Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 1 ақпандағы N 4 қаулысы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2010 жылғы 9 наурызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 6113 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 тамыздағы № 198 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
Қолданушылардың назарына!
Қаулының қолданысқа енгізілу тәртібін 3-тармақтан қараңыз.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерін қалыптастыру жөніндегі мәселелерді реттейтін нормативтік құқықтық актілерді жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің (бұдан әрі – Агенттік) Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.

2. Агенттік Басқармасының "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару жүйелері болуына қойылатын талаптарды белгілеу туралы" 2007 жылғы 30 сәуірдегі № 130 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4712 тіркелген) күші жойылды деп танылсын.

3. Осы қаулы 2010 жылғы 1 қыркүйектен бастап қолданысқа енгізіледі.

4. Сақтандыру нарығының субъектілерін және басқа қаржы ұйымдарын қадағалау департаменті (Д.Ш. Қарақұлова):

1) Заң департаментімен (Н.В. Сәрсенова) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қолға алсын;

2) Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он күндік мерзімде осы қаулыны Агенттіктің мүдделі бөлімшелеріне, "Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы" заңды тұлғалар бірлестігіне мәлімет үшін жіберсін.

5. Агенттік Төрайымының қызметі (А.Ә.Кенже) Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдарында осы қаулыны жариялау шараларын қолға алсын.

6. Осы қаулының орындалуын бақылау Агенттік Төрайымының орынбасары А.Ө. Алдамбергенге жүктелсін.

Төрайым

Е. Бахмутова

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 1 ақпандағы № 4 қаулысымен бекітілді

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулық

1. Осы Нұсқаулық "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Заңына, сондай-ақ халықаралық тәжірибеде қабылданған сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару жөніндегі стандарттарға сәйкес әзірленді.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Нұсқаулықтың мақсаты сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында (бұдан әрі - Ұйымдар) барабар тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерін қалыптастыруға қойылатын, жүргізілетін операциялардың түрлері мен көлемін ескере отырып, тәуекелдерді тиімді анықтауды, бағалауды және шектеуді қамтамасыз ететін тәуекелдерді бақылау әдістемелерін қолдануды көздейтін талаптарды анықтау болып табылады.

2. Ұйымның директорлар кеңесі мен басқармасы тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің осы Нұсқаулықтың талаптарына сәйкес келуін қамтамасыз етеді және Ұйым бөлімшелерінің және қызметкерлерінің тәуекелдерді басқару және ішкі бақылауды жүзеге асыру саласындағы өз міндеттерін атқаруы үшін жағдай жасайды.

3. Осы Нұсқаулықтың мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) аджастер – функцияларына сақтандыру төлемі жөніндегі өтінішті қарау және сақтандыру жағдайы бойынша келтірілген зиян мөлшерін бағалау кіретін Ұйымның қызметкері;

2) андеррайтинг – актуарий белгілеген шегінде сақтандыру өтемін, сақтандыру шарттарын, франшиза немесе жабу деңгейін және сақтандыру тарифын анықтау мақсатындағы тәуекелдердің бағалануы негізінде өтініш берілген сақтандыру объектісін сақтандыруға немесе қайта сақтандыруға қабылдау бойынша рәсімдер кешені;

3) басқару есептілігі – ішкі бақылау мен Ұйымның қызметін бағалау құралы;

4) гэп – Ұйымның сыйақы ставкаларының өзгеруіне ұшыраған немесе белгілі бір мерзім ішінде өтелуі тиіс активтері мен міндеттемелерінің көлемін салыстыру негізінде пайыздық тәуекелді және өтімділік тәуекелін өлшеу әдістері;

5) жекелеп сақтандыру – жеке тұлғаларды сақтандыру;

6) комплаенс-бақылаушы – комплаенс-тәуекелді басқару саясаттың іске асырылуын бақылауды жүзеге асыру айрықша құзыретіне кіретін қызметкер;

7) корпоративті сақтандыру – заңды тұлғаларды сақтандыру;

8) кіріс қайта сақтандыру шарты – Ұйым қайта сақтанушының сақтандыру тәуекелдерінің бір бөлігін қабылдайтын қайта сақтандыру шарты;

9) қарсы серіктес – Ұйым ынтымақтасатын (немесе ынтымақтасуды жоспарлайтын), және Ұйым қатысатын мәміленің тарабы болып табылатын ұйым;

10) лимиттеу – қабылданатын тәуекелдердің сапалық, сандық шектеулерін белгілеу, Ұйымның операцияларына (мәмілелеріне) шектеулерді белгілеу.

Лимиттеу кезінде мынадай параметрлер анықталады:

лимит белгіленетін көрсеткіш;

лимит белгіленетін көрсеткішті өлшеу (есептеу) әдісі;

көрсеткіштің шекті (барынша жоғары, барынша төменгі) мәні;

11) мүдделер қайшылығы – қызметкерлердің, құрылымдық бөлімшелердің, комитеттердің мүліктік және өзге мүдделері арасындағы қайшылықтар, оның нәтижесінде бір тараптың әрекеттері (әрекетсіздіктері) басқа тарап үшін жағымсыз салдарын туғызады;

12) нетто-сыйлықақы – актуарийлік әдістер негізінде актуарий бағалаған, өзге де шығыстарын өтеуді есепке алмастан сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру жөнінде Ұйым қабылдаған міндеттемелері үшін ғана Ұйым төлеуі тиіс ақша сомасы;

13) сақтандыру тәуекелі – шығындарға (шығыстарға) әкелетін болжамдалатын оқиға, оның басталу жағдайына сақтандыру шарты жасалады;

14) стресс-тестинг – Ұйымның қаржылық жағдайына төтенше, бірақ Ұйымның қызметіне әсер етуі мүмкін ықтимал оқиғалардың әлеуетті әсер етуін өлшеу әдісі;

15) сыртқы аудитор – қаржылық есептілігі мен Ұйымның қаржылық есептілігімен байланысты басқа ақпараты туралы тәуелсіз пікірін білдіру мақсатында тексеруді жүзеге асыратын, Ұйымның штатында болмайтын тұлға;

16) сюрвейер – функцияларына сақтандыруға қабылданатын сақтандыру объектісін алдын ала қарау мен бағалау кіретін Ұйымның қызметкері не ақылы қызмет көрсету шартына сәйкес Ұйымға қызмет көрсететін заңды тұлға;

17) тәуекел – Ұйым қызметінің күтілетін нәтижесін алу бойынша сенімсіздікті немесе мүмкін еместігін туындататын жағдайлардың пайда болуы, материалдық шығындарға әкелу ықтималдығы;

18) тәуекелдерді басқару жүйесі – тәуекелдерді және олардың Ұйымның мақсаттарына жетуге ықпал ететін салдарын анықтау, бағалау, мониторинг жүргізу, төмендету мақсатында бүкіл Ұйым шегінде жүзеге асырылатын тұрақты құрылымдалған процесс;

19) тәуекелді бірегейлендіру – тәуекел элементтерін табу, тізбесін құру, және элементтерін сипаттау процесі;

20) тәуекелді өлшеу – тәуекелдің ықтималдығы дәрежесін және әлеуетті зиян мөлшерін анықтау оқиғаның басталуы ықтималдығын және салдарын математикалық жолмен ықтималдылық теориясы мен статистикалық деректер негізінде, үлкен сандар заңын қолдана отырып, бағалау арқылы жүзеге асырылады;

21) тәуекел картасы – бір "ось" бойынша тәуекелдің әсер ету күші мен маңыздылығы көрсетілген, ал екіншісінде оның пайда болу ықтималдылығы мен жиілігі көрсетілген кестеде орналастырылған Ұйым тәуекелдерінің шектеулі санының графикалық және жазба сипаттамасы;

22) тәуекел лимиті – қабылданатын тәуекелдің сандық не сапалық шектеуінің құралы;

23) топ – бас ұйымнан және оның еншілес ұйымдарынан, сондай-ақ бас ұйымның және (немесе) оның еншілес ұйымдарының капиталында қомақты қатысуы бар ұйымдардан құрылатын, және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келетін заңды тұлғалар тобы;

24) шығыс қайта сақтандыру шарты – Ұйым сақтандыру тәуекелдерінің бір бөлігін қайта сақтандыруға беретін қайта сақтандыру шарты;

25) ішкі аудит – басқару бақылаудың ажырамас элементі, ол арқылы ішкі аудит қызметі қолданыстағы заңнамаға, белгіленген ішкі ережелерге және критерийлерге, аудиттің халықаралық стандарттарына сәйкес келуі дәрежесін көрсету мақсатында ұйым қызметінің сандық және сапалық бағалауға келетін қаржылық есептілігін, сондай-ақ басқа деректер мен ақпаратты бағалайды;

26) ішкі бақылау – директорлар кеңесімен, басқармамен және Ұйымның басқа қызметкерлерімен жүзеге асырылатын, мынадай санаттар бойынша мақсатқа жетуді қамтамасыз етуге бағытталған процесс:

қызметінің тиімділігі;

қаржылық және басқару ақпараттың сенімділігі, толықтығы мен уақтылылығы;

Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтау;

27) ішкі бақылау жүйесі – бақылау процедураларының, іс-шаралардың және әдістемелердің жиынтығы, олар мынаны қамтамасыз етеді:

Ұйымның қаржы-шаруашылық қызметін тиісінше және тиімді жүргізуін;

Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын орындалуын;

жауапкершілікті тиімді бөлуін;

Ұйым қызметкерлерінің басшылықтың өкімдерін уақтылы және тиісінше орындауын;

мүліктің сақталуын қамтамасыз етуді;

алаяқтық фактілердің және басқарушылық кемшіліктердің алдын алуды және анықтауды;

қаржылық есептілікті және өзге басқарушылық ақпаратты дайындаудың уақтылылығын, шынайлығы мен толықтығын;

28) ішкі саясат – тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерін ұйымдастырумен байланысты қызметінің бағыттарын регламенттейтін белгіленген ішкі ережелер мен рәсімдер;

29) уәкілетті орган – Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі;

30) факультативтік қайта сақтандыру – қайта сақтанушыға және қайта сақтандырушыға толығымен немесе ішінара (белгілі үлесін) қайта сақтандыруға берілуі мүмкін тәуекелдерді бағалау мүмкіндігі берілетін қайта сақтандыру әдісі.

Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2014.08.27 № 168 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4. Осы Нұсқаулықтың мақсаттары үшін Ұйымның тәуекелдері осылайша жіктеледі:

1) сақтандыру қызметін жүзеге асырумен байланысты тәуекелдерге:

андеррайтинг тәуекелі - сақтандыруға қабылданатын тәуекелдерді бұрыс (қателесіп) бағалау тәуекелі;

сақтандыру резервтер тәуекелі – жеткіліксіз (барабар емес) сақтандыру резервтерін құру тәуекелі;

сақтандыру төлемдері тәуекелі – сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға байланысты тәуекелдер;

апатты тәуекел - елеулі көлемді бір оқиға әдеттегіден жоғары сақтандыру төлемдеріне әкеліп соқтыратын тәуекел;

қайта сақтандыру тәуекелі – жеткіліксіз қайта сақтандыру өтеудің немесе қайта сақтандырушының қайта сақтандыру шарты бойынша төлемді жүзеге асыруға қабілетсіздігі тәуекелі;

2) инвестициялық тәуекелдер (нарықтық тәуекелдер, кредиттік тәуекел, өтімділік тәуекелі) - қайта сақтандыру процесінде және Ұйымның инвестициялық қызметі барысында пайда болатын тәуекелдердің әр түрлері:

нарықтық тәуекелдер — қаржы нарықтарының жағымсыз қозғалыстарына (қаржы құралдарының нарықтық құнының, пайыздық ставкаларының, шетел валюта бағамдарының, қымбат металдардың нарықтық құнының өзгеруі салдарына) байланысты шығындар ықтималдығы. Нарықтық тәуекелдерге валюталық, баға және пайыздық тәуекелдері кіреді:

валюта тәуекелі - шетелдік валюта бағамдарының жағымсыз өзгеруі салдарынан шығындар пайда болуы тәуекелі;

баға тәуекелі – нарықтық факторлардың ықпалымен қаржы құралдарының және туынды қаржы құралдарының нарықтық құнының жағымсыз өзгеруі салдарынан шығыстардың пайда болуы тәуекелі;

пайыздық тәуекел — Ұйымның активтері, пассивтері бойынша пайыздық ставкаларының жағымсыз өзгеруі салдарынан қаржы шығыстарының (шығындарының) пайда болу тәуекелі;

кредиттік тәуекел – дебиторлардың дәрменсіздігі, Ұйымның инвестициялық портфеліндегі облигациялар эмитенттерінің және басқа делдалдардың кредиттік рейтингтерінің өзгеруі салдарынан шығындар пайда болуы тәуекелі;

өтімділік тәуекелі – Ұйымның өз міндеттемелерін өтеу үшін активтерін тез арада сату мүмкіндігінің болмауына байланысты тәуекел;

3) операциялық тәуекел – ішкі процесстерді жүзеге асыру барысында басшы және басқа қызметкерлердің тарапынан болған кемшіліктердің (қателіктердің), ақпараттық жүйелердің (технологиялардың) тиісінше жұмыс істемеу салдарынан, сондай-ақ сыртқы оқиғалар салдарынан шығындар пайда болуы тәуекелі;

4) комплаенс-тәуекел:

Ұйымның Қазақстан Республикасы заңнамасының, сондай-ақ ішкі ережелер мен процедураларының талаптарын орындамауы салдарынан шығындардың пайда болу тәуекелі;

уәкілетті органның шектеулі ықпал ету шараларын және санкцияларды қолдану, ұйымның Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтандыру қызметін реттеу бөлігінде сақтамауы нәтижесінде елеулі зиян шегу және беделін жоғалту тәуекелі;

мүдделер қайшылығы туындауы не қызметкерлер әрекеттерінің ішкі және сыртқы нормативтік құжаттарға сәйкес келмеуі салдарынан пайданы жоғалту тәуекелі;

5) ілеспе тәуекелдері:

аудиторлық тәуекел – аудиторлық тексерудің қорытындысы бойынша аудитормен субъективті анықталатын не қаржылық есептілікте, оның шынайлығын растағаннан кейін анықталмаған елеулі бұрмалануы болуы мүмкін, не шын мәнінде бұрмалануы болмаған жағдайда елеулі бұрмалануы бар деп тану ықтималдығы;

топ тәуекелі – құрамына Ұйым кіретін топтың қаржылық жағдайының нашарлауы нәтижесінде Ұйымның беделіне, маркетингіне және қаржылық жағдайына жағымсыз әсер ету тәуекелі;

жүйелік тәуекел – басқа сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын мәжбүрлеп тарату нәтижесінде Ұйымға зиян келтіруге байланысты тәуекел;

алаяқтық тәуекелі – қызметкерлердің және үшінші тұлғалардың алаяқтық іс-әрекеттері нәтижесінде шығындардың пайда болуы ықтималдығымен байланысты тәуекел;

бедел тәуекелі - Ұйымға теріс қоғамдық пікірдің немесе оған деген сенімнің төмендеуі салдарынан шығындардың пайда болу тәуекелі;

елдің тәуекелі – шет мемлекеттің немесе шет мемлекет резидентінің міндеттемелер бойынша төлем қабілетсіздігі немесе жауапкершілікті көтеру ниетінің болмауы салдарынан шығындардың пайда болу тәуекелі.

5. Ұйым, осы Нұсқаулықтың талаптары критерийлерінің орындалуын бағалау жөнінде есепті жылдан кейін келетін жылдың 15 шілдесіне дейін жарты жылдық және 15 қаңтарға дейін жылдық есептерді уәкілетті органға ұсынады, олар мыналарды қамтиды:

растайтын құжаттардың көшірмелері қоса берілген тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерін қойылатын талаптарға сәйкес келуін дербес бағалауы (осы Нұсқаулықтың 1-қосымшасына сәйкес нысаны бойынша);

белгілі талап(тар) критерий(лер)іне сәйкес келмеуін анықтаған жағдайда іс-шаралар жоспарын орындау бойынша жауапты тұлғалары мен мерзімдері көрсетілген сәйкессіздіктерді жою бойынша іс-шаралар жоспары қоса берілген жазбаша түсініктеме.

6. Тәуекелдер бойынша стресс-тестингті Ұйым осы Нұсқаулықтың 2-қосымшасына сәйкес тоқсан сайынғы негізде есептейді.

Стресс-тестинг қорытындылары уәкілетті органға есепті тоқсаннан кейін келетін айдың он бесінші жұмыс күнінен кешіктірмей ұсынылады.

Стресс-тестинг сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының есепті күндегі қаржылық және өзге есептілігінің негізінде жүзеге асырылады.

Ескерту. 6-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2-тарау. Ұйымның ұйымдық құрылымы

7. Ұйымда директорлар кеңесінің жанында мынадай мәселелер жөніндегі комитеттер құрылуы мүмкін:

ішкі аудит;

тәуекелдерді басқару;

тағайындау мен сыйақылар;

комплаенс;

ақпаратты ашу;

инвестициялар.

Комитет Ұйымның функционалдық міндетіне Ұйым қызметінің негізгі бағыттары бойынша не директорлар кеңесіне жүктелген өкілеттіктеріне сәйкес негізгі мәселелерді қарау және шешім қабылдау кіретін жұмысшы кеңес органы болып табылады.

Комитеттер құрамы директорлар комитетінің мүшелері мен нақты комитетте жұмыс істеу үшін қажетті кәсіби біліктілігі бар сарапшылардан құралады. Комитеттің құрамы директорлар кеңесінің шешімімен бекітіледі.

Комитеттің (бөлімшенің) қызметі мүшелердің (қызметкерлердің) құзыретін, жұмыс тәртібін, құқықтары мен міндеттерін, жауапкершілігін анықтайтын Ұйымның ішкі ережелерімен реттеледі.

8. Барабар тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерін қалыптастыру мақсатында Ұйымда мынадай алқалы кеңес органдары құрылады:

андеррайтинг кеңесі;

активтерді және пассивтерді басқару кеңесі.

Көрсетілген кеңестердің Ұйымның директорлар кеңесімен бекітілетін құрамына мүдделі құрылымдық бөлімшелерінің, тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшелердің қызметкерлері және басшы қызметкерлер кіреді.

Көрсетілген кеңестердің шешімдері жай мүшелер дауыстарының көпшілігімен қабылданады және жазбаша түрде ресімделеді.

Көрсетілген кеңестердің шешімдері шешім қабылдау процесін жан-жақты көрсете отырып, хаттамаланады және оған, шешім қабылдау үшін негіз болып табылатын құжаттар қоса беріледі, онда мыналар көрсетіледі:

қаралатын мәселелердің тізбесі мен егжей-тегжейлі сипатталуы;

кеңеске шешім қабылдау үшін берілген құжаттардың тізбесі;

әрбір қаралатын мәселе бойынша дауыс беру қорытындылары;

мүшелердің пікірлері негіздемесімен қоса беріледі, оның ішінде олардың келіспеуі және ерекше пікірінің болуы жағдайында.

Хаттамаға отырысқа қатысқан барлық аталған кеңестер мүшелерінің қолдары қойылады және ол Ұйымда сақталады. Директорлар кеңесі аталған кеңестердің және басқарманың жұмысына жыл сайынғы жұмыс нәтижесі туралы есептерінің негізінде баға береді.

9. Ұйымның қызметкерлері өздерінің лауазымдық міндеттерін жүзеге асыру барысында "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасы Заңының талаптарын сақтайды.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2014.08.27 № 168 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

10. Ішкі бақылауды және тәуекелдерді басқаруды жүзеге асыру, сондай-ақ кәсіби этика ережелерін және басқа ішкі процедураларын сақтау міндеті Ұйымның барлық қызметкерлеріне таралады.

3-тарау. Тәуекелдерді басқару мен ішкі бақылау жүйелерін ұйымдастыруға қатысы бар ішкі құжаттарға қойылатын талаптар

11. Ішкі құжаттармен қамтылған ақпараттың көлемі Ұйымның қызметін бағалау және директорлар кеңесі мен басқа басшы қызметкерлердің тиімді шешімдер қабылдауы үшін шынайы да жеткілікті болуы тиіс.

12. Директорлар кеңесі мынадай ішкі құжаттарды бекітеді:

1) корпоративтік стратегияны;

2) Ұйымның ұйымдық-функционалдық басқару құрылымы туралы ережені;

3) басшы қызметкерлерді тағайындау және сыйақы төлеу жөніндегі ішкі саясатты;

4) есепке алу саясаты;

5) басқару есептілігін ұсыну мерзімдері мен нысандары туралы ережені.

13. Корпоративтік стратегияны басқарма әзірлейді және:

1) Ұйымның қысқа мерзімді (бір жылға дейінгі), орташа мерзімдегі (бір жылдан үш жылға дейінгі) және ұзақ мерзімді (үш жылдан және одан көп жылға дейінгі) мақсаттарын белгілейді;

2) мыналарды қамтиды:

Ұйым қызметінің даму стратегиясын;

Ұйым қызметінің негізгі мақсаттарын және бағыттарын;

Ұйым қызметі бағытталатын нарықтың сегментін;

Ұйым қызметінің қаржылық және өзге көрсеткіштерінің болжамдық мәндерін;

Күтілетін макро- және микроэкономикалық көрсеткіштерін;

Ұйымның ұйғаруы бойынша өзге мәселелерді.

14. Ұйымның ұйымдық-функционалдық басқару құрылымы туралы ереже басқармамен әзірленеді және мыналарды регламенттейді:

1) алқалы кеңес органдарының, директорлар кеңесінің, басқарманың, комитеттердің, ішкі аудит қызметінің, басшы қызметкерлердің, бөлімшелердің құрылымын, өкілеттіктерін және міндеттерін;

2) қызметкерлерге қойылатын біліктілік талаптарын;

3) өзара әрекеттесу және есеп берушілік тәртібін;

4) ішкі аудит, тәуекелдерді басқару және андеррайтинг бөлімшесінің қызметкерлеріне, актуарийге басқа бөлімшелердің функцияларын жүктеуге жол бермеу;

5) басқарманың, құрылымдық бөлімшелерінің және қызметкерлердің қызметінің тиімділігін бағалау критерийлерін, оның ішінде оларға жүктелген функцияларды және міндеттерді орындамағаны (тиісінше, уақтылы орындамағаны) үшін шаралар қолдану тәртібін.

15. Басшы қызметкерлерді тағайындау және сыйақы төлеу жөніндегі ішкі саясаты басқармамен әзірленеді және мыналарды регламенттейді:

1) директорлар кеңесі мүшелері, басқарманың, өзге де басшы қызметкерлері (оның ішінде еншілес және бағынышты ұйымдардың) лауазымдарына кандидаттарын іріктеу прициптерін, критерийлерін, сыйақы мөлшерін анықтауды;

2) сыйақының түрлерін, компоненттерін, жүзеге асыру негіздемелерін (сыйақының тіркелген мөлшері, акциялар, облигациялар бойынша сыйақы, сыйақының, компенсациялық төлемдердің басқа түрлері);

3) басшы қызметкерлерінің жұмысын бағалау және сыйақы қолдану критерийлері;

4) басқарманың директорлар кеңесіне ұсынылатын жасалған сыйақы төлемдері және басқа компенсациялық төлемдері бөлігінде бюджетті игеруіне, басшы қызметкерлерінің уәкілетті органның біліктілік талаптарына және ішкі лауазымдық міндеттеріне сәйкес келуін қамтамасыз етуіне қатысты басқарма есебінің нысаны мен кезеңділігін;

5) директорлар кеңесінің ұйғаруына қарай өзге мәселелерді.

16. Есепке алу саясаты:

1) қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына, бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік жөніндегі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес басқармамен әзірленеді;

2) бухгалтерлік есеп жүргізудің және қаржылық есептілікті жасаудың принциптерін, негіздерін, шарттарын, ережелерін және тәжірибесін қамтиды;

3) кірістерді (шығыстарды) айы сайын динамикада және қызмет түрлері бойынша қадағалауға жауапты бөлімшені анықтайды;

4) мыналарды регламенттейді:

сақтандыру және қайта сақтандыру шарттарын есепке алу, сондай-ақ олардың тізілімін жүргізу тәртібін;

тәуекелдерді бағалау моделінің негізінде және ағымдағы бағаларды нарықтық бағаларға сәйкес келтіру арқылы қаржы құралдарының құнын бағалауға қойылатын талаптарды;

қаржы құралының нарықтық бағасының болмауы жағдайында қаржы құралының құнсыздануына тест жүргізу әдістемесін және сақтандыру резервтерінің барабарлығын сақтандыру шарттары бойынша болашақ ақша ағындарын қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына сәйкес ағымдағы есептеу бағалауын пайдалана отырып, бағалауды;

директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша өзге мәселелерді.

17. Басқару есептілігін беру мерзімдері мен нысандары туралы ереже басқармамен әзірленеді және басқарманың және тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің директорлар кеңесіне және Ұйым акционерлеріне мынадай басқару есептілігін беру тәртібін регламенттейді:

жиынтық балансты;

кірістер және шығыстар туралы есепті (оның ішінде өткен жылдардың алдыңғы кезеңдерімен салыстырғандағы және жоспарланған қызмет көрсеткіштері);

инвестициялар туралы есептерді (қаржы құралдарын баланстық және нарықтық құнын, кірістілігін, сатып алу және сатудың жалпы сомаларын көрсете отырып, топтастырумен);

активтер мен міндеттемелердің көлемін салыстыру есебін;

Ұйымының тәуекел картасының талдамасын;

Ұйымның ағымдағы және болжамдалатын меншікті капитал қажеттілігін қысқаша талдауын;

директорлар кеңесінің және Ұйым акционерлерінің талабы бойынша өзге есептілігін.

18. Корпоративтік басқару кодексі:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасына, корпоративтік басқару принциптеріне сәйкес, сондай-ақ ең озық халықаралық корпоративтік мінез-құлық тәжірибесін, этикалық нормаларын, ағымдағы даму кезеңіндегі Ұйым қызметінің қажеттіліктері мен шарттарын ескере отырып, басқармамен әзірленеді;

2) мыналарды ескере отырып, корпоративтік басқаруды ұйымдастыру принциптерін регламенттейді:

Ұйымның органдары мен құрылымдық бөлімшелерінің арасында міндеттерді айқын бөлуді;

акционерлердің, органдардың және лауазымды тұлғалардың арасындағы қатынастарда, сондай-ақ Ұйымның үшінші тұлғалармен қатынастарында этиканың жоғары деңгейін қамтамасыз ету мақсатында корпоративтік басқару кодексін міндетті түрде орындауды;

директорлар кеңесі мүшелерінің және өзге басшы қызметкерлердің Ұйымның қызметі мен тәуекелдерді басқаруға тұрақты ішкі бақылауды жүзеге асыруға белсенді қатысуын;

директорлар кеңесінің және басшы қызметкерлердің шешімді дербес қабылдауын;

директорлар кеңесінің және басшы қызметкерлерінің шешімдерін міндетті түрде хаттамалауды (негізінде шешім қабылданған құжаттарды қоса береді);

басшы қызметкерлердің өз мүдделерінің және жалпы Ұйымның мүдделерінің қайшылығына тікелей немесе жанама әкелуі мүмкін әрекеттерден тартыну міндеттемесін, ал осындай қайшылық туындаған жағдайда – ол туралы директорлар кеңесі уақтылы хабардар ету міндеттемесін жазбаша ресімдеуді;

басшы қызметкерлердің уәкілетті органның талаптарына сәйкес келуін;

басшы қызметкерлерінің бақылаушы және басқарушы функцияларының тұрақты жетілдіруін;

көпшілік қабылданған кәсіби этика нормаларын;

3) мүдделер қайшылығын реттеу тәртібін және директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша басқа мәселелерді регламенттейді.

19. Директорлар кеңесінің және басқарманың тәуекелдерді басқару және ішкі бақылаудың тиісті деңгейін қамтамасыз ету мақсатындағы өз функционалдық міндеттерін тиісінше орындау үшін басқарушылық ақпараттың тізбесі жеткілікті болады.

4-тарау. Тәуекелдерді басқару жүйесін ұйымдастыруға қойылатын талаптар

20. Тәуекелдерді басқару процесі мынадай кезеңдерді қамтиды:

1) тәуекелдерді анықтау:

тәуекелдерді және тәуекелді туындататын факторларды бағалау (барлық ықтимал шығындардың себептерін жүйелі түрде және тұрақты қадағалау, талдау, олардың ықтималдығы мен мөлшерін сапалы бағалау);

тәуекелдерді жіктеу (тәуекелдердің және олардың пайда болуына әкелетін, олардың дамуына әсерін тигізетін факторлардың ерекшеліктерін зерттеу, тарихи деректерді сараптамалық бағалау, тәуекелдер картасы);

2) тәуекелдерді өлшеу (бағалау), оны өткізу кезеңділігі директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша, тәуекелдің маңыздылығына қарай, бірақ жылына екі реттен кем емес белгіленеді;

3) тәуекелдерге жүйелі стресс-тестинг пен талдауды жүзеге асыру;

4) тәуекелдерді басқару әдісін таңдау және қолдану;

5) тәуекелдерді басқару жүйесін түзету.

21. Директорлар кеңесі тәуекелдерді басқару жүйесін қамтамасыз ету мақсатында тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшемен әзірленген тәуекелдерді басқару саясатын бекітеді.

22. Тәуекелдерді басқару саясаты жүйелі стресс-тестинг, сценарийлік талдау жүргізуді көздейді және мыналарды белгілейді:

1) Ұйымның ұйымдық құрылымының құрамында андеррайтинг кеңесінің, активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің, тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің болуын;

2) басшы қызметкерлерге, тәуекелдерді басқаруға тікелей қатысы бар қызметкерлерге білімінің және жұмыс өтілінің болуы талаптарын қоса алғандағы қойылатын біліктілік талаптарын;

3) Ұйымның директорлар кеңесінің, басқармасының, алқалы кеңес органдарының, тәуекелдерді басқару органдарының, бөлімшелерінің тәуекелдерді басқару жөніндегі өкілеттіктерін және функционалдық міндеттерін;

4) Ұйымның бөлімшелері, басқармасының, комитеттерінің, кеңестерінің, директорлар кеңесінің арасында тәуекелдерді басқару үшін қажетті ақпаратпен алмасу тәртібін;

5) Ұйымның қызметімен байланысты тәуекелдер көрсеткіштерінің сандық мәндерін анықтау тәртібін қоса алғанда, тәуекелдерді бірегейлендіру, бағалау, мониторинг жүргізу және бақылау рәсімдерін;

6) басқарушылық шешімдердің орындалуына тұрақты мониторингі мен қабылданған басқарушылық шешімдердің тиімділігін анықтау рәсімдерін;

7) тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігін бағалаудың ішкі критерийлерін;

8) сапалық және сандық тәсілдерін қоса алғандағы тәуекелдер картасын әзірлеу тәртібін;

9) тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша жоғары рұқсат етілетін мәндерін анықтау рәсімдерін;

10) Ұйым қызметінің барысында туындайтын тәуекелдерді басқару жөніндегі шараларды;

11) сәйкестендірілген (анықталған) тәуекелдерге мониторинг жүргізу, бағалау және бақылау, Ұйымның тәуекелдері картасы жөнінде есепті құрастыру рәсімдері, оның ішінде:

тәуекелдерді басқару бөлімшесі Ұйымның басқа бөлімшелерімен бірлесіп, тәуекелдерді бірегейлендіру бойынша қабылдайтын шараларын;

тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшемен жүзеге асырылатын, тәуекелдердің туындауы жиілігін бағалауды қоса алғандағы тәуекелдерді бағалауды, кейіннен осы тәуекелдердің әсер етуін жіктеуді, және тәуекел көрсеткіштерінің барынша жоғары рұқсат етілетін мәндерін белгілеуді;

тәуекелдерді басқару бөлімшесімен жүргізілетін тәуекелдердің мониторингі, оған тәуекелдер көрсеткіштері мәндерінің және тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша жоғары рұқсат етілген мәндерінің өзгеруі мониторингі, сондай-ақ тәуекел көрсеткіштері мәндерінің тәуекел көрсеткіштерінің барынша жоғары рұқсат етілген мәндеріне сәйкес келмеген жағдайда тәуекелдерді барынша азайту мақсатында қабылданатын шаралар кіреді;

директорлар кеңесіне кез келген шығындарға әкелетін және (немесе) ұйымының қызметіне ықпал ететін, немесе заңсыз сипатындағы елеулі жағдайлар туралы есептілікті дереу ұсыну механизмін;

12) тәуекелдерді тестілеу және бағалауын модельдеу рәсімдері;

13) тәуекелдерді басқару бөлімшесінің директорлар кеңесіне тәуекелдерді басқару жөніндегі есепті беру тәртібін, оларға мыналар кіреді:

тәуекелдерді басқару бойынша ағымдағы жағдай (тәуекелдерді барынша азайту және жою бойынша жүргізілетін жұмыстар);

анықталған тәуекелдер және осы тәуекелдерді барынша азайту бойынша іс-шаралар жоспары, сондай-ақ оларды төмендету және болдырмау бойынша жүргізілген жұмыстың нәтижелері;

Ұйымның ағымдағы қызметін жүргізу барысында туындауы мүмкін тәуекелдер және оларды төмендету және болдырмау жолдары;

Ұйымның корпоративтік стратегиясын іске асырудың ағымдағы кезеңінде туындауы мүмкін тәуекелдерді бақылау және мониторинг жүргізу және оларды барынша азайту және болдырмау жолдары;

тәуекелдерді басқару жүйесінің барабарлығы мен тиімділігі;

14) сақтандыру, инвестициялық және өзге қызметі бойынша және мәмілелер бойынша белгіленген лимиттердің орындалуын бақылауды жүзеге асыру тәртібі, бақылауды жүзеге асыруға жауапты тұлғалар лауазымдарының тізбесі көрсетілуі тиіс.

Ескерту. 22-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23. Тәуекелдерді басқару жүйесін ұйымдастыру мақсатында директорлар кеңесі:

1) осы Нұсқаулыққа сәйкес әзірленетін ішкі құжаттарды бекітеді;

2) корпоративтік басқару бөлігінде:

алқалы кеңес органдарының, басқарманың, комитеттердің, бөлімшелердің, ішкі аудит қызметінің қызметін үйлестіреді;

басшы қызметкерлердің функционалдық міндеттерінде мүдделер қайшылығы ықтималдығын төмендету бойынша шаралар қабылдайды;

ай сайын Ұйымның аффилиирленген тұлғаларының тізілімін растайды;

аффилиирленген тұлғаларға жеңілдетілген шарттарды беру фактісін тексеруді жүзеге асырады;

директорлар кеңесінің құзыретіне кіретін өзге мәселелер;

3) стратегиялық мақсаттарды түзету мақсатында мыналарды қарайды:

Ұйымның меншікті капиталдың ағымдағы (келешектегі) қажеттіліктерін талдау;

ішкі (сыртқы) аудиторлардың олар жүргізілген тексерулердің қорытындысы бойынша анықталған сәйкессіздіктері көрсетілген есебін, сондай-ақ олардың ұсынымдарын;

активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің (инвестициялық қызметіне жауапты бөлімшенің) Ұйым активтерін инвестициялау бойынша жүргізілген операциялардың (мәмілелердің) нәтижесі бойынша есебін (қаржы құралдарын түрлері бойынша топтастырылып, баланстық, нарықтық құны, кірістілігі, сатып алу және сату сомалары көрсетілуі тиіс);

4) тәуекелдерді басқару бөлігінде мыналарға жауапты болады:

стратегияға, саясаттарға, процедураларға және өзге де ішкі құжаттарға қайшы келетін операциялардың жасалуын болдырмау мақсатында, сондай-ақ оларды түзету мақсатында Ұйым қызметіне құрылған комитеттер, бөлімшелер және ішкі аудит қызметі арқылы тұрақты мониторинг жүргізу;

ішкі аудит қызметінің, тәуекелдерді басқару бөлімшесі, андеррайтинг жөніндегі кеңес (бөлімше), актуарий функцияларының ұйымдастырушылық дербестігін қамтамасыз ету;

ықпал ету шараларының және уәкілетті органның өзге де талаптарының, оның ішінде кемшіліктерді жою бойынша іс-шаралар жоспарының орындалуын бақылау;

уәкілетті орган талаптарының орындалмауы, анықталған кемшіліктердің уақтылы жойылмауы (жойылмауы) жағдайында орындамау (жоймау) себептерін анықтау және тиісті шаралар қолдану;

қабылданатын тәуекелдерді лимиттеу және операцияларға (мәмілелерге) шектеулерді белгілеу.

24. Тәуекелдерді басқару жүйесін іске асыру мақсатында басқарма мыналарға жауапты болады:

1) белгіленген мақсаттарға, тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау бөлігіндегі әдістерге сәйкес Ұйымды күнделікті басқаруға;

2) тиімді тәуекелдерді басқаруды және ішкі бақылауды қамтамасыз ететін Ұйымның бөлімшелері, басқарманың, комитеттердің, кеңестердің және директорлар кеңесінің арасындағы ақпаратты тапсыру тәртібін бекітуге;

3) директорлар кеңесінің нұсқауларының, аудиторлар мен тәуекелдерді басқару бөлімшесі ұсынымдарының және ескертулерінің, уәкілетті органның шектеулі ықпал ету шараларының тиісінше орындалуына;

4) тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау саясатын іске асыру мақсатында ішкі құжаттардың бекітілуіне;

5) төлем қабілеттілігі маржасы жеткіліктілігінің қажетті деңгейін сақтау мақсатында активтерді, тәуекелдерді әртатарптандыру, капиталдың рентабельділігі, өтімділігі және жеткілітілігі бойынша бағдар белгілеуге;

6) директорлар кеңесімен белгіленген жиынтық тәуекелдер лимитінің шегінде операциялар түрлері бойынша рұқсат етілетін тәуекелдер мөлшерінің лимиттерін белгілеуге;

7) тәуекелдерді басқару бөлімшесінің ай сайынғы есептеулері негізінде көрсетілген лимиттерді сақтауы бойынша тиімді бақылау шараларын қабылдауға;

8) тәуекелдер бойынша шынайы статистикасы негізінде тарифтік саясаттың тәуекелдердің дамуындағы болжамдалатын үрдістеріне сәйкес келуін қамтамасыз етуге;

9) Ұйым үшін әлеуетті тәуекел болып табылатын ішкі және сыртқы экономикалық факторларға тұрақты талдау жүргізуге, олардың қаржылық көрсеткіштерге ықпал ету дәрежесін бағалауға;

10) директорлар кеңесіне жылдық бюджетті, стратегиялық жоспар жасау бөлігінде ағымдағы және болашақтағы экономикалық ортаны, нормативтік құқықтық базаны, капиталдың мөлшерін ескере отырып, ұсынымдарды ұсынуға;

11) қаржылық тұрақсыздық және төтенше жағдайдағы іс-шаралар жоспарының орындалуын бақылау және тиісті тоқсан сайынғы есепті беруге;

12) шарттық қатынастардың, Қазақстан Республикасы заңамасының, қаржы құралдарымен операциялар жүргізуді регламенттейтін ішкі құжаттар талаптарының сақталуына жүйелі талдау жүргізуге;

13) бөлімшелердің ықтимал және әлеуетті тәуекелдерді басқарудағы саясатты, белгіленген лимиттері шегінде тәуекел мөлшерін сақтауын бақылауға;

14) қаржы құралдарымен операциялардан болған кірістердің (шығыстардың) өзгеруін, олардың нарықтық құнының динамикасын ескере отырып, талдауға;

15) Ұйымның меншікті капиталының сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес барынша төмен талап етілетін деңгейіне сәйкес келуін қамтамасыз ету;

16) сыртқы аудиторлардың ұсынымдарын ескере отырып, есепке алу және есептілік жүйесін жақсартуға;

17) аудиторлық есептерді талдау және директорлар кеңесіне анықталған кемшіліктерді жою бойынша тиісті шаралар қабылдау жөнінде ұсыныстар беруге.

25. Тәуекелдерді басқару бөлімшесінің функцияларына мыналар кіреді:

1) мыналарды қоса алғандағы тиімді тәуекелдерді басқару жүйесін ұйымдастыру:

тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты әзірлеу;

сапалық және сандық тәсілдерді қоса алғандағы тәуекелдер картасын әзірлеу;

басқарушылық шешімдер қабылдау процесіне қатысу;

басқарушылық шешімдердің орындалуына тұрақты монитороинг жүргізу және қабылданған басқарушылық шешімдердің тиімділігін анықтау;

сақтандыру, инвестициялық және өзге операциялар мен мәмілелер бойынша белгіленген лимиттердің орындалуын бақылау;

2) Ұйымның қызметіне байланысты тәуекел көрсеткіштерінің сипаттық және сандық мәндерін анықтауды қоса алғандағы тәуекелдерді бірегейлендіру және бағалау, сондай-ақ тәуекелдердің барынша жоғары рұқсат етілетін мәндерін анықтау;

3) Ұйымның қызметі барысында туындайтын тәуекелдерді басқару бойынша шаралар қабылдау;

4) бірегейлендірілген (анықталған) тәуекелдердің мониторингі, бағалауы, және бақылау жүргізу, оның ішінде:

Ұйымның басқа бөлімшелерімен бірлесіп, тәуекелдерді бірегейлендіру бойынша шаралар қабылдау;

тәуекелдердің туындауы жиілігін бағалауды қоса алғандағы тәуекелдерді бағалау, одан кейін осы тәуекелдермен жасалған ықпалды жіктеу, және тәуекелдің барынша жоғары рұқсат етілетін мәндерін белгілеу;

тәуекелдер мониторингі, оған тәуекел көрсеткіштері мәндерінің өзгеруінің және тәуекелдердің барынша жоғары рұқсат етілген мәндерінің, сондай-ақ тәуекелдер көрсеткіштерінің мәндері тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша рұқсат етілген мәндеріне сәйкес келмеген жағдайда тәуекелдерді барынша төмендету мақсатында қабылданатын шаралардың мониторингі кіреді;

директорлар кеңесіне шығындарға әкелетін және (немесе) Ұйымның қызметіне әсер етуі мүмкін, немесе заңсыз сипатындағы кез келген елеулі оқиғалар туралы дереу есептілікті беру;

5) Ұйымның тиісті бөлімшелерімен анықталған тәуекелдерді барынша төмендету бойынша егжей-тегжейлі іс-шаралар жоспарын әзірлеу процесін ұйымдастыру (бөлімшелер жоспарларын ұсынады, ал Ұйымның анықталған тәуекелдерін барынша төмендету бойынша жалпы іс-шаралар жоспарын тәуекелдерді басқару бөлімшесі әзірлейді) және директорлар кеңесімен бекітілген Ұйымның тәуекелдерін барынша төмендету жөніндегі іс-шаралар жоспарына әрі қарай мониторинг жүргізу;

6) қаржылық тұрақсыздық пен төтенше жағдайдағы іс-шаралар жоспарын орындау бойынша іс-шараларды ұйымдастыру;

7) тұрақты түрде мыналарға талдау жүргізу:

қаржылық көрсеткіштерге (стресс-тесттер және қабылданған тәуекелдердің деңгейіне жүйелі мониторингтің шегінде);

қаржы құралдарының бағалары өзгеруінің өтімділік, төлем қабілеттілігі, капитал жеткіліктілігі көрсеткіштеріне әсер етуіне (стресс-тесттер және қабылданған тәуекелдердің деңгейіне жүйелі мониторинг жүргізу шегінде);

8) макроэкономикалық факторлардың рентабельділікке, өтімділікке, меншікті капитал жеткіліктілігіне ықпал етуін болжамдау;

9) директорлар кеңесіне мынадай бағыттар бойынша тәуекелдерді басқару жүйесінің бағалауын және талдауын қамтыған тоқсан сайынғы, басқармаға - ай сайынғы есепті ұсыну:

тәуекелдерді басқару бойынша ағымдағы жағдай (тәуекелдерді барынша төмендету және жою бойынша жүргізілетін жұмыс);

анықталған тәуекелдер және осы тәуекелдерді барынша төмендету бойынша іс-шаралар жоспары, сондай-ақ оларды төмендету не жою бойынша жүргізілген жұмыстың нәтижесі;

Ұйымның ағымдағы жұмысын жүргізу барысында туындауы мүмкін тәуекелдер, оларды төмендету және жою жолдары;

Ұйымның корпоративтік стратегиясын іске асырудың ағымдағы кезеңінде пайда болуы мүмкін тәуекелдерді бақылау мен мониторинг жүргізу және оларды барынша төмендету және жою жолдары;

тәуекелдерді басқару жүйесінің барабарлығы мен тиімділігі;

10) бөлімшелер қызметінің тәуекелдерді басқару бөлігінде бекітілген ішкі саясаттарға сәйкес келуін қамтамасыз ету;

11) директорлар кеңесімен бекітілген мерзімде (бірақ тоқсанына 1 реттен кем емес) тәуекелдердің мониторингі мен талдаудың қорытындысы бойынша есеп беру (қажет болған жағдайда әрбір тәуекел бойынша жеке). Есепте мыналар қамтылуы тиіс:

есепті кезеңдегі қаржы көрсеткіштерінің қысқаша талдауы;

тәуекелдер картасын бағалау мен талдау;

қолданылатын тестілеу рәсімдерінің және тәуекелдерді бағалау мольдерінің барабарлығы мен тиімділігі;

тәуекелдер жағдайының мониторингі процесі;

12) осы Нұсқаулықтың андеррайтинг, қайта сақтандыру, сақтандыру төлемдері, сақтандыру резервтерінің жеткіліксіздігі, инвестициялық, операциялық, ілеспелі және комплаенс тәуекелін басқару бойынша талаптарында көрсетілген міндеттердің орындалуын қамтамасыз ету;

13) басқармаға корпоративтік стратегияны және тәуекелдерді басқару жөніндегі ішкі саясатты келесі кезеңге түзетулер енгізу мақсатында жарты жылдық негізде стратегиялық жоспарлау және талдау бөлімшесімен не осыған ұқсас функциялары бар өзге бөлімшемен бірлесіп әзірленген мынадай есептерді ұсыну:

Ұйымның ағымдағы жағдайының шолуы бар, барлық тәуекелдер туралы сандық және сапалық деректері, олардың ықтималдығының дәрежесі, Ұйымның дайын болуы дәрежесі, оларды барынша төмендету бойынша жүргізілген іс-шаралар, әрекет ету шаралары ескерілген есепті;

Ұйымның қаржылық жағдайының егжей-тегжейлі шолуын және қызметінің нәтижелерін, Ұйымның жалпы тәуекелдері картасын, сондай-ақ Ұйымның қаржылық жағдайына әсер етуі мүмкін, реттеудегі, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріндегі өзгерістерді қамтыған есепті.

Ескерту. 25-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

26. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі барлық бөлімшелерден, филиалдардан, өкілдіктерден, комитеттерден және Ұйым қызметкерлерінен өзінің функцияларын орындау үшін қажетті кез келген құжаттарды және ақпаратты тәуекелдердің басқару бөлімшесінің сұратуында көрсетілген мерзімде алады.

Ескерту. 26-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

27. Ұйымның басшы қызметкерлері және бөлімше басшылары тәуекелдерді басқару бөлімшесіне тәуекелдерді бағалауға байланысты барлық қажетті ақпараттың уақтылы және толығымен жеткізілуіне жауапты болады.

5-тарау. Андеррайтинг тәуекеліне басқару

28. Директорлар кеңесі андеррайтинг тәуекелін басқару мақсатында:

1) андеррайтинг жөніндегі саясатты бекітеді;

2) сюрвейер (бар болған жағдайда) және андеррайтинг бөлімшесінің қорытындысының негізінде, міндеттемелер сомасы (сақтандыру сомасы) не сақтандыру төлемінің мөлшері Ұйым активтерінің жиырма бес пайызынан асатын жеке сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасу не осы мөлшерде сақтандыру төлемін жүзеге асыру жөнінде шешім қабылдайды;

3) сақтандыру шартын жасасу туралы шешімді сақтандыру делдалы, андеррайтер (андеррайтинг бөлімшесі), басқарма, андеррайтинг кеңесі, директорлар кеңесі қабылдайтын, сақтандыру сыныптары (түрлері) кескінінде жеке сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты бойынша жауапкершіліктің (сақтандыру сомаларының) лимиттерін белгілейді;

4) әрбір сақтандыру түрі бойынша жеке сақтандыру ережелерін бекітеді.

29. Андеррайтинг жөніндегі саясат мыналарды регламенттейді:

1) андеррайтингке байланысты негізгі тәуекелдер туралы ақпаратты;

2) сақтандыру ережесін әзірлеу және келісу рәсімдері;

3) сақтандыру шарттарын (сақтандыру полистерін) ресімдеу процедуралары;

4) сақтандыру делдалының, андеррайтинг бөлімшесі қызметкерлерінің және андеррайтинг кеңесінің құқықтарын, міндеттерін және жауапкершілігін;

5) сақтандыруға өтініш нысандарын (сақтандыру түрлері бойынша) қоса алғанда андеррайтингті өткізу үшін ақпаратты жинау, өңдеу, және талдау тәртібін;

6) тәуекелдері бағалауға ықпал ететін факторларды:

өміріне және денсаулығына байланысты сақтандыру түрлері бойынша – сақтандырылуышы денсаулығының жағдайы, оның антропометриялық көрсеткіштері, отбасылық өмір сүру мен еңбек ету жағдайы;

мүліктік сақтандыру түрлері бойынша – қауіпті зоналарда орналасу (пайдалану), сақтандыру тәуекелдері басталуының алдын алу және қорғау жүйелерінің болуы, мүліктің пайдалануда болу мерзімі (тозығы);

7) андеррайтинг бөлімшесінің және андеррайтинг кеңесінің, сақтандыру тәуекелін қайта сақтандырушымен келісуді қоса алғандағы андеррайтинг шешімін қабылдау рәсімі;

8) сақтандырылушылар бойынша тәуекелдерді әртараптандыру лимиттері (экономикалық қызмет түрлері бойынша, корпоративтік және жекелеп сақтандыру, топтық және өзге сақтандыру бойынша);

9) андеррайтинг шешімдерін іске асыруды қадағалау және бақылау рәсімдері;

10) сақтандыру делдалдарымен жасалған шарттардың (агенттік келісімдерге) талаптарына қойылатын талаптар

11) директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша өзге мәселелері.

30. Андеррайтинг кеңесі мыналарды жүзеге асырады:

1) директорлар кеңесімен бекітілген лимиттердің шегінде андеррайтинг шешімдерін қабылдауды;

2) қабылданған тәуекелдердің барабар бағалануына бақылау жүргізу;

3) сақтандыруға қабылданатын объекті және тәуекелдер бойынша барабар сақтандыру тарифін қамтамасыз ету;

4) сақтандыруға қабылданатын тәуекелдер бойынша сақтандыру өтеудің шарттарын белгілеу;

5) алынған нетто-сыйлықақылар мен белгілі уақыт ішінде жасалған сақтандыру шарттары бойынша жүзеге асырылған сақтандыру төлемдері арасындағы оң айырмасының өсуін қамтамасыз ету (сақтандыру жағдайлары басталуының ықтималдылығы критерийлерін ескере отырып);

6) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартына енгізілетін негізгі және қосымша шарттарының тізбесін анықтау.

30-1. Басқарма осы Нұсқаулықтың 28-тармағының 3) тармақшасына сәйкес директорлар кеңесімен белгіленген лимиттің шегінде жеке сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасу бойынша шешім қабылдайды.

Ескерту. 30-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

31. Андеррайтинг шешімін қабылдау андеррайтинг бөлімшесі берген ұсынымның және тәуекелдерді басқару бөлімшесі қорытындысының негізінде, мынадай шарттарды ескере отырып, жүзеге асырылады:

1) сақтандыру портфелінің жай-күйі;

2) сақтандыру объектісі жатқызылатын сақтандыру түрі бойынша шығындылық коэффициенттері;

3) сақтандырылушыға және сақтандыру объектісіне байланысты тәуекелдер;

4) актуариймен және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жеке өзінің ұстап қалуының лимиттерін сақтау;

5) андеррайтинг шешімін қабылдауға әсерін тигізетін өзге факторлар.

32. Анеррайтинг шешімінде:

1) қабылдау датасын және оның нөмірі;

2) негізінде андеррайтинг шешімі қабылданған ұсынымның берілген күні мен нөмірі;

3) сақтандыру шартының түрі мен талаптары;

4) сақтанушы, сақтандырылушы, пайда алушы туралы ақпарат пен деректемелері;

5) сақтандыру шартының қолданылу мерзімі;

6) сақтандыру сыныбына (сыныптарына) тиесілілігі;

7) көмегімен сақтандыру шартын жасасу болжамдалатын сақтандыру агенті немесе сақтандыру брокері туралы ақпарат;

8) андеррайтинг шешімін қабылдаған тұлғалардың қолы, олардың лауазымдары көрсетілуі тиіс;

9) қабылданған андеррайтинг шешімінің варианты:

стандартты тарифпен қабылдау;

көтеріңкі немесе төмен тарифпен қабылдау;

тәуекел дәрежесіне сәйкес ауытқу;

сақтандыруды белгілі мерзімге тоқтатып қою;

10) андеррайтинг шешімін орындағаны туралы белгісі.

Ескерту. 32-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

33. Андеррайтинг бөлімшесінің негізгі функцияларына мыналар жатады:

1) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасқанға дейін андеррайтинг бөлімшесі:

сақтандыру жағдайының басталуы ықтималдығының ұлғаюына елеулі ықпал ететін тәуекелдерді туындататын факторларды анықтау және сақтандыру жағдайларының және сақтандыру объектілерінің түрлеріне, сондай-ақ сақтандыру тарифтерін есептеген кезде оларды есепке алу мүмкіндігіне қарай есепке алу;

қабылданатын тәуекелдерді және олардың ықтимал салдарын жеке бағалау және талдау;

қауіптілігі дәрежесі бойынша тәуекелдерді саралау;

сақтандырылған объектінің, тәуекелдердің дамуына көмектесетін және кедергі жасайтын факторлардың жай-күйін, және тәуекелдерді төмендету бойынша іс-шаралардың орындалуын бағалаудың жүзеге асырылуын бақылау;

штаттағы актуариймен бірлесіп, бекітілген андеррайтинг саясатының, Ұйымның ішкі құжаттары негізінде сақтандыру сомаларын белгілеу, тарифтерді, франшизаларды және өзге де көрсеткіштерді есептеуді жүзеге асыру;

2) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасағаннан кейін андеррайтинг бөлімшесі:

сақтандыру объектісінің жағдайына мониторингті және тәуекелдерді төмендету бойынша іс-шаралар жоспарының (бар болған жағдайда) орындалуын бақылауды жүзеге асырып, сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын қамтамасыз етуіне қатысады;

сақтандыруға қабылданған тәуекелдердің параметрлері өзгерген жағдайда сақтандыру тарифін қайта есептейді және сақтандыру (қайта сақтандыру) шартына өзгерістер енгізу қажеттілігіне қатысты ұсынымдарды әзірлеп, басқармаға ұсынады;

сақтанушы міндеттемелерін сақтамаған жағдайда сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын бұзу туралы немесе сақтандыру төлемнің мөлшерін азайту туралы қорытындысын әзірлейді;

3) андеррайтинг кеңесіне қорытындыны дайындайды;

4) директорлар кеңесімен бекітілген лимиттер шегінде андеррайтинг шешімдерін қабылдайды;

5) актуарийдің келісуі бойынша сақтандыру жағдайының басталуы ықтималдығына елеулі әсер ететін факторлардың болуын (жоқтығын) ескеретін түзету коэффициенттерінің сандық мәндерін, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) шартында сол немесе өзге талабының болуын (болмауын) белгілейді;

6) андеррайтинг мәселелері бойынша қызметкерлермен, сақтандыру делдалдарымен тұрақты негізде әрекеттеседі;

7) андеррайтинг кеңесіне сақтандыру (қайта сақтандыру) шартының талаптарына қажетті өзгерістер енгізуге қатысты ұсынымдарды әзірлейді және ұсынады.

Ескерту. 33-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

34. Сақтандыру шартын жасасқан кезде сақтанушының, сақтандырылушының пайда алушының назарын:

1) сақтандыру жағдайының болуы нәтижесінде шығындарды барынша төмендету мүмкіндігіне;

2) сақтандыру жағдайының басталуы туралы уақтылы хабарлау қажеттілігіне және мүмкіндігіне;

3) Ұйымға барлық қажетті ақпаратты беруді қоса алғанда, сақтандыру жағдайын бағалауда және тергеуде ынтымақтасуға;

4) Ұйымға қажетті тексеру жүргізуге және сақтандыру объектісін бағалауға қол жетімділігін беруге;

5) тәуекелдерді төмендету бойынша іс-шаралар жоспарының болуына аудару қажет.

35. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын жасасқан кезде сақтандырылатын тәуекелдерді бағалау прициптері ескеріледі:

1) шығынның кездейсоқтығы (шығындардың пайда болу уақытының келтірілген шығын мөлшерінің белгісіздігі, шығынның пайда болуы мүдделі тұлғалардың әрекеттеріне байланысты емес болғаны);

2) ықтимал шығынды бағалау (күтілетін шығын сомасы есептеледі, оның негізінде сақтандыру шығынын өтеу мен сақтандыру жарналарының мөлшері есептеледі);

3) шығынды анықтаудың нақтылылығы (айқындығы) (шартта нақты ықтимал тәуекелдері, сақтандыру объектілері, сақтандыру оқиғасы туындаған жағдайда күтілетін сақтандыру төлемі сомасының мөлшері нақты айтылады);

4) сақтандыру тәуекелдерін бір-біріне байланысты емес болуы.

36. Ұйым мыналарды қамтитын сақтандыру ісін қалыптастырады:

1) сақтанушының (сақтандырылушының) қолы қойылған, оның ішінде сақтанушының сақтандыру шарттарымен танысқаны және оның сақтандыру ережесінің көшірмесін алғаны (егер сақтандыру шарты қосылу шарты (сақтандыру полисі) нысанында жасалса) туралы мәліметтері бар, сақтандыруға берілген өтініш;

2) андеррайтинг шешімі;

3) сақтанушымен, (сақтандырылушымен, пайда алушымен) және сюрвейер андеррайтинг шешімін қабылдау үшін ұсынған құжаттардың көшірмелері;

4) сақтандыру шарты (сақтандыру полисі) және енгізілген өзгерістер;

5) сақтандыру объектісінің жай-күйіне жасалған мониторингінің қорытындысы туралы жазбалар.

Ескерту. 36-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

37. Андеррайтинг бөлімшесі ай сайын тәуекелдерді басқару бөлімшесіне және басқармаға әртүрлі деңгейде (директорлар кеңесі, андеррайтинг кеңесі, басқарма, андеррайтинг бөлімшесі, сақтандыру делдалы) қабылданған сақтандыру тәуекелдері, әртүрлі деңгейде қабылданған тәуекелдердің шығындылығы туралы ақпарат береді.

38. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі жылына бір реттен кем емес директорлар кеңесіне, сақтандыру шартын жасасу жөніндегі шешімді осы Нұсқаулықтың 28-тармағының 3) тармақшасында көзделген тұлғалар және органдар қабылдайтын, жауапкершілік лимиттерін қайта қарау бойынша ұсыныстарын береді.

6-тарау. Қайта сақтандыру тәуекелін басқару

39. Директорлар кеңесі:

1) қайта сақтандыру саясатын;

2) шешімдер қабылдауды басқарма, андеррайтинг кеңесі және директорлар кеңесі жүзеге асыратын кіріс және шығыс қайта сақтандыру шарттарының лимиттерін (түрлерін) бекітеді.

40. Қайта сақтандыру саясаты:

1) қайта сақтандырумен байланысты негізгі тәуекелдер туралы ақпаратты;

2) қайта сақтандыру шарттарын жасасқан кезде Қазақстан Республикасы заңнамалық актілерінің және уәкілетті орган талаптарының сақталуын бақылауды қамтамасыз ету тәртібін;

3) қайта сақтандыру бойынша қарсы серіктесті таңдау критерийлерін;

4) қайта сақтандыру жөніндегі қарсы серіктестің іскерлік қатынастарды белгілегенге дейінгі (шарт жасасқанға дейінгі) қызметін бағалауды;

5) қайта сақтандыру жөніндегі қарсы серіктестермен (қайта сақтандырушылармен) бұдан былай әрекеттесу барысында қаржылық жағдайына, оның ішінде олардың рейтингтік көрсеткіштеріне жүйелі мониторинг жүргізуді;

6) сақтандыру тәуекелдерін жабу үшін пайдаланылатын қайта сақтандыру түрлерін сипаттауды;

7) қайта сақтандырумен автоматты түрде жабылатын (облигаторлық қайта сақтандыру) сақтандыру сомалары (мөлшері) және түрлері бойынша лимиттерді, сондай-ақ факультативті қайта сақтандыру өтеуді белгілеудің критерийлерін;

8) бір қайта сақтандырушыдағы барынша жоғары қайта сақтандыру өтемінің сомасын;

9) актуариймен есептелген сақтандыру портфелі, сақтандырудың сыныбы, түрі және сақтандыру шарты бойынша жеке өзінің ұстап қалуының лимиттерін регламенттейді. Жеке өзінің ұстап қалу лимиттері сақтандыру тәуекеліне және (немесе) сақтандыру жағдайына белгіленуі мүмкін.

10) директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша өзге мәселелерді де регламенттейді.

41. Басқарма жыл сайын қайта сақтандыру саясатын ағымдағы нарықтық жағдайына сәйкес келуін бағалайды және, қажет болған жағдайда оны қайта қарайды. Қайта сақтандыру саясаты андеррайтинг саясаты не қайта сақтандырушының мәртебесі өзгерген жағдайда түзетіледі.

42. Ішкі аудит қызметі аудиторлық тексеру жүргізген кезде мыналарды тексереді:

1) қайта сақтандыру шарттарын;

2) тиісті қайта сақтандырушыны сақтандыру жағдайы басталғаны туралы хабардар ету жүйесін;

3) сақтандыру жағдайы басталған кезде қайта сақтандырушыдан төлем алуды.

43. Қайта сақтандыру бөлімшесі қайта сақтандыру саясатын іске асырумен байланысты барлық қабылданатын шешімдерді құжаттамалайды.

44. Қайта сақтандыру бөлімшесі ай сайын тәуекелдерді басқару бөлімшесіне, ал соңғысы тоқсан сайын директорлар кеңесіне бағалау, өлшеу және талдау қорытындылары туралы есеп береді:

1) қайта сақтандыру бойынша тәуекел туындататын факторлар туралы (оның ішінде аймақтық, нарықтық, саяси, экономикалық жағдайлар);

2) әрбір қайта сақтандыру жөніндегі қарсы серіктестің (қайта сақтандырушының) кредиттік рейтингіне, сондай-ақ кредиттік рейтингі өзгеруінің пруденциалдық нормативтердің және уәкілетті орган белгілеген сақталуы міндетті өзге нормаларының және лимиттердің есептелуіне жасалатын ықпалына мониторинг жүргізу.

45. Қайта сақтандыру саясатын іске асыруға жауапты бөлімшесі осы Нұсқаулықтың 3-қосымшасына сәйкес қайта сақтандырушылардың тізілімін жүргізеді, жыл сайын қайта сақтандыру шартын жасасқан не жасасу жоспарланған әрбір қайта сақтандырушының қаржылық тұрақтылығына соңғы аяқталған үш қаржы жылғы қаржылық есептілігінің негізінде талдауды (активтердің, сақтандыру резервтердің, міндеттемелерді өтеу үшін меншікті капитал жеткіліктілігін, шығыстардың және кірістердің, ақша қаражатының қозғалысын талдауды қоса алғанда) жүзеге асырады.

Қайта сақтандыру саясатын іске асыруға жауапты бөлімшесі:

қайта сақтандырушының заңды тұлға ретінде тіркелуін;

тиісті мемлекеттің заңнамасы бойынша лицензия не қайта сақтандыру қызметін жүзеге асыруға рұқсат талап етілмейтін жағдайларды қоспағанда, лицензияның не тиісті мемлекеттің тиісті уәкілетті органының қайта сақтандыру қызметін жүзеге асыруға рұқсатының болуын;

андеррайтердің не қайта сақтандырушының өзге қызметкерінің қайта сақтандырушының атынан қайта сақтандыру шартын жасасуға өкілеттіктерін растайтын құжаттардың көшірмелерін жинауды және сақтауды жүзеге асырады.

Сақтандыру брокердің қызметін пайдаланған жағдайда қайта сақтандыру саясатын іске асыруға жауапты бөлімшесі Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 19 қаңтардағы № 6 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 2715 болып тіркелген) бекітілген Сақтандыру брокері қызметінің шарттары туралы нұсқаулықтың талаптарына сәйкес қайта сақтандыру ковернотасын сақтауын және ресімделуіне бақылауды жүзеге асырады.

Ескерту. 45-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

46. Қайта сақтандыру саясатын түзету мақсатында қайта сақтандыру бөлімшесі тоқсанына бір реттен кем емес мынаны жасап, активтерді және пассивтерді басқару кеңесіне және тәуекелдерді басқару бөлімшесіне тапсырады:

қайта сақтандыру шарттары жасалған қайта сақтандырушылардың қаржылық жағдайының талдамасы;

соңғы бес жылда қайта сақтандырушыдан алған төлемдерді талдау және сақтандыру тәуекелдерін қайта сақтандырудың мақсатқа лайықтығын бағалау;

актуарий белгілеген жеке өзінің ұстап қалу лимиттерінің барабарлығын талдау.

7-тарау. Сақтандыру төлемдері тәуекелін басқару

47. Директорлар кеңесі сақтандыру төлемдерінің лимитін бекітеді, олар бойынша шешім қабылдау:

1) Ұйымның бас офисінің және филиалдарының;

2) директорлар кеңесінің, активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің, басқарманың, төлемдер жөніндегі бөлімшесінің құзыретіне кіреді.

48. Сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру процесін қамтамасыз ету мақсатында Ұйым сақтандыру жағдайы басталғаны туралы хабарлама алған сәтінен бастап дереу сақтанушыға (сақтандырылушыға, пайда алушыға) мынаны ұсынады:

1) сақтандыру түрі бойынша сақтандыру жағдайы басталғаны туралы өтініштің нысанын нұсқаулықтармен және сақтандыру шартының талаптары мен Ұйымның талаптары қалай орындалуы тиіс туралы басқа ақпаратпен бірге;

2) құжаттарды дайындау үшін қажетті ақпаратты және сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшін қажетті құжаттар тізімін.

Ескерту. 48-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

49. Басқарма сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) сақтандыру төлемі жөніндегі бөлімшеге және (немесе) сақтандыру делдалына кедергісіз қол жетімділігін қамтамасыз етеді. Егер сақтандыру делдалының сақтанушыдан (сақтандырылушыдан, пайда алушыдан) құжаттарды алу мүмкіндігі болса, онымен жасалған тапсырма шартында басқарма Ұйымға құжаттарды жіберудің барабар мерзімдерін белгілейді.

50. Сақтандыру төлемін жүзеге асыруға құжаттарды алғаннан кейін Ұйым өтініш берушіге қабылданған құжаттардың тізбесі көрсетілген анықтама береді.

Ескерту. 50-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

51. Егер сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім белгіленген мерзімде қабылдауға болмайтын болса, Ұйым сақтанушыны (сақтандырылушыны, пайда алушыны) сақтандыру төлемін жүзеге асырудың мерзімін созу себебін түсіндіріп, хабардар етеді, бұл ретте басқарма сақтандыру төлемін сақтандыру шартында немесе Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген мерзімде жүзеге асыруын қамтамасыз етеді.

Егер оқиға сақтандыру жағдайы деп танылмаса, Ұйым сақтанушыға (сақтандырылушыға, пайда алушыға) сақтандыру төлемін жүргізуден сақтандыру шартында және Қазақстан Республикасының заңнамалдық актілерінде белгіленген негіздемелер бойынша дәлелді жазбаша бас тарту жібереді.

Ескерту. 51-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

52. Сақтандыру төлемін жүзеге асыруға өтініш бергеннен кейін және (немесе) сақтандыру төлемін жүзеге асыруға құжаттар пакетін ұсынғаннан кейін сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімше сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) сақтандыру төлемін жүзеге асыруға ісін электронды не қағаз түрінде қалыптастырады, оған мынадай мәліметтер мен құжаттар кіреді:

1) іс ашылған күні;

2) сақтандыру төлемін жүзеге асыруға берілген өтініштің нөмірі;

3) сақтандыру шартының (полисінің) нөмірі;

4) сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) тегі, аты, бар болса - әкесінің аты не атауы;

5) мүдделі бөлімшелерінің қарау мерзімдерін қоса алғандағы өтінішті қарау рәсімі туралы қысқаша есеп;

6) сақтандырудың түрі;

7) сақтандыру жағдайы болған күні;

8) сақтандыру жағдайы туралы хабарлаған күні;

9) шығынның сипаттамасы;

10) өтініш берушілер туралы ақпарат;

11) бағалау жасалған күні, егер сақтандыру шартына сәйкес талап етілсе;

12) бағалаушы, аджастер, тәуелсіз сарапшы есебінің көшірмесі, егер сақтандыру шартына сәйкес талап етілсе;

13) бағалаушының, аджастердің, тәуелсіз сарапшының қысқаша деректері, сақтандыру шартына сәйкес талап етілсе;

14) шығынның бағаланған құны;

15) сақтандыру төлемінің күні мен сомасы;

16) сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тарту күні;

17) сақтандыру делдалдың тегі, аты, бар болса - әкесінің аты не атауы;

18) сақтандыру ісінің аяқталған күні;

19) сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім;

20) сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) деректемелері.

53. Сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімше сақтандыру жағдайларына сыныптар, сақтандыру түрлері, сақтанушылар (сақтандырылушылар, пайда алушылар) бойынша талдау жүргізіп, оны тәуекелдерді басқару бөлімшесіне Ұйымның тәуекелдер картасын анықтау үшін ұсынады.

54. Белгілі бір жасқа дейін өмір сүруіне байланысты сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру туралы шешімдерді қоспағанда сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру туралы шешім белгіленген лимиттерге сәйкес тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшемен және комплаенс-бақылаушымен келіскеннен кейін активтерді және пассивтерді басқару жөніндегі кеңеспен және басқармамен қабылданады.

Ескерту. 54-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

55. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі жыл сайын:

1) табиғи және техногендік апаттардың басталу сценарийлері кіретін модельдерді пайдалануды көздейтін апаттық тәуекелдерді өлшейді және болжамдайды;

2) сақтандыру портфелін апаттық оқиғаларға қарсы тұруын бағалайды.

56. Апаттық тәуекелдер туралы есеп директорлар кеңесінің және басқарманың қарауына беріледі.

Басқарма жыл сайын апаттардың модельдеуінің және пайдаланылатын болжамдардың дұрыстығын (барынша жоғары ықтимал шығындары факторын) бағалайды.

8-тарау. Сақтандыру резервтерінің жеткіліксіздігі тәуекелін басқару

57. Директорлар кеңесі:

1) сақтандыру резервтерін қалыптастыру саясатын;

2) сақтандыру резервтерін есептеу үшін қажетті статистикалық деректерді жинау, өңдеу және талдау бойынша ішкі рәсімдерді бекітеді.

58. Басқарма:

1) сақтандыру резервтерін құру саясатын тиімді іске асыруды және қамтамасыз етуді;

2) барабар сақтандыру резервтерін қалыптастыру үшін қажетті статистикалық деректерді жинау, өңдеу және талдау бойынша ішкі рәсімдерді жинау, өңдеу және талдау бойынша ішкі рәсімдерді тиімді іске асыруын әзірлеуді және қамтамасыз етуді;

3) сақтандыру резервтерін уақтылы қалыптастыруын бақылауды;

4) Ұйымның штатында жеткілікті деңгейдегі білікті актуарийдің болуын қамтамасыз етуді;

5) шығындарды есепке алу журналын жүргізу және мазмұны тәртібін анықтауды жүзеге асырады.

59. Сақтандыру резервтерін қалыптастыру саясаты уәкілетті органның нормативтік құқтық актілерінің сақтандыру резервтерін қалыптастыру жөніндегі талаптарына сәйкес келеді және мыналарды қамтиды:

шығындар резервін есептеу әдістемелерін (мәлімделген, бірақ реттелмеген шығындар және болған, бірақ мәлімделмеген шығындар);

таппаған сыйлықақылар резервін (жалпы сақтандыру бойынша) және болмаған шығындар резервін (өмірді сақтандыру бойынша);

Ұйыммен құрылатын барлық қосымша резервтерді есептеу әдістемелерін;

қалыптастырылған сақтандыру резервтердің барабарлығына тест жүргізу тәртібін;

сақтандыру резервтерін есептеу кезеңділігі мен мерзімдерін;

сақтандыру резервтерін есептеуге жауапты бөлімше мен тұлға.

60. Ішкі аудит қызметі мынадай іс-шараларды қамтитын сақтандыру резервтерін қалыптастыруды ішкі бақылау және ішкі аудит жүргізу ережесін әзірлейді және директорлар кеңесіне бекітуге ұсынады:

1) сақтандыру резервтерін қалыптастырғанда пайдаланылатын статистикалық деректердің шынайлығын тексеру;

2) мәлімделген, бірақ реттелмеген шығындар резервін барабар қалыптастыруын қамтамасыз ету үшін шығындарды есепке алу журналын тексеру;

3) сақтандыру төлемі жүзеге асырылмаған не толық көлемде жүзеге асырылмаған сақтандыру жағдайларының мониторингі;

4) сақтандыру шарттары тізілімін барлық жасалған сақтандыру шарттардың болуына жүйелі тексеру жүргізу;

5) сақтандыру агенттерінің жасалған шарттары туралы уақтылы хабардар етуін бақылау.

Ескерту. 60-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

61. Актуарий:

1) сақтандыру резервтерін уақтылы және барабар есептеуді;

2) сақтандыру резервтерін есептегенде шынайы және объективті статистикалық деректерді қолдануын;

3) сақтандыру резервтерін есептегенде пайдаланылатын қаржылық және өзге көрсеткіштердің барабар және экономикалық негізделген болжамдауды;

4) шынайы өлім-жітім кестесін пайдалануды;

5) сақтанушыларды тарту үшін төмендетілген сақтандыру тарифтері бойынша жасалған сақтандыру шарттары бойынша барабар сақтандыру резервтерін есептеуді;

6) сақтандыру резервтерін сақтандыру түрлері бойынша барабарлығына тест жүргізуді;

7) сақтандыру резервтерін есептеу бойынша біліктілігі мен дағдыларын арттыруды жүзеге асырады.

62. Актуарий ай сайын есептеуде қолданылған әдістемелер мен көрсеткіштердің сипаттамасын, Ұйымның тәуекелдер картасы туралы есепті қалыптастыру үшін резервтердің жеткіліктілігі туралы актуарийдің кәсіби пікірін қамтыған сақтандыру резервтері туралы есебін тәуекелдерді басқару бөлімшесіне береді.

9-тарау. Инвестициялық тәуекелдерді басқару

63. Директорлар кеңесі:

1) инвестициялық саясатты бекітеді;

2) сақтандыру резервтерін жабатын активтерді дербес сатып алу туралы, не активтерді ішінара не толығымен инвестициялық портфельді басқару қызметін жүзеге асыратын ұйымының (бұдан әрі – инвестициялық портфельді басқарушы) басқаруына беру туралы шешім қабылдайды.

64. Инвестициялық портфельді басқарушының басқаруына тапсырған кезде басқарма инвестициялық портфельді басқарушымен жасалған шартта мыналардың көрсетілуін қамтамасыз етеді:

инвестициялық портфельді басқарушының Ұйымның инвестициялық саясатын бұлжытпай сақтауы жөніндегі талапты;

тәуекелдерге мониторингті жүзеге асыру, оның ішінде стресс-тестингті жүзеге асыру үшін ақпаратпен тиімді алмасу бойынша талапты;

инвестициялық портфельді басқару барысында қасақана әрекеттері нәтижесінде Ұйымға шығындар әкелгені үшін инвестициялық портфельді басқарушының жауапкершілігін.

65. Инвестициялық саясат активтерді және пассивтерді басқару кеңесімен (бөлімшемен) қайтарымдылық, әртараптандыру, табыстылық, өтімділік принциптерін ескере отырып, әзірленеді.

Қайтарымдылық принципі ықтимал шығындарды төмендету не алдын алу мақсатында активтерді орналастыру бойынша тәуекелдерді тиімді бағалауды білдіреді.

Салымдарды әртараптандыру принципі инвестициялық портфельдің барынша жоғары тұрақтылығына жету, қандай-да бір қаржы құралдарының артықшылығын, активтердің өңірлік, салалық және өзге шоғырлануын болдырмау мақсатында инвестициялық тәуекелдерді бөлу болып табылады.

Табыстылық принципі капитал салымы нарығындағы жағдайды ескерумен, басқа принциптерді қамтамасыз ете отырып, инвестициялардың рентабельділігін барынша жоғарылату, сондай-ақ барлық инвестициялау уақыты ішінде салынған қаражаттың нақты құнын сақтап қалуға, активтерді тез және оңай сатуға мүмкіндік беретін сақтандыру резервтері қаражатын басқару кезіндегі жоғары рентабельділігі болып табылады.

Өтімділік принципі Ұйымның міндеттемелерін өтімді қаражатқа оңай айналатын, оларды жабу үшін жеткілікті мөлшердегі қаржы құралдарымен қамтамасыз етуді көздейді.

66. Инвестициялық саясат мыналарды регламенттейді:

1) активтерді инвестициялаудың мақсаттары мен стратегияларын;

2) инвестициялау объектілерінің сипаттамасы мен тізбесін;

3) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын ескере отырып, активтерді инвестициялау лимиттері мен ашық валюталық позициялар үлестерін;

4) инвестициялық қызметке қатысты белгіленген шарттарын және шектеулерін;

5) хеджирлеу құралдарының тізбесі мен сипатын көрсете отырып, активтерді хеджирлеу және әртараптандыру шарттарын;

6) инвестициялық қызметімен байланысты негізгі тәуекелдер туралы ақпаратты;

7) инвестициялық портфель бойынша шығындардың жиынтық барынша рұқсат етілетін мөлшерін;

8) директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша басқа мәселелер.

67. Инвестициялық саясатты түзету үшін тәуекелдерді басқару бөлімшесі тоқсанына бір реттен кем емес мыналар жүргізіліп, активтерді және пассивтерді басқару кеңесіне ұсынылады:

1) қалыптастырылған геосаяси жағдайға, инвестициялау валютасына, экономика секторына байланысты инвестициялау нарығының тартымдылығы дәрежесі бойынша макроэкономикалық талдау;

2) эмитенттерді және ол шығарған (ұсынған) қаржы құралдарын талдау, оған эмитенттің қаржылық жай-күйін, оның активтерінің әрі қарай өсуінің әлеуетін, қабылдаған міндеттемелері бойынша жауап беру қабілетін, осы эмитенттің қаржы құралдарына инвестициялауға байланысты тәуекелдерін талдау;

3) портфельдің құрылымы туралы, кірістіліктің өзгеру динамикасы туралы мәліметтерді, шығынды позицияларын талдауды және портфель құрылымын оңтайландыру бойынша ұсынымдарды қамтитын инвестициялық портфельді талдауы;

4) сақтанушыларды (сақтандырылушыларды) экономикалық қызметінің түрлері (экономика секторлары) бойынша, сақтандыру жағдайларының саны бойынша, сақтандыру төлемдерінің сомалары бойынша бөлуді (өмірді сақтандыру үшін сақтандырылушылардың жынысы мен жасы бойынша бөлуді) қоса алғандағы сақтандыру портфелі құрылымын талдау;

5) келесі он екі күнтізбелік айға сақтандыру сыйлықақыларының келіп түсуінің және сақтандыру төлемдерін жүзеге асырудың, сондай-ақ Ұйымның міндеттемелерінің олардың басталу мерзімдері бойынша болжамдық талдауы;

6) гэп-талдау, оған өтімді активтерді жұмылдыру қабілетінің өзгеруі, оның ішінде міндеттемелерді өтеу үшін қажетті өтімді активтерді қалыптастыру қабілетінің мониторингі ескерілген қолма-қол ақшаның гэп-позициялары бойынша лимиттердің шолуы кіреді.

67-1. Гэп-талдауды осы Нұсқаулықтың 4-қосымшасына сәйкес қызметін "өмірді сақтандыру" саласында жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдары жүзеге асырады.

Гэп-талдаудың қорытындылары уәкілетті органға есепті тоқсаннан кейін келетін айдың он бесінші жұмыс күнінен кешіктірмей беріледі.

Ескерту. 67-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

68. Көрсетілген аналитикалық зерттеулердің негізінде Ұйымның құрылымдық бөлімшелері ұсынымдарды беру үшін негіздеме болып табылған факторлардың толық тізбесі бар ұсынымдарды әзірлейді.

Ұсынымдар:

1) корпоративтік стратегияны, инвестициялық саясатты әзірлеген кезде, сондай-ақ көрсетілген құжаттарға өзгерістер мен толықтырулар енгізген кезде;

2) инвестициялау лимиттерін анықтау және қайта қарау кезінде;

3) шығындардың барынша жоғары рұқсат етілетін мөлшерін анықтау және қайта қарау кезінде;

4) инвестициялық шешімдер қабылдаған кезде ұсынылады.

69. Басқарма:

1) қаржы құралдарымен жасалатын операциялар бойынша, оның ішінде қаржы құралдары нарығында бағалардың күрт құбылуына байланысты ("stop-loss" лимиттері) шектен тыс шығыстарға жол бермеу бойынша шұғыл рәсімдерді, сондай-ақ, қаржы құралдары бойынша бағалардың, тиісті кірістіліктерінің сыни деңгейлерін, оларға жеткеннен кейін қаржы құралының нарықтық құнының төмендеуі ықтималдығы өсетін ("take-profit" лимиттері) деңгейлерін анықтайды. "Stop-loss" және "take-profit" лимиттері белсенді нарығы бар қаржы құралдары үшін, сондай-ақ тізбесін активтерді және пассивтерді басқару кеңесі белгілейтін өзге қаржы құралдары үшін белгіленеді;

2) қаржы құралдары нарығының ауқымына және динамикасына және қаржы құралының өтімділігіне сәйкес лимиттерді және шығындардың барынша жоғары рұқсат етілетін мөлшерін қайта қараудың бастамашысы болады;

3) инвестициялық портфельдің кредиттік, пайыздық және валюта тәуекеліне ұшырағыштығы туралы қорытындыны дайындайды және оны активтерді және пассивтерді басқару кеңесіне ұсынады.

70. Инвестициялық саясатта көзделген активтерді инвестициялау лимиттерге:

1) қаржы құралдарының түрлері бойынша инвестициялау лимиттері;

2) белгілі мемлекеттің резиденті болып табылатын эмитенттердің қаржы құралдарына инвестициялау лимиттері ("елдің лимиті");

3) ашық валюталық позициялар бойынша лимиттері және валюталық нетто-позиция лимиті;

4) негізгі қызмет түрі экономиканың белгілі секторына байланысты эмитенттердің қаржы құралдарына инвестициялау лимиттері;

5) қаржы құралдары үшін "stop-loss" лимиттері;

6) қаржы құралдары үшін "take-profit" лимиттері кіреді.

71. Ұйымның активтерін дербес орналастырған жағдайда инвестициялау инвестициялық шешімдердің негізінде жүзеге асырылады.

Активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің отырысында инвестициялар жөніндегі бөлімшенің және тәуекелдерді басқару бөлімшесінің қорытындылары қаралады.

72. Инвестициялық шешім активтерді және пассивтерді басқару кеңесімен қабылданады.

73. Инвестициялар жөніндегі бөлімшенің қорытындысы мынадай ақпаратты қамтиды:

1) жасауға ұсынылатын мәмілені жасау мақсатын;

2) қаржы құралының сипаттамасын, онда осы құралдың түрі, көлемі бағалар диапазоны, кірістілік деңгейі және басқа сиапттары (шарттары) көрсетіледі.

74. Тәуекелдерді басқару бөлімшесінің қорытындысы:

1) жасалатын мәміленің активтер бойынша кірістердің болжамдалатын өзгеруіне ықпалын;

2) осы қаржы құралын сатып алуға байланысты тәуекелдерді;

3) жасалатын мәміленің пруденциалдық нормативтер мәндерінің және уәкілетті орган белгілеген сақталуы міндетті нормалар мен лимиттердің өзгеруіне ықпалын;

4) ұсынылатын инвестициялық шешімнің варианттарын қамтиды.

75. Инвестициялық шешім:

1) инвестициялық шешімді қабылдау күні мен нөмірін;

2) жасалуы тиіс мәміленің түрін;

3) мәміле жасалуы тиіс қаржы құралының сәйкестендіргішін;

4) жасалуы тиіс мәміленің көлемін, бағасын, және сомасын (көлемінің, бағасының және сомасының диапазонын);

5) мәмілені жасау мерзімдерін;

6) мәміленің жасалуы көзделетін нарықтың түрін көрсетуді (бастапқы немесе қайталама, ұйымдастырылған немесе ұйымдастырылмаған, халықаралық нарықтар);

7) көмегімен мәміленің жасалуы болжамдалатын делдалдың (брокердің) атауы (бар болса);

8) активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің бір мүшесінің инвестициялық шешімді қабылдау (бас тарту) бойынша ерекше пікірінің болуы туралы көрсетуді;

9) инвестициялық шешімді қабылдаған тұлғалардың қолдарын қамтиды, олардың лауазымдары көрсетіледі.

76. Хеджирлеу құралдарымен мәміле жасау үшін инвестициялық шешім мыналарды қамтиды:

1) инвестициялық шешімді қабылдау күні мен нөмірін;

2) жасалуы тиіс мәміленің түрін;

3) хеджирлеу құралының толық сипатын, оның түрі, жасалу мерзімі, көлемі, құны (сыйлықақы), хеджирлеу операциясының жасалуы жоспарланатын нарығы, және осы құралдың басқа сипаттамалары (шарттары) көрсетіледі;

4) осы хеджирлеу құралын қолданудан күтілетін нәтижесін;

5) хеджирлеу объектісінің (базистік активінің) тәуекелін бағалау, онда оның түрі (пайыздық, бағалық, валюталық және басқа), сондай-ақ оны бағалау әдісі көрсетіледі;

6) хеджирлеу объектісін, онда қажетті деректемелері (ұлттық бірегейлендіру нөмірі, саны, құны, көлемі, валютасы) көрсетіледі;

7) осы операцияны жасау хеджирлеу объектісі бойынша ықтимал шығындардың (кірісті толық алмау) мөлшерін төмендетуге әкелетінін растайтын есепті;

8) көмегімен мәміленің жасалуы көзделетін делдалдың (брокердің) атауы (бар болған жағдайда);

9) активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің бір мүшесінің инвестициялық шешімді қабылдау (бас тарту) бойынша ерекше пікірінің болуы туралы нұсқауы;

10) инвестициялық шешімді қабылдаған тұлғалардың қолдарын қамтиды, олардың лауазымдары көрсетіледі.

10-тарау. Операциялық және ілеспе тәуекелдерді басқару

77. Ішкі аудит қызметі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын сақтауына бағалау жүргізеді және жыл сайын мынадай талаптардың орындалуы туралы директорлар кеңесіне есеп береді:

Ұйым қызметінің автоматтандырылуы бойынша;

құжаттамалау, құжаттаманы басқару және құжаттарды сақтау бойынша.

77-1. Операциялық тәуекелдерді басқару ішкі бақылау жүйесі арқылы жүзеге асырылады.

Ескерту. 7-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

78. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі жыл сайын топ тәуекелін талдайды және директорлар кеңесіне:

акционерлердің және (немесе) бас ұйымның Ұйымды қосымша капиталдандыру мүмкіндігі туралы;

Ұйым қызметінің аффилиирленген тұлғалардың қызметіне ықпал етуі және байланысты болуы туралы;

топ қатысушысы банкроттығының (мәжбүрлеп таратылуының) Ұйымның қаржылық ахуалына және төлем қабілеттілігіне әсері туралы;

Ұйым активтерінің топ ішінде шоғырлануы туралы есеп береді.

79. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі жыл сайын жүйелік тәуекелді талдайды, директорлар кеңесіне басқа сақтандыру ұйым(дар)ының мәжбүрлеп таратылуы беделіне, сақтандыру өнімдердің сұранысына, Ұйымның сақтандыру қызметін іске асыру арналарына ықпалының талдамасын ұсынады.

80. Директорлар кеңесі басқармамен әзірленген, тәуекелдерді басқару бөлімшесімен және директорлар кеңесінің жанындағы басқа бөлімшелермен (комитеттермен) келісілген төтенше жағдайларға және Ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарын және оған барлық өзгерістерін бекітеді.

Төтенше жағдайларға және Ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарына мыналар кіреді:

Ұйым қызметінің ауқымына және күрделілігіне қарай, Ұйым әлсіздігін танытатын ықтимал сценарийлердің түрлері;

Ұйым қызметінің негізгі бағыттары және төтенше жағдайларға ұшырағыштық дәрежесі;

Ұйымның құрылымдық бөлімшелерінің жауапкершілігі және төтенше жағдайлар туындағандағы әрекеттерінің сипаттауы;

қағаздағы және электронды құжаттаманың резервтік көшірмелерінің болуын қоса алғанда сақтандыру қызметін қалпына келтіруге мүмкіндік беретін балама механизмдері.

Басқарма жыл сайын Ұйымның ағымдағы қызметінің оның стратегиялық жоспарына сәйкес келуін ескеріп, Төтенше жағдайларға және Ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарын қайта қарайды.

81. Басқарма құпиялы ақпараттың жария етуін және ақпараттық деректердің бұрмалануын болдырмау бойынша рәсімдерді бекітеді, олар мыналарды көздейді:

шектеулі қол жетімділігі бар ақпараттық деректердің тізбесін;

қол жетімділікті алу тәртібін;

ақпараттық деректерге қол жетімділігін бақылау тәртібін;

ақпараттық деректерге қол жетімділігі бар тұлғалардың тізбесін.

82. Басқарма жабдықтарға жүйелі инспекциялар жүргізу және жұмыс жөніндегі есептерін тексеру арқылы іркілістерді болдырмау рәсімдерін бекітеді. Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі тоқсанына бір реттен кем емес:

автоматтандырылған деректер базасының жұмыс істеуін қамтамасыз ететін техникалық кешендерге тексеру жүргізеді;

басқармаға техникалық кешендердің жай-күйі туралы ақпарат береді.

11-тарау. Комплаенс-тәуекелдерді басқару

83. Директорлар кеңесі:

1) ұйымдағы комплаенс-тәуекелдерді басқаруына жалпы бақылауды жүзеге асырады;

2) комплаенс-тәуекелдерді басқару саясатын бекітеді, оған сәйкес тұрақты және тиімді комплаенс-функция құрылады;

3) комплаенс-бақылаушы лауазымына тағайындайды;

4) кем дегенде жылына бір рет ұйымдағы комплаенс-тәуекелді басқарудың тиімділігін бағалайды;

5) комплаенс-тәуекелдерді басқару мәселелерін тиімді және шұғыл шешуін қамтамасыз етуді қоса алғанда комплаенс-тәуекелдерді басқару саясатын іске асырылуын бақылауы жүзеге асырады.

84. Комплаенс-тәуекелдерді басқару саясаты комплаенс–бақылаушымен әзірленеді және мыналарды белгілейді:

1) комплаенс-бақылаушының Ұйымның директорлар кеңесіне және басқармаға есеп беруін;

2) комплаенс-бақылаушының міндеттері мен өкілеттіктерін;

3) комплаенс-бақылаушының комплаенс-тәуекелді басқару бойынша өздеріне жүктелген функциялары бөлігіндегі дербестігін;

4) комплаенс-бақылаушының тәуекелдерді басқару бөлімшесімен, ішкі аудит қызметімен және Ұйымның басқа бөлімшелерімен өзара қатынасын;

5) тексеру жүргізу және комплаенс-тәуекелді басқару саясатының ықтимал бұзушылықтарын анықтау және осы міндетті атқару үшін ішкі және сыртқы мамандарды тарту құқығын;

6) тексеру қорытындыларын директорлар кеңесіне және қажет болған жағдайда Ұйымның басқармасына ерікті көрсету және ашу құқығын.

Ескерту. 84-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

85. Басқарма мыналарға жауапты болады:

1) комплаенс-тәуекелді басқару саясатының ережесін қабылдауға және қызметкерлерге мәлімет үшін жеткізуге;

2) комплаенс-тәуекелді басқару саясатының сақталуын қамтамасыз етуге және директорлар кеңесіне тоқсан сайынғы есептілігін беруге;

3) Кірістерді жылыстатуға қарсы іс-қимыл туралы заңға сәйкес басшы және өзге де қызметкерлердің қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жұмыстарына қатысуын қамтамасыз етуді;

4) комплаенс–бұзушылықтарын анықтаған жағдайда тиісті түзету және тәртіптік шаралар қабылдауды;

5) міндетті ішкі бақылауға жататын операцияларды және күмәнді операцияларды уақтылы автоматандырылған түрде анықтау мақсатында бағдарламалық қамтамасыз етуді жетілдіру.

Ескерту. 85-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2014.08.27 № 168 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

86. Басқарма:

1) Ұйым қызметінің Кірістерді жылыстатуға қарсы іс-қимыл туралы заңның талаптарына сәйкес келуін;

2) Сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі өтініштің нысанында Ұйымға жалған мәліметтерді беру салдарына сілтеменің (Қазақстан Республикасының заңнамасына, сақтандыру ережесіне сілтеме жасау) болуын;

3) сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімшенің қызметкерлерін алаяқтық индикаторларын және белгілерін оқытуды қамтамасыз етеді.

Ескерту. 86-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2014.08.27 № 168 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

87. Басқарма шағымдарды, өтініштерді қарау және дауларды реттеу тәртібін бекітеді.

Сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) шағымды (өтінішті) берген жағдайда жауапты бөлімше (қызметкер):

1) белгіленген уақыт кезеңінде шағымды алғаны туралы растайды;

2) шағымданушыны шағым қандай тәртіппен қаралатыны туралы түсініктемемен қамтамасыз етеді;

3) дауларды реттеудің ішкі және сыртқы рәсімдері туралы толық ақпарат береді;

4) шағымдарды, өтініштерді қарау және дауларды реттеу тәртібімен белгіленген мерзімі ішінде жазбаша түрдегі түпкілікті жауап беруді қамтамасыз етеді.

88. Комплаенс-бақылаушы:

1) комплаенс-тәуекелдерді бақылау бойынша және заңсыз жолымен алынған табыстарды жылыстатуға және терроризмді қаржыландыруға қарсы әрекет ету бағдарламасын Қазақстан Республикасының заңнамасы талаптарына сәйкес жүзеге асыру бойынша шаралар кешенін әзірлейді;

2) өзінің бастамасы бойынша кез келген қызметкермен байланыс жасайды және құжаттарға және мұрағатқа қол жетімділігін алады;

3) комплаенс-тәуекелдерді бақылау саясаты бойынша ықтимал бұзушылықтарына тергеу жүргізеді және ұйым қызметкерлерден кеңес алады;

4) бекітілген стратегияға және тәуекелдерді басқару саясатына сәйкес комплаенс-тәуекелдерді басқарудың басымдықтарын белгілейді;

5) ішкі және сыртқы реттеуші құжаттарға, оның ішінде корпоративті басқару кодексіне сәйкес келуіне байланысты комплаенс-функцияларының және комплаенс-тәуекелдердің жүйелі бақылауын және мониторингін сәйкес келмеу себептерін анықтай отырып, жүзеге асырады;

6) тәуекелдерді басқару бөлімшесіне анықталған кемшіліктері, жөнсіздіктері, бұзушылықтары туралы ақпаратты қамтыған комплаенс-тәуекелдерге немесе бұзушылықтарға және оларды жоюдың ықтимал жолдарына жасалған мониторингтің қорытындысы бойынша тоқсан сайынғы есебін, сондай-ақ комплаенс-бақылауды жүзеге асыруды және корпоративтік басқару процестерін жетілдіру бойынша ұсынымдарын береді;

7) сыртқы және ішкі көздерден алынған ресми емес ақпараттың мониторингін жүргізеді, қажет болған жағдайда қызметтік тергеуді ұйымдастырады;

8) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруды (жылыстатуды) және терроризмді қаржыландыруды болдырмау бойынша шаралар қабылдайды.

Ескерту. 88-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2014.08.27 № 168 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

89. Ұйым шағым талаптарды уақтылы реттеу бойынша қызметін қадағалауға, сондай-ақ сақтандыру төлемдерінің үрдістерін анықтауға мүмкіндік беретін өзінің статистикалық деректер базасын жүргізеді.

12-тарау. Ішкі бақылау жүйесін ұйымдастыру

90. Директорлар кеңесі барабар ішкі бақылау жүйесінің болуын қамтамасыз етеді және Ұйым қызметкерлерінің ішкі бақылау саласындағы өзінің міндеттерін атқаруы үшін жағдай жасайды, сондай-ақ ішкі аудит қызметінің функционалдық және ұйымдық дербестігін қамтамасыз етеді.

91. Ұйымда ішкі бақылау жүйесі мынадай мақсаттарға жету үшін құрылады:

1) Ұйым қызметінің операциялық және қаржылық тиімділігі, Ұйымның активтерін және пассивтерін басқарудың тиімділігі мен рентабельділігін тексеруді және шығындар ықтималдығын анықтауды көздейді;

2) қаржылық және басқарушылық ақпараттың сенімділігі, толықтығы және уақтылылығы, бұл шынайы және сапалы қаржылық есептілігінің жасалуын тексеруді және шешімдерді қабылдау үшін Ұйыммен пайдаланылатын басқа қаржы құжаттардың тексеруін көздейді;

3) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтау, бұл Ұйымның заңнаманы, сондай-ақ Ұйымның ішкі саясатын және рәсімдерін анықтайтын құжаттар талаптарының сақтауын тексеруді көздейді.

Осы компоненттердің тиісінше жұмыс істеуі Ұйымның тиімді қызметінің, ақпараттық жүйелері жұмысының және пруденциалдық нормативтерді және уәкілетті органмен белгіленген Ұйымның сақтауы міндетті өзге нормалары мен лимиттердің сақталуының маңызды шарты болып табылады.

92. Ұйымның ішкі бақылау жүйесі өзара байланысты бес компоненттен тұратын үзіліссіз процесі болып табылады:

1) басқарушылық бақылау;

2) тәуекелдерді анықтау және бағалау;

3) бақылауды жүзеге асыру және өкілеттіктерді бөлу;

4) хабардар болу және өзара әрекеттесу;

5) мониторинг (ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін бағалау) және бұзушылықтар мен сәйкессіздіктерді (кемшіліктерді) жою.

93. Ішкі бақылау жүйесінің жұмыс істеуі мынадай үш кезеңнің үзіліссіз кезекпен өту принципі бойынша жүреді:

1) Ұйымның ішкі регламенттеріне рәсімдерді енгізу арқылы ішкі бақылау жүйесін (тиімділігін бағалау қорытындысын ескере отырып) қалыптастыру;

2) жұмысында Ұйымның ішкі регламенттерін орындау;

3) ішкі бақылау жүйесінің тиімділігінің бағалауын жүргізу.

94. Ұйымның ішкі бақылау жүйесі мынадай рәсімдерді жүргізу жолымен жүзеге асырылады:

1) жауапты бөлімшенің директорлар кеңесіне және басқармаға қаржылық қызметінің ағымдағы нәтижесі жөніндегі есепті қаржылық қызметінің жоспарлық көрсеткіштерін қоса бере отырып, ұсыну арқылы қойылған мақсаттарға және міндеттерге жету процесін тоқсан сайын тексеру;

2) бөлімше басшыларының бөлімше қызметінің нәтижесі туралы стандартты егжей-тегжейлі есептерін жоспарлы көрсеткіштерден анықталған ауытқуларды, сондай-ақ жоспарлық көрсеткіштерді орындамау себептерін көрсете отырып, ай сайын тексеруі;

3) кассадағы қолма-қол ақшаны және қаржы құралдарын қоса алғанда кезең-кезеңімен түгендеу жүргізу;

4) белгіленген тәуекелдер лимиттерін орындауды және анықталған сәйкессіздіктерді жою бойынша іс-шараларын іске асыруды тексеру;

5) міндетті түрде авторландыру талап ететін операциялардың тізбесіне қойылатын талаптарды белгілеу;

6) операциялар шарттарын және тәуекелдерді басқару модельдерін қолданудың нәтижелерін тексеру;

7) жасалған операцияларды есепте және есептілікте көрсетудің уақтылылығын, дұрыстығын, толықтығын және нақтылылығын тексеру.

95. Ішкі аудит қызметі мынадай мақсаттарда құрылады:

Ұйым қызметінің барлық аспектілері бойынша ішкі бақылау жүйесінің барабарлығын және тиімділігін бағалау, бөлімшелердің өздеріне жүктелген функциялары мен міндеттерін орындауының жай-күйі туралы уақтылы және шынайы ақпаратпен қамтамасыз ету, сондай-ақ жұмысты жақсарту бойынша пәрменді және тиімді ұсынымдарды ұсыну;

директорлар кеңесінің барабар ішкі бақылау жүйесінің болуын және жұмыс істеуін қамтамасыз ету бойынша функцияларды жүзеге асыру барысында туындаған міндеттерді ішкі бақылау жүйесінің объективті бағалауын және оларды жетілдіру бойынша ұсынымдарды беру жолымен шешу.

96. Ішкі аудит қызметі өзінің қызметінде Ұйымның жарғысын, ішкі бақылау жүйесін ұйымдастыру және Ұйымның ішкі аудит қызметі туралы ережені, сондай-ақ Ұйымның қызметін регламенттейтін басқа да ішкі құжаттарды және осы Нұсқаулықтың талаптарын басшылыққа алады.

97. Ішкі аудит қызметінің мүшелерін Ұйымның директорлар кеңесі тағайындайды.

98. Ішкі аудит қызметі Ұйымның директорлар кеңесімен бекітілетін ішкі аудит жоспарын және ішкі аудит бағдарламасын жасайды.

99. Ішкі аудит қызметінің міндетіне мынадай мәселелерді қарау және талқылау кіреді:

1) ішкі бақылау жүйесінің жұмыс істеуі;

2) директорлар кеңесіне ішкі аудит қызметі туралы есептілікті дайындау;

3) ағымдағы жылда ішкі және сыртқы аудит жүргізуді қажет ететін Ұйымның операцияларындағы (мәмілелеріндегі) тәуекел аясы;

4) менеджментке және сыртқы пайдаланушыларға ұсынылатын қаржылық ақпараттың шынайылығы мен нақтылылығы;

5) сыртқы және ішкі аудиторлармен бухгалтерлік есепте немесе ішкі аудитте анықталған кез келген елеулі кемшіліктер.

100. Ішкі аудиттің негізгі функциялары:

1) ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін тексеру және бағалау;

2) Ұйымның тәуекелдерін бағалау әдістемесінің қолдану толықтығы мен тиімділігін және Ұйымның тәуекелдерді басқару жүйесін тексеру;

3) ережені, бюджетті, ішкі аудит қызметінің жоспарын және бағдарламасын, аудиторлық қорытындысын, Ұйымның қызметін бағалаудың критерийлерін әзірлеу және директорлар кеңесіне бекітуге беру;

4) кез келген бөлімшенің қызметін немесе Ұйымның лауазымды тұлғасының қызметін тексеруді тағайындау және директорлар кеңесіне есепті жүйелі түрде беру;

5) бөлімшелердің уәкілетті органға, басшылыққа және басқа мүдделі тараптарға тапсыратын тиісті есептік немесе сұратылған ақпараттың (оның ішінде қаржылық мониторингке жататын ақпараттың) шынайлығын, толық ашылуын, объективтігін, уақтылылығын тексеру;

6) директорлар кеңесіне ішкі аудиторларға кандидатураларды бекіту бойынша ұсынымдар ұсыну;

7) аудит (ішкі, сыртқы) процесстерінің тиімділігін және дербестігін қамтамасыз ету;

8) бекітілген жоспарға сәйкес жүйелі ішкі тексерулерді жүргізу арқылы халықаралық стандарттарға және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес келетін бақылау ортаны қалыптастыру;

9) бухгалтерлік есеп жүргізуді және аудит (ішкі және сыртқы) жүргізуді бақылау;

10) директорлар кеңесіне ішкі аудитті жетілдіру бойынша ұсыныстарды беру;

11) ұйым қызметінің қаржылық тұрақтылығына және төлем қабілеттілігіне жүйелі талдау мен бағалау жүргізу;

12) активтерді және пассивтерді басқару бөлігінде қабылданған басқарушылық шешімдерді орындаудың тиімділігін бағалау;

13) қаржылық есептілікте Ұйымның қызметін көрсетудің уақтылығын, дұрыстығын, толықтығын және нақтылығын тексеру;

14) қаржылық есептіліктің халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес келуін тексеру;

15) қаржы құжаттарын талдау, оның ішінде:

жиынтық балансты және пайда және шығындар туралы есепті алдыңғы кезеңмен және жоспарланған қаржы көрсеткіштерімен салыстырмалы түрде;

қаржы құралдары түрлері бойынша топтастырылған және баланстық пен нарықтық құны, кірістілігі және сатып алудың (сатудың) жалпы сомасы көрсетілген инвестициялар туралы есеп;

16) уәкілетті органмен белгіленген пруденциалдық нормативтердің және сақталуы міндетті нормалардың және лимиттердің сақталуын тексеру;

17) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарының тізілімін хронологиялық тәртіппен жүргізуді бақылау;

18) сақтандыру портфелі көлемінің кем дегенде елу бір пайызын (сақтандыру сыйлықақыларының келіп түсуін, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруды, қайта сақтандырушылардың Ұйым алдындағы міндеттемелерді орындауын қоса алғанда) жыл сайын тексеру;

19) басшылар жол берген акционерлердің (қатысушылардың) құзыретіне кіретін мәселелер бойынша шешім қабылдау түріндегі барлық бұзушылықтары туралы акционерлерді дереу хабардар ету;

20) Ұйымның ішкі құжаттарында көзделген ішкі аудит қызметінің құзыреті шегіндегі өзге функциялар.

101. Ішкі аудит қызметі сыртқы аудитордың кандидатурасын алдын ала іріктеуді дербес не Ұйымның жұмыс тобының құрамында жүзеге асырады. Сыртқы аудиторды таңдау жөніндегі ұсыныс Ұйым акционерлерінің жалпы жиналысының қарауына беріледі.

102. Ішкі аудит қызметінің Басшысы мен қызметкерлері бір мезгілде Ұйымның басқа бөлімшелеріне басшылық (жетекшілік) жасай алмайды, сондай-ақ комитеттердің және Ұйымның басқа органдарының мүшесі бола алмайды.

103. Ішкі аудиторлардың:

1) арнайы экономикалық білімі;

2) кәсіби міндеттерін атқару үшін қажетті және жеткілікті білімі мен дағдысы;

3) берілген тапсырмаларды орындау үшін жеткілікті көлемде автоматтандырылған аудит әдістерін пайдалану дағдылары;

4) жүргізілетін аудиттің объективтігін қамтамасыз ететін кәсіби қасиеті.

104. Ішкі аудиторлар күнделікті жұмыс барысында:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтайды;

2) халықаралық аудиторлық стандарттарды басшылыққа алады;

3) алаяқтық салдарынан есептілікті бұрмалау фактілерін анықтау рәсімдерін жүргізеді;

4) аудиторлық шешімдерді және дәлелдерді құжаттамалайды;

5) өзінің өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде алған ақпараттың құпиялылығын сақтайды;

6) алынған аудиторлық дәлелдерді бағалау барысында ұйымның негізгі қызметіне сәйкес келмейтін операцияларды (мәмілелерді) тексеру рәсімдерін жүргізеді, онда операцияның (мәміленің) ұйымның мақсаттарына (мақсаты жоқ) сәйкес келуін алаяқтық жасалуы бойынша бағаланады;

7) аудиторлық айғақтардың сенімділігін бағалау принциптерін басшылыққа алады:

сыртқы көздерден алынған дәлелдер ішкі көздерден алынған дәлелдерден сенімдірек болады;

егер бухгалтерлік есеп және ішкі бақылау жүйелері тиімді болса, ішкі көздерден алынған дәлелдер сенімдірек болады;

аудитормен жинақталған дәлелдер субъект берген дәлелдерден сенімдірек болады;

құжаттар мен жазбаша өтініштер нысанындағы дәлелдер ауызша нысанында ұсынылған дәлелдерден сенімдірек болады.

Дәлелдер бір-біріне қайшы келген жағдайда ішкі аудитор шынайы жағдайды анықтау үшін қосымша рәсімдер жүргізеді.

105. Ішкі аудит қызметінің басшысы:

1) жергілікті есеп жүйелеріндегі және автономдық компьютерлік жүйелердегі бар материалдарға, мәліметтерге, құжаттарға (файлдарға) оларға өзгерістер енгізу құқығынсыз шектелмеген қол жетімділігі бар;

2) директорлар кеңесіне ішкі аудиттің ұйымдық дербестігі мен объективтілігі фактісін жүйелі дәлелдейді;

3) егер ішкі аудиторлардың дербестігі немесе объективтілігі теріс ықпалға ұшыраса (мүдделер қайшылығы, құжаттамаға, мүлікке, активтерге қол жетімділігі өкілеттіктерін шектеу), ол туралы ақпарат дереу директорлар кеңесіне ашылады;

4) аудиторлық тексерудің басталуына дейінгі бір айдан кешіктірмей басшы қызметкерлерден мына төмендегілер жайында жазбаша сұрату жібереді:

қаржылық есептілікті елеулі бұрмалау тәуекелін бағалаудың қорытындысын толығымен ашу;

басшылықтың және ішкі бақылау жүйесінде мыңызды роль атқаратын қызметкерлердің (оның ішінде жұмыстан босағандар) тарапынан, және қаржылық есептілікке елеулі әсерін тигізе алатын басқа тұлғалардың алаяқтық әрекеттері немесе алаяқтық күдігі туралы ақпаратты ашу.

106. Ішкі аудит қызметі жыл сайын құрылымдық бөлімшелердің (оның ішінде еншілес және бағынышты ұйымдардың) тексеруін басқармамен бекітілген, жасалған және бұзылған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары, сақтандыру төлемдері, комиссиялық ақылар, дебиторлық (кредиторлық) берешектер бойынша операциялар жүргізу техникасын сақтау жөнінде жүзеге асырады.

107. Ішкі аудит қызметі барлық бөлімшелерден, филиалдардан, өкілдіктерден, комитеттерден және Ұйым қызметкерлерінен өздерінің функцияларын жүзеге асыру үшін қажетті кез келген құжаттарды және ақпаратты ішкі аудит және тәуекелдерді басқару бөлімшесінің сұратуында көрсетілген мерзімде алады.

Ескерту. 107-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

108. Ұйымның қызметкерлері ішкі аудит қызметін мынадай мәмілелер (операциялар) туралы хабардар етеді:

1) қолма-қол ақшамен төлеу нысанында бір миллион теңгеден асатын сомаға жасалған кез келген мәмілелер (оның ішінде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша);

2) бес миллион теңгеден артық мөлшердегі сақтандыру төлемін жүзеге асыру;

3) растайтын құжаттарды тапсырмай қаржы құралын талап ету құқығын қайта ресімдеу немесе қайта табыстау;

4) заңдылығында күдік туғызатын басқа операциялар немесе мәмілелер туралы.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулыққа 1-қосымша

"____________________________"

(Ұйымның атауы)

____________ жылғы

(кк/аа/жж)

Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелеріне қойылатын талаптарға сәйкес келуін бағалау жөніндегі есебі

№	Нұсқаулықтың тиісті абзацының, тармақшасының, тармағының нұсқауы	Талапқа сәйкес келуін бағалау	Анықталған кемшіліктер	Кемшіліктерді жою бойынша қабылданған (жоспарланған) іс-шаралар (іс-шараның мазмұны, орындау мерзімдері)	Жауапты орындаушылар (тегі, аты, (бар болса - әкесінің аты), лауазымы, байланыс ақпараты)
1

Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелеріне қойылатын талаптарға сәйкес келуінің жалпы бағасы: _______________________

Кестені толтыру бойынша түсініктеме:

Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелеріне қойылатын талаптарға сәйкес келуін бағалау мынадай критерийлер бойынша жүзеге асырылады:

1) ТС – "толығымен сәйкес келеді"

Талап критерийін елеулі ауытқусыз орындаған жағдайда;

2) ІС – "ішінара сәйкес келеді"

Ауытқулар басшылықтың бақылауына алынып, жақын арада жойылатындықтан Ұйымның келешекте осы критерийді орындауға жететініне күмән туғызуына жеткілікті деп саналмайтын талап критерийінен ауытқуларды (кемшіліктерді) анықтаған жағдайда;

3) СК – "сәйкес келмейді"

Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелеріне қойылатын талаптар критерийін орындамаған жағдайда;

4) ҚМ - "қолданылмайды"

тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелеріне қойылатын жеке талаптар бағалауды жүзеге асырған күніне Ұйымға қолданылмаған жағдайда.

"Қолданылмайды" бағалауы Ұйым осы Нұсқаулықтың талаптары критерийлерін орындаған үлесінің есебіне кірмейді.

Ұйымның бірінші басшысы

(не оның орнындағы тұлға) _______________ ______________

қолы күні

Тәуекелдерді басқару

бөлімшенің басшысы _______________ ______________

қолы күні

Ішкі аудит қызметінің

басшысы _______________ ______________

қолы күні

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулыққа 2-қосымша

Ескерту. 2-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1-нысан

Баға тәуекелі бойынша стресс-тестинг

Қаржы құралдарының санаты	Қаржы құралының ағымдағы құны (теңгемен)	Қаржы құралының ағымдағы құнының төмендеуі сценарийі					Таңдалған сценарий бойынша шығын (теңгемен)
		0%-5%	5%-10%	10%-20%	20%-30%	көп 30%
1	2	3	4	5	6	7	8
Шығын жиынтығы

Ескерту:

1) 1-бағанда нарықтық бағасы бар түрлері бойынша және экономика секторы бойынша топтастырылған қаржы құралдары көрсетіледі;

2) 3, 4, 5, 6, 7-бағандарында қаржы құралының әрбір санаты бойынша тек болжанатын бір ғана сценарий таңдалады;

3) сценарийді таңдаған кезде әрбір бағанда көрсетілген аралықтарда бір көрсеткішті таңдау керек.

Таңдалған сценарийдің қысқаша негіздемесі:

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы адам)

________________ ______________

қолы күні

2-нысан

Пайыздық тәуекел бойынша стресс-тестинг

Борыштық бағалы қағазын өтеуге дейінгі мерзімі	Қаржы құралының ағымдағы құны (теңгемен)	Купондық сыйақының пайыздық ставкасының төмендеу сценарийі				Таңдалған сценарий бойынша шығын (теңгемен)
		0%-2%	2%-4%	4%-6%	6% артық
1	2	3	4	5	6	7
6 айдан кем
6-12 ай
12-18 ай
18-24 ай
24 айдан артық
Шығын жиынтығы

Ескерту:

1) 3, 4, 5, 6-бағандарында бір санаттағы қаржы құралдары бірнеше сценарийге түсірілуі мүмкін;

2) сценарийді таңдаған кезде әрбір бағанда көрсетілген аралықтарда бір көрсеткішті таңдау керек.

Таңдалған сценарийдің қысқаша негіздемесі:

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы адам)

________________ ______________

қолы күні

3-нысан

Валюталық тәуекел бойынша стресс-тестинг

3.1-нысан

Шетел валютасының атауы	Осы шетел валютасында номинирленген қаржы құралдарының ағымдағы құны (теңгемен)	Шетел валютасына қарағанда теңгенің нығаю сценарийі						Таңдалған сценарий бойынша шығын (теңгемен)
		1%-3%	3%-5%	5%-7%	7%-13%	13%-20%	20% артық
Шығын жиынтығы

Ескерту:

Сценарийді таңдаған кезде әрбір бағанда көрсетілген аралықтарда бір көрсеткішті таңдау керек.

Таңдалған сценарийдің қысқаша негіздемесі:

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы адам)

________________ ______________

қолы күні

3.2-нысан

Шетел валютасындағы міндеттемелердің шетел валютасындағы активтерден асып кетуі	Шетел валютасына қарағанда теңгенің нығаю сценарийі
	есепті күнге	1%-3%	3%-5%	5%-7%	7%-13%	13%-20%	20% артық
1	2	3	4	5	6	7	8
Валюта түрі:

Ескерту:

1) 2, 3, 4, 5, 6, 7 және 8-бағандарда таңдалған сценарий бойынша шетел валютасындағы міндеттемелердің шетел валютасындағы активтерден асып кетуі пайызбен көрсетіледі;

2) сценарийді таңдаған кезде әрбір бағанда көрсетілген аралықтарда бір көрсеткішті таңдау керек.

Таңдалған сценарийдің қысқаша негіздемесі:

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы адам)

________________ ______________

қолы күні

4-нысан

Өтімділік тәуекелі бойынша стресс-тестинг

4.1-нысан

Мәлімделген бірақ реттелмеген шығындар резервінің өсуі сценарийі
жоғары өтімді активтердің жеткіліктілігі нормативі	10-20%	21-30%	31-40%	41-50%	51-60%	60% және одан көп

Ескерту: сценарийді таңдаған кезде әрбір бағанда көрсетілген аралықтарда бір көрсеткішті таңдау керек.

Таңдалған сценарийдің қысқаша негіздемесі:

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы адам)

________________ ______________

қолы күні

4.2-нысан

Қаржы құралдарының ағымды құнының төмендеуі сценарийі
жоғары өтімді активтердің жеткіліктілігі нормативі	0-5%	6-10%	11-20%	21-30%	31-40%	41% және одан көп
төлем қабілеттілігі маржасының нормативі

Ескерту: сценарийді таңдаған кезде әрбір бағанда көрсетілген аралықтарда бір көрсеткішті таңдау керек.

Таңдалған сценарийдің қысқаша негіздемесі:

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы адам)

________________ ______________

қолы күні

5-нысан

Сақтандыру қызметіне байланысты тәуекелдер бойынша
стресс-тестинг

5.1-нысан

Тариф базисі көрсеткіштеріне жетпеу сценарийі
Тарифтік базис	Нақты РШР (мың. теңге)	Тарифтік базис	5-10%	11-20%	21-30%	31-40%	40% және көп	Таңдалған сценарий бойынша РШР (мың.теңге)	РШР айырмасы (9-2) (мың.теңге)
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
тиімді жылдық пайыздық ставка		тиімді жылдық пайыздық ставка (төмендеуі)
өлім-жітім/белгілі бір жасқа дейін өмір сүру көрсеткіштері		өлім- жітім/ белгілі бір жасқа дейін өмір сүру көрсеткіштері (өсуі)
сақтандыру төлемдерін индекстеу ставкасы		сақтандыру төлемдерін индекстеу ставкасы (өсуі)
шығыстар көрсеткіштері		шығыстар көрсеткіштері (өсуі)

Ескерту: сценарийді таңдаған кезде әрбір бағанда көрсетілген аралықтарда бір көрсеткішті таңдау керек.

Таңдалған сценарийдің қысқаша негіздемесі:

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы адам)

________________ ______________

қолы күні

5.2-нысан

	Аурулардың өсуі сценарийі					Таңдалған сценарий бойынша шығын (теңгемен)
	20%-40%	41%-60%	61%-80%	81%-100%	101% және көп
Сақтандыру резервтерінің мөлшері
Сақтандыру төлемдерінің мөлшері
Шығын жиынтығы

Ескерту: сценарийді таңдаған кезде әрбір бағанда көрсетілген аралықтарда бір көрсеткішті таңдау керек.

Таңдалған сценарийдің қысқаша негіздемесі:

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы адам)

________________ ______________

қолы күні

5.3-нысан

	Сақтандыру шарттарын бұзу жағдайларының көбеюі сценарийі*
	20%-40%	41%-60%	61%-80%	81%-100%	101% және одан көп
Қайтарылған сақтандыру сыйлықақылардың (сатып алу сомасының) көлемі
жоғары өтімді активтер жеткіліктілігінің нормативі

* өткен жылдың осыған ұқсас кезеңімен салыстырғанда

Ескерту: сценарийді таңдаған кезде әрбір бағанда көрсетілген аралықтарда бір көрсеткішті таңдау керек.

Таңдалған сценарийдің қысқаша негіздемесі:

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы адам)

________________ ______________

қолы күні

5.4-нысан

Қайта сақтандыру ұйымы

Қайта сақтандыру ұйымының төлемді толық емес көлемде төлеуінің сақтандыру ұйымы портфелінің шығындылығы коэффициентіне әсер етуі сценарийі (пайызбен)

Бірінші ең ірі қайта сақтандыру ұйымы

10

ШК*

20

ШК

30

ШК

40

ШК

50

ШК

60

ШК

70

ШК

80

ШК

90

ШК

100

ШК

Екінші ең ірі қайта сақтандыру ұйымы

Үшінші ең ірі қайта сақтандыру ұйымы

Төртінші ең ірі қайта сақтандыру ұйымы

Бесінші ең ірі қайта сақтандыру ұйымы

* сақтандыру ұйымының портфелі бойынша қайта сақтандырушының үлесі ескерілген шығындылық коэффициенті

Таңдалған сценарийдің қысқаша негіздемесі:

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы адам)

________________ ______________

қолы күні

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулыққа 3-қосымша

Ескерту. 3-қосымшамен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Қайта сақтандырушылардың тізілімі

Рейтинг	Қайта сақтандырушының атауы	Қайта сақтандыруға берілген жауапкершіліктің үлесі (мың теңге)	Қайта сақтандырушы андеррайтерінің, брокердің (қайта сақтандыру шартын жасасуға жауапты тұлғаның) байланыс деректері	қайта сақтандыру тәуекелін қабылдауға жауапты (қайта сақтандыруға тәуекелді қабылдау жөнінде шешім қабылдаған) тұлға

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулыққа 4-қосымша

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

"Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын
сақтандыру ұйымдарына арналған гэп-талдама

Ескерту. 4-қосымшамен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.12.27 № 181 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 30.05.2016 № 127 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

Есепті кезең: 20__ жылғы "___" __________ жағдай бойынша

Индексі: GAP-LI1

Кезеңділігі: тоқсан сайын

Ұсынатындар: "Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдары

Нысан қайда ұсынылады: Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі

Ұсыну мерзімі: есепті тоқсаннан кейінгі айдың он бесінші жұмыс күнінен кешіктірмей

"Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын

сақтандыру ұйымдарына арналған гэп-талдама

"_____________________________________________"

(Ұйымның атауы)

(мың теңгемен)

	Өтегенге дейінгі мерзім*	1 айға дейін	1 айдан 3 айға дейін	3 айдан 6 айға дейін	6 айдан 1 жылға дейін	1 жылдан 3 жылға дей ін	3 жылдан 5 жылға дейін	5 жылдан 10 жылға дейін	10 жылдан жоғары
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
I	Активтер
1.	Салымдар - барлығы, оның ішінде:
1.1	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі салымдар
1.2	мынадай талаптардың бiрiне сәйкес келетін Қазақстан Республикасының екiншi деңгейдегi банктерiндегi салымдар: "Standard & Poor's" агенттiгiнiң "ВВ-" төмен емес ұзақмерзiмдi кредиттiк рейтингi немесе басқа рейтингілiк агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi немесе "Standard & Poor's" ұлттық шәкiлi бойынша "kzBB" төмен емес рейтингілiк бағасы бар; күмәндi борыштар бойынша резервтi шегергендегi (негiзгi борыш пен есептелген сыйақы сомасын ескере отырып) "Standard & Poor's" агенттiгiнiң "А-" төмен емес шетел валютасындағы ұзақмерзiмдi кредиттiк рейтингi немесе басқа рейтингілiк агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар бейрезидент - бас банктерi резидент-еншiлес банктер болып табылады
1.3	күмәндi борыштар бойынша резервтi шегергенде, "Standard & Poor's" агенттiгiнiң халықаралық шәкiлi бойынша "В+"-тен "В"-ға дейiнгi ұзақмерзiмдi рейтингi немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi немесе"Standard & Poor's" ұлттық шәкiлi бойынша "kzВВ-"-тен "kzВ+"-ке дейiнгi рейтингілiк бағасы бар Қазақстан Республикасының екiншi деңгейдегi банктерiндегi салымдар (негiзгi борыш пен есептелген сыйақы сомаларын ескергенде)
2.	Күмәндi борыштар бойынша резервтi шегергенде, Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі шығарған (оның ішінде басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес айналысқа шығарылған) Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары (негiзгi борыш пен есептелген сыйақы сомаларын ескергенде)
3.	Күмәндi борыштар бойынша резервтi шегергенде, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдары шығарған, Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын қор биржасының ресми тізіміне енгізілген борыштық бағалы қағаздар (негiзгi борыш пен есептелген сыйақы сомаларын ескергенде)
3.1	күмәндi борыштар бойынша резервтi шегергенде, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамы шығарған борыштық бағалы қағаздар (негiзгi борыш пен есептелген сыйақы сомаларын ескергенде)
4.	Қазақстан Республикасының және қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын қор биржасының ресми тізіміне кіретін басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының ұйымдары шығарған мемлекеттік емес бағалы қағаздар – барлығы, оның ішінде:
4.1	күмәндi борыштар бойынша резервтi шегергенде, "Standard & Poor's" агенттігінің "ВВ-" төмен емес халықаралық рейтингілік бағасы немесе басқа рейтингілік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе "Standard & Poor's" ұлттық шәкілі бойынша "kzВВ" төмен емес рейтингілік бағасы бар эмитенттердің акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар (негiзгi борыш пен есептелген сыйақы сомаларын ескергенде)
4.2	күмәндi борыштар бойынша резервтi шегергенде, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9871 тіркелген "Эмитенттерге және олардың қор биржасында айналысқа жіберілетін (жіберілген) бағалы қағаздарына, сондай-ақ қор биржасы тізімінің жекелеген санаттарына қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 22 қазандағы № 189 қаулысында (бұдан әрі – № 189 қаулы) көзделген "акциялар" секторының бірінші санатының талаптарына сәйкес келетін акциялар немесе қор биржасы индексінің өкілдік тізіміндегі заңды тұлғалардың акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар (негiзгi борыш пен есептелген сыйақы сомаларын ескергенде)
4.2.1	күмәндi борыштар бойынша резервтi шегергенде, осы қосымшаның 4.2-жолында көрсетілген акцияларға жатқызылмаған, "В-" төмен емес рейтингі бар заңды тұлғалардың акциялары
4.3	"Standard & Poor's" агенттігінің"ВВ-"-тен төмен емес халықаралық рейтингілік бағасы немесе басқа рейтингілік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе "Standard & Poor's" ұлттық шәкілі бойынша "kzВВ"-ден төмен емес рейтингілік бағасы бар, күмәнді борыштар бойынша резервтері шегерілген (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомалары ескерілген) борыштық бағалы қағаздары
4.4	"Standard & Poor's" агенттігінің"В-"-тен төмен емес халықаралық рейтингілік бағасы немесе басқа рейтингілік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе "Standard & Poor's" ұлттық шәкілі бойынша "kzВ"-ден төмен емес рейтингілік бағасы бар, күмәнді борыштар бойынша резервтері шегерілген (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомалары ескерілген) борыштық бағалы қағаздары
4.5	осы қосымшаның 4.3 және 4.4 жолдарында көрсетілген деңгейден төмен рейтингілік бағасы бар, сондай-ақ № 189 қаулыға сәйкес қор биржасы ресми тізімінің "квазимемлекеттік сектор субъектілерінің борыштық бағалы қағаздары" санаты бойынша "борыштық бағалы қағаздар" секторына енгізілген рейтинггік бағасы жоқ, күмәнді борыштар бойынша резервтері шегерілген (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомалары ескерілген) борыштық бағалы қағаздар
4.6	Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5331 тіркелген Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2008 жылғы 22 тамыздағы № 131 қаулысымен бекітілген Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының пруденциалдық нормативтер есебінің нормативтік мәні мен әдістемесі, сақтандыру тобының төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілігі нормативі, пруденциалдық нормативтердің орындалғандығы жөніндегі есепті беру нысандары мен мерзімі туралы нұсқаулықтың (бұдан әрі – № 131 нұсқаулық) 36-тармағы 8) тармақшасының талаптарына сәйкес келетін борыштық бағалы қағаздар
4.7	№ 131 нұсқаулықтың 36-тармағы 9) тармақшасының талаптарына сәйкес келетін борыштық бағалы қағаздар
5.	"Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры" акционерлік қоғамының күмәнді борыштар бойынша резервтері шегерілген (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомалары ескерілген) акциялары
6.	"Standard & Poor's" агенттігінің "ВВВ-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингілік бағасы немесе басқа рейтингілік агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған, күмәнді борыштар бойынша резервтері шегерілген (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомалары ескерілген) мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар
7.	Шетелдік ұйымдар шығарған мемлекеттік емес бағалы қағаздар: "Standard & Poor's" агенттігінің "ВВВ-"-тен төмен емес халықаралық рейтингілік бағасы немесе басқа рейтингілік агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар борыштық бағалы қағаздар; "Standard & Poor's" агенттігінің "ВВВ-"-тен төмен емес халықаралық рейтингігілік бағасы немесе басқа рейтингілік агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар эмитенттердің күмәнді борыштар бойынша резервтері шегерілген (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомалары ескерілген) акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар
8.	Тізбесі № 131 нұсқаулықтың 37-тармағында белгіленген халықаралық қаржы ұйымдарының күмәнді борыштар бойынша резервтері шегерілген (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомалары ескерілген) бағалы қағаздары
II	Баланс бойынша активтер
III	Сақтандыру сыныптары бойынша міндеттемелер
1.	Өмірді сақтандыру
2.	Аннуитеттік сақтандыру
3.	Жазатайым оқиғалардан сақтандыру
4.	Ауырған жағдайдан сақтандыру
IV	Гэп көрсеткіші (I-III)
V	Активтерден гэп көрсеткіші пайызбен (IV/II)
VI	Кумулятивтік гэп
VII	Активтерден кумулятивтік гэп пайызбен (VII/II)

Ұйымның бірінші басшысы (не оның орнындағы тұлға)

__________________________ _______________________

қолы күні

Тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы

__________________________ _______________________

қолы күні

Әкімшілік деректер жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме осы нысанға қосымшада келтірілген.

"Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдарына арналған гэп-талдама" нысанына қосымша

"Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын
сақтандыру ұйымдарына арналған гэп-талдама" әкімшілік
деректерді жинауға арналған нысан бойынша түсіндірме
1. Жалпы ережелер

1. Осы түсіндірме (бұдан әрі – Түсіндірме) "Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдарына арналған гэп-талдама" нысанын толтыру бойынша бірыңғай талаптарды айқындайды (бұдан әрі – Нысан).

2. Нысан "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы" 2003 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес әзірленді.

3. Нысанды "өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдар тоқсан сайын толтырады.

4. Нысанды толтыру кезінде пайдаланылатын өлшем бірлігі мың теңгемен және пайызбен (үтірден кейінгі екінші белгіге дейін). Бес жүз теңгеге дейінгі сома нөлге дейін дөңгелектенеді, ал бес жүзге тең және одан көп сома бір мың теңгеге дейін дөңгелектенеді.

5. Нысанға бірінші басшы (ол жоқ болған кезеңде – оның орнындағы тұлға), тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы.

2. Нысанды толтыру бойынша түсіндірме

6. Нысан әрбір есепті күні толтырылады.

7. Өтеу мерзімі жоқ активтер 10-бағанда көрсетіледі.

8. VI жолда кумулятивтік гэп мынадай формула бойынша есептеледі:

Об утверждении Инструкции о требованиях по наличию систем управления рисками и внутреннего контроля в страховых (перестраховочных) организациях

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 1 февраля 2010 года № 4. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 марта 2010 года № 6113. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 августа 2018 года № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Примечание РЦПИ!
Постановление вводится в действие с 01.09.2010.

В целях совершенствования нормативных правовых актов, регулирующих вопросы по формированию систем управления рисками и внутреннего контроля в страховых (перестраховочных) организаций, Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее - Агентство) ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемую Инструкцию о требованиях по наличию систем управления рисками и внутреннего контроля в страховых (перестраховочных) организациях.

2. Признать утратившим силу постановление Правления Агентства от 30 апреля 2007 года № 130 "Об установлении требований к наличию систем управления рисками в страховых (перестраховочных) организациях" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 4712).

3. Настоящее постановление вводится в действие с 1 сентября 2010 года.

4. Департаменту надзора за субъектами страхового рынка и другими финансовыми организациями (Каракулова Д.Ш.):

1) совместно с Юридическим департаментом (Сарсенова Н.В.) принять меры к государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего постановления;

2) в десятидневный срок со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан довести настоящее постановление до сведения заинтересованных подразделений Агентства, Объединения юридических лиц "Ассоциация финансистов Казахстана".

5. Службе Председателя Агентства (Кенже А.А.) принять меры по опубликованию настоящего постановления в средствах массовой информации Республики Казахстан.

6. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Агентства Алдамберген А.У.

Председатель

Е. Бахмутова

Утверждена постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 1 февраля 2010 года № 4

Инструкция
о требованиях по наличию систем управления рисками и
внутреннего контроля в страховых (перестраховочных)
организациях

Настоящая Инструкция разработана в соответствии с Законом Республики Казахстан от 18 декабря 2000 года "О страховой деятельности", а также в соответствии с принятыми в международной практике стандартами по управлению рисками в страховых (перестраховочных) организациях.

Глава 1. Общие положения

1. Целью настоящей Инструкции является определение требований к формированию в страховых (перестраховочных) организациях (далее – Организации) адекватных систем управления рисками и внутреннего контроля, предусматривающих применение методов контроля рисков, обеспечивающих эффективное определение, оценку и ограничение рисков с учетом вида и объема проводимых операций.

2. Совет директоров и правление Организации обеспечивают соответствие систем управления рисками и внутреннего контроля требованиям настоящей Инструкции и создают условия для исполнения подразделениями и работниками Организации возложенных на них обязанностей в области управления рисками и осуществления внутреннего контроля.

3. Для целей настоящей Инструкции используются следующие понятия:

1) аджастер - работник Организации, в функции которого входит рассмотрение заявления по страховой выплате и оценка ущерба от страхового случая;

2) андеррайтинг - комплекс процедур по принятию на страхование или перестрахование заявленного объекта страхования на основе оценки рисков с целью определения страхового покрытия, условий страхования, уровня франшизы или покрытия и страхового тарифа в пределах, установленных актуарием;

3) управленческая отчетность - инструмент внутреннего контроля и оценки деятельности Организации;

4) гэп - методы измерения процентного риска и риска ликвидности на основе сравнения объема активов и обязательств Организации, подверженных изменениям ставок вознаграждения или подлежащих погашению в течение определенных сроков;

5) розничное страхование – страхование физических лиц;

6) комплаенс-контролер - работник, в исключительную компетенцию которого входит осуществление контроля за реализацией политики управления комплаенс-риском;

7) корпоративное страхование – страхование юридических лиц;

8) договор входящего перестрахования – договор перестрахования, в соответствии с которым Организация принимает часть страховых рисков перестрахователя;

9) контрпартнер – организация, с которой сотрудничает (или планирует сотрудничать) Организация, и (или) являющаяся стороной по сделке, в которой участвует Организация;

10) лимитирование - установление качественных, количественных ограничений принимаемых рисков, установление ограничений на операции (сделки) Организации.

При лимитировании определяются следующие параметры:

показатель, на который устанавливается лимит;

метод измерения (расчета) показателя, на который устанавливается лимит;

предельное (максимальное, минимальное) значение показателя;

11) конфликт интересов — противоречие между имущественными и иными интересами работников, структурных подразделений, комитетов, в результате которого действие (бездействие) одной стороны влечет неблагоприятные последствия для другой стороны;

12) нетто-премия - сумма денег, оцененная актуарием на основе актуарных методов, которая подлежит уплате Организацией за принятие ею обязательств исключительно по осуществлению страховых выплат без учета покрытия иных расходов Организации;

13) страховой риск - предполагаемое событие, влекущее убытки (расходы), на случай наступления которого заключается договор страхования;

14) стресс-тестинг – методы измерения потенциального влияния на финансовое положение Организации исключительных, но возможных событий, которые могут оказать влияние на деятельность Организации;

15) внешний аудитор – лицо, осуществляющее проверку в целях выражения независимого мнения о финансовой отчетности и прочей информации, связанной с финансовой отчетностью Организации, не состоящий в штате Организации;

16) сюрвейер - работник Организации либо юридическое лицо, предоставляющее услуги Организации в соответствии с договором возмездного оказания услуг, в функции которого входит предварительный осмотр и оценка объекта страхования, принимаемого на страхование;

17) риск — возможность появления обстоятельств, обусловливающих неуверенность или невозможность получения ожидаемых результатов деятельности Организации, нанесение материального ущерба;

18) система управления рисками - постоянный структурированный процесс, осуществляемый в рамках всей Организации в целях выявления, оценки, мониторинга, снижения рисков и их последствий, влияющих на достижение целей Организации;

19) идентификация риска – процесс нахождения, составления перечня и описания элементов риска;

20) измерение риска - определение степени вероятности риска и размеров потенциального ущерба осуществляется посредством оценки последствий и вероятности наступления события математическим путем с помощью применения теории вероятностей и закона больших чисел на основе статистических данных;

21) карта риска – графическое и текстовое описание ограниченного числа рисков Организации, расположенных в таблице, по одной "оси", которой указана сила воздействия или значимость риска, а по другой вероятность или частота его возникновения;

22) лимит риска – средство количественного либо качественного ограничения принимаемого риска;

23) группа - группа юридических лиц, состоящая из родительской организации и ее дочерних организаций, а также организаций, в которых родительская организация и (или) ее дочерние организации имеют значительное участие в капитале, и которая соответствует требованиям законодательства Республики Казахстан;

24) договор исходящего перестрахования – договор перестрахования, в соответствии с которым Организация передает часть страховых рисков в перестрахование;

25) внутренний аудит – неотъемлемый элемент управленческого контроля, посредством которого служба внутреннего аудита оценивает финансовую отчетность, а также другие данные и информацию, поддающиеся количественной и качественной оценке деятельности организации в целях дальнейшего отражения степени соответствия законодательству, установленным внутренним правилам и критериям, международным стандартам аудита;

26) внутренний контроль - это процесс, осуществляемый советом директоров, правлением и другими работниками Организации, направленный на обеспечение достижения целей по следующим категориям:

эффективность деятельности;

надежность, полнота и своевременность финансовой и управленческой информации;

соблюдение законодательства Республики Казахстан;

27) система внутреннего контроля - совокупность контрольных процедур, мероприятий и методик, обеспечивающая:

надлежащее и эффективное ведение финансово-хозяйственной деятельности Организации;

соблюдение требований законодательства Республики Казахстан;

эффективное разделение ответственности;

своевременное и надлежащее исполнение работниками Организации распоряжений руководства;

обеспечение сохранности имущества;

предотвращение и выявление фактов мошенничества и управленческих ошибок;

своевременность подготовки, достоверность и полноту финансовой отчетности и иной управленческой информации;

28) внутренняя политика - установленные внутренние правила и процедуры, регламентирующие направления деятельности, связанные с организацией систем управления рисками и внутреннего контроля;

29) уполномоченный орган – Национальный Банк Республики Казахстан;

30) факультативное перестрахование - метод перестрахования, при котором перестрахователю и перестраховщику предоставлена возможность оценки рисков, которые могут быть переданы в перестрахование полностью или частично (в определенной доле).

Сноска. Пункт 3 с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2014 № 168 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Для целей настоящей Инструкции риски Организации классифицируются следующим образом:

1) риски, связанные с осуществлением страховой деятельности включают:

риск андеррайтинга - риск неправильной (ошибочной) оценки принимаемых на страхование рисков;

риск страховых резервов - риск формирования недостаточных (неадекватных) страховых резервов;

риск страховых выплат – риск, связанный с осуществлением страховых выплат;

катастрофический риск - риск того, что одно событие значительного размера приведет к страховым выплатам, выше обычного;

риск перестрахования – риск недостаточного перестраховочного покрытия или неспособности перестраховщика осуществить выплату по договору перестрахования;

2) инвестиционные риски (рыночные риски, кредитный риск, риск ликвидности) - различные виды рисков, возникающие в процессе перестрахования и инвестиционной деятельности Организации:

рыночные риски — вероятность потерь, связанных с неблагоприятными движениями финансовых рынков (вследствие изменения рыночной стоимости финансовых инструментов, процентных ставок, курсов иностранных валют, драгоценных металлов). Рыночные риски включают в себя валютный, ценовой и процентный риски:

валютный риск — риск возникновения убытков вследствие неблагоприятного изменения курсов иностранных валют;

ценовой риск - риск возникновения убытков вследствие неблагоприятного изменения рыночных цен финансовых инструментов и производных финансовых инструментов под влиянием рыночных факторов;

процентный риск — риск возникновения финансовых потерь (убытков) вследствие неблагоприятного изменения процентных ставок по активам, пассивам Организации;

кредитный риск - риск возникновения убытков вследствие несостоятельности дебиторов, изменения кредитных рейтингов эмитентов облигаций, имеющихся в инвестиционном портфеле Организации и других посредников;

риск ликвидности - риск, связанный с невозможностью быстрой реализации активов Организации для погашения своих обязательств;

3) операционный риск - риск возникновения убытков вследствие недостатков (ошибок) в ходе осуществления внутренних процессов, допущенных со стороны руководящих и других работников, ненадлежащего функционирования информационных систем (технологий), а также вследствие внешних событий;

4) комплаенс-риск:

риск возникновения ущербов вследствие несоблюдения Организацией требований законодательства Республики Казахстан, а также внутренних правил и процедур Организации;

риск применения ограниченных мер воздействия и санкций уполномоченного органа, существенного убытка или потери репутации в результате несоблюдения организацией законодательства Республики Казахстан в части регулирования страховой деятельности;

риск упущенной прибыли вследствие возникновения конфликтов интересов либо несоответствия действий работников внутренним и внешним нормативным документам;

5) сопутствующие риски:

аудиторский риск - субъективно определяемая аудитором вероятность признания по итогам аудиторской проверки, что финансовая отчетность либо может содержать невыявленные существенные искажения после подтверждения ее достоверности либо содержит существенные искажения, когда на самом деле таких искажений нет;

риск группы – риск негативного влияния на репутацию, маркетинг и финансовое состояние Организации в результате ухудшения финансового состояния организации той же группы, в состав которой входит Организация;

системный риск – риск, связанный с нанесением ущерба Организации в результате принудительной ликвидации другой страховой (перестраховочной) организации;

риск мошенничества – риск, связанный с возможностью возникновения потерь в результате мошеннических действий работников и третьих лиц;

репутационный риск - риск возникновения убытков вследствие негативного общественного мнения или снижения доверия к Организации;

страновой риск - риск возникновения убытков вследствие неплатежеспособности или нежелания иностранного государства или резидента иностранного государства отвечать по своим обязательствам.

5. Организация представляет в уполномоченный орган полугодовой в срок до 15 июля и годовой в срок до 15 января года, следующего за отчетным, отчеты по оценке выполнения критериев требований настоящей Инструкции, содержащие:

самостоятельную оценку соответствия требованиям к системам управления рисками и внутреннего контроля с приложением копий подтверждающих документов (по форме согласно приложению 1 к настоящей Инструкции);

письменное объяснение с приложением плана мероприятий по устранению несоответствий, ответственных лиц и сроков исполнения мероприятий, в случае выявления несоответствий определенному (-ым) критерию (-ям) требования (-й).

6. Стресс-тестинг по рискам рассчитывается Организацией на ежеквартальной основе в соответствии с приложением 2 к настоящей Инструкции.

Результаты стресс-тестинга представляются в уполномоченный орган не позднее пятнадцатого рабочего дня месяца, следующего за отчетным кварталом.

Стресс-тестинг осуществляется на основании финансовой и иной отчетности страховой (перестраховочной) организации на отчетную дату.

Сноска. Пункт 6 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

Глава 2. Организационная структура Организации

7. В Организации могут создаваться следующие комитеты при совете директоров по вопросам:

внутреннего аудита;

управления рисками;

назначения и вознаграждения;

комплаенс;

раскрытия информации;

инвестиций.

Комитет является рабочим совещательным органом Организации, в функциональные обязанности которого входит рассмотрение и принятие решений по основным направлениям деятельности Организации либо ключевым вопросам в соответствии с полномочиями, возложенными советом директоров.

Комитеты состоят из членов совета директоров и экспертов, обладающих необходимыми профессиональными знаниями для работы в конкретном комитете. Состав комитетов утверждается решением совета директоров.

Деятельность комитета (подразделения) регулируется внутренними положениями Организации, определяющими компетенцию, порядок работы, права и обязанности, ответственность членов (работников).

8. В целях формирования адекватных систем управления рисками и внутреннего контроля в Организации создаются следующие коллегиальные совещательные органы:

андеррайтинговый совет;

совет по управлению активами и пассивами.

В состав указанных советов входят работники заинтересованных структурных подразделений, подразделения по управлению рисками и руководящие работники, который утверждается советом директоров Организации.

Решения указанных советов принимаются простым большинством голосов членов и оформляются в письменном виде.

Решения указанных советов протоколируются с детальным отражением процесса принятия решения и приложением документов, на основании которых было принято решение, с указанием:

перечня и детальным описанием рассматриваемых вопросов;

перечня документов, представленных совету для принятия решения;

итоги голосования по каждому рассматриваемому вопросу;

мнения членов с обоснованием, в том числе в случае их несогласия с принятым решением и наличия особого мнения.

Протокол подписывается всеми членами указанных советов, присутствующими на заседании, и хранится в Организации.

Совет директоров оценивает работу указанных советов и правления на основании их ежегодных отчетов о результатах работы.

9. В процессе осуществления своих должностных обязанностей работники Организации соблюдают требования Закона Республики Казахстан от 28 августа 2009 года "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма" (далее - Закон о противодействии отмыванию доходов).

Сноска. Пункт 9 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2014 № 168 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Обязанность по осуществлению управления рисками и внутреннего контроля, а также соблюдению правил профессиональной этики и других внутренних процедур распространяется на всех работников Организации.

Глава 3. Требования к внутренним документам, имеющим отношение
к организации систем управления рисками и внутреннего контроля

11. Объем информации, охватываемый внутренними документами, должен быть достоверным и достаточным для оценки деятельности Организации и принятия эффективных решений советом директоров и другими руководящими работниками.

12. Совет директоров утверждает следующие внутренние документы:

1) корпоративную стратегию;

2) положение об организационно-функциональной структуре управления Организации;

3) внутреннюю политику по назначениям и вознаграждениям руководящих работников;

4) учетную политику;

5) положение о сроках и формах предоставления управленческой отчетности.

13. Корпоративная стратегия разрабатывается правлением и:

1) определяет краткосрочные (до одного года), среднесрочные (от одного года до трех лет) и долгосрочные (от трех и более лет) цели Организации;

2) содержит:

стратегию развития деятельности Организации;

основные цели и направления деятельности Организации;

сегмент рынка, на который ориентирована Организация;

прогнозные значения финансовых и иных показателей деятельности Организации;

ожидаемые макро- и микроэкономические показатели;

иные вопросы по усмотрению Организации.

14. Положение об организационно-функциональной структуре управления Организации разрабатывается правлением и регламентирует:

1) структуру, полномочия и обязанности коллегиальных совещательных органов, совета директоров, правления, комитетов, службы внутреннего аудита, руководящих работников, подразделений;

2) квалификационные требования к работникам;

3) порядок взаимодействия и подотчетности;

4) недопущение возложения на работников службы внутреннего аудита, подразделения по управлению рисками и андеррайтингу, актуария функций других подразделений;

5) критерии оценки эффективности деятельности правления, структурных подразделений и работников, в том числе порядок применения мер за невыполнение (ненадлежащее, несвоевременное выполнение) возложенных на них функций и задач.

15. Внутренняя политика по назначениям и вознаграждениям руководящих работников разрабатывается правлением и регламентирует:

1) принципы, критерии подбора кандидатов на должность членов совета директоров, правления, иных руководящих работников (в том числе дочерних и зависимых организаций), определения размера вознаграждения;

2) виды, компоненты, основания осуществления вознаграждений (размер фиксированного вознаграждения, вознаграждений по акциям, облигациям, другие виды вознаграждений, компенсационных выплат);

3) критерии оценки работы руководящих работников и применения вознаграждений;

4) форму и периодичность отчета правления, предоставляемого совету директоров, касательно освоения бюджета в части произведенных вознаграждений и других компенсационных выплат, обеспечения соответствия руководящих работников квалификационным требованиям уполномоченного органа и внутренним должностным обязанностям;

5) иные вопросы по усмотрению совета директоров.

16. Учетная политика:

1) разрабатывается правлением в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности, законодательством Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности;

2) содержит принципы, основы, условия, правила и практику ведения бухгалтерского учета и составления финансовой отчетности;

3) определяет подразделение, ответственное за ежемесячное отслеживание доходов (расходов) в динамике и по видам деятельности;

4) регламентирует:

порядок учета договоров страхования и перестрахования, а также ведение их реестра;

требования к оценке стоимости финансовых инструментов на основе модели оценки риска и приведения текущих цен к рыночным;

методику осуществления тестов на обесценение финансового инструмента в случае отсутствия рыночной стоимости финансового инструмента и оценки адекватности страховых резервов, используя текущие расчетные оценки будущих потоков денежных средств по договорам страхования в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности;

иные вопросы по усмотрению совета директоров.

17. Положение о сроках и формах предоставления управленческой отчетности разрабатывается правлением и регламентирует порядок представления правлением и подразделением по управлению рисками совету директоров и акционерам Организации следующей управленческой отчетности:

сводный баланс;

отчет о прибылях и убытках (в том числе в сравнении с предыдущим периодом прошлых лет и запланированные показатели деятельности);

отчеты об инвестициях (с группировкой финансовых инструментов по видам, с указанием балансовой и рыночной стоимости, доходности, общей суммы покупок и продаж);

отчет о сравнении объема активов и обязательств;

анализ карты риска Организации;

краткий анализ текущих и прогнозируемых потребностей Организации в собственном капитале;

иная отчетность по требованию совета директоров и акционеров Организации.

18. Кодекс корпоративного управления:

1) разрабатывается правлением в соответствии с законодательством Республики Казахстан, принципами корпоративного управления, а также с учетом наилучшей международной практики корпоративного поведения, этических норм, потребностей и условий деятельности Организации на текущем этапе развития;

2) регламентирует принципы организации корпоративного управления с учетом:

четкого разделения обязанностей между органами Организации и структурными подразделениями;

обязательного исполнения кодекса корпоративного управления в целях обеспечения высокого уровня этики в отношениях между акционерами, органами и должностными лицами, а также в отношениях Организации с третьими лицами;

активного участия членов совета директоров и иных руководящих работников в осуществлении постоянного внутреннего контроля за деятельностью Организации и управлением рисками;

независимости принятия решений советом директоров и руководящими работниками;

обязательного протоколирования решений совета директоров и руководящих работников (с приложением документов, на основании которых было принято решение);

письменного оформления обязательства руководящих работников воздерживаться от действий, которые прямо или косвенно способны привести к возникновению конфликта между их интересами и интересами Организации в целом, а в случае возникновения такого конфликта – обязательства своевременного информирования об этом совета директоров;

соответствия руководящих работников требованиям уполномоченного органа;

постоянного совершенствования качества контрольных и управленческих функций руководящих работников;

общепринятых норм профессиональной этики;

3) регламентирует порядок по урегулированию конфликта интересов и другие вопросы по усмотрению совета директоров.

19. Перечень управленческой информации достаточен для надлежащего исполнения советом директоров и правлением собственных функциональных обязанностей и полномочий в целях обеспечения надлежащего управления рисками и внутреннего контроля.

Глава 4. Требования к организации системы управления рисками

20. Процесс управления рисками включает следующие этапы:

1) определение рисков:

оценка риска и рискообразующих факторов (систематическое и постоянное отслеживание, анализ всех возможных причин ущерба, качественная оценка их вероятности и размеров);

классификация рисков (исследование специфики рисков и факторов, которые приводят к их возникновению, влияют на их развитие, экспертные оценки исторических данных, карта рисков);

2) измерение (оценка) рисков, периодичность проведения которого устанавливается на усмотрение совета директоров в зависимости от значимости риска, но не реже двух раз в год;

3) осуществление регулярного стресс-тестинга и анализа рисков;

4) выбор и применение метода управления рисками;

5) корректирование системы управления рисками.

21. В целях обеспечения системы управления рисками совет директоров утверждает политику по управлению рисками, разработанную подразделением по управлению рисками.

22. Политика по управлению рисками предусматривает регулярное проведение стресс-тестирования, сценарных анализов и определяет:

1) наличие в составе организационной структуры Организации андеррайтингового совета, совета по управлению активами и пассивами, подразделения по управлению рисками;

2) квалификационные требования к руководящим работникам и работникам, имеющим непосредственное отношение к управлению рисками, включая требования по наличию образования и стажа работы;

3) полномочия и функциональные обязанности по управлению рисками совета директоров, правления, коллегиальных совещательных органов, подразделения по управлению рисками, подразделений Организации;

4) порядок по обмену информацией, необходимой для управления рисками, между подразделениями, правлением, комитетами, советами и советом директоров Организации;

5) процедуры по идентификации, оценке, мониторингу и контролю рисков, включая порядок определения количественных значений показателей рисков, связанных с деятельностью Организации;

6) процедуры постоянного мониторинга выполнения управленческих решений и определения эффективности принятых управленческий решений;

7) внутренние критерии оценки эффективности системы управления рисками;

8) порядок разработки карты рисков, включая качественный и количественный подходы;

9) процедуры по определению максимально допустимых значений показателей рисков;

10) меры по управлению рисками, возникающими в процессе деятельности Организации;

11) процедуры по мониторингу, оценке и контролю идентифицированных (обнаруженных) рисков, составлению отчета о карте рисков Организации, в том числе:

меры, предпринимаемые подразделением по управлению рисками совместно с другими подразделениями Организации, по идентификации рисков;

оценка рисков, осуществляемая подразделением по управлению рисками, включая оценку частоты возникновения рисков, последующая классификация воздействий, оказанных данными рисками, и установление максимально допустимых значений показателей рисков;

мониторинг рисков, проводимый подразделением по управлению рисками, включающий мониторинг изменений значений показателей рисков и максимально допустимых значений показателей рисков, а также мер, предпринимаемых в целях минимизации рисков в случае несоответствия значений показателей рисков максимально допустимым значениям показателей рисков;

механизм незамедлительного представления отчетности совету директоров о любых значительных случаях, способных повлечь за собой ущерб и (или) повлиять на деятельность Организации, или носящих незаконный характер;

12) процедуры тестирования и моделирования оценки рисков;

13) порядок предоставления подразделением по управлению рисками совету директоров отчета по управлению рисками, включая:

текущее состояние по управлению рисками (проводимая работа по минимизации и исключению рисков);

выявленные риски и план мероприятий по минимизации данных рисков, а также результаты проведенной работы по их снижению либо предотвращению;

риски, которые могут возникнуть в процессе ведения текущей деятельности Организации, и пути их снижения и предотвращения;

контроль и мониторинг рисков, которые могут возникнуть на текущем этапе реализации корпоративной стратегии Организации, и пути их минимизации и предотвращения;

адекватность и эффективность системы управления рисками;

14) порядок осуществления контроля за выполнением установленных лимитов по страховой, инвестиционной и иной деятельности и сделкам с указанием перечня должностей лиц, ответственных за осуществление контроля.

Сноска. Пункт 22 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

23. В целях организации системы управления рисками совет директоров:

1) утверждает внутренние документы, разрабатываемые в соответствии с настоящей Инструкцией;

2) в части корпоративного управления:

координирует деятельность коллегиальных совещательных органов, правления, комитетов, подразделений, службы внутреннего аудита;

принимает меры по снижению вероятности конфликтов интересов в функциональных обязанностях руководящих работников;

ежемесячно заверяет реестр аффилиированных лиц Организации;

осуществляет проверку факта предоставления льготных условий аффилиированным лицам;

иные вопросы, относящиеся к компетенции совета директоров;

3) в целях корректировки стратегических целей рассматривает:

анализ текущих (будущих) потребностей Организации в собственном капитале;

отчет внутренних (внешних) аудиторов по результатам проведенной ими проверок с указанием выявленных несоответствий, а также их рекомендации;

отчет совета по управлению активами и пассивами (подразделения, ответственного за инвестиционную деятельность) по результатам проведенных операций (сделок) по инвестированию активов Организации (с группировкой финансовых инструментов по видам и указанием балансовой, рыночной стоимости, доходности, суммы покупок и продаж);

4) в части управления рисками ответственен за:

регулярный мониторинг деятельности Организации посредством созданных комитетов, подразделений и службы внутреннего аудита в целях исключения возможности совершения операций, противоречащих стратегии, политикам, процедурам и иным внутренним документам, а также в целях их корректировки;

обеспечение организационной независимости функций службы внутреннего аудита, подразделения по управлению рисками, совета (подразделения) по андеррайтингу, актуарию;

контроль выполнения мер воздействия и иных требований уполномоченного органа, в том числе плана мероприятий по устранению недостатков;

выяснение причин неисполнения (неустранения) и применение соответствующих мер к ответственным работникам в случае неисполнения требований уполномоченного органа, несвоевременного устранения (неустранения) выявленных недостатков;

лимитирование принимаемых рисков и установление ограничений на операции (сделки).

24. В целях реализации системы управления рисками правление ответственно за:

1) ежедневное руководство Организацией в соответствии с установленными целями и методами в части управления рисками и внутреннего контроля;

2) утверждение порядка передачи информации между подразделениями, правлением, комитетами, советами и советом директоров Организации, обеспечивающего эффективное управление рисками и внутренний контроль;

3) надлежащее выполнение указаний совета директоров, рекомендаций и замечаний аудиторов и подразделения по управлению рисками, требований и ограниченных мер воздействия уполномоченного органа;

4) утверждение внутренних документов в целях реализации политики по управлению рисками и внутреннего контроля;

5) утверждение ориентиров по диверсификации активов, рентабельности, ликвидности и достаточности капитала, рисков в целях сохранения необходимого уровня достаточности маржи платежеспособности;

6) утверждение лимитов на допустимый размер рисков по видам операций в пределах совокупных лимитов рисков, установленных советом директоров;

7) принятие эффективных мер контроля соблюдения указанных лимитов на основе ежемесячных расчетов подразделения по управлению рисками;

8) обеспечение соответствия тарифной политики прогнозируемым тенденциям в развитии рисков на основе достоверной статистики по рискам;

9) регулярный анализ внутренних и внешних экономических факторов, представляющих потенциальный риск для Организации, оценка степени их влияния на финансовые показатели;

10) предоставление рекомендаций совету директоров в части составления годовых бюджетов, стратегических планов с учетом текущей и будущей экономической среды, нормативной правовой базы, размера капитала;

11) контроль по выполнению плана мероприятий в условиях финансовой нестабильности и чрезвычайных обстоятельств и предоставление соответствующего ежеквартального отчета;

12) регулярный анализ соблюдения договорных отношений, требований законодательства Республики Казахстан, внутренних документов, регламентирующих проведение операций с финансовыми инструментами;

13) контроль соблюдения подразделениями политик в управлении возможными и потенциальными рисками, размеров рисков в пределах установленных лимитов;

14) анализ изменения доходов (расходов) от операций с финансовыми инструментами с учетом динамики их рыночной стоимости;

15) обеспечение соответствия собственного капитала Организации минимально требуемому уровню в соответствии с законодательством Республики Казахстан, регулирующим деятельность страховых (перестраховочных) организаций;

16) улучшение системы учета и отчетности с учетом рекомендаций внешних аудиторов;

17) анализ аудиторских отчетов и представление совету директоров предложений по принятию соответствующих мер по устранению выявленных недостатков.

25. В функции подразделения по управлению рисками входят:

1) организация эффективной системы управления рисками, включая:

разработку политики по управлению рисками;

разработку карты рисков, включая качественный и количественный подходы;

участие в процессе принятия управленческих решений;

постоянный мониторинг выполнения управленческих решений и определения эффективности принятых управленческий решений;

контроль за выполнением установленных лимитов по страховым, инвестиционным и иным операциям и сделкам;

2) идентификация и оценка рисков, включая определение описательных и количественных значений показателей рисков, связанных с деятельностью Организации, а также определение максимально допустимых значений показателей рисков;

3) принятие мер по управлению рисками, возникающими в процессе деятельности Организации;

4) мониторинг, оценка и контроль идентифицированных (обнаруженных) рисков, в том числе:

принятие мер совместно с другими подразделениями Организации по идентификации рисков;

оценка рисков, включая оценку частоты возникновения рисков, последующая классификация воздействий, оказанных данными рисками, и установление максимально допустимых значений показателей рисков;

мониторинг рисков, включающий мониторинг изменений значений показателей рисков и максимально допустимых значений показателей рисков, а также мер, предпринимаемых в целях минимизации рисков в случае несоответствия значений показателей рисков максимально допустимым значениям показателей рисков;

незамедлительное представление отчетности совету директоров о любых значительных случаях, способных повлечь за собой ущерб и (или) повлиять на деятельность Организации, или носящих незаконный характер;

5) организация процесса по разработке соответствующими подразделениями Организации детального плана мероприятий по минимизации выявленных рисков (планы предоставляются подразделениями и общий план мероприятий по минимизации выявленных рисков Организации разрабатывается подразделением по управлению рисками) и дальнейший мониторинг утвержденного советом директоров плана мероприятий по минимизации рисков Организации;

6) организация мероприятий по исполнению плана мероприятий в условиях финансовой нестабильности и чрезвычайных обстоятельств;

7) регулярный анализ:

финансовых показателей (в рамках стресс-тестов и регулярного мониторинга уровня принятых рисков);

влияния изменений цен на финансовые инструменты на показатели ликвидности, платежеспособности, достаточности капитала (в рамках стресс-тестов и регулярного мониторинга уровня принятых рисков);

8) прогнозирование воздействия макроэкономических факторов на рентабельность, ликвидность, достаточность собственного капитала;

9) предоставление совету директоров ежеквартального, правлению ежемесячного отчета, содержащего оценку и анализ системы управления рисками по следующим направлениям:

текущее состояние по управлению рисками (проводимая работа по минимизации и исключению рисков);

выявленные риски и план мероприятий по минимизации данных рисков, а также результаты проведенной работы по их снижению либо предотвращению;

риски, которые могут возникнуть в процессе ведения текущей деятельности Организации, и пути их снижения и предотвращения;

контроль и мониторинг рисков, которые могут возникнуть на текущем этапе реализации корпоративной стратегии Организации и пути их минимизации и предотвращения;

адекватность и эффективность системы управления рисками;

10) обеспечение деятельности подразделений на соответствие утвержденным внутренним политикам в части управления рисками;

11) предоставления отчета в срок, утвержденный советом директоров (но не реже 1 раза в квартал), по результатам мониторинга и анализа рисков (при необходимости отдельно по каждому из рисков). Отчет содержит:

краткий анализ финансовых показателей за отчетный период;

оценку и анализ карты рисков;

адекватность и эффективность применяемых процедур тестирования и моделей оценки рисков;

процесс мониторинга состояния рисков;

12) обеспечение выполнения обязанностей, указанных в требованиях по управлению риском андеррайтинга, перестрахования, страховых выплат, недостаточности страховых резервов, инвестиционного, операционного, сопутствующего и комплаенс риска данной Инструкции;

13) представление правлению в целях корректировки корпоративной стратегии и внутренней политики по управлению рисками на следующий период на полугодовой основе отчетов, разработанных совместно с подразделением стратегического планирования и анализа либо иным подразделением с аналогичными функциями:

отчета, содержащего детальный обзор текущего состояния Организации с учетом количественных и качественных данных обо всех рисках, степени их вероятности, степени готовности Организации, проведенных мероприятиях по их минимизации, мер реагирования;

отчета, содержащего детальный обзор финансового состояния и результатов деятельности Организации, общую карту рисков Организации, а также изменения в регулировании, законодательных актах Республики Казахстан, способные повлиять на финансовое состояние Организации.

Сноска. Пункт 25 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

26. Подразделение по управлению рисками получает от всех подразделений, филиалов, представительств, комитетов и работников Организации любые документы и информацию, необходимую для осуществления своих функций, в сроки, указанные в запросе подразделения по управлению рисками.

Сноска. Пункт 26 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

27. Руководящие работники Организации и руководители подразделений ответственны за своевременное и полное доведение до сведения подразделения по управлению рисками всей необходимой информации, связанной с оценкой рисков.

Глава 5. Управление риском андеррайтинга

28. Совет директоров в целях управления риском андеррайтинга:

1) утверждает политику по андеррайтингу;

2) принимает решение по заключению отдельного договора страхования (перестрахования) либо об осуществлении страховой выплаты, сумма обязательств (страховая сумма) либо размер страховой выплаты по которым превышают двадцать пять процентов от суммы активов Организации, на основе заключений сюрвейера (при наличии) и подразделения по андеррайтингу;

3) устанавливает лимиты ответственности (страховых сумм) по отдельному договору страхования (перестрахования) в разрезе классов (видов) страхования, по которым решение о заключении договора страхования принимается страховым посредником, андеррайтером (подразделением по андеррайтингу), правлением, андеррайтинговым советом, советом директоров;

4) утверждает правила страхования отдельно по каждому виду страхования.

29. Политика по андеррайтингу регламентирует:

1) информацию об основных рисках, связанных с андеррайтингом;

2) процедуры разработки и согласования правил страхования;

3) процедуры оформления договоров страхования (перестрахования) (страховых полисов);

4) права, обязанности и ответственность страхового посредника, работников подразделения по андеррайтингу и андеррайтингового совета;

5) порядок сбора, обработки и анализа информации для проведения андеррайтинга, включая формы заявлений на страхование (по видам страхования);

6) факторы, влияющие на оценку риска:

по видам страхования, связанным с жизнью и здоровьем – состояние здоровья застрахованного, его антропометрические показатели, условия и образ семейной жизни и трудовой деятельности;

по видам имущественного страхования – расположение (использование) в зонах рисков, наличие систем предупреждения и защиты от наступления страховых рисков, возраст (ветхость) имущества;

7) процесс принятия андеррайтингового решения подразделением по андеррайтингу и андеррайтинговым советом, включая согласование страхового риска с перестраховщиком;

8) лимиты диверсификации рисков по застрахованным (по видам экономической деятельности, корпоративному и розничному страхованию, групповому и иному страхованию);

9) процедуры отслеживания и контроля за реализацией андеррайтинговых решений;

10) требования к условиям договоров со страховыми посредниками (агентские соглашения);

11) иные вопросы по усмотрению совета директоров.

30. Андеррайтинговый совет осуществляет:

1) принятие андеррайтинговых решений в пределах лимитов, установленных советом директоров;

2) контроль за адекватной оценкой принятых рисков;

3) обеспечение адекватного страхового тарифа по объекту и рискам, принимаемым на страхование;

4) определение условий страхового покрытия по рискам, принимаемым на страхование;

5) обеспечение увеличения положительной разности (с учетом вероятностных критериев наступления страховых случаев) между полученными нетто-премиями и осуществленными страховыми выплатами по договорам страхования, заключенным в течение определенного периода времени;

6) определение перечня основных и дополнительных условий, включаемых в договор страхования (перестрахования).

30-1. Правление принимает решение по заключению отдельного договора страхования (перестрахования) в пределах лимита, установленного советом директоров в соответствии с подпунктом 3) пункта 28 настоящей Инструкции.

Сноска. Инструкция дополнена пунктом 30-1 в соответствии с постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

31. Принятие андеррайтингового решения осуществляется на основании рекомендации, выданной андеррайтинговым подразделением, и заключения подразделения по управлению рисками с учетом следующих условий:

1) состояния страхового портфеля;

2) коэффициентов убыточности по виду страхования, к которому относится объект страхования;

3) рисков, связанных с застрахованным и объектом страхования;

4) соблюдения лимитов собственного удержания, установленных актуарием и законодательством Республики Казахстан, регулирующим деятельность страховых (перестраховочных) организаций;

5) иных факторов, влияющих на принятие андеррайтингового решения.

32. Андеррайтинговое решение содержит:

1) дату принятия и его номер;

2) дату выдачи и номер рекомендации, на основании которой было принято андеррайтинговое решение;

3) вид и условия договора страхования (перестрахования);

4) информацию и реквизиты о страхователе, застрахованном, выгодоприобретателе;

5) срок действия договора страхования (перестрахования);

6) принадлежность к классу (классам) страхования;

7) информация о страховом агенте или страховом брокере, с помощью которого предполагается заключение договора страхования (перестрахования);

8) подписи лиц, принявших андеррайтингового решение, с указанием их занимаемых должностей;

9) вариант принятого андеррайтингового решения;

принятие со стандартным тарифом;

принятие с повышенным или пониженным тарифом;

отклонение в соответствии со степенью риска;

отложение страхования на определенный срок;

10) отметку об исполнении андеррайтингового решения.

Сноска. Пункт 32 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

33. К основным функциям подразделения по андеррайтингу относится:

1) до заключения договора страхования (перестрахования) подразделение по андеррайтингу осуществляет:

определение и учет рискообразующих факторов, существенно влияющих на повышение вероятности наступления страхового случая, в зависимости от видов страховых случаев и объектов страхования, а также возможности их учета при расчете страховых тарифов;

индивидуальная контроль за осуществлением оценки и анализ принимаемых рисков и их возможные последствия;

селектирование рисков по степени опасности;

контроль за осуществлением оценки состояния застрахованного объекта, факторов, способствующих и препятствующих развитию рисков, и выполнения мероприятий по снижению рисков;

определение страховых сумм, расчет тарифов, франшиз и других расчетных показателей совместно со штатным актуарием на основе утвержденной политики по андеррайтингу и внутренних документов Организации;

2) после заключения договора страхования (перестрахования) подразделение по андеррайтингу:

участвует в сопровождении договора страхования (перестрахования), осуществляя мониторинг состояния объекта страхования и контроль выполнения плана мероприятий по снижению рисков (при его наличии);

в случае изменения параметров принятых на страхование рисков пересчитывает страховой тариф и разрабатывает и предоставляет правлению рекомендации касательно необходимости внесения изменений в договор страхования (перестрахования);

в случае нарушения страхователем обязательств разрабатывает заключение о необходимости расторжения договора страхования или уменьшения размера страховой выплаты;

3) подготовка заключения для андеррайтингового совета;

4) принятие андеррайтинговых решений в пределах лимитов, установленных советом директоров;

5) установление по согласованию с актуарием числовых значений поправочных коэффициентов, учитывающих наличие (отсутствие) факторов, существенно влияющих на вероятность наступления страхового случая, а также наличие (отсутствие) в договоре страхования (перестрахования) того или иного условия;

6) постоянное взаимодействие с работниками, страховыми посредниками по вопросам андеррайтинга;

7) разработка и предоставление андеррайтинговому совету рекомендаций касательно необходимых изменений в условия договора страхования (перестрахования).

Сноска. Пункт 33 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

34. При заключении договора страхования необходимо обратить внимание страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) на следующее:

1) возможность снижения к минимуму убытков в результате страхового случая;

2) необходимость и возможность своевременного сообщения о наступлении страхового случая;

3) сотрудничество в оценке и расследовании страхового случая, включая предоставление Организации всей необходимой информации;

4) предоставление доступа Организации к проведению необходимой проверки и оценки объекта страхования;

5) наличие плана мероприятий по снижению рисков.

35. При заключении договоров страхования (перестрахования) учитываются принципы оценки страхуемых рисков:

1) случайность ущерба (неизвестность времени возникновения и величины нанесенных убытков, независимость возникновения ущерба от действий заинтересованных лиц);

2) оценка возможного ущерба (вычисляется ожидаемая сумма ущерба, на основании которой рассчитывается размер страхового возмещения ущерба и страховых взносов);

3) однозначность (четкость) определения ущерба (в договоре однозначно оговариваются возможные риски, объекты страхования, размер ожидаемой суммы страховой выплаты в случае возникновения страхового события);

4) независимость распределения страховых рисков друг от друга.

36. Организация формирует страховое дело, содержащее:

1) заявление, подписанное страхователем (застрахованным) на страхование, в том числе содержащее сведения об ознакомлении страхователя с условиями страхования и получения им копии правил страхования (если договор страхования заключен в форме договора присоединения (страхового полиса);

2) андеррайтинговое решение;

3) копии документов, предоставленных страхователем (застрахованным, выгодоприобретателем) и сюрвейером для принятия андеррайтингового решения;

4) договор страхования (страховой полис) и внесенные изменения;

5) записи о результатах мониторинга состояния объекта страхования.

Сноска. Пункт 36 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

37. Подразделение по андеррайтингу ежемесячно представляет подразделению по управлению рисками и правлению информацию о принятии страховых рисков на различных уровнях (совет директоров, андеррайтинговый совет, правление, подразделение по андеррайтингу, страховой посредник), убыточности рисков, принятых на различных уровнях.

38. Подразделение по управлению рисками не реже одного раза в год представляет совету директоров предложения по пересмотру лимитов ответственности, по которым решение о заключении договора страхования принимается лицами и органами, предусмотренными подпунктом 3) пункта 28 настоящей Инструкции.

Глава 6. Управление риском перестрахования

39. Совет директоров утверждает:

1) политику по перестрахованию;

2) лимиты (виды) договоров входящего и исходящего перестрахования, по которым принятие решений осуществляется правлением, андеррайтинговым советом и советом директоров.

40. Политика по перестрахованию регламентирует:

1) информацию об основных рисках, связанных с перестрахованием;

2) порядок обеспечения контроля за соблюдением законодательных актов Республики Казахстан и требований уполномоченного органа при заключении договоров перестрахования;

3) критерии выбора контрпартнера по перестрахованию;

4) оценку деятельности контрпартнеров по перестрахованию до установления деловых отношений (заключения договора);

5) проведение регулярного мониторинга финансового состояния в процессе дальнейшего взаимодействия с контрпартнерами по перестрахованию (перестраховщиками), в том числе их рейтинговых показателей;

6) описание видов перестрахования, используемых для покрытия страховых рисков;

7) лимиты по суммам (размерам) и видам страхования, которые автоматически покрываются перестрахованием (облигаторное перестрахование), а также критерии установления факультативного перестрахования;

8) максимальную сумму перестраховочного покрытия у одного перестраховщика;

9) лимиты собственного удержания по страховому портфелю, классу, виду и договору страхования, рассчитанные актуарием. Лимиты собственного удержания могут устанавливаться на страховой риск и (или) страховой случай;

10) иные вопросы по усмотрению совета директоров.

41. Правление ежегодно оценивает политику по перестрахованию на соответствие текущим рыночным условиям и, при необходимости, осуществляет ее пересмотр. Политика по перестрахованию корректируется в случае изменения андеррайтинговой политики либо статуса перестраховщиков.

42. Служба внутреннего аудита при проведении аудиторской проверки осуществляет проверку:

1) договоров перестрахования;

2) системы информирования соответствующего перестраховщика о наступлении страхового случая;

3) получения выплаты от перестраховщика при наступлении страхового случая.

43. Подразделение по перестрахованию документирует все принимаемые решения, связанные с реализацией политики по перестрахованию.

44. Подразделение по перестрахованию ежемесячно предоставляет в подразделение по управлению рисками, а последний ежеквартально предоставляет совету директоров отчет о результатах оценки, измерения и анализа:

1) рискообразующих факторов по перестрахованию (в том числе региональных, рыночных, политических, экономических условий);

2) мониторинга кредитного рейтинга каждого контрпартнера по перестрахованию (перестраховщика), а также влияния изменения кредитного рейтинга на расчет пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, установленных уполномоченным органом.

45. Подразделение, ответственное за реализацию политики перестрахования, ведет реестр перестраховщиков в соответствии с приложением 3 к настоящей Инструкции, ежегодно осуществляет анализ финансовой устойчивости каждого перестраховщика (включая анализ активов, страховых резервов, достаточности собственного капитала для погашения обязательств, расходов и доходов, движения денежных средств), с которым заключен либо планируется к заключению договор перестрахования, на основе финансовой отчетности за последние завершенные три финансовых года.

Подразделение, ответственное за реализацию политики перестрахования, осуществляет сбор и хранение копий документов, подтверждающих:

регистрацию перестраховщика в качестве юридического лица;

наличие лицензии либо разрешения соответствующего уполномоченного органа соответствующего государства на осуществление перестраховочной деятельности, за исключением случаев, когда лицензия либо разрешение на осуществление перестраховочной деятельности по законодательству соответствующего государства не требуется;

полномочия андеррайтера либо иного сотрудника перестраховщика на заключение договора перестрахования от имени перестраховщика.

В случае использования услуг страхового брокера подразделение, ответственное за реализацию политики перестрахования, осуществляет хранение и контроль оформления перестраховочной коверноты в соответствии с требованиями Инструкции об условиях деятельности страхового брокера, утвержденной постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 19 января 2004 года № 6 (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 2715).

Сноска. Пункт 45 в редакции постановления Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

46. С целью корректировки политики по перестрахованию подразделением по перестрахованию проводится и представляется совету по управлению активами и пассивами и подразделению по управлению рисками не реже одного раза в квартал:

анализ финансового состояния перестраховщиков, с которыми заключены договоры перестрахования;

анализ полученных выплат от перестраховщиков за последние пять лет и оценка целесообразности перестрахования страховых рисков;

анализ адекватности лимитов собственного удержания, установленных актуарием.

Глава 7. Управление риском страховых выплат

47. Совет директоров утверждает лимиты страховых выплат, принятие решения по которым относится к компетенции:

1) головного офиса и филиалов Организации;

2) совету директоров, совета по управлению активами и пассивами, правления, подразделения по выплатам.

48. В целях обеспечения процесса осуществления страховых выплат Организация немедленно с момента сообщения о наступлении страхового случая представляет страхователю (застрахованному, выгодоприобретателю):

1) соответствующую форму заявления о наступлении страхового случая по виду страхования вместе с инструкциями и другой информацией о том, как выполнить условия договора страхования и требования Организации;

2) информацию, необходимую для подготовки документов и список документов на осуществление страховой выплаты.

Сноска. Пункт 48 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

49. Правление обеспечивает беспрепятственный доступ страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) к подразделению по страховым выплатам и (или) страховому посреднику. В случае если страховой посредник имеет возможность получения документов от страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя), в договоре поручения с ним правление устанавливает сроки направления документов в Организацию.

50. После получения документов на осуществление страховых выплат Организация предоставляет заявителю справку с указанием перечня принятых документов.

Сноска. Пункт 50 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

51. В случае если решение об осуществлении страховой выплаты не может быть принято в установленные сроки, Организация уведомляет страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) с объяснением причин необходимости продления сроков осуществления страховой выплаты, при этом правление обеспечивает осуществление страховой выплаты в срок, установленный договором страхования или законодательными актами Республики Казахстан.

В случае если событие не может быть признано страховым случаем, Организация направляет страхователю (застрахованному, выгодоприобретателю) мотивированный письменный отказ от осуществления страховой выплаты по основаниям, предусмотренным договором страхования и законодательными актами Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 51 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

52. После подачи заявления на осуществление страховой выплаты и (или) предоставления пакета документов на осуществление страховой выплаты, подразделение по страховым выплатам формирует страховое дело страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) на осуществление страховой выплаты в электронном либо бумажном виде, которое содержит следующие сведения и документы:

1) дата открытия дела;

2) номер заявления на осуществление страховой выплаты;

3) номер договора страхования (полиса);

4) фамилия, имя, при наличии – отчество либо наименование страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя);

5) краткий отчет о процессе рассмотрения заявления, включая сроки рассмотрения заинтересованными подразделениями;

6) вид страхования;

7) дата страхового случая;

8) дата сообщения о страховом случае;

9) описание убытка;

10) информация о заявителях;

11) дата оценки, если требуется в соответствии с договором страхования;

12) копия отчета оценщика, аджастера, независимого эксперта, если требуется в соответствии с договором страхования;

13) краткие данные оценщика, аджастера, независимого эксперта, если требуется в соответствии с договором страхования;

14) оцененная стоимость убытка;

15) дата и сумма страховой выплаты;

16) дата отказа в осуществлении страховой выплаты;

17) фамилия, имя, при наличии - отчество либо наименование страхового посредника;

18) дата завершения страхового дела;

19) решение об осуществлении страховой выплаты;

20) реквизиты страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя).

53. Подразделение по страховым выплатам проводит анализ страховых случаев по классам, видам страхования, страхователям (застрахованным, выгодоприобретателям) и ежеквартально представляет его в подразделение по управлению рисками для определения карты риска Организации.

54. Решение об осуществлении страховой выплаты, за исключением решений об осуществлении страховых выплат, связанных с дожитием, принимается советом по управлению активами и пассивами и правлением после согласования с подразделением по управлению рисками и комплаенс-контролером согласно установленным лимитам.

Сноска. Пункт 54 в редакции постановления Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

55. Подразделение по управлению рисками ежегодно:

1) измеряет и прогнозирует катастрофические риски, предусматривающие использование моделей, включающих сценарии наступления природных и техногенных катастроф;

2) оценивает страховой портфель на способность противостоять катастрофическим событиям.

56. Отчет о катастрофических рисках представляется на рассмотрение совету директоров и правлению.

Правление ежегодно оценивает правильность моделирования катастроф и используемых предположений (фактор вероятных максимальных потерь).

Глава 8. Управление риском недостаточности страховых резервов

57. Совет директоров утверждает:

1) политику формирования страховых резервов;

2) внутренние процедуры по сбору, обработке и анализу статистических данных, необходимых для расчета страховых резервов.

58. Правление осуществляет:

1) разработку и обеспечение эффективной реализации политики формирования страховых резервов;

2) разработку и обеспечение эффективной реализации внутренних процедур по сбору, обработке и анализу статистических данных, необходимых для формирования адекватных страховых резервов;

3) контроль своевременного формирования страховых резервов;

4) обеспечение в штате Организации актуария с достаточным уровнем квалификации;

5) определение порядка ведения и содержания журнала учета убытков.

59. Политика формирования страховых резервов соответствует требованиям нормативных правовых актов уполномоченного органа по формированию страховых резервов и содержит:

методики расчета резерва убытков (заявленных, но неурегулированных убытков и произошедших, но незаявленных убытков);

методики расчета резерва незаработанных премий (по общему страхованию) и резерва не произошедших убытков (по страхованию жизни);

методики расчета всех дополнительных страховых резервов, создаваемых Организацией;

порядок проведения теста на адекватность сформированных страховых резервов;

периодичность и сроки расчета страховых резервов;

подразделение и лицо, ответственное за расчет страховых резервов.

60. Служба внутреннего аудита разрабатывает и предоставляет на утверждение совету директоров правила внутреннего контроля и внутреннего аудита формирования страховых резервов, включающие следующие мероприятия:

1) проверка достоверности статистических данных, используемых при формировании страховых резервов;

2) проверка журнала учета убытков для обеспечения адекватного формирования резерва заявленных, но неурегулированных убытков;

3) мониторинг страховых случаев, по которым страховая выплата не осуществлена либо осуществлена не в полном объеме;

4) регулярная проверка реестра договоров страхования на наличие в нем всех заключенных договоров страхования;

5) контроль за своевременным информированием страховыми агентами о заключенных договорах.

Сноска. Пункт 60 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

61. Актуарий осуществляет:

1) своевременный и адекватный расчет страховых резервов;

2) использование при расчете страховых резервов достоверных и объективных статистических данных;

3) адекватное и экономически обоснованное прогнозирование финансовых и иных показателей, используемых в расчетах страховых резервов;

4) использование достоверных таблиц смертности;

5) адекватный расчет страховых резервов по договорам страхования, заключенным по заниженным страховым тарифам для привлечения страхователей;

6) проведение теста на адекватность страховых резервов по видам страхования;

7) повышение квалификации и навыков по расчету страховых резервов.

62. Актуарий ежемесячно представляет отчет о страховых резервах подразделению по управлению рисками, содержащий описание методик и показателей, использованных при расчете, профессионального мнения актуария о достаточности страховых резервов, для формирования отчета о карте рисков Организации.

Глава 9. Управление инвестиционными рисками

63. Совет директоров:

1) утверждает инвестиционную политику;

2) принимает решение о самостоятельном приобретении активов, покрывающих страховые резервы, либо о передаче активов частично либо полностью в управление организации, осуществляющей деятельность по управлению инвестиционным портфелем (далее - управляющему инвестиционным портфелем).

64. При передаче в управление управляющему инвестиционным портфелем правление обеспечивает указание в договоре с управляющим инвестиционным портфелем требования по:

неукоснительному соблюдению управляющим инвестиционным портфелем инвестиционной политики Организации;

эффективному обмену информацией для осуществления мониторинга рисков, в том числе для осуществления стресс-тестинга;

ответственности управляющего инвестиционным портфелем за причинение убытков Организации в результате управления инвестиционным портфелем в результате преднамеренных действий.

65. Инвестиционная политика разрабатывается советом (подразделением) по управлению активами и пассивами с учетом принципов возвратности, диверсификации, прибыльности, ликвидности.

Принцип возвратности подразумевает эффективную оценку рисков по размещению активов в целях снижения либо предотвращения возможных потерь.

Принцип диверсификации вложений заключается в распределении инвестиционных рисков в целях достижения максимальной устойчивости инвестиционного портфеля, недопущении превалирования каких-либо финансовых инструментов, региональной, отраслевой и иной концентрации активов.

Принцип прибыльности заключается в максимизации рентабельности инвестиций при обеспечении остальных принципов с учетом ситуации на рынке капиталовложений, а также в высокой рентабельности вложений при управлении средствами страховых резервов, позволяющей сохранить реальную стоимость вложенных средств в течение всего времени инвестирования, легко и быстро реализовывать активы.

Принцип ликвидности предполагает обеспечение обязательств Организации финансовыми инструментами, легко обращаемыми в ликвидные средства, в размере, достаточном для их покрытия.

66. Инвестиционная политика регламентирует:

1) цели и стратегии инвестирования активов;

2) описание и перечень объектов инвестирования;

3) лимиты инвестирования активов и размеры открытой валютной позиции с учетом требований законодательства Республики Казахстан;

4) условия и ограничения, установленные в отношении инвестиционной деятельности;

5) условия хеджирования и диверсификации активов с указанием перечня и описания инструментов хеджирования;

6) информацию об основных рисках, связанных с инвестиционной деятельностью;

7) совокупный максимальный допустимый размер убытков по инвестиционному портфелю;

8) другие вопросы по усмотрению совета директоров.

67. С целью корректирования инвестиционной политики подразделением по управлению рисками проводится и предоставляется совету по управлению активами и пассивами не реже одного раза в квартал:

1) макроэкономический анализ по степени привлекательности рынков инвестирования в зависимости от складывающейся геополитической ситуации, валюты инвестирования, сектора экономики;

2) анализ эмитентов и выпущенных (предоставленных) ими финансовых инструментов, включая анализ финансового состояния эмитента, потенциала дальнейшего роста стоимости его активов, способности отвечать по принятым обязательствам, рисков, связанных с инвестированием в финансовые инструменты данного эмитента;

3) анализ инвестиционного портфеля, включающий сведения о структуре портфеля, динамике изменения доходности, анализ убыточных позиций и рекомендаций по оптимизации структуры портфеля;

4) анализ структуры страхового портфеля, включая распределение страхователей (застрахованных) по видам экономической деятельности (секторам экономики), количестве страховых случаев, сумме страховых выплат (для страхования жизни распределение по полу и возрасту застрахованных);

5) прогнозный анализ поступления страховых премий и осуществления страховых выплат на следующие двенадцать календарных месяцев, а также структуры обязательств Организации по срокам их наступления;

6) гэп-анализ, включающий обзор лимитов по гэп-позициям наличных денег с учетом изменения способности мобилизовать ликвидные активы, в том числе мониторинг способности сформировать ликвидные активы, необходимые для погашения обязательств.

67-1. Гэп-анализ осуществляется страховыми организациями, осуществляющими деятельность в отрасли "страхование жизни", в соответствии с приложением 4 к настоящей Инструкции.

Результаты гэп-анализа представляются в уполномоченный орган не позднее пятнадцатого рабочего дня месяца, следующего за отчетным кварталом.

Сноска. Инструкция дополнена пунктом 67-1 в соответствии с постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

68. На основе указанных аналитических исследований структурными подразделениями Организации разрабатываются рекомендации, содержащие подробный перечень факторов, послуживших основанием для предоставления данных рекомендаций.

Рекомендации предоставляются при:

1) разработке корпоративной стратегии, инвестиционной политики, а также внесении изменений и дополнений в указанные документы;

2) определении и пересмотре лимитов инвестирования;

3) определении и пересмотре максимальных допустимых размеров убытков;

4) принятии инвестиционных решений.

69. Правление:

1) определяет оперативные процедуры по недопущению чрезмерных расходов по операциям с финансовыми инструментами, в том числе связанных с резким колебанием цен на рынке финансовых инструментов (лимиты "stop-loss"), а также критические уровни цен и доходностей по финансовым инструментам, после достижения которых повышается вероятность снижения рыночной стоимости финансового инструмента (лимиты "take-profit"). Лимиты "stop-loss" и "take-profit" устанавливаются для финансовых инструментов, по которым существует активный рынок, а также для иных финансовых инструментов, перечень которых определяется советом по управлению активами и пассивами;

2) инициирует пересмотр лимитов и максимально допустимого размера убытков в соответствии с масштабом и динамикой рынка финансовых инструментов и ликвидностью финансового инструмента;

3) готовит заключение о подверженности кредитному, процентному и валютному рискам инвестиционного портфеля и представляет его в совет по управлению активами и пассивами.

70. Лимиты инвестирования активов, предусмотренные инвестиционной политикой включают:

1) лимиты инвестирования по видам финансовых инструментов;

2) лимиты инвестирования в финансовые инструменты эмитентов, являющихся резидентами определенного государства ("лимит на страну");

3) лимиты по открытым валютным позициям и лимит валютной нетто-позиции;

4) лимиты инвестирования в финансовые инструменты эмитентов, основной вид деятельности которых связан с определенным сектором экономики;

5) лимиты "stop-loss" для финансовых инструментов;

6) лимиты "take-profit" для финансовых инструментов.

71. В случае самостоятельного размещения активов Организации инвестирование осуществляется на основании инвестиционных решений.

На заседании советом по управлению активами и пассивами рассматриваются заключения подразделения по инвестициям и подразделения по управлению рисками.

72. Инвестиционное решение принимается советом по управлению активами и пассивами.

73. Заключение подразделения по инвестициям содержит следующую информацию:

1) цель заключения предлагаемой к совершению сделки;

2) описание финансового инструмента с указанием вида, объема, диапазона цен, уровня доходности и других характеристик (условий) данного инструмента.

74. Заключение подразделения по управлению рисками содержит следующую информацию:

1) влияние совершаемой сделки на предполагаемое изменение доходов по активам;

2) риски, связанные с приобретением данного финансового инструмента;

3) влияние совершаемой сделки на изменение значений пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, установленных уполномоченным органом;

4) предлагаемые варианты инвестиционного решения.

75. Инвестиционное решение содержит:

1) дату принятия и номер инвестиционного решения;

2) вид сделки, подлежащей совершению;

3) идентификатор финансового инструмента, по которому должна быть совершена сделка;

4) объем, цену и сумму (диапазон объема, цены и суммы) сделки, подлежащей совершению;

5) сроки совершения сделки;

6) указание на тип рынка (первичный или вторичный, организованный или неорганизованный, международный рынки), на котором предполагается совершение сделки;

7) наименование посредника (брокера), с помощью которого предполагается совершение сделки (при наличии);

8) указание на наличие у какого-либо члена совета по управлению активами и пассивами особого мнения в отношении принятия (отклонения) инвестиционного решения;

9) подписи лиц, принявших инвестиционное решение с указанием их занимаемых должностей.

76. Инвестиционное решение для совершения сделки с инструментами хеджирования содержит:

1) дату принятия и номер инвестиционного решения;

2) вид сделки, подлежащей совершению;

3) подробное описание инструмента хеджирования с указанием вида, срока его заключения, объема, стоимости (премии), рынка, на котором планируется совершение операции хеджирования, и других характеристик (условий) данного инструмента;

4) ожидаемые результаты от применения данного инструмента хеджирования;

5) оценку риска объекта хеджирования (базисного актива) с указанием его вида (процентный, ценовой, валютный и прочее), а также метода его оценки;

6) объект хеджирования с указанием необходимых реквизитов (национальный идентификационный номер, количество, стоимость, объем, валюта);

7) расчет, подтверждающий, что совершение данной операции приведет к снижению размера возможных убытков (недополучения дохода) по объекту хеджирования;

8) наименование посредника (брокера), с помощью которого предполагается совершение сделки (при наличии такового);

9) указание на наличие у какого-либо члена совета по управлению активами и пассивами особого мнения в отношении принятия (отклонения) инвестиционного решения;

10) подписи лиц, принявших инвестиционное решение с указанием их занимаемых должностей.

Глава 10. Управление операционными и сопутствующими рисками

77. Служба внутреннего аудита осуществляет оценку соблюдения требований нормативных правовых актов уполномоченного органа и ежегодно представляет совету директоров отчет о выполнении требований по:

автоматизации деятельности Организации;

документированию, управлению документацией и хранению документов.

77-1. Управление операционными рисками осуществляется посредством системы внутреннего контроля.

Сноска. Инструкция дополнена пунктом 77-1 в соответствии с постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

78. Подразделение по управлению рисками ежегодно анализирует риск группы и представляет совету директоров отчет о:

возможности дополнительной капитализации Организации акционерами и (или) родительской организацией;

влиянии и зависимости деятельности Организации от деятельности аффилиированных лиц;

влиянии банкротства (принудительной ликвидации) участника группы на финансовое состояние и платежеспособность Организации;

концентрации активов Организации внутри группы.

79. Подразделение по управлению рисками ежегодно анализирует системный риск, представляет совету директоров анализ влияния принудительной ликвидации другой (-их) страховой (-ых) организации (-й) на репутацию, спрос на страховые продукты, каналы реализации страховых услуг Организации.

80. Совет директоров утверждает план на случай чрезвычайных обстоятельств и обеспечения непрерывности деятельности Организации и все изменения к нему, разработанный правлением, согласованный с подразделением по управлению рисками и другими подразделениями (комитетами) при совете директоров.

План на случай чрезвычайных обстоятельств и обеспечения непрерывности деятельности Организации содержит:

различные виды вероятных сценариев, которым Организация уязвима, соразмерно масштабам и сложности деятельности Организации;

основные направления деятельности Организации и степень подверженности чрезвычайным обстоятельствам;

ответственность структурных подразделений Организации и описание их действий при наступлении чрезвычайных обстоятельств; альтернативные механизмы, позволяющие восстановить (возобновить) страховую деятельность, включая наличие резервных копий бумажной и электронной документации.

Правление ежегодно пересматривает план на случай чрезвычайных обстоятельств и обеспечения непрерывности деятельности Организации с учетом соответствия текущей деятельности Организации и ее стратегическому плану.

81. Правление утверждает процедуры по предотвращению утечки конфиденциальной информации и искажения информационных данных, предусматривающие:

перечень информационных данных, имеющих ограниченный доступ;

порядок получения доступа;

порядок контроля доступа к информационным данным;

перечень лиц, имеющих доступ к информационным данным.

82. Правление утверждает процедуры по предотвращению сбоев с помощью регулярных инспекций оборудования и проверки отчетов о работе. Подразделение информационного обеспечения не менее чем раз в квартал:

проводит проверки технических комплексов, обеспечивающих функционирование автоматизированной базы данных;

предоставляет правлению информацию о состоянии технических комплексов.

Глава 11. Управление комплаенс-рисками

83. Совет директоров:

1) осуществляет общий контроль за управлением комплаенс-рисками в Организации;

2) утверждает политику по управлению комплаенс-рисками, в соответствии с которым создается постоянная и эффективная комплаенс-функция;

3) назначает на должность комплаенс-контролера;

4) не реже одного раза в год оценивает эффективность управления комплаенс-риском в Организации;

5) осуществляет контроль за реализацией политики по управлению комплаенс-рисками, включая обеспечение эффективного и оперативного решения вопросов управления комплаенс-рисками.

84. Политика по управлению комплаенс-рисками разрабатывается комплаенс-контролером и устанавливает:

1) подотчетность комплаенс-контролера совету директоров или правлению Организации;

2) обязанности и полномочия комплаенс-контролера;

3) независимость комплаенс-контролера в части функций, возложенных на них по управлению комплаенс-риском;

4) взаимоотношения комплаенс-контролера с подразделением по управлению рисками, службой внутреннего аудита и другими подразделениями Организации;

5) право проведения проверок и выявления возможных нарушений политики управления комплаенс-риском и привлечения внутренних и внешних специалистов для выполнения этой задачи;

6) право свободно выражать и раскрывать результаты проверок совету директоров и при необходимости правлению Организации.

Сноска. Пункт 84 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

85. Правление несет ответственность за:

1) принятие и доведение до сведения работников положений политики по управлению комплаенс-рисками;

2) обеспечение соблюдения политики по управлению комплаенс-рисками и предоставление ежеквартальной отчетности совету директоров;

3) обеспечение участия в соответствии с Законом о противодействии отмыванию доходов руководящих и других работников в работе по противодействию легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

4) принятие соответствующих корректирующих или дисциплинарных мер в случае обнаружения комплаенс-нарушений;

5) совершенствование программного обеспечения в целях своевременного автоматизированного выявления операций, подлежащих обязательному внутреннему контролю, и подозрительных операций.

Сноска. Пункт 85 с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2014 № 168 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

86. Правление обеспечивает:

1) соответствие деятельности Организации требованиям Закона о противодействии отмыванию доходов;

2) наличие в форме заявления на осуществление страховой выплаты ссылки на последствия предоставления ложных сведений в Организацию (ссылка на законодательство Республики Казахстан, устав Организации, правила страхования);

3) обучение работников подразделения по страховым выплатам индикаторам и сигналам мошенничества.

Сноска. Пункт 86 с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2014 № 168 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

87. Правление утверждает порядок рассмотрения жалоб, обращений и урегулирования споров.

В случае подачи страхователем (застрахованным, выгодоприобретателем) жалобы (обращения) ответственное подразделение (работник):

1) подтверждает получение жалобы в течение установленного периода времени;

2) обеспечивает обратившегося пояснениями о том, в каком порядке жалобы будут рассматриваться;

3) предоставляет полную информацию о процедуре внутреннего и внешнего урегулирования споров;

4) обеспечивает окончательный ответ в письменном виде в течение периода времени, установленного порядком рассмотрения жалоб, обращений и урегулирования споров.

88. Комплаенс-контролер:

1) разрабатывает комплекс мер по контролю комплаенс-рисков и осуществлению программы по противодействию (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан;

2) по своей инициативе контактирует с любым работником и получает доступ к документам и архивам;

3) проводит расследования возможных нарушений политики по управлению комплаенс-рисками и обращается за консультацией к работникам организации;

4) устанавливает приоритеты управления комплаенс-риском в соответствии с утвержденной стратегией и политикой по управлению рисками;

5) осуществляет регулярный контроль и мониторинг комплаенс-функций и комплаенс-рисков, связанных с соответствием внешним и внутренним регулирующим документам, в том числе кодексу корпоративного управления, с выяснением причин несоответствий;

6) предоставляет подразделению по управлению рисками ежеквартальный отчет по результатам мониторинга комплаенс-рисков, содержащий информацию о выявленных недостатках, упущениях, нарушениях или нарушений и возможных путей их устранения, а также рекомендации по совершенствованию осуществления комплаенс-контроля и процессов корпоративного управления;

7) осуществляет мониторинг неофициальной информации от внешних и внутренних источников, в случае необходимости организовывает служебное расследование;

8) принимает меры по предотвращению легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма.

Сноска. Пункт 88 с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2014 № 168 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

89. Организация ведет собственную статистическую базу данных, позволяющую отслеживать деятельность по своевременному урегулированию претензий, а также выявить тенденции в страховых выплатах.

Глава 12. Организация системы внутреннего контроля

90. Совет директоров обеспечивает наличие адекватной системы внутреннего контроля и создает условия для исполнения работниками Организации своих обязанностей в области внутреннего контроля, а также обеспечивает функциональную и организационную независимость службы внутреннего аудита.

91. Система внутреннего контроля в Организации создается для целей осуществления:

1) операционной и финансовой эффективности деятельности Организации, что предполагает проверку эффективности и рентабельности управления активами и пассивами Организации и определения вероятности убытков;

2) надежности, полноты и своевременности финансовой и управленческой информации, что предполагает проверку составления достоверной и качественной финансовой отчетности и других финансовых документов, используемых Организацией при принятии решений;

3) соблюдения требований законодательства Республики Казахстан, что предполагает проверку соблюдения Организацией законодательства Республики Казахстан, а также требований документов, определяющих внутреннюю политику и процедуры Организации.

Надлежащее функционирование этих компонентов является важным условием эффективной деятельности Организации, работы информационных систем и соблюдения пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов Организации, установленных уполномоченным органом.

92. Система внутреннего контроля Организации представляет собой постоянный процесс, состоящий из пяти взаимосвязанных компонентов:

1) управленческий контроль;

2) выявление и оценка рисков;

3) осуществление контроля и разделение полномочий;

4) информация и взаимодействие;

5) мониторинг (оценка эффективности системы внутреннего контроля) и исключение нарушений и несоответствий (недостатков).

93. Функционирование системы внутреннего контроля происходит по принципу непрерывного поочередного прохождения следующих трех этапов:

1) формирование системы внутреннего контроля (с учетом результатов оценки эффективности) путем включения процедур во внутренние регламенты Организации;

2) исполнение внутренних регламентов Организации в работе;

3) проведение оценки эффективности системы внутреннего контроля.

94. Система внутреннего контроля Организации осуществляет посредством проведения следующих процедур:

1) ежеквартальная проверка процесса достижения поставленных целей и задач посредством представления ответственным подразделением совету директоров и правлению отчетов о текущих результатах финансовой деятельности с приложением плановых показателей финансовой деятельности;

2) ежемесячная проверка руководителями подразделений стандартных детальных отчетов о результатах деятельности подразделения с указанием выявленных отклонений от плановых показателей, а также причин невыполнения плановых показателей;

3) проведение периодической инвентаризации, включая кассовую наличность и финансовые инструменты;

4) проверка соблюдения установленных лимитов риска и реализации мероприятий по устранению выявленных несоответствий;

5) установление требований к перечню операций, требующих обязательной авторизации;

6) проверка условий операций и результатов применения моделей управления рисками;

7) проверка своевременности, правильности, полноты и точности отражения проведенных операций в учете и отчетности.

95. Служба внутреннего аудита создается в целях:

оценки адекватности и эффективности систем внутреннего контроля по всем аспектам деятельности Организации, обеспечения своевременной и достоверной информацией о состоянии выполнения подразделениями возложенных функций и задач, а также предоставления действенных и эффективных рекомендаций по улучшению работы;

решения задач, возникающих при осуществлении советом директоров функций по обеспечению наличия и функционирования адекватной системы внутреннего контроля путем предоставления объективной оценки состояния системы внутреннего контроля и рекомендаций по их совершенствованию.

96. Служба внутреннего аудита в своей деятельности руководствуется уставом Организации, положениями об организации системы внутреннего контроля и службе внутреннего аудита Организации, а также другими внутренними документами, регламентирующими деятельность Организации, и требованиями настоящей Инструкции.

97. Члены службы внутреннего аудита назначаются советом директоров Организации.

98. Служба внутреннего аудита составляет план внутреннего аудита и программу внутреннего аудита, утверждаемые советом директоров Организации.

99. В задачи службы внутреннего аудита входит рассмотрение и обсуждение следующих вопросов:

1) функционирование системы внутреннего контроля;

2) подготовка отчетности для совета директоров о деятельности службы внутреннего аудита;

3) области риска в операциях (сделках) Организации, которые в текущем году необходимо подвергнуть внутреннему и внешнему аудитам;

4) достоверность и точность финансовой информации, предоставляемой менеджменту и внешним пользователям;

5) любые существенные недостатки в бухгалтерском учете или внутреннем аудите, выявленные внешними или внутренними аудиторами.

100. Основными функциями внутреннего аудита являются:

1) проверка и оценка эффективности системы внутреннего контроля;

2) проверка полноты применения и эффективности методологии оценки рисков Организации и системы управления рисками Организации;

3) разработка и предоставление на утверждение совету директоров положения, бюджета, плана и программы деятельности службы внутреннего аудита, аудиторского заключения, критериев оценки деятельности Организации;

4) назначение проверки деятельности любого подразделения или деятельности должностного лица Организации и регулярное предоставление отчета совету директоров;

5) проверка достоверности, полноты раскрытия, объективности, своевременности предоставления подразделениями соответствующей отчетной или запрашиваемой информации уполномоченному органу (в том числе информации, подлежащей финансовому мониторингу), руководству и другим заинтересованным сторонам;

6) предоставление рекомендаций совету директоров по утверждению кандидатур во внутренние аудиторы;

7) обеспечение эффективности и независимости процессов аудита (внутреннего, внешнего);

8) формирование контрольной среды, соответствующей международным стандартам и требованиям законодательства Республики Казахстан, посредством проведения регулярных внутренних проверок в соответствии с утвержденным планом;

9) контроль за ведением бухгалтерского учета и процессом проведения аудита (внутреннего и внешнего);

10) предоставление рекомендаций совету директоров по совершенствованию внутреннего аудита;

11) системный анализ и оценка деятельности организации на предмет финансовой устойчивости и платежеспособности;

12) оценка эффективности исполнения принятых управленческих решений в части управления активами и обязательствами;

13) проверка своевременности, правильности, полноты и точности отражения деятельности Организации в финансовой отчетности;

14) проверка соответствия финансовой отчетности международным стандартам финансовой отчетности;

15) анализ финансовых документов, в том числе:

сводного баланса и отчета о прибылях и убытках в сравнении с предыдущим периодом и запланированными финансовыми показателями;

отчета об инвестициях с группировкой финансовых инструментов по видам и указанием балансовой и рыночной стоимости, доходности и общей суммы покупок (продаж);

16) проверка соблюдения установленных уполномоченным органом пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов;

17) контроль за ведением реестра страховых (перестраховочных) договоров в хронологическом порядке;

18) ежегодная проверка не менее чем пятидесяти одного процента объема страхового портфеля (включая поступление страховых премий, осуществление страховых выплат, выполнение перестраховщиками обязательств перед Организацией);

19) незамедлительное информирование акционеров обо всех нарушениях, допускаемых руководством в виде принятия ими решений по вопросам, отнесенным к компетенции акционеров (участников);

20) иные функции в пределах компетенции службы внутреннего аудита, предусмотренные внутренними документами Организации.

101. Служба внутреннего аудита осуществляет предварительный отбор кандидатуры внешнего аудитора самостоятельно либо в составе рабочей группы Организации. Предложение по выбору внешнего аудитора представляется на рассмотрение общему собранию акционеров Организации.

102. Руководитель и работники службы внутреннего аудита не могут одновременно руководить (курировать) другие подразделения Организации, а также быть членами комитетов и других органов Организации.

103. Внутренние аудиторы обладают:

1) специальным экономическим образованием;

2) знаниями и навыками, необходимыми и достаточными для выполнения профессиональных обязанностей;

3) навыками использования автоматизированных методов аудита в объеме, достаточном для выполнения порученных заданий;

4) профессиональными качествами, обеспечивающими объективность проводимого аудита.

104. Внутренние аудиторы в процессе ежедневной работы:

1) соблюдают законодательство Республики Казахстан;

2) руководствуются международными аудиторскими стандартами;

3) проводят процедуры выявления искажения отчетности в результате мошенничества;

4) документируют аудиторские решения и доказательства;

5) соблюдают конфиденциальность информации, полученной при осуществлении своих полномочий;

6) в ходе оценки полученных аудиторских доказательств выполняют процедуры проверки операций (сделок), несоответствующих основной деятельности Организации, при которых оценивается соответствие операции (сделки) целям Организации (отсутствие цели) на предмет мошенничества;

7) руководствуются принципами оценки надежности аудиторских доказательств:

доказательства, полученные из внешних источников, надежнее полученных из внутренних источников;

доказательства, полученные из внутренних источников, более надежны, если системы бухгалтерского учета и внутреннего контроля эффективны;

доказательства, собранные аудитором, надежнее доказательств, предоставленных субъектом;

доказательства в форме документов и письменных заявлений надежнее заявлений, представленных в устной форме.

В случае противоречивости доказательств внутренний аудитор проводит дополнительные процедуры с целью выяснения достоверного положения дел.

105. Руководитель службы внутреннего аудита:

1) имеет неограниченный доступ ко всем материалам, сведениям, документам (файлам) в локальных вычислительных сетях и автономных компьютерных системах без права внесения в них изменений;

2) регулярно подтверждает совету директоров факт организационной независимости и объективности внутреннего аудита;

3) если независимость или объективность внутренних аудиторов подвергается отрицательному воздействию (конфликт интересов, ограничения полномочий доступа к документации, работникам, имуществу, активам), информация об этом незамедлительно раскрывается совету директоров;

4) не позднее, чем за месяц до начала проведения аудиторской проверки запрашивает письменные заявления от руководящих работников о нижеследующем:

полном раскрытии результатов оценок риска существенного искажения финансовой отчетности;

раскрытии информации о мошеннических действиях или подозрениях в мошенничестве со стороны руководства, работников (в том числе уволенных), выполняющего важную роль в системе внутреннего контроля, и других лиц, которые могут оказать существенное влияние на финансовую отчетность.

106. Служба внутреннего аудита ежегодно осуществляет проверку структурных подразделений (в том числе дочерних и зависимых организаций) на предмет соблюдения утвержденной правлением техники проведения операций по заключенным и расторгнутым договорам страхования (перестрахования), страховым выплатам, комиссионным, дебиторским (кредиторским) задолженностям.

107. Служба внутреннего аудита получает от всех подразделений, филиалов, представительств, комитетов и работников Организации любые документы и информацию, необходимую для осуществления своих функций, в сроки, указанные в запросе службы внутреннего аудита.

Сноска. Пункт 107 с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

108. Работники Организации информируют службу внутреннего аудита о следующих сделках (операциях):

1) любых сделках (в том числе по договорам страхования (перестрахования)) на сумму более одного миллиона тенге с оплатой в наличной форме;

2) осуществлении страховой выплаты в размере более пяти миллионов тенге;

3) переоформлении или переуступке прав требования на финансовый инструмент без предоставления подтверждающих документов;

4) других операциях или сделках, вызывающих сомнения в их законности.

Приложение 1 к Инструкции о требованиях по наличию систем управления рисками и внутреннего контроля в страховых (перестраховочных) организациях

Отчет по оценке соответствия требованиям к системам управления
рисками и внутреннего контроля

"__________________________________"

(наименование Организации)

за ____________ год

(дд/мм/гг)

№	Указание соответствующего абзаца, подпункта, пункта Инструкции	Оценка соответствия требованию	Выявленные недостатки	Принятые (планируемые) мероприятия по устранению недостатков (содержание мероприятия, сроки исполнения)	Ответствен- ные исполнители (фамилия, имя, (при наличии - отчество), должность, контактная информация)
1

Общая оценка соответствия требованиям к системам управления рисками и внутреннего контроля:_____________________________________

Пояснения к заполнению таблицы:

Оценку соответствия требованиям к системам управления рисками и внутреннего контроля осуществляется исходя из следующих критериев:

1) ПС – "полностью соответствует"

при выполнении критерия требования без значительных отклонений;

2) ЧС – "частично соответствует"

при обнаружении отклонений от критерий требований (недостатков), которые не считаются достаточными для серьезных сомнений относительно способности Организации в достижении соблюдения данного критерия в будущем, поскольку данные отклонения взяты под контроль руководства и будут в скором времени устранены;

3) НС – "не соответствует"

при невыполнении критерия требований к системам управления рисками и внутреннего контроля;

4) НП - "не применимо"

в случае, если отдельные требования к системам управления рисками и внутреннего контроля не применены Организации на дату осуществления оценки. Оценка "не применимо" в расчет доли выполненных Организаций критериев требований настоящей Инструкции не включается.

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Руководитель подразделения по управлению рисками

________________ ______________

подпись дата

Руководитель службы внутреннего аудита

________________ ______________

подпись дата

Приложение 2 к Инструкции о требованиях по наличию систем управления рисками и внутреннего контроля в страховых (перестраховочных) организациях

Сноска. Приложение 2 в редакции постановления Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

Форма 1

Стресс-тестинг по ценовому риску

Категория финансовых инструментов	Текущая стоимость финансового инструмента (в тенге)	Сценарий снижения текущей стоимости финансового инструмента					Убыток по выбранному сценарию (в тенге)
		0 %-5 %	5 %-10 %	10 %-20 %	20 %-30 %	более 30 %
1	2	3	4	5	6	7	8
Итого убыток

Примечание:

1) в графе 1 указываются финансовые инструменты,

сгруппированные по видам и сектору экономики, по которым имеется

рыночная цена;

2) в графах 3, 4, 5, 6, 7 по каждой категории финансового

инструмента выбирается только один предполагаемый сценарий;

3) при выборе сценария в каждом столбце в указанных интервалах

необходимо выбрать один показатель.

Краткое обоснование выбранного сценария:

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Форма 2

Стресс-тестинг по процентному риску

Срок до погашения долговой ценной бумаги	Текущая стоимость финансового инструмента (в тенге)	Сценарий снижения процентной ставки купонного вознаграждения				Убыток по выбранному сценарию (в тенге)
		0 %-2 %	2 %-4 %	4 %-6 %	более 6 %
1	2	3	4	5	6	7
менее 6 месяцев
6-12 месяцев
12-18 месяцев
18-24 месяцев
более 24 месяцев
Итого убыток

Примечание:

1) в графах 3, 4, 5, 6 финансовые инструменты одной категории

могут быть подвергнуты нескольким сценариям;

2) при выборе сценария в каждом столбце в указанных интервалах

необходимо выбрать один показатель.

Краткое обоснование выбранного сценария:

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Форма 3

Стресс-тестинг по валютному риску

Форма 3.1

Наименование иностранной валюты	Текущая стоимость финансовых инструментов, номиниро- ванных в данной иностранной валюте (в тенге)	Сценарий укрепления тенге по отношению к иностранной валюте						Убыток по выбранному сценарию (в тенге)
		1 %- 3 %	3 %- 5 %	5 %- 7 %	7 %- 13 %	13 %- 20 %	более 20 %
Итого убыток

Примечание:

При выборе сценария в каждом столбце в указанных интервалах

необходимо выбрать один показатель.

Краткое обоснование выбранного сценария:

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Форма 3.2

Превышение обязательств в иностранной валюте над активами в иностранной валюте	Сценарий укрепления тенге по отношению к иностранной валюте
	на отчетную дату	1 %-3 %	3 %-5 %	5 %-7 %	7 %-13 %	13 %-20 %	более 20 %
1	2	3	4	5	6	7	8
Вид валюты:

Примечание:

1) в столбцах 2, 3, 4, 5, 6, 7 и 8 указывается превышение

обязательств в иностранной валюте над активами в иностранной валюте

по выбранному сценарию в процентах;

2) при выборе сценария в каждом столбце в указанных интервалах

необходимо выбрать один показатель.

Краткое обоснование выбранного сценария:

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Форма 4

Стресс-тестинг по риску ликвидности

Форма 4.1

	Сценарий увеличения резерва заявленных, но неурегулированных убытков
	10-20 %	21-30 %	31-40 %	41-50 %	51-60 %	60 % и более
норматив достаточности высоколиквидных активов

Примечание: при выборе сценария в каждом столбце в указанных

интервалах необходимо выбрать один показатель.

Краткое обоснование выбранного сценария:

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Форма 4.2

	Сценарий снижения текущей стоимости финансовых инструментов
	0-5 %	6-10 %	11-20 %	21-30 %	31-40 %	41 % и более
норматив достаточности высоколиквидных активов
норматив маржи платежеспособности

Примечание: при выборе сценария в каждом столбце в указанных

интервалах необходимо выбрать один показатель.

Краткое обоснование выбранного сценария:

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Форма 5

Стресс-тестинг по рискам, связанным со страховой деятельностью

Форма 5.1

Сценарий недостижения показателей тарифного базиса
Тарифный базис	РНУ факти- ческий (тыс. тенге)	Тарифный базис	5- 10 %	11- 20 %	21- 30 %	31- 40 %	40 % и более	РНУ по выбран- ному сцена- рию (тыс. тенге)	раз- ница РНУ (9-2) (тыс. тенге)
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
эффективная годовая процентная ставка		эффективная годовая процентная ставка (снижение)
показатели смертности/ дожития		показатели смертности/ дожития (увеличение)
ставка индексации страховых выплат		ставка индексации страховых выплат (увеличение)
показатели расходов		показатели расходов (увеличение)

Примечание: при выборе сценария в каждом столбце в указанных

интервалах необходимо выбрать один показатель.

Краткое обоснование выбранного сценария:

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Форма 5.2

	Сценарий увеличения заболеваемости					Убыток по выбранному сценарию (в тенге)
	20 %-40 %	41 %-60 %	61 %-80 %	81 %-100 %	101 % и более
Размер страховых резервов
Размер страховых выплат
Итого убыток

Примечание:

При выборе сценария в каждом столбце в указанных интервалах

необходимо выбрать один показатель.

Краткое обоснование выбранного сценария:

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Форма 5.3

	Сценарий увеличения случаев расторжения договоров страхования*
	20 %-40 %	41 %-60 %	61 %-80 %	81 %-100 %	101 % и более
Объем возвращенных страховых премий (выкупной суммы)
Норматив достаточности высоколиквидных активов

* по сравнению с аналогичным периодом прошлого года

Примечание: при выборе сценария в каждом столбце в указанных

интервалах необходимо выбрать один показатель.

Краткое обоснование выбранного сценария:

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Форма 5.4

Перестраховочная организация	Сценарий влияния риска оплаты перестраховочной организацией выплаты не в полном объеме на коэффициент убыточности портфеля страховой организации (в процентах)
	10	КУ*	20	КУ	30	КУ	40	КУ	50
Первая крупнейшая перестраховочная организация
Вторая крупнейшая перестраховочная организация
Третья крупнейшая перестраховочная организация
Четвертая крупнейшая перестраховочная организация
Пятая крупнейшая перестраховочная организация

продолжение таблицы

Сценарий влияния риска оплаты перестраховочной организацией выплаты не в полном объеме на коэффициент убыточности портфеля страховой организации (в процентах)
КУ	60	КУ	70	КУ	80	КУ	90	КУ	100	КУ

* коэффициент убыточности с учетом доли перестраховщика по

портфелю страховой организации

Краткое обоснование выбранного сценария:

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ______________

подпись дата

Приложение 3 к Инструкции о требованиях по наличию систем управления рисками и внутреннего контроля в страховых (перестраховочных) организациях

Реестр перестраховщиков

Сноска. Инструкция дополнена приложением 3 в соответствии с постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

Рейтинг	Наименование перестраховщика	Доля ответственности, переданной на перестрахование (в тыс.тенге)	Контактные данные андеррайтера перестраховщика, брокера (лица, ответственного за заключение договора перестрахования)	Лицо, ответственное за принятие риска на перестрахование (принявшее решение по принятию риска на перестрахование)

Приложение 4 к Инструкции о требованиях по наличию систем управления рисками и внутреннего контроля в страховых (перестраховочных) организациях

Сноска. Инструкция дополнена приложением 4 в соответствии с постановлением Правления АФН РК от 27.12.2010 № 181 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК); в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 30.05.2016 № 127 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального).

Форма, предназначенная для сбора административных данных

Гэп-анализ для страховых организаций, осуществляющих

деятельность в отрасли "страхование жизни"

Отчетный период: по состоянию на "____" ____________ 20___ года

Индекс: GAP-LI1

Периодичность: ежеквартальная

Представляют: страховые организации, осуществляющие деятельность в отрасли "страхование жизни"

Куда представляется форма: Национальный Банк Республики Казахстан

Срок представления: не позднее пятнадцатого рабочего дня месяца, следующего за отчетным кварталом

Гэп-анализ для страховых организаций, осуществляющих

деятельность в отрасли "страхование жизни"

"_____________________________________________"

(наименование Организации)

(в тысячах тенге)

	Срок до погашения*	до 1 месяца	от 1 до 3 месяцев	от 3 до 6 месяцев	от 6 месяцев до 1 года	от 1 до 3 лет	от 3 до 5 лет	от 5 до 10 лет	Свыше 10 лет
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
I	Активы
1.	Вклады - всего, в том числе:
1.1	вклады в Национальном Банке Республики Казахстан
1.2	вклады в банках второго уровня Республики Казахстан, соответствующих одному из следующих требований: имеют долгосрочный кредитный рейтинг не ниже "ВВ-" агентства "Standard & Poor's" или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку не ниже "kzBB" по национальной шкале "Standard & Poor's"; являются дочерними банками-резидентами, родительские банки-нерезиденты которых имеют долгосрочный кредитный рейтинг в иностранной валюте не ниже "А-" агентства "Standard & Poor's" или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
1.3	вклады в банках второго уровня Республики Казахстан, имеющих долгосрочный рейтинг от "В+" до "В" по международной шкале агентства "Standard & Poor's" или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку от "kzBB-" до "kzB+" по национальной шкале "Standard & Poor's" (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
2.	Государственные ценные бумаги Республики Казахстан (в том числе эмитированные в соответствии с законодательством других государств), выпущенные Министерством финансов Республики Казахстан и Национальным Банком Республики Казахстан (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
3.	Долговые ценные бумаги, выпущенные местными исполнительными органами Республики Казахстан, включенные в официальный список фондовой биржи, осуществляющей деятельность на территории Республики Казахстан (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
3.1	долговые ценные бумаги, выпущенные акционерным обществом "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына" (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
4.	Негосударственные ценные бумаги, выпущенные организациями Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан и других государств, входящих в официальный список фондовой биржи, осуществляющей деятельность на территории Республики Казахстан, - всего, в том числе:
4.1	акции эмитентов, имеющих международную рейтинговую оценку не ниже "ВВ-" агентства "Standard & Poor's", или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку не ниже "kzBB" по национальной шкале "Standard & Poor's" и депозитарные расписки, базовым активом которых являются данные акции (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
4.2	акции, соответствующие требованиям первой категории сектора "акции", предусмотренным постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 22 октября 2014 года № 189 "Об утверждении Требований к эмитентам и их ценным бумагам, допускаемым (допущенным) к обращению на фондовой бирже, а также к отдельным категориям списка фондовой биржи", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 9871, (далее - Постановление № 189) или акции юридических лиц, находящиеся в представительском списке индекса фондовой биржи, и депозитарные расписки, базовым активом которых являются данные акции (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
4.2.1	акции юридических лиц, не отнесенные к акциям, указанным в строке 4.2 настоящего приложения, имеющие рейтинг не ниже "В-", за вычетом резерва по сомнительным долгам
4.3	долговые ценные бумаги, имеющие международную рейтинговую оценку не ниже "ВВ-" агентства "Standard & Poor’s", или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку не ниже "kzBB" по национальной шкале "Standard & Poor's" (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
4.4	долговые ценные бумаги, имеющие международную рейтинговую оценку не ниже "В-" агентства "Standard & Poor’s", или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку не ниже "kzB" по национальной шкале "Standard & Poor's" (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
4.5	долговые ценные бумаги, имеющие рейтинговую оценку ниже уровня, указанного в строках 4.3 и 4.4 настоящего приложения, а также не имеющие рейтинговую оценку, включенные в сектор "долговые ценные бумаги" по категории "долговые ценные бумаги субъектов квазигосударственного сектора" официального списка фондовой биржи в соответствии с постановлением № 189 (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
4.6	долговые ценные бумаги, соответствующие требованиям подпункта 8) пункта 36 Инструкции об установлении пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов для страховой (перестраховочной) организации и страховой группы, включая минимальные размеры уставного капитала, гарантийного фонда, маржи платежеспособности и сроках представления отчетов о выполнении пруденциальных нормативов, утвержденной постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 22 августа 2008 года № 131, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 5331 (далее - Инструкция № 131)
4.7	долговые ценные бумаги, соответствующие требованиям подпункта 9) пункта 36 Инструкции № 131
5.	Акции акционерного общества "Фонд гарантирования страховых выплат" (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
6.	Ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами иностранных государств, имеющих суверенную рейтинговую оценку не ниже "ВВВ-" агентства "Standard & Poor's", или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
7.	Негосударственные ценные бумаги, выпущенные иностранными организациями: долговые ценные бумаги, имеющие международную рейтинговую оценку не ниже "ВВВ-" (агентства "Standard & Poor's", или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств; акции эмитентов, имеющих международную рейтинговую оценку не ниже "ВВВ-" агентства "Standard & Poor's", или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и депозитарные расписки, базовым активом которых являются данные акции (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
8.	Ценные бумаги международных финансовых организаций, перечень которых определен пунктом 37 Инструкции № 131 (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам
II	Активы по балансу
III	Обязательства по классам страхования
1.	Страхование жизни
2.	Аннуитетное страхование
3.	Страхование от несчастных случаев
4.	Страхование на случай болезни
IV	Показатель гэп (I-III)
V	Показатель гэп в процентах от активов (IV/II)
VI	Кумулятивный гэп
VII	Кумулятивный гэп в процентах от активов (VII/II)

Первый руководитель Организации (либо лицо, его замещающее)

________________ ________________

подпись дата

Руководитель подразделения по управлению рисками

_______________ ________________

подпись дата

Пояснение по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных, приведено в приложении к настоящей форме.

Приложение к форме гэп-анализа для страховых организаций, осуществляющих деятельность в отрасли "страхование жизни"

Пояснение по заполнению формы,
предназначенной для сбора административных данных
"Гэп-анализ для страховых организаций, осуществляющих
деятельность в отрасли "страхование жизни""
1. Общие положения

1. Настоящее пояснение (далее - Пояснение) определяет единые требования по заполнению формы "Гэп-анализ для страховых организаций, осуществляющих деятельность в отрасли "страхование жизни" (далее - Форма).

2. Форма разработана в соответствии с подпунктом 6) пункта 1статьи 9 Закона Республики Казахстан от 4 июля 2003 года "О государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций".

3. Форма заполняется ежеквартально страховой организацией, осуществляющей деятельность в отрасли "страхование жизни".

4. Единица измерения, используемая при заполнении Формы, устанавливается в тысячах тенге и в процентах (до второго знака после запятой). Сумма менее пятисот тенге округляется до нуля, а сумма, равная пятистам тенге и выше, округляется до тысячи тенге.

5. Форму подписывает первый руководитель (на период его отсутствия - лицо, его замещающее), руководитель подразделения по управлению рисками.

2. Пояснение по заполнению Формы

6. Форма заполняется на каждую отчетную дату.

7. Активы, не имеющие срока погашения, указываются в столбце 10.

8. В строке VI кумулятивный гэп рассчитывается по следующей формуле: