О внесении изменений и дополнений в Земельный кодекс Республики Казахстан

Закон Республики Казахстан от 6 июля 2007 года N 279

Статья 1 . Внести в Земельный кодекс Республики Казахстан от 20 июня 2003 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2003 г., N 13, ст. 99; 2005 г., N 9, ст. 26; 2006 г., N 1, ст. 5; N 3, ст. 22; N 11, ст. 55; N 12, ст. 79, 83; N 16, ст. 97; 2007 г., N 1, ст. 4; N 2, ст. 18) следующие изменения и дополнения:
1) по всему тексту:
слово "надобностей" заменить словом "нужд";
слова "крестьянского (фермерского) хозяйства" заменить словами "крестьянского или фермерского хозяйства";
2) в статье 2:
после слов "районов (городов областного значения)" дополнить словами ", акимом города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа";
слова "изъятию и предоставлению земельных участков" заменить словами "предоставлению и изъятию земельных участков, в том числе для государственных нужд";
3) в статье 9:
в части первой пункта 3:
абзац первый после слов "района (города областного значения)" дополнить словами ", акима города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа";
в подпункте 2):
слова "домашнего (подсобного)" заменить словом "подсобного";
слова "в пределах установленных норм" заменить словами "в соответствии с пунктом 2 статьи 50 настоящего Кодекса";
в пункте 5:
слова "домашнего (подсобного)" заменить словом "подсобного";
после слов "дачного строительства" дополнить словами ", под иные цели, по которым настоящим Кодексом предусмотрено платное предоставление земельных участков";
дополнить частью второй следующего содержания:
"При изменении целевого назначения, за исключением земель, изъятых для государственных нужд, земельного участка сельскохозяйственного назначения, а также сельскохозяйственного использования в пределах черты населенного пункта для использования его в целях, не связанных с ведением сельского и лесного хозяйства, собственник указанного земельного участка обязан выплатить в бюджет сумму, равную разнице между кадастровой (оценочной) стоимостью, предусмотренной законодательством Республики Казахстан для измененного целевого назначения, и ценой, по которой этот участок ранее был приобретен у государства.";
дополнить пунктом 8 следующего содержания:
"8. Земельный участок может быть предоставлен в оплату уставного капитала (собственность) социально-предпринимательским корпорациям, имеющим статус национальной компании, по цене, исчисляемой по кадастровой (оценочной) стоимости земельного участка.
При этом оформление земельного участка в собственность социально-предпринимательским корпорациям, имеющим статус национальной компании, осуществляется после государственной регистрации выпуска объявленных акций.";
4) в статье 10:
первое предложение части первой пункта 1 дополнить словами "не реже одного раза в год";
в части первой пункта 2 слова "по земельным отношениям" заменить словами "области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения)";
в пункте 3 слова "домашнего (подсобного)" заменить словом "подсобного";
5) статью 12 изложить в следующей редакции:
"Статья 12. Основные понятия, используемые в настоящем Кодексе
В настоящем Кодексе используются следующие основные понятия:
1) изъятие - действие государственных органов, направленное на прекращение у частного собственника или землепользователя права собственности или права землепользования на земельный участок в порядке и на условиях, предусмотренных настоящим Кодексом;
2) специальный земельный фонд - резервные земли, образуемые за счет угодий сельскохозяйственного назначения, а также земельных участков, не используемых по назначению либо используемых с нарушением законодательства Республики Казахстан, и земель, от которых отказались обладатели условных земельных долей и землепользователи;
3) аффилиированное лицо - организация, являющаяся дочерней по отношению к негосударственному юридическому лицу или признающаяся зависимым акционерным обществом;
4) первичные землепользователи - лица, право землепользования которыми получено непосредственно от государства в порядке, предусмотренном статьей 32 настоящего Кодекса, либо от других первичных земле пользователей в порядке отчуждения этого права;
5) единый государственный реестр земель - итоговый документ учета земельных участков в составе государственного земельного кадастра, содержащий правовые, идентификационные, экономические и другие характеристики;
6) право временного пользования земельным участком, находящимся в частной собственности, - право субъекта владеть и пользоваться земель ным участком, возникающее на основе договора о временном пользовании земельным участком между собственником земельного участка и временным пользователем (арендатором или безвозмездным пользователем);
7) земля - территориальное пространство, в пределах которого устанавливается суверенитет Республики Казахстан, природный ресурс, все общее средство производства и территориальная основа любого процесса труда;
8) право распоряжения землей - юридически обеспеченное право государства определять юридическую судьбу земли на территории Республики Казахстан, а также право частного собственника совершать в отношении своего земельного участка сделки, не запрещенные законами Республики Казахстан;
9) решения местных исполнительных органов - правовые акты местных исполнительных органов областей (города республиканского значения, столицы), районов (городов областного значения), а также акимов городов районного значения, поселков, аулов (сел), аульных (сельских) округов о предоставлении права на земельный участок;
10) арендная плата за землю - плата за временное возмездное земле пользование;
11) право владения землей - юридически обеспеченная возможность осуществлять фактическое обладание землей;
12) земельный кадастр - система сведений о земле, составная часть государственных кадастров;
13) уполномоченный орган по земельным отношениям - структурное подразделение местных исполнительных органов области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения), осуществляющее функции в области земельных отношений (далее - уполномоченный орган области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения);
14) объект земельных отношений - вся земля в пределах территории Республики Казахстан, отдельные земельные участки независимо от того, что на них расположено, и от правовых оснований их закрепленности за отдельными субъектами, а также права на земельные участки и земельные доли;
15) земельные правоотношения - правоотношения по использованию и охране земли, связанные с управлением земельными ресурсами, закреплением земельных участков за отдельными субъектами, осуществлением права собственности и иных прав на землю;
16) субъекты земельных правоотношений - физические и юридические лица, а также государства, являющиеся участниками земельных правоотношений и в силу этого имеющие права и несущие обязанности в данном правоотношении;
17) право землепользования - право лица владеть и пользоваться земельным участком, находящимся в государственной собственности, бессрочно (постоянное землепользование) или в течение определенного срока (временное землепользование) на возмездной и (или) безвозмездной основе;
18) земельные ресурсы - земля, которая используется или может быть использована в процессе хозяйственной и иной деятельности для удовлетворения материальных, культурных и других потребностей общества;
19) центральный уполномоченный орган по управлению земельными ресурсами - государственный орган, осуществляющий регулирование в области земельных отношений (далее - центральный уполномоченный орган);
20) классификатор целевого назначения земельных участков - группировка видов целевого использования земельных участков по типу и виду функционального назначения (использования) территории участка и расположенных на нем зданий и сооружений (помещений) в соответствии с зонированием территории;
21) земельный участок - выделенная в замкнутых границах часть земли, закрепляемая в установленном настоящим Кодексом порядке за субъектами земельных отношений;
22) плата за продажу права аренды земельного участка - единовременный платеж за предоставленный на праве временного возмездного землепользования земельный участок, находящийся в государственной собственности;
23) право частной собственности на земельный участок - право граждан и негосударственных юридических лиц владеть, пользоваться и распоряжаться принадлежащим им земельным участком на основаниях, условиях и в пределах, установленных настоящим Кодексом;
24) правоустанавливающие документы на земельный участок - документы, на основании которых у граждан и юридических лиц возникают соответствующие права на земельный участок (право частной собственности, право землепользования, сервитута и другие вещные права на земельный участок). К правоустанавливающим документам относятся правовые акты исполнительных органов о предоставлении права на земельный участок, договоры купли-продажи (мены, дарения или иной сделки об отчуждении земельного участка) и решения судебных органов о признании права частной собственности на земельный участок, права землепользования и иных вещных прав на землю;
25) правоудостоверяющие документы на земельный участок - документы, содержащие идентификационные характеристики земельного участка и выдаваемые уполномоченным органом по земельным отношениям собственникам земельных участков и землепользователям на основании правоустанавливающих документов. К правоудостоверяющим документам относятся акт на право частной собственности на земельный участок, акт на право постоянного землепользования и акт на право временного (возмездного, безвозмездного) землепользования;
26) залог земельного участка или права землепользования - основанный на договоре залога либо на основании законов Республики Казахстан способ обеспечения исполнения обязательств, в силу которого кредитор (залогодержатель) имеет право в случае неисполнения должником обеспеченного залогом обязательства получить удовлетворение из стоимости заложенного земельного участка или права землепользования преимущественно перед другими кредиторами лица, которому принадлежит этот земельный участок или право землепользования (залогодатель), за изъятиями, установленными Гражданским кодексом Республики Казахстан;
27) самовольное занятие земельного участка - занятие чужого земельного участка без разрешения собственника земельного участка или землепользователя, а также занятие земельного участка, находящегося в государственной собственности и не предоставленного в землепользование, без соответствующего решения Правительства Республики Казахстан или местного исполнительного органа;
28) земельная доля - количественно определенная доля участия вместе с другими лицами в правах и обязанностях на земельный участок, выделение которой может быть произведено в случаях и на условиях, установленных настоящим Кодексом и иными законами Республики Казахстан;
29) иммиграционный земельный фонд - земельные участки, зарезервированные для предоставления оралманам и входящие в состав специального земельного фонда;
30) кадастровая (оценочная) стоимость - расчетная стоимость земельного участка, применяемая при продаже государством земельного участка или права аренды на него, определяемая на основе базовых ставок платы за земельные участки, периодически уточняемых согласно данным государственной статистики об общем уровне инфляции и поправочным коэффициентам к ним;
31) вторичные землепользователи - лица, получившие право временного землепользования на основе договора о вторичном землепользовании от первичного землепользователя, сохраняющего за собой этот статус;
32) кондоминиум - особая форма собственности (иного права) на недвижимость, при которой отдельные части недвижимости находятся в раздельной (индивидуальной) собственности (ином праве) физических и (или) юридических лиц, а те части недвижимости, которые не находятся в раздельной собственности, в том числе и земельный участок, принадлежат им на праве общей долевой собственности (ином общем праве) и не отделимы от прав на части недвижимости, находящейся в раздельной (индивидуальной) собственности (ином праве);
33) государственные землепользователи - государственные республиканские и коммунальные юридические лица;
34) государственные натурные гранты - земельные участки, предоставляемые на праве временного безвозмездного землепользования юридическому лицу Республики Казахстан для реализации инвестиционного проекта с последующей безвозмездной передачей в собственность или в землепользование в порядке, установленном настоящим Кодексом и законодательством Республики Казахстан об инвестициях;
35) негосударственные землепользователи - граждане и (или) негосударственные юридические лица;
36) объекты права собственности - земли, находящиеся в государственной и частной собственности;
37) личное подсобное хозяйство - вид деятельности для удовлетворения собственных нужд на земельном участке, расположенном в сельской местности и пригородной зоне;
38) сервитут - право ограниченного целевого пользования чужим земельным участком, в том числе для прохода, проезда, прокладки и эксплуатации необходимых коммуникаций, охотничьего хозяйства и иных нужд;
39) почвенный слой - поверхностный слой суши земли, особое природное образование, обладающее только ему присущим строением, составом и свойствами;
40) базовая ставка платы - нормативная цена земельного участка для определения его кадастровой (оценочной) стоимости при предоставлении государством права частной собственности на земельный участок или продаже права временного возмездного землепользования;
41) постоянные землепользователи - лица, право землепользования которых носит бессрочный характер;
42) временные землепользователи - лица, право землепользования которых ограничено определенным сроком;
43) национальные землепользователи - граждане Республики Казахстан, юридические лица, созданные в соответствии с законодательством Республики Казахстан, в том числе предприятия с иностранным участием;
44) условная земельная доля - количественно определенная доля членов ликвидированных или реорганизованных колхозов, работников государственных сельскохозяйственных организаций, преобразованных в не государственные, а также иных лиц, указанных в настоящем Кодексе, в соответствии с которой осуществляется предоставление прав на земельные участки, ранее входившие в состав землепользования указанных организаций, или реализуются иные права, предусмотренные настоящим Кодексом;
45) иностранные землепользователи - иностранцы, лица без гражданства, юридические лица, созданные в соответствии с законодательством иностранных государств (иностранные юридические лица), иностранные государства, международные объединения и организации.";
6) в подпункте 3) статьи 13:
слова ", в том числе путем выкупа, земельных участков" заменить словами "земельных участков, в том числе для государственных нужд,"; слова "и безопасности" исключить;
7) в статье 14:
в подпункте 11) пункта 1 слово "земель" заменить словами "земельных участков, в том числе для государственных нужд,";
в подпункте 5) пункта 2 слова "судебные органы об" заменить словами "суд о принудительном";
8) в статье 14-1:
в пункте 1:
подпункт 1) изложить в следующей редакции:
"1) подготовка предложений и проектов решений местного исполнительного органа области по предоставлению земельных участков для целей недропользования, строительства магистральных трубопроводов, объектов переработки нефти и газа, создания и расширения особо охраняемых природных территорий местного значения, а также по принудительному отчуждению земельных участков для государственных нужд под разработку месторождений полезных ископаемых (кроме общераспространенных), для строительства магистральных трубопроводов, создания и расширения особо охраняемых природных территорий местного значения;";
дополнить подпунктом 15) следующего содержания:
"15) выдача правоудостоверяющих документов на земельный участок на основании решения местного исполнительного органа области о предоставлении права на земельный участок.";
в пункте 2:
подпункт 8) изложить в следующей редакции:
"8) выдача правоудостоверяющих документов на земельный участок на основании решения исполнительного органа города республиканского значения, столицы о предоставлении права на земельный участок;";
в подпункте 12) слово "изъятию" заменить словами "принудительному отчуждению";
в подпункте 3) пункта 3 слово "изъятию" заменить словами "принудительному отчуждению";
9) пункт 1 статьи 15 дополнить подпунктом 5-1) следующего содержания:
"5-1) утверждение границ пригородных зон в соответствии со статьей 110 настоящего Кодекса;";
10) в статье 16:
в пункте 1:
дополнить подпунктом 1-1) следующего содержания:
"1-1) представление на утверждение местному представительному органу области границ пригородных зон городов районного значения;";
подпункт 2) изложить в следующей редакции:
"2) предоставление земельных участков для целей недропользования, строительства магистральных трубопроводов, объектов переработки нефти и газа, а также принудительное отчуждение земельных участков для государственных нужд под разработку месторождений полезных ископаемых (кроме общераспространенных), для строительства магистральных трубопроводов;";
в подпунктах 7) и 9) слова "путем выкупа" заменить словами "для государственных нужд";
в пункте 2:
в подпункте 2) слова ", в том числе путем выкупа, земельных участков для государственных надобностей" заменить словами "земельных участков, в том числе для государственных нужд";
дополнить подпунктом 2-1) следующего содержания:
"2-1) отнесение земельных участков к землям общего пользования на землях населенных пунктов, а также исключение из состава земель общего пользования в связи с изменением их целевого назначения;";
11) в подпункте 2) статьи 17 слова ", в том числе путем выкупа, земельных участков для государственных надобностей" заменить словами "земельных участков, в том числе для государственных нужд";
12) в статье 18:
в подпункте 2) слова ", в том числе путем выкупа, земельных участков для государственных надобностей" заменить словами "земельных участков, в том числе для государственных нужд";
дополнить подпунктом 2-1) следующего содержания:
"2-1) отнесение земельных участков к землям общего пользования на землях населенных пунктов, а также исключение из состава земель общего пользования в связи с изменением их целевого назначения;";
13) в статье 19:
в подпункте 2) слова ", в том числе путем выкупа, земельных участков для государственных надобностей" заменить словами "земельных участков, в том числе для государственных нужд";
дополнить подпунктом 2-1) следующего содержания:
"2-1) отнесение земельных участков к землям общего пользования на землях населенных пунктов, а также исключение из состава земель общего пользования в связи с изменением их целевого назначения;";
14) в статье 24:
пункт 1 дополнить частью третьей следующего содержания:
"Не допускается предоставление земельных участков сельскохозяйственного назначения в частную собственность в качестве государственных натурных грантов для ведения сельскохозяйственного производства.";
в пункте 2:
в абзаце первом части второй:
после слова "крестьянского" дополнить словами "или фермерского";
слова "и товарного сельскохозяйственного производства" заменить словами ", товарного сельскохозяйственного производства и лесоразведения";
в части третьей слово "конкретный" исключить;
в абзаце третьем пункта 3 слова "10 лет с момента государственной регистрации права частной собственности на земельный участок" заменить словами "срока ограничения на совершение сделок с земельным участком, приобретенным по льготной цене, который составляет два года за каждые десять процентов снижения кадастровой (оценочной) стоимости земельного участка";
в части второй пункта 4:
первое предложение после слов "выкупной цены" дополнить словом "земельного";
во втором предложении слова "десяти лет после" заменить словами "срока ограничения на совершение сделок с земельным участком, предусмотренного пунктом 3 настоящей статьи и исчисляемого с момента";
15) статью 27 дополнить подпунктом 1-1) следующего содержания:
"1-1) предоставлены в оплату уставного капитала (собственность) социально-предпринимательских корпораций, имеющих статус национальной компании;";
16) в пункте 3 статьи 32:
слова "местным исполнительным органом области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения) заключаются с" заменить словами "уполномоченным органом области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения) в пределах его компетенции заключаются с такими";
слово "решения" заменить словами "соответствующего решения Правительства Республики Казахстан или местного исполнительного органа";
17) в статье 33:
пункт 1 дополнить частью шестой следующего содержания:
"Не требуется выкуп права временного возмездного землепользования:
1) при передаче в залог, а также в качестве вклада в уставный капитал хозяйственного товарищества, в оплату акций акционерного общества или в качестве взноса в производственный кооператив;
2) на земельный участок, который занят отчуждаемыми зданиями (строениями, сооружениями), а также предназначен для их эксплуатации, находящийся в составе земель лесного и водного фондов, особо охраняемых природных территорий, оздоровительного, рекреационного и историко-культурного назначения.";
в пункте 2:
в абзаце первом слова ", включая его отчуждение," исключить;
подпункт 7) изложить в следующей редакции:
"7) земельных участков, предоставленных на праве временного землепользования для ведения крестьянского или фермерского хозяйства и товарного сельскохозяйственного производства, за исключением передачи в залог, а также в качестве вклада в уставный капитал хозяйственного товарищества, в оплату акций акционерного общества или в качестве взноса в производственный кооператив;";
дополнить пунктом 2-1 следующего содержания:
"2-1. Ограничения, предусмотренные пунктом 2 настоящей статьи, не распространяются на сделки, в том числе на залог, совершаемые землепользователями в отношении права землепользования на земельный участок, который занят отчуждаемыми зданиями (строениями, сооружениями), а также предназначен для их эксплуатации, находящийся в составе земель лесного и водного фондов, особо охраняемых природных территорий, оздоровительного, рекреационного и историко-культурного назначения.";
18) подпункт 2) пункта 1 статьи 34 изложить в следующей редакции:
"2) юридическим лицам, осуществляющим сельскохозяйственное и лесохозяйственное производство, а также для научно-исследовательских, опытных и учебных целей;";
19) в статье 43:
пункт 3 дополнить частью четвертой следующего содержания:
"В указанный срок не входит период составления землеустроительного проекта, подготавливаемого в соответствии с пунктом 3 статьи 44 настоящего Кодекса.";
пункт 4 дополнить частью второй следующего содержания:
"Срок подготовки предложений о возможности использования испрашиваемого земельного участка по заявленному целевому назначению в соответствии с территориальным зонированием и подготовки заключения комиссии по данному вопросу составляет до одного месяца с момента поступления заявления, а при предоставлении права на земельный участок субъектам малого предпринимательства - до двух недель.";
в пункте 6:
слова "земельных участков для государственных надобностей" заменить словами "земельных участков, в том числе для государственных нужд,";
дополнить частью второй следующего содержания:
"Решение местного исполнительного органа области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения), акима города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа об отказе в предоставлении права на земельный участок принимается в семидневный срок с момента поступления соответствующего заключения комиссии.";
в пункте 7:
в части второй слова "на утверждение" заменить словами "для принятия окончательного решения";
дополнить частями третьей и четвертой следующего содержания:
"Решение местного исполнительного органа области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения), акима города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа о предоставлении права на земельный участок принимается в срок до одного месяца с момента поступления землеустроительного проекта, утвержденного соответствующим уполномоченным органом области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения), а при предоставлении права на земельный участок субъектам малого предпринимательства - до семи дней.
При наличии землеустроительного проекта размещения земельных участков на площадку для отвода под индивидуальное жилищное строительство составление землеустроительного проекта на каждый земельный участок не требуется.";
пункт 8 изложить в следующей редакции:
"8. Земельные участки и право аренды на земельные участки, находящиеся в государственной собственности, могут быть объектами продажи на торгах (конкурсах, аукционах) с учетом положений, установленных статьей 48 настоящего Кодекса.";
первое предложение части первой пункта 11 изложить в следующей редакции:
"11. Не допускается пользование земельным участком до установления его границ в натуре (на местности) и выдачи документов, удостоверяющих право на земельный участок, если иное не предусмотрено в решении местного исполнительного органа области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения), акима города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа о предоставлении земельного участка.";
20) в статье 44:
пункт 1 изложить в следующей редакции:
"1. При испрашивании земельного участка для строительства объектов предварительно производится выбор земельного участка, который осуществляют специальные комиссии, создаваемые местными исполнительными органами областей (города республиканского значения, столицы), районов (городов областного значения), акимом города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа в пределах своей компетенции по предоставлению земельных участков.
Результаты выбора земельного участка для строительства объекта, а в необходимых случаях и для установления его охранной или санитарно-защитной зоны оформляются уполномоченным органом области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения) актом о выборе земельного участка. К данному акту прилагаются проекты границ каждого земельного участка в соответствии с возможными вариантами их выбора.";
в части третьей пункта 3 слова "изъятия, в том числе путем выкупа," заменить словами "изъятия, принудительного отчуждения, в том числе путем выкупа, для государственных нужд земельного участка";
в пункте 7:
абзац первый после слов "района (города областного значения)" дополнить словами ", акима города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа";
абзац седьмой изложить в следующей редакции:
"фамилию, имя, отчество (при его наличии) физического лица или наименование юридического лица, у которого производится изъятие, принудительное отчуждение для государственных нужд, в том числе путем выкупа, земельных участков с указанием их размеров;";
пункт 8 изложить в следующей редакции:
"8. При испрашивании земельных участков для индивидуального жилищного строительства заявления (ходатайства) граждан берутся на специальный учет и удовлетворяются по мере подготовки площадок для отвода либо при наличии свободных территорий, используемых для индивидуального жилищного строительства. При предоставлении земельных участков для индивидуального жилищного строительства на бесплатной основе учитывается наличие или отсутствие у гражданина земельных участков, права на которые были предоставлены государством для индивидуального жилищного строительства. Сведения о наличии или отсутствии у гражданина таких земельных участков представляются уполномоченным органом города республиканского значения, столицы, района (города областного значения) в комиссию при местном исполнительном органе для подготовки заключения и принятия решения соответствующим местным исполнительным органом о предоставлении земельного участка.
Местные исполнительные органы города республиканского значения, столицы, района (города областного значения), акимы поселков, аулов (сел), аульных (сельских) округов обязаны обеспечить доступность информации о подготовке площадок для отвода и о списках очередности на получение земельного участка для индивидуального жилищного строительства посредством их размещения на специальных информационных стендах и (или) путем опубликования в средствах массовой информации на государственном и русском языках не реже одного раза в квартал.";
21) пункт 2 статьи 45 после слов "района (города областного значения)" дополнить словами ", акима города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа";
22) в пункте 1 статьи 46 слова "репатриантам (оралманам)" заменить словом "оралманам";
23) в статье 47:
пункт 2 после слов "района (города областного значения)" дополнить словами ", акиму города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа";
часть первую пункта 3 дополнить словами ", акиму города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа";
24) в статье 48:
пункт 1 изложить в следующей редакции:
"1. Земельные участки или право аренды земельного участка, находящиеся в государственной собственности и не предоставленные в землепользование, перечень которых определен местным исполнительным органом и утвержден соответствующим решением местного представительного органа, являются объектом продажи на торгах (конкурсах, аукционах), которые проводятся не реже одного раза в год.
Земельные участки сельскохозяйственного назначения, по которым истекает срок временного землепользования, выставляются на торги (конкурсы, аукционы) только в случае отказа временного землепользователя от заключения договора о временном землепользовании на новый срок.";
дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:
"1-1. Сельскохозяйственные угодья, находящиеся в составе земель запаса, предоставляются физическим и негосударственным юридическим лицам для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, товарного сельскохозяйственного производства, лесоразведения, подсобного сельского хозяйства на торгах (конкурсах, аукционах).
Иностранцам и лицам без гражданства - победителям торгов (конкурсов, аукционов) земельные участки для ведения товарного сельскохозяйственного производства, лесоразведения, подсобного сельского хозяйства предоставляются во временное землепользование на условиях аренды сроком до десяти лет.";
25) дополнить статьей 49-1 следующего содержания:
"Статья 49-1. Порядок изменения целевого назначения земельного участка
1. Изменение целевого назначения земельного участка осуществляется местными исполнительными органами областей (города республиканского значения, столицы), районов (городов областного значения), акимами городов районного значения, поселков, аулов (сел), аульных (сельских) округов в пределах их компетенции по предоставлению прав на земельные участки, установленной настоящим Кодексом.
2. Физические и юридические лица, заинтересованные в изменении целевого назначения земельного участка, подают заявление в местный исполнительный орган области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения), акиму города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа по месту нахождения земельного участка.
3. Заявление об изменении целевого назначения земельного участка рассматривается в срок до тридцати календарных дней с момента его поступления.
4. Решение об изменении целевого назначения земельного участка принимается на основании заключения комиссии, создаваемой в соответствии с пунктом 2 статьи 43 настоящего Кодекса.
5. Копия решения местного исполнительного органа области (города республиканского значения, столицы), района (города областного значения), акима города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа о согласии либо об отказе в изменении целевого назначения земельного участка вручается заявителю в семидневный срок после его принятия.
Отказ в изменении целевого назначения земельного участка должен быть мотивированным.
6. При изменении целевого назначения земельного участка и (или) собственника земельного участка, землепользователя срок переоформления правоудостоверяющих документов составляет не более пятнадцати календарных дней.";
26) абзац первый части первой пункта 2 статьи 50 изложить в следующей редакции:
"2. Земельные участки, за исключением включенных в перечень земельных участков, предлагаемых для продажи на торгах (конкурсах, аукционах) в соответствии с пунктом 1 статьи 48 настоящего Кодекса, предоставляются гражданам Республики Казахстан бесплатно в частную собственность в следующих размерах:";
27) в части первой пункта 2 статьи 52 слова "(включая незавершенное строительство)" исключить;
28) в подпункте 4) пункта 1 статьи 64 слова "изъятии (выкупе)" заменить словами "принудительном отчуждении, в том числе путем выкупа,";
29) в статье 69:
в пункте 7:
в части первой слова "органа государственной власти" заменить словами "государственного органа";
в части второй:
слова "органом государственной власти" заменить словами "государственным органом";
слова "убытков или" заменить словами "убытков в полном объеме на момент прекращения права собственности или землепользования либо";
слова "с возмещением убытков" заменить словами "или при невозможности - другого земельного участка с зачетом его стоимости или прав на него в цену и возмещением понесенных убытков";
30) в части пятой пункта 2 статьи 77 цифры "36" заменить цифрами "51";
31) в статье 79:
в части первой пункта 5:
абзац третий исключить;
абзац четвертый дополнить словами ", удостоверенное в нотариальном порядке";
абзацы пятый, шестой и седьмой исключить;
абзац восьмой изложить в следующей редакции:
"сведения правового кадастра о зарегистрированных правах (обременениях прав) на земельный участок.";
абзац девятый исключить;
в пункте 7:
в части первой слова "намечаемой суммы" исключить;
часть вторую исключить;
пункт 9 исключить;
в пункте 11:
слово "ипотеки" заменить словами "залога земельного участка или права землепользования";
слова "и ипотечного свидетельства" исключить;
в пункте 12:
после слов "в соответствии с" дополнить словом "гражданским";
слова "об ипотеке недвижимого имущества" исключить;
32) в пункте 2 статьи 81:
абзац первый после слова "землепользователя" дополнить словами "без их согласия";
подпункт 2) изложить в следующей редакции:
"2) принудительного отчуждения, в том числе путем выкупа, земельного участка для государственных нужд;";
в подпункте 4):
слово "изъятия" заменить словами "принудительного отчуждения";
слово "равнозначного" заменить словом "равноценного";
33) в части первой пункта 2 статьи 82 слова "органами, ведущими земельный кадастр," заменить словами "уполномоченными органами города республиканского значения, столицы, района (города областного значения)";
34) статью 84 изложить в следующей редакции:
"Статья 84. Принудительное отчуждение земельного участка
для государственных нужд
1. Земельный участок в исключительных случаях может быть принудительно отчужден для государственных нужд по решению суда при невозможности иного способа удовлетворения этих нужд и при условии равноценного возмещения имущества.
2. Исключительными случаями для принудительного отчуждения земельных участков для государственных нужд являются:
1) международное обязательство;
2) предоставление земель для нужд обороны, особо охраняемых природных территорий, оздоровительного, рекреационного и историко-культурного назначения, создание и функционирование специальных экономических зон;
3) обнаружение и разработка месторождения полезных ископаемых (кроме общераспространенных);
4) строительство дорог, линий электропередачи, линий связи, магистральных трубопроводов, инженерно-коммуникационных сетей общего пользования населенных пунктов, а также других объектов, имеющих государственное значение;
5) снос аварийного и ветхого жилья, грозящего обвалом (обрушением);
6) исполнение генеральных планов населенных пунктов в части строительства объектов, подпадающих под перечень исключительных случаев, установленных настоящей статьей, а также строительства объектов, предусмотренных государственными и региональными программами, и инвестиционных проектов, обеспечивающих государственные интересы и достижение общественно значимых целей.
3. Законами Республики Казахстан могут предусматриваться другие исключительные случаи принудительного отчуждения земельных участков для государственных нужд, кроме указанных в пункте 2 настоящей статьи.
4. Принудительное отчуждение для государственных нужд земельного участка, предоставленного во временное землепользование, если предоставленное право не выкуплено у государства землепользователем, осуществляется без выкупа права землепользования. Землепользователям возмещаются убытки в полном объеме, а также по их желанию может быть предоставлен другой земельный участок.";
35) в статье 85:
в тексте слова "законодательными актами" заменить словом "законами";
в пункте 1 слово "Изъятие" заменить словами "Принудительное отчуждение";
в пункте 2:
в части первой:
слово "должны" заменить словом "должен";
после слов "предстоящего выкупа" дополнить словом "такого";
слово "уведомлены" заменить словом "уведомлен";
в части второй слова "землепользователем", "землепользователя" заменить соответственно словами "негосударственным землепользователем", "негосударственного землепользователя";
36) в статье 86:
в заголовке и тексте:
слова "землепользователя", "землепользователь" заменить соответственно словами "негосударственного землепользователя", "негосударственный землепользователь";
слова "подлежащего выкупу для государственных надобностей" заменить словами "при принудительном отчуждении для государственных нужд";
в части первой:
в первом предложении:
слова "принятия решения" заменить словами "получения уведомления о принятии решения";
слова "выкупе участка" заменить словами "выкупе такого участка";
слова "принадлежащие ему права" заменить словами "принадлежащее ему право";
после слова "использование" дополнить словом "данного";
после слов "в соответствии с его" дополнить словом "целевым";
во втором предложении:
после слова "собственник" дополнить словами "земельного участка";
после слов "(строений, сооружений) на" дополнить словом "таком";
в части второй:
слово "изъятия" заменить словами "принудительного отчуждения для государственных нужд";
после слов "по прежнему" дополнить словом "целевому";
37) в статье 87:
в тексте слова "выкупаемый для государственных надобностей" заменить словами "выкупаемый при принудительном отчуждении для государственных нужд";
в пункте 1:
в части первой слова "собственником или землепользователем" заменить словами "собственником земельного участка или негосударственным землепользователем";
часть вторую после слова "собственником" дополнить словами "земельного участка";
в части третьей слова "при выкупе его для государственных надобностей цена" заменить словами "выкупе его при принудительном отчуждении для государственных нужд цена выкупаемого";
в пункте 2:
после слов "земельный участок" дополнить словами "при принудительном отчуждении для государственных нужд";
слова ", а также все убытки, причиненные собственнику или землепользователю в связи с утратой" заменить словами "на момент прекращения права собственности или землепользования, а также все убытки в полном объеме, причиненные собственнику земельного участка или негосударственному землепользователю в связи с принудительным отчуждением";
слова "они несут" заменить словами "он несет";
дополнить частью второй следующего содержания:
"Рыночная стоимость земельного участка определяется в соответствии с законодательством Республики Казахстан об оценочной деятельности.";
пункт 3 изложить в следующей редакции:
"3. По соглашению с собственником земельного участка или негосударственным землепользователем ему может быть предоставлен взамен земельного участка, выкупаемого при принудительном отчуждении для государственных нужд, другой земельный участок с зачетом стоимости предоставляемого земельного участка или права на него в стоимость выкупаемого земельного участка или права на него в рыночной стоимости на момент прекращения права собственности или землепользования.
В случаях, когда принудительно отчуждаемый для государственных нужд земельный участок или право на него должны были быть выкуплены у государства, но выкуп не был произведен, рыночная стоимость земельного участка в цену не включается, по соглашению с негосударственным землепользователем ему может быть предоставлен взамен другой равноценный земельный участок.";
38) в статье 88:
в части первой:
слово "землепользователь" заменить словами "негосударственный землепользователь";
после слова "выкупа," дополнить словом "местный";
в части второй слово "землепользователю" заменить словами "негосударственному землепользователю";
дополнить частью третьей следующего содержания:
"Собственник земельного участка или негосударственный землепользователь вправе оспорить в суде решение местного исполнительного органа о выкупе у него земельного участка (права землепользования).";
39) в статье 90:
слово "фонда" заменить словом "фондов";
после слов "магистральных трубопроводов," дополнить словами "инженерно-коммуникационных сетей общего пользования населенных пунктов,";
слово "важное" исключить;
40) в статье 92:
в заголовке слово "Изъятие" заменить словами "Принудительное изъятие";
первое предложение изложить в следующей редакции:
"В случаях, если земельный участок, предназначенный для сельскохозяйственного производства либо жилищного или иного строительства, не используется в соответствующих целях в течение двух лет (если более длительный срок не предусмотрен законами Республики Казахстан), то такой земельный участок подлежит принудительному изъятию у собственника и землепользователя в порядке, предусмотренном статьей 94 настоящего Кодекса.";
второе предложение:
после слова "освоения" дополнить словом "такого";
после слова "которого" дополнить словом "данный";
41) статью 93 изложить в следующей редакции:
"Статья 93. Принудительное изъятие у собственника и
землепользователя земельного участка,
используемого с нарушением законодательства
Республики Казахстан
В случаях если использование земельного участка осуществляется с грубым нарушением правил рационального использования земли, установленных настоящим Кодексом или иными законами Республики Казахстан, в частности, если земельный участок используется не в соответствии с целевым назначением или его использование приводит к существенному снижению плодородия сельскохозяйственных земель либо к значительному ухудшению экологической обстановки, то после применения мер взыскания, предусмотренных законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях, такой земельный участок подлежит принудительному изъятию у собственника или землепользователя в порядке, предусмотренном статьей 94 настоящего Кодекса.
В случаях, предусмотренных частью первой настоящей статьи, собственник земельного участка или землепользователь обязан возместить государству ущерб в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан, за исключением случаев, возникших при чрезвычайных и непредотвратимых обстоятельствах (действиях непреодолимой силы).";
42) в статье 94:
в заголовке слово "изъятия" заменить словами "принудительного изъятия";
в тексте:
слова "Изъятие", "об изъятии", "изъятия", "изъятию" заменить соответственно словами "Принудительное изъятие", "о принудительном изъятии", "принудительного изъятия", "принудительному изъятию";
слова "использованию", "использовании" заменить соответственно словами "использованию такого", "использовании такого";
пункт 1 после слов "по иску" дополнить словами "территориального органа по управлению земельными ресурсами";
в пункте 2:
слова "собственника и" заменить словами "собственника или";
после слова "использовать" дополнить словом "земельный";
слова "по назначению" заменить словами "по целевому назначению";
слова "необходимых мер" заменить словами "необходимые меры";
в пункте 3:
в части первой:
после слов "собственника", "собственником" дополнить словами "земельного участка";
слово "будут" заменить словом "были";
в части второй:
после слова "собственником" дополнить словами "земельного участка";
после слов "земельными ресурсами" дополнить словами "области (города республиканского значения, столицы)";
после слов "области (города республиканского значения, столицы)" дополнить словами ", района (города областного значения), акиму города районного значения, поселка, аула (села), аульного (сельского) округа";
после слова "нахождения" дополнить словом "такого";
слова "по вопросу об изменении целевого назначения земельного участка" заменить словами "об изменении его целевого назначения";
после слова "собственника" дополнить словом "земельного";
слово "назначения" заменить словами "назначения такого";
в пункте 4:
в части первой:
слово "участка" заменить словами "земельного участка";
слова "публичных торгах" заменить словами "торгах (конкурсах, аукционах)";
часть вторую:
после слова "изъятию" дополнить словом "земельного";
после слова "собственнику" дополнить словами "земельного участка";
после слова "торгов" дополнить словами "(конкурсов, аукционов)";
43) подпункт 2) пункта 6 статьи 97 дополнить абзацем вторым следующего содержания:
"Срок предоставления земельного участка на праве землепользования для указанных целей составляет не менее пяти лет, предоставление земельного участка на срок менее пяти лет допускается только с согласия заявителя, заинтересованного в его получении;";
44) в пункте 5 статьи 99 слово "изъятия" заменить словами "принудительного изъятия";
45) в статье 101:
в пункте 3:
в части первой слова "(фермерского) хозяйства" заменить словами "или фермерского хозяйства либо товарного сельскохозяйственного производства";
дополнить частью второй следующего содержания:
"При этом выдел земельного участка из состава земель сельскохозяйственной организации, находящихся в залоге, допускается с согласия залогодержателя или с обязательствами, обеспеченными залогом в отношении земельного участка на момент выдела.";
часть четвертую изложить в следующей редакции:
"Местоположение выделяемого в натуре земельного участка в счет доли или пая для организации крестьянского или фермерского хозяйства либо товарного сельскохозяйственного производства, а также возмещение хозяйственному товариществу, производственному кооперативу выбывающим участником (членом) затрат, произведенных на выделяемом земельном участке, определяются в порядке, предусмотренном учредительными документами хозяйственных товариществ, производственных кооперативов или соглашением сторон.";
дополнить частью пятой следующего содержания:
"Выдел земельного участка в натуре не производится в период проведения сельскохозяйственных полевых работ, за исключением случая, когда такой выдел производится с согласия сельскохозяйственной организации или участников общей собственности (общего землепользования).";
в части первой пункта 4 слова "(фермерского) хозяйства" заменить словами "или фермерского хозяйства либо товарного сельскохозяйственного производства";
46) в подпункте 9) пункта 3 статьи 107 слова "домашнего (подсобного)" заменить словом "подсобного";
47) пункт 2 статьи 109 дополнить частью третьей следующего содержания:
"Земельные участки из земель сельскохозяйственного использования населенных пунктов не могут быть предоставлены на праве частной собственности для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, товарного сельскохозяйственного производства, лесоразведения, ведения подсобного сельского хозяйства, огородничества и животноводства.";
48) в статье 110:
пункт 3 изложить в следующей редакции:
"3. Границы пригородных зон городов районного значения устанавливаются и изменяются местным представительным органом области по предложению местного исполнительного органа области.
Границы пригородных зон города республиканского значения, столицы и городов областного значения устанавливаются и изменяются Правительством Республики Казахстан по совместным предложениям соответствующих местных представительных и исполнительных органов города республиканского значения, столицы и областей. Границы пригородных зон города республиканского значения, столицы также согласовываются с соответствующими местными представительными и исполнительными органами областей, территории которых включены в пригородную зону.";
в части второй пункта 5:
слова "по предложениям" заменить словами "по совместным предложениям представительных и";
после слова "областными" дополнить словами "представительными и";
49) в пункте 3 статьи 123 слова "изъяты (выкуплены)" заменить словами "принудительно отчуждены";
50) в части первой пункта 3 статьи 125 слова "изымаются (выкупаются)" заменить словами "принудительно отчуждаются, в том числе путем выкупа,";
51) статью 138 изложить в следующей редакции:
"Статья 138. Предоставление земель запаса
Земли запаса предоставляются в собственность или землепользование для нужд сельского хозяйства, промышленности и иных целей в порядке и на условиях, установленных настоящим Кодексом. Перевод земель запаса в другие категории осуществляется одновременно с их предоставлением в собственность или землепользование.";
52) в пункте 5 статьи 143 слово "изъятия" заменить словами "принудительного отчуждения";
53) статью 145 дополнить пунктом 8 следующего содержания:
"8. Для осуществления государственного контроля за использованием и охраной земель уполномоченные органы областей (города республиканского значения, столицы), районов (городов областного значения) ежегодно представляют соответствующим территориальным органам по управлению земельными ресурсами областей (города республиканского значения, столицы) перечень собственников земельных участков и землепользователей, которым в текущем году предоставлены земельные участки, и земельно-кадастровую карту с указанием местоположения таких земельных участков, а также ежемесячно - сведения о происшедших изменениях в перечне собственников земельных участков и землепользователей.";
54) в статье 148:
подпункт 4) пункта 1 изложить в следующей редакции:
"4) обращаться в суд по делам о возмещении ущерба в результате нарушения земельного законодательства Республики Казахстан, по вопросам отмены неправомерных решений, связанных с предоставлением, изъятием, принудительным отчуждением для государственных нужд земельных участков, а также по делам об исполнении выданных должностными лицами органов, осуществляющих государственный контроль за использованием и охраной земель, предписаний по устранению выявленных нарушений земельного законодательства Республики Казахстан в случае их неисполнения в срок, указанный в предписании, либо ненадлежащего исполнения лицами, которым выданы эти предписания, и о взыскании штрафов с физических, должностных и юридических лиц;";
в пункте 4 слова "установленную законодательством Республики Казахстан ответственность" заменить словами "ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан";
55) в заголовке статьи 164 слово "частной" исключить;
56) дополнить статьей 164-1 следующего содержания:
"Статья 164-1. Истребование земельного участка из чужого
незаконного владения
1. Собственник земельного участка или землепользователь вправе истребовать свой земельный участок из чужого незаконного владения.
2. Истребование самовольно занятого земельного участка из состава земель, находящихся в государственной собственности и не предоставленных в землепользование, осуществляется местными исполнительными органами по месту нахождения земельного участка.
Незаконный владелец обязан освободить самовольно занятый земельный участок в течение тридцати календарных дней с момента применения мер взыскания, предусмотренных законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях, и осуществить снос строения, возведенного (возводимого) на таком участке, самостоятельно либо за свой счет, кроме случаев, предусмотренных гражданским законодательством Республики Казахстан.
Споры, связанные с неисполнением незаконным владельцем обязанности по освобождению самовольно занятого земельного участка и сносу строения, возведенного (возводимого) на таком участке, разрешаются в судебном порядке.
В случае, если самовольная постройка передается в коммунальную собственность, лицу, осуществившему ее, возмещаются расходы на постройку в размере, определенном судом.
В случаях невозможности установления личности (данных) незаконного владельца земельного участка по истечении одного месяца со дня выявления факта самовольного занятия земельного участка местный исполнительный орган после подтверждения сведений об отсутствии зарегистрированных прав на недвижимость и по решению суда осуществляет снос возведенного (возводимого) строения на таком участке.";
57) в статье 165:
подпункт 1) изложить в следующей редакции:
"1) принудительного отчуждения, в том числе путем выкупа, земельных участков для государственных нужд, влекущего прекращение права собственности или землепользования;";
в подпункте 5) цифры "90" заменить цифрами "91";
58) подпункт 4) пункта 2 статьи 166 после слова "участка" дополнить словами "на момент прекращения права собственности или землепользования";
59) статью 168 изложить в следующей редакции:
"Статья 168. Ответственность за нарушение земельного
законодательства Республики Казахстан
Нарушение земельного законодательства Республики Казахстан влечет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.";
60) в статье 170:
пункт 5 изложить в следующей редакции:
"5. Обладатели условных земельных долей, передавшие принадлежащие им права в качестве вклада в уставный капитал хозяйственных товариществ или в качестве взноса в производственные кооперативы, при выходе из состава участников (членов) для образования крестьянского или фермерского хозяйства имеют право на выдел (раздел) в натуре доли или пая, включая земельный участок. При этом выдел земельного участка из состава земель сельскохозяйственной организации, находящихся в залоге, допускается с согласия залогодержателя или с обязательствами, обеспеченными залогом в отношении земельного участка на момент выдела.
Выдел земельного участка в натуре не производится в период проведения сельскохозяйственных полевых работ, за исключением случая, когда такой выдел производится с согласия сельскохозяйственной организации или участников общей собственности (общего землепользования).
При этом местоположение выделяемого в натуре земельного участка определяется в порядке, предусмотренном учредительными документами хозяйственных товариществ, производственных кооперативов или соглашением сторон. В случае отсутствия порядка выдела (раздела) земельного участка в учредительных документах могут применяться положения, установленные пунктами 3 и 4 статьи 101 настоящего Кодекса.";
часть третью пункта 9 исключить.

Статья 2 . Настоящий Закон вводится в действие со дня его официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан

Қазақстан Республикасының Жер кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 6 шілдедегі N 279 Заңы

1-бап. 2003 жылғы 20 маусымдағы Қазақстан Республикасының Жер кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2003 ж., N 13, 99-құжат; 2005 ж., N 9, 26-құжат; 2006 ж., N 1, 5-құжат; N 3, 22-құжат; N 11, 55-құжат; N 12, 79, 83-құжаттар; N 16, 97-құжат; 2007 ж., N 1, 4-құжат; N 2, 18-құжат) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1) бүкіл мәтін бойынша:
"мемлекеттік қажеттіктер" деген сөздер "мемлекет мұқтажы"
деген сөздермен ауыстырылсын;

"шаруа (фермер) қожалығын", "Шаруа (фермер) қожалығын", "шаруа (фермер) қожалығы", "шаруа (фермер) қожалығының" деген сөздер тиісінше "шаруа немесе фермер қожалығын", "Шаруа немесе фермер қожалығын", "шаруа немесе фермер қожалығы", "шаруа немесе фермер қожалығының" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 2-бапта:
"органдары" деген сөзден кейін ", аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың (селоның), ауылдық (селолық) округтің әкімі" деген сөздермен толықтырылсын;

"жер учаскелерін алып қою және беру" деген сөздер "жер учаскелерін беру және алып қою, соның ішінде мемлекет мұқтажы үшін алып қою" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 9-бапта:
3-тармақтың бірінші бөлігінде:
бірінші абзац "органының" деген сөзден кейін ", аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл (село), ауылдық (селолық) округ әкімінің" деген сөздермен толықтырылсын;

2) тармақшада:
"белгіленген нормалар шегінде" деген сөздер "осы Кодекстің 50-бабының 2-тармағына сәйкес" деген сөздермен ауыстырылсын;

"үй (қосалқы)" деген сөздер "қосалқы" деген сөзбен ауыстырылсын;

5-тармақта:
"үй (қосалқы) шаруашылығын жүргізу, бағбандық" деген сөздер "қосалқы шаруашылық, бағбандық жүргізу" деген сөздермен ауыстырылсын;

"саяжай құрылысы үшін" деген сөздерден кейін ", осы Кодексте жер учаскелерін ақылы түрде беру көзделген өзге де мақсаттар үшін" деген сөздермен толықтырылсын;

мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"Елді мекеннің аумағы шегіндегі ауыл шаруашылығы мақсатындағы, сондай-ақ ауыл шаруашылығында пайдаланылатын жер учаскесінің нысаналы мақсаты, мемлекет мұқтажы үшін алып қойылған жерлерді қоспағанда, ауыл және орман шаруашылығын жүргізумен
байланысты емес мақсаттарда пайдалану үшін өзгертілген жағдайда, аталған жер учаскесінің меншік иесі жер учаскесінің өзгерген нысаналы мақсаты үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген кадастрлық (бағалау) құны мен осы учаскенің бұрын
мемлекеттен сатып алынған бағасы арасындағы айырмаға тең соманы бюджетке төлеуге міндетті.";

мынадай мазмұндағы 8-тармақпен толықтырылсын:
"8. Жер учаскесі ұлттық компания мәртебесі бар әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларға жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құны бойынша есептелетін баға бойынша жарғылық капиталының (меншігінің) төлеміне берілуі мүмкін.
Бұл ретте жер учаскесін ұлттық компания мәртебесіне ие әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың меншігіне ресімдеу жарияланған акциялар шығарылымы мемлекеттік тіркелгеннен кейін жүзеге асырылады.";

4) 10-бапта:
1-тармақтың бірінші бөлігінің бірінші сөйлемі "Үкіметі" деген сөзден кейін "кемінде жылына бір рет" деген сөздермен толықтырылсын;

2-тармақтың бірінші бөлігіндегі "жер қатынастары жөніндегі уәкілетті орган" деген сөздер "облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) уәкілетті органы" деген сөздермен ауыстырылсын;

3-тармақтағы "үй (қосалқы) шаруашылығын" деген сөздер "қосалқы шаруашылық" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 12-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"12-бап. Осы Кодексте пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Кодексте мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) алып қою - мемлекеттік органдардың жеке меншік иесінің немесе жер пайдаланушының жер учаскесіне меншік құқығын немесе жер пайдалану құқығын осы Кодексте көзделген тәртіппен және жағдайларда тоқтатуға бағытталған іс-әрекеті;
2) арнайы жер қоры - ауыл шаруашылығы мақсатындағы алқаптардың, сондай-ақ мақсаты бойынша пайдаланылмай жатқан не Қазақстан Республикасының заңнамасын бұза отырып пайдаланылып жүрген жер учаскелерінің және шартты жер үлестерінің иелері мен жер
пайдаланушылар бас тартқан жердің есебінен құралатын резервтегі жер;
3) аффилиирленген тұлға - мемлекеттік емес заңды тұлғаға қатысты еншілес болып табылатын немесе тәуелді акционерлік қоғам деп танылатын ұйым;
4) бастапқы жер пайдаланушылар - жер пайдалану құқығын осы Кодекстің 32-бабында көзделген тәртіппен тікелей мемлекеттен не осы құқықтан айыру тәртібімен басқа да бастапқы жер пайдаланушылардан алған тұлғалар;
5) бірыңғай мемлекеттік жер тізілімі - құқықтық, сәйкестендіру, экономикалық және басқа да сипаттамаларды қамтитын, мемлекеттік жер кадастры құрамындағы жер учаскелерін есепке алудың қорытынды құжаты;
6) жеке меншіктегі жер учаскесін уақытша пайдалану құқығы - жер учаскесінің меншік иесі мен уақытша пайдаланушы (жалға алушы немесе өтеусіз пайдаланушы) арасындағы жер учаскесін уақытша пайдалану туралы шарт негізінде туындайтын, субъектінің жер
учаскесін иелену және пайдалану құқығы;
7) жер - Қазақстан Республикасының егемендігі белгіленетін шектегі аумақтық кеңістік, табиғи ресурс, жалпыға ортақ өндіріс құралы және кез келген еңбек процесінің аумақтық негізі;
8) жерге билік ету құқығы - мемлекеттің Қазақстан Республикасы аумағындағы жердің заңдық тағдырын айқындаудағы заңмен қамтамасыз етілген құқығы, сондай-ақ жердің жеке меншік иесінің өз жер учаскесіне қатысты Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым
салынбаған мәмілелер жасасуға құқығы;
9) жергілікті атқарушы органдардың шешімдері - облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарының, сондай-ақ аудандық маңызы бар қалалар, кенттер, ауылдар (селолар), ауылдық (селолық) округтер әкімдерінің жер учаскесіне құқық беру туралы құқықтық актілері;
10) жерді жалдау төлемақысы - уақытша өтеулі жер пайдалану төлемақысы;
11) жер иелену құқығы - жерді іс жүзінде иеленуді жүзеге асырудың заңмен қамтамасыз етілген мүмкіндігі;
12) жер кадастры - жер туралы мәліметтер жүйесі, мемлекеттік кадастрлардың құрамдас бөлігі;
13) жер қатынастары жөніндегі уәкілетті орган - жер қатынастары саласындағы функцияларды жүзеге асыратын облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органдарының құрылымдық
бөлімшесі (бұдан әрі - облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) уәкілетті органы);
14) жер қатынастарының объектісі - Қазақстан Республикасы аумағының шегіндегі бүкіл жер, онда орналасқанына және олардың жекелеген субъектілерге бекітіліп берілуінің құқықтық негіздеріне қарамастан жекелеген жер учаскелері, сондай-ақ жер учаскелері мен
жер үлестеріне құқықтар;
15) жер құқығы қатынастары - жерге меншік құқығын және өзге де құқықтарды жүзеге асыра отырып, жер ресурстарын басқаруға, жекелеген субъектілерге жер учаскелерін бекітіп беруге байланысты жерді пайдалану мен қорғау жөніндегі құқықтық қатынастар;
16) жер құқығы қатынастарының субъектілері - жер құқығы қатынастарына қатысушылар болып табылатын және соған орай құқықтары бар әрі осы құқық қатынасында міндеттер атқаратын жеке және заңды тұлғалар, сондай-ақ мемлекеттер;
17) жер пайдалану құқығы - тұлғаның мемлекеттік меншіктегі жер учаскесін өтеулі және (немесе) өтеусіз негізде шектеусіз мерзімге (тұрақты жер пайдалану) немесе белгілі бір мерзім ішінде (уақытша жер пайдалану) иелену және пайдалану құқығы;
18) жер ресурстары - қоғамның материалдық, мәдени және басқа да қажеттерін қанағаттандыру үшін шаруашылық және өзге де қызмет процесінде пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкін жер;
19) жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті орган
- жер қатынастары саласындағы реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік орган (бұдан әрі - орталық уәкілетті орган);
20) жер учаскелерінің нысаналы мақсатының жіктемесі - аумақты аймақтарға бөлуге сәйкес учаске аумағын және онда орналасқан үйлер мен ғимараттардың (үй-жайлардың) функционалдық мақсатының (пайдаланылуының) үлгісі мен түрі бойынша жер учаскелерін мақсатты пайдалану түрлерін топтастыру;
21) жер учаскесі - осы Кодексте белгіленген тәртіппен жер қатынастары субъектілеріне бекітіліп берілетін, тұйық шекара ішінде бөлінген жер бөлігі;
22) жер учаскесін жалдау құқығын сату төлемақысы - уақытша өтеулі жер пайдалану құқығымен берілген мемлекеттік меншіктегі жер учаскесі үшін біржолғы төлем;
23) жер учаскесіне жеке меншік құқығы - азаматтардың және мемлекеттік емес заңды тұлғалардың өздеріне тиесілі жер учаскесін осы Кодексте белгіленген негіздерде, шарттар мен шектерде иелену, пайдалану және оларға билік ету құқығы;
24) жер учаскесіне құқық белгілейтін құжаттар - осылардың негізінде азаматтар мен заңды тұлғалардың жер учаскесіне тиісті құқықтары (жеке меншік құқығы, жер пайдалану құқығы, сервитуттар және жер учаскесіне өзге де заттық құқықтар) туындайтын құжаттар.
Құқық белгілейтін құжаттарға атқарушы органдардың жер учаскесіне құқық беру туралы құқықтық актілері, сатып алу-сату шарттары (айырбастау, сыйға тарту немесе жер учаскесін иеліктен шығару туралы өзге мәмілелер) және сот органдарының жер учаскесіне жеке меншік құқығын, жер пайдалану құқығын және жерге өзге заттық құқықтарды тану туралы шешімдері жатады;
25) жер учаскесіне құқықты куәландыратын құжаттар - жер учаскесінің сәйкестендіру сипаттамаларын қамтитын және жер қатынастары жөніндегі уәкілетті органның құқық белгілейтін құжаттардың негізінде жер учаскелерінің меншік иелері мен жер
пайдаланушыларға беретін құжаттары. Құқықты куәландыратын құжаттарға жер учаскесіне жеке меншік құқығы актісі, тұрақты жер пайдалану құқығы актісі және уақытша (өтеулі, өтеусіз) жер пайдалану құқығы актісі жатады;
26) жер учаскесін немесе жер пайдалану құқығын кепілге салу - міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз етудің кепіл шартына негізделген не Қазақстан Республикасы заңдарының негізіндегі әдісі, осыған орай кредитордың (кепіл ұстаушының) борышкер кепілмен
қамтамасыз етілген міндеттемені орындамаған жағдайда кепілге салынған жер учаскесінің немесе жер пайдалану құқығының құнынан осы жер учаскесі немесе жер пайдалану құқығы тиесілі тұлғаның (кепіл берушінің) басқа кредиторлары алдында қайтарым алуға басым құқығы
болады, бұған Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде белгіленген алып қою жағдайлары қосылмайды;
27) жер учаскесін өз бетінше иеленіп алу - жер учаскесі меншік иесінің немесе жер пайдаланушының рұқсатынсыз бөтен жер учаскесін иелену, сондай-ақ мемлекеттік меншіктегі және жер пайдалануға берілмеген жер учаскесін Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе жергілікті атқарушы органның тиісті шешімінсіз иелену;
28) жер үлесі - жер учаскесіне құқықтар мен міндеттерге басқа тұлғалармен бірге қатысудың осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгіленген тәртіппен және жағдайларда бөліп шығарылуы мүмкін сан жағынан айқындалған үлесі;
29) иммиграциялық жер қоры - оралмандарға беру үшін резервке қалдырылған және арнайы жер қоры құрамына кіретін жер учаскелері;
30) кадастрлық (бағалау) құны - мемлекет жер учаскесін немесе оны жалға алу құқығын сатқан кезде қолданылатын, инфляцияның жалпы деңгейі туралы мемлекеттік статистика деректеріне сәйкес кезең- кезеңімен нақтыланатын жер учаскелері үшін төлемақының базалық
ставкалары және оларға түзету коэффициенттері негізінде айқындалатын жер учаскесінің есептеу құны;
31) кейінгі жер пайдаланушылар - өзінің бастапқы жер пайдаланушы мәртебесін сақтап қалатын жер пайдаланушыдан кейінгі жер пайдалану туралы шарт негізінде уақытша жер пайдалану құқығын алған тұлғалар;
32) кондоминиум - жылжымайтын мүлікке меншіктің (өзге де құқықтың) ерекше нысаны, бұл ретте жылжымайтын мүліктің жекелеген бөліктері жеке және (немесе) заңды тұлғалардың бөлек (дербес) меншігінде (өзге де құқықта) болады, ал жылжымайтын мүліктің бөлек
меншікке жатпайтын бөліктері, оның ішінде жер учаскесі де оларға ортақ үлестік меншік құқығымен (өзге де ортақ құқықпен) тиесілі болады және бөлек (дербес) меншігіндегі (өзге де құқықтағы) жылжымайтын мүлік бөліктеріне құқықтардан ажыратылмайды;
33) мемлекеттік жер пайдаланушылар - мемлекеттік республикалық және коммуналдық заңды тұлғалар;
34) мемлекеттік заттай гранттар - Қазақстан Республикасының заңды тұлғасына инвестициялық жобаны іске асыру үшін осы Кодексте және Қазақстан Республикасының инвестициялар туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен уақытша өтеусіз жер пайдалану құқығымен беріле отырып, кейіннен меншікке немесе жер пайдалануға өтеусіз берілетін жер учаскелері;
35) мемлекеттік емес жер пайдаланушылар - азаматтар және (немесе) мемлекеттік емес заңды тұлғалар;
36) меншік құқығының объектілері - мемлекеттік және жеке меншіктегі жер;
37) өзіндік қосалқы шаруашылық - ауылдық жерде және қала маңындағы аймақта орналасқан жер учаскесінде өз қажеттерін қанағаттандыруға арналған қызмет түрі;
38) сервитут - бөтен жер учаскелерін шектеулі нысаналы пайдалану, оның ішінде жаяу өту, көлікпен өту, қажетті коммуникацияларды тарту мен пайдалану, аңшылық шаруашылығы және
өзге де мұқтаждар үшін пайдалану құқығы;
39) топырақ қабаты - жердің құрғақ үстіңгі қабаты, тек өзіне тән құрылымы, құрамы мен қасиеттері бар ерекше табиғи түзілім;
40) төлемақының базалық ставкасы - мемлекет жер учаскесіне жеке меншік құқығын берген кезде немесе уақытша өтеулі жер пайдалану құқығын сатқан кезде оның кадастрлық (бағалау) құнын айқындауға арналған жер учаскесінің нормативтік бағасы;
41) тұрақты жер пайдаланушылар - жер пайдалану құқығының мерзімі шектеусіз сипатта болатын тұлғалар;
42) уақытша жер пайдаланушылар - жер пайдалану құқығы белгілі бір мерзіммен шектелген тұлғалар;
43) ұлттық жер пайдаланушылар - Қазақстан Республикасының азаматтары, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған заңды тұлғалар, соның ішінде шетелдік қатысушысы бар кәсіпорындар;
44) шартты жер үлесі - таратылған немесе қайта ұйымдастырылған ұжымшар мүшелерінің, мемлекеттік емес болып қайта құрылған мемлекеттік ауыл шаруашылығы ұйымдары қызметкерлерінің, сондай-ақ осы Кодексте аталған өзге де тұлғалардың сандық тұрғыдан анықталған үлесі, оған сәйкес аталған ұйымдардың жер пайдалану құрамында бұдан бұрын болған жер учаскелеріне құқықтар беру жүзеге асырылады немесе осы Кодексте көзделген өзге де құқықтар іске асырылады;
45) шетелдік жер пайдаланушылар - шетелдіктер, азаматтығы жоқ адамдар, шет мемлекет заңдарына сәйкес құрылған заңды тұлғалар (шетелдік заңды тұлғалар), шет мемлекеттер, халықаралық бірлестіктер мен ұйымдар.";

6) 13-баптың 3) тармақшасында:
"қорғаныс және қауіпсіздік қажеттері" деген сөздер "қорғаныс мұқтажы" деген сөздермен ауыстырылсын;

", соның ішінде сатып алу арқылы алып қою" деген сөздер ", соның ішінде мемлекет мұқтажы үшін алып қою" деген сөздермен ауыстырылсын;

7) 14-бапта:
1-тармақтың 11) тармақшасындағы ", жерді беру және оны алып қою" деген сөздер "жер учаскелерін беру және алып қою, соның ішінде мемлекет мұқтажы үшін алып қою" деген сөздермен ауыстырылсын;

2-тармақтың 5) тармақшасындағы "алып қою туралы сот органдарына" деген сөздер "мәжбүрлеп алып қою туралы сотқа" деген сөздермен ауыстырылсын;

8) 14-1-бапта:
1-тармақта:
1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"1) облыстың жергілікті атқарушы органының жер қойнауын пайдалану және магистральды құбырлар, мұнай және газ өңдеу объектілерін салу, жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды құру әрі кеңейту мақсатында жер учаскелерін беру жөніндегі, сондай-ақ пайдалы қазбалардың кең орындарын (кең таралғанынан басқасын) қазуға, магистральды құбырлар салу, жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды құру әрі
кеңейту үшін жер учаскелерін мемлекет мұқтажына мәжбүрлеп иеліктен шығару жөніндегі ұсыныстары мен шешімдерінің жобаларын дайындау;";

14) тармақшадағы "дайындау жатады." деген сөздер "дайындау;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 15) тармақшамен толықтырылсын:
"15) облыстың жергілікті атқарушы органының жер учаскесіне құқық беру туралы шешімі негізінде жер учаскесіне құқықты куәландыратын құжаттар беру жатады.";

2-тармақта:
8) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"8) республикалық маңызы бар қаланың, астананың атқарушы органының жер учаскесіне құқық беру туралы шешімі негізінде жер учаскесіне құқықты куәландыратын құжаттарды беру;";

12) тармақшадағы "алып қою" деген сөздер "мәжбүрлеп иеліктен шығару" деген сөздермен ауыстырылсын;

3-тармақтың 3) тармақшасындағы "алып қою" деген сөздер "мәжбүрлеп иеліктен шығару" деген сөздермен ауыстырылсын;

9) 15-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 5-1) тармақшамен толықтырылсын:
"5-1) қала маңындағы аймақтардың шекараларын осы Кодекстің 110-бабына сәйкес бекіту;";

10) 16-бапта:
1-тармақта:
мынадай мазмұндағы 1-1) тармақшамен толықтырылсын:
"1-1) аудандық маңызы бар қалалар маңындағы аймақтардың шекараларын облыстың жергілікті өкілді органына бекітуге табыс ету;";

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"2) жер қойнауын пайдалану, магистральды құбырлар, мұнай және газ өңдеу объектілерін салу мақсатында жер учаскелерін беру, сондай-ақ пайдалы қазбалардың кен орындарын (кең таралғанынан басқасын) қазуға, магистральды құбырлар салу үшін жер учаскелерін мемлекет мұқтажына мәжбүрлеп иеліктен шығару;";

7) және 9) тармақшалардағы "сатып алу арқылы" деген сөздер "мемлекет мұқтажы үшін" деген сөздермен ауыстырылсын;

2-тармақта:
2) тармақшадағы "мемлекеттік қажеттіктер үшін жер учаскелерін алып қою, соның ішінде сатып алу арқылы алып қою" деген сөздер "жер учаскелерін алып қою, соның ішінде мемлекет мұқтажы үшін алып қою" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы 2-1) тармақшамен толықтырылсын:
"2-1) жер учаскелерін елді мекендер жеріндегі ортақ пайдаланудағы жерлерге жатқызу, сондай-ақ олардың нысаналы мақсатының өзгеруіне байланысты ортақ пайдаланудағы жердің
құрамынан шығару;";

11) 17-баптың 2) тармақшасындағы "жер учаскелерін мемлекеттік қажеттіктер үшін алып қою, соның ішінде сатып алу арқылы алып қою" деген сөздер "жер учаскелерін алып қою, соның ішінде мемлекет мұқтажы үшін алып қою" деген сөздермен ауыстырылсын;

12) 18-бапта:
2) тармақшадағы "жерді мемлекеттік қажеттіктер үшін алып қою, соның ішінде сатып алу арқылы алып қою" деген сөздер "жер учаскелерін алып қою, соның ішінде мемлекет мұқтажы үшін алып қою" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы 2-1) тармақшамен толықтырылсын:
"2-1) жер учаскелерін елді мекендер жеріндегі ортақ пайдаланудағы жерлерге жатқызу, сондай-ақ олардың нысаналы мақсатының өзгеруіне байланысты ортақ пайдаланудағы жердің құрамынан шығару;";

13) 19-бапта:
2) тармақшадағы "жер учаскелерін мемлекеттік қажеттіктер үшін алып қою, соның ішінде сатып алу арқылы алып қою" деген сөздер "жер учаскелерін алып қою, соның ішінде мемлекет мұқтажы үшін алып қою" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы 2-1) тармақшамен толықтырылсын:
"2-1) жер учаскелерін елді мекендер жеріндегі ортақ пайдаланудағы жерлерге жатқызу, сондай-ақ олардың нысаналы мақсатының өзгеруіне байланысты ортақ пайдаланудағы жердің құрамынан шығару;";

14) 24-бапта:
1-тармақ мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:
"Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін мемлекеттік заттай гранттар ретінде жеке меншікке беруге жол берілмейді.";

2-тармақта:
екінші бөліктің бірінші абзацында:
"Шаруа" деген сөзден кейін "немесе фермер" деген сөздермен толықтырылсын;

"және тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін" деген сөздер ", тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін және орман өсіруді" деген сөздермен ауыстырылсын;

үшінші бөліктегі "нақты" деген сөз алып тасталсын;

3-тармақтың үшінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
"осы баптың 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес, жеңілдікті бағамен сатып алынған жер учаскесімен мәміле жасасуды шектеу мерзімі өткеннен кейін, жер учаскесімен Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған мәмілелердің кез келген түрін жасасуға
құқығы бар, шектеу мерзімі жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын әрбір он процент төмендету үшін екі жылды құрайды. Бұл шектеу жер учаскесін кепілге салуға қолданылмайды.";

4-тармақтың екінші бөлігінде:
бірінші сөйлемдегі "учаскенің" деген сөз "жер учаскесінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші сөйлемдегі "оның сатып алу бағасы толық төленгеннен кейін он жыл" деген сөздер "осы баптың 3-тармағында көзделген және жер учаскесінің сатып алу бағасы толық төленген кезден бастап есептелетін жер учаскесімен мәміле жасасуды шектеу мерзімі" деген
сөздермен ауыстырылсын;

15) 27-бап мынадай мазмұндағы 1-1) тармақшамен толықтырылсын:
"1-1) ұлттық компания мәртебесі бар әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың жарғылық капиталының (меншігінің) төлеміне берілуі;";

16) 32-баптың 3-тармағында:
"жергілікті атқарушы органы" деген сөздер "жер қатынастары жөніндегі уәкілетті органы өз құзыреті шегінде" деген сөздермен ауыстырылсын;

"уақытша жер пайдалану құқығын табыстау туралы шешім негізінде" деген сөздер "Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе жергілікті атқарушы органның уақытша жер пайдалану құқығын табыстау туралы тиісті шешімі негізінде осындай" деген сөздермен
ауыстырылсын;

17) 33-бапта:
1-тармақ мынадай мазмұндағы алтыншы бөлікпен толықтырылсын:
"Уақытша өтеулі жер пайдалану құқығын сатып алу:
1) кепілге, сондай-ақ шаруашылық серіктестігінің жарғылық капиталына салым ретінде, акционерлік қоғам акцияларының төлеміне немесе өндірістік кооперативке жарна ретінде беру кезінде;
2) орман және су қорлары, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жер құрамындағы, иеліктен шығарылатын үйлер (құрылыстар, ғимараттар) орналасқан, сондай-ақ оларды пайдалануға арналған жер учаскесіне
талап етілмейді.";

2-тармақта:
7) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"7) кепілге, сондай-ақ шаруашылық серіктестігінің жарғылық қорына салым ретінде, акционерлік қоғам акцияларының төлеміне немесе өндірістік кооперативке жарна ретінде беруді қоспағанда, шаруа немесе фермер қожалығын және тауарлы ауыл шаруашылығы
өндірісін жүргізу үшін, уақытша жер пайдалану құқығымен берілген жер учаскелерінің;";

8) тармақшадағы "жер пайдалану құқығын иеліктен шығаруды қоса алғанда," деген сөздер алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:
"2-1. Осы баптың 2-тармағында көзделген шектеулер жер пайдаланушылардың орман және су қорлары, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жер құрамындағы, иеліктен шығарылатын үйлер (құрылыстар, ғимараттар)
орналасқан, сондай-ақ оларды пайдалануға арналған жер учаскесіне жер пайдалану құқығына қатысты жасасатын мәмілелеріне, соның ішінде кепілге салуға қолданылмайды.";

18) 34-баптың 1-тармағының 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"2) ауыл шаруашылығы және орман шаруашылығы өндірісін жүзеге асыратын заңды тұлғаларға, сондай-ақ ғылыми-зерттеу, тәжірибе және оқу мақсаттарына;";

19)43-бапта:
3-тармақ мынадай мазмұндағы төртінші бөлікпен толықтырылсын:
"Аталған мерзімге осы Кодекстің 44-бабының 3-тармағына сәйкес әзірленетін жерге орналастыру жобасын жасау кезеңі кірмейді.";

4-тармақ мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"Сұралып отырған жер учаскесін аумақтық аймақтарға бөлуге сәйкес мәлімделген нысаналы мақсаты бойынша пайдалану мүмкіндігі туралы ұсыныстар әзірлеу және комиссияның осы мәселе жөніндегі қорытындысын әзірлеу мерзімі өтініш келіп түскен кезден бастап бір
айға дейінгі, ал шағын кәсіпкерлік субъектілеріне жер учаскесіне құқық беру кезінде екі аптаға дейінгі мерзімді құрайды.";

6-тармақта:
"жер учаскелерін мемлекеттік қажеттіктер үшін алып қою" деген сөздер "жер учаскелерін алып қою, соның ішінде мемлекет мұқтажы үшін алып қою" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"Облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл (село), ауылдық (селолық) округ әкімінің жер учаскесіне құқық беруден бас тарту туралы шешімі комиссияның тиісті қорытындысы келіп түскен кезден бастап жеті күнге дейінгі мерзімде қабылданады.";

7-тармақта:
екінші бөліктегі "бекітуге" деген сөз "түпкілікті шешім қабылдау үшін" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы үшінші және төртінші бөліктермен толықтырылсын:
"Облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың),
ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл (село), ауылдық (селолық) округ әкімінің жер учаскесіне құқық беру туралы шешімі облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның
(облыстық маңызы бар қаланың) тиісті уәкілетті органы бекіткен жерге орналастыру жобасы келіп түскен кезден бастап бір айға дейінгі мерзімде, ал шағын кәсіпкерлік субъектілеріне жер учаскесіне құқық беру кезінде жеті күнге дейінгі мерзімде қабылданады.
Жеке тұрғын үй құрылысына бөліп берілетін алаңда жер учаскелерін жайластырудың жерге орналастыру жобасы болған жағдайда әрбір жер учаскесі үшін жерге орналастыру жобасын жасау талап етілмейді.";

8-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"8. Мемлекеттік меншіктегі жер учаскелері және сол жер учаскелерін жалдау құқығы осы Кодекстің 48-бабында белгіленген ережелер ескеріле отырып, сауда-саттықта (конкурстарда, аукциондарда) сату объектілері болуы мүмкін.";

11-тармақтың бірінші бөлігінің бірінші сөйлемі мынадай редакцияда жазылсын:
"11. Егер облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл (село), ауылдық (селолық) округ әкімінің жер учаскесін беру туралы
шешімінде өзгеше көзделмесе, жер учаскесінің нақтылы (белгілі бір жердегі) шекарасы белгіленгенге дейін және жер учаскесіне құқықты куәландыратын құжаттар берілгенге дейін жер учаскесін пайдалануға жол берілмейді.";

20) 44-бапта:
1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Объектілер салу үшін жер учаскесі сұралған кезде жер учаскесін таңдау алдын ала жүргізіледі, оны облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдары, аудандық маңызы бар
қаланың, кенттің, ауылдың (селоның), ауылдық (селолық) округтің әкімі жер учаскелерін беру жөніндегі өз құзыреттері шегінде құратын арнаулы комиссиялар жүзеге асырады.
Объект салу үшін, ал қажет болған жағдайларда оның күзет немесе санитариялық-қорғау аймағын белгілеу үшін де жер учаскесін таңдау нәтижелерін облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) уәкілетті органы жер учаскесін таңдау туралы актімен ресімдейді. Осы актіге әрбір жер учаскесін таңдаудың ықтимал нұсқаларына сәйкес олардың шекарасының жобалары қоса тіркеледі.";

3-тармақтың үшінші бөлігіндегі "алып қою, соның ішінде сатып алу арқылы алып қою" деген сөздер ", жер учаскесін мемлекет мұқтажы үшін алып қою, мәжбүрлеп иеліктен шығару, оның ішінде сатып алу арқылы мәжбүрлеп иеліктен шығару" деген сөздермен ауыстырылсын;

7-тармақта:
бірінші абзац "органы" деген сөзден кейін ", аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың (селоның), ауылдық (селолық) округтің әкімі" деген сөздермен толықтырылсын;

жетінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:
"учаскелердің өлшемдері көрсетіле отырып, жер учаскелерін мемлекет мұқтажы үшін алып қою, мәжбүрлеп иеліктен шығару, соның ішінде сатып алу арқылы мәжбүрлеп иеліктен шығару жүргізілетін жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (ол болған жағдайда) немесе заңды тұлғаның атауы;";

8-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"8. Жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскелері сұралған кезде азаматтардың өтініштері (өтінімхаттары) арнайы есепке алынады және бөліп берілетін алаңдардың дайын болуына қарай не жеке тұрғын үй құрылысы үшін пайдаланылатын бос аумақтар бар болған жағдайда қанағаттандырылады. Жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскелерін
тегін негізде беру кезінде азаматта жеке тұрғын үй құрылысы үшін мемлекет құқық табыстаған жер учаскесінің бар немесе жоқ екендігі ескеріледі. Республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) уәкілетті органы азаматта мұндай жер учаскелерінің бар немесе жоқ екендігі туралы мәліметті жергілікті
атқарушы органның жер учаскесін беру туралы қорытынды әзірлеуі және тиісті шешім қабылдауы үшін жергілікті атқарушы органның жанындағы комиссияға табыс етеді.
Республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органдары, кенттердің, ауылдардың (селолардың), ауылдық (селолық) округтердің әкімдері бөліп беруге арналған алаңдардың дайындығы туралы ақпарат
пен жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскелерін алуға кезектілік тізімінің қолжетімділігін оларды кемінде тоқсанына бір рет мемлекеттік тілде және орыс тілінде арнаулы ақпараттық стендтерде орналастыру арқылы және (немесе) бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау жолымен қамтамасыз етеді.";

21) 45-баптың 2-тармағы "органы" деген сөзден кейін ", аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың (селоның), ауылдық (селолық) округтің әкімі" деген сөздермен толықтырылсын;

22) 46-баптың 1-тармағының орыс тіліндегі мәтініне өзгеріс енгізілді, қазақ тіліндегі мәтіні өзгермейді;

23) 47-бапта:
2-тармақ "органына " деген сөзден кейін ", аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың (селоның), ауылдық (селолық) округтің әкіміне" деген сөздермен толықтырылсын;

3-тармақтың бірінші бөлігі "органына" деген сөзден кейін ", аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың (селоның), ауылдық (селолық) округтің әкіміне" деген сөздермен толықтырылсын;

24) 48-бапта:
1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Тізбесін жергілікті атқарушы орган айқындаған және жергілікті өкілді орган тиісті шешімімен бекіткен, мемлекеттік меншіктегі және жер пайдалануға берілмеген жер учаскелері немесе жер учаскесін жалдау құқығы кемінде жылына бір рет өткізілетін
сауда-саттықта (конкурстарда, аукциондарда) сату объектісі болып табылады.
Уақытша жер пайдалану мерзімі аяқталып келе жатқан ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелері уақытша жер пайдаланушы жаңа мерзімге уақытша жер пайдалану туралы шарт жасасудан бас тартқан жағдайда ғана сауда-саттыққа (конкурстарға, аукциондарға)
шығарылады.";

мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
"1-1. Босалқы жерлер құрамындағы ауылшаруашылық алқаптары шаруа немесе фермер қожалығын, тауарлы ауылшаруашылық өндірісін, орман өсіруді, қосалқы ауыл шаруашылығын жүргізу үшін жеке және мемлекеттік емес заңды тұлғаларға сауда-саттықта (конкурстарда,
аукциондарда) беріледі.
Сауда-саттықтың (конкурстардың, аукциондардың) жеңімпаздарына-шетелдіктерге және азаматтығы жоқ адамдарға тауарлы ауылшаруашылық өндірісін, орман өсіруді, қосалқы ауыл шаруашылығын жүргізу үшін жер учаскелері он жылға дейін жалдау шартымен уақытша
жер пайдалануға беріледі.";

25) мынадай мазмұндағы 49-1-баппен толықтырылсын:

"49-1-бап. Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгерту
тәртібі

1. Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгертуді облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдары, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың (селолардың), ауылдық (селолық) округтердің әкімдері өздерінің осы Кодексте белгіленген жер учаскелерін беру жөніндегі құзыреті шегінде жүзеге асырады.
2. Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгертуге мүдделі жеке және заңды тұлғалар жер учаскесі орналасқан жердегі облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органына, аудандық маңызы
бар қаланың, кенттің, ауылдың (селоның), ауылдық (селолық) округтің әкіміне өтініш береді.
3. Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгерту туралы өтініш келіп түскен кезден бастап күнтізбелік отыз күнге дейінгі мерзімде қаралады.
4. Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгерту туралы шешім осы Кодекстің 43-бабының 2-тармағына сәйкес құрылатын комиссия қорытындысының негізінде қабылданады.
5. Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгертуге келісім беру не одан бас тарту туралы облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының, аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың (селоның), ауылдық (селолық) округтің әкімі шешімінің көшірмесі ол қабылданғаннан кейін жеті күн мерзімде өтініш берушіге тапсырылады.
Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгертуден бас тарту дәлелді болуға тиіс.
6. Жер учаскесінің нысаналы мақсаты және (немесе) жер учаскесінің меншік иесі, жер пайдаланушы өзгертілген кезде құқықты куәландыратын құжаттарды қайта ресімдеу мерзімі күнтізбелік он бес күннен аспайды.";

26) 50-баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Осы Кодекстің 48-бабының 1-тармағына сәйкес сауда-саттықта (конкурстарда, аукциондарда) сатуға ұсынылатын жер учаскелерінің тізбесіне енгізілгендерді қоспағанда, жер учаскелері Қазақстан Республикасының азаматтарына жеке меншікке мынадай
мөлшерде тегін беріледі:";

27) 52-баптың 2-тармағының бірінші бөлігіндегі "(аяқталмаған құрылысты қоса алғанда)" деген сөздер алып тасталсын;

28) 64-баптың 1-тармағының 4) тармақшасындағы "алып қойылған (сатып алынған)" деген сөздер "мәжбүрлеп иеліктен шығарылған, соның ішінде сатып алу арқылы мәжбүрлеп иеліктен шығарылған" деген сөздермен ауыстырылсын;

29) 69-бапта:
7-тармақта:
бірінші бөліктегі "мемлекеттік билік органынан" деген сөздер "мемлекеттік органнан" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"Қауымдық сервитут белгілеу жер учаскесін пайдалану мүмкін болмай қалатын жағдайға әкеп соқса, жер учаскесінің меншік иесі немесе жер пайдаланушы меншік немесе жер пайдалану құқығы тоқтатылған кездегі шығынды қауымдық сервитутты белгілеген
мемлекеттік органнан толық көлемде өткізе отырып, өзінен осы жер учаскесін алып қоюды, соның ішінде сатып алу арқылы алып қоюды не онымен құны тең жер учаскесін беруді немесе ол мүмкін болмаған жағдайда - басқа жер учаскесін оның құнын немесе оған құқықтарды
жердің бағасына есептеп және шеккен шығындарды өтей отырып, беруді талап етуге құқылы.";

30) 77-баптың 2-тармағының бесінші бөлігіндегі "36" деген цифрлар "51" деген цифрлармен ауыстырылсын;

31) 79-бапта:
5-тармақтың бірінші бөлігінде:
үшінші абзац алынып тасталсын;

төртінші абзац "қатысушылардың" деген сөзден кейін "нотариаттық тәртіппен куәландырылған" деген сөздермен толықтырылсын;

бесінші, алтыншы және жетінші абзацтар алып тасталсын;

сегізінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:
"жер учаскесіне тіркелген құқықтар (құқық ауыртпалықтары) туралы құқықтық кадастрдың мәліметтері.";

тоғызыншы абзац алып тасталсын;

7-тармақта:
бірінші бөліктегі "міндеттеменің белгіленіп отырған сомасын" деген сөздер "міндеттемені" деген сөзбен ауыстырылсын;

екінші бөлік алынып тасталсын;

9-тармақ алып тасталсын;

11-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"11. Кепіл туралы шарт жер учаскесі орналасқан жер бойынша жылжымайтын мүлікке құқықты және онымен жасалатын мәмілелерді тіркейтін органдарда мемлекеттік тіркеуден өткен кезден бастап жер учаскесін кепілге салу құқығы немесе жер пайдалану құқығы
туындайды.";

12-тармақта:
"жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы" деген сөздер алып тасталсын;

"заңдарына" деген сөз "азаматтық заңнамасына" деген сөздермен ауыстырылсын;

32) 81-баптың 2-тармағында:
бірінші абзац "пайдалану құқығын" деген сөздерден кейін "олардың келісімінсіз" деген сөздермен толықтырылсын;

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"2) жер учаскесі мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығарылған, оның ішінде сатып алу арқылы мәжбүрлеп иеліктен шығарылған;";

4) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"4) радиоактивті ластануға ұшыраған жер учаскесі оның меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан, құны тең жер учаскесі беріле отырып, мәжбүрлеп иеліктен шығарылған;";

33) 82-баптың 2-тармағының бірінші бөлігіндегі "жер кадастрын жүргізетін органдар" деген сөздер "республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) уәкілетті органдары" деген сөздермен ауыстырылсын;

34) 84-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"84-бап. Жер учаскесін мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп
иеліктен шығару

1. Жер учаскесін ерекше жағдайларда мемлекет мұқтажы үшін, бұл мұқтажды басқа тәсілмен қанағаттандыру мүмкін болмаған және мүлікті тең құнымен өтеген жағдайда сот шешімі бойынша мәжбүрлеп иеліктен шығаруға болады.
2. Жер учаскелерін мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару кезіндегі ерекше жағдайлар:
1) халықаралық міндеттемелер;
2) қорғаныс қажетіне, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға, сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсатқа арнап жер беру және арнайы экономикалық аймақтардың құрылуы мен олардың жұмыс істеуі;
3) пайдалы қазба кен орындарының (кең таралғандарынан басқасы) табылуы және оларды қазу;
4) жол, электр тарату желілерін, байланыс желілерін, магистральды құбырлар, елді мекендердің ортақ пайдаланудағы инженерлік-коммуникациялық желілерін салу, сондай-ақ мемлекеттік маңызы бар басқа да объектілерді салу;
5) құлау (қирау) қаупі бар авариялық және ескірген тұрғын үйлерді бұзу;
6) осы бапта белгіленген ерекше жағдайлардың тізбесіне жататын құрылыс объектілерінің бөлігінде елді мекендердің бас жоспарларын орындау, сондай-ақ мемлекеттік және өңірлік бағдарламаларда көзделген объектілерді, мемлекеттік мүдделерді қамтамасыз ететін инвестициялық жобаларды салу және қоғамдық маңызы бар мақсаттарға қол жеткізу болып табылады.
3. Қазақстан Республикасының заңдарында жер учаскелерін мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығарудың осы баптың 2-тармағында аталғаннан басқа да ерекше жағдайлары көзделуі мүмкін.
4. Уақытша жер пайдалануға берілген жер учаскесін мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару, егер жер пайдаланушы берілген құқықты мемлекеттен сатып алмаған болса, жер пайдалану құқығы сатып алынбай жүзеге асырылады. Жер пайдаланушыларға
шығындар толық көлемінде өтеледі, сондай-ақ олардың қалауы бойынша басқа жер учаскесі берілуі мүмкін.";

35) 85-бапта:
мәтіндегі "заң актілеріне", "заң актілерінде" деген сөздер тиісінше "заңдарына", "заңдарында" деген сөздермен ауыстырылсын;

1-тармақтағы "мемлекеттік қажеттіктер үшін олардан алып қою" деген сөздер "олардан мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару" деген сөздермен ауыстырылсын;

2-тармақта:
бірінші бөлік "жөнінде" деген сөзден кейін "осындай" деген сөзбен толықтырылсын;

екінші бөліктегі "меншік иесінің немесе жер пайдаланушының" деген сөздер "меншік иесі немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушы" деген сөздермен, "жер пайдаланушының" деген сөздер "мемлекеттік емес жер пайдаланушының" деген сөздермен ауыстырылсын;

36) 86-бапта:
тақырыпта және мәтінде:
"жер пайдаланушының", "жер пайдаланушы" деген сөздер тиісінше "мемлекеттік емес жер пайдаланушының", "мемлекеттік емес жер пайдаланушы" деген сөздермен ауыстырылсын;

"Мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алынуға тиісті" деген сөздер "Мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару кезінде" деген сөздермен ауыстырылсын;

бірінші бөлікте:
бірінші сөйлемде:
"қабылданған" деген сөз "қабылданғаны туралы хабарлама алған" деген сөздермен ауыстырылсын;

"учаскенің" деген сөздің алдынан "осындай" деген сөзбен толықтырылсын;

"немесе учаскені" деген сөздер "немесе оны" деген сөздермен ауыстырылсын;

"құқықтарды" деген сөз "құқықты" деген сөзбен ауыстырылсын;

"учаскені оның" деген сөздер "осы учаскені оның нысаналы" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші сөйлемде:
"ретте" деген сөзден кейін "жер учаскесінің" деген сөздермен толықтырылсын;

"кезеңде" деген сөзден кейін "осындай" деген сөзбен толықтырылсын;

екінші бөлікте:
"алып қойылғаннан" деген сөздер "мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығарылғаннан" деген сөздермен ауыстырылсын;

"бұрынғы" деген сөзден кейін "нысаналы" деген сөзбен толықтырылсын;

37) 87-бапта:
мәтін "Мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алынатын", "мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алынатын" деген сөздер тиісінше "Мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару кезінде сатып алынатын", "мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару кезінде
сатып алынатын" деген сөздермен ауыстырылсын;

1-тармақта:
бірінші бөліктегі "меншік иесінің немесе жер пайдаланушының" деген сөздер "жер учаскесінің меншік иесінің немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушының" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші бөлік "сәйкес" деген сөзден кейін "жер учаскесінің" деген сөздермен толықтырылсын;

үшінші бөліктегі "мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алу кезінде," деген сөздер "мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару кезінде сатып алған кезде, сатып алынатын" деген сөздермен ауыстырылсын;

2-тармақта:
"Сатып алынатын" деген сөздер "Мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару кезінде сатып алынатын" деген сөздермен ауыстырылсын;

"мүліктің" деген сөзден кейін "меншік немесе жер пайдалану құқығы тоқтатылған кездегі" деген сөздермен толықтырылсын;

"өздері" деген сөздер "өзі" деген сөзбен ауыстырылсын;

"жер учаскесінен айырылуына байланысты меншік иесіне немесе жер пайдаланушыға келтірілген барлық шығын" деген сөздер "жер учаскесін мәжбүрлеп иеліктен шығаруға байланысты жер учаскесінің меншік иесіне немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушыға келтірілген барлық шығын толық көлемде" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"Жер учаскесінің нарықтық құны Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес айқындалады.";

3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Жер учаскесінің меншік иесімен немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушымен келісім бойынша оған мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару кезінде сатып алынатын жер учаскесінің орнына берілетін жер учаскесінің немесе оған құқықтардың құнын
сатып алынатын жер учаскесінің немесе оған құқықтардың меншік немесе жер пайдалану құқығы тоқтатылған кездегі нарықтық құнына есептей отырып, басқа жер учаскесі берілуі мүмкін.
Мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығарылатын жер учаскесі немесе оған құқық мемлекеттен сатып алынуға тиіс болып, бірақ сатып алу жүргізілмеген жағдайларда, жер учаскесінің нарықтық құны бағаға қосылмайды, оның орнына мемлекеттік емес жер
пайдаланушыға онымен келісім бойынша құны тең басқа жер учаскесі берілуі мүмкін.";

38) 88-бапта:
бірінші бөлікте:
"жер пайдаланушы" деген сөздер "мемлекеттік емес жер пайдаланушы" деген сөздермен ауыстырылсын;

"қабылдаған" деген сөзден кейін "жергілікті" деген сөзбен толықтырылсын;

екінші бөліктегі "жер пайдаланушысына" деген сөздер "мемлекеттік емес жер пайдаланушы" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:
"Жер учаскесінің меншік иесі немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушы сотта өзінен жер учаскесін (жер пайдалану құқығын) сатып алу туралы жергілікті атқарушы органның шешімін даулауға құқылы.";

39) 90-бапта:
"қорының" деген сөз "қорларының" деген сөзбен ауыстырылсын;

"жүргізуге, сондай-ақ мемлекеттік маңызы зор объектілерді салып, оларды орналастырудың басқа да мүмкін нұсқалары болмауына" деген сөздер ", елді мекендердің ортақ пайдаланудағы инженерлік-коммуникациялық желілерін салуға, сондай-ақ мемлекеттік маңызы бар объектілерді ықтимал орналастырудың басқа нұсқалары болмаған кезде оларды салуға" деген сөздермен ауыстырылсын;

40) 92-бапта:
тақырыптағы "алып қою" деген сөздер "мәжбүрлеп алып қою" деген сөздермен ауыстырылсын;

бірінші сөйлем мынадай редакцияда жазылсын:
"Ауыл шаруашылығы өндірісіне не тұрғын үй құрылысына немесе өзге де құрылысқа арналған жер учаскесі екі жыл ішінде (егер Қазақстан Республикасының заңдарында неғұрлым ұзақ мерзім көзделмесе) тиісті мақсатында пайдаланылмаған жағдайларда, ондай жер учаскесі осы Кодекстің 94-бабында көзделген тәртіппен меншік иесінен және жер пайдаланушыдан мәжбүрлеп алып қойылуға жатады.";

екінші сөйлем:
"кезеңге" деген сөзден кейін "мұндай" деген сөзбен толықтырылсын;

"байланысты" деген сөзден кейін "аталған" деген сөзбен толықтырылсын;

41) 93-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"93-бап. Қазақстан Республикасының заңнамасын бұза
отырып пайдаланылған жер учаскесін меншік
иесінен және жер пайдаланушыдан мәжбүрлеп
алып қою

Егер жер учаскесін пайдалану осы Кодексте немесе Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгіленген жерді ұтымды пайдалану ережелерін өрескел бұза отырып жүзеге асырылса, атап айтқанда, егер жер учаскесі нысаналы мақсатына сәйкес пайдаланылмаса немесе оны пайдалану ауыл шаруашылығы жері құнарлылығының едәуір төмендеуіне не экологиялық жағдайдың едәуір нашарлауына әкеп соғатын болса, ондай жер учаскесі Қазақстан
Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында көзделген жазалау шаралары қолданылғаннан кейін, осы Кодекстің 94-бабында көзделген тәртіппен меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан мәжбүрлеп алып қойылуға жатады.
Төтенше және ырық бермейтін ахуал кезінде (еңсерілмейтін күш әрекеті) туындаған жағдайларды қоспағанда, осы баптың бірінші бөлігінде көзделген жағдайларда жер учаскесінің меншік иесі немесе жер пайдаланушы мемлекетке келтірілген залалды Қазақстан
Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес өтеуге міндетті.";

42) 94-бапта:
тақырыптағы "алып қою" деген сөздер "мәжбүрлеп алып қою" деген сөздермен ауыстырылсын;

мәтіндегі "алып қою", "алып қойған" деген сөздер тиісінше "мәжбүрлеп алып қою", "мәжбүрлеп алып қойған" деген сөздермен ауыстырылсын;

1-тармақ "талап-арызы" деген сөздердің алдынан "жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық органының" деген сөздермен толықтырылсын;

2-тармақта:
"учаскені мақсаты" деген сөздер "жер учаскесін нысаналы мақсаты" деген сөздермен ауыстырылсын;

"жер пайдаланушы" деген сөздерден кейін "осындай" деген сөзбен толықтырылсын;

"мақсаты" деген сөздің алдынан "нысаналы" деген сөзбен толықтырылсын;

3-тармақта:
бірінші бөліктегі "меншік иесіне", "меншік иесі" деген сөздер тиісінше "жер учаскесінің меншік иесіне", "жер учаскесінің меншік иесі" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші бөлікте:
"меншік иесінің" деген сөздер "жер учаскесінің меншік иесінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

"жер ресурстарын басқару" деген сөздердің алдынан "облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың)" деген сөздермен толықтырылсын;
"орган учаскенің" деген сөздер "органы" деген сөзбен ауыстырылсын;

"учаске" деген сөз "осындай учаске" деген сөздермен ауыстырылсын;

"облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың)" деген сөздерден кейін ", ауданның (облыстық маңызы бар қаланың)" деген сөздермен, "жергілікті атқарушы органына" деген сөздерден кейін ", аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың (селоның), ауылдық (селолық) округтің әкіміне" деген сөздермен толықтырылсын;

"учаскенің" деген сөз "осындай учаскенің" деген сөздермен ауыстырылсын;

4-тармақта:
бірінші бөлікте:
"учаскені" деген сөз "жер учаскесін" деген сөздермен ауыстырылсын;

"ашық сауда-саттықта" деген сөздер "сауда-саттықта (конкурстарда, аукциондарда)" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші бөлікте:
"учаскені" деген сөз "жер учаскесін" деген сөздермен ауыстырылсын;

"шегеріле отырып," деген сөздерден кейін "жер учаскесінің" деген сөздермен толықтырылсын;

"сауда-саттыққа шығарудан" деген сөздер "сауда-саттық (конкурстар, аукциондар) жүргізілгеннен" деген сөздермен ауыстырылсын;

43) 97-баптың 6-тармағының 2) тармақшасы мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:
"Аталған мақсаттар үшін жер учаскесін жер пайдалану құқығымен беру мерзімі кемінде бес жыл болады, оны бес жылдан аз мерзімге беруге жер учаскесін алуға мүдделі өтініш берушінің келісімімен ғана жол беріледі;";

44) 99-баптың 5-тармағындағы "алып қоюға" деген сөздер "мәжбүрлеп алып қоюға" деген сөздермен ауыстырылсын;

45) 101-бапта:
3-тармақта:
бірінші бөліктегі "(фермер) қожалығын" деген сөздер "немесе фермер қожалығын не тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"Бұл ретте, ауыл шаруашылығы ұйымының кепілде жатқан жерлерінің құрамынан жер учаскесін бөліп шығаруға кепіл ұстаушының келісіміне немесе бөліп шығару кезінде жер учаскесіне қатысты кепілмен қамтамасыз етілген міндеттемелерге сәйкес жол беріледі.";

төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"Шаруа немесе фермер қожалығын не тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін ұйымдастыру үшін үлес немесе пай есебіне нақтылы бөліп шығарылатын жер учаскесінің орналасқан жері, сондай-ақ шаруашылық серіктестіктеріне, өндірістік кооперативтерге олардан шыққан
қатысушының (мүшенің) бөліп берілетін жерге жүргізілген шығындарды өтеуі шаруашылық серіктестіктерінің, өндірістік кооперативтердің құрылтай құжаттарында көзделген тәртіппен немесе тараптардың келісімімен айқындалады.";

мынадай мазмұндағы бесінші бөлікпен толықтырылсын:
"Ауыл шаруашылығының егіс жұмыстары жүргізіліп жатқан кезеңде жер учаскесін нақтылы бөліп шығаруға, мұндай бөліп шығару ауыл шаруашылығы ұйымының немесе ортақ меншікке (ортақ жер пайдалануға) қатысушылардың келісімімен жүргізілетін жағдайды қоспағанда, жол
берілмейді.";

4-тармақтың бірінші бөлігіндегі "(фермер) қожалығын" деген сөздер "немесе фермер қожалығын не тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін" деген сөздермен ауыстырылсын;

46) 107-баптың 3-тармағының 9) тармақшасындағы "үй (қосалқы шаруашылығын)" деген сөздер "қосалқы шаруашылықты" деген сөздермен ауыстырылсын;

47) 109-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:
"Елді мекендердің ауыл шаруашылығы үшін пайдаланылатын жерлерінен шаруа немесе фермер қожалығын, тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін, орман өсіруді, қосалқы ауыл шаруашылығын, бақша және мал шаруашылығын жүргізу үшін жер учаскелерін жеке меншік құқығымен беруге болмайды.";

48) 110-бапта:
3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Аудандық маңызы бар қалалардың қала маңындағы аймақтарының шекарасын облыстың жергілікті атқарушы органының ұсынысы бойынша облыстың жергілікті өкілді органы белгілейді және өзгертеді.
Республикалық маңызы бар қаланың, астананың және облыстық маңызы бар қалалардың қала маңындағы аймақтарының шекарасын Қазақстан Республикасының Үкіметі республикалық маңызы бар қаланың, астананың және облыстардың тиісті жергілікті өкілді және атқарушы
органдарының бірлескен ұсынысы бойынша белгілейді және өзгертеді. Республикалық маңызы бар қаланың, астананың қала маңындағы аймақтарының шекарасы аумағы қала маңындағы аймағына енгізілген облыстардың тиісті жергілікті өкілді және атқарушы органдарымен де
келісіледі.";

5-тармақтың екінші бөлігінде:
"облыстық" деген сөзден кейін "өкілді және" деген сөздермен толықтырылсын;

"атқарушы органдарының" деген сөздер "өкілді және атқарушы органдарының бірлескен" деген сөздермен ауыстырылсын;

49) 123-баптың 3-тармағындағы "алып қойылуы (сатып алынуы)" деген сөздер "мәжбүрлеп иеліктен шығарылуы" деген сөздермен ауыстырылсын;

50) 125-баптың 3-тармағының бірінші бөлігіндегі "алып қойылады (сатып алынады)" деген сөздер "мәжбүрлеп иеліктен шығарылады, соның ішінде сатып алу арқылы мәжбүрлеп иеліктен шығарылады" деген сөздермен ауыстырылсын;

51) 138-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"138-бап. Босалқы жерді беру

Босалқы жер ауыл шаруашылығының, өнеркәсіптің мұқтажы және өзге де мақсаттар үшін осы Кодексте белгіленген тәртіппен және жағдайларда меншікке немесе жер пайдалануға беріледі. Босалқы жерді басқа санаттарға ауыстыру оны меншікке немесе жер пайдалануға берумен бір мезгілде жүргізіледі.";

52) 143-баптың 5-тармағындағы "алып қою" деген сөздер "мәжбүрлеп иеліктен шығару" деген сөздермен ауыстырылсын;

53) 145-бап мынадай мазмұндағы 8-тармақпен толықтырылсын:
"8. Жерді пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру үшін облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) уәкілетті органдары жыл сайын облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жер ресурстарын басқару жөніндегі тиісті аумақтық органдарына ағымдағы жылы жер учаскелері берілген жер учаскелерінің меншік иелері мен жер пайдаланушылардың тізбесін және мұндай жер учаскелерінің орналасқан жерін көрсете отырып жер-кадастр картасын табыс етеді, сондай-ақ ай сайын жер учаскелерінің меншік иелері мен
жер пайдаланушылардың тізбесінде болған өзгерістер туралы мәліметтерді табыс етеді.";

54) 148-бапта:
1-тармақтың 4) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"4) Қазақстан Республикасының жер заңнамасын бұзу салдарынан келтірілген шығынды өтеу туралы істер бойынша, жер учаскелерін беруге, мемлекет мұқтажы үшін алып қоюға, мәжбүрлеп иеліктен шығаруға байланысты құқыққа сыйымсыз шешімдердің күшін жою
мәселелері бойынша, сондай-ақ жерді пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын органдардың лауазымды адамдарының анықталған Қазақстан Республикасы жер заңнамасын бұзушылықтарды жою жөнінде берген нұсқамаларын осы нұсқама берілген
тұлғалар нұсқамада көрсетілген мерзімде орындамаған не тиісінше орындамаған жағдайда оларды орындау туралы істер бойынша және жеке, лауазымды және заңды тұлғалардан айыппұл өндіріп алу туралы істер бойынша сотқа жүгінуге;";

4-тармақтағы "заңдарында белгіленген" деген сөздер "заңдарына сәйкес" деген сөздермен ауыстырылсын;

55) 164-баптың тақырыбындағы "Жеке меншік" деген сөздер "Меншік" деген сөзбен ауыстырылсын;

56) мынадай мазмұндағы 164-1-баппен толықтырылсын:

"164-1-бап. Жер учаскесін бөгденің заңсыз иеленуінен
қайтаруды талап ету

1. Жер учаскесінің меншік иесі немесе жер пайдаланушы жер учаскесін бөгденің заңсыз иеленуінен қайтаруды талап етуге құқылы.
2. Мемлекет меншігіндегі және жер пайдалануға берілмеген жер құрамынан өз бетінше иеленіп алынған жер учаскесін қайтаруды талап етуді жер учаскесі орналасқан жер бойынша жергілікті атқарушы органдар жүзеге асырады.
Заңсыз иеленуші өз бетінше иеленіп алған жер учаскесін Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында көзделген әкімшілік жазалар қолданылған кезден бастап күнтізбелік отыз күн ішінде босатуға және өз бетінше иеленіп алған
жер учаскесінде салынған (салынып жатқан) құрылысты, Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, өзі немесе өз есебінен бұзуды жүзеге асыруға міндетті.
Заңсыз иеленушінің өз бетінше иеленіп алған жер учаскесін босату және мұндай учаскеде салынған (салынып жатқан) құрылысты бұзу жөніндегі міндеттерді орындамауына байланысты даулар сот тәртібімен шешіледі.
Өз бетінше салынған құрылыс коммуналдық меншікке берілген жағдайда құрылысты жүзеге асырған тұлғаға сот айқындаған мөлшерде құрылысқа жұмсалған шығыстар өтеледі.
Жер учаскесін заңсыз иеленушінің жеке басын (деректерін) анықтау мүмкін болмаған жағдайда, жергілікті атқарушы орган жер учаскесін өз бетінше иеленіп алу фактісі анықталған күннен бастап бір ай өтісімен жылжымайтын мүлікке тіркелген құқықтардың жоқтығы
туралы мәліметтер расталғаннан кейін және сот шешімі бойынша мұндай учаскеде салынған (салынып жатқан) құрылысты бұзуды жүзеге асырады.";

57) 165-бапта:
1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"1) жер учаскелері мемлекет мұқтажы үшін меншік немесе жер пайдалану құқығының тоқтатылуына әкеп соғатындай етіп мәжбүрлеп иеліктен шығарылған, соның ішінде сатып алу арқылы мәжбүрлеп иеліктен шығарылған;";

5) тармақшадағы "90" деген цифрлар "91" деген цифрлармен ауыстырылсын;

58) 166-баптың 2-тармағының 4) тармақшасы "алып қоюмен байланысты келтірілген" деген сөзден кейін ", меншік немесе жер пайдалану құқығын тоқтату кезіндегі" деген сөздермен толықтырылсын;

59) 168-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"168-бап. Қазақстан Республикасының жер заңнамасын
бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының жер заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.";

60) 170-бапта:
5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"5. Өздеріне тиесілі құқықтарды шаруашылық серіктестіктерінің жарғылық капиталына салым ретінде немесе өндірістік кооперативтерге жарна ретінде берген шартты жер үлесінің иелері шаруа немесе фермер қожалығын құру үшін қатысушылар (мүшелер) құрамынан шыққан кезде, үлесті немесе пайды, жер учаскесін қоса, нақтылы бөліп алуға (бөлісуге) құқығы бар. Бұл ретте, ауыл шаруашылығы ұйымының кепілде жатқан жерлерінің құрамынан жер учаскесін бөліп шығаруға кепіл ұстаушының келісіміне немесе бөліп шығару кезінде жер учаскесіне қатысты кепілмен қамтамасыз етілген міндеттемелерге сәйкес жол беріледі.
Ауыл шаруашылығының егіс жұмыстары жүргізіліп жатқан кезеңде жер учаскесін нақтылы бөліп шығаруға, мұндай бөліп шығару ауыл шаруашылығы ұйымының немесе ортақ меншікке (ортақ жер пайдалануға) қатысушылардың келісімімен жүргізілетін жағдайды қоспағанда, жол
берілмейді.
Бұл ретте нақтылы бөлінетін жер учаскесінің орналасқан жері шаруашылық серіктестіктерінің, өндірістік кооперативтердің құрылтай құжаттарында көзделген тәртіппен немесе тараптардың келісімімен айқындалады. Құрылтай құжаттарында жер учаскелерін бөліп алу (бөлісу) тәртібі болмаған жағдайда, осы Кодекстің 101-бабының 3
және 4-тармақтарында белгіленген ережелер қолданылуы мүмкін.";

9-тармақтың үшінші бөлігі алып тасталсын.

2-бап. Осы Заң ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті