2009 - 2011 жылдарға арналған "Нұрлы көш" бағдарламасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 2 желтоқсандағы N 1126 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған 2009 - 2011 жылдарға арналған "Нұрлы көш" бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) бекітілсін.
2. Бағдарламаның орындалуына жауапты орталық және жергілікті атқарушы органдар, сондай-ақ мүдделі ұйымдар:
1) Бағдарламаны іске асыру жөнінде шаралар қабылдасын;
2) Бағдарламаны іске асырудың барысы туралы ақпаратты жылына екі рет, жарты жылдықтың қорытындылары бойынша 15 қаңтарға және 15 шілдеге Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігіне ұсынсын.
Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.06.25 № 708 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.
3. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Бағдарламаны іске асырудың барысы туралы жиынтық ақпаратты жыл сайын жылдың қорытындылары бойынша 30 қаңтарға Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсынсын.
Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.06.25 № 708 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.
4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары Е.Т. Орынбаевқа жүктелсін.
Ескерту. 4-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.03 N 703 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
5. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2008 жылғы 2 желтоқсандағы
N 1126 қаулысымен
бекітілген

2009 - 2011 жылдарға арналған "Нұрлы көш" бағдарламасы Астана қ., 2008 жыл Мазмұны

1. Бағдарламаның паспорты
2. Кіріспе
3. Қазақстан Республикасындағы көші-қон процестерінің қазіргі жай-күйін талдау
4. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
5. Бағдарламаның негізгі бағыттары мен іске асыру тетігі
5.1. Бағдарламаға қатысушылар
5.2. Бағдарламаға қатысушыларды қоныстандыру аймақтары
5.3. Бағдарламаға қатысушыларды қоныстандыруды ынталандыру
5.3.1. Қоныстандыру
5.3.2. Әлеуметтік қолдау
5.3.3. Тұрғын үймен қамтамасыз ету
5.4. Бағдарламаға қатысушыларды жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету
5.5. Бағдарламаға қатысушыларды көшіруді және бейімдеуді ұйымдастыру
5.5.1. Ақпараттық-түсіндіру жұмысы
5.5.2. Қоныс аударуды және алғашқы бейімдеуді ұйымдастыру
5.6. Бағдарламаның іске асырылуын басқару
5.7. Бағдарламаны нормативтік құқықтық қамтамасыз ету
6. Қажетті ресурстар мен қаржыландыру көздері
7. Күтілетін нәтижелер
8. 2009 - 2011 жылдарға арналған "Нұрлы көш" бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

1. Бағдарламаның паспорты

Ескерту. 1-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.04.21 N 561, 2009.12.29 № 2218, 2010.11.28 N 1252 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.06.25 № 708 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.12.03 N 1445 Қаулыларымен.

Бағдарламаның атауы 2009 - 2011 жылдарға арналған "Нұрлы көш"
бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама)

Әзірлеу үшін негіздеме Бағдарлама Қазақстан Республикасы
Президентінің 2007 жылғы 28 тамыздағы N
399 Жарлығымен бекітілген Қазақстан
Республикасы көші-қон саясатының 2007 -
2015 жылдарға арналған тұжырымдамасына
қараңыз.U110088;
Қазақстан Республикасы Президентінің
2006 жылғы 28 тамыздағы N 167 Жарлығымен
бекітілген Қазақстан Республикасының
2015 жылға дейінгі аумақтық даму
стратегиясына және Қазақстан
Республикасы Президентінің 2003 жылғы 10
шілдедегі N 1149 Жарлығымен бекітілген
Қазақстан Республикасының Ауылдық
аумақтарын дамытудың 2004 - 2010
жылдарға арналған мемлекеттік
бағдарламасына сәйкес әзірленді

Әзірлеуші Қазақстан Республикасы Еңбек және
халықты әлеуметтік қорғау министрлігі

Мақсаты Этникалық көшіп келушілерді; Қазақстан
Республикасының аумағында еңбек қызметін
жүзеге асыру үшін келген Қазақстанның
бұрынғы азаматтарын; еліміздің қолайсыз
аудандарында тұратын Қазақстан
азаматтарын ұтымды қоныстандыру және
олардың жайғасуына жәрдемдесу

Міндеттері Бағдарламаның мақсатына қол жеткізу үшін
мынадай міндеттерді шешу көзделеді:
Бағдарламаға қатысушыларды экономиканың
еңбек ресурстарына және серпінді
жобаларды іске асыруға деген
қажеттіліктеріне сәйкес қоныстандыруды
ынталандыру;
Бағдарламаға қатысушыларды әлеуметтік
қолдаудың жаңа тетіктерін әзірлеу және
іске асыру;
тұрғын үй құрылысына және тұрғын үй
сатып алуға кредит беру жолымен
Бағдарламаға қатысушыларды тұрғын үймен
қамтамасыз ету;
Бағдарламаға қатысушылардың тұрақты
жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;
көші-қон процестерін реттеудің
нормативтік құқықтық базасын жетілдіру

Іске асыру мерзімі 2009-2011 жылдар

Қаржыландыру көлемі Бағдарламаны қаржыландыру республикалық
мен көздері және жергілікті бюджеттер қаражатының,
сондай-ақ Қазақстан Республикасының
заңнамасында тыйым салынбаған өзге де
көздердің есебінен және шегінде жүзеге
асырылатын болады.
2009 - 2011 жылдары Бағдарламаны іске
асыруға барлығы 67 689,6 млн. теңге,
оның ішінде қосымша 14 647,9 млн.
теңге:
республикалық бюджеттен:
2009 жылы — 12 441,8 млн. теңге;
2010 жылы - 26 330,8 млн. теңге, оның
ішінде қосымша 8 968,5 млн. теңге;
2011 жылы — 20 862,3 млн. теңге, оның
ішінде қосымша 5 679,4 млн. теңге;
жергілікті бюджеттерден:
2009 жылы - 25,8 млн. теңге;
басқа көздерден:
2009 жылы - 8 028,9* млн. теңге;
* - Қазақстан Республикасындағы тұрғын
үй құрылысының 2008 - 2010 жылдарға
арналған мемлекеттік бағдарламасы
шеңберінде 2008 жылы пилоттық жобаларды
іске асыруға "Сарыарқа", "Ертіс" және
"Оңтүстік" әлеуметтік-кәсіпкерлік
корпорациялар есебінен, олардың жарғылық
капиталына аударылған 7 178,3 млн.
теңге.
- Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент
қаласының «Асар» шағын ауданындағы
жылыжай шаруашылығын дамытуға
«Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ есебінен 850,6
млн. теңге.
Бағдарламаны 2010 - 2011 жылдары іске
асыру шығыстары тиісті қаржылық кезеңге
арналған республикалық бюджет
туралы заңда нақтыланатын болады

Күтілетін нәтижелер Бағдарламаны іске асыру:
этникалық, ішкі және сыртқы көші-қон
процестерін реттеуге және оны өңірлердің
әлеуметтік-экономикалық даму мүддесіне
бағындыруға;
этникалық және ішкі көшіп-қонушылардың
басым бөлігінің өмір сүру сапасын
арттыруға;
бұрын Қазақстаннан кеткен жоғары білікті
мамандардың қайта оралуын ынталандыруға;
көшіп-қонушылардың бейімделу және кірігу
қиындықтарымен, жұмыссыздықпен және
бытырап көшіп-қонумен байланысты
әлеуметтік қатерлердің туындауының алдын
алуға;
ұлттық шоғырлану процестерінің одан әрі
дамуын, әлеуметтік тұрақтылық пен
келісімнің нығаюын, демографиялық
ахуалдың жақсаруын қамтамасыз етуге
мүмкіндік береді.

2. Кіріспе

Қазақстан Республикасы да тәуелсіздік жылдары әлемдік көші-қон процестерінің белсенді қатысушысына айналды.
1991 жылдан бері Қазақстан Республикасы 706 мыңнан астам этникалық қазақты қабылдады.
Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарынан бастап көші-қон процестерін реттеу мемлекеттік саясаттың маңызды бағыттарының біріне жатады.
2007 жылы Қазақстан Республикасы көші-қон саясатының 2007 - 2015 жылдарға арналған тұжырымдамасы қабылданды (Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 28 тамыздағы N 399 Жарлығы) қараңыз.U110088.
Бағдарламаның құқықтық негізін Қазақстан Республикасының Конституциясы, "Халықтың көші-қоны туралы" Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Заңы, Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасы көші-қон саясатының 2007 - 2015 жылдарға арналған тұжырымдамасы туралы" 2007 жылғы 28 тамыздағы N 399 , "Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі аумақтық даму стратегиясы туралы" 2006 жылғы 28 тамыздағы N 167 (бұдан әрі - Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі аумақтық даму стратегиясы) және "Қазақстан Республикасының Ауылдық аумақтарын дамытудың 2004 - 2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы туралы" 2003 жылғы 10 шілдедегі N 1149 Жарлықтары құрайды.

3. Қазақстан Республикасындағы көші-қон процестерінің қазіргі жай-күйін талдау

Ескерту. 3-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.04.28 № 359 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

Қазіргі таңдағы көші-қон жағдайында мынадай үрдістер байқалады.
ТМД елдері шеңберіндегі негізгі көші-қон ағыны Ресей, Украина және Орта Азия елдерімен; алыс шет елдердің арасында - Германиямен байланысты болып отыр.
ТМД елдерімен (Ресей Федерациясын, Беларусь Республикасы мен Украинаны қоспағанда) оң көші-қон сальдосы сақталуда. Көші-қон шығыны да қысқарып келеді: ол Ресей Федерациясымен 1999 - 2007 жылдар арасында - 3 есеге; Белоруссиямен - 6 есеге, Украинамен - 7 есеге төмендеді.
Алайда 2007 жылы:
алдыңғы жылмен салыстырғанда, көші-қонның оң сальдосы үш еседен астам (11 мың адам) қысқарған;
көшіп кету көбейген - 42,4 мың адам Қазақстаннан шетелге кеткен, бұл 2006 жылғыдан 20%-ға артық. Бұл ретте көшіп кетушілердің негізгі бөлігі (71%) - еңбек жасындағы адамдар;
көшіп келу азайған - Қазақстанға 53,4 мың адам келген, бұл алдыңғы жылғы деңгейден 20,0%-ға төмен. Негізгі шығу елдері: Өзбекстан (көшіп-қонушылардың 47 %), Ресей (20 % астам) және Қытай (11%).
1993 жылдан бастап этникалық көшіп-қонушылардың қоныс аударуы көшіп келу квотасын белгілеумен реттеледі. Соңғы жылдары (2005 -2008 жылдар) оралмандардың көшіп келу квотасы жыл сайын 15 мың отбасын құрады. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес 2009 жылдан бастап оралмандардың көшіп келу квотасы жылына 20 мың отбасына дейін көбейетін болады.
Келген оралмандардың жартысынан астамы - еңбек жасындағы адамдар (54 %), 18 жасқа дейінгі балалардың үлесі - 41% және шамамен 5% - зейнеткерлер.
Білім деңгейі бойынша: 33,1 мың адамның (9,2 %) жоғары білімі, 5,2 мыңнан астам адамның (1,4 %) аяқталмаған жоғары білімі бар. Әрбір бесінші адамның - орта арнаулы, 233,7 мың адамның (65 %) - жалпы орта білімі және шамамен 14 мың адамның (3,9 %) білімі жоқ.
Мемлекет оралмандарға қажетті әлеуметтік көмек пен қолдау көрсетіп келеді. Қазіргі уақытта біржолғы жәрдемақыны, тұрғын үй алуға берілетін қаражатты, жол ақысы және жүк тасымалдау шығыстарының өтеміне берілетін қаржыны ескергенде, орта есеппен 5 адамнан тұратын әрбір отбасына 833 мың теңге қаражат бөлінеді.
Елімізде 14 оралмандарды уақытша орналастыру орталықтары (бұдан әрі - орталықтар) жұмыс істейді. 2008 жылдан бастап Қарағанды, Шымкент қалаларында және Оңтүстік Қазақстан облысының Ақсукент ауылында оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталықтары жұмыс істей бастады. Ақтау қаласында үлгі бейімдеу орталығының құрылысы басталды.
Орталықтарда іске асырылатын бейімдеу бағдарламалары құқықтық мәселелер бойынша консультация беруді, мемлекеттік тілді, оралманның қалауы бойынша - орыс тілін оқытуды, кәсіби даярлауды, қайта даярлауды және біліктілігін арттыруды көздейді.
Оралмандардың барлығының медициналық қызметке, білім алуына және әлеуметтік қамсыздандырылуына қол жетімділігі қамтамасыз етілген; олар жұмыспен қамтуда жәрдемдесу шаралары қолданылатын нысаналы топтардың біріне жатады. Еңбек жасындағы оралмандардың 66 % астамы өндірістің түрлі салаларында жұмыспен қамтылған; әрбір төртіншісі ауыл шаруашылығымен айналысады.
Оралмандарға көмек көрсету үшін облыстық әкімдіктердің жанынан Оралмандар кеңесі құрылған, олар оралмандардың жаңа өмір жағдайындағы проблемаларын зерттеумен және шешумен айналысады.
"Оралман" дерекқоры құрылып жетілдірілуде, ол кейіннен әлеуметтік саланың бірыңғай ақпараттық жүйесіне кіріктірілетін болады, бұл этникалық көшіп келушілерге әлеуметтік қызметтердің толық тізбесін жедел көрсетуге мүмкіндік береді.
Қазіргі уақытта республикада этникалық көшіп келушілердің тұрғын үй мәселесін шешу жөніндегі жобалар жүзеге асырылуда. Мысалы, Оңтүстік Қазақстан облысының Шымкент қаласында Өзбекстан Республикасынан шамамен 2 мың этникалық көшіп келушілер отбасын көшіру жөніндегі жоба іске асырылуда. Қоныс аударушылардың өздерін құрылысқа тарту және жергілікті құрылыс материалдарын пайдаланудың негізінде, олардың бірыңғайласып тұруын ұйымдастыру үшін 2 мың коттедждің құрылысы жүріп жатыр. Алматы қаласында 185 үйді тұрғызу жөніндегі "Байбесік" жобасы іске асырылуда.
Жергілікті еңбек нарықтарындағы білікті кадрлардың тапшылығы жағдайында шетелдік жұмыс күшін тарту Қазақстан экономикасы қажеттіліктерін қамтамасыз етудің қажетті шартына айналды. 2007 жылы қазақстандық кәсіпорындар мен ұйымдарда 104 елден 58,8 мың шетелдік маманның еңбегі пайдаланылды.
Ішкі еңбек нарығын қорғау мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі республика аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін шетелдік жұмыс күшін әкелуге арналған квотаны белгілейді және оның сақталуын бақылайды, шетелдік мамандарды кейіннен жергілікті кадрлармен ауыстыру саясатын жүргізеді.
2008 жылы республика аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін шетелдік жұмыс күшін тартуға республиканың экономикалық белсенді халқына шаққанда 1,6 пайыз мөлшерінде квота белгіленген болатын.
Жоғары білікті мамандарды басым тарту мақсатында жаңа Квота белгілеу ережесі, жұмыс берушілерге шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсат беру шарттары мен тәртібі әзірленіп, 2008 жылдың маусымынан бастап қолданысқа енгізілді, онда шетелдік қызметкерлердің біліктілік сипаттамаларын баллдық бағалау енгізілді, негізгі құрамдас бөліктер бойынша (білімі, жұмыс стажы, еңбек нарығында кәсіпке (мамандыққа) деген сұраныс) өлшемдер белгіленді.
Соңғы уақытта ішкі көші-қон процесі жанданды.
1991 - 2007 жылдары облысаралық және облыс ішіндегі көші-қон процестеріне 4,7 млн. астам адам қатысты. 2006 - 2007 жылдардың қорытындысы бойынша көші-қонның кері сальдосы, Қарағанды және Маңғыстау облыстары мен Астана және Алматы қалаларынан басқа, республика облыстарының барлығында орын алған.
Қазіргі уақытта ішкі көшіп-қонушылардың саны жылына 300,0 мың адам деңгейінде тұрақтады. Көшіп-қонушылардың басым бөлігі - ауыл тұрғындары.
Қабылданған шаралар мен белгілі бір оң қадамдарға қарамастан, көші-қон процестерін реттеуде бірқатар елеулі проблемалар сақталуда.
Көші-қонның оң сальдосы төмендеуде. Бұл орайда, көші-қон шығыны, әсіресе білікті мамандардың арасындағы шығын ерекше алаңдаушылық туғызады. Мысалы, соңғы 3 жылда жоғары білімді адамдар бойынша кері көші-қон сальдосы 4,7 мың адамды құрады.
Шетелдік инвесторлар жергілікті персоналды кәсіби даярлау және шетелдік мамандарды солармен алмастыру жөніндегі ерекше шарттарды жеткілікті дәрежеде орындамай отыр.
Ішкі көшіп-қонушылардың бытыраңқы түрде көшіп қонуы әлеуметтік шиеленіс туғызып, ішкі еңбек нарығы үйлесімін қиындатуда.
Этникалық көшіп келушілерді өңірлер бойынша қоныстандыру, өндірістік күштердің аумақтық орналасуы ескерілмей, әркелкі жүргізілуде, қайталама көші-қон да орын алуда. Оралмандардың басым бөлігі еңбек күші артық өңірлерде - Оңтүстік Қазақстан, Маңғыстау, Алматы және Жамбыл облыстарында тұрады, ал солтүстік өңірлер керісінше, еңбек ресурстарына тапшылықты сезінуде.
Оралмандарды әлеуметтік қолдау жүйесі қосымша жетілдіруді талап етеді. Әлеуметтік төлемдердің негізгі бөлігі тұрғын үймен қолдауға және көші-қон квотасына енгізілген отбасылардың көшуіне бағытталады. Тұрғын үймен қамтамасыз ету тетігі де бүгінгі күннің талабына сәйкес келмейді, осының салдарынан оралман отбасылардың шамамен жартысының тұрғын үйі жоқ.
Көші-қон мәселелерін шешумен айналысатын мемлекеттік басқару органдарының іс-қимылдарын үйлестіру және оны ұйымдастырудың кешенді тәсілі жоқ.
Жергілікті атқарушы органдардың деректері бойынша еңбек жасындағы этникалық көшіп келушілердің үштен бірі еңбек қызметімен қамтылмаған.
Шет елдердегі қазақ диаспорасы өкілдерінің арасында имидждік және ақпараттық-насихат жұмысының тиімділігі төмен.
Оралмандар кәсіптік білім алу, балаларды мектепке дейінгі мекемелерге орналастыруда да қиындықтарға тап болып отыр.
Міне, мұның бәрі осы көші-қон Бағдарламасын әзірлеуге себеп болды.
Бағдарламаның негізгі бағыттарын айқындауда, көшіп-қонушыларды қабылдауды, қоныстандыруды және бейімдеуді ұйымдастыру; көші-қон процестерін өңірлердің әлеуметтік-экономикалық даму мүддесінде пайдалану бөлігінде этникалық көші-қонды реттеудің халықаралық тәжірибесі (Израиль, Германия) пайдаланылды.

4. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері

Бағдарламаның мақсаты өңірлерді демографиялық және әлеуметтік-экономикалық дамыту және Бағдарламаға қатысушылардың әлеуетін іске асыру мүддесімен этникалық көшіп келушілерді, Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін келген Қазақстанның бұрынғы азаматтарын және еліміздің қолайсыз аудандарында тұратын Қазақстан азаматтарын ұтымды қоныстандыру және олардың жайғасуы мен кірігуіне жәрдемдесу болып табылады.
Бағдарламаның негізгі міндеттері:
Бағдарламаға қатысушыларды экономиканың еңбек ресурстарына және серпінді жобаларды іске асыруға деген қажеттіліктерге сәйкес қоныстануын ынталандыру;
Бағдарламаға қатысушыларды әлеуметтік қолдау мәселелерін кешенді шешуді көздейтін жаңа тетіктерді әзірлеу және іске асыру;
тұрғын үй құрылысына және тұрғын үй сатып алуға кредит беру жолымен Бағдарламаға қатысушыларды тұрғын үймен қамтамасыз ету;
Бағдарламаға қатысушылардың тұрақты жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;
көші-қон процестерін басқарудың нормативтік құқықтық базасын жетілдіру болып табылады.

5. Бағдарламаның негізгі бағыттары мен іске асыру тетігі

5.1. Бағдарламаға қатысушылар

Бағдарламаға қатысушылар:
1) этникалық көшіп келушілер;
2) Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін келген Қазақстанның бұрынғы азаматтары;
3) елдің қолайсыз аудандарында тұратын Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылады.

5.2. Бағдарламаға қатысушыларды қоныстандыру аймақтары

Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі аумақтық даму стратегиясына сәйкес Солтүстік, Оңтүстік және Орталық аумақтық даму осьтері Бағдарламаға қатысушылардың негізгі орналастыру макроаймақтары болып табылатын болады. Бағдарламаға қатысушыларды макроаймақтардың ішінде қоныстандыру:
а) ұлттық және өңірлік деңгейдегі көшбасшы және тірек қалалардың айналасында. Өзіне тән экономикалық мамандануы мен дамыған жергілікті еңбек нарығы бар шағын серіктес қалалар желісін қалыптастыру қарастырылады. Есеп бойынша көшбасшы және тірек қалаларда 45 серпінді жобаны іске асыру үшін кемінде 390 мың қызметкер қажет болады;
ә) шекараға іргелес елді мекендерде:
халықтың санын тұрақтандыру үшін;
шекараға іргелес ірі өңірлердің әкімшілік маңызын арттыру үшін және көршілес мемлекеттердің еңбек күші артық өңірлерінің тарапынан демографиялық қысымның (бытыраңқы сыртқы көші-қон) алдын алу үшін жүзеге асырылатын болады;
б) даму әлеуеті жоғары және орташа ауылдық елді мекендерде.
Бұл елді мекендердің әлеуеттік сыйымдылығы Солтүстік аумақтық даму осі бойынша - 342,2 мың адамды, Оңтүстік ось бойынша - 898,6 мың адамды, Орталық ось бойынша - 77,7 мың адамды құрайды.

5.3. Бағдарламаға қатысушыларды қоныстандыруды ынталандыру

5.3.1. Қоныстандыру

Қатысу туралы шешім, тұратын жерін және қоныстандыру аймақтарында жұмыс таңдау ерікті негізде қабылданатын болады.
Бұл ретте Бағдарламаға қатысушылардың санын айқындау және оларды даму аймақтары бойынша қоныстандыру, өндірістік күштердің аумақтық орналасуы және экономиканың еңбек ресурстарына қажеттілігі ескеріліп, елдің әлеуметтік-экономикалық даму стратегиялық жоспарына сәйкес жүзеге асырылатын болады.
Бағдарламаға қатысу:
этникалық көшіп келушілер үшін - оралмандардың жыл сайынғы көшіп келу квотасы шеңберінде;
Қазақстан Республикасы аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін келген Қазақстанның бұрынғы азаматтары үшін - Қазақстан Республикасы аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін шетелдік жұмыс күшін тартуға арналған жыл сайынғы квота шеңберінде;
еліміздің қолайсыз аумақтарында тұратын Қазақстан азаматтары үшін - ішкі көшіп-қонушылардың қоныс аударуына арналған квота негізінде айқындалатын болады.

5.3.2. Әлеуметтік қолдау

Ескерту. 5.3.2-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.29 № 2218 Қаулысымен.

Бағдарламаға қатысушылар мен олардың отбасы мүшелері Бағдарламаға қатысушылардың санаты мен қоныстандыру аймақтары бойынша сараланған әлеуметтік қолдау құқығына ие болады.
Әлеуметтік қолдау:
1) этникалық көшіп келушілер үшін:
экономиканың белгілі бір секторында тиісті білімі, біліктілігі және жұмыс тәжірибесі бар оралмандарды көшіп келу квотасына басымдықпен енгізуді;
бейімдеу қызметтерін тегін көрсетуді (республикалық бюджет қаражаты есебінен);
қоныстандыру осьтері бойынша сараланған біржолғы жәрдемақы төлемін, жол ақысы мен жүк тасымалдау шығыстарын өтеуді (республикалық бюджет қаражаты есебінен) қамтитын болады.
Біржолғы жәрдемақы мөлшерін айқындау үшін түзету коэффициенттері белгіленетін болады (Солтүстік осі макроаймақтары үшін - 2,0; Орталық - 1,7; Оңтүстік - 1,0);
2) еліміздің қолайсыз аудандарында тұратын Қазақстан азаматтары үшін:
кәсіптік даярлау және қайта даярлауды (жергілікті бюджет қаражаты есебінен);
3) Қазақстанның бұрынғы азаматтары үшін:
тұрақты тұруға рұқсат беруді және олардың Қазақстан Республикасының азаматтығын алуын қамтитын болады.
Бағдарламаға қатысушылардың бәріне тұрғын үймен қамтамасыз етудің тең шарттары көзделеді.

5.3.3. Тұрғын үймен қамтамасыз ету

Ескерту. 5.3.3-кіші бөлімге өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.04.21 N 561, 2009.12.29 № 2218, 2010.04.28 № 359 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз), 2010.07.03 N 703 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз), 2010.11.28 N 1252 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.12.03 N 1445; 21.10.2014 N 1120 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

Бағдарламаға қатысушылардың барлығын тұрғын үймен қамтамасыз ету көзделеді. Бұл ретте тұрғын үй қоры тұрғын үйді қалпына келтіру, салу және сатып алу есебінен, ал Астана және Алматы қалаларында тұрғын үйді жалдау есебінен қалыптасатын болады.
Тұрғын үй салу және сатып алу, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдардың коммуналдық меншігіндегі ескірген тұрғын үйді қалпына келтіру республикалық бюджеттен жергілікті атқарушы органдарға берілетін бюджеттік кредит қаражаты есебінен жүзеге асырылатын болады.
2009 - 2011 жылдар кезеңінде Бағдарламаға қатысушы 3269 отбасын тұрғын үймен қамтамасыз ету көзделеді.
Қоныс аударушылардың бірыңғай тұруына арналған құрылыстарға ерекше мән беріледі.
Бұл ретте оралмандардың тікелей қатысуымен үлгі қоныстар салу тәжірибесі қолданылатын болады (Шымкент қ. "Асар", Алматы қ. "Байбесік" шағын аудандары). Құрылыстың бұл түрінің артықшылығы құрылыс-монтаж жұмыстарының өзіндік құнының темен болуын және оралмандардың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз етуде.
Бағдарламаға қатысуға берілген өтінімдердің және Бағдарламаға қатысушылардың құрамын айқындау негізінде жергілікті атқарушы органдарға тұрғын үй және/немесе жылыжай салуды және/немесе сатып алуды ұйымдастыру үшін республикалық бюджеттен Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын сыйақы ставкасы бойынша бюджеттік кредит беріледі.
Бір шаршы метр тұрғын үй құрылысының құны Қазақстан Республикасындағы тұрғын үй құрылысының 2008 - 2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес айқындалады.
Бағдарламаның пилоттық жобаларына қатысушыларға тұрғын үй сату тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
Жергілікті атқарушы органдар Бағдарламаға қатысушыларға қарыз беру жөніндегі агенттік қызметтерді орындауға «ҚТҚЖБ» АҚ-мен тапсырма шарт жасасады және бюджеттік кредит сомасын банкке аударады.
Сонымен бір мезгілде жергілікті атқарушы органдар тұрғын үй құрылысына тапсырыс беруші өкілеттігін әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларға (бұдан әрі - ӘКК) жүктей алады.
"ҚТҚЖБ" АҚ, Бағдарламаға қатысушылар және жергілікті атқарушы органдар (ӘКК) шарт жасасады, оған сәйкес:
1) Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданындағы қатысушыдан басқа Бағдарламаға қатысушы «ҚТҚЖБ» АҚ-пен тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт жасасады, тұрғын үй сатып алуға тұрғын үй қарызын алу мақсатында тұрғын үй құрылысы аяқталғаннан және пайдалануға берілгеннен кейін 5,5 жылдан асырмай, «ҚТҚЖБ» АҚ-тағы есеп шотындағы тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт бойынша ең төменгі қажетті соманы жинақтауды жүзеге асырады және ең төменгі қажетті соманы жинақтағаннан және тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт бойынша барлық шарттарды орындағаннан кейін «ҚТҚЖБ» АҚ-қа сатып алынатын тұрғын үй кепілімен жылдық 4,5 % мөлшерлеме бойынша тұрғын үй қарызын алу үшін құжаттарын ұсынады;
Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданындағы Бағдарламаға қатысушы «ҚТҚЖБ» АҚ-пен тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт жасасады, тұрғын үй сатып алуға тұрғын үй қарызын алу мақсатында 2022 жылғы 31 желтоқсанға дейін «ҚТҚЖБ» АҚ-тағы есеп шотындағы тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт бойынша ең төменгі қажетті соманы жинақтағаннан және тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт бойынша барлық шарттарды орындағаннан кейін «ҚТҚЖБ» АҚ-қа сатып алынатын тұрғын үй кепілімен жылдық 4,5 %-ға дейінгі мөлшерлеме бойынша тұрғын үй қарызын алу үшін құжаттарын ұсынады;
2) «ҚТҚЖБ» АҚ:
Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданындағы қатысушыдан басқа Бағдарламаға қатысушымен тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт жасасады, оған сәйкес Бағдарламаға қатысушы тұрғын үй сатып алуға тұрғын үй қарызын алу мақсатында тұрғын үй құрылысы аяқталғаннан және пайдалануға берілгеннен кейін 5,5 жылдан асырмай, «ҚТҚЖБ» АҚ-тағы есеп шотындағы тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт бойынша ең төменгі қажетті соманы жинақтауды жүзеге асырады және Бағдарламаға қатысушы ең төменгі қажетті соманы жинақтағаннан және тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт бойынша барлық шарттарды орындағаннан кейін Бағдарламаға қатысушыға сатып алынатын тұрғын үй кепілімен жылдық 4,5 % мөлшерлеме бойынша 10 жылға тұрғын үй қарызын береді;
Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданындағы Бағдарламаға қатысушымен тұрғын үй құрылыс жинағы туралы шарт жасасады, оған сәйкес Бағдарламаға қатысушы тұрғын үй сатып алуға тұрғын үй қарызын алу мақсатында 2022 жылғы 31 желтоқсанға дейін «ҚТҚЖБ» АҚ-тағы есеп шотындағы тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт бойынша ең төменгі қажетті соманы жинақтауды жүзеге асырады және Бағдарламаға қатысушы ең төменгі қажетті соманы жинақтағаннан және тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы шарт бойынша барлық шарттарды орындағаннан кейін Бағдарламаға қатысушыға сатып алынатын тұрғын үй кепілімен жылдық 4,5 %-ға дейінгі мөлшерлеме бойынша 15 жылға дейінгі мерзімге тұрғын үй қарызын береді;
Бағдарламаға қатысушысымен банк қарызы шартын жасасқаннан кейін жергілікті атқарушы органның (ӘКК) шотына тұрғын үйдің құнына тең мөлшерде қаражат аударады;
3) жергілікті атқарушы орган (ӘКК):
Бағдарламаға қатысушымен тұрғын үй және/немесе жылыжай салуға және/немесе сатып алуға шарт жасасады;
құрылыс салушыны тарта отырып, Бағдарламаға қатысушы үшін тұрғын үй және/немесе жылыжай салуды және/немесе сатып алуды қамтамасыз етеді;
егер тұрғын үйді салу және/немесе сатып алу мерзімі шарт бойынша қаражат жинақтау мерзімі аяқталған күннен бұрын келсе, онда жергілікті атқарушы органдар (ӘКК) Бағдарламаға қатысушыға тұрғын үйді жинақтау кезеңі мерзіміне жалға береді;
«ҚТҚЖБ» АҚ-тан Бағдарламаға қатысушының тұрғын үй сатып алуға банк қарызын алу үшін қажетті жинақтау шартын орындағаны және банк қарызын беру мүмкіндігі туралы ақпаратты алғаннан кейін Бағдарламаға қатысушымен тұрғын үйді сатып алу-сату шартын ресімдейді.
Кейінгі жылдары (15 жылдан асырмай) Бағдарламаға қатысушы банктің тұрғын үй қарызын өтейді. Тұрғын үй құрылысына немесе сатып алуға кредит беру кезінде шартқа қатысушылар мынадай шарттарды қамтамасыз етуі тиіс:
Бағдарламаға қатысушылардың қарыз шарты бойынша міндеттемелерінің орындалуы жөнінде жергілікті атқарушы органдардың тұрақты мониторинг жүргізуі;
"ҚТҚЖБ" АҚ Бағдарламаға қатысушыларға берілген қарызға есеп жүргізуі, басқаруы және мониторинг жүргізуі сияқты шарттардың сақталуын қамтамасыз етуге тиіс.
Жергілікті атқарушы органдар қаражат көздейді және магистральдық инфрақұрылым объектілерінің құрылысын, салынатын объектілер бойынша Бағдарламаның техникалық-экономикалық негіздемелері мен жобалау-сметалық құжаттамаларын әзірлеуді қамтамасыз етеді және тұрғын үй құрылысы мен инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылым үшін жер учаскелерін бөлуді жүзеге асырады.
2009 жылы осы Бағдарлама шеңберінде 2008 жылы "Сарыарқа", "Ертіс" және "Оңтүстік" ӘКК-тың жарғылық капиталына аударылған қаражат есебінен Бағдарламаға қатысушылар қатарынан 1051 отбасын тұрғын үймен қамтамасыз ету көзделетін пилоттық жобалар Ақмола облысы Көкшетау қаласының Красный Яр ауылында, Шығыс Қазақстан облысының Курчатов қаласында және Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының "Асар" шағын ауданында іске асырылатын болады.
Бірыңғайласып тұру сияқты, жалпы тұруы жағдайында да, тұрғын үймен жайғастыру үшін тиісті әлеуметтік және инженерлік-коммуникациялық құрылым қажет болады.
Балабақшалар, "100 мектеп және 100 аурухана" салу бағдарламасы шеңберінде тұтастай республика бойынша 3 балабақша, 4 мектеп салынатын болады. Бірыңғайласып тұру жағдайын қамтамасыз ету үшін 201,4 км. жол төселіп, 131,92 км. су құбыры желісі, 7 су қабылдау стансасы, 75,74 км. электр желісі мен 1 қазандық іске қосылатын болады.
Жергілікті атқарушы органдар, сондай-ақ жұмыс берушілер Бағдарламаға қатысушыларды және олардың отбасы мүшелерін әлеуметтік қолдаудың қосымша шараларын белгілей алады.
Бағдарламаға қатысушылар алғашқы қоныстану орындарында кемінде үш жыл тұрақты тұруға міндетті. Қоныстану аймағынан белгіленген мерзімнен бұрын кеткен жағдайда, Бағдарламаға қатысушылар алған өтемақы қаражатын толық көлемде қайтаруға тиіс.

5.4. Бағдарламаға қатысушыларды жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету

Ескерту. 5.4-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.29 № 2218 Қаулысымен.

Стратегиялық бағдарламаларды және өндірістік күштерді аумақтық орналастыру жоспарларын ескере отырып Бағдарламаға қатысушыларды түрлі салаларда - өнеркәсіпте, құрылыста, ауыл шаруашылығында, азаматтық қызметте (білім беру, денсаулық сақтау, басқару, әлеуметтік қызмет көрсету) жұмыспен қамту көзделеді. Бұл ретте жұмыспен қамтудың түрлі нысандары: жалдамалы еңбек, шағын және орта бизнеске қатысу пайдаланылатын болады.
Бағдарламаға қатысушылардың тиісті білім, біліктілік деңгейі мен экономиканың белгілі бір секторындағы жұмыс тәжірибесі болуы керек, ал қажет болған кезде жергілікті атқарушы орган ұйымдастыратын оқуға және қайта оқуға дайын болуға тиіс. Бағдарламаға қатысушылар өзінің жеке кәсібін ашуға ниетті болған жағдайда, олардың тиісті машығы мен тәжірибесі, бизнеспен айналысу үшін қажетті белгілі бір қаражаты болуы керек. Шағын және орта кәсіпкерлікті ынталандыру үшін ӘКК кредит береді және өзге де жәрдем көрсетеді.
Есеп бойынша Бағдарламаны іске асыру барысында тұтас ел бойынша 30 мың адам жұмыспен қамтылатын болады, оның ішінде үштен екісі экономиканың нақты секторларында - өнеркәсіпте, құрылыс пен ауыл шаруашылығында жұмыспен айналысатын болады.
Солтүстік аумақтық даму осіне қатысты макроаймақтарда, бұл өңірлерде тамақ қауіпсіздігіне байланысты жобалардың іске асырылуына байланысты, жұмыспен қамтудың басым саласы ретінде ауыл шаруашылығы өндірісі жоспарланады.
Қоныстандырудың Орталық осі аудандарында жұмыспен қамтуды ауыл шаруашылығы өндірісінде, сондай-ақ құрылыста қамтамасыз ету жоспарлануда.
Қоныстандырудың Оңтүстік осі аудандарында Бағдарламаға қатысушылардың басым бөлігі мұнай-газ және тау-кен металлургия кешені кәсіпорындарында жұмыс орындарымен қамтамасыз етілетін болады.

5.5. Бағдарламаға қатысушыларды көшіруді және бейімдеуді ұйымдастыру

5.5.1. Ақпараттық-түсіндіру жұмысы

Ескерту. 5.5.1-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.06.25 № 708 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

Бағдарламаға қатысушылардың қоныстандыру аймақтарында қоныстануын және бейімделуін жылдамдату мақсатында Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі (бұдан әрі - уәкілетті орган) мүдделі мемлекеттік органдардың қатысуымен бағдарлық анықтама материалдарын әзірлейтін болады.
Бағдарлық анықтама материалдары Бағдарламаның әлеуетті қатысушыларын Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық даму жағдайларымен, ішкі және сыртқы саясатпен, республиканың қол жеткізген табыстарымен және жетістіктерімен, халықтың өмір сүру деңгейімен таныстыруға бағытталған. Олар Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері, қоныс аудару шарттары туралы, Бағдарламаға қатысушылардың міндеттері мен құқықтары туралы, өңірлік еңбек нарықтарындағы жұмыс күшіне сұраныстың жай-күйі мен құрылымы туралы, тұрғын үй мәселесін шешу мүмкіндіктері туралы ақпаратты қамтитын болады.
Ақпараттық түсіндіру жұмыстары:
шетелде - Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкілдіктері мен консулдық мекемелері, халықаралық ұйымдар арқылы (ақпараттық материалдар тарату, кездесулер, әңгімелесулер, мәдени алмасуды ұйымдастыру және тағы басқалар);
елдің ішінде — мемлекеттік орталық және жергілікті атқарушы органдар арқылы (бұқаралық ақпарат құралдарын кеңінен пайдалану негізінде хабардар ету, консультация беру, кездесулер) іске асырылатын болады.
Сондай-ақ, Бағдарламаны іске асырудың барысы мен нәтижелерін БАҚ-ты пайдалана отырып кеңінен жариялау қарастырылады.

5.5.2. Қоныс аударуды және алғашқы бейімдеуді ұйымдастыру

Ескерту. 5.5.2-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.04.28 № 359 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

Шетелде тұратын, сондай-ақ елдің қолайсыз аудандарында тұратын Бағдарламаға қатысушыларды көшіру жөніндегі жұмысты ұйымдастыруды уәкілетті мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкілдіктері мен консулдық мекемелерінің қызметкерлері мен жергілікті атқарушы органдардың тікелей қатысуымен жүзеге асырады.
Осыған байланысты:
1) уәкілетті органға:
қоныс аударудың тәртібін, Бағдарламаға қатысушыларға көрсетілетін бейімдеу қызметтерінің тізбесін және көлемін айқындауды;
Бағдарламаға қатысу туралы қорытынды беру жөніндегі жұмысты ұйымдастыруды;
орталық және жергілікті атқарушы органдардың өзара іс-қимылын ұйымдастыруды және қызметін үйлестіруді;
Бағдарламаны дайындауға және іске асыруға бизнес және өзге де қоғамдық бірлестіктер өкілдерін тартуды;
көшірудің ұйымдастырылуын және алғашқы бейімдеу жөніндегі қызметтердің көрсетілуін бақылауды;
Бағдарламаға қатысушыларға көшуге және қоныстануға жәрдемдесудің өңірлік бағдарламаларының іске асырылуын бақылауды;
2) Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкілдіктері мен консулдық мекемелеріне:
ақпараттық-түсіндіру жұмысын жүргізу, Бағдарламаның әлеуетті қатысушыларына қоныс аудару мәселелері жөнінде консультациялар беруді;
Бағдарламаға қатысу туралы өтініш білдірген азаматтардың есебін жүргізуді (өтініштер мен Бағдарламаға қатысушы мәртебесін алуға қажетті өзге де құжаттарды қабылдауды, оларды тіркеуді және уәкілетті органға жіберуді);
уәкілетті органның оң қорытындысы болған кезде, Бағдарламаға қатысушыларды көшіруге қажетті құжаттарды ресімдеуді;
Бағдарламаға қатысушыларға виза ресімдеуге (қажет болған кезде) жәрдемдесуді;
қоныс аудару уақытын белгілеуді;
Бағдарламаға қатысушыларды тіркеуді және оларға белгіленген үлгідегі куәліктер тапсыруды;
3) жергілікті атқарушы органдарға Бағдарламаға қатысушыларды көшіруге және қоныстандыруға жәрдем көрсетудің өңірлік бағдарламаларын әзірлеуді және іске асыруды жүктеу болжанады, онда:
қоныстандыру аймақтарындағы еңбек нарығында жұмыс күшіне деген қажеттілік;
қатысушылардың саны;
қоныс аударушыларды қабылдау және қоныстандыру аймақтарында жайғастыру, оларға тұрғын үй беру шарттары;
әлеуметтік, инженерлік және коммуникациялық инфрақұрылымды құру (дамыту) жөніндегі іс-шараларды іске асыру;
қаржыландыру көздері;
бейімдеу қызметтерін көрсету;
ақпараттық-түсіндіру жұмысы қарастырылады.
Жергілікті атқарушы органдар:
уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінен оң қорытынды болған жағдайда, қоныс аударуға және Бағдарламаға қатысушы мәртебесін алуға қажетті құжаттарды ресімдейді;
Бағдарламаға қатысушыны тіркейді және оған белгіленген үлгідегі куәлікті тапсырады;
қоныстандыру мерзімін белгілейді;
Бағдарламаға қатысушыларды әлеуметтік қолдау шараларымен қамтамасыз етеді;
алғашқы қоныстандыруды ұйымдастырады.

5.6. Бағдарламаның іске асырылуын басқару

Уәкілетті орган Бағдарламаны үйлестіруші болып табылады.
Бағдарламаны орындаушылар орталық және жергілікті атқарушы органдар, сондай-ақ мүдделі ұйымдар болып табылады.
Бағдарламаны басқарудың тиімділігін арттыру мақсатында бірыңғай орталықтандырылған ақпараттық деректер банкі қалыптастырылады. Онда Бағдарламаға қатысушылар мен олардың отбасы мүшелері туралы қоныстандырудың әр сатысындағы (өтініш беру, мемлекеттік шекарадан өту, қоныстандыру аумағына келу, жұмысқа орналасу, уақытша тұруға рұқсат алу, тұру рұқсатын алу, азаматтық алу), сондай-ақ оларға әлеуметтік қолдау көрсетілгені туралы ақпарат шоғырландырылады.
Бағдарламаны іске асыру барысының мониторингі үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін Ведомствоаралық комиссия құрылады.

5.7. Бағдарламаны нормативтік құқықтық қамтамасыз ету

Көші-қон процестерін реттеудегі және әлеуметтік қолдау көрсетудегі жаңа қадамдар тиісінше нормативтік құқықтық қамтамасыз етуді талап етеді.
"Халықтың көші-қоны туралы" Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Заңына өзгерістер енгізілетін болады.
Бағдарламаға қатысушылардың санын анықтауды заңнамалық тұрғыдан бекіту үшін оралмандарға арналған көшіп келу квотасын; шетелдік жұмыс күшін тарту квотасын қалыптастыру тәртібіне өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін болады.
"Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы" Қазақстан Республикасының 1991 жылғы 20 желтоқсандағы Заңына және "Шетелдіктердің Қазақстан Республикасында болуын құқықтық реттеудің жекелеген мәселелері" туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 28 қаңтардағы N 136 қаулысына этникалық көшіп келушілердің, сондай-ақ шетелде тұратын және шетелдік жұмыс күшін тартуға арналған жыл сайынғы квота шеңберінде еңбек қызметін жүзеге асыру үшін келген, Қазақстанның бұрынғы азаматтарының келу және азаматтық алу рәсімін жеңілдетуге байланысты өзгерістер енгізілетін болады.
Көшіп-қонушыларды тұрғын үймен қамтамасыз етудің және оларға әлеуметтік қолдау көрсетудің жаңа тәртібі Қазақстан Республикасының тұрғын үй, кеден, әлеуметтік және көші-қон салаларын реттейтін заңнамасына тиісті толықтырулар мен өзгерістер енгізуді талап етеді.
Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкілдіктері мен консулдық мекемелерінің, уәкілетті органның және оның аумақтық органдарының, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдардың қатысуымен Бағдарламаның жұмысты ұйымдастыру жөніндегі ережелерін іске асыру көші-қон процестерін басқару жүйесінде институционалдық өзгерістерді талап етеді.

6. Қажетті ресурстар мен қаржыландыру көздері

Ескерту. 6-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.04.21 N 561, 2009.12.29 № 2218, 2010.11.28 N 1252 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.06.25 № 708 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.12.03 N 1445 Қаулыларымен.

Бағдарламаны қаржыландыру республикалық және жергілікті бюджеттердің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздердің қаражаты есебінен және шегінде жүзеге асырылатын болады.
2009 - 2011 жылдары Бағдарламаны іске асыруға барлығы 67 689,6 млн. теңге талап етіледі, оның ішінде қосымша 14 647,9 млн. теңге:
республикалық бюджеттен:
2009 жылы - 12 441,8 млн. теңге;
2010 жылы - 26 330,8 млн. теңге, оның ішінде қосымша 8 968,5 млн. теңге;
2011 жылы - 20 862,3 млн. теңге, оның ішінде қосымша 5 679,4 млн. теңге;
жергілікті бюджеттерден:
2009 жылы - 25,8 млн. теңге;
басқа көздерден:
2009 жылы - 8 028,9* млн. теңге;
* - Қазақстан Республикасындағы тұрғын үй құрылысының 2008 - 2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде 2008 жылы пилоттық жобаларды іске асыруға "Сарыарқа", "Ертіс" және "Оңтүстік" әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар есебінен, олардың жарғылық капиталына аударылған 7 178,3 млн. теңге.
- Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданындағы жылыжай шаруашылығын дамытуға «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ есебінен 850,6 млн. теңге талап етіледі.
Бағдарламаны 2010 - 2011 жылдары іске асыру шығыстары тиісті қаржылық кезеңге арналған республикалық бюджет туралы заңда нақтыланатын болады.
Бағдарламаны іске асыруға арналған республикалық бюджет қаражатының нысаналы жұмсалуы мемлекеттік қаржылық бақылауды жүзеге асыру жолымен қамтамасыз етіледі.

7. Күтілетін нәтижелер

Бағдарламаны іске асыру:
этникалық, ішкі және сыртқы көші-қон процестерін реттеуге және оны өңірлердің әлеуметтік-экономикалық даму мүддесіне бағындыруға мүмкіндік береді;
этникалық көшіп келушілердің және ішкі көшіп-қонушылардың едәуір бөлігінің өмір сүру сапасының артуына қол жеткізіледі;
Қазақстаннан кеткен әртүрлі ұлт азаматтарының елге қайта оралуын ынталандыратын болады;
көшіп-қонушылардың бейімделу және кірігу қиындықтарына, жұмыссыздыққа және бытырап көшіп-қонуға байланысты туындауы ықтимал әлеуметтік қатерлердің алдын алады;
ұлттық шоғырлану процестерінің одан әрі дамуын, әлеуметтік тұрақтылық пен келісімнің нығаюын, демографиялық ахуалдың жақсаруын қамтамасыз етеді.

8. 2009 - 2011 жылдарға арналған "Нұрлы көш"
бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

Ескерту. 8-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.04.21 N 561, 2009.11.10 N 1803, 2009.12.29 № 2218, 2010.04.28 № 359 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз), 2010.07.03 N 703(қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз), 2010.11.28 N 1252 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.06.25 № 708 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.12.03 N 1445 Қаулыларымен.

Р/с N	Іс-шара	Аяқталу нысаны	Орындауға жауаптылар	Орындау мерзімі	Болжамды шығыстар (млн. теңге)	Қаржыландыру көздері
1	2	3	4	5	6	7
Бағдарламаны іске асыруды құқықтық қамтамасыз ету
1.	"Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне көші-кон процесстері мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасын әзірлеу	Қазақстан Республикасы Заңының жобасы	Еңбекмині (жинақтау), ІІМ, ЭБЖМ, АШМ	2009 жылғы IV тоқсан	Талап етілмейді	-
2.	Қазақстан Республикасы Үкіметінің: "Шетелдіктердің Қазақстан Республикасында болуын құқықтық реттеудің жекелеген мәселелері" туралы 2000 жылғы 28 қаңтардағы N 136; "Халықты жұмыспен қамту туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңын іске асыру жөніндегі шаралар туралы" 2001 жылғы 19 маусымдағы N 836; "Оралмандарды көшіп келу квотасына енгізу ережесін бекіту туралы" 2007 жылғы 29 қыркүйектегі N 858 қаулыларына өзгерістер мен толықтырулар енгізу	Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулысының жобасы	Еңбекмині (жинақтау), ІІМ	2009 жылғы III тоқсан	Талап етілмейді	-
3.	Сыртқы істер министрлігінің шет елдердегі мекемелерінің, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі Көші-қон комитеті және олардың аумақтық органдары қызметкерлерінің санын көбейту жөнінде ұсыныстар енгізу	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсыныстар	Еңбекмині (жинақтау), СІМ, ЭБЖМ	2009 жылғы I тоқсан	Талап етілмейді	-
4.	Бағдарламаны іске асыру үшін қажетті нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу жөнінде ұсыныстар енгізу	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсыныстар	Еңбекмині (жинақтау), СІМ, ІІМ, ЭБЖМ, Қаржымині, АШМ	2009 жылғы I тоқсан	Талап етілмейді	-
5.	Бағдарлама шеңберінде Тұрғын үйді іске асыру ережесін әзірлеу	Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулысының жобасы	Еңбекмині (жинақтау), Қаржымині, ИСМ, ЭБЖМ, "Самұрық-Қазына" ҰӘҚ" АҚ	2009 жылғы наурыз	Талап етілмейді	-
Бағдарламаны іске асыру жөніндегі ұйымдастыру іс-шаралары
6.	Бағдарламаны іске асыру мониторингін жүзеге асыру жөнінде ведомствоаралық комиссия құру	Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулысының жобасы	Еңбекмині (жинақтау), ЭБЖМ, мүдделі мемлекеттік органдар	2009 жылғы I тоқсан	Талап етілмейді	-
7.	Бағдарламаға қатысушыларды көшіруге және қоныстандыруға жәрдемдесудің өңірлік бағдарламаларын әзірлеу	Жергілікті атқарушы органдардың шешімдері	облыс әкімдері	2009 жылғы қаңтар	Талап етілмейді	-
8.	Мыналарды: 1) қоныстандыру аймақтарының санаттарын, олардың әлеует сыйымдылығын, еңбек ресурстарымен, тиісті инфрақұрылыммен қамтамасыз етілуін; 2) Бағдарламаға қатысушыларды көшіріп қоныстандыру уақытын (кезеңділігін) айқындау (қабылданған мемлекеттік және өңірлік бағдарламаларға сәйкес)	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	Еңбекмині (жинақтау), облыс әкімдері	2009 жылғы қаңтар	Талап етілмейді	-
9.	Орталық және жергілікті атқарушы органдардың Бағдарламаны іске асыру жөніндегі өзара іс-қимылы жөнінде әдістемелік ұсынымдар әзірлеу	Әдістемелік ұсынымдар	Еңбекмині	2009 жылғы наурыз	Талап етілмейді	-
10.	Бағдарламаны іске асырумен айналысатын мемлекеттік органдардың мамандарын оқытуды ұйымдастыру	Семинарлар	Еңбекмині	2009 жылғы қаңтар - наурыз	2009 ж. - 0,9	Республикалық бюджет
11.	Бағдарламаны іске асыру мәселелері жөнінде шет елдердің қазақ диаспорасы ұйымдарымен өзара іс-қимылды ұйымдастыру	Кездесулер, семинарлар	СІМ, ІІМ	тұрақты	Талап етілмейді	-
12.	Шетелде тұратын Бағдарламаға қатысушыларға консулдық көмек көрсету	Консулдық көмек	СІМ	тұрақты	Талап етілмейді	-
13.	Бағдарламаға қатысушылардың есебін қамтамасыз ететін бірыңғай автоматтандырылған ақпараттық жүйе құру	Бірыңғай автоматтандырылған ақпараттық жүйе	Еңбекмині	2009 жыл	2009 ж. - 10,0	Республикалық бюджет
14.	Бағдарламаны іске асыру туралы мемлекеттік органдар есептерінің нысандарын әзірлеу	Еңбекминінің бұйрығы	Еңбекмині	2009 жылғы ақпан	Талап етілмейді
15.	Бағдарламаға қатысушыларға тұрғын үймен жайластыруға тұрғын үй құрылыс жинақтары жүйесі арқылы, оның ішінде: 2010 жылы Ақтөбе облысы Хромтау ауданының Көктау ауылында, Шығыс Қазақстан облысының Өскемен қаласында, Маңғыстау облысы Қарақия ауданының Құрық ауылында және Мұнайлы ауданының Батыр ауылында, Солтүстік Қазақстан облысы Қызылжар ауданының Бәйтерек ауылында, Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданында; 2011 жылы Ақтөбе облысы Хромтау ауданының Көктау ауылында, Шығыс Қазақстан облысының Өскемен қаласында, Маңғыстау облысы Қарақия ауданының Кендірлі ауылында, Солтүстік Қазақстан облысы Қызылжар ауданының Бәйтерек ауылында, Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданында пилоттық жобаларды іске асыруға жеңілдетілген ипотекалық кредиттер беру	ІІМ-ге ақпарат	облыс әкімдері, ҚІжТКША	2011-2012 жылдар, қаңтар	2010 ж. - 8 968,5 2011 ж. - 5 679,4	Республикалық бюджет
16.	Оралмандарға әлеуметтік көмек көрсету	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	ІІМ (жинақтау), Еңбекмині	2010-2012 жылдар, қаңтар	2009 ж. - 12 428,9 2010 ж. - 8 548,9 2011 ж. - 5 325,8	Республикалық бюджет
17.	Бағдарламаға қатысушылар орналастырылатын аймақтарда әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту, оның ішінде 2010 жылы Ақтөбе облысы Хромтау ауданының Көктау ауылында, Шығыс Қазақстан облысының Өскемен қаласында, Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданында пилоттық жобаларды іске асыруға	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	ІІМ (жинақтау), ЭДСМ, БҒМ, облыс әкімдері	2010-2012 жылдар, қаңтар	2010 ж. - 2 336,3 2011 ж. - 2 415,4	Республикалық бюджет
18.	Бағдарламаға қатысушылар орналастырылатын аймақтардаинженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды дамыту, оның ішінде: 2010 жылы Ақтөбе облысы Хромтау ауданының Көктау ауылында, Шығыс Қазақстан облысының Өскемен қаласында, Маңғыстау облысы Қарақия ауданының Құрық ауылында және Мұнайлы ауданының Батыр ауылында, Солтүстік Қазақстан облысы Қызылжар ауданының Бәйтерек ауылында, Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданында; 2011 жылы Ақтөбе облысы Хромтау ауданының Көктау ауылында, Шығыс Қазақстан облысының Өскемен қаласында, Маңғыстау облысы Қарақия ауданының Кендірлі ауылында, Солтүстік Қазақстан облысы Қызылжар ауданының Бәйтерек ауылында, Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданында пилоттық жобаларды іске асыруға	ІІМ-ге ақпарат	облыс әкімдері, ҚІжТКША	2011-2012 жылдар, қаңтар	2010 ж. - 5 626,5 2011 ж. - 6 662,0	Республикалық бюджет
18-1.	Пилоттық жобаларды Ақмола облысы Көкшетау қаласының Красный Яр ауылында Шығыс Қазақстан облысының Курчатов қаласында, Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының "Асар" шағын ауданында іске асыру:	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	Еңбекмині (жинақтау), Ақмола облысы, ШҚО, ОҚО әкімдері, "Сарыарқа", "Ертіс", "Оңтүстік" ӘКК (келісім бойынша)	2010 жылғы қаңтар
	- тұрғын үйлер салу;	Еңбекминіне ақпарат	Ақмола облысы, ШҚО, ОҚО әкімдері, "Сарыарқа", "Ертіс" "Оңтүстік" ӘКК (келісім бойынша)	2009 жылғы желтоқсан	2009 ж. - 5 771,3	"Сарыарқа", "Ертіс", "Оңтүстік" ӘКК (келісім бойынша)
	- инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды дамыту	Еңбекминіне ақпарат	Ақмола облысы, ШҚО, ОҚО әкімдері, "Сарыарқа", "Ертіс" "Оңтүстік" ӘКК (келісім бойынша)	2009 жылғы желтоқсан	2009 ж. - 1 407,0	"Сарыарқа","Ертіс", "Оңтүстік" ӘКК (келісім бойынша)
	Онтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданында тәртіп сақтау тірек пункті мен байланыс бөлімшесін салу	Енбекминіне ақпарат	ОҚО әкімі	2010 жылғы қаңтар	2009 жыл - 25,8	Жергілікті бюджет
19.	Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданында жылыжай шаруашылығын дамыту	ІІМ-ге	ОҚО әкімі, «Оңтүстік» ӘКК (келісім бойынша)	2010-2012 жылдар қаңтар	2009 ж. - 850,6 2010 ж. - 850,6 2011 ж. - 779,7	2009 жылы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ, 2010 -2011 жылдар республикалық бюджет
20.	Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2009.12.29 № 2218 Қаулысымен.
Ақпараттық сүйемелдеу
21.	Бағдарламаға әлеуетті қатысушылардың арасында ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізу мақсатында бағдарлық анықтама материалдарын дайындау	Материалдар, БАҚ жарияланымдары, буклеттер, брошюралар	ІІМ (жинақтау), СІМ	тұрақты	2009 ж. - 2,0	Республикалық бюджет
22.	Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2009.12.29 № 2218 Қаулысымен.

Республикалық және 67 689,6 млн. теңге, оның ішінде
жергілікті бюджеттердің қосымша 14 647,9 млн. теңге
барлық қаражаты:
оның ішінде: 2009 жылы - 12 441,8;
республикалық бюджет: 2010 жылы - 26 330,8 млн. теңге, оның
ішінде қосымша 8 968,5 млн. теңге;
2011 жылы - 20 862,3 млн. теңге, оның
ішінде қосымша 5 679,4 млн. теңге
жергілікті бюджет: 2009 жылы - 25,8 млн. теңге;
басқа көздерден 2009 жылы - 8 028,9**;
("Самұрық-Қазына"
ҰӘҚ" АҚ, ӘКК):
* Бағдарламаны 2010 - 2011 жылдары іске асыру шығыстары тиісті қаржылық кезеңге арналған республикалық бюджет туралы заңда нақтыланатын болады.
** - Қазақстан Республикасындағы тұрғын үй құрылысының 2008 - 2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде 2008 жылы пилоттық жобаларды іске асыруға "Сарыарқа", "Ертіс" және "Оңтүстік" әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар есебінен, олардың жарғылық капиталына аударылған 7 178,3 млн. теңге.
- Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының «Асар» шағын ауданында жылыжай шаруашылығын дамытуға «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ есебінен 850,6 млн. теңге.

Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы:

Ескерту. Ескертпеге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.03 N 703 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

Еңбекмині - Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрлігі
ЭБЖМ - Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік
жоспарлау министрлігі
СІМ - Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі
ІІМ - Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі
БҒМ - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Қаржымині - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі
ИСМ - Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда
министрлігі
АШМ - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі
ДСМ - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі
ЭДСМ - Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда
министрлігі
ҚІжТКША - Қазақстан Республикасы Құрылыс істері және тұрғын
үй-коммуналдық шаруашылық агенттігі
"Самұрық-Қазына" ҰӘҚ" АҚ - "Самұрық-Қазына" ұлттық
әл-ауқат қоры" АҚ
ӘКК - әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорация
БАҚ - бұқаралық ақпарат құралдары

Об утверждении Программы "Нұрлы көш" на 2009-2011 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 2 декабря 2008 года № 1126

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемую Программу "Нұрлы көш" на 2009-2011 годы (далее - Программа).
2. Центральным и местным исполнительным органам, а также заинтересованным организациям, ответственным за исполнение Программы:
1) принять меры по реализации Программы;
2) представлять информацию о ходе реализации Программы в Министерство внутренних дел Республики Казахстан два раза в год, к 15 января и 15 июля по итогам полугодия.
Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 25.06.2011 № 708 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).
3. Министерству внутренних дел Республики Казахстан представлять сводную информацию о ходе реализации Программы в Правительство Республики Казахстан ежегодно к 30 января по итогам года.
Сноска. Пункт 3 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 25.06.2011 № 708 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).
4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан Орынбаева Е.Т.
Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 03.07.2010 № 703 (порядок введения в действие см. п.2).
5. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания и подлежит официальному опубликованию.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 2 декабря 2008 года № 1126

Программа
"Нұрлы көш" на 2009-2011 годы

г. Астана, 2008 год

Содержание

1. Паспорт Программы
2. Введение
3. Анализ современного состояния миграционных процессов в
Республике Казахстан
4. Цель и задачи Программы
5. Основные направления и механизм реализации Программы
5.1. Участники Программы
5.2. Зоны расселения участников Программы
5.3. Стимулирование расселения участников Программы
5.3.1. Расселение
5.3.2. Социальная поддержка
5.3.3. Обеспечение жильем
5.4. Обеспечение занятости участников Программы
5.5. Организация переселения и адаптации участников Программы
5.5.1. Информационно-разъяснительная работа
5.5.2. Организация переселения и первичной адаптации
5.6. Управление реализацией Программы
5.7. Нормативное правовое обеспечение Программы
6. Необходимые ресурсы и источники финансирования
7. Ожидаемые результаты
8. План мероприятий по реализации Программы
"Нұрлы көш" на 2009-2011 годы

1. Паспорт Программы

Сноска. Раздел 1 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 21.04.2009 № 561; от 29.12.2009 № 2218; от 28.11.2010 № 1252 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 25.06.2011 № 708 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 03.12.2011 № 1445.

Наименование Программа "Нұрлы көш" на 2009-2011 годы
Программы (далее - Программа)

Основание для Программа разработана в соответствии с Концепцией
разработки миграционной политики Республики Казахстан на
2007-2015 годы, утвержденной Указом Президента
Республики Казахстан от 28 августа 2007 года
№ 399 см.U110088; Стратегией территориального
развития Республики Казахстан до 2015 года,
утвержденной Указом Президента Республики Казахстан
от 28 августа 2006 года № 167 и Государственной
программой развития сельских территорий на
2004-2010 годы, утвержденной Указом Президента
Республики Казахстан от 10 июля 2003 года № 1149

Разработчик Министерство труда и социальной защиты населения
Республики Казахстан

Цель Рациональное расселение и содействие в
обустройстве: этническим иммигрантам; бывшим
гражданам Казахстана, прибывшим для осуществления
трудовой деятельности на территории Республики
Казахстан; гражданам Казахстана, проживающим в
неблагополучных районах страны

Задачи Для достижения цели Программы предусматривается
решить следующие задачи:
стимулирование расселения участников Программы
в соответствии с потребностями экономики в
трудовых ресурсах и для реализации прорывных
проектов;
разработка и реализация новых механизмов
социальной поддержки участников Программы;
обеспечение участников Программы жильем путем
кредитования жилищного строительства и покупки
жилья;
обеспечение устойчивой занятости участников
Программы;
совершенствование нормативной правовой базы
регулирования миграционных процессов

Сроки 2009-2011 годы
реализации

Объемы и Финансирование Программы будет осуществляться за
источники счет и в пределах средств республиканского и
финансирования местных бюджетов, а также иных источников, не
запрещенных законодательством Республики
Казахстан.
Всего на реализацию Программы в 2009-2011 годах
потребуется 67 689,6 млн. тенге, из них
дополнительно 14 647,9 млн. тенге:
из республиканского бюджета:
в 2009 году - 12 441,8 млн. тенге;
в 2010 году - 26 330,8 млн. тенге, в том
числе дополнительно 8 968,5 млн. тенге;
в 2011 году - 20 862,3 млн. тенге, в том
числе дополнительно 5 679,4 млн. тенге;
из местных бюджетов:
в 2009 году - 25,8 млн. тенге;
из других источников:
в 2009 году - 8 028,9* млн. тенге.
* - 7 178,3 млн. тенге за счет социально-
предпринимательских корпораций "Сарыарқа",
"Ертіс" и "Оңтүстік", перечисленных в 2008 году
в их уставный капитал на реализацию пилотных
проектов в рамках Государственной программы
жилищного строительства в Республике Казахстан
на 2008-2010 годы;
- 850,6 млн. тенге - на развитие тепличного
хозяйства в микрорайоне "Асар" города Шымкента
Южно-Казахстанской области за счет АО "ФНБ
"Самрук-Казына".
Расходы на реализацию Программы в 2010-2011 годах
будут уточняться в законе о республиканском
бюджете на соответствующий финансовый период

Ожидаемые Реализация Программы позволит:
результаты упорядочить процессы этнической, внутренней и
внешней миграции и подчинить их интересам
социально-экономического развития регионов;
повысить качество жизни значительной части
этнических и внутренних мигрантов;
стимулировать к возвращению
высококвалифицированных специалистов, ранее
выехавших из Казахстана;
предупредить возникновение социальных рисков,
связанных с трудностями адаптации и интеграции
мигрантов, безработицей и стихийной миграцией;
обеспечить дальнейшее развитие процессов
национальной консолидации, укрепление
социальной стабильности и согласия, улучшение
демографической ситуации

2. Введение

Активным участником мировых миграционных процессов за годы независимости стала и Республика Казахстан.
Начиная с 1991 года, Республика Казахстан приняла более 706 тыс. этнических казахов.
С первых лет независимости регулирование миграционных процессов относится к одному из важных направлений государственной политики.
В 2007 году принята Концепция миграционной политики Республики Казахстан на 2007-2015 годы (Указ Президента Республики Казахстан от 28 августа 2007 года № 399).
Правовую основу Программы составляют Конституция Республики Казахстан, Закон Республики Казахстан от 13 декабря 1997 года "О миграции населения", Указы Президента Республики Казахстан от 28 августа 2007 года № 399 "О Концепции миграционной политики Республики Казахстан на 2007-2015 годы" см.U110088, от 28 августа 2006 года № 167 "О Стратегии территориального развития Республики Казахстан до 2015 года" (далее - Стратегия территориального развития Республики Казахстан до 2015 года) и от 10 июля 2003 года № 1149 "О Государственной программе развития сельских территорий на 2004-2010 годы".

3. Анализ современного состояния миграционных процессов в
Республике Казахстан

Сноска. Раздел 3 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 28.04.2010 № 359 (порядок введения в действие см. п. 2).

В настоящее время в миграционной ситуации прослеживаются следующие тенденции.
В рамках стран СНГ основные миграционные потоки населения связаны с Россией, Украиной и странами Средней Азии, среди стран дальнего зарубежья - с Германией.
Со странами СНГ (за исключением Российской Федерации, Республики Беларусь и Украины) сальдо миграции положительное. Сокращается и миграционная убыль: с Российской Федерацией с 1999 года по 2007 год - в 3 раза, Белоруссией - в 6 раз, Украиной - в 7 раз.
Однако, в 2007 году:
положительное сальдо миграции (11 тыс. чел.) в сравнении с предыдущим годом сократилось более чем в три раза;
увеличилась эмиграция - из Казахстана выбыло 42,4 тыс. чел., что на 20 % больше, чем в 2006 году. При этом основная часть (71 %) эмигрантов - лица трудоспособного возраста;
уменьшилась иммиграция - в Казахстан прибыли 53,4 тыс. чел., что на 20,0 % меньше уровня предыдущего года. Основные страны исхода: Узбекистан (47 % мигрантов), Россия (более 20 %) и Китай (11 %).
Начиная с 1993 года, переселение этнических иммигрантов регулируется установлением квоты иммиграции. Квота иммиграции оралманов в последние годы (2005-2008 годы) составляла 15 тыс. семей ежегодно. С 2009 года, в соответствии с поручением Главы государства, квота иммиграции оралманов будет увеличена до 20 тыс. семей в год.
Более половины прибывающих оралманов - лица трудоспособного возраста (54 %), на долю детей до 18 лет приходится 41 % и пенсионеров - около 5 %.
По уровню образования: 33,1 тыс. чел. (9,2 %) имеют высшее образование, более 5,2 тыс. чел. (1,4 %) - незаконченное высшее образование. Каждый пятый - среднее специальное образование, 233,7 тыс. чел. (65 %) - общее среднее образование и около 14 тыс. чел. (3,9 %) - не имеют образования.
Государство оказывает оралманам необходимую социальную помощь и поддержку. В настоящее время с учетом единовременного пособия, средств для приобретения жилья, возмещения расходов по проезду и провозу имущества, каждой семье, в среднем состоящей из 5 человек, выделяется 833 тыс. тенге.
В стране функционируют 14 центров временного размещения оралманов (далее - центры). С 2008 года начали свою работу центры адаптации и интеграции оралманов в городах Караганда, Шымкент и селе Аксукент Южно-Казахстанской области. Начато строительство типового центра адаптации в городе Актау.
Реализуемые в центрах программы адаптации предусматривают консультирование по правовым вопросам, обучение государственному языку и по желанию - русскому языку, профессиональную подготовку, переподготовку и повышение квалификации.
Всем оралманам обеспечена доступность медицинского обслуживания, образования и социального обеспечения; они отнесены к одной из целевых групп, в отношении которых применяются меры содействия занятости. Более 66 % оралманов трудоспособного возраста заняты в различных сферах производства, каждый четвертый занят в сельском хозяйстве.
Для оказания помощи оралманам при областных акиматах созданы Советы оралманов, которые занимаются изучением и решением вопросов оралманов в новых условиях проживания.
Создана и совершенствуется информационная база данных "Оралман", которая в дальнейшем будет интегрирована в создаваемую единую информационную систему социальной сферы, что позволит оперативно оказывать этническим иммигрантам полный перечень социальных услуг.
В настоящее время в республике осуществляются проекты по решению жилищных вопросов этнических иммигрантов. Так, в городе Шымкенте Южно-Казахстанской области реализуется проект по переселению из Республики Узбекистан около 2-х тыс. семей этнических иммигрантов. Для организации их компактного проживания на основе привлечения к строительству самих переселенцев и использованию местных строительных материалов ведется строительство 2 тыс. коттеджей. В городе Алматы реализуется проект "Байбесик" по возведению 185 домов.
В условиях дефицита квалифицированных кадров на местных рынках труда привлечение иностранной рабочей силы стало необходимым условием обеспечения потребностей экономики Казахстана. В 2007 году на казахстанских предприятиях и в организациях использовался труд 58,8 тыс. иностранных специалистов из 104 стран.
В целях защиты внутреннего рынка труда Правительство Республики Казахстан устанавливает и контролирует соблюдение квоты на ввоз иностранной рабочей силы для осуществления трудовой деятельности на территории республики, проводит политику последующей замены иностранных специалистов местными кадрами.
В 2008 году на привлечение иностранной рабочей силы для осуществления трудовой деятельности на территории республики установлена квота в размере 1,6 процента к экономически активному населению республики.
В целях приоритетного привлечения высококвалифицированных специалистов с июня 2008 года введены в действие новые Правила определения квоты, условий и порядка выдачи разрешений работодателям на привлечение иностранной рабочей силы, которыми внедрена бальная оценка квалификационных характеристик иностранных работников, установлены критерии по основным компонентам (образование, стаж работы, спрос на специальность (профессию) на рынке труда.
В последнее время активизировался процесс внутренней миграции.
В межобластной и внутриобластной миграции в 1991-2007 годах участвовали более 4,7 млн. чел. Отрицательное сальдо миграции по итогам 2006-2007 годов имеет место во всех областях республики, за исключением Карагандинской и Мангистауской областей и гг. Астана и Алматы.
К настоящему времени численность внутренних мигрантов стабилизировалась на уровне 300,0 тыс. чел. в год. Основная часть внутренних мигрантов - сельское население.
Несмотря на предпринимаемые меры и определенные позитивные сдвиги, в регулировании миграционных процессов сохраняется целый ряд серьезных проблем.
Снижается положительное сальдо миграции. Серьезную озабоченность вызывают миграционные потери, особенно квалифицированных специалистов. Так, за последние 3 года отрицательное сальдо миграции по лицам, имеющим высшее образование, составило 4,7 тыс. человек.
Иностранными инвесторами не в полной мере выполняются особые условия по профессиональной подготовке местного персонала и замене ими иностранных специалистов.
Стихийное перемещение внутренних мигрантов создает социальное напряжение, усугубляет несбалансированность внутреннего рынка труда.
Расселение этнических иммигрантов по регионам происходит без учета территориального размещения производительных сил, имеет место вторичная миграция. Значительная часть оралманов проживают сегодня в трудоизбыточных регионах - в Южно-Казахстанской, Мангистауской, Алматинской и Жамбылской областях, тогда как северные регионы сталкиваются с дефицитом квалифицированных трудовых ресурсов.
Система социальной поддержки оралманов требует дальнейшего совершенствования. Основная часть социальных выплат направляется на жилищную поддержку и переезд семей, включенных в квоту иммиграции. Не соответствует требованиям сегодняшнего дня механизм жилищного обустройства, вследствие чего около половины семей оралманов не имеют жилья.
Отсутствует комплексный подход и координация действий органов государственного управления, занятых решением миграционных вопросов.
По данным местных исполнительных органов третья часть этнических иммигрантов трудоспособного возраста не занята трудовой деятельностью.
Низка эффективность имиджевой и информационно-пропагандистской работы среди представителей казахской диаспоры в зарубежных странах.
Оралманы испытывают затруднения в получении профессионального образования, устройстве детей в дошкольные учреждения.
Все это и предопределило разработку настоящей Программы.
В определении основных направлений Программы использовался международный опыт регулирования этнической миграции (Израиль, Германия) в части организации приема, расселения и адаптации мигрантов; использования миграционных процессов в интересах социально-экономического развития регионов.

4. Цель и задачи Программы

Целью Программы является рациональное расселение и содействие в обустройстве и интеграции этническим иммигрантам, бывшим гражданам Казахстана, прибывшим для осуществления трудовой деятельности на территории Республики Казахстан, гражданам Казахстана, проживающим в неблагополучных районах страны в интересах демографического и социально-экономического развития регионов и реализации потенциала участников Программы.
Основными задачами Программы являются:
стимулирование расселения участников Программы в соответствии с потребностями экономики в трудовых ресурсах и реализации прорывных проектов;
разработка и реализация новых механизмов, предусматривающих комплексное решение вопросов социальной поддержки участников Программы;
обеспечение участников Программы жильем путем кредитования жилищного строительства и покупки жилья;
обеспечение устойчивой занятости участников Программы;
совершенствование нормативной правовой базы управления миграционными процессами.

5. Основные направления и механизм реализации Программы

5.1. Участники Программы

Участниками Программы являются:
1) этнические иммигранты;
2) бывшие граждане Казахстана, прибывшие для осуществления трудовой деятельности на территории Республики Казахстан;
3) граждане Республики Казахстан, проживающие в неблагополучных районах страны.

5.2. Зоны расселения участников Программы

В соответствии со Стратегией территориального развития Республики Казахстан до 2015 года основными макрозонами расселения участников Программы будут являться Северная, Южная и Центральная оси территориального развития. Внутри макрозон расселение участников Программы будет осуществляться:
а) вокруг городов - лидеров и опорных городов национального и регионального уровней. Предполагается сформировать сеть малых городов-спутников с присущими им экономической специализацией и развитыми локальными рынками труда. По расчетам, для реализации 45 прорывных проектов в городах - лидерах и опорных городах потребуется не менее 390 тыс. работников;
б) в приграничных населенных пунктах для:
стабилизации численности населения;
повышения административной значимости крупных приграничных районов и предупреждения демографического давления (стихийная внешняя миграция) со стороны трудоизбыточных регионов соседних государств;
в) в сельских населенных пунктах с высоким и средним потенциалом.
Потенциальная емкость таких населенных пунктов по Северной оси территориального развития составляет - 342,2 тыс. чел., Южной - 898,6 тыс. и Центральной - 77,7 тыс. чел.

5.3. Стимулирование расселения участников Программы

5.3.1. Расселение

Решение об участии, выборе места проживания и рода деятельности в зонах расселения будет приниматься на добровольной основе.
При этом определение численности участников Программы и их распределение по зонам развития будет осуществляться в соответствии со стратегическими планами социально-экономического развития регионов с учетом территориального размещения производительных сил и потребностей экономики в трудовых ресурсах.
Участие в Программе будет определяться для:
этнических иммигрантов - в рамках ежегодной квоты иммиграции оралманов;
бывших граждан Казахстана, прибывших для осуществления трудовой деятельности - в рамках ежегодной квоты на привлечение иностранной рабочей силы для трудовой деятельности на территории Республики Казахстан;
граждан Казахстана, проживающих в неблагополучных территориях страны - на основе квоты для переселения внутренних мигрантов.

5.3.2. Социальная поддержка

Сноска. Подраздел 5.3.2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 29.12.2009 № 2218.

Участники Программы и члены их семей получат право на социальную поддержку, дифференцированную по категориям участников Программы и зонам расселения.
Социальная поддержка включает для:
1) этнических иммигрантов:
приоритетное включение в квоту иммиграции оралманов, имеющих соответствующее образование, квалификацию и опыт работы в том или ином секторе экономики;
бесплатное предоставление адаптационных услуг (за счет средств республиканского бюджета);
выплату единовременного пособия, возмещение расходов по проезду и провозу имущества (за счет средств республиканского бюджета) дифференцированного по осям расселения.
Для определения размеров единовременного пособия будут установлены поправочные коэффициенты (для макрозон Северной оси - 2,0; Центральной - 1,7; Южной - 1,0);
2) граждан Казахстана, проживающих в неблагополучных районах страны:
профессиональную подготовку и переподготовку (за счет средств местных бюджетов);
3) бывших граждан Казахстана:
предоставление права на постоянное проживание и приобретение гражданства Республики Казахстан.
Для всех участников Программы предусматриваются равные условия по обеспечению жильем.

5.3.3. Обеспечение жильем

Сноска. Подраздел 5.3.3 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 21.04.2009 № 561; от 29.12.2009 № 2218; от 28.04.2010 № 359 (порядок введения в действие см. п. 2); от 03.07.2010 № 703 (порядок введения в действие см. п.2); от 28.11.2010 № 1252 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 03.12.2011 № 1445; от 21.10.2014 № 1120.

Предполагается, что все участники Программы будут обеспечены жильем. При этом жилищный фонд будет складываться за счет восстановления, строительства и покупки жилья, в городах Астана и Алматы за счет аренды жилья.
Строительство и покупка жилья, а также восстановление ветхого жилья, находящегося в коммунальной собственности местных исполнительных органов, будет осуществляться за счет средств бюджетного кредита, предоставляемого из республиканского бюджета местным исполнительным органам.
За период 2009-2011 годы предусматривается обеспечить жильем 3269 семей - участников Программы.
Особое значение отводится строительству компактных поселений.
При этом будет использован опыт строительства типовых поселений (микрорайоны "Асар" г. Шымкент, "Байбесик" г. Алматы) с непосредственным участием оралманов. Преимущества такого типа строительства заключаются в обеспечении низкой себестоимости строительно-монтажных работ и занятости оралманов.
Для организации строительства и/или покупки жилья и/или теплицы местным исполнительным органам на основании заявок на участие в Программе и определения участников Программы будет предоставляться бюджетный кредит из республиканского бюджета по ставке вознаграждения, определяемой Правительством Республики Казахстан.
Стоимость строительства одного квадратного метра жилья определяется в соответствии с Государственной программой жилищного строительства в Республике Казахстан на 2008 - 2010 годы.
Порядок реализации жилья участникам пилотных проектов Программы определяется Правительством Республики Казахстан.
Местные исполнительные органы заключают договор поручения на выполнение агентских услуг по предоставлению займов участникам Программы с АО "ЖССБК".
Одновременно местные исполнительные органы полномочия заказчика строительства жилья могут возложить на социально-предпринимательские корпорации (далее - СПК).
АО "ЖССБК", участник Программы и местные исполнительные органы (СПК) заключают договор, в соответствии с которым:
1) участник Программы, кроме участника Программы в микрорайоне «Асар» города Шымкент Южно-Казахстанской области, заключает с АО «ЖССБК» договор о жилищных строительных сбережениях, осуществляет накопление минимально необходимой суммы по договору о жилищных строительных сбережениях на счете в АО «ЖССБК» не более 5,5 лет после завершения строительства и ввода в эксплуатацию жилья с целью получения жилищного займа на покупку жилья, и после накопления минимально необходимой суммы и выполнения всех условий по договору о жилищных строительных сбережениях предоставляет в АО «ЖССБК» документы для получения жилищного займа по ставке 4,5 % годовых под залог приобретаемого жилья;
участник Программы в микрорайоне «Асар» города Шымкент Южно-Казахстанской области заключает с АО «ЖССБК» договор о жилищных строительных сбережениях, осуществляет накопление минимально необходимой суммы по договору о жилищных строительных сбережениях на счете в АО «ЖССБК» до 31 декабря 2022 года с целью получения жилищного займа на покупку жилья, и после накопления минимально необходимой суммы и выполнения всех условий по договору о жилищных строительных сбережениях предоставляет в АО «ЖССБК» документы для получения жилищного займа по ставке до 4,5 % годовых под залог приобретаемого жилья;
2) АО «ЖССБК»:
заключает с участником Программы, кроме участника Программы в микрорайоне «Асар» города Шымкент Южно-Казахстанской области, договор о жилищных строительных сбережениях, в соответствии с которыми участник Программы осуществляет накопление минимально необходимой суммы по договору о жилищных строительных сбережениях на счете в АО «ЖССБК» в течение не более 5,5 лет после завершения строительства и ввода в эксплуатацию жилья с целью получения жилищного займа на покупку жилья, и после накопления участником Программы минимально необходимой суммы и выполнения всех условий по договору о жилищных строительных сбережениях предоставляет участнику Программы жилищный займ на 10 лет по ставке 4,5 % годовых под залог приобретаемого жилья;
заключает с участником Программы в микрорайоне «Асар» города Шымкент Южно-Казахстанской области договор о жилищных строительных сбережениях, в соответствии с которым участник Программы осуществляет накопление минимально необходимой суммы по договору о жилищных строительных сбережениях на счете в АО «ЖССБК» до 31 декабря 2022 года с целью получения жилищного займа на покупку жилья, и после накопления участником Программы минимально необходимой суммы и выполнения всех условий по договору о жилищных строительных сбережениях предоставляет участнику Программы жилищный займ на срок до 15 лет по ставке до 4,5 % годовых под залог приобретаемого жилья;
после заключения договора банковского займа с участником Программы перечисляет средства в размере, равном стоимости жилья, на счет местного исполнительного органа (СПК);
3) местный исполнительный орган (СПК):
заключает договор с участником Программы на строительство и/или покупку жилья и/или теплицы;
привлекая застройщика, обеспечивает строительство и/или покупку жилья и/или теплицы для участника Программы;
если срок строительства и/или покупки жилья наступает ранее даты завершения срока накопления по договору, то местные исполнительные органы (СПК) предоставляют жилье участнику Программы в аренду со сроком на период накопления;
после получения информации от АО «ЖССБК» о выполнении участником Программы условий накопления для получения банковского займа на покупку жилья и возможности предоставления банковского займа оформляет с участником Программы договор купли-продажи жилья.
В последующие годы (не более 15 лет) участник Программы погашает жилищный займ банка. При кредитовании строительства или приобретении жилья участниками договора должны быть обеспечены следующие условия:
проведение местными исполнительными органами постоянного мониторинга по выполнению обязательств по договору займа участниками Программы;
проведение АО "ЖССБК" учета, администрирования и мониторинга займов, предоставленных участникам Программы.
Местные исполнительные органы предусматривают средства и обеспечивают строительство объектов магистральной инфраструктуры, разработку технико-экономического обоснования и проектно-сметной документации по строящимся объектам Программы и осуществляют отвод земельных участков для строительства жилья и инженерно-коммуникационной инфраструктуры.
В рамках настоящей Программы в 2009 году будут реализованы пилотные проекты в селе Красный Яр города Кокшетау Акмолинской области, городе Курчатов Восточно-Казахстанской области и микрорайоне "Асар" города Шымкент Южно-Казахстанской области, которыми предусматривается обеспечение жильем 1051 семей из числа участников Программы за счет средств СПК "Сарыарқа", "Ертіс" и "Оңтүстік", перечисленных в 2008 году в их уставный капитал.
Для жилищного обустройства, как в условиях компактного, так и при общем проживании, потребуется соответствующая социальная и инженерно-коммуникационная структура.
В рамках строительства детских садов, Программы "100 школ и 100 больниц" по республике в целом будет построено 3 детских сада, 4 школы. Для обеспечения условий компактного проживания будет проложено 201,4 км. дорог, введено в строй 131,92 км. водопроводных линий, 7 водозаборных станций, 75,74 км. электрических сетей и 1 котельня.
Местные исполнительные органы, а также работодатели могут устанавливать дополнительные меры социальной поддержки для участников Программы и членов их семей.
Участники Программы обязаны постоянно проживать в местах первичного расселения не менее трех лет. В случае выезда из зоны расселения ранее установленного срока участники Программы должны возвратить в полном объеме полученные компенсационные средства.

5.4. Обеспечение занятости участников Программы

Сноска. Подраздел 5.4 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 29.12.2009 № 2218.

С учетом стратегических программ и планов территориального размещения производительных сил для участников Программы предусматривается занятость в различных сферах - промышленности, строительстве, сельском хозяйстве, на гражданской службе (образование, здравоохранение, управление, социальное обслуживание). При этом будут использованы различные формы занятости: наемный труд, участие в малом и среднем бизнесе.
Участники Программы должны обладать соответствующим уровнем образования, квалификации и опытом работы в том или ином секторе экономики, а при необходимости быть готовыми к обучению и переобучению, организуемому местным исполнительным органом. В том случае, когда участники Программы намереваются открыть свое дело, они должны иметь соответствующий опыт и навыки, обладать определенными средствами для занятия бизнесом. Для стимулирования развития малого и среднего предпринимательства СПК будут предоставлять кредиты и оказывать иное содействие.
По расчетам в целом по стране в ходе реализации Программы будет обеспечена занятость 30 тыс. человек, из них две трети будут заняты в реальном секторе экономики - в промышленности, строительстве и сельском хозяйстве.
В макрозонах, отнесенных к Северной оси территориального развития преобладающей сферой занятости планируется сельскохозяйственное производство в связи с реализацией в данном регионе проектов, связанных с продовольственной безопасностью.
В районах Центральной оси расселения планируется обеспечить занятость в сельскохозяйственном производстве, а также в строительстве.
В районах Южной оси расселения подавляющая часть участников Программы будет обеспечена рабочими местами на предприятиях нефтегазового и горно-металлургического комплекса.

5.5. Организация переселения и адаптации участников Программы

5.5.1. Информационно-разъяснительная работа

Сноска. Подраздел 5.5.1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 25.06.2011 № 708 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

В целях подготовки переселения и ускорения адаптации участников Программы в зонах расселения Министерством внутренних дел Республики Казахстан (далее - уполномоченный орган) с участием заинтересованных государственных органов будут разработаны ориентационные справочные материалы.
Ориентационные справочные материалы призваны ознакомить потенциальных участников Программы с условиями социально-экономического развития Казахстана, внутренней и внешней политикой, успехами и достижениями республики, уровнем жизни населения. Они должны содержать информацию о целях и задачах Программы, об условиях переезда, правах и обязанностях участников Программы, состоянии и структуре спроса на рабочую силу на региональных рынках труда, о возможностях решения жилищного вопроса.
Информационная разъяснительная работа будет проводиться:
за рубежом дипломатическими представительствами и консульскими учреждениями Республики Казахстан, международными организациями (распространение информационных материалов, встречи, беседы, организация культурного обмена и так далее);
внутри страны - государственными центральными и местными исполнительными органами (информирование на основе широкого использования средств массовой информации, консультирование, встречи).
Предполагается также широкое освещение хода и результатов реализации Программы с использованием СМИ.

5.5.2. Организация переселения и первичной адаптации

Сноска. Подраздел 5.5.2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 28.04.2010 № 359 (порядок введения в действие см. п. 2).

Организация работы по переселению участников Программы, проживающих за рубежом, а также проживающих на территории неблагополучных районов страны, будет осуществляться уполномоченным органом, при непосредственном участии сотрудников дипломатических представительств и консульских учреждений Республики Казахстан и местных исполнительных органов.
В связи с этим предполагается возложить на:
1) уполномоченный орган:
определение порядка переселения, перечня и объема предоставляемых участникам Программы адаптационных услуг;
организацию работы по выдаче заключения об участии в Программе;
организацию взаимодействия и координацию деятельности центральных и местных исполнительных органов;
вовлечение в подготовку и реализацию Программы, представителей бизнеса и иных общественных объединений;
контроль за организацией переселения и предоставлением услуг по первичной адаптации;
контроль за реализацией региональных программ содействия переезду и расселению участников Программы;
2) дипломатические представительства и консульские учреждения Республики Казахстан:
проведение информационно-разъяснительной работы, консультирование потенциильных участников Программы по вопросам переселения;
учет лиц, обратившихся с заявлением об участии в Программе (прием заявлений и иных документов, необходимых для получения статуса участника Программы, их регистрация и пересылка в уполномоченный орган);
подготовку необходимых документов для переселения участников Программы при положительном заключении уполномоченного органа;
содействие участникам Программы в оформлении визы (при необходимости);
определение сроков переселения;
регистрацию и вручение участникам Программы удостоверений установленного образца;
3) местные исполнительные органы - разработку и реализацию региональных программ содействия переезду и расселению участников Программы, в которых будут предусмотрены:
потребность в рабочей силе на рынках труда зон расселения;
количество участников;
условия приема и обустройства переселенцев в зонах расселения, предоставления им жилья;
реализация мероприятий по созданию (развитию) социальной, инженерной и коммуникационной инфраструктуры;
источники финансирования;
оказание адаптационных услуг;
информационно-разъяснительная работа.
Местными исполнительными органами будет проводиться:
оформление необходимых для переселения и получения статуса участника Программы документов при положительном заключении территориального подразделения уполномоченного органа;
регистрация и вручение участнику Программы удостоверения установленного образца;
определение сроков переселения;
обеспечение участников Программы мерами социальной поддержки;
организация первичного расселения.

5.6. Управление реализацией Программы

Координатором Программы является уполномоченный орган.
Исполнителями Программы являются центральные и местные исполнительные органы, а также заинтересованные организации.
В целях повышения эффективности управления Программой формируется единый централизованный информационный банк данных. В нем будет аккумулирована информация об участниках Программы и членах их семей на каждой стадии переселения (подача заявления, пересечение государственной границы, прибытие на территорию зон расселения, трудоустройство, получение разрешения на временное проживание, вида на жительство, приобретение гражданства), а также о предоставлении им социальной поддержки.
Для мониторинга хода реализации Программы будет создана Межведомственная комиссия, утверждаемая Правительством Республики Казахстан.

5.7. Нормативное правовое обеспечение Программы

Новые подходы к регулированию миграционных процессов и оказанию социальной поддержки потребуют соответствующего нормативного правового обеспечения.
Будут внесены изменения в Закон Республики Казахстан от 13 декабря 1997 года "О миграции населения".
Для законодательного закрепления определения численности участников Программы будут внесены изменения и дополнения в порядок формирования квоты иммиграции оралманов; квоты на привлечение иностранной рабочей силы.
В Закон Республики Казахстан от 20 декабря 1991 года "О гражданстве Республики Казахстан" и постановление Правительства Республики Казахстан от 28 января 2000 года № 136 "Отдельные вопросы правового регулирования пребывания иностранцев в Республике Казахстан" будут внесены изменения, связанные с упрощением процедуры въезда и получения гражданства этническими иммигрантами, а также бывшими гражданами Казахстана, прибывшими для осуществления трудовой деятельности в рамках ежегодной квоты на привлечение иностранной рабочей силы.
Новый порядок жилищного обустройства и оказания социальной поддержки мигрантам потребует внесения соответствующих дополнений и изменений в законодательство Республики Казахстан, регулирующее жилищную, таможенную, социальную и миграционную сферы.
Реализация положений Программы с участием дипломатических представительств и консульских учреждений Республики Казахстан, уполномоченного органа и его территориальных органов, а также местных исполнительных органов по организации работы потребуют институциональных изменений в системе управления миграционными процессами.

6. Необходимые ресурсы и источники финансирования

Сноска. Раздел 6 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 21.04.2009 № 561; от 29.12.2009 № 2218; от 28.11.2010 № 1252(вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 25.06.2011 № 708 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 03.12.2011 № 1445.

Финансирование Программы будет осуществляться за счет и в пределах средств республиканского и местных бюджетов, а также иных источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.
Всего на реализацию Программы в 2009-2011 годах потребуется
67 689,6 млн. тенге, из них дополнительно 14 647,9 млн. тенге:
из республиканского бюджета:
в 2009 году - 12 441,8 млн. тенге;
в 2010 году - 26 330,8 млн. тенге, в том числе дополнительно 8 968,5 млн. тенге;
в 2011 году - 20 862,3 млн. тенге, в том числе дополнительно 5 679,4 млн. тенге;
из местных бюджетов:
в 2009 году - 25,8 млн. тенге;
из других источников:
в 2009 году - 8 028,9* млн. тенге;
* - 7 178,3 млн. тенге за счет социально-предпринимательских корпораций "Сарыарқа", "Ертіс" и "Оңтүстік", перечисленных в 2008 году в их уставный капитал на реализацию пилотных проектов в рамках Государственной программы жилищного строительства в Республике Казахстан на 2008-2010 годы.
- 850,6 млн. тенге - на развитие тепличного хозяйства в микрорайоне "Асар" города Шымкента Южно-Казахстанской области за счет АО "ФНБ "Самрук-Казына".
Расходы на реализацию Программы в 2010-2011 годах будут уточняться в законе о республиканском бюджете на соответствующий финансовый период.
Целевое расходование средств республиканского бюджета на реализацию Программы обеспечивается путем осуществления государственного финансового контроля.

7. Ожидаемые результаты

Реализация Программы:
позволит упорядочить процессы этнической, внутренней и внешней миграции и подчинить их интересам социально-экономического развития регионов;
приведет к повышению качества жизни значительной части этнических иммигрантов и внутренних мигрантов;
будет стимулировать возвращение в страну граждан различных национальностей, выехавших из Казахстана;
предупредит возможное возникновение социальных рисков, связанных с трудностями адаптации и интеграции мигрантов, безработицей и стихийной миграцией;
обеспечит дальнейшее развитие процессов национальной консолидации, укрепление социальной стабильности и согласия, улучшение демографической ситуации.

8. План мероприятий по реализации Программы
"Нұрлы көш" на 2009-2011 годы

Сноска. Раздел 8 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 21.04.2009 № 561; от 10.11.2009 № 1803; от 29.12.2009 № 2218; от 28.04.2010 № 359 (порядок введения в действие см. п. 2); от 03.07.2010 № 703 (порядок введения в действие см. п.2); от 28.11.2010 № 1252(вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 25.06.2011 № 708 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 03.12.2011 № 1445.

№ п/ п	Мероприятие	Форма завершения	Ответ- ственные за исполне- ние	Срок испол- нения	Предпо- лагае- мые расходы, (млн. тенге)	Источники финанси- рования
1	2	3	4	5	6	7
Правовое обеспечение реализации Программы
1.	Разработать проект Закона Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам миграционных процессов»	Проект Закона Республики Казахстан	МТСЗН (созыв), МВД, МЭБП, МСХ	IV квартал 2009 года	Не тре- буются	-
2.	Внести изменения и дополнения в постановления Правительства Республики Казахстан: от 28 января 2000 года № 136 «Отдельные вопросы правово- го регулирования пребывания иностранцев в Республике Казахстан»; от 19 июня 2001 года № 836 «О мерах по реали- зации Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года «О занятости населения»»; от 29 сентября 2007 года № 858 «Об утверждении Правил включения в квоту иммигра- ции оралманов»	Проект постановления Правительства Республики Казахстан	МТСЗН (созыв), МВД	III квартал 2009 года	Не тре- буются	-
3.	Внести предложе- ния по увеличе- нию численности работников загранучреждений Министерства иностранных дел, Комитета по миграции Минис- терства труда и социальной защиты населения и его террито- риальных органов	Предложения в Правительство Республики Казахстан	МТСЗН (созыв), МИД, МЭБП	I квартал 2009 года	Не тре- буются	-
4.	Внести предложения по разработке нормативных правовых актов, необходимых для реализации Программы	Предложения в Правительство Республики Казахстан	МТСЗН (созыв), МИД, МВД, МЭБП, МФ, МСХ	I квартал 2009 года	Не тре- буются	-
5.	Разработать Правила реализа- ции жилья в рамках Программы	Проект постановления Правительства Республики	МТСЗН (созыв), МФ, МЮ, МИТ, МЭБП, АО «ФНБ «Самрук- Казына»	Март 2009 года	Не тре- буются	-
Организационные мероприятия по реализации Программы
6.	Создать Межведомственную комиссию по осуществлению мониторинга за реализацией Программы	Проект постановления Правительства Республики Казахстан	МТСЗН (созыв), МЭБП, заинтере- сованные государ- ственные органы	I квартал 2009 года	Не тре- буются	-
7.	Разработать региональные программы содействия пере- езду и расселе- нию участников Программы	Решения местных исполнитель- ных органов	акимы областей	Январь 2009 года	Не тре- буются	-
8.	Определить: 1) категории зон расселения, их потенциалоем- кость, обеспе- ченность трудо- выми ресурсами, соответствующей инфраструктурой; 2) время (этап- ность) переселе- ния участников проекта (в соответствии с принятыми государственными и региональными программами)	Информация в Правительство Республики Казахстан	МТСЗН (созыв), акимы областей	Январь 2009 года	Не тре- буются	-
9.	Разработать методические рекомендации по взаимодействию центральных и местных исполни- тельных органов по реализации Программы	Методические рекомендации	МТСЗН	Март 2009 года	Не тре- буются	-
10.	Организовать обучение специа- листов государ- ственных органов, занимающихся реализацией Программы	Семинары	МТСЗН	Январь- март 2009 года	2009 г. - 0,9	Республи- канский бюджет
11.	Организовать взаимодействие с организациями казахских диас- пор зарубежных стран по вопро- сам реализации Программы	Встречи, семинары	МИД, МВД	Пос- тоянно	Не тре- буются	-
12.	Оказание кон- сульской помощи для участников Программы, проживающих за рубежом	Консульская помощь	МИД	Пос- тоянно	Не тре- буются	-
13.	Создание единой автоматизирован- ной информацион- ной системы, обеспечивающей учет участников Программы	Автоматизиро- ванная информацион- ная система	МТСЗН	2009 год	2009 г. - 10,0	Республи- канский бюджет
14.	Разработать формы отчетов государственных органов о реали- зации Программы	Приказ МТСЗН	МТСЗН	Февраль 2009 года	Не тре- буются	-
15.	Предоставить участникам Программы льготные ипотечные кредиты на жилищное обустройство через систему жилищных строительных сбережений, в том числе: в 2010 году на реализацию пилотных проектов в селе Коктау Хромтауского района Актюбинской области, городе Усть- Каменогорске Восточно- Казахстанской области, селе Курык Каракиянского района и селе Батыр Мунайлинского района Мангистауской области, селе Байтерек Кызылжарского района Северо- Казахстанской области, микрорайоне "Асар" города Шымкента Южно- Казахстанской области; в 2011 году на реализацию пилотных проектов в селе Коктау Хромтауского района Актюбинской области, городе Усть-Каменогор- ске Восточно- Казахстанской области, селе Кендерли Каракиянского района Мангистауской области, селе Байтерек Кызылжарского района Северо- Казахстанской области, микрорайоне "Асар" города Шымкента Южно- Казахстанской области	Информация в МВД	акимы областей, АДСиЖКХ	Январь 2011- 2012 годы	2010 г. - 8 968,5 2011 г. - 5 679,4	Республи- канский бюджет
16.	Оказание социальной помощи оралманам	Информация в Правительство Республики Казахстан	МВД (созыв), МТСЗН	Январь 2010- 2012 годы	2009 г. - 12 428,9 2010 г. - 8 548,9 2011 г. - 5 325,8	Республи- канский бюджет
17.	Развитие социальной инфраструктуры в зонах расселения участников Программы, в том числе в 2010 году на реализацию пилотных проектов в селе Коктау Хромтауского района Актюбинской области, городе Усть- Каменогорске Восточно- Казахстанской области, микрорайоне "Асар" города Шымкента Южно- Казахстанской области	Информация в Правительство Республики Казахстан	МВД (созыв), МЭРТ, МОН, акимы областей	Январь 2010- 2012 годы	2010 г. - 2 336,3 2011 г. - 2 415,4	Республи- канский бюджет
18.	Развитие инженерно- коммуникационной инфраструктуры в зонах расселения участников Программы, в том числе: в 2010 году на реализацию пилотных проектов в селе Коктау Хромтауского района Актюбинской области, городе Усть- Каменогорске Восточно- Казахстанской области, селе Курык Каракиянского района и селе Батыр Мунайлинского района Мангистауской области, селе Байтерек Кызылжарского района Северо- Казахстанской области, микрорайоне "Асар" города Шымкента Южно- Казахстанской области; в 2011 году на реализацию пилотных проектов в селе Коктау Хромтауского района Актюбинской области, городе Усть-Каменогор- ске Восточно- Казахстанской области, селе Кендерли Каракиянского района Мангистауской области, селе Байтерек Кызылжарского района Северо- Казахстанской области, микрорайоне "Асар" города Шымкента Южно- Казахстанской области	Информация в МВД	акимы областей, АДСиЖКХ	Январь 2011- 2012 годы	2010 г. - 5 626,5 2011 г. - 6 662,0	Республи- канский бюджет
18-1.	Реализация пилотных проектов в селе Красный Яр города Кокшетау Акмолинской области, в городе Курчатов Восточно- Казахстанской области, микрорайоне «Асар» города Шымкент Южно- Казахстанской области:	Информация в Правительство Республики Казахстан	МТСЗН (созыв), акимы Акмолин- ской области, ВКО, СПК «Сарыарқа», «Ертіс», «Оңтүстік» (по сог- ласованию)	Январь 2010 год
	- строительство жилья;	Информация в МТСЗН	акимы Акмолин- ской области, ВКО, ЮКО, СПК «Сарыарқа», «Ертіс», «Оңтүстік» (по сог- ласованию)	Декабрь 2009 год	2009 г.- 5 771,3	СПК «Сарыар- қа», «Ертіс», «Оңтүс- тік» (по согласо- ванию)
	- развитие инженерно- коммуникационной инфраструктуры	Информация в МТСЗН	акимы Акмолин- ской области, ВКО, ЮКО, СПК «Сарыарқа», «Ертіс», «Оңтүстік» (по сог- ласованию)	Декабрь 2009 год	2009 г.- 1 407,0	СПК «Сарыар- қа», «Ертіс», «Оңтүс- тік» (по согласо- ванию)
	строительство опорного пункта охраны порядка и отделения связи в микрорайоне "Асар" города Шымкента Южно- Казахстанской области	Информация в МТСЗН	аким ЮКО	Январь 2010 года	2009 г. - 25,8	Местный бюджет
19.	Развитие тепличного хозяйства в микрорайоне "Асар" города Шымкента Южно- Казахстанской области	Информация в МВД	аким ЮКО, СПК "Оңтүстік" (по согла- сованию)	Январь 2010- 2012 годы	2009 г. - 850,6 2010 г. - 850,6 2011 г. - 779,7	В 2009 году - АО "ФНБ "Самрук Казына", в 2010- 2011 годах - республи- канский бюджет
20.	Исключена постановлением Правительства РК от 29.12.2009 № 2218
Информационное сопровождение
21.	Подготовить ориентационные справочные материалы в целях проведения информационно- разъяснительной работы среди потенциальных участников Программы	Материалы, публикации в СМИ, буклеты, брошюры	МВД (созыв), МИД	пос- тоянно	2009 г. - 2,0	Республи- канский бюджет
22.	Исключена постановлением Правительства РК от 29.12.2009 № 2218

Всего средств республиканского 67 689,6 млн. тенге, в том числе
и местных бюджетов: дополнительно 14 647,9 млн. тенге
В том числе: в 2009 году - 12 441,8;
республиканский бюджет: в 2010 году - 26 330,8 в том числе
дополнительно 8 968,5;
в 2011 году - 20 862,3 в том числе
дополнительно 5 679,4
местный бюджет: в 2009 году - 25,8
из других источников (АО "ФНБ в 2009 году - 8 028,9**
"Самрук-Казына", СПК):

* Расходы на реализацию Программы в 2010-2011 годах будут уточняться в законе о республиканском бюджете на соответствующие финансовые периоды.
** 7 178,3 млн. тенге за счет социально-предпринимательских корпораций "Сарыарқа", "Ертіс" и "Оңтүстік", перечисленных в 2008 году в их уставный капитал на реализацию пилотных проектов в рамках Государственной программы жилищного строительства в Республике Казахстан на 2008-2010 годы.
- 850,6 млн. тенге - на развитие тепличного хозяйства в микрорайоне "Асар" города Шымкента Южно-Казахстанской области за счет АО "ФНБ "Самрук-Казына".

Примечание: расшифровка аббревиатур:

Сноска. Примечание с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 03.07.2010 № 703 (порядок введения в действие см. п.2).

МТСЗН - Министерство труда и социальной защиты населения
Республики Казахстан
МЭБП - Министерство экономики и бюджетного планирования
Республики Казахстан
МИД - Министерство иностранных дел Республики Казахстан
МВД - Министерство внутренних дел Республики Казахстан
МОН - Министерство образования и науки Республики
Казахстан
МФ - Министерство финансов Республики Казахстан
МИТ - Министерство индустрии и торговли Республики
Казахстан
МСХ - Министерство сельского хозяйства Республики
Казахстан
МЗ - Министерство здравоохранения Республики Казахстан
МЭРТ - Министерство экономического развития и торговли
Республики Казахстан
АДСиЖКХ - Агентство Республики Казахстан по делам
строительства и жилищно-коммунального хозяйства
АО "ФНБ - акционерное общество "Фонд национального
"Самрук-Казына" благосостояния "Самрук-Казына"
СПК - социально-предпринимательская корпорация
СМИ - средства массовой информации