О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам экспортно-кредитного агентства и продвижения экспорта несырьевых товаров (работ, услуг)

Закон Республики Казахстан от 23 января 2024 года № 54-VIII ЗРК

      Примечание ИЗПИ!
Введение в действие настоящего Закона см. ст. 2.

      Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

      1. В Гражданский кодекс Республики Казахстан (Особенная часть) от 1 июля 1999 года:

      1) в части второй статьи 814 слова "законодательным актом Республики Казахстан о взаимном страховании" заменить словами "Законом Республики Казахстан "О взаимном страховании" или Экспортно-кредитное агентство Казахстана в соответствии с Законом Республики Казахстан "О регулировании торговой деятельности";

      2) пункт 2 статьи 830 после слова "агент" дополнить словами ", Экспортно-кредитное агентство Казахстана";

      3) в статье 840:

      заголовок после слова "страхователя" дополнить словом "(выгодоприобретателя)";

      дополнить пунктом 5 следующего содержания:

      "5. К Экспортно-кредитному агентству Казахстана может переходить право требования выгодоприобретателя к лицу, ответственному за убытки, возмещенные в результате страхования.".

      2. В Бюджетный кодекс Республики Казахстан от 4 декабря 2008 года:

      1) подпункт 73-2) пункта 1 статьи 3 изложить в следующей редакции:

      "73-2) гарантированное государством обязательство по поддержке экспорта – сумма на определенную дату непогашенных обязательств по договорам страхования и гарантиям, обеспеченным государственной гарантией Республики Казахстан по поддержке экспорта, по которым Экспортно-кредитным агентством Казахстана не осуществлены страховые и гарантийные выплаты;";

      2) в пункте 1 статьи 225-1:

      слова "национальной компанией, осуществляющей функции по поддержке экспорта" заменить словами "Экспортно-кредитным агентством Казахстана";

      слова "договора гарантии," заменить словами "договора гарантии по поддержке экспорта";

      после слов "по страховым" дополнить словами "и гарантийным";

      3) пункты 3, 4, 6 и 7 статьи 225-2 изложить в следующей редакции:

      "3. Предоставление государственной гарантии по поддержке экспорта осуществляется на условиях возвратности Экспортно-кредитным агентством Казахстана бюджетных средств, расходуемых Правительством Республики Казахстан, на основании статьи 225-6 настоящего Кодекса.

      4. За предоставление государственной гарантии по поддержке экспорта с Экспортно-кредитного агентства Казахстана взимается предварительная единовременная плата (сбор) в размере 0,2 процента от суммы государственной гарантии по поддержке экспорта.";

      "6. Соглашение о предоставлении государственной гарантии по поддержке экспорта является соглашением между центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета, поверенным (агентом) и Экспортно-кредитным агентством Казахстана, устанавливающим правоотношения сторон по предоставлению государственной гарантии по поддержке экспорта, возврату средств республиканского бюджета, отвлеченных в случае исполнения обязательств по государственной гарантии по поддержке экспорта.

      7. В случае неисполнения Экспортно-кредитным агентством Казахстана обязательств по погашению задолженности по ранее отвлеченным средствам из республиканского бюджета в рамках действующей государственной гарантии по поддержке экспорта предоставление по ней последующих сумм из республиканского бюджета не допускается.";

      4) в статье 225-3:

      подпункт 1) изложить в следующей редакции:

      "1) быть Экспортно-кредитным агентством Казахстана;";

      дополнить подпунктом 6) следующего содержания:

      "6) объем фактических осуществленных страховых и гарантийных выплат не должен превышать 40 (сорок) процентов от объема собственного капитала на период действия государственных гарантий по поддержке экспорта. При этом объем страховых и гарантийных выплат указывается за вычетом суммы страховых и гарантийных выплат, которые возмещены в рамках суброгации, перестрахования и гарантирования.";

      5) в статье 225-4:

      пункт 1 изложить в следующей редакции:

      "1. Государственная гарантия по поддержке экспорта предоставляется посредством заключения в письменной форме договора гарантии по поддержке экспорта между центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета и Экспортно-кредитным агентством Казахстана.

      Государственной гарантией по поддержке экспорта может быть признан только такой документ, который соответствует требованиям настоящей статьи. Иные акты и документы государственных органов и их должностных лиц не имеют юридической силы по предоставлению государственной гарантии по поддержке экспорта.";

      подпункты 2) и 3) пункта 3 изложить в следующей редакции:

      "2) наименование и место нахождения Экспортно-кредитного агентства Казахстана;

      3) содержание основного обязательства Экспортно-кредитного агентства Казахстана;";

      6) часть третью статьи 225-5 изложить в следующей редакции:

      "Мониторинг финансового состояния Экспортно-кредитного агентства Казахстана, которое имеет государственную гарантию по поддержке экспорта, осуществляется в порядке, определяемом центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета по согласованию с центральным уполномоченным органом по государственному планированию.";

      7) пункты 1, 2, 4 и 5 статьи 225-6 изложить в следующей редакции:

      "1. Государственная гарантия по поддержке экспорта подлежит исполнению при превышении единовременной реализации страховых и гарантийных случаев, которые превысят собственный капитал Экспортно-кредитного агентства Казахстана, при наличии заключений поверенного (агента), Экспортно-кредитного агентства Казахстана, выписок с его счетов, выданных банками второго уровня, а также аудированной финансовой отчетности за финансовый год, предшествующий обращению за исполнением государственной гарантии по поддержке экспорта, и финансовой отчетности на момент обращения за исполнением государственной гарантии по поддержке экспорта.

      2. Государственная гарантия по поддержке экспорта исполняется только на часть непокрытой суммы страховых и гарантийных выплат за вычетом собственного капитала Экспортно-кредитного агентства Казахстана.";

      "4. Средства, выделенные на исполнение обязательств по гарантии государства по поддержке экспорта, подлежат возврату Экспортно-кредитным агентством Казахстана в республиканский бюджет за счет средств возмещения страховых и гарантийных выплат и иных источников.

      5. Условия, сроки, ставки вознаграждения и порядок возврата средств, отвлеченных из республиканского бюджета на исполнение государственной гарантии по поддержке экспорта, определяются в соглашении о предоставлении государственной гарантии по поддержке экспорта, заключаемом между центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета, поверенным (агентом) и Экспортно-кредитным агентством Казахстана.".

      3. В Закон Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан":

      часть девятую пункта 4 статьи 36-1 изложить в следующей редакции:

      "Требования настоящего пункта не распространяются на случаи:

      1) уступки банком права (требования) Национальному Банку Республики Казахстан в целях исполнения обязательств по займу последней инстанции;

      2) перехода прав (требований) Экспортно-кредитному агентству Казахстана в порядке суброгации в связи с осуществлением страховой выплаты по договорам добровольного страхования в соответствии с законодательством Республики Казахстан.".

      4. В Закон Республики Казахстан от 18 декабря 2000 года "О страховой деятельности":

      1) пункт 2-1 статьи 1 изложить в следующей редакции:

      "2-1. Настоящий Закон не регулирует отношения, связанные с деятельностью Экспортно-кредитного агентства Казахстана, за исключением пункта 8 статьи 9 настоящего Закона, а также отношения, связанные с обязательным социальным медицинским страхованием, обязательным социальным страхованием.";

      2) в статье 9:

      часть первую пункта 8 изложить в следующей редакции:

      "8. Страховая (перестраховочная) организация, Экспортно-кредитное агентство Казахстана не вправе передавать страховые риски в перестрахование страховым (перестраховочным) организациям – нерезидентам Республики Казахстан, включенным в реестр запрещенных страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан.";

      дополнить пунктом 8-2 следующего содержания:

      "8-2. Страховая (перестраховочная) организация вправе передавать и принимать страховые риски на перестрахование Экспортно-кредитному агентству Казахстана напрямую или через посредничество:

      1) страхового брокера;

      2) страхового брокера – нерезидента Республики Казахстан при условии, что страховой брокер – нерезидент Республики Казахстан имеет на территории Республики Казахстан дочернюю организацию, осуществляющую деятельность страхового брокера на основании лицензии уполномоченного органа;

      3) филиала страхового брокера – нерезидента Республики Казахстан;

      4) страхового брокера – участника Международного финансового центра "Астана".";

      3) подпункты 3), 4), 8) и 13) пункта 3 статьи 17 изложить в следующей редакции:

      "3) проведение сравнительного анализа услуг и финансового состояния страховых (перестраховочных) организаций и Экспортно-кредитного агентства Казахстана;

      4) сбор информации об объектах страхования в целях проведения сравнительного анализа услуг, предоставляемых страховыми (перестраховочными) организациями и Экспортно-кредитным агентством Казахстана;";

      "8) сбор страховых премий от страхователей (цедентов) по договорам страхования (перестрахования) для их последующего перевода страховым (перестраховочным) организациям, Экспортно-кредитному агентству Казахстана при наличии соответствующего соглашения со страхователем (цедентом);";

      "13) сбор по поручению страхователя (цедента) страховых выплат от страховых (перестраховочных) организаций и Экспортно-кредитного агентства Казахстана для их последующей передачи страхователю (цеденту), выгодоприобретателю;".

      5. В Закон Республики Казахстан от 25 апреля 2001 года "О Банке Развития Казахстана":

      1) статью 4 дополнить подпунктом 10) следующего содержания:

      "10) иные функции, предусмотренные настоящим Законом, иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан и уставом Банка Развития.";

      2) в статье 7:

      абзац первый изложить в следующей редакции:

      "Для выполнения своих функций и задач Банк Развития осуществляет без лицензии следующие банковские и иные операции в национальной и иностранной валюте:";

      подпункты 4), 5), 6) и 8) изложить в следующей редакции:

      "4) открытие (выставление) и подтверждение аккредитива и исполнение обязательств по нему, в том числе по поручению дочерней организации Банка Развития;

      5) открытие и ведение текущих, корреспондентских счетов банков и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций;

      6) открытие и ведение банковских счетов заемщиков Банка Развития или заемщиков, лизингополучателей и иных контрагентов дочерней организации Банка Развития, в том числе для зачисления займов, оплаты предмета лизинга, иных операций Банка Развития или дочерней организации Банка Развития, других займов и средств, включая средства республиканского и местных бюджетов, в целях осуществления платежей и переводов денег, резервирования денег для исполнения обязательств перед Банком Развития или дочерней организацией Банка Развития, предусмотренных договорами, заключенными Банком Развития или дочерней организацией Банка Развития в рамках обслуживаемых проектов или сделок;";

      "8) прием депозитов, открытие и ведение банковских счетов для зачисления средств в целях обеспечения исполнения обязательств юридических лиц-резидентов и (или) нерезидентов перед Банком Развития или дочерней организацией Банка Развития;";

      3) часть вторую пункта 3 статьи 12 изложить в следующей редакции:

      "При определении и (или) изменении условий кредитования и предоставления обеспечения исполнения обязательств юридических лиц, входящих в группу национального управляющего холдинга, а также юридических лиц, единственным акционером (участником) которых является Банк Развития, запрет на предоставление льготных условий лицам, связанным с Банком Развития особыми отношениями, и порядок осуществления сделок с указанными лицами, установленные банковским законодательством Республики Казахстан и законодательством Республики Казахстан об акционерных обществах, не распространяются.";

      4) подпункт 3) пункта 1 статьи 14 изложить в следующей редакции:

      "3) участия в уставных капиталах организаций-лизингодателей и иных юридических лиц по решению общего собрания акционеров;";

      5) пункт 2 статьи 16 дополнить частями второй, третьей и четвертой следующего содержания:

      "При ожидаемом изменении параметров финансовой устойчивости (коэффициентов) в сторону ухудшения и достижении пороговых значений как минимум по одному из параметров (коэффициентов) уставный капитал Банка Развития в соответствии с процедурами, установленными бюджетным законодательством Республики Казахстан, может быть увеличен.

      Уставный капитал также может быть увеличен в иных случаях в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Максимальное соотношение ссудного портфеля к активам устанавливается Меморандумом.";

      6) пункт 1 статьи 21 изложить в следующей редакции:

      "1. Аудит (внешний аудит) деятельности Банка Развития осуществляется ежегодно аудиторской организацией, определенной общим собранием акционеров, согласно законодательству Республики Казахстан.".

      6. В Закон Республики Казахстан от 4 июля 2003 года "О государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций":

      часть вторую пункта 1 статьи 15-1 после слов "Банком Развития Казахстана," дополнить словами "Экспортно-кредитным агентством Казахстана,".

      7. В Закон Республики Казахстан от 12 апреля 2004 года "О регулировании торговой деятельности":

      1) в статье 1:

      подпункт 14-2) изложить в следующей редакции:

      "14-2) Экспортно-кредитное агентство Казахстана (далее – Экспортно-кредитное агентство) – юридическое лицо, определяемое решением Правительства Республики Казахстан, которое обладает статусом национального института развития в области развития и продвижения несырьевого экспорта и осуществляет деятельность в соответствии с настоящим Законом и законодательством Республики Казахстан;";

      дополнить подпунктом 14-3) следующего содержания:

      "14-3) мера по соображениям безопасности – мера, вводимая третьей стороной в отношении импорта из Республики Казахстан и затрагивающая интересы национальной безопасности;";

      2) статью 6 дополнить подпунктом 14-6) следующего содержания:

      "14-6) определяет Экспортно-кредитное агентство и его функции;";

      3) статью 7 дополнить подпунктами 10-2) и 10-3) следующего содержания:

      "10-2) разрабатывает условия осуществления отдельных видов деятельности Экспортно-кредитного агентства и утверждает их по согласованию с центральным уполномоченным органом по государственному планированию, центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета, уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

      10-3) разрабатывает правила формирования системы управления рисками и внутреннего контроля, а также формирования резервов и проведения по ним актуарных расчетов для Экспортно-кредитного агентства и утверждает их по согласованию с центральным уполномоченным органом по государственному планированию, центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета, уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;";

      4) главу 4 дополнить статьями 22-6 и 22-7 следующего содержания:

      "Статья 22-6. Деятельность Экспортно-кредитного агентства и его взаимодействие с государственными органами Республики Казахстан

      1. Экспортно-кредитное агентство осуществляет добровольное страхование экспортных кредитов, инвестиций, сделок, связанных с кредитованием (займами) отечественных экспортеров и зарубежных покупателей отечественных несырьевых товаров (работ, услуг), предоставленных в их пользу гарантий и поручительств от соответствующих убытков финансовых организаций, прочих финансовых убытков и соответствующей гражданско-правовой ответственности, а также их перестрахование без соответствующей лицензии и иные функции, определяемые Правительством Республики Казахстан.

      2. В целях соблюдения параметров финансовой устойчивости Экспортно-кредитного агентства портфель страховых и гарантийных обязательств не должен превышать совокупную емкость страховых и гарантированных обязательств.

      Совокупная емкость страховых и гарантийных обязательств Экспортно-кредитного агентства равна сумме:

      1) собственного капитала;

      2) совокупного размера государственных гарантий по поддержке экспорта.

      Для недопущения превышения размера портфеля страховых и гарантийных обязательств над совокупной емкостью страховых и гарантийных обязательств принимаются меры в соответствии с бюджетным законодательством Республики Казахстан для обеспечения финансовой устойчивости Экспортно-кредитного агентства.

      3. Экспортно-кредитное агентство ведет бухгалтерский учет и составляет финансовую отчетность в соответствии с Законом Республики Казахстан "О бухгалтерском учете и финансовой отчетности" и нормативными правовыми актами центрального уполномоченного органа, осуществляющего регулирование деятельности в сфере бухгалтерского учета и финансовой отчетности.

      4. Уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций в пределах полномочий, установленных законодательством Республики Казахстан, осуществляет контроль и надзор за соблюдением Экспортно-кредитным агентством законодательства Республики Казахстан, регулирующего деятельность финансовых организаций, за исключением нормативных правовых актов по вопросам пруденциального регулирования страховых (перестраховочных) организаций, страховых групп, согласования руководящих работников, требований по формированию страховых резервов, предъявляемых к порядку системы управления рисками и внутреннего контроля, обмена электронными информационными ресурсами между страхователем (застрахованным, выгодоприобретателем) и страховщиком, выдачи (отзыва) разрешения на создание или приобретение дочерней организации, приобретение статуса крупного участника, страхового холдинга, на значительное участие в капитале юридических лиц, в том числе нерезидентов, а также к порядку передачи страхового портфеля, ликвидации.

      Экспортно-кредитное агентство по запросу уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций предоставляет информацию, в том числе сведения, составляющие служебную, коммерческую, страховую и иную охраняемую законами Республики Казахстан тайну.

      5. Министерство иностранных дел Республики Казахстан и загранучреждения оказывают содействие Экспортно-кредитному агентству, его зарубежным представителям и представительствам в продвижении отечественных несырьевых товаров (работ, услуг) на внешние рынки.

      6. Иные центральные государственные органы и местные исполнительные органы области, города республиканского значения, столицы в пределах полномочий, установленных законодательством Республики Казахстан, осуществляют взаимодействие с Экспортно-кредитным агентством в реализации механизмов по развитию и продвижению экспорта отечественных обработанных товаров (работ, услуг) и работе с экспортоориентированными предприятиями на местах.

      7. Государственные органы обязаны в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан, предоставлять по запросу Экспортно-кредитного агентства информацию, затрагивающую права и обязанности субъектов предпринимательства Республики Казахстан, за исключением сведений, составляющих коммерческую, банковскую и иную охраняемую законами Республики Казахстан тайну.

      8. Запрещается вмешательство в любой форме государственных органов и их должностных лиц в деятельность Экспортно-кредитного агентства, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

      Статья 22-7. Запрет на предоставление льготных условий аффилированным лицам

      1. Экспортно-кредитному агентству запрещается предоставление льготных условий аффилированным лицам.

      2. Предоставление льготных условий аффилированному лицу означает совершение сделки с ним или в его интересах, которую по ее природе, цели, особенностям и риску Экспортно-кредитное агентство не совершило бы с лицом, не относящимся к аффилированным лицам.

      3. Признаки аффилированности определяются в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах".

      К аффилированным лицам Экспортно-кредитного агентства не относятся:

      национальный управляющий холдинг;

      юридические лица, сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу;

      должностные лица национального управляющего холдинга и юридических лиц, сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу.".

      8. В Закон Республики Казахстан от 28 августа 2009 года "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма":

      1) подпункт 3) пункта 1 статьи 3 изложить в следующей редакции:

      "3) страховые (перестраховочные) организации, страховые брокеры, общества взаимного страхования, Экспортно-кредитное агентство Казахстана, филиалы страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан;";

      2) часть пятую пункта 3 статьи 5 после слов "взаимного страхования," дополнить словами "Экспортно-кредитным агентством Казахстана,".

      9. В Закон Республики Казахстан от 16 мая 2014 года "О разрешениях и уведомлениях":

      пункт 2 статьи 28 дополнить подпунктом 6) следующего содержания:

      "6) Экспортно-кредитным агентством Казахстана в пределах полномочий, установленных законодательством Республики Казахстан.".

      10. В Закон Республики Казахстан от 27 декабря 2021 года "О промышленной политике":

      1) в подпункте 15) статьи 1 слова "единый оператор по продвижению несырьевого экспорта," исключить;

      2) подпункт 2) статьи 8 изложить в следующей редакции:

      "2) утверждает перечень национальных институтов развития и иных юридических лиц, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей участия в уставном капитале) которых прямо либо косвенно принадлежат государству, уполномоченных на реализацию мер государственного стимулирования промышленности;";

      3) в подпунктах 6) и 8) статьи 10 слова "единого оператора по продвижению несырьевого экспорта" заменить словами "Экспортно-кредитного агентства Казахстана";

      4) в статье 13:

      абзац седьмой подпункта 2) пункта 2 изложить в следующей редакции:

      "мониторингу встречных обязательств, за исключением мониторинга встречных обязательств, принимаемых субъектами промышленно-инновационной деятельности при предоставлении мер государственного стимулирования промышленности посредством возмещения части затрат субъектов промышленно-инновационной деятельности по продвижению отечественных товаров и услуг обрабатывающей промышленности, а также информационно-коммуникационных услуг на внешние рынки в рамках принятых международных обязательств, по которым частично возмещаются затраты по их продвижению на внешние рынки;";

      в пункте 5:

      абзац первый изложить в следующей редакции:

      "5. Национальный институт развития в области развития и продвижения несырьевого экспорта:";

      подпункт 10) изложить в следующей редакции:

      "10) открывает текущий счет в банке второго уровня – резиденте Республики Казахстан для осуществления управления средствами, выделенными на возмещение части затрат субъектов промышленно-инновационной деятельности по продвижению отечественных товаров и услуг обрабатывающей промышленности, а также информационно-коммуникационных услуг на внешние рынки в рамках принятых международных обязательств, по которым частично возмещаются затраты по их продвижению на внешние рынки, на основе договора, заключаемого между уполномоченным органом в области регулирования внешнеторговой деятельности и национальным институтом развития в области развития и продвижения несырьевого экспорта.

      Остатки средств на текущем счете, числящиеся на конец финансового года, не подлежат возврату уполномоченному органу в области регулирования внешнеторговой деятельности и, соответственно, в государственный бюджет, а расходуются на возмещение части затрат субъектов промышленно-инновационной деятельности по продвижению отечественных товаров и услуг обрабатывающей промышленности, а также информационно-коммуникационных услуг на внешние рынки в следующем финансовом году;";

      дополнить подпунктами 10-1) и 10-2) следующего содержания:

      "10-1) оказывает услуги уполномоченному органу в области регулирования внешнеторговой деятельности по предоставлению мер государственного стимулирования промышленности посредством возмещения части затрат субъектов промышленно-инновационной деятельности по продвижению отечественных товаров и услуг обрабатывающей промышленности, а также информационно-коммуникационных услуг на внешние рынки в рамках принятых международных обязательств, по которым частично возмещаются затраты по их продвижению на внешние рынки, в соответствии с правилами возмещения части затрат субъектов промышленно-инновационной деятельности по продвижению отечественных товаров и услуг обрабатывающей промышленности, а также информационно-коммуникационных услуг на внешние рынки в рамках принятых международных обязательств;

      10-2) осуществляет мониторинг встречных обязательств, принимаемых субъектами промышленно-инновационной деятельности при предоставлении мер государственного стимулирования промышленности посредством возмещения части затрат субъектов промышленно-инновационной деятельности по продвижению отечественных товаров и услуг обрабатывающей промышленности, а также информационно-коммуникационных услуг на внешние рынки в рамках принятых международных обязательств, по которым частично возмещаются затраты по их продвижению на внешние рынки, в соответствии с правилами возмещения части затрат субъектов промышленно-инновационной деятельности по продвижению отечественных товаров и услуг обрабатывающей промышленности, а также информационно-коммуникационных услуг на внешние рынки в рамках принятых международных обязательств;";

      5) в пункте 1 статьи 38:

      абзац первый изложить в следующей редакции:

      "1. Предоставление мер государственного стимулирования промышленности осуществляется уполномоченным органом в области регулирования внешнеторговой деятельности с привлечением национального института развития в области развития и продвижения несырьевого экспорта посредством:";

      в подпункте 2) слова "единого оператора по продвижению несырьевого экспорта" заменить словами "Экспортно-кредитного агентства Казахстана";

      6) в абзаце первом пункта 2 статьи 43 слова "единого оператора по продвижению несырьевого экспорта" заменить словами "национального института развития в области развития и продвижения несырьевого экспорта".

      Статья 2.

      1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      2. Юридическое лицо, определенное в качестве Экспортно-кредитного агентства Казахстана, обязано:

      1) в течение одного года со дня введения в действие настоящего Закона внести соответствующие изменения в свои учредительные документы и привести свою деятельность в соответствие с законодательством Республики Казахстан;

      2) в течение одного месяца со дня определения в качестве Экспортно-кредитного агентства Казахстана вернуть лицензию на право осуществления страховой (перестраховочной) деятельности по отрасли "общее страхование" лицензиару.

      При возврате лицензии на юридическое лицо, указанное в настоящем пункте, не распространяются требования пункта 15 статьи 37 Закона Республики Казахстан "О страховой деятельности".

      До прекращения действия лицензии запрещается внесение изменений и дополнений в действующие договоры страхования (перестрахования) в части продления их срока и заключения новых договоров страхования (перестрахования);

      3) по ранее заключенным договорам страхования (перестрахования) исполнить обязательства либо осуществить передачу страхового портфеля и резервов в другую страховую (перестраховочную) организацию.

      Президент
Республики Казахстан
К. ТОКАЕВ

Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне экспорттық-кредиттік агенттік және шикізаттық емес тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) экспортын ілгерілету мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2024 жылғы 23 қаңтардағы № 54-VIII ҚРЗ

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз.

      1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

      1. 1999 жылғы 1 шілдедегі Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне (Ерекше бөлім):

      1) 814-баптың екінші бөлігіндегі "Қазақстан Республикасының өзара сақтандыру туралы заңнамалық актiсiне сәйкес өзара сақтандыру қоғамы ғана" деген сөздер "Өзара сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес өзара сақтандыру қоғамы немесе "Сауда қызметін реттеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі ғана" деген сөздермен ауыстырылсын;

      2) 830-баптың 2-тармағы "агенті" деген сөзден кейін ", Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі" деген сөздермен толықтырылсын;

      3) 840-бапта:

      тақырып "Сақтанушының" деген сөзден кейін "(пайда алушының)" деген сөздермен толықтырылсын;

      мынадай мазмұндағы 5-тармақпен толықтырылсын:

      "5. Пайда алушының сақтандыру нәтижесінде өтелген залалдар үшін жауапты тұлғаға талап қою құқығы Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігіне ауысуы мүмкін.".

      2. 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне:

      1) 3-баптың 1-тармағының 73-2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "73-2) экспортты қолдау бойынша мемлекет кепілдік берген міндеттеме – Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі сақтандыру және кепілдік төлемдерін жүзеге асырмаған, экспортты қолдау бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепілдігімен қамтамасыз етілген сақтандыру шарттары және кепілдіктер бойынша өтелмеген міндеттемелердің белгілі бір күнге алынған сомасы;";

      2) 225-1-баптың 1-тармағында:

      "Экспортты қолдау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұлттық компания" деген сөздер "Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "кепілдік шартының" деген сөздер "экспортты қолдау бойынша кепілдік шартының" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "сақтандыру" деген сөзден кейін "және кепілдік" деген сөздермен толықтырылсын;

      3) 225-2-баптың 3, 4, 6 және 7-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің Қазақстан Республикасының Үкіметі жұмсайтын бюджет қаражатын осы Кодекстің 225-6-бабының негізінде қайтаруы шарттарымен жүзеге асырылады.

      4. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдікті беру үшін Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінен экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік сомасының 0,2 пайызы мөлшерінде алдын ала біржолғы төлемақы (алым) алынады.";

      "6. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру туралы келісім бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган, сенім білдірілген өкіл (агент) және Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі арасындағы тараптардың экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру, экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру жөніндегі міндеттемелер орындалған жағдайда бөлінген республикалық бюджет қаражатын қайтару жөніндегі құқықтық қатынастарын белгілейтін келісім болып табылады.

      7. Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі экспортты қолдау бойынша қолданыстағы мемлекеттік кепілдік шеңберінде республикалық бюджеттен бұрын бөлінген қаражат бойынша берешекті өтеу жөніндегі міндеттемелерді орындамаған жағдайда ол бойынша республикалық бюджеттен келесі сомаларды беруге жол берілмейді.";

      4) 225-3-бапта:

      1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі болу;";

      мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:

      "6) нақты жүзеге асырылған сақтандыру және кепілдік төлемдерінің көлемі экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктердің қолданылу кезеңінде меншікті капиталы көлемінің 40 (қырық) пайызынан аспауға тиіс. Бұл ретте сақтандыру және кепілдік төлемдерінің көлемі суброгация, қайта сақтандыру және кепілдік беру шеңберінде өтелген сақтандыру және кепілдік төлемдерінің сомасы шегеріле отырып көрсетіледі.";

      5) 225-4-бапта:

      1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мен Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі арасында экспортты қолдау бойынша кепілдік шартын жазбаша нысанда жасасу арқылы беріледі.

      Осы баптың талаптарына сай келетін құжат қана экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік ретінде танылуы мүмкін. Мемлекеттік органдардың және олардың лауазымды адамдарының өзге де актілері мен құжаттарының экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру жөніндегі заңды күші болмайды.";

      3-тармақтың 2) және 3) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

      "2) Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің атауы және орналасқан жері;

      3) Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің негізгі міндеттемелерінің мазмұны;";

      6) 225-5-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдігі бар Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің қаржылық жағдайын мониторингілеу бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.";

      7) 225-6-баптың 1, 2, 4 және 5-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің меншікті капиталынан асатын сақтандыру және кепілдік жағдайларын біржолғы іске асыру асып түскен кезде, сенім білдірілген өкілдің (агенттің), Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің қорытындылары, екінші деңгейдегі банктер берген оның шоттарынан үзінді көшірмелер, сондай-ақ экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктің орындалуына өтініш жасаудың алдындағы қаржы жылы үшін аудиттелген қаржылық есептілік және экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктің орындалуына өтініш жасалған кезге алынған қаржылық есептілік болған кезде орындалуға жатады.

      2. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің меншікті капиталын шегергенде сақтандыру және кепілдік төлемдерінің жабылмаған сомасының бөлігіне ғана орындалады.";

      "4. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттің кепілдігі жөніндегі міндеттемелерді орындауға бөлінген қаражатты Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі сақтандыру және кепілдік төлемдерін өтеу қаражаты мен өзге де көздер есебінен республикалық бюджетке қайтаруға тиіс.

      5. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдікті орындауға республикалық бюджеттен бөлінген қаражатты қайтарудың шарттары, мерзімдері, сыйақы мөлшерлемелері және тәртібі бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган, сенім білдірілген өкіл (агент) және Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі арасында жасалатын экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру туралы келісімде айқындалады.".

      3. "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      36-1-баптың 4-тармағының тоғызыншы бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Осы тармақтың талаптары:

      1) соңғы сатыдағы қарыз бойынша міндеттемелерді орындау мақсатында банктің құқықты (талапты) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне беруі;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ерікті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асыруға байланысты құқықтардың (талаптардың) суброгация тәртібімен Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігіне өтуі жағдайларына қолданылмайды.".

      4. "Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-баптың 2-1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2-1. Осы Заңның 9-бабының 8-тармағын қоспағанда, осы Заң Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің қызметіне байланысты қатынастарды, сондай-ақ міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға, міндетті әлеуметтік сақтандыруға байланысты қатынастарды реттемейді.";

      2) 9-бапта:

      8-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "8. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы, Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі сақтандыру тәуекелдерін Қазақстан Республикасының бейрезиденттері-тыйым салынған сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының тізіліміне енгізілген Қазақстан Республикасының бейрезиденттері-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына қайта сақтандыруға беруге құқылы емес.";

      мынадай мазмұндағы 8-2-тармақпен толықтырылсын:

      "8-2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы сақтандыру тәуекелдерін Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігіне тікелей немесе:

      1) сақтандыру брокерінің;

      2) Қазақстан Республикасының бейрезиденті-сақтандыру брокерінің Қазақстан Республикасының аумағында уәкілетті органның лицензиясы негізінде сақтандыру брокері қызметін жүзеге асыратын еншілес ұйымы болған жағдайда, Қазақстан Республикасының бейрезиденті-сақтандыру брокерінің;

      3) Қазақстан Республикасының бейрезиденті-сақтандыру брокері филиалының;

      4) "Астана" халықаралық қаржы орталығына қатысушы-сақтандыру брокерінің делдалдығы арқылы қайта сақтандыруға беруге және қабылдауға құқылы.";

      3) 17-баптың 3-тармағының 3), 4), 8) және 13) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

      "3) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің көрсететін қызметтеріне және қаржылық жай-күйіне салыстырма талдау жүргізуді;

      4) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары және Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі ұсынатын қызметтерге салыстырма талдау жүргізу мақсатында сақтандыру объектілері туралы ақпарат жинауды;";

      "8) сақтанушымен (цедентпен) тиісті келісім болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтанушылардан (цеденттерден) сақтандыру сыйлықақыларын кейіннен оларды сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына, Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігіне аудару үшін жинауды;";

      "13) сақтанушының (цеденттің) тапсырмасы бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарынан және Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінен сақтандыру төлемдерін кейіннен оларды сақтанушыға (цедентке), пайда алушыға беру үшін жинауды;".

      5. "Қазақстанның Даму Банкі туралы" 2001 жылғы 25 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 4-бап 9) тармақшасындағы "ұсыну болып табылады." деген сөздер "ұсыну;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 10) тармақшамен толықтырылсын:

      "10) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде және Даму Банкінің жарғысында көзделген өзге де функциялар болып табылады.";

      2) 7-бапта:

      бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

      "Даму Банкі өз функциялары мен міндеттерін орындау үшін лицензиясыз ұлттық және шетелдік валютамен мынадай банктік және өзге де операцияларды:";

      4), 5), 6) және 8) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "4) аккредитивті ашу (қою) мен растауды және ол бойынша міндеттемелерді, оның ішінде Даму Банкі еншілес ұйымының тапсырмасы бойынша орындауды;

      5) банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың ағымдағы, корреспонденттік шоттарын ашуды және жүргізуді;

      6) Даму Банкі немесе Даму Банкінің еншілес ұйымы қызмет көрсетілетін жобалар немесе мәмілелер шеңберінде жасаған шарттарда көзделген төлемдерді және ақша аударымдарын жүзеге асыру, Даму Банкі немесе Даму Банкінің еншілес ұйымы алдындағы міндеттемелерді орындау үшін ақшаны резервке алу мақсатында Даму Банкі қарыз алушыларының немесе Даму Банкінің еншілес ұйымы қарыз алушыларының, лизинг алушыларының және өзге де контрагенттерінің банк шоттарын ашуды және жүргізуді, оның ішінде Даму Банкінің немесе Даму Банкі еншілес ұйымының қарыздарын есепке жатқызу, лизинг нысанасына ақы төлеу, өзге де операциялары үшін, басқа да қарыздар мен қаражаттарды, оған қоса республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражатын есепке жатқызу үшін банк шоттарын ашуды және жүргізуді;";

      "8) резидент және (немесе) бейрезидент заңды тұлғалардың Даму Банкі немесе Даму Банкінің еншілес ұйымы алдындағы міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз ету мақсатында депозиттер қабылдауды, қаражатты есепке жатқызу үшін банк шоттарын ашуды және жүргізуді;";

      3) 12-баптың 3-тармағының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Ұлттық басқарушы холдингтің тобына кіретін заңды тұлғаларға, сондай-ақ жалғыз акционері (қатысушысы) Даму Банкі болып табылатын заңды тұлғаларға кредит берудің және олардың міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз етуді ұсынудың шарттарын айқындау және (немесе) өзгерту кезінде Қазақстан Республикасының банк заңнамасында және Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамдар туралы заңнамасында белгіленген Даму Банкімен ерекше қатынастар арқылы байланысты тұлғаларға жеңілдік шарттарын беруге тыйым салу және көрсетілген тұлғалармен мәмілелерді жүзеге асыру тәртібі қолданылмайды.";

      4) 14-баптың 1-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "3) акционерлердің жалпы жиналысының шешімі бойынша лизинг беруші ұйымдардың және өзге де заңды тұлғалардың жарғылық капиталдарына қатысқан;";

      5) 16-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы екінші, үшінші және төртінші бөліктермен толықтырылсын:

      "Қаржылық тұрақтылық параметрлерінің (коэффициенттерінің) нашарлау жағына қарай күтілетін өзгеруі және параметрлердің (коэффициенттердің) кем дегенде біреуі бойынша шекті мәндерге қол жеткізу кезінде Даму Банкінің жарғылық капиталы Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында белгіленген рәсімдерге сәйкес ұлғайтылуы мүмкін.

      Жарғылық капитал Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де жағдайларда ұлғайтылуы да мүмкін.

      Несие портфелінің активтерге ең жоғары арақатынасы Меморандумда белгіленеді.";

      6) 21-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Даму Банкi қызметiнiң аудитiн (сыртқы аудитiн) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес акционерлердiң жалпы жиналысы айқындаған аудиторлық ұйым жыл сайын жүзеге асырады.".

      6. "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы" 2003 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      15-1-баптың 1-тармағының екінші бөлігі "Қазақстан Даму Банкінің," деген сөздерден кейін "Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің," деген сөздермен толықтырылсын.

      7. "Сауда қызметін реттеу туралы" 2004 жылғы 12 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-бапта:

      14-2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "14-2) Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі (бұдан әрі – Экспорттық-кредиттік агенттік) Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен айқындалатын, шикізаттық емес экспортты дамыту және ілгерілету саласындағы ұлттық даму институтының мәртебесіне ие және осы Заң мен Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызметін жүзеге асыратын заңды тұлға;";

      мынадай мазмұндағы 14-3) тармақшамен толықтырылсын:

      "14-3) қауіпсіздік пайымдаулары бойынша шара – Қазақстан Республикасынан импортқа қатысты үшінші тарап енгізетін және ұлттық қауіпсіздік мүдделерін қозғайтын шара;";

      2) 6-бап мынадай мазмұндағы 14-6) тармақшамен толықтырылсын:

      "14-6) Экспорттық-кредиттік агенттікті және оның функцияларын айқындайды;";

      3) 7-бап мынадай мазмұндағы 10-2) және 10-3) тармақшалармен толықтырылсын:

      "10-2) Экспорттық-кредиттік агенттік қызметінің жекелеген түрлерін жүзеге асыру шарттарын әзірлейді және оларды мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

      10-3) Экспорттық-кредиттік агенттік үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру, сондай-ақ резервтер қалыптастыру және олар бойынша актуарлық есеп-қисаптар жүргізу қағидаларын әзірлейді және оларды мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;";

      4) 4-тарау мынадай мазмұндағы 22-6 және 22-7-баптармен толықтырылсын:

      "22-6-бап. Экспорттық-кредиттік агенттіктің қызметі және оның Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарымен өзара іс-қимыл жасауы

      1. Экспорттық-кредиттік агенттік экспорттық кредиттерді, инвестицияларды, отандық экспорттаушыларға және отандық шикізаттық емес тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) шетелдік сатып алушыларға кредит (қарыздар) беруге байланысты мәмілелерді, олардың пайдасына берілген кепілдіктер мен кепілгерліктерді қаржы ұйымдарының тиісті залалдарынан, өзге де қаржылық залалдардан және тиісті азаматтық-құқықтық жауаптылықтан ерікті сақтандыруды, сондай-ақ оларды тиісті лицензиясыз қайта сақтандыруды және Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын өзге де функцияларды жүзеге асырады.

      2. Экспорттық-кредиттік агенттіктің қаржылық орнықтылығы параметрлерін сақтау мақсатында сақтандыру міндеттемесі мен кепілдік міндеттеменің портфелі сақтандыру міндеттемесі мен кепілдік міндеттеменің жиынтық сыйымдылығынан аспауға тиіс.

      Экспорттық-кредиттік агенттіктің сақтандыру және кепілдік міндеттемелерінің жиынтық сыйымдылығы:

      1) меншікті капиталдың;

      2) экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктердің жиынтық мөлшерінің сомасына тең.

      Сақтандыру міндеттемесі мен кепілдік міндеттеме портфелінің мөлшерін сақтандыру міндеттемесі мен кепілдік міндеттеменің жиынтық сыйымдылығынан асыруға жол бермеу үшін Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес Экспорттық-кредиттік агенттіктің қаржылық орнықтылығын қамтамасыз ету үшін шаралар қабылданады.

      3. Экспорттық-кредиттік агенттік "Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік саласындағы қызметті реттеуді жүзеге асыратын орталық уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес бухгалтерлік есепке алуды жүргізеді және қаржылық есептілікті жасайды.

      4. Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарын, сақтандыру топтарын пруденциалдық реттеу, басшы қызметкерлерді келісу мәселелері жөніндегі нормативтік құқықтық актілерді, тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің, сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) мен сақтандырушы арасында электрондық ақпараттық ресурстар алмасудың, еншілес ұйымды құруға немесе сатып алуға, ірі қатысушы, сақтандыру холдингі мәртебесін алуға, заңды тұлғалардың, оның ішінде бейрезиденттердің капиталына елеулі қатысуға рұқсат берудің (кері қайтарып алудың) тәртібіне, сондай-ақ сақтандыру портфелін беру, тарату тәртібіне қойылатын сақтандыру резервтерін қалыптастыру жөніндегі талаптарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының қаржы ұйымдарының қызметін реттейтін заңнамасын Экспорттық-кредиттік агенттіктің сақтауына бақылауды және қадағалауды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өкілеттіктер шегінде жүзеге асырады.

      Экспорттық-кредиттік агенттік қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның сұрау салуы бойынша ақпаратты, оның ішінде қызметтік, коммерциялық құпияны, сақтандыру құпиясын және Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді береді.

      5. Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі мен шет елдердегі мекемелер Экспорттық-кредиттік агенттікке, оның шетелдік өкілдеріне және өкілдіктеріне отандық шикізаттық емес тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сыртқы нарыққа ілгерілетуге жәрдем көрсетеді.

      6. Өзге де орталық мемлекеттік органдар және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өкілеттіктер шегінде отандық өңделген тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) экспортын дамыту және ілгерілету жөніндегі тетіктерді іске асыруда және жергілікті жерлерде экспортқа бағдарланған кәсіпорындармен жұмыс істеуде Экспорттық-кредиттік агенттікпен өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

      7. Мемлекеттік органдар, коммерциялық, банктік және Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтары мен міндеттерін қозғайтын ақпаратты Экспорттық-кредиттік агенттіктің сұрау салуы бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен беруге міндетті.

      8. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, Экспорттық-кредиттік агенттіктің қызметіне мемлекеттік органдар мен олардың лауазымды адамдарының кез келген нысанда араласуына тыйым салынады.

      22-7-бап. Үлестес тұлғаларға жеңілдікті жағдайлар беруге тыйым салу

      1. Экспорттық-кредиттік агенттіктің үлестес тұлғаларға жеңілдікті жағдайлар беруіне тыйым салынады.

      2. Үлестес тұлғаға жеңілдікті жағдайлар беру мәні, мақсаты, ерекшеліктері мен тәуекелі бойынша Экспорттық-кредиттік агенттік үлестес тұлғаға жатпайтын тұлғамен жасамайтын мәмілені онымен немесе оның мүддесінде жасасуды білдіреді.

      3. Үлестестік белгілері "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес айқындалады.

      Экспорттық-кредиттік агенттіктің үлестес тұлғаларына:

      ұлттық басқарушы холдинг;

      дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесілі заңды тұлғалар;

      ұлттық басқарушы холдингтің және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесілі заңды тұлғалардың лауазымды адамдары жатпайды.".

      8. "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 3-баптың 1-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "3) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, сақтандыру брокерлері, өзара сақтандыру қоғамдары, Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі, Қазақстан Республикасының бейрезиденттері-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасының бейрезиденттері-сақтандыру брокерлерінің филиалдары;";

      2) 5-баптың 3-тармағының бесінші бөлігі "өзара сақтандыру қоғамы," деген сөздерден кейін "Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі," деген сөздермен толықтырылсын.

      9. "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" 2014 жылғы 16 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      28-баптың 2-тармағы 5) тармақшасындағы "шегінде қызметті лицензиясы болмай жүзеге асыруына жол беріледі." деген сөздер "шегінде;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:

      "6) Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өкілеттіктер шегінде қызметті лицензиясы болмай жүзеге асыруына жол беріледі.".

      10. "Өнеркәсіптік саясат туралы" 2021 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-баптың 15) тармақшасындағы "шикізаттық емес экспортты ілгерілету жөніндегі бірыңғай оператор," деген сөздер алып тасталсын;

      2) 8-баптың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2) өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру шараларын іске асыруға уәкілеттік берілген ұлттық даму институттарының және дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы тікелей не жанама түрде мемлекетке тиесілі өзге де заңды тұлғалардың тізбесін бекітеді;";

      3) 10-баптың 6) және 8) тармақшаларындағы "шикізаттық емес экспортты ілгерілету жөніндегі бірыңғай оператор" деген сөздер "Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4) 13-бапта:

      2-тармақтың 2) тармақшасының жетінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша шығындар ішінара өтелетін өңдеу өнеркәсібінің отандық тауарлары мен көрсетілетін қызметтерін, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық көрсетілетін қызметтерді қабылданған халықаралық міндеттемелер шеңберінде сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері шығындарының бір бөлігін өтеу арқылы өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру шараларын ұсыну кезінде өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері қабылдайтын қарсы міндеттемелерді мониторингілеуді қоспағанда, қарсы міндеттемелерді мониторингілеу;";

      5-тармақта:

      бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

      "5. Шикізаттық емес экспортты дамыту және ілгерілету саласындағы ұлттық даму институты:";

      10) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "10) сыртқы сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті орган мен шикізаттық емес экспортты дамыту және ілгерілету саласындағы ұлттық даму институты арасында жасалатын шарт негізінде, сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша шығындар ішінара өтелетін өңдеу өнеркәсібінің отандық тауарлары мен көрсетілетін қызметтерін, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық көрсетілетін қызметтерді қабылданған халықаралық міндеттемелер шеңберінде сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері шығындарының бір бөлігін өтеуге бөлінген қаражатты басқаруды жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының резидентінде-екінші деңгейдегі банкте ағымдағы шот ашады.

      Қаржы жылының соңына есептелетін ағымдағы шоттағы қаражат қалдықтары сыртқы сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті органға және тиісінше мемлекеттік бюджетке қайтарылуға жатпайды, келесі қаржы жылында өңдеу өнеркәсібінің отандық тауарлары мен көрсетілетін қызметтерін, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық көрсетілетін қызметтерді сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері шығындарының бір бөлігін өтеуге жұмсалады;";

      мынадай мазмұндағы 10-1) және 10-2) тармақшалармен толықтырылсын:

      "10-1) өңдеу өнеркәсібінің отандық тауарлары мен көрсетілетін қызметтерін, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық көрсетілетін қызметтерді қабылданған халықаралық міндеттемелер шеңберінде сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері шығындарының бір бөлігін өтеу қағидаларына сәйкес, сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша шығындар ішінара өтелетін өңдеу өнеркәсібінің отандық тауарлары мен көрсетілетін қызметтерін, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық көрсетілетін қызметтерді қабылданған халықаралық міндеттемелер шеңберінде сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері шығындарының бір бөлігін өтеу арқылы өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру шараларын ұсыну бойынша сыртқы сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті органға қызметтер көрсетеді;

      10-2) өңдеу өнеркәсібінің отандық тауарлары мен көрсетілетін қызметтерін, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық көрсетілетін қызметтерді қабылданған халықаралық міндеттемелер шеңберінде сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері шығындарының бір бөлігін өтеу қағидаларына сәйкес, сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша шығындар ішінара өтелетін өңдеу өнеркәсібінің отандық тауарлары мен көрсетілетін қызметтерін, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық көрсетілетін қызметтерді қабылданған халықаралық міндеттемелер шеңберінде сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері шығындарының бір бөлігін өтеу арқылы өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру шараларын ұсыну кезінде өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері қабылдайтын қарсы міндеттемелерді мониторингілеуді жүзеге асырады;";

      5) 38-баптың 1-тармағында:

      бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру шараларын ұсынуды сыртқы сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті орган шикізаттық емес экспортты дамыту және ілгерілету саласындағы ұлттық даму институтын тарта отырып, мыналар арқылы жүзеге асырады:";

      2) тармақшадағы "шикізаттық емес экспортты ілгерілету жөніндегі бірыңғай оператор" деген сөздер "Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі" деген сөздермен ауыстырылсын;

      6) 43-баптың 2-тармағының бірінші абзацындағы "шикізаттық емес экспортты ілгерілету жөніндегі бірыңғай операторды" деген сөздер "шикізаттық емес экспортты дамыту және ілгерілету саласындағы ұлттық даму институтын" деген сөздермен ауыстырылсын.

      2-бап.

      1. Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      2. Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі ретінде айқындалған заңды тұлға:

      1) осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап бір жыл ішінде өзінің құрылтай құжаттарына тиісті өзгерістер енгізуге және өз қызметін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес келтіруге;

      2) Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі ретінде айқындалған күннен бастап бір ай ішінде "жалпы сақтандыру" саласы бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) қызметін жүзеге асыру құқығына арналған лицензияны лицензиарға қайтаруға міндетті.

      Лицензия қайтарылған кезде осы тармақта көрсетілген заңды тұлғаға "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 37-бабы 15-тармағының талаптары қолданылмайды.

      Лицензияның қолданысы тоқтатылғанға дейін қолданыстағы сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарына олардың мерзімін ұзарту және жаңа сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын жасасу бөлігінде өзгерістер мен толықтырулар енгізуге тыйым салынады;

      3) бұрын жасалған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді орындауға не сақтандыру портфелі мен резервтерін басқа сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына беруді жүзеге асыруға міндетті.

      Қазақстан Республикасының
Президенті
Қ. ТОҚАЕВ