Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етеді:
1. "Қазақстан Республикасы мен Түркiменстан арасындағы Бас
Бостандығынан айыруға сотталған адамдарды жазасын әрi қарай өтеу ушiн беру
туралы шартты бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы
Қазақстан Республикасының Парламентi Мәжiлiсiнің қарауына енгiзiлсiн.
2. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Жоба
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ
Қазақстан Республикасы мен Түркiменстан арасындағы
Бас бостандығынан айыруға сотталған адамдарды жазасын
әрi қарай өтеу үшiн беру туралы шартты бекiту туралы
2001 жылғы 5 шілдеде Астана қаласында жасалған Қазақстан Республикасы
мен Түркiменстан арасындағы Бас бостандығынан айыруға сотталған адамдарды
жазасын әрi қарай өтеу үшiн беру туралы шарт бекiтiлсiн.
Қазақстан Республикасының
Президентi
Жазасын әрi қарай өтеу үшiн бас бостандығынан
айыруға сотталған адамдарды беру туралы
Қазақстан Республикасы мен Түрiкменстан арасындағы
ШАРТ
Бұдан әрi "Уағдаласушы Тараптар" деп аталатын Қазақстан Республикасы
мен Түрiкменстан,
- мемлекеттiк егемендiк, тең құқықтық және өзара сыйластық
қағидаттарына сүйене отырып,
- халықаралық құқық нормаларын негiзге ала отырып және қылмыстық
құқық саласында мемлекетаралық ынтымақтастықты дамытуға тiлек бiлдiре
отырып,
- сотталғандардың өздерi азаматтары болып табылатын мемлекетте
жазасын өтеу жазаның орындалу мақсатының анағұрлым тиiмдiлiгiне қол
жеткiзуге және құқық бұзушылардың қалыпты қоғамдық өмiрге қайта оралуына
септiгiн тигiзетiндiгiн ескере отырып,
- адамгершiлiк және адам құқықтарын құрметтеу қағидаттарын басшылыққа
ала отырып,
төмендегiлер туралы уағдаласты:
1-бап
Терминдердiң анықтамасы
Осы Шарттың мақсаттарына қол жеткiзу үшiн төменде көрсетiлген
терминдер мынадай мағына бередi:
а) "үкiм шығарушы мемлекет" - соты арқылы адамды бас бостандығынан айыру түрiнде жазалауға соттау туралы үкiм шығарған Уағдаласушы Тарап;
ә) "үкiмдi орындаушы мемлекет" - бас бостандығынан айыруға сотталған және оның азаматы болып табылатын адам жазасын әрi қарай өтеу үшiн берiлетiн Уағдаласушы Тарап;
б) "сотталушы" - қылмыс жасағаны үшiн Уағдаласушы Тараптардың бiрiнiң соты арқылы бас бостандығынан айыруға сотталған адам;
в) "жақын туыстары" - Уағдаласушы Тараптардың ұлттық заңдарына сәйкес жақын туыстары болып табылатын адамдар;
г) "заңды өкiлдерi" - Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысының ұлттық заңдары белгiлеген тәртiппен заңды өкiлдерi деп танылған адамдар;
д) "құзыреттi органдар" - Уағдаласушы Тараптардың сотталғандарды беру туралы шешiм қабылдайтын органдары;
е) "жазаның орындалуын жүзеге асырушы органдар" - Уағдаласушы Тараптардың сотталушыны беру туралы шешiмдi орындайтын органдары.
2-бап
Жалпы қағидаттар
1. Әрбiр Уағдаласушы Тараптың екiншi Уағдаласушы Тарап бас бостандығынан айыру жазасына соттаған азаматтары, сондай-ақ оның аумағында тұрақты тұратын бас бостандығынан айыру жазасына сотталған азаматтығы жоқ адамдар осы Шарттың ережелерiне сәйкес жазасын өтеу үшiн, оның азаматтары болып табылатын немесе аумағында тұрақты тұратын адамдар сол Уағдаласушы Тарапқа берiлуi мүмкiн.
2. Сотталушыны беру туралы өтiнiштi үкiмдi шығарушы мемлекет те, сондай-ақ үкiмдi орындаушы мемлекет те жасауы мүмкiн.
3-бап
Сотталған адамды беру рәсiмдерiн
қозғаудың негiзi
Уағдаласушы Тараптың азаматы болып табылатын сотталған адамды немесе оның аумағында тұрақты тұратын азаматтығы жоқ сотталған адамдарды осы Тарапқа тапсыру рәсiмдерiн қозғау үшiн осы адамдардың немесе олардың жақын туыстарының не олардың заңды өкiлдерiнiң кез келген Уағдаласушы Тараптың
құзыреттi органына жолдаған арызы негiз болып табылады.
4-бап
Құзыреттi органдар
Осы Шарттың орындалуына қатысты барлық мәселелер бойынша бiр-бiрiмен
ынтымақтастықты тiкелей жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының Бас
прокуратурасы мен Түрiкменстанның Бас прокуратурасы Уағдаласушы
Тараптардың құзыреттi органдары болып табылады.
5-бап
Сотталған адамды беру туралы сұрау салу
және қажеттi құжаттар
1. Сотталған адамды тапсыру туралы сұрау салу жазбаша түрде жасалып,
оған мыналар қоса тiркеледi:
а) сотталған адамның жеке басы туралы мәлiметтер (тегi, аты, әкесiнiң
аты, туған уақтысы мен жерi);
ә) сотталған адамның азаматтығын немесе оның тұрақты тұратын
мекен-жайын растайтын құжат;
б) адамды соттауда негiз болған қылмыстық заң баптарының мәтiнi;
в) сотталған адамның немесе оның заңды өкiлiнiң жазаны одан әрi өтеу
үшiн беруге келiсетiндiгi туралы өтiнiшi;
г) сот үкiмiнiң және жоғары сот органдарының іс бойынша қолда бар шешiмдерiнiң, үкiмнiң заңды күшiне енгендiгi туралы құжаттардың көшiрмелерi;
д) өтелген жаза мерзiмi мен жазаның одан әрi өтелуге тиiс мерзiмi туралы құжат;
е) қосымша жаза тағайындалған болса оның орындалғандығы туралы құжат;
ж) сотталған адамның денсаулық жағдайы туралы медициналық қорытынды және мiнез-құлқындағы ерекшеліктері туралы мәлiметтер;
з) сотталған адам арқылы жасалған қылмыс келтiрген материалдық шығынның өтелгендiгi туралы мәлiметтер.
Қажет болған жағдайда сотталған адам азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптардың құзыреттi органдары қосымша құжаттар немесе мәлiметтер сұратуы мүмкiн.
2. Аталған барлық құжаттарға өкiлеттiк берiлген адамның қолы қойылып, ол елтаңбалы мөрмен куәландырылуы тиiс.
6-бап
Сотталған адамды берудiң шарттары
1. Сотталған адам осы Шартқа сәйкес мынадай жағдайларда:
а) егер ол үкiмдi орындаушы мемлекеттiң азаматы немесе оның аумағында тұрақты тұратын азаматтығы жоқ адам болып табылса;
ә) егер үкiм заңды күшiне енсе;
б) егер сотталған адам беруге келiссе не жасына, денсаулығына немесе психикалық жағдайына байланысты сотталған адам өзiнiң еркiн бiлдiре алмаса - оның заңды өкiлi беруге келiссе;
в) егер үкiм шығарылған іс-әрекет үкiмдi орындаушы мемлекет заңы
бойынша қылмыс болып табылса және ол үшiн бас бостандығынан айыру түрiнде
жаза белгiленетiн болса;
г) егер үкiм шығарушы мемлекет пен үкiмдi орындаушы мемлекет
сотталған адамды беруге келiссе берiлуi мүмкiн.
2. Сотталған адамға не оның заңды өкiлiне үкiм шығарушы мемлекеттiң
құзыреттi органдарының лауазымды адамдары тапсыру мүмкiндiгi және оның
құқықтық салдары туралы түсiндiруi тиiс.
7-бап
Сотталған адамды беруден бас тартудың негiздерi
1. Егер:
а) бұл Уағдаласушы Тараптардың бiрiнiң мүдделерiне нұқсан келтiретiн
болса;
ә) тапсыру туралы өтiнiштi алған сәтте сотталушының бас бостандығынан айыру жазасын әлi де өтеу мерзiмi алты айдан кем болса;
б) қылмыс жасалғанда келтiрiлген материалдық зиянның орны толтырылмаса;
в) сұрау салушы Уағдаласушы Тарап осы Шарттың 6-бабындағы талаптарды тиiстi түрде орындамаса сотталған адамды тапсырудан бас тартылуы мүмкiн.
2. Ерекше жағдайларда Уағдаласушы Тараптар сотталған адамды беруге, тiптi оның жазасын өтеп шығуына алты айдан аз уақыт қалса да немесе қылмыс арқылы келтiрiлген материалдық зиян толық емес көлемде өтелсе де, келiсiм беруi мүмкiн.
8-бап
Сотталған адамды беру туралы сұрау салу
бойынша шешiм
Сотталған адамды тапсыру туралы келiп түскен сұрау салу бойынша келiсiм беру немесе бас тарту жөнiндегi шешiмдi Уағдаласушы Тараптардың құзыреттi органдары осы Шарттың 5-бабындағы тiзбеленген құжаттарды алған күннен бастап 40 күн iшiнде қабылдайды. Бас тартылған жағдайда қабылданған шешiм туралы беруге кедергi болған себептер мiндеттi түрде көрсетiле отырып, сұрау салған құзыреттi органға, сондай-ақ оған қатысты сұрау салынған адамға немесе тапсыру туралы өтiнiш жазған адамға жазбаша нысанда хабарланады.
9-бап
Сотталған адамды тапсыру рәсiмi
Сотталған адамды тапсырудың орнын, уақытын және тәртiбiн Уағдаласушы
Тараптардың жазаның орындалуын жүзеге асыратын органдары белгiлейдi.
10-бап
Шығыстар
Үкiм шығарған мемлекеттiң аумағында ғана пайда болған шығыстарды
есептемегенде, сотталғандарды тапсыруға байланысты барлық шығыстарды
үкiмдi орындаушы мемлекет көтередi.
11-бап
Жазаны орындау
1. Yкiмдi орындаушы мемлекет өзiнiң ұлттық заңдарын басшылыққа ала отырып, үкiмнiң толық көлемде орындалуын қамтамасыз етуге мiндеттi.
2. Үкiмдi орындаушы мемлекет сотталған адамның жағдайын қиындатпай өзiнiң ұлттық заңдарына сәйкес оның жазаны өтеудi жалғастыруын қамтамасыз етедi.
3. Сотталған адамға белгiленген жаза үкiмдi шығарушы мемлекеттiң сот үкiмiнiң негізінде өтеледi. Yкiмдi орындаушы мемлекеттiң соты шығарылған үкiмдi негiзге ала отырып, оны орындау туралы шешiм қабылдайды.
4. Егер үкiмдi орындаушы мемлекеттiң заңдары бойынша осы әрекет үшiн бас бостандығынан айырудың шектi мерзiмi үкiмде белгiленген мерзiмнен аз болса, үкiмдi орындаушы мемлекеттiң соты мұндай әрекет үшiн бас бостандығынан айырудың осы мемлекеттiң заңдарында көзделген ең көп мерзiмiн белгiлейдi.
5. Егер үкiм екi немесе одан да көп әрекеттерге байланысты болса әрi олардың бiреуi немесе бiрнешеуi үкiмдi орындаушы мемлекетте қылмыс болып есептелмесе, осы мемлекеттiң соты қылмыс болып табылатын әрекетке жазаның қандай бөлiгi қолданылатынын анықтайды.
6. Қосымша жазаны орындау жөнiндегi шешiмдi, егер сол мемлекеттің заңдарында жасалған әрекет үшiн осындай жаза қолдану көзделсе, үкiмдi орындаушы мемлекеттiң соты қабылдайды.
7. Yкiмдi орындаушы мемлекеттiң құзыреттi органы сот қаулысы шыққан сәттен бастап бiр ай ішiнде үкiм шығарушы мемлекеттiң құзыреттi органына үкiмдi орындау бойынша қабылданған сот шешiмi туралы хабарлайды.
12-бап
Кешiрiм және рақымшылық жасау
Әрбiр Уағдаласушы Тарап берiлген сотталған адамға кешiрiм немесе рақымшылық жасауға құқылы.
13-бап
Соттар құзыретi
1. Берiлген сотталған адамға қатысты үкiмнiң негiздiлiгiн қайта қарауға үкiм шығарушы мемлекеттiң соты ғана құқылы.
2. Егер сотталған адам жазасын өтеу үшiн берiлгеннен кейiн үкiмдi шығарушы мемлекетте ол үкiм бұзылса және жаңа тергеу немесе соттың iс қарауы көзделсе, бұл жөнiндегi шешiмнiң көшiрмесi, қылмыстық iстiң материалдары және сотталған адамның жоқ кезiнде болуы мүмкiн қажеттi iстердi жүргiзу нәтижелерi бойынша басқа да материалдар, үкiмдi орындаушы мемлекетке осы мемлекеттiң заңдары бойынша қылмыстық қудалауды жүзеге асыру үшiн жiберiледi.
3. Ақтау негiздерiмен қосымша тергеу нәтижелерi бойынша қылмыстық iстi тоқтатқан жағдайда немесе сот ақтау үкiмiн шығарса, қылмыстық жауапкершiлiкке негiзсiз тартылған адамға келтiрiлген шығынды үкiмдi шығарушы мемлекет өтейдi.
4. Жазасын өтеу үшiн сотталған адам берiлгеннен кейiн, егер де үкiмдi оны шығарушы мемлекет бұзатын болса, бұл туралы шешiмнiң куәландырылған көшiрмесi және басқа қажеттi құжаттар үкiмдi орындаушы мемлекеттiң құзыреттi органына жiберiледi. Үкiмдi орындаушы мемлекеттiң соты осы Шарттың 11-бабында көзделген тәртiппен ол шешiмдi орындау туралы мәселенi шешедi.
14-бап
Сотталған адамды тапсырудың
құқықтық салдары
1. Жазасын өтеу үшiн үкiмдi орындаушы мемлекетке тапсырылған адамға қатысты сотталудың құқықтық салдары осындай іс-әрекет жасағаны үшiн сол мемлекеттiң аумағында сотталған адамдарға қатысты туындайтын зардаптармен бiрдей болады.
2. Екiншi Уағдаласушы Тараптың соты шығарған үкiмдi орындау үшін тапсырылған адам үкiмдi орындаушы мемлекеттің аумағында заңды күшiне енген үкiм шығарылған iс-әрекетiне байланысты қайтадан қылмыстық жауапкершiлiкке тартылмайды.
15-бап
Транзиттiк тасымалдау
1. Әрбiр Уағдаласушы Тарап екiншi Уағдаласушы Тараптың өтiнiшi бойынша өзiнiң аумағы арқылы осы Уағдаласушы Тарап үшiншi бiр мемлекетке тапсыратын сотталған адамдарды транзиттiк тасымалдауға рұқсат етедi. Бұл орайда сотталған адамды қамауда ұстаудың жағдайларына қойылатын қажеттi заңды талаптар қамтамасыз етiледi.
2. Бұл ереже әуе көлiгiн пайдалану кезiнде екiншi Уағдаласушы Тараптың аумағында қону жоспарланбаған жағдайда қолданылмайды.
3. Әуе кемесiнiң жоспарланбаған қонуы кезiнде оның аумағы арқылы ұшып өту жүзеге асырылатын Уағдаласушы Тарап, сотталған адамды алып келе жатқан екiншi Уағдаласушы Тарап өкiлдерiнiң өтiнiшi бойынша осы баптың 1-тармағына сәйкес берiлетiн транзиттiк тасымалдау туралы өтiнiш алынғанға дейiн сотталған адамды 72 сағат бойы қамауда ұстауы мүмкiн. Мұндай өтiнiш телеграф, телекс, телефакс, электрондық поштаны қоса алғанда, байланыстың техникалық құралдарының көмегiмен берiлуi мүмкiн.
4. Сотталған адамды транзиттiк тасымалдауды жүзеге асыруға байланысты шығыстарды осылайша тасымалдау туралы өтiнiш бiлдiрген Уағдаласушы Тарап көтередi.
16-бап
Даулы мәселелердi шешу
Осы Шартты түсiндiруге немесе қолдануға байланысты туындайтын даулы мәселелер Уағдаласушы Тараптардың құзыреттi органдарының арасындағы консультациялар мен келiссөздер арқылы шешiледi.
17-бап
Екi жақты байланыс жасау тiлi
1. Осы Шартты орындау кезiнде Уағдаласушы Тараптар өздерiнiң мемлекеттiк тiлдерiн немесе орыс тiлiн пайдаланады.
2. Уағдаласушы Тараптардың мемлекеттiк тiлдерiнде әзiрленген құжаттарға куәландырылған орыс тiлiндегi аудармалары қоса тiркеледi.
18-бап
Шарттың қолданыста болу уақыты
Осы Шарттың күшi Уағдаласушы Тараптардың соттары бұл Шарт күшiне енгенге дейiн соттаған адамдарға да қолданылады.
19-бап
Өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу
Уағдаласушы Тараптардың өзара келiсiмi бойынша осы Шартқа қажеттi өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлуi мүмкiн, олар осы Шарттың ажырамас бөлiктерi болып табылатын жеке хаттамалармен ресiмделедi.
20-бап
Басқа да халықаралық шарттарға қатынасы
Осы Шарттың ережелерi Уағдаласушы Тараптар қатысушылары болып табылатын басқа да халықаралық шарттардан туындайтын олардың құқықтары мен мiндеттемелерiне ықпал етпейдi.
21-бап
Қорытынды ережелер
Осы Шарт оның күшiне енуi үшiн қажеттi мемлекетiшiлiк рәсiмдердi Уағдаласушы Тараптардың орындағаны туралы соңғы жазбаша хабарлама алынған күннен бастап күшiне енедi және Уағдаласушы Тараптардың бiрi екiншi Уағдаласушы Тараптың оның қолданысын тоқтату ниетi туралы жазбаша хабарламасын алған күннен бастап алты ай өткенге дейiн қолданыста болады.
Астана қаласында 2001 жылғы 5 шiлдеде әрқайсысы қазақ, түрiкмен
және орыс тiлдерiнде екi түпнұсқа дана болып жасалды және де барлық
мәтiндердiң күшi бiрдей.
Осы Шарттың ережелерiн түсiндiру мақсаты үшiн орыс тiлiндегi мәтiн
пайдаланылатын болады.
Қазақстан Республикасы Түркіменстан
үшін үшін
Қазақстан Республикасының Түркіменстан
Президенті Президенті
Мамандар:
Багарова Ж.А.,
Қобдалиева Н.М.
