О ратификации Конвенции о защите детей и сотрудничестве в отношении иностранного усыновления

Закон Республики Казахстан от 12 марта 2010 года № 253-IV

Ратифицировать Конвенцию о защите детей и сотрудничестве в отношении иностранного усыновления, принятую в Гааге 29 мая 1993 года.

Президент
Республики Казахстан Н. НАЗАРБАЕВ

Конвенция о защите детей и сотрудничестве в отношении
иностранного усыновления
(Бюллетень международных договоров РК, 2010 г., N 6, ст. 63)
(Вступила в силу 1 ноября 2010 года)

Государства, подписавшие настоящую Конвенцию, признавая, что ребенку для полного и гармоничного развития его или ее личности необходимо расти в семейном окружении, в атмосфере счастья, любви и понимания,
напоминая, что каждое государство должно в качестве приоритетной задачи принять соответствующие меры для обеспечения того, чтобы ребенок воспитывался в своей собственной семье,
признавая, что иностранное усыновление может предоставить ребенку преимущества, связанные с наличием постоянной семьи, если подходящая семья не может быть найдена для него в стране происхождения,
будучи убежденными в необходимости принятия мер для обеспечения того, чтобы иностранное усыновление совершалось с учетом наилучших интересов ребенка и с уважением его основных прав и для предотвращения похищения, продажи детей или торговли ими,
желая принять общие положения для этой цели, принимая во внимание принципы, изложенные в международных документах, в частности в Конвенции ООН о правах ребенка от 20 ноября 1989 г., Декларации ООН о социальных и правовых принципах, касающихся защиты и благосостояния детей, и особенно Резолюции 41/85 Генеральной Ассамблеи ООН от 3 декабря 1986 г. о передаче детей на воспитание и их усыновление на национальном и международном уровнях,
согласились о нижеследующем:

Глава I. СФЕРА ДЕЙСТВИЯ КОНВЕНЦИИ

Статья 1

Целями настоящей Конвенции являются:
а) создать гарантии того, чтобы иностранное усыновление осуществлялось в наилучших интересах ребенка и при соблюдении его основных прав, признанных международным правом;
b) создать систему сотрудничества между Договаривающимися государствами для обеспечения действенности таких гарантий и посредством этого предотвратить похищение, продажу детей или торговлю ими;
c) обеспечить признание усыновлений в Договаривающихся государствах, совершенных в соответствии с Конвенцией.

Статья 2

1. Конвенция применяется, когда ребенок, постоянно проживающий в одном Договаривающемся государстве ("государство происхождения"), переехал, переезжает или должен переехать в другое Договаривающееся государство ("принимающее государство") либо после его усыновления в государстве происхождения супругами или лицом, обычно проживающим в принимающем государстве, либо в целях такого усыновления в принимающем государстве или в государстве происхождения.
2. Конвенция распространяется только на те усыновления, которые создают постоянную связь между родителями и детьми.

Статья 3

Конвенция перестает применяться, если согласие, упомянутое в пункте "с" статьи 17, не было дано до исполнения ребенку восемнадцати лет.

Глава II. ТРЕБОВАНИЯ ДЛЯ ИНОСТРАННОГО УСЫНОВЛЕНИЯ

Статья 4

Усыновление по смыслу Конвенции имеет место только в случае, если компетентные власти государства происхождения:
a) установили, что ребенок может быть усыновлен;
b) определили после надлежащего рассмотрения возможностей устройства ребенка в государстве происхождения, что иностранное усыновление отвечает наилучшим интересам ребенка;
с) убедились, что
1) лица, учреждения и власти, согласие которых необходимо для усыновления, были должным образом проконсультированы и информированы о последствиях их согласия, в частности в отношении того, приведет ли усыновление или нет к прекращению правовой связи между ребенком и семьей его происхождения,
2) такие лица, учреждения и власти дали свое согласие добровольно, в требуемой юридической форме, выраженное или засвидетельствованное письменно,
3) согласие не было дано за вознаграждение или компенсацию какого-либо рода и не было взято назад и
4) где это требуется, согласие матери было дано только после рождения ребенка;
d) убедились с учетом возраста и степени зрелости ребенка, что
1) с ребенком советовались и его должным образом информировали о последствиях усыновления и о необходимости его согласия на усыновление, если такое согласие требуется,
2) принимались во внимание желание и мнение ребенка,
3) согласие ребенка на усыновление, если такое согласие требуется, было получено добровольно, в надлежащей юридической форме, выраженной или засвидетельствованной письменно, и
4) такое согласие не было дано за вознаграждение или компенсацию какого-либо рода.

Статья 5

Усыновление по смыслу Конвенции имеет место только в том случае, если компетентные власти принимающего государства:
а) определили, что предполагаемые приемные родители имеют право на усыновление и подходят для этого;
b) обеспечили, чтобы предполагаемые приемные родители были в необходимой мере проконсультированы; и
с) определили, что ребенку разрешается или будет разрешено въезжать в это государство и постоянно проживать в нем.

Глава III. ЦЕНТРАЛЬНЫЕ ОРГАНЫ И УПОЛНОМОЧЕННЫЕ ОРГАНИЗАЦИИ

Статья 6

1. Договаривающееся государство назначает центральный орган для выполнения обязанностей, которые возложены на такие органы согласно Конвенции.
2. Федеральные государства, государства с более чем одной системой права или государства, имеющие автономные территориальные единицы, могут назначать более чем один центральный орган и уточнять территориальный или личный объем их функций. Там, где государство назначает более чем один центральный орган, оно указывает центральный орган, которому может быть адресовано любое сообщение для передачи соответствующему центральному органу в пределах этого государства.

Статья 7

1. Центральные органы сотрудничают друг с другом и развивают сотрудничество между компетентными властями в своих государствах в области защиты детей и для достижения других целей Конвенции.
2. Они непосредственно принимают все соответствующие меры, чтобы:
a) предоставлять информацию в отношении законов своих государств, касающихся усыновления, и другую общую информацию, такую как статистика и стандартные формы;
b) информировать друг друга о действии Конвенции и, насколько это возможно, устранять все препятствия для ее применения.

Статья 8

Центральные органы принимают непосредственно сами или через государственные власти все соответствующие меры для предотвращения неоправданной финансовой или другой выгоды в связи с усыновлением и предотвращения любой практики, противоречащей целям Конвенции.

Статья 9

Центральные органы принимают непосредственно сами или через государственные власти или другие организации, должным образом уполномоченные в своем государстве, все соответствующие меры, в частности для того, чтобы:
a) собирать, сохранять информацию и обмениваться таковой о положении ребенка и перспективных приемных родителях, что необходимо для совершения актов усыновления;
b) облегчать, соблюдать и ускорять процедуру усыновления;
c) содействовать развитию консультирования по вопросам усыновления и услуг после осуществления усыновления в своих государствах;
d) обеспечивать друг друга общими оценочными докладами об опыте иностранного усыновления;
e) отвечать, насколько это разрешено законом их государств, на обоснованные просьбы со стороны других центральных или государственных властей о предоставлении информации о конкретной ситуации в сфере усыновления.

Статья 10

Полномочия могут быть предоставлены только тем организациям, которые могут компетентно и надлежащим образом выполнять задачи, поставленные перед ними.

Статья 11

Уполномоченная организация:

а) преследует только цели, не связанные с выгодой, согласно таким условиям и в таких пределах, которые могут быть установлены компетентными властями государства, уполномочившими ее;

b) управляется и комплектуется персоналом, подготовленным согласно этическим стандартам, обучению и опыту для работы в области иностранного усыновления; и

c) подлежит контролю со стороны компетентных властей этого государства в отношении своего состава, деятельности и финансового положения.

Статья 12

Организация, уполномоченная в одном Договаривающемся государстве, может выполнять свои функции в другом Договаривающемся государстве, только если компетентные власти обоих государств уполномочили ее на это.

Статья 13

Наименование центральных органов и, где это необходимо, объем их функций, а также названия и адреса уполномоченных организаций сообщаются каждым Договаривающимся государством Постоянному бюро Гаагской конференции по международному частному праву.

Глава IV. ПРОЦЕДУРНЫЕ ТРЕБОВАНИЯ ПРИ ИНОСТРАННОМ УСЫНОВЛЕНИИ

Статья 14

Лица, постоянно проживающие в Договаривающемся государстве, которые желают усыновить ребенка, постоянно проживающего в другом Договаривающемся государстве, обращаются в центральный орган государства своего постоянного места жительства.

Статья 15

1. Если центральный орган принимающего государства убежден в том, что заявители имеют право на усыновление и подходят для этого, он подготавливает доклад, включающий информацию об их личности, правах и пригодности осуществить усыновление, биографические данные, медицинскую карту и историю семьи, социальное окружение, причины усыновления, способность осуществить иностранное усыновление, а также характеристику детей, о которых они должны будут заботиться.

2. Он передает доклад центральному органу государства происхождения.

Статья 16

1. Если центральный орган государства происхождения убежден в том, что ребенок может быть усыновлен, то он:

a) подготавливает доклад, включающий информацию о его личности, возможности быть усыновленным, данные биографии, о социальном окружении, историю семьи, медицинскую карту, включая таковую семьи ребенка, и любые особые требования ребенка;

b) должным образом учитывает воспитание ребенка и его этнические, религиозные и культурные связи и окружение;

c) обеспечивает, чтобы согласие было получено в соответствии со статьей 4;

d) определяет, в частности, на основе докладов, относящихся к ребенку и предполагаемым родителям, осуществляющим усыновление, отвечает ли предусмотренная передача лучшим интересам ребенка.

2. Он передает центральному органу принимающего государства свой доклад о ребенке, доказательства того, что необходимое согласие было получено, и причины намерения перемещения, не раскрывая тайны личности матери и отца, если в государстве происхождения они не должны быть раскрыты.

Статья 17

Любое решение в государстве происхождения о том, что ребенок должен быть доверен предполагаемым приемным родителям, может быть принято только в случае, если:

a) центральный орган этого государства обеспечил согласие предполагаемых приемных родителей;

b) центральный орган принимающего государства одобрил такое решение, где такое одобрение требуется по закону такого государства или центральным органом государства происхождения;

c) центральные органы обоих государств согласились с тем, что усыновление может иметь место;

d) принимающее государство определило в соответствии со статьей 5, что предполагаемые приемные родители имеют право на усыновление и подходят для этого и что ребенку разрешается или будет разрешено въезжать в принимающее государство и постоянно проживать в нем.

Статья 18

Центральные органы обоих государств принимают все необходимые шаги для того, чтобы получить для ребенка разрешение покинуть государство происхождения и въехать и постоянно проживать в принимающем государстве.

Статья 19

1. Передача ребенка в принимающее государство может быть осуществлена только в том случае, если требования статьи 17 были выполнены.

2. Центральные органы обоих государств обеспечивают, чтобы такая передача осуществлялась в безопасной и надлежащей обстановке и, если это возможно, в сопровождении приемных или предполагаемых приемных родителей.

3. Если передача ребенка не состоялась, то доклады, о которых идет речь в статьях 15 и 16, должны быть посланы назад органам, которыми они были подготовлены.

Статья 20

Центральные органы информируют друг друга о процессе усыновления и принятых мерах для его завершения, а также о ходе процесса размещения, если требуется испытательный срок.

Статья 21

1. Там, где усыновление имеет место после передачи ребенка принимающему государству и центральный орган этого государства выясняет, что продолжающееся нахождение ребенка у предполагаемых приемных родителей не отвечает наилучшим интересам ребенка, такой центральный орган принимает необходимые меры для защиты ребенка, в частности:

a) забирает ребенка от предполагаемых приемных родителей и организует временную опеку над ребенком;

b) по консультации с центральным органом государства происхождения организует без задержки новое размещение ребенка с целью его усыновления или, если это не подходит, организует альтернативную долговременную опеку; усыновление не будет иметь места, пока центральный орган государства происхождения не будет должным образом информирован относительно новых предполагаемых приемных родителях;

c) в качестве последнего средства организует возвращение ребенка, если того требуют его интересы.
2. В зависимости от возраста и степени зрелости ребенка с ним консультируются и, где это необходимо, получают его согласие в отношении мер, принимаемых согласно настоящей статье.

Статья 22

1. Функции центрального органа, согласно этой главе, могут осуществлять государственные власти или уполномоченные организации, согласно главе III, в том объеме, который допускается по законам его государства.

2. Любое Договаривающееся государство может заявить депозитарию Конвенции, что функции центрального органа по статьям 15-21 могут выполняться в таком государстве в объеме, разрешенном законом, и при контроле компетентных властей этого государства, также организациями или лицами, которые:

a) отвечают требованиям честности, профессиональной компетентности, опыта и отчетности перед этим государством и

b) наделены этическими качествами, образованием или опытом для работы в области иностранного усыновления.

3. Договаривающееся государство, которое делает заявление, предусмотренное в пункте 2, информирует Постоянное бюро Гаагской конференции по международному частному праву о наименованиях и адресах этих организаций и лиц.

4. Любое Договаривающееся государство может заявить депозитарию Конвенции, что усыновление детей, постоянно проживающих на его территории, может иметь место только в том случае, если функции центральных органов выполнены в соответствии с пунктом 1.

5. Несмотря на любые заявления, сделанные согласно пункту 2, доклады, предусмотренные статьями 15 и 16, в любом случае подготавливаются под руководством центрального органа или других властей или организаций в соответствии с пунктом 1.

Глава V. ПРИЗНАНИЕ И ПОСЛЕДСТВИЯ УСЫНОВЛЕНИЯ

Статья 23

1. Усыновление, оформленное компетентной властью государства, где производится усыновление в соответствии с Конвенцией, признается законом других Договаривающихся государств. Заверенное свидетельство уточняет, когда и кем было дано согласие по статье 17, подпункт "с".

2. Каждое Договаривающееся государство во время подписания, ратификации, принятия, одобрения или присоединения уведомляет депозитария Конвенции о наименовании и функциях органа или властей, которые имеют право выдавать свидетельства в этом государстве. Оно также уведомляет депозитария о любых изменениях в наименовании этих органов.

Статья 24

В признании усыновления может быть отказано в Договаривающемся государстве только тогда, когда усыновление явно противоречит его государственной политике, принимая во внимание наилучшие интересы ребенка.

Статья 25

Любое Договаривающееся государство может заявить депозитарию Конвенции, что оно не будет связано положениями настоящей Конвенции в плане признания усыновлений, осуществленных в соответствии с соглашением, заключенным на основе статьи 39, пункт 2.

Статья 26

1. Признание усыновления включает признание:

a) правовых взаимоотношений между ребенком и его приемными родителями;

b) ответственности приемных родителей за ребенка;

c) прекращения ранее существовавших правоотношений между ребенком и его матерью и отцом, если усыновление имеет такие последствия в Договаривающемся государстве, в котором оно имело место.

2. В случае, если усыновление приводит к прекращению ранее существовавших правоотношений между родителями и ребенком, ребенок получает в принимающем государстве и в любом другом Договаривающемся государстве, где признается усыновление, такие же права, которые вытекают из усыновлений, имеющих данные последствия в каждом таком государстве.

3. Предшествующие пункты не препятствуют применению любого положения, более благоприятного для ребенка, действующего в Договаривающемся государстве, которое признает усыновление.

Статья 27

1. Там, где усыновление, разрешенное в государстве происхождения, не имеет последствий, прекращающих ранее существовавшие правоотношения между родителями и ребенком, оно может в принимающем государстве, которое признает усыновление согласно Конвенции, быть превращено в усыновление, имеющее такие последствия, в случае:

a) если закон принимающего государства допускает это;

b) если согласие, упомянутое в статье 4, подпункты "с" и "d", получено или будет получено для целей такого усыновления.

2. Статья 23 применяется в отношении решения об изменении последствий усыновления.

Глава VI. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 28

Конвенция не затрагивает любого закона государства происхождения, который требует, чтобы усыновление ребенка, постоянно проживающего в пределах этого государства, имело место в этом государстве, или который запрещает размещение ребенка или передачу его в принимающее государство до усыновления.

Статья 29

Не должно существовать контактов между предполагаемыми приемными родителями и родителями ребенка или любым другим лицом, который заботится о ребенке, пока не выполнены требования статьи 4, подпункты "а" - "с", и статьи 5, подпункт "а", если усыновление не имеет места в пределах семьи или если такой контакт соответствует условиям, установленным компетентным органом государства происхождения.

Статья 30

1. Компетентные власти Договаривающегося государства обеспечивают, чтобы информация, которой они располагают относительно происхождения ребенка, в частности информация, касающаяся личности его родителей, а также медицинская карта, не раскрывались.

2. Они обеспечивают доступ ребенка или его представителей к такой информации под соответствующим руководством, насколько это разрешено законом такого государства.

Статья 31

Без ущерба для статьи 30, сведения личного характера, собранные или переданные по Конвенции, особенно сведения, указанные в статьях 15 и 16, используются только в целях, для которых они собирались или передавались.

Статья 32

1. Никто не должен получать неоправданную финансовую или другую выгоду от деятельности, относящейся к иностранному усыновлению.

2. Только расходы и издержки, включая разумные профессиональные гонорары лицам, вовлеченным в процесс усыновления, могут устанавливаться или выплачиваться.

3. Руководители, администраторы и служащие органов, вовлеченных в процесс усыновления, не получают вознаграждения, которое необоснованно выше, чем стоимость оказанных услуг.

Статья 33

Компетентный орган, который обнаружит, что какое-либо положение Конвенции не соблюдается или существует серьезная опасность, что оно не будет соблюдаться, немедленно информирует центральный орган своего государства. Этот центральный орган является ответственным за обеспечение принятия соответствующих мер.

Статья 34

Если компетентный орган государства, получающий документ, потребует, то ему должен быть представлен заверенный перевод документа, соответствующий оригиналу. Если не предусмотрено иное, расходы за такой перевод возлагаются на предполагаемых приемных родителей.

Статья 35

Компетентные органы Договаривающихся государств должны проводить процесс усыновления быстро.

Статья 36

В отношении государства, которое имеет две или более системы права в отношении усыновления, применимого в различных территориальных единицах:

а) любая ссылка на постоянное место жительства в этом государстве истолковывается как относящаяся к постоянному месту жительства в территориальной единице этого государства;

b) любая ссылка на закон этого государства истолковывается как относящаяся к действующему закону соответствующей территориальной единицы;

c) любая ссылка на компетентные власти или на государственные власти этого государства истолковывается как относящаяся к таким же властям, которые уполномочены действовать в соответствующей территориальной единице;

d) любая ссылка на уполномоченные организации этого государства истолковывается как относящаяся к уполномоченным организациям в соответствующей территориальной единице.

Статья 37

В отношении государства, которое применительно к усыновлению имеет две или более системы права, регулирующие отношения различных категорий лиц, любая ссылка на право этого государства истолковывается как относящаяся к правовой системе, указанной законом этого государства.

Статья 38

Государство, в пределах которого различные территориальные единицы имеют свои собственные правовые нормы в отношении усыновления, не обязано применять положения Конвенции, если государство с единой системой права не обязано делать этого.

Статья 39

1. Конвенция не затрагивает каких-либо международных документов, участниками которых являются Договаривающиеся государства и которые содержат положения по вопросам, регулируемым Конвенцией, если заявление об обратном не сделано государствами-участниками такого документа.

2. Любое Договаривающееся государство может заключить соглашения с одним или более другими Договаривающимися государствами с целью наилучшего применения Конвенции в их взаимных отношениях. Эти соглашения могут отступать только от положений статей 14-16 и 18-21. Государства, которые заключили такое соглашение, передают его копию депозитарию Конвенции.

Статья 40

Никакие оговорки к Конвенции не допускаются.

Статья 41

Конвенция применяется в каждом случае, когда заявление, предусмотренное статьей 14, было получено после вступления Конвенции в силу в принимающем государстве и государстве происхождения.

Статья 42

Генеральный секретарь Гаагской конференции по международному частному праву регулярно созывает Специальную комиссию для рассмотрения практического действия Конвенции.

Глава VII. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 43

1. Конвенция открыта для подписания государствами, которые являлись членами Гаагской конференции по международному частному праву во время ее семнадцатой сессии, и другими государствами, которые участвовали в этой сессии.

2. Она должна быть ратифицирована, принята или одобрена, и документы о ратификации, принятии или одобрении должны быть сданы на хранение Министерству иностранных дел Королевства Нидерландов, являющемуся депозитарием Конвенции.

Статья 44

1. Любое другое государство может присоединиться к Конвенции после ее вступления в силу в соответствии со статьей 46, пункт 1.

2. Документы о присоединении сдаются на хранение депозитарию.

3. Такое присоединение будет действительно только в отношениях между присоединяющимся государством и теми Договаривающимися государствами, которые не выдвинули возражений против его присоединения в течении шести месяцев после получения уведомления, упомянутого в подпункте "b" статьи 48. Такое возражение может также быть выдвинуто государствами во время ратификации, принятия или одобрения Конвенции после присоединения. Депозитарий должен быть уведомлен о любом таком возражении.

Статья 45

1. Если государство имеет одну или больше территориальных единиц, в которых применяются различные системы права в отношении вопросов, рассматриваемых Конвенцией, оно может во время подписания, ратификации, принятия, одобрения или присоединения заявить, что настоящая Конвенция распространяется на все ее территориальные единицы или только на одну или более из них, и может изменить настоящее заявление, представив другое заявление в любое время.

2. Любое такое заявление должно уведомлять депозитария и точно указывать территориальные единицы, к которым применяется Конвенция.

3. Если государство не делает заявления согласно настоящей статье, то Конвенция распространяется на все территориальные единицы такого государства.

Статья 46

1. Конвенция вступает в силу в первый день месяца, следующего за истечением трех месяцев после сдачи на хранение третьего документа о ратификации, принятии или одобрении, указанного в статье 43.

2. В последующем Конвенция вступает в силу:

а) для каждого государства, ратифицирующего, принимающего или одобряющего ее или присоединяющегося к ней, в первый день месяца, следующего за истечением трех месяцев после сдачи на хранение его документа о ратификации, принятии, одобрении или присоединении;

b) для территориальной единицы, на которые Конвенция распространяется в соответствии со статьей 45, в первый день месяца, следующего за истечением трех месяцев после уведомления, указанного в этой статье.

Статья 47

1. Любое государство - участник Конвенции может денонсировать ее путем уведомления в письменной форме, адресованного депозитарию.

2. Денонсация вступает в силу в первый день месяца, следующего за истечением двенадцати месяцев после получения уведомления депозитарием. Когда в уведомлении указывается более длительный период для вступления денонсации в силу, денонсация вступает в силу после истечения такого более длительного периода после получения уведомления депозитарием.

Статья 48

Депозитарий уведомляет государства-члены Гаагской конференции по международному частному праву, другие государства, которые участвовали в семнадцатой сессии, и государства, которые присоединились в соответствии со статьей 44, о следующем:

a) о подписании, ратификациях, принятии и одобрении, упомянутых в статье 43;

b) о присоединениях и возражениях в связи с присоединением, упомянутых в статье 44;

c) о дате вступления Конвенции в силу в соответствии со статьей 46;

d) о заявлениях и назначениях, упомянутых в статьях 22, 23, 25 и 45;

e) о соглашениях, упомянутых в статье 39;

f) о денонсациях, упомянутых в статье 47.

В удостоверение чего нижеподписавшиеся, должным образом на то уполномоченные, подписали настоящую Конвенцию.

Совершено в Гааге 29 мая 1993 г. на английском и французском языках, причем оба текста являются равно аутентичными, в одном экземпляре, который будет сдан на хранение в архив Правительству Королевства Нидерландов. Его заверенные копии будут направлены по дипломатическим каналам каждому государству-члену Гаагской конференции по международному частному праву на дату ее семнадцатой сессии и каждому другому государству, которое участвовало в этой сессии.

За Республику Албания
(п.) Энджил БЕГ АЛЛА
12-09-00

За Федеративную Республику Германию
(п.) Е. ФОН ПУТТКАМЕР
7-11-97

За Соединенные Штаты Америки
(п.) К. ТЕРРИ ДОРНБУШ
3-31-94

За Республику Аргентина

За Австралию
(п.) Е.Ф. ДЕЛОФСКИ - подлежит ратификации
25-8-98

За Республику Австрия
(п.) АЛЕКСАНДР КРИСТИАНИ
18-12-98

За Республику Беларусь
(п.) В. ЛАБУНОВ
10-12-97

За Королевство Бельгия
27.01.99
(п.) ДЖОАН СВИННЕН, Посол Бельгии
Эта подпись обязывает равным образом Французское сообщество
и Германоязычное сообщество
(п.) ДЖОЗ АЕЛВОЕТ, Атташе Фламандского сообщества

За Республику Бенин

За Республику Боливия
(п.) Кармина МАНРИК ДЕ САМАРЛИНИ
10-11-2000

За Республику Бразилия
(п.) АЛЬФОНСО АРИНОС ДЕ МЕЛЛО-ФРАНКО

За Республику Болгария
КАМЕН ВЕЛИЧКОВ
подлежит ратификации
27 февраля 2001

За Буркина Фасо
(п.) САЛИФО РИГОБЕРТ КОНГО
19 апреля 1994

За Канаду
(п.) МАЙКЛ Р.БЕЛ
12 апреля 1994

За Республику Чили
(п.) ЛЬЮИС Г.ПАСКАЛЬ
13.7.99

За Китайскую Народную Республику
(п.) ХУА ЛИМИНГ
30 ноября 2000

За Республику Кипр
(п.) Н. АГАТ ОКЛЕУС
17 ноября 1994

За Республику Коломбо
(п.) А. ВИЛЛАМИЗАР
1 сентября 1993

За Республику Корея
За Республику Коста Рика
(п.) АЛЬФОНСИНА С.ДЕ ЧАВАРРИА

За Королевство Дания
(п.) ДЖАКОБ РИТТЕР
2 июля 1997

За Арабскую Республику Египет

За Республику Эль Сальвадор
(п.) ДЖОАКИН РОДЕЗНО
21 ноября 1996

За Республику Эквадор
(п.) АБЕЛАРДО ПОССО СЕРРАНО
3 мая 1994

За Республику Испания
(п.) Р.ПАСТОР РИДРУДЖО
27-3-95

За Республику Финляндия
(п.) РИТВА КОУККО-РОНДЕ
19 апреля 1994

За Французскую Республику
(п.) Д. БЕРНАРД
5 апреля 1995

За Объединенное Королевство Великобритании и
Северной Ирландии
(п.) P.P. ФЛАУЭР
12 января 1994

За Республику Гаити

За Греческую Республику

За Республику Гондурас

За Республику Венгрия

За Республику Индия
(п.) С.Б. ГОСВИК
09-1-03

За Республику Индонезия

За Ирландию
(п.) ДЖОН СВИФТ
19 июня 1996 г.

За Государство Израиль
(п.) М. БАВЛИ
2.11.93

За Итальянскую Республику
(п.) Р. ТАЛЛАРИГО
11 декабря 1995

За Японию

За Республику Кения

За Республику Латвия
(п.) К. АЙЕНБАУМС
29.05.2002

За Ливанскую Республику

За Великое Герцогство Люксембург
(п.) X. ВУРТ
6-6-95

За Республику Мадагаскар
(п.) ДЖИН ОМАР БЕРЕЗИКИ
12-05-2004

За Республику Маврикия

За Объединенные Мексиканские Штаты
(п.) ДЖ. Л. СИКВЕЙРОС

За Королевство Непал

За Королевство Норвегия
(п.) А.Л. ЛАНГЕЛАНД
20-5-1996

За Республику Панама
(п.) ЕЛЕНА БАРЛЕТТА ДЕ НОТТЕНБОМ
15.06.99

За Королевство Нидерланды
(п.) П.Х. КООИЙМАНС
5.12.93

За Республику Перу
(п.) Дж. КОЛУНГ ВИЛЛАКОРТА
16 ноября, 94

За Республику Филиппины
(п.) Р.С. САНЧЕС
17 июля 1995

За Республику Польша
(п.) С. КОМОРОВСКИ
12.06.95

За Португальскую Республику
(п.) ГОНСАЛО АЙРЕС ДЕ САНТА КЛАРА ГОМЕС
26 августа 99

За Румынию
(п.) ЯН М. АНГХЕЛЬ

За Российскую Федерацию
(п.) А.Г. ХОДАКОВ
7 сентября 2000 г.

За Ватикан

За Республику Сенегал

За Словацкую Республику
(п.) ЯН КАРНОГУРСКИ
1 июня, 1999 г.

За Республику Словения
(п.) БОРИС ФРЛЕК
24 января 2002

За Демократическую Социалистическую Республику
Шри-Ланка
(п.) П.Г. КАРУНАЗИРИ
24 мая 1994

За Королевство Швеция
(п.) С. БЛОМСТРАНД
1996-10-10

За Швейцарскую Конфедерацию
(п.) А. РЕГГ
16 января 1995 г.

За Республику Суринами

За Чешскую Республику
X. БАМБАСОВА
1 декабря 1999 г.

За Королевство Таиланд
(п.) Т. ДУАНГРАТАНА
29-04-04

За Республику Турция
(п.) АЙДАН КАРАХАН
5-12-01

За Республику Уругвай
(п.) ХУАН АНДРЕС ПАЧЕХО
1 сентября 1993 г.

За Республику Венесуэла
(п.) С.Е. НОНЕС
10-1-97

За Социалистическую Республику Вьетнам

Заверенная верная копия с оригинала

За руководителя отдела конвенций
Министерства Иностранных дел
Королевства Нидерландов

подпись

Текст Конвенции на русском языке является точным переводом с английского языка, заверенной копии текста Конвенции о защите детей и сотрудничестве в отношении иностранного усыновления, совершенной в Гааге 29 мая 1993 года.

Вице-министр А. Абдымомунов

Балаларды қорғау және баланы шетелдік асырап алуға қатысты ынтымақтастық туралы конвенцияны ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 12 наурыздығы № 253-IV Заңы

1993 жылғы 29 мамырда Гаагада қабылданған Балаларды қорғау және баланы шетелдік асырап алуға қатысты ынтымақтастық туралы конвенция ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н.Назарбаев

Балаларды қорғау және баланы шетелдік асырап алуға қатысты
ынтымақтастық туралы конвенция
(2010 жылғы 1 қарашада күшіне енді -
Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары Бюллетені,
2010 ж., N 6, 63-құжат)

Осы Конвенцияға қол қойған мемлекеттер,
оның өзі немесе жеке басының толыққанды әрі үйлесімді дамуы үшін балаға отбасы ортасында бақыт, махаббат пен түсіністік ахуалында өсуі қажет екенін тани отырып,
бала өзінің отбасында тәрбиеленуін қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қабылдау қажеттігін әрбір мемлекет басым міндет ретінде қабылдауы тиіс екенін еске сала отырып,
егер шығу тегі елінде оған лайықты отбасы табу мүмкін болмаса, шетелдік бала асырап алу тұрақты отбасы болуымен байланысты артықшылықты балаға ұсынатынын тани отырып,
баланың мүдделерін неғұрлым жақсы қамтамасыз етуді әрі оның негізгі құқықтарын құрметтеуді ескере отырып және баланы ұрлау, сату немесе оны саудаға салуды болдырмау үшін баланы шетелдік асырауды қамтамасыз ету үшін шаралар қабылдау қажеттігіне кәміл сене отырып,
осы мақсатқа арналған жалпы ережелерді қабылдауға ниеттене отырып, халықаралық құжаттарда, атап айтқанда 1989 жылғы 20 қарашадағы Бала құқықтары туралы БҰҰ конвенциясында, БҰҰ-ның Балаларды қорғау мен олардың жай-күйіне қатысты әлеуметтік және құқықтық принциптер туралы декларациясында және әсіресе, 1986 жылғы 3 желтоқсандағы ұлттық және халықаралық деңгейде бала тәрбиелеу және оны асырап алу туралы БҰҰ Бас Ассамблеясының 41/85 қарарында айтылған принциптерді назарға ала отырып,
төмендегілер туралы келісті:

I тарау. КОНВЕНЦИЯНЫҢ ҚОЛДАНЫЛУ АЯСЫ

1-бап

Осы Конвенцияның мақсаттары мыналар болып табылады:
а) баланы шетелдік асырап алуды баланың мүдделерін неғұрлым жақсы қамтамасыз етуді әрі халықаралық құқық таныған оның негізгі құқықтары сақтала отырып, жүзеге асырудың кепілдіктерін жасау;
b) осындай кепілдіктердің пәрменділігін қамтамасыз ету және осы арқылы баланы ұрлау, сату немесе оны саудаға салуды болдырмау үшін Уағдаласушы мемлекеттер арасында ынтымақтастық жасау жүйесін құру;
c) Уағдаласушы мемлекеттерде Конвенцияға сәйкес жасалған бала асырап алудың танылуын қамтамасыз ету.

2-бап

1. Уағдаласушы мемлекеттің («шығу тегі мемлекеті») бірінде тұрақты тұрып жатқан бала басқа Уағдаласушы мемлекетке («қабылдаушы мемлекет») көшіп кетсе, көшіп жатса немесе көшуі тиіс болса не шығу тегі мемлекетінде оны әдетте қабылдаушы мемлекетте тұрып жатқан ерлі-зайыптылар немесе адам асырап алғаннан кейін не қабылдаушы мемлекетте немесе шығу тегі мемлекетінде осындай асырап алу мақсатында Конвенция қолданылады.
2. Конвенция ата-ана мен бала арасында тұрақты байланыс орын алған бала асырап алуға ғана қолданылады.

3-бап

Егер 17-баптың «с» тармағында аталған келісім, бала он сегіз жасқа толғанға дейін берілмесе, Конвенция қолданудан қалады.

II тарау. БАЛАНЫ ШЕТЕЛДІК АСЫРАП АЛУҒА АРНАЛҒАН ТАЛАПТАР

4-бап

Егер шығу тегі мемлекетіндегі құзыретті билік орындары:
а) баланы асырап алуға болатынын анықтаса;
b) шығу тегі мемлекетінде баланы орналастыру мүмкіндігін тиісінше қарағаннан кейін баланы шетелдік асырап алу баланың мүдделеріне неғұрлым жақсы түрде сай келеді деп анықтаса;
с) мыналарға:
1) бала асырап алу үшін олардың келісімі қажет тұлғалар, мекемелер мен билік орындары олардың келісімінің салдарлары туралы, атап айтқанда бала асырап алу бала мен ол шыққан отбасы арасында құқықтық байланыстың тоқтатылуына әкеп соғатынына немесе әкеп соқпайтынына қатысты тиісті түрде консультация алғанына және хабардар етілгеніне,
2) осындай тұлғалар, мекемелер мен билік орындары өз келісімін ерікті түрде талап етілген заңдық нысанда білдіріп немесе жазбаша түрде берілгеніне,
3) келісім сыйақы немесе қандай да бір түрдегі өтемақы үшін берілгеніне әрі кері қайтып алынбағанына және
4) талап етілген жерде бала туғаннан кейін анасының келісімі берілгеніне көзі жеткен болса;
b) баланың жас мөлшері мен естиярлығын ескере отырып, мыналарға:
1) баламен кеңессе әрі оны асырап алудың салдарлары туралы және егер ондай келісім талап етілсе, асырап алуға оның келісімі қажеттігі туралы хабардар етілгеніне,
2) баланың тілегі мен пікірі назарға алынғанына,
3) егер осындай келісім талап етілсе, баланың асырап алуға келісімі ерікті түрде алынғанына, тиісті заңдық нысанда білдірілгеніне немесе жазбаша түрде берілгеніне және
4) осындай келісім сыйақы немесе қандай да бір түрдегі өтемақы үшін берілмегеніне көз жеткізген жағдайларда Конвенцияның мәні бойынша бала асырап алу орын алады.

5-бап

Егер қабылдаушы мемлекеттің құзыретті билік орындары:
a) болжамды асыраушы ата-ана бала асырап алуға құқылы әрі лайықты екенін анықтаса;
b) болжамды асыраушы ата-ана қажетті мөлшерде консультация алуы қамтамасыз етілген; және
c) балаға осы мемлекетке кіруге әрі онда тұрақты тұруға рұқсат етілсе немесе рұқсат етілетіні анықталған жағдайларда Конвенцияның мәні бойынша бала асырап алу орын алады.

III тарау. ОРТАЛЫҚ ОРГАНДАР ЖӘНЕ УӘКІЛЕТТІ ҰЙЫМДАР

6-бап

1. Уағдаласушы мемлекет Конвенцияға сәйкес осындай органдарға жүктелген міндеттерді орындау үшін орталық органды тағайындайды.
2. Федералдық мемлекеттер, біреуден артық құқық жүйесі бар мемлекеттер немесе автономдық аумақтық бірліктері бар мемлекеттер біреуден көп орталық органды тағайындай алады және олардың аумақтарын немесе функцияларының жеке көлемін нақтылай алады. Мемлекет біреуден көп орталық органды тағайындаған жерде ол осы мемлекет шегінде тиісті орталық органға беру үшін оған кез келген хабарлама жолдануы мүмкін орталық органды көрсетеді.

7-бап

1. Орталық органдар балаларды қорғау саласында және Конвенцияның басқа да мақсаттарына қол жеткізу үшін бір-бірімен ынтымақтастық жасайды және өз мемлекеттеріндегі құзыретті билік орындары арасындағы ынтымақтастықты дамытады.
2. Олар:
a) бала асырап алуға қатысты өз мемлекеттерінің заңдарына қатысты ақпаратты және статистика мен стандартты нысандар сияқты басқа да жалпы ақпаратты ұсынуға;
b) бір-бірін Конвенцияның қолданылуы туралы хабардар етуге және мүмкіндігіне қарай оны қолдану үшін барлық кедергілерді жоюға барлық тиісті шараларды тікелей қабылдайды.

8-бап

Орталық органдар немесе мемлекеттік билік орындары арқылы бала асырап алуға байланысты қаржылық немесе басқа да пайда табуды болдырмау және
Конвенция мақсаттарына қайшы келетін кез келген практиканы болдырмау үшін барлық тиісті шараларды тікелей өздері қабылдайды.

9-бап

Орталық органдар тікелей өздері немесе мемлекеттік билік орындары немесе өз мемлекетінде тиісті түрде уәкілеттік алған басқа да ұйымдар арқылы, атап айтқанда:
a) баланың жағдайы мен қабылдап алуы ықтимал ата-ана туралы ақпарат жинауға, сақтауға әрі оны алмасуға, бұл бала асырап алу актілерін жасау үшін қажет;
b) бала асырап алу рәсімін жеңілдету, сақтау және жеделдету;
c) бала асырап алу және өз мемлекеттерінде бала асырап алуды жүзеге асырғаннан кейін көрсетілетін қызметтер мәселелері бойынша консультация алуды дамытуға жәрдемдесу;
d) баланы шетелдік асырап алу тәжірибесі туралы жалпы бағалау баяндамаларымен бірін бірі қамтамасыз ету;
e) басқа да орталық немесе мемлекеттік билік орындарының бала асырап алу аясындағы нақты жағдай туралы ақпарат беру туралы негізделген өтініштеріне олардың мемлекеттерінің рұқсат етуіне қарай жауап беру үшін барлық тиісті шараларды қабылдайды.

10-бап

Оларға қойылған міндеттерді білікті әрі тиісті түрде орындай алатын ұйымдарға ғана уәкілеттіктер берілуі мүмкін.

11-бап

Уәкілетті ұйым:
a) пайда алумен байланысты емес мақсаттарды, оған уәкілеттік берген мемлекеттің құзыретті билік орындары белгілеген осындай шарттар мен осындай шектерде орындайды;
b) баланы шетелдік асырап алу саласындағы жұмысқа арналған этикалық стандарттарға, оқыту мен тәжірибе жинақтауға сәйкес даярланған персоналды басқарады және жинақтайды; және
c) осы мемлекеттің құзыретті билік орындары тарабынан өз құрамына, қызметі мен қаржы жағдайына Қатысты бақылануы тиіс.

12-бап

Егер екі мемлекеттің құзыретті билік орындары осыған уәкілеттік берсе ғана, бір Уағдаласушы мемлекетте уәкілеттік берілген ұйым өз функцияларын басқа Уағдаласушы мемлекетте орындай алады.

13-бап

Орталық билік орындарының атаулары және бұл қажет болған жерде, олардың функцияларының көлемі, сондай-ақ уәкілетті билік орындарының атаулары мен мекен-жайларын әрбір Уағдаласушы мемлекет Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Тұрақты бюросына хабарлайды.

ІV тарау. БАЛАНЫ ШЕТЕЛДІК АСЫРАП АЛУ КЕЗІНДЕ
ҚОЙЫЛАТЫН РӘСІМДІК ТАЛАПТАР

14-бап

Басқа Уағдаласушы мемлекетте тұрақты тұрып жатқан баланы асырап алуға тілек білдірген, Уағдаласушы мемлекетте тұрақты тұрып жатқан адамдар өздері тұрақты тұрып жатқан мемлекеттің орталық билік орнына өтініш жасайды.

15-бап

1. Егер қабылдаушы мемлекеттің орталық билік орыны өтініш берушілер бала асырап алуға құқылы әрі лайықты деп кәміл сенім білдірсе, олардың жеке басы, құқықтары мен бала асырап алуды жүзеге асыруға жарамдылығы, өмірбаяндық деректерін, медициналық карта мен отбасының тарихын, әлеуметтік ортасын, бала асырап алу себептерін, баланы шетелдік асырап алуға қабілеттілігін, сондай-ақ олар қамқорлық жасауы тиіс балалардың мінездемесі қамтылған баяндама дайындайды.
2. Ол баяндаманы шығу тегі мемлекетіне тапсырады.

16-бап

1. Егер шығу тегі мемлекетінің орталық билік орыны баланы асырап алуға болатынына кәміл сенім білдірсе, онда ол:
a) баланың отбасының медициналық картасын қоса алғанда, оның жеке басы, баланың асырап алыну мүмкіндігі, өмірбаяндық деректері, әлеуметтік ортасы, отбасының тарихы, медициналық картасы мен баланың кез келген ерекше талаптары туралы ақпарат қамтылған баяндама дайындайды;
b) баланың тәрбиесі мен оның этникалық, діни және мәдени байланыстары мен ортасын тиісті түрде ескереді;
c) 4-бапқа сәйкес оның келісімі алынуын қамтамасыз етеді; және
d) атап айтқанда, бала мен бала асырап алуды жүзеге асырушы болжамды ата-анаға қатысты баяндамалар негізінде көзделген баланы беру баланың мүдделеріне неғұрлым сай келетін, келмейтінін анықтайды.
2. Ол бала туралы, қажетті келісім алынғанының дәлелдерін және егер шығу тегі елінде олар ашылмауы тиіс болса, ата-ананың жеке басын ашып көрсетпей көшу ниетінің себептері туралы өз баяндамасын қабылдаушы мемлекеттің орталық органына тапсырады.

17-бап

Егер:
a) осы мемлекеттің орталық органы қабылдап алушы ата-ананың келісімін қамтамасыз еткен;
b) осындай мақұлдау осы мемлекеттің заңы немесе шығу тегі мемлекеті орталық органының шешіммен талап етілсе, қабылдаушы мемлекеттің орталық органы осындай шешімді мақұлдаған;
c) екі мемлекеттің де орталық органдары бала асырап алуға болатынына келісім берсе; және
d) қабылдаушы мемлекет 5-бапқа сәйкес болжамды баланы қабылдап алушы ата-ана баланы асырап алуға құқылы әрі лайықты және қабылдаушы мемлекетке баланың кіруіне әрі онда тұрақты тұруына рұқсат етіледі немесе рұқсат етілетін болады деп анықтаған жағдайларда шығу тегі мемлекетінде бала болжамды қабылдап алушы ата-анаға сеніп тапсырылуы тиістігі туралы кез келген шешім қабылдануы мүмкін

18-бап

Екі мемлекеттің де орталық органдары балаға шығу тегі мемлекетінен кету және қабылдаушы мемлекетке келу әрі тұрақты тұру үшін рұқсат алуға қажетті барлық қадамдар жасайды.

19-бап

1. Егер 17-баптың талаптары толық орындалса ғана, баланы қабылдаушы мемлекетке беру жүзеге асырылуы мүмкін.
2. Екі мемлекеттің де орталық органдары осындай беру қауіпсіз әрі тиісті жағдайда және егер мүмкін болса, қабылдап алушы немесе болжамды қабылдап алушы ата-анасының бірге жүруімен жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді.
3. Егер бала берілмесе, онда 15 және 16-баптарда айтылған баяндамалар баяндамаларды дайындаған органдарға кері қайтарылуы тиіс.

20-бап

Орталық органдар бір-бірін бала асырап алу процесі мен оны аяқтау үшін қабылданған шешімдер туралы, сондай-ақ егер сынау мерзімі талап етілсе, орналастыру процесінің барысы туралы хабардар етеді.

21-бап

1. Қабылдаушы мемлекетке баланы бергеннен кейін бала асырап алу орын алған және осы мемлекеттің орталық органы баланың болжамды ата-анада болуы оның мүдделеріне неғұрлым сай емес екенін анықтаған жағдайда, осындай орталық орган баланы қорғау үшін қажетті шаралар қабылдайды, атап айтқанда:
a) баланы болжамды ата-анадан қайтарып алады және балаға уақытша қорғаншылық жасалуын ұйымдастырады;
b) шығу тегі мемлекетінің орталық органымен консультациядан кейін баланы асырап алу мақсатында оны жаңадан орналастыруды кешіктірмей ұйымдастырады немесе бұл қолайсыз болса, баламалы ұзақ мерзімді қорғаншылықты ұйымдастырады; шығу тегі мемлекетінің орталық органы жаңа болжамды қабылдап алушы ата-ана туралы тиісті түрде хабардар етілгенге дейін бала асырап алу орын алмайды;
c) егер оның мүдделері соны талап етсе, соңғы амал ретінде баланы қайтаруды ұйымдастырады.
2. Баланың жасы мен естиярлығына қарай онымен консультация жасалады және бұл қажет болса, осы бапқа сәйкес қабылданатын шараларға қатысты оның келісімі алынады.

22-бап

1. Осы тарауға сәйкес орталық органның функцияларын мемлекеттік билік орындары немесе уәкілетті ұйымдар III тарауға сәйкес оның мемлекетінің заңдары бойынша рұқсат етілетін көлемде жүзеге асыруы мүмкін.
2. Кез келген Уағдаласушы мемлекет Конвенцияның депозитарийіне 15-21-баптар бойынша орталық органның функцияларын осы мемлекетте, заңда белгіленген көлемде және осы мемлекеттің құзыретті билік орындарының бақылауын, сондай-ақ:
a) адалдық, кәсіби біліктілік, тәжірибелілік пен осы мемлекет алдында есеп беруі талаптарына сай және
b) баланы шетелдік асырап алу үшін этикалық қасиеті, білімі немесе жұмыс тәжірибесі бар ұйымдар немесе тұлғалар орындай алады деп мәлімдеуі мүмкін.
3. 2-тармақта көзделген мәлімдемені жасаған Уағдаласушы мемлекет осы ұйымдар мен тұлғалардың атауларын және мекен-жайлары туралы Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Тұрақты бюросына хабарлайды.
4. Кез келген Уағдаласушы мемлекет Конвенцияның депозитарийіне егер орталық органдардың функциялары 1-тармаққа сәйкес орындалған жағдайда ғана оның аумағында тұрақты тұрып жатқан баланы асырап алуға болады деп мәлімдей алады.
5. 2-тармаққа сәйкес жасалған кез келген мәлімдемеге қарамастан, кез келген жағдайда 15 және 16-баптарда көзделген баяндамалар 1-тармаққа сәйкес орталық органның немесе басқа да билік орындарының немесе ұйымдардың басшылығымен дайындалады.

V тарау. БАЛА АСЫРАП АЛУДЫ ТАНУ ЖӘНЕ ОНЫҢ САЛДАРЛАРЫ

23-бап

1. Конвенцияға сәйкес бала асырап алу жүргізілген мемлекеттің құзыретті билік орны ресімдеген бала асырап алу басқа да Уағдаласушы мемлекеттің заңы деп танылады. Куәландырылған куәлік 17-бап «с» тармақшасы бойынша келісім қашан берілді және оны кем бергенін нақтылайды.
2. Әрбір Уағдаласушы мемлекет оған қол қою, бекіту, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде Конвенцияның депозитарийін осы мемлекетке куәлік беруге құқылы орган немесе билік орындарының атаулары мен функциялары туралы хабардар етеді. Сондай-ақ ол депозитарийді осы органдардың кез келген өзгерістері мен атаулары туралы хабардар етеді.

24-бап

Егер баланың мүдделерін неғұрлым назарға ала отырып, бала асырап алу оның мемлекеттік саясатына көпе-көрінеу қайшы келген жағдайда ғана Уағдаласушы мемлекетте бала асырап алуды танудан бас тартылуы мүмкін.

25-бап

Кез келген Уағдаласушы мемлекет Конвенцияның депозитарийіне 39-баптың 2-тармағы негізінде жасалған келісімге сәйкес жүзеге асырылған бала асырап алу тұрғысында оны осы Конвенцияның ережелерімен байланыстыруға болмайды деп мәлімдей алады.

26-бап

1. Бала асырап алуды тану мыналарды:
а) бала мен оны қабылдап алушы ата-ана арасындағы өзара құқықтық қатынастарды;
b) қабылдап алушы ата-ананың бала үшін жауапкершілігін;
c) егер ол орын алған Уағдаласушы мемлекетте бала асырап алудың осындай салдарлары болса, бала мен оның анасы және әкесі арасында бұрын орын алған құқықтық қатынастардың тоқтатылуын тануды қамтиды.
2. Егер бала асырап алу бала мен оның анасы және әкесі арасында бұрын орын алған құқықтық қатынастардың тоқтатылуына әкеп соқтырса, бала қабылдаушы мемлекетте және бала асырап алу танылған кез келген Уағдаласушы мемлекетте осындай әрбір мемлекетте осындай салдарлар орын алатын бала асырап алудан туындайтын осындай құқықтарға ие болады.
3. Алдыңғы тармақтар асырап алу танылған Уағдаласушы мемлекетте қолданылатын бала үшін неғұрлым қолайлы кез келген ереженің қолданылуына кедергі жасамайды.

27-бап

1. Шығу тегі мемлекетінде рұқсат етілген бала асырап алу бала мен оның анасы және әкесі арасында бұрын орын алған құқықтық қатынастардың тоқтатылуының салдарлары жоқ жерде, ол конвенцияға сәйкес бала асырап алуды танитын қабылдаушы мемлекетте, мынадай жағдайларда:
a) егер қабылдаушы мемлекеттің заңы осыған рұқсат етсе;
b) егер 4-тармақтың «с» және «d» тармақтарында аталған келісім осындай бала асырап алу мақсаттары үшін алынса немесе алынатын болса, осындай салдарлары бар бала асырап алуға айналуы мүмкін.
2. 23-бап бала асырап алудың салдарларын өзгерту туралы шешімге қатысты қолданылады.

VІ тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

28-бап

Осы мемлекеттің шегінде тұрақты тұратын баланы асырап алу осы мемлекетте жүргізілсін деп талап қойған немесе оны асырап алуға дейін баланы қабылдаушы мемлекетке орналастыруға немесе беруге тыйым салған шығу тегі мемлекетінің кез келген заңын әсер етпейді.

29-бап

Егер бала асырап алу отбасы шегінде жүрмесе немесе осындай байланыс шығу тегі мемлекетінің құзыретті билік орыны белгілеген шарттарға сай келсе, 4-баптың «а»-«с» тармақтарының, 5-баптың «а» тармағының талаптары орындалғанға дейін болжамды қабылдап алушы ата-ана мен баланың ата-анасы немесе кез келген басқа да балаға қамқорлық жасаған адам арасында байланыстар жүзеге асырылмауы тиіс.

30-бап

1. Уағдаласушы мемлекеттің құзыретті билік орындары баланың шығу тегіне қатысты олардың қолда бар ақпараттың, атап айтқанда оның ата-анасына қатысты ақпараттың, сондай-ақ медициналық картасы ашылмауын қамтамасыз етеді.
2. Олар баланың немесе оның өкілдерінің осындай ақпаратқа тиісті басшылық етумен осындай мемлекеттің заңында қаншалықты рұқсат етілуіне қарай қол жеткізуін қамтамасыз етеді.

31-бап

30-бапқа нұқсан тигізбейтін, Конвенция бойынша жиналған немесе берілген жеке сипаттағы мәліметтер, әсіресе 15 және 16-баптарда көрсетілген мәліметтер тек қана олар жиналған немесе берілген мақсатта пайдаланылады.

32-бап

1. Баланы шетелдік асырап алуға қатысты қызметтен ешкім де орынсыз қаржылық немесе басқа да пайда алмауы тиіс.
2. Бала асырап алу процесіне тартылған тұлғаларға көңілге қонымды кәсіби қаламақыларды қоса алғанда, тек шығыстар мен шығындар ғана белгіленуі немесе төленуі мүмкін.
3. Бала асырап алу процесіне тартылған органдардың басшылары, әкімшілері мен қызметшілері көрсетілген қызметтер құнынан жоғары негізделмеген сыйақы алмайды.

33-бап

Конвенцияның әлде бір ережесі сақталмауда немесе сақталмау қаупі орын алғанын байқаған құзыретті билік орын дереу өз мемлекетінің орталық билік орыны хабардар етеді. Бұл орталық билік орыны тиісті шаралар қабылдануын қамтамасыз етуге жауапты болып табылады.

34-бап

Егер құжатты алатын мемлекеттің құзыретті органы талап етсе, онда оған құжаттың түпнұсқасына сай куәландырылған аудармасы тапсырылуы тиіс.
Егер өзгеше көзделмесе, осындай аударма үшін шығыстар болжамды ата-анаға жүктеледі.

35-бап

Уағдаласушы мемлекеттердің құзыретті органдары бала асырап алу процесін жылдам жүргізуі тиіс.

36-бап

Бала асырап алуға қатысты әртүрлі аумақтық бірліктерде қолданылатын екі немесе одан да көп құқық жүйесі бар мемлекетке қатысты:
a) осы мемлекеттегі тұрақты тұру орнына кез келген сілтеме жасау осы мемлекеттің аумақтық бірлігіндегі тұрақты тұру жеріне қатысты деп түсіндіріледі;
b) осы мемлекеттің заңына кез келген сілтеме жасау тиісті аумақтық бірліктің қолданыстағы заңына қатысты деп түсіндіріледі;
c) осы мемлекеттің құзыретті билік орындарына немесе мемлекеттік билік орындарына жасалған кез келген сілтеме тиісті аумақтық бірлікте іс-әрекет жасауға уәкілетті билік орындары деп түсіндіріледі;
d) осы мемлекеттің уәкілетті органдарына кез келген сілтеме жасау тиісті аумақтық бірліктің уәкілетті органдарына қатысты деп түсіндіріледі.

37-бап

Бала асырап алуда әртүрлі санаттағы тұлғалардың қатынастарын реттеуде қолданылатын екі немесе одан да көп құқық жүйесі бар мемлекетке қатысты осы мемлекеттің құқығына кез келген сілтеме жасау осы мемлекеттің аталған заңымен көрсетілген құқық жүйесіне қатысты деп түсіндіріледі

38-бап

Егер құқық жүйесі бірыңғай мемлекет осыны істеуге міндетті болмаса, оның шегіндегі бала асырап алуға қатысты өздерінің өзіндік құқықтық нормалары бар әртүрлі аумақтар бар мемлекет Конвенцияның ережелерін қолдануға міндетті емес.

39-бап

1. Егер осындай құжатқа қатысушы мемлекеттер кері сипаттағы мәлімдеме жасамаса, Конвенция Уағдаласушы мемлекеттер қатысушысы болып табылатын және Конвенция реттейтін мәселелер бойынша ережелер қамтылған қандай да бір халықаралық құжаттарына Конвенция әсер етпейді.
2. Олардың өзара қатынастарында Конвенцияны неғұрлым жақсы қолдану мақсатында кез келген Уағдаласушы мемлекет бір немесе одан да көп Уағдаласушы мемлекеттермен келісім жасай алады. Бұл келісімдер тек 14-16 және 18-21-баптардың ережелерінен ғана ауытқи алады. Осындай келісімдер жасаған мемлекеттер оның көшірмесін Конвенцияның депозитарийіне береді.

40-бап

Конвенцияға ешқандай ескертпе жасауға жол берілмейді.

41-бап

Конвенция қабылдаушы мемлекетте және шығу тегі мемлекетінде күшіне енгеннен кейін 14-бапта көзделген өтініш алынған әрбір жағдайда Конвенция қолданылады.
Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының Бас хатшысы Конвенцияның практикада қолданылуын қарау үшін тұрақты түрде Арнайы комиссияны шақырады.

VІІ тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

43-бап

1. Оның он жетінші сессиясында Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының мүшелері болып табылған және осы сессияға қатысқан басқа да мемлекеттердің қол қоюы үшін Конвенция ашық.
2. Ол бекітілуі, қабылдануы немесе мақұлдануы тиіс және бекіту, қабылдау немесе мақұлдау туралы құжаттар Конвенцияның депозитарий болып табылатын Нидерланды Корольдігінің Сыртқы істер министрлігіне сақтауға тапсырылуы тиіс.

44-бап

1. 46-баптың 1-тармағына сәйкес ол күшіне енгеннен кейін кез келген мемлекет Конвенцияға қосыла алады.
2. Қосылу туралы құжаттар депозитарийге сақтауға тапсырылады.
3. Осындай қосылу тек қосылушы мемлекет пен 48 баптың «b» тармағында аталған хабарлама алынғаннан кейін алты ай ішінде оның қосылуына қарсылық білдірмеген Уағдаласушы мемлекеттер арасында ғана қолданылатын болады. Қосылғаннан кейін Конвенцияны бекіту, қабылдау немесе мақұлдау кезінде де осындай қарсылықты мемлекеттер ұсына алады. Депозитарий осындай кез келген қарсылық туралы хабардар етілуі тиіс.

45-бап

1. Егер мемлекетте Конвенцияда қаралатын мәселелерге қатысты әртүрлі құқық жүйесі қолданылатын бір немесе одан да көп аумақтық бірлік болса, онда ол қол қою, бекіту, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу кезінде осы Конвенция оның бүкіл аумақтық бірліктерінде немесе біреуінде немесе бірнешеуінде қолданылады деп мәлімдей алады және кез келген уақытта басқа мәлімдеме беріп, осы мәлімдемені өзгерте алады.
2. Кез келген осындай мәлімдеме туралы депозитарий хабардар етілуі тиіс және онда Конвенцияға қосылатын аумақтық бірліктер дәл көрсетілуі тиіс.
3. Егер мемлекет осы бапқа сәйкес мәлімдеме жасамаса, онда Конвенция осы мемлекеттің бүкіл аумақтық бірліктеріне қолданылады.

46-бап

1. 43-бапта көрсетілген бекіту, қабылдау немесе мақұлдау туралы үшінші құжат сақтауға тапсырылған соң үш ай өткеннен кейінгі айдың бірінші күні Конвенция күшіне енеді.
2. Кейін Конвенция:
a) оны бекітетін, қабылдайтын немесе мақұлдайтын немесе оған қосылатын әрбір мемлекет үшін бекіту, қабылдау немесе мақұлдау немесе қосылу туралы оның құжаты сақтауға тапсырылған соң үш ай өткеннен кейінгі айдың бірінші күні;
b) 45-бапқа сәйкес оларға Конвенция қолданылатын аумақтық бірлік үшін осы бапта көрсетілген хабарлама жасалғаннан кейін үш ай өткеннен кейінгі айдың бірінші күні күшіне енеді.

47-бап

1. Кез келген мемлекет - Конвенцияға қатысушы депозитарийге жазбаша нысанда хабарлама жіберу жолымен оның күшін жоя алады.
2. Депозитарий хабарламаны алғаннан кейінгі он екі ай өткеннен кейінгі айдың бірінші күні күшін жою күшіне енеді. Хабарламада күшін жою күшіне енуі үшін неғұрлым ұзақ кезең көрсетілген кезде, күшін жою депозитарий хабарламаны алғаннан кейін осындай күшін жоюдың неғұрлым ұзақ кезеңі өткеннен кейін күшіне енеді.

48-бап

Депозитарий Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының мүшелері мемлекеттерді, оның он жетінші сессиясына қатысқан басқа да мемлекеттерді және 44-бапқа сәйкес оған қосылған мемлекеттерді, мыналар:
a) 43-бапта аталған қол қою, бекіту, қабылдау және мақұлдау туралы;
b) 44-бапта аталған қосылу және қосылуға байланысты қарсылықтар туралы;
с) 46-бапқа сәйкес Конвенцияның күшіне ену күні туралы;
d) 22, 23, 25 және 45-баптарда аталған мәлімдемелер мен тағайындаулар туралы;
е) 39-бапта аталған келісімдер туралы;
f) 47-бапта аталған күшін жоюлар туралы хабардар етеді.
Осыны куәландыру үшін тиісті түрде уәкілеттік берілген, төменде қол қойғандар осы Конвенцияға қол қойды.
1993 жылғы 29 мамырда Гаагада ағылшын және француз тілдерінде бір данада жасалды, оның үстіне екі мәтіннің дәлдігі бірдей болып табылады, ол Нидерланды Корольдігі Үкіметінің мұрағатында сақтауға тапсырылады. Оның куәландырылған көшірмелері дипломатиялық арналар арқылы әрбір мемлекетке - оның он жетінші сессиясы өткізілген күнге Халықаралық жеке құқық жөніндегі Гаага конференциясының мүшелеріне және осы сессияға қатысқан әрбір басқа да мемлекетке жіберіледі.