколе.
      5. После проведения исследования эксперт прилагает образцы к своему заключению в упакованном и опечатанном виде.
      6. Если образцы получены по поручению судьи специалистом или экспертом, он составляет официальный документ, который подписывается всеми участниками процессуального действия и передается судье для приобщения к материалам дела.
      7. К протоколу прилагаются полученные образцы в упакованном и опечатанном виде.

Статья 91-3. Охрана прав личности при получении образцов

Методы и научно-технические средства получения образцов должны быть безопасны для жизни и здоровья человека. Применение сложных медицинских процедур или методов, вызывающих сильные болевые ощущения, допускается лишь с письменного согласия на это лица, у которого должны быть получены образцы, а если оно не достигло совершеннолетия или страдает психическим заболеванием, то и с согласия его законных представителей.";

5) часть первую статьи 92 после слова "показаний;" дополнить словами "по согласованию с судом, назначившим экспертизу,";

      6) в статье 99:
      часть первую изложить в следующей редакции:
      "1. Для участия в судебном заседании или процессуальных действиях в целях оказания содействия в собирании, исследовании и оценке доказательств путем дачи консультаций (пояснений) и помощи в применении научно-технических средств судом в качестве специалиста может быть привлечено не заинтересованное в исходе дела совершеннолетнее лицо, обладающее специальными знаниями.
      Суд вправе привлекать специалистов и по ходатайству стороны. Лица, участвующие в деле, могут просить суд о привлечении в качестве специалиста конкретного лица, обладающего специальными знаниями.";

в части третьей слова "обнаружении, закреплении и изъятии предметов или документов" заменить словами "оказании содействия в собирании, исследовании и оценке доказательств";

      7) часть первую статьи 207 изложить в следующей редакции:
      "1. В случаях, не требующих проведения специальных исследований, специалист дает суду консультацию (пояснения) в устной или письменной форме.
      Консультация специалиста, данная в письменной форме, фиксируется в виде приложения к протоколу судебного заседания (соответствующего процессуального действия) и оглашается в судебном заседании. Устная консультация заносится непосредственно в протокол судебного заседания (процессуального действия).".

4. В Кодекс Республики Казахстан об административных правонарушениях от 30 января 2001 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2001 г., N 5-6, ст. 24; N 17-18, ст. 241; N 21-22, ст. 281; 2002 г., N 4, ст. 33; N 17, ст. 155; 2003 г., N 1-2, ст. 3; N 4, ст. 25; N 5, ст. 30; N 11, ст. 56, 64, 68; N 14, ст. 109; N 15, ст. 122, 139; N 18, ст. 142; N 21-22, ст. 160; N 23, ст. 171; 2004 г., N 6, ст. 42; N 10, ст. 55; N 15, ст. 86; N 17, ст. 97; N 23, ст. 139, 140; N 24, ст. 153; 2005 г., N 5, ст. 5; N 7-8, ст. 19; N 9, ст. 26; N 13, ст. 53; N 14, ст. 58; N 17-18, ст. 72; N 21-22, ст. 86, 87; N 23, ст. 104; 2006 г., N 1, ст. 5; N 2, ст. 19, 20; N 3, ст. 22; N 5-6, ст. 31; N 8, ст. 45; Закон Республики Казахстан от 5 июня 2006 г. "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам создания регионального финансового центра города Алматы", опубликованный в газетах "Егемен Қазақстан" 9 июня 2006 г. и "Казахстанская правда" 10 июня 2006 г.):
1) часть вторую статьи 596 после слова "исследование" дополнить словами ", за исключением сравнительных,";

2) дополнить статьями 612-1, 612-2, 612-3 следующего содержания:
"Статья 612-1. Получение образцов

      1. Судья вправе получить образцы, в том числе отображающие свойства человека, животного, вещества, предмета, если их исследование имеет значение для дела.
      2. К образцам относятся также пробы материалов, веществ, сырья, готовой продукции.
      3. О получении образцов выносится мотивированное определение, в котором должны быть указаны: лицо, которое будет получать образцы; лицо (организация), у которого следует получить образцы; какие именно образцы и в каком количестве должны быть получены; когда и к кому должно явиться лицо для получения у него образцов; когда и кому должны быть представлены образцы после их получения.
      4. Образцы могут быть получены судьей лично, а при необходимости - с участием врача или другого специалиста, если это не сопряжено с обнажением лица противоположного пола, у которого берутся образцы, и не требует особых профессиональных навыков. В иных случаях образцы могут быть получены по поручению судьи врачом или другим специалистом.
      5. Правом получения образцов обладают судья, эксперт, врач или другой специалист.
      6. В случаях, когда получение образцов является частью экспертного исследования, оно может быть произведено экспертом.
      7. Образцы могут быть получены у сторон, а также у третьих лиц.
      8. Судья вызывает к себе лицо, знакомит его под расписку с определением о получении образцов, разъясняет ему и иным лицам, участвующим в данном процессуальном действии, их права и обязанности.
      9. Судья лично или с участием специалиста производит необходимые действия, получает образцы, упаковывает их и опечатывает.
      10. Результаты получения образцов фиксируются в протоколе процессуального действия (судебного заседания), в котором описываются действия, предпринятые для получения образцов, в той последовательности, в которой они производились, примененные при этом научно-исследовательские и другие методы и процедуры, а также сами образцы.

Статья 612-2. Получение образцов врачом или другим специалистом, а также экспертом

Статья 612-3. Охрана прав личности при получении образцов

Президент
Республики Казахстан

Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актiлерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзілсiн:

      1. 1997 жылғы 16 шiлдедегi Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1997 ж., N 15-16, 211-құжат; 1998 ж., N 16, 219-құжат; N 17-18, 225-құжат; 1999 ж., N 20, 721-құжат; N 21, 774-құжат; 2000 ж., N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 8, 53, 54-құжаттар; 2002 ж., N 4, 32, 33-құжаттар; N 10, 106-құжат; N 17, 155-құжат; N 23-24, 192-құжат; 2003 ж., N 15, 137-құжат; N 18, 142-құжат; 2004 ж., N 5, 22-құжат; N 17, 97-құжат; N 23, 139-құжат; 2005 ж., N 13, 53-құжат; N 14, 58-құжат; N 21-22, 87-құжат; 2006 ж., N 2, 19-құжат; N 3, 22-құжат; N 5-6, 31-құжат; N 8, 45-құжат):
      343-бапта:
      тақырыбы "адамға," деген сөзден кейiн "сарапшыға," деген сөзбен толықтырылсын;
      екiншi бөлiктiң бiрiншi абзацы "жүргiзілумен", "адамға," деген сөздерден кейiн тиiсiнше ", сот сараптамасы жүргiзiлуiмен", "сарапшыға," деген сөздермен толықтырылсын.

2. 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Қылмыстық iс жүргiзу кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1997 ж., N 23, 335-құжат; 1998 ж., N 23, 416-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 8, 53-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 17-18, 245-құжат; N 21-22; 281-құжат; 2002 ж., N 4, 32, 33-құжаттар; N 17, 155-құжат; N 23-24, 192-құжат; 2003 ж., N 18, 142-құжат; 2004 ж., N 5, 22-құжат; N 23, 22-құжат; N 23, 139-құжат; N 24, 153, 154, 156-құжаттар; 2005 ж., N 13, 53-құжат; N 21-22, 87-құжат; N 24, 123-құжат; 2006 ж., N 2, 19-құжат; N 5-6, 31-құжат):
1) бүкiл мәтiн бойынша "зерттеу үшiн үлгiлердi", "зерттеу үшiн үлгiлер", "зерттеу үшiн алынған үлгiлер", "Сараптамалық зерттеу үшiн үлгiлер", "Сараптамалық зерттеу үшiн үлгi", "caраптамалық зерттеу үшiн үлгiлер", "сараптамалық зерттеу үшiн үлгiлердi", "Сараптамалық зерттеу үшiн үлгiлердi", "сараптамалық зерттеудiң үлгiлерi", "Сараптамалық зерттеу үшiн дәрiгердiң немесе басқа маманның үлгiлер алуы", "сараптамалық зерттеу үшiн үлгi", "Сараптамалық зерттеу үшiн алынған үлгiлер", "сараптамалық зерттеуге үлгiлер" деген сөздер тиiсiнше "үлгiлердi", "үлгiлер", "Yлгілер", "Үлгi", "Yлгілердi", "Дәрiгердiң немесе басқа маманның үлгiлер алуы", "үлгi", "Алынған үлгілер" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2) 84-бапта:
      екiншi бөлiкте:
      "тергеу немесе сот әрекетiне қатысушылардың" деген сөздер "олардың" деген сөзбен ауыстырылсын;
      "заттарды немесе құжаттарды табу, бекiту және алу кезiнде," деген сөздер "дәлелдемелердi жинауға, зерттеу мен бағалауға жәрдемдесу және" деген сөздермен ауыстырылсын;
      "аударуға;" деген сөзден кейiн "салыстырма зерттеулердi қоспағанда," деген сөздермен толықтырылсын;
      үшiншi бөлiктегi "дәлелдердi табу, бекiту және алу үшiн" деген сөздер "дәлелдемелердi жинауға, зерттеу мен бағалауға көмек көрсету үшiн" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3) 242-бапта:
      төртiншi бөлiктегi "қылмыстық iске жатпайтын немесе сарапшының құзыретiне кiрмейтiн" деген сөздер "қылмыстық iске немесе сот сараптамасының нысанасына жатпайтын" деген сөздермен ауыстырылсын;
      алтыншы бөлiктегi "сарапшының құзыретiне" деген сөздер "сот сараптамасының нысанасына" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 244-баптың бiрiншi бөлiгiнiң 5) тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"5) сараптама жүргiзуге кедергi келтiретiн жағдайларды қоспағанда, тергеушiнiң рұқсатымен сараптама жүргiзу кезiнде қатысуға, сарапшыға түсiнiктемелер беруге құқығы бар. Қылмыстық процестi жүргiзушi орган сараптама жүргiзу кезiнде қатысу туралы өтінішті қанағаттандырған жағдайда жәбірленуші, күдікті, айыпталушы сараптама жүргізілу орны мен уақыты туралы хабардар етiледi. Бұл жағдайда қылмыстық процестi жүргiзушi органның қатысуы мiндеттi. Хабарландырылған адамның келмей қалуы сараптама жүргiзуге кедергi келтiрмейдi;".

      3. 1999 жылғы 13 шiлдедегi Қазақстан Республикасының Азаматтық iс жүргiзу кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1999 ж., N 18, 644-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 10, 244-құжат; 2001 ж., N 8, 52-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 21-22, 281-құжат; N 24, 338-құжат; 2002 ж., N 17, 155-құжат; 2003 ж., N 10, 49-құжат; N 14, 109-құжат; N 15, 138-құжат; 2004 ж., N 5, 25-құжат; N 17, 97-құжат; N 23, 140-құжат; N 24, 153-құжат; 2005 ж., N 5, 5-құжат; N 13, 53-құжат; N 24, 123-құжат; 2006 ж., N 2, 19-құжат; 2006 жылғы 9 маусымда "Егемен Қазақстан" және 2006 жылғы 10 маусымда "Казахстанская правда" газеттерiнде жарияланған "Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне Алматы қаласының өңiрлiк қаржы орталығын құру мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" 2006 жылғы 5 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы ):
      1) 41-бапта:
      үшiншi бөлiкте:
      "сарапшының," деген сөз алып тасталсын;
      мынадай мазмұндағы сөйлеммен толықтырылсын:
      "Сараптама қорытындысының дұрыстығына күмән туындауына орай ол қайталап жүргiзiлетiн жағдайларды қоспағанда, сарапшының осы iстi алдыңғы қарау кезiнде сарапшы ретiнде қатысуы оған қарсылық бiлдiру үшiн негiз болып табылмайды.";

2) 42-баптың бiрiншi бөлiгi "сарапшы," деген сөзден кейiн "маман," деген сөзбен толықтырылсын;

3) 64-баптың екiншi бөлiгi "iс жүргiзу әрекеттерiнiң хаттамаларымен" деген сөздерден кейiн ", iс жүргiзу әрекеттерiнiң барысын және нәтижелерiн көрсететiн сот отырыстары хаттамаларымен" деген сөздермен толықтырылсын;

4) мынадай мазмұндағы 91-1, 91-2, 91-3-баптармен толықтырылсын:

" 91-1-бап. Үлгiлердi алу

      1. Судья, егер үлгiлердi зерттеудiң iс үшiн маңызы бар болса, оларды, оның iшiнде тiрi адамның, мәйiттiң, жануардың, заттың, нәрсенiң қасиеттерiн бейнелейтiн үлгілердi алуға құқылы.
      2. Үлгiлерге материалдардың, заттардың, шикiзаттардың, дайын өнiмнiң сынамалары да жатады.
      3. Үлгiлердi алу туралы дәлелдi ұйғарым шығарылады, онда: үлгiлердi алатын адам; үлгілер алынуы тиiс адам (ұйым); нақты қандай үлгiлер және қандай санда алынуы тиiс екенi; адам үлгiлердi алу үшiн қашан және кiмге келуi тиiс екенi; үлгiлер алынғаннан кейiн олардың қашан және кiмге табыс етілуi тиiс екенi көрсетілуi қажет.
      4. Үлгiлердi судьяның жеке өзi алуы, ал қажет болса, егер бұл әрекет үлгiлер алынатын жынысы басқа адамды жалаңаштап шешiндiрумен байланысты болмаса және ерекше кәсiби дағдыны талап етпесе, дәрiгердiң немесе басқа маманның қатысуымен алуы мүмкiн. Өзге жағдайларда үлгілердi судьяның тапсырмасы бойынша дәрiгер немесе басқа маман алуы мүмкiн.
      5. Үлгiлердi алу құқығы судьяда, сарапшыда, дәрiгерде немесе басқа маманда болады.
      6. Yлгiлердi алу сараптамалық зерттеудiң бiр бөлiгi болып табылатын жағдайларда, оны сарапшы жүргiзуi мүмкiн.
      7. Yлгiлер тараптардан, сондай-ақ үшiншi тұлғалардан алынуы мүмкiн.
      8. Судья адамды өзiне шақырады, оны, қолхат ала отырып, үлгiлердi алғаны туралы ұйғарыммен таныстырады, оған және осы iс жүргiзу әрекеттерiне қатысушы өзге де адамдарға олардың құқықтары мен мiндеттерiн түсiндiредi.
      9. Судьяның жеке өзi немесе маманның қатысуымен қажеттi әрекеттердi жүргiзедi, үлгiлердi алады, оларды орайды және мөр басады.
      10. Yлгiлердi алу нәтижелерi iс жүргiзу әрекеттерiнiң (сот отырысының) хаттамасында тiркеледi, онда жүргiзiлу ретiн сақтай отырып, үлгiлердi алу үшiн жасалған әрекеттер, бұл ретте қолданылған ғылыми-зерттеу және басқа да әдiстер мен рәсiмдер, сондай-ақ үлгiлердiң өздерi жазылады.

91-2-бап. Дәрiгердiң немесе басқа маманның, сондай-ақ сарапшының үлгiлердi алуы

      1. Судья өзiнен үлгілер алынуға тиiс адамды, сондай-ақ тиiстi тапсырмасы бар ұйғарымды дәрiгерге немесе басқа маманға жiбередi. Ұйғарымда осы iс жүргiзу әрекетiне барлық қатысушылардың құқықтары мен мiндеттерi көрсетiлуi тиiс.
      2. Дәрiгер немесе басқа маман судьяның тапсырмасы бойынша қажеттi әрекеттердi жүргiзедi және үлгілердi алады. Yлгiлер оралады және мөр басылады, одан кейiн дәрiгер немесе басқа маман жасаған ресми құжатпен бiрге судьяға жiберiледi.
      3. Сарапшы зерттеу процесiнде сынақ үлгiлер дайындауы мүмкiн, бұл туралы ол қорытындыда хабарлайды.
      4. Судья мұндай үлгiлердi дайындау кезiнде қатысуға құқылы, оны өзi жасайтын хаттамада көрсетедi.
      5. Сарапшы зерттеу жүргiзгеннен кейiн үлгiлердi оралған және мөр басылған түрде өзiнiң қорытындысына қоса тiркейдi.
      6. Егер үлгiлердi судьяның тапсырмасы бойынша маман немесе сарапшы алған болса, онда ол ресми құжат жасап, оған iс жүргiзу әрекетiне барлық қатысушылар қол қояды және iс материалдарына қоса тiркеу үшiн судьяға берiледi.
      7. Алынған үлгiлер оралған және мөр басылған түрде хаттамаға қоса тiркеледi.

91-3-бап. Үлгiлердi алу кезiнде тұлғаның құқықтарын қорғау

Үлгілердi алу әдiстерi мен ғылыми-техникалық құралдары адамның өмірі мен денсаулығы үшін қауіпсіз болуы тиіс. Қатты ауыру сезінуін тудыратын күрделi медициналық рәсiмдердi немесе әдiстердi қолдануға үлгiлер алынуға тиiстi адам жазбаша келiсiм бергенде ғана, ал егер ол кәмелетке толмаған немесе психикалық аурумен ауыратын болса, бұған қоса оның заңды өкiлдерiнiң де келiсiмiмен жол берiледi.";

5) 92-баптың бiрiншi бөлiгi "ескертулер жасауға;" деген сөздерден кейiн "сараптаманы тағайындаған соттың келiсiмiмен," деген сөздермен толықтырылсын;

      6) 99-бапта:
      бiрiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
      "1. Сот ғылыми-техникалық құралдарды қолдануға консультациялар (түсiндiрмелер) беру және көмектесу арқылы дәлелдемелердi жинауда, зерттеуде және бағалауда жәрдем көрсету мақсатында сот отырысына немесе iс жүргiзу әрекеттерiне қатыстыру үшiн iстiң нәтижесiне мүдделi емес, арнаулы білiмi бар кәмелетке толған адамды маман ретiнде тартуы мүмкiн.
      Сот тараптың өтiнiмi бойынша да мамандарды тартуға құқылы. Iске қатысатын адамдар арнаулы бiлiмi бар нақты адамды маман ретiнде тарту туралы сотқа өтiнiш жасай алады.";
      үшiншi бөлiктегi "заттарды немесе құжаттарды табу, бекiту және алу" деген сөздер "дәлелдемелердi жинауға, зерттеуге және бағалауға жәрдем көрсету" деген сөздермен ауыстырылсын;

      7) 207-баптың бiрiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
      "1. Арнайы зерттеулер жүргiзу талап етiлмейтiн жағдайларда маман coтқa ауызша немесе жазбаша нысанда консультация (түсiндiрме) бередi.
      Маманның жазбаша нысанда берiлген консультациясы сот отырысының (тиiстi iс жүргiзу әрекетiнiң) хаттамасына қосымша түрiнде тiркеледi және сот отырысында жария етiледi. Ауызша консультация тiкелей сот отырысының (ic жүргiзу әрекетiнiң) хаттамасына енгiзiледi.".

4. 2001 жылғы 30 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы кодексiне Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2001 ж., N 5-6, 24-құжат; N 17-18, 241-құжат; N 21-22, 281-құжат; 2002 ж., N 4, 33-құжат; N 17, 155-құжат; 2003 ж., N 1-2, 3-құжат; N 4, 25-құжат; N 5, 30-құжат; N 11, 56, 64, 68-құжаттар; N 14, 109-құжат; N 15, 122, 139-құжаттар; N 18, 142-құжат; N 21-22, 160-құжат; N 23, 171-құжат; 2004 ж., N 6, 42-құжат; N 10, 55-құжат; N 15, 86-құжат; N 17, 97-құжат; N 23, 139, 140-құжаттар; N 24, 153-құжат; 2005 ж., N 5, 5-құжат; N 7-8, 19-құжат; N 9, 26-құжат; N 13, 53-құжат; N 14, 58-құжат; N 17-18, 72-құжат; N 21-22, 86, 87-құжаттар; N 23, 104-құжат; 2006 ж., N 1, 5-құжат; N 2, 19, 20-құжаттар; N 3, 22-құжат; N 5-6, 31-құжат; N 8, 45-құжат; 2006 жылғы 9 маусымда "Егемен Қазақстан" және 2006 жылғы 10 маусымда "Казахстанская правда" газеттерiнде жарияланған "Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актілерiне Алматы қаласының өңiрлiк қаржы орталығын құру мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" 2006 жылғы 5 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы ):
1) 596-баптың екiншi бөлiгi "сұрақтар қоюға;" деген сөздерден кейiн "салыстырма зерттеулердi қоспағанда," деген сөздермен толықтырылсын;

2) мынадай мазмұндағы 612-1, 612-2, 612-3-баптармен толықтырылсын:

" 612-1-бап. Yлгiлердi алу

      1. Судья, eгep үлгiлердi зерттеудiң iс үшiн маңызы бар болса, оларды, оның iшiнде адамның, жануардың, заттың, нәрсенiң қасиеттерiн бейнелейтiн үлгілердi алуға құқылы.
      2. Үлгiлерге материалдардың, заттардың, шикiзаттардың, дайын өнiмнiң сынамалары да жатады.
      3. Yлгiлердi алу туралы дәлелдi ұйғарым шығарылады, онда: үлгілердi алатын адам; үлгілер алынуы тиiс адам (ұйым); нақты қандай үлгiлер және қандай санда алынуы тиiс екенi; адам үлгiлердi алу үшiн қашан және кiмге келуi тиiс екенi; үлгілер алынғаннан кейiн олардың қашан және кiмге табыс етiлуi тиiс екенi көрсетiлуi қажет.
      4. Үлгiлердi судьяның жеке өзi алуы, ал қажет болса, егер бұл әрекет үлгiлер алынатын жынысы басқа адамды жалаңаштап шешiндiрумен байланысты болмаса және ерекше кәсiби дағдыны талап етпесе, дәрiгердiң немесе басқа маманның қатысуымен алуы мүмкiн. Өзге жағдайларда үлгiлердi судьяның тапсырмасы бойынша дәрiгер немесе басқа маман алуы мүмкiн.
      5. Үлгiлердi алу құқығы судьяда, сарапшыда, дәрiгерде немесе басқа маманда болады.
      6. Үлгiлердi алу сараптамалық зерттеудiң бiр бөлiгi болып табылатын жағдайларда, оны сарапшы жүргiзуi мүмкiн.
      7. Yлгiлер тараптардан, сондай-ақ үшiншi тұлғалардан алынуы мүмкiн.
      8. Судья адамды өзiне шақырады, оны, қолхат ала отырып, үлгiлердi алғаны туралы ұйғарыммен таныстырады, оған және осы iс жүргiзу әрекеттерiне қатысушы өзге де адамдарға олардың құқықтары мен мiндеттерiн түсiндiредi.
      9. Судьяның жеке өзi немесе маманның қатысуымен қажеттi әрекеттердi жүргiзедi, үлгiлердi алады, оларды орайды және мөр басады.
      10. Үлгiлердi алу нәтижелерi iс жүргізу әрекеттерiнiң (сот отырысының) хаттамасында тiркеледi, онда жүргiзiлу ретiнде сақтай отырып, үлгілердi алу үшiн жасалған әрекеттер, бұл ретте қолданылған ғылыми-зерттеу және басқа да әдiстер мен рәсiмдер, сондай-ақ үлгілердiң өздерi жазылады.

612-2-бап. Дәрiгердiң немесе басқа маманның, сондай-ақ сарапшының үлгiлердi алуы

      1. Судья өзiнен үлгiлер алынуға тиiс адамды, сондай-ақ тиiстi тапсырмасы бар ұйғарымды дәрiгерге немесе басқа маманға жiбередi. Ұйғарымда осы iс жүргiзу әрекетiне барлық қатысушылардың құқықтары мен міндеттері көрсетілуі тиіс.
      2. Дәрiгер немесе басқа маман судьяның тапсырмасы бойынша қажеттi әрекеттердi жүргiзедi және үлгiлердi алады. Үлгiлер оралады және мөр басылады, одан кейiн дәрiгер немесе басқа маман жасаған ресми құжатпен бiрге судьяға жiберiледi.
      3. Сарапшы зерттеу процесiнде сынақ үлгiлер дайындауы мүмкiн, бұл туралы ол қорытындыда хабарлайды.
      4. Судья мұндай үлгiлердi дайындау кезiнде қатысуға құқылы, оны өзi жасайтын хаттамада көрсетедi.
      5. Сарапшы зерттеу жүргiзгеннен кейiн үлгiлердi оралған және мөр басылған түрде өзiнiң қорытындысына қоса тiркейдi.
      6. Егер үлгiлердi судьяның тапсырмасы бойынша маман немесе сарапшы алған болса, онда ол ресми құжат жасап, оған iс жүргiзу әрекетiне барлық қатысушылар қол қояды және iс материалдарына қоса тiркеу үшiн судьяға беріледi.
      7. Алынған үлгiлер оралған және мөр басылған түрде хаттамаға қоса тiркеледi.

612-3-бап. Үлгiлердi алу кезiнде тұлғаның құқықтарын қорғау

Үлгілердi алу әдiстерi мен ғылыми-техникалық құралдары адамның өмiрi мен денсаулығы үшiн қауiпсiз болуға тиiс. Қатты ауыру сезiнуiн тудыратын күрделi медициналық рәсiмдердi немесе әдiстердi қолдануға үлгiлер алынуға тиiстi адам жазбаша келiсiм бергенде ғана, ал егер ол кәмелетке толмаған немесе психикалық аурумен ауыратын болса, оның заңды өкілдерінің келісімімен ғана жол беріледi.".

Қазақстан Республикасының
Президенті

О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам судебной экспертизы

Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сот сараптамасы мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы