Жануарлардың және құстардың кейбір инвазиялық ауруларын алдын алу және жою жөніндегі ветеринариялық ережелерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2004 жылғы 22 қыркүйектегі N 511 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2004 жылғы 12 қазанда тіркелді. Тіркеу N 3144. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2012 жылғы 17 қаңтардағы № 10-1/18 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2012.01.17 № 10-1/18 (қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабы 2 тармағына және 8-бабы 8) тармақшаларына сәйкес, бұйырамын:
1. Қоса беріліп отырғандары бекітілсін:
1) күйісті жануарлардың дикроцелиоз ауруын алдын алу және жою жөніндегі ветеринариялық ережесі;
2) құстардың кокцидиозын алдын алу және жою жөніндегі ветеринариялық ережесі.
2. Ветеринария департаменті Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің облыстық, Астана және Алматы қалалары аумақтық басқармаларымен бірге, заңнамада анықталған тәртіп бойынша, осы бұйрықтан туындайтын қажетті шараларды қабылдасын.
3. Осы бұйрықтың орындалуына бақылау жүргізу, Ветеринария департаментінің директоры Қожамұратов А.Ә. жүктелсін.
4. Осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінен мемлекеттік тіркеуден өткен күнінен бастап күшіне енеді.

Министр

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2004 жылғы 22 қыркүйектегі
"Жануарлардың және құстардың
кейбір инвазиялық ауруларын
алдын алу және жою жөніндегі
ветеринариялық ережелерін
бекіту туралы" N 511
бұйрығымен бекітілген

Күйісті жануарлардың дикроцелиоз ауруын алдын алу
және жою жөніндегі ветеринариялық ережесі

Осы Жануарлардың дикроцелиоз ауруын алдын алу және жою жөніндегі ветеринариялық ережесі (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес, жеке және заңды тұлғалардың міндетті түрде ветеринариялық іс-шараларды ұйымдастыру және орындау тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ережелері

1. Дикроцелиоз - үй және жабайы күйіс малдарының өт жолдарында паразиттік тіршілік ететін, Dіcrocelіum lanceatum трематодасы туғызатын кең таралған созылмалы ауру. Мал организмінің әлсіреуімен, ас қорыту қызметінің бұзылуымен (іш өту, іш қатуымен алмасып отырады), кеуде және жақ асты қуысының домбығып ісінуімен сипатталады.
Аурудың қоздырғышы - пішіні ланцет тәріздес, трематода, ұзындығы 1 см. дейін, ені 2 мм дейін, жұмыртқалары ұсақ, қара қоңыр қалың қабыршақты ассиметриялы және бір ұшында қақпашасы бар. Паразит үш иелерінде дамиды: дефинитивті иесі - үй және жабайы күйіс малдары, аралық иелері - жер үстіндегі моллюскалар, қосымша иелері - құмырсқалар. Дикроцелий жұмыртқалары сыртқы ортаның әсеріне төзімді, дикроцелийдің жұмыртқалары өзінің инвазивтілігін сақтай отырып, моллюскелердің және құмырсқалардың денесінде сақталып қыстап қалуы мүмкін.

2. Өмірлік диагнозы эпизоотологиялық, клиникалық мәліметтерді ескере отырып, нәжіс сынамасынан гельминтокопрологиялық тәсілмен дикроцелий жұмыртқасын анықтау негізінде қойылады.
Өлгеннен кейінгі диагноз бауырдағы патологоанатомиялық өзгерістер мен дикроцелидің табылуы нәтижесінде қойылады.

2. Жануарлардың дикроцелиозінен таза
аумақта жүргізілетін алдын алу шаралары

3. Жануарлардың дикроцелиозын алдын алу үшін келесі шаралар жүргізіледі:
1) эпизоотологиялық бағалау мақсатында, жыл сайын көктемгі-жазғы кезеңде гельминтокапрологиялық әдістермен таңдамалы түрде жануарлар дикроцелиозге тексеріледі, жайылымда жер үстіңгі моллюскалар және құмырсқалардың болуына және олардың орналасу тығыздығы, олардың дикроцелиидің жұмыртқаларымен жұқтырылғандығын анықтаумен жүргізіледі, ауру анықталған жағдайда мал бастарының барлығына гельминтокапрологиялық зерттеу және ауру малдарға дегельминтизация жүргізіледі;
2) жануарларды ашық кепкен жер телімдерінде жаю және таза суаттардан суару, қоздырушының сыртқы ортада дамуын ескере отырып, өз уақытында жайылымдарды ауыстыру қамтамасыз етіледі.

4. Жануарлар шаруашылық субъектілеріне тасымалдап әкелінер алдында немесе олардан тасымалдап шығарылар алдында дикроцелиозге гельминтокопрологиялық әдіспен тексеріледі, гельминттер табылған жағдайда малдарға дегельминтизация жүргізіледі және толық жазылғанға дейін бақылап отырады.

5. Қи-нәжісті тазарту оны залалсыздандыру, мал қораларына және серуендеу-азықтандыру аулаларына және малдардың экскременттерімен жанасатын сыртқы ортаның басқа объектілеріне дезинвазия жүргізіледі.

3. Жануарлардың дикроцелиозінен таза емес
аумақта жүргізілетін жою шаралары

6. Малдардың дикроцелиозінен қолайсыз шаруашылық субъектілерінде келесі шаралар жүргізіледі:
1) малдарды байлауда немесе байлаулы-серуенді бағып ұстау ұйымдастырылады;
2) эпизоотологиялық бағалау мақсатында, жыл сайын көктемгі-жазғы кезеңде жайылым, жер үстіңгі моллюскалар және құмырсқалардың болуына және олардың орналасу тығыздығына тексеріледі, дикроцелиидің жұмыртқаларымен жұқтырылғандығы анықталған жағдайда, жайылымға сау малдарды жаюға тиым салынады;
3) моллюскалардың санын азайту үшін (дикроцелийлердің аралық иелері) жайылым бұталардан және тастардан тазартылады, дақылдық шөптер егіледі немесе инсектицидтік препараттармен моллюскаларға қарсы өңдеу жүргізіледі;
4) жыл-сайын қараша-желтоқсан айларында емдік-сақтандыру дегельминтизациясы жүргізіледі;
5) дегельминтизация жүргізу үшін Қазақстан Республикасында тіркелген антигельминтиктер қолданылады.

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2004 жылғы 22 қыркүйектегі
"Жануарлардың және құстардың
кейбір инвазиялық ауруларын
алдын алу және жою жөніндегі
ветеринариялық ережелерін
бекіту туралы" N 511
бұйрығымен бекітілген

Құстардың кокцидиозын алдын алу және
жою жөніндегі ветеринариялық ережесі

Осы Құстардың кокцидиозын алдын алу және жою шаралары туралы ветеринариялық ережесі (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасы "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес жеке және заңды тұлғалардың міндетті түрде орындайтын ветеринариялық іс-шараларды ұйымдастыру және орындау тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ережелері

1. Құстардың кокцидиозы - тауықтың, күрке тауықтың, қаздардың, үйректердің 15-90 күндік жастағы балапандары ауыратын кеңінен тараған протозойлық ауру. Ересектеу жас құстар және үлкен құстар сирек ауырады, кокцидилерді тасымалдаушы болып табылады.
Қоздырғыштары - эймериялар (кокцидиялар). Күрделі даму циклына жатқызылады; бұл циклдің бір бөлімінің дамуы құс организмінде өтеді және ооцистің (эндогенді стадия) құрылуымен аяқталады, келесі бөлімі - сыртқы ортада (экзогенді стадия) жалғасады. Індеттің қоздырушысының көзі - ауру құстар және эймериотасымалдаушылар. Жұқтыру жолы - алиментарлық. Эймериялар ішек жолының кілегей қабығында орналасады.

2. Кокцидиозға диагноз, эпизоотологиялық, клиникалық, патологанатомиялық және нәжістерге, патматериалдарға жүргізілген зертханалық зерттеулердің нәтижелерін негізге ала отырып қойылады.

2. Құстардың кокцидиозынан ветеринариялық-санитарлық
таза аумақтағы жүргізілетін алдын алу шаралары

3. Құстардың кокцидиоз ауруын алдын алу мақсатындағы қажетті шаралар:
1) құстарды қалың топтап өсіруге, қораларда ылғалдылықтың жоғарылауына, үлкен құстар мен жас балапандардың араласып бағылуына, жем-азықтар және ас судың қи-нәжіспен ластануына жол бермеу;
2) құстарды толық құнды жем-азығымен қамтамасыз ету;
3) құс қораларын құстарды кезекті отырғызуға дайындау кезеңінде бөлмелерге, серуен алаңдарына, жабдықтарға және құрал-саймандарға дезинвазия жүргізу;
4) әрбір қораның кіре берістегі есік алдарына дезтосқауыл орнатылады және құс қораларына бөгде кісілердің, және ауру құстарды бағып күтуші тұлғалардың кіруіне рұқсат етілмейді;
5) шаруашылық субъектілерінің аумақтары қи-нәжістерден тазартылып және оларға биотермиялық залалсыздандыру жүргізіледі;
6) құстарға тұрақты түрде азыққа немесе ас суына кокцидиостатиктерді ауруды алдын алуға арналып ұсынылған ережемен қолдану.

4. Құстардың балапандарын батареялық торларда немесе едені торланған секцияларда өсіреді.

5. Ооцистердің (кокцидиоздардың қоздырушылары) сыртқы ортаның әсерлеріне төзімді болуына байланысты, онда бір жылға дейін сақталынады, ал қарапайым дезинфекциялаушы заттар ооцистерді жоймайды, құс қораларын, құралдарды және мүліктерді дезинвазиялау үшін Қазақстан Республикасында тіркелген дезинфекциялық заттар қолданылады.

3. Эпизоотия ошағында және құстардың кокцидиозынан
таза емес бекеттегі аумақта жүргізілетін жою шаралары

6. Кокцидиоз шыққан жағдайда, ауру құс қораларындағы барлық құс бастарына азықпен немесе ас суымен кокцидиостатиктер емдеуге арналып ұсынылған ереженің дозасымен тағайындалады, әлсіз құстар етке сойылады. Құс қоралары, серуен алаңдары және құралдар күн сайын құс нәжістерінен тазартылып, механикалық тазарту жүргізіледі (астаулар, су қондырғыштар және басқа құстарды күтуге арналған заттар).

7. Алдын алу және емдеу мақсатында, тауық, күрке тауық, қаз және үйрек балапандарына келесі кокцидиостатиктерді қолданады: фармкокцид, химкокцид, кокцидиовит, кокцидин және басқа Қазақстан Республикасында тіркелген препараттарды, нұсқаулықтарында көрсетілген ережелеріне сәйкес қолданады.

8. Кокцидиоздың басым өршігуі кезінде кокцидиостатиктердің жоғары мөлшерін 5-7 күн аралығында, ал алдын алу мақсатында 60 күнге дейін төменгі мөлшерін қолданады.

9. Кокцидиостатиктерді қолдану ұзақтығы эпизоотиялық жағдайға және құстардың балапандарын өсірудің әдістеріне байланысты.

10. Құстардың балапандарын торларда өсіру кезінде препараттарды ауруды алдын алу мақсатында, бір залдан келесі залға ауыстырылған күннен бастап 10 күн бойы тағайындау ұсынылады. Қажет болған жағдайда 3-күндік үзілістен кейін препараттарды беру курсы жалғастырылады.

11. Құстардың балапандарын едендерде өсіру кезінде кокцидиостатиктерді алдын алу мақсатында 10-15 күндік жастағыларынан бастап екі-үш 10-күндік курстармен аралығында 3 күннен аспайтын үзіліспен тағайындайды. Қажет болған жағдайда препараттарды беруді қайталайды.

12. Етті құстарды қалың ауыстырылмайтын төсеніште өсіргенде кокцидиостатиктерді алдын алу мақсатында 10-15 күндік жасынан бастап күн сайын қолдану және союға 3-5 тәулік қалғанда қолдануды тоқтату ұсынылады.

13. Ұзақ уақыт бойы кокцидиостатиктің бір ғана түрін қолдануға болмайды, себебі кокцидиилерде оларға төзімділік пайда болуы мүмкін.

Об утверждении Ветеринарных правил по профилактике и ликвидации некоторых инвазионных болезней животных и птиц

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 22 сентября 2004 года № 511. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 12 октября 2004 года № 3144. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 17 января 2012 года № 10-1/18

Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 17.01.2012 № 10-1/18.

В соответствии с подпунктом 8 статьи 8 и пунктом 2 статьи 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии", приказываю:
1. Утвердить прилагаемые:
1) ветеринарные правила по профилактике и ликвидации дикроцелиоза животных;
2) ветеринарные правила по профилактике и ликвидации кокцидиозы птиц.
2. Департаменту ветеринарии совместно с областными территориальными управлениями, городов Астана и Алматы Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, в установленном законодательством порядке, принять необходимые меры, вытекающие из настоящего приказа.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на директора Департамента ветеринарии Кожумратова А. А.
4. Настоящий приказ вступает в силу со дня его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Министр

Утверждены
приказом Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан "Об утверждении
Ветеринарных правил по профилактике
и ликвидации некоторых инвазионных
болезней животных и птиц"
от 22 сентября 2004 г. N 511

Ветеринарные правила по профилактике
и ликвидации дикроцелиоза животных

Настоящие Ветеринарные правила по профилактике и ликвидации дикроцелиоза животных (далее - Правила) определяет порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

1. Общие положения

1. Дикроцелиоз - широко распространенное хроническое заболевание преимущественно домашних и диких жвачных, вызываемое трематодой Dicrocelium lanceatum, паразитирующий в желчных протоках. Заболевание характеризуется угнетением, нарушением функции пищеварения (поносы, чередующиеся с запорами), отеками в области груди и подчелюстного пространства. Дикроцелиозом болеет и человек.
Возбудитель болезни - плоская червь, ланцетовидной формы, длиной до 1см, шириной до 2 мм, яйца мелкие, темно-бурые, ассиметричные, с толстой скорлупой и с крышечкой на одном из полюсов. Паразит развивается в трех хозяевах: дефинитивный хозяин - домашние и дикие жвачные, промежуточный хозяин - наземные моллюски, дополнительный хозяин - муравьи. Яйца дикроцелий устойчивы к воздействию внешних факторов, личинки дикроцелий могут перезимовывать в моллюсках и муравьях, сохраняя жизнеспособность в почве.
2. Прижизненный диагноз устанавливается с учетом эпизоотологических, клинических данных, на основании обнаружения яйц дикроцелий гельминтокопрологическими методами в пробах фекалий.
Посмертный диагноз устанавливается с учетом патологоанатомических изменений в печени и обнаружения дикроцелий.

2. Мероприятия по профилактике,
проводимые на территории благополучной по дикроцелиозу животных

3. Для профилактики дикроцелиоза животных проводят следующие мероприятия:
1) с целью эпизоотологической оценки ежегодно в весенне-летний период выборочно обследуют животных гельминтокопрологическими методами на дикроцелиоз, пастбища на наличие и плотность заселения их наземными моллюсками и муравьями с определением их зараженности личинками дикроцелиев при установлении болезни проводят поголовное гельминтокопрологическое исследование и дегельминтизацию больных животных.
2) выпас животных на открытых суходольных участках и обеспечивают водопой из чистых водоисточников, обеспечивают своевременную смену пастбищ с учетом развития возбудителя во внешней среде.
4. Перед ввозом (вводом) или вывозом (выводом) из хозяйствующего субъекта животных подвергают гельминтокопрологическому обследованию на дикроцелиоз, при обнаружении гельминтов животных подвергают дегельминтизации и прослеживают их до полного оздоровления.
5. Проводят очистку навоза его обеззараживание и дезинвазию животноводческих помещений и выгульно-кормовых площадок и других объектов внешней среды, соприкасающихся экскрементами животных.

3. Мероприятия по ликвидации проводимые
на территории неблагополучной по дикроцелиозу животных

6. В неблагополучных по дикроцелиозу животных хозяйствующих субъектах проводят следующие мероприятия:
1) организуют стойловое или стойлово-выгульное содержание животных;
2) с целью эпизоотологической оценки ежегодно в весенне-летний период обследуют пастбища на наличие и плотность заселения их наземными моллюсками и муравьями, при установлении их зараженности личинками дикроцелиев не допускают пастьбу на них здоровых животных;
3) для снижения численности моллюсков (промежуточных хозяев дикроцелий), пастбища очищают от кустарников и камней, засевают культурными травами или проводят обработку против моллюсков, инсектицидными препаратами;
4) ежегодно проводят лечебно-профилактическую дегельминтизацию в ноябре-декабре месяцах;
5) для дегельминтизации применяют антигельминтики, зарегистрированные в Республике Казахстан.

Утверждены
приказом Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан "Об утверждении
Ветеринарных правил по профилактике
и ликвидации некоторых инвазионных
болезней животных и птиц"
от 22 сентября 2004 г. N 511

Ветеринарные правила по профилактике
и ликвидации кокцидиозы птиц

Настоящие Ветеринарные правила по профилактике и ликвидации кокцидиозы птиц (далее - Правила) определяет порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

1. Общие положения

1. Кокцидиозы птиц - широко распространенные протозойные болезни, поражающие цыплят, индюшат, гусят и утят, преимущественно в возрасте 15-90 дней. Молодняк более старшего возраста и взрослые птицы болеют редко, но часто являются носителями кокцидий.
Возбудители - эймерии (кокцидии). Имеют сложный цикл развития: часть этого цикла протекает в организме птиц и заканчивается формированием ооцист (эндогенные стадии), часть - во внешней среде (экзогенные стадии). Источник возбудителя инфекции - больная птица и эймерионосители. Путь заражения - алиментарный. Эймерии локализуются в слизистой оболочке кишечного тракта.
2. Диагноз на кокцидиоз необходимо ставить на основании эпизоотологических, клинических, патологоанатомических данных и результатов лабораторных исследований.

2. Мероприятия по профилактике,
проводимые на территории ветеринарно-санитарного благополучия

3. В целях профилактики заболевания птиц кокцидиозом необходимо:
1) не допускать скученного содержания птиц, повышенной влажности в помещениях, контакта молодняка со взрослой птицей, загрязнения корма и питьевой воды пометом;
2) обеспечивать птиц полноценными кормами;
3) в период подготовки птичников для очередной посадки птиц проводить дезинвазию помещений, выгулов, оборудования и инвентаря;
4) удалять помет с территорий хозяйствующего субъекта и подвергать его биотермическому обеззараживанию;
5) периодически применять птицам кокцидиостатики.
4. Молодняк птиц выращивают в батарейных клетках или секциях с сетчатым полом.
5. В связи с тем, что ооцисты (возбудители кокцидиозов) устойчивы к воздействиям внешней среды, сохраняются в ней до года, а обычные дезинфицирующие средства не убивают ооцисты, для дезинвазии птичников, оборудования и инвентаря следует применять дезинфицирующие средства, зарегистрированные в Республике Казахстан.

3. Мероприятия по ликвидации, проводимые в эпизоотическом
очаге и неблагополучном по кокцидиозу птиц пункте

6. При появлении кокцидиоза всему поголовью птиц неблагополучной группы назначают кокцидиостатики, слабую птицу убивают. Ежедневно проводят уборку помета, механическую очистку помещения, выгулов и оборудования (кормушек, поилок и других предметов ухода за птицей).
7. С профилактической и лечебной целью цыплятам, индюшатам, гусятам и утятам применяют следующие кокцидиостатики: фармкокцид, химкокцид, кокцидиовит, кокцидин и другие препараты, зарегистрированные в Республике Казахстан, согласно инструкции по их применению.
8. Максимальные дозы кокцидиостатиков назначают в течение 5-7 дней при вспышке кокцидиоза, а минимальные - с профилактической целью до 60 дней.
9. Длительность применения кокцидиостатиков зависит от эпизоотической обстановки и способов выращивания молодняка птиц.
10. При клеточном выращивании молодняка птиц препараты рекомендуется назначать с профилактической целью со дня перевода из одного зала в другой в течение 10 дней. При необходимости после 3-дневного перерыва курс дачи препаратов продолжают.
11. При напольном выращивании молодняка птиц кокцидиостатики назначают с профилактической целью, начиная с 10-15-дневного возраста двумя-тремя 10-дневными курсами с перерывом между ними не более 3 дней. При необходимости дачу препаратов повторяют.
12. При выращивании бройлеров на глубокой несменяемой подстилке рекомендуется применять кокцидиостатики с профилактической целью с 10-15-дневного возраста ежедневно и прекращать дачу за 3-5 суток до убоя.
13. Не следует продолжительное время использовать в хозяйстве один и тот же кокцидиостатик, так как кокцидии могут приобрести устойчивость к нему.