О внесении изменений и дополнений в Конституцию Республики Казахстан

Закон Республики Казахстан от 21 мая 2007 года N 254

       Статья 1 .
      В  Конституцию Республики Казахстан, принятую на республиканском референдуме 30 августа 1995 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1996 г., N 4, ст. 217; 1998 г., N 20, ст. 245), внести следующие изменения и дополнения:

      1. Пункт 3 статьи 2 изложить в следующей редакции:
      "3. Административно-территориальное устройство Республики, статус ее столицы определяются законом. Столицей Казахстана является город Астана.".

      2. В статье 5:
      1) в пункте 1 слова "слияние общественных и государственных институтов," исключить;
      2) в пункте 2 слова ", государственное финансирование общественных объединений" исключить.

      3. Внесено изменение в текст статьи 9 на государственном языке, текст на русском языке не изменяется.

      4. Пункт 2 статьи 15 изложить в следующей редакции:
      "2. Никто не вправе произвольно лишать человека жизни. Смертная казнь устанавливается законом как исключительная мера наказания за террористические преступления, сопряженные с гибелью людей, а также за особо тяжкие преступления, совершенные в военное время, с предоставлением приговоренному права ходатайствовать о помиловании.".

      5. Пункт 2 статьи 16 изложить в следующей редакции:
      "2. Арест и содержание под стражей допускаются только в предусмотренных законом случаях и лишь с санкции суда с предоставлением арестованному права обжалования. Без санкции суда лицо может быть подвергнуто задержанию на срок не более семидесяти двух часов.".

      6. Внесено изменение в текст пункта 2 статьи 34 на государственном языке, текст на русском языке не изменяется.

      7. В статье 41:
      1) в пункте 1 слово "семь" заменить словом "пять";
      2) в пункте 2 слова "не менее пятнадцати" заменить словами "последние пятнадцать".

      8. Пункт 5 статьи 42 дополнить частью второй следующего содержания:
      "Настоящее ограничение не распространяется на Первого Президента Республики Казахстан.".

      9. Пункт 2 статьи 43 исключить.

      10. В статье 44:
      1) подпункты 2), 3), 4), 5), 7) изложить в следующей редакции:
      "2) назначает очередные и внеочередные выборы в Парламент Республики и его Палаты; созывает первую сессию Парламента и принимает присягу его депутатов народу Казахстана; созывает внеочередную сессию Парламента; подписывает представленный Сенатом Парламента закон в течение одного месяца, обнародует закон либо возвращает закон или отдельные его статьи для повторного обсуждения и голосования;
      3) после консультаций с фракциями политических партий, представленных в Мажилисе Парламента, вносит на рассмотрение Мажилиса для дачи согласия кандидатуру Премьер-Министра Республики; с согласия Мажилиса Парламента назначает на должность Премьер-Министра Республики; освобождает его от должности; по представлению Премьер-Министра определяет структуру Правительства Республики, образует, упраздняет и реорганизует центральные исполнительные органы Республики, не входящие в состав Правительства, назначает на должности членов Правительства Республики; назначает на должности министров иностранных дел, обороны, внутренних дел, юстиции; освобождает от должностей членов Правительства; принимает присягу членов Правительства; председательствует на заседаниях Правительства по особо важным вопросам; поручает Правительству внесение законопроекта в Мажилис Парламента; отменяет либо приостанавливает полностью или частично действие актов Правительства и Премьер-Министра Республики, акимов областей, городов республиканского значения и столицы;
      4) с согласия Сената Парламента назначает на должности Председателя Национального Банка, Генерального Прокурора и Председателя Комитета национальной безопасности Республики Казахстан; освобождает их от должностей;
      5) образует, упраздняет и реорганизует государственные органы, непосредственно подчиненные и подотчетные Президенту Республики, назначает на должности и освобождает от должностей их руководителей;";
      "7) назначает на должности сроком на пять лет Председателя и двух членов Центральной избирательной комиссии, Председателя и двух членов Счетного комитета по контролю за исполнением республиканского бюджета;";
      2) внесено изменение в текст подпункта 13) на государственном языке, текст на русском языке не изменяется;
      3) внесено изменение в текст подпункта 16) на государственном языке, текст на русском языке не изменяется;
      4) подпункт 20) изложить в следующей редакции:
      "20) образует Совет Безопасности и иные консультативно-совещательные органы, а также Ассамблею народа Казахстана и Высший Судебный Совет;".

      11. Статью 46 дополнить пунктом 4 следующего содержания:
      "4. Статус и полномочия Первого Президента Казахстана определяются Конституцией Республики и конституционным законом.".

      12. Пункт 3 статьи 47 дополнить словами "или Мажилиса Парламента".

      13. Пункты 2 и 3 статьи 50 изложить в следующей редакции:
      "2. Сенат образуют депутаты, представляющие в порядке, установленном конституционным законом, по два человека от каждой области, города республиканского значения и столицы Республики Казахстан. Пятнадцать депутатов Сената назначаются Президентом Республики с учетом необходимости обеспечения представительства в Сенате национально-культурных и иных значимых интересов общества.
      3. Мажилис состоит из ста семи депутатов, избираемых в порядке, установленном конституционным законом.".

      14. Пункты 1, 3, 4, 5 статьи 51 изложить в следующей редакции:
      "1. Избрание девяноста восьми депутатов Мажилиса осуществляется на основе всеобщего, равного и прямого избирательного права при тайном голосовании. Девять депутатов Мажилиса избираются Ассамблеей народа Казахстана. Очередные выборы депутатов Мажилиса проводятся не позднее чем за два месяца до окончания срока полномочий действующего созыва Парламента.";
      "3. Внеочередные выборы депутатов Парламента или Мажилиса Парламента проводятся в течение двух месяцев со дня досрочного прекращения полномочий соответственно Парламента или Мажилиса Парламента.
      4. Депутатом Парламента может быть лицо, состоящее в гражданстве Республики Казахстан и постоянно проживающее на ее территории последние десять лет. Депутатом Сената может быть лицо, достигшее тридцати лет, имеющее высшее образование и стаж работы не менее пяти лет, постоянно проживающее на территории соответствующей области, города республиканского значения либо столицы Республики не менее трех лет. Депутатом Мажилиса может быть лицо, достигшее двадцати пяти лет.
      5. Выборы депутатов Парламента Республики регулируются конституционным законом.".

      15. В статье 52:
      1) пункт 1 исключить;
      2) пункт 5 изложить в следующей редакции:
      "5. Полномочия депутата Парламента прекращаются в случаях подачи в отставку, его смерти, признания депутата по вступившему в законную силу решению суда недееспособным, умершим или безвестно отсутствующим и иных предусмотренных Конституцией и конституционным законом случаях.
      Депутат Парламента лишается своего мандата при:
      1) его выезде на постоянное место жительства за пределы Казахстана;
      2) вступлении в законную силу в отношении его обвинительного приговора суда;
      3) утрате гражданства Республики Казахстан.
      Депутат Мажилиса Парламента лишается своего мандата при:
      1) выходе или исключении депутата из политической партии, от которой в соответствии с конституционным законом он избран;
      2) прекращении деятельности политической партии, от которой в соответствии с конституционным законом депутат избран.
      Полномочия назначенных депутатов Сената Парламента могут быть досрочно прекращены по решению Президента Республики.
      Полномочия депутатов Парламента и Мажилиса Парламента прекращаются в случаях роспуска соответственно Парламента или Мажилиса Парламента.".

      16. Статьи 53 и 54 изложить в следующей редакции:
      "Статья 53
      Парламент на совместном заседании Палат:
      1) по предложению Президента Республики Казахстан вносит изменения и дополнения в Конституцию;
      2) утверждает отчеты Правительства и Счетного комитета по контролю за исполнением республиканского бюджета об исполнении республиканского бюджета. Неутверждение Парламентом отчета Правительства об исполнении республиканского бюджета означает выражение Парламентом вотума недоверия Правительству;
      3) двумя третями голосов от общего числа депутатов каждой из Палат по инициативе Президента вправе делегировать ему законодательные полномочия на срок, не превышающий одного года;
      4) решает вопросы войны и мира;
      5) принимает по предложению Президента Республики решение об использовании Вооруженных Сил Республики для выполнения международных обязательств по поддержанию мира и безопасности;
      6) заслушивает ежегодные послания Конституционного Совета о состоянии конституционной законности в Республике;
      7) образует совместные комиссии Палат, избирает и освобождает от должности их председателей, заслушивает отчеты о деятельности комиссий;
      8) осуществляет иные полномочия, возложенные на Парламент Конституцией.
      Статья 54
      1. Парламент в раздельном заседании Палат путем последовательного рассмотрения вопросов вначале в Мажилисе, а затем в Сенате принимает конституционные законы и законы, в том числе:
      1) утверждает республиканский бюджет, вносит в него изменения и дополнения;
      2) устанавливает и отменяет государственные налоги и сборы;
      3) устанавливает порядок решения вопросов административно-территориального устройства Казахстана;
      4) учреждает государственные награды, устанавливает почетные, воинские и иные звания, классные чины, дипломатические ранги Республики, определяет государственные символы Республики;
      5) решает вопросы о государственных займах и оказании Республикой экономической и иной помощи;
      6) решает вопросы амнистии;
      7) ратифицирует и денонсирует международные договоры Республики.
      2. Парламент в раздельном заседании Палат путем последовательного рассмотрения вопросов вначале в Мажилисе, а затем в Сенате:
      1) обсуждает отчеты об исполнении республиканского бюджета;
      2) проводит повторное обсуждение и голосование по законам или статьям закона, вызвавшим возражения Президента Республики, в месячный срок со дня направления возражений. Не соблюдение этого срока означает принятие возражений Президента. Если Мажилис и Сенат большинством в две трети голосов от общего числа депутатов каждой из Палат подтвердят ранее принятое решение, Президент в течение одного месяца подписывает закон. Если возражения Президента не преодолены хотя бы одной из Палат, закон считается непринятым или принятым в редакции, предложенной Президентом. Возражения Главы государства на принятые Парламентом конституционные законы рассматриваются в предусмотренном настоящим подпунктом порядке. При этом возражения Президента на конституционные законы преодолеваются Парламентом не менее чем тремя четвертями голосов от общего числа депутатов каждой из Палат;
      3) проявляет инициативу о назначении республиканского референдума.".

      17. В статье 55:
      1) в подпункте 1) слова ", председателей коллегий" исключить;
      2) подпункт 2) изложить в следующей редакции:
      "2) дача согласия на назначение Президентом Республики Председателя Национального Банка, Генерального Прокурора, Председателя Комитета национальной безопасности Республики;";
      3) подпункт 4) исключить;
      4) подпункты 5) и 6) изложить в следующей редакции:
      "5) выполнение функций Парламента Республики по принятию конституционных законов и законов в период временного отсутствия Мажилиса, вызванного досрочным прекращением его полномочий;
      6) осуществление иных полномочий, возложенных Конституцией на Сенат Парламента.".

      18. Статью 56 изложить в следующей редакции:
      "Статья 56
      1. К исключительному ведению Мажилиса относится:
      1) принятие к рассмотрению внесенных в Парламент проектов конституционных законов и законов и рассмотрение этих проектов;
      2) большинством голосов от общего числа депутатов Палаты дача согласия Президенту Республики на назначение Премьер-Министра Республики;
      3) объявление очередных выборов Президента Республики;
      4) осуществление иных полномочий, возложенных Конституцией на Мажилис Парламента.
      2. Мажилис большинством голосов от общего числа депутатов Мажилиса по инициативе не менее одной пятой от общего числа депутатов Мажилиса вправе выразить вотум недоверия Правительству.".

      19. Подпункты 1) и 6) статьи 57 изложить в следующей редакции:
      "1) назначает на должности двух членов Конституционного Совета; назначает на пятилетний срок на должности двух членов Центральной избирательной комиссии, трех членов Счетного комитета по контролю за исполнением республиканского бюджета;";
      "6) вправе по инициативе не менее одной трети от общего числа депутатов Палаты заслушивать отчеты членов Правительства Республики по вопросам их деятельности. По итогам заслушивания отчета большинством голосов от общего числа депутатов Палаты вправе принимать обращение к Президенту Республики об освобождении от должности члена Правительства в случае неисполнения им законов Республики. Если Президент Республики отклоняет такое обращение, то депутаты большинством голосов от общего числа депутатов Палаты вправе по истечении шести месяцев со дня первого обращения повторно поставить перед Президентом Республики вопрос об освобождении от должности члена Правительства. В этом случае Президент Республики освобождает от должности члена Правительства;".

      20. Подпункт 7) пункта 3 статьи 58 изложить в следующей редакции:
      "7) представляют Палатам кандидатуры для назначения на должности членов Конституционного Совета, Центральной избирательной комиссии, Счетного комитета по контролю за исполнением республиканского бюджета;".

      21. Пункт 4 статьи 59 изложить в следующей редакции:
      "4. Сессия Парламента, как правило, открывается Президентом Республики и закрывается на совместных заседаниях Сената и Мажилиса. В период между сессиями Парламента Президент Республики по собственной инициативе, по предложению председателей Палат или не менее одной трети от общего числа депутатов Парламента может созвать внеочередную сессию Парламента. На ней могут рассматриваться лишь вопросы, послужившие основанием для ее созыва.".

      22. В статье 61:
      1) пункт 1 изложить в следующей редакции:
      "1. Право законодательной инициативы принадлежит Президенту Республики, депутатам Парламента, Правительству и реализуется исключительно в Мажилисе.";
      2) дополнить пунктом 5-1 следующего содержания:
      "5-1. Проект конституционного закона, рассмотренный и одобренный не менее чем двумя третями голосов от общего числа депутатов Мажилиса, передается в Сенат, где рассматривается не более шестидесяти дней. Принятый не менее чем двумя третями голосов от общего числа депутатов Сената проект становится конституционным законом и в течение десяти дней представляется Президенту Республики на подпись. Отклонение в целом проекта конституционного закона осуществляется Мажилисом или Сенатом большинством голосов от общего числа депутатов Палаты.
      Внесенные Сенатом не менее чем двумя третями голосов его депутатов изменения и дополнения в проект конституционного закона направляются в Мажилис. Если Мажилис не менее чем двумя третями голосов его депутатов согласится с внесенными Сенатом изменениями и дополнениями, конституционный закон считается принятым.
      Если Мажилис при голосовании по внесенным Сенатом изменениям и дополнениям не согласился с ними не менее чем двумя третями голосов депутатов, то разногласия между Палатами разрешаются путем согласительных процедур.";
      3) пункт 6 дополнить предложением следующего содержания:
      "Для проектов законодательных актов, вносимых в Мажилис Парламента в порядке законодательной инициативы Президента Республики, наличие такого заключения не требуется.";
      4) пункт 7 изложить в следующей редакции:
      "7. В связи с непринятием внесенного Правительством проекта закона Премьер-Министр вправе поставить на совместном заседании Палат Парламента вопрос о доверии Правительству. Голосование по этому вопросу проводится не ранее чем через сорок восемь часов с момента постановки вопроса о доверии. Если предложение о вотуме недоверия не наберет большинства голосов от общего числа депутатов каждой из Палат, проект закона считается принятым без голосования. Однако Правительство не может пользоваться этим правом более двух раз в год.".

      23. Пункт 6 статьи 62 изложить в следующей редакции:
      "6. Проведение не менее двух чтений по вопросам внесения изменений и дополнений в Конституцию Республики Казахстан обязательно.".

      24. Статью 63 изложить в следующей редакции:
      "Статья 63
      1. Президент Республики после консультаций с председателями Палат Парламента и Премьер-Министром может распустить Парламент или Мажилис Парламента.
      2. Парламент и Мажилис Парламента не могут быть распущены в период чрезвычайного или военного положения, в последние шесть месяцев полномочий Президента, а также в течение одного года после предыдущего роспуска.".

      25. Пункт 2 статьи 64 изложить в следующей редакции:
      "2. Правительство является коллегиальным органом и во всей своей деятельности ответственно перед Президентом Республики, а в случаях, предусмотренных Конституцией, - перед Мажилисом Парламента и Парламентом.".

      26. Подпункт 2) статьи 67 исключить.

      27. Пункт 2 статьи 68 изложить в следующей редакции:
      "2. Члены Правительства не вправе быть депутатами представительного органа, занимать иные оплачиваемые должности, кроме преподавательской, научной или иной творческой деятельности, осуществлять предпринимательскую деятельность, входить в состав руководящего органа или наблюдательного совета коммерческой организации, за исключением случаев, когда это является их должностными обязанностями в соответствии с законодательством.".

      28. В статье 70:
      1) пункты 1 и 3 изложить в следующей редакции:
      "1. Правительство слагает свои полномочия перед вновь избранным Президентом Республики Казахстан.
      Перед вновь избранным Мажилисом Парламента Премьер-Министр Республики ставит вопрос о доверии Правительству. В случае выражения Мажилисом доверия Правительство продолжает исполнять свои обязанности, если иное не будет решено Президентом Республики.";
      "3. Правительство заявляет Президенту Республики об отставке в случае выражения Мажилисом Парламента или Парламентом вотума недоверия Правительству.";
      2) второе предложение пункта 6 исключить.

      29. Пункт 3 статьи 71 изложить в следующей редакции:
      "3. Два члена Конституционного Совета назначаются Президентом Республики, по два члена Конституционного Совета назначаются соответственно Сенатом и Мажилисом.
      Половина членов Конституционного Совета обновляется каждые три года.".

      30. Пункт 1 статьи 72 дополнить подпунктом 2-1) следующего содержания:
      "2-1) рассматривает на соответствие Конституции Республики принятые Парламентом и его Палатами постановления;".

      31. Пункт 2 статьи 74 изложить в следующей редакции:
      "2. Законы и иные нормативные правовые акты, признанные неконституционными, в том числе ущемляющими закрепленные Конституцией права и свободы человека и гражданина, отменяются и не подлежат применению.".

      32. В статье 75:
      1) внесено изменение в текст пункта 2 на государственном языке, текст на русском языке не изменяется;
      2) в пункте 3 слова "и местные суды" заменить словами ", местные и другие суды".

      33. В статье 81 слова "судам общей юрисдикции" заменить словами "местным и другим судам".

      34. Статью 82 изложить в следующей редакции:
      "Статья 82
      1. Председатель и судьи Верховного Суда Республики Казахстан избираются Сенатом по представлению Президента Республики, основанному на рекомендации Высшего Судебного Совета.
      2. Председатели и судьи местных и других судов назначаются на должности Президентом Республики по рекомендации Высшего Судебного Совета.
      3. В судах в соответствии с конституционным законом могут создаваться судебные коллегии. Порядок наделения полномочиями председателей судебных коллегий определяется конституционным законом.
      4. Высший Судебный Совет состоит из Председателя и других лиц, назначаемых Президентом Республики.
      5. Статус и организация работы Высшего Судебного Совета определяются законом.".

      35. Статью 84 исключить.

      36. В статье 86:
      1) в пункте 2 слова "четыре года" заменить словами "пять лет";
      2) пункт 5 изложить в следующей редакции:
      "5. Полномочия маслихата прекращаются досрочно Президентом Республики, а также в случае принятия маслихатом решения о самороспуске.".

      37. Пункты 4 и 5 статьи 87 изложить в следующей редакции:
      "4. Акимы областей, городов республиканского значения и столицы назначаются на должность Президентом Республики с согласия маслихатов соответственно областей, городов республиканского значения и столицы. Акимы иных административно-территориальных единиц назначаются или избираются на должность в порядке, определяемом Президентом Республики Казахстан. Президент Республики вправе по своему усмотрению освобождать акимов от должностей.
      5. По инициативе не менее одной пятой от общего числа депутатов маслихата может быть поставлен вопрос о выражении вотума недоверия акиму. В этом случае маслихат большинством голосов от общего числа его депутатов вправе выразить недоверие акиму и поставить вопрос о его освобождении от должности соответственно перед Президентом Республики либо вышестоящим акимом. Полномочия акимов областей, городов республиканского значения и столицы прекращаются при вступлении в должность вновь избранного Президента Республики.".

      38. Пункты 2 и 3 статьи 89 изложить в следующей редакции:
      "2. Местное самоуправление осуществляется населением непосредственно, а также через маслихаты и другие органы местного самоуправления в местных сообществах, охватывающих территории, на которых компактно проживают группы населения.
      Органам местного самоуправления в соответствии с законом может делегироваться осуществление государственных функций.
      3. Организация и деятельность местного самоуправления в Казахстане регулируются законом.".

      39. Последнее предложение пункта 1 статьи 91 изложить в следующей редакции:
      "Изменения и дополнения в Конституцию, вынесенные на республиканский референдум, считаются принятыми, если за них проголосовало более половины граждан, принявших участие в голосовании, не менее чем в двух третях областей, городов республиканского значения и столицы.".

      40. Дополнить статьей 94-1 следующего содержания:
      "Статья 94-1
      Положение пункта 1 статьи 41 Конституции, определяющее срок полномочий Президента Республики, применяется к лицу, которое будет избрано Президентом Республики по итогам президентских выборов, проведенных в связи с истечением семилетнего срока полномочий Президента Республики, избранного на выборах 4 декабря 2005 года.".

       Статья 2 .

      1. Парламент Республики Казахстан и его Палаты приобретают предусмотренные для них настоящим Законом конституционные полномочия после истечения срока полномочий Мажилиса Парламента Республи ки Казахстан третьего созыва.

      2. Нормы Конституции Республики Казахстан, устанавливающие новый порядок наделения полномочиями должностных лиц, вводятся в действие по мере истечения срока полномочий или прекращения полномочий этих должностных лиц.

      3. Высший Судебный Совет приобретает полномочия Квалификационной коллегии юстиции по конкурсному отбору лиц, претендующих на должности председателей и судей районных и приравненных к ним судов, и даче рекомендаций для назначения на указанные государственные должности после внесения соответствующих изменений и дополнений в  Конституционный закон "О судебной системе и статусе судей Республики   Казахстан",  Закон "О Высшем Судебном Совете Республики Казахстан" и признания утратившим силу  Закона "О Квалификационной коллегии юстиции Республики Казахстан". До вступления в силу указанных изменений и дополнений действует ранее установленный Конституцией порядок.

      4. Предусмотренное Конституцией санкционирование ареста судом вводится в действие после принятия соответствующих законодательных актов.

       Статья 3 .
      Настоящий Закон вводится в действие со дня его официального опубликования с учетом положений статьи 2 настоящего Закона.

       Президент
      Республики Казахстан

Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 21 мамырдағы N 254 Заңы

       1-бап .
      1995 жылы 30 тамыздағы республикалық референдумда қабылданған Қазақстан Республикасының  Конституциясына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., N 4, 217-құжат; 1998 ж., N 20, 245-құжат) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

      1. 2-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      "3. Республиканың әкімшілік-аумақтық құрылысы, оның елордасының мәртебесі заңмен белгіленеді. Қазақстанның елордасы Астана қаласы болып табылады.".

      2. 5-бапта:
      1) 1-тармақтағы "Қоғамдық және мемлекеттік институттардың бірігіп кетуіне, мемлекеттік" деген сөздер "Мемлекеттік" деген сөзбен ауыстырылсын;

      2) 2-тармақтағы ", қоғамдық бірлестіктерді мемлекеттік қаржыландыруға" деген сөздер алып тасталсын.

      3. 9-баптағы "нышандары" деген сөз "рәміздері" деген сөзбен ауыстырылсын.

      4. 15-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      "2. Ешкімнің өз бетінше адам өмірін қиюға хақысы жоқ. Өлім жазасы адамдардың қаза болуымен байланысты террористік қылмыстар жасағаны үшін, сондай-ақ соғыс уақытында ерекше ауыр қылмыстар жасағаны үшін ең ауыр жаза ретінде заңмен белгіленеді, ондай жазаға кесілген адамның кешірім жасау туралы өтініш ету хақы бар.".

      5. 16-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      "2. Заңда көзделген реттерде ғана және тек қана соттың санкциясымен тұтқындауға және қамауда ұстауға болады, тұтқындалған адамға шағымдану құқығы берiледi. Соттың санкциясынсыз адамды жетпiс екi сағаттан аспайтын мерзiмге ұстауға болады.".

      6. 34-баптың 2-тармағындағы "нышандарын" деген сөз "рәміздерін" деген сөзбен ауыстырылсын.

      7. 41-бапта:
      1) 1-тармақтағы "жеті" деген сөз "бес" деген сөзбен ауыстырылсын;

      2)  2-тармақтағы "кемінде он бес" деген сөздер "соңғы он бес" деген сөздермен ауыстырылсын.

      8. 42-баптың 5-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
      "Бұл шектеу Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне қолданылмайды.".

      9. 43-баптың 2-тармағы алып тасталсын.

      10. 44-бапта:
      1) 2), 3), 4), 5), 7) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
      "2) Республика Парламентіне және оның Палатасына кезекті және кезектен тыс сайлау тағайындайды; Парламенттің бірінші сессиясын шақырады және оның депутаттарының Қазақстан халқына беретін антын қабылдайды; Парламенттің кезектен тыс сессиясын шақырады; Парламент Сенаты ұсынған заңға бір ай ішінде қол қояды, заңды халыққа жария етеді не заңды немесе оның жекелеген баптарын қайтадан талқылап, дауысқа салу үшін қайтарады;
      3) Парламент Мәжілісінде өкілдігі бар саяси партиялар фракцияларымен консультациялардан кейін келісім беру үшін Мәжілістің қарауына Республика Премьер-Министрінің кандидатурасын енгізеді; Парламент Мәжілісінің келісімімен Республиканың Премьер-Министрін қызметке тағайындайды; оны қызметтен босатады; Премьер-Министрдің ұсынуымен Республика Үкіметінің құрылымын айқындайды; Республиканың Үкімет құрамына кірмейтін орталық атқарушы органдарын құрады, таратады және қайта құрады, Республика Үкіметінің мүшелерін қызметке тағайындайды; сыртқы істер, қорғаныс, ішкі істер, әділет министрлерін қызметке тағайындайды; Үкімет мүшелерін қызметтен босатады; Үкімет мүшелерінің антын қабылдайды; ерекше маңызды мәселелер бойынша Үкімет отырыстарына төрағалық етеді; Үкіметке заң жобасын Парламент Мәжілісіне енгізуді тапсырады; Республика Үкіметі мен Премьер-Министрінің, облыстар, республикалық маңызы бар қалалар мен астана әкімдері актілерінің күшін жояды не қолданылуын толық немесе ішінара тоқтата тұрады;
      4) Парламент Сенатының келісімімен Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Төрағасын, Бас Прокурорын және Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасын қызметке тағайындайды; оларды қызметтен босатады;
      5) Республика Президентіне тікелей бағынатын және есеп беретін мемлекеттік органдарды құрады, таратады және қайта құрады, олардың басшыларын қызметке тағайындайды және қызметтен босатады;";

      "7) Орталық сайлау комиссиясының Төрағасын және екі мүшесін, Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің Төрағасын және екі мүшесін бес жыл мерзімге қызметке тағайындайды;";

      2) 13) тармақшадағы "наградтайды" деген сөз "марапаттайды" деген сөзбен ауыстырылсын;

      3) 16) тармақшадағы "консультациялар алысқаннан" деген сөздер "консультациялардан" деген сөзбен ауыстырылсын;

      4) 20) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
      "20) Қауіпсіздік Кеңесін және өзге де консультативтік-кеңесші органдарды, сондай-ақ Қазақстан халқы Ассамблеясы мен Жоғары Сот Кеңесін құрады;".

      11.  46-бап мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:
      "4. Қазақстанның Тұңғыш Президентінің мәртебесі мен өкілеттігі Республика Конституциясымен және конституциялық заңмен айқындалады.".

      12. 47-баптың 3-тармағы "Республика Парламентінің" деген сөздерден кейін "немесе Парламент Мәжілісінің" деген сөздермен толықтырылсын.

      13. 50-баптың 2 және 3-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:
      "2. Сенат конституциялық заңда белгіленген тәртіппен әр облыстан, республикалық маңызы бар қаладан және Қазақстан Республикасының астанасынан екі адамнан өкілдік ететін депутаттардан құралады. Сенатта қоғамның ұлттық-мәдени және өзге де елеулі мүдделерінің білдірілуін қамтамасыз ету қажеттілігі ескеріліп, Сенаттың он бес депутатын Республика Президенті тағайындайды.
      3. Мәжіліс конституциялық заңда белгіленген тәртіппен сайланатын жүз жеті депутаттан тұрады.".

      14. 51-баптың 1, 3, 4, 5-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:
      "1. Мәжілістің тоқсан сегіз депутатын сайлау жалпыға бірдей, тең және төте сайлау құқығы негізінде жасырын дауыс беру арқылы жүзеге асырылады. Мәжілістің тоғыз депутатын Қазақстан халқы Ассамблеясы сайлайды. Мәжіліс депутаттарының кезекті сайлауы Парламенттің жұмыс істеп тұрған сайланымы өкілеттігінің мерзімі аяқталардан кемінде екі ай бұрын өткізіледі.";

      "3. Парламент немесе Парламент Мәжілісі депутаттарының кезектен тыс сайлауы тиісінше Парламент немесе Парламент Мәжілісінің өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылған күннен бастап екі ай ішінде өткізіледі.
      4. Қазақстан Республикасының азаматтығында тұратын және оның аумағында соңғы он жылда тұрақты тұрып жатқан адам Парламент депутаты бола алады. Жасы отызға толған, жоғары білімі және кемінде бес жыл жұмыс стажы бар, тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың не Республика астанасының аумағында кемінде үш жыл тұрақты тұрып жатқан адам Сенат депутаты бола алады. Жасы жиырма беске толған адам Мәжіліс депутаты бола алады.
      5. Республика Парламенті депутаттарын сайлау конституциялық заңмен реттеледі.".

      15.  52-бапта:
      1)  1-тармақ алып тасталсын;

      2)  5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
      "5. Парламент депутатының өкілеттігі орнынан түскен, ол қайтыс болған, соттың заңды күшіне енген шешімі бойынша депутат іс-әрекетке қабілетсіз, қайтыс болған немесе хабарсыз кеткен деп танылған жағдайларда және Конституция мен конституциялық заңда көзделген өзге де жағдайларда тоқтатылады.
      Парламент депутаты:
      1) ол Қазақстаннан тысқары жерге тұрақты тұруға кеткен;
      2) оған қатысты соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген;
      3) Қазақстан Республикасының азаматтығын жоғалтқан кезде өз мандатынан айырылады.
      Парламент Мәжілісінің депутаты:
      1) депутат конституциялық заңға сәйкес өзін сайлаған саяси партиядан шыққан немесе шығарылған;
      2) конституциялық заңға сәйкес депутатты сайлаған саяси партия қызметін тоқтатқан кезде өз мандатынан айырылады.
      Парламент Сенатының тағайындалған депутаттарының өкілеттігі Республика Президентінің шешімі бойынша мерзімінен бұрын тоқтатылуы мүмкін.
      Парламент және Парламент Мәжілісі депутаттарының өкілеттігі тиісінше Парламент немесе Парламент Мәжілісі таратылған жағдайларда тоқтатылады.".

      16. 53 және 54-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

      "53-бап
      Палаталардың бірлескен отырысында Парламент:
      1) Қазақстан Республикасы Президентінің ұсынысы бойынша Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізеді;
      2) Үкімет пен Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есептерін бекітеді. Үкіметтің республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есебін Парламенттің бекітпеуі Парламенттің Үкіметке сенімсіздік білдіргенін көрсетеді;
      3) Президентке оның бастамасы бойынша әр Палата депутаттары жалпы санының үштен екісінің даусымен бір жылдан аспайтын мерзімге заң шығару өкілеттігін беруге хақылы;
      4) соғыс және бітім мәселелерін шешеді;
      5) Республика Президентінің ұсынысы бойынша бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау жөніндегі халықаралық міндеттемелерді орындау үшін Республиканың Қарулы Күштерін пайдалану туралы шешім қабылдайды;
      6) Конституциялық Кеңестің Республикадағы конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы жыл сайынғы жолдауын тыңдайды;
      7) палаталардың бірлескен комиссияларын құрады, олардың төрағаларын сайлайды және қызметтен босатады, комиссиялардың қызметі туралы есептерді тыңдайды;
      8) Парламентке Конституция жүктеген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      54-бап
      1. Парламент палаталардың бөлек отырысында мәселелерді әуелі - Мәжілісте, ал содан кейін Сенатта өз кезегімен қарау арқылы конституциялық заңдар мен заңдар қабылдайды, оның ішінде:
      1) республикалық бюджетті бекітеді, оған өзгерістер мен толықтырулар енгізеді;
      2) мемлекеттік салықтар мен алымдарды белгілейді және оларды алып тастайды;
      3) Қазақстанның әкімшілік-аумақтық құрылысы мәселелерін шешу тәртібін белгілейді;
      4) мемлекеттік наградаларды тағайындайды, Республиканың құрметті, әскери және өзге де атақтарын, сыныптық шендерін, дипломатиялық дәрежелерін белгілейді, Республиканың мемлекеттік рәміздерін айқындайды;
      5) мемлекеттік заемдар мен Республиканың экономикалық және өзге де көмек көрсетуі туралы мәселелерді шешеді;
      6) рақымшылық жасау мәселелерін шешеді;
      7) Республиканың халықаралық шарттарын ратификациялайды және олардың күшін жояды.
      2. Парламент палаталардың бөлек отырысында мәселелерді әуелі - Мәжілісте, ал содан кейін Сенатта өз кезегімен қарау арқылы:
      1) республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есептерді талқылайды;
      2) Республика Президентінің қарсылығын туғызған заңдар немесе заңның баптары бойынша қарсылықтар жіберілген күннен бастап бір ай мерзім ішінде қайталап талқылау мен дауысқа салуды өткізеді. Бұл мерзімнің сақталмауы Президент қарсылықтарының қабылданғанын білдіреді. Егер Мәжіліс пен Сенат әр Палата депутаттарының жалпы санының үштен екі көпшілік даусымен бұрын қабылданған шешімді растайтын болса, Президент бір ай ішінде заңға қол қояды. Егер Президенттің қарсылығын ең болмаса палаталардың бірі еңсермесе, заң қабылданбайды немесе Президент ұсынған редакцияда қабылданды деп есептеледі. Парламент қабылдаған конституциялық заңдарға Мемлекет басшысының қарсылығы осы тармақшада көзделген тәртіппен қаралады. Бұл ретте Парламент Президенттің конституциялық заңдарға қарсылығын әр Палата депутаттарының жалпы санының кемінде төрттен үшінің даусымен еңсереді;
      3) республикалық референдум тағайындау туралы бастама көтереді.".

      17. 55-бапта:
      1) 1) тармақшадағы ", алқалар төрағаларын" деген сөздер алып тасталсын;

      2) 2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
      "2) Республика Президентінің Республика Ұлттық Банкінің Төрағасын, Бас прокурорын және Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасын тағайындауына келісім беру;";

      3) 4) тармақша алып тасталсын;

      4) 5) және 6) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
      "5) Мәжілістің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылуына байланысты, ол уақытша болмаған кезеңде Республика Парламентінің конституциялық заңдар мен заңдар қабылдау жөніндегі функцияларын орындау;
      6) Конституциямен Парламент Сенатына жүктелген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру.".

      18. 56-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "56-бап
      1. Мәжілістің ерекше қарауына мыналар жатады:
      1) Парламентке енгізілген конституциялық заңдар мен заңдардың жобаларын қарауға қабылдау және осы жобаларды қарау;
      2) Палата депутаттарының жалпы санының көпшілік даусымен Республика Президентіне Республика Премьер-Министрін тағайындауға келісім беру;
      3) Республика Президентінің кезекті сайлауын хабарлау;
      4) Конституциямен Парламент Мәжілісіне жүктелген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру.
      2. Мәжіліс депутаттарының жалпы санының көпшілік даусымен, Мәжіліс депутаттарының жалпы санының кемінде бестен бірінің бастамасы бойынша Мәжіліс Үкіметке сенімсіздік білдіруге хақылы.".

      19. 57-баптың 1) және 6) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:
      "1) Конституциялық Кеңестің екі мүшесін қызметке тағайындайды; Орталық сайлау комиссиясының екі мүшесін, Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің үш мүшесін бес жыл мерзімге қызметке тағайындайды;";

      "6) Палата депутаттары жалпы санының кемінде үштен бірінің бастамасы бойынша Республика Үкіметі мүшелерінің өз қызметі мәселелері жөніндегі есептерін тыңдауға хақылы. Есепті тыңдау қорытындылары бойынша Үкімет мүшесі Республика заңдарын орындамаған жағдайда Палата депутаттары жалпы санының көпшілік даусымен оны қызметтен босату туралы Республика Президентіне өтініш жасауға хақылы. Егер Республика Президенті мұндай өтінішті қабылдамай тастаса, онда депутаттар Палата депутаттары жалпы санының көпшілік даусымен алғашқы өтініш берілген күннен бастап алты ай өткеннен кейін Республика Президентінің алдына Үкімет мүшесін қызметінен босату туралы мәселені қайталап қоюға хақылы. Мұндай жағдайда Республика Президенті Үкімет мүшесін қызметінен босатады;".

      20. 58-баптың 3-тармағының 7) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
      "7) палаталарға Конституциялық Кеңестің, Орталық сайлау комиссиясының, Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің мүшесі қызметіне тағайындау үшін кандидатуралар ұсынады;".

      21. 59-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      "4. Парламент сессиясын, әдетте, Республика Президенті ашады және сессия Сенат пен Мәжілістің бірлескен отырыстарында жабылады. Парламент сессиялары аралығындағы кезеңде Республика Президенті өз бастамасымен, палаталар төрағаларының немесе Парламент депутаттары жалпы санының кемінде үштен бірінің ұсынысымен Парламенттің кезектен тыс сессиясын шақыра алады. Онда сессияны шақыруға негіз болған мәселелер ғана қаралады.".

      22. 61-бапта:
      1) 1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
      "1. Заң шығару бастамасы құқығы Республика Президентіне, Парламент депутаттарына, Үкіметке тиесілі және тек қана Мәжілісте жүзеге асырылады.";

      2) мынадай мазмұндағы 5-1-тармақпен толықтырылсын:
      "5-1. Мәжіліс депутаттары қараған және олардың жалпы санының кемінде үштен екісінің даусымен мақұлданған конституциялық заң жобасы Сенатқа беріледі, онда алпыс күннен асырылмай қаралады. Сенат депутаттарының жалпы санының кемінде үштен екісінің даусымен қабылданған жоба конституциялық заңға айналады және он күн ішінде Республика Президентіне қол қоюға ұсынылады. Конституциялық заң жобасын тұтастай қабылдамауды Мәжіліс немесе Сенат Палата депутаттары жалпы санының көпшілік даусымен жүзеге асырады.
      Сенат депутаттары жалпы санының кемінде үштен екісінің даусымен конституциялық заң жобасына енгізілген өзгерістер мен толықтырулар Мәжіліске жіберіледі. Егер Мәжіліс депутаттардың кемінде үштен екісінің даусымен Сенат енгізген өзгерістермен және толықтырулармен келіссе, конституциялық заң қабылданды деп есептеледі.
      Егер Мәжіліс, Сенат енгізген өзгерістер мен толықтырулар бойынша дауыс беру кезінде олармен депутаттардың  кемінде үштен екісінің даусымен келіспесе, онда палаталар арасындағы келіспеушіліктер келісу рәсімдері арқылы шешіледі.";

      3) 6-тармақ мынадай мазмұндағы сөйлеммен толықтырылсын:
      "Республика Президентінің заң шығару бастамасы тәртібімен Парламент Мәжілісіне енгізілген заңнамалық актілердің жобалары үшін мұндай қорытындының болуы талап етілмейді.";

      4) 7-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
      "7. Үкімет енгізген заң жобасының қабылданбауына байланысты Премьер-Министр Парламент палаталарының бірлескен отырысында Үкіметке сенім туралы мәселе қоюға хақылы. Бұл мәселе бойынша дауыс беру сенім туралы мәселе қойылған сәттен бастап қырық сегіз сағаттан ерте өткізілмейді. Егер сенімсіздік білдіру туралы ұсыныс палаталардың әрқайсысының депутаттары жалпы санының көпшілік даусын ала алмаса, заң жобасы дауысқа салынбай қабылданды деп есептеледі. Алайда Үкімет бұл құқықты жылына екі реттен артық пайдалана алмайды.".

      23. 62-баптың 6-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      "6. Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу мәселелері бойынша кемінде екі оқылым өткізу міндетті.".

      24. 63-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "63-бап
      1. Республика Президенті Парламент палаталары төрағаларымен және Премьер-Министрмен консультациялардан кейін Парламентті немесе Парламент Мәжілісін тарата алады.
      2. Парламентті және Парламент Мәжілісін төтенше немесе соғыс жағдайы кезеңінде, Президент өкілеттігінің соңғы алты айында, сондай-ақ осының алдындағы таратудан кейінгі бір жыл ішінде таратуға болмайды.".

      25. 64-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      "2. Үкімет алқалы орган болып табылады және өзінің бүкіл қызметінде Республика Президентінің алдында жауапты, ал Конституцияда көзделген жағдайларда Парламент Мәжілісінің және Парламенттің алдында жауапты.".

      26. 67-баптың 2) тармақшасы алып тасталсын.

      27. 68-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      "2. Үкімет мүшелерінің өкілді органның депутаттары болуға, оқытушылық, ғылыми немесе өзге шығармашылық қызметтерді қоспағанда, өзге де ақы төленетін жұмысты атқаруға, кәсіпкерлік іспен шұғылдануға, заңнамаға сәйкес өздерінің лауазымдық міндеттері болып табылатын жағдайларды қоспағанда, коммерциялық ұйымның басшы органының немесе байқаушы кеңесінің құрамына кіруге құқығы жоқ.".

      28. 70-бапта:
      1) 1 және 3-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
      "1. Үкімет жаңадан сайланған Қазақстан Республикасы Президентінің алдында өз өкілеттігін доғарады.
      Республиканың Премьер-Министрі жаңадан сайланған Парламент Мәжілісінің алдында Үкіметке сенім туралы мәселе қояды. Мәжіліс сенім білдірген жағдайда, егер Республика Президенті өзгеше шешім қабылдамаса, Үкімет өз міндеттерін атқаруды жалғастыра береді.";

      "3. Парламент Мәжілісі немесе Парламент Үкіметке сенімсіздік білдірген жағдайда Үкімет орнынан түсетіні туралы Республика Президентіне мәлімдейді.";

      2) 6-тармақтың екінші сөйлемі алып тасталсын.

      29. 71-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      "3. Конституциялық Кеңестің екі мүшесін - Республика Президенті, екі-екі мүшеден тиісінше Сенат пен Мәжіліс тағайындайды.
      Конституциялық Кеңес мүшелерінің жартысы әрбір үш жыл сайын жаңартылып отырады.".

      30. 72-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 2-1) тармақшамен толықтырылсын:
      "2-1) Парламент және оның палаталары қабылдаған қаулылардың  Республика Конституциясына сәйкестігін қарайды;".

      31. 74-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      "2. Конституциялық емес деп танылған, оның ішінде адамның және азаматтың Конституцияда баянды етілген құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіреді деп танылған заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілердің күші жойылады және қолданылуға жатпайды.".

      32. 75-бапта:
      1) 2-тармақтағы "алқа заседательдерiнiң" деген сөздер "алқабилердiң" деген сөзбен ауыстырылсын;

      2) 3-тармақтағы "және Республиканың жергiлiктi соттары" деген сөздер ", Республиканың жергілікті және басқа да соттары" деген сөздермен ауыстырылсын.

      33. 81-баптағы "және жалпы сот iсiн жүргiзудiң соттарда қаралатын" деген сөздер ", жергілікті және басқа да соттарда қаралатын" деген сөздермен ауыстырылсын.

      34. 82-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "82-бап
      1. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасын және судьяларын Жоғары Сот Кеңесінің кепілдемесіне негізделген Республика Президентінің ұсынуымен Сенат сайлайды.
      2. Жергілікті және басқа да соттардың төрағалары мен судьяларын Жоғары Сот Кеңесінің кепілдемесі бойынша Республика Президенті қызметке тағайындайды.
      3. Соттарда конституциялық заңға сәйкес сот алқалары құрылуы мүмкін. Сот алқалары төрағаларына өкілеттіктер беру тәртібі конституциялық заңмен белгіленеді.
      4. Жоғары Сот Кеңесі Республика Президенті тағайындайтын Төрағадан және басқа да адамдардан құралады.
      5. Жоғары Сот Кеңесінің мәртебесі және жұмысын ұйымдастыру заңмен белгіленеді.".

      35. 84-бап алып тасталсын.

      36. 86-бапта:
      1) 2-тармақтағы "төрт жыл" деген сөздер "бес жыл" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2) 5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
      "5. Мәслихаттың өкiлеттiгiн мерзiмiнен бұрын Республика Президенті тоқтатады, сондай-ақ мәслихат өзiн-өзi тарату туралы шешiм қабылдаған ретте де оның өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылады.".

      37. 87-баптың 4 және 5-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:
      "4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкiмдерiн қызметке тиісінше облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттарының келісімімен Республика Президентi тағайындайды. Өзге әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстердiң әкiмдерi қызметке Қазақстан Республикасының Президентi айқындаған тәртiппен тағайындалады немесе сайланады. Республика Президенті өзінің ұйғаруы бойынша әкімдерді қызметтерінен босатуға хақылы.
      5. Мәслихат депутаттарының жалпы санының кемінде бестен бірінің бастамасы бойынша әкімге сенімсіздік білдіру туралы мәселе қойылуы мүмкін. Бұл жағдайда мәслихат өз депутаттарының жалпы санының көпшілік даусымен әкiмге сенiмсiздiк бiлдiруге және оны қызметiнен босату жөнiнде тиiсiнше Республика Президентiнiң не жоғары тұран әкiмнiң алдына мәселе қоюға хақылы. Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар және астана әкiмдерiнiң өкiлеттiгi жаңадан сайланған Республика Президентi қызметiне кiрiскен кезде тоқтатылады.".

      38. 89-баптың 2 және 3-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:
      "2. Жергiлiктi өзiн-өзi басқаруды тұрғын халық тiкелей жүзеге асырады, сондай-ақ ол мәслихаттар және халық топтары жинақы тұратын аумақтарды қамтитын жергiлiктi қоғамдастықтардағы басқа да жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары арқылы жүзеге асырылады.
      Жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарына мемлекеттік функцияларды жүзеге асыру заңға сәйкес берілуі мүмкін.
      3. Қазақстанда жергiлiктi өзiн-өзi басқаруды ұйымдастыру мен олардың қызметі заңмен реттеледі.".

      39. 91-баптың 1-тармағының соңғы сөйлемі мынадай редакцияда жазылсын:
      "Республикалық референдумға шығарылған Конституцияға өзгерiстер мен толықтырулар, егер олар үшiн облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың кемінде үштен екісінде дауыс беруге қатысқан азаматтардың жартысынан астамы жақтап дауыс берсе, қабылданды деп есептеледi.".

      40. Мынадай мазмұндағы 94-1-баппен толықтырылсын:

      "94-1-бап
      Конституцияның 41-бабы 1-тармағының Республика Президентінің өкілеттік мерзімін белгілейтін ережесі 2005 жылғы 4 желтоқсандағы сайлауда сайланған Республика Президентінің жеті жылдық өкілеттік мерзімінің аяқталуына байланысты өткізілетін президенттік сайлау қорытындысы бойынша Республика Президенті болып сайланған адамға қолданылатын болады.".

       2-бап .
      1. Қазақстан Республикасының Парламенті мен оның палаталары осы Заңда өздері үшін көзделген конституциялық өкілеттіктерді үшінші сайланған Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің өкілеттік мерзімі аяқталған соң алады.
      2. Қазақстан Республикасы Конституциясының лауазымды адамдарға өкілеттік берудің жаңа тәртібін белгілейтін нормалары осы лауазымды адамдардың өкілеттік мерзімі аяқталуына немесе өкілеттіктерінің тоқтатылуына қарай қолданысқа енгізіледі.
      3. Жоғары Сот Кеңесі Әділет біліктілік алқасының аудандық және оларға теңестiрiлген соттар төрағалары мен судьяларының лауазымына үміткер адамдарды конкурстық іріктеу және аталған мемлекеттік лауазымдарға тағайындау үшін ұсыным беру жөніндегі өкілеттіктерін "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы"  Конституциялық заңға , "Қазақстан Республикасының Жоғары Сот Кеңесі туралы"  Заңға тиісті өзгерістер мен толықтырулар енгізілгеннен соң және "Қазақстан Республикасының Әділет біліктілік алқасы туралы"  Заңның күші жойылды деп танылғаннан кейін алады. Аталған өзгерістер мен толықтырулар күшіне енгенге дейін бұрын Конституцияда белгіленген тәртіп қолданылады.
      4. Конституцияда көзделген соттың тұтқындауға санкция беруі тиісті заңнамалық актілер қабылданғаннан кейін қолданысқа енгізіледі.

       3-бап .
      Осы Заң, осы Заңның 2-бабының ережелері ескеріле отырып, ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

       Қазақстан Республикасының
      Президенті