О ратификации Факультативного протокола к Международному пакту о гражданских и политических правах

Закон Республики Казахстан от 11 февраля 2009 года № 130-IV

Ратифицировать Факультативный протокол к Международному Пакту о гражданских и политических правах от 16 декабря 1966 года, подписанный от имени Республики Казахстан 25 сентября 2007 года, со следующим заявлением:
"Республика Казахстан в соответствии со статьей 1 Факультативного протокола признает компетенцию Комитета по правам человека принимать и рассматривать сообщения отдельных лиц, подпадающих под юрисдикцию Республики Казахстан, в отношении действий и бездействий органов государственной власти в отношении принятых ими актов или решений, имевших место после даты вступления в силу данного Факультативного протокола для Республики Казахстан.".

Президент
Республики Казахстан Н. Назарбаев

ФАКУЛЬТАТИВНЫЙ ПРОТОКОЛ К МЕЖДУНАРОДНОМУ ПАКТУ О
ГРАЖДАНСКИХ И ПОЛИТИЧЕСКИХ ПРАВАХ

ОРГАНИЗАЦИЯ
ОБЪЕДИНЕННЫХ НАЦИЙ
1967

Участвующие в настоящем Протоколе государства,
принимая во внимание , что для дальнейшего достижения целей Пакта о гражданских и политических правах (в дальнейшем именуемого Пакт) и осуществления его постановлений было бы целесообразно дать Комитету по правам человека, учреждаемому на основании части IV Пакта (в дальнейшем именуемому Комитет), возможность принимать и рассматривать, как предусмотрено в настоящем Протоколе, сообщения от отдельных лиц, утверждающих, что они являются жертвами нарушений какого-либо из прав, изложенных в Пакте,
согласились о нижеследующем:

Статья 1

Государство-участник Пакта, которое становится участником настоящего Протокола, признает компетенцию Комитета принимать и рассматривать сообщения от подлежащих его юрисдикции лиц, которые утверждают, что они являются жертвами нарушения данным государством-участником какого-либо из прав, изложенных в Пакте. Ни одно сообщение не принимается Комитетом, если оно касается государства-участника Пакта, которое не является участником настоящего Протокола.

Статья 2

При условии соблюдения положений статьи 1 лица, которые утверждают, что какое-либо из их прав, перечисленных в Пакте, было нарушено, и которые исчерпали все имеющиеся внутренние средства правовой защиты, могут представить на рассмотрение Комитета письменное сообщение.

Статья 3

Комитет может признать неприемлемым любое представленное в соответствии с настоящим Протоколом сообщение, которое является анонимным или которое, по его мнению, представляет собой злоупотребление правом на представление таких сообщений или несовместимо с положениями Пакта.

Статья 4

1. При условии соблюдения положений статьи 3 Комитет доводит любое представленное ему согласно настоящему Протоколу сообщение до сведения участвующего в настоящем Протоколе государства, которое, как утверждается, нарушает какое-либо из положений Пакта.
2. Получившее уведомление государство представляет в течение шести месяцев Комитету письменные объяснения или заявления, разъясняющие этот вопрос и любые меры, если таковые имели место, которые могли быть приняты этим государством.

Статья 5

1. Комитет рассматривает полученные в соответствии с настоящим Протоколом сообщения с учетом всех письменных данных, представленных ему отдельным лицом и заинтересованным государством-участником.
2. Комитет не рассматривает никаких сообщений от лиц, пока не удостоверится в том, что:
а) этот же вопрос не рассматривается в соответствии с другой процедурой международного разбирательства или урегулирования;
b) данное лицо исчерпало все доступные внутренние средства правовой защиты. Это правило не действует в тех случаях, когда применение таких средств неоправданно затягивается.
3. При рассмотрении сообщений, предусматриваемых настоящим Протоколом, Комитет проводит закрытые заседания.
4. Комитет сообщает свои соображения соответствующему государству-участнику и лицу.

Статья 6

Комитет включает в свой ежегодный доклад, предусмотренный статьей 45 Пакта, краткий отчет о своей деятельности в соответствии с настоящим Протоколом.

Статья 7

Впредь до достижения целей резолюции 1514 (XV), принятой Генеральной Ассамблеей Организации Объединенных Наций 14 декабря 1960 г., относительно Декларации о предоставлении независимости колониальным странам и народам положения настоящего Протокола никоим образом не ограничивают права на подачу петиций, предоставленного этим народам Уставом Организации Объединенных Наций и другими международными конвенциями и документами Организации Объединенных Наций и ее специализированных учреждений.

Статья 8

1. Настоящий Протокол открыт для подписания любым государством, подписавшим Пакт.
2. Настоящий Протокол подлежит ратификации любым государством, ратифицировавшим Пакт или присоединившимся к нему. Ратификационные грамоты передаются на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций.
3. Настоящий Протокол открыт для присоединения любого государства, ратифицировавшего Пакт или присоединившегося к нему.
4. Присоединение осуществляется депонированием документа о присоединении у Генерального секретаря Организации Объединенных Наций.
5. Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций сообщает всем подписавшим настоящий Протокол или присоединившимся к нему государствам о депонировании каждой ратификационной грамоты или документа о присоединении.

Статья 9

1. При условии вступления Пакта в силу настоящий Протокол вступает в силу через три месяца со дня депонирования у Генерального секретаря Организации Объединенных Наций десятой ратификационной грамоты или документа о присоединении.
2. Для каждого государства, которое ратифицирует настоящий Протокол или присоединится к нему после депонирования десятой ратификационной грамоты или документа о присоединении, настоящий Протокол вступает в силу через три месяца со дня депонирования его собственной ратификационной грамоты или документа о присоединении.

Статья 10

Постановления настоящего Протокола распространяются на все части федеративных государств без каких бы то ни было ограничений или исключений.

Статья 11

1. Любое участвующее в настоящем Протоколе государство может предлагать поправки и представлять их Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций. Генеральный секретарь препровождает затем любые предложенные поправки государствам-участникам настоящего Протокола с просьбой сообщить ему, высказываются ли они за созыв конференции государств-участников с целью рассмотрения этого предложения и проведения по нему голосования. Если за созыв такой конференции выскажется не менее одной трети государств-участников, Генеральный секретарь созывает эту конференцию под эгидой Организации Объединенных Наций. Любая поправка, принятая большинством государств-участников, присутствующих и участвующих в голосовании на этой конференции, представляется Генеральной Ассамблее Организации Объединенных Наций на утверждение.
2. Поправки вступают в силу после утверждения их Генеральной Ассамблеей Организации Объединенных Наций и принятия большинством в две трети участвующих в настоящем Протоколе государств в соответствии с их конституционными процедурами.
3. Когда поправки вступают в силу, они становятся обязательными для тех государств-участников, которые их приняли, а для других государств-участников остаются обязательными постановления настоящего Протокола и любые предшествующие поправки, которые ими приняты.

Статья 12

1. Каждое государство-участник может в любое время денонсировать настоящий Протокол путем письменного уведомления на имя Генерального секретаря Организации объединенных Наций. Денонсация вступает в силу через три месяца со дня получения этого уведомления Генеральным секретарем.
2. Денонсация не препятствует продолжению применения положений настоящего Протокола к любому сообщению, представленному в соответствии со статьей 2 до даты вступления денонсации в силу.

Статья 13

Независимо от уведомлений, сделанных в соответствии с пунктом 5 статьи 8 настоящего Протокола, Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций сообщает всем государствам, о которых говорится в пункте 1 статьи 48 Пакта, нижеследующее:
a) подписаниях, ратификациях и присоединениях согласно статье 8 ;
b) дате вступления в силу настоящего Протокола согласно статье 9 и дате вступления в силу любых поправок согласно статье 11 ;
с) денонсациях согласно статье 12.

Статья 14

1. Настоящий Протокол, английский, испанский, китайский, русский и французский тексты которого равно аутентичны, подлежит сдаче на хранение в архив Организации Объединенных Наций.
2. Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций препровождает заверенные копии настоящего Протокола всем государствам, указанным в статье 48 Пакта.

В УДОСТОВЕРЕНИЕ ЧЕГО нижеподписавшиеся, должным образом уполномоченные соответствующими правительствами, подписали настоящий Протокол, открытый для подписания в Нью-Йорке, девятнадцатого декабря тысяча девятьсот шестьдесят шестого года.

За Афганистан
За Албанию
За Алжир
За Аргентину
За Австралию
За Австрию
За Барбадос
За Бельгию
За Боливию
За Ботсвану
За Бразилию
За Болгарию
За Бирму
За Бурунди
За Белорусскую Советскую Социалистическую Республику
За Камбоджу
За Камерун
За Канаду
За Центральноафриканскую Республику
За Цейлон
За Чад
За Чили
За Китай
За Колумбию
За Конго (Браззавиль)
За Демократическую Республику Конго
За Коста-Рику
За Кубу
За Кипр
За Чехословакию
За Дагомею
За Данию
За Доминиканскую Республику
За Эквадор
За Сальвадор
За Эфиопию
За Федеративную Республику Германии
За Финляндию
За Францию
За Габон
За Гамбию
За Гану
За Грецию
За Гватемалу
За Гвинею
За Гвиану
За Гаити
За Святейший престол
За Гондурас
За Венгрию
За Исландию
За Индию
За Индонезию
За Иран
За Ирак
За Ирландию
За Израиль
За Италию
За Берег Слоновой Кости
За Ямайку
За Японию
За Иорданию
За Кению
За Кувейт
За Лаос
За Ливан
За Лесото
За Либерию
За Ливию
За Лихтенштейн
За Люксембург
За Мадагаскар
За Малави
За Малайскую Федерацию
За Мальдивские острова
За Мали
За Мальту
За Мавританию
За Мексику
За Монако
За Монголию
За Марокко
За Непал
За Нидерланды
За Новую Зеландию
За Никарагуа
За Нигер
За Нигерию
За Норвегию
За Пакистан
За Панаму
За Парагвай
За Перу
За Филиппины
За Польшу
За Португалию
За Корейскую Республику
За Республику Вьетнам
За Румынию
За Руанду
За Сан-Марино
За Саудовскую Аравию
За Сенегал
За Сьерра-Леоне
За Сингапур
За Сомали
За Южную Африку
За Испанию
За Судан
За Швецию
За Швейцарию
За Сирию
За Таиланд
За Того
За Тринидад и Тобаго
За Тунис
За Турцию
За Уганду
За Украинскую Советскую Социалистическую Республику
За Союз Советских Социалистических Республик
За Объединенную Арабскую Республику
За Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии
За Объединенную Республику Танзания
За Соединенные Штаты Америки
За Верхнюю Вольту
За Уругвай
За Венесуэлу
За Западное Самоа
За Йемен
За Югославию
За Замбию

Настоящим удостоверяю, что данный текст является верной копией заверенной копии Факультативного протокола к Международному Пакту о гражданских и политических правах, принятого 16 декабря 1966 года.

Начальник управления
Международно-правового департамента
Министерства иностранных дел
Республики Казахстан Ж. Бухбантаев

Примечание РЦПИ. Далее следует текст Факультативного протокола на английском, французском, китайском и испанском языках.

Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактіге Факультативтік хаттаманы ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 11 ақпандағы 130-IV Заңы

Нью-Йоркте 2007 жылғы 25 қыркүйекте қол қойылған Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактіге Факультативтік хаттама, мынадай мәлімдеме жасала отырып, ратификациялансын: "Қазақстан Республикасы Факультативтік хаттаманың 1-бабына сәйкес осы Факультативтік хаттама Қазақстан Республикасы үшін күшіне енген күннен кейін болған мемлекеттік билік органдардың әрекетіне және әрекетсіздігіне не олар қабылдаған актілерге немесе шешімдерге қатысты Қазақстан Республикасы заңының құзырына жататын жеке адамдардың хабарламаларын Адам құқықтары жөніндегі комитеттің қабылдау және қарау құзыретін таниды.".

Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев

АЗАМАТТЫҚ ЖӘНЕ САЯСИ ҚҰҚЫҚТАР ТУРАЛЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ПАКТІГЕ ФАКУЛЬТАТИВТІК ХАТТАМА

(2009 жылғы 30 қыркүйекте күшіне енді - ҚР СІМ-нің ресми сайты)

Осы Хаттамаға қатысатын мемлекеттер,
Азаматтық және саяси құқықтар туралы Пактінің (бұдан әрі - Пакт деп аталатын) мақсаттарына алдағы уақытта қол жеткізу және оның қаулыларын жүзеге асыру үшін Пактінің IV бөлімінің негізінде құрылған Адам құқықтары жөніндегі комитетке (бұдан әрі - Комитет деп аталатын) жекелеген тұлғалардың өздерінің Пактіде баяндалған қайсыбір құқықтардың бұзылу құрбаны болып табылатынына сендіретін хабарламаларын осы Хаттамада көзделгеніндей қабылдау мен қарау мүмкіндігін беру орынды болатынын назарға ала отырып,
төмендегілер туралы келісті:

1-бап

Осы Хаттаманың қатысушысы болатын Пактіге қатысушы мемлекет өзінің юрисдикциясына жататын заңды тұлғалардың Пактіде баяндалған қайсыбір құқықтарды осы қатысушы мемлекеттің бұзғанының кұрбаны болып табылатынына сендіретін хабарламаларын Комитеттің қабылдау және қарау кұзіретін таниды. Комитет, егер хабарлама осы Хаттаманың қатысушысы болып табылмайтын, Пактіге қатысушы мемлекетке қатысты болса, ондай хабарламаның бірде-бірін қабылдамайды.

2-бап

Пактіде санамаланған кұқықтарының қайсыбірі бұзылды деп сендіретін және де құқықтық қорғаудың қолда бар барлық ішкі құралдарын тауысқан адамдар 1-баптың ережелерін сақтаған жағдайда, Комитеттің қарауына жазбаша хабарлама тапсыра алады.

3-бап

Комитет осы Хаттамаға сәйкес ұсынылған, иесі көрсетілмеген немесе оның пікірінше, осындай хабарлама беру құқығын теріс пайдалану болып табылатын немесе Пактінің ережелеріне сай келмейтін кез келген хабарламаны қабылдауға болмайды деп тани алады.

4-бап

1. 3-баптың ережелері сақталған жағдайда Комитет өзіне осы Хаттамаға сәйкес тапсырылған, Пактінің қайсыбір ережелері бұзылды деп сендіретін кез келген хабарламаны осы Хаттамаға қатысушы мемлекеттің назарына жеткізеді.
2. Хабарламаны алған мемлекет алты ай ішінде Комитетке осы мәселені және, егер ондайлар орын алған болса, осы мемлекет қабылдауы мүмкін кез келген шараларды түсіндіретін жазбаша түсініктемені немесе мәлімдемені тапсырады.

5-бап

1. Комитет осы Хаттамаға сәйкес алынған хабарламаларды өзіне жекелеген тұлға және мүдделі қатысушы мемлекет ұсынған барлық жазбаша деректерді ескере отырып қарайды.
2. Комитет:
а) осы мәселе халықаралық талқылаудың немесе реттеудің басқа рәсіміне сәйкес қаралмайтынына;
b) осы адамның құқықтық қорғаудың барлық қол жетімді ішкі құралдарын тауысқанына көз жеткізгенге дейін тұлғалардан келіп түскен ешбір хабарламаларды қарамайды. Бұл ереже осындай құралдарды қолдану орынсыз созылып кеткен жағдайларда қолданылмайды.
3. Осы Хаттамада көзделген хабарламаларды қарау кезінде Комитет жабық отырыс өткізеді.
4. Комитет өз ұйғарымдарын тиісті қатысушы мемлекетке және тұлғаға хабарлайды.

6-бап

Комитет Пактінің 45-бабында көзделген өзінің жыл сайынғы баяндамасына осы Хаттамаға сәйкес өз қызметі туралы қысқаша есеп енгізеді.

7-бап

Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы 1960 жылғы 14 желтоқсанда қабылдаған Отар елдер мен халықтарға тәуелсіздік беру туралы декларацияға қатысты 1514 (XV) қарарының мақсаттарына қол жеткізгенге дейін осы Хаттаманың ережелері бұл халықтарға Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысымен және басқа да халықаралық конвенциялармен және Біріккен Ұлттар Ұйымының және оның мамандандырылған мекемелерінің құжаттарымен берілген петиция беру құқығын қандай да бір түрде шектемейді.

8-бап

1. Осы Хаттама Пактіге қол қойған кез келген мемлекеттің қол қоюы үшін ашық.
2. Осы Хаттама Пактіні ратификациялаған немесе оған қосылған кез келген мемлекеттің ратификациялауына жатады. Ратификациялау грамотасы Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас хатшысының сақтауына беріледі.
3. Осы Хаттама Пактіні ратификациялаған немесе оған қосылған кез келген мемлекеттің қосылуы үшін ашық.
4. Қосылу Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына қосылу туралы құжатты сақтауға беру арқылы жүзеге асырылады.
5. Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы осы Хаттамаға қол қойған немесе оған қосылған барлық мемлекеттерге әрбір ратификациялау грамотасының немесе қосылу туралы құжаттың сақтауға берілгені туралы хабарлайды.

9-бап

1. Пакті күшіне енген жағдайда осы Хаттама оныншы ратификациялау грамотасы немесе қосылу туралы құжат Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына сақтауға берілген күннен бастап үш айдан кейін күшіне енеді.
2. Осы Хаттаманы оныншы ратификациялау грамотасы немесе қосылу туралы құжат сақтауға берілгеннен кейін ратификациялайтын немесе оған қосылатын әрбір мемлекет үшін осы Хаттама оның жеке ратификациялау грамотасы немесе қосылу туралы құжаты сақтауға берілген күннен бастап үш айдан кейін күшіне енеді.

10-бап

Осы Хаттаманың қаулылары федеративтік мемлекеттердің барлық бөліктерінде қандай да болсын шектеусіз немесе ерекшеліксіз қолданылады.

11-бап

1. Осы Хаттамаға қатысушы кез келген мемлекет түзетулер ұсынуы және оларды Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына тапсыруы мүмкін. Бас хатшы бұдан соң ұсынылған кез келген түзетулерді, осы ұсынысты қарау және ол бойынша дауысқа салуды өткізу мақсатында қатысушы мемлекеттердің конференциясын шақыруды жақтайтын-жақтамайтынын өзіне хабарлауды өтіне отырып, осы Хаттамаға қатысушы мемлекеттерге жөнелтеді. Егер мұндай конференцияны шақыруды қатысушы мемлекеттердің кемінде үштен бірі жақтаса, Бас хатшы Біріккен Ұлттар Ұйымының аясында осы конференцияны шақырады. Осы конференциядағы дауыс беруге келген және қатысқан қатысушы мемлекеттердің көпшілігі қабылдаған кез келген түзету Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясының бекітуіне ұсынылады.
2. Түзетулер Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы бекіткеннен кейін және осы Хаттамаға қатысушы мемлекеттердің үштен екі көпшілігі өздерінің конституциялық рәсімдеріне сәйкес қабылдағаннан кейін күшіне енеді.
3. Түзетулер күшіне енген кезде, түзетуді оларды қабылдаған қатысушы мемлекеттер үшін міндетті болып табылады, ал басқа қатысушы мемлекеттер үшін осы Хаттаманың қаулылары және олар қабылдаған кез келген бұрынғы түзетулер міндетті болып қалады.

12-бап

1. Әрбір қатысушы мемлекет Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысының атына жазбаша хабарлама жіберу жолымен кез келген уақытта осы Хаттаманың күшін жоя алады. Күшін жою Бас хатшы әлгі хабарламаны алған күннен бастап үш айдан кейін күшіне енеді.
2. Күшін жою - күшін жою күшіне енетін күнге дейін 2-бапқа сәйкес ұсынылған кез келген хабарламаға осы Хаттаманың ережелерін қолдануды жалғастыруға кедергі келтірмейді.

13-бап

Осы Хаттаманың 8-бабының 5-тармағына сәйкес жасалған хабарламаларға қарамастан Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы Пактінің 48-бабының 1-тармағында айтылған барлық мемлекеттерге:
а) 8-бапқа сәйкес қол қоюлар, ратификациялаулар және қосылулар;
b) 9-бапқа сәйкес осы Хаттаманың күшіне енген күні және 11-бапқа сәйкес кез келген түзетулердің күшіне енген күні;
с) 12-бапқа сәйкес күшін жоюлар жөнінде хабарлайды.

14-бап

1. Ағылшын, испан, қытай, орыс және француз мәтіндері тең мағыналы болатын осы Хаттама Біріккен Ұлттар Ұйымының мұрағатына сақтауға тапсырылуға тиіс.
2. Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы осы Хаттаманың расталған көшірмелерін Пактінің 48-бабында көрсетілген барлық мемлекеттерге жібереді.
Осыны куәландыру үшін тиісті үкіметтер тиісінше уәкілеттік берген төменде қол қоюшылар, қол қою үшін Нью-Йоркте бір мың тоғыз жүз алпыс алтыншы жылғы он тоғызынша желтоқсанда ашылған осы Хаттамаға қол қойды.

РҚАО-ның ескертуі: Қол қойған мемлекеттердің тізімі қазақ тіліндегі мәтінде берілмеген.

Осымен 1966 жылғы 16 желтоқсанда Нью-Йорк қаласында жасалған Азаматтық және саяси құқықтары туралы халықаралық пактіге Факультативтік хаттаманы мемлекеттік тілдегі аудармасының дәлме-дәлдігін куәландырамын

Қазақстан Республикасы
Сыртқы істер министрлігінің
Мемлекеттік тіл және құқықтық
сараптама басқармасының бастығы М. Сапарбекова

РҚАО-ның ескертуі: бұдан әрі Факультативтік хаттаманың мәтіні ағылшын, француз, қытай және испан тілдерінде берілген.