ИПС "Әділет"

"Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 15 шілдедегі Заңының 35-бабының 2-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз ету қағидалары бекітілсін.

2. "Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясын метеорологиялық қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 26 наурыздағы № 346 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11277 болып тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2015 жылы 23 маусымда жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Азаматтық авиация комитеті:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ және орыс тілдеріндегі қағаз тасығыштағы және электрондық нысандағы көшірмелерін Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерін мерзімді баспа басылымдарына ресми жариялауға жіберуді;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

5) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2), 3) және 4) тармақшаларына сәйкес іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Инвестициялар және даму министрі

Ж. Қасымбек

Қазақстан Республикасы
Инвестициялар және даму
министрінің
2017 жылғы 14 маусымдағы
№ 345 бұйрығымен бекітілген

Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз ету қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз ету қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 15 шілдедегі Заңының (бұдан әрі – Заң) 35-бабының 2-тармағына сәйкес, сондай-ақ Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияның 3-қосымшасында және Дүниежүзілік метеорологиялық ұйымның (бұдан әрі – ДМҰ) Техникалық регламентінде айтылған Халықаралық азаматтық авиацияның (бұдан әрі – ИКАО) метеорологиялық қамтамасыз ету саласындағы халықаралық стандарттары мен ұсынылатын практикасы негізінде әзірленді.

2. Осы Қағидалар:

1) азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамсыз етуді ұйымдастыру;

2) метеорологиялық бақылаулар мен мәліметтер жүргізу және беру;

3) әуе кемелерінің бортынан бақылаулар мен мәлімдеулерді жүргізу және беру;

4) авиациялық ауа райы болжамдарын жүргізу және беру;

5) SIGMET және AIRMET ақпаратын, қауіпті метеорологиялық жағдайлар мен ауа райы құбылыстары туралы ескертулер, әуеайлақ бойынша ескертулер, желдің ұйытқуы туралы ескертулер мен хабарламалар жүргізу және ұсыну;

6) әуе кемелерінің экипаждарын метеорологиялық қамтамасыз ету;

7) әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары, іздестіру-құтқару қызметі және аэронавигациялық ақпарат қызметтері үшін ақпарат ұсыну;

8) метеорологиялық ақпарат тарату кезінде байланыспен қамтамасыз ету және оны пайдалану;

9) авиациялық климатологиялық ақпарат жүргізу және ұсыну тәртібін айқындайды.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

3. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негізгі анықтамалар мен терминдер:

1) абсолюттік биіктік – теңіздің орта деңгейінен бастап тігінен қашықтық биіктік бойынша нүкте орнына алынған нүкте немесе объектінің деңгейіне дейінгі қашықтық;

2) авиациялық тіркелген қызмет – аэронавигацияның қауіпсіздігін, сондай-ақ ең бастысы әуе қатынастардың тұрақтылығын, тиімділігін және үнемділігін қамтамасыз етуге бағытталған белгіленген тіркелген пункттердің арасындағы электр байланысының қызметі;

3) авиациялық тіркелген электр байланысының желісі – авиациялық тіркелген қызметтің бөлігі болып табылатын және байланыс немесе баламалы сипаттамадағы авиациялық тіркелген станциялардың арасында хабарлар және (немесе) цифрлық деректермен алмасуды көздейтін авиациялық тіркелген тізбектердің дүниежүзілік желісі;

4) авиациялық жұмыстар – басқа жеке және (немесе) заңды тұлғалардың мүдделеріне қатысты азаматтық әуе кемелерін пайдалану арқылы пайдаланушы орындайтын мамандандырылған операциялар;

5) авиациялық метеорологиялық станция – халықаралық аэронавигацияда пайдалануға жататын метеорологиялық мәліметтерге бақылау және жинақтау жүргізуге арналған станция;

6) авиациялық пайдаланушы – метеорологиялық ақпаратты авиациялық мақсатта пайдаланатын пайдаланушылар, ұшу экипажының мүшелері, әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары, іздестіру-құтқару қызметі органдары, әуежайлардың әкімшіліктері және басқа ұйымдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар;

7) адам факторы аспектілері – жобалау, сертификаттау, кадрларды даярлау процестеріне, авиациядағы техникалық қызмет көрсету және пайдалану қызметіне қолданылатын және адам мүмкіншілігін тиісті есепке алу арқылы адам мен жүйенің басқа да компоненттері арасындағы қауіпсіз өзара іс-қимылды қамтамасыз етуге бағытталған қағидаттар;

7-1) азаматтық авиация саласындағы уәкiлеттi орган – Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және азаматтық және эксперименттiк авиация қызметi саласында басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

7-2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым – жарғылық капиталына мемлекет жүз пайыз қатысатын, Қазақстан Республикасының азаматтық авиация саласының тұрақты дамуын, ұшу қауіпсіздігін және авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған қызметті жүзеге асыратын акционерлік қоғам;

8) GAMET аймақтық болжам - метеорологиялық өкілетті орган белгілеген және метеорологиялық өкілетті орган арасындағы келісім бойынша ұшу ақпаратының көршілес аудандарының әуеайлақтық метеорологиялық аудандарына берілетін, ұшу ақпаратының ауданына немесе әуеайлақтық метеорологиялық органның оның қосалқы ауданына қолданатын, кіші биіктікте ұшулар үшін қысқартулармен ашық мәтінмен жасалған болжам;

9) аймақтық болжамдардың дүниежүзілік жүйесі – аймақтық болжамдардың дүниежүзілік орталықтарының маршруттары бойынша авиациялық метеорологиялық болжамдарды біркелкі стандартталған нысанда ұсынуды қамтамасыз ететін дүниежүзілік жүйе;

10) аймақтық болжамдардың дүниежүзілік орталығы – мемлекеттерге тікелей авиациялық тіркелген қызметтер шегінде Интернетті қолдануға негізделген қызметті қолдану арқылы әлемдік ауқымда цифрлы нысанда биіктік болжамдарын, ауа райының ерекше құбылыстарының болжамын дайындау және таратуға арналған метеорологиялық орталық;

11) арттыру – теңіздің орташа деңгейінен жер үстінің немесе сонымен байланысты объектінің нүктесі немесе деңгейінің тік бойынша ара қашықтығы;

12) аспаптар бойынша ұшу ережесі – әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары тарапынан міндетті бақылау мен әуе кемелері арасында белгіленген эшелондау интервалдарын олардың қамтамасыз етуі кезінде пилоттық-навигациялық аспаптар бойынша ұшудың орындалуын көздейтін ереже;

13) аэронавигациялық ақпараттар жинағы – мемлекет рұқсат еткен немесе шығарылған аэронавигация үшін маңызды ұзақ мерзімді аэронавигациялық ақпаратты қамтитын жарияланым;

14) аэронавигациялық қызмет көрсетуші – әуе қозғалысын ұйымдастыруды және (немесе) басқа аэронавигациялық қызмет көрсетуді қамтамасыз ететін заңды тұлға;

15) әуеайлақ – әуе кемелерінің толықтай немесе ішінара келуіне, жөнелтілуіне және осы жер бетімен қозғалуына арналған белгілі бір жер немесе су бетінің учаскесі (ғимараттарды, құрылыстар және жабдықтарда қоса алғанда);

16) әуеайлақ (тікұшақ әуеайлағы) ауданы – көлденең және тiк жазықтықтың шекараларында белгiленген жергiлiктi жерге iргелес орналасқан және әуеайлақтың үстiнде анықталған әуе кеңістiгi;

17) әуеайлақтық диспетчерлік пункт – әуеайлақтық қозғалыстың диспетчерлік қызмет көрсетуін қамтамасыз ету арналған орган;

18) әуеайлақтың бақылау нүктесі – әуеайлақтың географиялық орнын анықтайтын нүкте;

19) әуеайлақтың биік жері – қону алаңының ең жоғары нүктесінен асу;

20) әуеайлақтың климатологиялық кестесі әуеайлақта бір немесе бірнеше метеорологиялық элементтерді бақылау нәтижелері туралы статистикалық деректерді қамтитын кесте;

21) әуеайлақтық климатологиялық мәлімет – статистикалық деректерге негізделген әуеайлақта белгіленген метеорологиялық элементтерді бақылау нәтижелерінің қысқаша мазмұны;

22) әуеайлақтық метеорологиялық орган – әуе кемелерінің ұшуын метеорологиялық қамтамасыз етуге арналған әуеайлақта орналасқан қызмет;

23) әуе кемесі – жер (су) бетiнен шағылысқан ауамен әркеттесуді болғызбай, ауамен өзара әрекеттесу есебiнен атмосферада қалықтайтын кез келген аппарат;

24) әуе кемесінің бортынан бақылау – ұшудағы орналасқан әуе кемесінің бортында жасалған бір немесе бірнеше метеорологиялық элементтерді бағалау;

25) әуе кемесінің командирі – пайдаланушы немесе жалпы мақсаттағы авиация жағдайында әуе кемесінің иесі командир міндетін орындауға және ұшудың қауіпсіз орындалңына жауапты етіп тағайындаған пилот;

26) әуе қозғалысына қызмет көрсету органы – әуе қозғалысына диспетчерлік қызмет көрсету органы, ұшу ақпараты орталығы немесе аэронавигациялық қызмет көрсетушінің әуе қозғалысына қызмет көрсетуіне қатысты хабарламаларды жинақтау пункті;

27) әуе трассасы – дәлiз түрiндегi бақыланатын әуе кеңiстiгi (немесе оның бір бөлігі);

28) басымды көріну – "көріну" терминінің анықтамасына сәйкес бақыланатын, көкжиек желісінің жартысы шегінде немесе әуеайлақ бетінің жартысы шегінде қол жеткізілетін көрінудің ең көп мәні. Шолуға жататын кеңістік іргелес немесе іргелес емес секторларды қамтуы мүмкін.

Бұл мән бақылау жүргізетін адамдармен және/немесе аспаптық жүйенің көмегімен белгіленеді. Аспаптар қондырылған жағдайларда, олар басымды көрінуді бағалау үшін пайдаланылады;

29) биіктік картасы – белгілі бір биіктік беттері немесе атмосфералық қабат үшін метеорологиялық карта;

30) болжам (ауа райының) – белгілі бір аймақта немесе әуе кеңістігінің бөлігінде белгілі бір сәтте немесе уақыт кезеңінде күтілетін метеорологиялық жағдайларды сипаттау;

30-1) QNH ең төменгі мәндерінің болжамы – әуеайлақ ауданынан тыс өту эшелонын анықтау және орнату үшін пайдаланылатын нақты аймақтар/диспетчерлік аудандар бойынша ӘМО/МБО жасайтын мамандандырылған болжам.

31) болжамдық карта – әуе кеңістігінің белгілі бір беті немесе бөлігі үшін белгілі бір сәтте немесе уақыт кезеңінде белгілі бір метеорологиялық элементтің (элементтердің) болжам картасындағы графикалық сурет;

32) борттан (әуе кемесінің) хабарлау – орналасқан жері, ұшуды орындау барысы және (немесе) метеорологиялық жағдайлар туралы деректерді хабарлауға қатысты талаптарға сәйкес жасалған, ұшудағы әуе кемесінің бортынан хабарлама;

32-1) ғарыштық ауа райы орталығы (SWXC) - жоғары жиілікті радиобайланысқа, спутниктік байланысқа, GNSS негізделген навигация және бақылау жүйесіне кері әсер етуі және/немесе әуе кемелерінің бортындағы адамдар үшін радиациялық қауіп төндіруі мүмкін ғарыштық ауа райы құбылыстарын қадағалауға және олар туралы консультациялық ақпарат беруге арналған орталық.

Ескертпе. Ғарыштық ауа райы орталығына жаһандық және/немесе өңірлік мәртебе беріледі;

33) деңгей – әуе кемесінің ұшудағы тік жазықтығындағы жағдайға жататын және салыстырмалы биіктік, абсолютті биіктік немесе ұшу эшелонының тиісті жағдайын білдіретін жалпы термин;

34) диспетчерлік аудан – жер үстінде белгіленген шекарадан жоғары кесілген бақыланатын әуе кеңістігі;

35) жабдықталмаған ұшу – қону жолағы – қонуға көзбен шолып кіруге бет алған әуе кемелеріне арналған ұшу – қону жолағы;

36) жазық жер – 25 километр радиусте салыстырмалы түрде 200 метр дейiн бедерлi қырқасы бар жер;

37) жақындау диспетчерлік пункті – бір немесе бірнеше әуеайлақтарға келетін немесе олардан ұшатын әуе кемелерінің бақыланатын ұшуына диспетчерлік қызмет көрсетуді қамтамасыз етуге арналған орган;

38) жанартау күлі бойынша консультативтік орталығы (VAAC) – метеорологиялық бақылау органдарына, аудандық диспетчерлік орталықтарына, ұшу ақпараттық орталықтарына, аймақтық болжамдардың дүниежүзілік орталықтарына және ОРМЕТ халықаралық банктеріне атмосферадағы тік және көлденең қуаттылығы және жанартау күлінің ауысуына қатысты консультативтік ақпаратты ұсыну үшін өңірлік аэронавигациялық келісімге сәйкес тағайындалған метеорологиялық орталық;

39) консультативтік – ұшуды орындаумен байланысты нақты және/немесе күтілетін метеорологиялық жағдайларды метеорологпен немесе басқа маманмен талқылау (талқылау сұрақтарға жауапты қамтиды);

40) көзбен шолып ұшу ережесі – ұшқыштың әуе жағдайын көзбен шолып бақылауы арқылы ауада әуе кемелерінің және басқа материалдық нысандарының арасында белгіленген қашықтықты сақтайтын ереже;

41) көріну қашықтығы – авиациялық мақсаттар үшін көріну қашықтығы келесі ең жоғарғы шамаларды білдіреді:

жерге жақын орналасқан қара нысанды, ақшыл фонда бақылаған кезде белгілі бір өлшемде анықтауға және тануға болатын ең жоғарғы қашықтық (а);

шамамен жарық күші 1000 кандел (кд) болатын жарықтандырылмаған фонда анықтауға және тануға болатын ең жоғарғы қашықтық (b).

Ауада осы екі ара қашықтықтың берілген сіңіру коэффициентіне байланысты әртүрлі мәндері бар, жәнеде соңғысы (b) жарықтандырылған фонға байланысты, ал біріншісі (а) метеорологиялық оптикалық қашықтықпен (MOR) байланысты сипатталады;

42) крейсер эшелоны - ұшудың едәуір бір бөлігін ұстайтын эшелон;

43) қауіпсіз биіктік – әуе кемесіне жер (су) қабатымен немесе олардағы кедергілермен қақтығысудан кепілдік беретін ұшудың рұқсат етілген ең аз биіктігі;

44) қону аймағы – қонатын ұшақтардың алғашқы ұшу-қону жолағы жанасуға арналған ұшу-қону жолағының табалдырығының алдындағы учаске;

45) қосалқы әуеайлақ – егер қонуға белгіленген әуеайлаққа ұшып бару немесе оған қону мүмкін болмаған немесе орынсыз болған жағдайда әуе кемесі ұшып баруы мүмкін әуеайлақ.

Ұшу кезіндегі қосалқы әуеайлақ – егер мұнда ұшқаннан кейін ұзамай қажеттілік пайда болса және ұшу әуеайлағын пайдалану мүмкін болмағанда әуе кемесі қона алатын әуеайлақ.

Бағыттағы қосалқы әуеайлақ – егер бағыт бойынша ұшу кезінде қосалқы әуеайлаққа кету қажет болған жағдайда әуе кемесі қона алатын әуеайлақ.

Межелі орынның қосалқы әуеайлағы – егер қонуға белгіленген әуеайлаққа қону мүмкін болмаған немесе орынсыз болған жағдайда әуе кемесі қона алатын әуеайлақ;

46) мәліметті беру пункті - әуе кемесінің орналасу жерін хабарлай алатын белгіленген географикалық бағдар;

47) мемлекеттік жанартау обсерваториясы – өз мемлекеті шегінде активті және әлеуетті активті жанартауларды қадағалау және жанартау әрекеті туралы тиісті аудандық диспетчерлік орталыққа/ұшу ақпараттық орталығына, метеорологиялық қадағалау органына және жанартау күлі бойынша кеңес беру орталығына ақпарат беру үшін өңірлік аэронавигациялық келісімге сәйкес тағайындалған жанартау обсерваториясы;

48) метеорологиялық ақпарат – әуе кеңістігін пайдаланушыларға арналған нақты немесе күтілетін метеорологиялық жағдайларға қатысты метеорологиялық мәлімет, талдау, болжам және кез келген басқа хабарлама;

48-1) метеорологиялық ақпаратпен алмасуға арналған ИКАО үлгісі (IWXXM) - авиациялық метеорологиялық ақпарат беруге арналған деректер үлгісі;

49) метеорологиялық бақылау – бір немесе бірнеше метеорологиялық элементтерді бағалау;

50) метеорологиялық бақылаулардың репрезентативтілігі – әуеайлақта анықталатын (өлшенетін) атмосфераның жағдайы үшін метеорологиялық деректердің сипаттылығы (көрсеткіштілігі);

51) метеорологиялық бюллетень – тиісті атауымен метеорологиялық ақпаратты қамтитын мәтін;

52) метеорологиялық жерсерік – метеорологиялық бақылауларды жүргізетін және осы бақылаулардың нәтижелерін Жерге беретін, Жердің жасанды серігі;

53) Метеорологялық қадағалау органы – оның жауапкершілік ауданында әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігіне ықпал етуі мүмкін атмосферадағы ұшу бағыты мен басқа құбылыстар бойынша нақты немесе ауа райының күтілетін белгілі бір құбылыстарының пайда болуы туралы ақпарат дайындап, ұсынатын орган;

54) метеорологиялық мәлімет – белгіленген жерге және уақытқа байланысты метеорологиялық жағдайларды бақылау нәтижелері туралы хабарлама;

55) метеорологиялық орган – халықаралық аэронавигацияны метеорологиялық қамтамасыз етуге арналған орган;

56) метеорологиялық өкілетті орган –азаматтық және эксперименттік авиацияны метеорологиялық қамтамасыз ететін немесе уағдаласушы мемлекеттердің атынан осындай қамтамасыз етуді ұйымдастыратын өкілетті орган;

57) нұсқаулық – нақты және/немесе күтілетін метеорологиялық жағдай бойынша ауызша кеңес беру;

58) октант – аспан күнбезінің сегізінші бөлігі;

59) инцидент – пайдалану қауіпсіздігіне ықпал ететін немесе ықпал етуі мүмкін әуе кемесін пайдалануға байланысты авиациялық оқиғадан басқа, кез келген оқиға;

60) орография – рельефтің (жоталардың, үстірттердің, қазаншұңқырлардың және т.т.) әртүрлі элементтерінің сипаттамасы және олардың пайда болуына қарамастан сыртқы белгілері бойынша жіктелуі;

61) ортаның турбуленттік қозғалысы – олардың статистикалық типтік орташа сипаттамасын анықтауға болатын кеңістікте, уақытта кездейсоқ өзгерту сынайтын оның өлшемін сипаттайтын ағынның осындай жай-күйі;

62) пайдаланушы – әуе кемелерін пайдаланумен айналысатын немесе осы салада өзінің қызметтерін ұсынатын жеке немесе заңды тұлға;

63) радиохабар тарату ATIS (ағылшын тіліндегі қысқартылуы ATIS (бұдан әрі – ATIS) – әуеайлақ ауданында әуе кемелерінің экипаждарын қажетті метеорологиялық және ұшу ақпаратымен жедел қамтамасыз етуге арналған жүйелі радиохабар тарату;

64) репрезентативтік бақылаулар – жергілікті ықпалдардан барынша бос және үлкен ауданда атмосфераның жағдайын сипаттайтын бақылаулар, жалпы синоптикалық ереже үшін көріністі бақылаулар;

65) салыстырмалы биіктік – негізгі деңгейден нүкте орнына алынған нүктенің немесе нысанның деңгейіне дейінгі тігінен қашықтығы;

66) сапаны басқару – сапаға талаптарды орындау үшін пайдаланылатын жедел сипаттағы қызметтің әдісі мен түрлері (ИСО 9000);

67) сапаны жалпы басқару – сапа саласындағы саясатты, мақсатты, жауапкершілікті белгілейтін басқарудың жалпы қызметінің аспектілері, сондай-ақ сапа жүйесі шеңберіндегі сапаны қамтамасыз ету және сапаны жақсарту, сапаны басқару, сапаны жоспарлау ретінде осындау құралдардың көмегімен оларды жүзеге асырады (ИСО9000);

68) сапаны қамтамасыз ету – сапа жүйесі шеңберіндегі барлық жоспарланған және жүйелі жүзеге асырылатын, сондай-ақ нысан сапа талаптарын орындайтын жеткілікті сенімділікті құру үшін қажетті растайтын қызметтің түрлері (ИСО9000);

69) сектордағы ұшудың ең аз абсолюттік биіктігі - орталығында радионавигациялық құрал орналасқан радиусы 46 километр шеңбер секторында орналасқан барлық нысандар үстінен биіктіктің 300 метр (1000 фут) ең аз қорын қамтамасыз ететін және пайдаланылатын ең аз абсолюттік биіктік;

69-1) стандартты атмосфера (стандартные условия) – ИКАО-ның I бөлімінің 8-Қосымшасында баяндалған анықтамаға сәйкес келетін атмсофера;

70) стандарттық изобарлық беткі қабаты – графикалық елестеу және атмосфералық жағдайларды талдау үшін дүниежүзілік көлемде пайдаланылатын изобарлық беткі қабаты;

71) таулы әуеайлақ – әуеайлақтың бақылау нүктесінен 25 километр радиустағы ойлы-қырлы рельефі 500 метрден астам салыстырмалы артықтары бар жерде орналасқан әуеайлақ, сондай-ақ теңіз деңгейінен 1000 метр және одан астам биіктікте орналасқан әуеайлақ;

72) таулы жер – 25 километр радиусте бедерлi қималары мен салыстырмалы түрде 500 метрге және одан да астам қырқасы бар жер, сондай-ақ теңiз деңгейiнен 2000 метр және одан да астам биiктiктегi жер;

73) төбелi жер – 25 километр радиусте жер бедерi салыстырмалы түрде 200-ден 500 метрге дейiн жоғары жер;

74) тропикалық циклон – жерүсті желінің білінген конвективті және дамыған циклондық айналыммен тропикалық немесе субтропикалық аймақтың теңізде пайда болған синоптикалық масштабтың фронталдық емес циклонын белгілеуге арналған жалпы термин;

75) тропикалық циклондар бойынша кеңес беру орталығы – метеорологиялық бақылау органдарына, Дүниежүзілік аймақтық болжамдар орталықтары және ОРМЕТ халықаралық банкілерге тұрған жері, болжанатын бағыттарға және орын ауыстыру арқылы жылдамдыққа, ортадағы қысымға және тропикалық циклонның барынша жерге таяу желге қатысты кеңестік ақпарат беру үшін өңірлік аэронавигациялық келісімге сәйкес тағайындалған метеорологиялық орталық;

76) турбуленттік – әуе бөлшектері күрделі траекториялар бойынша тұрақталмаған ретсіз ауысқан ауа қозғалысы. Атмосферада турбуленттік қозғалыс әдетте жалпы (орташа) ауа ағынында әртүрлі жылдамдықтарымен ауысатын әртүрлі өлшемдердегі құйындардың болуымен сипатталады. Ауа қозғалысының құйынды сипаты турбуленттік аймақта жел жылдамдығының белгі ауысатын, оның ішінде әуе кемесінің ұшуына елеулі әсер ететін желдің тікелей құраушысы соғуларының болуымен байланысты;

77) тігінен көру қашықтығы – тігінен төмен қарағанда жер бетіндегі нысандар көрінетін, жерге дейінгі деңгейдегі ең жоғарғы ара қашықтық;

78) уақытша әуеайлақ – белгіленген тәртіпте есепке алынатын, стационарлық құрылыстары және жабдықтары жоқ, белгіленген кезеңінде әуе кемелерінің ұшуларын қамтамасыз етуге арналған әуеайлақ;

79) ұшу ақпараты ауданы – оның шегінде ұшу ақпараттық қызмет көрсету және апаттық хабарландыру қамтамасыз етілетін белгіленген көлемдегі әуе кеңістігі;

79-1) ұшу-ақпараттық қызмет көрсету - мақсаты қауіпсіз және тиімді ұшуды орындауды қамтамасыз етуге арналған консультация және ақпарат беру болып табылатын қызмет көрсету;

80) ұшу ақпаратының орталығы – апаттық хабарландыру және ұшу-ақпараттық қызмет көрсетуді қамтамасыз етуге арналған орган;

81) ұшу алаңы – бір немесе бірнеше ұшу жолағы, рульдік жол, арнайы белгілеудің перроны мен алаңы орналасқан әуеайлақтың бөлігі;

82) ұшуларды басқару – ұшудың басталуы, жалғасы және аяқталуына қатысты өкілеттікті жүзеге асыру, сондай-ақ ұшудың жүйелілігі мен тиімділігіне, әуе кемесінің қауіпсіздігі мүддесінде бағдарды өзгерту;

83) ұшу жоспары – әуе кемесінің ұшқышына, әуе кемесінің мүшелеріне немесе әуе қозғалысына қызмет көрсету органдарына берілетін, әуе кемесінің белгіленген ұшу туралы немесе ұшудың бір бөлігі туралы, белгілі бір мәліметтерден тұратын құжат;

84) ұшу құжаттамасы – ұшу үшін метеорологиялық ақпаратты қамтитын қолмен жазылған немесе басылған құжаттар, оның ішінде карталар немесе нысандар;

85) ұшу үшін маңызды бұлт - төменгі шеттері 1500 метр (5 000 фут) биіктіктегі бұлт немесе кез келген биіктікте будақ жаңбырлы бұлттар немесе мұнара түріндегі бұлттар үлкенірек болғанына қарай сектордағы ең аз биіктіктен төмен бұлт;

86) ұшу экипажының мүшесі – ұшу уақыты ішінде әуе кемесін басқаруға байланысты міндеттер жүктелген авиациялық қызметкердің қолданыстағы куәлігі бар авиациялық қызметкерге жататын тұлға;

87) ұшу эшелоны - қысымның 1013,2 гПа белгіленген шамасына жатқызылған және қысымның белгіленген аралығы шамасындағы басқа да мұндай биіктіктен кейін қалатын тұрақты атмосфералық қысым беті;

Стандарттық атмосфераға сәйкес градуирленген барометрлік биіктік өлшеуіш:

QNH орнату кезінде абсолютті биіктікті көрсететін болады;

QFE орнату кезінде QFE тірек нүктесі үстінде салыстырмалы биіктікті көрсететін болады;

1013,2 гПа қысымға орнату кезінде ұшу эшелонын көрсету үшін пайдаланылуы мүмкін.

"Салыстырмалы биіктік" және "абсолютті биіктік" терминдері, геометриялық салыстырмалы және абсолютті биіктікті емес, аспаптықты білдіреді;

88) ұшу-қону жолағы – әуе кемелерінің қонуы және ұшуы үшін дайындалған құрлықтық әуеайлақтың белгіленген тік бұрышты учаскесі;

89) ұшу-қону жолағында көріну қашықтығы (RVR) – әуе кемесінің ұшқышы ұшу-қону жолағының білік желісінде орналасқан ұшу-қону жолағының бетіндегі таңбалау белгілерін немесе ұшу-қону жолағының шектейтін немесе онын білік-желісін белгілейтін жарықтарды көре алатын қашықтық;

90) ұшу-қону жолағының табалдырығы – қону үшін пайдаланылуы мүмкін ұшу-қону жолағы учаскесінің басы;

91) цифрлы нысандағы тұрақты жүйесінің торабындағы деректер – автоматтандырылған жүйелерде пайдалану үшін жарамды код нысанында бір метеорологиялық электронды есептеу машинасын басқасына тапсыруға арналған картада тең орналасқан нүктелерінің тобы үшін электронды есептеу машинасында өңделген метеорологиялық деректер;

92) шамамен алынған болжам – бастапқы метеорологиялық ақпарат болмаған кезде аэросиноптикалық материалдар бойынша жасалған болжам;

93) іздеу және құтқарудың үйлестіру орталығы – іздеу-құтқару қызметінің тиімді жұмысын қамтамасыз етуге және іздеу және құтқару ауданы шегінде іздеу-құтқару операцияларын жүргізуді үйлестіруге жауапты орган;

94) іздеу-құтқару қызметінің органы - іздеу мен құтқарудың үйлестіру орталығының, іздеу мен құтқарудың қосалқы орталығы немесе апаттық хабарландыру постының әртүрлі жағдайларын білдіретін жалпы термин;

95) AIRMET ақпараты – метеорологиялық бақылау органы шығаратын кіші биіктікте ұшу қауіпсіздігіне ықпал ете алатын ұшу бағдары бойынша және ұшу ақпаратының тиісті ауданында немесе оның қосымша ауданында кіші биіктікте ұшулар үшін жасалған болжамға енгізілмеген ауа райының күтудегі немесе нақты белгіленген құбылыстарының пайда болуы туралы ақпарат;

96) жедел метеорологиялық ақпарат (ОРМЕТ) - әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз етуге қолданылатын, болжам және бақылау деректері;

97) QFE әуеайлақтағы қысым – ұшу-қону жолағы шегінің деңгейінде сынап бағанасының (бұдан әрі – мм рт ст) миллиметрінде немесе гектопаскальдағы (бұдан әрі – гПа) атмосфералық қысым;

98) QNH қысымы – гПа-ғы стандартты атмосфера үшін теңіздің орта деңгейіне келтірілген атмосфералық қысымы;

99) SIGMET ақпараты – метеорологиялық бақылау органы шығаратын ұшу бағдары бойынша ауа райының белгілібір нақты немесе күтудегі құбылыстарымен әуе кемесінің ұшу қауіпсіздігіне ықпал ете алатын атмосферадағы басқа құбылыстар туралы ақпарат;

100) VOLMET- ұшудағы әуе кемесі үшін метеорологиялық ақпарат.

VOLMET(D-VOLMET) деректерін беру желісі. (METAR) әуеайлағы бойынша ағымдағы тұрақты метеорологиялық мәліметтерді және (SPECI) әуеайлағы бойынша арнайы метеорологиялық мәліметтерді, (TAF) әуеайлағы бойынша болжамдарды, SIGMET ақпаратын, борттан арнайы мәліметтерді және бар болса деректерді беру желісі бойынша AIRMET хабарландыруды беру.

VOLMET радиодан хабар тарату. Үздіксіз және қайталанатын радиодан хабар тарату арқылы SIGMET ақпаратын және TAF болжамын, METAR, SPECI ағымдағы мәліметтерінің тиісті жағдайда берілуі.

Ескерту. 3-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 05.06.2019 № 366 ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің (01.08.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

4. Осы Қағидаларда мынадай қысқартулар пайдаланылады:

ААҚ - аэронавигациялық ақпарат қызметі;

АДП - аудандық диспетчерлік пункт;

АДО - аудандық диспетчерлік орталық;

АМС - авиациялық метеорологиялық станция;

АМӨЖ - автоматтандырылған метеорологиялық өлшеу жүйесі;

АНҚБ - аэронавигациялық қызмет көрсетуді беруші(лер);

АҰҚ - аспаптар бойынша ұшу қағидалары;

ӘАДП - әуеайлақ ауданының диспетчерлік пункті;

ӘБН - әуеайлақтың бақылау нүктесі;

ӘДО - әуеайлақтық диспетчерлік орталық;

ӘДП - әуеайлақтық диспетчерлік пункт;

ӘҚҚ - әуе қозғалысына қызмет көрсету;

ӘМО - әуеайлақтық метеорологиялық орган;

БТШБ - бұлттың төменгі шегінің биіктігі;

ДАБЖ - дүниежүзілік аймақтық болжамдар жүйесі;

ДАБО - дүниежүзілік аймақтық болжам орталығы;

ДМҰ - дүниежүзілік метеорологиялық ұйым;

ЖДП - жергілікті диспетчерлік пункт;

ЖДП - жақындау диспетчерлік пункті;

КШҰҚ - көзбен шолып ұшу қағидалары;

ҚЖО - қарқындылығы жоғары оттар;

ҚТО - қарқындылығы төмен оттар;

ҰАА - ұшу ақпараты ауданы;

ҰАО - ұшу ақпаратының орталығы;

ҰҚЖ - ұшу-қону жолағы;

МБО - метеорологиялық бақылау органы;

МРЛ - метеорологиялық радиолокатор;

ӨАБО - өңірлік аймақтық болжам орталықтары;

РДП - рульдеу диспетчерлік пункті;

СДП - старттық диспетчерлік пункті;

ШДП - шеңбер диспетчерлік пункті;

ATIS - әуеайлақ ауданында автоматты ақпарат беру;

AMSL - теңіздің орта деңгейінен;

AIP - аэронавигациялық ақпарат жинағы;

AGL - жер деңгейінен;

AFS - авиациялық тіркелген қызмет;

AFIS - жедел ұшу-ақпараттық қызмет көрсету;

AFTN - авиациялық тіркелген электр байланысы желісі;

AIRMET - AIRMET ақпараты;

СТА - диспетчерлік аудан;

FIS - ұшу-ақпараттық қызмет көрсету;

GAMET - аймақтық болжам;

ICAO (ИКАО) - халықаралық азаматтық авиация ұйымы;

METAR - тұрақты ауа райы мәліметі;

MOR - метеорологиялық оптикалық көру қашықтығы;

ОРМЕТ - жедел метеорологиялық ақпарат;

QNH - стандарттық атмосфера үшін орта теңіз деңгейіне келтірілген атмосфералық қысым;

QFE - әуеайлақтағы ҰҚЖ шегіне келтірілген атмосфералық қысым;

SIGWX - ауа райының ерекше құбылыстары;

SIGMET - SIGMET ақпараты;

VAAC - жанартау күлі бойынша консультативтік орталық;

SPECI - арнайы ауа райы мәліметі.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

2-тарау. Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз етуді ұйымдастыру

1-параграф. Метеорологиялық қамтамасыз етуді ұйымдастыру тәртібі

5. Қазақстан Республикасында азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз етуді ұйымдастыруды Заңның 35-бабы 1-тармағына сәйкес метеорологиялық өкілетті органның қызметін атқаратын Қазақстан Республикасының азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым жүзеге асырады.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 05.06.2019 № 366 (01.08.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Азаматтық және эксперименттік авиация ұшуларын метеорологиялық қамтамасыз етуді АНҚК жүзеге асырады.

7. АНҚБ авиациялық пайдаланушылар үшін: пайдаланушылар, ұшу экипажының мүшелері, ӘҚҚ органдары, ұшу ақпараты орталықтары (ҰАО), іздестіру-құтқару қызметтері, әуежайлардың қызметтері және ұшуды орындауға қажетті метеорологиялық ақпаратты жүзеге асырумен немесе қамтамасыз етуге қатысты басқа органдар үшін ұшулардың қауіпсіз, тұрақты және тиімді орындауға көмек көрсету мақсатында олардың функцияларын орындау үшін қажетті метеорологиялық ақпаратпен метеорологиялық қамтамасыз етуді ұсынады.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

8. АНҚК өз функциясын орындау үшін, метеорологиялық органдардың қажетті мөлшерін құрады және авиациялық пайдаланушылардың қажеттілігін қанағаттандыру мақсатында метеорологиялық қамтамасыз етуге қатысты осы Қағиданың ережелеріне сәйкес олардың қызметін ұйымдастырады.

8-1. Санатталған әуеайлақтарда АМӨЖ-ның сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін АНҚБ әуеайлақ тәулік бойы жұмыс істеген жағдайда метеорологиялық жабдыққа қызмет көрсету бойынша ауысымдық персоналдың кезекшілігін ұйымдастырады.

Ескерту. Қағидалар 8-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

9. Өкілетті метеорологиялық орган пайдаланушылармен, ӘҚҚ органдарымен және азаматтық авиацияның басқа қызметтерімен метеорологиялық қамтамасыз етуді ұйымдастыру және ұсыну (қажеттілігіне қарай) мәселесі бойынша АНҚБ кеңес жүргізуді ұйымдастырады.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

10. АНҚК ИКАО/ДМҰ басшылық құжаттары негізінде өз басшылығындағы барлық метеорологиялық органдардың қызметіне әдістемелік басқаруды жүзеге асырады. Әдістемелік материалды АНҚК басшысы өкілетті метеорологиялық органмен келісе отырып бекітеді.

11. Авиациялық пайдаланушыларды метеорологиялық қамтамасыз етуді осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес метеорологиялық орган әзірлеген әуеайлақта ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету жөніндегі үлгілік нұсқаулығына сәйкес метеорологиялық орган жүзеге асырады және ӘҚҚ органдары мен әуежай әкімшілігімен және қажеттілігіне қарай басқа да пайдаланушылармен келісе отырып, АНҚБ басшысымен немесе оның филиалы/құрылымдық бөлімшесі басшысымен бекітіледі.

Жіктелмейтін әуеайлақтарда ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулыққа қатысты Нұсқалыққа осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес осы әуеайлақтың талаптарына қолданылатын бөлігін енгізу талап етіледі және аталған әуеайлақта ұшуды метеорологиялық қамтамасыз етуді қамтамасыз ететін ұйым (тұлға) бекітеді.

Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

12. АНҚБ БМҰ және авиациялық метеорологиялық персоналдың біліктілігіне, құзыретіне, білімі және кәсіптік даярлығына қатысты "Авиациялық персоналды кәсіби даярлау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 24 ақпандағы № 159 бұйрығымен бекітілген Авиациялық персоналды кәсіби даярлау қағидаларының талаптарының сақталуын қамтамасыз етеді.

Ескертпе: Авиациялық метеорология саласындағы метеорологиялық персоналдың біліктілігіне, құзыретіне, біліміне және кәсіптік даярлығына қойылатын талаптар "Метеорологиялық (ауа райы және климат) және гидрологиялық қызмет көрсетуді қамтамасыз етумен айналысатын персоналдың біліктілігі мен құзыреттілігі" VI бөлігінде, "Метеорология бойынша білім және кадрларды даярлау" VI бөлігінде және Техникалық регламент (ВМО-№ 49), Жалпы метеорологиялық практика және ұсынылатын практика" І томының "Міндетті білім беру топтамалары" А қосымшасында көрсетілген.

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

13. Авиациялық метеорологиялық персоналдың құзыреттілігін бағалауды жүзеге асыру жөнінде ДМҰ талаптарын іске асыру үшін АНҚБ өздері әзірлеген және бекіткен құзыреттілікті аттестатауды бағалау әдістемесі негізінде авиациялық метеорологиялық персоналдың құзыреттілігін аттестатауды (тексеруді) бағалайды.

Осы әдістеме метеорологиялық өкілетті органмен келісіледі.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (қолданысқа енгізілу тәртібін 4-тармақтан қараңыз) бұйрығымен.

14. Қазақстан Республикасында азаматтық және эксперименталдық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын авиациялық метеорологиялық персонал АНҚБ басшысы бекіткен үлгілік лауазымдық нұсқаулықтар негізінде әзірленген лауазымдық нұсқаулықтарды басшылыққа алады.

Ескертпе: Өз құрылымында бір метеорологиялық органы бар АНҚБ үшін үлгілік лауазымдық нұсқаулықтар талап етілмейді.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

2-параграф. Метеорологиялық ақпараттың сапасын басқару

15. АНҚК пайдаланушыларға ұсынылатын метеорологиялық ақпараттың сапасын жалпы басқаруды жүзеге асыру үшін қажетті қағидаларды, процестерді және ресурстарды қамтитын тиісті түрде ұйымдастырылған сапа жүйесін әзірлеуді және енгізуді қамтамасыз етеді.

16. Осы Қағидалардың 15-тармағында көзделген сапа жүйесі Стандарттау бойынша халықаралық ұйымның (ИСО) 9000 сериясының сапаны қамтамасыз ету стандарттарына сәйкес келуі және техникалық реттеу және өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында мемлекеттік реттеуді жүзеге асыратын уәкілетті органмен аккредиттелген ұйыммен сертификатталуы тиіс.

Ескертпе: сапа менеджменті жүйесін әзірлеуге және енгізуге қатысты нұсқаулық материал Ұлттық метеорологиялық және гидрологиялық қызметтер үшін сапа менеджменті жүйесін енгізу жөніндегі нұсқауда келтіріледі (ДМҰ-№1100).

Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

17. Сапа жүйесі ұсынылатын метеорологиялық ақпарат оның әрекет ету кеңістігі және географиялық аймағына қатысты, нысан және мазмұнның, уақыттың және шығару жиілігінің және ақпараттың әрекет ету мерзімі, сонымен бірге өлшеу, бақылаулардың және болжамдардың нақтылығының белгіленген талаптарға сәйкес екеніне пайдаланушыларға кепіл беруі тиіс. Егер, сапа жүйесі пайдаланушыларға ұсынуға жататын метеорологиялық ақпарат белгіленген талаптарға сәйкес еместігін көрсеткен жағдайда және қателерді түзетудің тиісті автоматты рәсімдері болмаса, онда жіберушінің рұқсатынсыз мұндай ақпарат пайдаланушыларға жіберілмеуі тиіс.

18. Сапа жүйесі тексеру және растау рәсімдерін және алмасуға жататын жеке мәліметтердің және/немесе бюллетеньдерді жіберудің ұсынылған кестелерінің сақталуын бақылау құралдарын, сондай-ақ оларды жіберу үшін ұсынудың мерзімдерін көздейді. Сапа жүйесі алынған мәліметтердің және бюллетеньдердің кешігіп өтуін анықтауға қабілетті болуы тиіс.

19. Қолданылатын сапа жүйесінің сақталуын ішкі және сыртқы аудитті ұйымдастыру арқылы АНҚК жүзеге асырады. Егер жүйенің сәйкессіздігі анықталса, оның себебін анықтау және жою бойынша шаралар қолданылады. Барлық тексеру қорытындысы деректермен расталады және тиянақты түрде құжатталады.

20. Метеорологиялық элементтердің кеңістікте және уақытта өзгергіштігіне, бақылау әдісінің шектеулері және кейбір осындай элементтердің мәнімен келтірілген шектеулерге байланысты, қандай да бір хабарламада көрсетілген элементтердің кез келгенінің нақты мәнін пайдаланушы бақылау сәтінде нақты жағдайға ең жақын жақындау ретінде түсінеді.

Пайдалану тұрғысынан қалаулы өлшеу (бақылау) дәлдігіне қатысты нұқсаулық тапсырмалар осы Қағидалардың 2-қосымшасының 1-кестесінде келтіріледі.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

21. Метеорологиялық элементтердің кеңістік пен уақытта өзгергіштігіне, болжау әдістерінің шектеулеріне және кейбір осындай элементтердің мәніне байланысты, қандай да бір болжамда көрсетілген элементтердің кез келгенінің нақты мәнін пайдаланушы осы элементтің болжанатын кезең ішінде иеленуі мүмкін ықтимал мәні деп түсінеді. Сол сияқты, болжамда қандай да бір элементтің пайда болу немесе өзгеру уақыты көрсетілсе, онда ол ең ықтимал уақыт деп түсініледі.

Пайдалану тұрғысынан қалаулы болжау дәлдігіне қатысты нұсқаулық тапсырмалар осы Қағидалардың 2-қосымшасының 2-кестесінде келтіріледі.

Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

22. Осы Қағиданың 2-қосымшасында аталған пайдаланушыларға берілетін метеорологиялық ақпарат адами фактор аспектілерін ескереді, оны ұсыну нысаны ол пайдаланушылардан оны түсіндіру үшін көп күшті талап етпейді.

3-параграф. Пайдаланушылардан талап етілетін хабарламалар

23. Метеорологиялық қамтамасыз етуді немесе метеорологиялық қамтамасыз етудің сипаттамасын өзгертуді қажет ететін пайдаланушы тиісті АНҚК-ге осы туралы алдын ала хабарландырады. Алдын ала хабарландырудың ең қысқа мерзімі АНҚК мен пайдаланушының арасындағы келісім бойынша белгіленеді.

24. Пайдаланушылар мынадай жағдайларда АНҚК немесе тиісті метеорологиялық органдарға жазбаша түрде хабарлайды:

1) жаңа бағыттардың ашылуы немесе ұшулардың жаңа түрлерінің орындалуы жоспарланса;

2) тұрақты рейстердің кестесіне ұзақ сипаттамадағы өзгерістер енгізілсе;

3) метеорологиялық қамтамасыз етуге ықпал ететін басқа өзгерістер жоспарланса.

Хабарламада метеорологиялық органға тиісті өзгерістерді жоспарлау үшін қажетті барлық мәліметтер бар.

25. Пайданалушылар немесе ұшу экипажының мүшелері ӘҚҚ органдары арқылы метеорологиялық органға:

1) ұшу кестесі;

2) тұрақты емес рейстерді орындауды жоспарлау;

3) рейстер кешіктірілген, белгіленген уақыттан ерте орындалғаны немесе орындалмауы туралы хабарлайды.

Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

26. Пайдаланушының метеорологиялық органдарға ӘҚҚ органы арқылы, ұшу типіне байланысты жеке рейстер туралы жіберетін хабарласамасы барлық немесе мынадай ақпараттың бөлігін қамтуы тиіс:

1) ұшып шығу әуежайы және ұшып шығудың есептік уақыты;

2) межелі пункті және ұшып келудің есептік уақыты;

3) белгіленген ұшу маршруты және аралық әуеайлақ(тар)қа ұшып келудің және ұшып шығудың есептік уақыты;

4) қажетті қосалқы әуеайлақтар;

5) крейсерлік эшелон;

6) ұшу типі (КШҰҚ немесе АҰҚ бойынша);

7) ұшу экипажының мүшесіне ұсынылатын метеорологиялық ақпарат типі (ұшу құжаттамасы немесе консультация);

8) консультациялар жүргізу және/немесе ұшу құжаттамасын беру уақыты.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

4-параграф. ДАБО ақпараты

27. ИКАО талаптарына сәйкес, ДАБО АНҚК және басқа тұтынушыларды енгізіліп жатқан технологиялармен қамтамасыз етілетін басымдықтарды пайдалана отырып, тиімді нысанда тегіс қамтитын өзара байланысты, дүниежүзілік және біркелкі жүйенің көмегімен цифрлы нысанда бағыттағы метеорологиялық жағдайдың авиациялық болжамымен қамтамасыз етеді.

28. АНҚК метеорологиялық органдарға ДАБЖ шегінде ДАБО және/немесе ӨАБО-дан таратылатын өнімге қол жеткізуді қамтамасыз етеді.

29. ДАБО аймақтық болжам жүйесі шегінде:

1) барлық талап етілетін деңгейлері үшін тұрақты тордың торабында ғаламдық болжамдарын дайындайды:

түйдек-жауынды бұлттар;

мұздану;

турбуленттілік;

биіктіктердегі желдің;

биіктіктерде температураның және ылғалдылықтың;

ұшу эшелонының геоәлеуетті абсолюттік биіктігін;

тропопаузаның биіктігін ұшу эшелоны бірлігінде және тропопаузаның температурасын;

желдің бағыты мен барынша, жылдамдығын және ұшу эшелоны бірлігінде оның биіктігін.

2) цифрлы нысанда ауа райының ерекше құбылыстарының ғаламдық болжамдарын (SIGWX) дайындайды;

3) АНҚК және басқа пайдаланушыларға цифрлы нысанда осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген болжамдарын таратады;

4) SIGWX болжамдарына ақпаратты енгізу мақсатында өзінің тиісті ДМҰ өңірлік мамандырылған метеорологиялық орталығынан атмосфераға радиоактивті материалдардың апатты шығарылуы туралы ақпаратты қабылдайды;

5) SIGWX болжамдарына жанартаудың атылуы туралы ақпаратты енгізуді үйлестіру мақсатында жанартаудың қызметі туралы ақпаратпен алмасу үшін VAAC-пен қатынасты белгілейді және қолдайды.

30. ДАБО метеорологиялық жағдайлардың ғаламдық болжамдары барлық талап етілетін деңгейлер үшін болжамдарды құрайды:

1) биіктіктегі жел;

2) биіктіктегі ауаның температурасы мен ылғалдылығы;

3) ұшу эшелонының геоәлеуетті абсолюттік биіктігі;

4) тропопаузаның ұшу эшелоны бірлігіндегі биіктігі және тропопауза температурасы;

5) желдің бағыты мен барынша жылдамдығы және оның ұшу эшелонының бірлігіндегі биіктігі;

6) цифрлы нысандағы SIGWX болжамдары.

31. Метеорологиялық органдар BUFR кодтық нысанындағы ДАБЖ деректерін пайдалана отырып немесе 2021 жылғы 4 қарашадан бастап IWXXM деректері тиісті ДАБО-ға дайындалған SIGWX болжамдарына қатысты елеулі сәйкессіздіктер анықталған немесе хабарланған жағдайлар туралы дереу хабарлайды:

1) мұздану, турбуленттік, жасырын, жиі, бүркемеленген немесе дауыл желісі бойымен және құмды/шаңды боранмен болатын түйдек-жауынды бұлттар;

2) жанартау жарылысы немесе әуе кемелерінің ұшуларын жүргізу үшін маңызы бар атмосфераға радиоактивті материалдар шығарылған жағдайларда хабарланады.

Ескерту. 31-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5-параграф. Авиациялық метеорологиялық станциялар және метеорологиялық органдар

Ескерту. 5-параграфтың атауы жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

32. Авиациялық метеорологиялық станция (бұдан әрі - АМС) әуеайлақтық метеорологиялық органның элементі немесе метеорологиялық бақылауларды жүргізетін жеке құрылымы бола алады.

АМС стационарлық метеожабдық (жіктелмеген әуеайлақтар болған жағдайда - жылжымалы) кешенінен, сондай-ақ қажеттілігіне қарай оны пайдалану үшін даярланған персоналдан (ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету жөніндегі үлгілік кәсіби даярлау бағдарламасына сәйкес (жіктелмеген әуеайлақтар үшін - оқытылған және АМС жабдығының көмегімен бақылауды жүргізуге рұқсат берілген персонал)) тұрады.

АМС орналастырылады:

1) барлық санатталған және жіктелген әуеайлақтарда және жолаушыларды тасымалдауға, оқу және спорттық ұшуды орындауға арналған әуеайлақтарда;

2) тікұшақ айлақтарында;

3)нақты ауа-райын көрсетуді талап ететін ұшу қарқындылығы жоғары авиациялық жұмыстарды жүргізу орындарында;

4) белгілі аудандарда ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету сапасын жақсарту үшін авиациялық пайдаланушылардың немесе АНҚБ шешімі бойынша өзге де орындарда.

АМС мынадай функцияларды орындайды:

1) әуеайлақта немесе белгілі бір орындарда метеорологиялық жағдайға бақылау жүргізеді және авиациялық пайдаланушыларға бақылау нәтижелерін беруді қамтамасыз етеді;

2) ӘМО-дан жеке орналасқан жағдайда, АНҚБ нұсқауына сәйкес авиациялық пайдаланушыларға басқа метеорологиялық органдардан алынатын әуеайлақтар және ұшу маршруттары (аудандары) бойынша ауа райы мәліметін, болжамдарды және ескертулерді береді.

Ескерту. 32-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

33. Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз етуге тікелей қатысатын метеорологиялық органдарға мыналар жатады:

1)Құрамдас элементтері бір немесе бірнеше АМС болып табылатын ӘМО;

2) МБО.

Ескерту. 33-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

34. ӘМО әуеайлақ ауданында ұшуларды орындауға байланысты қажеттілікті қанағаттандыру мақсатында, мынадай қызметтерді немесе олардың кейбірін қажеттілігіне қарай орындайды:

1) өздері қамтамасыз ететін ұшулар үшін болжамдарды және басқа тиісті ақпаратты жасайды және/немесе алады; мұндай органдардың болжамдар жасау үшін жауапкершілік дәрежесі осы ауданда басқа органдардан алған бағыттар мен әуеайлақтар бойынша болжау материалдарының болуы мен пайдаланылуына байланысты болады;

2) жергілікті метеорологиялық жағдай болжамын жасайды және/немесе алады;

3) әуеайлақ ауданында метеорологиялық жағдайға тұрақты бақылау жүргізеді және бақылау нәтижелерін авиациялық пайдаланушыларға беруді қамтамасыз етеді;

4) ұшу экипажына және/немесе ұшуларды орындауға қатысты басқа персоналға нұқсау жүргізеді, кеңес береді және ұшу құжаттамасын ұсынады;

5) авиация тұтынушыларын басқа да метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз етеді;

6) бар метеорологиялық ақпаратты көрсетеді;

7) басқа метеорологиялық органдармен метеорологиялық ақпаратпен алмасады;

8) өздерімен байланысты ӘҚҚ, САИ және МБО органдарын (мүдделі метеорологиялық органдар, САИ және ӘҚҚ органдары арасындағы келісім бойынша) жанартау туралы, алдағы болатын атқылаулар немесе жанартау күлінің бұлты туралы алатын ақпаратпен қамтамасыз етеді;

9) өз жауапкершілігі аймағына кіретін әуеайлақ, бағыттар және ұшу аудандары мен АМС бар әуеайлақтар бойынша ауа райы болжамын және ескертулерді құрастырады;

10) әуеайлақ бойынша авиациялық климатологиялық ақпаратты жинайды және әуеайлақтық климатологиялық мәліметтерді, әуеайлақтық климатологиялық кестелер мен әуеайлақтың климаттық сипаттамасын құрастырады;

11) тиісті ӘҚҚ органдарының жауапкершілігіндегі аудан арқылы өтетін әуе трассалары бойынша ескертулер шығарады;

12) тиісті ӘҚҚ органдарының жауапкершілігіндегі ауданда ұшуларды орындауға әсер ететін метеорологиялық жағдайларды бақылайды;

13) бекітілген жоспарларға сәйкес техникалық оқулар жүргізеді;

14) АНҚК бекіткен рәсімге сәйкес ақталмаған болжамдарға талдау жасайды;

15) метеорологиялық аспаптар мен жабдықтардың пайдаланылуын жүзеге асырады;

16) көктемгі-жазғы және күзгі-қысқы кезеңдерге дайындық кезінде ӘҚҚ органдарының бекітілген жоспарларына сәйкес диспетчерлік құраммен авиациялық метеорология бойынша сабақтар жүргізеді.

Ескерту. 34-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

35. ӘМО өз қызметін атқару кезінде: биіктіктегі жел, температура және ылғалдылық болжамы, желдің барынша бағыты, жылдамдығы және биіктігі, тропопауза биіктігі мен температурасы, сонымен қоса ДАБЖ болжау орталықтарынан, сонымен қатар халықаралық метеорологиялық деректер банкінен алатын цифрлы нысандағы ауа райының ерекше құбылыстары болжамы ақпаратын қолданады.

36. Экипаждарға (пайдаланушыларға) метеорологиялық органдар, ӘҚК органдары немесе осы қағидалармен белгіленген ерекшеліктерді ескеріп, АНҚБ белгілеген ұшу алдындағы дайындықтың автоматтандырылған жүйелерімен ұсынған, олардың негізінде әуе кемелерінің ұшып шығуына, ұшуына және қонуына шешім қабылданатын әуеайлақтағы нақты және болжамды ауа райы туралы ресми деректер болып табылады.

Ескерту. 36-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

37. ӘМО төмендегілерді қамтамасыз етеді:

1) авиация пайдаланушыларының әуе кемелерін метеорологиялық қамтамасыз ету сапасын;

2) метеорологиялық элементтер мен ауа райы құбылыстарын бақылау сапасын және ол мәліметтерді ӘҚҚ органдарының, әуежайдың диспетчерлік пункттеріне және хабар тарату радиоарналарына (VOLMET және ATIS) уақытында таратуды;

3) әуе кемелері экипаждарына берілетін метеорологиялық құжаттама мен ақпараттың дұрыс рәсімделуін;

4) жедел және есептік құжаттаманың тиянақты жүргізілуін;

5) метеорологиялық жеделхаттардың дұрыс рәсімделуін және байланыс тораптарына уақытында жеткізілуін;

6) метеорологиялық аспаптардың, қондырғылардың жарамды техникалық жай-күйін.

38. Әуеайлақта орналасқан ӘМО/АМС жоқ жіктелмеген әуеайлақтар үшін, әуеайлақ пайдаланушысының өтінімі бойынша, АНҚБ:

1) осы әуеайлақ үшін қажеттілігіне қарай метеорологиялық ақпарат беру үшін, өзінің құрылымдық бөлімшелерінен бір немесе бірнеше ӘМО белгілейді;

2) әуеайлақ пайдаланушысымен бірлесе отырып, тиісті әуеайлақ пен ӘҚҚ органдарын осындай ақпаратпен жабдықтау тәсілін айқындайды.

Ескерту. 38-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

39. ӘМО/АМС жоқ жіктелмеген әуеайлақтарда метеорологиялық қамтамасыз ету төмендегідей жүргізеді:

1) метеорологиялық бақылауды арнайы дайындықтан өткен және осындай бақылау жүргізуге жіберілген әуеайлақтың авиациялық персоналы жүзеге асырады;

2) болжамдарды, ескертулерді және басқа да ақпаратты АНҚБ және осы әуеайлақтың метеорологиялық ақпаратты пайдаланушылары арасындағы келісім бойынша тағайындалған жақын орналасқан ӘМО ұсынады. Метеорологиялық ақпаратты тарату үшін қолданыстағы байланыс құралдары қолданылады.

Ескерту. 39-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

40. ЭМО-ның кезекші ауысымы ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты мәселелер бойынша ӘҚҚ органының ұшу басшысына (ауысымның аға қызметкеріне) жедел қатынаста бағынады.

ӘМО кезекші ауысымының қарамағында тәулік бойы радиоландырылған кезекші автокөлік болады.

Ескерту. 40-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

41. ҰАА немесе СТА шегінде әуе қозғалысына қызмет көрсетуді метеорологиялық қамтамасыз ету үшін, АНҚК тиісті МБО-ны тағайындайды.

42. МБО қызметін АНҚК тағайындаған ӘМО орындайды.

43. АНҚК МБО тағайындау туралы ақпараттың өкілетті метеорологиялық органға жіберілуін қамтамасыз етеді.

44. Егер қандай да бір МБО қандай да бір себеппен өз жауапкершілігіндегі аудан ішінде ұшуларды орындауға әсер ететін метеорологиялық жағдайды үздіксіз бақылауды қамтамасыз ете алмаса, оның ішінде тиісті ӘҚҚ органдарына SIGMET ақпаратын дайындау және жабдықтау, онда АНҚК белгілі уақыт кезеңінде басқа МБО-ның осы міндеттерді орындауды өзіне алуы бойынша шаралар қолдануы тиіс.

Осындай міндеттерді табыстау туралы хабарлама NOTAM хабарламасы арқылы жіберілуі тиіс.

45. ҰАА немесе СТА шегінде ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету үшін, МБО төмендегі қызметтерді қамтамасыз етеді:

1) өз жауапкершілігіндегі аудан шегіндегі ұшуларға әсер ететін метеорологиялық жағдайларды үнемі бақылап отырады;

2) өз жауапкершілігіндегі аудан бойынша SIGMET ақпаратын және басқа да ақпараттарды дайындайды;

3) тиісті ӘҚҚ органдарын SIGMET ақпаратымен және қажеттілігіне қарай, басқа да метеорологиялық ақпаратпен жабдықтайды;

4) SIGMET ақпаратын таратады;

4-1) басқа да МБО SIGMET ақпаратымен алмасады, осы Қағидалардың 320-1-тармағына сәйкес.

5) жауапкершілігіндегі аудан бойынша AIRMET ақпаратын дайындайды;

6) тиісті ӘҚҚ органын AIRMET ақпаратымен жабдықтайды;

7) AIRMET ақпаратын таратады;

7-1) көршілес ҰАА-дағы МБО-ға және басқа да МБО-ға Әуеайлақта ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету нұсқаулығына сәйкес AIRMET ақпаратын береді;

8) өзімен байланысты ҰАО және/немесе АДО, сонымен қоса VAAC-ты жанартаудың атқылау алдындағы әрекеті, жанартау атқылауы және жанартау күлінің бұлттары туралы әлі SIGМЕТ хабарламасы шығарылмаған алатын ақпараттарымен жабдықтайды;

9) өзімен байланысты ҰАО және/немесе АДО, сонымен қоса САИ-ді бақылау жүргізетін аудандардағы, немесе көршілес аудандардағы атмосфераға радиоактивті материалдардың шығарылымы туралы алатын ақпараттарымен жабдықтайды. Бұл ақпарат шығарылымның орны, күні мен шығарылған уақыты және радиоактивті материалдардың болжанған қозғалыс траекториясы туралы деректерден тұрады.

Ескерту. 45-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

46. МБО бақылау жүргізуі тиіс ауданның шекарасы ҰАА немесе СТА шекараларымен немесе ҰАА және/немесе СТА комбинацияларымен сәйкес келуі тиіс.

46-1. Қажеттілігіне қарай ҰАА/СТА-ға қызмет көрсету бойынша МБО міндеттемелерін тиісті өкілетті ӘҚҚ органынан консультация алғаннан кейін өкілетті метеорологиялық органмен келісім бойынша екі немесе одан көп МБО арасында АНҚБ бөледі.

Ескерту. 5-параграф 46-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

46-2. Метеорологиялық қамтамасыз етудің тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында МБО органдары ӘМО-мен бірлесіп орналастыруға болады.

Ескерту. 5-параграф 46-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

6-Параграф. Жанартау күлі бойынша консультативтік орталықтары

Ескерту. 2-тарау 6-параграфпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

46-3. VAAC кеңес беру орталығы Халықаралық авиатасымаларда вулканның атқылауы немесе оның жауапкершілік ауданында вулканның атқылауы немесе жанартау күлі туралы хабарлама алу бойынша вулкандық қызметті бақылау қызметі шеңберінде:

1) геостационарлық және полярлық орбиталарда орналасқан спутниктердің тиісті деректерін және жер үсті және борттық құралдардың тиісті деректерін, егер олар бар болса, тиісті ауданда атмосферада жанартау күлінің бұлттарының болуын және қуатын анықтау мақсатында бақылау;

Ескертпе. Жер үсті және борттық құралдардың тиісті деректері доплерлік метеорологиялық РЛС, бұлттардың төменгі шекарасының биіктігін өлшеуіштің, ИК-диапазонындағы метеорологиялық лазерлік локатордың (LIDAR) және пассивті инфрақызыл датчиктердің көмегімен алынған деректерді қамтиды.

2) ақпарат табылған немесе алынған кез келген күлдің "бұлттың" орын ауыстыруын болжау үшін жанартау күлінің жылжу/шашырау траекториясын анықтаудың сандық моделін пайдалану.

Ескертпе. Жеке сандық модель немесе келісім бойынша басқа VAAC моделі пайдаланылуы мүмкін;

3) вулкандық күлі үшін "бұлттың" қуаттылығына және болжанатын орын ауыстыруына қатысты консультациялық ақпаратты шығару:

Осы құбылыстың әсеріне ұшырауы мүмкін өзінің жауапкершілік ауданында ұшу ақпаратының аудандарына қызмет көрсететін МБО, АДО және ҰАО;

жауапкершілік аудандары осы құбылысқа ұшырауы мүмкін басқа VAAC;

ДАБО, халықаралық ОРМЕТ деректер банкі, Халықаралық NOTAM органдары, сондай-ақ Авиациялық тіркелген қызмет шеңберінде Интернетті пайдалануға негізделген Қызметтерді пайдалану үшін аймақтық аэронавигациялық келісіммен тағайындалған орталықтар;

осы мақсат үшін арнайы көзделген AFTN мекенжайының көмегімен консультациялық ақпаратты сұрайтын пайдаланушылар.

Ескертпе. VAAC қолданылуы тиіс AFTN мекенжайы халықаралық авиатасымалдарда (IAVW) вулкандық қызметті қадағалау қызметінің анықтамалығында көрсетілген. ИКАО web-сайтында орналастырылған пайдалану рәсімдері және байланыс үшін ұйымдардың тізімі (Doc 9766);

4) қажет болған жағдайда 3) тармақшада аталған МБО, АДО, ҰАО және VAAC үшін жаңартылған консультациялық ақпаратты, ең болмағанда әрбір 6 сағат сайын:

жер үсті және борттық құралдардың жерсеріктік деректері мен деректері, егер олар бар болса, жанартау күлінің "бұлттың" жоқтығын куәландырмайды;

осы ауданнан жанартау күлінің бар екендігі туралы хабарлама келіп түспейді;

46-4. VAAC тәулік бойы бақылау жүргізеді.

VAAC жұмысында үзіліс болған жағдайда оның функциялары басқа VAAC немесе басқа VAAC жұмысын қамтамасыз ететін тиісті мемлекет тағайындаған метеорологиялық бақылау органдары орындайды.

Ескертпе. VAAC жұмысында үзіліс болған жағдайда пайдалануға жататын резервтеу рәсімдері Doc 9766 құжатында қамтылған;

46-5. ИКАО бекіткен түсіндірулерді талап етпейтін қысқартулар мен сандық мәндерді пайдалана отырып, ашық мәтінмен шығарылатын жанартау күлі туралы консультативтік ақпарат осы Қағидаларға 7-1-қосымшаның 1-кестесінде көрсетілген үлгіге сәйкес келеді. ИКАО бекіткен қысқартулар болмаған кезде ағылшын тіліндегі барынша сығылған ашық мәтін пайдаланылады.

Ескертпе. 2020 жылғы 5 қарашадан бастап жанартау күлі туралы консультациялық ақпарат осы тармақтың бірінші абзацына сәйкес осы консультативтік ақпаратты шығаруға қосымша IWXXM GML нысанда таратылады.

Ескертпе. IWXXM моделіне қатысты техникалық талаптар кодтар бойынша нұсқаудың (ДМҰ № 306) І. 3-томының "деректер модельдеріне негізделген көріністер" деген D бөлігінде қамтылған. IWXXM енгізуге қатысты нұсқаулық материал "ИКАО метеорологиялық ақпаратпен алмасу моделі жөніндегі нұсқаулық" ИКАО (Doc 10003) құжатында бар.

46-6. Осы Қағидаларға 7-1-қосымшада көрсетілген "консульатциялық хабарламалардың үлгілері мен мысалдары" графикалық форматта дайындалатын жанартау күлі туралы консультациялық ақпарат осы Қағидаларға "ұшу құжатында пайдаланатын карта үлгілеріндегі белгілер мен қысқартулар" 7-қосымшада көрсетілгендей жасалады және тасымалданатын желілік графика (PNG) форматын пайдалана отырып шығарылады.

7-Параграф. Тропикалық циклондар бойынша кеңес беру орталықтары

Ескерту. 2-тарау 7-параграфпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

46-7. Тропикалық циклондар бойынша кеңес беру орталығы қамтамасыз етеді (ТСАС):

1) геостационарлық және полярлық орбиталарда орналасқан спутниктердің деректерін, радиолокациялық деректерді және басқа метеорологиялық ақпаратты пайдалана отырып, өз жауапкершілігі ауданында тропикалық циклондардың дамуын бақылау;

2) циклон орталығының орналасқан жеріне, бақылау жүргізу сәтіндегі қарқындылықтың өзгеруіне, оның бағытына және қозғалу жылдамдығы, ортадағы қысым және орталыққа жақын ең жоғары жерге жақын жел ашық мәтінге үшін қысқартулары бар:

Жауапкершілік ауданында МБО;

Басқа TCAC, жауапкершілік аудандары оның әсеріне ұшырауы мүмкін;

ДАБО және ОРМЕТ-тің халықаралық деректер банктерінің, сондай-ақ қызметтерді пайдалану үшін өңірлік аэронавигациялық келісіммен тағайындалған орталықтар, интернетті пайдалануға негізделген қызметтерді авиациялық тіркелген қызмет шеңберінде;

3) қажет болған жағдайда әрбір тропикалық циклонға қатысты МБО үшін жаңартылған консультациялық ақпаратты кемінде әрбір 6 сағат сайын шығару;

46-8. Тропикалық циклондар туралы консультативтік ақпарат тропикалық циклондар үшін жер бетіндегі желдің күтілетін орташа жылдамдығы консультациялық хабарламаның әрекет ету кезеңі ішінде 10 минут ішінде 17 м/с (34 уз) жететін немесе асатын жағдайларда шығарылады.

ИКАО бекіткен қысқартулар мен түсіндірулерді талап етпейтін цифрлық мәндерді пайдалана отырып, ашық мәтінмен таралатын тропикалық циклондар туралы консультативтік ақпарат осы Қағидаларға "Консультативтік хабарламалардың үлгілері мен нысандары" 7-1-қосымшаның 2-кестесінде көрсетілген үлгіге сәйкес келеді.

Ескертпе. 2020 жылғы 5 қарашадан бастап тропикалық циклондар бойынша консультативтік орталықтар осы тармақтың екінші абзацына сәйкес қысқартуларды пайдалана отырып, осы консультациялық ақпаратты ашық мәтінмен жіберуге қосымша ретінде IWXXM GML нысанындағы тропикалық циклондар туралы консультациялық ақпаратты таратады;

46-9. Осы Қағидаларға 7-1-қосымшаның 2-кестесінде көрсетілген "консультациялық хабарлардың үлгілері мен мысалдары" графикалық форматта дайындалатын тропикалық циклондар туралы консультациялық ақпарат осы Қағидаларға "ұшу құжаттамасында пайдаланатын карта үлгілеріндегі белгілер мен қысқартулар" деген 7-қосымшада көрсетілгендей жасалады және PNG форматын пайдалана отырып шығарылады.

8-Параграф. Ғарыштық ауа райы орталықтары

Ескерту. 2-тарау 8-параграфпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

46-10. Ғарыштық ауа райы орталықтары (SWXC) мониторингті жүзеге асырады және ғарыштық ауа райының құбылыстары туралы консультациялық ақпарат береді және оның жауапкершілігін қамтамасыз етеді:

1) мынадай салаларда әсер ететін ғарыштық ауа райы құбылыстарының болуын анықтау және мүмкіндігінше болжау үшін тиісті жерүсті бақылауларын, борттан және спутниктік құралдардың көмегімен бақылауды бақылау:

жоғары жиілікті (ЖЖ) радиобайланыс;

спутниктік байланыс;

GNSS негізделген навигация және бақылау;

ұшу эшелондарына радиациялық әсер ету;

2) 1-тармақта айтылған әсер ететін ғарыштық ауа райы құбылыстарының ұзақтығына, қарқындылығына және ұзақтығына қатысты консультациялық ақпаратты шығару);

3) 2-тармақта аталған консультативтік ақпаратты тарату:

аудандық диспетчерлік орталықтар, ұшу ақпаратының орталықтары және әуеайлақ метеорологиялық органдары, олар осы құбылыстарға оның жауапкершілігі ауданында әсер етуі мүмкін;

басқа SWXC;

халықаралық ОРМЕТ деректер банкі, халықаралық NOTAM органдары және интернетті пайдалануға негізделген авиациялық тіркелген қызмет қызметтері;

46-11. SWXC тәулік бойы бақылауды қамтамасыз етеді;

46-12. SWXC жұмысы бұзылған жағдайда оның функцияларын басқа SWXC немесе SWXC тиісті жеткізуші мемлекет тағайындаған басқа орталық орындайды.

Ескертпе. Ғарыштық ауа-райы туралы консультациялық ақпаратты жеткізушінің (жеткізушілердің) ИКАО-ға тағайындалған ғарыштық ауа-райы туралы ақпаратты қоса алғанда, ғарыш ауа-райы туралы ақпаратты ұсынуға қатысты нұсқаулық материал "Халықаралық аэронавигацияны қамтамасыз ету үшін ғарыштық ауа-райы туралы ақпаратты ұсыну жөніндегі нұсқаулықта" (Doc 10100) қамтылған;

46-12. SWXC жұмысы бұзылған жағдайда оның функцияларын басқа SWXC немесе SWXC жеткізушісі тиісті мемлекет тағайындаған басқа орталық орындайды.

Ескертпе. ИКАО тағайындаған ғарыштық ауа райы туралы консультациялық ақпарат берушіні қоса алғанда, ғарыштық ауа райы туралы ақпаратты ұсынуға қатысты нұсқаулық материал ИКАО Doc 10100 "Халықаралық аэронавигацияны қамтамасыз етуге арналған ғарыштық ауа райы туралы ақпарат жөніндегі нұсқаулық";

46-13. 2020 жылғы 5 қарашадан бастап ғарыштық ауа-райы туралы консультативтік ақпарат 46-12 т.сәйкес қысқартуларды пайдалана отырып, осы консультативтік ақпаратты ашық мәтінмен таратуға қосымша IWXXM GML нысанында таратылады.

46-14. Ғарыштық ауа райы туралы консультациялық ақпаратқа төменде көрсетілген тиісті қысқартуларды пайдалана отырып, ғарыштық ауа райы әсерінің бір немесе бірнеше мынадай түрлерін енгізу керек:

ЖЖ-байланыс (тарату, сіңіру) HF COM;

спутниктік байланыс (тарату, сіңіру) SATCOM;

GNSS негізделген навигация және бақылау (сипаттамалардың нашарлауы) GNSS;

RADIATION ұшу эшелондарындағы радиация (жоғары әсер ету деңгейі).

Ғарыштық ауа райы туралы консультативтік ақпаратқа төменде көрсетілген тиісті қысқартуларды пайдалана отырып, қарқындылықтың мынадай деңгейлерін енгізу керек:

орташа MOD,

күшті SEV.

Ескертпе. Қарқындылық деңгейіне қатысты нұсқаулық нұсқаулар "Халықаралық аэронавигацияны қамтамасыз ету үшін ғарыштық ауа райы туралы ақпарат беру жөніндегі нұсқаулықта" ИКАО Doc 10100 қамтылған;

46-15. Ғарыштық ауа райы құбылыстары туралы жаңартылған консультациялық ақпаратты қажеттілігіне қарай, бірақ ғарыштық ауа райы құбылыстары бұдан әрі бақыланғанға және/немесе олар әсер етеді деп күтілгенге дейін кемінде әрбір алты сағат сайын шығару керек.

3-тарау. Метеорологиялық бақылаулар мен мәліметтер

1-параграф. Метеорологиялық бақылауларды ұйымдастыру

47. АНҚК әуеайлақтарда жеке станция түріндегі немесе синоптикалық станциялармен бірге орналасатын АМС құрайды.

48. АМС белгіленген уақыт аралықтары бойынша тұрақты бақылаулар жүргізеді. ҰҚЖ-да қашықтықтың, көрудің, жер үсті желінің, сол күнгі ауа райының, бұлтты және/немесе ауа температурасының белгілі өзгерістері кезінде әуеайлақтардағы тұрақты бақылаулар арнайы бақылаумен толықтырылады.

49. Метеорологиялық бақылаулар ұшу алаңының жұмыс учаскелері үшін сипатты деректерді ұсынуды қамтамасыз ету мақсатында орнатылған және жабдықталған пункттерде жүргізіледі.

Ескерту. 49-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

50. Метеорологиялық органдардың метеорологиялық жабдықтарының құрамы және орналасуы, метеорологиялық жабдықтың және байланыс құралдарының электр қуат көзі осы Қағиданың 3-қосымшасындағы әуеайлақтар мен тікұшақ айлақтарының метеорологиялық жабдығына сәйкес келеді.

51. Бақылау мәлімет құрастыру әуеайлағында және оның шегінен тыс таратуға жататын мәліметтерді құрастыруға негіз болады.

METAR және SPECI мәліметтері ДМҰ белгілеген METAR және SPECI кодтық нысандарында шығарылады және таратылады.

Ескерту. 51-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

52. Осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес бақылаудың жоғары сапасын және аспаптар мен олардың индикаторларының дұрыс жұмыс істеуін, оларды орнатуды және резервтеуді қамтамасыз ету үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым және АНҚБ АМС-ны және әуеайлақтық метеорологиялық органдарды тексеруді ұйымдастырады.

Бұл ретте АНҚБ өзінің басқаруындағы АМС-ның метеорологиялық жабдығын тексеруді ұйымдастырады.

Ескерту. 52-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 05.06.2019 № 366 (01.08.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

53. Бақылаулардың жоғары сапасына жету үшін АНҚКЖ АМС ұстанымдарын қамтамасыз етеді:

1) осы Қағиданың ережелерін;

2) метеорологиялық уәкілетті органдармен келісім бойынша АНҚКЖ бекіткен әдістемелік материалдарды;

3) метеорологиялық ақпараттарды көрсететін құралдар мен аспаптардың дұрыс қызмет етуін.

54. Метеорологиялық жабдықтарға және кешенді автоматтандырылған жүйелерге қызмет көрсетуді өткізу тәртібі және пайдалану сипаттамалары метеорологиялық жабдықтың әр түріне техникалық қызмет көрсету және пайдалану бойынша нұсқамалықтағы өндіруші зауытттың бекіткен талаптарында анықталады.

55. Сыныпталмайтын және уақытша әуеайлақтардың, қону алаңдарында, метеорологиялық органдар жоқ теңіз кемелері және бұрғылау платформаларында ауа райын бақылауды бақылауларды метеорологиялық жабдықтарды пайдалану үшін рұқсат алған авиациялық пайдаланушылардың мамандары қамтамасыз етеді.

56. ИКАО I, II және III санаттары бойынша құралдар бойынша қонуға және қону үшін кіруді орындауға арналған ҰҚЖ бар әуеайлақтарда АМӨЖ немесе желдің, көрінудің, ҰҚЖ көріну қашықтығының, бұлттылықтың төменгі шекарасының биіктігін, ауа температурасының және шық нүктесінің және атмосфералық қысымның дистанционды индикатор көрсеткіштері орнатылады.

Ескерту. 56-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

57. АМӨЖ дегеніміз әуе кемелерінің ұшуы мен қонуына әсер ететін метеорологиялық параметрлерді шынайы уақытта алу, өңдеу, тарату және көрсету жүйесінің автоматтандырылған кешені. АМӨЖ адам факторы аспектілерін есепке алады және резервтеу рәсімдерін қарастырады.

58. АМӨЖ пайдалануда автоматтық жүйелер көмегімен анықталмайтын метеорологиялық элементтер үшін аталған бақылауларды қолмен енгізу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

59. Автоматикалық жабдықтар кешенді жарты автоматикалық бақылаулар жүйесінің құрамына кіретін жағдайда ӘҚҰ жергілікті органдарына жіберілетін бейнелер, бақылаулар, мәліметтер метеорологиялық қызметтің жергілікті органында бар мәліметтердің құрамдық бөлігі болып табылады және олармен бірге көрсетіледі. Көрсетілу барысында әр метеорологиялық элемент репрезентативтік болып табылатын пункттерді тиісті белгілеумен шығарылады.

60. Аспаптық құралдарды пайдалану барысында көрсеткіштерді автоматты тіркеу қамтамасыз етіледі және олардың сөну және қосылу уақыттары тіркеледі.

61. Негізгі құрал бойынша бақылаудан резервтік құрал бойынша бақылауға өту кезінде бақылаушылар бақылау журналына (ауа райы күнделігіне) өту уақытын және себебін көрсете отырып жазба енгізеді.

Ескерту. 61-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

62. Негізгі және резервтік жабдық істен шыққан кезде бақылаушылар аспаптық бақылаудан көзбен көру бақылауына өтеді де, бұл туралы кезекші синоптикке, ӘҚҚ органдарына хабарланады және бақылаулар журналында (ауа-райы күнделігіне) өту уақытын және себебін көрсете отырып жазба енгізіледі.

Ескерту. 62-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

63. АНҚБ метеорологиялық органдар мен радиотехникалық жабдықтарды пайдаланудың тиісті қызметтері және мен ӘҚҰ органдарының арасында келісім жасалуды қамтамасыз етеді (шарттар немесе нұсқаулықтар), олар мыналарды көздейді:

1) ӘҚҚ органдарда метеорологиялық ақпаратты көрсету үшін дисплейлердің (құралдардың) болуы;

2) метеорологиялық ақпаратты көрсететін осы дисплейлерге (құралдарға) техникалық қызмет көрсету;

3) метеорологиялық ақпаратты көрсететін осы дисплейлерді ӘҚҚ органдары персоналының пайдалануын;

4) шамамен және қажет болған жағдайда қосымша шолу бақылаулардың деректерін ұсыну (мысалы, бастапқы биіктікті алу және қонуға бет алу аймағында ұшуды орындауға әсер ететін метеорологиялық құбылыстарға) егер осы тәрізді бақылаулар метеорологиялық станция ұсынған ақпараттарды толықтыру немес жаңарту үшін ӘҚҚ органдарының персоналы орындайтын болса;

5) ұшуға немесе қонуға бет алғанда әуе кемелерінің бортынан алынатын метеорологиялық ақпаратты (мысалы: желдің ауысуы туралы) ұсыну;

6) жердегі метеорологиялық радиолокатор арқылы алынатын метеорологиялық ақпаратты (бар болса) ұсыну;

7) атмосфераға радиоактивті материалдар мен улы химиялық заттарды тастауға қатысты ақпарат беру (бар болса) тарату және пайдалану.

Ескерту. 63-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

2-параграф. Тұрақты және арнайы бақылаулар мен мәліметтер

64. Әуеайлақта тұрақты бақылау күн сайын тәулік бойғы режимде жүреді. Ұшу болмаған жағдайда мұндай бақылаулар 30 мин интервалмен (әрбір сағаттың 00 және 30 минуты), ұшу болмаған жағдайда 1 сағат (әрбір сағаттың 00 минуты) сайын өткізіледі.

Ескерту. 64-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

65. Жіктелмейтін және уақытша әуеайлақтарда және қону алаңдарында тұрақты бақылаулар авиациялық пайдаланушылардың келісімі бойынша ұшу кезінде 1 сағат (әрбір сағаттың 00 минуты) сайын жасалады.

Ескерту. 65-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

66. Тәулік бойы режимде жұмыс істемейтін әуеайлақтарда бақылау тек ұшу кезеңінде жүргізіледі.

Жергілікті мәліметтерді және METAR мәліметтерін шығару ұшу басталғанға дейін кемінде 30 минут бұрын басталуға және әуеайлақ қосалқы болып табылатын уақытты қоса алғанда, сондай-ақ ӘҚҚ органдарының талаптарын есепке ала отырып, барлық ұшу кезеңінде бақылау жүргізілуі тиіс.

Ескерту. 66-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

67. Тұрақты бақылаулардың нәтижелері туралы мәліметтер мынадай түрде шығарылады:

1) мәліметтерді жасау тек әуеайлақта таратылатын жергілікті тұрақты мәліметтер (ұшып қонатын және ұшып кететін әуе кемелері, ATIS хабарламалары немесе D-ATIS радиохабарлар тарату үшін арналған);

2) мәліметтерді жасау әуеайлақтың шегінен тыс таратылатын METAR мәліметтері (ұшуларды жоспарлау және VOLMET радиохабарлар немесе D-VOLMET хабарламасы үшін арналған).

68. Әуеайлақ ауданының диспетчерлік пунктіне беруге арналған метеорологиялық ақпарат, ATIS радиохабарларын тарату және D-ATIS хабарламаға және ӨЖЖ радиохабарларын таратуға қосу үшін жергілікті метеорологиялық тұрақты немесе арнайы мәліметтерден алынады.

АДП/АДО, ҰАО диспетчерлік пунктіне беру үшін , VOLMET радиохабарларын тарату және D-VOLMET хабарлама және ЖЖ радиохабарларын таратуға қосу үшін арналған метеорологиялық ақпарат METAR немесе SPEСI мәліметінен алынады.

Ауызша және радиохабарларын тарату кезінде метеорологиялық ақпарат METAR кодының терминологиясында қабылданған қысқартумен ашық мәтінде беріледі.

Ескертпе: ATIS, VOLMET радиохабарларын тарату және ЖЖ (ӨЖЖ) радиохабарларын тарату стандартты радиотелефон фразеологиясын пайдалана отырып жүзеге асырылады.

ATIS, VOLMET радиохабарларын тарату және ЖЖ (ӨЖЖ) радиоахабарларын тарату және ауызша таратуды жүргізу кезінде пайдаланылуға тиіс стандартты радиотелефон фразеологиясы бойынша әдістемелік материал Әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары, аэронавигациялық ақпарат қызметтері мен авиациялық метеорологиялық қызметтер арасында үйлестіру жөніндегі нұсқаулыққа (Doc9377) 1-толықтырудың және басқа да ИКАО және НҚА регламенттейтін құжаттарының негізінде әзірленеді және өкілетті метеорологиялық органдармен келісім бойынша АНҚБ бекітеді.

Ескерту. 68-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

69. Арнайы бақылаулар тұрақты бақылауларға толықтыру ретінде жүргізіледі. Жергілікті арнайы бақылауларды жүргізу үшін өлшемдердің тізбесін АМО немесе АМС әуе қозғалысына қызмет көрсету органымен, пайдаланушылармен және басқа мүдделі тараптармен келісе отырып жасайды.

70. Тәулік бойы режимде жұмыс істемейтін әуеайлақтарда METAR мәліметтерінің шығарылымы қайта жаңартылғаннан кейін SPECI мәліметтері шығарылады.

Ескерту. 70-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

71. Арнайы бақылаулардың нәтижелері туралы мәліметтер мынадай түрде шығарылады:

1) жергілікті арнайы мәліметтер – мәліметтерді жасау әуеайлағында тарату үшін ғана (ұшып келетін және ұшып кететін әуе кемелері үшін арналған);

2) SPECI мәліметтері – мәліметтерді жасау әуеайлағының шегінен тыс тарату үшін (ұшуларды жоспарлауға, радиохабарлар VOLMET немесе D-VOLMET хабарламасы үшін арналған).

72. Жергілікті арнайы мәліметтерді шығару үшін өлшемдердің тізбесі мынадай қамтиды:

1) осы әуеайлақты пайдаланатын пайдаланушылардың пайдалану минимумына аса жақын сәйкес өлшемдер;

2) ӘҚҰ органдарының және пайдаланушылардың басқа жергілікті талаптарын қанағаттандыратын өлшемдер;

3) ауа температурасының шектік мәні (әрбір нақты әуеайлақ үшін анықталады);

4) қону және ерекше метеорологиялық жағдайлардың биіктігін алу аймақтарында пайда болатына қатысты, нақтылағанда будақ-жаңбыр бұлттары немесе найзағайдың, орташа немесе қатты турбуленттіктің, желдің ұйтқуының, бұршақтың, алдыңғы шептегі қатты дауылдың, орташа немесе қатты мұзданудың, мұзданатын жауын шашынның, қатты тау толқындарының, шаң және құм дауылының, боранның, құйғыш түріндегі бұлттардың (торнадо немесе су құйыны) орналасу жері туралы қолданыстағы қосымша ақпаратты;

5) жердегі желдің орташа жылдамдығының (екпін) ауытқу өлшемі секундына 3 метрге (бұдан әрі - м/с) (5 торап) немесе соңғы мәліметте көрсетілгеннен көп мөлшерге өзгерді, бұған қоса өзгеріске дейінгі және/немесе одан кейінгі орташа жылдамдық 8 м/с (15 торап) немесе одан көп болады;

6) SPECI мәліметтерді жасау үшін өлшемдер болып табылатын көлемдер осы Қағиданың 1), 2), 4) - 12) тармақшаларында көрсетілген.

Ескерту. 72-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

73. SPECI мәліметтері мына өлшемдерде өзгерістер болған жағдайда шығарылады:

1) жерге жақын желдің орташа бағыты 60 градус өзгертілсе, немесе соңғы мәліметте көрсетілген бағытымен салыстырғанда одан да астам болса және/немесе өзгерілгеннен кейін 5 м/с (10 торап) немесе одан астам құрайтын болса;

2) жерге жақын желдің жылдамдығы 5 м/с (10 торап) немесе соңғы мәліметте көрсетілген жылдамдықпен салыстырғанда одан астам өзгертілсе;

3) жердегі желдің орташа жылдамдығынан ауытқу өлшемі 5 м/с (10 торап) өсіп кетсе немесе соңғы мәліметте көрсетілген мөлшермен салыстырғанда одан да асса, осының барысында өзгергенге дейінгі және/немесе өзгертілгеннен кейінгі орташа жылдамдық 8 м/с (15 торап) немесе одан астам құрайтын болса;

4) желдің өзгерістерін пайдалану жағынан шекті шамасын арттырады.

Шекті шамаларын ӘҚҰ органымен және мүдделі пайдаланушылармен келісіп, АМО желдің өзгерістерін ескере отырып белгілейді, олар:

пайдаланылатын ҰҚЖ ауыстыруды талап етеді;

ҰҚЖ желдің жолай және бүйірлік компоненттердің өзгеруі осы әуеайлақта ұшуды орындайтын типтік әуе кемелері үшін негізгі пайдалану шектері болып табылатын мағыналарды арттыратыны туралы куәландырады.

5) көріну жақсарады және мына мағыналардың бірін немесе бірнешесіне жетеді немесе арттырады немесе көріну нашарлайды және мына мағыналардың бірінің немесе бірнешесінен нашарлау болады:

800, 1500 немесе 3000 метр;

5000 метр ШҰЕ бойынша ұшуларды орындау жағдайында.

6) ҰҚЖ көріну қашықтығы жақсарады және мына мағыналардың бірін немесе бірнешесіне жетеді немесе арттырады немесе ҰҚЖ көріну қашықтығы нашарлайды және мына мағыналардың бірінен немесе бірнешесінен кем болады: 50, 175, 300, 550 немесе 800 метр;

7) ауа райының мынадай құбылыстарының немесе олардың бірігуінің кез- келгенінің басталу, тоқтатылу немесе өзгерілу жағдайы;

мұзданатын жауын шашын;

қатты (көріну 1000 метрден аз) немесе орташа жауын-шашын, оның ішінде нөсерлік түрі;

(жауын шашынмен) найзағай;

шаңды дауыл;

құмды дауыл;

құйғыш түріндегі бұлт (торнадо немесе құйғын);

8) ауа райының мынадай құбылыстарының кез келгендерінің басталу немесе тоқтатылу жағдайы;

мұз кристалдары;

қататын тұман;

шаңды, құмды немесе қарлы сырма;

шаңды жаяу боран, құмды жаяу боран, қарлы жаяу боран;

найзағай (жауын шашынсыз);

дауыл;

9) BKN, OVC астам саны барысында бұлттардың төменгі қабатының төменгі шегінің биіктігі ұлғаяды және мына мағыналардың бірін немесе бірнешеуінен арттырады немесе BKN немесе OVC бұлттардың төменгі қабатының төменгі шегінің биіктігі азаяды немесе мына мағыналардың бірінен немесе бірнешеуінен кем болады:

30, 60, 150 немесе 300 метр (100, 200, 500 немесе 1000 фут);

450 метр (1500 фут) - КШҰҚ бойынша ұшудың маңызды санын орындау жағдайында.

10) 450 метр (1500 фут) төмен қабатта бұлттардың саны өзгереді:

SCT-тен немесе BKN кем немесе ОVC дейін;

BKN немесе OVC-тен кем SCT дейін;

11) аспан жабық және тік көріну жақсарады және мына мағыналардың біріне немесе бірнешеуіне жетеді немесе арттырады немесе тік көріну нашарлайды және мына мағыналардың бірінен кем болады:

30, 60, 150 немесе 300 метр (100, 200, 500 немесе 1000 фут);

12) нақты әуеайлақтың пайдалану минимумында негізделген және өкілетті метеорологиялық органның және пайдаланушының арасында келісілген кез келген өлшемдер.

Жергілікті арнайы мәліметтер пайдаланушылардың және басқа әуеайлақтың тұтынушылардың қарауына ұсынылады.

Ескерту. 73-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

74. Егер бір уақытта ауа райының бір элементінің нашарлауымен басқа элементтің жақсаруы бақыланғанда ауа райының нашарлауы туралы мәлімет болып табылатын SPECI біржолғы мәлімет шығарылады.

74-1. SPECI арнайы мәліметін шығару уақыты METAR тұрақты мәліметтерін шығару мерзімімен сәйкес келген жағдайда METAR бірыңғай мәліметі шығарылады.

Ескерту. 2-параграф 74-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

3-параграф. Мәліметтердің мазмұны мен форматы

75. Жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерге және METAR мен SPECI мәліметтеріне көрсетілген тәртіпте мынадай элементтер енгізіледі:

1) мәліметі түрің көрсеткіші;

2) орналасу жерінің индексі;

3) бақылау мерзімі;

4) автоматтандырылған немесе қажет болғанда жоғалып қалған мәліметтің көрсеткіші;

5) жерге жақын желдің бағыты мен жылдамдығы;

6) көріну;

7) қажет болған жағдайда ҰҚЖ көріну қашықтығы;

8) ағымдағы ауа райы;

9) бұлттардың саны, түрі (будақ - жаңбырлы және мұнара түріндегі будақ бұлттар) және бұлттардың төменгі шектерінің биіктігі немесе тік көріну, егер олар өлшенсе;

10) ауаның температурасы және шық нүктесінің температурасы;

11) QNH;

12) осы Қағиданың 184 – 187 тармақтарында аталған қосымша ақпарат;

13) қону үшін "тренд" түріндегі болжам;

14) RMK тобы - елдің ішінде пайдалану үшін ақпарат:

таулардың, шоқылардың және басқа биік кедергілердің бұлттармен жабылуы (ATIS және VOLMET тарату үшін);

мұздану (жергілікті мәліметтер үшін);

турбуленттік (жергілікті мәліметтер үшін);

QBB (бұлттардың төменгі шектерінің биіктігі 200/660 фут метр немесе одан төмен кезде);

QFE қысымы.

METAR және SPECI мәліметтерін жасау кезінде осы Қағидалардың 4-қосымшасында келтірілген метеологиялық мәліметтер мен болжамдар жасау кезінде қолданылатын ауа райы құбылыстарының терминдері мен қысқартылулары қолданылады.

Ескерту. 75-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
76. Алып тасталды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 13.10.2021 № 538 (04.11.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

77. Азаматтық авиация мамандары бақылауды жүргізетін әуеайлақтарда және қону алаңдарында, сондай ақ метеорологиялық мәліметтер METAR код нысанында жасалады және таратылады немесе METAR кодында көзделген элементтерді енгізу тәртібін сақтаумен қабылданған қысқартуларды ескере отырып ашық мәтінде жасалады және таратылады.

78. CAVOK термині бір мезгілде болған мындай жағдайларда пайдаланылады:

1) көріну 10 километр және одан астам;

2) ұшулар үшін маңызды бұлттылықтың болмауы;

3) осы Қағидалардың 149 және 151 тармақтарында көрсетілген авиация үшін маңызды ауа райы құбылыстарының болмауы;

Аталған жағдайларда ҰҚЖ көріну және көріну қашықтығы, ағымдағы ауа райы, бұлттардың саны, бұлттардың түрі және бұлттардың төменгі шектерінің биіктігі туралы ақпарат барлық метеорологиялық мәліметтерде CAVOK терминмен ауыстырылады.

79. Таулы мекендер әуеайлақтарында ауа райы туралы мәліметтерді тарату үшін CAVOK термині пайдаланылмайды.

80. Авиациялық қызметкерлер үшін қысқартулармен ашық мәтінді тарату үшін мәліметтер мыналар:

1) қабылданған қасқартулар;

2) түсініктемені талап етпейтін сандық өлшемдер арқылы мағынаны нақты жеткізуді қамтамасыз етеді.

4-параграф. Метеорологиялық мәліметтерді тарату

81. METAR және SPECI мәліметтері белгіленген мекенжайларға таратылады:

1) ОРМЕТ деректерінің халықаралық және өңірлік банктеріне;

2) Қазақстан Республикасы ӘМО-ға;

3) AFS шеңберінде интернетті пайдалануға негізделген өңірлік орталықтарға.

Ескерту. 81-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

82. Жергілікті тұрақты мәліметтер әуеайлақта орналасқан ӘҚҚ органдарына таратылады және Әуеайлақта ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету нұсқаулығына сәйкес пайдаланушылар мен басқа да әуеайлақты тұтынушыларға ұсынылады.

Ескерту. 82-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

83. METAR және SPECI мәліметтері АНҚКЖ тапсырысына сәйкес басқа әуеайлақтарға таратылады.

84. Ауа райы жағдайының нашарлауы туралы SPECI мәліметі бақылаудан кейін тез арада таралады.

Ауа райының жақсаруы туралы SPECI мәліметі 10 мин ішінде жақсару сақталуы кезінде таралады, қажетті жағдайда мұдай мәліметке ол таралғанға дейін 10 минуттық кезеңнің соңында басым болатын ауа райы жағдайының бейнеленуі мақсатында түзету енгізіледі.

Бір элементтің нашарлауы туралы және бір мезгілде басқасының жақсаруы туралы SPECI мәліметі бақылаудан кейін бірден таралады.

85. Жергілікті арнайы мәліметтер әуе қозғалысына қызмет көрсетудің жергілікті органына белгіленген жағдайлар пайда болған кезде бірден беріледі және метеорологиялық ақпарат бейнеленетін құралдарда автоматты түрде көрінеді (бар болса).

Жергілікті арнайы мәліметтер ӘҚҰ тиісті органымен келісу бойынша мыналарға қатысты шығарылмайды:

1) метеорологиялық станцияда орнатылған дисплейге (индикатор) ұқсас дисплеймен әуе қозғалысына қызмет көрсетудің жергілікті органы тіркейтін кез келген элементке; осы дисплей (индикатор) жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерге енгізілетін ақпаратты жаңарту үшін бағытталған;

2) әуеайлақтағы бақылаушы қолданыстағы шкала бойынша бір немесе бірнеше бөлімдердің шегінде барлық өзгерістерді әуе қозғалысына қызмет көрсетудің жергілікті органға хабарлайтын ҰҚЖ көріну қашықтығы.

Жергілікті арнайы мәліметтер пайдаланушылардың және басқа әуеайлақ тұтынушылардың қарауына ұсынылады.

86. Тұрақты және арнайы мәліметтер әуе кемелері ұшу және қону кезіндегі ресми деректер болып табылады және бұл мәліметтерді әуе қозғалысын басқару органдары тікелей және\немесе ақпаратты дереу тарату қызметінің желісі арқылы әуе кемелерінің борттарына береді (ATIS, VOLMEТ).

5-параграф. Жерүсті желі және биіктіктегі жел

87. Жердегі желдің орташа жылдамдығы және орташа бағыты, сондай-ақ жел бағыттарының және жылдамдығының маңызды өзгерістері өлшенеді, деректерлер нақты градустармен және м/с немесе тораптарда хабарланады.

Сертификатталмайтын әуеайлақтар үшін жер бетіндегі лезді жел туралы деректер пилоттарға сұрау салу бойынша қолжетімді.

Ескерту. 87-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 24.05.2023 № 377 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

88. Магниттік қисаюы 5 градусты немесе одан астамды құрайтын әуеайлақта ӘҚҰ органдарына және әуе кемелерінің экипаждарына жіберу үшін желдің бағытының есептеріне түзету енгізіледі. Магниттік қисаюдың оң кезінде оның мағынасы бағыттың есебінен шығарылады, ал теріс қисайғанда – қосылады. Алынған мағына он градусқа дейін дөңгелектенумен үш цифрмен көрсетіледі.

89. Әуеайлақтың шегінен тыс таратылатын мәліметтерде жел бағыты магниттік қисаюына түзетулерсіз жіберіледі.

90. Жерүсті желіне бақылау жер деңгейінен 10 метр ±1 м (30 фут ± 3 фут) биіктікте жүргізіледі

Ескерту. 90-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

91. Ұшып шығатын әуе кемелері үшін жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерді қалыптастыруға арналған жерүсті желін бақылау ҰҚЖ бойына жағдай жасау үшін репрезентативті, ал ұшып келетін әуе кемелері үшін – қонудың барлық аймағы болып табылады.

92. Жердегі желді бақылаулардың репрезентативтігі ҰҚЖ бойына жағдайлар туралы дұрыс деректерді алу үшін осы Қағиданың 3-қосымшасының 11-тармақшасына сәйкес орнатылған көрсеткіштерді пайдалану арқылы қамтамасыз етіледі.

93. METAR және SPECI мәліметтері үшін жердегі желді бақылау бір ғана ҰҚЖ болғанда барлық ҰҚЖ үшін, сондай-ақ бірнеше ҰҚЖ болғанда барлық ҰҚЖ кешені үшін репрезентативті болып табылады.

94. ҰҚЖ әртүрлі учаскелерінде жердегі желде маңызды айырмашылықтарға келтіретін ауа райының топографиялық немесе басымды жағдайлары бар әуеайлақтарда қосымша көрсеткіштерді орнату қажет.

95. Тиісті жабдықтар болған кезде тұрақты және арнайы мәліметтерге желдің жылдамдығы жоғары нүктеден алынған жел туралы деректер енгізіледі.

Ескерту. 95-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 24.05.2023 № 377 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

96. АМӨЖ кезде осы жүйенің (аталған жабдық) көмегімен әр көрсеткіш үшін желдің және жылдамдықтарының айтарлықтай өзгеруі және орташа мәндері анықталады және көрсетіледі.

97. Желді бақылауды орталандыру кезеңі мынаны құрайды:

1) жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтер, сондай-ақ әуе қозғалысына қызмет көрсету органдарының орналасқан жел дисплейлері (индикаторлары) үшін 2 минут;

2) METAR мен SPECI мәліметтері үшін 10 минут. Осы 10-минуттық кезең кезінде желдің бағыты және/немесе жылдамдығы бойынша байқалған тұрақсыздық болған жағдайда орташа мәндер анықтау үшін осындай тұрақсыздық кезеңде алынған деректер пайдаланылады, көрсетілген уақыт интервалы қысқарады.

98. Байқалған тұрақсыздық 2 минуттың ішінде желдің жылдамдығы 5м/с (10 торап) болып желдің бағыты 30 градусқа шұғыл және тұрақты өзгерілсе немесе жел жылдамдығының өзгеруі 5 м/с (10 торап) немесе одан жоғары жағдайда байқалады.

Ескерту. 98-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

99. 10-минуттік орталандыруды қамтамасыз етпейтін желдің аспаптық өзгеруі барысында әуеайлақ шегінен тыс таратылатын мәліметтер үшін 2 минуттік ортандыру кезеңі пайдаланылады.

100. Жергілікті тұрақты және арнайы, сондай-ақ METAR мен SPECI мәліметтерінде желдің бағыты және жылдамдығы туралы мәлімет 10 нақты градусқа және тиісінше 1 м/с (1 торап) тең көлемде хабарландырылады. Мәліметтер үшін пайдаланылатын деректер шкаласына енгізілмейтін кез келген бақыланудағы мағына осы шкаланың жақын бөлігіне дейін дөңгеленеді.

101. Жергілікті тұрақты мәліметтерінде, жергілікті арнайы мәліметтерде, METAR және SPECI мәліметтерінде:

1) желдің жылдамдығын анықтау кезінде пайдаланылатын өлшеу бірлігі көрсетіледі;

2) соңғы 10 минут ішінде жел бағытының орташадан ауытқуы егер жалпы өзгеріс 60 градус немесе одан астам болса мына түрде көрсетіледі:

өзгерістердің толық диапозоны 60 градус немесе одан жоғары, бірақ 180 градустан төмен және желдің жылдамдығы 2 м/с (3 торап) немесе одан жоғары болғанда , бағыттың осындай өзгерістері жерге жақын жел бағытының өзгеруі бақыланған шегінде бағыттың екі экстремальды өлшемінде көрсетіледі;

өзгерістердің толық диапозоны 60 градус немесе одан жоғары, бірақ 180 градустан төмен, желдің жылдамдығы 2 м/с (4 торап) немесе одан жоғары болғанда, желдің орташа бағытын көрсетусіз желдің бағыты құбылмалы екендігі хабарланады;

өзгерістердің толық диапозоны 180 градус немесе одан жоғары болғанда құрған жағдайда желдің орташа бағытын көрсетусіз желдің бағыты құбылмалы екендігі хабарланады.

3) METAR және SPECI мәліметтерінде 5 м/с (10 торап) немесе одан жоғары (10 минутта) және тұрақты жергілікті және арнайы мәліметтерде 3 м/с (6 торап) немесе одан жоғары орташа жылдамдық жоғары жылдамдықтан асса, соңғы 2 минутта байқалған желдің орташа жылдамдығынан (екпін) болған ауытқу көрсетіледі:

4) 1 м/с (2 торап) және одан кем жел жылдамдығы туралы хабарланған жағдайда, олар "штиль" ретінде көрсетіледі;

5) желдің жылдамдығы 50 м/с (100 торап) немесе одан жоғары болуы туралы хабарланған жағдайда олар 50 м/с (100 узел) құрамдас бөлігі ретінде көрсетіледі;

6) 10 минут кезінде желдің бағыты және/немесе жылдамдығы бойынша елеулі тұрақсыздық болған жағдайда осындай тұрақсыздық кезеңінен кейін желдің орташа бағытынан және орташа жылдамдықтан пайда болған ауытқулар көрсетіледі.

Ескерту. 101-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

102. Жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерде:

1) егер жердегі желді бақылау ҰҚЖ бойы бірнеше орыннан жүргізілсе, осы көлемдер репрезентативтік болып табылатын бақылаулар орындарының орналасу жерлері көрсетіледі;

2) егер бірнеше ҰҚЖ пайдаланылса және жерүсті желі осы ҰҚЖ қолдана отырып бақыланса, әр ҰҚЖ желдің қолданыстағы мағыналары қосылады және осы мағыналар жататын ҰҚЖ көрсетіледі;

3) егер мәліметте желдің жылдамдығы 2 м/с (4 торап) төмен болғанда өзгерістердің толық диапазоны 60 градус немесе одан жоғары, бірақ 180 градустан төмен болғанда желдің орташа бағытынан ауытқулар көрсетілетін болса желдің өзгерісін бақылау шегінде жердегі жел бағытының екі экстремальды өлшемдері қосылады;

4) осы Қағидалардың 101-тармағының 3) тармақшасына сәйкес орташа жылдамдықтан (екпін) ауытқулар көрсетілсе, олар өлшенген жел жылдамдығының барынша көп және ең аз көлемі ретінде көрсетіледі;

Ескерту. 102-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

103. METAR және SPECI мәліметтерде осы Қағиданың 101-тармағының 3) тармақшасына сәйкес желдің орташа жылдамдығы ауытқыған жағдайда желдің барынша өлшенген жылдамдығының мағынасы хабарландырылады.

104. Уақытша әуеайлақтарда және қону алаңдарында бақылаулар флюгерлерді, жел конустарын және қол анемометрлерді пайдаланумен жасалады.

105. Техникалық құралдар болған кезде биіктікте желді бақылау ұшу кезінде әр 3 сағат сайын, ал қажет кезде басқа мерзімде жүргізіледі. Бақылаудың мәліметтері бойынша ұшудың әуеайлақтық айналымы деңгейінде және 100 м биіктікте желдің бағыты мен жылдамдығы анықталады.

106. Биіктікте желді аспаптық тәсілмен анықтай алмағанда әуеайлақтық ұшу шеңбері деңгейінде болжамдық жел туралы мәліметтер жасалады. Әуеайлақтық ұшу шеңбері деңгейінде желді нақтылау үшін әуе кемелерінің бортынан алынған жел туралы деректер және/немесе 10 километр радиусында орналасқан аэрологиялық станциялардың (бар болса) деректері пайдаланылады.

Ескерту. 106-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

6-параграф. Көру мүмкіндігі

107. Көрінуді бақылау аспаптық құралдарды пайдалана отырып немесе көзбен шолып, оларға дейінгі қашықтық белгілі көрінудің белгіленген және таңдап алынған күндізгі және түнгі табиғи бағдарларын пайдалана отырып жүргізіледі.

Көрінуді көзбен шолып бақылау ҰҚЖ жағына қарай жүргізіледі, бұл ретте бақылаушының көз деңгейі жер бетінен 1,5-5,0 метр биіктікте болуы тиіс.

Терезе арқылы, жоғарғы қабаттардан: БДП, "Мұнаралардан", 5 метрден асатын басқа да биік ғимараттардан көзбен шолып бақылау жүргізуге жол берілмейді.

Көрінуді көзбен шолып бақылауға арналған орындар ҰҚЖ-ны және мүмкіндігінше басқа бағыттардағы көріну мәндерін анықтау үшін ұшу алаңының басқа бөліктерін қарауды қамтамасыз етеді.

Көріну бағдарларының схемаларын метеорологиялық органдар дайындайды және әуеайлақта ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулыққа енгізіледі.

Ескерту. 107-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

108. Көру мүмкіндігі өлшенеді және бақыланады, ал ол туралы деректер метрмен немесе километрмен хабарланады.

109. Көру мүмкіндігін өлшеу үшін аспаптық жүйелер пайдаланылады, көру мүмкіндігін бақылаудың репрезентативтігі датчиктерді пайдалану есебінен қамтамасыз етіледі. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларды жасау кезінде деректері пайдаланылатын көру мүмкіндігін бақылауға арналған датчиктер неғұрлым расталған ақпарат алу мақсатында осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес ҰҚЖ бойына және қону аймағында орналастырылады.

110. Ұшып кететін әуе кемелері үшін пайдаланылатын жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда, осы ақпарларды жасау үшін көру мүмкіндігін бақылау ҰҚЖ бойындағы жағдай үшін репрезентативті болып табылады. Ұшып келетін әуе кемелері үшін жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда пайдаланылатын, ҰҚЖ қону аймағы үшін репрезентативті болып табылады.

111. METAR және SPECI ақпарларын жасау үшін көру мүмкіндігін бақылау әуеайлақ үшін репрезентативті болып табылады.

112. Қону жүйелерімен жабдықталмаған әуеайлақтарда көрінуді көзбен шолып бақылау ҰҚЖ жағына қарай да, сол сияқты және басқа бағыттарда да жүргізіледі. Ауа райының мәліметіне ҰҚЖ жұмыс курсының бағытында анықталған көріну мәні енгізіледі. Кез келген басқа бағыттағы ең аз мән, егер ол мәліметке енгізілген мәннен кем болса, қозғалыс қызметінің диспетчерлеріне және кезекші синоптикке (компас бойынша сегіз бағыттың бірін көрсете отырып) хабарланады.

Ескерту. 112-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

113.Көру мүмкіндігін өлшеу үшін аспаптық жүйелерді қолданған кезде көру мүмкіндігі туралы деректерді көрсету дисплейлері метеорологиялық станцияда тиісті ӘҚҚ органдарының осыған ұқсас дисплейлерімен қатар орнатылады.

Дисплейлерде бейнеленетін метеорологиялық деректер әрбір датчиктер бейнелейтін мәндер тиесілі ҰҚЖ-ны және ҰҚЖ учаскесін көрсете отырып анық таңбаланады.

114. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда көру мүмкіндігін өлшеу үшін құралды жүйелер пайдаланылатын кезде:

1) егер көрінуді бақылау осы Қағидалардың 109 және 110-тармақтарында көрсетілгендей ҰҚЖ бойында бірнеше орыннан жүргізілсе, алдымен жерге қону аймағы үшін репрезентативті мәндерді содан кейін, қажет болған кезде ҰҚЖ орта нүктесі мен алыс шеті үшін репрезентативті мәндерді көрсеткен жөн, бұл ретте сондай-ақ осы мәндер репрезентативті болып табылатын орындар көрсетіледі;

2) бірнеше ҰҚЖ пайдаланылса және көру мүмкіндігін бақылау осы ҰҚЖ қатысты жүргізілген жағдайда, әрбір ҰҚЖ үшін көру мүмкіндігінің мәндері қосылады және осы мәндер жататын жолақтар көрсетіледі.

Ескерту. 114-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

115. Аспаптық бақылау кезінде тұрақты және арнайы ақпарларда ҰҚЖ ұзындығына әуе кемесінің ұшуына (қонуына) шешім қабылдау үшін көру мүмкіндігі туралы ресми деректер болып мыналар қабылданады:

1) ҰҚЖ 1800 метр және одан кем кезде – ҰҚЖ екі шетінен өлшенген көрінудің екі мәнінің азы;

2) ҰҚЖ 1800 метр астам кезде – жұмысшы СДП және ҰҚЖ ортасынан өлшенген көрінудің екі мәнінің азы.

116. Көру мүмкіндігін өлшеу үшін аспаптық жүйелерді пайдалану кезінде олардың шығыс деректері ағымдағы репрезентативті өлшемдерді алуды қамтамасыз ету үшін кемінде әр 60 секунд сайын жаңартылады. Орталандыру кезеңі мыналарды құрайды:

1) жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтер және ӘҚҚ органдары пайдаланатын, көріну туралы деректерді бейнелейтін дисплейлер үшін 1 минут;

2) бақылау алдындағы тура 10 минуттық кезең ішінде елеулі тұрақсыздық орын алған жағдайларды қосапағанда, METAR және SPECI ақпарлары үшін 10 минут; бұл жағдайда орташа мәндерді анықтау үшін осы тұрақсыздық кезеңінен кейін алынған деректер пайдаланылады.

Ескерту. 116-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

117. Көру мүмкіндігін көзбен шола бақылау кезінде көру мүмкіндігінің арнайы таңдалған күндізгі және түнгі табиғи бағдарлары пайдаланылады. Көру мүмкіндігін бақылау әуеайлақ және оған жақын өңір үшін репрезентативті болып табылады, мұндай бақылаулар кезінде бағыттар бойынша көру мүмкіндігінің маңызды өзгерістеріне аса көңіл бөлінеді.

118. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда, METAR және SPECI ақпарларында көру мүмкіндігі:

1) кемінде 800 метрден кем көру мүмкіндігінде 50 метр еселі өлшемдерде;

2) 800 метр және одан астам, бірақ 5 километрден кем көру мүмкіндігінде100 метр еселік өлшемде;

3) 5 километр және одан астам және 10 километр және одан астам мүмкіндігінде ол – 1 километр еселік өлшемде;

4) 10 километр және одан астам көру мүмкіндігінде метеорологиялық жағдайлар CAVOK пайдалануға мүмкіндік беретін жағдайларды қоспағанда, 10 километр ретінде көрсетіледі.

Деректерді хабарлау үшін қолданылатын шкалаға нақты енбейтін кез келген бақыланатын шама шкаланың ең төменгі келесі мәніне дейін төмен жаққа дөңгеленеді.

119. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда ҰҚЖ бойындағы көру мүмкіндігінің шамасы оның өлшеу бірліктерімен бірге көрсетіледі.

120. METAR және SPECI ақпарларында, басым көру мүмкіндігі көрсетілген жағдайда, келесі шарттар көрсетіледі. Егер әр бағыттағы көру мүмкіндігі бірдей болмаса және төмен көріну басым көрінуден айырмашылығы болса және:

1) ең төмен көру мүмкіндігінің басым көру мүкіндігінен айырмашылығы болады және 2000 метрден кем болады немесе басым көру мүмкіндігі мәнінің 50 % құрайды, ақпарларда тіркелген ең төменгі көру мүмкіндігі және компас бойынша сегіз бағыттың бірін көрсетумен көрсету арқылы КТА-ға қатысты жалпы бағыты көрсетіледі.

2) Көру мүмкіндігі тез өзгереді және басым көру мүмкіндігін анықтау мүмкін емес, бағыттары көрсетілместен, тек көру мүмкіндігінің ең төмен мәндері көрсетіледі.

121. Әуеайлақ бетінің жарты шегінде көру мүмкіндігін бағалауға мүмкіндік беретін, әуеайлақта тиісінше жинақталған және орнатылған көру мүмкіндігінің бағдарлары және/немесе аспаптары болған кезде басым көру мүмкіндігі анықталады. Орнатылған бағдарлар мен аспаптар болмаған жағдайда, басым көру мүмкіндігін анықтау мүмкін емес. Көру мүмкіндігі METAR және SPECI ақпарларында осы Қағидалардың 115-тармағы 1) және 2) тармақшаларына сәйкес көрсетіледі.

122. Әр алуан көру мүмкіндігі жағдайларында ұшу алаңында тікұшақтардың және басқа да әуе кемелерінің ұшу мен қонуын қамтамасыз ету үшін ӘҚҚ диспетчерінің сұрауы бойынша сұрауда көрсетілген бағытта анықталған көру мүмкіндігінің мәні беріледі (осы бағытта орнатылған немесе жинақталған көру мүмкіндігінің бағдарлары немесе аспаптары болған жағдайда).

123. Ымырт кезінде көзбен шола бақылағанда көру мүмкіндігі күндізгі де, түнгі де жарықтық бағдарлар бойынша бағаланады, осы ретте ақпарға көру мүмкіндігінің анықталған мәндерінің ең жоғары мәні енгізіледі.

7-параграф. ӘҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығы

124. ҰҚЖ көру мүмкіндігінің қашықтығын бағалау II мен III санатты аспаптар бойынша қонуға бет алу және қонуды орындауға арналған барлық ҰҚЖ-да және ұшу үшін пайдаланылатын және қону оттары және/немесе ЖҚО остері бер ҰҚЖ-да жүзеге асырылады.

125. ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығын бағалау нәтижелері ҰҚЭ көру мүмкіндігі немесе көру мүмкіндігінің қашықтығы 2000 метр немесе одан да кем болған кездегі кезең ішінде хабарланады.

126. ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығын бағалау деректері:

1) қонуға нақты бет алу және қонудың құралдарымен жабдықталмаған, немесе I санатты аспаптар бойынша қонуға бет алу және қону үшін жабдықталған ҰҚЖ-ның қону және орта аймағы;

2) II санатты аспаптар бойынша қонуға бет алу және қонуға арналған ҰҚЖ қону және орта аймағы;

3) III санатты аспаптар бойынша қонуға бет алу және қонуға арналған ҰҚЖ орта нүктесінің және алыс шетінің қону аймағы үшін репрезентативті болып табылады.

127. Әуеайлақ ауданында ӘҚҚ органдары және аэронавигациялық ақпарат қызметі ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығын бағалау үшін пайдаланылатын автоматтандырылған жабдықтардың пайдалану сенімділігі өзгергені туралы хабар беріледі.

128. І, ІІ және ІІI санатты аспаптар бойынша қонуға бет алуды және қонуды орындауға арналған ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығын бағалау үшін трансмиссометрлерге және тікелей шашырау өлшеуіштеріне негізделген құралдық жүйелер пайдаланылады.

129. ЖҚО пайдаланылатын әуеайлақтарда 2000 метр және одан аз мәнде өлшенген көру мүмкіндігі ҰҚЖ көру мүмкіндігі қашықтығында қайта есептеледі.

130. ТҚО пайдаланылатын әуайлақтарда 2000 метр және одан кем мәнінде көру мүмкіндігін ҰҚЖ көру мүмкіндігі қашықтығында қайта есептеу тек түнгі уақытта жасалады.

131. ЖҚО және ТҚО жүйелерімен жабдықталмаған әуеайлақтарда ҰҚЖ көру мүмкіндігінің қашықтығын қайта есептеу жүзеге асырылмайды.

132. ҰҚЖ-дағы көріну қашықтығын бағалау үшін құралдық жүйені пайдаланған кезде есептеуді әрбір бар ҰҚЖ үшін жеке жасау керек. ҰҚЖ-дағы көріну қашықтығы 3% құрайтын немесе ҰҚЖ-дағы жарықтарының максималды қолда бар күштерінен аз от жарығының күші болған жағдайда есептелмеуге тиіс. Есептеулер үшін жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерге қатысты от жарықтарының мынадай күштерін қолдану қажет:

1) оттары қосылған ҰҚЖ үшін: осы ҰҚЖ-да нақты қолданылатын оттардың жарық күші;

2) оттары өшірілген ҰҚЖ үшін (немесе ұшуды жаңартуды күткенде жарық күші аз реттелетін): басым жағдайларда пайдалану кезінде қолдануға сәйкес келетін от жарығының оңтайлы жарық күші.

METAR және SPECI мәліметтерінде ҰҚЖ-дағы оттар жарығының ең жоғары қолда бар күшіне негізделген ҰҚЖ-дағы көріну қашықтығы көрсетілуі тиіс.

Ескерту. 132-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

133. ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығы құралдық жүйелердің көмегімен анықталатын жағдайларда, бір дисплей (немесе, қажет болса, бірнеше дисплей) ӘМҚ-да орнатылады, ал басқа дисплейлер тиісті ӘҚҚ органдары орналасқан жерлерде орнатылады.

Дисплейлерде бейнеленетін метеорологиялық деректер әрбір датчик бейнелейтін мәнде тиесілі ҰҚЖ-ны және ҰҚЖ учаскесін көрсете отырып таңбаланады.

134. ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығын бақылаушылар анықтайтын жағдайларда, ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығы туралы мәліметтерді ӘҚҚ тиісті жергілікті органдарына шәкілмен айқындайтын анықтауға сәйкес хабарлауға жататын өзгерістер орын алған жағдайларда (осы Қағидалардың 85-тармағы 1) немесе 2) тармақшаларында көзделген жағдайлардан басқа) хабарлау қажет.

135. Бірнеше ҰҚЖ пайдаланылған және осы ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығында айырма болған кезде оның мәндері ақпарға осы мәндер қатысты ҰҚЖ нөмірлері көрсетіле отырып кіргізіледі.

136. Қатар ҰҚЖ болған жағдайда L - сол және R - оң белгілер қолданылады.

137. Жергілікті тұрақты ақпарларда және жергілікті арнайы ақпарларда, METAR және SPECI ақпарларында ҰҚЖ көріну қашықтығы туралы мәлімет 400 метрден кем болғанда ҰҚЖ көріну қашықтығы барысында 25 метр еселік өлшемде, ҰҚЖ көріну қашықтығы 400 метрден 800 метрге дейін – 50 метр еселік, ҰҚЖ көріну қашықтығы 800 метрден астам - 100 метр еселік өлшемде хабарланады.

Қолданыстағы есеп шкаласына енгізілмейтін кез келген бақылаудағы өлшем шамасы шкаланың келесі ең төменгі бөлігіне дейін азайтылып дөңгеленеді.

138. ҰҚЖ көру мүмкіндігінің қашықтығын бағалаудың төменгі шегі 50 метр, ал жоғары шегі 2000 метр болып есептеледі. Осы шектердің төмен немесе жоғары көру мүмкіндігінде METAR және SPECI ақпарларында ҰҚЖ көру мүмкіндігінің қашықтығы 50 метр төмен немесе 2000 метр жоғары деп көрсетіледі.

139. Жергілікті тұрақты ақпарларда және жергілікті арнайы ақпарларда, METAR және SPECI ақпарларында:

1) ҰҚЖ көру мүмкіндігінің қашықтығы қолданыстағы жүйені өлшеудің жоғары шегінен жоғары болған жағдайда ол жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерде ABV қысқарту, METAR мен SPECI мәліметтерде Р қысқарту түрінде көрсетіледі, бұдан кейін осы жүйемен белгіленетін ең жоғарғы мән жазылады;

2) ҰҚЖ көру мүмкіндігінің қашықтығы қолданыстағы жүйені өлшеудің төменгі шегінен төмен болған жағдайда оны жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерде BLW қысқарту, METAR мен SPECI мәліметтерде M қысқарту түрінде көрсетіледі, бұдан кейін осы жүйемен белгіленетін ең жоғарғы мәні жазылады.

140. ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығын бағалау үшін құралдық жүйелерде қолданылатын жағдайларда, олардың шығу мәліметтері ағымдағы репрезентативтік шамаларды қамтамасыз етіп отыру үшін әрбір 60 минут сайын жаңарып отырады. ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігі қашықтығының мәндерін орталандыру кезеңі:

1) жергілікті тұрақты және арнайы ақпарлар мен ӘҚҚ органдарында ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің дисплейлері үшін 1 минут;

2) METAR және SPECI ақпарлары үшін 10 минут болады. Алайда, егер бақылау алдындағы 10 минуттық кезең ішінде ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігі қышықтығының мәндерінің елеулі тұрақсыздығы орын алса, орта мәндерді анықтау кезінде тұрақсыздық кезеңінен кейін алынған мәндер ғана қолданылады.

Ең болмағанда 2 минут бойы ҰҚЖ-дағы көру мүмкіндігі қашықтығы 800, 550, 300 және 175 метрге жететін немесе асатын мәндерге кенет және тұрақты өзгеруі байқалған жағдайда елеулі тұрақсыздық орын алады.

141. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларында:

1) өлшем бірліктері көрсетіледі;

2) ҰҚЖ көру мүмкіндігінің қашықтығына бақылаулар ҰҚЖ бір учаскесі үшін жүргізілсе, осы бақылаулар деректері бақылау орнын көрсетпей-ақ енгізіледі;

3) егер ҰҚЖ көріну қашықтығын бақылау ҰҚЖ-дағы бірнеше учаскелер үшін жүргізілсе, қонуға кіру және қонуға арналған жүйе жабдығының болуына тәуелсіз, мәліметтің басында қону аймағы үшін репрезентативті өлшем, содан кейін ҰҚЖ ортасы және шеті үшін репрезентативті өлшемдер көрсетіледі және осы өлшемдер репрезентативті болып табылатын орындар белгіленеді;

4) бірнеше ҰҚЖ пайдаланған кезде әр ҰҚЖ көру мүмкіндігінің қолданыстағы мәндері енгізіледі және осы мәндер жататын жолақтар көрсетіледі.

Ескерту. 141-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

142. METAR мен SPECI ақпарларында:

1) ҰҚЖ бақылау орнын көрсетпей қону аймағы үшін репрезентативті шама;

2) қонуларды орындау үшін бірнеше ҰҚЖ, әрқайсысына бірақ төртеуден көп емес қону аймағында ҰҚЖ көру мүмкіндігі қашықтығының мәндерін енгізу және осы мәндер жататын жолақтар көрсетіледі.

143. ҰҚЖ көру мүмкіндігі қашықтығын бағалау үшін құралдық жүйелерді пайдалану кезінде METAR және SPECI ақпарларына бақылаудан кейінгі 10 минуттық кезеңде ҰҚЖ көріну қашықтығының өзгерілуі туралы ақпаратты енгізу қажет, егер 10 минут уақыт ішінде ҰҚЖ көру мүмкіндігінің қашықтығы мәндерінің өзгеруге беталысы байқалса, яғни бірінші 5 минут ішінде орта мән осы кезеңнің екінші 5 минутындағы орта мәннен 100 метрге немесе одан да артық өзгереді. ҰҚЖ көру мүмкіндігі қашықтығы арту немесе азаю жағына өзгеру беталысы байқалса, онда осы өзгерісті белгілеу үшін тиісті U немесе D қысқартулары қолданылады. 10 минуттық кезең ішінде нақты тербелу анық көрінген беталыстың болуын растамаса, ақпарларда N қысқартуы пайдаланылады. Беталыстың болуы туралы ақпарат болмаған кезде ақпарларға қысқартулар енгізілмейді.

8-параграф. Ағымдағы ауа райы

144. Әуеайлақта ағымдағы ауа райына бақылау жүргізіледі және ол туралы деректер беріледі. Ағымдағы ауа-райының мынадай құбылыстары міндетті түрде көрсетіледі: жаңбыр, сіркіреме, қар және қататын жауын-шашындар (олардың қарқындылығын қоса), мұнар, буалдыр, тұман, қататын тұман және найзағай (маңайдағы әуеайлақтардағы найзағайларды қоса).

145. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларға арналған ағымдағы ауа райы туралы ақпарат әуеайлақтағы жағдайлар үшін репрезентативті болып табылады.

146. METAR мен SPECI ақпарларына арналған ағымдағы ауа райы туралы ақпарат:

1) әуеайлақтағы жағдай үшін;

2) осы Қағидалардың 153-тармағында көрсетілген ағымдағы ауа райының құбылыстары, әуеайлақтың бақылау нүктесінен 8 километрден 16 километрге дейінгі шектегі маңай үшін репрезентативті болып табылады.

147. Ағымдағы ауа райының құбылыстарын бақылау үшін құралдық жүйелер пайдаланылатын болса, ақпараттың репрезентативтілігі тиісті тәртіппен орналасқан датчиктер арқылы қамтамасыз етіледі.

148. Жергілікті тұрақты және жергілікті арнайы ақпарларда, сондай-ақ METAR мен SPECI ақпарларында ағымдағы ауа райының бақылаудағы құбылыстарының түрі және сипаттамасы көрсетіледі және олардың қарқындылығына және әуеайлаққа жақындығына тиісінше баға беріледі.

149. Жергілікті тұрақты ақпарларда және жергілікті арнайы ақпарларда, сондай-ақ METAR мен SPECI ақпарларында тиісті жағдайда өлшемдердің қабылданған қысқартылған белгілерді пайдаланумен төменде көрсетілген ағымдағы ауа райының құбылыстарының түрлері көрсетіледі:

1) жауын-шашын:

сіркіреме (DZ), жаңбыр (RA), қар (SN), қар түйіршігі (SG), мұз қиыршығы (PL);

мұзды инелер (IC), алмаз шаңы деп аталатын қалқыма күйдегі өте ұсақ мұз қиыршықтары (осы құбылыстарға байланысты көріну 5000 м немесе одан төмен жағдайда хабарланады);

бұршақ (GR) ең ірі бұршақтардың диаметрінің өлшемі 5 мм және одан да артық болған кезде хабарланады;

ұсақ бұршақ және/немесе қар түйіршігі (GS) - ең ірі бұршақтардың диаметрі 5 миллиметрден кем болғанда хабарланады;

2) көру мүмкіндігін нашарлататын құбылыстар (гидрометеорлер):

тұман (FG) – MI (төмен), ВС (тізбектер), PR (ішінара) немесе VC (маңай) сипаттамаларымен бірге қолдану жағдайларынан басқа, көру мүмкіндігі 1000 метрден кем болғанда хабарланады;

буалдыр (BR) –1000 метр және одан артық, бірақ 5000 метр артық емес көру мүмкіндігінде хабарланады;

3) көру мүмкіндігін нашарлататын құбылыстар (литометеорлар): құм (SA), шаң (құрсаулы) (DU), мұнар (HZ), түтін (FU), жанартау күлі (VA).

Осы тармақшада көрсетілген қысқартулар, "DR" сипаттамасы (жаяу бұрқасын) мен жанартау күлін бірге қоолданған кездегі SA қоспағанда, литометеорлердің болуына байланысты көру мүмкіндігі және 5000 метр немесе одан аз көру мүмкіндігі нашарлаған кезде қолданылады.

Басқа құбылыстар – шаң/құм құйыны (РО), дауыл (SQ), құйғы тәрізді бұлттар (құйын) (FA), шаңды дауыл (DS) және құмды дауыл (SS).

Ескерту. 149-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

150. Автоматтандырылған жергілікті тұрақты ақпарларда және жергілікті арнайы ақпарларды, METAR және SPECI ақпарларында осы Қағидалардың 149-тармағының 1) тармақшасында аталған жауын-шашынның түрлерінен басқа, түрі анықталмаған жауын-шашынға қатысты UP қысқартуы пайдаланылады.

151. Жергілікті тұрақты ақпарларда және жергілікті арнайы ақпарларды, METAR және SPECI ақпарларында, қажет болған кезде, қабылданған қысқартуларды және тиісті өлшемдерді пайдалана отырып, ағымдағы ауа райы құбылыстарының төменде берілген сипаттамалары көрсетіледі:

1) найзағай (TS) – TSRA жаңбырлы найзағай, TSSN қар, TSGR бұршақ және (немесе) TSGS ұсақ бұршақ және (немесе) қар түйіршігі немесе жауын-шашындардың осы түрлерінің үйлесімдері туралы хабарлау үшін пайдаланылады. Бақылау мерзімінің алдындағы 10 минуттық кезеңде күн күркіреп немесе әуеайлақта найзағай ойнап, бірақ әуеайлақта жауын-шашын болмаған жағдайда "TS" қысқартуы қосымша белгілерсіз пайдаланылады;

2) нөсерлі жауын-шашын (SH) – SHRA нөсерлі жаңбыр, SHSN қар, SHGR бұршақ, SHGS ұсақ бұршақ және (немесе) қиыршық қар немесе жауын-шашынының осы түрлерінің үйлесімі туралы хабарлау үшін пайдаланылады. Әуеайлақ маңайынан байқалған нөсер туралы хабарлау үшін, осы Қағидалардың 153-тармағына сәйкес, жауын-шашынның түрі немесе қарқындылығын көрсетпей, VCSH қысқартуын пайдалану қажет.

3) қататын (FS) - өте суытылған су тамшылары немесе жауын-шашын; FG, DZ және RA сипаттамаларымен бірге пайдаланылады;

4) жаяу бұрқасын (BL) – желмен жер деңгейінен 2 метр (6 фут) және одан астам биіктікке көтерілетін DU, SA немесе SN туралы хабарлау үшін пайдаланылады;

5) сырма борасын (DR) – желмен жер деңгейінен 2 метр (6 фут) және одан астам биіктікке көтерілетін DU, SA немесе SN туралы хабарлау үшін пайдаланылады;

6) төмен (MI) – жер деңгейінен 2 метр (6 фут) кем;

7) тізбектер (ВС) – әуеайлақтың кей жерлерін басатын тұманның тізбегі;

8) ішінара (PR) – әуеайлақтың маңызды бөлігі тұман басады, ал қалған бөлігінде тұман болмайды.

152. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда найзағайдың орын ауыстыруы мен бағыты туралы сегіз румбы бойынша хабарланады.

153. Жергілікті тұрақты ақпарларда және жергілікті арнайы ақпарларды, METAR және SPECI ақпарларында ағымдағы ауа райының хабарланатын құбылыстарының тиісті қарқындылығын және қажет болған жағдайда әуеайлаққа жақындығын мынадай тәртіпте көрсету қажет:

Қарқындылық/ жақындық	Қысқартулары бар ашық мәтін: жергілікті тұрақты және арнайы ақпарлар	METAR, SPECI
Әлсіз	FBL	-
Орташа	MOD	(көрсеткішсіз)
Күшті	HVY	+
Маңай	VC	VC

мына сипаттамалармен бірге қолданылады:

DZ, GR, GS, PL, RA, SG, SN және UH (немесе ағымдағы ауа райының осы үлгілерімен үйлесімділікте);

DS, SS (DS және SS жағдайларында орташа немесе қатты қарқындылық көрсетіледі).

Аз қарқындылық жауын-шашын үшін ғана көрсетіледі.

Маңай (VC) – әуеайлақтың бақылау нүктесінен шамамен 8 километр және 16 километр арасында, ағымдағы ауа-райының DS, SS, FG, FC, SH, PO, BLDU, BLSA, BLSN, TS және VA сипаттамалармен бірге қолданылады.

154. Жергілікті тұрақты ақпарларда және жергілікті арнайы ақпарларды, METAR және SPECI ақпарларында әуеайлақта және оның маңайында ұшу орындауға әсер ететін ағымдағы ауа-райын толық сипаттау мақсатында осы Қағидалардың 151-тармағында келтірілген сипаттамаларды және осы Қағидалардың 153-тармағында келтірілген құбылыстардың әуеайлаққа жақындығын көрсете отырып, осы Қағидалардың 149-тармағында келтірілген ағымдағы ауа райы құбылыстарының қысқартылған бір немесе бірнеше, ең көп дегенде үш мәні пайдаланылады. Мына жалпы қағидалар қолданылады:

1) бірінші кезекте құбылыстың қарқындылығы немесе әуеайлаққа жақындығы көрсетіледі;

2) одан соң ауа-райы құбылысының тиісті сипаты және/немесе түрі көрсетіледі, мысалы, "+TSRA" немеме "VCFG";

3) ауа райы құбылыстарының әртүрлі екі түрі байқалған кезде ауа-райы құбылысына жататын қарқындылықтың немесе әуеайлаққа жақындығының индексінен кейін осы құбылыс көрсетілетін екі жеке топпен хабарландырылады.

4) бақылау кезінде жауын-шашынның әртүрлі түрлерін бір топпен хабарландыру қажет, осының барысында жауын-шашының жиынтық қарқындылығын көрсететін қарқындылықтың бір индексінен кейін жауын-шашынының басым түрі көрсетіледі, мысалы "TRASN", не болмаса "–SNRA FG", не болмаса "+SNSN BLSN", не болмаса "–SN BLSN".

155. Ауа температурасы минус 30 градус Цельсий және одан төмен болғанда тұман байқалған кезде жақын маңайда су қоймалар болмаса, онда "FZFG" емес, "FG" хабарланады

156. Жауын-шашынның қарқындылығын көзбен шола бағалау кезінде көру мүмкіндігінің мәндері мен ауа-райы құбылысының үйлесімділігі, бұлттылық пішімі мен басқа да метеорологиялық факторлар ескеріледі.

157. Атмосфералық құбылыстарды бақылау нәтижелері ауа райының журнал–күнделігіне қарқындылықтың басталу, аяқталу және өзгеру уақытын көрсете отырып көрсетіп, құбылыс түрінің таңбаларымен жазылады. Атмосфералық құбылыстардың қарқындылығы ауа райының журнал-күнделігінде құбылыс таңбасының жанына белгіленеді. Әлсіз қарқындылық кезінде құбылыс таңбасының қасына "0", қатты қарқындылық жағдайында "2" қойылады.

9-параграф. Бұлттылық және деректерді ақпар түрінде ұсыну

158. Ұшулар үшін маңызды бұлттылықты сипаттау үшін бақылаулар жүргізіледі және бұлттардың саны, түрі және төменгі шегінің биіктігі туралы мәліметтер беріледі. Аспандағы жағдайды белгілеу кезінде қиындық туса, бұлттардың санын, түрін және төменгі шегінің биіктігін бақылау орнына тігінен көру мүмкіндігі бақыланады және ол туралы деректер хабарланады. Бұлттардың төменгі шегінің биіктігі және тігінен көру мүмкіндігі туралы деректер метрлерде (футтарда) беріледі.

159. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда пайдалануға арналған бұлттылықты бақылау ҰҚЖ қолданылатын шегіне (шектеріне) репрезентативті болып табылады.

160. METAR мен SPECI ақпарларында пайдалануға арналған бұлттылықты бақылау әуеайлақ және оның маңайы үшін репрезентативті болып табылады.

161. Бұлттылықтың көлемін және бұлттардың төменгі шегінің биіктігін өлшеу үшін құралдық жүйелер пайдаланылатын жағдайларда бақылаулардың репрезентативтігін осы Қағидаларға 3-қосымшаның 9 және 10 тармақтарына сәйкес орналасқан датчиктерді қолдану есебінен қамтамасыз ету қажет.

162. Бұлттардың төменгі шегінің биіктігі әуеайлақтан асып кетуге қатысты көрсетіледі. Қонуға дәл бет алу үшін жабдықталған ҰҚЖ пайдалану кезінде оның табалдырықтан 10 метрге (33 футқа) асып кетуі әуеайлақтан асып кетуден ерекшеленетін болса, бұлттардың төменгі шегі биіктігінің өлшенген мәніне биіктіктер айырымына түзетулер жасалады.

Ашық теңізде орналасқан құрылыстардан ақпарлар ұсыну кезінде бұлттардың төменгі шегінің биіктігі теңіздің орташа деңгейіне қатысты көрсетіледі.

163. METAR және SPECI ақпарында бұлттардың төменгі шегінің биіктігі туралы мәліметтер 3000 метрге (10000 футқа) дейінгі биіктік кезінде 30 метр (100 фут) еселі өлшеммен хабарланады.

164. БТШ биіктігін және тік көрінуді метрмен өлшеу кезінде жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерде және ATIS хабарларында:

1) бұлттардың төменгі шекарасының биіктігі туралы мәлімет мыналар бойынша хабарланады:

- осы биіктікті қоса алғанда, 30 метр биіктікке дейін 5 метр еселік және 30 метр ден 3000 метрге дейін және одан жоғары диапазонда 10 метр еселік;

2) тік көріну туралы мынадай шамада хабарланады:

- осы биіктікті қоса алғанда, 30 метр биіктікке дейін 5 метр еселік;

- 30 метрден 600 метрге дейінгі диапазонда 10 метр еселік.

Ескерту. 164-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

164-1. БТШ биіктігін және тік көрінуді футпен өлшеу кезінде жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерде:

1) осы биіктікті қоса алғанда, 300 фут биіктігіне дейін 50 фут еселік, және 300 фут-дан 10000 фут-қа дейін және одан жоғары диапазонда 100 фут-қа еселенген шамаларда бұлттардың төменгі шегінің биіктігі туралы;

2) тік көріну жағдайында:

осы биіктікті қоса алғанда, 300 фут биіктігіне дейін 50 фут еселенген шамаларда;

және 300 фут-дан 2000 фут-қа дейінгі диапазонда 100 фут еселенетін шамаларда хабарлайды.

Ескерту. 164-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

165. Жергілікті тұрақты мәліметтерде, жергілікті арнайы мәліметтерде және METAR және SPECI мәліметтерінде:

1) бұлттардың көлемі "FEW" (аз 1-2 октанттар), "SCT" (шашыраңқы 3-4 октанттар), "BKN" (ақша бұлттар 5-7 октанттар) немесе "OVC" (тұтас 8 октанттар) қысқартуларды пайдалану арқылы көрсетіледі;

2) будақ - жаңбырлы және (немесе) мұнара тәрізді будақ бұлттар CB және тиісінше TCU қысқартуларды пайдалану арқылы көрсетіледі;

3) тігінен көру мүмкіндігі METAR және SPECI ақпарларында 30 метрге (100 фут) еселі шамаларда және жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерде осы Қағидалардың 164-тармағына сәйкес көрсетіледі;

4) егер ұшу үшін маңызды бұлттар болмаса және тігінен көріну шектеусіз болып табылса, ал CAVOK қысқартуы ауа райының жағдайын сипаттау үшін жарамаса, онда NSC қысқартуы (маңызды бұлттылық жоқ) пайдаланылады;

5) бұлттардың бірнеше қабаттары немесе бұлттылық ұшу үшін маңызды бұлттардың жеке алаптары түрінде бақыланса, бұлттардың төменгі шектерінің биіктігін және көлемі бұлттардың төменгі шегі биіктігінің өсу тәртібінде және мынадай өлшемдерге сәйкес көрсетіледі:

ең төменгі қабат немесе алап, санына қарамастан FEW, SCT, BKN немесе OVC тәрізді көрсетіледі;

көкжиектің 2/8 астам жабатын келесі қабат немесе алап SCT, BKN немесе OVC тәрізді көрсетіледі;

көкжиектің 4/8 астам жабатын келесі жоғарылау қабат немесе алап BKN немесе OVC тәрізді көрсетіледі;

будақ-жаңбырлы және (немесе) мұнара тәрізді будақ бұлттар, олар бақыланғанда, бірақ жоғарыда аталған ақпаратта көрсетілмеген;

6) бұлттардың төменгі шегі сейілген, сөгілген немесе тез өзгерген жағдайда,мәліметтерде бұлттардың немесе оның бөліктерінің төменгі шегінің ең аз биіктігі көрсетіледі;

7) бұлттардың жеке қабаты (алабы) төменгі жалпы шегі бар будақты-жаңбырлы және (немесе) мұнара тәрізді будақ бұлттардан құралса, бұлттардың түрлері мәліметтерде будақты-жаңбырлы бұлт ретінде көрсетіледі.

Мұнара тәрізді будақ бұлттар тігінен созылыңқы үлкен күшті будақ бұлттардың болуын куәландырады.

Ескерту. 165-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

166. Есептеу шәкісіне салынбайтын, осы Қағидалардың 163, 164 – тармақтарында және 165-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген бақылаудағы кез келген шама шәкімінің келесі ең төмен мәніне дейін азайтылып дөңгелектенеді.

167. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда:

1) бұлттардың төменгі шегінің биіктігі және тігінен көру мүмкіндігі туралы деректерді ұсыну үшін пайдаланылатын өлшем бірліктері көрсетіледі;

2) бірнеше ҰҚЖ пайдаланылған және осы ҰҚЖ бұлттардың төменгі шектеріне бақылаулар аспаптар арқылы жүргізілген жағдайда, мәліметтерде әр ҰҚЖ үшін бұлттардың төменгі шектерінің қолданыстағы мәндері жазылады және олар жататын ҰҚЖ көрсетіледі.

168. Автоматтандырылған жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда, METAR мен SPECI ақпарларында:

1) бұлттардың түрін автоматтандырылған бақылау жүйесі арқылы бақылауға мүмкіндік болмаған жағдайда бұлттылықтың әр тобына бұлттар туралы мәліметтерді "///" белгімен ауыстырылады;

2) автоматтандырылған бақылау жүйесі бұлттарды анықтамаған жағдайда, NCD (бұлттар анықталмады) қысқарту пайдаланылады;

3) будақ-жаңбырлы және мұнара тәрізді будақ бұлттарды автоматтандырылған бақылау жүйесі анықтаған кезде БТШБ және бұлттардың көлемін анықтауға мүмкіндік болмаса, БТШБ және көлемі туралы мәліметтер "///" белгісімен ауыстырылады;

4) аспан жабық және тігінен көру мүмкіндігінің мәнін автоматтық бақылау жүйесінің көмегімен анықтау мүмкін болмаған жағдайларда, жүйенің/датчиктің уақытша істен шығуы салдарынан тігінен көру мүмкіндігі туралы мәліметті "///" белгісімен ауыстыру қажет.

Ескерту. 168-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

169. Жіктелмейтін және уақытша әуеайлақтар мен қону алаңдарында негізгі және қосымша БТШБ датчиктері істен шыққан және аспаптық құралдары болмаған жағдайда, бұлттылықтың қабатында елеулі сөгілулер бар болса және оның биіктігі өлшенбейтін жағдайда, БТШБ әуе кемелері экипаждарының деректері бойынша немесе бұлттылықтың пішіні және түрі бойынша көзбен қарап бағаланады.

Бұл ретте БТШБ көзбен қарап бағалауды, бақылаушы биіктігі әуеайлақтың деңгейіне қатысты белгілі болатын табиғи және/немесе жасанды бағдарлардың биіктігімен салыстыру арқылы жүргізеді.

Ескерту. 169-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

170. METAR мен SPECI ақпарларында бұлттылықтың төменгі шегінің биіктігі туралы (немесе тігінен көру мүмкіндігі) ақпарат 200 метр және одан кем мәнде болғанда, төмендегі қосымша ақпарат тобында (RMK) нақтыланады. Бұл ретте QBB қысқарту пайдаланылады және бұлттардың төменгі шегінің өлшенген биіктігі метрмен көрсетіледі (бұлттардың төменгі шегінің биіктігі - 140 метр, бұл QBB 140 ретінде кодталады, 80 метр бұлттылық биіктілігі QBВ 080 кодымен жазылады.

10-параграф. Ауа температурасы және шық нүктесінің температурасы

171. Жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтер және METAR мен SPECI мәліметтері үшін арналған ауа температурасын және шық нүктесінің температурасын бақылау ҰҚЖ барлық кешені үшін репрезентативті болып табылады.

172. Ауа температурасы және шық нүктесінің температурасы Цельсий (бұдан әрі - ⁰С) градусымен хабарланады.

173. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда және METAR немесе SPECI ақпарларында ауа температурасы және шық нүктесінің температурасы туралы мәліметтер ⁰С толық градустарына еселі өлшемдерде хабарланады. Деректерді хабарландыру үшін пайдаланылатын шәкілге енгізілмейтін кез келген бақылаудағы мән ⁰С жақын градусына дейін дөңгеленеді, осының барысында 0,5 градус бақылаудағы мәндер ⁰С жақын градусына дейін жоғары дөңгеленеді.

174. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларда және METAR немесе SPECI ақпарларында температура 0 градус ⁰С төмен көрсетіледі.

METAR немесе SPECI ақпарларында ауа температурасы мен шық нүктесінің температурасы "/" белгісімен бөлінген екі цифрмен көрсетіледі. ⁰С төмен температуралардың алдында "М" (минус) индексі тұрады.

175. Ауа температурасының және шық нүктесі температурасы градусының дөңгеленген толық өлшемдеріне минус 9-дан плюс 9-ға дейінгі диапазонның алдында "0" қойылады.

176. Қысқартулармен ашық мәтінді хабарландыру үшін мәліметтерде ауа температурасын "Т" символымен, шық нүктесінің температурасын "ТР" символымен белгілеу қажет. 0 градус ⁰С болғанда төмен температураны көрсету барысында температура мәнінің алдында "МS" символы қойылады.

11-параграф. Атмосфералық қысым

177. Атмосфералық қысым өлшенеді, ал QNH және QFE шама өлшемдері есептелініп, гПа өлшемінде хабарланады (беріледі).

178. Қонуға дәл кіру үшін жабдықталмаған, табалдырықтары әуеайлақтан 2 метр (7 фут) төмен немесе жоғары орналасқан ҰҚЖ, сондай-ақ қонуға нақты бет алу үшін жабдықталған ҰҚЖ QFE өлшемдер табалдырықтың тиісті арттыруына қатысты есептеледі.

179. Барометр ҰҚЖ табалдырығынан 2 метр деңгейден жоғары немесе төмен орнатылған жағдайда, өлшенген мәнге биіктіктердің айырмашылығына түзету енгізіледі. Барометр (сынап бағанасының "нөлі") мен ҰҚЖ тиісті табалдырығы арасындағы биіктіктердің айырмашылығы туралы деректер ескеріледі.

Ескерту. 179-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

180. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларға және METAR немесе SPECI ақпарларына енгізілетін QNH мен QFE деректері гПа он бөлігімен есептеледі және мәліметтерде толық гПа еселі өлшемдерде төрт цифрды пайдаланумен хабарландырылады. Деректерді хабарландыру үшін пайдаланатын шәкілге енгізілмеген кез келген бақыланатын мән жақын толық гПа дейін дөңгеленеді.

181. Атмосфералық қысымды өлшеу үшін автоматты жабдық, QNH дисплейлері пайдаланылатын жағдайларда және егер, осы Қағидалардың 182-тармағының 1) тармақшасына сәйкес қажет болса, барометрмен байланысты QFE дисплейлері ӘМҚ-ға тиісті ӘҚҚ органдарының тиісті дисплейлерімен қатар орнатылады. QFE (QNH ) бейнеленетін мәндері осы Қағидалардың 182-тармағының 2) тармақшасына сәйкес бірнеше ҰҚЖ-ға тиесілі болса, дисплейлер QFE (QNH ) бейнеленетін мәндері тиесілі ҰҚЖ-ны көрсете отырып, анық таңбаланады.

182. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларға:

1) QNH және QFE туралы ақпарат пен олардың өлшем бірліктері;

2) QFE мәндері бірнеше ҰҚЖ қажет болса, осы мәндер қатысты болатын ҰҚЖ-ны көрсете отырып, әрбір ҰҚЖ үшін талап етілетін QFE мәні енгізіледі.

183. METAR мен SPECI ақпарларына гПа түріндегі QNH мәндері енгізіледі, ал QFE мәндері (с.б.мм және гПа) қосымша ақпараттың тобына (RMK) енгізіледі.

183. METAR мен SPECI ақпарларына тек гПа түріндегі QNH мәндері енгізіледі, ал QFE мәндері (с.б.мм және гПа) қосымша ақпараттың тобына (RMK) енгізіледі.

12-параграф. Қосымша ақпарат

184. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларға, METAR немесе SPECI ақпарларына ең көп дегенде үш топты пайдалана отырып, мынадай ақпарат (ауа райының жақында болған құбылыстары, яғни соңғы шығарылған тұрақты мәліметтен кейінгі кезеңде немесе өткен сағатта, бірақ бақылау сәттегі емес, осы кезеңдердің қысқасына тәуелді, әуеайлақта бақыланған ауа райының құбылыстары туралы) енгізіледі:

1) мұзданатын жауын-шашын (REFZDZ, REFZRA);

2) орташа немесе қатты жауын-шашын, оның ішінде нөсер (REDZ, RERA, RESN; RESG, REPL, RESHRA; RESHSN, RESHGR; RESHGS);

3) сырғыма бұрқасын (REBLSN);

4) шаңды дауыл, құмды дауыл (REDS, RESS);

5) найзағай (RETS, RETSRA, RETSSN, RETSGR, RETSGS);

6) құйғыш тәрізді бұлт (торнадо немесе құйын) (REFC);

7) жанартау күлі (REVA);

Жоғарыда аталған құбылыстар кезінде ауа райы жақындағы ерекше құбылыстарының қарқындылығы көрсетілмейді.

185. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларға қосымша ақпарат ретінде төменде аталған ерекше метеорологиялық жағдайлар немесе олардың жиынтығы туралы ақпарат енгізіледі:

1) будақты-жаңбырлы бұлттар (CB);

2) найзағай (TS);

3) орташа немесе қатты турбуленттілік (МOD TURB, SEV TURB);

4) желдің ауысуы (WS);

5) бұршақ (GR);

6) қатты дауылдың желісі (SEV SQL);

7) орташа немесе қатты мұздану (MOD ICE, SEV ICE);

8) қататын жауын-шашын (FZDZ, FZRA);

9) күшті тау толқындары (SEV MTW);

10) шаңды дауыл немесе құмды дауыл (DS, SS);

11) жаяу бұрқасын (BLSN);

12) құйғыш тәрізді бұлт (торнадо немесе құйын) (FC).

Мүлдем мүмкін емес жерлерде жағдайлардың орнын көрсету қажет. Ол үшін қысқартуларымен қоса ашық мәтінді қолдана отырып, қосымша ақпаратты қажет кезде қосу керек.

Қонуға кіру және ұшып көтерілу аймақтарындағы ерекше метеорологиялық жағдайлар туралы ақпаратты жерден анықтау мүмкін болмаған кезде, қосымша ақпарат ретінде (100 километр радиуста найзағай ошақтарының болуы туралы және басқа да) МРЛ деректерін немесе биіктікке көтерілу немесе қонуға кіру сатысында әуе кемелерінің бортынан бақылау деректерін алады.

186. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларға, METAR немесе SPECI ақпарларына жергілікті жағдайлармен расталғандай желдің ауысуы туралы ақпаратты енгізу қажет, қажет болған жағдайда осы ақпарат қабылданған қысқартулармен ашық мәтінмен көрсетіледі.

187. Жергілікті тұрақты және арнайы ақпарларға, METAR немесе SPECI ақпарларына қосымша ретінде тікұшақтардың ұшуын қамтамасыз ету мақсатында ашық теңізде құрылыстарда орнатылған авиациялық метеорологиялық станцияларынан теңіз бетінің температурасы және жағдайы туралы ақпараттар енгізіледі.

Ескерту. 187-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 13.10.2021 № 538 (04.11.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13-параграф. Метеорологиялық радиолокаторлардың көмегімен автоматтандырылған бақылау

188. Метеорологиялық радиолокаторлармен (МРЛ) жабдықталған әуеайлақтарда бұлттардың құралуына, найзағай ошақтарының, жауын-шашын аймақтарының кеңістікте таратылуына және олардың ауысуы мен дамуына бақылау жүргізіледі.

189. Автоматтандырылған радиолокациялық жүйесінің бақылау жүргізу кезеңділігі метеорологиялық және синоптикалық жағдайлармен анықталады.

МРЛ-дың таралу радиусында найзағай қаупі бар будақты-нөсерлі және (немесе) нөсерлі жауын-шашынды, бұршақты, дауылды бұлттардың ошақтары анықталған кезде бақылау 10 минуттан 30 минутқа дейінгі аралықта жүргізіледі және автоматтандырылған радиолокациялық жүйелердің мүмкіндіктерімен анықталады.

190. МРЛ-мен бақылау нәтижелері қашықтықтан өңделеді және кезекші синоптик пен ӘҚҚ диспетчерінің жұмыс орындарында орнатылған арнайы дисплейлерде радиолокациялық метеорологиялық деректер түрінде бейнеленеді.

Сондай-ақ өңделген радиолокациялық ақпарат электронды түрде ӘҚҰ органының автоматтандырылған жұмыс орындарына берілуі мүмкін.

Егер МРЛ ақпараты ӘҚҰ органдарына тікелей сөйлеу арналарымен немесе телефонмен ауызша түрде берілетін болса, онда бұлттылық және найзағай ошақтары аймақтарының орналасу орындары әуеайлақтың бақылау нүктесіне қатысты көрсетіледі.

191. Әуеайлақтан 100 километр радиуста ошақтар пайда болған кезде олардың орналасуы туралы ақпарат ATIS хабарламаларына енгізіледі. Аталған ақпаратқа мынадай мәліметтер енгізіледі:

1) ошақтың сипаттамасы;

2) әуеайлақтың бақылау нүктесіне қатысты ошақ орталығының орналасу жері (азимут және қашықтық);

3) сегіз румбадағы бағыт және ошақтың ауысу жылдамдығы (с/км).

192. Найзағай ошақтарының орналасқан орны туралы ақпарат сағат тілі бойынша азимуттар туралы және ошақ шекарасы немесе ошақ аймағының бойымен таңдалған нүктелер бойынша арақашықтық туралы деректерді көрсете отырып беріледі.

193. МРЛ-мен жабдықталған әуеайлақтарда метеорологиялық радиолокациялық ақпарат алу үшін басқа метеорологиялық органдар пайдаланатын, әуеайлақтан 50 километр радиуста орналасқан, МРЛ ақпараты пайдаланылады.

194. Әуеайлақта найзағай пеленгаторы болған жағдайда оның деректері найзағай ошақтарының орналасқан орнын нақтылау үшін пайдаланылады.

195. Автоматтандырылған қабылдау және өңдеу жүйесі арқылы алынған радиолокациялық мәліметтерді пайдалану жөніндегі арнайы нұсқаулықтарда және басшылықтарда анықталады.

14-параграф. Метеорологиялық бақылау жүргізудің автоматтандырылған жүйелері

196. Бақылау жүргізудің автоматтандырылған жүйелері ұсынатын жергілікті тұрақты және арнайы ақпарлар, METAR және SPECI ақпарлары (ағымдағы ауа-райы құбылыстары мен бұлттылық мөлшерін бақылауды қоса алғанда) адамның араласуынсыз беріледі.

197. Автоматты бақылау жүргізу жүйелерінен (адамның араласуынсыз) алынатын METAR немесе SPECI ақпарлары әуеайлақ жұмыс істемейтін кезеңде, сондай-ақ пайдаланушымен келісім бойынша метеорологиялық орган белгілегендей, әуеайлақтың жұмыс уақытында қолданылады.

198. Автоматты бақылау жүйелерінен (адамның араласуынсыз) алынатын жергілікті тұрақты және арнайы ақпарлар, METAR және SPECI ақпарлары пайдаланушымен келісім бойынша метеорологиялық орган белгілегендей, әуеайлақ жұмыс істейтін кезеңде қолданылады.

199. Автоматты бақылау жүйелерінен алынатын жергілікті тұрақты және арнайы ақпарлар, METAR және SPECI ақпарлары "AUTO" сөзімен белгіленеді.

199-1. Егер төменде аталғандардың қандай да бір метеорологиялық элементі: жерге жақын желдің бағыты және/немесе жылдамдығы, көріну ҰҚЖ-дағы көріну қашықтығы, бұлттардың төменгі шегінің саны және/немесе биіктігі немесе тік көріну, ауа температурасы және шық нүктесі, қысым мәні QNH, - METAR және SPECI мәліметінде уақытша жоқ немесе оның мәні уақытша дұрыс емес деп саналса, ол мәтіндік хабарламадағы қысқартудың әрбір белгісі үшін "/" белгісімен ауыстырылады.

Ескерту. 14-параграф 199-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4-тарау. Әуе кемелерінің борттарынан бақылау және жеткізу

1-параграф. Әуе кемелерінің борттарынан бақылауды ұйымдастыру

200. Әуе кемелерінің борттарынан жүргізілетін метеорологиялық бақылау дағдылы жердегі бақылаумен толық жабдықталмаған аудандардың жағдайлары туралы ақпаратты алу үшін және орташа және қатты турбуленттік, орташа және қатты мұздану, желдің ауысуы және әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігіне жағымсыз ықпал ете алатын басқа құбылыстар туралы ақпаратты алу үшін пайдаланылады.

201. ӘМО немесе МБО әуе кемелерінің борттарынан бақылау деректері (басқа көздерден алынатын ақпарат кешенінде) бойынша метеорологиялық жағдайлардың өзгеруін бақылауды және ұшу бағдары және аудандары бойынша болжамдарға және ескертулерге түзетулер жасауды қамтамасыз етеді.

202. Әуе кемелерінің борттарынан бақылау:

1) биіктікке көтерілу және бағдар бойынша ұшу сатыларында борттан тұрақты бақылауды;

2) ұшудың кез келген сатысында борттан арнайы және басқа да тұрақты емес бақылауды қамтиды.

203 Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде AIKEP беріліміне арналған міндетті жеткізу нүктелері жоқ, сондықтан әуе кемелерінің экипаждары әуе кемелерінің борттарынан тұрақты бақылау жүргізуден босатылады.

Арнайы және басқа да тұрақсыз бақылаулардың деректері барлық әуе кемелерінің борттарынан сөйлеу байланысының құралдарын пайдалана отырып:

1) ұшу уақытында бақылау жүргізу сәтінде немесе оларды жүргізіп болғаннан кейін мүмкіндігіне қарай;

2) биіктікке көтерілу кезінде – қауіпсіз биікке жеткеннен кейін;

3) қонуға кірген кезде – қонғаннан кейін беріледі.

2-параграф. Әуе кемелерінің борттарынан арнайы және басқа да тұрақсыз бақылау

204. Арнайы бақылау мынадай жағдайларда әуе кемелерінің борттарынан жүргізіледі:

1) орташа және қатты турбуленттік;

2) орташа және қатты мұздану;

3) қатты тау толқыны;

4) жасырын, бүркелген ақ жауынды немесе дауыл желісі бойынша бұршақсыз найзағай;

5) жасырын, бүркелген ақ жауынды немесе дауыл желісі бойынша бұршақты найзағай;

6) қатты шаңды немесе қатты құмды дауыл;

7) жанартау күлінің бұлты;

8) ҰҚЖ-дағы тежеудің нақты тиімділігі бұрын хабарланғаннан ақпардан нашар болған кезде.

Ескерту. 204-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 13.10.2021 № 538 (04.11.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

204-1. AIREP SPECIAL әуе кемелерінің бортынан бақылау деректері "ауа – жер" деректер беру желісі бойынша беріледі. "Ауа – жер" деректерін беру желісі қамтамасыз етілмеген немесе оны қолдану мақсатқа сай болмаған жағдайларда, ұшу кезінде әуе кемелерінің бортынан арнайы және басқа да тұрақты емес бақылаулардың деректері сөйлеу байланысы құралдарының көмегімен хабарланады.

Ескерту. 2-параграф 204-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

205. Әуе кемесінің командирі диспетчерге биіктікке көтерілу немесе қонуға кіру аймақтарында хабарлайтын метеорологиялық жағдайларға мыналар жатады:

1) турбуленттіліктің болуы;

2) мұзданудың болуы;

3) желдің ауысуы.

206. Осы Қағидалардың 204-тармағында көрсетілген көрсетілмеген, әуе кемесі командирінің пікірі бойынша ұшу қауіпсіздігіне әсер ететін немесе басқа әуе кемелерінің ұшу тиімділігіне елеулі ықпалын тигізетін өзге де метеорологиялық жағдайлар болған кезде, әуе кемесінің командирі бұл туралы қысқа мерзімде тиісті ӘҚҚ органына хабарлайды.

207. Мұзданудың, турбуленттіліктің және желдің ығысуының болуын әуе кемелерінің борттарынан алынған бақылау деректері растайды, өйткені бұл құбылыстар жерден бақыланбайды.

208. желдің жылжуы туралы хабарлама (жеткізу) болған жағдайда:

1) әуе кемесінің үлгісі хабарлануға тиіс;

2) егер желдің болжанған жылжуы байқалмаса, ұшқыштар қысқа мерзімде тиісті ӘҚҰ органдарына ескертуі керек.

209. Әуеайлақтың метеорологиялық органы биіктікке көтерілу немесе қонуға бет алу аймақтарындағы шын мәнісінде жоқ желдің жылжуы туралы ескертуді немесе ақпарды шығарған кезде әуе кемесінің командирі ол туралы тез арада әуе қозғалысын басқару диспетчеріне хабарлайды.

210. Әуе кемелерінің бортынан арнайы бақылау жүргізу, сондай-ақ, ӘМО сұранысы бойынша жүргізіледі.

211. Сөйлеу байланысын пайдалану кезінде ӘК экипажы беретін борттан арнайы хабарламалар ("төмен" байланыс желісі бойынша) airep SPECIAL бортынан "төмен" байланыс желісі бойынша арнайы хабарлама үлгісі мен сипаттамасының мынадай элементтерінен тұрады":

1) AIREP SPEСIAL хабарлама түрінің көрсеткіші

2) 1-бөлім (орналасқан жері туралы ақпарат)

әуе кемесінің тану индексі;

Орналасқан жері немесе ендік және бойлық;

Уақыт; эшелон немесе эшелондардың диапазоны;

3) 3-бөлім (метеорологиялық ақпарат);

Борттан арнайы хабарлама беруді талап ететін шарттар осы Қағидалардың 204-тармағында санамаланған тізбеден таңдап алынады.

"Төмен" байланыс желісі бойынша ӘКЭ беретін AIREP SPECIAL бортынан арнайы хабарламаның үлгісі мен сипаттамасы "Әуе кемелерінің бортынан арнайы бақылаулар" әдістемелік материалында ұсынылған.

Ескерту. 211-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-параграф. Әуе кемелерінің борттарынан алынған хабарламаларды (жеткізулерді) алмасу

212 Ұшу кезінде әуе кемелері сөйлеу байланысының құралдарын пайдалана отырып берген арнайы жеткізулер ӘМО/МБО беріледі.

213. Сөйлеу байланысының құралдарын пайдалана отырып, борттан алынған арнайы жеткізулерді МБО кідіртпей дүниежүзілік аймақтық болжау орталықтарына және авиациялық бекітілген қызмет шеңберінде деректерді таратудың спутниктік жүйесін пайдалануға және Интернетті пайдалануға негізделген қызметтерді пайдалануға арналған өңірлік авиациялық келісімге сәйкес тағайындалған орталықтарға жібереді.

214. МБО жанартау күлінің бұлты туралы борттан алынған жеткізулерді дереу, тиісінше, жанартау күлі бойынша кеңес беру орталығына (VAAC) жібереді.

215. Сөйлеу байланысын қолдану кезінде орналасу жері ӘҚҰ органдарына жеткізулер беру пунктін көрсету жолымен беру жағдайларын қоспағанда, бортпен хабар алмасу олар қабылданған түрде жүзеге асырылады және ӘМО/МБО бұл деректерді тиісті ендікке және бойлыққа ауыстырады.

216. МБО борттан арнайы жеткізу қабылдаған, бірақ, синоптиктің пікірі бойынша, осы жеткізуге себеп болған құбылыс тұрақты болмайды, сондықтан SIGMET хабарламасын шығару талап етілмейді деп есептеген жағдайда борттан алынған бұл арнайы жеткізу осы Қағидалардың 320-тармағында сөз болған SIGMET хабарламасын тарату қағидаларына сәйкес таратылады.

216-1. ӘҚҚ органдары алған борттан арнайы хабарламалар тиісті МБО ("жоғары" байланыс желісі бойынша) тиісті дәйектілікпен және белгіленген форматта оларды метеорологиялық және басқа ЭЕМ-да пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін ретрансляцияланады.

Осы Қағидалардың 204-тармағында аталған шарттар тиісінше белгіленеді: SEV TURB; SEV ICE; SEV MTW; TS GR; TS; HVY SS; HVY DS; VA CLD; VA; MOD TURB; MOD ICE.

"ARS" көрсеткішінің бортынан арнайы хабарламалар туралы хабарламалар үшін қолдану аса маңызды болып табылады.

AIREP SPECIAL бортынан арнайы хабарламалар туралы "жоғары" байланыс желісі бойынша МБО шығаратын ARS хабарламаларының үлгісі мен сипаттамасы осы Қағидаларға 3-1-қосымшада қамтылған.

Ескерту. 3-параграф 216-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

216-2. AIREP SPECIAL бортынан арнайы хабарламалар туралы ARS хабарламаларын олар шығарылғаннан кейін 60 минут ішінде "жоғары" байланыс желісі бойынша беру керек.

Ескерту. 3-параграф 216-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

217. Әуе кемесінің бортынан алынған арнайы жеткізуді ӘҚҚ органының диспетчерінің басқа әуе кемелерінің бортына беруі МБО-ның осы жеткізу негізінде жасаған SIGMET және (немесе) AIRMET ақпараты шыққаннан кейін тоқтатылады.

218. Осы Қағиданың 204-тармағында көрсетілген құбылыстар туралы AIREP SPECIAL әуе кемелерінің бортынан арнайы хабарламалар туралы ARS хабарламалары және ӘҚҚ органдары әуе кемелеріне жіберетін SIGMET және AIRMET ақпараты әуе кемесінің ұшу бағыты бойынша осы сәтте әуе кемесінің орналасқан жерінен ұшу уақытының 2 сағаты шегінде бағыттың бір бөлігін қамтиды.

Ескерту. 218-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4-параграф. Әуе кемелерінің борттарынан алынған бақылау деректерін тіркеу

219. Әуеайлақ метеорологиялық органы ӘҚҚ органы арқылы әуе кемелерінің борттарынан алған хабарламаларды арнайы журналға тіркейді.

220. Жанартау күлінің бұлтын борттан арнайы бақылау борттан вулкандық қызмет туралы хабарлардың арнайы нысаны бойынша тіркеледі. Алынған хабарламалар ӘМО пікірі бойынша жанартау күлінің бұлттары әсер етуі мүмкін бағыттар бойынша ұшуға арналған ұшу құжаттамасына енгізіледі.

Ескерту. 220-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

220-1. Атқылау, вулкандық атқылау немесе вулкандық күл бұлты алдындағы вулкандық әрекетті борттан арнайы бақылау деректері ұшудан кейін ұсыну талап етілетін және борттан вулкандық әрекет туралы хабар берудің арнайы нысаны (VAR моделі) бойынша тіркелетін борттан жеткізудің жалғыз түрі болып табылады. Нысанның данасы pans-АТМ, Doc 4444 құжатының 1-қосымшасында келтіріледі. Ол жанартау күлінің бұлттары пайда болуы мүмкін бағыттар бойынша ұшуды орындайтын ұшу экипаждарына ұсынылатын ұшу құжаттамасына енгізіледі.

Ескерту. 4-параграф 220-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

221. Әуе кемесі әуеайлаққа келісімен жанартау күлінің бұлты туралы хабардың толтырылған нысанын пайдаланушы немесе ұшу экипажының мүшесі әуеайлақтың метеорологиялық органына береді.

Әуеайлақ метеорологиялық органы жанартау қызметі туралы хабарламаның толтырылған нысанын алғаннан кейін ол жанартау қызметі белгіленген ұшу ақпараты ауданында метеорологиялық бақылауды қамтамасыз етуге жауапты МБО-ға дереу берілуі тиіс.

Ескерту. 221-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

222. Жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтерде және ATIS хабарламаларында желдің жылжуы туралы әуе кемелерінің бортынан алынған ақпарат 30 минут бойы, мұздану және турбуленттілік туралы ақпарат 2 сағат бойы сақталады, сосын олардың болуы туралы жаңа ақпарат болмаған кезде автоматты түрде жойылады.

Ескерту. 222-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

5-тарау. Ауа райының авиациялық болжамдары

1-параграф. Әуеайлақ бойынша болжамдар

223. Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз ету үшін метеорологиялық органдар әуеайлақ бойынша болжамдарды TAF кодтық нысанда шығарады.

Ескерту. 223-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

224. Әуеайлақ бойынша болжамды уәкілетті метеорологиялық орган тағайындаған әуеайлақтың метеорологиялық органы жасайды.

225. Әуеайлақ бойынша болжам белгіленген уақытта, болжам қолданылатын кезеңнің басталуына 1 сағат қалғанда шығарылады және белгіленген уақыт кезеңінің ішінде әуеайлақ ауданында күтілетін метеорологиялық жағдайлар туралы қысқа хабарламадан тұрады.

226. Әуеайлақтық метеорологиялық органның жаңа болжамды шығаруы, сол орын үшін және сол уақыт кезеңі үшін бұрын шығарылған бір үлгілі болжам автоматты түрде жойылатындығын білдіреді.

227. Әуеайлақ бойынша болжамдар және оларға түзетулер TAF болжамдары түрінде шығарылады және көрсетілген тәртіппен мынадай ақпаратты қамтиды:

1) болжам түрінің идентификаторы;

2) орналасу жерінің көрсеткіші;

3) болжамды шығару уақыты;

4) жоқ болжамның идентификаторы, қолданатын жағдайда;

5) болжамның әрекет ету күні және кезеңі;

6) жойылған болжамның идентификаторы, қолданатын жағдайда;

7) жерге жақын жел;

8) көріну;

9) ауа райы құбылысы;

10) бұлттылық;

11) TAF болжамының әрекет етуі кезеңінде күтілетін ауаның ең жоғарғы және төменгі температуралары және осы шамаларға жетудің тиісті уақыты (болжамдарда 24 сағатқа көрсетіледі);

12) әрекет ету кезеңі ішінде осы элементтердің бірі немесе бірнешеуінің ауа температурасы және күтілетін маңызды өзгерістері.

Ескертпе: TAF-та көрсетілетін көріну егер әуеайлақта осы Қағидалардың 121-тармағының талаптары орындалса кезде болжанатын басымды көрінуге сәйкес келеді. Қалған жағдайларда TAF-та көрсетілетін көріну болжанатын ең төменгі көрінуге сәйкес келеді.

Ескерту. 227-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

228. Әуеайлақ бойынша Дүниежүзілік метеорологиялық ұйым ұсынған TAF код нысанында шығарылады.

229. TAF болжамдары және оған түзетулер белгіленген мекенжайларға:

ОРМЕТ деректердің халықаралық және өңірлік банктері;

Қазақстан Республикасының АМО;

AFS аясында Интернетті пайдалануға негізделген орталықтарға жіберіледі.

230. TAF болжамдарын жасайтын АМО болжамдарға үнемі бақылау жүргізеді және қажет болғанша оларға тиісті түзетулерді дереу енгізеді. Болжамдар мәтіндерінің көлемі және оларды көрсетілген өзгерістер минимумға жеткізіледі.

231. Үнемі жаңартылмайтын TAF болжамдары жойылады.

232. TAF шығару кезінде АМО әуеайлақта кез келген уақытта бірден артық емес қолданыстағы TAF болжамының бар болуын қамтамасыз етеді.

233. TAF әуеайлағы бойынша тұрақты болжамдарының әрекет ету кезеңі кемінде 6 сағатты құрайды және 30 сағаттан аспайды, осы кезең пайдаланушымен жасалған келісімге сәйкес белгіленеді. 12 сағаттан кем кезеңімен TAF тұрақты болжамдары әр 3 сағат сайын, ал 12 ден 30 сағатқа дейінгі әрекет ету кезеңімен әр 6 сағат сайын шығарылады.

АМС әуеайлақтары бойынша ауа райының болжамдарының ұзақтығы синоптикалық бөлігінсіз 6 сағатты құрайды.

234. Болжамдар әрекетінің басталуының стандартты уақыт Дүниежүзілік үйлестірілген уақыт (UTC) бойынша 00.00 сағаттан бастап белгіленеді.

235. Тәулік бойы жұмыс істемейтін әуежайларда, бірінші болжамның кезеңінің басталуы стандартынан ауытқуы мүмкін, ал шығарылу алды әрекеттің басталуына дейін кемінде 1 сағатты құрайды.

236. Әуеайлақ бойынша ауа райының болжамы TAF, оларға түзетулер TAF AMD деп белгіленеді, ал синтаксистік қатемен түзетілген болжам TAF COR. TAF AMD әрекет етудің басталу уақыты жақын алдағы тұрған бір сағатқа дейін дөңгелектенеді.

237. Таулы әуеайлақтар бойынша ауа райының болжамдарына 2000 метр биіктікте және одан кем әуеайлақ деңгейінде орта қабаттың бұлттылығы пайда болу күтілсе, барлық жағдайларда бұл туралы деректер енгізіледі.

CAVOK термины таулы әуеайлақтар бойынша ауа райының болжамдарында қолданылмайды.

238. Синоптиктік бөліммен метеорологиялық органдар жоқ әуеайлақтарды метеорологиялық орган мен ақпарат пайдаланушыларының арасында келісім бойынша жақында орналасқан синоптиктік бөліммен метеорологиялық орган аудан (алаң) бойынша ауа райының болжамдарымен қамтамасыз етеді.

Тек АМҚ ғана бар әуеайлақтарда метеорологиялық қамтамасыз етуді ұсыну тәртібі АМҚ және тағайындалған АМО әуеайлақтарында ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету бойынша нұсқаулықтарда көрсетіледі.

239. Әуеайлақтар бойынша нақты ауа райы туралы ақпарат болмаған жағдайда болжам шамамен жасалады. Ауа-райы мәліметі алынғаннан кейін шамамен жасалған болжам нақтыланады және тұрақты болжам жасалады.

Шамамен жасалған болжам әуеайлақтық метеорологиялық органның ұшу құжаттамасында көрсетіледі.

2-параграф. TAF болжамдарындағы метеорологиялық элементтер туралы ақпаратты қосу

240. Жерүсті желі. Жерүсті желі болжамында желдің басым бағыты көрсетіледі. Жерүсті желі басым бағытын оның күтілетін өзгеру салдары болжау мүмкін болмаған жағдайда, мысалы әлсіз жел жағдайында (1,5 м/с (3 уз) аз) немесе найзағай кезінде, желдің болжанатын бағыты "VRB" қысқартуының көмегімен құбылмалы болып көрсетіледі. Егер жел 0,5 м/с (1уз) кем болжанса, онда жел жылдамдығы болжамында желсіз көрсетіледі. Егер желдің болжанатын барынша жылдамдығы желдің болжанған орташа жылдамдығынан 5 м/с (10 уз) немесе одан астамға артса, болжамда желдің барынша жылдамдығы көрсетіледі. Егер желдің болжанған жылдамдығы 50 м/с (100 уз) немесе одан астамды құраса, ол 49 м/с (99 уз) артқан ретінде көрсетіледі.

241. Көріну. Болжамға сәйкес көріну 800м кемді құраған жағдайда, оны 50 м ұлғайтылған өлшемде көрсету керек; егер көріну 800м немесе одан көпті, бірақ 5 ш. кемді құраса – 100 м ұлғайтылған өлшемде; 5 ш. көрінуде немесе одан астам, бірақ 10ш аз болса – 1ш ұлғайтылған өлшемде; 10 ш немесе одан көп көріну кезінде САVОК жағдайы болжанған жағдайды қоспай оны 10 ш ретінде көрсету керек. Басымды көрінуді болжау керек. Әртүрлі бағыт бойынша көрінудің өзгеруі болжанған жағдайда және басымды көрінуді болжау мүмкін болмағанда ең аз болжанған көрінуді көрсету керек.

242. Ауа райының құбылысы. Болжамға бір немесе бірнеше, бірақ үшеуден аспайтын әуеайлақты мынадай күтілетін ауа райы құбылысының немесе осы құбылыстардың тіркестерінің, сондай-ақ олардың сипаттамаларының, қажетінше қарқындылығы қосылады:

1) қататын жауын-шашын;

2) қататын тұман;

3) орташа немесе қатты жауын-шашын (оның ішінде нөсерлі түрін қоса алғанда);

4) шаңды, құмды немесе қарлы борасын;

5) шаңды жаяу борасын, құмды жаяу борасын немесе қарлы жаяу борасын;

6) шаңды боран;

7) құмды боран;

8) найзағай (жауын-шашынмен немесе жауын-шашынсыз);

9) дауыл;

10) құйғыш тәрізді бұлт (торнадо немесе су құйыны);

11) осы Қағидалардың 149-тармағына сәйкес ауа райының басқа құбылыстары.

Шамаланылып отырған CAVOK шарты қолданылмаған жағдайда осы құбылыстардың күтілетін қысқартуы "NSW" қысқартуының көмегімен көрсетіледі.

Ескерту. 242-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

243. Бұлттылық. Болжамда бұлттылық саны тиісінше "FEW", "SСТ", "ВКN" немесе "ОVС" қысқартуларын пайдаланумен көрсетілуі тиіс. Аспан ашық немесе жабық болу күтілген жағдайда және бұлттылықты болжау мүмкін болмағанда, сондай-ақ әуеайлақта тік көріну туралы мәліметтер болғанда, болжамда кейіннен оның болжанған мәнін көрсетумен "VV" түріндегі тік көрінуін көрсету керек. Бұлттылықтың бірнеше қабаты немесе массиві болжанған жағдайда, бұлттылықтың төменгі шегінің биіктігі мен саны мынадай тәртіпте көрсетілуі керек:

1) ең төменгі қабат немесе массив, тиісінше FEW, SСТ, ВКN немесе ОVС сияқты болжанатын санына қарамай;

2) тиісінше SСТ, ВКN немесе ОVС сияқты болжанатын және көк 2/8 астам жабатын келесі қабат немесе массив;

3) ВКN немесе ОVС сияқты болжанатын және көк 4/8 астам жабатын келесі аса жоғары қабат немесе массив;

4) түйдек-жаңбырлы бұлт немесе мұнара тәрізді түйдек бұлт, олар болжанғанда бірақ 1) – 3) тармақтарында қарастырылған ақпаратта бейнеленбеген.

Бұлттылық туралы ақпаратты ұшу үшін маңызды бұлттылық туралы мәліметпен шектеу керек; ұшу үшін маңызды бұлттылық болжанады және "CAVOK" қысқартуы қолданылмаса "NSС" қысқартуын қолдану керек.

244. Температура. TAF болжамына 24 сағат әрекет ету мерзімімен болжанатын температура қосылады, болжамының әрекет ету кезеңінде күтілетін борынша және ең аз температура, сондай-ақ олардың жетуіне тиісті уақыт көрсетіледі.

3-параграф. Өзгертулер топтарын пайдалану

245. TAF болжамдарына өзгерту топтарын енгізу немесе оларға түзетулер енгізу кезінде мынадай өлшемдер пайдаланылады:

1) болжамға сәйкес жерге жақын желдің орта бағыты 60 градусқа немесе орта жылдамдық барысында өзгереді және (немесе) өзгергеннен кейін 5 м/с (10 торап) немесе одан көп;

2) болжамға сәйкес жерге жақын желдің орташа жылдамдығы 5 м/с (10 торап) немесе одан артық өзгереді;

3) болжамға сәйкес жерге жақын желдің орташа жылдамдықтан ауытқуы 5 м/с (10 торап) ұлғаяды немесе орта жылдамдық барысында 8 м/с (15 торап) өзгеруге дейін және/немесе кейін өзгереді;

4) болжамға сәйкес жерге жақын желдің өзгеруі пайдалануға қатысты маңызды мәндерді арттырады, шекті шамалар, желдің өзгерістерін ескеріп, ӘҚҰ тиісті органымен және мүдделі пайдаланушылармен кеңесте ӨМО белгілейді, бұл:

пайдаланылатын ҰҚЖ ауысымдарын талап етеді;

ҰҚЖ-ға бүйірлік және жолшыбай құрауыштардың өзгеруі, осы әуеайлақта ұшуларды орындайтын типтік әуе кемелері үшін негізгі пайдалану шектері болып табылатын мәндерді арттырады;

5) болжамға сәйкес көріну жақсарады және мына мәндердің біріне немесе бірнешеуіне жетеді немесе арттырады немесе болжамға сәйкес көріну нашарлайды және мына мәндердің бірінен немесе бірнешеуінен кем болады:

150, 350, 600, 800, 1500 немесе 3000 метр;

5000 метр - КШҰҚ бойынша ұшулардың маңызды санын орындаған жағдайда;

6) келесі ауа райы құбылыстарының немесе олардың үйлесуінің кез келген қарқындылығының басталуы немесе тоқтатылуы немесе өзгертілуі болжанады:

мұзданатын жауын шашын;

орташа немесе қатты жауын шашын (нөсер түріндегіні қоса);

найзағай;

шаңды боран;

құмды боран;

7) ауа райының келесі құбылыстарының немесе олардың үйлесімінің кез келгенінің басталуы немесе тоқтауы болжанады:

мұзданатын тұман;

мұзды инелер;

шаңды, құмды немесе қарлы жаяу бұрқасын;

шаңды жаяу боран, құмды жаяу боран немесе қарлы жаяу боран;

дауыл;

құйғыш тәрізді бұлт (торнадо немесе құйын).

8) болжауға сәйкес BKN немесе OVC ұзақтығымен төменгі қабаттың немесе бұлт алабының төменгі шегінің биіктігі мынадай мәндердің бір немесе бірнешеу артады және жетеді немесе болжауға сәйкес BKN және OVC ұзақтығымен төменгі қабаттың немесе бұлт алабының төменгі шегінің биіктігі мынадай мәндерден бір немесе бірнеше азаяды және кем болады:

30, 60, 150 немесе 300 метр (100, 200, 500 немесе 1000 фут);

450 метр (1500 фут) - КШҰҚ бойынша ұшулардың маңызды санын орындау жағдайында;

9) болжауға сәйкес 450 метрден төмен (1500 фут) бұлттардың қабаттарының саны немесе алабы:

NSC, FEW немесе SCT бастап BKN немесе OVC дейін;

BKN немесе OVC бастап NSC, FEW немесе SCT дейін өзгертіледі.

10) болжауға сәйкес тік көріну жақсарады және мынадай мәндерден бір немесе бірнешесе жетеді немесе арттырады немесе болжауға сәйкес тік көріну нашарлайды және мынадай мәндерден бір немесе бірнеше азаяды;

30, 60, 150 немесе 300 метр (100, 200 500 немесе 1000 фут);

11) осы әуеайлақтың пайдалану минимумында негізделген және АҚКБ мен мүдделі пайдаланушылар арасында келісілген кез келген басқа өлшемдер.

Ескерту. 245-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

246. Осы Қағидалардың 245-тармағында келтірілген өлшемдерге сәйкес болжамның кез келген элементін өзгерту кезінде, бұдан кейін элементтердің өзгеруінің әрекет ету кезеңі көрсетілетін ВЕСМG, TEMPO өзгеру индексін пайдалану керек. UТС тұтастай сағатта уақыт кезеңінің басталуы мен аяқталуы көрсетілуі керек. Өзгеру индексінен кейін айтарлықтай өзгертулерге ұшырау күтілетіндей элементтер ғана қосылу керек. Бірақ бұлттылықтың айтарлықтай өзгеруі жағдайында өзгеру күтілмейтін қабат немесе массивты қоса бұлттардың барлық топтарын көрсету керек.

247. "ВЕСМG" өзгеру индексін және уақыт кезеңінің тиісті тобын метеорологиялық жағдайы уақыттың осы кезеңі ішінде анықталмаған сәтте және өзгерудің ауыспалы немесе тұрақты жылдамдығымен белгіленген өтпелі мәнінің артуы немесе жетуі күтілетін нәтижесінде өзгерулерді сипаттау үшін пайдалану керек. Уақыт кезеңі 2 сағаттан аспауы керек, бірақ кез келген жағдайда 4 сағаттан аспауы тиіс.

248. "ТЕМРО" өзгеру индексі белгіленген мәнге жететін немесе артатын метеорологиялық жағдайлардың болжанған уақытша өзгерулерін сипаттау үшін пайдаланылады. Әр жеке жағдайда 1 сағаттан кем ұзақтық уақыт кезеңі ішінде сақталады, ал тұтастай өзгеру болжанатын ішінде жартысынан кем кезеңде. Уақытша өзгерудің ұзақтығы 1 с. немесе одан көп уақытты құрауы күтілетін жағдайда, 21 т. сәйкес "ВЕСМG" өзгеру тобын пайдалану керек немесе әрекет ету кезеңін бөлу керек.

249. Бір топтың басқа топқа ауа райының басым жағдайының айтарлықтай өзгеруін күту кезінде әрекет ету кезеңі "FM" қысқартуын пайдалана отырып, өзіндік кезеңге, тікелей бұдан кейін күтілетін өзгеру мерзімін көрсететін UTC минутта, сағатта, күнде уақыттың тобына бөлу керек. "FM" қысқартуынан кейінгі бөлінген кезең өзіндік элемент болу керек және бұдан кейін жағдайдың қысқаруы осы қысқаруға алдыңғы барлық болжанатын жағдайларды ауыстырады.

250. Өзгеру тобының санын минимумға қарай топтастыру керек, 5-тен аспауы тиіс.

4-параграф. Ықтималдық топтарын пайдалану

251. Қажеттілігіне қарай ішінде балама мән күтілетін уақыт кезеңі мен он пайыздағы ықтималдықты көрсетумен "РRОВ" қысқартуын пайдалана болжанатын элементтердің баламалы мәндерінің ықтималдығын хабарлау керек.

Ықтималдық туралы ақпаратты болжанатын элементтерден кейін қосу керек, бұдан кейін элементтің немесе элементтердің альтернативті мәні көрсетіледі. Қажеттілігіне қарай уақыттың тиісті тобын және "ТЕМРО" өзгеруін индекс алдында қосатын ондық пайыздағы ықтималдықты көрсетумен "РRОВ" қысқартуын пайдалана отырып метеорологиялық жағдайлардың уақытша өзгеруі болжамының ықтималдығын хабарлау керек.

Баламалы мәннің ықтималдығы немесе мәні 30 % кем болса айтарлықтай емес болып есептеледі, оны көрсету қажет емес. Авиацияға қарай баламалы мәннің ықтималдығы немесе мәні 50 % немесе одан астам болса ықтималдық деп есептеу керек емес, оның орнына қажетінше мұндай жағдай "ВЕСМG" немесе "ТЕМРО" немесе "FМ" қысқартуын қосумен әрекет ету мерзімін бөлумен өзгеру индекстерін пайдалану арқылы көрсетілуі тиіс. Ықтималдық тобы "FМ" уақыт индексі немесе "ВЕСМG" өзгеру индексі үшін элементті анықтаушы ретінде пайдалану қажет емес.

252. Ықтималдық тобының санын ең азына қарай топтастыру керек, 5-тен аспауы тиіс.

5-параграф. "Тренд" түрінде қону үшін болжамдар

253. Қону үшін болжамдарды тиісті өкілетті метеорологиялық орган тағайындаған метеорологиялық орган жасайды. Мынадай болжамдар жергілікті пайдаланушыларды, сондай ақ әуеайлақтан 1 сағат ұшу уақытының шегінде орналасқан әуе кемелері үшін арналған.

254. Қону үшін болжамдар "тренд" болжамдары түрінде жасалады.

255. "Тренд" түріндегі болжам осы әуеайлақта жергілікті тұрақты мәліметке немесе арнайы мәлімет немесе МЕТАR немесе SPECI мәліметтеріне қоса берілетін метеорологиялық жағдайлардың күтілетін өзгерістерді қысқаша мазмұндаудан тұрады. "Тренд" түрінде қону үшін болжам әрекет ету кезеңі қону үшін болжамның бөлігі болып табылатын мәліметке жасалған уақыттан бастап 2 сағатты құрайды.

256. "Тренд" түріндегі болжамдар осы Қағидалардың 4-қосымшасында келтірілген талаптарға сәйкес МЕТАR, SPECI және TAF кодында метеорологиялық мәліметтер мен божамдар жасау кезінде қолданылатын ауа райы құбылыстарының терминдері мен қысқартуларына сәйкес шығарылады.

257. "Тренд" түріндегі болжамда бір немесе бірнеше мынадай элементтердің айтарлықтай өзгеруі көрсетіледі:

жерүсті желі;

көріну;

ауа райы құбылысы;

бұлттылық.

Айтарлықтай дәрежеде өзгеретін элементтер ғана қосылады. Бірақ бұлттылықтың айтарлықтай өзгеруі кезінде өзгеру күтілмейтін қабат немесе массивті қоса бұлттылықтың барлық топтары көрсетіледі. Көрінудің айтарлықтау өзгеруі жағдайында сондай ақ көрінуді шектеуге себепші болатын құбылыс көрсетіледі.

Егер ешқандай өзгертулер күтілмесе, бұл туралы "NOSIG" терминінің көмегімен көрсетіледі.

"Тренд" түріндегі болжамда мәліметте ол қоса берілетін бірліктер мен шәкілдер пайдаланылады.

258. "Тренд" түріндегі болжамда келесі метеорологиялық элементтер енгізіледі:

1) Жерүсті желі.

"Тренд" түріндегі қону үшін болжамда жерүсті желінің өзгеруін ертіп жүретін мыналар көрсетіледі:

60⁰ немесе орташа жылдамдықта немесе 5 м/c (10 уз) өзгеруден кейін желдің орташа жылдамдығының өзгеруімен;

5 м/c (10 уз) немесе одан көпке желдің орташа жылдамдығының өзгеруімен;

мәннің пайдаланушылық қатысына маңызды артатын желдің өзгеруімен;

шектік мөлшер желдің өзгеруі есебінен мүдделі пайдаланушылар мен ӘҚҰ тиісті уәкілетті органымен консультация негізінде уәкілетті метеорологиялық органмен белгіленуі тиіс:

1) пайдаланылатын ҰҚЖ ауыстыруды талап етеді және ҰҚЖ жолай және бүйірлік компонентердің өзгеруі, осы әуеайлақта ұшуды орындайтын әдеттегі әуе кемелері үшін негізгі эксплуатациялық шектік болып табылатын мәннің артуын куәландырады.

2) Көріну.

Күту кезінде, көріну жақсаратын болады және мынадай бір немесе бірнеше мәндерден артады және жетеді. Көріну нашарлайды және мынадай бір немесе бірнеше мәндерден тұрады: 150, 350, 600, 800, 1500 немесе 3000 м, "тренд" түріндегі болжамда мұндай өзгертулер көрсетіледі. Ұшудың айтарлықтай саны көзбе көз ұшу ережесі бойынша орындалған жағдайда, болжамда көріну 5000 м жеткенде немесе асқанда өзгерту көрсетіледі.

Жергілікті жүйелі және арнайы мәліметтерге қоса берілген "тренд" түріндегі болжамда, көріну ҰҚЖ жағалай болжанған көрінуге сәйкес келеді.

3) Ауа райының құбылысы "тренд" түріндегі болжамда:

ауа райының бір немесе бірнеше құбылыстарының немесе оның тіркестері қарқындылығының күтілетін басталуы, тоқтатылуы, өзгеруі көрсетіледі: қататын жауын-шашын, орташа немесе қатты жауын-шашын (соның ішінде нөсер түрінде), найзағай (жауын-шашынмен), шаңды дауыл, құмды дауыл, осы Қағидалардың 149-тармағында көрсетілген басқа ауа-райы құбылыстары;

ауа райының бір немесе бірнеше құбылыстарының немесе оның тіркестері қарқындылығының күтілетін басталуы, тоқтатылуы, өзгеруі көрсетіледі: қататын тұман, шаңды, құмды немесе қарлы жаяу борасын,

шаңды, құмды немесе қарлы бұрқасын, найзағай (жауын-шашынсыз), дауыл, құйғыш тәрізді бұлт (торнадо немесе су құйыны).

ауа райы құбылысының күтілетін тоқтатылуы "NSW" қысқартуының көмегімен көрсетіледі;

4) бұлттылық

Күту кезінде, BKN немесе OVC ұзақтықпен бұлт қабатының төменгі шегінің биіктігі мынадай бір немесе бірнеше мәндерден артады және жетеді. Күтілгенде BKN немесе OVC ұзақтықпен бұлт қабатының төменгі шегінің биіктігі мынадай бір немесе бірнеше мәндерден азаяды және аз болады: 30, 60, 150, 300 және 450 м (100, 200, 500, 1000 и 1500 фут), "тренд" түріндегі болжамда мұндай өзгерту көрсетіледі. бұлт қабатының төменгі шегінің биіктігі 450 м (1500 фут) құраса, сондай-ақ осы белгіден ол азайса немесе ұлғайса, "тренд" түріндегі болжамда ВКN немесе ОVС-дан FEW немесе SСТ дейін аз жағына FEW немесе SСТ-тан ВКN немесе ОVС дейін көп жағына бұлт сандарының өзгеруі көрсетіледі. Ауа райы жағдайын сипаттау үшін "CAVOK" қысқартуы және бұлттардың жоғы болжанатын болса, "NSC" қысқартуы пайдаланылады;

5) Тік көріну.

Күту кезінде, аспан қараңғыланса немесе қараңғы болса әуеайлақта тік көрінудің осы бақылаулары бар. Болжамға сәйкес тік көріну мынадай бір немесе бірнеше мәндерден артса немесе жетсе, болжамға сәйкес тік көріну мынадай бір немесе бірнеше мәндерден нашарласа және аз болса: 30, 60, 150 немесе 300 м (100, 200, 500 немесе 1000 фут), "тренд" түріндегі болжамда мұндай өзгерту көрсетіледі;

6) Қосымша өлшемдер

осы тармақтың 1)-5)-тармақшаларында көрсетілгенмен қатар, әуеайлақтардың жергілікті пайдаланушылық минимумдарының есебінен өзгертулер нұсқауларының өлшемдері.

259. Элементтердің өзгеруін күткен кезде "тренд" түріндегі болжамды құрайтын хабарламалардың тренд бөлігі өзгеру индекстерінің бірі: "ВЕСМG" немесе "TEMPO" басталады.

Өзгеру тобын пайдалану:

1) "ВЕСМG" өзгеру индексі болжанатын өзгертулерді сипаттау үшін пайдаланылады, метеорологиялық жағдай тұрақты немесе ауыспалы жылдамдықпен белгіленген мәндерінің жетуі немесе артуы.

Уақытша өзгертулер болжанатын ішіндегі кезең сағат пен минуттарда уақыт топтары келетін тиісінше "FМ", "ТL" немесе "АТ" қысқартуларының көмегімен көрсетіледі.

Өзгеру "тренд" түріндегі болжамның кезеңінің басында басталса бірақ осы кезеңнің біткеніне дейін толықтай аяқталса уақыттың тиісті топтарымен "FМ" қысқартуы түсіріледі және уақыттың тиісті топтарымен "ТL" қысқартуы пайдаланылады.

Өзгерту күтілетін кезең немесе мерзім тиісінше "FМ", "ТL" қысқартуларының көмегімен көрсетіледі. өзгеру "тренд" түріндегі болжаның әрекет етуі ішінде басталса немесе толықтай аяқталса уақыттың тиісті топтарымен "FМ" және "ТL" қысқартуларын пайдалану арқылы көрсетіледі.

өзгеру "тренд" түріндегі болжамның кезеңі ішінде басталса бірақ осы кезеңнің соңында аяқталса уақыттың тиісті топтарымен "ТL" қысқартуы түсіріледі және уақыттың тиісті топтарымен "FМ" қысқартуы пайдаланылады. өзгеру "тренд" түріндегі болжамның кезеңі ішінде белгіленген мерзімде өтсе, уақыттың тиісті топтарымен "АТ" қысқартуы пайдаланылады. өзгеру "тренд" түріндегі болжамның кезеңі ішінде басталса және осы кезеңнің соңында аяқталса немесе өзгеру "тренд" түріндегі болжамның кезеңі ішінде болса, бірақ өзгеру уақыты белгісіз болса, уақыттың тиісті топтарымен "FМ", "ТL" немесе "АТ" қысқартулары түсіріледі және "ВЕСМG" өзгеру индексі ғана пайдаланылады;

2) "ТЕМРО" өзгеру индексі белгіленген мәнге жететін немесе артатын метеорологиялық жағдайлардың болжанған уақытша өзгерулерін сипаттау үшін пайдаланылады. Әр жеке жағдайда 1 сағаттан кем ұзақтық уақыт кезеңі ішінде сақталады, ал тұтастай өзгеру болжанатын ішінде жартысынан кем кезеңде.

Метеорологиялық жағдайлардың уақытша өзгеру болжанған жағдайда "тренд" түріндегі болжамның кезеңі ішінде басталып, толықтай аяқталса уақыттың тиісті топтарымен "FМ" және "ТL" қысқартуларын пайдалану арқылы көрсетіледі. Уақытша өзгеру кезеңі "тренд" түріндегі болжамның кезеңінің басында басталса бірақ осы кезеңнің біткеніне дейін толықтай аяқталса уақыттың тиісті топтарымен "FМ" қысқартуы түсіріледі және уақыттың тиісті топтарымен "ТL" қысқартуы пайдаланылады. Уақытша өзгеру "тренд" түріндегі болжамның кезеңі ішінде басталса бірақ осы кезеңнің соңында аяқталса уақыттың тиісті топтарымен "ТL" қысқартуы түсіріледі және уақыттың тиісті топтарымен "FМ" қысқартуы пайдаланылады. Уақытша өзгеру кезеңі "тренд" түріндегі болжамның кезеңі басында басталса және осы кезеңнің соңында аяқталса уақыттың тиісті топтарымен "FМ" және "ТL" екі қысқартуы да түсіріледі және "ТЕМРО" өзгеру индексі ғана пайдаланылады.

260. "РRОВ" көрсеткіші "тренд" үлгісіндегі болжамдарда қолданылмайды.

261. ӘҚҚ органы диспетчерлерінің және әуе кемелері экипаждарының сұрауы бойынша қону үшін болжамдар ашық мәтінмен таратылады.

6-параграф. Ұшу үшін болжамдар

262. Ұшу үшін болжамдарды егер бұл метеорологиялық өкілетті органдар мен пайдаланушылар арасында келісім бойынша талап етілсе, тиісті өкілетті метеорологиялық орган тағайындаған метеорологиялық орган жасайды.

263. Ұшу үшін болжам белгіленген уақыт кезеңіне жатады және ҰҚЖ кешенінің ауданында күтілетін метеорологиялық жағдайлар туралы ақпаратты қамтиды. Ұшу үшін болжам жерге жақын желдің жылдамдығы, ауа температурасы, қысым (QNH) және жергілікті келісім жасалған басқа кез келген элементтер туралы ақпаратты қамтиды.

264. Пайдаланушыларға және ұшу экипажының мүшелеріне сұраныс бойынша күтілетін ұшу уақытына дейін 3 сағат ішінде ұсынылады

265. Ұшу үшін шығаратын болжамдарды метеорологиялық органдар болжамдарға үнемі бақылау жүргізеді және қажет болған жағдай бойынша оларға уақытылы түзетулерді енгізеді.

266. Болжам пішіні әуеайлақтық метеорологиялық орган мен тиісті пайдаланушы арасындағы келісім бойынша белгіленеді. Ұшуға арналған болжамдарда қолданылатын элементтердің, терминологияның, бірліктердің және шәкілдердің тұру тәртібі әуеайлақ бойынша мәліметтердің тиісті компоненттеріне ұқсас болып табылады.

267. Ұшу үшін болжамдарға түзетулерді шығару өлшемдері әуеайлақтық метеорологиялық орган мен тиісті пайдаланушылар арасындағы келісім бойынша белгіленеді. Осы өлшемдер нақты әуеайлақ үшін белгіленген арнайы мәліметтерді жасау өлшемдеріне сәйкес болады.

7-параграф. Кіші биіктіктерде ұшу үшін аймақтық болжамдар

268. Ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету үшін ӘМО кіші биіктіктерде GAMET кодының нысанында жасалған аймақтық ауа райы болжамдары шығарылады. GAMET кодының нысаны мен мазмұны осы Қағидалардың 5-қосымшасында және ИКАО 3-қосымшасы 5-толықтыруының А5-3 кестесінің GAMET болжамдарын жасауға арналған үлгіде келтірілген.

Ескерту. 268-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

269. Ұшу эшелонына дейін жерден қабат үшін GAMET нысанындағы болжамдар 100 (немесе 150 таулы аудандарда,немесе ӘӘҚ органдары белгілеген эшелонға дейін) тиісті әуеайлақтың ЖДП жауапкершіліктің тиісті аймағында кіші биіктікте ӘК ұшуын метеорологиялық қамтамасыз етуге жауап беретін әуеайлақтық метеорологиялық органдармен шығарылады және кіші биіктікте ұшу үшін қауіптілікті беретін бағытта ауа райының құбылысы туралы мәліметті, сондай-ақ кіші биіктікте ұшу үшін талап етілетін қосымша мәліметтерді қамтиды.

GAMET болжамдары жасалуға дейінгі ұшу эшелонын ЖДП жауапкершілігі аймағындағы жоғары шекарасына және жергілікті рельефке қатысты ӘҚҚ органдары анықтайды және кіші биіктіктегі ұшулар жөніндегі нұсқаулықта көрсетіледі. GAMET аймақтық болжамға енгізілген және тек сәйкес метеорологиялық элементті өзгертетін GAMET AMD түзетулері шығарылады.

270. Әуе қозғалысының тығыздығы 100 ұшу эшелонынан төмен (таулы аудандарда 150 ұшу эшелоны немесе қажет болғанда бұдан жоғары) болған жағдайда тұрақты шығарылымды және осы тәрізді ұшулар үшін аймақтық болжамдардың таралуын талап етеді және шығарылымның жиілігін, нысанды және белгіленген уақытты немесе осы болжамдардың әрекет ету кезеңін және оларға түзетулерді шығару өлшемдерін пайдаланушылармен келісіп, метеорологиялық өкілетті орган белгілейді.

271. Егер әуе қозғалысының қарқындылығы 100 ұшу эшелонынан төмен болса осы Қағиданың 6-тарауына сәйкес AIRMET ақпаратын шығару қажеттілігін туғызады, бұндай ұшуларға аймақтық болжамдар тиісті мемлекеттердің АНҚЖ мен метеорологиялық өкілетті органы арасында келісілген үлгіде жасалады.

272. Ағылшын тілінде қысқартулармен ашық мәтінді пайдалану барысында болжам, GAMET аймақты болжамы нысанында жасалады; карта нысанын пайдалану барысында болжам биіктіктердегі желдің және биіктіктердегі ауа температурасының болжамын және SIGWX құбылыстардың болжамын қиыстыру түрінде жасалады.

273. AIRMET ақпаратын шығару үшін дайындалатын кіші биіктіктерде ұшулар үшін аймақтық болжамдар 00с UTC басталып 6 сағат сайын жасалады, бұл ретте олардың әрекет ету кезеңі 6 сағатты құрайды және олардың әрекет ету кезеңінің басталуына дейін 1 сағат бұрын метеорологиялық органдарға тапсырылады. Тәулік бойы жұмыс істемейтін әуежайларда алғашқы аймақтық болжамдардың әрекет ету кезеңінің басталуы стандарттық мерзімнен басқаша болуы мүмкін.

Ескерту. Пайдаланушылардың келісімі бойынша 100 ұшу эшелонынан төмен (немесе таулы аудандарда 150-ден төмен немесе ӘҚҚ органы белгілеген неғұрлым жоғары эшелоннан төмен) ұшудың жоғары қарқындылығы кезінде шағын биіктіктерде ұшу үшін аймақтық болжамдар олардың қолданылу кезеңі басталғанға дейін 1 сағаттан кешіктірмей 6 сағат қолданылу кезеңімен әрбір 3 сағат сайын жасалады.

Ескерту. 273-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

274. Кіші биіктіктерде орындалатын ұшуларға AIRMET ақпаратын шығару үшін дайындалатын аймақтық болжамдар мен алмасу РҰА сәйкес кіші биіктікте ұшу үшін ұшу құжаттамасын шығаруға жауап беретін АМО/ОМС арасында жүзеге асырылады.

274-1. Өңірлік аэронавигациялық келісімге сәйкес дайындалатын және AIRMET ақпаратын шығару үшін халықаралық аэронавигация жүйесінде кіші биіктіктерде орындалатын ұшулар үшін аймақтық болжамдарды авиациялық тіркелген қызмет көрсететін Интернет желісіне негізделген қызметтерді пайдалана отырып ұсыну қажет.

Ескерту. 7-параграф 274-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

275. GAMET нысанында аймақтық болжамдарды дайындау барысында олар екі тарауды қамтиды:

1) І тарау, AIRMET ақпаратын шығару үшін пайдаланылатын кіші биіктіктерде ұшуларға қауіпті болатын бағдарларда ауа райының құбылыстары туралы деректерді қамтиды;

2) II тарау, кіші биіктіктерде ұшулар үшін талап ететін қосымша ақпаратты қамтиды.

GAMET нысанында жасалатын аймақтық болжамда элементтердің мәні және тәртібі осы Қағидалардың 7 қосымшасы бойынша GAMET мәліметтеріне қатысты талаптарға келтірілген үлгіге сәйкес болуы тиіс. ІІ тараудағы қосымша элементтер өкілетті метеорологиялық орган мен пайдаланушылар арасындағы келісімге сәйкес енгізіледі. SIGMET хабарламасына енген элементтер GAMET аймақтық болжамдарға енгізілмейді.

276. Кіші биіктікте ұшу үшін қауіпті құбылыс GAMET аймақтық болжамына қосылған жағдайда және болжанған құбылыс шықпаса немесе аса болжанбаса тек тиісті метеорологиялық элемент өзгеретін GAMET AMD түзету шығарылады.

277. Әуеайлақтық метеорологиялық органдар GAMET болжамымен алмасуды жүзеге асырады және оларды ОРМЕТ жедел метеорологиялық мәліметтердің халықаралық банкіне жолдайды.

278. Кіші биіктіктегі ұшулар үшін аймақтық болжамдар ұшу бағыттары бойынша ұшуларды қамтамасыз ету үшін пайдаланылады, бұл туралы пайдаланушылармен жасалған шартта/ келісімде және Әуеайлақта ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулықта айтылады.

8-параграф. Картографиялық нысандағы кіші биіктікте ұшу үшін аймақтық болжамдар

279. Кіші биіктіктегі картографиялық нысандағы аймақтық болжамдарды техникалық мүмкіндіктер болған жағдайда және АНҚЖ мен мүдделі пайдаланушылардың арасындағы сенімхат бойынша АМО/ОМС шығарады.

280. Кіші биіктіктерде ұшулар үшін жел мен ауа температурасының карталары 500 км астам емес қашықта орналасқан нүктелер үшін және келесі абсолюттік биіктер жасалады: 600, 1500 және 3000 м (2000, 5000 және 10 000 фут) және 4500 м (15000фут) таулы аймақтарда.

281. Кіші биіктіктерде ұшулар, оның ішінде 100 эшелонына (қажет болғанда 150 ұшу эшелонына дейін немесе одан жоғары таулы аудандарда) дейін биіктіктерде орындалатын SWL шолу ұшулардың ережелері үшін ауа райының ерекше құбылыстарының карталарында ұшу үшін келесіге қатысты қажетті ақпаратты көрсету қажет:

1) осы Қағидалардың 8-қосымшасында көрсетілген SIGMET және AIRMET ақпараттарына қатысты талаптарға сәйкес, кіші биіктіктерде ұшуға ықпал ете алатын SIGMET және AIRMET мәліметтерінің шығуын талап ететін құбылыстар;

2) желге және биіктіктердегі ауа температурасына және болжанудағы QNH ең аз мағынаға қатысты 18) және 21) элементтерден басқа осы Қағидалардың 7-қосымшасы бойынша GAMET ақпаратына қатысты талаптарда көрсетілген кіші биіктіктерде ұшу үшін аймақтық болжамдарға енгізілген элементтер.

Ауа райының ерекше құбылыстарының карта үлгілері осы Қағидалардың 5-қосымшада келтірілген.

Будақ – жаңбырлы бұлттар мен найзағайларға қатысты ISOL, OCNL және FRQ терминдерін пайдалануға қатысты тапсырмалар осы Қағидалардың 8-қосымшада келтірілді.

9-параграф. Ашық мәтін нысандағы кіші биіктікте ұшудың бағыты мен ауданы бойынша болжамдар

282. Авиациялық жұмыстарды орындау кезінде дыбыстық байланыс арқылы беру үшін әуе кемелері экипаждарының алдын ала берген өтінімдері бойынша аудан бойынша болжамдар ашық мәтінмен құралуы мүмкін.

Ескерту. 282-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

283. Қолданылатын терминология және өлшеу бірліктері әуеайлақ бойынша мәліметтер мен аймақтық болжамдардың және әуеайлақ бойынша болжамдардың тиісті компоненттеріне баламалы болу тиіс. Бұндай болжамдағы мазмұны және тәртіп элементтері осы қағиданың 9-қосымшасындағы ашық мәтін нысандағы ұшудың бағыты мен ауданы бойынша ауа-райы болжамдарының келтірілген мысалдарына, үлгілеріне сәйкес келеді.

284. Ауа райы болжамдары ұшу (секторы) аудандары бойынша ашық мәтін нысанында әр 3 сағат сайын жасалады және олардың әрекет ету кезеңінің басталуына дейін 1 сағат бұрын осының барысында олардың әрекет ету кезеңі 6 сағатты құрайды.

285. Ашық мәтін нысанындағы бағыт бойынша болжамға көріну, бұлттылық, ауа райының ерекше құбылыстарының биіктікте ауаның температурасы мен желі туралы, сондай-ақ орындалатын авиациялық жұмыстардың түрі мен ұшу сипатына қарай басқа элементтер туралы ақпаратты қосу керек. Бұл ақпарат бағыттың географиялық ұзақтығы мен ұшудың биіктігі және уақытының есебінен аталған болжамдар қамтамасыз ету үшін арналған ұшу өндірісіне талаптарды корсетеді.

Тәулік бойы жұмыс істемейтін әуежайларда ұшу ауданы бойынша алғашқы болжамның әрекет ету кезеңі стандарттық мерзімнен ерекшеленуі мүмкін.

286. Қабылданған қысқартулармен ашық мәтін нысанында бағдар бойынша болжамдарда элементтердің тұру тәртібі мәліметтің код нысанында тиісті элементтердің тұру тәртібімен сәйкес болуы тиіс.

287. Қолданылатын терминология және өлшем бірліктері әуеайлақ бойынша мәліметтер мен болжамдардың тиісті компоненттеріне баламалы болуы тиіс.

288. Ұшу бағдарлар және аудандар бойынша халықаралық ұшуларды қамтамасыз ету барысында болжамдардың тану индекстері ретінде AREA FCST және ROUTE FCST белгілер қолданылады, түзетулерді енгізу жағдайында олардың алдында AMD индекс қойылады.

289. TAF болжамдарында пайдаланылатын CAVOK термины ұшу бағдарлары және аудандары бойынша болжамдарда қолданылмайды

290. ШҰЕ ұшу үшін болжамдардың мәтіндеріне мыналар енгізіледі:

1) болжамның түрі (бағыт, аудан немесе сектор бойынша);

2) ұшу бағыты (ауданы);

3) болжамның әрекет ету мерзімі (басынан аяғына дейін);

4) синоптикалық жағдайдың қысқаша сипаттамасы;

5) жер бетіндегі және теңіз деңгейінен биіктікте жел және ауаның температурасы (АХЖ аудандары ғана үшін);

6) жер бетіндегі көріну;

7) ауа райының ерекше құбылыстары;

8) бұлттылық (бұлттардың саны және нысаны, жер бетінен төменгі және жоғары шеттерінің биіктігі, таулы аудандарда - теңіз деңгейінен);

9) мұздану;

10) турбуленттілік;

11) цельсиясы 0 градус деңгейінің биіктігі;

12) таулардың жабылу деңгейі, бұлттармен жасанды кедергілермен;

13) теңіз деңгейіне келтірілген ұшу бағыты (ауданы) бойынша болжанатын ең аз қысым.

291. Болжамдарда ашық мәтін нысанда "кезеңінен бастап дейін", "учаскеден бастап дейін", "кей жерлерде", "жауын шашынды", "ойпаттарда", "өзендер аңғарында", "көл бетінде", "бөктерлерде" терминдері пайдаланылады, осы өзгерістерді уақыт және енділікті/ұзақтықты немесе географиялық пунктерді пайдалана отырып, орналасқан жер бойынша нақтылау қажет.

292. Төмендегідей өзгерістер күтілген жағдайда ұшудың бағыты мен ауданы бойынша болжамдарына түзетулерді АМО жасайды:

1) биіктіктегі желдің бағыты 30 градустан асса, егер өзгергенге дейін және өзгерген соң желдің жылдамдығы сағатына 60 шқ-н асса немесе жел жылдамдығы сағатына 40 шқ-нан асса;

2) ауа райының температурасы биіктікте 5 гр-қа өзгерсе;

3) бұрын берілген болжамда қарастырылмаған турбуленттік немесе мұздату пайда болу күтілгенде немесе көрсетілген құбылыстардың қарқындылығы артады немесе азаяды;

4) басқа ерекше құбылыстар пайда болғанда немесе тоқтату күтіледі;

5) ҚҰЖ бойынша ұшулар үшін белгіленген жоғары (төмен) минимумдары мағынасына дейін бұлттардың биіктігінің төмендеуі (жоғарлауы) немесе көрінуі күтіледі.

10-параграф. Метеорологиялық қамтамасыз ету үшін қолданатын аймақтық болжамдардың бүкіләлемдік жүйесінің болжамы

293. Ауа райының ерекше құбылыстарының карталарын ДАБО күніне төрт рет SIGWX болжамдар түрінде дайындайды, олар осы болжамдар әзірленген синоптикалық деректер жиналғаннан (00.00, 06.00, 12.00 және 18.00 UTC) кейін 24 сағатты құрайтын әсер етудің белгіленген кезеңдері ішінде әрекет етеді.

Белгіленген сәтінде жасалған биіктікте ауаның температурасы мен биіктікте жел картасының уақыты олардың әрекет ету мерзімінен кейін 1,5 с өткесін аяқталатын және мәліметтердің әрекет етуінің уақытына дейін 1,5 с басталатын ұшулар үшін жарамды, мысалы, 1200 UTC жарамды биіктікте жел болжамының жасалған ДААО, 10.30 және 13.30 UTC арасында барлық ұшу үшін пайдалану мүмкін.

Әрбір болжам қалыпты жағдайда жұмыс істеу кезінде бақылаудың стандартты уақытынан кейін 7 сағаттан кешіктірмей және резервтік қызмет көрсету жағдайларында бақылаудың стандартты уақытынан кейін 9 сағаттан кешіктірмей таратылады.

Ескерту. 293-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

293-1. SIGWX болжамдары ДМҰ белгілеген BUFR кодтық нысанын пайдаланып екілік код түрінде шығарылады. BUFR кодтық нысаны "Кодтар бойынша нұсқауларда" (ДМҰ-№ 306) келтірілген, I. 2-том, в бөлігі "екілік кодтар".

Ескерту. 10-параграф 293-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

294. SIGWX болжамдары мынай түрде шығарылады:

1) 250-630 (400-150-гПа) ұшу эшелоны үшін (SWH) жоғары деңгейлі SIGWX болжамы;

2) шектеулі географиялық аудандар үшін 100-250(700-40гПа) (SWH) орта деңгейлі SIGWX болжамы. Егер жер бедерінен орташа асып кетсе ЭП 100 пайдалануға көлемді топографиялық әсер етеді, карталардың базисі ретінде өңірлік аэронавигациялық келісімге сәйкес аса жоғары эшелон қарастырылады.

295. 100 (қажет болған жағдайда таулы аймақтағы немесе одан да биік 150 эшелонына дейінгі) эшелоны үшін кіші биіктіктегі ұшудың (SWL) төменгі деңгейдегі SIGWX болжамдарын АБАО және басқа болжам орталықтары шығарады.

296. Ауа райының ерекше құбылыстарының карталарында ұшу үшін төмендегілерге қатысты қажетті мәліметтер көрсетіледі:

1) найзағай;

2) тропикалық циклондар;

3) қатты дауылдың желісі;

4) орташа және қатты турбуленттік (бұлттылық немесе ашық аспанның барысында);

5) орташа немесе қатты мұздану;

6) құмды/шаңды боран;

7) 100-250 ұшу эшелоны үшін осы Қағидалардың 1)-5) тармақшаларында көрсетілген құбылыстарға байланысты;

8) 250 астам ұшу эшелоны үшін осы Қағидалардың 1- 5) тармақшаларында көрсетілген будақ жаңбырлы бұлттарға байланысты;

9) конвергенция аймақтарының нақты белгіленген бетінің орналасу жері;

10) бағдар бойынша ауа райының ерекше құбылыстарымен байланысты фронталды жүйелердің қозғалысының бағыты, жылдамдығы және бетінің орналасу жері;

11) тропопаузаның биіктігі;

12) ағымды ағыстар;

13) вулкандық атылудың символы атылуына нүктесінде картада белгіленген әуе кемесінің ұшуы өндірісіне әсер ететін күл бұлттарының шығарындысына вулкандық атылулардың орны туралы ақпарат. Бірінші атылудың ендігі, ұзақтығы, күні, уақыты, вулканның атына қатысты толық ақпарат, егер ол белгілі болса, сондай-ақ тиісті аудандар үшін шығарылған SIGMET және NOTAM немесе ASHTAM жанартау күлінің шартты белгілерімен карта алаңында келтіріледі;

14) радиоактивтік символмен картада шығарынды нүктесінде белгіленген әуе кемесінің ұшуы өндірісіне әсер ететін радиоактивтік материалдардың атмосфераға апаттық шығарындысының орны туралы ақпарат. Тиісті аудандар үшін шығарылған NOTAM тексеру пайдаланушымен ескерту және апаттың ендігі, ұзақтығы, күні, уақытына қатысты толық ақпарат, радиокативтік символмен бірге карта алаңында келтіріледі;

296-1. Биіктіктегі желдің, ауаның температурасы мен ылғалдылығының, ең жоғары желдің жылдамдығы мен ұшу эшелонының бірліктеріндегі оның биіктігінің, тропопаузаның биіктігінің ұшу эшелонының бірліктеріндегі және тропопаузаның температурасының, түйдек-жаңбырлы бұлттар аудандарының, мұздану мен турбуленттіліктің және ұшу эшелондарының геопотенциалды абсолюттік биіктігінің болжамдары, ДАБО тәулігіне төрт рет дайындалатын ұшу эшелондарының белгіленген мерзімдерге жарамды. 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30, 33 кейін 36 сағат 00:00, 06:00, 12:00 және 18:00 UTC) негізінде осы болжамдар әзірленген синоптикалық деректер.

Әрбір болжам стандартты бақылау уақытынан кейін 5 сағаттан кешіктірілмей таратылады.

Ескерту. 10-параграф 296-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (қолданысқа енгізілу тәртібін 4-тармақтан қараңыз) бұйрығымен.

297. Болжамдар биіктікте сандық түрде ДААО-дан алады және пайдаланушыларға сандық түрде немесе карта түрінде береді. Ғаламдық болжамдардан таңдалатын жел және температура туралы деректер жеткілікті қалың енді-ұзақ тормен биіктікте ауаның температурасы мен желі желінің картада бейнеленуі керек. Осы картада желдің бағыты жел жылдамдығын көрсетумен сызылған жалаушамен және қауырсын тілмен көрсетіледі, ал температура Цельсий градусында көрсетіледі.

298. ДАБО дайындаған тұрақты торының торабында болжамдар келесіні қамту тиіс:

1) ұшудың эшелоны үшін жел мен температура туралы 50 (850 гПа), 100 (700 гПа), 140 (600гПа), 180 (500 гПа), 240 (400 гПа), 270 (350 гПа), 300 (300 гПа), 320 (275 гПа), 340 (250 гПа), 360 (225 гПа), 390 (200 гПа), 410 (175 гПа), 450 (150 гПа) және 530 (100 гПа);

2) Эшелонның ұшу бірліктерінде тропопауза биіктігі туралы немесе тропопаузаның температурасы туралы мәлімет;

3) ең жылдам желдің жылдамдығы мен бағыты туралы және эшелонның ұшу бірлігінде оның биіктігі туралы мәлімет;

4) эшелон ұшулары үшін ылғалдылық туралы мәлімет 50 (850 гПа), 100 (700 гПа), 140 (600 гПа) және 180 (500 гПа);

5) ұшу эшелондары бірлігіндегі түйдек - жаңбырлардың жоғарғы және төменгі шекарасының биіктігі туралы ақпараттар мен горизонтальдық ұзындығы туралы мәліметтер.

6) эшелон ұшулары бойынша ортаға келтірілген қабаттар үшін мұздану туралы мәліметтер 60 (800 гПа), 100 (700 гПа), 140 (600 гПа), 180 (500 гПа), 240 (400 гПа) және 300 (300 гПа);

Ескертпе: 6-тармақшада айтылатын ұшу эшелондары бойынша орталықтанған қабаттардың 100гПа-ға баламалы қалыңдығы болады

7) эшелон ұшулары бойынша ортаға келтірілген қабаттар үшін ашық аспанда турбуленттілік туралы мәлімет 100 (700 гПа), 140 (600 гПа), 180 (500 гПа), 240 (400 гПа), 270 (350 гПа), 300 (300 гПа), 340 (250 гПа), 390 (200 гПа) және 450 (150 гПа);

Ескертпе: 7) тармақшада айтылған ұшу эшелондары бойынша орталықтанған қабаттардың 240-тан төмен ұшу эшелондары үшін 100гПа-ға баламалы қалыңдығы және 240 және одан жоғары ұшу эшелондары үшін 50 гПа болады.

7) тармақшада айтылған турбуленттілік ашық аспандағы және бұлттардағы турбуленттілікті қоса алғанда турбуленттіліктің барлық түрлерін қамтиды.

8) ұшу эшелондары үшін геоәлеуетті абсолютті биіктік туралы деректер 50 (850 гПа), 80 (750 гПа), 100 (700 гПа), 140 (600 гПа), 180 (500 гПа), 210 (450 гПа), 240 (400 гПа), 270 (350 гПа), 300 (300 гПа), 320 (275 гПа), 340 (250 гПа), 360 (225 гПа), 390 (200 гПа), 410 (175 гПа),450 (150 гПа) 480 (125 гПа) және 530 (100 гПа).

Тармақша үшін қысымның (гПа) нақты деңгейлері 1), 4), 6), 7) және 8) авиациялық Метеорология нұсқауында көрсетілген (Doc 8896).

Ескерту. 298-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

299. Тұрақты тордың торабындағы болжамдар БМҰ жазылған GRIB кодтық формасын пайдаланумен қос кодтық формада ДААО жасалады.

300. Тармақшада көрсетілген 1); 2); 3); 4) осы Қағидалардың 298-тармағында көрсетілген, тұрақты тордың торабындағы болжамдар 1,25 ендік және ұзақтықпен тік рұқсат етілген қабілетпен тұрақты торды пайдаланумен ДААО жасалады.

5); 6); 7) 298-тармақтың тұрақты тордың тораптарындағы болжамдар 0,25 ендік пен бойлықта көлденең рұқсат ету қабілеті бар тұрақты торды пайдалана отырып, ДАБО-да жасалады.

Ескерту. 300-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

301. 250 эшелонынан астам ұшуды орындайтын әуе кемелері үшін осы Қағидалардың 290-тармағының 1) - 6) тармақшаларына сәйкес мәліметтерді осы ұшу эшелонынан жоғары болса көрсету қажет, осы Қағидалардың 290-тармағының 1) тармақшасына сәйкес жағдайда SIGMET шығарылымды талап ететін найзағайлар күтіледі және/немесе белгіленеді.

302. CB қысқарту ақ жауынды будақ жаңбырлы бұлттар немесе жарығы бар будақ жаңбырлы бұлттардың, немесе бұлттылық қабатқа кіретін немесе мұнармен жасырылған будақ жаңбырлы бұлттардың пайда болуына немесе оларды күтуіне байланысты жағдайларда ғана енгізіледі. Бұл жеке немесе таратылған бұлттылық қабатқа кірмейтін және мұнармен жасырылмаған будақ жаңбырлы бұлттарға жатпайды.

303. Ауа райының ерекше құбылыстарының карталарында СВ қысқарту немесе найзағайдың шартты белгісі будақ жаңбырлы бұлттардың немесе найзағайдың болуына байланысты ауа райының барлық құбылыстарының енгізілгенін білдіруі тиіс, атап айтқанда:

1) найзағай, орташа немесе қатты мұздану;

2) орташа немесе қатты турбуленттік және бұршақ.

304. Атылудың символы атылуына нүктесінде картада белгіленген әуе кемесінің ұшуы өндірісіне әсер ететін күл бұлттарының шығарындысына вулкандық атылулардың орыны туралы ақпарат. Бірінші атылудың ендігі, ұзақтығы, күні, уақыты, вулканның атына қатысты толық ақпарат, егер ол белгілі болса, сондай-ақ тиісті аудандар үшін шығарылған (төмен, орта және жоғары деңгейде) жанартау күлінің шартты белгілерімен карта алаңында келтіріледі;

305. Осы Қағидалардың 296-тармағының 2), 13) және 14) тармақшаларында көрсетілген құбылыстардың толық немесе ішінара сәйкес келуі жағдайында аса басымдық 13) тармақшаға, 2) және 14) тармақшалар тиіс беріледі.

11-параграф. Мамандырылған болжамдар

Ескерту. 5-тарау 11-параграфпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

305-1. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін ҰАА мамандандырылған болжам – QNH ең төменгі мәндерінің болжамы шығарылады. ҰАА шекарасындағы нақты аймақтар/диспетчерлік аудандар немесе олардың қосалқы аудандары бойынша шығарылады.

305-2. QNH ең төменгі мәндерінің болжамдары 00 сағат UTC бастап әрбір 3 сағат сайын ӘМО/МБО жасалады, олардың әрекет ету кезеңі 3 сағатты құрайды және тиісті МБО АДО/ҰАО диспетчеріне олардың әрекет ету кезеңі басталғанға дейін 1 сағат бұрын беріледі.

Ескертпе: элементтердің мазмұны, жүру тәртібі, терминология, мұндай болжамдардың форматы мен мерзімділігі АНҚК мен тиісті пайдаланушылар арасында айқындалады. Жасау және беру тәртібі ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулыққа енгізіледі.

6-тарау. SIGMET және AIRMET ақпараты, ауа райының қауіпті метеорологиялық жағдайы және құбылысы туралы ескертулер, әуеайлақ бойынша ескерту, желдің ауысуы туралы хабарландыру және ескертулер

1-параграф. Ауа райының аса қауіпті құбылысына қатысты ақпараттар туралы жалпы ережелер

306. Әуеайлақтық метеорологиялық органдар/метеорологиялық қадағалау органдары халықаралық азаматтық авиацияның әуе кемелері ұшуларының қауіпсіздігіне ықпал ететін ауа райының қауіпті жағдайы туралы ұшқышты және басқа авиациялық персоналды хабардар ету мақсатында ақпаратты дайындау және шығаруды жүзеге асырады.

307. Ескертулер – бұл бағдар, әуеайлақ ауданы, ұшу және қону әуеайлағы бойынша ауа райының нақты және (немесе) күтудегі құбылыстарының ашық мәтіндегі сипаттамасы болып табылады. Желдің ауысуы туралы хабарландыру және ескертулер шығарылады.

308. Желдің ауысуы туралы ескертуді қоса әуеайлақта немесе оған жақын жерде ауа райының қауіпті жағдайы туралы ескертуді шығаруды әуеайлақтық метеорологиялық орган жүзеге асырады.

309. Метеорологиялық қадағалау органдары (МҚО)/Әуеайлақтық метеорологиялық органдар МҚО жауапкершілік аймағында ұшу бағыты бойынша ауа райының қауіпті құбылысы туралы ақпаратты дайындауды және шығаруды жүзеге асырады.

2-параграф. SIGMET ақпараты

310. SIGMET ақпаратын әуеайлақ метеорологиялық органымен шығарады және әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігіне, сондай-ақ уақыт пен кеңістікте осы құбылыстардың дамуына ықпал ете алатын ұшу бағыттары бойынша ауа райының ашық мәтінде қысқартулармен нақты және (немесе) күтілетін белгіленген құбылыстарының қысқаша сипаттамасы болып табылады.

311. SIGMET ақпараты, егер осы ауданда құбылыстар қатты бақыланбаса немесе олардың туындауы күтілмесе жойылады.

312. SIGMET ақпаратының әрекет ету кезеңі 4 сағаттан аспайды. Жанартау күлінің бұлтына қатысты шығарылатын SIGMET мәліметтерінің әрекет ету кезеңі 6 сағатқа дейін ұлғаяды.

313. Жанартау күлінің бұлтына қатысты SIGMET ақпаратын өңірлік аэронавигациялық келісімге сәйкес тағайындалған VAAC (жанартау күлі бойынша кеңестік орталық) сәйкес ұсынылатын кеңестік ақпарат негізінде жасау қажет.

314. МБО және тиісті АДО арасында SIGMET және NOTAM хабарламаларына енгізілетін жанартау күлі туралы ақпаратты келісушілікті қамтамасыз ету мақсатында үйлестіру жүзеге асырылады.

Ескерту. 314-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

315. SIGMET мәліметтері әрекеттің басталуына дейін 4 сағат бұрын шығарылады.

316. Жанартау күлінің бұлттарына қатысты SIGMET арнайы мәліметтері мүмкіндік болғанда шығарылады, бірақ әрекеттің басталуына дейін 12 сағаттан кешіктірмей шығарылады. Жанартау күлінің бұлты туралы SIGMET мәліметтері әр 6 сағат сайын нақтыланады.

317. Осы Қағиданың 8-қосымшасында SIGMET және AIRMET хабарламаларын жасау үшін атап өткен үлгідегі реттік нөмірі ҰАА бойынша ағымдағы күннің UTS бойынша сағат 00.01-де шығарылған SIGMET хабарламаларының саны көрсетіледі. Жауапкершілік аймағы бірнеше ұшу ақпараты ауданын (ҰАА) немесе СТА қамтитын МБО әр ҰАА немесе СТА олардың жауапкершілік аймағына жеке SIGMET хабарламаларын шығарады.

318. SIGMET мәліметтеріне төменде көрсетілген қысқартуларды пайдалана отырып, аталған құбылыстардың бірі ғана енгізіледі: Крейсер эшелондарында биіктікке қарамастан:

найзағай:

жасырынды OBSC TS;

маскаланған EMBD TS;

жиі найзағай FRQ TS;

дауыл желісі бойынша SQL TS;

бұршақпен жасырынды OBSC TSGR;

бұршақпен маскаланған EMBD TSGR;

бұршақпен жиі найзағайлар FRQ TSGR;

бұршақпен дауыл желісі бойынша SQL TSGR.

турбуленттік:

қатты турбуленттік SEV TURB

мұздану:

қатты мұздану SEV ICE;

қатты суыған жаңбыр

нәтижесіндегі қатты мұздану SEV ICE (FZRA).

таулы толқын:

қатты таулы толқын SEV MTW

шаңды боран:

қатты шаңды боран HYY DS

құмды боран:

қатты құмды боран HVY SS

жанартау күлі:

жанартау күлі VA

(+ биіктікке қарамастан жанартаудың атауы);

радиоактивті бұлт RDOACT CLD.

319. SIGМЕТ ақпаратына артық сипаттау материалы кірмейді. Ауа-райы құбылысын сипаттауға қатысты SIGМЕТ хабарламасы шығарылады, осы Ереженің 318-тармағында нұсқалған ақпаратынан басқа ешқандай қосымша сипаттау материалы қосылмайды.

Найзағай немесе тропикалық циклонға қатысты SIGМЕТ ақпаратында олармен байланысты турбуленттілік және мұз басу аталмайды.

320. ОМС осындай хабарламаны қосатын жіберу схемасына сәйкес SIGMET хабарламасын уақытында жіберуді қамтамасыз етеді:

1) жергілікті ӘҚҚ органы;

2) осы ОМС жауапкершілік ауданы шегінде АМО;

3) басқа мүдделі ОМС (сонымен бірге SIGMET және AIRMET барлық ОМС SIGMET және AIRMET хабарламасын жіберу кепілін береді, олардың жауапкершілік ауданы хабарламада айтылған метеорологиялық құбылысынан 925 километр шегінде жартылай орналасқан);

4) алынып тасталды – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

5) мәліметтерді тарату желісі ойынша VOLMET хабарын тарату немесе VOLMET ақпаратын табыс ету үшін тағайындалған орталық, онда SIGMET хабарламасы осындай тарату үшін қажет (егер қажет болса);

6) ОРМЕТ халықаралық және өңірлік деректер банктеріне;

7) жауапты VAAC (егер қажет болса).

Ескерту. 320-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

320-1. МБО SIGMET ақпаратын біркелкі ұсынуды қамтамасыз ету мақсатында, әсіресе ұшу бағыты бойынша ауа райы құбылысы МБО жауапкершілік аймағының белгіленген шекарасынан шығатын немесе шығатын жағдайларда, көршілес МБО-мен SIGMET хабарламаларын үйлестіру керек.

Ескертпе. МБО арасындағы іс-қимылдарды екі жақты немесе көп жақты үйлестіру мәселелері бойынша нұсқаулық нұсқаулар АНҚБ бекіткен және авиациялық Метеорология жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес уәкілетті метеорологиялық органмен келісілген SIGMET және AIRMET хабарламаларын дайындау, келісу және пайдалану жөніндегі әдістемелік ұсынымдарда қамтылған. (Doc. 8896).

Ескерту. 2-параграф 230-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

321. SIGMET мәліметтері әуе кемелерінің борттарынан алынған ақпарат, аэросиноптикалық нақты және болжам материалдарын талдау, жердегі және радиолокациялық бақылаулардың деректері негізінде жасалады.

322. SIGMET мәліметтерінің уақтылы шығарылымы айтарлықтай дәрежеде борттан арнайы деректерді метеорологиялық қадағалау органдарымен тез алуына тәуелді. Сондықтан ұшқыштарға олардың әуе кемелері белгілі метеорологиялық жағдайлардың әсеріне тартылса немесе олар осы Қағидалардың 211-тармағында айтылған жағдайларды байқаса, мұндай деректерді ӘҚҚ органдарына уақытылы дайындап беру керек.

3-параграф. AIRMET ақпараты

323. AIRMET ақпараты 100 ұшудың төменгі эшелонынан төмен (немесе таулы аудандарда 150 эшелонынан төмен немесе ӘҚҰ органымен белгіленген) ұшуды қамтамасыз ету үшін ӘМО/МБО шығарады.

AIRMET ақпаратының мақсаты ұшқыштарды әуе кемелерінің шағын биіктіктерде ұшу қауіпсіздігіне әсер етуі мүмкін ұшу бағыты бойынша ауа райының нақты және/немесе күтілетін белгілі бір құбылыстары туралы хабардар ету болып табылады.

Ескерту. 323-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

324. AIRMET ақпараты осы Қағидалардың 268-270-тармақтарының ережелеріне сәйкес жасалған кіші биіктіктерде ұшу үшін аймақтық болжамдарға енгізілмеген және кіші биіктіктерде ұшудың қауіпсіздігіне, сондай-ақ осы құбылыстардың дамуына уақыт және кеңістікте ықпал ете алатын ұшу бағыты бойынша ауа райының белгіленген нақты және (немесе) күтілетін құбылыстарының қысқартулармен ашық мәтінде сипаттамасы.

325. AIRMET хабарламаларын жасау элементтерінің құрамы мен тәртібі осы Қағидалардың 6-қосымшасындағы SIGMET және AIRMET хабарламаларының мазмұны мен тәртібіне және 8-қосышасындағы SIGMET және AIRMET хабарламаларын жасау үлгісіне сәйкес келеді.

326. Жауапкершілік аймағы бірнеше ҰАА және (немесе) диспетчерлік аудандарды (СТА) қамтитын МБО әр ҰАА және (немесе) диспетчерлік аудан (СТА) үшін өзінің жауапкершілік аймағында, жеке AIRMET ақпараттарын шығарады.

Ескерту. 326-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

327. ҰАА қажет болған жағдайда кіші аудандарға (қосалқы) бөлінеді.

328. AIRMET ақпаратына төменде көрсетілген қысқартуларды пайдаланумен аталған құбылыстардың бірі қосылады:

Жер беті желінің жылдамдығы:

Жер беті желінің орташа жылдамдығы SFC WSPD

15 м/с (30 уз) астам кең кеңістікте (+жел жылдамдығы және өлшем бірлігі)

Жер бетіндегі көріну:

Кең кеңістікте көріну SFC VIS

5000м кем, құбылысты қоса (+көріну)

Көрінуді нашарлататын ауа райы (+ төменде көрсетілген ауа райы

құбылыстарының бірі немесе олардың

тіркесі:

BR, DS, DU, DZ, FC, FG, FU,

GR, GS, HZ, IC, PL, PО, RA,

SA, SG, SN, SS, SQ немесе VA)

Найзағай:

бұршақсыз жеке найзағай ISOL TS

бұршақсыз сирек найзағай OCNL TS

бұршақпен жеке найзағай ISOL TSGR

бұршақпен сирек найзағай OCNL TSGR

Таудың жабылуы:

таулар жабық MT OBSC

Бұлттылық:

жер деңгейінде 300м (1000фут)

кем төменгі шектің биіктігімен

кең кеңістікте үзілген немесе тұтас бұлттылық:

үзілген BKN CLD (+ төменгі және

жоғары шектің биіктігі мен

өлшем бірлігі)

тұтас OVC CLD (+төменгі және

жоғары шектің биіктігі мен

өлшем бірлігі)

Будақ-жаңбырлы бұлттар:

жеке ISOL СВ

сирек OCNL CB

жиі FRQ CB

мұнара тәрізді будақ бұлттар:

жеке ISOL TCU

сирек OCNL TCU

жиі FRQ TCU

Мұздану:

орташа мұздану MOD ICЕ

(конвективтік бұлттарда

пайда болатын мұздануды қоспағанда)

Турбуленттілік:

орташа турбуленттілік MOD TURB

(конвективтік бұлттарда пайда

болатын турбуленттілікті қоспағанда)

Таулы толқын:

орташа таулы толқын MOD MTW.

329. AIRMET ақпаратында осы Қағидалардың 328-тармағында көрсетілгеннен басқа қосымша сипаттама материалдар қамтылмаған. Найзағайларға немесе будақ-жаңбырлы бұлттарға қатысты AIRMET ақпаратында олармен байланысты турбуленттік пен мұздану ескерілмеген.

330. Реттік нөмір ҰАА/(СТА) бойынша ағымдағы күннің 00.01 UTC бастап шығарылған AIRMET мәліметтерінің санын көрсетеді.

Ескерту. 330-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

331. AIRMET мәліметінің әрекет ету кезеңі 4 сағаттан аспайды.

332. AIRMET ақпараттары, егер осы ауданда құбылыстар қатты бақыланбаған немесе олардың туындауы күтілмеген жағдайда жойылады.

333. AIRMET ақпараттары АНҚЖ белгіленген тарату сұлбасына сәйкес ұшу ақпаратының көршілес аудандарының әуеайлақ метеорологиялық органдарға жіберіледі.

4-параграф. Әуеайлық бойынша ескерту

334. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету және авиациялық техниканы сақтау мақсатында әуеайлық метеорологиялық органдар ұшу қауіпсіздігіне, сондай-ақ жердегі әуе кемесіне, оның ішінде тұрақ орындарындағы әуе кемелеріне, әуеайлақ жабдықтарына, құралдарына және қызметтеріне қолайсыз әсер етуі мүмкін ауа райы құбылыстарының және метеорологиялық жағдайлардың қарқындылығының пайда болуы немесе өзгерілуі туралы ескертулерді шығарады.

335. Әуеайлақ бойынша ескертулерді АМО ағылшын және/немесе орыс тілдерінде шығарады және пайдаланушыларға Әуеайлақтағы метеорологиялық қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес таратылады. Әуеайлақ бойынша ескертулер қолданылу кезеңі басталғанға дейін 3 сағат бұрын шығарылады. Құру тәртібі осы Қағиданың 10-қосымшасында көрсетілген.

Ескерту. 335-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

336. Әуеайлақ бойынша ескертулер, егер олар көрсетілген құбылыстар/шарттар аса бақыланбаса және (немесе) әуеайлақта олардың пайда болуы күтілмеген жағдайда ғана жою қажет.

337. Әуеайлақ бойынша ескертулер төменде көрсетілген құбылыстардың немесе жағдайлардың нақты болуына немесе күтілетіне байланысты шығарылады:

найзағай;

бұршақ;

қатты және (немесе) ұзақ жауған қар;

мұзданатын жауын-шашын (көктайғақ);

қататын тұман;

боз қырау немесе қырау;

дауыл, құйын;

құмды немесе шаңды боран;

көтерілетін құм немесе шаң;

жел бағытына қарамастан секундына 15 метр және асқан жылдамдығымен;

жанартаудың күлі немесе жанартау күлінің тұнбасы;

улы химиялық заттардың шығарындылары;

ауа температурасының минус 30 градусқа дейін немесе одан да төмен төмендеуі немесе оның 35 градус және одан астам көтерілу;

жергілікті деңгейде келісілген басқа құбылыстар.

Ескерту. 337-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

338. Бұдан бұрын шығарылған ескертуде көзделмеген жағдайлардың немесе құбылыстардың пайда болуын күту немесе олардың қарқындылығының өзгерілу барысында жаңа ескерту жасалады.

339. Халықаралық рейстер көп болған кезде пайдаланушылармен келісім бойынша әуеайлақ бойынша ескертулер осы Қағидалардың 10-қосымшасындағы әуеайлақ бойынша ағылшын тілінде ескертулер жасау (AD WRNG) үлгісіне сәйкес шығарылады.

Осы Қағидалардың 10-қосымшасындағы әуеайлақ бойынша ағылшын тілінде ескертулер жасау (AD WRNG) үлгісінде келтірілген қысқартулармен қатар мәтінді барынша қысқа түрде пайдалану қажет. Қосымша ақпарат ИКАО бекіткен қысқартуларды және сандық мағыналарды пайдалана отырып, қысқартулармен ашық мәтінмен жасалады. ИКАО бекіткен қысқартулар болмаған кезде ағылшын тілінде ашық мәтінді пайдалану керек.

340. Ескертудің реттік нөмірі осы әуеайлақ бойынша ағымдағы күннің 00.01 UTC бастап әуеайлақ бойынша ескертулердің санын көрсетеді.

5-параграф. Жел ауысуы туралы ескертулер мен хабарландырулар

341. Жел ауысуы туралы ескерту және хабарлауды ӘҚҚ органы және мүдделі пайдаланушылармен келісілген талаптарға сәйкес әуеайлақға арналған АМО дайындайды.

Хабарлама нақты бақыланатын жел ауысуы, ал ескерту – күтілетін жел ауысуы туралы шығарылады.

342. Желдің ауысуы туралы ескерту қону, қонуға бет алу немесе ұшу аумағында, немесе әуе ҰҚЖ және 500 метр (1600 фут) қону немесе ұшуға бет алу барысында айдау кезінде әуе кемелеріне жағымсыз ықпал етуі мүмкін бақыланатын және күтілетін желдің ауысуы туралы қысқаша ақпаратты қамтиды. ҰҚЖ деңгейінде 500 метр (1600 фут) астам биіктікте желдің айтарлықтау ауысуын шақыратын жергілікті топографиялық жағдайлар кезінде 500 метр (1600 фут) биіктік шектік деп есептелмейді.

343. Егер 30 минут аралығында әуе кемесінен хабарламада ақпарат болуы расталмаса, ұшып келген және/немесе ұшып кететін әуе кемесі үшін жел ауысуы туралы хабарлама жойылады.

344. Желдің ауысатыны туралы мәліметтер мыналар арқылы алынады:

1) желдің ауысуын қашықтықтан өлшеудің жер үсті жабдықтары (доплерлік радиолокатор);

2)биіктікті алу немесе қонуға бет алу кезеңінде әуе кемелерінің борттарынан бақылаулар;

3) басқа метеорологиялық ақпараттан, мысалы, әуеайлақтың маңында орналасқан немесе жақында орналасқан учаскелерде немесе мұнарада орнатылған тиісті көрсеткіштер арқылы алынған.

345. Желдің ауысу қарқындылығын бағалау үшін келесі өлшемдер қолданылады:

желдің ауысуы баяу - 2 м/с-қа дейін (4 торап) 30 метрді (100 фут) қоса алғандағы биіктікке;

желдің ауысуы бірқалыпты - 2 м/с-тан жоғары (4торап) 4 м/с дейін (8 торап) 30 метрді (100 фут) қоса алғандағы биіктікке;

желдің ауысуы қатты - 4 м/с-тан жоғары (9 торап) 6 м/с дейін (12 торап) 30 метрді (100 фут) қоса алғандағы биіктікке;

желдің ауысуы өте қатты - 6 м/с-тан жоғары (12 торап) 30 метр (100 фут) биіктікке.

Ескерту. 345-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

346. Желдің ауысуын анықтау үшін әуеайлақтарда желдің ауысуы туралы хабарды мынадай жүйемен шығаратын желдің ауысуын қашықтан зондттау немесе айқындау үшін автоматтандырылған жер үсті жабдығы пайдаланылады.

Желдің ауысуы туралы хабарлама ұшу кезінде қонғаннан кейінгі жүру уақытында ҰҚЖ әуе кемесіне немесе ұшу траекториясының бастапқы кезеңінде немесе қонатын кезде траекторияның соңғы кезеңінде әуе кемесіне жағымсыз әсер ететін 7,5 м/с (15 уз) немесе астам қарсы/жол-жөнекей желдің сипатталатын өзгеруімен желдің бақыланатын ауысуы туралы қысқаша жаңаратын ақпаратты қамтиды.

347. Автоматтандырылған жер үстіндегі жабдығын қолдану кезінде жел ауысуы туралы хабарламаны 1 минутта бір реттен кем емес жаңартады.

Жел ауысуы туралы хабарламаны қарсы/жол-жөнекей желдің өзгеру көлемі 7,5 м/с кем емес (15 торап) болғанда жоюға болады.

348. Жел ауысуы туралы хабарлама дистанциялық өлшейтін тікелей автоматтандырылған жер үсті жабдығымен немесе мүдделі тараптар жел өзгерісін анықтағанда таратылады.

349. Егер жел ауысуы байқалса, және/немесе 30 минуттан астам аралығында оны сақтау үшін жағдай күтілетін болса, әуеайлақты осы Қағидалардың 11-қосымшасы бойынша ағылшын тілінде (WS WRNG) жел ауысуы туралы ескертулер мен хабарламаларды құрастыру үлгісіне сәйкес жел ауысуы туралы ескерту шығарылады және әуеайлақта ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету Нұсқаулығына сәйкес жіберіледі.

350 Әуеайлақты осы Қағидалардың 11-қосымшасы бойынша ағылшын тілінде жел ауысуы туралы ескерту және хабарламаны құрастыру үлгісінде белгіленген хабарламаның реттік нөмірі осы әуеайлақ бойынша ағымды күннің 00.01 UTC бастап шығарылған жел ауысуы туралы ескерту санын бейнелейді.

351. Осы Қағидалардың 11-қосымшасында әуеайлақтағы желдің ығысуы туралы ағылшын тіліндегі ескертулер мен хабарламалар жасау үлгісінде аталған қысқартулардан басқа мәтін өте аз қолданылады. Қосымша ақпарат ИКАО бекітілген қысқартулармен ашық мәтін ретінде құрастырылады. ИКАО бекітілген қысқартулар болмағанда ағылшын тілінде ашық мәтін қолданылады.

352. Жел ауысуын анықтайтын немесе дистанциялық өлшейтін жер үсті жабдығының ақпараты жел ауысуы туралы хабарламаны дайындау үшін қолданылатын болса, хабарлама ұшуға қону немесе ұшу траекториясын бойлай нақты ВПП учаскелері және арақашықтығымен жалғасады.

353. Күтілетін жел ауысуы туралы ескерту аэросиноптикалық материалды талдау негізінде құрастырылады, егер синоптикалық жағдай әуежай ауданында жергілікті жағдаймен үйлесе отырып, жел ауысуы пайда болуына себепші болатын болса,

354. Жел ауысуы үшін жағдай әдетте келесі құбылыстармен байланысты:

найзағай, микро күшею, воронка тәрізді бұлттар (торнадо немесе су құйыны) және жалпы күшею;

жалпы үстіңгі беті;

жергілікті топографиялық жағдаймен ұлғайтылған қатты жерге жақын жел;

теңіз бриз фронты;

таулы толқын (әуеайлық ауданында шағын биіктікте дауыл қақпасын қосқанда);

шағын биіктікте температуралық инверсия.

355. Жел ауысуы және оның қарқындылығы туралы ескертуді дайындау немесе ертерек шығарылған ескертуді растау үшін әуе кемесі бортынан хабарлама білдіруді қолдану кезінде әуе кемесі бортынан тиісті хабарламаны білдіру осы әуе кемесі типін қосқанда, мүдделі тараптарға өзгеріссіз жіберіледі.

356. Жел ауысуы туралы ескерту қабылданған қысқартулармен ашық мәтін ретінде құрастырылады және ӘҚҚ диспетчеріне табыс етіледі.

6-параграф. Ашық мәтін формасында эшелонынан төмен 100 (немесе таулы ауданда 150 ұшу эшелонынан төмен немесе ӘҚҚ органымен бекітілген эшелонынан төмен) маршрут және ұшу ауданы бойынша ескертулер

357. Егер ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету эшелонынан төмен 100 (немесе таулы ауданда 150 ұшу эшелонынан төмен немесе ӘҚҚ органымен бекітілген эшелонынан төмен) болса, осы ереженің 282 – 291-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады, маршрут және ұшу ауданы бойынша ескертулерді ашық мәтін формасында МДП қызмет көрсететін метеорологиялық органы шығарады.

358. Маршруттар және ұшу аудандары бойынша ескертулер эшелоннан төмен 100 (немесе таулы аудандарда 150 ұшу эшелонынан төмен немесе ӘҚҚ органымен белгіленген эшелоннан төмен) болса, төменде нұсқалған нақты және (немесе) күтілетін бір құбылыстардың пайда болумен байланысты шығарылады:

жалпы немесе ішкі салмақты найзағай;

жалпы дауыл және құйын;

бұршақ;

мұзданатын жауын-шашын;

орташа немесе қатты мұздану;

орташа немесе қатты турбуленттілік;

құмды немесе шаңды боран;

бағытына қарамастан жерде жел жылдамдығы 15 м/с (30 торап) және одан жоғары;

көріну 5000 метрден төмен;

бұлттылықтың төменгі шегі 300 метрден кем (1000 фут);

будақ жаңбырлы бұлттар және мұнара тәрізді бұлттар.

Ескерту. 358-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

359. Ескерту ұшудағы әуе кемесі және МДП жақын ауданында ұшуды қамтамасыз ететін АМО кейінгі табыс ету үшін МДП диспетчеріне хабарлайды.

360. Ескерту мәтіні өзіне қосады:

1) атауы (ескерту), оның ағымды тәулік бойынша реттік нөмірі;

2) аудан, маршрутты нұсқау;

3) "шынында" сөзі және "күні-уақыт" тобы;

4) құбылыстар;

5) ол туралы нұсқау нақты немесе болжамды ақпарат болып табылады;

6) құбылыс орны, орнын ауыстыру;

7) қарқындылығын өзгерту.

361. Ескертуде нұсқалған құбылысты тоқтату және оның пайда болу-сақтау кезінде жағдай болмағанда ертерек шығарылған ескертуді болдырмау туралы хабарлама құрастырылады.

7-тарау. Пайдаланушыларды және әуе кемелері экипаждарының мүшелерін метеорологиялық қамтамасыз ету

Ескерту. 7-тараудың атауы жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

1-параграф. Жалпы ережелер

362. Пайдаланушылар және жазғы экипаж мүшелері мына жағдай үшін метеорологиялық ақпаратымен жабдықталады:

1) пайдаланушылардың ұшу алдын жоспарлауды жүзеге асыруы;

2) пайдаланушылардың ұшу өндірісін орталықтандырылған басшылық жүйесін қолдану арқылы қайта жоспарлауды жүзеге асыруы;

3) ұшу алдында жазғы экипаж мүшелерінің қолдануы;

4) ұшу кезіндегі әуе кемелері.

363. Пайдаланушылар және жазғы экипаж мүшелері жабдықталатын метеорологиялық ақпарат ұшу уақыты мен биіктігі, географиялық маршрут ұзақтығына қатысты ұшу талаптарына жауап береді, белгілі сәт немесе уақыт мерзіміне жатады және әуеайлақға дейін белгіленген қону кезінде ұшуды қамтамасыз ету үшін жеткілікті болып табылады. Онда белгіленген қону кезінде әуеайлақ және пайдаланушылар тағайындаған запастағы әуеайлақ арасында маршрут учаскесінде күтілетін метеорологиялық жағдай туралы мәліметтері бар.

364. Пайдаланушылар және жазғы экипаж мүшелері жабдықталатын метеорологиялық ақпараты соңғы мәліметтерден тұрады және мынадай мәліметтерді қамтиды:

1) болжам:

биіктікте жел және температура;

биіктікте ауа ылғалдылығы (автоматты жүйе көмегімен ұшуды жоспарлау кезінде);

ұшу эшелонының геопотенциалды абсолютті биіктігі;

тропопаузаның ұшу эшелоны мен температура бірлігінде тропопауза биіктігі;

борынша жел бағыты мен жылдамдығы және ұшу эшелоны бірлігінде оның биіктігі;

SIGWX құбылыстары;

түйдек жаңбырлы бұлттар, мұз басу және турбуленттілік.

2) маршрут және тағайындалу бойынша ұшу және белгіленген қону әуеайлағы және запастағы ұшу әуеайлағы үшін METAR немесе SPECI ("тренд" типті болжамын қосқанда) хабарламасы;

3) маршрут және тағайындалу бойынша ұшу және белгіленген қону әуеайлағы және запастағы ұшу әуеайлағы үшін TAF болжамы немесе TAF болжамын түзету;

4) ұшу үшін болжамдар (сұрау бойынша);

5) SIGMET ақпараты және барлық маршрутқа қатысты борттан тиісті арнайы хабарлама білдіру (борттан тиісті арнайы хабарлама білдіруге SIGMET хабарламаны дайындау кезінде қолданылмаған хабарлама білдіру жатады);

6) барлық маршрутқа жататын вулканды күл және тропикалық циклон туралы кеңес ақпараты;

7) GAMET зоналық болжамы немесе AIRMET ақпараттың шығуына қосымша ретінде дайындалған карта нысанында шағын биіктікте ұшу үшін аймақтық болжам және барлық маршрутқа қатысты шағын биіктікте ұшу үшін AIRMET ақпараты;

8) ұшу әуежайынан ескерту (жергілікті әуеайлақ үшін);

9) МРЛ ақпараты;

10) метеорологиялық Жер спутниктерінен алынған бейнелер;

11) тұтас маршрут бойынша ғарыштық ауа-райы туралы консультациялық ақпаратты (бар болған жағдайда).

Ескерту. 364-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

365. Осы Қағидалардың 364-тармағының, 1) тармақшасында аталған болжам ДАБО ұсынатын сандық болжамнан қалыптасады.

366. Егер болжам ДАБО құрастырылған деп нұсқалса, ондағы метеорологиялық ақпаратына өзгертулер енгізілмейді.

367. ДАБО құрастырылған сандық болжамнан алынатын карталар осы Қағидалардың 7-қосымшасында көрсетілген ұшу құжаттамасында қолданылатын карталар үлгісіндегі белгілер мен қысқартуларға сәйкес тіркелген әрекет аймағы үшін ұсынылады.

368. Егер осы Қағидалардың 364 тармағы, 1) тармақшасында аталған жел болжамы және биіктікте ауа температурасы карта түрінде ұсынылса, белгіленген уақытта анық стандартты ұшу эшелонының болжамды картасын ұсынады.

Егер осы Қағидалардың 364 тармағының, 1) тармақшасында аталған SIGWX құбылысының болжамы карта түрінде ұсынылса, белгіленген уақытта анық стандартты ұшу эшелонымен шектелген атмосфера қабатының болжамды картасын ұсынады.

369. Ұшу барысында пайдаланушылардың алдын ала ұшуды жоспарлау және қайта жоспарлауды жүзеге асыру үшін талап етілетін эшелонынан 100 жоғары биіктікте жел және температура, сонымен қатар SIGWX ауа-райы құбылыстарының болжамы оны алған соң ұшуға дейін 3 сағаттан кеш емес ұсынылады. Ұшу барысында пайдаланушылардың алдын ала ұшуды жоспарлау және қайта жоспарлауды жүзеге асыру үшін қажетті метеорологиялық ақпараты ертерек ұсынылады.

370. Пайдаланушылар және жазғы экипаж мүшелеріне метеорологиялық қызмет көрсету ұйымдастыратын АНҚЖ қажетті мәліметтер жинағы және/немесе болжамды алуға бағытталған шараларды басқа мемлекеттің метеорологиялық уәкілетті органымен үйлестіреді.

371. Пайдаланушылар және жазғы экипаж мүшелері метеорологиялық ақпаратымен АНҚЖ және тиісті пайдаланушылар арасында келісім бойынша орнатылатын сол уақыт және сол орын бойынша жабдықталады.

Алдын ала ұшуды қамтамасыз ету тек Қазақстан Республикасы аумағында ұшудан басталады.

372. Тек АМС бар әуеайлақтарда әуе кемелері экипаждарына арналған метеорологиялық ақпаратты, оның жауапкершілік аймағына осы әуеайлақ кіретін ӘМО дайындайды немесе екі АНҚБ арасындағы уағдаластық бойынша дайындайды.

Осы ақпаратты беру процедуралары, тәртібі және тәсілдері тиісті АМС және ӘМО әуеайлақтарында Ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулықтармен белгіленеді.

Қону алаңында ұшуды жүзеге асыратын әуе кемелерінің экипаждарына қажетті метеорологиялық ақпаратты әуе кемесінің тікелей командирі ӘҚҚ органы арқылы ӘМО - дан немесе қолданыстағы байланыс каналдарынан тікелей сұрайды.

Ескерту. 372-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

373. АНҚЖ және тиісті пайдаланушылар арасында келісім бойынша пайдаланушылар және жазғы экипаж мүшелері келесі тәсілдер бойынша метеорологиялық ақпаратымен жабдықталады:

1) қолжазба немесе баспа материалы, оның ішінде белгіленген карталар мен формалар;

2) сандық нысандағы деректер;

3) нұсқаулық;

4) кеңес беру;

5) көрсету;

6) ұшу алды ақпаратының автоматты жүйесі осы тармақтың 1)-5) тармақшаларын ескере отырып дербес нұсқаулық мүмкіндігі және ұшу құжаттамасын құрастыруды қамтамасыз етеді. Сонымен бірге пайдаланушылар және экипаж мүшелерінің телефон немесе басқа байланыс құралдарын қолдану арқылы метеорологиялық органынан кеңес алу үшін қол жетімділігі сақталады.

374. АНҚЖ ИКАО талаптарына сәйкес анықтайды:

1) ақпарат ұсынуға жататын типі мен форматы;

2) осы ақпаратпен жабдықтау тәсілдері мен құралдары.

375. Ұшатын әуе кемелерінің экипаждарын метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету ұшудың тәулік жоспары негізінде, ал жоспарда көрсетілмеген жеке рейстерді - ӘҚҚ органы арқылы ӘМО ұсынатын (телефон, интернет немесе басқа байланыс құралдары арқылы берілетін) қосымша өтінімдердің негізінде немесе жоспарланатын ұшу уақытына дейін 30 минуттан кеш емес тікелей жүргізіледі.

Өтінімдер мынадай мәліметтерден тұрады:

1) жоспарланатын ұшу уақыты;

2) межелі әуеайлағына жоспарланған келу уақыты;

3) ұшу бағыты және аралық әуеайлаққа келудің жоспарланған уақыты және одан ұшу уақыты;

4) запастағы әуеайлақтар;

5) эшелон және ұшу биіктігі;

6) ұшу түрі (АҰҚ немесе КШҰҚ).

Ескерту. 375-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

376. Ұшудың түріне және ұзақтығына қарай метеорологиялық ақпараттар әуе кемелерінің экипаждарына ұшу құжаттамасы нысанында және (немесе) ауызша нысанда ұсынылады, осы ақпараттар сондай-ақ экипаждардың ұшу алдындағы метеорологиялық дайындықты жүргізетін үй-жайларында орнатылған арнайы көрмелерде, стендтерде орналасады.

2-параграф. Нұсқаулық, кеңес беру және ақпараттарды көрсету

377. Әуе кемесі экипаждарының ұшу алдындағы метеорологиялық дайындығы алдағы ұшудың метеорологиялық жағдайларын өздігінше үйренуді және ұшу бағыты (аудан) бойынша және экипаждардан ӘМО-ға алынған нақты және ұшу бағыты бойынша әуеайлақтағы күтілген метеодан алынған мәліметтері туралы қажетті ақпараттарды қамтиды.

378. Нұсқаулық ж/немесе кеңес беру ұшу экипажына ж/немесе ұшуды орындауға байланысты ұшуды пайдалану құрамына сұрату салуы бойынша жүргізіледі.

Олардың мақсаты запастағы әуеайлақта болжамды қонуды әуеайлақта алдағы ұшудың бағыты бойынша метеорологиялық жағдайлардан күтілетін және ағымдағы сол соңғы қолданыстағы мәліметтерді ұсыну болып табылады және осыған ұқсас әуеайлақтарда мәліметтерді түсіну немесе толықтыру үшін мазмұндалады, АНҚЖ-мен келісуі бойынша және ұшу құжаттамасымен бірге тиісті пайдаланушылармен қолданыстағы мәліметерді ұсыну болып негізделеді.

379. Нұсқаулықты және кеңес беруді жүргізу үшін қолданылатын ақпараттар осы Қағиданың 364-тармағында аталған кез келген немесе барлық элементтерді қамтиды.

380. Егер әуеайлақтық метеорологиялық орган әуеайлақ бойынша болжамның ұшу құжаттамасына енгізілген маңызды ерекшеленетін әуеайлақ ауданындағы метеорологиялық жағдайларды эволюциялау туралы пікірлерін айтқан жағдайда, ұшу экипажы мүшелерінің назары осы айырмашылыққа аударылады.

381. Нұсқаулық, консультация, көрсету немесе ұшу құжаттамасын рәсімдеу ұшу әуеайлағына қызмет көрсететін әуеайлақтық метеорологиялық органмен қамтамасыз етіледі.

Әуеайлақтың жергілікті талаптары бойынша кеңес беруге немесе жеке нұсқаулықты жүргізу барысы қолданбаған жағдайда тиісті пайдаланушылармен және АНҚЖ арасындағы келісім бойынша тәртібі мен тәсілдері сол белгіленетін, электробайланыс құралдарына сәйкес басқа да тиісті көмектерімен немесе телефон арқылы ӘМО осындай қызмет көрсетуді ұсыну қажет.

Кешігу жағдайында, осы әуежай қызмет көрсететін ӘМО қажет болған жағдайда (немесе, егер мүмкін болмаған жағдайда, ұйымдастырады) нұсқаманы, кеңес беруді немесе ұшу құжатын дайындауға екінші қайта жүргізуді қамтамасыз етеді.

382. Шетелдік әуе кемелері экипаждарында консультация беру ағылшын тілінде жүргізіледі.

383. Әуеайлақтық метеорологиялық орган ұшуды жүргізуге қатысты әуе кемесі экипажының мүшелеріне немесе басқа қызметтердің қызметкерлерді қамтамасыз етеді және нұсқаулық немесе кеңес беруді жүргізеді. Кеңес беру кезінде экипажға хабарланады:

1) бірінші қону әуеайлағына дейін немесе мүмкіншілікте бағыттағы соңғы әуеайлаққа дейін ұшу бағыты (ауданы) бойынша синоптикалық жағдайдың мінездемесі;

2) биіктегі жел, биіктегі ауадағы температура, тропопаузаның биіктігі туралы ағымдағы және болжамдық мәліметтер, максимал жел туралы ақпарат;

3) ұшу бағыты бойынша ауа райының нақты және күтілген құбылысы және сорғалап ағатын ағым туралы ақпараттар;

4) ұшу, қону және запастағы әуеайлақтардағы ауа райының нақты және күтілетін жағдайы;

5) экипаждың талабы бойынша басқа бар метеорологиялық мәліметтер.

384. Кіші биіктіктегі ұшуларды қамтамасыз ету үшін нұсқаулық және (немесе) кеңес беру кезінде, сонымен қатар көзбен шолу ұшулардың ережесі бойынша 100 эшелонға (немесе таулы аудандарда 150 ұшу эшалонына дейін немесе ӘҚБ ұйымдарында белгіленген төмен эшалон) дейінгі биіктік бойынша метеорологиялық ақпараттар пайдаланылады. Кең кеңістікте көрінудің 5000 м кем көлеміне дейін төмендеуіне ықпал ететін кез келген нақты немесе күтілетін құбылыстардың пайда болуын, сондай-ақ ұшулардың орындалуына ықпал ететін нақты немесе күтілетін бұлттардың пайда болуының айрықша маңыздылығы көрсетілуі қажет.

Кіші биіктіктерде ұшуды жоспарлау үшін AIRMET мәліметтерінің нақты іс-әрекеттегі айрықша маңыздылығы беріледі.

385. Ұшу экипажының мүшелеріне және ұшуларды дайындауға байланысты қызметкерлерге көмек көрсету үшін сондай-ақ әуеайлақта нұсқаманы және кеңес беруді жүргізу барысында пайдалану үшін метеорологиялық орган соңғы алған ақпаратты көрсетеді:

1) METAR және SPECI мәліметтері;

2) TAF болжамдары және "тренд" түріндегі болжамды;

3) жергілікті әуеайлақ бойынша ескертуді;

4) ұшуға арналған болжамды;

5) SIGMET және AIRMET ақпаратын, сондай-ақ SIGMET мәліметінде көрсетілмеген борттан арнайы хабарларды;

6) ағымдағы және болжау карталарын;

7) жердің метеорологиялық серіктерінің суреттері немесе мозаика ж(немесе) нефанализдерді;

8) жердегі метеорологиялық локаторлар көмегімен алынған ақпаратты (бар болған жағдайда)

9) биіктікте ауа температурасы мен желі туралы ақпаратты;

10) ұшуға қатысты тропикалық циклондар мен вулкандық күл туралы консультативтік ақпаратты;

11) тұтас маршрут бойынша ғарыштық ауа-райы туралы консультациялық ақпарат (бар болған жағдайда).

Ескерту. 385-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

386. Көрсетілетін материал ұшу экипажының мүшелері мен ұшуларды өндіруге байланысты басқа қызметкерлерге қолжетімді болуы тиіс.

387. Авиациялық пайдаланушыларды метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету үшін әуеайлақ метеорологиялық органдары метеорологиялық деректердің халықаралық банктерін пайдаланады немесе тікелей басқа мемлекеттердің метеорологиялық органдарынан сұратады.

388. Метеорологиялық кеңестен өткен соң әуе кемесінің командирі ӘМО кеңсесінде кеңестен өтуді тіркеу бланкісіне және/немесе журналына қол қояды. Кеңесті телефон арқылы алған жағдайда журналға жазбаны синоптик енгізеді. Журналда борт нөмірі, рейстің нөмірі, қону әуеайлағы және ұшу уақыты, сондай-ақ кеңес беру уақыты көрсетіледі.

Ескерту. 388-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

389. Ұшудың жоспарланған уақыттан 20 минут және одан астам кешігу барысында экипажға метеорологиялық жағдайды нақтылау қажет.

3-параграф. Ұшу құжаттамасы

391. Ұшу құжаттамасының біркелкілігін және стандартталуын қамтамасыз ету үшін БАБО шеңберінде алынатын GRIB және BUFR деректері осы Қағидалардың тиісті ережелеріне сәйкес БАБО стандартты карталарына безендіріледі, ал БАБО болжамдарын құрастырушының метеорологиялық мазмұны мен белгіленуі өзгермейді. 2021 жылдың 4 қарашасынан бастап бұл IWXXM алынған деректерге де қатысты.

Ескерту. 391-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

392. Ұшу құжаттамасына енгізілетін ақпарат карта, кестелер және қысқартулар ашық мәтін түрінде ұсынылу тиіс. SIGWX құбылысы және биіктікте ауа температурасы мен желдің болжамына жататын ұшу құжаттамасы карта түрінде беріледі.

Әуеайлақтар бойынша ауа райының болжамдары құжаттамаға TAF код нысанында немесе қысқартулар мен кестелердің пайдаланумен ашық мәтінде енгізіледі.

Балама ретінде кіші биіктіктерде ұшу үшін GAMET аймақтық болжамдар пайдаланылады.

393. METAR және SPECI мәліметтері ("тренд" түріндегі болжамды қоса), TAF, GAMET, SIGMET, AIRMET және вулкандық күл, тропикалық циклондар және ғарыштық ауа райы (бар болған жағдайда) туралы консультативтік ақпарат осы Қағидалардың 5-қосымшасында келтірілген GAMET болжамдардарының мазмұнында, 6-қосымшасында келтірілген SIGMET және AIRMET хабарламалары элементтерінің мазмұны мен тәртібінде, 7-қосымшаның ұшу құжаттамасында пайдаланылатын карта үлгілеріндегі белгілер мен қысқартуларда, 7-1-қосымшаның жанартау күлі, тропикалық циклондар және ғарыштық ауа райы туралы консультативтік ақпарат үлгілерінде және 8-қосымшасында келтірілген SIGMET және AIRMET хабарламаларын құруға арналған үлгілерге сәйкес беріледі.

Басқа метеорологиялық органдардан алынған осындай метеорологиялық мәліметтер ұшу құжаттамасына өзгеріссіз енгізіледі.

Ескерту. 393-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

394. Берілуге тиіс ұшу құжаттамасына осы Қағиданың 364-тармағының 1), (SIGWX желдің және температураның құбылыстары) 2), 3), 5), 6), 7) және 11) тармақшаларында тізімделген мәліметтер кіреді.

Ұшу құжаттамасын ұшу ұзақтығы 2 сағат немесе кем қысқа мерзімді аралық қонудан немесе бұрылудан кейін ұшу экипажы мүшелерінің сұрауы бойынша мәліметтермен шектейді.

Ұшу уақыты 3 сағаттан асатын ұшулар үшін ұшу құжаттамасының кезеңі ұшу ұзақтығына сәйкес болуы үшін бір картадан артық ұсыну талап етіледі. Тиісінше, уақыты 7 с (1200-ден1900 дейін UTC) құрайтын ұшу үшін, (1200, 1500 және 1800 UTC) деректердің әрекет ету уақытының үш кезеңі үшін және (1200 және 1800 UTC) деректердің әрекет ету уақытының екі кезеңі үшін SIGWX болжамдары биіктіктердегі ауа температурасы мен биіктікте жел картасы талап етіледі.

Ескерту. 394-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

395. Ұшу құжаттамасында БАБО шығарылған және осы Қағиданың 298-тармағында аталған карталар қолданылады.

396. Ұшу құжаттамасында пайдаланылған картаны жасауға қойылатын белгілер мен қысқартуларға қойылатын талаптар ИКАО талаптары бойынша бүкіләлемдік метеорологиялық ұйымда әзірленген және осы Қағиданың 7-қосымшасында көрсетілген ұшу құжаттамасында қолданылатын карталардың үлгілеріндегі белгілер мен қысқартулар арқылы ұсынылған.

397. Ұшу құжаттамасында енгізілген БАБО картасында метеорологиялық мәліметтер мына түрде ұсынылады:

1) жел қою торапта көрсеткішпен және боялған жалаушалар бойынша көрсетіледі;

2) қою торапта температура цифрлармен көрсетіледі;

3) БАБО-дан алынған деректердің жиынтығынан алынған жел және температура туралы деректер қою ендік-ұзақтық торапқа салынады;

4) желдің көрсеткіштері температураға басымды болады және осы екі белгі картаның фонында ерекшеленеді.

398. Ұшу құжаттамасында салыстырмалы биіктігі төмендегідей түрде көрсетіледі:

1) Ұшу бағдары бойынша метеорологиялық жағдайлар туралы барлық мәліметтерді, мысалы, биіктіктерде желдің салыстырмалы биіктігі, турбуленттікті немесе бұлттардың жоғары және төменгі шеттерінің биіктігін эшелон түрінде көрсетіледі. Осы мәліметтер қысым, абсолюттік биіктік немесе кіші биіктіктерде ұшу үшін жер бетінің деңгейінен биіктік түрінде көрсетілуі мүмкін;

2) әуеайлақ ауданындағы метеорологиялық жағдайлар туралы барлық мәліметтер әуеайлақтың жер бетінің деңгейінен биіктік түріндегі деңгейінде көрсетіледі.

399. 250 ұшу эшелоны мен 630 ұшу эшелоны арасында ұшу үшін карталардың ең аз санына атмосфераның жоғары қабаттарындағы (250 ұшу эшелоны – 630 ұшу эшелоны) ауа райының ерекше құбылыстар картасы және 250 гПа эшелоны үшін желдің болжам картасы енгізіледі.

Ұшу алдындағы және ұшуда жоспарлау және ұшу құжаттамалары үшін БАБО картасы болмаған жағдайда нақты карталар ұсынылады.

400. Ұшу экипажының мүшелері ұшу алдында жел мен ауа температурасы туралы ақпаратпен карта түрінде жабдылталған жағдайда осы карталар стандартты ұшу эшелоны үшін болжау карталары ұсынылады. Жалғаспайтын ұшу жағдайында стандартты изобарлық беттерді карталардың орнына ағымдағы карталар ұсынылады, көрсетілген деңгейлер стандартты изобарлық деңгейлерге сәйкес болады.

401. TAF болжамдарына қатысты ұшу құжаттамасы ұшу әуеайлағы және белтіленген қону әуеайлағы бойынша барлық жағдайларда TAF болжамдарын енгізеді. Ұшу құжаттамасына бір немесе бірнеше қосымша әуеайлақтар бойынша TAF болжамдары енгізіледі.

Ескерту. 401-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

402. Ұшу құжаттамасына енгізуге арналған метеорологиялық ақпарат ұшу алдындағы жоспарлау және ұшу барысында қайта жоспарлау үшін ұсынылған ақпараттан айырмашылығы болған жағдайда бұл туралы дереу экипажға (қажет болса ӘҚҚ органдары арқылы) немесе пайдаланушыға (оның өкіліне) хабарланады және мүмкіндігінше оған нақтыланған ақпарат ұсынылады.

Ескерту. 402-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

403. Құжаттама берілгеннен кейін әуе кемесінің тура ұшуы алдында түзетулерді енгізу кезінде ӘМО қажетті түзетуді немесе жаңартылған ақпаратты пайдаланушыға немесе әуе кемесінің бортына беру үшін ӘҚҚ жіберуі тиіс.

404. Егер ұшу бағдары болжам картасына толық енгізілмесе, экипажға қалған учаскеге көршілес ауданның болжам картасы немесе кесте немесе ашық мәтін нысанында бағдарбойынша жағдайлардың болжамы қосымша беріледі.

405. ӘМО ұшу экипажының мүшелеріне ұсынылған ақпаратты оның шығу сәтінен бастап келинде күнтізбелік 30 күн ішінде компьютерлік файл түрінде немесе баспа нысанында сақтауды ұйымдастырады. Осы ақпарат авиациялық оқиғаларды немесе оқиғаларды тергеу жағдайларында сұраусалу бойынша ұсынылады және олар аяқталғанша сақталады.

4-параграф. 100 эшелоннан төмен (ӘҚҰ ұйымдары белгілеген 150 ұшу эшелонына дейін немесе таулы аудандарда одан төмен) биіктікте ұшуды қамтамасыз ету үшін ақпаратты беру

406. 100 эшелоннан төмен биіктекте ұшуға арналған ұшу құжаттамасы (ӘҚҰ ұйымдары белгілеген таулы аудандарда 150 эшелоннан төмен немесе эшелоннан төмен) картографиялық нысанда (мысалы биіктікте ауа температурасының және желдің болжамын және кіші биіктіктер үшін SIGWX болжамдарының айтылуы) немесе осы Қағидалардың 5-тарауының 7, 8 және 9 параграфтарда көрсетілген (GAMET) қысқартылуымен ашық мәтінде ұсынылуы мүмкін.

407. 100 эшелоннан төмен биіктікте ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету үшін (ӘҚҰ ұйымдары белгілеген таулы аудандарда 150 эшелоннан төмен немесе эшелоннан төмен) ӘМО әусайлақты ұшулардың метеорологиялық қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулығына аудандарының:

1) ЖДП жауапкершілігі аудандарының карта-сызбасы;

2) аудандары бойынша болжамдарға түзетулер шығару үшін өлшемшарттар;

3) ұшуларды орындау кезінде және ұшу алдындағы дайындалу кезінде әуе кемелерінің сінің экипаждарына дейін метеорологиялық ақпаратты жеткізу тәсілдері;

4) әуе кемелерінің экипаждарынан метеорологиялық ақпаратты алу тәсілдері;

5) ӘҚҰ органдарына дейін метеорологиялық ақпаратты жеткізу тәсілдері.

408. ЖДП-ға жауапты аудандардың карта-сызбасы 100-ден эшелоннан төмен ұшуларда (ӘҚҰ ұйымдары белгілеген таулы аудандарда 150 эшелоннан төмен немесе эшелоннан төмен) қызмет көрсетуге қатысушылар ӘҚҰ және ӘМО органдарының мамандары бойынша жұмыс орнында орналастырады.

409. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

410. Берілген аудандардың тізбесі және оны өзгерту тиісті ӘҚҰ органдары ӘҚҰ (ЖДП) іргелес аудандардың ұшуын қамтамасыз ететін ӘМО мекенжайына жіберіледі.

411. 100-ден төменгі эшелоннан төмен (немесе қажет болғанда 150 ұшу эшелонына дейін немесе таулы аудандарда одан төмен) ұшуды орындайтын әуе кемесінің экипаждары ұшу алдында және ұшу барысында метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз етіледі. Осы ақпарат ұшудың уақытына, биіктігіне және бағдарына (ауданына) сәйкес болуы тиіс. Ұшу алдындағы дайындық кезеңінде әуе кемелерінің экипаждары төмендегідей қамтамасыз етіледі:

1) Сол көрсетілген ауызша метеорологиялық консультациялардың, оның ішінде, нақты іс жүзіндегі немесе 5000 м шамаға дейін ауқымды кеңістікте көрінудің төмендегені көрсетілген жағдайда әр түрлі құбылыстардан пайда болуға болжанатын немесе нақты іс жүзіндегі немесе ұшуды орындауға әсер ететін сол бұлттардың көрінудегі әсерлері көрсетіледі;

2) қордағы және қонуға, ұшу әуеайлағы бойынша болжамдары және нақты көрсетілген ауа райының деректері (METAR және SPECI жинақтары және TAF және "тренд" үлгісіндегі болжамдар);

3) SIGMET және AIRMET ақпараттары;

4) GAMET аймақтық болжамдармен немесе SWL карт түріндегі кіші биіктіктердегі ұшулар үшін аймақтық болжамдар (ерекше ауа райы құбылыстарының картасымен);

5) жер бетіндегі метеорологиялық радиолокаторлардың көмегімен алынған ақпараттар (бар болған жағдайда).

412. 100-ден төмен эшелоннан кіші биіктіктерде ШҰЕ бойынша ұшулар үшін ұшу құжаттамасы (ӘҚҰ ұйымдарымен белгіленген таулы аудандарда 150 эшелоннан төмен немесе эшелоннан төмен) және осы Қағиданардың 411-тармағында 2)-5) тармақшаларында аталған ақпараттарды қамтиды.

413. 100 эшелоннан төмен ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету үшін (ӘҚҰ ұйымдарымен белгіленген таулы аудандарда 150 эшелоннан төмен немесе эшелоннан төмен) бағыттары бойынша аймақтық болжамдар және ұшу аудандары пайдаланылады.

414. Кіші биіктіктерде ұшудың ауданы/бағыты бойынша болжамдар карта және/немесе ИКАО қабылдаған қысқартулар мен сандық шамаларды пайдаланумен GAMET болжамы нысанында беріледі.

415. Ашық теңізде құрылысқа ұшуды орындайтын тікұшақтарды пайдаланушылармен ұшу барысында алдын ала жоспарлау және қайта жоспарлауды жүзеге асыруға арналған метеорологиялық ақпаратқа 100 ұшу эшелонына дейін және теңіз деңгейінің қабаты бойыншадеректерді қамтуы тиіс.

Ерекше турбуленттілік пен мұзданудың күтілетін және нақты пайда болуын, теңіз деңгейінде орташа қысым, теңіз үсті температурасын, теңіз жағдайын, 100 ұшу эшелонынан төмен бұлттың ұшын және негізін, түрін, санын, беттегі күтілетін көрінуді көрсету керек. (Егер осындай мәліметтер болған жағдайда)

416. Іздестіру-құтқару жұмыстары үшін метеорологиялық мәліметтерді беру тәртібі осы Қағидалардың 8-таргуының 4 параграфында анықталған.

5-параграф. Авиациялық жұмыстарды метеорологиялық қамтамасыз ету ерекшеліктері

417. Авиациялық жұмыстардың технологиялық ерекшеліктерін орындау және ережелерді орындау үшін олардың мақсаттарына байланысты төмендегідей негізгі түрлерге бөлінеді:

1) авиациялық-химиялық жұмыстар;

2) әуе түсірілімі;

3) орманавиациялық жұмыстар;

4) құрылыс-монтаж жұмыстары және тиеу-түсіру жұмыстары;

5) көліктік-байланысты жұмыстар;

6) ашық теңіз аралдарына ұшу;

7) теңіз кемелерімен ұшу және теңіз бұрғылау қондырғылары;

8) халыққа медициналық көмек көрсету үшін ұшу және санитарлық іс-шараларды жүргізу:

9) эксперименттік және ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін ұшулар;

10) десант түсіру және парашютисттерді шығару немесе парашютта жүктерді лақтыру бойынша ұшу;

11) іздеу және авариялық-құтқару жұмыстары;

12) әуеайлық схемаларды және авиациялық радиобайланыстарды ұшуларға радиотехникалық жердегі құралдарын қамтамасыз ету ұшуды тексеру (аралап ұшу);

13) мамандандырылған оперыциялар орындауларға байланысты авиациялық жұмыстардың басқа да түрлері.

418. Авиациялық жұмыстарды орындау кезінде оперативтік орындардан табылған әуе кемесін пайдаланушылар осы Қағидалардың 282-292 тармақтарына сәйкес белгіленген аудандар бойынша әуеайлақтық метеорологиялық ұйымдармен берілген ауа райының болжамдарымен қамтамасыз етеді.

419. ӘМО жоқ және метеорологиялық бақылаулар жүргізілмейтін жедел нүктеде (жіктелмейтін, уақытша әуеайлақтарда, қону алаңдарында) авиациялық жұмыстарды бастар алдында әуе кемесінің экипажы ӘҚҚ органының диспетчеріне болжамдар жасауға жауапты ӘМО-ға беру үшін нақты ауа райы туралы мәліметтерді хабарлайды. Әуе кемесінің экипажы көрінуді табиғи бағдарлар бойынша көзбен қарап бағалайды, ал жел параметрлерін бағалау үшін қол анемометрлері мен жел өлшегіштерді (бар болған жағдайда) пайдаланады. БТШБ анықтау үшін әуе барлауын жүргізуге рұқсат етіледі немесе БТШБ көзбен қарап бағаланады.

Ескерту. 419-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

420. Авиациялық жұмыстарды орындау процесінде әуе кемесінің экипажы ауа райының өзгеруі туралы жағдайды бақылап, ол туралы ӘҚҰ диспетчеріне ауа райының құбылыстары мен қолайсыз ауа райының жағдайлары туындағанын хабарлайды. ӘҚҰ диспетчері әуеайлақтық метеорологиялық органға осы мәліметтерді береді.

Қауіпті метеорологиялық құбылыстармен кездескен жағдайда:

1) найзағай;

2) бұршақ;

3) мұз болып қатқан жауын-шашын (көктайғақ);

4) қоңыр салқын немесе қатты мұздану;

5) қоңыржай немесе қатты турбуленттік;

6) құйын;

7) дауыл;

8) қатты шаңды боран;

9) қатты нөсерлі жауын-шашын;

10) вулкандық күл;

Осындай деректер болған жағдайда тез арада хабарланып, берілуі қажет.

421. Нақты ауа райы туралы ақпарлар болмаған жағдайда жұмыс аймағы бойынша бірінші ауа райының болжамы құрастырылады. Нақты ауа райы туралы аттарды алғаннан кейін әуеайлақтық метеорологиялық орган анықталған ауа райының болжамын жібереді.

422. Ауа райының болжамдарын беру және ЖДП аудандарына ескерту байланыс құралдары мен арналарының тәсілдерімен жүзеге асырылады.

423. Таулы жерлерде ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету ұшулар ауданында орографиялық ереқшеліктерін ескере отырып жүргізіледі.

424. Таулы мекендерде ұшулар үшін жасалатын ауа райының болжамдарына орографикалық турбуленттігі және ол күтілетін қабаттың қалыңдығы туралы деректер, сондай-ақ, егер әуеайлақ деңгейінен 2000 м немесе одан кем биіктікте күтілетін бұлттылық туралы ақпарат енгізіледі.

425. Ұшулардың бағдарлары және аудандары бойынша болжамдарда найзағайдың болуына және таулардың бұлттармен жабылуына, тұмандардың және таулы баурайларда төмен бұлттылықтың және жергілікті желдің пайда болуына ерекше назар аударылады.

426.Таулы мекендерде ұшулар барысында метеорологиялық жағдайлар туралы мәліметтер теңіздің деңгейіндегі биіктіктерде көрсетіледі.

427. "CAVOK" термины таулы әуеайлақтары үшін мәліметтерді жасау және аэрофотобейне жұмыстарының кезеңінде пайдаланылмайды.

428. Жедел санитарлық тапсырмалар бойынша ұшуларды қамтамасың ету кезінде авариялық құтқару және іздестіру құтқару жұмыстарында, табиғи апаттарда және ірі авариялардың жою бойынша ұшуларда ұшуды орындау ауданында орналасқан гидрометеорологиялық қызметтің құрылымдық бөлімшелерінің ақпараттары барынша пайдаланылады.

429. Теңіз кемесінде және ашық теңіздегі платформаларға тікұшақтардың ұшуларын метеорологиялық қамтамасыз ету пайдаланушының өтінімінің негізінде жүзеге асырылады (АНҚБ-мен келісім бойынша).

Ескерту. 429-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

430. Ұшу кезеңдерінде метеорологиялық органға теңіз кемесі (платформасы) орналасқан аудандағы ауа райының жағдайы туралы деректерді, атап айтқанда желдің бағыты мен жылдамдығы, көріну, ауа райы құбылыстары, бұлттардың төменгі шектерінің пішіні мен биіктігі, температура және атмосфералық қысым туралы ақпаратты беруді пайдаланушы қамтамасыз етеді.

Ескерту. 430-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

431. Сағат сайынғы қадағалауға толықтыру ретінде төмендегідей жағдайларда метеомәліметтер түрінде ресімделетін арнайы бақылаулар мынадай жағдайларда жүргізіледі:

1) желдің жылдамдығы белгіленген шекті мәндерінен асқанда;

2) көріну және (немесе) бұлттардың төменгі шектерінің биіктігі тікұшақ командирінің төменгі минимумының мәніне дейін төмендегенде;

3) қатты турбуленттік, жауын шашында мұздану байқалғанда.

432. Метеорологиялық бақылаулардың деректерінің жеделхаттары METAR коды бойынша бірізділікте құрылады.

433. Теңіз акваторияларынан өтетін бағыттар үшін теңіздің жағдайы және теңіз бетінің температурасы туралы ақпарат пайдаланылады.

6-параграф. Ұшу алдындағы дайындықтың автоматтандырылған жүйелері

434. Ұшар алдындағы автоматтандырылған жүйені ӘМО пайдалану кезінде (оның ішінде web-сайтты), авиациялық пайдаланушыларға метеорологиялық ақпараттарды көрсету және беру үшін, ұшуды жоспарлау үшін дербес нұсқаулық беру мақсатында ұшу экипажының мүшелеріне және ұшу құжаттамасын құруға осы Қағидалардың 7-тарауының 1-5-параграфтағы ережелеріне сәйкес ұсынылуға берілген құжаттамалар болып табылады.

435. Ұшу экипажының мүшелерінің пайдаланушыларына ұсынылған ұшу алдындағы ақпараттардың автоматтандырылған жүйесі (оның ішінде web-сайт) және метеорологиялық ақпараттарға біріздендірілген жалпы терминалына қол жеткізуге басқа мүдделі авиациялық қызметкерлерге және авиациялық ақпараттар берілген қызметтерге АНҚЖ белгіленеді.

436. Ұшу экипажының мүшелерінің пайдаланушыларына ұсынылған ұшу алдындағы ақпараттардың автоматтандырылған жүйесін қолдану кезінде және метеорологиялық ақпараттарға біріздендірілген жалпы терминалына қол жеткізуге басқа мүдделі авиациялық қызметкерлерге және осындай авиациялық ақпараттар берілген қызметтерге (оның ішінде web-сайт) тиісті метеорологиялық орган метеорологиялық ақпараттың сапасын басқаруды қамтамасыз етеді және басқару үшін жауапкершілікті сақтайды.

437. Метеорологиялық деректерді ұсыну үшін ұшу алдындағы ақпараттың автоматтандырылған жүйелері ұшуға дербес дайындау, ұшу алдындағы жоспарлау және ұшу құжаттамасын жасау мақсатында:

1) жүйенің деректер базасын уақтылы турақты түрде жаңартуды және сақталатын метеорологиялық ақпараттың тұтастығына бақылауды қамтамасыз ету;

2) авиациялық пайдаланушыларға және ұшу экипажының мүшелеріне және басқа мүдделі авиациялық пайдаланушыларға тиісті байланыс құралдарын пайдаланумен жүйеге қол жеткізуді ұсыну;

3) қысқартулармен ашық мәтінде және тиісті жағдайларда ИКАО орналасу жерінің көрсеткіштері, сондай-ақ ДМҰ ұсынған авиациялық метеорологиялық кодтардың деректері түрінің көрсеткіштері негізінде немесе пайдаланушының интерфейсіндегі мәзір базасында негізделген қол жеткізу және сұрау рәсімдерін, немесе өкілетті метеорологиялық орган және тиісті пайдаланушылардың және АНҚЖ арасында келісілген басқа тиісті механизмдерді пайдалану;

4) ақпаратқа қатысты пайдаланушылардың сұратуына жауапты дер кезінде беру тиіс.

438. Дербес нұсқама үшін құралдарды ұсынатын ұшу алдындағы ақпараттың автоматтандырылған жүйелерінде қажет болғанда авиациялық пайдаланушыларға және ұшу экипажының мүшелеріне әуеайлақ метеорологиялық органына телефон арқылы немесе басқа байланыс құралдарын пайдаланумен консультация алу үшін қол жеткізу көзделеді.

7-параграф. Ұшудағы әуе кемелерінің экипаждары үшін ақпарат

439. ӘМО/МҚО тиісті ӘҚҚ органын ұшудағы әуе кемелеріне арналған метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз етеді, сондай-ақ оны (болған жағдайда) D-ATIS, D-VOLMET хабарламаларында немесе ATIS және VOLMET радиохабар таратуларында ұсынады. Ұшудағы әуе кемелерінің мүддесінде пайдаланушы жүзеге асыратын жоспарлауға арналған метеорологиялық ақпарат АНҚҰ мен тиісті пайдаланушы арасындағы келісімге сәйкес сұрау салу бойынша ұсынылады.

440. Егер ұшудағы әуе кемелерінің экипажы метеорологиялық ақпаратты сұратса, сұратуды алған әуеайлақтық метеорологиялық орган немесе метеорологиялық қадағалау орган, аталған әуе кемесінің экипажын ақпаратпен жабдықтау үшін шаралар қабылдайды немесе басқа ӘМО/МҚО көмегі арқылы қажет болған жағдайда.

441. Әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары осы Қағидалардың 8 тарауында жазылған ережелерге сәйкес ұшудағы әуе кмемелеріне арналған метеорологиялық ақпаратпен жабдықталады.

442. D-VOLMET хабарламаларындағы немесе VОLМЕТ радиохабар таратудағы (олар болған жағдайда), сондай-ақ FIS жүзеге асыру кезіндегі метеорологиялық ақпарат осы Қағидалардың 9-тарауында жазылған ережелерге сәйкес беріледі.

Ескерту. 442-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

443. Ұшудағы әуе кемелерінің мүддесінде пайдаланушы жүзеге асыратын жоспарлауға арналған метеорологиялық ақпарат ұшу уақытында ұсынылады және мынадай элементтердің бірін қамтиды:

1) METAR және SPECI метеорологиялық жиынтықтар ("тренд" түріндегі болжамдарды қоса), TAF болжамдары және оларға түзетулер;

2) SIGMET және AIRMET ақпаратын, егер олар SIGMET хабарларында көрсетілмеген жағдайда ұшуға жататын борттан арнайы хабарламалар;

3) биіктіктерде жел және ауа температурасы туралы ақпарат;

4) ұшуға қатысы бар жанартау күлі және тропикалық циклондар туралы консультациялық ақпарат;

5) АҚКБ жеткізуші мен тиісті пайдаланушылар арасындағы уағдаластыққа сәйкес басқа метеорологиялық ақпарат.

8-тарау. Әуе қозғалысына қызмет көрсету органы, іздестіру-құтқару қызметі және аэронавигациялық ақпарат қызметі үшін ақпарат

1-параграф. Ақпаратты таратуға қатысты жалпы ережелер

444. ӘҚҚ әрбір органымен өзара әрекет етуі үшін аэронавигациялық қызмет көрсетуді жеткізуші ӘМО/МҚО тағайындайды. Егер жергілікті жағдайларға сәйкес тиісті ӘМО/МҚО міндеттерін екі немесе одан да көбірек ӘМО/МҚО жүктеу пайдалырақ болса, жауапкершілік саласын бөлу АНҚЖ-мен іске асырылады.

445. Оларды метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету үшін әуеайлақтық метеорологиялық орган ӘДП/АӘДП және ЖДП-мен өзара әрекет етеді.

446. ӘДП/АӘДП және ЖДП әуеайлақта ауа райының жағдайын көзбен шолу үшін ӘМО-да пайдаланатындарға ұқсас метеорологиялық ақпаратты бейнелейтің құралдар орналастырылады.

447. МБО оларды метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету үшін ҰАА қызмет көрсететін ЖДП (ҰАО) және АДО-мен өзара іс-әрекет жасайды.

Ескерту. 447-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

448. Әуе қозғалысына қызмет көрсету органдарын метеорологиялық қамтамасыз ету осы органдардың барлық жұмыс кезеңі бойы жүзеге асырылады.

449. Метеорологиялық органдар арқылы алынатын ақпараттан басқа Әуе қозғалысына қызмет көрсету органдарын органдарының жұмысында әуе кемелерінің бортынан ұшу бағыттарында, сондай-ақ ұшу және қонуға бет алу аймағында метеорологиялық жағдайлар туралы деректерді қамтитын деректер пайдаланылады.

450. Әуе қозғалысына қызмет көрсету органы авариялық жағдайға байланысты сұраған кез келген ақпарат барынша қысқа мерзімде ұсынылады.

451. Жедел ақпарат әуе қозғалысына қызмет көрсету органымен дереу беріледі.

452. Метеорологиялық органдар мен әуе қозғалысына қызмет көрсету органдарының арасындағы байланыс құралдары метеорологиялық ақпаратты және оны беру үшін сұраныстарды жедел таратуды қамтамасыз ету тиіс. Баспа және графикалық ақпаратты беру барысында барынша электрондық құралдарды пайдалану қажет.

453. Таратудың техникалық құралдары болмаған жағдайда метеорологиялық ақпарат әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары диспетчерлеріне қағаз түрінде қол қою арқылы беріледі.

454. ӘҚҚ органы әуеайлақтық метеорологиялық орган/метеорологиялық қадағалау органына ақпаратты уақытылы беруді қамтамасыз етеді:

1) ұшу бағыты бойынша әуе кемесінің бортынан алынатын, сондай-ақ ұшуды немесе қонуды жасаған метеорологиялық ақпарат (мысалы, желдің ауысуы, турбуленттілік, мұздану туралы);

2) метеорологиялық станциямен берілген ақпаратты жаңарту немесе толықтыру үшін әуе қозғалысына қызмет көрсету органының персоналымен жүргізілген визуалдық метеорологиялық бақылау деректерімен.

455. Әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары жергілікті және арнайы мәліметтермен, METAR және SPECI мәліметтері, TAF болжамы және "тренд" түріндегі божамдары, SIGMET және AIRMET ақпаратымен, биіктіктерде желдің және ауа температурасының болжамымен және оларға жасалған және басқа метеорологиялық органдарға жіберілген немесе олардан алынған нысандағы түзетулермен әуеайлақта ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету бойынша нұсқаулықпен қарастырылмаса басқа метеорологиялық органдарға жолданады.

456. Басқа әуеайлақтар бойынша METAR/SPECI мәліметтері, TAF болжамдары, сонымен қоса басқа ҰАА бойынша SIGMET, AIRMET ақпараттарын ҰАА, ӘДО/АДО және ҰАО ұсынады.

Ескерту. 456-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

457. ӘҚҰ органдарына ақпаратты ұсыну кезеңінде ерекше назар осы Қағидалардың 318 және 328 тармақтарында көрсетілген әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігіне ықпал ете алатын бағыттарда ауа райының қауіпті құбылыстарына бөлінеді. Осы Қағидалардың 12-қосымшасына сәйкес ӘҚҰ органдармен алынатын метеорологиялық ақпарат, вулкандық күлі және тропикалық циклондар туралы консультациялық ақпарат, SIGMET және AIRMEТ туралы ақпарат қоса алғанда, авиациялық метеорологиялық болжамдардың, ескертулердің тәртібі таралуына сәйкес таратылады.

458. Аталған құбылыстарды анықтау үшін осы Қағидалардың 318 және 328-тармақтарында көрсетілген борттан арнайы хабарлар, жерсеріктік деректері және метеорологиялық ақпараттың графикалық көрсетулері, сондай-ақ метеорологиялық радиолокаторлардың деректері пайдаланылады.

459. Осы органдарға қызмет көрсететін электрондық есептеу машиналарда одан әрі пайдалану мақсатында цифрлық нысанда ӘҚҰ органдары үшін тұрақты тордың торабында атмосфераның жоғарғы қабаттары туралы деректерді электрондық есептеу машиналарда өңдеуі қамтамасыз етілген жағдайда деректерді таратудың мазмұны, нысаны және ережелері өкілетті метеорологиялық орган және аэронавигациялық ұйымдардың арасындағы келісім бойынша белгілену тиіс. Осы деректерді болжамдарды өңдегеннен кейін жедел түрде ұсынылады.

460. Автоматтандырылған жүйелерді және әр түрлі деңгейде ӘҚҚ автоматтаудың құралдар кешенін метеорологиялық қамтамасыз ету техникалық талаптарға жауап беруі және ӘҚҚ ұйымдарында АҚ автоматтандырылған метеорологиялық өлшеу жүйелерімен және метеорологиялық деректерді тарату құралдарымен үйлесу арқылы жүзеге асырылады.

461. Әуеайлақтық метеорологиялық орган ӘҚҚ органының кезекшілікке келетін диспетчерлер ауысымын кеңес берумен қамтамасыз етеді. Консультацияда келесі ақпарат хабарланады:

1) әуе қозғалысына қызмет көрсететін бақыланатын аудандарда метеорологиялық жағдайдың жалпы сипаттамасы;

2) әуе жолдарында және ұшу аудандарында, ұшу, қону және қосымша әуеайлақтарында нақты және күтілетін метеорологиялық жағдайлар;

3) әуе қозғалысына қызмет көрсететін бақыланатын аудандарында ауысым жұмыс кезеңінде іске қосылатын радиозондарының ауысу болжанатын траекториялары;

4) жергілікті әуеайлақта ауа райының жағдайы туралы соңғы деректер, атмосфералық қысымның мағынасы және оның өзгеру тенденциясы;

5) метеорологиялық жабдықтардың, байланыс құралдарының техникалық жағдайы, метеорологиялық органның кезекші ауысымның дайындығы.

462. Орналастыру жағдайына байланысты кезекші метеорологтың болуы қамтамасыз етілмеген әуежайларда ӘҚҚ диспетчерлері және әуежай қызметі ауысымы кеңесінде метеорологиялық кеңес беру қолданыстағы байланыс құралдарын пайдаланумен ұсынылады.

Ескерту. 462-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

463. Әуе қозғалысына қызмет көрсету органдарының ұшу басшысы (аға диспетчер) және әуеайлақ метеорологиялық органының аға ауысымы жұмыс кезінде метеорологиялық қамтамасыз ету мәселелері бойынша жедел өзара әрекеттесуді жүзеге асырады.

2-параграф. Әуеайлақтық диспетчерлік пункттері үшін ақпарат

464. Әуеайлақтық метеорологиялық орган рульдеу диспетчерлік пунктін (РДП) және старттық диспетчерлік пунктін (СДП) келесі ақпаратпен жабдықтайды:

1) "тренд" түріндегі болжамдарды қоса жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтермен;

2) желдің ауысуы туралы хабарламамен және ескертулермен;

3) әуеайлақ бойынша ескертулер;

4) өз әуеайлағы бойынша TAF болжамдары мен оларға түзетулер.

Ескерту. 464-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

465. ӘМО/МБО шеңбердің диспетчерлік пунктін және "Мұнара" ДП, ал олар біріктірілген әуеайлақтарда ӘДО/АӘДП мынадай:

1) "тренд" түріндегі болжамдарды қоса алғанда, жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтермен;

2) "тренд" түріндегі болжамдарды қоса алғанда, METAR және SPECI мәліметтерімен, TAF болжамдарымен және ұшу-қону және қосалқы әуе айлақтар бойынша оларға түзетулермен (сұрау салу бойынша);

3) МРЛ деректерімен (бар болған жағдайда);

4) шеңбердің және 100 метр биіктігінде жел туралы деректермен (жел туралы нақты деректер болмағанда шеңбердің биіктігіндегі желдің болжамы хабарланады);

5) әуеайлақ бойынша және желдің ауысуы туралы ескертулермен және хабарламамен;

6) SIGMET және AIRMET ақпараттарымен жабдықтайды.

Ескерту. 465-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

466. Әуеайлақтық метеорологиялық орган/метеорологиялық қадағалау органы КДП төмендегі ақпаратпен жабдықтайды:

1) жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтермен, METAR және SPECI мәліметтермен, TAF болжамдарымен және "тренд" түріндегі болжамдармен, кіру диспетчерлік органы қызмет көрсететін әуеайлақ (тар) үшін оларға түзетулермен;

2) SIGMET және AIRMET ақпаратымен, желдің ауысуы туралы ескертулермен және хабарламамен, кіру диспетчерлік пункті қызмет көрсететін әуе кеңістігіне жататын борттан арнайы хабарлармен және әуеайлақ бойынша ескертулерімен;

3) МРЛ деректерімен (бар болған жағдайда);

4) оған қатысты келісімі бар кез келген қосымша метеорологиялық ақпаратпен;

5) ол туралы SIGMET мәліметі әлі шығарылмаған (тиісті метеорологиялық қадағалау органы мен аудандық диспетчерлік орталығы арасындағы келісім бойынша) жанар тау күлінің бұлты туралы алынатын ақпаратпен;

6) атмосфераға радиоактивтік материалдарды шығару туралы (тиісті ӘМО/МБО және ӘҚҚ органдарының арасындағы келісім бойынша).

467. МБО/ӘМО ЖДП/ҰАО-ны келесі ақпаратпен қамтамасыз етеді:

1) "тренд" түріндегі болжамдарды қоса жергілікті тұрақты және арнайы мәліметтермен;

2) қону және қосымша әуеайлақтары бойынша METAR, SPECI (сұрау салу бойынша) мәліметтерімен;

3) TAF болжамдарымен және өзінің әуеайлағы бойынша оларға түзетулермен, GAMET аймақтық болжамдармен және ұшу бағыттары мен аудандары бойынша болжамдармен;

4) әуеайлақ бойынша ескертулермен, желдің ауысуы туралы ескертулер мен хабарламалармен, ұшу аудандары бойынша ескертулермен;

5) TAF болжамдарымен және қону мен қосымша әуеайлақтары бойынша оларға түзетулерімен (сұрау салу бойынша);

6) МРЛ деректерімен (бар болған жағдайда);

7) SIGMET ақпаратымен (кіші биіктіктерде ұшулар қауіпсіздігіне ықпал ететін) және (немесе) AIRMET ақпаратымен, осы хабарламаларға енгізілмеген әуе кемелерінің бортын тиісті арнайы хабарламамен;

8) осы сәтке SIGMET және (немесе) AIRMET ақпараттарына енгізілмеген жанар тау күлінің бұлты туралы алынған ақпарат;

9) ӘМО/МБО мен ӘҚК органы арасында келісілген кез келген қосымша метеорологиялық ақпаратпен;

10) атмосфераға радиоактивті материалдарды шығару туралы (мұндай деректер болған жағдайда).

Ескерту. 467-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

3-параграф. Аудандық диспетчерлік орталықтар үшін ақпарат

468. Тиісті МБО/ӘМО АДО/ҰАО төмендегі метеорологиялық ақпаратпен жабдықтайды:

1) METAR және SPECI мәліметтерімен, "тренд" түріндегі болжамдарды қоса, оның ішінде, әуе айлақтар және басқа да нүктелер бойынша қысым туралы ағымдағы деректермен, TAF болжамдарымен және оларға түзетулерімен ҰАА немесе СТА қамтитын және көршілес ҰАА әуеайлақтарын қамтитын АДО сұрауы бойынша;

2) биіктіктердегі жел және ауа температурасының болжамдарымен, ұшу бағыттары бойынша түзетулермен ауа райының ерекше құбылыстарының болжамдарымен, атап айтқанда КШҰҚ бойынша ұшуларды орындауға кедергі келтіретін құбылыстардың болжамы, SIGMET және AIRMET ақпаратымен, ҰАА немесе СТА бойынша әуе кемелерінің бортын арнайы хабарлармен және АДО сұранысы бойынша көршілес ҰАА бойынша;

2-1) нақты аймақтар/диспетчерлік аудандар немесе олардың ҰАА шекараларындағы қосалқы аудандар бойынша QNH ең төменгі мәндерінің болжамдарымен;

3) МРЛ деректерімен (бар болған жағдайда);

4) ұшудағы әуе кемелерінің талаптарын қанағаттандыру үшін АДО-мен сұратылған өзге метеорологиялық ақпаратпен, егер тиісті МБО/ӘМО сұралған ақпарат жайлы хабарсыз болса, ол басқа метеорологиялық органнан көмек сұрайды;

5) SIGMET мәліметі шықпаған жанар тау күлінің бұлты туралы алынған ақпаратпен;

6) оның жауапкершілік ауданында VAAC шығаратын жанартау күлі туралы консультативтік ақпаратпен;

7) атмосфераға радиоактивті материалдарды авариялық шығару туралы алынған ақпаратпен (тиісті МБО және АДО арасындағы келісім бойынша).

Ескерту. 468-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

468-1. ӘМО/МБО ұшу-ақпараттық қызмет көрсетуді жүзеге асыру үшін ҰҚО-ға мынадай метеоақпаратты ұсынады:

1) SIGMET және AIRMET хабарламалары;

2) атқылаудың алдындағы вулкандық қызметке, вулкандық атқылауларға, сондай-ақ вулкандық күлінің бұлттарына қатысты ақпарат;

3) атмосфераға радиоактивті заттардың немесе уытты химиялық заттардың шығарылуына қатысты ақпарат (бар болса);

4) ұшып шығу, бару әуеайлақтарында және қосалқы әуеайлақтарда бақыланатын және/немесе болжанатын ауа райы жағдайлары туралы ақпарат.

Оларға қатысты мәліметтер мен болжамдар енгізілетін әуеайлақтар, сондай-ақ ұшу-ақпараттық қызмет көрсету кезінде SIGMET және AIRMET хабарлары ҰАО-ға берілетін ҰАА мен АНҚК шешімі бойынша анықталады. Әдетте, ұшу бағытын қоса алғанда, әуе қозғалысы жүзеге айқындалада жергілікті ұшу шекарасынан 2 сағат ұшуда орналасқан әуеайлақтар мен ұшу-қону әуеайлақтары осындай болып табылады.

Ескерту. 468-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 20.01.2020 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4-параграф. Ұшуларды іздестіру-құтқарумен қамтамасыз етуге тартылған ұйымдарға арналған ақпарат

469. Іздестіру – құтқару жұмыстарды орындау үшін ұшатын әуе кемелерінің экипаждарына қажетті метеорологиялық ақпарат ұшу басшысының немесе іздестіру - құтқару жұмыстарын басқаратын лауазымды тұлғаның сұрауы бойынша ӘМО/МҚО қысқа мерзімде ұсынылады.

470. АНҚЖ тағайындаған әуеайлақтық метеорологиялық органдар немесе метеорологиялық қадағалау органы іздестіру-құтқаруды қамтамасыз етуге тартылған ұшуды ұйымдастыруды өзара келісім негізінде белгіленген нысанда метеорологиялық ақпаратпен жабдықтайды. Осы мақсатта тағайындалған әуеайлақтық метеорологиялық орган мен метеорологиялық қадағалау органы іздестіру – құтқару қызметінің органымен байланысты барлық іздестіру құтқару үрдісі бойы қолдайды.

471. Іздестіру және құтқарудың үйлестіру орталықтары жабдықталатын ақпарат хабарсыз кеткен әуе кемесінің соңғы орналасу жері туралы, сондай ақ келесіні көрсетуімен осы әуе кемесінің белгіленген бағыты бойынша метеорологиялық жағдайлар туралы деректерді қамтиды:

1) ұшу бағыттары бойынша ауа райының ерекше құбылыстарын;

2) бұлттардың(көбінесе будақ - жаңбырлы) түрін және санын және бұлттардың жоғарғы және төмен шеттерінің биіктігін;

3) көрінуді нашарлататын көріну мен құбылыстарды;

4) жерге жақын желді және биіктіктердегі желді;

5) жер бетінің қалпын, негізінде қар немесе су жабынын;

6) теңіз деңгейіндегі қысым.

472. Егер әуеайлақ метеорологиялық орган сұранған қайсысы бір ақпаратқа жауап бере алмағанда, ол басқа метеорологиялық органдарғатиісті ақпараталу үшін жүгінеді.

473. Іздеу және құтқарудың үйлестіру орталығының сұрауы бойынша әуеайлақтық метеорологиялық орган хабарсыз кеткен әуе кемесінің экипажына ұсынған ұшу құжаттамасы, соның ішінде ұшудағы әуе кемесінің бортына берілген болжамға барлық түзетулер туралы нақты деректерді алу үшін шараларды қабылдайды.

474. Іздеу – құтқару операциялардың өткізілуіне ықпал ету үшін тағайындалған метеорологиялық орган сұрау бойынша мыналарды ұсыну тиіс:

1) іздеу аймағында ағымдағы және болжанудағы метеорологиялық жағдайлар туралы нақты және толық ақпаратты;

2) ұшулар бағыттары бойынша, соның ішінде іздеу жүргізілетін әуеайлақтан кету және оған қайту кезеңінде іздеу әуе кемелері орындайтын бағыттар бойынша ағымдағы және болжанудағы метеорологиялық жағдайлар туралы ақпаратты;

3) апатты жағдайға байланысты қажетті кез келген басқа ақпаратты.

475. Іздеу және құтқарудың үйлестіру орталығының сұрауы бойынша тағайындалған метеорологиялық орган осы әуеайлақтың жауапкершілік ауданына кіретін айдындарда іздестіру – құтқару операцияларын орындайтын су бетіндегі кемелерді қажетті метеорологиялық ақпаратпен жабдықтау (жабдықтау үшін шаралар қолдану) тиіс.

5-параграф. Авиациялық қақтығыстар және оқиғалар болған жағдайда метеорологиялық органнан талап етілетін әрекеттер

476. ӘҚҚ тиісті органынан әуеайлақта (әуеайлақ ауданында) болған авиациялық оқиғалар немесе оқыс оқиғалар туралы "ДАБЫЛ" хабарлау сигналын алған кезде, ӘМО/АМС нақты ауа райына толық кешенді метеорологиялық бақылау жүргізеді, нәтижесі метеорологиялық ақпаратты бейнелетін құралдарда және/немесе телефон бойынша беріледі және бақылауды жүргізген тұлғаның тегін көрсетумен ауа райы күнделігіне тіркеледі.

Ескерту. 476-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

477. Метеорологиялық орган (немесе АМС ) авиациялық қақтығыстар мен оқиғаларға байланысты сұрау бойынша мынадай ақпаратты ұсынады:

1) тексеру комиссиясына ұшу экипажының мүшелеріне кеңестен өту кезінде ұсынылған немесе ұшу құжаттамасы ретінде оларға көрсетілген ұшу құжаттамасы жиынтығының көшірмесін;

2) ӘҚҚ органына алғашқы хабарлау үшін оқиға болған сәттегі метеорологиялық жағдайды сипаттайтын ақпаратты.

Ескерту. 477-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

478. Метеорологиялық орган авиациялық оқиға немесе оқиғаны тергеу бойынша комиссия талап ететін барлық метеорологиялық құжаттарды (баспалық нысанда немесе компьютерлік файл түрінде), мәліметтерді және басқа құжаттардың 30 күнтізбелік күн ішінде сақталуын қамтамасыз етеді.

6-параграф. Аэронавигациялық ақпарат қызметінің органдары үшін ақпарат

479. АНҚЖ-сі метеорологиялық өкілетті органмен үйлесу арқасында Қазақстан Республикасында азаматтық авиацияның олар өзінің қызметін орындау үшін қажетті соңғы метеорологиялық ақпаратпен ұсынуды ұйымдастырады.

480. Аэронавигациялық ақпарат қызметінің органына келесі ақпарат ұсынылады:

1) Қазақстан Республикасы Аэронавигациялық ақпараттың жиынтығына енгізуге арналған азаматтық авиацияның метеорологиялық қызмет көрсету туралы ақпарат;

2) NОТАМ немесе ASHTAM дайындау үшін ақпарат келесі ақпаратты қамтиды:

авиациялық метеорологиялық қызмет көрсетуді ұсынуда маңызды өзгерістерді енгізу, тоқтату туралы. Осы ақпарат аэронавигациялық ақпарат қызметінің органына NОТАМ шығару мақсатында күшіне ену күніне дейін алдын ала ұсынылады;

атмосфераға радиоактивті материалдарының авариялық тастамасы туралы;

вулкандық қызметтің пайда болуы.

481. Осы Қағидалардың 480-тармағында көрсетілген ақпарат ААҚ-мен жасалған келісімнің негізінде ұсынылады, онда метеорологиялық ақпараттың мерзімі, көлемі және сапасы, сондай-ақ оны тарату әдістері айқындалған.

Ескерту. 481-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

7-параграф. Өндірісті басқару органдары үшін ақпарат

482. Әуе кемелерінің ұшу алдындағы дайындығы мен ұшудан кейін қызмет көрсету кезеңіндегі ұшуларды орындау қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін, және ұшып кетудің, қонудың, әуе кемелері тұрақтарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету, әуеайлақтық құрылыстарды, әуежайлар мен авиакомпаниялардың әуежайлық және авиациялық-техникалық қызметін ұстау үшін, осы Қағидаларға сәйкес және жасалған шарттардың негізінде әуеайлақтарда нақты және күтілетін ауа райының жағдайы туралы ресми метеорологиялық мәліметтер ұсынылады.

9-тарау. Метеорологиялық ақпаратты тарату кезінде байланыс және оны пайдалану

1-параграф. Метеорологиялық ақпаратты таратуға арналған байланыс құралдары

483. АНҚЖ-ші өзінің метеорологиялық органдарын қамтамасыз етеді:

1) Әуеайлақта әуе қозғалысына қызмет көрсететін органдарды қажетті метеорологиялық ақпаратпен жабдықтау үшін аталған әуеайлақтарға қызмет көрсететін әуеайлақтық "Мұнара" ДП, ЖДП және авиациялық электр байланысы станцияларын қоса алғанда электр байланыстың тиісті құралдарымен;

2) АБДО болжамды өнімдерін алу үшін тиісті электр байланыс құралдарымен;

3) метеорологиялық органдар жедел метеорологиялық ақпаратпен өзара алмасуда тиісті электр байланыс құралдарымен.

484. Әуеайлақтық метеорологиялық органдар мен ӘДП/ӘАДП немесе ЖДП арасындағы электр байланысының құралдары тікелей дауыс каналы бойынша байланысу мүмкіндігін қамтамасыз етеді, бұл ретте байланысты орнату жылдамдығы қажетті орындармен байланысты 15 секунд ішінде орнату үшін жеткілікті болып табылады.

485. Метеорологиялық органдар мен ҰАО, АДО, іздестіру мен құтқару үйлестіру орталықтары және авиациялық электр байланыс станцияларының арасындағы электр байланыс құралдары мынадай мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді:

1) тікелей дауыс каналдары бойынша байланысты, бұл ретте байланысты орнату жылдамдығы коммутацияны қоса алғанда, қажетті нүктелермен байланысты 15 секунд ішінде орнату мақсатында жеткілікті болып табылады;

2) ақпаратты алушылар деректердің жазылуын талап еткен жағдайда әріпті басатын байланыс, хабарлауды тарату уақыты, ретрансляцияны қосқанда 5 минуттан аспауға тиіс.

Ескерту. 485-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

486. Осы Қағидалардың 483,484-тармақтарында көзделген электр байланысының құралдары қажет болғанша шолу немесе дыбыс байланысымен толықтыру қажет.

487. Авиациялық белгіленген қызметтің тізбегі жедел метеорологиялық ақпаратты жинау үшін өңірлік және өңіраралық негізінде осы ақпаратпен алмасу, сондай-ақ жедел метеорологиялық деректердің халықаралық банктеріне қол жеткізу үшін пайдаланылады. Авиациялық белгіленген қызметінің шеңберінде өңірлік және өңіраралық негізінде жедел метеорологиялық ақпаратпен алмасуды қамтамасыз ету үшін жаһандық аймағын қамтамасыз ететін деректерді таратудың AFS жерсеріктік жүйелері пайдаланылады.

488. Әуеайлақ метеорологиялық органдары метеорологиялық бақылау органдарының функцияларын орындайтын әуеайлақтық метеорологиялық органдар ӘҚҚ органдарын және ҰАА, ДА шегінде іздестіру-құтқару қызмет органдарын, диспетчерлік аудандарды және іздестіру мен құтқару аудандарын қажетті метеорологиялық ақпараттармен жабдықтау үшін электрбайланыс құралдарымен қамтамасыз етіледі, аталған метеорологиялық органдар ақпараттарды ұсынғаны үшін жауапты болады.

489. ОРМЕТ халықаралық банктерге метеорологиялық ақпаратты тарататын халықаралық әуеайлақтардың метеорологиялық органдары осы мақсаттар үшін авиациялық жерүсті электр байланысын пайдаланылады.

490. Жедел метеорологиялық ақпаратпен алмасу үшін электр байланысының құралы ретінде авиациялық белгіленген қызмет AFS немесе жедел метеорологиялық ақпараттың уақыты бойынша сыни емес алмасу үшін оның қанағаттанарлық жағдайында Интернеттің бұқаралық желісі пайдаланылуы тиіс.

491. Тұрақты хабарлар үшін арналған метеорологиялық бюллетендер кестеге сәйкес көрсетілген уақытта тұрақты берілуі керек. METAR мәліметтері бақылаудың нақты уақытынан кейін 5 минуттан кешіктірмей беру керек. TAF болжамдары олардың әрекет ету кезеңі басталғанға дейін 1 сағат бұрын хабар үшін берілуі тиіс.

492. Әуеайлақтар және басқа мүдделі пайдаланушылардың арасында метеорологиялық ақпаратпен алмасу үшін мыналар пайдаланылады:

1) автоматтандырылған компьютерлік жүйелер;

2) телефондық байланыс;

3) AFTN байланыс арналары;

5) ИКАО стандарттары негізінде азаматтық авиацияда қабылданған деректерді тарату хаттамасын пайдалану арқылы байланыс қызметтерінің операторлар желісі.

493. Метеорологиялық ақпаратты берудің сенімділігін, ақпаратты тарату рәсімдерін қамтамасыз ету үшін, соның ішіне байланыстың резервті және (немесе) авариялық құралдарын ұйымдастыруды қоса алғанда, ӘҚК органының және басқа пайдаланушылардың келісімі бойынша аэронавигациялық қызмет көрсетуді жеткізуші анықтайды және әуеайлақта ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулықта көрсетіледі

2-параграф. Әуеайлақта және әуеайлақтар арасында метеорологиялық ақпаратты тарату және алмасу

494. Әуеайлақтарда метеорологиялық ақпаратты тарату тәртібі кесте түрінде әуеайлақта ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету бойынша нұсқаулыққа қосылады және мынадай мәліметтерді құрайды:

1) ақпараттың түрлері;

2) оны ұсынуға жауапты метеорологиялық органның бөлімшесі,

3)пайдаланушыларға ақпаратты тарату мерзімі мен кезектігі;

4) жоғарыда көрсетілген мақсат үшін пайдаланылатын байланыс құралдары.

495. Әуеайлақта орналасқан авиациялық пайдаланушыларға метеорологиялық ақпаратты тарату кезектігі олардың жұмыс қызметтерімен белгіленеді.

496. Әуеайлақта таратылатын метеорологиялық ақпаратты құжаттау үшін әуе және жердегі электр байланысының тиісті каналдары бақылау дыбыс жазумен қамтамасыз етіледі.

497. Метеорологиялық органдар арасында метеорологиялық ақпаратпен алмасу деректерді автоматтандырылған жүйелердің арналары бойынша және авиациялық жерүсті электр байланысының желісі бойынша жүзеге асырылады.

498. Кесте бойынша авиарейстермен байланысты немесе осы рейстер үшін қосымша болып табылатын әуеайлақтардың метеорологиялық органдар әуеайлақ бойынша тұрақты мәліметтермен (арнайы) және ауа райының болжамдарымен алмасады.

3-параграф. AFTN құралымен OPMET ақпаратын тарату

499. Жедел метеорологиялық ақпаратты қамтитын және авиациялық белгіленген қызметтерінің AFS құралдары арқылы таратуға жататын метеорологиялық бюллетеннің келесіден құрылатын атауы бар:

1) төрт әріптен және екі цифрден құрылатын шартты белгі;

2) метеорологиялық бюллетенді шығарған немесе жасаған метеорологиялық органның географиялық жағдайына сәйкес орналасу жерінің ИКАО қолданылатын төрт әріпті индекс;

3) "күні – уақыт" тобы;

4) үш әріпті индекс (қажет болған жағдайда).

500. Жедел метеорологиялық ақпаратты қамтитын метеорологиялық бюллетеньдер авиациялық тіркелген қызмет құралдарының (AFS) көмегімен беріледі. Оларды беру уақыты 5 минуттан кем болуы тиіс.

Ескерту. 500-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

501. Авиациялық жердегі электр байланысының желісі (AFTN қоса алғанда), бойынша таратылатын жедел хаттарға, олардың мазмұнына тәуелді келесі жеделдіктің санаты беріледі:

1) FF – арнайы мәліметтерді, әуе кемелерінің борттарынан хабарларды, ұшу бағыттар және аудандар бойынша ескертулерді, SIGMET және AIRMET ақпаратты қамтитын жедел хаттарына;

2) GG –, TAF әуеайлақтар бойынша ауа райы болжамдарын, SPECI арнайы мәліметтері мен METAR тұрақты мәліметтерді, ұшу бағыттары және аудандары бойынша ауа райының болжамдарын қамтитын жедел хаттары.

4-параграф. Интернет бойынша OPMET ақпаратын алу

502. Бұқаралық интернет осындай желі және оның қанағаттанарлық пайдалану сипаттамасы болған жағдайда OPMET ақпаратының уақыты бойынша алмасу үшін пайдаланады. Ұшуды жоспарлау үшін пайдаланатын OPMET ақпараты уақыт бойынша сыни емес ретінде қарастырылады, осыған байланысты бұқаралық Интернет бойынша таратылады.

503. Төменде аталған метеорологиялық ақпараттар уақыт бойынша сыни емес ретінде қарастырылады және оны Интернет бойынша беруге болады:

1) болжамдарға қатысты метеорологиялық ақпарат, мысалы, TAF, (SPECI) әуеайлақ бойынша арнайы метеорологиялық мәліметтерді және (METAR) әуеайлақ бойынша тұрақты метеорологиялық мәліметтер ретінде тиісті бақылаулардың нәтижелері және аймақтық және бағыттық болжамдары;

2) аймақтық болжамдардың бүкіләлемдік ұйымымен (АББҰ) ұсынылатын метеорологиялық ақпарат, мысалы ауа райының ерекше құбылысының картасы және жел картасы, температура қатысты ылғалдылық;

3) вулкан күлі бойынша консультативтік орталықтармен берілетін (VAG) графикалық нысанда вулкандық күл туралы консультативтік хабарлама;

4) GAMET аймақтық болжамы.

504. Интернет желісі бойынша таралмайтын, уақыт бойынша сыни емес ретінде қарастырылмайтын ұшу қауіпсіздігіне қатысты авиациялық метеорологиялық хабарламалардың санына мыналар жатады:

1) SIGMET ақпараты;

2) борттан арнайы ақпар (AIREP);

3) AIRMET хабары;

4) вулкандық күл туралы консультативтік хабар;

5) тропикалық циклондар туралы консультативтік хабар;

6) әуеайлақ бойынша өзгертілген болжамдар (TAF).

505. Бұқаралық Интернет немесе AFS құралдарының көмегімен хабарлауға жататын және жедел метеорологиялық ақпаратты құрайтын метеорологиялық бюллетендердің мыналардан тұратын тақырыптамалары бар:

1) төрт әріптен және екі саннан тұратын шартты белгі;

2) шығарылған және құралған метеорологиялық бюллетень, метеорологиялық органның тиісті географиялық жағдайына орналасқан орнының төрт әріптік ИКАО-ға қолданылуы;

3) "күн – уақыт" тобы;

4) қажет болғанда үш әріптік индекс.

5-параграф. Метеорологиялық ақпаратты тарату үшін радиотарату хабарларын және мәліметтерді тарату желілерін пайдалану

506. Әуеайлақтағы келіп қонатын және ұшып шығатын әуе кемелерін метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету үшін ATIS радиотарату хабарлары және D-ATIS мәліметтерді тарату желілері ("жоғарыға" байланыс желісі) пайдаланылады.

507. Ұшудағы әуе кемелерінің экипаждарын метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету үшін VOLMET радиотарату хабарлары және D-VOLMET мәліметтерді тарату желілері ("жоғарыға" байланыс желісі) пайдаланылуы мүмкін.

508. ӨЖЖ- немесе ЖЖ-сөйлеу арналары бойынша, сондай-ақ D-VOLMET мәліметтерді тарату желілері мүмкін жүзеге асырылатын VOLMET радиотарату хабарлары ұйымдастырылса, олар авиациялық жылжымалы байланыс қызметінің бөлігі болып табылады. Мұндай жағдайларда көрсетілген байланыс жүйелерінің екеуін де ӘҚҚ органдары VOLMET радиотарату хабарларын немесе D-VOLMET мәліметтерді тарату желілерін ұйымдастыру және пайдалану бойынша нұсқаулыққа (рәсімдеріне) сәйкес құрастыруды және пайдалануды қолдану тиіс.

509. Метеорологиялық ақпаратты тарату үшін ATIS, VOLMET радиотарату хабарлары немесе D-ATIS, D-VOLMET мәліметтерді тарату желілері ("жоғарыға" байланыс желісі), ұйымдастырылу жағдайында АНҚЖ:

1) D-VOLMET қызметімен таратылатын (және VOLMET радиотарату хабарларында) метеорологиялық ақпарат әуеайлақ шегінен тыс таратылатын метеорологиялық мәліметке (мысалы METAR, SPESI) сәйкес келуді;

2) D-ATIS қызметімен таратылатын (және ATIS радиотарату хабарларында) метеорологиялық ақпарат осы әуеайлақта таратылатын метеорологиялық мәліметке (яғни жергілікті тұрақты немесе арнаулы мәліметке) сәйкес келуді қамтамасыз етеді.

510. VOLMET, ATIS радио тарату бағдарламалары стандартты радио телефон фразеологиямен пайдаланумен жүзеге асырылу тиіс.

511. ATIS, VOLMET радиотарату хабарлары немесе D-ATIS, D-VOLMET мәліметтерді тарату желілері ("жоғарыға" байланыс желісі), ұйымдастырылу жағдайында АНҚЖ бақылайды, ал тиісті метеорологиялық орган мәліметтерді тарату желілерін немесе радиотарату хабарларын пайдаланатын әр қызметте тиісті датчиктер мен орташалау мерзімдері болуын қамтамасыз етеді. Мысалы, D-VOLMET/ВЧ-VOLMET ақпаратында жел туралы ақпарат 10 минут кезеңінде орталықтанады, ҰҚЖ әуеайлақтағы бар жағдай үшін көрнекті. D-ATIS/ATIS немесе ОВЧ-VOLMET ақпаратында 2 минут кезеңінде орталықтанады, ҰҚЖ жағалай және ҰҚЖ тию аймағы үшін көрнекті.

512. ӘҚҚ органына ӨЖЖ- және ӨЖ-диапазондарында VOLMET радиохабар таратуды қамтамасыз ету үшін АНҚЖ тапсыратын белгіленген АНҚЖ метеорологиялық органнан немесе байланыс орталығынан келіп түсетін қажетті METAR/SPECI, SIGMET және AIRMET хабарламалары мен TAF болжамы берілуі тиіс.

513. ӨЖЖ- арналары арқылы жүзеге асырылатын мүмкіндігі бар VOLMET үздіксіз радиохабар тарату кезінде, ("тренд" түріндегі болжамды қоса METAR және SPECI ағымдағы мәліметті трансляциялау жасалады.

514. ӨЖ- арналары арқылы жүзеге асырылатын мүмкіндігі бар VOLMET үздіксіз радиохабар тарату кезінде, ("тренд" түріндегі болжамды қоса METAR және SPECI ағымдағы мәліметті, және бұл TAF және SIGMET ақпараты болжамының тұтынушыларымен келісімімен белгіленген жағдайларда трансляциялау жасалады.

515. Тұрақты радиохабарлар тарату үшін арналған метеорологиялық ақпаратты ұсыну қажет:

1) METAR ауа райы мәліметі үшін – бақылаудың нақты уақытынан кейін 5 минуттан кешіктірмей;

2) TAF ауа райы болжамдары үшін – олардың әрекетінің басталуына дейін 1 сағат бұрын.

516. VOLMET бағдарламасына, ӨЖ- арналары бойынша берілетін VOLMET түрі бойынша радиохабар тарату бағдарламалары жүзеге асырылатын әуеайлақтан 800 километр дейінгі қашықтықта орналасқан шамамен оннан астам әуеайлақтан ауа-райы туралы ақпарат енгізіледі.

517. VOLMET радиохабарлар тарату бағдарламалары кезінде ақпарат және ауа-райы хабарланатын әуеайлақ тізімі және беру тәртібі мен уақытын метеорологиялық өкілетті органмен келісімі бойынша АНҚЖ анықтайды.

518. VOLMET тұрақты радио хабарлау бағдарламаларына SIGMET мәліметтері енгізілетін ҰАА өкілетті метеорологиялық органының келісімі бойынша АНҚЖ анықтайды.

SIGMET мәліметі бағдарламаның басында немесе басында 5 - минуттік уақыттың аралығында хабарлану тиіс.

519. ӨЖ- арналары бойынша VOLMET радиохабарлар тарату басына әуеайлақтан METAR мәліметі түспеген жағдайда, бақылау мерзімі көрсетіліп, соңғы алынған мәлімет беріледі.

520. ӨЖ- арналары бойынша VOLMET тұрақты радиохабарлар таратудың бөлігі болып табылатын TAF болжамдарының 9, 24 және 30 сағат әрекет ету мерзімі бар, қажетті жағдайда радио арқылы берілетін әр болжам тиісті әуеайлақтық метеорологиялық органның соңғы пікірін көрсету үшін түзетіледі.

521. Егер осы аудан үшін ұшу ақпараты SIGМЕТ қолданыстағы ақпараты жоқ болса, SIGМЕТ ақпараты VOLMET тұрақты радио хабарлау бағдарламасына қосылған жағдайда, "NIL SIGМЕТ" нұсқауы беріледі.

522. Әуе кемелерінің бортына берілетін және SIGMET ақпараты мен болжамдарының мазмұны мен нысаны және (немесе) ележелергіне VOLMET тұрақты радио тарату бағдарламасының бөлігі болып табылатын осы Қағидалардың 3,4,5,6-тарауларыныз сәйкес келеді.

523. Ұшулар немесе әуе қозғалысының шамалы қарқындылығы болмаған кезеңде VOLMET радио хабарлау бағдарламалары ӨЖЖ- арналары бойынша тоқтатылуы мүмкін. Осы жағдайда метеорологиялық ақпаратты ӘҚҚ тиісті органдары әуе кемелерінің экипаждарына тапсырылады.

524. D-VOLMET мәліметтері ағымдағы METAR және SPECI мәліметтерін, сондай ақ "тренд" түріндегі болжамдарды, TAF болжамдарын, SIGMET ақпаратын, SIGMET енгізілмеген және AIRMET барысында әуе кемелерінің бортынан арнайы хабарларды қамтиды.

525. Соңғы қолданыстағы METAR және SPECI мәліметтері, TAF болжамдары және SIGMET және AIRMET мәліметтері ұшудағы әуе кемелерінің бортына "жоғарыға" байланыс желісі бойынша берілу тиіс.

526. METAR және SPECI, TAF мәліметтері болжамдары ұшудағы әуе кемелерінің бортына "жоғарыға" байланыс желісі бойынша берілуге жататын әуеайлақтар аэронавигациялық ұйымның келісімі бойынша АНҚЖ анықтайды.

527. SIGMET және AIRMET мәліметтері ұшудағы әуе кемелерінің бортына "жоғарыға" байланыс желісі бойынша берілуге жататын ҰАА аэронавигациялық ұйымның келісімі бойынша АНҚЖ анықтайды.

528. D-VOLMET мәліметінің бөлігі болып табылатын TAF болжамдары, ұшудағы әуе кемесінің бортына "жоғарыға" байланыс желісі бойынша хабарлау үшін тиісті метеорологиялық органның соңғы пікірін көрсету үшін әр дайындалған болжаммен түзетілу тиіс.

529. Егер ұшу ақпаратының осы ауданы үшін қолданыстағы SIGMET ақпараты жоқ болса, D-VOLMET ақпаратына NIL SIGMET нұсқауын қосу керек.

530. D-VOLMET ақпаратының бөлігі болып табылатын SIGMET және AIRMET мәліметтері мен болжамдары, мәліметтерінің мазмұны мен нысаны осы Қағидалардың 3, 5 және 6 - тарауларының ережелеріне сәйкес келеді.

10-тарау. Авиациялық ауа райы ақпараты

531. Авиациялық ауа райының ақпаратын алу үшін қажетті метеорологиялық бақылаулардың деректерін жинау, өндеу және сақтау халықаралық пайдалану үшін қолжетімді компьютерлік жүйелер арқылы жүзеге асыру мүмкін.

532. Ұшуларды жоспарлау үшін авиациялық ауа райының ақпараты әуеайлақ ауа райының кестелері және әуеайлақ ауа райының мәліметтер түрінде дайындалады. Авиациялық пайдаланушылар осы ақпаратпен сұрау салу бойынша жабдықталады.

533. Метеорологиялық орган бақылаулардың қажетті мәліметтерін жинау және сақтауды ұйымдастырады және Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан барлық әуеайлақтар үшін әуеайлақтық климатологиялық кестелерді және мәліметтерді дайындайды.

Пайдаланушылар мен авиациялық тұтынушылардың сұраулары бойынша әуеайлақтық климатологиялық кестелер мен мәліметтер ұсынылады.

Ескерту. 533-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

534. Әуеайлақтық климатологиялық мәліметтер Бүкіләлемдік метеорологиялық ұйыммен белгіленген рәсімдерге сәйкес келеді. Ақпаратты сақтау, өңдеу, үзінді алу үшін есептеу құралдары болған жағдайда, осы мәліметтер авиациялық пайдаланушылардың сұрау салуы бойынша ықтиярлы түрде жарияланады немесе беріледі. Мұндай есептеу құралдары болмаған жағдайда, мәліметтер Бүкіләлемдік метеорологиялық ұйыммен белгіленген үлгіні пайдаланумен дайындалады, қажетті шамада жарияланады және жаңартылады.

535. Әуеайлақ ауа райының мәліметтері әуеайлақта статистикалық деректерде негізделген белгіленген метеорологиялық элементтерді бақылау нәтижелерінің қысқаша мазмұндауды қамтиды. Мәліметтің деректері кесте түрінде де дайындалу мүмкін.

536. Әуеайлақ ауа райының мәліметтері келесіні енгізу тиіс:

1) ҰҚЖ көріну қашықтығы, көрінудің және (немесе) уақыттың белгіленген сәтінде белгіленген өлшемдерден төмен BKN немесе OVC ең төмен бұлттылық қабатының төменгі шетінің биіктігі мағыналарының қайталануы;

2) уақыттың белгіленген сәтінде белгіленген өлшемдерден төмен көріну мағыналарының қайталануы;

3) уақыттың белгіленген сәтінде белгіленген мағыналардан төмен BKN немесе OVC бұлттардың ең төмен қабатының төменгі шетінің қайталануы;

4) көрсетілген диапазондарда жел бағытының және жылдамдығының қайталануы; 5) уақыттың белгіленген сәтінде 5⁰ С интервалдар арқылы белгіленген диапазондар арқылы ауа жерге жақын температурасының қайталануы;

6) орта мағыналар және олардың ауытқу, соның ішінде ұшуларды жоспарлау мақсатында қажетті метеорологиялық элементтердің минималды және максималды мағыналары және ұшу сипаттамасының есептері.

537. Авиациялық ауа райының ақпараты кемінде 5 жыл кезеңінің ішінде жүргізілген бақылауларда негізделу тиіс. Пайдаланушыларды ақпаратпен жабдықтау барысында бақылаулардың кезеңін көрсету қажет.

538. ӘМО немесе ӘМС:

1) бақылаулар деректерінің жиналуын және сақталуын ұйымдастырады;

2) өз әуеайлағы үшін әуеайлақтық климаттық кестелерді даярлайды;

3) авиациялық тұтынушыға ӘМО/ӘМС және осы тұтынушы арасындағы келісілген уақыттың кезеңін ішінде осындай ауа райының кестелерін ұсынады.

539. Әуеайлақ ауа райының кестесінде мыналар көрсетіледі:

1) орта өлшемдер және ауытқулар, соның ішінде метеорологиялық элементтердің максималды және минималды өлшемдері;

2) әуеайлақ ауданындағы ұшуларды орындауға ықпал ететін ағымдағы ауа райы құбылыстарының пайда болу жиілігі;

3) белгіленген мағыналармен бір элементтің немесе екі және одан астам элементтердің пайда болу жиілігі;

4) әуеайлақ ауа райының кестелеріне осы Қағидалардың 535-тармағына сәйкес әуеайлақ ауа райының мәліметтерін дайындау үшін қажетті ақпаратты енгізу қажет.

540. Ақпаратты алуды қажеттілігі бар авиациялық пайдаланушылар осы мақсатпен ақпаратты дайындауға метеорологиялық органға шағымдану қажет.

541. Негізгі әуеайлақтағы метеорологиялық бақылаулардың деректері жиналу, өңделу және әуеайлақ ауа райының ақпаратын дайындау үшін қолайлы түрде сақталу тиіс.

542. Жаңа әуеайлақтарға және қолданыстағы әуеайлақтардағы қосымша ҰҚЖ қатысты ауа райының деректері мүмкіндігінше осы әуеайлақтарды және ҰҚЖ іске қосуға дейін жиналу тиіс.

543. Метеорологиялық орган сұраныс бойынша және мүмкіндігінше зерттеу, техникалық зерттеу немесе пайдалану талдау үшін қажетті метеорологиялық бақылау деректерін кез келген басқа өкілетті метеорологиялық органға, авиациялық пайдаланушыға және халықаралық аэронавигация мүддесінде метеорологияны пайдаланумен байланысты басқа органдарға ұсынады.

544. ӘМО қажетті кестелік материалдарды қоса отырып, әуеайлақтар үшін климатологиялық сипаттамалар (анықтамалар) түрінде климатологиялық ақпаратты дайындайды.

Ескерту. 544-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

545. Ауа райының сипаттамасында келесіні көрсету қажет:

1) негізгі ауа райының сипаттамаларын және оның маусымдық өзгерістерін;

2) негізгі метеорологиялық элементтердің орташа, максималды және минималды мағыналары;

3) ұшуларды жүргізуге әсер ететін ауа райының қауіпті құбылыстары пайда болуының қайталануы, мысалы, бұршақ, найзағайлар, турбуленттік, мұздану және т.б.;

4) бір метеорологиялық элемент немесе екі және одан астам элементтер үйлесуінің пайда болуы (мысалы, шектелген көріну мен төмен бұлттылықтың үйлесуі);

5) типтік синоптикалық жағдайлар және олармен байланысты метеорологиялық жағдайлар, сондай ақ осы жағдайларға орографияның ықпалы.

546. Әуеайлақ ауа райының сипаттамасының кестелеріне жер бетіндегі жел, көріну, бұлттардың саны және биіктігі, температура және атмосфералық қысым туралы деректерді енгізу қажет. Сипаттамаға жергілікті жағдайлардың ықпалында төмен бұлттылық, шектелген көріну, қатты жел және басқа құбылыстар пайда бола алатын секторларды көрсетумен әуеайлақ ауданының топографиялық картасы қоса беріледі.

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
1-қосымша

Ескерту. 1-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

Әуеайлақта ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету туралы үлгілік нұсқаулық

1-бөлім. Жалпы мәліметтер

1. ӘМО/АМС атауы. Әуеайлақтың орналасу жерінің индексі мен атауы. Жұмыс тәртібі. Электрондық мекенжайы, телеграф мекенжайы, байланыс телефондары, факс.

2. Әуеайлақтың класы және санаты (қону бағытын көрсетумен), ҰҚЖ бағыты мен көлемі, пайдаланылатын жарық дабыл жабдықтары (қону бағытын көрсетумен).

Жақын градусқа дейінгі дәлдікпен магниттік қисаюы.

Әуеайлақтың биіктігі. Әр ҰҚЖ үшін табалдырық биіктігі.

ӘБН географиялық координаттары (ендік, бойлық градуста, минутта, секундта).

Сағаттық белдеу (UTC ауытқу).

Жергілікті жер бедері мен ЖДП жауапкершілік аймағының жоғарғы шекарасына қарай кіші биіктіктерде (таулы аудандарда) ұшуды қамтамасыз етуге арналған белгіленген ең жоғарғы ұшу эшелоны.

3. Әуеайлақта метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз етілетін ҰҚҚ пункттері және де басқа авиациялық пайдаланушылар.

4. Ауа райы болжамымен (шарт, келісім немесе АНҚБ нұсқауы бойынша) қамтамасыз етілетін әуеайлақтар. Болжамдар мен ескертулерді жазу үшін, АНҚБ тағайындаған ӘМО, жауапкершілік аймағына кіретін қандайда бір ӘМО АМС үшін көрсетіледі.

2-бөлім. Метеорологиялық бақылаулар және мәліметтер

5. Метеорологиялық бақылаулардың пункттері. Бақылау орны (бақылаушының жұмыс орны).

6. Метеорологиялық жабдықтардың құрамы және орналасуы.

7. АМӨЖ бар болуы және оларды бақылау жүргізу және ақпарат беру кезінде пайдалану.

8. Бақылаулар және мәліметтер:

1) Тұрақты:

тұрақты бақылаулардың кезеңдері, түрлері және мерзімдері;

тұрақты бақылаулардың нәтижелерін тарату әдістері.

2) Арнаулы:

арнаулы бақылаулардың түрлері;

жергілікті арнайы мәліметтерді шығарудың негізгі өлшем шарттарының тізбесі;

арнаулы бақылаулар нәтижелерінің тарату әдістері.

9. Ауа райы мәліметтеріне енгізілетін қосымша бақылаулар мен ақпараттар:

1) борт ауа райының деректері;

2) шеңбер және 100 метр биіктігінде жел сипаттамаларын анықтау.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 13.10.2021 № 538 (04.11.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. ӘҚҚ диспетчерінің сұрау салуы бойынша бақылаулар.

11. Шектеулі көріну шарттарында рәсімдерді қолданысқа енгізу кезіндегі бақылаулар (бар болса) .

12. Метеорологиялық аспаптар мен байланыс құралдары қатардан шығу жағдайында әрекет ету тәртібі:

1) негізгі және резервтегі жабдық істемей қалу кезінде ӘМО/АМС әрекеті;

2) метеорологиялық негізгі датчиктерінің бірі істемей қалу кезінде бақылаушының (техниктің) әрекеті;

3) резервті және (немесе) апаттық байланыс құралдарының істемей қалу кезіндегі ӘМО/АМС әрекеті.

3-бөлім. Метеорологиялық радиолокациялық бақылаулар мен ақпарат

13. МРЛ орналасуы, метеорологиялық радиолокациялық бақылау жүргізу тәртібі және алынған ақпаратты пайдалану. Радиолокациялық бақылау деректерін тарату.

МРЛ жабдықталмаған әуеайлақтарда әуеайлақтан 50 километр радиуста орналасқан және басқа метеорологиялық органдар пайдаланатын МРЛ ақпаратын алу және пайдалану тәртібі көрсетіледі.

4-бөлім. Авиациялық ауа райы болжамы

14. Әуеайлақ және ӘМО жауапкершілігі аймағына кіретін әуеайлақтар (олар бар болған жағдайда) бойынша болжамдарды (TAF) жасау мерзімдері және әрекет ету кезеңдері. Болжамдарға түзетулерді енгізу үшін өлшемшарттар.

15. Әуеайлақ және ӘМО жауапкершілігі аймағына кіретін әуеайлақтар (олар бар болған жағдайда) бойынша қону үшін ауа райы болжамдары "тренд" түріндегі болжамдар.

16. Аз биіктікте ұшу үшін GAMET аймақтық ауа райының болжамдары. Жасау нысаны мен мерзімі, әрекет ету кезеңі. GAMET аймақтық болжамдарын тарату.

17. Ашық мәтін нысанында ұшу бағыттары мен аудандары бойынша болжамдар. Ұшу бағыттары мен аудандары бойынша болжамдарды жасау нысаны мен мерзімі, әрекет ету кезеңі (аз биіктікте ұшу үшін). Түзетулерді шығару үшін өлшемшарттар.

5-бөлім. SIGMET және AIRMET ақпараты және қауіпті метеорологиялық жағдайлар туралы ескертулер

18. Әуеайлақ бойынша, сондай-ақ АМО жауапкершілігі аймағына кіретін әуеайлақтар (олар бар болған жағдайда) бойынша ескертулер. Әуеайлақ бойынша ескертулерді шығару нысаны мен өлшемшарттары.

19. Әуеайлақ бойынша, сондай-ақ АМО жауапкершілік аймағына кіретін әуеайлақтар бойынша (бал болғанда) желдің ауысуы туралы ескертулер мен хабарландырулар.

20. SIGMET және AIRMET ақпараты. SIGMET және AIRMET ақпараттарын жасау нысаны және тарату. SIGMET және AIRMET ақпараттарын жасау өлшемшарттары және хабарламаны тарату.

21. Ашық мәтін нысанындағы ұшу бағыттары мен аудандары бойынша ескертулер. Ұшу бағыттары мен аудандары бойынша ескертулердің өлшемшарттары және тарату.

22. Әуеайлақ және ӘМО жауапкершілігі аймағына кіретін әуеайлақтар (олар бар болған жағдайда) бойынша ескертулерді беру тәртібі және тәсілдері және бұл ретте пайдаланылатын байланыс құралдары.

6-бөлім. Әуе кемелері экипаждарын метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету

23. Әуе кемелері экипаждарына ұсынылатын метеорологиялық ақпарат.

Әуе кемелері экипаждарына ұсынылатын метеорологиялық ақпараттың (консультация және ақпарат көрсету) түрлері.

24. АҰҚ және КШҰҚ бойынша ұшуды орындайтын экипаждар үшін ұшу құжаттамасы.

25. Авиациялық жұмыстарды орындау бойынша ұшуды метеорологиялық қамтамасыз етудің ерекшеліктері (авиациялық жұмыстарды орындау бойынша ұшуға ұсынылатын метеорологиялық ақпарат түрлері).

7-бөлім. ӘҚҚ органдары және басқа қызметтерге арналған ақпарат

26. ӘҚҚ органдарының ауысымдарына консультацияларды және нұсқаулықты ұйымдастыру, хабарланатын ақпараттар.

27. ӘҚҚ диспетчерлік пункттеріне ұсынылатын метеорологиялық ақпараттардың түрлері.

28. Іздестіру-құтқару қызметі үшін ақпарат.

29. Әуежай қызметтері үшін ақпарат (әуежайдың жерүсті қызметтері үшін ұсынылатын метеорологиялық ақпарат түрлері).

8-бөлім. Авиациялық оқиғалар және инциденттер кезінде әуеайлақтық метеорологиялық органның әрекеттері

30. Авиациялық оқиғалар және инциденттер кезінде кезекші ауысымдардың әрекеттері:

1) "ДАБЫЛ" хабарлау сигналын алу;

2) Тиісті ӘҚҚ органынан "ДАБЫЛ" хабарлау сигналын алған кезде бақылаушының (метеоролог-техниктің) әрекеті;

3) авариялық жағдайға байланысты ӘҚҚ органы сұратқан метеорологиялық ақпаратты беру тәсілдері.

31. Авиациялық оқиғаларды немесе инциденттерді тексеру кезінде метеорологиялық материалдармен қамтамасыз ету:

1) тексеру үшін метеорологиялық құжаттарды ұсыну;

2) авиациялық оқиғаны немесе инцидентті тексеру жөнінде метеорологиялық құжаттардың сақталуы.

Әуеайлақта ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету нұсқаулығына қосымшалар тізбесі:

1-қосымша. Әуеайлақта метеорологиялық ақпаратты тарату тәртібі.

2-қосымша. ҰҚЖ табалдырығы мен осі қашықтығын көрсетілген әуеайлақта метеорологиялық жабдықты орналастыру сызбасы.

3-қосымша. Әуеайлақта метеорологиялық жабдықты орнату орны мен құрамының кестесі.

4-қосымша. Көрінудің табиғи бағдарларының (күндізгі және қажет болғанда түнгі) және қалқандардың – бағдарлардың (бар болса) сызбасы.

5-қосымша. ӘҚҚ қызмет көрсету ауданының сызбасы.

6-қосымша. ЖДП қызмет көрсету ауданының сызбасы.

7-қосымша.ҰҚЖ-дағы көріну қашықтығы есебінің кестесі (бар болса).

Өзгерістер мен толықтыруларды тіркеу парағы.

Ескертпе: Ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету нұсқаулығына осы Қағидалардың ережелеріне сәйкес, нақты ӘМО/МБО-ға АНҚБ жүктеген функцияларды орындауға байланысты басқа да рәсімдер енгізілуі мүмкін.

Ескерту. 31-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 13.10.2021 № 538 (04.11.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
2-қосымша

Пайдалану тұрғасынан дұрыс өлшемдер (бақылаулар) және болжамдар дәлдігі

1-кесте

Пайдалану тұрғасынан дұрыс өлшемдер (бақылаулар) дәлдігі

Бақылауға жататын элемент	Пайдалану тұрғасынан дұрыс өлшемдер немесе бақылаулар дәлдігі
Жер бетіне жақын желдің орташа көлемі	Бағыты: +10 Жылдамдығы: +0,5 м/с (1 торап) ден 5 м/с (10 торап) дейін +10 % 5 м/с (10 торап) жоғары
Жер бетіне жақын желдің орташа көлемінен ауытқуы	+1 м/с (2 уз) ұзына бойғы және бүйірлікті есептегенде
Көріну	+50 м ден 600 м дейін +10 % от 600 ден 1500 м дейін +20 % 1500 м жоғары
ҰҚЖ-ғы көріну қашықтығы	+10 м ден 400 м дейін +25 м 400 ден 800 м дейін +10 % 800 м жоғары
Бұлттардың саны	+1 октант
Бұлттардың биіктігі	+10 м (33 фут) ден 100 м (330 фут) +10 % 100 м (330 фут) жоғары
Ауа температурасы және шық нүктесінің температурасы	+1 ^оС
Қысым көлемі (QNН, QFЕ)	+0,5 гПа

2-кесте

Пайдалану тұрғасынан дұрыс болжамдар дәлдігі

Болжанатын элемент	Пайдалану тұрғасынан дұрыс болжамдар дәлдігі	Қамтамасыз етілуі
TAF
Желдің бағыты	+ 20°	80% жағдай
Желдің жылдамдығы	+2,5 м/с (5 торап)	80% жағдай
Көріну	+ 200м ден 800 м дейін + 30% от 800 м ден 10км дейін	80% жағдай
Жауын-шашын, найзағай	Бар болуы немесе болмауы	80% жағдай
Бұлттардың саны	Бір санат 450 м (1 500 фут) төмен 450 м (1 500 фут) және 3 000 м (10 000 Фут) аралықта BKN немесе OVC болуы немесе болмауы	70% жағдай
Бұлттардың биіктігі	+ 30 м (100 фут) ден 300 м (1 000 фут) дейін + 30% 300 м (1 000 фут) ден 3 000 м (10 000 фут) дейін	70% жағдай
Ауа температурасы	+ 1°С	70% жағдай
TREND болжамы
Желдің бағыты	+ 20°	90% жағдай
Желдің жылдамдығы	+ 2,5 м/с (5уз)	90% жағдай
Көріну	+ 200 м ден 800 м дейін + 30% 800 м ден 10 км-ге дейін	90% жағдай
Жауын-шашын, найзағай	Бар болуы немесе болмауы	90% жағдай
Бұлттардың саны	Бір санат 450 м (1 500 фут) төмен 450 м (1 500 фут) және 3 000 м (10 000 фут) аралықта BKN немесе OVC болуы немесе болмауы	90% жағдай
Бұлттардың биіктігі	+ 30 м (100 фут) ден 300 м (1 000 фут) дейін + 30% 300 м (1 000 фут) ден 3 000 м (10 000 фут) дейін	90% жағдай
Ұшу үшін болжам*
Желдің бағыты	+ 20°	90% жағдай
Желдің жылдамдығы	+ 2,5 м/с (5 торап) ден 12,5 м/с дейін	90% жағдай
Ауа температурасы	+ 1°С	90% жағдай
Ауа қысымының көлемі(QNH)	+ 1 гПа	90% жағдай
Аймақтық болжам (ұшу аудандары бойынша болжам), бағыт бойынша болжам
Биіктіктердегі ауа температурасы	+ 2°С (900 км үшін орташа)	90% жағдай
Биіктіктердегі жел	+ 20 км/с (10 торап) (900 км үшін векторлық айырма модулі)	90% жағдай
Ауа-райының ұшу бағыты бойынша табиғаттың ерекше құбылыстары	Бар болуы немесе болмауы	80% жағдай
	Орналасқан жері: ± 100 км	70% жағдай
	Тік ұзақтық: + 300 м (1 000 фут)	70% жағдай
	Тропопауза биіктігі: + 300 м (1 000 фут)	80% жағдай
	Желдің өте жоғары. деңгейі: + 300 м (1 000 фут)	80% жағдай

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
3-қосымша

Әуеайлақтар мен тікұшақ айлақтарының метеорологиялық жабдықтары

Ескерту. 3-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 24.05.2023 № 377 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Әуеайлақтардағы метеорологиялық жабдық

1-параграф. Әуеайлақтағы метеорологиялық жабдықтың құрамы және орналасуы

1. Метеорологиялық жабдық - бұл әуе кемелерінің ұшу және қону қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қажетті метеорологиялық шамаларды өлшеуге арналған техникалық құралдар.

2. Әуеайлақтарға арналған аспаптармен және жабдықталмаған ҰҚЖ қонуға ену 1, 2, 3, 4 кодтық белгісі бар (А, Б, В, Г, Д және Е кластары) ҰҚЖ (бағыттар) үшін ең төменгі құрамы осы қосымшаның 1-кестесіне сәйкес болуы тиіс, ал қонуға дәл енудің ҰҚЖ (бағыттар) I, II және III (A,В) санаттары бойынша осы Қосымшаның 2-кестесіне сәйкес келеді.

3. Аспаптар мен жабдықталмаған ҰҚЖ бойынша қонуға ену ҰҚЖ (бағыттар) үшін метеорологиялық жабдықтың құрамына төмендегілер кіреді:

1) көрінуді өлшеу құралдары (қалқан-бағдар және/немесе басқа көріну бағдарлары рұқсат етіледі);

2) аспаптармен бағыттау үшін бұлттың төменгі биіктік шекарасын қашықтан өлшегіштер немесе аспаптармен жабдықталмаған ҰҚЖ қонуға ену бағыты үшін бұлттардың төменгі биіктік шекарасын (тігінен көріну) өлшегіштер.

3) желдің параметрлерін өлшегіштер;

4) атмосфералық қысымды өлшегіштер;

5) температураны өлшегіштер;

6) ауа ылғалдылығын өлшегіштер;

7) метеорологиялық ақпаратты бейнелеу құралдары (1, 2 кодтық белгісі бар әуеайлақтар үшін (Д, Е кластағы ҰҚЖ) дауыс зорайтқышты және телефон байланысын пайдалануға рұқсат етіледі);

8) берілетін метеорологиялық ақпаратты тіркеу техникалық құралдары.

4. I, II және III (А, В) санаттары бойынша қонуға дәл кірудің ҰҚЖ (бағыттары) АМӨЖ жабдықталады. АМӨЖ құрамына төмендегілер кіреді:

1) екі электрондық-есептеуіш машиналар/дербес электрондық-есептеуіш машиналар (бұдан әрі – ЭЕМ/ДЭЕМ) негізгі және резервтік, тиісті бағдарламалық қамтамасыз етумен;

2) осы Қосымшаның 7-тармағына сәйкес орналасқан көріну датчиктері;

3) осы Қосымшаның 9-10-тармақтарына сәйкес орналасқан БТШБ датчиктері;

4) осы Қосымшаның 11-тармағына сәйкес орналасқан жел параметрлерінің датчиктері;

5) осы Қосымшаның 12-тармағына сәйкес орналасқан атмосфералық қысым датчиктері;

6) осы Қосымшаның 13-тармағына сәйкес орналасқан ауа температурасының және ылғалдылығының датчиктері;

7) берілетін метеорологиялық ақпаратты көрсететін және тіркейтін техникалық құралдар (ДЭЕМ).

Көріну датчиктері ретінде трансмиссометрлер мен тік шашырау көрінуін өлшегіштер пайдаланылады.

АМӨЖ құрамына жабдықтың қосымша түрлері кіруі мүмкін (фонның жарықтығын өлшегіштер, ағымдағы ауа райының датчиктері найзағай пеленгаторлары).

5. Метеорологиялық жабдықтың құрамына кіретін барлық өлшем құралдары ҚР Өлшем құралдарының мемлекеттік тізіліміне енгізіледі.

6. Әрбір метеорологиялық жабдықтың пайдалану құжаттамасы болады, оған сәйкес белгіленген қызмет ету мерзімі шегінде оны пайдалану жүзеге асырылады.

Ескертпе: Метеорологиялық жабдықтың қызмет ету мерзімі аяқталғаннан кейін одан әрі пайдалану АНҚБ әзірлеген және бекіткен әдістемелік/нұсқаулық материалға сәйкес жүргізіледі немесе жаңа жабдықпен ауыстырылады.

7. Көрінуді өлшегіштер орнатылады:

ӘК ұшу және қону аумақтарындағы көріну датчиктері - ӘК ұшу және қону аймақтарынан ортаға дейін ҰҚЖ аяғынан 300 ± 200 метр, және ҰҚЖ ортасынан (ортаның траверзінен ± 100 метр), ҰҚЖ остік желісінен 120 метр қашықтықтан аспайтын 2,5 метр биіктікте (басқару пульттері), тіркегіштер- метеобақылаудың жұмыс үй-жайларында.

Ескертпе: ҰҚЖ-ның ығыстырылған шегі болған кезде көріну датчиктері ҰҚЖ-ның ығыстырылған табалдырығынан 300±200 метр қашықтықта орнатылады. Бұл ретте АНҚБ көрінуді репрезентативті бақылауды қамтамасыз етеді.

8. Жабдықталған ҰҚЖ да көріну қалқан-бағдарлары ҰҚЖ жағалай бақылауға арналған арнайы орыннан 400, 800, 1000, 1500 және 2000 метр және/немесе ӘК ұшу және қону минимумдарына сәйкес одан басқа қашықтықта орнатылады, бірақ 2000 метрден аспауы тиіс. 2000 метрден асатын қашықтық үшін көрінудің басқа белгілері анықталады.

Жабдықталмаған ҰҚЖ да көріну көрінуді бақылау үшін ҰҚЖ-ны шолуға мүмкіндік беретін арнайы орындар анықталады. Бақылау ҰҚЖ қону бағыты жағына жүргізіледі.

9. Бұлттардың төменгі шекарасының биіктігін өлшегіштер, олар болған жағдайда төмендегілер орнатылады:

1) датчиктер – метеобақылаушылардың жұмыс үй-жайларынан 50 метрге дейін қашықтыққа;

2) көрсеткіштер (басқару пульттері) – метеобақылаушылардың жұмыс үй-жайларында.

10. Бұлттардың төменгі шекарасының биіктігін қашықтан өлшегіштер орнатылады:

1) БТШБ датчиктері – ҰҚЖ қонуға ену аймағының табалдырығы 1200 метр және одан аз қашықтықта және ҰҚЖ осінің жалғасына жақын, бірақ одан 180 метрден қашық емес;

2) көрсеткіштер (басқару пульттері) – метеобақылаушылардың жұмыс үй-жайларында.

11. Жел параметрлерін өлшегіштер орнатылады:

1) жел параметрлерінің датчиктері – ӘК қону және ұшу аймақтары үшін репрезентативті жерлерде, ҰҚЖ остік желісінің 200 метрден қашық емес ұшу алаңының жоспарланған бөлігінің шегінен тысқары ҰҚЖ остік желісінің жақын нүктесіне қатысты жер деңгейінің бетінен 10 метр ± 1 метр биіктікте;

2) көрсеткіштер (басқару пульттері) - метеобақылаушылардың жұмыс үй-жайларында;

3) жел бағытын өлшегіш датчиктер, шынайы солтүстікке бағытталуы тиіс.

12. Атмосфералық қысымды өлшегіштер метеобақылаушылардың жұмыс үй-жайларында орнатылады.

13. Температура мен ауа ылғалдылығын қашықтықтан өлшегіштер төсеніш беттерінің үстімен 2 метр биіктікте метеорологиялық діңгекке орнатылады.

Температура мен ауа ылғалдылығын өлшегіштер негізгі бақылау пунктіне жақын орналасқан, 2 метр биіктікте психрометриялық күркеге орнатылады.

14. Сағат және уақытты тіркейтін басқа да аспаптар уақытты UТС-ден ±30 секунд шегіндегі дәлдікпен көрсетеді. АМӨЖ сағаттары көрсеткіштерінің дәлдігі ӘҚҚ диспетчері (ӘҚҚ қызметі) сағаттарының көрсеткіштеріне сәйкес келуге тиіс. Ақпаратты жазу кезінде ағымдағы уақытты тексеру уақытты тексеру журналындағы жазбамен әрбір 4 сағат сайын жүргізіледі.

15. ӘҚҚ диспетчерлеріне және синоптиктерге берілетін метеорологиялық ақпаратты тіркеудің техникалық құралдары метеобақылаушылардың жұмыс үй-жайларында орнатылады.

16. Метеорологиялық ақпаратты бейнелеу құралдары ӘҚҚ диспетчерлік пункттерде, синоптиктер мен метеобақылаушылардың (бақылау) жұмыс үй-жайларында орнатылады.

17. Бақылау пунктерінен метеорологиялық ақпаратты беру үшін синоптиктердің және БДП және РБД диспетчерлік пункттердегі жұмыс үй-жайларында дәл емес қонуға ену ҰҚЖ үшін және 1, 2 кодтық белгісі бар әуеайлақтарда (Д, Е кластағы ҰҚЖ) дауыс зорайтқышты және телефон байланысын пайдалануға осы Қосымшаның 32-тармағына сәйкес рұқсат етіледі.

18. Метеорологиялық радиолокаторлар (бар болған жағдайда) әуеайлақ ауданында орнатылады. Радиусы 50 километр аймақта екі немесе бірнеше әуеайлақтар орналасқан жағдайда МРЛ-ды осы әуеайлақтардың бірінде орнатуға рұқсат етіледі.

2-параграф. Метеорологиялық ақпарат, ӘҚҚ диспетчерлік пункттеріндегі жабдықтар

19. Жұмыс бағытына сәйкес келетін бейнелеу құралдарына берілетін метеорологиялық ақпарат көлеміне төмендегілер кіреді:

1) осы Қағидалардың 115-тармағына сәйкес анықталған көріну шамасы.

2) ҰҚЖ-дағы көріну қашықтығы (2 немесе 3 мәнді, орнатылған көру датчиктерінің санына сәйкес және бір мәні көзбен шолу кезінде);

3) бұлттардың төменгі шекарасының биіктігі (тік көріну);

4) бұлттардың саны (жалпы және төменгі ярусты); және бұлттардың түрлері (будақ-жаңбырлы бұлттар және мұнара тәрізді жаңбырлы бұлттар үшін ғана);

5) желдің бағыты (қажет болса магниттік бейімделуді түзету есебімен);

6) желдің орташа жылдамдығы (2 минутқа орталандырылған);

7) желдің максималды жылдамдығы (ұйытқу);

8) атмосфералық қысым QFE;

9) атмосфералық қысым QNH;

10) әуеайлақтағы және/немесе әуеайлақ айналасындағы ағымдағы ауа-райының атмосфералық құбылысы;

11) ауа температурасы және шық нүктесінің температурасы;

12) ауаның салыстырмалы ылғалдылығы;

13) өлшемдерді (бақылауларды) өңдеу уақытының аяқталуы.

20. Бейнелеу құралдарына берілетін барлық метеорологиялық ақпарат техникалық құралдарда тіркеледі.

Дауыс зорайтқыш және телефон байланысы арқылы берілетін метеорологиялық ақпарат, магнитофонды жазбамен құжатталады.

21. АМС және ӘҚҚ органдарында орнатылған метеорологиялық ақпаратты бейнелеу құралдары бір датчиктерге қосылуы және әр датчикпен бақыланатын ҰҚЖ және/немесе ҰҚЖ бөлімшесін көрсете отырып айқын таңбалануы тиіс.

22. АМӨЖ метеорологиялық ақпаратты автоматты түрде таратады және оны олардың метеорологиялық дисплейлерде және басқа да индикаторлық құрылғыларда бейнеленуін қамтамасыз етеді.

23.Метеорологиялық ақпаратты жаңартудың кезеңділігі метеорологиялық дисплейлер мен басқа индикаторлық құрылғыларда тұрақты бақылаулар кезінде 30 және 60 минутты құрайды.

ИКАО санатты II және III (А, В) минимумдар бойынша ұшуларды қамтамасыз еткен кезде, АМӨЖ деректерді 1 минуттық жаңарту мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс.

24. Метеорологиялық ақпаратты бейнелеу құралдарына беру уақыты өлшемдерді (бақылауларды) өңдеуді аяқтаған соң 15 секундтан аспауы тиіс.

25. Әуеайлақта орнатылған метеорологиялық жабдық метеорологиялық шамаларды осы Қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген ауқымдарда және рұқсат етілетін ықтимал қателіктер шектерімен өлшеуді қамтамасыз етеді.

26. АМӨЖ қамтамасыз етеді:

1) автоматтық өлшеу, өлшемдердің нәтижелерін жинау және өңдеу (бақылау), ауа-райы мәліметтерін қалыптастыру және оларды бейнелеу құралдарына беру және көріну, ҰҚЖ-ғы бойынша көріну, БТШБ (тік көріну), жел параметрлері, атмосфералық қысым (QFE және QNH), температурада және ауа ылғалдылығы туралы мәліметтерді байланыс желілері бойынша тіркеу және беру;

2) автоматты түрде өлшенбейтін (жоғарғы және төменгі ярус бұлттарының жалпы саны, бұлттардың түрлері, ағымдағы ауа райының атмосфералық құбылыстары, соның ішінде авиацияға қауіптісі) метеорологиялық шамаларды қолмен енгізу, оларды өңдеу және бейнелеу, тіркеу құралдарына беру және байланыс желілері бойынша беру.

27. Негізгі ЭЕМ/ЭЕМБ істен шыққан кезде резервтегі машинаға жедел ауысу қамтамасыз етіледі (30 секундтан аспауы тиіс).

28. МРЛ арналған техникалық параметрлер:

1) жұмыс жиілігі 5,43 - 5,8 ГГц (С-диапазон) немесе 9,3-9,7 ГГц (Х-диапазон) жиілік ауқымында болуы тиіс;

2) МРЛ атмосфералық жауын-шашынды анықтауы және радиолокатор әсерінің Х-диапазоны үшін 100 км, С-диапазоны үшін 200 км максималды қашықтығы шегінде жауын - шашынның түсу жылдамдығын өлшеуі тиіс (кем дегенде 0,1 мм/сағ-тан 200 мм/сағ. дейін);

3) антеннаны жайғастыру дәлдігі екі ось азимут және орын бұрышы үшін ±0,1 градустан кем болмауы тиіс;

4) антеннаны күшейту коэффициенті 44,5 дБ кем болмауы тиіс;

5) қабылдағыш шуының деңгейі 3 дБ аспауы тиіс;

6) антеннаның бағдарлау қателігі ықтимал қателігі ±1 градустан аспауы қажет.

29. Қалқандар-бағдарлар өлшемдері:

1) 800 метр қашықтыққа дейін орнатылатын қалқандар үшін 1,5х1,5 м кем емес;

2) 800 ден 1500 метрге дейін қашықтыққа дейін орнатылатын қалқандар үшін 2,5х2,0 м кем емес;

3) 1500 метрден бастап және артық қашықтыққа дейін орнатылатын қалқандар үшін 3,0х2,0 м кем емес.

30. Көріну қалқандар-бағдарлар төмендегі түстерге боялады:

1) қара-ақ түс (шахмат тәртібінде орналасқан тор түрінде), егер олар бақылау орнынан үстірт, таулар, ормандар және басқа да объектілерге проецияланатын болса;

2) қара түске, егер олар бақылау орнынан аспан фонында проекцияланатын болса.

31. Түнгі уақытта көрінуді анықтау үшін қалқандар-бағдарларда жарықтың дара көздері орнатылады (қуаты 60 Вт электршамдар).

32. Әуеайлақтық диспетчерлік пункттер Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің міндетін атқарушының 2011 жылғы 16 мамырдағы № 279 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде № 7006 тіркелген) Әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету нұсқаулығының 1-1-қосымшасындағы кестеде келтірілген метеорологиялық ақпаратты бейнелейтін құралдармен және дауыс зорайтқыш және телефон байланысымен жарақтандырылады.

3-параграф. Метеорологиялық жабдықтың байланыс желісі

33. Көрсеткіштердің (тіркегіштерің) шығыс құрылғыларына немесе ЭЕМ/ЭВМБ-ге датчиктерден сигналдарды таратуға, сондай-ақ метеорологиялық ақпаратты бейнелеу құралдарына таратуға арналған байланыс желілерінде кабельдің ұзындығы 10 метрден асқан кезде кабельдік желінің паспорты болуға тиіс.

Датчиктерден ЭЕМ/ПЭЕМ кіру құрылғыларына сигналдар беру үшін санатталмаған әуеайлақтарда радиоарнаны пайдалануға рұқсат етіледі, бірақ бұл ретте АНҚБ радиоарнаның үздіксіз жұмысын қамтамасыз етеді.

4-параграф. Метеорологиялық жабдықтың электрқорегі

34. Метеорологиялық жабдықтың электрқорегі бірінші санатты электр энергиясын қабылдағыштарға жатады және төмендегі нұсқалардың бірінде жүзеге асырылады:

1) екі сыртқы тәуелсіз көздерден (екі трансформатор арқылы екі кабельдік желі арқылы) электрқоректі бір көзден екіншісіне 1 секундтан аспай ауыстыруды қамтамасыз ететін төмен кернеу жағындағы резервтік қорек көзінен автоматты түрде кіруді қамтамасыз ететін құрылғысымен бірге;

2) екі сыртқы тәуелсіз көздерден (негізгі электрқорек көзі ретінде бір трансформатор арқылы бір кабельдік желі арқылы және резервтегі электрқорек көзі ретінде дизель-генераторлық үздіксіз қорек көзі), 15 секундтан аспайтын уақытта автономды дизель-электрлік агрегатқа автоматты түрде ауысуды қамтамасыз ететін құрылғымен.

35. Осы агрегат тұрған объекті мен осы электроқабылдағыштар орнатылған объекті арасындағы екі сәулелі төмен вольтті сызба бойынша бірінші санатты электроқабылдағыштарды қоректендіру басқа кабельді салмай-ақ жүзеге асырылады.

2-тарау. Тікұшақ айлақтарының метеорологиялық жабдығы (тікұшақ алаңы)

36. Тікұшақ айлағының метеорологиялық жабдығының құрамы мен сипаттамалары осы қосымшаның 4-кестесінде келтірілген. Тікұшақ айлағындағы нақты ауа райы туралы мәліметтерді беру үшін метеорологиялық станция нақты ауа райы туралы ақпаратты METAR, SPECI кодында жасайды.

37. Ауа температурасы мен атмосфералық қысым осы үшін арнайы қолданылатын автоматты метеорологиялық аспаптармен өлшенеді.

Өлшемдер тікұшақ айлағына жақын жерде, жергілікті факторлар өлшеулерге әсер етпейтін орында жүргізіледі. Датчиктер биіктігінің белгіленген мәндерінің ауқымы 1,25-тен 2 метрге дейін.

Атмосфералық қысымды өлшеу үшін кемінде екі датчик қолданылады. Атмосфералық қысым датчиктерінің өлшеу дәлдігі 0,5 Гпа шегінде белгіленген. Резервтеу тиісті биіктік және температуралық түзетулері бар атмосфералық қысымның өте дәл сандық датчигінен тұрады.

Ауа температурасы мен атмосфералық қысымды өлшеу датчиктері тікұшақ айлағының (тікұшақ алаңы) деңгейінде қауіпсіз жерде, тікелей күн көзі әсерінен, ауа ағынынан (қысым датчиктері үшін ашық терезелерден) және жүйені қызып кету мен салқындаудан сақтайтын орында орналасады.

38. Жел бағыты туралы деректерді тікұшақ экипажы көзбен шолу арқылы, жалпы көрініспен неғұрлым үлкен кереғарлық болатындай боялған жел конусының жағдайына байланысты анықтай алады.

39. Жел бағыты мен жылдамдығын өлшеу үшін ауа ағынының неғұрлым сипатты қозғалысы бар жерлерге орналастырылатын анеморумбометр қолданылады. Екінші анеморумбометр тікұшақтың тікұшақ айлағында (тікұшақ алаңы) қалқып тұру биіктігінде орнатылады, мұның көмегімен турбулентті немесе кескінделетін ауа ағыны болған жағдайда тікұшақ айлағынан (тікұшақ алаңы) жоғарыдағы жел жылдамдығы туралы қажетті ақпаратты алуға болады. Бақылаулар тікұшақ әуеайлағы (тікұшақ алаңы) үстіндегі деңгейде 10 метр ±1 метр (30 фут ±3 фут) биіктікте жүргізіледі.

40. Ауа райының құбылыстары мен теңіз жағдайын арнайы даярлықтан өткен мамандар аспаптық өлшеулер және көзбен шолу арқылы бағалайды.

Ағымдағы ауа райына автоматты бақылау жасауға арналған датчиктер (ауа райы датчиктері) осы тікұшақ әуеайлағы (тікұшақ алаңы) үшін ең репрезентативті болып таңдалған, қауіпсіз жерде, 2,5 метр биіктікте бір нүктеде орналастырылады.

41. Бұлттардың төменгі шегінің биіктігін өлшейтін датчиктерді тікұшақ айлағы (тікұшақ алаңы) деңгейіндегі бұлттардың төменгі шегінің биіктігі туралы неғұрлым дұрыс деректерді алу үшін оңтайландырып орналастырады.

42. Көріну қашықтығын өлшеуге арналған датчиктерді, тікұшақ айлағындағы (тікұшақ алаңы) көріну алыстығы туралы неғұрлым дұрыс деректерді алу үшін қауіпсіз жерде орналастырады.

43. Толқындар биіктігін аспаптық өлшеуге арналған барлық ірі қондырғыларда арнайы құралдар пайдаланылады.

44. Деректерді алу үшін пайдаланылатын өлшем құралдары, мерзімді түрде, өндірушінің ұсынымдары бойынша, алайда жылына бір реттен жиі емес калибрленеді.

45. Метеорологиялық жабдық аккумуляторлық батареялардан немесе үздіксіз қорек көздерінен, электр қоректену көздерін резервтеу шартымен жұмыс жасауы тиіс.

46. Тікұшақ айлақтарының метеорологиялық жабдықтарының қажетті құрамы осы Қосымшаның 4-кестесінде белгіленген.

47. Тікұшақ айлақтарында, теңіз кемелерінде және қондырғыларда орнатылған метеорологиялық жабдықтардың өлшеу ауқымдары осы Қосымшаның 5-кестесінде көрсетілген.

Әуеайлақтар мен тікұшақ
айлақтарының метеорологиялық
жабдықтарына
қосымша

1-кесте

Кодтық белгісі 4, 3, 2, 1 болатын әуеайлақтар үшін ҰҚЖ (ҰҚЖ ұзындығы стандартты шарттарда көрсетілген) ұзындығына байланысты метеорологиялық жабдықтың минималды құрамы (А, Б, В, Г, Д, Е класты ҰҚЖ)

Метеорологиялық жабдық	Стандартты жағдайдағы ҰҚЖ ұзындығы / Әуеайлақтың кодтық нөмірі (Аспаптар бойынша қонуға кіру ҰҚЖ (бағыты) және жабдықталмаған ҰҚЖ класы)
Метеорологиялық жабдық	1800 м және одан да көп, Кодтық нөмірі 4 (А, Б, В ҰҚЖ класы)	800 м-ден 1800 м-ге дейін, Кодтық нөмірі 2,3 (Г, Д ҰҚЖ класы)	500 м-ден 800 м-ге дейін, Кодтық нөмірі 1 (Е ҰҚЖ класы)
1	2	3	4
1. Метеорологиялық көру алыстығының датчиктерінің жинағы:
- ұшып-көтерілу және қонудың бір бағыты бар ҰҚЖ	4, оның ішінде 2-резервте1	4, оның ішінде 2-резервте2
- ұшып-көтерілу және қонудың екі бағыты бар ҰҚЖ	6, оның ішінде 3 - резервте1,3	4, оның ішінде 2-резервте2
2. Көру бағдарының қалқандары, жинақ:
- ұшып-көтерілу және қонудың бір бағыты бар ҰҚЖ	-	14	14
- ұшып-көтерілу және қонудың екі бағыты бар ҰҚЖ	-	24	24
3. Бұлттардың төменгі шегінің биіктігін (тік көрінуін) өлшегіштер:
- ұшып-көтерілу және қонудың бір немесе екі бағыты бар ҰҚЖ, жинақ		оның ішінде1 резервте5,9	2, оның ішінде 1 резервте5,9
4. Бұлттардың төменгі шегінің биіктігін (тік көрінуін) қашықтан өлшегіштер
- ұшып-көтерілу және қонудың бір бағыты бар ҰҚЖ	2, оның ішінде 1-резервте	2, оның ішінде 1-резервте9	_5
- ұшып-көтерілу және қонудың екі бағыты бар ҰҚЖ	4, оның ішінде 2-резервте	4, оның ішінде 2-резервте9	_5
5. Жел параметрлерін өлшегіштер, жинақ:
- ұшып-көтерілу және қонудың бір бағыты бар ҰҚЖ	2, оның ішінде 1-резервте	2, оның ішінде 1-резервте6	2, оның ішінде 1-резервте6
-ұшып-көтерілу және қонудың екі бағыты бар ҰҚЖ	4, оның ішінде 2 резервте	4, оның ішінде 2-резервте6	2, оның ішінде 1-резервте6
6. Атмосфералық қысым өлшегіштер (әуеайлақ үшін):
- ұшып-көтерілу және қонудың бір бағыты бар ҰҚЖ	2, оның ішінде 1-резервте	2, оның ішінде 1-резервте	2, оның ішінде 1-резервте
- ұшып-көтерілу және қонудың екі бағыты бар ҰҚЖ	2, оның ішінде 1-резервте	2, оның ішінде 1-резервте	2, оның ішінде 1-резервте
7. Ауа температурасы мен ылғалдылығын өлшегіштер (әуеайлақ үшін)	1	1	1
8. Метеоақпаратты бейнелеу құралдары (индикациялау блоктары)	Саны осы Қосымшаның 16 және 32- тармақтарымен анықталады	Саны осы Қосымшаның 16 және 32- тармақтарымен анықталады	Саны осы Қосымшаның 16 және 32- тармақтарымен анықталады
9. МРЛ7/Найзағай пеленгаторлары	18

Ескертпе:

1 МКА өлшеуіш-тіркеушілері резерві ретінде қалқандарды - көру бағдарын орнатуға рұқсат етіледі (ҰҚЖ ұшу-қонуының әр бағыты үшін 1 жинақтан).

2 Г, Д класты ұшу және қону бағыты үшін МҚК өлшеуіш-тіркеушілері ұсынымды болып келеді.

Егер МКА өлшеуіш-тіркеушілері орнатылған болса, резерв ретінде қалқандар - көру бағдарларын орнатуға болады.

3 А, Б, В класты ҰҚЖ-на жолақтың нақты ұзындығы 1800 м болғанда МКА төрт өлшеуіш-тіркегіштерін орнатуға рұқсат беріледі.

4 МКА өлшеуіш-тіркеуіштері бар ҰҚЖ-на, қалқандар - көру бағдарларын орнатпауға болады.

5 Г, Д және Е класты ҰҚЖ-на аспап бойынша қонуға кіру үшін жабдықталған әр қону бағыты үшін жабдық құрамына БТШБ (тік көріну) қашықтан өлшегіштерін қосу ұсынымдалады. Бұл жағдайда БТШБ өлшегіштері метеожабдық құрамынан шығарылады.

6 Жел параметрлерінің өлшегіштерін резервтеу ұсынымдалған болып табылады.

7 Басқа метеорологиялық органдар пайдаланатын, әуеайлақтан 50 шақырым радиуста орналасқан МРЛ-дан алынған метеорологиялық радиолокациялық ақпаратты алуға рұқсат беріледі.

8 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап метеорологиялық радиолокатор метеорологиялық жабдық құрамына қосу ұсынылады.

2021 жылғы 1 қаңтардан бастап найзағай пеленгаторы метеорологиялық жабдық құрамында міндетті түрде болуы қажет.

9 БТШБ параметрлерін өлшегіштерді резервтеу ұсынылады.

2-кесте

I, II және III (А, В) санаты бойынша қонуға дәл кіру ҰҚЖ (бағыттардың) метеорологиялық жабдығының ең аз құрамы

Метеорологиялық жабдық	ҰҚЖ ұшу және қону бағыттарының саны
Метеорологиялық жабдық	бір	екі
1. ҰҚЖ-дағы көріну алыстығын, бұлттардың төменгі шегінің биіктігін (тік көрінімді), желдің параметрлерінің автоматтық есептелуін және бейнелеу құралдарына берілуін қамтамасыз ететін мамандандырылған ЭЕМ, жинақ	2	2
2. Метеорологиялық көрінім алыстығының датчиктері.	6, оның ішінде - 3 резервте1	6, оның ішінде - 3 резервте1
3. Бұлттардың төменгі шегі биіктігінің (тік көріну) датчиктері.	2, оның ішінде 1 - резерв	4, оның ішінде - 2 резервте
4. Жел параметрлерінің датчигі	2, оның ішінде 1-резервте	4, оның ішінде - 2 резервте
5. Атмосфералық қысым датчиктері, дана	2, оның ішінде 1 - резерв	2, оның ішінде 1 - резерв
6. Ауа температурасы мен ылғалдылығының датчиктері, жинақ	12	12
7. Метеорологиялық ақпаратты бейнелеу құралдары (индикациялау блоктары), жинақ	Саны 16 және 32 т. бойынша анықталады	Саны 16 және 32 т. бойынша анықталады
8. Жіберілген метеорологиялық ақпаратты тіркеу құралдары, дана	2, оның ішінде 1 - резерв	2, оның ішінде 1 - резерв
9. Метеорологиялық радиолокатор (МРЛ)3	14	14

Ескертпе:

1 І санат бойынша қонуға дәлме-дәл кіру ҰҚЖ үшін резерв ретінде көріну бағдарының қалқандарын пайдалану рұқсат етіледі (ҰҚЖ ұшу қонуының әр бағыты үшін 1 жинақтан).

2 Метеорологиялық жабдықтың резервтегі жинағына кеңес берілуін.

3 Басқа метеорологиялық органдар пайдаланатын, әуеайлақтан 50 шақырым радиуста орналасқан МРЛ-дан алынған метеорологиялық радиолокациялық ақпаратты алуға рұқсат беріледі.

4 2027 жылғы 1 қаңтарға дейін метеорологиялық радиолокатор метеорологиялық жабдық құрамында болуы ұсынылады.

2027 жылғы 1 қаңтардан бастап метеорологиялық радиолокатор метеорологиялық жабдық құрамында болуы міндетті болып табылады.

3-кесте

Метеожабдықтың техникалық сипаттамалары

Метеопараметрлер	ІІ және ІІІ санаты бойынша қонуға дәлме дәл кіру ҰҚЖ		І санаты бойынша қонуға дәлме дәл кіру, аспаптар бойынша қонуға кіру ҰҚЖ, және жабдықталмаған ҰҚЖ
Метеопараметрлер	Өлшеу ауқымы	Өлшеудің рұқсат етілген ауытқушылық шегі	Өлшеу ауқымы	Өлшеудің рұқсат етілген ауытқушылық шегі
1. Көріну қашықтығы	201 -дан және 250 м-ге дейін 250-ден 3000 м-ге дейін 3000 м аса	± 15% ± 10% ± 20%	201 -дан 150 м-ге дейін 150-ден 250 м-ге дейін 250-ден 2000 м-ге дейін	± 20% ± 15% ± 10%
2. Бұлттардың төменгі шегінің биіктігі	151 метрден (50 фут) 100 метрге дейін (330 фут) 100 метрден (330 фут) 2000 метрге дейін (6560 фут)	± 10 м (33 фут) ± 10%	15 метрден (50 фут) 30 метрге дейін (100 фут) 30 метрден (100 фут) 100 м дейін (330 фут) 100 метрден 330 фут) 1000 м дейін (3300 фут)	± 15 м (50 фут) ± 20 м (65 фут) ± (0,1h + 10) м (33 фут)
3. Жел бағыты	0° тан 360° қа дейін	± 10º(2)	0° тан 360°қа дейін	± 10°
4. Жел жылдамдығы	0,5 м/с (1 торап) 55 м/с дейін (106 торап)	0,5 м/с (1 торап) 5 м/с дейін (10 торап) ± 0,5 м/с (1 торап) 5 м/с (10 торап) 55 м/с дейін (106 торап) ± 10%	1,5 м/с (3 торап) 10 м/с дейін (20 торап) 10 м/с (20 торап) 50 м/с дейін (100 торап)	± 1 м/с (2 торап) ± 10%
5. Атмосфералық қысым	6002) ден 1080 гПа дейін	± 0,5 гПа	6002) ден 1080 гПа дейін	± 0,5 гПа
6. Ауа температурасы	минус 60°С2 бастап плюс 55°С дейін	± 0,4°С	минус 60°С2) тан плюс 55°С дейін	± 1°С
7. Ауаның салыстырмалы ылғалдығы	30-дан 100%-ға дейін	0°С аса температура кезінде ± 5%, 0°С төмен температура кезінде ± 10% 0°С	30-дан 100%-ға дейін	0°С аса температура кезінде ± 5%, 0°С төмен температура кезінде ± 10% 0°С

Ескертпе:

1 Төмен шектер әуе кемелерінің ұшу және қону минимумдарына сәйкес анықталады.

2 Әуеайлақтың климаттық ерекшеліктері есепке алынып, метеорологиялық жабдықтар құрамына өлшеудің азырақ ауқымдары бар аспаптар кіре алады.

Кестеде көрсетілген дәлдік тек аспаптық өлшеулерге ғана қатысты.

4-кесте

Тікұшақ әуеайлақтарының (тікұшақ алаңдарының) метеорологиялық жабдықтарының құрамы

р/с №	Жабдық атауы	Құралдар бойынша ұшуға жабдықталған кемелер, МУ (ППП)	Құралдар бойынша ұшуға жабдықталмаған кемелер, МУ (ППП, СПВП)
1	Көріну алыстығын өлшеуіш-тіркегіштер (жинақ)	1	1
2	Бұлттардың төменгі шегінің биіктігін (БТШБ) өлшегіштер (жинақ)	1	1
3	Жел параметрлерін өлшегіштер (жинақ)	2 (оның ішінде біреуі резервте)	1
4	Атмосфералық қысымды өлшегіштер, дана	2 (оның ішінде біреуі резервте)	2 (оның ішінде біреуі резервте)
5	Ауа температурасы мен ылғалдылығын өлшегіштер (жинақ)	1	1
6	Жарықтандырылған жел көрсеткіш	1*	1*

Ескертпе:

*Мөлшері мынадай болатын мата конус: ұзындығы 1,2 метр, диаметрі 0,3 метр (үлкен) және 0,15 (кіші); қара немесе қызыл жолақтары (5 жолақ) бар ақ, шеткі жолақтары күңгірт.

5-кесте

Тікұшақ айлақтарының (тікұшақ алаңдарының) метеорологиялық жабдығына қойылатын техникалық талаптар

р/с №	Метео шамасы	Өлшеу ауқымы
1	Көрінудің метеорологиялық алыстығы (аспаптық) метр	200 - 6000
2	Бұлттардың төменгі шегінің биіктігі, метр (фут)	30–1000 (100–3300)
3	Жел бағыты, градус	0 - 360
4	Жел жылдамдығы, м/с (торап)	1–50 (2–100)
5	Өткен он минуттағы желдің ең үлкен жылдамдығы, м/с (торап)	1–50 (2-100)
6	Қысым, ГПа (мб)	600–1080*
7	Ауа температурасы, (°С)	- 60 - + 50
8	Ауаның салыстырмалы ылғалдығы, %	30–100

Ескертпе:

* Климаттық ерекшеліктерді есепке ала отырып, метеорологиялық жабдық құрамына өлшеу ауқымдары басқа аспаптар қосыла алады.

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
3-1-қосымша

"Жоғары" байланыс желісі бойынша ОМС шығаратын ARS хабарламаларының үлгісі және сипаттамасы, AIREP SPECIAL бортынан арнайы хабарламалар туралы"

Ескерту. Қағидалар 3-1-қосымшамен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. ARS арнайы хабарламаларының тақырыбы

T1T2	Деректер түрінің көрсеткіші	UA-AIREP үшін
A1A2	Елдің немесе аумақтың көрсеткіші	KZ-Қазақстан Республикасы
ii	Бюллетеннің нөмірі	ii = 60-69 жанартау күлін қоспағанда, ӘК бортынан ауа райы құбылыстары/жағдайлары туралы арнайы хабарламалар ii = 70-79 жанартау күлі туралы ӘК бортынан арнайы хабарламалар
СССС	ИКАО индексі осы хабарламаны жіберетін байланыс орталығының орналасқан жері	СССС

2. ARS арнайы хабарламаларының екінші жолы

Хабарлама элементі	Толық мазмұны	Пішім	Мысал
Сәйкестендіру	Хабарламаны сәйкестендіру	ARS	ARS
Әуе кемесін сәйкестендіру	Әуе кемесінің радиотелефондық шақыру белгісі	nnnnnn	РАА101, VA812
Байқалатын құбылыс	Борттан арнайы хабарлама жасау себебі болып табылатын байқалатын құбылыстың сипаттамасы	TS TSGR SEV TURB SEV ICE SEV MTW HVY SS HVY DS VA CLD VA [MT nnnnnnnnnn] MOD TURB MOD ICE	TS TSGR SEV TURB SEV ICE SEV MTW HVY SS HVY DS VA CLD VA MT ASHVAL5 MOD TUR MOD ICE
Сағаттар мен минуттардағы бақылау уақыты (UTC)	Байқалатын құбылысты бақылау уақыты	OBS AT nnnnZ	OBS AT 1816Z OBS AT 1210Z
Бақыланатын орын	Байқалатын құбылыстың орналасқан жері (ендік пен бойлықты (градустармен және минуттармен) көрсете отырып)	NnnnnWnnnnn немесе NnnnnEnnnnn немесе SnnnnWnnnnn немесе SnnnnEnnnnn	N4506E07345 N2020W07005
Бақыланатын деңгей	Ұшу эшелоны немесе бақыланатын құбылыстың абсолюттік биіктігі	FLnnn немесе FLnnn/nnn немесе nnnnM (немесе [n]nnnnFT)	FL390 FL180/210 3000M 12000FT

ARS хабарының мысалы:

ARS VA812 SEV MTW OBS AT 1215Z N2020W07005 FL180

Декодтау:

VIASA* әуе кемесінің бортынан арнайы хабарлама рейс нөмірі 812.

Хабарлама әуе кемесі 20°20' С. Е. және 70°5' Б. Б. 180 ұшу эшелонында орналасқан кезде 12:15 UTC-де байқалған күшті таулы Толқынға жатады.

* Шартты пайдаланушы.

3. Мазмұн сипаттамасы:

3.1 хабарлама түрінің көрсеткіші (ARS)

"ARS" хабар түрі көрсеткішін қосу қажет.

Ескерту. Борттан хабарламалар хабарлама типінің осы көрсеткішін қабылдай алмайтын деректерді өңдеудің автоматтандырылған жабдығының көмегімен берілетін және қабылданатын жағдайларда, өңірлік аэронавигациялық келісімде хабарлама типінің басқа көрсеткішін пайдалануға рұқсат:

1) берілетін деректер борттан арнайы хабарламалар үшін анықталған форматқа сәйкес келеді;

2) борттан арнайы хабарламалар тиісті метеорологиялық органға және оларға қатысы болуы ықтимал басқа әуе кемелеріне жіберілуі мақсатында шаралар қабылданады.

3.2 әуе кемесінің тану индексі (VA812)

Қандай да бір интервалсыз немесе дефиссіз бір блок түрінде хабарланатын әуе кемесінің шақыру белгісі.

3.3 борттан арнайы хабарлама беруді талап ететін құбылыс (SEV MTW)

Құбылыс келесідей хабарланады:

SEV TURB сияқты күшті турбуленттілік;

MOD TURB ретінде орташа турбуленттілік;

SEV ICE сияқты қатты мұздану;

MOD ICE ретінде орташа мұздану;

SEV MTW сияқты күшті тау толқыны;

TS сияқты градуссыз1 найзағай;

TSGR сияқты бұршақ1 найзағай;

HVY DS немесе HVY SS сияқты қатты шаңды дауыл немесе құмды дауыл;

VA CLD сияқты жанартау күлінің бұлты;

атқылаудың алдындағы вулкандық белсенділік және Va ретінде вулкандық атқылау, содан кейін қажет болған жағдайда вулканның атауы көрсетіледі (МТ, содан кейін вулканның атауы көрсетіледі).

Ескертпе. 1 найзағай туралы, егер олар:

* қараңғыда жасырылған; немесе

* басқа бұлттардың қабаттарына енгізілген; немесе

* мұқаба; немесе

* шквал сызығын құрайды.

4. Уақыты (OBS AT 1215Z)

Әуе кемесінің көрсетілген орналасқан жерінде болу уақыты OBS AT Символдарымен көрсетіледі, одан кейін UTC сағаттарымен және минуттарымен уақыт көрсетіледі (төрт сан, одан кейін Z әрпі интервалсыз жүреді).

5. Орналасқан жері (N2020W07005)

Орналасқан жері ендік пен Бойлықтың тұтас градусында көрсетіледі (N немесе S әрпі, одан кейін ендік үшін екі Сан аралықсыз жүреді; е немесе W әрпі, одан кейін бойлық үшін үш сан аралықсыз жүреді). Ендік пен бойлықты көрсету үшін барлық градус пен минуттарды да қолдануға болады (ендік үшін төрт сан және бойлық үшін бес Сан). Егер алынған хабарламада орын негізгі нүктенің кодталған көрсеткішімен (екі–бес белгі) (мысалы, LN, MAY, HADDY) немесе негізгі нүкте ретінде белгіленсе, кейіннен магниттік пеленгті (градуста – үш сан) және осы нүктеден (мысалы, DUB180040NM) қашықтықты (үш сан және КМ немесе NM) көрсете отырып, тиісті метеорологиялық бақылау органы (МБО) бұл ақпаратты ендік және бойлық мәндері түрінде ұсынуы тиіс.

6. Ұшу эшелоны немесе абсолюттік биіктік (FL180)

Ұшу эшелоны FL әріптерімен көрсетіледі, одан кейін эшелонның нақты мәні (үш сан); абсолюттік биіктік төрт санмен көрсетіледі, одан кейін қолданылатын өлшем бірліктеріне байланысты M немесе FT әріптері бос орынсыз жүреді.

Ескертпе. Әуе кемесінің бортынан хабарламаларды жасау және беру жөніндегі егжей-тегжейлі нұсқаулықтар борттан хабарламалардың мысалдарымен бірге PANS-ATM (Doc 4444) құжатының 1-қосымшасында қамтылған.

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
4-қосымша

Ескерту. 4-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

Метеорологиялық мәліметтер мен болжамдарды құрастыру кезінде пайдаланылатын ауа райы құбылыстарының терминдері мен қысқартулары

1. Ауа райының құбылыстары ағылшын атауларынан қысқартылған сөздер арқылы беріледі, бұл ереже бойынша, қысқарту әдетте сөздің екі әрпінен тұрады.

2. Құбылыстың қарқындылығы/жақындығы мына белгілермен беріледі:

1) "+" - heavy - күшті;

2) "-" - feeble, light - әлсіз;

3) "белгісі жоқ" - moderate қалыпты;

4) "VC" - vicinity- төңірек

3. Ағымдағы ауа райы құбылыстарының сипаттамасын көрсету үшін пайдаланылатын дискрипторлар:

1) SH - shower - Нөсер, нөсерлі. Нөсерлік жауын-шашын туралы хабарламалар үшін қолданылады;

2) FZ - freezing (fog, drizzle, rain) - қататын. Салқындаған су тамшылары және жауын-шашыннан тұратын құбылыстарға қолданылады, FG, DZ, RA-мен пайдаланылады;

3) MI -shallow (minimum) - төмен. Жер деңгейінен 2 метрден төмен (6 фут);

4) BC - patches (broken, covering) - әуеайлақтың кей жерлерін жабатын тұман тізбегі;

5) PR - partial (covered) - жартылай тұман басқан. Әуеайлықтың айтарлықтай бөлігін тұман басып, ал қалған бөлігінде тұман болмаған жағдайда пайдаланылады;

6) BL - blowing - жаяу бұрқасын. Ағымдағы ауа-райының құбылыстарының жер деңгейінен 2 метр немесе одан жоғары биіктікке дейін желмен көтерілетін (6 фут) түрлері үшін пайдаланылады

7) DR - drifting, low drifting - Жаяу бұрқасын. Ағымдағы ауа райының құбылыстарының жер деңгейінен 2 метр төмен биіктікке дейін желмен көтерілетін (6 фут) түрлері үшін пайдаланылады

4. Ауа райы құбылыстарының тобы мынадай бірізділікте қалыптасады: бірінші болып, қажеттілік бойынша құбылыстың қарқындылығы немесе жақындығы, одан кейін интервалсыз дискриптор болады, сосын интервалсыз, бақыланатын ауа райы құбылыстарына сәйкес келетін немесе үйлесетін қысқарту (мысалы, қатты нөсерлі жауын +SHRA болып кодталады).

Әуеайлық шекарасынан тыс, алайда әуеайлақтың ӘБН 16 км әрі емес, бақыланатын ауа-райы құбылыстары үшін VC - vicinity көрсеткіші пайдаланылады.

5. Төменде мәліметтер мен болжамдарға кіретін ауа райы құбылыстарының типтері, осы құбылыстардың қысқартылған шартты белгілері және авиация үшін маңызды хабарламалардың көрсетілген:

1) Тоқтаусыз жауын-шашындар.

Қарқындылықтың айтарлықтай өзгеруінсіз бірқалыпты түсумен сипатталады. Бірте-бірте басталады және тоқтайды. Үздіксіз жауу ұзақтығы әдетте бірнеше сағатқа созылады (кейде 1-2 тәулік), бірақ кейбір жағдайларда әлсіз жауын-шашын бір сағатқа, жарты сағатқа созылуы мүмкін. Әдетте қабатты-жауынды немесе көпқабатты бұлттардан түседі және көптеген жағдайда бұлттылық тұтас болады (8 октант), тек кей кездері айтарлықтай (5-7 октант - әдетте жауын-шашын жауу кезеңінің басында немесе соңында). Кей кездері әлсіз қысқа мерзімді ақ жауын қабатты, қабатты-шоғырланған, биік-шоғырланған бұлттардан болуы байқалады, бұл жағдайда бұлт көлемі 5-8 октантты құрайды. Аязды ауа райында (ауа температурасы -10...-15°С төмен) әлсіз қар аз бұлтты аспаннан да жаууы мүмкін.

DZ -- drizzle - сіркіреме. Өте ұсақ тамшы түріндегі, диаметрі 0,5 милиметрден төмен, қабатты бұлттар мен тұманнан түсетін жауын-шашын. Сіркіреу тамшыларының су бетіне әсері аңғарылмайды. Құрғақ беттер баяу және бірқалыпты дымқылданады. Су бетіне түскен тамшылар таралатын дөңгелектер жасамайды.

FZDZ - freezing drizzle - қататын сіркіреме. Сіркіреме салқындаған ұсақ тамшылардан тұрады, ауаның салқын температурасында (көбіне 0...-10°С, кейде -15°) түседі, заттарға жауған тамшылар қатқылданып көктайғақ жасайды.

Қататын сіркіремеде - mod ice (FZDZ) қалыпты салқындау туралы беру кезінде AIRMET хабарламаларында қолданылуы мүмкін.

RA -- rain - жаңбыр. Айтарлықтай мөлшердегі сұйық тамшылар түріндегі жауын-шашын (диаметрі 0,5-тен 5миллиметрге дейін), көп жағдайда қабатты-жауынды бұлттылықтан түседі. Жаңбырдың кейбір тамшылары су бетінде таралып кететін дөңгелек ізін қалдырады, ал құрғақ беттерде дымқыл таңба ретінде көрінеді.

FZRA - freezing rain - қататын жаңбыр. Ауаның төмен температурасында (көбіне 0...-10°С, кейде -15°С-қа дейін) түсетін салқындаған тамшылардан тұратын жаңбыр, заттарға түсу кезінде тамшылар қатайып, көктайғақ қалыптастырады.

Қататын жаңбыр кезіндегі қатты көктайғақ туралы ақпарат беру кезінде SIGMET хабарламаларында - sev ice (FZRA) қолданылады.

SN - snow - қар. Мұз кристалдары түріндегі қатты жауын-шашын, олар ауа температурасына байланысты оқшауланған немесе біріккен болады. Көп жағдайда ауаның төмен температурасында қар кристалдары түрінде (қар қылауы) немесе қар үлпегі түрінде жауады.

RASN - rain and snow - қар аралас жаңбыр (жаңбыр көбірек).

SNRA - snow and rain- жаңбыр аралас қар (қар басым).

Әлсіз оң температураларда (әдетте +30С астам емес) немесе нөлдік температурада жауатын аралас жауын-шашын тамшылар мен қар ұшқындарының қосындысы ретінде жауады. Көбінесе бұл еріп жатқан қар ұшқындары бар жаңбыр болады.

SG - snow grains - қар түйірі. Сіркіреудің қатқан баламасы. Ұсақ қарлы түйіршік түріндегі қатты жауын-шашын, олардың диаметрі әдетте 1 миллиметрден кем. Аз мөлшерде және көбінесе шарбы-түйдек (St) бұлттардан жауады.

PL - ice pellets - мұзды қиыршық. Ауа температурасы -5 бастап +10°С дейін болғанда диаметрі 1-3 миллиметр мөлдір (немесе мөлдірлеу) мұзды қиыршық түрінде жауатын нөсер сипатты қатты жауын-шашын; қиыршықтардың ортасында - мөлдір емес ядро. Қиыршықтар біршама қатты (саусақпен біраз күш жұмсағанда езіледі), қатты бетке түскен кезде ыршып түседі. Бірқатар жағдайларда қиыршықтарды су бұлдыры басуы (немесе су тамшыларымен бірге жаууы) мүмкін және егер ауа температурасы нөлден төмен болса, заттаға түскен кезде қиыршықтар қатып, мұз шөгінділерін түзеді.

IC - ice crystals, diamond dust - мұзды тікен (алмас тозаң). Аязды ауа райында (ауа температурасы -10...-15°С төмен) түзілетін, ауада қалқып жүретін өте ұсақ мұз кристаллдары түріндегі қатты жауын-шашын. Күндіз күн сәулелерінің жарығына, түнде - айдың сәулелеріне немесе шамдардың жарығына жарқырайды. Мұзды тікендер түнгі уақытта шамдардан аспанға жоғары қарай әдемі жарқырайтын "бағандар" құруы сирек емес. Көбінесе ашық ауа райында немесе аспанда бұлт аз болған кезде немесе шарбы-қабатты немесе шарбы бұлттар бар болған кезде байқалады. Көріну бағыттар бойынша алуан түрлі болуы мүмкін, бірақ ол әдетте 1000 метрден астам болады. Осы құбылысқа байланысты көріну 5000 метр немесе одан төмен болған жағдайда ғана хабарланады.

2) Нөсерлі жауын-шашын. Конвекциялық бұлттардан жауатын, жиі қысқа мерзімді және қатты жауын-шашын. Нөсер жауын-шашынның кенет және қарқындылығының жылдам өзгерістерімен сипатталады. Үздіксіз жауу ұзақтығы әдетте бірнеше минуттан 1-2 сағатқа дейінгі (кейде бірнеше сағат, тропиктерде - 1-2 тәулікке дейін) мерзімді құрайды. Найзағайдың және желдің қысқа мерзімге күшеюінің (дауылдың) ілесуі сирек емес. Түйдек-жаңбырлы бұлттардан жауады, бұл ретте бұлттардың мөлшері біршама (6-8 октант) да, азғана (4-5 октант, ал бірқатар жағдайларда тіпті 2-3 октант) да болуы мүмкін. Нөсер сипатты жауын-шашынның басты белгісі - олардың жоғары қарқындылығы емес (нөсерлі жауын-шашын әлсіз болуы да мүмкін), конвекциялы бұлттардан (көбінесе түйдек-жаңбырлы) жауу фактісінің өзі болып табылады, осының өзі жауын-шашын қарқындылығының ауытқуын анықтайды. Ыстық ауа райында әлсіз нөсер жаңбыр қуатты түйдек бұлттардан, ал кейде (өте әлсіз нөсер жаңбыр) - тіпті орташа түйдек бұлттардан да жаууы мүмкін. Нөсерлі жауын-шашын кезінде көріну 50 метрден кемнен бастап 5000 метрден астамға дейін ауытқиды.

SHSN - snow shower - нөсерлі қар. Нөсер сипатты қар. Бірнеше минуттан бастап жарты сағатқа дейінгі уақыт кезеңінде көлденең көрінудің 6-10 километрден 2-4 километрге дейін (ал кейде 500-1000 метрге дейін, бірқатар жағдайларда тіпті 100-200 метрге дейін) шұғыл ауытқуларымен (қар "зарядтары") сипатталады. Түйдек-жаңбырлы бұлттардан (Cb) жауады.

SHRA - rain showers - нөсер жаңбыр. Нөсер сипатты жаңбыр. Жауудың басталуы мен аяқталуының кенеттілігімен, қарқындылығының шұғыл өзгеруімен ерекшеленетін сұйық ірі тамшылы жауын-шашын, кейде айзағай және бұршақ, дауылды жел ілесіп жүреді. Түйдек-жаңбырлы бұлттардан (Cb) жауады.

SHRASN - showers of rain and snow - қар аралас нөсер жаңбыр (жаңбыр басымды).

SHSNRA - showers of snow and rain - жаңбыр аралас нөсер қар (қар басымды).

Тамшылар мен қар ұшқындарының қосындысы түрінде жауатын (көбінесе ауаның температурасы оң болғанда) нөсер сипатты аралас жауын-шашын.

GR - grain - бұршақ. Жылдың жылы мезгілінде (ауа температурасы +10°С-тан жоғары болғанда) пішіні мен мөлшерлері алуан түрлі (әдетте бұршақтардың диаметрі 2-5 миллиметрді құрайды) мұз бөлшектері түрінде жауатын қатты жауын-шашын. Кейде салмағы килограмм және одан да артық өте ірі бұршақ байқалады (ондайда бұршақ өсімдіктерге, автомобильдердің беттеріне айтарлықтай зақым келтіреді, терезе шыныларын және т.с.с. сындырады). Бұршақ жауудың ұзақтығы әдетте көп емес - 1-2 минуттан 10-20 минутқа дейін. Көп жағдайларда бұршаққа нөсер жаңбыр мен найзағай ілесіп жүреді. Ең ірі бұршақтардың диаметрі 5 миллиметр немесе одан да көп болған жағдайда хабарланады.

GS - small hail and/or snow pellets - ұсақ бұршақ және/немесе қарлы қиыршық. Ауа температурасы нөлдің маңайында болғанда жауатын нөсерлі сипаттағы қатты жауын-шашын, диаметрі 2-5 миллиметр мөлдір емес ақ қиыршықтар түрінде болады, қиыршықтар нәзік, саусақпен оңай мыжылады. Нөсер қардың алдында немесе онымен бірге жаууы сирек емес.

GS аббревиатурасының көмегімен атмосфералық жауын-шашынның екі алуан түрі туралы хабарланады, атап айтқанда:

шағын бұршақ - диаметрі 5 миллиметрге дейінгі жартылай мөлдір мұз бөлшектері, қатты жерге түскенде дыбыс шығарып секіреді. Шағын бұршақ толық немесе жартылай мұз қабатымен жабылған қар қиыршығынан тұрады да, қар қиыршығы мен бұршақ арасында аралық саты болып табылады.

қар қиыршығы - ақ, күңгірт, жұмыр мұз бөлшектері, Шамамен 00С температурада қармен бірге жауады. Қар қиыршығының диаметрі әдетте 2-5 миллиметр, ол шашыраңқы, жеңіл езіледі, қатты жерге құлағанда секіреді.

Ең ірі бөлшектердің (бұршақтардың) диаметрі 5 миллиметрден кем болғанда хабарланады.

3) Электрлік құбылыс - найзағай.

TS - thunderstorm - найзағай. Атмосфералық электрдің қуатты разрядтары (бұлттар арасында немесе бұлт пен жер арасында), жарық жарқылы (найзағай) және бірнеше километр қашықтықта (кейде 15-20 километрге дейін) естілетін кенет дыбыс гүрілдері (күн күркіреуі) ілесіп жүреді. Найзағайлар түйдек-жаңбырлы бұлттарға байланысты, нөсер жаңбыр және дауыл ілесіп жүруі сирек емес, бір қатар жағдайларда - бұршақ жауады.

"TS" қысқартулары төмендегі найзағай туралы хабарлау үшін қолданылады:

жаңбырмен (TSRA);

қармен (TSSN);

бұршақпен (TSGR);

шағын бұршақпен және/немесе қарлы қиыршықпен (TSGS);

немесе осы элементтердің басқа үйлесулерімен (мысалы: "TSRASN");

немесе құрғақ найзағай туралы (TS), бұнда күн күркіреуі естіледі, бірақ әуеайлақта жауын-шашын байқалмайды.

4) Көрінуді нашарлататын құбылыстар (гидрометеорлар). Ауаның ылғалдылығы жоғары болған кезде түзілетін құбылыстар (гидрометеор қарауыту түрлері):

BR -brume, mist - мұнар. Қалқыма өте ұсақ су тамшылары немесе мұздың ұсақ кристаллдарында жарықтың шашырауынан туындайтын және 1 бастап 10 километрге дейін көлденең көрінуді (жерде тұрған бақылаушының көзі деңгейінде, яғни жер бетінен шамамен 2 метрдей) нашарлататын жер бетіне жақын ауаның әлсіз көмескіленуі. Ауаға көгілдірлеу-сұр реңк береді. Тұман алдында немесе тұманнан кейін, көбінесе өзіндік құбылыс ретінде байқалуы мүмкін. Жауын-шашын кезінде, әсіресе сұйық және аралас (жаңбыр, сіркіреме, қар аралас жаңбыр және соған ұқсас) жауын-шашын кезінде жауатын жауынның жартылай булануы есебінен атмосфераның жер бетіне жақын қабатындағы ауаның ылғалдануы салдарынан жиі байқалады. Мұнарлану кезінде ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 85-90%-дан асады, сирек жағдайларда мұнарлану ылғалдылық 70%-дан артық болған кезде де байқалады. METAR (SPECI) мәліметтерінде мұнарлану (BR) туралы көріну 1000 метрден 5000 метрге дейін олған кезде хабарланады.

FG - fog - тұман. Көріну 1000 метрден кем қашықтыққа әкеліп соғатын ауада судың өте ұсақ тамшылары мен мұз кристаллдарының жиналуы. Тұман кезінде ауаның салыстырмалы ылғалдылығы әдетте 100%-ға жақын (тым болмағанда 85-90%-дан асады). Дегенмен қатты аязда (-30°С және одан төмен) елді мекендерде, теміржол станцияларында және әуеайлақтарда тұмандар ауаның кез келген салыстырмалы ылғалдылығында (тіпті 50%-дан кем болғанда) - жанармай жанған кезде (қозғалтқыштарда, пештерде) түзілетін және газ шығаратын түтіктер мен түтіндіктерден атмосфераға лақтырылатын су буының конденсациясы есебінен байқалуы мүмкін. Тұмандардың үздіксіз ұзақтығы әдетте бірнеше сағаттан (кейде жарты сағат, бір сағат) бастап әсіресе жылдың суық мезгілінде бірнеше тәулікке дейінгі мерзімді құрайды. Көрінетін тұман - тігінен әлсіз дамыған тұман байқалуы мүмкін, бұнда аспанның жағдайын (бұлттардың саны мен пішінін) анықтауға болады немесе тұтас тұман - тігінен біршама жақсы дамыған тұман, мұнда аспанның жағдайын (бұлттардың саны мен пішінін) анықтау мүмкін емес. Мәліметтерде "MI", "BC", "PR" немесе "VC" қысқартулары ілесіп жүретін жағдайларды есепке алмағанда, көріну 1000 метрден кем болған кезде хабарланады.

MIFG - minimum fog, shallow fog - төмен (жұқа) тұман. Жер (немесе су қоймасы) бетінен тұтас жұқа қабатпен немесе жеке жұлмалар түрінде төмен төселетін (2 метр биіктікке дейін) тұман. Әдетте кешкі, түнгі және таңғы сағаттарда байқалады.

BCFG - fog patches broken, covering - тұман тізбектері (үзіктері, жұлмалары). Тұман жер-жерлерде, тізбектей, толқындай. Жер-жерлерде әуеайлақты жауып тұрған тұман тізбектері.

PRFG - aerodrome partially covered by fog - ішінара тұман. Әуеайлақтың бөлігін жабатын тұман. Әуеайлақтың айтарлықтай бөлігі тұманмен жабылған, қалған бөлігінде тұман жоқ.

VCFG - fog in vicinity - әуеайлақ маңайындағы тұман. Әуеайлақ периметрінен 8 километр шегінде байқалатын, бірақ әуеайлақта болмайтын тұман.

Төмен тұман (MIFG), тұман тізбектері (BCFG) немесе ішінара тұман (PRFG) болған кезде, сонымен қатар әуеайлақ маңайында байқалатын тұман (VCFG) болған кезде аспаптармен өлшенген және мәліметтерге енгізілген көріну 1000 метрден артық болуы мүмкін, себебі әуеайлақтағы көріну белгілің бір нүктелерде және 1,5 немесе 2 метрден бастап 5 метрге дейін биіктікте өлшенеді. Мәліметтерде көрінуді нашарлататын басқа да құбылыстар көрсетіледі.

FZFG - freezing fog - қататын тұман. Қалқыма жағдайындағы өте суытылған тамшылардан тұрады, өте суытылған сіркіреме түрінде жауады. Теріс температураларда түзіледі, -300С дейін ғана қолданылады, себебі одан төмен температураларда өте суытылған тамшылар жоқ болады.

5) ауада қатты бөлшектердің бар болуына байланысты ауа райы құбылыстары (қарауыту түрлері литометеорлар):

FU - fume, smoke - түтін. Көлденең көрінуді 5000 метрге дейін және одан кем нашарлататын, жанармай мен басқа да заттардың жануы нәтижесінде туындайтын кішігірім бөлшектердің атмосферадағы жүзінділер. Алыстағы заттар сұрлау немесе сарғыш реңкке ие болады. Егер су тамшылары жоқ болса және салыстырмалы ылғалдылық 90%-дан аспаса, түтін туралы көлденең көріну 1000 метрден кем болған кезде хабарланады.

METAR (SPECI) мәліметтерінде түтін (FU) туралы көріну 5000 метр және одан кем болған кезде хабарланады.

HZ - haze - қарауыту. Құралданбаған көзбен көрінбейтін және көлденең көрінуді 5000 метрге және одан да кем азайып, ауаға жылтыраушы түр беретіндей біршама көп өте кішкентай құрғақ бөлшектердің ауадағы жүзіндісі. Бұл ретте салыстырмалы ылғалдылық жиі 50% және одан кем болады.

SA - sand - құм. Көрінудің 5000 метрге дейін және одан да кем азаюына әкелетін жерден көтерілген құмның кішігірім бөлшектерінің ауадағы жүзіндісі.

DU - dust (widespread) - шаң (торлаған). Көрінудің 5000 метрге дейін және одан да кем азаюына әкелетін жерден көтерілген шаңның кішігірім бөлшектерінің ауадағы жүзіндісі.

VA - volcanic ash - жанартау күлі. Жанартаулар атқылау кезінде атмосфераға лақтырылатын, мөлшері бойынша бірталай айырмашылығы бар атмосферада болатын шаң немесе бөлшектер. Ірірек бөлшектер мен ұсақ бөлшектердің жинақталуы қозғалтқыштарды қоса алғандағы ұшақтардың күрделі зақымдарына әкелуі мүмкін.

6) желге байланысты ауа райы құбылыстары:

BLSN - blowing snow - қарлы жаяу бұрқасын. Көлденең көрінуді біршама нашарлатып, бірнеше метр биіктік қабатта қар жабынын жер бетінен желмен көшіруі. Бұл ретте тік көріну жап-жақсы, аспанның жағдайын (бұлттардың мөлшері мен пішіні) анықтау мүмкіншілігі бар. Бұлт аз ауа райында да, қар жауып тұрғанда да байқалуы мүмкін. Әдетте құрғақ қатып қалмаған қар жабыны болғанда және жел жылдамдығы 7-9 м/с және одан артық болған кезде туындайды.

BLDU/ BLSA - blowing dust/ blowing sand - шаң/құм жаяу бұрқасыны. Көріну айтарлықтай нашарлай отырып, жер бетінен шаң мен құмның көп мөлшерлерін желмен жер беті деңгейінен 2 метр және одан артық биіктікке көшіру. Топырақ беті құрғақ және жел жылдамдығы 6 м/сек кем емес болған кезде туындайды.

DRSA/ DRDU - drifting sand/drifting dust - құм/шаң борасыны. Көрінудің маңызды нашарлауына әкеліп соқпайтын (егер басқа атмосфералық құбылыстар жоқ болса, 2 метр деңгейіндегі көлденең көріну 10 километр және одан артық) шаңды (топырақ, құм бөліктерін) желмен жер беті деңгейінен 0,5-2 метр биіктік қабатта көшіру. Әдетте топырақ беті құрғақ және жел жылдамдығы 6-9 м/сек кем емес болған кезде туындайды.

DRSN - drifting snow - қарлы боран. Көрінудің маңызды нашарлауына әкеліп соқпайтын (егер басқа атмосфералық құбылыстар - қар жауу, мұнарлану және тағы сол сияқтылар жоқ болса, 2 метр деңгейіндегі көлденең көріну 10 километр және одан артық) қар жабынын желмен жер беті деңгейінен 0,5-2 метр биіктік қабатта көшіру. Бұлт аз ауа райында да, қар жауған кезде де байқалуы мүмкін. Әдетте құрғақ, қатып қалмаған қар жабыны және жел жылдамдығы 5-6 м/с және одан артық болған кезде туындайды.

DS/SS - duststorm/sandstorm - шаңды/құмды дауыл. Көлденең көріну айтарлықтай нашарлай отырып, бірнеше метр биіктік қабатта жер бетінен шаңның/құмның (топырақ, құм бөлшектерінің) көп мөлшерлерін желмен көшіру. Бұл ретте шаңның (құмның) ауаға көтерілуі және сонымен бірге үлкен аумақта шаң қону байқалады. Осы аймақтағы топырақтың түсіне қарай алыстағы заттар сұрғылт, сарғыш немесе қызғылт реңкке боялады. Әдетте топырақ беті құрғақ және жел жылдамдығы 10 м/с және одан артық болған кезде туындайды.

PO - dust/sand whirls (dust devils) - шаңды/құмды құйындар (шаңды құйындар). жер бетінен көтерілген шаң және басқа да жеңіл заттектерді тартатын, жердің құрғақ әрі шаңды немесе құмды бетінің үстінде жылдам айналатын ауа бағаны. Құмды және шаңды құйындардың диаметрі бірнеше метр болады. Тігінен олар әдетте 100 метрден жоғары болмайды, бірақ өте ыстық және шөл аудандарда олардың биіктігі 600 метрге жетуі мүмкін.

Құйындар жіңішке алаппен өтеді, сондықтан метеостанцияның өзінде жел әлсіз болуы мүмкін, бірақ нақты құйынның ішінде жел жылдамдығы 8-10 м/с және одан артық болады. 2 метр деңгейдегі көлденең көріну 10 километр және одан артық.

FC - funnel cloud (tornado or waterspout) - шұңғыма тәріздес бұлт (торнадо немесе су құйыны). Диаметрі бірнеше ондық метр болатын қатты құйын болып табылатын құбылыс. Бұлтты баған немесе түйдек-жаңбырлы бұлттың негізінен төмен қарай түсетін, бірақ жерге жетуге міндетті емес шұңғыма тәрізді бұлттың болуымен сипатталады. Түйдек-жаңбырлы бұлттан түсетін құйын мен құрлық немесе судың бетінен көтерілетін құйын біріккен кезде түзіледі. Құйынның ең жіңішке бөлігі - ортасында, кейде ортасында құйын үзіледі. Құйындағы қозғалыс сағат тілінің жүрісі бойынша да, сағат тілі жүрісіне қарсы да болуы мүмкін. Жылдамдықтары 50-100 м/с, кейде 150 м/с (600 км/сағ) дейін. Егер бұндай бұлт жер бетінде болса, ол торнадо деп, ал егер су бетінде болса - су құйыны деп аталады.

SQ - squall - дауыл. Қысқа уақыт ішінде (1-2 минут уақыт мерзімінде 8 м/с-қа және одан артық) желдің кенеттен шұғыл күшеюі, бағыт өзгерістері қатар жүреді. Дауыл кезінде желдің жылдамдығы 10 м/с-тан артады (20-25 м/с және одан артық болуы мүмкін). Массаішілік дауылдар түйдек-жаңбырлы бұлттылықпен, фронтальды - шұғыл айқындалған суық фронттарға байланысты. 500-2000 метр қабатта көлденеңінен бірнеше километрге таралады. Авиациялық метеорологиялық мәліметтерде 1 минуттан кем байқалатын кезде орташа жылдамдығы 8 м/с кем емес және барынша жоғары жылдамдығы 11 м/с кем емес болғанда көрсетіледі. Дауылмен нөсер жаңбыр мен найзағай, бірқатар жағдайларда - бұршақ, ал егер топырақ құрғақ және жауын-шашын болмаса - шаңды дауыл жиі қатар жүреді.

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
5-қосымша

Ескерту. 5-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

GAMET болжамдарының мазмұны

1. GAMET нысанындағы болжамда көрсетілген тәртіппен төмендегі ақпаратты қамтиды:

	Деректер түрінің көрсеткіші	FA - GAMET ақпараты үшін
A1A2	Елдің немесе аумақтың көрсеткіштері	RS - Еуропа аумағы RA - Азия аумағы KZ - Қазақстан Республикасы
ii	Парақтың нөмірі (51)	Өңірлік пайдалану үшін

ДМҰ: T1T2A1A2ii CCCC YYGGgg

CCCC - осы хабарламаны тарататын байланыс орталығының орналасқан орнының индексі (ИКАО);

YYGGgg - уақыт\күні тобы, онда YY - күн, ал GGgg - GAMET хабарламаны таратудың UTC сағат пен минуттағы уақыты;

Мысалдар: FARS31 RUАА 121200;

FARА31 ALAC 110010;

FAKZ31 UAAA 110010.

1) GAMET nnnn "YUCC" жататын ҰАА немесе СТА қызмет көрсететін ӘҚҰ органының орналасу жерінің көрсеткіші;

2) хабарламаның шартты белгісі: "GAMET";

3) UTC әрекет ету кезеңін көрсететін "күні-уақыты" топтары, VALID nnnnnn/nnnnnn "VALID 220600/221200";

4) хабарламаны жіберген ӘМО немесе МБО орналасу жерінің көрсеткіші, одан кейін дефис тұрады, "YUDO-";

5) келесі жолда - GAMET болжамы дайындалған ҰАА/СТА немесе олардың бөліктерінің орналасқан орнының көрсеткіші, nnnn nnnnnnnnnn FIR [/n][BLW FLnnn] немесе СТА [/n][BLW FLnnn] "YUCC AMSWELL FIR/2 BLW FL120";

6) келесі жолда - "SECN 1" қысқартуды пайдаланумен болжамның бірінші бөлімінің басталуын көрсетуі;

7) кең кеңістіктегі жылдамдығы 15 м/с-тан (30торап) жоғары жерге жақын желдің жылдамдығы мен бағыты, " nnn/[n]nnMPS "SFC WIND: 10/12 310/18MPS";

8) көрінуді нашарлататын ауа райы құбылыстарын қоса алғанда 5000 м кем кең кеңістіктегі көріну, SFC VIS: [nn/nn] "SFC VIS: 06/08 N OF N51 3000M BR", "SFC VIS: 06/09 NW OF LINE N5200 E00900-N5430 E01130 2000-4000M RA";

9) найзағайлар, қатты құмды дауыл, шаңды дауыл және жанартау күлін қоса алғанда ерекше ауа райы жағдайлары (SIGMET хабарламасы шығарылып қойған құбылыстарды санамағанда) SIGWX[nn/nn], "SIGWX: 11/12 ISOL TS";

10) таулардың жабылуы MT OBSC: [nn/nn], " MT OBSC: S OF N48 MT PASSES";

11) кең кеңістіктегі төменгі шекарасы жер беті деңгейінен (AGL) немесе теңіздің орташа деңгейінен (AMSL) 300 метрден (1000 футтан) кем ажыратылған немесе тұтас бұлттылық және (немесе) кез келген түйдек-жаңбырлы (СВ) немесе көлемді мұнара тәріздес түйдек (TCU) бұлттар SIG CLD: [nn/nn], "SIG CLD: 06/09 N OF N51 OVC 200/800M AGL" "SIG CLD: 10/12 ISOL TCU 400/3000M AGL";

12) мұздану (конвекциялы бұлттарда туындайтын мұздануды және SIGMET хабарламасында шығарылып қойған қатты мұздануды санамағанда), ICE[nn/nn]: "ICE: MOD FL050/080", "ICE: N OF N49 AND W OF E070 MOD BLW FL070";

13) турбуленттік (конвекциялы бұлттарда туындайтын турбуленттікті және SIGMET хабарламасында шығарылып қойған турбуленттікті санамағанда), TURB: [nn/nn] "TURB: MOD ABV FL090", "TURB:07/09 N OF N45 MOD SFC/4000М AMSL";

14) таулы толқын (SIGMET хабарламасында шығарылып қойған қатты таулы толқынды санамағанда), MTW: [nn/nn] "MTW: N OF N63MOD ABV FL080";

15) аймақты болжам әрекет ететін тиісті ҰАА/СТА немесе олардың кіші ауданына қатысты SIGMET хабарламалары, SIGMET APPLICABLE: "SIGMET APPLICABLE: 3, А5, В06" немесе "SIGMET APPLICABLE: AT TIME OF ISSUE NIL";

16) келесі жолда - "SECN II" қысқартуды пайдаланумен аймақтық болжамның екінші тарауының басталуын көрсету;

17) қысым орталықтары, фронттар және олардың күтілетін қозғалысы мен дамуы PSYS:[nn]: "PSYS: 06 N5130 E01000 L 1004 HPA MOV NE 25KMH WKN", PSYS: 09 WARM FRONT ALONG N48 MOV N 20KMH NC", "PSYS: 06 N57 W072 L 0964HPA STNR NC 09 N47 E048 H 1030HPA STNR NC";

18) келесі абсолюттік биіктіктер үшін жел мен ауа температурасы: 600, 1500 және 3000 және 4500 метр (2000, 5000, 10 000 және қажет болғанда, 15000 фут), WIND/T: 600M N5500 W01000 270/18MPS PS03

1500M N5500 W01000 250/20MPS MS02

3000M N5500 W01000 240/22MPS MS11",

"WIND/T: 300M N4930 E01200 110/30KMH MS600M N4930 E01200 120/40KMH MS13

1500M N4930 E01200 140/40KMH MS20

3000M N4930 E01200 160/50KMH MS25";

19) 11) тармақшадан басқа жер бетінен (AGL) немесе теңіздің орта деңгейінен (AMSL), бұлттардың төменгі және жоғарғы шеттерінің биіктіктерін, түрін, санын көрсетумен бұлттылық туралы ақпарат, CLD [nn/nn]: "CLD: BKN SC 900/2400M AGL" немесе CLD:NIL;

20) қату деңгейі - жер бетінің деңгейінен (AGL) немесе теңіздің орта (AMSL) деңгейінен 00С сәйкес келетін биіктікті көрсету, егер ол\олар болжам берілетін ауа кеңістіктің жоғарғы шекарасынан төмен болғанда FZLVL: "FZLVL: 1000M AMSL";

21) әсер ету кезеңінің ішінде болжанатын QNH ең аз мағынасы, MNM QNH: "MNM QNH: 1004HPA",

MNM QNH : 03/05 1010HPA

05/07 1009HPA

07/09 1008HPA;

22) егер өңірлік аэронавигациялық келісіммен талап етілсе, теңіз бетінің температурасы және теңіз жағдайы, SEA: "SEA: T15 HGT 5M";

23) жанартау шығарылымдары - жанартау атауы VA: "VA:ETNA", "VA:NIL";

24) GAMET болжамының барлық тармақтары жаңа жолдан басталады.

25) Қауіпті құбылыстардың туындауы күтілмеген немесе олар SIGMET хабарламасына енгізіліп қойған жағдайда аймақтық болжамнан жоғарыда көрсетілген 7)-15) тармақшалар алынып тасталынады. Қауіпті құбылыстар пайда болмаған және ешқандай SIGMET ақпараты қолданылмаса осы тармақтың 7)-15) барлық тармақшалары "HAZARDOUS WX NIL" - ауа райының қауіпті құбылыстары жоқ - деген терминмен жазылады;

26) Қауіпті құбылыс GAMET болжамына енгізілген, бірақ ол болмаған немесе бұдан әрі болжанбаса, тек тиісті метеорологиялық элементті өзгертетін GAMET AMD түзету шығарылады.

GAMET аймақтық болжамының мысалы:

YUCC GAMET VALID 220600/221200 YUDO-

YUCC AMSWELL FIR/2 BLW FL100

SECN I

SFC WIND: 10/12 310/18МPS

SFC VIS: 06/08 N OF N51 2500M -SN BR

SIGWX: 11/12 ISOL TS

MT OBSC: MT PASSES S OF N48

IG CLD: 06/09 N OF N51 OVC 300/600M AGL 10/12 ISOL TCU 300/3000M AGL

ICE: MOD FL050/080

TURB: MOD ABV FL090

SIGMETS APPLICABLE: 3, 5

SECN II

PSYS: 06 N5130 E01000 1004HPA MOV NE 25KМН WKN

WIND/T: 600M N5500 W01000 270/13MPS PS03

1500M N5500 W01000 250/20MPS MS02

3000M N5500 W01000 240/18MPS MS11

CLD: BKN SC 800/2400М AGL

FZLVL: 1000M AGL

MNM QNH: 1004HPA

SEA: T15 HGT 5M

VA: NIL

Мазмұны: 100 эшелоннан төмен ұшу ақпаратының ауданы AMSWELL* (РЦ атауы YUCC - AMSWEL) екі қосымша аудан үшін Донлон/халықаралық әуежайдың метеорологиялық органмен (YUDO) жасалған кіші биіктіктерде (GAMET) ұшулар үшін аймақтық болжам әсер ету кезеңі осы айдың 22 күні 06.00 UTC бастап 12.00 UTC дейін.

1-бөлім: SECN I
Жер бетіндегі желдің бағыты мен жылдамдығы: (SFC WIND)	10.00 UTC мен 12.00 UTC арасында жер бетіндегі желдің бағыты 310º; желдің жылдамдығы 18 м/с
Жер бетіндегі көріну: (SFC VIS)	06.00 және 08.00 UTC арасында солтүстік ендік 51 градустан солтүстікке қарай көріну 2500 метр (сәл қар мен мұнарлану үшін);
Ауа райының ерекше құбылыстары: (SIGWX)	11.00 UTC мен 12.00 UTC арасында оқшауланған бұршақсыз найзағайлар
Таулардың жабылуы: (MT OBSC)	Солтүстік ендіктің 48 градусынан оңтүстікке қарай таулар жабық
Маңызды бұлттылық: (SIG CLD)	06.00 мен 09.00 UTC арасында солтүстік ендіктің 51 градусынан солтүстікке қарай төменгі шекарасы теңіз деңгейінен 300 метр және жоғарғы шекарасы 600 метртұтас бұлттылық; 10.00 UTC мен 12.00 UTC арасында төменгі шекарасы жер деңгейінен 300 метр және жоғарғы шекарасы 3000 метр жеке оқшауланған қуатты-түйдек мұнара тәріздес бұлттар;
мұздану: (ICE)	орташа 050 және 080-дағы ұшу эшелондарының арасында
турбуленттік: (TURB)	орташа 090 ұшу эшелонынан жоғары (кем дегенде 100 ұшу эшелонына дейін);
SIGMET хабарламалары: (SIGMETS APPLICABLE)	SIGMET 3-ші және 5-ші хабарламасы белгіленген әрекет ету мерзімі ішінде және тиісті қосымша аудан үшін күші бар
II бөлім: SECN II
Барийлік жүйелер: (PSYS)	06.00 UTC-та солтүстік ендіктің 51,5 градус, шығыс бойлықтың 10 градус нүктесінде 1004 гПА төмен қысым орталығы, солтүстік-шығыс бағытта 25 км/сағ жылдамдықпен ауысуы және әлсіреуі күтілуде.
жел және температура: (WIND/T)	600 м биіктікте теңіз деңгейінен солтүстік ендіктің 55 градус нүктесінде және батыс бойлығының 10 градусы жел бағыты 270 градус, жел жылдамдығы 13 м/с, температура плюс 3°С; 1500 метр биіктікте теңіз деңгейінен солтүстік ендіктің 55 градус нүктесінде және батыс бойлығының 10 градусы жел бағыты 250 градус, жел жылдамдығы 20 м/с, температура минус 2°С; 3000 метр биіктікте теңіз деңгейінен солтүстік ендіктің 55 градус нүктесінде және батыс бойлығының 10 градусы жел бағыты 240 градус, жел жылдамдығы 22 м/с, температура минус 11°С
бұлттылық: (CLD)	төменгі шекарасы 800 метр қатпарлы-үйме жыртылған бұлттар және теңіздің орта деңгейінен 2400 метр жоғары шекара
нөлдік изотермияның биіктігі: (FZLVL)	жер деңгейінен 1000 метр
Барынша төмен QNH: (MNM QNH)	1004 гПА
теңіз: (SEA)	Температура 15°С; теңіздің жай-күйі (толқындардың биіктігі) 5 метр
жанартау күлі: (VA)	Жоқ

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
6-қосымша

Ескерту. 6-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.11.2018 № 837 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

SIGMET және AIRMET хабарламалары элементтерінің мазмұны мен тәртібі

1. SIGMET/AIRMET хабарламасы көрсетілген тәртіпте орналасқан мына ақпараттан тұрады:

1) SIGMET (YUCC) хабарламасы жататын ҰАА (FIR) немесе СТА қызмет көрсететін ӘҚҚ органының орналасқан орнын көрсетуші.

SIGMET/AIRMET тиісті ҰАА (FIR) немесе СТА қызмет көрсететін ӘҚҚ органының орналасқан орнын көрсетушімен белгілейді. SIGMET хабарламасы ҰАА және СТА бүйір шекаралары шегіндегі барлық әуе кеңістігіне жатады. SIGMET шығару хабарламасын шақыртқан осы метеорологиялық құбылыс әсер ететін нақты аймақтар және (немесе) ұшу эшелондар хабарлама мәтінінде көрсетіледі;

2) SIGMET, хабарламасының және реттік нөмірінің шартты белгісі. SIGMET хабарламаларының реттілігі цифрлармен немесе цифрлар мен әріптер қосындыларымен көрсетіледі;

3) UTC; VALID 221215/221600 әрекет аралығын көрсететін "күні - уақыты" топтары;

4) "YUDO" мәтінінен кіріспені бөлу үшін соңынан дефис қойылатын - хабарламаны даярлағанның ӘМС орналасқан орнын көрсетуші;

5) келесі жолда - SIGMET/ AIRMET: UACC ASTANA FIR, UAAA ALMATY СТА хабарламасы шығарылатын FIR немесе CTA атауы;

6) осы Қағидалардың 318, 328-тармағында келтірілген тізбеге сәйкес SIGMET/AIRMET хабарламаның шығуын ескертетін құбылыс және құбылысты бейнелеу;

7) ақпарат бақылау деректерінің ақпараты болып табылуын және оның жаңару мүмкіндігін немесе ол болжам болып табылуын көрсету. Нақты құбылыс - OBS қысқартуы қолданылады, болжанатын құбылыс - FCST қысқартуы қолданылады және бақылау уақыты/әрекет уақыты UTC;

8) орналасқан орны (мүмкіндігінше бойлығы мен ендігі бойынша және (немесе) халықаралық жоспарда жақсы танымал пункттерді немесе географиялық атауларды көрсетумен) FCST S OF N2630 AND W OF E12300 TOP FL450

9) Ұшу эшелоны немесе абсолюттік биіктік ТОР FL500

10) орын ауыстыру немесе күтілетін орын ауыстыру (бағыт және жылдамдық) километр сағатта немесе тораптарда көрсетілген олардың он алты компастық румболарын немесе стационарлық орналасқан орнын көрсетумен: MOV E 40KMH немесе STNR.

11) INTSF, WKN немесе NC қысқартуларын қолдана отырып, қарқындылықтың өзгеруі;

12) Болжанатын уақыт құбылысын көрсету: FCST AT 2200Z

13) SIGMET хабарламасы әрекеті кезеңінің соңында болжанатын құбылыс: S OF S350 AND W OF E170;

14) жанартау күлінің немесе тропикалық циклонның бұлтына қатысты SIGMET хабарламасына енгізілген элементтерді қайталау: AND;

15) оның сәйкестендіруін көрсете отырып, SIGMET/AIRMET хабарламаларын жою: CNL SIGMET 2 101200/101600.

2. Найзағалар мен түйдек-жаңбырлы бұлттар ауданда:

1) егер олар мұнарға немесе түтінге жасырынса немесе қараңғылықтан бақылау қиын болса, жасырын (OBSC);

2) егер бұлттардың қабаты арасында болса және оңай танылмаса, бүркемеленген (EМBD);

3) егер әсер ету ауданы 50 %-дан кем барынша көп жамылған жеке элементтерден тұрса (белгіленген уақыт немесе болжам әрекеті кезеңінің ішінде), жеке, оқшауланған (ISOL);

4) егер олар әсер ету ауданы 50-75 % барынша көп жамылған жеке элементтерден тұрса (белгіленген уақыт немесе болжам әрекеті кезеңінің ішінде) немесе болжанатын әсер ету (белгіленген уақыт немесе болжам әрекеті кезеңінің ішінде), сирек (OCNL);

5) егер аудан шегінде, әсер ету ауданы 75 %-дан аса барынша көп жамылған көрші найзағай фронты арасындағы интервалдары немесе осы болжанатын әсер ету (белгіленген уақыт немесе болжам әрекеті кезеңінің ішінде) болмашы немесе жоқ болса, жиі (FRQ) болып саналады;

3. Дауыл желісі (SQL) жеке бұлттар арасындағы болмашы аралықтар бар немесе осындай аралықтар жоқ кезінде, кейбір фронтты бойлай найзағайдың қызметін білдереді.

4. Бұршақ (GR) найзағайдың қосымша қызметін сипаттау үшін қажет болған жағдайда қолданылады.

5. Күшті турбуленттік (SEV TURB) күшті жерге жақын желмен, құйынды ағынмен байланысты тек кіші биіктіктердегі турбуленттікке немесе бұлттылықтағы немесе оның шегіндегі (САТ) турбуленттікке жатқызады. Конвективтік бұлттармен байланысты турбуленттік көрсетілмейді.

6. Егер ол конвективтік бұлттардан тыс мұздануға жатса, күшті мұздану (SEV ICE) көрсетіледі. SEV ICE (FZRA) қысқартуы қататын жаңбыр салдарынан болатын күшті мұздану жағдайында қолданылады.

7. Таулы толқынды (MTW) мыналар:

1) егер жылдамдығы 3,0 м/с (600 фут/мин) немесе одан аса бәсеңдейтін ағынмен жалғасса және (немесе) күшті турбуленттік болжанса, күшті;

2) егер жылдамдығы 1,75-3,0 м/с (350-600 фут/мин) бәсеңдейтін ағынмен жалғасса және (немесе) қоңыржай турбуленттік байқалса немесе болжанса, қоңыржай турбуленттік болып саналады.

8. Құмды боран/шаңды боранды:

1) көріну шамасы 200 метрден кем болып, аспандағы жағдайды анықтау қиын болса қатты;

2) көріну шамасы 200 метрден кем болып, аспандағы жағдайды анықтау мүмкін болса немесе 200-600 метр ауқымда болса қалыпты деп есептеу қажет.

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
7-қосымша

Ұшу құжаттамасында қолданылатын карталар үлгілеріндегі белгілер мен қысқартулар

Ескерту. 7-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Айрықша ауа райы құбылысы үшін шартты белгілер

Ескертпе:

*- Ұшу құжаттамасы үшін FL100 дейін ұшу кезінде бұл нышан "дауыл бағытын" білдіреді.

**- Келесі ақпарат карта алаңында көрсетілуі қажет: радиоактивті заттар нышаны, авария орнының ендігі/бойлығы, аварияның күні мен уақыты, қосымша ақпаратқа қатысты NOTAM тексеру.

***- Келесі ақпарат карта алаңында көрсетілуі қажет: жанартаудың атылуының нышаны, жанартаудың атауы мен халықаралық нөмірі (егер белгілі болса), бірінші атылудың ендігі/бойлығы, күні мен уақыты (егер белгілі болса), жанартау күліне қатысты SIGMET пен NOTAM немесе ASHTAM ақпаратын тексеру.

****- Бұл нышан жауын-шашын әсерінен туған ұшақтың аса суытылған беткі қабатының мұздануына жатпайды.

Картаға берілген түсіндірме сөзге сәйкес, құбылыс күтілетін аралықтағы биіктік үшін жоғары шекара төменгінің үстінде көрсетіледі.

2. Аймақтар, конвергенция аймақтары мен басқа да қолданылатын нышандар:

Мысал

1) Желді белгілейтін көрсеткіш оқтар шапшыма ағысындағы максималды жылдамдығын және ол жататын эшелонды көрсетеді. Егер желдің максималды жылдамдығы 60м/с (120 түйіндер) тең немесе одан артық болса, арасында жел күштірек 40м/с (80 түйіндер) ұшу эшелоны максималды желдің төмен деңгейіне араласады. Бұл мысалда 220 және 400 ұшу эшелондарының арасында жел күштірек 40 м/с (80 түйіндер;

2) "║" символы ағынды ағыс осінің биіктігі +/- 3000 фут (1000 метр) тең шамаға өзгергенде немесе жылдамдық +/- 20 түйінге (40 км/сағ, 10м/с)

3) Қалық сызық, жел жылдамдығы 40м/с (160 км/сағ., 80 түйіндер) болжанатын нүктеден басталуды/аяқталуды белгілейтін шамшыма ағыстың осі.

*- Бұл нышан 15 м/с (60 км/сағ., 30 түйіндер) жоғары желдің жерге жақын жылдамдығына (кеңістік бойынша) басымына жатады.

3. Бұлттарды сипаттау кезінде қолданылатын қысқартулар:

1) Түрі
CI – ШарбыCS – Шарбы-қатпарлы CC – Шарбы-түйдек	AS – Жоғары-қатпарлыAC – Жоғары-түйдек
ST - Қатпарлы NS – Қатпарлы-жаңбырлы SC – Қатпарлы-түйдек	CU - Түйдек CB – Түйдек-жаңбырлы
2) Саны
FEW - аз (1/8 – 2/8)SCT - бытыраңқы (3/8 – 4/8)	BKN - жыртылған (5/8 – 7/8)OVC - қатты бұлттылық (8/8)
Тек CB
ISOL -	жеке СВ (оқшауланған), 50%-дан кем алаң жамылған;
OCNL –	жеткілікті бөлінген СВ (кездейсоқ, сирек), 50-75 % жамылу;
FRQ -	СВ болмашы бөлінген немесе бөлінбеген (жиі),75 %-дан аса;
EMBD –	СВ жасырын, басқа бұлттардың қабатында болатын (бұлттылық қабатына қосылған);
OBSC –	СВ мұнар немесе түтін артына жасырынған немесе қараңғыдан бақылау қиын;
3) Биіктік
Биіктік карталарда SWH мен SWM (жоғары және орта деңгей) эшелондарда (FL), жоғары шекара төменгінің үстінде белгіленеді. Егер жоғары немесе төменгі шекара атмосфера қабатынан тыс болса, оған картада ХХХ қолданылады.Карталарда SWL (төмен деңгей):биіктіктер теңіздің орта деңгейінен биіктік ретінде көрсетіледі;SFC қысқартуы жер бедері деңгейін белгілеу үшін қолданылады

4. Арнайы карталарға сызықтар мен жүйелерді сызу

1) SWH мен SWM үлгілері	Ауа райының айрықша құбылыстарының карталары (жоғары және орта деңгей)
Тісті сызық	Ауа райының айрықша құбылыстарының аймағ қатарын бөлу
Қалың үзік сызық	ТЯН (CAT) аймақтың кескіні
Қалық тегіс сызық	- жел бағытын, узел немесе км/сағатпен жылдамдықты және эшелонмен биіктікті көрсете отырып, шапшыма ағыс осінің жағдайы. Шапшыма ағыстың тік созылыңқылығы (эшелондарда) эшелоннан төмен көрсетілген: 240/290 ілесіп жүретін FL 270 жазуы шапшыма биіктігінің FL 240-тан FL 290-ға дейін жайылғанын білдіреді
Стрелкалардағы сандар	- тораптарда немесе сағатқа км жылдамдықта алдынғы жүйенің қозғалысы
Кішкентай тікбұрыштардағы ішкі ұшу эшелондары	- 340 жеке пкнкттереде эшелондардағы тропопауза биіктігі. Тропопауза топографиясының төменгі және жоғарғы шекарасында ұшу эшелондарында көрсете отырып, тиісінше бесбұрыштардың ішінде L немесе H әріптерімен көрсетіледі.
2) SWL үлгісі	- Ауа райының айрықша құбылыстарының картасы (төменгі деңгей)
Х	- гектопаскальдарда қысым орталықтарының жағдайы
L	- төмен қысымның ортасы
H	- жоғары қысымның ортасы
Тісті сызықтар	- ауа райының айрықша құбылыстары аймақтарының шек қойылуы
Штрихті сызықтар	- изотерм биіктігі 0°С футт (гектофутта) немесе декаметрде. 0°С деңгейі былай да белгіленеді, сондай-ақ 0°С деңгейі 6000 фут биіктікте.
Стрелкалардағы сандар	- тораптағы немесе км/сағ антициклондар немесе депрессия шепті жүйелердің қозғалысының.
Теңіз жай-күйінің ішкі нышанындағы сан	- фут немесе метрде толқындардың жалпы биіктігі
Теңіздің беткі қабаты температурасының ішкі нышанындағы сан	- теңіздің бетінің температурасы оС.
Жерге жақын желдің ішкі нышанындағы сан	- секундына метр немесе тораптардағы жел.

5. Корсеткіштер, қанатқылары бар көрсеткіштер және жалаушалар:

1) Көрсеткіштер бағытты көрсетеді. Жалаушардың және/немесе қанатқылардың саны жылдамдыққа сәйкес;

2) Жалаушалар 50 тарапқа немесе 25 с/м (100 км/сағ.) сәйкес;

3) қанатқылар 10 торапқа немесе 5 с/м (20 км/сағ.) сәйкес. Санатқы жартысы 5 торапқа немесе 2,5 с/м (10 км/сағ.) сәйкес.

6. Карта үлгілері

1) IS үлгісі. Стандартты изобариялық беткі қабат үшін биіктіктердегі жел және температура картасы. Полярлық стереографиялық кескін.

2) SWH үлгісі. Ауа-райының айрықша құбылыстарының картасы (жоғарғы деңгей). Полярлық стереографиялық кескін.

3) SWM үлгісі. Ауа-райының айрықша құбылыстарының картасы (орта деңгей).

4) SWH үлгісі. Ауа-райының айрықша құбылыстарының картасы (жоғарғы деңгей).

5) SWL үлгісі. Қазақстан Республикасы ауа-райының айрықша құбылыстарының картасы (төменгі деңгей)

7. ГРАФИКАЛЫҚ ПІШІМДЕГІ КОНСУЛЬТАЦИЯЛЫҚ АҚПАРАТ VAG ҮЛГІСІ

Мысал 1. Меркатордың Проекциясы

Мысал 2. Полярлық стереографиялық проекция

8. ЖАНАРТАУ КҮЛІНІҢ БОЛУЫ ТУРАЛЫ ГРАФИКАЛЫҚ ПІШІМДЕГІ SIGMET ХАБАРЛАМАСЫ. SVA ҮЛГІЛЕРІ

Мысал 1. Меркатордың Проекциясы

Мысал 2. Полярлық стереографиялық проекция

9. ТРОПИКАЛЫҚ ЦИКЛОНДАР ТУРАЛЫ ГРАФИКАЛЫҚ ПІШІМДЕГІ КОНСУЛЬТАТИВТІК АҚПАРАТ TCG ҮЛГІСІ

10. STC ҮЛГІСІ ТРОПИКАЛЫҚ ЦИКЛОН ТУРАЛЫ ГРАФИКАЛЫҚ ПІШІМДЕГІ SIGMET ХАБАРЛАРЫ

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
7-1-қосымша

Консультациялық хабарламалардың үлгілері мен мысалдары

Ескерту. Қағидалар 7-1-қосымшамен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-кесте 1. Вулкандық күл туралы консультациялық хабарламаның үлгісі Шартты белгілер: М – қосу міндетті, әр хабарламаның бөлігі;

О – қосу міндетті емес;

С – шартты қосу, қолданылған кезде қосылады;

= – қос сызық келесі мәтінді келесі жолға қою керек дегенді білдіреді.

Ескертпе 1. Қысқартуларға қатысты түсініктемелер "Аэронавигациялық қызмет көрсету ережесі" құжатында көрсетілген. ИКАО қысқартулары мен кодтары" (PANS-АВС, Doc 8400).

Ескертпе 2. Әр элемент тақырыбынан кейін "қос нүкте" белгісін қосу міндетті болып табылады.

Ескертпе 3. 1-19 нөмірлері тек айқындық үшін ғана енгізілген және олар мысалдарда көрсетілгендей консультативтік хабарламаның ажырамас бөлігі болып табылмайды.

Элемент		Толық мазмұны	Пішім(дер)		Формат(ы)
1	Хабарлама түрін анықтау (M)	Хабарлама түрі	VA ADVISORY (Жанартау күлі туралы кеңес беру)		VA ADVISORY
2	Статус индексі (С)1	Сынақ индексі немесе оқу-жаттығу индексі	STATUS (СТАТУС):	TEST немесе EXER (СЫНАҚ немесе ОҚУ-ЖАТТЫҒУ)	STATUS (СТАТУС):	TEST EXER
3	Құрастыру уақыты (M)	UTC бойынша жыл, ай, күн және уақыт	DTG: (ШЫҒАРЫЛДЫ:)	nnnnnnnn/nnnnZ	DTG:	20080923/0130Z
4	VAAC атауы (M)	VAAC атауы	VAAC: (Вулкандық күл бойынша кеңес беру орталығы:)	nnnnnnnnnnnn	VAAC:	TOKYO
5	Жанартау атауы (M)	IAVCEI1 берілген жанартаудың атауы мен нөмірі	VOLCANO: (ЖАНАРТАУ:)	nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn [nnnnnn], немесе UNKNOWN (БЕЛГІСІЗ), немесе UNNAMED (АТАУЫ ЖОҚ)	VOLCANO:	KARYMSKY 300130 UNNAMED UNKNOWN
6	Жанартаудың орналасқан жері (M)	Жанартау орналасқан жері градустарда және минуттарда	PSN: (ОРНАЛАСУЫ:)	Nnnnn, немесе Snnnn Wnnnnn, немесе Ennnnn, немесе UNKNOWN (БЕЛГІСІЗ)	PSN:	N5403 E15927 UNKNOWN
7	Мемлекет немесе аймақ (M)	Егер күл мемлекеттің үстінде екендігі туралы хабарланбаса, мемлекет немесе аймақ	AREA: (АУДАН:)	nnnnnnnnnnnnnnnn немесе UNKNOWN	AREA:	RUSSIA UNKNOWN
8	Шыңнан асып кету (M)	Шыңның асып кетуі (метрмен немесе футпен)	SUMMIT ELEV: (ШЫҢНАН АСЫП КЕТУ:)	nnnnM (немесе nnnnnFT) немесе SFC немесе UNKNOWN	SUMMIT ELEV:	1536M SFC
9	Консультативтік нөмір (M)	Толық жылы және хабарлама нөмірі (әр жанартау үшін бөлек дәйектілік)	ADVISORY NR: (КОНСУЛЬТАТИВТІК НӨМІР:)	nnnn/[n][n][n]n	ADVISORY NR:	2008/4
10	Ақпарат көзі (M)	Еркін мәтінді пайдаланатын ақпарат көзі	INFO SOURCE: (АҚПАРАТ КӨЗІ:)	32 таңбаға дейін еркін мәтін	INFO SOURCE:	HIMAWARI-8 KVERT KEMSD
11	Түс коды (O)	Авиациялық түс коды	AVIATION COLOUR CODE: (АВИАЦИЯЛЫҚ ТҮС КОДЫ:)	RED, немесе ORANGE, немесе YELLOW, немесе GREEN, немесе UNKNOWN, немесе NOT GIVEN, немесе NIL	AVIATION COLOUR CODE:	RED
12	Атқылау туралы толық ақпарат (M)	Атқылау туралы толық ақпарат (атқылау күні / уақытын қоса)	ERUPTION DETAILS: (ТОЛЫҚ АТҚЫЛАУ ТУРАЛЫ АҚПАРАТ:)	64 таңбаға дейін еркін мәтін немесе UNKNOWN	ERUPTION DETAILS:	ERUPTION AT 20080923/0000Z FL300 REPORTED NO ERUPTION – RE-SUSPENDED VA6 UNKNOWN
13	Күлді бақылау (немесе бағалау) уақыты (M)	Жанартау күлін бақылау (немесе Бағалау) күні мен уақыты (UTC)	OBS (немесе EST) VA DTG:( БАҚЫЛАУ (немесе БАҒАЛАУ) КҮЛ КҮНІ / УАҚЫТЫ:)	nn/nnnnZ	OBS VA DTG:	23/0100Z
14	Бақыланатын немесе бағаланатын күл бұлты (M)	Бақыланатын немесе бағаланатын күл бұлтын бақылау уақытына немесе егер төменгі шекарасы белгісіз болса, бақыланатын немесе бағаланатын күл бұлтының жоғарғы шекарасы көлденең (градустармен және минуттармен) және тік ұзындық; бақыланатын немесе бағаланатын күл бұлтын жылжыту	OBS VA CLD немесе EST VA CLD:	TOP FLnnn, немесе SFC/FLnnn, немесе FLnnn/nnn [nnKM WID LINE2 BTN (nnNM WID LINE BTN)] Nnn[nn] , немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn]– Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] [ – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]], немесе MOV N nnKMH (немесе KT), немесе MOV NE nnKMH (немесе KT), немесе MOV E nnKMH (немесе KT), немесе MOV SE nnKMH (немесе KT), немесе MOV S nnKMH (немесе KT), немесе MOV SW nnKMH (немесе KT), немесе MOV W nnKMH (немесе KT), немесе MOV NW nnKMH (немесе KT)43, немесе VA NOT IDENTIFIABLE FM SATELLITE DATA WIND FLnnn/nnn nnn/nn[n]MPS (немесе KT)4, немесе WIND FLnnn/nnn VRBnnMPS (немесе KT), немесе WIND SFC/FLnnn nnn/nn[n]MPS (немесе KT), немесе WIND SFC/FLnnn VRBnnMPS (немесе KT)	OBS VA CLD:	FL250/300 N5400 E15930 –N5400 E16100 – N5300 E15945 MOV SE 20KT SFC/FL200 N5130 E16130 – N5130 E16230 – N5230 E16230 – N5230 E16130 MOV SE 15KT TOP FL240 MOV W 40KMH VA NOT IDENTIFIABLE FM SATELLITE DATA WIND FL050/070 180/12MPS
15	Күл бұлттарының биіктігі мен орналасқан жерін болжау (+ 6 сағ) (M)	Күні мен уақыты (UTC-те) ("бақылау (немесе бағалау) уақыты" сәтінен бастап 6 сағат)13) тармақта көрсетілген" күлдің)"; осы белгіленген әрекет ету мерзіміне бұлттардың әрбір массиві үшін биіктігі мен орналасқан жерін болжау (градустармен және минуттармен)	FCST VA CLD +6 HR: (КҮЛ БҰЛТЫНА ҚАТЫСТЫ БОЛЖАМ + 6 сағ:)	nn/nnnnZ SFC немесе FLnnn/[FL]nnn [nnKM WID LINE2 BTN (nnNM WID LINE BTN)] Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] [ – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn]]3, немесе NO VA EXP, немесе NOT AVBL, немесе NOT PROVIDED	FCST VA CLD + 6 HR:	23/0700Z FL250/350 N5130 E16030 – N5130 E16230 – N5330 E16230 – N5330 E16030 SFC/FL180 N4830 E16330 – N4830 E16630 – N5130 E16630 – N5130 E16330 NO VA EXP NOT AVBL NOT PROVIDED
16	Күл бұлттарының биіктігі мен орналасқан жерін болжау (+12 сағ) (M)	Күні мен уақыты (UTC-те) ("бақылау (немесе бағалау) уақыты" сәтінен бастап 12 сағат)13) тармақта көрсетілген" күлдің)"; осы белгіленген әрекет ету мерзіміне бұлттардың әрбір массиві үшін биіктігі мен орналасқан жерін болжау (градустармен және минуттармен)	FCST VA CLD +12 HR: (КҮЛ БҰЛТЫНА ҚАТЫСТЫ БОЛЖАМ, + 12 сағ:)	nn/nnnnZ SFC немесе FLnnn/[FL]nnn [nnKM WID LINE2 BTN (nnNM WID LINE BTN)] Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] [ – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn]] 3, немесе NO VA EXP, немесе NOT AVBL, немесе NOT PROVIDED	FCST VA CLD + 12 HR:	23/1300Z SFC/FL270 N4830 E16130 – N4830 E16600 – N5300 E16600 – N5300 E16130 NO VA EXP NOT AVBL NOT PROVIDED
17	Күл бұлттарының биіктігі мен орналасқан жерін болжау (+18 сағ) (M)	Күні мен уақыты (UTC-те) (13-тармақта көрсетілген "күлді бақылау (немесе бағалау) уақыты" сәтінен бастап 18 сағат); осы белгіленген әрекет ету мерзіміне бұлттардың әрбір массиві үшін биіктік пен жағдайдың болжамы (градустармен және минуттармен)	FCST VA CLD +18 HR: (КҮЛ БҰЛТЫНА ҚАТЫСТЫ БОЛЖАМ, + 18 сағ:)	nn/nnnnZ SFC немесе FLnnn/[FL]nnn [nnKM WID LINE2 BTN (nnNM WID LINE BTN)] Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] [ – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn] – Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn]] 3, немесе NO VA EXP, немесе NOT AVBL, немесе NOT PROVIDED	FCST VA CLD + 18 HR:	23/1900Z NO VA EXP NOT AVBL NOT PROVIDED
18	Ескертулер (M)	Ескертулер, қажет болған жағдайда	RМK: (ЕСКЕРТУЛЕР:)	256 таңбаға дейін еркін мәтін немесе NIL	RМK:	LATEST REP FM KVERT (0120Z) INDICATES ERUPTION HAS CEASED. TWO DISPERSING VA CLD ARE EVIDENT ON SATELLITE IMAGERY RE-SUSPENDED VA6, 7 NIL
19	Келесі консультативтік хабарлама (M)	UTC бойынша жыл, ай, күн және уақыт	NXT ADVISORY: (КЕЛЕСІ КОНСУЛЬТАТИВТІК ХАБАРЛАМА:)	nnnnnnnn/nnnnZ, немесе NO LATER THAN nnnnnnnn/nnnnZ, немесе NO FURTHER ADVISORIES, немесе WILL BE ISSUED BY nnnnnnnn/nnnnZ	NXT ADVISORY:	20080923/0730Z NO LATER THAN nnnnnnnn/nnnnZ NO FURTHER ADVISORIES WILL BE ISSUED BY nnnnnnnn/nnnnZ

Ескертпелер:

1. Шығарылған хабар сынақ немесе оқу жүргізілгені туралы куәландырғанда ғана пайдалану. "СЫНАҚ" (TEST) немесе "ОҚУ" (EXER) сөздері енгізілген кезде хабарламада пайдалануға жатпайтын ақпарат болуы мүмкін немесе тікелей "СЫНАҚ" (TEST) сөзінен кейін аяқталуы мүмкін [қолданудың басталуы 2019 жылғы 7 қараша].

2. (IAVCEI) Халықаралық вулканология және жер қойнауы химиясы қауымдастығы.

3. Меркатор проекциясындағы картадағы екі нүкте арасындағы түзу сызық немесе бойлық сызықтарын тұрақты бұрышпен кесіп өтетін екі нүкте арасындағы түзу сызық.

4. Таңдалған төрт деңгейге дейін.

5. Егер күл туралы ақпарат (мысалы, AIREP) берілсе, бірақ спутниктік деректермен расталмаса.

6. Вулкандық күл ресуспендацияланған жағдайларда ғана енгізіледі (еркін мәтін).

7. Егер "ескертулер" бөлімінде орын болса, енгізіледі (еркін мәтінмен).

Мысал 1. Жанартау күлі туралы кеңес беру

VA ADVISORY

DTG: 20080923/0130Z

VAAC: TOKYO

VOLCANO: KARYMSKY 300130

PSN: N5403 E15927

AREA: RUSSIA

SUMMIT ELEV: 1536M

ADVISORY NR: 2008/4

INFO SOURCE: HIMAWARI-8 KVERT KEMSD

AVIATION COLOUR CODE: RED

ERUPTION DETAILS: ERUPTION AT 20080923/0000Z FL300 REPORTED

OBS VA DTG: 23/0100Z

OBS VA CLD: FL250/300 N5400 E15930 – N5400 E16100 – N5300

E15945 MOV SE 20KT SFC/FL200 N5130

E16130 – N5130 E16230 – N5230 E16230 – N5230 E16130 MOV SE 15KT

FCST VA CLD +6 HR: 23/0700Z FL250/350 N5130 E16030 – N5130

E16230 – N5330 E16230 – N5330 E16030 SFC/FL180 N4830

E16330 – N4830 E16630 – N5130 E16630 – N5130 E16330

FCST VA CLD +12 HR: 23/1300Z SFC/FL270 N4830 E16130 – N4830 E16600 – N5300

E16600 – N5300 E16130

FCST VA CLD +18 HR: 23/1900Z NO VA EXP

RMK: LATEST REP FM KVERT (0120Z)

INDICATES ERUPTION HAS CEASED.

TWO DISPERSING VA CLD ARE EVIDENT

ON SATELLITE IMAGERY

NXT ADVISORY: 20080923/0730Z

Кесте 2. Тропикалық циклондар туралы консультативтік хабарламаның үлгісі

Шартты белгілер:

М – қосу міндетті, әр хабарламаның бір бөлігі;

С – шартты қосу, қолданылған кезде қосылады;

О – қосу міндетті емес;

= – қос сызық келесі мәтінді келесі жолға қою керек дегенді білдіреді.

Ескертпе 1. Қысқартуларға қатысты түсініктемелер PANS-ABS (Doc 8400) құжатында бар.

Ескертпе 2. Әр элемент тақырыбынан кейін "қос нүкте" белгісін қосу міндетті болып табылады.

Ескертпе 3. 1-21 нөмірлері тек айқындық үшін ғана енгізілген және олар мысалдарда көрсетілгендей консультативтік хабарламаның құрамдас бөлігі болып табылмайды.

Элемент		Толық мазмұны	Пішім (дер)		Мысалдар
1	Хабарлама түрін анықтау (М)	Хабарлама түрі	TC ADVISORY (тропикалық циклон туралы кеңес беру)		TC ADVISORY
2	Статус индексі (С)1	Сынақ немесе оқу-жаттығу индексі	STATUS (СТАТУС):	TEST немесе EXER СЫНАҚ немесе ОҚЫТУ	STATUS (СТАТУС):	TEST EXER
3	Құрастыру уақыты (М)	(UTC) бойынша шығарылған жылы, айы, күні, уақыты	DTG:	nnnnnnnn/nnnnZ	DTG:	20040925/1900Z
4	TCAC атауы (М)	TCAC атауы (орналасқан жері немесе толық атауы)	TCAC: (ТРОПИКАЛЫҚ ЦИКЛОНДАР БОЙЫНША КЕҢЕС БЕРУ ОРТАЛЫҒЫ)	nnnn немесе nnnnnnnnnn	TCAC:	YUFO2 MIAMI
5	Тропикалық циклонның атауы (М)	Тропикалық циклонның атауы немесе атауы жоқ тропикалық циклонға арналған "NN"	TC:	nnnnnnnnnnnn немесе NN	TC:	GLORIA
6	Консультативтік нөмір (М)	Жыл толығымен және хабарлама нөмірі (әр циклон үшін бөлек бірізділік)	ADVISORY NR: (КЕҢЕС НӨМІРІ)	nnnn/[n][n]nn	ADVISORY NR:	2004/13
7	Орталықтың бақыланатын жағдайы (М)	Күн мен уақыт (UTC) және тропикалық циклон орталығының орны (градус пен минут))	OBS PSN:	nn/nnnnZ Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn]	OBS PSN:	25/1800Z N2706 W07306
8	СВ3 байқалатын бұлттар (О)	СВ бұлттарының орналасқан жері (ендік пен бойлықты (градустармен және минуттармен) көрсете отырып) және тік ұзақтығы (ұшу эшелоны)	CB:	WI nnnKM (немесе nnnNM) OF TC CENTRE немесе WI4 Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – [Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] және TOP [ABV немесе BLW] FLnnn NIL	CB:	WI 250NM OF TC CENTRE TOP FL500 NIL
9	Қозғалыс бағыты мен жылдамдығы (М)	Тиісінше 16 компасты румбалардың бірін және км/сағ (немесе уз) немесе стационарлық орналасқан жерін (<2 км/сағ (1 уз) көрсете отырып, қозғалыс бағыты мен жылдамдығы))	MOV:	N nnKMH (немесе KT), немесе NNE nnKMH (немесе KT), немесе NE nnKMH (немесе KT), немесе ENE nnKMH (немесе KT), немесе E nnKMH (немесе KT), немесе ESE nnKMH (немесе KT), немесе SE nnKMH (немесе KT), немесе SSE nnKMH (немесе KT), немесе S nnKMH (немесе KT), немесе SSW nnKMH (немесе KT), немесе SW nnKMH (немесе KT), немесе WSW nnKMH (немесе KT), немесе W nnKMH (немесе KT), немесе WNW nnKMH (немесе KT), немесе NW nnKMH (немесе KT), немесе NNW nnKMH (немесе KT), немесе STNR	MOV:	NW 20KMH
10	Қарқындылықтың өзгеруі (М)	Бақылау сәтінде жерге жақын желдің ең жоғары жылдамдығының өзгеруі	Қарқындылықтың өзгеруі:	INTSF немесе WKN немесе NC	ИЗМЕНЕНИЕ ИНТЕНСИВНОСТИ:	INTSF
11	Орталықтағы қысым (М)	Орталықтағы қысым (гПа)	C:	nnnHPA	C:	965HPA
12	Максималды жер бетіндегі жел (М)	Жерге жақын жердегі ең жоғары жел (орта есеппен 10 мин), м/с (немесе уз)	MAX WIND:	nn[n]MPS (немесе nn[n]KT)	MAX WIND:	22MPS
13	Орталықтың орналасқан жерін болжау (+6 сағ) (М)	Күні мен уақыты (UTC-те) (3-тармақта көрсетілген " DTG " сәтінен бастап 6 сағ); тропикалық циклон орталығының болжамды орналасқан жері (градус және минут)	FCST PSN +6 HR:	nn/nnnnZ Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn]	FCST PSN +6 HR:	25/2200Z N2748 W07350
14	Жерге жақын желдің максималды болжамы (+6 сағ) (М)	Ең жоғары жерге жақын желдің болжамы (3 т. көрсетілген " DTG " - ден кейін 6 сағ)	FCST MAX WIND +6 HR:	nn[n]MPS (немесе nn[n]KT)	FCST MAX WIND +6 HR:	22MPS
15	Орталықтың орналасқан жерінің болжамы (+12 сағ) (М)	Күні мен уақыты (UTC-те) (3-тармақта көрсетілген" DTG " сәтінен бастап 12 сағ); тропикалық циклон орталығының болжамды орналасқан жері (градус және минут)	FCST PSN +12 HR:	nn/nnnnZ Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn]	FCST PSN +12 HR:	26/0400Z N2830 W07430
16	Ең жоғары жерге жақын желдің болжамы (+12 сағ) (М)	Ең жоғары жерге жақын желдің болжамы (3 т. көрсетілген " DTG " - ден кейін 12 сағ)	FCST MAX WIND +12 HR:	nn[n]MPS (немесе nn[n]KT)	FCST MAX WIND +12 HR:	22MPS
17	Орталықтың орналасқан жерінің болжамы (+18 сағ) (М)	Күні мен уақыты (UTC-те) (3-тармақта көрсетілген "DTG" сәтінен бастап 18 сағ); тропикалық циклон орталығының орналасқан жерінің болжамы (градус және минут)	FCST PSN +18 HR:	nn/nnnnZ Nnn[nn], немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn]	FCST PSN +18 HR:	26/1000Z N2852 W07500
18	Ең жоғары жерге жақын желдің болжамы (+18 сағ) (М)	Ең жоғары жерге жақын желдің болжамы (3 т. көрсетілген"DTG" сәтінен бастап 18 сағ)	FCST MAX WIND +18 HR:	nn[n]MPS (немесе n[n]KT)	FCST MAX WIND +18 HR:	21MPS
19	Орталықтың орналасқан жерінің болжамы (+24 сағ) (М)	Күні мен уақыты (UTC-де) ("DTG" сәтінен бастап 24 сағ", 3-тармақта көрсетілген); тропикалық циклон орталығының орналасқан жерін болжау (градустармен және минуттармен)	FCST PSN +24 HR:	nn/nnnnZ Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn], немесе Ennn[nn]	FCST PSN +24 HR:	26/1600Z N2912 W07530
20	Ең жоғары жерге жақын желдің болжамы (+24 сағ) (М)	Ең жоғары жерге жақын желдің болжамы (3 т. көрсетілген"DTG" сәтінен бастап 24 сағ)	FCST MAX +24 HR:	WIND nn[n]MPS (немесе nn[n]KT)	FCST MAX WIND +24 HR:	20MPS
21	Ескертулер (М)	Ескертулер, қажет болған жағдайда	RMK:	Free text up to 256 characters (256 таңбаға дейін еркін мәтін) немесе NIL	RMK:	NIL
22	Келесі консультативтік хабарламаны берудің болжамды уақыты (М)	Келесі консультативтік хабарламаны берудің болжамды жылы, айы, күні және уақыты (UTC-де)	NXT MSG:	[BFR] nnnnnnnn/nnnnZ немесе NO MSG EXP	NXT MSG:	20040925/2000Z

Ескертпелер.

1. Шығарылған хабар сынақ немесе оқу жүргізілгені туралы куәландырғанда ғана пайдалану. "Сынақ" (TEST) немесе "оқу" (EXER) сөздері енгізілген кезде хабарламада пайдалануға жатпайтын ақпарат болуы немесе "сынақ" (TEST) сөзінен кейін тікелей аяқталуы мүмкін [қолданудың басталуы 2019 жылғы 7 қараша].

2. Орналасқан жері шартты.

3. Жауапкершілік аймағында бірнеше аймақты қамтитын тропикалық циклонмен байланысты бұлттардың CB жағдайында бұл элемент қажет болған жағдайда қайталануы мүмкін.

4. Координаттар санын азайту керек және әдетте жетіден аспауы керек.

Мысал 2. Тропикалық циклондар туралы кеңес беру

TC ADVISORY

DTG: 20040925/1900Z

TCAC: YUFO*

TC: GLORIA

ADVISORY NR: 2004/13

OBS PSN: 25/1800Z N2706 W07306

CB: WI 250NM OF TC CENTRE TOP FL500

MOV: NW 20KMH

INTST CHANGE: INTSF

C: 965HPA

MAX WIND: 25MPS

FCST PSN +6 HR: 25/2200Z N2748 W07350

FCST MAX WIND +6 HR: 22MPS

FCST PSN +12 HR: 26/0400Z N2830 W07430

FCST MAX WIND +12 HR: 22MPS

FCST PSN +18 HR: 26/1000Z N2852 W07500

FCST MAX WIND +18 HR: 21MPS

FCST PSN +24 HR: 26/1600Z N2912 W07530

FCST MAX WIND +24 HR: 20MPS

RMK: NIL

NXT MSG: 20040925/2000Z

* Орналасқан жері шартты.

Кесте 3. Ғарыштық ауа райы туралы консультативтік хабарламаның үлгісі

Шартты белгілер:

М – қосу міндетті, әр хабарламаның бір бөлігі;

С – шартты қосу қажеттілігіне қарай қосылады;

= – қос жол келесі мәтін келесі жолда болуы керек екенін көрсетеді.

Ескертпе 1. Қысқартуларға қатысты түсініктемелер " аэронавигациялық қызмет көрсету ережелері. ИКАО қысқартулары мен кодтары" (PANS-АВС, Doc 8400).

Ескертпе 2. Әр элемент тақырыбынан кейін "қос нүкте" белгісін қосу міндетті болып табылады.

Ескертпе 3. 1-14 нөмірлері тек айқындық үшін ғана енгізілген және олар мысалда көрсетілгендей консультативтік хабарламаның ажырамас бөлігі болып табылмайды.

Элемент		Толық мазмұны	Пішім(дер)		Мысалдар
1	Хабарлама түрін анықтау (M)	Хабарлама түрі	SWX ADVISORY		SWX ADVISORY
2	Статус индексі (C)*1	Сынақ немесе оқу-жаттығу индексі (C)*	STATUS: СТАТУС:	TEST немесе EXER СЫНАҚ немесе ОҚУ-ЖАТТЫҒУ	STATUS:	TEST EXER
3	Құрастыру уақыты (M)	UTC бойынша жылы, айы, күні және уақыты	DTG:	nnnnnnnn/nnnnZ	DTG:	20161108/0100Z
4	SWXC атауы (M)	SWXC атауы	SWXC:	nnnnnnnnnnnn	SWXC:	DONLON2
5	Консультативтік нөмірі (M)	Жыл толық және бір мәнді хабарлама нөмірі	ADVISORY NR: КОНСУЛЬТАТИВТІК НӨМІРІ	nnnn/[n][n][n]n	ADVISORY NR:	2016/1
6	Шығарылған консультативтік хабарламалардың саны (C)	Бұрын шығарылған консультативтік хабарламалардың саны	NR RPLC:	nnnn/[n][n][n]n	NR RPLC:	2016/1
7	Ғарыштық ауа-райының әсері мен қарқындылығы (М)	Ғарыштық ауа райы құбылысының әсері мен қарқындылығы	SWX EFFECT:	HF COM MOD немесе SEV [және]3 немесе SATCOM MOD немесе SEV [және]3 [және]3 немесе RADIATION4 MOD немесе SEV	SWX EFFECT:	HF COM MOD SATCOM SEV GNSS SEV HF COM MOD И SATCOM MOD AND GNSS MOD RADIATION MOD SATCOM SEV
8	Ғарыштық ауа райы құбылысының бақыланатын немесе күтілетін ұзақтығы (M)	Күн, уақыт UTC бойынша байқалатын құбылыс (немесе егер құбылыс әлі болмаса, болжанатын); көлденең ұзындық4 (ендік жолақтар мен градустардағы бойлық) және/немесе ғарыштық ауа-райы құбылысының абсолютті биіктігі	OBS (немесе FCST) SWX:	nn/nnnnZ DAYLIGHT SIDE немесе HNH және/ немесе MNH және/ немесе EQN және/ немесе EQS және/ немесе MSH және/ немесе HSH Wnnn(nn) немесе Ennn(nn) – Wnnn(nn) немесе Ennn(nn) және/ немесе ABV FLnnn немесе FLnnn–nnn және/ немесе Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – [Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] немесе NO SWX EXP	OBS SWX:	08/0100Z DAYLIGHT SIDE 08/0100Z HNH HSH E18000 – W18000 08/0100Z HNH HSH W18000 – W09000 ABV FL350 08/0100Z S2000 W17000 – S2000 W13000 – S1000 W13000 – S1000 W17000 – S2000 W17000 NO SWX EXP
9	Құбылыстың келесі 6 сағатқа болжамы (M)	Күні мен уақыты (UTC бойынша) (8-тармақта көрсетілген уақыттан бастап 6 сағат, келесі сағатқа дейін дөңгелектенеді). Белгіленген әрекет ету мерзіміне ғарыштық ауа райы құбылысының болжамды ұзақтығы және/немесе абсолюттік биіктігі	FCST SWX +6 HR:	nn/nnnnZ DAYLIGHT SIDE немесе HNH және/ немесе MNH және /немесе EQN және/ немесе EQS және /немесе MSH және/ немесе HSH Wnnn(nn) немесе Ennn(nn) – Wnnn(nn) немесе Ennn(nn) және/ немесе ABV FLnnn немесе FLnnn–nnn және/ немесе Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – [Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] немесе NO SWX EXP немесе NOT AVBL	FCST SWX +6 HR:	08/0700Z DAYLIGHT SIDE 08/0700Z HNH HSH W18000 W09000 ABV FL350 08/0700Z HNH HSH E18000-W18000 NO SWX EXP NOT AVBL
10	Құбылыстың болжамы (+12 сағ) (M)	Күні мен уақыты (UTC-бойынша) (8-тармақта көрсетілген құбылыс басталған уақыттан бастап 12 сағат, келесі сағатқа дейін дөңгелектенеді). Белгіленген әрекет ету мерзіміне ғарыштық ауа райы құбылысының болжамды ұзақтығы және / немесе абсолюттік биіктігі	FCST SWX +12 HR:	nn/nnnnZ DAYLIGHT SIDE немесе HNH және/ немесе MNH және/ немесе EQN және/ немесе EQS және/ немесе MSH және/ немесе HSH Wnnn(nn) немесе Ennn(nn) –Wnnn(nn) немесе Ennn(nn) және/ немесе ABV FLnnn немесе FLnnn–nnn және/ немесе Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – [Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] немесе NO SWX EXP немесе NOT AVBL	FCST SWX +12 HR:	08/1300Z DAYLIGHT SIDE 08/1300Z HNH HSH W18000 – W09000 ABV FL350 08/1300Z HNH HSH E18000-W18000 NO SWX EXP NOT AVBL
11	Құбылыстың болжамы (+18 сағ) (M)	Күні мен уақыты (UTC-бойынша) (8-тармақта көрсетілген құбылыс басталған уақыттан бастап 18 сағат, келесі сағатқа дейін дөңгелектенеді). Белгіленген әрекет ету мерзіміне ғарыштық ауа райы құбылысының болжамды ұзақтығы және / немесе абсолюттік биіктігі	FCST SWX +18 HR:	nn/nnnnZ DAYLIGHT SIDE немесе HNH және/немесе MNH және/немесе EQN және/немесе EQS және/немесе MSH және/немесе HSH Wnnn(nn) немесе Ennn(nn) –Wnnn(nn) немесе Ennn(nn) және/ немесе ABV FLnnn немесе FLnnn–nnn және/ немесе Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – [Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] немесе NO SWX EXP немесе NOT AVBL	FCST SWX +18 HR:	08/1900Z DAYLIGHT SIDE 08/1900Z HNH HSH W18000 – W09000 ABV FL350 08/1900Z HNH HSH E18000-W18000 NO SWX EXP NOT AVBL
12	Құбылыстың болжамы (+24 сағ) (M)	Күні мен уақыты (UTC-бойынша) (8-тармақта көрсетілген құбылыс басталған уақыттан бастап 24 сағат, келесі сағатқа дейін дөңгелектенеді). Белгіленген әрекет ету мерзіміне ғарыштық ауа райы құбылысының болжамды ұзақтығы және/немесе абсолюттік биіктігі	FCST SWX +24 HR:	nn/nnnnZ DAYLIGHT SIDE немесе HNH және/немесе MNH және/немесе EQN және/немесе EQS және/немесе MSH және/немесе HSH Wnnn(nn) немесе Ennn(nn) –Wnnn(nn) немесе Ennn(nn) және/немесе ABV FLnnn немесе FLnnn–nnn немесе Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – [Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] немесе NO SWX EXP немесе NOT AVBL	FCST SWX +24 HR:	09/0100Z DAYLIGHT SIDE 09/0100Z HNH HSH W18000 – W09000 ABV FL350 09/0100Z HNH HSH E18000-W18000 NO SWX EXP NOT AVBL
13	Ескертулер (M)	Ескертулер, қажет болған жағдайда	RMK:	Free text up to 256 characters немесе NIL	RMK:	SWX EVENT HAS CEASED WWW.SPACEWEATHE RPROVIDER.GOV NIL
14	Келесі консультативтік хабарлама (M)	UTC бойынша жылы, айы, күні және уақыты	NXT ADVISORY:	nnnnnnnn/nnnnZ немесе NO FURTHER ADVISORIES немесе WILL BE ISSUED BY nnnnnnnn/nnnnZ	NXT ADVISORY:	20161108/0700Z. NO FURTHER ADVISORIES WILL BE ISSUED BY 20210726/1800Z

Ескертпелер.

1. Шығарылған хабар сынақ немесе оқу жүргізілгені туралы куәландырғанда ғана пайдалану. "СЫНАҚ" (TEST) немесе "ОҚУ" (EXER) сөздері енгізілген кезде хабарламада пайдалануға жатпайтын ақпарат болуы немесе "СЫНАҚ" (TEST) сөзінен кейін тікелей аяқталуы мүмкін [қолданудың басталуы 2019 жылғы 7 қараша].

2. Орналасқан жері шартты

3. Бірдей қарқындылықтың бір немесе бірнеше әсерін біріктіруге болады.

4. Ғарыштық ауа-райы туралы консультациялық ақпаратқа бір немесе бірнеше ендік диапазондарын қосу керек.

3-мысал. Ғарыштық ауа-райы туралы консультативтік хабарлама (GNSS және ЖЖ-ге әсер ету)

SWX ADVISORY DTG: 20161108/0100Z

SWXC: DONLON*

ADVISORY NR: 2016/2

NR RPLC: 2016/1

SWX EFFECT: HF COM MOD AND GNSS MOD

OBS SWX: 08/0100Z HNH HSH E18000 – W18000

FCST SWX +6 HR: 08/0700Z HNH HSH E18000 – W18000

FCST SWX +12 HR: 08/1300Z HNH HSH E18000 – W18000

FCST SWX +18 HR: 08/1900Z HNH HSH E18000 – W18000

FCST SWX +24 HR: 09/0100Z NO SWX EXP

RMK: LOW LVL GEOMAGNETIC STORMING

CAUSING INCREASED AURORAL ACT AND

SUBSEQUENT MOD DEGRADATION OF GNSS

AND HF COM AVBL IN THE AURORAL ZONE.

THIS STORMING

EXP TO SUBSIDE IN THE FCST PERIOD. SEE

WWW.SPACEWEATHERPROVIDER.WEB

NXT ADVISORY: NO FURTHER ADVISORIES

* Орналасқан жері шартты.

4-мысал. Ғарыштық ауа райы туралы Консультативтік хабарлама (РАДИАЦИАҒА әсер ету)

SWX ADVISORY DTG: 20161108/0000Z

SWXC: DONLON*

ADVISORY NR: 2016/2

NR RPLC: 2016/1

SWX EFFECT: RADIATION MOD

FCST SWX: 08/0100Z HNH HSH E18000 – W18000 ABV FL350

FCST SWX +6 HR: 08/0700Z HNH HSH E18000 – W18000 ABV FL350

FCST SWX +12 HR: 08/1300Z HNH HSH E18000 – W18000 ABV FL350

FCST SWX +18 HR: 08/1900Z HNH HSH E18000 – W18000 ABV FL350

FCST SWX +24 HR: 09/0100Z NO SWX EXP

RMK: RADIATION LVL EXCEEDED 100 PCT OF

BACKGROUND LVL AT FL350 AND ABV. THE CURRENT

EVENT HAS PEAKED AND LVL SLW RTN TO BACKGROUND

LVL. SEE WWW.SPACEWEATHERPROVIDER.WEB

NXT ADVISORY: NO FURTHER ADVISORIES

* Орналасқан жері шартты.

5-мысал. Ғарыштық ауа райы туралы Консультативтік хабарлама (ЖЖ-байланысқа әсер ету)

SWX ADVISORY

DTG: 20161108/0100Z

SWXC: DONLON*

ADVISORY NR: 2016/1

SWX EFFECT: HF COM SEV

OBS SWX: 08/0100Z DAYLIGHT SIDE

FCST SWX +6 HR: 08/0700Z DAYLIGHT SIDE

FCST SWX +12 HR: 08/1300Z DAYLIGHT SIDE

FCST SWX +18 HR: 08/1900Z DAYLIGHT SIDE

FCST SWX +24 HR: 09/0100Z DAYLIGHT SIDE

RMK: PERIODIC HF COM ABSORPTION

AND LIKELY TO CONT IN THE

NEAR TERM. CMPL AND PERIODIC

LOSS OF HF ON THE SUNLIT

SIDE OF THE EARTH EXP. CONT HF

COM DEGRADATION LIKELY

OVER THE NXT 7 DAYS. SEE WWW.

SPACEWEATHERPROVIDER.WEB

NXT ADVISORY: 20161108/0700Z

* Орналасқан жері шартты.

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
8-қосымша

SIGMET және AIRMET хабарламаларын құрастыру үшін үлгі

Ескерту. 8-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 03.11.2020 № 591 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Шартты белгілер:

М – қосу міндетті, әр хабарламаның бір бөлігі;

С – шартты қосу, қолданылған кезде қосылады;

= – қос сызық келесі мәтінді келесі жолға қою керек дегенді білдіреді.

Ескертпе 1. Осы Ереженің 319 және 329 тармақшаларына сәйкес найзағаймен, кумулонимбус бұлттарымен немесе тропикалық циклондармен байланысты қатты немесе орташа мұздану және күшті немесе орташа турбуленттілік (SEV ICE, MOD ICE, SEV TURB, MOD TURB) қосылмауы керек

Элемент	Толық мазмұны	SIGMET пішімі	AIRMET пішімі	SIGMET хабарламаларының мысалдары	AIRMET хабарламаларының мысалдары
ҰАА/CTA (M) ¹ орналасқан жерінің көрсеткіші	SIGMET/AIRMEТ хабарына қатысты ҰАА немесе СТА қызмет көрсететін ӘҚҚ органының орналасқан жерінің көрсеткіші (ИКАО)	nnnn		YUCC² YUDD²
Сәйкестендіру (M)	Сәйкестендіру және хабарламаның реттік нөмірі ³	SIGMET [n][n]n	AIRMET [n][n]n	SIGMET 1 SIGMET 01 SIGMET A01	AIRMET 9 AIRMET 19 AIRMET B19
Қолданылу кезеңі (M)	Әрекет ету кезеңін көрсететін "күн-уақыт" топтары UTC	VALID nnnnnn/nnnnnn		VALID 010000/010400 VALID 221215/221600 VALID 101520/101800 VALID 251600/252200 VALID 152000/160000 VALID 192300/200300
МБО орналасу көрсеткіші (M)	Бөлгіш сызықшасы бар хабарламаны жіберушінің МБО орналасу көрсеткіші	nnnn–		YUDO–2 YUSO–2
ҰАА/CTA атауы (M)	SIGMET/AIRMET хабарламасы жіберілген ҰАА/CTA⁴ орналасу индексі және атауы	nnnn nnnnnnnnnn FIR немесе UIR немесе FIR/UIR немесе nnnn nnnnnnnnnn CTA	nnnn nnnnnnnnnn FIR[/n]	YUCC AMSWELL FIR² YUDD SHANLON FIR/UIR² UIR FIR/UIR YUDD SHANLON CTA²	YUCC AMSWELL FIR/2² YUDD SHANLON FIR²
Егер SIGMET немесе AIRMET хабары жойылса, осы үлгінің соңындағы толық ақпаратты қараңыз.
Күй индексі (С)⁵	Сынақ немесе оқу индексі	TEST немесе EXER СЫНАҚ немесе ОҚУ	TEST немесе EXER СЫНАҚ немесе ОҚУ	TEST EXER	TEST EXER
Элемент	Толық мазмұны	SIGMET Пішімі	AIRMET Пішімі	SIGMET хабарламаларының мысалдары	AIRMET хабарламаларының мысалдары
Құбылыс (M)⁶	Хабарламаларды шығаруға себеп болатын құбылыстың сипаттамасы SIGMET/AIRMET	OBSC⁷ TS[GR⁸] EMBD⁹ TS[GR⁸] FRQ¹⁰ TS[GR⁸] SQL¹¹ TS[GR⁸] TC nnnnnnnnnn PSN Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] CB немесе TC NN¹² PSN Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] CB SEV TURB¹³SEV ICE14SEV ICE (FZRA) ¹⁴SEV MTW¹⁵HVY DSHVY SS[VA ERUPTION][MT nnnnnnnnnn][PSN Nnn[nn] немесеSnn[nn]Ennn[nn] немесе Wnnn[nn]]VA CLDRDOACT CLD	SFC WIND nnn/nn[n]MPS (немесе SFC WIND nnn/nn[n]KT) SFC VIS nnnnM (nn)¹⁶ ISOL¹⁷ TS[GR⁸] OCNL¹⁸ TS[GR⁸] MT OBSC BKN CLD nnn/[ABV]nnnnM (немесе BKN CLD [n]nnn/[ABV] [n]nnnnFT) немесе BKN CLD SFC/[ABV]nnnnM (немесе BKN CLD SFC/[ABV] [n]nnnnFT) OVC CLD nnn/[ABV]nnnnM (немесе OVC CLD [n]nnn/[ABV] [n]nnnnFT) немесе OVC CLD SFC/[ABV]nnnnM (немесе OVC CLD SFC/[ABV] [n]nnnnFT) ISOL¹⁷ CB¹⁹ OCNL¹⁸ CB¹⁹ FRQ¹⁰ CB¹⁹ ISOL¹⁷ TCU¹⁹ OCNL¹⁸ TCU¹⁹ FRQ¹⁰ TCU¹⁹ MOD TURB¹³ MOD ICE¹⁴MOD MTW¹⁵	OBSC TS OBSC TSGR EMBD TS EMBD TSGR FRQ TS FRQ TSGR SQL TS SQL TSGR TC GLORIA PSN N10 W060 CB TC NN PSN S2030 E06030 CB SEV TURB SEV ICE SEV ICE (FZRA)SEV MTWHVY DSHVY SSVA ERUPTION MTASHVAL² PSNS15 E073VA CLDRDOACT CLD	SFC WIND 040/40MPS SFC WIND 310/20KT SFC VIS 1500M (BR) ISOL TS ISOL TSGR OCNL TS OCNL TSGR MT OBSC BKN CLD 120/900M BKN CLD 400/3000FT BKN CLD 1000/5000FT BKN CLD SFC/3000M BKN CLD SFC/ABV10000FTOVC CLD 270/ABV3000MOVC CLD 900/ABV10000FTOVC CLD 1000/5000FTOVC CLD SFC/3000MOVC CLDSFC/ABV10000FTISOL CBOCNL CBFRQ CBISOL TCUOCNL TCUFRQ TCUMOD TURBMOD ICEMOD MTW
Байқалатын немесе болжанатын құбылыс (M)^20,21	Ақпарат бақылау деректері болып табыла ма және оны жаңарту көзделе ме немесе ол болжам болып табыла ма деген нұсқау	OBS [AT nnnnZ] немесе FCST [AT nnnnZ]		OBS OBS AT 1210Z FCST FCST AT 1815Z
Элемент	Толық мазмұны	SIGMET Пішімі	AIRMET Пішімі	SIGMET хабарламаларының мысалдары	AIRMET хабарламаларының мысалдары
Орналасқан жері (C)^20,21	Орналасқан жері (ендік пен бойлықты көрсете отырып (градуспен және минутпен))	N nn[nn] Wnnn[nn] немесе Nnn[nn] Ennn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Snn[nn] Ennn[nn] немесе N OF Nnn[nn] немесе S OF Nnn[nn] немесе N OF Snn[nn] немесе S OF Snn[nn] [AND] және W OF Wnnn[nn] немесе E OF Wnnn[nn] немесе W OF Ennn[nn] немесе E OF Ennn[nn] немесе N OF Nnn[nn] немесе N OF Snn[nn] AND S OF Nnn[nn] немесе S OF Snn[nn] немесе W OF Wnnn[nn] немесе W OF Ennn[nn] AND E OF Wnnn[nn] немесе E OF Ennn[nn] немесе N OF LINE²² немесе NE OF LINE ²² немесе E OF LINE²² немесе SE OF LINE ²² немесе S OF LINE²² немесе SW OF LINE ²² немесе W OF LINE²² немесе NW OF LINE²² Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] [– Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] [– Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] [AND И N OF LINE²² немесе NE OF LINE²² немесе E OF LINE²² немесе SE OF LINE²² немесе S OF LINEW ²² немесе SW OF LINE²² немесе OF LINE²² немесе NW OF LINE²² Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] [– Nnn[nn] немесе Snn[nn] немесе WI ^22,23 Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – [Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] немесе APRX nnKM WID LINE ²²BTN (немесе nnNM WID LINE²² BTN) Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] [ – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] [ – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] немесе ENTIRE UIR немесе ENTIRE FIR немесе ENTIRE FIR[/UIR] немесе ENTIRE CTA немесе²³ WI nnnKM (немесе nnnNM) OF TC CENTRE немесе25 WI nnKM (немесе nnNM) OF Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]		N2020 W07005 N48 E010 S60 W160 S0530 E16530 N OF N50 S OF N5430 N OF S10 S OF S4530 W OF W155 W OF E15540 E OF W45 E OF E09015 N OF N1515 AND W OF E13530 S OF N45 AND N OF N40 N OF LINE S2520 W11510 – S2520 W12010 SW OF LINE N50 W005 – N60 W020 SW OF LINE N50 W020 – N45 E010 AND NE OF LINE N45 W020 – N40 E010 WI N6030 E02550 – N6055 E02500 – N6050 E02630 – N6030 E02550 APRX 50KM WID LINE BTN N64 W017 – N60 W010 – N57 E010 ENTIRE FIR ENTIRE UIR ENTIRE FIR/UIR ENTIRE CTA WI 400KM OF TC CENTRE WI 250NM OF TC CENTRE WI 30KM OF N6030 E02550
Элемент	Толық мазмұны	SIGMET Пішімі	AIRMET Пішімі	SIGMET хабарламаларының мысалдары	AIRMET хабарламаларының мысалдары
Деңгейі (C)^{20, 21}	Ұшу эшелоны немесе абсолюттік биіктік	[SFC/] FLnnn немесе [SFC/] nnnnM (немесе [SFC/][n]nnnnFT) немесе FLnnn/nnn немесе TOP FLnnn немесе [TOP] ABV FLnnn немесе (немесе [TOP] ABV [n]nnnnFT) [nnnn/] nnnnM (немесе [[n]nnnn/][n]nnnnFT) немесе [nnnnM/] FLnnn (немесе [[n]nnnnFT/]FLnnn) немесе²⁴ TOP [ABV немесе BLW] FLnnn		FL180 SFC/FL070 SFC/3000M SFC/10000FT FL050/080 TOP FL390 ABV FL250 TOP ABV FL100 ABV 7000FT TOP ABV 9000FT TOP ABV 10000FT 3000M 2000/3000M 8000FT 6000/12000FT 2000M/FL150 10000FT/FL250 TOP FL500 TOP ABV FL500 TOP BLW FL450
Жылжыту немесе күтілетін қозғалыс (C)^20,26	Он алты компас ромбының біреуін немесе тұрақты орнын көрсете отырып, орын ауыстыру немесе күтілетін орын ауыстыру (бағыты мен жылдамдығы)	MOV N [nnKMH] немесе MOV NNE [nnKMH] немесе MOV NE [nnKMH] немесе MOV ENE [nnKMH] немесе MOV E [nnKMH] немесе MOV ESE [nnKMH] немесе MOV SE [nnKMH] немесе MOV SSE [nnKMH] немесе MOV S [nnKMH] немесе MOV SSW [nnKMH] немесе MOV SW [nnKMH] немесе MOV WSW [nnKMH] немесе MOV W [nnKMH] немесе MOV WNW [nnKMH] немесе MOV NW [nnKMH] немесе MOV NNW [nnKMH] (немесе MOV N [nnKT] немесе MOV NNE [nnKT] немесе MOV NE [nnKT] немесе MOV ENE [nnKT] немесе MOV E [nnKT] немесе MOV ESE [nnKT] немесе MOV SE [nnKT] немесе MOV SSE [nnKT] немесе MOV S [nnKT] немесе MOV SSW [nnKT] немесе MOV SW [nnKT] немесе MOV WSW [nnKT] немесе MOV W [nnKT] немесе MOV WNW [nnKT] немесе MOV NW [nnKT] немесе MOV NNW [nnKT]) немесе STNR		MOV SE MOV NNW MOV E 40KMH MOV E 20KT MOV WSW 20KT STNR
Қарқындылықтың өзгеруі (C)²⁰	Қарқындылықтың күтілетін өзгерісі	INTSF немесе WKN немесе NC		INTSF WKN NC
Болжамды уақыт (C) ^20,21,26	Құбылыстың болжамды уақытын көрсету	FCST AT nnnnZ	_	FCST AT 2200Z	_
ТС болжамды орналасуы (С) ²⁴	ТС Орталықтың болжамды жағдайы	ТС Орталықтың орналасқан жері Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] немесе ³¹ TC CENTRE PSN Nnn[nn] немесе Snn [nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] CB	_	ТС Орталықтың орналасқан жері N1030 ТС Орталықтың орналасқан жері E1600015 CB	_
Болжамды орналасуы (C)^{20, 21, 26, 27}	SIGMET хабарламасының әрекет ету кезеңінің соңында ауа райы құбылысының болжамды орналасуы	Nnn[nn] Wnnn[nn] немесе Nnn[nn] Ennn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Snn[nn] Ennn[nn] немесе N OF Nnn[nn] немесе S OF Nnn[nn] немесе N OF Snn[nn] немесе S OF Snn[nn] [AND] W OF Wnnn[nn] немесе E OF Wnnn[nn] немесе W OF Ennn[nn] немесе E OF Ennn[nn] немесе N OF Nnn[nn] немесе N OF Snn[nn] AND S OF Nnn[nn] немесе S OF Snn[nn] немесе W OF Wnnn[nn] немесе W OF Ennn[nn] AND E OF Wnnn[nn] немесе OF Ennn[nn] немесе N OF LINE²² немесе NE OF LINE²² немесе E OF LINE²² немесе SE OF LINE22 немесе S OF LINE²² немесе SW OF LINE22 немесе W OF LINE²² немесе NW OF LINE²² Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]– Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] [– Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] [AND N OF LINE²² немесе NE OF LINE²² немесе E OF LINE²² немесе SE OF LINE22 немесе S OF LINE²² немесе SW OF LINE²² немесе W OF LINE²² немесе NW OF LINE²² Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] [– Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]]] немесе WI ^{22, 23} Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn]Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] немесе APRX nnKM WID LINE²²BTN (nnNM WID LINE²² BTN) Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] [ – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] [ – Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn]] немесе ENTIRE FIR немесе ENTIRE UIR немесе ENTIRE FIR/UIR немесе ENTIRE CTA немесе²⁸NO VA EXP немесе²⁵WI nnKM (немесе nnNM) OF Nnn[nn] немесе Snn[nn] Wnnn[nn] немесе Ennn[nn] немесе²⁴ WI nnnKM (nnnNM) OF TC CENTRE	_	N30 W170 N OF N30 S OF S50 AND W OF E170 S OF N46 AND N OF N39 NE OF LINE N35 W020 – N45 W040 SW OF LINE N48 W020 – N43 E010 AND NE OF LINE N43 W020 – N38 E010 WI N20 W090 – N05 W090 – N10 W100 – N20 W100 – N20 W090 APRX 50KM WID LINE BTN N64 W017 – N57 W005 – N55 E010 – N55 E030 ENTIRE FIR ENTIRE UIR ENTIRE FIR/UIR ENTIRE CTA NO VA EXP WI 30 KM OF N6030 E02550 WI 150NM OF TC CENTRE	_
Элементтерді қайталау (C)²⁹	Жанартау күлінің бұлтына немесе тропикалық циклонға қатысты SIGMET хабарламасына кіретін элементтердің қайталануы	[AND]²⁹	_	AND	_
SIGMET / AIRMET хабарламасын болдырмау (C)³⁰	SIGMET /AIRMET хабарламасын оның идентификациясын көрсете отырып жою	CNL SIGMET [n][n]n nnnnnn/nnnnnn немесе²⁸ CNL SIGMET [n][n]n nnnnnn/nnnnnn VA MOV TO nnnn FIR	CNL AIRMET [n][n]n nnnnnn/nnnnnn	CNL SIGMET 2 101200/101600 CNL SIGMET A13 251030/251430 VA MOV TO YUDO FIR2	CNL AIRMET 05 151520/151800

Ескертпе:

1. Әуе кеңістігі ҰАА-ға және ұшу ақпаратының жоғарғы ауданына бөлінген жағдайларда, SIGMET хабарламасын осы ҰАА қызмет көрсететін әуе қозғалысына қызмет көрсету органының орналасқан жерінің көрсеткіші бойынша сәйкестендіру керек.

Ескертпе. SIGMET хабарламасы осы ҰАА-ның бүйірлік шекараларындағы барлық әуе кеңістігіне қатысты. Хабарлама мәтінінде sigmet хабарламасын шығару себебі болып табылатын метеорологиялық құбылыстардың әсеріне ұшыраған ұшудың нақты аудандары және / немесе эшелондары көрсетіледі.

2. Шартты орналасуы.

3. Осы үлгіде ескертілген реттік нөмір ұшу ақпаратының ауданы (ҰАА) бойынша ағымдағы күннің 00.01 UТС бастап шығарылған sigмет хабарламаларының санын көрсетеді. Жауапкершілік аймағы бірнеше ҰАА және/немесе диспетчерлік аудандарды (CTA) қамтитын метеорологиялық бақылау органдары өздерінің жауапкершілік аймағындағы әрбір ҰАА және/немесе диспетчерлік аудан үшін жеке SIGMET хабарламаларын шығарады.

Осы үлгіде аталған реттік нөмір ҰАА бойынша ағымдағы күннің 00:01 UTC бастап шығарылған AIRMET хабарламаларының санын көрсетеді. Жауапкершілік аймағы бірнеше ҰАА және/немесе диспетчерлік аудандарды қамтитын метеорологиялық бақылау органдары өзінің жауапкершілік аймағындағы әрбір ҰАА және/немесе диспетчерлік аудан үшін жеке AIRMET хабарламаларын шығарады.

4. ҰАА, қажет болған жағдайда, кіші аудандарға бөлінеді.

5. Шығарылған хабарлама сынақ немесе оқу туралы куәлік болған кезде ғана қолданылады. "СЫНАҚ" (TEST) немесе "ОҚУ" (EXER) деген сөздер қосылғанда, хабарламада пайдалануға жатпайтын ақпарат болуы мүмкін немесе "СЫНАҚ" (test) деген сөзден кейін тікелей аяқталуы мүмкін.

6. Осы Қағиданың 318 және 328-тармақшаларына сәйкес.

7. Найзағай мен кумулонимбус бұлттарын жасырын деп санау керек (OBSC), егер олар тұман немесе түтіннің артында жасырылса немесе қараңғылыққа байланысты оларды бақылау қиын болса.

8. Қажет болса, найзағай қызметін қосымша сипаттау үшін бұршақ (GR) қолданылуы керек.

9. Егер бұлттардың қабаттары арасында орналасса және оларды оңай тану мүмкін болмаса, аудандағы найзағай мен кумулонимбус бұлттарын бүркемеленген деп санау керек (EMBD).

10. Егер осы аудан шегінде осы құбылыстың әсер ету немесе болжанатын әсер ету ауданы ауданының 75% - дан астам ең жоғары жабындысы бар көршілес найзағай фронттары арасындағы аралық (белгіленген уақытта немесе болжамның әрекет ету кезеңі ішінде) шамалы немесе жоқ болса, аудандағы найзағай қызметін жиі (FRQ) деп есептеу керек.

11. Дауыл сызығы (SQL) жекелеген бұлттар арасында шамалы аралықтары бар немесе мұндай олқылықтар болмаған кезде кейбір фронттар бойымен найзағай әрекетін білдіруі керек.

12. Атауы жоқ тропикалық циклондар үшін қолданылады.

13. Күшті және орташа турбуленттілікті (TURB) тек күшті жер бетіндегі желмен, құйынды ағындармен немесе бұлттылықтағы немесе одан тыс турбуленттілікпен байланысты төмен биіктіктегі турбуленттілікке (CAT) жатқызу керек. Конвективті бұлттармен байланысты емес турбуленттілікті көрсетуге болмайды. Турбуленттілік:

1) егер EDR-дің текше түбірінің максималды мәні 0,7-ден асса, күшті;

2) орташа, егер EDR-ден текше түбірінің максималды мәні 0,4-тен жоғары болса, бірақ 0,7-ден төмен немесе оған тең болса.

14. Қатты және орташа мұздану (ICE), егер ол конвективті бұлттардан тыс мұздануға қатысты болса, көрсетілуі керек. Мұздатылған жаңбырды (FZRA) қатты салқындатылған жаңбырға байланысты қатты мұздану жағдайларына жатқызу керек.

15. Тау толқыны (MTW) қарастырылуы керек:

1) егер 3,0 м/с (600 фут/мин) немесе одан жоғары жылдамдықпен төмендейтін ағынмен сүйемелденсе және/немесе күшті турбуленттілік байқалса немесе болжанса, күшті турбуленттілік;

2) орташа, егер 1,75–3,0 м/с (350–600 фут/мин) жылдамдықпен төмендейтін ағынмен сүйемелденсе және/немесе орташа турбуленттілік байқалса немесе болжанса.

16. Осы Қағидалардың 318-тармағына сәйкес.

17. Егер аудандағы найзағайлар мен түйдек-жаңбырлы бұлттар әсер ету ауданының немесе болжанатын әсер ету ауданының (белгіленген уақытта немесе болжамның әрекет ету кезеңі ішінде) ауданының 50% - дан кем ең жоғары жабындысы бар жеке элементтерден тұратын болса, оларды жеке (ISOL) деп есептеу керек).

18. Аудандағы найзағайлар мен түйдек-жаңбырлы бұлттарды, егер олар әсер ету немесе болжанатын әсер ету ауданы ауданының 50-75% ең жоғары жабындысы бар жеткілікті бөлінген элементтерден (белгіленген уақытта немесе болжамның әрекет ету кезеңі ішінде) тұратын болса, сирек (OCNL) деп есептеу керек).

19. Будақ-жаңбырлы бұлттар (СВ) және мұнара тәрізді будақ бұлттар (TCU) осы Қағидалардың 328-тармағына сәйкес AIRMET хабарламаларында ғана көрсетіледі.

20. ҰАА шегінде бірнеше аудандарды қамтитын жанартау күлінің бұлты жағдайында элементтерді қажет болған жағдайда қайталауға болады. Әрбір "орын" және "болжамды орын "элементі" бақыланатын "немесе" болжамды" уақыттан кейін көрсетілуі керек.

21. Егер тропикалық циклонмен байланысты кумулонимбус бұлттары IPI ішіндегі бірнеше аймақты қамтыса, қажет болған жағдайда бұл элементтерді қайталауға болады. Әрбір "орын" немесе "болжамды орын "элементі" бақыланатын "немесе" болжамды" уақыттан кейін көрсетілуі керек.

22. Меркатор проекциясындағы картадағы екі нүктенің арасында немесе бойлық сызық тұрақты бұрышпен қиылысқан кезде екі нүктенің арасында түзу сызық қолданылады.

23. Координаттар санын азайту керек және әдетте жетіден аспауы керек.

24. Тек тропикалық циклондарға қатысты SIGMET хабарламалары үшін.

25. Тек радиоактивті бұлтқа қатысты SIGMET хабарламалары үшін. Егер шығарындылар туралы толық ақпарат болмаса, көзден 30км (немесе 16м.миль) дейінгі радиусты пайдалануға болады; сондай-ақ жер бетінен (SFC) ұшу ақпараты ауданының/ұшу ақпаратының жоғарғы ауданының (ҰАА) немесе диспетчерлік ауданның (CTA) жоғарғы шекарасына дейінгі тік ұзындығын қолдану керек.

26. "Болжамды уақыт" және "болжамды орын" элементтері "жылжыту" және "күтілетін орын ауыстыру" элементтерімен бірге қолданылмайды".

27. Құбылыстардың қарқындылығы болжамның бүкіл кезеңінде өзгеріссіз қалады.

28. Жанартау күліне қатысты SIGMET хабарламалары үшін ғана.

29. Бір мезгілде РҚП шегінде орналасқан тропикалық циклонмен байланысты жанартау күлінің екі бұлты немесе түйдек-жаңбырлы бұлттар үшін пайдаланылады.

30. Хабарламаның соңы (себебі SIGMET/AIRMET хабары жойылады).

31. СВ термині кумулонимбус бұлттарының болжамды орналасуы көрсетілген жағдайда қолданылады.

1 мысал. SIGMET және AIRMET хабарламалары және оларды тиісті түрде жою

SIGMET

YUDD SIGMET 2 VALID 101200/101600 YUSO – YUDD SHANLON FIR/UIR OBSC TS FCST S OF N54 AND E OF W012 TOP FL390 MOV E 20KT WKN

SIGMET хабарламасын болдырмау

YUDD SIGMET 3 VALID 101345/101600 YUSO – YUDD SHANLON FIR/UIR CNL SIGMET 2 101200/101600

Мысал 2. SIGMET тропикалық циклон туралы хабарламалар

YUCC SIGMET 3 VALID 251600/252200 YUDO-YUCC AMSWELL FIR TC GLORIA PSN N2706 W07306 CB OBS AT 1600Z WI 250NM OF TC CENTRE TOP FL500 NC FCST AT 2200Z TC CENTRE PSN N2740 W07345

Мазмұны:

00:01 UTC бастап Донлон/халықаралық* (YUDO) әуежайының метеорологиялық бақылау органы amswell* (YUCC Amswell аудандық диспетчерлік орталығының атауымен белгіленген) ұшу ақпаратының ауданы үшін шығарылған үшінші SIGMET хабарламасы; хабарлама осы айдың 25 күні 16:00 UTC бастап 22:00 UTC дейін жарамды; тропикалық циклон Глория координаттары 27 градус 6 минут солтүстік ендік және 73 градус 6 минут Батыс бойлық; 16: 00-де UTC тропикалық циклонның орталығынан 250 м. миль шегінде 500 ұшу эшелонына жететін шыңдары бар түйдек-жаңбырлы бұлттылық байқалды; қарқындылықтың өзгеруі күтілмейді; 22: 00 UTC болжамына сәйкес тропикалық циклон орталығы солтүстік ендіктің 27 градус 40 минут және Батыс бойлықтың 73 градус 45 минут координаттары бар жерде болады.

* Орналасқан жері шартты

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
9-қосымша

Ашық мәтін нысанында бағдарлар, ұшу аудандары бойынша ауа райы болжамдарының үлгілері

1. Ашық мәтіндегі КШҰҚ бойынша бағдар бойынша ауа райы болжамы:

КҮНІ __________

AK "Летный центр Тянь-Шань"

ТЙН 3201 МИ 209

БАЙСЕРКЕ - МЕЖДУРЕЧИНСКИЙ ШИЕН – ҚЫСТАҚ

0600-1200 ЖОҒАРЫ ҚЫСЫМ АЛАҢЫНА СТАЦИОНАРЛЫҚ ФРОНТТЫҢ ӘСЕРІ

БИІКТІГІ ТЕҢІЗДІҢ ОРТАША ДЕҢГЕЙІМЕН КӨРСЕТІЛГЕН

ЖЕЛДІҢ БОЛЖАМЫ/М/СЕК/ 600-1000 1500-2000 3000 4500

БИІКТІК БОЙЫНША И Т-РЫ /C НСТ 05-12 НСТ 05-5 270 07-11 270 07-20

ЖЕРДЕГІ ЖЕЛ 040-13М/С ВИД 5000М БУДАҚ

ТАРАҒАН СК 1800/3000М ТЕҢІЗДІҢ ОРТА ДЕҢГЕЙІ

ЖЫРТЫЛҒАН ВСПС ЖЕР ҚАБАТЫНЫҢ ОРТАША ТУРБ /4000М

Г/П/О Р МИН 774ММ=

МЕЖДУРЕЧИНСКИЙ ШИЕН /БОЛЖАУ/ 0300-0900 060-13 М/С

ТҮРІ 5000М БУДАҚ АШЫЛҒАН 0500М ЖЫРТЫЛҒАН 3000М=

БАЙСЕРКЕ /БОЛЖАУ/ 0300-0900 040 06М/С ВИД 3000М БУДАҚ

ТАРАҒАН 0500М ШАШЫРАҢҚЫ 3000М =

UAAR 210200Z 2103/2112 04005MPS 3000 BR SCT030 BKN100

TEMPO 2103/2105 0800 FZFG=

КЕЗЕКШІ СИНОПТИК ___________

ТАПСЫРЫЛДЫ _______________

КВС________________ УАҚЫТЫ_________

2. ЖДП аймағы бойынша ауа райы болжамы

СЕКТОР А / Тегістік /

0900-1500 ЖОҒАРЫ ҚЫСЫМ АЛАҢЫ

СТАЦИОНАРЛЫҚ ФРОНТТЫҢ ӘСЕРІ

БИІКТІГІ ТЕҢІЗДІҢ ОРТАША ДЕҢГЕЙІМЕН КӨРСЕТІЛГЕН

ЖЕЛДІҢ БОЛЖАМЫ /М/СЕК/ 600-1000 1500-2000

БИІКТІК БОЙЫНША Т-РА НСТ 05-4 НСТ 05-5

ТҮРІ 5000М БУДАҚ ШАШЫРАҢҚЫ СК 0600/3000М ЖЕР ҮСТІ

ЖЫРТЫЛҒАН ВСПС ЖЕР ҚАБАТЫНЫҢ ОРТАША ТУРБ/3000М Р МИН 771ММ

БАЛХАШ-САЯК УЧАСКЕСІНДЕ ШАШЫРАҢҚЫ СК 0300/3000М ҮСТІНДЕ ПОВ ЖЕРДЕ

Р МИН 775ММ

СРОКЕ 1200-1500 АЛМАТЫ Р20 КМ 1000М ТҮТІН =

СЕКТОР B F / 2000м дейінгі биіктік таулар/

0900-1500 ЖОҒАРЫ ҚЫСЫМ АЛАҢЫ СТАЦИОНАРЛЫҚ ФРОНТТЫҢ ӘСЕРІ

БИІКТІГІ ТЕҢІЗДІҢ ОРТАША ДЕҢГЕЙІМЕН КӨРСЕТІЛГЕН

ЖЕЛДІҢ БОЛЖАМЫ /М/СЕК/ 600-1000 1500-2000 3000 4500

БИІКТІК БОЙЫНША ТУРБ /C НСТ 05-4 НСТ 05-5 270 07-11 270 07-18

ТҮР 5000М БУДАҚ ШАШЫРАҢҚЫ СК 1800/3000М НАД УР МОРЯ

ЖЫРТЫЛҒАН ВСПС ЖЕР ҚАБАТЫНЫҢ ОРТАША ТУРБ /4000М

Г/П/О Р МИН 771ММ

СРОКЕ 1200-1500 АЛМАТЫ Р20 КМ 1000М БУДАҚ ТҮТІН =

СЕКТОР C D / 2000м тау биік /

0900-1500 ЖОҒАРЫ ҚЫСЫМ АЛАҢЫ ТҰРАҚТЫ БАҒЫТТЫҢ ӘСЕРІ

БИІКТІГІ ТЕҢІЗДІҢ ОРТАША ДЕҢГЕЙІМЕН КӨРСЕТІЛГЕН

ЖЕЛ БОЛЖАМЫ /М/СЕК/ 600-1000 1500-2000 3000 4500

БИІКТІК БОЙЫНША ТУРБ /C НСТ 05-4 НСТ 05-5 270 07-11 270 07-18

ТҮР 8000М ШАШЫРАҢҚЫ СК 2200/3500М ТЕҢІЗ ҮСТІ ДЕҢГЕЙІНЕН

ЖЫРТЫЛҒАН ВСПС ЖЕР ҚАБАТЫНЫҢ ОРТАША ТУРБ /4000М

Г/П/О Р МИН 771MМ

СРОКЕ 1200-1500 АЛМАТЫ Р20 КМ 1000М БУДАҚ ТҮТІН =

КЕЗЕКШІ СИНОПТИК _____________

3. Авиациялық химиялық жұмыстар үшін ауа райы болжамы(АХЖ):

КҮН _________

ККА 1211 ҚАЗАВИА УПЛА008

ҮШАРАЛ Р – 25

0000-0600 ЖОҒАРЫ ҚЫСЫМ АЛАҢЫ

СУЫҚ БАҒЫТТЫҢ ӘСЕРІ

БИІКТІГІ ТЕҢІЗДІҢ ОРТАША ДЕҢГЕЙІМЕН КӨРСЕТІЛГЕН

ЖЕЛ БОЛЖАМЫ /М/СЕК/ 600-1000 1500-2000 3000 4500

БИІКТІК БОЙЫНША ТУРБ/C НСТ 05+21 НСТ 05+20 240 07+11 240 10 -1

ЖЕРДЕГІ ЖЕЛ 040-10М/С БҰЛТ КЕЗІНДЕ 260-15М/С ВИД 10КМ ОШАҒЫ

ІШКІ/МАСС СИРЕК БҰЛТТАР КД 1800/10000М НАД УР МОРЯ

ЖЫРТЫЛҒАН ВСПС ОРТАША ТУРБ ЖЕР ҚАБАТЫ/4000М

НӨЛЬ 4100М

Г/П/ЖОҒАРЫ 1800М ЖАБЫҚ

Т МАХ +28 °С Т МИН +20 °С Р МИН 751 ММ=

ҮШАРАЛ /БАҒДАР /0000-0600 240 10 М/СЕК ВИД 10 КМ

ШАШЫРАҒАН КД 800М ВРЕМ 0200-1000 НЕУС 15М/С БҰЛТ ДАУЫЛ =

КЕЗЕКШІ СИНОПТИК ______________

ТАПСЫРЫЛДЫ ____________

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
10-қосымша

Ағылшын тілінде әуеайлақ бойынша ескертулер жасау үлгісі (AD WRNG)

Код элементі	Толық мазмұны	Нысан	Мысал
Орналасу жерінің көрсеткіші	Әуеайлақтың орналасу жерінің көрсеткіші	nnnn	UAAA
Хабарламаның түрін сәйкестендіру	Хабарламаның түрі және реттік нөмірі	AD WRNG [n]n	AD WRNG 2
Әрекет ету мерзімі	Әрекет ету мерзімінің күні және мерзімі (UTC)	VALID nnnnnn/nnnnnn	VALID 210830/211230
Әеуайлақ бойынша ескертуді жою тәртібі үлгінің соңында көрсетілген
Құбылыс (осы Қағидалардың 337 тармағына. сәйкес бір құбылыс немесе ауа райы құбылыстарының үйлесімділігі)	Әуеайлақ бойынша ескерту шығару негіздейтін құбылыстардың сипаттамасы	[HVY]TS немесе GR, немесе [HVY]SN [nnCM], немесе [HVY]FZRA, немесе [HVY]FZDZ, RIME, [HVY]SS, немесе [HVY]DS, немесе SA, немесе DU, немесе, SFC WSPD nn[n]MPS MAXnn[n], немесе (SFC WSPD nn[n]KT MAX nn[n]), немесе SFC WINDnnn/nn[n]MPS MAXnn[n], немесе (SFC WIND nnn/nn[n]KT MAX nn[n]), немесе SQ, немесе FROST, немесе VA[DEPO], немесе TOX CHEM, немесе еркін мәтін 32 белгіге дейін	VRB17MPS TSSQSFC WSPD 20MPS HVY SN 25CM SFC WSPD 20MPS MAX30
Бақыланатын немесе болжанатын құбылыс	Бұл ақпараттың бақылау деректері екенін және оны жаңарту көзделгенін немесе оның болжам екенін көрсету	OBS [ATnnnnZ], немесе FCST	OBS AT1200Z FCST
Қарқындылықтың өзгеруі	Қарқындылықтың күтілетін өзгерісі	INTSF, немесе WKN, немесе NC	INTSF, WKN, NC

немесе

Әуеайлақ бойынша ескертуді жою	Оның сәйкестендіруін көрсете отырып, әуеайлақ бойынша ескертуді жою	CNL AD WRNG [n]n nnnnn/nnnnnn	CNLAD WRNG 2 210800/211200
Мысал: UAAA AD WRNG 2 VALID 211000/211400 - HVY SN 25CM FCST NC= Алматы әуеайлағы бойынша 2-ескерту, 21 күні 10.00 UTC бастап 14.00 UTC дейін күші бар: қатты қар болжанады, қабатының биіктігі 25 сантиметр, қарқындылық өзгеріссіз ,

Азаматтық авиацияны
метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
11-қосымша

Ағылшын тілінде әуеайлақта желдің ауысуы туралы ескертулерді және хабарландыруды
жасау үлгісі (WS WRNG)

Код элементі	Толық мазмұны	Нысаны	Мысал (дар)
Орналасу жерінің көрсеткіші	Әуеайлақтың орналасу жерінің көрсеткіші	nnnn	UAAA
Хабарламаның түрін сәйкестендіру	Хабарламаның түрі және реттік нөмірі	WS WRNG [n] n	WS WRNG 1
Жасау уақыты және әрекет ету мерзімі	Шығу күні және уақыты, қай уақытта қоданылады, UTC әрекет ету мерзімі	nnnnnn [VALID TL nnnnnn] немесе [VALID nnnnnn/nnnnnn]	211230 VALID TL 211330 221200 VALID 221215/221315
Желдің ауысуы туралы ескерту мен хабарламаны жою тәртібі
Құбылыс	Құбылысты және оның орналасқан жерін сәйкестендіру	(MOD) немесе (SEV) WS IN APCH; немесе (MOD) немесе (SEV) WS (APCH) RWYnnn, немесе (MOD), немесе (SEV) WS IN CLIMB-OUT, немесе (MOD), немесе (SEV) WS CLIMB-OUT, (RWYnnn), немесе MBST IN APCH, немесе MBST[APCH]RWYnnn, немесе MBST IN CLIMB-OUT, немесе MBST CLIMB-OUT RWYnnn		WS IN APCH RWY05, MOD WS RWY23, WS IN CLIMB-OUT, SEV WS IN CLIMB-OUT, MBST APCH RWY05, MBST IN CLIMB-OUT
Бақыланатын, хабарламаның немесе болжанатын құбылыс	Құбылыс бақыланатын немесе ол туралы хабарланатын, немесе болжанатын, немесе оның жалғасуы күтілетін туралы көрсеткіш	REP AT nnn nnnnnnnn, немесе OBS (AT nnnn), немесе FCST		REP AT1510 B747 OBS AT1205 FCST
Құбылыс туралы толық ақпарат	Желдің ауысуы туралы, оның идентификациясын көрсете отырып, ескертулерді жою	SFC WIND: nnn/nnMPS nnnM -WIND: nnn/nnMPS, немесе nnKMH LOSS nnKM FNA RWYnn немесе nnKMH GAIN nnKM FNA RWYnn		SFC WIND: 320/05MРS 60M- WIND: 360/13MРS 500M–WIND: 360/20MPS 60KMH LOSS 4KM FNA RWY13 (30KT LOSS 2NM FNA RWY13)

Немесе

Желдің ауысуы туралы ескертуді жою	Әуеайлақ бойынша ескертулерді жою, оның қарқындылығын көрсете отырып	CNL WS WRNG n nnnnnn/nnnnnn	CNL WS WRNG 1 211230/211330
Мысалы: UAAA WS WRNG 1 211130 VALID 211230/211330- SEV WS IN CLIMB-OUT FCST Алматыда желдің ауысуы туралы 21 күні UTC бойынша 11.30 шығарылған 1-нөмірлі ескерту жасалды, әсер ету кезеңі UTC бойынша 12.30-дан 13.30-ға дейін, желдің қатты ауысуы биіктік алу кезінде байқалады.

Азаматтық авиацияны
Метеорологиялық қамтамасыз
ету қағидаларына
12-қосымша

Жанартау күлі мен тропикалық циклон туралы консультативтік ақпаратты, SIGMET және AIRMET ақпаратын қоса авиациялық метеорологиялық болжамдарды, ескертулерді тарату тәртібі

Болжам түрі	аймақ/болжам жасаудың әуе кеңістігі	Ұшуды жоспарлаудың кезеңі	Болжамды дайындауға/шығаруға жауапкершілік
TAF	Әуеайлақ	Ұшу алдындағы және ұшуда	ӘМО
Қонуға болжам ("тренд")	Әуеайлақ	Ұшудағы	ӘМО
Ұшуға арналған болжам	ҰҚЖ кешені	Ұшу алдындағы	ӘМО
Ерекше құбылыстар ауа райы болжамы, биіктіктегі жел және температура болжамы және т.б. болжамдар ДАБО	Ұшуды жүргізу үшін пайдаланатын бағыты, аймағы немесе эшелондар	Ұшу алдындағы және ұшуда	ДАБО
Кіші эшелондардағы бағыт және ұшу аудандарының ауа райы жағдайының болжамы	Жер бетінен ҰЭ 100 дейінгі қабатта (таулы аудандарда ҰЭ 150 немесе жоғары) ұшуды жүргізу үшін пайдаланатын бағыты, аймағы немесе эшелондар	Ұшу алдындағы және ұшуда	МБО
SIGMET ақпараты	ҰАА немесе диспетчерлік аудан ұшуды жүргізу үшін пайдаланатын барлық эшелондар қамтылады	Ұшу алдындағы және ұшуда	МБО
AIRMET ақпараты	ҰАА немесе диспетчерлік аймақ немесе оның аймақ ішіндегі ҰЭ 100 (таулы аудандарда ҰЭ 150 немесе жоғары) дейінгі ұшудың барлық эшелондары қамтылады	Ұшу алдындағы және ұшуда	МБО
Әуеайлақ бойынша ескерту	Әуеайлақ /жер бетіне жақын метеорологиялық жағдайлар	(Әуеайлақтық құрылымдарға, тұрақта тұрған әуе кемелеріне арналған) қолданылмайды	ӘМО
Желдің ауысуы туралы ескерту	ҰҚЖ мен 500 м 1600 фут немесе қажетінше жоғары деңгей арасында қону /ұшуға кірудің бағыты мен әуеайлағы	Ұшудағы	ӘМО
Жанартау күлі бойынша консультативтік ақпарат	Вулкандық күлдің бұлтпен қамтылған аймағы	Ұшу алдындағы және ұшуда	VAAC
Тропикалық циклон бойынша консультативтік ақпарат	Тропикалық циклонмен қамтылған аймағы	Ұшу алдындағы және ұшуда	TCAC

В соответствии с пунктом 2 статьи 35 Закона Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации от 15 июля 2010 года" ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемые Правила метеорологического обеспечения гражданской авиации.

2. Признать утратившим силу приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 26 марта 2015 года № 346 "Об утверждении Правил метеорологического обеспечения гражданской авиации Республики Казахстан" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан № 11277, опубликованный в информационно-правовой системе "Әділет" 23 июня 2015 года).

3. Комитету гражданской авиации Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на бумажном носителе и в электронной форме на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания;

4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан;

5) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, согласно подпунктам 1), 2), 3) и 4) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр по инвестициям и развитию
Республики Казахстан

Ж. Қасымбек

Утверждены
приказом Министра
по инвестициям и развитию
Республики Казахстан
от 14 июня 2017 года № 345

Правила
метеорологического обеспечения гражданской авиации

Глава 1. Общие положения

1. Правила метеорологического обеспечения гражданской авиации (далее – Правила) разработаны в соответствии с пунктом 2 статьи 35 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" (далее - Закон), а также на основании международных стандартов и рекомендуемой практики Международной гражданской авиации (далее – ИКАО) в области метеорологического обеспечения, изложенных в приложении 3 к Конвенции о международной гражданской авиации и Техническом регламенте Всемирной метеорологической организации (далее - ВМО).

2. Настоящие Правила определяют порядок:

1) организации метеорологического обеспечения гражданской авиации;

2) производства и передачи метеорологических наблюдений и сводок;

3) производства и передачи наблюдений и донесений с бортов воздушных судов;

4) производства и передачи авиационных прогнозов погоды;

5) производства и предоставления информации SIGMET и AIRMET, предупреждений об опасных метеорологических условиях и явлениях погоды, предупреждений по аэродрому, предупреждений и оповещения о сдвиге ветра;

6) метеорологического обеспечения экипажей воздушных судов;

7) предоставления информации для органов обслуживания воздушного движения, поисково-спасательной службы и служб аэронавигационной информации,

8) обеспечения связью и ее использование при распространении метеорологической информации;

9) производства и предоставления авиационной климатологической информацией.

Сноска. Пункт 2 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Основные определения и термины, используемые в настоящих Правилах:

1) абсолютная высота – расстояние по вертикали от среднего уровня моря до уровня, точки или объекта, принятого за точку;

2) авиационная фиксированная служба – служба электросвязи между определенными фиксированными пунктами, предназначенная, главным образом, для обеспечения безопасности аэронавигации, а также регулярности, эффективности и экономичности воздушных сообщений;

3) сеть авиационной фиксированной электросвязи - всемирная система авиационных фиксированных цепей, являющаяся частью авиационной фиксированной службы и предусматривающая обмен сообщениями и (или) цифровыми данными между авиационными фиксированными станциями с аналогичными или совместимыми связными характеристиками;

4) авиационные работы – специализированные операции, выполняемые эксплуатантом с применением гражданских воздушных судов в интересах других физических и (или) юридических лиц;

5) авиационная метеорологическая станция – станция, предназначенная для проведения наблюдений и составления метеорологических сводок, подлежащих использованию в международной аэронавигации;

6) авиационный пользователь – эксплуатанты, члены летного экипажа, органы обслуживания воздушного движения, органы поисково-спасательной службы, администрации аэропортов и другие организации, физические и (или) юридические лица, использующие метеорологическую информацию в авиационных целях;

7) аспекты человеческого фактора – принципы, применимые к процессам проектирования, сертификации, подготовки кадров, эксплуатационной деятельности и технического обслуживания в авиации и нацеленные на обеспечение безопасного взаимодействия между человеком и другими компонентами системы посредством надлежащего учета возможностей человека;

7-1) уполномоченный орган в сфере гражданской авиации – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в области использования воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности гражданской и экспериментальной авиации;

7-2) уполномоченная организация в сфере гражданской авиации – акционерное общество со стопроцентным участием государства в уставном капитале, осуществляющее деятельность, направленную на обеспечение устойчивого развития отрасли гражданской авиации Республики Казахстан, безопасности полетов и авиационной безопасности;

8) зональный прогноз GAMET – прогноз, составляемый открытым текстом с сокращениями для полетов на малых высотах, применительно к району полетной информации или его субрайону аэродромным метеорологическим органом, назначенным метеорологическим полномочным органом, и передаваемый аэродромным метеорологическим органам соседних районов полетной информации по соглашению с метеорологическим полномочным органом;

9) всемирная система зональных прогнозов – всемирная система, обеспечивающая представление в единообразной стандартизированной форме авиационных метеорологических прогнозов по маршруту всемирными центрами зональных прогнозов;

10) всемирный центр зональных прогнозов – метеорологический центр, предназначенный для подготовки и рассылки непосредственно государствам прогнозов особых явлений погоды, высотных прогнозов в цифровой форме в мировом масштабе, используя службы, основанные на использовании Интернета, в рамках авиационной фиксированной службы;

11) превышение – расстояние по вертикали от среднего уровня моря до точки или уровня земной поверхности или связанного с ней объекта;

12) правила полетов по приборам – правила, предусматривающие выполнение полетов по пилотажно-навигационным приборам, контроль и обеспечение органом обслуживания воздушного движения установленных интервалов эшелонирования между воздушными судами;

13) сборник аэронавигационной информации – выпущенная или санкционированная государством публикация, которая содержит долгосрочную аэронавигационную информацию, имеющую важное значение для аэронавигации;

14) поставщик аэронавигационного обслуживания – юридическое лицо, обеспечивающее организацию воздушного движения и (или) другое аэронавигационное обслуживание;

15) аэродром – определенный участок земной или водной поверхности (включая здания, сооружения и оборудование), предназначенный полностью или частично для прибытия, отправления и движения по этой поверхности воздушных судов;

16) район аэродрома (вертодрома) - воздушное пространство над аэродромом (вертодромом) и прилегающей к нему местностью в установленных границах горизонтальной и вертикальной плоскостях;

17) аэродромный диспетчерский пункт - орган, предназначенный для обеспечения диспетчерского обслуживания аэродромного движения;

18) контрольная точка аэродрома - точка, определяющая географическое местоположение аэродрома;

19) превышение аэродрома – превышение самой высокой точки посадочной площади;

20) аэродромная климатологическая таблица – таблица, содержащая статистические данные о результатах наблюдения за одним или несколькими метеорологическими элементами на аэродроме;

21) аэродромная климатологическая сводка – краткое изложение результатов наблюдения за определенными метеорологическими элементами на аэродроме, основанное на статистических данных;

22) аэродромный метеорологический орган - служба, расположенная на аэродроме, предназначенная для метеорологического обеспечения полетов воздушных судов;

23) воздушное судно – аппарат, поддерживаемый в атмосфере за счет его взаимодействия с воздухом, исключая взаимодействие с воздухом, отраженным от земной (водной) поверхности;

24) наблюдение с борта воздушного судна – оценка одного или нескольких метеорологических элементов, произведенная на борту воздушного судна, находящегося в полете;

25) командир воздушного судна – пилот, назначенный эксплуатантом или, в случае авиации общего назначения, владельцем воздушного судна выполнять обязанности командира и отвечать за безопасное выполнение полета;

26) орган обслуживания воздушного движения – орган диспетчерского обслуживания воздушного движения, центр полетной информации или пункт сбора донесений, касающихся обслуживания воздушного движения поставщиком аэронавигационного обслуживания;

27) воздушная трасса – контролируемое воздушное пространство (или его часть) в виде коридора;

28) преобладающая видимость – наибольшее значение видимости, наблюдаемой в соответствии с определением термина "видимость", которое достигается в пределах половины линии горизонта либо в пределах половины поверхности аэродрома. Обозреваемое пространство может включать в себя смежные или несмежные секторы.

Это значение может определяться людьми, ведущими наблюдение, и/или с помощью инструментальных систем. В тех случаях, когда приборы установлены, они используются для наилучшей оценки преобладающей видимости;

29) высотная карта – метеорологическая карта для определенной высотной поверхности или атмосферного слоя;

30) прогноз (погоды) – описание метеорологических условий, ожидаемых в определенный момент или период времени в определенной зоне, или части воздушного пространства;

30-1) Прогноз минимальных значений QNH – специализированный прогноз, составляемый АМО/ОМС по конкретным зонам/диспетчерским районам в границах РПИ, который используется для определения и установки эшелона перехода за пределами района аэродрома;

31) прогностическая карта – графическое изображение на карте прогноза, определенного(ых) метеорологического(их) элемента(ов) на определенный момент или период времени для определенной поверхности или части воздушного пространства;

32) донесение с борта (воздушного судна) – донесение с борта воздушного судна, находящегося в полете, которое составлено в соответствии с требованиями в отношении сообщения данных о местоположении, ходе выполнения полета и (или) метеорологических условиях;

32-1) центр космической погоды (SWXC) – центр, предназначенный отслеживать и предоставлять консультативную информацию о явлениях космической погоды, которая, как ожидается, может негативно повлиять на высокочастотную радиосвязь, спутниковую связь, системы навигации и наблюдения, основанные на GNSS, и/или представлять радиационный риск для людей, находящихся на борту воздушных судов.

Примечание. Центру космической погоды придается статус глобального и/или регионального;

33) уровень - общий термин, относящийся к положению в вертикальной плоскости находящегося в полете воздушного судна и означающий в соответствующих случаях относительную высоту, абсолютную высоту или эшелон полета;

34) диспетчерский район – контролируемое воздушное пространство, простирающееся вверх от установленной над земной поверхностью границы;

35) взлетно-посадочная полоса необорудованная – взлетно-посадочная полоса, предназначенная для воздушных судов, выполняющих визуальный заход на посадку;

36) местность равнинная – местность с относительными превышениями рельефа до 200 метров в радиусе 25 километров;

37) диспетчерский пункт подхода – диспетчерский пункт, с которого орган обслуживания воздушного движения обеспечивает диспетчерское обслуживание контролируемых полетов воздушных судов, прибывающих на один или несколько аэродромов или вылетающих с них;

38) консультативный центр по вулканическому пеплу (VAAC) - метеорологический центр, назначенный в соответствии с региональным аэронавигационным соглашением для предоставления консультативной информации органам метеорологического слежения, районным диспетчерским центрам, центрам полетной информации, всемирным центрам зональных прогнозов и международным банкам данных ОРМЕТ относительно горизонтальной и вертикальной мощности и прогнозируемого перемещения вулканического пепла в атмосфере;

39) консультация – обсуждение с метеорологом или другим специалистом фактических и (или) ожидаемых метеорологических условий, связанных с выполнением полета (обсуждение включает ответы на вопросы);

40) правила визуальных полетов – правила, при которых соблюдаются установленные интервалы между воздушными судами и другими материальными объектами в воздухе путем визуального наблюдения пилотом за воздушной обстановкой;

41) видимость - видимость для авиационных целей представляет собой наибольшую из следующих величин:

наибольшее расстояние, на котором можно различить и опознать черный объект приемлемых размеров, расположенный вблизи земли, при его наблюдении на светлом фоне (a);

наибольшее расстояние, на котором можно различить и опознать огни силой света около 1000 кандел на неосвещенном фоне (b).

Эти два расстояния имеют различные значения в воздухе с заданным коэффициентом поглощения, причем последнее (b) зависит от освещенности фона, а первое (а) характеризуется метеорологической оптической дальностью видимости (MOR);

42) крейсерский эшелон – эшелон, выдерживаемый в течение значительной части полета;

43) безопасная высота – минимально допустимая высота полета, гарантирующая воздушное судно от столкновения с земной (водной) поверхностью или препятствиями на ней;

44) зона приземления – участок взлетно-посадочной полосы за ее порогом, предназначенный для первого касания взлетно-посадочной полосы приземляющимися самолетами;

45) запасной аэродром – аэродром, куда может следовать воздушное судно в том случае, если невозможно или нецелесообразно следовать до аэродрома намеченной посадки или производить на нем посадку.

Запасной аэродром при взлете – аэродром, на котором воздушное судно сможет произвести посадку, если в этом возникает необходимость вскоре после взлета и не представляется возможным использовать аэродром вылета.

Запасной аэродром на маршруте – аэродром, на котором воздушное судно сможет произвести посадку в том случае, если во время полета по маршруту оказалось, что необходимо уйти на запасной аэродром.

Запасной аэродром пункта назначения – аэродром, на котором сможет произвести посадку воздушное судно в том случае, если невозможно или нецелесообразно производить посадку на аэродроме намеченной посадки;

46) пункт передачи донесения – определенный географический ориентир, относительно которого может быть сообщено местоположение воздушного судна;

47) государственная вулканологическая обсерватория - вулканологическая обсерватория, назначенная в соответствии с региональным аэронавигационным соглашением для слежения за активными или потенциально активными вулканами в пределах своего государства и предоставления информации о вулканической деятельности соответствующему районному диспетчерскому центру/центру полетной информации, органу метеорологического слежения и консультативному центру по вулканическому пеплу.

48) метеорологическая информация – метеорологическая сводка, анализ, прогноз и любое другое сообщение, касающиеся фактических или ожидаемых метеорологических условий, предназначенные для пользователей воздушного пространства;

48-1) модель ИКАО для обмена метеорологической информацией (IWXXM) – модель данных для представления авиационной метеорологической информации;

49) метеорологическое наблюдение – оценка одного или нескольких метеорологических элементов;

50) репрезентативность метеорологических наблюдений – характерность (показательность) метеорологических данных для состояния атмосферы, определяемых (измеряемых) на аэродроме;

51) метеорологический бюллетень – текст, включающий метеорологическую информацию под соответствующим заголовком;

52) метеорологический спутник - искусственный спутник Земли, проводящий метеорологические наблюдения и передающий результаты этих наблюдений на Землю;

53) орган метеорологического слежения – орган, который подготавливает и предоставляет информацию о фактическом или ожидаемом возникновении определенных явлений погоды по маршруту полета и других явлений в атмосфере, которые могут повлиять на безопасность полетов воздушных судов в его районе ответственности;

54) метеорологическая сводка – сообщение о результатах наблюдений за метеорологическими условиями, относящимися к определенному времени и месту;

55) метеорологический орган - орган, предназначенный для метеорологического обеспечения международной аэронавигации;

56) метеорологический полномочный орган – полномочный орган, осуществляющий метеорологическое обеспечение гражданской и экспериментальной авиации или организующий такое обеспечение от имени договаривающегося государства;

57) инструктаж - устная консультация по фактическим и/или ожидаемым метеорологическим условиям;

58) октант – восьмая часть небесного свода;

59) инцидент – любое событие, кроме авиационного происшествия, связанное с использованием воздушного судна, которое влияет или могло бы повлиять на безопасность эксплуатации;

60) орография – описание различных элементов рельефа (хребтов, возвышенностей, котловин и тому подобное) и их классификация по внешним признакам вне зависимости от происхождения;

61) турбулентное движение среды – это такое состояние потока, при котором, характеризующие его величины испытывают случайные изменения во времени и в пространстве, такие, что можно определить их статистические типичные средние характеристики;

62) эксплуатант – физическое или юридическое лицо, занимающееся эксплуатацией гражданских воздушных судов или предлагающее свои услуги в этой области;

63) радиовещательная передача ATIS (сокращенная аббревиатура на английском языке ATIS) – регулярная радиовещательная передача, предназначенная для оперативного обеспечения экипажей воздушных судов в районе аэродрома необходимой метеорологической и полетной информацией;

64) репрезентативные наблюдения – наблюдения, в максимальной степени свободные от местных влияний и характеризующие состояние атмосферы в большом районе, наблюдения показательные для общего синоптического положения;

65) относительная высота – расстояние по вертикали от указанного исходного уровня до уровня, точки или объекта, принятого за точку;

66) управление качеством - методы и виды деятельности оперативного характера, используемые для выполнения требований к качеству (ИСО 9000);

67) общее руководство качеством - те аспекты общей функции управления, которые определяют политику в области качества, цели и ответственность, а также осуществляют их с помощью таких средств, как планирование качества, управление качеством, обеспечение качества и улучшение качества, в рамках системы качества (ИСО 9000);

68) обеспечение качества – все планируемые и систематически осуществляемые виды деятельности в рамках системы качества, а также подтверждаемые как необходимые для создания достаточной уверенности в том, что объект будет выполнять требования к качеству (ИСО 9000);

69) минимальная абсолютная высота в секторе – наименьшая абсолютная высота, которая может быть использована и которая будет обеспечивать минимальный запас высоты 300 метров (1000 футов) над всеми объектами, находящимися в секторе круга радиусом 46 километров, в центре которого расположено радионавигационное средство;

69-1) стандартная атмосфера (стандартные условия) – атмосфера, соответствующая определению, изложенному в Приложении 8 часть I документа ИКАО;

70) стандартная изобарическая поверхность – изобарическая поверхность, используемая во всемирном масштабе для графического представления и анализа атмосферных условий;

71) горный аэродром – аэродром, расположенный на местности с пересеченным рельефом и относительными превышениями 500 метров и более в радиусе 25 километров от контрольной точки аэродрома, а также аэродром, расположенный на высоте 1000 метров и более над уровнем моря;

72) местность горная – местность с пересеченным рельефом и относительными превышениями 500 метров и более в радиусе 25 километров, а также местность с превышением над уровнем моря 2000 метров и более;

73) местность холмистая – местность с относительным превышением рельефа от 200 до 500 метров в радиусе 25 километров;

74) тропический циклон - общий термин для обозначения не фронтального циклона синоптического масштаба, зарождающегося в океане тропической или субтропической зоны с выраженной конвективной и развитой циклонической циркуляцией приземного ветра;

75) консультативный центр по тропическим циклонам – метеорологический центр, назначенный в соответствии с региональным аэронавигационным соглашением для предоставления консультативной информации органам метеорологического слежения, всемирным центрам зональных прогнозов и международным банкам ОРМЕТ относительно местонахождения, прогнозируемого направления и скорости с перемещения, давления в центре и максимального приземного ветра тропического циклона;

76) турбулентность – движение воздуха, при котором воздушные частицы совершают неустановившееся беспорядочное перемещение по сложным траекториям. В атмосфере турбулентное движение обычно характеризуется наличием вихрей различных размеров, перемещающихся с различной скоростью в общем (среднем) воздушном потоке. Вихревой характер движения воздуха обуславливает наличие в турбулентной зоне знакопеременных пульсаций скорости ветра, в том числе пульсаций вертикальной составляющей ветра, оказывающих существенное влияние на полет воздушного судна;

77) видимость вертикальная – максимальное расстояние от поверхности земли до уровня, с которого вертикально вниз видны объекты на земной поверхности;

78) временный аэродром - аэродром, предназначенный для обеспечения полетов воздушных судов в определенный период года, не имеющий стационарных сооружений и оборудования, подлежащий учету в установленном порядке;

79) район полетной информации – воздушное пространство определенных размеров, в пределах которого обеспечиваются полетное информационное обслуживание и аварийное оповещение;

79-1) полетно-информационное обслуживание – обслуживание, целью которого является предоставление консультаций и информации для обеспечения безопасного и эффективного выполнения полетов.

80) центр полетной информации - орган, предназначенный для обеспечения полетно-информационного обслуживания и аварийного оповещения;

81) летное поле – часть аэродрома, на которой расположены одна или несколько летных полос, рулежные дорожки, перроны и площадки специального назначения;

82) руководство полетами - осуществление полномочий в отношении начала, продолжения или окончания полета, а также изменения маршрута в интересах безопасности воздушного судна, регулярности и эффективности полета;

83) план полҰта – определенные сведения о намеченном полете или части полета воздушного судна, представляемые пилотом, экипажем или эксплуатантом органам обслуживания воздушного движения и (или) управления воздушным движением;

84) полетная документация – написанные от руки или отпечатанные документы, в том числе карты или формы, которые содержат метеорологическую информацию для полета;

85) облако, значимое для полетов – облако с нижней границей ниже высоты 1500 метров (5000 футов) или ниже наибольшей минимальной высоты в секторе в зависимости от того, что больше, или кучево-дождевое облако или башеннообразное кучевое облако на любой высоте;

86) член летного экипажа - лицо, относящееся к авиационному персоналу, имеющее действующее свидетельство авиационного персонала, на которого возложены обязанности, связанные с управлением воздушным судном в течение полетного времени;

87) эшелон полета – поверхность постоянного атмосферного давления, отнесенная к установленной величине давления 1013,2 гектопаскаля и отстоящая от других таких поверхностей на величину установленных интервалов давления.

Барометрический высотомер, градуированный в соответствии со стандартной атмосферой:

при установке на QNH будет показывать абсолютную высоту;

при установке на QFE будет показывать относительную высоту над опорной точкой QFE;

при установке на давление 1013,2 гектопаскаля может использоваться для указания эшелонов полета.

Термины "относительная высота" и "абсолютная высота", означают приборные, а не геометрические относительные и абсолютные высоты;

88) взлетно-посадочная полоса – определенный прямоугольный участок сухопутного аэродрома, подготовленный для посадки и взлета воздушных судов;

89) дальность видимости на взлетно-посадочной полосе (RVR) - расстояние, в пределах которого пилот воздушного судна, находящегося на осевой линии взлетно-посадочной полосы, может видеть маркировочные знаки на поверхности взлетно-посадочной полосы или огни, ограничивающие взлетно-посадочную полосу или обозначающую ее осевую линию;

90) порог взлетно-посадочной полосы – начало участка взлетно-посадочной полосы, которая может использоваться для посадки;

91) данные в узлах регулярной сетки в цифровой форме – обработанные на электронной вычислительной машине метеорологические данные для группы равномерно расположенных на карте точек, предназначенные для передачи от одной метеорологической электронной вычислительной машины другой в кодовой форме, пригодной для использования в автоматизированных системах;

92) прогноз ориентировочный – прогноз, составленный по аэросиноптическим материалам при отсутствии исходной метеорологической информации;

93) координационный центр поиска и спасания - орган, несущий ответственность за обеспечение эффективной организации работы поисково-спасательной службы и за координацию проведения поисково-спасательных операций в пределах района поиска и спасания;

94) орган поисково-спасательной службы – общий термин, означающий, при различных обстоятельствах, координационный центр поиска и спасания, вспомогательный центр поиска и спасания или пост аварийного оповещения;

95) информация AIRMET – выпускаемая органом метеорологического слежения информация о фактическом или ожидаемом возникновении определенных явлений погоды по маршруту полета, которые могут повлиять на безопасность полетов на малых высотах, и которые не были включены в прогноз, составленный для полетов на малых высотах в соответствующем районе полетной информации или его субрайоне;

96) оперативная метеорологическая информация (ОРМЕТ) – данные наблюдений и прогнозы, используемые для обеспечения полетов воздушных судов;

97) давление на аэродроме QFE – атмосферное давление в миллиметрах ртутного столба (далее – мм рт ст) или гектопаскалях (далее – гПа) на уровне порога взлетно - посадочной полосы;

98) давление QNH – атмосферное давление в гПа, приведенное к среднему уровню моря для стандартной атмосферы;

99) информация SIGMET – выпускаемая органом метеорологическим слежения информация о фактическом или ожидаемом возникновении определенных явлений погоды по маршруту полета и других явлений в атмосфере, которые могут повлиять на безопасность полетов воздушных судов;

100) VOLMET- метеорологическая информация для воздушных судов, находящихся в полете.

Линия передачи данных VOLMET (D-VOLMET). Предоставление текущих регулярных метеорологических сводок по аэродрому (METAR) и специальных метеорологических сводок по аэродрому (SPECI), прогнозов по аэродрому (TAF), информации SIGMET, специальных донесений с борта и, при наличии, сообщений AIRMET по линии передачи данных.

Радиовещательная передача VOLMET. Предоставление в соответствующих случаях текущих сводок METAR, SPECI, прогнозов TAF и информации SIGMET посредством непрерывной и повторяющейся речевой радиопередачи;

Сноска. Пункт 3 с изменениями, внесенными приказами Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.06.2019 № 366 (вводится в действие с 01.08.2019); от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. В настоящих Правилах используются следующие сокращения:

САИ – служба аэронавигационной информации;

РДП – районный диспетчерский пункт;

РДЦ – районный диспетчерский центр;

АМС – авиационная метеорологическая станция;

АМИС – автоматизированная метеорологическая измерительная система;

ПАНО – поставщик (и) аэронавигационного обслуживания;

ППП – правила полетов по приборам;

ДПРА – диспетчерский пункт района аэродрома;

КТА – контрольная точка аэродрома;

АДЦ – аэродромный диспетчерский центр;

АДП – аэродромный диспетчерский пункт;

ОВД – обслуживание воздушного движения;

АМО – аэродромный метеорологический орган;

ВНГО – высота нижней границы облаков;

ВСЗП – всемирная система зональных прогнозов;

ВЦЗП – всемирный центр зональных прогнозов;

ВМО – всемирная метеорологическая организация;

МДП – местный диспетчерский пункт;

ДПП – диспетчерский пункт подхода;

ПВП – правила визуальных полетов;

ОВИ – огни высокой интенсивности;

ОМИ – огни малой интенсивности;

РПИ – район полетной информации;

ЦПИ – центр полетной информации;

ВПП – взлетно-посадочная полоса;

ОМС – орган метеорологического слежения;

МРЛ – метеорологический радиолокатор;

РЦЗП – региональные центры зональных прогнозов;

ДПР – диспетчерский пункт руления;

СДП – стартовый диспетчерский пункт;

ДПК – диспетчерский пункт круга;

ATIS – автоматическая передача информации в районе аэродрома

AMSL – над средним уровнем моря;

AIP – сборник аэронавигационной информации;

AGL – над уровнем земли;

AFS – авиационная фиксированная служба;

AFIS – оперативное полетно-информационное обслуживание;

AFTN – сеть авиационной фиксированной электросвязи;

AIRMET – информация AIRMET;

СТА – диспетчерский район;

FIS – полетно-информационное обслуживание;

GAMET – зональный прогноз;

ICAO (ИКАО) – международная организация гражданской авиации;

METAR – регулярные сводки погоды;

MOR – метеорологическая оптическая дальность видимости;

ОРМЕТ – оперативная метеорологическая информация;

QNH – атмосферное давление, приведенное к среднему уровню моря для стандартной атмосферы;

QFE – атмосферное давление на аэродроме, приведенное к уровню порога ВПП;

SIGWX – особые явления погоды;

SIGMET – информация SIGMET;

VAAC – консультативный центр по вулканическому пеплу;

SPECI – специальные сводки погоды;

Сноска. Пункт 4 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Организация метеорологического обеспечения гражданской авиации

Параграф 1. Порядок организации предоставления метеорологического обеспечения

5. Организацию метеорологического обеспечения гражданской авиации в Республике Казахстан осуществляет уполномоченная организация в сфере гражданской авиации Республики Казахстан, которая в соответствии с пунктом 1 статьи 35 Закона выполняет функции метеорологического полномочного органа.

Сноска. Пункт 5 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 05.06.2019 № 366 (вводится в действие с 01.08.2019).

6. Метеорологическое обеспечение полетов гражданской и экспериментальной авиации осуществляют ПАНО.

7. ПАНО предоставляют метеорологическое обеспечение для снабжения авиационных пользователей: эксплуатантов, членов летного экипажа, органов ОВД, центров полетной информации (ЦПИ), поисково-спасательных служб, служб аэропортов и других органов, связанных с осуществлением или обеспечением полетов, метеорологической информацией, необходимой для выполнения их функций, с целью содействия безопасному, регулярному и эффективному выполнению полетов.

Сноска. Пункт 7 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Для выполнения своих функций ПАНО, создают необходимое количество метеорологических органов и осуществляют организацию их деятельности в соответствии с положениями настоящих Правил в отношении предоставления метеорологического обслуживания для удовлетворения потребностей авиационных пользователей.

8-1. Для обеспечения надежного функционирования АМИС в категорированных аэродромах, ПАНО организует дежурство сменного персонала по обслуживанию метеорологического оборудования в случае круглосуточной работы аэродрома.

Сноска. Правила дополнены пунктом 8-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие с 01.03.2021).

9. Полномочный метеорологический орган (при необходимости) организует проведение совещаний ПАНО с эксплуатантами, органами ОВД и другими службами гражданской авиации по вопросам организации и предоставления метеорологического обеспечения.

Сноска. Пункт 9 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. ПАНО осуществляют методическое руководство деятельностью всех метеорологических органов, находящихся под их управлением, на основе руководящих документов ИКАО/ВМО. Методический материал утверждается руководителем ПАНО по согласованию с метеорологическим полномочным органом.

11. Метеорологическое обеспечение авиационных пользователей осуществляется метеорологическими органами, в соответствии с Инструкцией по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме, которая разрабатывается метеорологическими органами в соответствии с типовой инструкцией по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме, согласно приложению 1 к настоящим Правилам и утверждается руководителем ПАНО, либо руководителем его структурного подразделения/ филиала, по согласованию с органами ОВД, администрацией аэропорта и при необходимости, с другими пользователями.

В отношении Инструкции по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме, являющимся неклассиффицируемым, требуется внесение в Инструкцию той части информации согласно приложению 1 к настоящим Правилам, которая применима к условиям данного аэродрома, и утверждается организацией (лицом), обеспечивающих метеорологическое обеспечение полетов на данном аэродроме.

Сноска. Пункт 11 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12. ПАНО обеспечивают соблюдение требований ВМО и Правил профессиональной подготовки авиационного персонала, утвержденного приказом исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 24 февраля 2015 года № 159 "Об утверждении Правил профессиональной подготовки авиационного персонала", касающиеся квалификации, компетенции, образования, и профессиональной подготовки авиационного метеорологического персонала.

Примечание: Требования к квалификации, компетенции, образованию и подготовке метеорологического персонала в области авиационной метеорологии приведены в части V "Квалификация и компетенция персонала, занятого в обеспечении метеорологического (погода и климат) и гидрологического обслуживания", в части VI "Образование и подготовка кадров по метеорологии" и в приложении А "Пакеты обязательных программ" тома I "Общие метеорологические стандарты и рекомендуемая практика", "Технический регламент" (ВМО-№ 49).

Сноска. Пункт 12 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. Для реализации требований ВМО по осуществлению оценки компетентности авиационного метеорологического персонала, ПАНО проводят оценку компетентности (аттестации) авиационного метеорологического персонала, на основании разработанной и утвержденной ими методики проведения оценки компетентности (аттестации).

Данная методика согласовывается с полномочным метеорологическим органом.

Сноска. Пункт 13 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. Авиационный метеорологический персонал, осуществляющий метеорологическое обеспечение гражданской и экспериментальной авиации в Республике Казахстан, руководствуется должностными инструкциями, разработанными на основе типовых должностных инструкций, утвержденных руководителем ПАНО.

Примечание: Не требуются типовые должностные инструкции для ПАНО, имеющих в своей структуре один метеорологический орган.

Сноска. Пункт 14 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Управление качеством метеорологической информации.

15. ПАНО обеспечивают разработку и внедрение организованной надлежащим образом системы качества, которая включает правила, процессы и ресурсы, необходимые для осуществления общего руководства качеством метеорологической информации, предоставляемой пользователям.

16. Система качества, предусмотренная пунктом 15 настоящих Правил, должна соответствовать стандартам обеспечения качества серии 9000 Международной организации по стандартизации (ИСО) и быть сертифицирована организацией, аккредитованной уполномоченным органом, осуществляющим государственное регулирование в области технического регулирования и обеспечения единства измерений.

Примечание: Инструктивный материал, касающийся разработки и внедрения систем менеджмента качества, приводится в Руководстве по внедрению системы менеджмента качества для национальных метеорологических и гидрологических служб (ВМО-№1100).

Сноска. Пункт 16 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17. Система качества гарантирует пользователям, что предоставляемая метеорологическая информация отвечает установленным требованиям, касающимся географической и пространственной зоны ее действия, формата и содержания, времени и частоты выпуска и срока действия информации, а также точности измерений, наблюдений и прогнозов. В том случае, когда система качества показывает, что подлежащая предоставлению пользователям метеорологическая информация не отвечает установленным требованиям, и отсутствуют соответствующие автоматические процедуры коррекции ошибок, такая информация не должна предоставляться пользователям, если это не санкционировано отправителем.

18. Система качества предусматривает процедуры проверки и подтверждения и средства контроля соблюдения предписанных графиков передачи отдельных сообщений и/или бюллетеней, подлежащих обмену, а также сроков их представления для передачи. Система качества должна быть способной обнаруживать несвоевременное прохождение полученных сообщений и бюллетеней.

19. Демонстрация соблюдения применяемой системы качества осуществляется ПАНО путем организации внутреннего и внешнего аудита. Если выявляется несоответствие системы, предпринимаются действия по определению и устранению причины. Все результаты проверки сопровождаются подтверждающими данными и тщательно документируются.

20. В связи с изменчивостью метеорологических элементов в пространстве и времени, ограничениями методов наблюдения и ограничениями, вызванными определениями некоторых таких элементов, конкретное значение любого из элементов, указанных в том или ином донесении, понимается получателем как наилучшее приближение к фактическим условиям в момент наблюдения.

Инструктивные указания, касающиеся точности измерений (наблюдений), желательной с точки зрения эксплуатации, приводятся в таблице 1 приложения 2 настоящих Правил.

Сноска. Пункт 20 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. В связи с изменчивостью метеорологических элементов в пространстве и времени, ограничениями методов прогнозирования и ограничениями, вызванными определениями некоторых таких элементов, конкретное значение любого из элементов, указанных в том или ином прогнозе, понимается получателем как наиболее вероятное значение, которое данный элемент будет предположительно иметь в течение прогнозируемого периода. Аналогичным образом, когда в прогнозе указывается время возникновения или изменения какого-либо элемента, то оно понимается как наиболее вероятное время.

Инструктивные указания, касающиеся точности прогнозов, желательной с точки зрения эксплуатации, приводятся в таблице 2 приложения 2 настоящих Правил.

Сноска. Пункт 21 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

22. Метеорологическая информация, которой снабжаются перечисленные в пункте 7 настоящих Правил авиационные пользователи, учитывает аспекты человеческого фактора, форма ее представления требует от этих пользователей, минимальных усилий для ее интерпретации.

Параграф 3. Уведомления, требуемые от эксплуатантов

23. Эксплуатанты, нуждающиеся в метеорологическом обслуживании или в изменении характера метеорологического обслуживания, заблаговременно уведомляют об этом соответствующие ПАНО. Минимальный срок заблаговременного уведомления, устанавливается договором на аэронавигационное обслуживание между ПАНО и эксплуатантом.

24. ПАНО или соответствующие метеорологические органы уведомляются эксплуатантом в письменном виде в случаях:

1) планирования открытия новых маршрутов или выполнения новых видов полетов;

2) если в расписание регулярных рейсов вносятся изменения длительного характера;

3) планирования других изменений, влияющих на характер метеорологического обеспечения.

В уведомлении содержатся все сведения, необходимые метеорологическому органу для планирования соответствующих изменений.

25. Эксплуатанты или члены летного экипажа через органы ОВД уведомляют метеорологические органы о:

1) расписании полетов;

2) планировании выполнения нерегулярных рейсов;

3) задержке рейсов, выполнении их раньше назначенного времени или отмене.

Сноска. Пункт 25 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26. Уведомление об отдельных рейсах, направляемое эксплуатантом в метеорологические органы через органы ОВД, в зависимости от типа полетов должно содержать всю или часть следующей информации:

1) аэропорт вылета и расчетное время вылета;

2) пункт назначения и расчетное время прибытия;

3) заданный маршрут полета и расчетное время прибытия на промежуточный (ые) аэродром (ы) и вылета с него (них);

4) необходимые запасные аэродромы;

5) крейсерский эшелон;

6) тип полета (по ПВП или ППП);

7) тип метеорологической информации, требующейся для представления члену летного экипажа (полетная документация или консультация);

8) время проведения консультации и/или представления полетной документации".

Сноска. Пункт 26 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 4. Информация ВЦЗП

27. В соответствии с требованиями ИКАО, ВЦЗП обеспечивает ПАНО и других потребителей глобальными авиационными прогнозами метеорологических условий на маршруте в цифровой форме с помощью всеобъемлющей взаимосвязанной, всемирной и единообразной системы в рентабельной форме с использованием преимуществ, обеспечиваемых внедряемыми технологиями.

28. ПАНО обеспечивает метеорологическим органам доступ к продукции, распространяемой в рамках ВСЗП от ВЦЗП и /или РЦЗП.

29. ВЦЗП в рамках системы зональных прогнозов:

1) подготавливает в узлах регулярной сетки для всех требуемых уровней глобальные прогнозы:

кучево-дождевых облаков;

обледенения;

турбулентности;

ветра на высотах;

температуры и влажности на высотах;

геопотенциальной абсолютной высоты эшелонов полета;

высоты тропопаузы в единицах эшелона полета и температуры тропопаузы;

направления и скорости максимального ветра и его высоты в единицах эшелона полета;

2) подготавливает глобальные прогнозы особых явлений погоды (SIGWX) в цифровой форме;

3) рассылает прогнозы, указанные в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта, в цифровой форме ПАНО и другим пользователям;

4) принимает информацию об аварийном выбросе радиоактивных материалов в атмосферу от своего соответствующего регионального специализированного метеорологического центра ВМО, в целях включения этой информации в прогнозы SIGWX;

5) устанавливает и поддерживает контакты с VAAC для обмена информацией о вулканической деятельности с целью координации включения информации о вулканических извержениях в прогнозы SIGWX.

30. Глобальные прогнозы ВЦЗП метеорологических условий представляют собой прогнозы для всех требуемых уровней:

1) ветра на высотах;

2) температуры и влажности воздуха на высотах;

3) геопотенциальной абсолютной высоты эшелонов полета;

4) высоты тропопаузы в единицах эшелона полета и температуры тропопаузы;

5) направления и скорости максимального ветра и его высоты в единицах эшелона полета;

6) прогнозы SIGWX в цифровой форме.

31. Метеорологические органы, используя данные ВСЗП в кодовой форме BUFR или, начиная с 4 ноября 2021 года, данные IWXXM, немедленно уведомляют соответствующий ВЦЗП о тех случаях, когда применительно к подготовленным ВЦЗП прогнозам SIGWX выявляются или сообщаются значительные расхождения, касающиеся:

1) обледенения, турбулентности, кучево-дождевых облаков, которые являются скрытыми, частыми, маскированными или происходят вдоль линии шквала, и песчаных бурь/пыльных бурь;

2) вулканических извержений или выброса радиоактивных материалов в атмосферу, имеющих значение для производства полетов воздушных судов.

Сноска. Пункт 31 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 5. Авиационные метеорологические станции и метеорологические органы

Сноска. Наименование параграфа 5 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

32. Авиационная метеорологическая станция (далее – АМС) может являться элементом аэродромного метеорологического органа или представлять собой отдельную структуру для производства метеорологических наблюдений.

АМС представляет собой комплекс стационарного (в случае не классифицируемых аэродромов – передвижного) метеооборудования, а также, при необходимости, подготовленный персонал для его эксплуатации (в соответствии с типовыми программами профессиональной подготовки по метеорологическому обеспечению полетов (для неклассифицируемых аэродромов – персонал, обученный и допущенный к производству наблюдений с помощью оборудования АМС)).

АМС размещаются:

1) на всех категорированных и классифицируемых аэродромах и аэродромах, предназначенных для перевозки пассажиров, выполнения учебных и спортивных полетов;

2) на вертодромах;

3) в местах проведения авиационных работ с высокой интенсивностью полетов, требующих предоставления фактической погоды;

4) в иных местах по решению ПАНО либо авиационных пользователей для улучшения качества метеорологического обеспечения полетов в определенном районе.

АМС выполняют следующие функции:

1) проводят наблюдения за метеорологическими условиями на аэродроме или в установленных местах и обеспечивают передачу результатов наблюдений авиационным пользователям;

2) в случае размещения отдельно от АМО, в соответствии с указанием ПАНО, представляют авиационным пользователям сводки погоды, прогнозы и предупреждения по аэродромам и по маршрутам (районам) полетов, получаемые от других метеорологических органов.

Сноска. Пункт 32 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

33. К метеорологическим органам, непосредственно участвующим в метеорологическом обеспечении гражданской авиации, относятся:

1) АМО, составным элементом которого является одна или несколько АМС;

2) ОМС.

Сноска. Пункт 33 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

34. АМО выполняют, по мере необходимости, все или некоторые из следующих функций для удовлетворения потребностей, связанных с производством полетов в районе аэродрома:

1) составляют и/или получают прогнозы и прочую соответствующую информацию для полетов, которые они обеспечивают; степень ответственности таких органов за составление прогнозов зависит от наличия и использования

в данном районе прогностического материала по маршрутам и аэродромам, полученного от других органов;

2) составляют и/или получают прогнозы местных метеорологических условий;

3) проводят постоянные наблюдения за метеорологическими условиями на аэродроме и обеспечивают передачу результатов наблюдений авиационным пользователям;

4) проводят инструктажи, консультации и предоставляют полетную документацию членам летного экипажа и/или другому персоналу, связанному с производством полетов;

5) снабжают авиационных потребителей прочей метеорологической информацией;

6) производят показ имеющейся метеорологической информации;

7) обмениваются метеорологической информацией с другими метеорологическими органами;

8) снабжают связанные с ними органы ОВД, САИ и ОМС (по согласованию между заинтересованными метеорологическими органами, САИ и органами ОВД) получаемой информацией о вулканической деятельности, предшествующей извержению, вулканическом извержении или облаке вулканического пепла;

9) составляют прогнозы погоды и предупреждения по аэродрому, маршрутам и районам полетов и по аэродромам с АМС входящим в зону его ответственности;

10) проводят сбор авиационной климатологической информации по аэродрому и составляют аэродромные климатологические сводки, аэродромные климатологические таблицы и климатические описания аэродрома;

11) выпускают предупреждения по воздушным трассам, проходящим через район ответственности соответствующих органов ОВД;

12) следят за метеорологическими условиями, влияющими на выполнение полетов в районе ответственности соответствующих органов ОВД;

13) проводят техническую учебу согласно утвержденным планам;

14) проводят разборы по неоправдавшимся прогнозам, в соответствии с утвержденной ПАНО процедурой (инструкцией, методикой);

15) осуществляют эксплуатацию метеорологических приборов и оборудования;

16) проводят занятия по авиационной метеорологии с диспетчерским составом, согласно утвержденным планам органов ОВД, при подготовке к весенне - летнему и осенне - зимнему периодам.

Сноска. Пункт 34 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

35. При выполнении своих функций АМО используют информацию: прогнозы ветра, температуры и влажности воздуха на высотах, направления, скорости и высоты максимального ветра, высоты и температуры тропопаузы, а также прогнозы особых явлений погоды в цифровой форме, получаемую от прогностических центров ВСЗП, а также международных банков метеорологических данных.

36. Официальными данными о фактической и прогностической погоде на аэродроме, на основании которых принимаются решения на вылет, взлет и посадку воздушных судов, являются данные, представленные экипажам (эксплуатантам) метеорологическими органами, органами ОВД, либо автоматизированными системами предполетной подготовки, установленными ПАНО, с учетом особенностей установленных настоящими Правилами.

Сноска. Пункт 36 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

37. АМО обеспечивают:

1) качество метеорологического обеспечения полетов воздушных судов авиационных пользователей;

2) качество наблюдений за метеорологическими элементами и явлениями погоды и своевременность передачи этих сведений на диспетчерские пункты органов ОВД, аэропорта и радиоканалы вещания (VOLMET и ATIS);

3) правильность оформления выдаваемой экипажам воздушных судов метеорологической документации и информации;

4) четкое ведение оперативной и учетной документации;

5) правильность оформления и своевременность подачи метеорологических телеграмм на узлы связи;

6) исправное техническое состояние метеорологических приборов, установок.

38. Для неклассифицируемых аэродромов, не имеющих АМО/АМС расположенных на аэродроме, по заявке эксплуатанта аэродрома, ПАНО:

1) определяет один или несколько АМО из числа своих структурных подразделений, для предоставления по мере необходимости метеорологической информации для данного аэродрома;

2) совместно с эксплуатантом аэродрома определяет способы снабжения соответствующего аэродрома и органов ОВД такой информацией.

Сноска. Пункт 38 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

39. Метеорологическое обеспечение на неклассифицируемых аэродромах, не имеющих АМО/АМС, осуществляется следующим образом:

1) метеорологические наблюдения производятся авиационным персоналом аэродрома, прошедшим специальную подготовку и допущенным к таким наблюдениям;

2) прогнозы, предупреждения и другая информация представляются ближайшим АМО, назначенным по соглашению между ПАНО и пользователями метеорологической информации данного аэродрома. Для передачи метеорологической информации используются имеющиеся средства связи.

Сноска. Пункт 39 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

40. Дежурная смена АМО подчиняется в оперативном отношении руководителю полетов (старшему смены) органа ОВД по вопросам, связанным с обеспечением безопасности полетов.

В распоряжении дежурной смены АМО круглосуточно находится радиофицированный дежурный автотранспорт.

Сноска. Пункт 40 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

41. Для метеорологического обеспечения обслуживания воздушного движения в пределах РПИ или СТА, ПАНО назначает соответствующие ОМС.

42. Функции ОМС выполняют АМО, назначенные ПАНО.

43. ПАНО обеспечивает предоставление информации о назначении ОМС в метеорологический полномочный орган.

44. Если какой-либо ОМС по той или иной причине не может обеспечить непрерывное слежение за метеорологическими условиями, влияющими на производство полетов внутри его района ответственности, в том числе подготавливать и снабжать информацией SIGMET соответствующие органы ОВД, ПАНО должен предпринять меры к тому, чтобы на определенный период времени выполнение этих обязанностей взял на себя другой ОМС.

Уведомление о таком делегировании обязанностей должно передаваться посредством сообщения NOTAM.

45. Для метеорологического обеспечения полетов в пределах РПИ или СТА ОМС выполняет следующие функции:

1) постоянно следит за метеорологическими условиями, влияющими на выполнение полетов в пределах района, за который он несет ответственность;

2) подготавливает информацию SIGMET и другую информацию по району, за который он несет ответственность;

3) снабжает информацией SIGMET и, по мере необходимости, прочей метеорологической информацией соответствующие органы ОВД;

4) распространяет информацию SIGMET;

4-1) обмениваются информацией SIGMET с другими ОМС в соответствии с пунктом 320-1 настоящих правил;

5) подготавливает информацию AIRMET по району, за который несет ответственность;

6) снабжает информацией AIRMET соответствующий орган ОВД;

7) распространяет информацию AIRMET;

7-1) передает информацию AIRMET в ОМС соседних РПИ и другие ОМС в соответствии с Инструкцией по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме;

8) снабжает связанный с ним ЦПИ и/или РДЦ, а также VAAC, получаемой информацией о вулканической деятельности, предшествующей извержению, вулканическом извержении и облаке вулканического пепла, по которым еще не было выпущено сообщения SIGМЕТ;

9) снабжает связанный с ним ЦПИ и/или РДЦ, а также САИ, получаемой информацией о выбросе радиоактивных материалов в атмосферу в районе, за которым он осуществляет слежение, или в соседних районах. Эта информация содержит данные о местоположении, дате и времени выброса и прогнозируемой траектории движения радиоактивных материалов.

Сноска. Пункт 45 с изменениями, внесенными приказами Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

46. Границы района, в пределах которого ОМС надлежит вести слежение, должны, совпадать с границами РПИ или СТА или комбинации РПИ и/или СТА.

46-1. В случае необходимости обязанности ОМС по обслуживанию РПИ/CTA, распределяются ПАНО между двумя или более ОМС по согласованию с метеорологическим полномочным органом после консультации с соответствующим полномочным органом ОВД.

Сноска. Правила дополнены пунктом 46-1 в соответствии с приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

46-2. В целях обеспечения эффективности метеорологического обеспечения органы ОМС могут размещаться совместно с АМО.

Сноска. Правила дополнены пунктом 46-2 в соответствии с приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 6. Консультативные центры по вулканическому пеплу

Сноска. Глава 2 дополнена параграфом 6 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

46-3. Консультативный центр VAAC в рамках службы слежения за вулканической деятельностью на международных авиатрассах по получении уведомления об извержении вулкана или ожидаемом извержении вулкана или вулканическом пепле в его районе ответственности обеспечивает:

1) слежение за соответствующими данными спутников, находящихся на геостационарных и полярных орбитах, и соответствующими данными наземных и бортовых средств, если таковые имеются, в целях определения наличия и мощности облака вулканического пепла в атмосфере в соответствующем районе;

2) использование численной модели определения траектории перемещения/рассеяния вулканического пепла с тем, чтобы спрогнозировать перемещение любого "облака" пепла, которое было обнаружено или в отношении которого получена информация.

Примечание. Может быть использована собственная численная модель или, по соглашению, модель другого VAAC;

3) выпуск консультативной информации относительно мощности и прогнозируемого перемещения "облака" вулканического пепла для:

ОМС, РДЦ и ЦПИ, обслуживающих районы полетной информации в своем районе ответственности, который может быть подвержен воздействию этого явления;

других VAAC, районы ответственности которых могут быть подвержены воздействию этого явления;

ВЦЗП, международных банков данных ОРМЕТ, органов международных NOTAM, а также центров, назначенных региональным аэронавигационным соглашением для эксплуатации служб, основанных на использовании Интернета, в рамках авиационной фиксированной службы;

эксплуатантов, запрашивающих консультативную информацию с помощью адреса AFTN, предусмотренного специально для этой цели.

Примечание. Адрес AFTN, который должен использоваться VAAC, указан в Справочнике по службе слежения за вулканической деятельностью на международных авиатрассах (IAVW). Эксплуатационные процедуры и список организаций для связи (Doc. 9766), который размещен на web-сайте ИКАО;

4) выпуск, при необходимости обновленной консультативную информацию для ОМС, РДЦ, ЦПИ и VAAC, упомянутых в подпункте 3), по крайней мере через каждые 6 ч до тех пор, пока:

спутниковые данные и данные наземных и бортовых средств, если таковые имеются, не будут свидетельствовать об отсутствии "облака" вулканического пепла;

более не будут поступать донесения из данного района о наличии вулканического пепла;

более не будут поступать донесения о дальнейшем извержении вулкана.

46-4. VAAC ведут наблюдения круглосуточно. В случае перерывов в работе VAAC его функции выполняются другим VAAC или другим метеорологическим центром, назначенным соответствующим государством, обеспечивающим работу VAAC.

Примечание. Процедуры резервирования, подлежащие использованию в случае перерывов в работе VAAC, содержатся в документе ИКАО Doc 9766 "Эксплуатационные процедуры и список организаций для связи".

46-5. Консультативная информация о вулканическом пепле, выпускаемая открытым текстом с использованием утвержденных ИКАО сокращений и цифровых значений, не требующих разъяснений, соответствует образцу, представленному в таблице 1 Приложения 7-1 "Образцы и примеры консультативных сообщений" к настоящим Правилам. При отсутствии утвержденных ИКАО сокращений используется максимально сжатый открытый текст на английском языке.

Примечание. С 5 ноября 2020 года консультативная информация о вулканическом пепле распространяется в форме IWXXM GML в дополнение к выпуску этой консультативной информации в соответствии с первым абзацем данного пункта.

Примечание. Технические требования, касающиеся модели IWXXM, содержатся в части D "Представления, основанные на моделях данных" тома I.3 Наставления по кодам (ВМО № 306). Инструктивный материал относительно внедрения IWXXM содержится в документе ИКАО Doc 10003 "Руководство по модели обмена метеорологической информацией ИКАО".

46-6. Указанная в Приложении 7-1 "Образцы и примеры консультативных сообщений" к настоящим Правилам консультативная информация о вулканическом пепле, подготавливаемая в графическом формате, составляется, как указано в Приложении 7 "Обозначения и сокращения в образцах карт, используемых в полетной документации" к настоящим Правилам, и выпускается с использованием формата переносимой сетевой графики (PNG).

Параграф 7. Консультативные центры по тропическим циклонам

Сноска. Глава 2 дополнена параграфом 7 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

46-7. Консультативный центр по тропическим циклонам (ТСАС) обеспечивает:

1) слежение за развитием тропических циклонов в районе своей ответственности, используя данные спутников, находящихся на геостационарных и полярных орбитах, радиолокационные данные и другую метеорологическую информацию;

2) выпуск консультативной информации относительно местоположения центра циклона, изменения интенсивности на момент проведения наблюдений, его направления и скорости перемещения, давления в центре и максимального приземного ветра вблизи центра открытым текстом с сокращениями для:

ОМС в его районе ответственности;

других TCAC, чьи районы ответственности могут подвергнуться его воздействию;

ВЦЗП и международных банков данных ОРМЕТ, а также центров, назначенных региональным аэронавигационным соглашением для эксплуатации служб, основанных на использовании Интернета, в рамках авиационной фиксированной службы;

3) выпуск при необходимости, обновленной консультативной информации для ОМС в отношении каждого тропического циклона по крайней мере каждые 6 ч.

46-8. Консультативная информация о тропических циклонах выпускается для тропических циклонов в тех случаях, когда ожидаемая средняя скорость приземного ветра за 10 мин достигает или превышает 17 м/с (34 уз) в течение периода действия консультативного сообщения.

Консультативная информация о тропических циклонах, распространяемая открытым текстом с использованием утвержденных ИКАО сокращений и цифровых значений, не требующих разъяснений, соответствует образцу, представленному в таблице 2 Приложения 7-1 "Образцы и примеры консультативных сообщений" к настоящим Правилам.

Примечание. С 5 ноября 2020 года консультативные центры по тропическим циклонам распространяют консультативную информацию о тропических циклонах в форме IWXXM GML в дополнение к рассылке этой консультативной информации открытым текстом с использованием сокращений в соответствии со вторым абзацем данного пункта.

46-9. Указанная в таблице 2 Приложения 7-1 "Образцы и примеры консультативных сообщений" к настоящим Правилам консультативная информация о тропических циклонах, подготавливаемая в графическом формате, составляется, как указано в Приложении 7 "Обозначения и сокращения в образцах карт, используемых в полетной документации" к настоящим Правилам, и выпускается с использованием формата PNG.

Параграф 8. Центры космической погоды

Сноска. Глава 2 дополнена параграфом 8 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

46-10. Центры космической погоды (SWXC) осуществляют мониторинг и предоставляют консультативную информацию о явлениях космической погоды в районе его ответственности, и обеспечивают:

1) слежение за соответствующими наземными наблюдениями, наблюдениями с борта и с помощью спутниковых средств для обнаружения и, по возможности, прогнозирования существования явлений космической погоды, которые оказывают воздействие в следующих областях:

высокочастотная (ВЧ) радиосвязь;

спутниковая связь;

навигация и наблюдение, основанные на GNSS;

радиационное воздействие на эшелонах полета;

2) выпуск консультативной информации относительно протяженности, интенсивности и продолжительности явлений космической погоды, оказывающих воздействие, упомянутое в 1);

3) распространение консультативной информации, упомянутой в 2), в:

районные диспетчерские центры, центры полетной информации и аэродромные метеорологические органы, которые могут быть затронуты этими явлениями в районе его ответственности;

другие SWXC;

международные банки данных ОРМЕТ, органы международных NOTAM и службы авиационной фиксированной службы, основанные на использовании Интернета.

46-11. SWXC обеспечивает круглосуточное слежение.

46-12. В случае нарушения работы SWXC его функции выполняются другим SWXC или другим центром, назначенным соответствующим государством-поставщиком SWXC.

Примечание. Инструктивный материал относительно представления информации о космической погоде, включая назначенного(ых) ИКАО поставщика (ов) консультативной информации о космической погоде, содержится в документе ИКАО Doc 10100 "Руководство по информации о космической погоде для обеспечения международной аэронавигации".

46-13. Консультативную информацию о космической погоде следует выпускать открытым текстом с использованием утвержденных ИКАО сокращений и цифровых значений, не требующих разъяснений, и она должна соответствовать образцу, представленному в таблице 3 Приложения 7-1 "Образцы и примеры консультативных сообщений" к настоящим Правилам. При отсутствии утвержденных ИКАО сокращений используется максимально сжатый открытый текст на английском языке.

46-14. С 5 ноября 2020 года консультативная информация о космической погоде распространяется в форме IWXXM GML в дополнение к рассылке этой консультативной информации открытым текстом с использованием сокращений в соответствии с п. 46-12.

46-15. В консультативную информацию о космической погоде следует включать один или несколько следующих видов воздействия космической погоды с использованием указанных ниже соответствующих им сокращений:

ВЧ-связь (распространение, поглощение) HF COM;

спутниковая связь (распространение, поглощение) SATCOM;

навигация и наблюдение, основанные на GNSS (ухудшение характеристик) GNSS;

радиация на эшелонах полета (повышенный уровень воздействия) RADIATION.

В консультативную информацию о космической погоде следует включать следующие уровни интенсивности с использованием указанных ниже соответствующих им сокращений:

умеренная MOD,

сильная SEV.

Примечание. Инструктивные указания относительно уровней интенсивности содержатся в документе ИКАО Doc 10100 "Руководство по информации о космической погоде для обеспечения международной аэронавигации".

46-16. Обновленную консультативную информацию о явлениях космической погоды следует выпускать по мере необходимости, но как минимум каждые шесть часов до тех пор, пока явления космической погоды более не наблюдаются и/или не ожидается, что они будут оказывать влияние.

Глава 3. Метеорологические наблюдения и сводки

Параграф 1. Организация метеорологических наблюдений

47. ПАНО создает на аэродромах АМС, которые представляют собой отдельные станции или размещаются вместе с синоптическими станциями.

48. АМС проводят регулярные наблюдения через фиксированные промежутки времени. При определенных изменениях приземного ветра, видимости, дальности на ВПП, текущей погоды, облачности и/или температуры воздуха, регулярные наблюдения на аэродромах дополняются специальными наблюдениями.

49. Метеорологические наблюдения проводятся на пунктах, расположенных и оборудованных с целью обеспечения представления данных, характерных для рабочих участков летного поля.

Сноска. Пункт 49 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

50. Состав и размещение метеорологического оборудования, электропитание метеорологического оборудования и средства связи метеорологических органов соответствуют метеорологическому оборудованию аэродромов и вертодромов приложения 3 настоящих Правил.

51. Наблюдения являются основой для составления сводок, подлежащих распространению на аэродроме составления сводки, и за его пределами.

Сводки METAR и SPECI выпускаются и распространяются в кодовых формах METAR и SPECI, предписанных ВМО.

Сноска. Пункт 51 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

52. Уполномоченная организация в сфере гражданской авиации и ПАНО организуют проверки АМС и аэродромных метеорологических органов, с тем, чтобы обеспечить высокое качество наблюдений и правильное функционирование приборов и их индикаторов, их установку и резервирование в соответствии с приложением 3 настоящих Правил.

При этом ПАНО организует поверку метеорологического оборудования АМС, находящегося под его управлением.

Сноска. Пункт 52 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 05.06.2019 № 366 (вводится в действие с 01.08.2019).

53. Для достижения высокого качества наблюдений ПАНО обеспечивает соблюдение АМС:

1) положений настоящих Правил;

2) методических материалов утвержденных ПАНО по согласованию с метеорологическим полномочным органом;

3) правильного функционирования приборов и средств отображения метеорологической информации.

54. Эксплуатационные характеристики и порядок проведения технического обслуживания метеорологического оборудования и комплексных автоматизированных систем определяются требованиями, установленными заводом изготовителем в Руководстве по эксплуатации и техническому обслуживанию к каждому типу метеорологического оборудования.

55. На неклассифицируемых и временных аэродромах и посадочных площадках, морских судах и буровых платформах, где нет метеорологических органов, наблюдения за погодой обеспечивают специалисты авиационных пользователей получивших допуск к эксплуатации метеорологического оборудования.

56. На аэродромах с ВПП, предназначенными для выполнения заходов на посадку и посадок по приборам по категориям I, II и III ИКАО, устанавливаются АМИС или дистанционные индикаторы показаний приземного ветра, видимости, дальности видимости на ВПП, высоты нижней границы облаков, температуры воздуха и точки росы и атмосферного давления.

Сноска. Пункт 56 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

57. АМИС представляют собой комплексную автоматическую систему получения, обработки, распространения и отображения в реальном времени метеорологических параметров, влияющих на взлет и посадку воздушных судов. АМИС учитывают аспекты человеческого фактора и предусматривают процедуры резервирования.

58. При использовании АМИС обеспечивается возможность ручного ввода данных наблюдений за метеорологическими элементами, которые не определяются с помощью автоматизированных систем.

59. В тех случаях, когда автоматическое оборудование входит в состав комплексной полуавтоматической системы наблюдений, данные, отображение которых передаются местным органам ОВД, являются составной частью данных, имеющихся у местного метеорологического органа, и отображаются параллельно с ними. При отображении каждый метеорологический элемент сопровождается соответствующим обозначением пунктов, для которых данный элемент является репрезентативным.

60. При использовании инструментальных средств обеспечивается автоматическая регистрация показаний и фиксируется время их включения и отключения.

61. При переходе от наблюдений по основному прибору, к наблюдениям по резервному прибору, наблюдателями делается запись в журнале наблюдений (дневнике погоды) с указанием времени и причины перехода.

Сноска. Пункт 61 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

62. При отказе основного и резервного оборудования наблюдатель переходит от инструментальных к визуальным наблюдениям, о чем сообщается дежурному синоптику, органам ОВД и делается запись в журнале наблюдений (дневнике погоды) с указанием времени и причины перехода.

Сноска. Пункт 62 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63. ПАНО обеспечивает заключение соглашения (договора или инструкции) между метеорологическим органом и соответствующими службами эксплуатации радиотехнического оборудования и органами ОВД, которое кроме всего прочего, предусматривает:

1) наличие в органах ОВД дисплеев (средства) для отображения метеорологической информации;

2) техническое обслуживание этих дисплеев (средства) отображения метеорологической информации;

3) использование этих дисплеев (средства) отображения метеорологической информации персоналом органов ОВД;

4) по мере и в случае необходимости, предоставление данных дополнительных визуальных наблюдений (например, за метеорологическими явлениями, влияющими на выполнение полета в зонах начального набора высоты и захода на посадку), если (и когда) такие выполняются персоналом органов ОВД для обновления или дополнения информации, предоставленной метеорологической станцией;

5) предоставление метеорологической информации, получаемой с борта воздушных судов, совершающих взлет или посадку (например, о сдвиге ветра);

6) предоставление (при наличии), метеорологической информации, получаемой с помощью наземного метеорологического радиолокатора.

7) предоставление (при наличии), распространение и использование информации, касающейся выброса в атмосферу радиоактивных материалов и токсических химических веществ.

Сноска. Пункт 63 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Регулярные и специальные наблюдения и сводки

64. Регулярные наблюдения на аэродромах ведутся ежедневно в круглосуточном режиме. Такие наблюдения проводятся с интервалом 30 минут (в сроки 00 и 30 минут каждого часа), при отсутствии полетов - через 1 час (в 00 мин каждого часа).

Сноска. Пункт 64 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

65. Регулярные наблюдения на неклассифицируемых и временных аэродромах и посадочных площадках, по согласованию с авиационными пользователями проводятся через 1 час (в 00 мин каждого часа), в период полетов.

Сноска. Пункт 65 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

66. На аэродромах, не работающих в круглосуточном режиме, наблюдения проводятся только в период полетов.

Выпуск местных сводок и сводок METAR начинается, как минимум, за 30 минут до начала полетов и производиться в течение всего периода полетов, включая время, когда аэродром является запасным, а также с учетом требований, налагаемых органами ОВД.

Сноска. Пункт 66 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

67. Сводки о результатах регулярных наблюдений выпускаются в виде:

1) местных регулярных сводок, распространяемых только на аэродроме составления сводки (предназначены для прибывающих и вылетающих воздушных судов, радиовещательных передач ATIS или сообщений D-ATIS);

2) сводок METAR, распространяемых за пределами аэродрома составления сводки (предназначены для планирования полетов, радиовещательных передач VOLMET или сообщений D-VOLMET).

68. Метеорологическая информация, предназначенная для передачи на диспетчерские пункты района аэродрома, для включения в радиовещательные передачи ATIS и сообщения D-ATIS и ОВЧ-радиовещательные передачи берется из местных метеорологических регулярных или специальных сводок.

Метеорологическая информация, предназначенная для передачи на диспетчерские пункты РДП/РДЦ, ЦПИ, для включения в радиовещательные передачи VOLMET и сообщения D - VOLMET и ВЧ-радиовещательные передачи берется из сводок METAR или SPESI.

При устной передаче и в радиовещательных передачах метеорологическая информация передается открытым текстом с принятыми сокращениями в терминологии кода METAR.

Примечание. Радиовещательные передачи ATIS, VOLMET и ВЧ (ОВЧ) - радиовещательные передачи осуществляются с использованием стандартной радиотелефонной фразеологии.

Методический материал по стандартной радиотелефонной фразеологии, которую следует использовать при ведении устной передачи и в радиовещательных передачах ATIS, VOLMET и ВЧ (ОВЧ) - радиовещательных передачах, разрабатывается на основании Добавления 1 Руководства по координации между органами обслуживания воздушного движения, службами аэронавигационной информации и авиационными метеорологическими службами (Doc 9377) и других регламентирующих документов ИКАО и НПА и утверждается ПАНО по согласованию с полномочным метеорологическим органом.

Сноска. Пункт 68 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

69. Специальные наблюдения проводятся в дополнение к регулярным наблюдениям. Перечень критериев для проведения местных специальных наблюдений составляется АМО или АМС по согласованию с органом ОВД, эксплуатантами и другими заинтересованными сторонами.

70. На аэродромах, не работающих в круглосуточном режиме, сводки SPECI выпускаются после возобновления выпуска сводок METAR.

Сноска. Пункт 70 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

71. Сводки о результатах специальных наблюдений выпускаются в виде:

1) местных специальных сводок - только для распространения на аэродроме составления сводки (предназначены для прибывающих и вылетающих воздушных судов);

2) сводок SPECI - для распространения за пределами аэродрома составления сводки (предназначены для планирования полетов, радиовещательных передач VOLMET или сообщений D-VOLMET).

72. Перечень критериев для выпуска местных специальных сводок включает:

1) величины, которые наиболее близко соответствуют эксплуатационным минимумам эксплуатантов, использующих данный аэродром;

2) величины, удовлетворяющие другим местным требованиям органов ОВД и эксплуатантов;

3) пороговые значения температуры воздуха (определяются для каждого конкретного аэродрома);

4) имеющуюся дополнительную информацию, касающуюся возникновения в зонах захода на посадку и набора высоты особых метеорологических условий, а именно, о местонахождении кучево-дождевых облаков или грозы, умеренной или сильной турбулентности, сдвига ветра, града, сильного фронтального шквала, умеренного или сильного обледенения, замерзающих осадков, сильных горных волн, пыльной и песчаной бури, низовой метели, воронкообразных облаков (торнадо или водяных смерчей);

5) величина отклонения от средней скорости приземного ветра (порывы) изменилась на 3 метра в секунду (далее – м/с) (5 узлов) или более по сравнению с величиной, указанной в последней сводке, средняя скорость до и/или после изменения составляет 8 м/с (15 узлов) или более;

6) величины, указанные в подпунктах 1), 2),4) - 12) пункта 73 настоящих Правил, которые являются критериями для составления сводок SPECI.

Сноска. Пункт 72 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

73. Сводки SPECI выпускаются при соответствии изменений следующим критериям:

1) среднее направление приземного ветра изменилось на 60 градусов или более по сравнению с направлением, указанным в последней сводке, при чем средняя скорость до и (или) после изменения составляет 5 м/с (10 узлов) или более;

2) средняя скорость приземного ветра изменилась на 5 м/с (10 узлов) или более по сравнению со скоростью, указанной в последней сводке;

3) величина отклонения от средней скорости приземного ветра (порывы) возросла на 5 м/с (10 узлов) или более по сравнению с величиной, указанной в последней сводке, средняя скорость до и (или) после изменения составляет 8 м/с (15 узлов) или более;

4) изменения ветра превышают предельные величины в эксплуатационном отношении значения.

Предельные величины устанавливаются АМО по согласованию с органами ОВД и заинтересованными эксплуатантами с учетом изменений ветра, которые:

потребуют смены используемой (ых) ВПП;

свидетельствуют о том, что изменения попутного и бокового компонентов ветра на ВПП превысят значения, являющиеся основными

эксплуатационными пределами для типичных воздушных судов, выполняющих полеты на данном аэродроме;

5) видимость улучшается и достигает или превышает одно, или несколько из следующих значений или видимость ухудшается и становится менее одного или нескольких из следующих значений:

800, 1500 или 3000 метров;

5000 метров при выполнении полетов по ПВП;

6) дальность видимости на ВПП улучшается и достигает или превышает одно, или несколько из следующих значений или дальность видимости на ВПП ухудшается и становится менее одного или нескольких из следующих значений: 50, 175, 300, 550 или 800 метров;

7) начало, прекращение или изменение интенсивности любого из следующих явлений погоды или их сочетаний:

замерзающие осадки;

сильные (видимость менее 1000 метров) или умеренные осадки, в том числе ливневого типа;

гроза (с осадками);

пыльная буря;

песчаная буря;

воронкообразное облако (торнадо или смерч);

8) начало или прекращение любого из следующих явлений погоды или их сочетаний:

ледяные кристаллы;

замерзающий туман;

пыльный, песчаный или снежный поземок;

пыльная низовая метель, песчаная низовая метель, снежная низовая метель;

гроза (без осадков);

шквал;

9) высота нижней границы нижнего слоя облаков протяженностью BKN, OVC увеличивается и достигает или превышает одно или несколько из следующих значений или высота нижней границы нижнего слоя облаков BKN или OVC уменьшается и становится менее одного или нескольких из следующих значений:

30, 60, 150 или 300 метров (100, 200, 500 или 1000 футов);

450 метров (1500 футов) – в случае выполнения значительного числа полетов по ПВП;

10) количество облаков в слое ниже 450 метров (1500 футов) изменяется:

от SCT или менее до BKN или OVC;

от BKN или OVC до SCT или менее;

11) небо закрыто, и вертикальная видимость улучшается, достигает или превышает одно, или несколько из следующих значений, или вертикальная видимость ухудшается и становится менее одного из следующих значений:

30, 60, 150 или 300 метров (100, 200, 500 или 1000 футов);

12) любые другие критерии, основанные на эксплуатационных минимумах конкретного аэродрома и согласованные между метеорологическим органом и соответствующими эксплуатантами.

Сноска. Пункт 73 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

74. В тех случаях, когда одновременно с ухудшением одного элемента погоды наблюдается улучшение другого, выпускается единая сводка SPECI, которая считается сводкой об ухудшении погоды.

74-1. В тех случаях, когда время выпуска специальной сводки SPECI совпадает со сроком выпуска регулярной сводки METAR, то выпускается единая сводка METAR.

Сноска. Правила дополнены пунктом 74-1 в соответствии с приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 3. Содержание и формат сводок

75. В местные регулярные сводки, местные специальные сводки, сводки METAR и SPECI включаются следующие элементы в указанном порядке:

1) указатель типа сводки;

2) индекс местоположения;

3) срок наблюдения;

4) указатель автоматизированной или пропавшей сводки;

5) направление и скорость приземного ветра;

6) видимость;

7) дальность видимости на ВПП, в случае необходимости;

8) текущая погода;

9) количество облаков, вид облаков (только для кучево-дождевых и башеннообразных кучевых облаков) и высота нижней границы облаков или вертикальная видимость, если они измеряются;

10) температура воздуха и температура точки росы;

11) QNH;

12) дополнительная информация, перечисленная в пунктах 184 - 187 настоящих Правил;

13) прогноз для посадки типа "тренд";

14) группа RMK - информация для пользования внутри страны:

закрытие облаками гор, сопок и других высоких препятствий (для передач ATIS и VOLMET);

обледенение (для местных сводок);

турбулентность (для местных сводок);

QBB (при высоте нижней границы облаков 200 метров/660футов и менее);

давление QFE.

При составлении сводок METAR и SPECI применяются термины и сокращения явлений погоды, применяемые при составлении метеорологических сводок и прогнозов приведенные в приложении 4 настоящих Правил.

Сноска. Пункт 75 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
76. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 13.10.2021 № 538 (вводится в действие с 04.11.2021).

77. На аэродромах и посадочных площадках, где наблюдения проводятся специалистами гражданской авиации, метеорологические сводки составляются и передаются в формате кода METAR или в виде открытого текста с учетом принятых сокращений с соблюдением последовательности включения элементов, предусмотренной кодом METAR.

78. Термин CAVOK используется при одновременном наличии следующих условий:

1) видимость 10 километров и более;

2) отсутствие значимой для полетов облачности;

3) отсутствие важных для авиации явлений погоды, указанных в пунктах 149 и 151 настоящих Правил.

В указанных случаях информация о видимости, дальности видимости на ВПП, текущей погоде, количестве облаков, типе облаков и высоте нижней кромки облаков заменяется во всех метеорологических сводках термином CAVOK.

79. Термин CAVOK для передачи сведений о погоде на горных аэродромах не используется.

80. Сводки для передачи открытым текстом с сокращениями, предназначенные для авиационного персонала, обеспечивают четкое донесение смысла сообщения с помощью:

1) принятых сокращений;

2) числовых величин, не требующих объяснений.

Параграф 4. Распространение метеорологических сводок

81. Сводки METAR и SPECI рассылаются в установленные адреса:

1) международных и региональных банков данных ОРМЕТ;

2) АМО Республики Казахстан;

3) региональным центрам, основанным на использовании Интернета, в рамках AFS.

Сноска. Пункт 81 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

82. Местные регулярные сводки передаются органам ОВД, расположенным на аэродроме, и предоставляются эксплуатантам и другим аэродромным потребителям в соответствии с Инструкцией по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме.

Сноска. Пункт 82 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

83. Сводки METAR и SPECI распространяются на другие аэродромы в соответствии с указаниями ПАНО.

84. Сводки SPECI об ухудшении условий погоды распространяются немедленно после наблюдений.

Сводка SPECI об улучшении условий погоды распространяется при условии сохранения улучшения в течение 10 минут, в случае необходимости в такую сводку до ее распространения вносятся коррективы с целью отражения условий погоды, превалировавших в конце 10 минутного периода.

Сводку SPECI об ухудшении одного элемента и одновременном улучшении другого распространяют сразу после наблюдения.

85. Местные специальные сводки передаются органам ОВД, расположенным на аэродроме, сразу же при возникновении определенных условий и автоматически отображаются на средствах отображения метеорологической информации (при их наличии).

По согласованию с соответствующим органом ОВД, местные специальные сводки не выпускаются в отношении:

1) любого элемента, для регистрации которого орган ОВД располагает дисплеем (индикатором), аналогичным тому, что установлен на метеорологической станции, причем этот дисплей (индикатор) используется для обновления информации, включаемой в местные регулярные и специальные сводки;

2) дальности видимости на ВПП, когда все изменения в пределах одного или нескольких делений по используемой шкале отсчета сообщаются наблюдателем на аэродроме органу ОВД.

Местные специальные сводки предоставляются в распоряжение эксплуатантов и других пользователей в соответствии с заключенными договорами.

86. Регулярные и специальные сводки являются официальными данными во время взлета и посадки воздушных судов, передаются на борт воздушных судов органами ОВД непосредственно и /или через сеть служб автоматической передачи информации (ATIS, VOLMET).

Параграф 5. Приземный ветер и ветер на высотах

87. Измеряются среднее направление и средняя скорость приземного ветра и значительные изменения направления и скорости ветра, данные сообщаются в истинных градусах и м/с или узлах.

Для несертифицируемых аэродромов данные о мгновенном приземном ветре доступны пилотам по запросу.

Сноска. Пункт 87 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 24.05.2023 № 377 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

88. На аэродромах, где магнитное склонение составляет 5 градусов и более, в отсчеты направления ветра вводится поправка для передачи органам ОВД и экипажам воздушных судов. При положительном значении магнитного склонения его значение вычитается из отсчета направления, при отрицательном - прибавляется. Полученное значение указывается тремя цифрами с округлением до ближайших десяти градусов.

89. В сводках, распространяемых за пределы аэродрома, направление ветра передается без поправки на магнитное склонение.

90. Наблюдения за приземным ветром проводятся на высоте 10 метров ±1 м (30 футов ± 3 футов) над уровнем земли.

Сноска. Пункт 90 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

91. Наблюдения за приземным ветром, предназначенные для составления местных регулярных и специальных сводок, для вылетающих воздушных судов, являются репрезентативными для условий вдоль ВПП, а для прибывающих воздушных судов - для всей зоны приземления.

92. Репрезентативность наблюдений за приземным ветром обеспечивается за счет использования датчиков, расположенных в соответствии с пунктом 11 приложения 3 настоящих Правил, с целью получения наиболее достоверных данных об условиях вдоль ВПП.

93. Для сводок METAR и SPECI наблюдения за приземным ветром являются репрезентативными для всей ВПП, при наличии только одной ВПП и для всего комплекса ВПП, при наличии нескольких ВПП.

94. На аэродромах, где топографические или преобладающие погодные условия приводят к значительным различиям в приземном ветре на разных участках ВПП, устанавливаются дополнительные датчики.

95. При наличии соответствующего оборудования в регулярные и специальные сводки включаются данные о ветре, полученные из точки, где скорость ветра больше.

Сноска. Пункт 95 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 24.05.2023 № 377 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

96. При наличии АМИС, с помощью данной системы (данного оборудования) определяются и отображаются усредненные значения и значительные изменения направления и скорости ветра для каждого датчика.

97. Период осреднения для наблюдений за ветром составляет:

1) 2 минуты для местных регулярных и специальных сводок и дисплеев (индикаторов) ветра, установленных в местах расположения органов ОВД;

2) 10 минут для сводок METAR и SPECI. При наличии в этот 10 минутный период заметной нестабильности по направлению и (или) скорости ветра для определения средних значений используются данные, полученные после такого периода нестабильности, и указанный временной интервал сокращается.

98. Заметная нестабильность наблюдается в случае резкого и устойчивого изменения направления ветра в течение 2 минут на 30 градусов или более при скорости ветра 5 м/с (10 узлов) до и после изменения или изменения скорости ветра на 5 м/с (10 узлов) или более.

Сноска. Пункт 98 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

99. При инструментальном измерении ветра, не обеспечивающем 10 минутное осреднение для сводок, распространяемых за пределами аэродрома, используется 2 минутный период осреднения.

100. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках, сводках METAR и SPECI сведения о направлении и скорости ветра сообщаются в величинах, кратных 10 истинным градусам и 1 м/с (1 узлу) соответственно. Наблюдаемое значение, которое не укладывается в используемую для сообщения данных шкалу, округляется до ближайшего деления этой шкалы.

101. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках, сводках METAR и SPECI:

1) указываются единицы измерения, используемые при определении скорости ветра;

2) отклонения от среднего направления ветра за последние 10 минут, если общие изменения составляют 60 градусов или более, указываются следующим образом:

при полном диапазоне изменений 60 градусов или более, но менее 180 градусов и скорости ветра 2 м/с (3 узла) или более, такие изменения направления выражаются в виде 2 экстремальных величин направления, в пределах которых наблюдалось изменение направления приземного ветра;

при полном диапазоне изменений 60 градусов или более, но менее 180 градусов и скорости ветра менее 2 м/с (3 узлов), направление ветра сообщается как переменное без указания среднего направления ветра;

при полном диапазоне изменений 180 градусов или более, направление ветра сообщается как переменное без указания среднего направления ветра;

3) отклонения от средней скорости ветра (порывы), наблюдавшиеся за последние 2 минуты, указываются, если максимальная скорость ветра превышает среднюю скорость на 3 м/с (5 узлов) или более в местных регулярных и специальных сводках и на 5 м/с(10 узлов) или более (за 10 минут) в сводках METAR и SPECI;

4) при сообщении о скорости ветра менее 1 м/с(1 узла), она указывается как "штиль";

5) при сообщении о скорости ветра 50 м/с (100 узлов) или более, она указывается как составляющая 50 м/с (100 узлов);

6) при заметной нестабильности по направлению и /или скорости ветра в 10-минутный период указываются отклонения от среднего направления и средней скорости ветра, произошедшие после такого периода нестабильности.

Сноска. Пункт 101 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

102. В местных регулярных и специальных сводках:

1) если наблюдения за приземным ветром ведутся с нескольких мест вдоль ВПП, указываются местоположения мест наблюдения, для которых эти величины являются репрезентативными;

2) если используются несколько ВПП и наблюдения за приземным ветром ведутся применительно к этим ВПП, включаются имеющиеся значения ветра для каждой ВПП и указываются ВПП, к которым относятся эти значения;

3) если в сводке указываются отклонения от среднего направления ветра, при полном диапазоне изменений 60 градусов или более, но менее 180 градусов, при скорости ветра менее 2 м/с (3 узлов), включаются две экстремальные величины направления приземного ветра, в пределах которых наблюдалось изменение ветра;

4) если в сводке в соответствии с подпунктом 3) пункта 101 настоящих Правил указываются отклонения от средней скорости (порывы), они указываются в качестве максимальной и минимальной величин измеренной скорости ветра.

Сноска. Пункт 102 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

103. В сводках METAR и SPECI, когда отклонения от средней скорости ветра (порывы) указываются в соответствии с подпунктом 3) пункта 101 настоящих Правил, сообщается значение максимальной измеренной скорости ветра.

104. Наблюдения за ветром на временных аэродромах и посадочных площадках производятся с использованием флюгеров, ветровых конусов и ручных анемометров.

105. Наблюдения за ветром на высотах при наличии технических средств, проводятся в период полетов через каждые 3 часа, а при необходимости и в другие сроки. По данным наблюдений определяются направление и скорость ветра на высоте 100 метров и на уровне аэродромного круга полетов.

106. При невозможности определения ветра на высотах инструментальным способом составляется прогностический ветер на уровне аэродромного круга полетов. Для уточнения ветра на уровне аэродромного круга полетов используется данные о ветре, полученные с борта воздушных судов и/или данные аэрологических станции (при наличии), расположенных в радиусе 10 километров.

Сноска. Пункт 106 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 6. Видимость

107. Наблюдения за видимостью проводятся с использованием инструментальных средств или визуально с использованием установленных и подобранных дневных и ночных естественных ориентиров видимости, до которых известно расстояние.

Визуальные наблюдения за видимостью производятся в сторону ВПП, при этом уровень глаз наблюдателя должен находиться на высоте 1,5-5,0 метров от поверхности земли. Не допускается проведение визуальных наблюдений через окно, с верхних этажей: КДП, "Вышек", других высоких зданий, превышающих 5 метров.

Места для визуальных наблюдений за видимостью обеспечивают просмотр ВПП и, по возможности, других частей летного поля для определения значений видимости в других направлениях.

Схемы ориентиров видимости подготавливаются метеорологическими органами и вносятся в Инструкцию по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме.

Сноска. Пункт 107 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

108. Видимость измеряется или наблюдается, а данные о ней сообщаются в метрах или километрах.

109. Для измерения видимости используются инструментальные системы, репрезентативность наблюдений за видимостью обеспечивается за счет использования датчиков. Датчики для наблюдений за видимостью, данные которых используются при составлении местных регулярных и специальных сводок, располагаются с целью получения наиболее достоверной информации о видимости вдоль ВПП и в зоне приземления в соответствии с пунктом 7 приложения 3 настоящих Правил.

110. В местных регулярных и специальных сводках, используемых для вылетающих воздушных судов, наблюдения за видимостью для составления этих сводок являются репрезентативными для условий вдоль ВПП. В местных регулярных и специальных сводках, используемых для прибывающих воздушных судов, наблюдения за видимостью для составления этих сводок являются репрезентативными для зоны приземления ВПП.

111. Для составления сводок METAR и SPECI наблюдения за видимостью являются репрезентативными для аэродрома.

112. На аэродромах, не оборудованных системами посадки, визуальные наблюдения за видимостью производятся как в сторону ВПП, так и в других направлениях. В сводку погоды включается значение видимости, определенное в направлении рабочего курса ВПП. Наименьшее значение в любом другом направлении, если оно меньше значения, включенного в сводку, сообщается диспетчерам ОВД и дежурному синоптику (с указанием одного из восьми направлений по компасу).

Сноска. Пункт 112 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

113. При использовании для измерения видимости инструментальных систем, дисплеи для отображения данных о видимости, устанавливаются на метеорологической станции наряду с аналогичными дисплеями в соответствующих органах ОВД.

Метеорологические данные, отображаемые на дисплеях, четко маркируются с указанием ВПП и участка ВПП, к которым относятся отображаемые каждым датчиком значения.

114. В местных регулярных и специальных сводках, когда для измерения видимости используются инструментальные системы:

1) если наблюдения за видимостью ведутся с нескольких мест вдоль ВПП, как указано в пунктах 109 и 110 настоящих Правил, вначале указываются значения, репрезентативные, для зоны приземления и значения, репрезентативные для средней точки и дальнего конца ВПП, причем указываются места, для которых эти значения являются репрезентативными;

2) если используются несколько ВПП и наблюдения за видимостью ведутся применительно к этим ВПП, включаются имеющиеся значения видимости для каждой ВПП и указываются полосы, к которым относятся эти значения.

Сноска. Пункт 114 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

115. При инструментальных наблюдениях, в местных регулярных и специальных сводках, предназначенных для радиовещательных передач ATIS (при отсутствии ATIS, для передачи диспетчером на борт воздушного судна) в зависимости от длины ВПП указываются следующие значения:

1) при длине ВПП 1800 метров и менее - меньшее из двух значений видимости, измеренной у обоих концов ВПП;

2) при длине ВПП более 1800 метров - меньшее из двух значений видимости, измеренной в начале и у середины ВПП.

116. При использовании инструментальных систем для измерения видимости, их выходные данные обновляются как минимум каждые 60 секунд, с целью обеспечения получения текущих репрезентативных величин. Период осреднения составляет:

1) 1 минута для местных регулярных и специальных сводок и дисплеев, на которых отображаются данные о видимости, используемых органами ОВД;

2) 10 минут для сводок METAR и SPECI, за исключением тех случаев, когда в течение 10 минутного периода, непосредственно предшествующего наблюдению, имеет место заметная нестабильность. В этом случае для определения средних значений используются данные, полученные после такого периода нестабильности.

Сноска. Пункт 116 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

117. При визуальных наблюдениях за видимостью используются специально подобранные дневные и ночные естественные ориентиры видимости. Наблюдения за видимостью, являются репрезентативными для аэродрома и его ближайших окрестностей и при таких наблюдениях уделяется особое внимание значительным изменениям видимости по направлениям.

118. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках, сводках METAR и SPECI видимость указывается:

1) при видимости менее 800 метров - в величинах, кратных 50 метрам;

2) при видимости 800 метров или более, но менее 5 километров - в величинах, кратных 100 метрам;

3) при видимости 5 километров и более, но менее 10 километров - в величинах, кратных 1 километру;

4) при видимости 10 километров и более она указывается как 10 километров, за исключением случаев, когда метеорологические условия позволяют использовать CAVOK.

Любая наблюдаемая величина, которая точно не укладывается в используемую для сообщения данных шкалу, округляется в меньшую сторону до следующего более низкого значения шкалы.

119. В местных регулярных и специальных сводках величина видимости вдоль ВПП указывается вместе с единицами ее измерения.

120. В сводках METAR и SPECI, в случае указания преобладающей видимости выполняются следующие условия. Если видимость в различных направлениях неодинакова, и:

1) минимальная видимость отличается от преобладающей видимости и составляет менее 2000 метров или менее 50% значения преобладающей видимости и менее 5000 метров, в сводках указываются зарегистрированная минимальная видимость и ее общее направление относительно КТА с указанием одного из восьми направлений по компасу. Если минимальная видимость регистрируется в нескольких направлениях, указывается наиболее важное с эксплуатационной точки зрения направление.

2) видимость изменяется быстро, и определить преобладающую видимость невозможно, указываются только минимальные значения видимости без указания направления.

121. Преобладающая видимость определяется при наличии на аэродроме соответственно подобранных и установленных ориентиров и/или приборов видимости, позволяющих оценить видимость в пределах половины поверхности аэродрома. В случае, если из-за отсутствия установленных ориентиров и приборов видимости, преобладающую видимость определить невозможно, в сводках METAR и SPECI видимость указывается в соответствии с подпунктами 1) и 2) пункта 115 настоящих Правил.

122. Для обеспечения взлетов и посадок вертолетов и других воздушных судов в условиях различной видимости на летном поле по запросу диспетчера ОВД передается значение видимости, определенное в направлении, указанном в запросе (при наличии установленных или подобранных в этом направлении ориентиров видимости или приборов).

123. При визуальных наблюдениях в сумерках видимость оценивается как по дневным, так и ночным световым ориентирам, при этом в сводку включается наибольшее значение видимости из определенных значений.

Параграф 7. Дальность видимости на ВПП

124. Оценка дальности видимости на ВПП осуществляется на всех ВПП, предназначенных для выполнения заходов на посадку и посадок по приборам по категориям I, II и III и на ВПП используемые для взлета и имеющие посадочные огни и/или осевые ОВИ.

125. Результаты оценки дальности видимости на ВПП сообщаются (в метрах) в течение периодов, когда видимость или дальность видимости на ВПП составляют 2000 метров и менее.

126. Данные оценки дальности видимости на ВПП являются репрезентативными для:

1) зоны приземления ВПП, не оборудованной средствами точного захода на посадку и посадки или оборудованной для захода на посадку и посадки по приборам по I категории;

2) зоны приземления и середины ВПП, предназначенной для выполнения захода на посадку и посадки по приборам по II категории;

3) зоны приземления, средней точки и дальнего конца ВПП, предназначенной для выполнения заходов на посадку и посадок по приборам по III категории.

127. Органы ОВД в районе аэродрома и САИ, незамедлительно ставятся в известность об изменении эксплуатационной надежности автоматизированного оборудования, используемого для оценки дальности видимости на ВПП.

128. Для оценки дальности видимости на ВПП, предназначенных для выполнения заходов на посадку и посадок по приборам по категориям I, II и III, используются инструментальные системы, основанные на трансмиссометрах и измерителях прямого рассеяния.

129. На аэродромах, где используются ОВИ, видимость, измеренная при значении 2000 метров и менее, пересчитывается в дальность видимости на ВПП.

130. На аэродромах, где используются ОМИ, пересчет видимости в дальность видимости на ВПП производится только в ночное время, при значении 2000 метров и менее.

131. На аэродромах, не оборудованных системами ОВИ или ОМИ, перерасчет дальности видимости на ВПП не осуществляется.

132. При использовании инструментальных систем для оценки дальности видимости на ВПП расчеты следует производить отдельно для каждой имеющейся ВПП. Дальность видимости на ВПП не должна рассчитываться при силе света огней, составляющей 3 % или менее от максимальной располагаемой силы света огней на ВПП. Применительно к местным регулярным и специальным сводкам для расчетов следует использовать следующую силу света огней:

1) для ВПП с включенными огнями: сила света огней, фактически используемая на данной ВПП;

2) для ВПП с выключенными огнями (или с наименьшей регулировкой силы света в ожидании возобновления полетов): оптимальная сила света огней, соответствующая использованию в эксплуатации при преобладающих условиях.

В сводках METAR и SPECI следует указывать дальность видимости на ВПП, основанную на максимальной располагаемой силе света огней на ВПП.

Сноска. Пункт 132 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

133. В тех случаях, когда дальность видимости на ВПП определяется с помощью инструментальных систем, один дисплей (или, если это необходимо, несколько) устанавливается на АМС, а другие соответствующие дисплеи – в местах расположения соответствующих органов ОВД.

134. В тех случаях, когда дальность видимости на ВПП определяется наблюдателями, сведения о дальности видимости на ВПП следует сообщать соответствующим местным органам ОВД тогда, когда имеет место изменение, подлежащее сообщению в соответствии со шкалой отсчета (за исключением случаев, предусмотренных в подпунктах 1) или 2) пункта 85 настоящих Правил).

135. При использовании нескольких ВПП и существующей разнице в дальности видимости на этих ВПП, ее значения включаются в сводку с указанием номеров ВПП, к которым эти значения относятся.

136. При наличии параллельных ВПП используются обозначения L-левая и R-правая.

137. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках, сводках METAR и SPECI сведения о дальности видимости на ВПП при дальности видимости на ВПП менее 400 метров сообщаются в величинах, кратных 25 метрам, при дальности видимости на ВПП от 400 до 800 метров - кратных 50 метрам и при дальности видимости на ВПП свыше 800 метров - кратных 100 метрам.

Любая наблюдаемая величина, которая точно не укладывается в используемую шкалу отсчета, округляется в меньшую сторону до следующего более низкого значения шкалы.

138. Нижним пределом оценки дальности видимости на ВПП считается 50 метров, а верхним пределом – 2000 метров. При видимости ниже или выше этих пределов в сводках METAR и SPECI следует лишь указывать, что дальность видимости на ВПП ниже 50 метров или выше 2000 метров.

139. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках, сводках METAR и SPECI:

1) указывают дальность видимости на ВПП выше верхнего предела измерения применяемой системы, используя сокращение ABV в местных регулярных и специальных сводках и сокращение Р в сводках METAR и SPECI, за которым следует максимальное значение, определяемое данной системой;

2) указывают дальность видимости на ВПП ниже минимального предела измерения применяемой системы, используя сокращение BLW в местных регулярных и специальных сводках и сокращение М в сводках METAR и SPECI, за которым следует минимальное значение, определяемое данной системой.

140. В тех случаях, когда для оценки дальности видимости на ВПП используются инструментальные системы, их выходные данные обновляются как минимум каждые 60 секунд, с тем чтобы обеспечивать получение текущих репрезентативных величин. Период осреднения значений дальности видимости на ВПП составляет:

1) 1 минута для местных регулярных и специальных сводок и дисплеев дальности видимости на ВПП в органах ОВД;

2) 10 минут для сводок METAR и SPECI, однако если в течение 10-минутного периода, непосредственно предшествующего наблюдению, имеет место заметная нестабильность значений дальности видимости на ВПП, при определении средних значений используются только данные, полученные после такого периода нестабильности.

Заметная нестабильность имеет место в том случае, когда в течении по крайней мере 2 минут, наблюдается резкое и устойчивое изменение дальности видимости на ВПП, достигающее или превышающее значения 800, 550, 300 и 175 метров.

141. В местных регулярных и специальных сводках:

1) указываются единицы измерения;

2) если наблюдения за дальностью видимости на ВПП ведутся только для одного участка ВПП, данные наблюдения включаются без указания места наблюдения;

3) если наблюдения за дальностью видимости на ВПП ведутся для нескольких участков на ВПП, независимо от наличия оборудования систем для захода на посадку и посадки, в начале сводки указываются величина, репрезентативная для зоны приземления, а затем указывается величины, репрезентативные для середины и конца ВПП, и места, для которых эти величины являются репрезентативным, обозначаются;

4) при использовании нескольких ВПП включаются имеющиеся значения дальности видимости для каждой ВПП и указываются полосы, к которым относятся эти значения.

Сноска. Пункт 141 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

142. В сводках METAR и SPECI указывается:

1) только величина, репрезентативная для зоны приземления, без указания расположения места наблюдения на ВПП;

2) если для выполнения посадки имеется несколько ВПП, для каждой из них, но не более чем для четырех, включаются значения дальности видимости на ВПП в зоне приземления и указываются полосы, к которым относятся эти значения.

143. При использовании инструментальных систем для оценки дальности видимости на ВПП в сводки METAR и SPECI включается информация об изменениях дальности видимости на ВПП в течение 10 минутного периода, непосредственно предшествующего наблюдению, если в течение 10 минутного периода наблюдается отчетливая тенденция к изменению значений дальности видимости на ВПП таким образом, что в течение первых 5 минут среднее значение отличается на 100 метров или более от среднего значения за вторые 5 минут данного периода. При наблюдении тенденции к изменению дальности видимости на ВПП в сторону увеличения или уменьшения для обозначения такого изменения используются соответственно сокращения U или D. Когда в течение 10 минутного периода фактические колебания не свидетельствуют о наличии четко выраженной тенденции, в сводках используется сокращение N. При отсутствии информации о наличии тенденции сокращения в сводки не включаются.

Параграф 8. Текущая погода

144. На аэродроме проводятся наблюдения за текущей погодой и передаются данные о ней. Обязательно указываются следующие явления текущей погоды: дождь, морось, снег и замерзающие осадки (включая их интенсивность), мгла, дымка, туман, замерзающий туман и грозы (включая грозы в окрестностях аэродрома).

145. Информация о текущей погоде для местных регулярных и специальных сводок является репрезентативной для условий на аэродроме.

146. Информация о текущей погоде, предназначенная для сводок METAR и SPECI, является репрезентативной:

1) для условий на аэродроме;

2) для явлений текущей погоды, указанных в пункте 153 настоящих Правил, его окрестностей в пределах от 8 до 16 километров от КТА.

147. Если для наблюдения за явлениями текущей погоды используются инструментальные системы, репрезентативность информации обеспечивается посредством соответствующим образом расположенных датчиков.

148. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках, сводках METAR и SPECI указываются тип и характеристики наблюдаемых явлений текущей погоды, и дается оценка соответственно их интенсивности и/или близости к аэродрому.

149. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках, сводках METAR и SPECI указываются нижеприведенные виды явлений текущей погоды с использованием принятых сокращений соответствующих критериев:

1) осадки:

морось (DZ), дождь (RA), снег (SN), снежные зерна (SG), ледяная крупа (PL);

ледяные иглы (IС), мельчайшие ледяные кристаллы во взвешенном состоянии, называемые алмазной пылью (сообщается при видимости 5000 метров или менее, связанной с этим явлением);

град (GR) сообщается при диаметре самых крупных градин в размере 5 мм или более;

мелкий град и/или снежная крупа (GS) при диаметре самых крупных градин в размере менее 5 миллиметров;

2) явления, ухудшающие видимость (гидрометеоры):

туман (FG) сообщается при видимости менее 1000 метров, за исключением случаев совместного использования с характеристиками MI (низкий), ВС (гряды), PR (частичный) или VC (окрестности);

дымка (BR) сообщается при видимости от 1000 метров и более, но не более 5000 метров;

3) явления, ухудшающие видимость (литометеоры): песок (SA), пыль (обложная) (DU), мгла (HZ), дым (FU), вулканический пепел (VA).

Сокращения, указанные в настоящем подпункте, используются при ухудшении видимости, связанном с наличием литометеоров, и видимости 5000 метров или менее, за исключением SA при совместном использовании с характеристикой "DR" (низовой поземок) и вулканического пепла;

4) прочие явления – пыльные/песчаные вихри (пыльные вихри) (РО), шквал(SQ), воронкообразное облако (смерч) (FC), пыльная буря (DS) и песчаная буря (SS).

Сноска. Пункт 149 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

150. В автоматизированных местных регулярных сводках, местных специальных сводках, сводках METAR и SPECI помимо видов осадков, перечисленных в подпункте 1) пункта 149 настоящих Правил, в отношении не идентифицированных осадков используется сокращение UP.

151. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках, сводках METAR и SPECI при необходимости указываются нижеприведенные характеристики явлений текущей погоды с использованием принятых сокращений и соответствующих критериев:

1) гроза (TS) - используется для сообщения о грозе с дождем TSRA, снегом TSSN, градом TSGR, мелким градом и (или) снежной крупой TSGS или сочетаниями этих форм осадков. Если в течение 10 минутного периода, предшествующего сроку наблюдения, слышен гром или на аэродроме замечена молния, но осадки на аэродроме не наблюдаются, сокращение "TS" используется без дополнительных обозначений;

2) ливневые осадки (SH) - используется для сообщения о ливневом дожде SHRA, снеге SHSN, граде SHGR, мелком граде и (или) снежной крупе SHGS или о сочетании этих форм осадков. Для сообщения о ливне, наблюдаемом в окрестностях аэродрома, в соответствии с пунктом 153 настоящих Правил используется сокращение VCSH без указания типа или интенсивности осадков;

3) замерзающий (FZ) - переохлажденные водяные капли или осадки; используется только с характеристиками FG, DZ, и RA;

4) низовая метель (BL) - используется для сообщения о DU, SA или SN, поднимаемых ветром до высоты 2 метра (6 футов) или более над уровнем земли;

5) поземок (DR) - используется для сообщения о DU, SA или SN, поднимаемых ветром до высоты менее 2 метров (6 футов) над уровнем земли;

6) низкий (MI) - менее 2 метров (6 футов) над уровнем земли;

7) гряды (ВС) - гряды тумана, покрывающие местами аэродром;

8) частичный (PR) - значительная часть аэродрома покрыта туманом, а на остальной части туман отсутствует.

152. В местных регулярных и специальных сводках сообщаются местоположение и направление смещения гроз по восьми румбам.

153. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках, сводках METAR и SPECI соответствующая интенсивность или, при необходимости, близость к аэродрому сообщаемых явлений текущей погоды указываются следующим образом:

Интенсивность/близость	Открытый текст с сокращениями, местные регулярные и специальные сводки	METAR, SPECI
Слабый	FBL	-
Умеренный	MOD	(без указателя)
Сильный	HVY	+
Окрестности	VC	VC

Используется с характеристиками:

DZ, GR, GS, PL, RA, SG, SN и UP (или в сочетании с этим типами текущей погоды);

DS, SS (в случаях DS и SS указывается умеренная или сильная интенсивность);

FC (сильная интенсивность используется для указания торнадо или водяного смерча; умеренная для указания воронкообразного облака, не достигающего земли);

Малая интенсивность указывается для осадков.

Окрестности (VC) - между приблизительно 8 километров и 16 километров от КТА, используются с явлениями текущей погоды DS, SS, FG, FC, SH, PO, BLDU, BLSA, BLSN, TS и VA.

154. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках и сводках METAR и SPECI используется одно или несколько, но максимум три сокращенных обозначения явлений текущей погоды из числа, приведенных в пункте 149 настоящих Правил с указанием характеристик приводимых в пункте 151 настоящих Правил и интенсивности или близости явлений к аэродрому, приводимой в пункте 153 настоящих Правил с целью полного описания текущей погоды, влияющей на производство полетов на аэродроме и в его окрестностях. Применяются следующие общие правила:

1) в первую очередь указываются интенсивность или близость явления к аэродрому;

2) после чего указываются соответственно характеристики и/или тип явления погоды, например, "+TSRA" или "VCFG";

3) при наблюдении явлений погоды двух различных типов, данные явления сообщаются двумя отдельными группами, в которых индекс интенсивности или близости к аэродрому относится к явлению погоды, который указывается после данного индекса, например "+DZ FG" или "-DZ VCFG";

4) различные типы осадков во время наблюдения сообщаются одной группой, при этом первым указывается преобладающий тип осадков, которому предшествует только один индекс интенсивности, обозначающий суммарную интенсивность осадков, например "TSRASN", или "-SNRA FG", или "+SHSN BLSN", или "-SN BLSN".

155. При наблюдении тумана, когда температура воздуха составляет минус 30 градусов Цельсия и ниже, а вблизи не имеется открытых водоемов, необходимо сообщать "FG", а не "FZFG".

156. При визуальной оценке интенсивности осадков учитываются значения видимости и сочетание явлений погоды, форма облачности и другие метеорологические факторы.

157. Результаты наблюдений за атмосферными явлениями записываются символами вида явлений с указанием времени начала, окончания и изменения интенсивности в журнал-дневник погоды. Интенсивность атмосферных явлений в журнале - дневнике погоды отмечается у символа явления. При слабой интенсивности у символа явления ставится "0", в случае сильной интенсивности - ставится "2".

Параграф 9. Облачность и представление данных в сводках

158. Ведутся наблюдения и передаются данные о количестве, виде и ВНГО, необходимые для описания значимой для полетов облачности. При затруднении определения состояния неба, вместо наблюдений за количеством, видом и высотой нижней границы облаков ведутся наблюдения и сообщаются данные о вертикальной видимости. Данные о ВНГО и вертикальной видимости передаются в метрах (или футах).

159. Наблюдения за облачностью, предназначенные для использования в местных регулярных и специальных сводках, являются репрезентативными для используемого(ых) порога(ов) ВПП.

160. Наблюдения за облачностью, предназначенные для использования в сводках METAR и SPECI, являются репрезентативными для аэродрома и его окрестностей.

161. В тех случаях, когда для измерения количества облачности и ВНГО используются инструментальные системы, репрезентативность наблюдений следует обеспечивать за счет использования датчиков, расположенных в соответствии с пунктами 9 и 10 Приложения 3 настоящих Правил.

162. ВНГО указывается относительно превышения аэродрома. При использовании оборудованной для точного захода на посадку ВПП, превышение порога которой на 10 метров (33 фута) или более отличается от превышения аэродрома, в измеренное значение высоты нижней границы облаков вводится поправка на разность высот.

При представлении сводок с сооружений, расположенных в открытом море, ВНГО указывается относительно среднего уровня моря.

163. В сводках METAR и SPECI сведения о ВНГО сообщаются в величинах, кратных 30 метрам (100 футам), при высоте до 3000 метров (10000 футов).

164. При измерении высоты НГО и вертикальной видимости в метрах в местных регулярных и специальных сводках и в передачах ATIS сведения:

1) о высоте нижней границы облаков сообщаются в величинах кратных 5 метрам до высоты 30 метров, включая эту высоту и кратных 10 метрам в диапазоне от 30 до 3000 метров и более;

2) о вертикальной видимости сообщаются в величинах:

кратных 5 метрам до высоты 30 метров включая эту высоту;

кратных 10 метрам в диапазоне от 30 метров до 600 метров.

Сноска. Пункт 164 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

164-1. При измерении высоты НГО и вертикальной видимости в футах в местных регулярных и специальных сводках сведения:

1) о высоте нижней кромки облаков сообщаются в величинах, кратных 50 футам до высоты 300 футов, включая эту высоту, и в величинах, кратных 100 футам в диапазоне от 300 футов до 10000 футов и более;

2) в условиях вертикальной видимости в величинах:

кратных 50 футам до высоты 300 футов, включая эту высоту;

кратных 100 футам в диапазоне от 300 футов до 2000 футов.

Сноска. Правила дополнены пунктом 164-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

165. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках и сводках METAR и SPECI:

1) количество облаков указывается с использованием сокращений "FEW" (мало 1-2 октанта), "SCT" (рассеянные 3-4 октанта), "BKN" (разорванные 5-7 октантов) или "OVC" (сплошные 8 октантов);

2) кучево-дождевые и (или) башеннообразные кучевые облака указываются с использованием сокращений СВ и TCU соответственно;

3) вертикальная видимость указывается в величинах, кратных 30 метрам (100 футам), в сводках METAR и SPECI, и в местных регулярных и специальных сводках указывается в соответствии с пунктом 164 настоящих Правил;

4) если облака, значимые для полетов, отсутствуют и вертикальная видимость является неограниченной, а сокращения CAVOK для описания условий погоды не подходит, используется сокращение NSC (нет значительной облачности);

5) при наблюдении нескольких слоев облаков или облачности в виде отдельных массивов облаков, значимых для полетов, количество и высота нижней границы облаков указываются в порядке возрастания высоты нижней границы облаков и согласно следующим критериям:

самый низкий слой или массив, независимо от количества, указывается соответственно как FEW, SCT, BKN или OVC;

следующий слой или массив, покрывающий более 2/8 небосвода, указывается соответственно как SCT, BKN или OVC;

следующий более высокий слой или массив, покрывающий более 4/8 небосвода, указывается соответственно как BKN или OVC;

кучево-дождевые и (или) башеннообразные кучевые облака, когда они наблюдаются, но не отражены в информации, перечисленной выше;

6) когда нижняя граница облаков размыта, разорвана или быстро изменяется, в сводке указывается минимальная высота нижней границы облаков или его частей;

7) когда отдельный слой (массив) состоит из кучево-дождевых и (или) башеннообразных кучевых облаков с общей нижней границей, вид облаков указывается в сводке как кучево-дождевые облака.

Башеннообразные кучевые облака свидетельствуют о наличии мощных кучевых облаков, имеющих большую вертикальную протяженность.

Сноска. Пункт 165 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

166. Любая наблюдаемая величина, указанная в пунктах 163, 164 и подпункте 3) пункта 165 настоящих Правил, которая точно не укладывается в используемую шкалу отсчета, округляется в меньшую сторону до следующего более низкого значения шкалы.

167. В местных регулярных и специальных сводках:

1) указываются единицы измерения, используемые для представления данных о ВНГО и вертикальной видимости;

2) когда используется несколько ВПП и наблюдения за нижней границей облаков для данных ВПП ведутся с помощью приборов, в сводках указываются имеющиеся значения нижней границы облаков для каждой ВПП и указываются ВПП, к которым эти значения относятся.

168. В автоматизированных местных регулярных сводках, местных специальных сводках, и сводках METAR и SPECI:

1) при невозможности наблюдения типа облаков с помощью автоматической системы наблюдения сведения о типе облаков в каждой группе облачности заменяется знаком "///";

2) когда автоматическая система наблюдения не обнаруживает облаков, используется сокращение NCD (облака не обнаружены);

3) при обнаружении автоматической системой наблюдения кучево-дождевых и башеннообразных кучевых облаков и невозможности определения количества облаков и ВНГО сведения о количестве облаков и ВНГО заменяются знаком "///";

4) в тех случаях, когда небо закрыто, и определить значение вертикальной видимости с помощью автоматической системы наблюдения невозможно, вследствие временного отказа системы/датчика, сведения о вертикальной видимости следует заменить знаком "///".

Сноска. Пункт 168 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

169. При отказе основного и резервного датчиков ВНГО, отсутствии инструментальных средств на неклассифицируемых и временных аэродромах и посадочных площадках, наличии значительных разрывов в слое облачности и когда ее высота не может быть измерена, ВНГО оценивается по данным экипажей воздушных судов или визуально по форме и видам облачности.

При этом визуальная оценка ВНГО может производиться наблюдателем посредством сравнения с высотой естественных и/или искусственных ориентиров, высота которых относительно уровня аэродрома известна.

Сноска. Пункт 169 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

170. В сводках METAR и SPECI информация о ВНГО (или вертикальной видимости) при значениях 200 метров и ниже уточняется в группе дополнительной информации (RMK). При этом используется сокращение QBB и указывается измеренная высота нижней границы облаков в метрах (высота нижней границы облаков 140 метров, кодируется, как QBB140, высота облачности 80 метров кодируется, как QBB080).

Параграф 10. Температура воздуха и температура точки росы

171. Наблюдения за температурой воздуха и температурой точки росы, предназначенные для местных регулярных сводок местных специальных сводок и сводок METAR и SPECI, являются репрезентативными для всего комплекса ВПП.

172. Температура воздуха и температура точки росы измеряются и сообщаются в градусах Цельсия (далее - °С).

173. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках и сводках METAR или SPECI сведения о температуре воздуха и температуре точки росы сообщаются в величинах, кратных целым °С. Любое наблюдаемое значение, которое не укладывается в используемую для сообщения данных шкалу, округляется до ближайшего целого °С, при этом, наблюдаемые значения с 0,5°С округляются вверх до ближайшего °С.

174. В местных регулярных сводках, местных специальных сводках и сводках METAR или SPECI температура ниже 0°С обозначается соответствующим образом.

В сводках METAR или SPECI значения температуры воздуха и температуры точки росы указываются двумя цифрами, разделенными знаком "/". Значениям температуры ниже 0°С предшествует индекс "М" (минус).

175. Округленным целым величинам °С температуры воздуха и точки росы в диапазоне от минус 9 до плюс 9 должен предшествовать "0".

176. В местных регулярных сводках и местных специальных сводках для передачи открытым текстом с сокращениями температура воздуха обозначается символом "Т", а температура точки росы символом "DР". При указании температуры ниже 0°С перед значением температуры ставится символ "МS" (минус).

Параграф 11. Атмосферное давление

177. Атмосферное давление измеряется, а величины QNН и QFЕ вычисляются и сообщаются в гПА.

178. На ВПП, не оборудованных для точного захода на посадку, пороги которых расположены на 2 метра (7футов) или более ниже или выше превышения аэродрома, а также на ВПП, оборудованных для точного захода на посадку, величины QFE, вычисляются относительно соответствующего превышения порога.

179. При установлении барометра выше или ниже уровня 2 метра от порога ВПП в измеренное значение вводится поправка на разность высот. Учитывается данные о разности высот между барометром ("нулем" ртутного столба) и соответствующим порогом ВПП.

Сноска. Пункт 179 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

180. Включаемые в местные регулярные и специальные сводки и в сводки METAR или SPECI данные QNH и QFE рассчитываются в десятых долях гПа и сообщаются в сводках в величинах, кратных целым гПа, с использованием четырех цифр. Наблюдаемое значение, которое не укладывается в используемую для сообщения данных шкалу, округляется вниз до ближайшего целого гПа.

181. В тех случаях, когда для измерения атмосферного давления используется автоматическое оборудование, дисплеи QNH и, если необходимо в соответствии с подпунктом 1) пункта 182 настоящих Правил, дисплеи QFE, связанные с барометром, устанавливаются на АМС наряду с соответствующими дисплеями в соответствующих органах ОВД. Если отображаемые значения QFE (QNH) относятся к нескольким ВПП, как предусмотрено подпунктом 2) пункта 182 настоящих Правил, дисплеи четко маркируются с указанием ВПП, к которой относится отображаемое значение QFE (QNH).

182. В местные регулярные и специальные сводки включается:

1) информация о QNН и QFЕ и их единицы измерений;

2) требуемые значения QFE для каждой ВПП с указанием ВПП, к которым эти значения относятся, если значения QFE необходимы для нескольких ВПП.

183. В сводки METAR и SPECI, включаются только значения QNH в гПа, a QFE (в мм рт ст и гПа) включается в группу дополнительной информации (RMK).

Параграф 12. Дополнительная информация

184. В местные регулярные сводки, местные специальные сводки и сводки METAR и SPECI, включается информация о перечисленных ниже недавних явлениях погоды (о явлениях погоды, которые наблюдались на аэродроме в период после последней выпущенной регулярной сводки или в истекшей час, в зависимости от того, какой из этих периодов короче, но не в момент наблюдения), используя максимум три группы для следующих явлений:

1) замерзающие осадки (REFZDZ, REFZRA);

2) умеренные или сильные осадки, включая ливни (REDZ, RERA, RESN, RESG, REPL, RESHRA, RESHSN, RESHGR, RESHGS, REUP, REFZUP, RETSUP, RESHUP);

3) низовая метель (REBLSN);

4) пыльная буря, песчаная буря (REDS, RESS);

5) гроза (RETS, RETSRA, RETSSN, RETSGR, RETSGS);

6) воронкообразное облако (торнадо или смерч) (REFC);

7) вулканический пепел (REVА);

При вышеуказанных явлениях интенсивность особых недавних явлений погоды не указывается;

185. В местные регулярные и специальные сводки включается в качестве дополнительной информации информация о нижеперечисленных особых метеорологических условиях или их сочетании:

1) кучево-дождевые облака (СВ);

2) гроза (TS);

3) умеренная или сильная турбулентность (MOD TURB, SEV TURB);

4) сдвиг ветра (WS);

5) град (GR);

6) линия сильного шквала (SEV SQL);

7) умеренное или сильное обледенение (MOD ICE, SEV ICE);

8) замерзающие осадки (FZDZ, FZRA);

9) сильные горные волны (SEV MTW);

10) пыльная буря или песчаная буря (DS, SS);

11) низовая метель (BLSN);

12) воронкообразное облако/торнадо или смерч (FC).

Следует указывать местонахождение условия, там, где это практически возможно. При необходимости следует включать дополнительную информацию, используя для этого открытый текст с сокращениями.

При невозможности определения с земли информации об особых метеорологических условиях в зонах захода на посадку и на взлете в качестве дополнительной информации получают данные МРЛ (о наличие грозовых очагов в радиусе 100 километров и другие) или данные наблюдений с борта воздушных судов на этапах набора высоты или захода на посадку.

186. В местные регулярные сводки, местные специальные сводки и сводки METAR или SPECI включается, когда это оправдано местными условиями, информация о сдвиге ветра, которая при необходимости указывается открытым текстом с принятыми сокращениями.

187. В сводках METAR и SPECI, дополнительно включается информация о температуре поверхности моря и состоянии моря или значительной высоте волн с авиационных метеорологических станций, установленных на сооружениях в открытом море в целях обеспечения полетов вертолетов.

Сноска. Пункт 187 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 13.10.2021 № 538 (вводится в действие с 04.11.2021).

Параграф 13. Автоматизированные наблюдения с помощью метеорологических радиолокаторов

188. На аэродромах, оборудованных МРЛ, проводятся наблюдения за пространственным распределением облачных образований, грозовых очагов, зон осадков, их перемещением и эволюцией.

189. Периодичность производства наблюдений автоматизированной радиолокационной системы определяется метеорологическими и синоптическими условиями.

При обнаружении в радиусе действия МРЛ очагов с грозоопасными кучево-дождевыми облаками и (или) ливневыми осадками, градами, шквалами, наблюдения проводятся с интервалом от 10 до 30 минут и определяются возможностями автоматизированных радиолокационных систем.

190. Результаты наблюдений по МРЛ дистанционно обрабатываются и отображаются в виде радиолокационных метеорологических данных на специальных дисплеях, установленных на рабочих местах дежурного синоптика и диспетчеров ОВД.

Обработанная радиолокационная информация в электронном виде может передаваться также на автоматизированные рабочие места (АРМ) органа ОВД.

Если информация MPЛ передается органам ОВД в устной форме по прямым речевым каналам или телефону, то местоположение зон облачности и грозовых очагов указывается относительно КТА.

191. При наличии очагов в радиусе 100 километров от аэродрома информация об их положении включается в передачи ATIS. В указанную информацию включаются следующие сведения:

1) характер очага;

2) местонахождение центра очага (азимут и удаление) относительно КТА;

3) направление в восьми румбах и скорость (в километрах в час – далее км/ч) перемещения очага.

192. Информация о местоположении грозовых очагов предоставляется с указанием данных об азимутах по часовой стрелке и расстояниях по точкам, выбранным вдоль границы очага или зоны очагов.

193. На аэродромах, необорудованных МРЛ, для получения метеорологической радиолокационной информации может использоваться информация МРЛ, расположенных в радиусе 50 километров от аэродрома, эксплуатируемых другими метеорологическими органами.

194. При наличии на аэродроме грозопеленгатора его данные используются для уточнения местоположения грозовых очагов.

195. Использование радиолокационных данных, полученных с помощью автоматизированных систем приема и обработки, определяется специальными инструкциями и руководствами по эксплуатации.

Параграф 14. Автоматические системы производства метеорологических наблюдений

196. Местные регулярные и специальные сводки, а также сводки METAR и SPECI, предоставляемые полностью автоматическими системами производства наблюдений (включая наблюдения за явлениями текущей погоды и количеством облачности), могут передаваться без вмешательства человека

197. Сводки МЕТАR и SPECI, получаемые от автоматических систем наблюдения (без вмешательства человека) используются в период, когда аэродром не работает, а также в часы работы аэродрома, как определено метеорологическим органом по соглашению с пользователями.

198. Местные регулярные и специальные сводки, получаемые от автоматических систем наблюдения (без вмешательства человека), используются в период, когда аэропорт работает, как определено метеорологическим органом по соглашению с пользователями.

199. Местные регулярные сводки, местные специальные сводки, сводки METAR и SPECI, получаемые от автоматических систем наблюдения, обозначаются словом "AUTO".

199-1. Если какой-либо метеорологический элемент из перечисленных: направление и/или скорость приземного ветра, видимость, дальность видимости на ВПП, количество и/или высота нижней границы облаков или вертикальная видимость, температура воздуха и точки росы, значение давления QNH, - в сводке METAR и SPECI временно отсутствует, или его значение считается временно некорректным, он заменяется символом "/" для каждого знака сокращения в текстовом сообщении.

Сноска. Правила дополнены пунктом 199-1 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Наблюдения и донесения с бортов воздушных судов

Параграф 1. Организация наблюдений с бортов воздушных судов

200. Метеорологические наблюдения, проводимые с бортов воздушных судов, используются для получения информации об условиях над районами, недостаточно освещенными метеорологическими наблюдениями, и для получения информации о наличии умеренной и сильной турбулентности, умеренного и сильного обледенения, сдвига ветра и других явлений, оказывающих неблагоприятное влияние на безопасность полетов воздушных судов.

201. АМО или ОМС по данным наблюдений с бортов воздушных судов (в комплексе с информацией, получаемой из других источников) обеспечивают слежение за изменениями метеорологической обстановки и составление коррективов к прогнозам и предупреждений по маршрутам и районам полетов.

202. Наблюдения с бортов воздушных судов включают:

1) регулярные наблюдения с борта на этапах набора высоты и полета по маршруту;

2) специальные и другие нерегулярные наблюдения с борта на любом этапе полета.

203. В воздушном пространстве Республики Казахстан не имеется обязательных точек донесения для передачи AIREP, поэтому экипажи воздушных судов освобождаются от проведения регулярных наблюдений с борта воздушного судна.

Данные специальных и других нерегулярных наблюдений передаются с бортов всех воздушных судов с использованием средств речевой связи:

1) во время полета в момент осуществления наблюдений или по возможности сразу после их проведения;

2) при наборе высоты - после достижения безопасной высоты;

3) при заходе на посадку - после приземления.

Параграф. 2. Специальные и другие нерегулярные наблюдения с борта воздушных судов

204. Специальные наблюдения проводятся с борта воздушных судов, если наблюдаются следующие условия:

1) умеренная и сильная турбулентность;

2) умеренное и сильное обледенение;

3) сильная горная волна;

4) грозы без града, скрытые, маскированные, обложные или по линии шквала;

5) грозы с градом, скрытые, маскированные, обложные или по линии шквала;

6) сильная пыльная или сильная песчаная буря;

7) облако вулканического пепла;

8) фактическая эффективность торможения на ВПП, хуже сообщенной ранее.

Сноска. Пункт 204 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 13.10.2021 № 538 (вводится в действие с 04.11.2021).

204-1. Данные наблюдений с борта воздушных судов AIREP SPECIAL передаются по линии передачи данных "воздух – земля". В тех случаях, когда линия передачи данных "воздух – земля" не обеспечивается или ее применение не является целесообразным, данные специальных и других нерегулярных наблюдений с борта воздушных судов в течение полета сообщаются с помощью средств речевой связи.

Сноска. Правила дополнены пунктом 204-1 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

205. К метеорологическим условиям в зонах набора высоты или захода на посадку, о которых командир воздушного судна сообщает диспетчеру, относятся:

1) наличие турбулентности;

2) наличие обледенения;

3) сдвиг ветра.

206. При наличии прочих метеорологических условий, не указанных в пункте 204 настоящих Правил, которые, по мнению командира воздушного судна, влияют на безопасность полетов или заметно отражаются на эффективности полетов других воздушных судов, командир воздушного судна уведомляет об этом соответствующий орган ОВД в кратчайшие сроки.

207. Подтверждением наличия обледенения, турбулентности и сдвига ветра служат данные наблюдений с борта воздушных судов, поскольку эти явления не могут наблюдаться с земли.

208. В случае донесений о сдвиге ветра:

1) необходимо сообщать тип воздушного судна;

2) пилоты в кратчайшие сроки уведомляют соответствующие органы ОВД, если прогнозируемый сдвиг ветра не наблюдается.

209. При выпуске АМО предупреждения или сводки о сдвиге ветра в зонах набора высоты или захода на посадку, который фактически отсутствует, командир воздушного судна сообщает об этом диспетчеру ОВД.

210. Проведение специальных наблюдений с борта воздушных судов так же могут производиться по запросу АМО.

211. При использовании речевой связи специальные донесения с борта, передаваемые экипажем ВС (по линии связи "вниз") содержат следующие элементы образца и описания специального донесения с борта AIREP SPECIAL по линии связи "вниз":

1) указатель типа сообщения AIREP SPEСIAL;

2) раздел 1 (информация о местоположении) опознавательный индекс воздушного судна;

Местоположение или широта и долгота;

Время: Эшелон или диапазон эшелонов;

3) раздел 3 (Метеорологическая информация).

Условия, требующие передачи специального донесения с борта, выбираются из перечня, перечисленного в пункте 204 настоящих Правил.

Образец и описание специального донесения с борта AIREP SPECIAL, передаваемого ЭВС по линии связи "вниз", представлены в Методическом материале "Специальные наблюдения с борта воздушных судов".

Сноска. Пункт 211 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 3. Обмен донесениями с борта воздушных судов

212. Переданные органам ОВД воздушными судами в полете специальные донесения с использованием средств речевой связи незамедлительно передаются АМО/ОМС.

213. ОМС незамедлительно направляет специальные донесения с борта, полученные с использованием средств речевой связи, ВЦЗП и центрам, назначенным в соответствии с региональным аэронавигационным соглашением для эксплуатации спутниковой системы рассылки данных в рамках авиационной фиксированной службы и эксплуатации служб, основанных на использовании Интернета.

214. ОМС незамедлительно передает полученные донесения с борта об облаке вулканического пепла соответствующим VAAC.

215. Обмен донесениями с борта осуществляется в том виде, в каком они получены, за исключением случаев, когда при использовании речевой связи местоположение дается путем указания пункта передачи донесений органам ОВД и АМО/ОМС переводит эти данные в соответствующую широту и долготу.

216. В том случае, когда ОМС принимает специальное донесение с борта, однако, по мнению синоптика, явление, послужившее причиной этого донесения, не будет устойчивым и поэтому не требует выпуска сообщения SIGМЕТ, данное специальное донесение с борта рассылается в соответствии с правилами рассылки сообщений SIGМЕТ, изложенными в пункте 320 настоящих Правил.

216-1. Специальные донесения с борта, полученные органами ОВД, ретранслируются соответствующими ОМС (по линии связи "вверх") в надлежащей последовательности и установленном формате, чтобы обеспечить возможность их использования в метеорологических и других ЭВМ.

Условия, перечисленные в пункте 204 настоящих Правил, обозначаются соответственно: SEV TURB; SEV ICE; SEV MTW; TS GR; TS; HVY SS; HVY DS; VA CLD; VA; MOD TURB; MOD ICE.

Особо важным является применение для сообщений о специальных донесениях с борта указателя "ARS".

Образец и описание сообщений ARS, выпускаемых ОМС по линии связи "вверх" о специальных донесениях с борта AIREP SPECIAL, содержится в Приложении 3-1 к настоящим Правилам.

Сноска. Правила дополнены пунктом 216-1 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

216-2. Сообщения ARS о специальных донесениях с борта AIREP SPECIAL следует передавать по линии связи "вверх" в течение 60 мин после их выпуска.

Сноска. Правила дополнены пунктом 216-2 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

217. Передача диспетчером органа ОВД специального донесения с борта воздушного судна на борт других воздушных судов прекращается после выпуска ОМС информации SIGMET и (или) AIRMET, составленных на основе этого донесения. Информация SIGMET и AIRMET передается на борт воздушных судов в течение всего периода их действия.

218. Сообщения ARS о специальных донесениях с борта воздушных судов AIREP SPECIAL о явлениях, перечисленных в пункте 204 настоящих Правил, и информация SIGMET и AIRMET, направляемые воздушным судам органами ОВД, охватывают часть маршрута в пределах 2 часов полетного времени от местонахождения воздушного судна в данный момент по направлению полета воздушного судна.

Сноска. Пункт 218 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 4. Регистрация данных наблюдений с борта воздушных судов

219. Сообщения с бортов воздушных судов, полученные АМО через орган ОВД, регистрируются в специальном журнале.

220. Специальные наблюдения с борта за облаком вулканического пепла регистрируются по специальной форме донесений с борта о вулканической деятельности. Полученные донесения включаются в полетную документацию, предназначенную для полетов по маршрутам, которые, по мнению АМО, могут быть затронуты облаками вулканического пепла.

Сноска. Пункт 220 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

220-1. Данные специальных наблюдений с борта за вулканической деятельностью, предшествующей извержению, вулканическим извержением или облаком вулканического пепла являются единственным типом донесения с борта, которое требуется представлять после полета и которое регистрируется по специальной форме донесения с борта о вулканической деятельности (МОДЕЛЬ VAR). Экземпляр формы приводится в Добавлении 1 документа PANS-АТМ, Doc 4444. Она включается в полетную документацию, предоставляемую летным экипажам, выполняющим полеты по маршрутам, на которых возможно появление облаков вулканического пепла.

Сноска. Правила дополнены пунктом 220-1 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

221. По прибытии воздушного судна на аэродром заполненная форма донесения об облаке вулканического пепла незамедлительно передается АМО эксплуатантом или членом летного экипажа.

По получении аэродромным метеорологическим органом заполненной формы донесения о вулканической деятельности она должна быть незамедлительно передана ОМС, ответственному за обеспечение метеорологического слежения в районе полетной информации, в котором отмечена вулканическая деятельность.

Сноска. Пункт 221 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

222. В местных регулярных и специальных сводках и в сообщениях ATIS информация с борта воздушных судов о сдвиге ветра сохраняется в течение 30 минут, о наличии обледенения и турбулентности в течение 2 часов, затем автоматически отменяется при отсутствии новой информации об их наличии.

Сноска. Пункт 222 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 5. Авиационные прогнозы погоды

Параграф 1. Прогнозы по аэродрому

223. Для метеорологического обеспечения гражданской авиации метеорологические органы выпускают прогнозы по аэродрому, в кодовой форме TAF.

Сноска. Пункт 223 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

224. Прогноз по аэродрому составляется аэродромным метеорологическим органом, назначенным ПАНО.

225. Прогноз по аэродрому выпускается в установленное время, не раньше, чем за 1 час до начала периода действия прогноза и состоит из краткого сообщения об ожидаемых метеорологических условиях в районе аэродрома в течение определенного периода времени.

226. Выпуск АМО нового прогноза означает, что ранее выпущенный однотипный прогноз для того же места и на тот же период действия (или часть его) автоматически аннулируется.

227. Прогнозы по аэродрому и коррективы к ним выпускаются в виде прогнозов TAF и включают следующую информацию в указанном порядке:

1) идентификатор типа прогноза;

2) указатель местоположения;

3) время выпуска прогноза;

4) идентификатор отсутствующего прогноза, когда это применимо;

5) дату и период действия прогноза;

6) идентификатор аннулированного прогноза, когда это применимо;

7) приземный ветер;

8) видимость;

9) явления погоды;

10) облачность;

11) максимальная и минимальная температуры воздуха, ожидаемые в период действия прогноза TAF, и соответствующее время достижения этих величин (указывается только в прогнозах на 24 часа);

12) ожидаемые значительные изменения одного или нескольких из этих элементов в течение периода действия

Примечание: Указываемая в TAF видимость соответствует прогнозируемой преобладающей видимости, если на аэродроме выполняются требования пункта 121 настоящих Правил. В остальных случаях указываемая в TAF видимость соответствует прогнозируемой минимальной видимости.

Сноска. Пункт 227 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

228. Прогнозы по аэродрому выпускаются и распространяются в кодовой форме TAF, предписанной ВМО.

229. Прогнозы TAF и коррективы к ним рассылаются в установленные адреса:

международных и региональных банков данных ОРМЕТ;

АМО Республики Казахстан;

центрам, основанным на использовании Интернета, в рамках AFS.

230. АМО, составляющие прогнозы TAF, осуществляют постоянный контроль за прогнозами и своевременно вносят в них соответствующие коррективы. Длина текста прогнозов и количество указанных в них изменений сводятся к минимуму.

231. Прогнозы TAF, постоянно не обновляющиеся, аннулируются.

232. При выпуске TAF, АМО обеспечивает наличие на аэродроме в любое время не более одного действующего прогноза TAF.

233. Период действия регулярных прогнозов по аэродрому TAF составляет не менее 6 часов и не более 30 часов, этот период определяется в соответствии с соглашением с эксплуатантами. Регулярные прогнозы TAF с периодом действия менее 12 часов выпускаются каждые 3 часа, а с периодом действия от 12 часов до 30 часов - каждые 6 часов.

Продолжительность прогнозов погоды по аэродромам с АМС без синоптической станции составляет до 6 часов.

234. Стандартное время начала действия прогнозов устанавливается по Всемирному скоординированному времени (UTC), начиная с 00.00 часов.

235. В аэропортах с некруглосуточным режимом работы начало первого периода первого прогноза может отклоняться от стандартного, а заблаговременность выпуска составлять менее 1 часа до начала действия.

236. Прогноз погоды по аэродрому обозначается TAF, корректив к нему TAF AMD, а исправленный прогноз с синтаксическими ошибками TAF COR. Время начала действия в TAF AMD округляется до ближайшего целого часа.

237. В прогнозы погоды по горным аэродромам включаются данные об облачности среднего яруса, если ожидается появление такой облачности на высотах 2000 метров и менее над уровнем аэродрома.

Термин CAVOK не используется в прогнозах погоды по горным аэродромам.

238. Аэродромы, имеющие только АМС, обеспечиваются прогнозами погоды по аэродрому и по району (площади) полетов АМО, назначенным по согласованию между ПАНО, структурными подразделениями которых являются АМС и АМО.

Порядок предоставления метеорологического обеспечения на аэродромах, имеющих только АМС, отражается в Инструкциях по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме как АМС, так и назначенного АМО.

239. При отсутствии информации о фактической погоде по аэродромам, составляется ориентировочный прогноз. После получения сводки погоды ориентировочный прогноз уточняется и составляется регулярный прогноз.

Ориентировочный прогноз отражается в полетной документации АМО.

Параграф 2. Включение информации о метеорологических элементах в прогнозы TAF

240. Приземный ветер. В прогнозах приземного ветра указывается превалирующее направление ветра. В тех случаях, когда не представляется возможным спрогнозировать превалирующее направление приземного ветра вследствие его ожидаемой изменчивости, например в условиях слабого ветра (менее 1,5 м/с (3 узлов) или во время гроз, прогнозируемое направление ветра указывается как переменное с помощью сокращения "VRB". Если прогнозируется ветер менее 0,5 м/с (1узла), то в прогнозе скорости ветра указывается штиль. Если прогнозируемая максимальная скорость ветра (порыв) превышает прогнозируемую среднюю скорость ветра на 5 м/с (10 узлов) или более, в прогнозе указывается максимальная скорость ветра. Если прогнозируемая скорость ветра составляет 50 м/с (100 узлов) или более, она указывается как превышающая 49 м/с (99 узлов).

241. Видимость. В тех случаях, когда в соответствии с прогнозом видимость составит менее 800 метров, ее следует выражать в величинах, кратных 50 метрам, если видимость составит 800 метров или более, но менее 5 километров – в величинах, кратных 100 метрам, при видимости 5 километров или более, но менее 10 километров – в величинах, кратных 1 километру, при видимости 10 километров или более ее следует указывать как 10 километров, за исключением случаев, когда прогнозируются условия САVОК.

242. Явления погоды. В прогноз включается одно или несколько, но не более трех из следующих ожидаемых на аэродроме явлений погоды или сочетания этих явлений, а также их характеристики и, при необходимости, интенсивность:

1) замерзающие осадки;

2) замерзающий туман;

3) умеренные или сильные осадки (включая в том числе ливневого типа);

4) пыльный, песчаный или снежный поземок;

5) пыльная низовая метель, песчаная низовая метель или снежная низовая метель;

6) пыльная буря;

7) песчаная буря;

8) гроза (с осадками или без осадков);

9) шквал;

10) воронкообразное облако (торнадо или водяной смерч);

11) прочие явления погоды, в соответствии с пунктом 149 настоящих Правил.

Ожидаемое прекращение этих явлений указывается с помощью сокращения "NSW", в тех случаях, когда прогнозируемые условия CAVOK не применимы.

Сноска. Пункт 242 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

243. Облачность. В прогнозе количество облачности следует указывать с использованием сокращений соответственно "FEW", "SСТ", "ВКN" или "ОVС". В тех случаях, когда ожидается, что небо будет оставаться или станет закрытым, и невозможно спрогнозировать облачность, а также имеются данные о вертикальной видимости на аэродроме, в прогнозе следует указать вертикальную видимость в виде "VV" с последующим указанием ее прогнозируемого значения. В тех случаях, когда прогнозируется несколько слоев или массивов облачности, количество и высоту нижней границы облачности следует указывать в следующем порядке:

1) самый нижний слой или массив, независимо от количества, прогнозируемый соответственно как FEW, SСТ, ВКN или ОVС;

2) следующий слой или массив, покрывающий более 2/8 небосвода и прогнозируемый соответственно как SСТ, ВКN или ОVС;

3) следующий более высокий слой или массив, покрывающий более 4/8 небосвода и прогнозируемый соответственно как ВКN или ОVС;

4) кучево-дождевые облака и/или башеннообразные кучевые облака, когда они прогнозируются, но не отражены уже в информации, предусмотренной в подпунктах 1) – 3) настоящего пункта.

Информацию об облачности следует ограничивать сведениями об облачности, значимой для полетов. Прогнозируется облачность, значимая для полетов. Когда сокращение "CAVOK" не применимо, следует использовать сокращение "NSС".

244. Температура. В прогнозы TAF, со сроком действия 24 часа, включаются прогнозируемые максимальные и минимальные значения температуры, ожидаемые в период действия прогноза, а также соответствующее время их достижения.

Параграф 3. Использование групп изменения

245. При включении групп изменения в прогнозы TAF или внесении в них коррективов, используются следующие критерии:

1) в соответствии с прогнозом среднее направление приземного ветра изменится на 60 градусов или более при средней скорости до и (или) после изменения 5 м/с (10 узлов) или более;

2) в соответствии с прогнозом средняя скорость приземного ветра изменится на 5 м/с (10 узлов) или более;

3) в соответствии с прогнозом отклонение от средней скорости приземного ветра (порывы) возрастҰт на 5 м/с (10 узлов) или более при средней скорости до и/или после изменения 8 м/с (15 узлов) или более;

4) в соответствии с прогнозом изменение приземного ветра превысит важные в эксплуатационном отношении значения, предельные величины устанавливаются АМО в консультации с соответствующим органом ОВД и заинтересованными эксплуатантами с учетом изменений ветра, которые:

потребуют смены используемой (ых) ВПП;

свидетельствуют о том, что изменение попутного и бокового компонентов на ВПП превысит значения, являющиеся основными эксплуатационными пределами для типичных воздушных судов, выполняющих полеты на данном аэродроме;

5) в соответствии с прогнозом видимость улучшится и достигнет или превысит одно, или несколько из следующих значений или в соответствии с прогнозом видимость ухудшится и станет менее одного или нескольких из следующих значений:

150, 350, 600, 800,1500 или 3000 метров;

5000 метров – в случае выполнения значительного числа полетов по ПВП;

6) прогнозируется начало или прекращение, или изменение интенсивности любого из следующих явлений погоды или их сочетаний:

замерзающие осадки;

умеренные или сильные осадки (включая ливневого типа);

гроза;

пыльная буря;

песчаная буря;

7) прогнозируется начало или прекращение любого из следующих явлений погоды или их сочетаний:

замерзающий туман;

ледяные иглы;

пыльный, песчаный или снежный поземок;

пыльная низовая метель, песчаная низовая метель или снежная низовая метель;

шквал;

воронкообразное облако (торнадо или смерч).

8) в соответствии с прогнозом высота нижней границы нижнего слоя или массива облаков протяженностью BKN или OVC увеличится и достигнет или превысит одно, или несколько из следующих значений или в соответствии с прогнозом высота нижней границы нижнего слоя или массива облаков протяженностью BKN и OVC уменьшится и станет менее одного или нескольких из следующих значений:

30, 60, 150 или 300 метров (100, 200, 500 или 1000 футов);

450 метров (1500 футов) – в случае выполнения значительного числа полетов по ПВП;

9) в соответствии с прогнозом количество слоя или массива облаков ниже 450 метров (1500 футов) изменится:

от NSC, FEW или SCT до BKN или OVC;

от BKN или OVC до NSC, FEW или SCT;

10) в соответствии с прогнозом вертикальная видимость улучшится и достигнет или превысит одно или несколько из следующих значений или в соответствии с прогнозом вертикальная видимость ухудшится и станет менее одного или нескольких из следующих значений;

30, 60, 150 или 300 метров (100, 200, 500 или 1000 футов);

11) любые другие критерии, основанные на эксплуатационных минимумах данного аэродрома и согласованные между ПАНО и заинтересованными эксплуатантами.

Сноска. Пункт 245 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

246. При изменении любого элемента прогноза, в соответствии с критериями, приведенными в пункте 245 настоящих Правил, следует использовать индексы изменения ВЕСМG или TEMPO, после которых указывается период времени, в течении которого ожидается изменение. Следует указывать начало и окончание периода времени в целых часах UTC. После индекса изменения следует включать только те элементы, которые, как ожидается, претерпят значительные изменения. В случае значительных изменений облачности следует указывать все группы облаков, включая слои и массивы, изменение которых не ожидается.

247. Индекс изменения "ВЕСМG" и соответствующую группу периода времени следует использовать для описания изменений, в результате которых ожидается, что метеорологические условия достигнут или превысят установленные пороговые значения с постоянной или переменной скоростью изменения и в неопределенный момент в течение данного периода времени. Период времени, как правило, не должен превышать 2 часа, но в любом случае не должен превышать 4 часа.

248. Индекс изменения "ТЕМРО" использовать для описания ожидаемых частых или нечастых временных изменений метеорологических условий, которые достигают или превышают установленные пороговые значения и в каждом отдельном случае сохраняются в течение периода времени продолжительностью менее 1 часа, а в целом – менее половины периода прогноза, в течение которого ожидаются изменения. В том случае, если ожидается, что продолжительность временных изменений составит 1 час или более, следует использовать группу изменения "ВЕСМG" или разбить период действия.

249. При ожидании значительных изменений одной группы превалирующих условий погоды на другую группу условий, период действия следует разбить на самостоятельные периоды, используя сокращение "FM", непосредственно после которого следует шестицифровая группа времени в днях, часах и минутах UTC, указывающая срок ожидаемого изменения. Выделенный период, следующий за сокращением FM, должен быть самостоятельным элементом, и указанные после этого сокращения условия заменяют все прогнозируемые условия, предшествующие этому сокращению.

250. Количество групп изменения следует сводить к минимуму и не должно превышать 5.

Параграф 4. Использование групп вероятности.

251. При необходимости следует сообщать вероятность альтернативных значений прогнозируемых элементов, используя сокращение "РRОВ" с указанием вероятности в десятках процентов и периода времени, в течение которого ожидаются альтернативные значения.

Информацию о вероятности следует включать после прогнозируемых элементов, после чего указывается альтернативное значение элемента или элементов. При необходимости следует сообщать вероятность прогноза временных изменений метеорологических условий, используя сокращение "РRОВ" с указанием после него вероятности в десятках процентов, которое включается перед индексом изменения "ТЕМРО", и соответствующей группы времени.

Вероятность альтернативного значения или изменения менее чем в 30% считается незначительной, и ее указывать не следует. Применительно к авиации вероятность альтернативного значения или изменения в 50% или более не следует считать вероятностью, и вместо нее, при необходимости, такая ситуация должна указываться посредством использования индексов изменения "ВЕСМG" или "ТЕМРО" или разбивки периода действия с включением сокращения "FМ". Группу вероятности не следует использовать в качестве определяющего элемента для индекса изменения "ВЕСМG" или индекса времени "FМ".

252. Количество групп вероятности следует сводить к минимуму и не должно превышать 5.

Параграф 5. Прогнозы для посадки типа "тренд"

253. Прогнозы для посадки составляются АМО, назначенные ПАНО. Такие прогнозы предназначены для удовлетворения требований местных потребителей и для воздушных судов, находящихся в пределах 1 часа полетного времени от аэродрома.

254. Прогнозы для посадки составляются в виде прогнозов "тренд".

255. Прогноз погоды типа "тренд" состоит из краткого изложения ожидаемых значительных изменений метеорологических условий на данном аэродроме, прилагаемого к местной регулярной сводке, местной специальной сводке, METAR или SPECI. Период действия прогноза для посадки "тренд" составляет 2 часа со времени, на которое составлена сводка, являющаяся частью прогноза для посадки.

256. Прогнозы типа "тренд" выпускаются в соответствии с терминами и сокращениями явлений погоды, применяемых при составлении метеорологических сводок и прогнозов в коде METAR, SPECI, и TAF приведенными в приложении 4 к настоящим Правилам.

257. В прогнозе "тренд" указываются значительные изменения одного или нескольких следующих элементов:

приземного ветра;

видимости;

явлений погоды;

облачности.

Включаются только те элементы, которые, как ожидается, будут в значительной степени изменяться. Однако при значительных изменениях облачности указываются все группы облачности, включая слои или массивы, изменение которых не ожидается. В случае значительного изменения видимости также указывается явление, обусловившее ограничение видимости.

Если не ожидается никаких изменений, об этом указывается с помощью термина "NOSIG".

В прогнозе типа "тренд" используются те же единицы и шкалы, что и в сводке, к которой он прилагается.

258. В прогнозы "тренд" включаются следующие метеорологические элементы:

1) приземный ветер.

В прогнозе для посадки типа "тренд" указываются изменения приземного ветра, сопровождающиеся:

изменением среднего направления ветра на 60 градусов или более при средней скорости ветра до и/или после изменения 5 м/c (10 узлов) или более;

изменением средней скорости ветра на 5 м/c (10 узлов) или более;

изменениями ветра, превышающими важные в эксплуатационном отношении значения.

Предельные величины устанавливаются ПАНО на основе консультации с соответствующим органом ОВД и заинтересованными эксплуатантами, с учетом изменений ветра, которые:

потребуют смены используемой (используемых) ВПП;

свидетельствуют о том, что изменения попутного и бокового компонентов на ВПП превысят значения, являющиеся основными эксплуатационными пределами для типичных воздушных судов, выполняющих полеты на данном аэродроме.

2) видимость.

Когда ожидается, что видимость будет улучшаться и достигнет или превысит одно или несколько из следующих значений, или когда ожидается, что видимость будет ухудшаться и станет менее одного или нескольких из следующих значений: 150, 350, 600, 800, 1500 или 3000 метров, в прогнозе типа "тренд" указывается такое изменение. В тех случаях, когда значительное число полетов выполняется по правилам визуальных полетов, в прогнозе дополнительно указываются изменения тогда, когда видимость достигает или превышает 5000 метров.

В прогнозах типа "тренд", прилагаемых к местным регулярным и специальным сводкам, видимость соответствует прогнозируемой видимости вдоль ВПП.

3) явления погоды.

В прогнозе типа "тренд" указывается:

ожидаемое начало, прекращение или изменение интенсивности следующих явлений погоды или их сочетаний: замерзающие осадки, умеренные или сильные осадки (в том числе ливни), гроза (с осадками), пыльная буря, песчаная буря, другие явления погоды, указанные в пункте 149 настоящих Правил;

ожидаемое начало или прекращение одного или нескольких из следующих явлений погоды или их сочетаний: замерзающий туман, пыльный, песчаный или снежный поземок, пыльная, песчаная или снежная низовая метель, грозы (без осадков), шквал, воронкообразное облако (торнадо или водяной смерч).

Общее количество сообщаемых явлений не превышает 3. Ожидаемое прекращение явлений погоды указывается с помощью сокращения "NSW".

4) облачность.

При ожидании, что высота нижней границы слоя облаков протяженностью BKN или OVC будет увеличиваться и достигнет или превысит одно или несколько из следующих значений, или когда ожидается, что высота нижней границы слоя облаков протяженностью BKN или OVC будет уменьшаться и станет менее одного или нескольких из следующих значений: 30, 60, 150, 300 и 450 метров (100, 200, 500, 1000 и 1500 футов), в прогнозе типа "тренд" указывается такое изменение. В тех случаях, когда высота нижней границы слоя облаков составляет менее 450 метров (1500 футов), а также когда ожидается, что она уменьшится ниже или увеличится выше этой отметки, в прогнозе типа "тренд" указываются изменения количества облаков в большую сторону от FEW или SСТ до ВКN или ОVС или изменения в меньшую сторону от ВКN или ОVС до FEW или SСТ. Если прогнозируется отсутствие облаков и сокращение "CAVOK" для описания условий погоды не подходит, используется сокращение "NSC";

5) вертикальная видимость.

Когда ожидается, что небо будет оставаться затемненным или станет затемненным, и имеются данные наблюдений вертикальной видимости на аэродроме и когда в соответствии с прогнозом вертикальная видимость будет улучшаться и достигнет или превысит одно или несколько из следующих значений или когда в соответствии с прогнозом вертикальная видимость будет ухудшаться и станет менее одного или нескольких из следующих значений: 30, 60, 150 или 300 метров (100, 200, 500 или 1000 фут), в прогнозе типа "тренд" указывается такое изменение;

6) Дополнительные критерии.

Критерии указания изменений с учетом местных эксплуатационных минимумов аэродрома, помимо указанных в подпунктах1)-5) настоящего пункта.

259. При ожидании изменения элементов, трендовая часть сообщения, содержащего прогноз типа "тренд", начинается с одного из индексов изменения: "BECMG" или "TEMPO".

Использование групп изменения:

1) индекс изменения "ВЕСМG" используется для описания прогнозируемых изменений, когда, как ожидается, метеорологические условия достигнут или превысят установленные значения с постоянной или переменной скоростью. Период, в течение которого, или срок, в который ожидается изменение, указывается с помощью сокращений соответственно "FМ", "ТL" или "АТ", после каждого из которых следует группа времени в часах и минутах.

В тех случаях, когда прогнозируется, что изменение начнется и полностью завершится в течение действия прогноза типа "тренд", начало и завершение изменения указывается посредством использования сокращений соответственно "FМ" и "ТL" с соответствующими группами времени.

В тех случаях, когда прогнозируется, что изменение начнется в начале периода прогноза типа "тренд", но завершится до истечения этого периода, сокращение "FМ" с соответствующей группой времени опускается и используется только сокращение "ТL" с соответствующей группой времени.

В тех случаях, когда прогнозируется, что изменение начнется в течение периода прогноза типа "тренд" и завершится в конце этого периода, сокращение "ТL" с соответствующей группой времени опускается и используется только сокращение "FМ" с соответствующей группой времени.

Если прогнозируется, что изменение произойдет в определенный срок в течение периода прогноза типа "тренд", используется сокращение "АТ" с соответствующей группой времени.

В тех случаях, когда прогнозируется, что изменение начнется в начале периода прогноза типа "тренд" и завершится к концу этого периода, или когда прогнозируется, что изменение произойдет в течение периода прогноза типа "тренд", но время изменения неизвестно, сокращения "FМ", "ТL" или "АТ" с соответствующими группами времени опускаются и используется только индекс изменения "ВЕСМG";

2) индекс изменения "ТЕМРО" используется для описания прогнозируемых временных изменений метеорологических условий, которые достигают или превышают установленные значения и в каждом отдельном случае сохраняются в течение периода времени продолжительностью менее 1 час, а в целом – менее половины периода, в течение которого прогнозируются изменения.

Период, в течение которого прогнозируются временные изменения, указывается с помощью сокращений соответственно "FМ" и/или "ТL", после каждого из которых следует группа времени в часах и минутах.

В тех случаях, когда прогнозируется, что временные изменения метеорологических условий начнутся и полностью завершатся в течение периода прогноза типа "тренд", указывается начало и конец периода временных изменений посредством использования сокращений соответственно "FМ" и "ТL" с соответствующими группами времени.

В тех случаях, когда прогнозируется, что период временных изменений начнется в начале периода прогноза типа "тренд", но завершится до истечения этого периода, сокращение "FМ" с соответствующей группой времени опускается и используется только сокращение "ТL" с соответствующей группой времени.

В тех случаях, когда прогнозируется, что период временных изменений начнется в течение периода прогноза типа "тренд" и завершится в конце этого периода, сокращение "ТL" с соответствующей группой времени опускается и используется только сокращение "FМ" с соответствующей группой времени.

Если прогнозируется, что период временных изменений начнется в начале периода прогноза типа "тренд" и завершится к концу этого периода, оба сокращения "FМ" и "ТL" с соответствующими группами времени опускаются, и используется только индекс изменения "ТЕМРО".

260. Указатель "PROB" в прогнозах типа "тренд" не применяется.

261. Прогнозы для посадки по запросу диспетчеров органов ОВД и экипажей воздушных судов передаются открытым текстом.

Параграф 6. Прогнозы для взлета

262. Прогнозы для взлета составляются аэродромным метеорологическим органом, назначенным ПАНО, если это требуется по соглашению между ПАНО и соответствующим эксплуатантом.

263. Прогноз для взлета относится к определенному периоду времени и содержит информацию об ожидаемых метеорологических условиях в районе комплекса ВПП. Прогноз для взлета содержит информацию о направлении и скорости приземного ветра, о температуре воздуха, давлении (QNH) и о любых других элементах, в отношении которых достигнуто соглашение с пользователями.

264. Прогноз для взлета предоставляется эксплуатантам и членам летного экипажа по запросу в течение 3 часов до ожидаемого времени вылета.

265. АМО, выпускающие прогнозы для взлета, осуществляют постоянный контроль за прогнозами и своевременно вносят в них коррективы.

266. Формат прогноза определяется по соглашению между ПАНО и соответствующим эксплуатантом(ами). Порядок следования элементов, терминология, единицы и шкалы, используемые в прогнозах для взлета, аналогичны соответствующим компонентам сводок по тому же аэродрому.

267. Критерии выпуска коррективов к прогнозам для взлета определяются по соглашению между АМО и соответствующими эксплуатантами. Эти критерии соответствуют критериям составления специальных сводок, установленными для конкретного аэродрома согласно пункту 72 настоящих Правил.

Параграф 7. Зональные прогнозы для полетов на малых высотах

268. Для метеорологического обеспечения полетов на малых высотах АМО выпускаются зональные прогнозы погоды, составленные в формате кода GAMET. Формат и содержание кода GAMET, приведены в приложении 5 настоящих Правил и в образце для составления прогнозов GAMET таблицы А5-3 Добавления 5 в приложении 3 ИКАО.

Сноска. Пункт 268 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

269. Прогнозы в форме GAMET для слоя от земли до эшелона полета 100 (или 150 в горных районах, или, до эшелона, установленного органом ОВД) выпускаются АМО, отвечающими за метеорологическое обеспечение полетов ВС на малых высотах в зонах ответственности МДП соответствующего аэродрома (в пределах установленных границ РПИ), и содержат данные о явлениях погоды на маршруте, представляющих опасность для полетов на малых высотах, используемые для выпуска информации AIRMET, а также дополнительные данные, требующиеся для полетов на малых высотах.

Эшелон полета, до которого составляются прогнозы GAMET, определяется органами ОВД в зависимости от рельефа местности и верхней границы зоны ответственности МДП и указывается в Инструкциях по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме.

270. Если плотность воздушного движения ниже эшелона полета 100 (или ниже 150 в горных районах, или, ниже эшелона, установленного органом ОВД) требует регулярного выпуска и распространения зональных прогнозов для таких полетов, частота выпуска, формат и фиксированное время или период действия таких прогнозов и критерии выпуска к ним коррективов определяются ПАНО по согласованию с пользователями.

271. Если интенсивность воздушного движения, ниже эшелона полета 100 (или ниже 150 в горных районах, или, ниже эшелона, установленного органом ОВД) вызывает необходимость выпуска информации AIRMET в соответствии с главой 6 настоящих Правил, зональные прогнозы для таких полетов составляются в формате, согласованном между ПАНО и метеорологическими полномочными органами соответствующих государств.

272. При использовании открытого текста с сокращениями на английском языке прогноз составляется в форме зонального прогноза GAMET, используя при этом принятые ИКАО сокращения и численные величины, при использовании формата карты прогноз составляется в виде комбинации прогнозов ветра на высотах и температуры воздуха на высотах и прогноза явлений SIGWX.

273. Зональные прогнозы для полетов на малых высотах, подготавливаемые для выпуска информации AIRMET, составляются каждые 6 часов, начиная с 00 часов UTC, при этом, период их действия составляет 6 часов и передаются соответствующим АМО не позднее, чем за 1 час до начала периода их действия. В аэропортах с некруглосуточным режимом работы начало периода действия первого зонального прогноза может отличаться от стандартного срока.

Примечание. При высокой интенсивности полетов ниже эшелона полета 100 (или ниже 150 в горных районах, или, ниже более высокого эшелона, установленного органом ОВД) по согласованию с пользователями зональные прогнозы для полетов на малых высотах составляются каждые 3 часа с периодом действия 6 часов не позднее, чем за 1 час до начала периода их действия.

Сноска. Пункт 273 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

274. Обмен подготавливаемыми для выпуска информации AIRMET зональными прогнозами для полетов, выполняемых на малых высотах, осуществляется между АМО/ОМС, отвечающими за выпуск полетной документации для полетов на малых высотах в соответствующих РПИ.

274-1. Подготавливаемые в соответствии с региональным аэронавигационным соглашением и для выпуска информации AIRMET зональные прогнозы для полетов, выполняемых на малых высотах, в системе международной аэронавигации, следует предоставлять с использованием основанных на сети Интернет услуг, предоставляемых авиационной фиксированной службой.

Сноска. Правила дополнены пунктом 274-1 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

275. При подготовке зональных прогнозов в формате GAMET они содержат два раздела:

1) раздел I, содержащий данные о явлениях погоды на маршруте, представляющих опасность для полетов на малых высотах, используемые для выпуска информации AIRMET;

2) раздел II, содержащий дополнительную информацию, требующуюся для полетов на малых высотах.

Содержание и порядок элементов в зональном прогнозе, составляемом в формате GAMET, соответствовать образцу, приведенному в приложении 5 настоящих Правил. Дополнительные элементы в разделе II включаются в соответствии с соглашением между ПАНО и пользователями. Элементы, уже вошедшие в сообщение SIGMET, не включаются в зональные прогнозы GAMET.

276. В тех случаях, когда явление погоды, представляющее опасность для полетов на малых высотах, включено в зональный прогноз GAMET и спрогнозированное явление не возникло или более не прогнозируется, выпускается поправка GAMET AMD, изменяющая только соответствующий метеорологический элемент.

277. Ветер и температура на высотах, включаемые в раздел II GAMET, прогнозируются над средним уровнем моря (AMSL), сокращение AMSL при этом не указывается.

278. Зональные прогнозы для малых высот могут использоваться для обеспечения полҰтов по маршрутам полетов, что оговаривается в соглашениях/договорах с эксплуатантами и отражается в Инструкциях по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме.

Параграф 8. Зональные прогнозы для полетов на малых высотах в картографической форме

279. Зональные прогнозы на малых высотах в картографической форме, выпускаются АМО/ОМС, при наличии технических возможностей и по договоренности между ПАНО и заинтересованными эксплуатантами.

280. Карты ветра и температуры воздуха для полетов на малых высотах составляются для точек, находящихся на расстоянии не более 500 километров, и, по крайней мере, для следующих абсолютных высот: 600, 1500 и 3000 метров (2000, 5000 и 10000 футов) и 4500 метров (15000 футов) в горных районах.

281. На картах особых явлений погоды для полетов на малых высотах, в том числе SWL для полетов по ПВП, выполняемых на высотах ниже эшелона 100 (или ниже эшелона 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД) указываются необходимые для полета сведения, касающиеся:

1) явлений, требующих выпуска сообщений SIGMET и AIRMET, которые повлияют на выполнение полетов на малых высотах, в соответствии с положениями, касающимися информации SIGMET и AIRMET, указанных в содержание и порядке элементов сообщений SIGMET и AIRMET приложения 6 к настоящим Правилам;

2) элементов, включенных в зональные прогнозы для полетов на малых высотах, указанных в положениях, касающиеся информации GAMET, согласно

содержанию прогнозов GAMET приложения 5 настоящих Правил, за исключением элементов 18) и 21) данного приложения, касающихся соответственно ветра и температуры воздуха на высотах и прогнозируемого наименьшего значения QNH.

Образцы карт особых явлений погоды приводятся в приложении 7 к настоящим Правилам.

Информация относительно использования терминов ISOL, OCNL и FRQ, касающихся кучево-дождевых облаков и гроз, содержатся в образце для составления информации SIGMET и AIRMET согласно образцу для составления сообщений SIGMET и AIRMET приложения 8 к настоящим Правилам.

Параграф 9. Прогнозы по маршрутам и районам полетов на малых высотах в форме открытого текста

282. По предварительной заявке экипажей воздушных судов при выполнении авиационных работ для передачи по речевой связи зональные прогнозы могут составляться открытым текстом.

Сноска. Пункт 282 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

283. Используемая терминология и единицы измерения в зональных прогнозах, составленных открытым текстом, являются аналогичными соответствующим компонентам сводок и прогнозов по аэродрому. Содержание и порядок элементов в таком прогнозе соответствуют образцам, приведенным в примерах прогнозов погоды по маршрутам и районам полетов в форме открытого текста приложения 9 к настоящим Правилам.

284. Прогнозы погоды в форме открытого текста по районам (секторам) полетов составляются каждые 3 часа с периодом действия 6 часов и заблаговременностью не менее 1 часа до начала действия.

285. В прогнозы по маршрутам и районам полетов в форме открытого текста следует включать информацию о ветре и температуре воздуха на высотах, особых явлениях погоды, облачности, видимости, а также о других элементах в зависимости от характера полетов и видов выполняемых авиационных работ. Эта информация отражает требования к производству полетов, для обеспечения которых предназначены данные прогнозы, с учетом времени и высоты полета и географической протяженности маршрута.

В аэропортах с некруглосуточным режимом работы начало периода действия первого прогноза по маршрутам и районам полетов может отличаться от стандартного срока.

286. Порядок следования элементов в прогнозах по маршруту (и (или) коррективах к ним) в форме открытого текста с принятыми сокращениями совпадает с порядком следования соответствующих элементов в кодовой форме сообщения.

287. Используемая терминология и единицы измерения являются аналогичными соответствующим компонентам сводок и прогнозов по аэродрому.

288. При обеспечении международных полетов по маршрутам и районам полетов в качестве опознавательных индексов прогнозов используются обозначения: ROUTE FCST и AREA FCST, при внесении коррективов перед ними ставится индекс AMD.

289. Используемый в прогнозах TAF термин CAVOK в прогнозах по маршрутам и районам полетов не применяется.

290. В текст прогноза для полетов ПВП включаются:

1) вид прогноза (по маршруту, району или сектору);

2) маршрут (район) полета;

3) срок действия прогноза (от - до);

4) краткая характеристика синоптической обстановки;

5) ветер и температура воздуха у поверхности земли (только для районов АХР) и на высотах над уровнем моря;

6) видимость у поверхности земли;

7) особые явления погоды;

8) облачность (количество и форма облаков, высота нижней и верхней границ над поверхностью земли, в горных районах - над уровнем моря);

9) обледенение;

10) турбулентность;

11) высота уровня 0 °С;

12) степень закрытия гор, искусственных препятствий облаками;

13) прогнозируемое минимальное давление по маршруту (району) полета, приведенное к уровню моря.

291. Для описания изменений условий по месту и времени в прогнозах в форме открытого текста используются термины: "в период от ... до...", "на участке от ... до ...", "местами", "в осадках", "в низинах", "в долинах рек", "над озерами", "над склонами", с применением широты/долготы или географических пунктов.

292. Коррективы к прогнозам по маршрутам и районам полетов составляются АМО, когда ожидаются следующие изменения:

1) ветер на высотах изменится по направлению на 30 градусов или более, если до и после изменения скорость составляет 60 км/ч или более, или скорость ветра изменится на 40 км/ч или более;

2) температура воздуха на высотах изменится на 5°С и более;

3) ожидается возникновение зон турбулентности или обледенения, непредусмотренные в ранее данном прогнозе, или ожидается, что интенсивность указанных явлений возрастет или уменьшится;

4) ожидается возникновение или прекращение других особых явлений;

5) ожидается понижение (повышение) высоты облаков и (или) видимости до значений ниже (выше) минимумов, установленных для полетов по ПВП.

Параграф 10. Прогнозы ВСЗП, используемые для метеорологического обеспечения

293. Метеорологические органы используют карты особых явлений погоды ВЦЗП в виде прогнозов SIGWX, выпускаемых четыре раза в день и действующих в течение установленных периодов действия, составляющих 24 ч, после сбора (в 00.00, 06.00,12.00 и 18.00 UTC) синоптических данных, на основе которых разработаны эти прогнозы.

Составленные на фиксированный момент времени карты SIGWX пригодны для полетов, начинающихся за 3 часа до времени действия данных и заканчивающихся по истечении 3 часов после их периода действия, например, подготовленный ВСЗП прогноз SIGWX, действительный на 1200 UTC, может использоваться для всех полетов между 0900 и 1500 UTC.

Каждый прогноз распространяется не позднее 7 ч после стандартного времени наблюдения при работе в нормальных условиях и не позднее 9 ч после стандартного времени наблюдения в условиях резервного обслуживания.

Сноска. Пункт 293 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

293-1. Прогнозы SIGWX выпускаются в двоичной кодовой форме с использованием кодовой формы BUFR, предписанной ВМО.

Кодовая форма BUFR приведена в "Наставлении по кодам" (ВМО-№ 306), том I.2, часть В "Двоичные коды".

Сноска. Правила дополнены пунктом 293-1 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

294. Прогнозы SIGWX выпускаются в виде:

1) прогнозов SIGWX высокого уровня (SWH) для эшелонов полета 250-630 (400-150 гПа);

2) прогнозов SIGWX среднего уровня (SWM) для эшелонов полета 100-250 (700-400 гПа) для ограниченных географических районов. Если среднее превышение рельефа местности оказывает значительное топографическое влияние на использование ЭП 100, в качестве базиса карт предусматривается более высокий эшелон в соответствии с региональным аэронавигационным соглашением.

295. Прогнозы SIGWX низкого уровня (SWL) полета для полетов на малых высотах для эшелона 100 (или до эшелона 150 в горных районах или более высокого эшелона, если это необходимо) выпускаются РЦЗП и другими прогностическими центрами.

296. На картах особых явлений погоды отражаются необходимые для полета сведения, касающиеся:

1) гроз;

2) тропических циклонов;

3) линий сильных шквалов;

4) умеренной и сильной турбулентности (при наличии облачности или при ясном небе);

5) умеренного или сильного обледенения;

6) обложной песчаной/пыльной бури;

7) облачности, связанной с явлениями, указанными в подпунктах 1) -5) настоящего пункта, для эшелонов полета 100-250;

8) кучево-дождевых облаков, связанных с явлениями, указанными в подпунктах 1) - 5) настоящего пункта, для эшелонов полета выше 250;

9) местоположения поверхности точно определенных зон конвергенции;

10) местоположения поверхности, скорости и направления движения фронтальных систем, когда они связаны с особыми явлениями погоды по маршруту;

11) высоты тропопаузы;

12) струйных течений;

13) информация о местах вулканических извержений, сопровождающихся выбросом облаков пепла, влияющих на производство полетов воздушных судов, обозначаемых на карте в точке извержения символом вулканического извержения. Подробная информация, касающаяся названия вулкана, широты и долготы, даты и времени первого извержения, если она известна, а также ссылка на SIGMET и NOTAM или ASHTAM, выпущенные для соответствующего района, приводятся на поле карты вместе с условным обозначением вулканического пепла;

14) информация о месте аварийного выброса в атмосферу радиоактивных материалов, влияющих на производство полетов воздушных судов, обозначаемом в точке выброса на карте символом радиоактивности. Подробная информация, касающаяся долготы и широты места аварии, даты и времени аварии, и напоминание пользователям проверить NOTAM, выпущенный для соответствующего района, приводятся на поле карты вместе с символом радиоактивности.

296-1. Прогнозы ветра, температуры и влажности воздуха на высотах, направления, скорости максимального ветра и его высоты в единицах эшелона полета, высоты тропопаузы в единицах эшелона полета и температуры тропопаузы, районов кучево-дождевых облаков, обледенения и турбулентности и геопотенциальной абсолютной высоты эшелонов полета, подготавливаемые ВЦЗП четыре раза в сутки, действительны на фиксированные сроки, составляющие 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30, 33 и 36 ч после сбора (в 00:00, 06:00, 12:00 и 18:00 UTC) синоптических данных, на основе которых разработаны эти прогнозы.

Каждый прогноз распространяется не позднее 5 ч после стандартного времени наблюдения.

Сноска. Правила дополнены пунктом 296-1 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

297. Прогнозы ветра, температуры и влажности на высотах в узлах регулярной сетки, получаемые из ВЦЗП в цифровой форме, предоставляются пользователям как в цифровой форме, так и в форме карт. Данные о ветре и температуре, выбираемые из глобальных прогнозов, следует наносить на карты ветра и температуры воздуха на высотах с достаточно густой широтно-долготной сеткой. На этих картах направление ветра указывается стрелками с оперением или заштрихованными флажками для указания скорости ветра, а температура указывается в градусах Цельсия.

Составленные на фиксированный момент времени карты ветра на высотах и температуры воздуха на высотах пригодны для полетов, начинающихся за 1,5 часа до периода действия данных и заканчивающихся по истечении 1,5 часов после их периода действия, например, составленный ВСЗП прогноз ветра на высотах, действительный на 1200 UTC, может использоваться для всех полетов между 10.30 и 13.30 UTC.

298. Прогнозы в узлах регулярной сетки, подготовленные ВЦЗП, содержат:

1) данные о ветре и температуре для эшелонов полета 50 (850 гПа), 80 (750 гПа), 100 (700 гПа), 140 (600гПа), 180 (500 гПа), 210 (450 гПа), 240 (400 гПа), 270 (350 гПа), 300 (300 гПа), 320 (275 гПа), 340 (250 гПа), 360 (225 гПа), 390 (200 гПа), 410 (175 гПа), 450 (150 гПа) 480 (125 гПа) и 530 (100 гПа);

2) информацию о высоте тропопаузы в единицах эшелона полета и температуре тропопаузы;

3) информацию о направлении, скорости максимального ветра и его высоте в единицах эшелона полета;

4) данные о влажности для эшелонов полета 50 (850 гПа), 80 (750 гПа), 100 (700 гПа), 140 (600 гПа) и 180 (500 гПа);

5) данные о горизонтальной протяженности и информацию о высоте нижней и верхней границы кучево-дождевых облаков в единицах эшелона полета;

6) данные об обледенении для слоев, отцентрированных по эшелонам полета 60 (800 гПа), 100 (700 гПа), 140 (600 гПа), 180 (500 гПа), 240 (400 гПа) и 300 (300 гПа);

Примечание: слои отцентрированные по эшелонам полета, о которых говорится в подпункте 6, имеют толщину, эквивалентную в 100 гПа.

7) данные о турбулентности для слоев, отцентрированных по эшелонам полета 100 (700 гПа), 140 (600 гПа), 180 (500 гПа), 240 (400 гПа), 270 (350 гПа), 300 (300 гПа), 340 (250 гПа), 390 (200 гПа) и 450 (150 гПа);

Примечание: слои отцентрированные по эшелонам полета, о которых говорится в подпункте 7, имеют толщину, эквивалентную в 100 гПа, для эшелонов полета ниже 240, и 50 гПа для эшелонов полета 240 и выше.

Турбулентность, о которой говорится в подпункте 7, охватывает все виды турбулентности, включая турбулентность в ясном небе и в облаках.

8) данные о геопотенциальной абсолютной высоте для эшелонов полета 50 (850 гПа), 80 (750 гПа), 100 (700 гПа), 140 (600 гПа), 180 (500 гПа), 210 (450 гПа), 240 (400 гПа), 270 (350 гПа), 300 (300 гПа), 320 (275 гПа), 340 (250 гПа), 360 (225 гПа), 390 (200 гПа), 410 (175 гПа),450 (150 гПа) 480 (125 гПа) и 530 (100 гПа).

Примечание. Конкретные уровни давления (гПа) для пп. 1), 4), 6), 7) и 8) указаны в документе ИКАО Doc 8896 "Руководство по авиационной метеорологии".

Сноска. Пункт 298 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

299. Прогнозы в узлах регулярной сетки составляются ВЦЗП в двоичной кодовой форме с использованием кодовой формы GRIB, предписанной ВМО.

300. Указанные в подпункте 1); 2); 3); 4) и 8) пункта 298, прогнозы в узлах регулярной сетки составляются ВЦЗП с использованием регулярной сетки с горизонтальной разрешающей способностью в 1,25 широты и долготы.

Вышеупомянутые в подпункте 5); 6); 7) пункта 298, прогнозы в узлах регулярной сетки составляются ВЦЗП с использованием регулярной сетки с горизонтальной разрешающей способностью в 0,25 широты и долготы.

Сноска. Пункт 300 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

301. Для воздушных судов, выполняющих полеты выше эшелона 250, сведения в соответствии с подпунктами 1) - 6) пункта 296 настоящих Правил указываются, если данные явления ожидаются выше этого эшелона полета, и в случае, если, в соответствии с подпунктом 1) пункта 296 настоящих Правил, отмечаются и/или ожидаются грозы, требующие выпуска сообщения SIGMET.

302. Сокращение СВ включается, если это связано с появлением или ожидаемым появлением обложных кучево-дождевых облаков или кучево-дождевых облаков с небольшими просветами или без них между отдельными облаками, или с кучево-дождевыми облаками, входящими в слои облачности или скрытыми дымкой. Это не относится к отдельным или рассеянным кучево-дождевым облакам, не входящим в слои облачности или не скрытым дымкой.

303. Сокращение СВ или условное обозначение грозы на картах особых явлений погоды означает, что на картах нанесены все явления погоды, обычно связанные с наличием кучево-дождевых облаков или грозы:

1) гроза, умеренное или сильное обледенение;

2) умеренная или сильная турбулентность и град.

304. Если вулканический пепел или аварийный выброс радиоактивных материалов в атмосферу оправдывают нанесение на карты особых явлений погоды символа вулканического пепла или символа радиоактивности, эти символы наносятся на все такие карты (для низкого, среднего и высокого уровня) независимо от высоты, которой достиг или может достичь столб пепла или радиоактивного материала.

305. В случае полного или частичного совпадения явлений, указанных в подпунктах 2), 13) и 14) пункта 296 настоящих Правил, наивысший приоритет предоставляется подпункту 13) пункта 296 настоящих Правил, за которым следуют подпункты 2) и 14) пункта 296 настоящих Правил. Пункт с наивысшим приоритетом помещается на месте события, и стрелкой указывается связь местоположения другого пункта(ов) с относящимся к нему символом или текстом.

Параграф 11. Специализированные прогнозы

Сноска. Глава 5 дополнена параграфом 11 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

305-1. Для обеспечения безопасности полетов в РПИ выпускается специализированный прогноз – прогноз минимальных значений QNH. Выпускается по конкретным зонам/диспетчерским районам или их субрайонам в границах РПИ.

305-2. Прогнозы минимальных значений QNH составляются АМО/ОМС каждые 3 часа, начиная с 00 часов UTC, период их действия составляет 3 часа, и передаются соответствующим ОМС диспетчеру РДЦ/ЦПИ не позднее, чем за 1 час до начала периода их действия.

Примечание: Содержание, порядок следования элементов, терминология, формат таких прогнозов определяется между ПАНО и соответствующими пользователями. Порядок составления и передачи включаются в Инструкцию по метеорологическому обеспечению полетов.

Глава 6. Информация SIGMET и AIRMET, предупреждения об опасных метеорологических условиях и явлениях погоды, предупреждения по аэродрому, предупреждения и оповещения о сдвиге ветра

Параграф 1. Общие положения, касающиеся информации и предупреждений об опасных явлениях погоды

306. ОМС осуществляют подготовку и выпуск информации об опасных условиях погоды, которые могут повлиять на безопасность полетов воздушных судов гражданской авиации с целью уведомления пилотов и другого авиационного персонала.

307. Предупреждения представляют собой описание открытым текстом фактических и (или) ожидаемых явлений погоды по маршруту, аэродрому, району аэродрома, в зоне взлета и посадки. Выпускаются оповещения и предупреждения о сдвиге ветра.

308. Выпуск предупреждений об опасных условиях погоды на аэродромах или вблизи них, включая предупреждения о сдвиге ветра, осуществляют АМО.

309. ОМС осуществляют подготовку и выпуск информации о потенциально опасных явлениях погоды по маршруту полета в зоне ответственности ОМС.

Параграф 2. Информация SIGMET

310. Информация SIGMET выпускается ОМС и представляет собой краткое описание открытым текстом с сокращениями фактических и (или) ожидаемых определенных явлений погоды по маршруту полета и других явлений в атмосфере, влияющих на безопасность полета воздушных судов и предполагаемую эволюцию данных явлений во времени и в пространстве.

311. Информация SIGMET аннулируется, когда явления более не наблюдаются или, когда не ожидается их возникновение в данном районе.

312. Период действия сообщения SIGMET не превышает 4 часов. Период действия выпускаемых сообщений SIGMET, касающихся облака вулканического пепла, увеличивается до 6 часов.

313. Сообщения SIGMET в отношении облака вулканического пепла, основываются на консультативной информации, предоставляемой соответственно VAAC, назначенным в соответствии с региональным аэронавигационным соглашением.

314. Между ОМС и соответствующим РДЦ осуществляется координация в целях обеспечения согласованности информации о вулканическом пепле, включаемой в сообщения SIGMET и NOTAM.

Сноска. Пункт 314 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

315. Сообщения SIGMET выпускаются не ранее, чем за 4 часа до начала периода действия.

Специальные сообщения SIGMET, касающиеся облака вулканического пепла, выпускаются, как только это становится практически возможным, но не позднее, чем за 12 часов до начала периода действия. Сообщения SIGMET об облаке вулканического пепла уточняются каждые 6 часов.

316. Содержание и порядок элементов сообщения SIGMET соответствуют содержанию и порядку элементов сообщений SIGMET и AIRMET приложения 6 и образцу для составления сообщений SIGMET и AIRMET приложения 8 настоящих Правилам.

317. Порядковый номер, упоминаемый в образце для составления сообщений SIGMET и AIRMET приложения 8 настоящих Правил, отражает количество сообщений SIGМЕТ, выпущенных с 00.01 UТС текущего дня по РПИ. ОМС, зона ответственности которых охватывает несколько РПИ и/или CTA, выпускают отдельные сообщения SIGMET для каждого РПИ и/или СТА в их зоне ответственности.

318. В сообщение SIGMET включается одно из перечисленных ниже явлений на крейсерских эшелонах (независимо от их высоты), с использованием следующих сокращений:

Гроза:

скрытая OBSC TS

маскированная EMBD TS

частые грозы FRQ TS

по линии шквала SQL TS

скрытая с градом OBSC TSGR

маскированная с градом EMBD TSGR

частые грозы с градом FRQ TSGR

по линии шквала с градом SQL TSGR.

Турбулентность:

сильная турбулентность SEV TURB.

Обледенение:

сильное обледенение SEV ICE

сильное обледенение

вследствие

замерзающего дождя SEV ICE (FZRA).

Горная волна:

сильная горная волна SEV MTW.

Пыльная буря:

сильная пыльная буря HVY DS.

Песчаная буря:

сильная песчаная буря HVY SS.

Вулканический пепел:

вулканический пепел VA (+название вулкана,

(независимо от высоты) если оно известно)

радиоактивное облако RDOACT CLD

319. Информация SIGМЕТ не содержит излишний описательный материал. В описание явлений погоды, в отношении которых выпускается сообщение SIGМЕТ, не включается никакой дополнительный описательный

материал, помимо указанного в пункте 318 настоящих Правил.

В информации SIGМЕТ, касающейся гроз или тропического циклона, не упоминаются связанные с ними турбулентность и обледенение.

320. ОМС должен обеспечить своевременную рассылку сообщений SIGMET в соответствии со схемой рассылки, включающей передачу таких сообщений:

1) местным органам ОВД;

2) АМО, находящимся в пределах района ответственности данного ОМС;

3) другим заинтересованным ОМС (при этом необходимо гарантировать рассылку сообщений SIGMET и AIRMET всем ОМС, районы ответственности которых, хотя бы частично, находятся в пределах 925 километров от метеорологического явления, о котором говорится в сообщении);

4) исключен приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5) центрам, назначенным транслировать передачи VOLMET или передавать информацию VOLMET по линии передачи данных, которым сообщения SIGMET необходимы для таких передач (при их наличии);

6) международным и региональным банкам данных OPMET";

7) ответственному VAAC (если это необходимо).

Сноска. Пункт 320 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

320-1. ОМС в целях обеспечения единообразного предоставления информации SIGMET следует координировать сообщения SIGMET c соседним(и) ОМС, особенно в тех случаях, когда явление погоды по маршруту полета выходит или, как ожидается, выйдет за установленные границы зоны ответственности ОМС.

Примечание. Инструктивные указания по вопросам двусторонней или многосторонней координации действий между ОМС содержатся в Методических рекомендациях по подготовке, согласованию и использованию сообщений SIGMET и AIRMET, утвержденные ПАНО и согласованные с полномочным метеорологическим органом в соответствии с докуметом ИКАО Doc 8896 "Руководство по авиационной метеорологии".

Сноска. Правила дополнены пунктом 320-1 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

321. Информация SIGMET составляется на основании информации, полученной в донесениях с борта воздушного судна, анализа аэросиноптического фактического и прогностического материала, данных наземных и радиолокационных наблюдений.

322. Своевременный выпуск сообщений SIGMET в значительной степени зависит от оперативного получения ОМС донесений с борта. Поэтому пилотам следует своевременно передавать такие донесения органам ОВД, когда их воздушные суда подвергаются воздействию определенных метеорологических условий на маршруте, или они наблюдают условия, перечисленные в пункте 211 настоящих Правил.

Параграф 3. Информация AIRMET

323. Информация AIRMET выпускается ОМС/АМО для обеспечения полетов ниже более высокого эшелона 100 (или ниже эшелона 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД).

Цель информации AIRMET заключается в том, чтобы информировать пилотов о фактических и/или ожидаемых определенных явлениях погоды по маршруту полета, которые могут повлиять на безопасность полетов воздушных судов на малых высотах.

Сноска. Пункт 323 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

324. Информация AIRMET представляет собой краткое описание открытым текстом с сокращениями фактических и (или) ожидаемых определенных явлений погоды по маршруту полета, которые не были включены в зональные прогнозы для полетов на малых высотах, составленные в соответствии с положениями пунктов 268-270 настоящих Правил, и влияющие на безопасность полетов на малых высотах и на эволюцию этих явлений во времени и пространстве.

325. Содержание и порядок элементов составления сообщений AIRMET соответствуют содержанию и порядку элементов сообщений SIGMET и AIRMET приложения 6 и образцу для составления сообщений SIGMET и AIRMET приложения 8 настоящих Правилам.

326. ОМС, зона ответственности которого охватывает несколько РПИ и (или) диспетчерских районов (СТА), выпускает отдельные сообщения AIRMET для каждого РПИ и (или) диспетчерского района (СТА) в своей зоне ответственности.

Сноска. Пункт 326 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

327. РПИ, при необходимости, разделяется на подрайоны (субрайоны).

328. В сообщение AIRMET включается только одно из перечисленных явлений с использованием нижеуказанных сокращений:

Скорость приземного ветра:

средняя скорость приземного ветра на SFC WSPD

обширном пространстве свыше 15 м/с (+скорость и направление

ветра и единицы измерения).

Видимость у поверхности земли:

видимость на обширном пространстве SFC VIS

менее 5000 метров, включая явление (+видимость)

погоды, ухудшающее видимость (+ одно из перечисленных

ниже явлений погоды или их сочетания:

BR, DS, DU, DZ, FC, FG, FU, GR, GS,

HZ, IC, PL, PО, RA, SA, SG, SN, SS, SQ

или VA).

Грозы:

отдельные грозы без града ISOL TS

редкие грозы без града OCNL TS

отдельные грозы с градом ISOL TSGR

редкие грозы с градом OCNL TSGR.

Закрытие гор:

горы закрыты MT OBSC.

Облачность:

разорванная или сплошная облачность

на обширном пространстве с высотой

нижней границы менее 300м (1000фут)

над уровнем земли:

разорванная BKN CLD (+ высота нижней и

верхней границ и единицы измерения)

сплошная OVC CLD (+ высота нижней и

верхней границ и единицы измерения).

Кучево-дождевые облака:

отдельные ISOL CB

редкие OCNL CB

частые FRQ CB.

Башеннообразные кучевые облака:

отдельные ISOL TCU

редкие OCNL TCU

частые FRQ TCU.

Обледенение:

умеренное обледенение MOD ICE.

(за исключением обледенения,

возникающего в конвективных облаках)

Турбулентность:

умеренная турбулентность MOD TURB.

(за исключением турбулентности,

возникающей в конвективных облаках)

Горная волна:

умеренная горная волна MOD MTW.

329. Информация AIRMET не содержит дополнительный описательный материал, помимо указанного в пункте 328 настоящих Правил. В информации AIRMET, касающейся гроз или кучево-дождевых облаков не упоминаются связанные с ними турбулентность и обледенение.

330. Порядковый номер отражает количество сообщений AIRMET, выпущенных с 00.01 UTC текущего дня по РПИ/(СТА).

Сноска. Пункт 330 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

331. Период действия сообщения AIRMET не превышает 4 часа.

332. Информация AIRMET аннулируется, когда явления более не наблюдаются или, когда не ожидается их возникновение в данном районе.

333. Сообщения AIRMET направляются ОМС соседних РПИ и другим АМО в соответствии со схемой рассылки, установленной ПАНО.

Параграф 4. Предупреждения по аэродрому

334. АМО выпускают предупреждения по аэродрому о возникновении или изменении интенсивности метеорологических условий и явлений погоды, которые могут оказать неблагоприятное воздействие на воздушные суда на земле, в том числе, на воздушные суда на местах стоянки, на аэродромное оборудование, технические средства и службы обеспечения полетов.

335. Предупреждения по аэродрому выпускаются АМО на английском и/или русском языках и рассылаются пользователям в соответствии с Инструкцией по метеорологическому обеспечению на аэродроме. Предупреждения по аэродрому выпускаются не ранее, чем за 3 часа до начала периода действия. Порядок составления указан в приложении 10 к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 335 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

336. Предупреждения по аэродрому аннулируются, когда указанные в нем явления/условия более не наблюдаются и (или) когда не ожидается их возникновение на аэродроме.

337. Предупреждения по аэродрому выпускаются в связи с фактическим или ожидаемым возникновением одного или нескольких нижеследующих явлений и условий:

грозы;

града;

сильного и (или) продолжительного снега;

замерзающих осадков (гололеда);

замерзающего тумана;

инея или изморози;

шквала, смерча;песчаной или пыльной бури;

поднимающегося песка или пыли;ветра со скоростью 15 м/с и более (с учетом порывов), независимо от направления;

вулканического пепла или отложения вулканического пепла;

выброса токсических химических веществ;

понижения температуры воздуха до минус 30°С и ниже или ее повышения до плюс 35°С и выше;других явлений, согласованных на локальном уровне.

Сноска. Пункт 337 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

338. При ожидаемом возникновении условий или явлений, непредусмотренных в ранее выпущенном предупреждении, или изменении их интенсивности, продолжительности, составляется новое предупреждение.

339. При большом количестве международных рейсов предупреждение по аэродрому выпускается в соответствии с образцом составления предупреждений по аэродрому на английском языке (AD WRNG) приложения 10 к настоящим Правилам.

Использование текста, помимо сокращений, перечисленных в образце составления предупреждений по аэродрому на английском языке (AD WRNG), приложения 10 к настоящим Правилам, следует сводить до минимума. Дополнительную информацию следует готовить открытым текстом с сокращениями, используя утвержденные сокращения ИКАО и численные значения. При отсутствии утвержденных ИКАО сокращений следует использовать открытый текст на английском языке.

340. Порядковый номер предупреждения отражает количество предупреждений по аэродрому, выпущенных с 00.01 UTC текущего дня по данному аэродрому.

Параграф 5. Предупреждения и оповещения о сдвиге ветра

341. Предупреждения и оповещения о сдвиге ветра подготавливаются АМО для аэродромов в соответствии с условиями, согласованными с органами ОВД и заинтересованными эксплуатантами.

Оповещения выпускаются о фактически наблюдаемом сдвиге ветра, предупреждения - об ожидаемом сдвиге ветра.

342. Оповещения и предупреждения о сдвиге ветра содержат краткую информацию о наблюдаемом или ожидаемом сдвиге ветра, который может оказать неблагоприятное воздействие на воздушное судно на траектории захода на посадку или взлета, или при заходе на посадку по кругу в пределах между уровнем ВПП и 500 метров (1600 футов) над этим уровнем или на воздушное судно на ВПП во время после посадочного пробега или разбега при взлете. При местных топографических условиях вызывающих значительный сдвиг ветра на высотах более 500 метров (1600 футов) над уровнем ВПП, высота 500 метров (1600 футов) не считается предельной.

343. Оповещения о сдвиге ветра для прибывающих и/или вылетающих воздушных судов аннулируются, когда в течении 30 минут в сообщениях с воздушных судов информация о его наличии не подтверждается.

344. Сведения о наличии сдвига ветра получают с помощью:

1) наземного оборудования дистанционного измерения сдвига ветра (в том числе доплеровского радиолокатора);

2) наблюдений с борта воздушных судов на этапе набора высоты или захода на посадку;

3) другой метеорологической информации, полученной с соответствующих датчиков, установленных на имеющихся вблизи аэродрома или на близлежащих возвышенных участках, матчах или вышках.

345. Для оценки интенсивности сдвига ветра используются следующие критерии:

сдвиг ветра слабый - до 2 м/с (4 узлов) включительно на 30 метров (100 футов) высоты;

сдвиг ветра умеренный - свыше 2 м/с (4 узлов) до 4 м/с (8 узлов) включительно на 30 метров (100 футов) высоты;

сдвиг ветра сильный – свыше 4 м/с (9 узлов) до 6 м/с(12 узлов) включительно на 30 метров (100 футов) высоты;

сдвиг ветра очень сильный – свыше 6 м/с (12 узлов) на 30 метров (100 футов) высоты.

Сноска. Пункт 345 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

346. На аэродромах, где для обнаружения сдвига ветра используется автоматизированное наземное оборудование для дистанционного зондирования или обнаружения сдвига ветра, выпускаются генерируемые такими системами оповещения о сдвиге ветра.

Оповещения о сдвиге ветра содержат краткую обновляемую информацию о наблюдаемом сдвиге ветра, характеризуемом изменением встречного/попутного ветра на 7,5 м/с (15 узлов) или более, который может оказать неблагоприятное воздействие на воздушное судно на конечном этапе траектории захода на посадку или начальном этапе траектории взлета или на воздушное судно на ВПП вовремя после посадочного пробега или разбега при взлете.

347. Оповещения о сдвиге ветра, при использовании автоматизированного наземного оборудования, следует обновлять не реже одного раза в минуту.

Оповещения о сдвиге ветра следует аннулировать после того, как величина изменения встречного/попутного ветра становится менее 7,5 м/с (15 узлов).

348. Оповещения о сдвиге ветра распространяются непосредственно автоматизированным наземным оборудованием дистанционного измерения или обнаружения сдвига ветра заинтересованным сторонам.

349. Если наблюдается сдвиг ветра и/или ожидаются условия для его сохранения в течении периода более 30 минут, выпускаются предупреждения о сдвиге ветра в соответствии с образцом составления предупреждений и оповещений о сдвиге ветра на аэродроме на английском языке (WS WRNG) согласно приложению 11 к настоящим Правилам и рассылаются в соответствии с Инструкцией по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме.

350. Порядковый номер сообщения, обозначенный в образце составления предупреждений и оповещений о сдвиге ветра на аэродроме на английском языке в приложении 11 к настоящим Правилам, отображает количество предупреждений о сдвиге ветра, выпущенных с 00.01 UTC текущего дня по данному аэродрому.

351. Использование текста, помимо сокращений, перечисленных в образце составления предупреждений и оповещений о сдвиге ветра на аэродроме на английском языке (WS WRNG) приложения 11 к настоящим Правилам, сводится до минимума. Дополнительная информация составляется открытым текстом с сокращениями, утвержденными ИКАО. При отсутствии утвержденных ИКАО сокращений используется открытый текст на английском языке.

352. Когда информация наземного оборудования обнаружения или дистанционного измерения сдвига ветра используется для подготовки оповещения о сдвиге ветра, оповещение увязывается с конкретными участками ВПП и расстояниями вдоль траектории захода на посадку или траектории взлета.

353. Предупреждение об ожидаемом сдвиге ветра составляется на основании анализа аэросиноптического материала, если синоптическая обстановка в сочетании с местными условиями в районе аэродрома, способствует возникновению сдвига ветра.

354. Условия для сдвига ветра, как правило, связаны со следующими явлениями:

гроза, микропорывы, воронкообразные облака (торнадо или водяные смерчи) и фронтальные порывы;

фронтальные поверхности;

сильный приземный ветер, усугубляемый местными топографическими условиями;

фронты морского бриза;

горные волны (включая шкваловые вороты на малых высотах в районе аэродрома);

температурные инверсии на малых высотах.

355. При использовании донесения с борта воздушного судна для подготовки предупреждения о сдвиге ветра и его интенсивности, или для подтверждения ранее выпущенного предупреждения соответствующее донесение с борта воздушного судна, включая тип этого воздушного судна, рассылается без изменений заинтересованным сторонам.

356. Предупреждения о сдвиге ветра составляются открытым текстом с принятыми сокращениями и передаются диспетчерам ОВД.

Параграф 6. Предупреждения по маршрутам и районам полетов ниже эшелона 100 (или ниже эшелона полета 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД) в форме открытого текста

357. В случае, когда метеорологическое обеспечение полетов ниже эшелона 100 (или ниже эшелона полета 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД) осуществляется в соответствии с пунктами 282 - 291 настоящих Правил, предупреждения по маршрутам и районам полетов выпускаются метеорологическим органом, обслуживающим МДП, в форме открытого текста.

358. Предупреждения по маршрутам и районам полетов ниже эшелона 100 (или ниже эшелона полета 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД) выпускаются в связи с фактическим и (или) ожидаемым возникновением одного из указанных ниже явлений:

фронтальная или внутримассовая гроза;

фронтальный шквал и смерч;

град;

замерзающие осадки;

умеренное или сильное обледенение;

умеренная или сильная турбулентность;

песчаная или пыльная буря;

скорость ветра у земли 15 м/с (30 узлов) и более независимо от направления;

видимость менее 5000 метров;

нижняя граница облачности менее 300 метров (1000 футов);

кучево-дождевые и башеннообразные облака.

Сноска. Пункт 358 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

359. Предупреждения сообщаются диспетчеру МДП для последующей передачи воздушным суднам, находящимся в полете и АМО, обеспечивающим полеты в смежных районах МДП.

360. Текст предупреждений включает в себя:

1) наименование (предупреждение), его порядковый номер за текущие сутки;

2) указание района, маршрута;

3) слово "действительно" и группу "дата - время";

4) явления;

5) указание о том является информация фактической или прогностической;

6) местоположение явления, смещение;

7) изменение интенсивности.

361. При прекращении явления, указанного в предупреждении и отсутствии условий для его возникновения/сохранения, составляется сообщение об отмене выпущенного ранее предупреждения.

Глава 7. Метеорологическое обеспечение эксплуатантов и членов экипажей воздушных судов

Сноска. Наименование главы 7 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Общие положения

362. Эксплуатанты и члены летного экипажа снабжаются метеорологической информацией для:

1) осуществляемого эксплуатантами предполетного планирования;

2) осуществляемого эксплуатантами перепланирования в полете с использованием системы централизованного руководства производством полетов;

3) использования членами летного экипажа перед вылетом;

4) воздушных судов, находящихся в полете.

363. Метеорологическая информация, которой снабжаются эксплуатанты и члены летного экипажа, отвечает полетным требованиям в отношении времени и высоты полета, географической протяженности маршрута, относится к определенному моменту или периоду времени и является достаточной для обеспечения полета до аэродрома намеченной посадки. В ней содержатся данные об ожидаемых метеорологических условиях на участке маршрута между аэродромом намеченной посадки и запасными аэродромами, назначенными эксплуатантом.

364. Метеорологическая информация, которой снабжаются эксплуатанты и члены летного экипажа, содержит последние данные и включает следующие сведения:

1) прогнозы:

ветра и температуры на высотах;

влажности воздуха на высотах (при планировании полетов с помощью автоматических систем);

геопотенциальной абсолютной высоты эшелонов полета;

высоты тропопаузы в единицах эшелона полета и температуры тропопаузы;

направления и скорости максимального ветра и его высоты в единицах эшелона полета;

явлений SIGWX;

кучево-дождевых облаков, обледенения и турбулентности.

2) сообщения METAR или SPECI (включая прогнозы типа "тренд") для аэродромов вылета и намеченной посадки и для запасных аэродромов вылета, на маршруте и назначения;

3) прогнозы TAF или коррективы к прогнозам TAF для аэродрома вылета, намеченной посадки и для запасных аэродромов вылета, на маршруте и назначения;

4) прогнозы для взлета (по запросу);

5) информацию SIGMET и соответствующие специальные донесения с борта, касающиеся всего маршрута (к соответствующим специальным донесениям с борта относятся донесения, которые не использовались при подготовке сообщений SIGMET);

6) консультативную информацию о вулканическом пепле и тропических циклонах, относящуюся ко всему маршруту;

7) зональные прогнозы GAMET или зональные прогнозы для полетов на малых высотах в форме карты, подготовленной в дополнение к выпуску информации AIRMET, и информацию AIRMET для полетов на малых высотах, которые относятся ко всему маршруту;

8) предупреждения по аэродрому вылета (для местного аэродрома);

9) информацию МРЛ;

10) изображения, полученные с метеорологических спутников Земли.

11) консультативную информацию о космической погоде по всему маршруту (при наличии).

Сноска. Пункт 364 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

365. Прогнозы, перечисленные в подпункте 1) пункта 364 настоящих Правил, формируются из цифровых прогнозов, предоставляемых ВЦЗП.

366. Если указано, что прогноз составлен ВЦЗП, в содержащуюся в нем метеорологическую информацию изменения не вносятся.

367. Карты, получаемые из цифровых прогнозов, составленных ВЦЗП, предоставляются для фиксированных зон действия согласно обозначениям и сокращениям в образцах карт, используемых в полетной документации указанных в приложении 7 к настоящим Правилам.

368. Если прогнозы ветра и температуры воздуха на высотах, перечисленные в подпункте 1) пункта 364 настоящих Правил, предоставляются в виде карт, они представляют собой действительные на фиксированное время прогностические карты стандартных эшелонов полета.

Если прогнозы явлений SIGWX, перечисленные в подпункте 1) пункта 364 настоящих Правил, предоставляются в виде карт, они представляют собой действительные на фиксированное время прогностические карты слоя атмосферы, ограниченного стандартными эшелонами полета.

369. Прогнозы ветра и температуры воздуха на высотах и погодных явлений SIGWX выше эшелона 100, требующиеся для осуществляемого эксплуатантом предполетного планирования и перепланирования в ходе полета, предоставляются после их получения и не позднее, чем за 3 часа до вылета. Прочая метеорологическая информация, необходимая для осуществляемого эксплуатантом предполетного планирования и перепланирования в ходе полета, предоставляется заранее.

370. ПАНО, организующий предоставление метеорологического обслуживания эксплуатантам и членам летного экипажа, координирует с метеорологическими полномочными органами других государств меры, направленные на получение от них необходимых сводок и (или) прогнозов.

371. Эксплуатанты и члены летного экипажа снабжаются метеорологической информацией в том месте и в такое время, которые устанавливаются по соглашению между ПАНО и соответствующим эксплуатантом.

Предполетным обслуживанием обеспечиваются лишь полеты, которые начинаются на территории Республики Казахстан.

372. Метеорологическая информация, предназначенная для экипажей воздушных судов, на аэродромах имеющих только АМС, подготавливаются АМО, в зону ответственности которого входит данный аэродром, либо по договоренности между двумя ПАНО.

Процедуры, порядок и способы передачи данной информации устанавливаются Инструкциями по метеорологическому обеспечению полетов на аэродромах соответствующих АМС и АМО.

Метеорологическая информация, необходимая для экипажей воздушных судов, осуществляющих полеты на посадочных площадках, запрашивается у АМО непосредственно командиром воздушного судна через органы ОВД или напрямую по имеющимся каналам связи.

Сноска. Пункт 372 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

373. По соглашению между ПАНО и соответствующим эксплуатантом, эксплуатанты и члены летного экипажа снабжаются метеорологической информацией одним из следующих способов:

1) рукописный или печатный материал, в том числе установленные карты и формы;

2) данные в цифровой форме;

3) инструктаж;

4) консультация;

5) показ;

6) с учетом подпунктов 1) -5) настоящего пункта автоматизированная система предполетной информации, обеспечивающая возможность самостоятельного инструктажа и составления полетной документации. При этом доступ эксплуатантов и членов экипажа для консультации к метеорологическому органу по телефону или с использованием других приемлемых средств связи сохраняется.

374. ПАНО, в соответствии с требованиями ИКАО определяет:

1) тип и формат подлежащей предоставлению информации;

2) способы и средства снабжения этой информацией.

375. Обеспечение метеорологической информацией экипажей вылетающих воздушных судов производится на основании суточных планов полета, а отдельных рейсов, не указанных в плане - на основании дополнительных заявок (передаваемых через телефон, интернет или другие средства связи), передаваемых АМО через органы ОВД или напрямую не позднее 30 минут до планируемого времени вылета.

Заявки содержат следующие сведения:

1) планируемое время вылета;

2) планируемое время прибытия на аэродром назначения;

3) маршрут полета и планируемое время прибытия на промежуточный аэродром, и время вылета с него;

4) запасные аэродромы;

5) эшелон и высоту полета;

6) тип полета (ППП или ПВП).

Сноска. Пункт 375 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

376. В зависимости от вида и продолжительности полета метеорологическая информация предоставляется экипажам воздушных судов в форме полетной документации и (или) в устной форме, эта информация помещается также на специальных витринах, стендах, устанавливаемых в помещениях, где проводится предполетная метеорологическая подготовка экипажей.

Параграф 2. Инструктаж, консультация и показ информации

377. Предполетная метеорологическая подготовка экипажей воздушных судов включает как самостоятельное изучение метеорологических условий предстоящего полета, так и получение экипажами на АМО необходимой информации о фактических и ожидаемых метеоусловиях по маршруту (району) полетов и на аэродромах.

378. Инструктаж и/или консультации предоставляются по запросу членам летного экипажа и/или другому летно-эксплуатационному персоналу.

Их целью является предоставление самой последней имеющейся информации о текущих и ожидаемых метеоусловиях по маршруту предстоящего полета, на аэродроме предполагаемой посадки, запасных аэродромах и других соответствующих аэродромах для разъяснения и дополнения информации, содержащейся в полетной документации, или, по согласованию с ПАНО и соответствующим эксплуатантом, вместо полетной документации.

379. Используемая информация для проведения консультации включает любой или все элементы, перечисленные в пункте 364 настоящих Правил.

380. Если АМО высказывает мнение об эволюции метеорологических условий в районе аэродрома, существенно отличающееся от включенного в полетную документацию прогноза по аэродрому, при консультации обращается внимание членов летного экипажа на данное расхождение.

381. Требующийся инструктаж, консультация, показ и/или оформление полетной документации обеспечивается АМО, обслуживающим аэродром вылета.

В тех случаях, когда местные условия аэродрома не позволяют проводить личный инструктаж или консультацию, АМО предоставляет такое обслуживание по телефону или с помощью других соответствующих средств электросвязи, способы и порядок которого устанавливаются по соглашению между ПАНО и соответствующим эксплуатантом.

При необходимости, в случае задержки, АМО, обслуживающий данный аэродром, осуществляет (или, если это невозможно, организует) проведение повторного инструктажа, консультации и/или оформление полетной документации.

382. Консультация иностранных экипажей воздушных судов может проводиться на английском языке.

383. АМО обеспечивает и проводит консультации членов экипажа воздушного судна или другого персонала, связанного с производством полетов. При консультации экипажу сообщается:

1) характеристика синоптической обстановки по маршруту (району) полета до аэродрома первой посадки или при возможности до конечного аэродрома на маршруте;

2) текущие и прогностические данные о ветре на высотах, температуре воздуха на высотах, высота тропопаузы, информация о максимальном ветре;

3) фактические и ожидаемые явления погоды по маршруту полета и информация о струйных течениях;

4) фактическое и ожидаемое состояние погоды на аэродромах вылета, посадки и запасных;

5) другие имеющиеся метеорологические данные по требованию экипажа.

384. При консультации для обеспечения полетов на малых высотах, в том числе по ПВП, используется метеорологическая информация по высотам ниже эшелона 100 (или ниже эшелона полета 150 в горных районах, или, ниже эшелона установленного органами ОВД). Указывается фактическое или ожидаемое возникновение любых явлений, вызывающих понижение видимости на обширном пространстве до величины менее 5000 метров и фактическое или ожидаемое появление облаков, которые влияют на выполнение полета.

Для планирования полетов на малых высотах особое значение имеет информация AIRMET.

385. Для оказания помощи членам летного экипажа и прочему персоналу, связанному с подготовкой к полету и для использования при инструктаже и консультации на аэродроме, метеорологический орган осуществляет показ последней полученной информации, которая включает :

1) сводки METAR и SPECI;

2) прогнозы TAF и прогнозы типа "тренд";

3) предупреждения по местному аэродрому;

4) прогнозы для взлета;

5) SIGMET, AIRMET и специальные донесения с борта, не отраженные в сообщении SIGMET;

6) текущие и прогностические карты;

7) снимки с метеорологических спутников Земли или мозаики и (или) нефанализов;

8) информацию, полученную с помощью наземных метеорологических радиолокаторов (при наличии);

9) информацию о ветре и температуре воздуха на высотах;

10) консультативную информацию о вулканическом пепле и тропических циклонах, относящуюся к полету.

11) консультативную информацию о космической погоде по всему маршруту (при наличии).

Сноска. Пункт 385 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

386. Показываемый материал должен быть легко доступным для членов летного экипажа и прочего персонала, связанного с производством полетов.

387. Для осуществления метеорологического обеспечения экипажей воздушных судов АМО запрашивают информацию в международных банках метеорологических данных или непосредственно у АМО других государств.

388. После прохождения метеорологической консультации в офисе АМО командир воздушного судна расписывается на бланке и/или журнале регистрации прохождения консультации. В случае получения консультации по телефону отметку в журнале производит синоптик. В журнале указывается бортовой номер, номер рейса, аэродром посадки и время вылета, а также время консультации.

Сноска. Пункт 388 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

389. При задержке вылета на 20 минут и более от запланированного времени экипаж уточняет метеорологическую обстановку.

Параграф 3. Полетная документация

390. При подготовке полетной документации аэродромные метеорологические органы используют прогнозы, выпущенные ВЦЗП, когда такие прогнозы охватывают предполагаемую траекторию полета по времени, абсолютной высоте и географическому району, если только между метеорологическим органом и соответствующим эксплуатантом не согласована иная практика.

391. Для обеспечения единообразия и стандартизации полетной документации, получаемые в рамках ВСЗП данные GRIB и BUFR, декодируются в стандартные карты ВСЗП согласно соответствующим положениям настоящих Правил, а метеорологическое содержание и обозначение составителя прогнозов ВСЗП не изменяются. С 4 ноября 2021 года это также относится к получаемым данным IWXXM.

Сноска. Пункт 391 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

392. Информация, включаемая в полетную документацию, предоставляется в виде карт и открытого текста с сокращениями. Полетная документация, относящаяся к прогнозам ветра и температуры воздуха на высотах и явлений SIGWX, представляется в виде карт.

Прогнозы погоды по аэродромам заносятся в документацию в кодовой форме TAF или открытым текстом с использованием сокращений.

Для полетов на малых высотах используются зональные прогнозы GAMET.

393. Сводки METAR и SPECI (включая прогнозы типа "тренд"), TAF, GAMET, SIGMET, AIRMET и консультативная информация о вулканическом пепле, тропических циклонах и о космической погоде (при наличии) представляются в соответствии с образцами, приведенными в содержании прогнозов GAMET приложения 5, в содержании и порядке элементов сообщений SIGMET и AIRMET приложения 6, в обозначениях и сокращениях в образцах карт, используемых в полетной документации приложения 7, в образцах консультативной информации о вулканическом пепле, тропических циклонах и о космической погоде приложения 7-1 и в образце для составления сообщений SIGMET и AIRMET приложения 8 к настоящим Правилам.

Такая метеорологическая информация, полученная от других метеорологических органов, включается в полетную документацию без изменений.

Сноска. Пункт 393 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

394. Полетная документация, которая должна предоставляться, включает информацию, перечисленную в подпунктах 1) (ветер и температура, явления SIGWX), 2), 3), 5), 6), 7) и 11) пункта 364 настоящих Правил.

Полетную документацию для полетов продолжительностью 2 часа или менее после кратковременной промежуточной посадки или разворота ограничивают информацией по запросу членов летного экипажа.

Для полетов, полетное время которых превышает 3 часа, требуется представлять более одной карты, чтобы период полетной документации соответствовал продолжительности полета. Соответственно, для полета, время которого составляет 7 часов (с 1200 до 1900 UTC), потребуются карты ветра на высотах и температуры воздуха на высотах для трех периодов времени действия данных (1200, 1500 и 1800 UTC) и прогнозы SIGWX для двух периодов времени действия данных (1200 и 1800 UTC).

Сноска. Пункт 394 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

395. В полетной документации используются карты, выпускаемые ВЦЗП и перечисленные в пункте 298 настоящих Правил.

396. Требования к обозначениям и сокращениям, предъявляемым к составлению карт, используемых в полетной документации, разрабатываются ВМО на основе требований ИКАО и представлены обозначениями и сокращениями в образцах карт, используемых в полетной документации приложения 7 к настоящим Правилам.

397. На картах ВЦЗП, включаемых в полетную документацию, метеорологическая информация, представляется в следующем виде:

1) ветры на картах указываются стрелками с оперением или с помощью заштрихованных флажков на достаточно густой сетке;

2) температуры указываются цифрами на достаточно густой сетке;

3) данные о ветре и температуре, выбираемые из наборов данных, полученных от ВЦЗП, наносятся на достаточно густую широтно-долготную сетку;

4) стрелки ветра превалируют над температурами, и оба эти обозначения выделяются на фоне карты.

398. В полетной документации относительная высота указывается следующим образом:

1) все сведения о метеорологических условиях по маршруту полета, такие, как относительная высота ветра на высотах и турбулентности или высота нижней и верхней границ облаков, указываются в виде эшелонов. Эти сведения могут также выражаться в величинах давления, абсолютной высоты или для полетов на малых высотах в виде высоты над уровнем земли;

2) все сведения о метеорологических условиях в районе аэродрома указываются в виде высоты над превышением аэродрома.

399. В минимальное количество карт для полетов между эшелоном полета 250 и эшелоном полета 630 включаются карты особых явлений погоды верхних слоях атмосферы (эшелон полета 250 - эшелон полета 630) и прогностическая карта ветра и температуры для эшелона 250 гПа.

При отсутствии карт ВЦЗП для предполетного планирования и планирования в полете и для полетной документации предоставляются фактические карты.

400. Если до вылета члены летного экипажа снабжаются информацией о ветре и температуре воздуха на высотах в виде карт, последние представляют собой прогностические карты для стандартных эшелонов полета. При непродолжительных полетах вместо прогностических карт стандартных изобарических поверхностей предоставляются текущие карты, указанные уровни соответствуют стандартным изобарическим уровням.

401. Полетная документация в отношении прогнозов TAF во всех случаях включает прогнозы TAF по аэродрому вылета и аэродрому намеченной посадки. В полетную документацию включаются прогнозы TAF по одному или нескольким запасным аэродромам.

Сноска. Пункт 401 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

402. При существенном отличии метеорологической информации, предназначенной для включения в полетную документацию, от информации, предоставленной для предполетного планирования и перепланирования в ходе полета, об этом незамедлительно уведомляется экипаж (при необходимости через органы ОВД) или эксплуатант (его представитель) и ему предоставляется уточненная информация.

Сноска. Пункт 402 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

403. При внесении коррективов непосредственно перед взлетом воздушного судна, когда документация была уже вручена, АМО направляет необходимый корректив или обновленную информацию эксплуатанту или органу ОВД для передачи на борт воздушного судна.

404. Если маршрут полета не укладывается полностью на прогностической карте, экипажу на оставшийся участок дополнительно выдается прогностическая карта смежного района или прогноз условий по маршруту в форме открытого текста.

405. АМО организует сохранность информации, представленной членам летного экипажа, в печатной форме или в виде компьютерных файлов в течении по крайней мере 30 календарных дней с момента ее выпуска. Эта информация представляется по запросу для проведения расследований или технических расследований авиационных происшествий и сохраняется для этих целей до их завершения.

Параграф 4. Предоставление информации для обеспечения полетов на высотах ниже эшелона 100 (или, ниже эшелона 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД)

406. Полетная документация для полетов на высотах ниже эшелона 100 (или ниже эшелона 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД) может предоставляться либо в картографической форме (например, сочетание прогноза SIGWX для малых высот и прогноза ветра и температуры воздуха на высотах), либо открытым текстом с сокращениями (GAMET), как указано в параграфах 7, 8 и 9 Главы 5 настоящих Правил.

407. Для метеорологического обеспечения полетов на высотах ниже эшелона 100 (или ниже эшелона 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД) АМО включают в Инструкцию по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме:

1) карты-схемы районов ответственности МДП;

2) критерии для выпуска коррективов к прогнозам по районам полетов;

3) способы доведения метеорологической информации до экипажей воздушных судов при предполетной подготовке и во время выполнения полетов;

4) способы получения метеорологической информации от экипажей воздушных судов;

5) способы доведения метеорологической информации до органов ОВД.

408. Карты-схемы районов ответственности МДП размещаются на рабочих местах специалистов органов ОВД и АМО, участвующих в обслуживании полетов ниже эшелона 100 (или ниже эшелона 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД).

409. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

410. Перечень установленных площадей и изменения к нему рассылаются в адреса АМО, обеспечивающих полеты в смежных районах ОВД (МДП) соответствующими органами ОВД.

411. Экипажи воздушных судов, выполняющие полеты на высотах ниже эшелона 100 (или ниже эшелона 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД) обеспечиваются метеорологической информацией перед вылетом и в полете. Эта информация соответствует времени, высоте и маршруту (району) полета. В период предполетной подготовки экипажи воздушных судов обеспечиваются:

1) устной метеорологической консультацией, в которой указывается, в том числе, фактическое или ожидаемое возникновение любых явлений, вызывающих понижение видимости на обширном пространстве до величины менее 5000 метров и фактическое или ожидаемое появление облаков, которые влияют на выполнение полета;

2) данными о фактической погоде и прогнозами по аэродромам вылета, посадки и запасным (сводки METAR и SPECI, прогнозы TAF и типа "тренд");

3) информацией SIGMET и AIRMET;

4) зональными прогнозами GAMET, или зональными прогнозами для полетов на малых высотах в виде карт SWL (картами особых явлений погоды)

5) информацией, полученной с помощью наземных метеорологических радиолокаторов (при наличии).

412. Полетная документация для полетов по ПВП на малых высотах ниже эшелона 100 (или ниже эшелона 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД), и включает информацию, перечисленную в подпунктах 2) - 5) пункта 411 настоящих Правил.

413. Для метеорологического обеспечения полетов ниже эшелона 100 (или ниже эшелона 150 в горных районах, или ниже эшелона, установленного органами ОВД) используются зональные прогнозы по маршрутам и районам полетов.

414. Прогнозы по районам/маршрутам полетов на малых высотах представляются в виде карт и/или в форме прогноза GAMET с использованием принятых ИКАО сокращений и численных величин.

415. В метеорологическую информацию, предназначенную для осуществления предполетного планирования и перепланирования в ходе полета эксплуатантами вертолетов, выполняющих полеты на сооружения в открытом море, следует включать данные по слоям от уровня моря и до эшелона полета 100. Особо следует указывать ожидаемую видимость у поверхности, количество, тип (в тех случаях, когда такие сведения имеются), основание и вершину облаков ниже эшелона полета 100, состояние моря, температуру поверхности моря, среднее давление на уровне моря, фактическое и ожидаемое возникновение турбулентности и обледенения.

416. Порядок предоставления метеорологической информации для поисково-спасательных работ определен параграфом 4 главы 8 настоящих Правил.

Параграф 5. Особенности метеорологического обеспечения авиационных работ

417. В зависимости от их цели, правил выполнения и особенностей технологии выполнения, авиационные работы подразделяются на следующие основные виды:

1) авиационно-химические работы;

2) воздушные съемки;

3) лесоавиационные работы;

4) строительно-монтажные и погрузочно-разгрузочные работы;

5) транспортно-связные работы;

6) полеты на острова открытых морей;

7) полеты с морских судов и морских буровых установок;

8) полеты для оказания медицинской помощи населению и проведения санитарных мероприятий;

9) полеты для проведения экспериментальных и научно-исследовательских работ;

10) полеты по десантированию и выброске парашютистов или сбросу грузов на парашютах;

11) поисковые и аварийно-спасательные работы.

12) летные проверки (облеты) наземных средств радиотехнического обеспечения полетов, авиационной радиосвязи и аэродромных схем;

13) другие виды авиационных работ, связанных с выполнением специализированных операций в интересах других физических и (или) юридических лиц.

418. Эксплуатанты воздушных судов, находящиеся на оперативных точках при выполнении авиационных работ, обеспечиваются прогнозами погоды, выпускаемыми аэродромным метеорологическим органом по закрепленному району соответствии с пунктами 282-292 настоящих Правил.

419. Перед началом авиационных работ на оперативной точке (неклассифицируемых, временных аэродромах, посадочных площадках), где нет АМО и не производятся метеорологические наблюдения экипаж воздушного судна сообщает диспетчеру органа ОВД сведения о фактической погоде для передачи АМО, ответственному за составление прогнозов. Экипаж воздушного судно визуально оценивает видимость по естественным ориентирам, а для оценки параметров ветра использует ручные анемометры и ветроизмерители (при наличии). Для определения ВНГО допускается проведение воздушной разведки или ВНГО оценивается визуально.

Сноска. Пункт 419 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

420. В процессе выполнения авиационных работ, экипажи воздушных судов следят за изменениями погоды и при возникновении неблагоприятных условий и явлений погоды сообщают о них диспетчеру ОВД. Диспетчер ОВД передает эти сведения аэродромному метеорологическому органу.

При встрече с опасными метеорологическими явлениями:

1) гроза;

2) град;

3) замерзающие осадки (гололед);

4) умеренное или сильное обледенение;

5) умеренная или сильная турбулентность;

6) смерч;

7) ураган;

8) сильная пыльная (песчаная) буря;

9) сильные ливневые осадки;

10) вулканический пепел;

информация об их наличии передается немедленно.

421. При отсутствии информации о фактической погоде по району работ первый прогноз составляется как ориентировочный прогноз. После получения информации о фактической погоде аэродромный метеорологический орган выпускает уточненный прогноз.

422. Передача прогнозов погоды и предупреждений по районам МДП осуществляется по имеющимся каналам и средствам связи.

423. Метеорологическое обеспечение полетов в горной местности проводится с учетом орографических особенностей в районе полетов.

424. В прогнозы погоды, составляемые для полетов в горной местности, включаются данные об орографической турбулентности и толщине слоя, в котором она ожидается, а также информация об облачности, если она ожидается на высотах 2000 метров и менее над уровнем аэродрома.

425. В прогнозах по маршруту и районам полетов особое внимание обращается на возможность возникновения гроз и закрытия гор облаками, образования туманов и низкой облачности на горных склонах, возникновения местных ветров.

426. При полетах в горной местности сведения о метеорологических условиях указываются в высотах над уровнем моря.

427. Термин "CAVOK" не используется при составлении сводок для горных аэродромов и при проведении аэрофотосъемочных работ.

428. При обеспечении полетов по срочным санитарным заданиям, в аварийно спасательных и поисково-спасательных работах, в полетах по ликвидации последствий крупных аварий, катастроф и стихийных бедствий максимально используется информация структурных подразделений гидрометеорологической службы, расположенных в районе выполнения полетов.

429. Метеорологическое обеспечение полетов вертолетов на морские суда и платформы в открытом море осуществляется на основании заявок эксплуатанта (по соглашению с ПАНО).

Сноска. Пункт 429 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

430. В период полетов, эксплуатантом обеспечивается передача в адрес метеорологического органа данных о состоянии погоды в районе нахождения морского судна (платформы), в частности информации о направлении и скорости ветра, видимости, явлениях погоды, форме и высоте нижней границы облаков, температуре и атмосферном давлении.

Сноска. Пункт 430 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

431. В дополнение к ежечасным наблюдениям проводятся специальные наблюдения, оформляемые в виде метеосводок, в следующих случаях:

1) скорость ветра увеличивается выше установленных предельных значений;

2) видимость и (или) высота нижней границы облаков понижается до значений ниже минимума командира вертолета;

3) наблюдается обледенение в осадках, сильная турбулентность.

432. Телеграммы данных метеорологических наблюдений составляются в последовательности кода METAR.

433. Для маршрутов, проходящих над акваториями морей, дополнительно используется информация о состоянии и температуре поверхности моря.

Параграф 6. Автоматизированные системы предполетной подготовки

434. При использовании АМО автоматизированных систем предполетной информации (в том числе web-сайта), для предоставления и показа метеорологической информации авиационным пользователям и членам летного экипажа, в целях самостоятельного инструктажа, планирования полетов и составления полетной документации, предоставляемая документация соответствует положениям параграфов 1-5 главы 7 настоящих Правил.

435. Автоматизированные системы предполетной информации (в том числе web-сайт), предоставляющие эксплуатантам, членам летного экипажа и другому заинтересованному авиационному персоналу унифицированный общий терминал доступа к метеорологической информации и данным служб аэронавигационной информации, устанавливаются ПАНО.

436. При использовании автоматизированных систем предполетной информации для предоставления эксплуатантам, членам летного экипажа и другому заинтересованному авиационному персоналу унифицированного общего терминала доступа к метеорологической информации и данным служб аэронавигационной информации (в том числе web-сайта) соответствующий метеорологический орган сохраняет ответственность за управление качеством и обеспечивает управление качеством метеорологической информации.

437. Автоматизированные системы предполетной информации для предоставления метеорологических данных в целях самостоятельной подготовки к полету, предполетного планирования и составления полетной документации:

1) обеспечивают на постоянной основе своевременное обновление базы данных системы и контроль за достоверностью и целостностью хранимой метеорологической информации;

2) предоставляют авиационным пользователям и членам летного экипажа и другим заинтересованным авиационным пользователям доступ к системе с использованием соответствующих средств связи;

3) используют процедуры доступа и запроса, основанные на применении открытого текста с сокращениями и указателей местоположения ИКАО и указателей типа данных в авиационных метеорологических кодах, предписанных ВМО, или основанные на интерфейсе пользователя на базе меню или другие соответствующие механизмы, согласованные между ПАНО и соответствующими эксплуатантами;

4) оперативно реагируют на запрос пользователей в отношении информации.

438. В автоматизированных системах предполетной информации, представляющих средства для самостоятельной подготовки, предусматривается доступ авиационных пользователей и членов летного экипажа для консультаций к АМО по телефону или с использованием других средств связи.

Параграф 7. Информация для экипажей воздушных судов, находящихся в полете

439. АМО/ОМС снабжает метеорологической информацией, предназначенной для воздушных судов, находящихся в полете, соответствующий орган ОВД, а также (при их наличии) предоставляет ее в сообщения D-ATIS, D-VOLMET или радиовещательные передачи ATIS и VOLMET. Метеорологическая информация для планирования, осуществляемого эксплуатантом в интересах воздушных судов, находящихся в полете, предоставляется по запросу в соответствии с соглашением между ПАНО и соответствующим эксплуатантом.

440. Если экипаж воздушного судна, находящегося в полете, запрашивает метеорологическую информацию, получивший запрос АМО/ОМС принимает меры для снабжения экипажа данного воздушного судна информацией, если это необходимо, с помощью другого АМО/ОМС.

441. Органы ОВД снабжаются метеорологической информацией, предназначенной для воздушных судов, находящихся в полете, в соответствии с положениями, изложенными в главе 8 настоящих Правил.

442. Метеорологическая информация в сообщениях D-VOLMET или в радиовещательных передачах VОLМЕТ (при их наличии), а также при осуществлении FIS передается в соответствии с положениями, изложенными в главе 9 настоящих Правил.

Сноска. Пункт 442 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

443. Метеорологическая информация для планирования, осуществляемого эксплуатантом в интересах воздушных судов, находящихся в полете, предоставляется во время полета и включает один из следующих элементов:

1) метеорологические сводки METAR и SPECI (включая прогнозы типа "тренд"), прогнозы TAF и коррективы к ним;

2) информацию SIGMET и AIRMET и специальные донесения с борта, относящиеся к полету, если они не отражены в сообщении SIGMET;

3) информацию о ветре и температуре воздуха на высотах;

4) консультативную информацию о вулканическом пепле и тропических циклонах, относящуюся к полету;

5) другую метеорологическую информацию в соответствии с договоренностью между ПАНО и соответствующим эксплуатантом.

Глава 8. Информация для органов обслуживания воздушного движения, поисково-спасательной службы и служб аэронавигационной информации

Параграф 1. Общие положения, касающиеся предоставления информации

444. ПАНО назначает АМО/ОМС для взаимодействия с каждым органом ОВД. Если в соответствии с местными условиями целесообразно возложить обязанности соответствующего АМО/ОМС на два или более АМО/ОМС, разделение сферы ответственности производится ПАНО. Соответствующий АМО/ОМС снабжает данный орган последней метеорологической информацией, необходимой для выполнения его функций.

445. АМО взаимодействует с АДЦ/ДПРА и ДПП для обеспечения их метеорологической информацией.

446. Для визуализации погодных условий аэродрома на АДЦ/ДПРА и ДПП размещаются средства отображения метеорологической информации аналогичные тем, которые используются АМО.

447. ОМС, взаимодействует с МДП (ЦПИ) и РДЦ, обслуживающим РПИ, для обеспечения их метеорологической информацией.

Сноска. Пункт 447 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

448. Метеорологическое обеспечение органов ОВД производится в течение всего периода работы этих органов.

449. Кроме информации, получаемой через метеорологические органы, в работе органов ОВД используются донесения с борта воздушных судов, содержащие данные о метеорологических условиях на маршрутах полета и в аэродромных зонах взлета и захода на посадку.

450. Любая метеорологическая информация, запрашиваемая органом ОВД в связи с аварийной ситуацией, предоставляется в максимально короткий срок.

451. Экстренная информация передается органам ОВД незамедлительно.

452. Средства связи между метеорологическими органами, и органами ОВД обеспечивают оперативную передачу метеорологической информации и запросов на ее передачу. При передаче печатной и графической информации максимально используются электронные средства.

453. При отсутствии технических средств передачи метеорологическая информация вручается диспетчерам органов ОВД на бумажном носителе под роспись.

454. Органы ОВД обеспечивают своевременное предоставление АМО/ОМС:

1) метеорологической информации, получаемой с борта воздушных судов по маршруту полета, а также совершающих взлет или посадку (например, о сдвиге ветра, турбулентности, обледенении);

2) данных визуальных метеорологических наблюдений, производимых персоналом органов обслуживания воздушного движения, для обновления или дополнения информации, предоставленной метеорологической станцией.

455. Органы ОВД снабжаются местными регулярными и специальными сводками, сводками METAR и SPECI, прогнозами TAF и прогнозами типа "тренд", информацией SIGMET и AIRMET, прогнозами ветра и температуры воздуха на высотах с коррективами к ним в той форме, в какой они составляются и направляются другим метеорологическим органам или получаются от них, если иное не предусматривается в Инструкции по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме.

456. Сводки METAR/SPECI, прогнозы TAF по другим аэродромам, а также информация SIGMET, AIRMET по другим РПИ предоставляются РПИ, АДЦ/РДЦ и ЦПИ.

Сноска. Пункт 456 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

457. При предоставлении информации органам ОВД особое внимание уделяется особым метеорологическим явлениям погоды на маршруте, оказывающим влияние на безопасность полетов воздушных судов, указанных в пунктах 318 и 328 настоящих Правил. Получаемая органами ОВД метеорологическая информация распространяется согласно порядку распространения авиационных метеорологических прогнозов, предупреждений, включая информацию SIGMET и AIRMEТ и консультативную информацию о вулканическом пепле и тропическом циклоне, в соответствии с приложением 12 настоящих Правил.

458. Для обнаружения многих из перечисленных в пунктах 318 и 328 настоящих Правил явлений используются специальные донесения с борта, спутниковые данные, графическое отображение метеорологической информации и данные МРЛ.

459. Если обеспечивается наличие обработанных на электронно-вычислительных машинах, данных о верхних слоях атмосферы в узлах регулярной сетки для органов ОВД в цифровой форме в целях последующего использования в электронно-вычислительных машинах, обслуживающих эти органы, содержание, формат и правила передачи данных определяются по соглашению между метеорологическими органами и органами ОВД. Эти данные предоставляются оперативно по завершении обработки прогнозов.

460. Метеорологическое обеспечение автоматизированных систем ОВД и комплекса средств автоматизации в организации ОВД различного уровня, должно соответствовать техническим требованиям к нему, и осуществляется путем сопряжения автоматизированных систем организации ОВД с автоматизированными метеорологическими измерительными системами и средствами передачи метеорологических данных.

461. АМО обеспечивает консультациями заступающие на дежурство смены диспетчеров органа ОВД. В консультации сообщается следующая информация:

1) общая характеристика метеорологической обстановки в контролируемых районах ОВД;

2) фактические и ожидаемые метеорологические условия на воздушных трассах и в районах полетов, аэродромах вылета, посадки и запасных;

3) предполагаемые траектории смещения радиозондов, запускаемых в период работы смены в контролируемых районах ОВД;

4) последние данные о состоянии погоды на местном аэродроме, значение атмосферного давления и тенденция его изменения;

5) техническое состояние метеорологического оборудования, средств связи, готовность дежурной смены метеорологического органа к работе.

462. В аэропортах, где из-за условий размещения не обеспечивается присутствие дежурного метеоролога на консультации смены диспетчеров службы ОВД и аэропорта, метеорологическая консультация предоставляется с использованием имеющихся средств связи.

Сноска. Пункт 462 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

463. Руководитель полетов (старший диспетчер) органа ОВД и старший смены АМО в период работы осуществляют оперативное взаимодействие по вопросам метеорологического обеспечения.

Параграф 2. Информация для аэродромных диспетчерских пунктов

464. АМО снабжает ДПР и СДП, следующей информацией:

1) местными регулярными и специальными сводками, включая прогнозы типа "тренд";

2) предупреждениями и оповещениями о сдвиге ветра.

3) предупреждениями по аэродрому;

4) прогнозами TAF и коррективами к ним по своему аэродрому.

Сноска. Пункт 464 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

465. АМО/ОМС снабжает ДПК и ДП "Вышка", а на аэродромах, где они совмещены, АДЦ/ДПРА, следующей информацией:

1) местными регулярными и специальными сводками, включая прогнозы типа "тренд";

2) сводками METAR и SPECI включая прогнозы типа "тренд", прогнозами TAF и коррективами к ним по аэродромам посадки и запасным (по запросу);

3) данными МРЛ (при наличии);

4) данными о ветре на высоте круга и 100 метров (при отсутствии фактических данных о ветре сообщается прогноз ветра на высоте круга);

5) предупреждениями и оповещениями о сдвиге ветра и предупреждениями по аэродрому;

6) информацией SIGMET и AIRMET.

Сноска. Пункт 465 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

466. АМО/ОМС снабжает ДПП, следующей информацией:

1) местными регулярными и специальными сводками, сводками METAR и SPECI, включая прогнозы типа "тренд", прогнозами TAF и коррективы к ним для аэродрома (ов) обслуживаемого(ых) ДПП;

2) информацией SIGMET и AIRMET, предупреждениями и оповещениями о сдвиге ветра, соответствующими специальными донесениями с бортов воздушных судов, относящиеся к воздушному пространству, обслуживаемому данным ДПП, и предупреждениями по аэродрому;

3) данными МРЛ (при наличии);

4) любой другой дополнительной метеорологической информацией, в отношении которой имеется договоренность;

5) получаемой информацией об облаке вулканического пепла, в отношении которой сообщение SIGMET еще не было выпущено (по согласованию между соответствующими ОМС и РДЦ);

6) о выбросе радиоактивных материалов в атмосферу (по согласованию между соответствующими АМО/ОМС и органами ОВД).

467. ОМС/АМО снабжает МДП/ЦПИ, следующей информацией:

1) местными регулярными и специальными сводками, включая прогнозы типа "тренд";

2) сводками METAR, SPECI, по аэродромам посадки и запасным (по запросу);

3) прогнозами TAF и коррективами к ним по своему аэродрому, прогнозами по маршрутам и районам полетов и зональными прогнозами GAMET;

4) предупреждениями по аэродрому, предупреждениями и оповещениями о сдвиге ветра, предупреждениями по районам полетов;

5) прогнозами ТАF и коррективами к ним по аэродромам посадки и запасным (по запросу);

6) данными МРЛ (при наличии);

7) информацией SIGMET (влияющей на безопасность полетов на малых высотах) и (или) AIRMET, соответствующими специальными донесениями с бортов воздушных судов, не включенными в данные сообщения;

8) полученной информацией об облаке вулканического пепла, которая не была включена к этому моменту в информацию SIGMET и (или) AIRMET;

9) любой дополнительной метеорологической информацией, согласованной между ОМС/АМО и органом ОВД;

10) о выбросе радиоактивных материалов в атмосферу (при наличии таких данных).

Сноска. Пункт 467 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 3. Информация для районных диспетчерских центров

468. Соответствующий ОМС/АМО снабжает РДЦ/ЦПИ следующей метеорологической информацией:

1) сводками METAR и SPECI, включая прогнозы типа "тренд", в том числе текущими данными о давлении по аэродромам и другим точкам, прогнозами TAF и коррективами к ним, охватывающими РПИ или СТА, и по запросу РДЦ, охватывающими аэродромы в соседних РПИ;

2) прогнозами ветра и температуры воздуха на высотах, прогнозами особых явлений погоды по маршруту полета с коррективами к ним, в частности таких явлений, которые воспрепятствуют выполнению полета по ПВП, информацией SIGMET и AIRMET, специальными донесениями с бортов воздушных судов по РПИ или СТА и, по запросу РДЦ, по соседним РПИ;

2-1) прогнозами минимальных значений QNH по конкретным зонам/диспетчерским районам или их субрайонам в границах РПИ;

3) данными МРЛ (при наличии);

4) прочей метеорологической информацией, запрошенной РДЦ для удовлетворения требований со стороны воздушных судов, находящихся в полете, если соответствующий ОМС/АМО запрошенной информацией не располагает, он обращается за помощью к другому метеорологическому органу;

5) полученной информацией об облаке вулканического пепла, в отношении которой сообщение SIGMET еще не было выпущено;

6) консультативной информацией о вулканическом пепле, выпускаемой VAAC в его районе ответственности;

7) получаемой информацией об аварийном выбросе радиоактивных материалов в атмосферу (по согласованию между соответствующими ОМС и РДЦ).

Сноска. Пункт 468 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

468-1. Для осуществления полетно-информационного обслуживания ОМС/АМО предоставляют ЦПИ следующую метеоинформацию:

1) сообщения SIGМЕТ и AIRMET;

2) касающуюся вулканической деятельности, предшествующей извержению, вулканических извержений, а также облаков вулканического пепла;

3) касающуюся выброса в атмосферу радиоактивных веществ или токсических химических веществ (при наличии);

4) о наблюдаемых и/или прогнозируемых погодных условиях на аэродромах вылета, назначения и запасных аэродромах.

Аэродромы, в отношении которых включаются сводки и прогнозы, а также РПИ и СТА, по которым сообщения SIGMET и AIRMET предоставляются ЦПИ при полетно-информационном обслуживании, определяются по решению ПАНО. Как правило, таковыми являются те аэродромы и РПИ, которые расположены в 2 часах полета от границы местного РПИ, в направлении которого осуществляется воздушное движение, включая пролеты.

Сноска. Правила дополнены пунктом 468-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 20.01.2020 № 19 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 4. Информация для организаций, задействованных в поисково-спасательном обеспечении полетов

469. Метеорологическая информация, необходимая экипажам воздушных судов, вылетающих для выполнения поисково-спасательных работ, предоставляется АМО в кратчайший срок по запросу руководителя полетов или другого должностного лица, руководящего поисково-спасательными работами.

470. АМО, назначенные ПАНО, снабжают организации, задействованные в поисково-спасательном обеспечении полетов метеорологической информацией в форме, установленной на основе взаимного соглашения. С этой целью, назначенный АМО, поддерживает связь с органом поисково-спасательной службы в течение всей поисково-спасательной операции.

471. Информация, которой снабжается координационный центр поиска и спасания, включает сведения о метеорологических условиях в последнем местонахождении пропавшего без вести воздушного судна, сведения о метеорологических условиях по намеченному маршруту данного воздушного судна с указанием:

1) особых явлений погоды по маршруту полета;

2) количества и вида облаков (в частности, кучево-дождевых) и высоты нижней и верхней границ облаков;

3) видимости и явлений, вызывающих ухудшение видимости;

4) приземного ветра и ветра на высотах;

5) состояния поверхности земли, в частности наличие снежного покрова или воды;

6) давления на уровне моря.

472. При отсутствии запрошенной информации у АМО, последний обращается к другим метеорологическим органам за соответствующей информацией.

473. По запросу координационного центра поиска и спасания АМО принимает меры для получения подробных сведений о полетной документации, предоставленной экипажу пропавшего без вести воздушного судна, в том числе обо всех коррективах к прогнозу, переданных на борт воздушного судна, находившегося в полете.

474. С целью способствования проведению поисково-спасательных операций, назначенный АМО по запросу предоставляет:

1) полную и подробную информацию о текущих и прогнозируемых метеорологических условиях в зоне поиска;

2) информацию о текущих и прогнозируемых метеорологических условиях по маршрутам полета, в том числе по маршрутам полета, выполняемых поисковыми воздушными судами при удалении от аэродрома, с которого ведется поиск, и при возвращении на него;

3) любую другую информацию, необходимую в связи с аварийной ситуацией.

475. По запросу координационного центра поиска и спасания, назначенный АМО снабжает (или принимает меры для снабжения) необходимой метеорологической информацией надводные суда, выполняющие поисково-спасательные операции на акваториях, входящих в район ответственности данного аэродрома.

Параграф 5. Действия, требуемые от метеорологического органа, в случае авиационных происшествий и инцидентов

476. При получении от соответствующего органа ОВД сигнала оповещения "Тревога" о произошедшем на аэродроме (в районе аэродрома) авиационном происшествии или инциденте, АМО/АМС проводит полный комплекс метеорологических наблюдений за фактической погодой, результаты которых отображаются на средствах отображения метеорологической информации и/или передаются по телефону и регистрируются в дневнике погоды с указанием фамилии лица, производившего наблюдения.

Сноска. Пункт 476 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

477. В связи с авиационным происшествием или инцидентом метеорологический орган (или АМС) по запросу предоставляет:

1) комиссии по расследованию, копию комплекта полетной документации, который был представлен членам летного экипажа при прохождении консультации, или показан им в качестве полетной документации;

2) органу ОВД для первоначального сообщения информацию, характеризующую метеорологические условия на момент события.

Сноска. Пункт 477 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

478. АМО/АМС обеспечивает надежную сохранность всех метеорологических документов, сводок и другой документации (в печатной форме или в виде компьютерных файлов), которую может потребовать комиссия по расследованию авиационного происшествия или инцидента в течение 30 календарных дней.

Параграф 6. Информация для органов службы аэронавигационной информации

479. ПАНО в координации с метеорологическим полномочным органом организует представление последней информации о метеорологическом обеспечении гражданской авиации в Республике Казахстан, необходимой САИ, для выполнения своих функций.

480. САИ предоставляется следующая информация:

1) о метеорологическом обслуживании гражданской авиации, предназначенная для включения в AIP Республики Казахстан;

2) для подготовки NОТАМ или ASHTAM, включая информацию:

о введении, прекращении и значительных изменениях в предоставлении авиационного метеорологического обслуживания. Указанная информация предоставляется САИ заблаговременно, до даты вступления в силу, с целью выпуска NОТАМ;

о выбросе радиоактивных материалов в атмосферу;

о возникновении вулканической деятельности.

481. Информация, указанная в пункте 480 настоящих Правил, предоставляется на основании соглашения с САИ, в котором определяются сроки, объем и качество метеорологической информации, а также методы ее передачи.

Сноска. Пункт 481 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 7. Информация для органов управления производством

482. Для обеспечения безопасности выполнения полетов в период предполетной подготовки и послеполетного обслуживания воздушных судов, для обеспечения безопасности взлета, посадки, стоянки воздушных судов, содержания сооружений аэродрома, аэродромным и авиационно-техническим службам аэропорта и авиакомпаний предоставляются официальные метеорологические данные о фактических и ожидаемых погодных условиях на аэродроме в соответствии с настоящими Правилами и на основании заключенных договоров.

Глава 9. Связь и ее использование при распространении метеорологической информации

Параграф 1. Средства связи для распространения метеорологической информации

483. ПАНО обеспечивают свои метеорологические органы:

1) соответствующими средствами электросвязи для снабжения необходимой метеорологической информацией органов ОВД на аэродромах, включая аэродромные ДП "Вышка", ДПП и станции авиационной электросвязи, обслуживающие данные аэродромы;

2) соответствующими средствами электросвязи, для получения прогностической продукции ВСЗП;

3) соответствующими средствами электросвязи, по которым метеорологические органы обмениваются между собой оперативной метеорологической информацией.

484. Средства электросвязи между метеорологическими органами и АДЦ/ДПРА или ДПП обеспечивают возможность связи по прямому речевому каналу, при этом скорость установления связи является достаточной с целью установления связи с нужными точками в пределах 15 секунд.

485. Средства электросвязи между метеорологическими органами и ЦПИ, РДЦ, координационными центрами поиска и спасания и станциями авиационной электросвязи обеспечивают возможность:

1) связи по прямому речевому каналу, при этом скорость установления связи является достаточной с целью установления связи с нужными точками в пределах 15 секунд, включая коммутацию;

2) буквопечатающей связи при требовании получателями информации записи данных, время передачи сообщения не превышает 5 минут, включая ретрансляцию.

Сноска. Пункт 485 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

486. Средства электросвязи, наличие которых предусмотрено в пунктах 483, 484 настоящих Правил, дополняются другими видами визуальной или звуковой связи.

487. Средства AFS используются для сбора оперативной метеорологической информации и обмена этой информацией на региональной и межрегиональной основе и для доступа к международным банкам оперативных метеорологических данных. Для обеспечения обмена оперативной метеорологической информацией на региональной и межрегиональной основе в рамках AFS используются спутниковые системы рассылки данных, обеспечивающие глобальную зону действия.

488. АМО, выполняющие функции ОМС, обеспечиваются ПАНО средствами электросвязи для снабжения необходимой метеорологической информацией органов ОВД и органов поисково-спасательной службы в пределах РПИ, СТА и районов поиска и спасания, за предоставление информации которым данные метеорологические органы несут ответственность.

489. Метеорологические органы международных аэродромов, передающие метеорологическую информацию в международные банки ОРМЕТ, используют для этих целей авиационную наземную электросвязь.

490. В качестве средства электросвязи для обмена оперативной метеорологической информацией используется AFS или, для обмена некритической по времени оперативной метеорологической информацией, публичная сеть Интернет при условии ее наличия, удовлетворительного функционирования.

491. Метеорологические бюллетени, предназначенные для регулярных передач, следует представлять регулярно в указанное время согласно расписанию. Сводки METAR следует представлять для передачи не позднее чем через 5 минут после фактического времени наблюдения. Прогнозы TAF следует представлять для передачи не ранее чем за 1 час до начала периода их действия.

492. Для обмена метеорологической информацией между аэродромами и другими заинтересованными пользователями используются:

1) автоматизированные компьютерные системы;

2) телефонная связь;

3) каналы связи AFTN;

5) сети операторов услуг связи с использованием протоколов передачи данных, принятых в гражданской авиации на основе стандартов ИКАО.

493. Для обеспечения надежности передачи метеорологической информации, процедуры передачи информации, включая организацию резервных и (или) аварийных средств связи, определяются ПАНО по соглашению с органом ОВД и другими эксплуатантами и указываются в Инструкциях по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме.

Параграф 2. Распространение и обмен метеорологической информацией на аэродроме и между аэродромами

494. Порядок распространения метеорологической информации на аэродроме включается в Инструкцию по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме в виде таблицы и содержит следующие данные:

1) виды информации;

2) подразделения метеорологического органа, ответственные за ее предоставление;

3) сроки и очередность передачи информации пользователям;

4) средства связи, в том числе резервные, используемые для вышеуказанных целей.

495. Очередность распространения метеорологической информации авиационным пользователям, находящимся на аэродроме, определяется их рабочими функциями.

496. Для документирования метеорологической информации, распространяемой на аэродроме, соответствующие каналы воздушной и наземной электросвязи обеспечиваются контрольной звукозаписью.

497. Обмен метеорологической информацией между метеорологическими органами осуществляется по каналам автоматизированной системы передачи данных и сети авиационной наземной электросвязи.

498. АМО/АМС, связанные авиарейсами по расписанию или являющиеся запасными для данных рейсов, обмениваются регулярными (специальными) сводками и прогнозами погоды по аэродрому.

Параграф 3. Распространение информации OPMET средствами AFTN

499. Метеорологические бюллетени, содержащие оперативную метеорологическую информацию и подлежащие передаче с помощью средств AFS, имеют заголовок, состоящий из:

1) условного обозначения из четырех букв и двух цифр;

2) применяемого в ИКАО четырехбуквенного индекса местоположения, соответствующего географическому положению метеорологического органа, выпустившего или составившего метеорологический бюллетень;

3) группы "дата - время";

4) трехбуквенного индекса (в случае необходимости).

500. Метеорологические бюллетени, содержащие оперативную метеорологическую информацию, передаются с помощью средств авиационной фиксированной службы (AFS). Время их передачи должно составлять менее 5 минут.

Сноска. Пункт 500 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

501. Телеграммам, передаваемым по сети авиационной наземной электросвязи (включая AFTN), в зависимости от их содержания присваиваются следующие категории срочности:

1) FF– телеграммам, содержащим специальные сообщения с борта воздушных судов, информацию SIGMET и AIRMET, предупреждения по маршрутам и районам полетов;

2) GG - телеграммам, содержащим регулярные сводки METAR и специальные сводки SPECI, прогнозы погоды по аэродромам TAF, зональные прогнозы GAMET, прогнозы маршрутам и районам полетов.

Параграф 4. Получение информации OPMET по Интернету

502. Публичный Интернет используется для обмена некритичной по времени информацией OPMET, при условии наличия такой сети и ее удовлетворительных эксплуатационных характеристик. Информация OPMET (включая прогнозы ВСЗП), используемая для планирования полетов, рассматривается, как некритичная по времени, и в этой связи распространяется по публичному Интернету.

503. Перечисленная ниже метеорологическая информация рассматривается в качестве некритичной по времени, и ее можно предоставлять по Интернету:

1) метеорологическая информация, касающаяся прогнозов, например, TAF, зональные и маршрутные прогнозы и результаты соответствующих наблюдений, таких как регулярные метеорологические сводки по аэродрому (METAR) и специальные метеорологические сводки по аэродрому (SPECI);

2) метеорологическая информация, предоставляемая ВЦЗП, например, карты особых явлений погоды и карты ветра, температуры и относительной влажности;

3) консультативные сообщения о вулканическом пепле в графическом формате (VAG), предоставляемые консультативными центрами по вулканическому пеплу;

4) зональные прогнозы GAMET.

504. К числу авиационных метеорологических сообщений, касающихся безопасности полетов, которые рассматриваются в качестве критичных по времени, и не распространяются по сети Интернет, относятся:

1) информация SIGMET;

2) специальные донесения с борта (AIREP);

3) сообщения AIRMET;

4) консультативные сообщения о вулканическом пепле;

5) консультативные сообщения о тропических циклонах;

6) измененные прогнозы по аэродрому (TAF).

505. Метеорологические бюллетени, содержащие оперативную метеорологическую информацию и подлежащие передаче с помощью средств AFS или публичного Интернета, имеют заголовок, состоящий из:

1) условного обозначения из четырех букв и двух цифр;

3) группы "дата – время";

4) в случае необходимости, трехбуквенного индекса.

Параграф 5. Использование радиовещательных передач и линий передачи данных для распространения метеорологической информации

506. Для обеспечения метеорологической информацией прилетающих и вылетающих воздушных судов на аэродроме могут использоваться радиовещательные передачи ATIS или линии передачи данных (линии связи "вверх") D-ATIS.

507. Для обеспечения метеорологической информацией экипажей воздушных судов, находящихся в полете, могут использоваться радиовещательные передачи VOLMET и линии передачи данных (линии связи "вверх") D-VOLMET.

508. Если организуются радиовещательные передачи VOLMET, которые могут осуществляться по речевым ОВЧ- или ВЧ-каналам, а также линии передачи данных D-VOLMET, они являются частью авиационной подвижной службы связи. Обе указанные системы связи в таких случаях следует создавать и эксплуатировать органам ОВД в соответствии с Инструкцией (процедурами) по организации и использованию радиовещательных передач VOLMET или линии передачи данных D-VOLMET.

509. В случае, если для передачи метеорологической информации организуются радиовещательные передачи ATIS, VOLMET или линии передачи данных (линии связи "вверх") D-ATIS, D-VOLMET, ПАНО обеспечивает чтобы:

1) метеорологическая информация, передаваемая службой D-VOLMET (и в радиовещательных передачах VOLMET), соответствовала метеорологическим сводкам, распространяемым за пределы аэродрома (например, METAR, SPESI);

2) метеорологическая информация, передаваемая службой D-ATIS (и в радиовещательных передачах ATIS), соответствовала метеорологическим сводкам, распространяемым на данном аэродроме (местным регулярным и специальным сводкам).

510. Радиовещательные передачи VOLMET, ATIS осуществляются с использованием стандартной радиотелефонной фразеологии.

511. В случае организации радиовещательных передач ATIS, VOLMET или линий передачи данных (линии связи "вверх") D-ATIS, D-VOLMET ПАНО контролирует, а соответствующий метеорологический орган обеспечивает, чтобы в каждой службе, использующей линию передачи данных или радиовещательные передачи, применялись соответствующие датчики и периоды усреднения. Например, в информации D-VOLMET/VOLMET информация о ветре усредняется за период 10 минут и репрезентативна для условий над всеми имеющимися на аэродроме ВПП, тогда как в информации D-ATIS/ATIS она усредняется за период 2 минуты и репрезентативна только для условий вдоль ВПП и зоны касания ВПП.

512. Органу ОВД, который ПАНО назначит для обеспечения радиовещательных передач VOLMET в ОВЧ- и ВЧ-диапазонах, предоставляются необходимые METAR/SPECI, сообщения SIGMET и AIRMET и прогнозы TAF, поступающие от определенных ПАНО метеорологических органов, или центра связи.

513. Во время непрерывных радиовещательных передач VОLМЕТ, которые могут осуществляться по ОВЧ - каналам, производится трансляция текущих сводок METAR и SPECI с включением прогнозов "тренд".

514. Во время регулярных радиовещательных передач VОLМЕТ, которые могут осуществляться по ВЧ - каналам, производится трансляция текущих сводок METAR и SPECI с включением прогнозов "тренд", и в тех случаях, когда это определено соглашением с пользователями - прогнозов TAF и информации SIGMET.

515. Метеорологическая информация, предназначенная для регулярных радиовещательных передач, представляется:

1) для сводок погоды METAR – не позднее, чем через 5 минут после фактического времени наблюдения;

2) для прогнозов погоды TAF – не ранее чем за 1 час до начала их действия.

516. В передачу VOLMET ведущиеся по ВЧ - каналам включается метеорологическая информация о погоде не более чем с десяти аэродромов, расположенных на расстоянии до 800 километров от аэродрома, с которого осуществляются радиовещательные передачи по типу VOLMET.

517. Список аэродромов, по которым во время радиовещательных передач VOLMET транслируются сводки и прогнозы, порядок и время передачи определяется ПАНО по согласованию с метеорологическим полномочным органом.

518. РПИ, для которых сообщения SIGMET включаются в регулярные радиовещательные передачи VOLMET, определяется ПАНО по согласованию с метеорологическим полномочным органом.

Сообщение SIGMET передается в начале передачи или в начале 5 минутного отрезка времени.

519. Если к началу радиовещательной передачи VOLMET по ВЧ - каналам сводка METAR с аэродрома не поступила, передается последняя полученная сводка с указанием срока наблюдения.

520. Прогнозы TAF, являющиеся частью регулярных радиовещательных передач VOLMET по ВЧ - каналам, имеют период действия 9, 24 и 30 часов, по мере необходимости корректируются, чтобы каждый передаваемый по радио прогноз отражал последнее мнение соответствующего АМО.

521. В тех случаях, когда сообщения SIGМЕТ включаются в регулярные радиовещательные передачи VOLMET, передается указание "NIL SIGМЕТ", если для данного района полетной информации отсутствует действующее сообщение SIGМЕТ.

522. Содержание и формат сводок, прогнозов и информации SIGMET, передаваемых на борт воздушных судов, и (или) являющихся частью радиовещательных передач VOLMET соответствуют положениям глав 3, 4, 5 и 6 настоящих Правил.

523. В периоды отсутствия полетов или небольшой интенсивности воздушного движения, радиовещательные передачи VOLMET по каналам ОВЧ прекращаются. Метеорологическая информация передается экипажам воздушных судов соответствующими органами ОВД.

524. Сообщения D-VOLMET могут содержать текущие сводки METAR и SPECI, прогнозы типа "тренд", прогнозы TAF, информацию SIGMET, специальные донесения с борта воздушных судов, не включенные в SIGMET, и при наличии AIRMET.

525. Последние имеющиеся сводки METAR и SPECI, прогнозы TAF и сообщения SIGMET и AIRMET передаются по линии связи "вверх" на борт воздушных судов, находящихся в полете.

526. Аэродромы, по которым сводки METAR, SPECI и TAF подлежат передаче по линии связи "вверх" на борт воздушных судов, находящихся в полете, определяются ПАНО, по согласованию с пользователями.

527. РПИ, по которым сообщения SIGMET и AIRMET подлежат передаче по линии связи "вверх" на борт воздушных судов, находящихся в полете, определяются ПАНО по согласованию с метеорологическим полномочным органом.

528. Прогнозы TAF, являющиеся частью сообщения D-VOLMET, корректируются для передачи по линии связи "вверх" на борт воздушного судна, находящегося в полете.

529. Если для данного района полетной информации отсутствует действующее сообщение SIGMET, в информацию D-VOLMET следует включать указание NIL SIGMET.

530. Содержание и формат сводок, прогнозов и информации SIGMET и AIRMET, являющихся частью сообщений D-VOLMET, соответствуют положениям глав 3, 5 и 6 настоящих Правил.

Глава 10. Авиационная климатологическая информация

531. Сбор, обработка и хранение данных метеорологических наблюдений, необходимых для получения авиационной климатической информации, осуществляются с помощью компьютерных систем доступных для международного использования.

532. Авиационная климатологическая информация для планирования полетов подготавливается в виде аэродромных климатологических таблиц и аэродромных климатологических сводок. Авиационные пользователи снабжаются такой информацией по запросу.

533. Метеорологический орган организует сбор и хранение необходимых данных наблюдений и готовит аэродромные климатологические таблицы и сводки для всех аэродромов, расположенных на территории Республики Казахстан.

Аэродромные климатологические таблицы и сводки предоставляются эксплуатантам и авиационным потребителям по запросу.

Сноска. Пункт 533 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

534. Аэродромные климатологические сводки соответствуют процедурам, установленным ВМО. В тех случаях, когда имеются вычислительные средства для хранения, обработки и извлечения информации, эти сводки предоставляются в произвольном виде по запросу авиационных пользователей. В тех случаях, когда такие вычислительные средства отсутствуют, сводки подготавливаются с использованием моделей, установленных ВМО, и обновляются по мере необходимости.

535. Аэродромные климатологические сводки содержат краткое изложение результатов наблюдений за определенными метеорологическими элементами на аэродроме, основанное на статистических данных. Данные сводки подготавливаются и в табличной форме.

536. Аэродромные климатологические сводки включают:

1) повторяемость значений дальности видимости на ВПП/видимости и (или) относительной высоты основания наиболее низкого слоя BKN или OVC облачности ниже установленных величин в определенные моменты времени;

2) повторяемость значений видимости ниже установленных величин в определенные моменты времени;

3) повторяемость значений относительной высоты основания наиболее низкого слоя облаков BKN или OVC ниже установленных значений в определенные моменты времени;

4) повторяемость совпадающих направления и скорости ветра в пределах установленных диапазонов;

5) повторяемость значений приземной температуры воздуха в установленных диапазонах через интервалы 5°С в определенные моменты времени;

6) средние значения и отклонения от них, включая максимальные и минимальные значения метеорологических элементов, необходимых для целей планирования полетов, включая расчеты взлетных характеристик.

537. Авиационная климатологическая информация основывается на наблюдениях, проводившихся в течение периода не менее 5 лет. При снабжении пользователей информацией указывается период наблюдений.

538. АМО или АМС:

1) организует сбор и хранение необходимых данных наблюдений;

2) подготавливает аэродромные климатологические таблицы для своего аэродрома;

3) предоставляет авиационным пользователям такие аэродромные климатологические таблицы в течение периода времени, согласованного между АМО/АМС и потребителем.

539. В аэродромной климатологической таблице указываются:

1) средние величины и отклонения, в том числе максимальные и минимальные величины, метеорологических элементов;

2) частота возникновения явлений текущей погоды, влияющих на выполнение полетов в районе аэродрома;

3) частота возникновения одного элемента или сочетания двух и более элементов с определенными значениями;

4) информация, необходимая для подготовки аэродромных климатологических сводок в соответствии с пунктом 536 настоящих Правил.

540. Авиационные пользователи, нуждающиеся в получении климатологической информации, обращаются к метеорологическому органу.

541. Данные метеорологических наблюдений на аэродроме накапливаются, обрабатываются и хранятся в виде, приемлемом для подготовки аэродромной климатологической информации.

542. Климатологические данные, касающиеся новых аэродромов и дополнительных ВПП на существующих аэродромах, накапливаются по возможности, до ввода в эксплуатацию этих аэродромов и ВПП.

543. Метеорологический орган предоставляет данные метеорологических наблюдений, необходимых для исследований, технических расследований или эксплуатационного анализа, авиационным пользователям и другим органам, связанным с использованием метеорологии в интересах гражданской авиации.

544. АМО подготавливают климатологическую информацию в виде климатологических описаний (справок) для аэродромов с включением необходимого табличного материала.

Сноска. Пункт 544 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

545. В климатологических описаниях указываются:

1) основные климатологические характеристики и их сезонные изменения;

2) средние, максимальные и минимальные значения основных метеорологических элементов;

3) повторяемость возникновения опасных явлений погоды, влияющих на производство полетов: града, гроз, турбулентности, обледенения и других;

4) повторяемость возникновения определенных значений одного метеорологического элемента или сочетаний двух и более элементов;

5) типичные синоптические ситуации и связанные с ними метеорологические условия и влияние орографии на эти условия.

546. В таблицы, содержащиеся в аэродромном климатологическом описании, включаются данные о ветре у поверхности земли, видимости, количестве и высоте облаков, температуре и атмосферном давлении. К описанию прилагается топографическая карта района аэродрома с указанием секторов, в которых под влиянием местных условий возникает низкая облачность, ограниченная видимость, сильный ветер и другие явления.

Приложение 1
к Правилам метеорологического
обеспечения гражданской
авиации

Типовая инструкция по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме

Сноска. Приложение 1 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Раздел 1. Общие сведения

1. Название АМО/АМС. Индекс местоположения и названия аэродрома. Режим работы. Электронный адрес, телеграфный адрес, контактные телефоны, факс.

2. Класс и категория аэродрома (с указанием курса посадки), направление и размеры ВПП, используемое светосигнальное оборудование (с указанием курса посадки).

Магнитное склонение с точностью до ближайшего градуса.

Превышение аэродрома. Высота порогов для каждой ВПП.

Географические координаты (широта, долгота в градусах, минутах, секундах) КТА.

Часовой пояс (отклонение от UTC).

Установленный максимальный эшелон полетов для обеспечения полетов на малых высотах (в горных районах) в зависимости от рельефа местности и верхней границы зоны ответственности МДП.

3. Пункты ОВД и другие авиационные пользователи, обеспечиваемые метеорологической информацией на аэродроме.

4. Аэродромы, которые обеспечиваются прогнозами погоды (по договору, соглашению или указанию ПАНО). Для АМС, входящих в зону ответственности какого-либо АМО, указывается АМО, назначенный ПАНО для составления прогнозов и предупреждений.

Раздел 2. Метеорологические наблюдения и сводки

5. Пункты метеорологических наблюдений. Место наблюдения (рабочее место наблюдателя).

6. Состав и размещение метеорологического оборудования.

7. Наличие АМИС и их использование при производстве наблюдений и выдаче информации.

8. Наблюдения и сводки:

1) регулярные:

период, виды и сроки регулярных наблюдений;

способы распространения результатов регулярных наблюдений.

2) специальные:

виды специальных наблюдений;

перечень критериев для выпуска местных специальных сводок;

способы распространения результатов специальных наблюдений.

9. Дополнительные наблюдения и информация, включаемая в сводки погоды:

1) данные бортовой погоды;

2) определение характеристик ветра на высоте круга и 100 метров.

Сноска. Пункт 9 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 13.10.2021 № 538 (вводится в действие с 04.11.2021).

10. Наблюдения по запросу диспетчера ОВД.

11. Наблюдения при вводе в действие процедур в условиях ограниченной видимости (при наличии).

12. Порядок действий при выходе из строя метеорологических приборов и средств связи:

1) действия АМО/АМС при отказе основного и резервного оборудования;

2) действия наблюдателя (техника) при отказе одного из основных датчиков метеорологического оборудования.

3) действия АМО/АМС при отказе резервных и (или) аварийных средств связи.

Раздел 3. Метеорологические радиолокационные наблюдения и информация

13. Расположение МРЛ, порядок производства метеорологических радиолокационных наблюдений и использование полученной информации. Распространение данных радиолокационных наблюдений.

На аэродромах, необорудованных МРЛ, указывается порядок получения и использования информации МРЛ, расположенных в радиусе 50 километров от аэродрома и эксплуатируемых другими метеорологическими органами.

Раздел 4. Авиационные прогнозы погоды

14. Сроки составления и периоды действия прогнозов (TAF) по аэродрому и аэродромам, входящим в зону ответственности АМО (при их наличии). Критерии для внесения коррективов в прогнозы.

15. Прогнозы погоды для посадки, прогноз типа "тренд" по аэродрому и аэродромам, входящим в зону ответственности АМО (при их наличии).

16. Зональные прогнозы погоды GAMET для полетов на малых высотах. Форма и сроки составления, период действия. Распространение зональных прогнозов GAMET.

17. Прогнозы по маршрутам и районам полетов в форме открытого текста. Форма и сроки составления, периоды действия прогнозов по районам и маршрутам полетов (для полетов на малых высотах). Критерии для выпуска коррективов.

Раздел 5. Информация SIGMET и AIRMET и предупреждения об опасных метеорологических условиях

18. Предупреждения по аэродрому, а также аэродромам, входящим в зону ответственности АМО (при наличии). Форма и критерии для выпуска предупреждений по аэродрому.

19. Предупреждения и оповещения о сдвиге ветра по аэродрому, а также аэродромам, входящим в зону ответственности АМО (при наличии).

20. Информация SIGMET и AIRMET. Форма составления и передача информации SIGMET и AIRMET. Критерии составления информации SIGMET и AIRMET, и распространение сообщений.

21. Предупреждения по маршрутам и районам полетов в форме открытого текста. Критерии и передача предупреждения по маршрутам и районам полетов.

22. Порядок и способы передачи предупреждений по аэродрому и аэродромам, входящим в зону ответственности АМО (при их наличии) и используемые при этом средства связи.

Раздел 6. Обеспечение метеорологической информацией экипажей воздушных судов

23. Метеорологическая информация, предоставляемая экипажам воздушных судов. Виды метеорологической информации, предоставляемой экипажам воздушных судов (консультация и показ информации).

24. Полетная документация для экипажей, выполняющих полеты по ППП и ПВП.

25. Особенности метеорологического обеспечения полетов по выполнению авиационных работ (виды метеорологической информации, предоставляемой для полетов по выполнению авиационных работ).

Раздел 7. Информация для органов ОВД и других служб

26. Организация консультаций и инструктажа смен органов ОВД, сообщаемая информация.

27. Виды метеорологической информации, предоставляемой для диспетчерских пунктов ОВД.

28. Информация для поисково-спасательной службы.

29. Информация для служб аэропорта (виды метеорологической информации предоставляемой для наземных служб аэропорта).

Раздел 8. Действия аэродромного метеорологического органа, в случае авиационных происшествий и инцидентов

30. Действия дежурных смен при авиационных происшествиях и инцидентах:

1) получение сигнала оповещения "ТРЕВОГА";

2) действия наблюдателя (техника-метеоролога) при получении сигнала оповещения "Тревога" от соответствующего органа ОВД;

3) способы передачи метеорологической информации, запрошенной органом ОВД в связи с аварийной ситуацией.

31. Обеспечение метеорологическими материалами при расследованиях авиационных происшествий или инцидентов:

1) предоставление метеорологических документов для расследования;

2) сохранность метеорологических документов по расследованию авиационного происшествия или инцидента.

Перечень приложений к Инструкции по метеорологическому обеспечению полетов на аэродроме:

Приложение 1. Порядок распространения метеорологической информации на аэродроме.

Приложение 2. Схема размещения метеорологического оборудования на аэродроме с указанием удаления от порога и оси ВПП.

Приложение 3. Таблица состава и мест установки метеорологического оборудования на аэродроме.

Приложение 4. Схемы естественных ориентиров видимости (дневных и при необходимости ночных) и щитов – ориентиров (при наличии).

Приложение 5. Схема обслуживаемого района ОВД.

Приложение 6. Схема обслуживаемого района МДП.

Приложение 7. Таблица расчета дальности видимости на ВПП (при ее наличии).

Лист регистрации изменений и дополнений.

Примечание: В Инструкцию по метеорологическому обеспечению полетов могут быть включены другие процедуры, связанные с выполнением функций, возложенных ПАНО на конкретный АМО/ОМС в соответствии с положениями настоящих Правил.

Сноска. Пункт 31 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 13.10.2021 № 538 (вводится в действие с 04.11.2021).

Приложение 2
к Правилам метеорологического
обеспечения гражданской
авиации
Республики Казахстан

Точность измерений (наблюдений) и прогнозов и желательная с точки зрения эксплуатации

Таблица 1

Точность измерений (наблюдений) желательная с точки зрения эксплуатации

Элемент, подлежащий наблюдению	Точность измерения или наблюдения, желательная с точки зрения эксплуатации
Средняя величина приземного ветра	Направление: ±10° Скорость: ±0,5 м/с (1 уз) до 5 м/с (10 узлов) ±10 % свыше 5 м/с (10 узлов)
Отклонения от средней величины приземного ветра	±1 м/с (2 узлов) с учетом продольных и боковых составляющих
Видимость	±50 метров до 600 метров ±10 % от 600 до 1500 метров ±20 % свыше 1500 метров
Дальность видимости на ВПП	±10 метров до 400 метров ±25 метров от 400 до 800 метров ±10 % свыше 800 метров
Количество облаков	±1 октант
Высота облаков	±10 метров (33 фута) до 100 метров (330 футов) ±10 % свыше 100 метров (330 футов)
Температура воздуха и температура точки росы	±1 оС
Величина давления (QNН, QFЕ)	±0,5 гПа

Таблица 2

Точность прогнозов желательная с точки зрения эксплуатации

Прогнозируемый элемент	Точность прогнозов, желательная с точки зрения эксплуатации	Обеспеченность
Прогноз TAF
Направление ветра	± 20°	80% случаев
Скорость ветра	±2,5 м/с (5уз)	80% случаев
Видимость	± 200метров до 800 метров ± 30% от 800 метров до 10 километров	80% случаев
Осадки, гроза	Наличие или отсутствие	80% случаев
Количество облаков	Одна категория ниже 450 метров (1500 футов) Наличие или отсутствие BKN или OVC между 450 метров (1500 футов) и 3000 метров (10000 футов)	70% случаев
Высота облаков	± 30 метров (100 футов) до 300 метров (1000 футов) ± 30% от 300 метров (1000 футов) до 3000 метров (10000 футов)	70% случаев
Температура воздуха	± 1°С	70% случаев
Прогноз TREND
Направление ветра	± 20 градусов	90% случаев
Скорость ветра	± 2,5 м/с (5узлов)	90% случаев
Видимость	± 200 метров до 800 метров ± 30% от 800 метров до 10 километров	90% случаев
Осадки, гроза	Наличие или отсутствие	90% случаев
Количество облаков	Одна категория ниже 450 метров (1 500 футов) Наличие или отсутствие BKN или OVC между 450 метров (1500 футов) и 3000 метров (10000 футов)	90% случаев
Высота облаков	± 30 метров (100 футов) до 300 метров (1000 футов) ± 30% от 300 метров (1000 футов) до 3000 метров (10000 футов)	90% случаев
Прогноз для взлета
Направление ветра	± 20 градусов	90% случаев
Скорость ветра	2,5 м/с (5узлов) до 12,5 м/с	90% случаев
Температура воздуха	± 1°С	90% случаев
Величина давления воздуха (QNH)	± 1 гПа	90% случаев
Зональный прогноз (прогноз по районам полетов), прогноз по маршруту
Температура воздуха на высотах	± 2°С (средняя для 900 километров)	90% случаев
Ветер на высотах	± 20 км/ч (10 узлов) (модуль векторной разности для 900 километров)	90% случаев
Особые явления погоды по маршруту полета и облачность	Наличие или отсутствие	80% случаев
	Местонахождение: ± 100 километров	70% случаев
	Вертикальная протяженность: ± 300 м етров(1000 футов)	70% случаев
	Высота тропопаузы: ± 300 метров (1000 футов)	80% случаев
	Макс. уровень ветра: ± 300 метров (1000 футов)	80% случаев

Приложение 3
к Правилам метеорологического
обеспечения гражданской авиации

Метеорологическое оборудование аэродромов и вертодромов

Сноска. Приложение 3 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 24.05.2023 № 377 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Метеорологическое оборудование аэродромов

Параграф 1. Состав и размещение метеорологического оборудования на аэродроме

1. Метеорологическое оборудование – это технические средства, предназначенные для измерения метеорологических величин, необходимых для обеспечения безопасности взлета и посадки воздушных судов.

2. Минимальный состав метеорологического оборудования ВПП (направлений) захода на посадку по приборам и необорудованных ВПП для аэродромов с кодовым обозначением 1, 2, 3, 4 (классов А, Б, В, Г, Д и Е) соответствует таблице 1 к настоящему приложению, а ВПП (направлений) точного захода на посадку по категории I, II и III (A,В) соответствует таблице 2 к настоящему Приложению.

3. В состав метеорологического оборудования для ВПП (направлений) захода на посадку по приборам и необорудованных ВПП включаются:

1) средства измерения видимости (допускаются щиты-ориентиры и/или иные ориентиры видимости);

2) дистанционные измерители высоты нижней границы облаков для направлений захода на посадку по приборам или измерители высоты нижней границы облаков (вертикальной видимости) для направлений захода на посадку на необорудованных ВПП (направлениях);

3) измерители параметров ветра;

4) измерители атмосферного давления;

5) измерители температуры;

6) измерители влажности воздуха;

7) средства отображения метеорологической информации (для аэродромов с кодовым обозначением 1, 2 (ВПП классов Д, Е) допускается использование громкоговорящей и телефонной связи);

8) технические средства регистрации передаваемой метеорологической информации.

4. ВПП (направления) точного захода на посадку по I, II и III (А, В) категорий оборудуются АМИС. В состав АМИС входят:

1) две электронно-вычислительные машины/персональные электронно-вычислительные машины (далее - ЭВМ/ПЭВМ) основная и резервная, с соответствующим программным обеспечением;

2) датчики видимости, расположенные в соответствии с пунктом 7 настоящего Приложения;

3) датчики ВНГО, расположенные в соответствии с пунктами 9, 10 настоящего Приложения;

4) датчики параметров ветра, расположенные в соответствии с пунктом 11 настоящего Приложения;

5) датчики атмосферного давления, расположенные в соответствии с пунктом 12 настоящего Приложения;

6) датчики температуры и влажности воздуха, расположенные в соответствии с пунктом 13 настоящего Приложения.

7) технические средства отображения и регистрации выдаваемой метеорологической информации (ПЭВМ).

В качестве датчиков видимости используются трансмиссометры и измерители видимости прямого рассеяния.

В состав АМИС могут входить дополнительные типы оборудования (например: измерители яркости фона, датчики текущей погоды, грозопеленгаторы).

5. Все средства измерений, входящие в состав метеорологического оборудования, вносятся в Государственный реестр средств измерений Республики Казахстан.

6. Каждое метеорологическое оборудование имеет эксплуатационную документацию, в соответствии с которой производится его эксплуатация в пределах установленного срока службы.

Примечание: По окончанию срока службы метеорологического оборудования, дальнейшая эксплуатация производится, согласно методического/инструктивного материала, разработанного и утвержденного ПАНО, либо заменяется новым оборудованием.

7. Измерители видимости устанавливаются: датчики видимости - в зонах взлета и посадки ВС на удалении 300 ± 200 метров от концов ВПП в сторону середины, и у середины ВПП (±100 метров от траверза середины), на расстоянии не более 120 метров от осевой линии ВПП на высоте около 2,5 метров относительно уровня порога ВПП, указатели (пульты управления), регистраторы - в рабочих помещениях метеонаблюдателей.

Примечание: при наличии смещенного порога ВПП, датчики видимости устанавливаются на удалении 300 ± 200 метров от смещенного порога ВПП. При этом ПАНО обеспечивает репрезентативные наблюдения за видимостью.

8. На оборудованных ВПП, щиты-ориентиры видимости устанавливаются вдоль ВПП на участке от специально определенного места у торца ВПП для наблюдения за видимостью в сторону середины ВПП на расстояниях 400, 800, 1000, 1500 и 2000 метров и/или на других расстояниях от него, соответствующих минимумам для взлета и посадки воздушных судов, но не более 2000 метров. Для расстояний более 2000 метров определяются иные ориентиры видимости.

На необорудованных ВПП определяются специальные места для наблюдений за видимостью, позволяющие производить обзор ВПП. Наблюдения производятся в сторону рабочего курса посадки ВПП.

9. Измерители высоты нижней границы облаков, при их наличии, устанавливаются:

1) датчики – на расстоянии до 50 метров от рабочих помещений метеонаблюдателей;

2) указатели (пульты управления) – в рабочих помещениях метеонаблюдателей.

10. Дистанционные измерители высоты нижней границы облаков устанавливаются:

1) датчики ВНГО - в зоне захода на посадку на расстоянии 1200 метров и менее перед посадочным порогом ВПП и возможно ближе к продолжению оси ВПП, но не далее 180 метров от нее;

2) указатели (пульты управления) - в рабочих помещениях метеонаблюдателей.

11. Измерители параметров ветра устанавливаются:

1) датчики параметров ветра - в местах, репрезентативных для зоны приземления и отрыва воздушных судов, на расстоянии не более 200 метров от осевой линии ВПП за пределами спланированной части летного поля на высоте 10 метров ± 1 метр над уровнем земли относительно ближайшей точки осевой линии ВПП;

2) указатели (пульты управления) - в рабочих помещениях метеонаблюдателей;

3) датчики измерения направления ветра, должны быть ориентированы на истинный север.

12. Измерители атмосферного давления устанавливаются в рабочих помещениях метеонаблюдателей.

13. Дистанционные измерители температуры и влажности воздуха устанавливаются на метеорологической мачте, на высоте 2 метра, над подстилающей поверхностью.

Измерители температуры и влажности воздуха устанавливаются в психрометрической будке на высоте 2 метра, расположенной вблизи основного пункта наблюдения.

14. Часы и другие регистрирующие время приборы отображают время с точностью в пределах ±30 секунд от UТС. Точность показаний часов АМИС должна соответствовать показаниям часов диспетчера ОВД (служба ОВД). Проверка текущего времени при записи информации проводится каждые 4 часа с записью в журнале сверки времени.

15. Технические средства регистрации метеорологической информации, передаваемой диспетчерам ОВД и синоптикам, устанавливаются в рабочих помещениях метеонаблюдателей.

16. Средства отображения метеорологической информации устанавливаются на диспетчерских пунктах ОВД, в рабочих помещениях синоптиков и метеонаблюдателей (контрольный).

17. Для передачи метеорологической информации с пунктов наблюдений, в рабочих помещениях синоптиков и на диспетчерских пунктах СДП и ДПК для ВПП неточного захода на посадку и аэродромов с кодовым обозначением 1, 2 (ВПП классов Д, Е) допускается использование громкоговорящей и телефонной связи в соответствии с пунктом 32 настоящего Приложения.

18. Метеорологические радиолокаторы (при их наличии) устанавливаются в районе аэродрома. При расположении двух или нескольких аэродромов в зоне радиусом до 50 километров допускается установка МРЛ на одном из этих аэродромов.

Параграф 2. Метеорологическая информация, оборудование диспетчерских пунктов ОВД

19. Соответствующий рабочему курсу объем выдаваемой метеорологической информации на средства отображения включает:

1) видимость, определенную в соответствии с пунктом 115 настоящих Правил.

2) дальность видимости на ВПП (2 или 3 значения, соответственно числу установленных датчиков видимости и одно значение при визуальных наблюдениях);

3) высоту нижней границы облаков (вертикальную видимость);

4) количество облаков (общее и нижнего яруса); и вид облаков (только для кучево-дождевых и башеннообразных кучевых облаков);

5) направление ветра, (с учетом поправки на магнитное склонение, при необходимости);

6) среднюю скорость ветра (осредненную за 2 минуты);

7) максимальную скорость ветра (порывы);

8) атмосферное давление QFE [кью фи];

9) атмосферное давление QNH [кью эн эйч];

10) атмосферные явления текущей погоды на аэродроме и/или окрестностях аэродрома;

11) температуру воздуха и температуру точки росы;

12) относительную влажность воздуха;

13) время окончания обработки измерений (наблюдений).

20. Вся передаваемая на средства отображения метеорологическая информация регистрируется на технических средствах.

Метеорологическая информация, передаваемая по громкоговорящей и телефонной связи, документируется магнитофонной записью.

21. Средства отображения метеорологической информации, установленные на АМС и в органах ОВД должны подсоединяться к одним и тем же датчикам и четко маркироваться с указанием ВПП и/или участка ВПП, контролируемых каждым датчиком.

22. АМИС обеспечивает автоматическую передачу метеорологической информации и ее отображение на метеорологических дисплеях и других индикаторных устройствах.

23. Периодичность обновления метеорологической информации на метеорологических дисплеях и других индикаторных устройствах при регулярных наблюдениях составляет 30 или 60 минут.

При обеспечении полетов по минимумам II и III (А, В) категорий ИКАО, АМИС должна обеспечивать возможность 1 минутного периода обновления данных.

24. Время передачи метеорологической информации на средства отображения (блоки индикации) не должно превышать 15 секунд после окончания обработки измерений (наблюдений).

25. Метеорологическое оборудование, установленное на аэродроме, обеспечивает измерение метеорологических величин в диапазонах и с пределами допускаемых погрешностей, указанных в таблице 3 к настоящему Приложению.

26. АМИС обеспечивают:

1) автоматическое измерение, сбор и обработку результатов измерений (наблюдений), формирование сводок погоды и передачу их на средства отображения, регистрацию и передачу по линиям связи информации о видимости, дальности видимости на ВПП, ВНГО (вертикальной видимости), параметрах ветра, атмосферном давлении QFE [кью фи] и QNH [кью эн эйч], температуре и влажности воздуха;

2) ручной ввод метеорологических величин, не измеряемых автоматически (общее количество облаков верхнего и нижнего яруса, форма облаков, атмосферные явления текущей погоды, в том числе опасные для авиации), их обработку и передачу на средства отображения, регистрации и передачу по линиям связи.

27. При отказе основной ЭВМ/ПЭВМ обеспечивается оперативный (не более, чем через 30 секунд) переход на резервную машину.

28. Технические параметры для МРЛ:

1) рабочая частота должна находиться в диапазоне частот 5,43 - 5,8 ГГц (С-диапазон) или 9,3-9,7 ГГц (Х-диапазон);

2) МРЛ способен обнаруживать атмосферные осадки и измерять скорость выпадения осадков (по меньшей мере, от 0,1 мм/час до 200 мм/час) в пределах максимальной дальности действия радиолокатора от 100 км для Х-диапазона, от 200 км для С-диапазона;

3) точность позиционирования антенны должна быть не хуже ± 0,1 градус для обеих осей, азимута и угла места;

4) коэффициент усиления антенны должен быть не меньше 44,5 дБ;

5) уровень шума приемника не должен превышать 3 дБ;

6) погрешность ориентирования антенны не должна превышать ± 1 градус.

29. Размеры щитов-ориентиров:

1) не менее 1,5х1,5 метра для щитов, устанавливаемых на расстоянии до 800 метров;

2) не менее 2,5х 2,0 метра для щитов, устанавливаемых на расстоянии от 800 до 1500 метров;

3) не менее 3,0х2,0 метра для щитов, устанавливаемых на расстоянии от 1500 метров и более.

30. Щиты-ориентиры видимости окрашиваются:

1) в черно-белый цвет (в виде четырех, расположенных в шахматном порядке, клеток), если они с места наблюдения проецируются на возвышенность, горы, лес, и другие объекты;

2) в черный цвет, если они с места наблюдения проецируются на фоне неба.

31. Для определения видимости в темное время суток на щитах-ориентирах устанавливаются одиночные источники света (электролампочки мощностью 60 Вт)

32. Аэродромные диспетчерские пункты оснащаются средствами отображения метеорологической информации и аппаратурой громкоговорящей и телефонной связи, приведенными в таблице приложения 1-1 к Инструкции по организации и обслуживанию воздушного движения, утвержденной приказом исполняющего обязанности министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 16 мая 2011 года № 279 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 7006).

Параграф 3. Линии связи метеорологического оборудования

33. Линии связи, предназначенные для передачи сигналов от датчиков на входные устройства указателей (регистраторов) или ЭВМ/ ПЭВМ, а также для передачи метеорологической информации на средства отображения имеют паспорта кабельной линии при длине кабеля более 10 метров.

На не категорированных аэродромах для передачи сигналов от датчиков на входные устройства ЭВМ/ПЭВМ допускается использование радиоканала, но при этом ПАНО обеспечивает непрерывную работу радиоканала.

Параграф 4. Электропитание метеорологического оборудования

34. Электропитание метеорологического оборудования относится к приемникам электроэнергии первой категории и осуществляется по одному из следующих вариантов:

1) от двух внешних независимых источников (по двум кабельным линиям через два трансформатора) с наличием устройства, обеспечивающего автоматический ввод резервного источника питания на стороне низкого напряжения, которое обеспечивает переключение электропитания с одного источника на другой не более чем за 1 секунду;

2) от двух внешних независимых источников (по одной кабельной линии через один трансформатор в качестве основного источника электропитания и дизель-генераторного источника бесперебойного питания в качестве резервного источника электропитания), с наличием устройства, которое обеспечивает автоматический переход на автономный дизель-электрический агрегат со временем перехода не более 15 секунд.

35. Питание электроприемников первой категории по двухлучевой низковольтной схеме между объектом, в котором находится данный агрегат, и объектом, в котором установлены эти электроприемники, может осуществляться без прокладки отдельного кабеля.

Глава 2 Метеорологическое оборудование вертодромов (вертопалуб)

36. Состав и характеристики метеорологического оборудования вертодромов приведены в таблице 4 к настоящему приложению. Для передачи сводок о фактической погоде на вертодроме метеорологическая станция формирует информацию о фактической погоде в кодовых формах METAR, SPECI.

37. Температура воздуха и атмосферное давление измеряется специально применяемыми для этого автоматическими метеорологическими приборами.

Измерения проводятся в непосредственной близости к вертодрому, в месте, где локальные факторы не влияют на измерения. Диапазон установленных значений высоты датчиков от 1,25 до 2 метров.

Используются не менее двух датчиков для измерения атмосферного давления. Точность измерения датчиков атмосферного давления установлена в пределах 0,5 гПа. Резервирование состоит из цифрового высокоточного датчика атмосферного давления с соответствующими высотной и температурной поправками.

Датчики измерения температуры воздуха и атмосферного давления располагаются на уровне вертодрома (вертопалубы) в безопасном месте, исключающем влияние прямого солнечного света, воздушного потока (из открытых окон для датчиков давления), и нагревание или охлаждение систем.

38. Данные о направлении ветра экипаж вертолета может определить визуально, относительно положения ветрового конуса, окрашенного так, чтобы достигалась максимальная контрастность с общим фоном.

39. Для измерения направления и скорости ветра применяется анеморумбометр, который устанавливается в местах с наиболее характерным движением воздушного потока. Второй анеморумбометр, устанавливается на высоте зависания вертолета над вертодромом (вертопалубой), с помощью которого можно получить необходимую информацию о скорости ветра выше вертодрома (вертопалубы) в случае наличия турбулентных или отраженных воздушных потоков. Наблюдения производятся на высоте 10 метров ±1 метр (30 футов ± 3 фута) над уровнем поверхности вертодрома (вертопалубы).

40. Явления погоды и состояние моря, оцениваются путем инструментальных измерений и визуальных наблюдений персоналом, прошедшим специальную подготовку.

Датчики для автоматического наблюдения за текущей погодой (датчики погоды) располагают в одной точке, выбранной в качестве самой репрезентативной для данного вертодрома (вертопалубы), в безопасном месте, на высоте 2,5 метра.

41. Датчики для измерения высоты нижней границы облаков, располагают таким образом, чтобы получить наиболее достоверные данные о ВНГО от уровня вертодрома (вертопалубы).

42. Датчики для измерения дальности видимости располагают в безопасном месте, чтобы получить наиболее достоверные данные о дальности видимости на вертодроме (вертопалубе).

43. На всех крупных установках для инструментального замера высоты волн применяются специальные приборы.

44. Измерительные приборы, используемые для получения данных, периодически калибруются в соответствии с рекомендациями производителя, но не реже одного раза в год.

45. Метеорологическое оборудование должно работать от аккумуляторных батарей или источников бесперебойного питания с условием резервирования источников электропитания.

46. Необходимый состав метеорологического оборудования вертодромов (вертопалуб) приводится в таблице 4 к настоящему Приложению.

47. Диапазоны измерений метеорологического оборудования, установленного на вертодромах, морских судах и установках, указаны в таблице 5 к настоящему Приложению.

	Приложение к метеорологическому оборудованию аэродромов и вертодромов
	Таблица 1

Минимальный состав метеорологического оборудования в зависимости от длины ВПП
(длина ВПП указана в стандартных условиях) для аэродромов с кодовым обозначением 4, 3, 2, 1 (ВПП классов А, Б, В, Г, Д, Е)

Метеорологическое оборудование	Длина ВПП в стандартных условиях/ Кодовый номер аэродрома (ВПП (направления) захода на посадку по приборам и необорудованные ВПП классов)
Метеорологическое оборудование	1800 метров и более, кодовый номер 4 (ВПП класс А, Б, В)	От 800 метров до 1800 метров кодовый номер 2,3 (ВПП класс Г, Д)	От 800 метров до 500 метров кодовый номер 1 (ВПП класс Е)
1	2	3	4
1. Датчики метеорологической дальности видимости, комплект:
- для одного направления взлета и посадки ВПП	4, из них 2 резерв¹	4, из них 2 резерв²
- для двух направлений взлета и посадки ВПП	6, из них 3 резерв^1,3	4, из них 2 резерв²
2. Щиты - ориентиры видимости, комплект:
- для одного направления взлета и посадки ВПП	-	1⁴	1⁴
- для двух направлений взлета и посадки ВПП	-	2⁴	2⁴
3. Измерители высоты нижней границы облаков (вертикальной видимости)
- для одного и двух направлений взлета и посадки ВПП, комплект		2, из них 1 резерв ^5,9	2, из них 1 резерв ^5,9
4. Дистанционные измерители высоты нижней границы облаков (вертикальной видимости)
- для одного направления взлета и посадки ВПП	2, из них 1 резерв	2, из них 1 резерв⁹	_5
- для двух направлений взлета и посадки ВПП	4, из них 2 резерв	4, из них 2 резерв⁹	_5
5. Измерители параметров ветра, комплект:
- для одного направления взлета и посадки ВПП	2, из них 1 резерв	2, из них 1 резерв⁶	2, из них 1 резерв⁶
для двух направлений взлета и посадки ВПП	4, из них 2 резерв	4, из них 2 резерв⁶	2, из них 1 резерв⁶
6. Измерители атмосферного давления (для аэродрома)
- для одного направления взлета и посадки ВПП	2, из них 1 резерв	2, из них 1 резерв	2, из них 1 резерв
- для двух направлений взлета и посадки ВПП	2, из них 1 резерв	2, из них 1 резерв	2, из них 1 резерв
7. Измерители температуры и влажности воздуха (для аэродрома)	1	1	1
8. Средства отображения метеорологической информации (блоки индикации)	количество определяется пунктами 16 и 32 настоящего Приложения	количество определяется пунктами 16 и 32 настоящего Приложения	количество определяется пунктами 16 и 32 настоящего Приложения
9. МРЛ7/грозопеленгатор	1⁸

Примечания:

1 В качестве резерва измерителей-регистраторов МДВ допускается установка щитов - ориентиров видимости (по 1 комплекту для каждого направления взлета посадки ВПП).

2 Измерители-регистраторы МДВ для направлений взлета и посадки ВПП класса Г, Д являются рекомендуемыми.

Если установлены измерители – регистраторы МДВ, в качестве резерва могут устанавливаться щиты – ориентиры видимости.

3 На ВПП классов А, Б, В при фактической длине полосы 1800 м допускается устанавливать четыре измерителя-регистратора МДВ.

4 На ВПП, где имеются измерители-регистраторы МДВ, щиты - ориентиры видимости могут не устанавливаться.

5 На ВПП классов Г, Д и Е для каждого направления посадки, оборудованного для захода на посадку по приборам, в состав оборудования рекомендуется включать дистанционные измерители ВНГО (вертикальной видимости). В этом случае измерители ВНГО из состава метеорологического оборудования исключаются.

6 Резервирование измерителей параметров ветра является рекомендуемым.

7 Допускается использование метеорологической радиолокационной информации, полученной от МРЛ, расположенных в радиусе 50 километров от аэродрома, эксплуатируемых другими метеорологическими органами.

8 С 1 января 2021 года рекомендуется в состав метеорологического оборудования аэродромов включать метеорологический радиолокатор (МРЛ).

С 1 января 2021 года грозопеленгатор является обязательным в составе метеорологического оборудования.

9 Резервирование измерителей параметров ВНГО является рекомендуемым.

Таблица 2

Минимальный состав метеорологического оборудования для ВПП (направлений) точного захода на посадку I, II и III (А, В) категорий

Метеорологическое оборудование	Количество направлений взлета и посадки ВПП
Метеорологическое оборудование	одно	два
1. Специализированные ЭВМ, обеспечивающие автоматическое вычисление и выдачу на средства отображения дальности видимости на ВПП, высоты нижней границы облаков (вертикальной видимости), параметров ветра, комплект	2	2
2. Дистанционные датчики метеорологической дальности видимости.	6, из них 3 резерв¹	6, из них 3 резерв¹
3. Датчики высоты нижней границы облаков (вертикальной видимости).	2, из них 1 резерв	4, из них 2 резерв
4. Датчики параметров ветра.	2, из них 1 резерв	4, из них 2 резерв
5. Датчики атмосферного давления, шт.	2, из них 1 резерв	2, из них 1 резерв
6. Датчики температуры и влажности воздуха, комплект	1²	1²
7. Средства отображения метеорологической информации (блоки индикации), комплект	количество определяется по п. 16 и 32	количество определяется по п. 16 и 32
8. Средства регистрации выдаваемой метеорологической информации, шт.	2, из них 1 резерв	2, из них 1 резерв
9. Метеорологический радиолокатор (МРЛ)3	1⁴	1⁴

Примечания:

1 Для ВПП точного захода на посадку по I категории в качестве резерва допускается использование щитов ориентиров видимости (по 1 комплекту для каждого направления взлета посадки ВПП).

2 Рекомендуется резервный комплект метеорологического оборудования.

3 Допускается использование метеорологической радиолокационной информации, полученной от МРЛ, расположенных в радиусе 50 километров от аэродрома, эксплуатируемых другими метеорологическими органами.

4 До 1 января 2027 года метеорологический радиолокатор является рекомендуемым в составе метеорологического оборудования.

С 1 января 2027 года метеорологический радиолокатор является обязательным в составе метеорологического оборудования.

Таблица 3

Технические характеристики метеорологического оборудования

Метеорологические параметры	ВПП точного захода на посадку II и III категорий		ВПП точного захода на посадку 1 категории, захода на посадку по приборам и необорудованные ВПП
Метеорологические параметры	Диапазон измерения	Предел допускаемой погрешности измерения	Диапазон измерений	Предел допускаемой погрешности измерения
1. Видимость	от 20¹ и до 250 метров от 250 до 3000 метров Более 3000 метров	± 15% ± 10% ± 20%	От 20¹ до 150 метров От 150 до 250 метров От 250 до 2000 метров	± 20% ± 15% ± 10%
2. Высота нижней границы облаков	От 15¹ метров (50 фут) до 100 метров (330фут) От 100 метров (330фут) до 2000 метров (6560фут)	± 10 метров (33фут) ± 10%	От 15 метров (50 фут) до 30 метров (100 фут) От 30 метров (100 фут) до100 метров (330фут) От 100 метров (330фут) до 1000 метров (3300фут)	± 15 метров (50 фут) ± 20 метров (65 футов) ± (0,1h + 10) метров(33фут)
3. Направление ветра	от 0 градусов до 360 градусов	± 10 градусов²	от 0 градусов до 360 градусов	± 10 градусов
4. Скорость ветра	от 0,5 м/с (1 уз) до 55 м/с (106уз)	от 0,5 м/с (1 уз) до 5 м/с (10уз) ± 0,5 м/с (1 уз) от 5 м/с (10 уз) до 55 м/с (106уз) ± 10%	от 1,5 м/с (3 уз) 10 м/с (20 уз) от 10 м/с (20 уз) до 50 м/с (100уз)	± 1 м/с (2 уз) ± 10%
5. Атмосферное давление	От 600² до 1080 гПа	± 0,5 гПа	от 6002 до 1080 гПа	± 0,5 гПа
6. Температура воздуха	от минус 60°С² до плюс 55°С	± 0,4°С	от минус 60°С² до плюс 55°С	± 1°С
7. Относительная влажность воздуха	От 30 до 100%	± 5% при температуре выше 0°С, ± 10% при температуре ниже 0°С	От 30 до 100%	± 5% при температуре выше 0°С, ± 10% при температуре ниже 0°С Скачать

Примечания:

1Нижние пределы определяются в соответствии с минимумами взлета и посадки воздушных судов.

2С учетом климатических особенностей аэродрома в состав метеорологического оборудования могут включаться приборы с меньшими диапазонами измерений.

Указанная в таблице точность относится только к инструментальным измерениям.

Таблица 4

Состав метеорологического оборудования вертодромов (вертопалуб)

№ п/п	Наименование оборудования	Суда, МУ оборудованные для полетов по приборам (ППП)	Суда, МУ необорудованные для полетов по приборам (ППП, СПВП)
1	Измерители-регистраторы дальности видимости (комплект)	1	1
2	Измерители высоты нижней границы облаков (ВНГО) (комплект)	1	1
3	Измерители параметров ветра (комплект)	2 (из них один резервный)	1
4	Измерители атмосферного давления шт.	2 (из них один резервный)	2 (из них один резервный)
5	Измерители температуры и влажности воздуха (комплект)	1	1
6	Освещенный ветроуказатель	1*	1*

Примечание:

*Матерчатый конус размерами: длина 1,2 метра, диаметр 0,3 метра (большой) и 0,15 (малый); белый с черными или красными полосами (5 полос), крайние полосы темные.

Таблица 5

Технические требования к метеорологическому оборудованию вертодромов (вертопалуб)

№ п/п	Метеовеличины	Диапазон измерения
1	Метеорологическая дальность видимости (приборная), метры	200 - 6000
2	Высота нижней границы облаков, метры (футы)	30–1000 (100–3300)
3	Направление ветра, градусы	0 - 360
4	Скорость ветра м/с (узлы)	1–50 (2–100)
5	Максимальная скорость ветра за прошедшие 10 минут, м/с (узлы)	1–50 (2–100)
6	Давление, ГПа (мб)	600–1080*
7	Температура воздуха, (°С)	- 60 - + 50
8	Относительная влажность воздуха, %	30–100

Примечание:

* С учетом климатических особенностей, в состав метеорологического оборудования могут включаться приборы с другими диапазонами измерения.

Приложение 3-1
к Правилам метеорологического обеспечения
гражданской авиации

"Образец и описание сообщений ARS, выпускаемых ОМС по линии связи "вверх", о специальных донесениях с борта AIREP SPECIAL"

Сноска. Правила дополнены приложением 3-1 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Заголовок специальных сообщений ARS

T1T2	Указатель типа данных	UA - для AIREP
A1A2	Указатель страны или территории	KZ – Республика Казахстан
ii	Номер бюллетеня	ii = 60-69 специальные сообщения с борта ВС о явлениях/условиях погоды, за исключением вулканического пепла ii = 70-79 специальные сообщения с борта ВС о вулканическом пепле
СССС	Индекс ИКАО местоположения центра связи, рассылающего данное сообщение	СССС

2. Вторая строка специальных сообщений ARS

Элемент сообщения	Подробное содержание	Формат	Пример
Идентификация	Идентификация сообщения	ARS	ARS
Идентификация воздушного судна	Радиотелефонный позывной воздушного судна	nnnnnn	РАА101, VA812
Наблюдаемое явление	Описание наблюдаемого явления, служащего причиной составления специального донесения с борта	TS TSGR SEV TURB SEV ICE SEV MTW HVY SS HVY DS VA CLD VA [MTnnnnnnnnnn] MOD TURB MOD ICE	TS TSGR SEV TURB SEV ICE SEV MTW HVY SS HVY DS VA CLD VA MT ASHVAL5 MOD TUR MOD ICE
Время наблюдения в часах и минутах (UTC)	Время наблюдения за наблюдаемым явлением	OBS AT nnnnZ	OBS AT 1816Z OBS AT 1210Z
Наблюдаемое местоположение	Местоположение (с указанием широты и долготы (в градусах и минутах)) наблюдаемого явления	NnnnnWnnnnn или NnnnnEnnnnn или SnnnnWnnnnn или SnnnnEnnnnn	N4506E07345 N2020W07005
Наблюдаемый уровень	Эшелон полета или абсолютная высота наблюдаемого явления	FLnnn или FLnnn/nnn или nnnnM (или [n]nnnnFT)	FL390 FL180/210 3000M 12000FT

Пример сообщения ARS: ARS VA812 SEV MTW OBS AT 1215Z N2020W07005 FL180

Расшифровка:

Специальное донесение с борта воздушного судна VIASA* номер рейса 812. Донесение относится к сильной горной волне, которая наблюдалась в 12:15 UTC при местоположении воздушного судна 20°20' с. ш. и 70°5' з. д. на эшелоне полета 180.

*Условный эксплуатант.

3. Описание содержания:

3.1 Указатель типа сообщения (ARS)

Требуется включить указатель типа сообщения "ARS".

Примечание. В тех случаях, когда донесения с борта передаются и принимаются с помощью автоматизированного оборудования обработки данных, которое не может принимать данный указатель типа сообщения, в региональном аэронавигационном соглашении оговаривается разрешение на использование другого указателя типа сообщения при условии, что:

1) передаваемые данные соответствуют формату, который определен для специальных донесений с борта;

2) принимаются меры с той целью, чтобы специальные донесения с борта направлялись соответствующему метеорологическому органу и другим воздушным судам, которых, вероятнее всего, они касаются.

3.2 Опознавательный индекс воздушного судна (VA812)

Позывной воздушного судна, сообщаемый в виде одного блока без каких-либо интервалов или дефисов.

3.3 Явление, требующее передачи специального донесения с борта (SEV MTW)

Явление сообщается следующим образом:

сильная турбулентность как SEV TURB;

умеренная турбулентность как MOD TURB;

сильное обледенение как SEV ICE;

умеренное обледенение как MOD ICE;

сильная горная волна как SEV MTW;

гроза без града1 как TS;

гроза с градом1 как TSGR;

сильная пыльная буря или песчаная буря как HVY DS или HVY SS;

облако вулканического пепла как VA CLD;

вулканическая деятельность, предшествующая извержению, и вулканическое извержение как VA, после чего, при необходимости, указывается название вулкана (МТ, после чего указывается название вулкана).

Примечание. 1 О грозах сообщается только в том случае, если они:

• скрыты во мгле; или

• включены в слои других облаков; или

• обложные; или

• образуют линию шквала.

4. Время (OBS AT 1215Z)

Время нахождения воздушного судна в указанном местоположении указывается символами OBS AT, после чего указывается время в часах и минутах UTC (четыре цифры, после которых без интервала следует буква Z).

5. Местоположение (N2020W07005)

Местоположение указывается в целых градусах широты и долготы (буква N или S, после которой следуют без интервала две цифры для широты; буква Е или W, после которой следуют без интервала три цифры для долготы). Для указания широты и долготы также могут использоваться целые градусы и целые минуты (четыре цифры для широты и пять цифр для долготы). Если в полученном сообщении местоположение обозначается кодированным указателем основной точки (два–пять знаков) (например, LN, MAY, HADDY) или как основная точка, с последующим указанием магнитного пеленга (в градусах – три цифры) и расстояния (три цифры и КМ или NM) от данной точки (например, DUB180040NM), соответствующий орган метеорологического слежения (ОМС) должен представить эту информацию в виде значений широты и долготы.

6. Эшелон полета или абсолютная высота (FL180) Эшелон полета указывается буквами FL, после которой следует фактическое значение эшелона (три цифры); абсолютная высота указывается четырьмя цифрами, после которых без пробела следуют буквы М или FT, в зависимости от применяемых единиц измерения.

Примечание. Подробные инструкции по составлению и передаче донесений с борта воздушного судна совместно с примерами донесений с борта содержатся в добавлении 1 документа PANS-ATM (Doc 4444).

Приложение 4
к Правилам метеорологического
обеспечения гражданской
авиации

Термины и сокращения явлений погоды, применяемые при составлении метеорологических сводок и прогнозов

Сноска. Приложение 4 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Явления погоды указываются сокращениями от английских названий, как правило, сокращение включает две буквы из слова.

2. Интенсивность /близость явления указывается знаками:

1) "+" – heavy – сильная;

2) "-" - feeble, light – слабая;

3) "без знака" – moderate – умеренная;

4) "VC" - vicinity- окрестности

3. Дескрипторы, используемые для указаний характеристик явлений текущей погоды:

1) SH – shower – ливень, ливневой. Используется, для сообщения о ливневых осадках;

2) FZ – freezing (fog, drizzle, rain) – замерзающий. Применяется к явлениям, состоящим из переохлажденных водяных капель или осадков, используется с FG, DZ, RA;

3) MI –shallow (minimum) – низкий. Менее 2 метров (6 футов) над уровнем земли;

4) BC – patches (broken, covering) – гряды тумана, покрывающие местами аэродром;

5) PR – partially (covered) – частично покрыт туманом. Используется, когда значительная часть аэродрома покрыта туманом, а на остальной части туман отсутствует;

6) BL – blowing – низовая метель. Используется для типов явлений текущей погоды, поднимаемых ветром до высоты 2 метров (6 футов) или более над уровнем земли;

7) DR – drifting, low drifting – поземок. Используется для типов явлений текущей погоды, поднимаемых ветром до высоты менее 2 метров (6 футов) над уровнем земли.

4. Группа явлений погоды формируется в следующей последовательности: первой, при необходимости, указывается интенсивность или близость явления, за ней без интервала следует дескриптор, а затем, без интервала, сокращения, соответствующие наблюдаемым явлениям погоды или их сочетаниям (например, сильный ливневой дождь кодируется +SHRA).

При явлении погоды, наблюдающемся за пределами аэродрома, но не далее 16 километров от КТА аэродрома, используется указатель VC – vicinity .

5. Ниже указаны типы явлений погоды, которые включаются в сводки и прогнозы, сокращенные обозначения этих явлений и соответствующие критерии сообщения важных для авиации явлений:

1) Обложные осадки.

Характеризуются монотонностью выпадения без значительных колебаний интенсивности. Начинаются и прекращаются постепенно. Длительность непрерывного выпадения составляет обычно несколько часов, а иногда 1-2 суток, но в отдельных случаях слабые осадки могут длиться полчаса, час. Выпадают обычно из слоисто-дождевых или высокослоистых облаков, при этом в большинстве случаев облачность сплошная (8 октантов) и лишь изредка значительная (5-7 октантов, - обычно в начале или конце периода выпадения осадков). Иногда слабые непродолжительные (полчаса, час) обложные осадки отмечаются из слоистых, слоисто-кучевых, высоко-кучевых облаков, при этом количество облаков составляет 5-8 октантов. В морозную погоду (температура воздуха ниже -10...-15°С) слабый снег может выпадать из малооблачного неба.

DZ –– drizzle – морось. Жидкие осадки в виде очень мелких капель диаметром менее 0,5 миллиметров, выпадающих из облаков слоистых форм и тумана. Воздействие капель мороси на поверхности воды неразличимо. Сухая поверхность намокает медленно и равномерно. Осаждаясь на поверхность воды, не образует на ней расходящихся кругов.

FZDZ – freezing drizzle – замерзающая морось. Морось состоит из переохлажденных мелких капель, выпадающих при отрицательных температурах воздуха (чаще всего 0...-10°С, иногда до -15°С) - оседая на предметы, капли смерзаются и образуется гололҰд.

Может применяться в сообщениях AIRMET при информировании об умеренном обледенении в замерзающей мороси - mod ice (FZDZ).

RA –– rain – дождь. Осадки в виде жидких капель значительного размера (диаметром от 0,5 до 5 миллиметров), выпадающие, преимущественно, из слоисто-дождевой облачности. Отдельные капли дождя оставляют на поверхности воды след в виде расходящегося круга, а на поверхности сухих предметов - в виде мокрого пятна.

FZRA – freezing rain – замерзающий дождь. Дождь из переохлажденных капель, выпадающий при отрицательных температурах воздуха (чаще всего 0...-10°С, иногда до -15°С) - падая на предметы, капли смерзаются и образуется гололҰд.

Применяется так же в сообщениях SIGMET при информировании о сильном обледенении в замерзающем дожде – sev ice (FZRA).

SN – snow – cнег. Твердые осадки в форме ледяных кристаллов, изолированных или слипшихся, в зависимости от температуры воздуха. Чаще всего выпадает при отрицательной температуре воздуха в виде снежных кристаллов (снежинок) или хлопьев.

RASN – rain and snow - дождь со снегом (преобладает дождь).

SNRA – snow and rain- снег с дождем (преобладает снег).

Смешанные осадки, выпадающие при слабых положительных температурах (как правило, не более +3°С) или нулевой температуре в виде смеси капель и снежинок. Чаще всего это дождь с тающими снежинками.

SG – snow grains - cнежные зерна. Замерзший эквивалент мороси. Твердые осадки в виде мелких снежных крупинок, их диаметр, как правило, меньше 1милиметра. Выпадает в небольшом количестве и преимущественно из слоистых (St) облаков.

PL – ice pellets - ледяная крупа. Твердые осадки ливневого характера, выпадающие при температуре воздуха от -5 до +10°С в виде прозрачных (или полупрозрачных) ледяных крупинок диаметром 1-3 миллиметра; в центре крупинок - непрозрачное ядро. Крупинки достаточно твҰрдые (раздавливаются пальцами с некоторым усилием), при падении на твҰрдую поверхность отскакивают. В ряде случаев крупинки могут быть покрыты водяной плҰнкой (или выпадать вместе с капельками воды), и если температура воздуха ниже нуля, то падая на предметы, крупинки смерзаются и образуют отложения льда.

IC – ice crystals, diamond dust - ледяные иглы (алмазная пыль). ТвҰрдые осадки в виде мельчайших ледяных кристаллов, парящих в воздухе, образующиеся в морозную погоду (температура воздуха ниже -10...-15°С). ДнҰм сверкают в свете лучей солнца, ночью - в лучах луны или при свете фонарей. Нередко ледяные иглы образуют в ночное время красивые светящиеся "столбы", идущие от фонарей вверх в небо. Наблюдаются чаще всего при ясном или малооблачном небе, или при наличии перисто-слоистых или перистых облаков. Видимость может быть различной по направлениям, однако она, как правило, превышает 1000 метров. Сообщается только в том случае, когда связанная с этим явлением видимость составляет 5000 метров или менее.

2) Ливневые осадки. Осадки, часто кратковременные и сильные, выпадающие из конвективных облаков. Ливень характеризуется внезапными и быстрыми изменениями интенсивности осадков Длительность непрерывного выпадения составляет обычно от нескольких минут до 1-2 часов (иногда несколько часов, в тропиках - до 1-2 суток). Нередко сопровождаются грозой и кратковременным усилением ветра (шквалом). Выпадают из кучево-дождевых облаков, при этом количество облаков может быть как значительным (6-8 октантов), так и небольшим (4-5 октантов, а в ряде случаев даже 2-3 октанта). Главным признаком осадков ливневого характера является не их высокая интенсивность (ливневые осадки могут быть и слабыми), а именно сам факт выпадения из конвективных (чаще всего кучево-дождевых) облаков, что и определяет колебания интенсивности осадков. В жаркую погоду слабый ливневой дождь может выпадать из мощно-кучевых облаков, а иногда (очень слабый ливневой дождь) - даже из средних кучевых облаков. Видимость в ливневых осадках колеблется от менее 50 до более 5000 метров.

SHSN - snow shower - ливневой снег. Снег ливневого характера. Характеризуется резкими колебаниями горизонтальной видимости от 6-10 километров до 2-4 километров (а порой до 500-1000 метров, в ряде случаев даже 100-200 метров) в течение периода времени от нескольких минут до получаса (снежные "заряды"). Выпадают из кучево-дождевых облаков (Cb).

SHRA - rain showers - ливневой дождь. Дождь ливневого характера Жидкие крупнокапельные осадки, отличающиеся внезапностью начала и конца выпадения, резким изменением интенсивности, иногда сопровождающиеся грозой и градом, шквалистым ветром. Выпадают из кучево-дождевых облаков (Cb).

SHRASN - showers of rain and snow - ливневой дождь со снегом (преобладает дождь).

SHSNRA - showers of snow and rain - ливневой снег с дождем (преобладает снег).

Смешанные осадки ливневого характера, выпадающие (чаще всего при положительной температуре воздуха) в виде смеси капель и снежинок.

GR – grain – град. Твердые осадки, выпадающие в теплое время года (при температуре воздуха выше +10°С) в виде кусочков льда различной формы и размеров (обычно диаметр градин составляет 2-5 миллиметров). Наблюдаются иногда очень крупные градины весом в килограмм и более (тогда град наносит значительные повреждения растительности, поверхностей автомобилей, разбивает оконные стҰкла). Продолжительность града обычно невелика – от 1-2 до 10-20 минут. В большинстве случаев град сопровождается ливневым дождҰм и грозой. Сообщается в том случае, когда диаметр самых крупных градин составляет 5 миллиметров или более.

GS – small hail and/or snow pellets -мелкий град и/или снежная крупа. Твердые осадки ливневого характера, выпадающие при температуре воздуха около нуля и имеющие вид непрозрачных белых крупинок диаметром 2-5 миллиметра, крупинки хрупкие, легко раздавливаются пальцами. Нередко выпадает перед ливневым снегом или одновременно с ним.

При помощи аббревиатуры GS сообщается о двух различных видах атмосферных осадков, а именно:

небольшой град – полупрозрачные частицы льда диаметром до 5 миллиметров, которые при падении на твердую поверхность отскакивают со слышимым звуком. Небольшой град состоит из снежной крупы, полностью или частично покрытой слоем льда, и является как бы промежуточной стадией между снежной крупой и градинами;

снежная крупа – белые, матовые, округлые частицы льда, часто выпадающие вместе со снегом при температуре около 0°С. Снежная крупа обычно имеет диаметр 2 - 5 миллиметра, она рассыпчата, легко разламывается и отскакивает, когда падает на твердую поверхность.

Сообщается в том случае, когда диаметр самых крупных частиц (градин) составляет менее 5 миллиметров.

3) Электрическое явление - гроза.

TS – thunderstorm – гроза. Мощные разряды атмосферного электричества (между облаками или между облаком и землҰй), сопровождаемые вспышкой света (молнией) и резкими звуковыми раскатами (громом) слышными на расстоянии в несколько километров (иногда до 15-20 километров). Грозы связаны с кучево-дождевыми облаками, нередко сопровождаются ливневым дождҰм и шквалом, в ряде случаев - градом.

Сокращения "TS" используется для сообщения о грозе:

с дождем (TSRA);

со снегом (TSSN);

с градом (TSGR);

с мелким градом и/или снежной крупой (TSGS);

или другими сочетаниями этих элементов (например: "TSRASN");

или о сухой грозе (TS), когда слышен гром, но осадков не наблюдаются на аэродроме.

4) Явления, ухудшающие видимость (гидрометеоры). Явления, образующиеся при повышенной влажности воздуха (виды затемнения гидрометеоры):

BR – (сокращение от brume) - mist – дымка. Слабое помутнение воздуха у земной поверхности, вызываемое рассеянием света на взвешенных мельчайших капельках воды или кристалликах льда и ухудшающее горизонтальную видимость (на уровне глаз стоящего на земле наблюдателя, то есть около 2 метров над поверхностью земли) от 1 до 10 километров. Придает воздуху голубовато-серый оттенок. Может наблюдаться перед туманом или после него, а чаще как самостоятельное явление. Нередко наблюдается во время осадков, особенно жидких и смешанных (дождя, мороси, дождя со снегом и тому подобное) вследствие увлажнения воздуха в приземном слое атмосферы за счҰт частичного испарения выпадающих осадков. Относительная влажность воздуха при дымке превышает 85-90%, в редких случаях дымка отмечается и при влажности более 70%. В сводках METAR (SPECI) о дымке (BR) сообщается при видимости от 1000 метров до 5000 метров

FG – fog – туман. Скопление в воздухе очень мелких капель воды и кристаллов льда, приводящее к уменьшению видимости менее, чем 1000 метров. Относительная влажность воздуха при туманах обычно близка к 100% (по крайней мере, превышает 85-90%). Однако в сильные морозы (-30°С и ниже) в населҰнных пунктах, на железнодорожных станциях и аэродромах туманы могут наблюдаться при любой относительной влажности воздуха (даже менее 50%) - за счҰт конденсации водяного пара, образующегося при сгорании топлива (в двигателях, печах) и выбрасываемого в атмосферу через выхлопные трубы и дымоходы. Непрерывная продолжительность туманов составляет обычно от нескольких часов (а иногда полчаса, час) до нескольких суток, особенно в холодный период года. Может наблюдаться туман просвечивающий - слабо развитый по вертикали, при котором можно определить состояние неба (количество и форму облаков) или сплошной туман - достаточно хорошо развитый по вертикали, при котором невозможно определить состояние неба (количество и форму облаков). В сводках сообщается при видимости менее 1000 метров, за исключением случаев, когда сопровождается сокращением "MI", "BC", "PR" или "VC".

MIFG – minimum fog, shallow fog – низкий (тонкий) туман. Туман, низко стелящийся (до высоты 2 метров) над земной поверхностью (или водоҰмом) сплошным тонким слоем или в виде отдельных клочьев. Наблюдается, как правило, в вечерние, ночные и утренние часы.

BCFG – fog patches (broken, covering) – гряды (обрывки, клочья) тумана. Туман местами, грядами, волнами. Гряды тумана, покрывающие местами аэродром.

PRFG – aerodrome partially covered by fog – частичный туман. Туман, покрывающий часть аэродрома. Значительная часть аэродрома покрыта туманом, а на остальной части туман отсутствует.

VCFG – fog in vicinity – туман в окрестностях аэродрома. Туман, наблюдающийся в пределах 8 километров от периметра аэродрома, но не на аэродроме.

При низком тумане (MIFG), грядах тумана (BCFG) или частичном тумане (PRFG), а также тумане, наблюдаемом в окрестностях (VCFG), видимость, измеренная приборами и включенная в сводку, может быть более 1000 метров, так как видимость на аэродроме измеряется в определенных точках и на высоте от 1,5 или 2 метров до высоты 5 метров. В сводках указываются и другие явления, ухудшающие видимость.

FZFG – freezing fog – замерзающий туман. Состоит из переохлажденных капель во взвешенном состоянии, осаждается в виде переохлажденной мороси. Образуется при отрицательных температурах, используется только до -30°С ввиду отсутствия переохлажденных капель при более низких температурах.

5) явления погоды, связанные с наличием в воздухе твердых частиц (виды затемнения литометеоры):

FU – fume, smoke – дым. Взвесь в атмосфере небольших частиц, возникающих в результате сгорания топлива и других веществ, уменьшающая горизонтальную видимость до 5000 метров или менее. ОтдалҰнные предметы приобретают сероватый или желтоватый оттенок. При горизонтальной видимость менее 1000 метров о дыме сообщается в том случае, если водяные капельки отсутствуют и относительная влажность не превышает 90%.

В сводках METAR (SPECI) о дыме (FU) сообщается при видимости 5000 метров и менее.

HZ - haze – мгла. Взвесь в воздухе очень маленьких сухих частиц, невидимых невооруженным глазом и достаточно многочисленных для того, чтобы придать воздуху опалесцирующий вид с уменьшением горизонтальной видимости до 5000 метров и менее. Относительная влажность при этом часто бывает 50% и менее.

SA – sand – песок. Взвесь в воздухе небольших частиц песка, поднятого с земли, приводящая к уменьшению видимости до 5000 метров или менее.

DU – dust (widespread) - пыль (обложная). Взвесь в воздухе небольших частиц пыли, поднятой с земли, приводящая к уменьшению видимости до 5000 метров и менее.

VA – volcanic ash - вулканический пепел. Находящаяся в атмосфере пыль или частицы, значительно различающиеся по размеру, выбрасываемые в атмосферу при извержении вулканов. Более крупные частицы и сосредоточение мелких могут привести к серьезным повреждениям самолетов, включая двигатели.

6) явления погоды, связанные с ветром:

BLSN – blowing snow – снежная низовая метель. Перенос снега ветром с поверхности снежного покрова в слое высотой несколько метров с заметным ухудшением горизонтальной видимости. Вертикальная видимость при этом вполне хорошая, так что возможно определить состояние неба (количество и форму облаков). Может наблюдаться как в малооблачную погоду, так и при снегопаде. Возникает обычно при сухом не смерзшемся снежном покрове и скорости ветра 7-9 м/с и более.

BLDU/ BLSA - blowing dust/blowing sand – пыльная /песчаная низовая метель. Перенос больших количеств пыли или песка ветром с земной поверхности до высоты 2 метров или более над уровнем земли, со значительным ухудшением видимости. Возникает при сухой поверхности почвы и скорости ветра не менее 6 м/сек.

DRSA/DRDU - drifting sand/drifting dust - песчаный/пыльный поземок. Перенос пыли (частиц почвы, песчинок) ветром с земной поверхности в слое высотой 0.5-2 метра, не приводящий к заметному ухудшению видимости (если нет других атмосферных явлений, горизонтальная видимость на уровне 2 метров составляет 10 километров и более). Возникает обычно при сухой поверхности почвы и скорости ветра 6-9 м/с и более.

DRSN – drifting snow – снежный поземок. Перенос снега ветром с поверхности снежного покрова в слое высотой 0.5-2 метра, не приводящий к заметному ухудшению видимости (если нет других атмосферных явлений - снегопада, дымки и тому подобного - горизонтальная видимость на уровне 2 метров составляет 10 километров и более). Может наблюдаться как в малооблачную погоду, так и при снегопаде. Возникает обычно при сухом не- смҰрзшемся снежном покрове и скорости ветра 5-6 м/с и более.

DS/SS – duststorm/sandstorm – пыльная/песчаная буря. Перенос больших количеств пыли/песка (частиц почвы, песчинок) ветром с земной поверхности в слое высотой несколько метров с заметным ухудшением горизонтальной видимости. При этом наблюдается подъем пыли (песка) в воздух и одновременно оседание пыли на большой территории. В зависимости от цвета почвы в данном регионе, отдаленные предметы приобретают сероватый, желтоватый или красноватый оттенок. Возникает обычно при сухой поверхности почвы и скорости ветра 10 м/с и более.

PO – dust/sand whirls (dust devils) – пыльные/песчаные вихри (пыльные вихри). Быстро вращающийся столб воздуха над сухой и пыльной или песчаной поверхностью земли, несущий пыль и другие легкие вещества, поднятые с земли. Пыльные и песчаные вихри имеют диаметр в несколько метров. По вертикали они обычно не простираются выше 100 метров, но в очень жарких и пустынных районах они могут достигать высоты 600 метров.

Вихри проходят узкой полосой, так что непосредственно на метеостанции ветер может быть слабым, но фактически внутри вихря скорость ветра достигает 8-10 м/с и более. Горизонтальная видимость на уровне 2 метров составляет 10 километров и более.

FC – funnel cloud (tornado or waterspout) - воронкообразное облако (торнадо или водяной смерч). Явление, представляющее собой сильный вихрь диаметром в несколько десятков метров. Характеризуется наличием облачного столба или воронкообразного облака, опускающегося вниз от основания кучево-дождевого облака, но необязательно достигающего земли. Образуется при слиянии вихря опускающегося из кучево-дождевого облака, и вихря, поднимающегося от поверхности суши или воды. Самая узкая часть вихря - посередине, иногда в середине вихрь прерывается. Движение в вихре может происходить как по часовой стрелке, так и против часовой стрелки. Со скоростями 50-100 м/с, иногда до 150 м/с (600 км/час). Если такое облако находится над землей, то оно называется торнадо, а если над водой – то водяным смерчем.

SQ – squall – шквал. Внезапное резкое усиление ветра (на 8 м/с и более за период времени 1-2 минуты), в течение короткого времени, сопровождающееся изменениями его направления. Скорость ветра при шквале превышает 10 м/с (может достигать 20-25 м/с и более), продолжительность - от нескольких минут до 1-1.5 часов. Внутримассовые шквалы связаны с кучево-дождевой облачностью, фронтальные - с резко выраженными холодными фронтами. Распространяются на несколько километров по горизонтали в слое 500- 2000 метров. В авиационных метеосводках указываются при средней скорости не менее 8 м/с и максимальной не менее 11 м/с, когда наблюдаются не менее 1 минуты. Шквал нередко сопровождается ливневым дождем и грозой, в ряде случаев - градом, а если почва сухая и нет осадков - пыльной бурей.

Приложение 5
к Правилам метеорологического
обеспечения гражданской
авиации

Содержание прогнозов GAMET

Сноска. Приложение 5 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Прогноз в форме GAMET содержит следующую и информацию в указанном порядке:

	Указатель типа данных	FA - для информации GAMET
A1A2	Указатели страны или территории	RS - Европейская территория RA – Азиатская территория KZ – Республика Казахстан
ii	Номер листа (31)	Для регионального использования

Заголовок ВМО: T1T2A1A2ii CCCC YYGGgg

CCCC - индекс (ИКАО) местоположения центра связи, рассылающего данное сообщение;

YYGGgg - группа дата/время, в которой YY - это дата, а GGgg - время в часах и минутах UTC передачи сообщения GAMET;

Примеры: FARS31 RUАА 121200;

FARА31 ALAC 110010;

FAKZ31 UAAA 110010.

1) указатель местоположения органа ОВД, обслуживающего РПИ или CTA, к которому относится GAMET nnnn "YUCC";

2) условное обозначение сообщения: "GAMET";

3) группы "дата-время", указывающие период действия в UTC, VALID nnnnnn/nnnnnn "VALID 220600/221200";

4) указатель местоположения АМО, или ОМС, направившего сообщение, с разделительным дефисом nnnn-, "YUDO –";

5) на следующей строке – указатель местоположения и название РПИ/СТА или их части, в отношении которых подготовлен прогноз GAMET, nnnn nnnnnnnnnn FIR [/n][BLW FLnnn] или СТА [/n][BLW FLnnn] "YUCC AMSWELL FIR/2 BLW FL120";

6) на следующей строке – указатель для обозначения начала раздела I "SECN 1";

7) скорость и направление приземного ветра на обширном пространстве со скоростью свыше 15м/с (30уз), "nnn/[n]nnMPS "SFC WIND: 10/12 310/18MPS";

8) видимость на обширном пространстве менее 5000 метров, включая явления погоды, ухудшающие видимость, SFC VIS: [nn/nn] "SFC VIS: 06/08 N OF N51 3000M BR", "SFC VIS: 06/09 NW OF LINE N5200 E00900-N5430 E01130 2000-4000M RA";

9) особые погодные условия, включая грозы, сильную песчаную бурю, пыльную бурю и вулканический пепел (за исключением явлений, в отношении которых уже выпущено сообщение SIGMET) SIGWX[nn/nn], "SIGWX: 11/12 ISOL TS";

10) горы закрыты MT OBSC: [nn/nn], " MT OBSC: S OF N48 MT PASSES";

11) разорванная или сплошная облачность на обширном пространстве с высотой нижней границы менее 300 метров (1000 фут) над уровнем земли (AGL) или над средним уровнем моря (AMSL) и (или) любые кучево-дождевые (СВ) или башеннообразные кучевые (TCU) облака SIG CLD: [nn/nn], "SIG CLD: 06/09 N OF N51 OVC 200/800M AGL" "SIG CLD: 10/12 ISOL TCU 400/3000M AGL";

12) обледенение (за исключением обледенения, возникающего в конвективных облаках и сильного обледенения, в отношении которого уже выпущено сообщение SIGMET), ICE[nn/nn]: "ICE: MOD FL050/080", "ICE: N OF N49 AND W OF E070 MOD BLW FL070";

13) турбулентность (за исключением турбулентности, возникающей в конвективных облаках и сильной турбулентности, в отношении которой уже выпущено сообщение SIGMET), TURB: [nn/nn] "TURB: MOD ABV FL090", "TURB:07/09 N OF N45 MOD SFC/4000М AMSL";

14) горная волна (за исключением сильной горной волны, в отношении которой уже выпущено сообщение SIGMET), MTW: [nn/nn] "MTW: N OF N63MOD ABV FL080";

15) сообщения SIGMET, применимые к соответствующим РПИ/СТА или их подрайону, в которых действует зональный прогноз, SIGMET APPLICABLE: "SIGMET APPLICABLE: 3, А5, В06" или "SIGMET APPLICABLE: AT TIME OF ISSUE NIL";

16) на следующей строке – указатель для обозначения начала раздела II "SECN II";

17) центры давления, фронты и их предполагаемое, движение и развитие PSYS:[nn]: "PSYS: 06 N5130 E01000 L 1004 HPA MOV NE 25KMH WKN", PSYS: 09 WARM FRONT ALONG N48 MOV N 20KMH NC", "PSYS: 06 N57 W072 L 0964HPA STNR NC 09 N47 E048 H 1030HPA STNR NC;

18) ветер и температура воздуха, для следующих абсолютных высот: 600, 1500 и 3000 и 4500 метров (2000, 5000, 10 000 и, при необходимости, 15000фут), "WIND/T: 600M N5500 W01000 270/18MPS PS03

1500M N5500 W01000 250/20MPS MS02

3000M N5500 W01000 240/22MPS MS11",

"WIND/T: 300M N4930 E01200 110/30KMH MS08

600M N4930 E01200 120/40KMH MS13

1500M N4930 E01200 140/40KMH MS20

3000M N4930 E01200 160/50KMH MS25";

19) информация об облачности, помимо подпункта 11), с указанием типа и высоты нижней и верхней границ облаков над уровнем земли (AGL) или над средним уровнем моря (AMSL), CLD [nn/nn]: "CLD: BKN SC 900/2400M AGL" или CLD: NIL;

20) уровень замерзания - указание высоты над уровнем земли (AGL) или над средним уровнем моря (AMSL), соответствующей 0оС, если ниже высоты верхней границы воздушного пространства, для которого составлен прогноз, FZLVL: "FZLVL: 1000M AMSL";

21) прогнозируемое наименьшее значение QNH в течение периода действия, MNM QNH: "MNM QNH: 1004HPA",

MNM QNH : 03/05 1010HPA

05/07 1009HPA

07/09 1008HPA;

22) температура поверхности моря и состояние моря, если это требуется региональным аэронавигационным соглашением, SEA: "SEA: T15 HGT 5M";

23) вулканические извержения – название вулкана VA: "VA:ETNA", "VA:NIL";

24) все пункты прогноза GAMET начинаются с новой строки.

25) если возникновение опасных явлений не ожидается или они уже включены в сообщение SIGMET, из зонального прогноза подпункты 7)-15) указанные выше, исключаются. Если опасные явления не возникают и никакая информация SIGMET не применима, все подпункты 7)-15) настоящего пункта заменяются термином "HAZARDOUS WX NIL" - опасные явления погоды отсутствуют;

26) если опасное явление включено в прогноз GAMET, но оно не возникло или более не прогнозируется, выпускается корректив GAMET AMD, изменяющий только соответствующий метеорологический элемент.

Пример зонального прогноза GAMET:

YUCC GAMET VALID 220600/221200 YUDO–

YUCC AMSWELL FIR/2 BLW FL100

SECN I

SFC WIND: 10/12 310/18МPS

SFC VIS: 06/08 N OF N51 2500M -SN BR

SIGWX: 11/12 ISOL TS

MT OBSC: MT PASSES S OF N48

SIG CLD: 06/09 N OF N51 OVC 300/600M AGL 10/12 ISOL TCU 300/3000M AGL

ICE: MOD FL050/080

TURB: MOD ABV FL090

SIGMETS APPLICABLE: 3, 5

SECN II

PSYS: 06 N5130 E01000 1004HPA MOV NE 25KМН WKN

WIND/T: 600M N5500 W01000 270/13MPS PS03

1500M N5500 W01000 250/20MPS MS02

3000M N5500 W01000 240/18MPS MS11

CLD: BKN SC 800/2400М AGL

FZLVL: 1000M AGL

MNM QNH: 1004HPA

SEA: T15 HGT 5M

VA: NIL

Содержание: Зональный прогноз для полетов на малых высотах (GAMET), выпущенный для субрайона два района полетной информации AMSWELL* (обозначаемого названием районного диспетчерского центра YUCC – AMSWEL) ниже эшелона полета 100 аэродромным метеорологическим органом Донлон/международный (YUDO); сообщение действительно с 06.00UTC до 12.00UTC 22 числа данного месяца.

Раздел 1: SECN I
Направление и скорость приземного ветра у поверхности земли: (SFC WIND)	между 10.00 UTC и 12.00 UTC направление приземного ветра 310º; скорость ветра 18 м/с
Видимость у поверхности земли: (SFC VIS)	между 06.00 и 08.00 UTC к северу от 51 градуса северной широты видимость 2500 метров (из-за слабого снега и дымки);
особые явления погоды: (SIGWX)	между 11.00 UTC и 12.00 UTC изолированные грозы без града
Закрытие гор: (MT OBSC)	Горы южнее 48 градуса северной широты закрыты
значительная облачность: (SIG CLD)	между 06.00 и 09.00 UTC к северу от 51 градуса северной широты сплошная облачность с нижней границей 300 метров и верхней границей 600 метров над уровнем моря; между 10.00 UTC и 12.00 UTC отдельные изолированные мощно-кучевые башеннообразное облака с нижней границей 300 метров и верхней границей 3000 метров над уровнем земли;
обледенение: (ICE)	умеренное между эшелонами полета 050 и 080
турбулентность: (TURB)	умеренная выше эшелона полета 090 (как минимум до эшелона полета 100);
сообщения SIGMET: (SIGMETS APPLICABLE)	3-е и 5-е сообщение SIGMET действительны в течение установленного срока действия и для соответствующего субрайона
Раздел II: SECN II
барические системы: (PSYS)	в 06.00 UTC центр низкого давления 1004 гПа в точке 51,5 градусов северной широты, 10 градусов восточной долготы, предполагается перемещение в северо-восточном направлении со скоростью 25 км/ч и ослабление
ветер и температура: (WIND/T)	на высоте 600 метров в точке 55 градусов северной широты и 10 градусов западной долготы направление ветра 270 градусов, скорость ветра 13 м/с, температура плюс 3°С; на высоте 1500 метров в точке 55 градусов северной широты и 10 градусов западной долготы направление ветра 250 градусов, скорость ветра 20 м/с, температура минус 2°С; на высоте 3000 метров в точке 55 градусов северной широты и 10 градусов западной долготы направление ветра 240 градусов , скорость ветра 22 м/с, температура минус 11 °С
облачность: (CLD)	разорванные слоисто-кучевые облака с нижней границей 800 метров и верхней границей 2400 метров над средним уровнем моря
высота нулевой изотермы: (FZLVL)	1000 метров над уровнем земли
минимальное значение QNH: (MNM QNH)	1004 гПа
море: (SEA)	Температура 15°С; состояние моря (высота волн) 5 метров
вулканический пепел: (VA)	Отсутствует

Приложение 6
к Правилам метеорологического
обеспечения гражданской
авиации

Содержание и порядок элементов сообщений SIGMET и AIRMET

Сноска. Приложение 6 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 30.11.2018 № 837 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Сообщение SIGMET/AIRMET содержит следующую информацию, расположенную в указанном порядке:

1) указатель местоположения органа ОВД, обслуживающего РПИ (FIR) или СТА, к которому относится сообщение SIGMET (YUCC).

SIGMET/AIRMET обозначают указателем местоположения органа ОВД, обслуживающего соответствующий РПИ (FIR) или СТА. Сообщение SIGMET относится ко всему воздушному пространству в пределах боковых границ РПИ и СТА. Конкретные зоны и (или) эшелоны полета, на которые оказывает влияние, данное метеорологическое явление, вызывавшее выпуск сообщения SIGMET, указываются в тексте сообщения;

2) условное обозначение сообщения и порядковый номер, SIGMET. Последовательность сообщений SIGMET указывается цифрами или комбинацией цифр и букв;

3) группа "дата – время", указывающая период действия в UTC; VALID 221215/221600;

4) указатель местоположения ОМС, подготовившего сообщение, за которым следует – дефис для разделения преамбулы от текста: "YUDO-";

5) на следующей строке - название FIR или CTA, для которого выпускается сообщение SIGMET/ AIRMET: UACC ASTANA FIR, UAAA ALMATY СТА;

6) явление и описание явления, обусловившего выпуск сообщения SIGMET/AIRMET, в соответствии с перечнем, приведенным в пунктах 318, 328 настоящих Правил;

7) указание о том, является ли информация данными наблюдения и предполагается ли ее обновление или она является прогнозом. Фактическое явление - используется сокращение OBS, прогнозируемое явление - используется сокращение FCST и время наблюдения/начала действия UTC;

8) местоположение (с указанием широты и долготы) S OF N2630 AND W OF E12300 или N OF N50, или N OF LINE S2520 W11510 – S2520 W12010, или SW OF LINE N50 W005 – N60 W020, или WI N6030 E02550 – N6055 E02500 – N6050 E02630 – N6030 E02550;

9) эшелон полета или абсолютная высота ТОР FL500;

10) перемещение или ожидаемое перемещение (направление и скорость), выраженное в километрах в час или узлах, с указанием одного из шестнадцати компасных румбов или стационарное местоположение: MOV E 40KMH, или STNR.

11) изменение интенсивности, используя сокращения INTSF, WKN или NC;

12) указание прогнозируемого времени явления: FCST AT 2200Z;

13) прогнозируемое местоположение явления в конце периода действия сообщения SIGMET: S OF S350 AND W OF E170;

14) повторение элементов, включенных в сообщение SIGMET, касающееся облака вулканического пепла или тропического циклона: AND;

15) отмена сообщения SIGMET/AIRMET с указанием его идентификации: CNL SIGMET 2 101200/101600.

2. Грозы и кучево-дождевые облака в районе считаются:

1) скрытыми (OBSC), если они скрыты за дымкой или дымом или наблюдение затруднено из-за темноты;

2) маскированными (EМBD), если они заключены между слоями облаков и легко не распознаются;

3) отдельными, изолированными (ISOL), если они состоят из отдельных элементов с максимальным покрытием менее 50 % площади района воздействия или прогнозируемого воздействия (в фиксированное время или в течение периода действия прогноза);

4) редкими (OCNL), если они состоят из достаточно разделенных элементов с максимальным покрытием 50-75 % площади района воздействия или прогнозируемого воздействия (в фиксированное время или в течение периода действия прогноза);

5) частыми (FRQ), если в пределах района, интервалы между соседними грозовыми фронтами с максимальным покрытием более 75 % площади района воздействия или прогнозируемого воздействия данного явления (в фиксированное время или в течение периода действия прогноза) незначительны или отсутствуют;

3. Линия шквала (SQL) подразумевает грозовую деятельность вдоль некоторого фронта с незначительными промежутками между отдельными облаками или при отсутствии таких промежутков.

4. Град (GR) используется, в случае необходимости, для дополнительного описания грозовой деятельности.

5. Сильную турбулентность (SEV TURB) относят только к турбулентности на малых высотах, связанной с сильным приземным ветром, вихревым течением или турбулентности в облачности или за ее пределами (САТ). Не указывается турбулентность, связанная с конвективными облаками.

6. Сильное обледенение (SEV ICE) указывается, если оно относится к обледенению вне конвективных облаков. Сокращение SEV ICE (FZRA) применяется к условиям сильного обледенения вследствие замерзающего дождя.

7. Горная волна (MTW) считается:

1) сильной, если сопровождается нисходящим потоком со скоростью 3,0 м/с (600 фут/мин) или более, и (или) наблюдается или прогнозируется сильная турбулентность;

2) умеренной, если сопровождается нисходящим потоком со скоростью 1,75-3,0 м/с (350-600 фут/мин), и (или) наблюдается или прогнозируется умеренная турбулентность.

8. Песчаную бурю/пыльную бурю следует считать:

1) сильной, если видимость менее 200 метров и определение состояния неба затруднено;

2) умеренной, если видимость составляет менее 200 метров и можно определить состояние неба, или находится в диапазоне 200–600 метров.

Приложение 7
к Правилам метеорологического обеспечения
гражданской авиации

Обозначения и сокращения в образцах карт, используемых в полетной документации

Сноска. Приложение 7 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Условные обозначения для особых явлений погоды

Примечания:

*-Для полетной документации при полетах до FL100 этот символ обозначает "линию шквала".

**-Следующая информация должна указываться на полях карты: символ радиоактивных веществ, широта/долгота места аварии, дата и время аварии, проверить NOTAM относительно дополнительной информации.

***-Следующая информация должна указываться на полях карты: символ извержения вулкана, название и международный номер вулкана (если известно), широта/долгота, дата и время первого извержения (если известны), проверить информацию SIGMET и NOTAM или ASHTAM относительно вулканического пепла.

****- Этот символ не относится к обледенению, вызванному контактом осадков с переохлажденной поверхностью самолета.

Для высот, между которыми ожидается явление, верхняя граница указывается над нижней, в соответствии с легендой.

2. Фронты, зоны конвергенции и другие используемые символы:

Пример

1) стрелки, обозначающие ветер, указывают его максимальную скорость в струйном течении и эшелон, к которому она относится. Если максимальная скорость ветра равна 60 м/с (120 узлов) или более, эшелоны полета, между которыми ветры сильнее 40 м/с (80 узлов), помещаются ниже уровня максимального ветра. В данном примере между эшелонами полета 220 и 400 ветры сильнее 40 м/с (80 узлов);

2) Символ "║" используется в случаях, когда высота оси струйного течения изменяется на величину, равную +/- 3000 футов (1000 метров), или скорость изменяется на +/- 20 узлов (40 км/ч, 10м/с)

3) жирная линия, обозначающая ось струйного течения, начинается/кончается у точек, где прогнозируется скорость ветра 40 м/с (140 км/ч, 80 узлов);

* - данный символ относится к преобладающей (по пространству) приземной скорости ветра выше 15 м/с (60 км/ч, 30 узлов).

3. Сокращения, применяемые при описании облаков:

1) вид
CI – ПеристыеCS – Перисто-слоистыеCC – Перисто-кучевые	AS – Высоко-слоистые AC – Высоко-кучевые
ST - Слоистые NS – Слоисто-дождевые SC – Слоисто-кучевые	CU - Кучевые CB – кучево- дождевые
2) количество
FEW - мало (1/8 – 2/8)SCT - рассеянные (3/8 – 4/8)	BKN – разорванные (5/8 – 7/8)OVC – сплошная облачность (8/8)
Только CB:
ISOL -	отдельные СВ (изолированные), покрытие менее 50% площади;
OCNL –	достаточно разделенные СВ (случайные, редкие), покрытие 50-75 %;
FRQ -	СВ с небольшим разделением или без разделения (частые), более 75 %;
EMBD –	СВ скрытые, содержащиеся в слоях других облаков (включенные в слой облачности);
OBSC –	СВ скрыты за дымкой или дымом или наблюдение затруднено из-за темноты;
3) высота
Высоты обозначаются на картах SWH и SWM (высокий и средний уровень) в эшелонах (FL), верхняя граница указывается над нижней. Если верхняя или нижняя границы находятся за пределами слоя атмосферы, к которому применяется карта, используется ХХХ. На картах SWL (низкий уровень):высоты указываются как высоты над средним уровнем моря; сокращения SFC используется для обозначения уровня земной поверхности.

4. Нанесение линий и систем на специальные карты

1) Образцы SWH и SWM	Карты особых явлений погоды (высокий и средний уровни)
Зубчатая линия	разграничение зон особых явлений погоды
Жирная прерывистая линия	очертание зоны ТЯН (CAT)
Жирная сплошная линия	- положение оси струйного течения с указанием направления ветра, скорости в узлах или км/ч и высоты в эшелонах. Вертикальная протяженность струйного течения указана (в эшелонах) ниже эшелона: надпись FL 270, сопровождаемая 240/290, обозначает, что высота струи простирается от FL 240 до FL 290;
Цифры на стрелках	- скорость в узлах или км/ч движения фронтальной системы
Эшелоны полета внутри маленьких прямоугольников	- высота тропопаузы в эшелонах в отдельных пунктах 340 Нижняя и верхняя границы топографии тропопаузы указываются буквами L или H соответственно внутри пятиугольника с указанием высоты в эшелонах полета.
2) Образец SWL	- Карта особых явлений погоды (низкий уровень)
х	- положение центров давления в гектопаскалях
L	- центр низкого давления
H	- центр высокого давления
Зубчатые линии	- разграничение зоны особых явлений погоды
Штриховые линии	- высота изотермы 0°С в футах (гектофутах) или декаметрах. Уровень 0°С может быть также обозначен , т.е. уровень 0°С на высоте 6000 фут.
Цифры на стрелках	- скорость движения фронтальных систем, депрессий или антициклонов в узлах или в км/ч
Цифра внутри символа состояния моря	- общая высота волн в футах или метрах
Цифра внутри символа температуры поверхности моря	- температура поверхности моря в оС.
Цифры внутри символа приземного ветра	- ветер в м/с или узлах.

5. Стрелки, стрелки с оперением и флажки:

1) стрелки указывают направление. Количество вымпелов и/или перьев соответствует скорости;

2) вымпелы соответствуют 50 узлам или 25 м/с (100 км/ч);

3) перья соответствуют 10 узлам или 5 м/с (20 км/ч). Половина пера соответствует 5 узлам или 2,5 м/с (10 км/ч);

6. Образцы карт

1) Образец IS. Карта ветра и температуры на высотах для стандартной изобарической поверхности. Полярная стереографическая проекция.

2) Образец SWH. Карта особых явлений погоды (высокий уровень). Полярная стереографическая проекция

3) Образец SWM. Карта особых явлений погоды (средний уровень)

4) Образец SWH. Карта особых явлений погоды (высокий уровень).

5) Образец SWL. Карта особых явлений погоды (низкий уровень) Республики Казахстан

7. КОНСУЛЬТАТИВНАЯ ИНФОРМАЦИЯ В ГРАФИЧЕСКОМ ФОРМАТЕ ОБРАЗЕЦ VAG

Пример 1. Проекция Меркатора

Пример 2. Полярная стереографическая проекция

8. СООБЩЕНИЕ SIGMET В ГРАФИЧЕСКОМ ФОРМАТЕ О НАЛИЧИИ ВУЛКАНИЧЕСКОГО ПЕПЛА. ОБРАЗЦЫ SVA

Пример 1. Проекция Меркатора.

Пример 2. Полярная стереографическая проекция

9. КОНСУЛЬТАТИВНАЯ ИНФОРМАЦИЯ В ГРАФИЧЕСКОМ ФОРМАТЕ О ТРОПИЧЕСКИХ ЦИКЛОНАХ ОБРАЗЕЦ TCG

10. СООБЩЕНИЯ SIGMET В ГРАФИЧЕСКОМ ФОРМАТЕ О ТРОПИЧЕСКОМ ЦИКЛОНЕ ОБРАЗЕЦ STC

	Приложение 7-1
	к Правилам метеорологического обеспечения гражданской авиации

Образцы и примеры консультативных сообщений

Сноска. Правила дополнены приложением 7-1 в соответствии с приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Таблица 1. Образец консультативного сообщения о вулканическом пепле

Условные обозначения:

М – включение обязательно, часть каждого сообщения;

О – включение необязательно;

С – включение условное, включается, когда применимо;

= – двойная линия означает, что следующий за ней текст необходимо поместить на последующей строке.

Примечание 1. Пояснения, касающиеся сокращений, содержатся в документе "Правила аэронавигационного обслуживания. Сокращения и коды ИКАО" (PANS-АВС, Doc 8400).

Примечание 2. Включение знака "двоеточие" после каждого заголовка элемента является обязательным.

Примечание 3. Номера 1–19 включены лишь для ясности, и они не являются составной частью консультативного сообщения, как показано в примерах.

Элемент		Подробное содержание	Формат(ы)		Примеры
1	Идентификация типа сообщения (M)	Тип сообщения	VA ADVISORY (Консультативное сообщение о вулканическом пепле)		VA ADVISORY
2	Индекс статуса (С)1	Индекс испытания или учения	STATUS (СТАТУС):	TEST или EXER (ИСПЫТАНИЕ или УЧЕНИЕ)	STATUS (СТАТУС):	TEST EXER
3	Время составления (M)	Год, месяц, день и время в UTC	DTG (ВЫПУЩЕНО:)	nnnnnnnn/nnnnZ	DTG:	20080923/0130Z
4	Название VAAC (M)	Название VAAC	VAAC (Консультативный центр по вулканическому пеплу:)	nnnnnnnnnnnn	VAAC:	TOKYO
5	Название вулкана (M)	Название и номер вулкана, присвоенный IAVCEI1	VOLCANO: (ВУЛКАН:)	nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn [nnnnnn], или UNKNOWN (НЕИЗВЕСТНО), или UNNAMED (БЕЗ НАЗВАНИЯ)	VOLCANO:	KARYMSKY 300130 UNNAMED UNKNOWN
6	Местоположение вулкана (M)	Местоположение вулкана в градусах и минутах	PSN: (МЕСТОПОЛОЖЕНИЕ:)	Nnnnn, или Snnnn Wnnnnn, или Ennnnn, или UNKNOWN (НЕИЗВЕСТНО)	PSN:	N5403 E15927 UNKNOWN
7	Государство или регион (M)	Государство или регион, если не сообщается, что пепел находится над государством	AREA: (РАЙОН:)	nnnnnnnnnnnnnnnn или UNKNOWN	AREA:	RUSSIA UNKNOWN
8	Превышение вершины (M)	Превышение вершины (в метрах или футах)	SUMMIT ELEV: (ПРЕВЫШЕНИЕ ВЕРШИНЫ:)	nnnnM (или nnnnnFT) или SFC или UNKNOWN	SUMMIT ELEV:	1536M SFC
9	Консультативный номер (M)	Год полностью и номер сообщения (отдельная последовательность для каждого вулкана)	ADVISORY NR: (КОНСУЛЬТАТИВНЫЙ НОМЕР:)	nnnn/[n][n][n]n	ADVISORY NR:	2008/4
10	Источник информации (M)	Источник информации с использованием свободного текста	INFO SOURCE: (ИСТОЧНИК ИНФОРМАЦИИ:)	Свободный текст до 32 знаков	INFO SOURCE:	HIMAWARI-8 KVERT KEMSD
11	Цветовой код (O)	Авиационный цветовой код	AVIATION COLOUR CODE: (АВИАЦИОННЫЙ ЦВЕТОВОЙ КОД:)	RED, или ORANGE, или YELLOW, или GREEN, или UNKNOWN, или NOT GIVEN, или NIL	AVIATION COLOUR CODE:	RED
12	Подробная информация об извержении (M)	Подробная информация об извержении (включая дату/время извержения(й))	ERUPTION DETAILS: (ПОДРОБНАЯ ИНФОРМАЦИЯ ОБ ИЗВЕРЖЕНИИ:)	Свободный текст до 64 знаков или UNKNOWN	ERUPTION DETAILS:	ERUPTION AT 20080923/0000Z FL300 REPORTED NO ERUPTION – RE-SUSPENDED VA6 UNKNOWN
13	Время наблюдения (или оценки) пепла (M)	День и время (в UTC) наблюдения (или оценки) вулканического пепла	OBS (или EST) VA DTG: (НАБЛЮДЕНИЕ (или ОЦЕНКА) ПЕПЛА ДАТА/ВРЕМЯ:)	nn/nnnnZ	OBS VA DTG:	23/0100Z
14	Наблюдаемое или оцениваемое облако пепла (M)	Горизонтальная (в градусах и минутах) и вертикальная протяженность на время наблюдения наблюдаемого или оцениваемого облака пепла или, если нижняя граница неизвестна, верхняя граница наблюдаемого или оцениваемого облака пепла; перемещение наблюдаемого или оцениваемого облака пепла	OBS VA CLD или EST VA CLD:	TOP FLnnn, или SFC/FLnnn, или FLnnn/nnn [nnKM WID LINE2 BTN (nnNM WID LINE BTN)] Nnn[nn] ,или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn]– Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] [ – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]], или MOV N nnKMH (или KT), или MOV NE nnKMH (или KT), или MOV E nnKMH (или KT), или MOV SE nnKMH (или KT), или MOV S nnKMH (или KT), или MOV SW nnKMH (или KT), или MOV W nnKMH (или KT), или MOV NW nnKMH (или KT)43, или VA NOT IDENTIFIABLE FM SATELLITE DATA WIND FLnnn/nnn nnn/nn[n]MPS (или KT)4, или WIND FLnnn/nnn VRBnnMPS (или KT), или WIND SFC/FLnnn nnn/nn[n]MPS (или KT), или WIND SFC/FLnnn VRBnnMPS (или KT)	OBS VA CLD:	FL250/300 N5400 E15930 –N5400 E16100 – N5300 E15945 MOV SE 20KT SFC/FL200 N5130 E16130 – N5130 E16230 – N5230 E16230 – N5230 E16130 MOV SE 15KT TOP FL240 MOV W 40KMH VA NOT IDENTIFIABLE FM SATELLITE DATA WIND FL050/070 180/12MPS
15	Прогноз высоты и местоположения облаков пепла (+ 6 ч) (M)	День и время (в UTC) (6 ч с момента "времени наблюдения (или оценки) пепла)", указанное в п. 13); прогноз высоты и местоположения (в градусах и минутах) для каждого массива облаков на этот фиксированный срок действия	FCST VA CLD +6 HR: (ПРОГНОЗ, КАСАЮЩИЙСЯ ОБЛАКА ПЕПЛА + 6 ч:)	nn/nnnnZ SFC или FLnnn/[FL]nnn [nnKM WID LINE2 BTN (nnNM WID LINE BTN)] Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] [ – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn]]3, или NO VA EXP, или NOT AVBL, или NOT PROVIDED	FCST VA CLD + 6 HR:	23/0700Z FL250/350 N5130 E16030 – N5130 E16230 – N5330 E16230 – N5330 E16030 SFC/FL180 N4830 E16330 – N4830 E16630 – N5130 E16630 – N5130 E16330 NO VA EXP NOT AVBL NOT PROVIDED
16	Прогноз высоты и местоположения облаков пепла (+12 ч) (M)	День и время (в UTC) (12 ч с момента "времени наблюдения (или оценки) пепла", указанное в п. 13); прогноз высоты и местоположения (в градусах и минутах) для каждого массива облаков на этот фиксированный срок действия	FCST VA CLD +12 HR: (ПРОГНОЗ, КАСАЮЩИЙСЯ ОБЛАКА ПЕПЛА, + 12 ч:)	nn/nnnnZ SFC или FLnnn/[FL]nnn [nnKM WID LINE2 BTN (nnNM WID LINE BTN)] Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] [ – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn]] 3, или NO VA EXP, или NOT AVBL, или NOT PROVIDED	FCST VA CLD + 12 HR:	23/1300Z SFC/FL270 N4830 E16130 – N4830 E16600 – N5300 E16600 – N5300 E16130 NO VA EXP NOT AVBL NOT PROVIDED
17	Прогноз высоты и местоположения облаков пепла (+18 ч) (M)	День и время (в UTC) (18 ч с момента "времени наблюдения (или оценки) пепла", указанное в п. 13); прогноз высоты и положения (в градусах и минутах) для каждого массива облаков на этот фиксированный срок действия	FCST VA CLD +18 HR: (ПРОГНОЗ, КАСАЮЩИЙСЯ ОБЛАКА ПЕПЛА, + 18 ч:)	nn/nnnnZ SFC или FLnnn/[FL]nnn [nnKM WID LINE2 BTN (nnNM WID LINE BTN)] Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] [ – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn] – Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn]] 3, или NO VA EXP, или NOT AVBL, или NOT PROVIDED	FCST VA CLD + 18 HR:	23/1900Z NO VA EXP NOT AVBL NOT PROVIDED
18	Замечания (M)	Замечания, при необходимости	RМK: (ЗАМЕЧАНИЯ:)	Свободный текст до 256 знаков или NIL	RМK:	LATEST REP FM KVERT (0120Z) INDICATES ERUPTION HAS CEASED. TWO DISPERSING VA CLD ARE EVIDENT ON SATELLITE IMAGERY RE-SUSPENDED VA6, 7 NIL
19	Следующее консультативное сообщение (M)	Год, месяц, день и время в UTC	NXT ADVISORY: (СЛЕДУЮЩЕЕ КОНСУЛЬТАТИВНОЕ СООБЩЕНИЕ:)	nnnnnnnn/nnnnZ, или NO LATER THAN nnnnnnnn/nnnnZ, или NO FURTHER ADVISORIES, или WILL BE ISSUED BY nnnnnnnn/nnnnZ	NXT ADVISORY:	20080923/0730Z NO LATER THAN nnnnnnnn/nnnnZ NO FURTHER ADVISORIES WILL BE ISSUED BY nnnnnnnn/nnnnZ

Примечания:

1. Использовать только тогда, когда выпускаемое сообщение свидетельствует о проведении испытания или учения. Когда включаются слова "ИСПЫТАНИЕ" (TEST) или "УЧЕНИЕ" (EXER), сообщение может содержать информацию, не подлежащую эксплуатационному использованию, или заканчиваться непосредственно после слова "ИСПЫТАНИЕ" (TEST) [начало применения 7 ноября 2019 года].

2. Международная ассоциация вулканологии и химии недр земли (IAVCEI).

3. Прямая линия между двумя точками на карте в проекции Меркатора или прямая линия между двумя точками, которые пересекают линии долготы под постоянным углом.

4. До четырех выбранных уровней.

5. Если информация о пепле передана (например, AIREP), но спутниковыми данными она не подтверждается.

6. Вносится (свободным текстом) только в тех ситуациях, когда вулканический пепел ресуспендирован.

7. Вносится (свободным текстом), если есть место в разделе "Замечания".

Пример 1. Консультативное сообщение о вулканическом пепле

VA ADVISORY

DTG: 20080923/0130Z

VAAC: TOKYO

VOLCANO: KARYMSKY 300130

PSN: N5403 E15927

AREA: RUSSIA

SUMMIT ELEV: 1536M

ADVISORY NR: 2008/4

INFO SOURCE: HIMAWARI-8 KVERT KEMSD

AVIATION COLOUR CODE: RED

ERUPTION DETAILS: ERUPTION AT 20080923/0000Z FL300 REPORTED

OBS VA DTG: 23/0100Z

OBS VA CLD: FL250/300 N5400 E15930 – N5400 E16100 – N5300 E15945 MOV SE 20KT SFC/FL200 N5130 E16130 – N5130 E16230 – N5230 E16230 – N5230 E16130 MOV SE 15KT

FCST VA CLD +6 HR: 23/0700Z FL250/350 N5130 E16030 – N5130 E16230 – N5330 E16230 – N5330 E16030 SFC/FL180 N4830 E16330 – N4830 E16630 – N5130 E16630 – N5130 E16330

FCST VA CLD +12 HR: 23/1300Z SFC/FL270 N4830 E16130 – N4830 E16600 – N5300 E16600 – N5300 E16130

FCST VA CLD +18 HR: 23/1900Z NO VA EXP

RMK: LATEST REP FM KVERT (0120Z) INDICATES ERUPTION HAS CEASED. TWO DISPERSING VA CLD ARE EVIDENT ON SATELLITE IMAGERY

NXT ADVISORY: 20080923/0730Z

Таблица 1. Образец консультативного сообщения о тропических циклонах

Условные обозначения:

М – включение обязательное, часть каждого сообщения;

С – включение условное, включается, когда применимо;

О – включение необязательно

= – двойная линия означает, что следующий за ней текст необходимо поместить на последующей строке.

Примечание 1. Пояснения, касающиеся сокращений, содержатся в документе PANS-АВС (Doc 8400).

Примечание 2. Включение знака "двоеточие" после каждого заголовка элемента является обязательным.

Примечание 3. Номера 1–21 включены лишь для ясности, и они не являются составной частью консультативного сообщения, как показано на примерах.

Элемент		Подробное содержание	Формат(ы)		Примеры
1	Идентификация типа сообщения (М)	Тип сообщения	TC ADVISORY (Консультативное сообщение о тропическом циклоне)		TC ADVISORY
2	Индекс статуса (С)1	Индекс испытания или учения	STATUS (СТАТУС):	TEST или EXER ИСПЫТАНИЕ или УЧЕНИЕ	STATUS (СТАТУС):	TEST EXER
3	Время составления (М)	Год, месяц, день, время (UTC) выпуска	DTG:	nnnnnnnn/nnnnZ	DTG:	20040925/1900Z
4	Название TCAC (М)	Название TCAC (указатель местоположения или полное название)	TCAC: (КОНСУЛЬТАТИВНЫЙ ЦЕНТР ПО ТРОПИЧЕСКИМ ЦИКЛОНАМ)	nnnn или nnnnnnnnnn	TCAC:	YUFO2 MIAMI
5	Имя тропического циклона (М)	Имя тропического циклона или "NN" для тропического циклона, не имеющего имени	TC:	nnnnnnnnnnnn или NN	TC:	GLORIA
6	Консультативный номер (М)	Год полностью и номер сообщения (отдельная последовательность для каждого циклона)	ADVISORY NR: (КОНСУЛЬТАТИВНЫЙ НОМЕР)	nnnn/[n][n]nn	ADVISORY NR:	2004/13
7	Наблюдаемое положение центра (М)	День и время (в UTC) и положение центра тропического циклона (в градусах и минутах)	OBS PSN:	nn/nnnnZ Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn]	OBS PSN:	25/1800Z N2706 W07306
8	Наблюдаемые облака СВ3 (О)	Местоположение облаков СВ (с указанием широты и долготы (в градусах и минутах)) и вертикальная протяженность (эшелон полета)	CB:	WI nnnKM (или nnnNM) OF TC CENTRE или WI4 Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – [Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] и TOP [ABV или BLW] FLnnn NIL	CB:	WI 250NM OF TC CENTRE TOP FL500 NIL
9	Направление и скорость движения (М)	Направление и скорость движения с указанием соответственно одного из 16 компасных румбов и км/ч (или уз), или стационарное местоположение (<2 км/ч (1 уз))	MOV:	N nnKMH (или KT), или NNE nnKMH (или KT), или NE nnKMH (или KT), или ENE nnKMH (или KT), или E nnKMH (или KT), или ESE nnKMH (или KT), или SE nnKMH (или KT), или SSE nnKMH (или KT), или S nnKMH (или KT), или SSW nnKMH (или KT), или SW nnKMH (или KT), или WSW nnKMH (или KT), или W nnKMH (или KT), или WNW nnKMH (или KT), или NW nnKMH (или KT), или NNW nnKMH (или KT), или STNR	MOV:	NW 20KMH
10	Изменения интенсивности (М)	Изменения максимальной скорости приземного ветра в момент наблюдения	ИЗМЕНЕНИЕ ИНТЕНСИВНОСТИ:	INTSF или WKN или NC	ИЗМЕНЕНИЕ ИНТЕНСИВНОСТИ:	INTSF
11	Давление в центре (М)	Давление в центре (в гПа)	C:	nnnHPA	C:	965HPA
12	Максимальный приземный ветер (М)	Максимальный приземный ветер около центра (в среднем за 10 мин), в м/c (или уз)	MAX WIND:	nn[n]MPS (или nn[n]KT)	MAX WIND:	22MPS
13	Прогноз местоположения центра (+6 ч) (М)	День и время (в UTC) (6 ч с момента "DTG", указанных в п. 3); прогнозируемое местоположение (в градусах и минутах) центра тропического циклона	FCST PSN +6 HR:	nn/nnnnZ Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn]	FCST PSN +6 HR:	25/2200Z N2748 W07350
14	Прогноз максимального приземного ветра (+6 ч) (М)	Прогноз максимального приземного ветра (6 ч после "DTG", указанных в п. 3)	FCST MAX WIND +6 HR:	nn[n]MPS (или nn[n]KT)	FCST MAX WIND +6 HR:	22MPS
15	Прогноз местоположения центра (+12 ч) (М)	День и время (в UTC) (12 ч с момента "DTG", указанных в п. 3); прогнозируемое местоположение (в градусах и минутах) центра тропического циклона	FCST PSN +12 HR:	nn/nnnnZ Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn]	FCST PSN +12 HR:	26/0400Z N2830 W07430
16	Прогноз максимального приземного ветра (+12 ч) (М)	Прогноз максимального приземного ветра (12 ч после "DTG", указанных в п. 3)	FCST MAX WIND +12 HR:	nn[n]MPS (или nn[n]KT)	FCST MAX WIND +12 HR:	22MPS
17	Прогноз местоположения центра (+18 ч) (М)	День и время (в UTC) (18 ч с момента "DTG", указанных в п. 3); прогноз местоположения (в градусах и минутах) центра тропического циклона	FCST PSN +18 HR:	nn/nnnnZ Nnn[nn], или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn]	FCST PSN +18 HR:	26/1000Z N2852 W07500
18	Прогноз максимального приземного ветра (+18 ч) (М)	Прогноз максимального приземного ветра (18 ч с момента "DTG", указанных в п. 3)	FCST MAX WIND +18 HR:	nn[n]MPS (или n[n]KT)	FCST MAX WIND +18 HR:	21MPS
19	Прогноз местоположения центра (+24 ч) (М)	День и время (в UTC) (24 ч с момента "DTG", указанных в п. 3); прогноз местоположения (в градусах и минутах) центра тропического циклона	FCST PSN +24 HR:	nn/nnnnZ Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn], или Ennn[nn]	FCST PSN +24 HR:	26/1600Z N2912 W07530
20	Прогноз максимального приземного ветра (+24 ч) (М)	Прогноз максимального приземного ветра (24 ч с момента "DTG", указанных в п. 3)	FCST MAX +24 HR:	WIND nn[n]MPS (или nn[n]KT)	FCST MAX WIND +24 HR:	20MPS
21	Замечания (М)	Замечания, при необходимости	RMK:	Free text up to 256 characters (свободный текст до 256 знаков) или NIL	RMK:	NIL
22	Предполагаемое время передачи следующего консультативного сообщения (М)	Предполагаемый год, месяц, день и время (в UTC) передачи следующего консультативного сообщения	NXT MSG:	[BFR] nnnnnnnn/nnnnZ или NO MSG EXP	NXT MSG:	20040925/2000Z

Примечания.

2. Местоположение условное.

3. В случае CB облаков, связанных с тропическим циклоном, охватывающих более одной области в районе ответственности, этот элемент, при необходимости, может повторяться.

4. Число координат следует сводить к минимуму, и обычно их не должно быть более семи.

Пример 2. Консультативное сообщение о тропических циклонах

TC ADVISORY

DTG: 20040925/1900Z

TCAC: YUFO*

TC: GLORIA

ADVISORY NR: 2004/13

OBS PSN: 25/1800Z N2706 W07306

CB: WI 250NM OF TC CENTRE TOP FL500

MOV: NW 20KMH

INTST CHANGE: INTSF

C: 965HPA

MAX WIND: 25MPS

FCST PSN +6 HR: 25/2200Z N2748 W07350

FCST MAX WIND +6 HR: 22MPS

FCST PSN +12 HR: 26/0400Z N2830 W07430

FCST MAX WIND +12 HR: 22MPS

FCST PSN +18 HR: 26/1000Z N2852 W07500

FCST MAX WIND +18 HR: 21MPS

FCST PSN +24 HR: 26/1600Z N2912 W07530

FCST MAX WIND +24 HR: 20MPS

RMK: NIL

NXT MSG: 20040925/2000Z

* Местоположение условное.

Таблица 3. Образец консультативного сообщения о космической погоде

Условные обозначения:

М – включение обязательно, часть каждого сообщения;

С – условное включение, включается по мере необходимости;

= – двойная линия указывает на то, что следующий за этим текст должен находиться на последующей строке.

Примечание 2. Включение знака "двоеточие" после каждого заголовка элемента является обязательным.

Примечание 3. Номера 1–14 включены лишь для ясности, и они не являются составной частью консультативного сообщения, как показано в примере.

Элемент		Подробное содержание	Формат(ы)		Примеры
1	Идентификация типа сообщения (M)	Тип сообщения	SWX ADVISORY		SWX ADVISORY
2	Индекс статуса (C)*1	Индекс испытания или учения (C)*	STATUS: СТАТУС:	TEST или EXER ИСПЫТАНИЕ или УЧЕНИЕ	STATUS:	TEST EXER
3	Время составления (M)	Год, месяц, день, и время в UTC	DTG:	nnnnnnnn/nnnnZ	DTG:	20161108/0100Z
4	Название SWXC (M)	Название SWXC	SWXC:	nnnnnnnnnnnn	SWXC:	DONLON2
5	Консультативный номер (M)	Год полностью и однозначный номер сообщения	ADVISORY NR: КОНСУЛЬТАТИВНЫЙ НОМЕР	nnnn/[n][n][n]n	ADVISORY NR:	2016/1
6	Количество выпущенных консультативных сообщений (C)	Количество ранее выпущенных консультативных сообщений	NR RPLC:	nnnn/[n][n][n]n	NR RPLC:	2016/1
7	Воздействие и интенсивность космической погоды (М)	Воздействие и интенсивность явления космической погоды	SWX EFFECT:	HF COM MOD или SEV [И]3 или SATCOM MOD или SEV [И]3 [И]3 или RADIATION4 MOD или SEV	SWX EFFECT:	HF COM MOD SATCOM SEV GNSS SEV HF COM MOD И SATCOM MOD AND GNSS MOD RADIATION MOD SATCOM SEV
8	Наблюдаемая или ожидаемая протяженность явления космической погоды (M)	День, время в UTC Наблюдаемое явление (или прогнозируемое, если явление еще отсутствует); горизонтальная протяженность4 (широтные полосы и долгота в градусах) и/или абсолютная высота явления космической погоды	OBS (или FCST) SWX:	nn/nnnnZ DAYLIGHT SIDE или HNH и/или MNH и/или EQN и/или EQS и/или MSH и/или HSH Wnnn(nn) или Ennn(nn) – Wnnn(nn) или Ennn(nn) и/или ABV FLnnn или FLnnn–nnn и/ или Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – [Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] или NO SWX EXP	OBS SWX:	08/0100Z DAYLIGHT SIDE 08/0100Z HNH HSH E18000 – W18000 08/0100Z HNH HSH W18000 – W09000 ABV FL350 08/0100Z S2000 W17000 – S2000 W13000 – S1000 W13000 – S1000 W17000 – S2000 W17000 NO SWX EXP
9	Прогноз явления на следующие 6 ч (M)	День и время (в UTC) (6 ч со времени, указанного в п. 8, округленного до следующего часа). Прогнозируемая протяженность и/или абсолютная высота явления космической погоды на фиксированный срок действия	FCST SWX +6 HR:	nn/nnnnZ DAYLIGHT SIDE или HNH и/или MNH и/или EQN и/или EQS и/или MSH и/или HSH Wnnn(nn) или Ennn(nn) – Wnnn(nn) или Ennn(nn) и/или ABV FLnnn илиFLnnn–nnn и/или Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – [Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] илиNO SWX EXP или NOT AVBL	FCST SWX +6 HR:	08/0700Z DAYLIGHT SIDE 08/0700Z HNH HSH W18000 W09000 ABV FL350 08/0700Z HNH HSH E18000-W18000 NO SWX EXP NOT AVBL
10	Прогноз явления (+12 ч) (M)	День и время (в UTC) (12 ч со времени начала явления, указанного в п. 8, округленного до следующего часа). Прогнозируемая протяженность и/или абсолютная высота явления космической погоды на фиксированный срок действия	FCST SWX +12 HR:	nn/nnnnZ DAYLIGHT SIDE или HNH и/или MNH и/или EQN и/или EQS и/или MSH и/или HSH Wnnn(nn) или Ennn(nn) –Wnnn(nn) или Ennn(nn) и/или ABV FLnnn или FLnnn–nnn и/или Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – [Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] или NO SWX EXP или NOT AVBL	FCST SWX +12 HR:	08/1300Z DAYLIGHT SIDE 08/1300Z HNH HSH W18000 – W09000 ABV FL350 08/1300Z HNH HSH E18000-W18000 NO SWX EXP NOT AVBL
11	Прогноз явления (+18 ч) (M)	День и время (в UTC) (18 ч со времени начала явления, указанного в п. 8, округленного до следующего часа). Прогнозируемая протяженность и/или абсолютная высота явления космической погоды на фиксированный срок действия	FCST SWX +18 HR:	nn/nnnnZ DAYLIGHT SIDE или HNH и/или MNH и/или EQN и/или EQS и/или MSH и/или HSH Wnnn(nn) или Ennn(nn) –Wnnn(nn) или Ennn(nn) и/или ABV FLnnn или FLnnn–nnn и/или Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – [Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] или NO SWX EXP или NOT AVBL	FCST SWX +18 HR:	08/1900Z DAYLIGHT SIDE 08/1900Z HNH HSH W18000 – W09000 ABV FL350 08/1900Z HNH HSH E18000-W18000 NO SWX EXP NOT AVBL
12	Прогноз явления (+24 ч) (M)	День и время (в UTC) (24 ч со времени начала явления, указанного в п. 8, округленного до следующего часа). Прогнозируемая протяженность и/или абсолютная высота явления космической погоды на фиксированный срок действия	FCST SWX +24 HR:	nn/nnnnZ DAYLIGHT SIDE или HNH и/или MNH и/или EQN и/или EQS и/или MSH и/или HSH Wnnn(nn) или Ennn(nn) –Wnnn(nn) или Ennn(nn) и/или ABV FLnnn или FLnnn–nnn или Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – [Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] или NO SWX EXP или NOT AVBL	FCST SWX +24 HR:	09/0100Z DAYLIGHT SIDE 09/0100Z HNH HSH W18000 – W09000 ABV FL350 09/0100Z HNH HSH E18000-W18000 NO SWX EXP NOT AVBL
13	Замечания (M)	Замечания, при необходимости	RMK:	Free text up to 256 characters или NIL	RMK:	SWX EVENT HAS CEASED WWW.SPACEWEATHE RPROVIDER.GOV NIL
14	Следующее консультативное сообщение (M)	Год, месяц, день и время в UTC	NXT ADVISORY:	nnnnnnnn/nnnnZ или NO FURTHER ADVISORIES или WILL BE ISSUED BY nnnnnnnn/nnnnZ	NXT ADVISORY:	20161108/0700Z. NO FURTHER ADVISORIES WILL BE ISSUED BY 20210726/1800Z

Примечания.

2. Местоположение условное.

3. Одно или несколько воздействий той же интенсивности могут быть объединены.

4. В консультативную информацию о космической погоде следует включить один или несколько широтных диапазонов.

Пример 3. Консультативное сообщение о космической погоде (воздействие на GNSS и ВЧ-СВЯЗЬ)

SWX ADVISORY DTG: 20161108/0100Z

SWXC: DONLON*

ADVISORY NR: 2016/2

NR RPLC: 2016/1

SWX EFFECT: HF COM MOD AND GNSS MOD

OBS SWX: 08/0100Z HNH HSH E18000 – W18000

FCST SWX +6 HR: 08/0700Z HNH HSH E18000 – W18000

FCST SWX +12 HR: 08/1300Z HNH HSH E18000 – W18000

FCST SWX +18 HR: 08/1900Z HNH HSH E18000 – W18000

FCST SWX +24 HR: 09/0100Z NO SWX EXP

RMK: LOW LVL GEOMAGNETIC STORMING CAUSING INCREASED AURORAL ACT AND SUBSEQUENT MOD DEGRADATION OF GNSS AND HF COM AVBL IN THE AURORAL ZONE. THIS STORMING EXP TO SUBSIDE IN THE FCST PERIOD. SEE WWW.SPACEWEATHERPROVIDER.WEB

NXT ADVISORY: NO FURTHER ADVISORIES

* Местоположение условное.

Пример 4. Консультативное сообщение о космической погоде (воздействие на РАДИАЦИЮ)

SWX ADVISORY DTG: 20161108/0000Z

SWXC: DONLON*

ADVISORY NR: 2016/2

NR RPLC: 2016/1

SWX EFFECT: RADIATION MOD

FCST SWX: 08/0100Z HNH HSH E18000 – W18000 ABV FL350

FCST SWX +6 HR: 08/0700Z HNH HSH E18000 – W18000 ABV FL350

FCST SWX +12 HR: 08/1300Z HNH HSH E18000 – W18000 ABV FL350

FCST SWX +18 HR: 08/1900Z HNH HSH E18000 – W18000 ABV FL350

FCST SWX +24 HR: 09/0100Z NO SWX EXP

RMK: RADIATION LVL EXCEEDED 100 PCT OF BACKGROUND LVL AT FL350 AND ABV. THE CURRENT EVENT HAS PEAKED AND LVL SLW RTN TO BACKGROUND LVL. SEE WWW.SPACEWEATHERPROVIDER.WEB

NXT ADVISORY: NO FURTHER ADVISORIES

* Местоположение условное.

Пример 5. Консультативное сообщение о космической погоде (воздействие на ВЧ-СВЯЗЬ

SWX ADVISORY

DTG: 20161108/0100Z

SWXC: DONLON*

ADVISORY NR: 2016/1

SWX EFFECT: HF COM SEV

OBS SWX: 08/0100Z DAYLIGHT SIDE

FCST SWX +6 HR: 08/0700Z DAYLIGHT SIDE

FCST SWX +12 HR: 08/1300Z DAYLIGHT SIDE

FCST SWX +18 HR: 08/1900Z DAYLIGHT SIDE

FCST SWX +24 HR: 09/0100Z DAYLIGHT SIDE

RMK: PERIODIC HF COM ABSORPTION AND LIKELY TO CONT IN THE NEAR TERM. CMPL AND PERIODIC LOSS OF HF ON THE SUNLIT SIDE OF THE EARTH EXP. CONT HF COM DEGRADATION LIKELY OVER THE NXT 7 DAYS. SEE WWW.SPACEWEATHERPROVIDER. WEB

NXT ADVISORY: 20161108/0700Z

* Местоположение условное.

Приложение 8
к Правилам метеорологического обеспечения
гражданской авиации

Образец для составления сообщений SIGMET и AIRMET

Сноска. Приложение 8 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 03.11.2020 № 591 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Условные обозначения:

М – включение обязательное, часть каждого сообщения;

С – включение условное, включается, когда применимо;

= – двойная линия означает, что следующий за ней текст необходимо поместить на последующей строке.

Примечание 1. В соответствии с пп. 319 и 329 настоящих Правил сильное или умеренное обледенение и сильная или умеренная турбулентность (SEV ICE, MOD ICE, SEV TURB, MOD TURB), связанная с грозами, кучево-дождевыми облаками или тропическими циклонами, не должны включаться

Элемент	Подробное содержание	Формат SIGMET	Формат AIRMET	Примеры сообщений SIGMET	Примеры сообщений AIRMET
Указатель местоположения РПИ/CTA (M) 1	Указатель местоположения (ИКАО) органа ОВД, обслуживающего РПИ или СТА, которого касается сообщение SIGMET/ AIRMEТ	nnnn		YUCC2 YUDD2
Идентификация (M)	Идентификация и порядковый номер сообщения3	SIGMET [n][n]n	AIRMET [n][n]n	SIGMET 1 SIGMET 01 SIGMET A01	AIRMET 9 AIRMET 19 AIRMET B19
Период действия (M)	Группы "день – время", указывающие период действия в UTC	VALID nnnnnn/nnnnnn		VALID 010000/010400 VALID 221215/221600 VALID 101520/101800 VALID 251600/252200 VALID 152000/160000 VALID 192300/200300
Указатель местоположения ОМС (M)	Указатель местоположения ОМС- отправителя сообщения с разделяющим дефисом	nnnn–		YUDO–2 YUSO–2
Название РПИ/CTA (M)	Индекс местоположения и название РПИ/CTA4, которому направлено сообщение SIGMET/ AIRMET	nnnn nnnnnnnnnn FIR или UIR или FIR/UIR или nnnn nnnnnnnnnn CTA	nnnn nnnnnnnnnn FIR[/n]	YUCC AMSWELL FIR2 YUDD SHANLON FIR/UIR2 UIR FIR/UIR YUDD SHANLON CTA2	YUCC AMSWELL FIR/22 YUDD SHANLON FIR2
ЕСЛИ СООБЩЕНИЕ SIGMET или АIRMET ПОДЛЕЖИТ ОТМЕНЕ, СМ. ПОДРОБНУЮ ИНФОРМАЦИЮ В КОНЦЕ ДАННОГО ОБРАЗЦА.
Индекс статуса (С)5	Индекс испытания или учения	TEST или EXER ИСПЫТАНИЕ или УЧЕНИЕ	TEST или EXER ИСПЫТАНИЕ или УЧЕНИЕ	TEST EXER	TEST EXER
Элемент	Подробное содержание	Формат SIGMET	Формат AIRMET	Примеры сообщений SIGMET	Примеры сообщений AIRMET
Явление (M)6	Описание явления, служащего причиной выпуска сообщений SIGMET/AIRMET	OBSC7 TS[GR8] EMBD9 TS[GR8] FRQ10 TS[GR8] SQL11 TS[GR8] TC nnnnnnnnnn PSN Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] CB или TC NN12 PSN Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] CB SEV TURB13SEV ICE14SEV ICE (FZRA) 14SEV MTW15HVY DSHVY SS[VA ERUPTION][MT nnnnnnnnnn][PSN Nnn[nn] илиSnn[nn]Ennn[nn] или Wnnn[nn]]VA CLDRDOACT CLD	SFC WIND nnn/nn[n]MPS (или SFC WIND nnn/nn[n]KT) SFC VIS nnnnM (nn)16 ISOL17 TS[GR8] OCNL18 TS[GR8] MT OBSC BKN CLD nnn/[ABV]nnnnM (или BKN CLD [n]nnn/[ABV] [n]nnnnFT) или BKN CLDSFC/[ABV]nnnnM(или BKN CLDSFC/[ABV] [n]nnnnFT)OVC CLD nnn/[ABV]nnnnM (или OVC CLD[n]nnn/[ABV][n]nnnnFT) или OVC CLDSFC/[ABV]nnnnM(или OVC CLDSFC/[ABV] [n]nnnnFT)ISOL17 CB19OCNL18 CB19FRQ10 CB19 ISOL17 TCU19OCNL18 TCU19FRQ10 TCU19MOD TURB13MOD ICE14MOD MTW15	OBSC TS OBSC TSGR EMBD TS EMBD TSGR FRQ TS FRQ TSGR SQL TS SQL TSGR TC GLORIA PSN N10 W060 CB TC NN PSN S2030 E06030 CB SEV TURB SEV ICE SEV ICE (FZRA)SEV MTWHVY DSHVY SSVA ERUPTION MTASHVAL2 PSNS15 E073VA CLDRDOACT CLD	SFC WIND 040/40MPS SFC WIND 310/20KT SFC VIS 1500M (BR) ISOL TS ISOL TSGR OCNL TS OCNL TSGR MT OBSC BKN CLD 120/900M BKN CLD 400/3000FT BKN CLD 1000/5000FT BKN CLD SFC/3000M BKN CLD SFC/ABV10000FTOVC CLD 270/ABV3000MOVC CLD 900/ABV10000FTOVC CLD 1000/5000FTOVC CLD SFC/3000MOVC CLDSFC/ABV10000FTISOL CBOCNL CBFRQ CBISOL TCUOCNL TCUFRQ TCUMOD TURBMOD ICEMOD MTW
Наблюдаемое или прогнозируемое явление (M)20,21	Указание о том, является ли информация данными наблюдения и предполагается ли ее обновление или она является прогнозом	OBS [AT nnnnZ] или FCST [AT nnnnZ]		OBS OBS AT 1210Z FCST FCST AT 1815Z
Элемент	Подробное содержание	Формат SIGMET	Формат AIRMET	Примеры сообщений SIGMET	Примеры сообщений AIRMET
Местоположение (C)20,21	Местоположение (с указанием широты и долготы (в градусах и минутах))	N nn[nn] Wnnn[nn] или Nnn[nn] Ennn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Snn[nn] Ennn[nn] или N OF Nnn[nn] или S OF Nnn[nn] или N OF Snn[nn] или S OF Snn[nn] [AND] И W OF Wnnn[nn] или E OF Wnnn[nn] или W OF Ennn[nn] или E OF Ennn[nn] или N OF Nnn[nn] или N OF Snn[nn] AND S OF Nnn[nn] или S OF Snn[nn] или W OF Wnnn[nn] или W OF Ennn[nn] AND E OF Wnnn[nn] или E OF Ennn[nn] или N OF LINE22 или NE OF LINE 22 или E OF LINE22 или SE OF LINE 22 или S OF LINE22 или SW OF LINE 22 или W OF LINE22 или NW OF LINE22 Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] [– Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] [– Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] [AND И N OF LINE22 или NE OF LINE22или E OF LINE22 или SE OF LINE22 или S OF LINEW 22или SW OF LINE22 или OF LINE22или NW OF LINE22 Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] [– Nnn[nn] или Snn[nn] или WI 22,23 Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – [Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] или APRX nnKM WID LINE 22BTN (или nnNM WID LINE22 BTN) Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] [ – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] [ – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] или ENTIRE UIR или ENTIRE FIR или ENTIRE FIR[/UIR] или ENTIRE CTA или23 WI nnnKM (или nnnNM) OF TC CENTRE или25 WI nnKM (или nnNM) OF Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]		N2020 W07005 N48 E010 S60 W160 S0530 E16530 N OF N50 S OF N5430 N OF S10 S OF S4530 W OF W155 W OF E15540 E OF W45 E OF E09015 N OF N1515 AND W OF E13530 S OF N45 AND N OF N40 N OF LINE S2520 W11510 – S2520 W12010 SW OF LINE N50 W005 – N60 W020 SW OF LINE N50 W020 – N45 E010 AND NE OF LINE N45 W020 – N40 E010 WI N6030 E02550 – N6055 E02500 – N6050 E02630 – N6030 E02550 APRX 50KM WID LINE BTN N64 W017 – N60 W010 – N57 E010 ENTIRE FIR ENTIRE UIR ENTIRE FIR/UIR ENTIRE CTA WI 400KM OF TC CENTRE WI 250NM OF TC CENTRE WI 30KM OF N6030 E02550
Элемент	Подробное содержание	Формат SIGMET	Формат AIRMET	Примеры сообщений SIGMET	Примеры сообщений AIRMET
Уровень (C)20, 21	Эшелон полета или абсолютная высота	[SFC/] FLnnn или [SFC/] nnnnM (или [SFC/][n]nnnnFT) или FLnnn/nnn или TOP FLnnn или [TOP] ABV FLnnn или (или [TOP] ABV [n]nnnnFT) [nnnn/] nnnnM (или [[n]nnnn/][n]nnnnFT) или [nnnnM/] FLnnn (или [[n]nnnnFT/]FLnnn) или 24 TOP [ABV или BLW] FLnnn		FL180 SFC/FL070 SFC/3000M SFC/10000FT FL050/080 TOP FL390 ABV FL250 TOP ABV FL100 ABV 7000FT TOP ABV 9000FT TOP ABV 10000FT 3000M 2000/3000M 8000FT 6000/12000FT 2000M/FL150 10000FT/FL250 TOP FL500 TOP ABV FL500 TOP BLW FL450
Перемещение или ожидаемое перемещение (C)20,26	Перемещение или ожидаемое перемещение (направление и скорость) с указанием одного из шестнадцати компасных румбов или стационарное местоположение	MOV N [nnKMH] или MOV NNE [nnKMH] или MOV NE [nnKMH] или MOV ENE [nnKMH] или MOV E [nnKMH] или MOV ESE [nnKMH] или MOV SE [nnKMH] или MOV SSE [nnKMH] или MOV S [nnKMH] или MOV SSW [nnKMH] или MOV SW [nnKMH] или MOV WSW [nnKMH] или MOV W [nnKMH] или MOV WNW [nnKMH] или MOV NW [nnKMH] или MOV NNW [nnKMH] (или MOV N [nnKT] или MOV NNE [nnKT] или MOV NE [nnKT] или MOV ENE [nnKT] или MOV E [nnKT] или MOV ESE [nnKT] или MOV SE [nnKT] или MOV SSE [nnKT] или MOV S [nnKT] или MOV SSW [nnKT] или MOV SW [nnKT] или MOV WSW [nnKT] или MOV W [nnKT] или MOV WNW [nnKT] или MOV NW [nnKT] или MOV NNW [nnKT]) или STNR		MOV SE MOV NNW MOV E 40KMH MOV E 20KT MOV WSW 20KT STNR
Изменение интенсивности (C)20	Ожидаемое изменение интенсивности	INTSF или WKN или NC		INTSF WKN NC
Прогнозируемое время (C) 20,21,26	Указание прогнозируемого времени явления	FCST AT nnnnZ	_	FCST AT 2200Z	_
Прогнозируемое местоположение ТС (С) 24	Прогнозируемое положение центра ТС	Местоположение центра ТС Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] или31 TC CENTRE PSN Nnn[nn] или Snn [nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] CB	_	Местоположение центра ТС N1030 Местоположение центра ТС E1600015 CB	_
Прогнозируемое местоположение (C)20, 21, 26, 27	Прогнозируемое местоположение явления погоды в конце периода действия сообщения SIGMET	Nnn[nn] Wnnn[nn] или Nnn[nn] Ennn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Snn[nn] Ennn[nn] или N OF Nnn[nn] или S OF Nnn[nn] или N OF Snn[nn] или S OF Snn[nn] [AND] W OF Wnnn[nn] или E OF Wnnn[nn] или W OF Ennn[nn] или E OF Ennn[nn] или N OF Nnn[nn] или N OF Snn[nn] AND S OF Nnn[nn] или S OF Snn[nn] или W OF Wnnn[nn] или W OF Ennn[nn] AND E OF Wnnn[nn] или OF Ennn[nn] или N OF LINE22 или NE OF LINE22 или E OF LINE22 или SE OF LINE22 или S OF LINE22 или SW OF LINE22 или W OF LINE22 или NW OF LINE22 Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]– Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] [– Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] [AND N OF LINE22 или NE OF LINE22 или E OF LINE22 или SE OF LINE22 или S OF LINE22 или SW OF LINE22 или W OF LINE22 или NW OF LINE22 Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] [– Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]]] или WI 22, 23 Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn]Wnnn[nn] или Ennn[nn] или APRX nnKM WID LINE22BTN (nnNM WID LINE22 BTN) Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] [ – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] [ – Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn]] или ENTIRE FIR или ENTIRE UIR или ENTIRE FIR/UIR или ENTIRE CTA или28NO VA EXP или25WI nnKM (или nnNM) OF Nnn[nn] или Snn[nn] Wnnn[nn] или Ennn[nn] или24 WI nnnKM (nnnNM) OF TC CENTRE	_	N30 W170 N OF N30 S OF S50 AND W OF E170 S OF N46 AND N OF N39 NE OF LINE N35 W020 – N45 W040 SW OF LINE N48 W020 – N43 E010 AND NE OF LINE N43 W020 – N38 E010 WI N20 W090 – N05 W090 – N10 W100 – N20 W100 – N20 W090 APRX 50KM WID LINE BTN N64 W017 – N57 W005 – N55 E010 – N55 E030 ENTIRE FIR ENTIRE UIR ENTIRE FIR/UIR ENTIRE CTA NO VA EXP WI 30 KM OF N6030 E02550 WI 150NM OF TC CENTRE	_
Повторение элементов (C)29	Повторение элементов, включенных в сообщение SIGMET, касающееся облака вулканического пепла или тропического циклона	[AND]29	_	AND	_
Отмена сообщения SIGMET/ AIRMET (C)30	Отмена сообщения SIGMET/ AIRMET с указанием его идентификации	CNL SIGMET [n][n]n nnnnnn/nnnnnn или28CNL SIGMET [n][n]n nnnnnn/nnnnnn VA MOV TO nnnn FIR	CNL AIRMET [n][n]n nnnnnn/nnnnnn	CNL SIGMET 2 101200/101600 CNL SIGMET A13 251030/251430 VA MOV TO YUDO FIR2	CNL AIRMET 05 151520/151800

Примечания:

1. В тех случаях, когда воздушное пространство разделено на РПИ и верхний район полетной информации (ВРП), сообщение SIGMET следует идентифицировать по указателю местоположения органа обслуживания воздушного движения, обслуживающего данный РПИ.

Примечание. Сообщение SIGMET относится ко всему воздушному пространству в пределах боковых границ данного РПИ, т. е. к РПИ и ВРП. В тексте сообщения указываются конкретные районы и/или эшелоны полета, подверженные воздействию метеорологических явлений, служащих причиной выпуска сообщения SIGMET.

2. Условное местоположение.

3. Порядковый номер, упоминаемый в данном образце, отражает количество сообщений SIGМЕТ, выпущенных с 00.01 UТС текущего дня по району полетной информации (РПИ). Органы метеорологического слежения, зона ответственности которых охватывает несколько РПИ и/или диспетчерских районов (CTA), выпускают отдельные сообщения SIGMET для каждого РПИ и/или диспетчерского района в их зоне ответственности.

Порядковый номер, упоминаемый в данном образце, отражает количество сообщений AIRMET, выпущенных с 00:01 UTC текущего дня по РПИ. Органы метеорологического слежения, зона ответственности которых охватывает несколько РПИ и/или диспетчерских районов, выпускают отдельные сообщения AIRMET для каждого РПИ и/или диспетчерского района в своей зоне ответственности.

4. РПИ, при необходимости, разделяется на подрайоны.

5. Используется только тогда, когда выпускаемое сообщение свидетельствует о проведении испытания или учения. Когда включаются слова "ИСПЫТАНИЕ" (TEST) или "УЧЕНИЕ" (EXER), сообщение может содержать информацию, не подлежащую эксплуатационному использованию, или заканчиваться непосредственно после слова "ИСПЫТАНИЕ" (TEST).

6. В соответствии с пп. 318 и 328 настоящих Правил.

7. Грозы и кучево-дождевые облака в районе следует считать) скрытыми (ОВSС), если они скрыты за мглой или дымом или их наблюдение затруднено из-за темноты.

8. Град (GR) следует использовать для дополнительного описания грозовой деятельности, при необходимости.

9. Грозы и кучево-дождевые облака в районе следует считать маскированными (ЕМВD), если они заключены между слоями облаков и не могут легко распознаваться.

10. Грозовую деятельность в районе следует считать частой (FRQ), если в пределах этого района интервалы между соседними грозовыми фронтами с максимальным покрытием более 75% площади района воздействия или прогнозируемого воздействия данного явления (в фиксированное время или в течение периода действия прогноза) незначительны или отсутствуют.

11. Линия шквала (SQL) должна означать грозовую деятельность вдоль некоторого фронта с незначительными промежутками между отдельными облаками или при отсутствии таких промежутков.

12. Используется для тропических циклонов без названия.

13. Сильную и умеренную турбулентность (TURB) следует относить только к турбулентности на малых высотах, связанной с сильным приземным ветром, вихревым течениям или турбулентности в облачности или за ее пределами (САТ). Не следует указывать турбулентность, не связанную с конвективными облаками. Турбулентность считается:

1) сильной, если максимальное значение кубического корня из EDR превышает 0,7;

2) умеренной, если максимальное значение кубического корня из EDR превышает 0,4, но ниже или равно 0,7.

14. Сильное и умеренное обледенение (ICE) следует указывать, если оно относится к обледенению вне конвективных облаков. Замерзающий дождь (FZRA) следует относить к условиям сильного обледенения, связанным с переохлажденным дождем.

15. Горную волну (MTW) следует считать:

1) сильной, если сопровождается нисходящим потоком со скоростью 3,0 м/с (600 фут/мин) или более, и/или наблюдается или прогнозируется сильная турбулентность;

2) умеренной, если сопровождается нисходящим потоком со скоростью 1,75–3,0 м/с (350–600 фут/мин) и/или наблюдается или прогнозируется умеренная турбулентность.

16. В соответствии с п. 318 настоящих Правил.

17. Грозы и кучево-дождевые облака в районе следует считать отдельными (ISOL), если они состоят из отдельных элементов с максимальным покрытием менее 50% площади района воздействия или прогнозируемого воздействия (в фиксированное время или в течение периода действия прогноза).

18. Грозы и кучево-дождевые облака в районе следует считать редкими (OCNL), если они состоят из достаточно разделенных элементов с максимальным покрытием 50–75% площади района воздействия или прогнозируемого воздействия (в фиксированное время или в течение периода действия прогноза).

19. Кучево-дождевые облака (СВ) и башеннообразные кучевые облака (TCU) указываются только в сообщениях AIRMET в соответствии с п.328 настоящих Правил.

20. В случае облака вулканического пепла охватывающего несколько районов в пределах РПИ, элементы при необходимости можно повторить. Каждый элемент "местоположение" и "прогнозируемое местоположение" должны указываться после "наблюдаемого" или "прогнозируемого" времени.

21. Если кучево-дождевые облака, связанные с тропическим циклоном, охватывают более одного района в пределах РПИ, эти элементы при необходимости можно повторить. Каждый элемент "местоположение" или "прогнозируемое местоположение" должны указываться после "наблюдаемого" или "прогнозируемого" времени.

22. Между двумя точками на карте в проекции Меркатора или между двумя точками, когда пересекается линия долготы под постоянным углом, используется прямая линия.

23. Число координат следует сводить к минимуму, и обычно их не должно быть более семи.

24. Только для сообщений SIGMET, касающихся тропических циклонов.

25. Только для сообщений SIGMET, касающихся радиоактивного облака. Если подробная информация о выбросе отсутствует, можно использовать радиус до 30км включительно (или 16м.миль) от источника; следует также применять вертикальную протяженность от поверхности (SFC) до верхней границы района полетной информации/верхнего района полетной информации (РПИ/ВРПИ) или диспетчерского района (CTA).

26. Элементы "Прогнозируемое время" и "Прогнозируемое местоположение" не используются в сочетании с элементом "Перемещение" и "Ожидаемое перемещение".

27. Интенсивность явлений остается неизменной на протяжении всего периода действия прогноза.

28. Только для сообщений SIGMET, касающихся вулканического пепла.

29. Используется для двух облаков вулканического пепла или кучево-дождевых облаков, связанных с тропическим циклоном, находящихся одновременно в пределах РПИ.

30. Конец сообщения (поскольку сообщение SIGMET/AIRMET отменяется).

31. Термин СВ используется в случае, когда указывается прогнозируемое местоположение кучево-дождевых облаков.

Пример 1. Сообщения SIGMET и AIRMET и их соответствующая отмена

SIGMET

YUDD SIGMET 2 VALID 101200/101600 YUSO – YUDD SHANLON FIR/UIR OBSC TS FCST S OF N54 AND E OF W012 TOP FL390 MOV E 20KT WKN

Отмена сообщения SIGMET

YUDD SIGMET 3 VALID 101345/101600 YUSO – YUDD SHANLON FIR/UIR CNL SIGMET 2 101200/101600

Пример 2. Сообщения SIGMET о тропическом циклоне

YUCC SIGMET 3 VALID 251600/252200 YUDO-YUCC AMSWELL FIR TC GLORIA PSN N2706 W07306 CB OBS AT 1600Z WI 250NM OF TC CENTRE TOP FL500 NC FCST AT 2200Z TC CENTRE PSN N2740 W07345

Содержание:

Третье по счету сообщение SIGMET, выпущенное для района полетной информации AMSWELL* (обозначаемого названием районного диспетчерского центра YUCC Amswell) органом метеорологического слежения аэропорта Донлон/международный* (YUDO) с 00:01 UTC; сообщение действительно с 16:00 UTC до 22:00 UTC 25 числа данного месяца; тропический циклон Глория с координатами 27 градусов 6 минут северной широты и 73 градуса 6 минут западной долготы; в 16:00 UTC в пределах 250 м.миль от центра тропического циклона наблюдалась кучево-дождевая облачность с вершинами, достигающими эшелона полета 500; изменения интенсивности не ожидается; в 22:00 UTC согласно прогнозу центр тропического циклона будет находиться в месте с координатами 27 градусов 40 минут северной широты и 73 градуса 45 минут западной долготы.

* Местоположение условное

Приложение 9
к Правилам метеорологического
обеспечения гражданской авиации
Республики Казахстан

Примеры прогнозов погоды по маршрутам, районам полета в форме открытого текста

1. Прогноз погоды по маршруту по ПВП в форме открытого текста:

Дата __________

AK "Летный центр Тянь-Шань"

ТЙН 3201 МИ 209

БАЙСЕРКЕ – МЕЖДУРЕЧИНСКИЙ ШИЕН – ЗИМОВКА

0600-1200 ПОЛЕ ПОВЫШЕННОГО ДАВЛЕНИЯ ВЛИЯНИЕ

СТАЦИОНАРНОГО ФРОНТА

ВЫСОТА УКАЗАНА НАД СР УР МОРЯ

ПРОГНОЗ ВЕТРА/М/СЕК/ 600-1000 1500-2000 3000 4500

И Т-РЫ ПО ВЫСОТАМ/C НСТ 05-12 НСТ 05-5 270 07-11 270 07-20

ВЕТЕР У ЗЕМЛИ 040-13М/С ВИД 5000М ДЫМКА

РАССЕЯНН СК 1800/3000М

РАЗОРВАНН ВСПС УМРН ТУРБ СЛОЕ ЗЕМЛЯ/4000М

Г/П/О Р МИН 774ММ=

МЕЖДУРЕЧИНСКИЙ ШИЕН /ОРИЕНТИР/ 0300-0900 060-13 М/С

ВИД 5000М ДЫМКА РАССЕЯН 0500М РАЗОРВАН 3000М=

БАЙСЕРКЕ /ОРИЕНТИР/ 0300-0900 040 06М/С ВИД 3000М ДЫМКА

РАССЕЯНН 0500М РАЗОРВ 3000М=

UAAR 210200Z 2103/2112 04005MPS 3000 BR SCT030 BKN100

TEMPO 2103/2105 0800 FZFG=

ДЕЖУРНЫЙ СИНОПТИК ___________

ПЕРЕДАНО _______________

КВС________________ ВРЕМЯ_________

2. Прогнозы погоды по зонам МДП

СЕКТОР А / Равнина /

0900-1500 ПОЛЕ ПОВЫШЕННОГО ДАВЛЕНИЯ ВЛИЯНИЕ

СТАЦИОНАРНОГО ФРОНТА

ВЫСОТА УКАЗАНА НАД УР ЗЕМЛИ

ПРОГНОЗ ВЕТРА /М/СЕК/ 600-1000 1500-2000

И Т-РЫ ПО ВЫСОТАМ/C НСТ 05-4 НСТ 05-5

ВИД 5000М ДЫМКА РАССЕЯНН СК 0600/3000М

РАЗОРВАН ВСПС УМРН TУРБ СЛОЕ ЗЕМЛЯ/3000М

Р МИН 771ММ

НА УЧ-КЕ БАЛХАШ-САЯК РАЗОРВАН СК 0300/3000М

Р МИН 775ММ

СРОКЕ 1200-1500 АЛМАТЫ Р20 КМ 1000М ДЫМКА ДЫМ =

СЕКТОР B F / Горы до 2000м /

0900-1500 ПОЛЕ ПОВЫШЕННОГО ДАВЛЕНИЯ ВЛИЯНИЕ

СТАЦИОНАРНОГО ФРОНТА

ВЫСОТА УКАЗАНА НАД СР УР МОРЯ

ПРОГНОЗ ВЕТРА/М/СЕК/ 600-1000 1500-2000 3000 4500

И Т-РЫ ПО ВЫСОТАМ/C НСТ 05-4 НСТ 05-5 270 07-11 270 07-18

ВИД 5000М ДЫМКА РАССЕЯНН СК 1800/3000М

РАЗОРВАНН ВСПС

УМРН ТУРБ СЛОЕ ЗЕМЛЯ/4000М

Г/П/О Р МИН 771ММ

СРОКЕ 1200-1500 АЛМАТЫ Р20 КМ 1000М ДЫМКА ДЫМ =

СЕКТОР C D / Горы выше 2000м /

0900-1500 ПОЛЕ ПОВЫШЕННОГО ДАВЛЕНИЯ ВЛИЯНИЕ

СТАЦИОНАРНОГО ФРОНТА

ВЫСОТА УКАЗАНА НАД СР УР МОРЯ

ПРОГНОЗ ВЕТРА/М/СЕК/ 600-1000 1500-2000 3000 4500

И Т-РЫ ПО ВЫСОТАМ/C НСТ 05-4 НСТ 05-5 270 07-11 270 07-18

ВИД 8000М РАССЕЯНН СК 2200/3500М

РАЗОРВАНН ВСПС УМРН ТУРБ СЛОЕ ЗЕМЛЯ/4000М

Г/П/О Р МИН 771MМ

СРОКЕ 1200-1500 АЛМАТЫ Р20 КМ 1000М ДЫМКА ДЫМ=

ДЕЖУРНЫЙ СИНОПТИК _____________

3. Прогноз погоды для авиационных химических работ(АХР):

ДАТА _________

ККА 1211 КАЗАВИА УПЛА008

УШАРАЛ Р - 25

0000-0600 ПОЛЕ ПОНИЖЕННОГО ДАВЛЕНИЯ

ВЛИЯНИЕ ХОЛОДНОГО ФРОНТА

ВЫСОТА УКАЗАНА НАД СР УР МОРЯ

ПРОГНОЗ ВЕТРА/М/СЕК/ 600-1000 1500-2000 3000 4500

И Т-РЫ ПО ВЫСОТАМ/C НСТ 05+21 НСТ 05+20 240 07+11 240 10 -1

ВЕТЕР У ЗЕМЛИ 040-10М/С ПРИ ГРОЗЕ 260-15М/С ВИД 10КМ ОЧАГИ

ВНУТ/МАСС ГРОЗЫ РЕДК КД 1800/10000М

РАЗОРВАН ВСПС УМЕРЕН ТУРБ СЛОЕ ЗЕМЛЯ/4000М

НУЛЬ 4100М

Г/П/ВЫШЕ 1800М ЗАКРЫТЫ

Т МАХ +28 °С Т МИН +20 °С Р МИН 751 ММ=

УШАРАЛ /ОРИЕНТ/0000-0600 240 10 М/СЕК ВИД 10 КМ

РАССЕЯНН КД 800М ВРЕМ 0200-1000 НЕУС 15М/С ГРОЗА ШКВАЛ =

ДЕЖУРНЫЙ СИНОПТИК ______________

ПЕРЕДАНО ____________

Приложение 10
к Правилам метеорологического
обеспечения гражданской авиации
Республики Казахстан

Образец составления предупреждений по аэродрому на английском языке (AD WRNG)

Элемент кода	Подробное содержание	Формат	Пример
Указатель местоположения	Указатель местоположения аэродрома	nnnn	UAAA
Идентификация типа сообщения	Тип сообщения и порядковый номер сообщения	AD WRNG [n]n	AD WRNG 2
Срок действия	Дата и срок действия (в UTC)	VALID nnnnnn/nnnnnn	VALID 210830/211230
Порядок отмены предупреждения по аэродрому указан в конце образца
Явление (одно явление или сочетание явлений в соответствии с п. 337 настоящих Правил)	Описание явления, обуславливающего выпуск предупреждения по аэродрому	[HVY]TS или GR, или [HVY]SN [nnCM], или [HVY]FZRA, или [HVY]FZDZ, RIME, [HVY]SS, или [HVY]DS, или SA, или DU, или, SFC WSPD nn[n]MPS MAXnn[n], или (SFC WSPD nn[n]KT MAX nn[n]), или SFC WINDnnn/nn[n]MPS MAXnn[n], или (SFC WIND nnn/nn[n]KT MAX nn[n]), или SQ, или FROST, или VA[DEPO], или TOX CHEM, или свободный текст до 32знаков	VRB17MPS TSSQSFC WSPD 20MPS HVY SN 25CM SFC WSPD 20MPS MAX30
Наблюдаемое или прогнозируемое явление	Указание о том, является ли эта информация данными наблюдения и предполагается ли ее обновление или она является прогнозом	OBS [ATnnnnZ], или FCST	OBS AT1200Z FCST
Изменение интенсивности	Ожидаемое изменение интенсивности	INTSF, или WKN, или NC	INTSF, WKN, NC
или
Отмена предупреждения по аэродрому	Отмена предупреждения по аэродрому с указанием его идентификации	CNL AD WRNG [n] nnnnnnn/nnnnnn	CNLAD WRNG 2 210800/211200
Пример: UAAA AD WRNG 2 VALID 211000/211400 - HVY SN 25CM FCST NC= Алматы предупреждение по аэродрому номер 2, действительно 21 числа с 10.00UTC до 14.00 UTC: прогнозируется сильный снег высота отложения 25 сантиметров, интенсивность без изменения.

Приложение 11
к Правилам метеорологического
обеспечения гражданской авиации
Республики Казахстан

Образец составления предупреждений и оповещений о сдвиге ветра на

аэродроме на английском языке (WS WRNG)

Элемент кода	Подробное содержание	Формат (ы)	Пример (ы)
Указатель местоположения	Указатель местоположения аэродрома	nnnn	UAAA
Идентификация типа сообщения	Тип сообщения и порядковый номер	WS WRNG [n] n	WS WRNG 1
Время составления и период действия	Дата и время выпуска и, когда применимо, срок действия в UTC	nnnnnn [VALID TL nnnnnn] или [VALID nnnnnn/nnnnnn]	211230 VALID TL 211330 221200 VALID 221215/221315
Порядок отмены предупреждения и оповещения о сдвиге ветра указан в конце образца
Явление	Идентификация явления и его местоположение	(MOD) или (SEV) WS IN APCH; или (MOD) или (SEV) WS (APCH) RWYnnn, или (MOD), или (SEV) WS IN CLIMB-OUT, или (MOD), или (SEV) WS CLIMB-OUT, (RWYnnn), или MBST IN APCH, или MBST[APCH]RWYnnn, или MBST IN CLIMB-OUT, или MBST CLIMB-OUT RWYnnn	WS IN APCH RWY05, MOD WS RWY23, WS IN CLIMB-OUT, SEV WS IN CLIMB-OUT, MBST APCH RWY05, MBST IN CLIMB-OUT
Наблюдаемое, cообщаемое или прогнозируемое явление	Указание о том, наблюдается ли явление, или о нем сообщается и ожидается его продолжение, или оно прогнозируется	REP AT nnn nnnnnnnn, или OBS (AT nnnn), или FCST	REP AT 1510 B747 OBS AT 1205 FCST
Подробная информация о явлении	Описание явления, служащего причиной выпуска предупреждения о сдвиге ветра	SFC WIND: nnn/nnMPS nnnM -WIND: nnn/nnMPS (или nnn/nnKT), или nnKMH (или nnKT) LOSS nnKM (или nnNM) FNA RWYnn или nnKMH (или nnKT) GAIN nnKM (или nnNM) FNA RWYnn	SFC WIND: 320/05MРS 60M- WIND: 360/13MРS (SFC WIND: 320/10KT 200FT-WIND: 360/26KT) 60KMH LOSS 4KM FNA RWY13 (30KT LOSS 2NM FNA RWY13
Или
Отмена Предупреждения о сдвиге ветра	Отмена предупреждения о сдвиге ветра с указанием его идентификации	CNL WS WRNG n nnnnnn/nnnnnn	CNL WS WRNG 1 211230/211330
Пример: UAAA WS WRNG 1 211130 VALID 211230/211330- SEV WS IN CLIMB-OUT FCST Алматы предупреждение о сдвиге ветра номер 1, выпущено 21 числа в 11.30 UTC, действительно с 12.30 UTC до 13.30 UTC сильный сдвиг ветра прогнозируется при наборе высоты.

Приложение 12
к Правилам метеорологического
обеспечения гражданской авиации
Республики Казахстан

Порядок распространения авиационных метеорологических прогнозов, предупреждений, включая информацию SIGMET и AIRMET, и консультативную информацию о вулканическом пепле и тропическом циклоне

Тип прогноза	Зона/воздушное пространство прогнозирования	Этап планирования полетов	Ответственность за подготовку/выпуск прогноза
TAF	Аэродром	Предполетный и в полете	АМО
Прогноз для посадки ("тренд")	Аэродром	В полете	АМО
Прогноз для взлета	Комплекс ВПП	Предполетный	АМО
Прогнозы особых явлений погоды, прогнозы ветра и температуры на высотах и др. прогнозы ВЦЗП	Маршрут(ы) зона(ы) или эшелоны, используемые для производства полетов	Предполетный и в полете	ВЦЗП
Прогнозы условий погоды по маршрутам и районам полетов на малых эшелонах	Маршрут(ы) зона(ы) или эшелоны, используемые для производства полетов в слое от поверхности земли до ЭП 100 (до ЭП 150 или выше в горных районах)	Предполетный и в полете	АМО
Информация SIGMET	РПИ или диспетчерский район (CTA)/охватываются все эшелоны, используемые для производства полетов	Предполетный и в полете	ОМС
Информация AIRMET	РПИ или диспетчерская зона или ее подзона/охватываются все эшелоны полета до ЭП 100 (ЭП 150 или выше в горных районах)	Предполетный и в полете	ОМС
Предупреждения по аэродрому	Аэродром/приземные метеорологические условия	Неприменимо (предназначено для воздушных судов, находящихся на стоянке, аэродромных сооружений)	АМО
Предупреждения о сдвиге ветра	Аэродром и маршруты захода на посадку/взлета между уровнем ВПП и 500 м (1600 фут) или при необходимости выше	В полете	АМО
Консультативная информация по вулканическому пеплу	Зона охваченная облаком вулканического пепла	Предполетный и в полете	VAAC
Консультативная информация по тропическим циклонам	Зона охваченная тропическим циклоном	Предполетный и в полете	TCAC

Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы

Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз ету қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз етуді ұйымдастыру

1-параграф. Метеорологиялық қамтамасыз етуді ұйымдастыру тәртібі

2-параграф. Метеорологиялық ақпараттың сапасын басқару

3-параграф. Пайдаланушылардан талап етілетін хабарламалар

4-параграф. ДАБО ақпараты

5-параграф. Авиациялық метеорологиялық станциялар және метеорологиялық органдар

6-Параграф. Жанартау күлі бойынша консультативтік орталықтары

7-Параграф. Тропикалық циклондар бойынша кеңес беру орталықтары

8-Параграф. Ғарыштық ауа райы орталықтары

3-тарау. Метеорологиялық бақылаулар мен мәліметтер

1-параграф. Метеорологиялық бақылауларды ұйымдастыру

2-параграф. Тұрақты және арнайы бақылаулар мен мәліметтер

3-параграф. Мәліметтердің мазмұны мен форматы

4-параграф. Метеорологиялық мәліметтерді тарату

5-параграф. Жерүсті желі және биіктіктегі жел

6-параграф. Көру мүмкіндігі

7-параграф. ӘҚЖ-дағы көру мүмкіндігінің қашықтығы

8-параграф. Ағымдағы ауа райы

9-параграф. Бұлттылық және деректерді ақпар түрінде ұсыну

10-параграф. Ауа температурасы және шық нүктесінің температурасы

11-параграф. Атмосфералық қысым

12-параграф. Қосымша ақпарат

13-параграф. Метеорологиялық радиолокаторлардың көмегімен автоматтандырылған бақылау

14-параграф. Метеорологиялық бақылау жүргізудің автоматтандырылған жүйелері

4-тарау. Әуе кемелерінің борттарынан бақылау және жеткізу

1-параграф. Әуе кемелерінің борттарынан бақылауды ұйымдастыру

2-параграф. Әуе кемелерінің борттарынан арнайы және басқа да тұрақсыз бақылау

3-параграф. Әуе кемелерінің борттарынан алынған хабарламаларды (жеткізулерді) алмасу

4-параграф. Әуе кемелерінің борттарынан алынған бақылау деректерін тіркеу

5-тарау. Ауа райының авиациялық болжамдары

1-параграф. Әуеайлақ бойынша болжамдар

2-параграф. TAF болжамдарындағы метеорологиялық элементтер туралы ақпаратты қосу

3-параграф. Өзгертулер топтарын пайдалану

4-параграф. Ықтималдық топтарын пайдалану

5-параграф. "Тренд" түрінде қону үшін болжамдар

6-параграф. Ұшу үшін болжамдар

7-параграф. Кіші биіктіктерде ұшу үшін аймақтық болжамдар

8-параграф. Картографиялық нысандағы кіші биіктікте ұшу үшін аймақтық болжамдар

9-параграф. Ашық мәтін нысандағы кіші биіктікте ұшудың бағыты мен ауданы бойынша болжамдар

10-параграф. Метеорологиялық қамтамасыз ету үшін қолданатын аймақтық болжамдардың бүкіләлемдік жүйесінің болжамы

11-параграф. Мамандырылған болжамдар

1-параграф. Ауа райының аса қауіпті құбылысына қатысты ақпараттар туралы жалпы ережелер

2-параграф. SIGMET ақпараты

3-параграф. AIRMET ақпараты

4-параграф. Әуеайлық бойынша ескерту

5-параграф. Жел ауысуы туралы ескертулер мен хабарландырулар

7-тарау. Пайдаланушыларды және әуе кемелері экипаждарының мүшелерін метеорологиялық қамтамасыз ету

1-параграф. Жалпы ережелер

2-параграф. Нұсқаулық, кеңес беру және ақпараттарды көрсету

3-параграф. Ұшу құжаттамасы

5-параграф. Авиациялық жұмыстарды метеорологиялық қамтамасыз ету ерекшеліктері

6-параграф. Ұшу алдындағы дайындықтың автоматтандырылған жүйелері

7-параграф. Ұшудағы әуе кемелерінің экипаждары үшін ақпарат

8-тарау. Әуе қозғалысына қызмет көрсету органы, іздестіру-құтқару қызметі және аэронавигациялық ақпарат қызметі үшін ақпарат

1-параграф. Ақпаратты таратуға қатысты жалпы ережелер

2-параграф. Әуеайлақтық диспетчерлік пункттері үшін ақпарат

3-параграф. Аудандық диспетчерлік орталықтар үшін ақпарат

4-параграф. Ұшуларды іздестіру-құтқарумен қамтамасыз етуге тартылған ұйымдарға арналған ақпарат

5-параграф. Авиациялық қақтығыстар және оқиғалар болған жағдайда метеорологиялық органнан талап етілетін әрекеттер

6-параграф. Аэронавигациялық ақпарат қызметінің органдары үшін ақпарат

7-параграф. Өндірісті басқару органдары үшін ақпарат

9-тарау. Метеорологиялық ақпаратты тарату кезінде байланыс және оны пайдалану

1-параграф. Метеорологиялық ақпаратты таратуға арналған байланыс құралдары

2-параграф. Әуеайлақта және әуеайлақтар арасында метеорологиялық ақпаратты тарату және алмасу

3-параграф. AFTN құралымен OPMET ақпаратын тарату

4-параграф. Интернет бойынша OPMET ақпаратын алу

5-параграф. Метеорологиялық ақпаратты тарату үшін радиотарату хабарларын және мәліметтерді тарату желілерін пайдалану

10-тарау. Авиациялық ауа райы ақпараты

Әуеайлақта ұшуларды метеорологиялық қамтамасыз ету туралы үлгілік нұсқаулық

1-бөлім. Жалпы мәліметтер

2-бөлім. Метеорологиялық бақылаулар және мәліметтер

3-бөлім. Метеорологиялық радиолокациялық бақылаулар мен ақпарат

4-бөлім. Авиациялық ауа райы болжамы

6-бөлім. Әуе кемелері экипаждарын метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету

7-бөлім. ӘҚҚ органдары және басқа қызметтерге арналған ақпарат

8-бөлім. Авиациялық оқиғалар және инциденттер кезінде әуеайлақтық метеорологиялық органның әрекеттері

Пайдалану тұрғасынан дұрыс өлшемдер (бақылаулар) және болжамдар дәлдігі

Ағылшын тілінде әуеайлақта желдің ауысуы туралы ескертулерді және хабарландыруды
жасау үлгісі (WS WRNG)

Правила
метеорологического обеспечения гражданской авиации