Қазақстан Республикасының банк қызметін реттеу мәселелері жөніндегі кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 21 қарашадағы № 221 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 25 желтоқсанда № 10006 тіркелді

Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған, өзгерістер енгізілетін Қазақстан Республикасының банк қызметін реттеу мәселелері жөніндегі нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі бекітілсін.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк
Төрағасы Қ. Келімбетов

Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі Басқармасының
2014 жылғы 21 қарашадағы
№ 221 қаулысымен
бекітілді

Өзгерістер енгізілетін Қазақстан Республикасының банк қызметін
реттеу мәселелері жөніндегі нормативтік құқықтық актілерінің
тізбесі

1. Күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 30.05.2016 № 147 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
2. Күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 30.05.2016 № 144 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
3. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының «Қаржы ұйымдарының банк операцияларының жекелеген түрлерін және басқа да операцияларды жүргізуіне шектеулер енгізу туралы» 2013 жылғы 25 желтоқсандағы № 292 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9125 тіркелген, 2014 жылғы 11 ақпанда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде, 2014 жылғы 6 наурызда «Егемен Қазақстан» газетінде № 45 (28269) жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:
2-тармақтың бесінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«Осы тармақтың бірінші бөлігінің талаптары жылжымайтын мүлік, тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы шарттар, жылжымайтын мүлікті сатып алу мәні болып табылатын өзге де шарттар бойынша талап ету құқықтары кепілімен қамтамасыз етілген қарыздарды, қамтамасыз етілуі автокөлік болып табылатын қарыздарды, қамтамасыз етілуі банктік салым шартына немесе ақша кепілі шартына сәйкес банкте орналастырылған, берілетін қарыздың сомасын толық өтейтін ақша болып табылатын қарыздарды, білім беруді кредиттеу жүйесі шеңберінде берілетін қарыздарды және тұрғын үй құрылысы жинақ ақшасы жүйесінің шеңберінде берілетін қарыздарды қоспағанда, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуға қарыз алушыларға берілген қарыздарға қолданылады.
3, 4 және 5-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Қарыз алушының борыштық жүктемесінің коэффициенті қарыз алушының барлық өтелмеген қарыздары бойынша мерзімі өткен төлемдер сомасын қоса алғанда, барлық өтелмеген қарыздары бойынша ай сайынғы төлем мен осы қаулының 2-тармағының бірінші бөлігінде көзделген жағдайларда туындайтын қарыз алушының жаңа берешегі бойынша ай сайынғы орташа төлем сомасының қарыз алушының соңғы алты айдағы орташа ай сайынғы кірісіне қатынасы ретінде былайша есептеледі:

мұндағы:
БЖК – борыштық жүктеме коэффициенті;
ӨҚТi – қарыз алушының өтелмеген қарызы (өтелмеген қарыздары) бойынша осы қаулының 4-тармағына сәйкес есептелетін ай сайынғы төлем;
МТi – қарыз алушының өтелмеген қарызы (өтелмеген қарыздары) бойынша мерзімі өткен төлемдер сомасы;
БТ – қарыз алушының жаңа берешегі бойынша осы қаулының 5-тармағына сәйкес есептелетін ай сайынғы орташа төлем;
n – қарыз алушының өтелмеген қарыздарының саны;
Т – қарыз алушының осы қаулының 7-тармағына сәйкес есептелетін ай сайынғы орташа табысы.»;
4. Қарыз алушының өтелмеген қарызы (өтелмеген қарыздары) бойынша ай сайынғы төлем өтелмеген қарыз (өтелмеген қарыздар) бойынша айлық көрсеткіш бойынша келтірілген кезеңдік төлемге (өтелмеген қарыздар бойынша айлық көрсеткіш бойынша келтірілген кезеңдік төлемдер сомасына) тең қабылданады.
Өтелмеген қарыз бойынша айлық көрсеткіш бойынша келтірілген кезеңдік төлем қарызды өтеу кестесіне сәйкес кезеңдік төлем мөлшерінің жылдық көрсетудегі өтелмеген қарыз бойынша кезеңдік төлемдер санының оң екіге қатынасының көбейтіндісі ретінде есептеледі:
КТ_ай=КТ_кесте*КТС_жыл/12
мұндағы:
КТ_ай – айлық көрсеткішке келтірілген кезеңдік төлем;
КТ_кесте – қарызды өтеу кестесіне сәйкес өтелмеген қарыз бойынша кезеңдік төлем;
КТС_жыл – жылдық көрсетудегі өтелмеген қарыз бойынша кезеңдік төлемдер саны.
Жылдық көрсетудегі өтелмеген қарыз бойынша кезеңдік төлемдер саны үш жүз алпыстың қарыз бойынша төлемдерді өтеу кестесіне сәйкес жүзеге асыру кезеңділігін сипаттайтын күндер санына қатынасы ретінде есептеледі.
Осы тармақтың үшінші бөлігін есептеу мақсаты үшін бір айдағы күн саны отызға тең болып қабылданады.
Қарызды өтеу кестесіне сәйкес кезеңдік төлем және (немесе) төлемдерді жүзеге асырудың күнмен берілген кезеңділігі туралы деректер болмаған кезде өтелмеген қарыз бойынша ай сайынғы төлем қарыз бойынша негізгі борыш пен сыйақы бойынша қалдық сомасының осы қарыздың аймен берілген қалған мерзіміне қатынасы ретінде есептеледі.
Өтелмеген қарыз (өтелмеген қарыздар) бойынша ай сайынғы төлемге кредит лимитінің пайдаланылмаған бөлігін өтеу бойынша ай сайынғы төлем мөлшерінің бағасы, кредиттік карта, сондай-ақ талаптарында кредиттік лимит шеңберінде қарыз алушыға кредит беру көзделетін төлем картасы бойынша ай сайынғы төлем кіреді.
Кредиттік лимиттің пайдаланылмаған бөлігін өтеу бойынша ай сайынғы төлем мөлшерінің бағасы кредиттік лимиттің пайдаланылмаған бөлігі мөлшерінің шартта айқындалған, аймен көрсетілген осы лимиттің қалған мерзіміне қатынасы ретінде есептеледі.
Банктің ашық кредиттік желі шеңберінде қарыз алушыға қарыз беру жөніндегі шартты міндеттемесінің сомасы кредиттік лимиттің пайдаланылмаған бөлігі деп түсініледі.
Кредиттік карта, сондай-ақ талаптарында кредиттік лимит шеңберінде қарыз алушыға кредит беру көзделетін төлем картасы бойынша ай сайынғы төлем кредиттік карта, сондай-ақ талаптарында кредиттік лимит шеңберінде қарыз алушыға кредит беру көзделетін төлем картасы бойынша кредиттік лимиттің тиісінше он пайызға көбейтіндісі ретінде есептеледі.
Қарыз алушының өтелмеген қарызы бойынша мерзімі өткен төлемдер сомасына мерзімі өткен негізгі борыш, мерзімі өткен сыйақы сомасы және банктің, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымның, микроқаржы ұйымының, сондай-ақ тізбесі «Қазақстан Республикасындағы кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы» 2004 жылғы 6 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабында белгіленген өзге де ақпарат жеткізушілердің (бұдан әрі – ақпарат жеткізушілер) балансынан тыс есептен шығарылған берешек сомасы кіреді.
Қарыз алушыға бұрын жасалған банктік қарыз шартын (қарыз шарттарын) қайта қаржыландыру мақсатында қарыз беруді жүзеге асырған жағдайда, өтелмеген қарыз бойынша қайта қаржыландыруға жататын берешек сомасы ай сайынғы төлемнің есебінде және өтелмеген қарыз бойынша мерзімі өткен төлемдердің сомасында есепке алынбайды.
Ашық кредиттік желінің және (немесе) бұрын жасалған банктік қарыз шартын (шарттарын) қайта құрылымдау мақсатында жүзеге асырылатын қарыз алушының қарызы талаптарының осы қарыз бойынша қарызды өтеу кестесіне сәйкес кезеңдік төлемдердің мөлшерін ұлғайтуға апаратын және ашық кредиттік желінің кредиттік лимитін және (немесе) қарыз мөлшерін ұлғайтуды көздемейтін өзгеруі жағдайында қарыз алушының өтелмеген қарыздары бойынша мерзімі өткен төлемдерінің сомасы нөлге тең болып қабылданады.
Қарызды өтеу кестесіне сәйкес кезеңдік төлем, негізгі борыш қалдығы, өтелмеген қарыздар бойынша сыйақы қалдығы, кредиттік лимит, кредиттік лимиттің пайдаланылмаған бөлігі, қарыз алушының өтелмеген қарыздары бойынша мерзімі өткен төлем сомалары туралы ақпаратты банк кредиттік бюродан сұратып алады.
Кезеңдік төлемдердің, негізгі борыш қалдығының, өтелмеген қарыздар бойынша сыйақы қалдығының, кредиттік карта, сондай-ақ талаптарында кредиттік лимит шеңберінде қарыз алушыға кредит беру көзделетін төлем картасы бойынша ай сайынғы төлемнің, кредиттік лимиттің пайдаланылмаған бөлігін өтеу бойынша ай сайынғы төлемнің мөлшерін бағалаудың және қарыз алушының өтелмеген қарыздары бойынша мерзімі өткен төлемдер сомаларының есебіне барлық ақпарат жеткізушілер кредиттік бюроға ұсынатын мәліметтер кіреді.
Қарыз алушының өтелмеген қарыздарына осы қаулының 2-тармағының бесінші бөлігінде көрсетілген қарыздар, сондай-ақ тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы шарттар, жылжымайтын мүлікті сатып алу мәні болып табылатын өзге де шарттар бойынша талап ету құқықтары кепілімен қамтамасыз етілген қарыздарды, қамтамасыз етілуі автокөлік болып табылатын қарыздарды, банктік салым шартына немесе ақша кепілі шартына сәйкес орналастырылған және берілетін қарыз сомасын толығымен өтейтін ақша қамтамасыз етуі болып табылатын қарыздарды, білім беруді кредиттеу жүйесі шеңберінде берілетін қарыздарды, тұрғын үй құрылысы жинақ ақшасы жүйесінің шеңберінде берілетін қарыздарды қоспағанда, жеке тұлғаларға кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді сатып алуға берілген қарыздар кіреді.
5. Қарыз алушының жаңа берешегі бойынша ай сайынғы орташа төлемі өтеу кестесіне сәйкес есептелген, негізгі борыш бойынша төлемдер мен сыйақы сомасының, сондай-ақ Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7663 тіркелген Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 26 наурыздағы № 137 қаулысымен бекітілген Қарыздар мен салымдар бойынша шынайы, жылдық, тиімді, салыстырмалы есептеудегі сыйақы мөлшерлемелерін (нақты құнын) есептеу қағидаларының 8-тармағында белгіленген, қарыз алушының банктік қарыз шартын жасауымен және орындауымен байланысты өзге де төлемдер сомасының осы қарыздың айлармен көрсетілген мерзіміне қатынасы ретінде есептеледі.
Қарыз алушының кредиттік желі, кредиттік карта, сондай-ақ талаптарында кредиттік лимит шеңберінде қарыз алушыға кредит беру көзделетін төлем картасы бойынша міндеттеме болып табылатын жаңа берешегі бойынша ай сайынғы орташа төлемді есептеу осы қаулының 4-тармағының жетінші, сегізінші және тоғызыншы бөліктеріне сәйкес жүргізіледі.»;
6-тармақ алынып тасталсын.

О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 21 ноября 2014 года № 221. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2014 года № 10006.

В целях совершенствования нормативных правовых актов Республики Казахстан Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемый Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Национального Банка	К. Келимбетов

Утвержден постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 21 ноября 2014 года № 221

Перечень
нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам
регулирования банковской деятельности, в которые вносятся
изменения

1. Утратил силу постановлением Правления Национального Банка РК от 30.05.2016 № 147 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Утратил силу постановлением Правления Национального Банка РК от 30.05.2016 № 144 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 25 декабря 2013 года № 292 "О введении ограничений на проведение отдельных видов банковских и других операций финансовыми организациями" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 9125, опубликованное 11 февраля 2014 года в Информационно-правовой системе нормативных правовых актов Республики Казахстан "Әділет", 6 марта 2014 года "Казахстанская правда" № 45 (27666) следующие изменения:

часть пятую пункта 2 изложить в следующей редакции:

"Требования части первой настоящего пункта распространяются на займы, предоставленные заемщикам на приобретение товаров, работ и услуг, не связанных с осуществлением предпринимательской деятельности, за исключением займов, обеспеченных залогом недвижимого имущества, прав требования по договорам долевого участия в жилищном строительстве, иным договорам, предметом которых является приобретение недвижимого имущества, займов, обеспечением по которым выступает автотранспорт, займов, обеспечением по которым выступают деньги, размещенные в банке в соответствии с договором банковского вклада или договором залога денег, полностью покрывающие сумму выдаваемого займа, займов, выдаваемых в рамках системы образовательного кредитования, и займов, выдаваемых в рамках системы жилищных строительных сбережений.";

пункты 3, 4 и 5 изложить в следующей редакции:

"3. Коэффициент долговой нагрузки заемщика рассчитывается как отношение суммы ежемесячного платежа по всем непогашенным займам заемщика, включая суммы просроченных платежей по всем непогашенным займам, и среднего ежемесячного платежа по новой задолженности заемщика, возникающей в случаях, предусмотренных частью первой пункта 2 настоящего постановления, к среднему ежемесячному доходу заемщика за последние шесть месяцев:

,

где:

КДН – коэффициент долговой нагрузки;

ПНЗi – ежемесячный платеж по непогашенному займу (непогашенным займам) заемщика, который рассчитывается в соответствии с пунктом 4 настоящего постановления;

ППi – сумма просроченных платежей по непогашенному займу (непогашенным займам) заемщика;

ПЗ - средний ежемесячный платеж по новой задолженности заемщика, который рассчитывается в соответствии с пунктом 5 настоящего постановления;

n – количество непогашенных займов заемщика;

Д – средний ежемесячный доход заемщика, который рассчитывается в соответствии с пунктом 7 настоящего постановления.

4. Ежемесячный платеж по непогашенному займу (непогашенным займам) заемщика принимается равным периодическому платежу по непогашенному займу, приведенному к месячному выражению (сумме периодических платежей по непогашенным займам, приведенных к месячному выражению).

Периодический платеж по непогашенному займу, приведенный к месячному выражению, рассчитывается как произведение периодического платежа по непогашенному займу согласно графику погашения займа на отношение количества периодических платежей по непогашенному займу в годовом выражении к двенадцати:

ПЛмес=ПЛграфик*КПЛгод/12,

где:

ПЛмес – периодический платеж по непогашенному займу, приведенный к месячному выражению;

ПЛграфик – периодический платеж по непогашенному займу согласно графику погашения займа;

КПЛгод – количество периодических платежей по непогашенному займу в годовом выражении.

Количество периодических платежей по непогашенному займу в годовом выражении рассчитывается как отношение трехсот шестидесяти к количеству дней, характеризующих периодичность осуществления платежей по займу согласно графику погашения.

Количество дней в месяце для целей расчета части третьей настоящего пункта принимается равным тридцати.

При отсутствии данных о периодическом платеже согласно графику погашения займа и (или) периодичности осуществления платежей в днях ежемесячный платеж по непогашенному займу рассчитывается как отношение суммы остатка по основному долгу и вознаграждению по займу к оставшемуся сроку данного займа, выраженному в месяцах.

В ежемесячный платеж по непогашенному займу (непогашенным займам) включается оценка размера ежемесячного платежа по погашению неиспользованной части кредитного лимита, ежемесячный платеж по кредитной карте, а также по платежной карте, условиями которой предусмотрено кредитование заемщика в рамках кредитного лимита.

Оценка размера ежемесячного платежа по погашению неиспользованной части кредитного лимита рассчитывается как отношение размера неиспользованной части кредитного лимита к оставшемуся сроку данного лимита, определенному договором, выраженному в месяцах.

Под неиспользованной частью кредитного лимита понимается сумма условного обязательства банка по предоставлению займа заемщику в рамках открытой кредитной линии.

Ежемесячный платеж по кредитной карте, а также по платежной карте, условиями которой предусмотрено кредитование заемщика в рамках кредитного лимита, рассчитывается как произведение кредитного лимита по кредитной карте, платежной карте, условиями которой предусмотрено кредитование заемщика в рамках кредитного лимита, соответственно на десять процентов.

Сумма просроченных платежей по непогашенному займу заемщика включает сумму просроченного основного долга, просроченного вознаграждения и сумму задолженности, списанной за баланс банка, организации, осуществляющей отдельные виды банковских операций, микрофинансовой организации, а также иных поставщиков информации, перечень которых установлен статьей 18 Закона Республики Казахстан от 6 июля 2004 года "О кредитных бюро и формировании кредитных историй в Республике Казахстан" (далее – поставщики информации).

В случае осуществления выдачи займа заемщику в целях рефинансирования ранее заключенного (заключенных) договора (договоров) банковского займа сумма задолженности по непогашенному займу, подлежащая рефинансированию, не учитывается в расчете ежемесячного платежа и в сумме просроченных платежей по непогашенному займу.

В случае изменения условий открытой кредитной линии и (или) займа заемщика, осуществляемого в целях реструктуризации ранее заключенного (заключенных) договора (договоров) банковского займа, влекущего увеличение размера периодических платежей по данному займу согласно графику погашения займа и не предполагающего увеличение кредитного лимита открытой кредитной линии и (или) размера займа, сумма просроченных платежей по непогашенным займам заемщика принимается равной нулю.

Информация о периодическом платеже согласно графику погашения займа, остатке основного долга, остатке вознаграждения по непогашенным займам, кредитном лимите, неиспользованной части кредитного лимита, суммах просроченных платежей по непогашенным займам заемщика запрашивается банком в кредитном бюро.

В расчет периодических платежей, остатка основного долга, остатка вознаграждения по непогашенным займам, ежемесячного платежа по кредитной карте, а также по платежной карте, условиями которой предусмотрено кредитование заемщика в рамках кредитного лимита, оценки размера ежемесячного платежа по погашению неиспользованной части кредитного лимита и суммы просроченных платежей по непогашенным займам заемщика включаются сведения, предоставляемые в кредитное бюро всеми поставщиками информации.

Непогашенные займы заемщика включают займы, указанные в части пятой пункта 2 настоящего постановления, а также займы, обеспеченные залогом недвижимого имущества, прав требования по договорам долевого участия в жилищном строительстве, иным договорам, предметом которых является приобретение недвижимого имущества, займы, обеспечением по которым выступает автотранспорт, займы, обеспечением по которым выступают деньги, размещенные в банке в соответствии с договором банковского вклада или договором залога денег, полностью покрывающие сумму выдаваемого займа, займы, выдаваемые в рамках системы образовательного кредитования, и займы, выдаваемые в рамках системы жилищных строительных сбережений.

5. Средний ежемесячный платеж по новой задолженности заемщика рассчитывается как отношение суммы платежей по основному долгу и вознаграждению, рассчитанной в соответствии с графиком погашения, а также иных платежей, связанных с заключением и исполнением заемщиком договора банковского займа, указанных в пункте 8 Правил исчисления ставок вознаграждения в достоверном, годовом, эффективном, сопоставимом исчислении (реальной стоимости) по займам и вкладам, утвержденных постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 марта 2012 года № 137, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7663, к сроку данного займа, выраженному в месяцах.

Расчет среднего ежемесячного платежа по новой задолженности заемщика, являющейся обязательством по кредитной линии, кредитной карте или платежной карте, условиями которой предусмотрено кредитование заемщика в рамках кредитного лимита, производится в соответствии с частями седьмой, восьмой и девятой пункта 4 настоящего постановления.";

пункт 6 исключить.